سیاست خارجی و بازتولید نظام اقتصادی در ج.ا ایران به مثابه دولت نفت محور

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

بهروز اسعدی ¹ (دانشجوی دکتری دانشگاه شهید بهشتیاه)
حسین پوراحمدی ² (استاد دانشکده اقتصاد و سیاست دانشگاه شهید بهشتی)

تاریخ دریافت : 1400/12/08 تاریخ پذیرش : 1402/01/06 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: اقتصاد سیاسی ایران, سیاست خارجی ج.ا ایران, نظام اقتصادی نفت محور, روابط اجتماعی تولید, دولت نفت محور,

چکیده مقاله :

باتوجه به روند تحولات نظام اقتصاد سیاسی جهانی، درک صحیح از مقوله سیاست خارجی ج.ا ایران به مثابه دولت نفت محور و رابطه آن با نظام اقتصادی اهمیت مضاعف دارد. باوجود پژوهشهای متعددی که درپی شناخت چگونگی رابطه سیاست خارجی با نظام اقتصادی انجام شده است، تبیین این رابطه با توجه به تکثر عوامل اثرگذار، بسیار دشوار است. اما به نظر میرسد آراء کاکس بستر مناسبی را جهت فهم چگونگی این ارتباط به ما ارائه میدهد. مقاله حاضر این سوال کلیدی را مطرح میکند که سیاست خارجی چه تاثیری بر بازتولید نظام تولیدی نفت محور در ج.ا ایران دارد؟ عطف به آراء کاکس به‌نظر میرسد ساختار تولید نفت محور با ایجاد روابط اجتماعی تولیدی و پیکربندی دولت، تاثیری بنیادین بر شکل گیری سیاست خارجی در ایران دارد، و در مقابل کنش سیاست خارجی با سیاستهای خود به بازتولید این نظام اقتصادی میپردازد. بر این اساس، فرضیه این پژوهش از این قرار است که کنش سیاست‌خارجی در ایران در ادامه روابط اجتماعی تولیدی، درصدد بازتولید ساختار تولیدی و انحصار بهره مندی دولت از منابع نفت بوده است. از این رهگذر هدف این مقاله بررسی و فهم چگونگی رابطه سیاست خارجی و نظام تولیدی نفت محور در ج.ا ایران است، لذا به پژوهشی اکتشافی مبتنی بر راهبرد پس کاوی شکل میدهد. یافته های نوشتار با تاکید بر آراء کاکس، نشان میدهد که منافع و تمایلات طبقات و نیروهای اجتماعی مسلط در روابط اجتماعی تولید نفت محور در ج.ا ایران، تاثیر اساسی بر کنش سیاست خارجی در بازتولید نظام اقتصادی نفت محور دارند.

چکیده انگلیسی:

According to the evolution of the global political economy, proper understanding of the foreign policy category of the Islamic Republic of Iran as an oil-based government and its relationship with the economic system is doubly important. Cox's votes seem to provide a good platform for understanding how this relates to us. The present article raises the key question of what effect does foreign policy have on the reproduction of the oil-based production system in the Islamic Republic of Iran? According to Cox's views, it seems that the structure of oil-based production, by establishing social relations of production and government configuration, has a fundamental impact on the formation of foreign policy in Iran, and in contrast, the action of foreign policy with its policies to It reproduces this economic system. In on this basis, the hypothesis of this study is that the action of foreign policy in Iran in the continuation of social relations of production, has sought to reproduce the structure of production and monopolize the government's use of oil resources. the purpose of this article is understanding the relationship between foreign policy and the oil-based production system in Iran, so it forms an exploratory research based on a retroductive strategy.The findings of the paper, with the emphasis on the Cox's views, show that the interests and tendencies of the dominant classes and social forces in oil-based social relations production in the Islamic Republic of Iran have a fundamental impact on foreign policy action in reproducing the oil-based economic system.