همکاری رضاخان با دولت استعماری انگلیس در انعقاد قرار داد 1933م

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

روح الله بدری ¹

1 -

تاریخ پذیرش : 1389/04/01 تاریخ انتشار : 1389/04/01

کلید واژه: شرکت نفت ایران و انگلیس, انگلیس, رضاخان, قرارداد 1933 م/ 1312 ش, قرارداد دارسی,

چکیده مقاله :

چکیده یکی از قراردادها یا امتیازاتی که در دوران حکومت پهلوی با بیگانگان و خصوصاً دولت استعماری انگلیس منعقد گردید ، انعقاد قرارداد یا امتیازی جدید به نام قرارداد 1933 م/ 1312 ش می باشد . برای انعقاد چنین قرارداد ننگینی زمینه سازی های زیاد و ایجاد فضای سیاسی بسیاری که نخستین آن قرارداد نهم اوت 1919 م/ 1298 ش بود ، انجام گردید . وقتی انگلیسی ها نتوانستند آن قرارداد را عملی سازند ، روح آن قرارداد را در قالب کودتای 1299 ش/ 1920 م ریخته، با سلسله مقدماتی دست به ایجاد حکومتی وابسته به نام حکومت پهلوی زدند . نخستین پرده ی این نمایش خلع احمد شاه و انقراض سلسله ی قاجار بود . تمام منظور و مقصود انگلیسی ها از تقویت رضاخان و روی کار آوردن اواین بود که منافع اقتصادی و سیاسی آنها از هر جهت تامین شود و روح قرارداد 1919 م/ 1298 ش را به صورت جدیدتری زنده سازند و این صورت جدید الغای قرارداد دارسی و انعقاد قرارداد 1933 م/ 1312 ش بود که میان ایران و انگلیس منعقد شد که به موجب آن شرکت نفت ایران و انگلیس فعالیت خود را آغاز کرد و مورخان براین عقیده اند که مضرات قرارداد 1933 م/ 1312 ش بیشتر از قرارداد دارسی بوده، انعقاد قرارداد 1933 م/ 1312 ش را یکی از اشتباهات بزرگ رضاخان می دانند واژگان کلیدی: قرارداد 1933 م/ 1312 ش،رضاخان، انگلیس،قرارداد دارسی، شرکت نفت ایران و انگلیس .