مقایسه روش انتخاب شهردار در ایران و هفت کشور اروپایی
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری
ناصر برک پور
1
(استاد گروه شهرسازی، دانشگاه هنر تهران، barakpoor@art.ac.ir)
مهیا مطهری
2
(کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه هنر تهران،، mahyamotahari@gmail.com)
کلید واژه: روش انتخاب شهردار, شهردار با انتخاب مستقیم مردم, نظام اداره ی شهر, ایران, اروپا,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: عملکرد شهردار تحت شرایط مختلف، بسیار متفاوت است. یکی از این عوامل که می تواند نقش به سزایی در عملکرد شهردار داشته باشد، نحوه انتخاب او است. به طور کلی، دو روش عمده در کشورهای مختلف جهان برای انتخاب شهردار به کار می رود. مدل کنونی مدیریت شهری در ایران انتخاب غیرمستقیم شهردار توسط شورا است. این مدل اداره ی شهرها در ایران را با مشکلاتی مواجه ساخته است. در این تحقیق سعی شده با شناخت جامع کشورها اعم از نظام حکومتی، نظام حزبی در سطح کلان و جایگاه قانونی شهرداران در سطح خرد به مقایسه عملکرد شهرداران در این کشورها پرداخته شود. روش پژوهش: این تحقیق جزء تحقیقات کاربردی قرار می گیرد و ماهیت آن توصیفی است که به بررسی تطبیقی کشورها می پردازد. روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی (مصاحبه) بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه از روش تفسیری استفاده شده است. یافته‌ها: قدرت شبکه سازی شهردار یکی از عوامل بهبود کارایی مدیریت شهری است. با توجه به اینکه طبق مطالعات انجام گرفته انتخاب مستقیم شهردار موجب می شود که شهرداران تعامل بهتری با سطوح حکومتی داشته باشند، بنابراین انتخاب مستقیم شهردار می تواند نقش مؤثری در بهبود شبکه سازی و کارایی شهرداران شود.در ایران سازوکارهای نظارت و تعادل بخشی بین شورا و شهردار به طور شفاف مشخص نشده است، بنابراین با توجه به اینکه انتخاب مستقیم شهردار بر قدرت شهردار می افزاید، افزایش و شفافیف قوانین جهت نظارت بر شهردار توسط شورا امری مهم و حساس می باشد. با توجه به سیستم بخشی و موازی کاری ها در نظام مدیریت شهری ایران، انتخاب مستقیم شهردار می تواند بر قدرت و مشروعیت شهرداران بیافزاید و به عنوان یک هماهنگ کننده و نظارت کننده بر امور کل شهر عمل کند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق می توان بیان کرد،روش انتخاب مستقیم شهردار می تواند موجب بهبود عملکرد مدیریت شهری در ایران شود اگرچه همراه با آن تغییرات دیگری در خصوص حدود وظایف و اختیارات حکومت محلی، نحوه عزل و انتصاب شهردار و کابینه وی، شفافیت قوانین در خصوص نظارت و کنترل شورا بر شهردار، حذف درآمد های ناپایدار از بودجه شهرداری و حذف ساختار مجزای اداره امور شهر موجب فزونی ارتقاء عملکرد سیستم مدیریت شهری و شهردار خواهد شد.
Introduction and purpose of research: The performance and duties of the mayor may vary widely based on the different conditions. The procedure of electing mayor is a crucial factor in the performance of mayor. In general, there are two main procedures for electing a mayor: direct election of mayor and indirect election. In Iran mayor is appointed indirectly by the city council. This model has caused different problems in city management in Iran. A comprehensive analysis of the procedure of electing mayor in Iran, comparing it to this procedure in other countries could be useful to make a decision about what could be the most appropriate procedure in Iran. In this research, the performance of the mayor in different countries has been compared, by doing a comprehensive study of countries, including their governmental system, partisan system (in macro level), and the statutory position of mayor (in micro level). Research Methodology: This research is a fundamental one, which includes a descriptive method by using qualitative comparative method in analyzing the countries. Interpretive method was used to analyze the interview data. Findings: The power of networking of the mayor is one of the factors that improve the efficiency of urban management. According to studies, direct election of the mayor makes the mayors have better interaction with government levels, therefore, the direct election of the mayor can play an important role in improving the networking and efficiency of mayors. In Iran, the mechanisms for monitoring and balancing between the council and the mayor are not clearly defined, therefore, because directly elected mayor gives mayors more power, the clarity of the laws to supervise the mayor by the council is important and sensitive. Conclusion: According to the findings of this study it could be said that direct election of the mayor can increase the efficiency, responsibility, coordinating and power of the mayor. Moreover, if along with that other changes would happen, such as competence and duty of the local government, procedure of discharging and appointing of mayor and his/her cabinet, clarity of rules about checking and controlling of mayor by the council, elimination of unstable incomes from the budget of municipality, and elimination of distinct structure of managing city, could proliferate the performance of the urban management system and mayor.
آخوندی، عباس. برکپور، ناصر. اسدی، ایرج. بصیرت، میثم. طاهرخانی، حبیب الله .1387 . آسیب شناسی مدل اداره امور شهر در ایران. پژوهشهای جغرافیایی. شماره 63
آخوندی، عباس. برکپور، ناصر. اسدی، ایرج. بصیرت، میثم. طاهرخانی، حبیب الله .1387. بررسی تاثیر انتخاب مستقیم شهرداران در بهبود شاخص‌های حکمروایی شهری در ایران. صفه. شماره 46
آخوندی، عباس. برکپور، ناصر. اسدی، ایرج. بصیرت، میثم.؛ طاهرخانی، حبیب الله .1389. گزارش امکانسنجی انتخاب مستقیم شهرداران توسط مردم در ایران. مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران
پیش نویس لایحه قانونی مدیریت شهری .1393.سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، معاونت امور شهرداریها
کریمی، صدیقه. نصر، احمدرضا .1392. روشهای تجزیه و تحلیل دادههای مصاحبه. پژوهش. شماره 1(7)
مردعلی، محسن. حسین پور پویان، رضا. نظری، تقی. 1391. بررسی نظرات شهروندان تهرانی در خصوص نحوه انتخاب شهردار تهران. مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران
میرحیدر، دره. (1385). اصول و مبانی جغرافیای سیاسی. تهران: انتشارات سمت.
مهرپور، حسین. (1391). مختصر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دادگستر.
نیومن، پیتر و اندی تورنلی. 1386. برنامه ریزی شهری در اروپا، رقابت بین المللی، نظامهای ملی و طرحهای برنامهریزی. ترجمهی عارف اقوامی مقدم. تهران: آذرخش.
ولمن، هلموت. چاپ، لینز. دامن، هری. رینگلینگ، آرتور. ماگر، جیمی. برترانا، خاویر. هووارد، جوانا. 1395. مجموعه مقالههای مدیریت شهری و انتخاب شهردار. ترجمهی ناصر برک پور و همکاران، تهران: دانشگاه هنر.
Ackaert, J. 2005. Transformation of the political executive in Belgian local government, in: R.Berg & N. Rao (Eds) Transforming Local Political Leadership, Basingstoke:Palgrave MacMillan
Back, H., Heinelt, H., Magnier, A.2006. Typologies of Local Government Systems. In H.Back, H.Heinelt & A.Magnier (Eds.), The European Mayor. Berlin.
Budge, Ian. 2002. Great Britain and Ireland: variations of party government, In Josef M. Colomer (Eds.), Political Institutions in Europe. Routledge. London.
Colomer, Josep M. 2002. Spain and Portugal: rule by party leadership, In Josef M. Colomer (Eds.), Political Institutions in Europe. Routledge.London.
Callanan, M. & Keogan, J.F. (Eds). 2003. Local Government in Ireland, Inside Out.Institute of Public Administration. Dublin.
Copus, C. 2006 Leading the Localities. Executive Mayors in English Local Government. Manchester University Press. Manchester.
Katz, B. 2005. Elected mayors – Lessons from the US. London, U.K.: The Brooking Institution, Center for Cities 'City Mayors' event.
Magnier, A.2006. Strong Mayors? On Direct Election and Political Entrepreneurship. In H.Back, H.Heinelt & A.Magnier (Eds.), The European Mayor .Berlin.
Podolnjak, R., Gardasevic, D. 2013. Directly Elected Mayors and the Problem of Cohabitation. The Case of the Croation Capital Zagreb. Revus[Online].
Saldana, Johnny. 2009. The Coding Manual for Qualitative Researchers. London: SAGE.
Schaap, L., Daemen, H., Ringeling, A.2009. Mayors in Seven European Countries: Part1. Selection Procedures and Statutory Position, Routledge, England, Vol.35, No.1.
Vogel, R.K. 2005. Governing Large Cities: A Comparative Perspective, Louisvill: University of Louisvill.
Wollmann, H.2005. The directly-elected executive mayor in German local government, Transforming Local Political Leadership. Palgrave.
Wollmann, H. 2004. Local Government Reforms in Great Britain,Sweden, Germany and France: Between Multi-Function and Single-Purpose Organizations, Local Government Studies, Vol.30, No.4.
_||_
