از زبان شکل تا طراحی تبیین الگوی معماری یادمانی معاصر ایران با استفاده از دستور زبان شکل
محورهای موضوعی : طراحی محاسباتی و معماری دیجیتال
1 - گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد واحد یادگار امام خمینی ، شهرری
کلید واژه: معماری یادمانی, معماری معاصر ایران, دستور زبان شکل , الگوی معماری.,
چکیده مقاله :
بافت‌های معماری یادمانی درخلاء و در عدم خلق نشده‌اند بلکه محصول زنجیره‌ای از علّت‌‌ها و سلسله‌ای از دلیل‌های مرئی و نامرئی بسیار هستند. این‌ها همه‌وقتی با دقّت و مراقبت ردیابی شوند و در درون بسترها یا بافت‌های مشخص نهاده شوند و مناسبت میان هرکدام رمزگشایی بشود، می‌توان امید به جاودانگی‌شان داشت. این پژوهش در پی آن است که با پاسخ‌گویی به سؤال چگونگی درک معماری یادمانی معاصر ایران به‌وسیله دستور زبان شکل و چگونگی ایجاد و خلق طرح‌های نو با استفاده از دستور زبان شکل در معماری یادمانی معاصر، قدمی در راستای استمرار این پدیده‌های فرهنگی بردارد. این مقاله با استفاده از زمینه‌های نظری معماری یادمانی و روش دستور زبان شکل، از طرفی ساختاری مناسب برای تداوم این معماری فراهم و نیز چارچوبی برای ارزیابی نظام‌مند آن‌ها به وجود میاورد. هدف از انجام این پژوهش؛ ادراک معماری یادمانی معاصر ایران به کمک استخراج اشکال پایه در دستور زبان شکل؛ - خلق طراحی‌های نو با حفظ جوهره‌ی بناهای یادمانی معاصر ایران است. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت از نوع تحقیقات کاربردی و ازلحاظ روش تحقیق از نوع روش‌های اسنادی-تحلیلی است. در گرداوری داده‌ها از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی استفاده‌شده است. در این پژوهش پس از شناخت دستور زبان شکل که درواقع سامانه‌های تولیدی هستند که اشکال پایه را با کمک مجموعه قوانین به طرح‌های نوین می‌رسانند؛ و چگونگی طراحی با آن روش، به تحلیل و بررسی نمونه‌های تحقیق (شش بنای یادمانی معاصر ایران) پرداخته و اشکال پایه را استخراج کرده و پس از ارائه و شناخت مجموعه قوانین، طرح‌های نو با جوهره‌ی نمونه‌های منتخب خلق می‌شود. با استفاده از فن دستور زبان شکل در شش بنای یادمانی معاصر و ایجاد الگوریتم، با تعداد مجموعه متناهی شکل پایه و دستورالعمل، به تعداد نامتناهی راه‌حل طراحی رسیده می‌شود. هر طرح نو، زمینه تداوم اصول شاخص معماری یادمانی را فراهم می‌کند
Memorial architectural textures do not emerge in isolation; rather, they are shaped by a multitude of factors, both seen and unseen, that interconnect in a complex chain of causality. By meticulously tracing and contextualizing these factors, we can aspire to imbue them with a sense of immortality, embedding them within specific contexts and decoding their significance. This study endeavors to advance the understanding of contemporary Iranian monumental architecture through the lens of shape grammar, exploring how this grammar can inform the creation of new designs within this architectural tradition. By delving into the theoretical frameworks of memorial architecture and grammatical form, this article not only offers a framework for the perpetuation of this architectural heritage but also lays the groundwork for systematic evaluation. The objectives of this study are twofold: To perceive contemporary Iranian monumental architecture through the extraction of fundamental shapes within the grammar of form. To generate new designs that uphold the essence of contemporary Iranian monuments. This research adopts an applied approach, utilizing documentary-analytical methods as its primary research methodology. Both library and field methods have been employed for data collection. The process of data analysis involves identifying the grammar of form, which serves as a production system for generating new designs from basic shapes according to a set of rules. By applying this method to analyze six contemporary Iranian monuments, basic shapes are extracted, and a set of rules is formulated. Subsequently, new designs, infused with the essence of the selected monuments, are created. In conclusion, by employing the grammar technique of shape within the context of six contemporary monuments and devising an algorithm comprising a finite set of basic shapes and instructions, this study demonstrates the potential for generating an infinite array of design solutions.
• اپهام پوپ، آرتور (1365) معماری ایران، پیروزی شکل و رنگ. ترجمه کرامت الله افسر. تهران: یساولی، فرهنگسرا.
• آلسوپ، بروس (1371) یک تئوری نوین در معماری. ترجمه: پرویز فروزی. تهران: کتاب‌سرا.
• بانی مسعود، امیر(1388) معماری معاصر ایران. تهران: هنر معماری قرن.
• تتوی،علی(1385) فرهنگ رشید. نصحیح و مقدمه اکبر بهدار وند. تهران: سیمای دانش.
• ثبات ثانی، ناصر (1392) مقدمه‌ای بر برخی عوامل تأثیرگذار بر معماری معاصر ایران در فاصله ساله‌ای 1320 تا 1357. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر،(شماره 49 (.
• حمزه نژاد، مهدی (1396). تحلیل اصول فضایی و الگو گزینی بهینه در معماری الگوگرای معاصر ایران، مطالعات معماری ایران، بهار و تابستان 1396، (شماره 11).
• دهخدا، لغت‌نامه آنلاین.
• سیروس، باور (1388(. نگاهی به پیدایی معماری نو در ایران، تهران: نشر فضا.
• صارمی، علی‌اکبر؛ رادمرد، تقی. (1376) ارزش‌های پایدار در معماری ایران. تهران: سازمان میراث فرهنگی.
• قبادیان، وحید(1392) سبک‌شناسی و مبانی نظری در معماری معاصر ایران. تهران: مؤسسه علم معمار.
• معین، لغت‌نامه آنلاین.
• Eloy, S. Pauwels, P. and Economou. (2018) A. AI EDAM special issue: Advances in implemented shape grammars: Solutions and applications. Artificial Intelligence for Engineering Design, Analysis and Manufacturing, 32(2), 131-137.
• Knight, T.W(1981). the forty-one-steps, Environment and Planning,B8,PP: 97-114.
• Ozkar, M (2009). Formal properties of grammars. in Handbook of Mathematical Psychology, Volume 2. New York.
• Stiny, G (2006). Shape: Talking about Seeing and Doing. MIT Press, Cambridge, MA, USA.
• Tepavcevic, B.& Stojakovic V (2012).Shape grammar in contemporary architectural theory and design. Series: Architecture and Civil Engineering,University of Novi Sad, Faculty of technical sciences, Department of Architecture and Urbanism,, (10):110-140.
