بررسی ارتباط خشکیدگی درختان بلوط ایرانی با ساختار توده، عوامل فیزیوگرافی و خاک (مطالعه موردی جنگل‌های میان‌تنگ ایلام)
محورهای موضوعی : جنگلداری
مهدی احمدی
1
(دانشجوی کارشناسی‌ارشد رشته جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، گروه منابع طبیعی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.)
علی رستمی
2
(استادیار گروه منابع طبیعی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.)
کلید واژه: بلوط ایرانی, عوامل فیزیوگرافی, زوال بلوط, منطقه میان تنگ, عوامل ادافیکی,
چکیده مقاله :
پدیده خشکیدگی پوشش گیاهی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک همواره به عنوان یکی از مشکلات اساسی اکوسیستم‌های مختلف مطرح بوده است. عوامل متعددی سبب بروز این پدیده در گیاهان می‌شوند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به عوامل آب و هوایی (کاهش بارندگی و افزایش دما) و حضور آفات و گیاهان نیمه‌انگلی مانند لورانتوس اشاره کرد. این مطالعه با هدف ارتباط خشکیدگی درختان جنگلی با ساختار توده، عوامل فیزیوگرافی و خاک در جنگل‌های میان‌تنگ استان ایلام انجام پذیرفت. برای این منظور پس از تلفیق نقشه‌های شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا در هر یک از واحدهای همگن یک قطعه نمونه به‌طور تصادفی پیاده و مشخصه‌های کمی و کیفی درختان در قطعات نمونه دایره‌ای شکل به مساحت ١٢آر اندازه‌گیری و در فرم‌های آماربرداری ثبت گردید. طبق نتایج به‌دست آمده مشخص شد زوال درختان بلوط در منطقه مورد مطالعه تحت تاثیر ترکیبی از درختان، توده و رویشگاه است. نتایج نشان داد ٣٧/٥درصد از درختان بلوط منطقه دچار آسیب‌دیدگی در اثر پدیده خشکیدگی شده‌اند که ٥٤ درصد آنها دارای فرم رویشی شاخه‌زاد و ٥٨ درصد آسیب‌دیدگی در محل سرشاخه‌ها می‌باشند. درختان در طبقات قطری ٦٠، ٦٥ و ٥٠ سانتی‌متری و ارتفاع ٦، ٨ و ١٠متری و همچنین با قطر تاج‌پوشش ٩، ٨ و ٧ متری بیشتر دچار خسارت از ناحیه پدیده زوال بلوط شده‌اند. نتایج آنالیز ٣٠ نمونه خاک بر اساس آزمون t مستقل همچنین نشان‌دهنده معنی‌دار بودن اختلاف در برخی از خصوصیات خاکمنجمله جرم مخصوص ظاهری، هدایت الکتریکی، ماده آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم در درختان خشکیده و سالم بود.
The phenomenon of vegetation drought, especially in arid and semi-arid regions, has always been one of the main problems of various ecosystems. Numerous factors cause this phenomenon in plants, the most important of which are climatic factors (decrease in rainfall and increase in temperature) and the presence of pests and semi-parasitic plants such as loranthus. The aim of this study was to investigate the relationship between forest tree droughts and stand structure, physiographic factors and soil in the Mian Tang forests of Ilam province. For this purpose, after combining slope, direction and altitude maps, a sample plot was randomly implemented in each of the homogeneous units, and the quantitative and qualitative characteristics of the trees were measured in a circular sample plot with an area of 12 r. and recorded in census forms. According to the results, it was found that the decline of oak trees in the study area is affected by a combination of trees, stands and habitat. The results showed that 37.5% of the oak trees in the region were damaged by drought, of which 54% had a vegetative form and 58% of the damage was observed at the branches. The trees in the floors of 65, 60 and 50 cm in diameter and 8, 6 and 10 meters in height, as well as with canopy diameters of 8, 9 and 7 meters were more damaged by the oak decay phenomenon. The results also showed significant differences in some soil properties such as bulk density, electrical conductivity, organic matter, nitrogen, phosphorus and potassium in dry and healthy trees.
_||_
