تبیین مقایسه ای مدل های قیمت گذاری دارایی سرمایه ای کلاسیک و رفتاری در بازار سرمایه ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

زهرا هوشمند نقابی ¹ (دانش آموخته دکتری تخصصی رشته مدیریت مالی، دنشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات، تهران، ایران)
حمیدرضا وکیلی فرد ² (دانشیار و ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ، واﺣﺪ ﻋﻠﻮم وﺗﺤﻘﻴﻘﺎت، تهران، ایران.)
مریم خلیلی عراقی ³ (- استادیار و ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ، واﺣﺪ ﻋﻠﻮم وﺗﺤﻘﻴﻘﺎت، تهران، ایران.)
قدرت اله طالب نیا ⁴ (دانشیار و ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ، واﺣﺪ ﻋﻠﻮم وﺗﺤﻘﻴﻘﺎت، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1396/07/10 تاریخ پذیرش : 1396/09/16 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: واژه‌های کلیدی: مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای رفتاری و کلاسیک, بازار سرمایه ایران. طبقه بندی JEL : G11, G12,

چکیده مقاله :

هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین مقایسه‌ای مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای رفتاری و کلاسیک در بازار سرمایه ایران است. جامعه آماری موردمطالعه این پژوهش شرکت‌های پذیرفته‌شدۀ بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماری نیز قلمرو زمانی بین سال‌های 1385 تا 1395می‌باشد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات شامل روش‌های کتابخانه‌ای و روش‌های میدانی می‌باشد. برای آزمون فرضیه‌های این پژوهش از مدل رگرسیون چند متغیره استفاده‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای کلاسیک در مقایسه با مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای رفتاری در بازار سرمایه ایران دارای قدرت تبیین بیشتری می‌باشد. این در حالی است که مدل استاندارد قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAPM)، دارای بیشترین قدرت تبیین (تقریباً 89/66 درصد)، و مدل تعمیم یابنده قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (X-CAPM)، نیز در بین مدل‌های رفتاری دارای کمترین قدرت تبیین (تقریباً 48/41 درصد) برخوردار می باشند. سپس، در رتبه‌بندی دوم مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای کاهشی- نامطلوب (D-CAPM) دارای بیشترین قدرت تبیین (تقریباً 81/61 درصد)، و قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای رفتاری(BAP)، دارای کمترین قدرت تبیین (تقریباً 16/43 درصد) برخوردار می‌باشند. سپس، در رتبه‌بندی سوم مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تعدیلی (A-CAPM)، مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای شرطی (I-CAPM)، مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تجدیدنظر شده (R-CAPM)، مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای مصرفی(C-CAPM)، به ترتیب دارای بیشترین قدرت تبیین (تقریباً 49/59 درصد)، (تقریباً 64/48 درصد)، (تقریباً 10/52 درصد)، (تقریباً 94/49 درصد)، می‌باشند. همچنین، مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای رفتاری(BAP)، در بین مدل‌هایی رفتاری دارای کمترین قدرت تبیین (تقریباً 16/43 درصد) برخوردار می باشند. Abstract The research is mainly aimed at comparative explanation behavioral and classic capital assets pricing models of in Iran capital market. Statistical population of the research includes companies enlisted in Tehran Stock Exchange; and, statistical sample concerns time domain of 2016. In this descriptive-applied research, data have been collected via library and field methods. To test the hypotheses, multivariate regression model has been used. Research findings show that pricing models of classic capital asset in Iranian capital market is of higher explanation power, compared to those of behavioral capital asset. That is, standard capital asset pricing model (CAPM) has highest explanation power (almost 66.89%), and extrapolating capital asset pricing model (X-CAPM) among behavioral models has lowest explanation power (almost 41.48%). In second place, reductive-undesirable capital asset pricing model (D-CAPM) is of highest explanation power (almost 61.81%) and behavioral capital asset (BAP) pricing has lowest explanation power (about 43.16%). Then in third place, adjusted capital asset pricing model (A-CAMP), intertemporal capital asset pricing model (I-CAMP), revised capital asset pricing model (R-CAPM), and consumption capital asset pricing model (C-CAPM) respectively have highest explanation powers equal to 59.49, 48.64, 52.10, and 49.94%. Also, behavioral capital asset pricing model (BAP) has lowest explanation power (almost 43.16), among behavioral models.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

1)      احسانی، محمدعلی، ایزدی، رضا و کردتبار، حسین (1393). "بررسی اثر توسعه بازار سهام بر رشد اقتصادی: مطالعه موردی در کشورهای گروه  D8"، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی سال دوم، شماره 6، تابستان 1393 ، ص‌ص 122-105.

2)      اسدی، غلامحسین، خوشنود، سمیرا و دولو، مریم (1390). "بررسی عوامل موثر بر ساختار مالی بنگاه‌ها"، فصلنامه چشم انداز مدیریت مالی، شماره 4، ص‌ص 23-9.

3)      بولو، قاسم و رحمانی مهر، مسعود(1392)."هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود"، پژوهش‌های تجربی حسابداری، سال دوم ، شماره8 ، 1392،ص‌ص 59-80

4)      بنی مهد، بهمن، نژاد احمد، یعقوب و وحیدی کیا، الهام (1394). "توان رقابتی محصول و هزینه حقوق صاحبان سهام" ، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال 7، شماره 26، تابستان 1394 ، ص‌ص 118-107.

5)      نیکومرام، هاشم و امینی، پیمان(1390). "کیفیت سود و هزینه سرمایه"، مجله دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره دهم،ص‌ص215-183.

6)      یاوری، کاظم، شهیدی، آمنه، دهقان دهنوی، محمدعلی و حیدری، حسن (1395) اثر توسعه مالی بر ساختار سرمایه بنگاههای غیر مالی حاضر در سازمان بورس و اوراق بهادار ایران، مجله علمی- پژوهشی سیاست گذاری اقتصادی، سال هشتم، شماره پانزدهم ص ص 53-25

7)       Brown, J.R., Martinsson, G., Petersen, B.C., )2013(. "Law, stock markets, and innovation". J. Finance. 56, 617–648.

8)       Claessens, S., Feijen, E., Laeven, L )2008(. "Political connections and preferential access to finance: the role of campaign contributions". J. Finan. Econ. 88, 554–580.

9)       Dellas,H, Hess,M(2005). "Financial development and stock returns: A  cross-country analysis", Journal of International Money and Finance, 24 (2005) 891-912.

10)   Diamond, D., (1984). "Financial Intermediation and Delegated Monitoring". Review of Economic Studies 51, 393-414.

11)   Diamond, D.W., Dybvig, P.H., )1983(. "Bank runs, deposit insurance, and liquidity". J. Polit. Econ. 91, 401–419.

12)   Gupta. C.Manak)(2016) "An Integrated Model for the Cost-Minimizing Funding of Corporate Activities over Time",  Review of Economics & Finance,  Volume 6, Issue 4, 1-18

13)   Gupta, K., Krishnamurti, C., and Tourani-Rad, A.(2011) "Financial Development, Corporate Governance and Cost of Equity Capital", International Finance Conference, Kolkata, India. http://ssrn.com/abstract=1522913

14)   Hung, M., Wong, T.J., Zhang, T., (2012). "Political considerations in the decision of Chinese SOEs to list in Hong Kong". J. Account. Econ.53, 435–449.

15)   Jain, P.K., Kuvvet, E, Pagano, M.S (2012). "Corruption’s Impact on Liquidity, Investment Flows, and Cost of Capital". Working Paper,University of Memphis.

16)   Karvan,H., Shahram, G, Azadi, K(2016)."STUDYING THE RELATIONSHIP BETWEEN COMPANY LIFE CYCLE AND COST OF EQUITY", Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review, Vol. 6, No.2.

17)   Kim, J., Mab, M., Wang, H.(2015). "Financial development and the cost of equity capital:Evidence from China", China Journal of Accounting Research 8 , 243–277

18)   Levine, R. (2001) "Bank-Based or Market-Based Financial Systems: Which is Better?"; NBER Working Paper No. 9138, Cambridge: National Bureau of Economic Research.

19)   Rajan, R, and Zingales, L, (1998). "Financial Dependence and Growth". American Economic Review 88, 559-586.

20)   Vithessonthi, C. (2014) "Financial Markets Development and Bank Risk: Experience from Thailand during 1990-2012". Journal of Multinational Financial Management, 27, 67-88.

 

 

یادداشت‌ها