وجودشناسی نور در فلسفه‎ی اشراق و نسبت آن با معماری ایرانی- اسلامی
زینب عرب
1
(
دکتری فلسفه هنر، گروه فلسفه هنر، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج
)
کلید واژه: سهروردی, فلسفه&lrm, ی اشراق, وجودشناسی نور, نورالانوار, معماری ایرانی- اسلامی,
چکیده مقاله :
در میان عارفان و فیلسوفان اسلامی، شیخ اشراق از جایگاهی یگانه برخوردار است. او بنیان‌گذار فلسفه اشراق است. میراث فلسفی مشترک میان ایران، اسلام و یونان در حکمت و فلسفه‌ی او هویدا است. ساحت اندیشه این فیلسوف، بر وجودشناسی نور استوار است. او از نور رمزگشایی کرده و برای آن مراتبی را تعین نموده است. این مرتبه از نورالانوار که علت وجود تمام موجودات است آغاز می‌شود و با ظلمت و و عدم نور به پایان می‌رسد. پرتو افشانی نور در اندیشه‌ی شیخ اشراق تاثیر بسیار بر معماران ایرانی- اسلامی داشته است. چرا که معماری به عنوان کالبد زمان از فلسفه همچون روح زمان تاثیر می‌پذیرد. از این‌رو این پژوهش در پی بررسی نظریه نورالانوار سهرودی است تا از این طریق بتواند تطبیقی بین فلسفه‌ی اشراق و معماری ایرانی- اسلامی ایجاد کند. این پژوهش از نوع کیفی است و روش تحقیق در آن به روش توصیفی و تحلیلی است. بر اساس نتایج به دست آمده می‌توان گفت که نور در معماری ایرانی- اسلامی همچون حکمت اشراقی، تجلی از وحدت الهی است. سسلسه مراتب نوری در معماری ایرانی- اسلامی متاثر از طبقات نوری در فلسفه‌ی اشراقی است که بر درجات نور و ظلمت استوار است. معماران ایرانی- اسلامی با تاثیر گرفتن از فیضان نورالانوار با استفاده از نور و بازی‌های نوری در عناصر و بخش‌های مختلف معماری یک سلسله مراتب نوری را در فضاهای معماری داخلی و خارجی بنا‌ها و بخش‌های مختلف آن ایجاد کردند.
چکیده انگلیسی :
Sheike Eshraq is the most prominent figure in the world and has a unique position among Islamic mystics and philosophers. He was the founder of the philosophy of illumination. The common philosophical heritage among Iran, Islam and Greece is clearly observed in his wisdom and philosophy. Sheike Eshraq’s field of thought is based on the ontology of light. He decrypted the light and determined a hierarchy for it. This hierarchy begins with the light of lights (Nour Al-Anwar ), which can be considered as the major cause the existence of all beings, and ends with darkness and lack of light. The ray of light in Sheikh Eshraq's thought had on a great influence on the Iranian-Islamic architecture because architecture as the body of time is affected by philosophy as the spirit of time. Therefore, the aim of this study was to investigate the theory of Nour Al-Anwar developed by Sohrevardi in order to make a comparison between the philosophy of illumination and the Iranian-Islamic architecture. This was the qualitative research, and also the descriptive analytical method was used in this study. The results demonstrated that light existed in Iranian-Islamic architecture, just like illuminative wisdom, is a manifestation of divine unity. The light hierarchy in Iranian-Islamic architecture is influenced by the light hierarchy in the philosophy of illumination, which is based on degrees of light and darkness. The Iranian-Islamic architects is influenced by the emanation of Nour Al-Anwar using light and light games in different elements and parts of the architecture and created a light hierarchy in the interior and exterior in the architecture of the buildings and their different components.
