ارزیابی روند تغییرات فراوانی روزهای شرجی در نیمه جنوبی ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

پیمان محمودی ¹ , تقی طاوسی ² , عبدالمجید شباب مقدم ³

1 - استادیار گروه جغرافیای طبیعی و اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
2 - دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان
3 - کارشناسی ارشد اقلیم‌ شناسی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

تاریخ دریافت : 1393/07/06 تاریخ پذیرش : 1396/04/19 تاریخ انتشار : 1396/04/01

کلید واژه: تغییر اقلیم, روند, تخمینگر شیب سنس, روز شرجی, نیمه جنوبی ایران,

چکیده مقاله :

بررسی روند تغییرات پدیده­های اقلیمی و هواشناسی در درازمدت اهمیت ویژه­ای در مطالعات تغییر اقلیم و آشکار سازی آن دارد. در این پژوهش جهت شناسایی و دستیابی به روند تغییرات فراوانی روزهای شرجی در نیمه جنوبی ایران، داده­های ساعتی فشار جزئی بخار آب مربوط به 15 ایستگاه همدید نیمه جنوبی ایران برای یک دوره آماری 30 ساله (2009 - 1980) از سازمان هواشناسی ایران اخذ شد. بعد از اخذ دادها و تشکیل بانک اطلاعاتی آن، بر اساس آستانه فشار جزئی بخار آب برابر یا بیشتر از 8/18 هکتوپاسکال فراوانی روزهای شرجی در دو مقیاس زمانی فصلی و سالانه برای تمام ایستگاه­های مورد مطالعه استخراج شدند. جهت آشکار سازی روند تغییرات فراوانی روزهای شرجی نیز از روش ناپارامتریک برآورد کننده شیب سنس بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که در سه فصل پاییز، زمستان و بهار هیچگونه روند معناداری در فراوانی روزهای شرجی در ایستگاه­های مورد مطالعه در سطح احتمالاتی 95 درصد مشاهده نشد. در فصل تابستان تنها ایستگاهی که روند معناداری در آن مشاهده شد ایستگاه دزفول (شیب روند: 05/1-) بود که جهت روند آن نیز کاهشی بوده است. در مقیاس سالانه هم تنها در چهار ایستگاه کرمان (شیب روند: 1/0-)، دزفول (شیب روند: 46/1-)، ایرانشهر (شیب روند: 08/1-) و زاهدان (شیب روند: 16/0-) روند معناداری در فراوانی روزهای شرجی مشاهده شد که این روند برای هر چهار ایستگاه یک روند کاهشی بوده است.

چکیده انگلیسی:

Inves
Investigating the climatological and meteorological phenomena change trends has a particular importance in climate change studies. In this study, hourly data of vapor pressure related to 15 synoptic station in the south of Iran within a statistical period of 30 years (1980-2009) are collected from Meteorological Organization of Iran to detect and achieve the trend frequency of changes within sultry days in the southern of Iran. After collecting data, a database was established based on maximum vapor pressure equal to or more than 18.8 hPa. The frequency of sultry days are extracted for all target stations with regard to two time scales of annually and seasonally. The Sen’s Slope Estimator Non-Parametric Method was used to detect trend of frequency changes of sultry days. The results showed no significant trend in frequency of sultry days in target stations with the probability level of %95 in three seasons of autumn, winter and spring. The only station which showed a significant trend was Dezfoul station (trend slope: -1.05) while a reducing trend was observed in summer. Four stations of Kerman (trend slope: -0.1), Dezfoul (trend slope: -1.46), Iranshahr (trend slope: -1.08) and Zahedan (trend slope: -0.16) showed a significant trend in the frequency of sultry days while a reducing trend for all four stations was observed in annual scale.

منابع و مأخذ:

1. Abu-Taleb A.A., A.J. Alawneh, and M, Smadi. (2007): Statistical analysis of recent changes in relative humidity in Jordan. Am. J of  Environ Sci, 3, pp: 75 - 77.


2. Alijani, B. (2011). Spatial analysis of daily extreme temperatures and rains in Iran. Journal of Applied Researches in Geographical Sciences, 20: 9-31. (In Persian)


3. Alijani , B. , P.  Mahmoudi , and A. J. Chogan . (2012). A Study of Annual and Seasonal Precipitation Trends in Iran Using a Nonparametric Method(Sen’s Slope Estimator). Journal of Climate Research, 3(9): 23-42. (In Persian)


4. Alijani, B.,  P. Mahmoudi , M. Salighe , and A. Rigi chahi. (2011). Study of annual maximum and minimum temperatures Changes in Iran. Geographical Research, 26(3):101-122. (In Persian)


5. Alizadeh, A. 2010. Principle of Applied Hydrology. Emam Reza University Press, 650p. (In Persian)


6. Alizadeh, A., Gh. A. Kamali, F. Mousavi, and M. Mousavi-Bygi. (2011). Weather & Climate. Ferdowsi University Press, Mashhad, Iran. (In Persian).


7. Almasi, F. (2012). Statistical and Synoptical Analysis of Sultry Phenomena in Khozistan Province. Master degree thesis of Climatology. Supervisor: Dr Mahmood Khosravi. University of Sistan and Baluchestan, Geography and Environmental Planning, Physical Geography Department. (In Persian)


8. Baaghideh, M., E. Entezari, A. Naimi, and M. Salary. (2013). Investigation of sultry phenomenon by Statistical and Synoptic methods at the Northern provinces Of Iran (Gilan,Mazandaran and Golestan). Geographical Space, 13 (43) :135-152. (In Persian)


9. Gaffen, D. J. and R. J. Rose, (1999): Climatology and Trends of U.S. Surface Humidity and Temperature, Journal of climate, 12 , pp: 811- 828.


10. Gharekhani, A., and Ghahreman, N. (2010). Seasonal and Annual Trend of Relative Humidity and Dew Point Temperature in Several Climatic Regions of Iran. Journal of Water and Soil, 24(4): 636-646. (In Persian)


11. IPCC—Intergovernmental Panel on Climate Change (2007) Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge.


12. Jam-e-Jam Newspaper (Health). Number: 3769, Date: 20/8/2013, p: 16. (In Persian)


13. Kavyani, M. R. (1981). Studying Sultry Climatic Phenomenon in the Coastal and Southern Regions of the Country. Journal of Iranian Geographers, 1(3): 36-59. (In Persian)


14. Masoodian, S. A., H. Asakere, S. M. Hossaini. (2010). The Identification of Weather Types of South Coast of Caspian Sea and its relationship with Circulation Patterns. 4^th Regional Conference on Climate Change, 21-22 December, Tehran, Iran. (In Persian)


15. Molaei, A., F. Khosh Akhlagh, M. A. Heydary. (2014). Studying Climate Change and Its Effects on Climatic Tourism in Shiraz City based on Comparative study of both Indices of TCI and ET. National Conference on Climate Change and Engineering Sustainable Agriculture & Natural Resources, 26 June, Hamedan, Iran. (In Persian)


16. Nami, F. (2012). Synoptic-Dynamic Analysis of Sultry Weather Phenomenon in The Northern Coasts of Iran. Master degree thesis of Climatology. Supervisor: Dr Hossain Asakerh. University of Zanjan, Faculty of Humanities, Department of Geography. (In Persian)


17. Parmesan, C. T. L. Root, and M, R, Willig. (2000). Impacts of extreme weather and climate on terrestrial biota. Bulletin of the American Meteorological Society, 81, pages 443 - 450.


18. Sen, P. K. (1968). Estimates of the regression coefficient based on Kendall’s Tau. Journal of the American Statistical Association, 63, pp: 1379 - 1389.


19. Thiel, H. (1950). A rank-invariant method of linear and polynomial regression analysis: part 3. Proceeding of Koninalijke Nederlandse Akademie van Weinenschatpen A, 53, pp: 1397-1412.


20. Tonkaz, T., M. Cetin, and K. Tulucu, (2007): The impact of water resources development projects on water vapor pressure trends in a semi-arid region", Turkey. J.Climatic change, 82, pp: 195 - 209.


21. 21- wereski, s. and s. wereski, (2012). The methods of determining sultriness based onmeteorological data from Lesko during the period 1981-2010, J Przegląd Geofizyczny, (In English abstract).


22. Wypych, A. (2010). Twentieth century variability of surface humidity as the climate change indicator in Kraków (Southern Poland), Theor Appl Climatol, 101, PP:  475- 482.


23. Xiquan, W. and  , G . YanBang, (2010). The impact of an urban on the summer heat wave and sultry weather in Beijing City, Chinese seience Bulletin, 55, (16), pp: 1657-1661.


24. Zarnowiecki, G., (2003). Sultry Weather Characteristics in KIELCE.  Proceedings of the Fifth International Conference on Urban Climate, 1-5 September, Lodz, Poland.


25. Zhao, S. L. and S. J. Che, (2001). High Temperature and Muggy Weather in Shijiazhuang City. Meteorological Monthly, 9, pp: 23-25 (In Chinese with English abstract).