خواستگاه تپوریها تا تشکیل شهربی تبرستان

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

هاشم آقاجانی الیزه ¹ (عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور منجیل)
طهمورث مهرابی ² (کارشناس ارشد تاریخ ایران باستان دانشگاه فردوسی مشهد)

تاریخ دریافت : 1394/11/21 تاریخ پذیرش : 1394/11/21 تاریخ انتشار : 1392/04/01

کلید واژه: ایران باستان, وجه تسمیه, تبرستان, محدوده,

چکیده مقاله :

همواره شهرهای گوناگون در طول تاریخ، دستخوش تغییرات زیادی شده اند و بسیاری از حوادث در تغییر نام آن‌ها تاثیر داشته است. یکی از مشخصه اکثر شهرهای کهن، افول و طلوع این شهرها در طول تاریخ و گاهی تغییراتی است که در بستر این شهرها و محدوده و همچنین در نام آن‌ها به وجود می آید. کمتر شهری در تاریخ پیشینه ی هزاران ساله داشته است و در تمام دوران در یک محل پابرجا مانده است. معمولا در گذشته اسم شهرها توسط دیگر اقوام و سرزمین ها، بر اساس نام قبیله یا ویژگی جغرافیایی آن منطقه شناخته می شد. یکی از این مناطق جغرافیایی تبرستان است که در منابع با نام های گوناگون و محدوده جغرافیایی مختلف آمده است. اگر چه کتابهای زیادی از جمله، تاریخ مازندران باستان از یزدان پناه لموکی و تاریخ طبرستان از محمد بن اسفندیار به موضوع تبرستان پرداخته اند، اما در هیچ یک از این منابع به طور خاص به خواستگاه تپوریها تا تشکیل شهربی تبرستان اشاره نشده است. همچنین این در حالی است که در تاریخ ایران باستان در هیچ منبعی نام تبرستان یا مازندران نیامده است و تنها منبعی که برای اولین بار نام تبرستان را ذکر کرده، در دوره ساسانیان و در نامه تنسر می باشد. لذا این پژوهش تلاش دارد تا به روش تاریخی- تحلیلی و با استناد به متون کهن تاریخی به وجّه تسمیه تبرستان، جایگاه قوم تپور تا تشکیل این شهربی و محدوده جغرافیایی آن در دوره ساسانیان بپردازد.

چکیده انگلیسی:

Always different cities throughout history, has undergone many changes have been and many events had an impact on the change of name. Exclusivity  one of the majority ancient cities, The decline and rise of the cities history and sometimes changes in the context of the city and range and is also the name comes to them. Less urban in history past is thousands of years old And at all times remains in one place. Sually the name of the city in the past by other nations and territories, The name of the tribe or geographic features of the area was known. This is one of the geographical areas Tabarestan The resources with different names and different geographical area come. Although many books including, Date Mazandaran ancient god of Mohammed bin Esfandiar Refuge Complex Yazdanpanah Lmvky  and focused on the topic Tabarestan, but in none of these resources specifically to the origin Tapurian Tabarestan not mentioned until the satrap. Also, while In the history of ancient Iran or the Caspian there is no source Tabarestan name And the only resource the first name mentioned Tabarestan, In the Sassanid era and is based on a tenser. This study is trying to historical analytical method based on ancient texts Tabaristan historical appellation, Tapurian Tribe formed the satrap and geographic position to pay the Sassanid era