ﺗﺄثیر برجام بر جایگاه ایران در معادلات غرب آسیا

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

کابک خبیری ¹ ( استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی )
منوچهر محمدی ² ( دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی )

تاریخ دریافت : 1396/03/31 تاریخ پذیرش : 1396/03/31 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: ایران, برجام, غرب آسیا, بحران هسته ای, موزانه قدرت,

چکیده مقاله :

توافق های چند جانبه در بین کشورهای دنیا در ارتباط با مسائل چالش برانگیز معمولا راه گشای نقش آفرینی طرفین در تحولات پس از چنین توافقاتی است. برنامه جامع اقدام مشترک، حکم چنین ابزاری را برای ایران داشت تا در دوره ای که سعی می شد ایران با طرح تلاش برای ساخت تسلیحات هسته ای به انزوا برده شود، با این توافق به بازیگری موثر در چانه زنی بین المللی تبدیل شد. برجام حاصل بیش از یک دهه تنش و مذاکرات بی نتیجه با طرف های غربی بود. ایران در فضای پسا برجام به طور رسمی وارد باشگاه اقتصاد و سیاست جهانی و منطقه ای شد. این مقاله درصدد پاسخ به این سوال است که تعامل ایران با جامعه جهانی در فضای پس از برجام چه ﺗﺄثیری بر نقش آفرینی این کشور در غرب آسیا و جهان گذاشته است؟ این مقاله این فرضیه را بررسی می کند که ایران در فضای پس از برجام از جایگاه کنترل شده قبلی خارج و به صورت یک بازیگر فعال در مدیریت بحران های منطقه ای ایفای نقش نموده و این امر باعث تغییر موازنه قدرت در منطقه به ضرر عربستان و ترکیه گردیده است.

چکیده انگلیسی:

Multilateral agreements among countries of the world relating to challenging issues it usually leads to the role of the parties in the developments after such agreements. A comprehensive joint action plan had for Iran such a tool decree as long as Iran will be Isolated with effort plan to build nuclear weapons, with this agreement, it became an effective player in international bargaining. The Barjam was more than a decade of tension and ineffective negotiations with the Western side. In the atmosphere of post Barjam, Iran officially entered the economic club and regional and world politics. This article seeks to answer this question that Iran's engagement with the international community in the post Barjam what has influenced the role of the country in West Asia and the world? This paper examines the hypothesis that Iran is in the aftermath of the Barjam exit from a previously controlled position and play as an active actor in regional crisis management and this has led to a shift in the balance of power in the region to the detriment of Saudi Arabia and Turkey.

منابع و مأخذ:

منابع:

-       احمدی، بهزاد. (1387). برنامه هسته­ای در خاورمیانه. ترجمه مهسا ماه پیشانیان؛ چاپ سوم، تهران: ابرار معاصر.

-       البرادعی، محمد. (1392). عصرفریب؛ دیپلماسی اتمی در دوران خیانت. ترجمه فیروزه درشتی و شیما صفایی؛ چاپ اول، تهران: انتشارات ایران.

-       بوزان، باری، ویور. (1390). چهارچوبی تازه برای تحلیل امنیت. ترجمه علیرضا طیب؛ چاپ دوم، تهران: مطالعات راهبردی.

-       توکل پور کوخدان، محمد هادی. (1388). بررسی حقوقی ﻣﺴﺄله هسته­ای ایران. چاپ دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

-       رسولی ثانی آبادی، الهام. (1390). هویت هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران. تهران: ابرار معاصر.

-       عبدالله خانی، علی. (1385). نظریه­های امنیت. تهران: ابرار معاصر.

-       غریب آبادی، کاظم. (1386). پرونده هسته­ای ایران به روایت اسناد. چاپ دوم، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.

-       قاسمی، مهران. (1387). نیم قرن پرونده هسته­ای ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

-       نصری، محسن. (1386). شکوه ملی در فناوری هسته­ای. تهران: حدیث راه عشق.

-       آجیلی، هادی. (1392). ﺗﺄثیر تحریم های بین المللی بر توسعه اقتصادی ایران. راهبرد توسعه. دوره نهم، شماره 36.

-       آدمی، علی، (1391). بحران بحرین و امنیت منطقه­ای جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه­ راهبرد. دوره 21، شماره 62.

-       رسولی ثانی­آبادی، الهام و سید محسن میرحسینی. (1394). «بررسی عوامل شکل‌دهنده به سیاست هسته‌ای دولت اعتدال بر اساس نظریه پیوستگی جیمز روزنا». فصلنامه راهبرد، شماره 74.

-       Fayazmanesh, Sasan, (2008). The United States and Iran: Sanctions, Wars and the Policy of Dual Containment. Abingdon: Rutledge. Taylor and Francis Group.

-       Waver, Ole, Securitization and Desecaritization, in: Ronnie D. Lipchitz, On Security, NY: Columbia University press.

-       Balzacq, Thierry, (2005), “Three Faces of Securitization: Political Agency, Audience and Context”. European Journal of International Relation, Vol. 11(2).

-       Athar, Zafar. (2013). “Iran’s Assertiveness on Disputed Islands Rattles UAE”, Available at:  http:// www . icwa.in.

-       Barzegar, Keyhan, (2016), “The Geopolitics of JCPOA”, Available at: http://www.iranreview.org.

-       Dubowitz, Mark. (2015), “Implications of a Nuclear Agreement with Iran”, http://webcache.googleusercontent.com.

-       GAO. (United States Government Accountability Office Report), (2013). “U.S. and International Sanctions Have Adversely Affected the Iranian Economy”, accessible at:  http://www.gao.gov.

-       Habibi, Nader. (2010). “The Impact of Sanctions Iran- GCC Economic Relations”, accessible at: http://www.brandeis.com.

-       Heeley, Laicie, Sahay. (2013), “Are Sanctions on Iran Working”, accessible at: http: //armscontrolcente r. org/assets/pdfs.

-       Howard, Roger. (2004), “Dealing with Iran's Nuclear Challenge”. accessible at: http://www.antiwar.com/orig/

-       Islam, Thowhidul. (2010), “Iran’s Nuclear Policy: Russia’s Perspective”.  accessible at: http://static.cejiss.org/data/uploaded

-       Jahani, Kosar. (2011), “Sanctioning Iran the View from the United Arab Emirates”, accessible at: http:// fletcher.tufts.edu.

-       Katzman, Kenneth. (2016), “Iran Sanctions”. Accessible at: https://www.amazon.com/Iran.

-       Sadjadpour, Karim. (2011), “The Battle of Dubai: The United Arab Emirates and the US- Iran Cold War”, accessible at:  http://www.carnegieEndowment.org/pubs.

-       http://euanmearns.com/global-nuclear-power-snapshot.

-       http://rc.majlis.ir/fa/law/show/97764.

-       http://unctadstat.unctad.org.

-       http://www.areva.com/EN/group-688.

-       http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1952802.

-       http://www.isna.ir/news/94110905391.

-       www.nytimes.com.