بررسی تاثیر شوک‌های مالی و ادوار تجاری در اقتصاد ایران طی دوره (1360-1400)

محورهای موضوعی : فصلنامه اقتصاد محاسباتی

محمد حسن فطرس ¹ , مصطفی امیدعلی ²

1 - گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا
2 - دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

تاریخ دریافت : 1401/08/27 تاریخ پذیرش : 1401/10/20 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: شوک‌های مالی, , , , فیلتر هادریک – پرسکات, , عدم‌تقارن, , ادوار تجاری, , اقتصاد ایران,

چکیده مقاله :

عواملی چون انتظارات، عدم انعطاف‌پذیری مالی، وجود عدم اطمینان‌های موجود در فضای اقتصادی و سایر شاخص‌های اقتصادی و غیراقتصادی در ایجاد ادوار تجاری تاثیر هستند. حجم زیاد فعالیت‌های دولت در اقتصاد ایران بیانگر آن است که دولت تاثیرگذاری اساسی در ثبات و عدم ثبات ادوار تجاری در ایران دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه بین شوک‌های مالی و ادوار تجاری اقتصاد ایران طی دوره 1360 – 1400 می‌باشد. ابتدا با استفاده از روش فیلتر هادریک-پرسکات چرخه‌های تجاری تولید ناخالص داخلی ایران استخراج شده و با استفاده از مدل VAR رابطه علیت بین شوک‌های مالی و ادوار تجاری مورد مطالعه قرار می‌گیرد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که اقتصاد ایران طی دوره مورد مطالعه، پنج دوره رکودی و پنج دوره رونق را تجربه کرده است. این دوره‌ها از نظر طول زمانی و عمق با هم متقارن هستند. نتایج مدل VAR نشان می‌دهد که یک رابطه علیت دو طرفه بین شوک‌ مخارج دولت و شوک مالیات‌ها با ادوار تجاری تولید ناخالص داخلی برقرار است. بنابراین رونق اقتصادی می‌تواند به کاهش شوک‌های مالی دولت و در پی آن بهبود پیش‌بینی بودجه و کاهش کسری بودجه گردد.

چکیده انگلیسی:

Factors such as expectations, lack of financial flexibility, the existence of uncertainties in the economic environment and other economic and non-economic indicators have an impact on the creation of business cycles. The large volume of government activities in Iran's economy indicates that the government has a fundamental influence on the stability and instability of business cycles in Iran. The purpose of the present study is to investigate the relationship between financial shocks and commercial periods of the Iranian economy during the period 1981-2021. First, by using Hadrick-Prescott filter method, business cycles of Iran's GDP are extracted, and by using VAR model, the causality relationship between financial shocks and business cycles is studied. The research results show that Iran's economy has experienced five periods of recession and five periods of prosperity during the studied period. These courses are symmetrical in terms of length and depth. The results of the VAR model show that there is a two-way causality relationship between the government expenditure shock and the tax shock with the business cycles of GDP. Therefore, the economic prosperity can reduce the financial shocks of the government and subsequently improve the budget forecast and reduce the budget deficit.