بازنمایی شخصیت زن در رمان قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران مورد مطالعه: رمان «سووشون» و رمان «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم»

محورهای موضوعی : فصلنامه زن و جامعه

مهناز جوکاری ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه شیراز، مدرس دانشگاه یزد، یزد، ایران.)
علی عربی ² (دکترای جامعه‌شناسی و استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران .)
علی روحانی ³ (دکترای جامعه‌شناسی و استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد، یزد ایران.)

تاریخ دریافت : 1395/08/21 تاریخ پذیرش : 1398/03/30 تاریخ انتشار : 1398/05/01

کلید واژه: زنان, بازنمایی, سووشون, چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم, فمنیسم, انقلاب اسلامی ایران,

چکیده مقاله :

تغییر، مساله‌ای بنیادی در جامعه‌شناسی است که زنان در دوران کنونی نقش مهمی را در آن بازی می‌کنند. می­توان گفت یکی از زمینه‌های اصلی نمود تغییرات، بستر ادبی جامعه است و بدین لحاظ بررسی رابطه­ی بین ادبیات و جامعه و به ویژه بازنمایی متون ادبی در علوم اجتماعی سبقه­ی تاریخی دارد. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی و تکنیک می‌مه‌سیس[1]به دنبال پاسخ به این سؤال برآمده که شخصیت و جایگاه زن در برهم کنش با زیست جهان خود چگونه در رمان‌های دو دوره­ی قبل و بعد از انقلاب اسلامی بازنمایی شده است. بدین منظور دو رمان «سووشون» و «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» را به عنوان نمونه­ی مورد مطالعه انتخاب شدند. نتایج حاکی از آن بود که رمان «سووشون» بیانگر نگاه مکتب فمنیست روانکاوانه متعلق به موج دوم نظریات فمنیستی است که در آن، خانواده و روابط درونی آن به عنوان عامل اصلی وضعیت نابرابر میان زنان و مردان برجسته می‌شود. اما رمان «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» تصویرگر زمینه‌های فرهنگی و ارزشی انقلاب‌اسلامی است که بر وجود خانواده و تفکیک نقش‌های زنانه و مردانه به عنوان حافظ نظم و کیان خانواده و جامعه تأکید دارد.



^[1] Mimesis

چکیده انگلیسی:

Changing is a crucial issue in sociology. Nowadays women have important role in changing world. It can be said that change appear in the literature context of society and for this reason, the study of literature and society and especially text representations in social sciences have a historical record. In this research, by qualitative method and mimesis technique, we are trying to answer this question that how women personality in interaction with their life world, represented in novels before and after revolution. For this purpose, two novels of “Suvashun” and “I turn the lamps off” have elected as a sample. The results show that Suvashun novel represents psychiatric feminist perspective belongs to the second wave of feminist theories in which family and its internal relations represented as the main factor leading to unequal condition between women and men. But I turn the lamps off, illustrates cultural values of the Islamic revolution that highlighted family and separating of a feminine and masculine role as a preserver of discipline and integration of family and society.

منابع و مأخذ:

Pouyande, Jafar (2011). Introduction to literature sociology, Tehran: Naghsh Publication.

Pirzad, Zoya (2001). I turn the lamps off, Tehran: Markaz Publication.

Torabi, Aliakbar (1997). The sociology of Persian Literature (sociology in Lterature), Tehran: Forugh Azadi publication.

Jafari, Marzie (2012). Novels In Iran, Cited in http://anthropology.ir/node/15411

Daneshvar, Simin (1970). Suvashun, Tehran: Kharazmi Publication.

Ruhani, Hassan (2010). “approaches and contexts in qualitative study”, Rahbord Quarterly, Vol. 19, No. 54, pp. 7-29.

Saraei, Hasan, Fathi, Surush and Zahra Zare (2008). “Qualitative approach in social studies”, Social Science Research letter, Vol. 2, No. 3, pp. 83-105.

Shabaniverki, Bakhtiar and Sedighe Kazemi (2010). “Method or Bevesh”, Rahbord Quarterly, Vol. 19, No. 54, pp. 33-58.

Sadeghi, Mitra (2005). “Story writer Women”, Women message magazine, No. 158, pp. 318-338.

Fazeli, Nematollah (2007). The sociology of Arts and Literature, Tehran: Allame tabatabaei University.

Flick, Uoh (2008). Introduction to qualitative research in social science, Translated by Hadi Jalili, Tehran: Ney publication.

Leonard, Jacques (1992). Sociological literature and its various branches, encyclopaedia universalis, vol x, pp. 904-908.

Ruspini Elisabetta and Angela Dale (2002). the Gender Dimension of Social Change, The Policy Press: England.

Tadie, Jean-Yves (1987). Sociological literature and founders, literary criticism in the twentieth century, Paris: Pierre Belfond.

Godarzinejad, Asiyeh (2009). Characterizations in “I turned the lamps off novels” novel, Persian Language Quarterly,Vol. 5, No. 14, pp. 155-172.

Gholami, Fatemeh, & Mehdi Dadrezaei (2010). Women Identity in paradoxes of fictional characters, France Language Studies magazine, No. 2, pp. 45-57.

Valizadeh, Vahid (2009). Gender in Iranian women novelist, Literacy Criticism magazine, No. 1, pp. 191-224.