اثر بازدارندگی اسانس اوجی بر کلایورومایسس مارکسیانوس و خواص حسی در دوغ ایرانی

محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی

سحر اقدسی ¹ , حامی کابوسی ² , لیلا گلستان ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه صنایع غذایی، واحد آیت اله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران
2 - استادیار گروه میکروبیولوژی، واحد آیت اله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران
3 - استادیار گروه صنایع غذایی، واحد آیت اله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران

تاریخ دریافت : 1395/08/26 تاریخ پذیرش : 1395/08/26 تاریخ انتشار : 1395/10/01

کلید واژه: اثر بازدارندگی, اسانس, اوجی, دوغ ایرانی, کلایورومایسس مارکسیانوس,

چکیده مقاله :

مقدمه: گیاه اوجی ) یکی از گونه aquatica های خانواده نعنائیان می باشد. اسانس این گیاه بر روی انواع میکروب ها در محیط کشت خواص ضد میکروبی موثری را نشان داده است. هدف از این مطالعه بررسی اثر بازدارندگی اسانس های اوجی بر قابلیت بقای کلایورومایسس مارکسیانوس در دوغ ایرانی می باشد. مواد و روش ها: اسانس اوجی با روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر استخراج گردید. ترکیبات مؤثر این اسانس با دستگاه گاز شناسایی شد. خاصیت بازدارندگی اسانس اوجی بر روی مخمر (GC/MS) کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی کلایورومایسس مارکسیانوس در محیط کشت مولر هینتون آگار و با روش دیسک دیفیوژن مورد آزمایش قرار گرفت و بعد از اطمینان از خاصیت ضدمیکروبی آن، اثر بازدارندگی اسانس اوجی در غلظت درصد بر کلایورومایسس مارکسیانوس در دوغ 0/25، 0/125، 0/1، 0/05 های درجه سانتی 4 ایرانی در دمای روزه انبارمانی مورد مطالعه قرار گرفت. 28 گراد و طی یک دوره یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که اسانس اوجی در غلظت های بالاتر دارای بالاترین اثر بازدارندگی بر روی رشد کلایورومایسس مارکسیانوس می باشد. در مورد اثر توام اسانس ها بر خواص ارگانولپتیکی و اثر ضد میکروبی می توان گفت، غلظت بهینه ای که باعث ایجاد P 0/05( درجه باعث کاهش معناداری 4 درصد اسانس بود که این غلظت در دمای 0/1 طعم مطبوع شد غلظت ) در تعداد مخمر تلقیحی ˂ نیز گردید. نتیجه گیری: اسانس اوجی بسته به غلظت های مورد استفاده باعث کاهش در قابلیت بقای میکروارگانیسم مورد آزمایش شد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Mentha aquatica is one of the species of mint family. The essential oil of this plant has shown effective antimicrobial properties on various kinds of microorganisms in the culture. This study aims to investigate the preventive influence of Mentha aquatic essential oil on viability of Kluyveromyces marxianus in Iranian yoghurt drink. Materials and Methods: Mentha aquatic essential oil was obtained by distillation method employing Clevenger apparatus. The effective composition of the essential oil was identified by Gas Chromatography equipped with Mass Spectrometer (GC/MS). The inhibitory effect of Mentha aquatic essential oil on kluyveromyces marxianus was examined on Muller Hinton agar culture using diffusion disk method. After assurance of its antimicrobial properties, the Inhibitory influence of Mentha aquatic essential oil was studied on Kluyveromyces marxianus at 0.05, 0.1, 0.125 and 0.25% concentrations in Iranian drinking yoghurt during 28 days of storage. Results: The results showed that Mentha aquatica essential oil has the highest inhibitory effect on Kluyveromyces marxianus growth at high concentrations. Concerning the antimicrobial property and organoleptic characteristics, it might be concluded that 0.1% concentration of the essential oil might be regarded as the optimum concentration. Conclusion: It can be concluded that Mentha aquatic essential oil, caused a declining effect on the viability of microorganism studied.

منابع و مأخذ:

بنیادیان، م. و کریم، گ. (1381). مطالعه تأثیر روغن‌های فرار برخی گیاهان بر باکتری‌های E.coliو S.aureus در محیط کشت مایع. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، دوره 57، شماره 4، صفحات 33-31.

بی‌نام. (1370). ویژگی‌های آب آشامیدنی. استاندارد ملی ایران. شماره 1053.

بی‌نام. (1389). شیرخشک- ویژگی ها. استاندارد ملی ایران، شماره 2012. تجدید نظر چهارم.

جیمز .ام. جی. (1372). میکروبیولوژی غذایی مدرن. مترجم: مرتضوی، ع. حداد خداپرست، م. فرهنوش، ر. ناصحی، ب. و رضائی مکرم، ر. جلد اول، چاپ اول، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، صفحات 54-21.

خدائیان چگنی، ف. (1378). میکروبیولوژی مواد غذایی. ویرایش پنجم، مؤسسه آموزش عالی پارسه، صفحات 232-1.

روحانی، ن. (1392). بررسی خواص ضد میکروبی و حسی اسانس کاکوتی کوهی و نعناع فلفلی بر مخمرکلایورومایسس مارکسیانوس در دوغ ایرانی. پایان نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی مواد غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آیت اله آملی- دانشکده صنایع غذایی و کشاورزی.

زرگری، ع. (1376). گیاهان دارویی، موسسه انتشارات دانشگاه تهران، جلد چهارم، چاپ ششم، صفحات 145-1.

فدائی، س.، آبرومند آذر، پ.، شریفیان، ا. و لاریجانی، ک. (1383). اثر ضد میکروبی اسانس نعناع فلفلی و مقایسه آن با بنزوات سدیم. مجله علوم غذایی و تغذیه، سال هشتم، شماره 1، صفحات 41-34.

کریمی، ر. (1387). مطالعه اثر ضدمیکروبی اسانس‌های نعناع، پونه، گلاب و تاثیر دمای نگهداری بر روی رشد Debaryomyces hansenii در دوغ ایرانی. رساله دکتری رشته بهداشت مواد غذایی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. دانشکده تخصصی علوم دامپزشکی.

مشتاقی، ح. و بنیادیان، م. (1387). اثرات ضد لیستریایی عصاره روغنی نعناع (Mentha spicata L.) در یک مدل غذایی. فصلنامة علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد 24، شماره 3، 332-326.

وثوق، ا.ص.، خمیری، م.، کاشانی نژاد، م. و جعفری، م. (1388). اثر عرق نعناع بر قابلیت بقای باکتری های پروبایوتیک در نوشیدنی سنتی ایرانی (دوغ). مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 6، شماره 4، صفحات 85-77

Agboola, S. O. & Tesic, M. R. (2002). Influence of australian native herbs on the maturation of vaccum-packed cheese. Lebensm. –wiss. u.- Technol., 35, 575-582.

Bakkali, F., Averbeck, S., Averbeck, D., Zhiri, A. & Idaomar, M. (2005). Cytotoxicity and gene induction by some essential oils in the yeast Saccharomyces cerevisiae. Mutat. Res. 585, 1–13.

Gulluce, M., Shain, F., Sokmen, M., Ozer, H., Daferera, D., Sokmen, A., Polissiou, M., Adiguzel, A. & Ozcan, H. (2007). Antimicrobial and antioxidant properties of the essential oils and methanol extract from Mentha longifolia L. spp. longifolia. Food Chemistry, 103, 1449-1456.

Hussain, A. I., Anwar, F., Nigam, P. S., Ashraf, M. & Gilani, A. H. (2010). Seasonal variation in content, chemical composition and antimicrobial and cytotoxic activities of essential oils from four Mentha species.

 

Journal of the Science of Food and Agriculture, 90, 1827–1836.

Kizil, S., Hasimi, N., Tolan, V., Kilinc., E. & Yuksel, U. (2010). Mineral content, essential oils components and biological activity of two mentha species (M. piperita L., M. spicata L.). Turkish Journal of Field Crops, 15(2), 148-153.

Kumar, P., Mishra, S., Malik, A. & Satya, S. (2011). Insecticidal Properties of Mentha species: A review. Industrial Crops and products. 34, 802-817.

Najafpour Navaei, M. (1979). Medicinal and aromatic plants research. Forest and Pastures Research Institute Publications. pp. 88 -102.

Nychas, G. J. E., Skandamis, P. N. & Tassou, C. C. (2003). Natural antimicrobials for the minimal processing of food. Vol. 9., in: Antimicrobials from herbs and spices. Cambridge, England. CRC press Woodhead publishing Limited, LLC, pp. 170-200.

Singh, R., Shushni, M. A. M. & Belkheir, A. (2011). Antibacterial and antioxidant activities of Mentha piperita L. Arabian Journal of Chemistry.4. pp. 1-7.

Smith-Palmer, A., Stewart, J. & Fyfe, L. (2001). The potential application of plant essential oils as natural food preservatives in soft cheese. Food Microbiology, 18, 463-470

Sokovic, M. D., Vukojevic, J., Marin, P. D., Brkic, D. D., Vajs, V. & Van Griensven, L. J. L. D. (2009). Chemical composition of essential oils of Thymus and Mentha Species and their antifungal activities. Molecules, 14, 238-249.

Stevens, M. J. A., Vollenweider, S., Meile, L. & Lacroix, C. (2011). 1,3-Propanedioldehydrogenases in lactobacillus reuteri: impact on central metabolism and3-hydroxypropionaldehyde production. Microbial Cell Factories, 10,61, 1-9.

Tajkarimi, M. M., Ibrahim, S. A. & Cliver, D. O. (2010). Antimicrobial herb and spice compounds in food. Food Control, 21, 1199–1218.

Tassou, C. (1995). Effects of essential oil from mint (Mentha piperita) on Salmonella enteritidis and Listeria monocytogenes in model food system at 4Ċ and 10Ċ. Journal of Applied Bacteriology, 7, 593-600.

Tyagi, A. M. & Malik, A. (2011). Antimicrobial potential and chemical composition of Mentha piperita oil in liquid and vapour phase against food spoiling microorganisms. Food Control, 22, 1707-1714.

Youzbashi, M. (1380). Study of Myrtus communis essential oil. Pharm. D. Thesis. Faculty of Pharmacy, Tehran University of Medical Science.