تبیین بسترهای جغرافیایی تنش در روابط ایران و افغانستان بر محوریت تئوری کمپ و هارکاوی (با تاکید بر دوران طالبان)
محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی
سید مهدی موسوی شهیدی
1
(عضو هیئت علمی دانشگاه فرماندهی و ستاد، تهران، ایران)
بهادر زارعی
2
(دانشیار جغرافیا سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
کلید واژه: افغانستان, ایران, ژئوپلیتیک, تنش,
چکیده مقاله :
افغانستان کشوری است که در شرق ایران واقع‌شده و روابط پرفراز و نشیبی را با ایران در طول دوران تاریخی حیات خود سپری کرده است. بررسی روابط افغانستان با ایران در زمانی که طالبان بر این کشور مسلط شده نشان‌دهنده روابط تیره و تنش در روابط دو کشور بوده است. در حال حاضر با توجه به تسلط طالبان بر اکثریت مناطق افغانستان، شناسایی زمینه‌هایی که می-توانند منجر به تعارض در روابط ایران با این کشور شوند حائز اهمیت است. بنابراین این پژوهش با شیوه توصیفی تحلیلی به‌دنبال شناسایی زمینه‌های تعارض میان ایران و افغانستان در حال حاضر با بهره‌گیری از تئوری جفری کمپ و رابرت هارکاوی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین زمینه‌های تعارض در روابط ایران و افغانستان در حال حاضر در چهار بعد روندهای جمعیتی و مهاجرت‌های غیرقانونی از افغانستان به ایران (بیش از دو میلیون مهاجر غیرقانونی)، تعارضات مذهبی و قومی میان دو کشور (تعارض میان گروه‌های تروریستی حامی سنیان در افغانستان با شیعیان ایران)، مسائل سرزمینی و اختلافات ناشی از آن ( اختلاف دو کشور بر سر رودخانه هیرمند و عدم پایبندی دو کشور به توافق سال 1973 در باره آن و اختلافات دو کشور در باره اسلام قلعه) و وابستگی آب سیستان و بلوچستان به آب افغانستان (پیامدهای مخرب اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی نظیر مهاجرت، رشد بیکاری و تخریب محیط زیست استان سیستان و بلوچستان به دلیل کمبود آب) قرار دارد.
Afghanistan is a country located in the east of Iran and has had ups and downs with Iran throughout its history. An examination of Afghanistan's relations with Iran at a time when the Taliban have taken control of the country has shown strained relations and tensions between the two countries. Given the Taliban's dominance of most of Afghanistan, it is important to identify areas that could lead to conflict in Iran's relations with the country. Therefore, this descriptive-analytical study seeks to identify areas of conflict between Iran and Afghanistan at present using the theory of Jeffrey Camp and Robert Harkawy. The results of the study show that the most important areas of conflict in Iran-Afghanistan relations are currently in four dimensions: demographic trends and illegal migration from Afghanistan to Iran (more than two million illegal immigrants), religious conflicts and Ethnicity between the two countries (conflict between pro-Sunni terrorist groups in Afghanistan and Iranian Shiites), territorial disputes and the resulting disputes (dispute between the two countries over the Helmand River and the two countries' non-compliance with the 1973 agreement on it and differences between the two countries The country is about Islam Qala) and the dependence of Sistan and Baluchestan water on Afghan water (destructive economic, social and environmental consequences such as migration, rising unemployment and environmental degradation in Sistan and Baluchestan province due to water shortages).
_||_
