تحلیل عاملی عوامل مؤثر بر ترویج و توسعه تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی از دیدگاه محققان مراکز تحقیقات کشاورزی

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

وحیده بیرجندی ¹ ( دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
سید محمود حسینی ² ( استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران )
محمد چیذری ³ ( استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران )
ایرج ملک محمدی ⁴ ( استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )

تاریخ دریافت : 1397/08/22 تاریخ پذیرش : 1397/08/22 تاریخ انتشار : 1397/08/01

کلید واژه: ترویج و توسعه تجاری‌سازی, تحلیل عاملی اکتشافی, فناوری زیستی کشاورزی, ایران,

چکیده مقاله :

فناوری زیستی کشاورزی در تأمین امنیت غذایی و خودکفایی، حفاظت از تنوع زیستی، کاهش اثرات زیست‌محیطی کشاورزی و اثرات تغییر اقلیم، کاهش فقر و گرسنگی نقش مهمی را ایفا می‌نماید. باوجوداینکه سازمان‌های تحقیقاتی باید از طریق همکاری با صنعت اقدام به تجاری‌سازی تحقیقات خود نموده و آن‌ها را به محصولات کاربردی تبدیل نمایند، اما اغلب آن‌ها تنها در مجلات علمی منتشرشده و قابل‌استفاده برای مصرف‌کنندگان نیستند. هدف از پژوهش پیش رو شناسایی و دسته‌بندی متناسب عوامل مؤثر بر ترویج و توسعه تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی در ایران از دیدگاه محققان بود. داده‌ها به شیوه میدانی و با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSSWin16 انجام گردید. حجم نمونه، 170 نفر از محققان فعال درزمینة فناوری زیستی مراکز تحقیقاتی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی بود. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که به ترتیب عوامل پنج‌گانه زیرساختی، سیاست‌گذاری، اقتصادی، ترویجی- اطلاع‌رسانی و آموزشی- منابع انسانی، عوامل مؤثر بر توسعه و ترویج تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی در ایران از دیدگاه محققان می‌باشند و درمجموع ۵۳/۴2 درصد از کل واریانس عوامل مؤثر بر ترویج و توسعه تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی را تبیین نمودند.

چکیده انگلیسی:

Agricultural biotechnology has an important role in food security, biodiversity protection, decreasing of Agriculture's environmental effects, decreasing of changing climate's effects, eliminating of poverty and hunger. Although, research institutes must commercialize their new biotechnology's research findings via collaborating with industry, and convert to profitable products for markets, most of them just publishing in scientific journals and aren’t usable for consumers. So, the major purpose of this study was to identify and sort the effective factors on extension and development of agricultural biotechnology commercialization from researchers of research centers perspective. The sample size for the study was 170 biotechnology researchers engaged in governmental agricultural research institutions of Iran and data collected by using a questionnaire. The results of exploratory factor analysis in SPSSWin16 were shown that 53.42% of the variance in the extension and development of agricultural biotechnology commercialization could be explained by five factors including infrastructure, policy, economic, extension-information, and education-human resources

منابع و مأخذ:

آذر پور، ا.، معتمد، م. ک.، و بزرگی، ح. ر. (1392). زراعت و ترویج استِویا (گیاه‌شناسی، کاشت و داشت، برداشت، شیمی، صنعت و فرآوری). لاهیجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، صفحه 650.

حاتمی، ح.، و حاتمی، ی. (1389). بررسی تجاری‌سازی تحقیقات در بخش کشاورزی ایران، اولین همایش منطقه‌ای تجاری‌سازی پژوهش، ابرکوه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابرکوه، قابل‌دسترسی در:https://www.civilica.com/Paper-RCRC01-RCRC01_019.l

سلیمان پور، م. ر. (1389). شناسایی و تحلیل مؤلفه‌های توسعه کارآفرینی متأثر از فناوری نانو در بخش کشاورزی و ارائه مدل مناسب. رساله دکتری رشته ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

گودرزی، م. (1391). الگوی تجاری‌سازی تکنولوژی در مؤسسات تحقیقاتی دولتی ایران. رساله دکتری رشته مدیریت تکنولوژی. دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی.

میر غفوری، ح.، صادقی آرانی، ز.، و جعفر نژاد، ا. (1390). پیش‌بینی موفقیت تجاری‌سازی ایده‌های نوآورانه با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: مخترعان و نوآوران استان یزد). فصلنامه علم و فناوری، سال 4، شماره 1، صفحات 63-76.

Douthwaite, B., Langewald, J., & Harris, J. (2001). Development and Commercialization of the Green Muscle Biopesticide. Ibadan, Nigeria: International Institute of Tropical Agriculture. P.3. Retrieved from: http://www.fao.org/docs/eims/upload/16644/Douthwaite,Lungeward,Harris.pdf

Han, J. (2017). Technology commercialization through sustainable knowledge sharing from university-industry collaborations, with a focus on patent propensity. Sustainability Journal, 9: 2-16.

Indarti, N., & Wahid, F. (2013). How do Indonesian industries perceive university-industry collaboration? Motivations, benefits and problems. International Journal of Technology Transfer and Commercialisation. 10, 12(1-3): 157-171.

Jalili, N., Mousakhani, M., & Behboudi, M. (2011). Nationalized model for commercialization, field study in Iran. Interdisciplinary Journal of Research in Business, 1(4): 118-129.

James, C. (2012). Global status of commercialized biotech/GM crops: 2012. ISAAA brief, No. 44: 1. Retrieved from: https://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/44/download/isaaa-brief-44-2012.pdf

Kang, J.,  Gwon, S., Kim, S., & Cho, K. (2013). Determinants of successful technology commercialization: implication for Korean government-sponsored SMEs. Asian Journal of Technology Innovation, 21(1): 72-85.

Mahaliyanaarachchi, R. P., & Bandara, R. M. A. S. (2006). Commercialization of agriculture and role of agricultural extension. Sabaragamuwa University Journal, 6(1): 13-22.

Markman, G. D., Siegel, D. S., & Wright, M. (2008). Research and technology commercialization. Journal of Management Studies, 45(8): 1401-1423.

Morris, E. J. (2011). Modern biotechnology—potential contribution and challenges for sustainable food production in sub-Saharan Africa. Sustainability, 3(6): 809-822.

Nasim, A. (2001). Biotechnology for Sustainable Development. Science Vision, 7(1): 19-26.

Obiora, C.J. (2013). Challenges Facing Agricultural Extension Agents in Disseminating Climate Change Innovations to Farmers: Insight from Anambra State, Nigeria. Greener Journal of Agricultural Sciences, 3(10): 692-696.

Uecke, O. (2012). How to commercialise research in biotechnology?: Effectiveness of the innovation process and of technology transfer in the biotechnology sector. Springer Science & Business Media.

Ukropcová, D., & Sturdik, E. (2011). Biotechnology commercialization in the world. Acta Chimica Slovava, 4(1): 115-125.

Visalakshi, S. (2009). Role of Critical Infrastructure and Incentives in the Commercialization of Biotechnology in India. Asian Biotechnology and Development Review, 11(3): 63-78.

Hussain, W. M. H. W., Ab Rahman, M. N., Mujani, W. K., Zainol, Z. A., & Yaaku, N. I. (2011). Undue influence in the commercialization of university research. International Business Management, 5(6):331-338.