-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی شاخص خشکسالی مبتنی بر تصاویر ماهواره ای و رابطه آن با کاهش سطح زیر کشت برنج مطالعه موردی: (استان غماص، عراق)
علی نیک عهد واثق احمد المطلک علی ابراهیمیمقدمه: با استفاده از شاخصهای مبتنی بر سنجش از دور میتوان خشکسالی را از طریق آثاری که بر گیاهان زراعی دارد مطالعه کرد و نتایج دقیقتر و مؤثرتری دریافت. شرایط شدید خشکسالی در کل کشور عراق سبب شده است جوامع کشاورز برای دهمین سال متوالی شاهد کاهش برداشت برنج ، سبزیجات و م چکیده کاملمقدمه: با استفاده از شاخصهای مبتنی بر سنجش از دور میتوان خشکسالی را از طریق آثاری که بر گیاهان زراعی دارد مطالعه کرد و نتایج دقیقتر و مؤثرتری دریافت. شرایط شدید خشکسالی در کل کشور عراق سبب شده است جوامع کشاورز برای دهمین سال متوالی شاهد کاهش برداشت برنج ، سبزیجات و میوه باشند. بنابراین کشاورزان مجبورند سطح زمین‌هایی زیر کشت را کاهش دهند که این امر موجب کاهش سطح درآمد و محصولات آنها میباشد. استان غماص در کشور عراق یکی از مناطقی است که دارای زمینهای کشت برنج میباشد و دچار خشکسالی شده است. لذا این پژوهش به بررسی روند تغییرات پوشش سطح زیرکشت برنج در این استان و رابطه آن با دمای سطح زمین به منظور بررسی خشکسالی پرداخته است مواد و روشها: در این پژوهش جهت مطالعه روند تغییرات پوشش گیاهی از شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) مربوط به سنجنده مودیس استفاده شد. دادههای ماهواره‌ای سنجنده مودیس برای منطقه مورد مطالعه طی سالهای 2010 تا 2022 تهیه و گردآوری شدند. در ادامه از سه شاخص سنجش از دوری NDVI، شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) و شاخص دمای سطح زمین (LST) به منظور بررسی سطح زیر کشت برنج و نیز دمای سطح زمین و شدت خشکسالی استفاده گردید. نتایج و بحث: بر اساس نتایج به دست آمده سطح زیر کشت محصولات کشاورزی طی این دوره در منطقه مورد مطالعه افزایش یافته است بطوریکه در سال 2010 مساحت سطح زیر کشت بر اساس شاخصهای VCI و NDVI به ترتیب 11875 هکتار و 10337 هکتار میباشدکه در سال 2022 به ترتیب به 14775 هکتار و 13275 هکتار افزایش یافت. نتایج نشان داد که بر اساس شاخص NDVI پوشش گیاهی با شیبی ملایم روندی افزایشی را طی این دوره داشته درصورتیکه بر اساس شاخص LST دمای سطح زمین طی این دوره کاهش یافته است. این موضوع نشاندهنده آن است که با افزایش پوشش گیاهی، دمای سطح زمین کاهش یافته است. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که بر اساس شاخص NDVI پوشش گیاهی روندی افزایشی را طی این دوره داشته درصورتیکه بر اساس شاخص LST دمای سطح زمین طی این دوره کاهش یافته است. این نشان میدهد که با افزایش پوشش گیاهی، دمای سطح زمین کاهش یافته است. بااین حال، بر اساس شاخص VCI، منطقه مورد مطالعه در وضعیت غیرخشکسالی میباشد. لذا با توجه به نتایج بدست آمده افزایش پوشش گیاهی بر اساس NDVI و افزایش شاخص VCI و مقایسه ان با دمای منطقه مورد نظر ، نشان از کاهش دمای سطح زمین در طی این 10سال دارد. هر چه دمای سطح زمین کاهش یابد، نشاندهنده افزایش پوشش گیاهی و سطح زیر کشت برنج میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی اثرات ناشی از شکست سد در اراضی پایین دست مطالعه موردی: (سد تنگاب فیروزآباد)
علیرضا غلامی احسان سهرابی شکفتیمقدمه: مدیریت ایمنی درسد‌ها و سازه در اولین گام مستلزم ارزیابی شرایط واقعی در رودخانه‌ها میباشد. در ایران به سبب واقع شدن در اقلیم خشک و نیمه‌خشک توجه خاصی به امر سدسازی در برنامههای توسعة اقتصادی شدهاست. لذا لازم است قبل از احداث سدها مسائل و نکات ایمنی لازم مد نظر چکیده کاملمقدمه: مدیریت ایمنی درسد‌ها و سازه در اولین گام مستلزم ارزیابی شرایط واقعی در رودخانه‌ها میباشد. در ایران به سبب واقع شدن در اقلیم خشک و نیمه‌خشک توجه خاصی به امر سدسازی در برنامههای توسعة اقتصادی شدهاست. لذا لازم است قبل از احداث سدها مسائل و نکات ایمنی لازم مد نظر قرار گیرد. هدف از انجام این پژوهش روندیابی سیلاب ناشی از شکست سد تنگاب و پهنهبندی سیلاب ناشی از شکست آن در پایین دست سد میباشد. مواد و روشها: این پژوهش در سد تنگاب در 13کیلومتری شمالغربی شهر فیروزآباد واقع بر رودخانه فیروزآباد انجام شده است. این رودخانه مهمترین شاخه فرعی رودخانه‌مند بشمار میآید. برای انجام این پژوهش ابتدا مطالعات مربوط به تعیین پارامتر شکست سد، تعیین شکل شکست و زمان لازم برای ایجاد مقاطع شکست، انجام، و سپس محاسبات دبی سیلاب و دبی کل با استفاده از 4 روش تجربی شامل کریک‌پاتریک، حفاظت آب و خاک امریکا، احیا اراضی امریکا و سینگ و استوراسون انجام و نتایج با نرمافزار HEC-RAS مدلسازی شد. نتایج و بحث: بر اساس نتایج بدست آمده از از برآورد دبی سیلاب حاصل از شکست سد بر اساس 4 روش تجربی ذکر شده، مشخص شد که دبی برآوردی بر اساس دو روش حفاظت آب و خاک و روش کریک بسیار نزدیک (30309 و 30270 مترمکعب بر ثانیه) بوده به طوری که این اختلاف بین آنها بسیار ناچیز میباشد. این اختلاف در روندیابی سیل و پهنهبندی سیل نیز بسیار ناچیز است. میزان مساحت اراضی تحت سیلاب در هر دو روش به میزان 140 هکتار اراضی کشاورزی، 5/0 هکتار اراضی صنعتی و 90 هکتار اراضی در محدوده رودخانه میباشد. در روش سینگ و استوراسون در مقایسه با سه روش دیگر دبی کمتری را نشان میدهدکه بر اساس این روش، اراضی تحت سیلاب 133 هکتار اراضی کشاورزی و 84 هکتار در محدوده صنعتی میباشد. اراضی صنعتی بر اساس این روش زیر آب نمی‌رود. در روش احیا اراضی امریکا در مقایسه با سه روش دیگر دبی بیشتری برابر با 33914 مترمکعب برثانیه را نشان میدهد که در نتیجه آن 161 هکتار از اراضی کشاورزی، 1 هکتار اراضی صنعتی و 100 هکتار در محدوده رودخانه به زیر سیل میرود. نتیجهگیری: نتایج این تحقیق نشان داد که روش احیا اراضی امریکا از بین سایر روشهای ذکرشده بهتر است زیرا دبی بیشتری را در محاسبه سیلاب برآورد کرده است. نتیجه مهمی که از پهنهبندی سیلاب حاصل از شکستگی سد تنگاب حاصل میگردد این است که محدوده شهری فیروزآباد از این سیلاب در امان میباشد و مناطق مسکونی روستایی نیز زیر آب نمی‌روند. بر اساس نتایج به دست آمده جمع‌بندی میگردد که در نتیجه شکست احتمالی سد بجز 1 هکتار بخش صنعتی که مساحت بسیار ناچیزیست، خسارت فقط به اراضی کشاورزی وارد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی عددی تاثیر پله غیرممتد بر انرژی نسبی باقیمانده شیب شکن قائم
سمیرا مزروعی رضا میرزایی شمسا بصیرت ودود حسن نیادر کانال‌های زهکشی و آبیاری معمولا برای انتقال آب از یک ارتفاع بالاتر به ارتفاع پایینتر از شیب‌شکن‌های قائم استفاده میشود. در پایین‌دست این سازه‌ها، جهت جلوگیری از فرسایش بستر کانال و کاهش انرژی جنبشی مخرب آن، تمهیداتی درنظر گرفته میشود. در تحقیق حاضر نیز تأثیر پله غ چکیده کاملدر کانال‌های زهکشی و آبیاری معمولا برای انتقال آب از یک ارتفاع بالاتر به ارتفاع پایینتر از شیب‌شکن‌های قائم استفاده میشود. در پایین‌دست این سازه‌ها، جهت جلوگیری از فرسایش بستر کانال و کاهش انرژی جنبشی مخرب آن، تمهیداتی درنظر گرفته میشود. در تحقیق حاضر نیز تأثیر پله غیرممتد بر انرژی نسبی باقیمانده شیب‌شکن قائم به کمک نرم افزار FLOW-3D و مدل آشفتگی RNG بررسی شد. انرژی نسبی باقی¬مانده تابعی از ارتفاع نسبی پله، عرض نسبی پله و عمق بحرانی نسبی در نظر گرفته شد. دو ارتفاع نسبی و سه عرض نسبی برای پله در نظر گرفته شده و محدوده عمق بحرانی نسبی نیز بین 2/0 تا 5/0 انتخاب شد. نتایج حاکی از آن است که مقادیر عمق نسبی پایین‌دست حاصل از نتایج عددی تطابق خوبی با دادههای آزمایشگاهی دارند. همچنین به‌کارگیری پله بهصورت ممتد و غیر ممتد نتایج مشابهی را داشته و با افزایش ارتفاع نسبی پله انرژی نسبی باقیمانده کاهش مییابد. به عبارتی، در یک ارتفاع نسبی پله ثابت، به‌ازای تمامی مقادیر عمق بحرانی نسبی، افت و تلاطم ایجاد شده در پشت جت ریزشی در مدل با پله ممتد و غیرممتد یکسان است. علاوه‌براین، در صورت به‌کارگیری حوضچه آرامش در پایین‌دست، مدل دارای پله در مقایسه با مدل بدون پله، ارتفاع دیواره و طول حوضچه آرامش را بیش از 12 درصد کاهش میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - طبقه بندی بهینه تومورهای مغزی در تصاویر MRI به کمک تکنیک¬های یادگیری عمیق
زهره عربی امید مهدی یار مهدی تقی زادهفناوری های تصویربرداری پزشکی و بیولوژیک، اطلاعات تصویری ارزشمندی از ساختار و عملکرد یک ارگان را از سطح مولکول¬ها تا کل جسم فراهم می کنند. مغز پیچیده ترین عضو در بدن است و با توسعه سریع فناوری های تصویربرداری پزشکی و بیولوژیکی، توجهات تحقیقاتی فزاینده ای را به خود جلب می چکیده کاملفناوری های تصویربرداری پزشکی و بیولوژیک، اطلاعات تصویری ارزشمندی از ساختار و عملکرد یک ارگان را از سطح مولکول¬ها تا کل جسم فراهم می کنند. مغز پیچیده ترین عضو در بدن است و با توسعه سریع فناوری های تصویربرداری پزشکی و بیولوژیکی، توجهات تحقیقاتی فزاینده ای را به خود جلب می کند. از شایع ترین بیماری های مغز می توان به ایجاد بافت ناهنجار در سلول های مغزی اشاره کرد که منجر به تشکیل تومورهای مغزی می شود. از آنجایی که تومورهای مغزی با خطر مرگ و میر قابل توجهی مرتبط هستند و پیش بینی دقیق و سریع این بیماری در روند درمان تاثیر مستقیم دارد، لذا در این تحقیق از تعداد زیادی داده های تصویربرداری MRI تومور مغزی برای شناسایی سرطان های مغز و یافتن روشی با استفاده از تکنیک های یادگیری عمیق استفاده شد. برای تشخیص خودکار از چند مدل یادگیری عمیق استفاده شد و طبقهبندی سه نوع تومور مغزی، متشکل از گلیوم، مننژیوم و هیپوفیز نیزبا این الگوریتم ها انجام شد. بر اساس نتایج آزمونهای انجام‌شده، بهترین دقت نتایج به‌دست‌آمده در این تحقیق ۹۶ درصد بود که با در نظر گرفتن نسبت 60 درصد برای دادههای آموزشی و 40 درصد برای دادههای آزمون حاصل شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - شاخصهای ماهواره‌ای در پایش خشکسالی ایران
سيدمهدي پژوهانخشکسالی یکی از مظاهر طبیعی متأثر از وضعیت اقلیمی و از پدیدههای مهم مورفوکلیماتیک کشور ایران محسوب میشود به شکلی که افزایش یا کاهش یک یا چند عنصر اقلیمی مثل دما، بارش موجب پیدایش این پدیده میشود. خشکسالی یکی از پدیدهای مخرب اقلیمی است که در صورت عدم مدیریت اثرات ناگوا چکیده کاملخشکسالی یکی از مظاهر طبیعی متأثر از وضعیت اقلیمی و از پدیدههای مهم مورفوکلیماتیک کشور ایران محسوب میشود به شکلی که افزایش یا کاهش یک یا چند عنصر اقلیمی مثل دما، بارش موجب پیدایش این پدیده میشود. خشکسالی یکی از پدیدهای مخرب اقلیمی است که در صورت عدم مدیریت اثرات ناگواری بر اکولوژی هر منطقه وارد میکند. مهمترین بازخورد این پدیده زیان‌های اقتصادی آن است. پايش خشکسالی بهمنظور مدیریت آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این تحقیق ابتدا به تعریف کاربردی‌ترین شاخصهای پایش ماهواره‌ای از پدیده خشکسالی شده است و سپس اقدام به اجرای آن در باندهای تصاویر ماهواره‌های هواشناسی شده است. این روش از نظر اقتصادی و زمانی هم به‌صرفه‌تر از روشهای قدیمی و هم روش مکمل مبتنی بر پایش میدانی است. نتایج حاصل از بررسی شاخصهای ماهواره‌ای نشان داده است که اولاً در همه شاخصهای گیاهی از محدوده متوسط طیف الکترومغناطیس 670 نانومتر و محدوده متوسط 765 نانومتر که به ترتیب به باندهای سرخ و فروسرخ معروف‌اند، استفاده میشود. ثانیاً نتایج حاصل از اجرای نقشه خروجی مؤید توانایی بالای این شاخصها در نمایش تغییرات پوشش گیاهی و در نهایت پایش خشکسالی است. نتایج این تحقیق میتواند در پایش بهروز خشکسالی و موسسات ذیربط مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تأثیر تجهیزات و فضا ورزش تیراندازی بر استرس، سلامت روان و رضایت ورزشکاران حرفه¬ای استان گلستان
زهرا بذرافشان اسرا عسکریتجهیزات و فضا ورزش مناسب در ورزش می تواند باعث کاهش استرس و افزایش سلامت روان و رضایت ورزشکاران می شود. به همین منظور در در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر تجهیزات و فضا ورزش تیراندازی بر استرس، سلامت روان و رضایت ورزشکاران حرفه ای استان گلستان پرداخته شد. این تحقیق از نظر هد چکیده کاملتجهیزات و فضا ورزش مناسب در ورزش می تواند باعث کاهش استرس و افزایش سلامت روان و رضایت ورزشکاران می شود. به همین منظور در در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر تجهیزات و فضا ورزش تیراندازی بر استرس، سلامت روان و رضایت ورزشکاران حرفه ای استان گلستان پرداخته شد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی بود. جامعه آماری شامل کلیه ورزشکاران حرفه ای تیرانداز استان گلستان در سال ۱۴۰۰ بودند. روشها:به دلیل محدود بودن جامعه آماری تعداد نمونه آماری با جامعه آماری برابر بود. حجم نمونه ۳۰ نفر بود. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استاندارد سلامت روانی کیز (۲۰۰۸)، پرسشنامه استاندارد سیاهه استرس هری (۲۰۰۵، به نقل از آدینه، ۱۳۹۴)، پرسشنامه استاندارد رضایتمندی احیایی (۱۳۹۲) و پرسشنامه استاندارد بررسی امکانات و تجهیزات اماکن ورزشی صدیق پورمند (۱۳۹۴) بوند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی جهت برآورد مشخصه های مرکزی و تنظیم جداول توزیع فراوانی آماری و از آمار استنباطی جهت آزمون فرضیه ها با کمک نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که، وضعیت شاخص های تجهیزات و فضای سالن تیراندازی در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. وضعیت شاخص های استرس ورزشکاران در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. وضعیت شاخص های سلامت روان ورزشکاران در وضعیت مطلوبی قرار دارد. وضعیت شاخص های سنجش رضایت در ورزشکاران در وضعیت مطلوبی قرار دارد. تجهیزات و فضای ورزشی بر استرس،سلامت روان و رضایتمندی ورزشکاران حرفه ای تاثیر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تحلیل و بررسی جرایم مربوط به حوزه دارو و درمان توسط شاغلین حرفه پزشکی و دارویی
سمیرا تاج خراسانیدارو به عنوان یک مؤلفه اساسی و بنیادی در معالجه و درمان بیماری¬ها همواره در برنامه¬های استراتژیک دولتها جایگاه ممتازی داشته و در پرتو آن از یک سو کشورهای مترقی و شرکت¬های بزرگ داروسازی در دنیا منافع سیاسی و اقتصادی خود را بر درمان بیماران نیازمند متمرکز کرده¬اند و علیرغ چکیده کاملدارو به عنوان یک مؤلفه اساسی و بنیادی در معالجه و درمان بیماری¬ها همواره در برنامه¬های استراتژیک دولتها جایگاه ممتازی داشته و در پرتو آن از یک سو کشورهای مترقی و شرکت¬های بزرگ داروسازی در دنیا منافع سیاسی و اقتصادی خود را بر درمان بیماران نیازمند متمرکز کرده¬اند و علیرغم وجود دارو، به علل مختلف بخشی از مردم جهان قادر به تهیه داروهای مورد نیاز خود نیستند و از سوی دیگر سود جویان و مافیای بین¬المللی دارو به اشکال مختلف در صدد تسلط بر نظام توزیع دارو در کشورهای مختلف می¬باشند. یکی از تکالیف دولت¬ها و متولیان امور دارویی کشور، تأمین نیازهای بهداشتی، درمانی و دارویی برای آحاد مختلف جامعه است.یکی از تکالیف دولت¬ها و متولیان حوزه دارو و درمان کشور، تأمین نیازهای بهداشتی، درمانی و دارویی برای آحاد مختلف جامعه است. موفقیت در این بخش به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله این عوامل عبارتنداز: وجود قوانین و مقررات شفاف، دقیق و جامع که منطبق با شرایط موجود و توان نیروهای اجرایی کشور باشد. وجود ساختار متناسب با وضعیت موجود بخش¬های مختلف کشور تا به شکلی صحیح و دقیق قوانین قابل اجرا باشند. وجود نیروهای دلسوز، باتجربه و با انگیزه که به دور از دغدغه¬های مالی، سیاست¬های تدوین شده را به خوبی به مورد اجرا بگذارند. چنانچه بخشی از این فرآیند، معیوب و ناکارآمد باشد، سایر بخش¬ها را دچار مشکل نموده و اهداف کلی را با ناکامی مواجه خواهد . درپژوهش حاضر، نگارنده بر آن است تا با محور قرار دادن دارو و تشریح نظام حاکم بر آن، به موضوع جرایم مربوط به حوزه دارو و درمان از دیدگاه مقنن، مدیران اجرایی و قضات رسیدگی کننده با هدف شناسایی مشکلات و موانع موجود بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - اظهارنظر حسابرس در خصوص تداوم فعالیت و ورشکستگی شرکتها با در نظر گرفتن نقش تعدیل‌کنندگی محافظه‌کاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
شکوفه نکوئی زادههدف: هدف این پژوهش، بررسی اظهارنظر حسابرس در خصوص تداوم فعالیت و ورشکستگی شرکتها با درنظر گرفتن نقش تعدیل‌کنندگی محافظه‌کاری حسابداری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش‌شناسی: از میان جامعه آماری به روش حذف سیستماتیک تعداد 137 شرکت پذیرفته شد چکیده کاملهدف: هدف این پژوهش، بررسی اظهارنظر حسابرس در خصوص تداوم فعالیت و ورشکستگی شرکتها با درنظر گرفتن نقش تعدیل‌کنندگی محافظه‌کاری حسابداری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش‌شناسی: از میان جامعه آماری به روش حذف سیستماتیک تعداد 137 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در طول دوره زمانی 1396 تا 1400 به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید و دادهها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. تکنیک آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیهها، رگرسیون لجستیک میباشد. یافتهها: نتایج تحقیق نشان داد که بین ورشکستگی در شرکتها و اظهارنظر حسابرس در مورد ابهام در تداوم فعالیت در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین محافظه‌کاری حسابداری بر رابطه بین ورشکستگی در شرکتها و اظهارنظر حسابرس در مورد ابهام در تداوم فعالیت شرکتها نقش تعدیل‌کنندگی ایفا میکند. دانش افزایی: پژوهش حاضر میتواند به گسترش ادبیات موجود در زمینه اظهارنظر حسابرس در مورد ابهام در تداوم فعالیت، ورشکستگی شرکتها و محافظه‌کاری حسابداری در ایران کمک شایانی نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - طراحی مدل توسعه جانشین پروری با رویکرد کیفی (مطالعه موردی: مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد)
اسداله حسن زاده دلوئی امیرحسین محمدداودی محمدعلی حسینی اختر جمالیبرنامه¬ریزی جانشینی شامل شناسایی رهبران آینده، تغییر مالکیت، انتقال کنترل و مدیریت، و توسعه رهبران در هماهنگ¬سازی با چشم¬انداز سازمانی است. به طریقی، برنامه¬ریزی جانشینی، تداوم و پایداری طولانی¬مدت را برای یک سازمان فراهم میکند. هدف پژوهش حاضر ارائه¬ی مدلی جهت توسعه جا چکیده کاملبرنامه¬ریزی جانشینی شامل شناسایی رهبران آینده، تغییر مالکیت، انتقال کنترل و مدیریت، و توسعه رهبران در هماهنگ¬سازی با چشم¬انداز سازمانی است. به طریقی، برنامه¬ریزی جانشینی، تداوم و پایداری طولانی¬مدت را برای یک سازمان فراهم میکند. هدف پژوهش حاضر ارائه¬ی مدلی جهت توسعه جانشین¬پروری در مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جمع¬آوری داده¬ها میدانی –کتابخانه¬ای و ماهیت داده¬ها کیفی است. روش پژوهش از نوع تحلیل محتوای کیفی بوده، مشارکت-کنندگان جامعه آماری، 13 نفر از خبرگان دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند که توسط نمونه¬گیری هدفمند و از نوع قضاوتی انتخاب شده و تا رسیدن به اشباع نظری نمونه¬گیری ادامه یافت. ابزار گردآوری داده¬ها در این بخش، مصاحبه نیمه¬ساختار یافته است. روش گردآوری داده¬ها، روش مثلث¬سازی بوده و داده¬ها با روش تحلیل محتوای قراردادی، تجزیه و تحلیل شد. بر اساس نتایج، 55 شاخص و 11 مولفه برای توسعه جانشین¬پروری استخراج گردید. این 11 مولفه شامل: عوامل سازمانی، رفتار سازمانی، پیامد منفی سازمانی، پیامد مثبت جانشین¬پروری، کارکنان سازمان، محیط برون¬سازمانی، مدیران سازمان، مدیریت منابع انسانی، موانع جانشین¬پروری، ویژگی¬های شغلی، استراتژی مدیریت استعداد بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - تشخیص تومور مغزی در تصاویر رزونانس مغناطیسی با استفاده از شبکه عصبی کانولوشنی عمیق
میترا افسری نژاد نبي اله شیری رامین براتیدر این مقاله، تشخیص تومور مغز از طریق به کارگیری تکنیکهای پیشرفته یادگیری عمیق مورد بررسی قرار گرفته است. رویکرد این مطالعه شامل توسعه و آموزش یک معماری جامع از شبکه عصبی کانولوشنی (CNN) با بهرهگیری از یک مجموعه داده گسترده از تصاویر رزونانس مغناطیسی مغز (MRI) می¬باشد چکیده کاملدر این مقاله، تشخیص تومور مغز از طریق به کارگیری تکنیکهای پیشرفته یادگیری عمیق مورد بررسی قرار گرفته است. رویکرد این مطالعه شامل توسعه و آموزش یک معماری جامع از شبکه عصبی کانولوشنی (CNN) با بهرهگیری از یک مجموعه داده گسترده از تصاویر رزونانس مغناطیسی مغز (MRI) می¬باشد، مدل پیشنهادی در طبقهبندی بافت معمولی مغز و مناطق تحت تأثیر تومور بسیار توانمند است. این معماری شامل لایههای متعدد از جمله لایههای کانولوشنی، نرمال‌سازی دسته‌ای و لایههای پولینگ است که در نهایت به یک لایه قوی طبقهبندی منجر میشود. از طریق آموزش دقیق و بهینهسازی، شبکه عصبی کانولوشنی معرفی‌شده توانسته است در طبقهبندی تومور مغز به دقت بالایی دست یابد. اثربخشی این مدل پیشنهادی از طریق آزمایشات جامع به نمایش گذاشته شده که نشاندهنده قابلیت آن در تشخیص دقیق تومور مغز است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - اثر تنش خشکی بر مراحل رشد لاین های پیشرفته گندم دوروم
ورهرام رشیدیبه منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر مراحل رشد گندم دوروم، تحقیقی به صورت آزمایش کرت¬های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. فاکتور اصلی مراحل تنش در پنج سطح(a0: بدون تنش، a1: تنش در چکیده کاملبه منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر مراحل رشد گندم دوروم، تحقیقی به صورت آزمایش کرت¬های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. فاکتور اصلی مراحل تنش در پنج سطح(a0: بدون تنش، a1: تنش در مرحله پنجه زنی، a2: تنش در مرحله ساقه روی،:a3 تنش در مرحله گلدهی و a4: تنش در مرحله دانه بندی) و فاکتور فرعی شامل 8 لاین گندم دوروم بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش خشکی روی کلیه صفات اثر معنی دار داشت. همچنین معنی دار بودن اثر متقابل لاین × مرحله تنش خشکی برای اکثر صفات به جز بیوماس نشان دهنده رفتار متفاوت لاین¬ها در مراحل مختلف تنش از نظر آن صفات بود. برآورد همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که صفت عملکرد دانه با شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی دار داشت. از شاخص¬های مقاومت به خشکی محاسبه شده در این پژوهش STI و GMP مناسب ترین شاخص¬ها شناخته شدند و بر اساس این شاخص¬ها لاین¬های 1 و 2 پرمحصول ترین و متحمل ترین لاین¬ها نسبت به تنش خشکی بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - اثر تنش خشکی بر تجمع پرولین، قندهای محلول و تغییرات عناصر سدیم و پتاسیم در ژنوتیپ¬های لوبیا سفید
مسعود زاده باقریبه منظور بررسی برخی از تغییرات فیزیولوژیک، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک¬های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز به اجرا در آمد. فاکتور اول دو سطح آبیاری (آبیاری نرمال و تنش خشکی) و فاکتور دوم شامل سه ژنوتیپ¬ ل چکیده کاملبه منظور بررسی برخی از تغییرات فیزیولوژیک، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک¬های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز به اجرا در آمد. فاکتور اول دو سطح آبیاری (آبیاری نرمال و تنش خشکی) و فاکتور دوم شامل سه ژنوتیپ¬ لوبیا سفید (دانشکده، شکوفا و G11867) بود، که بر اساس شاخص های مورفولوژیک به ترتیب به عنوان حساس، نیمه متحمل و متحمل دسته بندی شده بودند. در مرحله 50 درصد گل¬دهی نمونه برداری انجام شد و میزان قندهای محلول، محتوای پرولین و عناصر سدیم و پتاسیم اندازه¬گیری گردید. نتایج آزمایش نشان داد که غلظت قندهای محلول، محتوای پرولین و یون پتاسیم در اثر تنش خشکی افزایش و یون سدیم کاهش یافت. ژنوتیپ متحمل G11867 بیشترین میزان قندهای محلول و یون سدیم را دارا بود. ژنوتیپ حساس دانشکده از بیشترین میزان یون پتاسیم و پرولین برخوردار بود. نتایج آزمایش نشان داد که تجمع بیشتر پتاسیم و محتوای پرولین لوبیا در شرایط خشکی می تواند یک سازگاری برای تحمل به خشکی باشد که به بقاء و تولید در شرایط خشکی کمک می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - پیش بینی خطر ورشکستگی با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی مبتنی بر رویکرد پرسپترون چندلایه(شواهد تجربی: بورس اوراق بهادار تهران)
سمیه سارویی حمیدرضا وکیلی فر قدرت الله طالب نیادر پژوهش حاضر به شناسایی عوامل موثر بر پیش بینی ورشکستگی شرکتهای ایرانی با استفاده از سیستم شبکه های عصبی مصنوعی (ANN) بر مبنای رویکرد پرسپترون چندلایه (PS) و ارائه یک مدل آماری مناسب به منظور برآورد ورشکستگی شرکتهای ایرانی، با استفاده از یافته های حاصل از اجرای شبکه AN چکیده کاملدر پژوهش حاضر به شناسایی عوامل موثر بر پیش بینی ورشکستگی شرکتهای ایرانی با استفاده از سیستم شبکه های عصبی مصنوعی (ANN) بر مبنای رویکرد پرسپترون چندلایه (PS) و ارائه یک مدل آماری مناسب به منظور برآورد ورشکستگی شرکتهای ایرانی، با استفاده از یافته های حاصل از اجرای شبکه ANN پرداخته شده است. در پژهش حاضر به دنبال پاسخ گویی به این پرسش هستیم که آیا عوامل سودمند در راستای پیش بینی ورشکستگی شرکتهای ایرانی توسط سیستم شبکه عصبی مصنوعی قابل شناسایی است یا خیر . جامعه آماری در تحقیق حاضر تمامی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هستند که با لحاظ نمودن معیارهایی و به روش حذف سیستماتیک تعداد 172 شرکت از این جامعه آماری در بازه زمانی 1386 الی 1395 بعنوان نمونه در تحقیق حاضر انتخاب شده اند. به منظور انجام تحلیل های آماری در پژوهش حاضر از روش سیستم شبکه های عصبی مصنوعی بر مبنای رویکرد پرسپترون چندلایه استفاده شده است. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نشان می دهد که سیستم ANNقادر است با دقتی معادل 98 درصد عوامل تاثیر گذار بر ورشکستگی شرکتهای ایرانی را در سال قبل از ورشکستگی شناسایی نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - شناسایی چالشهای متناسب‌سازی ساختار تشکیلات دولت با استفاده از رویکردهای تصمیمگیری چندمعیاره (MCDM)
مسعود بسطامی رضا نجف بیگی کرم الله دانشفرد عادل فاطمیزمینه: ساختار تشکیلاتی دولتها بر اساس اهداف، ضرورت‌ها، نیازها و اقتضائات زمانی و جغرافیایی هر عصر شکل میگیرد. هدف: هدف اصلی این تحقیق شناسایی چالشهای متناسب‌سازی ساختار تشکیلات دولت با استفاده از رویکردهای تصمیمگیری چند معیاره میباشد. روش: این پژوهش ازنظر نحوه گر چکیده کاملزمینه: ساختار تشکیلاتی دولتها بر اساس اهداف، ضرورت‌ها، نیازها و اقتضائات زمانی و جغرافیایی هر عصر شکل میگیرد. هدف: هدف اصلی این تحقیق شناسایی چالشهای متناسب‌سازی ساختار تشکیلات دولت با استفاده از رویکردهای تصمیمگیری چند معیاره میباشد. روش: این پژوهش ازنظر نحوه گردآوری دادهها، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش نیز خبرگان علمی و اجرایی محیطهای دانشگاهی و سازمانهای دولتی میباشند. با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته دادهها جمعآوری شد، و برای تحلیل دادهها از رویکردهای تصمیمگیری چندمعیاره (MCDM) استفاده گردید. یافتهها: در این پژوهش با بررسی ادبیات تحقیق و مصاحبه با خبرگان، تعداد 66 شاخص شناسایی و استخراج گردید، که بعد از قضاوت خبرگان و با استفاده از آزمون دلفی فازی 29 مورد از شاخصها مورد تائید قرار گرفت و در 5 مؤلفه اصلی سازماندهی گردید. نتایج آزمون دیمتل (میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری متغیرها) نشان داد که متغیرهای خصوصی‌سازی، تمرکززدایی و متناسب‌سازی، متغیرهای اثرگذار و متغیرهای ساختار دولت و بوروکراسی زدایی متغیر اثرپذیر میباشند. بر اساس تحلیل مدلسازی ساختاری تفسیری متغیرها در دو سطح طبقهبندی شدند. در بالاترین سطح، مؤلفه بوروکراسی زدایی و در پایین‌ترین سطح، مؤلفههای ساختار دولت، متناسب‌سازی، خصوصی‌سازی و تمرکززدایی قرار دارند. نتیجهگیری: بدون تردید هیچ دولت یا سازمانی را نمیتوان یافت که با ساختاری نامتناسب از کارایی و اثربخشی بالایی برخوردار باشد؛ این موضوع ازآن‌جهت اهمیت بیشتری پیدا میکند که ساختار مناسب بر کیفیت تمام فعالیتهای درون و میان سازمانها تأثیرگذار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - بررسی وضعیت شاخص های جهانی شدن دانشگاه علوم پزشکی ایران برپایه آینده پژوهی
سیامک سندگل مجتبی معظمی نرگس حسن مرادیجهانیشدن یا به تعبیری دیگر جهانی‌سازی دو توصیف از وضعیتی فرآیندی هستند که به شکلی فزآینده به هم‌شکلی نهادها و ساختارهای مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دامن زده است. در این میان رقابتی شدن اقتصاد در حوزه دانش نیز به جهانی شدن دانشگاهها دامن زده است. هدف این م چکیده کاملجهانیشدن یا به تعبیری دیگر جهانی‌سازی دو توصیف از وضعیتی فرآیندی هستند که به شکلی فزآینده به هم‌شکلی نهادها و ساختارهای مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دامن زده است. در این میان رقابتی شدن اقتصاد در حوزه دانش نیز به جهانی شدن دانشگاهها دامن زده است. هدف این مقاله بررسی وضعیت شاخصهای جهانی شدن دانشگاه علوم پزشکی ایران برپایه آینده پژوهی می باشد.نوع تحقیق بر اساس هدف کاربردی توسعه‌ای و از لحاظ ماهیت و روش تحلیلی- اکتشافی است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش مطالعات کتابخانهای(فیش‌برداری و اسنادی) و مطالعات میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) است. از حیث ماهیت تحقیق پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی از نوع اکتشافی است.بررسیها نشان داد که وضعیت شاخصها در دانشگاه علوم پزشکی ایران کاملا در راستای مولفه‌های جهانی شدن نظام دانشگاهی باشد. 33/13 درصد بر این باور بودهاند که تا حدی وضعیت اول صادق است. 9 نفر که 60 درصد خبرگان را تشکیل میدهد بر این باورند که تا حدی و 4 نفر که 67/26 درصد خبرگان را تشکیل میدهد بر این باورند که تکنولوژی آموزشی در دانشگاه علوم پزشکی ایران شدیدا در راستای محلی و منطقهای بودن سامان یافته است.نتایج بررسی این شاخصها نشان داده است که از نگاه خبرگان اولویت بندی این شاخصها به شرح زیر بوده است؛ ساختار نظام آموزشی، منابع و نیروی انسانی، ساختار دانشی، محتوای آموزشی، تکنولوژی آموزشی و محیط بیرونی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - بررسی عوامل موثر در شکست و موفقیت کسب و کار های نوپا در ایران با راهبرد نظریه زمینه ای ساخت گرا
حمید عدل دوست محمود البرزی سید عبداله امین موسویکسب و کارهای نوپا (استارت آپ ها) به عنوان مدل جدیدی از شکل گیری و رشد کسب و کارها در سال های اخیر و در سراسر جهان مورد توجه دولتها و سرمایه گذاران قرارگرفته اند و نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشورها دارند. نرخ موفقیت استارت آپ ها در سراسر جهان پایین بوده و بنابراین در سال چکیده کاملکسب و کارهای نوپا (استارت آپ ها) به عنوان مدل جدیدی از شکل گیری و رشد کسب و کارها در سال های اخیر و در سراسر جهان مورد توجه دولتها و سرمایه گذاران قرارگرفته اند و نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشورها دارند. نرخ موفقیت استارت آپ ها در سراسر جهان پایین بوده و بنابراین در سالهای اخیر تلاش هایی برای تدوین عوامل شکست و موفقیت آنها انجام شده است. هدف از این مقاله، بررسی این عوامل در اکوسیستم کسب و کار ایران از طریق انجام مصاحبه با فعالان این حوزه است و از بعد روش انجام پژوهش، تلاش شده است که با استفاده از راهبرد پژوهش نظریه زمینه ای و با روش ساختگرای چارماز، به شناسایی عوامل مذکور در ایران پرداخته شود. در این پژوهش با انجام 25 مصاحبه با فعالان این حوزه، 7 مقوله کلی، 32 مقوله و 87 مفهوم استخراج گردید. مقوله‌های کلی شامل داشتن مدل کسب و کار مناسب، جذب سرمایه و حمایت، شناخت و مدیریت بازار، توان مدیریتی موسس، ویژگیهای محصول/خدمت، ویژگیهای تیم و مسائل حقوقی و قانونی است. نتایج حاصل نشان از آن دارد که تعدادی از عوامل موثر، مستقل از جامعه میزبان کسب و کار بوده و در پژوهشهای متعدد جهانی نیز مورد اشاره قرار گرفته است اما تعدادی دیگر نیز وابسته به فرهنگ و شرایط جامعه به وجود می آید. بنابر این، برای بهبود نتایج عملکرد و موفقیت این کسب و کار ها، علاوه بر آموزش های جهانی در این حوزه، شناخت فرهنگ و عوامل مرتبط با جامعه حائز اهمیت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - پیشبینی نابسامانی بانکی و سرایت بحران در شبکه بانکی (با کاربرد رویکرد ترکیبی خطی و غیرخطی)
احمد بیدی فریدون رهنما رودپشتی رضا غلامی جمکرانی حمید رضا کردلویی مرتضی بکی حسکوییپژوهش حاضر با هدف پیشبینی نابسامانی بانکی و سرایت بحران در شبکه بانکی با استفاده از رویکرد ترکیبی خطی و غیر خطی انجام شده است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. از این رو، برای رسیدن به این هدف، ابتدا شاخص شکنندگی شبکه بانکی (BSFI) به عنوان چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف پیشبینی نابسامانی بانکی و سرایت بحران در شبکه بانکی با استفاده از رویکرد ترکیبی خطی و غیر خطی انجام شده است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. از این رو، برای رسیدن به این هدف، ابتدا شاخص شکنندگی شبکه بانکی (BSFI) به عنوان یک نظام هشدار سریع به منظور شناسایی بحران‎های بانکی، در چهار بخش شبکه بانکی (تخصصی، تجاری، خصوصی و موسسات اعتباری) مورد بررسی قرار گیرد و در ادامه سرایت شکنندگی شبکه بانکی در چهار بخش مذکور با استفاده از رویکردهای خطی و غیر خطی با استفاده از دادههای طی دوره زمانی 1/95 تا 9/99 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج محاسبات شاخص شکنندگی شبکه بانکی (BSFI) در زیر بخشهای شبکه بانکی کشور نشان دهنده دورههای شکنندگی بالای شبکه بانکی میباشد از جمله ماههای منتهی به سال 1396 شکنندگی شبکه بانکی در سطح بالایی قرار دارد که میتواند حاکی از اثرات ادوار انتخاباتی باشد. همچنین در انتهای دوره مورد بررسی، ریسک‌پذیری بالا در شبکه بانکی مشاهده میشود که ناشی ایجاد حباب و نشان دهنده یک هشدار قوی برای مشکلات آتی شبکه بانکی کشور است. علاوه بر این، در اکثر دوره مورد بررسی شکنندگی قابل توجهی بر شبکه بانکی حاکم بوده است. در ادامه نتایج آزمون علیت خطی گرنجر نشان دهنده رابطه علیت دوطرفه بین موسسات اعتباری و بانکهای خصوصی، یک رابطه علی یک طرفه از بانکهای خصوصی به بانکهای تخصصی و تجاری و همچنین یک رابطه علی یک طرفه از بانکهای تخصصی به بانکهای تجاری میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - گسترش عملکرد کیفیت (QFD) در ایجاد آینده مطلوب در حوزه پزشکی از راه دور و اینترنت اشیاء به کمک شبکه پیش انتشار فازی
معصومه امیدوار محمدعلی افشارکاظمیزمینه: چالش اصلی شرکتها تحقق خدمات و برآورده کردن انتظارات مشتریان است. استقرار گسترش عملکرد کیفیت (QFD) به استخراج ویژگی های خدمات از خواسته های مشتری کمک می کند. ، هدف: با توجه به کاربرد اینترنت اشیاء در پزشکی از راه دور، این پژوهش دو هدف را دنبال می کند، هدف اول شناس چکیده کاملزمینه: چالش اصلی شرکتها تحقق خدمات و برآورده کردن انتظارات مشتریان است. استقرار گسترش عملکرد کیفیت (QFD) به استخراج ویژگی های خدمات از خواسته های مشتری کمک می کند. ، هدف: با توجه به کاربرد اینترنت اشیاء در پزشکی از راه دور، این پژوهش دو هدف را دنبال می کند، هدف اول شناسایی پارامترهای موثر بر ادغام دو سیستم اینترنت اشیاء و پزشکی از راه دور با نگرش گسترش عملکرد کیفیت است و در هدف دوم استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی در پیشبینی رفتار ماتریس QFD می باشد. روش ها: جهت نیل به هدف اول از روش تحلیل مهندسی ارزش و نمودار FAST مشتری گرا استفاده شد و پس از بدست آمدن پارامتر ها شامل ندای مشتری، ویژگی خدمت و الزامات عملیات، جهت هدف دوم از شبکه پیش انتشار فازی استفاده گردید. یافته ها: پس از بدست آوردن پارامترهای موثر بر ادغام دو سیستم اینترنت اشیاء و پزشکی از راه دور با نگرش گسترش عملکرد کیفیت، تعداد 50 ماتریس QFD جمع آوری و داده های آن در شبکه پیش انتشار فازی معرفی شد. که از این میزان 80 درصد برای آموزش شبکه ، 15 درصد برای آزمایش و 5 درصد برای اعتبارسنجی نتایج پیش بینی شده استفاده شد. در نهایت مقدار میانگین مربعات خطا (MSE) برای بخش اعتبار سنجی MSE = 0.015584 بدست آمد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که روش شبکه پیش انتشار فازی مناسب برای پیش بینی گسترش عملکرد کیفیت در ادغام دو سیستم اینترنت اشیاء و پزشکی از راه دور می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - بررسی موضوع مهاجرت به تهران با استفاده از روش تحلیل لایه لایه علّی
علیاله قنبریموضوع جمعیت تهران و ورود مهاجران جدید به آن همواره یکی از مسائل دولتمردان، سیاستگذاران و برنامه‌ریزان بوده است. به گونهای که از دهه‌های میانی سده حاضر این امر همواره یکی از دلمشغولی‌ها بوده و موضوع را به عنوان تهدیدی برای مسائل اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی، آمادگی در ب چکیده کاملموضوع جمعیت تهران و ورود مهاجران جدید به آن همواره یکی از مسائل دولتمردان، سیاستگذاران و برنامه‌ریزان بوده است. به گونهای که از دهه‌های میانی سده حاضر این امر همواره یکی از دلمشغولی‌ها بوده و موضوع را به عنوان تهدیدی برای مسائل اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی، آمادگی در برابر بحرانها و ... مورد توجه جدی قرار داده‌اند. با این حال اقداماتی که تاکنون در جهت جلوگیری از افزایش جمعیت تهران صورت گرفته، نتوانسته است موفقیتی را بدست آورد و علیرغم همة فعالیتهای مذکور مشکل جمعیت و مهاجرپذیری تهران همواره وجود داشته است. در این مقاله با استفاده از تحلیل لایه لایه علّی به عنوان یک روش آینده‌پژوهی جهت شکافتن لایههای مختلف که به موضوع افزایش مهاجرت به تهران دامن می‌زنند، سناریوهای مختلفی برای آینده در نظر گرفته میشود. در این راستا بر اساس تحلیلهای مربوط به لایههای پایینتر و با توجه به میزان عدم قطعیت و اهمیت، دو پیشران الگوی توسعه و جهت‌گیری فرهنگی شناسایی شده و براساس آنها سناریوهای مورد نظر طراحی گردیدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - تحلیل استراتژیک دانشگاه آزاد اسلامی به منظور ارائه استراتژی های مناسب ( واحد بندر انزلی )
دکتر غلامرضا معمارزاده کریم کیاکجوری فروغ رودگرنژادهدف از اجرای تحقیق حاضر، بررسی و شناسایی وضع موجود دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، از نظر نقاط قوت و ضعف،فرصتها و تهدیدها، شاخصهای ششگانه کمی، و مبتنی بر آنها، ارائه راهکارها و استراتژیهای مناسب برای برون رفت از وضعموجود بوده است . بر این اساس، ب ه منظور شناسایی مو چکیده کاملهدف از اجرای تحقیق حاضر، بررسی و شناسایی وضع موجود دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، از نظر نقاط قوت و ضعف،فرصتها و تهدیدها، شاخصهای ششگانه کمی، و مبتنی بر آنها، ارائه راهکارها و استراتژیهای مناسب برای برون رفت از وضعموجود بوده است . بر این اساس، ب ه منظور شناسایی موقعیت استراتژیک داخلی (نقاط قوت و ضعف و شاخصهای ششگانه کمی )دانشگاه از ابزار مراجعه به اسناد و مدارک، و بمنظور شناسایی موقعیت استراتژیک خارجی (فرصتها و تهدیدات ) دانشگاه از ابزارپرسشنامه با جامعه و نمونه آماری 420 و 100 نفره و ضریب پایای 0.84استفاده شد . نتیجه تحقیق نشان داده است که از شش بخش مورد ارزیابی موقعیت ا ستراتژیک داخلی دانشگاه، بخشهای آموزشی ، پژوهشی، دانشجویی و عمرانی ضعیف ودوبخش اداری مالی و فرهنگی متوسط ارزیابی شده، و از چهار شاخص مورد ارزیابی موقعیت استراتژیک خارجی دانشگاه یعنیاجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، در همه موارد، دانشگاه متوسط ارزیابی شده ا ست. از ادغام دو موقعیت فوق اینگونهنتیجه گیری شده است که در مجموع بمنظور برون رفت دانشگاه از وضعیت موجود به سمت وضعیت مطلوب ، باید از استراتژیهاو راهکارهای ترکیبی (محافظه کارانه، دفاعی ) و البته با تأکید بیشتری بر استراتژیهای دفاعی استفاده کرد . نکته مهم ق ابل ذکراینکه، اگر چه برای کل دانشگاه، استراتژیهای کلی ترکیبی توصیه شده است اما هرکدام از بخشهای ششگانه داخلی دانشگاهمتناسباً لازم است از استراتژیهای خاص دیگری استفاده کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - روندی به سوی افشار داوطلبانه اطلاعات شرکت: چارچوب‌های گزارشگری، XBRL ، XARL و اثرات آن
حمیدرضا وکیلی فرد علی محمدی مهدی محمدیامروزه با مطرح شدن پدیده جهانی سازی بازار، رقابت و پیشرفتهای تکنولوژیک، شرکتها به سمت بین المللی شدن پیش می‌روند. به همین منظور با توجه به پیچیده‌تر شدن محیطهای تجاری، فرصتهای سرمایهگذاری جدیدی به وجود می‌آیند که جهت استفاده از این فرصتها، سرمایه گذاران نیازمند اط چکیده کاملامروزه با مطرح شدن پدیده جهانی سازی بازار، رقابت و پیشرفتهای تکنولوژیک، شرکتها به سمت بین المللی شدن پیش می‌روند. به همین منظور با توجه به پیچیده‌تر شدن محیطهای تجاری، فرصتهای سرمایهگذاری جدیدی به وجود می‌آیند که جهت استفاده از این فرصتها، سرمایه گذاران نیازمند اطلاعات کافی درباره شرکتها میباشند. در راستای پاسخگویی به نیاز اطلاعاتی فوق، علاوه بر افشای اطلاعات بر طبق الزامات گزارشگری تجاری، افشای داوطلبانه اطلاعات توسط شرکت از اهمیت بالایی برخوردار شده و به عنوان یک مزیت رقابتی مطرح میشود. در این مقاله سعی بر این است که با مطرح کردن عدم تقارن اطلاعات بین مدیریت و سرمایه گذاران، دلایل ایجاد شکاف ارزش بررسی شده و سپس چارچوب‌های موجود برای افشای داوطلبانه اطلاعات توسط شرکت به همراه زبان گزارشگری تجاری قابل توسعه (1XBRL) و زبان گزارشگری اطمینان بخش قابل توسعه (2XBRL) به طور کامل تشریح و نهایتاً اثرات احتمالی افشای داوطلبانه اطلاعات بیان گردد. هدف مقاله این است که با معرفی ابعاد مختلف افشای داوطلبانه اطلاعات، به اهمیت این نوع افشا در برقراری روابط مناسب بین مدیریت و سرمایه گذاران و کاهش عدم تقارن اطلاعات بین دو گروه فوق، بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - روشهای پیشبینی بازارهای مالی در شرایط گسست ساختاری
فروزنده جعفرزاده پور امیر ناظمی علیرضا اسدیارائه پیشبینی از آینده بازارهای مالی بویژه آینده روند شاخصهای بازار بورس یکی از مباحث چالش انگیز پیشبینی است که بدلیل بروز گسست ساختاری در این روندها، با پدیده شکست پیشبینی در مدلهای پیشبینی مواجه شده است. در این مقاله رویکردهای مدل سازی پیشبینی بازده سهام به عنو چکیده کاملارائه پیشبینی از آینده بازارهای مالی بویژه آینده روند شاخصهای بازار بورس یکی از مباحث چالش انگیز پیشبینی است که بدلیل بروز گسست ساختاری در این روندها، با پدیده شکست پیشبینی در مدلهای پیشبینی مواجه شده است. در این مقاله رویکردهای مدل سازی پیشبینی بازده سهام به عنوان یکی از روندهای اصلی بازار سهام، در شرایط گسست‌های ساختاری، بررسی شده و ر‌‌هیافت‌هایی که بر اساس آن میتوان در فضای عدم قطعیت عمیق، پیشبینی کرد، تحلیل شده است. با توجه به اینکه هدف از این مقاله، زمینه‌یابی تحقیقات گذشته و طرح حوزههای جدیدی برای تحقیقات آینده در مدل سازی پیشبینی بازار سهام بوده است، لذا از روش مطالعه کتابخانهای استفاده شدهاست. نتایج به دست آمده نشان میدهد که رویکردهای مدل سازی در شرایط گسست ساختاری در سه استراتژی اصلی دسته بندی میشوند؛ در استراتژی ایجاد محدودیت در پارامترهای مدل به کمک تفسیر به دست آمده از چارچوب‌های نظری اقتصاد مالی، پارامترهای مدل تصحیح میشوند. در استراتژی جابه‌جایی رژیم به کمک زنجیرهای مارکوف، نقاط گسست در سری زمانی مدل سازی میشود. در استژاژی تلفیقی از تلفیق مدلهای کمی با دادههای پیمایشی، وضعیت بازار سهام پیشبینی میشود. این بررسی نشان میدهد برای پیشبینی بازار سهام بورس تهران در شرایط نااطمینانی‌های محیطی، استراتژیهای ارائه شده می توانند زمینه مناسبی برای تحقیقات آتی باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - بررسی عملکرد مالی شرکتها بااستفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها و مدل زمیسکی و مقایسه نتایج این دومدل (مطالعه موردی: شرکتهای دارویی پذیرفته شده در بورس و اورا ق بهادار)
اکبر رحیمی پور معصومه تدریس حسنیورشکستگی های اخیر شرکت های بزرگ در سطح بین المللی و نوسان های بورس اوراق بهادار در ایران، به وجود ابزارهایی برای ارزیابی توان مالی شرکتها نیاز دارد. مدل های مختلفی برای پیش بینی ورشکستگی و بررسی وضعیت مالی سازمانها مورداستفاده قرار می گیرد. تغییرات محیطی و رقابت روزافزو چکیده کاملورشکستگی های اخیر شرکت های بزرگ در سطح بین المللی و نوسان های بورس اوراق بهادار در ایران، به وجود ابزارهایی برای ارزیابی توان مالی شرکتها نیاز دارد. مدل های مختلفی برای پیش بینی ورشکستگی و بررسی وضعیت مالی سازمانها مورداستفاده قرار می گیرد. تغییرات محیطی و رقابت روزافزون موسسات، دستیابی به سود موردنظر را برای سازمانها محدود کرده است. بدین لحاظ، تصمیم گیری مالی نسبت به گذشته اهمیت بیشتری یافته و مدیران را وادار ساخته تا بابهره گیری از تکنیک های پیشرفته روشهای جدید کنترل را به کارگیرند. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه مبانی تئوریکی پژوهش و مقایسه نتایج حاصل از به کارگیری مدل های تحلیل پوششی داده ها و مدل زمیسکی جهت ارزیابی عملکرد و بررسی چگونگی وضعیت مالی شرکتها ارائه گردیده است. از این رو داده های جمع آوری شده 10 شرکت دارویی پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار مورد آزمون قرارگرفتند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که در ارزیابی و بررسی چگونگی وضعیت مالی شرکتها، با روش تحلیل پوششی داده ها تنها یک شرکت و با روش زمیسکی تنها دو شرکت دارای وضعیت مالی بهتری نسبت به سایر شرکتها بوده اند. هم چنین راهکارهایی جهت ارتقاء و بهبود وضعیت مالی سایر شرکتها با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها نیز ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - پیشبینی ورشکستگی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و مقایسه آن با مدل تحلیل ممیز چندگانه آلتمن
محمدرضا ستایش دنیا احدیان پور پروینبا توجه به نگرانی های منطقی سرمایه گذاران از بازگشت اصل و سود سرمایه‌شان و پیامدها و هزینه‌هایی که وقوع ورشکستگی برای شرکتها و اقتصاد کشور و سایر افراد و نهادها میتواند ایجاد نماید. در صورتیکه بتوان از طریق مدلی احتمال وقوع ورشکستگی شرکتها را پیشبینی نمود و پس از آ چکیده کاملبا توجه به نگرانی های منطقی سرمایه گذاران از بازگشت اصل و سود سرمایه‌شان و پیامدها و هزینه‌هایی که وقوع ورشکستگی برای شرکتها و اقتصاد کشور و سایر افراد و نهادها میتواند ایجاد نماید. در صورتیکه بتوان از طریق مدلی احتمال وقوع ورشکستگی شرکتها را پیشبینی نمود و پس از آن با علت‌یابی و استفاده از روشهای حل مسئله به اصلاح امور شرکتها پرداخت می توان از به هدر رفتن ثروت در قالب سرمایه‌های فیزیکی و انسانی و آثار آن جلوگیری به عمل آورد. علاوه بر این چنین مدلی میتواند راهنمای خوبی برای تصمیم گیرندگانی همچون شرکتهای سرمایهگذاری، بانکها و دولت باشد. با توجه به توانایی‌ها و کاربردهای شبکه‌های عصبی مصنوعی و ناشناخته بودن این توانایی ها در بازارهای مالی ایران تحقیق حاضر در جهت ایجاد مدلی برای پیشبینی ورشکستگی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه در این تحقیق عبارت است از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه مورد بررسی بر اساس نمونه گیری خوشهای صورت گرفته است، بدین صورت که ابتدا بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده صنایع کاشی و سرامیک و سایر کانی غیر فلزی، غذایی، نساجی، لاستیک و پلاستیک، قطعات خودرو انتخاب شده و سپس نمونه مورد استفاده برای دوره 5 ساله 1383-1379 بر اساس طبقه بندی استخراج شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها که همان اطلاعات استخراج شده از صورت‌های مالی شرکتهای نمونه است از نرم افزار EXCEL استفاده شده است. به این ترتیب که ابتدا نسبتهای مالی مربوط به هر مدل بدست آمد سپس مدل آلتمن بر مبنای نسبتها و ضرایب‌شان محاسبه شد و برای تدوین مدل شبکه عصبی نیز از نرم افزار Neuro soulation استفاده شده است و سپس نتایج هر دو مدل بر اساس آزمون نشانهای ویلکاکسون، آزمون علامت مورد مقایسه قرار گرفته است نتایج بدست آمده از مدل شبکه‌های عصبی مصنوعی، نشان میدهد که این مدل از توانایی بالایی در پیش بینی ورشکستگی برخوردار است و می توان بااطمینان بالایی از آن استفاده کرد البته توجه به این امر ضروری است که ارائه اظهار نظر در مورد ورشکستگی یک شرکت با استفاده از هر روشی فقط بیان کننده هشداری در موردوضعیت آتی شرکت است و نه تایید کننده قطعی ور شکستگی آن. در این تحقیق نتایج حاصل از مدل شبکه عصبی مصنوعی با نتایج حاصل از مدل تحلیل ممیز چند گانه آلتمن مورد مقایسه قرار گرفت و با رد فرضیه Hs در هر دو فرضیه آماری می توان بیان کرد که: 1-مدل برگرفته از شبکه عصبی مصنوعی و تحلیل ممیز چندگانه آلتمن ابزارهای مناسبی جهت پیش بینی ور شکستگی شرکت ها هستند 2-دقت کلی پیش بینی مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیش بینی ورشکستگی از تحلیل ممیز چند گانه آلتمن بیشتر است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - بررسی کاربرد مدل های آلتمن واسپرینگیت در پیش بینی ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران
دکتر امیر محمدزاده مریم نوفرستیسرمایه گذاران همواره می خواهند با پیش بینی امکان ورشکستگی یک شرکت از ریسک سوخت شدن اصل و فرع س رمایهخود جلوگیری کنند چون در صورت ورشکستگی قیمت اوراق بهادار به شدت کاهش می یابد از این رو در پی روش هاییهستندکه بتوانند بدان وسیله ورشکستگی را پیش بینی کنند، همچنین یکی از مو چکیده کاملسرمایه گذاران همواره می خواهند با پیش بینی امکان ورشکستگی یک شرکت از ریسک سوخت شدن اصل و فرع س رمایهخود جلوگیری کنند چون در صورت ورشکستگی قیمت اوراق بهادار به شدت کاهش می یابد از این رو در پی روش هاییهستندکه بتوانند بدان وسیله ورشکستگی را پیش بینی کنند، همچنین یکی از موضوعات مطرح شده در زمینه مدیریت مالی،سرمایه گذاری واطمینان به سرمایه گذاری می ب اشد واز مسایلی که می تواند به نحوه تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاریکمک کند وجود ابزار ها ومدلهای مناسب برای ارزیابی شرایط مالی ووضعیت سازمانها می باشد، تا از طریق این ابزار سرمایهگذاران بتوانند به تجزیه وتحلیل وضعیت مالی سازمانها پرداخته وبا مشخص شدن درما ندگی مالی یا وضعیت مطلوب آنها ، بهطور آگاهانه و با اطمینان در مورد سرمایه گذاری در موقعیت مناسب تصمیم گیری کنند.هدف این تحقیق تعیین کارایی مدل آلتمن و مدل اسپرینگیت برای پیش بینی ورشکستگی می باشد،جامعه آماری اینتحقیق شرکت های تولیدی موفق و ورشکسته در بورس اوراق بهادار تهران است و در این تحقیق شرکت هایی که دارایمعیارهای مورد نظر برای بررسی بوده اند انتخاب شده اند، جامعه آماری شامل 108 شرکت متشکل از 50 شرکت ورشکسته و 58 شرکت غیر ورشکسته می باشد، ملاک انتخاب شرکت های ورشکسته در این تحقیق ماده 141 قانون ت جارت است و ملاکانتخاب شرکت های غیر ورشکسته در این تحقیق این است که در دوره مورد بررسی سود خالص رو به افزایش داشته باشند .واطلاعات مورد نیاز برای انجام تحقیق از یک دوره پنج ساله(84-80)جمع آوری شده است ، وبعد از محاسبه نسبت های موجود در مدلها وتعیین شاخص ها ی مربوطه،دقت و خطا ی هریک از مدلها محاسبه شده است . با توجه به نتایج تحقیق هر دو مدلآلتمن و اسپرینگیت توانایی پیش بینی ورشکستگی در بورس اوراق بهادار تهران را دارند و مدل آلتمن از دقت بالاتری نسبتبه مدل اسپرینگیت برخوردار است،بنابراین به سرمایه گذاران ب القوه ، سهامداران ودیگر استفاده کنندگان توصیه می شود کهبرای پیش بینی ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از مدل آلتمن استفاده کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - ارائه الگویی جهت ارزیابی توانمندی تکنولوژیکی سازندگان قطعات خودرو
رضا رادفر محسن مرادپور مریم احتشامی آل آقابرای تدوین هرگونه استراتژی لازم است که فرصتها، تهدیدها و نقاط قوت و ضعف شناسایی شوند. ارزیابی سطح تکنولوژی این امکان را فراهم می‌آورد که به شناسایی نقاط قوت و ضعف پرداخته شود. ارزیابی تکنولوژی با بررسی میزان توانمندیهای تکنولوژیکی، حوزههای ضعف و قوت را در تکنولوژی مو چکیده کاملبرای تدوین هرگونه استراتژی لازم است که فرصتها، تهدیدها و نقاط قوت و ضعف شناسایی شوند. ارزیابی سطح تکنولوژی این امکان را فراهم می‌آورد که به شناسایی نقاط قوت و ضعف پرداخته شود. ارزیابی تکنولوژی با بررسی میزان توانمندیهای تکنولوژیکی، حوزههای ضعف و قوت را در تکنولوژی مورد نظر مشخص میکند و زمینه لازم را برای تصمیم گیری در رابطه با توسعه توانمندیهای تکنولوژیکی را ایجاد میکند. نتایج حاصل از ارزیابی تکنولوژی به صورت مستقیم بر فرآیند تصمیم گیری در زمینه انتقال تکنولوژی و یا توسعه توانمندیهای تحقیقاتی داخلی تاثیر میگذارد. در این مقاله الگوی ارزیابی سطح توانمندیهای تکنولوژیکی تبیین میگردد. این الگو در 10 سازنده قطعات خودرو تحت نظارت شرکت ساپکو اجرا گردید. از این رو با بررسی مدلهای مختلف ارزیابی توانمندی تکنولوژی، این مدلها به عنوان پایه و مبنای ارزیابی قرار گرفت. ولی با توجه به این که استفاده صرف از این مدلها و شاخصهای پیشنهادی آنها در خصوص ایران کارکرد موثری نداشته است، لذا یک مدل تلفیقی با شاخصهای بومی و کاربردی تهیه و پیشنهاد گردید. سپس با استفاده از پرسشنامه اقدام به ارزیابی سطح توانمندی سازندگان قطعات خودرو شد. با استفاده از این مدل سطح توانمندی سازندگان در 4 حوزه سخت افزار، اطلاعات افزار، انسان افزار و سازمان افزار مورد بررسی قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - آب‌نماها در کوشک باغ های اندلس از الزهراء تا الحمراء
عفیفه خدنگی عبدالرحیم قنواتآب در معماری میتواند علاوه بر رفع ضروتها و نیازها اهمیت تزیینی داشته باشد و به زیباسازی و تکمیل عناصر بنا کمک کند. در کوشک باغهای اندلس آب یکی از مهم ترین عناصر تزیینی بنا بوده است و دراشکالی چون حوض، فواره و نهر با طراحیهای بدیع و زیبا به کار گرفته میشده است. بررسی های چکیده کاملآب در معماری میتواند علاوه بر رفع ضروتها و نیازها اهمیت تزیینی داشته باشد و به زیباسازی و تکمیل عناصر بنا کمک کند. در کوشک باغهای اندلس آب یکی از مهم ترین عناصر تزیینی بنا بوده است و دراشکالی چون حوض، فواره و نهر با طراحیهای بدیع و زیبا به کار گرفته میشده است. بررسی های به عمل آمده از سده چهارم تا نهم هجری/دهم تا پانزدهم میلادی نشان میدهد که در این منطقه سبک هایی خاص با موضوع طراحی آب به کار رفته که در عین کاربردی بودن اهمیت تزیینی و نمادین داشته است. این سبک ها از قرن چهارم/دهم در بناهای الزهراء بهکار گرفته شده و از آنجا به کاخهای الحمراء رفته است.درپژوهش حاضر علاوه بر معرفی این سبکها، نگاهی مقایسه ای به تغییرات و تحولات زیبایی شناسانه ای که در طول این دوره زمانی در طراحی این عناصر به وجود آمده، انداخته ایم. کوشک باغ هایی که در فاصله زمانی میان این دو مجموعه بنا احداث شدند، همچون واسطهای این دو دوره را به هم پیوند زده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - داروسازی محمد بن زکریای رازی
محبوبه فرخنده زاده مصطفی گوهری فخرآبادشماری از پزشکان مسلمان در کنار طبابت به داروسازی نیز می پرداختند. محمد بن زکریای رازی (د 313ﻫ) یکی از پزشکانی است که بخش مهم و قابل توجهی از آثار خود را به داروسازی اختصاص داده است. در این نوشتار، به شیوه توصیفی تحلیلی و با استناد به مدارک و شواهد موجود، نقش و جایگاه ر چکیده کاملشماری از پزشکان مسلمان در کنار طبابت به داروسازی نیز می پرداختند. محمد بن زکریای رازی (د 313ﻫ) یکی از پزشکانی است که بخش مهم و قابل توجهی از آثار خود را به داروسازی اختصاص داده است. در این نوشتار، به شیوه توصیفی تحلیلی و با استناد به مدارک و شواهد موجود، نقش و جایگاه رازی در علم داروسازی از طریق بررسی آثار دارویی او بررسی شده است. یافته‌هاى این پژوهش نشان می دهد رازی به‌سبب احاطه بر دانش کیمیا و آگاهی از خواص سنگ های معدنی، توانست فراورده های شیمیایی جدیدی وارد علم داروسازی کند؛ همچنین دستورالعمل های متعددی برای ساخت داروهای ترکیبی ارائه کرد که تا آن هنگام در بین مسلمانان بی سابقه بود. شیوه رازی در درمان بیماریها، بسیار ساده بود و تا حد امکان به جای دارو، غذا تجویز می کرد؛ چه او به طبیعت داروها، سرد یا گرم، واقف بود و مضرات استفاده از داروها را نیز می شناخت. در دوره اسلامى وى نخستین پزشکى بود که از الکل برای گندزدایی، از جیوه به عنوان مسهل و از برخی ترکیبات دارویی در بی حسی استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - نظام سیاسی، تشکیلات و سازمان های حکومتی طولونیان
هادی عالم زاده معصومعلی پنجهدولت طولونیان (254-292ق)از جملۀ دولت های کوچکی بود که در دوران ضعف و تجزیۀ خلافت عباسی در سرزمین باستانی مصر پاگرفت. از آنجا که هردولتی برای ادارۀ قلمرو خویش نیازمند نظام دیوانی کارآمدی است، امرایطولونی، به ویژه احمد و خمارویه، نیز علاوه بر حفظ دیوا ن ها و سازمان های مو چکیده کاملدولت طولونیان (254-292ق)از جملۀ دولت های کوچکی بود که در دوران ضعف و تجزیۀ خلافت عباسی در سرزمین باستانی مصر پاگرفت. از آنجا که هردولتی برای ادارۀ قلمرو خویش نیازمند نظام دیوانی کارآمدی است، امرایطولونی، به ویژه احمد و خمارویه، نیز علاوه بر حفظ دیوا ن ها و سازمان های موجود که به تدریج از آغاز ورود اسلام در مصر شکل گرفته بود، اقدام به تأسیس دیوان ها و سازمان های جدیدی کردند. در این نوشتار سعی شده است تاتشکیلات و سازمان های اداری این دولت مطالعه و بررسی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - هدف‌یابی از نگارش جوامع العلوم ابن فریغون: نقد دیدگاه‌ها
طاهر بابایی احمد بادکوبه هزاوهکتاب جوامع العلوم، تألیف سده چهارم در ماوراءالنهر دربردارنده اطلاعات مفیدی در زمینه تشکیلات حکومتی و اقسام علوم است. این اثر در زمینه‌های مختلف پژوهشی مورد استفاده قرار گرفته و دیدگاههای مختلفی درباره هدف نگارش و موضوع آن مطرح شده است. در این پژوهش، ضمن بیان دیدگاههای چکیده کاملکتاب جوامع العلوم، تألیف سده چهارم در ماوراءالنهر دربردارنده اطلاعات مفیدی در زمینه تشکیلات حکومتی و اقسام علوم است. این اثر در زمینه‌های مختلف پژوهشی مورد استفاده قرار گرفته و دیدگاههای مختلفی درباره هدف نگارش و موضوع آن مطرح شده است. در این پژوهش، ضمن بیان دیدگاههای مختلف و تطبیق آنها با مطالب و موضوعات جوامع العلوم، به نقد و ارزیابی این نظرات پرداخته شده و مشخص گردیده است که این اثر مجموعهای از دانستنی‌های اخلاقی و علوم مرتبط با تشکیلات حکومتی است که برای دیوانسالاران رده‌بالا نگارش یافته. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - پزشکان غیرمسلمان در دربارهای اسلامی دوره میانه
بهروز شورچه معصومعلی پنجهاین جستار در پی بررسی زمینه ها، علل و پیامدهای حضور پزشکان غیرمسلمان (ذمّی) در دربارهای اسلامی در دوره میانه است. بنابر بررسی آماری کتاب های تراجم اطباء، نزدیک به نیمی از پزشکان حاذق و مشهور شاغل در دربارهای جهان اسلام، غیرمسلمانانِ مسیحی، یهودی و بعضا صابئی و سامری بود چکیده کاملاین جستار در پی بررسی زمینه ها، علل و پیامدهای حضور پزشکان غیرمسلمان (ذمّی) در دربارهای اسلامی در دوره میانه است. بنابر بررسی آماری کتاب های تراجم اطباء، نزدیک به نیمی از پزشکان حاذق و مشهور شاغل در دربارهای جهان اسلام، غیرمسلمانانِ مسیحی، یهودی و بعضا صابئی و سامری بودند. نیاز خلفا و درباریان به درمانگر، کمبود پزشکان حاذق مسلمان به نسبت پزشکان غیر مسلمان، و تساهل و تسامح خلفا و مصونیت نسبی این پزشکان زمینه ساز حضور آنان در دربارهای اسلامی بود. حضور این پزشکان در دربارها افزون بر درمانگری، نتایج و آثار دیگری، از جمله گسترش و پیشرفت دانش پزشکی و ورود به درگیری‌های سیاسی و اجتماعی را در پی‌داشت که در مواردی به تنزّل یا ارتقای جایگاه‌شان در دستگاه حکومت و میان مردم یا طرد و قتل آنان می‌انجامید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - فصد در پزشکی مسلمانان
علی غفرانی نرگس کدخدایی کلاتچکیده اصطلاح فصد به معنای رگ زدن، در پزشکی اسلامی، هم یک شیوه پیش گیری از برخی بیماریها و هم یک شیوه درمانی مؤثر برای مداوای بسیاری از بیماری ها به شمار می رفته و از قدیم کاربرد داشته و مورد قبول اغلب پزشکان مسلمان بوده است. دانشمندان مسلمان، در جریان نهضت ترجمه، کتاب چکیده کاملچکیده اصطلاح فصد به معنای رگ زدن، در پزشکی اسلامی، هم یک شیوه پیش گیری از برخی بیماریها و هم یک شیوه درمانی مؤثر برای مداوای بسیاری از بیماری ها به شمار می رفته و از قدیم کاربرد داشته و مورد قبول اغلب پزشکان مسلمان بوده است. دانشمندان مسلمان، در جریان نهضت ترجمه، کتاب هایی با محتوای فصد به عربی برگرداندند و بعدها خود نیز کتاب هایی با همین عنوان و محتوا تألیف و منتشر کردند. کلمه فصد علاوه بر کاربرد آن در کتب پزشکی، در اشعار فارسی و عربی نیز راه یافته و مثل ها و کنایات متعددی با کمک این کلمه شکل گرفته و در اشعار شاعران و نویسندگان تجلی کرده است. همه مردم، اعم از وضیع و شریف، در صورت نیاز، عمل فصد را انجام می دادند. سلاطین و خلفا نیز روزهای خاصی از سال را برای عمل فصد تعیین می کردند. این مقاله ضمن بیان معانی و شیوه های کاربردی عمل فصد، منافع، مضرات، مراقبت های پیش از عمل فصد، مراقبت های هنگام عمل فصد، مراقبت های پس از عمل فصد، مکان ها و زمان های انجام فصد، ابزارهای مورد استفاده در عمل فصد، شرایط فصادان، تعهدات فصادان، حقوق فصادان، مقررات حقوقی و قضایی مربوط به فصد از نگاه پزشکان مسلمان، بر آن است تا این موضوع را از نقطه نظر تاریخی بررسی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - روشهای پژوهش رازى در پزشکى
فهیمه مخبر دزفولیدوره رنسانس را آغاز توجه به علوم تجربى و تفکر انتقادى در غرب دانسته‌اند؛ اما رواج به کارگیری روش هاى تحقیق و دیدگاه هاى پژوهشى در علوم مختلف به اوایل قرن بیستم برمى‌گردد. با این همه درجهان اسلام در دوره شکوه تمدن اسلامى، دانشمندان مسلمان بسیار پیش تر از غربیان، آثار خود چکیده کاملدوره رنسانس را آغاز توجه به علوم تجربى و تفکر انتقادى در غرب دانسته‌اند؛ اما رواج به کارگیری روش هاى تحقیق و دیدگاه هاى پژوهشى در علوم مختلف به اوایل قرن بیستم برمى‌گردد. با این همه درجهان اسلام در دوره شکوه تمدن اسلامى، دانشمندان مسلمان بسیار پیش تر از غربیان، آثار خود را با ابتنا بر روش ها و بینش‌هاى خاص پژوهشى تألیف می کرده اند. در این میان محمد بن زکریاى رازى (د313/925م)، پزشک بزرگ ایرانى، داراى روش ها و دیدگاه هایى بوده است که با توجه بدانها می توان وى را در ردیف پزشکان قرون هفدهم و هجدهم میلادى در اروپا قرار داد. رازى با طبعی نقاد و ذهنى وقاد و با تأکید بر مشاهدات بالینى و روش هاى تجربى به کاوش در علوم پزشکى پرداخته و روش هاى معمول در تحقیقات امروزین، چون بیان مسئله پژوهش، اهداف پژوهش، نقد منابع تحقیق، پرسش و فرضیه، آوردن مقدمه بحث و نتیجه‌گیرى را در تألیف آثار ارزشمند خود به کار می برده است. این مقاله با بررسى آثار مهم محمد بن زکریای رازى در پزشکى، نمونه‌هایى از کاربرد روش ها و دیدگاه هاى پژوهشى او را عرضه خواهد کرد که بسیار فراتر از زمانه وى و مشابه روش هاى امروزین بودهاند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - شایسته سالاری در منصب وزارت درعصر عباسی از نظر تا عمل
غلامرضا منتظریپژوهش حاضر دارای دو بخش است؛ بخش نخست آن به فهرست اجمالی از شروط مشترک احراز منصب وزارت در آراء و آثار عالمان دینی و رجال دیوانی عصر عباسیان اختصاص یافته است و در بخش دوم میزان انطباق بین انتصاب‌ها با ویژگیها و معیارهای لازم برای تصدی منصب وزارت، مورد بررسی قرار گرفته چکیده کاملپژوهش حاضر دارای دو بخش است؛ بخش نخست آن به فهرست اجمالی از شروط مشترک احراز منصب وزارت در آراء و آثار عالمان دینی و رجال دیوانی عصر عباسیان اختصاص یافته است و در بخش دوم میزان انطباق بین انتصاب‌ها با ویژگیها و معیارهای لازم برای تصدی منصب وزارت، مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام به این نتیجه دست یافته که بر رغم تاکید و توصیه سیاستمداران دیوانی مبنی بر شایسته سالاری و دقت در گزینش وزیران، خلفا اهتمام چندانی به رعایت شایسته سالاری نداشتند و عواملی چون توارث، منفعت طلبی، نفوذ زنان درباری و حسادت اطرافیان در انتصاب‌ها موثر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - مصادره اموال: اهداف و کارکردهای سیاسی و اقتصادی آن در عصر عباسی(از آغاز تا پایان سده پنجم)
مهدى قربانى حصارى ابراهیم موسى پور بِشِلى قنبرعلى رودگرمصادره اموال صاحب منصبانِ خاطی دولتی به عنوان یک تنبیه از صدر اسلام و دوره عمر آغاز گردید. نقدینگی حاصل از این مجازات ها در عصر عباسی، دستگاه خلافت را واداشت تا به مصادره به عنوان یک منبع درآمد بنگرد و نهادها و دیوان هایی برای رسیدگی به این اموال تأسیس کنند. نویسندگان د چکیده کاملمصادره اموال صاحب منصبانِ خاطی دولتی به عنوان یک تنبیه از صدر اسلام و دوره عمر آغاز گردید. نقدینگی حاصل از این مجازات ها در عصر عباسی، دستگاه خلافت را واداشت تا به مصادره به عنوان یک منبع درآمد بنگرد و نهادها و دیوان هایی برای رسیدگی به این اموال تأسیس کنند. نویسندگان در این مقاله می کوشند تا به بررسی میزان اتکای مالی خلافت عباسی بر این منبع، و نیز نقش مصادره در مهار ثروت و به تبع آن قدرت در درون این دولت بپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - جایگاه و توانمندی های سیاسی نهاد شرطه بغداد (از تأسیس تا اوایل عصر بویهی)
سید هاشم آقاجری علیرضا اشتری تفرشییکی از مهم ترین نهادهای حکومتی در عهد خلافت عباسیان، شرطه بغداد بود؛ اینمقاله می کوشد تا ضمن اشاره به چگونگی شکل گیری این نهاد و برخی از ویژگی هایخاص آن، به انگیزه های جریان ها و چهره های مختلف سیاسی برای در اختیار گرفتننهاد شرطه بغداد، تأثیر صاحبان قدرت و سیاستمداران م چکیده کاملیکی از مهم ترین نهادهای حکومتی در عهد خلافت عباسیان، شرطه بغداد بود؛ اینمقاله می کوشد تا ضمن اشاره به چگونگی شکل گیری این نهاد و برخی از ویژگی هایخاص آن، به انگیزه های جریان ها و چهره های مختلف سیاسی برای در اختیار گرفتننهاد شرطه بغداد، تأثیر صاحبان قدرت و سیاستمداران مختلف بر آن نهاد و بازشناسیسیاست های ایشان در این راه و نیز زمینه ها و نحوه تأثیر تحولات و رقابت های سیاسی بربرخی از راهکارهای رایج برای اداره نهاد شرطه بغداد هم چون نحوه انتخاب فرماندهیآن و یا حوزه فعالیت ها و وظایف آن نهاد، بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - بررسی تأثیر سنت‌های ایرانی در تشکیلات اداری سلاطین دهلی
فردین محرابی کالی محسن معصومیدر دوره سلاطین دهلی (602-932ﻫ/1206-1526م)، روابط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میان ایران و هند، گسترده تر شد. از این رو تأثیر ایرانیان در حوزههای گوناگون چون سیاست، فرهنگ، اقتصاد و تشکیلات اداری در قلمرو سلاطین دهلی افزایش یافت. غلامان ترک به عنوان بنیان‌گذاران سلطنت دهلی چکیده کاملدر دوره سلاطین دهلی (602-932ﻫ/1206-1526م)، روابط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میان ایران و هند، گسترده تر شد. از این رو تأثیر ایرانیان در حوزههای گوناگون چون سیاست، فرهنگ، اقتصاد و تشکیلات اداری در قلمرو سلاطین دهلی افزایش یافت. غلامان ترک به عنوان بنیان‌گذاران سلطنت دهلی، که خود در دربار پادشاهان غزنوی و غوری بالیده بودند، پیش از اعلام استقلال در دهلی، با نظام اداری و تشکیلاتی ایرانیان به خوبی آشنا شده بودند. به علاوه بسیاری از دیوانسالاران ایرانی در این دوره از ایران و ماوراءالنهر به دهلی مهاجرت کردند و در کارهای اداری و دیوانی اشتغال یافتند. از این رو تشکیلات اداری در دوره سلاطین دهلی به شدت متأثر از سنت‌های ایرانی و اسلامی بود که با سنت‌های محلی و بومی هند، درآمیخته بود. این مقاله به بررسی تأثیرات دیوانسالاری ایرانی بر تشکیلات اداری سلاطین دهلی پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - خشونت و شکنجه در عصر سلجوقی
امید بهرامی نیادر این نوشتار نویسنده به یکی از جنبههای مهم حوادث عصر سلجوقی در ایران، یعنی خشونت‌ها و شکنجه‌ها و سختکشیها پرداخته است. سلجوقیان که از صحرانشینی و بیابان‌گردی به حکومت رسیده بودند، به اقتضای خلق و خوی بیابانی و خاستگاه غیر مدنی خویش، در تعامل با دیگران خشونت‌های بیان چکیده کاملدر این نوشتار نویسنده به یکی از جنبههای مهم حوادث عصر سلجوقی در ایران، یعنی خشونت‌ها و شکنجه‌ها و سختکشیها پرداخته است. سلجوقیان که از صحرانشینی و بیابان‌گردی به حکومت رسیده بودند، به اقتضای خلق و خوی بیابانی و خاستگاه غیر مدنی خویش، در تعامل با دیگران خشونت‌های بی‌اندازه روا می‌داشتند ودر برخورد با محکومان و مغلوبان آموزههای دینی را در نظر نمی‌آوردند. در واقع آنان با این که در منابع کلاسیک و در پژوهشهای آکادمیک در شمار گروههای سنت‌گرا و به اصطلاح راست دین شمرده شدهاند، در عمل نه تنها به راه دین نمی‌رفتند که بر عکس، حقوق آدمیان را بر خلاف تأکیدات شریعت بی‌پروا زیر پا می‌نهادند. این سختکشیها و تعذیب‌ها و رفتارهای غیر انسانی البته فقط از جانب حاکمان سلجوقی اعمال نمی‌شد بلکه گروههای رقیب و سایر بازیگران عرصههای سیاست در آن عصر، از جمله فدائیان اسماعیلی هم آلوده چنین رفتارهای خشونت باری بودهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - بررسی منابع تاریخ تشکیلات اداری و مالی در دولت فاطمیان
نگار ذیلابیاز ویژگی های تاریخ نگاری در دورۀ فاطمیان، ظهور سبک جدیدی بود که در کنارتاریخ سیاسی، جنبه های مختلف تاریخ اجتماعی ، از جمله مسائلی چو ن نحوۀعملکرد دولت در ادارۀ امور مالی، قضایی، اداری و نظامی و نظام تشکیلاتی رامورد توجه قرار می داد. در این نوشتار شماری از قدیم ترین نگاش چکیده کاملاز ویژگی های تاریخ نگاری در دورۀ فاطمیان، ظهور سبک جدیدی بود که در کنارتاریخ سیاسی، جنبه های مختلف تاریخ اجتماعی ، از جمله مسائلی چو ن نحوۀعملکرد دولت در ادارۀ امور مالی، قضایی، اداری و نظامی و نظام تشکیلاتی رامورد توجه قرار می داد. در این نوشتار شماری از قدیم ترین نگاشته هایی که درباب تاریخ تشکیلات اداری و مالی در دورۀ فاطمیان یا اوایل دورۀ ایوبی، نوشتهشده و خود از مصادر تاریخ نگاری متأخرتر قلمداد می شوند، معرفی و در باباهمیت و اعتبار این منابع، توضیحاتی به اختصار ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - تطور اصطلاح رعیت و قشربندی رعایا در تشکیلات اسلامی
نگار ذیلابیچکیده اصطلاح رعیت در منابع اسلامی در سه حوزه معنایی استفاده شده است: قدیم‌ترین و فراگیرترین کاربرد واژه رعیت به معنای زیر دستان حاکم شناخته و رایج بوده است. این معنای اصطلاحی بر اساس معنای لغوی رعی به معنای چوپانی و چراندن دام‌ها، ناظر به سنتی کهن است که بر اساس آن تصوی چکیده کاملچکیده اصطلاح رعیت در منابع اسلامی در سه حوزه معنایی استفاده شده است: قدیم‌ترین و فراگیرترین کاربرد واژه رعیت به معنای زیر دستان حاکم شناخته و رایج بوده است. این معنای اصطلاحی بر اساس معنای لغوی رعی به معنای چوپانی و چراندن دام‌ها، ناظر به سنتی کهن است که بر اساس آن تصویر حاکم به‌مثابه چوپان مردم وجود داشته است. رعیت در این معنا محمل بحث‌ها و آموزههای بسیاری در ادبیات اسلامی بهویژه در سیاست‌نامه‌ها، کتب آداب الملوک و نیز اسناد و نامههای دیوانی ده قرن اولیه اسلامی بوده است. از آن روی که رعایا حق دخالت در امور سیاسی و نظامی را نداشتند به‌تدریج کاربرد دوم رعیت به معنای اتباع غیر نظامی در ادبیات و تشکیلات اسلامی رواج یافت. در بسیاری از منابع دوره اسلامی بهویژه در سرزمین‌های مرکزی و شرقی اسلامی این واژه را بر طبقاتی از اتباع سلطان اطلاق میکردند که مجاز به حمل سلاح نبودند. همین معنا از رعیت بهویژه در تشکیلات صفویه و عثمانی رواج یافت و رعیت/رعیتی بهعنوان اصطلاحی دیوانی در مقابل لشکر/لشکری و عسکر/عسکری به کار می‌رفت. معنای سوم رعیت در سرزمین‌های مرکزی و شرقی و بهویژه بعد از قرن دهم درباره اتباع تولیدکننده-مالیات دهنده غالبا کشاورز- کاربرد و رواج داشت. در بخشهای بزرگی از جهان اسلام تولید کشاورزی بر مبنای نظام ارباب-رعیتی انجام می‌گرفت و رعیت عمدهترین نیروی فعال کار در این نظام بود. در این نوشتار ضمن توضیح و تبیین این سه حوزه معنایی، تطور تاریخی این اصطلاح در متون اسلامی مرتبط و نیز قشربندی رعایا در تشکیلات اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - تحولات سگبانی در دیوانسالاری عثمانی
حسن حضرتی طاهره باباییسگبانی، از مشاغل درباری دولت های مسلمان ایرانی و عثمانی، جایگاه ویژه ای در امور مربوط به شکارداشته است. این شغل در نظام دیوان سالاری عثمانی نسبت به تشکیلات اداری سایر حکومت ها-برجسته تر شده و از جهت وظایف و اهمیت دگرگونی های بسیاری است. شرایط حاکم بر دیوانسالاریعثمانی، چکیده کاملسگبانی، از مشاغل درباری دولت های مسلمان ایرانی و عثمانی، جایگاه ویژه ای در امور مربوط به شکارداشته است. این شغل در نظام دیوان سالاری عثمانی نسبت به تشکیلات اداری سایر حکومت ها-برجسته تر شده و از جهت وظایف و اهمیت دگرگونی های بسیاری است. شرایط حاکم بر دیوانسالاریعثمانی، سگبانان را ناگزیر می کرد که به صورت فرعی به نظامی گری نیز بپردازند. به مرور زمان، وظایفدرباری سگبانان به فراموشی سپرده شد و آنان صرفا در امور نظامی به کار گرفته شدند. استمرارنظامی گری سگبانان موجب شد که در آثار دوره عثمانی واژه سگبان با واژ ه جنگجو مترادف شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - عوامل اجتماعی ـ فرهنگی در شکلگیری محله در شهر ایرانی ـ اسلامی و کارکردهای آن
عباس بحری مقدم شهرام یوسفیفرمحله بهعنوان سکونتگاهی اجتماعی محل استقرار شهرنشینان بوده است. این واحد اجتماعی که رکن جامعه ایرانی ـ اسلامی و برآیند ترکیب این دو جامعه محسوب می شد، ساختار کالبدی شهرهای ایران باستان را در قالبی متفاوت در ایران اسلامی به نمایش گذاشت. عوامل متعدد سیاسی ـ اداری، اقتصاد چکیده کاملمحله بهعنوان سکونتگاهی اجتماعی محل استقرار شهرنشینان بوده است. این واحد اجتماعی که رکن جامعه ایرانی ـ اسلامی و برآیند ترکیب این دو جامعه محسوب می شد، ساختار کالبدی شهرهای ایران باستان را در قالبی متفاوت در ایران اسلامی به نمایش گذاشت. عوامل متعدد سیاسی ـ اداری، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی موجب شکل گیری فضای کالبدی محله در شهر شده که از این میان، عوامل اجتماعی و فرهنگی به‌واسطه ارتباط مستقیم با خصایص اجتماعی و خصلت فرهنگ پروری محله از اهمیت خاصی برخوردارند. به دنبال پیدایش محله در ساختار کالبدی شهر ایرانی‌ـ اسلامی، کارکردهایی نیز بر آن مترتب می شد که بر این اساس می توان این کارکردها را در راستای دو عامل مذکور برای محله تبیین کرد. مطالعه و بررسی تاریخی عوامل شکل گیری محله و کارکردهای آن می تواند در تحلیل مناسبات شهری جامعه ایران در دوره اسلامی بسیار مفید واقع شود. مقاله پیش رو ضمن بررسی گذرای روند پیدایش محله در شهر ایرانی ـ اسلامی و مقایسه آن با برزن ایران باستان، از میان عوامل شکل گیری محله و کارکردهای حاصل از آن، عوامل و کارکردهای اجتماعی و فرهنگی محله را بررسی و مطالعه کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - ناسازوارى عناوین مناصب ینی‌چریان با وظایف آنان
منیره کاظمی راشد رضا شعبانیینیچریان مهم ترین بخش ارتش پیاده نظام عثمانی بودند که در توسعه قلمرو این حکومت و تثبیت آن نقش برجسته ای داشتند. با وجود جایگاه و کارکرد نظامى آنان، نام‌هاى مناصب این دسته، کمتر نشانى از نظامی‌گرى دارد. برخی از عناوین مناصب ینی چریان را، اسامی مشاغل مربوط به مطبخ تشکیل چکیده کاملینیچریان مهم ترین بخش ارتش پیاده نظام عثمانی بودند که در توسعه قلمرو این حکومت و تثبیت آن نقش برجسته ای داشتند. با وجود جایگاه و کارکرد نظامى آنان، نام‌هاى مناصب این دسته، کمتر نشانى از نظامی‌گرى دارد. برخی از عناوین مناصب ینی چریان را، اسامی مشاغل مربوط به مطبخ تشکیل می‌داد، در حالى‌که وظایف صاحبان این عناوین، ارتباطی با وظایف مشاغل آشپزخانه ای نداشت. بخش دیگری از این مناصب، عناوین مربوط به شکار و گروه پرورش سگ های شکاری بود که بیانگر شغل آنان در دوره‌هاى نخستین عثمانى بود که به مرور زمان، وظایف پیشین آنان متروک شده و جز عنوان، نشانی از شکارگری نداشتند. برخی دیگر از نام‌هاى مقامات ینی چری، نیز ریشه در زبان های عربی و فارسی داشت که در قلمرو ترکان به‌لحاظ لفظ و معنا چندان تغییر کرد که میان این دست نامها و وظایف دارندگان آن مناصب نمیتوان ارتباطی یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - مسألۀ گاهشماری ایرانی (نقدی بر مقالۀ "مقایسۀ روش ها و معادلات مختلف برای اعمال کبیسه های گاهشماری هجری خورشیدی")
موسی اکرمیآقای فر ید قاسملو، در مقاله یی با عنوان "مقایسۀ روش ها و معادلات مختلف برای اِعمالکبیسه های گاهشماری هجری خورشیدی "، کوشیده است "روش های مختلف برایاعمال کبیسه های گاهشماری هجر ی خورشیدی" را "در منابع مختلف " بیابد و، سپسمقایسه کند، البته بی آنکه نمونه یی از معادلات ذیرب چکیده کاملآقای فر ید قاسملو، در مقاله یی با عنوان "مقایسۀ روش ها و معادلات مختلف برای اِعمالکبیسه های گاهشماری هجری خورشیدی "، کوشیده است "روش های مختلف برایاعمال کبیسه های گاهشماری هجر ی خورشیدی" را "در منابع مختلف " بیابد و، سپسمقایسه کند، البته بی آنکه نمونه یی از معادلات ذیربط را نشان دهد.مطالب مطرح شده از دو نظر برا ی نگارندۀ نوشتۀ حاضر اهمیت دارند : 1) عرضۀمهم ترین مباحث گاهشماری ایرانی در آثار شماری از مهم ترین تقو یم شناسان و تقو یمپژوهان کشور، 2) بیان برخی از مواضع نگارنده بر پایۀ دو اثر منتشر شدۀ او.دراین نوشته نگارنده می کوشد تا ضمن بررسی پاره هایی از نوشتۀ جناب قاسملو و بیانمسألۀ گاهشماری ایرانی (که متشکل از دو امر همبستۀ طول سال خورشیدی از یک سوو نظم کبیسگی یا آرایۀ کبیسه ها در دورۀ بزرگ، زیردوره ها و زیرزیر دوره ها از سو ی دیگر است )، پرتو ی بر جا یگاهِ نه حرفه ییخود در میان تقو یم پژوهان کشور بیفکند و"روش" خود، اصالت آن و درستی آن را تبیین کند. این روش درچارچوب لزوم توجه بهطول سال متوسط خورشیدی (که همان طول سال اعتدالی است ) و بر پایۀ محاسباترایانه ای، با بهره گیری از سنت پر بار تقویم جلالی، اتخاذ شده است و دستاوردهای آندر راستای سنت توانمند تلاش برای دستیابی به قاعدۀ دقیق کبیسه گیری و نگارشگاهنامۀ تطبیقیِ قابلِ اِعمال بر سال های دور گذشته و آینده است.نگارنده امیدوار است که با نشان دادن کاستی هایی در مقالۀ جناب قاسملو و مطرحکردن دقیق مهم ترین مباحث مرتبط با گاهشماری ایرانی، تقویم پژوهان، دوستدارانتقویم نگاری و گاهشماری ایرانی، و نهادهای رسمی مسئول کشور (مانند قوۀ مقننه وشورای مرکز تقویم دانشگاه تهران) به آن ها توجه کنند و کسانی چون جناب قاسملو درپژوهش ها و نوشته های بعدی خویش به دیدۀ عنایت و دقت بیشتر بدان ها بنگرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - تاریخ‌نگاری پزشکی مسلمانان: بررسی مطالعات و تحقیقات
بهزاد کریمیتاریخ پزشکی مسلمانان چه در غرب و چه در کشورهای مسلمان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. یک نگاه گذرا به دستاوردهای حاصل از این تحقیقات نشانگر آن است که رویکرد پژوهشگران در اغلب این پروژه‌ها وامدار یک نگاه سنتی و محدود به پزشکی و تعریفی است که صرفا جنبههای تکن چکیده کاملتاریخ پزشکی مسلمانان چه در غرب و چه در کشورهای مسلمان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. یک نگاه گذرا به دستاوردهای حاصل از این تحقیقات نشانگر آن است که رویکرد پژوهشگران در اغلب این پروژه‌ها وامدار یک نگاه سنتی و محدود به پزشکی و تعریفی است که صرفا جنبههای تکنیکی و دانشی آن را در بر میگیرد. در سالیان اخیر نگاه‌های نو به عرصه تاریخ پزشکی در معنای عمومی آن راه یافته است که می‌خواهد به گونهای دیگر به پزشکی بنگرد. این رهیافت‌های تازه قصد دارند برداشت‌ها و تلقی‌های اجتماعی از پزشکی را به عنوان پدیداری علمی- اجتماعی ارائه کنند و از دریچه پزشکی به جوامع گذشته بنگرند. کاربست این رویکرد در پژوهشهای تاریخی مستلزم وجود یک منبع‌شناسی انتقادی است که همزمان رویکردهای نوین در آن لحاظ شده باشد. نگارنده این نوشتار در پی آن است تا بخشی از این منبع‌شناسی را به عنوان یکی از لوازم پژوهشهای نوین تاریخ پزشکی با تکیه بر رویکردهای جنسیتی ارائه نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - واکاوی مضامین حکمرانی شبکهای در بخش گردشگری سلامت
رستم قره داغی زهرا رجائی آرزو آقامحمدی محمد مهدلوگردشگری پزشکی به عنوان یکی از ابعاد گردشگری به توسعه پایدار، و پویایی کشورها کمک میکند. این پژوهش با هدف شناسایی مضامین حکمرانی شبکهای در راستای گردشگری سلامت انجام شد و اعتبارسنجی مدل با تحلیل عاملی مرتبه اول و دوم انجام شد. پژوهش حاضر از نظر نتایج پژوهش، کاربردی، از چکیده کاملگردشگری پزشکی به عنوان یکی از ابعاد گردشگری به توسعه پایدار، و پویایی کشورها کمک میکند. این پژوهش با هدف شناسایی مضامین حکمرانی شبکهای در راستای گردشگری سلامت انجام شد و اعتبارسنجی مدل با تحلیل عاملی مرتبه اول و دوم انجام شد. پژوهش حاضر از نظر نتایج پژوهش، کاربردی، از نظر فرآیند اجرای پژوهش کیفی و کمّی و از نظر هدف اکتشافی توصیفی و از نظر جایگاه زمانی مقطعی است. جامعه آماری در بخش کیفی بهصورت هدفمند و با شیوه نمونهگیری بیشینه تنوع انجام شد که با رسیدن به حد اشباع مقوله ای، در نهایت از تعداد 31 نفر خبرگان استفاده شد. بهمنظور گردآوری دادهها از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته، برای اعتباربخشی یافتهها از ملاک‌های چهارگانه گوبا و لینکلن استفاده شد. و در بخش کمی پژوهش شامل گردشگران سلامت مراجعه کننده به مراکز درمانی تبریز میباشد براساس جامعه نامحدود، حجم نمونه 384 نفر تعیین شده است. در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس کدهای استخراجی استفاده شد تحلیل و کد گذاری مصاحبه‌ها در بخش کیفی با کمک نرم افزار MAXQDA انجام شد که در این راستا 79 کد در راستای کدگذاری باز، تعداد 3 کددر راستای کدگذاری محوری شناسایی شد و اعتبار مدل با تحلیل عاملی تایید شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - تحلیل کانونیکالی رابطه بین سلامت سازمانی و تعهد سازمانی در بین کارکنان واحد پزشکی تهران دانشگاه آزاد اسلامی
افشار کبیری سیدمحمد سیدعلویزمینه و هدف:این رو پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه سلامت سازمانی و تعهد سازمانی در بین کارکنان واحد پزشکی تهران دانشگاه آزاد اسلامی اجرا شده است روش بررسی: پژوهش حاضر به روش پیمایشی در بین 130 نفر از 230 کارمند غیر هیئت‌علمی واحد تهران پزشکی به عنوان نمونه آماری اجرا شده چکیده کاملزمینه و هدف:این رو پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه سلامت سازمانی و تعهد سازمانی در بین کارکنان واحد پزشکی تهران دانشگاه آزاد اسلامی اجرا شده است روش بررسی: پژوهش حاضر به روش پیمایشی در بین 130 نفر از 230 کارمند غیر هیئت‌علمی واحد تهران پزشکی به عنوان نمونه آماری اجرا شده است. برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد تعهد سازمانی می‌یر و آلن (1991) و پرسشنامه سلامت سازمانی OHI مایلز استفاده شده است و با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و از همبستگی کانونیکالی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافتهها: تعهد سازمانی در بین کارکنان واحد پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی با کلیه سطوح و مؤلفههای سلامت سازمانی رابطه معناداری دارد. بعد ساخت دهی با ضریب همبستگی 484/0بیشترین همبستگی با تعهد سازمانی را دارد و نتایج آزمون همبستگی کانونیکالی نیز نشان میدهد که یک مجموعه کانونی قابل تفسیر و تأیید در بین خود دارند که ملاحظه‌گری و تعهد عاطفی بیشترین ارتباط را با این نقطه دارند. نتیجهگیری: نتایج این پژوهش رابطه بین سلامت سازمانی و تعهد سازمانی و تاثیر معنادار سلامت سازمانی بر تعهد سازمانی در بین کارکنان واحد تهران پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی را تأیید نموده و نشان میدهد که کارکنان رفتار و توجه سازمان را در سلامت سازمانی موثر میدانند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - اولویت بندی خط مشی های توسعه منابع انسانی دستگاه های دولتی ایران بر اساس نتایج حاصل از تحلیل شکاف اهمیت-عملکرد
علی مصطفی روزبه تیمورنژاد کاوه محمدرضا ربیعی مندجینزمینه: حدود سه دهه منابع انسانی که جذب دولت می شوند های الگوی خط مشی گذاری توسعه منابع انسانی سهم بسزایی در موفقیت برنامه های آموزش و توسعه برای دولت خواهد داشت. هدف: هدف از این پژوهش اولویت بندی خط مشی های احصاء شده توسعه منابع انسانی بر پایه تحلیل های شکاف بین اهمیت و چکیده کاملزمینه: حدود سه دهه منابع انسانی که جذب دولت می شوند های الگوی خط مشی گذاری توسعه منابع انسانی سهم بسزایی در موفقیت برنامه های آموزش و توسعه برای دولت خواهد داشت. هدف: هدف از این پژوهش اولویت بندی خط مشی های احصاء شده توسعه منابع انسانی بر پایه تحلیل های شکاف بین اهمیت و عملکرد از دیدگاه جامعه آماری هدف است. روش ها: داده های کمی از طریق پرسش نامه با روش نمونه گیری احتمالی تصادفی طبقه ای و برآورد حجم نمونه با فرمول کوکران گردآوری شده است. پژوهش کاربردی و از حیث روش توصیفی پیمایشی مقطعی است و با استفاده از و با استفاده آزمون تی وابسته مورد تحلیل قرار گرفته است. Spss 22 نرم افزار یافته ها: از مجموع پانزده خط پنج خط ، مشی کلی مورد تحلیل قرار گرفته هفت خط ، مشی در سطح اول اهمیت مشی در اولویت دوم سه خط مشی در اولویت سوم قرار می گیرند. بر مبنایی دیگر با وارد کردن ضریب نفوذ هر خط مشی، بازطراحی نظام آموزش کارکنان دولت با استفاده از مکانیزم تصمیم گیری عقلایی از اهمیت و اولویت بیشتری برخوردار است. نتیجه گیری: لزوم بازطراحی نظام آموزش کارکنان دولت با استفاده از مکانیزم تصمیم گیری عقلایی و مبتنی بر رویکرد توسعه منابع انسانی را می توان مهم ترین خط مشی های کلان دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - پیش زمینه های شکل گیری خط مشی های نظام سلامت اداری بر عملکرد بین سازمانی با میانجی شفاف سازی در استانداری کرمانشاه
رضا تقوایی سارا شیخ بکلوزمینه: مهمترین اصل در تدوین و اجرای موثر خط مشی نظام سلامت اداری توجه به پیش زمینه ها و زیر ساخت های شکل گیری خط مشی ها می باشد. تدوین مناسب خط مشی نظام سلامت اداری بر اساس پیش زمینه های متناسب با آن موجب افزایش ظرفیت خط مشی در ساماندهی اجرا می شود. به طور کلی سلامت نظا چکیده کاملزمینه: مهمترین اصل در تدوین و اجرای موثر خط مشی نظام سلامت اداری توجه به پیش زمینه ها و زیر ساخت های شکل گیری خط مشی ها می باشد. تدوین مناسب خط مشی نظام سلامت اداری بر اساس پیش زمینه های متناسب با آن موجب افزایش ظرفیت خط مشی در ساماندهی اجرا می شود. به طور کلی سلامت نظام اداری نتیجه تکامل هنجارهای اجتماعی و فرهنگی و به طور کلی زیرساخت ها در درازمدت است که به علت افزایش آگاهی عمومی و رشد انتظارات مردم از بخش عمومی، نهادها را پاسخگو نگه می دارد و ارزش های فرهنگی و اجتماعی مثبت را در شهروندان پرورش می دهد. هدف: پژوهش حاضر با هدف تاثیر پیش زمینه های شکل گیری خط مشی های نظام سلامت اداری بر عملکرد بین سازمانی با میانجی شفاف سازی در استانداری کرمانشاه انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع تحقیق توصیفی - پیمایشی است که به صورت مقطعی اجراء شد. از نظر هدف کاربردی و دارای ماهیت آمیخته (کیفی -کمی) است. جامعه آماری بخش کیفی شامل خبرگان و متخصصین حوزه خط مشی نفر از اساتید دانشگاه و مدیران و کارشناسان استانداری کرمانشاه و نمونه آماری بخش کمی به 12 گذاری به تعداد با استفاده از 1400 نفر از کارکنان استانداری کرمانشاه در شش ماهه اول 196روش تصادفی در دسترس به تعداد جدول مورگان انتخاب گردید. نتایج حاصل از بخش کمی پژوهش با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری با نرم تحلیل گردید.PLSافزار یافته ها: پیش زمینه های شکل % بر عملکرد بین سازمانی تاثیر دارد. همچنین 26 گیری خط و مشی نظام سلامت به میزان پیش زمینه های شکل 73 % شفاف سازی را تبیین نمود و شفاف سازی به میزان 60 گیری خط و مشی نظام سلامت به میزان % بر عملکرد بین سازمانی تاثیرگذار است. درکل می توان نتیجه گرفت که پیش زمینه های شکل گیری خط مشی نظام سلامت % تاثیر دارد.44بر عملکرد بین سازمانی استانداری کرمانشاه با میانجیگری شفاف سازی به میزان نتیجه گیری: پیش زمینه های شکل گیری خط مشی نظام سلامت اداری از جمله تاکید سازمان بر انضباط و قانون مداری کارکنان، اقدام سازمان برای رشد زیرساخت های فرهنگی، ارتقای سیستم های اطلاعاتی سازمان در جهت شفاف سازی، ایجاد ثبات سیاسی در سازمان، بکارگیری مدیران با نفوذ ، تقویت رفتار حمایتی مدیران و.... بر شفاف سازی و عملکرد بین سازمانی تاثیر گذار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - مدل تجزیه و تحلیل خط مشی‌های آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشگی گرگان
مریم عرب حسن خانی علیرضا معطوفی علی فرهادی محلی مجتبی طبریزمینه: اموزش و پژوهش از زیربنایی ترین ساختهای هر جامعهای میباشد. در صورت عدم توجه به سیاستهای این حوزه اثار آن میتواند بر توسعه، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... نمودار باشد. هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی مدل تجزیه و تحلیل خطمشیهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه ع چکیده کاملزمینه: اموزش و پژوهش از زیربنایی ترین ساختهای هر جامعهای میباشد. در صورت عدم توجه به سیاستهای این حوزه اثار آن میتواند بر توسعه، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... نمودار باشد. هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی مدل تجزیه و تحلیل خطمشیهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشگی گرگان می باشد. روش: پژوهش از حیث ماهیت استقرایی و از حیث روش، کیفی می باشد. جامعه آماری پژوهش خبرگان و خط مشی گذاران دانشگاه علوم پزشکی و اساتید دانشگاهی می باشند که به روش نمونه گیری هدفمند با استفاده از تکنیک گلوله برفی، تعداد 20 نفر با در نظرگرفتن اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. یافته ها: رویکرد مورد استفاده در پژوهش حاضر، تکنیک داده بنیاد می باشد که پس از انجام مراحل سه گانه کد گذاری باز، محوری و گزینشی مدل اولیه ارائه گردید. درنهایت مدل نهایی پژوهش در 6 بعد طراحی گردید. نتیجه گیری: طبق نتایج حاصله عوامل علی شامل: (ساختار مثبت گرا، ارتباطات اثربخش، مدیریت مشارکتی، ویژگی های رفتاری، نظام مدیریت منابع انسانی، فرآیندهای اداری صحیح)، مقوله محوری (تجزیه و تحلیل خطمشی آموزشی و پژوهشی)، راهبرد (بهره برداری از الگوهای سازمان پیشرو و موفق استقرار سازو کارهای نظام آموزش و پژوهش منطبق با هریک از اقدامات نظام فردی و سازمانی آموزش و ترویج نمونههای موفق آموزش و پژوهش)، عوامل بسترساز (خود ارزیابی، جو سازمانی مثبت، یادگیری مشارکتی)، عوامل مداخله گر (مدیریت ناکارآمد، فشار سیاسی) و پیامدها (در دوبخش پیامدهای رفتاری و سازمانی) بدست آمدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - تاثیر عدالت سازمانی بر توانمندی کارکنان با نقش میانجی رهبری تحول آفرین با در نظر گرفتن خط مشی‌های دانشگاه علوم پزشکی
حاجیه رجبی فرجاد اصغر پهلوانهدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیر عدالت سازمانی بر توانمندی کارکنان با نقش میانجی رهبری تحول آفرین با توجه به خط مشی‌های دانشگاه علوم پزشکی میباشد. روش: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی، روش توصیفی - پیمایشی است، جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ایران ک چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیر عدالت سازمانی بر توانمندی کارکنان با نقش میانجی رهبری تحول آفرین با توجه به خط مشی‌های دانشگاه علوم پزشکی میباشد. روش: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی، روش توصیفی - پیمایشی است، جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ایران که تعداد آنها 456 نفر میباشد با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه در این پژوهش 208 نفر است محاسبه شده است و روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات، سه پرسشنامه استاندارد است که عبارتند از رهبری تحول آفرین باس و آولیو (1994)، عدالت سازمانی نیهوف و مورمن (1998) و توانمندسازی کارکنان اسپریتز (1996)که روایی آن توسط اساتید و خبرگان و تعیین و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 872/0 محاسبه گردید. یافتهها: تجزیه و تحلیل دادهها از طریق آزمون کولموگروف-اسمینروف، آزمون بارتلت و تعیین بار عاملی، همچنین معادلات ساختاری صورت گرفته است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان میدهد که با توجه به خط مشی‌های دانشگاه علوم پزشکی تاثیر عدالت سازمانی بر توانمندی کارکنان با نقش میانجی رهبری تحول آفرین تأیید شد. تأثیر عدالت سازمانی بر توانمندی کارکنان و رهبری تحول گرا تایید شد ولی تأثیر رهبری تحول گرا بر توانمند سازی کارکنان تأیید نشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - بررسی عوامل موثر بر نرخ بازده اقتصادی طرح احداث کارخانه تولید پودر شیرخشک با استفاده از نرمافزار Comfar
علی حبیبی علی شهابیاین پژوهش برای شرکت تولیدی لبنی در حال تولید، مطالعه و تدوین شده است که برای تکمیل شدن چرخه فرآیند تولیدی و ارتقاء سبد محصولاتش و رسیدن به نقطه مطلوب تولیدی و اقتصادی، نیاز به احداث کارخانه شیر خشک دارد. ظرفیت طرح، تولید انواع پودرهای لبنی شامل پودر شیرخشک و پودر آب پنی چکیده کاملاین پژوهش برای شرکت تولیدی لبنی در حال تولید، مطالعه و تدوین شده است که برای تکمیل شدن چرخه فرآیند تولیدی و ارتقاء سبد محصولاتش و رسیدن به نقطه مطلوب تولیدی و اقتصادی، نیاز به احداث کارخانه شیر خشک دارد. ظرفیت طرح، تولید انواع پودرهای لبنی شامل پودر شیرخشک و پودر آب پنیر به میزان 4200 تن در سال است. جهت احداث کارخانه شیرخشک، نیاز به انجام مطالعات در حوزه مواداولیه، دانش فنی محصولات تولیدی، مطالعات بازار، مطالعات فنی و بررسی هزینه های طرح است و برای تحلیل اقتصادی طرح، نیاز به استخراج و محاسبه دقیق هزینههای سرمایه گذاری ثابت و متغیر، هزینه های تولید، فروش و جریانات نقدینگی و نهایتاً بررسی شاخص های مالی، جهت بررسی مطلوبیت اقتصادی طرح است. در این مقاله، روش مطالعات اقتصادی با استفاده از نرم افزار Comfar انجام شده است و هدف این مقاله بررسی نتیجه تحلیل های اقتصادی حالت پیش بینی شده و عوامل تأثیر گذار بر میزان بازده است و بر اساس اطلاعات ارائه شده در این مقاله، میزان تاثیر گذاری تغییرات ناشی از عوامل سیستماتیک و غیر سیستماتیک در هزینه ثابت سرمایه گذاری، تغییر میزان فروش محصول تولیدی و مواد اولیه، تغییر قیمت مواداولیه و محصول تولیدی و تورم تاثیر بسزایی در نرخ بازده طرح دارد و سرمایه گذاران باید این عوامل را در تمامی طول فرآیند تصمیم گیری در ارتباط با سرمایه گذاری مد نظر قرار دهند تا با در نظرگرفتن نتایج مطالعات اقتصادی و عوامل موثر بر نرخ بازده، نسبت به اتخاذ تصمیم مطلوب جهت سرمایه گذاری اقدام نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - ارائه مدل بهینه برای جلب اعتماد عمومی به سامانه رسیدگی به شکایات و اعلامات سازمان بازرسی
عنایت داودی افسانه مظفری علی اصغر کیا شهناز هاشمییکی از طرقی که مسئولین دولت و دستگاه‌های دولتی، به عنوان مستخدمین مردم و شهروندان میتوانند در جهت صیانت از حقوق شهروندان اتخاذ نمایند، رسیدگی مؤثر به شکایات شهروندان میباشد. درواقع پاسخگویی و رسیدگی به شکایات مردمی به عنوان یکی از صور صیانت از حقوق شهروندی است. این پ چکیده کاملیکی از طرقی که مسئولین دولت و دستگاه‌های دولتی، به عنوان مستخدمین مردم و شهروندان میتوانند در جهت صیانت از حقوق شهروندان اتخاذ نمایند، رسیدگی مؤثر به شکایات شهروندان میباشد. درواقع پاسخگویی و رسیدگی به شکایات مردمی به عنوان یکی از صور صیانت از حقوق شهروندی است. این پژوهش به دنبال ارائه مدل بهینه برای جلب اعتماد عمومی به سامانه رسیدگی به شکایات و اعلامات سازمان بازرسی است. در این تحقیق از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را مشتریان و کاربران سامانه رسیدگی به شکایات و اعلامات سازمان بازرسی استان مازندران تشکیل میدهند که در سال 1396 تعداد آنها برابر با 24884 نفر بوده است که 378 نفر از آنها در مطالعه شرکت کردند. پرسشنامهها بر اساس روش نمونهگیری سیستماتیک در جامعه نمونه توزیع گردید. نتایج به دست آمده منجر به تدوین یک مدل شد. مدل تدوینی برای تبیین تغییرات میزان موفقیت در جلب اعتماد عمومی به سامانه شکایات سازمان بازرسی نشاندهنده تأثیر معنادار متغیر بیرونی ویژگیهای مشتری و متغیرهای درونی فناوری، کیفیت وب - سایت و ویژگیهای سازمان بر اعتماد عمومی به سامانه است. به طور کلی نتایج تحقیق نشان میدهد با بهبود کیفیت وب‌سایت، وضعیت فناوری و ویژگیهای سازمان میتوان انتظار داشت ویژگیهای مد نظر مشتریان بیشتر تأمین شود و میزان اعتماد آنها به سامانه رسیدگی به شکایات افزایش یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - الگوی موجود و مطلوب ساختار تشکیلاتی روابط عمومی دانشگاههای دولتی (بررسی دیدگاه مدیران روابط عمومی)
مهدخت بروجردی علوی لیلا زرین کفش افسانه مظفریچکیده این تحقیق با هدف شناخت الگوی موجود و مطلوب ساختار تشکیلاتی روابط عمومی‌های دانشگاههای دولتی انجام شده است. تحقیق حاضر به روش پیمایش انجام شده و نمونهگیری صورت نگرفت و کلیه مدیران روابط عمومی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی به شیوه کل شماری مورد سنجش قرار گرفتند و چکیده کاملچکیده این تحقیق با هدف شناخت الگوی موجود و مطلوب ساختار تشکیلاتی روابط عمومی‌های دانشگاههای دولتی انجام شده است. تحقیق حاضر به روش پیمایش انجام شده و نمونهگیری صورت نگرفت و کلیه مدیران روابط عمومی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی به شیوه کل شماری مورد سنجش قرار گرفتند و پرسشنامه محقق ساخته در اختیار پاسخگویان قرار داده شد. بعد از جمع آوری پرسشنامه دادهها با نرم افزار spss و با استفاده از آزمون درصد فراوانی و آزمون معنیداری کای اسکوئر تجزیه و تحلیل شدند و نتایج زیر بهدست آمد. پس از بررسی مشخصات پاسخگویان به بررسی یافتههای مرتبط با ارزیابی ساختار تشکیلاتی روابط عمومی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی پرداخته شد. در این بررسی بیشترین ساختار تشکیلاتی را "اداره" و کمترین ساختار تشکیلاتی را "اداره کل" و "مدیریت" تشکیل میدهد. درصد قابل توجهی از مسئولان روابط عمومی‌ها زیر نظر مستقیم رئیس دانشگاه فعالیت میکنند که این موضوع بر استقلال روابط عمومی تاثیر بسیار مهمی دارد. لازم به ذکر است عنوان پست در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی تابعی از ساختار تشکیلاتی است و شرکت در شوراهای مختلف دانشگاهها نشان از نوعی سردرگمی و بلاتکلیفی در اجرای مسئولیت در روابط عمومی دانشگاهها است. با توجه به اینکه سخنگویی مؤسسه مسئولیت بسیار سنگینی قلمداد میشود ولی بیش از نیمی از مسئولان روابط عمومی دانشگاهها این مهم را به عهده دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - عوامل موثر برمیزان استفاده دانشجویان منطقه نُه از نشریات دانشجویی
فاطمه دانشور حسینیاین تحقیق برای دسترسی به عوامل موثر برمیزان استفاده دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه 9 از نشریات دانشجویی انجام شده است .روش تحقیق فوق توصیفی، اکتشافی، کاربردی، مقطعی و پیمایشی بوده و برروی 400 تن از دانشجویان منطقه 9 که از تمامی واحدها به روش نمونه گیری طبقه ای دانشجویان ا چکیده کاملاین تحقیق برای دسترسی به عوامل موثر برمیزان استفاده دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه 9 از نشریات دانشجویی انجام شده است .روش تحقیق فوق توصیفی، اکتشافی، کاربردی، مقطعی و پیمایشی بوده و برروی 400 تن از دانشجویان منطقه 9 که از تمامی واحدها به روش نمونه گیری طبقه ای دانشجویان انتخاب و انجام شده است . درمجموع شاخص میزان استف اده ازنشریات نشان داد27 درصدپاسخگویان این نشریات رااصلا مطالعه نمی کنند. / که 572 درصد باقیمانده اکثریت تاحدودی این نشریات را مطالعه می کنند. از طرفی نتایج آزمون فرضیات (با توجه به نتایج آزمون / و از 5ناپارامتری من ویت نی ودی سامرز) نشان داد. که از مجموع عواملی که مرتبط به روزنامه است یعنی نگرش مردم نسبت به خطمشی، شکل صوری و محتوای نشریات درمطالعه نشریات دانشجویی تاثیر دارند ولی نقش و تاثیر محتوای این نشریات بیشتر از دومتغیردیگر است. دو عامل دگر چون رشته تحصیلی و میزان علاقه به مطالعه که مرتبط به ویژگیهای افراد می باشد تاثیری در مطالعهنشریات دانشجویی ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - بررسی بازتاب مطبوعاتی شرایط بحران آب شرب در تهران در روزنامه‌های کثیرالانتشار (ایران و جام جم)
آنی میرزاخانیان زهرا بختیاریتحقیق بررسی بازتاب مطبوعاتی شرایط بحران آب شرب درتهران درروزنامه‌های کثیرالانتشار (ایران و جام جم)، حول محور مدیریت آب میباشد و با هدف شناسایی نقش مطبوعات در اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی افکار عمومی انجام شده است. در این تحقیق بنا به ماهیت وموضوع آن از روش تحلیل محتوی استف چکیده کاملتحقیق بررسی بازتاب مطبوعاتی شرایط بحران آب شرب درتهران درروزنامه‌های کثیرالانتشار (ایران و جام جم)، حول محور مدیریت آب میباشد و با هدف شناسایی نقش مطبوعات در اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی افکار عمومی انجام شده است. در این تحقیق بنا به ماهیت وموضوع آن از روش تحلیل محتوی استفاده شد. جامعه آماری موردنظر تمامی مطالبی است که با موضوع آب در روزنامه‌های ایران و جام جم دردوره زمانی سه ماهه تابستان 1393 درج گردید. برای نمونهگیری ازروش تصادفی و جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSSو آزمونهای استنباطی Tمقایسه‌ای وU مان ویتنی استفاده شده است. فرضیه‌های تحقیق بر تاثیرگذار بودن مطالبی اشاره دارد که درروزنامه‌های ایران و جام‌جم درباره بحران منتشر شده و برتفاوت عملکرد دو نشریه درنحوه اطلاع‌رسانی، جهت‌گیری و اولویت‌های خبری تاکید مینماید. یافتههای تحقیق دلالت برعملکرد همسو و موثر دو نشریه در آگاهی بخشی افکار عمومی و بزرگ‌نمایی مسئله بحران آب شرب تهران در مطالب منتشره دارد و ضمنا بر تفاوت رویکرد روزنامه‌های مربوطه در نحوه اطلاع‌رسانی،جهت‌گیری و اولویت‌های خبری تاکید مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - بررسی و الویت‌بندی عوامل موثر برکاهش شکاف دیجیتالی درایران با تاکید برنقش دفاتر ICT روستائی (مورد مطالعه: روستاهای استان قم)
هادی عباسی کسبی ایرج سلطانیمقاله حاضر با هدف بررسی و الویت بندی عوامل موثر برکاهش شکاف دیجیتالی در ایران با تاکید بر نقش دفاتر ICTروستائی با مقایسه روستاهای استان قم تنظیم شده است. روش این پژوهش پیمایشی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات مبتنی بر پرسش نامه از طریق کسب نظر از خبرگان موضوع میباشد. نمونه چکیده کاملمقاله حاضر با هدف بررسی و الویت بندی عوامل موثر برکاهش شکاف دیجیتالی در ایران با تاکید بر نقش دفاتر ICTروستائی با مقایسه روستاهای استان قم تنظیم شده است. روش این پژوهش پیمایشی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات مبتنی بر پرسش نامه از طریق کسب نظر از خبرگان موضوع میباشد. نمونه آماری شامل 200 نفر از کاربران دفاتر ICT روستایی بوده که با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. یافته های توصیفی نشان دهنده آن است که میزان شکاف دیجیتالی درحد متوسط (5/59) می باشد. مطابق یافته های تبینی بین شکاف دیجیتالی و متغیرهای آموزش (446/0- r = )، عملکرد دفاتر ICT روستایی (440/0-r =)، آگاهی (651/0-r = )، میزان استفاده روستاییان از خدمات ارتباطی (553/0- r = )، از خدمات بانکی (269/0 -r =)، از خدمات پستی (236/0-r = ) و میزان تبلیغات دفاترICT روستایی (420/0-r = ) رابطه معنادار و معکوسی وجود دارد. به عبارتی با افزایش میزان آگاهی، آموزش، تبلیغات، عملکرد دفاتر ICT روستایی و انواع خدمات آن میزان شکاف دیجیتالی کاهش مییابد و بالعکس. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - مقایسه چالشها و فرصتهای شغلی زنان روزنامهنگار با زنان غیر روزنامهنگار در حوزه ارتباطات
محمد دادگران علی دلاور افسانه شمس غیاثوندهدف از انجام این تحقیق مقایسه چالشها و فرصتهای شغلی زنان روزنامهنگار با زنان غیرروزنامهنگار در حوزه ارتباطاتاست. مهمترین متغیر های بررسی شده مهمترین نظریهها در این تحقیق شامل نظریههای جامعه اطلاعاتی، نظریه شکاف آگاهی و نظریهرضایت شغلی می شود. از متغیرهای مورد بررسی در ا چکیده کاملهدف از انجام این تحقیق مقایسه چالشها و فرصتهای شغلی زنان روزنامهنگار با زنان غیرروزنامهنگار در حوزه ارتباطاتاست. مهمترین متغیر های بررسی شده مهمترین نظریهها در این تحقیق شامل نظریههای جامعه اطلاعاتی، نظریه شکاف آگاهی و نظریهرضایت شغلی می شود. از متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق می توان از رضایت شغلی، امنیت شغلی، ارتقا شغلی، دسترسی بهاطلاعات و اینترنت، همچنین حقوق و مزایای شغلی نام برد. این تحقیق با روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه صورت گرفته است.جامعه آماری در این تحقیق زنان روزنامهنگار و غیر روزنامهنگار در حوزه ارتباطات شهر تهران هستند و حجم نمونه برابر با 138 نفرمی باشد که نیمی روزنامهنگار و نیم دیگر غیر روزنامهنگارند. روش نمونه گیری در پژوهش حاضر نمونه گیری غیراحتمالی سهمیه ایانجام شده است. مهمترین نتایج تحقیق حاکی از آن است که: SPSS می باشد و تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار- دسترسی به اطلاعات و اینترنت برای زنان روزنامهنگار و غیر روزنامهنگار تقریبا یکسان است.- رضایت شغلی زنان غیر روزنامهنگار از زنان روزنامهنگاران بیشتر است.- زنان غیر روزنامهنگار بیشتر از زنان روزنامهنگار، از مزایای شغلی خود رضایت دارند.- زنان غیر روزنامهنگار از زنان روزنامهنگار رضایت بیشتری از حقوق خود دارند.- زنان غیرروزنامهنگار بیشتر از زنان روزنامهنگار، امکان ارتقای شغلی بیشتری دارند.- بین امنیت شغلی زنان روزنامهنگار با زنان غیرروزنامهنگار تفاوت معناداری وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - بررسی تاثیر رسانه های الکترونیکی (اینترنت) در ایجاد شکاف بین فرزندان و والدین تهرانی
سارا محمد پور محمدرضا آزادی نژاداین پژوهش با عنوان بررسی تاثیر رسانه های الکترونیکی (اینترنت) در ایجاد شکاف نسلی بین فرزندان و والدین خانواده های تهرانیبه مطالعه و بررسی مسائل مربوط به اینترنت بر روی شکاف نسلی می پردازد. رسانه ای که اگرچه مدت زمان زیادی از پیدایش آننمی گذرد، اما بنا بر وجود و بروز ویژ چکیده کاملاین پژوهش با عنوان بررسی تاثیر رسانه های الکترونیکی (اینترنت) در ایجاد شکاف نسلی بین فرزندان و والدین خانواده های تهرانیبه مطالعه و بررسی مسائل مربوط به اینترنت بر روی شکاف نسلی می پردازد. رسانه ای که اگرچه مدت زمان زیادی از پیدایش آننمی گذرد، اما بنا بر وجود و بروز ویژگی های منحصر به فردش، توانسته با شتاب زیادی فراگیر شود و تاثیرات قابل توج هی را برجایگذارد. بنابراین با توجه به هدف اصلی این تحقیق یعنی شناسایی تاثیر رسانه های الکترونیکی (اینترنت ) در ایجاد شکاف نسلی بینوالدین و فرزندان خانواده های تهرانی، سعی شده بر روی عوامل تاثیرگذاری آن مطالعه و کنکاش لازم انجام پذیرد. شیوه اجرای اینپژوهش پیمایشی و با بهره مندی از ابزار پرسش نامه محقق ساخته به اجرا در آمده است.برای تحقق مراحل اجرایی و فرآیند تحقیق، نخست با بررسی و مطالعه ی کتاب خانه ای بر روی منابع و نظریات مرتبط و پیشینه تحقیق،مطالب و متون لازم اقتباس و استخراج و سپس فرضیه های تحقیق تدوین شد. در گام بعدی با تمرکز بر روی محتویات و چارچوبنظری پژوهش و مطابق متغیرهای مستقل و وابسته، هریک از فرضیه ها، شاخص ها و مولفه های تاثیرگذار و تاثیرپذیر تبیین شدند .که متاثر از اینترنت هستند، شاخص های تاثیرگذار بر شکاف برخورداری مخاطب و دوست یابی ، ارتباط مجازی ، محتوای رسانه نیز، برای سنجش شکاف نگرشی و شکاف ارتباطی ، شکاف رفتاری ، شکاف ارزشی نسلی قلمداد شدند و مولفه هایی چونشکاف نسلی معین شدند. گام سوم با تنظیم و توزیع پرسش نامه در سطح جامعه نمونه آماری، شامل 450 نفر از شهروندان تهرانی از دوگروه سنی 15 تا 25 سال و 40 تا 60 سال ساکن در سطح مناطق 22 گانه تهران، که به صورت تصادفی انتخاب شدند، آغاز شد و باو دست یابی به تحلیل های آماری توصیفی و استنباطی و آزمون spss گردآوری آن و ورود و پردازش داده ها از طریق نرم افزارفرضیه ها پایان یافت.بر ایجاد شکاف نسلی میان برقراری ارتباط در این فضای مجازی و محتوای اینترنت یافته های این پژوهش مستدل بر این است کهو هم چنین برخورداری آنها فرهنگ پذیری فرزندان و والدین خانواده های تهرانی تاثیر دارند. اما دوست یابی به عنوان یکی از شقوقاز اینترنت، تاثیری در شکاف میان این دو نسل ندارد. فرضیه های دیگر این تحقیق که با ارزیابی و اندازه گیری شاخص ها و مولفه هایپیش گفته در پی اثبات تاثیر اینترنت بر شکاف نسلی میان والدین و فرزندان خانواده های تهرانی بود، رد شد و گواه بر آن دارد کهاینترنت بر ایجاد این شکاف ها بی تاثیر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - بررسی تاثیر رسانه ملی در ایجاد شکاف نسلی
حبیب صبوری خسروشاهی نفیسه توکلی نیادر دهه های اخیر جامعه ایران شاهد تضادها و اختلافهایی میان والدین و فرزندان شده است. این اختلاف ها و تضادها در نهایت منجر بهپدیده شکاف نسلی شده است. این مقاله تلاش کرده است به بررسی رابطه رسانه ملی با میزان شکاف نسلی بپردازد.این تحقیق از اینجهت مورد اهمیت قرار دارد که به چکیده کاملدر دهه های اخیر جامعه ایران شاهد تضادها و اختلافهایی میان والدین و فرزندان شده است. این اختلاف ها و تضادها در نهایت منجر بهپدیده شکاف نسلی شده است. این مقاله تلاش کرده است به بررسی رابطه رسانه ملی با میزان شکاف نسلی بپردازد.این تحقیق از اینجهت مورد اهمیت قرار دارد که به نقش تلویزیون پرداخته و نشان داده رسانه ملی تا چه اندازه موجب افزایش شکاف نسل ها شده وتا چه اندازه موجب کاهش شکاف نسل ها گردیده است. در این مقاله از نظریه مانهایم استفاده شده است . او جایگاه نسلی را حوزهکسب تجربه می داند و افرادی که در زمانی یکسان و فضای فرهنگی اجتماعی یکسان متولد شده اند و وقایع تاریخی مشابهی راتجربه کرده اند مرتبط می داند، این پژوهش از روش پیمایش و از طریق پرسشنامه در دو دانشگاه آزاد، علوم تحقیقات و تهران شرق وبا یک نمونه 414 نفری انجام شده است. تکنیک های آماری استفاده شده شامل جداول فراوانی و شاخصهای مرکزی،استفاده ازضرایب همبستگی و تحلیل واریانس بوده است. یافته ها نشان می دهد به طور کلی شکاف نسلی میان والدین و فرزندان وجود ندارد ونوعی اتفاق نظر میان آنان وجود دارد.لیکن این اتفاق نظر در برخی از حوزه ها بیشترو در برخی از حوزه ها کمتر می باشدبه عبارتی درزمینه نماز خواندن، روزه گرفتن و دوستی دختر و پسر، بیشترین اتفاق نظر ودر زمینه دیدار اقوام، نحوه گذران اوقات فراغت و خریدوسایل زندگی کمترین اتفاق نظر وجود داشته است. همچنین یافته ها نشان می دهد فرزندانی که تمایل بیشتری به دیدن سریال هایخارجی داشته اند شکاف بیشتری میان آنان و والدینشان وجود داشته است. نتایج این تحقیق حاکی از آنست که رسانه ملی بر شکافنسلی تاثیر چندانی نداشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - بررسی نقش رسانه ملی در کنترل بحران آب تهران در سال 1380
اسماعیل کاوسی مینو حیدری روچیهدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی نقش رسانه ملی در کنترل بحران آب تهران در سال 1380 می باشد، شرکت آب و فاضلاباستان تهران در سال 80 با بحران آب مواجه شد که مهمترین عوامل آن عبارتند از: پدیده خشکسالی های پی در پی، رشد بی رویه جمعیت،افزایش بی رویه مصرف آب و به ویژه عدم توا چکیده کاملهدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی نقش رسانه ملی در کنترل بحران آب تهران در سال 1380 می باشد، شرکت آب و فاضلاباستان تهران در سال 80 با بحران آب مواجه شد که مهمترین عوامل آن عبارتند از: پدیده خشکسالی های پی در پی، رشد بی رویه جمعیت،افزایش بی رویه مصرف آب و به ویژه عدم توازن و تعادل بین منابع و مصارف که با مدیریت جامع، برنامه ریزی اصولی و از همه مهمترهمکاری، هماهنگی و همسویی با رسانه ها به خصوص رسانه ملی توانست با اطلاع رسانی به موقع به مخاطبان، تاثیر زیادی بر افکار عمومیبگذارد وآنها را با برنامه های خود همسو و همراه کند.پیشینه پژوهش: رسانه های جمعی نقش حیاتی در زندگی افراد جامعه دارند. کارکردهای وسایل ارتباط جمعی و الگوهای رفتاری آنان بهطور کل بر اساس نیازهای جامعه تعیین می شود. لذا وسایل ارتباط جمعی با موقعیت و پایگاه خاصی که در جامعه دارند درصدد پاسخگوییانتظارات و نیازهای مخاطبان می باشند.گفتنی است در زمینه بحران، پژوهش هایی انجام شده است که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم:''بحران آب چالش بزرگ خاورمیانه در قرن 21 "؛ این تحقیق توسط آقای مصطفی نوری گهر دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهرانمرکزی انجام شده است.این پژوهش به بررسی بحران آب به عنوان چالش بزرگ خاورمیانه در قرن 21 پرداخته است که به روش کتابخانهای انجام شده است."بحران آب در خاورمیانه با تاکید بر آبهای ایران " ؛این تحقیق توسط خانم ثریا دژبان خان ،دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامیواحد تهران مرکزی است . هدف پژوهش شناسایی ریشه بحران آب در منطقه و تاثیر حرکات منطقه ای در مورد آب به منظوررفع بحران و ارائه چاره جویی برای همکاری منطقه ای است که به روش کتابخانه ای انجام شده است. با توجه به موارد بالاتاکنون در این زمینه پژوهشی انجام نشده است که نویسنده در این پژوهش نقش رسانه ملی را در کنترل بحران آب تهران درسال 80 مورد بررسی قرار داده است.روش پژوهش: روش تحقیق در این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات پیمایشی و از نظر روش اجراهمبستگی است که برای جمع آوری اطلاعات پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است.جامعه آماری: در این پژوهش کلیه مهندسین، متخصصین و کارشناسان شرکت آب و فاضلاب استان تهران هستند، که کار آماری برروی پرسشنامه ها هم در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شده است.یافته ها: با استفاده از آزمون پیرسون مشخص شد که چهار شاخصه متغیر مستقل ( رسانه ملی ) با کنترل بحران آب تهران رابطه معناداریوجود دارد. یعنی از مجموع چهار فرضیه که سنجش وجود رابطه بین میزگرد مطبوعاتی، کنفرانس خبری، تهیه خبر و گزارش، زیرنویسکردن برنامه ها است با کنترل بحران آب تهران تایید شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - ارزیابی کیفیت آموزش معماری از منظر مدرسان (مطالعه موردی: دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن)
رضا نقدبیشی حامد نجف پور الهام نقدبیشیهدف این پژوهش بررسی اولویتها و راهکارهای کیفی سازی در دانشکده هنر و معماری است. با توجه به رشد و توسعه کمّی در دانشکده، نیاز به توجه به کیفیت آموزش به عنوان ضرورت مطرح گردید. لذا اقدام به یافتن شناسه های سنجش کیفیت آموزش معماری و بررسی میزان تاثیر آنها برای شناسایی اول چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی اولویتها و راهکارهای کیفی سازی در دانشکده هنر و معماری است. با توجه به رشد و توسعه کمّی در دانشکده، نیاز به توجه به کیفیت آموزش به عنوان ضرورت مطرح گردید. لذا اقدام به یافتن شناسه های سنجش کیفیت آموزش معماری و بررسی میزان تاثیر آنها برای شناسایی اولویتها و راهکارها گردید تا بتوان به وضعیت موجود از لحاظ کیفی پرداخت. متغیرهای تحقیق بر پایه بررسی پژوهشهای متعدد شکل گرفت که نتیجه آن طراحی پرسشنامه ای بود که توسط اساتید دانشکده مورد مشارکت قرار گرفت. پایایی و روایی پرسشنامه در آزمونهای متعدد از قبیل ضریب روایی واگرا، روایی همگرا و پایایی ترکیبی مورد بررسی قرار گرفت و حدنصاب را بدست اورد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که از میان 26 متغیر که مفروض بر تاثیر بر کیفیت آموزش بودند، 19 متغیر مورد قبول واقع شدند. نهایتاً، ده اولویت اساسی مورد شناسایی و راهکارهای لازم ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - بازشناسی تاثیرات روانی عناصر طبیعت در خانه های بومی ایران (نمونه موردی: خانه های بومی یزد)
نفیسه افشاری بصیر فرح حبیب سید مجید مفیدی شمیرانیزندگی شهرنشینی، پیشرفت فن آوری و نیازهای فزاینده اقتصادی ، مردم را هرچه بیشتر از طبیعت دورساخته و روان آنها را در یک سیستم تکرار شونده ماشینی قالب زده است. این درحالی است که انسان جزیی از طبیعت است و ارتباط نزدیکش با طبیعت ، باعث ادامه حیات و دوام زندگی اوست. از سوی دیگ چکیده کاملزندگی شهرنشینی، پیشرفت فن آوری و نیازهای فزاینده اقتصادی ، مردم را هرچه بیشتر از طبیعت دورساخته و روان آنها را در یک سیستم تکرار شونده ماشینی قالب زده است. این درحالی است که انسان جزیی از طبیعت است و ارتباط نزدیکش با طبیعت ، باعث ادامه حیات و دوام زندگی اوست. از سوی دیگر حیاط خانه ایرانی گزیده نمادین طبیعت است. هدف این تحقیق، بررسی تاثیرات عناصر طبیعت بر ابعاد روانی انسان در ساکنین خانه های بومی یزد می باشد. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی از نوع موردی (خانه های بومی شهر یزد ) بوده و جمع آورى داده ها، به روش کتابخانه اى و میدانى با استفاده از پرسش نامه و نظرسنجی از ساکنین خانه‌ها انجام شده و برای تحلیل از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عناصر طبیعت آب، فضای سبز و نور تاثیر بسیاری در ابعاد روانی ساکنین دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - تحلیل رفتار هیدرودینامیکی بادگیرها در میانگین دمای داخلی سکونتگاه های اقلیم نیمه گرم و خشک کاشان با هدف کارآیی بیشتر
محمد علی کرباسفروشها فرشته حبیب حسین ذبیحییکی از راهها جهت دستیابی به ساختمان با کارایی بالاتر در مصرف انرژی و نیل به یک سامانه کارآمد، بهره گیری ازتجربیات معماری بومی میباشد.در این بین بادگیر یکی از المانهایی است که درگذشته به منظور ایجاد آسایش در اقلیم های گرم و خشک کاشان استفاده می شدند. این مطالعه رفتار هید چکیده کاملیکی از راهها جهت دستیابی به ساختمان با کارایی بالاتر در مصرف انرژی و نیل به یک سامانه کارآمد، بهره گیری ازتجربیات معماری بومی میباشد.در این بین بادگیر یکی از المانهایی است که درگذشته به منظور ایجاد آسایش در اقلیم های گرم و خشک کاشان استفاده می شدند. این مطالعه رفتار هیدرودینامیکی باد دراین المان را تحت تاثیر سطوح نم دار،دارای حوضچه و دارای فواره آب در میانگین دمای داخلی سکونتگاههای این اقلیم با هدف کارآیی بیشتر این عنصر توسط نرم افزار سی اف دی، انرژی پلاس و اپن استودیو با روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار داده و سپس نتایج حاصله را مورد تحلیل قرار داده است.ودرنهایت مشخص میکندکه بیشترین افت دما در بادگیرهای دارای فواره آب می باشد و از عوامل اصلی افت دما در این بادگیرها، متناسب بودن ابعاد - دریچه ورود هوا به بادگیر، دمای آب، ابعاد و ارتفاع ستون بادگیر می باشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - پرسپکتیو شناختی و استعاره های زبانی در معماری معاصر ایران
علی اصغرزاده علی محمدیپرسپکتیو لزوما ابزاری برای ترسیم نیست بلکه برآمده از ادراک و چهارچوبهای شناختی- زبانی ماست. درواقع در هنرهای تجسمی پیدایش پرسپکتیو با نگرش زبانی ما با محیط پیرامون پیوند دارد. به لحاط زبانشناختی، پرسپکتیو نوعی طرحواره برای انتقال مفاهیم و شکلگیری استعاره‌ها در زبان م چکیده کاملپرسپکتیو لزوما ابزاری برای ترسیم نیست بلکه برآمده از ادراک و چهارچوبهای شناختی- زبانی ماست. درواقع در هنرهای تجسمی پیدایش پرسپکتیو با نگرش زبانی ما با محیط پیرامون پیوند دارد. به لحاط زبانشناختی، پرسپکتیو نوعی طرحواره برای انتقال مفاهیم و شکلگیری استعاره‌ها در زبان محسوب میشود زیرا به شکل کنایی پیشبینی و دریافت ما به مقوله زمان را نشان میدهد و از نقطه نظر مکانی نیز مشخص‌کننده قابهای ارجاع و تعریف ما از مکان است. بدین‌سان با تغییر قابهای ارجاع در زبان، نوع پرسپکتیو هم تغییر میکند. در این مقاله به روش کیفی و استدلال منطقی و با استفاده از دانش زبان‌شناسی شناختی در فضای خیالی و دنیای اثیری مینیاتورهای ایرانی و همچنین در فضای شبکهای و بدون برجستگی مجازی به قیاس پرسپکتیو پرداخته‌ایم. در نهایت به جدولی تطبیقی و مدلی دوگانه دست یافته‌ایم که میتواند الگویی برای ساختار پرسپکتیو در معماری معاصر ایران در عصر مجازی و شبکهای باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - نقش دلالت های فرهنگی اجتماعی بر شکل خیمه مطالعه ی موردی: سیاچادر بختیاری و آغچ اوی ترکمن
نورالدین پیرخضری محمد صادق فلاحتانسان برای تجلی بودن با بهره از طبیعت و کنش فرهنگ «خانه» را بنا نهاد و در بنیادیترین شکل آن سازه ی«خیمه» برپا شد. این مقاله با بهره از مفهوم نشانه شناسی در حیطه ی«وجه کاربردی» ، « نحوی» و « معنایی» نشانگی با روش تحلیل کیفی ناشی از تطبیق دو گونه خیمه با بسترهای ناهمگ چکیده کاملانسان برای تجلی بودن با بهره از طبیعت و کنش فرهنگ «خانه» را بنا نهاد و در بنیادیترین شکل آن سازه ی«خیمه» برپا شد. این مقاله با بهره از مفهوم نشانه شناسی در حیطه ی«وجه کاربردی» ، « نحوی» و « معنایی» نشانگی با روش تحلیل کیفی ناشی از تطبیق دو گونه خیمه با بسترهای ناهمگون، بر چگونگی تاثیر وزنی وجه فرهنگی اجتماعی نسبت به علیت کارکردی اقلیم، مصالح ، تکنیک و تظاهراتش در شکل (دال) می پردازد. نتایج معلوم می دارد که نه تنها«دلالت های» فرهنگی و آرمانی بر تکوین شکل خیمه، با وجود تاثیر علل طبیعی نقش«محوری» داشته بلکه فراتر از آن علل طبیعی، در بستر هر فرهنگی در مفهوم «چرخه ی فرهنگ_ طبیعت» به ماهیت فرهنگی بر می گردد بنابر این هیچ علیت طبیعی موثری بر شکل خانه در ماهیت خود، طبیعی صرف نبوده بلکه در این چرخه معنا و هیاءت فرهنگی اجتماعی به خود می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - شبیه سازی جریان در تونل باد و بهینه سازی شکل آئرودینامیک ساختمانهای بلند برای بهبود ضریب پسا تحت تأثیر نیروی باد
عبداله بقائی دائمی سید رحمان اقبالی حسین معز پیام بهرامیرفتارشناسی باد در اطراف ساختمانهای بلند بهعنوان یکی از مباحث بسیار مهم در طراحی معماری و طراحی سازه شناخته میشود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تکنیکهای آئرودینامیکی و بهینهسازی فرم در ساختمانهای بلند برای کاهش نیروی پسا بود.برای شبیهسازی دینامیک سیالات محاسباتی چکیده کاملرفتارشناسی باد در اطراف ساختمانهای بلند بهعنوان یکی از مباحث بسیار مهم در طراحی معماری و طراحی سازه شناخته میشود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تکنیکهای آئرودینامیکی و بهینهسازی فرم در ساختمانهای بلند برای کاهش نیروی پسا بود.برای شبیهسازی دینامیک سیالات محاسباتی و تونل باد از نرمافزار Autodesk Flow Design 2014 بهرهگیری شد. این شبیه سازی بر روی 29 مدل ساختمانی که با تکنیکهای آئرودینامیکی طراحی شده بودند انجام شد. تکنیکهای آئرودینامیکی به دو صورت اصلاحات آئرودینامیکی شامل پخ زدن، نرم کردن و دندانه‌دار کردن و همینطور فرمهای آئرودینامیکی نیز شامل مخروطی، عقب‌نشینی و پیچشی بودند که بر روی اشکال با سطح مقطع مربع، مثلث و دایره مدلسازی شدند. یافتهها نشان داد برای طراحی ساختمانهای حدود 150 متر، شکل پایه مثلث با اصلاح آئرودینامیکی پخ خورده و با فرم آئرودینامیکی مخروطی میتواند دارای کمترین میزان ضریب پسا و همینطور بهترین رفتار آئرودینامیکی را در برابر نیروی باد داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - مطالعه مقایسه‌ای کاروانسراهای درون شهری و برون شهری اصفهان در گستره‌ی کالبد معماری
شعله وحدت پور نیما ولی بیگ افروز رحیمی آریاییگسترهی کالبد معماری عرصه‌ای است برای دسته‌بندی ویژگی کاروانسراهای درون شهری و برون شهری اصفهان که شباهت-ها و تفاوت های گوناگون آن را آشکار ساخته، به گونهای که در روند این تحلیل‌ها بتواند ویژگیهای خاص و عام بناهای مذکور را مشخص نماید. به سبب آنکه این شیوه برای یک مطال چکیده کاملگسترهی کالبد معماری عرصه‌ای است برای دسته‌بندی ویژگی کاروانسراهای درون شهری و برون شهری اصفهان که شباهت-ها و تفاوت های گوناگون آن را آشکار ساخته، به گونهای که در روند این تحلیل‌ها بتواند ویژگیهای خاص و عام بناهای مذکور را مشخص نماید. به سبب آنکه این شیوه برای یک مطالعه مقایسه‌ای جهت دسته بندی این قسم از بناها درکمتر پژوهشی به کار بسته شده است؛ لذا این پژوهش آن را بر پایه‌ی مطالعات کتابخانهای و میدانی و پردازش اطلاعات به روش کمی- کاربردی، جهت واکاوی تناسبات هندسی، شکل سازماندهی فضایی و ساختار سیرکولاسیون فضایی کالبد معماری این بناها به کار گرفته است. تحلیل‌ها آشکار ساخت عملکرد بنا (استراحتگاهی یا تجاری)، طرح اندامهای گوناگون بنا برپایه‌ی نیاز کاربران (اصل مردم‌واری) و موقعیت بنا به واسطه‌ی تاثیر پذیری از همجواری‌ها، به قسمی که بنایی متناسب و پایدار پدید آید از اصول طراحی معماری کاروانسراهای برون شهری و درون شهری اصفهان بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - تبیین فرآیند ادغام روستاها در شهرهای اقلیم گرم و خشک ایران
محمدمهدی عزیزی اسفندیار زبردست رضا اکبریگونه های متفاوتی از عرصه های روستاشهری در فرایند ادغام روستاها در شهرها شکل می گیرند. درک صحیح از فرایند این ادغام و تبیین مراحل آن می تواند از جمله مسائل جامعه باشد. در این پژوهش، فرایند ادغام روستاها در اقلیم گرم و خشک، مبتنی بر سه مرحله آغاز ادغام، میزان‌ادغام و آثار چکیده کاملگونه های متفاوتی از عرصه های روستاشهری در فرایند ادغام روستاها در شهرها شکل می گیرند. درک صحیح از فرایند این ادغام و تبیین مراحل آن می تواند از جمله مسائل جامعه باشد. در این پژوهش، فرایند ادغام روستاها در اقلیم گرم و خشک، مبتنی بر سه مرحله آغاز ادغام، میزان‌ادغام و آثار ادغام تبیین در نمونه شهرهای یزد،کرمان وکاشان تحلیل و تدقیق شدند. گونهشناسی روستاشهرها براساس سه عامل ساخت‌محور، جامعه‌محور و طبیعت‌محور، و با استفاده از تحلیل خوشه‌بندی و روش k-means صورت گرفت. نتایج تحلیل نشان میدهد که براساس عوامل موقعیت روستا در شهر، نوع توسعه آن و رابطه سه‌وجهی مساحت، تراکم‌جمعیتی و تراکم‌ساختمانی، میزان ادغام روستا تعیین میشود. در مرحله آثار ادغام، بیشترین عوامل تاثیرگذار بر ایجاد نابرابری‌های‌محیطی، درآمد پایین، ارزش پایین مسکن و مهاجرین غیربومی هستند. این نابرابری‌ها در مرحله‌اول ادغام بر اساس نیروهای تبادل، تعامل و تقابل شهر-روستا شکل‌می‌گیرند و در مرحله میزان ادغام تثبیت میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - بررسی تطبیقی باغهای ایرانی چهل‌ستون و هشت بهشت اصفهان با پارامترهای پایداری منظر در پاسخگویی به اهداف اقلیمی منطقه گرم و خشک
هانیه فدایی تمیجانی سید مجید مفیدی شمیرانی سید امیر منصوری محسن فیضیفضاهای سبز شهری مانند باغ و پارک، در انطباق با شرایط اقلیمی میتوانند بهعنوان منظر پایدار، موجب کاهش آلودگی زیست‌محیطی شوند. ازجمله این فضاها میتوان به باغهای تاریخی ایران‌زمین اشاره نمود. هدف این پژوهش دستیابی به ضوابط و معیارهای طراحی باغهای ایرانی مناطق گرم و خشک چکیده کاملفضاهای سبز شهری مانند باغ و پارک، در انطباق با شرایط اقلیمی میتوانند بهعنوان منظر پایدار، موجب کاهش آلودگی زیست‌محیطی شوند. ازجمله این فضاها میتوان به باغهای تاریخی ایران‌زمین اشاره نمود. هدف این پژوهش دستیابی به ضوابط و معیارهای طراحی باغهای ایرانی مناطق گرم و خشک بوده که بتوانند در هماهنگی با ضوابط امروز در طراحی منظر و محیطهای پایدار به کار گرفته شوند. روش تحقیق اتخاذشده در این پژوهش بهصورت توصیفی- تحلیلی با استخراج دادهها از نمونه باغهای چهل‌ستون و هشت بهشت در شهر گرم و خشک اصفهان است. با بررسی راهبردهای اقلیمی در باغهای انتخابی میزان پاسخگویی آنها به اهداف اقلیمی ارزیابی گشته و نشان میدهد که مؤلفههای اقلیمی از عوامل مؤثر در طراحی الگوهای کالبدی و عناصر تشکیل‌دهنده باغهای ایرانی در مناطق گرم و خشک میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - تبیین الگوی پایداری اجتماعی مکان، باهدف ارتقا کیفیت مکان در فضاهای آموزشی (نمونه موردی: دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز)
نسیبه بدری بنام میر سعید موسوی شبنم اکبری نامدار سلیمان ایرانزادهدر عصر کنونی، پایداری، بهعنوان یکی از فرآیندهای علی و معلولی صنعتی شدن، مطرح‌شده است و ضرورت‌های مکان پایدار، ارزیابی ها پیرامون مکان را موردتوجه قرار داده و پایداری اجتماعی مکان به معنای توانمندی مکان برای غلبه بر چالشها و مسائل و واکنش بهینه به تغییرات محیط در بستر چکیده کاملدر عصر کنونی، پایداری، بهعنوان یکی از فرآیندهای علی و معلولی صنعتی شدن، مطرح‌شده است و ضرورت‌های مکان پایدار، ارزیابی ها پیرامون مکان را موردتوجه قرار داده و پایداری اجتماعی مکان به معنای توانمندی مکان برای غلبه بر چالشها و مسائل و واکنش بهینه به تغییرات محیط در بستر افزایش توجهات جهانی قرارگرفته است. این مطالعه، باهدف تبیین الگوی شاخصه های پایداری اجتماعی مکان در فضاهای آموزش معماری، به جهت ارتباط بین کیفیت آموزش و تعامل انسان-محیط، در قالب تحقیقی توسعه ای-کاربردی، با روش تحلیل عاملی، بهصورت کتابخانه ای و میدانی، در دو فاز مطالعه کیفی و کمی صورت گرفته است. محدوده تحقیق به دانشکده معماری دانشگاه هنراسلامی تبریز تحدید شده و نمونه گیری با روشهای ترکیبی بنیادی به دو صورت هدفمند و تصادفی بوده است. نتایج، نشان از تأثیر شش عامل، تناسبات عملکردی فضا، هویت مندی مکان و تعاملات اجتماعی، خوانایی و تناسبات زمینه ای، سرزندگی و زیبایی شناسی بصری، آسایش محیطی و تأمین شرایط رفاهی بر پایداری اجتماعی مکان را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - آنالیز حساسیت ویژگیهای ساختاری برعملکرد حرارتی نمای دوپوسته جعبه‌ای با تهویه طبیعی در اقلیم گرم و خشک ایران (شهر تهران)
فریال سادات سیادتی ریما فیاض نیلوفر نیکقدمنمای دوپوسته یک عنصر معماری جذاب از نظر بصری است. فرایندهای فیزیکی در نمای دوپوسته پویا و در برهمکنش مداوم با یکدیگر هستند و به ویژگیهای هندسی و حرارتی عناصر مختلف نما بستگی دارند. متغیرهای مستقل موثر در عملکرد حرارتی نمای دوپوسته جعبه‌ای باتهویه طبیعی، شامل عمق حفره، چکیده کاملنمای دوپوسته یک عنصر معماری جذاب از نظر بصری است. فرایندهای فیزیکی در نمای دوپوسته پویا و در برهمکنش مداوم با یکدیگر هستند و به ویژگیهای هندسی و حرارتی عناصر مختلف نما بستگی دارند. متغیرهای مستقل موثر در عملکرد حرارتی نمای دوپوسته جعبه‌ای باتهویه طبیعی، شامل عمق حفره، سطح مقطع دریچه ها، جنس، موقعیت و زاویه سایه‌بان و جنس شیشه‌ها و متغیرهای وابسته شامل، دمای شیشه داخلی، سرعت جریان هوا و شار گرمایی عبوری ازشیشه داخلی است. هدف این مقاله، تعیین میزان تاثیر هر کدام از متغیرهای مستقل بر عملکرد حرارتی نمای دوپوسته جعبه‌ای دارای تهویه طبیعی در فصل تابستان است. برای تحلیل رفتار حرارتی نما، شبیه سازی با استفاده از نرمافزار فلوئنت انجام شد. نتایج نشان داد، استفاده یاعدم استفاده ازسایه بان، بیشترین تاثیر رادر تغییرات دما (تا3.7%) و شار گرمایی عبوری ازشیشه داخلی (تا%61) و سطح مقطع دریچه‌ها، بیشترین تأثیر را بر سرعت جریان هوا درحفره میانی (تا115%) دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - ارزیابی عملکرد پروژه‌های محرک توسعه از دیدگاه ساکنین محلات هدف بر اساس مدل تحلیل شکاف (موردمطالعه: پروژه احیای کارخانه کبریت‌سازی زنجان)
پری علوی اشکان خطیبیتحقیق حاضر باهدف ارزیابی اثرات پروژه احیای کارخانه کبریت‌سازی زنجان در ارتقای کیفی محله به سنجش ادراکات و انتظارات ساکنین محله از ابعاد و عوامل توسعه و تحرک محلی میپردازد. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و به روش ارزیابی با مدل تحلیل شکاف تهیه‌شده است. جمعآوری دادهها ا چکیده کاملتحقیق حاضر باهدف ارزیابی اثرات پروژه احیای کارخانه کبریت‌سازی زنجان در ارتقای کیفی محله به سنجش ادراکات و انتظارات ساکنین محله از ابعاد و عوامل توسعه و تحرک محلی میپردازد. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و به روش ارزیابی با مدل تحلیل شکاف تهیه‌شده است. جمعآوری دادهها از طریق کتابخانهای و پیمایشی و با ابزار پرسشنامه و تحلیل آنها با استفاده از آزمونهای آماری ANOVA وT انجام پذیرفته است. امتیاز بالای انتظار ساکنین از ابعاد توسعه و تحرک (23/4) و امتیاز پایین ادراک آنان (26/3) نشاندهنده وجود تفاوت بین ادراکات و انتظارات ساکنین بعد از اجرای پروژه است که با شکاف معنادار (97/0-) مؤید فرضیه دوم تحقیق است. همچنین یافتههای حاصل از تحقیق حاکی از وجود تفاوت معنادار بین انتظار و ادراک پاسخ‌دهندگان برحسب سابقه سکونت آنهاست اما در رابطه با جنسیت علیرغم وجود شکاف بین نظرات، تفاوت معناداری ازنظر ادراک و انتظار بین مرد و زن یافت نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - بررسی الگوی شکلی- هندسی مجموعه نقش جهان اصفهان به واسطه ساختار حرکتی اقشار مردم از منظر مکتب شکل گرایی
هیراد حسینیان جمال الدین سهیلی فریبا البرزیالگوی شکلی-هندسی ترکیب اشکال در مفهوم هندسه¬پنهان را معنا بخشیده که نیاز اقشار به¬واسطه حرکت در میدان نقش¬جهان منجربه شناسایی آن می¬شود. چنانچه از منظر مکتب شکل¬گرایی، عناصر اولیه بصری دوراند تا شناسایی اشکال¬پایه بصری کریر و نیز ابزار نقطه تا حجم هردگ را احصا می¬نماید. چکیده کاملالگوی شکلی-هندسی ترکیب اشکال در مفهوم هندسه¬پنهان را معنا بخشیده که نیاز اقشار به¬واسطه حرکت در میدان نقش¬جهان منجربه شناسایی آن می¬شود. چنانچه از منظر مکتب شکل¬گرایی، عناصر اولیه بصری دوراند تا شناسایی اشکال¬پایه بصری کریر و نیز ابزار نقطه تا حجم هردگ را احصا می¬نماید. شناسایی این ابزار منجربه دسته¬بندی و کدگذاری ساختار شکلی-حرکتی اقشار (فرد،اجتماع،حاکمیت) در مجموعه¬شده که روند ساختار شکلی-هندسی ¬مجموعه نقش¬جهان را در ادوار مختلف توجیه می¬نماید. لذا بهره ¬از روش تفسیری-تاریخی، توصیف مدل مفهومی و جداول شکلی-تحلیلی به فراخور استدلال قیاسی-استقرایی منجربه شناسایی الگوی نام¬برده از طریق ساختار حرکتی اقشار می¬شود که پرسش:«چگونه می¬توان ازطریق بررسی الگوی¬¬هندسی و روش ساختار شکلی-حرکتی اقشار برآمده¬¬از آن به پیشبرد همزمان فرم و عملکرد در مجموعه دست¬¬یافت؟» می¬تواند به ترکیب¬ ابزار بصری و کدگذاری ساختار شکلی-حرکتی از منظر عملکرد لایه¬ای فرد تا حاکمیت به الگوسازی ساختار شکلی-هندسی مجموعه نقش¬جهان دست¬یابد که به پیشبرد همزمان فرم و عملکرد نیز مبدل می¬گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - تحلیل دست نگاره‌ها‌ی مفهومی دانشجویان معماری بر اساس تفکر سیستمی و سبکهای پردازش اطلاعات در فرایند طراحی
فرهاد کارواندست¬نگاره¬ها مهم¬ترين ابزار بيان ايده، بازنماي ايده¬هاي ذهني و تفکر طراحان معماري است. ارتقای دست¬نگاره¬ها، همواره موردتوجه متخصصان آموزش معماری هست. دست¬نگاره به قدرت شناختی طراح معماری در تفکر و پردازش شناختی وابسته است، لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه دست¬نگاره¬ها¬ چکیده کاملدست¬نگاره¬ها مهم¬ترين ابزار بيان ايده، بازنماي ايده¬هاي ذهني و تفکر طراحان معماري است. ارتقای دست¬نگاره¬ها، همواره موردتوجه متخصصان آموزش معماری هست. دست¬نگاره به قدرت شناختی طراح معماری در تفکر و پردازش شناختی وابسته است، لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه دست¬نگاره¬ها¬ی مفهومی دانشجویان معماری بر¬اساس تفکر سیستمی و سبک¬های پردازش اطلاعات در فرایند طراحی بود. روش پژوهش ترکیبی کمی (توصيفي – همبستگي) و کیفی (تحلیل نمونه دست¬نگاره¬های دانشجویان) است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشکده هنر و معماری دانشگاه¬¬های همدان بود. 162 دانشجو به¬عنوان نمونه به شیوه‌ی در دسترس و هدفمند انتخاب شدند و به پرسشنامههای تفکر سیستمی و سبک¬های پردازش اطلاعات پاسخ دادند. دست¬نگاره¬های مفهومی نیز توسط دو داور ارزیابی شدند. داده¬ها با روش آمار توصیفی و همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تحلیل شدند. نتایج نشان داد سبک پردازش تجربی توان پیش¬بینی دست¬نگاره¬های مفهومی را ندارد، ولی سبک پردازش عقلانی و تفکر سیستمی توان پیش¬بینی دست¬نگاره¬های مفهومی را دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - پایداری شهر از منظر شکل شناسی شهری (بررسی فشردگی در ارگ بم)
فرح حبیب مهدیه حسینی نیاپایداری شهرهای سنتی ایران در گذشته نه تنها نتیجه انسجام کالبدی آنها بلکه نتیجه توجه به شهر، به عنوان مکانی برای زندگی ساکنان آن بوده است. پژوهش حاضر در پاسخ به چگونگی پایداری ارگ بم از منظر شکل‌شناسی در تداوم زمان ابتدا با رویکردی تحلیلی به تبیین چارچوبی نظری مبتنی بر ر چکیده کاملپایداری شهرهای سنتی ایران در گذشته نه تنها نتیجه انسجام کالبدی آنها بلکه نتیجه توجه به شهر، به عنوان مکانی برای زندگی ساکنان آن بوده است. پژوهش حاضر در پاسخ به چگونگی پایداری ارگ بم از منظر شکل‌شناسی در تداوم زمان ابتدا با رویکردی تحلیلی به تبیین چارچوبی نظری مبتنی بر روابط میان مؤلفههای شکل شناسی شهری و فشردگی از منظر آن در ارتباط با پایداری شهرها و سپس به نحوه انطباق آن با شرایط زندگی در ارگ بم میپردازد. تحقیق حاضر بیانگر آن است که تا زمانی که فشردگی کالبدی در ارگ بم در مطابقت و ترکیب به هم تنیده عوامل انسانی- درونی شهر بوده توانسته پاسخی مؤثر در پایداری آن از منظر شکل شناسی باشد. مؤلفههای مذکور دربرگیرنده مؤلفه کالبد مصنوع در مطابقت با کالبد طبیعی شهر، عمده ترین عوامل انسانی (مؤلفههای عملکردی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی) در ترکیبی به هم تنیده در طول زمان می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - تبیین وتدوین گرایشهای معماری معاصر ایران پس از انقلاب اسلامی
اکرم حسینیبا نگاهی به معماری معاصر ایران میتوان دریافت که نمونههای برتری در معماری این دوره وجود داردکه بر اساس نوع شاخصها و مولفه‌های نقد معماری، میتوان آنها را به جریانی ویژه در معماری ایران نه در انطباق کامل با معماری غرب- وابسته دانست.این مقاله در پی آن است تا با تحلیل ن چکیده کاملبا نگاهی به معماری معاصر ایران میتوان دریافت که نمونههای برتری در معماری این دوره وجود داردکه بر اساس نوع شاخصها و مولفه‌های نقد معماری، میتوان آنها را به جریانی ویژه در معماری ایران نه در انطباق کامل با معماری غرب- وابسته دانست.این مقاله در پی آن است تا با تحلیل نشانه‌های موجود در متن این آثار به شناخت گرایشات معماری نمونه های اشاره شده بپردازد و در صورت وجود گرایش های ویژه چه در انطباق با معماری معاصر غرب و چه گرایش های مستقل ، آنها را تبیین و تدوین کند. چنین بحثی به دلیل تازگی و فقدان منابع و مطالعات کافی نمی تواند بدون نقص باشد ، با این وجود تبیین گرایشات این گروه ضمن اینکه می تواند ارزش و اهمیت هر اثر را در رابطه با متن تاریخی کشور ارزیابی کند ، سبب شناخت جامعه معماری از گرایشات مذکور و بالا رفتن خود آگاهی حرفه ای می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - تحلیل عوامل مؤثر بر شکل گیری خط آسمان شهری
احمدعلی نامداریان علی غفاری محمود قلعه نویی علی سلطانینمای شهری محملی است که شهر از طریق آن متجلی می شود. مطالعه شهرهای تاریخی حکایت از وجود هماهنگی بینبافت کالبدی و اجتماعی هماهنگی و همچنین توجه به خط آسمان و جزئیات نما دارد. اما سرعت بالای تغییرات جامعهامروز مانع شکل گیری هارمونی بین بافت کالبدی و متن اجتماعی است. این مق چکیده کاملنمای شهری محملی است که شهر از طریق آن متجلی می شود. مطالعه شهرهای تاریخی حکایت از وجود هماهنگی بینبافت کالبدی و اجتماعی هماهنگی و همچنین توجه به خط آسمان و جزئیات نما دارد. اما سرعت بالای تغییرات جامعهامروز مانع شکل گیری هارمونی بین بافت کالبدی و متن اجتماعی است. این مقاله با روش مطالعات کتابخانه ای- اسنادی،به بررسی عوامل مختلف بر شکل گیری خط آسمان شهری در دوره ها مختلف پرداخته است. در ادامه مقایسه خط آسمانشهرهای مدرن و شهرهای پیش مدرن صورت گرفته است. نتایج این بررسی نشان داد که خط آسمان شهرهای دوران مدرن(عصر سرعت و ماشین) بیشتر تحت تأثیر بنیان های اقتصادی و نیروهای سرمایه داری بوده است و در واقع در این دورانشاهد کالاشدگی خط آسمان است. بنابراین برای کاستن از آشفتگی و ناخوانایی شهرهای مدرن بایستی ضمن به رسمیتشناختن همه بنیان های شکل دهنده به شهر، نظارت لازم بر اثرگذاری آنها برخط آسمان صورت گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - فضاهای زیرزمینی در معماری بومی اقلیم گرم و خشک ایران
مقدی خدابخشیان سید مجید مفیدی شمیرانیفضاهای زیرزمینی قدیمیترین نوع سرپناه بشر محسوب می گردند که دارای پیشینه ای فراتر از اولین بناهای معمول ساخته شده بر زمین می باشند. استفاده نوین از این روش، به دنبال بحران انرژی در دنیا مطرح گردید و هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد. با وجود پیشرفت کند سامانه های زیرزمین چکیده کاملفضاهای زیرزمینی قدیمیترین نوع سرپناه بشر محسوب می گردند که دارای پیشینه ای فراتر از اولین بناهای معمول ساخته شده بر زمین می باشند. استفاده نوین از این روش، به دنبال بحران انرژی در دنیا مطرح گردید و هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد. با وجود پیشرفت کند سامانه های زیرزمینی، نامتعارف بودن آن در نظر عمومی و ناآگاهی بسیاری از جوامع نسبت به اجرا و فواید این نوع از ساختمان سازی، معماری بومی ایران دارای شواهد متنوعی از آن است. در پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی به بررسی فضاهای زیرزمینی در معماری بومی اقلیم گرم و خشک ایران پرداخته که هر یک با ویژگی های فنی و اجرایی خود به صورت عنصر اقلیمی در کنار سایر فضاها به کار گرفته شده است. شاخص های این فضاها در تطابق با اصول معماری ایرانی است و از آنجا که قابل انطباق با اصول معماری سبز می باشد، می تواند معماری سبز ایرانی نامیده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - تعیین محدوده آسایش حرارتی در شرایط آب و هوای خشک (مطالعه موردی: شهر یزد)
محمد حسن صادقی روش سید مهدی طباطبائیدر فرایند توسعه همگام با محیط زیست، ارزیابی آسایش حرارتی به صورت بومی ضروری می باشد، زیرا با تعیین این حدود از اتلاف مقدار متنابعی از انرژی جلوگیری می شود. بیش از 60 درصد وسعت ایران در اقلیم خشک و فراخشک واقع شده است، بنابراین شناسائی محدوده های آسایش در این اقلیم اهمیت چکیده کاملدر فرایند توسعه همگام با محیط زیست، ارزیابی آسایش حرارتی به صورت بومی ضروری می باشد، زیرا با تعیین این حدود از اتلاف مقدار متنابعی از انرژی جلوگیری می شود. بیش از 60 درصد وسعت ایران در اقلیم خشک و فراخشک واقع شده است، بنابراین شناسائی محدوده های آسایش در این اقلیم اهمیت مضاعفی می یابد. به منظور محاسبه محدوده آسایش حرارتی در شرایط خشک، شهر یزد مورد توجه قرار گرفت و با استفاده از مدل اولگی و اصلاح مرزهای آسایش حرارتی مدل مذکور بر مبنای عرض جغرافیایی، داده های اقلیمی و مشاهدات میدانی،محدوده آسایش حرارتی برای دوره های گرم و سرد سال محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصله، محدوده آسایش حرارتی برای منطقه مطالعاتی در شرایط تابستانی° 27 ° 8/21 و برای شرایط زمستانی ° 23 ° 4/20 درجه سانتیگراد ارزیابی شد. رعایت محدوده حرارتی پیشنهادی ضمن تأ مین شرایط مناسب داخلی، از مصرف ناپایدار انرژی جلوگیری می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - نقش دلالت‌های فرهنگی اجتماعی بر شکل خیمه (مطالعه موردی: سیاچادر بختیاری و آغچ اوی ترکمن)
نورالدین پیرخضری محمدصادق فلاحتانسان برای تجلی بودن با بهره از طبیعت و کنش فرهنگ خانه را بنا نهاد و در بنیادیترین شکل آن سازۀخیمه برپا شد. این مقاله با بهره از مفهوم نشانه شناسی در حیطۀوجه کاربردی ، نحوی و معنایی نشانگی با روش تحلیل کیفی ناشی از تطبیق دو گونه خیمه با بسترهای ناهمگون، بر چگونگی تأثی چکیده کاملانسان برای تجلی بودن با بهره از طبیعت و کنش فرهنگ خانه را بنا نهاد و در بنیادیترین شکل آن سازۀخیمه برپا شد. این مقاله با بهره از مفهوم نشانه شناسی در حیطۀوجه کاربردی ، نحوی و معنایی نشانگی با روش تحلیل کیفی ناشی از تطبیق دو گونه خیمه با بسترهای ناهمگون، بر چگونگی تأثیر وزنی وجه فرهنگی اجتماعی نسبت به علیت کارکردی اقلیم، مصالح ، تکنیک و تظاهراتش در شکل (دال) میپردازد. نتایج معلوم می‌دارد که نه تنهادلالت‌های فرهنگی و آرمانی بر تکوین شکل خیمه، با وجود تأثیر علل محسوس طبیعی نقشمحوری داشته بلکه فراتر از آن علل طبیعی، در بستر هر فرهنگی در مفهوم چرخۀ فرهنگ_ طبیعت به ماهیت فرهنگی بر میگردد بنابر این هیچ علیت طبیعی مؤثر بر شکل خانه در ماهیت خود، طبیعی صرف نبوده بلکه در این چرخه معنا و هیئت فرهنگی اجتماعی به خود میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - از چیستی تا تعریف معماری
ویدا تقواییاین مقاله در پی تذکر به چیستی و حقیقت معماری، جهت رسیدن به تعریف آن میباشد. حقایقی که صرفاً بهکالبد ظاهری معماری محدود نمیشوند و دستورالعمل خاصی در معماری را رهنمون نمیگردانند. لذا در پیرسیدن به این حقایق و به دلیل تاثیر داشتن انسان سازنده و درک کنندهی این معماری ـ که و چکیده کاملاین مقاله در پی تذکر به چیستی و حقیقت معماری، جهت رسیدن به تعریف آن میباشد. حقایقی که صرفاً بهکالبد ظاهری معماری محدود نمیشوند و دستورالعمل خاصی در معماری را رهنمون نمیگردانند. لذا در پیرسیدن به این حقایق و به دلیل تاثیر داشتن انسان سازنده و درک کنندهی این معماری ـ که واجد مراتب مختلفشناختی است ـ بستری از مادی و ملموسترین تا غیر مادی و غیر ملموسترین داشتههای انسان و معماری، بارجوع به وجود و هستیشناسی ایرانی ـ اسلامی در نظر گرفته شده است.حقایق و نابترین بنمایههای معماری، شامل صورت، نظام فضایی و شکل میباشند. که با مراتب وجود وشناخت انسان تناظر دارند. این حقایق، جهت رسیدن به تعریفی برای معماری، در رابطه با قرائت و نقدمعماریهای دیروز و امروز و انشاء و طراحی معماری امروز مددرسان خواهند بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - نقش محوری فضای باز در تحقق معماری پایدار
زهرا احمدینتایج فاجعه‌آمیز استفاده بی رویه از منابع طبیعی و عدم توجه به مسائل زیست محیطی، طراحی پایدار و به دنبال آن معماری پایدار را اجتناب ناپذیر کرده است. پژوهش حاضر با تکیه بر ویژگی پایداری در معماری بومی ایران در مناطق کویری و همچنین با تأکید بر نقش جوهری فضاهای باز در این م چکیده کاملنتایج فاجعه‌آمیز استفاده بی رویه از منابع طبیعی و عدم توجه به مسائل زیست محیطی، طراحی پایدار و به دنبال آن معماری پایدار را اجتناب ناپذیر کرده است. پژوهش حاضر با تکیه بر ویژگی پایداری در معماری بومی ایران در مناطق کویری و همچنین با تأکید بر نقش جوهری فضاهای باز در این معماری بر آن است تا نقش کلیدی فضاهای باز را در خلق معماری بومی پایدار، مورد بررسی قرار دهد؛ لذا فضاهای باز به عنوان عناصر پایه معماری کویر مورد ارزشیابی قرار گرفته و با اصول پایداری مورد مقایسه تطبیقی قرار میگیرند. نتایج حاصل از پژوهش بر این مهم تأکید دارند که فضاهای باز در معماری بومی کویر نه تنها خود دارای مختصات پایداری محورند بلکه زمینه ساز دستیابی به پایداری بوده و نقشی اساسی در تحقق پایداری داشته اند. پژوهش به روش کیفی صورت گرفته و ابزار جمعآوری اطلاعات منابع مکتوب، اسناد و مشاهدات عینی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - تدوین شاخصهای موثر بر گونهشناسی بافت شهری
کیانوش ذاکرحقیقی حمید ماجدی فرح حبیبنرخ بی سابقه ی تحولات در بافت کلانشهرهای ایران، آنرا دچار تغییرات کالبدی پیش بینی نشده ای نموده وبرنامه ریزی برای آن با مشکل جدی مواجه نموده است. پژوهش حاضر تلاشی است برای تعیین شاخص های مؤثردر گونه شناسی بافت شهری به منظور برنامه ریزی برای این بافت در حال تحول. بدینمنظ چکیده کاملنرخ بی سابقه ی تحولات در بافت کلانشهرهای ایران، آنرا دچار تغییرات کالبدی پیش بینی نشده ای نموده وبرنامه ریزی برای آن با مشکل جدی مواجه نموده است. پژوهش حاضر تلاشی است برای تعیین شاخص های مؤثردر گونه شناسی بافت شهری به منظور برنامه ریزی برای این بافت در حال تحول. بدینمنظور، پژوهش با استفاده ازمطالعات اسنادی، ابتدا به تدوین چهارچوب نظری گونه شناسی و شکل شناسی میپردازد و سپس، با استفاده ازروش تحلیلی-تطبیقی و مرور مستندات و تجربیات مشابه در جهان و معیارها و مؤلفه های گونه شناسی، و بر آناساس شاخص های مؤثر را مشخص مینماید. پژوهش حاضر نشان میدهد که با استفاده از نُه شاخص مؤثر و بااستفاده ی دومرحله ای از آنها، یا به عبارت دیگر، استفاده از شاخصهای بااهمیت بیشتر برای مقاصد مختلفبرنامهریزی در مرحله ی اول برای تعیین گونههای اصلی، و سپس استفاده از باقی شاخصه ا در این گونه ها برایتعیین زیرگونه های بافت شهری میتوان به روندی سیستماتیک برای دسته بندی بافت شهری دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - شناسایی و اولویت بندی کارکردهای شکاف بین نسلی در توسعه ورزش همگانی کشور با استفاده از مدل تاپسیس
امیر ماهیان جاغرق شهریار خرازیان احسان اسداللهی میثم رضاییهدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی کارکردهای شکاف بین نسلی در توسعه ورزش همگانی کشور با استفاده از مدل تاپسیس بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی بود که به صورت آمیخته انجام شد. جامعه آماری شامل شامل اساتید علوم ورزشی و مدیریت ورزشی، متخصصین حوزه ورزش همگانی، خبرگان حوز چکیده کاملهدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی کارکردهای شکاف بین نسلی در توسعه ورزش همگانی کشور با استفاده از مدل تاپسیس بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی بود که به صورت آمیخته انجام شد. جامعه آماری شامل شامل اساتید علوم ورزشی و مدیریت ورزشی، متخصصین حوزه ورزش همگانی، خبرگان حوزه جامعه شناسی و جامعه شناسی ورزش و مدیران ورزشی سازمان های متولی امر ورزش مانند شهرداری ها، فدراسیون ورزش های همگانی و تفریحی و فدراسیون ورزش دانشجویی بود که با 14 نفر مصاحبه شد و در بخش کمی 384 پرسشنامه توزیع و جمع آوری شد. روش تجزیه تحلیل داده ها در بخش کیفی، تحلیل مضمون و در بخش کمی مدلسازی معادلات ساختاری و مدل تاپسیس بود. یافته ها نشان کارکردهای شکاف بین نسلی در ورزش همگانی در دو مضمون اصلی (کارکردهای نسلی و ورزشی) و 6 مضمون فرعی قرار می-گیرد که نتایج مدل تحقیق نشان که مدل مفهومی پژوهش از برازیش مطلوبی برخوردار است. در نهایت یافته های مدل تاپسیس نشان داد تغییرات نسلی اولویت اول در بین کارکردهای شکاف بین نسلی در ورزش همگانی است، پس از آن تغییرات فرهنگی و تغییرات ورزشی قرار داشت. ارتباطات نیز آخرین اولویت پاسخ دهندگان بود. در یک نتیجه گیری کلی باید ذکر کرد مدیریت شکاف بین نسلی به عنوان یک مساله مهم می تواند نقش مهم و تعیین کننده ای در جهت ایجاد همدلی در سیستم های اجتماعی داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - ناپایداری تورینگ و نقش های فضایی در مدل های کنش-انتشار
علی عطابیگینقش ها همه جا در طبیعت وجود دارند و تحقیقات پنجاه سال اخیر فهم ما را نسبت به مکانیسم های تشکیل آنها تا حد زیادی افزایش داده اند. هدف از این مقاله مطالعه سیستم هایی است که در آنها نقش های فضایی پایدار بطور موقتی شکل می گیرند. بطور خاص، تأکید ویژه بر ناپایداری های تورینگ چکیده کاملنقش ها همه جا در طبیعت وجود دارند و تحقیقات پنجاه سال اخیر فهم ما را نسبت به مکانیسم های تشکیل آنها تا حد زیادی افزایش داده اند. هدف از این مقاله مطالعه سیستم هایی است که در آنها نقش های فضایی پایدار بطور موقتی شکل می گیرند. بطور خاص، تأکید ویژه بر ناپایداری های تورینگ بعنوان متداول ترین مکانیسم تشکیل نقش ها خواهد بود. مدل گیرر-ماینهارت یکی از نمونه های اولیه سیستم های کنش انتشار است که پدیده تشکیل نقش را در فرایندهای طبیعی توصیف میکند. آنالیز انشعاب، بصورت تئوری و عددی، روی این مدل انجام میشود و اثر انتشار بر پایداری حالت تعادل آن بررسی میشود. نشان داده میشود که تحت شرایط خاصی، ناپایداری ناشی از انشعاب یا ناپایداری تورینگ در حالت تعادلی که در غیاب انتشار پایدار است، اتفاق می افتد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - ابررویه های هاف از فضا فرم ساساکی با عملگر ریچی موازی اسماعیل عابدی، محمد المکچی
اسماعیل عابدی محمد المکچیفرض کنیدM^2n یک ابررویه هاف با عملگر ریچی موازی و مماس بر میدان برداری ساختاریξ در فضا فرم ساساکی M ̃^(2n+1) (c) باشد. ابتدا نشان می‌دهیم ابررویه‌ها و ابررویه‌های هاف در فضا فرم ساساکی دارای چه ساختار و خواصی هستند. سپس ساختار ابررویه ها و ابررویه‌های هاف را با داشتن چکیده کاملفرض کنیدM^2n یک ابررویه هاف با عملگر ریچی موازی و مماس بر میدان برداری ساختاریξ در فضا فرم ساساکی M ̃^(2n+1) (c) باشد. ابتدا نشان می‌دهیم ابررویه‌ها و ابررویه‌های هاف در فضا فرم ساساکی دارای چه ساختار و خواصی هستند. سپس ساختار ابررویه ها و ابررویه‌های هاف را با داشتن ساختار عملگر ریچی موازی مورد بررسی قرار داده و نشان می‌دهیم دو حالت پیش میآید، در حالت اول عملگر شکل A از M^2n دارای خمیدگی‌های اصلی ثابتی هستند و حداکثر دارای سه مقدار ویژه متمایز هست. در حالت دوم عملگر شکل A روی D متحد با صفر است و M^2n دارای یک خمینه انتگرال که ساختار فضا فرم ساساکی می‌پذیرد را داراست. سپس ابتدا با تعریف یک میدان برداری درM^2n نشان می‌دهیم که خم انتگرال این میدان برداری درM^2n ژئودزی بوده و همچنین با تعریف یک ابررویه در M^2n نشان می‌دهیم این ابررویه در M^2n تماما ژئودزیک بوده و در نهایت نشان می‌دهیم که M^2n بطور موضعی بصورت حاصلضرب این رویه تماما ژئودزیک با خم ژئودزی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - ارائه یک مدل بهینه سازی چندهدفه جهت زمانبندی و مسیریابی پرستاران در ارائه خدمات پزشکی در منزل
حمیدرضا یوسف زاده سمیه هراتی مطلق موسی الرضا شمسیه زاهدیامروزه با رشد روزافزون جمعیت و همچنین عواملی مانند افزایش افراد سالمند، افزایش تعداد بیمارانی که ازبیماریهای مزمن رنج می برند، تقاضا برای دریافت مراقبتهای پزشکی در منزل (HHC) در حال افزایش است. مراکز ارائه دهنده خدمات مراقبتی پزشکی همواره به دنبال راهکارهایی جهت برنامه چکیده کاملامروزه با رشد روزافزون جمعیت و همچنین عواملی مانند افزایش افراد سالمند، افزایش تعداد بیمارانی که ازبیماریهای مزمن رنج می برند، تقاضا برای دریافت مراقبتهای پزشکی در منزل (HHC) در حال افزایش است. مراکز ارائه دهنده خدمات مراقبتی پزشکی همواره به دنبال راهکارهایی جهت برنامه ریزی و زمانبندی دقیق ارائه خدمات مراقبتی - درمانی هستند تا علاوه برکمینه کردن هزینه های خود، میزان رضایت بیماران و پرستاران را بیشینه نمایند. در این راستا، ازیک سو بیمار تمایل دارد تا با در نظر گرفتن مهارت پرستار اختصاص داده شده، در پنجره زمانی مورد ترجیحش ملاقات شود. از سوی دیگر، پرستار نیز ترجیح می دهد که در پنجره زمانی مورد مطلوب خود به ارائه خدمات بپردازد. علاوه بر این موارد، حفظ قوانین ساعت کاری در قرارداد، رعایت بازه های زمانی نرم و سخت ارائه خدمات و استراحت های الزامی از محدودیت هایی هستند که ضروری است در این نوع مسائل در نظر گرفته شوند. اهداف این مقاله کمینه کردن زمان رفت و آمد پرستاران و بیشینه نمودن همزمان سطح رضایت بیماران و پرستاران و همچنین کاهش ساعات اضافه کاری پرستاران می باشد که با در نظر گرفتن ترجیحات پرستاران و بیماران و اختصاص استراحت های اجباری به پرستاران بعد از مدت زمان کاری مشخص،در قالب یک مدل برنامه ریزی ریاضی چندهدفه ارائه می گردد. در ادامه به منظوربررسی و تحلیل عملکرد مدل پیشنهادی، با در نظر گرفتن معیار توقف بر روی زمان حل مسئله، مدل پیشنهادی را بر روی مجموعه ای از مسائل تصادفی متفاوت مورد آزمون قرار می دهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - ارزیابی ورشکستگی با استفاده ازروشی جدید در نظریه بازیها و برنامهریزی بازهای
آیدا باتمیز مهدی الله دادیبرخی از پارامترهای موجود در مسائل عالم واقعیت دارای عدم قطعیت می­باشند. یکی از مسائل نادقیق که پارامترهای آن دارای حالت کیفی می­باشند، مسائل اقتصادی مانند مسئله­ی ورشکستگی است. در این­صورت ممکن است با دیدگاه مسئولین، مدیران شرکت­ها و سازمان­ها، ب چکیده کاملبرخی از پارامترهای موجود در مسائل عالم واقعیت دارای عدم قطعیت می­باشند. یکی از مسائل نادقیق که پارامترهای آن دارای حالت کیفی می­باشند، مسائل اقتصادی مانند مسئله­ی ورشکستگی است. در این­صورت ممکن است با دیدگاه مسئولین، مدیران شرکت­ها و سازمان­ها، با مفاهیم نادقیق از جمله بازه­ها برخورد کنیم. بر این اساس، در این مقاله با استفاده از مفاهیم نظریه­ی بازی­های تحلیل پوششی داده­ها (DEA) که مفهوم کاربردی آن در تمامی جهت­ها عینیت دارد و تلفیق آن با مدل­های نادقیق از نوع بازه­ای، مسئله­ی ورشکستگی را ارزیابی و یک نوع بازی بازه­ای را برای پیش­بینی ورشکستگی تعیین می­کنیم و در آخر بازه ی خو ش بینانه و بدبینانه­ای را برای ارزیابی ورشکستگی معرفی می­کنیم که به ما در ارزیابی­های دقیق اقتصادی با مفاهیم نادقیق کمک شایانی می­کند و در مسائلی که عدم قطعیت حضور دارد به راحتی می­توان با تبدیل آنها به حالت­های بازه­ای مسائل را ساده­تر تحلیل و بررسی کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - شیوه‌های پرداخت در معاملات تجاری بینالمللی با تأکید بر اعتبارات اسنادی
رضا نصیری اقدم پیمان دادرسگسترش روزافزون تجارت فرامرزی،به ویژه پس از جنگ جهانی دوم از یک سووعلاقه وافر کشورهای مبتنی بر نظام اقتصادی بازار آزاد به آزادسازی مقررات تجاری خود از سوی دیگر،علمای حقوق را برآن داشت تا راهی برای تطبیق حقوق با این تغییرات بیابند.نتیجه این تکاپو حقوق تجارت بینالملل نامی چکیده کاملگسترش روزافزون تجارت فرامرزی،به ویژه پس از جنگ جهانی دوم از یک سووعلاقه وافر کشورهای مبتنی بر نظام اقتصادی بازار آزاد به آزادسازی مقررات تجاری خود از سوی دیگر،علمای حقوق را برآن داشت تا راهی برای تطبیق حقوق با این تغییرات بیابند.نتیجه این تکاپو حقوق تجارت بینالملل نامیده میشود. موانعی که در گسترش تجارت درعرصه بینالمللی وجود داشت از جمله عدم شناخت کافی طرفین از حسن شهرت تجاری و حقوقی همدیگروعدم امکان اجرای تصمیمات قضائی وداوری اتخاذ شده یک کشور در کشور دیگر،... مسئولان را بر آن داشت تا جهت تشویق سرمایهگذاری اقدام به استفاده از ابزاری نمایند که تضمین کننده امنیت تجارت در عرصه بینالمللی و حقوق طرفین قرارداد باشد؛ بهترین ابزاری که در این زمینه تدوین گردید اعتبار اسنادی است. به موجب آن،بانک گشاینده تعهد مینماید در قبال ارائه اسناد مورد پذیرش طرف دیگر قرارداد، وجه تودیعی خریدار را در موعد مقرر به فروشنده بپردازد.به منظور یکنواختی قوانین و مقررات حاکم بر اعتبارات اسنادی نهادهای بازرگانی بینالمللی اقدام به تدوین مقررات متفاوتی نمودند. یکی از موفق‌ترین مقرراتی که در این عرصه وضع گردید و مورد قبول فعالان تجارت بین الملل قرار گرفت مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی (یو.سی.پی.) میباشد که هدف آن برقراری یک رشته ضوابط قراردادی به منظور همگونی عملیات اعتبارات اسنادی درکشورهای مختلف میباشد که در حال حاضر بهترین و متداولترین روش پرداخت بینالمللی مورد قبول بانکها نیز میباشد و بعنوان شاهرگ حیاتی بازرگانی بینالمللی مورد توجه قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - مبنای مسئولیت مدنی ورزشکاران در مقابل اشخاص موضوع حقوق ورزش
احمد یوسفی صادقلو مژگان نصیرحقوق علم گسترده ایست که شامل تمام ابعاد زندگی انسان میشود و بحث مسئولیت از اصلی ترین مباحث علم حقوق بوده و تمامی ابعاد زندگی انسان از جمله حوزه‌ی ورزش را در بر میگیرد که اشخاص زیادی در این عرصه فعالیت دارند. ورزش از حادثه تفکیک ناپذیر است و در صورت وقوع حادثه امکان ای چکیده کاملحقوق علم گسترده ایست که شامل تمام ابعاد زندگی انسان میشود و بحث مسئولیت از اصلی ترین مباحث علم حقوق بوده و تمامی ابعاد زندگی انسان از جمله حوزه‌ی ورزش را در بر میگیرد که اشخاص زیادی در این عرصه فعالیت دارند. ورزش از حادثه تفکیک ناپذیر است و در صورت وقوع حادثه امکان ایراد خسارات برای تمامی اشخاص موضوع حقوق ورزش وجود دارد و همین موضوع موجب طرح انواع دعاوی مسئولیت، از جمله مسئولیت مدنی بر علیه عامل ورود زیان در مراجع قضایی میگردد که مسائل و نظریه‌هایی را در بر میگیرد، مانند آنکه آیا قواعد مسئولیت مدنی تنها ورزش حرفهای را پوشش میدهد؟ آیا عدم مسئولیت ورزشکاران که در خطرهای ذاتی قابل استناد است خطرهای غیر متعارف را نیز در بر میگیرد؟ دفاعیات موثر خوانده براساس قواعد مسئولیت کدام است؟ در واقع مسئولیت می‌خواهد با در برگرفتن تمامی ابعاد زندگی انسان عامل ورود زیان را مشخص نماید، حق زیان دیده را به او بازگرداند و براین اساس هیچ ضرری نباید جبران نشده باقی بماند. در این مقاله نگارندگان مسئولیت مدنی ورزشکاران ناشی از حوادث ورزشی را بررسی و مشخص کرده که حوادث ورزشی در چه شرایطی برای ورزشکاران ایجاد مسئولیت میکند و در چه مواردی آنها را از مسئولیت مبرا مینماید و هم چنین ایرادات دفاعی خوانده در برابر زیان دیده (خواهان) بررسی شده است و در بیشتر موارد سعی شده که پرونده‌ها و آراء ورزشی مرتبط بررسی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - چالشها و کاستی‌های مبارزه با پولشویی در حقوق ایران
احمد یوسفی صادقلو حامد دانشجوفساد مالی مهمترین تهدید برای منافع ملّی شناخته شده است. فساد مالی شامل هر عامل و یا پدیده ای می شود که روند عادی و قانونی مسیر معاملات را چه در داخل و چه در خارج از کشور نقض می کند. از جمله مفاسد اقتصادی موجود در جوامع که اثرات مخربی بر سلامت اقتصادی یک جامعه گذاشته و چکیده کاملفساد مالی مهمترین تهدید برای منافع ملّی شناخته شده است. فساد مالی شامل هر عامل و یا پدیده ای می شود که روند عادی و قانونی مسیر معاملات را چه در داخل و چه در خارج از کشور نقض می کند. از جمله مفاسد اقتصادی موجود در جوامع که اثرات مخربی بر سلامت اقتصادی یک جامعه گذاشته و مشکلات جبران ناپذیری را به بار می‌آورد، مقولة پولشویی است. پدیده پولشویی دارای پیامدها و آثار زیانبار فراوانی به منابع مالی به ویژه به مؤسسات مالی و سیستم بانکداری در هر کشوری میباشد؛ به همین لحاظ اکثر کشورهای جهان قوانین مختلفی را جهت مقابله و مبارزه با آن در نظر گرفته‌اند، چراکه هرگونه سهل‌انگاری، مسامحه و غفلت در زمینه مقابله با جرم پولشویی، علیرغم توسعه سودآوری فعالیتهای مجرمانه یا غیرقانونی برای مجرمان، سازمانهای مجرم را در تأمین مالی فعالیتهای مجرمانه کمک کرده و باعث افزایش خطر فسادپذیری در نهادهای مالی و اقتصادی کشور خواهد شد. لذا اولین گام مؤثر در راستای تقویت و بهبود یک نظام حقوقی به منظور مبارزه با جرم پولشویی، شناسایی چالش ها و خلاءهای موجود می باشد، زیرا بدون شناخت نواقص و کاستی ها، اعمال راهکارهای جدید نه تنها فاقد توجیه بوده بلکه مؤثر و مفید هم نخواهد بود؛ نظر به اینکه نظام حاکم بر فرآیند مبارزه با پدیده پولشویی در ایران نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد، پژوهش حاضر، ضمن بررسی اقدامات صورت گرفته توسط دولت جمهوری اسلامی ایران، به ارائه راهکارهای خروج از چالش ها و کاستی های مبارزه با پولشویی پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - تمایزات بنیادین شرکت های تضامنی در حقوق ایران و فرانسه
مهدی منتظر غزال زاهدی سالومه آتش زرچکیدهاولین شرکت در قانون تجارت فرانسه شرکت تضامنی است که به صرف شراکت شرکاء در شرکت تضامنی تاجر تلقی شده و دارای مسئولیت نامحدود و تضامنی خواهند بود. در حالیکه دقت در قانون تجارت ایران نشان می دهد صرف شراکت در یک شرکت تضامنی موجب تاجر شناخته شدن شخص نمی گردد. در این صور چکیده کاملچکیدهاولین شرکت در قانون تجارت فرانسه شرکت تضامنی است که به صرف شراکت شرکاء در شرکت تضامنی تاجر تلقی شده و دارای مسئولیت نامحدود و تضامنی خواهند بود. در حالیکه دقت در قانون تجارت ایران نشان می دهد صرف شراکت در یک شرکت تضامنی موجب تاجر شناخته شدن شخص نمی گردد. در این صورت موضوع اساسی قابل طرح این است که مقنن فرانسوی به دلیل برخی مصالح تا حدودی از اصل استقلال شخصیت حقوقی شرکت عدول نموده است و در نتیجه امکان مراجعه بستانکاران به شرکاء را قبل از انحلال شرکت تحت شرایطی تجویز نموده است. در حالیکه مقنن ایرانی تحت هیچ شرایطی امکان مراجعه بستانکاران شرکت به شرکاء را مادامیکه شخصیت حقوقی شرکت باقی است، مهیا ننموده است. لذا قانونگذار هیچ راهی برای مراجعه به شرکای شرکت تضامنی تا پایان امر تصفیه و زوال شخصیت حقوقی شرکت باقی نگذاشته است که در واقع این امر را می توان از تمایزات بنیادین نظام حقوقی فرانسه و ایران دانست. در این مقاله دیگر وجوه اختلاف از جمله مسئولیت و اختیارات مدیران و شرایط عزل و نصب مدیران و مجامع و حسابرسان شرکت و در نهایت انحلال شرکت تضامنی در دو نظام حقوقی ایران و فرانسه نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - بررسی مبنای مسئولیت و مشروعیت جراحی های زیبایی و ترمیمی
الناز زندیه فرهاد ادریسیبا توجه به گسترش روز افزون جراحی های زیبایی در کشور بررسی لزوم مسئولیت و حتی مشروعیت اعمال پزشکان زیبایی احساس می شود چرا که مطابق اصل 4 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تمامی قوانین و مقرارت ایران باید بر مبنای فقه امامیه است بدین جهت بررسی مشروعیت عمل های زیبایی با توج چکیده کاملبا توجه به گسترش روز افزون جراحی های زیبایی در کشور بررسی لزوم مسئولیت و حتی مشروعیت اعمال پزشکان زیبایی احساس می شود چرا که مطابق اصل 4 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تمامی قوانین و مقرارت ایران باید بر مبنای فقه امامیه است بدین جهت بررسی مشروعیت عمل های زیبایی با توجه به گستره فراوانش محل تامل بوده و با توجه به طرح روز افزون دعاوی بر علیه پزشکان زیبایی و ترمیمی و عدم رضایت بیماران پس از عمل برسی این موضوع از این دیدگاه لازم می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - نظم عمومی و نقش آن بر امور شکلی داوری
مرتضی شهبازی نیا سعید بازگیرداوریبه عنوانمکانیسمجایگزینسیستمقضاییازامتیازاتبالاییچونسرعت،ترکتشریفات،تخصص،کارآئیوهزینهکمترنسبتبهسایرراهکارهابرخورداراست. درعینحالاینمکانیسم می توانددرغیابنظارتوبررسیبهعنوانتهدیدنظمعمومیشناختهشود. نظمعمومیبه عنوانقواعدآمرهنظامحقوقیوسایرمبانیغیرمدونهمچوناخلاقحسنهازارز چکیده کاملداوریبه عنوانمکانیسمجایگزینسیستمقضاییازامتیازاتبالاییچونسرعت،ترکتشریفات،تخصص،کارآئیوهزینهکمترنسبتبهسایرراهکارهابرخورداراست. درعینحالاینمکانیسم می توانددرغیابنظارتوبررسیبهعنوانتهدیدنظمعمومیشناختهشود. نظمعمومیبه عنوانقواعدآمرهنظامحقوقیوسایرمبانیغیرمدونهمچوناخلاقحسنهازارزش هاییحمایتمی کندکهدرمقابلهرارادهوتصمیمخصوصیبرتریدارد. اینارادهوتوافقمی تواندقالبقراردادداشتهباشدیاقالبرایداور. درهرصورتچنانچهدرحوزهخصوصیتصمیمیمخالفنظمعمومیاتخاذشود،آنتصمیمنامعتبرتلقیمی شود. درقالبمکانیسمداوری،فرآیندهاوموضوعاتشکلیازجملهانتخابداوران،دادرسیداوری،ادلهاثباتدرداوریواجرایرایداوریظهوروبروزمی نمایدکههرکدامازاینفرآیندهاازمنظرنظمعمومیقابلبررسیهستندچراکهدرامورشکلینیزتخطیازنظمعمومیشکلی،موجباتبطلانارادهخصوصیرابوجودخواهدآورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - استخراج ریاضی مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای در چارچوب حسابداری ذهنی
محمدرضا اولی هاشم نیکومرام آزیتا جهانشاد زهرا پورزمانیسرمایه گذاران عادی به پرتفوی خود به عنوان یک کل نگاه نمی کنند. این سرمایه گذاران، پرتفوی خود را به عنوان مجموعه ای از حساب های ذهنی در نظر می گیرند. درحسابداری ذهنی مساله متعارف بیشینه سازی بازده مورد انتظار با محدودیت حداکثر احتمال شکست در دستیابی به بازده آستانه ای اس چکیده کاملسرمایه گذاران عادی به پرتفوی خود به عنوان یک کل نگاه نمی کنند. این سرمایه گذاران، پرتفوی خود را به عنوان مجموعه ای از حساب های ذهنی در نظر می گیرند. درحسابداری ذهنی مساله متعارف بیشینه سازی بازده مورد انتظار با محدودیت حداکثر احتمال شکست در دستیابی به بازده آستانه ای است. در پژوهش حاضر از مدل میانگین واریانس مارکویتز و ورود دارایی بدون ریسک به محدودیت این مدل، مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای را استخراج کرده و سپس با ایجاد یک هم ارزی ریاضی میان اجزای این الگو با محدودیت مساله حسابداری ذهنی، مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای در چارچوب حسابداری ذهنی را ارائه می نماییم .در این مدل ، بازده مورد انتظار سرمایه گذار برای هر هدف که در قالب حساب های ذهنی ارائه می شود، تابعی از بازده دارایی بدون ریسک، بتا و صرف ریسک حساب ذهنی بوده و این صرف ریسک حساب ذهنی معادل اختلاف بازده هر حساب با بازده دارایی بدون ریسک می باشد. نرخ بازده مورد انتظار دارایی ها در مدل MA-CAPM ، متاثر از بازده آستانه ای و احتمال شکست در رسیدن به این سطح آستانه یا به عبارتی ریسک حساب ذهنی خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - الگوسازی رفتار قیمت سهام با استفاده از معادلات دیفرانسیل تصادفی با نوسان تصادفی
صابر مولایی محمد واعظ برزانی سعید صمدیهدف این مقاله الگوسازی رفتار قیمت سهام با استفاده از معادلات دیفرانسیل تصادفی است. دادههای این پژوهش شامل مشاهدات روزانه شاخص کل قیمت بازار سهام، شاخص 50 شرکت برتر و شاخص 30 شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 5 فروردین 1385 تا 26 فروردین 1394 است. به منظور چکیده کاملهدف این مقاله الگوسازی رفتار قیمت سهام با استفاده از معادلات دیفرانسیل تصادفی است. دادههای این پژوهش شامل مشاهدات روزانه شاخص کل قیمت بازار سهام، شاخص 50 شرکت برتر و شاخص 30 شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 5 فروردین 1385 تا 26 فروردین 1394 است. به منظور مدلسازی رفتار شاخص قیمت از دو معادله دیفرانسیل تصادفی استفاده شده است که عبارت‌اند از: حرکت براونی هندسی و حرکت براونی هندسی همراه با گارچ غیرخطی. براساس نتایج این پژوهش، (1) با توجه به معیار لگاریتم تابع درستنمایی، حرکت براونی هندسی همراه با گارچ غیرخطی در هر سه گروه از دادههای مورد بررسی دارای عملکرد بهتر نسبت به حرکت براونی هندسی است. (2) براساس الگوی معادلات دیفرانسیل تصادفی با نوسان تصادفی، شاخص کل قیمت بیشتر تحت تاثیر اخبار خوب است. (3) تاثیر اخبار بد بر شاخص 30 شرکت بزرگ بورس بیش از تاثیر اخبار خوب است. (4) واریانس غیرشرطی شاخص کل در دو نقطه زمانی دارای شکست ساختاری است، واریانس غیرشرطی شاخص 50 شرکت برتر در یک نقطه زمانی دارای شکست ساختاری است و واریانس غیرشرطی شاخص 30 شرکت بزرگ بورس پایدار بوده و فاقد شکست ساختاری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - پیش بینی وقوع نابسامانی مالی در بانک های عضو بورس اوراق بهادار تهران
مریم خلیلی عراقی کامبیز پیکارجو لیلا جرّاحیدر این تحقیق، میزان اثربخشی شاخصهای بازار که میتوان از آن برای پیشبینی نابسامانی مالی بانکیاستفاده نمود مورد سنجش قرار گرفته است. همچنین یک مدل لوجیت برای پیشبینی نابسامانی مالی بانکیدر کشور ایران طراحی و مورد آزمون قرار گرفته است. از سوی دیگر، قدرت ارتباط میان اطلاعات چکیده کاملدر این تحقیق، میزان اثربخشی شاخصهای بازار که میتوان از آن برای پیشبینی نابسامانی مالی بانکیاستفاده نمود مورد سنجش قرار گرفته است. همچنین یک مدل لوجیت برای پیشبینی نابسامانی مالی بانکیدر کشور ایران طراحی و مورد آزمون قرار گرفته است. از سوی دیگر، قدرت ارتباط میان اطلاعات بازارو تنزل مالی یک بانک نیز مورد مطالعه قرار گرفتهاست. نهایتاً مطرح گردیدهاست که برخی از شاخصهایمرتبط با بازار را میتوان برای پیشبینی نابسامانی مالی بانکی در کنار شاخص های مالی مورد استفاده قرارداد.سایر نتایج بیانگر این مطلب است که صحت و درستی قدرت پیش بینی نابسامانی مالی به میزانتعهدات بانکی در مقابل بازاری که در آن به فعالیت میپردازد بستگی دارد. به این مفهوم که چون اینتحلیل بر مبنای داده های بانکها انجام گرفته است، در صورتیکه بانک تعهد نماید داده های صحیح وشفاف به بازار ارائه نماید، می توان به نحو مناسبتری پیش بینی را انجام داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - بررسی سودمندی راهبرد سرمایه گذاری معکوس برای کسب بازده و تحلیل حساسیت شاخص های مالی با استفاده از آزمون توکی در بورس اوراق بهادر تهران
محمود معین الدین شهناز نایب زاده رسول زارع مهرجردی علی فاضل یزدیچکیدهدر ادبیات بازارهای سرمایه و مالیه رفتاری، با توجه به واکنش های متفاوت سرمایه گذاران و به منظورافزایش بازده حاصل از سرمایه و کسب بازده مازاد بر بازده مورد انتظار، راهبردهای سرمایه گذاری مختلفیمعرفی و توصیه شده است، یکی از این راهبردها، راهبرد سرمایه گذاری معکوس می ب چکیده کاملچکیدهدر ادبیات بازارهای سرمایه و مالیه رفتاری، با توجه به واکنش های متفاوت سرمایه گذاران و به منظورافزایش بازده حاصل از سرمایه و کسب بازده مازاد بر بازده مورد انتظار، راهبردهای سرمایه گذاری مختلفیمعرفی و توصیه شده است، یکی از این راهبردها، راهبرد سرمایه گذاری معکوس می باشد، این راهبرد بر اساسفرضیۀ واکنش بیش از اندازه سرمایه گذاران می باشد. با این وجود اطلاع از نحوه کاربرد راهبرد سرمایه گذاریمعکوس می تواند به سرمایه گذاران در انتخاب سهام مناسب جهت رسیدن به حداکثر بازدهی کمک کند. اینتحقیق به بررسی کسب بازده با استفاده از راهبرد سرمایه گذاری معکوس و تحلیل حساسیت شاخص های مالیدر بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. به منظور اجرای تحقیق، ابتدا دوره زمانی تحقیق به 16 دوره تشکیل ونگهداری تقسیم شده و در دوره تشکیل بر اساس 11 متغیر تحقیق(فروش، سودعملیاتی، جریان وجوه نقد عملیاتی،بازده سهام، نسبت فروش به دارایی ها، نسبت سودعملیاتی به سرمایه گذاری، نسبت جریان نقد عملیاتی بهسرمایه گذاری، بازده دارایی ها، بازده حقوق صاحبان سهام، سود هر سهم و نسبت سودخالص به فروش) شرکتها به دو پرتفوی برنده و بازنده تقسیم می شوند و سپس در دوره نگهداری، بازده پرتفوی های برنده و بازندهمحاسبه و مورد مقایسه قرار می گیرد. نتایج آزمون فرضیات تحقیق نشان می دهد که با استفاده از راهبرد سرمایهگذاری معکوس می توان در بورس اوراق بهادار تهران بازده کسب کرد و همچنین سرمایه گذاران در هر دورهتشکیل و نگهداری مختلف به متغیرهای خاصی واکنش بیش از اندازه نشان می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - مدلسازی ریسک اعتباری سبد تسهیلات اعتباری بانک با استفاده از مدلسازی اکچوئری (مطالعه موردی: بانک رفاه)
محمدسعید حیدری سیدبابک ابراهیمی نگین محبیدر این مقاله ریسک پرتفوی اعتباری تسهیلات اعطایی بانک رفاه، با هدف امکان‌سنجی استفاده از روش‌شناسی CreditRisk+ در حوزه ارزیابی ریسک اعتباری بانکها و با استفاده از دادههای موجود در مورد تعدد موارد بروز نکول (نکول در اینجا به معنی انتقال وضعیت تسهیلات اعطایی به سرفصل مطا چکیده کاملدر این مقاله ریسک پرتفوی اعتباری تسهیلات اعطایی بانک رفاه، با هدف امکان‌سنجی استفاده از روش‌شناسی CreditRisk+ در حوزه ارزیابی ریسک اعتباری بانکها و با استفاده از دادههای موجود در مورد تعدد موارد بروز نکول (نکول در اینجا به معنی انتقال وضعیت تسهیلات اعطایی به سرفصل مطالبات مشکوک الوصول است) برآورد گردیده است. در این راستا ابتدا با استفاده از دادههای مربوط به تعداد موارد نکول طی سالهای مختلف و روشهای آماری ابتدایی نظیر میانگین و انحراف معیار موارد نکول، ریسک نکول پرتفوی اعتباری بانک به صورت کلاسیک برآورد شده است. در مرحله بعد با استفاده از روشهای پیشرفته‌تر بر پایه مدلسازی اکچوئری میانگین و انحراف معیار و همچنین نوع توزیع به صورت دقیقتری برآورد شده است. از این رو دستیابی به دیدگاهی روشن در مورد ارزیابی ریسک اعتباری پرتفوی تسهیلات اعطایی بانک رفاه میسر گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - ارتباط بین مدیریت سود و ناتوانی مالی شرکتها
زهرا پورزمانی مهدی پویان رادبا توجه به اهمیت دو مقوله وضعیت مالی شرکتها و دستکاری در حسابها بر آن شدیم تا ارتباط بین ناتوانیمالی شرکتها (ورشکستگی) و مدیریت سود که به ترتیب از موضوعات اصلی طبقه بندی شرکتها و دستکاریدر حسابها می باشند را مورد بررسی قرار دهیم.از این رو هموارسازی سود را به عنوان بخشی چکیده کاملبا توجه به اهمیت دو مقوله وضعیت مالی شرکتها و دستکاری در حسابها بر آن شدیم تا ارتباط بین ناتوانیمالی شرکتها (ورشکستگی) و مدیریت سود که به ترتیب از موضوعات اصلی طبقه بندی شرکتها و دستکاریدر حسابها می باشند را مورد بررسی قرار دهیم.از این رو هموارسازی سود را به عنوان بخشی از مدیریت سود به دو بخش واقعی و ساختگی تقسیمبندی نموده و ارتباط هر یک را جداگانه در سه سطح سود ( ناویژه ، عملیاتی و ویژه ) با وضعیت شرکتهامورد آزمون قرار دادیم . در پژوهش حاضر از داده های 33 شرکت ورشکسته (مشمول ما ده 141 قانون1380 استفاده - تجارت) و 33 شرکت غیر ورشکسته فعال در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1387و رگرسیون لجستیک آزمون شده است. t شده است. فرضیه های پژوهش از طریق آزمونهای آمارینتایج پژوهش نشان می دهد که بین متغیرهای پژوهش در هموارسازی واقعی سود یک همبستگی نسبتاقوی و هم جهت وجود دارد و در ارتباط با هموارسازی ساختگی سود ارتباط معناداری بین متغیرهای پژوهشمشاهده نشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - ارزیابی تفاوتِ تناوب‌های درونی بیوریتمیک سرمایهگذاران با تشکیل پرتفوی براساس سهام ارزشی
مهدی درویشان محمدرضا عبدلی محمد مهدی حسینی اسماعیل علی بیکیامروزه فراتر از نظریههای کلاسیک مالی/رفتاری، علم بیوریتم به عنوان مجموعه ای از علل عاطفی؛ ادراکی و حتی جسمی، مبنایی برای تصمیم‌گیری‌های مالی و سرمایهگذاری میتواند تلقی گردد. در واقع این علم براساس یک نمودار سینوسی حالت فرد را با توجه به قرار گرفتن فرد در یکی از نقاط چکیده کاملامروزه فراتر از نظریههای کلاسیک مالی/رفتاری، علم بیوریتم به عنوان مجموعه ای از علل عاطفی؛ ادراکی و حتی جسمی، مبنایی برای تصمیم‌گیری‌های مالی و سرمایهگذاری میتواند تلقی گردد. در واقع این علم براساس یک نمودار سینوسی حالت فرد را با توجه به قرار گرفتن فرد در یکی از نقاط مثبت؛ منفی و بحرانی نشان میدهد که بر تصمیم‌گیری‌های فردی میتواند موثر تلقی گردد. هدف این پژوهش ارزیابی تفاوتِ تناوب‌های درونی بیوریتمیک سرمایهگذاران با تشکیل پرتفوی براساس سهام ارزشی میباشد. این پژوهش در بازه زمانی ۶ ماه بهطور منفصل و ۲ ماه در قالب ۴ بازه زمانی ۱۵ روزه به منظور بررسی تفاوتِ تناوب‌های درونی بیوریتمیک سرمایهگذاران نهادی انجام شد. در این پژوهش تعداد ۶۰ نفر از سرمایهگذاران نهادی که در قالب ۴ گروه ۱۵ نفر به منظور قرار گرفتن در سه سیکل بیوریتمی جسمی؛ عاطفی و ذهنی انتخاب و از طریق آزمونهای مانوا چند متغیره، تحلیل واریانس اندازه‌های مکرر و همچنین آزمونهای تعقیبی مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش برای سنجش تشکیل پرتفوی سهام ارزشی، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و تفکیک سهام شرکتها به دو بخش رشدی و ارزشی بود و برای سنجش قرار گرفتن تناوب‌های درونی بیوریتمیک سرمایهگذاران از نرمافزار بیوریتم () در سیستم عامل اندروید و ای او اس () استفاده شد. نتایج نشان داد، سرمایه‌گذارانی که در دوره ی تناوبی ذهنی و عاطفی در منطقه مثبت قرار دارند، نسبت به سرمایه‌گذارانی که در در منقطه منفی و بحرانی قرار دارند، جهتِ تشکیل پرتفوی بیشتر تمایل به استفاده از سهام ارزشی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - بررسی ارتباط بین هزینه های نمایندگی و سلامت مالی شرکتها: شواهدی تجربی از بورس اوراق بهادار تهران
نظام ‏الدین رحیمیان بهمن قادری فاطمه دانشیارمدیران شرکت های درمانده، اطلاعات مالی و فعالیت های واقعی خود را برای مخفی نمودن یا به تعویق انداختن وضعیت نابسامان مالی شرکت، دست کاری می کنند. در این شرکت ها، اقدامات مدیریت به جای قرار گرفتن در مسیر اصلاح و بهبود وضعیت نابسامان مالی شرکت، بیشتر جنبه هایی از تصمیم گی چکیده کاملمدیران شرکت های درمانده، اطلاعات مالی و فعالیت های واقعی خود را برای مخفی نمودن یا به تعویق انداختن وضعیت نابسامان مالی شرکت، دست کاری می کنند. در این شرکت ها، اقدامات مدیریت به جای قرار گرفتن در مسیر اصلاح و بهبود وضعیت نابسامان مالی شرکت، بیشتر جنبه هایی از تصمیم گیری های مدیریت را آشکار می سازد که سعی در پنهان داشتن وضعیت نابسامان موجود و حفظ منافع شخصی دارد. بنابراین، در پژوهش حاضر به صورت تجربی ارتباط بین مسألة نمایندگی و سلامت مالی شرکتی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، 120 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازة زمانی سال های 1382 الی 1395 به عنوان نمونة پژوهش انتخاب گردید. فرضیه های پژوهش با استفاده از رگرسیون خطی و مقایسة میانگین ها، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج مبتنی بر شاخص سلامت مالی زد- آلتمن تعدیل شده (1968) نشان داد، هزینه های نمایندگی از عوامل مؤثر بر نابسامانی و درماندگی مالی است و این که هزینه های نمایندگی در شرکت های سالم، کمتر از شرکت های ناسالم است. ولی نتایج به دست آمده مبتنی بر شاخص سلامت مالی اولسون (1980)، حاکی از نبود رابطة بین هزینه های نمایندگی و سطح سلامت مالی است و تفاوت معناداری بین هزینه های نمایندگی در شرکت های سالم و غیرسالم بر اساس این شاخص مشاهده نگردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - بررسی شکست‌های ساختاری و آشفتگی در بازار ارز بر سرریز نوسانات بین بازار ارز و بورس اوراق بهادار تهران
علیرضا عرفانی محمد مهدی قلی زادهبا توجه به نوسانات و آشفتگی‌های شدید ارزی در اقتصاد ایران که سرمایه‌گذاری‌های فعالان بازار سرمایه را تحت شعاع قرار داده مقاله حاضر با هدف ارائه درک صحیح از نحوه جابجایی نوسانات بین بازارها در کشور تهیه شده است. در این مقاله از نرخ ارز در بازار آزاد (برخی دوره‌ها بازار س چکیده کاملبا توجه به نوسانات و آشفتگی‌های شدید ارزی در اقتصاد ایران که سرمایه‌گذاری‌های فعالان بازار سرمایه را تحت شعاع قرار داده مقاله حاضر با هدف ارائه درک صحیح از نحوه جابجایی نوسانات بین بازارها در کشور تهیه شده است. در این مقاله از نرخ ارز در بازار آزاد (برخی دوره‌ها بازار سیاه) به عنوان یک متغیر و شاخص کل بورس تهران به عنوان متغیر دوم در قالب مدل واریانس ناهمسانی شرطی چند متغیره (MGarch) استفاده نموده‌ایم. نتایج بررسیهای صورت گرفته، با استفاده از آزمون شکست و ریشه واحد GLS-Based، در دوره آذر ۱۳۸۷ تا پایان دیماه ۱۳۹۸، وجود پنج شکست ساختاری در سری زمانی را نشان میدهد که در سطح بازدهی مانا هستند. همچنین بررسیها با استفاده از مدلهای DCC و FDCC نشان میدهد بین دوبازار در طول دوره سرریز نوسان وجود دارد، و این سرریز در صورت لحاظ کردن شکست‌های ساختاری عملکرد متفاوتی را از خود نشان میدهد که درک بهتر از آن میتواند مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - مدل‌بندی و تعیین توان مدیریت سرمایه در گردش در پیشبینی ورشکستگی مالی شرکتها با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی
صدیقه عزیزیهدف اصلی این پژوهش مدل‌بندی و تعیین توان مدیریت سرمایه در گردش در پیشبینی ورشکستگی مالی شرکتها با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی است. جامعه آماری پژوهش متشکل از ۱۲۰ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای ۱۳۸۷-۱۳۹۸ است. در راستای دستیابی به اهداف پژ چکیده کاملهدف اصلی این پژوهش مدل‌بندی و تعیین توان مدیریت سرمایه در گردش در پیشبینی ورشکستگی مالی شرکتها با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی است. جامعه آماری پژوهش متشکل از ۱۲۰ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای ۱۳۸۷-۱۳۹۸ است. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، ابتدا با مطالعه پژوهشهای پیشین در حوزه درماندگی مالی 12 نسبت مالی اثرگذار بر ورشکستگی مالی انتخاب شده است. پس از محاسبه نسبتها از آزمون مقایسه میانگین استفاده شده است تا نسبت‌هایی که تفاوت معناداری میان دو گروه ورشکسته و غیرورشکسته مالی دارند، برای محاسبه در مدلهای پیشبینی در نظر گرفته شوند که نتایج نشان داد هر 12 متغیر برای استفاده در مدلها مناسب هستند. سپس، به منظور بررسی توان مدیریت سرمایه در گردش در پیشبینی ورشکستگی مالی شرکتها، به مقایسه مدلهای پژوهش با توجه و بدون توجه به متغیر مدیریت سرمایه در گردش بر مبنای پنج مدل شبکه عصبی پرسپترون چند لایه، ماشین بردار پشتیبان، درخت تصمیم، رگرسیون لجستیک و تحلیل ممیزی چندگانه پرداخته شده است. نتایج مقایسه مدلهای پیشبینی ورشکستگی نشان داد مدل شبکه عصبی پرسپترون چند لایه، نسبت به سایر مدلها دارای بیشترین قدرت در پیشبینی شرکتها از لحاظ ورشکستگی مالی و سالم بودن است. همچنین، نتایج مقایسه مدلها نشان داد با توسعه مدل پژوهش، از طریق وارد کردن متغیر مدیریت سرمایه در گردش، خطای آموزش مدل شبکه عصبی پرسپترون چند لایه بـه مقـدار 036/0 کـاهش و بر دقت مدل تا 75 درصد افزوده میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - تأثیرآزادسازی تجاری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب حوزه خاورمیانه (با تأکید برمدل‌های رشد درون‌زا)
ابوالقاسم مهدوی مرضیه طاهری هنجنی فاطمه شمس الاحرارهدف این مقاله بررسیتأثیرآزادسازیتجاری بر رشد اقتصادی 14 کشور خاورمیانهدر بازه زمانی 2012ـ1990 با استفاده از مدلهای پانل پویا (GMM)، حداقل مربعات معمولی کاملا اصلاحشده (FMOLS) و حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) است. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که بین آزادسازی تجاری و ر چکیده کاملهدف این مقاله بررسیتأثیرآزادسازیتجاری بر رشد اقتصادی 14 کشور خاورمیانهدر بازه زمانی 2012ـ1990 با استفاده از مدلهای پانل پویا (GMM)، حداقل مربعات معمولی کاملا اصلاحشده (FMOLS) و حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) است. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که بین آزادسازی تجاری و رشد اقتصادی رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد، به گونه ای که آزادسازی تجاری، تاثیر مثبتی بر رشد اقتصادی این کشورها داشته است و محدودیت های تجاری، رشد اقتصادی آن ها را کند می نماید. همچنین، طبق نتایج بدست آمده سرمایه، جمعیت فعال و سرمایه انسانی تأثیر مثبت و معنیداری بر رشد اقتصادی کشورها (متغیر وابسته) دارد. به عبارتی نقش آموزش در ارتقای بهرهوری نیروی انسانی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی بر اساس نتایج تحقیق غیر قابل انکار است. نتایج برآورد FMOLS وDOLSنیزموید نتایج GMM بوده اند وتنها تفاوت مابین نتایج ناشی از شدت اثرگذاری متغیرهای توضیحی بر متغیر وابسته بوده است. از اینرو با توجه به نتایج تحقیق به سیاستگذاران توصیه میگردد زمینه‌های لازم را برای گسترش همکاری‌های اقتصادی فراهم نموده و همچنین با بهبود فرایندها و تسهیل قوانین مربوط به صادرات و واردات (سیاستهای بازرگانی)، امکان توسعه سطح مبادلات تجاری را فراهم آورند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - بکارگیری مدل لاجیت دادههای تابلویی برای پیش بینی ورشکستگی شرکتها با توجه به چرخه عمر
الهام غلامی سمانه محمدی پورشاطریهدف اصلی این مقاله بررسی نقش چرخه عمر در اثرگذاری ساز وکارهای حاکمیت شرکتی بر احتمال ورشکستگی مالی شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور، در ابتدا ورشکستگی مالی 60 شرکت طی سالهای 1388 الی 1395 براساس مدل زیمسکی محاسبه شد، سپس تاثیر سازوکارهای حاکمیت ش چکیده کاملهدف اصلی این مقاله بررسی نقش چرخه عمر در اثرگذاری ساز وکارهای حاکمیت شرکتی بر احتمال ورشکستگی مالی شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور، در ابتدا ورشکستگی مالی 60 شرکت طی سالهای 1388 الی 1395 براساس مدل زیمسکی محاسبه شد، سپس تاثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی و سایر متغیرهای توضیحی برای سه گروه از شرکتهای در مرحله رشد، افول و بلوغ با استفاده از مدل لاجیت دادههای تابلویی به روش اثرات تصادفی بررسی گردید. نتایج بیانگر آن است که ضرائب تمامی متغیرهای در سطح اطمینان 95 درصد از لحاظ آماری معنی دار می باشند. به طوریکه، اندازه شرکت، استقلال هیئت مدیره، مالکیت عمده و مالکیت مدیران اثری منفی و اندازه هیئت مدیره و اهرم مالی تاثیری مثبت بر احتمال قرارگیری شرکتها در وضعیت ورشکستگی دارند، در حالیکه پاداش هیئت مدیره تاثیری مثبت بر احتمال ورشکستگی شرکتهای در مرحله افول و تاثیری منفی بر احتمال ورشکستگی شرکتهای در مرحله بلوغ و رشد دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - تاثیر هدفمندی یارانه‌ها بر ثبات ساختاری ضرایب الگوی تقاضای مصرف‌کنندگان
همایون رنجبر مهری کبیریانطرح هدفمندی یارانه ها به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین گامهای اصلاحات اقتصادی در دستور کار دولت قرار گرفته است. با اجرای این طرح قیمت ها واقعی شده که به دنبال آن امکان تغییر در رفاه نسبی، ترکیب مخارج مصرف کننده و رفتار تقاضای بلند مدت آنان وجود خواهد داشت. هدف این تح چکیده کاملطرح هدفمندی یارانه ها به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین گامهای اصلاحات اقتصادی در دستور کار دولت قرار گرفته است. با اجرای این طرح قیمت ها واقعی شده که به دنبال آن امکان تغییر در رفاه نسبی، ترکیب مخارج مصرف کننده و رفتار تقاضای بلند مدت آنان وجود خواهد داشت. هدف این تحقیق بررسی آثار فوق الذکر در قالب دستگاه توابع تقاضای کشور از طریق الگوی دستگاه تقاضای تقریباً ایده آل[1] در قالب دو گروه کالاهای وارداتی و تولید و مصرف شده در داخل و تقسیم بندی هر یک به دو گروه کالایی بادوام وبی‌دوام برای دوره زمانی 86-1357 است. بدین منظور پس از برآورد الگو اقدام به آزمون فرضیه ثبات ساختاری ضرایب الگو در دوره زمانی پیش بینی 94-1389 از طریق شبیهسازی متغیرهای الگو بر مبنای تعریف سناریوهای مختلف آثار تورمی‌حاصل از هدفمندی یارانه‌ها و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی، یک بار با فرض دستیابیدولتبهاهدافبرنامهپنجمتوسعه(نرخ رشد 8 درصد) و بار دیگر بر اساس نرخ رشد 3 درصد،مینماید. نتایج نشان داد که اجرای سیاست هدفمندی یارانه ها در نرخ های رشد سالانه تولید ناخالص داخلی سه و هشت درصد، ثبات ساختاری ضرایب الگوی تقاضای مورد بررسی را در هر یک از سطوح تورمی10% الی 70% حفظ مینماید. بر این اساس، ضمن تاکید بر ادامه طرح هدفمندی یارانه ها، کاهش و کنترل تورم همراه با حمایت از تولیدات داخلی پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - مقایسه دقت موتورهای جستجوی عمومی و پایگاههای تخصصی در بازیابی تصاویر رادیولوژی
ام البنین اسدی قادیکلائی سعید اسدی عبدالرضا نوروزی روح الله احسانیمقدمه: نقش رشته رادیولوژی در حوزه علوم پزشکی در تشخیص و درمان ناهنجاریها و آسیبهای پیکری، بیماریهای نادر، سرطان‌ها و سایر بیماریها این رشته از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از انجام این پژوهش مقایسه موتورهای جستجوی عمومی و پایگاههای تخصصی رادیولوژی در بازیابی تصاوی چکیده کاملمقدمه: نقش رشته رادیولوژی در حوزه علوم پزشکی در تشخیص و درمان ناهنجاریها و آسیبهای پیکری، بیماریهای نادر، سرطان‌ها و سایر بیماریها این رشته از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از انجام این پژوهش مقایسه موتورهای جستجوی عمومی و پایگاههای تخصصی رادیولوژی در بازیابی تصاویر رادیولوژی و رتبهبندی آنها از نظر میزان دقت بوده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر، کاربردی و از نوع پیمایشی - تحلیلی بود که در سال 1393 به انجام رسید. جامعه پژوهش را تصاویر رادیولوژی موجود در موتورهای جستجوی عمومی و تخصصی تشکیل داده اند. روش نمونهگیری هدفمند و در دسترس و موتورهای جستجوی عمومی Google ،Yahoo و Bing و موتورهای تخصصی رادیولوژی Goldminer ،LearningRadiology، Searching Radiology و Yottalook و نرمافزار محقق ساخته ابزار گردآوری دادهها بودهاند. برای انجام این پژوهش 5 گروه از بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان‌ها، بیماریهای حول تولد و دستگاه تنفس انتخاب و بر این اساس، 8 کلیدواژه با استاندارد سر عنوان موضوعی مش و ام تری انتخاب شدند. پس از آن کلیدواژه‌های مورد نظر در پایگاهها و موتورهای جستجوی عمومی و تخصصی منتخب وارد و 10 تصویر اول بازیابی شده از هر پایگاه بوسیله ابزار محقق ساخته به 30 پزشک متخصص نشان داده شد. ارتباط یا عدم ارتباط تصاویر به کلیدواژه ها با استفاده از نرمافزار SPSS، و آزمون فرض‌ها با استفاده از آزمونهای آماری کای دو و کرامر وی انجام و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: موتور جستجوی Googleبا دقت میانگین 95%، دارای بیشترین میزان دقت میانگین و موتور جستجوی تخصصی Searching Radiology در موتورهای جستجوی تخصص با کسب دقت میانگین 8/87% دارای بیشترین میزان دقت میانگین در میان موتورهای کاوش تخصصی بود. بین میزان دقت موتورهای کاوش عمومی و موتورهای کاوش تخصصی رادیولوژی تفاوت معنی دار بود و موتورهای کاوش عمومی عملکر بهتری داشتند. نتیجهگیری: با توجه به عملکرد بهتر موتورهای کاوش عمومی در بازیابی تصاویر رادیولوژی پیشنهاد میشود جهت کسب نتایج بهتر در پژوهشها به موتورهای کاوش عمومی مراجعه شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - بررسی الگوی تجویز دارو توسط پزشکان خانواده و سرانه دارو در شهرستان اهواز
بتول احمدی محمد عرب پریوش نریمیسا لیلا جانانی ژیلا نجف پورمقدمه: الگوی تجویز داروی پزشکان یکی از عوامل موثر بر روند مصرف دارو و چالشهای مرتبط با آن است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی الگوی تجویز دارو در بیمه‌شدگان روستایی و نقاط شهری زیر 20000 نفر در شهرستان اهواز انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه توصیفی - تحلیلی است که به روش چکیده کاملمقدمه: الگوی تجویز داروی پزشکان یکی از عوامل موثر بر روند مصرف دارو و چالشهای مرتبط با آن است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی الگوی تجویز دارو در بیمه‌شدگان روستایی و نقاط شهری زیر 20000 نفر در شهرستان اهواز انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه توصیفی - تحلیلی است که به روش مقطعی در سال 1387 انجام شد. تعداد نسخ دارویی مورد بررسی 9524 نسخه بود. جمعآوری دادهها با چک لیست 2 بخشی که حاوی سؤالاتی اطلاعات عمومی منطقه و نحوه تجویز دارو صورت گرفت. پس از بررسی نسخ دارویی، دادههای جمعآوری شده با آمار تحلیلی )تحلیل همبستگی، کای دو( مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. یافتهها: تعداد اقلام دارویی بطور میانگین در هر نسخ 1/3 قلم دارو بود. بیشترین فراوانی داروهای تجویز شده مربوط به گروه داروهای آنتی میکروبیال و کمترین فراوانی داروهای گروه سیستم اعصاب مرکزی بودند. بیشترین تجویز در بین اشکال دارویی را داروهای خوراکی داشتند و زنان بزرگترین مصرف‌کنندگان دارو بودند. 50% سرانه پزشک خانواده صرف هزینه دارو شده بود به عبارت دیگر ارتباط معنیداری بین مقدار سرانه اختصاصی دارو و میزان تجویز دارو توسط پزشکان وجود داشت. نتیجهگیری: میانگین اقلام دارویی نسخ در این مطالعه از متوسط جهانی بالاتر بود. آموزش با محوریت تجویز صحیح دارو، اصول نسخه‌نویسی و توجه به اندیکاسیون پزشکی، تغییر نگرش نسبت مصرف صحیح دارو به ویژه در زنان دارد. هم چنین در راستای بهبود عملکرد نظام سلامت، مدیریت و نظارت در امور بودجه دارویی ضروری است. کان وجود داشت.نتیجه گیری: میانگین اقلام دارویی نسخ در این مطالعه از متوسط جهانی بالاتر بود. آموزش با محوریت تجویز صحیح دارو، اصول نسخه نویسی و توجه به اندیکاسیون پزشکی، تغییر نگرش نسبت مصرف صحیح دارو به ویژه در زنان دارد. هم چنین در راستای بهبود عملکرد نظام سلامت، مدیریت و نظارت در امور بودجه دارویی ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
111 - بررسی علل کسورات سازمان های بیمه گر از اسناد حق العلاج بیماران در یکی بیمارستانهای ایران
حسن باقری محمد امیریمقدمه: کاهش کسورات ازسازمان‌های بیمه‌گر نقش مهمی در تامین منابع مورد نیاز جهت ارائه خدمات مطلوب به بیماران دارد. مطالعه با هدف تعیین علل کسورات سازمانهای بیمه‌گر از اسناد پزشکی بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی شاهرود انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه از نوع پژوهش چکیده کاملمقدمه: کاهش کسورات ازسازمان‌های بیمه‌گر نقش مهمی در تامین منابع مورد نیاز جهت ارائه خدمات مطلوب به بیماران دارد. مطالعه با هدف تعیین علل کسورات سازمانهای بیمه‌گر از اسناد پزشکی بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی شاهرود انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه از نوع پژوهشهای کاربردی است که بصورت مقطعی در سال 1390 انجام شد. دادههای مورد نیاز توسط فرم جمعآوری دادهها مشتمل بر 5 سوال عمومی و 37سوال اختصاصی در زمینه علل کسورات و با مراجعه مستقیم پرسشگران به سازمانهای بیمه‌گر طرف قرارداد تکمیل شد. دادهها وارد نرمافزار SPSS شده و با آزمونهای آنالیز واریانس یکطرفه و پیرسون تحلیل گردید و نتایج بصورت جداول توزیع فراوانی نمایش داده شد. یافتهها: بیشترین درصدکسورات مربوط به نیروهای مسلح با 24/6% وکمترین مربوط به شرکت ذغال‌سنگ البرزشرقی با 33/0% بود. کمترین علل کسورات مربوط به گروه ویزیت پزشکان درنسخ سرپائی با 09/2% بود. با توجه به گروههای مشخص شده کسورات ویزیت پزشکان در نسخ سرپائی سازمان تامین اجتماعی با 18/64% بیشترین و خدمات درمانی با 94/21% در رتبه بعدی قرار گرفت. علت اصلی کسور اسناد بیمه‌ای به ترتیب مربوط به عدم پذیرش تخت روز و خدمات پرستاری و سپس بالا بودن آمار سزارین به زایمان طبیعی بود. بین مبلغ کسورات با ماههای سال رابطه معنیداری مشاهده نگردید. ولی بین مبلغ کسورات و نوع سازمان بیمه‌گر و تعداد اسناد ارسالی بستری رابطه معنیداری مشاهده گردید (05/0≥P). نتیجهگیری: برگزاری جلسات آموزشی برای متخصصین، مسئولین بخشها و متصدیان امور اسناد پزشکی، تعامل بیشتر با سازمانهای بیمه‌گر و همچنین استفاده از سیستمهای مدیریت اطلاعات بیمارستانی میتواند نقش مهمی درکاهش کسورات ایفا نماید. زمینه: کاهش کسورات ازسازمان های بیمه‌گر نقش مهمی در تامین منابع مورد نیاز جهت ارائه خدمات مطلوب به بیماران دارد. مطالعه با هدف تعیین علل کسورات سازمان های بیمه گر از اسناد پزشکی بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم‌پزشکی شاهرود انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه از نوع پژوهشهای کاربردی است که بصورت مقطعی در سال 1390 انجام شد. دادههای مورد نیاز توسط فرم جمع-آوری دادهها مشتمل بر 5 سوال عمومی و 37سوال اختصاصی در زمینه علل کسورات و با مراجعه مستقیم پرسشگران به سازمانهای بیمه‌گر طرف قرارداد تکمیل شد. دادهها وارد نرم افزار SPSS شده و با آزمونهای آنالیز واریانس یکطرفه و پیرسون تحلیل گردید و نتایج بصورت جداول توزیع فراوانی نمایش داده شد. یافتهها:بیشترین درصدکسورات مربوط به نیروهای مسلح با 24/6%وکمترین مربوط به شرکت ذغال‌سنگ البرزشرقی با 33/0% بود.کمترین علل کسورات مربوط به گروه ویزیت پزشکان درنسخ سرپائی با 09/2% بود.با توجه به گروههای مشخص شده کسورات ویزیت‌پزشکان درنسخ سرپائی سازمان تامین اجتماعی با 18/64% بیشترین و خدمات درمانی با 94/21% در رتبه بعدی قرار گرفت. علت اصلی کسوراسناد بیمه‌ای به ترتیب مربوط به عدم پذیرش تخت روز و خدمات پرستاری و سپس بالابودن آمار سزارین به زایمان طبیعی بود. بین مبلغ کسورات با ماههای سال رابطه معنی داری مشاهده نگردید(05/0≤P).ولی بین مبلغ کسورات و نوع سازمان بیمه‌گر و تعداد اسناد ارسالی بستری رابطه معنیداری مشاهده گردید(05/0≥P). نتیجهگیری: برگزاری جلسات آموزشی برای متخصصین، مسئولین بخشها و متصدیان امور اسناد پزشکی،تعامل بیشتر با سازمانهای بیمه‌گر و همچنین استفاده از سیستمهای مدیریت اطلاعات بیمارستانی می تواند نقش مهمی درکاهش کسورات ایفا نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
112 - بررسی زیر ساختهای رادیولوژی از راه دور در بیمارستانهای منتخب شهر اهواز در سال 1393
جواد زارعی زهرا شریفاتمقدمه:رادیولوژی از راه دور توانسته با استفاده از فناوری‌هایی مانند سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی و بسترهای ارتباطی مناسب خدمات متنوعی را در حوزه رادیولوژی انجام دهد. یکی ازموارد مهم در بکارگیری رادیولوژی از راه دور توجه به زیرساختها و استانداردهای ضروری، است. لذا ه چکیده کاملمقدمه:رادیولوژی از راه دور توانسته با استفاده از فناوری‌هایی مانند سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی و بسترهای ارتباطی مناسب خدمات متنوعی را در حوزه رادیولوژی انجام دهد. یکی ازموارد مهم در بکارگیری رادیولوژی از راه دور توجه به زیرساختها و استانداردهای ضروری، است. لذا هدف این مطالعه بررسی زیرساخت رادیولوژی از راه دور در بیمارستانهای منتخب شهر اهواز بود. روش پژوهش: این مطالعه به روش توصیفی - مقطعی، در سال 1393 انجام شده است. زیرساختهای رادیولوژی از راه دور در چهار بیمارستان منتخب شهر اهواز، با استفاده از چک لیست و میزان آگاهی 46 نفر از کارشناسان و متخصصان رادیولوژی در این چهار بیمارستان با استفاده از پرسشنامه بررسی گردید. روایی و پایایی چک لیست و پرسشنامه تایید شده بود. دادهها با مراجعه حضوری به بیمارستانهای مورد مطالعه و با روش مشاهده و مصاحبه جمعآوری و با استفاده از روشهای آمار توصیفی در نرمافزارهای Excelو SPSSتحلیل گردیدند. یافتهها: یافتههای پژوهش درمورد میزان آگاهی نسبت به زیر ساختهای رادیولوژی از راه دور نشان داد، بیشترین آگاهی مربوط به کادر درمانی بیمارستان علامه کرمی (ره) (32/77 درصد) و کمترین میزان آگاهی مربوط به بیمارستان آریا (32/65 درصد) بود. بیشترین زیر ساخت اطلاعاتی در بیمارستان بزرگ نفت وجود داشت. در مجموع یافتههای پژوهش نشان داد بیمارستان بزرگ نفت آمادگی بیشتری برای پیادهسازی رادیولوژی از راه دور دارد. نتیجهگیری: یافتههای پژوهش نشان داد مشکلاتی از جمله فقدان سیستم PACS و موانع اقتصادی در اجرای رادیولوژی از راه دور وجود دارد. بنابراین ارائه مشوق‌های مالی از طرف دولت، توسعه زیرساختهای مخابراتی و افزایش آگاهی کارشناسان و متخصصان در مورد مزایای رادیولوژی از راه دور، میتواند به توسعه این سیستم در بیمارستانها کمک کند.مقدمه: رادیولوژی از راه دور توانسته با استفاده از فناوری هایی مانند سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی و بسترهای ارتباطی مناسب خدمات متنوعی را در حوزه رادیولوژی انجام دهد. یکی از موارد مهم در بکارگیری رادیولوژی از راه دور توجه به زیرساخت ها و استاندارد های ضروری، است. لذا هدف این مطالعه بررسی زیرساخت رادیولوژی از راه دور در بیمارستان های منتخب شهر اهواز بود.روش پژوهش: این مطالعه به روش توصیفی-مقطعی، در سال 1393 انجام شده است. زیرساخت های رادیولوژی از راه دور و میزان آگاهی کارشناسان و متخصصان رادیولوژی در چهار بیمارستان منتخب شهر اهواز، با استفاده از چک لیست و پرسشنامه بررسی گردید. روایی و پایایی چک لیست و پرسشنامه تایید شده بود. داده ها با مراجعه حضوری به بیمارستان های مورد مطالعه جمع آوری و با استفاده از روش های آمار توصیفی در نرم افزار SPSS تحلیل گردیدند. یافته ها: یافته های پژوهش درمورد میزان آگاهی نسبت به زیر ساخت های رادیولوژی از راه دور نشان داد، بیشترین آگاهی مربوط به کادر درمانی بیمارستان علامه کرمی(ره)(32/77 درصد) و کمترین میزان آگاهی مربوط به بیمارستان آریا (32/65 درصد) بود. بیشترین زیر ساخت اطلاعاتی در بیمارستان بزرگ نفت وجود داشت.نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد مشکلاتی از جمله فقدان سیستم PACS و موانع اقتصادی در اجرای رادیولوژی از راه دور وجود دارد. بنابراین ارائه مشوق های مالی از طرف دولت، توسعه زیرساخت های مخابراتی و افزایش آگاهی کارشناسان و متخصصان در این زمینه، می تواند به توسعه این سیستم در بیمارستان ها کمک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
113 - کاربرد تلفن همراه در خدمات اطلاع‌رسانی به دانشجویان پزشکی
صدیقه محمد اسماعیل لاله جولاهیمقدمه: بسیاری از فناوری‌های نوین تلفن همراه در ارائه خدمات اطلاع‎رسانی کاربرد دارد. پژوهش حاضر به بررسی کشف بهره‎برداری دانشجویان پزشکی در استفاده از خدمات تلفن همراه در اطلاع‎رسانی می‎پردازد. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. جامعه پژوهش تمامی دا چکیده کاملمقدمه: بسیاری از فناوری‌های نوین تلفن همراه در ارائه خدمات اطلاع‎رسانی کاربرد دارد. پژوهش حاضر به بررسی کشف بهره‎برداری دانشجویان پزشکی در استفاده از خدمات تلفن همراه در اطلاع‎رسانی می‎پردازد. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. جامعه پژوهش تمامی دانشجویان پزشکی علوم پزشکی شهید بهشتی که تعداد 164 نفر بر اساس نمونه‎گیری تصادفی طبقه‎ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری، پرسشنامه که پس از تایید روایی، برای پایایی آن از معیار آلفای کرونباخ که مقدار آلفا 965/0 بود استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، آزمونهای آماری مانند آزمون تی استیودنت تک‌نمونه‌ای، ضریب همبستگی، فریدمن و کااسکوئر استفاده شد. یافتهها: تعداد نمونه 75 نفر پسر و 89 نفر دختر بودند. میزان 7/42% از دانشجویان روزانه به اینترنت مراجعه و اکثر آنها از WIFI به میزان 3/45% برای اتصال به اینترنت استفاده می‎نمایند. میزان گرایش به استفاده از خدمات تلفن همراه در حد متوسط قرار داشت. نیاز به آموزش استفاده از خدمات تلفن همراه در حد متوسط به بالایی بود. بیشترین استفاده برای فرستادن پیام، ایمیل، و تمایل دانشجویان بیشتر به تمدید کتابهای امانت برده شده و جستجو در منابع کتابخانه از طریق تلفن همراه بود. نتیجه‎گیری: بیشترین اتصالات از طریق بی‎سیم صورت می‎گیرد. دانشجویان پزشکی تمایل متوسطی به استفاده از این فناوریها داشته و آگاهی زیادی در مورد خدمات کتابخانه‎ای مبتنی بر تلفن همراه ندارند. بیشترین تمایل آنها به تمدید کتاب‌ها و جستجوی منابع بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
114 - بررسی وضعیت نگهداری مدارک پزشکی در بیمارستانهای ایران: یک بررسی ملی
محمداسماعیل کاملی مهران کامکارحقیقی مهرنوش پروان جواد زارعیمقدمه: در سازمانهای مراقبت بهداشتی و درمانی، منبع اصلی اطلاعات مراقبت بهداشتی و درمانی، مدارک پزشکی بیماران است. این مدارک زمانی میتوانند برای ادامه درمان بیمار، تحقیقات، جنبههای قانونی و غیره استفاده شوند که به درستی نگهداری گردند. بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی چکیده کاملمقدمه: در سازمانهای مراقبت بهداشتی و درمانی، منبع اصلی اطلاعات مراقبت بهداشتی و درمانی، مدارک پزشکی بیماران است. این مدارک زمانی میتوانند برای ادامه درمان بیمار، تحقیقات، جنبههای قانونی و غیره استفاده شوند که به درستی نگهداری گردند. بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی وضعیت نگهداری مدارک پزشکی در بیمارستانهای ایران بود. روشپژوهش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - مقطعی است که در سال 1391 انجام شده است. جامعه پژوهش را تمامی بیمارستانهای ایران (890 بیمارستان) تشکیل میدادند. برای گردآوری دادهها چک لیستی از طریق وزارت بهداشت برای تمامی بیمارستانهای کشور فرستاده شد. دادههای گردآوری شده با استفاده از روشهای آمار توصیفی (میانگین و درصد فراوانی) در نرمافزار SPSS16 تحلیل گردیدند. یافتهها: 7/73 درصد از فضای بخش مدارک پزشکی به نگهداری پرونده‌ها اختصاص داده شده بود. بیشتر بیمارستانها (8/41 درصد) از روش شماره‌دهی واحد استفاده میکردند. روش بایگانی در بیشتر بیمارستانها (7/43 درصد) شماره‌ای مستقیم بود. 9/14 درصد از بیمارستان برای نگهداری پرونده‌ها در کنار روش بایگانی سنتی (کاغذی) از روش اسکن و ذخیره‌سازی الکترونیکی نیز استفاده میکردند. نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت نگهداری مدارک پزشکی در برخی از بیمارستانهای ایران با استانداردها مطابقت ندارد. لذا تصویب استانداردهای ملی برای نگهداری مدارک پزشکی از طرف وزارت بهداشت توصیه میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
115 - عوامل تاثیرگذار بر تراکم پزشکان عمومی و متخصص در شهرستانهای کشور
لیلا والی علیرضا کافیان تفتی اقدس صوراسرافیل فاطمه عطااللهیمقدمه: توزیع عادلانه پرسنل شاغل در حوزه بهداشت و درمان به ویژه پزشکان از عوامل تعیین‌کننده میزان دسترسی اقشار مختلف جامعه به خدمات بهداشتی و درمانی بوده و این توزیع عادلانه نقش اساسی در تحقق اهداف بلندمدت سند چشم‌انداز کشور در حوزه سلامت دارد. این مطالعه جهت تعیین عوامل چکیده کاملمقدمه: توزیع عادلانه پرسنل شاغل در حوزه بهداشت و درمان به ویژه پزشکان از عوامل تعیین‌کننده میزان دسترسی اقشار مختلف جامعه به خدمات بهداشتی و درمانی بوده و این توزیع عادلانه نقش اساسی در تحقق اهداف بلندمدت سند چشم‌انداز کشور در حوزه سلامت دارد. این مطالعه جهت تعیین عوامل تاثیرگذار بر تراکم پزشکان عمومی و متخصص در شهرستانهای کشور انجام گردیده است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع تحلیلی بود و به صورت مقطعی انجام گردید. جامعه پژوهش شامل تمام پزشکان منخصص و عمومی استانهایی بود که دادههای آماری آنها در سال 1385 در سایت مرکز آمار ایران وجود داشت.147 شهرستان از میان کل شهرستانهای کشور به طور تصادفی انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها از روش حداقل مربعات معمولی با نرمافزار Eviews 6 استفاده شد. یافتهها: مهمترین عوامل تاثیرگذار بر تراکم پزشکان عمومی به ترتیب نسبت شهرنشینی(35/1-)، تعداد تخت بیمارستان دولتی(37/0) و تعداد تخت بیمارستان خصوصی(21/0) بود و مهمترین عوامل تاثیرگذار بر تراکم پزشکان متخصص به ترتیب عبارت بودند از تعداد تخت بیمارستان دولتی(75/0)، تعداد تخت بیمارستان خصوصی(51/0) و میزان جمعیت(28/0). نتیجهگیری: تمرکز بیشتر منابع سلامت دولتی و خصوصی هر دو منجر به تراکم بالاتر پزشک در آن ناحیه خواهد شد. توزیع پزشکان عمومی بیشتر از هرچیز تحت تاثیر دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های وزارت بهداشت میباشد.در سیاستگذاری جهت توزیع عادلانه پزشکان توجه به این نکات و همچنین میزان کشش‌پذیری تراکم پزشکان نسبت به این عوامل سودمند و ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
116 - عوامل موثر بر اجرای گایدلاین شناسایی صحیح بیماران در مرکز آموزشی درمانی شهید مطهری مرودشت: 1392
اندیشه رضایی پور سمیه حساممقدمه: شناسایی اشتباه بیماران، یکی از علل ریشه‌ای خطاهای پزشکی در بخش سلامت میباشد. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر اجرای گایدلاین شناسایی صحیح بیماران در مرکز آموزشی درمانی شهید مطهری مرودشت میباشد. روش پژوهش: این مطالعه توصیفی - تحلیلی به صورت مقطعی در ب چکیده کاملمقدمه: شناسایی اشتباه بیماران، یکی از علل ریشه‌ای خطاهای پزشکی در بخش سلامت میباشد. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر اجرای گایدلاین شناسایی صحیح بیماران در مرکز آموزشی درمانی شهید مطهری مرودشت میباشد. روش پژوهش: این مطالعه توصیفی - تحلیلی به صورت مقطعی در بهمن ماه سال 92 در مرکز آموزشی درمانی شهید مطهری مرودشت انجام شد. حجم نمونه شامل 50 نفر از پرسنل شاغل در بخشهای بستری و نوزادان بود که به روش سرشماری وارد مطالعه شدند و نظرات آنها از طریق پرسشنامه، مشتمل بر 15 سوال 5 گزینه‌ای در مقیاس لیکرت جمعآوری گردید. اعتبار پرسشنامه به روش اعتبار محتوا و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (78/0) تایید شد. دادهها با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی تجزیه و تحلیل گردید. یافتهها: عوامل موثر بر اساس بار عاملی در 5 دسته‌عوامل مربوط به سیستم با بارعاملی 709/0، پرسنل با بارعاملی 734/0، بیمار با بارعاملی 763/0، فرایند و روش کار با بارعاملی 675/0، تجهیزات و تکنولوژی با بارعاملی 823/0 طبقهبندی شدند. نتیجهگیری: ارائه خدمات ایمن، منوط به‌کاهش خطاهای شناسایی بیمار میباشد. این امر توجه مدیران بخش سلامت را به اتخاذ رویکرد مناسب جهت استقرار فرهنگ ایمنی بیمار، ایجاد فرایندهای نظارت، استقرار مدیریت خطر، تشویق در گزارش وقایع، ارتقای فرایند یادگیری و بهینهسازی تجهیزات در مراکز درمانی جهت مطابقت بیشتر با استانداردها جلب مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
117 - علل کناره‌گیری پزشکان از طرح پزشک خانواده روستائی درسال 1391
سمیه صدیقی میلاد امینی ابوالقاسم پوررضامقدمه: با توجه به اهمیت طرح پزشک خانواده در نظام سلامت و بکارگیری بهترین افراد به عنوان پزشکان خانواده در رأس تیم سلامت و کسب رضایتمندی آنان، این مطالعه در پی آن است که با بررسی علل ترک خدمت و کناره‌گیری پزشکان خانواده از این طرح بپردازد. روش پژوهش: مطالعه حاضر از نوع چکیده کاملمقدمه: با توجه به اهمیت طرح پزشک خانواده در نظام سلامت و بکارگیری بهترین افراد به عنوان پزشکان خانواده در رأس تیم سلامت و کسب رضایتمندی آنان، این مطالعه در پی آن است که با بررسی علل ترک خدمت و کناره‌گیری پزشکان خانواده از این طرح بپردازد. روش پژوهش: مطالعه حاضر از نوع مطالعات کاربردی و توصیفی - تحلیلی بوده که بر روی کلیه پزشکان خانواده شاغل در دانشگاه علوم پزشکی تهران بصورت سرشماری انجام گرفته است(N=26).روش گردآوری دادهها در این پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه که توسط پژوهشگر ضمن بررسی و مطالعات صورت گرفته تدوین گردیده است، استفاده شده که پایایی و روایی‌سنجی آن نیز انجام گردیده است (آلفا کرونباخ=96/0). دادههای خام با استفاده از نرمافزار SPSS v19در دو سطح آمار توصیفی (درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و تحلیلی (آزمون تی تک‌نمونه‌ای، آزمون تی دونمونهای و آنالیز واریانس یکراهه) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سطح معناداری در کلیه سطوح آزمون 05/0 در نظر گرفته شد. یافتهها: بر اساس نظرات و پاسخهای پزشکان خانواده در خصوص علل کناره‌گیری، میانگین نمره مولفه "مشکلات محیطی، رفاهی و آموزشی" در حدود 68/3، مولفه "مشکلات سیستمی" نمره میانگین نظرات 56/3، مشکلات اقتصادی با میانگین 36/3(به عنوان کمترین عامل موثر در کناره‌گیری)، خروجی آزمون تی پیرامون مولفه "مشکلات اداری" نیز همانند مولفه "مشکلات اقتصادی" نشان از عدم تاثیر این مولفه بر کناره گیری پزشکان از طرح را داشت و در نهایت مولفه مشکلات اجتماعی - فرهنگی با احتمال 95/0 با کسب نمره میانگین 69/3 به عنوان مهمترین عامل تأثیرگذار شناخته شدهاند. نتیجهگیری: با توجه به تأثیرگذاری مولفه اجتماعی و فرهنگی در کناره‌گیری و ترک پزشکان خانواده قدم اصلی در اجرای این طرح ملی، فرهنگ‌سازی مناسب در بین دو طرف ارائه‌دهنده و گیرنده خدمت طبق قوانین جاری کشور خواهد بود. در این امر برنامهریزی آموزشی مستمر در تمام سطوح جهت ارتقای آگاهی، نگرش و فرهنگ صحیح بهره‌مندی از خدمات پزشک خانواده لازم است تا مجری، خریدار خدمت و ارائه‌دهندگان در زمینه اطلاع‌رسانی بیشتر و آگاهی‌بخشی عمومی به روستائیان همکاری نمایند. لذا مسئولین باید در جهت ارتقاء آگاهی و ایجاد بستر فرهنگی مناسب جهت بهبود کارایی و افزایش انگیزه کاری پرسنل طرح پزشک خانواده تلاش بیشتری نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
118 - وضعیت نیازسنجی خرید دستگاه‌های پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1391
محمدرضا امیراسماعیلی مژگان امامی نادیا میرشکاری ناهید زرین صدفمقدمه: دستگاه های مختلف پزشکی در عین کمک به متخصصین، هزینه ی هنگفتی برای نظام های سلامت ایجاد کرده است. خرید دستگاه های پزشکی در بیمارستان ها با نیازسنجی قبلی، تاثیر بسزایی در کاهش هزینه ها و ارائه مطلوب خدمات بهداشتی و درمانی خواهد داشت. لذا مطالعه حاضر، به منظور بررسی چکیده کاملمقدمه: دستگاه های مختلف پزشکی در عین کمک به متخصصین، هزینه ی هنگفتی برای نظام های سلامت ایجاد کرده است. خرید دستگاه های پزشکی در بیمارستان ها با نیازسنجی قبلی، تاثیر بسزایی در کاهش هزینه ها و ارائه مطلوب خدمات بهداشتی و درمانی خواهد داشت. لذا مطالعه حاضر، به منظور بررسی وضعیت نیازسنجی خرید دستگاه های پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر، پژوهشی توصیفی است که به روش مقطعی در سال 1391 در دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام گرفت. جامعه پژوهش، 71 نفر از کارشناسان امر خرید و کاربران دستگاه های پزشکی بودند که به روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته با روایی و پایایی اثبات شده جهت گردآوری داده ها استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرمافزار آماری SPSS17 و آزمون one-sample t-test صورت پذیرفت. یافتهها: نتایج بدست آمده از آزمون تی نشان داد که مؤلفه‎های توجه به بکار‎گیری دستگاه‎های پزشکی مناسب (0.75±3.69)، توجه به عوامل فیزیکی (0.78±3.48)، توجه به اطلاعات محیط خارج (0.73±3.45) و توجه به برنامه‎ریزی دستگاه‎های پزشکی (0.69±3.18) مطلوب میباشد. اما مؤلفه توجه به مشارکت ذی‎نفعان (0.58±2.50) نامطلوب بود (‎0.05‎> p). نتیجهگیری: استفاده از رویکردی سیستماتیک و علمی در زمینه بررسی فعالیت‎ها، محیط کار و محدودیت‎های عملکردی به شناسایی نیاز کاربران به دستگاه‎های پزشکی کمک مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
119 - مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی بیمارستانهای علوم پزشکی مستقر در شهر تهران 93-92
صدیقه محمداسماعیلی نرگس جعفریمقدمه: ما در حال حاضر شاهد بکارگیری روز افزون فناوری اطلاعات در کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی، ایجاد کتابخانه‌های دیجیتال و پایگاههای اطلاعاتی هستیم. این امر مراکز را با چالشهای جدیدی مواجه ساخته که نیازمند عنایت به خطوط راهنمایی خاص و از آن جمله استاندارد بررسی وضع چکیده کاملمقدمه: ما در حال حاضر شاهد بکارگیری روز افزون فناوری اطلاعات در کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی، ایجاد کتابخانه‌های دیجیتال و پایگاههای اطلاعاتی هستیم. این امر مراکز را با چالشهای جدیدی مواجه ساخته که نیازمند عنایت به خطوط راهنمایی خاص و از آن جمله استاندارد بررسی وضعیت مدیریت خدمات فناوری اطلاعات ISO/IEC 20000:2005 است. لذا، هدف مقاله حاضر تعیین میزان همخوانی وضعیت مدیریت خدمات فناوری اطلاعات در کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی بیمارستانهای علوم پزشکی مستقر در شهر تهران با استانداردهای موجود در این زمینه و شناسایی نقاط ضعف و مشکلات موجود بوده است. روش پژوهش: روش‌شناسی پژوهش حاضر که از نوع کاربردی میباشد، پیمایشی توصیفی است. ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش، پرسشنامه استاندارد مدیریت خدمات فناوری اطلاعات (ISO/IEC 20000:2005) است که از جمله استانداردهای معتبر بررسی وضعیت مدیریت خدمات فناوری اطلاعات است و در آن 58 سوال چندگزینه‌ای در یک طیف لیکرت از بسیارکم تا بسیارزیاد قرار گرفته است. پایایی ابزار گردآوری دادهها از طریق پایلوت پرسش نامه میان 10 نفر از کتابداران پزشکی بدست آمد. ضریب الفای کرونباخ 98/. نشان از پایایی بسیار قوی ابزار است. جامعه مورد مطالعه 30 کتابخانه و مرکز اطلاع‌رسانی وابسته به بیمارستانهای علوم پزشکی مستقر در شهر تهران و 48 نفر از شاغلین بخش مدیریت فناوری اطلاعات است. در این تحقیق از نمونهگیری استفاده نشده است. دادههای جمعآوری شده با نرمافزار SPSS نسخه 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافتهها: ملاک‌های ارزیابی مدیریت خدمات فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های جامعه مورد مطالعه با استاندارد مزبور همخوانی داشته و میزان انطباق متغیرهای مورد بررسی با ملاک‌های ارزیابی در سطح متوسط میباشد. افزون بر این، به ترتیب مؤلفههای فرآیندهای کنترلی (با میانگین 00/3)، فرآیند عرضه (با میانگین 20/3)، برنامهریزی و پیادهسازی مدیریت خدمات (با میانگین 20/3)، فرآیندهای راه حلی (با میانگین 22/3)، فرآیندهای ارتباطی (با میانگین 29/3)، فرآیندهای ارائه خدمات (با میانگین 33/3) و سیستمهای مدیریتی (با میانگین 35/3) مهمترین مشکلات مدیریت خدمات فناوری اطلاعات در جامعه مورد مطالعه محسوب میشوند. نتیجهگیری: از دیدگاه پاسخگویان و شاغلین بخش مدیریت خدمات فناوری سیستمهای مدیریتی، وضعیت مدیریت خدمات فناوری اطلاعات در کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی بیمارستانهای علوم پزشکی مستقر در شهر تهران، در سطح قابل قبول قرار دارد. مع‌ذالک، توجه خاص به نواقصی نظیر فرآیندهای کنترلی، فرآیندهای عرضه و غیره به عنوان مهمترین مشکل می‌بایست مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
120 - تحلیل علل خطای اخذ شرح حال پزشکی از بیمار در مراکز اورژانس پیش بیمارستانی کردکوی
زهرا خلیلی علی صدرالهی مریم خطیر احمدیمقدمه: خطا در اخذ شرح حال پزشکی اهمیت فراوانی در کیفیت خدمات بالینی مراکز فوریتهای پزشکی دارد. با شناسایی علت ریشه‌ای ایجاد خطا میتوان اخذ شرح حال را بهبود بخشید. هدف این مطالعه تحلیل علل خطای اخذ شرح حال پزشکی از بیمار در مراکز اورژانس پیش بیمارستانی کردکوی بود. روش چکیده کاملمقدمه: خطا در اخذ شرح حال پزشکی اهمیت فراوانی در کیفیت خدمات بالینی مراکز فوریتهای پزشکی دارد. با شناسایی علت ریشه‌ای ایجاد خطا میتوان اخذ شرح حال را بهبود بخشید. هدف این مطالعه تحلیل علل خطای اخذ شرح حال پزشکی از بیمار در مراکز اورژانس پیش بیمارستانی کردکوی بود. روش پژوهش: این مطالعه توصیفی، ترکیب کمی‌کیفی بود که در سال 1393 به روش تحلیل حالات و اثرات خطا انجام شد. جامعه پژوهش 19 نفر از کارکنان مراکز فوریتهای پزشکی اورژانس کردکوی بود که به روش نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار مطالعه پرسشنامه تعیین اولویت خطا و کار برگ (Failure Mode and Effect Analysis) FMEA بود. اطلاعات پژوهش به شیوه مصاحبه گروهی و تشکیل جلسات تیم FMEA به فاصلهی زمانی هر 14 روز گردآوری شد. تجزیه و تحلیل آمار با استفاده از آمار توصیفی میانگین و درصد و تعیین عدد اولویت ریسک خط RPN (Risk Priority Number) بود که با پذیرش خطا در سطح بالای 125 اولویت‌بندى و پیشنهاد راه کار انجام شد. قابلیت اطمینان مطالعه 87.5 درصد بود. یافتهها : علل خطا در اخذ شرح حال از بیمار در 8 علت شامل فقدان دانش کافی، کمبود توانایی در ساختاربندی شرح حال، عدم توجه، ضعف ارتباط با بیمار، فقدان انگیزه، کمبود امکانات معاینه و زمان کافی، نامناسب بودن محیط دسته‌بندی شد. پس از احتساب اعداد اولویت ریسک تعداد 5 علت با ریسک بالای 125 شامل فقدان انگیزه (294 =RPN)، عدم توجه (280 =RPN)، کمبود توانایی در ساختاربندی (252 =RPN)، فقدان دانش کافی (242 =RPN)، کمبود زمان (140=RPN) شناسایی شد. علت ریشه‌ای ایجاد خطا بر حسب فراوانی مربوط به خطاهای انسانی (6 خطا)، سازمانی (5 خطا) و تجهیزات (3 خطا) بود. بیشترین علت ایجاد خطا در سه حوزه فوق مربوط به فقدان انگیزه (294 =RPN) بود. نتیجهگیری: علل مختلفی در اخذ شرح حال پزشکی با کیفیت پایین نقش دارد که خطا انسانی مهمترین علت آن بود. تامین آموزش، برنامهریزی مدون و توسعه و ارتقا وضعیت کارکنان میتواند ضمن افزایش انگیزه فعالیت، در بهبود اخذ شرح حال و ارائه سایر خدمات بالینی موثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
121 - تأثیر تسهیم دانش بر چابکی سازمانی کارکنان آموزشی و پژوهشی با نقش میانجی هوش سازمانی (مورد: دانشگاه علوم پزشکی تهران)
خدایار ابیلی یونس رومیانی مهدی صحرائی بیرانوندمقدمه: از جمله مسائلی که در راستای پیادهسازی مدیریت دانش درسازمانها وجود دارد، مسئلهی تسهیم دانش درون سازمان و بین سازمانهای متفاوت است. پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش تسهیم دانش بر چابکی سازمانی با نقش میانجی هوش سازمانی در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفته ا چکیده کاملمقدمه: از جمله مسائلی که در راستای پیادهسازی مدیریت دانش درسازمانها وجود دارد، مسئلهی تسهیم دانش درون سازمان و بین سازمانهای متفاوت است. پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش تسهیم دانش بر چابکی سازمانی با نقش میانجی هوش سازمانی در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفته است. روش پژوهش: این تحقیق از نوع توصیفی- علی و جامعه آماری آن شامل کلیه کارکنان معاونت‌های آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1393 میباشد که از بین آنها 144 نفر به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای به عنوان نمونه انتخاب شده است. در این پژوهش، به منظور جمعآوری دادهها از سه پرسشنامه، به ترتیب پرسشنامه محقق ساخته تسهیم دانش، پرسشنامه محقق ساخته چابکی سازمانی و پرسشنامه استاندارد هوش سازمانی آلبرخت (2002)، استفاده شده است، روایی صوری و محتوایی پرسشنامهها به تأیید متخصصین و پایایی آنها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 79/. ، 82/. ، و 83/. محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزارهای آماری spss و lisrel استفاده شده است. یافتهها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که ، مدل تحقیق از برازش نسبتاً مطلوبی برخوردار میباشد. همچنین پس از اجرای مدل مشخص گردید که تسهیم دانش با ضریب مسیر (77/0=γ) بر چابکی سازمان و با ضریب مسیر (64/0=γ) بر هوش سازمان تأثیر گذار بوده است. همچنین مشخص گردید که تسهیم دانش با ضریب مسیر (50/0=γ) به صورت غیر مستقیم بر چابکی سازمانی کارکنان آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران تأثیر گذر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
122 - بررسی علل انجام پزشکی تدافعی و ارائه راهکار کاهش آن از دیدگاه دستیاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1394
علی وفایی نجار علی اصغر رضایی حبیب الله اسماعیلی میترا دوگونچی الهه هوشمندمقدمه: پزشکی تدافعی، تصمیم‌گیری‌های درمان پزشکان است به منظور محدود کردن خطاهای پزشکی که میتواند عواقبی را به لحاظ کیفیت مراقبت افراد و بهرهوری از منابع محدود سلامت در پی داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی علل بروز این پدیده و ارائه راهکارهایی برای کاهش آن از دیدگاه چکیده کاملمقدمه: پزشکی تدافعی، تصمیم‌گیری‌های درمان پزشکان است به منظور محدود کردن خطاهای پزشکی که میتواند عواقبی را به لحاظ کیفیت مراقبت افراد و بهرهوری از منابع محدود سلامت در پی داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی علل بروز این پدیده و ارائه راهکارهایی برای کاهش آن از دیدگاه دستیاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد میباشد. روش: این مطالعه توصیفی - تحلیلی است که در بین تمام دستیاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 93 انجام شده است. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. دادههای پرسشنامه در نرمافزار spss20 جمعآوری گردید و با استفاده از آمارهای توصیفی و تحلیلی شامل آزمونهای کروسکال والیس و من ویتنی در سطح معنیداری 0.05 و در قسمت سوالات باز با استفاده از تحلیل محتوا آنالیز شد. یافتهها: بیشترین علت بروز پزشکی تدافعی "برای جلوگیری از مورد دادخواهی قرار گرفتن و اقدام قضایی از طرف بیماران "(2/87%) و کمترین علت انجام دادن پزشکی تدافعی نداشتن بیمه مسئولیت و جلوگیری ریسک از دست رفتن سرمایه پزشک، آموزش تدافعی عمل کردن پزشک در اقدامات درمانی تشخیصی برای بیمار (7/43%) گزارش شده است. شرکت‌کنندگان در این پژوهش 6 راهکار کلی برای کاهش پزشکی تدافعی ارائه دادند که شامل: اعمال حمایت‌های قانونی از پزشکان (46.2 درصد)، طب مبتنی بر شواهد (19.8 درصد)، ایجاد پایگاه اطلاعاتی دادههای بیمار (19.8 درصد)، آشناسازی جامعه با مفهوم پزشکی تدافعی (16.5درصد)، تقویت کار گروهی (13.2 درصد) و اصلاح شیوه برخورد با شکایات (9.9 درصد) است. نتیجهگیری: نتایج حاکی است پزشکی تدافعی در دستیاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بالا و رایج است، در این راستا ﻟﺬا ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد آﻣﻮزشﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ رﻓﻊ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه و هدایت ﺑﻪ سمت ابعاد مثبت آن به ﭘﺰﺷﻜﺎن داده ﺷﻮد. همچنین رفتارهای پزشکی تدافعی به طور قابل توجهی با اقدامات کاملا ساده کاهش مییابند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
123 - چابکی سازمان و عوامل موثر بر آن در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود
فاطمه سلطانی مهدی صانعی محمد امیری احمد خسرویمقدمه: چابکی سازمانهای بهداشتی درمانی در ارائه بموقع و تامین نیازهای مشتریان نقش بسزایی دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل موثر بر چابکی دانشگاه علوم پزشکی شاهرود انجام شد. روش پژوهش: در این مطالعه مقطعی در سال 1393 تعداد 153 نفر از کارکنان ستادی به صورت تصادفی مورد چکیده کاملمقدمه: چابکی سازمانهای بهداشتی درمانی در ارائه بموقع و تامین نیازهای مشتریان نقش بسزایی دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل موثر بر چابکی دانشگاه علوم پزشکی شاهرود انجام شد. روش پژوهش: در این مطالعه مقطعی در سال 1393 تعداد 153 نفر از کارکنان ستادی به صورت تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند و پرسشنامهای تحت وب حاوی 100سئوال را بصورت خودایفا تکمیل نمودند. دادهها با استفاده از نرمافزارهای SmartPLSو SPSS18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: 79 (6/51%) افراد را زنان تشکیل میدادند. 57 (3/37%) نفر دارای سابقه کار زیر 10 سال بودند. تفاوت معنیداری بین میانگین کلیه شاخصهای پاسخگویی، سرعت، شایستگی، انعطاف‌پذیری و چابکی در رده‌های جنس، سن، سابقه کار و تحصیلات مشاهده نشد (05/0≤P). ولی در شاخصهای پاسخگویی محقق شده (002/0=P)، سرعت محقق شده (002/0=P)، انعطاف‌پذیری محقق شده (022/0=P)، چابکی محقق شده (009/0=P) در سطوح مختلف سازمانی تفاوت معنیداری وجود داشت. همچنین برای افراد با رسته‌های شغلی مختلف تفاوت معناداری در شاخصهای سرعت محقق شده (031/0=P)، شایستگی محقق شده (018/0=P)، انعطاف‌پذیری محقق شده (043/0=P)، چابکی محقق شده (016/0=P) وجود داشت. در مدل نهایی نیز سه عامل شایستگی، پاسخگویی و سرعت در چابکی دانشگاه علوم پزشکی شاهرود نقش داشتند. نتیجهگیری: عوامل شایستگی، پاسخگویی و سرعت در چابکی دانشگاه علوم پزشکی شاهرود نقش دارند و بهبود در عوامل فوق میتواند سبب ارتقاء چابکی دانشگاه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
124 - عوامل موثر بر کارآفرین شدن دانشگاههای علوم‌پزشکی در نظام آموزش عالی ایران
جواد مقدسی معصومه کیکاوسی آرانی لیلا کیکاوسی آرانیمقدمه: فرآیند کارآفرین شدن دانشگاهها به منظور تضمین توسعه دانشگاه و جامعه اجتناب‌ناپذیر است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر در کارآفرین شدن دانشگاههای علوم پزشکی در نظام آموزش عالی ایران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی - پیمایشی بود. جامعه آماری شام چکیده کاملمقدمه: فرآیند کارآفرین شدن دانشگاهها به منظور تضمین توسعه دانشگاه و جامعه اجتناب‌ناپذیر است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر در کارآفرین شدن دانشگاههای علوم پزشکی در نظام آموزش عالی ایران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی - پیمایشی بود. جامعه آماری شامل صاحبان فرآیند کارآفرینی در دانشگاههای علوم پزشکی کشور در سالهای 94-1393 بود (497=N). نمونه آماری، بر اساس جدول مورگان 217 نفر بود که به شیوه نمونهگیری طبقهای انتخاب شدند. به منظور گردآوری دادهها از پرسشنامه پژوهشگر ساخته با ضریب آلفای کرونباخ 93/0 استفاده شد. دادههای آماری پس از گردآوری با روش تحلیل عاملی اکتشافی تحلیل گردید. یافتهها: از دیدگاه صاحبان فرآیند 9 عامل در کارآفرین شدن دانشگاهها موثرند که در مجموع 658/54 درصد از کل واریانس دادهها را تبیین می‌نمود. بیشترین قدرت تبیین معادل 08/12 درصد از کل واریانس دادهها مربوط به عامل اول (مد نظر قرار دادن کارآفرینی به عنوان اولویت استراتژیک دانشگاه) و کمترین قدرت تبیین معادل 934/1درصد از کل واریانس دادهها مربوط به عامل نهم (برنامهریزی درسی دانشگاهی) بود. نتیجهگیری:کارآفرین شدن دانشگاههای علوم پزشکی نیاز به برنامهریزی و مدیریت عوامل شناسایی شده به خصوص در زمینه اولویت‌های استراتژیک دارد.مقدمه: فرآیند کارآفرین شدن دانشگاهها به منظور تضمین توسعه دانشگاه و جامعه اجتناب ناپذیر است. پژوهش حاضربا هدف شناسایی عوامل موثر در کارآفرین شدن دانشگاههای علوم پزشکی در نظام آموزش عالی ایران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی_ پیمایشی بود. جامعه آماری شامل صاحبان فرآیند کارآفرینی در دانشگاههای علوم پزشکی کشور در سالهای 94-1393 بود(497=N). نمونه آماری، بر اساس جدول مورگان 217 نفر بود که به شیوه نمونهگیری طبقهای انتخاب شدند. به منظور گردآوری دادهها از پرسشنامه پژوهشگرساخته با ضریب آلفای کرونباخ 93/0 استفاده شد. دادههای آماری پس از گردآوری با روش تحلیل‌عاملی‌اکتشافی تحلیل گردید. یافته ها: از دیدگاه صاحبان فرآیند 9 عامل در کارآفرین شدن دانشگاهها موثرند که در مجموع 658/54 درصد از کل واریانس دادهها را تبیین می‌نمود. بیشترین قدرت تبیین معادل 08/12 درصد از کل واریانس دادهها مربوط به عامل اول (مدنظر قرار دادن کارآفرینی به عنوان اولویت استراتژیک دانشگاه)و کمترین قدرت تبیین معادل 934/1درصد از کل واریانس دادهها مربوط به عامل نهم (برنامهریزی درسی دانشگاهی) بود. نتیجه گیری:کارآفرین شدن دانشگاه های علوم پزشکی نیاز به برنامه ریزی و مدیریت عوامل شناسایی شده به خصوص در زمینه اولویت های استراتژیک دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
125 - رابطه جو سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران
عباس سالاروند حسین درگاهی سجاد اله دادی گلسا شهاممقدمه: رفتار شهروندی سازمانی کارکنان، پیامدهای مهمی برای سازمانها به همراه دارد. بروز این رفتارها میتواند سبب افزایش عملکرد و کارایی سازمانی شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین جو سازمانیو رفتار شهروندی سازمانی بین کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده ا چکیده کاملمقدمه: رفتار شهروندی سازمانی کارکنان، پیامدهای مهمی برای سازمانها به همراه دارد. بروز این رفتارها میتواند سبب افزایش عملکرد و کارایی سازمانی شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین جو سازمانیو رفتار شهروندی سازمانی بین کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی بود که بطور مقطعی در سال 1393 انجام شد. ابزارهای گردآوری دادهها شامل پرسشنامههای جو سازمانی لایل ساسمن و سام دیپ (1989)، و رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران (1987) به همراه ویژگیهای دموگرافیک کارکنان بود. جهت کسب اعتبار علمی‌پرسش نامههای مزبور از روش روایی محتوایی با CVI بالاتر از 8/0 و برای پایایی آن ها از روش آزمون-بازآزمون و تعیین آماره ضریب همبستگی برابر 95/0 برای جو سازمانی و 79/0 برای رفتار شهروندی سازمانی استفاده شد. بر اساس فرمول کوکران تعداد 313 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و در نهایت تعداد 241 پرسشنامه بصورت کامل در اختیار پژوهشگر قرار گرفت. جهت تحلیل آماری از نرمافزار Spss استفاده شد و برای تحلیل رابطه بین متغیرها از آزمونهای پیرسون، اسپیرمن، تی و آنوا بهرهبرداری لازم به عمل آمد. میزان رعایت رفتار شهروندی سازمانی کارکنان بالاتر از حد میانگین و بیش از نیمی‌از آنها از جو سازمانی موجود رضایت دارند. یافتهها: بین جو سازمانی با رفتار شهروندی و تمامی‌ابعاد آن رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. هم چنین جو سازمانی به میزان 14% بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیرگذار بود. نتیجهگیری: استقرار جو مناسب و مورد رضایت کارکنان بر فضای سازمانها موجب بروز رفتارهای فرانقش و خود جوش از سوی کارکنان خواهد شد که در نهایت میتواند در موفقیت سازمانها تاثیرگذار باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
126 - تبیین نقش بودجه مشارکتی در رضایت شغلی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان فارس
غلامحسین مهدوی امیر سروستانیمقدمه: تدوین بودجه بر اساس مشارکت کارکنان از جمله راهکارهایی است که میتواند منجر به تهیه دقیقتر بودجه شده و احساس مثبت کارکنان سازمان را نیز در پی داشته باشد. در این پژوهش تأثیر مشارکت در تهیه بودجه بر رضایت شغلی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی است چکیده کاملمقدمه: تدوین بودجه بر اساس مشارکت کارکنان از جمله راهکارهایی است که میتواند منجر به تهیه دقیقتر بودجه شده و احساس مثبت کارکنان سازمان را نیز در پی داشته باشد. در این پژوهش تأثیر مشارکت در تهیه بودجه بر رضایت شغلی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان فارس بررسی میشود. روش پژوهش: روش پژوهش مورد استفاده توصیفی همبستگی، از نوع نظرسنجی است که از لحاظ زمانی یک پژوهش مقطعی به حساب میآید. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد میلانی و پرسشنامه استاندارد شاخص توصیف شغل اسمیت، کندال و هالین استفاده شدهاست. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه کارکنان بخش اداری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان فارس تشکیل میدهند. نمونه آماری پژوهش با استفاده از فرمول کوکران، 291 نفر به دست آمد. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از روش آماری رگرسیون و نرمافزار SPSS استفاده شد. یافتهها: بر اساس نتایج برازش رگرسیون، ضریب تعیین تعدیل شده برابر با 376/0 است و میتوان 6/37 درصد از تغییرات متغیر رضایت شغلی را از روی متغیر مشارکت در بودجه پیشبینی کرد. همچنین یافتهها بیانگر آن است که متغیر مشارکت در تهیه بودجه (7.476t = و 000/0 p =) تاثیری مثبت و معنادار بر رضایت شغلی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان فارس دارد. نتیجهگیری: مشارکت کارکنان در تهیه بودجه بر رضایت شغلی آنان موثر است و این نتیجه در فرآیند بودجهریزی باید مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
127 - بررسی شکاف کیفیت خدمات از دیدگاه بیماران بستری در بیمارستانهای دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران
فرهاد ادهمی مقدم محمد صاحب الزمانی معصومه روح افزامقدمه: توسعه روز افزون کیفیت‌گرایی و مشتری‌محوری در خدمات بهداشتی، از طریق بازخورد مداوم انتظارات بیماران و بهبود مستمر نحوه ارائه خدمات میسر میشود. ارزیابی کیفیت خدمات بیمارستانی از دیدگاه بیمار یک شاخص و راهنمای عینی ارزشمند در اختیار مدیران و برنامه‌ریزان امر مراقبت چکیده کاملمقدمه: توسعه روز افزون کیفیت‌گرایی و مشتری‌محوری در خدمات بهداشتی، از طریق بازخورد مداوم انتظارات بیماران و بهبود مستمر نحوه ارائه خدمات میسر میشود. ارزیابی کیفیت خدمات بیمارستانی از دیدگاه بیمار یک شاخص و راهنمای عینی ارزشمند در اختیار مدیران و برنامه‌ریزان امر مراقبت و درمان قرار میدهد. روش پژوهش: این پژوهش، توصیفی - همبستگی برروی 405 نفر از بیماران بستری در سه بیمارستان وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شده بودند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامهای مشتمل بر دو بخش مشخصات دموگرافیک و سوالات سنجش کیفیت خدمات (سروکوال) بود. یافتهها: بیشترین میانگین کیفیت خدمات بیمارستانی در قسمت ادراکات، مربوط به بعد اطمینان با میانگین 17/5 و کمترین درصد مربوط به بعد ملموس بودن با میانگین 12/84 بود. بیشترین میانگین کیفیت خدمات بیمارستانی در قسمت انتظارات، مربوط به بعد همدلی با میانگین 21/12 و کمترین درصد مربوط به بعد ملموس بودن با میانگین 17/23 بود. شکاف بین ادراکات و انتظارات بیماران در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران برابر با 19/19- واحد بود. کمترین شکاف با 52/2- واحد مربوط به بُعد تضمین خدمات و بیشترین شکاف با 4/6- واحد مربوط به بُعد انتظار همدلی بود. نتیجهگیری: برای ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی درمانی برقراری توازن بین انتظارات بیماران و ارائه‌دهندگان این خدمات ضروری است .کنترل مناسب کیفیت راهی برای کاستن از شکاف کیفیت میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
128 - بررسی رابطه عجین شدن با شغل با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بجنورد
مرضیه لنگری محبوبه سلیمانپور عمران بهرنگ اسماعیلی شادمقدمه: یکی از عوامل موثر بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی، عجین شدن کارکنان با شغل است؛ افرادی که با شغل خود عجین میشوند، از شغل خود رضایت بیشتری داشته و نسبت به سازمان خود تعهد بالایی ابراز میکنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه عجین شدن با کار و رفتار شهروندی سازمانی ک چکیده کاملمقدمه: یکی از عوامل موثر بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی، عجین شدن کارکنان با شغل است؛ افرادی که با شغل خود عجین میشوند، از شغل خود رضایت بیشتری داشته و نسبت به سازمان خود تعهد بالایی ابراز میکنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه عجین شدن با کار و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بجنورد میباشد. روش پژوهش: از لحاظ هدف، کاربردی و به روش توصیفی و از نوع همبستگی میباشد. جامعه آماری، کلیه کارکنان دانشکده‌های علوم پزشکی بجنورد به تعداد 120 نفر بود که 90 نفر بر اساس جدول مورگان به روش تصادفی طبقهای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، برای رفتار شهروندی سازمانی، پرسشنامه اورگان و برای سنجش عجین شدن با کار پرسشنامه کنجر و لداهل میباشد. پایایی به کمک ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامهها به ترتیب مقادیر 71/0 و 71/0 بدست آمد. دادهها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی روابط بین فرضیات و رگرسیون به کمک نرم افزار spss 20تحلیل گردید. یافتهها: نتایج نشان داد بین ابعاد عجین شدن با کار (مشارکت کارکنان، تعهد سازمانی و درگیری شغلی) با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان علوم پزشکی بجنورد رابطه مثبت وجود دارد. ضریب همبستگی 433/0 بیانگر همبستگی مستقیم نسبتا قوی متغیرها میباشد. نتیجهگیری: عجین شدن شغلی رابطه معناداری با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دارد بر این اساس مدیران با طراحی مناسب ابعاد ساختاری و محتوایی سازمان،زمینه عجین شدن بیشتر کارکنان با شغل خود را فراهم آورند تا رفتارهای شهروندی سازمانی بیشتر بروز نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
129 - تاثیر طرح تحول سلامت بر توزیع نیروی انسانی در بیمارستانهای منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران
گلسا شهام علی کمیلی ایروان مسعودی اصلمقدمه: با اجرای طرح تحول سلامت، انتظار میرود میزان مراجعه بیماران به بیمارستانهای دانشگاهی و شاخصهای عملکردی تغییر یابد. بنابراین بیمارستانها نیاز نیروی انسانی خود را بیشتر لمس نموده و در جهت رفع ان اقدام می‌نمایند. لذا پژوهش حاضر با تعیین تغییرات در شاخصهای عملکرد چکیده کاملمقدمه: با اجرای طرح تحول سلامت، انتظار میرود میزان مراجعه بیماران به بیمارستانهای دانشگاهی و شاخصهای عملکردی تغییر یابد. بنابراین بیمارستانها نیاز نیروی انسانی خود را بیشتر لمس نموده و در جهت رفع ان اقدام می‌نمایند. لذا پژوهش حاضر با تعیین تغییرات در شاخصهای عملکردی قبل و بعد از طرح تحول سلامت، و ارتباط این تغییرات با توزیع نیروی انسانی در بیمارستانها انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی بود و جامعه آماری را منابع اطلاعاتی موجود در بیمارستانهای منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل می‌داد. ابزار گردآوری دادهها فرم جمعآوری اطلاعات بود و نتایج با استفاده از نرمافزارExcel ، Spss و آزمونهای همبستگی پیرسون و تی زوج دو نمونهای تحلیل گردید. یافتهها:در این مطالعه، شاخصهای عملکردی باتوزیع نیروی انسانی در بعد از اجرای طرح تحول سلامت رابطه معنادار داشت و در بررسی وضعیت کمبود نیروی انسانی قبل و بعد از اجرای طرح، نتایج نشان داد که طرح تحول سلامت بصورت معنیداری بر کاهش کمبود نیروی انسانی موثر بوده و این تاثیر تنها در پیراپزشکان که شامل کادر اتاق عمل، علوم آزمایشگاهی و رادیولوژی بیمارستانها بود مشاهده نشد. نتیجهگیری: نتایج بیانگر افزایش ارائه خدمات در سطوح نیروی انسانی بوده و در گروه پرستاری کمبود بیشتری وجود داشت. بنابراین طرح تحول بر وضعیت نیروی انسانی بیمارستانها تاثیر داشته و با بالارفتن شاخصهای عملکردی، نیروی انسانی بیشتر بکار گرفته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
130 - بررسی نظام‌مند سیمای شکایات درمانی در بیمارستانهای کشور از سال 85 تا 95
دامون گرجی علی وفایی نجار رقیه استاجی الهه هوشمندمقدمه: ﺷﻜﺎﻳات درمانی، اﺑﺮاز ﻧﺎرﺿـﺎﻳﺘﻲ از سوی بیمار، خانواده و یا همراهان آنان اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ ﭘﺎسخ‌گوﻳﻲ و رﺳﻴﺪﮔﻲ دارد. این تحقیق به منظور دستیابی به سیمای شکایات درمانی کشور در دهه اخیر انجام شده است. روش پژوهش: در این مطالعه مرور سیستماتیک، با جستجوی کلمات کلیدی در چکیده کاملمقدمه: ﺷﻜﺎﻳات درمانی، اﺑﺮاز ﻧﺎرﺿـﺎﻳﺘﻲ از سوی بیمار، خانواده و یا همراهان آنان اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ ﭘﺎسخ‌گوﻳﻲ و رﺳﻴﺪﮔﻲ دارد. این تحقیق به منظور دستیابی به سیمای شکایات درمانی کشور در دهه اخیر انجام شده است. روش پژوهش: در این مطالعه مرور سیستماتیک، با جستجوی کلمات کلیدی در 6 پایگاه علمی و کمک گرفتن از موتور جستجوگر Google اقدام به جستجوی مقالات ارائه شده در زمینه شکایات درمانی کشور در بازه زمانی سال 1385 تا 1395 گردید. حاصل این جستجو 1270 مقاله فارسی و انگلیسی بود. سپس تیم پژوهش با مطالعه عنوان و چکیده مقالات، 1120 مقاله غیر مرتبط و فاقد متن کامل را حذف کرد. در گام بعدی با مطالعه متن کامل، 131مقاله تکراری و غیرمرتبط کامل با موضوع حذف گردید. در نهایت تیم پژوهش به 19 مقاله کاملا مرتبط با موضوع تحقیق دست پیدا کرد. یافتهها: به طور کلی بر طبق یک الگوی مشخص بیشترین درصد شکایات از رفتار نامناسب کادر درمانی و کمترین آن مربوط به هزینهها بود. بیش از 60 درصد شکایات مربوط به بازه زمانی سالهای 1390 تا 1392 بود. تمامی‌شکایات و مقالات ثبت شده مربوط به مراکز درمانی و بیمارستانهای وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. نتیجهگیری: عزم و اراده جدی از طرف متولیان امر سلامت در خصوص کاربرد شکایات به عنوان ابزاری جهت بهبود کیفیت میتواند تاثیر به سزایی در بهرهگیری از این منبع عظیم و ارزشمند اطلاعاتی در حفظ و ارتقاء سلامت جامعه داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
131 - ارائه و آزمون الگویی برای تبیین تقاضای القایی پزشک در ایران
ابوالقاسم گل خندان الهام فتح اللهیمقدمه: بر اساس فرضیه تقاضای القایی پزشک، تقاضای مراقبتهای بهداشتی ممکن است به‌دلیل اطلاعات نامتقارن در بازار سلامت، تحت تأثیر رفتارهای عرضه‌کنندگان سلامت قرار گیرد. این مطالعه فرض میکند که ابتدا با افزایش تعداد پزشک، به‌دلیل افزایش عرضه سلامت، مخارج سلامت کاهش مییابد چکیده کاملمقدمه: بر اساس فرضیه تقاضای القایی پزشک، تقاضای مراقبتهای بهداشتی ممکن است به‌دلیل اطلاعات نامتقارن در بازار سلامت، تحت تأثیر رفتارهای عرضه‌کنندگان سلامت قرار گیرد. این مطالعه فرض میکند که ابتدا با افزایش تعداد پزشک، به‌دلیل افزایش عرضه سلامت، مخارج سلامت کاهش مییابد. اما، با رسیدن تعداد پزشک به یک سطح مشخص به نام سطح آستانه، به‌دلیل برقراری فرضیه تقاضای القایی پزشک، رقابت بین پزشکان، منجر به افزایش مخارج سلامت میشود. لذا، هدف اصلی این مطالعه بررسی فرضیه U شکل بین تعداد پزشک و مخارج سلامت در ایران است. روش پژوهش: این مطالعه با استفاده از دادههای سری زمانی 1392-1350، به بررسی رابطهی غیرخطی محتمل بین سرانه‌ی مخارج سلامت (متغیر وابسته)، سرانه‌ی پزشک (متغیر مستقل) و نرخ مرگ و میر (متغیر کنترل) پرداخته است. به این منظور از مدل رگرسیون انتقال ملایم لاجستیک (LSTR) استفاده شده است. همچنین، تحلیل دادهها به کمک نرمافزارهای، EXCEL، EVIEWS و JMALTI انجام شده است. یافتهها: نتایج حاصل از برآورد مدل LSTR، ضمن تأیید تأثیر غیرخطی سرانه‌ی پزشک بر سرانه‌ی مخارج سلامت، نشان داده که سرانه‌ی پزشک به‌ازای هر 10000 نفر جمعیت، در قالب یک ساختار دو رژیمی با مقدار آستانه‌ای 24/12، بر سرانه‌ی مخارج سلامت در ایران اثر گذاشته است. به‌گونه‌ای که سرانه‌ی پزشک در رژیم اول، تأثیر منفی بر سرانه‌ی مخارج سلامت داشته است. اما در رژیم دوم این اثرگذاری مثبت میباشد. لذا فرضیه اثرگذاری U شکل سرانه‌ی پزشک بر سرانه‌ی مخارج سلامت در ایران رد نمی‌شود. نتیجهگیری: با توجه به اینکه در حال حاضر در ایران سرانه‌ی پزشک به ازای هر 10000 نفر جمعیت، بیشتر از مقدار آستانه‌ای است، کشور در رژیم دوم قرار گرفته است. بر این اساس، اتخاذ سیاستهای مناسب به منظور جلوگیری از القای تقاضا توسط پزشکان، ضروری به نظر میرسد. مقدمه: این مطالعه فرض میکند که ابتدا با افزایش تعداد پزشک، به‌دلیل افزایش عرضه سلامت، مخارج سلامت کاهش مییابد. اما، با رسیدن تعداد پزشک به یک سطح مشخص به نام سطح آستانه، به‌دلیل برقراری فرضیه تقاضای القایی پزشک، رقابت بین پزشکان، منجر به افزایش مخارج سلامت میشود. لذا، هدف اصلی این مطالعه بررسی فرضیه U شکل بین تعداد پزشک و مخارج سلامت در ایران است.روش پژوهش: این مطالعه با استفاده از دادههای سری زمانی 1392-1350، به بررسی رابطهی غیرخطی محتمل بین سرانه‌ی مخارج سلامت (متغیر وابسته)، سرانه‌ی پزشک (متغیر مستقل) و نرخ مرگ‌ومیر (متغیر کنترل) پرداخته است. به این منظور از مدل رگرسیون انتقال ملایم لاجستیک (LSTR) استفاده شده است. همچنین، تحلیل دادهها به کمک نرمافزارهای، EXCEL، EVIEWS و JMALTI انجام شده است.یافتهها: نتایج حاصل از برآورد مدل LSTR، ضمن تأیید تأثیر غیرخطی سرانه‌ی پزشک بر سرانه‌ی مخارج سلامت، نشان داده که سرانه‌ی پزشک به‌ازای هر 10000 نفر جمعیت، در قالب یک ساختار دو رژیمی با مقدار آستانه‌ای 24/12، بر سرانه‌ی مخارج سلامت در ایران اثر گذاشته است. به‌گونه‌ای که سرانه‌ی پزشک در رژیم اول، تأثیر منفی بر سرانه‌ی مخارج سلامت داشته است (عدم تأیید فرضیه تقاضای القایی)؛ اما در رژیم دوم این اثرگذاری مثبت میباشد (تأیید فرضیه تقاضای القایی). نتیجهگیری: با توجه به اینکه در حال حاضر در ایران سرانه‌ی پزشک به‌ازای هر 10000 نفر جمعیت، بیشتر از مقدار آستانه‌ای است، کشور در رژیم دوم قرار گرفته است. بر این اساس، اتخاذ سیاستهای مناسب بهمنظور جلوگیری از القای تقاضا توسط پزشکان، ضروری به‌نظر میرسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
132 - کیفیت خدمات پزشکان عمومی طرف قرارداد سازمان بیمه سلامت از دیدگاه بیماران در شهر تهران
ابراهیم جعفری پویان اعظم السادات ریوندیمقدمه: ارتقاء کیفیت خدمات انتظار میرود که در بهبود بیماران، ایجاد رضایت در آنان و جلوگیری از مراجعات تکراری به مراکز درمانی و همچنین کاهش هزینهها به جامعه بسیار مؤثر است. کیفیت بنابراین میتواند برای سازمانهای خریدار خدمت مثل بیمه‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار چکیده کاملمقدمه: ارتقاء کیفیت خدمات انتظار میرود که در بهبود بیماران، ایجاد رضایت در آنان و جلوگیری از مراجعات تکراری به مراکز درمانی و همچنین کاهش هزینهها به جامعه بسیار مؤثر است. کیفیت بنابراین میتواند برای سازمانهای خریدار خدمت مثل بیمه‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار باشد. هدف این پژوهش بررسی کیفیت خدمات پزشکان عمومی طرف قرارداد سازمان بیمه سلامت از دیدگاه بیماران است. روش پژوهش: در این مطالعه مقطعی دیدگاههای 394 نفر از بیماران مراجعه‌کننده به مطب‌ها در مورد کیفیت خدمات با پرسشنامه محقق ساخته مورد سنجش قرار گرفت. روایی و پایایی ابزار بترتیب با استفاده از نظرات خبرگان و آلفای کرونباخ (88/0=α) ارزیابی و تایید گردید. از آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی نرمافزار SPSS برای تحلیل و گزارش نتایج استفاده گردید. یافتهها: نمره کل مربوط به برداشت مراجعین از کیفیت خدمات مطب‌ها حدود 78 درصد و نمره کل انتظارات آنها 81.8 درصد بود که نشاندهنده یک شکاف نسبی معنادار بین ادراک و انتظار آنها از کیفیت خدمات مطب‌ها بود (0/001 <p). میزان این شکاف در ابعاد مختلف کیفیت خدمات پزشکان متفاوت بدست آمد. نتیجهگیری: بطور کلی وجود شکاف بین انتظار و ادراک افراد از یک خدمت نیاز به بهبود کیفیت را مطرح مینماید. هر چند شکاف محدود نیز میتواند برای تصمیم‌گیرندگان نگران‌کننده باشد که باید همزمان با بهبود کیفیت به آموزش و توانمندسازی خدمت گیرندگان نیز توجه نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
133 - بررسی میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
رضا مرادی فهیمه ربانی خواه کیومرث چلونگر هیوا میرزایی مریم شیروانیمقدمه: در حال حاضر با توجه به بحران عظیم بیکاری که فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با آن روبرو هستند، ایجاد سیاست‌هایی در جهت اشتغالزایی و توسعه کارآفرینی از جمله رسالتهای اصلی نظام آموزش عالی کشور میباشد. از طرفی شرط لازم برای توسعه کارآفرینی، برخورداری دانشجویان از روحیه ک چکیده کاملمقدمه: در حال حاضر با توجه به بحران عظیم بیکاری که فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با آن روبرو هستند، ایجاد سیاست‌هایی در جهت اشتغالزایی و توسعه کارآفرینی از جمله رسالتهای اصلی نظام آموزش عالی کشور میباشد. از طرفی شرط لازم برای توسعه کارآفرینی، برخورداری دانشجویان از روحیه کارآفرینی است. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت روحیه کارآفرینی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام گردید. روش پژوهش: مطالعه حاضر از نوع مطالعات توصیفی مقطعی است که در آن 78 نفر از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی‌ارشد رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1394 به صورت سرشماری انتخاب شدند. ابزارجمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامهای روا و پایا شامل 50 سوال مربوط به سنجش روحیه کارآفرینی با مقیاس لیکرت 5 درجه‌ای بود. تجزیه و تحلیل دادهها نیز با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون t تک نمونهای،t مستقل، انالیز واریانس) انجام گرفت. یافتهها: یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که میانگین نمره روحیه کارآفرینی دانشجویان بالاتر از حد متوسط (3) است (0/42±0/70). همچنین میانگین و انحراف معیار نمرات در حیطه‌های ریسک‌پذیری، استقلال‌طلبی، کنترل درونی، توفیق‌طلبی و خلاقیت به ترتیب 0/59±3/35، 0/60±3/76، 0/56±3/75، 0/47±4/02، 0/54±3/62 بود. میانگین نمره کارآفرینی برحسب جنسیت، وضعیت تاهل و وضعیت اقتصادی اختلاف آماری معنادار داشت درحالیکه میانگین نمره کارآفرینی و تمام حیطه‌های آن برحسب مقطع و ترم تحصیلی تفاوت آماری معناداری نداشت. نتیجهگیری: میانگین بالاتر از حد متوسط روحیه کارآفرینی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان میتواند اجرا و پیشبرد برنامههای مربوط به توسعه و آموزشهای کارآفرینی را میسر سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
134 - بررسی امنیت شغلی و ادراک حمایت سازمانی در پیشبینی بهرهوری کارکنان قراردادی دانشگاه علوم پزشکی خرم آباد
بهارک شیرزاد کبریا لیلا نصرتیمقدمه: اهمیت بهرهوری کارکنان در سازمانها بخش انکار ناپذیر در حوزه مدیریت سازمان میباشد. بهرهوری بالا، موجب بالا رفتن سطح زندگی و رفاه اجتماعی از راه درآمد واقعی، رقابت ملی و کیفیت زندگی میشود. از اینرو بررسی عواملی که میتوانند این بهرهوری را در سازمان پیشبینی کن چکیده کاملمقدمه: اهمیت بهرهوری کارکنان در سازمانها بخش انکار ناپذیر در حوزه مدیریت سازمان میباشد. بهرهوری بالا، موجب بالا رفتن سطح زندگی و رفاه اجتماعی از راه درآمد واقعی، رقابت ملی و کیفیت زندگی میشود. از اینرو بررسی عواملی که میتوانند این بهرهوری را در سازمان پیشبینی کنند ضروری به نظر میرسد. روش پژوهش: این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی پیمایشی و از شاخه همبستگی میباشد. جامعه آماری آن جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کارکنان قراردادی دانشگاه علوم پزشکی خرم آباد میباشد. با استفاده از جدول مورگان 196 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شده و این تعداد به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای از جامعه آماری انتخاب شده اند. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه میباشد. برای تحلیل دادهها از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. یافتهها: ضریب همبستگی امنیت شغلی و بهرهوری کارکنان قراردادی برابر 0/25 =r میباشد که در سطح 0/001 معنادار میباشد. همچنین ضریب همبستگی ادراک حمایت سازمانی و بهرهوری کارکنان قراردادی برابر 38/0 =r میباشد که در سطح 001/0 معنادار میباشد. امنیت شغلی و ادراک حمایت سازمانی قدرت پیشبینی بهرهوری کارکنان قراردادی را دارند (19/95=F و 0/001>P) و متغیر پیش بین امنیت شغلی با بتای (0/16=b) و ادراک حمایت سازمانی با بتای (0/33=b) قدرت دارند که بهرهوری کارکنان قراردادی را پیشبینی کنند. نتیجهگیری: امنیت شغلی از جمله عوامل بهداشتی است و تامین آن از سوی سازمان باعث ادامه خدمت میشود، لذا ارضای آن در روابط شغلی موجب خشنودی شغلی و در نتیجه عملکرد اثربخش همراه با کارایی و بهرهوری مناسب میشود. حمایت سازمانی ادراک شده زمینه مطلوب شغلی را فراهم می‌آورد و با درک حمایت سازمان روابط متقابل و محکمی بین سازمان و افراد ایجاد میشود. همچنین مشخص شد هر سازمانی برای افزایش بهرهوری نیازمند احساس امنیت در شغل و درک حمایت سازمانی میباشد تا بتواند از بهرهوری بالایی برخوردار باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
135 - بررسی تأثیر مؤلفههای مدیریت دانش بر میزان اعتماد کارکنان به فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی مشهد (1394)
سعید خیاط مقدم اسماعیل زمانی بیدختی ابوالفضل منصوری کیا محبوبه اسدی مریم زارع حسینیمقدمه: در سالهای اخیر، سازمانها به دلیل افزایش رقابت در محیط کسب و کار، بکارگیری اطلاعات و دانش را در سرلوحه امور خود قرار داده‌اند تا از این طریق بتوانند به مزیت رقابتی دست یابند و در دنیای تجاری و رقابتی حضور مستمر و پایداری داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثی چکیده کاملمقدمه: در سالهای اخیر، سازمانها به دلیل افزایش رقابت در محیط کسب و کار، بکارگیری اطلاعات و دانش را در سرلوحه امور خود قرار داده‌اند تا از این طریق بتوانند به مزیت رقابتی دست یابند و در دنیای تجاری و رقابتی حضور مستمر و پایداری داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مؤلفههای مدیریت دانش بر میزان اعتماد به فناوری اطلاعات در بین کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام گرفت. روش پژوهش: این مطالعه توصیفی به صورت مقطعی از دی تا بهمن 1394 انجام شد. نمونهگیری به صورت خوشهای انجام گرفت و در هر رسته شغلی نمونهها به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود. روایی و پایایی پرسشنامه مذکور تأیید شد. دادهها با استفاده از نرمافزار spss نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: در پژوهش حاضر600 نفر مورد بررسی قرار گرفتند که 46.8 درصد را مردان و 53.2 درصد دیگر را زنان تشکیل میدادند. نمره کلی مدیریت دانش و میزان اعتماد به فناوری اطلاعات در بین کارکنان به ترتیب0.67±3.23و 0.86±3.24بود. همبستگی مستقیم متوسط بین مؤلفههای مدیریت دانش و میزان اعتماد کارکنان به فناوری اطلاعات وجود دارد (p-value≤0.001,r=0.407). نتیجهگیری: مؤلفههای مدیریت دانش بر میزان اعتماد کارکنان به فناوری اطلاعات تأثیر مستقیمی‌دارد. لذا ضروری است تا مدیران سازمانهای درمانی جهت موفق بودن در رسالت سازمانی خود، به ارتقاء دانش کارکنان، استفاده بیشتر از فناوری اطلاعات و ایجاد یک فرهنگ آکنده از اعتماد در میان کارکنان توجه نمایند. زمینه و هدف: در سالهای اخیر، سازمان ها به دلیل افزایش رقابت در محیط کسب و کار، بکارگیری اطلاعات و دانش را در سرلوحه امور خود قرار داده اند تا از این طریق بتوانند به مزیت رقابتی دست یابند و در دنیای تجاری و رقابتی حضور مستمر و پایداری داشته باشند.پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مؤلفه های مدیریت دانش بر میزان اعتماد به فناوری اطلاعات در بین کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام گرفت.روش بررسی: این مطالعه توصیفی به صورت مقطعی از دی تا بهمن 1394 انجام شد.نمونه گیری به صورت خوشه ای انجام گرفت و در هر رسته شغلی نمونه ها به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند.ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود. روایی و پایایی پرسشنامه مذکور تأیید شد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در پژوهش حاضر600 نفر مورد بررسی قرار گرفتند که 46.8 درصد را مردان و 53.2 درصد دیگر را زنان تشکیل می دادند.نمره کلی مدیریت دانش و میزان اعتماد به فناوری اطلاعات در بین کارکنان به ترتیب0.67±3.23و 0.86±3.24بود.همبستگی مستقیم متوسط بین مؤلفه های مدیریت دانش و میزان اعتماد کارکنان به فناوری اطلاعات وجود دارد(p-value≤0.001,r=0.407).نتیجه گیری: مؤلفه های مدیریت دانش بر میزان اعتماد کارکنان به فناوری اطلاعات تأثیر مستقیمی دارد.لذا ضروری است تا مدیران سازمان های درمانی جهت موفق بودن در رسالت سازمانی خود، به ارتقاء دانش کارکنان، استفاده بیشتر از فناوری اطلاعات و ایجاد یک فرهنگ آکنده از اعتماد در میان کارکنان توجه نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
136 - تأثیرعوامل انسانی و فنی بر استقرار بودجهریزی عملیاتی در دانشگاههای علوم پزشکی
اسفندیار دشمن زیاری محمد صادق ضیایی سپیده ضمیریمقدمه: بودجه از دیرباز به عنوان یکی از فنون و روشهای موثر برای نیل به اهداف سازمانها مطرح بوده است. بودجه یک برنامه مالی است که با پیش بینی درآمدها و برآورد هزینه ها رسیدن به اهداف سازمان را در مدت زمان مشخص تسهیل میکند. بودجهریزی عملیاتی، نوعی نظام برنامهریزی است چکیده کاملمقدمه: بودجه از دیرباز به عنوان یکی از فنون و روشهای موثر برای نیل به اهداف سازمانها مطرح بوده است. بودجه یک برنامه مالی است که با پیش بینی درآمدها و برآورد هزینه ها رسیدن به اهداف سازمان را در مدت زمان مشخص تسهیل میکند. بودجهریزی عملیاتی، نوعی نظام برنامهریزی است که بر رابطه بودجه صرف شده و نتایج مورد انتظار تأکید دارد. بحث اجرای بودجهریزی عملیاتی همزمان با سایر سازمانها در دانشگاههای علوم پزشکی کشور نیز مطرح بوده است. متاسفانه پس از گذشت چند سال استقرار آن تنها در حد حرف و وعده باقی مانده است. عوامل متعددی می تواند بر استقرار این شیوه بودجهریزی تاثیر داشته باشد. از جمله عوامل مورد غفلت قرار گرفته دو عامل انسانی و فنی می باشد که این تحقیق بنا دارد میزان تاثیر آنها را مشخص نماید. روش پژوهش: روش پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، نوع پژوهش توصیفی و روش پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش؛ کلیه مدیران و کارشناسان مالی دانشگاه علوم پزشکی تهران به تعداد 92 بوده است. روش نمونهگیری سرشماری است که تمام جامعه به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات علاوه بر مطالعات کتابخانه ای، پرسشنامه است. روایی پرسشنامه با نظر خبرگان و تحلیل عاملی تأییدی تعیین و پایایی از طریق روش آلفای کرونباخ در سطح 80 درصد تأیید شد. یافتهها: یافتههای تحقیق نشان میدهد؛ عوامل انسانی و فنی 3/49 به دست آمد که از طریق آزمون t تک نمونهای با عد ثابت 3 که ملاک حد وسط بود آزمون گردید حد پایین و حد بالای آزمون مثبت میباشد. مقدار آزمون از میانگین جامعه بیشتر است و همچنین آماره آزمون 7/564 = t بزرگتر از مقدار جدول 1/645 = t از روی توزیع t میباشد نتیجهگیری: عوامل انسانی و فنی با مقدار 7/56=t بر استقرار بودجهریزی عملیاتی در دانشگاه علوم پزشکی تهران مؤثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
137 - تاثیر سیاستگذاری و ساختار بیمه درنظام سلامت بر نظام ارجاع پزشک خانواده شهری ایران
فرشاد توکلی امیر اشکان نصیری پور لیلا ریاحی محمود محمودی مجدآبادمقدمه: اهمیت نظام ارجاع در سیستم سلامت تا آنجاست که گفته شده 80 تا90 درصد بیماران در سطح اول مراقبتهای بهداشتی درمانی قابل تشخیص و درمان هستند، لذا اصلاح سیستم ارجاع میتواند به میزان زیادی بار مراجعات تخصصی و فوق تخصصی بیمارستانها را کاهش دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی چکیده کاملمقدمه: اهمیت نظام ارجاع در سیستم سلامت تا آنجاست که گفته شده 80 تا90 درصد بیماران در سطح اول مراقبتهای بهداشتی درمانی قابل تشخیص و درمان هستند، لذا اصلاح سیستم ارجاع میتواند به میزان زیادی بار مراجعات تخصصی و فوق تخصصی بیمارستانها را کاهش دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر سیاستگذاری نظام سلامت و ساختار بیمه سلامت بر نظام ارجاع برنامه پزشک خانواده شهری ایران در جهت بهبود و توسعه نظام مراقبت در سطوح اول، دوم و سوم نظام ارجاع بهداشت و درمان کشور انجام شده است. روش پژوهش: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی - همبستگی بود. با شناسایی نظام‌مند نظام ارجاع پزشک خانواده در کشورهای مختلف سیاست‌گذاری‌ها، همچنین قوانین نظام بیمه‌ای کشورهای مختلف استخراج و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس روش آماری تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی تاثیر این عوامل بر نظام ارجاع شناسایی شد. جامعه پژوهش شامل 400 نفر از صاحبنظران پزشک خانواده درسطح کشور بود. کفایت دادهها براساس آزمون بارتلت و کیسرمیرالکین ((KMO سنجیده شد. پایایی آزمون براساس آزمون آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (CR) و همچنین روایی آزمون براساس آزمون میانگین واریانس مشترک AVE)) محاسبه و تایید شد. یافتهها: سیاستگذاری نظام سلامت و ساختار مناسب بیمه بر نظام ارجاع پزشک خانواده شهری موثر است. (به ترتیب با ضریب تاثیر 0/804و0/860) در عامل "سیاستگذاری نظام سلامت" مهمترین متغیر گویه 9 "نظارت بر ارائه خدمات در سطح اول، دوم و سوم ارجاع" با بارعاملی 0/774 و در بعد ساختار بیمه، مهمترین متغیر گویه 12 "اعمال محدودیت برای ارجاع بیماران در مطب‌ها" با بار عاملی 0/793 بود. نتیجهگیری: سیاستگذاری نظام سلامت و ساختار نظام بیمه سلامت در پویایی و موفقیت نظام ارجاع پزشک خانواده شهری تاثیر به سزایی دارند و میتوان با توجه به هر یک از این عوامل گام موثری در بهبود نظام ارجاع و سلامت جامعه برداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
138 - رابطه الزامات سیستم اطلاعات بیمارستانی و اجرای طرح تحول نظام سلامت در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران
نعیمه طاهری نژاد کنی سید جمال‌الدین طبیبی کامران حاجی نبیمقدمه: سیستمهای اطلاعات بیمارستان به عنوان پیش نیازی جهت ارائه موثر و با کیفیت مراقبت سلامت در بیمارستانها محسوب میشوند. مطالعه حاضر با هدف مطالعه رابطه الزامات سیستم اطلاعات بیمارستانی و اجرای طرح تحول نظام سلامت در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. ر چکیده کاملمقدمه: سیستمهای اطلاعات بیمارستان به عنوان پیش نیازی جهت ارائه موثر و با کیفیت مراقبت سلامت در بیمارستانها محسوب میشوند. مطالعه حاضر با هدف مطالعه رابطه الزامات سیستم اطلاعات بیمارستانی و اجرای طرح تحول نظام سلامت در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی بود که در سال 1395 انجام گردید. جامعه آماری آن شامل 162 نفر از کارشناسان واحد فناوری اطلاعات، مسئولین و پرسنل اداری و درمانی بود که با سیستم اطلاعات بیمارستانی سروکار داشتند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه پژوهشگر ساخته براساس مطالعات مشابه بود که روایی آن توسط کمیته خبرگان و پایایی آن قبل از انجام مطالعه در یک نمونه 30 نفری با استفاده از روش آلفای کرونباخ (93/0=a) بررسی و تایید گردید. نحوه تکمیل پرسشنامه به صورت مراجعه حضوری و خود ایفایی میباشد. تحلیل اطلاعات با آزمون تی مستقل، تی زوج و آنوا و به کمک نرمافزار SPSS انجام گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد میانگین و انحراف معیار الزامات سیستم اطلاعات بیمارستانی قبل از اجرای طرح تحول مقدار 0.60±2.63 و بعد از اجرای طرح تحول مقدار 0.74±3.10 به دست آمد. آزمون تی زوج دونمونهای نشان داد میانگین 6 گروه الزامات نیروی انسانی، حرفهای، فنی، سازمانی، قانونی و مالی به صورت معنیداری بعد از اجرای طرح تحول سلامت افزایش یافته است(05/0>P). نتیجهگیری: با توجه به نقش مثبت طرح تحول سلامت بر الزامات سیستم اطلاعات بیمارستانی، این طرح توانسته الزامات مرتبط با اجرای هرچه بهتر سیستم اطلاعات بیمارستانی در حوزههای انسانی، مالی، قانونی، سازمانی، فنی و حرفهای ارتقا دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
139 - بررسی دیدگاه پزشکان عمومی‌در مورد سیاستهای مندرج در دستورالعمل برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در مناطق شهری؛ استان خوزستان 1394
منصور ظهیری عفت محمدی ژیلا نجف پور محمدرضا مبینی زاده زهرا گودرزیمقدمه: از مهمترین مسائل مورد توجه در فرآیند پیادهسازی و اجرا، تحلیل ذینفعان و شناخت مطلوبیت‌های ایشان میباشد. این امر به جهت اجرای موفق‌تر طرح تاثیر بسزایی دارد؛ مطالعه حاضر در نظر دارد تا محتوای دستورالعملهای پزشک خانواده را از دیدگاه پزشکان عمومی، به عنوان گروهی ا چکیده کاملمقدمه: از مهمترین مسائل مورد توجه در فرآیند پیادهسازی و اجرا، تحلیل ذینفعان و شناخت مطلوبیت‌های ایشان میباشد. این امر به جهت اجرای موفق‌تر طرح تاثیر بسزایی دارد؛ مطالعه حاضر در نظر دارد تا محتوای دستورالعملهای پزشک خانواده را از دیدگاه پزشکان عمومی، به عنوان گروهی از مهمترین ذینفعان اجرای این طرح، در استان خوزستان، سال 1394 مورد بررسی قرار دهد تا با استفاده از آن علاقه‌مندی‌ها و جهت‌گیری‌های این گروه در جهت اجرای طرح، شناسایی شود. روش پژوهش: این مطالعه از نوع توصیفی - تحلیلی میباشد که به صورت مقطعی در سال 1394 و با بهرهگیری از رویکرد کمی، انجام شده است. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و در قالب پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس محتوای دستورالعمل پزشک خانواده و نظام ارجاع، در جامعه پزشکان عمومی‌استان خوزستان انجام شده است. نمونهگیری به صورت طبقهای تصادفی و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS انجام شده است. یافتهها: در سه محور سیاستهای اجرایی پزشک خانواده، بیشترین میانگین امتیاز را محور محتوای بسته خدمات سلامت در قسمت تناسب سیاست‌ها (۱.۰۱±۳.۳) و محور نظام ارائه خدمات در قسنت قابلیت اجرا (0/98 ± 2/95)، در ایران به خود اختصاص داد. شکاف بین تناسب سیاست و قابلیت اجرا در ایران مربوط به محور نیروی انسانی و فضای فیزیکی مورد نیاز در سطح اول بود (P=0.001). محور بسته خدمات از نظر تناسب و قابلیت اجرا با جایگاه سازمانی افراد دارای ارتباط معنیدار اماری بود (P=.01) و افراد بر مبنای اشتغال در موقعیت صف و ستاد نظرات متفاوتی در خصوص بسته خدمات پایه داشتند. نتیجهگیری: در راستای اجرای نظام ارجاع، نیاز به ایجاد زیرساخت و اصلاحات در سایر بخشهای سلامت از جمله سیستم اطلاعات سلامت، تربیت نیروی انسانی ماهر و مرتبط، فرهنگ‌سازی در جامعه، دستورالعملهای مرتبط با نظام پرداخت و چگونگی ارائه خدمت ضروری به نظر میرسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
140 - مطالعه تطبیقی مدیریت کلینیک‌های دندانپزشکی در کشورهای منتخب: ارائه راهکار برای ایران
امیرحسین مسروری ایروان مسعودی اصل سید جمال‌الدین طبیبیمقدمه: کلینیک‌های دندانپزشکی به عنوان بخشی از نظام ارائه خدمات سلامت نقش مهمیدر ارتقای سلامت افراد دارند و بهبود شاخصهای بالینی و مدیریتی آن مستلزم مدیریت صحیح و اصولی این مراکز میباشد. هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی مدیریت کلینیک‌های دندانپزشکی در کشورهای منتخب و ار چکیده کاملمقدمه: کلینیک‌های دندانپزشکی به عنوان بخشی از نظام ارائه خدمات سلامت نقش مهمیدر ارتقای سلامت افراد دارند و بهبود شاخصهای بالینی و مدیریتی آن مستلزم مدیریت صحیح و اصولی این مراکز میباشد. هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی مدیریت کلینیک‌های دندانپزشکی در کشورهای منتخب و ارائه راهکار برای ایران میباشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی بوده و برای مقایسه مدیریت کلینیک‌های دندانپزشکی در پنج کشور آمریکا، کانادا، فرانسه، انگلستان و ایران انجام شده است. برای تعیین الگو و ابعاد مدیریت کلینیک‌های دندانپزشکی از مرور مطالعات پیشین استفاده گردید و برای مقایسه مولفه‌های شناسایی شده در کشورهای منتخب و اعتبارسنجی ابعاد برای کشور ایران نیز به ترتیب ماتریس تطبیقی و تکنیک دلفی مورد استفاده قرار گرفت. یافتهها: الگوی مدیریت کلینیک‌های دندانپزشکی دارای سه بعد اصلی؛ مدیریت مشتریان، مدیریت پرسنل و مدیریت فنی است. همچنین مطابق تحلیلهای انجام شده حاصل از ماتریس تطبیقی، کلینیک‌های دندانپزشکی کشور ایران در اجرای فعالیتهای ابعاد الگوی مدیریت کلینیک‌های دندانپزشکی با کشورهای پیشرفته آمریکا، کانادا، فرانسه و انگلستان فاصله زیادی داشته و در اغلب فعالیتها به صورت حداقلی عمل میکنند. باتوجه به تحلیل ماتریس تطبیقی 11 راهکار جهت بهبود مدیریت کلینیک‌های دندانپزشکی در ایران شناسایی شد که اعتبار آن با تکنیک دلفی از نظر خبرگان طی دو مرحله تایید شد. نتیجهگیری: اگر مدیران کلینیک‌های دندانپزشکی در کشور ایران در خصوص اجرای راهکارهای مدیریت کلینیک دندانپزشکی اقدام نمایند و در راستای تطابق آن با نیاز و استراتژیهای کلینیک دندانپزشکی، منابع انسانی و مالی لازم را تخصیص دهند نتایج قابل ملاحظه‌ای در رابطه با عملکرد کلینیک دندانپزشکی در بلند مدت متصور خواهند بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
141 - مروری بر مطالعات اجرای طرح پزشک خانواده در نظام سلامت ایران در سالهای 1380-1399 (مقاله مروری)
محترم احمدی فرد عبدالرضا شاه محمدی محمدرضا محمدطاهری ناز محمد اونقمقدمه: اجرای کامل نظام ارجاع و رفع نواقص آن یکی از موضوعات مهم خدمات سلامت در جوامع امروزی است. یکی از تبعات اجرای ناقص نظام ارجاع روستایی هزینه‌هایی است که به جیب مردم و به نظام یک کشور وارد میشود. از عوامل اصلی در تکمیل نظام ارجاع، با توجه به متعدد بودن ذینفعان، س چکیده کاملمقدمه: اجرای کامل نظام ارجاع و رفع نواقص آن یکی از موضوعات مهم خدمات سلامت در جوامع امروزی است. یکی از تبعات اجرای ناقص نظام ارجاع روستایی هزینه‌هایی است که به جیب مردم و به نظام یک کشور وارد میشود. از عوامل اصلی در تکمیل نظام ارجاع، با توجه به متعدد بودن ذینفعان، سیاستگذاران و مجریان دراین طرح، نحوه برقراری ارتباط موثر، در بین گروههای متعدد و متفاوت این طرح (پزشک، بیمه شده، ماما، بهورز، کادر اجرایی، کادر نظارتی و سیاستگذاران حاکمیتی) است. هدف این مطالعه سنجش میزان و نحوه پرداختن مطالعات طرح پزشک خانواده به مولفه‌های ارتباطی به عنوان شاخص تاثیرگذار در رفع چالشهای طرح میباشد.روش بررسی: روش مطالعه حاضر به صورت مروری کتابخانه ای بر روی 40 مطالعه از سال 1380لغایت 1399 انجام شد. جمعیت مورد پژوهش تمامی مقاله‌های مرتبط با مولفه‌های ارتباطی در طرح پزشک خانواده میباشد. در راستای انجام پژوهش اطلاعات به روش مطالعه متون از کتابخانه، وب سایتهای سازمانهای مرتبط منتخب و در راستای جستجوی نظام‌مند براساس کلید واژه‌هایی مبتنی بر 1- طرح پزشک خانواده 2- ارتباطات در طرح پزشک خانواده 3- نظام ارجاع4- چالشها و موانع طرح پزشک خانواده 5- مراقبتهای بهداشت و درمان 6- استراتژیهای طرح پزشک خانواده روستایی 7-ارتباط موثر در نظام ارجاع، جمع آوری و در جدول تطبیقی حیطه ها مورد ارزیابی و مقایسه واقع شد. جستجوی مقالات به صورت نظام‌مند بر اساس کلیدواژه‌های مرتبط در پایگاههای داده معتبر و تخصصی به زبانهای انگلیسی و فارسی Google scholarبه همراه پایگاههای ملی شامل SID، IRANDOC، ISC انجام شد. از مجموع مقالات شناسایی شده، پژوهشگر طبق استراتژی پژوهش نسبت به ارزیابی محتوای آن دسته از مقالاتی پرداخت که به تاثیر و اهمیت مولفه‌های ارتباطی در طرح پزشک خانواده روستایی و نظام ارجاع در بخش بحث و نتیجهگیری مقاله مستقیم پرداخته بودند. یافتهها: در بررسی اسنادی صورت گرفته از 230 مقاله مرتبط با کلید واژههای مد نظر محقق، در 40 مقاله مشاهده شد که به موضوع مولفه‌های ارتباطی به عنوان شاخص مهم در رفع مشکلات نظام ارجاع درطرح پزشک خانواده در مباحث و نتیجهگیری پرداخته شده بود. 4 مولفه،رضایت سنجی، عدم آگاهی (آموزش، اطلاع رسانی، مشارکت) توانمندسازی نیروی انسانی، ارتقا شاخصهای بهداشتی، مولفه‌های ارتباطی بودند که شناسایی شدند که در متن مقالات و نتیجهگیری به آن پرداخته شده بود. نتیجهگیری: پیشنهاد میشود با بهرهگیری از تجارب کشورهای موفق در زمینه برقراری ارتباط موثردر نظام ارجاع، با ایجاد نظام یکپارچه ارتباطی، الگوی ارتباطی برای رفع مشکلات طرح پزشک خانواده طراحی گردد. نیاز است در مطالعات به تاثیر مولفه‌های ارتباطی به عنوان شاخص اصلی و متغییر مستقل در رفع مشکلات و چالشهای طرح پزشک خانواده پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
142 - طراحی مدل انتصابات مدیران با تأکید بر مدیریت استعداد در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران
رشید تورجی صمد جباری اصل نوروز ایزدپناهمقدمه: این مطالعه با هدف ارائه مدلی برای انتصاب مدیران با تأکید بر مدیریت استعداد در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام پذیرفت. روش پژوهش: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - پیمایشی است و از نظر ابزار جز تحقیقات کیفی-کمی می باشد. گردآوری اطلاعات چکیده کاملمقدمه: این مطالعه با هدف ارائه مدلی برای انتصاب مدیران با تأکید بر مدیریت استعداد در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام پذیرفت. روش پژوهش: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - پیمایشی است و از نظر ابزار جز تحقیقات کیفی-کمی می باشد. گردآوری اطلاعات در سه مرحله طراحی مدل، سنتز مطالعات، انتخاب معیارهای مطلوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام گردید و به صورت میدانی در بین 351 مدیر و کارکنان دانشگاههای علوم پزشکی کشور اجرا گردید. برای تجزیهوتحلیل دادهها از آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرمافزار Spss و Amos نسخه 18 استفاده گردید. یافتهها: بر اساس یافتهها انتصاب مدیران با تأکید بر مدیریت استعداد در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در 5 بعد مورد بررسی است که متغیر توسعه استعداد با ضریب استاندارد 0/981 بالاترین رتبه و به ترتیب حفظ و نگهداری استعداد با ضریب استاندارد 0/944 در رتبه دوم و به‌کارگیری استعداد با ضریب استاندارد 0/934 در رتبه سوم و جذب و استخدام نیروی مستعد با ضریب استاندارد 0/876 در رتبه چهارم و شناسایی و تفکیک کارکنان مستعد با ضریب استاندارد 0/649 در رتبه پنجم قرار دارد. نتیجهگیری: در مطالعه حاضر مدل انتصاب مدیران با در نظر گرفتن مدیریت استعداد در پنج بعد توسعه استعداد، حفظ و نگهداری استعداد، به‌کارگیری استعداد، جذب و استخدام نیروی مستعد و شناسایی و تفکیک کارکنان مستعد برای سیاست‌گذاری‌ها و تصمیمات مدیران ارائه می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
143 - بررسی رابطه رفتار کارکنان پزشکی با وفاداری بیماران بستری در بیمارستانی آموزشی در تهران
فرانک رهبری علی کمیلی لیلا نظری منشمقدمه: در بیمارستانها، بیماران با پزشکان و پرستاران بیشترین برخورد را دارند. ارتباط پزشکان و پرستاران با بیمار باید به گونهای باشد که بیمار به ادامه‌ی مراقبتهای پزشکی و وفاداری به بیمارستان تشویق شود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ روش از نوع توصیفی - پیمایشی و از لحا چکیده کاملمقدمه: در بیمارستانها، بیماران با پزشکان و پرستاران بیشترین برخورد را دارند. ارتباط پزشکان و پرستاران با بیمار باید به گونهای باشد که بیمار به ادامه‌ی مراقبتهای پزشکی و وفاداری به بیمارستان تشویق شود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ روش از نوع توصیفی - پیمایشی و از لحاظ هدف کاربردی بود. ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش پرسشنامه بر مبنای مدل رفتار پزشکی بوکیوایرن و همکاران[6]، رفتار پرستاری ولف و همکاران[19] و وفاداری بیماران دلکورت و همکاران[11] بود. نمونه آماری پژوهش 194 نفر از بیماران بخشهای بستری بیمارستان سینا بود. دادههای این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و آزمونهای آمار استنباطی از جمله آزمون پیرسون و آزمون رگرسیون استفاده شد. یافتهها: مطابق یافتههای تحلیل آزمون رگرسیون در سطح اطمینان 95 درصد (خطای کمتر از 5 درصد) رفتار کارکنان پزشکی در ابعاد حرفهای رفتار پزشکان (p=0.00)، عاطفی رفتار پزشکان (p=0.00)، حرفهای رفتار پرستاران (p=0.013) و عاطفی رفتار پرستاران (p=0.00) با وفاداری بیماران ارتباط معنادار دارد. نتیجهگیری: اگر مدیران بیمارستانها بر تقویت و اثربخشی رفتار کارکنان پزشکی خود در ابعاد حرفهای و عاطفی تمرکز داشته باشند و با بکارگیری رویکردهای مختلف آموزشی و انگیزشی در راستای بهبود آن و تطابق با نیاز بیماران حرکت نمایند نتایج قابل ملاحظه‌ای در رابطه با وفاداری بیماران برای بیمارستانها در بلند مدت متصور خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
144 - بررسی وضعیت و روند توزیع دندانپزشکان در استان لرستان
مریم حسن پور سجاد قربانی زاده زهرا اسدی پیری رسول محمدی ثریا نورایی مطلقمقدمه: ارزیابی و سنجش کمیت منابع بخش سلامت و نحوه توزیع در بین مناطق باید به صورت مداوم و پیوسته توسط سیاستگذاران و برنامه‌ریزان نظام سلامت صورت گیرد. لذا این مطالعه با هدف بررسی وضعیت و روند نابرابری در توزیع دندانپزشکان شهرستانهای استان لرستان در دوره زمانی 1390-139 چکیده کاملمقدمه: ارزیابی و سنجش کمیت منابع بخش سلامت و نحوه توزیع در بین مناطق باید به صورت مداوم و پیوسته توسط سیاستگذاران و برنامه‌ریزان نظام سلامت صورت گیرد. لذا این مطالعه با هدف بررسی وضعیت و روند نابرابری در توزیع دندانپزشکان شهرستانهای استان لرستان در دوره زمانی 1390-1398 انجام شد. روش پژوهش: در این مطالعه توصیفی - مقطعی، وضعیت و روند نابرابری در توزیع دندانپزشکان با استفاده از منحنی لورنز و ضریب جینی بررسی گردید. در سال 1398، ضریب جینی توزیع دندانپزشکان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی و دندانپزشکان بخش خصوصی نیز مقایسه گردید. کلیه محاسبات با استفاده از نرمافزار STATA14 و افزونه dasp در نرمافزار استاتا انجام شد. یافتهها: یافتهها نشان داد در بخش دولتی، شهرستان خرمآباد با 4/52 و شهرستان کوهدشت با 1/66 دندانپزشک به ازای صد هزار نفر جمعیت، به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد را دارند. شهرستان خرمآباد در هر دو بخش دولتی و خصوصی بیشترین تعداد دندانپزشک به ازای صدهزار نفر جمعیت را دارد. مقدار ضریب جینی در بخش دولتی در دوره مورد بررسی از 0/357 در سال 1390 تا 0/56 در سال 1398 متغیر بوده است. مقدار ضریب جینی در دو بخش خصوصی و دولتی به ترتیب برابر 0/53 و 0/567 میباشد. نتیجهگیری: با توجه به نتایج توزیع دندانپزشکان در استان لرستان در طول سالهای مورد مطالعه ناعادلانه بوده است. علیرغم افزایش میانگین تعداد دندانپزشکان، نابرابری در توزیع دندانپزشکان روند افزایشی داشته است. بنابراین پیشنهاد میگردد سیاستهای توزیعی اصلاح گردد تا در آینده شاهد کاهش میزان نابرابری و شکاف موجود بین شهرستان ها باشیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
145 - شناسایی عوامل موثر بر توسعه صادرات تجهیزات پزشکی با استفاده از رویکرد تئوری داده‌بنیاد
قاسم زارعی بنفشه پارسامهرمقدمه: امروزه صادرات نقشی اساسی در توسعه کشورها دارد و صنعت تجهیزات پزشکی یکی از صنایع مستعد ایران در این زمینه است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر توسعه صادرات تجهیزات پزشکی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از بعد هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت پژوهش، اکتشافی و از لحاظ رو چکیده کاملمقدمه: امروزه صادرات نقشی اساسی در توسعه کشورها دارد و صنعت تجهیزات پزشکی یکی از صنایع مستعد ایران در این زمینه است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر توسعه صادرات تجهیزات پزشکی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از بعد هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت پژوهش، اکتشافی و از لحاظ رویکرد از نوع پژوهش کیفی است. در این پژوهش دادههای حاصل از مصاحبه با 12 نفر از متخصصان و مدیران شرکتهای فعال در عرصه تجهیزات پزشکی با استفاده از روش تئوری داده بنیاد در طی سه مرحله (کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی) تحلیل گردید. یافتهها: در نتیجه تحلیل دادهها تعداد 37 مفهوم از کل مصاحبه‌ها استخراج شد و نهایتا در کدگذاری انتخابی در پنج مولفه ساختاری، اقتصادی، سازمانی، سیاسی - قانونی و بازاریابی دسته‌بندی شد. نتیجهگیری: بر اساس نتایج پژوهش، شرکتهای فعال در صنعت تجهیزات پزشکی، برای توسعه صادرات بایستی شاخصهای معرفی شده در عوامل ساختاری، اقتصادی، سازمانی، سیاسی قانونی، و بازاریابی را در برنامهریزیهای خود مورد توجه قرار دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
146 - عوامل موثر بر میانگین ویزیت - ساعت در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مازندران بعد از اجرا طرح تحول نظام سلامت
محمدعلی جهانی رویا فاخته علیرضا فتحی احمد خسروی قهرمان محمودیمقدمه:پایبند بودن پزشک به زمان استاندارد ویزیت نقش مهمیدر تشخیص و درمان وکاهش نیاز به ویزیت مجدد دارد. لذا مطالعه حاضر به تعیین روند تغییرات شاخص ویزیت - ساعت پزشکان بعد از طرح تحول نظام سلامت پرداخته است. روش پژوهش: این مطالعه به صورت مقایسه‌ای ، 6 ماهه دوم سالهای1 چکیده کاملمقدمه:پایبند بودن پزشک به زمان استاندارد ویزیت نقش مهمیدر تشخیص و درمان وکاهش نیاز به ویزیت مجدد دارد. لذا مطالعه حاضر به تعیین روند تغییرات شاخص ویزیت - ساعت پزشکان بعد از طرح تحول نظام سلامت پرداخته است. روش پژوهش: این مطالعه به صورت مقایسه‌ای ، 6 ماهه دوم سالهای1393و 1395 مقایسه گردیدند. جامعه آماری کلیه بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی مازندران (24 بیمارستان) انتخاب شدند، اطلاعات مربوط به ویزیت درمانگاه‌های تخصصی هر بیمارستان (ساعت فعالیت ماهیانه پزشک و تعداد بیمار ویزیت شده، آموزشی / درمانی بودن ، نوع تخصص پزشک، وضعیت استخدام پزشک و ...) استخراج و با استفاده از نرمافزار STATA12، با آزمونهای مرتبط در سطح معنیداری05/0p< آنالیز گردید. یافتهها: شاخص ویزیت - ساعت در سال1393برابر با 17/7± 11/9، درسال 1395 این میزان به 4/2±8/4 ویزیت به ازای یک ساعت فعالیت پزشک بوده است (0/002=p).مقایسه‌این شاخص در سه گروه تخصص نشان داد که میانگین ویزیت - ساعت متخصصین جراحی، 15/7 ±12/0، متخصصین داخلی، 12/4±9/7 و گروه سایر متخصصین، 4/2±7/8 بوده است (0/002=p)، سال 1393 میانگین ویزیت - ساعت در بیمارستانهای درمانی برابر با 12/1±10/3 و در بیمارستانهای آموزشی - درمانی 23/4±14/5 بوده است (0/02=p)، سال 95 در بیمارستانهای درمانی برابر با 3/6±8/1 و بیمارستانهای آموزشی - درمانی برابر با 4/9±8/8 بوده است (0/1=p). میانگین ویزیت - ساعت با تخصص پزشکان (0/001>p) و مالکیت بیمارستان (0/043=p) ارتباط معنیدار داشت. نتیجهگیری: میانگین شاخص ویزیت - ساعت در سال 1395 نسبت به سال 1393 بهبود یافته است. لذا در عین توجه به بهبود مستمر این روند، نظارت‌های بیشتر در جهت رسیدن به اهداف این بسته خدمتی مهم توصیه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
147 - برنامهریزی جایگزینی تجهیزات پزشکی با استفاده از رویکرد ترکیبی SWOT-ANP-WASPAS
سهیلا مظلوم واجاری ایروان مسعودی اصل کامران حاجی نبی لیلا ریاحیمقدمه : جایگزینی تجهیزات پزشکی به عنوان یکی از ارکان اساسی مدیریت تجهیزات پزشکی نقشی حساس و حیاتی در نظارت بر تجهیزات پزشکی در تشخیص، درمان و پایش بیماران دارد. در جایگزینی تجهیزات پزشکی به دنبال اتخاذ سیاستی هستیم که به جای استفاده از تجهیز برای مدت طولانی با هزینه تعم چکیده کاملمقدمه : جایگزینی تجهیزات پزشکی به عنوان یکی از ارکان اساسی مدیریت تجهیزات پزشکی نقشی حساس و حیاتی در نظارت بر تجهیزات پزشکی در تشخیص، درمان و پایش بیماران دارد. در جایگزینی تجهیزات پزشکی به دنبال اتخاذ سیاستی هستیم که به جای استفاده از تجهیز برای مدت طولانی با هزینه تعمیر و نگهداری بالاتر، برنامه‌ای مناسب برای جایگزینی تجهیز تعیین گردد. پژوهش حاضر با هدف ارائه‌ی یک سیستم تصمیمگیری جهت تسهیل در فرآیند برنامهریزی جایگزینی تجهیزات پزشکی انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش در تلاش است تا برای نخستین بار با ارائه رویکرد ترکیبی SWOT-ANP-WASPAS یک سیستم تصمیمگیری جهت برنامهریزی جایگزینی تجهیزات پزشکی فراهم آورد. در چارچوب پیشنهادی پژوهش، از ماتریس SWOT به منظور شناسایی معیارها، زیرمعیارها و گزینه‌های استراتژیک استفاده شده است. در ادامه تکنیک ANP جهت وزن‌دهی به معیارها و زیرمعیارها بکار رفته است. همچنین گزینه‌های استراتژیک با استفاده از روش WASPAS وزن‌دهی شدهاند.. یافتهها : سیستم تصمیمگیری پیشنهادی در نظر دارد تا با افزایش اعتماد‌به‌نفس تصمیم‌گیرندگان و ارائه شواهد حمایتی کافی، استراتژی‌هایی جهت جایگزینی تجهیزات پزشکی تدوین نماید. این سیستم تصمیم‌گیرنده را قادر میسازد تا ارتباطات پیچیده در مشکل تصمیمگیری را بهتر درک کند؛ که این امر سبب افزایش اعتبار تصمیمات مربوطه میگردد. نتیجهگیری: رویکرد ترکیبی پیشنهادی قابلیت مجتمع شدن به عنوان یک سیستم جامع تصمیمگیری جهت جایگزینی تجهیزات پزشکی در مراکز درمانی موردمطالعه را داراست و اگر پیادهسازی استراتژیهای تدوین شده و رعایت توالی اجرای آنها، مورد حمایت مدیران مربوطه قرار بگیرد؛ شاهد کاهش هزینههای جایگزینی و نیز توسعه فناوری تجهیزات پزشکی خواهیم بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
148 - طراحی الگوی ارزیابی عملکرد حاکمیت شبکهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
سلیمه لطیفی جلیسه سعید جعفری نیامقدمه: اهمیت سرعت، هم‌افزایی و کارایی در ارائه خدمات، پارادایم شبکهای را به الگوی غالب بسیاری از دستگاه‌های دولتی و از آن جمله دستگاه متولی بخش سلامت تبدیل کرده است. هدف تحقیق حاضر طراحی الگوی ارزیابی عملکرد حاکمیت شبکهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.روش پ چکیده کاملمقدمه: اهمیت سرعت، هم‌افزایی و کارایی در ارائه خدمات، پارادایم شبکهای را به الگوی غالب بسیاری از دستگاه‌های دولتی و از آن جمله دستگاه متولی بخش سلامت تبدیل کرده است. هدف تحقیق حاضر طراحی الگوی ارزیابی عملکرد حاکمیت شبکهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.روش پژوهش: این تحقیق به روش کیفی تحلیل مضمون انجام شده است. جهت‌گیری پژوهش توسعه‌ای و رویکرد پژوهش استقرا-قیاس است. مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته با 14 تن از خبرگان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام شد. این تعداد به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. روایی محتوای مضامین استخراجی 0/90 به دست آمد. پایایی بین دو کدگذار نیز87 درصد به دست آمد. تحلیل دادهها با نرم افزار مکس. کیو. دی. اِی انجام شد.یافتهها: پس از طی مراحل ششگانه تحلیل مضمون، 52 مضمون پایه و پنج مضمون سازمان‌دهنده (توسعه شایستگی 10 مضمون، برنامهریزی موثر 7 مضمون، انعطاف‌پذیری ساختار و فرایند13 مضمون، تحقق اهداف 12 مضمون، پاسخگوئی موثر11 مضمون) احصاء و در نهایت الگوی ارزیابی عملکرد حاکمیت شبکهای طراحی شد.نتیجهگیری: در الگوی ارزیابی عملکرد حاکمیت شبکهای، پاسخگوئی موثر از مهمترین مضامین و وجود ساختار پاسخگوئی حرفهای از مهمترین شاخصهای آن است. توانایی همکاری چندجانبه با سازمانهای ایجاد کننده شبکه و توانایی ارتباط موثر و تبادل اطلاعات از شاخصهای مهم توسعه شایستگی است. توانایی جذب سازمانهای جدید به ساختار شبکهوپایداری سیستم از شاخصهای مهم انعطاف‌پذیری ساختار و فرایند است.همچنین ارائه عادلانه خدمات فراگیر از مهمترین شاخصهای تحقق اهداف در الگوی ارزیابی عملکرد حاکمیت شبکهای وزارت بهداشت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
149 - تحلیل رابطه بین اسطوره‌های پزشکی و ایدئولوژی سازمانی با نقش میانجی حماسه سازمانی در سازمان مأموریت‌محور دانشگاه علوم پزشکی
اکبر بیات میثم لطیفی مرتضی مرادی علیرضا اسلامبولچیمقدمه: ایدئولوژی سازمانی در تمامی زمان ها از طریق انتشار رسوم و سنت ها و افسانه ها و حماسه ها و اسطوره ها توسعهیافته است؛ لذا پژوهش حاضر، باهدف بررسی رابطه بین اسطوره های پزشکی سازمانی و ایدئولوژی سازمانی با نقش میانجی حماسه‌های سازمانی در سازمان مأموریت‌محور دانشگاه ع چکیده کاملمقدمه: ایدئولوژی سازمانی در تمامی زمان ها از طریق انتشار رسوم و سنت ها و افسانه ها و حماسه ها و اسطوره ها توسعهیافته است؛ لذا پژوهش حاضر، باهدف بررسی رابطه بین اسطوره های پزشکی سازمانی و ایدئولوژی سازمانی با نقش میانجی حماسه‌های سازمانی در سازمان مأموریت‌محور دانشگاه علوم پزشکی انجام‌شده است.روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، دانشگاه علوم پزشکی استان همدان به تعداد 3250 نفر بود؛ که از طریق جدول مورگان و برنامه G*Power درنهایت، تعداد 344 نفر با استفاده از روش نمونهگیری طبقه ای نسبی بهعنوان نمونه انتخاب شدند؛ و ابزارهای سنجش در این پژوهش مشتمل بر سه پرسشنامه محقق ساخته بود؛ که روایی و پایایی آنها بررسی و مورد تائید قرار گرفت. جهت تجزیهوتحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری بر مبنا کوواریانس و نرم افزار لیزرل استفاده شد.یافتهها: نتایج حاصل از مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که؛ اسطوره های پزشکی سازمانی با حماسه سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، همچنین رابطه بین اسطوره های پزشکی و ایدئولوژی سازمانی از طرق حماسه سازمانی میانجی گری میشود.نتیجهگیری: با توجه به نتایج پژوهش، با افزایش توجه به اسطوره های پزشکی سازمانی و اسطوره‌سازی و افسانه‌سرایی‌های جدید که ایجاد حماسه های سازمانی را به دنبال خواهد داشت، گامی در تقویت و توسعه ایدئولوژی سازمانی قوی خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
150 - بررسی تأثیر آموزش ضمن خدمت بر بهرهوری پزشکان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی: یک مطالعه نیمه تجربی
طاهره مقدس آزاده نوریمقدمه: آموزش کارکنان یکی از عوامل اصلی بهرهوری نیروی انسانی در هر سازمان است. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر برنامه آموزش ضمن خدمت بر بهرهوری پزشکان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان طراحی گردید. روش پژوهش: این مطالعه شبه تجربی یک گروهی از نوع قبل چکیده کاملمقدمه: آموزش کارکنان یکی از عوامل اصلی بهرهوری نیروی انسانی در هر سازمان است. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر برنامه آموزش ضمن خدمت بر بهرهوری پزشکان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان طراحی گردید. روش پژوهش: این مطالعه شبه تجربی یک گروهی از نوع قبل و بعد بوده و شرکت‌کنندگان شامل 86 نفر از پزشکان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بودند که به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمعآوری اطلاعات، پرسشنامه سنجش بهرهوری بر اساس مدل هرسی و گلداسمیت بود که قبل و بعد از مداخله توسط پزشکان تکمیل گردید. گروه مداخله به مدت 51 ساعت آموزشهای ضمن خدمت را دریافت کردند. دادهها توسط نرمافزار 16SPSS و با استفاده از روش آماری تی زوجی تجزیه و تحلیل گردید. یافتهها: نتایج نشان داد بین میانگین نمره بهرهوری پزشکان قبل و بعد از دریافت آموزشهای ضمن خدمت ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد (p<0/05). از نظر مؤلفههای مؤثر بر بهرهوری نیز در حیطه‌های انگیزش و ارزیابی عملکرد اختلاف معنادار آماری قبل و بعد از آموزش مشاهده گردید (p<0/05). نتیجهگیری: برگزاری دورههای آموزش ضمن خدمت باعث بهبود بهرهوری در تعدادی از مؤلفه های مؤثر بر بهرهوری میگردد. لذا توصیه میگردد با غنی ساختن آموزش‌ها دیگر مؤلفه های مؤثر بر بهرهوری بهبود یابند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
151 - شناسایی عوامل موثر بر شایستگی فرهنگی پزشکان و پرستاران سازمانهای دولتی بخش بهداشت ودرمان ایران
اقبال محمدپور منصور ایراندوست حمید لرستانی جلیل سحابیمقدمه: شایستگی فرهنگی، قابلیت پاسخ به تنوع فرهنگی در داخل سیستمهای بهداشت و درمان است . مقاله حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر شایستگی فرهنگی پزشکان و پرستاران سازمان های دولتی بخش بهداشت ودرمان ایران انجام شد. روش پژوهش: برای تحلیل ادبیات پژوهش از روش فراترکیب استفا چکیده کاملمقدمه: شایستگی فرهنگی، قابلیت پاسخ به تنوع فرهنگی در داخل سیستمهای بهداشت و درمان است . مقاله حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر شایستگی فرهنگی پزشکان و پرستاران سازمان های دولتی بخش بهداشت ودرمان ایران انجام شد. روش پژوهش: برای تحلیل ادبیات پژوهش از روش فراترکیب استفاده شد سپس با استفاده از نظرات 10 خبره دانشگاهی با پرسشنامه، و روش دلفی دومرحله ای برای نهایی کردن مدل استفاده گردید. یافتهها: ابتدا با مرور نظام مند 198 سند، که پس از پالایش به عدد 32 رسید و با بررسی این پژوهش ها به 7 شاخص و 26 زیرشاخص موثر بر شایستگی فرهنگی استخراج شد که در پرسشنامه ای از 10 نفر از خبرگان متخصص در دور اول ضریب کندال 512/. حاصل شد و با حذف یک عامل که از منظر خبرگان دارای روایی کمتری بود و نیز اصلاح 3 عامل دیگر نهایتا در دور دوم دلفی عدد 704/. حاصل شد که حکایت از روایی بالای این شاخص ها دارد. نتیجهگیری: شاخص های تنوع فرهنگی، برخورد فرهنگی، میل فرهنگی، فروتنی فرهنگی، شایستگی انسان گرایانه، آمادگی آموزشی و حمایت سازمانی، هفت شاخص نهایی می باشند، کاربست مدل استخراج شده ی شایستگی فرهنگی در بخش بهداشت و درمان دولتی می تواند ابزاری برای ارزیابی و اولولیت بندی شایستگی فرهنگی کادر درمان در بخش دولتی ایران بوده و نتایجش نیز مبنای انجام اقدامات مدیریتی برای اصلاح و بهبود سازمانی واقع گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
152 - شناسایی و ارائه مدل ساختاری ویژگیهای روانشناختی مدیران میانی در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی
البرز مقتدر منصوری غلامرضا رحیمی نادر یهلولی فرهاد نژاد ایرانیمقدمه :ویژگیهای روانشناختی مدیران به عنوان یک موضوع مهم در موفقیت سازمانها قلمداد میشود و به عنوان عنصر اصلی در توانمندسازی منابع انسانی سازمان و همچنین افزایش بهره وری آنها به حساب میآید ویژگیهای روانشناختی مثبت مدیران میتواند منجر به احساس امنیت روانی کارک چکیده کاملمقدمه :ویژگیهای روانشناختی مدیران به عنوان یک موضوع مهم در موفقیت سازمانها قلمداد میشود و به عنوان عنصر اصلی در توانمندسازی منابع انسانی سازمان و همچنین افزایش بهره وری آنها به حساب میآید ویژگیهای روانشناختی مثبت مدیران میتواند منجر به احساس امنیت روانی کارکنان شود و به آنان عزت نفس ببخشد و هر چه سطح ایمنی روانی مدیران بالاتر باشد میتواند ویژگیهای خوبی برای مدیریت در مدیران ایجاد کند.روش پژوهش: هدف از پژوهش حاضر شناسایی و ارائه مدل ساختاری ویژگیهای روانشناختی مدیران میانی در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی در سطح شهرستان ارومیه میباشد که با روش ترکیبی (کمی کیفی) مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش کیفی، پارادیم پست مدرن، استراتژی پدیدارشناسی و تکنیک تحلیل محتوای پنهان با مصاحبه نیمه ساختار یافته (عمیق) با مدیران میانی (تا حد اشباع نظری) انجام گرفت و در بخش کمی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی پایایی و روایی ابزار بدست آمده مورد تایید قرار گرفت. مصاحبه‌ها از طریق کدگذاری باز و کدگذاری محوری با نرم افزار MAX QDA12 و جهت تایید ابزار بدست آمده از نرم افزارSmart Pls2 استفاده شده است و در نهایت برازش کلی مدل مورد سنجش و تایید قرار گرفت.یافتهها : ویژگیهای روانشناختی مدیران میانی در جامعه مورد بررسی در چهارمولفه خود اتکایی، خودکامیابی ، اعتماد آفرینی ونگرش حقوقی شناسائی گردید و یک مدل ساختاری بر اساس این مولفه‌ها ارائه و پایایی و برازش مدل تازه بوجود آمده مورد سنجش قرار گرفت بطوریکه میانگین پایایی اشتراکی برای کلیه مقوله‌ها (0/67 =AVE) و مقدار پایایی ترکیبی (0/86 =CR) و برازش مدل برابر (0/425 =Gof) حاصل گردید که مدل از برازش نسبتاً قوی و مناسبی برخوردار بود و قابل تعمیم به کل جامعه آماری میباشد.نتیجهگیری: مدیران میتوانند با شناسایی و استفاده درست از ویژگیهای روانشناختی خود میتوانند بر خود اتکا کامل داشته و موجب بروز و تقویت حس انجام کارو افزایش انگیزه و تعهد درکارکنان و همچنین موجب افزایش بهره وری و موفقیت و افزایش عملکرد کارکنان شوند که به تبع آن موفقیت و بقای سازمان خویش را تامین کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
153 - چالشهای روابط ستاد دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستانهای وابسته: مورد مطالعه یکی از دانشگاههای مستقر در تهران
فرید ابوالحسنی آزاده سیاری‌فرد لاله قدیریان مژگان فرشادی فاطمه رجبیمقدمه: ناکارآمدی ارتباطات بین دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستانهای آموزشی وابسته آن، میتواند در مدیریت بیمارستان و کارکردهای مختلف آن مانند ارائه خدمات، آموزش و پژوهش مشکلاتی ایجاد کند. این مطالعه بهمنظور درک دقیق این ارتباطات و نیز چالشهای موجود از دیدگاه ذینفعان مخ چکیده کاملمقدمه: ناکارآمدی ارتباطات بین دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستانهای آموزشی وابسته آن، میتواند در مدیریت بیمارستان و کارکردهای مختلف آن مانند ارائه خدمات، آموزش و پژوهش مشکلاتی ایجاد کند. این مطالعه بهمنظور درک دقیق این ارتباطات و نیز چالشهای موجود از دیدگاه ذینفعان مختلف در یکی از دانشگاههای علوم پزشکی مستقر در شهر تهران، انجام شد. روش پژوهش: در این مطالعه کیفی، برای جمعآوری دادهها، ۳۳ مصاحبه حضوری نیمه‌ساختارمند و یک بحث گروهی متمرکز انجام شد. شرکت‌کنندگان از طریق نمونهگیری هدفمند و گلوله برفی، از بیمارستانهای آموزشی و واحدهای ستادی انتخاب شدند. برای تحلیل دادههای مصاحبه‌ها از روش تحلیل محتوای قراردادی و نرمافزار تحلیل کیفی MAXQDA استفاده شد. کدزنی و طبقهبندی کدها توسط دو پژوهشگر به صورت مستقل انجام شد. یافتهها: از چالشهای موجود در ارتباطات بیمارستانها و واحدهای مختلف ستادی دانشگاه، ۱۲۷۵کد به دست آمد که پس از دسته‌بندی‌های مفهومی، به ۱۴ ساب‌تم و ۴ تم اصلی تصمیمگیری و سیاستگذاری، تأمین منابع، نظارت و ارزیابی و جریان اطلاعات طبقهبندی شدند که همه این تم‌ها زیرمجموعۀ یک تم محوری به نام یکپارچگی قرار گرفتند. نتیجهگیری: تحلیل وضعیت موجود و چالشهای ناشی از آن، لزوم بازنگری ارتباطات بین بیمارستانهای آموزشی با واحدهای ستادی دانشگاه را نشان داد. این بازنگری باید به سمت کاهش تمرکزگرایی و افزایش قدرت تصمیمگیری در بیمارستانها در ابعاد مختلف باشد. بدیهی است با توجه به مسئولیت اجتماعی و لزوم پاسخگویی دانشگاه و بیمارستانها به انتظارات آموزشی و نیازهای درمانی جامعه، باید نقش حاکمیتی و نظارتی ستاد دانشگاه به خوبی مشخص و به درستی اجرا گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
154 - شناسایی مولفه‌های توسعه کارآفرینی سازمانی مبتنی بر مدیریت دانش (مورد مطالعه: دانشگاه علوم پزشکی قزوین)
نگار پیلوار علی بدیع زاده سید رسول حسینی روح ا... زابلیمقدمه:سازمانهای بهداشت و سلامت با چالشهای زیادی از جمله کثرت اساتید ،دانشجویان و کارمندان، دانش محور بودن دانشگاه ،گستره وسیع ، تعامل با عموم مردم ، تغییرات امروزی نظام بهداشت جهانی و اهمیت روزآمد بودن اطلاعات مواجه هستند. برای غلبه بر این چالشها و ارتقای کیفیت خدمات چکیده کاملمقدمه:سازمانهای بهداشت و سلامت با چالشهای زیادی از جمله کثرت اساتید ،دانشجویان و کارمندان، دانش محور بودن دانشگاه ،گستره وسیع ، تعامل با عموم مردم ، تغییرات امروزی نظام بهداشت جهانی و اهمیت روزآمد بودن اطلاعات مواجه هستند. برای غلبه بر این چالشها و ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی، نیازمند کارافرینی سازمانی، استفاده از کارکنان ماهر و بادانش و تخصیص زمان مناسب به امر مدیریت دانش میباشد روش پژوهش: به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی-اکتشافی و از نظر ابزار پژوهش ،،جز تحقیقات کیفی میباشد.جامعه مورد پژوهش20 نفر از خبرگانی که بیش از 5 سال در دانشگاه علوم پزشکی قزوین حضور دارند میباشند. که با آنها مصاحبه عمیق صورت گرفته و برای تحلیل نتایج از نرمافزار مکس .کیو.دی.ای 10 استفاده شده است. یافتهها: 18 مقوله بنیادی برای تبیین مدل توسعه کارآفرینی سازمانی مبتنی بر مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی قزوین به دست آمد. نتیجهگیری: شرایط زمینهای و بستر : (مهارت‌ها و ویژگیهای فردی، شرایط فرهنگی و اجتماعی، ساختار سازمانی، شرایط سیاسی و قانونی)، شرایط علی: (مدیریت دانش {کسب و ایجاد، حفظ و نگهداری، تبدیل و انتقال، بکارگیری})، شرایط مداخله‌گر: (فرهنگ سازمانی و منابع انسانی)، مقوله مرکزی (مدل توسعه کارافرینی سازمانی مبتنی بر مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی قزوین)، پیامدها: ( رفتاری، ساختاری و محتوایی) و راهبرد آن توسعه سازمانی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
155 - شناسایی ابعاد و مولفه‌های اطلاع‌رسانی خودمراقبتی به بیماران در نظام اطلاع‌رسانی پزشکی کشور با رویکرد دلفی فازی
زهرا خواجه علی جهانتیغی زهرا اباذری زهره میرحسینی فهیمه باب الحوائجیمقدمه: با توجه به اهمیت خودمراقبتی، مطالعه حاضر به شناسایی ابعاد و مولفه‌های اطلاع‌رسانی خودمراقبتی به بیماران در نظام اطلاع‌رسانی پزشکی کشور میپردازد . روش پژوهش: روش این مطالعه با توجه به گزاره‌های تحقیق، از نوع توصیفی و کیفی است که در دو مرحله کتابخانهای و اجرای رو چکیده کاملمقدمه: با توجه به اهمیت خودمراقبتی، مطالعه حاضر به شناسایی ابعاد و مولفه‌های اطلاع‌رسانی خودمراقبتی به بیماران در نظام اطلاع‌رسانی پزشکی کشور میپردازد . روش پژوهش: روش این مطالعه با توجه به گزاره‌های تحقیق، از نوع توصیفی و کیفی است که در دو مرحله کتابخانهای و اجرای روش دلفی فازی با مراجعه به10 نفر از خبرگان، پژوهشگران و صاحبنظران حوزه پزشکی و بهداشت در دانشگاه انجام شده است. یافتهها: پژوهشگر دادههای به دست آمده را تحلیل و نتایج نهایی پژوهش خود را در قالب یک مدل اولیه ارائه نموده است و با توجه تحلیلی که از روش دلفی جهت تعیین ابعاد و مولفه‌ها برای اطلاع‌رسانی خودمراقبتی به بیماران در نظام اطلاع‌رسانی پزشکی کشور به اجرا در آمده ، از 112 شاخص اولیه 92 شاخص و از مولفه‌ها، تمامی مولفه‌های شناسایی شده در مرحله دلفی تایید گردید و در مجموع دو بعد اطلاع‌رسانی و مراقبان سلامت که بعد اطلاع‌رسانی شامل 4 مولفه و بعد مراقبان سلامت شامل 10 مولفه بود، مشخص گردید. نتیجهگیری: با توجه به ابعاد و مولفه‌های بدست آمده با رویکرد دلفی فازی، این ابعاد و مولفه‌ها میتواند راهگشای متولیان و مسئولین حوزه سلامت کشور در راستای افزایش اطلاع‌رسانی خودمراقبتی به بیماران در نظام اطلاع‌رسانی پزشکی کشور باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
156 - تحلیل اثر ابعاد رهبری کوانتومی بر تعالی سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش و مهارتهای کوانتومی در دانشگاه علوم پرشکی استان اردبیل
احد نوروززاده سلیمان ایرانزاده ناصر فقهی فرهمندمقدمه: هدف اصلی تحقیق حاضر تحلیل اثر رهبری کوانتومی بر تعالی سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش سازمانی و مهارتهای کوانتومی است. روش پژوهش: این پژوهش بر اساس هدف از نوع کاربردی، و یک پژوهش توصیفی-تحلیلی از نوع علّی است که به شیوه پیمایشی صورت گرفته است. این پژوهش هم‌چن چکیده کاملمقدمه: هدف اصلی تحقیق حاضر تحلیل اثر رهبری کوانتومی بر تعالی سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش سازمانی و مهارتهای کوانتومی است. روش پژوهش: این پژوهش بر اساس هدف از نوع کاربردی، و یک پژوهش توصیفی-تحلیلی از نوع علّی است که به شیوه پیمایشی صورت گرفته است. این پژوهش همچنین از لحاظ زمانی جزء پژوهشهای مقطعی میباشد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بوده که روایی و پایایی آن به تأیید رسیده است. جامعه آماری این تحقیق کلیة کارکنان دانشگاه علوم پرشکی استان اردبیل به تعداد 3569 نفر میباشد که نمونهای به حجم 347 نفر مطابق جدول مورگان به شیوه نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. تحلیل دادهها نیز از طریق روشهای الگوی معادلات ساختاری انجام یافته است. یافتهها: دو فرضیه برای تحقیق حاضر مطرح گردیدکه بعد از آزمون، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که ابعاد رهبری کوانتومی بر تعالی سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش تأثیر معناداری دارد (0/616 = β). همچنین نتایج تحقیق نشان داد که ابعاد رهبری کوانتومی بر تعالی سازمانی با نقش میانجی مهارتهای کوانتومی نیز تأثیر معناداری دارد (0/719 =β). نتیجهگیری: از آن جا که رهبری کوانتومی بر تعالی سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش سازمانی و مهارتهای کوانتومی تأثیر معناداری دارد، بنابراین در ارتقاء سطح مدیران دانشگاه، میتوان مهارت های کوانتومی و مدیریت استراتژیک دانش سازمانی را بهبود بخشید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
157 - عوامل موثر بر جذب گردشگری پزشکی در بیمارستانهای منتخب آموزشی درمانی دانشگاه شهید بهشتی سال 1401
آزاده خسروی فارسانی سمیه حسام شقایق وحدتمقدمه: هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر جذب گردشگری پزشکی در بیمارستانهای منتخب آموزشی درمانی دانشگاه شهید بهشتی سال 1401 بود. روش پژوهش: این تحقیق یک تحقیق کاربردی بود. تعداد 200 نفر از مدیران و کارکنان این بیمارستانها وارد مطالعه شدند و از این میان 127 نفر بر ا چکیده کاملمقدمه: هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر جذب گردشگری پزشکی در بیمارستانهای منتخب آموزشی درمانی دانشگاه شهید بهشتی سال 1401 بود. روش پژوهش: این تحقیق یک تحقیق کاربردی بود. تعداد 200 نفر از مدیران و کارکنان این بیمارستانها وارد مطالعه شدند و از این میان 127 نفر بر اساس جدول مورگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته 24 سوالی برگرفته از پیشینه تحقیق و با انجام تاییدات روایی و پایایی به میزان 711/. و 802/. استفاده شد. از آزمون آزمون تحلیل عاملی اکتشافی، تی تک‌نمونه‌ای و تحلیل عاملی تاییدی با نرمافزار SPSS و PLS استفاده گردید. یافتهها: در مجموع تمامی‌عوامل با مقادیر ویژه بالاتر از یک توانسته‌اند 91.371 از واریانس 24 گویه مربوط به پرسشنامه را تبیین کنند. با توجه به این که کلیه مقادیر بالاتر از 0.7 میباشد، بنابراین آلفای کرونباخ متغیرهای پژوهش تأیید میشود. با توجه به جدول AVE همه سازه‌ها بزرگتر از 5/. است و در نتیجه روایی همگرای مدل و مناسب بودن برازش مدلهای اندازهگیری تأیید میشود. نتیجهگیری: بررسیها نشان داد بعد فضای فیزیکی مناسب بیمارستانی، بعد زیرساختهای حمایتی از بیماران خارجی، بعد تقویت سیستم حمل و نقل، بعد تقویت بازاریابی، بعد نقش کادر پزشکی مجرب، بعد کیفیت ارائه خدمات درمانی و بعد احترام به عقایدگردشگران در جذب گردشگری پزشکی تاثیر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
158 - بررسی عوامل موثر بر احتمال انتخاب مطب دندانپزشکی از سوی مراجعین از منظر بازاریابی (مورد مطالعه: مطب‌های دندانپزشکی غرب استان مازندران)
هانیه یگانه امیر خزائی پولمقدمه: با توجه به اینکه در ایران، نیاز بالقوه‌ای برای پرداختن به مباحث مرتبط با دندانپزشکی احساس میشود، در این پژوهش کوشیده شده تا با تبیین مولفه‌های موثر بر احتمال انتخاب مطب‌های دندانپزشکی از سوی بیماران، ریشه‌های کلیدی انتخاب مطب از سوی بیماران شناسایی شوند. روش پژو چکیده کاملمقدمه: با توجه به اینکه در ایران، نیاز بالقوه‌ای برای پرداختن به مباحث مرتبط با دندانپزشکی احساس میشود، در این پژوهش کوشیده شده تا با تبیین مولفه‌های موثر بر احتمال انتخاب مطب‌های دندانپزشکی از سوی بیماران، ریشه‌های کلیدی انتخاب مطب از سوی بیماران شناسایی شوند. روش پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف، از نوع کاربردی بوده و جامعه آماری آن کلیه مشتریان مطب های دندانپزشکی غرب استان مازندران میباشد که تعداد نمونه آماری براساس جدول مورگان حداقل 384 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشهای میباشد. در این پژوهش برای اندازه گیری عوامل موثر بر انتخاب مشتریان از پرسشنامه (کیم، 2011)، (لو و همکاران، 2015) و (لی و همکاران، 2013) استفاده شده است. برای تعیین روایی از تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمون کولموگروف- اسمیرنف و آزمون معادلات ساختاری انجام شده است. یافته ها: یافته های تحقیق حاکی از این است که هریک از عوامل امکانات و تجهیزات (ضریب مسیر 0/61)، خدمات (ضریب مسیر 0/57)، ویژگیهای دندانپزشک (ضریب مسیر 0/49)، ظاهر حرفهای دندانپزشک (ضریب مسیر 0/38) و ویژگیهای فعالیتهای دندانی (ضریب مسیر 0/44) بر احتمال انتخاب مطب دندانپزشکی از سوی مشتریان تاثیر دارد. نتیجه گیری: با توجه به ازدیاد مطب‌های دندانپزشکی میتوان با بکارگیری نتایج این پژوهش و با اتخاذ راهکاریی در زمینه ی عوامل شناسایی شده بخصوص مهمترین آن یعنی امکانات و تجهیزات مناسب، بر انتخاب مشتریان تاثیر مثبت و معنی داری گذاشت و بدین ترتیب موقعیت رقابتی خود را بهبود بخشید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
159 - نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدیریت منابع انسانی و ارتقای عملکرد شبکه‌های دامپزشکی استان گیلان
حوری شجاع مریم پورنصیر رودبنهمقدمه: هدف از این پژوهش، بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدیریت منابع انسانی و ارتقای عملکرد شبکه‌های دامپزشکی استان گیلان است. روش پژوهش: به این منظور 175 نفر از کارکنان ارشد و مدیران شبکه‌های دامپزشکی استان گیلان انتخاب شدند. جمع‌اوری دادهها توسط پرسشنامه است چکیده کاملمقدمه: هدف از این پژوهش، بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدیریت منابع انسانی و ارتقای عملکرد شبکه‌های دامپزشکی استان گیلان است. روش پژوهش: به این منظور 175 نفر از کارکنان ارشد و مدیران شبکه‌های دامپزشکی استان گیلان انتخاب شدند. جمع‌اوری دادهها توسط پرسشنامه استاندارد یونیس و همکاران (2018) صورت گرفت. ارزیابی و تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از مدل معادلات ساختاری SEM و با استفاده از نرمافزارهای SPSS و Smart PLS نسخه 3 انجام پذیرفت. یافتهها: مطابق با نتایج میزان تأثیر استفاده از فنـاوری اطلاعات و ارتباطات بر مدیریت منابع انسانی، 4/72 و ضریب تأثیر مدیریت منابع انسانی بـر کارآفرینی، 2/89 می‌باشـد که با توجه به این که آماری تی بزرگتر از 1/96 است، معنادار میباشد. پس نقش میانجی متغیر مدیریت منابع انسانی در تأثیرگذاری استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کارآفرینی سازمانی تأیید میشود. همچنینمیزان تأثیر پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مدیریت منابع انسانی، 3/6 و ضریب تأثیر مدیریت منابع انسانی بر کارآفرینی، 2/89 میباشد، بنابراین نقش میانجی متغیر مدیریت منابع انسانی در تأثیرگذاری پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات بـر کارآفرینی سازمانی تأییـد می‌شـود. نتیجهگیری: پذیرش ICT به تنهایی نمیتواند بر کارآفرینی سازمانی و عملکرد تاثیرگذار باشد و درصورتی ICT میتواند به عنوان یک مزیت رقابتی پایدار تاثیرگذار باشد که کارکنان آن را از راه ابزاری بشناسند و در فرآیندهای سازمان به کارگیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
160 - بررسی ارتباط بین هوش هیبریدی مدیران و تعهد سازمانی کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران
حسین درگاهی فرشته ویسیمقدمه: درقرن جدید اعتقاد براین است که مدیران برای کسب موفقیت در سازمانها نیازمند هوش هیبریدی هستند. بالا بودن هوش هیبریدی مدیران می تواند برروی تعهد سازمانی کارکنان تاثیرگذار باشد. لذا این مطالعه باهدف تعیین ارتباط هوش هیبریدی مدیران با تعهدسازمانی کارکنان ستادی دانشگاه چکیده کاملمقدمه: درقرن جدید اعتقاد براین است که مدیران برای کسب موفقیت در سازمانها نیازمند هوش هیبریدی هستند. بالا بودن هوش هیبریدی مدیران می تواند برروی تعهد سازمانی کارکنان تاثیرگذار باشد. لذا این مطالعه باهدف تعیین ارتباط هوش هیبریدی مدیران با تعهدسازمانی کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر ازنوع توصیفی - تحلیلی بود که درسال 97-1396 در واحدهای ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. تعداد 112 نفر از مدیران سطوح ارشد و میانی بود که بصورت سرشماری و همچنین تعداد 181 نفر از کارکنان براساس جدول کرجسی و مورگان بعنوان نمونه پژوهش تعیین شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته هوش هیبریدی مشتمل بر 174 گویه و پرسشنامه تعهدسازمانی Allen و Mayer بود که روایی صوری و محتوی و پایایی آن به تائید رسید. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS، استفاده شد و نتایج توصیفی بصورت میانگین و انحراف معیار و نتایج تحلیلی با استفاده از آزمونهای استنباطی ارائه گردید. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد هوش هیبریدی مدیران با امتیاز 651/91 در سطح مطلوب و تعهد سازمانی کارکنان با امتیاز 76/12 در سطح متوسط روبه بالا قرار دارد. بین هوش هیبریدی مدیران با بعد هنجاری تعهد سازمانی کارکنان همبستگی معنی داری مشاهده شد(0/005=P). با استفاده از تحلیل رگرسیون مشخص شد هوش هیبریدی مدیران بمیزان 97% برروی تعهد سازمانی کارکنان تاثیرگذار است. نتیجهگیری: انجام آزمون هوش هیبریدی در انتخاب و انتصاب مدیران و همچنین تقویت و توسعه آن ازطریق آموزشهای توانمندسازی می تواند به افزایش تعهدسازمانی کارکنان کمک نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
161 - رابطه بکارگیری کارشناس تجهیزات پزشکی با هزینههای خرید تجهیزات پزشکی درواحدهای تحت پوشش مرکز بهداشت شهرستان مرند
فاطمه حبی لیلا ریاحی انیسه نیک روانمقدمه: از نقطه نظر اقتصاد سلامت ,تجهیزات پزشکی جایگاه ویژهای داشته و بخش عمده ای از سرمایه مراکز درمانی و موسسات پزشکی صرف نگهداشت و نوسازی این تجهیزات میگردد. هدف این پژوهش رابطه بکارگیری کارشناس تجهیزات پزشکی با هزینههای خرید تجهیزات پزشکی درواحدهای تحت پوشش مرکز ب چکیده کاملمقدمه: از نقطه نظر اقتصاد سلامت ,تجهیزات پزشکی جایگاه ویژهای داشته و بخش عمده ای از سرمایه مراکز درمانی و موسسات پزشکی صرف نگهداشت و نوسازی این تجهیزات میگردد. هدف این پژوهش رابطه بکارگیری کارشناس تجهیزات پزشکی با هزینههای خرید تجهیزات پزشکی درواحدهای تحت پوشش مرکز بهداشت شهرستان مرند میباشد. روش پژوهش: تحقیق حاضراز نظر روش اجرا یک تحقیق تحلیلی است. و از منظر نتیجه ,کاربردی است. روشگردآوری داده ها دراین بررسی با روش کتابخانه ای انجام شده وابزار گردآوری داده ها فیش برداری بوده است. آمار و اسناد مالی مربوط به هزینههای خرید تجهیزات پزشکی واحدهای تحت پوشش مرکز بهداشت شهرستان مرندبررسی و مقایسه این هزینه در سالهایی که کارشناس تجهزات پزشکی حضور داشته است (سالهای 96-97) با سالهایی که کارشناس تجهیزات پزشکی در مرکز حضور نداشت (سالهای 94-95) انجام گرفت. همه دادههای جمع آوری شده براساس نرخ تنزیل پایه سال 97گرفته شد. برای تحلیل توصیفی دادهها از آماره های درصد تجمعی و درصد فراوانی، و برای تحلیل استنباطی متناسب با سطوح سنجش متغییرها از آماره‌هایی همچون t همبسته زوجی استفاده شده است. یافتهها: نتایج آزمونهای آماری نشان میدهد که بین هزینههای خرید تجهیزات پزشکی در بکارگیری کارشناس تجهیزات پزشکی و عدم بکارگیری کارشناس تجهیزات پزشکی با PValu. نتیجهگیری: با توجه به این که بین بکارگیری کارشناس تجهیزات پزشکی و هزینههای خرید تجهیزات پزشکی واحدهای تحت پوشش مرکز بهداشت شهرستان رابطه وجود داشت لذا به مدیران حوزه سلامت توصیه میشود برای جلوگیری از نابسامانی‌های تجهیزاتی و تحمیل هزینههای خرید بدون برنامه تحهیزات پزشکی درسطح مراکز سلامت ایجاد سیستم مدیریت نگهداشت تجهیزات پزشکی همانند مدیریت تجهیزات پزشکی در بخش درمان از حضور کارشناسان مستقل و نیروی فنی متخصص تجهیزات پزشکی در مراکز بهداشت شهرستان‌ها استفاده کنند. عمل خط‌مشی‌گذاران جهت جلب مشارکت ذینفعان در نظام خط‌مشی‌گذاری عمومی‌سازمان غذا و داروی ایران قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
162 - شناسایی و اولویت‌بندی شاخصهای برندسازی شخصی پزشکان متخصص با روش تصمیمگیری چند معیاره سوارا
ملیحه سیاوشی مژگان ضرغامی فرد مهنا شریفیمقدمه: برندسازی شخصی پزشکان یکی از حوزههای جدیدی است که در نظام پزشکی- سلامت مطرح‌شده است که موجب رشد و توسعه این کسب‌وکار و افزایش سوددهی میشود، علاوه بر این در حوزه درمان و سلامت نیز موجب بهبود سلامت عمومی و اعتماد جامعه به‌نظام درمان خواهد شد. با توجه به اهمیت این چکیده کاملمقدمه: برندسازی شخصی پزشکان یکی از حوزههای جدیدی است که در نظام پزشکی- سلامت مطرح‌شده است که موجب رشد و توسعه این کسب‌وکار و افزایش سوددهی میشود، علاوه بر این در حوزه درمان و سلامت نیز موجب بهبود سلامت عمومی و اعتماد جامعه به‌نظام درمان خواهد شد. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر قدم در این راه نهاده تا شاخصهای مؤثر در ایجاد برندسازی شخصی پزشکان را شناسایی و آنها را اولویت‌بندی نماید. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک مطالعه کاربردی، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر پزشکان متخصص شهرستان بندرعباس بوده و جهت گردآوری دادهها، ده نفر از پزشکان متخصص بهعنوان خبرگان پژوهش و بهصورت گلوله برفی انتخاب شدهاند. برای تجزیهوتحلیل دادهها، از روش دلفی فازی جهت شناسایی شاخصهای مؤثر در ایجاد برند شخصی پزشکان متخصص و از روش تصمیمگیری چند معیاره (سوارا) برای به دست آوردن وزن و اولویت‌بندی این شاخصها استفاده‌شده است. یافتهها: ابتدا با بررسی مبانی نظری و ادبیات پژوهش، شاخصهای مؤثر در برندسازی شخصی تعیین شدند که تعداد این شاخصها 25 مورد بود. سپس با استفاده از نظر خبرگان، از بین 25 شاخص، 14 شاخص به عنوان شاخصهای مؤثر و اساسی در ایجاد برند شخصی پزشکان متخصص شناسایی شدند و درنهایت با استفاده از تکنیک سوارا، شاخصهای تایید شده، اولویت‌بندی شدند. این شاخصها همراه با میانگین رتبه آنها (میانگین رتبه پایینتر بیانگر اهمیت بیشتر شاخص است) عبارتند از تجربه و تخصص (1.8)، مسئولیت‌های اجتماعی(2.6)، پایبندی به اخلاق حرفه ای(3.5)، داشتن اعتبار(4)، قابل‌اعتماد بودن(5.1)، صفات شخصیتی (6.6)، سخاوت و بخشندگی (6.7)، ارتباطات (8.3)، اصالت (8.5)، حضور در فضای مجازی (9.6)، جذابیت ظاهری (11.4)، عملکرد فردی (11.9) داشتن اهداف شخصی (12.30) و داشتن چشم انداز شخصی (12.70). نتیجهگیری: طبق نتایج حاصل‌شده، شاخصهایی که بیشترین تأثیر را در ایجاد برندسازی شخصی پزشکان متخصص دارند، مربوط به شاخصهای مرتبط با مسائل حرفهای، اجتماعی یا فرهنگی مانند تخصص، رعایت اخلاق حرفهای، اعتماد و اعتبار، مسئولیت‌های اجتماعی، ارتباطات و ... است و شاخصهای که مربوط به مسائل شخصی و فردی مانند عملکرد فردی، داشتن چشم‌انداز و اهداف شخصی هرچند تأثیرگذار هستند اما دارای اولویت پایین‌تری هستند. پزشکان متخصص با شناسایی و تقویت شاخصهای تأثیرگذار بر برند شخصی خود میتوانند در عرصه رقابت موفق‌تر عمل کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
163 - طراحی الگوی آموزش اثربخش مبتنی بر سبکهای یادگیری در آموزش علوم پزشکی
آذر سلیمانی هادی رزقی شیرسوار حمید شفیع زادهمقدمه: عامل مهمّی که به اساتید کمک میکند تا شرایط را برای یادگیری مؤثّر آماده کنند توجه به نوع سبک یادگیری دانشجویان است. هدف این مقاله طراحی الگوی آموزش اثربخش مبتنی بر سبکهای یادگیری در آموزش علوم پزشکی است. روش پژوهش: روش انجام این پژوهش با رویکرد آمیخته (کیفی - ک چکیده کاملمقدمه: عامل مهمّی که به اساتید کمک میکند تا شرایط را برای یادگیری مؤثّر آماده کنند توجه به نوع سبک یادگیری دانشجویان است. هدف این مقاله طراحی الگوی آموزش اثربخش مبتنی بر سبکهای یادگیری در آموزش علوم پزشکی است. روش پژوهش: روش انجام این پژوهش با رویکرد آمیخته (کیفی - کمی) است. در این پژوهش علاوه بر مطالعه اسنادی، از تکنیک تحلیل مضمون با نرمافزار MAXQDA12، برای شناسایی ابعاد و مؤلفهها و شاخصها استفاده شده است. جامعه آماری در بخش کیفی تمام خبرگان در حوزه آموزش و علوم پزشکی بودند که بعد از انجام مصاحبه 15 نفر از خبرگان اشباع نظری صورت گرفت که پس از تحلیل مصاحبه‌ها و استفاده از روش تحلیل مضمون مضامین باز، محوری و انتخابی استخراج گردید. در جهت اعتبار بخشی الگو نیز از تحلیل عاملی تاییدی و از طریق نرمافزار smart pls3 استفاده شده است. نمونه آماری بخش کمی شامل387 نفر از اساتید دانشگاه علوم پزشکی شهر تهران میباشند. یافتهها: یافتهها در بخش کیفی شامل 3 بعد 9 مولفه و 43 شاخص استخراج گردید.یافتههای بخش کمی نشان داد که از بین ابعاد مورد بررسی، فرآیند یاددهی و یادگیری با ضریب 0.700 و در بین مولفه‌ها، آمادگی یادگیرنده با ضریب 0.875 و در نهایت طراحی آموزشی دروس پزشکی با ضریب 0.930 از بین شاخصها بیشترین سهم را در طراحی آموزش اثربخش مبتنی بر سبک یادگیری برخوردارند. نتیجهگیری: نتایج نشان داد، برای ترسیم الگوی آموزش اثربخش مبتنی بر سبکهای یادگیری در آموزش علوم پزشکی باید در اولویت به فرآیندهای آموزشی، برون دادها و در نهایت به درون دادها توجه ویژه شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
164 - تحلیل روابط بین پیشایندهای مؤثر بر فوبیای بوروکراسی با استفاده از تکنیک دیمتل فازی مطالعه موردی: یکی ازدانشگاه های علوم پزشکی کشورایران
مهناز خاتم علی یعقوبی پور محمد منتظریمقدمه: توجه به نگاه دوگانه شهروندان به خدمات عمومی، همان فوبیای بوروکراسی است که به معنای تصویر منفی بخش دولتی در ذهن شهروندان و بی‌اعتمادی آنان به بخش دولتی میباشد. این تحقیق به دنبال تحلیل روابط بین پیشایندهای مؤثر بر فوبیای بوروکراسی دریکی از دانشگاه های علوم پزشکی چکیده کاملمقدمه: توجه به نگاه دوگانه شهروندان به خدمات عمومی، همان فوبیای بوروکراسی است که به معنای تصویر منفی بخش دولتی در ذهن شهروندان و بی‌اعتمادی آنان به بخش دولتی میباشد. این تحقیق به دنبال تحلیل روابط بین پیشایندهای مؤثر بر فوبیای بوروکراسی دریکی از دانشگاه های علوم پزشکی است.روش پژوهش: پژوهش حاضر کیفی وازحیث هدف کاربردی و از نظر جمعآوری دادهها توصیفی است.روش انتخاب نمونه بصورت هدفمند و گلوله برفی میباشد. برای غربالگری دادهها ازمیانگین نظرخبرگان برمنطق فازی استفاده شد، پرسشنامهای با ساختاری ماتریسی برای کشف روابط علی میان عوامل تهیه شد. پس از حصول اطمینان ازعدم وجود رابطه معنادار میان شاخصهای خبرگی و شاخصهای پیچیدگی و دامنه مورد اتفاق خبرگان مبتنی بر روابط به نسبت قوی میان عوامل اقدام شد.یافتهها: از میان عوامل، فساد اداری، اصلیترین عامل محسوب می شود و ایجاد تغییرات سازنده در آن می تواند به کاهش فوبیای بوروکراسی کمک کند. همچنین دو عامل قواعد و رویه‌های سخت و انعطاف‌ناپذیر و عدم اطلاع‌رسانی دقیق فرآیندها، اثرگذارترین عوامل درمیان دیگرعوامل بوده است، اثرپذیرترین شاخص، عدم اطلاع‌رسانی دقیق فرآیندهاست. معیار بی‌انگیزگی کارکنان بیشترین تعامل را با سایر معیارهای مورد مطالعه دارد. معیار وجود باندبازی در ادارات از کمترین تعامل با سایر معیارها برخوردار است.نتیجهگیری: براساس نتایج سیاستمداران و مدیران باید تدابیری بیندیشند که ساختار بوروکراسی را از جهت داشتن سلسله مراتب و تقسیم کار با الگوی عقلایی هم‌جهت کنند؛ به لحاظ پیروی از قوانین و مقررات و توجه به تخصص و نظام شایستگی، با این الگو فاصله نداشته باشد و برای کاهش این سلسله مراتب تلاش شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
165 - شناسایی ابعاد و مولفه‌های از خود بیگانگی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
محمد محمودی ماندنی اکبر اعتباریان خوراسگانی سعید شریفی البرز قیتانیمقدمه: از خود بیگانگی تاثیر منفی زیادی بر افت عملکردهای افراد دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مولفه‌های از خود بیگانگی در دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه اصفهان انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه پژوهش خبر چکیده کاملمقدمه: از خود بیگانگی تاثیر منفی زیادی بر افت عملکردهای افراد دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مولفه‌های از خود بیگانگی در دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه اصفهان انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه پژوهش خبرگان دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه اصفهان در سال 1400 بودند که طبق اصل اشباع نظری 20 نفر از آنها با روشهای نمونهگیری هدفمند و گلوله‌برفی بهعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بودند که روایی مصاحبه‌ها با روش مثلث‌سازی تایید و پایایی کدهای استخراج‌شده با روش بازآزمایی دو هفتهای 88/0 بهدست آمد. دادهها با روشهای کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرمافزار MAXQDA تحلیل شدند. یافتهها: تحلیل دادهها نشان داد که از خود بیگانگی 205 شاخص، 29 مولفه و 7 بعد داشت. ابعاد شامل از خود بیگانگی فراسازمانی (با 5 مولفه انسان‌زدایی در کار، آنومی فرهنگی و اجتماعی، اثرات و ارزشهای جامعه صنعتی، بیگانگی اجتماعی و باورهای فرهنگی)، از خود بیگانگی سازمانی (با 13 مولفه ضعف در مدیریت استعدادها، ضعف جامعه‌پذیری سازمانی، مدیران غیرحرفه‌ای و ضعیف، بیگانگی سازمانی، ضعف ارتباطات بینفردی در سازمانی، تنش و تعارض سازمان، ضعف قوانین و مقررات، سیستم نظارت و کنترل ناکارآمد، بی‌نظمی سازمانی، فرهنگ سازمانی مبتنی بر ساخت، فساد و رانت‌خواری، سبک مدیریت استبدادی و بی‌قدرتی در کار)، از خود بیگانگی شغلی (با 4 مولفه احساس بی‌معنایی در کار، عدم انگیزش شغلی، ابهام در نقش و وظایف و سرخوردگی شغلی و سازمانی)، از خود بیگانگی فردی (با 4 مولفه ناتوانی در کار، عزت‌نفس پایین، اختلالات روانشناختی و فقدان اخلاق‌مداری کارکنان)، نگرشهای رفتاری و سازمانی نامطلوب (با 1 مولفه)، خستگی شغلی (با 1 مولفه) و بیزاری و تنفر از کار (با 1 مولفه) بودند. نتیجهگیری: ابعاد و مولفه‌های شناسایی‌شده برای از خود بیگانگی میتواند برای متخصصان و برنامه‌ریزان سازمانی تلویحات کاربردی بسیاری داشته باشد و آنان بر اساس ابعاد و مولفه‌های شناسایی‌شده میتوانند برنامه‌هایی برای کاهش از خود بیگانگی کارکنان طراحی و اجرا نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
166 - شناسایی و واکاوی قوانین و مقررات حقوقی و پزشکی رحم اجاره‌ای
حسین جلالیمقدمه: در دنیای امروز با توجه به بحران سلامت محیط زیست و شیوع ناباروری موضوع رحم اجاره ای در بین بسیاری از جوامع شایع شده است و پرداختن به مقررات این حوزه مهم است. هدف اصلی این مقاله واکاوی قوانین و مقررات حقوقی رحم اجاره‌ای است.روش پژوهش: روش انجام پژوهش آمیخته (کیفی-ک چکیده کاملمقدمه: در دنیای امروز با توجه به بحران سلامت محیط زیست و شیوع ناباروری موضوع رحم اجاره ای در بین بسیاری از جوامع شایع شده است و پرداختن به مقررات این حوزه مهم است. هدف اصلی این مقاله واکاوی قوانین و مقررات حقوقی رحم اجاره‌ای است.روش پژوهش: روش انجام پژوهش آمیخته (کیفی-کمی) است. برای انجام این پژوهش از روش مطالعۀ اسنادی بهره گرفته شد که از 506 مقاله 30 مقاله انتخاب گردید و در نهایت با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون با نرم افزار MAXQDA12، برای واکاوی قوانین مرتبط با موضوع استفاده شد. جامعۀ آماری در این پژوهش گروهی از خبرگان حوزۀ حقوق پزشکی در زمینه رحم اجاره ای بودند که بعد از انجام 15 مصاحبه اشباع نظری صورت گرفت. مصاحبه ها بین 75 تا 120 دقیقه به طول انجامید. در نهایت با روش ّتی تک نمونه ای با جامعۀ آماری 30 نفر 15 خبره و 15 خانواده (8 خانواده اجاره کننده و 7 زن اجاره دهنده) مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر استخراج و در بخش کمی، تعیین میزان اهمیت استفاده از قوانین حقوقی و پزشکی تحلیل شد.یافته ها: در این پژوهش در حدود 30 مقاله مورد مطالعه قرار گرفت: 12 مقاله فارسی و 18 مقاله انگلیسی. در روش تحلیل مضمون با استفاده از مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر 46 شاخص، 4 مقوله و 2 بعد در دو بخش حقوقی و پزشکی به صورت مجزا بررسی شدند.نتیجهگیری: نتایج حاکی از آن است که مقررات حقوقی شامل رسمی (قوانین و مقررات مربوط به قانون اساسی) و عرفی (قوانین و مقررات مربوط به اجاره دهنده و اجاره کننده) و قوانین پزشکی شامل اجاره دهندۀ رحم و اجاره کننده بود و در نهایت در بخش کمی نیز مشخص گردید تمام مقررات از اهمیت بالایی برخوردارند مخصوصاً قوانین و مقررات حقوقی با میانگین 4/2 دارای اهمیت بیشتری از قوانین و مقررات پزشکی با 3/9 است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
167 - تحلیل موضوعی و ترسیم نقشه هم‌تالیفی مقالات حوزه پزشکی در پایگاه Web of Science و نشریهScientometrics (2015 تا 2020)
شیبا کیانمهر صدیقه محمداسماعیلمقدمه: هدف شناسایی اولویتها، هم‌تالیفی، توزیع موضوعی علوم پزشکی، و تعیین میزان سهم کشورها در انتشار مقالات نشریه Scientometrics، به منظور خوشه بندی و مصورسازی موضوعات حوزه پزشکی با توجه به فراوانی رخدادِ کلمات در عنوان مقالاتبوده است. روش پژوهش: تحلیل محتوا از روشهای چکیده کاملمقدمه: هدف شناسایی اولویتها، هم‌تالیفی، توزیع موضوعی علوم پزشکی، و تعیین میزان سهم کشورها در انتشار مقالات نشریه Scientometrics، به منظور خوشه بندی و مصورسازی موضوعات حوزه پزشکی با توجه به فراوانی رخدادِ کلمات در عنوان مقالاتبوده است. روش پژوهش: تحلیل محتوا از روشهای انجام پژوهش کیفی و بر اساس شاخصهای علم‌سنجی است که با رویکرد کمی آمار توصیفی و با استفاده از نرم‌افزارها و فنون علم‌سنجی، به مرور نظام‌مند حوزه پزشکی ایران در پایگاه WOS، نشریه علم‌سنجی یا Scientometrics آمریکا پرداخته است. جامعه پژوهش1441 مقاله در 60 شماره منتشر شده نشریه (2015-2020) بوده است با جستجوی انواع مدارک نمایه شده انگلیسی در قسمت جستجوی پیشرفته پایگاه، تعداد 421 مقاله بازیابی، سپس با استفاده از گروههای موضوعی، مقالات مربوط به حوزههای پزشکی جدا (382 عنوان مقاله) مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در بخش شناسایی اولویتها و توزیع موضوعی مقالات به ترتیب 5 حوزه موضوعی استناد، کتابسنجی، شبکه همکاری و شبکهواژگانی، نویسنده و علم بیشترین فراوانی را داشته است.. بررسی میزان سهم کشورها نیز نشان داد کشورهایی همچون چین، آمریکا و اسپانیا به ترتیب بیشترین میزان تولید علمی را در نشریه علم‌سنجی Scientometricsداشتند. نتیجه گیری: خط مشی موضوعی حوزه علم‌سنجی در داخل کشور در حوزه پزشکی تا حدودی با خط مشی موضوعی این حوزه در سطح بینالمللی مطابقت دارد. لذا لازم است، با بررسی و رصد مقوله های موضوعی کمتر کار شده به سوق دادن پژوهش های داخل کشور به آن سمت و سو پرداخت و مقوله های کار شده را نیز تقویت نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
168 - چالشهای ساختار سازمانی در مدیریت تجهیزات پزشکی در ایران
لیدا صادقی سید جمال‌الدین طبیبی نادر خالصیمقدمه: نبود ساختار مناسب در مدیریت تجهیزات پزشکی می تواند باعث اتلاف منابع بهداشت شود. این مقاله به دلیل اهمیت تجهیزات پزشکی، در پیشگیری، تشخیص و درمان بیماران با هدف بررسی چالشهای ساختار مدیریت تجهیزات پزشکی در ایران نوشته شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر مطالعه‌ای مروری است چکیده کاملمقدمه: نبود ساختار مناسب در مدیریت تجهیزات پزشکی می تواند باعث اتلاف منابع بهداشت شود. این مقاله به دلیل اهمیت تجهیزات پزشکی، در پیشگیری، تشخیص و درمان بیماران با هدف بررسی چالشهای ساختار مدیریت تجهیزات پزشکی در ایران نوشته شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر مطالعه‌ای مروری است که از طریق جستجو در منابع علمی معتبر از جملهSpringer ،Elsevier Pubmed, Google scholar و سایر منابع اطلاعاتی فارسی نظیرMagiran, SID ،Irandoc انجام گرفته است. برای جستجو در منابع انگلیسی مذکور از کلید واژه‌هایی چونFormality - Concentration - Medical Equipment Managemen و Complexity برای جستجو در منابع فارسی از کلید واژه‌هایی همچون مدیریت تجهیزات پزشکی، تمرکز، رسمیت، پیچیدگی، استفاده شد.یافتهها: ساختار مدیریت تجهیزات پزشکی میتوانند عملکرد یک بیمارستان را بهبود بخشند و به معنای دیگر میتوانند مبنای ارزیابی واحدهای بیمارستانی قرار گیرند. عملکرد تجهیزات پزشکی در بیمارستان به دلیل تضمین ایمنی بیمار، در جهت ماموریت اصلی بیمارستان بسیار حیاتی است و ضعف در عملکرد این بخش و عدم توجه به مولفه‌های حیاتی در این بخش میتواند بیمارستانها را با شکست یا عملکرد غیراثربخش مواجه سازد.نتیجهگیری: طراحی الگوی ساختار مدیریت تجهیزات پزشکی دولتی برای اصلاح ساختار حوزه مذکور و مدیریت بهینه تجهیزات پزشکی مورد نیاز میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
169 - بررسی اپیدمیولوژیک بیماران شکاف کام مادرزادی در 31 استان تحت پوشش موسسه خیریه حمایت از کودکان با ناهنجاریهای مادرزادی (محکم): یک مطالعه مبتنی بر رجیستری
صلاح الدین دلشاد اباذر حاجوی فرخنده اسدی سید محسن لعل موسوی مریم علی دادیمقدمه: شکافهای دهانی از ناهنجاریهای مادرزادی شایع هستند و میزان بروز آن در بین گروههای نژادی یا قومی متفاوت است. علی رغم اهمیت ناهنجاریهای مادرزادی، اطلاعات آماری دقیقی از این بیماری در دسترس نیست، بنابراین با استفاده از سامانه‌های رجیستری میتوان اطلاعات کافی در اخ چکیده کاملمقدمه: شکافهای دهانی از ناهنجاریهای مادرزادی شایع هستند و میزان بروز آن در بین گروههای نژادی یا قومی متفاوت است. علی رغم اهمیت ناهنجاریهای مادرزادی، اطلاعات آماری دقیقی از این بیماری در دسترس نیست، بنابراین با استفاده از سامانه‌های رجیستری میتوان اطلاعات کافی در اختیار تصمیم‌گیرندگان برای کنترل این بیماری قرار داد.روش پژوهش: مطالعه حاضر، بصورت توصیفی مقطعی از دادههای سامانه رجیستری است؛ که دادههای 1461 بیمار مبتلا به شکاف کام در بازه زمانی 15 ساله بررسی گردیده است. دادههای جمعآوری شده شامل متغیرهای مختلفی به همراه پراکندگی جغرافیایی میباشد.یافتهها: یافتههای مطالعه حاضر حاکی از آن است نسبت جنسیت پسر به دختر 1.3 به 1 است. در 4.79 درصد از مادران نوزادان دارای شکاف کام سابقه بیماری زمینهای داشتند، که هیپوتیروئیدیسم با 0.9 بیشترین آن میباشد. در 54 درصد از موارد والدین روابط خویشاندی داشتند. 58.31 درصد از نوزادان دارای شکاف کام، علاوه بر مشکل مزبور، ناهنجاریهای دیگری نیز داشتند.نتیجهگیری: میزان بروز شکاف کام در نقاط مختلف جهان متفاوت است و در کشور ما این تنوع ممکن است متاثر از عوامل اجتماعی و نژادی در مناطق مختلف باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
170 - بررسی تقاضای القایی پزشک
ویدا ورهرامیمقدمه :‌در بسیاری از کشورها افزایش مخارجی که افراد پیر برای استفاده از خدمات دارویی صورت می‌دهند به یک مشکل اجتماعی تبدیل گردیده است. روش پژوهش: این مقاله به بیان تابع مخارج جهت بررسی فرضیه تقاضای القایی پزشک می‌پردازد و در ادامه جهت بررسی آثار بلند مدت چکیده کاملمقدمه :‌در بسیاری از کشورها افزایش مخارجی که افراد پیر برای استفاده از خدمات دارویی صورت می‌دهند به یک مشکل اجتماعی تبدیل گردیده است. روش پژوهش: این مقاله به بیان تابع مخارج جهت بررسی فرضیه تقاضای القایی پزشک می‌پردازد و در ادامه جهت بررسی آثار بلند مدت و کوتاه مدت قیمت روی تقاضا برای خدمات دارویی، از مدل تصحیح خطای ECM استفاده می‌گردد. یافته‌ها: خدمات بیمارستانی و سرپایی جانشین یکدیگر هستند و یک تغییر در نرخ جمعیت پزشک منجر به تغییر در نرخ استفاده از مراقبت‌های بیمارستانی نسبت به استفاده از مراقبت‌های سرپایی می‌گردد و ممکن است این تغییر به گونه‌ای در تغییر مخارج دارویی افراد نماین گردد. پس تا حدودی وجود تقاضای القایی پزشک تایید می‌گردد. نتیجه‌گیری: زمانی که تعداد سرانه پزشکان فزونی یابد، میزان استفاده از خدمات سرپایی افزایش می‌یابد و معمولا یک جانشینی بین استفاده از مراقبت‌های سرپایی و بیمارستانی وجود دارد و میزان تقاضا برای خدمات بیمارستانی و سرپایی کاملا تحت تاثیر قیمت این خدمات می‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
171 - عملکرد قانون ردیف 11-520000 دولت در حمایت و کاهش هزینههای کمرشکن بیماران مبتلا به سرطان استان زنجان در سال 1388-1387
مینوش مقیمی سحر ولی مقدم زنجانی رضا اقدام ضمیری عبدالامیر فیضی محمد حسن رستمخانی رویا قهرمانیمقدمه: هزینه‌های کمرشکن و سرسام‌آور بیماری سرطان از یک سو و افزایش روزافزون آمار ابتلا به سرطان از سوی دیگر مسئولین نظام بهداشت و درمان کشور را بر آن داشت تا با اجرای قوانین حمایتی، فشار هزینه‌های درمان را از دوش بیماران مبتلا به سرطان تعدیل کنند. هدف از چکیده کاملمقدمه: هزینه‌های کمرشکن و سرسام‌آور بیماری سرطان از یک سو و افزایش روزافزون آمار ابتلا به سرطان از سوی دیگر مسئولین نظام بهداشت و درمان کشور را بر آن داشت تا با اجرای قوانین حمایتی، فشار هزینه‌های درمان را از دوش بیماران مبتلا به سرطان تعدیل کنند. هدف از این مطالعه بررسی عملکرد و نقش قانون ردیف 11-520000 در کاهش هزینه‌های کمرشکن بیماران مبتلا به سرطان استان زنجان بود. روش پژوهش: در این مطالعه توصیفی- مقطعی کلیه هزینه‌هایی که از زمان اجرای طرح (15/8/1387 لغایت 31/4/1388) در استان زنجان برای هر بیمار صورت گرفت، مورد تحلیل قرار گردید. به منظور بررسی هزینه‌های کمرشکن، پرسشنامه تجزیه و تحلیل هزینه‌ درمان بیماری سرطان، در سال 1386 (قبل از اجرای طرح) و سال 1387 (پس از اجرای طرح) با هدف بررسی تأثیر اجرای این قانون توسط بیماران تحت درمان تکمیل و مورد مقایسه قرار گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی آن از طریق قضاوت خبرگان و پایایی از طریق آزمون- بازآزمون، r=0.78 بدست آمد. یافته‌ها: 746 نفر بیمار با هزینه‌ای بالغ بر 431,188,944,3 ریال تحت حمایت دولت قرار گرفتند. 76 درصد هزینه تخصیص یافته مربوط به هزینه دارو، 23 درصد هزینه بستری و 1 درصد هزینه خدمات تشخیصی بود. در سال 1386 هزینه درمان بیماری سرطان برای 52 درصد از افراد کمرشکن بود،در سال 1387 پس از اجرای طرح حمایتی دولت نرخ هزینه‌های کمرشکن 10 درصد کاهش یافته و به 42 درصد رسید. نتیجه‌گیری: وجود نرخ بالای هزینه‌های کمرشکن در بین بیماران مبتلا به سرطان علیرغم حمایت‌های صورت گرفته از سوی دولت، لزوم برنامه‌ریزی در نحوه تخصیص هزینه‌ها، حمایت‌های اقتصادی و اجتماعی از سوی سازمان‌های مردم نهاد و مسئول در امر درمان بیماران مبتلا به سرطان را ضروری می‌نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
172 - بررسی وضعیت آمبولانس‌های مراکز فوریتهای پزشکی شهرستانهای مرزی استان کرمانشاه (گیلان غرب، قصر شیرین، سرپل ذهاب در سال 1387)
مهرنوش جعفری محمد محبوبیروش پژوهش: این مطالعه به صورت توصیفی مقطعی در 6 ماهه دوم سال 1387 به منظور بررسی وضعیت آمبولانس‌های مراکز فوریت پزشکی سه شهرستان مرزی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه صورت گرفته است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از چک لیستهای معتبر وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ای چکیده کاملروش پژوهش: این مطالعه به صورت توصیفی مقطعی در 6 ماهه دوم سال 1387 به منظور بررسی وضعیت آمبولانس‌های مراکز فوریت پزشکی سه شهرستان مرزی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه صورت گرفته است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از چک لیستهای معتبر وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ایران و پرسشنامه‌های کیفیتی ایزو 9002 در خصوص فوریت‌های پزشکی جمع آوری شده است. داده‌ها با مراجعه پژوهشگر به مراکز مربوطه و با استفاده از اسناد موجود، مشاهده و مصاحبه جمع‌آوری شده است. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد، از آمبولانس‌های مورد بررسی 30 درصد به طور کلی غیر فعال و غیر قابل استفاده و 50 درصد ان‌ها آماده به کار بودند. از نظر مشکلات فنی 85 درصد آمبولانس‌ها حداقل دارای یک مشکل بوده‌اند. داده‌های پژوهش وضعیت نظافت 80 درصد آمبولانس‌ها را مطلوب و 20 درصد را نامطلوب ارزیابی کرد. این سه مرکز فوریت‌ها که در نوار مرزی استان کرمانشاه قرار دارند، دارای یک دستگاه آمبولانس واحد سیار مراقبت‌های ویژه با مشکلات فنی بیش از 50 درصد می‌باشند، که این امر بحران بیماران قلبی ریوی در زمان بروز هر گونه حادثه‌ای را دو چندان می‌نماید. 10 درصد رانندگان ضمن عدم اطلاع از وضعیت آمبولانس خود نسبت به وضعیت لاستیک‌ها، بیمه بدنه، سرمایش، گرمایش اظهار نارضایتی کرده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
173 - بـررسی میزان آشنایی کارکنان بخش مدارک پـزشکی با رایانه و مفاهیم پـایه فناوری اطلاعات در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مازندران
مریم عسگرنژاد جواد زارعی علی محمدیمقدمه: کارکنان بخش مدارک پزشکی به خاطر ماهیت شغلی خود بیش از سایر کارکنان سلامت، نیاز به مهارت در استفاده از رایانه و فناوری اطلاعات دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آشنایی کارکنان بخش مدارک پزشکی با رایانه و مفاهیم پایه فناوری اطلاعات بود.روش پژوهش: این پژوهش یک مطالع چکیده کاملمقدمه: کارکنان بخش مدارک پزشکی به خاطر ماهیت شغلی خود بیش از سایر کارکنان سلامت، نیاز به مهارت در استفاده از رایانه و فناوری اطلاعات دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آشنایی کارکنان بخش مدارک پزشکی با رایانه و مفاهیم پایه فناوری اطلاعات بود.روش پژوهش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - مقطعی بود. جامعه پژوهش را تمام پرسنل فارغ التحصیل مدارک پزشکی در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مازندران، تشکیل می‌دهند که در حدود 80 نفر می‌باشند و ما تمام جامعه آماری را به عنوان نمونه پژوهش انتخاب کردیم. به منظور تعیین میزان آشنایی کارکنان بخش مدارک پزشکی با رایانه و مفاهیم پایه فناوری اطلاعات پژوهشگران به بیمارستان‌های مورد پژوهش مراجعه نموده و از کارکنان آزمون کتبی به عمل آوردند. آزمون متناسب با اهداف پژوهش، و شامل 96 سوال چهار گزینه‌ای بود. روایی سوالات با استفاده از نظر متخصصان و برای سنجش پایایی آن از روش بازآزمایی استفاده گردید. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از روش‌های آمار توصیفی (فروانی، درصد فراوانی و میانگین) و استنباطی (مقایسه میانگین) در نرم‌افزار 16SPSS تحلیل گردیدند.یافته‌ها: در مجموع میزان آشنایی کارکنان با رایانه و مفاهیم پایه فناوری اطلاعات پایین بود. در بین مهارت‌های مختلف بیشترین آشنایی مربوط به، توانایی در به کارگیری رایانه و مدیریت سیستم عامل ویندوز با میانگین(6.9) و کمترین آشنایی مربوط به برنامه Access با میانگین (2.7) بود. در مقایسه مردان نسبت به زنان آشنایی بیشتری با رایانه و مفاهیم پایه فنآوری داشتند. نتیجه‌‍ گیری: با توجه به کافی نبودن آشنایی کارکنان بخش مدارک پزشکی با رایانه و فناوری اطلاعات، و نقش آنها در مدیریت اطلاعات سلامت در بیمارستان، نیاز به ارتقاء مهارت‌های آنان است. لذا پیشنهاد می‌گردد از طریق برگزاری دوره‌های آموزش ضمن خدمت، مهارت کار با رایانه و فناوری اطلاعات، کارکنان را افزایش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
174 - ابعاد شخصیت کارکنان و مؤلفههای تعیین کننده آن بر اساس مدل "مک کری و کوستا"
ساناز سهرابی پیوند باستانی بهرام دلگشایی کیقباد طاهری نژادمقدمه :‌از آنجا که افراد مختلف، ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی دارند که آن را به همراه خود به سازمان می‌آورند، شخصیت کارکنان یک سازمان می تواند منبعی برای توسعه، رشد، خلاقیت و پیشرفت یا در مقابل، منشا تعارض، ناکامی و سایر مشکلات اجتناب ناپذیر سازمانی باشد. در ا چکیده کاملمقدمه :‌از آنجا که افراد مختلف، ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی دارند که آن را به همراه خود به سازمان می‌آورند، شخصیت کارکنان یک سازمان می تواند منبعی برای توسعه، رشد، خلاقیت و پیشرفت یا در مقابل، منشا تعارض، ناکامی و سایر مشکلات اجتناب ناپذیر سازمانی باشد. در این پژوهش به بررسی ابعاد شخصیتی کارکنان حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز بر اساس مدل "مک کری و کوستا" و رابطه هر یک از این ابعاد با متغیرهای فرهنگ سازمانی، استرس شغلی، کانون کنترل و سازگاری با موقعیت پرداخته شده است. روش پژوهش: این مطالعه از نوع مطالعات تحقیقی توصیفی همبستگی است که بر روی نمونه‌ای 130 نفره از کارکنان شاغل در حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز که به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند، در سال 1388 انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای 69 سئوالی بود که روایی محتوا و روایی عامل و پایانی آن برای سنجش ابعاد شخصیت مناسب تشخیص داده شد. جهت تحلیل و ارائه داده‌ها از آمار پارامتریک و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری 05. 0 استفاده گردید. یافته‌ها: میانگین نمره روان رنجوری در میان کارکنان شاغل در این سازمان بالاتر از متوسط و میانگین چهار بعد دیگر شخصیت، پایین‌تر از حد متوسط بود. سایر یافته‌ها حاکی از وجود رابطه معنی‌دار و مثبت بین شخصیت با فرهنگ سازمانی، کانون کنترل و سازگاری با موقعیت بود. تحلیل ابعاد شخصیت نشان داد که بعد درونگرایی با سازگاری با موقعیت ارتباط مثبت و معنی‌دار دارد، حال آنکه بعد وظیفه شناسی با سه متغیر کانون کنترل، استرس و سازگاری با موقعیت رابطه معنی دار آماری داشت. ضمناً ابعاد سازگاری فردی و روان رنجوری نیز با متغیرهای استرس و سازگاری با موقعیت رابطه آماری معنی دار داشتند. در نهایت بعد گشودگی تنها با فرهنگ سازمانی و سازگاری با موقعیت ارتباط مثبت و معنی دار نشان داد. نتیجه‌گیری: شفاف سازی انتظارات مدیرات از کارکنان و ارائه بازخور به موقع به آن‌ها، بهبود رابطه مدیران با زیر دستان، ایجاد کانال‌های ارتباطی شفاف، ضمن تشویق الگوهای مناسب وظیفه‌شناسی و استقبال از ایده‌های نو و حمایت هر چه بیشتر از کارکنان می‌تواند منجر به کاهش بعد روان رنجوری در کارکنان و افزایش ابعاد چهارگانه دیگر گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
175 - تعیین عوامل اصلی تاثیرگذار بر شکست پروژه‌های مدیریت ارتباط با مشتریان CRM (مورد کاوی: گروه پیاده سازی فرایند مدیریت ارتباط با مشتریان دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیر کبیر)
احد بنار مریم خالقی بایگی امین حبیبی رادمدیریت ارتباط با مشتریان در برگیرنده مجموعه ای از فرایند ها است که سازمانها را قادر میسازد تا از استراتژی های کسب و کار در جهت ایجاد روابط بلند مدت با مشتریان استفاده کند. سازمانها به‌خوبی دریافته اند که برای رسیدن به اهداف خود، راهی جز ایجاد ارتباط صحیح با مشتریان از چکیده کاملمدیریت ارتباط با مشتریان در برگیرنده مجموعه ای از فرایند ها است که سازمانها را قادر میسازد تا از استراتژی های کسب و کار در جهت ایجاد روابط بلند مدت با مشتریان استفاده کند. سازمانها به‌خوبی دریافته اند که برای رسیدن به اهداف خود، راهی جز ایجاد ارتباط صحیح با مشتریان از طریق اجرای مناسب پروژه‌های CRM وجود ندارد. تحقیقات نشان میدهد، درصد بسیار بالایی از این پروژه ها در اجرا موفق نبوده و در نهایت با شکست مواجه میشوند. هدف این پژوهش این است که با بررسی پروژه های CRM ، عوامل اصلی موثر بر شکست آن ها را تعیین، دسته بندی و بصورت دقیق مشخص کند. در این پژوهش از روش توصیفی استفاده شده و از پرسشنامه و مصاحبه به عنوان ابزارهای اندازهگیری بهرهگیری شده است. جامعه آماری تحقیق مدیران، مشاوران و کارشناسان اجرای پروژه های CRM توسط گروه اجرایی دانشکده ریاضی و کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیر کبیر می باشد. تعداد 40 پرسشنامه بین تمام اعضای جامعه آماری توزیع شد که 34 پرسشنامه برگشت داده شد. بر اساس نتایج این پیمایش، عوامل اجرایی، تکنولوژیک، فرهنگی، مدیریتی و هزینه‌ای به عنوان عوامل اصلی موثر بر شکست پروژه‌های CRM تعیین شدند. چون هدف تحقیق تعیین (کشف) این عوامل بوده و مدل خاصی از آن ها نیز مدنظر نبوده است، تحقیق اکتشافی می باشد. از این رو با استفاده از نرم افزار SPSS و به کمک تحلیلهای عاملی اکتشافی و تاییدی، و آزمون T Student اثرگذاری این عوامل و ارتباط آن ها بررسی و در نهایت مورد تایید قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
176 - بررسی تاثیر رضایتمندی و اعتماد بر وفاداری مشتریان در سازمان های خدماتی ( مطالعه موردی شعب بانک ملی در شهر اراک )
محمد امین جمشیدیانهدف این مقاله بررسی تاثیر رضایتمندی و اعتماد بر وفاداری مشتریان می باشد. کیفیت خدمات به عنوان پیش مقدمه کلیدی رضایتمندی مشتریان در نظر گرفته شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات تحقیق علی است. در این مطالعه با استفاده از روش تحقیق میدانی و به چکیده کاملهدف این مقاله بررسی تاثیر رضایتمندی و اعتماد بر وفاداری مشتریان می باشد. کیفیت خدمات به عنوان پیش مقدمه کلیدی رضایتمندی مشتریان در نظر گرفته شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات تحقیق علی است. در این مطالعه با استفاده از روش تحقیق میدانی و به کار گیری پرسشنامه استاندارد شده جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است .جامعه آماری ، مشتریان بانک ملی در شهر اراک می باشند که از خدمات این بانک استفاده می کنند. برای انجام تحقیق از نمونه با حجم 220 پرسشنامه استفاده شده است، پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ و روایی پرسشنامه توسط تعدادی از متخصصین جامعه آماری تایید شده است. پردازش داده ها از طریق نرم افزار لیزرل انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از تاثیر مثبت رضایتمندی و اعتماد بر وفاداری مشتریان می باشد. همچنین رسیدگی به شکایات تاثیر مثبت بر رضایتمندی، اعتماد و وفاداری مشتریان دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
177 - خریداران شک‌گرا و حساسیت قیمتی آنان در خرید بیمه نامههای اختیاری
نفیسه نوروزی دریاکناری محمد جواد تقی پوریان سپیده عطاییهدف پژوهش: با توجه به اهمیت حساسیت قیمتی در خرید بیمه‌نامه‌ها، هدف این تحقیق بررسی تأثیر شک‌گرایی خریداران در چهار بعد شک‌گرایی نسبت به مسئولیت اجتماعی، نسبت به انعطاف پذیری به اطلاعات منفی، نسبت به انصاف و نسبت به تبلیغات شفاهی بر آن میباشد. روش پژوهش: نمونهای به حج چکیده کاملهدف پژوهش: با توجه به اهمیت حساسیت قیمتی در خرید بیمه‌نامه‌ها، هدف این تحقیق بررسی تأثیر شک‌گرایی خریداران در چهار بعد شک‌گرایی نسبت به مسئولیت اجتماعی، نسبت به انعطاف پذیری به اطلاعات منفی، نسبت به انصاف و نسبت به تبلیغات شفاهی بر آن میباشد. روش پژوهش: نمونهای به حجم 411 نفر با استفاده از نمونهگیری خوشهای از میان مشتریان حقیقی بیمه رازی در غرب مازندران انتخاب و پرسشنامه برگرفته از دو تحقیق اسکارمس و لئونیدو (2013) و ایرانی و همکاران (2011) است و با استفاده از روش مدلیابی معادلات ساختاری فرضیهها مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج پژوهش: شک‌گرایی نسبت به مسئولیت اجتماعی بر میزان حساسیت قیمتی، زمانی که عوامل بهداشتی در سازمان رعایت نشود تأثیرگذار خواهد بود اما مادامی که بایدهای سازمان رعایت میشود تأثیر چندانی نخواهد داشت. درحالیکه انعطاف‌پذیری به اطلاعات منفی، همچنین انصاف و تبلیغات دهان به دهان تأثیر مثبتی بر میزان حساسیت قیمتی داشته است. محدودیتهای پژوهش: با توجه به تحقیقات بسیار کمی که در حوزه شک‌گرایی و تأثیرات آن بر حساسیت قیمتی در حوزه بازاریابی انجام گرفته محدودیت ایجاد شده است. چنین طرحی برای تعمیم‌پذیری بیشتر پیشنهاد میشود در شرکتهای بیمه‌ای دیگر نیز تحقیق صورت گیرد. کاربرهای مدیریتی پژوهش: با توجه به یافتهها، شعب باید کارکنانی را انتخاب نمایند که دارای شایستگی قابل قبولی باشند یعنی دارای ویژگیهایی باشند از قبیل: شناخت کافی از انواع خدمات ارائه شده در بیمه مربوطه، سرعت در انجام کارها، ارائه بهتر خدمات، تشخیص نیاز مشتریان و حسن انجام کار. نوآوری پژوهش: شک‌گرایی در حیطه بازاریابی خدمات بویژه خدمات بیمه‌ای تا کنون در ایران بررسی و ارزیابی نشده است. از این رو نتایج آن میتواند کمک شایان توجهی به مدیران این حوزه کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
178 - تأثیر تلاش‌های آمیخته بازاریابی و بازاریابی رسانه‌های اجتماعی بر پاسخ مصرف‌کنندگان با توجه به نقش میانجی ارزش ویژه برند
عفت حاجی حسینی ابوالفضل سهرابیاین پژوهش با هدف بررسی تأثیر تلاش‌های آمیخته بازاریابی و بازاریابی رسانه‌های اجتماعی بر پاسخ مصرف‌کنندگان با توجه به نقش میانجی ارزش ویژه برند در صنعت تلفن همراه در شهر یزد انجام شد. روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی، از نظر روش گرداوری دادهها توصیفی- همبستگی و همینطور از چکیده کاملاین پژوهش با هدف بررسی تأثیر تلاش‌های آمیخته بازاریابی و بازاریابی رسانه‌های اجتماعی بر پاسخ مصرف‌کنندگان با توجه به نقش میانجی ارزش ویژه برند در صنعت تلفن همراه در شهر یزد انجام شد. روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی، از نظر روش گرداوری دادهها توصیفی- همبستگی و همینطور از نظر نوع داده کمی بود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه کاربران تلفن همراه در شهر یزد بودند که با توجه به نامحدود بودن آنها با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای و با توجه به جدول مورگان و فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. بهمنظور گرداوری دادهها از پرسشنامه تلاش بازاریابی رسانه‌های اجتماعی کیم و کو (2012)، ارزش ویژه برند کیم و هیون (2011)، پاسخ مصرف‌کننده تنمایر و همکارانش (2011)، آمیخته بازاریابی با تلخیص از پرسشنامه ایزدیار (1390)، بهره گرفته شد. پس از جمعآوری پرسشنامهها، توصیف دادهها از طریق میانگین، انحراف معیار، درصد، فراوانی و جدول از طریق نرم افزار Spss و استنباط آماری دادهها از طریق مدلسازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار lisrel انجام پذیرفت. ویژگیهای فنی پرسشنامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا بررسی گردید. ضرایب مسیر و ضرایب معناداری نرم افزار برای بررسی فرضیه‌های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. یافتهها نشان داد، درجه تناسب مدل ارائه شده با توجه به مؤلفههای پژوهش مناسب بود؛ همچنین تلاش‌های آمیخته بازاریابی و بازاریابی رسانه‌های اجتماعی بر پاسخ مصرف‌کنندگان با توجه به نقش میانجی ارزش ویژه برند تأثیر داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
179 - نگاه چند بعدی به نگرش: تبیین رویکرد تئوری تلاش در بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش همراه بانک
مژگان بهرامی ناصر خانی محمدرضا مرادی موگوییهدف: پژوهش حاضر با استفاده از تئوری تلاش، به بررسی تأثیر سه نگرش موفقیت، شکست و یادگیری نسبت به پذیرش همراه بانک در بین مشتریان پرداخته است. همچنین، تأثیر تجربیات قبلی کاربران در استفاده از تکنولوژیهای مشابه نیز به عنوان متغیر تعدیلگر در نظر گرفته شد. روش: روش پژوهش چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با استفاده از تئوری تلاش، به بررسی تأثیر سه نگرش موفقیت، شکست و یادگیری نسبت به پذیرش همراه بانک در بین مشتریان پرداخته است. همچنین، تأثیر تجربیات قبلی کاربران در استفاده از تکنولوژیهای مشابه نیز به عنوان متغیر تعدیلگر در نظر گرفته شد. روش: روش پژوهش کاربردی و توصیفیپیمایشی است. جامعه آماری را مشتریان شعب بانک صادرات اصفهان در سال 1396 که از همراه بانک استفاده ننموده‌اند، تشکیل داد. با کمک شیوه نمونهگیری غیر احتمالی در دسترس تعداد 450 پرسشنامه استاندارد که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت، توزیع گردید و در نهایت 400 پرسشنامه مناسب، با نرم افزار SPSS و PLS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها و نتیجه گیری: یافته ها پژوهش نشان داد که تنها نگرش نسبت به یادگیری بر نگرش نسبت به پذیرش همراه بانک تأثیر دارد و تأثیر دو متغیر دیگر به اثبات نرسید. نتایج همچنین بیانگر تأثیر معنادار نگرش نسبت به پذیرش بر قصد پذیرش همراه بانک است و در نهایت تجربه گذشته مشتریان در استفاده از فناوری نتوانست بر رابطه بین نگرش نسبت به پذیرش و پذیرش همراه بانک مؤثر واقع گردد. یافتهها بیانگر آن است که مشتریان علاقه‌مند به یادگیری استفاده از همراه بانک هستند، همچنان تجربه زیادی نیز در استفاده از دیگر اینترنت و اپلیکیشن‌های تلفن همراه دارند. بنابراین دلیل ضعف نگرش مشتریان بانک به همراه بانک نه به افراد و مشتریان بلکه به عملکرد بانک و زیرساختهای آن بستگی دارد و باید در عوامل دیگری همچون عوامل محیطی و تکنولوژی مؤثر بر پذیرش همراه بانک جستجو کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
180 - عوامل مؤثر بر رفتار تغییر برند سبز در مصرف‌کنندگان محصولات آرایشی و بهداشتی طبیعی (مطالعه موردی: محصولات سینره)
کیانا خیری رسول عسگرپورمحصولات سبز در بازار تنوع بسیاری پیدا کرده و به شهرت رسیده‌اند، اما، مصرف‌کنندگان ترجیح میدهند محصولات زیست محیطی خود را تغییر ندهند. شناخت نگرش مصرف‌کنندگان نسبت به محیط زیست میتواند به تدوین استراتژیهای بازاریابی پایدار کمک کند. برای دستیابی به مزیت رقابتی، سازمان چکیده کاملمحصولات سبز در بازار تنوع بسیاری پیدا کرده و به شهرت رسیده‌اند، اما، مصرف‌کنندگان ترجیح میدهند محصولات زیست محیطی خود را تغییر ندهند. شناخت نگرش مصرف‌کنندگان نسبت به محیط زیست میتواند به تدوین استراتژیهای بازاریابی پایدار کمک کند. برای دستیابی به مزیت رقابتی، سازمانهای با گرایش محیط زیستی باید از استراتژیهای برندسازی سبز برای کاهش رفتار رویگردانی مشتریان با توجه به نگرانیهای زیست محیطی استفاده کنند. هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر رفتار تغییر برند سبز در مصرف‌کنندگان محصولات آرایشی و بهداشتی طبیعی در محصولات سینره است. روش پژوهش توصیفی-پیمایشی و کاربردی و روش نمونهگیری در این پژوهش از نوع تصادفی ساده است که از مشتریان برند سینره در تهران، جمعآوری گردیده و در تابستان 1399 انجام شده است. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد میباشد که پس از اصلاح و نظر خبرگان نهایی گردید. بررسی پایایی پرسشنامه نیز با ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت و تأیید شد. پردازش آماری دادهها در سطح توصیفی با SPSS و در سطح استنباطی با استفاده از معادلات ساختاری و نرمافزار SMART PLS 03 انجام شده است. یافتههای حاصل از پژوهش، نشان داد که شک و تردید سبز بر رضایت تجربی سبز در محصولات برند سینره تأثیر معناداری ندارد اما ریسک تجربی برند سبز، ناسازگاری (ناهماهنگی) شناختی برند سبز، کیفیت برند سبز و تجربه برند سبز بر رضایت تجربی برند سبز تأثیر دارد. همچنین نتایج حاکی از تأثیر رضایت تجربی برند سبز بر تمایل به تغییر برند سبز بود و تمایل به تغییر برند سبز بر رفتار تغییر برند سبز تأثیر معناداری داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
181 - طراحی مدل زیست‌بوم استارتاپ‌های حوزه خدمات پزشکی
امیر ابراهیم پور حمیده رشادت جو امیر حسین ذوالفقاری صادق نیره خسروی نسترن مهدی پور اوجانیهدف از این پژوهش ارائه مدل زیست‌بوم استارتاپ‌ها در حوزه خدمات پزشکی است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی است و از لحاظ نحوه گردآوری دادهها توضیفی- پیمایشی است. جامعه مورد بررسی خدمات پنج استارتاپ حوزه پزشکی است. پس از تعریف موضوع و انجام مطالعات اکتشافی و کتابخانهای اولی چکیده کاملهدف از این پژوهش ارائه مدل زیست‌بوم استارتاپ‌ها در حوزه خدمات پزشکی است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی است و از لحاظ نحوه گردآوری دادهها توضیفی- پیمایشی است. جامعه مورد بررسی خدمات پنج استارتاپ حوزه پزشکی است. پس از تعریف موضوع و انجام مطالعات اکتشافی و کتابخانهای اولیه، عوامل و مؤلفهها از طریق تحلیل مضمون و توسط پرسشنامه محقق ساخته که به نظر خبرگان دانشگاهی و حرفهای آشنا با موضوع رسیده (شامل 3 استاد دانشگاه و 7 خبره) و پس از اخذ نظرات اصلاحی کیفی و کمی ایشان (به روش دلفی) بر اساس روشهای آماری مربوط تحلیل نهایتاً متناسب مدل، مؤلفهها و ترکیب عوامل به اجماع نخبگان رسیده است. در بخش کیفی از نرمافزار Maxqda به منظور تحلیل مضمون و در بخش کمی از نرمافزار Smart pls به منظور تحلیل عاملی استفاده گردید. این تحقیق با توجه به تعداد 267 کد اولیه که از این تعداد 30 کد باز و 9 کد محوری شکل گرفت. یافتههای پژوهش نشان داد که (تأمین مالی، فرهنگی، سیاسی، آموزش، ساختار بازار، سرمایه انسانی، شبکه‌ها، فناوری، حمایت‌ها) بر زیست‌بوم استارتاپ‌ها تأثیر معناداری دارد. نتایج نشان داد که مؤلفههای زیست‌بوم بر درک بهتر استفاده از زیست‌بوم استارتاپ‌ها در بین استارتاپ‌های حوزه پزشکی میتواند باعث استفاده بهینه‌تر از آن در بین آنها شود. بهرهگیری از مدل مورد معرفی به استارتاپ‌ها کمک میکند تا مؤلفههای زیست‌بوم استارتاپ‌ها را شناسایی کرده و نقاط قوت و ضعف خود را در زمینه‌های ذیربط درک کنند و همچنین در فضای رقابتی کارایی بیشتری داشته باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
182 - ارائه و تبیین رویکردی فازی در سنجش رضایت مشتری (بررسی موردی شرکت تولیدی فرآورده های لبنی روزانه)
محمدعلی عبدالوند علی محمدنیابا توجه به توقعات و انتظارات روزافزون و به حق مشتریان، سازما نها به سختی مشتریان جدید به دستمی آورند و آنها را حفظ می کنند لذا بر اساس رقابت ایجاد شده، سازما نها و شرک تها باید راه هایمناسبی را برای جذب مشتری و نگهداری آن جستجو نمایند، چرا که حفظ مشتریان برای موفقیتتجار چکیده کاملبا توجه به توقعات و انتظارات روزافزون و به حق مشتریان، سازما نها به سختی مشتریان جدید به دستمی آورند و آنها را حفظ می کنند لذا بر اساس رقابت ایجاد شده، سازما نها و شرک تها باید راه هایمناسبی را برای جذب مشتری و نگهداری آن جستجو نمایند، چرا که حفظ مشتریان برای موفقیتتجارت و بقای سازمان ها حیاتی است و این امر میسر نخواهد شد مگر با اندازه گیری میزان رضایتمشتریان و پایش مستمر آن. در چنین شرایطی رضایت مندی و به طبع آن وفاداری مشتریان برای حفظسودآوری شرکت امری بسیار ضروری است. از سوی دیگر، روش های موجود اندازه گیری رضایت مندیعموماً از نوع قطعی هستند در حالی که شاخصه های اندازه گیری وفاداری از نوع دقیق (فازی) و مبهم وکلامی می باشند که به طور کلی می توان عنوان نمود که اندازه گیری به روش فازی نسبت به روش هایکلاسیک بسیار دقیق تر و کارآمدتر می باشد. هدف اصلی در این تحقیق، اندازه گیری رضایت مندی مشتریان شرکت تولیدی فرآورد ههای لبنی روزانه می باشد که در این راستا کلیه سازمان ها و شرک تهایی که در بخش تولیدی و یا خدماتی قرار می گیرند، می توانند از نتایج این تحقیق استفاده کنند. همچنین شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد رضایت مشتریان شرکت تولیدی فرآورده های لبنی روزانه، انداز هگیری فازی عوامل مؤثر بر ایجاد رضای تمندی در نزد مشتریان شرکت، اولوی تبندی عوامل مؤثر بر ایجاد رضای تمندی در نزد مشتریان شرکت، مقایسه و بررسی تطبیقی نتایج حاصله از تکنیک های منطق کلاسیک و منطق فازی، ارائه راهکارهای عملی در جهت به کارگیری عوامل مؤثر بر میزان نگهداری مشتریان شرکت؛ را م یتوان از اهداف کابردی این تحقیق برشمرد که برای دستیابی به این اهداف، با استفاده از رو شهای تحقیق در علوم رفتاری، چهار فرضیه ذیل را مطرح کردیم: 1- بین قیمت و رضایت مشتریان ارتباط معناداری وجود دارد. 2-بین کیفیت و رضایت مشتریان ارتباط معناداری وجود دارد. 3- بین دسترسی آسان و رضایت مشتریان ارتباط معناداری وجود دارد. 4-بین رسیدگی به شکایات و رضایت مشتریان ارتباط معناداری وجود دارد. با استفاده از تکنیک های آماری و تجزیه و تحلیل داده ها در هر دو روش فازی و کلاسیک توسط نرم افزار SPSS،این نتایج حاصل شده است: چهار فرضیه تحقیق مورد تایید قرار گرفته و در پایان پیشنهاداتیبرای تحقیقات آینده ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
183 - بررسی تاثیر رضایتمندی و اعتماد بر وفاداری مشتریان در سازمان های خدماتی (مطالعه موردی شعب بانک ملی در شهر اراک)
محمد امین جمشیدیانهدف این مقاله بررسی تاثیر رضایتمندی و اعتماد بر وفاداری مشتریان می باشد. کیفیت خدمات به عنوان پیش مقدمه کلیدی رضایتمندی مشتریان در نظر گرفته شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات تحقیق علی است.در این مطالعه با استفاده از روش تحقیق میدانی و به ک چکیده کاملهدف این مقاله بررسی تاثیر رضایتمندی و اعتماد بر وفاداری مشتریان می باشد. کیفیت خدمات به عنوان پیش مقدمه کلیدی رضایتمندی مشتریان در نظر گرفته شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات تحقیق علی است.در این مطالعه با استفاده از روش تحقیق میدانی و به کارگیری پرسشنامه جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری، مشتریان بانک ملی در شهر اراک می باشند که از خدمات این بانک استفاده می کنند. در این پژوهش روش نمونه گیری خوشه ای- تصادفی می باشد که برای انجام این تحقیق از نمونه با حجم 220 پرسشنامه استفاده شده است، پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ که مقدار آلفای کرونباخ به دست آمده برای پرسشنامه 0.828 است و روایی پرسشنامه توسط تعدادی از متخصصین جامعه آماری تایید شده است. پردازش داده ها از طریق نرم افزار لیزرل انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از تاثیر مثبت رضایتمندی و اعتماد بر وفاداری مشتریان می باشد. همچنین رسیدگی به شکایات تاثیر مثبت بر رضایتمندی، اعتماد و وفاداری مشتریان دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
184 - ارزیابی تمایلات (ترجیحات) مشتریان در فرایند تصمیم گیری خرید کالاهای خارجی
کامبیز حیدرزاده حسام زند حسامی محمد مهدی حسنلوافزایش رقابت در بازارهای جهانی و بالطبع هزینه های بازاریابی، بهبود اثر بخشی فعالیت ها واستراتژی های بازاریابی را ضروری ساخته است. از سویی، جذابیت بازار ایران، افزایش رقابت میانکالاهای خارجی و فقدان بررسی های کافی در این زمینه در بازار ایران، لزوم انجام پژوه شهایی از این چکیده کاملافزایش رقابت در بازارهای جهانی و بالطبع هزینه های بازاریابی، بهبود اثر بخشی فعالیت ها واستراتژی های بازاریابی را ضروری ساخته است. از سویی، جذابیت بازار ایران، افزایش رقابت میانکالاهای خارجی و فقدان بررسی های کافی در این زمینه در بازار ایران، لزوم انجام پژوه شهایی از ایندست را در ایران بیش از پیش ضروری م ینماید. در این تحقیق با استفاده از روش تحلیل شکاف، بهبررسی ارزیابی مشتریان ایرانی نسبت به ویژگی های کالاها، شیو ههای بازاریابی مرتبط و ترجیح خریدآنها برای کالاهای ساخت کشورهای آلمان و ژاپن پرداخته که از این رهگذر نمایان شد که مشتریانمورد بررسی ارزیابی متفاوتی نسبت به ویژگ یهای کالاها، شیو ههای بازاریابی مرتبط و ترجیح خریدکالاهای ساخت کشورهای آلمان و ژاپن دارند. به علاوه با تعیین اولویت عوامل موثر بر ترجیح خرید،شرکت های فعال در بازار ایران می توانند در جهت بهینه کردن استراتژ یهای بازاریابی خود از نتایج بهرهگیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
185 - تعیین عوامل اصلی تاثیرگذار بر شکست پروژه‌های مدیریت ارتباط با مشتریان CRM (مورد کاوی: گروه پیاده سازی فرایند مدیریت ارتباط با مشتریان دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر)
مریم خالقی بایگی احد بنار امین حبیبیرادمدیریت ارتباط با مشتریان در برگیرنده مجموعه ای از فرایند ها است که سازمان ها را قادر میسازد تا از استراتژی های کسب و کار در جهت ایجاد روابط بلند مدت با مشتریان استفاده کند. سازمانها به خوبی دریافته اند که برای رسیدن به اهداف خود، راهی جز ایجاد ارتباط صحیح با مشتریا چکیده کاملمدیریت ارتباط با مشتریان در برگیرنده مجموعه ای از فرایند ها است که سازمان ها را قادر میسازد تا از استراتژی های کسب و کار در جهت ایجاد روابط بلند مدت با مشتریان استفاده کند. سازمانها به خوبی دریافته اند که برای رسیدن به اهداف خود، راهی جز ایجاد ارتباط صحیح با مشتریان از طریق اجرای مناسب پروژه‌های CRM وجود ندارد. تحقیقات نشان میدهد، درصد بسیار بالایی از این پروژه ها در اجرا موفق نبوده و در نهایت با شکست مواجه میشوند. هدف این پژوهش این است که با بررسی پروژه های CRM، عوامل اصلی موثر بر شکست آن ها را تعیین، دسته بندی و به صورت دقیق مشخص کند. در این پژوهش از روش توصیفی استفاده شده و از پرسشنامه و مصاحبه به عنوان ابزارهای اندازهگیری بهرهگیری شده است. جامعه آماری تحقیق مدیران، مشاوران و کارشناسان اجرای پروژه های CRM توسط گروه اجرایی دانشکده ریاضی و کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر می باشد. تعداد 40 پرسشنامه بین تمام اعضای جامعه آماری توزیع شد که 34 پرسشنامه برگشت داده شد. بر اساس نتایج این پیمایش، عوامل اجرایی، تکنولوژیک، فرهنگی، مدیریتی و هزینه‌ای به عنوان عوامل اصلی موثر بر شکست پروژه‌های CRM تعیین شدند. چون هدف تحقیق تعیین (کشف) این عوامل بوده و مدل خاصی از آن ها نیز مدنظر نبوده است، تحقیق اکتشافی می باشد. از این رو با استفاده از نرم افزار SPSS و به کمک تحلیلهای عاملی اکتشافی و تاییدی، و آزمونt-Student اثرگذاری این عوامل و ارتباط آن ها بررسی و در نهایت مورد تایید قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
186 - مسئولیت مدیران در ورشکستگی به تقصیر در حقوق ایران با نگاهی به مبانی فقهی آن
حمید رضا خطیب زاده محمدرضا پاسبان علی زارعورشکستگی به معنای عدم امکان پرداخت دیون توسط تاجر می باشد. بحث ورشکستگی تاجر اعم از ورشکسته به تقصیر یا تقلب یکی از مباحث مهم در حیطه تجارت است. احصاء مواردی از مصادیق ورشکستگی به تقصیر در ماده 541 قانون تجارت دال بر اهمیت این موضوع است. به محضی که تاجر ورشکسته شد، با ص چکیده کاملورشکستگی به معنای عدم امکان پرداخت دیون توسط تاجر می باشد. بحث ورشکستگی تاجر اعم از ورشکسته به تقصیر یا تقلب یکی از مباحث مهم در حیطه تجارت است. احصاء مواردی از مصادیق ورشکستگی به تقصیر در ماده 541 قانون تجارت دال بر اهمیت این موضوع است. به محضی که تاجر ورشکسته شد، با صدور حکم تاجر محجور تلقی می گردد و حق دخالت در اموال ودارایی های خود ندارد. مسئولیت مدنی تاجرورشکسته نسبت به سهام داران یا طلبکاران برکسی پوشیده نیست. و طبق قاعده کلی تاجر مسئول است مگر اینکه بتواند ادله ی بر رافع بودن مسئولیت مدنی خود ارائه دهد و اثبات کند.این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ی، مبانی فقهی - حقوقی مسئولیت مدنی تاجر ورشکسته به تقصیر را بررسی کرده است. دراین میان مبانی حقوقی از قبیل: نظریه تقصیر، نظریه خطر، نظریه مختلط، نظریه تضمین حق، ودر میان مبانی فقهی، آیات قرآن کریم و قواعد فقهی ازقبیل: اتلاف، لاضرر و احترام موید مسئولیت مدنی وضامن بودن تاجرورشکسته می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
187 - بررسی فقهی حقوقی آینده پژوهی تعهد پزشک در نفی تغریر جاهل
سید محمد رضا پیرمرادیان احمد باقری محمد کاظم رحمان ستایشدر این تحقیق برای نخستین بار بر اساس آینده پژوهی هنجاری در اسلام ، به تعهد پزشک در نفی تغریر جاهل با تأکید بر فقه امامیه و حقوق ایران پرداخته شده است . تحقیق حاضر که با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده آیه ۲۹ سوره النساء ، روایات و بنای عقلاء را به عنوان ادله ی نفی تغریر ج چکیده کاملدر این تحقیق برای نخستین بار بر اساس آینده پژوهی هنجاری در اسلام ، به تعهد پزشک در نفی تغریر جاهل با تأکید بر فقه امامیه و حقوق ایران پرداخته شده است . تحقیق حاضر که با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده آیه ۲۹ سوره النساء ، روایات و بنای عقلاء را به عنوان ادله ی نفی تغریر جاهل دانسته است . در صورتی که پزشک یا منشی او ، بیمار را به آزمایشگاه ، بیمارستان و پزشک دیگری ارجاع نامناسب و غیر ضرور دهد و درصدی از معاینه و ویزیت را برای خود اختصاص نماید و برای بیمار ،که به او اعتماد کرده است ، هزینه تراشی کند ، این عمل پزشک یا منشی او ذیل عنوان فقهی و حقوقی تغریر جاهل قرار گرفته و نیز عدم تجویز دارونما توسط پزشک با فرض وجود راه های جایگزین برای آن حتی با فرض این که او بخواهد به بیمار نفع برساند ، که با توجه به اجرتی که از بیمار دریافت می کند ، نمی شود ضمان و مسئولیت را از پزشک رفع نماید ، پرداخته است ، که توجه بایسته و شایسته به این تعهد پزشک می تواند کارآمدی بهتر نظام سلامت فردا را محقق نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
188 - بازجستی در ادله ی حق تقدم در اموال مدیون
فرزانه احمدی علیرضا امینیاگر حاکم، مدیون را از تصرف در اموالش محجور کند و حکم تفلیس او را صادر نماید، طلبکاران نسبت به اعیان اموال او حق پیدا می کنند و می توانند طلب خود را از آن استیفا کنند. نکته ی اساسی آن است که آیا تمام طلبکاران در این حق مساوی هستند و میان آن ها و مطالباتشان اولویتی وجود چکیده کاملاگر حاکم، مدیون را از تصرف در اموالش محجور کند و حکم تفلیس او را صادر نماید، طلبکاران نسبت به اعیان اموال او حق پیدا می کنند و می توانند طلب خود را از آن استیفا کنند. نکته ی اساسی آن است که آیا تمام طلبکاران در این حق مساوی هستند و میان آن ها و مطالباتشان اولویتی وجود دارد یا خیر؟ با واکاوی در متون فقهی، مواردی احصا می شود که براساس آن برخی از دیّان و طلبکاران به برخی دیگر ترجیح داده شده و از حق تقدم برخوردارند. حق تقدم در وصول طلب بر مبنای ملاکاتی است که در فقه اسلامی مطرح گردیده است: اقواییت حق، اسبقیت حق، تقدم حق ثابت بالذات بر حق ثابت بالعرض، تقدم حق ناشی از اراده بر حق غیر ارادی، روزانه بودن طلب. با مبنا قرار دادن اصل تساوی حقوق طلبکاران و عدالت و انصاف در کنار سایر موارد مطرح شده در فقه، ادله ی حق تقدم برخی طلبکاران نسبت به سایر طلبکاران مورد بررسی قرار گرفته و ضمن انتقاد نسبت به حق تقدم در بعضی موارد، برخی دیگر نیز رد شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
189 - واکاوی شرط اعتبارِ کارشناسی پزشکی در اثبات دیه‌ی منفعت عضو، از منظر فقه امامیه
محمد حکیم حبیب اله طاهریتخصّصی شدن علوم و تأمّل در تأثیرِ آن در اجتهاد، اهمّیت واکاوی هرچه بیشترِ جایگاه و تأثیرِ نظریهی کارشناسی را در فقه و حقوق اسلامی روشن می سازد. پزشکان متخصّص، از جمله اهل خبره ای محسوب می شوند که اثرگذاری نظریهی کارشناسی آنان در ابواب مختلف و مسائل متعدّد، واضح و چشم چکیده کاملتخصّصی شدن علوم و تأمّل در تأثیرِ آن در اجتهاد، اهمّیت واکاوی هرچه بیشترِ جایگاه و تأثیرِ نظریهی کارشناسی را در فقه و حقوق اسلامی روشن می سازد. پزشکان متخصّص، از جمله اهل خبره ای محسوب می شوند که اثرگذاری نظریهی کارشناسی آنان در ابواب مختلف و مسائل متعدّد، واضح و چشمگیر است. امروزه، امکان کشف حقیقت با امکاناتِ دانش پزشکی و آزمایش های جدید و دقیقِ آن و به ویژه، توجّه به تخصّصی شدن روزافزونِ این دانش، دامنه‌ی بحث از کارکردهای نظریهی کارشناسی پزشکی را در فقه و حقوق، بسیار گسترده و فراگیر ساخته است. در نوشتار پیشِ رو، این تأثیر در اثبات دیه‌ی منفعتِ عضو واکاوی شده و ضمن تبیین مصادیقِ تأثیر کارشناسی پزشکی در اثباتِ دیاتِ زوال عقل و حواسّ بینایی، شنوایی، بویایی و چشایی، دیدگاه های اصولی در شرط اعتبار کارشناسی بررسی گردیده است. دو دیدگاه مطرح در شرط اعتبارِ فقهی کارشناسی، دیدگاه شهادتْ انگاری کارشناسی و اشتراطِ عدالت و تعدّد در آن؛ و دیدگاه کفایت حصولِ وثوق و اطمینانِ عُقلایی است؛ و دیدگاه اول، در اثبات دیه‌ی منفعت عضو از شهرتِ فقهی برخوردار است. مقاله‌ی حاضر، به بازپژوهی گفتار طرفداران دو دیدگاه پرداخته؛ و با تبیینِ تفاوت ماهوی شهادت و نظریهی کارشناسی و حجّیتِ نظر اهل خبره بر اساس سیرهی عُقلایی؛ و نیز معرّفی تحصیلِ اطمینان و الغای احتمالِ اشتباه به عنوان ملاک این سیرهی مستقرّ، دیدگاه دوم را بر گزیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
190 - ممنوعیت مطلق شکنجه در نظام اخلاقی فایده‌گرا
سیدحسین علیزاده طباطبایی رحیم نوبهار سید محمدرضا آیتینظام اخلاقی وظیفه گرای کانتی و اخلاق فضیلت مدار همچون دو نظام اخلاقی سترگ و رقیبان نا همدل سودانگاری اغلب با تجویز شکنجه موافق نبوده اند؛ هرچند قرائت هایی از اخلاق فضیلت هم ممکن است در مواردی شکنجه را تجویز نماید. نظام اخلاقی سودانگار اما ظرفیت و توان بالایی برای تجویز چکیده کاملنظام اخلاقی وظیفه گرای کانتی و اخلاق فضیلت مدار همچون دو نظام اخلاقی سترگ و رقیبان نا همدل سودانگاری اغلب با تجویز شکنجه موافق نبوده اند؛ هرچند قرائت هایی از اخلاق فضیلت هم ممکن است در مواردی شکنجه را تجویز نماید. نظام اخلاقی سودانگار اما ظرفیت و توان بالایی برای تجویز و حتی اخلاقی قلمداد کردن شکنجه در شرایط خاص دارد. در عمل هم طرفداران تجویز شکنجه اغلب به بُن مایه های همین نظام اخلاقی دست آویخته‌اند. این مقاله تلاش کرده است بر ضعف ها و کاستی های مستندات نظام اخلاقی سودانگار برای تجویز شکنجه در شرایط خاص تکیه کند و ممنوعیت مطلق شکنجه را حتی با خوانشی از نظریۀ سودانگاری سازگار بداند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
191 - بررسی رابطه ارزش افزوده نیروی کار و شاخص های ارزیابی عملکرد تعهدی و نقدی شرکت در صنعت محصولات دارویی
دکتر زهره حاجیهادر سال های اخیر متغیرهای ارزش افزوده و متغیرهای ارزش افزوده نیروی کار در تبیین و اندازه گیری عملکردشرکت ها مورد استفاد ه قرار گرفته است . از سوی دیگر پیش بینی وضعیت مالی شرکت ها نیز در نیم قرن اخیردغدغه متخصصین دانشگاهی و حرفه ای بوده است . برقرای ارتباط بین این دو پدید چکیده کاملدر سال های اخیر متغیرهای ارزش افزوده و متغیرهای ارزش افزوده نیروی کار در تبیین و اندازه گیری عملکردشرکت ها مورد استفاد ه قرار گرفته است . از سوی دیگر پیش بینی وضعیت مالی شرکت ها نیز در نیم قرن اخیردغدغه متخصصین دانشگاهی و حرفه ای بوده است . برقرای ارتباط بین این دو پدیده می تواند برخی خلا هایموجود در هر دو زمینه را بر طرف نماید .بر این اساس در این تحقیق با استفاده از متغیر های ارزش افزوده نیرویکار در سه گروه کلی یعنی شامل نسبتهای ساختار اقتصادی ، نسبتهای بهره وری و نسبتهای مربوط به کاراییمدیریت، ارزش افزوده نیروی کار محاسبه شد . هر یک از نسبت های این گروه ها نیز برای سه گروه کارکنانمستقیم تولیدی، کارکنان غیر مستقیم تولیدی و کارکنان غیر تولیدی محاسبه گردید . قلمروی زمانی تحقیق دوره 7ساله از ابتدای 1380 تا آخر 1386 بوده و قلمروی مکانی شرکتهای صنعت دارویی فعال تحت بورس اوراق بهادارتهران می باشد . به علت تعدد نسبت ها متوسط شش سال برای هر نسبت محاسبه گردید . مدل ورشکستگی مورداستفاده در این تحقیق نیز برای تفکیک شرکت های ورشکسته و غیر ورشکسته، مدل اسپرین کیت( 1978 ) می باشد.بر اساس این مدل که در سال 86 (سال آخر تحقیق ) اجرا شد شرکت های نمونه به دو گروه ورشکسته و غیرورشکسته طبقه بندی شدند و با نسبت های ارزش افزوده این شرکت ها با روش تحلیل تشخیصی به دو گروهتفکیک شدند . معادله تشخیصی بدست آمده شامل ده نسبت از دو گروه نسبتهای ساختار اقتصاد ی و نسبتهای بهرهوری می باشد . از سوی دیگر از 10 نسبت تعیین کننده 6 تا مربوط به ارزش افزوده کارکنان غیرمستقیم و غیرتولیدی هستند و تنها 4 متغیر مربوط به ارزش افزوده کارکنان مستقیم تولید می باشند که ضمنا جزو قوی تریننسبت های تفکیکی نیز نیستند، این نتیجه جالب توجه است زیرا بیانگر اهمیت کارکنان غیر مستقیم و غیر تولیدیدر ایجاد ارزش افزوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
192 - بررسی نقش حسابداری محافظه کارانه درکاهش خطر ورشکستگی شرکت (شواهدی از بازار سرمایه ایران بر اساس مدل ورشکستگی زاوگین)
زهره حاجیها مهدی قائم مقامیاین پژوهش روابط موجود میان حسابداری محافظه کارانه و ریسک ورشکستگی را مورد بررسی قرار می دهدکه محافظه کاری سبب افزایش اموال و پول نقد می گردد و ورشکستگی از شرایطی که در آن پول نقد به میزانکافی وجود ندارد، تبعیت می کند، بنابراین تئوری حسابداری حاکی از وجود رابطه بین ایندو چکیده کاملاین پژوهش روابط موجود میان حسابداری محافظه کارانه و ریسک ورشکستگی را مورد بررسی قرار می دهدکه محافظه کاری سبب افزایش اموال و پول نقد می گردد و ورشکستگی از شرایطی که در آن پول نقد به میزانکافی وجود ندارد، تبعیت می کند، بنابراین تئوری حسابداری حاکی از وجود رابطه بین ایندو مقوله است . در اینتحقیق از طبقه بندی محافظه کاری مشروط و نامشروط و از مدل پیش بینی ورشکستگی زاوگین که طیفی ازاحتمال ورشکستگی را به جای ارائه تنها دو حالت مطرح می نماید، استفاده شده است.برای بررسی این رابطه، از مدل رگرسیون استفاده شده است. براساس اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده772 سال - شرکت) نتایج پژوهش حاضر نشان داد ) 1379 - در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1388که وجود رابطه معنادار میان محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی تایید می شود و عملیات شرکت هاشامل اعمال حسابداری محافظه کارانه جهت کاهش ورشکستگی است. نتایج تحقیق با سایر تحقیقات جهانیسازگار است و می تواند کلیه گروه های ذی نفع درون و برون سازمانی را در اتخاذ تصمیمات خود یاری کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
193 - تحلیل دامنه شکاف عدم تقارن اطلاعاتی بین اعضای حرفه، تهیه کنندگان و استفاد ه کنندگان اطلاعات حسابداری بر پایه ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری و گزارشگری مالی
دکتر حمیدرضا وکیلی فرد وهاب رستمیبا اینکه بارها عنوان شده که ارزش غایی ارا یه اطلا عات حسابداری بهره گیری از آن ، یاری رساندن به سرمایه گذاران ودیگر ذینفعان حین اخذ تصمیمات اقتصادی می باشد، نه لزوما افشای آن، با اینحال در مواقعی اظهار شده است که استفادهکنندگان اطلاعات حسابداری در حد انتظار نمی توانند م چکیده کاملبا اینکه بارها عنوان شده که ارزش غایی ارا یه اطلا عات حسابداری بهره گیری از آن ، یاری رساندن به سرمایه گذاران ودیگر ذینفعان حین اخذ تصمیمات اقتصادی می باشد، نه لزوما افشای آن، با اینحال در مواقعی اظهار شده است که استفادهکنندگان اطلاعات حسابداری در حد انتظار نمی توانند معنا و مفهوم اطلاعات افشا شده را د رک کنند . در تحقیق جاری برآنبودیم که با مدد جستن از ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری و گزارشگری مالی ، دامنه شکاف موجود بین برداشت اعضایحرفه، تهیه کنندگان و استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری از ارجحیت ویژگی های کیفی آن برای بهبود و ارتقای کیفیتگزارشگری مالی در وضعیت فعلی و همچنین حوزه هایی از گزارشگری مالی که این شکاف عمیق تر است ، را مشخصنماییم. 281 پرسشنامه میان حسابداران، حسابرسان، تحلیل گران سهام، کارشناسان بانکی و دانشجویان حسابداری توزیع شد .بعد از جمع آوری پرسشنامه و آزمون فرضیه ها با روشهای آماری کرو سکال والیس 1 و رتبه ای فریدمن 2، نتایج تحقیق حاکیاز این بود که یک تفاوت معنی دار بین برداشت تهیه کنندگان، استفاده کنندگان و اعضای حرفه در رابطه با ارجحیتویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری وجود دارد و بویژه حسابرسان از وضعیت فعلی گزارشگری مالی ناراضی تر بودند .نتایج همچنین نشان می داد که از میان پنج حوزه مختلف مورد بررسی ، یعنی: مربوط بودن 3، ارایه بهنگام 4، مقایسه پذیر ارائهشدن 5، داشتن قابلیت اتکای کافی 6 و در نهایت کفایت افشاء 7 پاسخ دهندگان بیشتر از وضعیت نبود افشای کافی و قابلیتاتکای مناسب اطلاعات حسابداری شک ایت داشتند . یافته های تحقیق در انطباق با نتایج تحقیقات پیشین نشان می داد برعکستصور عامه که تنها راه حصول به اهداف حسابداری را رقیق تر کردن سطح افشا م ی دانستند، ه یات استانداردهای حسابداریمالی با پیش کشیدن بحث اضافه بار استانداردها 8 بیان می کند که تنها راه رفع ناکارآمدی های حسابداری، توجه به شکل افشا وبه همراه داشتن قابلیت اتکای کافی آنها می باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
194 - بررسی رابطه بین متغیرهای ورشکستگی آلتمن و تغییر حسابرس
دکتر بهمن بنی مهد رضا اکبریاین تحقیق رابطه بین متغیر های شاخص ورشکستگی آلتمن و تغییر حسابرس را طی یک دوره زمانی 7 سالهاز سال 1380 الی 1386 مورد بررسی قرار می دهد . با استفاد ه از داده های ترکیبی از 56 شرکت مشخص گردید کههیچکدام از متغیرهای مذکور با تغییر حسابرس رابطه معنی دار ندارند . اما با افزود چکیده کاملاین تحقیق رابطه بین متغیر های شاخص ورشکستگی آلتمن و تغییر حسابرس را طی یک دوره زمانی 7 سالهاز سال 1380 الی 1386 مورد بررسی قرار می دهد . با استفاد ه از داده های ترکیبی از 56 شرکت مشخص گردید کههیچکدام از متغیرهای مذکور با تغییر حسابرس رابطه معنی دار ندارند . اما با افزودن متغیرهای کیفی مانند صدورگزارش غیرمقبول در سال قبل از تغییر حسابرس، تغییر مالکیت و همچنین متغیرهای کمی اندازه شرکت و نسبتاهرمی به عنوان متغیرهای کنترل کننده ، نشان داده شد که عوامل تاثیرگذار بر تغییر حسابرس در ایران ، عوامل غیر کمیاست. یافته های تحقیق دلالت بر این موضوع دارند که تغییر حسابرس بیشتر تحت تأثیر عوامل غیر حسابداری ازجمله عدم تفکیک محتوایی مالکیت از مدیریت، وجود سهامدار ان عمده در ترکیب سهامداران شرکت ها (پایینبودن سهام شناور شرکت ها)، وجود سهامداران حقوقی و شبه دولتی در ترکیب سهام شرکت ها ، تصمیم گیریشرکت های هلدینگ برای شرکت های گروه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
195 - ارتباط ویژگی های تردید حرفه ای حسابرسان و قضاوت و تصمیم گیری آنها
زهره حاجیها احمد گودرزی زهرا فتاحیچکیدهاین پژوهش درحوزه تحقیقات رفتاری درحسابرسی وبا هدف بررسی ویژگیهای تردید حسابرس و رابطه آنها باقضاوت و تصمیم گیری حسابرس انجام شده است. مطالعات قبلی نشان داده است ،داشتن بینش در مورد ویژگی های تردید نقش مهمی در قضاوت و تصمیم گیری حسابرسان دارد. جامعه آماری ،حسابرسان چکیده کاملچکیدهاین پژوهش درحوزه تحقیقات رفتاری درحسابرسی وبا هدف بررسی ویژگیهای تردید حسابرس و رابطه آنها باقضاوت و تصمیم گیری حسابرس انجام شده است. مطالعات قبلی نشان داده است ،داشتن بینش در مورد ویژگی های تردید نقش مهمی در قضاوت و تصمیم گیری حسابرسان دارد. جامعه آماری ،حسابرسان سازمان حسابرسی وموسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی است. انتخاب نمونه بصورت تصادفی،حجم نمونه یکصد نفرازحسابرسان با گروه های شغلی متفاوت سازمانی بود. روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و برای جمع آوری داده هااستفاده شد.نتایج نشان داد ، چهار ( PLS ) از پرسشنامه و تجزیه و تحلیل از آزمون آماری کمترین مربعات جزییویژگی تردید( اعتماد فردی، تعلیق درقضاوت، منبع کنترلی و شک و تردید حرفه ای )بر قضاوت و تصمیم گیریحسابرسان موثرند .ولی بیشترین تاثیر مربوط به منبع کنترلی می باشدو هرچه توجه به آن بالارود کیفیت قضاوت وتصمیم گیری نیز افزایش خواهد یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
196 - بررسی ارتباط بین هموارسازی آگاهانه سود و ورشکستگی شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران
زهره حاجیها امیر سیریپدیده هموار سازی سود مقوله ای مشترک در مرز دانش حسابداری و امور مالی است و ورشکستگی شرکتها حوزه ای از مدیریت مالی است، که ورشکستگی اخیر شرکتهای بزرگ بین المللی موجب گردیده این پدیده به عنوان نتیجه تصمیم گیری غیر منطقی مدیران ارشد شرکت ها گروه های ذینفع زیادی را درگیر سا چکیده کاملپدیده هموار سازی سود مقوله ای مشترک در مرز دانش حسابداری و امور مالی است و ورشکستگی شرکتها حوزه ای از مدیریت مالی است، که ورشکستگی اخیر شرکتهای بزرگ بین المللی موجب گردیده این پدیده به عنوان نتیجه تصمیم گیری غیر منطقی مدیران ارشد شرکت ها گروه های ذینفع زیادی را درگیر ساخته است، موجب شده که موضوع ورشکستگی بعنوان مقوله ای بسیار با اهمیت در مطالعات اخیر تلقی گردد. بنابراین، این تحقیق سعی در یافتن ارتباط احتمالی بین این دو مقوله را دارد تا در نهایت فهمیده شود که آیا ورشکستگی شرکتها می تواند باعث دستکاریهای حسابداری در سود گردد یا نه ؟جامعه تحقیق متشکل از دو گروه شرکتهای ورشکسته شامل 96 شرکت و گروه شرکتهای غیر ورشکسته می باشند که از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادا تهران انتخاب شده اند. نمونه تحقیق شامل81 شرکت ورشکسته و 81 شرکت غیر ورشکسته هم صنعت و هم گروه شرکتهای ورشکسته، بعنوان نمونه شرکتهای غیر ورشکسته انتخاب گردید. فرضیات تحقیق شامل دو فرضیه اصلی که هر یک دارای شش فرضیه فرعی برای سطوح مختلف سود بودند، می باشد. فرضیات تحقیق از طریق مدل آماری پنل دیتا موجود در نرم افزار آماری Eviews 6 مورد آزمون قرار گرفت محاسبات مربوط به هموارسازی ساختگی سود برای هر دو گروه شرکت ها بر اساس مدل ایکل انجام گردید. در نهایت آزمون فرضیات این تحقیق رابطه بین ورشکستگی و هموار سازی واقعی و ساختگی سود در سه سطح سود ناویژه،سود عملیاتی و سود خالص را تایید نمود. از اینرو می توان انتظار داشت که مدیران شرکت های سهامی در ایران مانند برخی دیگر از کشورها برای حفظ خود در بازار سرمایه در مراحل پنهان ورشکستگی دست به هموارد سازی سود بزنند. نتایج این تحقیق تاییدی دوباره بر رابطه حسابداری و مدیریت مالی در دو حوزه مختلف خواهد بود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
197 - آزمون نرخ مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت مبتنی بر دو رویکرد سرمایه مبادله‌ای وسرمایه اخلاقی بر احتمال ورشکستگی
آناهیتا زندی خسرو فغانی ماکرانی نقی فاضلیاین مطالعه به بررسی رابطه بین نرخ مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت و ریسک ورشکستگی با استفاده از گزارش های سالانه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 1390-1396میپردازد.جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از رگرسیون خطی چند متغیره مبتنی بر دادههای تابلویی بهره گرف چکیده کاملاین مطالعه به بررسی رابطه بین نرخ مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت و ریسک ورشکستگی با استفاده از گزارش های سالانه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 1390-1396میپردازد.جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از رگرسیون خطی چند متغیره مبتنی بر دادههای تابلویی بهره گرفته شده است.تحقیقات پیشین بیانگر این هستند که مسئولیت اجتماعی شرکت (CSR)[i] سرمایه‌های اجتماعی[ii] را فراهم میکند که موجب ریسک کسب و کار میشوند. در این پژوهش ، با ارائه‌ی مستنداتی نشان داده شد که در شرکتهایی که سابقه‌ی مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکتی وجود دارد، کمتر احتمال اعلام ورشکستگی از جانب آنها وجود دارد. گذشته از این، سرمایه‌های اجتماعی فراهم شده از مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت به سرمایه‌ی اخلاقی[iii] و سرمایه‌ی مبادله‌ای[iv] تقسیم گردید. نتایج حاکی از آن است که بین سرمایه مبادله ای و احتمال ورشکستگی رابطه منفی و معناداری برقرار است و بین سرمایه اخلاقی و احتمال ورشکستگی رابطه‌ای منفی اما به لحاظ آماری غیرمعناداری برقرار است. در نتیجه، تاثیر درگیری CSR بر احتمال ورشکستگی در وهله‌ی نخست ناشی از سرمایه‌ی مبادله‌ای است نه سرمایه‌ی اخلاقی. [i] Corporate Social Responsibility [ii] Social Capital [iii] Moral Capital [iv] Exchange Capital پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
198 - مطالعه اثر بهره وری و راهبرد رهبری هزینه و تمایز بر خطر ورشکستگی
مجید عظیمی یانچشمه مصطفی رجبی زهره محمود دهنویهدف این پژوهش بررسی تأثیر بهره وری و راهبرد رهبری هزینه و راهبرد تمایز بر خطر ورشکستگی است. ازاین رو برای محاسبه بهره وری از تحلیل پوششی داده ها استفاده گردید و به منظور بررسی احتمال ورشکستگی ازمدل آلتمن استفاده شد . دادههای مورد استفاده شامل نمونهای مرکب از 97 شرکت پذی چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی تأثیر بهره وری و راهبرد رهبری هزینه و راهبرد تمایز بر خطر ورشکستگی است. ازاین رو برای محاسبه بهره وری از تحلیل پوششی داده ها استفاده گردید و به منظور بررسی احتمال ورشکستگی ازمدل آلتمن استفاده شد . دادههای مورد استفاده شامل نمونهای مرکب از 97 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراقبهادار تهران، در طی سالهای 1384 تا 1392 است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش ازالگوی رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که بهره وری اثر مثبتبر کاهش خطر ورشکستگی دارد. نتیجه دیگر این پژوهش بیانگر این است که پیاده سازی موفق هر دو راهبردرهبری هزینه و تمایز، اثر مثبت بر کاهش خطر ورشکستگی دارد. همچنین این پژوهش نشان می دهد که بهره وریتا حدودی بر رابطه بین خطر ورشکستگی و راهبرد رهبری هزینه اثرگذار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
199 - بررسی ارتباط بین جریانهای نقدی عملیاتی، ریسک ورشکستگی و جریانهای نقدی عملیاتی آتی
قدرت اله طالبنیا مجید بالاییجریان های ورود و خروج وجه نقد و توان دسترسی واحدهای انتفاعی به آن، شالوده و مبنای بسیاری ازتصمیم گیری ها و قضاوت های گروه های عمده استفاده کننده از اطلاعات مالی واحدهای انتفاعی را تشکیل می دهد.پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین جریانهای نقدی عملیاتی، ریسکورشکستگی و جریانهای چکیده کاملجریان های ورود و خروج وجه نقد و توان دسترسی واحدهای انتفاعی به آن، شالوده و مبنای بسیاری ازتصمیم گیری ها و قضاوت های گروه های عمده استفاده کننده از اطلاعات مالی واحدهای انتفاعی را تشکیل می دهد.پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین جریانهای نقدی عملیاتی، ریسکورشکستگی و جریانهای نقدی عملیاتیو جریانهای نقدی عملیاتی جاری با جریانهای نقدی عملیاتی آتی آتی میپردازد. در این راستا ارتباط بینبررسی میشود.در این تحقیق همچنین ارتباط بین جریانهای نقدی عملیاتی آتی با متغیر ، ریسک ورشکستگی بهدست میآید، مورد بررسی قرار ، جریانهای نقدی عملیاتی جاری با ریسکورشکستگی جدیدی که از ترکیبمیگیرد. به منظور بررسی ارتباط متغیرها با جریانهای نقدی عملیاتی آتی، از ضریب همبستگی پیرسون ورگرسیون چندگانه (چند متغیره) استفاده شده است. در تحلیل دادهها از دادههای 93 شرکت پذیرفته شده در بورساوراق بهادار تهران در فاصلهی زمانی سالهای 1382 تا 1387 استفاده شده است.نتایج نشان داد که بین جریانهای نقدی عملیاتی آتی با جریانهای نقدی عملیاتی جاری ارتباط معنادار قوی ومستقیمی وجود دارد. نتایج بررسی ارتباط بین ریسکورشکستگی و جریانهای نقدی عملیاتی جاری با جریانهاینقدی عملیاتی آتی نیز نشان داد که در اکثر سالهای عملیاتی، ریسکورشکستگی وجریانهای نقدی عملیاتی جاریدر پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی مؤثر بودهاند.. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
200 - امکان سنجی استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بابل
محمدرضا پورعلی سعیده کاکوانبا توجه به ناکارایی بودجه ریزی برنامه ای در سطح کشور و به تبع آن در گستره دانشگاههای علوم پزشکی،ضرورت تغییر به روش بودجه بندی عملیاتی و به کارگیری بودجه ریزی بر مبنای فعالیت )سیستم های بهایابی برمبنای فعالیت( و حسابداری تعهدی مورد توجه دولتمردان قرار گرفته و در این خصوص چکیده کاملبا توجه به ناکارایی بودجه ریزی برنامه ای در سطح کشور و به تبع آن در گستره دانشگاههای علوم پزشکی،ضرورت تغییر به روش بودجه بندی عملیاتی و به کارگیری بودجه ریزی بر مبنای فعالیت )سیستم های بهایابی برمبنای فعالیت( و حسابداری تعهدی مورد توجه دولتمردان قرار گرفته و در این خصوص اقداماتی صورت پذیرفته،ولی متأسفانه نتایج دلخواه حاصل نگردیده است . شاید یکی از دلایل موفق نبودن این روند، توجه نکردن به الزامات وبه تبع آن موانعی است که بدون آماده سازی زیرساختها، فی البداهه به سراغ اجرای آن رفته و سرعت در کار را اولویت اول قرار داده اند، این تحقیق در صدد شناسایی امکان،اجرای نظام بودجه ریزی عملیاتی بر اساس مدل شه(2004) دردانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بابل می باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نوع تحقیق‌های تحلیلی است که در آن برای جمع آوری اطلاعات از هر دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، شامل 30 نفر رئیس و کلیه معاونین، مدیرانمالی، مدیران برنامه وبودجه، کارشناسان بودجه دانشگاه، رؤسا و معاونین مالی دانشکده ها و بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بابل می باشند که با استفاده از سرشماری نظرات آنها با نرم افزار 20 SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. براساس یافته های تحقیق حاضر، توانایی(ارزیابی عملکرد، نیروی انسانی، فنی)، اختیار(قانونی، رویه ای، سازمانی) و پذیرش(سیاسی، مدیریتی، انگیزشی) به عنوان موانع استقرار بودجه ریزی عملیاتی بر اساس مدل شه تشخیص داده نشدند. یافته های این تحقیق نشان دهنده این واقعیت است که در حال حاضر دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بابل توانایی، اختیار و پذیرش لازم برای اجرای بودجه ریزی عملیاتی را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
201 - بررسی شکاف بین دیدگاه های دانشگاهیان و شاغلین اجرائی حسابداری مدیریت در اولویت بندی مفاهیم و تکنیک های آن
علی اکبر نونهال نهر منوچهر رحمتی قورولودر جوامع پیشرفته، ایجاد و گسترش رشته های تحصیلی، حاصل تعامل عرصه های تجربی و محیط هایآموزشی بوده و این امر موجب موفقیت فعالان تجربی گردیده است. یکی از این زمینه ها حسابداری مدیریتی میباشد که به عنوان بازوی اصلی مدیریت سازمان ها یاد می شود. در ارتباط با وجود تعامل مابین چکیده کاملدر جوامع پیشرفته، ایجاد و گسترش رشته های تحصیلی، حاصل تعامل عرصه های تجربی و محیط هایآموزشی بوده و این امر موجب موفقیت فعالان تجربی گردیده است. یکی از این زمینه ها حسابداری مدیریتی میباشد که به عنوان بازوی اصلی مدیریت سازمان ها یاد می شود. در ارتباط با وجود تعامل مابین دانش حسابداریمدیریت و عرصه های تجربی آن در ایران شواهد چندانی در اختیار نبوده ولی نوعی نگرانی در بین فعالین ذیربطاحساس می شود. پژوهش حاضر به صورتی تجربی به بررسی تعامل بین دانش حسابداری مدیریت و عرصه هایتجربی آن در ایران می پردازد. جامعه آماری این پژوهش، شرکت های (تولیدی) پذیرفته شده در بورس اوراقبهادار تهران می باشند که اطلاعات از طریق ارسال پرسش نامه به دانشگاهیان وشاغلین حرفه جمع آوری شده و بااستفاده از آزمون های آماری کروسکال والیس ، تحلیل واریانس و دانکن تجزیه و تحلیل شده است. نتایج حاکیاز آن بوده که درمورد اهمیت 60 درصد از مفاهیم حسابداری مدیریت بررسی شده بین گروه های آزمودنی تفاوتمعنی داری وجود دارد و به نوعی فرضیه تحقیق که بیانگر وجود فاصله بین تئوری و عمل در حسابداری مدیریتدر سطح شرکت های پذیرفته شده بورس تهران می باشد مورد تایید واقع می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
202 - تعدیل شکاف انتظارات حسابرسی بر اساس استراتژیهای منابع انسانی از طریق رویکرد تئوری راف و تئوری خاکستری
حسن ولیان محمدرضا عبدلی مهران اروئیشکاف انتظارات حسابرس در بسیاری از کشور ها برحسب تعاریف مختلف ساختارهای متفاوت، مرزهای هر مولفه و عوامل تاثیرگذار هر کدام از آنها مورد تحقیق قرار گرفته‌اند. هدف این پژوهش بهبود شکاف انتظارات حسابرسی بر اساس استراتژیهای منابع انسانی از طریق رویکرد تئوری راف و تئوری خاک چکیده کاملشکاف انتظارات حسابرس در بسیاری از کشور ها برحسب تعاریف مختلف ساختارهای متفاوت، مرزهای هر مولفه و عوامل تاثیرگذار هر کدام از آنها مورد تحقیق قرار گرفته‌اند. هدف این پژوهش بهبود شکاف انتظارات حسابرسی بر اساس استراتژیهای منابع انسانی از طریق رویکرد تئوری راف و تئوری خاکستری می باشد. روش این پژوهش ترکیبی و مبتنی بر اقتباس مبانی نظری از طریق روش ارزیابی انتقادی، همچنین تحلیل دلفی به منظور تایید شاخص ها و در نهایت تحلیل راف و تئوری خاکستری به منظور انتخاب مهمترین گزینه از میان 5 گزینه ی استراتژی های منابع انسانی برای حسابرسان شاغل در موسسات حسابرسی بود. در این پژوهش که در بازه زمانی یکسال انجام شد، تعداد 10 نفر از دانشیاران دانشگاه در رشته های حسابداری و حسابرسی در گام های مختلف پژوهش مشارکت داشتند. نتایج پژوهش نشان داد، شکاف ادراکی ذینفعان، شکاف عملکردی، شکاف قانونی، شکاف سازمانی، شکاف فردی و شکاف دانشی به عنوان بیشترین فراوانی در پژوهش های مورد بررسی بود که عامل ایجاد شکاف انتظارات حسابرسان محسوب می شد. از بین 36 شاخص شناسایی شده مولفه های یاد شده، 21 شاخص به عنوان شاخص هایی تایید شده دلفی مورد بررسی قرار گرفتند که با تشکیل ماتریس تصمیم گیری به کمک 4 نفر از مشارکت کنندگان پژوهش، مشخص گردید، شاخص تضاد منافع به عنوان مهمترین عامل در ایجاد شکاف انتظارات حسابرسان مطرح هستند که این نتیجه بر اساس تحلیل راف مشخص گردید. همچنین بر اساس تحلیل تئوری خاکستری مشخص شد، استراتژی های توسعه ی منابع انسانی به عنوان مهمترین اولویت گزینه های کاهش شکاف انتظارات حسابرسان می باشد که موسسات حسابرسی می تواند در تدوین سیاست های آتی منابع انسانی خود به آن به عنوان یک راه کار برای افزایش اطمینان و اعتماد ذینفعان به گزارشات حسابرسی مد نظر قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
203 - ارزیابی اجرایی طرحهای مرتعداری به منظور بهبود کمی و کیفی آنها (مطالعه موردی: طرح های مرتعداری استان اصفهان)
ولی الله رئوفی راد قدرت الله حیدری غلامرضا شجاعیمطالعه حاضر با هدف بررسی علل اجرا یا عدم اجرای پروژه‎های پیش بینی شده در طرح‎های مرتع‎داری استان اصفهان انجام شد. بدین منظور لیست کلیه طرح های مرتع‎داری تهیه شده و واگذار شده به بهره‌برداران (365 فقره) با مراجعه به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چکیده کاملمطالعه حاضر با هدف بررسی علل اجرا یا عدم اجرای پروژه‎های پیش بینی شده در طرح‎های مرتع‎داری استان اصفهان انجام شد. بدین منظور لیست کلیه طرح های مرتع‎داری تهیه شده و واگذار شده به بهره‌برداران (365 فقره) با مراجعه به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان تهیه گردید. پروژه های پیش بینی شده مربوط به هر طرح در مرحله بعد با مطالعه طرح های مرتع‎داری استخراج گردید. سپس اطلاعات مربوط به کمیت و کیفیت اجرای پروژه ها و موانع موجود برای اجرای پروژه ها با بازدیدهای صحرایی از مراتع مورد نظر، مصاحبه با کارشناسان مرتع شهرستان های مختلف و بهره برداران مراتع تعیین و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها حاکی از عدم اجرای پروژه های پیش بینی شده در طرح ها به میزان متوسط 37/58 درصد بودند که پروژه های نصب آبشخوار، حفر چاه مالداری، قنات و چشمه و کپه کاری در این بین دارای بهترین وضعیت اجرایی و علوفه کاری دیم، تبدیل دیمزارهای کم بازده و کشت مستقیم علوفه یا علوفه‎کاری آبی دارای بدترین وضعیت اجرایی بودند. همچنین تجدیدنظر طرح های مرتع‎داری، عدم ارائه تسهیلات بانکی جهت اجرای پروژه ها، ضعف نظارت جهت اجرای پروژه ها، مشکلات با همجواران از نظر سامان عرفی، عدم خروج دام مازاد، سرمایه گذاری جهت اجرای طرح، مشکلات در تنسیق مرتع و عدم توافق مجریان طرح ها از مهمترین موانع فنی، اجتماعی و اقتصادی جهت اجرای طرح های مرتع‎داری می باشند. بنابراین به نظر می رسد که طرح های موجود به دلیل مشکلات فنی، اجتماعی و اقتصادی کارایی لازم را نداشته و باید از این لحاظ تجدیدنظر گردند. همچنین در تهیه طرح های جدید باید به مسائل فنی، اجتماعی و اقتصادی جدی تر نگاه شود و مسائلی همچون استفاده چندمنظوره از مراتع نیز لحاظ گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
204 - الگوی پراکنش مکانی و میزان خشکه دارهای قطور در جنگلهای طبیعی مدیریت شده و مدیریت نشده منطقه خیرودکنار نوشهر
افسانه خلیلی اسداله متاجی* خسرو ثاقب طالبی سیدمحمد حجتیاهمیت بوم شناسی خشکه دارها موجب شده تا جمع آوری اطلاعات مربوط به آنها به طور روزافزون گسترش یابد و در طرح های مدیریتی مورد توجه قرار گیرند. با توجه به نقش کلیدی خشکه دارها در زیست‎ بوم جنگل، مطالعه حاضر به بررسی برخی از مهمترین خصوصیات خشکه دارها از جمله میزان چکیده کاملاهمیت بوم شناسی خشکه دارها موجب شده تا جمع آوری اطلاعات مربوط به آنها به طور روزافزون گسترش یابد و در طرح های مدیریتی مورد توجه قرار گیرند. با توجه به نقش کلیدی خشکه دارها در زیست‎ بوم جنگل، مطالعه حاضر به بررسی برخی از مهمترین خصوصیات خشکه دارها از جمله میزان، حجم و الگوی پراکنش مکانی در یک جنگل طبیعی با غالبیت راش می پردازد. بدین منظور دو منطقه مدیریت شده و مدیریت نشده از سری گرازبن جنگل خیرودکنار نوشهر به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب و آماربرداری صددرصد از خشکه دارها انجام شد. به طوری که گونه، قطر برابر سینه و ارتفاع خشکه دارهای سرپا و در خصوص خشکه دارهای افتاده نیز گونه درختی، قطر میانی و طول آنها ثبت و اندازه گیری شد. همچنین به منظور تعیین الگوی مکانی خشکه دارها، موقعیت هر یک از خشکه دارها با روش فاصله-آزیموت و با استفاده از فاصله یاب لیزری به دست آمد، سپس با توابع تک متغیره آماره اورینگ (O-ring) بررسی شد. نتایج نشان داد که فراوانی خشکه دارها در منطقه مدیریت شده بیشتر از منطقه مدیریت نشده بود، در حالی که حجم خشکه دارها در منطقه مدیریت نشده بیشتر می باشد. بیشترین تعداد در هکتار خشکه دارها در منطقه مدیریت شده و در طبقه کم قطر بوده و بیشترین حجم خشکه دارها مربوط به منطقه مدیریت نشده و در طبقه قطور و خیلی قطور می باشد. آماره اورینگ نشان داد که الگوی پراکنش کل خشکه دارها در منطقه مدیریت شده و مدیریت نشده تصادفی است. با توجه به نتایج پژوهش می توان بیان نمود که آشفتگی در منطقه مورد بررسی در مقیاس کوچک صورت گرفته است. میزان خشکه دار به ویژه در منطقه مدیریت شده از شرایط مطلوبی برخوردار نبوده و افزایش آن از جمله الزاماتی است که با توجه به آشفتگی و الگوی ساختار باید مدنظر قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
205 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان حوزه آبخیز ایور
حمید علی پور آرش ملکیان میرمسعود خیرخواه زرکش سعید قره چلواین تحقیق سعی بر معرفی لیست فلورستیک منطقه ایور واقع در استان خراسان شمالی داشت. گیاهان با استفاده از پیمـایش صـحرایی جمـع آوری و شناسایی شدند. نمونه های جمع آوری شده با کمک منابع تاکسونومی در حد گونه شناسایی شدند. همچنین کاربرد گونه های گیاهی و میزان خـوشخـوارکی آنها ب چکیده کاملاین تحقیق سعی بر معرفی لیست فلورستیک منطقه ایور واقع در استان خراسان شمالی داشت. گیاهان با استفاده از پیمـایش صـحرایی جمـع آوری و شناسایی شدند. نمونه های جمع آوری شده با کمک منابع تاکسونومی در حد گونه شناسایی شدند. همچنین کاربرد گونه های گیاهی و میزان خـوشخـوارکی آنها برای دام های منطقه با پرسش از مردم بومی مشخص شد. نتایج نشان داد که 109 گونه متعلق به 24 تیره گیاهی در منطقه وجـود دار د. بـزر گتـرین تیره های گیاهی منطقه از لحاظ تعداد گونه شامل Asteraceae (21 گونـه)، Poaceae (15 گونـه)، Lamiaceae (10 گونـه)، Caryophyllaceae و (6 گونه) Brassicaceae (6 گونه) بودند. تعداد 32 گونه با ارزش کاربری علوفه ای بیشترین ارزش را از نظر کاربری به خود اختصاص دادند. 33 گونه بـر اساس پایداری یا طول عمر گونه های گیاهی یکساله، 4 گونه دوساله و 27 گونه چندساله در منطقه شناسایی گردید. تعداد 17 گونه با شکل رویشی علفـی پهن برگ بیشترین شکل رویشی حوزه را به خود اختصاص داداند. 59 گونه از نظر خوشخوراکی در کلاس مرتعی III بـا ارزش کـم و41 گونـه در کـلاس مرتعی II با ارزش متوسط قرار گرفتند. همیکریپتوفیت ها با 35 گونه، تروفیت با 62 گونه و کامفیـت بـا 31 گونـه بـه ترتیـب بیشـترین شـکل زیسـتی و همچنین گیاهان ایران-تورانی با 97 گونه، ایران-تورانی و صحارا-سندی با 9 گونه و ایران-تورانی و مدیترانه ای با 8 گونـه بـه ترتیـب بیشـترین پـراکنش جغرافیایی را در منطقه به خود اختصاص دادند. گونه های غیرخوش خوراک بر اساس نتایج به دلیل فشار زیاد بر مراتع در منطقه گسترش یافته اند کـه بایـد اقدامات مدیریتی برای جلوگیری از این روند صورت گیرد تا تنوع گیاهی در خطر نابودی قرار نگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
206 - اثر فاصله و درجه پوسیدگی خشکه دارهای بلوط بر برخی ویژگی های خاک در جنگل های سیاهکل گیلان
میرمظفر فلاح چای* علی صالحی میلاد حبیبیبه منظور مطالعه اثر خشکه دارهای افتاده بلوط بلند مازو(Quercus castaneifolia) با درجه های پوسیدگی متفاوت بر ویژگی های شیمیایی خاک اطراف آنها پارسل 238 به مساحت 37 هکتار از جنگل های سری دو جنگل های سیاهکل در شمال ایران انتخاب شد. تعداد 32 اصله خشکه دار افتاده از گو چکیده کاملبه منظور مطالعه اثر خشکه دارهای افتاده بلوط بلند مازو(Quercus castaneifolia) با درجه های پوسیدگی متفاوت بر ویژگی های شیمیایی خاک اطراف آنها پارسل 238 به مساحت 37 هکتار از جنگل های سری دو جنگل های سیاهکل در شمال ایران انتخاب شد. تعداد 32 اصله خشکه دار افتاده از گونه بلوط شناسایی و برداشت شد. با توجه به چهار کلاسه پوسیدگی، تعداد سه اصله خشکه دار در هر کلاسه (در مجموع 12 اصله) به صورت تصادفی انتخاب شد. سپس طول هر خشکه دار به چهار قسمت مساوی تقسیم و از خاک هر قسمت از عمق 20-0 سانتی متری یک نمونه برداشت و پس از مخلوط کردن به عنوان تیمار خاک معرف زیر خشکه دار در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که میزان نیتروژن خاک در درجه چهار پوسیدگی خشکه دار بلوط با دیگر درجه های پوسیدگی اختلاف معنی داری داشته و با افزایش درجه پوسیدگی سرعت انتقال آن به خاک افزایش یافت. همچنین میزان کربن آلی، پتاسیم و فسفر خاک زیر خشکه دارها بیشتر بوده و با افزایش فاصله روند کاهشی داشته است. بیشترین میزان فسفر و پتاسیم خاک مربوط به خشکه دارهای با درجه پوسیدگی یک بوده و میزان کربن آلی خاک با افزایش درجه پوسیدگی خشکه دارها روند صعودی نشان داد. اما در ارتباط با میزان اسیدیته خاک در خشکه دارهای با درجه های متفاوت پوسیدگی و در فواصل مختلف اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. بنابراین یافته های این تحقیق نشان داد که خصوصیات خاک زیر خشکه دارها بر اساس درجه پوسیدگی و در فواصل مختلف می تواند تغییر یابد و با توجه به روند افزایش و کاهش عناصر خاک در پی گذشت زمان، وجود خشکه دارهای با درجه های مختلف پوسیدگی ضروری بوده و بایستی در امر مدیریت جنگل مدنظر قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
207 - ساختار تودههای مبتلا به بیماری زغالی بلوط در جنگلهای دالاب ایلام
سارا عباسی احمد ولی‌پور هدایت غضنفریدر دو دهه اخیر گستره قابل توجهی از جنگلهای زاگرس به ویژه در استان ایلام تحت تاثیر بیماری زغالی بلوط قرار گرفته که منجر به خشکشدن سطح وسیعی از تودههای بلوط ایرانی شده است. هدف این پژوهش شناسایی وضعیت ساختاری تودههای مبتلا به این بیماری و ارتباط بین ویژگیهای ساختاری چکیده کاملدر دو دهه اخیر گستره قابل توجهی از جنگلهای زاگرس به ویژه در استان ایلام تحت تاثیر بیماری زغالی بلوط قرار گرفته که منجر به خشکشدن سطح وسیعی از تودههای بلوط ایرانی شده است. هدف این پژوهش شناسایی وضعیت ساختاری تودههای مبتلا به این بیماری و ارتباط بین ویژگیهای ساختاری جنگل و مشخصههای درخت با میزان آلودگی به علائم بیماری زغالی بلوط بود. بدین منظور 20 قطعه نمونه 20 آری در راستای خط نمونهای به طول شش کیلومتر در جنگل دالاب ایلام پیاده و مشخصه‌هایی مانند قطر یقه، قطر برابرسینه، ارتفاع درخت، مساحت تاج و درجه خشکیدگی درختان اندازهگیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که ترکیب گونهای جنگل برودار خالص با فرم دانه و شاخه‌زاد بود. تعداد پایه‌های درختی 153 اصله و رویه‌زمینی 14/6 مترمربع در هکتار نشاندهنده تراکم و موجودی نسبتا زیاد جنگل است. به طور کلی 85/5 درصد پایه‌ها نشانه‌هایی از بیماری را داشتند و نسبت آلودگی پایه‌های دانه‌زاد و درختان میانسال و مسن نسبت به پایه‌های شاخه‌زاد و جوان بیشتر بود. بر پایه نتایج، مشخصههای درختان مانند قطر یقه، قطر برابر سینه، سطح مقطع، ارتفاع کل و مساحت تاج در سطوح مختلف بیماری به طور معنیداری با هم تفاوت داشتند. به منظور درک پویایی ساختار توده تحت تاثیر بیماری زغالی، پایش مداوم این جنگل‌ها ضروری است. با توجه به شدت بیشتر بیماری در درختان میانسال و مسن، هرس و کوچک کردن تاج درختان بیمار برای تنظیم نسبت تاج به ریشه و همچنین قطع و خروج درختانی که قابل احیا نیستند از جمله برنامههای عملیاتی پیشنهادی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
208 - طبقه بندی شدت خشکسالی هیدرولوژیکی با شاخص SMMD30 (مطالعه موردی: رودخانه های با رژیم جریان برفی یخچالی استان مازندران)
میرامید هادیانیدر شمال ایران، وقوع خشکسالی ها نسبت به ترسالی ها در استان مازندران از فراوانی بیشتری برخوردار بوده ولی هیچ روند خاص اقلیمی مبنی بر کاهش بارندگی در سال های منتهی به دهه های اخیر در منطقه مشاهده نشده است. از نظر الگوی مکانی نیز وقوع خشکسالی ها و ترسالی ها از نظم خاص چکیده کاملدر شمال ایران، وقوع خشکسالی ها نسبت به ترسالی ها در استان مازندران از فراوانی بیشتری برخوردار بوده ولی هیچ روند خاص اقلیمی مبنی بر کاهش بارندگی در سال های منتهی به دهه های اخیر در منطقه مشاهده نشده است. از نظر الگوی مکانی نیز وقوع خشکسالی ها و ترسالی ها از نظم خاصی تبعیت نکرده و در بین مناطق مختلف استان، غالبا از هم زمانی و هماهنگی خاصی برخوردار نمی باشند. در این تحقیق شدت خشکسالی های هیدرولوژیک رودخانه های با رژیم جریان برفی یخچالی استان مازندران، به روش تئوری توالی و با شاخص استاندارد متوسط جریان کمینه 30 روزه، مورد مطالعه و طبقه بندی (ضعیف، شدید و خیلی شدید) قرار گرفت. مستقل بودن رفتار هیدرولوژیک رودخانه ها به خصوص در برابر خشکسالی، تفاوت های پستی و بلندی و خصوصیات فیزیکی حوزه های آبخیز، مستقل بودن حد آستانه دبی کمینه در شرایط خشکسالی و در نهایت تفاوت میکروکلیماهای موجود سبب شد که این شاخص حتی در فصول مختلف سال، متفاوت باشد. شاخص شدت خیلی شدید در فصل پاییز رودخانه چالوس 1/486- و همین شاخص برای رودخانه چشمه کیله با رژیم جریان مشابه برابر 0/743 بوده و در عین حال در تحلیل منطقه ای می توان شاخص طبقه بندی شدت خیلی شدید خشکسالی هیدرولوژیک را در رژیم جریان برفی یخچالی در فصل پاییز 1/385- بیان نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
209 - ارتباط تنوع گیاهی با میزان ذخیره کربن در نیمرخ ارتفاعی جنگلهای ویسر در غرب مازندران
احمد دلخانی اسداله متاجی مجید اسحقنیموریامروزه یکی از مهمترین چالش های پیش رو در جوامع بشری، گرمایش جهانی وکاهش تنوع زیستی است. بر این اساس پژوهش حاضر دو رویکرد تنوع زیستی زی توده در اکوسیستم جنگلی را مد نظر قرار داده است که چالش در آنها یکی از مهمترین مسایل زیست محیطی جهان محسوب میشود. جهت انجام پژوهش حاضر، چکیده کاملامروزه یکی از مهمترین چالش های پیش رو در جوامع بشری، گرمایش جهانی وکاهش تنوع زیستی است. بر این اساس پژوهش حاضر دو رویکرد تنوع زیستی زی توده در اکوسیستم جنگلی را مد نظر قرار داده است که چالش در آنها یکی از مهمترین مسایل زیست محیطی جهان محسوب میشود. جهت انجام پژوهش حاضر، نیمرخ ارتفاعی جنگل های ویسر واقع در غرب مازندران انتخاب گردید. برای محاسبه زی توده درختی و تنوع زیستی گیاهی در جنگل مورد نظر، در یک نیمرخ ارتفاعی (700 تا 1500 متر از سطح دریا) 9 طبقه در نظر گرفته شد و در هر طبقه 8 پلات به استثناء طبقه 1500 متر از سطح دریا با 5 پلات و در مجموع با 69 پلات 400 مترمربعی (20 20 متر) برداشت گردید. در هر یک از پلات ها قطر برابر سینه تمام درختان بالای 5/7 سانتی متر و سطح پوشش و نوع گونه های آن شناسایی و اندازه گیری گردید. جهت اندازه گیری داده های مربوط به پوشش گیاهی علفی، یک میکروپلات 100 مترمربعی (10 10متری) در مرکز پلات پیاده و نوع گونه های علفی و درصد پوشش گیاهی آن بر اساس روش براون بلانکه مورد اندازه گیری قرار گرفت. مقدار ذخیره کربن با ترکیب رابطه حجم، دانسیته خشک و ضریب کربن محاسبه شد. پس از تعیین اندازه گیری های متداول در سطوح تعریف شده برای تعیین ارتباط بین شاخص های تنوع زیستی (غنا، یکنواختی و تنوع) و کربن از تجزیه واریانس یک طرفه استفاده گردید. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن بود که بین مقادیر زی توده و میزان ذخیره کربن با شاخص های تنوع در طبقات ارتفاعی ارتباط معنی داری وجود ندارد. این نتایج نشان داد که در مدیریت صحیح جنگل برای پایش مناسب زی توده در منطقه پژوهش از شاخص های تنوع زیستی نمی توان به عنوان ابزاری کاربردی استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
210 - تاثیرخشکه‌دار بر تنوع گیاهی در اکوسیستم‌های جنگلی در منطقه جیسا و شهرستان - مازندران
فرشاد کیوان‌بهجو زینب پورقلی جمشید سناییخشکه دارها به سبب تاثیر گذاری در فرآیند های بیولوژیک، در مدیریت پایدار جنگل اهمیت و جایگاه ویژه ای دارند از جمله در حفظ تنوع زیستی، تجدیدحیات جنگل ها، افزایش ذخیره مواد غذایی جنگل و همچنین در چرخه عناصر غذایی نقش دارند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر خشکه دارها بر تنوع چکیده کاملخشکه دارها به سبب تاثیر گذاری در فرآیند های بیولوژیک، در مدیریت پایدار جنگل اهمیت و جایگاه ویژه ای دارند از جمله در حفظ تنوع زیستی، تجدیدحیات جنگل ها، افزایش ذخیره مواد غذایی جنگل و همچنین در چرخه عناصر غذایی نقش دارند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر خشکه دارها بر تنوع زیستی در پارسل 228 و 229 از حوزه آبخیز شماره 365 طرح جنگلداری مکارود، جنگل جیسا و شهرستان مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات مربوط به گونه، قطر، درجه پوسیدگی و شیب منطقه برای هر نمونه ثبت شد که با اندازه گیری 90 اصله خشکه دار در سه ارتفاع مختلف از سطح دریا انجام گردید. معیار تنوع گونه ای با استفاده از شاخص های سیمپسون، شانون وینر و معیار غنای گونه ای با استفاده از شاخص های مارگالف، منهنیک و معیار یکنواختی به وسیله شاخص های هیل محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص های تنوع گونه ای در ارتفاع 300-150 متری از سطح دریا بیشتر از ارتفاعات دیگر است، ولی در مجموع شاخص غنای مارگالف در ارتفاع 1800 متری، کمتر از ارتفاعات 1000 متری و 150 تا 300 متری و در خصوص شاخص یکنواختی هیل در ارتفاع 1800 متری از سطح دریا، بیشتر از ارتفاعات 1000 متری و 300-150 متری است. با توجه به نتایج حاصل از این بررسی مشخص گردید که با افزایش ارتفاع از سطح دریا شاخص تنوع گونه ای کاهش، اما شاخص غنای گونه ای و شاخص یکنواختی افزایش یافته است. همچنین نتایج نشان داد که بین شاخص های مربوط به قطر و ارتفاع خشکه دارها با شاخص های مربوط به گونه های گیاهی همبستگی معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
211 - بررسی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه جنوب غربی کوه دیوری (کلیبر) در استان آذربایجان شرقی
مختار حسن‌زاده کلالق فرهاد فرح‏وش فاطمه خوشبختمنطقه مورد مطالعه در سه کیلومتری شهر کلیبر با مختصات طول جغرافیایی º38، '52، "10 شمالی و عرض جغرافیایی 47 درجه، 2 دقیقه، 8 ثانیه شرقی قراردارد. کمترین و بیشترین ارتفاع ثبت شده به ترتیب برابر 1120 و 1810 متر از سطح دریا میباشد. میانگین درجه حرارت سالانه منطقه برابر چکیده کاملمنطقه مورد مطالعه در سه کیلومتری شهر کلیبر با مختصات طول جغرافیایی º38، '52، "10 شمالی و عرض جغرافیایی 47 درجه، 2 دقیقه، 8 ثانیه شرقی قراردارد. کمترین و بیشترین ارتفاع ثبت شده به ترتیب برابر 1120 و 1810 متر از سطح دریا میباشد. میانگین درجه حرارت سالانه منطقه برابر 3/12 درجه سانتی گراد بود. نمــونه های گیاهی طی فصــل رویشی از اسفند مـاه 1388 تا اواخـر فصل رویشی 1390 از منطـقه مورد نظر جمعآوری و بر اساس روش های متداول تاکسونومی گیاهی با استفاده از منابع فلور مورد شناسایی قرار گرفتند. بررسی به عمل آمده نشان داد که 239 گونه گیاهی متعلق به 183 جنس و 59 خانواده در منطقه مطالعاتی وجود دارد. خانواده های کاسنی (Asteraceae) با 34 گونه، پروانه‌آسا (Papilionaceae) با 17 گونه، غلات (Poaceae) با 17 گونه، نعناع (Lamiaceae) با 16 گونه، گل سرخ (Rosaceae) با 16 گونه و لاله (Liliaceae) با 10 گونه به ترتیب بیشترین گونهها را به خود اختصاص داده‌اند مطالعه شکل زیستی نشان میدهد که 37 درصد گیاهان جمعآوری شده از نوع همیکریپتوفیت، 27 درصد تروفیت، 15 درصد فانروفیت، 17 درصد کریپتوفیت و 4 درصد کامفیت میباشد. همچنین بررسی کوروتیپ گونهها نشان دهنده تعلق 30/47 درصد گونهها به ناحیه ایران- تورانی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
212 - بررسی آزمایشگاهی خصوصیات ابعاد الیاف (زیستسنجی) ساقه بادمجان در منطقه غرب گیلان
علی مسلمانی آرش فرج پور رودسری اصغر تابعیاین تحقیق به منظور بررسی خصوصیات ابعاد الیاف (زیست‎سنجی) ساقه بادمجان (Solanum melogena L. var. esculentum) به صورت آزمایشگاهی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در منطقه غرب گیلان (شهرستان آستارا) به اجرا در آمد. برای این کار تعداد بیست بوته بادمجان از باغ چکیده کاملاین تحقیق به منظور بررسی خصوصیات ابعاد الیاف (زیست‎سنجی) ساقه بادمجان (Solanum melogena L. var. esculentum) به صورت آزمایشگاهی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در منطقه غرب گیلان (شهرستان آستارا) به اجرا در آمد. برای این کار تعداد بیست بوته بادمجان از باغ های آستارا تهیه شد و تعداد سه بوته (ساقه) پس از انتقال به آزمایشگاه از میان این بوته ها به صورت تصادفی برای انجام پژوهش انتخاب گردید. پس از استخراج الیاف به روش فرانکلین، ابعاد فیبرها، ضرایب زیست‎سنجی و درصد اجزاء تشکیل دهنده ساقه ها شامل پوست، چوب و مغز بررسی شدند. طبق نتایج به دست آمده در این پژوهش، اختلاف معنی داری بین ابعاد الیاف (فیبرها و آوندها) و ضرایب زیست‎سنجی در ارتفاع‌های مختلف ساقه مشاهده نشد. همچنین نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نسبت اجزاء تشکیل دهنده ساقه ها نشان داد که اختلاف معنی داری از نظر درصد قسمت چوبی و پوست در ارتفاع های مختلف وجود ندارد. با این وجود اختلاف معنی داری در مورد قسمت مغزی در ارتفاع های مختلف وجود داشت (p<0.05)، به طوری که با افزایش ارتفاع درصد قسمت مغزی در ساقه ها کاهش یافت. میانگین طول فیبر، قطر فیبر، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی فیبرهای ساقه ها به ترتیب 63/0 میلی متر، 23/16 میکرو متر، 99/17 میکرو متر و 12/4 میکرو متر و ضریب رانکل، ضریب نرمش و کیفیت درهم رفتگی الیاف به ترتیب برابر 51، 49 و 27/40 به دست آمد. همچنین میانگین درصد وزنی اجزاء تشکیل دهنده ساقه شامل مغز، پوست و قسمت چوبی از ارتفاع بالای ساقه به سمت پایین به ترتیب 84/4، 62/14 و 54/80 درصد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
213 - اثرات هم‌افزایی ضد قارچی آفت‌کش‌های آلی و عصاره حاصل از پوست درونی ساقه زرشک (Berberis vulgaris) بر روی قارچ مولد پوسیدگی سفید
لطیف نظری سیدخلیل حسینیهاشمیدر این پژوهش اثرات مستقل و ترکیبی سه آفت کش آلی (پروپیکونازول، تبوکونازول و کلروتالونیل) و عصاره آب- متانولی پوست درونی (آندودرم) ساقه زرشک (Berberis vulgaris) با غلظت های مختلف (50، 150، 250، 350 و 450 میلی گرم بر لیتر) در برابر قارچ مولد پوسیدگی سفید رنگین کمان (Trame چکیده کاملدر این پژوهش اثرات مستقل و ترکیبی سه آفت کش آلی (پروپیکونازول، تبوکونازول و کلروتالونیل) و عصاره آب- متانولی پوست درونی (آندودرم) ساقه زرشک (Berberis vulgaris) با غلظت های مختلف (50، 150، 250، 350 و 450 میلی گرم بر لیتر) در برابر قارچ مولد پوسیدگی سفید رنگین کمان (Trametes versicolor) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها در محیط آزمایشگاهی و با استفاده از محیط کشت مالت اکستراکت آگار و روش انتشار (روش اصلاح شده استاندارد CLSI (2008)) انجام شد. پتریدیش ها به مدت یک هفته در داخل انکوباتور با دمای 23 درجه سانتی گراد و 75 درصد رطوبت نسبی قرار داده شدند و روزانه به مدت یک هفته، رشد میسیلیوم قارچ و اثرات بازدارندگی محلول های حفاظتی مختلف در برابر قارچ، مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که عصاره پوست درونی ساقه زرشک و آفت کش کلروتالونیل به تنهایی هیچ اثر بازدارندگی بر روی رشد قارچ نداشته اند، درحالی که آفت کش های پروپیکونازول و تبوکونازول به تنهایی اثر معنی داری در غلظت های مختلف بر روی رشد قارچ داشته اند. در بررسی اثرات ترکیبی محلول های حفاظتی، این طور نشان داده شد که تبوکونازول در غلظت 450 میلی گرم بر لیتر و پروپیکونازول در تمامی غلظت های ذکر شده به همراه عصاره پوست درونی ساقه زرشک توانسته است تا حدود قابل قبولی از رشد قارچ جلوگیری کند و نتیجه نهایی این است که آفت کش های پروپیکونازول و تبوکونازول می توانند به همراه عصاره پوست درونی ساقه زرشک، اثر هم افزایی را در جلوگیری از رشد قارچ مورد آزمون ایجاد کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
214 - بررسی ناهنجاریهای اقلیم با استفاده از مدل ریز مقیاس نمایی SDSM در شهرستان طبس
رضا قضاوی سید محمد مهدی موسویاندر این پژوهش به منظور روشن شدن اثرات تغییر اقلیم در شهرستان طبس با استفاده از نرم افزار SDSM و آمار درازمدت (30 ساله) ایستگاه سینوپتیک اقدام به پیش بینی پارامترهای دما و بارش با استفاده از داده های مدل HADCM3 برای دوره های آتی (2039-2010، 2069-2040 و 2070-2099 ) تحت دو چکیده کاملدر این پژوهش به منظور روشن شدن اثرات تغییر اقلیم در شهرستان طبس با استفاده از نرم افزار SDSM و آمار درازمدت (30 ساله) ایستگاه سینوپتیک اقدام به پیش بینی پارامترهای دما و بارش با استفاده از داده های مدل HADCM3 برای دوره های آتی (2039-2010، 2069-2040 و 2070-2099 ) تحت دو سناریو A2 و B2 شد. همچنین این روند در دو دوره 15 ساله بررسی و برای تعیین درجه بیابانی شدن منطقه از روش دومارتن استفاده شد. نتایج پیش بینی ها با نتایج دوره مشاهده ای بررسی گشت. با توجه به اینکه کاهش دما و بارش و به تبع آن شاخص خشکی اثر قابل ملاحظه ای در روند بیابان زایی دارند، شاخص خشکی نیز تعیین گردید. نتایج این مرحله از پژوهش حاکی از اثرات معنی دار تغییر اقلیم بر حادتر شدن شرایط حاکم بر منطقه و به تبع آن کاهش میزان بارش و افزایش درجه حرارت و کاهش میزان شاخص خشکی بود. با توجه به نتایج می توان بیان داشت که اگرچه روند بیابان زایی متاثر از عوامل متعددی است، اما در سایه تغییرات اقلیمی محتمل در آینده احتمال افزایش روند بیابان زایی و گسترش عرصه های بیابانی در شهرستان طبس، به واسطه تغییر در میزان بارندگی و افزایش دما وجود دارد، زیرا در اثر افزایش دما و کاهش بارش بسیاری از زمین های کشاورزی دیم رها خواهد شد و شرایط برای تخریب خاک و در نتیجه افزایش عرصه های بیابانی افزایش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
215 - تاثیر قرق بر احیاء خاک، غنا و تنوع گیاهی مراتع تفتان
مهدیه ابراهیمی حمیده خسروی مسعود ریگیاین پژوهش به منظور بررسی اثرات قرق بر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک در مراتع تفتان انجام گرفت. به این منظور سه مرتع قرق (نرون، کوته، نارون) انتخاب شد و در کنار هر منطقه، یک منطقه شاهد انتخاب گردید. نمونه برداری پوشش گیاهی در پلات های هشت مترمربعی (با توجه به پوشش من چکیده کاملاین پژوهش به منظور بررسی اثرات قرق بر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک در مراتع تفتان انجام گرفت. به این منظور سه مرتع قرق (نرون، کوته، نارون) انتخاب شد و در کنار هر منطقه، یک منطقه شاهد انتخاب گردید. نمونه برداری پوشش گیاهی در پلات های هشت مترمربعی (با توجه به پوشش منطقه) و خاک از عمق 30-0 سانتی متر انجام شد. داده های پوشش گیاهی (تولید، تاج پوشش، تراکم، غنا، تنوع، یکنواختی) و خاک (بافت، اسیدیته، قابلیت هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن کل، فسفر و پتاسیم قابل دسترس، کربنات کلسیم، منیزیم، سدیم) در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه واریانس یک طرفه قرار گرفتند. در مجموع 14 گونه گیاهی فهرست برداری شد که مربوط به 8 خانواده و 11 جنس بودند. حداکثر تعداد گونه مربوط به قرق کوته بود و بالغ بر 90 درصد گونه ها چندساله با ارزش حفاظتی قابل توجه بودند. قرق موجب افزایش پوشش، تولید، تراکم گیاهان کلاس ΙΙ و ΙΙΙ گردید. بیشترین و کمترین تولید و پوشش گیاهی به ترتیب مربوط به قرق نرون و شاهد نرون بود. بیشترین و کمترین غنا و تنوع گونه ای در قرق نارون و کوته اندازهگیری شد. نتایج فاکتورهای خاک نشان داد فسفر، پتاسیم و آهک در قرق نارون و پتاسیم در قرق نرون افزایش معنیدار در مقایسه با مناطق شاهد داشتند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد بیشترین کربن آلی، نیتروژن و پتاسیم مربوط به قرق نرون بود. به لحاظ فاکتور نیتروژن قرق نارون و کوته و مناطق شاهد این قرق ها کمترین مقدار نیتروژن را داشتند و منطقه شاهد نرون حداقل پتاسیم را دارا بود. به طور کلی نتایج نشان داد که قرق اثر مثبت بر روی خصوصیات خاک و پوشش گیاهی مراتع تفتان داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
216 - شکل زیستی، کروتیپ و تنوع گونهای در رویشگاه گونه جاشیر (.Prangos uloptera> DC>) در میانرودان- خلخال
امیر میرزایی موسی وند اردوان قربانی محمدعلی زارع جاهوکی فرشاد کیوان بهجو کیومرث سفیدیاین پژوهش با هدف بررسی ترکیب، خصوصیات و تنوع گونه ای در رویشگاه گونه Prangos uloptera DC.در شهرستان خلخال انجام شد. در هر یک از مناطق حضور گونه و شاهد واحدهای همگن جهت نمونه برداری در 3 سایت مشخص شدند، سپس نمونه های گیاهی مشاهده شده در منطقه طی فصل رویشی جمع آوری و بر چکیده کاملاین پژوهش با هدف بررسی ترکیب، خصوصیات و تنوع گونه ای در رویشگاه گونه Prangos uloptera DC.در شهرستان خلخال انجام شد. در هر یک از مناطق حضور گونه و شاهد واحدهای همگن جهت نمونه برداری در 3 سایت مشخص شدند، سپس نمونه های گیاهی مشاهده شده در منطقه طی فصل رویشی جمع آوری و بر اساس روش های متداول تاکسونومی گیاهی با استفاده از منابع فلور مختلف و سایر منابع شناسایی، تیره، جنس و گونه هر یک از آنها تعیین گردید. میزان تنوع، غنا، یکنواختی و غالبیت در مناطق حضور گونه و شاهد با استفاده از شاخص ها محاسبه شد. اختلاف آماری شاخص های مورد بررسی با استفاده از آزمونt در نرم افزار SPSS آزمون گردید. نتایج نشان داد که بزرگترین خانواده ها از لحاظ تعداد گونه تیره های نعناعیان (Lamiaceae) با 14 گونه (18/19 درصد)، گندمیان (Poaceae) با 13 گونه (81/17 درصد)، بقولات (Fabaceae) و کاسنی (Asteraceae) هر کدام با 10 گونه (70/13 درصد) و چتریان (Apiaceae) با 6 گونه (85/6 درصد) بیشترین گونه ها را دارند. در رویشگاه حضور گونه، 61 گونه متعلق به 15 تیره و 48 جنس و در رویشگاه شاهد 50 گونه متعلق به 34 جنس و 13 تیره جمع آوری و شناسایی گردید. اشکال زیستی گیاهان منطقه شامل 32/26 درصد همی کریپتوفیت ها، 82/13 درصد تروفیت ها، 61/4 درصد کامفیت ها، 63/2 درصد ژئوفیت ها و 66/0 درصد فانروفیت ها می باشد. از نظر عناصر رویشی منطقه 12/67 درصد عنصر ایرانی- تورانی (49 گونه)، 33/12 درصد ایرانی- تورانی، اروپا- سیبری و مدیترانه ای (9 گونه)، 59/9 درصد ایرانی- تورانی و اروپا- سیبری (7 گونه) و 48/5 درصد ایرانی- تورانی و مدیترانه ای (5 گونه) و 48/5 درصد باقی مانده مربوط به سایر عناصر است. نتایج مقایسه شاخص ها نشان داد که بین شاخص های یکنواختی در منطقه حضور و عدم حضور گونه در سطح احتمال 95 درصد اختلاف معنی داری وجود ندارد، ولی مقایسه شاخص های تنوع، غالبیت و غنا در دو منطقه اختلاف معنی داری دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
217 - تأثیر تغییر مدیران مدارس در بروز مسائل فرهنگی- اجتماعی برای دانش‌آموزان دبیرستانهای دخترانه منطقه 3 شهر تهران
کبری صمصامی عباسعلی قیومی سوسن علائیمقدمه و هدف پژوهش: یکی از عوامل تاثیرگذار در مشکلات ایجاد شده در دانش‌آموزان دبیرستانی تغییر در مدیران آنها میباشد. این تغییر در مدیران میتواند باعث مشکلات اصلی در زمینه‌های مختلف اجتماعی، کنشی، منشی و بینشی ایجاد کند. بنابراین هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی مشکلات اجتماعی چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: یکی از عوامل تاثیرگذار در مشکلات ایجاد شده در دانش‌آموزان دبیرستانی تغییر در مدیران آنها میباشد. این تغییر در مدیران میتواند باعث مشکلات اصلی در زمینه‌های مختلف اجتماعی، کنشی، منشی و بینشی ایجاد کند. بنابراین هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی مشکلات اجتماعی و فرهنگی در دانش‌آموزان منطقه سوم تهران است. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر از نظر نوع هدف کاربردی میباشد و روش بررسی دادهها توصیفی پیمایشی است. اطلاعات نظری پژوهش، به روش کتابخانـه‌ای و بـا استفاده از نشریات و کتـب و سـایت‌هـا ی اینترنتـی گردآوری شده است و برای جمعآوری دادهها از روش میدانی استفاده شد که این دادهها براساس رویکرد کمی جمعآوری شد. جامعه آماری تحقیق حاضر مدیران و کارکنان مدارس و دانش‌آموزان مدارس دوره متوسطه است که تعداد این جامعه برای مدیران 90 و برای دانش‌آموزان در دسترس 115 بوده است که براساس فرمول کوکران تعداد هر دو حجم نمونه 90 نفر تخمین زده شده است. ابزار مورد استفاده دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که این دو پرسشنامه در بین 90 نفر از دانش‌آموزان و 90 نفر از مدیران و کارکنان مدارس منطقه 3 تهران توزیع شده است و نهایتا نتایج با نرمافزار SPSS مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. روایی پرسشنامهها توسط نخبگان تایید شده است و نتایج آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مدیران 824/0 و برای پرسشنامه دانش‌آموزان 768/0 بوده که با توجه به بیشتر بودن مقدار آلفای کرونباخ از 7/0، پایایی پرسشنامهها نیز تایید شده است. یافتهها: نتایج نشان میدهد که بین شاخصهای تغییر مدیران و مشکلات کنشی، منشی، بینشی و اجتماعی دانش‌آموزان ارتباط معناداری وجود دارد (p<0.05) به عبارتی میتوان گفت که بین تمامی متغیرهای مشکلات کنشی، منشی، بینشی و اجتماعی با تغییر مدیران رابطه خطی بر قرار است. نتیجهگیری: مسائل فرهنگی جامعه و میزان پایبندی یک جامعه به آداب و رسوم سنتی یک عامل دیگر در پیشبینی احتمال وقوع آسیبهای اجتماعی در یک جامعه است. هر چه افراد به سنن و آداب فرهنگی خود پایبندی بیشتری داشته باشند احتمال وقوع آسیب کمتر خواهد شد. مبادلات مختلف یک جامعه با جوامع دیگر نیز حائز اهمیت است. سیاستهای مورد استفاده در این زمینه تأثیر کلانی در سلامت جامعه و حفظ آن از مشکلات ومعضلات قابل سرایت از جوامع دیگر خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
218 - بررسی رابطه هوش فرهنگی با مدیریت برداشت کارکنان دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
الناز لطفی علمداری دکتر حمیده رشادت جومقدمه و هدف پژوهش: کارکنان با افزایش هوش فرهنگی خود میتوانند به برداشت و قضاوت دیگران درباره خود اهمیت دهند که بررسی رابطه هوش فرهنگی با مدیریت برداشت کارکنان دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامیواحد علوم و تحقیقات تهران هدف پژوهش حاضر بوده است. روش پژوهش: نحوه چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: کارکنان با افزایش هوش فرهنگی خود میتوانند به برداشت و قضاوت دیگران درباره خود اهمیت دهند که بررسی رابطه هوش فرهنگی با مدیریت برداشت کارکنان دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامیواحد علوم و تحقیقات تهران هدف پژوهش حاضر بوده است. روش پژوهش: نحوه گردآوری دادهها توصیفی از نوع همبستگی - پیمایشی است.جامعه آماری کلیه کارکنان دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامیواحد علوم و تحقیقات تهران میباشد.سوالات هوش فرهنگی و مدیریت برداشت در قالب یک پرسشنامه در اختیار 31 نفر از کارکنان دانشکده مدیریت و اقتصاد قرار گرفت. روایی پژوهش با روش صوری و روایی همگرایی از روش(PLS) مورد تایید قرار گرفت.پایایی پژوهش از نوع پایایی ترکیبی و تجزیه و تحلیل دادهها از معادلات ساختاری وحداقل مربعات زوجی(PLS) و نرمافزارSPSS استفاده گردید. یافتهها: نتایج نشان میدهد که بین هوش فرهنگی کارکنان با مدیریت برداشت آنان رابطه مثبت ومعناداری وجود دارد. فرضیه‌های مرتبط با مولفه‌های هوش فرهنگی؛استراتژی،دانش،انگیزش و رفتار با متغیر مدیریت برداشت مورد آزمون قرار گرفت که خروجی حاصل از نرمافزار مثبت و معنادار بودن فرضیهها را نشان دادند. نتیجهگیری: سازمانها با توجه به قابلیت و توانایی‌های کارکنان و به واسطه ارتقای هوش فرهنگی خود، تصویری برجسته از خود در هنگام تعامل با دیگران ایجاد نمایند که بدین صورت به موفقیت‌های بهتری در سازمان دست مییابند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
219 - جستاری بر پروسه جهانی سازی یا جهانی شدن با نگاهی بر تهدید یا فرصت بودن شکاف نسل‌ها در آموزههای جامعه شناسی جنایی و اسلامی
مریم طباخ حسینی سیدمحمدرضا موسوی فرد علی دلفانی مصطفی ملکیمقدمه و هدف پژوهش: عوامل مختلف در علوم انسانی نسبی‌اند و نمیتوان به آنها نگاهی مطلق داشت؛ از این رو نگاه به تهدید یا فرصت بودن شکاف نسل‌ها نیز در پروسه جهانی شدن که بعداً به جهانی‌سازی تغییر رویه داد از این قاعده مستثنی نیست. این در حالی است که فضای مجازی دقیقاً با است چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: عوامل مختلف در علوم انسانی نسبی‌اند و نمیتوان به آنها نگاهی مطلق داشت؛ از این رو نگاه به تهدید یا فرصت بودن شکاف نسل‌ها نیز در پروسه جهانی شدن که بعداً به جهانی‌سازی تغییر رویه داد از این قاعده مستثنی نیست. این در حالی است که فضای مجازی دقیقاً با استعاره از وضعیت آنومی گونه که به تعابیر امیل دورکیم در جامعه شناسی جنایی بر میگردد میتواند هم تهدید و هم فرصت برای حکمرانی باشد. میتواند تهدیدی جدی برای ارزشها و باروهای دینی و اجتماعی باشد، میتواند محملی برای گرایش نسلهای مختلف به دین با توجه به ماهیت فطری گرایش انسان به معنویت باشد. روش پژوهش: نگاهی توصیفی تحلیلی و روش اسنادی و کتابخانهای میباشد. یافتهها: نحوه آسیب شناسی و حکمرانی موضوع توسط حاکمیت در مدیریت این فرآیند اثر گذار است میتواند وجه تهدید یا فرصت بودن آن را تعیین نماید. نتیجه گیری: اگر مدیریت صحیح صورت نگیرد حتی فرصتهای جهانی شدن نیز بالقوه میتواند به عنوان تهدید فرهنگی و اجتماعی در نهایت شکاف نسلی (به معنای سیاسی امنیتی و دید حاکمیتی) را تعمیق بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
220 - تحلیل محتوای برنامه «به خانه برمی‌گردیم» در تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده
داود احمدی فاطمه عزیزآبادی فراهانیمقدمه و هدف: رسانه و از جمله تلویزیون، رابطه بسیار نزدیکی با زندگی خانوادگی دارد، از میان برنامههای تلویزیونی آنچه بیشترین میزان تماشاگر را به خود اختصاص داده و به حضور مخاطب اهمیت میدهد، برنامههای گفت‌وگو محور است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی میزان تأکید برنامه به خان چکیده کاملمقدمه و هدف: رسانه و از جمله تلویزیون، رابطه بسیار نزدیکی با زندگی خانوادگی دارد، از میان برنامههای تلویزیونی آنچه بیشترین میزان تماشاگر را به خود اختصاص داده و به حضور مخاطب اهمیت میدهد، برنامههای گفت‌وگو محور است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی میزان تأکید برنامه به خانه برمی‌گردیم در تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده است. روش تحقیق: این تحقیق با روش تحلیل محتوا و جامعه آماری آن همه قسمتهای برنامه به خانه برمی‌گردیم در سال 1391 میباشد که با روش نمونهگیری خوشهای دومرحله‌ای از هر فصل یک هفته آماری به طور تصادفی انتخاب و در مجموع چهار هفته شامل 24 برنامه انتخاب شده است. یافتهها: به ترتیب اولویت مقوله ازدواج پایدار با 44 درصد، ازدواج آگاهانه با 28 درصد، ازدواج به هنگام با 17 درصد و ازدواج آسان با 11 درصد مورد توجه بوده است. در مبحث تحکیم خانواده نیز کارگردان و تهیه‌کنندگان در این برنامه تلویزیونی به تأمین نیازهای مادی و معیشتی با 74 درصد و تأمین نیازهای عاطفی خانواده با 26 درصد و در مبحث تعالی خانواده به ترتیب اولویت به مقوله فرهنگی با 37 درصد، به اجتماعی با 34 درصد و به اقتصادی با 29 درصد پرداخته شده است. محتواهای برجسته شده ای همچون تعمیق باورهای دینی با 98 مورد و کاهش آسیبهای خانواده با 85 بیش از سایر محتواها برجسته شده است و برنامه به خانه برمی‌گردیم توجه ویژهای به مقوله مکارم اخلاقی اسلامی و رشد فرهنگ عفاف و حجاب داشته است. نتیجهگیری: با انتخاب تعداد مشخصی از محتواها، تصاویر، موضوعات، میهمانان، سبکهای غذایی، الگوهای رفتاری و ارزشهای مشخص اسلامی و ...برای مخاطبان از سایر گزینه‌های ممکن و محتمل دوری یا آنها را در اولویت‌های پایین زمانی و روایی قرار میدهند و مخاطب در طی زمان پس از عادت کردن به برنامه اهمیت بخشهای مختلف برنامه را درک می کند. سه مقوله تشکیل خانواده، تحکیم خانواده و تعالی خانواده به درستی در قالب آیتم‌های متنوع و بخشهای مختلف برنامه مذکور نشان داده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
221 - بررسی رابطه رضایت شغلی با رضایت از زندگی در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان
حمید شفیع زاده هدی کامروامقدمه و هدف پژوهش: هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین رضایت شغلی با رضایت از زندگی در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان میباشد. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و ازنظر جمعآوری دادهها، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل 1778 نفر از کارکنان دانش چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین رضایت شغلی با رضایت از زندگی در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان میباشد. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و ازنظر جمعآوری دادهها، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل 1778 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان میباشد که از این تعداد 316 نفر بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، دو پرسشنامه استاندارد رضایت شغلی JDI و رضایت از زندگی MSLSS بوده است. روایی پرسشنامهها با استفاده از روش روایی محتوی و با نظر چندین صاحب‌نظر در حوزه مدیریت پس از اعمال اصلاحات مورد تائید قرار گرفت. برای حصول از پایایی پرسشنامههای تحقیق نیز از آزمون آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه رضایت شغلی 93/0 و پرسشنامه رضایت از زندگی 78/0 به دست آمد و بدین گونه دو ابزار تحقیق تائید و در اختیار پاسخگویان قرار داده شد. بهمنظور تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پژوهش از آزمون t تک نمونهای و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتیجهگیری: نتایج به دست آمده نشان داد سطح رضایت زندگی و سطح رضایت شغلی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مطلوب میباشد همچنین رابطه مثبت و معناداری بین رضایت شغلی با رضایت از زندگی در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
222 - بررسی رابطه شکاف نسلی با میل به مصرف کالاهای فرهنگی میان نسل جوان با نسل بزرگسال
فهیمه مرادی فاطمه براتلومقدمه و هدف پژوهش:هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه شکاف نسلی بامیل به مصرف کالاهای فرهنگی میان نسل جوان با نسل بزرگسال دردانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم تحقیقات تهران، میباشد. بنابراین سوال اصلی آن است که آیا بین شکاف نسلی با میزان مصرف کالاهای فرهنگی میان نسل جوان با نسل چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش:هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه شکاف نسلی بامیل به مصرف کالاهای فرهنگی میان نسل جوان با نسل بزرگسال دردانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم تحقیقات تهران، میباشد. بنابراین سوال اصلی آن است که آیا بین شکاف نسلی با میزان مصرف کالاهای فرهنگی میان نسل جوان با نسل بزرگسال رابطه معنی دار وجود دارد؟ روش پژوهش:روش پژوهش پیمایشی وهمچنین روش همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق شامل 340 نفر از دانشجویان دکتری، ارشد، لیسانس از رده سنی (25-19) سال به عنوان نسل جوان و (55-35)به عنوان نسل بزرگسال می‌باشندکه از روش نمونه گیری خوشهای انتخاب شدند. یافتهها:یافتهها حاکی از آن است که دو نسل در زمینه مصرف کالای فرهنگی از شکاف نسلی باتوجه به فاصله سنی، تحصیلات، وضعیت تاهل، میزان مصرف کالای هنری و فضای فرهنگی تفاوت داشتند. نتیجه گیری:دو نسل بیشترین تفاوت را در خصوص میزان مصرف کالای هنری داشتند که میتواند نمایانگر تغییردر سبک وشیوه زندگی ودر نتیجه شکاف نسلی در آینده گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
223 - جامعه اطلاعاتی: فرصتها وچالش‌های فراروی ایران
دکتر محمدمهدی مظاهری داود احمدزادهرشد و توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات و بررسی زمینه‌های اجتماعی و بنیان‌های فرهنگی آن به طورکلی و بررسی تحلیل موانع ساختاری آن به طور خاص و ارائه راهکارهایی برای بهبود شرایط برنامه ریزی آینده در ایران، موضوع این مقاله را تشکیل میدهد. جامعه اطلاعاتی مبتنی بر فعالیتهای چکیده کاملرشد و توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات و بررسی زمینه‌های اجتماعی و بنیان‌های فرهنگی آن به طورکلی و بررسی تحلیل موانع ساختاری آن به طور خاص و ارائه راهکارهایی برای بهبود شرایط برنامه ریزی آینده در ایران، موضوع این مقاله را تشکیل میدهد. جامعه اطلاعاتی مبتنی بر فعالیتهای متنوعی است که به نحو مستقیم با تولید و گردش اطلاعات مرتبط میشود. دانیل بل‌مارتین وصاحب نظران دیگر تعاریفی گوناگون از جامعه اطلاعاتی ارائه کرده‌اند که در این مقاله ذکر گردیده است. در بخش نخست به اجمال پویه شناسی تحول فناوری اطلاعات و دیدگاههای بنیادی جامعه اطلاعاتی توضیح داده شده است. و سابقه موضوع ومحورهای اصلی توسعه و کاربرد فناوری ارتباطات و اطلاعات در دنیا مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخش دوم مسایل فناوری درجهان سوم و شکاف دیجیتالی میان جنوب وشمال وشاخص‌های مهم رشد وتوسعه جامعه اطلاعاتی بیان گردیده است. در بخش سوم، ضمن بیان سابقه مطرح شدن مفهوم جامعه اطلاعاتی در ایران به موانع و مشکلات فراروی آن در حوزه فناوری اطلاعات اشاره شده است در این بخش دیوانسالاری و عدم مدیریت واحد به عنوان موانع اصلی در گسترش فناوری ارتباطات واطلاعات لحاظ و مورد بحث واقع شده است در بخش پایانی، ضمن جمع بندی ومروری اجمالی برموضوع، راهبردها و راهکاریی برای عبور از موانع موجود و به کارگیری روشهای علمی و رویه‌های کارشناسی در رشد فناوری ارتباطات و اطلاعات برای ایران معرفی و توصیه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
224 - آسیب شناسی مشکلات مدارس چند فرهنگی
عبدالرحیم رحیمی نسرین عباسیمقدمه وهدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، شناسایی مشکلات و معضلات موجود در مدارس چند فرهنگی شهرستان شهریار از دیدگاه معلمان شاغل در این مدارس است. لذا با بررسی نظرات معلمان به آسیب شناسی و مشکلات آموزشی و تربیتی مدارس چند فرهنگی پرداخته است. روش پژوهش: روش انجام تحقیق، توصیفی چکیده کاملمقدمه وهدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، شناسایی مشکلات و معضلات موجود در مدارس چند فرهنگی شهرستان شهریار از دیدگاه معلمان شاغل در این مدارس است. لذا با بررسی نظرات معلمان به آسیب شناسی و مشکلات آموزشی و تربیتی مدارس چند فرهنگی پرداخته است. روش پژوهش: روش انجام تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی است که به صورت کیفی مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه هدف، معلمان مدارس مقطع ابتدایی است که به صورت تصادفی از میان تمامی معلمان انتخاب گردیده اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، که از طریق مصاحبه گردآوری شده است از آمار توصیفی استفاده گردیده است. یافتههای پژوهش: یافتههای این پژوهش حاکی از ارائه راه حل‌هایی برای مشکلات آموزشی مانند: ارائه خدمات مشاوره‌ای به دانش آموزان جندفرهنگی برای مقابله با احساس خجالت و کمرویی، اهمیت دادن به فرهنگهای مختلف در متون کتابهای درسی، مشارکت دانش آموزان درفعالیت‌های گروهی، پایین آوردن جمعیت کلاس‌ها دراین مناطق، تعامل بیشتر با خانوادهها به منظور شناخت بیشتر وارائه مشاوره به آنها وهمچنین ارائه راه حل‌هایی برای مشکلات تربیتی مانند: عدم تبعیض وتوجه خاص به فرهنگ ها، تاکید بیشتر برنقاط مشترک فرهنگها وتشکیل گروههای آموزشی با دانش آموزان فرهنگهای مختلف توسط معلمان میباشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از تحقیق حاکی از شناسایی مجموعهای از آسیبهای آموزشی مانند: مشکلات یادگیری به دلیل دو زبانه بودن و لهجه دار بودن، عدم تناسب محتوای آموزشی با فرهنگهای موجود، عدم آشنایی معلمان با فرهنگهای مختلف، و آسیبهای تربیتی مانند: انجام مراسم رسمی که بیشتر در راستای فرهنگ گروه اکثریت است، احساس خود کم بینی و اعتماد به نفس پایین در دانش آموزان دو زبانه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
225 - مقایسه جهت گیریهای اخلاقی در جامعه پزشکان و حسابرسان
سیده محبوبه حسینی بهمن بنی مهد فریدون اوحدیمقدمه و هدف پژوهش: حسابداران رسمی در پاره‌ای از مواقع در سازمانی به کار اشتغال دارند که ارزشهای آن سازمان با ارزشها و استانداردهای حرفه حسابداری در تضاد است.این حسابداران از یک طرف باید به سازمانی که در آن شاغل اند تعهد داشته باشند و از سوی دیگر به ارزش هاو ضوابط حرف چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: حسابداران رسمی در پاره‌ای از مواقع در سازمانی به کار اشتغال دارند که ارزشهای آن سازمان با ارزشها و استانداردهای حرفه حسابداری در تضاد است.این حسابداران از یک طرف باید به سازمانی که در آن شاغل اند تعهد داشته باشند و از سوی دیگر به ارزش هاو ضوابط حرفهای متعهد باشند.ازاهداف مهم این مقاله،نخست بررسی جهت گیری اخلاقی و بررسی تعهد حرفهای پزشکان و حسابرسان،دوم مقایسه جهت گیریهای اخلاقی و تعهد حرفهای در دو جامعه پزشکان و حسابرسان و سوم اینکه جامعه حسابداران و حسابرسان و سازمان نظام پزشکی را از این رابطه آگاه نماید. روش پژوهش:جمع آوری اطلاعات با پرسش نامه تعهد حرفهای که توسط Suddaby و همکاران درسال 2009استفاده شده،و پرسش نامه موقعیت اخلاقی (EPQ) برای سنجش ایده ال گرایی و نسبی گرایی استفاده شده است.آزمون فرضیهها باآزمون مقایسه میانگین دو جامعه (آزمون T) انجام میشود. یافتهها: این مقاله جهت گیریهای اخلاقی در جامعه پزشکان و حسابرسان را بررسی نموده است.شواهد نشان میدهد جهت گیریهای ایده آل گرایی، نسبی گرایی و تعهد حرفهای یکسان است و تفاوت معنی داری ندارند.هم چنین شغل (حسابرسی و پزشکی) بر رفتار و اخلاق اخلاق افراد تأثیر گذار نیست. یعنی موضوع اخلاق و رفتار حرفهای تحت تأثیر ماهیت شغل نیست.پس میتوان استدلال نمود که بخشی از رعایت اخلاق ناشی از هنجارهای اجتماعی است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق آگاهی سودمندی درباره وضعیت ارزشهای اخلاقی حاکم بر حرفه حسابداری و پزشکی در اختیار استفاده کنندگان قرار میدهد.وضعیت جهت گیری اخلاقی و تعهد حرفهای حرفه حسابرسی در بازار حسابرسی را نمایان میسازد و نشان میدهد که جامعه حسابداران رسمی با چه مسائلی در حوزه اخلاق روبرو است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
226 - بررسی رابطه بین کارکردهای تشکل های مردم نهاد و مولفه های نوین توسعه پایدار (مورد مطالعه: تشکل-های مردم-نهاد استان کرمانشاه)
نادر نادری معین سلیمانی بهاره بهرامی نیاپژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه بین کارکردهای تشکلهای مردم‌نهاد و مولفه‌های نوین توسعه پایدار (توانمندسازی، سرمایه اجتماعی و دموکراسی مشارکتی) در استان کرمانشاه میباشد که از نظر اجرا و شیوه گردآوری دادهها جزء پژوهش-های توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش تشکل چکیده کاملپژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه بین کارکردهای تشکلهای مردم‌نهاد و مولفه‌های نوین توسعه پایدار (توانمندسازی، سرمایه اجتماعی و دموکراسی مشارکتی) در استان کرمانشاه میباشد که از نظر اجرا و شیوه گردآوری دادهها جزء پژوهش-های توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش تشکلهای مردم‌نهاد فعال موجود در استان کرمانشاه است که 182 پرسشنامه به عنوان نمونه (با استفاده از جدول مورگان) توسط آنان تکمیل گردید. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که "ارزیابی فعالیتها" و "جذب سرمایه‌ها و منابع کوچک مردمی (بسیج منابع)" بر مولفه توانمندسازی تأثیر دارد. "جلب مشارکت مردمی (بسیج عمومی)" و "افزایش بهرهوری در استفاده از منابع" بر مولفه سرمایه اجتماعی تأثیر دارد. "افزایش بهرهوری در استفاده از منابع" و "ایجاد، گسترش و تقویت هماهنگی بین دولت و مردم" بر مولفه دموکراسی مشارکتی تأثیر دارد. در نهایت "افزایش بهرهوری استفاده از منابع"، "جذب سرمایه‌ها و منابع کوچک مردمی (بسیج منابع)" و "ایجاد، گسترش و تقویت هماهنگی بین دولت و مردم" بر مولفه مولفه‌های نوین توسعه پایدار (توانمندسازی، سرمایه اجتماعی، دموکراسی مشارکتی) تأثیر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
227 - بررسی و تحلیل نقش شکاف های قومی در بحران های ژئوپلیتیکی ایران در بعد از انقلاب در راستای کارآمدی نظام در مناطق مرزی (مطالعه موردی: مرزهای غربی)
علی عبدالله نژاد حیدر لطفی مجید کریم‌پور ریحان علی اصغر اسماعیل پور روشننقش شکافهای قومی در بحرانهای ژئوپلیتیکی ایران در بعد از انقلاب به ویژه در مرزهای غربی بسیار پررنگ و تاثیرگذار بوده است. در نظر گرفتن تنوع و گستردگی در آرایش فضای مناطق غرب کشور، برای بررسی هویت‌طلبی قومی در مقیاس وسیع، پیمایش مناسبترین روش محسوب میشود. هدف اصلی این چکیده کاملنقش شکافهای قومی در بحرانهای ژئوپلیتیکی ایران در بعد از انقلاب به ویژه در مرزهای غربی بسیار پررنگ و تاثیرگذار بوده است. در نظر گرفتن تنوع و گستردگی در آرایش فضای مناطق غرب کشور، برای بررسی هویت‌طلبی قومی در مقیاس وسیع، پیمایش مناسبترین روش محسوب میشود. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تبیین و تحلیل نقش شکاف های قومی در بحران های ژئوپلیتیکی ایران در بعد از انقلاب با تاکید بر مرزهای غربی است. سؤال اصلی مقاله این است که نقش شکاف های قومی در بحران های ژئوپلیتیکی ایران در بعد از انقلاب به ویژه در مرزهای غربی دارای چه فرصت ها و تهدیدات و نیز قوت ها و ضعف هایی بوده است؟ در پژوهش حاضر، از روش پیمایش مقطعی با دو هدف توصیف و تبیین استفاده شده است. در زمینه توصیف، هدف نشان دادن تصویری از چگونگی جامعه آماری بر اساس متغیرهای مدنظر به ویژه ازنظر ابعاد هویت طلبی قومی و نوع غالب آن است. در مقیاس تحلیل یا تبیین نیز هدف یافتن روابط بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته و تلاش برای تبیین تغییرات یا به عبارت بهتر، واریانس متغیر وابسته براساس متغیرهای مستقل است. در این پژوهش برای سنجش متغیرها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان میدهد که شکافهای قومی جدای از بحران جدایی‌طلبی و استقلال میتواند بحرانهای ژئوپلیتیک دیگری از جمله بحران توسعه، بحران انزوای جغرافیایی و بحران مشارکت را به وجود آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
228 - آسیب‌شناسی توسعه شهری کلانشهر اراک و رابطه آن با سلامت اجتماعی
مریم خانمحمدی هزاوه فرزاد نوابخش فرانک سیدی ژیلا مشهدی مریم توسکیاین پژوهش با هدف آسیب‌شناسی توسعه شهری کلانشهر اراک و رابطه آن با سلامت اجتماعی، در دو بخش کیفی و کمی انجام گردید. در بخش کیفی با استناد به نظرات خبرگان که شامل روانشناسان، جامعه شناسان، روان‌پزشک و متخصص اجتماعی و مدیران ارشد شهرداری بودند و بهصورت هدفمند انتخاب‌شده چکیده کاملاین پژوهش با هدف آسیب‌شناسی توسعه شهری کلانشهر اراک و رابطه آن با سلامت اجتماعی، در دو بخش کیفی و کمی انجام گردید. در بخش کیفی با استناد به نظرات خبرگان که شامل روانشناسان، جامعه شناسان، روان‌پزشک و متخصص اجتماعی و مدیران ارشد شهرداری بودند و بهصورت هدفمند انتخاب‌شده بودند و پرسشنامه آسیبهای توسعه شهری تهیه و تدوین شد. سپس پرسشنامه در اختیار 384 نفر از شهروندان بالای 18 سال ساکن شهر اراک (شهروندان اراکی) قرار گرفت و از آنها خواسته شد نظر خود را در خصوص اهمیت هر یک از آسیب‌ها بهصورت یک طیف 5 گزینه‌ای (خیلی کم-خیلی زیاد) در پرسشنامه مبذول نمایند. نتایج به‌دست‌آمده در این بخش نشان داد که مشخص نبودن مأموریت و اهداف سازمانی (آسیب ساختاری)، نمودار سازمانی موجود (آسیب ساختاری)، عدم استفاده از نظرات ارباب‌رجوع (آسیب زمینهای)، عدم شناخت استانداردهای کاری (آسیب رفتاری)، عدم آگاهی و دانش کارکنان (آسیب رفتاری)، عدم مشارکت شهروندان در مدیریت شهری (آسیب زمینهای)، ناتوانی در تأمین منابع درآمدی (آسیب ساختاری)، فرهنگ‌سازمانی در عملکرد کارکنان (آسیب رفتاری) و عدم نظارت بر عملکرد کارکنان (آسیب رفتاری) آسیبهای توسعه شهری میباشند. سپس رابطه آسیبهای توسعه شهری با سلامت اجتماعی در بین همان 384 نفر از شهروندان بالای 18 سال ساکن شهر اراک (شهروندان اراکی) توزیع گردید و فرضیات مطرح‌شده موردبررسی و تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد، بین توسعه شهری کلانشهر اراک با یکپارچگی (همبستگی) اجتماعی، مشارکت (سهم داشت) اجتماعی، شکوفایی اجتماعی و انسجام (پیوستگی) اجتماعی رابطه وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
229 - بررسی پیامدهای اجتماعی خشکی رودخانه زاینده‌رود بر جامعه کشاورزان شرق اصفهان
حسین بهزادفر اصغر محمدی منصور حقیقتیاندر سالهای اخیر، همگام با رشد جمعیت و وقوع تغییرات و نوسانات اقلیمی، مشکل کمبود آب در کشور تشدید شده و پیامدهای منفی اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی این بحران بر مناطق مرکزی کشور بهویژه حوزه آبریز زاینده رود بسیار تأثیرگذار بوده است. در حال حاضر خشک شدن زاینده‌رود از مه چکیده کاملدر سالهای اخیر، همگام با رشد جمعیت و وقوع تغییرات و نوسانات اقلیمی، مشکل کمبود آب در کشور تشدید شده و پیامدهای منفی اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی این بحران بر مناطق مرکزی کشور بهویژه حوزه آبریز زاینده رود بسیار تأثیرگذار بوده است. در حال حاضر خشک شدن زاینده‌رود از مهمترین نگرانیهای استان اصفهان است که توانسته سبب بروز بحرانهای اجتماعی و اقتصادی فراوانی شود. ازاین‌رو پژوهش کاربردی حاضر باهدف بررسی خشکی زاینده‌رود و آثار اجتماعی آن بر جامعه کشاورزان شرق اصفهان با روش پیمایش انجام شد. جامعه آماری پژوهش کشاورزان شرق اصفهان بودند (41000 =N) که بر اساس فرمول کوکران و با روش نمونهگیری تصادفی از نوع خوشهای تعداد 380 نفر بهعنوان نمونه انتخاب شدند. تجزیه تحلیل دادها با روش تحلیل عاملی تأییدی و با استفاده از نرمافزار amos و Lisrel صورت گرفت. یافتههای تحقیق آثار اجتماعی خشک شدن رودخانه زاینده‌رود را بر جامعه کشاورزان شرق اصفهان تأیید نمودند؛ و نتایج آزمون فریدمن نشان داد که از بین شش عامل در نظر گرفتهشده: عامل تعارضات اجتماعی، در بالاترین رتبه و عامل مهاجرت در پایین‌ترین رتبه قرار دارد. درنهایت نتایج حاکی از آن است که آثار اجتماعی خشکی زاینده‌رود در متغیرهایی همچون سلامت اجتماعی، منزلت اجتماعی، سرمایه اجتماعی و رفاه اجتماعی کاهش چشمگیری در بین جامعه کشاورزان شرق اصفهان داشته و در متغیرهای مهاجرت و تعارضات اجتماعی نیز افزایش واضح و آشکاری داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
230 - مطالعه ی وضعیت شاخصهای اجتماعی در خوشهی صنعتی نساجی یزد
منوچهر علی نژاد ابوالفضل مرشدی الهام حاجی دخت محمودآبادیصنعت نساجی از صنایع استراتژیک و از ارکان اساسی جامعه محسوب می شود. نساجی در یزد از قدمت طولانی برخوردار است اما در سال های اخیر وضعیت نامطلوبی را تجربه می کند. در این میان، خوشه های صنعتی با گرد آوردن بنگاه های کوچک، مزیت های فراوانی در توسعه ی اقتصادی دارند. عوامل گونا چکیده کاملصنعت نساجی از صنایع استراتژیک و از ارکان اساسی جامعه محسوب می شود. نساجی در یزد از قدمت طولانی برخوردار است اما در سال های اخیر وضعیت نامطلوبی را تجربه می کند. در این میان، خوشه های صنعتی با گرد آوردن بنگاه های کوچک، مزیت های فراوانی در توسعه ی اقتصادی دارند. عوامل گوناگونی در موفقیت خوشه های صنعتی مؤثر هستند. سرمایه ی اجتماعی یکی از شاخص های توسعه است که در این پژوهش به مطالعه آن در خوشه ی صنعتی نساجی یزد با رویکرد کیفی پرداخته ایم. برای سنجش این شاخص، رابطه دولت، دانشگاه و مراکز پژوهشی، و انجمن های تخصصی با صنعت نساجی را در سطح استان یزد مد نظر قرار داداه ایم. داده های این پژوهش از مصاحبه ی نیمه ساختارمند با 17 نفر از صاحبان صنایع، دانشگاهیان و فناوران این حوزه به دست آمد. یافته های این پژوهش حاکی از ضعف سرمایه اجتماعی در این صنعت است. بر اساس تحلیل مضمون مصاحبه با خبرگان این حوزه، چالش های مربوط به شکل گیری سرمایه اجتماعی به ویژه روابط مؤثر صنعت نساجی با تشکل های صنعتی و مراکز علمی- پژوهشی- نواوری عبارتند است: رویکرد غیرمؤثر دولت برای ارتقای تشکل ها به جایگاه حمایتی صنعت، بیگانه بودن صاحبان صنعت با فرهنگ تشکلی، عدم پشتیبانی از طرح های توسعه فناوری و ایجاد دانش فنی و موانع انگیزشی و حجم بالای فعالیت های آموزشی و اجرایی دانشگاهیان، عدم توسعه ی زیرساخت های لازم برای تجاری سازی پژوهش ها، فقدان تفکر سیستمی بین مدیران صنعت و دانشگاه، نبود برنامه ریزی مأموریت گرا در سیاست های آموزشی و پژوهشی نظام آموزش عالی، واپس گرایی در حوزه ی برنامه ریزی ساختار مند، عدم ایجاد سازوکارهای لازم جهت کاهش قیمت تمام شده و افزایش توان رقابت پذیری، سیاست های غیرمتمرکز و رانت گستر، نبود نگاه آینده نگر و تخصصی در سیاستگذاری ها. یافته ها حاکی از نقش بارز دولت و سیاست های دولتی در پایین بودن سطح سرمایه ی اجتماعی در خوشه ی صنعتی نساجی یزد است. لذا، تغییر رویکرد دولت به نقش خود در صنعت نساجی یزد از متصدی گرانه به حمایت گرایانه و میدان دادن به انجمن ها و تشکل ها از مهم ترین عوامل اثربخش در افزایش مناسب سرمایه ی اجتماعی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
231 - اوقات فراغت در گذر نسل ها (مطالعه موردی دختران دبیرستانی شهر گرمسار و مادران آنها)
حسن سرایی پروین سوادیان -
دسترسی آزاد مقاله
232 - تحلیل جامعه شناختی شکاف نسلی فرزندان و والدین در انتظار از نقش یکدیگر در خانواده شهری ایران (مطالعه موردی: شهر تهران)
حبیب الله کریمیان مهرداد نوابخشیکی از نهادهای اجتماعی در هر جامعه ای که نقش و انتظارات از نقش در آن حائز اهمیت است خانواده است. در خانواده شهری ایران اعضا خانواده دارای نقشهای مهمی نسبت به یکدیگر هستند و متقابلا انتظار هر یک از اعضا از نقش های سایرین هم مورد توجه میباشد و تعدد نقش های والدین که بعضا چکیده کاملیکی از نهادهای اجتماعی در هر جامعه ای که نقش و انتظارات از نقش در آن حائز اهمیت است خانواده است. در خانواده شهری ایران اعضا خانواده دارای نقشهای مهمی نسبت به یکدیگر هستند و متقابلا انتظار هر یک از اعضا از نقش های سایرین هم مورد توجه میباشد و تعدد نقش های والدین که بعضا به تعارض نقشها می انجامد از یک طرف و گذار خانواده شهری ایران از سنتی به مدرن از طرف دیگر منجر شده است که بین انتظاراتی که فرزندان از والدین دارند و انتظاری که والدین در ایفای نقشهای خود دارند تفاوت ایجاد شود. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از لحاظ زمانی به صورت مقطعی، از لحاظ میزان ژرفایی، پهنا نگر، از بعد کارکردی پژوهش کاربردی و از بعد زمینه و قلمرو اجرا و نحوه جمع آوری داده ها میدانی در نظر گرفته شده است. ابزار اندازه گیری در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته جهت اخذ اطلاعات از مصاحبه شوندگان است. جامعه آماری مورد مطالعه این تحقیق، کلیه خانواده های شهر تهران در 22 منطقه شهرداری می باشند که تعداد آنها برابر با 2597731 خانواده با توجه به آمار سرشماری سال 1390 است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین نگرش به نوگرایی، نگرش به فردگرایی، و شکاف نسلی تفاوت معنی داری وجود دارد. در بعد شعائر و مناسک دینی نظیر نماز و روزه و ... شکاف نسلی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
233 - نقش دولت در توسعه و تحدید گفتمانهای مطالبات مدنی معاصر زنان ایران
ابراهیم متقی علی روشنایی -
دسترسی آزاد مقاله
234 - برساخت معنایی پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود (با تأکید بر هویت فرهنگی شهروندان اصفهانی)
سحر فائقی مهرداد نوابخشدر این مقاله برساخت معنایی پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر هویت فرهنگی از طریق تجربه زیسته شهروندان اصفهانی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش مطالعه ی حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس بو چکیده کاملدر این مقاله برساخت معنایی پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر هویت فرهنگی از طریق تجربه زیسته شهروندان اصفهانی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش مطالعه ی حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس بوده است. بر این اساس 32 نفر از شهروندان زن و مرد اصفهانی در محدوده سنی 30 تا 65 سال انتخاب شدند و در طول مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، تجربه زیسته خود راجع به کم آبی و خشکسالی زاینده رود را به طور کامل بیان کردند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون و جهت تعیین اعتبار یافته ها از معیارهای قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان و مطابقت با عینیت داشتن، استفاده شد. یافته های این پژوهش در قالب 7 مقوله فراگیر دسته بندی شد که حاصل استخراج و مفهوم بندی اطلاعات در 61 مقوله پایه، 20 مقوله سازمان دهنده و 7 مقوله زیر فراگیر است. مقوله های فراگیر به عنوان پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر هویت فرهنگی شهروندان عبارتند از: دگرگونی درحافظه فرهنگی و تاریخی شهروندان اصفهانی(میراث معنوی، میراث مادی)،تقلیل و تغییر در محتوای آثار هنری(عکاسی، نقاشی، موسیقی، فیلم) و ادبی(نوشتاری، گفتاری) شهر اصفهان، جغرافیای فرهنگی(تغییر نگرش شهروندان نسبت به زیست بوم فرهنگی شان)، پررنگ شدن حس نوستالژیک، کاهش درهم تنیدگی فرهنگی فضای شهری و تغییر در نظام ارزش ها و باورهای شهروندان. در مجموع یافته ها بیانگر آن است که کم آبی و خشکسالی زاینده رود، هویت فرهنگی شهروندان را تحت تأثیر قرار داده است؛ شهروندان خشکسالی و کم آبی را علت اساسی تخریب تمدن و زیست بوم فرهنگی شهر تاریخی اصفهان قلمداد نموده و بر این باورند که عنصر آب در این شهر نقش مهمی در ایجاد و ارتقاء هویت فرهنگی شان دارد و می توانند در ارتقاء کیفیت کالبدی شهر و هویت شهری نیز اثربخش باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
235 - بررسی رابطه بین کارکردهای تشکل های مردم نهاد و مولفه های نوین توسعه پایدار (مورد مطالعه: تشکل-های مردم-نهاد استان کرمانشاه)
نادر نادری معین سلیمانی بهاره بهرامی نیاپژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه بین کارکردهای تشکل های مردم نهاد و مولفه های نوین توسعه پایدار (توانمندسازی، سرمایه اجتماعی و دموکراسی مشارکتی) در استان کرمانشاه می باشد که از نظر اجرا و شیوه گردآوری داده ها جزء پژوهش های توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش تشکل چکیده کاملپژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه بین کارکردهای تشکل های مردم نهاد و مولفه های نوین توسعه پایدار (توانمندسازی، سرمایه اجتماعی و دموکراسی مشارکتی) در استان کرمانشاه می باشد که از نظر اجرا و شیوه گردآوری داده ها جزء پژوهش های توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش تشکل های مردم نهاد فعال موجود در استان کرمانشاه است که 182 پرسشنامه به عنوان نمونه (با استفاده از جدول مورگان) توسط آنان تکمیل گردید. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که "ارزیابی فعالیت ها" و "جذب سرمایه ها و منابع کوچک مردمی (بسیج منابع)" بر مولفه توانمندسازی تأثیر دارد. "جلب مشارکت مردمی (بسیج عمومی)" و "افزایش بهره وری در استفاده از منابع" بر مولفه سرمایه اجتماعی تأثیر دارد. "افزایش بهره وری در استفاده از منابع" و "ایجاد، گسترش و تقویت هماهنگی بین دولت و مردم" بر مولفه دموکراسی مشارکتی تأثیر دارد. در نهایت "افزایش بهره وری استفاده از منابع"، "جذب سرمایه ها و منابع کوچک مردمی (بسیج منابع)" و "ایجاد، گسترش و تقویت هماهنگی بین دولت و مردم" بر مولفه مولفه های نوین توسعه پایدار (توانمندسازی، سرمایه اجتماعی، دموکراسی مشارکتی) تأثیر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
236 - گفتاری در مطالعات پسااستعماری و ضرورت گسترش آن در جوامع غیرغربی
فرزاد نوابخش مسعود درودیمطالعات پسا استعماری یکی از حوزه های مطالعاتی جدید درباره ی مسائل کشورهای غیر غربی و فرهنگ آنهاست. این نگرش انتقادی در تعریفی اجمالی به مجموعه ای از رهیافت های نظری اشاره دارد که با تاکید بر پیامدهای استعمارگران به تحلیل گفتمان استعماری می پردازد. نظریه و نقد پسااستعمار چکیده کاملمطالعات پسا استعماری یکی از حوزه های مطالعاتی جدید درباره ی مسائل کشورهای غیر غربی و فرهنگ آنهاست. این نگرش انتقادی در تعریفی اجمالی به مجموعه ای از رهیافت های نظری اشاره دارد که با تاکید بر پیامدهای استعمارگران به تحلیل گفتمان استعماری می پردازد. نظریه و نقد پسااستعماری بیش از هر چیز به تحلیل گفتمان استعماری و به چالش کشیدن سوژه امپریالیستی و هژمونی انسان غربی مربوط می شود. است .به طور کلی مطالعات پسااستعماری تلاشی متن محورانه در جهت وارونه سازی چشم انداز غربی به دیگری غیرغربی است. دامنه ی وسیع موضوعات مورد علاقه ی مطالعات پسااستعماری از نظریه و نقد ادبی تا مطالعات اقتصاد سیاسی، پژوهش درباره ی حکومت های استعماری، مسئله ی هویت و مطالعات فرهنگی و....؛ را در بر می گیرد. در این مقاله تلاش می شود تا از رهگذر بررسی مطالعات پسااستعماری به این امر پرداخته شود که این دسته از مطالعات دارای چه ضرورت و نیز الزامی برای گسترش و تعمیق در جوامع غیرغربی همچون ایران هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
237 - بررسی عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (دوره دهم و یازدهم) در توسعه اقتصادی و اجتماعی در جهت کاهش شکاف دیجیتال
سارا محمد پور بابک گلدوزیانشکاف دیجیتال به نابرابری های موجود میان کشورهای مخـتلف جهان در زمینه دسترسـی به فناوری های اطلاعات و ارتباطـات اطـلاق می شود. تحقیقات نشان داده است که علی رغم این که تلاش در جهت از میان برداشتن این شکاف از وظایف دولت هاست ولی به دلایل سیاسی و اقتصادی برخی دولت ها (خصوصا چکیده کاملشکاف دیجیتال به نابرابری های موجود میان کشورهای مخـتلف جهان در زمینه دسترسـی به فناوری های اطلاعات و ارتباطـات اطـلاق می شود. تحقیقات نشان داده است که علی رغم این که تلاش در جهت از میان برداشتن این شکاف از وظایف دولت هاست ولی به دلایل سیاسی و اقتصادی برخی دولت ها (خصوصا در کشورهای جهان سوم) در این زمینه عملکرد مناسبی نداشته اند. در تحقیق حاضر مطابق نظـر ویلسون در تحقیق حاضر شـکاف دیجیتال بر اساس شاخص های دسترسـی فیزیکی (دسترسی به تجهیزات ICT)، دسترسی مالـی (هزینه خدمات ICT) نسبت به درآمد سرانه سنجیده شده است. جامعه آماری تحقیق متخصصان حوزه مخابرات و ارتباطات بوده و تحقیق با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که تفاوت معناداری بین عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت های دهم و یازدهم در زمینه دسترسی فیزیکی و دسترسی مالی وجود داشته است. یافته های تحقیق مبین این امر است که در مجموع دولت یازدهم در توسعه ملی و بین المللی زیرساخت های ارتباطی و کاهش هزینه ها موفق تر عمل کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
238 - جامعه اطلاعاتی و توسعه
سید وحید عقیلی علی یعقوبیتوسعه موتور حرکت جوامع است. گسترش فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی به پدید آمدن جامعه اطلاعاتی منجر شده و لزوم توسعه در وضعیت جدید همچنان نمایان است. این مقاله با بررسی وضعیت جهانی نابرابری های ارتباطی و شکاف اطلاعاتی، انواع این نابرابری ها اعم از جنسیتی، زبان، محتوا و شکا چکیده کاملتوسعه موتور حرکت جوامع است. گسترش فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی به پدید آمدن جامعه اطلاعاتی منجر شده و لزوم توسعه در وضعیت جدید همچنان نمایان است. این مقاله با بررسی وضعیت جهانی نابرابری های ارتباطی و شکاف اطلاعاتی، انواع این نابرابری ها اعم از جنسیتی، زبان، محتوا و شکاف معرفتی را برشمرده الگوی جامعه دانایی محور را به عنوان الگوی توسعه یافته جامعه اطلاعاتی پاسخی به آن نابرابری ها دانسته و موضوع حق توسعه را مطرح می کند.. الگوی جامعه دانایی محور با طبقه بندی معرفت ها و تکیه بر ترکیب آموزش های آکادمیک و آموزش مادام العمر، اهمیت ویژه جامعه یادگیرنده، توسعه دانش، لزوم مدیریت دانش و سرمایه گذاری دولتی و سیاسی در نیل به جامعه دانایی هوشمند را مطرح می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
239 - ارزیابی متغیرهای وضعیت توسعه پایدار شهری در شهر اندیمشک و ارائه مدل متناسب
اسحق ارجمند سیاه پوشدستیابی به توسعه پایدار شهری مستلزم دارا بودن یک شهر از شاخصهایی است که بتواند امکانات و نیازهای یک شهر را در حد مورد نیاز تامین کند به گونه ای این نیازها نه تنها برا ی نسل حاضر بلکه برای نسلهای آینده هم بتواند مورد استفاده قرار گیرد. هدف مقاله ارزیابی متغیرهای وضعیت تو چکیده کاملدستیابی به توسعه پایدار شهری مستلزم دارا بودن یک شهر از شاخصهایی است که بتواند امکانات و نیازهای یک شهر را در حد مورد نیاز تامین کند به گونه ای این نیازها نه تنها برا ی نسل حاضر بلکه برای نسلهای آینده هم بتواند مورد استفاده قرار گیرد. هدف مقاله ارزیابی متغیرهای وضعیت توسعه پایدار شهری در شهر اندیمشک و ارائه مدل متناسب است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است. نمونه مورد مطالعه 300 نفر از شهروندان اندیمشک هستند که با روش نمونه گیری احتمالی از نوع طبقه بندی متناسب با حجم و تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای انجام مباحث آمار توصیفی و استنباطی از نرم افزارspss استفاده شده است. نتایج این پژوهش حکایت از رابطه مستقیم بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته می باشد. به عبارت دیگر رابطه بین مشارکت مردمی، مسایل فرهنگی، ساختار مدیریت شهری، مسایل زیست محیطی و توسعه پایدار شهری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
240 - عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر میزان مشارکت دانش آموزان در فعالیت های دانش آموزی
مهرداد نوابخش زهرا اسمی جوشقانی -
دسترسی آزاد مقاله
241 - نگاهی گذرا به گمرکات و قاچاق کالا در نیمه دوم قرن نوزدهم و تاثیر آن بر توسعه ملی در ایران
فیاض زاهد هدی موسویبا روی کار آمدن سلسه قاجاریه در آغاز قرن سیزدهم هجری قمری/ قرن نوزدهم میلادی به ویژه از عهد ناصری به دلیل تحولات جهانی و افزایش روابط اقتصادی - سیاسی و نیز حضور ایران در نظام اقتصادی جهانی تحولات عمده ای در سازمان گمرک کشور به وجود آمد که تأسیس وزارت گمرک(1292ﻫ. ﻕ/ 1874 چکیده کاملبا روی کار آمدن سلسه قاجاریه در آغاز قرن سیزدهم هجری قمری/ قرن نوزدهم میلادی به ویژه از عهد ناصری به دلیل تحولات جهانی و افزایش روابط اقتصادی - سیاسی و نیز حضور ایران در نظام اقتصادی جهانی تحولات عمده ای در سازمان گمرک کشور به وجود آمد که تأسیس وزارت گمرک(1292ﻫ. ﻕ/ 1874م.)، تنظیم و انتشار نظامنامۀ گمرکی، لغو اصول اجاره داری و وضع تعرفه های نوین گمرکی از مهم ترین آنها محسوب می شود که پس از حضور نیروهای خارجی در امور گمرکی و مالیاتی ایران حاصل شد. این تحولات گرچه موجب شکل گیری ساختار نوین گمرکی در ایران و افزایش نسبی درآمد گمرکات نسبت به دوران پیش از قاجاریه گردید، لکن نتوانست بسترهای لازم جهت رونق اقتصادی و مالی کشور را برایی توسعه همه جانبه فراهم نماید. درنتیجه حاصل این تحولات نصیب کشورهای صاحب قدرت و نفوذ در ایران شد. از یکسو، هجوم کالاهای خارجی به بازارهای ایران و نفوذ کامل آنها بر بازارهای داخلی به دلیل تنوع در محصولات و تغییر در سلیقۀ همۀ طبقات جامعه و عدم حمایت دولت از تولید ملی، صنایع دستی را به نابودی کشاند؛ از سوی دیگر، واردات بی رویه کالا از کشورهای اروپایی به مرزهای کشور و عدم مدیریت صحیح زعمای قاجار سبب ورود حجم بسیاری از کالاها از جمله: شکر، قند، چای، منسوجات، ... به صورت قاچاق به کشور شد که بیشترین صدمه را به بخش صنعت داخلی و کشاورزی وارد ساخت. این مقاله در نظر دارد تا به این پرسش پاسخ دهد که وضعیت گمرکات در دوره ناصرالدین شاه چگونه بوده است و دیگر آنکه تاثیر قاچاق کالا بر ثبات اقتصادی این عصر تاریخی چه عواقبی را متوجه کلیت نهاد اقتصاد ناصری و ناتوانی در نیل به یگ فرآیند اثرگذار در توسعه همه جانبه گزارده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
242 - بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر تمایل به فرزندآوری زنان و مردان متاهل (مورد مطالعه: زنان و مردان 25تا 45 ساله شهر جهرم)
فخر السادات پیلتن محمد رحمانیانفرزندآوری پدیده مهمی در حرکات جمعیتی و محور توسعه پایدار برای کشورهایی که سطح جانشینی پایینی دارند، محسوب می شود . هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی موثر بر تمایل به فرزندآوری با روش تحقیق پیمایشی می باشد . بر اساس اندیشه استرلین و نظریه های هابرماس ، گلارک و استارک چار چکیده کاملفرزندآوری پدیده مهمی در حرکات جمعیتی و محور توسعه پایدار برای کشورهایی که سطح جانشینی پایینی دارند، محسوب می شود . هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی موثر بر تمایل به فرزندآوری با روش تحقیق پیمایشی می باشد . بر اساس اندیشه استرلین و نظریه های هابرماس ، گلارک و استارک چارچوب تئوری ساخته شد . جامعه آماری شامل کلیه زنان و مردان واقع در گروه سنی 45تا25 سال شهر جهرم می باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 380 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند . داده های لازم با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی جمع آوری شد . روایی سوالات با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و با تحلیل عاملی تعیین اعتبار گردید و سپس با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی ارتباط هر یک از متغیرها با تمایل به فرزندآوری سنجش و تجزیه و تحلیل شد. در آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای مستقل از جمله جامعه پذیری جنسیتی ، مشکلات فرزندپروری ، مشارکت اجتماعی ، دسترسی به مواد غذایی و دینداری با تمایل به فرزندآوری رابطه ی معناداری وجود دارد . بر اساس داده های رگرسیونی متغیرهایی چون جامعه پذیری جنسیتی ، تعداد فرزند مطلوب ، مشارکت گروهی ، بعد پیامدی دینداری دارای تاثیر بر تمایل به فرزندآوری هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
243 - باز خوانی قاعده بسیط الحقیقه در اندیشه ملاصدرا
عبدالحسن افتخاری سعادیاز میان مجموعۀ مسائل و معارف گرد آمده در فلسفۀ اسلامی، قاعدۀ بسی ط الحقیقه، قاعده ای معروف درجمع متأخرین حکماست . معرفی این قاعده به تألیفات عدیده ی حکیم ملاصدرا در تبیین و تو صیف آن برمی گردد. اما جای بررسی این نکته باقی است که آیا در میان متقدین حکما، چنین قاعد ه ای ش چکیده کاملاز میان مجموعۀ مسائل و معارف گرد آمده در فلسفۀ اسلامی، قاعدۀ بسی ط الحقیقه، قاعده ای معروف درجمع متأخرین حکماست . معرفی این قاعده به تألیفات عدیده ی حکیم ملاصدرا در تبیین و تو صیف آن برمی گردد. اما جای بررسی این نکته باقی است که آیا در میان متقدین حکما، چنین قاعد ه ای شناخته شده ویا حداقل مفاد آن مورد اعتنا و استفاده بوده است یا خیر.در این مقاله تاریخچه قاعده و مفاد آن، طریقه اثبات و نتایج و لوازم آن مورد بررسی و باز خوانی قر ارمی گیرد تا قاعده ای زیر بنا یی برای فهم بسیاری از معارف ربوبی و علوم توحیدی در صحنه فکر و محضراندیشمندان فرصت نمایشی دوباره بیابد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
244 - بهکتی و عشق در عرفان هندی و اسلامی
زهرا حسینی حمیدعشق عرفانی مفهومی گسترده و چند سویه در فرهنگ عرفانی مل تهایجهان دارد. از یک سو، جوهره ذات الهی به صورت "عشق" تشخّص یافته است،خدای عشق بنام "آگاپه" و "اروس" در یونان، "برهمن" یا "شیوا" با جوهرهبهکتی در هند، حبیب در عرفان اسلامی و.. ظهور می کند؛ و از سوی دیگر، طریقعشق خود چکیده کاملعشق عرفانی مفهومی گسترده و چند سویه در فرهنگ عرفانی مل تهایجهان دارد. از یک سو، جوهره ذات الهی به صورت "عشق" تشخّص یافته است،خدای عشق بنام "آگاپه" و "اروس" در یونان، "برهمن" یا "شیوا" با جوهرهبهکتی در هند، حبیب در عرفان اسلامی و.. ظهور می کند؛ و از سوی دیگر، طریقعشق خود راهی متمایز از دیگر راهها- نظیر راه معرفت یا "جنانه یوگه" و راه عملیا "کرمه یوگه"- برای رسیدن به کمالات الهی محسوب می شود.بیشتر مکت بهای فکری هند تحت تأثیر "بهکتی مارگه" بوده اند. از اینمکتب ها، اندیشه های ودائی، اوپنیشادهای متقدم، مکتب ادوایتۀ شنکره و جریانوحدت گرای کشمیری را تا حدودی می توان مجزا نمود. هرچند که برخی ازمفسرین نشانه هایی از بهکتی را در این مکتب ها نیز یادآور شده اند؛ اما"بهکتی مارگه" در مکتب رامانوجا به گونه ای برجسته مطرح شد، در آثار تامیلیرشد کرد و در نهضت "بهکتی نو" ادامه یافت.در حوزه عرفان اسلامی، گذشته از طرح موضوع محبت الهی در آیاتیچون"یُحبهم و یُحبونه"(5.54)و در روایات نقل شده از ائمه اطهار، محبت و عشقالهی در اقوال منسوب به رابعه، حلاج، بایزید بسطامی و ...مطرح شد و در مکتبعرفانی احمد غزالی در سده های پنجم و ششم هجری جایگاهی ویژه یافت وکتاب هایی مانند سوانحا حمدغزالی، عبهرالعاشقین روزبهان بقلی و... در این موضوعنگاشته شد. این مقاله کوششی است در جهت بررسی و مقایسه بهکتی در مکتب هایهندی و عشق عرفانی از دیدگاه عرفان اسلامی که با طرح موضوعاتی چون: سیرتاریخی عشق عرفانی، بررسی واژگان بهکتی، عشق الهی و کاربرد آنها، رابطه عشقبا خدا و ظهور عالم و رهایی و مُکشه، به این امر پرداخته است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
245 - اثبات نظریه کانت مبنی بر تبدیل همۀ اشکال قیاس به شکل اول
علی اکبر پیماندر آغاز ، قیاس ، دیدگاه کانت دربارۀ قیاس صوری و شکل های چهارگانه آن می آید؛ و اینکه تنهاشکل شکل اول قیاس صوری اهمیت دارد و شک ل های دیگر به شکل اول م ی توانند برگرداندهشوند. پس از آن شکل های گوناگون و قاعده های منطق کلاسیک - ارسطویی معرفی می گردند؛در پایان کوشش می شود ب چکیده کاملدر آغاز ، قیاس ، دیدگاه کانت دربارۀ قیاس صوری و شکل های چهارگانه آن می آید؛ و اینکه تنهاشکل شکل اول قیاس صوری اهمیت دارد و شک ل های دیگر به شکل اول م ی توانند برگرداندهشوند. پس از آن شکل های گوناگون و قاعده های منطق کلاسیک - ارسطویی معرفی می گردند؛در پایان کوشش می شود با الگو گرفتن از زبان صوری منطق جدید، نظریۀ مجموع ه ها، به ویژهنمودار وِن، ثابت شود که چطور همۀ شکل های گوناگون قیاس ب ه شکل اول و آن هم به ضرب اولمی تواند بازگردد . در هر مورد، نیز، مثالی از زبان طبیعی برای درک بهتر موضوع ارائه (Barbara)می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
246 - ایمان در دو فرهنگ
محمد تقی فعالایمان، فضیلتی است که به انسان جاودانگی، حیات، آرمان و عظمت میدهد. ایمان در دو فرهنگ مسیحیت و اسلام مطرح شده است. ایمان در فرهنگ مسیحیت معاصر بیشتر به عنوان یک حالت روحی همراه با شک در قالب دیدگاه فیدئیزم مطرح میشود. در حالیکه در فرهنگ اسلامی امری معرفتی است و شک در آن چکیده کاملایمان، فضیلتی است که به انسان جاودانگی، حیات، آرمان و عظمت میدهد. ایمان در دو فرهنگ مسیحیت و اسلام مطرح شده است. ایمان در فرهنگ مسیحیت معاصر بیشتر به عنوان یک حالت روحی همراه با شک در قالب دیدگاه فیدئیزم مطرح میشود. در حالیکه در فرهنگ اسلامی امری معرفتی است و شک در آن راهی ندارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
247 - بررسی مبانی اعتقادی و آئینی درکلیسای ارتودکس
فاطمه لاجوردیکلیسای ارتودکس شرقی شاخ ۀ بزرگی از کلیسای مسیحی است که در شرق اروپا، یونان، روسیه ودیگر مناطق جهان پیروان بسیار دارد و به سبب ویژگی های اعتقادی، کلامی، سنت عبادی و آئین هایخاص خود از کلیسا ی کاتولیک رومی متمایز است . در مقالۀ حاضر، پس از بیان تاریخچه ای مختصر، باپرداختن چکیده کاملکلیسای ارتودکس شرقی شاخ ۀ بزرگی از کلیسای مسیحی است که در شرق اروپا، یونان، روسیه ودیگر مناطق جهان پیروان بسیار دارد و به سبب ویژگی های اعتقادی، کلامی، سنت عبادی و آئین هایخاص خود از کلیسا ی کاتولیک رومی متمایز است . در مقالۀ حاضر، پس از بیان تاریخچه ای مختصر، باپرداختن به این ویژگی های اعتقادی، عبادی و ساختاری کوشش شده است تا تصویر نسبتاً جامعی از اینکلیسا ارائه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
248 - امکان فلسفه ورزی در عصر علم (بررسی نسبت فلسفه و علم در دنیای معاصر از دیدگاه یاسپرس)
علیرضا عباسیمعنا و اهمیت علم در دنیای غرب، به ویژه در دهه های آغازین قرن بیستم، گاهی چنان موردبدفهمی قرار گرفته که یا به مثابه تنها راه شناخت معتبر مطلق گردیده و از آن ستایش شده و یامورد ب یمهری و لعن و نفرین قرار گرفته است.در این مقاله، معنا، جایگاه، و قلمرو علم در حوز ههای روا نپ چکیده کاملمعنا و اهمیت علم در دنیای غرب، به ویژه در دهه های آغازین قرن بیستم، گاهی چنان موردبدفهمی قرار گرفته که یا به مثابه تنها راه شناخت معتبر مطلق گردیده و از آن ستایش شده و یامورد ب یمهری و لعن و نفرین قرار گرفته است.در این مقاله، معنا، جایگاه، و قلمرو علم در حوز ههای روا نپزشکی، جهان شناسی وانسان شناسی مورد بررسی قرار گرفته و عدم کفایت آن در ارائه الگویی کامل و جامع از شناختدر این حوزه ها نشان داده می شود. این نقص که از ذات علم برمی خیزد از آن روست که علم بنابرتعریف و روش تجربی خود هرگز نم یتواند همه داد ههای ممکن را ادراک نماید. روان پزشکی علمیبا تأکید بر روش تجربی خود به فیزیولوژی می انجامد، زیرا انگشت تأکید خود را صرفاً برنشانه های ابژکتیو بیماری می گذارد، در حالی که منشأ بیمار ی های روانی، بیش از هر چیز، بهشخصیت و امور سوبژکتیو بیمار باز می گردد. انسان شناسی علمی نیز، معنای راستین انسان را درنمودهای بی شمارش گم می کند. در خلال نقد فلسفی علم و تعیین معنای درست آن است که معنا،اهمیت و امکان فلسفه ورزی و تعامل آن با علم در عصری که به عصر علم شهرت یافته است روشنمی گردد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
249 - بررسی موانع کارآفرینی در مناطق روستایی شهرستان مرودشت در جهت کاهش بیکاری
لیلا پناهی حمداله پیشرو محمدصادق شاهقلیمناطق روستایی کشور و به تبع آن روستاهای واقع در شهرستان مرودشتدارای مشکلات زیادی در خصوص بیکاری جوانان بخصوص جوانان تحصیلکرده هستند که عدم توجه به این موضوع در طی سالهای گذشته باعث مهاجرت تعدادی زیادی از جوانان روستایی به شهرهای استان فارس و روی آوردن به مشاغل کاذب شهر چکیده کاملمناطق روستایی کشور و به تبع آن روستاهای واقع در شهرستان مرودشتدارای مشکلات زیادی در خصوص بیکاری جوانان بخصوص جوانان تحصیلکرده هستند که عدم توجه به این موضوع در طی سالهای گذشته باعث مهاجرت تعدادی زیادی از جوانان روستایی به شهرهای استان فارس و روی آوردن به مشاغل کاذب شهری شده است. این مطالعه با هدف بررسی شناخت موانع ایجاد و توسعه کارفرینی در مناطق روستایی شهرستان مرودشت نوشته شده است. دامنه زمانی مورد استفاده در این مطالعه سالهای 1394-1393 بوده است. روش مورد استفاده در تحلیل دادههای این تحقیق از روش برنامهریزی استراتژیک و استفاده از ابزار SWOT بوده است. دادههای مورد نیاز این مطالعه با توجه به ماهیت موضوع مورد مطالعه و پایین بودن میزان سواد در مناطق روستایی و ابزار مورد استفاده از روش مصاحبه و طوفان فکری بوده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که دو دسته عوامل در راه توسعه کارآفرینی در این مناطق نقش دارند. یک دسته مربوط به عوامل درونی موجود در روستا و دسته دوم مرتبط به عوامل کارکرد نظام اقتصادی(تورم رکودی) میگردد که مشکلات زیادی را برای توسعه کارآفرینی ایجاد نموده است. در پایان ، توصیه‌هایی برای رفع موانع موجود در راه توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی شهرستان مرودشت ارائه شدهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
250 - تحلیل خشکسالی های استان کردستان و تاثیر آنها بر عملکرد نسبی گندم دیم
علی حنفی حجت الله پاشاپوربه منظور بررسی وضعیت خشکسالی های استان کردستان و تاثیر آن بر عملکرد گندم دیم داده های بارش ماهانه 10 ایستگاه هواشناسی از سایت سازمان هواشناسی و نیز اطلاعات مربوط به سطح زیر کشت، میزان تولید و عملکرد گندم دیم استان کردستان در طول دوره آماری (1389-1362) از سازمان جهاد کشا چکیده کاملبه منظور بررسی وضعیت خشکسالی های استان کردستان و تاثیر آن بر عملکرد گندم دیم داده های بارش ماهانه 10 ایستگاه هواشناسی از سایت سازمان هواشناسی و نیز اطلاعات مربوط به سطح زیر کشت، میزان تولید و عملکرد گندم دیم استان کردستان در طول دوره آماری (1389-1362) از سازمان جهاد کشاورزی دریافت گردید. به منظور تحلیل خشکسالی از دو شاخص بارش استاندارد( SPI) و شاخص درصد از عادی بودن بارندگی (PNPI) استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد که براساس شاخص عادی بودن از بارندگی بیشترین تعداد خشکسالی استان با 8 مورد در ایستگاه بانه و کمترین تعداد خشکسالی با 5 مورد در ایستگاه بیجار اتفاق افتاده است در صورتی که براساس شاخص استاندارد بارش بیشترین تعداد خشکسالی استان با 10 مورد در ایستگاه مریوان و کمترین تعداد آن با 7 مورد در ایستگاه بیجار رخ داده است. در بررسی تاثیرات خشکسالی های هواشناسی بر کشاورزی از شاخص عملکرد نسبی محصول گندم دیم استفاده گردید. همچنین نتایج حاصل از همبستگی بین بارش و عملکرد گندم نشان دهنده رابطه مستقیم و معنی دار این دو متغیر بوده و شاخص استاندارد بارش روندی همسو با شاخص استاندارد عملکرد نسبی گندم دیم دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
251 - نقش مدیریت ریسک خشکسالی در کاهش آسیب‌پذیری اقتصادی ـ اجتماعی سکونتگاه های روستایی(مورد مطالعه: شهرستان نقده)
شمسی صالح پور اصغر عزیزی خدیجه کریمی زری قاسمیانامروزه در بیشتر دولتها، سازمانهای توسعهیافته اعتبار زیادی برای مدیریت بحران قائل نبوده و در صدد اعمال هرچه بهتر مدیریت ریسک، هستند. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش مدیریت ریسک خشکسالی در کاهش آسیب‌پذیری اقتصادی ـ اجتماعی سکونتگاههای روستایی، در شهرستان نقده انجام شده است چکیده کاملامروزه در بیشتر دولتها، سازمانهای توسعهیافته اعتبار زیادی برای مدیریت بحران قائل نبوده و در صدد اعمال هرچه بهتر مدیریت ریسک، هستند. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش مدیریت ریسک خشکسالی در کاهش آسیب‌پذیری اقتصادی ـ اجتماعی سکونتگاههای روستایی، در شهرستان نقده انجام شده است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و بر اساس روش، توصیفی ـ تحلیلی است. در تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون های فریدمن، T تک نمونهای، تحلیل مسیر و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج بررسی آسیب‌پذیری سکونتگاههای روستایی از خشکسالی نشان داد که سکونتگاهها بعد از وقوع بیشترین آسیب را دیده اند و مدیریت ریسک خشکسالی بر مبنای ابعاد اقتصادی، اجتماعی و اقتصادی ـ اجتماعی با میانگین 75/3 می تواند در کاهش آسیب‌پذیری سکونتگاه های روستایی تأثیر بسزایی داشته باشد؛ نتایج بررسیهای حاصل از تحلیل مسیر، نتیجه مورد اشاره را پوشش داده و نشان داد که مؤلفههای ابعاد اقتصادی و اقتصادی ـ اجتماعی مدیریت ریسک به ترتیب با ضریب 528/0 و 363/0 به صورت مستقیم و مؤلفههای بعد اجتماعی با ضریب 198/0 به صورت غیرمستقیم در کاهش آسیب‌پذیری اقتصادی و اجتماعی تأثیر دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
252 - نقش پارامترهای اقلیمی بر مراحل فنولوژی زرشک در شهرستان گناباد
غلامعباس فلاح قالهری حسن رضاییاقلیم یک عامل بسیار مهم و محدود کننده در تولیدات کشاورزی می باشد. به طور یقین بخش کشاورزی بیشترین ارتباط و تاثیر پذیری را از شرایط محیط اطراف و به خصوص اقلیم دارد، به گونه ای که ویژگی های اقلیمی در بلند مدت، منجر به تعیین الگوی کشت و توجیه پراکنش گونه های گیاهی مختلف شد چکیده کاملاقلیم یک عامل بسیار مهم و محدود کننده در تولیدات کشاورزی می باشد. به طور یقین بخش کشاورزی بیشترین ارتباط و تاثیر پذیری را از شرایط محیط اطراف و به خصوص اقلیم دارد، به گونه ای که ویژگی های اقلیمی در بلند مدت، منجر به تعیین الگوی کشت و توجیه پراکنش گونه های گیاهی مختلف شده است. هدف عمده این تحقیق ارزیابی روند تغییرات پارامترهای آگروکلیمایی موثر بر رشد زرشک در شهرستان گناباد می باشد. برای این منظور داده های روزانه دمای کمینه، بیشینه، بارش، میانگین دما، رطوبت نسبی، دما خاک، ساعات آفتابی و میانگین دما، رطوبت نسبی و دما خاک در روز اتمام مرحله فنولوژی ایستگاه سینوپتیک گناباد (1372-1392) واقع جنوب خراسان رضوی اخذ و از طریق آنها مقادیر پارامترهای اقلیمی در سطوح احتمالی مختلف در مراحل فنولوژی محاسبه گردید. در مرحله بعد، از آزمون من کندال به بررسی روند عناصر اقلیمی در مراحل مختلف فنولوژی محصول زرشک استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که در بین پارامترهای اقلیمی بر کشت زرشک، میانگین دمای، ساعت آفتابی و دمای خاک روند کاهشی معنی داری در سطح 5 درصد را دارا می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
253 - ارزیابی چالشهای اجتماعی ناشی از بحران خشکسالی بر توسعه پایدار روستایی مورد پژوهی: دهستان میانده از توابع بخش شبیکوه، شهرستان فسا
جمیله توکلی نیا محمدرضا پاک نهاد حسین رئیسی پرویز آقاییهدف پژوهش حاضر ارزیابی چالشهای اجتماعی ناشی از بحران خشکسالی بر توسعه پایدار روستایی و ارائه راهکارهای جهت کاهش این پیامدهاست. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی میباشد و روش گردآوری اطلاعات نیز اسنادی و پیمایشی میباشد. نمونهگیری در این تحقیق در دو سطح انجام‌گرفته ، ا چکیده کاملهدف پژوهش حاضر ارزیابی چالشهای اجتماعی ناشی از بحران خشکسالی بر توسعه پایدار روستایی و ارائه راهکارهای جهت کاهش این پیامدهاست. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی میباشد و روش گردآوری اطلاعات نیز اسنادی و پیمایشی میباشد. نمونهگیری در این تحقیق در دو سطح انجام‌گرفته ، ابتدا در سطح منطقه که واحد تحلیل نقاط روستایی است که 4 روستای میانده، نصیرآباد، رحیم‌آباد و سده انتخاب‌شده‌اند و در سطح روستاهای نمونه که واحد تحلیل خانوارهای ساکن در مناطق روستایی میباشند که بر اساس آخرین سرشماری در سال 1390 جمعیتی برابر با 2101 خانوار را دارا میباشند. در تحقیق حاضر برای تعیین حجم نمونه مناسب از فرمول کوکران استفاده‌شده که نمونه مناسب برای این جامعه آماری برابر با 325 خانوار میباشد. در تجزیهوتحلیل دادهها، چالشهای اجتماعی ناشی از بحران خشکسالی در پنج عامل اثرات عمومی اجتماعی، امنیت، کیفیت زندگی، آموزش‌وپرورش، سلامت و تندرستی قرارگرفته‌اند که کل مجموعه چالشهای اجتماعی قادر است 57.190 درصد از کل واریانس چالشهای اجتماعی در مناطق روستایی دهستان میانده را تبین کند. نتیجه حاصل از پژوهش لزوم توجه به بخش اجتماعی و آسیب‌پذیری آن در هنگام بروز خشکسالی را آشکار میکند زیرا که بدون توجه به این بخش هنگام بروز خشکسالی توسعه مناطق روستایی با چالشهایی روبه‌رو میشود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
254 - تحلیل معیارهای مدیریت یکپارچه شهری مطالعه موردی: تهران
پویا امیری مهدی میرزاپورتحولات زندگی مشکلاتی در کشورهای مختلف ایجاد نموده است. این مشکلات از عدم تطابق نیازهای جمعیت شهری با توانایی‌های مدیریت‌های شهری در پاسخ به آنها ناشی میشود و از آنجا که شهر موجودی پویا است نیازمند به مدیریت یکپارچه میباشد. هدف از پژوهش تحلیل معیارهای مدیریت یکپارچه شه چکیده کاملتحولات زندگی مشکلاتی در کشورهای مختلف ایجاد نموده است. این مشکلات از عدم تطابق نیازهای جمعیت شهری با توانایی‌های مدیریت‌های شهری در پاسخ به آنها ناشی میشود و از آنجا که شهر موجودی پویا است نیازمند به مدیریت یکپارچه میباشد. هدف از پژوهش تحلیل معیارهای مدیریت یکپارچه شهری تهران است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی میباشد و با استفاده از روش کتابخانهای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارمندان شهرداری تهران است و با توجه به گستردگی جامعه آماری از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای استفاده شده و اطلاعات یدست آمده با استفاده از روش دلفی و تکنیک تاپسیس تحلیل شده و در نتیجه به رتبهبندی معیارها پرداخته شده است که معیار مشروعیت مدیران در ساختار مدیریت یکپارچه شهری با کسب امتیاز 735193/0 توانسته است جایگاه نخست را به خود اختصاص دهد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
255 - پهنه بندی خطر سیلاب در شهرستان مشکین شهر با استفاده از مدل ویکور
موسی عابدینی الناز پیروزی لیلا آقایاری الناز استادیسیلاب یکی از مهمترین و پرحادثه‌ترین مخاطرات طبیعی ایران میباشد. شهرستان مشکین‌شهر به لحاظ شرایط توپوگرافی و اقلیمی، بسیار مستعد جهت شکلگیری سیلاب میباشد. بنابراین هدف تحقیق حاضر، پهنهبندی قسمتی از شهرستان مشکین‌شهر به مساحت 318 کیلومترمربع، از لحاظ پتانسیل وقوع سی چکیده کاملسیلاب یکی از مهمترین و پرحادثه‌ترین مخاطرات طبیعی ایران میباشد. شهرستان مشکین‌شهر به لحاظ شرایط توپوگرافی و اقلیمی، بسیار مستعد جهت شکلگیری سیلاب میباشد. بنابراین هدف تحقیق حاضر، پهنهبندی قسمتی از شهرستان مشکین‌شهر به مساحت 318 کیلومترمربع، از لحاظ پتانسیل وقوع سیلاب میباشد. در این مطالعه ابتدا، ده عامل شیب، ارتفاع، بارش، دما، CN، ارتفاع رواناب، فاصله از رودخانه، خاک، لیتولوژی و کاربری‌اراضی، به عنوان عوامل مؤثر برای ایجاد سیلاب در منطقه شناسایی شدند. سپس لایههای اطلاعاتی در محیط GIS تهیه گردید. استانداردسازی نقشه‌ها با استفاده از روش فازی انجام شد. تحلیل و مدل سازی نهایی با استفاده از مدل ویکور، انجام گردید. نتایج مطالعه نشان داد، عوامل ارتفاع، لیتولوژی، بارش و شیب به ترتیب بیشترین تأثیر را بر ایجاد سیل در منطقه مطالعاتی دارند. همچنین، با توجه به نتایج به دست آمده به ترتیب 37/23 و 50/52 کیلومترمربع از مساحت محدوده، در طبقه بسیار پرخطر و پرخطر قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
256 - واکاوی زمینه‌های تهدید «قلمروی مؤثر ملّی» در ایران از منظر شکافهای قومی (مورد پژوهی: بلوچ‌ها)
سید هادی زرقانی ابراهیم احمدیقلمروی موثر ملی ناظر بر این حقیقت است که ممکن است میان سراسر قلمرو(حقوقی) و منطقهای که به طور مؤثری تحت کنترل دولت است (یعنی قلمروی واقعی) تطابقی وجود نداشته باشد. در‌اینجا مفهوم حاکمیت دولت بر قلمرو انحصاری، اصلیترین مسئلهی مورد سوال است. ادعای این مقاله چنین است؛ چکیده کاملقلمروی موثر ملی ناظر بر این حقیقت است که ممکن است میان سراسر قلمرو(حقوقی) و منطقهای که به طور مؤثری تحت کنترل دولت است (یعنی قلمروی واقعی) تطابقی وجود نداشته باشد. در‌اینجا مفهوم حاکمیت دولت بر قلمرو انحصاری، اصلیترین مسئلهی مورد سوال است. ادعای این مقاله چنین است؛ به واسطه ضعف در نظارت مطلوب دولت در مناطق پیرامونی (قومی)، قلمروی موثر ملی، از ناحیه حاکمیت حقیقی دولت و به‌تبع آن گسست‌های قومی دچار چالش است. البته این تعارض از ناحیه قومیت در جامعه ایران بیشتر ریشه در ابعاد گوناگون احساس محرومیت نسبی دارد- که در مورد قوم بلوچ نسبت به سایر اقوام ایرانی، حادتر است. با تقسیم شکافهای قومی ]بلوچ[ به دو دسته درونی و بیرونی؛ مهمترین دلایل شکافهای بیرونی اینگونه است: ضعف در بنیان‌های جغرافیایی و برنامۀ آمایش سرزمین، تعارضات ساختی دولت در ایران و به‌تبع؛ محرومیت‌های چندگانه (اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی). ازاین‌سو، هویت‌خواهی قومی- مذهبی در ورای مرزهای ملی ایران، مهمترین عامل بیرنی شکاف قومی ]بلوچ[ است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
257 - سیر نور گیری و رابطه بین فضای داخل و خارج در معماری مساجد سنتی ایرانی از منظر اقلیمی، نمونه موردی: مناطق گرم ایران مرکزی
داود سعادت ایرج اعتصام سید مصطفی مختاباد امرئی محمدجواد مهدوی نژاددر معماری ایرانی اسلامی، ارزشمند‌ترین میراث بجا مانده که در راس آن معماری مساجد قرار دارد همواره نور گیری و ارتباط بین فضای داخل و خارج با لحاظ راه کارهای اقلیمی برای هماهنگی با شرایط محیطی انجام شدهاست. حال این سوال مطرح است که سیر نورگیری در معماری مساجد فلات مرکزی ا چکیده کاملدر معماری ایرانی اسلامی، ارزشمند‌ترین میراث بجا مانده که در راس آن معماری مساجد قرار دارد همواره نور گیری و ارتباط بین فضای داخل و خارج با لحاظ راه کارهای اقلیمی برای هماهنگی با شرایط محیطی انجام شدهاست. حال این سوال مطرح است که سیر نورگیری در معماری مساجد فلات مرکزی ایران به چه نحوی بوده‌است. این پژوهش توصیفی تحلیلی میباشد که ابتدا به تعیین منطقه مطالعاتی از فلات ایرن مرکزی با کمک نرم افزار GIS پرداخته و سپس شرایط اقلیمی منطقه اقلیم گرم و خشک ایران را بر اساس روش اقلیمی دمارتون توصیف کرده و در ادامه به بررسی راهکارهای معمارانه مساجد سنتی ایرانی در اقلیم گرم وخشک با ارایه نمونههای موردی از چهار دوره معماری ایرانی طبق سبک شناسی معماری پیرنیا میپردازد. در بررسی دستاورد تحقیق حاضر میتوان اشاره نمود که در روند تکامل معماری ایرانی، سیر ظریف شدن سازه بناها مشاهده میشود که باعث افزایش ارتباط بین داخل و خارج و ورود بیشتر نور را در فضاهای داخلی میسر میسازد. اما نکته مهم اینکه در بررسی نمونههای مطالعاتی، همزمان افزایش لایههای مختلف کالبدی، سبب پیچیدگی در پلان، و رابطه بین محیط درون و بیرون که بیان کننده راهکارهای اقلیمی نقش عمده‌ای در طراحی معماری مساجد ایرانی داشته‌است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
258 - خوانش فرهنگی معماری مسکونی کردها با تأکید بر نقش فضا مطالعه موردی: خانه‌های سنتی منطقه موکریان(شهرستان سردشت)
الهام رشیدزاده ارسلان طهماسبی فؤاد حبیبیمسکن، یکی از مهمترین اشکال سازماندهی اجتماعی فضاست که شکل آن، متأثر از عوامل متعددی از جمله، ویژگیهای فرهنگی است و میتوان گفت، معماری به واسطه‌ی زبان کالبد و فضا، قانونمندی‌های اجتماعی و فرهنگی نهفته در رسوم و عادات را سازماندهی میکند. هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی چکیده کاملمسکن، یکی از مهمترین اشکال سازماندهی اجتماعی فضاست که شکل آن، متأثر از عوامل متعددی از جمله، ویژگیهای فرهنگی است و میتوان گفت، معماری به واسطه‌ی زبان کالبد و فضا، قانونمندی‌های اجتماعی و فرهنگی نهفته در رسوم و عادات را سازماندهی میکند. هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی و تحلیل ویژگیهای کالبدی، الگوهای فضای معماری و نحوه‌ی سازماندهی آن، در معماری مسکونی کردهای موکریان، به منظور شناخت معماری این مناطق از منظر فرهنگی است. روش تحقیق، در بخش نظری، روش توصیفی - تحلیلی بوده و بخش عملی نیز با استفاده از عملیات پیمایشی در رابطه با شکل خانه‌های سنتی شهرستان سردشت، واقع در شمالغرب ایران، به عنوان نمونه مطالعاتی از معماری بومی منطقه کردنشین موکریان، مورد بررسی قرارگرفت. نتایج کلی پژوهش نشان میدهد، الگوهای غالب خانه‌های سنتی در این منطقه را میتوان به سه الگوی "خطی"، "L" شکل و "U" شکل محدود کرد و از طرفی، جایگاه زن در خانه و سیستم خانواده از نظر تعداد همسر، اهمیت زیادی در شیوه‌ی سازماندهی فضا دارد. همچنین نتایج تفصیلی به صورت جداولی که در آنها سطوح و لایههای پنهان مقوله فرهنگ (فرهنگ کردهای موکریان) در ارتباط با شکل خانه مشخص شدهاست، ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
259 - ارائه روشی در زمینه آشکارسازی اهداف در تصاویر ماهواره‌ای با استفاده از یادگیری عمیق و با رویکرد سنجش از دور و GIS
نادر بیرانوند مهدی کیخایی رویین ممانیآشکارسازی و شناسایی خودکار عوارض موجود در مناطق مختلف جغرافیایی با دقت بالا با توجه به اهداف گوناگون اعم از مدیریت شهری، اهداف نظامی و غیره از مسائل اساسی در شناخت پدیدههای سطح محسوب میگردد. تکنیکهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات مکانی (GIS) به همراه تصاویر اخذ شده از چکیده کاملآشکارسازی و شناسایی خودکار عوارض موجود در مناطق مختلف جغرافیایی با دقت بالا با توجه به اهداف گوناگون اعم از مدیریت شهری، اهداف نظامی و غیره از مسائل اساسی در شناخت پدیدههای سطح محسوب میگردد. تکنیکهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات مکانی (GIS) به همراه تصاویر اخذ شده از سنجنده‌های ماهواره‌ای با تلفیق الگوریتمهای یادگیری عمیق نمایان‌سازی عوارض موجود در تصاویر را به خوبی ارتقاء داده است. در این پژوهش به ارائه روشی نو در تلفیق همزمان لایههای CNN و Pooling موجود در الگوریتم مورد استفاده پرداخته شده که در نهایت منجر به کاهش چشمگیر زمان آموزش شبکه با استفاده از دادههای جامع آموزشی با دقت بالا و در عین حال حجم زیاد گردید. در این تحقیق با بهرهگیری از آموزش شبکه به وسیله دادههای آموزشی به آشکارسازی کشتی‌های موجود در تصاویر ماهواره‌ای با ایجاد یک شبکه تماماً کانولوشنال FCN پرداخته شدهاست. جهت ارزیابی عملکرد و دقت الگوریتم استفاده شده در یافتن و آشکارسازی کشتی‌های موجود در تصاویر ماهواره‌ای، با اعمال این الگوریتم آشکارساز بر روی چندین تصویر ماهواره‌ای دیگر از معیارهای ارزیابی Precision، Recall و F1-Score استفاده شد که مقادیر آنها به ترتیب برابر با %100، % 61/97 و % 83/98 بوده‌است که نمایانگر دقت و قابل اعتماد بودن الگوریتم میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
260 - مکانیابی مناطق مناسب برای کشت زرشک در کشور ایران
حسن رضایی غلام عباس فلاخ قالهریزمینه و هدف:پهنه بندی کشت محصولات کشاورزی یکی از انواع ارزیابی است که می تواند به عنوان الگویی برای ارزیابی اراضی، برنامه ریزی و مدیریت بهتر از منابع اراضی مورد استفاده قرار گیرد.روش بررسی: در این پژوهش برای تعیین مکانهای مناسب جهت کشت زرشک در کشور ایران، معیارها و زیر چکیده کاملزمینه و هدف:پهنه بندی کشت محصولات کشاورزی یکی از انواع ارزیابی است که می تواند به عنوان الگویی برای ارزیابی اراضی، برنامه ریزی و مدیریت بهتر از منابع اراضی مورد استفاده قرار گیرد.روش بررسی: در این پژوهش برای تعیین مکانهای مناسب جهت کشت زرشک در کشور ایران، معیارها و زیر معیارهای مختلفی مد نظر قرار گرفت و با توجه به اهمیت تلفیق اطلاعات، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای وزن‌دهی به لایه‌ها انتخاب و به کمک نرمافزار Expert choice پیادهسازی گردید. از نرمافزار Arc GIS، به منظور تحلیل فضایی و همپوشانی لایه‌ها استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از عوامل اقلیمی، توپوگرافی و خاکی نشان داد که ستان‌های خراسان جنوبی(قاین، بیرجند)، فارس(شیراز و آباده) ، همدان، اراک، اصفهان، شهرکرد و کرمان بهترین مکان برای کشت این محصول میباشند. برای بیان میزان مناطق مناسب یا مناسب برای کشت زرشک بصورت مساحت میتوان مناطق مختلف کشور را براساس مساحت اراضی قابل کشت کشور که بالغ بر 356858.1 کیلومتر مربع (35685810 هکتار) میباشد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل میتواند، طراحان را در انتخاب مکان مناسب جهت کشت زرشک یاری کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
261 - آشکارسازی و پایش تغییرات کاربری ارضی با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده و مقایسه پس از طبقه بندی (مطالعه موردی منطقه عسلویه)
فرهاد حمزه هادی عبدالهیمناطق ساحلی به دلیل وفور امکانات بالقوه جهت توسعه از دیر باز مورد توجه نوع بشر می باشد و این را می توان دلیل تمرکز 75 درصد از جمعیت دنیا در شعاع 200 کیلومتری سواحل دانست. (1)هدف از این تحقیق آشکارسازی و پایش تغییرات کاربری اراضی نواحی ساحلی عسلویه با استفاده از تصاویر ل چکیده کاملمناطق ساحلی به دلیل وفور امکانات بالقوه جهت توسعه از دیر باز مورد توجه نوع بشر می باشد و این را می توان دلیل تمرکز 75 درصد از جمعیت دنیا در شعاع 200 کیلومتری سواحل دانست. (1)هدف از این تحقیق آشکارسازی و پایش تغییرات کاربری اراضی نواحی ساحلی عسلویه با استفاده از تصاویر لندست در 2 بازه زمانی 16 ساله (1984-2000-2016) می باشد. نقشه‌های کاربری اراضی برای سالهای مورد نظر از تصاویر ماهواره لندست استخراج و با استفاده از نقشه های موجود و همچنین تصاویر google earth اصلاح شدند و از طریق ماتریس خطا، ضریب کاپا و دقت کلی صحت سنجی گردیدند که به ترتیب ضریب کاپای ( 0.94، 0.8808 و 0.9517) و دقت کلی ( 96.56% ، 95.4952% و 93.5883% ) برای هر یک از سالهای 1984، 2000 و 2016 بدست آمد.نتایج نشان می دهد که در مدت 32 سال افزایش مساحت در واحد کاربری مناطق مسکونی (126.36 کیلومتر مربع) و پوشش گیاهی (6.13 کیومتر مربع ) و کاهش مساحت در کلاس کاربری نواحی بایر (125.37- ) و محدوده آبی (7.15- کیلومتر مربع ) رخ داده است. زمین های بایر دارای بیشترین تغییرات و واحد مناطق مسکونی دارای بیشترین توسعه میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
262 - خوانش پیشران های موثر بر وضعیت آینده شکوفایی کلان شهر تهران
مرتضی محمدخانی زینب کرکه آبادی عباس ارغانچکیده امروزه شکوفایی شهری به یکی از موضوع‌های مهم در حوزه توسعه شهری تبدیل شده است. در این راستا، این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران‌های موثر بر وضعیت آینده شکوفایی کلان شهر تهران را بازشناسی و خوشه‌بندی کند. دادههای نظری با روش اسنادی و دادههای تجربی ب چکیده کاملچکیده امروزه شکوفایی شهری به یکی از موضوع‌های مهم در حوزه توسعه شهری تبدیل شده است. در این راستا، این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران‌های موثر بر وضعیت آینده شکوفایی کلان شهر تهران را بازشناسی و خوشه‌بندی کند. دادههای نظری با روش اسنادی و دادههای تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری 20 نفر از خبرگان و متخصصین شهری بر اساس نمونهگیری گلوله برفی میباشد. 49 پیشران اولیه در 6 دسته احصاء و شناسایی شده با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرمافزار MICMAC پردازش شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد الگوی کلی پراکندگی پیشران‌های مورد مطالعه از نظر تحلیل اثرات متقابل، در مجموع بیانگر وضعیت یک سیستم محیطی ناپایدار است که در آن پیشران‌های شکوفایی شهری از نظر اثرگذاری و اثرپذیری، حالت پیچیده و بینابین دارد که تمرکز پیشران‌ها بیشتر در خوشه عوامل مستقل است. نرخ فقر، ضریب جینی، نرخ اشتغال، نرخ بیکاری، قابلیّت دسترسی به فضاهای باز عمومی، سرانه تفریحی، سرانة فضای سیز، رضایت از کیفیت خدمات درمانی-بهداشتی، رضایت از امنیت محیط فیزیکی، تعداد بیکاران جوان، نرخ اشتغال در بخش غیررسمی، سرانه فرهنگی، میزان تخریب و نوسازی بافتهای فرسوده، سرانة تولید پسماند، مشارکت مدنی به عنوان کلیدی‌ترین پیشران‌های موثر بر روند آینده شکوفایی کلان شهر تهران انتخاب شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
263 - بررسی اثرات زیست محیطی و رشد فیزیکی شهر ملایر
مهرداد نوابخش سمیه صفیافزایش جمعیت در شهرها یکی از مهمترین چالش های برنامه ریزی شهری است.عدم برنامه ریزی های صحیح جهت تحقق نیازهای این جمعیت رو به تزاید، استفاده غیر اصولی از اراضی شهرها و پیرامونشان و به تبع آن افزایش مسائل زیست محیطی را به دنبال داشته است. در این زمینه بررسی رشد فیزیکی شه چکیده کاملافزایش جمعیت در شهرها یکی از مهمترین چالش های برنامه ریزی شهری است.عدم برنامه ریزی های صحیح جهت تحقق نیازهای این جمعیت رو به تزاید، استفاده غیر اصولی از اراضی شهرها و پیرامونشان و به تبع آن افزایش مسائل زیست محیطی را به دنبال داشته است. در این زمینه بررسی رشد فیزیکی شهر ملایر و مسائل زیست محیطی ناشی از آن از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا علل واقعی بروز مشکلات زیست محیطی در شهر ملایر پرسش اصلی این تحقیق است.با فرض بر این که مسائل زیست محیطی شهر ملایر ناشی از رشد شهر در سالهای اخیر، افزایش جمعیت آن و فعالیت های مختلف شهری (سوخت و ساز شهری) می باشد. بررسی بنیادی عوامل تأثیر گذار بر گسترش شهر و پیدایش مسائل زیست محیطی، ارائه راهکارهای مناسب در جهت کاهش معضلات زیست محیطی و ایجاد یک دیدگاه آکادمیک در زمینه حل مشکلات زیست محیطی از مهم ترین اهداف این مطالعه می باشد. بنابراین با توجه به مشکلات زیست محیطی ناشی از رشد فیزیکی شهر ملایر طی چند دهة اخیر، در این تحقیق به کمک اطلاعات، آمار، کار میدانی و با استفاده از نقشه ها، عکس ها، نمودارها و تحلیل آنها به بررسی و تبیین مسائل زیست محیطی پرداخته شده است. در این رابطه آلودگی منابع آب، آلودگی ناشی از رها سازی فاضلاب ها در معابر و یا تخلیه آنها در چاه های جاذب، مسائل ناشی از جمع آوری، دفن و بازیافت غیر اصولی زباله ها، آلودگی های واحدهای صنعتی و کوره های آجر پزی و آلودگی های ترافیکی به خصوص در مرکز شهر مورد توجه قرار گرفته و ارائه راه حل های هر چند مختصر در جهت کاهش این آلودگی ها، رفاه شهروندان و رسیدن به توسعه پایدار پیشنهاد شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
264 - پیش بینی وضعیت خشکسالی استان لرستان طی دوره 2030-2011 با استفاده از ریز مقیاس نمایی خروجی 4 مدل گردش عمومی جو
فاطمه درگاهیان بهروز پروانه هنگامه شیراوندیکی از پیامدهای تغییر اقلیم وقوع رخدادهای حدی نظیر خشکسالی میباشد که شناسایی، پایش، ارزیابی و نیز اطلاع رسانی به موقع در زمینه وقوع این خشکسالی ها حائز اهمیت بسیار زیادی میباشد. به دلیل اهمیت استراتژیک استان لرستان از نظر تولید محصولات کشاورزی و باغداری مطالعه و شناخت چکیده کاملیکی از پیامدهای تغییر اقلیم وقوع رخدادهای حدی نظیر خشکسالی میباشد که شناسایی، پایش، ارزیابی و نیز اطلاع رسانی به موقع در زمینه وقوع این خشکسالی ها حائز اهمیت بسیار زیادی میباشد. به دلیل اهمیت استراتژیک استان لرستان از نظر تولید محصولات کشاورزی و باغداری مطالعه و شناخت پدیده خشکسالی از اهمیت زیادی برخوردار است. در این تحقیق به ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر وضعیت خشکسالی استان لرستان طی دو دهه آینده با استفاده از شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) پرداخته شده است. در ابتدا دادههای روزانه خروجی 4 مدل گردش عمومی جو ((HADCM INCM - IPCM - NCCCSM تحت سناریوهای (B1, A2, A1B) توسط مدل آماری LARS-WG نسخه 5، ریز مقیاس شده و توانایی مدل WG LARS- در شبیه سازی اقلیم گذشته (2012-1991) 9 ایستگاه سینوپتیک استان مورد تأیید قرار گرفته سپس پارامترهای اقلیمی دمای کمینه، دمای بیشینه، بارش و ساعات آفتابی دوره 2030-2011 برای ایستگاههای مورد مطالعه با استفاده از مدلهای مذکور شبیه سازی شده است. پیش بینی نهایی با توجه به وزن هر سناریو و هر مدل در پیش بینی عناصراقلیمی برای همه ایستگاههای همدیدی مورد مطالعه در این پژوهش صورت گرفته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که به طور متوسط در همه ایستگاهها در دهه اول و دوم دوره پیش بینی افزایش بارش خواهیم داشت. در مرحله بعدی با استفاده از دادههای بارش وضعیت خشکسالی استان با استفاده از شاخص خشکسالی SPI در مقیاس سالانه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد طی دو دهه آینده خشکسالی در اغلب ایستگاهها کاهش مییابد و در حالت کلی تقریباً در همه ایستگاههای سینوپتیک استان لرستان طی سالهای آتی تا 2030 وضعیت ترسالی افزایش مییابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
265 - ناپایداری اشکال تراکمی بادی,مطالعه موردی:دشت لوت
ابراهیم مقیمیدر این مقاله با استناد به مطالعات انجام شده و مشاهدات جدید به قابلیت ناپایداری اشکال تراکمی بادی در دشت لوت پرداخته می شود. فعالیت اشکال بادی در مقایسه با یکدیگر بدلیل ماهیتی که دارند می تواند متفاوت باشد. در این مقاله چنین استدلال می شود که برخانهای دشت لوت بدلیل وضعیت چکیده کاملدر این مقاله با استناد به مطالعات انجام شده و مشاهدات جدید به قابلیت ناپایداری اشکال تراکمی بادی در دشت لوت پرداخته می شود. فعالیت اشکال بادی در مقایسه با یکدیگر بدلیل ماهیتی که دارند می تواند متفاوت باشد. در این مقاله چنین استدلال می شود که برخانهای دشت لوت بدلیل وضعیت و ماهیتی که دارند فعالتر از سایر اشکال هستند . بنابر این از قابلیت ناپایدار بیشتری می توانند برخوردار باشند. این مقاله براساس روش مقایسه ای در ماهیت اشکالاست و با استفاده از تصاویر ماهواره ای 100000/1 لندست، نقشه های توپوگرافی 50000/1، نقشه زمین شناسی 100000/1، داده های بادنگاری ایستگاههای پیرامون و عکس هوایی 5500/1 تهیه شده است. تحلیل آن براساس بعضی مشاهدات در Google Earth و مشاهدات محلی است. در این مقاله بر چهار نوع شکل شامل برخانها، تپه های طولی، تپه های عرضی و هرمهای ماسه ای که در دشت لوت فراوانی بیشتری دارند و در مقیاس تصاویر و پیکسلهای مورد استفاده قابل مشاهده هستندتأکید شده است. قسمت وسیعی از بخش غربی رشته کوههای شرقی دشت لوت ( قسمت شرق لوت مرکزی)، همچنین جنوب و جنوب غربی این دشت پوشیده از ماسه های بادی به شکلهای مختلف است. این اشکال دارای ارتفاع مختلف است. ارتفع هرمهای ماسه ای (از قاعده) حدود 475 متر میرسد. تپه‌های ماسه ای اغلب دارای خط‌الراس پرشیب مشرف به یک دامنة کم شیب تر است و می توان آن را شاخص در نقش تغییر دهنده بادهای کنونی دانست. در بین بعضی از تپه های ماسه ای بخصوص در هرمهای ماسه ای، ماندآبهای فصلی در حال افزایش است. این افزایش نشان می دهد که تپه های ماسه ای در قاعده خود تحت تاثیر اثر جریانهای زیر سطحی فصلی نیز قرار دارند. در جایی که برخانها تجمع یافته اند و تشکیل شده اند سطح فرسایشی به نحوی که برخان را قطع کرده باشد در سطح آنها دیده نمی شود و اثر ماندآبهای فصلی نیز در پای آنها وجود ندارد و حتی در بعضی قسمتها برخانها روی دره های فرسایشی قدیمی شکل گرفته اند و به عبارتی یک سطح چرخه ای بادی ( فرسایشی قدیمی - تراکمی جدید ) را ایجاد کرده اند. بنابر این فعالیت جدیدتری را از خود نشان می دهند و بر این اساس و با توجه به معیارهایی که در متن مقاله آمده است، در مقایسه با هرمهای ماسه ای، تپه های طولی و عرضی, برخانها از ناپایداری بیشتری برخوردارند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
266 - بررسی روند تغییر کاربری اراضی شهری با استفاده از تصاویر ماهواره ای مورد مطالعه ناحیه 6 منطقه 1 شهرداری تهران (83-1385 )
ناصر اقبالی یوسفعلی زیاریپایش (monitoring) تغییرات شهری به منظور بررسی وضعیت گسترش فیزیکی شهر و تخریب محیط زیست و جلوگیری از روند توسعه بی رویه شهر امروزه خیلی ضروری به نظر می رسد. برای پایشتغییرات شهری نیاز به اطلاعات جامع و دقیقی می باشد که از نتایج تحلیل آن برای برنامه ریزی و مدیریتشهری به م چکیده کاملپایش (monitoring) تغییرات شهری به منظور بررسی وضعیت گسترش فیزیکی شهر و تخریب محیط زیست و جلوگیری از روند توسعه بی رویه شهر امروزه خیلی ضروری به نظر می رسد. برای پایشتغییرات شهری نیاز به اطلاعات جامع و دقیقی می باشد که از نتایج تحلیل آن برای برنامه ریزی و مدیریتشهری به منظور تصمیم گیری در ارائه خدمات و تسهیلات و همچنین جلوگیری از ساخت و سازهایغیرمجاز و خارج حریم تعیین شده، استفاده شود . در چند سال اخیر با پیشرفت فن آوری سنجش از دور،تصاویر ماهواره ای حاصل از این فن آوری کاربردهای فراوانی از جمله در مطالعات شهری دارند . در اینمطالعه از تصویر ماهواره اسپات سال 1383 و عکس های هوایی سال های 1358 و 1368 و نقشه کاربری اراضی سال 1375 برای آشکارسازی تغییرات (change detection) استفاده گردید . روش های متعددی برای آشکارسازی تغییرات است که شامل بررسی بصری و بررسی طیفی {تفریق ،(differential) نسبت گیری ، (rationing) شاخص پوشش گیاهی ،(NDVI) طبقه بندی شاخص پوشش گیاهی (RGB ،NDVI) رگرسیون، پس از طبقه بندی ،(post classification) منطق فازی (fuzzylogic) و تحلیل مؤلفه اصلی {(pca) می باشند در این طرح از روش بصری برای نشان دادن تغییرات استفاده گردید . در این روش عمده تغییر در طی ده سال مورد بررسی مربوط به تبدیل پوشش های بایر به محیط های انسان ساخت ( building ) بوده است . محیط های انسان ساخت شامل آسفالت (معابر و سقف های ساختمان با پوشش آسفالت و قیر )، معابر خاکی و تأسیسات با پوشش غیرآسفالت و هم چنین عملیات خاکبرداریمی باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
267 - تحلیل و پیشبینی بارش های منطقه لارستان با استفاده از مدل زنجیره مارکوف
بهلول علیجانی زین العابدین جغفرپور حیدر قادریدر این مقاله تحلیل و پیش بینی بارش های منطقه لارستان، روزهای بارش 0/1 میلی متر و بیشتر ایستگاه لار در دوره آماری 2003-19960 بررسی شده است. ابتدا فراوانی روزهای بارانی بر اساس تداوم آن ها گروه بندی و فراوانی هرکدام از توالی ها به صورت مجزا مطالعه گردید. سپس بر اساس مدل ز چکیده کاملدر این مقاله تحلیل و پیش بینی بارش های منطقه لارستان، روزهای بارش 0/1 میلی متر و بیشتر ایستگاه لار در دوره آماری 2003-19960 بررسی شده است. ابتدا فراوانی روزهای بارانی بر اساس تداوم آن ها گروه بندی و فراوانی هرکدام از توالی ها به صورت مجزا مطالعه گردید. سپس بر اساس مدل زنجیره مارکوف احتمال وقوعهریک از توالی ها به صورت ماهانه ، فصلی و سالانه محاسبه شد. یافته های تحقیق نشان داد که:حداکثر فراوانی روزهای بارانی 44 روز و حداقل آن 11 روز در سال است . ژانویه بیشرین فراوانی و ماه هایمه و ژوئیه کمترین فراوانی را دارند. زمستان فصل مرطوب و بهار فصل خشک منطقه است. شدت متوسط هر بارش 8/2 میلی متر ، فاصلة متوسط بین دو بارش در دوره بارانی 6/2 روز، زمان متوسط شروع بارندگی 17 آذر و خاتمة بارندگی 26 فروردین است.مقایسه فراوانی توالی های پیش بینی شده با فراوانی توالی های مشاهده شده دقت مدل زنجیر ه مارکوف رادر پیش بینی توالی های خشک و مرطوب در مناطقی مانند لارستان که ناهماهنگی شدید بارش دارند، نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
268 - شناخت نواحی آسایش زیست اقلیمی (بیوکلیماتیک) سواحل گیلان
بهمن رمضانییکی از جنبه های مهم گردشگری، گردشگری طبیعت گرا با زیرشاخه ساحلی می باشد (اکوتوریسم ساحلی ).استفاده از ساحل جهت این صنعت باید همراه با برنامه زمانی و مکانی و داشتن نواحی مطلوب آسایش محیطی برایبرنامه ریزی زیربنایی گردد . پارامترهای مهم مکانی، وابسته به نوع ساحل، ارتفاع، ج چکیده کاملیکی از جنبه های مهم گردشگری، گردشگری طبیعت گرا با زیرشاخه ساحلی می باشد (اکوتوریسم ساحلی ).استفاده از ساحل جهت این صنعت باید همراه با برنامه زمانی و مکانی و داشتن نواحی مطلوب آسایش محیطی برایبرنامه ریزی زیربنایی گردد . پارامترهای مهم مکانی، وابسته به نوع ساحل، ارتفاع، جنس، شیب و محدوده هایمناسب سطحی است و پارامترهای مهم زمانی وابسته به عناصر اصلی اقلیمی نظیر درجه حرارت، رطوبت نسبی،سرعت باد و تابش نور خورشید است که به صورت مدل های مختلف آسایش زیست اقلیمی مانند جداولسایکرومتریک و یا رو ش هایی که توسط گیونی، الگی، اوانز، بیکر و ... کارشده است.روش کار در این تحقیق ب ه صورت تحلیلی کاربردی ب ه همراه عملیات میدانی و استفاده از نر مافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است و هدف آن شناخت و ارائه نقشه محدوده های مکانی و زمانی مناسب استفاده از ساحل در قالب آسایش زیست اقلیمی م یباشد.نتایج این تحقیق با توجه به مورفولوژی مناسب مکانی ساحل در کل استان گیلان، فصل بهار در شرایطغیرآسایشی و در فصل تابستان ساحل انزلی دارای بیشترین شرایط آسایشی است . ساحل از رضوانشهر تا هشتپردر تمامی ما ههای فروردین تا شهریور دارای محدوده زمانی آسایشی نم یباشد. ولی بیشترین آسایش زیست اقلیمیدر ماه های خرداد، تیر و مرداد در ساحل انزلی و لنگرود گیلان وجود دارد که به صورت نقشه های ماهانه محدوده هایمطلوب زمانی و مکانی استفاده از ساحل ارائه شده است . امروزه برنامه ریزی و استفاده صحیح از ساحل، مورد تاکید فراوان برنامه ریزان مدیریت یکپارچه استفاده از مناطق ساحلی Coastal Zone(Integrated Management =ITCZM)است تا از هزینه های تکراری جلوگیری شود و نتایج این تحقیق می تواند مقدم های بر این مدیریت مطلوب نواحی ساحلی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
269 - تحلیل خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر
بهلول علیجانی زین العابدین جعفرپور غلامرضا جانبازقبادیبه منظور تحلیل آماری و سینوپتیکی خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر داده های بارش ماهانه 7 ایستگاه هواشناسی در طی دوره آماری 1999-1961 مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین دوره های خشک فراگیر و شناسایی شدت، تداوم و وسعت آن ها از دو شاخص دهک و نمره استاندارد (z) استفا چکیده کاملبه منظور تحلیل آماری و سینوپتیکی خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر داده های بارش ماهانه 7 ایستگاه هواشناسی در طی دوره آماری 1999-1961 مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین دوره های خشک فراگیر و شناسایی شدت، تداوم و وسعت آن ها از دو شاخص دهک و نمره استاندارد (z) استفاده شد . با استفاده از نرم افزار Arcview وسعت فراگیری خشکسالی ها ترسیم شد . به منظور تعیین الگوهای فشار موثر در ایجاد خشکسالی های شدید و فراگیر از نقشه های هوای سطح زمین و سطح 500 هکتو پاسکال و نقشه آنومالی فشارسطح زمین استفاده شد. نتایج بررسی نشان داد که در منطقه خزری خشکسالی های شدید و فراگیردر دوره سرد نیزبه وقوع می پیوندد. سه الگوی فشار سبب وقوع خشکسالی های منطقه می شوند.الگوی مداری که بر اثر وزش مداری بادهای غربی ایجاد می شود. در الگوی پرفشار، دریای خزر زیر نفوذ پرفشار قرار دارد و در الگوی کم فشار هم، جریان های جنوبی بر روی دریا حاکم هستند . الگو های فشار دوره هایخشکسالی نشان می دهند که علت اصلی خشکسالی های سواحل خزر عدم وزش جر یان های سرد شمالی بر رویدریای خزر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
270 - تحلیل تعادل اشکال ژئومورفولوژیک بر اساس دیدگاه دیویس و گیلبرت و انطباق آن با مفاهیمی از آیات قرآن
فاطمه ساکی محمدرضا ثروتی ابراهیم مقیمیدر حوزه های معرفت شناسی مفاهیم اغلب متفاوت به کار گرفته می شوند لذا علیرغم داشتن ساختار و قلمروموضوعی همسان، بار مفهومی آن ها دردیدگاه های گوناگون یکسان نیست. تعادل ژئومورفولوژیک از جمله ی این مفاهیمهم در دیدگاه تکاملی دیویس و هم درحوزة معرفت شناسی سیستمی ( رامشت ، 1381 چکیده کاملدر حوزه های معرفت شناسی مفاهیم اغلب متفاوت به کار گرفته می شوند لذا علیرغم داشتن ساختار و قلمروموضوعی همسان، بار مفهومی آن ها دردیدگاه های گوناگون یکسان نیست. تعادل ژئومورفولوژیک از جمله ی این مفاهیمهم در دیدگاه تکاملی دیویس و هم درحوزة معرفت شناسی سیستمی ( رامشت ، 1381 ، ص 77 ) و تعادل است. مفهومهم در مفاهیم و تفسیر آیات قرآن در مورد پدیده های سطح زمین به کار گرفته شده است،نظریۀ دیویس در مورد تعادلاشکال زمین در زمان های طولانی تر یا رو به تکامل می باشند یا به تدریج : اشکال ژئومورفولوژیک چنین بیان می کند کهتحلیل می روند، به عبارتی نظر به تغییر پیشرونده و برگشت ناپذیر دارند به طوری که این مفهوم ریشه در پیشینه سازیآنتروپی و پس خورند مثبت دارد . ولی بدون تردید آنچه از مفهوم تعادل در دیدگاه دیویس مورد نظر است با آنچه دردیدگاه سیستمی و مفاهیم آیات قرآن (سوره نمل، آیۀ 88 ، سوره شمس، آیۀ 6، سوره معارج، آیه 9، سوره القارعه، آیه 5و آیات دیگر) که مبین تحول، نظم، تداوم و تعادل در پدیده ها می باشد، مغایرت دارد. ولی با دیدگاه گیلبرت، کهپیدایش شکل و فرآیند را می توان به مکانیسم های پس خورند منفی مربوط دانست، که در آن، فرآیندها با شدت هایمختلف در معرض تغییر و نوسان قرار دارند و موجب می شوند تا اشکال سطحی زمین، متناسب با شدت نوسان، شکلخود را تغییر دهند. لذا اشکال زمین به وضعیتی (وضعیت درجه بندی شده) وابسته اندکه در آن اشکال زمین در زمانیکوتاه ترحول حالت یکنواخت نوسان می کنند، انطباق دارد. در این مقاله تلاش شده است، با استفاده ازروش توصیفی-تحلیلی و بر پایه مطالعات کتابخانه ای، مغایرات و انطباق مفاهیم تحلیل شود. دست آورد آن کمک خواهد کرد که بارویارویی با برداشت ها و دیدگاه های مختلف درمورد تعادل درژئومورفولوژی، درک واقعی تری از مفاهیم بدست آید؛ وهمچنین توجه به اهمیت بار مفهومی وتفاوت آن(تعادل) در دیدگاه های مختلف تاکید کند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
271 - مکانیسم ژئومورفولوژیک تشکیل وتوسعه خندق دردامنه شمالی خروسلو قشلاق حاج محمد واقع دراردبیل
ابراهیم مقیمی نیکزاد سلامیبه لحاظ شرایط حاکم و وجود بستر مساعد (از نظرلیتولوژی، پدلوژی وتوپوگرافی)، دامنه های شمالی خروسلواز نظر وقوع حرکات توده ای (لغزش وریزش و...) از ناپایدارترین وهمچنین از نظر تشکیل وتوسعۀ خندق ها، از مستعدترین مناطق محسوب می شود. در اثر تشکیل وتوسعۀ خندق ها در منطقه مقدار ز چکیده کاملبه لحاظ شرایط حاکم و وجود بستر مساعد (از نظرلیتولوژی، پدلوژی وتوپوگرافی)، دامنه های شمالی خروسلواز نظر وقوع حرکات توده ای (لغزش وریزش و...) از ناپایدارترین وهمچنین از نظر تشکیل وتوسعۀ خندق ها، از مستعدترین مناطق محسوب می شود. در اثر تشکیل وتوسعۀ خندق ها در منطقه مقدار زیادی از خاک های قابل کشت سطوح شیب دار در شبکه های زهکشی قرار می گیرند. به همین دلیل بررسی ومطالعه دقیق علل تشکیل وتوسعۀ خندق ها در منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. در بررسی علل وعوامل تشکیل خندق، نقش عوامل مورفوژنز وتوپوگرافی همواره مد نظر قرار دارد. با توجه به بررسیهای انجام شده در منطقه مورد مطالعه، شیب، اختلاف ارتفاع وجنس سازند به عنوان مهمترین عامل تشکیل وتوسعۀ خندق می باشد. در این تحقیق 29 خندق فعال ومعرف از نظر ویژگی های مورفولوژیک، گزینش شدند. طول خندق، عمق، عرض وارتفاع سرخندق و همچنین درصد شیب آنها اندازه گیری شده وبا بهره گیری از نرم افزار (Spss,Excel) تحلیل آماری صورت گرفت. نتایج نشان می دهد، 1/0 درصد از تغییرات خندق ها ناشی از تغییرات طول است که درصد کمتر به علت تغییر ارتفاع است. بنابرین با افزایش ارتفاع، میزان شیب زیاد وضخامت مواد تخریب ریزدانه وخاک تراکم وتوسعۀ خندق کاهش می یابد ودر نتیجه خندق های طولانی وعمق در سطح آنها نسبت به سطوح تقریباٌ هموار وکم شیب، کمتر تشکیل می شود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
272 - علل و پیامدهای زمین ریخت شناختی شق های زمین در اشکذر یزد
ایرج جباری علی رضاییانناحیه اشکذر یزد طی دو دهه اخیر شاهد شکاف هایی در سطح زمین بوده است که در بعضی موارد برای ساکنین این ناحیه خسارت هایی را وارد نموده است. این شکاف ها بعضی از اشکال ریخت شناسی قبلی از قبیل نبکاها و تلماسه ها را تحت تأثیر قرار داده اند همچنین مجاری و گودال هایی را در سطح زم چکیده کاملناحیه اشکذر یزد طی دو دهه اخیر شاهد شکاف هایی در سطح زمین بوده است که در بعضی موارد برای ساکنین این ناحیه خسارت هایی را وارد نموده است. این شکاف ها بعضی از اشکال ریخت شناسی قبلی از قبیل نبکاها و تلماسه ها را تحت تأثیر قرار داده اند همچنین مجاری و گودال هایی را در سطح زمین به وجود آورده اند که تجمع آب در مواقع بارندگی هستند. این شکاف ها با نشست زمین در سطح زمین پدید می آیند. بررسی های آماری از قبیل آنالیز واریانس، آزمون تیوکی کرامر و آزمونt و همچنین بررسی های آزمایشگاهی و میدانی نشان می دهند که این نشست در نتیجه افت سطح آب زیرزمینی است، رخ داده است. اندازه گیری رشد ظاهری لوله جدار چاه ها و محاسبات به روش بوئر، مقدار نشست از سال 1352 تا 1380 در حدود 62 سانتی متر نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
273 - بررسی تاثیر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر اشکال فرسایش و میزان تولید رسوب (مطالعه موردی حوزه آبخیز رود ورس استان قزوین)
مهرداد اسفندیاری ابوالفضل معینی راحله مقدسیدر سال های اخیر، تاثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک تبدیل به یک نگرانی عمده زیست محیطی شده و تاثیرات مهمی در فرسایش خاک و تولید رسوب داشته است. نتایج بدست آمده از مطالعات نشانگر این امر است که از بین عوامل موثر بر فرسایش آبی و تولید رسوب عامل استفاده از وضعیت چکیده کاملدر سال های اخیر، تاثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک تبدیل به یک نگرانی عمده زیست محیطی شده و تاثیرات مهمی در فرسایش خاک و تولید رسوب داشته است. نتایج بدست آمده از مطالعات نشانگر این امر است که از بین عوامل موثر بر فرسایش آبی و تولید رسوب عامل استفاده از وضعیت زمین و پوشش گیاهی نقش اساسی در ایجاد اشکال مختلف فرسایش و مقدار رسوب تولید شده در حوزه آبخیز دارد. به این دلیل این تحقیق به منظور بررسی تعیین تاثیر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر اشکال فرسایش و مقدار تولید رسوب در حوزه آبخیز رود ورس در استان قزوین صورت گرفته است. در این تحقیق برای برآورد فرسایش و رسوب حوزه از مدل MPSIAC[1] استفاده شده، و با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)[2] نقش کاربری ها درایجاد اشکال فرسایش و تولید رسوب مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که کاربری های مختلف در منطقه مورد مطالعه نه تنها بر پیدایش اشکال مختلف فرسایش، بلکه بر شدت آنها و میزان تولید رسوب تاثیر گذار است. در این حوزه انواع فرسایش شیاری، خندقی، کناری و آبراهه ای به صورت متوسط تا شدید به چشم می خورد. میزان رسوب برآورد شده از مدل برای کل حوزه 7/1 تن در هکتار در سال و مقدار فرسایش ویژه در حوزه 04/7 تن در هکتار در سال برآورد گردیده است. کاربری زراعت دیم با 14/2 تن در هکتار در سال تولید رسوب بیشترین تاثیر را در ایجاد فرسایش و رسوب در بین کاربری های حوزه دارد. در کاربری مرتع تیپ 3 و زراعت دیم مقدار رسوب برآورد شده بسیار بالا است که نشان دهنده استفاده نادرست از اراضی حوزه باشد. مقدار رسوب تولید شده در کاربری مرتع تیپ 1 کمتر از باغ بوده که نشان دهنده تاثیر مثبت پوشش گیاهی مرتعی خوب در کاهش مقدار فرسایش و رسوب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
274 - تحلیل مورفوتکتونیکی تاقدیس نار (شمال غرب لامرد)
سید احمد علوی رضا درخشانی علی حق شناساز نظر تقسیمات زمین شناختی، منطقة مورد مطالعه در کمربند چین خورده راندة زاگرس قرار دارد . در اینمطالعه از روش های کمی و کیفی ریخت زمین ساخت و زمی نشناسی ساختمانی به همراه یکدیگر استفاده شدهاست. عکس های هوایی، تصاویر ماهوار های، نقشه های زمین شناسی و نقشه های توپوگرافی م چکیده کاملاز نظر تقسیمات زمین شناختی، منطقة مورد مطالعه در کمربند چین خورده راندة زاگرس قرار دارد . در اینمطالعه از روش های کمی و کیفی ریخت زمین ساخت و زمی نشناسی ساختمانی به همراه یکدیگر استفاده شدهاست. عکس های هوایی، تصاویر ماهوار های، نقشه های زمین شناسی و نقشه های توپوگرافی مطالعه و تفسیر شده اندبر اساس روش های کمی و کیفی مورفوتکتونیکی (شاخص های ریخت سنجی ، درصد رخدار شدن پیشانی کوهستان، پیچ و خم پیشانی کوهستان، نسبت V و نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن ) و زمین ساختی (تهیه نقشه های خطوط هم پایه، خط واره ها؛ هم تعدادشکستگی ،(Isofracture) چگالی خط واره، چگالی تقاطع خط واره) در محدوده مورد مطالعه، حاکی از عملکرد تکتونیک جنبا و تشکیل ساختارهای مورفوتکتونیکی ویژه ای همچوندره های خطی، آبراه ه های منحرف شده، پرتگا ههای گسله، چشمه های آب، آبرفت های بادبزنی و حوضه های آبراهه های کشیده می باشد. این تاقدیس همچنین دچار یک دگر شکلی (به شکل Z ) گشته است که علت بروز چنین تغییر شکل را شاید بتوان ناشی از گذر یک گسل پی سنگی با امتدادی شمالی جنوبی از زیر این تاقدیس دانست .این گسل می تواند موجب تغییر شکل تاقدیس و بروز ناهنجاری در آبراهه ها، وضعیت تن شها، خط واره ها و ... شدهباشد. وجود یک گنبد نمکی در زیر این تاقدیس نیز می تواند در بروز این تغییر شکل نقش مؤثری داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
275 - ژئومرفولژی لسهای جنوب و شرق آق بند در شمال استان گلستان
محمد رضا ثروتی محمدرضا زند مقدمدر این مقاله به بررسی فرایندهاو فرمهای پدیده آمده در لسهای جنوب و شرق آق‌بند در شمال استان گلستان پرداخته شده است. منطقه مورد مطالعه قطب کشاورزی استان گلستان است، بدین ترتیب بررسی و شناخت رخسارهای فرسایشی از جمله فرسایش خندقی، بدلند، فرسایش تونلی، لغزش در آن اهمیت دارد. چکیده کاملدر این مقاله به بررسی فرایندهاو فرمهای پدیده آمده در لسهای جنوب و شرق آق‌بند در شمال استان گلستان پرداخته شده است. منطقه مورد مطالعه قطب کشاورزی استان گلستان است، بدین ترتیب بررسی و شناخت رخسارهای فرسایشی از جمله فرسایش خندقی، بدلند، فرسایش تونلی، لغزش در آن اهمیت دارد. از مهمترین فرآیندهای اصلی تشکیل دهندة این اشکال خصوصیات اقلیمی منطقة خشک و نیمه خشک بوده که به همراه سایر عوامل طبیعی دخالت لازم را صورت داده اند. با استفاده از روشهای آزمایشگاهی که در تجزیه و تحلیل خاکهای منطقه مورد مطالعه صورت گرفته، این نتیجه حاصل شد که وجود آهک، سیلت، رس و کچ در لس های منطقه رخساره های فرسایش خندقی در نواحی خشک مرکزی، پایپنگ در نواحی نیمه خشک شمالی، لغزش در نواحی مرطوب جنوبی و بدلند را تقریبا در اکثر بخشهای شمالی و مرکزی بوجود آورده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
276 - آشکار سازی تغییرات بارش ماهانه ایستگاه اهر در ارتباط با الگوهای پیوند از دور
علی محمد خورشیددوست یوسف قویدل رحیمیدر این مقاله با استفاده از داده های بارش ماهانه ایستگاه سینوپتیک اهر در یک بازه بلند مدت 47 ساله از سال 1960 تا 2006 میلادی، نوسانات بارش و روند تغییرات بارش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج استفاده از آزمون من کندال حاکی از معنی داری تغییرات بارش ماه های جولای و اگوست چکیده کاملدر این مقاله با استفاده از داده های بارش ماهانه ایستگاه سینوپتیک اهر در یک بازه بلند مدت 47 ساله از سال 1960 تا 2006 میلادی، نوسانات بارش و روند تغییرات بارش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج استفاده از آزمون من کندال حاکی از معنی داری تغییرات بارش ماه های جولای و اگوست ایستگاه اهر است. تحلیل های آماری رابطه بارش های ماهانه ایستگاه اهر با الگوهای پیوند از دور را مورد تایید قرار داد که در این راستا رابطه بارش های پاییزی با الگو جوی- اقیانوسی ال نینو شاخص نوسان جنوبی موسوم به انسو در فاز گرم یا ال نینو موجب افزایش بارش و در فاز سرد یا لانینا موجب خشکسالی می شود. رابطه بارش های زمستانی با الگوهای پیوند از دور نوسانات اطلس شمالی و الگوی نوسانات اقیانوس منجمد شمالی (شمالگان) معنی دار بوده به نحوی که در فاز منفی نوسانات اطلس شمالی کثرت سیکلون های وارد شده به منطقه بارش اهر افزایش و در فاز مثبت به علت غلبه آنتی سیکلون یا پرفشار آزور بارش کاهش می یابد. آزمون مدل نمرات استاندارد شده بارش برای ارزیابی دوره های مرطوب و خشک ماهانه نیز این موضوع را تداعی کرد که وقوع گاه به گاه دوره های خشک در ایستگاه اهر اجتناب ناپذیر است. استقلال دوره های خشک و مرطوب ماهانه از همدیگر از دیگر نتایج این مطالعه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
277 - بررسی اثرات خشکسالی ها بر منابع آب زیرزمینی دشت های همدان با استفاده از تحلیل های آماری چند متغیره و GIS
حسین محمدی علی اکبر شمسی پورمدیریت منابع آب در دوره های خشک و خشکسالی ها نیازمند شناخت و کاربرد روش ها و راهکارهایمناسب است . از آن جا که خشکسالی به صورت یک مجموعه عوامل و متغیرهای مرتبط به هم اقلیمی(سیستم اقلیم ) در محیط طبیعی و انسانی تأثیر می گذارد، مطالعه جزئی و مجزای متغیرهای اقلیمینتیجه متقن چکیده کاملمدیریت منابع آب در دوره های خشک و خشکسالی ها نیازمند شناخت و کاربرد روش ها و راهکارهایمناسب است . از آن جا که خشکسالی به صورت یک مجموعه عوامل و متغیرهای مرتبط به هم اقلیمی(سیستم اقلیم ) در محیط طبیعی و انسانی تأثیر می گذارد، مطالعه جزئی و مجزای متغیرهای اقلیمینتیجه متقن و قابل اعتمادی از شرایط حاکم ارائه نمی دهد.جهت بررسی میزان نقش خشکسالی ها در منابع آب زیرزمینی دشت های شمال همدان متغیرهایاقلیمی و هیدرولوژی آب های سطحی به عنوان متغیر مستقل جهت تعیین میزان همبستگی با سطح ایستایی دشت ها (متغیر وابسته ) در مقیاس ماهانه در طی 17 سال 1379-1363 مورد بررسی قرار گرفت. روش مطالعه بر رگرسیو ن چند متغیره متمرکز گردید که نتایج مناسب تری ارائه می دهد.در نتیجه ، آثار ناهنجاری های اقلیمی و هیدرولوژیکی در افت سطح ایستابی دشت ها 42 درصدهمبستگی را بین متغیرهای اقلیمی مستقل با شدت افت نشان داد.در ارزیابی مکانی بحران افت سطح ایستابی تحت تأثیر خشکسالی از توانایی تحلیل ها ی مکانی و فضایی GIS بهره گرفته شد و نتایج داده های نقطه ای به اطلاعات منطقه ای تبدیل گردید و شدت افت در سطح دشت های مورد مطالعه منطقه بندی گردید که دشت بهار دارای شدیدترین افتو مناطق حاشیه دشت ها در محل اتصال به ارتفاعات از کم ترین مقادیر افت برخوردار بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
278 - بررسی وضعیت خشکسالی دشت کاشان شامل شهرستانهای کاشان و آران و بیدگل (نوش‌آباد) با استفاده از شاخص بارش استاندارد (SPI)
امیر فخرآبادی علیرضا انتظاری ام البنین بذرافشانخشکسالی پدیدهای خزنده است، که تاثیرات زیاد و تهدید کننده ای بر زندگی انسان دارد. خشکسالی را در یک دوره زمانی با هوای نامعمول خشک که به حد کافی با فقدان آب به علت عدم تعادل هیدرولوژیک روبرو است تعریف میکنند.در خشکسالی چهار ویژگی عمده مورد مطالعه قرار میگیرد که عبارتند چکیده کاملخشکسالی پدیدهای خزنده است، که تاثیرات زیاد و تهدید کننده ای بر زندگی انسان دارد. خشکسالی را در یک دوره زمانی با هوای نامعمول خشک که به حد کافی با فقدان آب به علت عدم تعادل هیدرولوژیک روبرو است تعریف میکنند.در خشکسالی چهار ویژگی عمده مورد مطالعه قرار میگیرد که عبارتند از شدت، مدت، فراوانی و گستره خشکسالی. هدف از این تحقیق پهنهبندی شدت خشکسالی در دشت کاشان میباشد. به این منظور، از شاخص بارش استاندارد (SPI) به عنوان شاخص منتخب جهت پایش خشکسالی در ایستگاههای واقع در داخل دشت با طول دوره آماری مشترک 20 ساله (1390-1369) در مقیاس زمانی 3،6،9،12،24 و 48 ماهه استفاده گردید. بیشترین فراوانی خشکسالی در دوره 24 ماهه و بیش ترین گستره خشکسالی رخ داده در دشت از نوع حاد و بسیار شدید می باشد. مقادیر SPI در سالهای خشکسالی شدید در مقیاسهای زمانی با استفاده از تکنیک زمین‌آمار بر پهنه استان تصویر و طبقه بندی گردید. بورسی نقشه‌ها نشان میدهد، وسعت خشکسالی با افزایش مقیاس زمانی کاهش یافته و وضعیت خشکسالیها در پهنه دشت از سمت غرب به شرق افزایش مییابد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
279 - پژوهش در تحول تکتونیکی و مرفولوژیکی تالاب قوری گل تبریز
علی بلادپسچاله بسته قوری گل از دیدگاه ژئومورفولوژی ساختمانی بخشی از منطقه تکتونیکی بستان آباد است . بامطالعه عکس های هوایی می توان منطقه بستان آباد را به صورت یک آنتی کلیناریوم شناخت که در اثر فازهایکوهزایی اواخر دوران سنوزوییک به وجود آمده است و دنباله چین خوردگی تشکیلات نئوژن ش چکیده کاملچاله بسته قوری گل از دیدگاه ژئومورفولوژی ساختمانی بخشی از منطقه تکتونیکی بستان آباد است . بامطالعه عکس های هوایی می توان منطقه بستان آباد را به صورت یک آنتی کلیناریوم شناخت که در اثر فازهایکوهزایی اواخر دوران سنوزوییک به وجود آمده است و دنباله چین خوردگی تشکیلات نئوژن شمال شرق تبریز است .تالاب قوری گل به مانند بخش های دیگر منطقه در اوایل کواترنر (احتمالاً پلیوستوسن) بر اثر حرکات نئوتکتونیکگسسته شده و حاصل آن پیدایش چندین گسل در امتداد شمال غرب جنوب شرق است که تشکیلات فلیشکرتاسه فوقانی را جا به جا کرده و منجر به پیدایش فوسه تکتونیکی قوری گل شده است در کنار تالاب دو گسلبه موازات هم شناخته می شود. گسل اول تقریباً در شمال شرق و گسل دوم از جنوب شرق آن می گذرد که حد وسطاین دو گسل تالاب شکل گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
280 - مکان یابی عرصه های مناسب پخش سیلاب جهت تغذیه مصنوعی در شمال اندیمشک
نظام اصغری پوردشت بزرگ محمدرضا ثروتی فریده عظیمی زینب ظاهری عبده وندبهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در سالهای اخیر باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی در دشت های کشور گردیده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب در پهنه مخروط افکنه‌ها و دشت های درشت دانه راهکاری است که در خیلی از مناطق کشور قابل انجام می باشد. در این روش ب چکیده کاملبهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در سالهای اخیر باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی در دشت های کشور گردیده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب در پهنه مخروط افکنه‌ها و دشت های درشت دانه راهکاری است که در خیلی از مناطق کشور قابل انجام می باشد. در این روش با نفوذ سیلاب به درون آبخوان علاوه بر افزایش حجم مخزن و جلوگیری از روند شدید افت سطح آب زیرزمینی باعث کنترل سیل و حفاظت خاک می گردد. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق حوضه آبخیز جارمه به مساحت 314 کیلو متر مربع در شمال شهر اندیمشک می باشد. که با پردازش تصاویر ماهواره ای، بازدیدهای میدانی و انطباق نقشه های کاربری اراضی محدوده آبرفتی به وسعت 4356 هکتار جهت مطالعه مشخص گردید. پس از انتخاب شاخص های تاثیرگذار در مکان یابی این عرصه ها از قبیل شیب، نفوذپذیری، ضخامت آبرفت، قابلیت انتقال، سیل خیزی و هدایت الکتریکی، برای هر کدام از این شاخص ها در محیط GIS نقشه طبقه بندی شده تهیه گردید، و سپس این نقشه ها با روش منطق بولین (Boolean logic) و شاخص هم پوشانی وزنی (weighted overlay index) با هم تلفیق شدند. در نهایت محدوده آبرفتی، به دو طبقه دارای تناسب بالا برای پخش سیلاب با وسعت 2059 هکتار در روش بولین و 2485 هکتار در روش شاخص هم پوشانی وزنی و تناسب متوسط با وسعت 2297 هکتار در روش بولین و 1971 هکتار در روش شاخص هم پوشانی وزنی تفکیک و نقشه نهائی بدست آمد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
281 - اثرات خشکسالی بر فرآیند توسعه ی روستایی در مناطق خشک و نیمه خشک با تأکید بر کشاورزی ( مطالعه ی موردی داراب )
علی شکورخشک سالی های اخیر در کشور به ویژه در نیمه جنوبی و از جمله شهرستان داراب خسارت های زیادی را در پی داشته که در پایان به تخلیه ی بسیاری از روستاها انجامیده است و آثار اجتماعی ، اقتصادی که بر جای می گذارد به دلیل زیان های وارده به اقتصاد روستایی، تقریباً جبران ناپذیر خواهد چکیده کاملخشک سالی های اخیر در کشور به ویژه در نیمه جنوبی و از جمله شهرستان داراب خسارت های زیادی را در پی داشته که در پایان به تخلیه ی بسیاری از روستاها انجامیده است و آثار اجتماعی ، اقتصادی که بر جای می گذارد به دلیل زیان های وارده به اقتصاد روستایی، تقریباً جبران ناپذیر خواهد بود. اگر چه خشک سالی بر همه ی فعالیت ها اثر می گذارد، ولی آثار زیان بار آن بر روستاها به دلیل وابستگی اقتصاد روستایی به منابع آب و خاک بیش تر آشکار است. در این جستار آثار خشک سالی بر پدیده های محیط طبیعی و انسانی داراب که در روند توسعه ی روستایی نقش دارند، بررسی می شود.برای نمونه در بسیاری از روستاها به دلیل پدیده ی خشک سالی شاهد فقر شدیدی هستیم که، انگیزه ی روزافزون روستاییان را برای همکاری در اداره ی امورجامعه ی خود سست می کند . در حالی که همکاری آنان به توسعه ی روستایی می انجامد . در این پژوهش، یافته های اصلی تحقیق با بهره گیری از 22 رابطه و تابع مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است . نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که اگر دولت و مردم همکاری کنند آثاری که خشک سالی در روستاهای داراب بر جای می گذارد و سبب کندی در فرآیند توسعه ی روستایی می شود، به کم ترین میزان خواهد رسید . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
282 - نوسان سطح آب دریای خزر و تاثیر آن در شکل گیری لند فرمهای ناشی از دینامیک دریا و رودخانه ها(مطالعه موردی شهرستان تالش)
محسن رنجبرتغییرات دوره ای ومتناوب سطح آب دریای خزر باعث تغییر شکل خطوط ساحلی وخسارت به تجهیزات وابنیه های ساحلی می شود. دینامیک طبیعى منطقه ساحلی تالش سبب شده است که شرایط نا پایداری در طول ادوار مختلف بر منطقه حاکم شده ورژیم طبیعى دریاى خزر از نقطه نظر اقتصادى واجتماعى مشکلاتى ر چکیده کاملتغییرات دوره ای ومتناوب سطح آب دریای خزر باعث تغییر شکل خطوط ساحلی وخسارت به تجهیزات وابنیه های ساحلی می شود. دینامیک طبیعى منطقه ساحلی تالش سبب شده است که شرایط نا پایداری در طول ادوار مختلف بر منطقه حاکم شده ورژیم طبیعى دریاى خزر از نقطه نظر اقتصادى واجتماعى مشکلاتى را در زمینه برنامه ریزى و توسعه منطقه اى و ملى ایجاد کند. شهرستان تالش درساحل غربی دریای خزر واقع شده وبالا آمدن محسوس سطح آب دریا در نوارساحلی خزر و تغییرات ناشی از آن درسواحل شهرستان تالش، خسارات زیادی را به تأسیسات ساحلی، منازل مسکونی، اماکن تفریحی، زمینهای کشاورزی وارد ساخته و در هنگام پسروی موجب بلا استفاده ماندن سازه های ساحلی ساحل نشینان منطقه شده است .بعلاوه بالا و پائین رفتن سطح آب دریای خزر موجب از زیر آب بیرون آمدن یا به زیر آب رفتن زمینهای مجاور دریا شده است. در این تحقیق سعی شده است ضمن بررسی تغییرات خطوط ساحلی در محدوده شهرستان تالش بااستفاده از عکسهای هوایی سال 1346و1373 وتصاویر ماهواره ای وبا استفاده از نرمافزار Ilwis مقایسه و بررسی شود که نتایج حاصل حکایت از تاثیر روند پیشروی و پسروی آن در مورفولوژی منطقه پایین دست حوضه های ساحلی میباشد. نوسانات دوره ای موجب تغییراتی در لندفرمهای ساحلی منطقه شده وافزایش آب دریا زمینهای وسیعی را درسواحل تالش به زیر آب برده است.تغییرات متعدد خطوط ساحلی دریای خزر باعث از بین رفتن اشکال خطوط ساحلی ونیز پیدایش اشکال وتپه های ماسه ای در طول خط ساحل شده است. بالا وپایین رفتن خط اساس برروی پهنه های تحت فرسایش ورسوبگذاری رودخانه ها تاثیر گذاشته است که این اشکال درسواحل منطقه الگوی پیشروی و پسروی و فرسایش را درمنطقه تالش نشان می دهد. زبانه های ماسه ای که از مهمترین جلوه های ژئومرفولوژی سواحل منطقه به شمار می رود، در اطراف رودخانه های بزرگ منطقه از جمله کرگانرود، شفارود ولیساررود مشاهده می شود که تغیییرات زیادی در آنها مشاهده می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
283 - برنامهریزی راهبردی توسعه منطقهای با رویکرد شکوفایی شهری(مورد مطالعه: منطقه 5 شهر کرج)
طاهر پیرزادی هادی حسین خانیمقدمه و هدف پژوهش: امروزه شکوفایی شهری بهعنوان یکی از راهکارهای نیل به کیفیت زندگی بهتر، مشارکت، هم افزایی و یادگیری اجتماعی، پایداری زیست محیطی و از طرفی رشد اقتصادی و توسعه زیرساخت ها مطرح می باشد. هدف این پژوهش ارائه برنامه راهبردی- عملیاتی توسعه منطقه 5 کرج (منطقه چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: امروزه شکوفایی شهری بهعنوان یکی از راهکارهای نیل به کیفیت زندگی بهتر، مشارکت، هم افزایی و یادگیری اجتماعی، پایداری زیست محیطی و از طرفی رشد اقتصادی و توسعه زیرساخت ها مطرح می باشد. هدف این پژوهش ارائه برنامه راهبردی- عملیاتی توسعه منطقه 5 کرج (منطقه هدف برنامه ریزی) با رویکرد شکوفایی شهری است.روش انجام پژوهش: این تحقیق با روش ارزیابی- تجویزی و در دو گام انجام گرفته است. در گام نخست، به منظور ارزیابی و شناسایی منطقه هدف برنامه ریزی، داده های کمی بدست آمده از منابع مختلف (طرح تفصیلی مناطق، نقشه کاربری اراضی مناطق و بلوک های آماری شهر کرج)، با استفاده از محیط نرم افزار ArcGIS و EXCEL به 27 شاخص در قالب 5 بعدِ شکوفایی شهری تبدیل شده است. برای سطح بندی و رتبه بندی مناطق شهر کرج از مدل تصمیم گیری چند معیاره واسپاس (WASPAS) استفاده شده است. در ادامه، با استفاده از تکمیل پرسشنامه، مشاهده میدانی و مطالعه اسناد بالادستی به ارزیابی درونی منطقه با هدف برنامه ریزی راهبردی پرداخته شده است. در گام دوم (تجویز) و پس از مشخص شدن منطقه مسئله دار، با استفاده از تکنیک تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط راهبردها (AIDA[i]) سیاست ها و پروژه های پیشنهادی در جهت دست یابی به شکوفایی شهری در منطقه 5 کرج ارائه شده است.یافته های پژوهش: منطقه 5 شهر کرج (با امتیاز نهایی 235/0) از نظر ابعاد شکوفایی شهری در نامطلوب ترین وضعیت قرار دارد و به عنوان منطقه مسئله دار و هدف برنامه ریزی انتخاب شد. همچنین یافته های تکنیک (AIDA) نشان می دهد که از مهم ترین موانع عدم تحقق شکوفایی شهری در این منطقه به عدم مشارکت شهروندان و عدم پاسخگویی به آنها برمی گردد. افزایش مشارکت شهروندان و یادگیری اجتماعی در این منطقه کلید نائل آمدن به شکوفایی شهری است. برابری و مشارکت تنها یکی از ابعاد پنجگانه شکوفایی شهری است اما می توان گفت بدون آن نمی توان در چهار بعد دیگر نیز به توسعه رسید. در واقع اگر سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم و همچنین مشارکت آن ها نباشد سایر اقدامات با موفقیت روبه رو نخواهند شد.نتایج پژوهش: نتیجه پژوهش حاکی از آن است که بعد زیست پذیری، برابری و مشارکت و بهره وری منطقه 5 شهر کرج نسبت به سایر ابعاد شرایط نامساعدتری دارند به همین دلیل بخش اعظم پروژه‌های راهبردی بر روی این ابعاد صورت گرفته که تحقق آنها مشارکت های مردمی را می طلبد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
284 - ارائه مدل اثر بخشی آموزه های محیط زیستی و بهداشتی بر رفتار شهروندی ورزشکاران استان سمنان
محمد جلالی سید مصطفی طیبی ثانی لعبت تقویدر کشور ما که نسل جوان ورزشکار درصد بالایی از جمعیت را تشکیل میدهد آموزش محیط زیست میتواند تأثیر قابل توجهی در تقویت فرهنگ زیست محیطی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار داشته باشد. هدف از مطالعه حاضر ارائه مدل اثر بخشی آموزه های محیط زیستی و بهداشتی بر رفتار شهروندی ورزشکا چکیده کاملدر کشور ما که نسل جوان ورزشکار درصد بالایی از جمعیت را تشکیل میدهد آموزش محیط زیست میتواند تأثیر قابل توجهی در تقویت فرهنگ زیست محیطی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار داشته باشد. هدف از مطالعه حاضر ارائه مدل اثر بخشی آموزه های محیط زیستی و بهداشتی بر رفتار شهروندی ورزشکاران استان سمنان است. این تحقیق به لحاظ خروجی‌ها، از نوع کاربردی و به لحاظ روش بررسی دادهها از نوع توصیفی تحلیل میباشد. جامعه آماری تحقیق ورزشکاران استان سمنان به عنوان پایلوت تحقیق هستند.ابزار تحقیق پرسشنامه محقق‌ساخته بود که روایی و پایایی آن مورد قبول بوده است .ازمدل یابی معادلات ساختاری برای طراحی مدل استفاده شد.نتایج نشان داد که آموزه های آموزه های محیط زیستی و بهداشتی بر رفتار شهروندی ورزشکاران موثر است و مدل دارای برازش کافی و مطلوب می باشد. بنابراین علیرغم وجود آگاهی و نگرش نســبتا مناســب نسبت به محیط زیست، اکثریت افراد به لحاظ رفتار زیســت محیطی، عملکرد ضعیفی داشتهاند. بنابراین برخورداری از آگاهی زیست محیطی نمیتواند تضمینی برای انجام رفتار زیست محیطی باشد، بلکه در این میان نیازمند شرایط و ساختار اجتماعی ترغیب کننده و تسهیل کننده انجام رفتارهای زیست محیطی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
285 - تحلیل نواحی اجتماعی شهر بروجرد
حمیدرضا صارمیمقدمه و هدف پژوهش: تمامی شهرهای کشور، با مشکلات و معضلات اجتماعی متفاوتی روبرو میباشند، که هر قدر اندازه شهر بزرگتر و جمعیت آن ناهمگن‌تر باشد این معضلات نمود بیشتری خواهند داشت. شهر بروجرد به عنوان شهری متوسط و دومین شهر مهم استان لرستان، به واسطه داشتن جمعیت مهاجر و چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: تمامی شهرهای کشور، با مشکلات و معضلات اجتماعی متفاوتی روبرو میباشند، که هر قدر اندازه شهر بزرگتر و جمعیت آن ناهمگن‌تر باشد این معضلات نمود بیشتری خواهند داشت. شهر بروجرد به عنوان شهری متوسط و دومین شهر مهم استان لرستان، به واسطه داشتن جمعیت مهاجر و بافت فرسوده (قدیمی و حاشیه)، دارای معضلات اجتماعی مختلفی میباشد که در هر ناحیه شهری، مشکلات خاصی گریبان گیر ساکنین این نواحی میباشد، بنابراین ابتدا، باید مشکلات بارز هر ناحیه مشخص شده و سپس در رفع آن گام برداشت. از سوی دیگر با توجه به پیشرفت سریع شهرها، برنامه ریزی برای آنها بسیار مهم میباشد، که در این زمینه ایجاد چشم انداز با توجه به شرایط فعلی، برای سالهای آینده شهر میتواند راهگشا باشد. چرا که چشم انداز تصویری است از مقصد نهایی، که مجموعه اهداف یک برنامه مشترک، به شنونده انتقال داده میشود، از این رو، دو ویژگی ایماژ برانگیزی و نام گذاری نمادین شهر/ محله، از خصایص مهم یک بیانیه چشم انداز محسوب میشوند. هدف از مطالعه حاضر، شناخت نقطه نظرات، نیازها و مسائل و مشکلات شهر از دیدگاه مردم و مسئولان و بررسی اسناد طرحهای توسعه شهری و تهیه و تدوین چشم انداز توسعه آتی شهر و ارائه راهبردهای حل مشکل میباشد. روش پژوهش: نوع پژوهش با توجه به ماهیت آن، کاربردی میباشد و روش پژوهش آن، به صورت توصیفی- تحلیلی بوده، که از طریق مطالعات میدانی، همچنین تکمیل پرسشنامه انجام شده است، حجم نمونه و تعداد آن از روش کوکران تعیین و پرسش شوندگان از روش تصادفی انتخاب شدهاند. پرسشنامه میان جمعیت ساکن شهر توزیع گردید که جهت تحلیل فضایی و توصیفی کار، از نرم افزارهای Excel , GIS، نیز استفاده شده و در نهایت با توجه به محدودیتها و توانمندیهای شهر بروجرد، به بیانیه چشم انداز پرداخته شده است. نتیجه گیری: یافتههای تحقیق نشان میدهد که ناحیه هفت شهر بروجرد با 24 درصد، بیشترین مشکلات و معضلات را احساس میکنند و پس از آن، ساکنین ناحیه سه این شهر، با 20 درصد، در ردیف بعدی قرار گرفته‌اند. راهبردهای برتر جهت حل مشکلات، استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی، مدیریت منسجم و یکپارچه شهری، بهره گیری از نیروی متخصص و مشارکت مردم در حل این معضلات و مشکلات میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
286 - تحلیل کیفیت محیط فضاهای داخلی دانشکده معماری با تاکید بر آسایش حرارتی و عملکرد شناختی دانشجویان (مورد پژوهی: دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام)
حامد احمدی مجتبی نوراللهی محمدرضا سلیمانی احسان بی طرفمقدمه و هدف پژوهش: امروزه طراحی و ساخت دانشکده های معماری به منظور ارتقاء کیفیت آموزشی و همچنین افزایش خلاقیت در دانشجویان از اهمیت زیادی برخوردار می باشد اهمیتی که در ارتباط مستقیم با آسایش حرارتی در فضاهای داخلی می باشد آسایشی که می تواند در عملکرد شناختی دانشجویان اث چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: امروزه طراحی و ساخت دانشکده های معماری به منظور ارتقاء کیفیت آموزشی و همچنین افزایش خلاقیت در دانشجویان از اهمیت زیادی برخوردار می باشد اهمیتی که در ارتباط مستقیم با آسایش حرارتی در فضاهای داخلی می باشد آسایشی که می تواند در عملکرد شناختی دانشجویان اثر گذار باشد. به همین دلیل به عنوان یکی از مهمترین دغدغه های انسان در نیم قرن گذشته محسوب می شود و بسیار مورد توجه پژوهشگران بوده است. در این پژوهش به بررسی و مقایسه عملکرد شناختی افراد در محدوده واقعی در کلاس های درس پرداخته شد. برای بررسی عملکرد آنان در محدوده های مختلف دمایی، 220 نفر از دانشجویان رشته معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. وضعیت آسایش حرارتی و عملکردهای شناختی افراد پس از اندازهگیری عوامل محیطی از طریق پرسشنامه و نرم افزارهای استاندارد عملکرد شناختی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج این پژوهش این طور نشان میدهد که وضعیت آسایش حرارتی دانشکده معماری در محدوده استانداردهای بین المللی نمی باشد، و بازه های مختلف دمایی به ثبت رسیده است. همچنین طبق آمار به دست آمده دانشجویان حس تعلق خوبی را به دانشکده دارند، و این حس بالای تعلق باعث پیشرفت در عملکرد شناختی دانشجویان شده است. نتیجه گیری: عملکرد شناختی دانشجویان در این پژوهش آمار قابول قبولی داشته اند که در این باره می توان اینگونه گفت که اختلاف نتایج میدانی و پیش بینی های استاندارهای معتبری مانند اشری ممکن است ناشی از عادت کردن و خو گرفتن به شرایط محیطی باشد که آزمون در آن برگزار شده است و در مطالعات دیگر نیز به آن اشاره شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
287 - تفکیک زباله در مبدأ و نقش آن درافزایش راندمان بازیافت مواد
مراد کردی سعید تیموری احمد مرادعلیانرشد روزافزون جمعیت شهری درتهران به همراه ایجاد مراکز پرجمعیت جدید، فقدان یا ضعف سیاستگذاری و ارزیابی عملکردها و فعالیتهای گوناگون شهری بر اساس برنامه جامع و کلان ملی، تغییر الگوی مصرف و تداوم تخلیه زائدات به محیط‌زیست شهری از جمله عوامل بحران زایی است که محیط‌زیست طبیع چکیده کاملرشد روزافزون جمعیت شهری درتهران به همراه ایجاد مراکز پرجمعیت جدید، فقدان یا ضعف سیاستگذاری و ارزیابی عملکردها و فعالیتهای گوناگون شهری بر اساس برنامه جامع و کلان ملی، تغییر الگوی مصرف و تداوم تخلیه زائدات به محیط‌زیست شهری از جمله عوامل بحران زایی است که محیط‌زیست طبیعی و کیفیت بهداشت و سلامتی انسانها را در معرض خطرات و زیان‌های گوناگون قرارداده است و سبب شده روزانه بالغ بر 7000 تن مواد زائد دور ریخته شود. این دورریزها شامل فلزات با ارزش، ظروف شیشه‌ای قابل استفاده، کاغذ، پلاستیک قابل بازیافت و پت (pet) و پسماندهای غذایی و.... هستند که از نظر عناصر غذایی غنی میباشند. در میان این پسماندها نیز مواد خطرناکی نظیر جیوه درون باطری‌ها ـ کادیوم لامپ‌های مهتابی و مواد شیمیایی و سمی پاک کننده‌ها به چشم می‌خورد که بر طرف کردن آنها علاوه بر اینکه محیط‌زیست و سلامت انسان را به مخاطره می‌اندازد، هزینههای سنگینی را به انسان تحمیل میکند. امروز متخصصان مدیریت شهری بر این تلاشند راهی را انتخاب کنند که علاوه بر حفظ محیط‌زیست و سلامت بشر هرینه‌های کمتری را هم از نظر اقتصادی به افراد وارد نمایند. این مقاله ضمن بیان اهمیت و ضرورت طرح تفکیک زباله از مبدأ، اشکالات عدم اجرای موفق این طرح را ذکر نموده و در پایان به ارائه راهبردهایی جهت اجرای بهینه طرح میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
288 - بازشناسایی ابعاد به کارگیری آب در معماری سنتی ایران با تاکید بر اقلیم خشک و نیمه‌خشک(مطالعه موردی: معماری مسکونی شهر یزد)
نگین شهابی امیر فرج الهی وحید احمدی حمید رضا شعاعیمقدمه و هدف پژوهش: نظر به اهمیت مقوله آب و مدیریت مصرف آن در کشور، هدف از تحقیق حاضر، بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های بکارگیری آب در اقلیم خشک و نیمه‌خشک و معماری سنتی خانه‌های ایرانی است. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع ترکیبی است. در بخش اول، برای بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: نظر به اهمیت مقوله آب و مدیریت مصرف آن در کشور، هدف از تحقیق حاضر، بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های بکارگیری آب در اقلیم خشک و نیمه‌خشک و معماری سنتی خانه‌های ایرانی است. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع ترکیبی است. در بخش اول، برای بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های استفاده از آب در معماری سنتی ایران، از روش تفسیری تاریخی استفاده شد. شهر یزد به عنوان پایلوت تحقیق در نظر گرفته شد و بناهای خاصی که واجد ویژگیهای معماری سنتی بودند، انتخاب شدند و با استفاده از تکنیک دلفی (پنل خبرگان) اقدام به تعیین کارکرد آب گردید. در بخش دوم، از طریق پرسشنامه (چک‌لیست طیفی) نسبت به دسته‌بندی و اولویت‌بندی ابعاد اقدام شد. جهت تعیین روایی سازه پرسشنامه، تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرمافزار لیزرل مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد در مجموع 17 مولفه در قالب دو بعد اصلی (مفهومی و کالبدی) به عنوان اجزای اصلی به‌کارگیری آب در معماری سنتی ایران میتوان متصور شد. مهمترین مولفه‌های بعد مفهومی عبارت بودند از: رنگ، طبیعت، تقدس و شفافیت همچنین، در میان مولفه‌های اثرگذار در بعد کالبدی نیز سلسله مراتب، بهداشت محیط و هندسه و تناسبات دارای اهمیتی بیش از سایر مولفه‌ها بودند. بنای "عرب کرمانی" بیشترین امتیاز را کسب کرده است (61/161) که نشان میدهد نقش آب در این بنا از سایر سایتهای مطالعاتی بیشتر و پراهمیت‌تر بوده است. نتیجه گیری: امروزه بازنگری در طراحی‌ها و اقتباس از الگوهای معماری سنتی به ویژه در بخش کاربرد آب، ضروری به نظر میرسد. بدین منظور میتوان از الگوهای معماری سنتی برای اقلیم خشک و نیمه‌خشک بهره جست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
289 - فرصت ها و چالش های شوراها و شورایار ی ها
احمد مسجد جامعیپدیده شوراها در آیین و شریعت اسلام از سابقه ای حدود ١٤٠٠ ساله برخوردار است و شارعو امرهم شورای مقدس اسلام در قرآن کریم بر آن تأکید و تصریح نموده است و در آیاتبه صراحت و روشنی از آن یاد شده است. شاورهم فی الامر و بینهمیکی از تحولات مهم در عرصه سیاسی اجتماعی کشور، تشک چکیده کاملپدیده شوراها در آیین و شریعت اسلام از سابقه ای حدود ١٤٠٠ ساله برخوردار است و شارعو امرهم شورای مقدس اسلام در قرآن کریم بر آن تأکید و تصریح نموده است و در آیاتبه صراحت و روشنی از آن یاد شده است. شاورهم فی الامر و بینهمیکی از تحولات مهم در عرصه سیاسی اجتماعی کشور، تشکیل شوراهای شهر در سال١٣٧٧ بود.در دوران حاضر شوراهای محلی از جمله ساز و کارهایی هستند که درصورت نهادینگیمی توانند در سطح محلی به ایجاد دموکراسی، ارائه خدمات و انسجام اجتماعی یاری رسانند.توسعه شوراها می تواند موجبات گسترش نهادهای غیر دولتی، افزایش مشارکت مردم در ادارهامور خود و پاسخ گو کردن نهاد مدیریت شهری شود.در این مقاله ضمن ارائه تعاریفی از مفهوم شوراها و بررسی این مفهوم در کشور به انواعشوراها در اشاره کرده و در ادامه به تبیین جایگاه شوراها در اسلام و قانون پرداخته و سپس بهمشکلات درونی و بیرونی شوراها اشاره کرده و راهکارهایی برای توانمند سازی شورا یاری هاارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
290 - تحلیل روشهای آموزشی ترویجی موثر در مقابله با خشکسالی بخش کشاورزی مطالعه موردی شهرستان همدان
مریم یوسفی محمدی رضا موحدی حشمت اله سعدیهدف این تحقیق، ارائه روشهای ترویجی مقابله با خشکسالی بخش کشاورزی شهرستان همدان از دیدگاه دو گروه کارشناسان جهاد کشاورزی و کشاورزان بود. این تحقیق بر حسب هدف از نوع کاربردی، به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه چکیده کاملهدف این تحقیق، ارائه روشهای ترویجی مقابله با خشکسالی بخش کشاورزی شهرستان همدان از دیدگاه دو گروه کارشناسان جهاد کشاورزی و کشاورزان بود. این تحقیق بر حسب هدف از نوع کاربردی، به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری 8443 نفر از کشاورزان شهرستان همدان در سال 1399 و 135 نفر از کارشناسان بود که تعداد 367 نفر از کشاورزان و 100 نفر از کارشناسان با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. د روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید گروه ترویج همدان مورد تایید قرار گرفت. برای بررسی پایایی، آلفای کرونباخ پرسشنامه طی فرایند پیش آزمون محاسبه گردید و رقم آن 94/0، به دست آمد. نتایج نشان داد که مهم ترین روشهای آموزشی ترویجی که مورد توافق هر دو گروه کشاورزان و کارشناسان جهت مقابله با خشکسالی هستند عبارتند از: آموزش از طریق رهبران محلی، بازدید از مزارع نمونه و نمایشی، استفاده از شرکتهای خدمات مشاوره ای. نتایج تحلیل عاملی نظرات کشاورزان نشان داد که روشهای آموزشی ترویجی مناسب جهت مقابله با خشکسالی عبارتند از: خدمات مشاوره ای و آموزشی ترویجی، اطلاع رسانی از طریق ظرفیت افراد و نهادهای محلی و نشریات، آموزش از طریق رهبران محلی و شوراها، تماس با مروجان و نمایش فیلم. همچنین نتایج تحلیل عاملی نظرات کارشناسان نشان داد که روشهای آموزشی ترویجی مناسب جهت مقابله با خشکسالی عبارتند از: برگزاری بازدید، استفاده نشریات ترویجی، ایجاد شبکه های اطلاع رسانی، استفاده از ظرفیت دهیاریها، شوراها و تعاونیها. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
291 - بررسی عوامل موثر بر کاهش اثرات خشکسالی در کشت ذرت و ارائه راهکارهای آموزشی ترویجی (مطالعه موردی دهستان آزادی شهرستان اندیمشک)
رضا موحدی معصومه صادقیپژوهش حاضر به منظور بررسی عوامل موثر بر کاهش اثرات خشکسالی در کشت ذرت و ارائه راهکارهای آموزشی - ترویجی در دهستان آزادی (از توابع شهرستان اندیمشک) انجام شد و از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی میباشد. جامعه آماری را کلیه ذرت کاران دهستان آزادی در سال زراعی 1401-1400 که چکیده کاملپژوهش حاضر به منظور بررسی عوامل موثر بر کاهش اثرات خشکسالی در کشت ذرت و ارائه راهکارهای آموزشی - ترویجی در دهستان آزادی (از توابع شهرستان اندیمشک) انجام شد و از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی میباشد. جامعه آماری را کلیه ذرت کاران دهستان آزادی در سال زراعی 1401-1400 که برابر با 600 نفر بودند تشکیل دادند. روش نمونهگیری به صورت تصادفی بود که نمونهها از بین افراد جامعه به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. برای تعیین حجم نمونه با توجه به محدود بودن جامعه آماری از فرمول کرجسی - مورگان استفاده گردید که طبق جدول کرجسی - مورگان 237 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساختهای است که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار Ver. 26 SPSS انجام شد. نتایج حاصل از آزمون T نشان داد بین دانش و آگاهی کشاورزان (دانش فنی)، عوامل انسانی، عوامل مدیریتی، عوامل اقتصادی، راهکارهای آموزشی ترویجی و نگرش کشاورزان درباره کاهش خسارت ناشی از خشکسالی با میانگین جامعه تفاوت معناداری در سطح 95 درصد وجود دارد. براساس مدل ساختاری (PLS)، دانش فنی کشاورزان ذرت کار، عوامل مدیریتی و راهکارهای آموزشی - ترویجی بیشترین سهم را در کاهش صدمات ناشی از خشکسالی داشتند بطوری که مقدار ضریب مسیر برای آنها به تریب برابر با 378/0، 359/0 و 314/0 میباشد. همچنین، مقدار ضریب مسیر عوامل انسانی و عوامل اقتصادی به ترتیب برابر با 142/0 و 129/0 بود که تأثیر کمتری بر کاهش اثرات خشکسالی داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
292 - سنجش آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزان گندم کار در شهرستان اصفهان
مسعود رمضانی لیدا شریفی کیومرث زرافشانیخشکسالی های اخیر در شهرستان اصفهان و شدت خساراتی که بر بخش کشاورزی وارد آمده است، بیانگر آسیب پذیری کشاورزان نسبت به خشکسالی است. لذا پرداختن به مطالعات آسیب پذیری که پیش‌نیاز مدیریت ریسک است، مهم تلقی می شود. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این مطالعه سنجش آسیب پذیری چکیده کاملخشکسالی های اخیر در شهرستان اصفهان و شدت خساراتی که بر بخش کشاورزی وارد آمده است، بیانگر آسیب پذیری کشاورزان نسبت به خشکسالی است. لذا پرداختن به مطالعات آسیب پذیری که پیش‌نیاز مدیریت ریسک است، مهم تلقی می شود. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این مطالعه سنجش آسیب پذیری خشکسالی کشاورزان گندم کار در شهرستان اصفهان و رتبه بندی مناطق روستایی این شهرستان می باشد. در این مطالعه از روش پیمایشی استفاده شد و داده ها از 275 کشاورز گندم کار با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چندمرحلهای جمعآوری گردید. بهمنظور جمعآوری داده ها از پرسشنامه و مصاحبه ی حضوری با کشاورزان شهرستان اصفهان، استفاده شد. برای سنجش آسیب پذیری کشاورزان گندم کار از فرمول (2005) Me-Bar & Valdez استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که کشاورزان گندم کار در بخش جرقویه علیا بیشترین ضریب آسیب پذیری کل (77/3) و کشاورزان گندم کار در بخش بن رود دارای کمترین ضریب آسیب پذیری کل (32/3) می باشند. دستاوردهای این مطالعه می تواند به مسئولان مدیریت خشکسالی استان در تخصیص اعتبارات با توجه به میزان آسیب پذیری مناطق، یاری برساند. بدین‌صورت سنجش میزان آسیب‌پذیری می تواند مبنایی برای مسئولان بهمنظور تخصیص منابع و اعتبارات محسوب گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
293 - آسیب پذیری خانوارهای روستایی استان فارس نسبت به ناامنی غذایی ناشی از خشکسالی
نوشا ناهید فرهاد لشگرآرا سیدجمال فرج اله حسینی سیدمهدی میردامادیخشکسالی از پدیدههای محیطی و بخش جدایی‌ناپذیر تغییرات آب‌وهوایی است که طی سالیان گذشته آسیب های زیادی به بخش کشاورزی و جامعه روستایی وارد کرده است این مقاله با هدف تحلیل وضعیت آسیب پذیری خانوارهای روستایی استان فارس در ایران نسبت به ناامنی غذایی ناشی از خشکسالی و همچنین چکیده کاملخشکسالی از پدیدههای محیطی و بخش جدایی‌ناپذیر تغییرات آب‌وهوایی است که طی سالیان گذشته آسیب های زیادی به بخش کشاورزی و جامعه روستایی وارد کرده است این مقاله با هدف تحلیل وضعیت آسیب پذیری خانوارهای روستایی استان فارس در ایران نسبت به ناامنی غذایی ناشی از خشکسالی و همچنین واکاوی پاسخهای سازگاری آنها نسبت به پدیده خشکسالی از نظر نگرش و اقدام صورت گرفته است. داده های مورد نیاز برای انجام این پژوهش پیمایشی از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده با انتساب متناسب، گردآوری شد. با استفاده از فرمول شفر حجم نمونه کشاورزان، ۲۷۰ نفر تعیین و اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و مدل معادلات ساختاری sem از طریق نرم افزار SPSS21amos23 تحلیل شد. برمبنای نتایج بدست آمده میزان آسیب پذیری خانوارهای روستایی استان فارس نسبت به خشکسالی بالاتر از حد متوسط می باشد که عامل حساسیت بالاترین اثر را در تبیین آسیب پذیری خانوارهای روستایی استان فارس دارد. همچنین نتایج حاصل از بررسی نگرش افراد مورد مطالعه در خصوص موثرترین راهکارهای سازگاری نسبت به اثرات خشکسالی نشان داد موثرترین راهکارهای سازگاری از دیدگاه افراد مورد مطالعه وابستگی قابل توجهی به حمایت های دولتی دارد. همچنین نتایج حاصل از بررسی پاسخ افراد نسبت تعدیل اثرات خشکسالی نشان داد افراد با آسیب پذیری کمتر گزینه های بیشتری را برای سازگاری با پیامدهای خشکسالی در اختیاردارند که نشان از حساسیت کمتر و بالاتر بودن ظرفیت سازگاری آنان در مقایسه با گروه بیشتر آسیب پذیر می باشد. همچنین خانوارهای روستایی مورد مطالعه از نظر برخی ویژگیها در دو گروه آسیب پذیری حاصل از تحلیل خوشه بندی مورد مقایسه قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
294 - شناسایی موانع و راهبردهای بهبود نظام آموزشی هنرستانهای کشاورزی استان خوزستان (از دیدگاه هنرجویان و هنرآموزان)
محمد مرادی احمدرضا عمانیهدف از این تحقیق بررسی وضعیت نظام آموزشی هنرستانهای کشاورزی استان خوزستان میباشد. روش تحقیق از لحاظ نحوه جمعآوری اطلاعات از نوع تحقیقات پیمایشی است. در این تحقیق هنرآموزان و هنرجویان هنرستانهای کشاورزی استان خوزستان به ترتیب به تعداد 53 و 801 نفر جامعه آماری این تحق چکیده کاملهدف از این تحقیق بررسی وضعیت نظام آموزشی هنرستانهای کشاورزی استان خوزستان میباشد. روش تحقیق از لحاظ نحوه جمعآوری اطلاعات از نوع تحقیقات پیمایشی است. در این تحقیق هنرآموزان و هنرجویان هنرستانهای کشاورزی استان خوزستان به ترتیب به تعداد 53 و 801 نفر جامعه آماری این تحقیق را تشکیل دادند. تعداد نمونه از بین هنرجویان، 260 نفر برآورد گردید. در خصوص هنرآموزان از روش تمام شماری استفاده گردید و کلیه 53 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور ارزیابی روایی ابزار تحقیق، از روش پانل متخصصان و پایایی از ضریب کرونباخ آلفا استفاده شد. بر اساس دیدگاه هنرجویان ناامیدی و نگرانی نسبت به آینده شغلی، ضعیف بودن هنرجویان در دروس پایه و کم توجهی به کیفیت بخشی به آموزش و بر اساس دیدگاه هنرآموزان سطح پایین معدل سالهای قبل از ورود به رشته، ناامیدی و نگرانی نسبت به آینده شغلی و کمبود سرانه آموزشی از مهمترین موانع نظام آموزشی هنرستانهای کشاورزی خوزستان بودند. بر اساس نتایج تحلیل عاملی، بازنگری در ساختار آموزشی هنرستانها، ارتقاء تجهیزات و همکاری بین بخشی، تحلیل کتب درسی با نظر هنرآموزان و توسعه کارآفرینی، رضایتمندی هنرآموزان و بهبود ارزشیابی آموزشی و افزایش اختیارات مدیر و بهبود دوره کارورزی 5 عاملی بودند که در مجموع 542/42 درصد از تغییرات متغیر راهبردهای بهبود نظام آموزشی هنرستانهای کشاورزی را تبیین نمودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
295 - ارزیابی رفتار ایمنی کشاورزان صیفی‌کار شهرستان اندیمشک در استفاده از سموم شیمیایی
سمیرا قلاوندی آزاده نوراله نوری وندی احمدرضا عمانیکشاورزی از شغل‌های پرخطر در دنیا محسوب می شود. شاغلین این بخش در معرض انواع حوادث و بیماری ها قرار دارند. از عواملی که سلامت کشاورزان را تهدید میکند، سموم شیمیایی میباشد که لازم است کشاورزان برای مقابله با عوارض و بیماریهای ناشی از آن به انجام رفتارهای ایمنی خاصی اقد چکیده کاملکشاورزی از شغل‌های پرخطر در دنیا محسوب می شود. شاغلین این بخش در معرض انواع حوادث و بیماری ها قرار دارند. از عواملی که سلامت کشاورزان را تهدید میکند، سموم شیمیایی میباشد که لازم است کشاورزان برای مقابله با عوارض و بیماریهای ناشی از آن به انجام رفتارهای ایمنی خاصی اقدام نمایند. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی رفتار ایمنی صیفی‌کاران در استفاده از سموم شیمیایی در شهرستان اندیمشک میباشد. این تحقیق از نوع توصیفی - همبستگی بود که به روش پیمایشی اجرا شد. جامعه آماری شامل صیفی‌کاران شهرستان اندیمشک در نظر گرفته شد (850 N=) که 165 نفر آنها با استفاده از فرمول کوکران بهعنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی بر اساس پانل متخصصان و پایایی آن نیز از طریق یک مطالعه راهنما و آزمون کرونباخ آلفا محاسبه شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها از نرمافزار SPSS22 استفاده شد. میانگین رفتار ایمنی پاسخگویان 176/2 از 5 و با انحراف معیار 89/0 بود که بیانگر وضعیت نامطلوب رفتار ایمنی میباشد. همبستگی بین سطح دانش فنی کاربرد سموم شیمیایی، سطح درآمد سالیانه، میزان زمین زراعی، مشارکت اجتماعی، منزلت اجتماعی و سطح نگرش به کاربرد سموم شیمیایی با رفتار ایمنی در کاربرد سموم شیمیایی رابطه معنیداری داشت. همچنین سطوح مختلف رفتار ایمنی در کاربرد سموم شیمیایی از دیدگاه کشاورزان صیفی کار برحسب شرکت در کلاسهای آموزشی- ترویجی با اطمینان 95 درصد اختلاف معنیدار وجود داشت. با توجه به اهمیت رفتار ایمنی و ارتباط آن با مشارکت در برنامههای آموزشی و ترویجی، ضروری است برنامه‌ریزان فعالیتهای ترویجی این مهم را مدنظر قرار دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
296 - نقش عوامل ترویجی و اقتصادی در موفقیت و استمرار فعالیت کلینیک‌های گیاهپزشکی در جنوب استان تهران
محمد بادسار مقصود شاهی جاجان اسماعیل کرمی دهکردیپژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش عوامل ترویجی و اقتصادی مؤثر بر موفقیت و استمرار فعالیت کلینیک‌های گیاهپزشکی در استان تهران انجام گردید. جامعه آماری کشاورزان جنوب استان تهران ((N= 13222 میباشد. حجم نمونه با استفاده از جدول بارتلت و همکاران 209 نفر انتخاب گردید که از میان د چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش عوامل ترویجی و اقتصادی مؤثر بر موفقیت و استمرار فعالیت کلینیک‌های گیاهپزشکی در استان تهران انجام گردید. جامعه آماری کشاورزان جنوب استان تهران ((N= 13222 میباشد. حجم نمونه با استفاده از جدول بارتلت و همکاران 209 نفر انتخاب گردید که از میان داده های جمع آوری شده تعداد 191 مورد قابل بهره برداری بود. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه است. تجزیهوتحلیل دادهها نیز با استفاده از نرمافزار SPSS20 و AMOS20 صورت گرفت. نتایج حاصل از آمار توصیفی نشان داد 3/73 درصد از پاسخگویان سطح استمرار فعالیت و 3/50 درصد سطح موفقیت کلینیک های گیاهپزشکی را در حد متوسط ارزیابی نمودهاند، همچنین نتایج نشان داد که مؤلفههای استفاده از منابع اطلاعاتی، شرکت در دورههای ترویجی و عوامل اقتصادی اثر مثبت و معنیداری را بر سطح موفقیت و استمرار فعالیت کلینیک‌های گیاهپزشکی در جنوب استان تهران داشتهاند. همچنین تست اثر میانجی موفقیت کلینیک‌های گیاهپزشکی در رابطه با عوامل ترویجی و اقتصادی مؤثر بر استمرار فعالیت کلینیک‌های مذکور نشان داد که اثر غیرمستقیم استفاده از منابع اطلاعاتی، شرکت در دورههای ترویجی و همچنین عوامل اقتصادی از طریق متغیر میانجی موفقیت کلینیک‌های گیاهپزشکی معنیدار میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
297 - بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تشکلهای آب بران شبکه آبیاری دشت قزوین
ایرج رشوند مهدی میردامادی فرهاد لشگرآرادر عصر حاضر مسئله آب به یکی از بحرانهای اساسی جهان تبدیل‌شده و بیش‌ازپیش نقش کلیدی خود را در ایجاد زندگی بهتر برای جهانیان به اثبات رسانیده است. هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تشکلهای آب بران شبکه آبیاری دشت قزوین بود. جامعه آماری پژوهش 160 نفر از اعضای تشک چکیده کاملدر عصر حاضر مسئله آب به یکی از بحرانهای اساسی جهان تبدیل‌شده و بیش‌ازپیش نقش کلیدی خود را در ایجاد زندگی بهتر برای جهانیان به اثبات رسانیده است. هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تشکلهای آب بران شبکه آبیاری دشت قزوین بود. جامعه آماری پژوهش 160 نفر از اعضای تشکل آب بران (کشاورزان) دشت قزوین بودند که با روش نمونهگیری از نوع تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه آماری تعداد 90 بهره‌بردار تعیین شد. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه استاندارد میباشد که روایی آن توسط کارشناسان موضوعی مورد تأیید گرفت و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای قسمتهای مختلف پرسشنامه بالاتر از 72/. =α به دست آمد. نتایج تحلیل همبستگی گویای رابطه مثبت و معنیدار بین سطح تحصیلات و میزان مالکیت اراضی با میزان موفقیت تشکل آب بران است. از طرفی، بین سابقه عضویت افراد در تشکل آب بران و ارزیابی آنها از میزان موفقیت تشکل آب بران ارتباط منفی و معنیداری در سطح اطمینان 99 درصد وجود داشته است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی نیز نشاندهنده این موضوع است که ویژگیهای اجتماعی و مدیریتی قادرند 54 درصد تغییرات میزان موفقیت تشکل آب بران را پیشبینی نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
298 - تبیین نقش کانال‌های ارتباطی بر آمادگی کشاورزان در برابر خشکسالی؛ مورد مطالعه بخش مرکزی شهرستان مرودشت
معصومه فروزانی امیر مهراب قوچانی میلاد تقی‌پور مجتبی دهقانپورپژوهش حاضر با هدف تبیین نقش کانال‌های ارتباطی بر نیت آمادگی کشاورزان در برابر خشکسالی با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی انجام شد. ابزار مطالعه، پرسشنامه ای محقق-ساخت بود که روایی آن توسط جمعی از متخصصان موضوعی و پایایی آن به وسیله انجام مطالعه ای پیشآهنگ و محاسبه ضر چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف تبیین نقش کانال‌های ارتباطی بر نیت آمادگی کشاورزان در برابر خشکسالی با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی انجام شد. ابزار مطالعه، پرسشنامه ای محقق-ساخت بود که روایی آن توسط جمعی از متخصصان موضوعی و پایایی آن به وسیله انجام مطالعه ای پیشآهنگ و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کشاورزان بخش مرکزی شهرستان مرودشت می باشد (8602 =N) که از این میان با استفاده از جدول کرجسی و مورگان نمونه ای به حجم 367 نفر برآورد گردید و با استفاده از روش نمو نه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج نشان از آن داشت که تفاوت آماری معنی داری در میانگین نیت رفتاری به منظور آمادگی پاسخگویان در برابر خشکسالی بر حسب کانال های ارتباطی مورد استفاده توسط آن ها وجود دارد. بر اساس یافته ها، بیشترین میانگین نیت رفتاری مربوط به کانال های ارتباطی تلویزیون و کارشناسان کشاورزی به طور همزمان بود. همچنین نتایج نشان داد که کمترین میانگین نیت رفتاری آمادگی پاسخگویان در برابر خشکسالی بر حسب کانال ارتباطی دوستان و آشنایان بوده است. نتایج آزمون دنباله ای بونفرونی نیز تأیید کننده ی یافته ی فوق بود. همچنین تأثیر هریک از سازه های نظریه ی رفتار برنامه ریزی شده بر نیت رفتاری کشاورزان به تفکیک استفاده از هریک از کانال های ارتباطی مورد سنجش قرار گرفت و نتایج نشان داد که هنجار ذهنی بر نیت رفتاری پاسخگویان در تمامی کانال های ارتباطی تأثیرگذار است. بر اساس یافته های مطالعه، پیشنهاداتی کاربردی در راستای تصمیم سازی صحیح استفاده از کانال های ارتباطی جهت ایجاد آمادگی در مقابل تغیییرات اقلیمی ارائه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
299 - تحلیل عاملی نگرش کارشناسان نسبت به راهکارهای مقابله با خشکسالی (استان البرز)
نرجس کابلی غلامرضا پزشکی راد حسین شعبانعلی فمی -
دسترسی آزاد مقاله
300 - ادراک کشاورزان نسبت به پیامدهای خشکسالی با رویکرد پدیدارشناسی مطالعه موردی (استان خراسان جنوبی)
سیدمجتبی حسینی کوروش روستا اسدالله زمانی پور مصطفی تیمورینخستین گام بهمنظور مقابله مناسب با خشکسالی و پیامدهای آن، شناخت و درک دقیق این پدیده و تأثیرات ناشی از آن در ابعاد مختلف است تا بتوان بر اساس آن، راهبردها و راهکارهای اثربخشی را در این زمینه تدوین کرد و به کار گرفت. با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر باهدف بررسی ادراک چکیده کاملنخستین گام بهمنظور مقابله مناسب با خشکسالی و پیامدهای آن، شناخت و درک دقیق این پدیده و تأثیرات ناشی از آن در ابعاد مختلف است تا بتوان بر اساس آن، راهبردها و راهکارهای اثربخشی را در این زمینه تدوین کرد و به کار گرفت. با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر باهدف بررسی ادراک کشاورزان نسبت به پیامدهای خشکسالی در استان خراسان جنوبی صورت پذیرفت؛ جامعه آماری این تحقیق، روستاییان خراسان جنوبی بهعنوان سومین استان خشک کشور است. افراد مطلع، به روش گلوله برفی و دادهها به روش مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم جمعآوری شدند. تجزیهوتحلیل دادهها بر اساس الگوی کلایزی انجام گرفت. بر اساس این الگو مفاهیم مطرح‌شده توسط کشاورزان درزمینه پیامدهای خشکسالی در سه بخش مجزا، شامل پیامدهای اقتصادی، پیامدهای زیست‌محیطی و پیامدهای اجتماعی- روانشناختی دسته‌بندی‌شده و ضمن تفسیر هر یک از بخشها و مفاهیم تشکیل‌دهنده آن و ارائه توصیه‌ها و پیشنهادهای متناسب، نتایج تحقیق با آمار منتشرشده توسط ارگان‌ها و سازمانهای دولتی نیز مقایسه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
301 - دوتایی شدن قسمتی از پا(Bimelia) به همراه فقدان تشکیل پوست (Epitheliogenesis imperfecta) در یک مورد گوساله نژاد هلشتاین
سیدمحمد حسینی محمدحسن یوسفی محمدرضا یوسفی شیلا امیدظهیر عباس مؤمنیناهنجاریهای مادرزادی تحت تاثیر عوامل ژنتیکی یا عوامل محیطی یا هر دو ایجاد می شوند. نقایص مادرزادی واختلالات ارثی ناهنجاریهای ساختمانی، وضعیتی و یا کارکردی هستند که از بدو تولد وجود دارند. این نقایص و اختلالات ممکن است تنها یک ساختمان و یا یک عمل، یک دستگاه به طور کامل چکیده کاملناهنجاریهای مادرزادی تحت تاثیر عوامل ژنتیکی یا عوامل محیطی یا هر دو ایجاد می شوند. نقایص مادرزادی واختلالات ارثی ناهنجاریهای ساختمانی، وضعیتی و یا کارکردی هستند که از بدو تولد وجود دارند. این نقایص و اختلالات ممکن است تنها یک ساختمان و یا یک عمل، یک دستگاه به طور کامل، قسمت هایی از چندین دستگاه از بدن را دچار تغییر سازند. چنین فرمی از ضایعه نادر بوده که در واقع دو شکل از ناهنجاریهای مادرزادی با هم رخ داده است. در گزارش حاضر شکل اخیر یعنی هم دوتایی شدن قسمتی از پا (Bimelia) و هم عدم تشکیل پوست (Epitheliogenesis imperfecta) رخ داده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
302 - گزارش درمانگاهی استفاده از آکریل دندانپزشکی در ترمیم شکستگی لاک یک لاک پشت
علیرضا نجف پوردر مردادماه سال 1380یک مورد لاک پشت خانگی به کلینیک تخصصی دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه ارجاع گردید که مورد حمله یک قلاده سگ قرار گرفته بود و قسمتی از لاک کنده و قسمتی نیز دچار شکستگی شده بود. بعد از اقدامات اولیه و پانسمان محل زخم و نیز پس از ایجاد بیهوشی عمومی ا چکیده کاملدر مردادماه سال 1380یک مورد لاک پشت خانگی به کلینیک تخصصی دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه ارجاع گردید که مورد حمله یک قلاده سگ قرار گرفته بود و قسمتی از لاک کنده و قسمتی نیز دچار شکستگی شده بود. بعد از اقدامات اولیه و پانسمان محل زخم و نیز پس از ایجاد بیهوشی عمومی اقدام به بخیه بافت نرم زیر لاک گردید. از آکریل فوری دندانپزشکی جهت ترمیم دوباره لاک و ایجاد پوشش مناسب روی بافت نرم زیر لاک استفاده گردید. بررسی های بعدی نشان داد آکریل استفاده شده می تواند به عنوان پلی جهت ترمیم شکستگی و کنده شدگی لاک عمل کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
303 - تأثیرات مقادیر مختلف ویتامین D3 بر ترمیم استخوان زند زیرین خرگوش: ارزیابی بیومکانیک و هیستوپاتولوژیک
غلامرضا عابدی چم احمد اصغری محمدمهدی دهقان ایرج سهرابی حقدوست شهابالدین صافیویتامینD از مشتقات کلسترول میباشد؛ که فقدان این ویتامین موجب بروز اختلالاتی در متابولیسم بافت استخوانی میگردد. در این مطالعه 32 سر خرگوشسفید نیوزلندی ماده بالغ تهیه و بصورت تصادفی به چهار گروه مساوی تقسیمشدند. بعد از ایجاد بیهوشی عمومی یک نقیصه تمام ضخامت به عرض 1 میلیم چکیده کاملویتامینD از مشتقات کلسترول میباشد؛ که فقدان این ویتامین موجب بروز اختلالاتی در متابولیسم بافت استخوانی میگردد. در این مطالعه 32 سر خرگوشسفید نیوزلندی ماده بالغ تهیه و بصورت تصادفی به چهار گروه مساوی تقسیمشدند. بعد از ایجاد بیهوشی عمومی یک نقیصه تمام ضخامت به عرض 1 میلیمتردر ناحیه میانی استخوان زند زیرین هر دو اندام قدامی راست و چپ در تمامی گروهها ایجاد گردید. حیوانات گروه اول، دوم و سوم به ترتیب IU 2500-5000IU- 10000IU ویتامینD3 به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز جراحی و سپس همان مقدار از دارو را هفتهای یکمرتبه به مدت 50 روز از طریق تزریقعضلانی دریافت کردند. حیوانات گروه چهارم حجم مساوی از نرمال سالینشبیه به رژیمی که در بالا ذکر شد، دریافت کردند 50روز بعد از جراحی خرگوشها ترحمکشی (Euthanasia) شده و نقیصه استخوانی مورد ارزیابی هیستوپاتولوژی و بیومکانیکی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از بررسیبیومکانیکی استخوان زند زیرین نشان داد که میانگین نیروی لازم جهت شکستن استخوان در گروه II بیشتر از سایر گروهها ومعادل 2.13 ± 124/75 نتایج ارزیابی هیستوپاتولوژی نشان داد که ترمیم استخوان در گروه دوم نسبت بهسایر گروهها بهتر انجام شده است. با توجه به ارزیابیهای به عمل آمده میتواننتیجه گرفت که 1و 25 دیهیدروکسی کولهکلسیفرول میتواند به طور موثری دربهبود آسیبهای استخوانی نقش داشته باشد؛ اما در غلظتهای بالا میتواند ازمعدنی شدن جلوگیری کند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
304 - بررسی ارتباط غلظت پروژسترون و تعداد شکم زایش بر درصد سلولهای پلی مرفونوکلئارها در اندومتریوم رحم گاو شیری
پویا دینی، مهران فرهودی‌مقدم*، محمد هاشم‌فاضلی، قاسم اکبری .هدف از این مطالعه بررسی رابطه غلظت پروژسترون وتعداد نوبت زایش با درصد سلولهای چند هسته‌ای (PMN) اندومتریوم رحم و در نهایت تشخیص اندومتریت تحت بالینی در گاو در ۳۰ روز پس از زایمان می باشد. مطالعۀ حاضر در دو گله‌ی گاوشیری در تهران انجام شده است (گله اول :۱۲۰۰رأس گاوشیری، چکیده کاملهدف از این مطالعه بررسی رابطه غلظت پروژسترون وتعداد نوبت زایش با درصد سلولهای چند هسته‌ای (PMN) اندومتریوم رحم و در نهایت تشخیص اندومتریت تحت بالینی در گاو در ۳۰ روز پس از زایمان می باشد. مطالعۀ حاضر در دو گله‌ی گاوشیری در تهران انجام شده است (گله اول :۱۲۰۰رأس گاوشیری، گله دوم :۸۰۰ رأس گاوشیری). گاو ها بعد از زایمان از نظر بالینی و از نظر اختلالات تولید مثلی مورد بررسی قرار گرفته اند و ۱۵۰ راس گاو که از نظر تولید مثلی سالم بودند وارد مطالعه شده اند. نمونه سیتولوژی اندومتریوم به روش لاواژ رحم با استفاده از سرم نرمال سالین در روز۳۰ و۴۰ پس از زایمان تهیه گردید و درصد PMNها در هر اسلاید توسط دو کارشناس مشخص گردید. همچنین نمونه سرم از گاوها تهیه وغلظت پروژسترون در اندازهگیری گردیدد. تحلیل داده ها با استفاده از برنامۀ SAS انجام شد. درمطالعه حاضر ارتباط منفی معناداری بین غلظت سرمی پروژسترون و درصد سلولهای چند هسته‌ای مشاهده گردید( 58/0-=r و 001/0P< ). همچنین تعداد نوبت زایش بالاتر از ۲ و غلظت سرمی پروژسترون بالای 1 نانوگرم در میلی‌لیتر به صورت معناداری همراه با در صد کمتر PMN در نمونه سیتولوژی رحم همراه بوده است (05/0P<). این نتایج نشان داده است که گاوهای دارای غلظت پروژسترون بالاتر از یک نانوگرم در میلی لیتر، شانس کمتری در ابتلا به اندومتریت تحت بالینی دارند، که این میتواند به دلیل شروع سریعتر چرخۀ تولید مثلی در این گاوها باشد که درادامه باعث پاک شدن زود هنگام رحم میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
305 - تعیین شاخصهای اولتراسونوگرافی داپلر آئورت شکمی و سرخرگ کلیوی در گربه
فرزانه عزیزی، محمد نصراله‌زاده‌ماسوله، سیامک مشهدی‌رفیعی، سعید بکایی .هدف از انجام این مطالعه تعیین شاخص‌هایداپلر سرخرگ‌های آئورت شکمی و اینترارنال در گربه‌های سالم و بالغ از نژاد مو کوتاهاهلی بود. اندازه‌گیری‌هاتوسط اولتراسونوگرافی داپلکس داپلرصورت پذیرفت.در این بررسی 20 گربه مو کوتاهاهلی (10 عددنر و 10 عدد ماده) مورد مطالعه قرار گرفتند. چکیده کاملهدف از انجام این مطالعه تعیین شاخص‌هایداپلر سرخرگ‌های آئورت شکمی و اینترارنال در گربه‌های سالم و بالغ از نژاد مو کوتاهاهلی بود. اندازه‌گیری‌هاتوسط اولتراسونوگرافی داپلکس داپلرصورت پذیرفت.در این بررسی 20 گربه مو کوتاهاهلی (10 عددنر و 10 عدد ماده) مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از روش بیوپسی سوزن هسته‌ای، تحت گاید سونوگرافی نمونههای بافتی از کلیه راست و چپ حیوانات، جهت تعیین سلامت کلیه‌ها اخذ شد. سپس با استفاده از سونوگرافی مد روشنایی، داپلر رنگی و داپلر موج ضربانی کلیه‌های راست و چپ حیوانات مورد بررسی قرار گرفتند و شاخصهای داپلر سرخرگ‌های اینترارنال محاسبه و ثبت گردید. در مرحله بعدی، قطر لومن آئورت شکمی اندازهگیری شد و شاخصهای داپلر این سرخرگ نیز ثبت گردید. میانگین و انحراف معیار شاخص مقاومتی و ضربانی سرخرگ‌های اینترارنال کلیه راست و چپ به ترتیب 03/0±58/0، 02/0±6/0 و 09/0±02/1، 07/0±04/1 بود. میانگین و انحراف معیار قطر لومن آئورت شکمی در جمعیت مورد مطالعه 06/0±37/0 سانتی متر بود. میانگین شاخص مقاومتی و ضربانی آئورت شکمی به ترتیب 05/0±79/0 و 37/0±93/1 بود. نتایج حاصل از مطالعه حاضر میتواند به عنوان دامنه مرجع شاخصهای داپلر آئورت شکمی و سرخرگ‌های اینترارنال کلیوی در نژاد گربه مو کوتاه اهلی به حساب آید. همچنین میتوان از این مقادیر برای مقایسه با شرایط پاتولوژیک کمک گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
306 - تأثیر سطوح مختلف آب زرشک بر عملکرد پرورشی، برخی فراسنجه‌های خونی و طول ویلی و عمق خمل‌های روده باریک طیور گوشتی
رودابه سرشار جمشید قیاسی قلعه کندی120 قطعه جوجه گوشتی یک‌روزه از سویه تجاری رأس 308 بهصورت تصادفی در 4 تیمار شامل شاهد، تیمار 1 لیتر آب زرشک در 1000 لیتر آب، تیمار 2 لیتر آب زرشک در 1000 لیتر آب و تیمار 4 لیتر آب زرشک در 1000 لیتر آب انتخاب شد. طول دوره آزمایش 42 روز بوده که شامل دوره آغازین (از روز 7 چکیده کامل120 قطعه جوجه گوشتی یک‌روزه از سویه تجاری رأس 308 بهصورت تصادفی در 4 تیمار شامل شاهد، تیمار 1 لیتر آب زرشک در 1000 لیتر آب، تیمار 2 لیتر آب زرشک در 1000 لیتر آب و تیمار 4 لیتر آب زرشک در 1000 لیتر آب انتخاب شد. طول دوره آزمایش 42 روز بوده که شامل دوره آغازین (از روز 7 تا انتهای روز 21) و دوره رشد (از روز 22 تا پایان روز 42) بود. باتوجه به نتایج، تیمار 1 با کاهش مصرف دان و تیمار 2 و 3 با افزایش مصرف دان نسبت به گروه شاهد همراه بودهاند که تنها بین تیمار 1 و 3 این تفاوت معنیدار بود (P<0.05). بهترین عملکرد پرورشی با کمترین ضریب تبدیل نیز در تیمار 1 به دست آمد. در فراسنجه‌های خونی بهبودهایی در پارامترهای مختلف مشاهده شد اما تنها عامل معنیدار مقادیر آلبومین در تیمار 3 بود که نسبت به گروه شاهد کاهش معنیداری را نشان داد(P<0.05). در بررسی طول پرزها تمامی تیمارها در 10% ابتدایی افزایش معنیداری داشتند و بیشترین مقدار افزایش مربوط به تیمار 1 بود(P<0.05). همچنین در عمق خمل‌ها نیز تیمار 1 بیشترین مقدار معنیدار را نشان داد (P<0.05). نتیجه گیری می شود استفاده از میزان 1 لیتر آب زرشک در 1000 لیتر آب در جیره طیور میتواند تأثیرات مثبتی بر وزن‌گیری بهبود عملکرد جوجه های گوشتی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
307 - آمادگی الکترونیکی کتابخانه‌های مرکزی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در شهر تهران
آتوسا مویدپور میترا صمیعیهدف: هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت آمادگی الکترونیکی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران است. این پژوهش به بررسی شش بعد منابع انسانی، زیرساخت ها ی الکترونیکی، برنامه ها و خدمات شبکه ای، امنیت اطلاعات، محیط بیرونی سازمان و طرح ها و سیاست های آتی توسعه چکیده کاملهدف: هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت آمادگی الکترونیکی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران است. این پژوهش به بررسی شش بعد منابع انسانی، زیرساخت ها ی الکترونیکی، برنامه ها و خدمات شبکه ای، امنیت اطلاعات، محیط بیرونی سازمان و طرح ها و سیاست های آتی توسعه می پردازد. روش: پژوهش حاضر پیمایشی- توصیفی و نوع تحقیق کاربردی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. در این پژوهش با تکیه بر سه مدل آی یو پی، استاپ، مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی ایران نورافروز، حریری و حنفی زاده الگویی جدیدی جهت ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی ارائه شده است. جامعه آماری پژوهش شامل مسئولان و کار کنان کتابخانه های مرکزی دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران می باشد. یافته ها: بر اساس نتایج شش عامل مورد بررسی بنا برمیانگین محاسبه‌شده، در ابعاد منابع انسانی(56/31)، زیرساخت های الکترونیکی(02/13)، وضعیت برنامه ها و خدمات شبکه ای(51/29)، وضعیت امنیت اطلاعات(68/15)، وضعیت ارتباط با محیط بیرونی(24/21) و وضعیت طرح ها و سیاست های آتی توسعه(83/37) مقادیر فوق را بدست آوردند. همچنین، یافته ها نشان داد که تلاش هایی جهت ارتقاء آمادگی الکترونیکی صورت گرفته است و این تلاش ها باید ادامه یابند تا به کاهش شکاف رقمی بینجامد و کتابخانه ها بتوانند در سطح مطلوبی از آمادگی الکترونیکی باقی بمانند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آمادگی الکترونیکی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران در ابعاد فوق در حد متوسطی قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
308 - اینترنت و سلامت حیوانات خانگی: مطالعۀ موردی رفتار اطلاع‌یابی سلامت آنلاین صاحبان حیوانات‌خانگی
نیلوفر صلح جو نادر نقشینه فاطمه فهیم نیاهدف: اینترنت به یک منبع مهم اطلاعات سلامت تبدیل شده است و به طور بالقوه مزایای بسیاری برای سلامت انسانها و حیوانات ارائه میکند. افرادی که به حیوانات خود احساس وابستگی، مسئولیت‌پذیری و علاقه دارند در جستجوی اطلاعاتی دربارۀ نگهداری و حفظ سلامت آنها هستند. از این رو، این چکیده کاملهدف: اینترنت به یک منبع مهم اطلاعات سلامت تبدیل شده است و به طور بالقوه مزایای بسیاری برای سلامت انسانها و حیوانات ارائه میکند. افرادی که به حیوانات خود احساس وابستگی، مسئولیت‌پذیری و علاقه دارند در جستجوی اطلاعاتی دربارۀ نگهداری و حفظ سلامت آنها هستند. از این رو، این پژوهش به دنبال ارزیابی رفتار اطلاع‌یابی صاحبان حیوانات خانگی در جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت حیوانات خانگی است. روش پژوهش: این پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر چگونگی گرداوری دادههای مورد نیاز، از نوع پژوهش پیمایشی است. ابزار پژوهش پرسشنامۀ رفتار اطلاع‌یابی سلامت حیوانات خانگی، برگرفته از پرسشنامه کوگان و دیگران (2012) است که از نظر روایی و پایایی مورد تایید قرار گرفت. واحد مطالعه در پژوهش حاضر به صورت هدفمند، یک درمانگاه دامپزشکی در مرکز شهر تهران است که با مشارکت مراجعه‌کننده‌های آن درمانگاه در محدودۀ زمانی مشخص صورت پذیرفت. نمونهای تصادفی شامل 311 نفر از صاحبان حیوانات خانگی مراجعه کننده به درمانگاه به پرسشنامۀ محقق ساختۀ رفتار اطلاع‌یابی سلامت حیوانات خانگی در اینترنت پاسخ دادند. یافتهها: اکثر مراجعان از اینترنت برای جستجوی اطلاعات سلامت حیوان خانگی خود، از جمله مسائل رفتاری و تربیتی (80 درصد)، نوع تغذیه و رژیم غذایی (68درصد) و حفظ سلامت و پیشگیری از بیماریها (67 درصد)، استفاده میکنند. آنها اینترنت را منبعی مکمل در کنار دامپزشک میدانند و حدود بیش از 80 درصد از صاحبان حیوانات خانگی برای ارزیابی صحت اطلاعاتی که یافته‌اند با دامپزشک مشورت میکنند. حدود 60 درصد از آنها موافق بودند که اطلاعات سلامت حیوانات در اینترنت بر درک‌شان از وضعیت سلامت حیوان خانگی، افزایش توانایی در گفتگو با دامپزشک، و تصمیمگیری بهتر دربارۀ سلامت حیوان خانگی تأثیر داشته است. نتیجهگیری: با توجه به رفتار اطلاع‌یابی سلامت صاحبان حیوانات‌خانگی در اینترنت و تاثیر آن در خدمات دامپزشکی توصیه‌هایی از جمله تشویق به همکاری میان کتابداران با جامعه دامپزشکان برای طراحی خدمات اطلاعاتی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
309 - ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی همدان از طریق مدل تحلیل شکاف
مهدی مرادیان تمجید سعید غفاری عاطفه زارعیهدف: هدف پژوهش حاضر تعیین کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی همدان از طریق مدل تحلیل شکاف است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی تحلیلی کیفیت خدمات ارائه شده را با استفاده از پرسشنامه "آی.اِی.لایب‌کوآل" مورد ارزیابی قرار میدهد. جامعه پژوهش چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر تعیین کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی همدان از طریق مدل تحلیل شکاف است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی تحلیلی کیفیت خدمات ارائه شده را با استفاده از پرسشنامه "آی.اِی.لایب‌کوآل" مورد ارزیابی قرار میدهد. جامعه پژوهش را کاربران بالفعل کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی همدان تشکیل میدهند وبا استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای غیردرصدی،و استفاده از جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه بدست آمده برابر 367 نفر است. یافتهها: کیفیت فعلی خدمات کتابخانه‌های مورد بررسی از دیدگاه کاربران در کل معادل 987/2 است و این کتابخانهها، روی هم رفته توانسته‌اند حداقل انتظارات کاربران، خود را برآورده نمایند اما تا رسیدن به هدف برآوردسازی انتظارات کامل کاربران شکاف زیادی وجود دارد. از دیدگاه کاربران حوزههای "امانت"، "کارمندان" و "پایگاه اطلاع‌رسانی" به ترتیب بیشترین اولویت و درجه اهمیت را دارا هستند. همچنین، حوزههای "تکثیر و چاپ"، "مطبوعات" و "منابع دیداری- شنیداری" کمترین درجه اهمیت را دارمی باشند. از سوی دیگر، نتایج آزمون فرضیه‌های اول تا پنجم پژوهش نشان میدهد از دیدگاه کاربران بین درجه اهمیت پنج مؤلفه اصلی کیفیت و سطح عملکرد آنها تفاوت معنیداری وجود دارد. نتیجهگیری: میزان شکاف موجود بین درجه اهمیت و کیفیت فعلی خدمات ارائه شده در پنج مولفه مورد بررسی منفی است. به بیان دیگر، برای دستیابی به سطح رضایتمندی کاربران و افزایش کیفیت فعلی خدمات، کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی همدان نیازمند برنامهریزی و تلاش‌های بیشتر و هدفمند هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
310 - بررسی کارآمدی کلیدواژه‌ها و عبارت‌های جستجوی پیشنهادی پابمد و منابع بازیابی‌شده از دیدگاه کاربران حوزه پزشکی
عبدالرسول خسروی زهرا پوش شعله ارسطوپورهدف: بسط جستجو با هدف بهبود بازیابی مدارک مرتبط از طریق افزایش میزان دقت و ربط است و بیشتر زمانی رخ میدهد که کاربران از نتایج جستجوی خود راضی نیستند یا نتایج کافی به دست نیاورده‌اند. در این راستا، پابمد کلیدواژه‌ها و عبارت‌های جستجوی پیشنهادی را به رابط کاربری خود افز چکیده کاملهدف: بسط جستجو با هدف بهبود بازیابی مدارک مرتبط از طریق افزایش میزان دقت و ربط است و بیشتر زمانی رخ میدهد که کاربران از نتایج جستجوی خود راضی نیستند یا نتایج کافی به دست نیاورده‌اند. در این راستا، پابمد کلیدواژه‌ها و عبارت‌های جستجوی پیشنهادی را به رابط کاربری خود افزوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی کارآمدی کلیدواژه‌ها و عبارت‌های جستجوی پیشنهادی پابمد و منابع بازیابی‌شده از دیدگاه کاربران حوزه پزشکی است. روش شناسی: این پژوهش کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. دادههای مورد نیاز آن از طریق پرسشنامه در هنگام جستجوی کاربران در پایگاه اطلاعاتی پابمد گردآوری شده است. 40 نفر به عنوان جامعه پژوهش با استفاده از نمونهگیری هدفمند از بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی، دانشجویان پزشکی حرفهای و اعضای هیئت علمی انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از "SPSS 16.0" انجام گردید. همچنین به این دلیل که دادههای پژوهش حاضر بر حسب مقیاس رتبه‌ای طبقهبندی شدهاند، فرضیه‌های پژوهش با استفاده از آمارة ناپارامتری ویلکاکسون مورد آزمون قرار گرفت. یافته ها: یافتههای پژوهش نشان داد که هر چه کلیدواژه‌های پیشنهادی در رتبه‌های پایین‌تری قرار میگیرند از دیدگاه کاربران ارتباط کمتری با نیازشان دارد. پس کلیدواژه‌های پیشنهادی پابمد تا حد زیادی میتواند به کاربران در انتخاب درست عبارت جستجو کمک کند؛ همچنین پابمد در قرار دادن کلیدواژه‌های پیشنهادی بر اساس مرتبط بودن از دیدگاه کاربران موفق عمل کرده است. همچنین تفاوت معناداری بین بازیافت‌های اصل از کلیدواژه کاربر و کلیدواژه‌ها و عبارت‌های جستجوی پیشنهادی پابمد وجود ندارد. نتیجه گیری: یافتههای این پژوهش نشان داد که کلیدواژه‌ها و عبارت‌های جستجوی پیشنهادی راهبردی مناسب جهت دستیابی به مدارک مرتبط با نیاز کاربران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
311 - بررسی میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
حسن اشرفی‌ریزی امیر رمضانی حامد آقاجانی زهرا کاظمپورهدف: هدف این پژوهش تعیین میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. روش: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و از نوع کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده که بر اساس متون علمی معتبر و نیز نیاز پژوهشگران تهیه شده است. روایی تو چکیده کاملهدف: هدف این پژوهش تعیین میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. روش: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و از نوع کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده که بر اساس متون علمی معتبر و نیز نیاز پژوهشگران تهیه شده است. روایی توسط متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ مقدار 89 درصد به دست آمد. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بوده (6000 نفر) که حجم نمونه 361 نفر به دست آمد. روش نمونهگیری تصادفی طبقهای است. جهت تجزیه و تحلیل یافتهها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (T.test, ANOVA, Tukey ) استفاده شد. یافتهها: یافتهها نشان داد میانگین سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با استفاده از پرسشنامه ایرانی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی 444/0±34/3 است که بالاتر از حد متوسط و نسبتاً مطلوب میباشد. بیشترین میانگین مربوط به ارتقای مرتبه علمی ( از جمله مقطع تحصیلی، شغلی، و ...) با 975/0±84/3 و کمترین میانگین مربوط به دشواربودن شروع به کار تحقیق با 08/1±50/2 بوده است. میانگین مولفه استفاده با 608/0±63/3 بیشتر از سایر مولفه‌ها بوده و کمترین میانگین مولفه ها مربوط به مولفه دسترسی با 710/0±90/2 میباشد. مقایسه بین جنسیت و سن و میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی نشان داد که بین سواد اطلاعاتی بر حسب متغیرهای مذکور تفاوت معنیداری وجود ندارد، اما بر حسب مقطع تحصیلی، دانشکده و سطح درآمد خانواده تفاوت معنیداری وجود دارد. نتیجهگیری: نتایج نشان داد میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بالاتر از حد متوسط و نسبتاً مطلوب است. با این وجود، دانشجویان در زمینه شروع به کار تحقیق، تعریف موضوع برای تحقیق و نیز تعیین اعتبار یک وب‌سایت وضعیت مطلوبی ندارند. در مجموع، لازم است هم دانشجویان و هم دست‌اندکاران امر آموزش به عوامل مؤثر در افزایش سوادرسانه‌ای و اطلاعاتی به عنوان یک قابلیت اساسی در استفاده از رسانه‌های چاپی و الکترونیکی توجه ویژه نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
312 - ارزیابی وب سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از دیدگاه کاربران
فهیمه باب الحوائجی ساینا هراتی زاده شهرزاد طاهری لطفیهدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وب سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از دیدگاه کاربران انجام شده است. روش: پژوهش حاضر پیمایشی - توصیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه (با ضریب آلفای کرونباخ 915/0) است که میان 100 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد شاغل به تحصیل در د چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وب سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از دیدگاه کاربران انجام شده است. روش: پژوهش حاضر پیمایشی - توصیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه (با ضریب آلفای کرونباخ 915/0) است که میان 100 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد شاغل به تحصیل در دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران توزیع و 76 پرسشنامه تکمیل و موردتحلیل قرار گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد میزان رضایت کاربران از مفید بودن وب سایت 84/2، از صحت و اعتبار 16/3، از راهبری مناسب 25/3، از دامنه و محتوای مناسب 14/3، از راهنمای مناسب بازدیدکنندگان 01/3، از وجود ابزارهای مناسب جستجو 59/2 و از طراحی، کاربرپسندی و رابط ها و برون دادهای مناسب 94/2، است؛ ازاین رو به طور کلی رضایت کاربران از وب سایت به ترتیب مربوط به راهبری مناسب وب سایت، صحت و اعتبار مطالب، دامنه و محتوای مناسب، وجود ابزار راهنمای مفید، داشتن طراحی، کاربرپسندی و رابط ها و برون دادهای مناسب ، مفید بودن و داشتن امکانات جستجوی مناسب است؛ در مجموع، وب سایت مورد بررسی، انتظارات کاربران را از نظر دریافت اطلاعات برآورده می کند. نتیجه گیری: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید به برنامه ریزی های مستمر برای ارائه اطلاعات مفید و معتبر به گونه ای کاربر پسند در وب سایت خود اقدام کند تا ضمن برآورده کردن نیازهای کاربران داخلی خود، زمینه حضور موثرتر در محیط وب جهانی نیز فراهم شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
313 - تحلیل وضعیت کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران
فهیمه فرد اصفهانی زهره میرحسینیهدف: هدف پژوهشتعیین وضعیتکتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران و مقایسه آنها با استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران به منظور یافتن انطباق یا فاصله با استانداردهاست. روش: جامعه مورد مطالعه کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران، شامل یک کتابخانه مرکزی چکیده کاملهدف: هدف پژوهشتعیین وضعیتکتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران و مقایسه آنها با استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران به منظور یافتن انطباق یا فاصله با استانداردهاست. روش: جامعه مورد مطالعه کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران، شامل یک کتابخانه مرکزی و نه کتابخانه دانشکده‌ای است. این پژوهش از نوع کاربردی است و به شیوه پیمایشی ارزشیابی انجام شده است. اطلاعات گردآوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و با فرمول‌های پیشنهادی استاندارد کتابخانه‌های دانشگاهی ایران مقایسه گردیدند. در تجزیه و تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار SPSS و آزمون مجذور کی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که کتابخانه‌های مرکزی، دندان‌پزشکی، داروسازی، پزشکی با بازه 79 تا 83 درصدی مطابقت با کل استاندار‌د‌ها در مجموع وضعیت بهتری نسبت به سایر کتابخانه‌ها داشتند. دانشکده‌های مدیریت و روان پزشکی در وضعیت متوسطی بودند. کتابخانه‌ بهداشت تنها با 49 درصداستاندارد‌ها مطابقت داشت. نتیجه‌گیری: در مجموع هیچ کتابخانه‌ای با استانداردها مطابقت کامل نداشت و کتابخانه‌ها عمدتاً در زمینه نیروی انسانی، بودجه و مواد کتابخانه‌ای دچار مشکل بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
314 - کارایی آموزش مهارتهای مرجع‌نگاری به دانشجویان مطاله موردی: دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
میترا زارعیهدف: هدف از این بررسی شناخت کارایی سه شیوه آموزش مرجع نگاری به دانشجویان جهت انتخاب بهترین شیوه و از این طریق افزایش کارایی و کاهش هزینههای (زمانی و مالی) غیر ضروری است که دانشجویان و نظام دانشگاه در این زمینه متحمل می شود. روش: بر اساس اطلاعات گردآوری‌شده از روند کنت چکیده کاملهدف: هدف از این بررسی شناخت کارایی سه شیوه آموزش مرجع نگاری به دانشجویان جهت انتخاب بهترین شیوه و از این طریق افزایش کارایی و کاهش هزینههای (زمانی و مالی) غیر ضروری است که دانشجویان و نظام دانشگاه در این زمینه متحمل می شود. روش: بر اساس اطلاعات گردآوری‌شده از روند کنترل مرجع طی 11 ماه در فاصله آبان ماه 1388 تا مهر ماه 1389، تعداد 207 پایان‌نامه در سه مقطع عمومی، تخصصی و کارشناسی ارشد به بخش پایان‌نامه تحویل داده شد که مجموعا 10107 ارجاع توسط مسئول آرشیو پایان‌نامه (محقق) کنترل و بررسی شد. پس از ارائه فهرست منابع توسط دانشجویان نحوه آشنایی وی با مهارت مرجع‌نگاری پرسش شد که پاسخها در سه گروه دستنامه آموزشی تهیه‌شده توسط کتابخانه مرکزی، استفاده از نرمافزار مرجع نگاری و سایر روشها دسته‌بندی شد. سپس منابع مختلف بررسی شد و نوع و فراوانی اشکالات رایج در مرجع نگاری با استفاده از سیاهه‌وارسی محقق ساخته تعیین گردید. یافته ها: بر اساس یافته های این بررسی اکثر دانشجویان کمتر از 50 منبع را در نگارش پایان‌نامه خود بکار گرفته بودند. 156 نفر در نگارش منابع پایان‌نامه خود از دستنامه تهیه‌شده توسط کتابخانه مرکزی، 16 نفر از نرمافزار های مدیریت مراجع استفاده کرده و 27 نفر نیز از شیوه های دیگر آموزشی بهره برده بودند. میزان خطاهای رخ داده در هر ناحیه متنوع بود و در اکثر موارد به صفر میل می کرد. نتیجه گیری: بررسی ارتباط بین شیوه آموزش مرجع‌نگاری و 20 نوع خطای مرجع نگاری کارایی این نوع از نرم‌افزارها را تا حدود زیادی به اثبات رساند. ضمن اینکه تدوین دستنامه ای کوتاه برای آموزش مرجع‌نگاری جهت جلوگیری از اتلاف وقت دانشجویان در این روند پیشنهاد می شود. نکته قابل توجه در نظرداشتن خطاهای پرتعداد در مرجع نگاری و تدوین برنامه آموزشی، دستنامه‌های راهنما و سایر فعالیتهای آموزشی با هدف کاهش این خطاهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
315 - مؤلفه¬های مهارت¬های ارتباطی و ارتباط آنها با ویژگی¬های جمعیت‌شناختی در کتابداران دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
حسن اشرفی ریزی مرتضی امرایی احمد پاپی سوسن بهرامی راحله سموعیهدف: هدف از این پژوهش تعیین و مقایسه میانگین مؤلفه های مهارت های ارتباطی و ارتباط آنها با ویژگی های جمعیت شناختی در کتابداران کتابخانه های دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. روش: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد مهارت چکیده کاملهدف: هدف از این پژوهش تعیین و مقایسه میانگین مؤلفه های مهارت های ارتباطی و ارتباط آنها با ویژگی های جمعیت شناختی در کتابداران کتابخانه های دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. روش: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد مهارت های ارتباطی کویین دام بود. جامعه آماری آن، شامل 117 نفر کتابدار کتابخانه های دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و روش نمونه گیری سرشماری بوده است. روایی پرسشنامه از روش محتوایی و صوری و پایایی آن با استفاده از محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ برابر 86/. محاسبه و تأیید گردید. روش گردآوری داده ها، به شکل مراجعه حضوری و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده ازنرم‌افزار SPSS در دو سطح آمار توصیفی (درصد، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون t تک متغیره، آزمون Manova و LSD) صورت گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که کتابداران دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از مهارت های ارتباطی به نسبت مطلوبی برخوردار هستند. و مؤلفه های قاطعیت و بینش در کتابداران دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در کتابداران با جنسیت مرد بیشتر از کتابداران با جنسیت زن بوده و تنطیم عواطف در کتابداران گروه سنی 38 تا 47 سال بیشتر از کتابداران با گروه سنی 18 تا 37 سال بوده است. همینطور اختلاف میانگین تنظیم عواطف برحسب مدرک تحصیلی در کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سطح 05/0 معنادار بوده است، به طوری که تنظیم عواطف در کتابداران با مدرک دیپلم کمتر از کتابداران با مدرک کارشناسی بوده است. نتیجه‌گیری: بررسی مؤلفه های مهارت های ارتباطی کتابداران مورد بررسی نشان داد که میانگین همه مؤلفه های از سطح متوسط بالاتر بوده و ارتباط معنی‌داری بین مؤلفه های قاطعیت و بینش با جنسیت و همین طور بین تنظیم عواطف با سن و مدرک تحصیلی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
316 - تاثیر شکل ذرات محیط متخلخل بر انتشارپذیری طولی: انتقال آلایندهها
قاسم میرزائیشکل ذرات محیط متخلخل تاثیر بسزایی بر روی جریان و مخصوصاً انتشارپذیری طولی آن دارد. در تحقیق حاضر، طی آزمایشهایی بر روی سه ستون خاک حاویذرات شکسته و تیزگوش ، ماسه بستر رودخانه و ذرات کروی، تاثیر شکل ذرات محیط متخلخل بر روی انتشارپذیری طولی مورد بررسی قرار گرفت. با تزریق چکیده کاملشکل ذرات محیط متخلخل تاثیر بسزایی بر روی جریان و مخصوصاً انتشارپذیری طولی آن دارد. در تحقیق حاضر، طی آزمایشهایی بر روی سه ستون خاک حاویذرات شکسته و تیزگوش ، ماسه بستر رودخانه و ذرات کروی، تاثیر شکل ذرات محیط متخلخل بر روی انتشارپذیری طولی مورد بررسی قرار گرفت. با تزریق جریان وآلاینده ) NaCl ( در پنج سطح سرعت، منحنی رخنه در پنج نقطه در طول جریان به روش سلف پتانسیل استخراج و ضمن شبیهسازی نتایج با نرم افزار FEFLOW ، و باحل تحلیلی معکوس با نرمافزار CXTFIT2 ، انتشارپذیری طولی تعیین گردید. نتایج آزمایشها نشان داد به ازای سرعت ثابت، محیط با ذرات کروی دارای انتشارپذیریطولی بیشتر از دو محیط دیگر و در خاکدانه ماسهای بیشتر از ذرات شکسته است که این امر میتواند به دلیل افزایش سطح تماس و همچنین پیچ و خم مسیر با خارجشدن ذرات از شکل کروی اتفاق افتد. با افزایش سرعت، انتشارپذیری طولی در هر سه محیط کاهش مییابد همچنین هر چه خاکدانهها به شکل کروی نزدیکتر باشندتاثیر عامل مقیاس بیشتر و با افزایش سرعت، کاهش انتشارپذیری طولی در این خاکدانهها کمتر خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
317 - رابطه بُعدهای فرکتالی آبراهه با خصوصیات مورفومتری حوضه
سپیده مفیدی ابوالفضل معینی علی محمدی ترکاشوند ابراهیم پذیرا حسن احمدیزمینه و هدف: رفتار رودخانه، از دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی تأثیر می‌پذیرد. عوامل طبیعی مانند وقوع سیل، فرسایش خاک، حرکت تودهای و عوامل انسانی مانند ساختوساز تأسیسات، تغییر کاربری اراضی و برداشت شن و ماسه از بستر، نقش اساسی در رفتار و تشدید تغییرات رودخانه دارد چکیده کاملزمینه و هدف: رفتار رودخانه، از دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی تأثیر می‌پذیرد. عوامل طبیعی مانند وقوع سیل، فرسایش خاک، حرکت تودهای و عوامل انسانی مانند ساختوساز تأسیسات، تغییر کاربری اراضی و برداشت شن و ماسه از بستر، نقش اساسی در رفتار و تشدید تغییرات رودخانه دارد. خطرات جدی و جبران‌ناپذیری که جابه‌جایی‌ها و تغییرات رودخانه‌ها ممکن است به دنبال داشته باشد، ضرورت بررسی مورفولوژی آن را در مرحله مطالعات، قبل از هر گونه اقدامی نمایان میسازد. شبکه آبراهه‌ها پیوسته مکان خود را براساس زمان، عوامل محیطی و دخالت بشر تغییر میدهند. مطالعه تغییرات آبراهه‌ها بهمنظور ارائه راهکارهای مدیریتی برای حفاظت خاک از اهمیت بسزائی برخوردار است. یکی از روشهای نوین در این رابطه، استفاده از هندسه فرکتال میباشد. هدف از این پژوهش، محاسبه بُعدهای فرکتالی آبراهه و بررسی رابطه آن با خصوصیات مورفومتری حوضه بود.روش پژوهش:بدین منظور نقشه توپوگرافی حوضه مزداران شهرستان فیروزکوه استان تهران تهیه و با استفاده از نرمافزار ARC GIS 10.3 نقشه آبراهه‌ها تهیه و خصوصیات مورفومتری حوضه تعیین گردید. سپس سه بُعد فرکتالی شبکه زهکشی (انشعاب آبراهه)، تراکم زهکشی و مساحت حوضه محاسبه شد. در نهایت با وارد کردن داده‎ های بهدست آمده از محاسبات در نرم‎افزارهای SPSS 18 و Curve Expert روابط خصوصیات مورفومتری حوضه با ابعاد فرکتالی بررسی گردید.یافتهها: نتایج نشان داد کم ترین و بیشترین بُعد فرکتالی نسبت انشعاب 25/0 و 99/2، بُعد فرکتالی تراکم زهکشی 19/0 و 34/2 و بُعد فرکتالی مساحت 76/0 و 60/2 میباشد. میزان بُعد فرکتالی نسبت انشعاب، بُعد فرکتالی تراکم زهکشی و بُعد فرکتالی مساحت کل حوضه به ترتیب برابر 84/1، 71/0 و 46/1 به دست آمد. رابطه بین بُعد فرکتالی نسبت انشعاب با مساحت زیرحوضه‌ها با ضریب تببین 90/0، معکوس و رابطه بین بُعد فرکتالی تراکم زهکشی با مساحت و بُعد فرکتالی مساحت با مساحت زیرحوضه‌ها به ترتیب با ضریب تببین 88/0 و 87/0، مستقیم میباشد. هرچه حوضه کشیده‌تر و ضریب شکل، گردی و کشیدگی کوچک تری داشته باشد، بُعد انشعاب کوچک تری خواهد داشت. بُعد فرکتالی مساحت با ضریب فشردگی، ضریب کشیدگی، ضریب شکل، نسبت انشعاب، عرض مستطیل معادل و طول مستطیل معادل رابطه مستقیم و با سایر متغیرها رابطه معکوس دارد. براین اساس هرچه حوضه کشیده‌تر باشد و ضریب شکل و کشیدگی کوچکتری داشته باشد، بُعد مساحت کوچکتری خواهد داشت. بُعد فرکتالی تراکم زهکشی با ضریب گردی، ضریب فشردگی، ضریب کشیدگی، ضریب شکل، نسبت مساحت، نسبت انشعاب، عرض مستطیل معادل و طول مستطیل معادل رابطه مستقیم و با سایر متغیرها رابطه معکوس دارد. بنابراین با گردتر شدن حوضه، بُعد فرکتالی تراکم زهکشی افزایش مییابد.نتایج: باتوجه به ضریب تبیین مدلهای بهدست آمده برای رابطه ابعاد فرکتالی و خصوصیات مورفومتری، میتوان ابعاد فرکتالی مورد بررسی را با استفاده از خصوصیات مورفومتری به راحتی محاسبه و به تحلیل آنها پرداخت . با توجه به اهمیت خصوصیات آبراهه در مدیریت حوزههای آبخیز از نظر سیل، فرسایش و حفاظت خاک، میتوان از مدلهای فرکتالی جهت تصمیمگیری سریع و دقیقتر برای مدیریت آبراهه‌ها استفاده کرد. در آخر با توجه به اینکه استفاده از هندسه فرکتالی روشی نوین در بررسی خصوصیات شبکه آبراهه‌ها میباشد پیشنهاد میشود در مناطق مختلف با شرایط مورفومتری متفاوت‌تر، حوضه‌ها مورد تحلیل فرکتالی قرار گیرند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
318 - بررسی اثرات تغییر اقلیم بر نیاز آبی و طول دوره رشد گیاه نیشکر تحت سناریوهای واداشت تابشی
نوذر قهرمان ایمان بابائیان محمد رضا طباطباییآب و امنیت غذایی چالشهایی جدی در مطالعات تغییر اقلیم هستند چرا که هر دو عامل، قویاً از این پدیده تاثیر می‌پذیرند. بر همین اساس، هدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات تغییر اقلیم بر نیاز آبی و فصل رشد نیشکر بر اساس رویکرد جدید در گزارش IPCC-AR5در استان خوزستان است. به این منظور چکیده کاملآب و امنیت غذایی چالشهایی جدی در مطالعات تغییر اقلیم هستند چرا که هر دو عامل، قویاً از این پدیده تاثیر می‌پذیرند. بر همین اساس، هدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات تغییر اقلیم بر نیاز آبی و فصل رشد نیشکر بر اساس رویکرد جدید در گزارش IPCC-AR5در استان خوزستان است. به این منظور داده‎های اقلیمی مشاهداتی روزانه 4 ایستگاه استان خوزستان شامل اهواز، آبادان، بستان و دزفول برای تصحیح خروجی مدل‎های اقلیمی مورد استفاده قرار گرفتند. علاوه بر این داده‎ها، خروجی مدل اقلیم جهانی EC-EARTH که توسط مرکز هواشناسی و هیدرولوژی سوئد (SMHI) ریزمقیاس شده است، نیز تحت دو سناریو RCP4.5 و RCP8.5 مورد استفاده قرار گرفتند. نهایتاً بر اساس داده‎های تبخیر تعرق پتانسیل، دمای میانگین، دمای کمینه، دمای بیشینه، و بارش، میزان تغییرات طول دوره رشد، بارش، و تبخیرتعرق گیاه، در طول فصل رشد گیاه نیشکر، تحت دو سناریوی فوق محاسبه گردید. نتایج حاصل نشان‎ داد به جز در ایستگاه دزفول، بارش فصل رشد گیاه نیشکر ، نسبت به میانگین اقلیمی، افزایش مییابد. به گونهای که این افزایش به 35% نیز خواهد رسید. همچنین طول دوره رشد در سناریو PCP8.5 به شکل معنی‎داری برای تمامی ایستگاه‎ها کاهش نشان می‎داد، اما تغییرات تبخیر-تعرق گیاه در طول دوره رشد معنی دار نبوده و کمتر از 5% است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
319 - تأثیر کم آبیاری، آبیاری موضعی و پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید سینگل کراس 703
فیاض آقایاری فاطمه خلیلی محمد رضا اردکانیجهت بررسی کم آبیاری، آبیاری موضعی و پلیمر سوپر جاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت، آزمایشی بصورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. کم آبیاری در سه سطح شامل آب چکیده کاملجهت بررسی کم آبیاری، آبیاری موضعی و پلیمر سوپر جاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت، آزمایشی بصورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. کم آبیاری در سه سطح شامل آبیاری بر اساس 100، 75 و50 درصد نیاز آبی گیاه و روشهای آبیاری جویچه ای در دو سطح شامل آبیاری تمام جویچه‌ای و جویچه‌ای موضعی (یک در میان ثابت) بصورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و کاربرد پلیمر سوپرجاذب در دو سطح شامل عدم مصرف سوپر جاذب و مصرف سوپرجاذب به میزان 30 کیلوگرم در هکتار در کرتهای فرعی قرار گرفت. عملکرد دانه در روش آبیاری جویچه‌ای موضعی نسبت به روش تمام جویچه‌ای در شرایط آبیاری با 100 درصد نیاز آبی، به طور معنیداری و به میزان 38/5 درصد کاهش یافت. درصورتیکه اختلاف عملکرد دانه در بین دو روش آبیاری موضعی و تمام جویچه‌ای در شرایط آبیاری با 75 و 50 درصد نیاز آبی معنیدار نبود. مصرف سوپرجاذب باعث صرفه جویی در آب آبیاری به میزان 13/4 درصد در طول دوره رشد گردید. با توجه به کاهش 26 درصدی مقدار آب آبیاری در طول دوره رشد در روش آبیاری موضعی، میتوان برای حصول عملکرد دانه ذرت در شرایط آبیاری با 75 و 50 درصد نیاز آبی از روش آبیاری موضعی به جای روش تمام جویچه‌ای در منطقه مورد مطالعه استفاده کرد. همچنین در کنار روش آبیاری موضعی، برای بالاتر بردن بهره وری آب میتوان از سوپرجاذب نیز بهره گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
320 - ارزیابی اثرات برخی کودهای زیستی بر جذب عناصر غذایی و عملکرد اسانس در گیاه زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss) در رژیم های رطوبتی خاک
رامین چم سید علی ابطحی مجتبی جعفری نیا جعفر یثربیزرین گیاه (Dracocephalum kotschyi) از مهم ترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است که به علت شرایط نامساعد محیطی در حال انقراض است. بنابراین، به منظور بررسی اثرات دو عامل تنش کم آبیاری در سه سطح (آبیاری تا تکمیل ٦٠،٨٠ و ٤٠ درصد ظرفیت مزرعه ای) و کود زیستی در چکیده کاملزرین گیاه (Dracocephalum kotschyi) از مهم ترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است که به علت شرایط نامساعد محیطی در حال انقراض است. بنابراین، به منظور بررسی اثرات دو عامل تنش کم آبیاری در سه سطح (آبیاری تا تکمیل ٦٠،٨٠ و ٤٠ درصد ظرفیت مزرعه ای) و کود زیستی در چهار سطح (نیتروکسین، سوپر نیتروپلاس، بیوفسفر و عدم مصرف کود زیستی) تحقیقی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در ٣ تکرار (هر تکرار شامل ۲٠ گلدان حاوی یک نشاﺀ) در گلخانه به صورت آزمایش گلدانی حاوی محیط کشت کوکوپیت و پرلیت به نسبت 1:1 به اجرا درآمد. بیشترین مقدار جذب نیتروژن ریشه (٠۲/۲ میلی گرم بر کبلوگرم) و نیتروژن برگ (۵۷/۵ میلی گرم بر کیلوگرم) در تیمار آبیاری معمول (تیمار آبیاری تا تکمیل ۸٠ درصد ظرفیت مزرعه ای) و مصرف کود زیستی سوپر نیتروپلاس مشاهده گردید. درصد اسانس تحت تنش ملایم در مقایسه با شاهد ۷۷/۵۳ درصد افزایش نشان داد، در حالی که با تشدید تنش خشکی درصد اسانس ۹۴/۴۹ درصد در مقایسه با شاهد کاهش داشت. نتایج این تحقیق حاکی از این بود که بیشترین اثر افزایشی بر درصد تولید (٢٨/۱ درصد) و عملکرد اسانس (٣٢/٠ گرم بر گیاه) زرین گیاه مربوط به تلقیح با کود زیستی سوپر نیتروپلاس و تنش خشکی ملایم بود در حالی که کشت گیاهان زرین گیاه تحت شرایط آبیاری معمول و عدم مصرف کود زیستی منجر به کمترین تولید و عملکرد اسانس در زرین گیاه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
321 - تأثیر محلولپاشی روی بر تعدیل اثرات قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه در ژنوتیپهای گلرنگ (.Carthamus tinctorius L)
جیوانی مانول یان وریا ویسانی حمید جباری مرجان دیانتزمینه و هدف: تغییر شرایط آب و هوایی باعث افزایش شدت تنش ها میشود و امروزه زندگی تمام گیاهان با تغییرات سریع محیط زیستی به چالش کشیده شده است. آب یک جزء مهم در تمام فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاهان است که ۸۰ تا ۹۵ درصد از زیست توده گیاهان علفی را شامل می شود. بجز در محیط چکیده کاملزمینه و هدف: تغییر شرایط آب و هوایی باعث افزایش شدت تنش ها میشود و امروزه زندگی تمام گیاهان با تغییرات سریع محیط زیستی به چالش کشیده شده است. آب یک جزء مهم در تمام فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاهان است که ۸۰ تا ۹۵ درصد از زیست توده گیاهان علفی را شامل می شود. بجز در محیط های با رطوبت بالا، گیاهان احتمالاً در طول دوره حیات خود در شرایط تنش خشکی قرار می گیرند. تنش خشکی با کاهش کمیت و کیفیت محصول همراه بوده و علاوه بر آن سبب کاهش کارایی مصرف آب و جذب عناصر غذایی در گیاه میگردد. بهمنظور کاهش اثرات تنش کم‌آبی در گیاهان، از روش های مختلفی ازجمله تغذیه معدنی با عناصر کم مصرف ازجمله روی استفاده می شود.روش پژوهش: بهمنظور بررسی واکنش ژنوتیپ های گلرنگ به محول پاشی روی در شرایط تنش خشکی آزمایشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج واقع در استان البرز در سال زراعی 99-1398 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش خشکی در دو سطح شامل آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از آغاز پر شدن دانه بهعنوان عامل اصلی و ارقام گلرنگ شامل اصفهان، لیناس، پدیده، پرنیان و گلدشت و محلول پاشی روی در سه سطح شامل عدم محلول پاشی و کاربرد روی با غلظت های 5/0 و 1 کیلوگرم در هکتار بهصورت فاکتوریل بهعنوان کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. درجه حرارت کانوپی با استفاده از دماسنج مادون قرمز تعیین شد. استخراج روغن از بذور رسیده گلرنگ با دستگاه سوکسله و با استفاده از حلال هگزان انجام گرفت.یافتهها: نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش قطر ساقه، قطر طبق، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک، عملکرد روغن، محتوای نسبی آب برگ گردید. همچنین تنش خشکی باعث افزایش دمای محیط کانوپی شد. محلول پاشی روی با افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد روغن، محتوای نسبی آب برگ و کاهش دمای محیط کانوپی همراه بود.نتایج: نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان داد بروز تنش کمبود آب، میزان رشد و نمو و درنتیجه عملکرد بیولوژیک، عملکرد روغن، محتوای نسبی آب برگ گیاه گلرنگ را بهطور قابل‌ملاحظه‌ای کاهش داد و کاربرد گونه های روی در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی باعث بهبود صفات موردبررسی گردید. بر اساس نتایج بهدست آمده می توان اظهار داشت که کاربرد روی می تواند یکی از راهکارهای مناسب در جهت تعدیل اثرات ناشی کمبود آب در مرحله پر شده دانه ارقام مورد مطالعه گیاه گلرنگ باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
322 - تعیین موقعیت بهینه شکاف در صفحه مستغرق مثلثی متصل به ساحل در قوس 90 درجه
فرشید امیرسالاری میمنی محمود شفاعی بجستان محسن درستیبر حسب شرایط هر رودخانه، روش های مختلفی جهت حفاظت از دیواره فرسایش پذیر رودخانه ها استفاده می گردد. یکی از این روش ها، استفاده از سازه های حفاظت ازسواحل از جمله صفحات مستغرق می باشد. مشکل اصلی این سازه ها مربوط به آبشستگی موضعی حول دماغه سازه است. ایجاد شکاف در سازه، یک چکیده کاملبر حسب شرایط هر رودخانه، روش های مختلفی جهت حفاظت از دیواره فرسایش پذیر رودخانه ها استفاده می گردد. یکی از این روش ها، استفاده از سازه های حفاظت ازسواحل از جمله صفحات مستغرق می باشد. مشکل اصلی این سازه ها مربوط به آبشستگی موضعی حول دماغه سازه است. ایجاد شکاف در سازه، یکی از روش های مؤثرجهت اصلاح الگوی جریان اطراف سازه می باشد. در تحقیق حاضر شکافی مستطیلی (با ابعاد ثابت) در سه موقعیت مختلف از صفحه مثلثی متصل به ساحل ایجادگردیده است، بدین صورت که شکاف، در صفحه اول موازی با وتر صفحه، در صفحه دوم موازی با قاعده و در صفحه سوم موازی با ضلع قائم صفحه مثلثی می باشد.هدف تحقیق تعیین مناسب ترین موقعیت قرارگیری شکاف، با ابعاد تعریف شده، می باشد. آزمایش ها در حالت تک صفحه و در شرایط هیدرولیکی مختلف (در شرایط آبزلال) صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که صفحه اول (با شکاف وتری) بهترین عملکرد را در کاهش حجم، طول و عرض آبشستگی داشته است. همچنین بیشینه عمقآبشستگی در این صفحه (به طور میانگین) به مقدار 35 و 13 درصد به ترتیب نسبت به دو صفحه دیگر (صفحات با شکاف عمودی و افقی) کمتر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
323 - پیشبینی نمایه خشکسالی SPI به‌روش‌های رگرسیون بردار پشتیبان و خطی چندگانه
سعید صمدیان فرد اسماعیل اسدیخشکسالی پدیده ای طبیعی است که به‌علت برهمکنش عوامل مختلف هواشناسی، دارای فرآیند پیچیده ای بوده و در همه شرایط اقلیمی و در تمام مناطق کره زمین به وقوع می‌پیوندد. لذا پیشبینی نمایههای خشکسالی و ارزیابی زمانی آنها، یکی از راههای مؤثر در مدیریت بحران خشکسالی و تدوین طر چکیده کاملخشکسالی پدیده ای طبیعی است که به‌علت برهمکنش عوامل مختلف هواشناسی، دارای فرآیند پیچیده ای بوده و در همه شرایط اقلیمی و در تمام مناطق کره زمین به وقوع می‌پیوندد. لذا پیشبینی نمایههای خشکسالی و ارزیابی زمانی آنها، یکی از راههای مؤثر در مدیریت بحران خشکسالی و تدوین طرح‌هایی بهمنظور کاهش اثرات آن به نظر میرسد. در پژوهش حاضر، برای پیشبینی نمایه خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) در ایستگاه سینوپتیک تبریز در بازه‌زمانی سالهای 1358 تا 1391، از روشهای رگرسیون بردار پشتیبان و رگرسیون خطی چندگانه استفاده گردید. بدین منظور، برای پیشبینی نمایه SPI در دورههای 3، 6، 9، 12، 24 و 48 ماهه از شش ترکیب متفاوت ورودی متشکل از مقادیر متناظر قبلی همان نمایه استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل پارامترهای آماری نشان داد که هر دو روش مورد مطالعه دقت مناسبی در پیشبینی نمایههای خشکسالی داشتهاند ولی با این وجود، روش رگرسیون بردار پشتیبان در پیشبینی نمایههای SPI-6، SPI-9 و SPI-24 بهترتیب با داشتن جذر میانگین مربعات خطای 4985/0، 4340/0 و 2427/0 عملکرد بهتری در مقایسه با رگرسیون خطی چندگانه داشته است. ولی در پیشبینی نمایههای SPI-3، SPI-12 و SPI-48، روش رگرسیون خطی چندگانه خطای نسبی کمتری را نشان داد. با این وجود، میتوان چنین نتیجهگیری نمود که هر دو روش مورد مطالعه شامل رگرسیون بردار پشتیبان و خطی چندگانه پیش‌بینی‌های مناسبی از نمایههای خشکسالی داشتهاند و میتوانند برای مدیریت عواقب ناشی از پدیده مذکور، با اطمینان قابل قبولی مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
324 - تحلیل اثر رگبارهای متوالی بر ویژگیهای خاک، تولید رواناب سطحی و هدررفت خاک در خاکهای با پایداری متفاوت در کرتهای کوچک
علی رضا واعظی حسین بیات سعید رحمتیآگاهی از تغییرات زمانی ویژگیهای خاک در هر رخداد طی بارش های متوالی برای تعیین دوره بحرانی که خاک حساس به فرآیندهای فرسایشی می شود، بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش بهمنظور بررسی اثر رگبارهای متوالی بر تغییر ویژگیهای خاک، تولید رواناب سطحی و هدررفت خاک در 18 نوع خاک مخ چکیده کاملآگاهی از تغییرات زمانی ویژگیهای خاک در هر رخداد طی بارش های متوالی برای تعیین دوره بحرانی که خاک حساس به فرآیندهای فرسایشی می شود، بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش بهمنظور بررسی اثر رگبارهای متوالی بر تغییر ویژگیهای خاک، تولید رواناب سطحی و هدررفت خاک در 18 نوع خاک مختلف با اندازه خاکدانه یکسان (با قطر بین 4 و 6 میلیمتر)، انجام گرفت. آزمایش در کرتهای فرسایشی کوچک با طول 80 سانتی متر و عرض 60 سانتی متر با شیب 9 درصد طی هفت رگبار متوالی شبیه سازی شده با شدت 85 میلی متر بر ساعت و تداوم 30 دقیقه با فواصل پنج روز اجرا شد. نتایج نشان داد که تفاوتی معنیدار بین خاکها از نظر جرم مخصوص ظاهری، نگهداشت آب، تولید رواناب و هدررفت خاک بهوجود آمد (001/0>p). در رخداد رگبار اولیه به‌دلیل فراوانی زیاد خاکدانه‌های پایدار و پایین بودن رطوبت پیشین خاکها، پایین ترین مقدار رواناب (4/14 میلی متر) و هدررفت خاک (792 گرم بر مترمربع) مشاهده شد. در رخداد رگبارهای متوالی بعدی گرچه تغییرات زیاد در نگهداشت آب در خاک مشاهده نشد، اما افزایش جرم مخصوص ظاهری خاک همچنان آشکار بود. روابطی معنی دار بین هدررفت خاک (58/0= 2R) و جرم مخصوص ظاهری خاک و نیز رطوبت پیشین خاک (75/0= 2R) وجود داشت. این پژوهش نشان داد که آگاهی از تغییرات جرم مخصوص ظاهری خاک و رطوبت پیشین خاک در رخدادهای باران طی سال میتواند در پیشبینی فرسایش خاک رخداد طی رگبارهای متوالی در یک منطقه مؤثر واقع شود. بهطور کلی تغییرات ویژگیهای فیزیکی خاک در هر رخداد نقشی مهم در افزایش حساسیت خاک به فرسایش طی رگبارهای متوالی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
325 - بررسی خشکسالی منطقه اقلید در استان فارس با استفاده از شاخصهای SWI و RAI
فرید نیک کار حمید رضا فولادمنددر این نحقیق برای بررسی شدت خشکسالی منطقه اقلید در استان فارس در طی یک دوره آماری 10 ساله آبی (1384-1393) از شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی سطح آب استاندارد شده (SWI) و شاخص خشکسالی هواشناسی ناهنجاری بارش (RAI) استفاده شد. ورودی شاخص SWI دادههای ماهانه عمق سطح ایستابی 107 چا چکیده کاملدر این نحقیق برای بررسی شدت خشکسالی منطقه اقلید در استان فارس در طی یک دوره آماری 10 ساله آبی (1384-1393) از شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی سطح آب استاندارد شده (SWI) و شاخص خشکسالی هواشناسی ناهنجاری بارش (RAI) استفاده شد. ورودی شاخص SWI دادههای ماهانه عمق سطح ایستابی 107 چاه پیزومتری و ورودی شاخص RAI دادههای ماهانه بارندگی 15 ایستگاه بارانسنجی و سینوپتیک بود. برای رفع نواقص دادههای بارش، ضریب همبستگی بین ایستگاهها با استفاده از نرم افزار SPSS تعیین شد و به روش نسبتها بازسازی شدند. دادههای هر دو شاخص ذکر شده در مقیاسهای زمانی 3، 6، 12، 24 و 48 ماهه برای تعیین شدت خشکسالی محاسبه شدند. در ادامه پنج مورد از بزرگترین خشکسالیهای اتفاق افتاده در هر شاخص و شاخص متناظر با آن مشخص شدند و پهنهبندی خشکسالیها با روش عکس مجذور فاصله در نرمافزار ArcGIS انجام شد. نتایج نشان داد که شدت خشکسالیها در سالهای اخیر بیشتر شده است. همچنین نتایج نشاندهنده آن است که بین شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی و هواشناسی یک تاخیر زمانی وجود دارد که با محاسبه ضریب همبستگی بین شاخصهای فوق، مشاهده شد که بین وقوع خشکسالی هیدرولوژیک و خشکسالی هواشناسی در جنوب و غرب اقلید، یک تاخیر 2 تا 4 ساله وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
326 - تعیین مؤلفههای اصلی در بهرهوری مصرف آب لوبیا، کنجد و ذرت در پاسخ به کاربرد هیدروژل سوپرجاذب رطوبت
محسن جهان محمد بهزاد امیریپژوهشی در سال زراعی 95-1394 در دانشگاه فردوسی مشهد به‎صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه‎ی بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار به تفکیک برای سه گیاه لوبیا، کنجد و ذرت انجام شد. سطوح آبیاری (تأمین 50 و 100 درصد نیاز آبی گیاهان مورد مطالعه) در کرتهای اصلی چکیده کاملپژوهشی در سال زراعی 95-1394 در دانشگاه فردوسی مشهد به‎صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه‎ی بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار به تفکیک برای سه گیاه لوبیا، کنجد و ذرت انجام شد. سطوح آبیاری (تأمین 50 و 100 درصد نیاز آبی گیاهان مورد مطالعه) در کرتهای اصلی و کاربرد و عدم کاربرد هیدروژل سوپرجاذب رطوبت در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در لوبیا متغیرهای عملکرد دانه، عملکرد ماده‎ی خشک، وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، سرعت رشد محصول و میزان نیتروژن، فسفر و پی‎اچ خاک در مؤلفه اول و متغیرهای شاخص سطح برگ، شوری خاک و کارآیی مصرف آب در مؤلفه دوم قرار گرفتند. در کنجد، متغیرهای عملکرد دانه، عملکرد ماده‎ی خشک، وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، سرعت رشد محصول و میزان فسفر و پی‎اچ خاک روی مؤلفه اول و متغیرهای شاخص سطح برگ، نیتروژن خاک، شوری خاک و کارآیی مصرف آب روی مؤلفه دوم بیشترین بار را داشتند. در ذرت، متغیرهای عملکرد دانه، عملکرد ماده‎ی خشک، وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، میزان نیتروژن و پی‎اچ خاک روی مؤلفه اول و متغیرهای فسفر خاک، شوری خاک و کارآیی مصرف آب روی مؤلفه دوم دارای بیشترین بار بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
327 - بررسی آزمایشگاهی اثر سازه راه ماهی V شکل بر تغییرات زبری راه ماهی
مریم شهابی جواد احدیان مرجان نری موسی مهدی قمشی حسین عزیزی نادیانزمینه و هدف: در این پژوهش اقدام به استفاده از سرریزی جدید با ساختاری شکل بهعنوان مانعی در کالورت شد. بهطوریکه بررسی عملکرد آن بر تغییرات خصوصیات مقاومت جریان همانند جذر ضریب افت اصطکاک مودی سازه و ضریب زبری مانینگ هدف اصلی پژوهش حاضر قرار گرفتند.روش پژوهش: آزمایشهای چکیده کاملزمینه و هدف: در این پژوهش اقدام به استفاده از سرریزی جدید با ساختاری شکل بهعنوان مانعی در کالورت شد. بهطوریکه بررسی عملکرد آن بر تغییرات خصوصیات مقاومت جریان همانند جذر ضریب افت اصطکاک مودی سازه و ضریب زبری مانینگ هدف اصلی پژوهش حاضر قرار گرفتند.روش پژوهش: آزمایشهای پژوهش حاضر در مدل فیزیکی موجود در آزمایشگاه هیدرولیک دانشکده مهندسی آب و محیط‌زیست دانشگاه شهید چمران اهواز صورت گرفت. این مدل فیزیکی شامل یک فلوم آزمایشگاهی به طول 10 متر، عرض 25/0 متر و ارتفاع 5/0 متر هست. در ابتدای هر آزمایش، سازه‌ها در فاصله‌های نسبی مشخص در بستر فلوم چسبانده می‌شد. در ادامه باگذشت 24 ساعت از چسباندن سازه‌ها اقدام به تنظیم دبی جریان و شیب فلوم می‌گردید. دبی‌های موردنظر از طریق سرریز مثلثی با زاویه 53 درجه واقع در پایین‌دست فلوم و شیب از طریق جک تنظیم می‌گردید. بهمنظور برداشت پروفیل سطح آب از پوینت گیج با دقت 1/0 میلیمتر استفاده می‌گردیدیافته‌ها: با افزایش دبی بدون بعد در یک فاصله نسبی بین سازه‌ها و شیب مشخص، ضریب زبری مانینگ سازه کاهش مییابد. بهطوریکه در شیب 10%، فاصله نسبی بین سازه‌ها 3/1 مقدار ضریب زبری مانینگ سازه از دبی بدون بعد 20/0 به 43/0 به‌اندازه 30% کاهش یافت. با افزایش فاصله نسبی بین سازه‌ها در یک دبی مشخص، ضریب زبری مانینگ سازه کاهش مییابد که این روند همانند اثرگذاری فاصله نسبی بین سازه‌ها بر جذر ضریب افت اصطکاک مودی سازه است.نتایج: در بررسی روند اثرگذاری سازه راه ماهی V مشخص شد که دبی بدون بعد دارای اثر معکوس بر ضریب اصطکاک جریان و ضریب زبری مانینگ سازه است. از طرفی ارتباط معکوس عدد فرود بر ضریب اصطکاک جریان و ضریب مانینگ سازه مشخص شد. مشخص شد که فاصله نسبی بین سازه‌ها نیز دارای اثرگذاری معکوس بر ضریب اصطکاک جریان و ضریب مانینگ سازه است. اثرگذاری معکوس عدد رینولدز بر پارامترهای مقاومتی جریان نیز استخراج شد. بهترین حالت سازه راه ماهی با سرریز v شکل پژوهش حاضر در فاصله نسبی بین سازه‌ها 3/1 و شیب 10% رخ میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
328 - بررسی کارایی و اصلاح نمایه SPI در پایش خشکسالی مناطق خشک و نیمه خشک ایران
سعید شیوخی سوغانلو مهدی نادینمایه بارش استاندارد پرکاربردترین نمایه برای پایش وضعیت خشکسالی است. اما این نمایه تنها از تابع توزیع پیش فرض گاما برای برازش بر دادههای بارش استفاده میکند و تغییرات فصلی بارش را در نظر نمی‌گیرد. هدف از این پژوهش، بررسی کارایی نمایه SPI در پایش خشکسالی مناطق خشک و نیم چکیده کاملنمایه بارش استاندارد پرکاربردترین نمایه برای پایش وضعیت خشکسالی است. اما این نمایه تنها از تابع توزیع پیش فرض گاما برای برازش بر دادههای بارش استفاده میکند و تغییرات فصلی بارش را در نظر نمی‌گیرد. هدف از این پژوهش، بررسی کارایی نمایه SPI در پایش خشکسالی مناطق خشک و نیمه خشک ایران و رفع ایرادات آن است. پس از آن نمایه SPI با حالت اصلاح شده آن (SPImod) در طی دوره‌ی (1956-2010) مقایسه شد. نتایج نشان داد تابع توزیع حدنهایی عمومی در بیش از 57 درصد موارد مناسبترین تابع توزیع احتمال دادههای بارش است و توزیع پیش فرض گاما تنها در 11 درصد موارد به عنوان توزیع مناسب انتخاب شد. مقایسه ضرایب کاپا نشان داد که با افزایش پنجره زمانی میزان توافق نمایههای SPImod و SPI افزایش مییابد. مقدار این شاخص برای مقیاس یک ماهه ایستگاههای تهران (31/0)، مشهد (33/0)، بوشهر (32/0) و خرمآباد (26/0) بدست آمد درحالی که در پنجره زمانی نه ماهه، شاخص کاپا در ایستگاه تهران به مقدار (49/0) و در ایستگاههای مشهد، بوشهر و خرمآباد بهترتیب با مقادیر (47/0)، (56/0) و (45/0) افزایش یافت. همچنین نتایج نشان داد فراوانی و جابه‌جایی طبقات خشکسالی در مقایسه این دو نمایه دستخوش تغییرات بسیار زیادی خواهد شد. به طوریکه جابه‌جایی طبقات نرمال، خشکسالی شدید و ترسالی شدید بهترتیب با مجموع فراوانی 259، 147 و 111 رخداد در پنجره زمانی سه ماهه و جابه‌جایی طبقات خشکسالی متوسط، نرمال و ترسالی متوسط بهترتیب با مجموع فراوانی 68، 54 و 28 رخداد در پنجره زمانی نه ماهه قابل توجه بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
329 - اصلاح شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی بر اساس تعیین مناسبترین توزیع احتمالاتی
مریم جمال حسین ابراهیمی حبیب موسوی جهرمیعمدهترین روش جهت تحلیل خشکسالی هیدرولوژیکی استفاده از شاخص خشکسالی جریان رودخانه‌ای (SDI) میباشد. این شاخص مبتنی بر فرض پیروی سری دادههای حجم جریان رودخانه از توزیع گاما و اصل انتقال هم احتمال میباشد. در این تحقیق، بواسطه کاربرد سری دادههای متوسط آبدهی ماهانه و سال چکیده کاملعمدهترین روش جهت تحلیل خشکسالی هیدرولوژیکی استفاده از شاخص خشکسالی جریان رودخانه‌ای (SDI) میباشد. این شاخص مبتنی بر فرض پیروی سری دادههای حجم جریان رودخانه از توزیع گاما و اصل انتقال هم احتمال میباشد. در این تحقیق، بواسطه کاربرد سری دادههای متوسط آبدهی ماهانه و سالانه 49 ایستگاه هیدرومتری مبنای وزارت نیرو، کارایی 65 توزیع احتمال مورد بررسی قرار گرفت. در هر مورد توابع توزیع احتمالی مختلف بر سری داده-های ماهانه و سالانه برازش یافته و بر اساس آزمون کلموگروف-اسمرینوف، مناسبترین توزیع احتمالی و مقدار احتمال تجمعی از آن توزیع محاسبه گردید. سپس مقدار شاخص SDI از توزیع برتر و توزیع گاما محاسبه گردید. نتایج نشان داد در مقیاس سالانه توزیع گاما فاقد فراوانی به عنوان توزیع برتر میباشد. در مقیاس ماهانه نیز این توزیع تنها در 1 درصد از کلیه حالات مورد بررسی به عنوان توزیع برتر شناخته شد. این در حالیست که توزیع Wakeby در مقیاس سالانه در حدود 35 درصد حالات و در مقیاس ماهانه تا حدود 43 درصد حالات در برخی از ماه‌ها به عنوان توزیع احتمال برتر معرفی گردید. نتایج نشان داد جابه‌جایی طبقات خشکسالی علاوه بر رتبه تابع توزیع، به میزان اختلاف شاخص P-Value از توزیع برتر و توزیع گاما، بستگی دارد. بیشترین و کمترین میزان جابه‌جایی طبقات خشکسالی هیدرولوژیکی حاصل از کاربرد توزیع برتر، بهترتیب مربوط به ماههای آذر و اردیبهشت میباشد. مشخص گردید بیشترین فراوانی جابه‌جایی طبقات خشکسالی حاصل از کاربرد توزیع برتر در طبقه نرمال رخ داده است. لذا توصیه میگردد توزیع Wakeby جایگزین توزیع گاما در محاسبات شاخص SDI گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
330 - ارزیابی دادههای بارش شبکه‌بندی جهانی در پایش خشکسالی (مطالعه موردی: حوضه‌ی آبریز کارون بزرگ)
بهزاد نویدی نساج نرگس ظهرابی علیرضا نیکبخت شهبازی حسین فتحیاندر این پژوهش عملکرد زمانی و مکانی 5 مجموعه داده‌ی بارش شبکه‌بندی جهانی شامل GPCC V8، CHIRPS V2، ECMWF ERA5، NASA MERRA2 و PERSIANN-CDR (PCDR) در پایش خشکسالی مورد ارزیابی قرار گرفته است. به این منظور از شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) و اطلاعات بارش 13 ایستگاه سین چکیده کاملدر این پژوهش عملکرد زمانی و مکانی 5 مجموعه داده‌ی بارش شبکه‌بندی جهانی شامل GPCC V8، CHIRPS V2، ECMWF ERA5، NASA MERRA2 و PERSIANN-CDR (PCDR) در پایش خشکسالی مورد ارزیابی قرار گرفته است. به این منظور از شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) و اطلاعات بارش 13 ایستگاه سینوپتیک سازمان هواشناسی ایران طی دوره‌ی سی ساله‌ی 2016-1987 استفاده شده است. مقایسه‌ها بر مبنای شاخصهای کارائی شامل: همبستگی، خطای جذر میانگین مربعات (RMSE)، ضریب کارائی نش-ساتکلیف، و شاخص توافق اصلاح شده (MAI) و همچنین شاخصهای تعیین دقت تشخیص خشکسالی شامل: نسبت هشداردهی اشتباه (FAR)، احتمال تشخیص (POD) و شاخص موفقیت قطعی (CSI) انجام گرفته است. نتایج نشان داد که مجموعه دادههای GPCC، ERA5، PCDR توافق قوی با SPI مشاهداتی داشتهاند به طوریکه روند و وقایع خشکسالی را به خوبی نشان داده‌اند و R2 آنها با SPI مشاهداتی به ترتیب 90/0 < ، 89/0 < و 90/ < بوده است. همچنین میزان RMSE آنها نسبت به CHIRPS و MERRA2 پایینتر و ضریب نش ساتکلیف و MAI آنها بالاتر بوده است. نتایج همچنین نشان داد در بیشتر بخشهای حوضه خصوصا شمال شرقی و جنوب غربی GPCC، ERA5 و PCDR دارای همبستگی و NSE بالاتری نسبت به سایر مجموعه دادهها بودند. از نظر تشخیص وقایع خشکسالی نیز مجموعه دادههای GPCC، ERA5 وPCDR قدرت خوبی در 1- < SPI نشان دادند. با این حال در شدت‌های بالای خشکسالی میزان CSI تمامی مجموعه دادهها با روندی نزولی همراه بوده و بنابراین قدرت تشخیص وقایع خشکسالی کاهش یافته است. CHIRPS و MERRA2 عملکرد متوسط و ضعیفی در پایش خشکسالی این حوضه نشان داده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
331 - چشم‌انداز اثرات تغییر اقلیم بر خشکسالی بر اساس گزارش پنجم IPCC (مطالعه موردی شهر ایلام)
هادی رمضانی اعتدالی فریبا خدابخشی الهه کنعانیزمینه و هدف: فرایند تغییر اقلیم بهویژه تغییرات دما و بارش و تأثیر آن ها بر پدیده خشکسالی یکی از مهمترین مسائل مطرح در قلمرو علوم محیطی است. مطالعه تغییرات اقلیمی و تأثیر آن برشدت و تواتر خشکسالی های دهه‌های آتی میتواند به برنامهریزی جهت استفاده صحیح منابع آب و سازگا چکیده کاملزمینه و هدف: فرایند تغییر اقلیم بهویژه تغییرات دما و بارش و تأثیر آن ها بر پدیده خشکسالی یکی از مهمترین مسائل مطرح در قلمرو علوم محیطی است. مطالعه تغییرات اقلیمی و تأثیر آن برشدت و تواتر خشکسالی های دهه‌های آتی میتواند به برنامهریزی جهت استفاده صحیح منابع آب و سازگاری با آثار مخرب پدیده خشکسالی کمک شایانی نماید. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات تغییر اقلیم بر خشکسالی هواشناسی است. بدین منظور در پژوهش حاضر بر اساس روش کار ریزمقیاس گردانی SDSM بارش و دما طی دوره زمانی 2020-2100 با مدل بزرگ‌مقیاس CanESM2، پیشبینی و اثرات تغییر اقلیم بر خشکسالی هواشناسی استان ایلام با استفاده از دو شاخص SPI و RDI موردبررسی قرار گرفت.روش پژوهش: در این مطالعه، ابتدا داده های اقلیمی موردنیاز از طریق یکی از سایتهای تولید داده گزارش پنجم به دست می آید. از 21 مدل CMIP5 جهت پیشبینی پارامترهای بارندگی و دمای متوسط در دوره آتی استفاده‌شده است. برای بررسی میزان عدم قطعیت ناشی از به‌کارگیری مدل های موردبررسی از روش وزن دهی میانگین های مشاهداتی استفاده شد. در ادامه با استفاده از مدل ریزمقیاس گردانی SDSM داده های هواشناسی تحت سه سناریوی RCP 4.5، RCP2.6 و RCP8.5 مدل جفت شده‌ی جوی- اقیانوسی CanESM2 تولید می شود. دادههای تاریخی مدل از سال 1993 تا سال ۲۰۰۵ با به‌کارگیری دادههای باز تحلیل NCEP برای واسنجی و طراحی روابط ریزمقیاس گردانی مورداستفاده قرار میگیرند و دادههای سال ۲۰۰۶ تا ۲۱۰۰ نیز برای برآورد چشم‌انداز تغییرات اقلیمی دهه‌های آتی مورداستفاده قرار میگیرند. سری‌های زمانی SPI و RDI در سه مقیاس 3، ۶ و ۱۲ ماهه برای دوره تاریخی و آینده محاسبه شدند. مشخصههای شدت، مدت و فراوانی خشکسالی طبق تئوری ران با انتخاب سطح آستانه برای سری‌های زمانی SPI و RDI در مقیاس 3، ۶ و ۱۲ ماهه به دست آمد.یافتهها: بر طبق نتایج حاصل از بررسی عدم قطعیت مدل CanESM2 نسبت به سایر مدل ها بیشترین وزن را برای هردو متغیر دما و بارش به خود اختصاص داد. آنالیز وجود روند در دادههای بارش و دما با آزمون نا پارامتری من - کندال نشان داد که دما در سناریو RCP8.5 دارای روند معنادار و مثبت (افزایشی) در سطح معناداری 01/0 است و بارش دارای روند کاهشی است. نتایج پایش خشکسالی نشان داد در دو شاخص SPI و RDI با افزایش مقیاس زمانی فراوانی دورههای خشک کاهش مییابد که این کاهش با افزایش شدت و مدت خشکسالی توأم است. شاخص RDI به دلیل در نظر گرفتن دمای متوسط در محاسبه دورههای خشک، مشخصههای خشکسالی را نسبت به SPI بالاتر نشان میدهد. بزرگترین خشکسالی در دوره تاریخی طبق شاخص SPI در مقیاس 12 ماهه دارای شدت 22/38-و مدت 26 ماه میباشد. بزرگترین خشکسالی در شاخص RDI در مقیاس ۱۲ ماهه دارای شدت 14/39- و مدت 26 ماه میباشد. منطقه مطالعاتی خشکسالیهای شدیدتر و طولانی‌تری را در آینده طبق هر سه سناریو مدل گردش عمومی جو نسبت به دوره تاریخی تجربه خواهد کرد، بهطوریکه شدت خشکسالیهای تولیدشده توسط سناریوهای RCP4.5 RCP2.6 و RCP8.5 بر اساس SPI ۱۲ ماهه به ترتیب 11، 52 و 65 درصد میباشد.نتایج: نتایج بررسی مدل SDSM و شاخصهای خشکسالی SPI و RDI نشان داد که در شرایط اقلیمی آینده برای دوره زمانی 2020-2100 افزایش دما و کاهش بارندگی متحمل است. بهطوریکه دما 798/3 درجه سانتیگراد افزایش و بارش 8/6 درصد کاهش می‌باید. همچنین نتایج نشان داد منطقه مطالعاتی در آینده خشکسالی های شدیدتر و طولانی تری را نسبت به دوره تاریخی تحت هر سه سناریوهای RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 تجربه می کند. با افزایش مقیاس زمانی SPI شدت و مدت خشکسالی افزایش مییابد. شاخص RDI از مشابهت رفتاری بالایی با SPI برخوردار بوده، اما شاخص RDI حساس به تغییرات محیطی است و نتایج بهتری را ارائه میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
332 - شبیهسازی جریان آشفته دو فازی سرریزهای لولایی با شکل تاج مختلف
بیژن خاتمی پور امیر خسروجردی محمدرضا کاویانپور اصفهانی مجید قدسی حسن آبادزمینه و هدف: سرریزهای لولایی یکی از سازه‌های مهم جهت کنترل و تنظیم رقوم هیدرولیکی میباشند. سرریزهای آسانسوری سه لولایی در مقطع مجاری آب بهصورت یک یا چند دریچه‌ای نصب میشوند که هرکدام دارای سیستم محرک مستقل جهت تغییر زاویه بدنه نسبت به کف کانال میباشند. با توجه به ا چکیده کاملزمینه و هدف: سرریزهای لولایی یکی از سازه‌های مهم جهت کنترل و تنظیم رقوم هیدرولیکی میباشند. سرریزهای آسانسوری سه لولایی در مقطع مجاری آب بهصورت یک یا چند دریچه‌ای نصب میشوند که هرکدام دارای سیستم محرک مستقل جهت تغییر زاویه بدنه نسبت به کف کانال میباشند. با توجه به اینکه شرایط هیدرولیکی این نوع سرریزها بهویژه در حالتهای چند دریچه‌ای و حالتهای مختلف بازشدگی مشخص نمی‌باشد، در این تحقیق شرایط هیدرولیکی این سرریزها مورد بررسی گرفت.روش پژوهش: در این پژوهش مدلسازی جریان بهمنظور تحلیل ضریب دبی سرریز و انتخاب مدل آشفتگی مناسب با استفاده از نرمافزار Ansys CFX و دادههای آزمایشگاهی Wahlin و Replogle برای دبی‌ها و زوایای مختلف انجام گرفت. همچنین مدلهای آشفتگی RNG K-e، K-v، K-e استاندارد و SST مورد مقایسه قرار گرفت. با انتخاب مدل آشفتگی، شکل بهینه تاج سرریز آسانسوری در 3 نوع شکل سرریز لبه‌تیز، دایرهای (لبه بالادست و پایین دست) و نیم‌دایره (لبه بالادست بهصورت گرد گوشه) مورد مطالعه قرار گرفت.یافتهها: مقایسه نتایج خروجی مدل نشان داد که مدل آشفتگی k-e استاندارد در مجموع تطابق بهتری با قرائت‌های آزمایشگاهی داشته، بطوریکه برای زوایای کم درصد خطای نسبی محاسبه شده بین 4/1 تا 1/3 درصد کمتر از بقیه مدلها بهدست آمد. با محاسبه عمق آب فلوم بالادست سرریز، خطای نسبی کمتر از 4/4 درصد برای مدل آشفتگی k-e محاسبه گردید که تطابق بسیار خوبی را بین نتایج خروجی مدل و نتایج آزمایشگاهی نشان داد.نتایج: محاسبه ضریب دبی در سرریزهای آسانسوری نشان داد که ضریب دبی برای سرریز با زاویه 70 درجه و لبه تاج نیم‌دایره به ترتیب 7/0 تا 9/7 درصد بیشتر از سرریزهای با تاج نیم‌دایره و لبه‌تیز میباشد. این اختلاف برای سرریز با زاویه 8/27 درجه بین 4/0 تا 2/3 درصد بهدست آمد. لذا سرریزهای با لبه تاج نیم‌دایره بیشترین ضریب آبگذری را دارا میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
333 - پیشبینی خشکسالی با استفاده از مدلهای همادی آمریکای شمالی (NMME)در مناطق غربی ایران
مهدی مقسمی نرگس ظهرابی حسین فتحیان علیرضا نیکبخت شهبازی محمدرضا یگانگیزمینه و هدف: خشکسالی بهعنوان یک مخاطره طبیعی، تأثیرات زیادی در بخش های مختلف از جمله کشاورزی، منابع آب دارد و سالانه خسارات زیادی به این بخشها در سراسر دنیا تحمیل می کند. لذا باید راهکارهایی جهت کاهش خسارت خشکسالی صورت گیرد و در این بین برنامه ریزی و سازگاری با شرایط خ چکیده کاملزمینه و هدف: خشکسالی بهعنوان یک مخاطره طبیعی، تأثیرات زیادی در بخش های مختلف از جمله کشاورزی، منابع آب دارد و سالانه خسارات زیادی به این بخشها در سراسر دنیا تحمیل می کند. لذا باید راهکارهایی جهت کاهش خسارت خشکسالی صورت گیرد و در این بین برنامه ریزی و سازگاری با شرایط خشکسالی با استفاده از خروجی پیش بینی به هنگام خشکسالی جز مؤثرترین راهکارها به‌حساب می آید. با توجه به نیاز پیش بینی خشکسالی و محدود بودن مطالعات ارزیابی شاخص های خشکسالی به دست آمده از برون داد پیش بینی بارش مدل-های همادی آمریکای شمالی در ایران، در این پژوهش به بررسی این مدل ها در چهار حوضه آبریز کرخه، کارون بزرگ، حله و هندیجان-جراحی برای دوره 2018- 1982 پرداخته شد.روش پژوهش: در این پژوهش، ابتدا برونداد ماهانه مدل های مختلف همادی آمریکای شمالی و در افق های پیشبینی صفر تا 9 ماه و در دوره آماری 2018-1982 مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس شاخص خشکسالی SPI محاسبه شده است. برای ارزیابی از مقایسه این داده ها با داده های GPCC استفاده شد. جهت ارزیابی از سه معیار کمی CC، RMSE و BIAS استفاده شد. همچنین جهت یکپارچه کردن مدل-های موجود از دو روش الف: میانگین حسابی بین مدل های موجود و ب: میانگین وزنی بین مدل ها با در نظر گرفتن نتایج ضریب همبستگی (CC) ارزیابی شده است. همچنین جهت ارزیابی شاخص خشکسالی SPI از دو معیار طبقه بندی شده POD و FAR و معیار کمی آماری CC استفاده شد.یافتهها: نتایج ارزیابی بارش مدل ها نشان داد که مدل های یکپارچه دارای عملکرد بهتری نسبت به مدل های انفرادی هستند و در این مدل یکپارچه نیز مدل وزن دهی شده عملکرد بهتری داشت. ارزیابی توزیع مکانی مدل های بارش نیز نشان داد که دو حوضه آبریز کارون بزرگ و هندیجان-جراحی در افق پیش بینی صفر ماه و حوضه آبریز هندیجان-جراحی در افق پیش بینی یک ماهه دارای عملکرد بهتری هستند. نتایج ارزیابی شاخص خشکسالی نشان داد که مدل های یکپارچه با وجود اینکه عملکرد بهتری در پیش بینی بارش داشتند اما در پیش بینی خشکسالی بهترین عملکرد متعلق به مدل های NASA-GMAO-062012 و CFSv2 است. همچنین نتایج نشان داد که پیش بینی شاخص خشکسالی در بازه های سه و شش ماه عملکرد بهتری نسبت به یک ماهه دارند. ارزیابی توزیع مکانی نیز نشان داد مدل ها در حوضه های جنوبی عملکرد بهتری دارند. بهطور کلی می توان نتیجه گرفت که مدل های همادی آمریکای شمالی دارای عملکرد مناسبی در پیش بینی خشکسالی در بعضی نقاط و در افق های پیش بینی مشخص هستند، لذا باید در هر نقطه قبل از استفاده مورد ارزیابی قرار گیرند.نتایج: نتایج به دست آمده از ارزیابی بارش نشان داد که بهطور کلی یکپارچه کردن برون داد مدل های دینامیکی باعث افزایش مهارت آن می شود و یکپارچه کردن در حالت وزنی (WeightedNMME) عملکرد بهتری نسبت به حالت غیر وزنی (NMME) دارد. در افق پیش-بینی صفر ماهه بین مدلهای انفرادی نیز مدل NASA-GMAO-062012 بیشترین مهارت را از نظر شاخص ارزیابی CC دارد ولی در افق پیش بینی یک ماهه از نظر شاخص های ارزیابی CC، RMSE و BIAS بهترین عملکرد متعلق به مدل CFSv2 است. ارزیابی در شاخص های خشکسالی نشان داد که عملکرد مدل می تواند متفاوت از عملکرد آنها در پیش بینی بارش باشد. بهطور مثال مدل WeightedNMME با این که عملکرد مناسبی در پیش بینی خشکسالی دارد اما بهترین عملکرد در بین مدل ها در ماه های مختلف NASA-GMAO-062012 و CFSv2 داشتند. ارزیابی مکانی نیز نشان داد که حوضه های آبریز جنوبی دارای عملکرد بهتری نسبت بقیه حوضه ها هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
334 - بررسی کاربرد شاخص جدید خشکسالی کشاورزی بر مبنای رطوبت خاک و شاخص پوشش گیاهی اصلاح شده به کمک داده های سنجش از دور ماهواره های SMAP و TERRA
علی اکبر کرموند سید عباس حسینی احمد شرافتیزمینه و هدف: در روش های اندازه گیری عوامل اثرگذار بر پدیده خشکسالی به صورت میدانی همواره چالش تفکیک مکانی و پیوستگی زمانی و همچنین نیاز به حضور نیروی انسانی کنترل کننده مطرح است. اما به علت توانایی سنجش از دور در اندازه گیری داده های خشکسالی در وسعت تمام سطح کره زمین و چکیده کاملزمینه و هدف: در روش های اندازه گیری عوامل اثرگذار بر پدیده خشکسالی به صورت میدانی همواره چالش تفکیک مکانی و پیوستگی زمانی و همچنین نیاز به حضور نیروی انسانی کنترل کننده مطرح است. اما به علت توانایی سنجش از دور در اندازه گیری داده های خشکسالی در وسعت تمام سطح کره زمین و با قدرت تفکیک مکانی و زمانی قابل قبول، امروزه استفاده از سنجش از دور در کنترل و رصد خشکسالی بیش از پیش گسترش یافته است و به ابزاری قدرتمند در دست کارشناسان تبدیل شده است. در این پژوهش با استفاده از داده های سنجش از دور بر مبنای دو مؤلفه رطوبت خاک سطحی و شاخص پوشش گیاهی اصلاح شده (EVI)، شاخص خشکسالی کشاورزی جدیدی به نام (SMADIN) پیشنهاد شده است.روش پژوهش: در راستای هدف تولید شاخص خشکسالی بر مبنای رطوبت خاک، از داده های رطوبت خاکِ مربوط به اندازه گیری های تا عمق 5 سانتیمتری به روش سنجش از دور ماهواره SMAP ، موسوم به داده های رطوبت خاک سطحی استفاده شد. این داده ها پیش از استفاده، با داده های روزانه رطوبت خاک میدانی تهیه شده توسط سازمان هواشناسی کشور در بازه 250 روزه اعتبار سنجی شده است. خطای مرحله اعتبار سنجی به روش خطای جذرِ میانگینِ مربعات بین داده های ماهواره ای اندازه گیری های روزانه انجام شد. بعلاوه شاخص EVI از روش محاسبه برخط داده های اندازه گیری ماهواره TERRA و سنجنده MODIS بدست آمده است. در نهایت به روش تحلیلی، رابطه شاخص خشکسالی بر اساس رطوبت خاک سطحی پیشنهاد شده است. جهت مقایسه عملکرد این شاخص در شرایط آب و هوایی مختلف دو منطقه نمونه که یکی نماینده آب و هوای خشک و دیگری نماینده آب و هوای مرطوب بودند انتخاب شد. ماتریسِ همبستگی به روش پیرسون برای شاخص خشکسالی کشاورزی SMADIN در مقابل شاخص سلامت پوشش گیاهی VHI رسم گردید و در خصوص نتایج بحث و بررسی انجام شد.یافته ها: نتایج اعتبارسنجی نشان داد که رطوبت خاک اندازه گیری شده به روش میدانی در مناطق با کاربری اراضی مشابه در مقابل اندازه گیری سنجش از دور، دارای میانگین خطا جذر میانگین مربعات m^3/m^3 05/0 بوده است. نتایج تحقیق نیز نشان می دهد شاخص خشکسالی کشاورزی جدید در مقابل شاخص VHI، در منطقه با آب و هوای مرطوب تا میزان 96% و در منطقه خشک 98% همبستگی دارد. بعلاوه مقایسه 5 ساله سری زمانی SMADIN و VHI در منطقه مورد در اوج ها و کمینه ها و فراز و فرودها همزمانی دیده می شود.نتایج: در این پژوهش یک شاخص خشکسالی کشاورزی بر مبنای رطوبت خاک پیشنهاد شد. به اعتقاد نویسندگان این پژوهش در سال های اخیر که عمر ارائه داده های ماهواره SMAP بیشتر از 7 سال شده است، امکان استفاده از این شاخص در مطالعات آتی وجود دارد. با در نظر گرفتن خطای احتمالی داده های SMAP و TERRA در تامین ورودی های شاخص خشکسالی، پیشنهاد می شود این شاخص در مطالعات آتی در مناطق خشک مانند مناطق مرکزی و جنوبی کشور بیشتر استفاده گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
335 - مدلسازی و تحلیل دو متغیره خشکسالی هواشناسی با استفاده از دادههای تولیدی با رویکرد تغییر اقلیم (مطالعه موردی: دریاچه ارومیه)
فرزاد خضری محسن ایراندوست نوید جلال کمالی نجمه یزدان پناهزمینه و هدف: تغییر اقلیم یکی از عوامل مهمی است که بخشهای مختلف زندگی انسان روی کره ی زمین را تحت تأثیر قرار خواهد داد و تأثیرات زیانباری بر منابع زیست‌محیطی، اقتصادی اجتماعی و بهویژه منابع آب خواهد داشت. آگاهی از تغییرات اقلیمی در زمینه خشکسالی میتواند برنامه‌ای جامع چکیده کاملزمینه و هدف: تغییر اقلیم یکی از عوامل مهمی است که بخشهای مختلف زندگی انسان روی کره ی زمین را تحت تأثیر قرار خواهد داد و تأثیرات زیانباری بر منابع زیست‌محیطی، اقتصادی اجتماعی و بهویژه منابع آب خواهد داشت. آگاهی از تغییرات اقلیمی در زمینه خشکسالی میتواند برنامه‌ای جامع در حوزههای مختلف مدیریتی در خصوص پایش خشکسالیها و خطرات احتمالی ناشی از آنها ارائه دهد. پدیده خشکسالی در هر منطقهای حتی مناطق مرطوب ممکن است اتفاق بیافتد. این پدیده به عوامل و پارامترهای مختلفی وابسته بوده و یکی از مهمترین نمادهای این پدیده یعنی وقوع خشکسالی کاهش میزان بارندگی است و در نتیجه تجزیهوتحلیل دادههای بارش برای بررسی خشکسالی از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر تحلیل دو متغیره خشکسالی با استفاده از دو شاخص SPI و SPImod و توابع مفصل می باشدروش پژوهش: در این تحقیق بهمنظور مدلسازی تحلیل چند متغیره خشکسالی در حوضه دریاچه ارومیه با بکارگیری سناریوهای انتشار RCP8.5 و RCP4.5 و نیز با بکارگیری مدلهای گردش عمومی جو با استفاده از دادههای تاریخی (2010-1991)، برای سه افق نزدیک (2030-2011)، متوسط (2065-2046) و دور (2099-2080) شبیهسازی و تولید داده گردید سپس با استفاده از دادههای تولیدی، توسط شاخص SPImod و توابع مفصل، تحلیل چند متغیره خشکسالی در محیط نرمافزار متلب صورت گرفت. در بیان کلی‌تر، در ابتدا با استفاده از شاخص های مذکور (دو شاخص SPI و SPImod) مشخصات شدت و مدت خشکسالی استخراج، سپس با استفاده از کد نویسی در محیط نرمافزار متلب از هشت خانواده توابع مفصل ارشمیدسی استفاده گردیدیافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل چند متغیره نشان داد که تابع مفصل جوئی بهعنوان تابع مفصل برتر جهت تحلیل چند متغیره خشکسالی (برای تحلیل توأم شدت و مدت خشکسالی برای منطقه مورد مطالعه) میباشد. همچنین نتایج حاصل از احتمال و دوره بازگشت توأم نشان داد که در دورههای آتی حداقل خشکسالیهای هم‌سطح خشکسالیهای تاریخی و حتی شدیدتر رخ خواهد داد. بدین صورت که بامطالعه‌ی دوره بازگشت های توأم و شرطی و کندال، نتایج نشان داد که در یک سطح احتمال بحرانی معین، مقدار دوره بازگشت کندال خیلی بیشتر از دوره بازگشت استاندارد می باشد، بطوریکه این تفاوت با افزایش آن مقدار معین، افزایش می یابدنتایج: در نهایت نتایج حاصل از تحقیق با رویکرد تغییر اقلیم بر روی خشکسالی هواشناسی دریاچه ارومیه نشان داد که در دورههای آتی شاهد افزایش دما خواهیم بود که این موضوع بر میزان بارندگی‌های منطقه و منابع آب تأثیر خواهد گذاشت، از طرفی چون‌که دادههای هواشناسی و هیدرولوژیک جهت محاسبات انواع خشکسالیها بکار می‌روند بنابراین خشکسالیها متأثر از تغییرات اقلیم بوده بگونه‌ای که در دورههای آتی 46 تا 48 درصد ماه‌ها در افق‌های مختلف خشک خواهند بود؛ و در آخر، نتایج حاصل از سری زمانی شاخص ها نشان داد که در طی دوره آماری حداقل 40 درصد ماه ها خشک بوده و این شدت خشکسالی ها در ایستگاه ارومیه بهمراتب بیشتر از سایرین میباشد و در زمینه عملکرد شاخص ها به منظور تحلیل خشکسالی نتایج نشان داد که استفاده از شاخص SPI اصلاح شده تا حدود زیادی معایب SPI متداول را برطرف میکند و تغییرات فصلی بارش را در محاسبه شاخص SPI لحاظ مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
336 - بررسی و پایش زمانی شاخص GRI بر نوسانات سطح آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت زنجان)
ابراهیم یوسفی مبرهن سمیرا زندی فرزمینه و هدف: با توجه به وقوع دوره های خشکسالی و افزایش بهره برداری از آبخوان، گسترش کشاورزی و افزایش برداشت آب های زیرزمینی، تراز سطح آب زیرزمینی در دشت زنجان کاهش یافته است که این امر بر پایین رفتن تراز سطح آب زیرزمینی و کاهش راندمان چاه ها گردیده است. هدف از این پژوهش چکیده کاملزمینه و هدف: با توجه به وقوع دوره های خشکسالی و افزایش بهره برداری از آبخوان، گسترش کشاورزی و افزایش برداشت آب های زیرزمینی، تراز سطح آب زیرزمینی در دشت زنجان کاهش یافته است که این امر بر پایین رفتن تراز سطح آب زیرزمینی و کاهش راندمان چاه ها گردیده است. هدف از این پژوهش بررسی و پهنه بندی مکانی-زمانی عمق، تراز و تغییرات سطح آب زیرزمینی دشت زنجان، برآورد روند افت و تغییرات سالانه آب زیرزمینی و پایش زمانی خشکسالی (GRI) منابع آب زیرزمینی دشت زنجان بر اساس هیدروگراف معرف می باشد.روش پژوهش: به منظور انجام این پژوهش، آمار 69 حلقه چاه مشاهده ای در طی 3 دوره زمانی (87-80، 92-87 و 97-92) مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا داده های آماری جمع آوری و پس از ورود داده ها به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با روش درون یابی، نقشه های خطوط هم عمق، هم تراز و پهنه بندی تغییرات افت سطح آب زیرزمینی تهیه گردید. آبنمود معرف آبخوان به منظور بررسی تغییرات درازمدت و نوسـانات سطح آب زیرزمینی و نیز تشخیص دوره هـای افزایش و کاهش سـطح آب، در طول دوره آماری برای دشت زنجان تهیه شده است. تغییرات درازمدت و نوسـانات سطح آب زیرزمینی نیز در محیط نرم افزاری Excel ترسیم شدند. پدیده خشکسالی در درازمدت موجب کاهش منابع آب، از طریق خشکیدگی جریان های سطحی و زیرزمینی می گردد. بدین منظور از شاخص خشکسالی GRI جهت پایش زمانی خشکسالی منابع آب زیرزمینی دشت زنجان استفاده شده است.یافتهها: نتایج به دست آمده از نقشه های پهنه بندی افت، نشان داد در دوره زمانی اول (1387-1380) در بخش های شمال غربی به اندازه 5/14 متر، در دوره زمانی دوم (1392-1387) در بخش جنوبی و شرقی دشت به اندازه 4/9 متر و بیشترین افت سطح آب زیرزمینی در دوره زمانی سوم (1392-1397) در بخش شمالی دشت به اندازه 4/12 متر بوده است. هیدروگراف های تراز آب زیرزمینی نشان می دهند که در طول مدت زمان 20 سال، افت سطح آب در دشت زنجان 9/12 متر می باشد که به طور متوسط هر سال 65/0 متر سطح آب افت کرده است این در واقع نشان دهنده منفی بودن تغییرات سطح آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه است. نتایج حاصل از تغییرات حجم مخزن دشت زنجان نشان داد کل کسری حجم مخزن معادل 8/705 میلیون مترمکعب میباشد همچنین پایش زمانی خشکسالی منابع آب زیرزمینی دشت زنجان با شاخص GRI در طول بازه بیست ساله روندی بسیار نزولی به سمت خشکسالی دارد.نتایج: آب زیرزمینی منبع اصلی تأمین نیازهای کشاورزی بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود؛ بنابراین داشتن یک کشاورزی پایدار نیازمند مدیریت و برنامه ریزی دقیق در مورد نحوه استفاده از این منابع است که این خود مستلزم داشتن شناخت کافی در مورد تغییرات مکانی سطح آب زیرزمینی در یک دوره زمانی مشخص است. در تحقیق حاضر، بررسی نوسانات سطح آب زیرزمینی خصوصا در پیزومترهای بخش های شمالی و کناری دشت زنجان نشان داد که این فاجعه آبی (افت حدود 13 متری سطح ایستابی) عمدتا در اثر مدیریت نامناسب منابع آبی و افزایش صدور مجوز حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق با رشد 61 درصدی در دو دهه گذشته بوده است . بیلان منفی دشت به حدی شدید است که حتی بارش های مناسب چند سال اخیر نیز نتوانسته است از روند افت تراز سفره آب زیرزمینی ممانعت کند. توصیه می گردد جهت جلوگیری از ادامه روند کاهش حجم مخزن دشت زنجان، بهره بردای و برداشت ها از چاه ها مدیریت و کنترل و از هرگونه اضافه برداشت از سفره جلوگیری گردد همچنین از طریق اجرا و توسعه طرح های آبخوان داری جهت تامین کمبود منابع آب و تغذیه دشت استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
337 - تعیین ویژگیهای خشکسالی هیدرولوژیک بر اساس منحنی‌های بزرگی-مدت-فرآوانی و آستانه‌های مختلف جریان رودخانههای استان اردبیل
حامد امینی اباذر اسمعلی عوری رئوف مصطفی زاده معراج شرری محسن ذبیحیزمینه و هدف: خشکسالی پدیدهای جهانی است که میتواند در هر جایی رخ دهد و خسارات قابل توجهی به انسان و اکوسیستم‌های طبیعی وارد کند. لذا موضوع خشکسالی هیدرولوژیک و کاهش جریان در رودخانه های استان اردبیل نیز از موارد مهمی است که نیازمند مطالعه جامعی در این خصوص است.هدف: در چکیده کاملزمینه و هدف: خشکسالی پدیدهای جهانی است که میتواند در هر جایی رخ دهد و خسارات قابل توجهی به انسان و اکوسیستم‌های طبیعی وارد کند. لذا موضوع خشکسالی هیدرولوژیک و کاهش جریان در رودخانه های استان اردبیل نیز از موارد مهمی است که نیازمند مطالعه جامعی در این خصوص است.هدف: در تحقیق حاضر، به تحلیل و مقایسه خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از 4 آستانه مختلف (ثابت، متوسط سالانه، جریان زیست‌محیطی و فصلی) در 33 ایستگاه هیدرومتری استان اردبیل پرداخته شد. شدت وقایع خشکسالی با استفاده از نرمافزار Easy-Fit در دوره‌بازگشت‌های مختلف محاسبه شد. در این راستا، منحنی‌های بزرگی-مدت-فرآوانی خشکسالی محاسبه شد و بر اساس آن مقادیر وقایع خشکسالی در دوره بازگشت‌های مختلف محاسبه و مورد تحلیل قرار گرفت.روش: برای مطالعه خشکسالی هیدرولوژیک از 4 آستانه مختلف استفاده شده و شدت خشکسالی هیدرولوژیک در دوره بازگشت‌های متفاوت محاسبه شد و سپس به بررسی خشکسالی هیدرولوژیک در دوره بازگشت‌های مختلف و منحنی‌های بزرگی-مدت-فراوانی پرداخته شد.یافتهها: بیشترین رخداد خشکسالی در آستانه‌های ثابت، فصلی، سالانه و جریان زیست‌محیطی بهترتیب مربوط به ایستگاههای سامیان، مشیران، بوران و سامیان بوده است. همچنین کمترین رخداد خشکسالی مربوط به ایستگاه ویلادرق بوده است. بیشترین رخدادهای خشکسالی در هر چهار آستانه مذکور، اکثرا در تداوم‌های کمتر به خصوص یک ماهه دیده میشود. با توجه به تناسب دادهها با توزیع‌های متفاوت، توزیع‌های جانسون-اس بی و مقادیر فرین تعمیم یافته بیشترین کاربرد را داشتند. بیشترین شدت خشکسالی با افزایش دوره بازگشت مربوط به سطح آستانه متوسط سالانه و کمترین شدت خشکسالی هیدرولوژیک، مربوط به سطح آستانه جریان زیست‌محیطی است. منحنی‌های بزرگی-مدت-فراوانی در همه ایستگاهها روند افزایشی را نشان داد و این بدین معنا است که با افزایش تداوم خشکسالی هیدرولوژیک در همه آستانه‌های مورد مطالعه، شدت وقوع خشکسالیهای هیدرولوژیک هم افزایش مییابد. بیشترین شدت خشکسالی هیدرولوژیک بهترتیب مربوط به آستانه سالانه سپس آستانه فصلی و آستانه ثابت و از همه کمتر و پایینتر آستانه جریان زیست محیطی است. بنابراین، در دوره بازگشت‌های کمتر در هر چهار ایستگاه آستانه ثابت شدت یا بزرگی بیشتری را نسبت به آستانه فصلی نشان میدهد و در دوره بازگشت‌های بالاتر آستانه فصلی شدت بالاتر وقایع خشکسالی را نسبت به آستانه ثابت نشان میدهد.نتایج: همچنین میتوان نتیجه گرفت که بزرگی خشکسالی هیدرولوژیک در آستانه ثابت در هر چهار ایستگاه منتخب نوسان کمتری را نسبت به سایر آستانه‌ها نشان میدهد. باید اشاره شود که در تعیین خشکسالی بر اساس آستانه ثابت، سالانه و فصلی، وقایع دارای تعداد و شدت بیشتر نسبت به آستانه جریان محیط زیستی خواهد بود. نقشه تغییرات مکانی شدت خشکسالی نشان داد که بیشتر خشکسالیها در ایستگاههای واقع در شمال و شمال غرب (بران و دوست‌بیگلو) اتفاق افتاده است. تفکیک اثر عوامل انسانی و اقلیمی در ارزیابی خشکسالی از پیشنهادات تحقیق حاضر است که میتواند در مطالعات آتی مدنظر قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
338 - مطالعه اثر تغییر اقلیم بر وضعیت خشکسالی و اقلیم ایران با استفاده از شاخص خشکی
اصغر عزیزیان مرضیه حسینیزمینه و هدف: یکی از پیامدهای تغییر اقلیم وقوع رخدادهای حدی نظیر خشکسالی است که شناسایی، پایش، ارزیابی و نیز اطلاع‌رسانی از شرایط وقوع حائز اهمیت است. در این مطالعه به بررسی اثر تغییر اقلیم بر وضعیت خشکسالی و نیز اقلیمی بخشهای مختلف ایران در آینده نزدیک (2040-2021)، میا چکیده کاملزمینه و هدف: یکی از پیامدهای تغییر اقلیم وقوع رخدادهای حدی نظیر خشکسالی است که شناسایی، پایش، ارزیابی و نیز اطلاع‌رسانی از شرایط وقوع حائز اهمیت است. در این مطالعه به بررسی اثر تغییر اقلیم بر وضعیت خشکسالی و نیز اقلیمی بخشهای مختلف ایران در آینده نزدیک (2040-2021)، میانی (2060-2041) و دور (2080-2061) با بهرهگیری از شاخصهای خشکی برآورد شده توسط پایگاه اقلیمی کوپرنیک اتحادیه اروپا (مبتنی بر خروجی مدل اقلیمی GFDL-ESM2M) و تحت سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5 پرداخته شده است.روش پژوهش: در پژوهش حاضر از دادههای اقلیمی شبیهسازی شده توسط پایگاه اطلاعاتی کوپرنیک برای محاسبه شاخص خشکی (Aridity Index) بخشهای مختلف ایران در افق‌های زمانی مخلتف استفاده شده است. از آزمون من کندال برای بررسی روند تغییرات شاخصهای خشکی در افق‌های زمانی مختلف استفاده بعمل آمده است. همچنین از شاخص خشکی برای تعیین وضعیت اقلیمی بخشهای مختلف ایران در دورههای زمانی مختلف استفاده و روند تغییرات آن نیز مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.یافتهها: نتایج نشان داد که در آینده نزدیک و بر اساس سناریوی RCP4.5 متوسط سالانه شاخص خشکی به دلیل افزایش تبخیروتعرق مرجع در مقایسه با بارش دارای روند افزایشی در بیشتر بخشهای کشور است و این تغییرات اقلیمی منجر به تغییر وضعیت اقلیمی بخشهایی از شمال کشور از مرطوب به نیمه‌خشک و نیمه‌مرطوب و قسمت‌هایی از مرکز و جنوب شرقی از خشک به نیمه‌خشک میشود. در حالی که بر اساس سناریوی RCP8.5 در قسمت‌هایی از شرق و مرکز کشور یک روند نزولی و در بخشهایی از آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، چهارمحال بختیاری و بخشی از کرمانشاه روند صعودی وجود دارد. همچنین در آینده میانی و بر اساس سناریوی RCP4.5 نیز یک روند نزولی در بیشتر بخشهای کشور رویت میشود و تغییر اقلیم سبب افزایش گستره مناطق دارای اقلیم خشک در بخشهای مرکزی و جنوب شرقی میشود و این در حالیست که بر اساس سناریوی RCP8.5 یک روند صعودی در بیشتر سطح کشور وجود دارد و تغییر اقلیم سبب افزایش گستره مناطق دارای اقلیم نیمه‌خشک و خشک در قسمت‌هایی از شمال غرب، شمال شرق و قسمتی از مرکز و جنوب کشور میشود. در نهایت در آینده دور و بر اساس سناریوی RCP4.5 نیز روندهای مذکور تقریبا صادق بوده و تغییر اقلیم منجر به گسترش مناطق با اقلیم خشک و نیمه‌خشک خواهد گردید.نتایج: نتایج بدست آمده نشان می‌هد متوسط شاخص خشکی در آینده نزدیک، میانی و دور بر اساس سناریو RCP4.5 به ترتیب 5/0، 2/2 و3/2 درصد و مطابق سناریو RCP8.5 به ترتیب 2، 2/4 و 1/4 درصد نسبت به دوره پایه افزایش مییابد. این مساله گویای این نکته است که کاهش بارش و افزایش دمای سطح زمین در اثر تغییر اقلیم، به طور توامان منجر به افزایش وضعیت خشکی بخشهای مختلف کشور خواهد شد. این مساله علاوه بر تغییر نوع اقلیم منطقه، اثرات جبران ناپذیری بر وضعیت منابع آب، کشاورزی، محیط زیست و شهرنشینی خواهد داشت. لذا توصیه میشود جهت کاهش اثرات مزبور، اقدامات مناسب در جهت کنترل میزان مصارف آبی در بخشهای مختلف کشور متناسب با شرایط اقلیمی هر منطقه مدنظر مدیران و مسئولین قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
339 - تاثیر تنش خشکی و تلفیق بسترهای کشت آلی کوکوپیت و معدنی پرلیت بر گوجه فرنگی گیلاسی سیاه Solanum lycopersicum
مهرناز طهماسبی محبوبه مظهرییکی از مهم ترین ارکان سیستم های کشت بدون خاک، بستر کشت می باشد. این مطالعه با هدف بررسی اثر تنش خشکی و ادغام محیط های کشت آلی و معدنی بر گوجه فرنگی سیاه انجام شد. بدین منظور جهت بررسی امکان کاهش اثرات تنش خشکی از طریق تلفیق دو بستر کشت کوکوپیت و پرلیت، پژوهشی به صورت فا چکیده کاملیکی از مهم ترین ارکان سیستم های کشت بدون خاک، بستر کشت می باشد. این مطالعه با هدف بررسی اثر تنش خشکی و ادغام محیط های کشت آلی و معدنی بر گوجه فرنگی سیاه انجام شد. بدین منظور جهت بررسی امکان کاهش اثرات تنش خشکی از طریق تلفیق دو بستر کشت کوکوپیت و پرلیت، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. در این پژوهش دو فاکتور تنش خشکی (Fc100%، Fc50%، Fc25%، Fc12.5%) و درصد های مختلف بستر کشت (1- کوکوپیت0%+ پرلیت 100% 2- کوکوپیت 25%+پرلیت 75% 3- کوکوپیت50%+ پرلیت 50% 4- کوکوپیت 75 %+ پرلیت 25% 5- کوکوپیت 100%+پرلیت صفر%) مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد بررسی شامل تعداد میوه، وزن تر و خشک اندام هوایی، طول ریشه، محتوای رطوبت نسبی برگ، میزان کلروفیل a و bو کل بود. نتایج نشان داد صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیکی تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفتند، لیکن بستر حاوی کوکوپیتِ بیشتر باعث تعدیل اثرات سو تنش خشکی شد. بر اساس نتایج ترکیب های تیماری کوکوپیت75- پرلیت25 و کوکوپیت 100- پرلیت صفر بخصوص در تنش های شدید کم آبی بیشترین عملکرد را داشتند و کمترین راندمان در ترکیب تیماری Co0Pe100+FC12.5%، Co25Pe75+FC12.5%، Co50Pe50+FC12.5% و Co100Pe0+FC12.5% بدست آمد. همچنین، تیمار FC100% با بیش ترین میزان کلروفیل کل (10/3 میلی گرم در گرم بافت تازه) در گروه برتر آماری و تیمار Fc12.5% با کمترین میزان کلروفیل کل (22/2 میلی گرم در گرم بافت تازه) در ضعیف ترین گروه آماری قرار گرفتند. به عبارت دیگر حفظ رطوبت خاک در حد ظرفیت زراعی موجب افزایش 63/39 درصدی میزان کلروفیل کل نسبت به کاهش رطوبت در حد 5/12 درصد ظرفیت زراعی گردید. از این یافته ها می توان نتیجه گرفت که، استفاده ی بالای کوکوپیت در بستر می تواند آثار سوء تنش خشکی را کاهش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
340 - مدلسازی پویای سیاست گذاری برای حفاظت منابع آب زیر زمینی در استان خراسان جنوبی در شرایط خشکسالی
مصطفی تیموری سید مهدی میردامادی سید جمال فرج اله حسینی صمد رحیمی سوره محمدعلی افشار کاظمیزمینه و هدف: هدف تحقیق حاضر، مدل سازی سناریوهای حفاظت از منابع آب زیر زمینی استان خراسان جنوبی در شرایط خشکسالی می باشد. روش پژوهش: در این راستا این مسئله با استفاده از رویکرد پویایی سیستم دنبال شد و رفتار متغیر مرجع حجم منابع آب زیر زمینی استان خراسان جنوبی در برابر س چکیده کاملزمینه و هدف: هدف تحقیق حاضر، مدل سازی سناریوهای حفاظت از منابع آب زیر زمینی استان خراسان جنوبی در شرایط خشکسالی می باشد. روش پژوهش: در این راستا این مسئله با استفاده از رویکرد پویایی سیستم دنبال شد و رفتار متغیر مرجع حجم منابع آب زیر زمینی استان خراسان جنوبی در برابر سناریوهای مختلف طی سال های 1392 تا 1420 از طریق کاربرد نرم افزار Vensim شبیه سازی شد. اطلاعات مورد نیاز با مراجعه به سازمان های ذی ربط مانند سازمان آب منطقه ای خراسان جنوبی، سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی و مرکز آمار ایران جمع آوری گردید و اطلاعات ورودی مدل در قالب فایل اکسل به مدل فراخوانی شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که اعمال سناریوی کنترل بهره برداری از منابع آب در شرایط خشکسالی نرمال و خشکسالی با شدت پایین، مفید بوده ولی اعمال این سناریو در شرایط خشکسالی بیشتر از 20 درصد، اثرات منفی بر شاخصهای اقتصادی بخش کشاورزی خواهد داشت. همچنین سناریوی چهارم الگوی کشت (تاکید بر محصولات استراتژیک) به همراه سناریو پنجم الگوی کشت (محصولات مقاوم به خشکی)، کمترین فشار را بر منابع آب زیر زمینی آورده است. با این وجود، با توجه به اینکه الگوی کشت شماره 4 کمترین ارزش افزوده را ایجاد کرده است، نمیتواند الگوی کارآمدی باشد. نتیجه گیری:با توجه به نتایج تحقیق در صورتی که شدت خشکسالی ها در سال های آینده افزایش یاید ولی شرایط کنونی کشاورزی استان خراسان جنوبی از حیث الگوی کشت ادامه پیدا کند، خشکسالیها بر روی شاخصهای اقتصادی اثر نخواهد داشت زیرا در این شرایط کشاورزان با کف شکنی و استخراج بیشتر از منابع آب زیرزمینی، کمبود بارندگی ها را جبران خواهند کرد و اثرات منفی خشکسالی بر روی موجودی منابع آب زیرزمینی نمایان خواهد گذاشت. با عنایت به اثر الگوی کشت بر روی منابع آب زیرزمینی و شاخص های اقتصادی، لازم است تمهیداتی جهت تغییر الگوی کشت اندیشیده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
341 - پیش آگاهی وضعیت خشکسالی هواشناسی در گستره ایران با استفاده از مدل زنجیره مارکف
مهدی قمقامی جواد بذرافشانمدیریت خشکسالی به منظور بهره برداری بهینه از منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک بسیار ضروری است. یکی از روش های مدیریت خشکسالی، پیش آگاهی آن با استفاده از روش های احتمالاتی است. در این مطالعه، از آمار بارندگی ماهانه مربوط به 33 ایستگاه سینوپتیک ایران طی دوره آماری 2005-19 چکیده کاملمدیریت خشکسالی به منظور بهره برداری بهینه از منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک بسیار ضروری است. یکی از روش های مدیریت خشکسالی، پیش آگاهی آن با استفاده از روش های احتمالاتی است. در این مطالعه، از آمار بارندگی ماهانه مربوط به 33 ایستگاه سینوپتیک ایران طی دوره آماری 2005-1976 برای پایش و پیش بینی وضعیت خشکسالی در کشور استفاده شد، با توجه به وجود دوره های خشک بیش از شش ماه در برخی از ایستگاه های مناطق خشک کشور، پایش خشکسالی بر مبنای شاخص بارندگی استاندارد (SPI) در مقیاس زمانی 6 ماهه انجام شد. برای پیش بینی وضعیت خشکسالی تا سه ماه آینده، از مدل زنجیره مارکف مرتبه نخست استفاده شد. آزمون مدل بر مبنای سری زمانی شاخص بارندگی استاندارد در ایستگاه های تحت بررسی نشان داد که مدل مارکف توانایی شبیه سازی رفتار احتمالاتی خشکسالی را در گستره ایران دارد. نتایج حاصل از پیش بینی های یک، دو، و سه گام به جلو در گستره کشور نشان داد که با فرض هر وضعیتی از نظر بارندگی در کشور در ماه فعلی، بسیار محتمل است که در ماههای آتی، خشکسالی های شدید (9 درصد ایستگاه ها) یا وضعیت نرمال (87 درصد ایستگاهها) در منطقه رخ دهد. همچنین، پایش خشکسالی بر مبنای سری متوسط منطقه ای بارندگی ماهانه در کشور نشان داد که روند تغییرات شدت خشکسالی های شدید در کشور رو به افزایش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
342 - ارزیابی دقت روشهای حل مدل بیلان حجمی در تخمین پیشروی آب در آبیاری جویچه‌ای
سونیا زبردست حامد ریاحی فارسانی سید حسن طباطبائیمدیریت بهینه و حفاظت از منابع آب و خاک امروزه بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. این موضوع در مورد سیستمهای آبیاری سطحی بعنوان مصرف کننده عمده آب در کشور بسیار مهم است. تخمین دقیق فاز پیشروی، برای طراحی و ارزیابی این سیستم‌ها اهمیت فراوان دارد. هدف از انجام این تحقیق برر چکیده کاملمدیریت بهینه و حفاظت از منابع آب و خاک امروزه بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. این موضوع در مورد سیستمهای آبیاری سطحی بعنوان مصرف کننده عمده آب در کشور بسیار مهم است. تخمین دقیق فاز پیشروی، برای طراحی و ارزیابی این سیستم‌ها اهمیت فراوان دارد. هدف از انجام این تحقیق بررسی دقت روشهای حل مدل بیلان حجمی در تخمین پیشروی آب در آبیاری جویچه‌ای است. در این تحقیق از روشهای حل میشل، فیلیپ، توابع نمایی و توابع بازگشتی استفاده شده و روشهای جدیدی نیز پیشنهاد، و برای هر کدام از روشها، برنامه رایانه‌ای در محیط Matlab کدنویسی شده است. برای تعیین دقت روشهای حل ذکر شده، از دادههای هفت مزرعه که در دو نوبت آبیاری (اول و ششم) در استان چهارمحال وبختیاری برداشت شده، استفاده گردید. آماره جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، ضریب جرم مانده (CRM) و ضریب کارآیی روشهای مخلف حل مدل (EF) محاسبه شد. نتایج نشان داد که روش میشل در بین روشهای حل مدل بیلان حجمی، کمترین مقدار RMSE (به ترتیب مقادیر 6/27 و 6/57 متر برای دو نوبت آبیاری) و CRM (مقدار 06/0) و همچنین بیشترین مقدار EF (مقدار 07/1-) را به خود اختصاص داده است. دیگر روشها، نتایجی نزدیک به هم برای RMSE (مقادیر 3/33 و 4/61 متر برای دو نوبت آبیاری)، CRM (مقدار 21/0) و EF (مقدار 65/2-) را به دست داده‌اند و در نتیجه بهترین روش پیشنهادی برای حل مدل بیلان حجمی، روش میشل است. تعیین صحیح ضرایب نفوذ و انتخاب معادله نفوذ از جمله عواملی است که به شدت در دقت مدل تأثیر دارد. با توجه به تأثیر ضریب شکل پروفیل زیرسطحی، در این تحقیق بهترین پیشنهاد برای این ضریب، معادله کیفر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
343 - توسعه مدل ریاضی و بهینهسازی تخصیص آب کشاورزی بر اساس رتبهبندی نامغلوب
رضا لاله زاری هادی معاضد سعید برومندنسب علی حقیقیمدیریت منابع آب از مهمترین عوامل افزایش بهرهوری اقتصادی در بخش کشاورزی محسوب میشود. در شرایط کمبود آب، استفاده کارامد از آب موجود برای تولید پایدار محصولات موردنیاز در نواحی خشک و نیمه خشک امری ضروریست. بدین منظور، روشی شامل مدلسازی ریاضی و ابزار بهینهسازی برای تخصیص آ چکیده کاملمدیریت منابع آب از مهمترین عوامل افزایش بهرهوری اقتصادی در بخش کشاورزی محسوب میشود. در شرایط کمبود آب، استفاده کارامد از آب موجود برای تولید پایدار محصولات موردنیاز در نواحی خشک و نیمه خشک امری ضروریست. بدین منظور، روشی شامل مدلسازی ریاضی و ابزار بهینهسازی برای تخصیص آب با هدف حداکثرسازی بهرهوری اقتصادی و کارایی الگوی آبیاری توسعه داده شده است. مدل بهینهسازی با استفاده از الگوریتم ژنتیک چندهدفه با دو تابع هدف مجزا ارائه و مورد ارزیابی قرار گرفت. کارایی مصرف آب، الگوی کشت، کاهش تلفات آبیاری، استفاده مؤثر از آب باران و اراضی زراعی در توابع هدف مدل بررسی شده است. آب موردنیاز آبیاری در هر دوره رشد و سطح زیر کشت محصول بهعنوان متغیرهای تصمیمگیری در نظر گرفته شد. برای مطالعه مزرعهای مدل، گیاهان عمده دشت باغملک و مناطق اطراف، هزینه تولید و قیمت فروش محصولات در سال زراعی 93-1392 جمعآوری گردید. نتایج نشان داد سطح زیر کشت بهینه اختصاص یافته به محصولات در شرایط کم آبی برای ذرت، هندوانه، گوجه فرنگی و پیاز با کاهش روبرو بوده است. همچنین، گوجه فرنگی، حبوبات و پیاز به تریتب بشترین حجم آب را بدست آوردهاند. در این شرایط نسبت سود خالص و عملکرد نسبی برای گوجه فرنگی، درصد آب تخصیص یافته برای سبزیجات و استفاده مؤثر از آب برای حبوبات کمترین مقادیر در بین پارامترهای ارزیابی محاسبه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
344 - ارزیابی شاخص خشکسالی کمبود توأم تحت شرایط اقلیمی ایران
آیدا هاشمی نسب جواد بذرافشان آرزو نازی قمشلوشاخص کمبود توام از ترکیب دوازده متغیر شاخص اصلاح شده بارندگی استاندارد (SPImod) متناظر با پنجره‌های زمانی 1 تا 12 ماه با استفاده از توابع همبند تجربی و نظری محاسبه میشود. به دلیل دشواری و زمانبر بودن محاسبه توابع همبند نظری، محققان استفاده از فرم تجربی JDI را پیشنهاد م چکیده کاملشاخص کمبود توام از ترکیب دوازده متغیر شاخص اصلاح شده بارندگی استاندارد (SPImod) متناظر با پنجره‌های زمانی 1 تا 12 ماه با استفاده از توابع همبند تجربی و نظری محاسبه میشود. به دلیل دشواری و زمانبر بودن محاسبه توابع همبند نظری، محققان استفاده از فرم تجربی JDI را پیشنهاد میکنند. هدف از این مطالعه، مقایسه شاخص کمبود توام در دو حالت تجربی و نظری تحت شرایط اقلیمی ایران است. در این مطالعه، از داده های بارندگی ماهانه 42 ایستگاه سینوپتیک ایران در طی دوره آماری 2010-1966 جهت محاسبه شاخص کمبود توام استفاده شده است. در حالی که محاسبه شاخص همبند تجربی (EJDI) مبتنی بر روش پیچیده‌ای نمی‌باشد، در محاسبه شاخص کمبود توام نظری (TJDI) می‌بایست مناسبترین فرم تابع همبند از بین چند تابع همبند داوطلب (تی-استیودنت، کلایتون، گامبل، و فرانک) بر مبنای چند معیار اطلاعات تعیین گردد. نتایج نشان داد که در تمام ایستگاهها، مناسبترین تابع همبند نظری، تابع همبند تی-استیودنت است. مقایسه سرهای زمانی EJDI و TJDI نشان داد که هر دو دارای رفتار تقریبا مشابهی هستند، ولی EJDI دو مشکل اساسی در تمام ایستگاه های مورد نظر نشان می دهد: الف- کمینه مقدار EJDI به طور مکرر در بخشهای مختلف سری‌های زمانی تکرار میشود، ب- EJDI نمیتواند اوج سختی خشکسالی را در طی دورههای بحرانی خشکسالی تشخیص دهد. این در حالی است که مشکلات ذکر شده در TJDI دیده نمی‌شود. نتایج بدست آمده نشان دهنده ارجحیت استفاده از شاخص کمبود توام نظری جهت پایش خشکسالی تحت شرایط مختلف اقلیمی ایران می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
345 - تغییرات شکلهای شیمیایی و قابل استفاده آهن در خاکهای تیمار شده توسط سرباره و لجن کنورتور کارخانه ذوب آهن اصفهان
علیرضا کاظمی حسین شریعتمداری محمود کلباسیاز میان عناصر مورد نیاز گیاهان کمبود آهن به عنوان عنصر کم مصرف بیشترین محدودیت را برای محصولات کشاورزی سرتا سر جهان دارد. متخصصین امروزه برای حل مشکل کمبود آهن در گیاهان از روشهای بسیار پر هزینه از قبیل کاربرد نمکها وکلاتهای آهن، تعدیل مصنوعی پ- هاش خاک و جایگزینی گونه& چکیده کاملاز میان عناصر مورد نیاز گیاهان کمبود آهن به عنوان عنصر کم مصرف بیشترین محدودیت را برای محصولات کشاورزی سرتا سر جهان دارد. متخصصین امروزه برای حل مشکل کمبود آهن در گیاهان از روشهای بسیار پر هزینه از قبیل کاربرد نمکها وکلاتهای آهن، تعدیل مصنوعی پ- هاش خاک و جایگزینی گونه‌های گیاهی که توانایی زیاد برای جذب آهن دارند، استفاده نموده اند. استفاده ازمواد جامد زاید کارخانجات فولادسازی و ذوب آهن مانند سرباره و لجن کنورتور به عنوان مواد اصلاحی خاک در تغذیه آهن می‌توانند مفید باشند. این ترکیبات حاوی درصد قابل توجهی آهن هستند و سالانه به مقدار خیلی زیاد تولید و انباشته می‌شوند. قابلیت دسترسی زیستی و تحرک عناصر وابسته به شکلهای شیمیایی آنها درخاک است. این تحقیق با هدف مطالعه اثر کاربرد سه ساله لجن کنورتور و سرباره کار خانه ذوب آهن اصفهان بر 1) مقدار آهن قابل جذب، 2) شکلهای شیمیایی آهن و 3) چگونگی توزیع این شکلها در خاک سطحی و عمقی سه خاک آهکی در قالب طرح اسپلیت پلات با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار، در سه تکرار و در دوعمق طی سه سال متوالی اجرا شد. برای تعیین شکلهای شیمیایی آهن از روش Shuman و Tessier استفاده شد. بر طبق این روش نمونه خاک بطور متوالی با آب مقطر دوبار دیونیزه شده برای استخراج فرم محلول، کلرید منیزیم برای استخراج فرم تبادلی، هیپو کلریت سدیم برای استخراج آهن متصل به مواد آلی، بافر استات سدیم - استیک اسید برای استخراج آهن کربناته، هیدروکسیل آمین - هیدروکلراید برای استخراج آهن متصل به اکسیدهای کریستالی منگنز، بافر اگزالات آمونیوم - اسید اگزالیک برای استخراج آهن غیر کریستالی، هیدروکسیل آمین - هیدروکلراید برای استخراج آهن متصل به هیدروکسیدهای آهن، سیترات - بیکربنات - دیتیونات سدیم برای استخراج آهن آزاد یا پدوژنیک و هیدروکلریک نیتریک- هیدرو فلوئوریک اسید برای استخراج فرم باقی مانده آهن، عصاره‌گیری شد. در پایان هر مرحله غلظت آهن توسط دستگاه جذب اتمی تعیین شد. برای تعیین آهن قابل جذب گیاه از عصاره‌گیر) (DTPA-TEAاستفاده شد. کاربرد سرباره و لجن کنورتور برای یک، دو و سه سال متوالی سبب شد بیش از % 99 آهن در فرمهای باقی مانده، متصل به اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن، بی شکل، آزاد و کمتر از % 1 آهن در سایر فرمهای شیمیایی قرار گیرد. ترتیب مقادیر شکلهای شیمیایی آهن در خاک سطحی و عمقی مزرعه خزانه به صورت: آهن باقی مانده > آهن متصل به اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن > آهن آزاد > آهن بی شکل > آهن متصل به اکسیدهای کریستالی منگنز > آهن محلول > آهن متصل به مواد آلی > آهن تبادلی > آهن کربناته است. ترتیب مقادیر شکلهای شیمیایی آهن در خاک سطحی و عمقی مزرعه‌های لورک و شرودان شبیه مزرعه خزانه است با این تفاوت که مقدار آهن کربناته بیشتر از آهن تبادلی است. نتایج نشان داد کاربرد سرباره و لجن کنورتور طی سه سال متوالی باعث افزایش معنی دار شکلهای شیمیایی آهن و آهن قابل جذب در خاک هر سه مزرعه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
346 - از فروید تا مزلو: دگرگونی پارادایم‌های روانشناسی دین در دورة مدرنیته
حسین حیدری جواد روحانی رصاف خدیجه کاردوست فینیعلم روانشناسی جدید از آغاز تا امروز چهار موج مشخص و گسترده را پشت سر نهاده است: این چهار موج از زمان فروید و روان تحلیل‌گری در حدود سال 1900م آغاز میشود؛ حدود سال 1920م جنبش رفتارگرایی به وجود میآید؛ در سال 1940م رویکردهای انسان‌گرایانه پدیدار میشوند، و بالاخره در ح چکیده کاملعلم روانشناسی جدید از آغاز تا امروز چهار موج مشخص و گسترده را پشت سر نهاده است: این چهار موج از زمان فروید و روان تحلیل‌گری در حدود سال 1900م آغاز میشود؛ حدود سال 1920م جنبش رفتارگرایی به وجود میآید؛ در سال 1940م رویکردهای انسان‌گرایانه پدیدار میشوند، و بالاخره در حدود سال 1960م، دیدگاه فرافردی شکل میگیرد. از آن زمان به بعد نیز ظاهراً موج پنجمی به وجود آمده است که میتوان آن را رویکردهای التقاطی و‌ترکیبی بهشمار آورد. این مقاله به بررسی جایگاه دین در نظرات روانشناسان کلاسیک در دورة مدرنیته نخست، بهویژه فروید و یونگ، و باور منفی رفتارگرایان در باب دین، و همچنین روانشناسان جدید در مدرنیته از جمله ویلیام جیمز، رولومی، ویکتورفرانکل و اریک فروم میپردازد. سپس آراء روان‌شناسانه و انسانگرای کارل راجرز و آبراهام مزلو را گزارش و تحلیل میکند. در این جستار دیده میشود که برخلاف نظرات فروید و پارادایم غالب در بین روانشناسان پیشین، در نظرگاه آبراهام مزلو و دیگر اندیشمندان روانشناسی انسان گرا، معنویت ودین - البته با قرائتی خاص- رابطة بسیار نزدیکی با نیازهای درونی انسان دارد و ذاتی بشر است و زندگی معنوی و دینی، جنبه‌ای از زیست انسانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
347 - روش شناسی عرفان تطبیقی
علی صادقی شهپرروش شناسی عرفان تطبیقی به مقایسه و تطبیق ساختارها و پدیده های عرفانی درفرهنگ های متفاوت و یا مشابه می پردازد ، تا امکان ارزیابی و فهم بهتر ساختارها وپدیدارهای عرفانی و در نتیجه تفاهم میانْ فرهنگی فراهم گردد.در مقا لۀ حاضر با طرح مشکلات و راهکارهای عرفان تطبیقی، به مسایل چکیده کاملروش شناسی عرفان تطبیقی به مقایسه و تطبیق ساختارها و پدیده های عرفانی درفرهنگ های متفاوت و یا مشابه می پردازد ، تا امکان ارزیابی و فهم بهتر ساختارها وپدیدارهای عرفانی و در نتیجه تفاهم میانْ فرهنگی فراهم گردد.در مقا لۀ حاضر با طرح مشکلات و راهکارهای عرفان تطبیقی، به مسایلی چوندسته بندی منابع دست اول ، دوم و سوم، متون تفسیری و ترجمه ای، عدم دسترسی به منابعاصلی، ضعف در فهم متون دست اول به زبان اصلی، پرهیز از جزیی نگری و تطبیق لفظ بهلفظ اصطلاحات عرفانی و اتخاذ رویکرد کارکردگرایانه در تطبیق پدیده های متفاوت،پرداخته شده است تا راهگشای تحقیقات عرفان تطبیقی باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
348 - شاخصه‌های قرب به خدا در اسلام و مسیحیت
اسماعیل علی خانیاز موضوعات مهم در ادیان ابراهیمی، سعادت و کمال انسان است. این سعادت در اسلام و مسیحیت، تحول کمالی انسان به جانب خدای متعال و نزدیک شدن به او است. اسلام و مسیحیت، در موضوع کمال و سعادت انسان دارای اشتراکات بسیاری هستند، البته با توجه به برخی مبانی الاهیاتی و انسان‌شناختی چکیده کاملاز موضوعات مهم در ادیان ابراهیمی، سعادت و کمال انسان است. این سعادت در اسلام و مسیحیت، تحول کمالی انسان به جانب خدای متعال و نزدیک شدن به او است. اسلام و مسیحیت، در موضوع کمال و سعادت انسان دارای اشتراکات بسیاری هستند، البته با توجه به برخی مبانی الاهیاتی و انسان‌شناختی متفاوت، دربارة حقیقت و ماهیت تحول معنوی انسان، ویژگیها و آثار آن اختلافاتی نیز دارند. شاخصة این تقرب از منظر اسلام و مسیحیت، وجودی و حقیقی بودن آن، یعنی به کمال رساندن استعدادهای شدن در انسان و شدت یافتن وجود انسان و البته تشکیکی و ذومراتب بودن آن است که در قالب حیات و تولد جدید، هجرت به جانب خداوند و نورانی شدن متجلی میشود. این تحول، جزئی، خارجی و اشتدادی است و در اسلام بیشتر اکتسابی و مبتنی بر ایمان و عمل صالح و در مسیحیت اعطایی و هدیة الاهی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
349 - مهاسوکهه (لذّت جاودانه) در آئین تنترة بودایی
سعید گراوند لیلا مفاخریمهاسوکهه در آئین تنترة بودایی به معنای لذّت جاودانه است. این مرتبه از شکوفایی معنوی قلمرو عاری از تفکر مرسوم و آداب و رسوم متعارف و متعالی‌ترین مقام بودایی است که از آن به فراتر رفتن از ساحت تغییر و وجود و رسیدن به مقام کمال مطلوب تعبیر میشود. در آئین تنترة بودایی گفته چکیده کاملمهاسوکهه در آئین تنترة بودایی به معنای لذّت جاودانه است. این مرتبه از شکوفایی معنوی قلمرو عاری از تفکر مرسوم و آداب و رسوم متعارف و متعالی‌ترین مقام بودایی است که از آن به فراتر رفتن از ساحت تغییر و وجود و رسیدن به مقام کمال مطلوب تعبیر میشود. در آئین تنترة بودایی گفته میشود که امکان دستیابی به مهاسوکهه (لذت جاودانه) در ضمن مراسم و صور آئینی از طریق انجام اعمال یُگه‌ای اعم از جسمی و جنسی، در همین جهان برای همه انسانها اعم از خوب و بد، برتر و فروتر، لایق و نالایق امکان‌پذیر است. به نظر میرسد که این تلقی از سعادت نامتناهی از آنجا ناشی میشود که در جهان‌بینی تنترهای، انسان بنیاد اندیشه است نه خدا. افزون برآن، لذت جاودانه از طریق تن آدمی در همین جهان تحقق مییابد. زیرا تن نه تودهای مادی بلکه نیایشگاه مقدّسی است که از طریق آن انسان میتواند به مقام خوشبختی دست یابد. به‌علاوه، در این آئین لذت جاودانه از طریق مشارکت و سهیم شدن در روشن‌شدگی بودای درون، دهرمه کایه یا وجره ستوه، و اتحاد پرجنا و اوپایه تحقق مییابد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که مهاسوکهه مطلوب غایی همه انسانها است. چیزی که انسانها آگاهانه یا ناآگاهانه در پی آن بوده و هستند. در نتیجه آئین تنترة بودایی یکی از نخستین طریقت‌های باطنی در تفکر شرقی است که به تبیین یک نظام کهن مبتنی بر شکوفایی معنوی پرداخته است، نظامی که در آن زن و مرد از طریق انجام اعمال سرّی و مقدّس در راستای امکان نیل به مقام شکوفایی معنوی نقش قابل ملاحظه‌ای بازی میکنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
350 - نگاهی به تاریخچۀ شیواپرستی در دین هندویی: خاستگاه، تحول و مکاتب آن
فتح الله مجتبایی پریا الیاسیشیواپرستی از گرایش های مهم دین هندویی است که پیروان بسیاری را به خود اختصاصمی دهد. این گرایش بر پرستش شیوا، خدای کهن که مفاهیم متباینی را در خود دارد ، متمرکزاست. شیوا خدایی پیش از آریایی است که در طی گذاری نسبتاً طولانی، از تمدن پیش آراییتا دین هندویی متأخر، جایگاه ویژ چکیده کاملشیواپرستی از گرایش های مهم دین هندویی است که پیروان بسیاری را به خود اختصاصمی دهد. این گرایش بر پرستش شیوا، خدای کهن که مفاهیم متباینی را در خود دارد ، متمرکزاست. شیوا خدایی پیش از آریایی است که در طی گذاری نسبتاً طولانی، از تمدن پیش آراییتا دین هندویی متأخر، جایگاه ویژه ای در دین هندویی به دست آورد . این سیر تحول با توجهبه متون مقدس اصلی هندو قابل درک است . افزون بر این، می توان مشاهده کرد که بقایایفرهنگ تمدن باشکوه پیش از آریایی، به ویژه تمدن شهرهای موهنجودارو و هاراپا، که پس ازاستیلای اقوام هندواروپایی و انقراض تمدن های شهرنشین آن دیار به کلّی محو نشده بود ودر قشرهای پایین و پست جامعۀ دینی هند و در میان اقوام بومی دراویدی نژاد آثاری از آنباقی ما نده بود، رفته رفته سر برآورد و بسان مکتب یوگا و شیواپرستی، ارکان مهم دینهندویی امروز را تشکیل داد . شیواپرستی اشکال نظام مند بیشتری در فرقه های شیوایی به خودمی گیرد که هر یک با وجود برداشت متفاوت خود، اصول اعتقادی ویژ های دارند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
351 - خداشناسی در لینگه پورانه
ولی عبدی محسن شرفاییلینگه پورانه جزء پورانه های شیوایی محسوب می شود و بنابراین خدای شیوه در این متن محوریت دارد. ویژگی ها، تجلیات و صور هشتگانه، بزرگی و عظمت شیوه نسبت به سایر ایزدان در لینگه پورانه مورد اشاره قرار گرفته است. افزون بر این، ایزد شیوه در این متن به صورت لینگه (قضیبی) پرست چکیده کامللینگه پورانه جزء پورانه های شیوایی محسوب می شود و بنابراین خدای شیوه در این متن محوریت دارد. ویژگی ها، تجلیات و صور هشتگانه، بزرگی و عظمت شیوه نسبت به سایر ایزدان در لینگه پورانه مورد اشاره قرار گرفته است. افزون بر این، ایزد شیوه در این متن به صورت لینگه (قضیبی) پرستش شده است. البته در این پورانه غیر از شیوه از ایزدان دیگر هم سخن به میان آمده است، اما همه آنها تجلیات شیوه و بنابراین تابع او هستند. اگر بتوان با رویکردهای خاصی به الوهیت در لینگه پورانه نگریست، باید گفت که تعدادی عبارات در این متن به نوعی حاکی از دیدگاه توحیدی هستند؛ یعنی شیوه را خدایی واحد و متعالی معرفی می کنند. تعدادی دیگر نشان‌دهندة نگرش هنوتئیستی هستند، چرا که در کنار سایر خدایان، از برتری شیوه سخن به میان آمده است. اما در عین حال، نگرش غالب در آن نگاه وحدت وجودی است؛ چرا که همه جهان (عالم کبیر) و حتی انسان (عالم صغیر) بدن شیوه است. همه چیز از اوست و همه چیز اوست و همه چیز به او باز می گردد. او هم متعالی و هم ساری و جاری در جهان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
352 - آیین سهجه‌یانه
سعید گراوند لیلا مفاخریسهجهیانه صورتی از آیینهای عرفانی و گرایشهای نهان در تنتریسم بودایی است که ریشه در فرهنگ و ادبیات بومی شرق هند دارد. این طریقت راز آمیز، نوعی رازورزی کیهانی و سلوک زندگی برای فهم حقیقت مطلق است. در آیین سهجه‌یانه این حقیقت مطلق، همان سرشت ذات واقعیّت است که هیچ تعیّن چکیده کاملسهجهیانه صورتی از آیینهای عرفانی و گرایشهای نهان در تنتریسم بودایی است که ریشه در فرهنگ و ادبیات بومی شرق هند دارد. این طریقت راز آمیز، نوعی رازورزی کیهانی و سلوک زندگی برای فهم حقیقت مطلق است. در آیین سهجه‌یانه این حقیقت مطلق، همان سرشت ذات واقعیّت است که هیچ تعیّن تجربی ندارد. آثار و احوال این شکل از طریقت باطنی و راز آمیز در مفاهیمی از قبیل پیروی از گورو، توجه به امور جسمی و جنسی، انجام آداب سرّی، اعمال یوگایی نهان و حضور همتای مادینه و در نهایت در تفکری فراتر از دانش ظاهری و عقل استدلالی که شهود نام دارد، شایان بررسی و شناسایی است.در این نوشتار کوشش بر آن است که ضمن بیان قلمرو معنایی سهجه و تاریخ پیدایش این سنت راز آمیز ابتدا به معرّفی و شناسایی ادبیات و سروده‌های بومی سهجه‌یانه پرداخته شود و سپس بر اساس گزارش تنتره‌ها، اندیشه‌های آئینی و عرفانی این طریقت راز آمیز بحث و واکاوی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
353 - آیین پرستش شکتی در مکاتب شیوایی
محبوبه هادینیاشکتی در زبان سنسکریت به معنای نیرو و توان، و در متون مقدسِ هندو، به ویژه تنترهای،عنوانی است برای نیروی خلاقِ مؤنث که منشأ واحدِ تمام اشکال نیرو در عالم است. درمکاتب دینی تنترهیی، شکتی تنها وجودِ حقیقی، معرفت محض و سعادتِ مطلق است کهسراسر هستی با تحدید نیروی او شکل گرفته چکیده کاملشکتی در زبان سنسکریت به معنای نیرو و توان، و در متون مقدسِ هندو، به ویژه تنترهای،عنوانی است برای نیروی خلاقِ مؤنث که منشأ واحدِ تمام اشکال نیرو در عالم است. درمکاتب دینی تنترهیی، شکتی تنها وجودِ حقیقی، معرفت محض و سعادتِ مطلق است کهسراسر هستی با تحدید نیروی او شکل گرفته است.از این رو، مانند برهمن در مکتبِ ادویته ودانته، سچیداننده 1 خوانده میشود و همانندبرهمن با تنزل از مرتبۀ اطلاق و تجلّی در اشکال و صور مختلف، عالم هستی را میآفرینددر حجابِ کثرات، پنهان می شود و به سیطرۀ درک هیچ دانشی مایا و وهم و به کمکدر نمیآید.شکتی حرکت و نیروی عالم هستی را اداره میکند و در پایان زمان، همۀ یروهایعالم را بهسوی خود می کشد و بدینترتیب، عالم هستی را محو و نابود میسازد. از این رو،شکتی نیروی آفرینش، و در عالیترین مفهوم علّی خود، خدا مادری است که همۀ عالم اززهدان پاک او جاری میگردد و در تکمیل سیر وجودی خود میل بازگشت به سوی اودارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
354 - بررسی مقادیر فلزات سنگین و ریز مغذی های مهم در شیر خشک و غذای کودک متداول در سطح بازار تهران
مهدیه خزایی شیوا دهقان آبکنار نازنین خاکی پورمقدمه: در حال حاضر شیر خشک یا مواد غذایی کمکی علیرغم اهمیت تغذیه با شیر مادر، در تامین غذای کودکان در جهان نقش قابل توجهی دارند. هدف از این مطالعه اندازه گیری میزان فلزات سنگین و ریز مغذی ها در شیر خشک و غذای کودک می باشد. فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آرسنیک بالاترین عوارض چکیده کاملمقدمه: در حال حاضر شیر خشک یا مواد غذایی کمکی علیرغم اهمیت تغذیه با شیر مادر، در تامین غذای کودکان در جهان نقش قابل توجهی دارند. هدف از این مطالعه اندازه گیری میزان فلزات سنگین و ریز مغذی ها در شیر خشک و غذای کودک می باشد. فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آرسنیک بالاترین عوارض را در انسان بویژه در کودکان ایجاد می کنند و Fe، Mg،Ca و Zn از ریزمغذی های مهم هستند که در صورت کمبود در مواد غذایی منجر به اثرات سوئی بر سلامت کودکان می شوند. مواد وروشها: این مطالعه بر روی 8 نمونه غذای کودک از 6 محصول تجاری رایج در بازارانجام شد. نمونه ها توسط اسید نیتریک هضم و سپس مقدار عناصر موجود در آن ها آنالیز و به طور کمی اندازه گیری شد .نمونه برداری به روش سرشماری و اندازه گیری به روش های نشر القایی پلاسما انجام شد. نتایج با روش آمار توصیفی گزارش گردید. نتایج نشان داد که دامنه آرسنیک از 8- 1/2میکروگرم بر گرم بوده و در همه نمونه ها مقدار آن بیش از حد مجاز بوده است. مقدار کادمیوم ناچیز و دامنه سرب از 103/0 - 012/0 میکروگرم بر گرم و در حد مجاز می باشد. دامنه مقدار کلسیم 6409- 3195 میکروگرم بر گرم می باشد و تنها در تیمارهای شماره 3 و4 در حد استاندارد بوده است. دامنه آهن در نمونه ها 115- 19 و منیزیم 949- 385 میکروگرم بر گرم بوده و هر دو عنصر در حد استاندارد می باشد، دامنه روی 26- 0 میکروگرم بر گرم و کمتر از حد ضروری بوده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق مقادیر آرسنیک در نمونه های شیر خشک و غذای کودک بالاتر از حد مجاز تعیین شده است و برخی تیمارهای کلسیم و روی کمتر از حد استاندارد هستند که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
355 - شناسایی ترکیبات شیمیایی و مقدار کربوهیدرات های محلول در مان شکر تیغال (Trehala manna)
فرزانه دریکوند مهرداد قوامی مصطفی قنادیان مسعود هنرورچکیدهمقدمه: یکی از چالش برانگیزترین مسائل در صنایع غذایی و دارویی، یافتن ساکاریدهای موثر و ایمن از منابع طبیعی، در مقایسه با نمونه های مصنوعی آن است که می توانند عوارض جانبی داشته باشند. در این راستا، مان شکر تیغال(Trehala manna) منبع امیدوار کننده ای در نظر گرفته شد که چکیده کاملچکیدهمقدمه: یکی از چالش برانگیزترین مسائل در صنایع غذایی و دارویی، یافتن ساکاریدهای موثر و ایمن از منابع طبیعی، در مقایسه با نمونه های مصنوعی آن است که می توانند عوارض جانبی داشته باشند. در این راستا، مان شکر تیغال(Trehala manna) منبع امیدوار کننده ای در نظر گرفته شد که از اصلی ترین مانهای طبیعی تولید شده در طبیعت است و توسط برخی از گونه های شکر تیغال Echinopes در پاسخ به فعالیت حشرات تولید می شود.مواد و روش ها: نمونههای مان شکر تیغال از مناطق شیراز، جهرم، بنارویه، تهران، سبزوار و مهریز جمعآوری شد و دی ساکاریدهای محلول در آب و سایر اجزای شیمیایی آن تعیین شد.یافته ها: بیشترین درصد پروتئین (97/2% )، چربی (87/0 % )، رطوبت (83/۰ %)، فیبر (83/0 %) و خاکستر (5۱/3% ) به ترتیب مربوط به نمونههای جهرم، سبزوار، مهریز، جهرم، بنارویه بود. نمونه بنارویه دارای بیشترین نسبت ترهالوز (11/17 درصد) بود. اما نمونه شیراز دارای بیشترین میزان قند کل (115 میلی گرم در گرم) و قند محلول در آب (45 میلی گرم در گرم) در بین سایر نمونه ها بود. مقدار ساکارز، گلوکز و فروکتوز به ترتیب ۱/۴-۸/۲، ۶/۷- ۵/۴ و ۶/۴- ۱/۲ میلی گرم بر گرم بود. در همه موارد اختلاف معنیدار بود (05/0>p) .نتیجه گیری: منشأ مان های شکر تیغال در مناطق مختلف ایران بر ترکیبات شیمیایی آن به ویژه ترهالوز تأثیر بسزایی داشت. در این راستا، مان شکر تیغال از منطقه بنارویه می تواند به عنوان منبع مناسب ترهالوز (17.11 درصد) برای مصارف صنعتی و تولید غذای کاربردی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
356 - امکان سنجی تولید کلوچه فومن با جایگزینی شکرقهوه ای و پودر شیرین کننده طبیعی استویا به جای شکر سفیددر مغزی کلوچه
سیده بهاره میرپوریان مسعود هنرور نرگس مورکیچکیدهمقدمه: تغذیه مناسب منجربه سلامت افراد میشود لذا مواد غذایی با چربی و قند پائین میتواند منجر به افزایش سطح سلامت جامعه گردد.کلوچه سنتی فومن یکی از فرآورده های پر مصرف قنادی در شمال کشور است که از آرد گندم، روغن، شکر، دارچین وگردو تهیه میشود. مواد و روش ها: این تحقیق چکیده کاملچکیدهمقدمه: تغذیه مناسب منجربه سلامت افراد میشود لذا مواد غذایی با چربی و قند پائین میتواند منجر به افزایش سطح سلامت جامعه گردد.کلوچه سنتی فومن یکی از فرآورده های پر مصرف قنادی در شمال کشور است که از آرد گندم، روغن، شکر، دارچین وگردو تهیه میشود. مواد و روش ها: این تحقیق به امکان سنجی تولید کلوچه سنتی فومن با حذف شکر سفید از مغزی کلوچه و جایگزینی با شکر قهوه ای و پودر شیرین کننده طبیعی استویا میپردازد. تغییرات سطوح رطوبت، قندکل،کالری و اسیدیته با استفاده از روشهای آزمایشگاهی استاندارد و تحلیل آماری واریانس یک طرفه در سطح P< 0.05و در زمینه رنگ، طعم، سختی بافت و پذیرش کلی مغزی کلوچه از پرسش نامه به روش هدونیک بررسی میشود.یافته ها: استفاده از پودر استویا در سطح 40% تا 60% و شکر قهوه ای درسطوح مشابه وحذف شکر سفید در مغزی کلوچه باعث تغییرات معنیداری درسطح P< 0.05 درمتغیرهای وابسته مانند رطوبت، قند کل ، اسیدیته، کالری ورنگ مغزی کلوچه میگردد، اسیدیته، قند کل و رنگ مغزی با افزایش مقدار شکر قهوه ای و کاهش استویا ، افزایش یافته ولی کالری ورطوبت روند کاهشی داشته. اما طعم، سختی بافت وپذیرش کلی دارای تغییر معنیداری نیست .نتیجه گیری: تحقیق نشان میدهد که جایگزینی منجربه کاهش قند کل و افزایش رطوبت، اسیدیته، کالری و رنگ مغزی کلوچه شده ولی طعم، سختی بافت و پذیرش کلی تغییر معنیداری ندارد ، اما زمان بر اکثر پارامترهای مورد مطالعه تأثیر منفی داشته است.بالاترین تطبیق در متغیرهای وابسته مانند رطوبت، قند کل، اسیدیته ورنگ مغزی در نمونه تیمار3 با 40% شکر قهوه ای و 60% استویای دیده میشود که با افزایش مقدار شکر قهوه ای، پارامترهای فوق به سمت کاهش مطابقت با نمونه شاهد تغییر می کنند، البته بجز مقدار کالری که بعلت تغییر مقدار ماده خشک در مغزی روند معکوس دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
357 - اثر فرآیند خشککردن بر خصوصیات کمى و کیفى برگ گیاه ریحان
سحر بوستانی نارملا آصفیمقدمه: ریحان حاوی ترکیبات فنولیک بوده و بذر آن حاوی موسیلاژ می باشد. با بررسی های انجام شده اسانس این گیاه و مخصوصا ترکیبات فنیل پروپانوئیدی آن به عنوان ترکیبات اصلی دارویی این گیاه شناخته شده است. مواد و روش ها: در این تحقیق، برگ ریحان توسط سه روش سایه (به عنوان روش س چکیده کاملمقدمه: ریحان حاوی ترکیبات فنولیک بوده و بذر آن حاوی موسیلاژ می باشد. با بررسی های انجام شده اسانس این گیاه و مخصوصا ترکیبات فنیل پروپانوئیدی آن به عنوان ترکیبات اصلی دارویی این گیاه شناخته شده است. مواد و روش ها: در این تحقیق، برگ ریحان توسط سه روش سایه (به عنوان روش سنتی)، آون (۴۰ و ۶۰ درجه سلسیوس) و مایکروویو (۱۸۰ و ۳۶۰ وات) به عنوان روش صنعتی در جهت بالا بردن نرخ انتقال حرارت در مدت زمان کوتاه و بررسی خصوصیات کیفی این محصول انتخاب و فاکتورهای موثر در کیفیت برگ این گیاه مانند رطوبت، آهن و پتاسیم، ویتامین ث و ترکیبات پلی فنل کل اندازه گیری شد. یافته ها: مرحله اول خشک کردن که در آن آهنگ خشک شدن ثابت می باشد و توسط عوامل بیرونی کنترل می شود تنها در روش خشک کردن با سایه دیده شد، ولی در دو روش دیگر تقریبا این مرحله حذف گردیده است. روش خشک کردن باعث افزایش ضریب انتقال جرم می شود و این ضریب در حالت جابجایی اجباری از طبیعی بیشتر است بنابراین در روش خشک کردن با آون در مقایسه با دو روش دیگر سرعت انتقال جرم بالاتری دیده می شود.با افزایش توان مایکروویو، زمان خشک شدن کاهش یافت. مقادیرآهن و پتاسیم و ویتامین ث تعیین شده نشان داد که تفاوت معنی داری بین روش های مختلف خشک کردن وجود دارد (05/0 p<). از نظر مدت زمان خشک شدن، طولانى ترین زمان خشک کردن مربوط به سایه به مدت ۱۸۰۰ دقیقه بود. بیشترین میزان ویتامین ث، آهن و ترکیبات فنلی در تیمار خشک شده در سایه بود. نتیجه گیری: خشک کردن برگ ریحان با استفاده از خشک کردن در سایه و مایکروویو با توان ۱۸۰ وات به دلیل حفظ قابل ملاحظه میزان مواد مؤثره در گیاه نسبت به تیمارهاى دیگر مطلوب تر می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
358 - تولید و بهینهسازی فرمولاسیون سس ازگیل با استفاده از شیره خرمالو به عنوان شیرین‌کننده با روش سطح پاسخ
زینب رفتنی امیری سعید میرعرب رضی سپیده امیرآبادی سمیه رضایی ارمی تیمور محمدی عیسی فتح الهیمقدمه :ازگیل یک میوه کلایمتریک است که اهمیت زیادی برای مصرف افراد بومی و ارزش اقتصادی کسب کرده است و در فرمولاسیون مربا، ژله ها، مارمالاد و ترشی ها استفاده می شود و به عنوان منبع آنتی اکسیدانی و ترکیبات زیست فعال بسیار مورد توجه قرار گرفته است. مواد و روش ،1( درصد) و نم چکیده کاملمقدمه :ازگیل یک میوه کلایمتریک است که اهمیت زیادی برای مصرف افراد بومی و ارزش اقتصادی کسب کرده است و در فرمولاسیون مربا، ژله ها، مارمالاد و ترشی ها استفاده می شود و به عنوان منبع آنتی اکسیدانی و ترکیبات زیست فعال بسیار مورد توجه قرار گرفته است. مواد و روش ،1( درصد) و نمک به عنوان افزودنی 50 و 30 ،10( ها: در این پژوهش با استفاده از دو متغیر مستقل مقدار شیره خرمالو درصد) با استفاده از روش سطح پاسخ و طرح مرکب مرکزی با پنج نقطه کنترلی، فرمولاسیون سس ازگیل بهینه 2/5 و 1/75 سازی شد. در این تحقیق ویسکوزیته، قوام و بریکس و ارزیابی حسی سیزده فرمولاسیون مختلف سس ازگیل مورد بررسی قرار گرفت .ارتباط بین داده های دستگاهی و حسی با استفاده از روش تجزیه به مولفه های اصلی تعیین شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که با افزایش مقدار شیره خرمالو ویسکوزیته و بریکس افزایش و قوام سس کاهش یافت .اثر نمک در سطوح استفاده شده بر ویسکوزیته و قوام معنی دار نبود اما تاثیر آن بر بریکس معنی دار بود .داده های حاصل از آنالیز حسی نشان داد اختلاف معنی داری بین رنگ، بو و ظاهر نمونه ها وجود نداشت. نمونه درصد شیره خرمالو امتیاز باالاتری در طعاو و پاذیرش کلای از 30 های حاوی ارزیاب ها دریافت نمودند. نمک تاثیر معنی داری بر ویژگی های حسی نداشت .نتایج حاصل از روش تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد کاه . ) وجود داشت 0/922( بین طعو و پذیرش کلی رابطه مثبت و مستقیو نتیجه درصد نمک و در ویژگی 1 درصد شیره خرمالو و 30/17 گیری :بهترین فرمول سس با بیشترین امتیاز پذیرش کلی در حضور ها مشابه با نمونه شاهد حاصل گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
359 - بررسی اثر فرایند بر احتمال تشکیل و میزان اکریل آمید در محصولات خط تولید شکر از چغندرقند
فایزه صحرائی مسعود هنرور محمد عرفان بهرامیمقدمه: اکریل آمید یک ترکیب سرطان زا است که از واکنش بین اسیدهای آمینه با قندهای احیا کننده به عنوان ترکیبات کربونیل در حین واکنش میلارد تشکیل می شود. صنایع تولید قند و شکر به دلیل وسعت تولید و اهمیت بالای فرآورده نهایی و کاربردهای گسترده شکر در محصولات غذایی مختلف، به ع چکیده کاملمقدمه: اکریل آمید یک ترکیب سرطان زا است که از واکنش بین اسیدهای آمینه با قندهای احیا کننده به عنوان ترکیبات کربونیل در حین واکنش میلارد تشکیل می شود. صنایع تولید قند و شکر به دلیل وسعت تولید و اهمیت بالای فرآورده نهایی و کاربردهای گسترده شکر در محصولات غذایی مختلف، به علت حضور پیش سازهای اولیه و شرایط بهینه، می تواند یکی از پتانسیل های تشکیل اکریل آمید باشد. هدف ازاین پژوهش بررسی احتمال تشکیل اکریل آمید در طی فرایند تولید شکر از چغندرقند بوده است. مواد و روش ها: در این تحقیق به منظور سنجش وجود اکریل آمید، از نمونه های مختلف کارخانه قند اعم از شربت خام حاصل از چغندرقند، شربت رقیق، شربت غلیظ، ملاس و شکر نهایی، در فواصل زمانی ۷ روزه و برای ۳ هفته متوالی نمونه برداری گردید. آزمون های مختلف فیزیکوشیمیایی به منظور سنجش کیفیت هر یک از نمونه ها انجام شد. در نهایت با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) میزان اکریل آمید هر یک از نمونه ها بررسی و مورد آنالیز قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که نمونه های شربت غلیظ در همه فواصل نمونه برداری حاوی مقادیری از اکریل آمید بودند، اما مقدار این ترکیب سرطان زا در دیگر محصولات کارخانه قند یافت نشد. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که اگرچه اکریل آمید در برخی نمونه های شربت غلیظ تا حدود ۸۲۵ نانوگرم بر کیلوگرم نیز یافت شد، اما در شکر نهایی هیچ مقداری از این ترکیب سرطان زا وجود نداشته از این رو نگرانی های مربوط به حضور این ماده در یکی از پرمصرف ترین محصولات غذایی دنیا، یعنی شکر سفید وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
360 - بررسی عوامل مختلف تکنولوژیکی (واریته، روش خشک کردن، نوع حلال، زمان) بر ترکیبات شیمیایی و خواص ضدرادیکالی عصاره استخراجی از هسته خرما در منطقه جیرفت
فاطمه سعیدی مسعود هنرور فاطمه شهدادیمقدمه: هسته خرما به عنوان ضایعات در بسیاری از کارگاه های بسته بندی و فرآوری خرما ایجاد می شود و دارای خواص درمانی گسترده ای می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه هسته های خرما (ارقام کلوته، مرداسنگ، خنیزی و مضافتی) با دو روش (آفتابی و آون) خشک شدند و سپس عصاره آنها با اس چکیده کاملمقدمه: هسته خرما به عنوان ضایعات در بسیاری از کارگاه های بسته بندی و فرآوری خرما ایجاد می شود و دارای خواص درمانی گسترده ای می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه هسته های خرما (ارقام کلوته، مرداسنگ، خنیزی و مضافتی) با دو روش (آفتابی و آون) خشک شدند و سپس عصاره آنها با استفاده از حلال های متانول 80 درصد، اتانول 50 درصد و آب داغ در زمان های 6، 12 و 18 ساعت استخراج شد. میزان ترکیبات فنولی با روش فولین سیو کالتو، فعالیت آنتی کسیدانی به روش DPPH و فیبر محلول به روش هضم اسیدی تعیین شد.یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی اکسیدانی در رقم مرداسنگ با روش خشک کردن با آفتاب، حلال متانول 80 درصد و زمان 18 ساعت، (به ترتیب 08/10 و 38/93%) در رقم کلوته خشک کردن با آفتاب، آب داغ و 12 ساعت، (به ترتیب 03/8 و 94/87%) در رقم خنیزی خشک کردن با آون، اتانول 50 درصد و 18 ساعت (به ترتیب 36/7 و 91/71%) و در رقم مضافتی خشک کردن با آفتاب، متانول 80 درصد و 12 ساعت (به ترتیب 48/8 و 95/88%) بدست آمد. بیشترین و کمترین میزان فیبر نامحلول در اسید به ترتیب در رقم مرداسنگ با روش خشک کردن آفتابی و رقم مضافتی با روش خشک کردن آفتابی مشاهده گردید. بیشترین و کمترین میزان فیبر محلول در اسید نیز مربوط به رقم کلوته با روش خشک کردن آفتابی و رقم خنیزی با روش خشک کردن در آون بود.نتیجه گیری: بطور کلی مطالعه حاضر نشان داد که ترکیب هسته رقم های مختلف خرما در منطقه جیرفت با وجود دارا بودن خواص ضدرادیکالی و غنی بودن از آنتی اکسیدان های طبیعی، تحت تاثیر واریته و روش خشک کردن می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
361 - تاثیر نمک های امولسیون کننده بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و زمان تشکیل لخته آنزیمی شیر بدون چربی
مهدخت سادات احتشامی حمید عزت پناه سلیمان عباسی محمد هادی گیویان رادمقدمه: پروتئین های شیر تحت اثر عوامل مختلفی مانند حرارت دادن، اسیدی کردن، افزودن آنزیم و نمک های امولسیون کننده قادر به تشکیل ژل می باشند. در این پژوهش اثر افزودن نمک های تتراسدیم پیروفسفات و تری سدیم سیترات بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و زمان تشکیل لخته آنزیمی شیر بدون چرب چکیده کاملمقدمه: پروتئین های شیر تحت اثر عوامل مختلفی مانند حرارت دادن، اسیدی کردن، افزودن آنزیم و نمک های امولسیون کننده قادر به تشکیل ژل می باشند. در این پژوهش اثر افزودن نمک های تتراسدیم پیروفسفات و تری سدیم سیترات بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و زمان تشکیل لخته آنزیمی شیر بدون چربی حرارت ندیده و حرارت دیده مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: به شیر بدون چربی بازساخته حرارت ندیده و حرارت دیده ، نمک های تتراسدیم پیروفسفات و تری سدیم سیترات در غلظت های 2 تا10 میلی مولار به طور جداگانه اضافه شدند. pH، هدایت الکتریکی و کدورت نمونه ها اندازه گیری شد. سپس به نمونه ها آنزیم مایه پنیر جهت تشکیل لخته اضافه گردید. ظرفیت نگهداری آب ژل ها اندازه گیری شد. یافته‌ها: نمک های تتراسدیم پیروفسفات و تری سدیم سیترات سبب افزایش pH و هدایت الکتریکی و کاهش کدورت نمونه ها شدند. در ضمن، افزودن این نمک ها سبب به تاخیر انداختن زمان تشکیل ژل آنزیمی کازئین شد، بطوریکه فقط در نمونه های حاوی 2 و 4 میلی مولار تری سدیم سیترات و 4 و6 و 8 میلی مولار تتراسدیم پیروفسفات ژل تشکیل گردید. نتایج حاصل از اندازه گیری ظرفیت نگهداری آب نیز بیانگر افزایش ظرفیت نگهداری آب نمونه ها بود. نتیجه‌گیری: نمک های تترا سدیم پیروفسفات و تری سدیم سیترات سبب پراکنش کازئین و ایجاد ساختارهای ژل جدید می‌شوند که می‌توان از آن ها در بهبود خصوصیات بسیاری از محصولات شیری استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
362 - بررسی تاثیر پرتودهی روی ترکیبات فرار طبیعی نعناع خشک و مهاجرت کرده از بستهبندی به درون آن
فاطمه ودائی مریم میزانی مسعود مشهدی بوجار عباس گرامیمقدمه: سبزی‌های خشک نظیر نعناع معمولا بمنظور پیشگیری از آلودگی ثانویه وکاهش بار میکروبی به صورت از پیش بستهبندی شده پرتودهی میشوند. تحت تاثیر این فرایند، نوع و مقدار ترکیبات موثره فرار طبیعی محصول تغییر میکند و نیز در نتیجه واکنش‌های رادیولیز، یکسری یون‌ها، رادیکال‌ه چکیده کاملمقدمه: سبزی‌های خشک نظیر نعناع معمولا بمنظور پیشگیری از آلودگی ثانویه وکاهش بار میکروبی به صورت از پیش بستهبندی شده پرتودهی میشوند. تحت تاثیر این فرایند، نوع و مقدار ترکیبات موثره فرار طبیعی محصول تغییر میکند و نیز در نتیجه واکنش‌های رادیولیز، یکسری یون‌ها، رادیکال‌های آزاد و مواد فرار با وزن مولکولی کم از ماده بستهبندی آزاد میشوند و به درون بسته مهاجرت و در محصول جذب میشوند. مواد و روشها: سبزی خشک نعناع بصورت مخلوطی از نعناع معمولی وصحرایی درکیسه‌هایی ازفیلم پلیمری سه لایه پلی پروپیلنی و تحت سه دز تشعشعی 8، 10 و 15 کیلوگری قرار داده شد. سپس تغییرات ایجاد شده در ترکیبات فرار طبیعی و آزاد شده از ماده بستهبندی توسط تکنیک تقطیر- استخراج جداسازی و با گاز کروماتوگرافی همراه با آشکارساز یونیزه کننده با شعله بررسی گردید. یافتهها: 59 نوع ترکیب مختلف شناسایی و در چهار گروه تفکیک شد: 1) ترکیبات فرار طبیعی نعناع نظیر (β-myrcene, Sabinene) که در نتیجه پرتودهی بطور کامل از بین رفتند. 2) ترکیباتی از مواد طبیعی نعناع که مقدارشان با افزایش دز پرتودهی افزایش یافت (نظیر Trans sabinene hydrate، cis-jasmone ). 3) ترکیبات فرار طبیعی که در دزهای پایین لطمه ندیده ولی در 15 کیلوگری از بین رفته اند و 4) ترکیبات شیمیایی فرار حاصل از ماده بستهبندی پلیمری (نظیر tert-butyl benzene) که به درون بسته مهاجرت کردند. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که ترکیبات طبیعی موجود در نعناع معمولی، به پرتودهی حساس‌تر میباشند و بمنظور حفظ کیفیت و ایمنی سبزی‌های خشک بستهبندی و پرتو داده شده ضروری است از حداکثر دز 8 کیلوگری و گونههای مقاوم‌تر نظیر نعناع صحرایی بستهبندی شده در پلیمرهای مقاوم نظیر پلی اتیلن ترفتالات استفاده گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
363 - سینتیک انتقال جرم خشککردن ترکیبی مادون قرمز- هوای داغ کدو حلوایی
سید حسین حسینی قابوس سید مهدی سیدین اردبیلی مهدی کاشانی نژاد غلامحسن اسدی مهران اعلمیمقدمه: کدوحلوایی یک منبع مناسب از کاروتن، ویتامین‌های محلول در آب و اسیدهای آمینه است. کدوحلوایی را میتوان به آرد که دارای ماندگاری طولانی است تبدیل نمود. آرد کدوحلوایی به دلیل عطر و طعم بسیار مطلوب، شیرینی و رنگ زرد نارنجی- قرمز عمیق آن استفاده میشود. در این پژوهش مد چکیده کاملمقدمه: کدوحلوایی یک منبع مناسب از کاروتن، ویتامین‌های محلول در آب و اسیدهای آمینه است. کدوحلوایی را میتوان به آرد که دارای ماندگاری طولانی است تبدیل نمود. آرد کدوحلوایی به دلیل عطر و طعم بسیار مطلوب، شیرینی و رنگ زرد نارنجی- قرمز عمیق آن استفاده میشود. در این پژوهش مدلسازی سینتیک خشک شدن کدوحلوایی در یک خشککن مادون قرمز هوای داغ بررسی میشود. مواد و روشها: تأثیر توان لامپ پرتودهی در سه سطح 204، 238 و 272 وات، دمای هوای داغ در سه سطح 55، 65 و 75 درجه سلسیوس و ضخامت نمونهها در دو سطح 5/0 و 7/0 سانتیمتر بر زمان، سینتیک خشک شدن و ضریب نفوذ رطوبت در طی خشک شدن کدوحلوایی در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شد. یافتهها: تأثیر توان پرتودهی و دمای هوای داغ بر فرآیند خشک شدن کدوحلوایی معنیدار بود. افزایش توان لامپ مادون‌قرمز از 204 به 272 وات و افزایش دمای هوای داغ از 55 به 75 درجه سلسیوس، زمان خشک شدن کدوحلوایی را به ترتیب 05/15 و 43/37 درصد کاهش دادند. ضریب نفوذ مؤثر رطوبت کدوحلوایی بین 10-10×2/9 تا 9-10×3/3 مترمربع بر ثانیه بود. نتیجهگیری: توان 272 وات، دمای 75 درجه سلسیوس و ضخامت 5/0 سانتیمتر به عنوان بهترین شرایط خشککردن کدو به دست آمد. اثر توان حرارتی مادون قرمز و دمای هوای داغ بر تغییرات ضریب نفوذ مؤثر کدوحلوایی بررسی و مشخص شد که مقدار ضریب نفوذ مؤثر با افزایش توان منبع حرارتی و دمای هوای داغ افزایش می یابد. در مدلسازی فرآیند خشک شدن کدوحلوایی مدل نیوتن همخوانی بهتری با نتایج آزمایشگاهی در مقایسه با سایر مدلها داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
364 - اثر مصرف مکمل اسید لینولئیک مزدوج بر ترکیب بدن، لپتین سرم و قدرت عضلانی در مردان غیر ورزشکار
خلیل اله منیخ مجید کاشف احمد آزادمقدمه: در مطالعات حیوانی مصرف مکمل اسید لینولئیک مزدوج توده چربی را کاهش و توده بدون چربی را افزایش داده است. ولی درباره تاثیر این مکمل در انسان مطالعات اندکی انجام شده است. این مطالعه با هدف بررسی اثرات مکمل اسید لینولئیک مزدوج بر ترکیب بدن، قدرت عضلانی و سطح لپتین سرم چکیده کاملمقدمه: در مطالعات حیوانی مصرف مکمل اسید لینولئیک مزدوج توده چربی را کاهش و توده بدون چربی را افزایش داده است. ولی درباره تاثیر این مکمل در انسان مطالعات اندکی انجام شده است. این مطالعه با هدف بررسی اثرات مکمل اسید لینولئیک مزدوج بر ترکیب بدن، قدرت عضلانی و سطح لپتین سرم در مردان غیر ورزشکار انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه نیمه تجربی دو سو کور، 24 مرد غیر ورزشکار به صورت تصادفی به دو گروه مکمل (تعداد: 12) و دارونما (تعداد: 12) تقسیم شدند. گروه مکمل هر روز 3 گرم کپسول اسید لینولئیک مزدوج و گروه دارونما به همان میزان کپسول دارونما دریافت نمود. در شروع و پایان دوره 6 هفته ای ترکیب بدن، قدرت عضلانی و لپتین سرم آزمودنی ها مورد سنجش قرار گرفت. برای اندازهگیری لپتین از روش الایزا استفاده گردید و داده ها با استفاده از آزمون تی مستقل و جفتی تحلیل شد. یافتهها: در تغییرات میزان سرمی لپتین، ترکیب بدن (درصد چربی توده بدون چربی) و قدرت عضلانی بین دو گروه تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: 6 هفته مصرف مکمل اسید لینولئیک مزدوج باعث بهبود وضعیت ترکیب بدن، سطح لپتین سرم و قدرت عضلانی در مردان غیر ورزشکار نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
365 - استفاده از آنزیم ترانس گلوتامیناز میکروبی به عنوان جایگزین بخشی از شیر خشک بدون چربی در ماست اسفناج
وجیهه فدائی نوغانی اعظم مفیدی مهدی زارعیمقدمه: آنزیم ترانس گلوتامیناز میکروبی (MTGase) جز آنزیم های ترانسفراز می باشد که می تواند بین اسیدآمینه گلوتامین از یک پروتئین و لایزین از پروتئین دیگر اتصالات عرضی ایجاد کند. پیوندهای کوالانسی ایجاد شده توسط این آنزیم، اثرات منحصر به فردی روی ظرفیت تشکیل ژل، پایداری حر چکیده کاملمقدمه: آنزیم ترانس گلوتامیناز میکروبی (MTGase) جز آنزیم های ترانسفراز می باشد که می تواند بین اسیدآمینه گلوتامین از یک پروتئین و لایزین از پروتئین دیگر اتصالات عرضی ایجاد کند. پیوندهای کوالانسی ایجاد شده توسط این آنزیم، اثرات منحصر به فردی روی ظرفیت تشکیل ژل، پایداری حرارتی و ظرفیت نگهداری آب در پروتئین ها دارد. در این پژوهش، این آنزیم (با غلظت های ١/٠، ٢/٠ و ٣/٠گرم بر لیتر) به عنوان جایگزین بخشی از شیرخشک بدون چربی در ماست اسفناج به کاربرده شد. مواد و روشها: تأثیر این آنزیم بر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی انتخابی (نظیر pH، اسیدیته قابل تیتر، میزان آب اندازی و ویسکوزیته) و خواص حسی (بافت، طعم، بو و پذیرش کلی) مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های ماست به مدت پانزده روز در دمای C°۴ نگهداری و متغیرهای مورد نظر در روزهای صفر، پنج، ده و پانزده اندازهگیری شدند. یافتهها:نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد که افزودن غلظت های مختلف آنزیم ضمن جلوگیری از تغییرات مشخص در pH و اسیدیته، ویسکوزیته (گرانروی) ماست را افزایش داد و باعث کاهش آب اندازی در ماست شد. غلظت ١/٠گرم بر لیتر توانست خواصی شبیه نمونه تیمار نشده ایجاد کند، البته غلظت بالاتر خواص بهتری را موجب شد ولی از لحاظ اقتصادی توجیهی نداشت، چرا که میزان کمتر آنزیم توانسته بود ماستی مشابه نمونه کنترل ایجاد کند. نتیجهگیری: استفاده از آنزیم ترانس گلوتامیناز میکروبی جایگزین قابل قبولی برای کنسانتره پروتئین شیر در ماست همزده اسفناج است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
366 - بررسی میزان ترکیبات فنلی در انواع شکر حاصل از مراحل مختلف فرایند کریستالیزاسیون طی 2 سال نگهداری
مسعود هنرور فاطمه سید سجادی احمد کلباسی اشتری کامبیز لاریجانی بابک دلخوش پرنیان متقیانمقدمه:شکر به عنوان یک ماده غذایی پر مصرف که در تهیه بسیاری از مواد غذایی دیگر کاربرد دارد، طی فرایند طولانی و پر هزینه ای تولید میشود که با حذف مراحلی از این فرایند میتوان از دور ریز مواد مغذی، با ارزش تغذیهای بالا جلوگیری کرد.در این مطالعه، ترکیبات فنلی به عنوان یک چکیده کاملمقدمه:شکر به عنوان یک ماده غذایی پر مصرف که در تهیه بسیاری از مواد غذایی دیگر کاربرد دارد، طی فرایند طولانی و پر هزینه ای تولید میشود که با حذف مراحلی از این فرایند میتوان از دور ریز مواد مغذی، با ارزش تغذیهای بالا جلوگیری کرد.در این مطالعه، ترکیبات فنلی به عنوان یک شاخص ارزشمند وماده غذایی عملگرا، مد نظر قرار گرفته است. مواد و روشها: در این مطالعه اثر فاکتور زمان بر نمونه های شکر از طریق آزمونهای تعیین میزان تغییرات ترکیبات فنلی با استفاده از روش Singleton، تغییرات شیمیایی (میزان قند،میزان اینورت،رنگ،میزان خاکستر، pH) و آزمون های میکروبی با استفاده از روشهای استاندارد بین المللی ICUMSA اندازه گیری شده است. یافتهها:نتایج آزمونهای میکروبی آلودگی باکتریایی مزوفیل را نشان میدهد. نتایج آزمون های شیمیایی نشان میدهد که با گذشت زمان در شکر بدون کلرساژ، شکر پخت ІІ و شکر پخت ІІІ میزان قند، اینورت و رنگ کاهش یافته و در میزان ترکیبات فنلی افزایش قابل توجهی مشاهده می شود. که در این رابطه بین نمونه ها تفاوت آماری معنیدار مشاهده می گردد. نتیجهگیری: با توجه به نتایج حاصله، با ایجاد شرایط کنترل شده، میتوان شکر‌هایی را تولید کرد که علاوه بر جلوگیری از پدیده حذف مواد مغذی در زمان تولید منجر به حفظ و بعضاَ افزایش ارزش کیفی، در طی نگهداری شود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
367 - تعیین خواص مکانیکی پسته و مغز آن (رقم احمد آقایی)
محمد غلامی پرشکوهی بهنام گوشکی علی ماشاءاله کرمانی شهرام محسنی مهرداد سلیمی بنیمقدمه: اطلاع از خواص مکانیکی میوه‌ها در طراحی و بهینه‌سازی سیستم‌های مرتبط با تولید و فرآوری آن ها لازم و ضروری است. مواد و روش‌ها: در این تحقیق خواص مکانیکی پسته و مغز رقم احمدآقایی شامل نیروی گسیختگی، تغییر شکل تا نقطه گسیختگی و انرژی گسیختگی در س چکیده کاملمقدمه: اطلاع از خواص مکانیکی میوه‌ها در طراحی و بهینه‌سازی سیستم‌های مرتبط با تولید و فرآوری آن ها لازم و ضروری است. مواد و روش‌ها: در این تحقیق خواص مکانیکی پسته و مغز رقم احمدآقایی شامل نیروی گسیختگی، تغییر شکل تا نقطه گسیختگی و انرژی گسیختگی در سه سطح رطوبتی در محدودۀ رطوبت زمان برداشت تا رطوبت محصول نهایی برای نگهداری (6/35 درصد، 1/20 درصد و 6/4 درصد بر پایۀ تر) اندازه گیری و محاسبه شد. برای این منظور نمونه ها در راستای عرض پسته بین دو صفحۀ تخت موازی تحت بارگذاری قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که نیروی گسیختگی، تغییرشکل تا نقطۀ گسیختگی و انرژی گسیختگی به طور معنی داری تحت تأتیر رطوبت قرار می گیرند. نتیجه‌ گیری: با افزایش رطوبت از سطح 4.6 تا 35.6درصد، نیروی گسیختگی از 112.66 تا 65.66 نیوتن برای دانه و از43.67 تا 35.46 نیوتن برای مغز و انرژی گسیختگی از 110.21 تا 95.51 میلی ژول برای دانه و از 29.05 تا 19.53 میلی ژول برای مغز کاهش یافت. همچنین تغییر شکل تا نقطه گسیختگی با افزایش رطوبت در محدودۀ ذکر شده از 2.45 تا 3.44 میلی متر برای دانه و1.20 تا 2.17 میلی متر برای مغز افزایش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
368 - بهینهسازی فرآیند خشک کردن پاششی جهت تولید پودرهای ریزدرون پوشانی شده عصاره فراسودمند استخراجی از چغندر لبویی
شیما یوسفیمقدمه: خشک کردن پاششی یکی از مهمترین راههای جلوگیری از اتلاف محصولات غذایی استراتژیک و افزایش طول عمر آنها میباشد. بهینهسازی شرایط عملیاتی این سامانه میتواند بستر مناسبی جهت تولید فرآورده‌هایی با کیفیت فیزیکوشیمایی ایده‌آل باشد. مواد و روشها: تاثیر سه پارامتر فرآی چکیده کاملمقدمه: خشک کردن پاششی یکی از مهمترین راههای جلوگیری از اتلاف محصولات غذایی استراتژیک و افزایش طول عمر آنها میباشد. بهینهسازی شرایط عملیاتی این سامانه میتواند بستر مناسبی جهت تولید فرآورده‌هایی با کیفیت فیزیکوشیمایی ایده‌آل باشد. مواد و روشها: تاثیر سه پارامتر فرآیندی دما (160-130 درجه سانتیگراد) و سرعت جریان (4-2 مترمکعب بر ساعت) هوای ورودی و نرخ خوراک دهی (10-5 میلی لیتر بر دقیقه) جهت دستیابی به پودرهای فراسودمند ریزدرون پوشانی شده عصاره سرشار از رنگدانه فراسودمند بتالائین چغندر لبویی با روش سطح پاسخ مورد ارزیابی قرار گرفت. بازده پودرهای تولیدی، محتوای ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره بازسازی شده بهینه سازی گردید. یافتهها: معادلات درجه دوم با ضرایب همبستگی بالا (9940-960/0) به خوبی میتوانند شرایط بهینه جهت حصول بالاترین بازده فیزیکوشیمیایی را پیش بینی نمایند. افزایش دما و سرعت جریان هوای ورودی تاثیر معنیداری بر کاهش ترکیبات فنولی و آنتی اکسیدانی پودرهای بدست آمده داشته، در حالی که این روند سبب افزایش بازده تولیدی گشت. محتوای آنتی اکسیدانی و فنولی پودرهای ریز درون پوشانی شده با بازدهی کم در نرخ‌های بالاتر خوراک ورودی بهتر حفظ شدند. مشاهدات میکروسکوپی و اندازه ذرات نیز به طور بارزی یافتههای بدست آمده را تایید نمودند. یافتهها نشان داد که بالاترین راندمان فیزیکی (75%)، محتوای فنولی (72/1238 میکروگرم اسید گالیک بر میلی لیتر) و درصد بازدارندگی رادیکال آزاد (77/78%) میتواند در شرایط بهینه دمای هوای ورودی 136 درجه سانتیگراد، سرعت جریان هوای ورودی 6/3 مترمکعب بر ساعت و نرخ خوراک ورودی 8/8 میلی لیتر بر دقیقه بدست آید. نتیجه گیری: تولید با کیفیت پودرهای ریز درون پوشانی کننده عصاره چغندر قرمز تحتشرایط بهینه میتواند سرآغازی جهت توسعه غنی سازی فرآورده های غذایی با پودرهای بدست آمده محسوب گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
369 - بررسی تأثیر آمونیوم فسفاتید و لسیتین بر بهبود ویژگی های کیفی و ظاهری شکلات سفید
وحیده محرابی مهرداد قوامی مریم قراچورلومقدمه: شکلات یکی از پرمصرف ترین تنقلات در جهان است. در این مطالعه کیفیت شکلات سفید و فرآیند قهوه ای شدن و ویژگی های فیزیکوشیمیایی این محصول مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: اثر امولسیفایرهای متداول مانند لسیتین با دوزهای مختلف و امولسیفایر YN (آمونیوم فسفاتیدها) چکیده کاملمقدمه: شکلات یکی از پرمصرف ترین تنقلات در جهان است. در این مطالعه کیفیت شکلات سفید و فرآیند قهوه ای شدن و ویژگی های فیزیکوشیمیایی این محصول مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: اثر امولسیفایرهای متداول مانند لسیتین با دوزهای مختلف و امولسیفایر YN (آمونیوم فسفاتیدها) در انواع مختلف در شکلات سفید مقایسه و ارزیابی شد. نمونه ها تحت تجزیه و تحلیل شیمیایی مربوط به محتوای کل چربی، خاکستر نامحلول در اسید، اسیدیته و اندیس صابونی، ترکیب اسیدهای چرب، آزمایش پایداری اکسیداتیو و تجزیه و تحلیل حسی با توجه به استاندارد ملی قرار گرفتند.یافته ها: استفاده از غلظت های مختلف لسیتین تجاری تأثیر معنی داری بر ویژگی های کیفی شکلات سفید نداشت، در حالی که استفاده از مقادیر 4/0 و 5/0 از امولسیفایر YN در زمان تولید و 90 روز پس از تولید پایداری و کیفیت رنگ را بطور قابل توجهی افزایش داد. شاخص رنگ زرد (b*) در شکلات سفید حاوی امولسیفایر YN به میزان قابل توجهی کاهش یافت، شاخص روشنایی (L*) در مقایسه با شاهد به طور مطلوبی افزایش یافت و کیفیت پس از تولید حفظ شد.نتیجه گیری: استفاده از امولسیفایر YN ویژگی های کیفی شکلات سفید را بهبود بخشیده و خاصیت سینرژیستی و پایداری اکسیداتیو محصول را افزایش می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
370 - اثر غلظت صمغ عربی و دمای خشککن پاششی بر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی پودر آلوئه‌ورا
مرضیه نوحی شاهرخ شعبانی فریبا زمانی هرگلانیمقدمه: آلوئه‌ورا در بیشتر مناطق دنیا به عنوان مکمل و ماده‌ای با ویژگیهای عملکردی، عامل ضدمیکروبی و پوشش دهنده در بسیاری از محصولات غذایی از جمله نوشیدنی، ماست، بستنی و غیره استفاده میشود. رطوبت بالای ژل آلوئه‌ورا نگهداری و انتقال به واحدهای تولیدی را مشکل میسازد، لذا چکیده کاملمقدمه: آلوئه‌ورا در بیشتر مناطق دنیا به عنوان مکمل و ماده‌ای با ویژگیهای عملکردی، عامل ضدمیکروبی و پوشش دهنده در بسیاری از محصولات غذایی از جمله نوشیدنی، ماست، بستنی و غیره استفاده میشود. رطوبت بالای ژل آلوئه‌ورا نگهداری و انتقال به واحدهای تولیدی را مشکل میسازد، لذا استفاده از روشهایی مانند خشککردن که ضمن حفظ کیفیت، باعث سهولت در نگهداری و حملونقل این محصول ارزشمند میشود، مورد توجه واحدهای تولیدی قرار دارد. در خشککن پاششی با پاشش ماده و معلق شدن ذرات و حذف آب بوسیله هوای داغ، محصولاتی به شکل پودر و با کیفیت بالا تولید میشوند. محصول تولید شده حاوی ذرات ریزتر و توزیع اندازه ذره ای بهتر، ظاهر، بافت، مشخصه ریزش، تراکم پذیری، دانسیته توده ای، قابلیت پراکندگی و دارای محلولیت بسیار مطلوبی در مقایسه با روشهای دیگر خشککردن میباشد. مواد و روشها: در این تحقیق به بررسی خشککردن ژل آلوئه‌ورا در 4 دمای ورودی خشککن پاششی 135، 145، 155 و 175 درجه سلسیوس و غلظت صمغ عربی 0 % ، 5/1% و 3 % پرداخته شد. ژل آلوئه‌ورا پس از تغلیظ خشک گردید. از بین 12 نمونه پودر تولیدی 2 نمونه که با توجه به فاکتورهای رطوبت، حلالیت و بازده عمل خشککردن مطلوب‌ترین نتیجه را داشتند، انتخاب شده و جهت آزمونهای pH، رطوبت، خاصیت آنتی‌اکسیدانی، میزان آلوئین، بررسی ابعاد و شکل توسط میکروسکوپ الکترونی و رنگ ذرات با نمونههای موجود در بازار توسط آزمون فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار و با استفاده از تجزیه واریانس یک طرفه (ANOVA) و مقایسه میانگین دانکن با سطح اطمینان 95 % مقایسه شدند. یافته ها: نمونههای تولیدی با دمای ورودی بیشتر و زمان فرآیند کمتر دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی و میزان آلوئین بیشتر بوده، نتایج بهتری را از لحاظ کیفی نشان دادند. نتیجهگیری: بررسیها نشان داد نمونه خشک‌شده در دمای175 درجه سلسیوس و حاوی 5/1% غلظت صمغ، مطلوب‌ترین نمونه از جهت پارامترهای مورد مقایسه در پژوهش میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
371 - بررسی اثر بستهبندی در اتمسفر تعدیل یافته بر ماندگاری و حفظ خصوصیات کیفی تمشک با روش سطح پاسخ
قاسم یوسفی سعید صادقی زهره کرمی زهرا امام جمعه محمد جوکیمقدمه: میوه تمشک می تواند به عنوان یک منبع خوب از ریزمغذی های گوناگون (آنتوسیانین، پلی‎فنول، اسید آسکوربیک، فیبر، پروتئین، مواد معدنی) مورد توجه قرار گیرد. تمشک به علت فعالیت متابولیکی بالا و حساسیت به پوسیدگی قارچی به ویژه کپک خاکستری، یکی از میوه های بسیار فساد پذ چکیده کاملمقدمه: میوه تمشک می تواند به عنوان یک منبع خوب از ریزمغذی های گوناگون (آنتوسیانین، پلی‎فنول، اسید آسکوربیک، فیبر، پروتئین، مواد معدنی) مورد توجه قرار گیرد. تمشک به علت فعالیت متابولیکی بالا و حساسیت به پوسیدگی قارچی به ویژه کپک خاکستری، یکی از میوه های بسیار فساد پذیر بوده و طول عمر پایینی دارد. استفاده از بسته بندی با اتمسفر تعدیل یافته، قابلیت ماندگاری میوه‎های فسادپذیری مانند تمشک را افزایشدادهو ارزش تجاری آنها را بالا می‎برد. مواد و روش ها: در این تحقیق به منظور بررسی اثر سه متغیر شامل نسبت گاز دی اکسیدکربن به اکسیژن (در سه سطح صفر، یک و دو حجمی-حجمی)، زمان ( صفر، پنج و 10 روز) و مقدار ماده ضد عفونی کننده پرکلرین (صفر، 250 و500 ppm) بر میزان افت وزن، اسیدیته، بافت و بارمیکروبی میوه تمشک از طرح مرکب مرکزی استفاده شد. میوه تمشک در بسته بندی های پلیمری دو لایه اتیلن- پلی‌آمید با ضخامت 50 میکرون بسته بندی و در دمای 4 درجه سلسیوس نگهداری شدند. یافته ها: نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تاثیرات خطی، درجه دوم و متقابل پارامترهای زمان، غلظت پرکلرین و نسبت CO2/O2 بر روی خواص کیفی میوه تمشک در دوره ماندگاری معنی دار بوده است. افزایش غلظت پرکلرین و افزایش نسبت CO2/O2 در حفظ خصوصیات کیفی میوه تمشک اثر مثبتی داشته و اثر منفی زمان را بر خصوصیات کیفی میوه تمشک کاهش داده است. نتیجه گیری:استفادهازبسته بندیتحت اتمسفرتعدیل یافته می‎تواندروندکاهشدرخصوصیاتکیفی تمشکراکندنموده و از شدت افت کیفیت آن بکاهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
372 - بهینه سازی ضریب نفوذ موثر رطوبت و مدلسازی ریاضی سینتیک خشک کردن برش‌های میوه به (Cydonia oblonga)
مرتضی محمدی زهرا پورفلاح منیره نهار دانی سید محمد مشکانیمقدمه: خشک کردن یکی از قدیمیترین روشهای نگهداری محصولات کشاورزی میباشد و کوشش بر این است تا آهنگ خشک کردن از طریق انتقال گرما و رطوبت به بیشترین مقدار ممکن رسانده شود. مواد و روشها: در مطالعه پیش رو، فرآیند خشک کردن برش‌های میوه به، با ضخامتهای3، 5 و 7 میلیمتر، در چکیده کاملمقدمه: خشک کردن یکی از قدیمیترین روشهای نگهداری محصولات کشاورزی میباشد و کوشش بر این است تا آهنگ خشک کردن از طریق انتقال گرما و رطوبت به بیشترین مقدار ممکن رسانده شود. مواد و روشها: در مطالعه پیش رو، فرآیند خشک کردن برش‌های میوه به، با ضخامتهای3، 5 و 7 میلیمتر، در دماهای 60 تا 80 درجه سانتیگراد مدلسازی و شرایط برای رسیدن به حداکثر ضریب نفوذ و کاهش زمان خشک کردن، به کمک روش شناسی سطح پاسخ بهینه یابی گردید. یافتهها: نتایج نشان داد که مدل میدلی دارای کمترین مقادیر RMSE، MRPD و 2χ و بالاترین مقدار R2 بود و اعمال دمای 71 درجه سانتیگراد در ضخامت 7 میلیمتر منجر به ایجاد بیشترین ضریب نفوذ و کمترین زمان خشک کردن گردید. نتیجهگیری: روش خشک کردن جریان هوای داغ برای قطعات میوه به، خروج رطوبت را از میوه تسهیل نمود. بطور کلی این روش یکی از روشهای مناسب جهت خشک کردن میوه به بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
373 - بررسی و مقایسه خصوصیات کیفی موثر بر فرآیند تصفیه در شکرخام وارداتی و تولید داخل
محمد عرفان بهرامی مسعود هنرورمقدمه: شکرخام، کریستال ساکارزی است که به وسیله لایه نازکی از شربت که درجه خلوص پایینی دارد محصور شده است. شکرخام نیشکری به عنوان پرمصرف ترین ماده اولیه در صنعت قند و شکر از اهمیت بسزائی برخوردار می باشد. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه کیفی شکرهای خام نیشکری موجود در با چکیده کاملمقدمه: شکرخام، کریستال ساکارزی است که به وسیله لایه نازکی از شربت که درجه خلوص پایینی دارد محصور شده است. شکرخام نیشکری به عنوان پرمصرف ترین ماده اولیه در صنعت قند و شکر از اهمیت بسزائی برخوردار می باشد. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه کیفی شکرهای خام نیشکری موجود در بازار صنعت قند کشور به منظور تاثیر در عملکرد و کنترل فرایند تصفیه بود. مواد و روش ها: این تحقیق به بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی همچون میزان ساکارز، خاکستر، اینورت، شدت رنگ، pH، ضریب شکست، نشاسته و دکستران شکرهای خام مختلف داخلی و وارداتی می پردازد. لازم به ذکر است که در این پژوهش برای اولین بار در کشور میزان دکستران در نمونه های مختلف شکرخام نیشکری موجود در ایران تعیین گردید. یافته ها: نتایج آزمایش بیانگر این بود که نمونه های شکرخام وارداتی دارای درصد ساکارز بالاتر، اما میزان اینورت، رنگ، خاکستر و دکستران پایین تری نسبت به نمونه های داخلی بودند که می تواند بخش قابل توجهی از هزینه های تصفیه را کاهش داده و شکر سفیدی با کیفیت بالاتر به وجود آورد ولی میزان نشاسته در نمونه های وارداتی به غیر از نمونه برزیلی A و برزیلی E بالاتر از نمونه های ایرانی بود. نتیجه گیری: نمونه ها ی شکرخام برزیلی به دلیل دارا بودن میزان ساکارز بالاتر و ناخالصی کمتر جهت تولید شکر سفید با کیفیت پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
374 - بررسی خصوصیات کیوی خشک شده با سامانه مادون قرمز و مدلسازی فرآیند
عماد آیدانی محمدحسین حدادخداپرست مهدی کاشانی نژادمقدمه: مدلسازی روابط متغیرهای فرآیند خشککردن محصولات غذایی و بررسی سینتیک انتقال جرم و ضرایب نفوذ رطوبت میتواند بهعنوان یک ابزار سودمند برای کنترل بهینه فرآیند و بهبود کیفیت محصول خشک‌شده نهایی باشد. میوه کیوی دارای طعم و آرومای مطلوب بوده و دارای ارزش تغذیهای بالا چکیده کاملمقدمه: مدلسازی روابط متغیرهای فرآیند خشککردن محصولات غذایی و بررسی سینتیک انتقال جرم و ضرایب نفوذ رطوبت میتواند بهعنوان یک ابزار سودمند برای کنترل بهینه فرآیند و بهبود کیفیت محصول خشک‌شده نهایی باشد. میوه کیوی دارای طعم و آرومای مطلوب بوده و دارای ارزش تغذیهای بالایی میباشد. مواد و روشها: در این پژوهش تأثیر توان لامپ پرتودهی در سه سطح 200، 250 و 300 وات در فواصل 5، 10 و 15 سانتیمتری از سطح محصول بر سینتیک انتقال جرم، ضریب نفوذ رطوبت، دانسیته، تغییر رنگ، بافت و آبگیری مجدد میوه کیوی بررسی گردید. یافتهها:نتایج نشان‌داد تغییر توان لامپ و فاصله از سطح محصول تأثیر معنی داری بر سینتیک افت رطوبت و زمان خشک کردن دارند. افزایش توان لامپ مادون‌قرمز باعث افزایش 01/61 درصدی در افت وزن نمونهها شد. با افزایش توان لامپ از 200 به 300 وات، مشاهده گردید که ضریب نفوذ رطوبت از m2s-1 10-10×25/6 به m2s-110-10×8/13 افزایش مییابد.رنگ نمونهها با تکنیک پردازش تصویر آنالیز و میانگین تغییرات رنگ (ΔE) محاسبه‌شده برای توانهای 200، 250 و 300 وات به ترتیب برابر با 02/14، 09/19 و 66/21 بدست آمد. متوسط چگالی و آبگیری مجدد نمونه‎های خشک به ترتیب برابر kg/m3 743 و 18/229 درصد بدست آمد. نتیجهگیری:اثر توان مادون قرمز بر ضریب نفوذ مؤثر کیوی بررسی و مشخص شد که مقدار ضریب نفوذ مؤثر با افزایش توان منبع حرارتی افزایش یافت. مقدار سفتی برش‌های خشک‌شده کیوی درون خشککن مادون‌قرمز در محدوده 08/11-55/9 نیوتن به دست آمد. در مدلسازی فرآیند خشککردن کیوی با مادون قرمز، مدل پیج همخوانی بهتری با نتایج آزمایشگاهی در مقایسه با سایر مدلها داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
375 - بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و پایداری اکسیداتیو نانوکپسول‌های روغن ماهی درشرایط مختلف نگهداری
شهلا احمدی سید مهدی اجاق شیرین حسنیمقدمه: فواید پزشکی و بهداشتی مصرف اسید های چرب امگا 3 و همچنین حساسیت بالای اسید های چرب غیر اشباع به اکسیداسیون باعث گردید تا استفاده از ریزپوشانی روغن ماهی به منظور غنی سازی فرآورده های غذایی و دارویی رواج بیشتری پیدا کند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی خصوصیات فیزیکی و ش چکیده کاملمقدمه: فواید پزشکی و بهداشتی مصرف اسید های چرب امگا 3 و همچنین حساسیت بالای اسید های چرب غیر اشباع به اکسیداسیون باعث گردید تا استفاده از ریزپوشانی روغن ماهی به منظور غنی سازی فرآورده های غذایی و دارویی رواج بیشتری پیدا کند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی نانوکپسول های روغن ماهی و همچنین بررسی پایداری اکسایشی آنها طی نگهداری در رطوبت های نسبی صفر و 24 درصد انجام گرفت. مواد و روش ها: امولسیون روغن ماهی با نسبت 4:1 (روغن:پوشش) با ترکیبات دیواره ای شامل مالتودکسترین (M)، نشاسته اصلاح شده (Hi-cap) و کنستانتره آب پنیر (WPC) تهیه و به روش سونیکاسیون، نانوکپسول ها آماده گردیدند. خصوصیات امولسیون و پودر نانوکپسول تولید شده شامل ثبات امولسیون، ویسکوزیته ظاهری، رطوبت پودر، ضریب ریزپوشانی، اندازه ذرات و مورفولوژی نانوکپسول ها مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: با توجه به نتایج ، کمترین مقدار درجه خامه ای شدن و ویسکوزیته به ترتیب در نانوکپسول های با پوشش ترکیبی از M+Hi-cap+WPC و مالتودکسترین مشاهده گردید. میزان رطوبت بین تیمارها مشخص نمود که تیمار M+Hi-cap حاوی بیشترین میزان رطوبت بود. کمترین و بیشترین اندازه ذرات به ترتیب در تیمارهای M+Hi-cap+WPC و M مشاهده گردید. همچنین، بهترین راندمان ریزپوشانی در نانوکپسول های با دیواره M+Hi-cap+WPC حاصل شد. تصاویر میکروسکوپ SEM حاکی از ورقه ای بودن پودرهای حاصل از ریزپوشانی با خشک کن انجمادی بودند. نگهداری پودر نانوکپسوله طی 21 روز با رطوبت نسبی صفر و 24% حاکی از افزایش مقادیر پراکسید و پاراآنیزیدین بود؛ میزان پراکسید و پاراآنیزیدین در رطوبت 24% به طور قابل توجهی بیشتر از رطوبت صفر% بوده و بالاترین میزان ثبات اکسایشی در نانوکپسول های با دیواره M+Hi-cap+WPC مشاهده گردید. نتیجهگیری: بر پایه یافته های تحقیق، رطوبت نسبی عامل تاثیرگذار بر روند اکسیداسیون نانوکپسول های حامل روغن ماهی بوده و بکارگیری تکنیک نانوریزپوشانی روشی عملی و مؤثر برای افزایش پایداری روغن ماهی بهمنظور غنی‌سازی موادغذایی و ارتقای سلامتی انسان می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
376 - ارزیابی بهترین مدل سینتیکی در خشک کردن لایه‌ای نازک کدوی سبز به روش جابجایی با هوای داغ
رضا فهیمی بیژن عسکری پوریا قره بگلو پوریا فرزبود فرهاد مختاریمقدمه: در این تحقیق فرآیند خشک کردن لایه ای نازک کدوی سبز با استفاده از خشک کن آزمایشگاهی تحت جابجایی با هوای داغ، بررسی شد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر دما و سینتیک خشک کردن کدو و ارائه بهترین مدل ریاضی به منظور برازش تغییرات نسبت رطوبت به زمان بود. مواد و روش ها: ت چکیده کاملمقدمه: در این تحقیق فرآیند خشک کردن لایه ای نازک کدوی سبز با استفاده از خشک کن آزمایشگاهی تحت جابجایی با هوای داغ، بررسی شد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر دما و سینتیک خشک کردن کدو و ارائه بهترین مدل ریاضی به منظور برازش تغییرات نسبت رطوبت به زمان بود. مواد و روش ها: تمامی آزمون ها در سه سطح دمایی60، 70 و ℃80 و برش هایی با ضخامت 10 میلی متر در سه تکرار انجام شد. پس از ارزیابی سینتیکی نمونه های خشک شده با ضخامت های مختلف، این ضخامت به عنوان مناسب ترین انتخاب شد. در این پژوهش ده مدل ریاضی سینتیکی بر داده های تجربی برازش داده شد و ارزیابی مدل ها با چهار معیار ضریب تبیین، ریشه میانگین مربعات خطا، کاهش کای اسکوئر و خطای انحراف میانگین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین قانون دوم فیک برای ارزیابی ضریب نفوذ موثر رطوبت و معادله آرنیوس جهت تعیین انرژی فعال سازی (Ea) استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل هایلا و کلاک نسبت به سایر مدل ها به نحو مناسب تری مراحل خشک کردن لایه ای نازک کدوی سبز را ارزیابی می نماید. مقدار انرژی فعال سازی در حد kJ/mol45/85 تعیین گردید. نتیجه گیری: بهترین مدل ریاضی در خشک کردن ورقه ای کدوی سبز با روش جابجایی با هوای داغ به منظور استفاده در طراحی خشک کن مدل هایلا و کلاک پیشنهاد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
377 - بررسی مقادیر 5- هیدروکسی متیل فورفورال در خشکبارهای پرمصرف ایران
محمد علیزاده نوشین رحیم زاده ثریا خیروریمقدمه: در حین تیمار حرارتی مواد غذایی بین آمینواسیدها و قندهای احیا کننده واکنش میلارد رخ می دهد. 5- هیدروکسی متیل فورفورال (HMF) از محصولات حد واسط این واکنش است. با توجه به مضر بودن HMF و اهمیت تغذیهای خشکبار، هدف این مطالعه اندازهگیری میزان HMF میوههای خشک و بررسی چکیده کاملمقدمه: در حین تیمار حرارتی مواد غذایی بین آمینواسیدها و قندهای احیا کننده واکنش میلارد رخ می دهد. 5- هیدروکسی متیل فورفورال (HMF) از محصولات حد واسط این واکنش است. با توجه به مضر بودن HMF و اهمیت تغذیهای خشکبار، هدف این مطالعه اندازهگیری میزان HMF میوههای خشک و بررسی رابطه آن با خواص شیمیایی می باشد. مواد و روشها: 50 نمونه از میوههای خشک پرمصرف بازار جهت اندازه گیری محتوای HMF توسط دستگاه HPLC جمعآوری شدند. ویژگیهای شیمیایی با استفاده از روشهای استاندارد مرسوم اندازه گیری شد. همبستگی بین میزان HMF و ویژگیهای شیمیایی توسط آزمون همبستگی پیرسون بررسی شد. یافتهها: بیشترین و کمترین مقدار HMF مربوط به لواشک ( mg/kg 85/8569 ) و کشمش طلایی ( mg/kg 49/80) بود. بین میزان HMF و رطوبت مویز و کشمش تیره (p<0.05, r =-0.86) و بین میزان اسیدیته و HMF لواشک (pنتیجهگیری: مقدار HMF موجود در میوههای خشک بالا و به مقدار میانگین mg/kg 19/2243 بوده که موجب ورود مقدار زیادی از آن از طریق رژیم غذایی به بدن میشود. بنابراین مطالعات بیشتری در زمینه بررسی زیست دسترسی HMF مورد نیاز است. همچنین نتیجه گرفته شد که ویژگیهای شیمیایی بسته به شرایط نگهداری و فرآوری میوه ها ارتباط موثری با مقدار HMF خشکبار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
378 - مطالعه اثر همزمان دما و هیدروژن‌پراکسید بر پایداری آنتوسیانین‌های عصاره سه گونه زرشک
محمد فرهادی چیتگر مهدی وریدی فخری شهیدی اصغر ترابیمقدمه: هیدروژن پراکسید به عنوان ماده رایج در استرلیزاسیون بسته‌های آب‌میوه، مورد استفاده قرار میگیرد که بررسی اثر آن بر پایداری آنتوسیانین‌های عصاره‌های مختلف، در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است. مواد و روشها: در این پژوهش اثر همزمان هیدورژن پراکسید در پنج سطح غلظ چکیده کاملمقدمه: هیدروژن پراکسید به عنوان ماده رایج در استرلیزاسیون بسته‌های آب‌میوه، مورد استفاده قرار میگیرد که بررسی اثر آن بر پایداری آنتوسیانین‌های عصاره‌های مختلف، در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است. مواد و روشها: در این پژوهش اثر همزمان هیدورژن پراکسید در پنج سطح غلظتی 30-10 میلی مول/لیتر و دما در سه سطح 30-10 درجه سانتیگراد بر پایداری آنتوسیانین‌های عصاره سه گونه زرشک بیدانه(Berberis vulgaris)، زالزالکی(Berberis crtagina) و زرافشانی(Berberis integerrima) مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: میزان تخریب آنتوسیانین‌ها در تمامی تیمارها با هر دو معادله سینتیکی درجه صفر و درجه اول برازش شد. نتایج نشان داد که تخریب آنتوسیانین‌ها در اثر هیدروژن پراکسید در هر سه گونه از معادله سینتیکی درجه اول پیروی میکند. در بیشتر موارد بین ثابت سرعت‌واکنش و زمان نیمه‌عمر هر سه گونه در غلظت‌ها و دماهای مختلف اختلاف آماری معنیداری در سطح (05/0p<) وجود داشت که این اختلاف بین زرشک بیدانه و زرشک زالزالکی کمتر بود. با افزایش غلظت هیدروژن پراکسید در هر سه گونه ثابت سرعت واکنش افزایش و زمان نیمه عمر کاهش یافت. وابستگی دمایی تخریب آنتوسیانین‌ها در اثر هیدروژن پراکسید از طریق محاسبه انرژی فعال سازی و ضریب دمایی تعیین شد. در غلظت 20-10میلی‌مول/لیتر زرشک بیدانه کمترین وابستگی دمایی را نشان داد در صورتی که در غلظتهای بالاتر (25 و 30 میلی‌مول/لیتر) زرشک زرافشانی، کمترین وابستگی دمایی را داشت. نتیجهگیری: آنتوسیانین‌های عصاره هر سه گونه زرشک حساسیت بالایی به هیدروژن پراکسید نشان دادند. بنابراین فرایند اسپتیک در مورد فرآوری این عصارهها باید با کنترل بیشتری در جهت به حداقل رساندن مقدار باقیمانده این ماده در سطوح در تماس با عصاره‌های زرشک انجام شود. از طرفی با توجه به وابستگی دمایی بالا تخریب آنتوسیانین‌ها نگهداری سرد در مورد این عصارهها توصیه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
379 - بررسی اثر روشهای خشک کردن بر ویژگیهای صمغ دانه بالنگو
فخرالدین صالحی مهدی کاشانی نژادمقدمه: هیدروکلوئیدها (صمغ‌ها) به مجموعه ای از پلی ساکاریدها و پروتئین ها اطلاق می شوند که در آب حل یا پخش شده و ویسکوزیته را افزایش میدهند. هدف از این پژوهش بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن بر خصوصیات رئولوژیکی و بافتی صمغ دانه بالنگو میباشد. مواد و روشها: سه روش مت چکیده کاملمقدمه: هیدروکلوئیدها (صمغ‌ها) به مجموعه ای از پلی ساکاریدها و پروتئین ها اطلاق می شوند که در آب حل یا پخش شده و ویسکوزیته را افزایش میدهند. هدف از این پژوهش بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن بر خصوصیات رئولوژیکی و بافتی صمغ دانه بالنگو میباشد. مواد و روشها: سه روش متفاوت شامل خشک کردن در هوای داغ (40، 50، 60، 70 و 80 درجه سانتی گراد)، خشک کن انجمادی و تحت خلاء مورد مطالعه قرار گرفت. خصوصیات رئولوژیکی و بافتی محلول ها (55/0 و 3 درصد) به ترتیب توسط ویسکومتر چرخشی بروکفیلد و دستگاه آنالیز بافت اندازهگیری گردید. یافته ها: ویسکوزیته ظاهری محلولهای تهیه شده از صمغ‌های خشک شده در شرایط مختلف و در سرعت برشی برابر 60 بر ثانیه در محدوده 056/0 تا 203/0 پاسکال ثانیه میباشد. با افزایش دمای هوای داغ از 40 به 80 درجه سانتیگراد، مقدار ویسکوزیته صمغ‌ها از 161/0 به 056/0 پاسکال ثانیه کاهش مییابد (سرعت برشی 60 بر ثانیه). مقدار عددی سفتی، نیروی چسبندگی، قوام و چسبندگی به ترتیب در محدوده 1/33 تا 9/46 گرم، 90/9 تا 8/14 گرم، 3/245 تا 8/487 گرم در ثانیه و 1/64 تا 8/130 گرم در ثانیه برای ژل‌های تهیه شده از صمغ های خشک شده (3% وزنی/وزنی) در شرایط مختلف میباشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که صمغ خشک شده درون خشک کن انجمادی بیشترین مقدار ویسکوزیته را دارد و با افزایش دمای هوای داغ مقدار ویسکوزیته صمغ‌ها کاهش مییابد. بیشترین مقدار عددی مربوط به سفتی و قوام بافت صمغ مربوط به نمونههای خشک شده درون خشک کن انجمادی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
380 - بهینهسازی ویژگیهای رئولوژیکی و پایداری امولسیونی مایونز با استفاده از زرده تخممرغ فرموله شده پاستوریزه منجمد
شنتیا فخاری بابک غیاثی طرزیمقدمه: زرده تخممرغ به دلیل عمر انبار مانی محدود، تحت عملیات خشک کردن پاششی یا انجماد قرار میگیرد. انجماد و رفع انجماد زرده تخممرغ میتواند باعث افزایش غیرقابل برگشت ویسکوزیته و کاهش حلالیت شده و بر ویژگیهای امولسیفایری تاثیر گذار باشد. مواد و روش ها: نمک و شکر هر ک چکیده کاملمقدمه: زرده تخممرغ به دلیل عمر انبار مانی محدود، تحت عملیات خشک کردن پاششی یا انجماد قرار میگیرد. انجماد و رفع انجماد زرده تخممرغ میتواند باعث افزایش غیرقابل برگشت ویسکوزیته و کاهش حلالیت شده و بر ویژگیهای امولسیفایری تاثیر گذار باشد. مواد و روش ها: نمک و شکر هر کدام به تنهایی و در ترکیب با یکدیگر در غلظت های 0 و 5 و 10 درصد به زرده تخم مرغ پاستوریزه افزوده شد و به دو دسته شامل زرده‌های منجمد شده در دمای C˚18- در مدت زمان های 30 و 60 روز و زرده‌های یخچالی تقسیم شد. مایونزها، بهصورت 24 ساعت پس از آماده‌سازی بهعنوان نمونه مورد آزمون در لحظه تولید و 3 ماه پس از آماده‌سازی، آزمون شد. تاثیر فاکتورهای محتوای نمک و شکر و نحوه نگهداری زرده تخممرغ به صورت منجمد و یخچالی، بر ویژگیهای رئولوژیکی و پایداری مایونز بررسی و به روش سطح پاسخ بهینه سازی شد. یافته ها: فاکتور درصد نمک، بر بهینه سازی فاقد تاثیر بود. درصد شکر، در بیشینه غلظت، به عنوان فاکتور بهینه شده در مایونزهای به محض تولید و نگهداری شده برای 3 ماه انتخاب شد. مدت زمان نگهداری در انجماد زرده تخم مرغ حدود 11 روز، در مایونزهای به محض تولید و مدت زمان نگهداری در انجماد زرده حدود 26 روز برای مایونزهای نگهداری شده برای 3 ماه بیش ترین مطلوبیت را داشت. نتیجه گیری: زرده تخم مرغ مایع پاستوریزه با استفاده از شکر در غلظت ها و مدت زمان های نگهداری بهینه می تواند با هدف افزایش مدت زمان ماندگاری، منجمد شده و موجب بهبود ویژگیهای رئولوژیکی و پایداری مایونز نسبت به مایونزهای آماده شده با زرده های یخچالی و بدون شکر گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
381 - بررسی اثر دما و اندازه نمونه بر تغییرات رنگ، اسید پیرویک و آلیسین سیر توده بومی شوشتر پس از خشک شدن
علی رضوانی اقدم سید محمد حسین آل عمرانی نژاد جواد خزاییمقدمه: سیر خشک با خواص دارویی و غذایی متعدد، بصورت ورقه یا پودر در تهیه غذاهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. بیشتر خواص دارویی و تغذیهای سیر به آلیسین (ترکیبی از گروه تیوسولفینات‌ها) نسبت داده میشود. این ترکیب در اثر اعمال تنشهای فیزیکی طی یک فرآیند آنزیمی تولید م چکیده کاملمقدمه: سیر خشک با خواص دارویی و غذایی متعدد، بصورت ورقه یا پودر در تهیه غذاهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. بیشتر خواص دارویی و تغذیهای سیر به آلیسین (ترکیبی از گروه تیوسولفینات‌ها) نسبت داده میشود. این ترکیب در اثر اعمال تنشهای فیزیکی طی یک فرآیند آنزیمی تولید میشود. با توجه به تاثیر دما و اندازه نمونه بر فعالیتهای آنزیمی، دمای خشک کردن و اندازه نمونه میتوانند دو عامل بسیار مهم در ممانعت از تغییر رنگ و کاهش آلیسین و اسید پیرویک موجود در سیر حین فرآیند خشک شدن باشند. مواد و روشها: طی این تحقیق اثرات دمای خشک کردن و اندازه نمونه بر برخی ویژگیهای کیفی پودر سیر شامل رنگ، مقدار اسید پیرویک و آلیسین بررسی گردید. به منظور مطالعه اثر اندازه نمونه و دمای خشک کردن بر سیر خشک شده، حبه‌های کامل، دونیم و چرخ‌شده سیر بومی شوشتر در دماهای 50 و70 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 22% خشک گردیدند. یافتهها: بر اساس نتایج حاصله با افزایش دمای خشککن از 50 به 70 درجه سانتیگراد، رنگ حبه‌های دونیم شده تغییر نموده و مقدار اسیدپیرویک و آلیسین موجود در آنها افزایش یافت. مقدار اسید پیرویک و رنگ نمونههای چرخ‌شده بطور معنیدار تحت تاثیر دمای خشککن قرار نگرفتند، اما میزان آلیسین نمونههای چرخ شده با افزایش دما کاهش یافت. حبه‌های کامل پس از خشک شدن در دمای 70 درجه سانتیگراد با تغییر رنگ مواجه نشدند، اما مقدار اسید پیرویک و آلیسین موجود در آنها به‌شدت کاهش یافت. نتیجهگیری: با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، خشک کردن حبه‌های دونیم‌شده در دمای 70 درجه سانتیگراد را میتوان به عنوان مناسبترین شرایط خشک کردن سیر به منظور تهیه پودر سیر معرفی نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
382 - تأثیر تغییرات دما و سرعت هوا بر فرآیند خشک کردن بادام زمینی درخشک کن هوای داغ
محمد غلامی پرشکوهی الیاس مرزانژاد امیرحسین احمدبیگی مهرداد سلیمی بنیمقدمه: هدف اصلی خشک کردن تولیدات کشاورزی، کاهش محتوای رطوبت به سطحی ایمن برای رسیدن به حداکثر ماندگاری میباشد.پارامترهای دما و سرعت جابجایی هوای عوامل اصلی مؤثر در فرآیند خشک شدن محسوب میشود. مدل سازی ریاضی فرآیند خشککردن برای طراحی، بهبود سیستم های خشک کن موجود و حتی ک چکیده کاملمقدمه: هدف اصلی خشک کردن تولیدات کشاورزی، کاهش محتوای رطوبت به سطحی ایمن برای رسیدن به حداکثر ماندگاری میباشد.پارامترهای دما و سرعت جابجایی هوای عوامل اصلی مؤثر در فرآیند خشک شدن محسوب میشود. مدل سازی ریاضی فرآیند خشککردن برای طراحی، بهبود سیستم های خشک کن موجود و حتی کنترل فرآیند استفاده میشود.مواد و روشها: در این تحقیق تأثیر تغییرات دما ) 40 ، 50 ، 60 و 70 درجه سانتیگراد( و سرعت هوا ) 2 و 3 متر بر ثانیه( بر زمان و آهنگخشک شدن بادام زمینی با استفاده از خشک کن هوای داغ مورد بررسی قرار گرفت. تغییرات رطوبت در حین فرآیند خشک شدن تحتشرایط مختلف با مدلهای مختلف ریاضی شامل نیوتن، دوجملهای، میدیلی، پیج، پیج اصلاح شده و لگاریتمی برازش داده شد.یافتهها: پارامترهای دما و سرعت جابجایی هوا اثرات معنی داری بر روی زمان و آهنگ خشکشدن داشتند) 01 / 0P< .)نتیجهگیری: تاثیر دما بر فرآیند خشککردن بسیار زیاد بود به طوری که افزایش آن از 40 تا 70 درجه سانتی گراد موجب کاهش زمان تا8 / 67 درصد و افزایش آهنگ خشک شدن تا 109 درصد گردید. حداکثر تاثیر سرعت هوا برابر 3 / 37 درصد برای زمان خشک کردن و 9 / 20درصد برای آهنگ خشک شدن بود. تغییرات رطوبت در حین فرآیند خشک شدن به خوبی با مدل دوجملهای) 999 / 0 = R ( مطابقت نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
383 - بررسی سینتیک خشک شدن لایه نازک توت‌فرنگی به روش تابش فروسرخ
فخرالدین صالحیمقدمه: یکی از روشهای جدید در خشککردن مواد غذایی، استفاده از تابش فروسرخ است که باعث افزایش سرعت خشککردن، حفظ کیفیت محصول نهایی و کاهش هزینه‎های فرآیند می‎شود. مواد و روشها: در این پژوهش مدلسازی سینتیک خشک شدن توت‌فرنگی در یک خشککن فروسرخ بررسی شد. تأثیر ت چکیده کاملمقدمه: یکی از روشهای جدید در خشککردن مواد غذایی، استفاده از تابش فروسرخ است که باعث افزایش سرعت خشککردن، حفظ کیفیت محصول نهایی و کاهش هزینه‎های فرآیند می‎شود. مواد و روشها: در این پژوهش مدلسازی سینتیک خشک شدن توت‌فرنگی در یک خشککن فروسرخ بررسی شد. تأثیر توان لامپ پرتودهی (150، 250 و 375 وات) و فاصله نمونه از لامپ (5، 5/7 و 10 سانتیمتر) بر زمان خشک شدن و ضریب نفوذ رطوبت در طی فرآیند خشک شدن توت‌فرنگی بررسی شد. برای اندازهگیری وزن نمونهها در طی آزمایش بدون خروج آنها از خشککن، سینی با نمونهها بر روی ترازو دیجیتالی قرار گرفتند. مدل‎های استاندارد (ونگ و سینگ، هندسون و پابیس، تقریب انتشار، پیج، پیج اصلاحشده، نیوتن، میدیلی و لگاریتمی) جهت بررسی سینتیک خشک شدن بر داده‎های آزمایشی برازش داده شد و کیفیت برازش آنها (ضریب تعیین و خطای استاندارد) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: با افزایش توان لامپ فروسرخ از 150 به 375 وات زمان خشک شدن توت‌فرنگی 8/79 درصد کاهش یافت. کاهش فاصله لامپ از سطح نمونه از 10 به 5 سانتیمتر باعث کاهش 1/40 درصدی در زمان خشککردن شد. افزایش توان منبع حرارتی و کاهش فاصله مقدار ضریب نفوذ مؤثر افزایش می یابد. ضریب نفوذ مؤثر رطوبت توت‌فرنگی بین 9-10×54/1 تا 9-10×83/13 مترمربع بر ثانیه بود. نتیجهگیری: تأثیر توان لامپ پرتودهی و فاصله بر فرآیند خشک شدن توت‌فرنگی معنیدار میباشد. مدلسازی فرآیند خشککردن توت‌فرنگی نشان داد تمامی مدل‎ها نتایج قابل قبولی را در بر داشتند ولی در کل مدل پیج نسبت به سایر مدل‎های مورد بررسی با بزرگترین مقدار ضریب تعیین (R2=0.999) و کوچکترین خطا (011/0>)، نتایج نزدیک‎تری به دادههای آزمایش را داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
384 - تأثیر سیلیکا ایروژل نانو ساختار بر کارایی مصرف آب گیاه ذرت تحت شرایط کم آبیاری
حمیده اسودی فیاض آقایاری لیلا سمیعیزمینه و هدف: به منظور بررسی اثر سیلیکا ایروژل نانو ساختار به عنوان یک جاذب رطوبت خاک بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت و مقایسه آن با سوپرجاذب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسل چکیده کاملزمینه و هدف: به منظور بررسی اثر سیلیکا ایروژل نانو ساختار به عنوان یک جاذب رطوبت خاک بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت و مقایسه آن با سوپرجاذب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام گرفت. مواد و روشها: کم آبیاری در سه سطح شامل آبیاری بر اساس 100، 75 و50 درصد نیاز آبی گیاه در کرتهای اصلی و مواد جاذب رطوبت در سه سطح شامل عدم مصرف ماده جاذب رطوبت، مصرف سوپرجاذب به میزان 30 کیلوگرم در هکتار و مصرف سیلیکا ایروژل به میزان 5 کیلوگرم در هکتار در کرتهای فرعی قرار گرفت.یافته ها: بیشترین مقدار عملکرد دانه (12684 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری با 100 درصد نیاز آبی و مصرف سیلیکا ایروژل به دست آمد. با مصرف سوپرجاذب و سیلیکا ایروژل عملکرد دانه افزایش یافت به نحوی که کاربرد سیلیکا ایروژل نسبت به سوپرجاذب برای افزایش عملکرد دانه، در سطح آبیاری 100 درصد نیاز آبی دارای برتری نسبی معنی داری بود اما در سطوح 75 و 50 درصد نیاز آبی در یک گروه آماری قرار گرفت. کاربرد سوپرجاذب و سیلیکا ایروژل به ترتیب منجر به افزایش 116/2 و 154/1 درصدی کارایی آب برای عملکرد دانه و افزایش 38/4 و 85/9 درصدی کارایی آب برای عملکرد بیولوژیک شد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، کاربرد سیلیکا ایروژل نانو ساختار، برای افزایش بهره وری آب و عملکرد ذرت پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
385 - پیشبینی خشکسالی با بهرهگیری از مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان موجکی و شاخص SPI (مطالعه موردی: حوضه دریاچه ارومیه-ایران)
مهدی کماسی سروش شرقیزمینه و هدف: خشکسالی تهدیدی جدی برای انسان و محیط‌زیست بوده ازاین‌رو یافتن شاخصی جهت پیش بینی این پدیده از اهمیت به سزایی برخوردار است. شاخص بارش استانداردشده (SPI) یک شاخص جامع جهت طبقهبندی شدت خشکسالی به‌حساب می آید. مدل های هوش مصنوعی کلاسیک از متداول ترین مدل های چکیده کاملزمینه و هدف: خشکسالی تهدیدی جدی برای انسان و محیط‌زیست بوده ازاین‌رو یافتن شاخصی جهت پیش بینی این پدیده از اهمیت به سزایی برخوردار است. شاخص بارش استانداردشده (SPI) یک شاخص جامع جهت طبقهبندی شدت خشکسالی به‌حساب می آید. مدل های هوش مصنوعی کلاسیک از متداول ترین مدل هایی هستند که جهت پیش بینی شاخص SPI مورداستفاده قرارگرفته‌اند. ازآن جایی‌که این مدل ها بر پایه ی ویژگی خودهم بستگی استوار هستند، بنابراین توانایی رصد نمودن سری های زمانی درازمدت و فصلی را دارا نمی باشند. در این پژوهش برای پیش بینی خشکسالی از مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان موجکی و شاخص SPI استفاده‌شده است. روش بررسی: برای این منظور سری زمانی شاخص SPI مربوط به حوضه ارومیه توسط آنالیز موجک به چندین زیر سری با مقیاس های زمانی مختلف تبدیل‌شده و این زیر سری‌های زمانی بهعنوان ورودی مدل ماشین بردار پشتیبان برای پیش بینی خشکسالی در نظر گرفته می شوند. یافته ها: نتایج حاصل از صحت سنجی مدل ها بیان گر آن است که بیش ترین مقدار ضریب تبیین و کم ترین مقدار جذر میانگین مربع خطا برای مدل منفرد ماشین بردار پشتیبان به ترتیب 865/0 و 237/0 و برای مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان موجکی به ترتیب 954/0 و 056/0 می باشد. بحث و نتیجه گیری: بنابراین مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان موجکی در مقایسه با مدل منفرد ماشین بردار پشتیبان توانایی به سزایی جهت پیش بینی سری زمانی شاخص SPI و نیز رصد نمودن نقاط بیشینه این سری زمانی به سبب در نظر گرفتن تغییرات فصلی دارا می باشد. از سویی نشان داده شد که این مدل ترکیبی در مقایسه با سایر مدل های خودهم بسته کلاسیک هم چون شبکه عصبی مصنوعی از دقت و کارایی بالاتری برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
386 - تعیین رژیم‌های خشک و مرطوب بارش ماهانه با استفاده از شاخص بارش انگوت در ایستگاه اردبیل
رقیه آسیابی‌هیر رئوف مصطفی زاده سعید نبویزمینه و هدف: خشکسالی یکی از عوامل اصلی مشکلات اقتصادی و محیط زیستی است و مقدار بارش مهمترین متغیر اقلیمی با تغییرات زمانی- مکانی است که دارای تاثیر جدی بر موجودیت منابع آب است. شاخص بارش انگوت یک شاخص برای تعیین چرخه اقلیمی بارندگی‌ها در دورههای خشک و مرطوب است. شاخص چکیده کاملزمینه و هدف: خشکسالی یکی از عوامل اصلی مشکلات اقتصادی و محیط زیستی است و مقدار بارش مهمترین متغیر اقلیمی با تغییرات زمانی- مکانی است که دارای تاثیر جدی بر موجودیت منابع آب است. شاخص بارش انگوت یک شاخص برای تعیین چرخه اقلیمی بارندگی‌ها در دورههای خشک و مرطوب است. شاخص بارش انگوت تغییرات پارمتر اقلیمی بارش در هر ماه را برای تعیین دورههای بارانی و خشک مشخص مینماید. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی و محاسبه شاخص بارش انگوت در تحلیل دورههای خشک و مرطوب بارندگی در مقیاس ماهانه در ایستگاه اردبیل بود.روش بررسی: شاخص بارش انگوت براساس نسبت مقادیر متوسط روزانه بارش در یک ماه و مقادیر متوسط روزانه بارش در یک سال محاسبه شد و در ادامه بر اساس مقادیر شاخص مذکور، ماههای خشک و مرطوب مشخص شد و مقادیر ضریب همبستگی شاخص مذکور بر اساس آزمون پیرسون محاسبه و ارتباط آن با مؤلفههای بارش ماهانه مورد آزمون قرار گرفت.یافتهها: بر اساس نتایج، مقدار شاخص بارش انگوت در ماه اردیبهشت با مقدار عددی 33/2 تحت عنوان ماه مرطوب، ماههای آبان و فروردین بهترتیب با مقدار عددی 65/1 و 57/1 دارای رژیم بارش نرمال و بقیه ماه‌ها با مقدار شاخص کمتر از واحد، تحت عنوان ماه خشک طبقهبندی شد. همچنین، شاخص بارش انگوت با ضریب تغییرات مقادیر بارش رابطه عکس (R2=0.408) و با مقادیر متوسط بارندگی ماهانه رابطه مستقیم (R2=0.998) و معنیدار داشت. بحث و نتیجهگیری: بیشترین مقدار شاخص بارش انگوت مربوط به ماههای آبان و اردیبهشت بوده و شاخص انگوت با ضریب تغییرات مقادیر بارش رابطه عکس و با مقادیر متوسط بارندگی ماهانه رابطه مستقیم و معنیدار داشت. امکان تعیین رژیم بارش ماهانه براساس دامنه مقادیر شاخص انگوت فراهم شده است. مقایسه نتایج با سایر شاخصهای معمول خشکسالی مانند شاخص بارش استاندارد در تحلیل خشکسالی و تعیین دورههای ماهانه خشک و مرطوب در سایر مناطق کشور نیازمند مطالعات بیشتری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
387 - ارزیابی نقش خشکسالی بر فراوانی وقوع گرد و غبار در استان خراسان رضوی
مهدی بروغنی حمیدرضا مرادی محمدعلی زنگنه اسدی سیما پورهاشمیزمینه و هدف: در مناطق خشک و نیمه خشک پدیده گرد و غبار به طور مکرر اتفاق میافتد. این پدیده اثرات جدی روی سلامت انسان، فرسایش خاک، بیابانزایی و حمل و نقل دارد. خشکسالی یکی از پدیدههای طبیعی است که در اثر کاهش بارش بهوجود آمده و باعث کاهش پوشش گیاهی و افزایش گرد و غبا چکیده کاملزمینه و هدف: در مناطق خشک و نیمه خشک پدیده گرد و غبار به طور مکرر اتفاق میافتد. این پدیده اثرات جدی روی سلامت انسان، فرسایش خاک، بیابانزایی و حمل و نقل دارد. خشکسالی یکی از پدیدههای طبیعی است که در اثر کاهش بارش بهوجود آمده و باعث کاهش پوشش گیاهی و افزایش گرد و غبار میشود. هدف از این تحقیق بررسی ارتباط بین تعداد وقوع گرد و غبار و خشکسالی اقلیمی میباشد. روش بررسی: در این تحقیق از شاخص SPI برای محاسبه خشکسالی استفاده گردید. دادههای مربوط به بارش از سال (2010-1980) و دادههای مربوط به گرد و غبار از سال 2010-2004 مورد تحلیل قرار گرفت. سپس پهنهبندی گرد و غبار و خشکسالی در دوره آماری مشترک (2010-2004) با استفاده از روش کریجینگ در نرم افزار ArcGIS صورت گرفت. یافتهها: نتایج پهنهبندی تعداد وقوع گرد و غبار و خشکسالی حاکی از آن است که سال 2008 بیشترین تعداد وقوع گرد و غبار (226 واقعه گرد و غبار) و خشکسالی شدید در سطح استان بوده است. همچنین سال 2005 کمترین تعداد وقوع گرد و غبار (85 واقعه گرد و غبار) و شرایط ترسالی در سطح استان حاکم بوده است. بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد که بین وقوع گرد و غبار با خشکسالی ارتباطی مستقیم وجود دارد و در سالهایی که شدت خشکسالی زیاد یا کم شده، بر تعداد وقوع گرد و غبار نیز افزوده یا از آن کاسته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
388 - کاربرد روش تلفیقی TOPSIS و AHP در مدیریت مواد شیمیایی با رویکردHSE (مطالعه موردی: کارخانه تولید شکر)
امید اسپرغم محسن شفیعی شبنم صفاریان بهناز گودرزیزمینه و هدف:افزایش تولید مواد شیمیایی و مصرف آن در فرآیندهای مختلف صنعتی از نشانه های جامعه صنعتی به شمار می رود که عدم مدیریت صحیح و استفاده نادرست از آنها باعث ایجاد حوادث و صدمات زیانبار بر سلامت انسان و محیط زیست خواهد شد. روش بررسی: در این تحقیق با در نظرگرفتن مخا چکیده کاملزمینه و هدف:افزایش تولید مواد شیمیایی و مصرف آن در فرآیندهای مختلف صنعتی از نشانه های جامعه صنعتی به شمار می رود که عدم مدیریت صحیح و استفاده نادرست از آنها باعث ایجاد حوادث و صدمات زیانبار بر سلامت انسان و محیط زیست خواهد شد. روش بررسی: در این تحقیق با در نظرگرفتن مخاطرات ایمنی، بهداشتی و جنبه های محیط زیستی موجود در رابطه با ذخیره سازی، نگهداری و کار با مواد شیمیایی در کارخانه تولید شکر مورد مطالعه، این مواد با استفاده از روش Walking&Talking Through مورد شناسایی قرارگرفتند. سپس جهت تجزیه و تحلیل انواع مخاطرات و فاکتورهای ریسک مواد شیمیایی شناسایی شده از روش های تصمیم گیری چند معیاره از جمله AHP،روش بردار ویژه وTOPSIS استفاده شد. در نهایت با تعیین میانه در نرم افزار SPSS مواد شیمیایی در سه طبقه از لحاظ خطر تقسیم بندی شدند. یافته ها: نتایج به دست آمده از محاسبه خطر مواد شیمیایی کارخانه شکر مورد نظر حاکی از آن است که اتیل الکل با وزن 646/0، آمونیاک با وزن 566/0 و کاستیک سودا با وزن 558/0 از مهمترین مواد شیمیایی اثر گذار بر بهداشت، ایمنی و محیط زیست کارخانه و محیط پیرامون آن است. در ادامه راهکارهایی جهت کنترل و کاهش خطر مواد شیمیایی شناسایی شده ارایه گردید. بحث و نتیجه گیری: در این پژوهش با معرفی یک روش چند معیاره برای محاسبه ضریب مخاطره بیش ترین تعداد ویژگی هایی را که سبب خطر آفرینی یک ماده برای کارکنان می شود درمحاسبات به کاربرده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
389 - تاثیر پراکنش افقی شهر تهران بر زمینهای کشاورزی پیرامون
نرگس احمدی فرد پروین ده ده زاده سیلابی ابراهیم جهانگیریزمینه و هدف: اگر توسعه پایدارشهری را کارآمدی اقتصادی، عدالت اجتماعی و حفظ محیط زیست بدانیم یکی از پیش شرط های مهم تحقق آن، بهینه سازی انواع بهره گیری از زمین شهری است که در غیر این صورت شهرها دچار پدیده گسترش افقی و یا گسترش بی رویه می شوند. تاکنون مدل های مختلفی برای ش چکیده کاملزمینه و هدف: اگر توسعه پایدارشهری را کارآمدی اقتصادی، عدالت اجتماعی و حفظ محیط زیست بدانیم یکی از پیش شرط های مهم تحقق آن، بهینه سازی انواع بهره گیری از زمین شهری است که در غیر این صورت شهرها دچار پدیده گسترش افقی و یا گسترش بی رویه می شوند. تاکنون مدل های مختلفی برای شناخت شکل شهر و سنجش میزان پراکنش آن ارایه شده است. روش بررسی: این تحقیق سعی بر آن دارد تا از طریق مدل های مختلف مانند تحلیل زمانی تراکم شهری، روش توزیع چارکی، درجه توزیع متعادل، درجه تجمع و مدل هلدرن، میزان گسترش افقی شهر تهران را در دهه های مختلف مورد محاسبه و تاثیر آن را بر زمین های کشاورزی اطراف مورد بررسی قرار دهد. یافته ها: نتایج حاصل از این نوع تحقیق نشان می دهد که شکل کلان شهر تهران از فشردگی و رشد آرام به سمت گسترش افقی بی رویه و رشد سریع و بی برنامه تغییر پیدا کرده است. در ادامه با استفاده از تصاویر ماهواره ای سال های 1357 و 1385 ه.ش که از سازمان فضایی ایران گرفته شده اند جهت بررسی میزان تغییر کاربری ها و به ویژه کم و کیف تغییر کاربری کشاورزی به کاربری های شهری از نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. این تصاویر با استفاده ار روش پردازش بصری یا تفسیر چشمی به نقشه هایی تبدیل شده اند که در پایان با استفاده از روش تلفیقی و روی هم گذاری دو نقشه به دست آمده و محاسبات انجام شده، چگونگی تغییرات کاربری ها در طی این دو دوره (28 ساله ) بررسی شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج تتحقیقات در این بخش حاکی از این مساله است که از کل زمین های کشاورزی موجود در محدود مورد مطالعه در سال 1357حدود38952 هکتار می باشد که نیمی از آن در دوره 28 ساله 57-79 از بین رفته و به طور مستقیم یا غیر مستقیم در اثر توسعه شهری کاهش یافته اند و به 4/19 هزار هکتار در سال 1385 رسیده است. چنان چه رشد و توسعه شهر به صورت پراکنش افقی بی رویه ادامه پیدا کند همین مقدار زمین در توسعه آتی شهر از بین خواهد رفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
390 - بررسی اثرات زیست محیطی و زمین پزشکی عناصر سنگین با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و ژئوشیمی )مطالعه موردی منطقه پلنگ دره و کانسار دالی واقع در استان مرکزی(
رها صالحی علیرضا قراگوزلو سارا یوسفی فرزمینه و هدف: غلظت بالای عناصر بویژه عناصر سنگین در محیط زیست همواره مشکلات فراوانی را به دنبال دارد که تهدیدی برای جانوران و گیاهان محسوب می شود به همین دلیل تعیین غلظت عناصرسنگین برای ارزیابی کیفیت محیط زیست و ایجاد محیط امن تر در منطقه لازم وضروری است. بالای عناصر سنگ چکیده کاملزمینه و هدف: غلظت بالای عناصر بویژه عناصر سنگین در محیط زیست همواره مشکلات فراوانی را به دنبال دارد که تهدیدی برای جانوران و گیاهان محسوب می شود به همین دلیل تعیین غلظت عناصرسنگین برای ارزیابی کیفیت محیط زیست و ایجاد محیط امن تر در منطقه لازم وضروری است. بالای عناصر سنگین به صورت زمین زاد (ژئوژنیک) و انتشار آن در منطقه بویژه در مناطق حفاظت شده، لطمات جبران ناپذیری را به محیط زیست وارد میسازد. روش بررسی: در این پژوهش مطالعات دورسنجی با توجه به داده های ETM و ASTER برای تعیین آلتراسیون های منطقه و ساختارها و همچنین مطالعات ژئوشیمیایی به منظور تعیین نحوه گسترش و علل پراکندگی عناصر سنگین زیست محیطی و انتشار آن ها در منطقه پلنگ دره و معدن دالی و نهایتا تفسیر زیست محیطی انجام شده است. حدود 471 نمونه مورد پردازش قرار گرفته که 62 نمونه در منطقه پلنگ دره قـرار داشت. آنـالیز مربـوط به نمونه های منطقه پلنگ دره به روش ICP-OES، ICPانجام شده است. یافته ها: پس از پردازش داده های شیمیـایـی و تجزیـه و تحلیل آمـاری، نمـودارها و نقشـه های آنومـالی عنـاصر رسم شده اند و در نـهایت جوامع آماری نسبت بـه معیار جهـانیWHO (World Health Organization)مورد بررسی قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: در نهایت مشخص شده است که میزان بالای عناصر در منطقه به صورت زمین زاد می باشد. لذا با توجه به اینکه این منطقه بعنوان محل حفاظت شده حصار کشی شده است و معدن دالی نیز در این منطقه می باشد، از لحاظ زمین شناسی پزشکی بررسی و راهکارهای مناسب جهت کاهش عوامل محیطی و انسانی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
391 - تنوع‌گونه‌ای در اشکوب‌های درختی و علفی و ارتباط آن با برخی مشخصههای توده جنگلی راش در جنگلهای هیرکانی(مطالعه موردی: جنگل سوادکوه- مازندران)
کامبیز ابراری واجاریزمینه و هدف: ترکیب گونه های درختی یک مشخصه اساسی بوم سازگان جنگل می باشد و یک هدف مهم بوم شناسان آگاهی از عوامل اصلی است که الگوی تنوع زیستی را توضیح می دهند. ساختار عمودی جنگل یکی از وی‍ژگی های جنگل بوده که در مدیریت بوم سازگان مورد توجه می باشد.هدف از این تحقیق بر چکیده کاملزمینه و هدف: ترکیب گونه های درختی یک مشخصه اساسی بوم سازگان جنگل می باشد و یک هدف مهم بوم شناسان آگاهی از عوامل اصلی است که الگوی تنوع زیستی را توضیح می دهند. ساختار عمودی جنگل یکی از وی‍ژگی های جنگل بوده که در مدیریت بوم سازگان مورد توجه می باشد.هدف از این تحقیق بررسی ارتباط تنوع گونه ای در اشکوب های درختی با برخی مشخصه های توده جنگلی راش در جنگلهای سوادکوه مازندران بوده است. روش بررسی: در تحقیق حاضر، به جمع آوری داده ها از 24 قطعه نمونه 400 متر مربعی در یک شبکه آماربرداری 150×100 متر در توده جنگلی راش(Fagus orientalisLipsky) در شمال ایران(سوادکوه) در سال 1392 اقدام شد. شاخص غنای علفی و درختی( شمارش تعداد گونه)، شاخص تنوع و یکنواختی در اشکوب های درختی و علفی برای هر قطعه نمونه محاسبه شد. ارتفاع ، قطر برابر سینه و قطر تاج درختان راش هر قطعه نمونه اندازه گیری شدند .همچنین ضخامت لاشبرگ و هوموس در مرکز و چهار جهت قطعه نمونه مورد اندازه گیری قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که توده جنگلی مورد مطالعه شامل 7 گونه درختی راش، ممرز، شیردار، توسکای ییلاقی، افراپلت، نمدار و گیلاس وحشی است. تعداد 23 گونه علفی متعلق به 21 خانواده گیاهی در زیر اشکوب درختان جنگلی شناسایی شدند. اختلاف معنی دار بین اشکوب های درختی از نظر شاخص غنا و تنوع گونه ای مشاهده شد (0.01>p )، و بیشترین مقدار میانگین به اشکوب اول اختصاص داشت. غنای گیاهان علفی با ضخامت لاشبرگ همبستگی منفی معنی دار نشان داد(0.05>p )،. شاخص غنای درختی با ارتفاع و قطر برابر سینه (0.05>p )، و نیز شاخص تنوع و یکنواختی با فراوانی راش همبستگی منفی معنی دار داشت(0.01>p ). بحث و نتیجه گیری: به طور کلی می توان اظهار نمود که بیشترین میزان شاخص های غنا و تنوع درختی در اشکوب فوقانی توده مورد نظر مشاهده می شود که می تواند به علت رقابت، سرشت گونه درختی باشد.توصیه می شود در عملیات جنگل شناسی ، تنوع گونه ای درختی در اشکوب های مختلف مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
392 - بررسی پرتوزایی محیطی در نمونههای رسوب، آب و گیاه نی در محل ورودی پساب تصفیه‌خانه فاضلاب اراک به تالاب بین المللی میقان
رضا پورایمانی رامین فرداد محمود میرزاییزمینه و هدف هسته های پرتوزا به صورت طبیعی و مصنوعی در آب، خاک، گیاهان و هوا وجود دارند. امروزه آلاینده های صنعتی و شهری نیز در بالا بردن سطح آن موثر هستند. در این پژوهش تاثیر آب خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب اراک در ناحیه ورودی به تالاب میقان بر پرتوزایی محیطی این ناحیه مورد چکیده کاملزمینه و هدف هسته های پرتوزا به صورت طبیعی و مصنوعی در آب، خاک، گیاهان و هوا وجود دارند. امروزه آلاینده های صنعتی و شهری نیز در بالا بردن سطح آن موثر هستند. در این پژوهش تاثیر آب خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب اراک در ناحیه ورودی به تالاب میقان بر پرتوزایی محیطی این ناحیه مورد بررسی قرارگرفته است.روش بررسی: در این پژوهش 10 نمونه رسوب، 10 نمونه آب و 10 نمونه گیاه نی از محل ورودی آب خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب اراک به تالاب میقان، تهیه گردید. فعالیت‌ویژه هسته های پرتوزا با استفاده از روش بیناب نگاری گاما و با استفاده از آشکارساز فوق‌خالص ژرمانیومی(HPGe) تعیین شد و نقشه توزیع هسته های پرتوزا در این ناحیه برای نمونه های رسوب و آب رسم گردید.یافته ها: مقادیر میانگین فعالیت ‍ویژه هسته های 226Ra، 232Th،40K و 137Cs در نمونه های رسوب به ترتیب 86/22، 26/27، 04/409و 34/6، در نمونه آب به ترتیب 57/2، 04/3، 7/23و 37/0 و در نمونه های نی نیز به ترتیب 8/8، 59/9، 66/45و 26/2 برحسب Bqkg-1 به-دست آمد. مقدار فعالیت رادیوم معادل در نمونه رسوب در محدوده 14/84 تا 55/104 تغییر می کند.بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد رسوبات این ناحیه آلوده به 137Cs است که نمایانگر انتقال غبار ناشی از سوانح هسته ای از خارج از مرزهای کشور می باشد. مقدار میانگین Raeq درنمونه ی رسوب مورد مطالعه Bqkg-1 34/93 به دست آمده است که از مقدار میانگین جهانی (Bqkg-17/139) کم تر است. به نظر می رسد که آلاینده ها در حوضچه های آرامش حذف می گردند و مواد پرتوزای کمی وارد تالاب می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
393 - تلفیق دادههای زمینی و ماهواره‌ای برای پهنهبندی خشکسالی (مطالعه موردی: دشت ملایر)
احمد اسدی می آبادی داوود اخضری حمید نوریزمینه و هدف: یکی از مهمترین پیامدهای خشکسالی، کاهش تراکم پوشش گیاهی است. با کاهش پوشش گیاهی، شرایط محیطی برای بروز مشکلات مختلف نظیر فرسایش خاک، افزایش میزان رواناب سطحی و خطر بروز سیل فراهم میشود. بر این اساس، ارزیابی اثرات خشکسالی بر روی پوشش گیاهی از اهمیت زیادی چکیده کاملزمینه و هدف: یکی از مهمترین پیامدهای خشکسالی، کاهش تراکم پوشش گیاهی است. با کاهش پوشش گیاهی، شرایط محیطی برای بروز مشکلات مختلف نظیر فرسایش خاک، افزایش میزان رواناب سطحی و خطر بروز سیل فراهم میشود. بر این اساس، ارزیابی اثرات خشکسالی بر روی پوشش گیاهی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف تحقیق حاضر این است که با استفاده از نمایه تأثیر خشکسالی (IDI)، امکان بهرهگیری از دادههای تلفیقی زمینی و ماهواره‌ای در منطقه مورد مطالعه سنجیده شود.روش بررسی: در این پژوهش شاخصی به نام نمایه تأثیر خشکسالی (IDI) استفاده شده است که بیانگر تأثیرات درازمدت شرایط اقلیمی منطقه مطالعاتی، بر وضعیت پوشش گیاهی آن منطقه است. در این مطالعه نمایه IDI با تلفیق دادههای ایستگاههای هواشناسی دشت ملایر برای تهیة نقشه‌های بارندگی و دمای دشت (آمار ۵ ایستگاه سینوپتیک موجود در داخل و خارج منطقه موردمطالعه، با مقیاس 20 ساله) و یک سری از دادههای ماهواره‌ای سنجنده لندستOLI، TM و ETM+ برای تهیه نقشة پوشش گیاهی NDVI (مشتمل بر 6 تصویر در ماه مه و سالهای 2000، 2002، 2007، 2009، 2013 و 2015 میلادی) محاسبه و سپس پهنهبندی شد. پژوهش حاضر در اردیبهشت سال 1398 انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد ارتباط خوبی بین دادههای تلفیقی (IDI) و شاخص بارش استاندارد شده (SPI) برقرار است که نشان‌دهندة کارایی بالای دادههای تلفیقی است. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین میانگین شاخص SPI و IDI همبستگی بالایی برابر با 963/0 در سطح معنیداری 01/0P< وجود دارد.بحث و نتیجه گیری: تاکنون برای مطالعه خشکسالیها از دادههای زمینی و ماهواره‌ای به‌وفور استفاده‌شده است، اما شاخصی که از تلفیق این دادهها به‌دست‌آمده باشد کمتر موردتوجه محققان قرارگرفته است، بنابراین هدف و نوآوری این تحقیق این است که با استفاده از نمایه تأثیر خشکسالی (IDI)، امکان بهرهگیری از دادههای تلفیقی زمینی و ماهواره‌ای در منطقه موردمطالعه سنجیده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
394 - تحلیل عملکرد فرم و ارتفاع سقف نورگیر داخلی مرکزی ساختمانهای تجاری اقلیم سرد و خشک (شهر مشهد)
سمانه زین العابدین زاده حسین مدی مصطفی مافیزمینه و هدف: هدف از این پژوهش دستیابی به مناسب ترین فرم و ارتفاع سقف نورگیرداخلی جهت کاهش میزان انرژی مصرفی، بارسرمایش و لایه بندی حرارتی درساختمان های تجاری اقلیم سرد و خشک شهر مشهد میباشد.روش بررسی: جهت بررسی داده های کمی از نرم افزار فلوئنت و معادلات ریاضی استفاده ش چکیده کاملزمینه و هدف: هدف از این پژوهش دستیابی به مناسب ترین فرم و ارتفاع سقف نورگیرداخلی جهت کاهش میزان انرژی مصرفی، بارسرمایش و لایه بندی حرارتی درساختمان های تجاری اقلیم سرد و خشک شهر مشهد میباشد.روش بررسی: جهت بررسی داده های کمی از نرم افزار فلوئنت و معادلات ریاضی استفاده شده است. ابتدا ساختمان تجاری الماس شرق شهرمشهد با نورگیرداخلی به فرم کروی با ارتفاع 5 متر انتخاب و پس ازاندازه گیری میدانی و ثبت داده ها توسط دیتالاگرها، در نرم افزار فلوئنت شبیه سازی و سپس فرم های رایج نورگیرداخلی (کروی، منشوری، سهموی و مسطح در ارتفاع های 3متر،5 متر،7متر و10متر)جایگزین آن شدند و در جهت سنجش میزان لایه بندی حرارتی، ازفرمول های ریاضی استفاده شد.یافته ها: با توجه به مشاهدات میدانی و اندازه گیری داده ها، طبقه پنجم و زیرسقف نورگیرداخلی به دلیل نفوذ نورخورشید و عدم تهویه هوا، محدوه بحرانی لایه بندی حرارتی است و کل سال از محدوده آسایش حرارتی خارج است. لذا میزان مصرف انرژی نیز درطول سال درجهت تامین آسایش حرارتی در این طبقات زیاد است که با کاهش سطوح جداره نورگیرداخلی و استفاده از مصالح با ظرفیت حرارتی بالا میتوان آن را کاهش داد.بحث و نتیجه گیری: فرم مسطح با ارتفاع سقف 3 متر، بدلیل کاهش سطوح جداره نورگیرداخلی و اختلاف دما میان طبقات، مناسب ترین فرم سقف و ارتفاع نورگیرداخلی جهت کاهش میزان انرژی مصرفی و بارسرمایش تا 7 درصد و کاهش لایه بندی حرارتی در ساختمان های تجاری اقلیم سرد و خشک شهر مشهد میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
395 - بررسی رابطه خشک سالی هواشناسی و هیدرولوژی در دشت سیستان
آرتمیس رودری فرزاد حسن‌پور مصطفی یعقوب زاده مجید دلاورزمینه و هدف: خشک سالی یک بلای طبیعی و قابل تکرار بوده که کلیه اقلیم ها را تحت تأثیر قرار می دهد. شرایط اقلیمی خشک و بارندگی ناچیز دشت سیستان سبب گردیده تا عمده منابع آبی آن به صورت جریان سطحی از خارج از مرزهای جغرافیایی کشور تأمین شود. در این پژوهش ارتباط خشک سالی هواش چکیده کاملزمینه و هدف: خشک سالی یک بلای طبیعی و قابل تکرار بوده که کلیه اقلیم ها را تحت تأثیر قرار می دهد. شرایط اقلیمی خشک و بارندگی ناچیز دشت سیستان سبب گردیده تا عمده منابع آبی آن به صورت جریان سطحی از خارج از مرزهای جغرافیایی کشور تأمین شود. در این پژوهش ارتباط خشک سالی هواشناسی و هیدرولوژی در دشت سیستان بررسی گردید. روش بررسی: ابتدا خشک سالی هواشناسی و هیدرولوژی با استفاده از میانگین متحرک و شاخص های SPI و SDI بررسی، سپس ارتباط بین دو شاخص در یک دوره 45 ساله ارزیابی گردید. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که در کل دوره مطالعاتی شاخص های خشک سالی هواشناسی و هیدرولوژی با یکدیگر تطابق ندارند، لیکن در دوره خشک سالی رابطه آن ها در سطح 95% معنی دار است. همچنین مشاهده گردید یک دوره خشک سالی از سال 1378 شروع شده و تا سال 1391 ادامه داشته است. بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج این تحقیق، وضعیت خشک سالی دشت سیستان را خشک سالی هیدرولوژی به دلیل حجم کم بارش و ضریب تغییرات بالای آن و نقش حیاتی جریان های سطحی در تامین منابع آب دشت، نسبت به خشک سالی هواشناسی بهتر نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
396 - بررسی غلظت فلزات سنگین ( Ni / Pb / Cd ) در اسفناج (Spinacia oleraceae) با تأثیر پذیری از نزولات خشک اتمسفری(مطالعه موردی: بالا دست و پایین دست نیروگاه رامین اهواز)
علی کریمی شوشتری مریم محمدی روزبهانیزمینه و هدف: آلودگی گیاهان به عناصر سنگین به عنوان یکی از مشکلات زیست محیطی فراروی بشر، در چند دهه گذشته مورد توجه محققین زیادی قرار گرفته است. فرآیندهای هوازدگی مواد مادری و خاکسازی و فعالیتهای انسان بر روی کره زمین، شامل کاربرد کودهای شیمیایی، لجن فاضلاب، سوخت های فسی چکیده کاملزمینه و هدف: آلودگی گیاهان به عناصر سنگین به عنوان یکی از مشکلات زیست محیطی فراروی بشر، در چند دهه گذشته مورد توجه محققین زیادی قرار گرفته است. فرآیندهای هوازدگی مواد مادری و خاکسازی و فعالیتهای انسان بر روی کره زمین، شامل کاربرد کودهای شیمیایی، لجن فاضلاب، سوخت های فسیلی و از طرفی فرو نشست های اتمسفری، باعث شده تا غلظت فلزات سنگین در خاک به طور روز افزون افزایش یابد. هدف از این مطالعه تعیین غلظت کادمیوم، سرب، و نیکل در سبزی اسفناج و خاک برداشت شده از مزارع بالادست و پایین دست نیروگاه رامین می باشد.روش بررسی: 99 نمونه سبزی و خاک در پاییز 94 جمع آوری شد، که پس از هضم شیمیایی ( برای خاک به روش EPA 3050 و برای گیاه به روش جکسون 1980 ) و آماده سازی توسط دستگاه پلاسمای جفت شده القایی طیف سنجی نشر نوری (ICP-OES) فلزات سنگین اندازه گیری شدند؛ سپس نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزارSPSS20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد غلظت Cd، Pb و Ni در اسفناج و خاک پایین دست نیروگاه به ترتیب 76/17، 89/20 و 68/43 mg/kg ، 09/0، 0/1، 52/2 mg/kg و در اسفناج و خاک بالا دست نیروگاه رامین به ترتیب 81/6، 94/17 و 32/28 mg/kg ، 08/0، 8/0 و 85/1 mg/kg اندازه گیری شده که با توجه به حد استاندارد، غلظت کادمیوم، نیکل و سرب در اسفناج بالاتر و در خاک پایین تر از حد استاندارد بوده است. غلظت هر سه فلز در تمامی نمونه های سبزی بالاتر از حد استاندارد بود. الگوی کلی غلظت فلزات در سبزیجات و خاک منطقه به صورت Ni>Pb>Cd می باشد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به مقدار بالای تجمع فلزات سنگین در سبزی اسفناج و تآثیرپذیری از نزولات خشک اتمسفری در منطقه ، تمرکز بر خطر بالقوه در رفع آلودگی فلزات سنگین برای ایمنی مواد غذایی و سلامت انسان در خاک های کشاورزی و سبزیجات بالادست و پایین دست نیروگاه رامین بسیار لازم است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
397 - پارادایم پر و خالی در معماری بومی ایران: ابعاد شکلی – کالبدی
زهرا احمدی فرح حبیب محمد نقی زادهزمینه و هدف: به دلیل ادراک محدود و نادرست انسان معاصر از مفهوم خالی، در شهرها و معماری امروز، فضاهای تهی و بی هویت جایگزین فضاهای خالی شدهاند، درنتیجه خالی‌ها به‌اندازه قسمتهای پر، اهمیت و اعتبار ندارند. بنا بر فرضیه این تحقیق؛ در معماری بومی محوریت و اصالت با خالی چکیده کاملزمینه و هدف: به دلیل ادراک محدود و نادرست انسان معاصر از مفهوم خالی، در شهرها و معماری امروز، فضاهای تهی و بی هویت جایگزین فضاهای خالی شدهاند، درنتیجه خالی‌ها به‌اندازه قسمتهای پر، اهمیت و اعتبار ندارند. بنا بر فرضیه این تحقیق؛ در معماری بومی محوریت و اصالت با خالی‌هاست. بر همین مبنا تحقیق پیش رو باهدف استمرار ارزشهای معماری بومی در جهت ارتقا معماری معاصر، درصدد درک مفهوم خالی و تبیین نقش آن در معماری بومی است. لذا مدار این تحقیق بر حول پاسخگویی به این مساله می‌چرخد که فضای خالی چه نقشی در شکل و کالبد معماری بومی ایران و بهطور خاص در معماری خانه‌های یزد دارد؟ روش بررسی: تحقیق در ابتدا پیرامون چیستی مفهوم خالی کنکاش میکند و به تدوین ارکانی برای مفهوم خالی میپردازد. پس‌ازآن کیفیت تحقق این ارکان را در ابعاد کالبدی - شکلی، در پنج‌خانه بومی یزد مورد آزمون قرار میدهد. تحقیق بامطالعه کیفی صورت گرفته و ابزار گرداوری داده ها، مشاهدات عینی و مطالعه منابع مکتوب می باشد. یافتهها: تجلی مفهوم خالی مقارن باوجود دو عنصر یا کیفیت متضاد است به‌گونه‌ای که دو امر متضاد را بی آن که یکی بر دیگری فرو بکاهد به یکدیگر بپیوندد. بر اساس یافته های نظری تحقیق، تجلی مفهوم خالی مشروط به وجود سه رکن است. رکن اول: تضاد (همبود دو عنصر متضاد)، رکن دوم: تعامل، رکن سوم: تعادل. بحث و نتیجهگیری: نتایج تحقیق نشان میدهد خالی بهعنوان مفهومی تعالی بخش ماحصل وجود عناصر متضاد، همزیستی و تعامل آنها و در پی آن به تعادل و وحدت رسیدن آنهاست. معماران خانه‌های یزد، با ادراک ضرورت همنشینی زوج های متضاد و با شناخت مؤلفه‌هایی چون هندسه، رنگ، نور و محصوریت موجبات تعامل ازواج متضاد و در پی آن تعادل آنها را فراهم کرده اند و مفهوم تأثیرگذار خالی را در ابعاد شکلی و کالبدی این خانه‌ها متبلور ساخته اند به‌نحوی‌که در این معماری اصالت و محوریت با خالی‌هاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
398 - برآورد شاخص ردپای اکولوژیک انرژی (برق و گاز طبیعی) و آب مصرفی بخش خانوار در مناطق 22 گانه شهر تهران
زهرا عابدی پریسا سلطانی خمسهزمینه و اهداف: رشد جمعیت و مصرف بی رویه منابع طبیعی جهت تداوم رفاه اقتصادی، علاوه بر نابودی اکوسیستم سبب بروز کمبود در کره قابل حیات گردیده است که جهت پیشگیری از بروز هرگونه کمبود در دسترسی به منابع طبیعی، مصرف هر بخش اقتصادی باید با رعایت توان بازتولید اکوسیستم ادامه ی چکیده کاملزمینه و اهداف: رشد جمعیت و مصرف بی رویه منابع طبیعی جهت تداوم رفاه اقتصادی، علاوه بر نابودی اکوسیستم سبب بروز کمبود در کره قابل حیات گردیده است که جهت پیشگیری از بروز هرگونه کمبود در دسترسی به منابع طبیعی، مصرف هر بخش اقتصادی باید با رعایت توان بازتولید اکوسیستم ادامه یابد. این مقاله به برآورد ردپای اکولوژیک مصرف آب و انرژی (برق و گازطبیعی) بخش خانوار در مناطق 22 گانه شهر تهران و تخمین ظرفیت زیست محیطی منابع مذکور پرداخته است. روش بررسی: در این مقاله ضمن برآورد ردپای اکولوژیک به روش مبتنی بر مصرف آشکار منابع، میزان ظرفیت زیست محیطی براساس بازده زمین برآورد گردیده و همچنین شکاف اکولوژیک در مفهوم کمبود دسترسی به منابع بدست آمده است. برای یافتن تأثیر راه حل- های کاربردی در کاهش شکاف اکولوژیک نیز از طریق نرم افزار SPSS و آزمون کوکران و همچنین تدوین پرسش نامه مرتبط با مصرف منابع موردبررسی در بخش خانوار، مهم ترین عامل موثر در کاهش شکاف اکولوژیک مشخص گردیده است. یافته ها: برآورد ردپای اکولوژیک آب و انرژی (برق و گازطبیعی) مورد استفاده در بخش خانوار شهر تهران به ارتباط منفی میان تداوم فعالیت های بخش خانوار و شکاف اکولوژیک منابع مذکور اشاره دارد، که باتوجه به نتایج بدست آمده و تحلیل آن ها، شکاف اکولوژیکی بیش از 4 میلیون هکتار حاصل از مصرف بی رویه آب، برق و گاز طبیعی در بخش خانوار شهر تهران موجود است. پس از برآورد شکاف اکولوژیک، پرسش نامه هایی برای شفاف سازی دلایل هدررفت منابع بین خانوار توزیع گردید که براساس آن، جامعه آماری در ارزیابی پرسش نامه، جمعیت خانوار 22 گانه شهر تهران به تعداد 2 میلیون و 830 هزار خانوار در نظر گرفته شد و برای ایجاد یکنواختی تحلیل، خانوارها با جمعیت 3 نفره مبنا قرار گرفتند که از طریق فرمول کوکران تعداد 1100 خانوار به عنوان نمونه و به طور تصادفی انتخاب شدند. بحث ونتیجه گیری: باتوجه به نتایج بدست آمده و تحلیل آن ها، مهم ترین عامل جهت کاهش شکاف اکولوژیک و داشتن بهینه مصرف آب در بخش خانوار، کاهش مصرف آب برای شست وشو وسایل نقلیه، مهم ترین عامل جهت ایجاد بهینه مصرف برق در بخش خانوار، استفاده از لامپ های کم مصرف و مهم ترین عامل جهت ایجاد بهینه مصرف گازطبیعی در بخش خانوار، استفاده از پنجره های دو- جداره و کم ترین عامل تأثیرگذار استفاده از بخاری های گازی متناسب با متراژ خانه بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
399 - ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت بهداشت٬ ایمنی ومحیط زیست در کارخانه شیر خشک پگاه شهر کرد با رویکرد کارت امتیازی متوازن
روح الله مولوی وردنجانی مریم رفعتی مژگان زعیم دارزمینه و هدف: مدل های ارزیابی عملکرد٬ مبنای سنجش و بهبود سیستم های مدیریتی هستند. هدف از این پژوهش پاسخ گویی به نیاز کارخانه شیر خشک پگاه شهر کرد جهت ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی٬ بهداشت و محیط زیست (HSE) از نظر تطابق با استراتژی های شرکت بوده است. روش بررسی: دراین چکیده کاملزمینه و هدف: مدل های ارزیابی عملکرد٬ مبنای سنجش و بهبود سیستم های مدیریتی هستند. هدف از این پژوهش پاسخ گویی به نیاز کارخانه شیر خشک پگاه شهر کرد جهت ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی٬ بهداشت و محیط زیست (HSE) از نظر تطابق با استراتژی های شرکت بوده است. روش بررسی: دراین پژوهش با مطالعه استانداردها و مدل های موجود در زمینه عملکرد سیستم مدیریت HSE، مدل ارزیابی عملکرد این کارخانه در قالب چارچوب کارت امتیازی متوازن (BSC) طراحی شد. در این مدل چهار لایه مالی٬ مشتری٬ فرایند داخلی و رشد و یادگیری با 14 معیار ارزیابی عملکرد و 43 زیر شاخص شناسایی و طبقه بندی گردید. یافته ها : نتایج حاصل از مدل کارت امتیازی متوازن نشان داد که بیش ترین و کم ترین امتیاز در بین لایه های مورد مطالعه به ترتیب مربوط به فرایندهای داخلی با میانگین 28/69 و رشد و یادگیری با میانگین 66/56 است. همچنین میانگین کلی امتیاز شرکت در هر چهار لایه ، 2/64 از100 است که با توجه به کسب امتیاز بالای 60 ، نشان دهنده عملکرد نسبتا خوب این سازمان در زمینه مدیریت HSE است.. بحث و نتیجه گیری: شاخص های ارزش قابل ارایه به مشتریان٬ ممیزی و بهبود معیار های عملکرد HSE ، توسعه خط مشی و اهداف استراتژیک ، سازمان دهی و تامین منابع جهت مدیریت HSE ، مدیریت ریسک در حوزه HSE و برنامه ریزی و طراحی سیستم های لازم جهت استقرار اصول HSE در سازمان مهم ترین نقاط قوت و سرمایه اطلاعاتی، سرمایه انسانی و ارزش قابل ارایه به جامعه و دولت از مهم ترین نقاط قابل بهبود سیستم HSE سازمان مورد مطالعه هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
400 - تاثیر شدت‌های مختلف چرایی بر تنوع و ترکیب پوشش گیاهی مراتع نیمه خشک (مطالعه موردی: مراتع محمدآباد، جیرفت)
احسان کمالی مسکونی بهزاد عادلی ایرج امیریز زمینه و هدف: آگاهی از فشارهای محیطی مخرب بر اکوسیستم که باعث تخریب زیستگاه ها و بیوم ها و در نتیجه کاهش تنوع گونه ای می گردد، ضروری است. یکی از فشارهای مخرب فیزیکی بر عرصه مرتع که باعث کاهش تنوع و از بین رفتن عناصر گیاهی حساس می گردد، چرای مفرط می باشد. هدف از انجام چکیده کاملز زمینه و هدف: آگاهی از فشارهای محیطی مخرب بر اکوسیستم که باعث تخریب زیستگاه ها و بیوم ها و در نتیجه کاهش تنوع گونه ای می گردد، ضروری است. یکی از فشارهای مخرب فیزیکی بر عرصه مرتع که باعث کاهش تنوع و از بین رفتن عناصر گیاهی حساس می گردد، چرای مفرط می باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر شدت های مختلف چرایی بر تنوع و غنای گونه ای در مراتع نیمه خشک بخش محمد آباد، شهرستان جیرفت، استان کرمان بوده است. روش بررسی:به منظور بررسی اثر شدت های مختلف چرایی بر تنوع و غنای گونه ای سه رویشگاه متفاوت قرق، چرای متوسط و چرایشدید انتخاب و با استفاده از 90 پلات 4 متر مربعی در طول 18 ترانسکت اقدام به نمونه برداری گردید. در داخل هر قاب، فهرست گونه های موجود، درصد تاج پوشش و تعداد افراد هر گونه یادداشت شد. برای ارزیابی شاخص های تنوع و غنا، شاخص های غنای مارگالف و منهینگ و شاخص های تنوع سیمپسون، شانون-واینر، N0 هیل و N1 هیل محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS انجام شد و مقایسه شاخص های مختلف تنوع و غنا بین مناطق با شدت های چرایی مختلف توسط آزمون توکی صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج حاصل از محاسبه شاخص غنای مارگالف نشان داد که بین تمامی عرصه های چرایی از نظر آماری اختلاف معنی داری وجوددارد. از طرف دیگر بین مناطق مختلف چرایی از نظر شاخص غنای منهینگ اختلاف معنی داری وجود ندارد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص های تنوع، در هر چهار شاخص سیمپسون، شانون-واینر، N0هیل و N1 هیل نشان دادند که بین تمامی عرصه های چرایی اختلاف معنی داری وجود دارد. بحث و نتیجهگیری: به طور کلی در منطقه مورد مطالعه شاخص های تنوع و غنای گونه ای به دلیل میزان بارندگی کم منطقه و قرارگیری در ناحیه نیمه خشک نسبتاً پایین است. بنابراین به علت حساس و شکننده بودن این نوع مراتع در بهره برداری از آن ها باید توجه بیش تری داشت تا از تخریب بیش تر جلوگیری شده و ترکیب گیاهی نیز اصلاح گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
401 - ارزیابی اثرات رواناب بر فرسایش حوضه آبریز خدیجه خاتون با استفاده از مدل MPSIAC
حمیدرضا پازوکی مهدی سرائی تبریزی حسین بابازادهزمینه و هدف: در دهه اخیر، در اثر تغییر کاربری اراضی و تخریب پوشش گیاهی، قسمت اعظم نزولات تبدیل به رواناب شده و با ایجاد سیلاب‌هایی عظیم، باعث خسارات مالی و جانی فراوان میگردد. هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر رواناب بر فرسایش حوضه آبریز با استفاده از مدل MPSIAC بوده است چکیده کاملزمینه و هدف: در دهه اخیر، در اثر تغییر کاربری اراضی و تخریب پوشش گیاهی، قسمت اعظم نزولات تبدیل به رواناب شده و با ایجاد سیلاب‌هایی عظیم، باعث خسارات مالی و جانی فراوان میگردد. هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر رواناب بر فرسایش حوضه آبریز با استفاده از مدل MPSIAC بوده است.روش بررسی: بدین منظور، نخست نقشه‌های پایه حوضه خدیجه خاتون در سال 1397 نظیر نقشه‌های توپوگرافی و زمینشناسی جمعآوری شد. سپس مراحل محاسبه 9 فاکتور مدل شامل زمین شناسی، خاک، آب و هوا، رواناب، پستی و بلندی، پوشش زمین، استفاده از زمین، وضعیت فعلی فرسایش و فرسایش رودخانه‌ای انجام و فرسایش و رسوب منطقه برآورد و در نهایت، رابطه رواناب و فرسایش حوضه بررسی و مدل برآورد فرسایش و رسوب از روی رواناب تعیین گردید.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که میزان فرسایش خاک، 97/5806 تن در سال برابر 58/3 تن در هکتار در سال میباشد. چنانچه ارزش هر تن خاک زراعی معادل 50 دلار در نظر گرفته شود و در صورت مهیا بودن شرایط فرسایش، ارزش 97/5806 تن در سال معادل 5/290348 دلار و به عبارتی 9/11613 میلیون ریال میباشد. در کل حوضه مورد مطالعه، فاکتور هفتم و هشتم مدل MPSIAC از مؤثرترین عوامل در بروز فرسایش هستند.بحث و نتیجهگیری: نتایج بیانگر این موضوع است که مراتع اطراف حوضه خدیجه خاتون به‌علت استفاده بیش از ظرفیت، تخریب شده و مراتع کل منطقه به‌علت شرایط اقلیمی در وضعیت خوبی نیست. همچنین نتایج نشان داد که فاکتور رواناب دارای همبستگی 98/0 خطی با فرسایش میباشد و بیانگر این است که هر چه رواناب زیادتر شود، میزان فرسایش و رسوبدهی نیز افزایش مییابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
402 - مروری بر روش های آشکارسازی دوبعدی و سه بعدی تغییرات ساختمان مبتنی بر دادههای سنجش از دور
شراره حسینی فاطمه طبیب محمودیزمینه و هدف: در مواجهه با ساختمان ها و ابنیه شهری، توسعه پایدار شهر و لزوم به هنگام نگه داشتن مدلهای سهبعدی آن نیاز به پایش مداوم تغییرات رخ داده در سطح زمین دارد. بنابراین، آشکارسازی تغییرات کاربری و یا پوشش زمین با استفاده از دادههای سنجش از دور چندزمانه برای چکیده کاملزمینه و هدف: در مواجهه با ساختمان ها و ابنیه شهری، توسعه پایدار شهر و لزوم به هنگام نگه داشتن مدلهای سهبعدی آن نیاز به پایش مداوم تغییرات رخ داده در سطح زمین دارد. بنابراین، آشکارسازی تغییرات کاربری و یا پوشش زمین با استفاده از دادههای سنجش از دور چندزمانه برای درک روابط پویا بین پدیدههای انسانی و طبیعی به منظور تصمیمگیری صحیح و به تبع آن تسهیل مدیریت شهری و بحران و استفاده بهینه از منابع، بسیار حائز اهمیت است. هدف از انجام این مطالعه مروری، پاسخ به این سوال است که آیا پیشرفت های صورت گرفته در روش های آشکارسازی تغییرات ساختمان ها و تبدیل آنها از روش های دوبعدی به روش های سه بعدی توانسته چالش های مطرح در این زمینه را پاسخ دهد و زمینه های تحقیقاتی آتی برای بهبود نتایج روش های سه بعدی آشکارسازی تغییرات چیست؟ روش بررسی: در این مقاله، مروری کلی بر دسته بندی انواع روش های مطرح در آشکارسازی تغییرات عوارض شهری با تاکید بر عارضه ساختمان انجام شده است. پیشرفت های موجود در تسهیل دستیابی به داده های سه بعدی موجب شده روش های آشکارسازی سه بعدی تغییرات با دو مفهوم مقایسه هندسی و آنالیز هندسی-طیفی مورد توجه تحقیقاتی قرار گیرند. یافته ها: با توجه به مطالعات صورت گرفته در زمینه آشکارسازی دوبعدی تغییرات با استفاده از روشهای مختلف، دقت نتایج وابسته به پاره‌ای از عوامل نظیر قدرت تفکیک مکانی و رادیومتریکی داده های سنجش از دور ورودی، رفتار پدیده‌ها در منطقه مورد مطالعه و چرخه تغییرات طبیعی در آنها، تکنیکهای به کار رفته در شناسایی تغییرات، تجربه و مهارت عامل خبره و ... میباشد. امروزه به دادههای سهبعدی دسترسی آسان‌تری داریم. آشکارسازی سه بعدی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور افزونه‌ای از تحقیقات بسیار کلاسیک و در عین حال رایج است که در آن از اطلاعات سهبعدی در فرآیند تشخیص تغییر استفاده میشود. نتیجه گیری: در بررسی الگوریتم آشکارسازی دو بعدی و سه بعدی تغییرات، این نتیجه به دست می آید که در اکثر موارد، روشهای آشکارسازی سه بعدی تغییرات به شدت به دو موضوع اساسی متکی هستند: 1) استفاده از الگوریتم های پیشرفته تناظریابی تصاویر برای تولید دادههای سهبعدی؛ 2) تکنیکهای استخراج و یادگیری ماشین سطح بالا براساس دادههای هندسی و طیفی. بنابراین، جدا از الگوریتم آشکارسازی تغییر، توسعه تکنیکهای آشکارسازی سه بعدی تغییرات بستگی به تلاش تحقیقاتی در این دو جنبه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
403 - اثر تغییر اقلیم بر بارش‌های حدی مناطق خشک ایران
محمد رضا خزائی حدیث خزائی بهرام ثقفیانزمینه و هدف: یکی از آثار مهم تغییر اقلیم، تغییر رژیم بارش های حدی در آینده است که پیش بینی آن برای اتخاذ تدابیر مقابله با آثار زیانبار تغییر اقلیم ضروری است. در این مقاله اثر تغییراقلیم بر بارش های روزانه حداکثر سالانه در مناطق خشک ایران ارزیابی شده است. روش بررسی: سنا چکیده کاملزمینه و هدف: یکی از آثار مهم تغییر اقلیم، تغییر رژیم بارش های حدی در آینده است که پیش بینی آن برای اتخاذ تدابیر مقابله با آثار زیانبار تغییر اقلیم ضروری است. در این مقاله اثر تغییراقلیم بر بارش های روزانه حداکثر سالانه در مناطق خشک ایران ارزیابی شده است. روش بررسی: سناریوهای آینده توسط مدل NSRP ریزمقیاس شد. سری های طولانی مدت بارش روزانه برای اقلیم فعلی و سناریوهای آینده تولید شد و با مقایسه توزیع فراوانی بارش های حدی روزانه دوره تاریخی و سناریوهای آینده، اثر تغییر اقلیم بر بارش های حدی در مناطق خشک ایران ارزیابی شد. روش ریزمقیاس نمایی به گونه ای است که دامنه وسیعی از ویژگی های سناریوهای بزرگ مقیاس به سناریوهای ریزمقیاس شده منتقل شده است. ایستگاه های مورد مطالعه، ایستگاه های سینوپتیک بم، زاهدان، مهرآباد تهران و یزد به عنوان نمایندگان مناطق خشک ایران انتخاب گردید. یافته ها: نتایج اعتبارسنجی نشان داد عملکرد روش مورد استفاده برای شبیه سازی سری بارش روزانه و توزیع بارش های حدی مناسب است. در اغلب ایستگاه ها و تحت سناریوهای مختلف انتشار، شدت بارش های حدی روزانه در آینده افزایش خواهد یافت. این در حالی است که بارش سالانه در آینده کاهش می یابد. به عنوان نمونه در یزد انتظار می رود بارش های حدی 50 ساله بین 14 تا 58 درصد افزایش یابد، اما تغییر میانگین بارش سالانه بین 3% افزایش تا 20% کاهش باشد. بحث و نتیجه گیری: این نتایج بیانگر افزایش وخامت شرایط بارش در مناطق خشک ایران در آینده است. لذا انجام مطالعات وسیع تر و در نظر گرفتن اقدامات پیش گیرانه برای کاهش خسارات تغییر اقلیم آینده دراین مناطق ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
404 - اثر عوامل فیزیوگرافی بر جوانهزنی بذر پسته خودرو (Pistacia vera L.) در جنگل خواجه کلات مشهد
هادی فدایی وحید اعتماد غلامحسین مرادیزمینه و هدف: با توجه به اهمیت و گستردگی گونه پسته خودرو در مناطق خشک و نیمه‌خشک و همچنین مشکلات جوانهزنی آن، این تحقیق با هدف تعیین اثر شیب دامنه، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریای رویشگاه درختان مادری بر روی خصوصیات جوانهزنی بذر پسته (Pistacia vera) در شمال شرق کشو چکیده کاملزمینه و هدف: با توجه به اهمیت و گستردگی گونه پسته خودرو در مناطق خشک و نیمه‌خشک و همچنین مشکلات جوانهزنی آن، این تحقیق با هدف تعیین اثر شیب دامنه، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریای رویشگاه درختان مادری بر روی خصوصیات جوانهزنی بذر پسته (Pistacia vera) در شمال شرق کشور و در منطقهای به وسعت 13250 هکتار انجام گردیده است. روش بررسی: ابتدا نقشه واحدهای شکل زمین تهیه شد و نمونه‌برداری‌ها بر اساس آن انجام گردید. سپس بذرهای جمعآوری شده از 23 واحد نمونهگیری جهت انجام عملیات آزمایشگاهی به آزمایشگاه بذر منتقل شد و درصد جوانهزنی، ارزش جوانهزنی و میانگین مدت جوانهزنی در هر یک از واحدها تعیین گردید. یافتهها: نتایج نشان داد که درصد جوانهزنی بذر پسته با ارتفاع از سطح دریا همبستگی مثبت معنیدار دارد (01/0p<)، اما با شیب و جهت جغرافیایی ارتباط معنیداری ندارد. همبستگی بین ارزش جوانهزنی و ارتفاع از سطح دریا معنیدار نیست، در حالی که شیب و جهت جغرافیایی همبستگی معنیداری با ارزش جوانهزنی دارند (01/0p<). بحث و نتیجهگیری: با توجه به نتایج، درصد جوانهزنی در ارتفاعات بالا بیشتر از ارتفاعات پایین است و با همدیگر تفاوت معنیداری دارد. ارزش جوانهزنی در ارتفاعات پائین و شیب 30-0 درصد بیشتر از بقیه جهات و شیب‌ها میباشد. بذرهای جمعآوری شده از جهت‌های شمال و جنوب و شیب بالای 60 درصد دارای میزان جوانهزنی بیشتری در مقایسه با بذرهای سایر جهات و شیب‌ها میباشند. همچنین میانگین مدت جوانهزنی در جهت شرق و شیب 30 تا 60 درصد کمتر از جهتها و شیبهای دیگر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
405 - مکانیابی اولیه سدهای زیر زمینی با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS و GIS در بخش شرقی حوزه رودخانه گرگانرود
محمدرضا دهمرده قلعه نو قاسم میرزایی احسان الوندیزمینه و هدف:سدهای زیر زمینی سازه هایی هستند که توانایی مسدود کردن آب زیر قشری، نگهداری آب در سفره های محلی و یا منحرف کردن آب به سفره های مجاور، بالا بردن تراز آب زیر زمینی، ذخیره کردن و در دسترس قرار دادن آب زیر زمینی را دارا می باشند.با در نظر گرفتن منافع محیط زیست و چکیده کاملزمینه و هدف:سدهای زیر زمینی سازه هایی هستند که توانایی مسدود کردن آب زیر قشری، نگهداری آب در سفره های محلی و یا منحرف کردن آب به سفره های مجاور، بالا بردن تراز آب زیر زمینی، ذخیره کردن و در دسترس قرار دادن آب زیر زمینی را دارا می باشند.با در نظر گرفتن منافع محیط زیست و اجتماعی- اقتصادی سدهای زیر زمینی، مکان یابی مناسب اولین قدم در احداث این سدهای می باشد. روش های اصولی و جدید به منظور مکان یابی صحیح، خطرات مرتبط با مکان یابی نامناسب و ساخت سدهای زیرزمینی را کاهش می دهد. بدین منظور در این تحقیق از طریق استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه در کنار قابلیت های بالای نرم افزار ArcGIS مکان یابی مناسب سدهای زیر زمینی در بخش شرقی حوزه آبخیز گرگان رود استان گلستان انجام شده است. روش بررسی: معیارهای شیب، شبکه آبراهه، زمین شناسی، توپوگرافی، کاربری اراضی، گسل، بافت خاک و موقعیت روستا در نظر گرفته شده است. به منظور وزن دهی معیارها، از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. در ادامه به منظور تلفیق نقشه های معیار و مکان یابی مناسب سدهای زیر زمینی از تکنیک TOPSIS استفاده شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده در مرحله وزن دهی معیارها نشان داد، نرخ سازگاری مقایسات 03/0 است که این رقم تایید کننده صحت وزن دهی انجام شده بود. دو معیار شیب و موقعیت روستا به ترتیب دارای بیش ترین و کم ترین تاثیر روی مکان یابی سد زیر زمینی تشخیص داده شده است. نتایج نشان داد منطقه مورد مطالعه به چهار بخش خیلی مناسب، مناسب، تا حدودی نامناسب و نامناسب برای احداث سد زیرزمینی طبقه بندی شده است. بیش ترین سطح منطقه را طبقه نامناسب(7/76 درصد) و کم ترین سطح منطقه را طبقه خیلی مناسب(1/2 درصد) به خود اختصاص داده است. بحث و نتیجه گیری:با توجه به نتایج تحقیق می توان گفت، در مکان یابی مناسب برای احداث سد زیرزمینی در بخش شرقی حوزه آبخیز گرگان رود استان گلستان، با وجود وابستگی های مکانی میان نقشه های معیار و این که نمی توان نقشه های معیار را مستقل از یکدیگر در نظر گرفت، استفاده از تکنیک TOPSIS می توان به عنوان یک روش مناسب در تلفیق معیارها معرفی شود. همچنین معیارهای شیب و زمین شناسی به عنوان مهم ترین معیار برای مکان یابی سد زیرزمینی معرفی شدند. لازم به ذکر است با توجه به توانایی های بالای تکنیک TOPSISوGIS در مکان یابی مناسب سدهای زیرزمینی، هرچه قدر نظرات کارشناسی دقیق تر و داده ها و اطلاعات به روز تر باشند، استفاده از این فنون و ابزار با نتایج بهتری همراه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
406 - ارزیابی تناسب اراضی برای کاربری توسعه شهری شهرستان مشکین‌شهر با استفاده از رویکرد فازی-تحلیل سلسله مراتبی و GIS
مهسا صفری پور داریوش ناصریزمینه و هدف: امروزه بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سبب دست اندازی به محیط های طبیعی و از بین بردن آن ها شده اند. در این زمینه، ارزیابی توان اکولوژیک می تواند گامی موثر در جهت برنامه ریزی استفاده درست از سرزمین باشد. در این پژوهش شهر چکیده کاملزمینه و هدف: امروزه بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سبب دست اندازی به محیط های طبیعی و از بین بردن آن ها شده اند. در این زمینه، ارزیابی توان اکولوژیک می تواند گامی موثر در جهت برنامه ریزی استفاده درست از سرزمین باشد. در این پژوهش شهرستان مشکین شهر استان اردبیل به دلیل این که در معرض مخاطرات محیط زیستی قرار گرفته، جهت ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری انتخاب شد. روش بررسی: برای این کار با در نظر گرفتن معیارهای اصلی شیب، ارتفاع، جهت شیب، فاصله از راه ارتباطی، فاصله از گسل های فعال، فاصله از رودخانه،کاربری اراضی، اقلیم و فاصله از سکونت گاه های شهری، وزن دهی به معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی و استانداردسازی با روش فازی انجام و در ادامه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی لایه ها با فرایند ترکیب خطی وزنی رویهم گذاری شده و نقشه تناسب توسعه شهری تهیه شد. یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده، درصد شیب و دسترسی به راه ارتباطی از تأثیر بیش تری در ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری در شهرستان برخوردار است. همچنین نتایج نشان داد که 99/584 کیلومتر مربع (62/15%) از سطح منطقه فاقد تناسب، 24/946 کیلومتر مربع (26/25%) دارای تناسب متوسط، 86/1809 کیلومتر مربع (33/48%) دارای تناسب زیاد و 6/403 کیلومتر مربع (77/10%) دارای تناسب خیلی زیاد برای توسعه شهری است. بحث ونتیجه گیری: بر اساس نتایج قسمت های مرکزی شهرستان مشکین شهر از بیش ترین پتانسیل برای توسعه شهری برخوردار است و سایر قسمت های شهرستان با اجرای فرآیند آمایش سرزمین بهتر است به کاربری دیگری تعلق گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
407 - پیش بینی روند توالی اکولوژیک تودههای ممرز- راش (مطالعه موردی: جنگل خیرود، نوشهر)
مهدی کاکاوند خسرو ثاقب طالبی کیومرث سفیدی محمدرضا عبدلی محمد رضا مروی مهاجر مرتضی مریدیزمینه و هدف: جوامع جنگلی پیش از مرحله‌ی اوج از پویایی بسیار بالایی برخوردارند، به گونهای که حتی تغییرات کوچک به وجود آمده در شرایط این توده‌ها میتواند با پاسخ ناگهانی نظیر تغییر گونه‌ی غالب و یا افزایش تعداد گونههای همراه در توده همراه باشد. هدف از این پژوهش پیش بین چکیده کاملزمینه و هدف: جوامع جنگلی پیش از مرحله‌ی اوج از پویایی بسیار بالایی برخوردارند، به گونهای که حتی تغییرات کوچک به وجود آمده در شرایط این توده‌ها میتواند با پاسخ ناگهانی نظیر تغییر گونه‌ی غالب و یا افزایش تعداد گونههای همراه در توده همراه باشد. هدف از این پژوهش پیش بینی روند توالی توده های ممرز- راش (beech- hornbeam) به سمت راشستان در جنگل های طبیعی هیرکانی شمال ایران است.مواد و روش ها: پس از مطالعه های میدانی سه قطعه نمونه به مساحت یک هکتار ( 100× 100 متر) که شامل تیپ ممرز- راش (تیپ مرحله میانی توالی جنگلهای هیرکانی) بودند انتخاب شد. در ابتدا چهار عامل آشکوب بندی گونه ای، نسبت تعداد نهال به پایه های مادری، درصد فراوانی خشکه دارهای توده و شاخص های تمایز قطری و ارتفاعی در قطعات نمونه اندازه گیری شد.یافته ها: نمودارهای آشکوب بندی گونه ای نشان دهنده حضور بارز گونه ی راش در آشکوب پایین هر سه توده با متوسط3/61 درصد می باشد و متوسط نسبت تعداد نهال به تعداد پایه های مادری برای گونه های راش و ممرز نیز به ترتیب 1/30 و3/2 می باشد. همچنین گونه ی ممرز بیشترین درصد فراوانی خشکه دارها را در قطعات نمونه با متوسط 67 درصد به خود اختصاص داده است. در نهایت نتایج حاصل از نمودارهای تمایز قطری و ارتفاعی به ترتیب با مقادیر 13/0 و 1/0 نشان دهنده رقابت بسیار شدید بین گونه ی راش و ممرز می باشد.بحث و نتیجه گیری: اندازه گیری رقابت در توده های طبیعی به همراه ترکیب نتایج آن با عواملی نظیر فراوانی خشکه دارها و نهال ها و همچنین آشکوب بندی در توده نشان از جایگزینی گونه ی راش به جای گونه ی ممرز دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
408 - توسعه مدل شکوفایی شهری در محلات تهران با تاکید بر مولفه کیفیت زندگی
غزاله رهسپارطلوعی فرح حبیب زهرا سادات سعیده زرآبادیزمینه و هدف: امروزه، شهرها با نرخ بی سابقه ای در حال رشد می باشند که این امر سبب ایجاد چالش های مهمی شده است.در میان این آشفتگی ها، باید به دنبال راه حلی کلی و اساسی برای بهبود کیفیت زندگی باشیم. مدل شکوفایی شهری که در سال 2012 توسط اسکان بشر سازمان ملل متحد معرفی شد، ی چکیده کاملزمینه و هدف: امروزه، شهرها با نرخ بی سابقه ای در حال رشد می باشند که این امر سبب ایجاد چالش های مهمی شده است.در میان این آشفتگی ها، باید به دنبال راه حلی کلی و اساسی برای بهبود کیفیت زندگی باشیم. مدل شکوفایی شهری که در سال 2012 توسط اسکان بشر سازمان ملل متحد معرفی شد، یک رویکرد تازه به رونق شهری و پایداری پیشنهاد می کند. مقاله حاظر ضمن بررسی و کشف رابطه بین شهر و شاخص های شکوفایی، به بسط مدل رایج در جهان و ایجاد الگویی بومی برای سنجش، شناسایی فرصت ها و ارتقای شهرها با تاکید بر مولفه کیفیت زندگی در مسیر شکوفایی شهری می پردازد. روش بررسی: پژوهش حاضر در بخش مبانی نظری، با اتکا به شیوه های توصیفی و تحلیلی انجام گرفته و تلاش شده است که با انجام مطالعات کتابخانه ای و تحلیل نگرش های مرتبط با مدل شکوفایی شهری و مفهوم کیفیت زندگی، به مستند سازی و استخراج مولفه ها، ابعاد و شاخص های این دو مقوله پراخته شود. این شاخص ها از طریق380 عدد پرسشنامه در محلات کلانشهر تهران، مورد آزمون قرار گرفته و سپس با استفاده از روش آماری تحلیل عاملی، عامل های معنادار انتخاب شده اند. یافته ها: با استفاده از تحلیل عاملی تعداد 22 عامل اصلی شکوفایی شهری بر اساس اطلاعات محلات تهران شناسایی شدند، هر کدام از این عوامل که قرابت معنایی و عملکردی بیشتری با یکدیگر داشتند، در قالب 6 بعد اصلی شکوفایی شهری، در مدل پیشنهادی بیان شدند. در نهایت مدل توسعه یافته و بومی سازی شده شکوفایی شهری با تاکید بر مولفه کیفیت زندگی ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: مدل پیشنهادی می تواند در تحقق توسعه شهری پایدار، بهبود وضعیت کیفیت زندگی و سنجش وضعیت شکوفایی در شهرهای ایران بسیار تاثیرگذار بوده و به عنوان نمونه ای بومی شده و توسعه یافته از مدل جهانی شکوفایی شهری ارایه شود و سنجه ای قابل اطمینان برای بررسی، تحلیل و الویت بندی اقدامات شهری باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
409 - نقشه پراکنش عناصر پرتوزا و ارزیابی دز جذبی و آلودگی هسته ای در شبه جزیره میانکاله، شمال ایران
رضا پورایمانی سید محسن مرتضوی شاهرودی روشنک قربانیزمینه و هدف: در این پژوهش به منظور ارزیابی میزان تابش محیطی و به دست آوردن میزان تاثیرات گسترش صنایع از جمله پتروشیمی بر ایجاد آلودگی هسته ای، فعالیت ویژه عناصر پرتوزا و میزان دز جذبی در شبه جزیره میانکاله در شمال ایران در جنوب شرقی دریای خزر اندازه گیری شد. روش بررسی: چکیده کاملزمینه و هدف: در این پژوهش به منظور ارزیابی میزان تابش محیطی و به دست آوردن میزان تاثیرات گسترش صنایع از جمله پتروشیمی بر ایجاد آلودگی هسته ای، فعالیت ویژه عناصر پرتوزا و میزان دز جذبی در شبه جزیره میانکاله در شمال ایران در جنوب شرقی دریای خزر اندازه گیری شد. روش بررسی: 43 نمونه شامل 13 نمونه آب و 30 نمونه رسوب از سواحل شمالی و جنوبی شبه جزیره میانکاله جمع آوری و فعالیت ویژه عناصر پرتوزا در نمونه ها با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی اندازه گیری شد. نقشه توزیع فعالیت عناصر پرتوزا با استفاده از نرم افزار GIS ترسیم شد. نمونه برداری در تابستان 1400 انجام شد. یافته ها: میانگین فعالیت ویژه Ra226، Th232، K40 و Cs137 در نمونه های رسوبی به ترتیب 62/1±17/18، 36/1±21/16، 45/9±28/266 و 27/0±61/2 و میانگین فعالیت ویژه Ra226، Th232 و K40 در نمونه های آبی به ترتیب 12/0±78/0، 75/0±39/5 و 79/1±89/17 بکرل بر کیلوگرم به دست آمد. میانگین دز جذبی نیز 91/1±73/28 نانوگری برساعت محاسبه شد. بحث و نتیجه گیری: فعالیت هسته های پرتوزای طبیعی کمتر از مقدار میانگین جهانی بود. مقدار دز جذبی در این منطقه در حد مجاز است. میانگین غلظت عناصر پرتوزا در نمونه های آب ساحل جنوبی شبه جزیره میانکاله بیشتر از ساحل شمالی آن که در مجاورت دریای خزر است می باشد. اما غلظت Ra226، Th232 و K40 در رسوبات ساحل شمالی بیشتر از ساحل جنوبی است. غلظت Cs137 در ساحل جنوبی شبه جزیره میانکاله که در ناحیه خشک قرار دارد به علت نبود جریان آب از بقیه نقاط بیشتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
410 - بررسی خصوصیات شیمیایی خاک جنگل های بینشکی رامسر در دامنه ارتفاعی 400 تا 1700 متر
احمد برفی حمید پیام میرمظفر فلاح چایزمینه و هدف: آگاهي از وضعيت خاك هاي مناطق جنگلي و بررسي آثار فعاليت هاي مختلف صورت گرفته بر خصوصيات خاك بسيار مهم و در مديريت جنگل موثر است. خصوصیات خاک تحت تأثیر عوامل محیطی مختلف از جمله، ارتفاع تغییر میکند. اين مطالعه با هدف بررسي شاخص های خاک در طبقات ارتفاعی 400 چکیده کاملزمینه و هدف: آگاهي از وضعيت خاك هاي مناطق جنگلي و بررسي آثار فعاليت هاي مختلف صورت گرفته بر خصوصيات خاك بسيار مهم و در مديريت جنگل موثر است. خصوصیات خاک تحت تأثیر عوامل محیطی مختلف از جمله، ارتفاع تغییر میکند. اين مطالعه با هدف بررسي شاخص های خاک در طبقات ارتفاعی 400 تا 1700 متر از سطح دریا در سری یک منطقه جنگلی بنشکی شهرستان رامسر در استان مازندران صورت گرفت. روش بررسی: جهت نمونه برداری متغیرهای خاک در هر طبقه ارتفاعی، 3 قطعه نمونه 400 مترمربعی به فواصل 100 متر از یکدیگر مشخص گردید. نمونه خاکها از اعماق 0-10 و 10-30 سانتیمتری قطعات نمونه برداشته شدند. یافتهها: ویژگیهای خاکی اندازه گیری شده شامل مقادیر درصد شن، درصد رس، درصد نيتروژن، ميزان پتاسيم، درصد كربن و ماده آلي و نيز pH خاک می باشند. بحث و نتیجه گیری: نتیجه این تحقیق نشان داد که اثر ارتفاع از سطح دریا بر روی مشخصه های خاک (درصد شن، درصد رس، درصدازت، ميزان پتاسيم، درصد كربن و ماده آلي و نيز pH خاك) در طبقات ارتفاعی مختلف معنی دار می باشد (05/0P˂). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
411 - مدلسازی رفتار روستائیان در مواجهه ادارک ریسک خشکسالی دریاچه ارومیه (مطالعه موردی: سکونتگاههای روستایی شهرستان بناب)
علیرضا سلیمانی مجید پریشان علی مجنونی توتاخانهزمینه و هدف:درک خطر منجر به تنظیم رفتارهای عملی جهت مقابله با آن می شود. هدف این پژوهش تحلیل رفتارهای تجربی روستائیان شهرستان بناب بهمنظور ادراک ریسک خشکسالی دریاچه ارومیه است. برای این منظور تلفیقی از رویکردهای فردی و اجتماعی بکار گرفته شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از چکیده کاملزمینه و هدف:درک خطر منجر به تنظیم رفتارهای عملی جهت مقابله با آن می شود. هدف این پژوهش تحلیل رفتارهای تجربی روستائیان شهرستان بناب بهمنظور ادراک ریسک خشکسالی دریاچه ارومیه است. برای این منظور تلفیقی از رویکردهای فردی و اجتماعی بکار گرفته شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش ساکنین بالای 15 سال در 29 روستای شهرستان بناب است که برابر 23653 نفر هستند. با استفاده از روش کوکران و به روش تصادفی ساده، 380 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه است. تجزیهوتحلیل داده ها با استفاده از نرمافزار SPSSو آزمون های رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر صورت گرفت. یافتهها: نتایج تحلیل مسیر بر روی متغیر وابسته نشان داد که محصول مقاوم به خشکسالی، دانش و مهارت، درآمد، سن، طول مدت اقامت، شرکت در برنامه های آموزشی و نوسازی کانال‌های آبیاری بر رفتارهای عملی کاهش ریسک خشکسالی اثر مستقیم دارند. همچنین نتایج تحلیل مسیر بر روی متغیر وابسته قصد انجام رفتارهای کاهش ریسک در آینده، نشان داد متغیرهای کشت محصولات مقاوم به خشکسالی، خودکارآمدی، سن، سطح تحصیلات، اعتماد، تجربه قبلی و مسئولیت‌پذیری دارای اثر مثبت و متغیرهای تعصبات خوش‌بینانه، درآمد و سن بر متغیر ادراک ریسک اثر منفی داشتهاند. هم چنین اثرات غیرمستقیم از طریق دو متغیر باورها و درآمد بر روی روی متغیر قصد و نیت کاهش خطر ریسک خشکسالی اثرگذار هستند.. بحث و نتیجه گیری: بنا بر نتایج یافته های پژوهش، می توان گفت که علیرغم درک خطر خشکسالی توسط روستائیان، هنوز این درک به صورت عملی رفتار روستائیان را تغییر نداده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
412 - امکان‌سنجی بازیابی روی موجود در کیک (پسماند) تصفیه گرم بهعنوان راهکاری عملی جهت رفع مشکلات زیست محیطی در صنعت روی
مهدی حسینی کیوان شایسته وحید وحید فرد پوریا عباسیزمینه و هدف: کیک حاصل از تصفیه گرم کارخانجات تولید روی تقریبا حاوی 16 تا 24% روی و سایر فلزات مضر مانند کبالت می باشد که رهاسازی آن در محیط زیست می تواند اثرات زیان باری را بوجود آورد. این آلودگی ها به عنوان یکی از دغدغه های اصلی این صنعت مطرح می با شد، فلذا هدف از این چکیده کاملزمینه و هدف: کیک حاصل از تصفیه گرم کارخانجات تولید روی تقریبا حاوی 16 تا 24% روی و سایر فلزات مضر مانند کبالت می باشد که رهاسازی آن در محیط زیست می تواند اثرات زیان باری را بوجود آورد. این آلودگی ها به عنوان یکی از دغدغه های اصلی این صنعت مطرح می با شد، فلذا هدف از این کار حذف ناخالصی کبالت با روش سمنتاسیون و استفاده مجدد از روی بازیابی شده می باشد. روش بررسی: کار شامل سه مرحله لیچینگ کیک، بهینه سازی پارامترهای موثر بر فرآیند به روش سطح پاسخ (RSM) و حذف ناخالصی کبالت می باشد. با استفاده از RSM آزمایشات لازم طراحی و در نهایت شرایط بهینه تعیین شدند. یافته ها: با استفاده از نرم افزار دیزاین اکسپرت (DOE) پارامترهای دما، غلظت پودر روی، زمان ماند و غلظت افزودنی آنتیموان تری اکسید بررسی شد. طبق نتایج حاصله، بیشترین تاثیرگذاری به ترتیب متعلق به مقدار پودر روی، دما، زمان و غلظت افزودنی می باشد. شرایط بهینه برای حذف کبالت شامل دمای 84 درجه سانتی گراد، غلظت 74/12 گرم بر لیتر از پودر روی، زمان ماند 118 دقیقه و غلظت 28/22 میلی گرم بر لیتر از افزودنی حاصل شد. تحت این شرایط، میزان ناخالصی کبالت به حد مجاز برای فرآیند الکترولیز می رسد و می توان از محلول حاصله، روی استحصال کرد. بحث و نتیجه گیری: با استفاده از روش سمنتاسیون حدود 75% روی موجود در کیک استحصال و ناخالصی کبالت حذف و در نهایت محلول روی حاصله به چرخه تولید روی بازگردانده می شود. بنابراین علاوه بر حل بخشی از مشکلات زیست محیطی ناشی از کیک، بازیابی روی و کبالت از نظر اقتصادی دارای اهمیت می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
413 - مطالعه عددی کارایی روشهای بدون¬بعد در تعیین وضعیت سیلاب (مطالعه موردی : ایستگاه آستانه¬–کوچصفهان از رودخانه سفیدرود)
یاسین ابراهیم دوست علیرضا مردوخ پورزمینه و هدف : باران یکی از مهم¬ترین پارامترهایی است که در سیکل هیدرولوژی دخالت دارد. درصد زیادی از حجم بارندگی در مناطق مختلف تحت تاثیر عواملی چون تشکیلات و ساختار زمین شناسی، پوشش گیاهی، شیب زمین و شکل حوضه به رواناب سطحی تبدیل می¬شود. سیلاب نیز نتیجه رواناب ناشی از با چکیده کاملزمینه و هدف : باران یکی از مهم¬ترین پارامترهایی است که در سیکل هیدرولوژی دخالت دارد. درصد زیادی از حجم بارندگی در مناطق مختلف تحت تاثیر عواملی چون تشکیلات و ساختار زمین شناسی، پوشش گیاهی، شیب زمین و شکل حوضه به رواناب سطحی تبدیل می¬شود. سیلاب نیز نتیجه رواناب ناشی از بارندگی¬های شدید با ذوب ناگهانی برف است. در حوضه¬های آبریز، اندازه-گیری تمام کمیت¬های مورد نیاز برای تحلیل رواناب میسر نمی¬باشد لذا انتخاب مدلی که بتواند در عین سادگی ساختار و با استفاده از حداقل عوامل، رواناب حاصل از بارندگی را به¬طور قابل¬قبولی پیش¬بینی کند امری ضروری به¬نظر میرسد. روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از شبیه¬سازی تبدیلات بارش به سیلاب در یک دوره طولانی¬مدت آماری حدوداً 20 ساله بین بازه زمانی 23 ژانویه 2000 تا 23 سپتامبر 2021 میلادی در حوضه آبریز آستانه-کوچصفهان با نرم¬افزار HEC-HMS، از اهداف اساسی اثر انتخاب نوع هیدروگراف¬های تبدیل جریان، بر مقدار خطای محاسباتی بر¬آورد سیلاب بررسی شد. با تحلیل نتایج مشخص شد که هر یک از روش¬های تبدیل جریانات سطحی تحت¬عناوین شناخته¬شده و پر¬کاربرد SCS ,Clarck ,Synder دارای محدودیت¬ها، ضعف¬ها و قوت¬هایی می¬باشند. روش SCS به¬عنوان شناخته¬شده¬ترین روش، با توجه به محدودیت کمتر آن در مدل¬های با مقیاس متعارف محلی در حدود حوضه¬های آبریز درجه سوم، نشان داد که خطای حاصل از آن، کمتر از موارد دیگر بوده است یافته¬ها¬: در این مطالعه بر خلاف روش SCS که در آن به رقم خطا به¬صورت تابع نش به مقدار 540/0 و RMSE به مقدار 7/0 و هم¬چنین درصد انحراف با رقم 01/28 اشاره شده، برای روش کلارک تابع نش به مقدار 533/0 و RMSE به مقدار 7/0 و هم¬چنین درصد انحراف با رقم 71/29 می¬باشد. هم¬چنین در روش اشنایدر نیز تابع نش به مقدار 477/0 و RMSE به مقدار 7/0 و هم¬چنین درصد انحراف با رقم 25/34 می¬باشد. بحث و نتیجه گیری: محاسبات از نظر خطا¬سنجی موید آن است که یکی از بهترین ملاک¬های مشاهده اختلاف نمی¬تواند RMSE باشد. با انجام مرحله صحت¬سنجی، مقدار خطای اولیه بر روی مجموعه به¬صورت معنا¬داری کاسته شد. این مقدار در طول دروه بلند مدت 20 ساله برای تابع نش به رقم 595/0 رسید. درستی مدل در مرحله واسنجی برای کاهش خطا، تایید همین مطلب است که لزوماً انتخاب یک نوع از هیدروگراف برای محدوده نمی¬تواند به کاهش عمده خطای شبیه¬سازی منجر شود. با این حال نوع هیدروگراف تبدیل اختیار کرده، بر کاهش خطا در مرحله واسنجی تا حد چشم¬گیری موثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
414 - تأثیر استفاده از یک مانع ایرفویل شکل بر افزایش کارایی یک توربین بادی محور عمودی ساونیوس
کیهان لایقمند نیما غیاثی طبری مهران زرکشزمینه و هدف: افزایش روز افزون جمعیت نیاز به توسعه پایدار انرژی را روز به روز بیشتر می کند. همچنین افزایش سطح گازهای گلخانه ای و کاهش سطح ذخایر انرژی فسیلی، مراکز تحقیقاتی دنیا را به سمت انرژی های تجدیدپذیر معطوف کرده است. در میان انرژی های تجدیدپذیر، انرژی باد یکی از مط چکیده کاملزمینه و هدف: افزایش روز افزون جمعیت نیاز به توسعه پایدار انرژی را روز به روز بیشتر می کند. همچنین افزایش سطح گازهای گلخانه ای و کاهش سطح ذخایر انرژی فسیلی، مراکز تحقیقاتی دنیا را به سمت انرژی های تجدیدپذیر معطوف کرده است. در میان انرژی های تجدیدپذیر، انرژی باد یکی از مطرح ترین گونه های انرژی های تجدیدپذیر می باشد. در این مطالعه با استفاده از مانع ایرفویل شکل راندمان توربین بادی ساونیوس به طور قابل توجهی افزایش یافته است. این افزایش راندمان به صورت ارتقای قابلیت شروع بکار خودکار توربین بادی ساونیوس و کاهش گشتاور منفی ایجاد شده توسط پره برگشتی انجام شده است. روش بررسی :پیکربندی های مختلف سیستم منحرف کننده (مانع) پیشنهاد شده با استفاده از تکنیک دینامیک سیالات محاسباتی (CFD) به صورت عددی بررسی شده است. شبیه سازی سه بعدی ناپایا معادلات ناویر-استوکس متوسط گیری شده رینولدز (URANS) همراه با مدل توربولانسی SST k-ω انجام شده و با داده های تجربی موجود اعتبارسنجی گردیده است. یافته ها: نتایج پیش بینی شده نشان می دهد که عملکرد روتور ساونیوس بسیار به موقعیت و زاویه مانع بستگی دارد. بنابراین، مقادیر موقعیت و زاویه مناسب برای به دست آوردن بالاترین ضرایب گشتاور و توان وجود داشته است. استفاده از مانع مطلوب ایرفویل شکل، به طور قابل توجهی مقادیر ضریب گشتاور ایستاتیکی را در تمام محدوده زاویه ای خصوصاً در زاویه چرخش بین 0 تا 30 درجه و 150 درجه تا 180 درجه افزایش می دهد. با پوشش صحیح پره برگشتی با استفاده از مانع ایرفویل شکل، مقادیر ضریب گشتاور استاتیکی تا 2 برابر بیشتر از مقدار تولید شده در حالت بدون مانع افزایش می یابد. بحث و نتیجه گیری: توربین ساونیوس از راندمان پایینی برخوردار است. بنابراین، مطالعه حاضر با ارائه یک سیستم بهبود دهنده منحرف کننده (مانع) منجر به تولید توان و ضرایب گشتاور بالاتر می شود که در نهایت باعث ایجاد راندمان بالاتر و قابلیت شروع به کار خودکار بهتر می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
415 - ارزیابی اثرات خشکسالی بر حق آبه زیست محیطی با استفاده از شاخصهای جامع (مطالعه موردی: رودخانه میناب –هرمزگان)
سعیده رستم افشار سیده هدی رحمتی هدایت فهمیزمینه و هدف: یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت از محیط زیست، تعیین حق آبه زیست محیطی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات خشکسالی بر جریان زیست محیطی رودخانه میناب در استان هرمزگان و تعیین حق آبه و ایجاد تعادل زیست محیطی می باشد.روش بررسی: به دلیل عدم شناخت کافی از روشها چکیده کاملزمینه و هدف: یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت از محیط زیست، تعیین حق آبه زیست محیطی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات خشکسالی بر جریان زیست محیطی رودخانه میناب در استان هرمزگان و تعیین حق آبه و ایجاد تعادل زیست محیطی می باشد.روش بررسی: به دلیل عدم شناخت کافی از روشهای تعیین حق آبه زیست محیطی در ایران و سازگاری آنها با مدیریت و شرایط اقلیمی کشور، پس از بررسی کلیه روشهای موجود، سرانجام روش اصلاح شده مونتانا و منحنی تداوم جریان به عنوان روشهای بهینه انتخاب شدند.یافته ها: پس از انتخاب محدوده مورد مطالعه، آمار دبی رودخانه در محل ایستگاه برنطین در روردخانه میناب طی سال های 1342 تا 1396 جمع آوری و در وحله اول متوسط بلند مدت ماهانه و نهایتا میانگین بلندمدت سالانه تعیین که برابر 16/8 مترمکعب برثانیه بود. ازآنجایی که دبی ماهانه ماههای مهر، آبان، اردیبهشت لغایت شهریور از دبی متوسط سالانه کمتر هستند بعنوان ماههای کم آب و ماههای آذر، دی الی فروردین جزو ماه های پرآب محسوب گردیدند. سپس میانگن بلند مدت ماههای کم آب معادل 80/ 2 و ماههای پرآب برابر65/15 مترمکعب برثانیه تعیین شد. حقابه زیست محیطی رودخانه میناب بر اساس کلاس های مدیریتی مختلف باروش اصلاح شده مونتانا برای ماههای کم آب برابر 28/0 و پر آب برابر 56/1 و با روش منحنی مدت جریان برابر 24/1 مترمکعب بر ثانیه تعیین شد.بحث و نتیجه گیری: بنا بر این، حداقل دبی برای تامین نیاز زیست محیطی رودخانه میناب برای ماههای کم اب باید 28/0 و برای ماههای پرآب بین 24/1 و 56/1 مترمکعب بر ثانیه در نظر گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
416 - مدیریت حفظ محیط زیست نوار سواحل جنوبی دریای خزر (سازماندهی و مسائل اداری)
مجید عباسپور پروین فرشچی سید مسعود منوری ماریا محمدی زادهتحقیق حاضر، با بررسی معضلات مربوط به دریای خزر و سواحل آن در بخش جنوبی (کشور جمهوری اسلامی ایران) به این نکته پی برد که حفاظت از محیط زیست دریای خزر، به اهتمام مسؤولان دولتی، همکاری سودبران از ناحیه ساحلی با یکدیگر، همکاری بخش خصوصی با سایر بخش ها، برخورداری از ابزار من چکیده کاملتحقیق حاضر، با بررسی معضلات مربوط به دریای خزر و سواحل آن در بخش جنوبی (کشور جمهوری اسلامی ایران) به این نکته پی برد که حفاظت از محیط زیست دریای خزر، به اهتمام مسؤولان دولتی، همکاری سودبران از ناحیه ساحلی با یکدیگر، همکاری بخش خصوصی با سایر بخش ها، برخورداری از ابزار مناسب و امکانات..... پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
417 - تحلیل نتایج حاصل از سامانه های اندازه گیری مواد رادیو اکتیو هوا توسط آشکارسازهای هسته ای در سازمان انرژی اتمی ایران در سال 1382
فرامرز معطر پروین نصیری زهرا خراسانی محمدرضا زریندر این تحقیق، آلودگی محیطی با در نظر گرفتن عوامل احتمالی که در اندازه گیری ها و محاسبات پرتوزایی هوا دخالت داشته، اندازه گیری و تحلیل شده است. تا بتوان، جهت فعالیت های فعلی و آتی راکتور و همچنین در مراحل تصمیم گیری در طرح افزایش قدرت راکتور راه گشای مناسبی باشد. در این چکیده کاملدر این تحقیق، آلودگی محیطی با در نظر گرفتن عوامل احتمالی که در اندازه گیری ها و محاسبات پرتوزایی هوا دخالت داشته، اندازه گیری و تحلیل شده است. تا بتوان، جهت فعالیت های فعلی و آتی راکتور و همچنین در مراحل تصمیم گیری در طرح افزایش قدرت راکتور راه گشای مناسبی باشد. در این مطالعه، از فروردین تا اسفند 1382 نمونه برداری و اندازه گیری مواد پرتوزا در هوا ، انجام گرفته است. که اکتیویته هوای محیط اندازه گیری شده است، لذا دریافت حالتهای غیر عادی در ریزش های راکتور و فعالیتهای بعد آن مورد توجه بوده است، در عین حال از آنجایی که مقدار مواد پرتوزا موجود در محیط رابطه مستقیم با عوامل محیطی و شرایط جوی دارد، وضعیت آب و هوایی مقدار این مواد را در هوا تغییر داده است، از اینرو بحث افزایش و کاهش مواد پرتوزا در هوا، در رابطه با شرایط جوی اجتناب ناپذیر است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
418 - ارزیابی نقش دولت در چالش های زیست محیطی ایران ( رویکرد اقتصاد محیط زیست )
نیلوفر مرادحاصل امیرحسین مزینیفرایند توسعه اقتصادی کشورها طی دهه های اخیر به گونه ای بوده که چالش های زیست محیـطی به یکی از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران تبدیل شده است. مواجهه با این موضوع در گام اول مستلزم شناسایی منابع عمده ایجاد آلودگی است. این موضوع با تاکید بر نقش دولت (در مقایسه با بخش خصوصی چکیده کاملفرایند توسعه اقتصادی کشورها طی دهه های اخیر به گونه ای بوده که چالش های زیست محیـطی به یکی از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران تبدیل شده است. مواجهه با این موضوع در گام اول مستلزم شناسایی منابع عمده ایجاد آلودگی است. این موضوع با تاکید بر نقش دولت (در مقایسه با بخش خصوصی) موضوع تحقیق حاضر می باشد. چراکه اصولاً بنگاه های اقتصادی دولتی نیز می تواند به موازات بخش خصوصی به عنوان یک منبع ایجاد آلودگی شناخته شود. این وضعیت در اغلب کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال توسعه، که دولت ها حجم قابل توجهی از تصدی گری فعالیت های اقتصادی را در اختیار دارند، مشاهده می شود. این بحث از این حیث قابل تامل می باشد که دولت ها از یک سو، منشاء ایجاد آلودگی می باشند و از سوی دیگر بنا به وظایف حاکمیتی خود مسئولیت حفاطت از محیط زیست را بر عهده دارند. مطالعه حاضر حکایت از آن دارد که ایران نیز از این مقوله مستثنی نیست. چرا که سهم بالای دولت در اقتصاد کشور، جدای از تبعات نامطلوب اقتصادی، چالش های زیست محیطی قابل توجهی را ایجاد نموده است. در مقاله حاضر پس از بیان وضعیت آلاینده ها در ایران، با توجه به جریان تولید و انتشار آلودگی طی سال های اخیر به بررسی سهم نسبی بنگاه های دولتی در تولید آلودگی پرداخته شده است. نتایج حکایت از آن دارد که سهم دولت در تولید آلودگی بسیار قابل توجه است. این نتیجه با بررسی عملکرد بخش های مختلف اقتصادی شامل : صنعت، کشاورزی ، تجاری و عمومی، حمل ونقل و نیروگاه ها در قالب رویکرد توصیفی و نیز بررسی ارتباط میان حجم آلودگی و تشکیل سرمایه در بخش خصوصی و دولتی با کمک روش های اقتصاد سنجی، به دست آمده است. در ادامه مقاله ضمن پرداختن به تجربه سایر کشورها، استدلال شده است دولت ایران که در شرایط حاضر متولی سیاست گذاری و حفاظت از محیط زیست می باشد (و خود نقش قابل توجهی در تولید آلودگی نیز دارد) زمانی خواهد توانست در راستای ایفای نقش خود در فرآیند توسعه پایدار گام بردارد که ابتدا به اصلاح و مهندسی مجدد ساختار اقتصادی و جایگاه خود بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
419 - بررسی پرتوزایی محیطی در کلوخه‌های سنگ آهن شمس‌آباد اراک، ایران
رضا پورایمانی حمیدرضا عظیمیزمینه و هدف: هسته های پرتوزا در محیط اطراف ما به صورت طبیعی و مصنوعی وجود داشته و همه انسان ها خواسته یا ناخواسته در معرض تابش های هسته ای قرار دارند. مقدار هسته های پرتوزا درمحیط بستگی به نوع خاک، سنگ و شرایط جغرافیایی دارد. یکی از راه های انتقال مواد پرتوزا به محیط ه چکیده کاملزمینه و هدف: هسته های پرتوزا در محیط اطراف ما به صورت طبیعی و مصنوعی وجود داشته و همه انسان ها خواسته یا ناخواسته در معرض تابش های هسته ای قرار دارند. مقدار هسته های پرتوزا درمحیط بستگی به نوع خاک، سنگ و شرایط جغرافیایی دارد. یکی از راه های انتقال مواد پرتوزا به محیط های مسکونی استفاده از مواد معدنی برای تولید محصولات مورد نیاز بشر می باشد. بنابراین مطالعه پرتوزایی معادن از اهمیت خاصی برخوردار است. روش بررسی: در این پژوهش 12 نمونه سنگ آهن از معدن شمس آباد اراک مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه ها بعد از جمع آوری از محیط، به روش تصادفی و بر مبنای رنگ در آزمایشگاه کانی شناسی مورد شناسایی قرار گرفته و نوع کانی و ترکیب آن ها مشخص گردید. فعالیت ویژه هسته های پرتوزای طبیعی با استفاده از روش بیناب نمایی گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی (HPGe) مدل GCD30195 با بازدهی نسبی 30% تعیین گردید. مقدار فعالیت معادل رادیوم، شاخص خطرپذیری داخلی و خارجی و آهنگ دوز جذبی برای کلیه نمونه ها محاسبه شد. یافتهها: فعالیت ویژه هسته های پرتوزای 226Ra، 232Th و 40K بر حسب Bqkg-1 در این نمونه ها به ترتیب از : 53/0±39/9 تا 84/1±7/271، 68/1> تا 22/1±98/60 و 14/2±34/25 تا 47/6±03/800 تغییر می کنـد. میزان آهنگ دوز جذبی در نمونه ها بر حسب nGyh-1 از 56/6 تا 81/136 متغیر می باشد. هم چنین میزان شاخص خطرپذیری داخلی و خارجی در نمونه های به ترتیب از : 06/0 تا 53/1 و 03/0 تا 80/0 به دست آمد. بحث و نتیجهگیری: بیشینه فعالیت معادل رادیوم Raeq در نمونه لیمونیت به میزان Bqkg-180/296 به دست آمد که پایین تر از حداکثر میزان مجاز اعلام شده (Bqkg-1370) می باشد.شاخص خطرپذیری داخلی و خارجی برای کلیه نمونه ها به استثنای سنگ آهن لیمونیت با کد L2 کمتر از حداکثر میزان مجاز می باشد. استفاده از موادمعدنی این معدن خطری برای کارکنان و مصرف کنندگان بعدی ایجاد نمی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
420 - ارزیابی اجرای اقدامات بهبود کارایی انرژی در صنایع قند و شکر و روغن نباتی با روش SWOT و QSPM
هستی برقعی پور رکسانا موگوییچکیده زمینه و هدف: صنایع غذایی در ایران یکی از صنایع عمده مصرف کننده انرژی به شمار می رود. در این میان صنعت قند و شکر و صنعت روغن نباتی عمدهترین صنایع مصرف کننده انرژی در بخش صنایع غذایی می باشند. بنابراین هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اجرای اقدامات بهبود کارایی انرژی در چکیده کاملچکیده زمینه و هدف: صنایع غذایی در ایران یکی از صنایع عمده مصرف کننده انرژی به شمار می رود. در این میان صنعت قند و شکر و صنعت روغن نباتی عمدهترین صنایع مصرف کننده انرژی در بخش صنایع غذایی می باشند. بنابراین هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اجرای اقدامات بهبود کارایی انرژی در صنایع قند و شکر و روغن نباتیو نیز ارایه برنامه ای راه بردی جهت اجرای این اقدامات می باشد. روش بررسی: از آن جایی که تحلیل SWOT قبل از تدوین استراتژی ها انجام می شود، در این مطالعه سعی شده است از تحلیل SWOT به منظور تدوین استراتژی هایی جهت بهبود اجرای اقدامات کارایی انرژی در صنایع مذکور استفاده گردد. این تحلیل شامل اثرات کنونی (نقاط قوت و ضعف) و اثرات توسعه در آینده (فرصت ها و تهدید ها) است. هم چنین به منظور مشخص نمودن جذابیت نسبی استراتژی های تعیین شده نیز، ماتریس QSPMبه کار گرفته شد. یافته ها: پس از بررسی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای مرتبط با اجرای اقدامات بهبود کارایی انرژی در صنایع مورد مطالعه، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ماتریس های IFE و EFE نشان داد که نقاط قوت کم تر از نقاط ضعف و فرصت های توسعه بیش تر از تهدیدهاست. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده آن است که تدوین استراتژی هایی جهت بهبود اجرای اقدامات کارایی انرژی در صنایع قند و شکر و روغن نباتی ضروری به نظر می رسد. از میان استراتژی های تدوین شده "تشکیل سیستمی مناسب و دقیق جهت سیاست گذاری و اجرای خط مشی ها، قوانین و مقررات مربوط به بخش انرژی و تنظیم یک سری از قواعد تفصیلی برای اجرای قوانین موجود" در صدر استراتژی ها می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
421 - بررسی و ارزیابی زیست محیطی سولفات های هوابرد در یک مجتمع پتروشیمی
حسن اصیلیان علی خوانین سیدباقر مرتضوی سقراط فقیه زاده رسول یاراحمدیترکیبات و مشتقات گوگردار به دلیل ویژگی ها فیزیکی و شیمیایی، از جمله مواد پرمصرف در صنایع شیمیایی، کاغذ سازی و صنایع تولید اسید هستند. عمده منابع انتشار این ترکیبات، نیروگاهها و سیستم های حمل و نقل زمینی است. اکسیدهای گوگرد در اتمسفر، تحت شرایط اتمسفریک، در واکنش های شیم چکیده کاملترکیبات و مشتقات گوگردار به دلیل ویژگی ها فیزیکی و شیمیایی، از جمله مواد پرمصرف در صنایع شیمیایی، کاغذ سازی و صنایع تولید اسید هستند. عمده منابع انتشار این ترکیبات، نیروگاهها و سیستم های حمل و نقل زمینی است. اکسیدهای گوگرد در اتمسفر، تحت شرایط اتمسفریک، در واکنش های شیمیایی شرکت نموده و آلاینده های ثانویه را تشکیل می دهند، از پیامدهای مخرب ناشی از آلودگی های ثانویه با پایه گوگرد، می توان به، تشدید آلودگی های ثانویه، تهدید سلامت انسانها، کاهش میدان و عمق دید و بارانهای اسیدی اشاره کرد. به دلیل اهمیت ویژه شناسایی و سنجش آلودگی، سولفاتهای هوابرد، به عنوان یکی از معضلات صنایع شیمیایی و محیط زیست، این تحقیق با هدف بررسی و ارزیابی سولفاتهای هوابرد، متاثر از شرایط آب و هوایی طی دو فصل سال، انجام شده است. در اندازه گیری سولفات های هوابرد از روشهای استاندارد محیطی مورد تایید EPA تحت عنوان نمونه برداری و ارزیابی سولفات های هوابرد، به روش تیتراسیون، با کمک معرف تورین، در محدوده معینی از مجتمع مورد بررسی استفاده شده است. در این نوشتار، از محوطه آزاد صنعت، در دو فصل سال، در شعاع های مختلف از منابع انتشار آلودگی، به گونه ای که از نظر مکانی- زمانی و فضایی سایت را تحت پوشش قرار دهند، نمونه برداری و ارزیابی آلودگی هوا بعمل آمده است. در این تحقیق، مقدار پراکنش و انتشار سولفاتهای هوابرد با میزان دمای محیط، رابطه مستقیم و معنی دار (R=%975) نشان می دهد در حالی که، این ارتباط با سرعت جریان باد محلی رابطه معنی دار و منفی (R=-%85) نشان داد.همچنین، تراکم سولفات های هوابرد در دو فصل بهار و تابستان به ترتیب برابر با 250mg/m3 و 294mg/m3 تعیین شده است. در پایان، آلودگی هر فصل با کمک پارامتر غلظت و مکان، متاثر از مشخصات سایکرومتریک به مدلسازی و الگوی پراکنش توسط تکنیک Splus ترسیم شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد که، میانگین تراکم آلودگی در هر دو فصل، مورد مطالعه بیش از حد استاندارد محیطی (150mg/m3=PM10Standard) بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
422 - بهره گیری از مکانیسم توسعه پاک (CDM) به منظور کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در کارخانه نیشکر هفت تپه
الهام کاظمی فریده عتابی نعمت الله خراسانی سید محمد رضا هیبتیزمینه و هدف: صنایع نیشکر به دلیل مصرف بالای سوخت های فسیلی جزو صنایع انرژی بر محسوب می گردندکه این امر تأثیر ملموسی بر محیط زیست و میزان انتشار گازهای گلخانه ای دارد. سهم صنعت قند و شکر از مصرف سوخت در میان سایر صنایع 3/4% بوده و صنعت قند و شکر بیش از 70 درصد از مصرف سو چکیده کاملزمینه و هدف: صنایع نیشکر به دلیل مصرف بالای سوخت های فسیلی جزو صنایع انرژی بر محسوب می گردندکه این امر تأثیر ملموسی بر محیط زیست و میزان انتشار گازهای گلخانه ای دارد. سهم صنعت قند و شکر از مصرف سوخت در میان سایر صنایع 3/4% بوده و صنعت قند و شکر بیش از 70 درصد از مصرف سوخت کل صنایع غذایی را به خود اختصاص داده است. هدف از اجرای این تحقیق ، بررسی میزان سود آوری و بهره گیری از مکانیسم توسعه پاک بر اساس کاهش میزان مصرف سوخت فسیلی و فروش اعتبار کربن ناشی از کاهش انتشار آلاینده ها به ویژه CO2 در کارخانه نیشکر هفت تپه می باشد. روش بررسی: بر اساس اطلاعات حاصل از انجام ممیزی انرژی در این کارخانه، از جمله راهکارهای مناسب جهت بهره گیری از مکانیسم توسعه پاک، جایگزینی بویلر قدیمی با راندمان پایین با بویلر جدید است. به همین منظور امکان سنجی فنی اقتصادی و زیست محیطی اجرای این پروژه به کمک نرم افزار Proform در قالب سه سناریو با توجه به هزینه اولیه خرید، نصب، راه اندازی نگه داری و میزان مصرف سوخت بویلر جدید با راندمان بالا صورت گرفته و مقرون به صرفه بودن جایگزینی این سیستم جدید نسبت به بویلر قدیمی با راندمان پایین تر، بر اساس ارزش اعتبار کربن در بازارهای جهانی، مورد ارزیابی فنی- اقتصادی و زیست محیطی قرار گرفته است. یافته ها : بر اساس نتایج حاصله، در صورت بهره گیری از سناریوی C (اعتبار کربن برابر 20 دلار به ازای کاهش هر تن CO2) ارزش خالص کنونی 21,000,000 دلار و زمان بازگشت سرمایه 3/3 سال تخمین زده شده است. هم چنین نرخ داخلی بازگشت سرمایه 18/39% خواهد بود. با توجه به آن که نرخ داخلی بازگشت سرمایه بیش از نرخ تنزیل (16%) است، مقرون به صرفه بودن اجرای پروژه تأیید می گردد. در صورت استفاده از بویلر جدید با راندمان بالا، انتشار گازهای گلخانه ای در طول مدت اجرای پروژه(25 سال)،به میزان 763،353 تن CO2 معادل کاهش یافته و همچنین به میزان GJ13,607,000در مصرف گاز طبیعی صرفه جویی می گردد. نتیجه گیری: با توجه به شدت بالای مصرف انرژی و راندمان پایین بویلرهای این کارخانه، جایگزینی بویلر قدیمی با انواع جدید آن در قالب پروژه مکانیسم توسعه پاک مقرون به صرفه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
423 - اعمال اثر تر و خشک شدن سواحل در مدلسازی احجام محدود جریانات دو بعدی ناشی از باد در دریاچه ها
سعیدرضا صباغ یزدی حامد عربیشبیه سازی جریان در دریاچه های طبیعی و مصنوعی تحت تاثیر باد و پیش بینی نحوه شکل گیری چرخه های آب در دریاچه ها می تواند در مطالعات زیست محیطی و اکوسیتسمی مورد استفاده قرار گیرد. در این نوشتار، با توسعه یک مدل عددی، جریانات دریایی در دریاچه مصنوعی در دست طراحی در پارک چیتگ چکیده کاملشبیه سازی جریان در دریاچه های طبیعی و مصنوعی تحت تاثیر باد و پیش بینی نحوه شکل گیری چرخه های آب در دریاچه ها می تواند در مطالعات زیست محیطی و اکوسیتسمی مورد استفاده قرار گیرد. در این نوشتار، با توسعه یک مدل عددی، جریانات دریایی در دریاچه مصنوعی در دست طراحی در پارک چیتگر تهران مورد مطالعه قرار گرفته است. در مدل شبیه ساز جریان، پارامترهای طراحی هیدرولیکی (سرعت، عمق) با حل معادلات میانگین عمق پیوستگی و حرکت افقی به کمک روش احجام محدود (رئوس سلول همپوشان) بر روی شبکه مثلثی بدون ساختار محاسبه می شوند. در این مدل، برای از بین بردن خطاهای عددی و تضمین پایداری روند حل صریح، از روش لزجت مصنوعی استفاده شده است. در حال حاضر تکنیک جدیدی برای مدل سازی تر و خشک شدن سواحل حوضه، لحاظ شده است. برای صحت نتایج مدل عددی مورد کاربرد، ابتدا نتایج حاصل از آزمون چرخه های ناشی از باد در یک حوضچه کاسه ای شکل، با نتایج آزمونهای گزارش شده، توسط محققین دیگر مقایسه و ارزیابی شده، سپس نتایج کاربرد مدل مورد استفاده در شبیه سازی چرخه های افقی جریان آب ناشی از تاثیر وزن باد در دریاچه مصنوعی چیتگر ارایه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
424 - طراحی و ساخت دستگاه قابل حمل کنترل فیوم های جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود دستی
فریده گلبابایی مجید عباسپور مسعود شیخ انصاریبا توجه به اهمیت کنترل فیوم حاصل از فرایندهای مختلف جوشکاری، به ویژه جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود دستی و نیز توجه به این نکته که در اغلب صنایع فلزی، جوشکاری در پست های ثابت و بر روی قطعات با ابعاد ثابت انجام نمی شود......با توجه به اهمیت کنترل فیوم حاصل از فرایندهای مختلف جوشکاری، به ویژه جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود دستی و نیز توجه به این نکته که در اغلب صنایع فلزی، جوشکاری در پست های ثابت و بر روی قطعات با ابعاد ثابت انجام نمی شود...... پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
425 - بررسی وضعیت خشکسالی در استان خراسانجنوبی توسط شاخص درصد بارش نرمال (PNPI) و شاخص روش استانداردسازی (Z)
محمد حسین جهانگیر محمد سارانیرادزمینه و هدف: خشکسالی از جمله بلایای طبیعی است که نسبت به سایر پدیده های طبیعی در یک بازه زمانی طولانی اتفاق می افتد که به صورت متناوب جوامع بشری را از طریق اثرات منفی بر روی منابع آب و کشاورزی و به دنبال آن اقتصاد را دچار مشکل می سازد. لذا در مطالعات خشکسالی گام اساسی چکیده کاملزمینه و هدف: خشکسالی از جمله بلایای طبیعی است که نسبت به سایر پدیده های طبیعی در یک بازه زمانی طولانی اتفاق می افتد که به صورت متناوب جوامع بشری را از طریق اثرات منفی بر روی منابع آب و کشاورزی و به دنبال آن اقتصاد را دچار مشکل می سازد. لذا در مطالعات خشکسالی گام اساسی، انتخاب شاخصی مناسب برای هر منطقه است که بتوان بر اساس آن میزان شدت، تداوم و بزرگی خشکسالی را در یک منطقه ارزیابی کرد. هدف اصلی این تحقیق انتخاب شاخص مناسب برای پایش خشکسالی منطقه، طبقهبندی و تعیین درجات شدت خشکسالی و ترسالی و شناسایی نواحی مستعد خشکسالی استان خراسان جنوبی جهت برنامه ریزی و مدیریت بهتر در زمینه خشکسالی می باشد. روش بررسی: در این تحقیق وضعیت خشکسالی استان خراسان جنوبی، با استفاده از شاخص خشکسالی هواشناسی درصد بارش نرمال (PNPI) و شاخص روش استاندارد سازی (Z) مورد ارزیابی قرار می گیرد. از آنجائیکه اکثر ایستگاهها دارای آمار طولانی مدت (30 سال) نیستند، بدین منظور از داده های بارندگی ایستگاه های موجود با دوره آماری 24 سال (2014-1990) استفاده شد و مقادیر شدت خشکسالی با استفاده از شاخص های موردنظر برای هر ایستگاه با استفاده از نرمافزار Matlab محاسبه گردید سپس بر اساس جداول مربوط به هر شاخص درجات شدت خشکسالی و ترسالی مشخص گردید. یافتهها: نتایج شاخص PNPI نشان داد که در ایستگاه های مورد مطالعه، ایستگاه های خور بیرجند با 5 ماه، ایستگاههای بشرویه، قاین و فردوس با 4 ماه و ایستگاه های بیرجند و نهبندان با 3 ماه دارای دوره بسیار مرطوب بوده اند. خشکسالی اکثر ایستگاهها در محدوده خشکی متوسط تا رطوبت متوسط بوده است. بیشترین مقدار Z (ترسالی84/1) مربوط به ایستگاه نهبندان در ماه مارس و اکثر ایستگاهها در ماه‌ها ژوئن، جولای، آگوست، سپتامبر و اکتبر دارای خشکی متوسط هستند. بحث و نتیجهگیری: خشکسالی اکثر ایستگاه ها با این دو روش در محدوده خشکی متوسط تا مرطوب متوسط بوده است. نتایج حاصل از ارزیابی فرضیه وقوع خشکسالی بسیار شدید است که در سال وقوع کمینه بارندگی اتفاق افتاده است و در این مطالعه شاخص PNPI شاخص مناسب تری برای منطقه ارزیابی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
426 - تعیین الگوی مدیریت مواد زائد جامد در منطقه شهر ری
سید مسعود منوری قاسمعلی عمرانی امیر حسام حسنی کتایون ورشوسازدر منطقه 20 تهران روزانه بطور متوسط 250 تن مواد زائد جامد شهری جمع آوری می گردد . زباله های خانگی به سه بخش پسماند تر ، پسماند خشک و مواد مخاطره میز تقسیم می شوند . بر اساس آنالیز کیفی زباله خانگی در این منطقه پسماندهای غذایی (تر) حدود 73 درصد وزنی مواد متشکله زباله را چکیده کاملدر منطقه 20 تهران روزانه بطور متوسط 250 تن مواد زائد جامد شهری جمع آوری می گردد . زباله های خانگی به سه بخش پسماند تر ، پسماند خشک و مواد مخاطره میز تقسیم می شوند . بر اساس آنالیز کیفی زباله خانگی در این منطقه پسماندهای غذایی (تر) حدود 73 درصد وزنی مواد متشکله زباله را شامل می شود . طی تحقیق در رابطه با زائدات مخاطره آمیز که خود شامل مواد زائد بیمارستانی و مواد زائد مراکز خدمات خودرویی است ، مطالعاتی انجام شده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
427 - تعیین و اندازهگیری رادیواکتیویته طبیعی در نمونههای محیطی منطقه معدن سونگون ایران
بهاره آذروند ستار انوریانبا توجه به اهمیت شناسایی عوامل آلاینده محیطی و حفاظت در برابر آن ها، هدف از انجام این طرح، تعیین میزان رادیواکتیویته طبیعی در منطقه معدن مس سونگون و مقایسه آن با سطح استاندارد جهانی است. در این کار پژوهشی میزان رادیواکتیویته طبیعی در خاک و سنگ مناطق مختلف معدن مس سونگون چکیده کاملبا توجه به اهمیت شناسایی عوامل آلاینده محیطی و حفاظت در برابر آن ها، هدف از انجام این طرح، تعیین میزان رادیواکتیویته طبیعی در منطقه معدن مس سونگون و مقایسه آن با سطح استاندارد جهانی است. در این کار پژوهشی میزان رادیواکتیویته طبیعی در خاک و سنگ مناطق مختلف معدن مس سونگون اندازه‌گیری شده است. اکتیویته ویژه رادیونوکلوئیدهای و و با به کار گیری سیستم طیف سنجی اشعه گاما و آشکارساز فوق خالص ژرمانیم (HPGe) اندازه گیری شده و آنالیز طیف گامای به دست آمده توسط نرم افزار Mastro و بادر نظر گرفتن ضرایب خودجذبی نمونه‌ها، انجام یافته است. محاسبات نشان می‌دهند که میزان عناصر فوق به خصوص 40K در بسیاری از نقاط منطقه، از مقدارمیانگین جهانی ارایه شده توسط ) UNSCEAR, (2000 بالاتر است. با توجه به اثرات بیولوژیکی تشعشع در انسان نتایج به دست آمده به لحاظ حفاظت در برابر پرتوها و سلامتی افرادی که در معدن مشغول فعالیت هستند، بسیارحایز اهمیت است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
428 - تحلیل و پایش خشکسالی هواشناسی منطقه سیستان و بلوچستان
حمید زارع ابیانه علی اکبر سبزی پرور صفر معروفی فرشته قیامی سیده شقایق میرمسعودی آزاده کاظمیزمینه و هدف: یکی از اثرات زیان آور کمبود بارش خسارت های ناشی از رخداد خشکسالی است. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی و شدت وقوع خشکسالی منطقه سیستان و بلوچستان در مقیاس سالانه و فصلی طی دوره 42 ساله آماری می باشد. روش بررسی: تحلیل خشکسالی با استفاده از پنج شاخص رایج توز چکیده کاملزمینه و هدف: یکی از اثرات زیان آور کمبود بارش خسارت های ناشی از رخداد خشکسالی است. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی و شدت وقوع خشکسالی منطقه سیستان و بلوچستان در مقیاس سالانه و فصلی طی دوره 42 ساله آماری می باشد. روش بررسی: تحلیل خشکسالی با استفاده از پنج شاخص رایج توزیع استاندارد (ZI)، انحراف از میانگین (SDI)، درصد نرمال بارندگی (PNPI)، ناهنجاری بارندگی (RAI) و کلاسه بندی دامنه بارش (PC) بر روی اطلاعات و آمار بارندگی فصلی و سالیانه چهار ایستگاه سینوپتیک زاهدان، زابل، چابهار و ایرانشهر طی دوره مشترک آماری (2005-1964) صورت گرفت. یافته ها و نتایج: نتایج نشان داد که شاخص SDI در مقایسه با روش های PNPI، ZI، PC و RAI در مقیاس فصلی و سالانه برآوردهای قابل قبول تری را ارایه داد. استان سیستان و بلوچستان برمبنای شاخص SDI در مقیاس سالیانه و فصلی خشکسالی هایی را تجربه نموده است. بر این اساس، درصد خشکسالی های سالیانه ی با شدت زیاد و بسیار زیاد نسبت به خشکسالی های با شدت کم و متوسط کمتر بود. در مقیاس فصلی نیز شاخص SDI در فصل تابستان بطور متوسط 42 درصد خشکسالی ها با شدت بسیار زیاد و زیاد را نشان داد در حالی که در فصل زمستان ریسک وقوع خشکسالی با شدت های بسیار زیاد و زیاد بطور متوسط 12 درصد بود. همچنین مقادیر میانگین متحرک3 ساله و 5 ساله، جهت بررسی روند و تداوم خشکسالی در مقیاس سالانه در ایستگاه های مذکور استخراج شد. نتیجه گیری: نتایج مبین این واقعیت است که خشکسالی در استان سیستان و بلوچستان رو به افزایش است که بتدریج بر شدت آن نیز افزوده شده است. همچنین با عنایت به روند کاهشی بارش منطقه می توان انتظار رخداد خشکسالی های با شدت و مدت بیشتری را داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
429 - بررسی برخی ویژگیهای کیفی و غلظت عناصر سنگین در لجن فاضلاب خشک شده تصفیه‌خانه شاهین‌شهر اصفهان
حمیدرضا رحمانی مسعود معیری زهره مظاهری کوهانستانی نرجس خدابخش حسین شریفیزمینه و هدف: استفاده از لجن فاضلاب در زمین یکی از مهم ترین روش های دفع لجن می باشد که باعث استفاده بهینه مواد غذایی موجود در لجن میشود. اما وجود آلاینده ها و ارگانیسم‌های پاتوژن در آن برای سلامت عمومی خطرناک است که بایستی پیش از استفاده مورد ارزیابی قرار بگیرد. ا چکیده کاملزمینه و هدف: استفاده از لجن فاضلاب در زمین یکی از مهم ترین روش های دفع لجن می باشد که باعث استفاده بهینه مواد غذایی موجود در لجن میشود. اما وجود آلاینده ها و ارگانیسم‌های پاتوژن در آن برای سلامت عمومی خطرناک است که بایستی پیش از استفاده مورد ارزیابی قرار بگیرد. این تحقیق، با هدف بررسی کیفیت لجن خشک شده تصفیه‌خانه فاضلاب شاهین‌شهر از نظر غلظت عناصر سنگین انجام گرفت. روش بررسی: نمونه‌برداری از لجن خشک تصفیه‌خانه فاضلاب شاهین‌شهر (با سه تکرار) به صورت فصلی در سال 92-1391 انجام و غلظت برخی فلزات سنگین در کنار پارامترهای شیمیایی و میکروبی لجن با استفاده از روش های DTPA، جذب اتمی و روش معمول اندازهگیری شد. نتایج با استفاده از آزمون t با حدود استاندارد مقایسه و تغییرات فصلی با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون دانکن برای مقایسه میانگین‌ها بررسی شد. یافته ها: مقادیر کلیفرم مدفوعی و کل در هیچ گروهی از استانداردها واقع نشده و استفاده مجدد با شرایط فعلی از نظر بهداشتی محدودیت دارد. مقادیر pH، جامدات کل، مواد آلی و رطوبت در دامنه مقادیر معمول قرار داشت. تغییرات فصلی ترکیب لجن نشان داد، بهترین وضعیت از نظر کم بودن غلظت قابل جذب عناصر مربوط به فصل زمستان بوده است. بیش ترین بارسالیانه عناصر از نظر غلظت قابل جذب مربوط به عنصر آهن و کمترین آن مربوط به عنصرکروم بود. با توجه به نتایج غلظت کل عناصر سنگین، اکثر فلزات اندازه گیری شده به استثنای روی، سرب و مس کمترین غلظت را در زمستان و بیشترین غلظت را به استثنای آرسنیک، روی و مس در بهار و تابستان داشتند. بحث و نتیجه گیری: کلیه عناصر مورد بررسی در لجن و بار سالیانه آن ها به استثنای آرسنیک دارای غلظت زیر حد مجاز بود. بار سالیانه آرسنیک حدود 6/1 کیلوگرم در هکتار میباشد که اگر چه از حد مجاز میزان بار سالیانه کم تر است، اما به علت نزدیک بودن به آن بایستی مورد توجه قرار بگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
430 - بررسی پرتوزایی محیطی در خاکهای مرزی منطقه هویزه
رضا پورایمانی سیّد محسن مرتضوی شاهرودیزمینه و هدف: هسته های پرتوزا به صورت طبیعی و مصنوعی در آب، خاک، سنگ و هوا وجود دارند و همه انسان ها در معرض تابش های هسته ای قرار دارند. برخی از فعالیت های بشری مانند استفاده از سلاح های حاوی اورانیوم ضعیف شده در جنگ ها و یا سوانح هسته ای باعث افزایش پرتوزایی محیطی می ش چکیده کاملزمینه و هدف: هسته های پرتوزا به صورت طبیعی و مصنوعی در آب، خاک، سنگ و هوا وجود دارند و همه انسان ها در معرض تابش های هسته ای قرار دارند. برخی از فعالیت های بشری مانند استفاده از سلاح های حاوی اورانیوم ضعیف شده در جنگ ها و یا سوانح هسته ای باعث افزایش پرتوزایی محیطی می شوند. با توجه به نزدیکی هویزه به مناطق جنگی کشور عراق، مطالعه پرتوزایی خاک این منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. روش بررسی: در این پژوهش 10 نمونه خاک از منطقه هویزه در نزدیکی مرز عراق مورد مطالعه قرار گرفتند. فعالیت ویژه هسته های پرتوزا با روش بیناب نمایی گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی(HPGe) مدل GCD30195 با بازدهی نسبی 30% تعیین گردید. مقدار فعالیت معادل رادیوم، شاخص خطرپذیری داخلی و خارجی و کمیت های دزسنجی و همچنین ضریب همبستگی پیرسون بین مقادیر رادیوم، توریوم وپتاسیم محاسبه شد. یافته ها: مقادیرمیانگین فعالیت ویژه هسته های238U ،226Ra ، 232Th ،40Kو 137Cs در نمونه های خاک مورد مطالعه به ترتیب 09/34، 96/34، 84/34، 68/384 و 64/5 برحسب Bqkg-1 بدست آمد. مقادیر Hinو Hextدر نمونه ها به ترتیب از 37/0تا 49/0 و 25/0 تا37/0 تغییر می کند. ضریب همبستگی پیرسون بین تغییرات 226Ra و 232Th برابر 59/0 به دست آمد که همبستگی متوسطی را نشان می دهد. بحث و نتیجه گیری: مقدار میانگین Raeq درنمونه های مورد مطالعه Bqkg-1 39/114 به دست آمد که از مقدار میانگین جهانی (Bqkg-169/131) کم تر است.همه کمیت های رادیولوژیکی نمونه ها درسطح مجاز می باشند و نزدیک به میانگین جهانی است. آثاری از اورانیوم ضعیف شده در این منطقه مشاهده نگردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
431 - بررسی روند تحول پتانسیل آب زیرزمینی دشت هشتگرد در ده سال گذشته و علل آن
مجید احتشامی عبدالوحید آغاسی علیرضا رضایی رویابخاطر خشکسالی های چند سال اخیر و استحصال بی رویه از منابع آب های زیرزمینی که بدون توجه به پتانسیل آبی منطقه و اثرات منفی آن روبه فزونی نهاده است، اقدام به مطالعه آبخوان دشت هشتگرد گردید. منظور از این بررسی مطالعه روند تحول پتانسیل آب زیرزمینی این آبخوان در ده سال گذشته چکیده کاملبخاطر خشکسالی های چند سال اخیر و استحصال بی رویه از منابع آب های زیرزمینی که بدون توجه به پتانسیل آبی منطقه و اثرات منفی آن روبه فزونی نهاده است، اقدام به مطالعه آبخوان دشت هشتگرد گردید. منظور از این بررسی مطالعه روند تحول پتانسیل آب زیرزمینی این آبخوان در ده سال گذشته (طی سال های آبی 70-69 تا (78-79 و علل آن می باشد. در این مقاله ابتدا خلاصه ای از وضعیت زمین شناسی، هواشناسی و هیدرولوژیکی منطقه آورده شده است. سپس براساس آخرین اطلاعات و آمار به دست آمده از ارگان های ذیربط وضعیت آب های زیرزمینی منطقه مورد تشریح و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتیجه تحقیق نشان دهنده افت 6.14 متر از سطح آب زیرزمینی در طول دوره و به طور میانگین سالانه 30 میلیون مترمکعب کسری مخزن می باشد. لذا کنترل دبی چاه های دارای پروانه با نصب کنتور حجمی و همچنین مسدود نمودن چاه های غیر مجاز که در دوره ممنوعیت حفاری شده اند پیشنهاد گردید. همچنین با توجه به شرایط زمین شناسی، اقلیم دشت و وضعیت آب رودخانه کردان و همچنین برآورد آب مازاد سطحی به میزان 11 میلیون متر مکعب، اجرای طرح تغذیه مصنوعی پیشنهاد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
432 - بررسی غلظت کادمیم ، روی ، مس ، آهن و نیکل در رودخانه خشک شیراز و برخی محصولات کشاورزی مجاور
فرشید کفیل زاده محمد کارگر الهام کدیوررودخانه خشک که از داخل شهر شیراز عبور نموده و به دریاچه مهارلو منتهی می شود یک رودخانه فصلی بوده و به طور دایم مورد هجوم انواع فاضلاب های خانگی، تجاری، صنعتی و کشاورزی قرار می گیرد. در این تحقیق، به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه از نظر آلودگی به فلزات سنگین کادمیم، روی، چکیده کاملرودخانه خشک که از داخل شهر شیراز عبور نموده و به دریاچه مهارلو منتهی می شود یک رودخانه فصلی بوده و به طور دایم مورد هجوم انواع فاضلاب های خانگی، تجاری، صنعتی و کشاورزی قرار می گیرد. در این تحقیق، به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه از نظر آلودگی به فلزات سنگین کادمیم، روی، مس، آهن و نیکل، 6 ایستگاه انتخاب، و در اردیبهشت سال 1384 از آب آنها نمونه برداری شد. همچنین از برخی محصولات کشاورزی اطراف رودخانه نمونه برداری و میزان فلزات سنگین در آنها اندازه گیری شد. اختلاف میانگین غلظت هر فلز سنگین، در نمونه های آب با حداکثر مجاز آن جهت مقاصد آشامیدن، آب های سطحی، آبیاری و حیات آبزیان به وسیله آزمون t-student (در سطح اطمینان 95 درصد) مقایسه شد. نتایج نشان داد که، ایستگاه 1 (پل معالی آباد) فاقد فلزات سنگین فوق بوده و آب آن، جهت هر گونه استفاده ای کاملا مناسب است. آب ایستگاه های 2 (پل نمازی)، 3 (پل پارکینگ)، 4 (پل سلمان) و 5 (پل شریف آباد) به منظور استفاده های آشامیدن، آبیاری و حیات آبزیان مناسب نیستند ولی از نظر آبهای سطحی مناسب است. آب ایستگاه 6 (انتهای خرچول) برای آشامیدن و حیات آبزیان غیرقابل استفاده ولی، از نظر آبهای سطحی و آبیاری مناسب است. در مورد محصولات کشاورزی، برخی از آنها دارای فلزات سنگین بوده ولی فقط میزان مس در کلیه گیاهان و آهن در یک مورد به صورت معنی دار از حداکثر مجاز بیشتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
433 - بررسی بازیافت دانه های تغییر شکل یافته ( ضایعاتی ) حاصله از مصرف پودر جوشکاری زیر پودری
کاوه ارزانی امیرحسین حقیقتی سیدعلیرضا میرزاحسینیانسان عصر جدید در فکر و تلاش عملی برای یافتن راه حل های مناسبی است تا بتواند قسمت اعظم ضایعات صنعتی را به جای دور ریختن در آب ها و اقیانوس ها و انباشتن در کویرهای بی سرنشین جهان سوم ، به طریقی مورد مصرف مجدد قرار دهد.ضایعات حاصل از مصرف پودر های جوشکاری زیر پودری نیز یک چکیده کاملانسان عصر جدید در فکر و تلاش عملی برای یافتن راه حل های مناسبی است تا بتواند قسمت اعظم ضایعات صنعتی را به جای دور ریختن در آب ها و اقیانوس ها و انباشتن در کویرهای بی سرنشین جهان سوم ، به طریقی مورد مصرف مجدد قرار دهد.ضایعات حاصل از مصرف پودر های جوشکاری زیر پودری نیز یکی از ضایعات صنعتی آلوده کننده محیط زیست است. در این تحقیق سعی شده با کمک دستگاه های تعیین کننده نوع فازها (ایکس ری دیفراکتومتری XRD) ، تعیین کننده ترکیب شیمیایی (ایکس ری فلوروسنس XRF)، بررسی نوع و شکل فازها (الکترومیکروسکوپ روبشی SEM)، تعیین کننده آنالیز فازها در ضمن بررسی-های الکترومیکروسکوپ روبشی (پراکنده کننده انرژی اشعه ایکس EDX)، تعیین کننده مقدار کربن و گوگرد (دستگاه اشترولاین) و با استفاده از روش های آسیاب، جداسازی، فرآوری، فرمولاسیون و زینترسرامیکی روشی برای مصرف مجدد ضایعات جوشکاری زیرپودری یافته شود. طی این تحقیق مشخص گردید که با جداسازی ذرات آهنی افزوده شده ضمن کاربرد به ترکیب پودر، می توان ضایعات حاصل از پودر تغییر شکل یافته را مجدداً جهت ساخت پودر جوشکاری مورد استفاده قرار داده و اثرات زیست محیطی آن را کاهش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
434 - تعیین نسبت ازت به فسفر در شکوفایی جلبک سبز-آبی Anabaena flos- aquae دریای خزر در محیط آزمایشگاه
مریم فلاحی سید محمد رضا فاطمی علی ماشینچیان آتوسا نوری کوپائیچکیده مقدمه: طی این مطالعه نسبت وزنی از ازت به فسفر که منجر به حداکثر شکوفایی و عدم شکوفایی جلبک سبز- آبی Anabaena flos- aquae می گردد، تعیین گردید. جهت تکمیل مطالعات، تاثیر غلظت های متفاوت فسفر بر میزان رشد مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: آزمایشات طی زمان 96 ساعت در چکیده کاملچکیده مقدمه: طی این مطالعه نسبت وزنی از ازت به فسفر که منجر به حداکثر شکوفایی و عدم شکوفایی جلبک سبز- آبی Anabaena flos- aquae می گردد، تعیین گردید. جهت تکمیل مطالعات، تاثیر غلظت های متفاوت فسفر بر میزان رشد مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: آزمایشات طی زمان 96 ساعت در شرایط آزمایشگاهی (شدت نور 350±3500 لوکس و درجه حرارت 2±25 درجه سانتی گراد)، انجام شد. تیمارهای متفاوت با نسبت های مختلف ازت به فسفر یا غلظت های مختلف فسفر( بر اساس نوع آزمایش) همراه با شاهد ( محیط کشت استاندارد زایندر)، هر یک در ٣ تکرار در نظر گرفته شد. در ابتدا و انتهای آزمایش تعداد رشته های جلبک آنابنا با استفاده از لام توما شمارش شد و درصد رشد محاسبه گردید. نتایج: آنابنا در محلول شاهد (زایندر) با نسبت ازت به فسفر 1: 0033/0 ، غلظت ازت 1- μg.L 9/9 و غلظت فسفر 1- mg.L96/2 تشکیل شکوفایی داد لیکن نسبت ازت به فسفر در دامنه ی 1: 15 تا 1: 22 منجربه حداکثر شکوفایی گردید. بیشترین میزان درصد رشد در نسبت ازت به فسفر 1: 15/18 با غلظت ازت 1- mg.L 72/53 و غلظت فسفر 1- mg.L96/2 مشاهده شد و در این نسبت به 69/1486 ±84/5219 رسید. با افزایش هر چه بیشتر نسبت ازت به فسفر درصد رشد کاهش یافت. از نسبت ١:۸٦/٢١۸به بالا شکوفایی متوقف گردید. آزمایشات مطالعه بر روی غلظت فسفر نشان داد که غلظت فسفر در محیط کشت زایندر ( 96/2 میلی گرم در لیتر) مناسب ترین غلظت برای شکوفایی آنابنا است. بحث و نتیجه گیری: بر اساس این نتایج هنگام وجود فسفر به میزان بهینه، آنابنا با کمک گرفتن از توانایی خود در تثبیت ازت اتمسفری قادر است در غلظت های پایین ازت تشکیل شکوفایی دهد (محلول شاهد) لیکن حضور مقادیر کافی هر دو نوترینت ازت و فسفر در نسبت ازت به فسفر پایین برای دستیابی به حداکثر شکوفایی لازم است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
435 - بررسی لزوم استفاده از حفاظ سربی در اندازه گیری پرتوزایی مواد غذایی توسط آشکارسازهای یدور سدیم ( تالیوم )
نوشین حسین پور صیامی سیده فاطمه میرشجاعی سیدجواد حسینی مسلم یوسفی ابهرلو مهدی یوسفی تلگرد حسین تاجیک احمدی امیر موافقیاندازه گیری پرتوزایی مواد غذایی که یکی از پارامترهای مهم سلامت مصرف مواد غذایی است، در کلیه کشورها از جمله کشور ما ایران (که تابع قوانین و استانداردها بین المللی است)، و حساسیت این اندازه گیری در ایران به علت کمینه پرتوزایی قابل قبول مواد غذایی که توسط واحدهای قانونی ذی چکیده کاملاندازه گیری پرتوزایی مواد غذایی که یکی از پارامترهای مهم سلامت مصرف مواد غذایی است، در کلیه کشورها از جمله کشور ما ایران (که تابع قوانین و استانداردها بین المللی است)، و حساسیت این اندازه گیری در ایران به علت کمینه پرتوزایی قابل قبول مواد غذایی که توسط واحدهای قانونی ذیربط تعیین شده، از اهمیت ویژه برخوردار است. برای رسیدن به این مهم، استفاده از حفاظ سربی برای کاهش پرتوهای زمینه حائز اهمیت است. در این پژوهش، تاثیر این حفاظ بر کاهش پرتوهای زمینه برای آشکارسازهای یدور سدیم مورد بررسی قرار گرفته و محاسبات مربوط به بازدهی سامانه و کمینه سطح پرتوزایی قابل اندازه گیری توسط دستگاه بدون استفاده از حفاظ سربی و با استفاده از آن ارایه شده است. نتایج روشنگر آن است که، استفاده از یک حفاظ سربی مناسب برای اندازه گیریهای پرتوزایی سطح پایین، الزامی بوده و حفاظ سربی مورد بحث این تحقیق، تاثیر اصلاحی صد در صد بر کمیت کمینه سطح پرتوزایی قابل سنجش دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
436 - جذب بیولوژیک رنگ آزو ( قرمز فعال ) از پسابهای صنعتی توسط لجن فعال خشک و بررسی ایزوترمهای مربوط به آن
رضا مرندی مرتضی کاشفی الاصل طاهره ولی زادهجذب رنگ فعال با پایه آزو (Red-2) با عبور از لجن فعال خشک شده صورت گرفت طی آزمایشات با تغییر pH اولیه، گرم ماده جاذب ـ تغییر در سرعت مخلوط کن و غلظت ماده اولیه انجام شده بررسی تغییرات سینتیکی و تاثیرات آنها بر میزان جذب نشان می دهد که مدلهای تعادلی از معادلات جذبی فرندلی چکیده کاملجذب رنگ فعال با پایه آزو (Red-2) با عبور از لجن فعال خشک شده صورت گرفت طی آزمایشات با تغییر pH اولیه، گرم ماده جاذب ـ تغییر در سرعت مخلوط کن و غلظت ماده اولیه انجام شده بررسی تغییرات سینتیکی و تاثیرات آنها بر میزان جذب نشان می دهد که مدلهای تعادلی از معادلات جذبی فرندلیش و لانگمور به خوبی تبعیت می کند. بالاترین درصد جذبی که در این آزمایشات بدست آمده در غلظت 40 میلی گرم بر لیتر با 5/2گرم جاذب در2 pH= بود.نتایج نشان می دهد که مراحل جذب رنگ آزو از سینتیک درجه دوم پیروی می کند و همچنین ظرفیت جذب نسبتا بالا می باشد(pH <6) در ضمن ضریب همبستگی بالا R>0.989 نشان می دهد که این روش بسیار مناسب بوده است.در این تحقیق برای جذب رنگ از روش جذب سطحی استفاده گردید . ابتدا محیط مناسب برای رشد باکتریهای موجود در لجن تهیه گردید پس از رشد میکروارگانیسم ها به مدت 24 ساعت در حرارت60 درجه خشک شد . با توجه به بدست آمده مشخص شد لجن فعال می تواند به عنوان یک جاذب مناسب و ارزان قیمت و قابل دسترس مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
437 - شناخت پراکندگی جغرافیایی شیوع سرطان معـده در استان گیلان
بهمن رمضانی اعظم حنیفیشرایط محیطی و اقلیمی در هر منطقه زمینه را برای بروز و شیوع برخی بیماری ها مساعد می کند. سرطان نیز از جمله بیماری هایی است که عوامل عمده تأثیر گذار بر این بیماری را عوامل محیطی می دانند. میزان بروز انواع آن، در نواحی جغرافیایی مختلف ، متفاوت است. در سال های اخیر در کشورم چکیده کاملشرایط محیطی و اقلیمی در هر منطقه زمینه را برای بروز و شیوع برخی بیماری ها مساعد می کند. سرطان نیز از جمله بیماری هایی است که عوامل عمده تأثیر گذار بر این بیماری را عوامل محیطی می دانند. میزان بروز انواع آن، در نواحی جغرافیایی مختلف ، متفاوت است. در سال های اخیر در کشورمان این میزان افزایش پیدا کرده است . به خصوص در استان گیلان، سرطان معده شیوع فراوان دارد و سالانه جان صدها نفر را به خطر می اندازد. استان گیلان، از نظر فراوانی سرطان معده مقام اول را در کل کشور دارد. در این تحقیق هدف، شناخت پراکندگی جغرافیایی شیوع سرطان معده در استان گیلان و میزان شیوع آن در مناطق مختلف استان و تطابق آن با شرایط جغرافیایی و ارایه آن به صورت نقشه می باشد . روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بوده و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و مشاهده مستقیم پرونده های پزشکی بیماران به تحلیل جامعه آماری بیماران از سال 1380 تا 84 با نرم افزارهای Excel و Minitab و تهیه نقشه پراکندگی جغرافیایی سرطان معده با نرم افزار Win Surfer 7پرداخته شد. بر اساس نتایج حاصل مشخص شد که سرطان معده در نواحی شمـالی ، شمال غربی و شمال شرقی استان پراکنده می باشد و گسترش جغرافیایی آن منطبق با نوع خاک حاوی عنصر مولیبدن بوده و ناحیه شهرستان تالش و رشت بیشترین فراوانی را دارا می باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
438 - بررسی چگونگی تاثیرگذاری پلان معماری بادگیرها در کاهش دمای محیط
مهناز محمودی سید مجید مفیدیبادگیرها از عناصر تاریخی معماری ایران می باشند که ابداعی مهم در معماری بومی تلقی می شوند. این عناصر که با رویکرد اقلیمی طراحی گردیده اند، به عنوان یک سیستم سرمایش ایستا شناخته شده اند و تهویه مطبوع را با بهره گیری از انرژی تجدیدپذیر باد فراهم می آورند. این تحقیق با هد چکیده کاملبادگیرها از عناصر تاریخی معماری ایران می باشند که ابداعی مهم در معماری بومی تلقی می شوند. این عناصر که با رویکرد اقلیمی طراحی گردیده اند، به عنوان یک سیستم سرمایش ایستا شناخته شده اند و تهویه مطبوع را با بهره گیری از انرژی تجدیدپذیر باد فراهم می آورند. این تحقیق با هدف بررسی بادگیرهای اقلیم گرم و خشک انجام گرفته و شهر یزد به عنوان شهر مطالعه موردی برگزیده شده است. بادگیرهای یزد با فرم های متفاوتی دیده شده اند و این تحقیق نشان می دهد که ویژگی های شکلی آن هــا نقش مهمـی در عملکرد شان ایفا می کند. مطالعه با بررسی های میدانی انجام گرفته و نمونه های انتخابی که 54 نمونه بوده، به صورت تصادفی در 5 محله شهر یزد انتخاب شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. ارتباط میان معماری و عملکرد بادگیرها برای اولین بار انجام گرفته است و در ابتدا بادگیرهای یزد گونه شناسی گردیده و سپس سرنمون ها برای تحلیل عددی و محاسبه رفتار حرارتی انتخاب شده اند. این تحقیق با بهره گیری از علم دینامیک سیالات محاسباتی و استفاده از نرم افزار فلوئنت و تحلیل عددی انجام گرفته است. خانه رسولیان به عنوان نمونه موردی در نرم افزار مدل سازی گردیده و سپس سه نمونه پلان بادگیر در این خانه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل حاکی از تفاوت نتایج دما و رطوبت در این سه مدل بود. پس از انجام محاسبات پلان برتر به لحاظ کارکرد رفتار حرارتی و تاثیرگذاری بر آسایش حرارتی مشخص گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
439 - مطالعه تویع ( نقشه انتشار ) شنگ معمولی ( Lutra Lutra ) با استفاده از روش استاندارد در رودخانه شنرود ( منطقه شکار ممنوع دیلمان - دفک )
محمود کرمی محمد دهدار درگاهی علی اسلامی منا حمزه پوربیش از بیست سال است که روش شناسایی موجوداتی مانند شنگ معمولی از طریق مشاهده آثار و شواهد به جا مانده از آن ها می باشد و این روش به روش استاندارد معروف است. روش استاندارد یک نوع روش مطالعه سیستماتیک نمونه برداری است که 1 با استفاده از نقشه های 25000/ شواهد به جا مانده از چکیده کاملبیش از بیست سال است که روش شناسایی موجوداتی مانند شنگ معمولی از طریق مشاهده آثار و شواهد به جا مانده از آن ها می باشد و این روش به روش استاندارد معروف است. روش استاندارد یک نوع روش مطالعه سیستماتیک نمونه برداری است که 1 با استفاده از نقشه های 25000/ شواهد به جا مانده از موجودات مانند سرگین، ردپا و ... انجام می گیرد. در مطالعه حاضر طبق این روش، 4 ایستگاه در بخشی از رودخانه شنرود به عنوان بزرگ ترین رودخانه در منطقه شکار ممنوع دیلمان-درفک به فاصله 7 کیلومتر از یکدیگر و گستره جستجوی 600 متر (300 متر به طرف بالا دست رودخانه یعنی به طرف جنوب و 300 متر به طرف پایین دست رودخانه یعنی به طرف شمال) از نقطه شروع که معمولاً پل می باشد، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. نقاط یافت آثار شنگ به عنوان نشانه حضور حیوان به صورت نقاط توپر برروی نقشه 25000/1 شبکه بندی شده با اندازه 4/1×4/1 سانتی متر مربع مشخص گردیده شده است. براین اساس بیشترین آثار و شواهد مشاهده شده در منطقه مورد مطالعه در ایستگاه شماره 2 بوده است و بر طبق نقشه انتشار به دست آمده از مطالعه شنگ با روش استاندارد کلیه ایستگاه های مورد مطالعه از نظر حضور شنگ مثبت بوده اند و در همه این ایستگاه ها آثار شنگ مشاهده گردید. بیشترین اثر دیده شده سرگین و کپه نشانه بوده است که جزو مطمئن ترین آثار به جای مانده از این حیوان به شمار می رود، چنین به نظر می رسد که گستره جستجوی 600 متری طبق روش استاندارد برای این منطقه مطلوب بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
440 - بررسی روشنه‌های تجدید حیات طبیعی حاصل از خشکه‌دارها در یک راشستان دخالت نشده (مطالعۀ موردی: سری جمند- گلبند)
محمدرضا پورمجیدیان قوام الدّین زاهدی امیری حمید جلیلوند مهدی میردار هریجانیزمینه و هدف: خشکه دارها سبب ایجاد روشنه های طبیعی در داخل توده جنگل می شوند و برای تنوع زیستی در جنگل بسیار ضروری هستند، بنابراین در اغلب بررسی ها و دخالت های جنگل شناسی بر حفظ و نگهداری از آن ها تأکید شده است. روش بررسی: در این مطالعه با پیمایش صددرصد سطح عرصه 47 هکتا چکیده کاملزمینه و هدف: خشکه دارها سبب ایجاد روشنه های طبیعی در داخل توده جنگل می شوند و برای تنوع زیستی در جنگل بسیار ضروری هستند، بنابراین در اغلب بررسی ها و دخالت های جنگل شناسی بر حفظ و نگهداری از آن ها تأکید شده است. روش بررسی: در این مطالعه با پیمایش صددرصد سطح عرصه 47 هکتاری راشستان دخالت نشده در جنگل ویسر نوشهر، از سطح روشنه های تاج پوشش حاصل از خشکه دارهای سرپای موجود در آن از لحاظ کمی و کیفی نمونه برداری شد. مجموعاً 14 خشکه دار سرپا در سطح روشنه های موجود شناسایی شدند که بیشترین تعداد مورد بررسی مربوط به گونه راش بود.در این تحقیق، میزان پوسیدگی خشکه دارها در چهار کلاسه صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج نشان داد با توجه به شیب ملایم منطقه مورد مطالعه اغلب خشکه دارها از قطر و ارتفاع قابل توجهی برخوردارند و می تواند نشان دهنده این موضوع باشد که، اغلب درختان خشک شده دیرزیستی کامل داشته اند. همچنین گذشت زمان که با افزایش درجه پوسیدگی خشکه دارها همراه است موجب کاهش اندازه سطح روشنه می شود. بر اساس نتایج بدست آمده، ارتباط درجه پوسیدگی خشکه دار با فراوانی زادآوری در هکتار در سطح 5% معنی دار می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که بیشترین میزان استقرار نهال ها در سطح روشنه خشکه دارهای با درجه پوسیدگی پیشرفته تا کامل می باشد و ارتباط بین اندازه سطح روشنه با فراوانی زادآوری استقرار یافته در سطح 5% اختلاف معنی داری ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
441 - منافع دولت ها در مناطق مختلف دریاها ( نوشتار تحلیلی )
زهرا پیشگاهی فرد یوسف زین العابدین عموقیناین مقاله موقعیت کشورها را از نظر جغرافیای سیاسی دریاها مورد بررسی قرار می دهد. از این لحاظ کشورها به سه گروه تقسیم می شوند. هدف از این نوشتار ارایه تصویری شفاف از موقعیت ژئوپلتیکی کشورهای محصور در خشکی، هم جوار دریاها، مجاور اقیانوس ها و روند افزایش مجادلات آنها بر سر چکیده کاملاین مقاله موقعیت کشورها را از نظر جغرافیای سیاسی دریاها مورد بررسی قرار می دهد. از این لحاظ کشورها به سه گروه تقسیم می شوند. هدف از این نوشتار ارایه تصویری شفاف از موقعیت ژئوپلتیکی کشورهای محصور در خشکی، هم جوار دریاها، مجاور اقیانوس ها و روند افزایش مجادلات آنها بر سر حاکمیت مناطق مختلف دریاها است. با تجزیه و تحلیل اطلاعات و مدارک بدست آمده از تلاش و استراتژی های دولت ها برای حکومت بر سر مناطق مختلف دریاها، چنین استدلال می شود که ادعای دولت های قدرتمند و دولت های در حال توسعه در این مورد متفاوت بوده و هر یک از آنها از طریق حقوقی به دنبال منافع خویش در قلمرو دریایی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
442 - بررسی و تحلیل الگوی شکست امواج در سواحل بوشهر
کامران لاری علی کرمی خانیکی مسعود ترابی آزاد ملیحه عبدالحیفرآیند شکست موج یکی از مهمترین فرآیندهای فیزیکی در مبانی مهندسی سواحل می باشد. این فرآیند از دیدگاه ایجاد سازه های ساحلی، توسعه صنایع ساحلی، طبیعت گردی، گرفتن انرژی از امواج و مدیریت سواحل بسیار با اهمیت و ضروری است. در این تحقیق با استفاده از پارامترهای مختلف میدانی م چکیده کاملفرآیند شکست موج یکی از مهمترین فرآیندهای فیزیکی در مبانی مهندسی سواحل می باشد. این فرآیند از دیدگاه ایجاد سازه های ساحلی، توسعه صنایع ساحلی، طبیعت گردی، گرفتن انرژی از امواج و مدیریت سواحل بسیار با اهمیت و ضروری است. در این تحقیق با استفاده از پارامترهای مختلف میدانی موج ثبت شده توسط ایستگاه ساحلی بوشهر و بویه سازمان هواشناسی کشور واقع در منطقه بوشهر (E'44 °50 & N'57 °28) و همچنین نقشه های هیدروگرافی منطقه به بررسی شیب بستر، نوع شکست، ناحیه شکست، طول موج و ارتفاع موج و عمق در نقطه شکست و همچنین پارامترهای بدون بعد مربوط پرداخته شده است . با استفاده از داده های میدانی و روابط تجربی و شیب بستر ، بیشینه ارتفاع شکست 65/2 متر برآورد شد. کمترین فاصله شکست از خط ساحلی 42 متر می باشد در حالی که عمده شکست ها در فاصله 200 تا 600 متری از ساحل اتفاق می افتد. در مرحله بعد پارامترهای بدون بعد ارتفاع موج نسبی و تیزی محاسبه گردیده و با نتایج به دست آمده از روش های Mc Cowan , Davies, Miche, Weggel و Sevendsen مقایسه شد و ضرایب تصحیح تخمین زده شد. بیشینه فروآب ناشی از شکست 8/9 سانتی متر در سواحل بوشهر برآورد شد. همچنین شکست امواج در این منطقه از نوع آشفته می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
443 - ارزیابی اثرات بهداشتی ناشی از میدان های مغناطیسی و الکتریکی پایانه های نمایشگر تصویری در کاربران این دستگاه در دانشگاه علوم پزشکی تهران
عباس محمودی پروین نصیری حجت اله زراعتی احمدرضا فرزانه نژاداولین مشاهدات و شکایات در زمینه اثرات زیان آور ناشی از مواجه با پایانه های نمایشگر تصویری به سال های بعد از 1970 مربوط می شود. اکثرشکایات و ادعاهای کاربران در مورد عوارض و ضایعات ناشی از مواجه با میدان های مغناطیسی و الکتریکی منتشره از VDT شامل: ضایعات چشمی، جوش ها و خا چکیده کاملاولین مشاهدات و شکایات در زمینه اثرات زیان آور ناشی از مواجه با پایانه های نمایشگر تصویری به سال های بعد از 1970 مربوط می شود. اکثرشکایات و ادعاهای کاربران در مورد عوارض و ضایعات ناشی از مواجه با میدان های مغناطیسی و الکتریکی منتشره از VDT شامل: ضایعات چشمی، جوش ها و خارش پوستی، ناتوانی های جنسی- تناسلی، تاثیر بر شیوع سقط جنین خود به خودی، کاهش وزن نوزادان و ضایعات دوران بارداری در میان کاربران VDT می باشد. در این مطالعه جهت ارزیابی اثرات زیان آور میدان های مغناطیسی و الکتریکی منتشره از VDT، 97 نفر از کاربران که بیش از 4 ساعت در روز جلوی صفحه نمایشگر می گذرانند مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین برای کسب اطلاعات مورد نیاز مطالعه از یک پرسشنامه استفاده گردید و میدان های مغناطیسی و الکتریکی در ایستگاه کاری کاربران اندازه گیری شد. مطالعه حاضر هیچ گونه ارتباط معنی داری میان تشدید و شیوع عوارض و ضایعات فوق در اثر میدان های مغناطیسی و الکتریکی منتشره از VDT در بین کاربران مورد بررسی نیافت. نتایج مطالعه در برخی موارد بیان می دارد که افزایش طول مدت زمان مواجه دراز مدت با نمایشگر های تصویری باعث تشدید بی نظمی و اختلال در عادت ماهانه کاربران زن نمایشگرها می شود. 199/1 OR= (حدود اطمینان95% 44/1-998/0) همچنین افزایش طول مدت زمان مواجه روزانه با نمایشگر های تصویری باعث تشدید اختلالات بینایی کاربران می شود. 244/1OR= (حدود اطمینان95% :027/1-507/1). که نتایج مذکور کماکان تاییدی بر نتایج برخی مطالعات پیشین انجام شده در این زمینه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
444 - ارزیابی تطبیقی هفت نمایه خشک سالی هواشناسی با استفاده از روش تحلیل خوشه ای
علی اکبر سبزی پرور آزاده کاظمیاین مطالعه با هدف مقایسه چند بعدی هفت نمایه خشک سالی هواشناسی و با استفاده از آمار بارندگی یک دوره آبی 35 ساله (1346-1345 تا1380-1379) در 22 ایستگاه استان همدان انجام یافته است. نمایه های خشک سالی مورد بررسی عبارتند از: نمایه دهک ها (DI) ;نمایه درصد نرمال بارندگی (PNPI) چکیده کاملاین مطالعه با هدف مقایسه چند بعدی هفت نمایه خشک سالی هواشناسی و با استفاده از آمار بارندگی یک دوره آبی 35 ساله (1346-1345 تا1380-1379) در 22 ایستگاه استان همدان انجام یافته است. نمایه های خشک سالی مورد بررسی عبارتند از: نمایه دهک ها (DI) ;نمایه درصد نرمال بارندگی (PNPI); نمایه معیار استاندارد Z (Z); نمایه ناهنجاری بارش (RAI); نمایه بارش استاندارد شده (SPI); نمایه Z چینی (CZI) و نمایه Z چینی تعدیل یافته (MCZI). پس از محاسبه نمایه های خشک سالی فوق در مقیاس زمانی مورد نظر، نتایج براساس معیارهای شباهت توالی سال های خشک، نرمال و تر با استفاده از روش تحلیل خوشه ای (Cluster analysis)، و همبستگی آماری بین نمایه‌ها، دسته بندی و مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی‌ها از دیدگاه تحلیل خوشه‌ای نشان داد که سنجه های RAI ، Z و DI از نظر آماری مشابه بوده و در ارزیابی های خشک سالی نیز در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک استان همدان به نتایج نسبتا مشابهی ختم می شوند. در ارزیابی روابط همبستگی نیز، نمایه های زوج شده PNPI-Z، PNPI-RAI، Z-RAI، SPI-CZI در اغلب ایستگاه های استان در سطح اطمینان مطلوبی) 5 0/0 (p< رابطه همبستگی بالا )95% (R2>با یکدیگر از خود نشان دادند، ولی در تحلیل خوشه ای فقط نمایه های RAI، Z، و DI در یک گروه قرار گرفتند. محاسبات نشان داد که نتایج معیار های RAI، Z و DI از لحاظ توصیف وضعیت خشک سالی بسیار به هم نزدیک می باشند. بر این اساس، معیار های ناهنجاری بارش (RAI) ، Z و دهک ها (DI) به ترتیب به عنوان بهترین سنجه ها جهت ارزیابی خشک سالی هواشناسی در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک شناخته شدند. نتایج حاصل از معیارهای منتخب نشان داد که در سال های 47-46، 56-55، 63-62، 68-67، 70-69، 76-75 و 78-77 خشک سالی های شدید در اغلب نقاط استان اتفاق افتاده است. این نتایج با شواهد واقعی رخ داده (افت شدید عملکرد محصولات کشاورزی، کاهش سطح آب های زیر زمینی و کاهش دبی رودخانه های استان) مطابقت خوبی نشان داد. علی رغم استفاده همه گیر نمایه SPI در پایش خشک سالی های کشور، در این مطالعه شاخص SPI جهت ارزیابی خشک سالی های هواشناسی در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک مناسب تشخیص داده نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
445 - رابطه توسعه پایدار و طراحی اقلیمی بناهای منطقه سرد و خشک ( مورد مطالعاتی تبریز )
شهریار شقاقی مجید مفیدیموضوع توسعه پایدار چند دهه ای است که در علوم و حرفه های مختلف از جمله معماری و شهرسازی مطرح شده و ریشه آن در بحران های زیست محیطی و نیز مصرف بی رویه انرژی های فسیلی در جهان می باشد. موضوعاتی چون گرمایش عمومی کره زمین، رشد فزاینده گازهای گلخانه ای در جو زمین که خود عامل چکیده کاملموضوع توسعه پایدار چند دهه ای است که در علوم و حرفه های مختلف از جمله معماری و شهرسازی مطرح شده و ریشه آن در بحران های زیست محیطی و نیز مصرف بی رویه انرژی های فسیلی در جهان می باشد. موضوعاتی چون گرمایش عمومی کره زمین، رشد فزاینده گازهای گلخانه ای در جو زمین که خود عامل گرمایش جهانی است، آلودگی آب و هوا و خاک همه و همه به تشدید فعالیت های جدی علیه تخریب روزافزون محیط زیست و استفاده بی رویه از انرژی های محدود فسیلی منجر شده است. بر این اساس، بحث طراحی صحیح ساختمان ها و کالبد شهرها براساس اقلیم پیرامون خود موضوع روز بوده و تبدیل به گل سرسبد محافل و همایش های علمی جهانی در زمینه معماری و شهرسازی شده است. در این راستا با توجه به گستردگی اقلیم سرد و خشک در نیمکره شمالی و نیز کشور عزیزمان ایران، توجه به طراحی بناها و کالبد شهرهای اقلیم سرد و خشک که از مصرف کنندگان عمده انرژی های فسیلی به شمار می روند، می تواند بخش عمده ای از مصرف و در نتیجه کاهش آلودگی های ناشی از مصرف آن ها را تقلیل دهد. هدف از این مقاله بررسی شرایط اقلیمی منطقه سرد و خشک و به ویژه شهر تبریز به عنوان یکی از بزرگ ترین شهرهای موجود در این اقلیم ایران، و به تبع آن بررسی راهکارهای طراحی کالبد بناها و شهرها متناسب با این اقلیم می باشد تا بتواند نقش چشمگیری در مسایل یاد شده و بحث توسعه پایدار ایفا نماید. در این مقاله شیوه کتابخانه ای و میدانی برای بررسی مطالب انتخاب شده و امید است که نتایج مطلوبی در کاهش مصرف انرژی های فسیلی و در نتیجه کاهش آلودگی و گرمایش منطقه ای و جهانی به همراه داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
446 - مطالعه تطبیقی چهار نمایه خشکسالی در استان همدان
آزاده کاظمی علی اکبر سبزی پرور شوکا فصل بهاراین مطالعه با هدف مقایسه چند بعدی چهار نمایه خشکسالی هواشناسی و با استفاده از آمار بارندگی یک دوره آبی 35 ساله (1346-1345) تا (1380-1379) در 22 ایستگاه استان همدان انجام شده است. نمایههای خشکسالی مورد بررسی عبارتند از: نمایه درصد نرمال بارندگی (PNPI); نمایه معیار استاند چکیده کاملاین مطالعه با هدف مقایسه چند بعدی چهار نمایه خشکسالی هواشناسی و با استفاده از آمار بارندگی یک دوره آبی 35 ساله (1346-1345) تا (1380-1379) در 22 ایستگاه استان همدان انجام شده است. نمایههای خشکسالی مورد بررسی عبارتند از: نمایه درصد نرمال بارندگی (PNPI); نمایه معیار استاندارد Z (ZI); نمایه ناهنجاری بارش (RAI); نمایه بارش استاندارد شده (SPI). پس از محاسبه نمایه های خشکسالی فوق در مقیاس زمانی مورد نظر، نتایج براساس معیارهای شباهت توالی سال های خشک، نرمال و تر با استفاده از روش تحلیل خوشه ای (Cluster analysis)، و همبستگی آماری بین نمایه ها، دسته بندی و مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی ها از دیدگاه تحلیل خوشه ای نشان داد که سنجههای RAI و Z از نظر آماری مشابه بوده و در ارزیابیهای خشکسالی نیز در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک استان همدان به نتایج نسبتاً مشابهی ختم می شوند. در ارزیابی روابط همبستگی نیز، نمایههای زوج شده PNPI-Z، PNPI-RAI و Z- RAI در اغلب ایستگاههای استان در سطح اطمینان مطلوبی) 5 0/0 (p< رابطه همبستگی بالا )95% (R2> با یکدیگر از خود نشان دادند، ولی در تحلیل خوشه ای فقط نمایه های RAIو Z در یک گروه قرار گرفتند. محاسبات نشان داد که نتایج معیارهای RAI و Z از لحاظ توصیف وضعیت خشکسالی بسیار به هم نزدیک می باشند. بر این اساس، معیارهای ناهنجاری بارش (RAI) و Z به ترتیب به عنوان بهترین سنجهها جهت ارزیابی خشکسالی هواشناسی در شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک شناخته شدند. نتایج حاصل از معیارهای منتخب نشان داد که در سال های 47-46، 56-55، 63-62، 68-67، 70-69، 76-75 و 78-77 خشکسالیهای شدید در اغلب نقاط استان اتفاق افتاده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
447 - کاربرد متدولوژی پویایی‌های سیستم در تحلیل سیستمهای تولید ،جمعآوری و حمل پسماندهای جامد شهری (مطالعه موردی :کلانشهر تهران)
محمدعلی افشارکاظمی لیلا افتخار قاسم علی عمرانیزمینه و هدف: تولید پسماند محصول فعالیت های مختلف آدمی است که امروزه با تغییر شیوه زندگی و توسعه همه جانبه نسبت به گذشته، بسیار دگرگون شده است. با پیشرفت علوم و تکنولوژی ، مدیریت پسماند نیز تحت بررسی های دقیق علمی و پژوهشی قرارگرفته است. در میان عناصر موظف هشت گانه سیستم چکیده کاملزمینه و هدف: تولید پسماند محصول فعالیت های مختلف آدمی است که امروزه با تغییر شیوه زندگی و توسعه همه جانبه نسبت به گذشته، بسیار دگرگون شده است. با پیشرفت علوم و تکنولوژی ، مدیریت پسماند نیز تحت بررسی های دقیق علمی و پژوهشی قرارگرفته است. در میان عناصر موظف هشت گانه سیستم مدیریت پسماندهای جامد شهری، عناصر تولید، جمع آوری و حمل از اهمیت ویژه ای برخوردارند. عنصر تولید از آن جهت حایز اهمیت است که اولین حلقه از زنجیره بازیافت بوده و مهم ترین بخش و قاعده هرم مدیریت جامع زایدات را کاهش تولید بر عهده دارد.از سوی دیگر بخش اعظم هزینه های سیستم مدیریت مواد زاید جامد مربوط به جمع آوری و حمل پسماندها می باشد. مواد و روش ها: در این مقاله نخست به تشریح سیستم مدیریت پسماندهای جامد شهری ، روش شناسی مدل سازی پویا و پیشینه تحقیقات انجام شده در خصوص مدل سازی دینامیکی سیستم های مدیریت مواد زاید جامد شهری پرداخته ایم . در گام بعدی مدلی پویا از سیستم های تولید ،جمع آوری و حمل زباله در شهر تهران ارایه نموده ایم. پس از تدوین مدل در محیط نرم افزاری پویا، نتایج حاصل از اجرای مدل را تحلیل نموده و جهت اعتباردهی به مدل آن را تحت آزمون های اعتبارسنجی قرار داده ایم. بحث و نتیجه گیری: پس از آن که مدلی معتبر حاصل گردید، با استفاده از تحلیل سیاست و حساسیت مدل به تدوین سناریوی بهبود سیستم در راستای روش 3R [1] پرداخته ایم. در شهر تهران بهترین گزینه برای مدیریت زیرسیستم های تولید ،جمع آوری و حمل پسماندها ، تأکید بر کاهش تولید و کاستن از سرانه تولید زباله ، آگاهی بخشی شهروندان و مسوولان بر لزوم جداسازی زباله خشک و تر در مبدأ تولید و تلاش در جهت بهبود عملکرد طرح تفکیک پسماند های خشک است. [1]- Reduction-Reuse-Recycle پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
448 - تولید سوخت اتانول با مخمر Saccharomyces cerevisiae از ملاس پسماند کارخانه‌های قند در سیستم تخمیر ناپیوسته
فرشید قربانی حبیب اله یونسی عباس اسماعیلی ساری سید محمود قاسمپوری ملیحه امینی علی دانشیمیزان تولید ضایعات و پسماند محصولات کشاورزی در ایران بسیار بالا است که با توجه به ترکیب آن ها به منابع مناسبی برای تولید اتانول تبدیل شده‌اند. ملاس یکی از فراوان‌ترین و ارزان‌ترین منابع کربن در دسترس و قابل استفاده برای تولید اتانول می‌باشد که با این چکیده کاملمیزان تولید ضایعات و پسماند محصولات کشاورزی در ایران بسیار بالا است که با توجه به ترکیب آن ها به منابع مناسبی برای تولید اتانول تبدیل شده‌اند. ملاس یکی از فراوان‌ترین و ارزان‌ترین منابع کربن در دسترس و قابل استفاده برای تولید اتانول می‌باشد که با این کاربرد علاوه بر جلوگیری از ورود آن به طبیعت، محصولی به دست می‌آید که یک سوخت پاک و سازگار با طبیعت است. هدف اصلی این تحقیق تولید اتانول از بیومس به عنوان یک سوخت زیست محیطی و پاک می‌باشد. برای این کار، سنتز زیستی اتانول توسط مخمر Saccharomyces cerevisiae PTCC5010 و با استفاده از ملاس نیشکر به عنوان سوبسترا، با روش ناپیوسته انجام گرفت. در این روش تخمیر در دمای محیط (C° 25) و با pH 5/4 انجام یافت. در سیستم ناپیوسته تولید اتانول، از غلظت های10، 20، 30، 40 و gl-1 50 ملاس به عنوان منبع کربن جهت تخمیر استفاده گردید. محصول تولیدی با افزایش غلظت ملاس افزایش یافته و بیشترین مقدار آن در فرآیند تخمیر پس 36 ساعت و با مصرف 27/93% از قند کل موجود در ملاس gl-150 به میزان g ethanol/l molasses 3/9 و همچنین بیشترین میزان بازده تولید اتانول g ethanol/g total sugar 24/0 بود. در این سیستم بیشترین میزان تولید بیو مس molasses g CDW/l15/5 و همچنین بیشترین میزان بازده وزن خشک سلولی g CDW /g total sugar18/0 به دست آمد. نتایج نشان می‌دهد که سوبسترای بکار رفته می‌تواند از تولید یک سوخت زیستی پایدار حمایت کند و قابل رقابت با کلیه سوخت های تولید شده از بیومس های پر هزینه‌تر باشد. همچنین به دلیل پایین بودن میزان آلودگی ناشی از احتراق آن می‌تواند جایگزین مناسبی برای سوخت های فسیلی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
449 - آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روشهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهرستان قائم‌شهر)
غلامرضا سبزقبایی کاوه جعفرزاده سیده سولماز دشتی شهرام یوسفی‌خانقاه مژگان بزم‌آرا بلشتیزمینه و هدف: تغییرات کاربری اراضی در اثر فعالیت های انسانی یکی از موضوعات مهم در برنامه ریزی های منطقه ای و توسعه ای می باشد. با توجه به مزیت ها و قابلیت هایی که داده های ماهواره ای دارند، این تکنولوژی می تواند کمک شایانی به شناسایی و کشف این تغییرات نماید. روش بررسی: چکیده کاملزمینه و هدف: تغییرات کاربری اراضی در اثر فعالیت های انسانی یکی از موضوعات مهم در برنامه ریزی های منطقه ای و توسعه ای می باشد. با توجه به مزیت ها و قابلیت هایی که داده های ماهواره ای دارند، این تکنولوژی می تواند کمک شایانی به شناسایی و کشف این تغییرات نماید. روش بررسی: در این پژوهش تغییرات کاربری اراضی منطقه قائم شهر در یک دوره 15 ساله مورد ارزیابی قرار گرفت. برای انجام این پژوهش از تصاویر سال 1999 سنجنده ETM+ و 2014 سنجنده OLI ماهواره لندست استفاده شده و پس از انجام اقدامات مورد نیاز در مرحله پیش پردازش، با طبقه بندی نظارت شده نقشه آشکارسازی تغیرات تهیه شده است. یافته ها: در نهایت پنج نوع کاربری در منطقه شناسایی شد. ارزیابی نشان داد که صحت کلی و ضریب کاپای نقشه طبقه بندی شده ETM+ به ترتیب 4/98 و 97/0 درصد و OLI برابر 67/99 و 97/0 درصد می باشد. نتایج مشخص کردکه اراضی کشاورزی، جنگل و پهنه آبی به اراضی باغی و مسکونی تبدیل شده اند؛ به گونه ای که بر وسعت اراضی باغی طی 15 سال 26/27 درصد افزوده شده است، در مقابل از اراضی کشاورزی به میزان 32/45 درصد کاسته شده است. هم چنین وسعت اراضی جنگلی و پهنه آبی کاهش و وسعت مناطق مسکونی افزایش یافته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که به کارگیری تصاویر ماهواره ای برای تهیه نقشه های کاربری اراضی/ پوشش و تغییرات آن ها، جهت تسهیل در برنامه ریزی مدیریت منابع محیطی امری ضروری می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
450 - اثر دما و غذا برروی رشد و بازماندگی نوزادان فرشته ماهی (Pterophyllum scalare)
سودابه عبدالباقیان عباس متین فر شهلا جمیلیزمینه و هدف: با توجه به سود سرشار ناشی از تجارت ماهیهای زینتی تحقیقات بسیاری در مورد چگونگی پرورش و نگهداری آنها صورت پذیرفته است. این تحقیق به منظور بررسی شرایط بهینه رشد و بازماندگی نوزاد فرشته ماهی (Pterophyllum Scalar) و معرفی غذا و دمای مطلوب برای پرورش آن انجام شد چکیده کاملزمینه و هدف: با توجه به سود سرشار ناشی از تجارت ماهیهای زینتی تحقیقات بسیاری در مورد چگونگی پرورش و نگهداری آنها صورت پذیرفته است. این تحقیق به منظور بررسی شرایط بهینه رشد و بازماندگی نوزاد فرشته ماهی (Pterophyllum Scalar) و معرفی غذا و دمای مطلوب برای پرورش آن انجام شد. روش بررسی: در این تحقیق تیمارهای غذایی شامل پودر خشک کرم خونی، سیست دکپسوله آرتمیا و پودر خشک کرم خونی همراه با سیست دکپسوله آرتمیا بود در سه شرایط دمایی 27، 29 و 31 درجه سانتیگراد برروی رشد و بقا نوزاد فرشته‌ماهی بررسی گردید. برای هر یک از جیره‌های سه تکرار انجام شد. بدین منظور 27 آکواریوم به ابعاد Cm 30 × 40 × 60 به تیمارها اختصاص داده شد. یک تیمار شاهد با دمای 28 درجه سانتیگراد و غذای پولکی برای گروه شاهد استفاده گردید و میزان رشد بازماندگی نوزادان فرشته ماهی طی مدت 30 روز مورد بررسی قرار گرفت. طی این مدت سایر فاکتورها شامل pH و میزان اکسیژن محلول و غیره برای همه تیمارها یکسان و مشابه بود . یافته ها: حد اکثر میانگین تغییرات طول و وزن (رشد) نوزادان فرشته ماهی مربوط به تمار دمایی 31 درجه سانتیگراد و غذای سیست دکپسوله آرتمیا همراه با کرم خونی خشک پودر شته و حداقل آن مربوط به تیمار دمایی 27 درجه سانتیگراد و غذای سیست دکپسوله آرتمیا می باشد. حد اکثر میانگین درصد بازماندگی مربوط به تیمار دمایی 31 درجه سانتیگراد و غذای سیست دکپسوله آرتمیا همراه با کرم خونی خشک پودر شته با مقدار 877/0 212/81 و حداقل آن مربوط به تیمار با مقدار 0 182/38 می باشد. نتایج: دمای مناسب برای رشد و بقای نوزادان این ماهی 31 درجه سانتیگراد است و با افزایش دما، وزن ماهی نیز افزایش یافته است ولی طول نوزادان در تیمارهای دمایی اختلاف معنیداری نداشت . همچنین علاوه بر دما، تنوع و نوع جیره غذایی در رشد و بازماندگی نوزادان تأثیر بسزایی دارد. دما و نوع غذا در تغییرات طول و وزن نوزادان به طور توأم نیز مؤثر بوده است. همچنین با افزایش دما، میزان بقا نیز افزایش مییابد و در آکواریوم‌هــا بـا دمــای 31 درجه سانتیگراد، درصد بقا نسبت به سایر تیمارهای دمایی بیشتر بوده است. همچنین درصد بقا در دمای 28 درجه سانتیگراد کمتر از دمای 27 درجه سانتیگراد، بود که این موضوع به علت نوع تغذیه میباشد و آشکار میسازد که علاوه بر دما، نوع غذا نیز در میزان بقای نوزادان تأثیر داشته و از تعداد تلفات کاست . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
451 - ارزیابی قابلیت ارتقاء سطح حفاظتی مناطق شکار ممنوع (مطالعه موردی: منطقه شکار ممنوع الوند همدان)
پروانه سبحانی حمید گشتاسب میگونی باقر نظامی علی جهانیزمینه و هدف: با توجه به روند پر شتاب تخریب منابع طبیعی و تهدید تنوع زیستی، یکی از چالش ها در زمینه حفاظت از منابع، بررسی وضعیت مناطق تحت حفاظت و لزوم ارتقای درجه حفاظتی این گونه مناطق است. پژوهش مذکوربا هدف زون بندی منطقه شکار ممنوع الوند به منظور دست یابی به الگوی بهین چکیده کاملزمینه و هدف: با توجه به روند پر شتاب تخریب منابع طبیعی و تهدید تنوع زیستی، یکی از چالش ها در زمینه حفاظت از منابع، بررسی وضعیت مناطق تحت حفاظت و لزوم ارتقای درجه حفاظتی این گونه مناطق است. پژوهش مذکوربا هدف زون بندی منطقه شکار ممنوع الوند به منظور دست یابی به الگوی بهینه حفاظت و توسعه صورت گرفت. روش بررسی: استفاده از روش تجزیه و تحلیل سیستمی، منجر به تشکیل 1434 واحد یگان محیط زیستی گردید که در طی آن به ارزیابی توان اکولوژیکی در هر یگان با توجه به تناسب زون های شناسایی شده در منطقه پرداخته شد. درنهایت، با اولویت بندی و ساماندهی زون ها نقشه زون بندی به عنوان واحد های برنامه ریزی تهیه گردید. یافته ها: نتیجه مطالعه حاکی ازآن است که درمنطقه مورد مطالعه زون2 (33/62%)، دارای الویت اول و به ترتیب زون 11 (20/22%)، زون 6 (22/8%)، زون 3-4 (01/7%) و زون 5 (20/0%) در الویت های بعدی قرار گرفتند. بحث و نتیجه گیری: منطقه الوند با توجه به درصد بالایی از زون حفاظت (33/62%) و نیز به دلیل وجود کریدور در بین دو منطقه حفاظت شده و گدار گونه های با ارزش قوچ و میش، از ارزش حفاظتی بالایی بر خوردار می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
452 - طراحی پایدار محیط و منظر در پارک حاشیه شهری یزد
علی رضائی حسنعلی لقایی حسین بری ابرقویی علیرضا میکائیلی تبریزیزمینه و هدف: این تحقیق در راستای معرفی معیارها و روش ها جهت طراحی فضاهای باز تفرجی علاوه بر اصول طراحی منظر در مناطق گرم و خشک فلات ایران با مطالعه موردی یزد می باشد. شناخت کامل عناصر اقلیمی این مناطق و نحوه تاثیر آن ها بر روی شرایط آسایش انسان در فضای باز، زمینه اولیه چکیده کاملزمینه و هدف: این تحقیق در راستای معرفی معیارها و روش ها جهت طراحی فضاهای باز تفرجی علاوه بر اصول طراحی منظر در مناطق گرم و خشک فلات ایران با مطالعه موردی یزد می باشد. شناخت کامل عناصر اقلیمی این مناطق و نحوه تاثیر آن ها بر روی شرایط آسایش انسان در فضای باز، زمینه اولیه مطالعه را تشکیل داده، سپس به نحوه کاهش این تاثیرات و تعدیل آن پرداخته شد. روش بررسی: با نظر سنجی در سطح شهر نسبت به تعیین عملکردهای فضاهای تفرجی یزدو ارتباط آن با فضای سبز پرداخته شد. نتایج نشان داد که تاج پوشش زیاد در تعدیل اقلیم و جذب مردم نقش دارد و همچنین وجود آب در فضاهای مورد علاقه مردم نقش اصلی را ایفا می کند. فضای منتخب مردم علاوه بر وجود برودت تبخیری ناشی از آب و گیاهان پوششی، ارجعیت موقعیت مکانی شیب شمالی دامنه کوه و علاقه به منظر بومی و کفپوش های آجری هماهنگ با بستر طبیعی بود. بدین ترتیب معیار های طراحی کاشت با گونه های گیاهی مناسب شکل گرفت که در جهت ایجاد یک میکر و اقلیم و یا مینیاتوری کردن فضای مرکزی به همراه کاهش جذب اشعه آفتاب می باشد. یافته ها و نتایج: در انتها با تطبیق نتایج نظر سنجی و چگونگی تاثیر عناصر اقلیمی نتایجی به عنوان معیار همانند جهت گیری مناسب فضاهای باز و مسیرها و رعایت تناسبات مناسب این فضاهاو ایجاد شیب های مصنوعی شمالی در فضای مینیاتوری مرکزی برای گیاهان پوششی و خاص و استفاده از تکنیک های طراحی کاشت جهت ایجاد میکرو کلیما که از نتایج این تحقیق می باشد معرفی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
453 - شناسایی مناطق مناسب عملیات پخش سیلاب با استفاده از تکنیک های GIS و سامانه پشتیبان تصمیم گیری (منطقه مورد مطالعه: حوزه آبخیز ماشکید استان سیستان و بلوچستان)
میرمسعود خیرخواه زرکش محمدرضا زرچشمزمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیل چکیده کاملزمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به درون سفره های آب زیر زمینی یکی از مهم ترین نیازهای مناطق در معرض خطر سیلاب می باشد. هدف از این مطالعه تعیین یک سامانه پشتیبان تصمیم گیری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرا فیایی برای انتخاب مکان های مناسب جهت پخش سیلاب در منطقه ماشکید استان سیستان وبلوچستان می باشد. روش بررسی: عواملی که در مکان یابی پخش سیلاب موثرند بسیار متعدد وپیچیده می باشند. این فاکتورها شامل عوامل زمینی (زمین شناسی، ژئومرفولوژی وخاک)، هیدرولوژی (رواناب، رسوبدهی، نفوذ و وضعیت آبخوان) و جنبه های اجتماعی اقتصادی (نیازهای آبی، کشاورزی، خسارات سیل و...) میباشند. چهار معیار اصلی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت شامل خصوصیات سیلاب، وضعیت نفوذ پذیری، کاربرد آب در منطقه و خسارات سیلاب می باشند. به منظور تعیین اهمیت عوامل موثر در امر مکان یابی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی[1] و سیستم اطلاعات مکانی جهت انجام تحلیل های مربوطه استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: شاخص حجم سیلاب از معیاراصلی خصوصیات سیلاب و شاخص اصلی نفوذ و یا هدایت هیدرولیکی از معیار اصلی نفوذ پذیری به عنوان مهم ترین عوامل در مکان یابی پخش سیلاب در حوزه مطالعاتی ماشکید سیستان و بلوچستان شناخته شدند. در نهایت نتایج در غالب نقشه های وزن دهی شده در چندین سناریو برای تعیین بهترین مکان بررسی شدند و میانگین و مجموع مطلوبیت زیر حوزه ها بررسی و تعیین گردید. 4-AHP پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
454 - بررسی وضعیت و آشکارسازی تغییرات در جنگلهای مانگرو جزیره قشم با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در بین سالهای 1988 تا 2008
شهرام جعفرنیا جعفر اولادی سید محمد حجتی خسرو میر آخور لوزمینه و هدف: جنگل های مانگرو جزیره قشم در سواحل جنوبی ایران و نزدیک به بالاترین عرض جغرافیایی پراکنش مانگروهای جنوب شرقی آسیا قرار دارند. با توجه به اهمیت جنگل های مانگرو ایران از جمیع جهات و معرفی آن ها به عنوان یکی از مهم ترین اکوسیتم های جهان و تخریب روز افزون این مو چکیده کاملزمینه و هدف: جنگل های مانگرو جزیره قشم در سواحل جنوبی ایران و نزدیک به بالاترین عرض جغرافیایی پراکنش مانگروهای جنوب شرقی آسیا قرار دارند. با توجه به اهمیت جنگل های مانگرو ایران از جمیع جهات و معرفی آن ها به عنوان یکی از مهم ترین اکوسیتم های جهان و تخریب روز افزون این مواهب طبیعی، حفظ، احیا و توسعه جنگل های مذبور از اهمیت بسزایی برخوردار است. روش بررسی: در این مطالعه ابتدا سطح جنگل های موجود در سال های 1988، 1998و 2008 در شمال غربی جزیره قشم تعیین شد و سپس با مقایسه داده های ماهواره ای در دو دوره 1998- 1988 و همچنین 2008- 1998 آشکارسازی تغییرات انجام شد. یافته ها و نتایج: نتایج بررسی نشان داد که طی دو دهه گذشته تغییرات چشم گیری در این اراضی اتفاق افتاده است. در دوره اول، مجموع وسعت جنگل از 52/5160 هکتار در سال 1988 به 32/5308 هکتار در سال 1998 افزایش یافته و در واقع در طول 10 سال توده جنگلی با افزایش 7/147هکتار(حدود 8/2 %)، توسعه داشته است. این رشد و توسعه را می توان رشد متوسط جنگل با نرخ سالانه 28/0 درصد معادل7/14 هکتار در سال در طول این دوره برشمرد. در دوره دوم، سطح جنگل از 32/5308 هکتار در سال 1998 به 7/5512 هکتار در سال 2008 افزایش یافته که در واقع در طول 10 سال توده جنگلی با افزایش 4/204 هکتار معادل 8/3 درصد توسعه داشته است. این توسعه را می توان رشد متوسط جنگل با نرخ سالانه 38/0 درصد معادل 4/20 هکتار در سال در طول دوره دوم برشمرد. در این مطالعه عامل اصلی توسعه سطح جنگل های مانگرو تجدید حیات طبیعی و در مواردی جنگل کاری های صورت گرفته در این مناطق بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
455 - بررسی نقش خشکه‌دار در زادآوری طبیعی درختان جنگلی (مطالعه موردی: راشستان لالیس، نوشهر)
سعید شعبانی مسلم اکبری نیا سید غلامعلی جلالیچکیده زمینه و هدف: خشکه دارها به عنوان مهم ترین عامل کنترل کننده ساختار و فعالیت در جنگل های معتدله شناخته می شوند. به منظور بررسی نقش خشکه دارها در زادآوری درختان جنگلی، تراکم زادآوری محیط اطراف خشکه دار در جنگل های بکر منطقه لالیس نوشهر مورد بررسی قرار گرفت. روش بررس چکیده کاملچکیده زمینه و هدف: خشکه دارها به عنوان مهم ترین عامل کنترل کننده ساختار و فعالیت در جنگل های معتدله شناخته می شوند. به منظور بررسی نقش خشکه دارها در زادآوری درختان جنگلی، تراکم زادآوری محیط اطراف خشکه دار در جنگل های بکر منطقه لالیس نوشهر مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: جهت نمونه برداری از خشکه دارهای سرپا از پلات های دایره ای به مساحت 5 آر و به مرکزیت خشکه دار، و همین طور در خشکه دارهای افتاده از پلات های مستطیلی به عرض 4 متر و طول خشکه دار موجود، استفاده شد. درجه پوسیدگی خشکه دار به همراه موقعیت توپوگرافیک و مساحت حفره تاجی ناشی از خشکه دار با توجه به میانگین قطر بازشدگی تاج، یادداشت گردید. برای بررسی اثر حفره ها، از نظر سطح به پنج دسته تاج پوشش بسته، سطح خیلی کم (کم تر از 50 مترمربع)، سطح کم (50 تا 150 مترمربع)، سطح متوسط (150 تا 250 مترمربع) و سطح زیاد (250 تا 480 مترمربع) تقسیم شد. یافته ها: نتایج مربوط به زادآوری نشان داد گونه راش بیش ترین تراکم زادآوری را در برگرفته است. میزان تراکم نهال در کلاس پوسیدگی چهارم بیش ترین تعداد را برای تمام گونه ها به خود اختصاص داد. همچنین با افزایش اندازه سطح حفره های تاجی، بر تراکم زادآوری افزوده شده است و کلاس سطح زیاد بیش ترین زادآوری را دربردارد. تراکم زادآوری بین طبقات شیب و کلاس های ارتفاعی تفاوت معنی داری نشان نداد، ولی تراکم گونه های راش، پلت، شیردار و توسکا در جهات مختلف تفاوت های معنی داری نشان می دهد. بحث و نتیجه گیری: یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که شناخت فرآیند های طبیعی در توده های بکر اکوسیستم های جنگلی، اطللاعات مفیدی در اختیار مدیران اجرایی، جهت اتخاذ تصمیمات درست قرار می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
456 - طراحی الگوی بومی در اقلیم گرم و خشک جهت کاهش مصرف انرژی در بخش مسکن (مطالعه موردی: شهر یزد)
شکوفه عوضعلیپور حقیقت پرست یزدان تقی زاده حسین ذبیحیچکیده زمینه و هدف : با توجه به رشد روز افزون جمعیت و به تبع آن بحران ناشی از افزایش تقاضای مصرف انرژی، مدیریت الگوی مصرف انرژی امروزه به امری جدایی ناپذیر از مقوله پایداری تبدیل شده است .بدین منظور در این پژوهش با نگاه ویژه به اهمیت صرفه جویی انرژی و با هدف بهینه سازی چکیده کاملچکیده زمینه و هدف : با توجه به رشد روز افزون جمعیت و به تبع آن بحران ناشی از افزایش تقاضای مصرف انرژی، مدیریت الگوی مصرف انرژی امروزه به امری جدایی ناپذیر از مقوله پایداری تبدیل شده است .بدین منظور در این پژوهش با نگاه ویژه به اهمیت صرفه جویی انرژی و با هدف بهینه سازی مصرف آن در بخش مسکن از طریق معاصر سازی طراحی الگوی بومی در مناطق گرم و خشک پرداخته شده است. روش بررسی: از این رو با بررسی مصرف انرژی در این بخش و در الگوهای مختلف و هم چنین طراحی الگوی مصرف بهینه انرژی در راستای دست یابی به امر مهم ، به جمع آوری اطلاعات مورد نظر پرداخته شده است. روش پژوهش به کار گرفته شده در این پژوهش از نوع اسنادی و کیفی است که با بهره گیری از مشاهده فعال و مستند سازی به جمع آوری اطلاعات مورد نظر پرداخته شده است. یافته ها : با در نظر داشتن این نکته که در پژوهش حاضر مطالعات صورت گرفته بر روی نمونه موردی شهر یزد است، سبک طراحی بناها هم چون ( جهت قرار گیری، ضخامت بندی جداره ها، ارتفاع سازه های درونی و ...) و نیز عناصر مورد استفاده ( ایوان ها، گیاهان، جریان باد و ...) که تاثیر مستقیمی در بهینه سازی مصرف انرژی دارند، مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه گیری: در نتیجه این پژوهش بابررسی الگوی معماری بومی و الگوهای مسکونی مدرن به نتایج مشابهی در راستای کاهش مصرف انرژی رسیده است که با تلفیق روش های ساختاری این دو سبک از معماری می توان به الگوی مشترکی تحت عنوان الگوی پایداری دست یافت که به کارگیری آن روش کار آمدی در راستای کاهش مصرف انرژی می تواند باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
457 - الگوی باززنده سازی منظر باغهای تاریخی ایرانی در مناطق گرم و خشک بر مبنای اصول خشک منظر سازی
نسرین نخعی مجتبی انصاری مهدی زندیهزمینه و هدف: تغییرات اقلیمی که یکی از ابعاد آن کمبود آب ناشی از کاهش بارندگی، افت سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن قنات ها می باشد، موجب نابودی پوشش گیاهی برخی از باغ های تاریخی ایران در نواحی گرم و خشک شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با ادغام اصول خشک منظرسازی و باغ ایر چکیده کاملزمینه و هدف: تغییرات اقلیمی که یکی از ابعاد آن کمبود آب ناشی از کاهش بارندگی، افت سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن قنات ها می باشد، موجب نابودی پوشش گیاهی برخی از باغ های تاریخی ایران در نواحی گرم و خشک شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با ادغام اصول خشک منظرسازی و باغ ایرانی، الگویی برای باززنده سازی پوشش گیاهی در این باغ ها، با حفظ اصالت استخراج گردد تا به دنبال اجرای این الگو، این باغ های تاریخی از نابودی نجات یافته و موجب حفظ این آثار ارزشمند تاریخی شود. روش بررسی: در این پژوهش مؤلفه های باغ ایرانی و خشک منظرسازی مورد مطالعه قرار گرفت و اجتماع همسویی از این مؤلفه ها حاصل شد. بنابراین این پژوهش بر اساس روش راهبردهای ترکیبی صورت پذیرفت. یافته ها: در این پژوهش اصول باغ ایرانی با اصول خشک منظرسازی تلفیق گردید و در ادامه الگویی با تأکید ویژه بر مصرف کم و بهینه آب از طریق انتخاب گیاهان کم نیاز به آب، اصلاح خاک، استفاده از سیستم های نوین آبیاری، استفاده از مالچ ها برای پوشاندن سطح خاک و هم چنین نگهداری مناسب در باغ ایرانی ارایه شد. نتیجه گیری: اگرچه استفاده از اصول خشک منظرسازی در دهه های اخیر رونق بسیاری در کشورهای مختلف داشته است، اما در کشور ایران تمامی اصول آن به طور هم زمان مورد استفاده قرار نمی گیرد. نتایج این پژوهش در ایجاد یک الگوی جامع برای استفاده از خشک منظرسازی در باغ ایرانی، می تواند پوشش گیاهی یک باغ تاریخی ایرانی را که به دلیل کمبود آب از دست رفته، مجددا به شکلی جدید احیاء نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
458 - ارزیابی منطقه شکار ممنوع مرور به منظور تبدیل به یک منطقه حفاظت شده
مهدیه یزدی محمود کرمی محمود شریعتزمینه و هدف: برای حفاظت از تنوع زیستی که اهمیت آن همه جا بر سر زبانهاست و خود به سبب سرعت تخریب منابع طبیعی تجدید شونده کشور هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار می گیرد، تنها راه حل مناسب، تقویت و توسعه مناطق تحت حفاظت می باشد. در ایران علاوه بر مناطق چهارگانه حفاظتی، مناطق چکیده کاملزمینه و هدف: برای حفاظت از تنوع زیستی که اهمیت آن همه جا بر سر زبانهاست و خود به سبب سرعت تخریب منابع طبیعی تجدید شونده کشور هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار می گیرد، تنها راه حل مناسب، تقویت و توسعه مناطق تحت حفاظت می باشد. در ایران علاوه بر مناطق چهارگانه حفاظتی، مناطقی نیز تحت عنوان مناطق شکار ممنوع نیز به عنوان نمونه هایی از مناطق طبیعی مستعد و ارزشمند این مرز و بوم به منظور حفاظت از تعادل بوم‌شناختی طبیعت و جلوگیری از انقراض نسل گونههای مهم گیاهی و جانوری مدیریت می شوند که بدون شک منطقه شکارممنوع مرور یکی از زیباترین آنهاست. این منطقه با وسعتی معادل 81373 هکتار در قسمت غرب شهرستان میبد و شمال شرق شهرستان صدوق در استان یزد واقع شده است. در این مطالعه، ارزیابی توان سرزمین مرور با نگرش حفاظت منطبق با معیارهای آی یو سی ان، برای اولین بار به منظور ارتقاء عنوان حفاظتی منطقه به انجام رسیده است. روش بررسی: در ارزیابی این منطقه از روش تجزیه و تحلیل سیستمی، مدل های اکولوژیکی مخدوم 1380 و ابزار GIS استفاده شده است. در قالب این فرایند پس از شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی در سامانه ArcGIS ، نقشه یگانهای زیست محیطی منطقه به همراه جدول ویژگیهای واحد، ایجاد و طی فرایند زون بندی کاربریهای مناسب برای منطقه مشخص و نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام شد. در نهایت با تطبیق نتایج به دست آمده با سیستم طبقه بندی مناطق حفاظت شده در سطح ملی و بین المللی عنوان حفاظتی منطقه تعیین شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از بررسی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی، ناحیه مورد مطالعه با داشتن 6 زون اصلی، امن (%25/4)، حفاظتی (%62/41)، تفرج گسترده (%3/26)، تفرج متمرکز (%4/9)، استفاده ویژه (%25/1) و سایر استفاده ها (%18/17) و اختصاص نزدیک به نیمی از مساحت منطقه (%87/45) به کاربری حفاظت، علیرغم وسعت کم نواحی با آسیب پذیری زیاد، توانایی خود را برای قرار گرفتن در رده حفاظتی بالاتر نشان می دهد. لذا سنجش نتایج مطالعه با شرایط یک منطقه حفاظت شده مطابق با معیار های موجود بیانگر این مطلب است که، منطقه شکار ممنوع مرور، با داشتن مساحتی به نسبت وسیع، تنوع اکوسیستمی زیاد (کوهستانی، دشتی، تپه ماهوری) همراه با تنوع گونه ای قابل توجه (52گونه گیاهی و82 گونه جانوری) و بالطبع ارزشهای بالای حیات وحش بویژه ارزش های اقتصادی، بیولوژیکی، علمی- آموزشی، همچنین وجود جاذبه های گردشگری از ارزش حفاظتی بالایی برخوردار است و می تواند در طبقه بندی 4 گانه مناطق کشور به عنوان منطقه حفاظت شده و در طبقة (V) پنج IUCN یعنی مناطق تحت مدیریت برای حفاظت منظر معرفی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
459 - بررسی تغییرات پوشش اراضی شهر اراک با استفاده از سنجش از دور و GIS
مژگان احمدی ندوشن علیرضا سفیانیان سید جمال الدین خواجه الدینزمینه و هدف: تغییرات پوشش اراضی از جمله مهم ترین تغییرات سطح زمین هستند که اثرات قابل توجهی روی محیط و فرایندهای محیطی میگذارند. مواد و روش ها: در این مطالعه برای بررسی تغییرات پوشش اراضی شهر اراک و حومه آن طی سال های 1335 تا 1385 از عکس های هوایی سال های 1335 و 1351، چکیده کاملزمینه و هدف: تغییرات پوشش اراضی از جمله مهم ترین تغییرات سطح زمین هستند که اثرات قابل توجهی روی محیط و فرایندهای محیطی میگذارند. مواد و روش ها: در این مطالعه برای بررسی تغییرات پوشش اراضی شهر اراک و حومه آن طی سال های 1335 تا 1385 از عکس های هوایی سال های 1335 و 1351، تصویر سنجنده TM سال 1369، تصویر سنجنده LISS-III ماهواره IRS-P6 سال 1385 و روش آشکارسازی تغییرات مقایسه پس از طبقهبندی استفاده شد. در ابتدا، تصحیح هندسی بر روی کلیه عکس ها و تصاویر ماهواره‌ای با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی و روش نمونه گیری مجدد نزدیک ترین همسایه اعمال شد و میزان خطای میانگین مربعات برای همه عکس ها و تصویر ماهواره ای کمتر از یک پیکسل برآورد گردید. پس از زمین مرجع کردن، کلیه عکس ها موزاییک شدند و با استفاده از تفسیر چشمی عکس های هوایی، نقشه پوشش اراضی با 4 طبقه شهر، اراضی بایر، پوشش گیاهی و کوه ایجاد گردید. پس از تصحیح هندسی و توپوگرافی تصاویر ماهواره‌ای، طبقهبندی به روش شبکه عصبی مصنوعی بر روی تصاویر اعمال شد. نتایج: نقشه‌های پوشش اراضی در 4 طبقه مشابه با طبقات پوشش اراضی در عکس های هوایی و با صحت کلی بالاتر از 90 درصد ایجاد شدند. برای آشکارسازی تغییرات طی 4 بازه زمانی بین سال های 1335 تا 1385، نقشه‌های پوشش اراضی دو به دو با هم مقایسه شده و نقشه‌ها و جداول تغییرات به دست آمدند. نتایج بررسی روند کلی تغییرات نشان دهنده افزایش قابل توجه مساحت شهر، کاهش پوشش گیاهی و اراضی بایر و ثابت ماندن طبقه کوه بین سال های 1335 و 1385 بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
460 - کاربست شاخصهای ادراک اجتماعی در بازآفرینی منظر رودخانههای شهری (نمونه موردی رودخانه خشک شیراز)
علی اسدپور فرهنگ مظفر محسن فیضی مصطفی بهزادفرزمینه و هدف: بنا به تعریف، منظر شهری ساختاری طبیعی است که در قرارگاهی شهری واقع شده است و پژوهش در زمینه ادراک اجتماعی به معنای پژوهش در ارزشهای شکننده‌ای است که منظر به عنوان نمود و ابزار انتقال آن در یک جامعه عمل مینماید. از این حیث برخلاف مرمت منظر که رویکردی اغلب ا چکیده کاملزمینه و هدف: بنا به تعریف، منظر شهری ساختاری طبیعی است که در قرارگاهی شهری واقع شده است و پژوهش در زمینه ادراک اجتماعی به معنای پژوهش در ارزشهای شکننده‌ای است که منظر به عنوان نمود و ابزار انتقال آن در یک جامعه عمل مینماید. از این حیث برخلاف مرمت منظر که رویکردی اغلب اکولوژیکی دارد، موضوع کمتر پرداخته شده‌ای در بازآفرینی رودخانههای شهری است. رودخانه خشک شیراز از لبه‌های طبیعی و تاریخی شهر است که به سبب فقدان آب کافی، مداخلات کالبدی فراوان، آثار تاریخی و مذهبی ارزشمند در مسیر خود، به نماد و بخشی از هویت طبیعی شهر بدل شده است. هدف این پژوهش شناسایی مولفه‌های ادراک اجتماعی در منظر این رودخانه مبتنی بر الگوی پیشنهادی تحلیلی خاص این نوشتار است که در نهایت به تبیین شیوه‌ای از فرایند بازآفرینی منظر رودخانههای شهری منتج میشود که بر اساس مولفه‌ها و شاخصهای ادراک اجتماعی پایه‌گذاری شده است. روش بررسی: در این پژوهش از راهبردهای ترکیبی شامل راهبرد تحلیل محتوا و توصیف پیچیده در منظر به همراه مورد پژوهی با رویکردی اکتشافی در زمینهای پیمایشی استفاده شده است. همچنین جهت سنجش ادراک اجتماعی شهروندان در مجموع 32 نفر مورد مصاحبه نیمه سازمان یافته قرار گرفته‌اند. شاخصهای ارزیابی ادراک اجتماعی مبتنی بر مطالعات نظری در دو دسته شامل ارتباط منظر با مردم (6 مولفه) و ارتباط مردم با منظر (4 مولفه) تبیین و به وسیله پیمایش میدانی (مصاحبه و عکاسی و ارزیابی تخصصی) مورد سنجش عملی قرار گرفته است. یافته ها : یافتههای این پژوهش نشان میدهد که محدوده بالادست رودخانه از ظرفیت ادراک اجتماعی بالاتری نسبت به سایر بخشها برخوردار است. ادراک شهروندان به ترتیب شامل مولفه‌های زیست محیطی، کارکردی و فعالیتی و احساسی بوده و از نظر شهروندان شاخص‌ترین عناصر موجود در منظر رودخانه به ترتیب عناصر زیست محیطی، کالبدی و انسان ساخت و کارکردی-فعالیتی میباشند. نتیجه گیری: تحلیل شاخصها و مولفه‌های ادراک اجتماعی در این نمونه موردی نشان از یکسویه بودن شاخصها به نحوی دارد که اغلب شامل مولفه‌های ارتباط منظر با مردم است. این موضوع میتواند ناشی از ظرفیت های بالقوه طبیعی و مکانی منظر رودخانه در شهر باشد. اصول بازآفرینی منظر لبه‌های طبیعی شهری با توجه به نمونه موردی و مبتنی بر ادراک اجتماعی از منظر با تبیین راهبردهای فرهنگی، نمادین و هویتی، تفریحی و حساسیت اجتماعی و قانونی مدلسازی و قابل پیشنهاد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
461 - بررسی علل و عوامل ارتکاب جرایم شکار و صید دراستان های مازندران و گلستان و ارایه شیوه های حقوقی کاهش این جرایم
ناصر قاسمی حاجی مراد کلتهزمینه و هدف: مقاله حاضرمربوط به بررسی علل و موجبات ارتکاب جرایم شکار و صید در استان های گلستان و مازندران در خلال سال های 87- 86 می باشد . روش کار: منابع این تحقیق شامل کتب، مقالات و مجلات در زمینه های حیات وحش، قوانین و مقررات شکار و صید بود، در این راستا کلیه منابع مو چکیده کاملزمینه و هدف: مقاله حاضرمربوط به بررسی علل و موجبات ارتکاب جرایم شکار و صید در استان های گلستان و مازندران در خلال سال های 87- 86 می باشد . روش کار: منابع این تحقیق شامل کتب، مقالات و مجلات در زمینه های حیات وحش، قوانین و مقررات شکار و صید بود، در این راستا کلیه منابع موجود کتابخانه های در دسترس بررسی گردید و علاوه بر آن با مصاحبه حضوری از نظرات کارشناسان ذیربط بهره برداری شد.برای یافتن علل جرایم شکار و صید در استان های گلستان و مازندران از سه روش به شرح زیر استفاده شده است: 1- بررسی اسناد و مدارک ده ساله اخیرجرایم شکار و صید2- تهیه پرسشنامه مخصوص شکارچیان3- تهیه پرسشنامه مخصوص دوستداران محیط زیست. نتایج: در این بررسی مشخص گردید که اختلافات بارزی در این باره بین دو استان وجوددارد. یکی ازمهم ترین دلایل وقوع جرایم شکار و صید در هر دو استان، کمبود مأمورین و ضعف اقدامات حمایتی و مراقبتی بوده است. پرسشنامه های تکمیلی توسط شکارچیان و صیادان نیزنشان داده است که مهم ترین اهداف شکارچیان و صیادان در انجام اعمال مجرمانه مورد نظر، تفریح، ورزش و به ویژه نیاز به مواد غذایی(گوشت) بوده است. در هر دو استان میزان جرم شکار جانوران وحشی در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست از سایر جرایم بیشتر بوده است. نوع شکار در این دواستان دارای تفاوت های بارزی است. در این استان ها، شکار پرندگان بیشترین شکار را به خود اختصاص داده است. توزیع ادوات شکار و صید مکشوفه میان دو استان و شهرهای هر یک از آن ها در وضعیت نابرابری قرار دارد. هم چنین توزیع انواع ادوات شکار و صید نیزمتنوع بوده و تفاوت چشمگیری دارد. به علاوه، صید و شکار غیر مجاز مشتمل برپستانداران وحشی، پرندگان وحشی وآبزیان دربین شهرهای این استان ها دارای توزیع نابرابر بوده است. هم چنین، میزان و چگونگی ضرر و زیان های وارده بر محیط زیست و جرایم رخ داده در این دو استان از تفاوت قابل توجهی برخوردار می باشد به گونه ای که ضریب همبستگی این رابطه در استان مازندران بیش از استان گلستان بوده است. بر همین اساس و با در نظر گرفتن تنوع منطقه ای (میان دو استان مزبور) در نوع و وسیله جرایم ارتکابی، راه کارهایی به منظور کاهش وقوع این جرایم ارایه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
462 - بررسی پرتوزایی محیطی در مصالح ساختمانی مصرفی شهرستان اراک
رضا پورایمانی وحید حیدریزمینه و هدف: انسان ها همواره در معرض پرتوهای یون ساز قرار دارند. یکی از منابع این پرتوها، تابش های هسته ای مربوط به ویژه هسته های پرتوزای موجود در آب، خاک، سنگ، از جمله مصالح ساختمانی است. پرتو های یون ساز برای موجودات زنده مضر هستند و باعث بروز بیماری های مختلف و گاهاً چکیده کاملزمینه و هدف: انسان ها همواره در معرض پرتوهای یون ساز قرار دارند. یکی از منابع این پرتوها، تابش های هسته ای مربوط به ویژه هسته های پرتوزای موجود در آب، خاک، سنگ، از جمله مصالح ساختمانی است. پرتو های یون ساز برای موجودات زنده مضر هستند و باعث بروز بیماری های مختلف و گاهاً ناهنجاری های ژنتیکی می گردند. از این رو بررسی پرتوزایی مصالح ساختمانی از اهمیت زیادی برخوردار است. روش بررسی: در این پژوهش 18 نمونه مصالح ساختمانی در اراک مورد مطالعه قرار گرفت. فعالیت ویژه هسته های پرتوزای طبیعی از روش بیناب نگاری گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی (HPGe) مدل GCD30195BSI با بازدهی نسبی 30% تعیین گردید. مقـدار فعایت معادل رادیم ، شاخص خطر پذیری داخلیو خارجی، آهنگ دوز موثر سالیانه داخلی و خارجی و آهنگ دز جذبی برای کلیه نمونه ها محاسبه شد. یافتهها: فعالیت ویژه هسته های پرتوزای 226Ra، 232Th و 40K در این نمونه ها به ترتیب از32/0> تا 44/1±50/143، 86/0> تا 01/2±95/175 و 12/2> تا 29/7±60/1021 بر حسب Bq/kg تغییر می کند. میزان آهنگ دوز جذبی در نمونه ها از 21/20 تا 61/220 بر حسب nGy/h متغیر می باشد. مقدارآهنگ دوز موثر سالیانه داخلی و خارجیبه ترتیب از 1/0 تا 08/1 و 02/0 تا 27/0 بر حسب(mSv/y) به دست آمد. هم چنین مقدار شاخص خطر پذیری داخلی و خارجی در نمونه ها به ترتیب از 01/0 تا 61/1 و 004/0 تا 30/1 محاسبه گردید. بحث و نتیجهگیری: با توجه به مقادیر به دست آمده کمترین مقدار فعالیت معادل رادیوم برای نمونه گچ باکد GSS برابر 73/1> و بیشترین مقدار برای نمونه پوکه معدنی قروه با کد PMQ برابر 42/3± 88/479 حاصل شد. حداکثر مقدار مجاز فعالیت معادل رادیوم Bq/kg (Raeq) 370 می باشد که تنها نمونه PMQ از آن تجاوز می کند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که اکثر مصالح مصرفی در ساختمان سازی خطری برای ساکنین ایجاد نمی کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
463 - بررسی اثر ورود دام بر تغییرات آشیان اکولوژیک آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) (مطالعه موردی: منطقه شکار ممنوع قراویز، کرمانشاه)
پیمان کرمی یحیی اسماعیل‌پور مظفر شریفیزمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در 14 کشور پراکنش دارد که حداقل در 12 کشور به حضور دام بهعنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه‌ماهوری یکی از بهترین زیستگاههای آهوی ایرانی د چکیده کاملزمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در 14 کشور پراکنش دارد که حداقل در 12 کشور به حضور دام بهعنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه‌ماهوری یکی از بهترین زیستگاههای آهوی ایرانی در غرب کشور است که ورود دامهای روستاییان و عشایر از مهمترین مسایل پیش روی آن است. هدف این تحقیق مقایسه آشیان اکولوژیک پاییزه و زمستانه دام اهلی (گوسفند و بز) و آهوی ایرانی است. روش بررسی: جهت مدلسازی زیستگاه آهو از نقاط حضور گونه و 14 متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، فاصله از مناطق توسعه انسانی، فاصله از روستا، فاصله از پاسگاه‌های مرزی، فاصله از نقاط حضور دام، فاصله از چشمه و آبشخور، فاصله از آبراهه و فاصله از روستا و برای دامهای منطقه نیز از نقاط حضور دام و 9 متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از چشمه و آبشخور و فاصله از نقاط حضور آهو استفاده شد. مدلسازی به روش تجزیه و تحلیل آشیان اکولوژیک (ENFA) در نرمافزار بایومپر انجام گرفت. یافتهها: آهوان و دام‌ها در هر دو فصل به تراکم پوشش گیاهی کم و جهت‌های جنوبی گرایش داشتند. آهوان در هر دو فصل به تیپ پوشش گیاهی Poa bulbosa-Annual grasses و دامهای منطقه در فصل پاییز و زمستان به ترتیب به تیپ‌های پوشش گیاهی Astragalus spp.Amygdalus scoparia Salsola rigida و Poa bulbosa-Annual grassesگرایش داشتند. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین مطلوبیت زیستگاه دام و آهوی ایرانی در دو فصل پاییز (8/0R=) و زمستان (65/0R=) همبستگی وجود دارد (05/0>P-value). زیستگاه مطلوب آهوان در فصل پاییز به مقدار بیشتری با دام مشترک است. بحث و نتیجهگیری: بر اساس نتایج، حاشیه گرایی آشیان اکولوژیک آهوان از فصل پاییز (05/1) به زمستان (48/1) باریک میشود. درحالیکه آشیان اکولوژیک دام‌ها از پاییز (927/0) به زمستان (836/0) وسیع‌تر میگردد. نتایج نشان میدهد فشار ناشی از ورود دامهای روستاییان و عشایر در باریک شدن آشیان اکولوژیک آهوان تأثیرگذار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
464 - تاثیر معیارهای نوین نقدشوندگی بر اخلال ریزساختاری قیمت‌های پربسامد
مجید صفری مجید زنجیردار محمود نصرالهیهدف این پژوهش بررسی تاثیر معیارهای نوین نقدشوندگی بر اخلال ریزساختاری قیمت‌های پربسامد در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای 1391 تا 1396بوده است. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت در زمره پژوهشهای توصیفی قرار داشته و از نظر روش پژوهش نیز در دسته پژوهش چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی تاثیر معیارهای نوین نقدشوندگی بر اخلال ریزساختاری قیمت‌های پربسامد در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای 1391 تا 1396بوده است. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت در زمره پژوهشهای توصیفی قرار داشته و از نظر روش پژوهش نیز در دسته پژوهشهای همبستگی محسوب میگردد. در این پژوهش برای جمعآوری دادهها و اطلاعات، ازروش کتابخانهای استفاده شد. بر اساس روش نمونه گیری کوکران تعداد 126 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور توصیف و تلخیص دادههای جمعآوری شده از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شده است. به منظور تحلیل دادهها ابتدا پیش آزمونهای ناهمسانی واریانس، آزمون Fلیمر، آزمون هاسمن و آزمون جارک برا و سپس از آزمون رگرسیون چندمتغیره برای تایید و رد فرضیه‌های پژوهش استفاده گردیده است. نتایج نشان میدهد معیارهای نوین نقدشوندگی مشتمل بر شکاف قیمتی، شکاف موثر و جزء انتخابی نامطلوب بر اخلال ریزساختاری قیمت‌های پربسامد تاثیر گذارند. نتایج به دست آمده با تئوری بازار دارای اخلال مطابقت دارد و تئوری بازار کارا را به چالش می‌کشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
465 - تأثیر قدرت حاکمیت شرکتی بر نقدشوندگی بازار سهام: با تاکید بر معیارهای آمیهود، حجم معامله و شکاف قیمتی
اله کرم صالحیتحقیقات پژوهشگران پیشین نشان میدهد که وجود مکانیزم‌های نظام راهبری شرکتی مناسب، کمیت و کیفیت اطلاعات افشا شده توسط شرکت را افزایش داده و در نتیجه عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش می دهد. در نتیجه زمانی که عدم تقارن اطلاعاتی کاهش پیدا می کند، نقدشوندگی بازار افزایش می یابد. ب چکیده کاملتحقیقات پژوهشگران پیشین نشان میدهد که وجود مکانیزم‌های نظام راهبری شرکتی مناسب، کمیت و کیفیت اطلاعات افشا شده توسط شرکت را افزایش داده و در نتیجه عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش می دهد. در نتیجه زمانی که عدم تقارن اطلاعاتی کاهش پیدا می کند، نقدشوندگی بازار افزایش می یابد. براین اساس، هدف این پژوهش، بررسی تاثیر قدرت حاکمیت شرکتی بر نقدشوندگی بازار سهام در شرکتهای پذیرفته شده در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. بدین منظور، نمونهای مشتمل بر 120 شرکت طی سالهای 1390 الی 1396 به روش نمونه‌گیرى حذف سیستماتیک انتخاب گردید. روش تحقیق کتابخانهای و همبستگی میباشد. به پیروی از الجیفی و همکاران(2017) برای اندازه گیری قدرت حاکمیت شرکتی از 8 ویژگی حاکمیت شرکتی و برای اندازه گیری نقدشوندگی سهام از سه شاخص متفاوت(شامل معیارهای آمیهود، حجم معامله و شکاف قیمتی) استفاده شده است. تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیهها به کمک رگرسیون حداقل مربعات تعمیم یافته (EGLS) و با رویکرد دادههای تابلویی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که بین قدرت حاکمیت شرکتی و نقدشوندگی بازار سهام بر اساس معیارهای سه گانه آمیهود، حجم معامله و شکاف قیمتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
466 - شناسایی شاخصهای بانک های در معرض بحران ورشکستگی بر اساس روش تحلیل تم
مهناز مرشد زاده محمود قربانیوقوع پدیده ورشکستگی بانکی در نظام‌های پولی دنیا با حساسیت بالایی روبرو است، زیرا تبعات ریسک سیستمی توأم با این پدیده میتواند دارای آثار بسیار مخربی بر مجموعه نظام پولی و مالی کشورها باشد و به بحرانهای شدید سیاسی و امنیتی منجر شود. قوانین ومقررات معتبری برای ارزیابی وض چکیده کاملوقوع پدیده ورشکستگی بانکی در نظام‌های پولی دنیا با حساسیت بالایی روبرو است، زیرا تبعات ریسک سیستمی توأم با این پدیده میتواند دارای آثار بسیار مخربی بر مجموعه نظام پولی و مالی کشورها باشد و به بحرانهای شدید سیاسی و امنیتی منجر شود. قوانین ومقررات معتبری برای ارزیابی وضعیت و عملکرد بانک و اعلام هشدار نسبت به بحران منتهی به ورشکستگی بانکی در دنیا تدوین شده است. وضعیت برخی از کشورها از جمله ایران به لحاظ اقتصادی و سایر جنبه‌ها متفاوت از سایرین بوده و این مساله ضرورت بومی‌سازی شاخصهای شناسایی بانکهای در معرض بحران ورشکستگی در ایران را دو چندان می-نماید. در این پژوهش از طریق مصاحبه با خبرگان بانکی و روش تحلیل تم، پژوهشگران به 17 شاخص با درجه تاثیرگذاری بالا بر ورشکستگی بانکی دست یافتند که 5 شاخص به طور خاص ویژه شرایط جاری بانک های کشور می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
467 - تاثیر حمایت از سهامداران اقلیت و شکیبایی سهامداران اکثریت بر ارتباط بین مدیریت تاثیر اطلاعات بر عملکرد شرکت ها
نیما افضل پور فرزین رضایی عبدالصمد خلعتبری لیماکیمدیریت تأثیر، رفتاری فرصت‌طلبانه و آگاهانه است که بهعنوان راهبرد مدیریتی هدفمند در ارائه گزارش مالی جانب‌دارانه توسط مدیران در سازمان بیان میشود و با افشا کامل اطلاعات مؤثر و مرتبط با ارزیابی عملکرد شرکتها، بر برداشت‌های استفادهکنندگان از اطلاعات تأثیر گذاشته و تصور چکیده کاملمدیریت تأثیر، رفتاری فرصت‌طلبانه و آگاهانه است که بهعنوان راهبرد مدیریتی هدفمند در ارائه گزارش مالی جانب‌دارانه توسط مدیران در سازمان بیان میشود و با افشا کامل اطلاعات مؤثر و مرتبط با ارزیابی عملکرد شرکتها، بر برداشت‌های استفادهکنندگان از اطلاعات تأثیر گذاشته و تصورات آنان را در جهت دستیابی یا حفاظت از منافع خود تغییر میدهد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر حمایت از سهامداران اقلیت و شکیبایی سهامداران اکثریت بر ارتباط بین مدیریت تاثیر اطلاعات بر عملکرد شرکت ها در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. بدین منظور داده های مورد نیاز از 79 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران، در طی دوره زمانی 1386 تا 1395جمع آوری گردیده است. نتایج پژوهش حاکی است، که مدیریت تاثیر اطلاعات اثر منفی و معنیداری بر عملکرد شرکت دارد و حمایت از سهامداران اقلیت رابطه ی مدیریت تاثیر اطلاعات بر عملکرد را تقویت می کند و شکیبایی سهامداران اکثریت رابطه ی مدیریت تاثیر اطلاعات بر عملکرد را تقویت می کند اما تاثیر بهبودی در رابطه بین مدیریت تاثیر اطلاعات با عملکرد از طریق شکیبایی سهامداران اکثریت بیشتر از حمایت از سهامداران اقلیت بدست نمی اید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
468 - سرریز نوسانات بین قیمت نفت اپک و بازارهای سهام با در نظر گرفتن چرخه های تجاری و شکست ساختاری (مطالعه موردی؛ کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و ایران)
مرتضی باوقار مهدی فغانی محمدحسین رنجبرمطالعه ی سرریز نوسانات بین بازارها موضوعی مهم و مورد بحث در حوزه مالی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی سرریز نوسانات بین قیمت نفت اپک و بازار سهام ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با در نظر گرفتن چرخه های تجاری و شکست ساختاری انجام شده است. داده های مورد نظر از طر چکیده کاملمطالعه ی سرریز نوسانات بین بازارها موضوعی مهم و مورد بحث در حوزه مالی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی سرریز نوسانات بین قیمت نفت اپک و بازار سهام ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با در نظر گرفتن چرخه های تجاری و شکست ساختاری انجام شده است. داده های مورد نظر از طریق سایت رسمی سازمان اپک و آرشیو شاخص های بورس اوراق بهادار هر یک از کشورهای مورد مطالعه از ابتدای سال 2012 تا پایان نیمه اول سال 2018 و بصورت ماهیانه گردآوری و با استفاده از مدل های همبستگی، مدل GARCH-BEKKدو متغیره و آزمون علیت گرنجر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که سرریز نوسانات قیمت نفت اپک بدون محاسبه شکست ساختاری، بر بازارهای سهام کشورهای مورد نظر اثر گذار است. اما زمانی که از شکست ساختاری استفاده شود، نتایج متفاوت خواهد بود. همچنین نتایج حاصل از آزمون علیت گرنجر نیز نشان می دهد که ارتباط علی- معلولی بین قیمت نفت اپک و شاخص بورس تهران وجود ندارد ولی در برخی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از جمله عربستان سعودی و بحرین، قیمت نفت در وقفه های مختلف زمانی، علت تغییرات شاخص بازار سهام است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
469 - شناسایی و اولویت بندی عوامل تاثیر گذار بر ورشکستگی شرکتها در ایران
علیرضا محمدنظامی زهرا لشگری حسین ایزدیهدف از این پژوهش بررسی شناسایی واولویت بندی عوامل تاثیرگذار بر ورشکستگی شرکتها در ایران بوده است. تعداد نمونه در این تحقیق 191از خبرگان درموضوع ورشکستگی میباشد و از روش نمونه گیری تصادفی برای انتخاب شرکت کنندگان در تحقیق استفاده شده است. پرسشنامه استفاده شده در این تحقی چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی شناسایی واولویت بندی عوامل تاثیرگذار بر ورشکستگی شرکتها در ایران بوده است. تعداد نمونه در این تحقیق 191از خبرگان درموضوع ورشکستگی میباشد و از روش نمونه گیری تصادفی برای انتخاب شرکت کنندگان در تحقیق استفاده شده است. پرسشنامه استفاده شده در این تحقیق با استفاده از روش دلفی و بهره گیری 15نفر ازاساتید در موضوع تنظیم ونهایی شده است . برای بررسی صحت فرضیات تحقیق از روش آزمون تی تک نمونه ای، آزمون رگرسیون و تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دادند پنچ عامل خطاهای مدیریتی، اعمال مجرمانه، بحرانهای محیطی، خطای های حسابداری، عامل حوادث عمده ترین گروه هایی هستند که موجب ورشکستگی شرکتها در ایران هستند و عامل خطاهای مدیریتی اولین اولویت ورشکستگی شرکتها در ایران بوده است لذا بهره گیری از روشهای نوین مدیریت در سطوح مختلف شرکتها جهت جلوگیری از خطاهای مدیریتی در تصمیم گیری ها و ورشکستگی شرکتها سودمند خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
470 - ارائه مدلی به منظور پیش بینی ورشکستگی شرکت ها با استفاده از مکانیزم های حاکمیت شرکتی و نسبت های مالی
غزاله علی بابایی محمد حامد خان محمدیبهبود بستر اقتصادی و فضای کسب و کار، مهم ترین عامل جلوگیری از ورشکستگی است. از این رو، مدل های پیش بینی ورشکستگی با استفاده از روش های هوشمند اقدام به پیش بینی ورشکستگی شرکت ها در آینده می کنند. در این پژوهش شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 10 ساله چکیده کاملبهبود بستر اقتصادی و فضای کسب و کار، مهم ترین عامل جلوگیری از ورشکستگی است. از این رو، مدل های پیش بینی ورشکستگی با استفاده از روش های هوشمند اقدام به پیش بینی ورشکستگی شرکت ها در آینده می کنند. در این پژوهش شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 10 ساله از لحاظ ورشکستگی براساس مدل بومی شده کردستانی-تاتلی بر پایه مدل آلتمن مورد بررسی قرار گرفتند و شرکت ها به تفکیک ورشکسته، سالم شناسایی شدند. داده های پژوهش با استفاده از داده های ثانویه مستخرج از صورت های مالی و از طریق پایگاه داده های سازمان بورس و بانک مرکزی جمع آوری، دسته بندی و پالایش شدند. مدل های مورد استفاده جهت ارزیابی داده ها و پیش بینی ورشکستگی شرکت ها، مدل های هوش مصنوعی بوده است شامل شبکه عصبی پرسپترون به عنوان روش اول، ترکیب شبکه عصبی و الگوریتم ژنتیک، روش دوم و روش سوم روش نزدیک ترین همسایه استفاده شده است و از نظر دقت پیش بینی نیز با هم مقایسه شدند. خروجی مدل ها حاکی از این است که افزودن شاخص های حاکمیت شرکتی به شاخص های نسبت های مالی باعث بهبود در نتایج نشده است. لذا نسبت های مالی در تعیین ورشکستگی به تنهایی قدرت پیش بینی خوبی دارند. مدل پیشنهادی این پژوهش از لحاظ دقت، مدل ترکیب شده شبکه عصبی و الگوریتم ژنتیک می باشد که بالاترین دقت را داشته است. الگوریتم ژنتیک نتایج بهینه ی شبکه عصبی را بهبود می بخشد و جواب بهینه تری ارایه می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
471 - تاثیر شفافیت مالی بانکها بر تاخیر تعدیل قیمت سهام
هایده عرفانی علی رحمانی علیرضا حیدرزاده هنزائیدر این پژوهش به تاثیر عدم شفافیت مالی بر تاخیر واکنش قیمت سهام بانک ها و شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران (بورس اوراق بهادار تهران وفرابورس ایران) پرداخته شده است. متغیر اصلی عدم شفافیت است که براساس شکاف قیمتی پیشنهاد خرید و فروش میباشد و برای محاسبه تاخیر و چکیده کاملدر این پژوهش به تاثیر عدم شفافیت مالی بر تاخیر واکنش قیمت سهام بانک ها و شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران (بورس اوراق بهادار تهران وفرابورس ایران) پرداخته شده است. متغیر اصلی عدم شفافیت است که براساس شکاف قیمتی پیشنهاد خرید و فروش میباشد و برای محاسبه تاخیر واکنش قیمتی از مدل هو و ماسکویتز (2005) استفاده شد. همچنین با توجه به اهمیت شرایط اقتصادی، تاثیر دوره های رونق و رکود بر رابطه مذکور نیز مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه پژوهش شامل بانکهای بازار سرمایه و شرکت هایی با ارزش بازار حداقل برابر 25 درصد میانگین ارزش بازار بانک ها است و دوره زمانی آن از ابتدای سال 1388 تا انتهای شهریور 1395 در نظر گرفته شده است. فرضیه ها با استفاده از داده های تابلویی آزمون گردیدند که نتایج بدست آمده نشان می دهد که بین تاخیر واکنش قیمتی و شکاف قیمتی رابطه معنی داری وجود دارد و تاثیر عدم شفافیت بر تاخیر واکنش قیمتی مورد تایید قرار می گیرد. همچنین نتایج نشان می دهد که بین تاخیر واکنش قیمتی سهام بانک ها و سایر شرکت ها تفاوت معنی داری وجود نداشته ولی بین شرایط اقتصادی و تاخیر واکنش قیمتی رابطه معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
472 - آزمون مدیریت تاثیر اطلاعات بر عملکرد با تاکید بر نقش تعدیلی شکیبایی سهامداران اکثریت: مطالعه موردی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
حسین رستمی فرزین رضایی عبدالصمد خلعتبریمدیریت تأثیر، رفتاری فرصت‌طلبانه و آگاهانه است که به عنوان راهبرد مدیریتی هدفمند در ارائه گزارش مالی جانب‌دارانه توسط مدیران در سازمان بیان میشود که بر برداشت‌های استفادهکنندگان از اطلاعات تأثیر گذاشته و تصورات آنان را در جهت دستیابی یا حفاظت از منافع خود تغییر می‌ده چکیده کاملمدیریت تأثیر، رفتاری فرصت‌طلبانه و آگاهانه است که به عنوان راهبرد مدیریتی هدفمند در ارائه گزارش مالی جانب‌دارانه توسط مدیران در سازمان بیان میشود که بر برداشت‌های استفادهکنندگان از اطلاعات تأثیر گذاشته و تصورات آنان را در جهت دستیابی یا حفاظت از منافع خود تغییر میدهد. اعمال نظارت‌های مناسب توسط سهامداران اکثریت، رفتار فرصت طلبانه و سودجویانه مدیران را محدودتر میکند. بنابراین، نقش سنتی مکانیزم های حاکمیت شرکتی، سرکوب رفتار فرصت طلبانه برای محافظت از سهامداران شرکت است. هدف این پژوهش آزمون مدیریت تاثیر اطلاعات بر عملکرد با تاکید بر نقش تعدیلی شکیبایی سهامداران اکثریت در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از بعد روش‌شناسی از نوع پژوهشهای توصیفی-همبستگی است. بدین منظور دادههای مورد نیاز از 79 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران، در طی دوره زمانی 1386 تا 1395جمع آوری شده است. نتایج پژوهش نشان داد که، مکانیزم‌های مختلف راهبری شرکتی که برای هدایت و کنترل شرکت‎ها به صورت درون و برون سازمانی وجود دارد سبب کاهش رفتارهای مدیریت تاثیر اطلاعات میشود. نتایج فرضیات موید آن است که مدیریت تاثیر اطلاعات اثر منفی و معنیداری بر عملکرد شرکت دارد اما شکیبایی سهامداران اکثریت رابطهی مدیریت تاثیر اطلاعات بر عملکرد شرکت را تقویت میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
473 - پیشبینی ورشکستگی در افق‌های زمانی مختلف بر پایه مدل قیمت گذاری بلک و شولز
مصطفی رضائی رضا تهرانی مجتبی میرلوحیدر پژوهش حاضر به پیشبینی ورشکستگی در افق‌های زمانی مختلف بر پایه مدل قیمت گذاری بلک و شولز پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش شامل شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1393 تا 1399 است که تعداد 129 شرکت به عنوان نمونه آماری پژوهش در نظر گرفته چکیده کاملدر پژوهش حاضر به پیشبینی ورشکستگی در افق‌های زمانی مختلف بر پایه مدل قیمت گذاری بلک و شولز پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش شامل شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1393 تا 1399 است که تعداد 129 شرکت به عنوان نمونه آماری پژوهش در نظر گرفته شدند. روش پژوهش از نوع همبستگی بوده و روش آماری مورد استفاده روش رگرسیون داده های ترکیبی است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داده که عوامل شرکتی و عوامل بازار تاثیر معناداری بر ریسک ورشکستگی شرکت ها دارند و در افق های زمانی مختلف، اثرات متفاوتی بر ریسک ورشکستگی می گذارند. همچنین نتایج حاکی از این است که پیش بینی ورشکستگی بر پایه مدل بلک-شولز و با استفاده از عوامل شرکتی و بازار می تواند با دقتی بیشتر از 90 درصد صورت پذیرد. طبق نتایج، برخی عوامل در افق های زمانی کوتاه مدت و برخی دیگر در افق های زمانی بلندمدت بر ریسک ورشکستگی تاثیرگذارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
474 - بررسی رابطه استراتژیهای تجاری با ارزش‌گذاری بالای حقوق صاحبان سهام و ریسک شکست قیمت سهام با توجه به نقش میانجی نوع مالکیت شرکتها
محمد روزبه عبداله رجبی خانقاه حمید رضا کردلوئیشرکتها عموما از دو نوع استراتژی تهاجمی و تدافعی استفاده می‌نمایند، مدیران شرکتهای تهاجمی تمایل به نگهداشت اخبار بد داشته و لذا سطح عدم تقارن اطلاعاتی در این شرکت بالاتر از شرکتهای تدافعی بوده و ریسک شکست قیمت سهام و ارزش گذاری بالای حقوق صاحبان سهام بیشتر است. لذا هد چکیده کاملشرکتها عموما از دو نوع استراتژی تهاجمی و تدافعی استفاده می‌نمایند، مدیران شرکتهای تهاجمی تمایل به نگهداشت اخبار بد داشته و لذا سطح عدم تقارن اطلاعاتی در این شرکت بالاتر از شرکتهای تدافعی بوده و ریسک شکست قیمت سهام و ارزش گذاری بالای حقوق صاحبان سهام بیشتر است. لذا هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه استراتژیهای تجاری با ارزش‌گذاری بالای حقوق صاحبان سهام و ریسک شکست قیمت سهام با توجه به نقش میانجی نوع مالکیت شرکتها میباشد. در این راستا از اطلاعات مالی 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار که 14 شرکت دارای مالکیت نهادی و 77 شرکت دارای مالکیت شرکتی میباشند در طی دوره 1391 تا 1396 استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که استراتژی تجاری تهاجمی دارای رابطه مثبت و معناداری با ارزش‌گذاری بالای حقوق صاحبان سهام و ریسک شکست قیمت سهام میباشد و این رابطه ها تحت تاثیر نوع مالکیت شرکتها قرار نگرفته است، و در شرکتهای دارای استراتژی تجاری تهاجمی، ریسک شکست قیمت سهام و ارزش‌گذاری بالای حقوق صاحبان سهام بیشتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
475 - آزمون رویکرد مهندسی مالی در توان اندازه گیری درماندگی و ورشکستگی شرکت ها
سید علی رضا روئین تن کامبیز پیکارجو مریم خلیلی عراقیچهار رویکرد عمده در تحلیلهای مالی ، قابل تعریف است. رویکرد سنتی ، فراسنتی، مدرن و فرامدرن. در نظریه بدیع منظومه تاب آوری کسب و کارها، در اندازه گیری ریسکهای مالی و یا غیر از آن ، فضایی فراهم می آید تا با جامع نگری و نیز در نظر گرفتن حاکمیت پارادایم اقتضایی، امکان سنجش ش چکیده کاملچهار رویکرد عمده در تحلیلهای مالی ، قابل تعریف است. رویکرد سنتی ، فراسنتی، مدرن و فرامدرن. در نظریه بدیع منظومه تاب آوری کسب و کارها، در اندازه گیری ریسکهای مالی و یا غیر از آن ، فضایی فراهم می آید تا با جامع نگری و نیز در نظر گرفتن حاکمیت پارادایم اقتضایی، امکان سنجش شاخص های مالی و غیر از آن به شکل موردی و یا جامع ، فراهم آید.از داده های آماری شرکت های بورسی در دوره ی زمانی ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۸ استفاده شد. در این پژوهش با استفاده از روش های مختلفی مبتنی بر ابزارهای نوآورانه مالی،توان این ابزارها در برآورد درماندگی مالی، دیدگاههای سنتی ، فراسنتی،مدرن و فرامدرن به مقایسه گذاشته میشود. در نهایت مشخص شد که روش مهندسی مالی با تکیه بر نظریه منظومه تاب آوری کسب وکارها در تعیین درماندگی مالی، از نوسان برآورد کاسته و بر دقت برآورد درماندگی مالی می افزایند. البته باید در کنار روش های نوین، همواره به روش های سنتی به عنوان شاخص هایی برای تعیین میزان حدودی درماندگی مالی و در جهت مقایسه توجه داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
476 - حاکمیت شرکتی و تشکیل سرمایه؛ رویکرد بین کشوری
سید روح الله حسینی مقدم مهدی ادیب پور عباس معمارنژادهدف این مطالعه بررسی ارتباط بین حاکمیت شرکتی و تشکیل سرمایه با استفاده از کانال توسعه مالی میباشد. مطابق بررسی های انجام شده مشخص گردید تاثیر حاکمیت شرکتی بصورت مستقیم بر تشکیل سرمایه نامشخص است. بررسی داده ها نشان داد حاکمیت شرکتی از کانال توسعه مالی می تواند بر تشکیل چکیده کاملهدف این مطالعه بررسی ارتباط بین حاکمیت شرکتی و تشکیل سرمایه با استفاده از کانال توسعه مالی میباشد. مطابق بررسی های انجام شده مشخص گردید تاثیر حاکمیت شرکتی بصورت مستقیم بر تشکیل سرمایه نامشخص است. بررسی داده ها نشان داد حاکمیت شرکتی از کانال توسعه مالی می تواند بر تشکیل سرمایه اثرگذار باشد که البته این اثرگذاری در کشورهای مختلف، متفاوت است و علت آن سطح توسعه یافتگی متفاوت کشورها در جذب سرمایه و سرمایه گذار می باشد. در این مطالعه از داده های 98 کشور که شامل 67 کشور که حمایت از سرمایه گذار در آنها قوی و 31 کشور که حمایت از سرمایه گذار در آنها ضعیف است طی سالهای 2020-2005 در قالب روش Panel-GMM استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان داد که حاکمیت شرکتی در کشورهایی که در سطح پایینی از حمایت از سرمایه گذار قرار دادند تاثیر مثبت و معنادار بر تشکیل سرمایه دارد و بهبود حاکمیت شرکتی موجب بهبود تشکیل سرمایه می گردد. اما این رابطه برای کشورهای با سطح بالای حمایت از سرمایه گذار معنادار نبوده است. همچنین توسعه مالی در هر دو گروه کشورها تاثیر مثبت و معنادار بر تشکیل سرمایه داشته ولی میزان تاثیرگذاری آن در کشورهای با حمایت ضعیف، بیشتر بوده است. همچنین نتایج بررسی توسعه مالی در ابعاد جزئی تر نشان داد، توسعه مالی بازارها موجب بهبود تشکیل سرمایه در کشورها می گردد؛ اما توسعه مالی نهادها، تاثیری بر بهبود تشکیل سرمایه ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
477 - طراحی مدل تاب آوری کسب وکارهای فناورانه مالی با رویکرد معادلات ساختاری و تکنیک های کیفی
حسین سلاح ورزی فریدون رهنمای رودپشتی نرگس یزدانیانپژوهش حاضر به مطالعه و بررسی تابآوری کسب‌وکارهای فناورانه مالی میپردازد. تابآوری تعیین استراتژی‌هایی است که بتواند از وقوع ناکارآمدی و فروپاشی کسب‌وکارهای جلوگیری کرده و یا در صورت ناکارآمدی سیستم، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب‌تر از آن برگردد. به چکیده کاملپژوهش حاضر به مطالعه و بررسی تابآوری کسب‌وکارهای فناورانه مالی میپردازد. تابآوری تعیین استراتژی‌هایی است که بتواند از وقوع ناکارآمدی و فروپاشی کسب‌وکارهای جلوگیری کرده و یا در صورت ناکارآمدی سیستم، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب‌تر از آن برگردد. به‌علاوه در این پژوهش مدل جامعی از تابآوری کسب‌وکارهای فناورانه مالی و معرفی آن به جامعه مورد مطالعه ارائه می-گردد. کلیه حالات شکست که سبب ناکارمدی سیستمهای مالی برای کسب‌وکارهای فناورانه میشود شامل حالتهای 12گانه شکست میباشد که از طریق ادبیات پژوهش و نظرات خبرگان شناسایی گردیده است. جامعه آماری این پژوهش مدیران و کارشناسان حوزه کسب‌وکار فناورانه مالی و گروههای مرتبط به آن در شهر تهران میباشند. در تجزیه و تحلیل از تکنیک FMEA برای تعیین استراتژیهای تابآوری در کسب-وکارهای فناورانه مالی قبل از بروز شکست و تکنیک جدید FAAO برای تعیین استراتژیهای تابآوری کسب‌وکارهای فناورانه مالی بعد از وقوع شکست استفاده شده است. خبرگان از طریق تکنیک FMEA چهار حالت شکست که دارای بیشترین امتیاز و اولویت ریسک (RPN) بودهاند را انتخاب و تعداد 25 استراتژی اثرگذار بر کسب‌وکارهای فناورانه مالی را برای مقابله با این حالات شکست معرفی کردند. علاوه براین از طریق تکنیک FAAO نیز تعداد 6 استراتژی جهت تاب‌آور ساختن مدیریت ریسک نسبت به شکست تعیین شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
478 - مدلسازی ساختاری تفسیری ارتقاء شکنندگی مالی شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار ایران با رویکرد غربالگری
بهمن کیانی راد بابک جمشیدی نوید مهرداد قنبریشکنندگی مالی یکی از اصطلاحاتی است که اخیراً کاربرد آن در مسائل مالی و حسابداری بسیار شده و ارتقاء آن نیز تبدیل به یکی از مسائل و چالش های مهم در سازمانهای مختلف در بخش دولتی و خصوصی شده است. این پژوهش آمیخته (کیفی-کمی) با هدف ارائه مدلی برای ارتقاء شکنندگی مالی با رویک چکیده کاملشکنندگی مالی یکی از اصطلاحاتی است که اخیراً کاربرد آن در مسائل مالی و حسابداری بسیار شده و ارتقاء آن نیز تبدیل به یکی از مسائل و چالش های مهم در سازمانهای مختلف در بخش دولتی و خصوصی شده است. این پژوهش آمیخته (کیفی-کمی) با هدف ارائه مدلی برای ارتقاء شکنندگی مالی با رویکرد غربالگری در شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار ایران انجام شده است. پس از مصاحبه با 19 خبره 28 مولفه مدل موردنظر در بخش کیفی شناسایی شدند، اما برای اتکا به مولفه های بسیار مهم و غربالگری مولفه های شناسایی شده از روش دلفی فازی استفاده شد و پس از دو مرحله نظر سنجی از خبرگان با روش دلفی فازی 9 مولفه به عنوان مولفه های بسیار مهم برای ارائه مدل مبنا قرار گرفتند. سپس برای دستیابی به مدل در بخش کمی، با اتکا به روش مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) انجام و برای گردآوری داده های مورد نیاز آن نیز از ماتریس خودتعاملی استفاده شد. یافتههای پژوهش ارائه مدلی چهار سطحی و متشکل از 9 مولفه است که از این میان تأثیرگذارترین مولفه و تنها مولفه مستقل الگوی بهبود شکنندگی مالی این پژوهش مقدار ثبات اقتصادی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
479 - طراحی مدل سنجش تاثیر سرمایه فکری، کیفیت سود، گزارش حسابرسی و ساختار سرمایه بر ریسک ورشکستگی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران
نرجس مقربی علی اصغر انواری رستمی رویا دارابی حمیدرضا وکیلی فردهدف این تحقیق، طراحی مدلی جهت بررسی تاثیر متغیرهای سرمایه فکری، کیفیت سود، ماهیت گزارش حسابرسی و ساختار سرمایه بر ریسک ورشکستگی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران است. تحقیق حاضر تحقیقی کاربردی، تحلیلیریاضی است. قلمرو مکانی آن بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی آن از س چکیده کاملهدف این تحقیق، طراحی مدلی جهت بررسی تاثیر متغیرهای سرمایه فکری، کیفیت سود، ماهیت گزارش حسابرسی و ساختار سرمایه بر ریسک ورشکستگی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران است. تحقیق حاضر تحقیقی کاربردی، تحلیلیریاضی است. قلمرو مکانی آن بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی آن از سال 1391 تا 1397 میباشد. در این تحقیق، از روش آزمون رگرسیون برای پیشبینی ورشکستگی استفاده شده است. یافتهها نشانگر آن است که سرمایه فکری 212/0 از تغییرات پیشبینی ریسک ورشکستگی، کیفیت سود حدود 207/0 از تغییرات پیش-بینی ریسک ورشکستگی، ماهیت گزارش حسابرسی 194/0 از تغییرات پیشبینی ریسک ورشکستگی، و ساختار سرمایه 362/0 از تغییرات در ریسک ورشکستگی شرکتها را پیشبینی مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
480 - ارائه الگوی تابآوری مالی در شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران در راستای پیشگیری از ورشکستگی
مریم قاسمی فاطمه صراف یوسف احدی سید محبوبه جعفریهدف مقاله‌ی حاضر، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر بر تابآوری مالی در شرکت-های بورس اوراق بهادار تهران در راستای پیشگیری از ورشکستگی میباشد. روش تحقیق از منظر هدف کاربردی و از منظر نحوه‌ی گردآوری دادهها اکتشافی است و ساز و کار تجزیه و تحلیل دادهها بر اساس روش فرا چکیده کاملهدف مقاله‌ی حاضر، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر بر تابآوری مالی در شرکت-های بورس اوراق بهادار تهران در راستای پیشگیری از ورشکستگی میباشد. روش تحقیق از منظر هدف کاربردی و از منظر نحوه‌ی گردآوری دادهها اکتشافی است و ساز و کار تجزیه و تحلیل دادهها بر اساس روش فراترکیب و گروههای کانونی انجام شده است.جامعه آماری اول پژوهش کلیه اسناد مکتوب مربوط به تابآوری مالی شامل 40 مقاله و اثر بر مبنای معیارهای معتبر از بین 110 مقاله و اثر انتخاب و تحلیل شد. جامعهی آماری دوم شامل خبرگان حوزه‌ی تاب آوری مالی بودند که در نهایت10 نفر تعیین شدند و به دلیل شرایط و محدودیتهای پاندمی کرونا، به صورت از راه دور نسبت به ارائه‌ی نظرات و پیشنهادات اقدام نمودند. با کاربرد مراحل هفتگانه فراترکیب، الگوی مفهومی در شش لایه‌ی مفهومی، مقوله‌ای و کدها به دست آمد. یافتههای تحقیق نشان داد که در هر یک از لایه‌ها مفاهیم و موضوعاتی گنجانده شد که در نهایت 28 مقوله شناسایی شد. جهت اعتباریابی کیفی الگوی به دست آمده بر اساس نظرات خبرگان در قالب گروههای کانونی اخذ شد و الگوی مفهومی مورد تأیید خبرگان پژوهش قرار گرفت. با توجه به یافتههای حاصل از اجرای فرآیند فراترکیب در شناسایی ابعاد و مقوله‌های تاب آوری مالی که میتواند مبنایی برای پژوهشهای آتی در جهت نحوه‌ی پیادهسازی سیاستهای توانمندی مالی و حفظ تاب آوری مالی در شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران در راستای پیشگیری از ورشکستگی قرار گیرد در قالب الگویی مفهومی به تأیید و توافق بالای خبرگان رسید، ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
481 - ارائه مدلی برای مقاوم سازی بانکها با رویکرد شکست ناپذیری در برابر بحرانهای مالی
ابراهیم پرتوی محمد حسن ملکی حسین جهانگیرنیا رضا غلامی جمکرانی سید کاظم چاوشیپژوهش حاضر به دنبال شناسایی عوامل موثر روی مقاوم سازی بانکها با رویکرد شکست‌ناپذیری و تعیین اولویت این عوامل و نهایتا ارائه راهکار برای تقویت بانکها می باشد. پژوهش حاضر به علت استفاده از روشهای کیفی و کمی دارای ماهیت آمیخته است. جامعه نظری پژوهش مدیران ارشد بانکی و مت چکیده کاملپژوهش حاضر به دنبال شناسایی عوامل موثر روی مقاوم سازی بانکها با رویکرد شکست‌ناپذیری و تعیین اولویت این عوامل و نهایتا ارائه راهکار برای تقویت بانکها می باشد. پژوهش حاضر به علت استفاده از روشهای کیفی و کمی دارای ماهیت آمیخته است. جامعه نظری پژوهش مدیران ارشد بانکی و متخصصین حوزه تابآوری و مقاوم سازی اقتصادی است. روش نمونهگیری پژوهش قضاوتی و غیر احتمالی بوده و افراد بر اساس خبرگی در زمینه موضوع پژوهش انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از ابزار مصاحبه و پرسشنامه (خبره‌سنجی و اسمارت) استفاده شد. برای تحلیل دادههای پژوهش از فراترکیب، آزمون آماری بینم و تکنیک اسمارت استفاده شد. در مرحله اول عوامل موثر روی مقاوم‌سازی بانکی از طریق مرور سیستماتیک پیشینه و مصاحبه با خبرگان استخراج شد. به دلیل کثرت عوامل، از طریق بکارگیری آزمون بینم، عوامل با اهمیت کم حذف شدند. 28 عامل باقیمانده در 6 دسته اصلی استقبال از ریسک، ساختار سازمانی، یادگیری، قابلیت اطمینان بالا، درجه نرمی سیستم و سازوکارهای پشتیبان طبقهبندی شدند. سپس با استفاده از اسمارت در هر طبقه یا دسته از عوامل، عوامل فرعی رتبهبندی شدند. با توجه به امتیاز عوامل، معیار فرعی وجود سازوکارهای تحلیل استرس در عامل استقبال از ریسک بیشترین اولویت را دارد. عوامل فرعی قابلیت جایگزینی سیستم‌ها، انتخاب منطقی، تخریب خلاق، کل‌نگری و وجود سیستمهای پشتیبان به ترتیب در دسته‌های باقیمانده بیشترین اولویت را داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
482 - بررسی عوامل موثر بر شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان معیاری برای عدم تقارن اطلاعاتی
حیدر فروغ نژاد محسن مرادی جزپژوهش حاضر به بررسی عوامل موثر بر شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان معیاری برای عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران میپردازد. در این پژوهش، تأثیر متغیرهای ریسک نقدشوندگی سهام، ریسک نقدشوندگی بازار، نقدشوندگی بازار، تعداد دفعات معاملات سهام و حجم ری چکیده کاملپژوهش حاضر به بررسی عوامل موثر بر شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان معیاری برای عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران میپردازد. در این پژوهش، تأثیر متغیرهای ریسک نقدشوندگی سهام، ریسک نقدشوندگی بازار، نقدشوندگی بازار، تعداد دفعات معاملات سهام و حجم ریالی معاملات سهام بر روی شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا، پنج فرضیه تدوین‌شده و جهت آزمون این فرضیه ها، نمونه ای متشکل از 107 شرکت ( 642 سال- شرکت) از بین شرکت های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1386 الی 1391 انتخاب گردید و برای آزمون آنها از روش داده های ترکیبی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان می‎دهد فرضیه‌های اول و دوم پژوهش پذیرفته میشوند؛ بدین صورت که حجم معاملات سهام و تعداد دفعات معاملات سهام ارتباط معنیداری با شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام دارند ولی ارتباطی بین متغیرهای ریسک نقدشوندگی سهام، نقدشوندگی بازار و ریسک نقدشوندگی بازار با شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام یافت نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
483 - بررسی اثرات ریز ساختار بازار بر قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران
صدیقه رهبر اعظم سلیمانی میرفیض فلاح شمسطی دو دهه اخیر مطالعات دانشگاهی در حوزه ای از مالی تحت عنوان ریزساختار بازار به سرعت گسترش یافته است. مطالعات اولیه در حوزه ریزساختار بازار از بررسی پدیده شکاف و چگونگی شکل گیری مظنه ها آغاز گردید. مطالعات ریزساختار بازار در جهت ارائه رویکردهایی برای کمک به سرمایه‌گذارا چکیده کاملطی دو دهه اخیر مطالعات دانشگاهی در حوزه ای از مالی تحت عنوان ریزساختار بازار به سرعت گسترش یافته است. مطالعات اولیه در حوزه ریزساختار بازار از بررسی پدیده شکاف و چگونگی شکل گیری مظنه ها آغاز گردید. مطالعات ریزساختار بازار در جهت ارائه رویکردهایی برای کمک به سرمایهگذاران در امر طراحی استراتژی سرمایه گذاری و دست اندرکاران و سیاست گزاران بازار بورس در جهت تدوین مقررات و مکانیسم های معاملاتی حائز اهمیت است. در این تحقیق اثرات ریزساختار بازار بر قیمت سهام در سال های 1390-1387 مورد آزمون قرار گرفته است. به همین منظور 43 شرکت از بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه انتخاب گردید. در این تحقیق از روش پانل دیتا برای بررسی فرضیه ها استفاده شده است به دلیل اینکه داده های مورد بررسی ترکیبی از داده های سری زمانی و مقطعی می باشد. نتایج نشان می دهد که در طول قلمرو زمانی تحقیق عناصر ریز ساختار بازار (حجم معامله ، زمان روز، شکاف) بر قیمت سهام مؤثر است و هم چنین این عنصر حجم معامله علاوه بر تأثیر بر میانه مظنه ها بر شکاف نیز مؤثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
484 - شکاف بین اهرم مالی واقعی و اهرم بهینه با توجه به ریسک ورشکستگی شرکتها
زهرا فلاح مهدی دوست آزیتا جهانشادبدهی به عنوان یکی از راه های اصلی تأمین مالی شرکت ها می تواند ارزش شرکت را تحت تأثیر قرار دهد، مزیت مالیاتی که بدهی ایجاد می کند موجب افزایش ارزش شرکت شده و از طرف دیگر هزینه های ورشکستگی و بحران مالی همچنین عدم ایفای تعهدات که بدهی به همراه دارد، این منافع را تحت پوشش چکیده کاملبدهی به عنوان یکی از راه های اصلی تأمین مالی شرکت ها می تواند ارزش شرکت را تحت تأثیر قرار دهد، مزیت مالیاتی که بدهی ایجاد می کند موجب افزایش ارزش شرکت شده و از طرف دیگر هزینه های ورشکستگی و بحران مالی همچنین عدم ایفای تعهدات که بدهی به همراه دارد، این منافع را تحت پوشش قرار می دهد. این پژوهش از نظر هدف، جزء پژوهش های کاربردی و از نظر روش، جزء پژوهش های توصیفی- همبستگی محسوب میشود.دراین پژوهش از مدل تعدیلات جزئی برای محاسبه شکاف بین اهرم واقعی و بهینه ، سرعت تعدیلات استفاده شده است که در آن یک سری از ویژگی های بارز شرکت ها که تصمیمات تأمین مالی را تحت تأثیر خود قرار می دهد از قبیل اندازه ، سودآوری، فرصت رشد ، دارایی های ثابت مشهود و استهلاک در نظر گرفته شده، و ویژگی های دیگر نظیر شرایط اقتصادی، اثرات غیر قابل مشاهده ای که برتصمیمات تأمین مالی تأثیر گذار است، به عنوان خطای تخمین زننده در نظر گرفته شده است. پژوهش حاضر با استفاده از رگرسیون چند متغیره درشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1386- 1391 صورت گرفته است.نتایج حاکی از اینست که در آزمون فرضیه اول پژوهش مبنی بر وجود شکاف بین اهرم مالی واقعی و اهرم بهینه ، به طور متوسط 54 درصد شکاف بین اهرم مالی واقعی و اهرم بهینه وجود دارد و در رابطه با آزمون فرضیه دوم شرکتهایی که از سلامت مالی بالایی برخوردارند، به طور متوسط 38 درصد شکاف بین اهرم مالی واقعی و اهرم بهینه و شرکتهای دارای بحران مالی به طور متوسط 68 درصد وجود دارد،به عبارتی شرکت های دارای بحران مالی نسبت به شرکتهایی که از وضعیت اقتصادی و مالی بهتری برخوردار هستند مسیر طولانی تری برای رسیدن به اهرم بهینه پیش رو دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
485 - ارزیابی توان پیش بینی مدل تعدیل شده آلتمن از مراحل درماندگی مالی نیوتن و ورشکستگی شرکتها
غلامرضا کردستانی رشید تاتلی حمید کوثری فرورشکستگی های اخیر در سطح ملی و بین المللی، وجود ابزارهای پیش بینی توان مالی شرکت ها را ضروری می سازد. یکی از ساده ترین و معروف ترین مدل های پیش بینی درماندگی مالی و تداوم فعالیت شرکت ها، مدل آلتمن است. این مدل در محیط اقتصادی دیگری طراحی شده و اجرای شکل تعدیل نشده آن در چکیده کاملورشکستگی های اخیر در سطح ملی و بین المللی، وجود ابزارهای پیش بینی توان مالی شرکت ها را ضروری می سازد. یکی از ساده ترین و معروف ترین مدل های پیش بینی درماندگی مالی و تداوم فعالیت شرکت ها، مدل آلتمن است. این مدل در محیط اقتصادی دیگری طراحی شده و اجرای شکل تعدیل نشده آن در محیط ایران دارای خطای بالایی است. بنابراین این تحقیق ابتدا دقت مدل آلتمن را بدون تعدیل ضرایب، بررسی و سپس ضرایب مدل را متناسب با محیط مالی و اقتصادی ایران تعدیل و با طراحی الگویی ساده، تصمیم گیری برای کاربران اطلاعات مالی را تسهیل می کند. برای این منظور اطلاعات 112 شرکت تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، شامل 56 شرکت ورشکسته و 56 شرکت سالم برای یک دوره 17 ساله (1374- 1390) مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد، مدل تعدیل نشده آلتمن بیش از 50 درصد شرکت های درمانده که در سال های قبل از ورشکستگی قرار دارند، و 18 درصد از شرکت های سالم را ورشکسته معرفی می کند. در حالی که الگوی تعدیل شده آلتمن، ورشکستگی شرکت ها را در سال ورشکستگی با دقت 95 درصد، و در مجموع مراحل درماندگی مالی در یک، دو و سه سال قبل از ورشکستگی، به ترتیب با دقت 63، 91 و 96 درصد پیش بینی می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
486 - تحلیل ورشکستگی شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار با دو روش تحلیل تشخیصی (Discriminant Analysis) و مدل افزایشی تحلیل پوششی دادهها (DEA-Additive)
اصغر مشبکی حسین ممبینی علیرضا بخشی زادهورشکستگی پدیده ای است که بسیاری از شرکت ها با آن مواجه اند. از این رو تحلیل ورشکستگی امری بسیار مهم خصوصاً برای سرمایه گذاران است. بر این اساس، تحقیق حاضر با هدف تحلیل و ارزیابی ورشکستگی بر مبنای دو تکنیک تحلیل تشخیصی (DA) و تحلیل پوششی داده ها (DEA) برای شرکت های پذیرف چکیده کاملورشکستگی پدیده ای است که بسیاری از شرکت ها با آن مواجه اند. از این رو تحلیل ورشکستگی امری بسیار مهم خصوصاً برای سرمایه گذاران است. بر این اساس، تحقیق حاضر با هدف تحلیل و ارزیابی ورشکستگی بر مبنای دو تکنیک تحلیل تشخیصی (DA) و تحلیل پوششی داده ها (DEA) برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران صورت گرفت. تحقیق حاضر از نوع توصیفی- کاربردی است و به منظور ارزیابی مدل های تحلیل ورشکستگی، 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد. جهت تحلیل ورشکستگی دو تکنیک تحلیل تشخیصی (DA) و تحلیل پوششی داده ها (DEA) به کار گرفته شد. یافته های تحقیق نشان داد که دقت تکنیک تشخیصی در پیش بینی شرکت های غیرورشکسته 72 درصد و در پیش بینی شرکت های ورشکسته 50 درصد بود؛ در حالی که دقت مدل افزایشی تحلیل پوششی داده ها در پیش بینی شرکت های غیرورشکسته 87 درصد و در پیش بینی شرکت های ورشکسته 64 درصد بود. بنابراین در مجموع در تحلیل ورشکستگی، مدل تحلیل پوششی داده ها نسبت به مدل تشخیصی دقت بیشتری دارد و بر آن ارجحیت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
487 - نقش ریسک ورشکستگی در توسعه تئوریک و بهبود عملکرد مدلهای ارزشیابی مبتنی بر عایدات غیرعادی
محمدرضا امامی نائینی فروغ رحیمی موگوییبا توجه به مبانی نظری موجود در خصوص توان اثرگذاری ریسک ورشکستگی بر سه جزء از مبانی طراحی مدل های ارزشیابی مبتنی بر عایدات غیرعادی (فرض تداوم فعالیت، میزان محافظه کاری و سود حسابداری) در این پژوهش ضمن طراحی مجدد مدلهای پیش بینی عایدات غیر عادی و ارزشیابی مبتنی بر عایدات چکیده کاملبا توجه به مبانی نظری موجود در خصوص توان اثرگذاری ریسک ورشکستگی بر سه جزء از مبانی طراحی مدل های ارزشیابی مبتنی بر عایدات غیرعادی (فرض تداوم فعالیت، میزان محافظه کاری و سود حسابداری) در این پژوهش ضمن طراحی مجدد مدلهای پیش بینی عایدات غیر عادی و ارزشیابی مبتنی بر عایدات غیر عادی اولسون (1995) و فلتهام و اولسون (1995)، با لحاظ نمودن متغیر ریسک ورشکستگی، به مقایسه عملکرد مدلهای اولیه و تعدیل شده با استفاده از داده های ترکیبی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دو دوره تخمین 5 ساله (1382-1387) و 10 ساله (1382-1392) پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد لحاظ کردن ریسک ورشکستگی باعث بهبود قدرت مدلهای پیش بینی و ارزشیابی اولسون (1995) و فلتهام و اولسون (1995) طی هر دو دوره تخمین 5 و 10 ساله می شود، اما به سبب افزایش شدید ارزشهای سهام در سالهای پایانی دوره ی تخمین 10 ساله (به خصوص سالهای 91 و 92) ، ارزشهای برآورد شده توسط مدل های اولیه و تعدیل شده طی دوره تخمین 10 ساله به نحو معناداری پایین تر از ارزشهای واقعی بازار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
488 - بررسی علل افزایش مطالبات سررسید گذشته و معوق مشتریان حقیقی بانک ملت شعب تهران
حسین صفرزاده محمدحسن ابراهیمی سرو علیا عبدالرسول کریمی یزدیاز آنجا که وجود مطالبات معوق باعث کاهش منابع،بلوکه شدن منابع بانک نزد بانک مرکزی،کاهش نقدینگی،کاهش سوداوری،کاهش سرعت گردش پول و در نتیجه کاهش قدرت رقابتی بانک خواهد شد، معضل مطالبات معوق اهمیت بسزایی دارد و مطالبات معوق به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر سودآوری تاثیرگذار ا چکیده کاملاز آنجا که وجود مطالبات معوق باعث کاهش منابع،بلوکه شدن منابع بانک نزد بانک مرکزی،کاهش نقدینگی،کاهش سوداوری،کاهش سرعت گردش پول و در نتیجه کاهش قدرت رقابتی بانک خواهد شد، معضل مطالبات معوق اهمیت بسزایی دارد و مطالبات معوق به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر سودآوری تاثیرگذار است و سودآوری بانک مستقیما بازار سهام بانک را تحت تاثیر قرار خواهد داد. به لحاظ اهمیت موضوع مذکور این پژوهش جهت شناسایی علل افزایش مطالبات معوق انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه شعب شهر تهران و حجم نمونه 250 نفر از مدیران و کارشناسان و کارکنان اعتباری بانک ملت شعب تهران می باشد. علل افزایش مطالبات معوق در سه گروه اطلاعات کمی،اطلاعات کیفی و عملکرد مدیران و کارکنان طبقه بندی شده است واز طریق آزمون t یا z تک نمونه ای داده ها از طریق نرم افزار های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت با به کارگیری آزمون فریدمن علل طبقه بندی گردید. نتیجه این تحقیق حاکی از این است که اطلاعات کیفی مشتری،عملکرد مدیران و کارکنان،اطلاعات کمی مشتری به ترتیب در افزایش مطالبات معوق تاثیرگذار است به عبارت دیگر اطلاعات کیفی مشتری دارای بیشترین و اطلاعات کمی مشتری کمترین تاثیر در بروز مطالبات معوق دارند. و در بین متغیرهای فرعی نوع و میزان وثیقه(متغیر کیفی) دارای بالاترین و بخشنامه ها و سیاست های اعتباری (متغیر عملکرد مدیران و کارکنان) دارای کمترین اهمیت هستند. لذا ضرورت توجه کارکنان به اطلاعات کیفی مشتری اهمیت بسزایی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
489 - شبکه های عصبی شعاعی آموزش یافته بر پایه متغیرهای مدلهای آماری و مقایسه آنها در پیش بینی ورشکستگی
علیرضا مهرآذین احمد زنده دل محمد تقی پور امید فروتنامروزه شبکه های عصبی مصنوعی جایگاه ویژه ای در حیطه مالی پیدا کرده است. پژوهش حاضر به دنبال یافتن روش بهتر برای ساخت و آموزش شبکه های عصبی مصنوعی است که منجر به پیش بینی دقیقتر در موضوع ورشکستگی شود. در این میان سه شبکه عصبی از نوع توابع شعاع مدار ساخته شد که به صورت جد چکیده کاملامروزه شبکه های عصبی مصنوعی جایگاه ویژه ای در حیطه مالی پیدا کرده است. پژوهش حاضر به دنبال یافتن روش بهتر برای ساخت و آموزش شبکه های عصبی مصنوعی است که منجر به پیش بینی دقیقتر در موضوع ورشکستگی شود. در این میان سه شبکه عصبی از نوع توابع شعاع مدار ساخته شد که به صورت جداگانه توسط متغیرهای مدل آلتمن (1983)، اسمایوسکی (1984) و ترکیبی آموزش داده شدند. پس از سنجش توانایی سه مدل در پیش بینی ورشکستگی با استفاده از آزمون دقیق فیشر و مک نمار، دقت آنها مورد مقایسه قرار گرفته است. نمونه مورد آزمون شامل شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران در بین سالهای 1383 تا 1390 میباشد. یافتهها نشان میدهند که هر سه مدل توانایی پیش بینی ورشکستگی را دارند و از بین آنها مدل آموزش یافته با متغیرهای مدل آلتمن دقیقتر از دو مدل دیگر قادر به انجام این امر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
490 - بررسی اثر شکاف قیمتی و گزینش نادرست به عنوان معیارهای عدم تقارن اطلاعاتی بر سطح نگهداشت وجه نقد
زهره حاجیها سیده محبوبه جعفری رستم رنجبر ناویدر بازارهای ناکارا به راحتی نمیتوان منابع داخلی و خارجی را جایگزین یکدیگر نمود، زیرا برای تأمین مالی خارج از شرکت باید هزینه اضافی پرداخت نمود و این هزینه به دلیل عدم تقارن اطلاعاتی میباشد، به همین دلیل مدیران از طریق نگهداری وجه نقد تلاش می‌نمایند تا هزینههای تأمین چکیده کاملدر بازارهای ناکارا به راحتی نمیتوان منابع داخلی و خارجی را جایگزین یکدیگر نمود، زیرا برای تأمین مالی خارج از شرکت باید هزینه اضافی پرداخت نمود و این هزینه به دلیل عدم تقارن اطلاعاتی میباشد، به همین دلیل مدیران از طریق نگهداری وجه نقد تلاش می‌نمایند تا هزینههای تأمین مالی را کاهش دهند، لذا هدف از تحقیق حاضر تعیین اثر شکاف قیمتی و گزینش نادرست به عنوان معیارهای عدم تقارن اطلاعاتی بر سطح نگهداشت وجه نقد در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. در این تحقیق اطلاعات مالی 94 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی بازه زمانی 1389 تا 1394 بررسی شده است و برای انجام این تحقیق از روش رگرسیون چند متغیره و با استفاده از دادههای تابلویی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که هر دو معیار عدم تقارن اطلاعاتی یعنی شکاف قیمتی و گزینش نادرست، اثر مثبت و معناداری بر سطح نگهداشت وجه نقد دارد، بنابراین زمانیکه عدم تقارن اطلاعاتی با هریک از معیارهای شکاف قیمتی و گزینش نادرست سنجیده شده است، افزایش مییابد، میزان نگهداشت وجه نقد توسط شرکتها نیز افزایش می یابد و این نتایج منطبق با تئوری سلسله مراتبی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
491 - بررسی ارتباط ریسک اعتباری بانک ها و ریسک و بازده سهام آن ها در بورس اوراق بهادار تهران
عبدالمجید دهقان محسن فرهادی شریف آباد علیرضا فهیمیدر این مقاله به بررسی ارتباط میان ریسک اعتباری بانک های فعال در بورس اوراق بهادار تهران و ریسک و بازده سهام آن ها پرداخته شده است. بدین منظور برای اندازه گیری متغیر ریسک اعتباری از نسبت مطالبات مشکوک الوصول به کل تسهیلات اعطایی استفاده گردیده است. داده های تحقیق در بازه چکیده کاملدر این مقاله به بررسی ارتباط میان ریسک اعتباری بانک های فعال در بورس اوراق بهادار تهران و ریسک و بازده سهام آن ها پرداخته شده است. بدین منظور برای اندازه گیری متغیر ریسک اعتباری از نسبت مطالبات مشکوک الوصول به کل تسهیلات اعطایی استفاده گردیده است. داده های تحقیق در بازه زمانی 1387 تا 1394 گردآوری شده است و شامل 16 بانک و موسسه اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی می باشد که سهام آن ها در بورس اوراق بهادار تهران معامله می شود. برای محاسبه ریسک بانک ها از 2 معیار بتای سنتی و بتای نامطلوب استفاده شده است که تاثیرگذاری ریسک اعتباری بر آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ریسک اعتباری بانک ها تاثیر منفی و معنی داری بر بازده سهام بانک ها در بورس اوراق بهادار تهران داشته است و میان ریسک اعتباری بانک ها و متغیرهای ریسک ( بتای سنتی و بتای نامطلوب) رابطه مثبت و معنی دارای وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
492 - پیش بینی ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق بهادار با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
محسن واعظ قاسمی سعید رمضانپور چهاردهآگاهی از وضعیت مالی شرکت های بازار سرمایه همیشه یکی از دغدغه های سهامداران و تحلیلگران اقتصادی است؛ از این رو تحلیل گران و محقیق بازار های مالی همیشه به دنبال روش هایی برای پیش بینی شرایط آتی شرکت های حاضر در بازار سرمایه بودند. تحقیق پیش رو نیز به دنبال ایجاد مدلی برای چکیده کاملآگاهی از وضعیت مالی شرکت های بازار سرمایه همیشه یکی از دغدغه های سهامداران و تحلیلگران اقتصادی است؛ از این رو تحلیل گران و محقیق بازار های مالی همیشه به دنبال روش هایی برای پیش بینی شرایط آتی شرکت های حاضر در بازار سرمایه بودند. تحقیق پیش رو نیز به دنبال ایجاد مدلی برای پیش بینی ورشکستگی شرکت های حاضر در بازار بورس و اوراق بهادار با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی است. در این تحقیق از نسبت های مالی زیمنسکی در کنار یک متغیر کلان اقتصادی برای پیش بینی ورشکستگی شرکت ها استفاده شده؛ جامعه آماری تحقیق از بین شرکت های پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب شدند. نسبت های مالی از صورت های مالی شرکت ها در بازه زمانی پنج ساله، بین سال های 1389 تا 1393 استخراج شده، که در نهایت 84 شرکت انتخاب و به دو دسته شرکت های سالم و ورشکسته با نسبت های برابر تقسیم شدند. برای ایجاد مدل پیش بینی و تجزیه و تحلیل داده ها از شبکه عصبی پرسپترون چند لایه با استفاده از الگوریتم پس انتشار استفاده شده. شبکه یک بار تنها فقط با استفاده از نسبت های مالی و بار دیگر با اضافه شدن متغیر کلان اقتصادی تحت آموزش قرار گرفت تا در نهایت این فرضیه تائید شود که دقت شبکه با اضافه شدن متغیر کلان اقتصادی افزایش می یابد. در نهایت مدل طراحی شده در حالت کلی دارای دقتی 92.95 درصدی، و 85 درصد پیش بینی درست شرکت های ورشکسته برای یک سال قبل از ورشکستگی را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
493 - Solving a Joint Availability-Redundancy Optimization Model with Multi-State Components with Meta-Heuristic
A. H. Borhani Alamdari‎‎‎ M. SharifiThis paper has been worked on a RAP with multi-state components and the performance rate of each component working state may increase by spending technical and organizational activities costs. Whereas RAP belongs to Np-Hard problems, we used Genetic algorithm (GA) and s چکیده کاملThis paper has been worked on a RAP with multi-state components and the performance rate of each component working state may increase by spending technical and organizational activities costs. Whereas RAP belongs to Np-Hard problems, we used Genetic algorithm (GA) and simulated annealing (SA) and for solving the presented problem and calculating system reliability universal generating function (UGF) have been used. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
494 - آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی شهراردبیل با استفاده از تکنولوژی RS و GIS
میر مسعود خیرخواه زرکش فرهاد حسین زاده آزاداز آنجایی که اراضی کشاورزی منطقه دشتی اردبیل ازارزش بسیار زیادی به لحاظ تامین مواد غذایی دارد و باید سیاست های استفاده مناسب از کاربری ها در این عرصه به خوبی مدیریت گردد. لزوم تعیین روند و نرخ تبدیل پوشش اراضی برای برنامه ریزان توسعه به منظور برقراری نظام نامه استفاده ا چکیده کاملاز آنجایی که اراضی کشاورزی منطقه دشتی اردبیل ازارزش بسیار زیادی به لحاظ تامین مواد غذایی دارد و باید سیاست های استفاده مناسب از کاربری ها در این عرصه به خوبی مدیریت گردد. لزوم تعیین روند و نرخ تبدیل پوشش اراضی برای برنامه ریزان توسعه به منظور برقراری نظام نامه استفاده از زمین ضروری است. به این منظور اطلاعات پویای زمانی سنجش از راه دور می تواند نقش مهم و موثر برای پایش و تجزیه و تحلیل تغییرات کاربری با استفاده از تکنیک های آشکارسازی رقومی تغییرات که فرایند تعیین یا توصیف تغییرات درنوع پوشش اراضی و وضعیت استفاده زمین براساس اطلاعات تصاویر چند دوره زمانی است، داشته باشد. فرض اساسی در استفاده از داده های دورکاوی در این مطالعات بر این پایه است که می توان روند صعودی و نزولی تغییرات بین دو یا چند تاریخ را شناسایی و در سال های مختلف مورد تعقیب و پایش قرار داده و روابط متقابل میان پارامترهای طبیعی و اجتماعی و اقتصادی را کشف نمود. در این بخش از روش و متدلوژی سنجش از دور بر مبنای تصاویر ماهواره ای موجود و در دسترس با توجه به تکنیک های طبقه بندی نظارت شده بیش ترین شباهت برای شناخت تغییر کاربری اراضی در محدوده توسعه یافته شهر اردبیل استفاده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
495 - مروری بر کاربردهای کیتین و کیتوزان در صنایع مختلف
معصومه کردی ناصر فرخیزمینه و هدف: کیتین در اسکلت خارجی حشرات، پوسته سخت پوستان و دیواره سلولی قارچ ها یافت می شود. کیتین با فرمول بتا 1 و 4 -N استیل -D گلوکز آمین، اولین بار در سال 1884 شناسایی شد. کشورهایی مانند هندوستان، ژاپن، لهستان و استرالیا از جمله تولیدکنندگان اصلی این بیوپلیمر به حس چکیده کاملزمینه و هدف: کیتین در اسکلت خارجی حشرات، پوسته سخت پوستان و دیواره سلولی قارچ ها یافت می شود. کیتین با فرمول بتا 1 و 4 -N استیل -D گلوکز آمین، اولین بار در سال 1884 شناسایی شد. کشورهایی مانند هندوستان، ژاپن، لهستان و استرالیا از جمله تولیدکنندگان اصلی این بیوپلیمر به حساب می آیند. روش بررسی: در این پژوهش به مطالعه ساختار و اهمیت کیتین و یکی از مشتقات ارزشمند آن، کیتوزان پرداخته شده است. کیتین ماده ای سخت با ساختار کریستالی و سفید رنگ است. منبع اصلی تولید صنعتی کیتین در دنیا، ضایعات پوسته حاصل از صنایع فرآوری میگو و خرچنگ است. کیتوزان از مشتقات کیتین است که با فرآیند دی استیلاسیون کیتین به دست می آید. در واقع، کیتوزان پلیمر ترکیبی گلوکز آمین و N- استیل گلوکز آمین است که به وسیله پیوندهای 1و 4 گلیکوزیدی به هم متصل شده اند. به دلیل وجود گروه های آمینی در ساختمان کیتوزان، این ماده در محیط های اسیدی از حلالیت بهتری برخوردار است. یافته ها: به دلیل خواص منحصر به فرد کیتین و کیتوزان، کاربرد آن در صنایع مختلف از جمله مهندسی آب، صنعت کاغذ، صنعت نساجی، پردازش غذا، کشاورزی، آزمایشگاهی (کروماتوگرافی)، باتری های حالت جامد، ژل کیتوزان برای LED، در زمینه پزشکی و زیستی از جمله مهندسی بافت، بهبود زخم/پانسمان زخم، چشم پزشکی گزارش شده است. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی کیتین و کیتوزان در کلیه زمینه های اشاره شده کاربرد دارد. استفاده از این ترکیبات سالم و دوستدار محیط زیست خصوصا در حوزه ی پزشکی و سایر صنایع بسیار مقرون به صرفه و سودآور می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
496 - متغیرهای موثر در انتخاب مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی( Galerida cristata)درمنطقه مرور، استان یزد
شهرزاد ناظمی شیرین اقانجفی زادههدف: بررسی خصوصیات مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی(Galeridac cristata) در محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار در منطقه ی شکار ممنوع مروردر استان یزد در سال 1394 مطالعه شد.روش بررسی: متغیرهای زیستگاهی نظیر نوع گونه های گیاهی، ارتفاع و درصد پوشش گیاهی، فاصله از نزدیکترین لکه گیا چکیده کاملهدف: بررسی خصوصیات مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی(Galeridac cristata) در محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار در منطقه ی شکار ممنوع مروردر استان یزد در سال 1394 مطالعه شد.روش بررسی: متغیرهای زیستگاهی نظیر نوع گونه های گیاهی، ارتفاع و درصد پوشش گیاهی، فاصله از نزدیکترین لکه گیاهی، فاصله از نزدیکترین منبع آبی ، مزرعه، جاده و تعداد لانه حشرات زمین زی در نقاط حضوراندازه گیری و با نواحی عدم حضور مقایسه شدندیافته ها: .نتایج نشان دادمتوسط درصد کل پوشش گیاهی مستقر در اطراف لانه ، درصد پوشش گیاه درمنه Artemisia sp))و ارتفاع آن ،در صد پوشش گیاهی و ارتفاع گونه گون(Astragalus sp)،درصد پوشش گیاهی و ارتفاع خارشتر ( (Alhagi sp و متوسط تعداد حفرات حشرات زمین زی درمناطق حضور به طور معناداری بالاتر از مناطق کنترل بود(p<0.05). هم چنین فاصله از نزدیکترین منبع آبی در مناطق لانه گذاری کمتر از مناطق کنترل بود (P<0.001). این پرنده نقاطی با پوشش گیاهی و تعداد حفره بالاتری از حشرات را که نزدیک به آب است برای لانه گزینی انتخاب می کند.آزمون لجستیک رگرسیون نشان داد پوشش گیاهی مهم ترین پارامتر تاثیر گذار در انتخاب مناطق لانه گذاری لانه گذاری چکاوک کاکلی در منطقه مطالعاتی می باشد.بحث: پوشش گیاهی بالاتر در استتار پرنده و بالا بودن تعداد حفرات حشرات و نزدیکی به منابع آبی به بقای بیشتر پرنده کمک می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
497 - بررسی تأثیر تغییر اقلیم بر ویژگیهای خشکسالی هواشناسی حوضۀ آبخیز حبلهرود با استفاده از مدل گردش عمومی جو HADCM3 و نمایههای SPI و DI
افشین اشرف زاده جابر صالح پور آرزو شریفیتغییر اقلیم یکی از مهّم ترین چالش هایی است که بخش های مختلف زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد. از مهّم ترین پیامدهای تغییر اقلیم می توان به تأثیر بر منابع آب و وقوع خشکسالی ها اشاره کرد. در این پژوهش به ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر وضعیّت خشکسالی حوضۀ آبخیز حبله رود چکیده کاملتغییر اقلیم یکی از مهّم ترین چالش هایی است که بخش های مختلف زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد. از مهّم ترین پیامدهای تغییر اقلیم می توان به تأثیر بر منابع آب و وقوع خشکسالی ها اشاره کرد. در این پژوهش به ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر وضعیّت خشکسالی حوضۀ آبخیز حبله رود طی سه دهه آینده با استفاده از شاخص خشکسالی دهک (DI) و شاخص بارش استاندارد شده (SPI) پرداخته شد. در ابتدا داده های ماهانه خروجی مدل گردش عمومی جو (GCM) HADCM3، تحت سناریوی A2 در مدل آماری LARSWG5 ریزمقیاس شده و توانایی این مدل در شبیه سازی اقلیم گذشته (دوره 2010-1995) ایستگاه سینوپتیک فیروزکوه حوضۀ آبخیز حبله رود مورد تأیید قرار گرفت. سپس پارامترهای اقلیمی دمای کمینه، دمای بیشینه، بارش و ساعات آفتابی برای دورۀ 2040-2011 برای ایستگاه مورد مطالعه شبیه سازی شد. نتایج به دست آمده از ایستگاه نشان داد میانگین سالانه دمای بیشینه به میزان 47/0درجه سلسیوس و دمای کمینه 56/0 درجه سلسیوس افزایش خواهد یافت. نوسانات بارش سالانه اختلاف معنیداری با بارش در دورۀ پایه ندارد به طوری که بارش در دورۀ آتی 06/0میلی متر تغییر خواهد کرد. سپس با استفاده از داده های بارش، وضعیّت خشکسالی حوضه به کمک دو شاخص خشکسالی ذکر شده در مقیاس سالانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که این دو شاخص هم خوانی خوبی با هم دارند. هم چنین نتایج بیان گر کاهش وقوع خشکسالی های شدید در بیشتر سال های سه دهه آینده می باشد. به طور کلّی طی دوره های آتی وضعیّت نرمال افزایش خواهد یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
498 - اثر متقابل زئولیت و پیتینگ بر غلظت عناصر، طول ریشه و ساقه در گیاهAgropyron elongatum L. تحت تیمارهای مختلف خشکی
داود اخضری محمد یارمحمدیزمینه و هدف: یکی از روشهایی که برای مقابله با کم آبی مناسب میباشد استفاده از تکنیکهای ذخیره سازی آب در خاک است. این روش ها آلودگی برای محیط زیت ایجاد نمی‌کنند. هدف از این پژوهش، مطالعه اثر پیتینگ و زئولیت بر رشد و خصوصیات فیزیولوژیک گیاه Agropyron elongatum در شرایط چکیده کاملزمینه و هدف: یکی از روشهایی که برای مقابله با کم آبی مناسب میباشد استفاده از تکنیکهای ذخیره سازی آب در خاک است. این روش ها آلودگی برای محیط زیت ایجاد نمی‌کنند. هدف از این پژوهش، مطالعه اثر پیتینگ و زئولیت بر رشد و خصوصیات فیزیولوژیک گیاه Agropyron elongatum در شرایط تنش خشکی می باشد. روش بررسی: آزمایشی در پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد که در ابتدا بذور در داخل گلخانه در گلدان کشت شدند و پس از 3 ماه نهال‌ها به عرصه واقع در خارج گلخانه انتقال داده شدند و تیمارها بر روی آنها اعمال گردید که مدت 6 ماه به طول انجامید. تیمارهای اعمال شده عبارت بودند از: پیتینگ شامل دو سطح با پیتینگ و بدون پیتینگ، زئولیت در دو سطح با زئولیت (50 گرم به ازای هر نهال) و بدون زئولیت و 4 سطح آبیاری شامل: سطح آبیاری FC ،2/1 FC ،4/1 FC و بدون آبیاری. یافته ها: با اعمال پیتینگ و زئولیت، مقدار غلظت کلسیم، مس ، پتاسیم، منگنز، سدیم، روی ، فسفر، وزن ساقه ا، وزن ریشه، ارتفاع ساقه و طول ریشه افزایش پیدا کردند. غلظت آهن در حالت بدون پیتینگ افزایش بیشتری نشان داد واز 3/2 به mg/kg 2/17 در حالت بدون پیتینگ افزایش یافت. بحث و نتیجه گیری: استفاده از تیمارهای (پیتینگ، زئولیت و خشکی) دارای اثر متقابل معنیدار بوده و موجب افزایش بیشتر پارامترهای اندازهگیری شده میگردد. میتوان گفت استفاده از پیتینگ و زئولیت بر رشد و خصوصیات فیزیولوژیک گیاه Agropyron elongatum اثر مثبت و معنیداری داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
499 - بررسی وضعیت کمی و مدیریتی پسماندهای پزشکی استان خراسان جنوبی طی سالهای 1394- 1393
الهام یوسفی زینب کریم‌زاده مطلق فاطمه دعاگویان مرتضی نخعینژادزمینه و هدف: مقاله حاضر با هدف به روز رسانی آمار و اطلاعات پزشکی استان خراسان جنوبی از لحاظ تعداد بیمارستانها، مراکز درمانی، کلینیک‌ها و مطب‌ها، میزان و نوع پسماند تولیدی و نحوه‌ی جمعآوری و امحاء این مراکز به تفکیک شهرستانهای استان صورت گرفته است.روش تحقیق: بازدید و چکیده کاملزمینه و هدف: مقاله حاضر با هدف به روز رسانی آمار و اطلاعات پزشکی استان خراسان جنوبی از لحاظ تعداد بیمارستانها، مراکز درمانی، کلینیک‌ها و مطب‌ها، میزان و نوع پسماند تولیدی و نحوه‌ی جمعآوری و امحاء این مراکز به تفکیک شهرستانهای استان صورت گرفته است.روش تحقیق: بازدید و پایش به مدت سه هفته پیاپی از مراکز تولیدکننده‌ی پسماند پزشکی و اخذ اطلاعات از مراجع ذیربط در خصوص میزان و نحوه مدیریت پسماندهای پزشکی به جمعآوری اطلاعات و پایش پسماندهای پزشکی استان پرداخته شد.یافتهها: کمیت کل پسماند پزشکی در استان 228/1537 کیلوگرم در روز میباشد. که این مقدار برای پسماندهای عفونی و تیز و برنده، آسیب‌شناختی و شیمیایی-دارویی به ترتیب 84/1490، 39/13 و 998/32 کیلوگرم در روز میباشد. میزان پسماند پزشکی به تفکیک نوع پسماند (پسماندهای عفونی و تیز و برنده، آسیب‌شناختی و شیمیایی-دارویی) برای بیمارستانها به ترتیب 1106، 33/12 و 695/28، مراکز درمانی 47/182، 0 و 438/0، کلینیک‌ها 65/158، 0 و 56/1، آزمایشگاه‌ها 73/21، 06/1، 08/1 و مطب‌ها 99/21، 0 و 225/2 کیلوگرم در روز میباشد.نتیجهگیری: با توجه به وجود 1044عدد تخت فعال در این مراکز، سرانه تولید زباله به ازای هر تخت فعال در روز 098/1 کیلوگرم برآورد شده است که نسبت به متوسط کشوری از وضعیت بهتری برخوردار میباشد. با توجه به بررسیهای صورت گرفته کمترین میزان مشکل در مراکز تولیدکننده‌ی پسماند دولتی و در زمینه‌ی پسماندهای عفونی میباشد. همچنین در رابطه با پسماندهای شیمیایی و دارویی وجود برنامه‌ای مدون در استان در رابطه با نحوه مدیریت و امحاء بسیار احساس میشود. در نهایت میتوان گفت بیشترین میزان مشکل در زمینه‌ی مراکز خصوصی تولیدکننده‌ی پسماند پزشکی میباشد، که سازماندهی و مدیریت آن در حال پیادهسازی میباشد و امید است این مسیر با سرعت بیشتری طی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
500 - مقایسه نقش آفرینی مدیران زن و مرد تشکل های زیست محیطی در تحقق اهداف توسعه پایدار (مطالعه موردی استان مرکزی )
رؤیا حسن زاده محمد حسین اسدی داود آبادی علی روشناییزمینه و هدف: این تحقیق در حوزه جامعه شناسی محیط زیست انجام گرفته است. در مبانی نظری به رابطه میان انسان و طبیعت برای دست یابی به توسعه پایدار پرداخته شده و صاحب نظران جامعه شناسی اندیشه های خود را بیان داشته اند. هدف از انجام تحقیق مقایسه نقش آفرینی مدیران زن و مرد تشکل چکیده کاملزمینه و هدف: این تحقیق در حوزه جامعه شناسی محیط زیست انجام گرفته است. در مبانی نظری به رابطه میان انسان و طبیعت برای دست یابی به توسعه پایدار پرداخته شده و صاحب نظران جامعه شناسی اندیشه های خود را بیان داشته اند. هدف از انجام تحقیق مقایسه نقش آفرینی مدیران زن و مرد تشکل های زیست محیطی در تحقق اهداف توسعه پایدار بوده است.روش بررسی: این مطالعه به لحاظ جمع آوری داده ها توصیفی پیمایشی محسوب می شود. در این راستا تعداد 91 نفر از مدیران فعال در عرصه های زیست محیطی استان مرکزی در سال 1399 به پرسشنامه های تحقیق پاسخ دادند. روش تحلیل داده ها بهره گیری از آمار توصیفی ، آزمون t با دو گروه مستقل بوده است که از طریق نرم افزار spss انجام گرفت.یافته ها: مدیران زن تشکل های زیست محیطی در عرصه های، پایدار نمودن شهرها، مبارزه با تغییرات آب و هوایی، انرژی ارزان، و توانمندسازی زنان نسبت به گروه مردان برتری داشته اند ولی در موارد حفاظت از زیست بوم ها، حفاظت از دریاها، تضمین الگوی مصرف و بهره برداری بهینه از آب و فاضلاب با گروه مردان برابری نموده اند. در ضمن در این مطالعه تعداد مدیران زن یک دوم مردان بوده است. بنابراین گروه زنان موفق تر از مردان در تحقق اهداف توسعه پایدار عمل کرده بودند.بحث و نتیجه گیری: جامعه انسانی و جهان طبیعی در رویارویی اقتصادی با یکدیگر قرار دارند، از آنجا که محیط زیست یک برساخت اجتماعی است. حل و فصل مسائل زیست محیطی و تحقق اهداف توسعه پایدار زیست محیطی از طریق تلاش جمعی با مشارکت زنان و مردان امکان پذیر می گردد. غلبه بر بحران های زیست محیطی و استفاده بهینه از منابع طبیعی از طریق بازسازی فرایندهای تولید و مصرف با انگیزه های زیست محیطی ممکن می گردد. محیط زیست گرایی تحت دو نوع ارزش بقا و ارزش فرامادی شکل می گیرد؛ و ارزش فرامادی در مفاهیمی چون حفاظت از محیط زیست، کیفیت زندگی، رفتار اخلاقی زیست محیطی بروز و ظهور دارد. توسعه پایدار نیز در گرو پرداختن به ارزش های فرامادی است. در قلمرو تحقیق مشاهده گردید به ارزش های مادی بیش از ارزش های فرامادی توجه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
501 - مروري بر انواع روشهای مناسب هضم بی‌هوازی خشک جهت دفع پسماندهای کشاورزی ایران
لاله قفقازی لعبت تقویزمینه و هدف: هضم بی‌هوازی خشک روشی مقرون به صرفه برای تصفیه و بازیابی پسماندهای کشاورزی است. آمار بالای تولیدات کشاورزی (بيش از 128میلیون تن در 99-1398) و پیامد آن تولید بالای زائدات (38 میلیون تن در سال)، لزوم توجه به دفع بهینه این زیست‌توده را، نشان میدهد. هدف اصلی اي چکیده کاملزمینه و هدف: هضم بی‌هوازی خشک روشی مقرون به صرفه برای تصفیه و بازیابی پسماندهای کشاورزی است. آمار بالای تولیدات کشاورزی (بيش از 128میلیون تن در 99-1398) و پیامد آن تولید بالای زائدات (38 میلیون تن در سال)، لزوم توجه به دفع بهینه این زیست‌توده را، نشان میدهد. هدف اصلی اين مقاله، شناسایی و مقایسه انواع هاضم‌های بی‌هوازی خشک برای مدیریت بهینه پسماندهای کشاورزی ایران ميباشد. روش بررسی: این مقاله حاصل بررسي کتب و مقالات آنلاين داخلی و خارجی از سايتهاي گوگل اسکولار، ساينس‌دايرکت، ريسرچ‌گيت و ناشران الزوير، اشپرينگر، فرنتيرز و سيويليکا با کليد‌واژه پسماند کشاورزي، بيوگاز و هضم بيهوازي خشک ميباشد. یافته ها: عملکرد خوب اجرایی، هزینه پایین انرژی و نگهداری، از مزایای شرایط مزوفیلیک دمایی در واحدهای هضم بی‌هوازی خشک است. زمان ماند هیدرولیکی از 20 تا 35 روز متغیر، میانگین جامدات کل بالای 15 درصد و میانگین درصد متان بیوگاز، حدود 55 درصد میباشد. هاضم‌های ناپیوسته، فناوری نسبتاً ساده و قابل قبولی را برای دفع پسماندهای کشاورزی ارائه ميکنند؛ اما پایداری تأمین بیوگاز با هاضم‌های پیوسته، علیرغم نیاز بیشتر به نگهداری و مدیریت، آسانتر است. بحث و نتیجهگیری: این فناوری، بواسطه کارآیی و انعطاف‌پذیری جهت بهرهبرداری با ارزش بالا از پسماندهای کشاورزی و توسعه پایدار بیوگاز مناسب است. توسعه فناوری مناسب برای افزایش بهرهوری بیوگاز، با توجه به خصوصيات جغرافیایی، تناژ تولید و ويژگي پسماند پیشنهاد میشود. فرآیند هضم بی‌هوازی ناپیوسته در استانهایی از ایران که فعالیتهای کشاورزی در مقیاس کوچکتر رواج دارد؛ درمقایسه با هضم بی‌هوازی پیوسته، مؤثرتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
502 - بررسی وضعیت تفکیک از مبدأ پسماند شهری در شهر زنجان
فرزانه قرجه لو یونس خسروی عبدالحسین پری زنگنه عباسعلی زمانیزمینه و هدف: تفکیک زباله ها به عنوان نخستین مرحله از برنامه مدیریتی کارآمد جهت کاهش اثرات تخریبی پسماندهای شهری است. لذا هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت تفکیک از مبدأ پسماند های شهری و ارایه راهکار هایی در جهت افزایش مشارکت مردم در نظر گرفته شد. روش بررسی: جامعه آماری، ش چکیده کاملزمینه و هدف: تفکیک زباله ها به عنوان نخستین مرحله از برنامه مدیریتی کارآمد جهت کاهش اثرات تخریبی پسماندهای شهری است. لذا هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت تفکیک از مبدأ پسماند های شهری و ارایه راهکار هایی در جهت افزایش مشارکت مردم در نظر گرفته شد. روش بررسی: جامعه آماری، شهروندان منطقه‌های سهگانه شهر زنجان میباشند. بدین منظور 450 پرسش نامه تهیه و براساس نمونه گیری خوشهای تصادفی توزیع به صورت مصاحبه حضوری تکمیل گردید. داده ها در جداول فراوانی خلاصه و به کمک روش های آماری توصیفی و تحلیلی دانکن(Duncan) و مان ویتنی (Mann Whitney)، کای اسکوار(Chi-square)، رابطه‌ها و تفاوت بین متغیرها مشخص گردید. در تحلیل داده ها از نرم افزارهای اس پی اس اس(SPPS20) و اکسل(Excel) استفاده شده است. یافته ها: دادههای مطالعه حاضر نشان میدهد که حدود 70% از شهروندان در شهر زنجان برای اجرای طرح تفکیک از مبدأ اعلام آمادگی دارند، درصورتی که در حال حاضر فقط در 38% از جامعهی آماری مورد مطالعه تفکیک صورت می گیرد. مهم ترین دلیل شهروندان برای انجام این طرح، افزایش نظافت شهر و حفاظت از محیط زیست (60%) و مهم ترین دلیل عدم انجام تفکیک، نبود امکانات لازم درسطح شهر (50%) عنوان شد. سطح آموزش دریافتی90 % از مردم ضعیف یا بسیارضعیف، و رضایت در 7% از جامعه از آموزش و اطلاع‌رسانی رسانه‌ها در خصوص طرح تفکیک میباشد که نشان از عمکلرد ضعیف مدیریت بازیافت است. بحث و نتیجهگیری: یافته های پژوهش حاکی از وجود عامل‌هایی است که در میزان آگاهی از طرح تفکیک افراد جامعه تاثیرگذار می باشند. از جمله عاملهای تاثیرگذار سطح سواد، میزان درآمد، منطقه سکونت است. هم چنین بین عامل های جنسیت افراد، وضیعت تاهل و سن رابطه معناداری مشاهده نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
503 - ارزیابی کیفیت شکاف وضع موجود و مطلوب پایداری بازاریابی صنعتی کسب و کارهای سبز روستایی با استفاده از روش PESTEL و IPA
محمدمهدی کریمی رسول ثانوی فرد علی اصغر عیوضی مصطفی خواجهزمینه و هدف: در بنیان معنایی، توسعه پایدار سبز، مشارکت جهانی براي تداوم و پویایی رشد اقتصادي؛ عدالت اجتماعی و حفظ و نوزایی ظرفیت‌های زیست محیطی، نه تنها براي حال حاضر بلکه براي نسلهای آتی را بر می تابد و مبین نوعی جامع نگري و تعهد همگانی براي بهبود آیندة مشترك بشر در ت چکیده کاملزمینه و هدف: در بنیان معنایی، توسعه پایدار سبز، مشارکت جهانی براي تداوم و پویایی رشد اقتصادي؛ عدالت اجتماعی و حفظ و نوزایی ظرفیت‌های زیست محیطی، نه تنها براي حال حاضر بلکه براي نسلهای آتی را بر می تابد و مبین نوعی جامع نگري و تعهد همگانی براي بهبود آیندة مشترك بشر در تمامی عرصه ها همچون کسب و کارهای سبز روستایی است. هدف این پژوهش ارزیابی کیفیت شکاف وضع موجود و مطلوب پایداری بازاریابی صنعتی کسب و کارهای سبز روستایی می¬باشد. روش بررسی: در این پژوهش شناسایی عوامل و مولفه¬ها به روش دلفی و با مشارکت 10 نفر از خبرگان تخصصی در حوزه کسب و کارهای روستایی انجام شد و در ادامه با استفاده از روش PESTEL شاخص¬ها دسته¬بندی شدند. سپس کیفیت شکاف وضع موجود و مطلوب ترسیم و رتبه¬بندی عوامل و شاخص¬ها از طریق ماتریسIP صورت گرفت. یافتهها: یافته¬های پژوهش نشان داد، عوامل قانونی، اقتصادی و تکنولوژی به ترتیب در شکاف وضعیت کسب و کارهای روستایی بیشترین نقش را دارند. همچنین ماتریس IPنشان داد، 14مولفه با عملکرد و اهمیت بالا است که باید تداوم یابد. 35 مولفه با عملکرد پائین و اهمت بالاست که باید روی آنها سرمایه¬گذاری شود. بحث و نتیجهگیری: نتایج کسب شده گویایی این واقعیت هستند که سیاست¬های توسعه روستایی باید از سهم کشاورزی، چه در جهت بهبود فعالیت¬های مزرعه و چه در حمایت از خدمات جانبی، برای تأمین توسعه پایدار جهت رونق بخشیدن به کسب و کارهای سبز در مناطق روستایی استفاده کنند. لذا سیاستگذاران این عرصه می بایست در زمینه اصلاحات کشاورزی، قوانین دارای انعطاف را مدون نمایند تا توسعه روستایی در زمینه ی کسب و کار سبز مبنایی برای ثبات اجتماعی و سیاسی این مناطق در کشور باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
504 - ارزیابی تناسب اراضی ایران برای کشت زرشک بر اساس خصوصیات خاک
حسن رضایی محمد باعقیده غلامعباس فلاحزمینه و هدف: انتخاب نوع استفاده از اراضی، همواره بخشی از سیر تکاملی جوامـع انسـانی را تشـکیل داده است. بدین معنا که با تکامل تدریجی جوامع انسانی، در نوع نیازهای آنها نیز تغییر ایجاد شده است و درنتیجه جوامع مختلف، به لزوم تغییر در نحوة استفاده از اراضی پی برده انـد. هدف چکیده کاملزمینه و هدف: انتخاب نوع استفاده از اراضی، همواره بخشی از سیر تکاملی جوامـع انسـانی را تشـکیل داده است. بدین معنا که با تکامل تدریجی جوامع انسانی، در نوع نیازهای آنها نیز تغییر ایجاد شده است و درنتیجه جوامع مختلف، به لزوم تغییر در نحوة استفاده از اراضی پی برده انـد. هدف از مطالعه حاضر، تعیین تناسب اراضی از منظر ویژگی های خاک شامل بافت خاک، هدایت الکترکی خاک و آهک خاک برای محصول زرشک در ایران می باشد. مواد و روشها: با استفاده از نرم افزارArcGIS و میان یابی به روش کریجینگ، تعمیم داده های نقطه ای به پهنه ای و ترکیب نقشه ها، مکان های مناسب جهت کشت زرشک در ایران طی دوره آماری 20 ساله (2017-1997) انجام شده است. یافتهها: پس از شناسایی عوامل خاکی موثر در کشت زرشک بر اساس روش کریجینگ، به تجزیه و تحلیل داده های فضایی به کمک GIS پرداخته شد و نقشه مکان یابی مناطق مستعد کشت زرشک در سه طبقه مناطق مناسب، نسبتاَ مناسب و مناطق نامناسب مشخص شد. بحث و نتیجه گیری: از این تحقیق اطلاعات آگرو کلیمیایی مناسبی برای برنامه ریزان و مسوولین فراهم میکند تا با استفاده از این اطلاعات، فعالیت های توسعه ای کشاورزی در ایران را به انجام برسانند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
505 - بررسی کیفیت آب زیرزمینی شهر تهران با استفاده از شاخص کیفی سازمان بهداشت جهانی
تورج نصرآبادی پویان عباسی مائدهجهت مشخص نمودن معدل شاخص کیفی آب زیر زمینی شهر تهران در دو سال 1390 و 1391، تعداد 71 حلقه چاه در شهر تهران انتخاب گردید. با توجه به نتایج آزمایشات، عدد شاخص کیفیت آب زیرزمینی با روش سازمان بهداشت جهانی تعیین شد. مقایسه نتایج عدد شاخص در دو سال نشان داد که میزان کیفیت در چکیده کاملجهت مشخص نمودن معدل شاخص کیفی آب زیر زمینی شهر تهران در دو سال 1390 و 1391، تعداد 71 حلقه چاه در شهر تهران انتخاب گردید. با توجه به نتایج آزمایشات، عدد شاخص کیفیت آب زیرزمینی با روش سازمان بهداشت جهانی تعیین شد. مقایسه نتایج عدد شاخص در دو سال نشان داد که میزان کیفیت در سال 1391 کمتر از سال 1390 بود. همچنین مشخص گردید نقاط شرقی و جنوبی تر شهر تهران دارای مقدار عدد شاخص بالاتری می باشند که بیان گر کیفیت پایین آب جهت مصرف شرب خواهد بود. از طرفی مقادیر کمی شاخص نشان داد طی دو سال متوالی، بیشترین نقاط طبقه بندی شده در بازه خوب، مربوط به مناطق شمالی و بیشترین نقاط طبقه بندی شده در بازه ضعیف، مربوط به مناطق جنوبی است. بررسی میزان نیترات آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه نیز موید وزن بالای این پارامتر در تعیین کیفیت آب منطقه می باشد. در مجموع می توان اظهار داشت برداشت های بی رویه از چاه های آب و خشک سالی، همچنین ورود آلاینده های غیر زمین ساخت مانند سولفات و نیترات به سفره های آب زیرزمینی موجب افزایش میزان غلظت آلاینده ها و به تبع آن تاثیرات منفی بر کیفیت آب زیرزمینی شده است. ضمن آن که روند رو به رشد کاهش کیفیت آب شرب ممکن است در سال های آتی با آهنگ بیشتری رشد کرده و آسیب های جدی تری به منابع آب زیر زمینی این کلان شهر وارد نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
506 - بررسی وقوع و گسترش کشند قرمز در خلیج فارس و دریای عمان با تحلیل داده های سنجنده MODIS
صمد حمزه ئی محمد صدیق مرتضوی عباسعلی علی اکبری بیدختی ابوالحسن غیبیوقوع پدیده کشند قرمز از نوع Cochlodinium polykrikoides در پاییز و زمستان 1387 در سواحل خلیج فارس و دریای عمان باعث به وجود آمدن شرایطی شد که بسیاری از سازمانهای دریایی و زیست محیطی را غافلگیر کرد. این پدیده با مرگ بیش از سی تن آبزی در سواحل استان هرمزگان باعث کاهش مصرف چکیده کاملوقوع پدیده کشند قرمز از نوع Cochlodinium polykrikoides در پاییز و زمستان 1387 در سواحل خلیج فارس و دریای عمان باعث به وجود آمدن شرایطی شد که بسیاری از سازمانهای دریایی و زیست محیطی را غافلگیر کرد. این پدیده با مرگ بیش از سی تن آبزی در سواحل استان هرمزگان باعث کاهش مصرف آبزیان توسط مردم گردید. در این تحقیق از داده ها و تصاویر سنجنده MODIS که از ماهواره های Aqua و Terra دریافت شد استفاده شده است، که با ساخت الگوریتمهای محلی خلیج فارس و دریای عمان ، تصاویر کلروفیل و دما به دست آمد. الگوریتم محلی با اندازه گیریهای میدانی ، تصاویر حقیقی ماهواره ای و مشاهدات سنجش از دور مطابقت داده شد و ضرایب طیفی این الگوریتم تصحیح گردید که در نهایت نتایج مفیدی از میزان و گسترش شکوفایی مضر جلبکی به دست آمد. نتایج این تحقیق با استفاده از داده های دریافت شده برای دما نشان داد که کاهش دمای آب تا ^c 25 باعث افزایش کشند قرمز شده است. تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که در مناطقی که شکوفایی مضر جلبکی (کشند قرمز) رخ داده است کلروفیل و کربن آلی آب افزایش می یابد.در شهرهای صنعتی پر جمعیت حاشیه تنگه هرمز تراکم جلبکی کشند قرمز بیشتر است و جریان اصلی آب ورودی به خلیج فارس در انتقال کشند قرمز به نواحی غربی تر خلیج فارس موثر بوده است. بیشترین تراکم و رشد کشند قرمز توسط ماهواره در شمال تنگه هرمز قابل رویت می باشد که نزدیک به 9 ماه در این منطقه ماندگار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
507 - بررسی و تحلیل وضعیت تولید و مدیریت پسماندهای پزشکی در استان گلستان
مزدک دُربیکی هومن بهمن‌پور عطالله گلعلی‌پور علی قائمی مرتضی ملاحموضوع پسماندهای پزشکی یا بیمارستانی یکی از چالشهای مهم جامعه است که مدیریت نادرست آنها پیامدهای ناگواری بر محیط زیست و سلامت انسان دارد. این پژوهش به بررسی وضعیت فعلی پسماندهای بخش پزشکی در استان گلستان میپردازد و از نوع تحلیلی توصیفی است. افزون بر گردآوری دادههای م چکیده کاملموضوع پسماندهای پزشکی یا بیمارستانی یکی از چالشهای مهم جامعه است که مدیریت نادرست آنها پیامدهای ناگواری بر محیط زیست و سلامت انسان دارد. این پژوهش به بررسی وضعیت فعلی پسماندهای بخش پزشکی در استان گلستان میپردازد و از نوع تحلیلی توصیفی است. افزون بر گردآوری دادههای موجود و بازدیدهای میدانی برای بررسی شیوه مدیریت پسماندها، از پرسشنامه مصوب سازمان حفاظت محیط زیست نیز برای انجام خوداظهاری در پایش بیمارستانی استفاده شد. یافتهها نشان میدهد در 25 بیمارستان استان با 2247 تخت فعال، به ترتیب روزانه 3574 و 2252 کیلوگرم پسماند عادی و ویژه (عفونی، تیز و برنده، اعضاء و اندامهای قطع شده و دارویی و شیمیایی) تولید میشود. به این ترتیب، تولید پسماند به ازای هر تخت فعال، روزانه 59/2 کیلوگرم است (به ترتیب 1 و 59/1 کیلوگرم پسماند ویژه و عادی). برای بی‌خطرسازی پسماندهای ویژه، به ترتیب 44 و 52 درصد کل بیمارستانها برونسپاری را انجام داده و نداده‌اند و وضعیت بی‌خطرسازی در 88 درصد کل بیمارستانها، فعال است. روشهای بی‌خطرسازی شامل بخار، گرمای خشک و شیمیایی است که در بیشتر بیمارستانها به روش بخار انجام میشود. خوداظهاری در پایش تنها از سوی 16 بیمارستان انجام شده است. در مجموع میتوان گفت وضعیت مدیریت پسماندهای پزشکی در استان گلستان در حد متوسط است و با شرایط مطلوب فاصله دارد. با توجه به تغییر شرایط محیطی در سالهای آینده در کشور، مدیریت این گونه پسماندها باید جدی‌تر باشد و برنامههای عملیاتی برای بهینهسازی مدیریت این گونه پسماندها طراحی و اجرا گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
508 - پدیده شکوفایی جلبکی معضل منابع آبی
ملیحه امینیپدیده کشند سرخ نوعی شکوفایی جلبکی است که موجب عدم نفوذ اکسیژن در لایه های عمیق تر آب می شود و با مصرف اکسیژن موجود در محیط آبی، شرایط را برای رشد و زندگی آبزیان بسیار سخت می کند و مرگ ماهیان را بدنبال دارد. شرایط شکوفایی جلبکی بسیار پیچیده است. در برخی مواقع این پدیده ک چکیده کاملپدیده کشند سرخ نوعی شکوفایی جلبکی است که موجب عدم نفوذ اکسیژن در لایه های عمیق تر آب می شود و با مصرف اکسیژن موجود در محیط آبی، شرایط را برای رشد و زندگی آبزیان بسیار سخت می کند و مرگ ماهیان را بدنبال دارد. شرایط شکوفایی جلبکی بسیار پیچیده است. در برخی مواقع این پدیده کاملا منشا طبیعی دارد و گاه از فعالیت های انسانی ناشی می شود. در شرایطی که منشا انسانی در بروز این پدیده مطرح است عوامل گوناگونی مانند ورود فاضلاب های انسانی و کشاورزی و صنعتی به منابع آبی که حاوی نیترات و فسفات هستند و به مقدار زیاد در کودهای کشاورزی استفاده می شوند، عوامل مهم و تاثیرگذار در تشدید شرایط کمبود اکسیژن در محیط آبی می باشند. همچنین افزایش گازهای گلخانه ای، گرد و غبار غنی از آهن، فاکتورهای هیدرولوژیک و تغییرات عظیم در آب و هوای جهانی، جابجایی و انتقال گونه های غیربومی از طریق آب توازن کشتی ها و بسیاری عوامل ناشناخته به عنوان عوامل تاثیرگذار در بروز این پدیده هستند. تاثیرات شکوفایی جلبک علاوه بر جانوران و آبزیان، مردم منطقه را نیز از نظر اقتصادی و بهداشتی متضرر خواهد کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
509 - کاربرد ارزیابی چرخهی حیات در بررسی آثار محیط زیستی محصولات
الما محمدی سید حامد میرکریمی مرجان محمدزادهگسترش مشکلات محیط زیستی جوامع را به سوی استفاده صحیح و آگاهانه از منابع سوق می دهد. ارزش واژه هایی چون محصولات دوست دار محیط زیست و تکنولوژی های سبز در بین مصرف کنندگان و مدیران روز به روز در حال افزایش است. در این راستا روش ارزیابی چرخه ی حیات با هدف بررسی آثار محیط چکیده کاملگسترش مشکلات محیط زیستی جوامع را به سوی استفاده صحیح و آگاهانه از منابع سوق می دهد. ارزش واژه هایی چون محصولات دوست دار محیط زیست و تکنولوژی های سبز در بین مصرف کنندگان و مدیران روز به روز در حال افزایش است. در این راستا روش ارزیابی چرخه ی حیات با هدف بررسی آثار محیط زیستی یک محصول تمام فرآیندها و مواد مورد استفاده برای ایجاد و استفاده و مرحله ی بعد از استفاده آن را در نظر می گیرد. با توجه به افزایش میزان استفاده از این روش در جامعه علمی و صنعتی جهانی و عدم توجه کافی به آن در کشور، این مجموعه با هدف معرفی بیش تر این روش گردآوری شده است. در بخش های مختلف این مقاله ابتدا مراحل تکوین و تکمیل این روش، برخی از کاربردهای آن در بخش های مختلف اقتصادی و نحوه ی انجام 4 مرحله ی انجام آن شرح داده شده است. سپس برخی نرم افزارهای مورد استفاده در این روش با یکدیگر مقایسه شده اند. در نهایت چشم انداز آینده ی روش ارزیابی چرخه ی حیات شرح داده شده است که طبق آن به نظر می رسد ارزیابی چرخه ی حیات به سوی در نظر گرفتن مولفه های توسعه پایدار (مردم، سیاره زمین و رشد) پیش می رود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
510 - مروری بر قوانین حقوقی حمایتی از محیط‌بانان، حلقه مفقود‌شده از حافظان بی‌حفاظ محیط‌زیست
ابوالقاسم ابراهیمی علیرضا حسنی ابوالفضل رحمانی ثانیمحیطبان کسی است که مسوولیت اجرای قوانین و مقررات شکار،صید و حفاظت و بهسازی محیط زیست را در سطح حوزه استحفاظی خود بر عهده دارد. لذا با توجه به اهمیت شغل این قشر فهیم و مظلوم در جامعه هدف از ارایه این مقاله، مروری بر مشکلات این حرفه و بررسی قوانین حمایتی چکیده کاملمحیطبان کسی است که مسوولیت اجرای قوانین و مقررات شکار،صید و حفاظت و بهسازی محیط زیست را در سطح حوزه استحفاظی خود بر عهده دارد. لذا با توجه به اهمیت شغل این قشر فهیم و مظلوم در جامعه هدف از ارایه این مقاله، مروری بر مشکلات این حرفه و بررسی قوانین حمایتی از این افراد میباشد. مطالعه حاضر یک مطالعه مروری با هدف بررسی قوانین حقوقی حمایتی از محیط‌بانان میباشد. مطالعات مرتبط از طریق بانک‌هایاطلاعاتی Google Scholarو سایت های خبری ایسنا، تابناک، سازمان حفاظت محیط زیست و برخی کتب به زبان فارسی با کلید واژه های محیطبان، محیط زیست، حقوق محیط زیست، قوانین حفاظتی استخراج و مورد بررسی قرار گرفت. محیط‌بانان سازمان حفاظت محیط زیست از نظر قوانین استخدامی، کارمند دولتی محسوب میشوند. اما باتوجه به شرایط کاری، وضعیتی شبیه به نیروهای انتظامی یا شبه نظامی دارند. طبق استاندارهای جهانی به ازای هر 4000 هکتار در عرصه طبیعی یک محیطبان برای حفاظت آن تعیین میشود. در حالی که در ایران به ازای هر 40.000 هکتار یک محیطبان وجود دارد و این مساله عرصه حفاظتاززیستبوم را برای محیطبان ایرانی دشوار کرده است. تعداد محیط‌بانان در کشور با وجود مسوولیت های فراوانی، کافی نیست. محیط‌بانان همواره با خطرهای زیادی مانند درگیری مسلحانه، زندگی در مناطق بیابانی، کوهستانی، مواجهه با تله های انفجاری و آتش سر و کار دارند. بنابراین، حمایت از آن ها بایددر اولویت برنامه های اصلی دولت قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
511 - بررسی تطبیقی کاربست شرقی و غربی نماد « شیر» از سوی نظامی و شکسپیر
زهره ساکیان محمد طاهرینمادگرایی رهیافتی ادبی است که از نمادها اعم از کلمات، افراد، نشانه‌ها، مکان‌ها یا ایده‌های انتزاعی برای نشان دادن چیزی فراتر از معنای تحت اللفظی و مدلول‌های حقیقی آنها در عالم واقع استفاده میکند. هدف از مقاله حاضر بررسی و مقایسه تطبیقی وجوه تشابه و تفاوت مفاهیم مرتبط ب چکیده کاملنمادگرایی رهیافتی ادبی است که از نمادها اعم از کلمات، افراد، نشانه‌ها، مکان‌ها یا ایده‌های انتزاعی برای نشان دادن چیزی فراتر از معنای تحت اللفظی و مدلول‌های حقیقی آنها در عالم واقع استفاده میکند. هدف از مقاله حاضر بررسی و مقایسه تطبیقی وجوه تشابه و تفاوت مفاهیم مرتبط با نمادپردازی‌های استعاری و اسطوره‌ای شیر در دو اثر اتللو و هملت از شکسپیر و اثر سترگ و غنایی خسرو و شیرین نظامی است. جستار پیشرو نشان میدهد استفاده از نماد اساطیری شیر در شیوه بیان هر دو نویسنده، مفاهیم انتزاعی گسترده و ویژهای را شامل میگردد. از جمله در هملتِ شکسپیر، نماد شیر با مفاهیمی چون: جنون، خشم، انتقام و نفرت و در خسرو و شیرین نظامی با مفاهیمی چون: شکوه، جلال و عظمت همراه است؛ در کتاب اتللو نیز شکسپیر به شیوه‌ای متفاوت از نماد شیر در جایگاه یک استراتژی اجتماعی سود جسته است. بررسی تحلیلی نماد موجود نشان میدهد که نمادپردازی شیر نویسندگان را در ترغیب خواننده به باورداشت ذهنیت آنان و پذیرش کاراکترهای داستانی یاری رسانده است؛ علاوه بر این، شاهد آن هستیم که نویسندگان اهداف بلاغی مشترکی را از حیث ایجاز و اغراق دنبال کرده و به تبع نماد شیر علاوه بر مفاهیم متعارف آن در میان جوامع مختلف، در آثار این دو نویسنده از مشابهت‌های خاص خود در نحوه کاربست برخوردار گشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
512 - بررسی گفتمان روایی داستان «پادشاه و کنیزک» در مثنوی مولوی بر اساس نظریه ریخت‌شناسی پراپ
مریم حجتی پور مهدی محمدی نیاحکایت و قصه، گونهای از اشکال روایی است که بین مردم سینه به سینه نقل شدهاند. در این میان حکایت‌های مثنوی دریایی بیکران از تجربه‌های ناب بشری است. در پژوهش حاضر، کاربرد دیدگاه پراپ در داستان پادشاه و کنیزک مورد بررسی قرار میگیرد تا شیوه ارائه حکایت‌ها و تفاوتها و شب چکیده کاملحکایت و قصه، گونهای از اشکال روایی است که بین مردم سینه به سینه نقل شدهاند. در این میان حکایت‌های مثنوی دریایی بیکران از تجربه‌های ناب بشری است. در پژوهش حاضر، کاربرد دیدگاه پراپ در داستان پادشاه و کنیزک مورد بررسی قرار میگیرد تا شیوه ارائه حکایت‌ها و تفاوتها و شباهت‌های آنها با روایت‌های معمول معلوم گردد. تحلیل داستان پادشاه و کنیزک و قابلیت تطبیق این روایت با الگوی پراپ است. این روایت یک روایت دوحرکتی شامل 21 خویشکاری است. حرکت اول 16 خویشکاری دارد که با شرارت آغاز و با پیروزی پایان مییابد. حرکت دوم شامل پنج خویشکاری است که با نیاز کنیزک شروع و با وصال پایان می‌پذیرد. خویشکاری نیاز با سه بار تکرار، بالاترین بسامد را داشته و پس از آن خویشکاری‌های میانجیگری، اقدام یاریگر و خبردهی دوبار تکرار شدهاند. یافتههای این نوشتار گویای این است که با اندک جابه‌جایی در خویشکاری‌ها و حذف برخی دیگر میتوان نظریه پراپ را در مورد داستان‌های مثنوی بسط داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
513 - تحلیل تطبیقی سبک‌شناسی زبانی در رزم رستم با اشکبوس شاهنامه و رزم عمروعاص با علی (ع) علی‌نامه
فرشاد اسکندری شرفی حسین صحراگرد حسن حیدریعلینامه نخستین حماسۀ دینی ادب فارسی، بازمانده از قرن پنجم هجری، است. سرایندۀ این منظومه، شاعری شیعی مذهب، متخلص به ربیع است که آن را در شرح مغازی امام علی (ع)، بهویژه جنگ‌های ایشان در جمل و صفین، و در مقابله با شاهنامه، سروده است. هدف پژوهش پیشرو که روشی توصیفی- تحلی چکیده کاملعلینامه نخستین حماسۀ دینی ادب فارسی، بازمانده از قرن پنجم هجری، است. سرایندۀ این منظومه، شاعری شیعی مذهب، متخلص به ربیع است که آن را در شرح مغازی امام علی (ع)، بهویژه جنگ‌های ایشان در جمل و صفین، و در مقابله با شاهنامه، سروده است. هدف پژوهش پیشرو که روشی توصیفی- تحلیلی دارد و با استفاده از منابع کتابخانهای صورت میگیرد، مشخص نمودن میزان تأثیرپذیری این حماسۀ دینی کمتر شناخته شده، از عناصر سبکی شاهنامه فردوسی، در سطح زبانی است. رویکرد پژوهش تطبیقی است؛ به همین منظور ابتدا دو داستانِ رزم رستم با اشکبوس و رزم عمروعاص با علی (ع) از شاهنامه فردوسی و علی‌نامه ربیع انتخاب و از نظر مختصات آوایی، لغوی و نحوی بررسی و با هم مقایسه شده است تا ویژگیهای مشترک و متمایز سبکی آنها در سطح زبانی مشخص و تحلیل آماری گردد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که علی‌نامه اگر چه هفتاد سال پس از شاهنامه و در مقابله با آن سروده شده است؛ اما از نظر سبک زبانی تا حد فراوانی تحت تأثیر شاهنامه قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از مختصات آوایی، لغوی و نحوی موجود در شاهنامه و سبک خراسانی در آن به کار رفته است. تأثیرپذیری فراوان علی‌نامه از شاهنامه نشانگر این است که شاهنامه همواره بهعنوان اثری شاخص و صاحب‌سبک الهام‌بخش دیگر حماسه‌سرایان بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
514 - بررسی وجوه تشابه و تفاوت مقوله فضا در زبان شناسی و معماری
مجید رفعتی پرویز ضیاء شهابی عباس مسعودی مالک حسینیفضا، اگر چه معمولاً از آغاز قرن بیستم در کانون مباحثات معماری بوده است، اما هرگز مبنای نظریه های زبانشناختی و شعرشناختی قرار نگرفته و در نتیجه، شاعرانگی معماری نیز همچون زبانی فضامند به فهم و تجربه درنیامده است. از آنجا که ترکیب دانش ها در دوره معاصر، از اهمیت بالایی بر چکیده کاملفضا، اگر چه معمولاً از آغاز قرن بیستم در کانون مباحثات معماری بوده است، اما هرگز مبنای نظریه های زبانشناختی و شعرشناختی قرار نگرفته و در نتیجه، شاعرانگی معماری نیز همچون زبانی فضامند به فهم و تجربه درنیامده است. از آنجا که ترکیب دانش ها در دوره معاصر، از اهمیت بالایی برخوردار است، می توان بین معماری و ادبیات، وجوه اشتراک فراوانی یافت.این مقاله برمبنای روش توصیفی – تحلیلی، بدنبال این است تا مقوله فضا را در دو هنر معماری و ادبیات و برداشت های خاص آن مقایسه نماید و با تکیه بر نقدهای فلسفی شعر و گرایش های نوین زبان شناختی، وجوه تشابه و تفاوت بین معماری و ادبیات در مفهوم فضا را نقد و بررسی و تطبیق کند. از مهمترین یافته های این تحقیق می توان به این اشاره کرد که زبان هندسیِ معماری و بافت شهرهای سنتی با عناصر وجودی همچون دالان و هشتی و حیاط و ساباط و سایر فضاهای متباین مصداقی روشن از زبان اقامت و شعر فضاست. معماری و زبان، هردو واسطه ی مواجهه ی ما با جهان اند زیرا ما همواره درون معماری حضور داریم، همچنانکه همواره درون زبان حضور داریم. این شباهت، فضامندی هر دو را آشکار می کند. شعرِ فضا، تجربه پذیرکردن زبان است، پس ساخت فضایی آشکارکننده از یک سو و تجربه پذیر و تنبنیاد از سوی دیگر، چیزی است که شعر باید از معماری بیاموزد. اما آنچه معماری باید از شعر بیاموزد، در کار آوردنِ زبان معماری به گونه ای است که بیشتر از معماری باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
515 - بیان مشکلات روانشناختی کودکان در ادبیات ایرانی و اروپایی
زهرا اباذری الهه خسروی رشخواراین مقاله به تحلیل محتوای کتابهای داستانی کودکان میپردازد و میزان پرداختن این کتاب‌ها را به مشکلات روانشناختی کودکان مورد بررسی قرار میدهد؛ مشکلاتی همچون پرخاشگری، کمی اعتماد به نفس، ترس و اندوه. این مقاله همچنین ضمن مقایسه این مبحث در کتابهای ایرانی و اروپایی به تع چکیده کاملاین مقاله به تحلیل محتوای کتابهای داستانی کودکان میپردازد و میزان پرداختن این کتاب‌ها را به مشکلات روانشناختی کودکان مورد بررسی قرار میدهد؛ مشکلاتی همچون پرخاشگری، کمی اعتماد به نفس، ترس و اندوه. این مقاله همچنین ضمن مقایسه این مبحث در کتابهای ایرانی و اروپایی به تعریف ادبیات کودکان اشاره میکند و اهداف و انواع آنها را مورد تحلیل قرار میدهد. محیط مورد پژوهش در این مقاله، ٥١ کتاب داستانی منتشرشده بین سالهای ٧٥-٨٥ است که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آنها را منتشر کرده است. نتایج کلی مقایسۀ کتابهای مورد بررسی نشان میدهد که مشکل روانشناختی کمی اعتماد به نفس، بیشتر از سایر مشکلات روانشناختی مورد توجه نویسندگان اروپایی است و نویسندگان ایرانی، بیشتر از همۀ موضوعات به اندوه کودکان توجه دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
516 - ژاک دریدا (نقد ادبی پست مدرن، شالوده شکنی و ادبیات)
کیان پیشکارمقالة حاضر مشتعل بر دیدگاه های اولیه و اساسی منتقد بزرگ قرن بیستم ژاک دریدا است. شالوده شکنی، اهمیت ادبیات مدرن و جایگاه ارزشمند آن، و دیدگاه های این منتقد بزرگ در برگیرنده موضوع اصلی این مقاله است. دیدگاه ها و نظریات انقلابی این منتقد تحولی عظیم و عمیق در نحوه بررسی و چکیده کاملمقالة حاضر مشتعل بر دیدگاه های اولیه و اساسی منتقد بزرگ قرن بیستم ژاک دریدا است. شالوده شکنی، اهمیت ادبیات مدرن و جایگاه ارزشمند آن، و دیدگاه های این منتقد بزرگ در برگیرنده موضوع اصلی این مقاله است. دیدگاه ها و نظریات انقلابی این منتقد تحولی عظیم و عمیق در نحوه بررسی و تأویل متون ادبی ایجادکرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
517 - سنجش عشق در دو شیفته عشق لیلی و مجنون نظامی و رومئو و ژولیت شکسپیر
مهدی ممتحن طاهره ملیحی زادههمانگونه که مشهور است قصه لیلی و مجنون داستان عشق ناکام قیسعامری به دختری از قبیله خود به نام لیلی است که اصل آن از زبان عربی واردزبان و ادبیات فارسی شده است و نظامی آن را از منابع عربی دریافته است وبه نظم کشیده است. همچنین داستان شکسپیر نیز عشق نافرجام "رومئو و ژولیت " چکیده کاملهمانگونه که مشهور است قصه لیلی و مجنون داستان عشق ناکام قیسعامری به دختری از قبیله خود به نام لیلی است که اصل آن از زبان عربی واردزبان و ادبیات فارسی شده است و نظامی آن را از منابع عربی دریافته است وبه نظم کشیده است. همچنین داستان شکسپیر نیز عشق نافرجام "رومئو و ژولیت " است که درشهری به نام "ورونا" زندگی می کنند که از فرزندان دو خاندان سرشناس شهرمی باشند و به خاطر کینه ای قدیمی با هم در ستیز می باشند که این داستان رانیز شکسپیر از ادبیات ایتالیا وام گرفته است، و هر دو داستان بر حول محورعشق می چرخد. در این مقاله به بررسی تطبیقی این دو داستان پرداخته ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
518 - مقایسۀ داستان فریدون با نمایشنامه «لیرشاه »
معصومه خدادادی مهاباد لیلا فاطمی کلشدر مقالۀ حاضر داستان فریدون و لیرشاه با توجه به عناصر داستانی هر یک، موردبررسی قرار گرفته است. منطق آشکاری که مقایسۀ این دو داستان را توجیه می کند تصمیم مشترکی است که دو پادشاه برای سرزمین خود می گیرند. در پی این تصمیمجدال ها و رویدادهایی رخ می دهد که فرجام هر یک از شخص چکیده کاملدر مقالۀ حاضر داستان فریدون و لیرشاه با توجه به عناصر داستانی هر یک، موردبررسی قرار گرفته است. منطق آشکاری که مقایسۀ این دو داستان را توجیه می کند تصمیم مشترکی است که دو پادشاه برای سرزمین خود می گیرند. در پی این تصمیمجدال ها و رویدادهایی رخ می دهد که فرجام هر یک از شخصیت های داستان را، که نکته قابل توجه و با اهمیت دو داستان است، نمایان می سازد. این بررسی مستقل از جنبه هایحماسی، اساطیری، تاریخی و دیدگاه تأثیرپذیری و تأثیرگذاری ادبیات ملل از یک دیگراست. رویکرد ما در مقایسۀ دو داستان بر اساس طرح، شخصیت ها، رویدادها و نکاتبرجستۀ آنهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
519 - قرابت‌های مضمونی خسرو و شیرین و رومئو و ژولیت
احمد طحان لیلا جوادپوردر سپهر ادبیات جهان کم‌تر اثر عاشقانه‌ای را می‌توان یافت که یارای هماوردی با منظومۀ عاشقانه خسرو و شیرین نظامی گنجوی را داشته باشد. شاید تنها اثری را که می‌توان با این شاهکار ادبی قیاس کرد، داستان عاشقانۀ تراژیک رومئو و ژولیت، سـرودۀ ویلیام شکسپیر، ش چکیده کاملدر سپهر ادبیات جهان کم‌تر اثر عاشقانه‌ای را می‌توان یافت که یارای هماوردی با منظومۀ عاشقانه خسرو و شیرین نظامی گنجوی را داشته باشد. شاید تنها اثری را که می‌توان با این شاهکار ادبی قیاس کرد، داستان عاشقانۀ تراژیک رومئو و ژولیت، سـرودۀ ویلیام شکسپیر، شاعر و نمایشنامه‌نویس بی‌مثال ادبیات انگلیس باشد که سرشار از ظرایف و دقایق ادبی و غنایی است. این نوشتار بر آن است تا با خوانشی مقایسه‌ای، به بررسی محتوا و نحوه پردازش شخصیت‌های دو داستان مذکور بپردازد و شباهت‌های موجود در آن را آشکار سازد تا از این طریق پرتوی تازه بر زوایای مغفول ماندۀ این دو اثر گران‌سنگ و جاوید بیفکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
520 - بررسی دیدگاههای ناتورالیستی زولا و چوبک
محبوبه فهیم‌کلام محمدرضا محسنی بهزاد هاشمیامیل زولا از نویسندگان برجستۀ سدۀ 19 میلادی فرانسه و از چهره‌های مطرح عرصۀ ادبیات داستانی است که علاقۀ بسیاری به توصیف واقعیات جامعۀ خود و ارایۀ جلوه‌های مستندگونه و پلشت مفاسد اجتماعی، به ویژه در میان اقشار آسیب‌پذیر، دارد. صادق چوبک نیز در میان رمان&zwn چکیده کاملامیل زولا از نویسندگان برجستۀ سدۀ 19 میلادی فرانسه و از چهره‌های مطرح عرصۀ ادبیات داستانی است که علاقۀ بسیاری به توصیف واقعیات جامعۀ خود و ارایۀ جلوه‌های مستندگونه و پلشت مفاسد اجتماعی، به ویژه در میان اقشار آسیب‌پذیر، دارد. صادق چوبک نیز در میان رمان‌نویسان ایرانی گرایش بیشتری به عریان‌نمایی زشتی‌ها دارد. در این پژوهش برآنیم تا به درونمایههای اصلی آثار این دو نویسنده، زبان انتخابی، سبک و سیاق نوشتار و نیز ویژگی‌های برجستۀ شخصیت‌های داستانی‌شان بپردازیم؛ تا از این رهگذار بتوانیم دیدگاه‌های ناتورالیستی هر دو نویسنده را، به ویژه در آسوموار و پیراهن زرشکی، بازنماییم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
521 - تیپیزاسیونِ سنجشی مابین مکتب مارکسیست و بیان‌شیوه‌های شکسپیر
مهدی رضا کمالی بانیانیفمنیسم (طرفداری از حقوق زنان)، نیوهیستوریسیسم، مادیگرایی فرهنگی، تئوری پست استعماری و تئوری کوئیر، همگی در مورد تولید فرهنگی (که می‌تواند به مارکس نسبت داده شود) ایده‌هایی ارائه می‌کنند و همچنین هر یک رابطه معناداری با تحقیقات ادبی رنسانس دارند. با وجود ا چکیده کاملفمنیسم (طرفداری از حقوق زنان)، نیوهیستوریسیسم، مادیگرایی فرهنگی، تئوری پست استعماری و تئوری کوئیر، همگی در مورد تولید فرهنگی (که می‌تواند به مارکس نسبت داده شود) ایده‌هایی ارائه می‌کنند و همچنین هر یک رابطه معناداری با تحقیقات ادبی رنسانس دارند. با وجود این ایده‌های اصلی مارکس به ندرت به طور مناسب در آثار مربوط به شکسپیر توضیح داده می‌شود و در برخی دوره‌ها حتی ادعا می‌شود که آنها رابطه خود را از دست داده‌اند. هدف این مقاله، توضیح تاثیر گذشته و فعلی مارکسیسم بر ادبیات شکسپیری است؛ همچنین نشان دادن راه‌هایی که در آن، این ادبیات می‌تواند تأثیر مهمی در آینده آنالیز فرهنگی و نقد نمایشی و ادبی سیاسی ایفا کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
522 - تحلیل و بررسی رئالیسم اجتماعی در شعر شاعران معاصر؛ با تأکید بر چند شاعر
لیلا قلی پوری آرش مشفقی ناصر علیزادهدر هر دورانی، بزرگان و روشنفکران زمان در صدد یافتن راه حلی تازه برای مسائل و پیچیدگیهای دنیای خود بودهاند تا از تنگناهای موجود زمان رهایی یابند و شعر یکی از ابزارهای مهم در خدمت این اندیشه است. واقع‌گرایی و حقیقت‌نمایی دو عنصر مهم شعر شاعران دوران معاصر میباشد و مست چکیده کاملدر هر دورانی، بزرگان و روشنفکران زمان در صدد یافتن راه حلی تازه برای مسائل و پیچیدگیهای دنیای خود بودهاند تا از تنگناهای موجود زمان رهایی یابند و شعر یکی از ابزارهای مهم در خدمت این اندیشه است. واقع‌گرایی و حقیقت‌نمایی دو عنصر مهم شعر شاعران دوران معاصر میباشد و مستندسازی به شکل عام، ضبط، تفسیر و روایت تجارب شخصی فرد و تبدیل و ارجاع آن به جنبههای مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی بر بستری از زبان میباشد که سرشار از ابتکار و تجربه بوده است. رئالیسم مکتبی ادبی است که در فاصله سالهای 1880-1850 در اروپا و آمریکا رواج یافت. مهمترین ویژگی آثار رئالیستی آن است که انسان را به عنوان موجودی اجتماعی مطرح میکند و ریشه همه رفتارهای نیک و بد او را در اجتماع جست‌وجو میکند. مکتب رئالیسم از جمله مکتب‌هایی است که مانند آینه مشکلات فرد و جامعه را به تصویر می‌کشد و نویسنده نظرات شخصی خود را در آن دخیل نمی‌کند. اغلب شاعران معاصر هم به عنوان نویسنده رئالیسم به خوبی توانسته‌اند فقر و مشکلات مردم و مبارزه آنان را برای ادامه زندگی در شعر بیان کنند و به تصویر بکشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
523 - بررسى تطبیقى اندیشه هاى ولتر و آخوندزاده (بررسى چگونگى ورود آراى ولترى به مرزهاى ایران ازطریق آخوندزاده)
سعید گنج بخش زمانىآخوندزاده متأثر از ادبیات غرب، ب هخصوص فرانسه، با جریان نوگرایى آشنا شد و با نگارش آثارى انتقادى و ادبى، در تحول اجتماعى ایران کوشید. او که به زبان روسى آشنایى کامل داشت، با مطالعة آثار پوشکین ، بلینسکى ، گوگول و...، با اندیشه هاى ولتر به صورت غیرمستقیم آشنا شد، و در چکیده کاملآخوندزاده متأثر از ادبیات غرب، ب هخصوص فرانسه، با جریان نوگرایى آشنا شد و با نگارش آثارى انتقادى و ادبى، در تحول اجتماعى ایران کوشید. او که به زبان روسى آشنایى کامل داشت، با مطالعة آثار پوشکین ، بلینسکى ، گوگول و...، با اندیشه هاى ولتر به صورت غیرمستقیم آشنا شد، و در خلق نمایشنامه هایى کمیک از مولیر تأثیر پذیرفت و توانست با خلق نمایشنامه هایش، تحولى در ادبیات فارسى و نقد تاریخى و ادبى ب هوجود آورد. این تحول، سرآغازى براى نویسندگان نوگراى ایرانى شد، تا با تغییر در نگره هاى خود، ادبیات را در مسیر تازه و پویایى هدایت کنند که فرد را روى زمین درکنار سایر عوامل طبیعى مورد بررسى قرار دهد، نه به عنوان موجودى انتزاعى در عالم علوى و کسى که دست یافتن به آن تنها ازطریق صیرورت در خلق خیال صورت مى گرفت. خیال در منظر جدید خود، در محتواى انسان اجتماعى با نگره هاى جدید خلاصه مى شد و این مهم را آخوندزاده با تحلیل آرا و عقاید متفکران اروپایى به ویژه ولتر انجام داد. مقاله حاضر،تحلیلى از ورود نگره هاى ولترى ازطریق مسیر روسیه به قفقاز و اثرپذیرى آخوندزاده از آن اندیشه ها است که از درون شناسى آثار این دو نویسنده، به ویژه داستان کاندید ولتر و تمثیلات آخوندزاده شکل گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
524 - بررسی عقاید شکلوفسکی در اشعار سهراب سپهری و توماس استرن الیوت
مهدی ممتحن ناصر ملکی مریم نویدیخلق مضامین جدید و غریب از ویژگیهای شاعران عصر مدرن و پسامدرن است. آنها سعی دارند تا غبار عادات را از رخ مضامین و مفاهیم کهنه بزدایند و با دیدگاهی نو به آن مضامین و مفاهیم بنگرند؛ همچنین خوانندگان را به این مسیر بکشانند و با این دیدگاه به درک مضمون‌ها و مفهوم‌های پیچید چکیده کاملخلق مضامین جدید و غریب از ویژگیهای شاعران عصر مدرن و پسامدرن است. آنها سعی دارند تا غبار عادات را از رخ مضامین و مفاهیم کهنه بزدایند و با دیدگاهی نو به آن مضامین و مفاهیم بنگرند؛ همچنین خوانندگان را به این مسیر بکشانند و با این دیدگاه به درک مضمون‌ها و مفهوم‌های پیچیده نایل آیند. چنین فنی، آشنایی‌زدایی نامیده میشود. آشنایی‌زدایی نخستین بار با عنوان هنر به عنوان ابزار به وسیله‌ی شکلوفسکی مطرح شد. او معتقد بود که اگر شیوه‌ی نگرش ما به آثار هنری توأم با نوعی عادت باشد، دیگر نمی‌توانیم نگرشی نو نسبت به آن آثار داشته باشیم؛ در نتیجه تأثیر آن در زندگی ما عادی خواهد شد. از آنجا که تا به حال کمتر تحقیقی درباره‌ی فن آشنایی‌زدایی در آثار شاعران صورت گرفته، این مقاله بر آن است تا به تحلیل و بررسی رد پای این فن در برخی اشعار توماس استون الیوت و سهراب سپهری بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
525 - بررسی تطبیقی شکرگزاری در قرآن کریم و بوستان سعدی
محمد رضا ساسانیمباحث بین رشته‌ای مثل قرآن و ادبیات باید به عنوان یکی از فعالیتهای قرآن پژوهی و راهی برای نشر فرهنگ اسلامی، مورد توجه قرار گیرد. شکرگزاری یکی از فضائل اخلاقی است و در هر دو فرهنگ اسلامی و فارسی، انسان به شکر خداوند بسیار سفارش شده است. به طوری که در قرآن، این فضیلت اخل چکیده کاملمباحث بین رشته‌ای مثل قرآن و ادبیات باید به عنوان یکی از فعالیتهای قرآن پژوهی و راهی برای نشر فرهنگ اسلامی، مورد توجه قرار گیرد. شکرگزاری یکی از فضائل اخلاقی است و در هر دو فرهنگ اسلامی و فارسی، انسان به شکر خداوند بسیار سفارش شده است. به طوری که در قرآن، این فضیلت اخلاقی در کنار صفاتی چون مطیع اوامر الهی بودن آمده و سعدی نیز در بوستان خود بابی مستقل را به شکر بر عافیت اختصاص داده است که دلیلی بر اهمیت این مقوله در فرهنگ اسلامی و ادب فارسی میباشد. در این مقاله فضیلت شکرگزاری به عنوان پلی ارتباطی بین فرهنگ اسلامی و ادب فارسی بررسی شده است. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که سعدی با تأسی به قرآن، پیوندی ظریف و محکم بین این دو فرهنگ برقرار کرده است که منجر به اعتلای ادب این مرز و بوم شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
526 - بررسی تطبیقی شیوه‌های تعذیب و شکنجه در شاهنامه، ایلیاد و رامایانا
مریم محمّدزادهنوشتار حاضر با در نظر گرفتن این نکته که یکی از بهترین روش های تبیین هر مسأله‌ای مقایسه آن با نمونه ای هم شأن و هم جنس است، بر اساس مکتب آمریکایی در مطالعات ادبیات تطبیقی و با روش توصیفی- تحلیلی، شیوه های تعذیب و شکنجه را در حماسه های سترگ شاهنامه، ایلیاد و رامایانا مورد چکیده کاملنوشتار حاضر با در نظر گرفتن این نکته که یکی از بهترین روش های تبیین هر مسأله‌ای مقایسه آن با نمونه ای هم شأن و هم جنس است، بر اساس مکتب آمریکایی در مطالعات ادبیات تطبیقی و با روش توصیفی- تحلیلی، شیوه های تعذیب و شکنجه را در حماسه های سترگ شاهنامه، ایلیاد و رامایانا مورد کاوش قرار داده تا ضمن بررسی چگونگی رویکرد سه اقلیم حماسه ساز جهان نسبت به این مقوله، به این پرسش پاسخ دهد که شکنجه اساساً برای چه مقاصد و انگیزه هایی به کار می رفته است؟ یافتهها نشان می دهد، اغلب شکنجه ها در غیاب نظام قضایی منسجم به عنوان روشی در مجازات، به قصد انتقام گیری و با انگیزه نابودی مخالف، صورت می گرفته است. پاره‌ای از شیوه های شکنجه در این سه اثر، مشابه یا نزدیک به هم بوده؛ امّا در برخی موارد، شکنجه به جغرافیای خاصّی محدود بوده است. شاهنامه، بیش ترین و رامایانا، کم ترین بسامد شکنجه را به خود اختصاص داده اند. وحشتناک ترین و بی‌رحمانه ترین شکنجه ها از قبیل به سیخ کشیدن، سوراخ کردن شانه، شکم دریدن، بر خام دوختن، سوراخ کردن بینی، پی و پوست کندن و زنده به گور کردن، تنها در شاهنامه فردوسی بازتاب داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
527 - مطالعه تطبیقی ساختارشکنی اشعار شاملو و کمینگز
حسن تاجیک محمدیه کیان پیشکارادبیات تطبیقی به عنوان علمی جدید پایه‌گذار دیدگاهی نوین در عصر مطالعات ادبیات جهانی میباشد و در تلاش است تا با ارائه زمینه‌های مشترک بین ملل و ادبیات آنها به یک همگرایی جهانی بهتری دست یابد. بررسی نوابغ ادبی از کشورهای دارای سبک ادبی برجسته و ممتاز که ممکن است دارای چکیده کاملادبیات تطبیقی به عنوان علمی جدید پایه‌گذار دیدگاهی نوین در عصر مطالعات ادبیات جهانی میباشد و در تلاش است تا با ارائه زمینه‌های مشترک بین ملل و ادبیات آنها به یک همگرایی جهانی بهتری دست یابد. بررسی نوابغ ادبی از کشورهای دارای سبک ادبی برجسته و ممتاز که ممکن است دارای مشترکات زبانی، ساختاری، فرهنگی و حتی دینی مشترکی باشند میتواند به شکوفایی این حوزه کمک کند و در این راستا این مقاله در صدد است تا با بررسی دو شاعر صاحب سبک، صاحب نام، بزرگ و معاصر آمریکایی و ایرانی- ایی کمینگز و احمد شاملو- بر اساس اصول و تئوری پست مدرن ساختارشکنی و شالوده شکنی به اشتراکات زبانی، ادبی و سبک نوشتاری آنها دست یابد. بررسی تطبیقی دو نویسنده بزرگ از دو کشور و فرهنگ مختلف بر اساس رویکردی نوین و پست مدرن نیازمند امکانات، منابع و همکاری‌های چند جانبه از سوی تمامی عوامل میباشد. با این حال این مقاله تلاش دارد با این رویکرد و با انتخابی که انجام داده روزنه‌ای جدید را در زمینه مطالعات تطبیقی آن هم در زمینه ادبیات معاصر از دوکشور با زمینه ادبی عظیم و در عین حال کاملاً متفاوت را از دو شاعر صاحب سبک، شناخته‌شده و در عین حال با مقبولیتی ادبی، اجتماعی بررسی و ارائه کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
528 - آیات توبه در اشعار ابن فارض و مولوی
سید امیر محمود انوار فاطمه احمدی طاهره چال درهقرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی به توبه توجه ویژه کرده است و از مومنان می خواهد که توبه کنند و به سوی خدا بازگردند تا رستگار شوند و از آنجا که یکی از مظاهر قرآن تجلّی آن در ادبیات عرفانی است برخی از عرفای بزرگ، توبه را به عنوان اول منزل و مقام ذکر کرده اند و نقش بنیادین آن چکیده کاملقرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی به توبه توجه ویژه کرده است و از مومنان می خواهد که توبه کنند و به سوی خدا بازگردند تا رستگار شوند و از آنجا که یکی از مظاهر قرآن تجلّی آن در ادبیات عرفانی است برخی از عرفای بزرگ، توبه را به عنوان اول منزل و مقام ذکر کرده اند و نقش بنیادین آن را خاطرنشان کرده اند. ابن فارض مصری و جلال الدین محمد بلخی دو شاعر عارف در عرصه ادب عربی و پارسی هستند که در مسیر سیر و سلوک خویش حقایق قرآنی برایشان ظهور کرده است. در این مقاله اشعار این دو عارف گرانمایه در باب توبه را بررسی کرده ایم و سپس به وجوه اشتراک و افتراق توبه در دیدگاه آنان پرداخته ایم و آنچه بدان دست یافته ایم: مضامین و مفاهیم مشترک که شامل نقض توبه توسط عشق و توبه نصوح می باشد و وجوه افتراق در برگیرنده توبه موسویه در شعر ابن فارض و توبه محمدیه و مسخ دل در اشعار مولانا است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
529 - مجازات‌های بدنی در اسلام با نگاهی به آموزههای قرآنی و چالشهای حقوق بشری
مهدی صالحی محمد جعفری هرندینظام بین المللی حقوق بشر، در پرتو اسناد مربوط به ممنوعیت شکنجه و دیگر مجازات‌ها و رفتارهای غیر انسانی، ظالمانه و تحقیرآمیز تلاش نموده است تا اعمال مجازات‌های بدنی را منع نماید. در این مقاله برای روشن ساختن چگونگی این تعارضات و ارائه راه حل و رفع آن تلاش شده است. بدین من چکیده کاملنظام بین المللی حقوق بشر، در پرتو اسناد مربوط به ممنوعیت شکنجه و دیگر مجازات‌ها و رفتارهای غیر انسانی، ظالمانه و تحقیرآمیز تلاش نموده است تا اعمال مجازات‌های بدنی را منع نماید. در این مقاله برای روشن ساختن چگونگی این تعارضات و ارائه راه حل و رفع آن تلاش شده است. بدین منظور نخست به تبیین چالش موجود، به صورت تطبیقی اقدام شده، و به همین جهت مسأله اصلی مجازات‌های بدنی در اسلام و چالشهای حقوق بشر مطرح شده است. برای حل مسأله با کمک سؤالات فرعی نویسنده سعی کرده است که پاسخ مسأله مزبور را به صورت تفصیلی با اتکا بر فرضیه‌های مطروحه بیان نماید. روش انجام پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع به صورت تطبیقی، توصیفی و تحلیلی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
530 - بررسی تطبیقی سیاق از دیدگاه قرآن‌پژوهان معاصر
محمدرضا ستوده نیا سعید آخوندی یزدی سید مهدی سلطانی رنانیبحث سیاق از مباحث کلیدی و زیربنایی در حوزه علوم قرآنی و اصول تفسیری است. این نقش کلیدی در حوزههای معارفی دیگر همچون فقه و اصول نیز مطرح است. دانشمندان علوم قرآن و تفسیر، از سیاق بسیار یاد کرده اند و آن را مورد استناد قرار داده اند، ولى تعریف دقیقی از سیاق ارائه نکرده چکیده کاملبحث سیاق از مباحث کلیدی و زیربنایی در حوزه علوم قرآنی و اصول تفسیری است. این نقش کلیدی در حوزههای معارفی دیگر همچون فقه و اصول نیز مطرح است. دانشمندان علوم قرآن و تفسیر، از سیاق بسیار یاد کرده اند و آن را مورد استناد قرار داده اند، ولى تعریف دقیقی از سیاق ارائه نکرده‌اند و همچنین در تحقق سیاق، دو شرط ارتباط صدوری و ارتباط موضوعی را بیان کرده اند، که به نظر میرسد این دو شرط باید مورد واکاوی دقیق قرار گیرد و همچنین حد و مرزهای قرائن قوی‌تر در مواجهه با سیاق به عنوان شرطی دیگر مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله نویسنده تعاریف مطرح‌شده توسط دانشمندان معاصر در علوم قرآنی و اصول فقه را بیان کرده و مورد نقد و بررسی قرار خواهد داد، و دقیق‌ترین تعریف را بر می‌گزیند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
531 - بررسی ریشه‌شناختی واژه "نماز" با تکیه بر متون ایران باستان
فریبا شریفیانبا بررسی ریشه‌شناختی واژه نماز در ایران و تاریخ کاربرد آن میتوان به اهمیت این فریضه به عنوان فعلی عبادی در میان ایرانیان پی برد. واژه نماز در اصل از ریشه هندو اروپایی nem به معنای تعظیم‌کردن آمده است. نماز در اوستا به صورت اسم خنثی از ماده nəmah که در اصل از اسم خنثی n چکیده کاملبا بررسی ریشه‌شناختی واژه نماز در ایران و تاریخ کاربرد آن میتوان به اهمیت این فریضه به عنوان فعلی عبادی در میان ایرانیان پی برد. واژه نماز در اصل از ریشه هندو اروپایی nem به معنای تعظیم‌کردن آمده است. نماز در اوستا به صورت اسم خنثی از ماده nəmah که در اصل از اسم خنثی námas در سنسکریت به معنای تعظیم، کرنش گرفته شده که همراه با ریشه kṛi فعل نماز کردن در مفهوم سر تعظیم فرودآوردن، احترام کردن است. این فعل در اوستا از صورت ماده اسمی مذکور در وجوه مختلف ساخته شده است. در زبانهای ایرانی میانه شرقی و غربی واژه نماز در متون بجامانده از این دوران به کار رفته است. واژه نماز در این متون گاه نشانگر ادای احترام فرودستان به مقامات فرادستی و گاه به عنوان فعل عبادی بیانگر رکوع و خضوع بندگی در برابر پرودگار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
532 - ریخت شناسی داستان حضرت سلیمان (ع) در قرآن
ناهید نصیحت نعیمه پراندوجییکی از ره آوردهای ادبی قرآن ابتکار و آفرینش داستان های هنری واقعی است. خداوند متعال با اسلوبی متین و مستحکم عناصر داستانی رخدادها را به نمایش می کشد. از جمله داستان هایی که در آیات شریفه به تصویر کشیده شده داستان حضرت سلیمان است. از آنجا که داستان امرزه اهمیت دارد، داست چکیده کاملیکی از ره آوردهای ادبی قرآن ابتکار و آفرینش داستان های هنری واقعی است. خداوند متعال با اسلوبی متین و مستحکم عناصر داستانی رخدادها را به نمایش می کشد. از جمله داستان هایی که در آیات شریفه به تصویر کشیده شده داستان حضرت سلیمان است. از آنجا که داستان امرزه اهمیت دارد، داستان حضرت سلیمان هم به عنوان یکی از زیباترین داستان های قرآن رویکرد تفسیری ادبی و هنری جدید می طلبد. آنچه در مورد سلیمان نبی در قرآن ترسیم شده مجموعه داستان کوتاه پیرامون مورچه، اسبان، اطلاع رسانی هدهد، ایمان آوردن ملکه سبا و ... می باشد. این داستان ها به دلیل حضور شخصیت های غیر بشری چون جن، هدهد، مورچه و باد و نیز تسخیر آنها در خدمت پیامبر پادشاه همچنین دانستن زبان پرندگان تفاوت بارزی با سایر داستان ها دارد. هریک از این عناصر- آنچنان که مستلزم شیوه یگانه قرآن است، در محور شکر و اخلاص نمود یافته و شگفت انگیزی پدیده ها را متجلی می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
533 - الدراسة المقارنة لفحوی وشکل الرواتین «الخبز الحافی» و «همسایه‌ها»
ژیلا کلی طارمی یوسف هادی پور نهزمی سیدابراهیم ارمنالخلاصةاستوحی الکثیر من الکتاب والروائیین فی تاریخ الادب الروائی من تجاربهم فی الحیاة ووظفوها کمادة اولیة فی کتابة القصة والروایة. فمن تلک الروایات النابهة فی الأدبین العربی والفارسی هما الخبز الحافی (1972) للکاتب والروائی المغربی محمد شکری و الجیران للروائی الإیرانی چکیده کاملالخلاصةاستوحی الکثیر من الکتاب والروائیین فی تاریخ الادب الروائی من تجاربهم فی الحیاة ووظفوها کمادة اولیة فی کتابة القصة والروایة. فمن تلک الروایات النابهة فی الأدبین العربی والفارسی هما الخبز الحافی (1972) للکاتب والروائی المغربی محمد شکری و الجیران للروائی الإیرانی أحمد محمود حیث عکسا فی روایتیهما بعضا من تجاربهما الأولی من حیاتهما. لذلک یمکن أن نطلق علی روایتیهما روایة السیرة ذاتیة أو الأطوبیوغرافیة..فقد کانت الروایتان متشابهتان فی البنی والمضمون فهذا ما حدا بالباحثین تحری الفوارق البسیطة بین الروایتین ضمن معالجة أوجه الشبه بینهما. فالسؤال المجوری الذی یعتری، المقال هو الکشف عن أوجه الشیه بین الروایتین وماهیة التشابه عندهما.إذ یمکن تلخیصها فی بدء الروایتین من مرحلة عمریة محددة ومبکرة لبطلیهما حیث یضطر البطلان إلی العمل فی المقهی وأنهما لم یتنعما بحضور قوی وبارز لأبویهما فی تسییر حیاتهما فقد کان لأبویهما حضور خافت وباهت ما أجبرهما علی ملء فراغه فی حیاتهما.فکل من البطلین ینتفض ویخوض غمار الحراک السیاسی فی وقت عصیب وحساس من تاریخ بلده وکلتا االروایتین أیضا تروی من منظور مشترک فقد اتخذ الکاتبان طریقة متشابهة فی بناء شخصیة بطل الروایة فکلاهما یتحولان ویتغیران والحبکة تکون مفتوحة أیضا. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
534 - دراسة أسلوبیة فی قصیدة "الجداریة" لمحمود درویش من منظار الشکلانیین الروس
رسول بلاوی علیرضا شیخیانیالأسلوبیة فرع من اللسانیات الحدیثة التی تعنی بتحلیل الأسالیب الأدبیة وتهتم بدراسة الطریقة الفنّیة فی التعبیر عن الدلالات أو المعانی. والمنهج الشکلانی من أهمّ الاتجاهات الحدیثة فی دراسة الأسلوب حیث یعتقد الشکلانیون الروس أنّ الشکل هو الذی یحدّد المعنی والمفهوم للنص وأنّ چکیده کاملالأسلوبیة فرع من اللسانیات الحدیثة التی تعنی بتحلیل الأسالیب الأدبیة وتهتم بدراسة الطریقة الفنّیة فی التعبیر عن الدلالات أو المعانی. والمنهج الشکلانی من أهمّ الاتجاهات الحدیثة فی دراسة الأسلوب حیث یعتقد الشکلانیون الروس أنّ الشکل هو الذی یحدّد المعنی والمفهوم للنص وأنّ الأثر الأدبی محض شکل ویجب أن یدرس من الناحیة الشکلیة. والشاعر الفلسطینی محمود درویش من الشعراء الذین اقترن إسمهم بحرکة الحداثة الشعریة واستطاع أن یطرح أفکاره ومضامینه بأسلوب رائع ومثیر للانتباه، وإنّنا إخترنا قصیدته الجداریة لتکون محوراً لهذه الدراسة لما تمتاز به شکلاً ومضموناً. تسعی هذه المقالة أن تکشف عن الدلالات الأسلوبیة المتمثّلة بالبعد الصوتی، البیانی والانزیاحی من منظار الشکلانیین الروس لقصیدة الجداریة وفقاً للمنهج الوصفی-التحلیلی؛ بما أنّ النقد القدیم لا یستطیع أن یبیّن ویشرح هذه الأسرار والرموز، فقد اعتمدنا علی المنهج الشکلانی فی النقد الحدیث الذی قادر أن یقوم بهذه المهمّة. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
535 - دراسة الإنزیاح فی شعر محمود درویش ترکیزاً على الأعمال الشعریة الکاملة
فاطمه أسدی عزت ملاابراهیمییُعدّ الإنزیاح من إبداعات الشکلانییّن المهمّة ویتکوّن الیوم الحجر الأساس فی قضایا الأسلوبیّة وعلم اللغة. فی بدایة القرن العشرین قطعوا خطوة کبیرة فی العدول عن اللغة المعیار وأبدعوا مصطلحی الإنزیاح والتقریب(أو معالجة ذات الأسبقیة). إنَّ درویش یخلّ فی المواضع المختلفة ترتی چکیده کاملیُعدّ الإنزیاح من إبداعات الشکلانییّن المهمّة ویتکوّن الیوم الحجر الأساس فی قضایا الأسلوبیّة وعلم اللغة. فی بدایة القرن العشرین قطعوا خطوة کبیرة فی العدول عن اللغة المعیار وأبدعوا مصطلحی الإنزیاح والتقریب(أو معالجة ذات الأسبقیة). إنَّ درویش یخلّ فی المواضع المختلفة ترتیب اللغة المألوف ویبادر بخلق التراکیب الجدیدة والصور الشعریة الخلّابة. یقسّم لیتش الإنزیاح إلی ثماینة أنواع وهذا البحث بما للموضوع من سعة المجال فی شعر درویش یذهب إلی دراسة وتبیین الإنزیاح اللفظی والمعنوی والکتابی فی مجموعة الأعمال الشعریة الکاملة. ما توصَّل إلیه البحث من النتائج تقول: إنَّ درویش أکثر من استخدام التشبیه والاستعارة، ثمَّ استفاد من المفردات العتیقة إلی جانب التراکیب الإضافیة الجدیدة والمفارقة و... هادفاً تحقیق الإنزیاح فی شعره. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
536 - المقارنة بین المضمون والبنیة فی الروایتین "الخبز الحافی" و"همسایه‌ها"
ژیلا گلی طارمی یوسف هادی پور نهزمی سیدابراهیم آرمناستوحی الکثیر من الکتاب والروائیین فی تاریخ الأدب الروائی من تجاربهم فی الحیاة ووظفوها کمادة اولیة فی کتابة القصة والروایة. فمن تلک الروایات النابهة فی الأدبین العربی والفارسی هما الخبز الحافی(1972) للکاتب والروائی المغربی محمد شکری وروایة الجیران للروائی الإیرانی البار چکیده کاملاستوحی الکثیر من الکتاب والروائیین فی تاریخ الأدب الروائی من تجاربهم فی الحیاة ووظفوها کمادة اولیة فی کتابة القصة والروایة. فمن تلک الروایات النابهة فی الأدبین العربی والفارسی هما الخبز الحافی(1972) للکاتب والروائی المغربی محمد شکری وروایة الجیران للروائی الإیرانی البارع أحمد محمود حیث عکس الأخیران فی روایتیهما بعضا من تجاربهما الأولی من حیاتهما وصوراها خیر تصویر فی منتهی الروعة والجمال والواقعیة والموضوعیة. فاستنادا لتلک المعطیات یمکن أن نطلق علی روایتیهما روایة السیرة ذاتیة أو الأطوبیوغرافیة. فقد کانت الروایتان متشابهتان ومتقاربتان من حیث البنی والمضمون فهذا ما حدا بالباحثین تحری تلک الفوارق البسیطة بین الروایتین ضمن المعالجة الشافیة لأوجه الشبه بینهما. فالسؤال المحوری الذی یعتری هذا المقال هو الکشف عن تلک القواسم المشترکة وأوجه الشبه بین الروایتین وکذلک ماهیة التشابه عندهما. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
537 - دراسة الخصائص الفنیة لشعر الشکوی عند حافظ إبراهیم
علی پیرانی شالإنّ الشکوی حالة شعوریّة تقوم علی وجع داخلیّ یلمّ بالمرء خلال موقف یستوجب التعب والصراخ وأحیاناً البکاء. إنّ حافظ إبراهیم ذاق طعم الشدّة فی حیاته ویحفل شعره بوصف إخفاقهولوعته علی ما فات من السعد. من جانب آخر إنّه سمع شکاوی المظلومین وشارک فی مصائبهم، فنری الشاعر صاحب نفس چکیده کاملإنّ الشکوی حالة شعوریّة تقوم علی وجع داخلیّ یلمّ بالمرء خلال موقف یستوجب التعب والصراخ وأحیاناً البکاء. إنّ حافظ إبراهیم ذاق طعم الشدّة فی حیاته ویحفل شعره بوصف إخفاقهولوعته علی ما فات من السعد. من جانب آخر إنّه سمع شکاوی المظلومین وشارک فی مصائبهم، فنری الشاعر صاحب نفس شاکیة. نجد فی شعره الشاکی الارتباط الوثیق بین معجمه الشعری وبین حالاته الحزینة حیث ألفاظه تبیّن لنا نفساً ألیمة واعتمد الشاعر علی ألفاظ تخلو من الغرابة، واستخدم لغة الماضی فذکر الماضی کان کبلسم یشفی جروحه. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
538 - رومیات أبی فراس الحمدانی و حبسیات مسعود سعد سلمان دراسة مقارنة
محمد هادی مرادی صحبت الله حسنوندقضی الشاعران أبوفراس الحمدانی و مسعود سعد سلمان سنوات طویلة من حیاتهما فی السجن بعیدین عن الدیار والأهل. إنّ الظروف التی عاشها الشاعران فی هذه الأیام والسنوات ساقتهما إلی إنشادالأشعار التی تعبّر عن عواطفهما و أفکارهما تجاه أحداث الحیاة والمجتمع.تمتاز هذه‌الأشعار با چکیده کاملقضی الشاعران أبوفراس الحمدانی و مسعود سعد سلمان سنوات طویلة من حیاتهما فی السجن بعیدین عن الدیار والأهل. إنّ الظروف التی عاشها الشاعران فی هذه الأیام والسنوات ساقتهما إلی إنشادالأشعار التی تعبّر عن عواطفهما و أفکارهما تجاه أحداث الحیاة والمجتمع.تمتاز هذه‌الأشعار بالمیزات الفنیة التی جعلتها نوعاً خاصّاً من‌الأدب. و هذه‌المیزات تنبع من‌الخصال الذاتیه التی یتسم بها الشاعران قبل الحبس کما تنبع من‌الظروف الصعبة المدهشة التی واجهها الشاعران فی‌الحبس. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
539 - بررسی سطح آگاهی و نگرش دانشجویان علوم پزشکی در مورد بیماری تب مالت
شهرام ملکی امیر زکیان محمد رشیدیبیماری تب مالت یا بروسلوز یکی از مهمترین بیماریهای مشترک بین انسان و دام با انتشار جهانی است. لذا هدف از مطالعه حاضر ارزیابی میزان آگاهی دانشجویان علوم پزشکی و بررسی کفایت برنامههای آموزش پزشکی بود. مطالعه حاضر به روش مقطعی با استفاده از روش مورگان و با انتخاب 300 نفر چکیده کاملبیماری تب مالت یا بروسلوز یکی از مهمترین بیماریهای مشترک بین انسان و دام با انتشار جهانی است. لذا هدف از مطالعه حاضر ارزیابی میزان آگاهی دانشجویان علوم پزشکی و بررسی کفایت برنامههای آموزش پزشکی بود. مطالعه حاضر به روش مقطعی با استفاده از روش مورگان و با انتخاب 300 نفر از دانشجویان رشته‌های مختلف دانشگاه علوم پزشکی لرستان به روش پرسشنامهای انجام شد. با توجه به بررسیها، میانگین و انحراف معیار کلی نمره آگاهی دانشجویان 25/3±22/11 بود که امتیاز بسیار پایینی است. با بررسی پاسخ دانشجویان،100 درصد دانشجویان تب مالت را از شایع‌ترین بیماریهای مشترک انسان و دام دانستند و به ترتیب 84 و 82 درصد دانشجویان به شایع‌ترین علامت بروز بیماری در انسان و شایع‌ترین راه انتقال بیماری به انسان پاسخ صحیح داده‌اند. نتایج نشان داد، سطح تحصیلات پدر و مادر بر روی میزان آگاهی دانشجویان مورد بررسی در مطالعه حاضر تاثیر معنیداری ندارد (05/0 P>). نتایج نشان داد بین میزان آگاهی دانشجویان پسر و دختر در مورد بیماری تب مالت، اختلاف آماری معنیداری وجود دارد ( 0001/0 p <). همچنین استفاده از آزمون غیر پارامتریک Mann-Whitney برای ارزیابی آگاهی در مورد بیماری تب مالت مشخص کرد بین میانگین آگاهی پسر و دختر از لحاظ آماری تفاوت معنیداری برقرار است (01/0P≤). در مجموع با توجه به اینکه دانشجویان مورد بررسی در مطالعه حاضر در دانشگاه علوم پزشکی تحصیل میکنند، آگاهی آنها از بیماری تب مالت به عنوان یکی از مهمترین بیماریهای مشترک بین انسان و دام رضایت بخش نبود که این مسئله حاکی از یک خلاء آموزشی یا عدم توجه دانشجویان به محتوای آموزشی می-باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
540 - اثر سطوح مختلف موننسین و پروبیوتیک تجاری بر فراسنجه‌های تخمیری خوراک های دامی با استفاده از باکتری های جداشده از شکمبه درشرایط برون تنی (Invitro)
سعید سبحانی راد مهدی الهی ترشیزیهدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر سطوح مختلف آنتی بیوتیک موننسین سدیم و پروبیوتیک تجاری بر فرآیند تخمیر و فراسنجه های تولید گاز منابع خوراکی (علف خشک یونجه، دانه جو و یونجه+ جو با نسبت 50:50) در شرایط برون تنی است. گروه های آزمایشی شامل گروه شاهد (خوراک های پایه بدون اف چکیده کاملهدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر سطوح مختلف آنتی بیوتیک موننسین سدیم و پروبیوتیک تجاری بر فرآیند تخمیر و فراسنجه های تولید گاز منابع خوراکی (علف خشک یونجه، دانه جو و یونجه+ جو با نسبت 50:50) در شرایط برون تنی است. گروه های آزمایشی شامل گروه شاهد (خوراک های پایه بدون افزودنی)، خوراک های پایه + موننسین سدیم (500 یا 1000 میلی گرم در کیلوگرم ماده خشک) و خوراک های پایه + پروبیوتیک تجاری (500 یا 1000 میلی گرم در کیلوگرم ماده خشک) بودند. روش تولید گاز در شرایط آزمایشگاهی (افزودن باکتری های شکمبه و بزاق مصنوعی به نمونه های خوراک) برای تعیین فراسنجه های تولید گاز مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که هر دو سطح موننسین سدیم سبب کاهش معنی داری در فراسنجه تولید گاز از بخش قابل تخمیر(b) از علوفه یونجه شد. همچنین مکمل نمودن سطح بالای پروبیوتیک (گروه حاوی 1000 میلی گرم)، نرخ تولید گاز (c)در یونجه و دانه جو را به طور معنی داری کاهش داد. با افزایش سطح پروبیوتیک، نرخ تولید گاز در مخلوط علوفه و غلات (نسبت به تیمار حاوی 500 میلی گرم در کیلوگرم پروبیوتیک تجاری) به طور معنی داری افزایش یافت. همچنین هضم پذیری ماده آلی و انرژی قابل متابولیسم در هیچ یک از مراحل آزمایش اختلاف معنی داری نداشتند. از نتایج آزمایش حاضر می توان نتیجه گرفت مکمل سازی موننسین می تواند سبب کاهش فعالیتهای تخمیری مواد خوراکی در شکمبه شود. همچنین افزودن سطح بالای موننسین سدیم در جیره های تمام غلات ثابت نرخ تولید گاز را به طور معنی داری کاهش می دهد، در حالی که با مخلوط نمودن علوفه و غلات، پروبیوتیک ها قادرند با تحریک باکتری های شکمبه ثابت نرخ تولید گاز را افزایش دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
541 - تعیین تنوع ژنتیکی باکتری‌ها در شکمبه بز با استفاده از توالی یابی 16S rRNA
سید مهدی اصحابی محمد چمنی کاوه جعفری خورشیدی مهدی امین افشارتنوع ژنتیکی جمعیت باکتریایی در شکمبه بز با استفاده از یک روش مولکولی و مستقل از کشت مورد بررسی قرار گرفت. به دلیل شرایط منحصر به‎فرد تغذیه‎ای و زندگی، این انتظار وجود دارد که بزها دارای جمعیت باکتریایی متفاوتی نسبت به سایر نشخوارکنندگان باشند. در نتیجه درک صحیح چکیده کاملتنوع ژنتیکی جمعیت باکتریایی در شکمبه بز با استفاده از یک روش مولکولی و مستقل از کشت مورد بررسی قرار گرفت. به دلیل شرایط منحصر به‎فرد تغذیه‎ای و زندگی، این انتظار وجود دارد که بزها دارای جمعیت باکتریایی متفاوتی نسبت به سایر نشخوارکنندگان باشند. در نتیجه درک صحیح این جمعیت میکروبی در نژادهای مختلف بز و بررسی تغییرات آن‎ها در پاسخ به رژیم‎های مختلف تغذیه‎ای و بررسی تنوع آن‎ها در زیستگاه‎های مختلف بسیار ضروری است. از این رو فرآیند PCR و تعیین توالی کتابخانه کلون ژن 16S rRNA با استفاده از یک نمونه مخلوط حاصل از کل محتویات شکمبه مربوط به 12 بز بومی شمال ایران با استفاده از پرایمرهای عمومی برای باکتری‎ها انجام پذیرفت. بزها از گله‎های پرواری تغذیه شده با خوراک مخلوط کنسانتره و علوفه انتخاب شدند. مجموعا 15 توالی 16S rRNA مورد آنالیز قرار گرفت. از این 15 توالی 4 توالی دارای شباهت با Streptococcus bovis بودند و 3 توالی با Selenomonas ruminantium همخوانی داشتند. همچنین 2 توالی شبیه به Megasphera elsdenii بودند و 2 توالی دیگر با Prevotella ruminicola شباهت داشتند. 2 کلون نیز با باکتری‎های کشت نیافته شکمبه گاو شباهت داشتند. از این 15 توالی یک توالی به Lactobacillus plantarum شبیه بود و یک توالی باقیمانده نیز دارای شباهت با Prevotella multiformis بود.این تحقیق برای اولین بار تنوع مولکولی جمعیت باکتری‎ها را در شکمبه بزها در ایران مورد مطالعه قرار داد. بررسی نتایج این تحقیق نشان داد که این حیوانات دارای جمعیت باکتریایی مشابه با سایر نشخوارکنندگان در سایر نقاط دنیا می‎باشند. هر چند که ما توالی‎هایی را نیز جداسازی نمودیم که با میکروارگانیسم‎های شناخته شده در دستگاه گوارش در یک خوشه قرار نمی‎گرفتند که این مساله می‎تواند به علت اختلافات فردی در حیوانات میزبان در حین نمونه گیری، نوع جیره، روش‎های استخراج DNA یا پرایمرهای مورد استفاده برای PCR بوده باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
542 - مروری بر آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در پرندگان وحشی غیرآبزی
محمدحسین فلاح نجمه معتمد عبدالحمید شوشتری آرش قلیانچی لنگرودیهر ساله با مهاجرت پرندگان مهاجر بین کشورهای مختلف طغیانهای آنفلوانزای فوق حاد در کشورهایی که این پرندگان به آنها مهاجرت می کنند مشاهده می شود. افزایش طغیانهای این بیماری به علت خسارات اقتصادی شدید و اثرات آن بر سلامت عمومی، نگرانی را در جوامع جهانی افزایش داده است. بیشت چکیده کاملهر ساله با مهاجرت پرندگان مهاجر بین کشورهای مختلف طغیانهای آنفلوانزای فوق حاد در کشورهایی که این پرندگان به آنها مهاجرت می کنند مشاهده می شود. افزایش طغیانهای این بیماری به علت خسارات اقتصادی شدید و اثرات آن بر سلامت عمومی، نگرانی را در جوامع جهانی افزایش داده است. بیشتر گونه های پرندگان وحشی غیر آبزی به آنفلوانزای فوق حاد حساس بوده و به دلایل مختلف از جمله پرواز آزادانه و تماس با طیور اهلی و در برخی موارد با طیور صنعتی، مهاجرت برخی از گونه ها و جابه جایی بین کشورهای مختلف و تجارت و قاچاق آنها در سطح بین المللی و تماس نزدیک به انسان به علت نگهداری آنها به عنوان سرگرمی و یا تفریح، اهمیت بالقوه ای در اکولوژی ویروسهای آنفلوانزای فوق حاد دارند. بیشتر گزارشات بیماری در پرندگان وحشی غیر آبزی ناشی از تحت تیپ H5N1 می باشد. کمترین حساسیت به ویروسهای آنفلوانزای فوق حاد در دو گونه کبوترها و سارها مشاهده شده است و احتمالاً کمترین نقش را در اپیدمیولوژی این ویروس ایفا می کنند. در حالیکه سایر گنجشک سانان، شاهین سانان و طوطی ها به آنفلوانزای فوق حاد حساسیت بالایی دارند. در بیشتر طغیان های گزارش شده از شاهین سانان و کلاغ، علت اصلی ابتلا مصرف لاشه پرندگان مبتلا و یا مجاورت با آنها بوده است. علت اصلی حساسیت گونه ها به ویروس های آنفلوانزا، وجود گیرنده های اختصاصی آلفا 2 و 3 در دستگاه تنفس و گوارش آنها می باشد. علایم غالب مشاهده شده در پرندگان وحشی غیر آبزی، علایم عصبی است و بیشترین غلظت ویروس در مغز مشاهده شده است. با توجه به حساسیت بیشتر گونه های پرندگان وحشی غیر آبزی و به دلیل تعداد زیاد این پرندگان و تماس بین پرندگان مهاجر و طیور بومی و صنعتی و احتمال انتقال آلودگی به سایر آنها و انسان، در طراحی برنامه های مراقبت آنفلوانزا و در همه گیریها باید این پرندگان را نیز در نظر گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
543 - مقایسه هیستوپاتولوژیک الگوی جدید بخیه با بخیه تشکی سرتاسری
مهدی مرجانی رضا صداقت سام امیرگودرزی -
دسترسی آزاد مقاله
544 - بررسی میزان آلودگی با سرووارهای سالمونلا در گنجشک‌های حاضر در مزارع صنعتی پرورش طیور گوشتی شهرستان بابل
هادی حق بین نظر پاک سبحان فیروزی مهدی عسکری بدوئیطیور اهلی دربرگیرنده بزرگترین منبع سرووارهای سالمونلا در طبیعت میباشند. روشهای مختلفی برای کنترل حیوانات موذی همانند رت و موش در مزارع پرورشی وجود دارد ولی ورود پرندگان غیراهلی همانند گنجشک‌ها(Passer domesticus) به مزارع اجتناب‌ناپذیر است. آلوده‌بودن انبارهای دان بیش چکیده کاملطیور اهلی دربرگیرنده بزرگترین منبع سرووارهای سالمونلا در طبیعت میباشند. روشهای مختلفی برای کنترل حیوانات موذی همانند رت و موش در مزارع پرورشی وجود دارد ولی ورود پرندگان غیراهلی همانند گنجشک‌ها(Passer domesticus) به مزارع اجتناب‌ناپذیر است. آلوده‌بودن انبارهای دان بیشک یکی از مهمترین راههای آلوده شدن طیور به سالمونلا است که میتواند به دلیل آلودگی با مدفوع گنجشک‌ها ایجاد شود. هدف این تحقیق جداسازی باکتری سالمونلا از گنجشک‌های مزارع پرورشی طیور صنعتی گوشتی بوده است تا با کمک آن امکان ورود آلودگی به مزارع پرورشی از این طریق مورد ارزیابی قرار گیرد. جامعه آماری گنجشک‌های این مطالعه بر اساس نمونهگیری تصادفی از 40 مزرعه پرورشی طیور گوشتی انتخاب گردید (از هر مزرعه5 نمونه گنجشک، جمعا200 نمونه). پس از گذاشتن دام و گرفتن گنجشک‌ها، نمونه مدفوعی از کلوآک به وسیله سوآپ استریل اخذ گردید و در محیط کشت آبگوشت راپاپورت-واسیلیادیس در کنار یخ ظرف مدت 24 ساعت به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از گرمخانه گذاری در دمای °C 43 به مدت12ساعت، کشت خطی بر روی محیطهای مک کانکی و XLD صورت پذیرفت. کلونی‌های مشکوک ایجاد شده بر روی محیطهای کشت مذکور، به محیط TSI منتقل شدند و پس از انکوباسیون، نمونههای مشکوک به کمک آزمایشات بیوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که هیچ‌یک از گنجشک‌ها آلوده به سالمونلا نبودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
545 - مطالعه اثر ضد باکتریایی عصاره اتانولی سیاه دانه علیه تعدادی از باکتریهای بیماریزای مهم دامپزشکی
داریوش غریبی مسعود قربانپور نجف آبادی علی محبتامروزه مصرف نامنظم و بی‌رویه آنتی بیوتیک‌های سنتتیک و تجاری زمینه‌ساز بروز مقاومت دارویی در باکتری‌ها و برجا گذاشتن عوارض جانبی و باقی مانده‌های دارویی در فرآوردههای دامی شده است که این امر لزوم استفاده از ترکیباتی طبیعی نظیر گیاهان دارویی برای اهداف درمانی را رهنمون م چکیده کاملامروزه مصرف نامنظم و بی‌رویه آنتی بیوتیک‌های سنتتیک و تجاری زمینه‌ساز بروز مقاومت دارویی در باکتری‌ها و برجا گذاشتن عوارض جانبی و باقی مانده‌های دارویی در فرآوردههای دامی شده است که این امر لزوم استفاده از ترکیباتی طبیعی نظیر گیاهان دارویی برای اهداف درمانی را رهنمون میسازد. در این مطالعه ویژگیهای ضدباکتریایی سیاه دانه علیه 10 باکتری مهم بیماری‌زا از دیدگاه دامپزشکی مورد بررسی قرار گرفت. جدایههای بالینی باکتریهای مختلف از حیوانات توسط واکنش‌های بیوشیمیایی و ویژگیهای کشت و ریخت‌شناسی شناسایی شدند. حداقل غلظت ممانعت‌کننده از رشد باکتری (MIC) و حداقل غلظت کشنده باکتریایی (MBC) عصاره اتانولی سیاه دانه با روشMacro broth dilution و برای هر یک از سویه‌های پاتوژن باکتریایی تعیین گردید. میانگین حداقل غلظت ممانعت‌کننده از رشد و حداقل غلظت کشنده باکتری (میلی گرم به ازای هر میلی لیتر) بترتیب در یرسینیا انتروکولیتیکا (100و200)، لیستریا مونوسیتوژنز (5/12و25)، کورینه باکتریوم سودوتوبرکلوزیس (5/12و5/12)، کورینه باکتریوم رناله (125/3و25/6)، بروسلاآبورتوس (25و50)، پاستورلامولتوسیدا (25/6و25/6)، منهیمیا همولیتیکا (125/3و125/3)، تروپرلا (آرکانوباکتریوم) پیوژنز (125/3و25/6)، اشریشیاکلی (100و200)، استافیلوکوکوس آریوس (50و50) تعیین گردید. بیشترین فعالیت ضدباکتریایی در مورد منهیمیا همولیتیکا با حداقل غلظت ممانعت‌کننده از رشد 125/3 میلی گرم در هر میلی لیتر و کمترین فعالیت ضدباکتریایی در مورد اشریشیا کلی و یرسینیا انتروکولیتیکا با حداقل غلظت ممانعت‌کننده از رشد 100 میلی گرم در هر میلی لیتر مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره اتانولی سیاه دانه بر رشد تمام باکتریهای پاتوژن مورد آزمایش اثر ممانعتی داشت و میتوان از این عصاره یا ترکیبات خالص شده از آن درکنترل عوامل عفونی استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
546 - مقایسه عیار پادتن ضد بروسلا در دانشجویان دامپزشکی و غیردامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز
بختیار حیدری محمد رحیم حاجی حاجیکلایی مسعود قربانپور نجف آبادی فروغ جافری زهرا علیپور الهام رضایی ناهید متقیاندر این مطالعه که به منظور مقایسه عیار پادتن ضدبروسلا در دانشجویان دامپزشکی و غیردامپزشکی صورت گرفت از 187 دانشجوی دامپزشکی و 106 دانشجوی غیردامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز خونگیری به عمل آمد. پس از ارسال نمونه های خون به آزمایشگاه و جداسازی سرم، بر روی سرم ها آزمایش ه چکیده کاملدر این مطالعه که به منظور مقایسه عیار پادتن ضدبروسلا در دانشجویان دامپزشکی و غیردامپزشکی صورت گرفت از 187 دانشجوی دامپزشکی و 106 دانشجوی غیردامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز خونگیری به عمل آمد. پس از ارسال نمونه های خون به آزمایشگاه و جداسازی سرم، بر روی سرم ها آزمایش های سرولوژیک (صفحه ای سریع، رایت و 2-مرکاپتواتانول) جهت جستجوی پادتن ضدبروسلا آبورتوس انجام گرفت. از دانشجویان دامپزشکی 15 نفر (8%) در آزمایش صفحه ای سریع مثبت بودند، که در آزمایش رایت و یا 2-مرکاپتواتانول عیاری بین 20 تا 40 داشتند. هیچکدام از دانشجویان غیر دامپزشکی در آزمایش صفحه-ای سریع واجد پادتن ضدبروسلا نبودند. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد اختلاف معنی داری از نظر عیار پادتن ضدبروسلا بین دانشجویان دامپزشکی با سایر دانشجویان وجود دارد (001/0P=) و احتمال وجود پادتن ضد بروسلا در دانشجویان دامپزشکی در مقایسه با دانشجویان غیردامپزشکی 9/31 برابر (فاصله اطمینان 95%، 2/539-9/1) می باشد. ارتباط معنی داری بین وجود پادتن ضدبروسلا با جنس (357/0P=) و سال تحصیلی دانشجویان (268/0P=) وجود ندارد. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه و خطر بالای آلودگی به بروسلا در دانشجویان دامپزشکی، تاکید می گردد این دانشجویان همواره در برخورد با دام های مشکوک به آلودگی به بروسلوز جانب احتیاط را رعایت نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
547 - مطالعه میدانی تاثیر طول دوره خشکی بر شاخص های تولید مثلی پس از زایمان در گاو هلشتاین
مجید محمد صادق امین ابراهیمی محمد قهری علیرضا باهنر -
دسترسی آزاد مقاله
548 - امکان‌سنجی تولید شکلات پروبیوتیک حاوی باکتری Bifidobacterium breve ریزپوشانی شده با آلژینات کلسیم و نشاسته مقاوم ذرت به روش امولسیون و بررسی میزان زنده‌مانی آن
نازنین السادات خیرخواهان حامد اهری غلامحسن اسدیبرای حفاظت از پروبیوتیکها در شکلات سازی، ریزپوشانی (microencapsulation) باکتری پروبیوتیک میتواند روشی کارآمد برای حفظ قابلیت زنده‌مانی این باکتریهای سودمند در شرایط نامساعد فرآیند تولید و دستگاه گوارش و همچنین بهره مندی از ارزش تغذیهای شکلات تلقی گردد. در این مطالعه، چکیده کاملبرای حفاظت از پروبیوتیکها در شکلات سازی، ریزپوشانی (microencapsulation) باکتری پروبیوتیک میتواند روشی کارآمد برای حفظ قابلیت زنده‌مانی این باکتریهای سودمند در شرایط نامساعد فرآیند تولید و دستگاه گوارش و همچنین بهره مندی از ارزش تغذیهای شکلات تلقی گردد. در این مطالعه، از آلژینات سدیم و نشاسته مقاوم ذرت برای ایجادکپسول ها به روش امولسیون استفاده شد و بیفیدوباکتریوم بروی به حالت آزاد و ریز پوشانیشده به شکلات افزوده شد و زنده‌مانی، اسیدیته، فعالیت آبی (aw)، محتوی مواد جامدو ویژگیهای حسی شکلات طی 30 روز نگهداری در دمای C°4 مورد ارزیابی قرار گرفت و اندازه و شکل کپسول‌های تشکیل شده با میکرروسکوپ الکترونی SEM مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای تعیین اندازه ذرات و چگونگی پراکنش کپسول‌ها، از دستگاه پارتیکل سایز آنالایزر استفاده شد. پروبیوتیک ریز پوشانی شده نسبت به حالت آزاد، زنده‌مانی بیشتری در شکلات داشت. اسیدیته و فعالیت آبی شکلات حاوی باکتری به حالت آزاد بالاتر از نمونه حاوی باکتری ریزپوشانی شده گزارش گردید)05/0. (p<همچنین شکلات حاوی پروبیوتیک ریزپوشانی شده، محتوی مواد جامد بالاتری نسبت به نمونه آزاد داشت (05/0 p<) علاوه بر آن ریز پوشانی اثر نامطلوبی بر ویژگیهای حسی شکلات نداشت (05/0 p<). ریزپوشانی، زنده‌مانی بیفیدوباکتریوم بروی را در شکلات افزایش داد و تولید شکلات پروبیوتیک امکان پذیر شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
549 - تشخیص مولکولی و تعیین توالی اسیدهای آمینه ناحیه شکافتگی هماگلوتینین در ویروس آنفلوانزای جداشده از طیور گوشتی استان خراسان شمالی
پژمان بهاری سید علی پوربخش عبدالحمید شوشتری محمد علی بهمنی نژادبیماری آنفلوانزای پرندگان یکی از بیماری های ویروسی مهم در مرغداری های صنعتی کشور می باشد و هر سال خسارات عمده ای به صنعت پرورش طیور کشور وارد میکند.تشخیص سریع ویروس آنفلوانزا و تعیین حدت آنها یکی از اولویت های مهم پیشگیری و مبارزه علیه این بیماری در کشور محسوب می شود. چکیده کاملبیماری آنفلوانزای پرندگان یکی از بیماری های ویروسی مهم در مرغداری های صنعتی کشور می باشد و هر سال خسارات عمده ای به صنعت پرورش طیور کشور وارد میکند.تشخیص سریع ویروس آنفلوانزا و تعیین حدت آنها یکی از اولویت های مهم پیشگیری و مبارزه علیه این بیماری در کشور محسوب می شود. از آزمایش RT-PCR جهت تشخیص ویروس های آنفلوانزا و نیز بررسی تواالی محل شکافتگی پروتیین هماگلوتینین (HA) به عنوان یک شاخص مولکولی به منظور پیش بینی حدت سویه های آنفلوانزا مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق جهت پایش بیماری آنفلوانزا 160 نمونه سوآپ نای از 20 واحد پرورش مرغ گوشتی در استان خراسان شمالی که مشکوک به بیماری آنفلوانزا بودند اخذگردید. آزمایش مولکولی RT-PCR براساس ژنوتیپ های شایع در ایران پایه ریزی گردید که در آن برای تعیین تیپ گروه A آنفلوانزا از پرایمراختصاصی ژن ماتریکس (M)وجهت تعیین تحت تیپ های H9، H5 ، H7 از پرایمرهای اختصاصی ژن هماگلوتنین(HA) استفاده شد. جهت تعیین توالی، نمونه های مثبت شده از نظر تیپ Aبه تخم مرغ جنین دار (SPF) 9-11 روزه تزریق شد، پس از سه تاپنج روز مایع آلانتوییک با استفاده از فرمالین 1درصد خنثی و جهت بررسی تست هماگلوتیناسیون و استخراج RNAی ویروسی استفاده گردید. سپس قطعه ای به طول 437bp دربرگیرنده محل شکافتگی ژن هماگلوتینین تکثیر و جهت تعیین توالی نوکلیوتیدی به شرکت MWGآلمان ارسال شد و درنهایت به توالی اسیدآمینه ای ترجمه گردید .نتایج نشان دادکه با استفاده ازروش RT-PCR نمونه های اخذشده از 4 مرغداری صنعتی از نظر ویروس تیپ A آنفلوانزا مثبت بودند. تمام ویروس های تیپ Aاز نظر تحت تیپ H5 ، H7 ، منفی و از لحاظ H9 مثبت تشخیص داده شدند. بررسی محل شکافتگی پروتیین هماگلوتینین نشان دادکه هر4 سویه دارای توالی KSSR بودند، اگرچه این توالی نشان دهنده غیرحاد بودن سویه ها می باشد ولی با الگوی جدایه های قبلی ایران که عمدتا RSSR میباشد تفاوت داشت. به طورکلی آزمایش RT-PCR با استفاده ازپرایمرهای اختصاصی تحت تیپ های رایج درمنطقه، تشخیص تفریقی سریع ویروسهای آنفلوانزا را امکان پذیرمی سازد. تغییر در محل شکافت پروتیین هماگلوتینین درویروس های H9N2 را میتوان به عنوان یک خطر بالقوه جهت تبدیل این ویروس ها به سویه های حاد در نظرگرفت .لذا پایش مستمر توالی ژنتیکی این ویروس ها توصیه می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
550 - مقایسه اثر شکل فیزیکی خوراک( پلت و آردی ) بر عملکرد پرواری برههای نر کردی
کامبیز کامکار نجفقلی دبیری نیما ایلا ابوالقاسم لوافبه منظور تعیین اثر عمل آوری جیره بر روی عملکرد پرواری برههای کردی، مطالعه ای بر روی تعداد 90 رأCس بره نر شش ماهه با متوسط وزن زنده 36/38 کیلوگرم طی مدت زمان 90 روز انجام گرفت. برههای آزمایشی به سه گروه تقسیم شدند که هر گروه شامل سه تکرار 10 رأCسی بره بود. هر گروه از ب چکیده کاملبه منظور تعیین اثر عمل آوری جیره بر روی عملکرد پرواری برههای کردی، مطالعه ای بر روی تعداد 90 رأCس بره نر شش ماهه با متوسط وزن زنده 36/38 کیلوگرم طی مدت زمان 90 روز انجام گرفت. برههای آزمایشی به سه گروه تقسیم شدند که هر گروه شامل سه تکرار 10 رأCسی بره بود. هر گروه از بره‌ها با یکی از جیره‌ها تغذیه شدند. جیره‌های آزمایشی به ترتیب شامل: پلت (جیره 1)، آردی (جیره 2) و شاهد (جیره 3) در سه شکل مختلف فیزیکی بودند. جیره‌های آزمایشی بر اساس جداول استاندارد غذایی (NRC(2001 تنظیم شدند و مواد خوراکی تشکیل دهنده جیره‌ها و ارزش غذایی آنها مشابه بود. نتایج نشان داد که ماده خشک مصرفی و افزایش وزن روزانه برای جیره‌های پلت و آردی به طور معنیداری بیشتر از جیره شـاهد (سنتی) بود (5%>p) اما با این حال، ضریب تبدیل غذایی سه جیره مذکور در یک محدوده قرار گرفت (5%<p) نتایج مربوط به مقایسه اقتصادی نشان داد که برههای تغذیه شده با جیره پلت سوددهی بیشتری در مقایسه با سایر گروهها داشتند. به طور کلی جیره غذایی پلت در مقایسه با سایر جیره‌ها، بالاترین تـأثیـر را بـر روی عملکـرد و سوددهی پروار برههای کردی داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
551 - شناسائی و جداسازی قارچ های شکمبه گاو سیستانی در زابل
الهام درخشانی محمد رضا دهقانی محمد چمنیگاو سیستانی بومی منطقه سیستان است. این تحقیق با هدف ارزیابی ویژگی های مورفولوژیکی قارچ های شکمبه ای بی هوازی در گاو سیستانی انجام شد. نمونه محتویات جامد و مایع شکمبه از 50 رأس گاو سیستانی بالغ در کشتارگاه زابل در مدت ده روز تهیه و به عنوان منبع قارچ جهت تلقیح به محیط کش چکیده کاملگاو سیستانی بومی منطقه سیستان است. این تحقیق با هدف ارزیابی ویژگی های مورفولوژیکی قارچ های شکمبه ای بی هوازی در گاو سیستانی انجام شد. نمونه محتویات جامد و مایع شکمبه از 50 رأس گاو سیستانی بالغ در کشتارگاه زابل در مدت ده روز تهیه و به عنوان منبع قارچ جهت تلقیح به محیط کشت استفاده شدند در این آزمایش از محیط کشت نیمه تعریف شده و کاملا بی هوازی برای جداسازی و خالص سازی قارچ استفاده شد.. از روش رول باتل برای خالص سازی قارچ های بی هوازی و از محلول آنتی بیوتیکی (آمپی سیلین، پنی سیلین، استرپتومایسین، اکسی تتراسایکلین و کلرامفنیکل) برای مهار رشد باکتری ها مورد استفاده قرار گرفت. نمونههای خالص‌سازی پرگنه‌ی قارچ به محیط کشت منتقل و بعد از رشد به روی اسلاید شیشه‌ای قرار داده و با میکروسکوپ نوری مشاهده شدند. با توجه به ویژگی های ریخت شناسی، جنس Neocallimastix و گونه های Orpinomyces joyonni, Piromyces mae, Piromyces communis, Piromyces minutus, Piromyces rhizinflata در شکمبه گاو سیستانی شناسایی شدند. با شناسایی این گونه های قارچ در شکمبه گاو سیستانی، آزمایش های مولکولی و استخراج آنزیم برای بررسی بیشتر خصوصیات این گونه ها در پژوهش های آینده توصیه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
552 - مقایسه سازگاری تحصیلی و رشد اجتماعی دانش‌آموزان دختر پایه هشتم دارای مشکلات یادگیری و بدون مشکلات یادگیری شهرستان مهاباد
لیلا محمدامین‌زاده حسن محمدامینزادهاین پژوهش با هدف مقایسه سازگاری تحصیلی و رشد اجتماعی دانش‌آموزان دختر پایه هشتم دارای مشکلات یادگیری و بدون مشکلات یادگیری انجام شد. طرح پژوهش علی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش دانش‌آموزان دختر دارای مشکلات یادگیری و بدون مشکلات یادگیری شهرستان مهاباد در سال تحصیلی 9 چکیده کاملاین پژوهش با هدف مقایسه سازگاری تحصیلی و رشد اجتماعی دانش‌آموزان دختر پایه هشتم دارای مشکلات یادگیری و بدون مشکلات یادگیری انجام شد. طرح پژوهش علی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش دانش‌آموزان دختر دارای مشکلات یادگیری و بدون مشکلات یادگیری شهرستان مهاباد در سال تحصیلی 98-1397 بودند. از میان آنان 45 دانش‌آموز دارای مشکل یادگیری مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره و 45 دانش‌آموز بدون مشکلات یادگیری همتا شده با آنها به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از مقیاس سازگاری تحصیلی آزمون شخصیتی کالیفرنیا و پرسشنامه رشد اجتماعی استفاده شد. دادهها با روش تحلیل واریانس چندمتغیری با نرمافزار SPSS-21 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین گروهها با و بدون مشکلات یادگیری از نظر سازگاری تحصیلی و رشد اجتماعی تفاوت معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر دانش‌آموزان با مشکلات یادگیری در مقایسه با دانش‌آموزان بدون مشکلات یادگیری از نظر سازگاری تحصیلی و رشد اجتماعی در سطح پایین‌تری قرار داشتند (001/0>P). بنابراین نتایج حاکی از توجه خاص به دانش‌آموزان دارای مشکلات یادگیری در جهت بهبود سازگاری تحصیلی و رشد اجتماعی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
553 - طراحی مدل ارزیابی عملکرد گروههای آموزشی دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی مشهد
مریم نادرزاده گوارشگی مریم نادرزاده گوارشگیپژوهش حاضر در سال 1397 باهدف طراحی مدل ارزیابی عملکرد گروههای آموزش پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و پیراپزشکی دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد با رویکرد آمیخته (کیفی وکمی) انجام شد. در این تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته با 35 مولفه استفاده گردید که مولفه های آن بر اساس چکیده کاملپژوهش حاضر در سال 1397 باهدف طراحی مدل ارزیابی عملکرد گروههای آموزش پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و پیراپزشکی دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد با رویکرد آمیخته (کیفی وکمی) انجام شد. در این تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته با 35 مولفه استفاده گردید که مولفه های آن بر اساس مطالعه دلفی، مطالعات پیشین و اخذ نظر خبرگان شناسایی شدند. با توجه به ادبیات موضوع ، مولفه‌های ارزیابی عملکرد گروههای آموزشی دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ابعاد 6 گانه (عوامل فردی، عوامل مرتبط با نقش، عوامل درون گروهی، عوامل سازمانی، عوامل خارج از سازمان، عوامل کارآمدی و کارایی روشها) دسته بندی گردید. مدل پیشنهادی ارزیابی عملکرد گروه های آموزشی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته تبیین شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ 96/0 محاسبه و روایی سازه از طریق تحلیل عامل اکتشافی تأییدی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تحلیل عامل اکتشافی-تأییدی نشان داد که مؤلفه های ذکر شده به خوبی مدل ارزیابی عملکرد گروههای آموزشی را تبیین می کنند. همچنین یافته های بخش کمی، مهمترین مولفه-های ارزیابی عملکرد گروههای آموزشی دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد را ارتباطات درون گروهی، ساختار سازمانی، توانمندسازی پرسنل، تفکر راهبردی سازمانی و قدرت یادگیری نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
554 - مدل مناسب نظام تربیت معلم ایران بر اساس مبانی نظری و متن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
لطف الله سمندری محمد رضا کرمی پور رسول داودی نقی کمالیاین پژوهش با هدف ارائه مدلی برای نظام تربیت معلم ایران براساس مبانی نظری و متن سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش در نظر گرفته شد. روش پژوهش؛ از نظر هدف ترکیبی از مدلهای کاربردی و توسعه‌ای است. از نظر جمعآوری دادهها نیز، دارای رویکرد آمیخته (کیفی - کمّی) است. برای ت چکیده کاملاین پژوهش با هدف ارائه مدلی برای نظام تربیت معلم ایران براساس مبانی نظری و متن سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش در نظر گرفته شد. روش پژوهش؛ از نظر هدف ترکیبی از مدلهای کاربردی و توسعه‌ای است. از نظر جمعآوری دادهها نیز، دارای رویکرد آمیخته (کیفی - کمّی) است. برای تجزیه و تحلیل دادهها نیز از مجموعه آمار توصیفی و استنباطی شامل جدول و نمودار فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد، ضریب آلفای کرونباخ، میانگین واریانس استخراج شده(AVE)، ماتریس جذر AVE، آزمون کولموگروف‌اسمیرنف، تحلیل عاملی اکتشافی (کومو، بارتلت)، تحلیل عاملی تاییدی، رتبهبندی فریدمن و t تک‌نمونه‌ای از طریق نرمافزارهای آماری 21SPSS-v، Smart-PLS، Lisrel استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که: عوامل تشکیل دهنده نظام تربیت معلم ایران دارای ابعاد فلسفه تربیت با 5 مؤلفه، اهداف با 5 مؤلفه، برنامه درسی با 6 مؤلفه، ساختار سازمانی با 6 مؤلفه و ارزشیابی کیفیت آموزش با 7 مؤلفه میباشد. عوامل اثر گذاربر نظام تربیت معلم ایران دارای ابعاد سیاستهای کلان اداری کشور با 3 مؤلفه و برنامه ریزی استراتژیک وزارت عتف و آ.پ با 4 مؤلفه و مدیریت حرفهای با 5 مؤلفه میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
555 - ارائه الگوی اجرای دورههای آموزش بدو ورود در راستای پیشگیری از افت تحصیلی دانشجویان دانشکده دندانپزشکی واحد علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تهران
فرشته محمودی علی مهدی زاده اشرفیهمواره فشارهای فرهنگی، اجتماعی، تکنولوژیکی، اقتصادی و سیاسی با هم ترکیب شده اند تا سازمان ها را مجبور نمایند به توانایی های اساسی خود به طور کل و به آموزش به طور خاص توجه بیشتری داشته باشند. در حقیقت اکنون بیشتر از هر زمانی سازمان ها باید روی آموزش محل کار و بهبود مداوم چکیده کاملهمواره فشارهای فرهنگی، اجتماعی، تکنولوژیکی، اقتصادی و سیاسی با هم ترکیب شده اند تا سازمان ها را مجبور نمایند به توانایی های اساسی خود به طور کل و به آموزش به طور خاص توجه بیشتری داشته باشند. در حقیقت اکنون بیشتر از هر زمانی سازمان ها باید روی آموزش محل کار و بهبود مداوم در عمل برای رقابت اعتماد نمایند. هدف از انجام این تحقیق ارائه الگوی اجرای دورههای آموزش بدو ورود در راستای پیشگیری از افت تحصیلی دانشجویان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی می باشد . این تحقیق ازنظر هدف یک تحقیق کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه مدیران و کارشناسان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی که در فرآیند آموزش بدو خدمت دانشجویان این دانشگاه دخیل می باشند به تعداد 121 نفر می باشد . جهت آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون معادلات ساختاری و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد اجرای دورههای آموزش بدو ورود بر پیشگیری از افت تحصیلی دانشجویان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تاثیرگذار بوده و همچنین اجرای موثر و مطلوب دوره آموزشی بر پیشگیری از افت تحصیلی در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تاثیرگذار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
556 - الگوی ساختاری رابطه بین معنویت سازمانی، استرس شغلی، شکایات جسمانی و عدم امنیت شغلی در کارکنان حق التدریس آموزش وپرورش
نادر سلیمانی خداداد میرزائیچکیده این پژوهش با هدف ساختن الگوی ساختاری رابطه معنویت سازمانی با استرس شغلی، شکایات جسمانی و عدم امنیت شغلی در کارکنان حق التدریس آموزش وپرورش اجرا شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن کلیه معلمان حق التدریس آموزش و پرورش استان اصفهان در سال تحصیلی 139 چکیده کاملچکیده این پژوهش با هدف ساختن الگوی ساختاری رابطه معنویت سازمانی با استرس شغلی، شکایات جسمانی و عدم امنیت شغلی در کارکنان حق التدریس آموزش وپرورش اجرا شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن کلیه معلمان حق التدریس آموزش و پرورش استان اصفهان در سال تحصیلی 1397بودند که از میان آنها 302 نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه معنویت سازمانی میلیمن و دیگران (2003)، پرسشنامه عدم امنیت شغلی (گرینهاگ و روزنبلات،2010)، پرسشنامه استرس شغلی (گلپرور، 2000)، و پرسشنامه شکایات جسمانی(گلپرور، 1391)استفاده شد. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که معنویت سازمانی با هر سه مولفه استرس شغلی (01/0>p) ، شکایات جسمانی (01/0>p) و عدم امنیت شغلی (01/0>p) رابطه منفی و معناداری دارد. مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) نشان دادکه معنویت سازمانی هم بطور مستقیم و هم بطور غیر مستقیم (ازطریق استرس شغلی ) با شکایات جسمانی و عدم امنیت شغلی دارای رابطه معنا دار (01/0>p) است. بعبارت دیگر، استرس شغلی متغیر واسطه ای پاره ای در رابطه معنویت سازمانی با شکایات جسمانی وعدم امنیت شغلی است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان دادکه معنویت سازمانی می تواند با تقویت کاهش استرس شغلی عاملی برای کاهش شکایات جسمانی و عدم امنیت شغلی در معلمان حق التدریس باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
557 - ارائه مدل کسب مرجعیت علمی در آموزش پزشکی با رویکرد آموزش پاسخگو در دانشگاه علوم پزشکی مازندران
طاهره سازمند کیومرث نیاز آذری محمد صالحیهدف از پژوهش حاضر، مدل سازی کسب مرجعیت علمی در آموزش پزشکی با رویکرد آموزش پاسخگو بوده است. روش تحقیق ترکیبی و طرح تحقیق از نوع طرح تحقیق آمیخته اکتشافی (کیفی – کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی و کمی، خبرگان دانشگاهی و اعضای هیات علمی به تعداد 452 نفر بوده است. د چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر، مدل سازی کسب مرجعیت علمی در آموزش پزشکی با رویکرد آموزش پاسخگو بوده است. روش تحقیق ترکیبی و طرح تحقیق از نوع طرح تحقیق آمیخته اکتشافی (کیفی – کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی و کمی، خبرگان دانشگاهی و اعضای هیات علمی به تعداد 452 نفر بوده است. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری" نمونه های حاوی اطلاعات غنی" با 25 نفر از خبرگان، مصاحبه عمیق انجام گرفته است. نتایج بخش کیفی حاکی از آن بوده که مدل کسب مرجعیت علمی در آموزش پزشکی با رویکرد آموزش پاسخگو دارای 5 بعد فرهنگ سازی و ارزش آفرینی؛ بسترشناسی و ظرفیت سازی دانش؛ تجاری سازی و بازار گرایی؛ ساختار مراکز علمی حوزه ی درمان و برنامه ریزی و سیاست گذاری بهمراه 16 مولفه می باشد. در بخش کمی، برای سنجش مدل، پرسشنامه محقق ساخته ای با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی چندمرحله ای در بین 352 تن از نمونه ها توزیع گردید. داده ها با روش تحلیل عاملی با نرم افزارهای SPSS و Smart PLS تجزیه وتحلیل شد. نتایج بخش کمی نشان داد که تمامی ابعاد و مولفه های کسب مرجعیت علمی در آموزش پزشکی با رویکرد آموزش پاسخگو، مورد تائید واقع شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
558 - شناسایی عوامل روانشناختی مؤثر بر رکود اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
سوسن سلیمی پرمهر صدرالدین ستاری توران سلیمانیهدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل روان شناختی موثر بر رکود اعضای هیت علمی در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بوده است. روش تحقیق با توجه به فرآیند انجام تحقیق که شناسایی شاخصها و رتبهبندی و اعتبارسنجی مدل بود، طرح تحقیق آمیخته محسوب می شود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان د چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل روان شناختی موثر بر رکود اعضای هیت علمی در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بوده است. روش تحقیق با توجه به فرآیند انجام تحقیق که شناسایی شاخصها و رتبهبندی و اعتبارسنجی مدل بود، طرح تحقیق آمیخته محسوب می شود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی و اعضای هیات علمی و صاحب نظران حوزه آموزش عالی و سیاست گذاران به عنوان خبرگان آشنا می باشند که از طریق روش نمونه گیری هدفمند 10 نفر انتخاب شدند و در بخش کمی تمام اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به تعداد 226 نفر می باشند به روش تمام شماری انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته بوده است که نتایج تحلیل مصاحبه ها با گرندد تئوری نشان داد که عوامل روان شناختی موثر بر رکود اعضای هیات علمی در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل عبارتند از احساس عدم موفقیت، روابط اجتماعی نامطلوب، لذت نبردن از کار، استرس شغلی. نتایج آزمون نشان داد که بالاترین میانگین رتبه (86/2) به عامل احساس عدم موفقیت و کمترین میانگین رتبه (52/1) به استرس شغلی مربوط به رکود اعضای هیات علمی در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل اختصاص یافته است. باتوجه به نتایج تحقیق آگاهی اعضای هیئت علمی از فلات شغلی و راه های برون رفت از آن ضروری به نظر می رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
559 - مطالعه نشانگان مدیریت منابع انسانی الکترونیک با استفاده از روش داده بنیاد(مطالعه موردی: کارکنان دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه)
صفدر آتش بر فرامرز ملکیان مریم اسلام پناه الهام کاویانیهدف اصلی از انجام این پژوهش مطالعه نشانگان مدیریت منابع انسانی الکترونیک به شیوه داده بنیاد بود. برای شناسایی مولفه های مدیریت منابع انسانی الکترونیک با مراجعه به متون تخصصی مدیریت منابع انسانی الکترونیک از جمله مقالات داخلی و خارجی، کتاب ها و نشریات معتبر، شاخص های مدی چکیده کاملهدف اصلی از انجام این پژوهش مطالعه نشانگان مدیریت منابع انسانی الکترونیک به شیوه داده بنیاد بود. برای شناسایی مولفه های مدیریت منابع انسانی الکترونیک با مراجعه به متون تخصصی مدیریت منابع انسانی الکترونیک از جمله مقالات داخلی و خارجی، کتاب ها و نشریات معتبر، شاخص های مدیریت منابع انسانی الکترونیک شناسایی، بررسی و با روش مطالعه کرنل خلاصه نویسی شد. در این پژوهش مؤلفه ها تا حد اشباع نظری شناسایی شد. همچنین، برای اطمینان بیشتر از شاخص ها، از روش مصاحبه استفاده شد. خبرگان برگزیده، گروهی از کارشناسان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بودند که حداقل 5 سال در مشاغل مدیریتی سابقه تدریس داشته اند. با توجه به نتایج مصاحبه در نهایت نشانگان مدیریت منابع انسانی الکترونیک به شیوه داده بنیاد برای کارکنان دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه مشخص و شناسایی گردید. نتایج پژوهش نشان داد که از بین عوامل جامع و کلی موردبررسی، دو عامل سازمانی و عامل راهبری فناوری اطلاعات و ارتباطات منابع انسانی در توسعه مدیریت الکترونیکی منابع انسانی نقش تأثیرگذاری دارند. علاوه براین، نتایج نشان داد که مؤلفههای مختلف عوامل سازمانی نظیر موافقت و حمایت مدیر ارشد سازمان، درک صحیح از مدیریت الکترونیکی منابع انسانی در بین مدیران ارشد، مشارکت و هماهنگی بین سطوح مختلف سازمان با واحد منابع انسانی، آموزش نیروی انسانی، وجود مدیران توانمند در به‌کارگیری سیستمهای اطلاعاتی منابع انسانی نقش بسیار مهمی در پذیرش و به‌کارگیری مدیریت الکترونیکی منابع انسانی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
560 - طراحی مدل شایستگی مدیران در دانشگاه علوم پزشکی
سید حسین مدنی مهری دارایی امین رحیمی کیانقش مدیران نظام سلامت در اداره هرچه بهتر سیستم و ارائه خدمات بهداشتی درمانی همواره مورد تأکید بوده و انتخاب بهترین افراد برای این امر موردتوجه قرار دارد. لذا یکی از عواملی که برای مدیران بسیار ضروری و حیاتی است، وجود شایستگی‌های مدیریتی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف جزء ت چکیده کاملنقش مدیران نظام سلامت در اداره هرچه بهتر سیستم و ارائه خدمات بهداشتی درمانی همواره مورد تأکید بوده و انتخاب بهترین افراد برای این امر موردتوجه قرار دارد. لذا یکی از عواملی که برای مدیران بسیار ضروری و حیاتی است، وجود شایستگی‌های مدیریتی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف جزء تحقیقات بنیادی بوده و ازنظر ماهیت در گروه تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار میگیرد. همچنین ازنظر نوع دادهها، تحقیق آمیخته است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 15 نفر از خبرگان حوزه مدیریت بودند که از طریق یک پرسشنامه باز پاسخ مصاحبه نیمه ساختاریافته از خبرگان به عمل آمد. برای تعیین روایی پرسشنامه در بخش کیفی، روایی صوری و محتوایی توسط صاحبنظران حوزه علوم تربیتی بررسی شد. بر ای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شد. سپس بهمنظور بررسی پایایی سازه از شاخص پایایی مرکب CR و متوسط واریانس استخراج‌شده AVE استفاده گردید.پس از انجام مصاحبه و جمعآوری نظرات خبرگان، دادههای حاصله با استفاده از شاخصهای توصیفی میانگین و انحراف معیار تحلیل شدند. نتایج حاصل از بررسی و تحلیل مصاحبه‌ها نشان داد که مدل شایستگی مدیران در دانشگاه علوم پزشکی دارای 55 شاخص در قالب 8 مؤلفه (تفکر استراتژیک، مهارتهای ادراکی، مدیریت خدمات، مهارتهای ارتباطی، ملاحظات اخلاقی، مسئولیت‌پذیری، قدرت ابتکار، اختیار و استقلال عمل) طبقهبندی شدند. نتایج این مطالعه میتواند الگویی شایستگی مدیران برای وزارت بهداشت و سایر نهادهای که شایستگی مدیران در آنها نقش مدیران از اهمیت بالا و حساسی برخورداراست، مفید باشد و میتواند یکی از راههای بهبود کیفی مدیریت در نظام سلامت کشور باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
561 - ارائه مدلی برای برون رفت دانشگاهها از سازمانهای معتاد با رویکرد هولوگرافیک
مریم مسعودی علیرضا شیروانی جوزدانی حمید رضا میر طاووسیهدف: سازمان های مشکل دار، ناکارآمد،کژکارکه به شیوه معتادان رفتار و عمل می نمایند و محیط کاری غیر قابل کنترل وآشفته دارند، یک هولوگرام محسوب می شوند. سازمان در برابر رفتارهای اعتیادی، که بقای آن را مورد تهدید قرار می دهد، ناتوان می باشد. اما از آنجا که تاکنون مطالعه جامع چکیده کاملهدف: سازمان های مشکل دار، ناکارآمد،کژکارکه به شیوه معتادان رفتار و عمل می نمایند و محیط کاری غیر قابل کنترل وآشفته دارند، یک هولوگرام محسوب می شوند. سازمان در برابر رفتارهای اعتیادی، که بقای آن را مورد تهدید قرار می دهد، ناتوان می باشد. اما از آنجا که تاکنون مطالعه جامعی در این زمینه انجام نشده، هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی برای برون رفت دانشگاه ها از سازمان های معتاد با رویکرد هولوگرافیک می باشد. روش: پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به‌کارگیری نظریه داده بنیاد انجام گرفت. جامعه آماری شامل صاحبنظران حوزه آموزش و بهسازی منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی استان فارس بود که 13 نفر از طریق نمونه گیری هدفمند، انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته استفاده شد و تحلیل همزمان مصاحبه‌ها نیز با استفاده از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش مشتمل بر شناسایی عوامل علی (9 مولفه)، شرایط زمینه ای (10 مولفه)، شرایط مداخله گر (14 مولفه)، راهبرد (8 مولفه) و پبامد مثبت (8 مولفه) بود. نتیجه گیری: آگاهی از عوامل هولوگرافیک می تواند به اجرای راهبردها و ساز و کارهای غلبه بر پیامد منفی سازمان معتاد و افزایش شاخص عمومی سلامت و بهره وری کمک نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
562 - الگو شناسی کالبدی و فضایی خانه ایرانی در اقلیم گرم و خشک (مورد مطالعه: خانه عباسیان کاشان)
وحید میرزایی حسن سجادزاده نسیم خانلودر طول تمام دوران خانه در فرهنگ ایرانیان به خصوص بعد از اسلام دارای اهمیت بسزایی است. خانه از جهت حفظ حریم خانواده به عنوان مکانی مقدس شناخته شده، دسترسی بیرون به درون خانه ایرانی دارای شبکه فضایی نظامی میباشد. این شبکه، فضای عمومی و خصوصی خانه را در سه‌لایه، لایه اول؛ چکیده کاملدر طول تمام دوران خانه در فرهنگ ایرانیان به خصوص بعد از اسلام دارای اهمیت بسزایی است. خانه از جهت حفظ حریم خانواده به عنوان مکانی مقدس شناخته شده، دسترسی بیرون به درون خانه ایرانی دارای شبکه فضایی نظامی میباشد. این شبکه، فضای عمومی و خصوصی خانه را در سه‌لایه، لایه اول؛ فضای باز، لایه دوم؛ فضای پوشیده و لایه سوم؛ فضای بسته مورد تفکیک قرار داده است. زیرا ورود به خانه دارای درجه اهمیت و سلسه‌مراتب دسترسی به تمام نقاط خانه ایرانی یک اصل جداناشدنی معماری سکونتگاهها است. هرچند در سالهای اخیر گسست فضایی عناصر معماری از مقیاس خرد تا کلان، کالبد سکونتگاه شهرهای تاریخی ایران را دچار بی‌هویتی نموده است. ازاین‌رو خانه‌های تاریخی ایران گنجینه‌ای از مفاهیم و الگوهای طراحی، همچنین منبع الهام برای معماری خانه‌های معاصر در دسترس است. با بازشناسی و درک صحیح نظام فضایی میتوان شرایط آسایش بصری، استفاده بهینه از فضا را دستور کار معماری حال حاضر قرارداد. لذا پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توسعه‌ای و از لحاظ روش از نوع تحقیقات تاریخی - توصیفی به طور خاص خانه تاریخی عباسیان کاشان را موردمطالعه قرار داده است. بررسی انجام شده بیان گر مشخصه های عناصر فضایی با هدف ایجاد سلسله مراتب، پیوستگی فضایی که خود انسجام بخش در تمام فضاها در نظام جزء به کل الگو حاکم بر معماری خانه تاریخی است، در متن مقاله الگو های ارائه شده شناسایی مفصل های انسجام بخش، به عنوان فضاهای بینابین، عامل پیوستگی ساختار فضایی سکونتگاهای ایران ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
563 - بررسی تغییرات اقلیم شهر اهواز در رابطه با توسعه منطقه ای و برنامه ریزی شهری
علی نظر صیدی امیر گندمکارشهر اهواز، از جمله شهرهای واقع در منطقه نسبتا خشک است . شهر و اقلیم، تأثیر گذاری تنگاتنگی بر یکدیگر دارند. به دلیل اهمیت این موضوع، ایـن تحقیق بر آن است که با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از مدل رتبه ای من- کندال به مطالعه تغییـرات عناصر اقلیمی شامل حداقل، حداکث چکیده کاملشهر اهواز، از جمله شهرهای واقع در منطقه نسبتا خشک است . شهر و اقلیم، تأثیر گذاری تنگاتنگی بر یکدیگر دارند. به دلیل اهمیت این موضوع، ایـن تحقیق بر آن است که با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از مدل رتبه ای من- کندال به مطالعه تغییـرات عناصر اقلیمی شامل حداقل، حداکثر و متوسط دما، بارش و رطوبت اهواز در طـول دوره آمـاری2015-1965 در فرایند توسعه منطقه ای و برنامه ریزی شهری پرداخته است .نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها نشان می دهد که با توجه به مطابقت روند های دما و بارش، بافت قدیمی شهر جهت آسایش و رفاه شهروندان ، فضاسازیهای درون شهری خود را کاملا بر اساس عناصر محیطی انجام داده است. ساخت فشرده، کوچه های باریک و سایه دار و حتی رنگ ساختمانها متأثر از این توجه می باشد. بر این اساس محور اصلی بحث، بررسی چگونگی تأثیر شرایط اقلیمی بر شهرسازی بومی ایران و نیز استخراج این اصول بکار گرفته اقلیمی در مصالح، تیپولوژی معماری، سازمان فضای شهری و عناصر شهری می باشد. که باید برای احتراز از این خشکی و پیامدهای دیگر آن، برنامه ریزی توسعه شهری و منطقـه ای در راستای مقابله با بحران و به صورت مدیریت ریسک جهت یابی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
564 - ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت‌رسانی در راستای توسعه منطقه ایی (موردمطالعه: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام)
صمیر جمشیدی هادی همتیان ابوالفضل داناییبه دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا ارتباط بین مردم و کارکنان این سازمانها بیشتر شده و لزوم توجه به این موضوع دوچندان شده است. بـا در نظـر گـرفتن اسـتراتژی های توسعه و توانمندسـازی به عنوان یک سیستم، پیامدهای نهایی آن ها بر توسعه منطقه ایی اثرگـذار است. مطالعهی عوامل موثر چکیده کاملبه دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا ارتباط بین مردم و کارکنان این سازمانها بیشتر شده و لزوم توجه به این موضوع دوچندان شده است. بـا در نظـر گـرفتن اسـتراتژی های توسعه و توانمندسـازی به عنوان یک سیستم، پیامدهای نهایی آن ها بر توسعه منطقه ایی اثرگـذار است. مطالعهی عوامل موثر بر توسعه منطقه ایی میتواند برنامه‌ریزان را با تحلیل عمیق و علمی علل و موانع موجود بر سر راه توسعه آشنا سازد تا آنها با طراحی برنامه های مدون توسعه در سطح کلان راه را به سوی توسعهی پایدار همراه سازند. با توجه به مباحث ذکرشده هدف پژوهش حاضر ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت‌رسانی در راستای توسعه منطقه ایی در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام است. برای شناسایی ابعاد مدل و عوامل مرتبط با آن ابتدا در گام نخست با استفاده از مطالعات کتابخانهای مخزن شاخصها استخراج شد و سپس دلفی خبرگان برای پایش شاخصها و به دست آوردن ابعاد نهایی مدل در سه مرحله انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و خبرگان واحد منابع انسانی باسابقه بالای 15 سال خدمت در منطقه موردمطالعه است. نمونه آماری پژوهش متشکل از کارشناسان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام و همچنین اساتید و اعضاء هیئت‌علمی دانشگاهها در رشته‌های مرتبط با موضوع موردمطالعه بوده است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شد و تمامی این افراد (380) مورد توزیع پرسشنامه قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
565 - ارزیابی توان بوم شناسی و تعیین واحدهای گردشگری براساس عوامل طبیعی-اقلیمی مطالعه موردی: شهرستان چالوس
مهرداد رمضانی‏پورچکیده صنعت گردشگری در ایران و بالاخص در منطقۀ شمالی کشور از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. بدین حهت، هدف این پژوهش، شناسایی واحدهای گردشگری متمرکز و گسترده در سه طبقۀ 1 و 2 مناسب و طبقۀ نامناسب بر پایۀ توان بوم شناسی برای فصول گرم سال در شهرستان چ چکیده کاملچکیده صنعت گردشگری در ایران و بالاخص در منطقۀ شمالی کشور از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. بدین حهت، هدف این پژوهش، شناسایی واحدهای گردشگری متمرکز و گسترده در سه طبقۀ 1 و 2 مناسب و طبقۀ نامناسب بر پایۀ توان بوم شناسی برای فصول گرم سال در شهرستان چالوس بوده است. در این راستا، با توجه به معیارهای مدل بوم گردشگری و سامانه های اطلاعات جغرافیایی، لایه های اقلیمی دما، بارندگی، آفتابگیری و شیب، زمین شناسی و کاربری زمین ایجاد شد. سپس با روش بولین، توان بوم شناسی منطقه تحقیق، ارزیابی گردیده و واحدهای هر یک از طبقـه های گردشگری مشـخص شد و نهایتاً نقشۀ پهنه بندی واحدها تهیه شد. پس از تحلیل، 342 واحد طبقه 1 مناسب متمرکز با مساحت 377 هکتار، خارج از محدوده جنگل های متراکم و ارتفاع 550 متر به بالا و غالباً در امتداد جاده و رودهای شهرستان چالوس شناسایی شدند. تعداد 348 واحد بوم گردشگری طبقۀ 1 مناسب گسترده با مساحتی حدود 2/159 هکتار در ارتفاعات میانی و بالادستِ شهرستان چالوس شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
566 - شناسایی و ارزیابی مشکلات راهنمایان اکوتوریسم (مطالعه موردی: راهنمایان اکوتوریسم استان تهران)
دکتر علی رحیم پور دکتر سید سعید هاشمی هانیه واحدی زارچ -
دسترسی آزاد مقاله
567 - کاربرد مدل "تحلیل شکاف" در بررسی نقاط قوت و ضعف مؤلفههای سرمایه اجتماعی در محلات شهری در راستای برنامهریزی سیستمی در فضاهای شهری (نمونه موردی محلات کیانپارس و لشکرآباد اهواز)
بابک محمدی آوندی آزیتا رجبی ناصر اقبالیچکیده کمبود تعاملات و کم رنگ شدن ارتباطات، کاهش اعتماد شهروندان و کاهش تعلق خاطر به محلاتی که هویت خاصی ندارند، از ویژگیهای شهرهای امروزی است. بنابراین برنامه ریزی و توسعه بدون سرمایه اجتماعی در محلات عملاً امکان پذیر نیست. تحقیق حاضر بر آن است که میزان وابستگی توسعه پ چکیده کاملچکیده کمبود تعاملات و کم رنگ شدن ارتباطات، کاهش اعتماد شهروندان و کاهش تعلق خاطر به محلاتی که هویت خاصی ندارند، از ویژگیهای شهرهای امروزی است. بنابراین برنامه ریزی و توسعه بدون سرمایه اجتماعی در محلات عملاً امکان پذیر نیست. تحقیق حاضر بر آن است که میزان وابستگی توسعه پایدار محلات لشکر آباد و کیانپارس شهر اهواز را به سرمایه اجتماعی و تعلق خاطر را مورد بررسی قرار دهد. هدف اصلی، بررسی توسعه پایدار محله شهری با رویکرد اجتماعی و ارائه الگوی مناسب رسیدن به توسعه همه جانبه انسانی و فضایی میباشد. این مطالعه از نوع کاربردی توسعه‌ای است به منظور تجزیه و تحلیل فرضیات تحقیق با توجه به سطح سنجش و نوع متغیر از آزمونهای مربوط به هر کدام استفاده شده است. پس از جمعآوری پرسشنامهها، دادهها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نقاط ضعف و قوت هر کدام از محلات در محک شاخصهای سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار با تاکید بر نقاط قوت متغیر مستقل (سرمایه اجتماعی) الگوی پیشنهادی با به کار گیری مدل "تحلیل شکاف" ارائه شده است. نتایج نشان میدهد در محله لشکرآباد بر اساس رتبه بندی صورت گرفته، از بهترین وضعیت (نقطه قوت) تا بدترین وضعیت (نقطه ضعف)، رتبه ها به ترتیب تعلق اجتماعی، اعتماد اجتماعی، ارتباط اجتماعی، آگاهی اجتماعی، و مشارکت اجتماعی صورت بندی شدهاند. درمحله کبانپارس نیز از بهترین وضعیت (نقطه قوت) تا بدترین وضعیت (نقطه ضعف)، رتبه ها به صورت آگاهی اجتماعی، تعلق اجتماعی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و ارتباط اجتماعی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
568 - برآورد پتانسیل سیلاب با تاکید بر ویژگیهای ژئومورفولوژیک در حوضه آبخیز خرشک با استفاده از روشSCS ، رودبار، استان گیلان
فرهاد حمزه اردوان بهزادچکیده سیل ازجمله پدیده‌هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می‌آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی میتواند این پدیده را در حوضه‌ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که درطرحهای بهره برداری از منابع چکیده کاملچکیده سیل ازجمله پدیده‌هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می‌آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی میتواند این پدیده را در حوضه‌ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که درطرحهای بهره برداری از منابع آب،کنترل سیلاب، سدسازی، عملیات آبخیزداری و اکثر زمینه‌های مطالعات هیدرولوژی، دبی سیلاب اهمیت دارد لذا دقت مطالعات و درجه ایمنی طراحی تأسیسات و سازه‌های آبی، بستگی زیادی به روش مطالعات دارد.در تحقیق حاضر پتانسیل سیلاب حوضه آبخیز خرشک با استفاده از روش SCSمطالعه شده است. ابعاد هیدروگراف حوضه با توجه به مقادیر بارش 24 ساعته، زمان تمرکز، شماره منحنی، بارش مازاد، زمان تا اوج و دبی اوج بدست آمد، سپس هیدروگراف سیل برای حوضه خرشکدر دورههای زمانی 2، 5، 10، 25، 50 و 100 سال محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با توجه به شکل حوضه خرشک، این حوضه توان سیل خیزی ندارد، اما با توجه به باریک بودن حوضه، رواناب‌های حاصل از بارندگی در مدت زمان کوتاهی به زهکش اصلی رسیده و آن را پر نموده و در نتیجه جایی که رودخانه از واحد کوهستان خارج میشود، خطر سیل وجود خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
569 - تامین آسایش حرارتی فضای معماری در اقلیم گرم و خشک ایران با بهره مندی از رفتار حرارتی زمین(مطالعه موردی: استفاده از زمین در خانه‌های سنتی مناطق گرم و خشک ایران)
محمد رضا نادی دکترعباس ملک حسینی حسین صالحی احمد فتحی نجف آبادیچکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینههای ساختمانی، از اثرات معماری نا چکیده کاملچکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینههای ساختمانی، از اثرات معماری نا آشنا با اقلیم محلی است. در این میان، مناطق گرم و خشک، از این هجمه ی نامناسب ساختمانی- بویژه در کشور در حال توسعه ی ایران - در امان نیستند. با توجه به خطری چنین هولناک، تمامی جهان رو به انواع توسعه ی پایدار گذاشته که این مهم در مورد مناطق خشک و بیابانی با وجود محدودیتهای جغرافیایی نیز صادق است. این در حالی است که در ایران – با وجود منابع وافر انرژیهای طبیعی و تجارب گرانقدر معماری کهن اقلیمی-طی سالیان گذشتهبه دلیل عدم توجه به این داشتههای فرهنگی و طبیعی، شاهد تولید انواع هزینههای ساختمانی و اقلیمی- در بخش خانگی بیش از 42% از کل سبد مصرفی انرژی کشور - بوده که نتیجه آن تخریب شرایط زیستی بوده است. از اینرو، این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی و با مطالعات کتابخانه ای، پس از بررسی حجم مصرف انرژی و لزوم جایگزینی پایداری در معماری ملی و جهانی، در جهت هدف پژوهش به معرفی یکی از پایدارترین راهکارهای معماری در بومهای گرم و خشک، یعنی ارتباط با زمین و اصول آن پرداخته، و پس از شناخت ارتباط معنادار رفتار دما با عمق، جنس و تراکم خاک در مناطق گرم و خشک ایران – شاخص شهر یزد-سابقه ی این روش را در معماری سنتی کویری کشور کاویده، و سرانجام راهکارهایی را برای استفاده ی بهینه زمین در تامین شرایط آسایش دمایی - گرمایش و سرمایش ایستا - در معماری مسکونی گرم و خشک ایران پیشنهاد دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
570 - تحلیل و بررسی تاثیر نوسانات اقلیمی بر کوچ عشایر فارس (مطالعه موردی طایفه عمله)
حسن لشکری محمد ابراهیم عفیفی زهرا پربارچکیده آب و هوا یکی از عوامل اساسی تاثیرگذار در زیست انسان و همه جانوران و شکل دهنده چهره طبیعت است. همه فعالیتهای روزانه ما انسانها از عناصر سازنده جو تاثیر پذیرفته و متقابلا فعالیتهای ما بر آب و هوای اطراف ما اثر میگذارد. غلبه و تاثیر عوامل و عناصر جوی به گونهای چکیده کاملچکیده آب و هوا یکی از عوامل اساسی تاثیرگذار در زیست انسان و همه جانوران و شکل دهنده چهره طبیعت است. همه فعالیتهای روزانه ما انسانها از عناصر سازنده جو تاثیر پذیرفته و متقابلا فعالیتهای ما بر آب و هوای اطراف ما اثر میگذارد. غلبه و تاثیر عوامل و عناصر جوی به گونهای بوده است که بشر از ابتدای پیدایش در تلاش سازگاری خود با این پدیده مهم طبیعی بوده است. در این میان جانوران و گیاهان بدلیل عدم برخورداری از قوه تعقل آسیب‌پذیرتر از انسانها میباشند. در نتیجه مجبور هستند از تا سرحد امکان، خود را با شرایط اقلیمی محیط اطراف خود سازگار نمایند. به همین دلیل جانوران و حیات وحش در طول سال در انطباق با تغییرات فصلی و دورهای آب و هوا دست به مهاجرت زده‌اند. انسانها نیز که اقدام به نگهداری وپرورش جانوارن اقدام نموده برای جلوگیری از آسیب دام‌هایی خود و از طرفی بهرهبرداری مناسب از شرایط اقلیمی همراه دام خود در طول سال اقدام به کوچ نمودهاند. حرکت بین ییلاق و قشلاق در واکنش طبیعی انسان و دام به شرایط اقلمی محیط است. در این تحقیق جهت بررسی نقش اقلیم در زمانبندی حرکت عشایر طایفه عمله بین ییلاق و قشلاق در نوسانات اقلیمی، با استفاده از شاخص SPI یک نمونه از خشکسالی شدید (2001) وتر سالی شدید (2004) در یک دوره آماری پانزده ساله انتخاب و تحلیل شده است. ملاحظه شد که در خشکسالیهای شدید عشایر یک ماه تا 45 روز زودتر از قشلاق حرکت کرده و روزانه 40 کیلومتر و مسافت 900 کیلومتری بین قشلاق و ییلاق را در مدت زمان 20 روز طی کرده است. در حالی که در ترسالی‌های شدید مسیر فوق را در 45 تا 50 روز طی کرده و به طور متوسط روزانه 18 تا 20 کیلومتر حرکت کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
571 - نقش توانمندسازی جوامع محلی در مدیریت پایدار منابع طبیعی (مطالعه موردی: حوزه رامه شهرستان آرادان)
پیمان اکبرزاده سید حسن کابلی محمد رضا رجبیچکیده منابع طبیعی یکی از ثروت‌های حائز اهمیت برای نسلهای کنونی و آینده است که نقش بسیار مهمی در تعادل بوم‌شناختی، درآمدزایی و توسعه روستایی دارد؛ اما این منابع اکنون با بهرهبرداری بیش‌ازحد مجاز و غیراصولی در معرض نابودی قرارگرفته است. حفاظت از این منابع بهصورت حاکمی چکیده کاملچکیده منابع طبیعی یکی از ثروت‌های حائز اهمیت برای نسلهای کنونی و آینده است که نقش بسیار مهمی در تعادل بوم‌شناختی، درآمدزایی و توسعه روستایی دارد؛ اما این منابع اکنون با بهرهبرداری بیش‌ازحد مجاز و غیراصولی در معرض نابودی قرارگرفته است. حفاظت از این منابع بهصورت حاکمیتی و با برنامهریزی از بالا به پایین انجام میشود و علیرغم اقدامات سخت‌گیرانه و هزینههای زیاد از طرف دولت، تخریب منابع طبیعی همچنان ادامه دارد، این مسئله نیاز به مدیریتی سازگار برای حفاظت منابع طبیعی با تأکید بر همکاری جوامع محلی را ضروری مینماید. جامعه آماری در بخش کمی تحقیق شامل بهره برداران مراتع حوزه رامه بود است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین و تعداد 70 پرسشنامه تکمیل و مقایسه نگرش ساکنین و تحلیل عاملی صورت گرفت. یافتههای این پژوهش نشان میدهد اجرای توانمندسازی و توان افزایی جوامع محلی درنهایت منجر به حفاظت بهتر منابع طبیعی شده و گروههای محلی پایدار مانده و رضایتمندی مردم با مشارکت در مراحل برنامهریزی اجرا و پایش حاصل‌شده است. نتایج حاصل از تحلیل دادههای کمی و کیفی مربوط به اثرات اجرای طرح و میزان واریانس تبیین شده آنها نشان میدهد مؤلفه مشارکت مردم در اجرای طرح اثربخش تر بوده و توجیه کننده واریانس بیشتری (95/32) نسبت به دیگر مؤلفهها بود؛ به‌عبارت‌دیگر در تلخیص مؤلفههای موردبررسی، مشارکت مردم در اجرای طرح بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
572 - نقش پناهندگان در جغرافیای شهرها و مرزهای شاهنشاهی اشکانی با امپراتوری روم از آغاز تا سقوط سلسله؛ با نگاهی به اهمیت آنها در معماری و برنامهریزی شهری دوران معاصر
حمیده مظفری ناصر جدیدی احمد کامرانی فرچکیده با روی کار آمدن شاهنشاهی اشکانی و سقوط سلسله سلوکی در ایران مناسبات ایران با دولت‎های همجوار شکل جدیدی به خود گرفت. در این زمان یکی از مسائل مهمی که بروز کرد، پناهندگی عده‎ای از شاهزادگان اشکانی به امپراتوری روم و از سوی دیگر پناه آوردن برخی شخصیت‎های چکیده کاملچکیده با روی کار آمدن شاهنشاهی اشکانی و سقوط سلسله سلوکی در ایران مناسبات ایران با دولت‎های همجوار شکل جدیدی به خود گرفت. در این زمان یکی از مسائل مهمی که بروز کرد، پناهندگی عده‎ای از شاهزادگان اشکانی به امپراتوری روم و از سوی دیگر پناه آوردن برخی شخصیت‎های نظامی روم به دربار ایران بود. با توجه به قدرت دو کشور و نزدیکی قلمروهای سرزمینی و مرزهای دو امپراتوری، شخصیت‎های مهم دو کشور برای رسیدن به قدرت یا نجات جان خود به دیگری پناهنده یا می‎گریختند. نکته قابل ملاحظه در این زمینه این است که این پناهندگان به چه میزان در مراودات سیاسی و دست به دست کردن مکان‎های جغرافیایی و سوق‎الجیشی تأثیر و نقش داشته‎اند؟ آیا پناهندگی آن‎ها باعث شده است که چشم‎انداز جغرافیایی و بعضاً توسعه‎طلبی دو دولت قدرتمند آن روز دستخوش تغییر و تحول گردد؟ این پژوهش با طرح سؤالات مذکور در پی آن است که با روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر داده‎های تاریخی و جغرافیایی به این پرسش‎ها پاسخ دهد. استنباطی که از این پژوهش می‎شود این است که پناهندگان با توجه به جایگاه و نفوذی که در قلمرو خود داشتند و نظر به شناختی که از قلمروها و سرزمین‎های پیرامون داشته‎اند و با توجه به حمایت و جانبداری دولت‎‎ها از آن‎ها مرزها و قلمروهای سرزمینی را در اثر مرور زمان دستخوش جابجایی به نفع و ضرر دیگری رقم زنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
573 - دستگاه اطلاعاتی وجاسوسی ایران در گستره جغرافیای سیاسی اشکانیان
افسانه معتمد احمد کامرانی فر ناصر جدیدیچکیده دولت اشکانی در بسیاری از جنبههای حکومتی و فرهنگی میراث‌دار دولت هخامنشی و سلوکی بود. از جملۀ این موارد دستگاه اطلاعاتی، خبرچینی و جاسوسی بود. با توجه به جنگ‌های متعدد و طولانی اشکانیان با سلوکیان و سپس رومیان و همینطور تمرکز دولت اشکانی بر درآمدهای گمرگی و تجاری، چکیده کاملچکیده دولت اشکانی در بسیاری از جنبههای حکومتی و فرهنگی میراث‌دار دولت هخامنشی و سلوکی بود. از جملۀ این موارد دستگاه اطلاعاتی، خبرچینی و جاسوسی بود. با توجه به جنگ‌های متعدد و طولانی اشکانیان با سلوکیان و سپس رومیان و همینطور تمرکز دولت اشکانی بر درآمدهای گمرگی و تجاری، لزوم گسترش و پایش مداوم چنین دستگاهی بیش از پیش احساس می‌شد. اشکانیان گذشته از بهره‌مندی از تجارب پیشین در زمینۀ دستگاه جاسوسی، با گسترش سیستم اطلاعاتی، تلاش کردند با کنترل راههای تجاری و جلوگیری از تجارت مستقیم چین و روم، درآمدهای هنگفتی به خزانۀ خود سرازیر کنند. بخش عمده‌ای از این موفقیت، از طریق دستگاه اطلاعاتی و جاسوسی آنها حاصل می‌شد. این مقاله تلاش میکند با وجود کمبود فاحش منابع و آگاهی‌های تاریخی، در حد امکان برخی زوایای پنهان موضوع را مورد بررسی قرار دهد. بر اساس نتایج به دست آمده، اشکانیان از دستگاه جاسوسی خود در زمینۀ کنترل راههای تجاری، برتری نظامی در جنگ با رومیان، تداوم برتری تجاری و افزایش درآمدهای گمرگی بهره می‌بردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
574 - مطالعه فلوریستیکی و کورولوژیکی گیاهان منطقه ضلع شرق و جنوب شرقی قله شاهدژ، ساری، مازندران
فاطمه دهبندی بالادهی ناصر جعفری علیرضا نقی نژادنتایج حاصل از پوشش گیاهی ممکن است در حل مسائل اکولوژیکی مانند حفاظت بیولوژیکی و مدیریت منابع طبیعی مفید باشد و با ارزیابی اطلاعات گیاهی می توان روند تغییرات آینده را پیش بینی کرد. قله شاهدژ با ۲۸۰۳ متر ارتفاع، بلندترین قله شهرستان ساری واقع در بخش چهاردانگه، در 80 کیلوم چکیده کاملنتایج حاصل از پوشش گیاهی ممکن است در حل مسائل اکولوژیکی مانند حفاظت بیولوژیکی و مدیریت منابع طبیعی مفید باشد و با ارزیابی اطلاعات گیاهی می توان روند تغییرات آینده را پیش بینی کرد. قله شاهدژ با ۲۸۰۳ متر ارتفاع، بلندترین قله شهرستان ساری واقع در بخش چهاردانگه، در 80 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان ساری و شمال سمنان می باشد. نمونه های گیاهی منطقه از 5 ایستگاه صورت گرفت. شناسایی گیاهان بر اساس منابع موجود در هرباریوم دانشگاه مازندران و به کمک متخصصین در دسترس صورت گرفت و اطلاعات کورولوژی گونه ها با توجه به منطقه انتشار آن ها، با استفاده از منابع مزبور و تقسیم بندی جغرافیایی رویش های ایران تعیین شد. در مجموع 87 گونه گیاهی در 70 جنس و 34 خانواده شناسایی شده است. مقایسه ی تعداد تیره، جنس و گونه درگروه های گیاهی مطالعه حاضر نشان داد که گیاهان دو لپه و بعد از آن تک لپه ای ها دارای بیش ترین تعداد تیره، جنس و گونه می باشند. از لحاظ کورولوژی، عناصر چند ناحیه ای با 3/33 درصد، گونه های ایران - تورانی با 6/19 درصد و پس از آن گونه های اروپایی - سیبریایی / ایران - تورانی / مدیترانه ای با 5/18 درصد به ترتیب دارای بیش ترین گستره بودند. بر اساس تقسیم بندی نوع زندگی، گیاهان شناسایی شده بیش تر از نوع رطوبت پسند یا هیگروفیت (6/58 درصد) و برآمده از آب (2/32 درصد) هستند. شکل زیستی عناصر گیاهی با روش رانکایر مشخص شد که شامل همی کریپتوفیت ها با30 درصد بیشترین و هیدروفیت با 3 کمترین درصد می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
575 - اثر محلولپاشی عصاره مخمر و جلبک دریایی بر عملکرد و کیفیت دانه گلرنگ (Carthamus tinctorius) تحت شرایط تنش خشکی
آفاق یعقوب نژاد رضا طالبی بابک پاساریبه منظور بررسی اثر محلولپاشی عصاره مخمر و جلبک دریایی بر عملکرد و کیفیت دانه گلرنگ تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد سنندج در سال 1397 اجرا گردید. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه ت چکیده کاملبه منظور بررسی اثر محلولپاشی عصاره مخمر و جلبک دریایی بر عملکرد و کیفیت دانه گلرنگ تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد سنندج در سال 1397 اجرا گردید. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار صورت گرفت. عامل اصلی، تنش خشکی در دو سطح (شاهد: بدون تنش یا آبیاری کامل و تنش قطع آبیاری از مرحله ساقه‌دهی تا پایان فصل رویشی) و عامل فرعی محلولپاشی محرک‌های رشد در سه نوع شامل (شاهد: آب مقطر، عصاره مخمر و جلبک دریایی) بودند. نتایج نشان داد که صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین تحت تاثیر تنش قطع آبیاری اختلاف معنیداری داشتند. به طوری که همه صفات مذکور به جزء درصد پروتئین تحت تاثیر قطع آبیاری کاهش یافتند. درصد پروتئین دانه نیز تحت تاثیر قطع آبیاری افزایش یافت. همچنین در این آزمایش محلولپاشی محرک‌های رشد تاثیر معنیداری بر صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه نشان دادند. به طوری که حداکثر مقادیر صفات فوق تحت تاثیر محلولپاشی عصاره مخمر حاصل گردیدند. نتایج اثرات متقابل نیز در خصوص تعداد طبق در بوته معنیدار و حداکثر مقدار تحت تاثیر آبیاری کامل و محلولپاشی عصاره مخمر و جلبک دریایی بدست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
576 - مطالعه تاثیر محلول پاشی اسپرمیدین، اسید سیتریک و پرولین بر رشد و گلدهی همیشه بهار (Calendula officinalis L.) تحت تنش خشکی
سوفیا سروری حسن باقریان لمراسکیتحقیق حاصل جهت ارزیابی اثر محلول پاشی اسپرمیدین، اسید سیتریک و پرولین (صفر، 50 و 100 میلیگرم در لیتر) بر رشد و گلدهی همیشه بهار (Calendula officinalis L.) تحت تنش خشکی (بدون تنش(شاهد)، 25، 50 و 75 درصد ظرفیت زراعی)، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادف چکیده کاملتحقیق حاصل جهت ارزیابی اثر محلول پاشی اسپرمیدین، اسید سیتریک و پرولین (صفر، 50 و 100 میلیگرم در لیتر) بر رشد و گلدهی همیشه بهار (Calendula officinalis L.) تحت تنش خشکی (بدون تنش(شاهد)، 25، 50 و 75 درصد ظرفیت زراعی)، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه ای واقع در شمال ایران اجرا گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، افزایش سطوح تنش خشکی موجب کاهش معنیدار وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، ارتفاع گیاه، طول ریشه، تعداد گل، ماندگاری گل روی بوته گردید. تیمار گیاهان با سطوح مختلف اسپرمیدین، اسید سیتریک و پرولین صفات مورد ارزیابی را به طور معنی داری افزایش داد، به طوریکه بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی و ماندگاری گل روی بوته در تیمار پرولین 100 میلی گرم در لیتر و سطح آبیاری شاهد و بیشترین وزن تر و خشک ریشه و طول ریشه در تیمار پرولین 100 میلی گرم در لیتر و سطح آبیاری 75 درصد ظرفیت زراعی بود و همچنین بیشترین ارتفاع گیاه در تیمار اسپرمیدین 100 میلی گرم در لیتر و سطح آبیاری شاهد و بیشترین تعداد گل در تیمار پرولین 50 میلی گرم در لیتر و سطح آبیاری شاهد بدست آمد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد، محلولپاشی همیشه بهار با غلظتهای 50 و 100 میلیگرم در لیتر اسپرمیدین، اسید سیتریک و پرولین میتواند اثرات نامطلوب کم آبی را تا حدودی جبران کند، اما جهت بالابردن خصوصیات رشدی و فیزیولوژیک همیشه بهار محلول پاشی با پرولین 100 میلی گرم در لیتر به همراه سطح آبیاری 75 درصد ظرفیت زراعی توصیه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
577 - ارائه مدلهای عصبی فازی برای دمای خاک با استفاده از دادههای هواشناسی در دو اقلیم متفاوت
محبوبه مظهری ساجده اصغرزاده سامان ملک نیا الهام مطلبیهدف تحقیق حاضر ارائه مدلی جهت تعیین دمای خاک در عمق‌های 5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتیمتری توسط روش شبکه فازی عصبی در شهرهای اراک و رشت میباشد. در این تحقیق تلاش شده است دمای عمق‌های مختلف خاک با استفاده از دادههای هواشناسی مدلسازی شود. یکی از مشکلات حوزه کشاورزی اند چکیده کاملهدف تحقیق حاضر ارائه مدلی جهت تعیین دمای خاک در عمق‌های 5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتیمتری توسط روش شبکه فازی عصبی در شهرهای اراک و رشت میباشد. در این تحقیق تلاش شده است دمای عمق‌های مختلف خاک با استفاده از دادههای هواشناسی مدلسازی شود. یکی از مشکلات حوزه کشاورزی اندازهگیری دمای عمق‌های مختلف خاک به منظور استفاده در تصمیم‌ها و بررسی های کشاورزی، هواشناسی و خاکشناسی می باشد. متغیرهای مستقل شامل دمای هوای خشک، دمای هوای مرطوب، رطوبت، نقطه شبنم، فشار بخار، فشار، روز و ساعت نمونه‌برداری، میزان بارش، انرژی تابشی و دمای هوای سطح زمین بود. بعد از تعیین دادهها برای هر عمق خاک، در هر شهرستان بهصورت جداگانه نوع موتور استنتاج و پارامترهای آن مشخص شده و موتور ساخته شد. مقایسه میزان خطای مدل با تلاش‌های مشابه و همچنین روش رگرسیون نشان از کاهش خطای مدلسازی دارد. میزان خطای مدل در عمق‌های 5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتیمتری در شهر رشت به ترتیب 36/1، 19/1، 22/1، 17/1، 60/1 و 33/1 درجه سانتیگراد و در شهر اراک به ترتیب 02/3، 90/1، 61/1، 53/1، 44/1 و 06/1 درجه سانتیگراد بود. نتایج نشان داد که اقلیم به ویژه در سطوح ابتدایی خاک میتواند بر خطای شبیهسازی مدل فازی عصبی تأثیرگذار باشد و همچنین مدلهای ساخته شده دمای سطح خاک برای عمق‌های 5 تا 30 سانتیمتر در شهر رشت دقیقتر از شهر اراک است. توجیه این نتیجه این است که اقلیم رشت، مرطوب است در نتیجه سرعت بیشتر انتقال دما در خاک مرطوب، پارامترهای هواشناسی سریعتر و مؤثرتر در دمای خاک تأثیر میگذارند؛ اما در عمق‌های 50 و 100 سانتیمتری در هر دو شهر با اختلاف کمی دقت مشابه‌ا‌ی دارند. این امر نشان میدهد که اعماق خاک کمتر تحت تأثیر اقلیم سطحی زمین قرار میگیرد و نوع اقلیم بر شبیهسازی خاک در اعماق بیشتر تأثیرگذار نبوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
578 - استخراج DNA از نمونههای خشک شده گیاه و قارچ با روشی سریع، ایمن و بدون استفاده از نیتروژن مایع
اسد معصومی اصل سیده زهرا فاطمی فرداستفاده از تکنیکهای مختلف مولکولی جهت اصلاح گیاهان و قارچ‌ها نیازمند استخراجDNA با کیفیت بالا است. در اغلب روشهای جداسازی DNAی گیاهی و قارچی، تکنیک‎های معمولی که مورد استفاده قرار میگیرند شامل استفاده از CTAB، آنزیم‌ها (مثل پروتئیناز K)، حلال‌های آلی سمی (مثل فنل چکیده کاملاستفاده از تکنیکهای مختلف مولکولی جهت اصلاح گیاهان و قارچ‌ها نیازمند استخراجDNA با کیفیت بالا است. در اغلب روشهای جداسازی DNAی گیاهی و قارچی، تکنیک‎های معمولی که مورد استفاده قرار میگیرند شامل استفاده از CTAB، آنزیم‌ها (مثل پروتئیناز K)، حلال‌های آلی سمی (مثل فنل)، نیتروژن مایع، SDS و یا استفاده از کیت‌های استخراج DNA میباشد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در اغلب روشهای استخراج DNA لازم است جهت تهیه پودر مواد گیاهی یا قارچی از نیتروژن مایع استفاده شود. توصیه بر این است که از نیتروژن مایع در فضاهای بسته استفاده نشود زیرا تبخیر آن باعث افزایش درصد نیتروژن هوا و در نتیجه کاهش اکسیژن خواهد شد که میتواند موجب سردرد، بیهوشی و یا حتی مرگ گردد. تماس با نیتروژن مایع باعث سوختگی شدیدی نیز میشود که میتواند موجب از کار افتادن اعضاء و یا حتی مرگ شود. از طرف دیگر نمونه قارچ و یا گیاه باید در جعبه یخ به آزمایشگاه منتقل گردد که اینکار نیازمند تجهیزات انتقال نمونه و یخچال فریزر با دمای 40- درجه سانتیگراد میباشد. در این تحقیق، پس از جمعآوری نمونههای برگ گندم و قارچ Rhizoctonia solani، ابتدا آنها را در پاکت‌های کاغذی سر باز، در دمای 25 تا 30 درجه سانتیگراد درون آون قرار داده و خشک کردیم. سپس دو نوع بافر استخراج تهیه و استخراج ماده وراثتی طبق دستورالعمل ارائه شده انجام شد و کمیت و کیفیت آن به ترتیب با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری و با استفاده از آغازگرهایISSR و واکنش زنجیرهای پلیمراز بررسی گردید. روش ارائه شده در این پژوهش یک روش سریع، ایمن، اقتصادی و ساده میباشد. این دستورالعمل برای جداسازی DNA از برگ گیاهان گونه غلات و گونههای قارچی مشابه ریزوکتونیا بسیار کاربردی میباشد. نتایج بدست آمده حاکی از کیفیت و کمیت بالای DNAی استخراج شده و تکثیر بسیار خوب آن بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
579 - معرفی گیاه دارویی ترش‌واش یا شبدر ترشک (Oxalis corniculata): گیاهشناسی و فیتوشیمیایی
علی صالحی ساردوییگیاه Oxalis corniculata (با نام فارسی شبدر ترشک و نام محلی ترشه واش) یکی از گیاهان دارویی است که از قدیم به عنوان غذا و دارو استفاده میشده است. این گیاه متعلق به تیره Oxalidaceae گیاهی علفی و یـک سـاله بـا میـوه کپسول و از جمله گیاهان دارویی با ارزشی است که درمناطق معت چکیده کاملگیاه Oxalis corniculata (با نام فارسی شبدر ترشک و نام محلی ترشه واش) یکی از گیاهان دارویی است که از قدیم به عنوان غذا و دارو استفاده میشده است. این گیاه متعلق به تیره Oxalidaceae گیاهی علفی و یـک سـاله بـا میـوه کپسول و از جمله گیاهان دارویی با ارزشی است که درمناطق معتـدل ایـران بـه خـصوص منطاق شمالی در خاکی با pH حدود 63/7 رویش دارد. کلیه قسمتهای گیاه مورد استفاده غذایی و دارویی قرار میگیرد و از قدیم الایام به عنوان سبزی مفیـد، معطـر و چاشـنی مـورد اسـتفاده قـرار مـی‌گرفـته است. اسیدهای چرب عمده در عصاره گیاه ترش‌واش عبارتند از پالمیتیک اسید، مخلوطی از اولئیک، لینولئیک، لینولنیک و استئاریک اسید. عصاره‌های متانولی و اتانولی این گیاه نیز حاوی پروتئین، کربوهیدارت، گلیکوزیدها، فیتواسترول‌ها، ترکیبات فلاوونوئیدی، اسیدهای آمینه و روغنهای فرار است. برگ‌های این گیاه حاوی تارتاریک اسید، سیتریک اسید، کلسیم اگزالات، فلاوون‌ها ، گلیکوفلاوون ها ، فلاونول‌ها و اسیدهای فنولیک مانند پارا-هیدروکسی بنزوئیک ، اسیدهای وانیلیک و سیرینجیک و ویتامین های C و E میباشد. مطالعات نشان داده است که سه نوع گلیکوفلاوون به نامهای ایزوارینتین ، ایزوویتکسین و سرتیسین در برگ‌های گیاه شبدر ترشک وجود دارند. برگ‌های این گیاه دارای ارزش تغذیهای میباشند و میتوان آن را به عنوان یک سبزی خوراکی مصرف نمود. برگ‌های گیاه ترش‌واش غنی از مواد معدنی مانند سدیم (حدود 12/1 درصد)، پتاسیم (حدود 17/2 درصد)، کلسیم (حدود 51/2 درصد)، نیتروژن (حدود 56/3 درصد) و منیزیم (حدود 25/0 درصد) میباشد که این ترکیبات معدنی برای تنظیم چرخه‌های متابولیکی در بدن انسان ضروری میباشند. در مطالعات گذشته، عصاره گیاه فعالیت ضد میکروبی قوی علیه باکتریهای گرم مثبت و منفی و همچنین باکتریهای مقاوم به دارو نشان داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
580 - بررسی کارآیی همزیستی باکتریهای بومی همزیست عدس
الهام شمشیری پور کاظم خاوازی شکوفه رضائیاستفاده از کودهای شیمیایی نیتروژن، علیرغم افزایش عملکرد محصولات کشاورزی باعث صدمه جدی به محیط زیست میشود، لذا لزوم دستیابی به کودهای زیستی بیش از پیش احساس میشود. با توجه به اینکه سویه‌های باکتری بومی توان ماندگاری بیشتری داشته و کارایی بهتری دارند، تحقیق حاضر بر روی چکیده کاملاستفاده از کودهای شیمیایی نیتروژن، علیرغم افزایش عملکرد محصولات کشاورزی باعث صدمه جدی به محیط زیست میشود، لذا لزوم دستیابی به کودهای زیستی بیش از پیش احساس میشود. با توجه به اینکه سویه‌های باکتری بومی توان ماندگاری بیشتری داشته و کارایی بهتری دارند، تحقیق حاضر بر روی 95 جدایه باکتری همزیست با گیاه عدس موجود در کلکسیون میکروبی موسسه تحقیقات خاک و آب انجام شد. آزمون کارآیی همزیستی به همراه تست آلوده‌سازی گیاه با باکتری صورت گرفت. بذرهای عدس رقم بیله‌سوار در لوله‌های آزمایش حاوی محلول غذایی فاقد منبع نیتروژن و آگار،کشت و در سه تکرار با هریک از جدایههای باکتری تلقیح شد. سپس گیاهان در گلخانه قرار گرفتند و پس از گذشت 2 ماه وزن خشک اندام هوایی، طول ساقه، تعداد گره اندازهگیری و کارآیی همزیستی جدایه‌ها با استفاده از وزن خشک اندام هوایی محاسبه شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تیمارهای باکتریایی بر روی وزن خشک و طول اندام هوایی، تعداد گره تشکیل شده در ریشه و کارآیی همزیستی در سطح یک درصد تأثیر معنیدار داشت. تمام جدایههای باکتری توانایی ایجاد گره بر روی گیاه عدس داشتند. 3/87 درصد از جدایههای استفاده شده، کارآیی همزیستی خیلی خوب و خوب و 7/12 درصد همزیستی متوسط و ضعیف داشتند. جدایههایBK11-1 و GL10-1با کارآیی همزیستی 4/250 و 16/247 دارای بیشترین کارایی همزیستی بودند. با در نظر گرفتن پراکندگی استانی، 19 جدایه که تأثیر بیشتری در وزن خشک اندام هوایی و کارآیی همزیستی داشتند، بهعنوان جدایه برتر انتخاب شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
581 - مروری بر گیاه داروئی سیاه‌گیله (Vaccinium arctostaphylos) و کاربردهای آن
جلال امیدی سمانه عبدالمحمدی مهدی بخشی پورگیاهان دارویی یکی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی ایران هستند که در صورت شناخت علمی، کشت، توسعه و بهرهبرداری صحیح میتوانند نقش مهمی در سلامت جامعه، اشتغالزایی و صادرات غیرنفتی، داشته باشند. تنوع آب و هوایی و شرایط اکولوژیکی مختلف، باعث تنوع گیاهان دا چکیده کاملگیاهان دارویی یکی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی ایران هستند که در صورت شناخت علمی، کشت، توسعه و بهرهبرداری صحیح میتوانند نقش مهمی در سلامت جامعه، اشتغالزایی و صادرات غیرنفتی، داشته باشند. تنوع آب و هوایی و شرایط اکولوژیکی مختلف، باعث تنوع گیاهان دارویی در سراسر ایران شده است. خوشبختانه در سالهای اخیرتلاش‌های زیادی برای شناخت همه جانبه گیاهان دارویی از نظر پراکنش آنها در ایران، شرایط اکولوژیک، استفاده‌های دارویی، نحوه استخراج و شناسایی مواد مؤثره، کشت و اهلی کردن، اصلاح گونههای مهم، و... صورت گرفته است. سیاه‌گیله (Vaccinium arctostaphylos) نیز یکی از گیاهان دارویی مهم و در معرض خطر انقراض در ایران است که از دیرباز در طب سنتی ایران استفاده میشده است. در واقع با توجه به اثرات درمانی و خواص دارویی گیاه سیاه گیله، شناسایی و بررسی میزان ترکیبات موثره این گیاه دارویی و فواید کاربرد آنها در درمان بیماریها ضروری به نظر میرسد. مرور خواص دارویی سیاه گیله نشان داد که در طب سنتی ایران دم‌کرده میوه در کاهش قند، فشار خون و کلسترول توصیه و مصرف میشود. سیاه‌گیله در درمان عفونتهای باکتریایی مثانه به کار میرود و به علت داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدان سیانوزیدی به تشکیل مویرگ‌های قوی‌تر کمک میکند، موجب کاهش رشد سلولهای سرطانی شده و در افزایش قدرت باروری مردان نیز به کار میرود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
582 - بررسی اثر نانو ذره سلنیوم بر تحمل تنش خشکی در گیاه گوجه گیلاسی(Solanum lycopersicum L. var.cerasiforme)
علیرضا ایرانبخش مریم نیسانیان رحیم احمدوند زهرا اوراقی اردبیلی مصطفی عبادیاین تحقیق جهت بررسی اثر نانو ذره سلنیوم بر برخی خصوصیات موفولوژیک و فیتوشیمی گیاه گوجه گیلاسی(Solanum lycopersicum L. var.cerasiforme) تحت شرایط تنش خشکی بصورت طرح کاملاً تصادفی با اعمال 4 سطح تیمار شامل (صفر، 2، 4 و 10 میلی گرم بر لیتر) سلنیوم و اثرمتقابل سلنیوم بر خشک چکیده کاملاین تحقیق جهت بررسی اثر نانو ذره سلنیوم بر برخی خصوصیات موفولوژیک و فیتوشیمی گیاه گوجه گیلاسی(Solanum lycopersicum L. var.cerasiforme) تحت شرایط تنش خشکی بصورت طرح کاملاً تصادفی با اعمال 4 سطح تیمار شامل (صفر، 2، 4 و 10 میلی گرم بر لیتر) سلنیوم و اثرمتقابل سلنیوم بر خشکی (50 درصد ظرفیت زراعی) با 3 بار تکرار انجام شد. برای این منظور ابتدا بذرها در گلدان‌ها به صورت هیدروپونیک کشت شدند و سلنیوم (سلنات سدیم به عنوان شاهد بالک و نانوسلنیوم) به صورت محلول پاشی برگی از مرحله‌ی 5-6 برگی گیاه به صورت هفتگی استفاده شد. 3 روز پس از گذشت هفتمین تیمار، آنالیزهای موفولوژیک و فیتوشیمی انجام شد. صفات مورد ارزیابی شامل طول بخش هوایی و ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل، میزان برخی عناصر در برگ و فعالیت آنزیم های آنتی‌اکسیدانی بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان وزن تر و خشک اندام هوایی، طول بخش هوایی و محتوای کلروفیل a و b در تیمار 4 میلیگرم بر لیتر نانوسلنیوم در مقایسه با شاهد مشاهده شد. بیشترین میزان عنصر روی در برگ، در گروه تیماری 4 میلیگرم بر لیتر نانوسلنیوم و میزان عنصر سلنیوم در تیمار 10 میلیگرم بر لیتر نانوسلنیوم در مقایسه با شاهد مشاهده شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی کاتالاز و سوپراکسید دسموتاز در گروه تیماری 10 میلیگرم بر لیتر نانوسلنیوم در مقایسه با شاهد مشاهد شد. به طور کلی تیمار 4 میلیگرم بر لیتر نانوسلنیوم سبب افزایش تحمل گیاه به تنش خشکی و رشد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
583 - بررسی اثر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و خاکبرگ بر برخی ویژگی های شمعدانی تحت تنش خشکی
الهام مطلبی لیلا حبیبیامروزه بدلیل کاهش سطح سفره های آب زیرزمینی و معضل کم آبی یکی از مهمترین اقدامات در کشاورزی، تولید گیاهان زینتی مقاوم به خشکی و شناسایی مهمترین ترکیب بسترهای کاشت جهت افزایش مقاومت به خشکی در گیاهان مختلف میباشد. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در غالب طرح بلوک های کا چکیده کاملامروزه بدلیل کاهش سطح سفره های آب زیرزمینی و معضل کم آبی یکی از مهمترین اقدامات در کشاورزی، تولید گیاهان زینتی مقاوم به خشکی و شناسایی مهمترین ترکیب بسترهای کاشت جهت افزایش مقاومت به خشکی در گیاهان مختلف میباشد. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در غالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با 14 تیمار به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی در حضور بسترهای آلی در کاشت شمعدانی تحت شرایط کنترل شده در گلخانه انجام شد. تیمارهای مورد استفاده شامل تیمار 100% خاک لوم شنی بعنوان شاهد، 3 سطح (25 ،50، 75 درصد) ورمی‌کمپوست و 3 سطح (25 ،50، 75 درصد) خاکبرگ به همراه خاک لوم بدون تنش و نیز دارای تنش خشکی بودند. تنش خشکی در نیمی از گلدان ها به صورت 10 روز یکبار آبیاری اعمال گردید. در نهایت به منظور بررسی اثر تنش خشکی در حضور بستر کشت آلی بر گیاه شمعدانی صفاتی مانند آنتوسیانین گلبرگ، کاتالاز، تعداد برگ، طول اندام هوایی، قطر گل و ماندگاری گل مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش معنی دار تمامی صفات به جز میزان کاتالاز گردید. از سوی دیگر بستر 50% ورمی کمپوست+ 50% خاک لوم اثر خشکی بر رشد و نمو شمعدانی را تا حدود زیادی تعدیل کرده و می توان آنرا به عنوان بستر کشت مناسب در شرایط کم آبی معرفی نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
584 - اثر تنش خشکی و کاربرد کود نیتروژن بر خصوصیات مورفولوژیکی و زراعی گندم در دو منطقه از استان لرستان
عباس قربانی امین فرنیا مجتبی جعفرزاده شهرام نخجوانتنش خشکی و نیتروژن از مهمترین عوامل تعیین کننده عملکرد و اجزای عملکرد گندم می باشد که مطالعه بر روی این عوامل در جهت افزایش عملکرد گندم ضروری می باشد. از این رو این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش خشکی و نوع و مقدار کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات فیزیول چکیده کاملتنش خشکی و نیتروژن از مهمترین عوامل تعیین کننده عملکرد و اجزای عملکرد گندم می باشد که مطالعه بر روی این عوامل در جهت افزایش عملکرد گندم ضروری می باشد. از این رو این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش خشکی و نوع و مقدار کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گندم نان در سال 1396-97 در دو منطقه معتدل از استان لرستان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی (در سه سطح شاهد، آبیاری تا مرحله ظهور گل آذین و آبیاری تا مرحله شیری-خمیری دانه) در کرت های اصلی و نیز فاکتورهای نوع کود نیتروژن (شامل کودهای اوره و نیترات آمونیوم) و مقدار کود نیتروژن (در سه سطح نرمال براساس آزمون خاک، 50 درصد بالاتر و 50 درصد کمتر از نرمال) به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تنش خشکی و کود نیتروژن دارای اثر معنی دار بر خصوصیات مورفولوژیکی و اجزای عملکرد گندم بودند به طوری که بالاترین میزان ارتفاع بوته در فاکتور شاهد به میزان 3/90 سانتی متر حاصل گردید و وقوع تنش خشکی منجر به کاهش ارتفاع بوته شد. کاربرد نیترات آمونیوم سبب شد که میزان طول میانگره بالاتر (03/28 سانتی متر) از فاکتور کاربرد اوره (74/25 سانتی متر) باشد. کاربرد 50 درصد کود نیتروژن بیشتر از مقدار نرمال سبب شد که بالاترین میزان وزن برگ پرچم به میزان 12/1 گرم در سطح فاکتور بدون تنش خشکی حاصل گردد. همچنین نتایج نشان داد کاربرد کود نیترات آمونیوم در سطح فاکتور آبیاری کامل سبب شد که بالاترین میزان شاخص سطح برگ به میزان 8/4 حاصل گردد و وقوع تنش خشکی منجر به کاهش شاخ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
585 - اثر تنش خشکی و شوری بر جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) تحت شرایط پیش تیمار با سالسیلیک اسید
عزت اله حسن پوراین آزمایش به منظور مطالعه اثر پیش تیمار بذر توسط سالسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی و شوری بر جوانهزنی و خصوصیات رشدی گیاهچه بادرشبو در سال 1400 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد انجام شد. این مطالعه به صورت دو آزمایش مجزا با پیش تیمار مشترک سالیسیلیک اسید و تیمارهای چکیده کاملاین آزمایش به منظور مطالعه اثر پیش تیمار بذر توسط سالسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی و شوری بر جوانهزنی و خصوصیات رشدی گیاهچه بادرشبو در سال 1400 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد انجام شد. این مطالعه به صورت دو آزمایش مجزا با پیش تیمار مشترک سالیسیلیک اسید و تیمارهای جداگانه تنش خشکی و شوری انجام شد. هر دو آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش اول شامل اسیدسالسیلیک در 3 سطح (0، 1/0 و 5/0 میلی مولار) و خشکی در 4 سطح (0، 1/0-، 3/0- و 5/0- مگاپاسکال) بود. تیمارهای آزمایش دوم نیز شامل اسید سالیسیلیک در 3 سطح (0، 1/0 و 5/0 میلی مولار) و شوری در 4 سطح (0، 2/0-، 4/0- و 8/0- مگاپاسکال) بود. در پایان 12 روز شمارش، صفات جوانه زنی و رشدی گیاهچه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو آزمایش اثرات فاکتورها بر روی صفات درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و بنیه بذر معنیدار بود. در بین سطوح سالسیلیک اسید، پیش تیمار با غلظت 5/0 میلی مولار بیشترین درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و بنیه‌ی بذر را دارا بود. در تیمار عدم خشکی پیش تیمار با سالسیلیک اسید منجر به افزایش پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
586 - بررسی اثر نانو سلنیوم بر جوانه زنی بذر گوجه گیلاسی(Solanum lycopersicum L. var.cerasiforme) در شرایط آبیاری و تنش آبی
مریم نیسانیان علیرضا ایرانبخش رحیم احمدوند زهرا اوراقی اردبیلی مصطفی عبادیسلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی اکسیدانی که سبب افزایش رشد و بردباری گیاهان در شرایط تنش های محیطی می شود. این تحقیق جهت بررسی اثر نانو ذره سلنیوم بر برخی خصوصیات جوانه زنی گیاه گوجه گیلاسی(Solanum lycopersicum L. var.cerasiforme) تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی بصورت چکیده کاملسلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی اکسیدانی که سبب افزایش رشد و بردباری گیاهان در شرایط تنش های محیطی می شود. این تحقیق جهت بررسی اثر نانو ذره سلنیوم بر برخی خصوصیات جوانه زنی گیاه گوجه گیلاسی(Solanum lycopersicum L. var.cerasiforme) تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی بصورت طرح کاملاً تصادفی با اعمال 4 سطح تیمار شامل (صفر، 2، 4 و 10 میلی گرم بر لیتر) سلنیوم و اثرمتقابل سلنیوم بر خشکی (PEG 4%) با 3 بار تکرار انجام شد. برای این منظور پس از ضد عفونی کردن بذرها در پلیت های حاوی کاغذ صافی قرار داده شدند و سلنیوم محلول با غلظت های مشخص (سلنات سدیم به عنوان شاهد بالک و نانوسلنیوم) به محیط رشد بذرها، هر سه روزاضافه شد. 2 روز پس از گذشت دومین تیمار سلنیوم، تنش آبی بوسیله پلی اتیلن گلیکول 4 درصد اعمال شد. صفات مورد ارزیابی شامل درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن تر و خشک دانه رست بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان طول ساقه چه، دانه رست و وزن تر در تیمارهای 4 میلی گرم بر لیتر سلنیوم (سلنات سدیم و نانو سلنیوم) در شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی و کمترین میزان طول ساقه چه، ریشه چه، دانه رست، وزن تر، درصد و سرعت جوانه زنی در غلظت بالای سلنیوم (10 میلی گرم بر لیتر) در مقایسه با شاهد در شرایط آبیاری نرمال و تنش آبی مشاهده شد. بطورکلی تیمار 4 میلیگرم بر لیتر سلنیوم سبب افزایش تحمل گیاه به تنش خشکی و رشد گیاهچه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
587 - تأثیر لیزر نور قرمز و تنش کم‌آبی بر گیاه دارویی - زینتی خرگوشک
رضا نوروزی اصفهانی شهاب خاقانی امیر عزیزی مسعود گماریان فروغ مرتضایی نژاداخیراً پیش‌تیمار دانه‌ها با لیزر هلیوم – نئون بهعنوان یکی از ایمن‌ترین شیوه‌های تقویت جوانهزنی دانه، رشد دانه و افزایش مقاومت گیاهان به تنشها، علاقه جامعه علمی را به خود جلب کرده است. به علت حساس بودن فیتوکروم ها به نور قرمز، با پرتودهی نور لیزر He-Ne به بذر گی چکیده کاملاخیراً پیش‌تیمار دانه‌ها با لیزر هلیوم – نئون بهعنوان یکی از ایمن‌ترین شیوه‌های تقویت جوانهزنی دانه، رشد دانه و افزایش مقاومت گیاهان به تنشها، علاقه جامعه علمی را به خود جلب کرده است. به علت حساس بودن فیتوکروم ها به نور قرمز، با پرتودهی نور لیزر He-Ne به بذر گیاه در طول‌موج nm 8/632، میتوان فعالیت آنزیمهای مرتبط با رشد و گلدهی را افزایش داد. در این مطالعه، اثر لیزر بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه دارویی خرگوشک (Verbascum Songaricum.) در شرایط نرمال و تحت تنش آبی بررسی گردید. ابتدا اثر لیزر هلیوم – نئون با مدت‌زمان‌های (صفر و 30 دقیقه) و تنش کم‌آبی در دو سطح آبیاری معمول و تنش کم‌آبی (آبیاری در زمان پنجاه‌درصد ظرفیت زراعی خاک) بر جوانهزنی بذر در یک آزمایش بهصورت کرت های‌خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در شرایط مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد واحد اصفهان ارزیابی شد و بهترین ارتفاع ساقه گیاه، طول ریشه، تعداد گل ساقه اصلی را در اثر متقابل لیزر و تنش کم‌آبی به ترتیب25/294 سانتی متر، 90/38 سانتی متر، 471 عدد و بیشترین مقدار سوپراکسیددیسموتاز، کاتالاز، پرولین به ترتیب 12/58، 43/0، 74/117 میلی گرم نشان داد. لیزر هلیوم – نئون با یک الگوی وابسته به مدت‌زمان تابش، جوانهزنی بذر، گلدهی گیاه خرگوشک و رشد بذر را در هر شرایط با تنش کم‌آبی بهبود بخشید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
588 - تاثیر پاشش سیتوکینین و آبسیزیک اسید بر محتوای کاتیونی دو رقم گندم نان تحت شرایط تنش خشکی
فریبا خسروی نژاد رمضان علی خاوری نژاد فواد مرادی فرزانه نجفیبه منظور ارزیابی دو رقم حساس(MV-17) و متحمل به خشکی (Pishgam) گندم در شرایط شاهد (آبیاری کامل) و کم آبیاری (قطع آبیاری در مرحله رسیدن دانه، از مرحله بوتینگ تا زمان رسیدگی فیزیولوژیکی)، آزمایشی در قالب کرتهای دو بار خرد شده بر مبنای طرح پایه بلوک های کاملا تصادفی و در س چکیده کاملبه منظور ارزیابی دو رقم حساس(MV-17) و متحمل به خشکی (Pishgam) گندم در شرایط شاهد (آبیاری کامل) و کم آبیاری (قطع آبیاری در مرحله رسیدن دانه، از مرحله بوتینگ تا زمان رسیدگی فیزیولوژیکی)، آزمایشی در قالب کرتهای دو بار خرد شده بر مبنای طرح پایه بلوک های کاملا تصادفی و در سه تکرار انجام شده و تیمارهای هورمونی سیتوکینین و آبسیزیک اسید در تیمارهای شاهد و تنش بر طبق غلظت هورمونی مناسب و برنامه زمان بندی شده، اعمال شد. نمونه گیریها 21 روز بعداز گل دهی انجام گردیده و در این طرح تاکید بر بررسی محتوای کاتیونی یون‌های سدیم، آمونیوم، پتاسیم، منگنز، کلسیم، منیزیم، آهن و روی به صورت کمی بوده است. نتایج نشان داد، تاثیر تنش بر میزان تمامی کاتیون ها در سطح 1درصد معنی دار بود. تاثیر واریته بر میزان سدیم و روی در سطح 1 درصد و بر میزان آمونیاک و آهن در سطح 5 درصد نیز معنی دار بود و تاثیر واریته بر میزان سایر کاتیون‌ها از نظر آماری معنی دار نبود. همچنین مقایسه میانگین اثرات ساده، بیشبود جذب عناصر سدیم و آمونیوم در شرایط تنش و سایر عناصر در شرایط کنترل را نشان داد. از طرفی، بین واریته‌ها از لحاظ میزان جذب عناصر، اختلافاتی در جذب سدیم، آمونیوم، آهن و روی مشاهده گردید بطوریکه رقم پیشگام با جذب کمتر سدیم و آمونیاک و جذب بیشتر آهن و روی، نسبت به رقم دیگر متفاوت شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
589 - بازنگری استرین‌های Erwinia amylovora عامل بیماری آتشک درختان میوه دانه‌دار از نظر تنوع ژنتیکی، بیماریزایی و وجود مقاومت به استرپتومایسین
عباس داودی ابوالقاسم قاسمی مونا اسمعیلیبیماری آتشک با عامل Erwinia amylovora به عنوان مخربترین بیماری در خانواده رزاسه است که در بعضی از استانها تولید محصول به و گلابی را غیراقتصادی نموده است. در این تحقیق تنوع فنوتیپی، ژنتیکی، بیماریزایی استرین‌ها و نیز احتمال ورود استرین های مقاوم به استرپتومایسین صورت گ چکیده کاملبیماری آتشک با عامل Erwinia amylovora به عنوان مخربترین بیماری در خانواده رزاسه است که در بعضی از استانها تولید محصول به و گلابی را غیراقتصادی نموده است. در این تحقیق تنوع فنوتیپی، ژنتیکی، بیماریزایی استرین‌ها و نیز احتمال ورود استرین های مقاوم به استرپتومایسین صورت گرفته است. تعداد 422 جدایه از نمونههایی که طی فصل بهار، تابستان و زمستان از مناطق مختلف استانهای خراسان، سمنان، قزوین، لرستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و تهران نمونه‌برداری شد حاصل گردید. میزبان‌های مورد نظر در این بررسی سیب، گلابی، به، زالزالک و رز بودند. استرین‌های جداشده از نظر ویژگیهای فنوتیپی و مقایسه الگوی پروتئینی شباهت‌های بسیار بالایی نشان دادند. همچنین طی سایر بررسیها جدایههای مختلف جغرافیایی و میزبانی از نظر قدرت و شدت بیماریزایی که در برگ‌های گلابی به صورت شاخه بریده ارزیابی گردید، مشابه بودند. تعیین حساسیت استرین‌ها به آنتی بیوتیک‌های استرپتومایسین، اکسی تتراسایکلین و ترکیب اکسی کلرور مس بررسی گردید و هیچگونه مقاومتی به آنتی بیوتیک‌های استرپتومایسین، تتراسایکلین و مس در آنها مشاهده نشد. براساس خصوصیات فنوتیپی، دامنه میزبانی و مناطق جغرافیایی تعداد 75 استرین برای بررسی تنوع ژنتیکی انتخاب شدند که در انگشت نگاری به روش rep-PCR با آغازگرهای ERIC و BOX تمامی جدایه‌ها با جدایه مرجع ATCC 49946 هموژن و یکسان بودند و الگوی مشابهی در ژل آگارز ایجاد نمودند. لذا با توجه به نتایج حاصل در پروفیل پروتئینی جدایههای ایرانی با جدایه استاندارد که تفاوتی مشاهده نشد، تغییر ژنتیکی در جدایه‌ها برخلاف آنچیزی که انتظار می‌رفت، دیده نشد و در مدیریت این بیماری، ترکیبات شیمیایی باکتری‌کش موجود کماکان با دغدغه کمتری قابل استفاده میباشند و نیز یکنواختی استرین‌ها کمک خواهد نمود که از یک رویه یکسان در تهیه ارقام مقاوم، پیش آگاهی بیماری و مدیریت تلفیقی استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
590 - بررسی فلورستیک منطقه دامنههای حرمه شهرستان فاریاب(استان کرمان)
سید محمد علی وکیلی شهر بابکی منصوره خدا شناس محمد رشیدیدراین مطالعه، فلور منطقه دامنههای حرمه که در محدوده بین’0 o57 تا ‘42 o57 طول جغرافیای شرقی و ‘54ّ o27 تا ‘29ّ o28 عرض جغرافیایی شمالی در 5 کیلومتری شمال غربی شهرستان فاریاب واقع شده است. مورد بر رسی قرار گرفت. حداکثر ارتفاع منطقه از سطح دریا 119 چکیده کاملدراین مطالعه، فلور منطقه دامنههای حرمه که در محدوده بین’0 o57 تا ‘42 o57 طول جغرافیای شرقی و ‘54ّ o27 تا ‘29ّ o28 عرض جغرافیایی شمالی در 5 کیلومتری شمال غربی شهرستان فاریاب واقع شده است. مورد بر رسی قرار گرفت. حداکثر ارتفاع منطقه از سطح دریا 1196 متر و حداقل ارتفاع 636 متر است و وسعتی معادل 16000 هکتار را شامل میشود. این منطقه از نظر جغرافیای گیاهی در محدوده رویشی منطقه ایرانی-تورانی قرار میگیرد در این پژوهش، گونههای نادر و بومزاد منطقه مشخص و پراکنش جغرافیائی و شکل زیستی گونههای شناسائی شده بررسی گردید. براساس این تحقیق از 211 گونه گیاهی متعلق به 162 جنس و 50 خانواده شناسایی شدند.از گونههای موجود در منطقه 39 گونه اندمیک ایران (18.5درصد) و 12 گونه نادر (5.7 درصد) هستند. نتایج کورولوژی کونه‌ها نشان داد که از لحاظ عناصر رویشی منطقه 41 درصد ایرانی-تورانی ،35 درصد ایرانی -تورانی وصحرا- سندی و 16 درصد صحرای سندی، 5 درصد ایرانی-تورانی و مدیترانه ای و 3 درصد باقیمانده مربوط به سایر عناصر میباشد. دلیل فرا وانی عناصر ایرانی- تورانی میتواند دوری این منطقه از مناطق رویشی دیگر باشد. مهمترین خانواده‌های گیاهی منطقه از نظر غنای گونه ای به ترتیب، Asteraceae با (36 گونه)، Poaceae با (17 گونه) و Brassicaceae با 13(گونه) عمده ترین تیرههای گیاهی منطقه میباشند. از نظر شکل زیستی، در بین گیاهان منطقه تروفیتها با (30.8 درصد)، همی‌کریپتوفیت‌ها با (29.9 درصد)، کامفیت‌ها با (19.4 درصد)، فانروفیت‌ها با (14.2درصد)، و ژئوفیت‌ها با 5.7 (درصد)، فراوانترین شکلهای زیستی منطقه محسوب میشوند. فرم بیولوژیک گیاهان نشانگر مناطق بیابانی است که در آن تروفیت بیشترین سهم را دارد . وفور گو نه‌های تروفیت هم به ارتفاع منطقه و هم تخریبهای شدید و آشکار ناشی از چرای مفرط، قطع درختان توسط دامداران مرتبط میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
591 - بررسی اثرات تنش خشکی برساختار تشریحی گیاه نخود(Cicer arietinum L.)
گلناز تجدد رضا طالبی سارا رضاییبرای بررسی اثرات تنش خشکی برویژگی‌های تشریحی در دورقم نخود(کاکا و جم)، دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول براساس آبیاری مطلوب اجرا شد، در حالیکه آزمایش دوم در شرایط تنش کم آبی اجرا گردید. نتایج بررسیهای سلول- بافت شناختی گیاهان شاهدو گیاهان تحت تنش نشان دادکه تنش چکیده کاملبرای بررسی اثرات تنش خشکی برویژگی‌های تشریحی در دورقم نخود(کاکا و جم)، دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول براساس آبیاری مطلوب اجرا شد، در حالیکه آزمایش دوم در شرایط تنش کم آبی اجرا گردید. نتایج بررسیهای سلول- بافت شناختی گیاهان شاهدو گیاهان تحت تنش نشان دادکه تنش خشکی دررقم جم سبب کاهش وسعت منطقه آبکش گردیدو دسته جات آوندی به صورت مجزاتری نسبت به شاهد قرار گرفتند. دهانه آوند چوب در اثر تنش خشکی نسبت به شاهد فراخ تر شد. در برگ گیاهان تحت تنش ضخامت لایه کوتینی افزایش یافت وفاصله بین دسته جات آوندی کاهش پیدا کرد.دررقم جم تنش خشکی باعث کاهش فضای بین سلولی در پارانشیم حفره‌ای شد. تنش خشکی در دمبرگ باعث افزایش تعداد دسته -جات آوندی نسبت به شاهدشد، اما هردسته آوندی نسبت به گیاهان شاهد محدوده ی کوچکتری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
592 - اثر سالیسیلات بر برخی از پاسخهای فیزیولوژیکی گیاه بامیه (Hibiscus esculentus L.) در تنش خشکی
شهر بانو شکی علی رضا ایرانبخش مریم نیاکانبذرهای گیاه بامیه (Hibiscus esculentus)، از مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی خراسان رضوی تهیه و در مزرعه به صورت گلدانی کاشته شد. 35 روز بعد از کاشت، دو غلظت سالیسیلات 4-10 و 7-10 مولار به شکل محلولپاشی در قالب 9 تیمار با 3 تکرار به مدت 30-20 روز به شکل پیش‌تیمار و قبل از اعم چکیده کاملبذرهای گیاه بامیه (Hibiscus esculentus)، از مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی خراسان رضوی تهیه و در مزرعه به صورت گلدانی کاشته شد. 35 روز بعد از کاشت، دو غلظت سالیسیلات 4-10 و 7-10 مولار به شکل محلولپاشی در قالب 9 تیمار با 3 تکرار به مدت 30-20 روز به شکل پیش‌تیمار و قبل از اعمال تنشهای خشکی شامل دو سطح خشکی ملایم (35% ظرفیت اشباع خاک) و شدید (15%) به همراه شاهد (50%) اعمال شد. برای سنجشهای فیزیولوژیکی شامل سنجش کلروفیل a,b، قندهای محلول و آنزیمهای آنتی اکسیدانی، 3 ماه پس از زمان کاشت دانه‌ها، از گیاهان هر گلدان با چهار تکرار به صورت تصادفی استفاده شد. از نرم افزار آماری SPSS و تستهای آماری دانکن جهت آنالیز دادهها و مقایسه میانگین‌ها استفاده شد. با کاربرد سالیسیلات، میزان فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت تحت تنش افزایش یافت و به عنوان یک جاروب کننده سیستم رادیکال هیدروکسیل عمل کرده است. کاربرد سالیسیلات در میزان قندهای محلول و محتوای کلروفیل تحت تنش شدید خشکی منجر به اختلاف معنیداری نشد. در نتیجه میتوان بیان کرد که سالیسیلات به عنوان یک محرک رشد می تواند رشد گیاه مورد مطالعه را در شرایط استرس تحریک کند و کاهش رشد ناشی از استرس خشکی را بهبود بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
593 - بررسی تشکیک وجود سینایی در متن المباحثات
محمدحسین ایراندوستمقاله ی حاضر در صدد است تا مبانی و ارکان تشکیک وجود را با قرائت ابن سینا توضیح دهد. نظریه تشکیک وجود در کتاب المباحثات مورد تصریح واقع شده اما در سایر کتب ابن سینا از چنین صراحتی برخوردار نیست. کتاب مذکور شامل هفت مباحثه از شیخ الرئیس با شاگردانش است و سبب تالیف آن پرسش چکیده کاملمقاله ی حاضر در صدد است تا مبانی و ارکان تشکیک وجود را با قرائت ابن سینا توضیح دهد. نظریه تشکیک وجود در کتاب المباحثات مورد تصریح واقع شده اما در سایر کتب ابن سینا از چنین صراحتی برخوردار نیست. کتاب مذکور شامل هفت مباحثه از شیخ الرئیس با شاگردانش است و سبب تالیف آن پرسش و پاسخ هایی بوده که بین او و برخی شاگردان صورت گرفته است. مبنای او در نهمین مسئله مباحثه نخست ، به گونه ای است که می تواند پل ارتباطی میان فلسفه ی ابن سینا با فلسفه ی ملاصدرا در مکتب فلسفی اصفهان را تکمیل کند. اصطلاح تشکیک در حوزه فلسفه و منطق، ریشة واحدی دارند. فیلسوفان مسلمان، وقتی سخن از انواع تمایز بین موجودات مطرح شده، معنای فلسفی تشکیک را مطرح نمودند. این قسم از تشکیک، بر خلاف تشکیک منطقی، به حوزه الفاظ و مفاهیم تعلق ندارد. بلکه عبارت است از نحوه ی تمایز واقعی میان دو شیء که در عین اشتراک از هم متمایزند. نظریه تشکیک وجود بر اساس دیدگاه مشهور، ناظر به این اصل فلسفی است که وجود در همه ی موجودات، اختلاف نوعی ندارد. بلکه اختلافات وجود هم به همان وجود باز می گردد. به سخن دیگر اختلاف وجودی به شدت و ضعف درهستی وابسته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
594 - واکاوی ادله فریقین در جواز غیبت متجاهر به فسق
بدرالزمان محمدزاده لاجوردی احمد مرادخانیچکیده یکی از آسیب های مهم اجتماعی جریان و شیوع غیبت یا اظهار نقص دیگران و از سکه انداختن افراد با انگیزه های مختلف است. که می تواند انگیزه فردی و یا جمعی و یا سیاسی داشته باشد. ولی بر اساس مصالح عقلایی در مواردی این امر استثناء شده است که از جمله آنها غیبت شخص متجاهر به چکیده کاملچکیده یکی از آسیب های مهم اجتماعی جریان و شیوع غیبت یا اظهار نقص دیگران و از سکه انداختن افراد با انگیزه های مختلف است. که می تواند انگیزه فردی و یا جمعی و یا سیاسی داشته باشد. ولی بر اساس مصالح عقلایی در مواردی این امر استثناء شده است که از جمله آنها غیبت شخص متجاهر به فسق است از این رو شناخت صحیح معنای فقهی غیبت و متجاهر به فسق به عنوان موضوع شناسی احکام و بیان احکام شرعی آن از دیدگاه علمای امامیه (اثنا عشری) و اهل سنت مهمترین اهداف تحقیق حاضر میباشد . بر همین اساس روش به کار گرفته شده در تحقیق حاضر روش بیان و تحلیل و توصیف مفاهیم لغوی و اصطلاحی در فصل ادبیات تحقیق و بیان و بررسی دلایل ارائه شده توسط هر یک از دو مذهب بزرگ اسلامی است. که نتیجه آن جواز غیبت متجاهر به فسق به عنوان تخصیص حرمت غیبت و در مواردی وجوب از باب نهی از منکر است و مضمون نوع ادله فریقین مثل هم می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
595 - واکاوی حکم شکنجه در حقوق بین الملل
احمد مرادخانی حجت اله محمدپورآزادشکنجه ، نقض آشکار حقوق بشر و رفتاری علیه حرمت و کرامت انسان به شمار می رود. در اسناد بین المللی و منطقه ای نیز ضمن منع اعمال شکنجه ، از کشورها خواسته شده است که ترتیباتی مقرر دارند تا مأموران مرتبط با متهمان و مظنونان از این روش استفاده نکنند. مجمع عمومی سازمان ملل نیز چکیده کاملشکنجه ، نقض آشکار حقوق بشر و رفتاری علیه حرمت و کرامت انسان به شمار می رود. در اسناد بین المللی و منطقه ای نیز ضمن منع اعمال شکنجه ، از کشورها خواسته شده است که ترتیباتی مقرر دارند تا مأموران مرتبط با متهمان و مظنونان از این روش استفاده نکنند. مجمع عمومی سازمان ملل نیز این عمل را محکوم کرده است. شکنجه امروزه در حقوق جزای بین المللی به عنوان یک جرم بین المللی شناخته می شود و کنوانسیون منع شکنجه مصوب 1984 سازمان ملل متحد و اساسنامه بین المللی کیفری، بر جرم بودن آن تأکید دارد. در عرف بین المللی هم قاعده منع شکنجه، به عنوان یک قاعده آمره بین المللی پذیرفته شده است. برای این جرم در حقوق جزای بین المللی و حقوق جزای داخلی اکثر کشورها، مجازاتهایی در نظر گرفته شده و برای رسیدگی به این جرم، هر سه نوع صلاحیت "سرزمینی" "شخصی" و "جهانی " قابل اعمال می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
596 - بررسی اثر عصاره هیدروالکلی زبان گنجشک ( Fraxinus excelsior ) در ترمیم زخم برشی در موشهای صحرایی نر
نرجس نظری نسرین حیدریهترمیم زخم پروسه پاتوفیزیولوژیکی شامل ارتباط متقابل پروسه های سلولی و بیوشیمیایی است.با توجه به اثر ضد التهابی گیاه زبان گنجشک هدف از این مطالعه بررسی اثر پماد زبان گنجشک در ترمیم زخم برشی در موش های صحرایی نر شده میباشد.روش کار: از سرشاخه میوه دار و برگ دار زبان گنجشک پ چکیده کاملترمیم زخم پروسه پاتوفیزیولوژیکی شامل ارتباط متقابل پروسه های سلولی و بیوشیمیایی است.با توجه به اثر ضد التهابی گیاه زبان گنجشک هدف از این مطالعه بررسی اثر پماد زبان گنجشک در ترمیم زخم برشی در موش های صحرایی نر شده میباشد.روش کار: از سرشاخه میوه دار و برگ دار زبان گنجشک پس از شناسایی توسط هرباریوم دانشگاه ، عصاره هیدروالکلی توسط سوکسله استخراج و با استفاده از روتاری پودر عصاره تهیه گردید.سپس پماد 70% و 35% به صورت درصد حجمی با استفاده از اوسرین(پایه پماد) و پودر عصاره ساخته شد.برای ایجاد زخم ابتدا موش صحرایی نر نژاد ویستار (g200 ±230) با اتر بیهوش شدند و در ناحیه وسط پشت حیوانات زخم برشی به طول2 (cm)و به ضخامت درم ایجاد گردید. موش ها در چهار گروه (n=8) ، بدون تیمار(کنترل منفی) ، تیمار اوسرین (کنترل مثبت)، تیمار با پماد 35% و 70% زبان گنجشک قرار گرفتند. تیمار به صورت یک روز در میان به مدت 14 روز صورت گرفت. قبل از تیمار با کمک دوربین دیجیتال از محل زخم عکس گرفته و سپس با کمک نرم افزار اتوکد مساحت زخم و درصد ترمیم زخم تعیین شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS و آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گرفتند. (P˂ 0/05) نتایج نشان داد پماد 35% و 70% زبان گنجشک سبب افزایش معنی داری در درصد ترمیم زخم نسبت به گروه کنترل مثبت گردیدند.نتیجه گیری:عصاره هیدروالکلی زبان گنجشک سبب تسریع بهبود زخم در موش های صحرایی می شود . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
597 - کاربردها، مزایا و معایب آشکارسازهای گالیم آرسناید
شهین مرادنسب بدرآبادی داریوش سرداری میترا اطهریشهین مرادنسب بدرآبادی 1، داریوش سرداری2، میترا اطهری2آشکارسازهای ذرات یا پرتو ابزاری هستند که با آنها ذرات پرانرژی را آشکار، ردیابی یا شناسایی میکنند. یکی از این آشکارسازها گالیم آرسناید (GaAs) می باشد. مشکلات در تولید لایه های ضخیم با دوپینگ (ناخالص سازی یا تغلیظ) به چکیده کاملشهین مرادنسب بدرآبادی 1، داریوش سرداری2، میترا اطهری2آشکارسازهای ذرات یا پرتو ابزاری هستند که با آنها ذرات پرانرژی را آشکار، ردیابی یا شناسایی میکنند. یکی از این آشکارسازها گالیم آرسناید (GaAs) می باشد. مشکلات در تولید لایه های ضخیم با دوپینگ (ناخالص سازی یا تغلیظ) به اندازه کافی کم نیاز به عمق‌های تهی سازی کافی (بیشتر از 100 میکرومتر) داشت، در حالی که مانع توسعه بیشتر می‌شدند. سپس، علاقه جدیدی به آشکارسازهای برپایه هم مواد حجیم و هم مواد رشد یافته اپیتاکسیالی به وجود آمد. لذا، هدف این مقاله بررسی خصوصیات، کاربردها، مزایا و معایب GaAs بود. عیوب GaAs می توانند تحت جنبه های ژئومتریال (چند بعدی) یا تحت جنبه منشا ان (نقایص ذاتی و بیرونی ) طبقه بندی شود. در استفاده از GaAs به عنوان آشکار ساز پرتو ایکس باید خصوصیات جذب، مقاومت ویژه، تحرک و طول عمر، یکنواختی ماده مورد استفاده در آشکارساز، پایداری عملکرد و قابلیت پردازش را مد نظر قرار داد. انواع آشکارسازهای تصویربرداری GaAs عبارتند از آشکارسازهای مبتنی برGaAs اپی‌تاکسیال، آشکارسازهای مبتنی بر SI-GaAs (جبرانی) و آشکارسازهای مبتنی بر HR-GaAs جبران شده با Cr. یک عملکرد اسپکتروسکوپی خوب، مقادیر CCE بالا و کیفیت تصویر خوب با آشکارسازهای مبتنی بر GaAs میتواند به دست آید. نسبت به مواد حجیم، در این آشکارسازها یکنواختی ماده بالاتر است و تغییرات موضعی خواص مواد کمتر میباشد. به علاوه، پیشرفتهای حاصل شده در تکنیکهای فرآوری flip-chip برای نیمه هادی‌های با Z بالا دلیلی برای بازده‌های پیکسلی بالا و بنابراین کیفیت تصویر خوب هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
598 - اثرعصاره هیدروالکلی زیره سبز ( .Cuminum cyminum L ) بر اضطراب در موش های صحرایی نر بالغ
مریم خوش سخن مظفر زهرا عالمی حشمت نسرین حیدریهزمینه و هدف: اضطراب یکی از اختلالات روانی رایج در بین جمعیتهای انسانی محسوب میگردد. یک احساس ناراحت کننده است که خطری نامعلوم و مبهم را تداعی میکند. هدف از این مطالعه بررسی اثر عصاره هیدروالکلی زیره سبز بر اضطراب در موش صحرایی نر بالغ می باشد. مواد و روش ها: پس از شن چکیده کاملزمینه و هدف: اضطراب یکی از اختلالات روانی رایج در بین جمعیتهای انسانی محسوب میگردد. یک احساس ناراحت کننده است که خطری نامعلوم و مبهم را تداعی میکند. هدف از این مطالعه بررسی اثر عصاره هیدروالکلی زیره سبز بر اضطراب در موش صحرایی نر بالغ می باشد. مواد و روش ها: پس از شناسایی گیاه زیره‌ی سبز توسط هر باریوم دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، عصاره هیدروالکلی توسط سوکسله استخراج و با استفاده از آون، پودر عصاره تهیه گردید. در این مطالعه تجربی بر32 سر موشهای صحرائی نر نژاد ویستار (gr 20 ±230)در گروه دست نخورده(intact)، گروه تیمار با حلال عصاره یا DMSO (3/0سی سی) و گروه های دریافت کننده دوزهای 50و100میلی گرم بر کیلوگرم عصاره هیدروالکلی زیره سبز قرار گرفتند( 8 n =).تمامی تزریقات به صورت داخل صفاقی و نیم ساعت بعد از تزریق، با استفاده از ماز صلیبی شکل مرتفع، آزمون اضطراب گرفته شد و به مدت 5 دقیقه شاخصهای استاندارد ارزیابی اضطراب (مدت زمان ماندن و تعداد دفعات ورود به بازوی باز) بررسی و ثبت شد. داده ها با آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی تجزیه و تحلیل شدند(001/0>P) پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
599 - بررسی اثر عصاره هیدرو الکلی بذر گیاه زنیان (Trachyspermum Copticum) بر رفتار اضطراب در موشهای صحرایی نر بالغ
زهره محمدی منش نسرین حیدریه محمد مقدمی راداضطراب یک اختلال شایع است که با یک احساس ناخوشایند با منشاء ناشناخته همراه است . با توجه به اثرات ضد اضطرابی زنیان در طب سنتی،در این پژوهش تاثیر بذر زنیان بر اضطراب موشهای نر نژاد ویستار مورد بررسی قرار گرفته است. پس از شناسایی بذر گیاه زنیان توسط هرباریوم دانشگاه، عصا چکیده کاملاضطراب یک اختلال شایع است که با یک احساس ناخوشایند با منشاء ناشناخته همراه است . با توجه به اثرات ضد اضطرابی زنیان در طب سنتی،در این پژوهش تاثیر بذر زنیان بر اضطراب موشهای نر نژاد ویستار مورد بررسی قرار گرفته است. پس از شناسایی بذر گیاه زنیان توسط هرباریوم دانشگاه، عصاره هیدرو الکلی توسط سوکسله استخراج و با استفاده از آون هوشمند، پودر عصاره تهیه گردید. در این مطالعه تجربی موشهای صحرائی نر نژاد ویستار (20 ± 230 گرم) در گروههای دست نخورده یا کنترل، دریافت کننده ی حلال عصاره یا دی متیل سولفاکساید (3/0 سی سی) و دریافت کننده دوزهای 15، 25، 50 میلیگرم بر کیلوگرم عصاره زنیان قرار گرفتند. تمامی تزریقات به صورت درون صفاقی انجام گرفت. نیم ساعت بعد از تزریق ، با استفاده از ماز صلیبی شکل مرتفع، آزمون اضطراب گرفته شد و به مدت 5 دقیقه شاخصهای استاندارد ارزیابی اضطراب (مدت زمان ماندن و تعداد دفعات ورود به بازوی باز) بررسی و ثبت شد. داده ها توسط آنالیز واریانس یکطرفه وتست توکی مورد تجزیه قرار گرفتند (05/0 > p). نتایج نشان داد گروه دریافت کننده حلال عصاره نسبت به گروه کنترل از نظر درصد مدت حضور و تعداد دفعات ورودبه بازوی باز تفاوت معنی داری را نشان نمی دهد. گروه دریافت کننده دوز 15 میلیگرم بر کیلوگرم عصاره نسبت به گروه دریافت کننده حلال عصاره از نظر مدت حضور و تعداد دفعات ورود به بازوی باز افزایش معنیداری را نشان داد (001/0 > p). عصاره هیدرو الکلی زنیان دردوز پایین اثرات ضداضطرابی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
600 - بررسی اثر عصاره هیدرو الکلی بذر گیاه زنیان (Trachyspermum Copticum) بر رفتار اضطراب در موش های صحرایی نر بالغ
زهره محمدی منش نسرین حیدریهاضطراب یک اختلال شایع است که با یک احساس ناخوشایند با منشاء ناشناخته همراه است . با توجه به اثرات ضداضطرابی زنیان در طب سنتی،در این پژوهش تاثیر بذر زنیان بر اضطراب مورد بررسی قرار گرفته است. پس از شناسایی بذر گیاه زنیان توسط هرباریوم دانشگاه، عصاره هیدرو الکلی توسط سوکس چکیده کاملاضطراب یک اختلال شایع است که با یک احساس ناخوشایند با منشاء ناشناخته همراه است . با توجه به اثرات ضداضطرابی زنیان در طب سنتی،در این پژوهش تاثیر بذر زنیان بر اضطراب مورد بررسی قرار گرفته است. پس از شناسایی بذر گیاه زنیان توسط هرباریوم دانشگاه، عصاره هیدرو الکلی توسط سوکسله استخراج گردید. در این مطالعه تجربی موشهای صحرائی نر نژاد ویستار (20 ± 230 گرم) در گروههای دست نخورده یا کنترل، دریافت کننده ی حلال عصاره یا دی متیل سولفاکساید (3/0 سی سی) و دریافت کننده دوزهای 15، 25، 50 میلیگرم بر کیلوگرم عصاره هیدرو ا لکلی زنیان قرار گرفتند. تمامی تزریقات به صورت درون صفاقی انجام گرفت. نیم ساعت بعد از تزریق ، با استفاده از ماز صلیبی شکل مرتفع، آزمون اضطراب گرفته شد و به مدت 5 دقیقه شاخصهای استاندارد ارزیابی اضطراب (مدت زمان ماندن و تعداد دفعات ورود به بازوی باز) بررسی و ثبت شد. داده ها توسط آنالیز واریانس یکطرفه وتست توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند (05/0 > p). نتایج نشان داد گروه دریافت کننده دوز 15 میلیگرم بر کیلوگرم عصاره نسبت به گروه دریافت کننده حلال عصاره از نظر مدت حضور و تعداد دفعات ورود به بازوی باز افزایش معنیداری را نشان داد (001/0 > p). عصاره هیدرو الکلی زنیان دردوز پایین اثرات ضداضطرابی دارد. کلمات کلیدی: عصاره هیدرو الکلی زنیان، اضطراب، ماز صلیبی شکل مرتفع،رت نر. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
601 - بررسی آلودگی میکروبی برخی از گیاهان دارویی خشک موجود در عطاری های شهر یزد
مریم حیدری استبرق حیدر مفتاحی زادهسابقه و هدف: استفاده از گیاهان دارویی برای درمان سابقه ای طولانی در سراسر جهان دارد. گیاهان دارویی ممکن است توسط بسیاری از میکروارگانیسم ها آلوده شوند. بنابراین ارزیابی کیفیت بار میکروبی گیاهان دارویی با توجه به اهمیت این گیاهان امری ضروری به نظر می رسد. هدف از این مطال چکیده کاملسابقه و هدف: استفاده از گیاهان دارویی برای درمان سابقه ای طولانی در سراسر جهان دارد. گیاهان دارویی ممکن است توسط بسیاری از میکروارگانیسم ها آلوده شوند. بنابراین ارزیابی کیفیت بار میکروبی گیاهان دارویی با توجه به اهمیت این گیاهان امری ضروری به نظر می رسد. هدف از این مطالعه بررسی آلودگی برخی از گیاهان دارویی خشک موجود در عطاری های شهرستان یزد می باشد. روش کار: در این تحقیق 21 نمونه ازگیاهان دارویی خشک شده شامل: آویشن شیرازی(Zataria multiflora)، نعناع(Mentha spicata) ، بادرنجبویه (Melissa officinalis)، گل گاوزبان (Borago officinalis)، سنبل الطیب (Valeriana wallichii )، شیرخشت (Cotoneaster kotschyi) و ترنجبین (Alhagi maurorum) به طور تصادفی از سه عطاری مختلف سطح شهرستان یزد جمع آوری و نمونه گیری شد و بار میکروبی آن ها مورد بررسی قرار گرفت. به منظورتخمین میزان آلودگی باکتریایی و قارچی این گیاهان از روش پورپلیت با محیط کشت اختصاصی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین و کمترین آلودگی میکروبی در گیاهان دارویی به ترتیب مربوط به گل گاوزبان و سنبل الطیب بود. با توجه به نتایج به دست آمده در بین گیاهان دارویی، نعناع دارای بیشترین تعداد مخمر و شیرخشت کمترین تعداد مخمر را داشت. درگیاهان مورد بررسی باکتری های بیماری زای سالمونلا و استافیلوکوکوس اورئوس مشاهده نشد. نتیجه گیری: با مشخص شدن آلودگی های میکروبی مربوط به گیاهان دارویی می توان در استفاده از آن ها احتیاطات لازم را به عمل آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
602 - طراحی و ساخت دستگاه خودکار پرکن ویال- انتقال رادیو دارو جهت هات لب مرکز تصویربرداری
میلاد محمدی پرویز زبدههدف: از طراحی و ساخت این دستگاه، طراحی یک سیستم اتوماسیون جهت تهیه و انتقال رادیوداروها، افزایش ایمنی و حفاظت کارکنان از مواد پرتوزا، افزایش دقت کار، استفاده حداکثری از قطعات استاندارد، کاهش تعداد قطعات و اصول طراحی برای تولید و مونتاژ مجموعه است. موادوروش‌‌ها: برای گر چکیده کاملهدف: از طراحی و ساخت این دستگاه، طراحی یک سیستم اتوماسیون جهت تهیه و انتقال رادیوداروها، افزایش ایمنی و حفاظت کارکنان از مواد پرتوزا، افزایش دقت کار، استفاده حداکثری از قطعات استاندارد، کاهش تعداد قطعات و اصول طراحی برای تولید و مونتاژ مجموعه است. موادوروش‌‌ها: برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانهای و انجام آزمایشات فنی استفاده شده است. طرح ارائه شده نظری-عملی میباشد و با توجه به سیستمهای موجود ژنراتورهای رادیو دارو ارائه شده است. این طرح ابتدا به صورت نظری و نقشه‌های فنی ارزیابی شده و سپس بخشهای مکانیزه آن طراحی و نمونه اولیه آن ساخته شد. یافتهها: با توجه به اینکه پرتوگیری‌های کم مقدار در بازه‌های طولانی و آثار احتمالی ناشی از پرتوگیری به خصوص سرطان رابطه مستقیمی دارد و همچنین روند کنونی استفاده از رادیوداروها در مراکز پزشکی سبب افزایش خطرات ناشی از پرتوگیری میشود، یافتهها نشان میدهد استفاده از این سیستم در مراکز تصویربرداری تا حد چشمگیری خطرات مذکور را کاهش خواهد داد. نتیجهگیری: طراحی و ساخت نمونه اولیه دستگاه هوشمند تهیه و انتقال رادیوداروها در بخش هات لبمراکز تصویربرداری پزشکی در کنار ژنراتور Tc-Mo به منظور مکانیزه‌سازی فرآیند قرارگیری ویال‌ها روی ژنراتور و سپس برداشت ویال‌های حاوی Tc99m و جابجایی آنها با حذف کاربر در نزدیکی ژنراتور هنگام دوشش، به میزان قابل توجهی از پرتوگیری ناخواسته جلوگیری خواهد کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
603 - شناسایی مکانهای ژنی مرتبط با تحمّل به تنش خشکی در لاینهای نوترکیب برنج ایرانی
فاطمه امیرکلایی حسین صبوری لیلا اهنگر مهدی زارعی حسین حسینی مقدمهدف: این پژوهش با هدف شناسایی نشانگرهای پیوسته با ژنهای کنترل‌‌کننده تحمّل به خشکی با استفاده از لاینهای نوترکیب برنج انجام شد. مواد و روشها: 99 لاین نوترکیب نسل هشتم حاصل از تلاقی ارقام برنج طارم محلی × خزر در گلدانه‌‌های 5 کیلوگرمی کشت شدند. وزن دانه و خوشه، چکیده کاملهدف: این پژوهش با هدف شناسایی نشانگرهای پیوسته با ژنهای کنترل‌‌کننده تحمّل به خشکی با استفاده از لاینهای نوترکیب برنج انجام شد. مواد و روشها: 99 لاین نوترکیب نسل هشتم حاصل از تلاقی ارقام برنج طارم محلی × خزر در گلدانه‌‌های 5 کیلوگرمی کشت شدند. وزن دانه و خوشه، طول خوشه، تعداد خوشه بارور و نابارور، تعداد خوشه‌‌چه اولیه، طول، عرض و تعداد روزنه، وزن، حجم و طول ریشه ثبت شد. برای تهیه نقشه ژنتیکی از 65 نشانگر SSR و 12 نشانگر ISSR (با 44 آلل چند شکل) و 5 نشانگر iPBS (با 22 آلل چند شکل) و 2 نشانگر IRAP (با 8 آلل چند شکل) استفاده گردید. یافتهها: نشانگرهای مورد استفاده 12 کروموزوم و 4/1047 سانتی‌مورگان از ژنوم برنج را پوشش دادند. به ترتیب هفت و یازده QTL برای صفات در شرایط تنش خشکی و غرقاب مکانیابی شدند. QTLهای مربوط به تعداد خوشه نابارور و وزن خوشه در شرایط تنش خشکی در فاصله نشانگری ISSR57-6-ISSR58-2 روی کروموزوم 1 همپوشانی داشتند. همچنین از بین QTLهای یافت شده در شرایط غرقاب دو QTL مربوط به تعداد خوشه‌‌چه اولیه و وزن خوشه روی کروموزوم 5 در فاصله نشانگری IRAP30-1 - ISSR2-1 هم‌مکانی نشان دادند. با توجه به اینکه qFGW-5، qPB-5، qSWD-5، qPLD-8، qFCN-3 و qSP-7a درصد قابل توجیهی از تغییرات را توجیه نمودند، بعد از تعییین اعتبار میتوان از آنها در برنامههای انتخاب به کمک نشانگر استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
604 - اثر بستهبندی با اتمسفر اصلاحشده و اسانسهای دارچین و زنجبیل بر رشد میکروبی و خواص ارگانولپتیکی پیراشکی کرمدار
نازنین زند محمد رضا اسحاقی هیوا ابوالقاسمهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثر غلظتهای مختلف سه نوع مخلوط گازی (دی‌اکسید کربن و نیتروژن) و تحت خلأ و نیز بستهبندی بدون تزریق گاز و اسانسهای زنجبیل و دارچین برای افزایش زمان ماندگاری پیراشکی کرمدار در شرایط محیط (ºC25) درون یک پوشش4 لایه 119 میکرون بود.مواد و چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثر غلظتهای مختلف سه نوع مخلوط گازی (دی‌اکسید کربن و نیتروژن) و تحت خلأ و نیز بستهبندی بدون تزریق گاز و اسانسهای زنجبیل و دارچین برای افزایش زمان ماندگاری پیراشکی کرمدار در شرایط محیط (ºC25) درون یک پوشش4 لایه 119 میکرون بود.مواد و روشها: بستهبندی معمولی بهعنوان شاهد با 4 نوع بستهبندی با اتمسفر اصلاح شده با ترکیبهای گازی که شامل: 80 درصد CO2 + 20 درصد N2؛ 20 درصد CO2 + 80 درصد N2؛ 50 درصد CO2 + 50 درصد N2؛ تحت خلأ، همراه با تزریق اسانسهای دارچین و زنجبیل بهمیزان 2/0 درصد وزنی و بدون اسانس بودند، مقایسه شد. نمونههای بستهبندی شده، طی 20 روز مورد آزمونهای شمارش باکترهای پاتوژن هوازی، کپک و مخمر، pH، مقدار آب تراوش شده و ارزیابی حسّی قرار گرفتند.نتایج: مدت ماندگاری پیراشکی در ترکیبات گازی 80 درصد CO2، 50 درصد CO2، 20 درصد CO2، تحت خلاء و شاهد به ترتیب با اسانس زنجبیل 20،19، 16، 13 و11روز، همراه با اسانس دارچین 18، 14،16، 11 و 9 روز، بدون تزریق اسانس، در ترکیبات گازی، خلاء و شاهد به ترتیب 13،15،11، 9 و 6 روز گزارش شد. نتیجهگیری: بهترین شرایط در روز 20ام متعلق به نمونههای حاوی اسانس زنجبیل تحت شرایط 80% CO2 بود و تأثیر مطلوبی بر جمعیت میکروبی (باکتریهای هوازی پاتوژن logcfu/ml82/4 و کپک و مخمر logcfu/ml56/2)، میانگین تغییرات pH (49/5)، میزان آب تراوش‌شده (61/0%) و نیز خواص حسّی نمونهها گذاشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
605 - بهبود شاخص سطح برگ و غلظت کلروفیل (SPAD) سویا با محلولپاشی نانو کلات آهن، روی و منگنز در شرایط آبیاری محدود
محمد سعید وقارهدف: در فرآیند تغذیه گیاه عناصر ضروری باید به اندازه کافی در دسترس گیاه باشند تا با حفظ تعادل عناصر غذایی، عملکرد افزایش یابد. پژوهش حاضر به منظور بهبود شاخص سطح برگ و غلظت کلروفیل توسط محلولپاشی نانوکلات آهن، روی و منگنز در جهت افزایش عملکرد سویا در شرایط آبیاری محدو چکیده کاملهدف: در فرآیند تغذیه گیاه عناصر ضروری باید به اندازه کافی در دسترس گیاه باشند تا با حفظ تعادل عناصر غذایی، عملکرد افزایش یابد. پژوهش حاضر به منظور بهبود شاخص سطح برگ و غلظت کلروفیل توسط محلولپاشی نانوکلات آهن، روی و منگنز در جهت افزایش عملکرد سویا در شرایط آبیاری محدود انجام شد.مواد و روشها: آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال (۱۳۹۴و ۱۳۹۵) انجام شد. تیمارها شامل: رژیم آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله گلدهی، غلافدهی و ابتدای دوره پرشدن دانه) و محلولپاشی (آب مقطر (شاهد)، آهن، روی، منگنز، آهن + روی، آهن + منگنز، روی + منگنز و آهن + روی + منگنز) بود.نتایج: تنش خشکی شاخص سطح برگ را به طور معنیداری کاهش داد. بیشترین کاهش از برهمکنش تیمار شاهد و قطع آبیاری در مرحله غلافدهی بدست آمد که نسبت به تیمار آبیاری کامل، 5/31 درصد کاهش داشت. محلولپاشی روی + منگنز در تعدیل تنش خشکی موفق‌تر بود و شاخص سطح برگ را نسبت به شاهد 4/49 درصد افزایش داد. قطع آبیاری در مرحله گلدهی، غلظت کلروفیل را 2/11 درصد و در مرحله غلافدهی 5/16درصد به ترتیب افزایش و کاهش داد. با کاربرد نانوکلات آهن + روی غلظت کلروفیل برگ در مرحله غلافدهی و پرشدن دانه 8/3۸ و 1/39 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت و به عنوان بهترین تیمار شناخته شد.نتیجهگیری: در شرایط آبیاری محدود تغذیه برگی نانوکلات آهن، روی و منگنز راهکاری مناسب و سازگار با بحران آب است و میتواند با تعدیل تنش خشکی و بهبود شاخص سطح برگ و غلظت کلروفیل، عملکرد دانه سویا را بهبود دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
606 - اثر تغذیه برگی نانوکلات آهن، روی و منگنز بر فلورسانس کلروفیل، غلظت آهن، روی و منگنز دانه و عملکرد دانه سویا
محمد سعید وقارهدف: تنش کم آبی تعادل جذب و انتقال ریزمغذیها از ریشه به اندامهای هوایی را مختل میکند و تهدید جدی برای محصولات کشاورزی است. این آزمایش به منظور بررسی اثر محلولپاشی نانو کلات آهن، روی و منگنز بر شاخص کلروفیل، فلورسانس کلروفیل، غلظت عناصر آهن، روی و منگنز دانه و ارت چکیده کاملهدف: تنش کم آبی تعادل جذب و انتقال ریزمغذیها از ریشه به اندامهای هوایی را مختل میکند و تهدید جدی برای محصولات کشاورزی است. این آزمایش به منظور بررسی اثر محلولپاشی نانو کلات آهن، روی و منگنز بر شاخص کلروفیل، فلورسانس کلروفیل، غلظت عناصر آهن، روی و منگنز دانه و ارتباط آنها با عملکرد دانه سویا انجام شد.مواد و روشها: آزمایش به صورت اسپلیت پلات، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال متوالی اجرا شد. عامل اصلی رژیم آبیاری در کرت اصلی شامل قطع آبیاری در مرحله گلدهی، غلافدهی، پر شدن دانه و آبیاری کامل و عامل فرعی محلولپاشی با آب مقطر (شاهد)، آهن، روی، منگنز، آهن+روی، آهن+منگنز، روی+منگنز و آهن+روی+منگنز در کرتهای فرعی بود.یافتهها: تنش خشکی عملکرد دانه را به طور معنیداری کاهش داد که بیشترین کاهش در مرحله غلافدهی (4/31 درصد کاهش نسبت به شاهد) بود. کمترین و بیشترین میزان فلورسانس کلروفیل در اثر تنش در مرحله غلافدهی و آبیاری کامل به دست آمد. تیمارهای آهن و آهن+روی به ترتیب بالاترین فلورسانس کلروفیل و شاخص کلروفیل را داشتند. تیمار شاهد بالاترین و تیمار تنش در مرحله غلافدهی کمترین غلظت آهن، روی و منگنز دانه را دارا بودند.نتیجهگیری: محلولپاشی نانوکلات‌های آهن، روی و منگنز در شرایط کم آبی یک روش کاربردی در جهت کاهش فلورسانس کلروفیل، افزایش محتوای ریزمغذیها در دانه و عملکرد دانه است. تیمار ترکیبی آهن+روی بهترین تیمار بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
607 - جامعه‌شناسی سیاسی ورزش: تأثیر ورزش و ورزشکاران حرفهای بر زندگی سیاسی
مهدی محمدی عزیزآبادی سید صمد بهشتیهدف پژوهش حاضر این است که نشان دهد ورزش حرفهای به مثابه طرفداران پرشمار با کارکردهای سیاسی همه جا حاضر که در اختیار نیروهای اجتماعی قرار دارد، چه تأثیراتی بر سطوح مختلف زندگی سیاسی امروزین برجای میگذارد. به عبارتی چه عرصه‌هایی از سیاست جهان امروز بیشتر از همه تحت تأثی چکیده کاملهدف پژوهش حاضر این است که نشان دهد ورزش حرفهای به مثابه طرفداران پرشمار با کارکردهای سیاسی همه جا حاضر که در اختیار نیروهای اجتماعی قرار دارد، چه تأثیراتی بر سطوح مختلف زندگی سیاسی امروزین برجای میگذارد. به عبارتی چه عرصه‌هایی از سیاست جهان امروز بیشتر از همه تحت تأثیر ورزش و ورزشکاران قرار گرفته است. روش پژوهش نیز توصیفی - تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای و اینترنتی است. فرضیه مورد آزمون پژوهش این است که با مدرن و فراگیر شدن ورزش، این پدیده جدید قابلیتهای سیاسی تأثیرگذار از جمله سیاست هویت، ملی‌گرایی، کاهش یا افزایش تعارضات و شکافهای جامعه، کنترل امور سیاسی و اجتماعی، ابزار تبلیغاتی، مشارکت سیاسی، انگیزه‌های انتخاباتی، ترویج ایدئولوژی و غیره پیدا کرده، و نقشهای زیادی در برخی از عرصههای مهم سیاست جوامع بازی میکند. نتایج مقاله نشان داد که ورزش ابزار سیاسی – اجتماعی جدید و تأثیرگذار بر صحنه سیاست جوامع قلمداد میشود و همچنین نیروهای اجتماعی توانسته‌اند با این پدیده، نسبت به گذشته توانمندی سیاسی قابل ملاحظه‌ای کسب کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
608 - بازنمایی بسترهای تسهیل‌کننده تصمیمگیری فرماندهان در عملیات والفجر8 (تحقیقی کیفی پیرامون سیاست تصمیمگیری فرماندهان لشکر 41 ثارالله)
محمدرضا محمودمولایی سنجر سلاجقه علیرضا منظری توکلیهدف پژوهش حاضر شناسایی و فهم بسترهای تسهیل‌کننده تصمیمگیری فرماندهان لشکر 41 ثارالله در عملیات والفجر 8 بود. در این راستا، با ده نفر از فرماندهان این لشکر مصاحبه انجام شد و تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روش‌شناسی کیفی نظریهی زمینهای انجام گرفته است. شش مقوله‌ی چکیده کاملهدف پژوهش حاضر شناسایی و فهم بسترهای تسهیل‌کننده تصمیمگیری فرماندهان لشکر 41 ثارالله در عملیات والفجر 8 بود. در این راستا، با ده نفر از فرماندهان این لشکر مصاحبه انجام شد و تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روش‌شناسی کیفی نظریهی زمینهای انجام گرفته است. شش مقوله‌ی اصلی و یک مقوله هسته از خلال کدگذاری دادهها استخراج شدند. تفکّر نظامی و استراتژیک فرماندهان، طرح مانور و عملیات، عملیات شناسایی، مدار اطلاعات رزم، صورت‌بندی دیالکتیک مشورت، برآیند تصمیمگیری و سنتز تصمیمگیری بومی به مثابه رخداد پیروزی از مقوله‌های استخراجی به شمار می‌آیند. نتایج نشان داد، تصمیمگیری فرماندهان تحت تأثیر بسترهای تسهیل‌کننده‌ای چون تجارب خیبر و بدر، تفکّر برد، اطلاعات دقیق، تجزیه و تحلیل ایده‌ها، استفاده از تجربه‌ی نظامی فرماندهان در جهت دستیابی به یک پیروزی قاطعانه بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
609 - تأثیر شکاف قومیت‌‌ها در تحولات منجر به مشروطیت در ایران
محمدعلی علیزاده محمد قاسم پور یوسف متولی حقیقیهدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که شکاف قومیتی در دوره قاجار چه تأثیری بر روند تحولات منجر به مشروطیت داشته است؟ پژوهش بر این فرضیه استوار است که شکافهای قومیتی باعث شده که اقوام مختلف با بهرهگیری از نیروی نظامی، مهمترین تحولات منجر به مشروطیت را رقم زده و در چکیده کاملهدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که شکاف قومیتی در دوره قاجار چه تأثیری بر روند تحولات منجر به مشروطیت داشته است؟ پژوهش بر این فرضیه استوار است که شکافهای قومیتی باعث شده که اقوام مختلف با بهرهگیری از نیروی نظامی، مهمترین تحولات منجر به مشروطیت را رقم زده و در نهایت انقلاب مشروطیت به واسطه غلبه اقوام مخالف نظام حاکم شکل گرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافتهها نشان داد که برخی از قومیت‌‌ها هیچ ذهنیتی از مشروطیت نداشته و صرفاً به دلیل ضعف حکومت مرکزی فرصت را برای تسویه حساب‌‌های قومی مناسب دیده‌‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
610 - رویکردی هستی شناختی به خوانش ژاک دریدا از سورۀ روم با بهره گیری از تفسیر فارسی آیت الله جوادی آملی
مریم سلطان بیاد روحیه نظیری پور محمد حسن برهانی فردریدا در تلاش برای ارائۀ یک خوانش دموکراتیک از قرآن آن را کتاب مهمان‌نوازی و بخشودن بی‌قید و شرط نسبت به همۀ دیگری‌ها معرفی مینماید، اما پیامبر(ص) را از این قاعده مهمان‌نوازی و بخشودن بی‌قید و شرط مستثنی می‌داند. این خوانش دریدا تاکنون مورد بررسی تحلیلگران قرار‌نگرفته چکیده کاملدریدا در تلاش برای ارائۀ یک خوانش دموکراتیک از قرآن آن را کتاب مهمان‌نوازی و بخشودن بی‌قید و شرط نسبت به همۀ دیگری‌ها معرفی مینماید، اما پیامبر(ص) را از این قاعده مهمان‌نوازی و بخشودن بی‌قید و شرط مستثنی می‌داند. این خوانش دریدا تاکنون مورد بررسی تحلیلگران قرار‌نگرفته است. هدف این تحقیق بررسی چرایی این خوانش دریدا از قرآن و مستثنی دانستن پیامبر (ص) از آن است. در این روش توصیفی-تحلیلی- تطبیقی، مفاهیم مد نظر دریدا در متن قرآن مورد بررسی قرارگرفته و جایگاه شناخت‌شناسانه پیامبر بر مبنای خود متن تحلیل شده است. در این راستا از خوانش هستی شناختی به متن قرآن استفاده شده که متن را مستقل از خواننده و نویسنده در نظر میگیرد. این خوانش قابل مقایسه با خوانش شالوده‌شکنانه دریدا است زیرا شالوده‌شکنی از دل این رویکرد هستی‌شناسانه به متن بیرون آمده است. در عین حال این روش خوانش بسیار با رویکرد قرآن به قرآن علامه طباطبایی شباهت دارد و مناسب قرآن‌پژوهی است. برای اطمینان از صحت علمی یافته های این تحلیل از تفسیر عالمانه آیت الله جوادی آملی بهره گرفته شده تا از تقلیل متن قران به متن ادبی صرف و همین طور تفسیر به رای جلوگیری شود. یافتههای این مطالعه نشاندهنده این امر بوده است که دریدا از شواهد بسیاری در متن که ناقض خوانش او است چشم‌پوشی نموده و در نتیجه عملکرد پیامبر(ص) را متضاد با قرآن یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
611 - تحلیل شکوائیه های سیاسی و اجتماعی در دورۀ معاصر با نگاهی به مجموعۀ شعر «ماه در مرداب» پرویز خانلری و «سال های سیاه» مهدی حمیدی
بتول عزیزی جیرآبادی نرگس اصغری گوار علی رمضانییکی از مضامین ادب غنایی در دورۀ معاصر که ذهن و زبان گویندگان آن عصر را به خود مشغول کرده ، شکوائیه های سیاسی و اجتماعی است. شاعران زیادی به این مضامین روی آورده و از اوضاع نابسامان آن دوره سخن سرایی کرده اند. در این مقاله به علت اهمیت دورۀ معاصر و زبان سیاسی و اجتماع چکیده کاملیکی از مضامین ادب غنایی در دورۀ معاصر که ذهن و زبان گویندگان آن عصر را به خود مشغول کرده ، شکوائیه های سیاسی و اجتماعی است. شاعران زیادی به این مضامین روی آورده و از اوضاع نابسامان آن دوره سخن سرایی کرده اند. در این مقاله به علت اهمیت دورۀ معاصر و زبان سیاسی و اجتماعی پرداز شاعران این دوره، به بررسی و تحلیل شکوائیه های سیاسی و اجتماعی در شعر دو تن از برجستگان عصر حاضر، پرویز خانلری و مهدی حمیدی شیرازی پرداخته می شود. پرویز خانلری از شاعرانی است که هر چند به دلیل مناصب سیاسی و موقعیت اجتماعی خود به معضلات سیاسی و اجتماعی به صورت صریح نپرداخته ، اما اشعار وی عاری از مفاهیم مذکور نبوده است. درد و رنج مردم جامعه، فریاد از ضد ارزش ها، خفقان سیاسی و عدم آزادی. مضامینی است که در مجموعۀ شعر وی نمود یافته است. حمیدی نیز از شاعران توانمندی است که قدرت خلق مضامین سیاسی و اجتماعی و اعتراض به وضعیت نامساعد میهن خود را دارد. مجموعۀ سال های سیاه وی در برگیرندۀ مفاهیم وطنی، سیاسی، اجتماعی و انتقادی است که از اوضاع اسفناک مردم و جامعه، بی لیاقتی حکومت وقت، اعمال ظالمانه و رفتار مستبدانۀ رژیم پهلوی، قحطی و گرسنگی و برتری دزدان و راهزنان بر پاکان شکایت دارد. لذا در مقالۀ حاضر به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی به بررسی شکوائیه های سیاسی و اجتماعی در اشعار شاعران مورد بحث، از میان انواع شکوائیه ها پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
612 - مقایسۀ خویشکاری‌های کاوۀ آهنگر با گبریاس (اوگبارو)
بهنام گرجی مسعود فروزنده علی محمدی آسیابادی اسماعیل صادقی ده چشمه ایاسطورۀ کاوۀ آهنگر در شاهنامه دارای نشانه‌ها، اعمال و کنش‌هایی مخصوص به خود است که خویشکاری‌های اسطوره‌ای این شخصیت را شامل میشوند. این خویشکاری‌ها با توجه به شباهت کلی داستان ضحاک و فریدون - که کاوۀ آهنگر نیز در آن حضور موثر دارد – با روایت تاریخی جریان فتح بابل چکیده کاملاسطورۀ کاوۀ آهنگر در شاهنامه دارای نشانه‌ها، اعمال و کنش‌هایی مخصوص به خود است که خویشکاری‌های اسطوره‌ای این شخصیت را شامل میشوند. این خویشکاری‌ها با توجه به شباهت کلی داستان ضحاک و فریدون - که کاوۀ آهنگر نیز در آن حضور موثر دارد – با روایت تاریخی جریان فتح بابل به قلم هرودوت، گزنفون و کستیاس، در تاریخ هخامنشیان، یاد آور نشانه‌ها، اعمال و کنش‌های گبریاس/ اوگبارو، هم پیمان کوروش هخامنشی است. هدف از این مقاله بررسی و مقایسۀ مهم ترین خویشکاری‌های کاوۀ آهنگر در روایت شاهنامه از زمان پیدایی او در داستان ضحاک و فریدون با گبریاس/ اوگبارو، هم پیمان کوروش هخامنشی در جریان فتح بابل با توجه به اسناد و گزارش‌های موجود تاریخی است. پژوهش حاضر از نوع تحلیلی _تطبیقی بر پایۀ دادههای کتابخانهای است که در پی اثبات وجود همانندی در خویشکاری‌های شخصیتی در اسطوره با مصداقی در تاریخ است و نتیجۀ این تطبیق باز تعریف شخصیت کاوۀ آهنگر و برخی از خویشکاری‌های او در شاهنامه خواهد بود. مثلا آهنگری او میتواند در صورت توجه به منابع تاریخی و دینی بجای پیشه به عنوان لقب نیز بررسی گردد. همچنین این قیاس کمک خواهد کرد عوامانه و الحاقی پنداشتن کاوۀ آهنگر از سوی برخی اسطوره پژوهان چون آرتور کریستین سن، مهرداد بهار، ذبیح الله صفا و دیگران مورد تردید قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
613 - همسویی طب و فلسفه و رد پای آن در علاجات داراشکوهی
مرجان محلوجیان مهدی محققطب و فلسفه، دو شاخه از علومی هستند که از آغاز تا کنون همراه بوده اند؛ همراهی که تحت تأثیر طرز تفکر یا خط مشی تمدن های پیشین به شکل ابتدایی در هر دو علم آغاز شد و با گذر از افت و خیزهای بسیار تا زمان حاضر ادامه یافت. این ویژگی، در طب ایرانی- اسلامی به دلیل تأثیر پذیر چکیده کاملطب و فلسفه، دو شاخه از علومی هستند که از آغاز تا کنون همراه بوده اند؛ همراهی که تحت تأثیر طرز تفکر یا خط مشی تمدن های پیشین به شکل ابتدایی در هر دو علم آغاز شد و با گذر از افت و خیزهای بسیار تا زمان حاضر ادامه یافت. این ویژگی، در طب ایرانی- اسلامی به دلیل تأثیر پذیری از تمدن های متقدم، به خصوص یونان و یا شرایط سیاسی و اجتماعی که فیلسوفان و صاحب نظران علوم عقلی و طبی را به دلیل جبر آن دوران در برهه ای از زمان و مکان گرد هم آورد، پررنگ تر دیده می شد و حاصل آن میراثی بود که با حملۀ مغول، سیاست های دوران صفوی و تبعات آن، درخشش پیشین خود را از دست داد، اما بارقه های آن در آثار دانشمندان، طبیبان و صاحب نظران ایرانی - اسلامی مهاجر به هند روشن ماند. از جملۀ این آثار می توان از کتاب علاجات داراشکوهی اثرنورالدین حکیم عین الملک شیرازی نام برد که وامدار طب آمیخته با فلسفۀ قدما و ترکیبی از طب هندی قرن یازدهم است.پژوهش پیش رو که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای تهیه و تدوین شده است، می کوشد ضمن ذکر وجوهاتی از همسویی طب و فلسفه، به بررسی سرفصل های فلسفی در کتاب طبی علاجات داراشکوهی بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
614 - ریخت شناسی قصه ی خیر و شر بر اساس نظریهّ ی پراپ
طاهره ایشانیدر فایل اصل مقاله موجود است.در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
615 - بررسی و تحلیل شکواییه در شعر ملک الشعرای بهار
نوشین طالب زاده سعید حسام پوربررسی گونه شکواییه که یکی از گونه های اصلی ادبیات غنایی می باشد،موضوع اصلی مقاله حاضر است.شکوائیه در وجود انسان به صورت فطری وجود دارد و انسان ها درمواقعی که از موضوعی نارضایتی پیدا می کنند به شکواییه روی می آورند. شاعران نیز با زبانی عالی تر از مردم عامه، به بیان مشکلا چکیده کاملبررسی گونه شکواییه که یکی از گونه های اصلی ادبیات غنایی می باشد،موضوع اصلی مقاله حاضر است.شکوائیه در وجود انسان به صورت فطری وجود دارد و انسان ها درمواقعی که از موضوعی نارضایتی پیدا می کنند به شکواییه روی می آورند. شاعران نیز با زبانی عالی تر از مردم عامه، به بیان مشکلات خود در قالب شکوه می پردازند. شکوائیه از زمان های گذشته درشعر شاعران وجود داشته است اما در شعر معاصر به علت تغییرات اجتماعی و سیاسی این دوره و سبک نیمایی جدید برای مخاطبان این نسل ملموس تر می باشد. به لحاظ حساسیت موضوع و زمان مورد بحث ، این مسأله نیاز به تشخیص و تمایز ویژه ای از سایر مباحث شعر معاصر می یابد. این مقاله به بررسی مقوله شکواییه در شعر ملک الشعرای بهار می پردازد.بهار نماینده شاعران کلاسیک پرداز معاصر است و از این جهت شعر او دارای اهمیت است.جایگاه سیاسی و اجتماعی او وجه متمایزی به شکواییه هایش نسبت به دیگر شاعران کلاسیک معاصر می دهد.مقاله حاضر تحلیل و بررسی دیوان اشعار بهار با روش توصیفی و تحلیلی و مطالعه کتابخانه ای است که در سه قسمت اصلی نگارش شده،قسمت اول مقدمه ای گذرا بر ادبیات غنایی و گونه شکواییه است و در قسمت دوم که تنه اصلی مقاله است به بررسی و تحلیل اشعار شکوایی بهار بر اساس تقسیم بندی پنج گانه شکواییه و به ترتیب بسامد این دسته ها پرداخته شده است.شکواییه های بهار از نظر بسامد و فرم بیرونی و موضوع مورد بررسی هستند.شکواییه های او بیشتر زبانی سیاسی دارند و میزان ناسازگاری اندیشه پیشرو شاعر با دوران سیاسی خویش را نشان می دهند.پیوند ادبیات با اوضاع سیاسی جامعه در این شکواییه ها از جمله نشانه های معاصر شعر اوست.انسان و اجتماع هم به عنوان دو مولفه معاصر در شکواییه های کلاسیک او مورد توجه هستند.پس از واکاوی گونه شکواییه در شعر بهار به عنوان شاخص شعر کلاسیک معاصردر قسمت نهایی میزان تاثیرات سیاسی و اجتمای بر تفکرات فردی شاعر و همچنین میزان نوآوری و عدم خلاقیت او در تقسیمات شکواییه مشخص می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
616 - تحلیل ساختار روایی شعر «مسافر» سهراب سپهری بر اساس الگوی ریخت شناسی
رضا قنبری عبدالملکینظریۀ ریخت شناسی از جمله نظریه هایی است که در زمینۀ تحلیلِ ساختاری آثار ادبی بسیار کارآمد است. اهمیت این نظریه سبب شد تا با رویکرد به آن، شعر مسافر از سهراب سپهری مورد مطالعۀ شکل شناسی قرار گیرد. این پژوهش به طور کلی به دو بخش تقسیم می گردد: بخش اول، به بیان مباحث نظری چکیده کاملنظریۀ ریخت شناسی از جمله نظریه هایی است که در زمینۀ تحلیلِ ساختاری آثار ادبی بسیار کارآمد است. اهمیت این نظریه سبب شد تا با رویکرد به آن، شعر مسافر از سهراب سپهری مورد مطالعۀ شکل شناسی قرار گیرد. این پژوهش به طور کلی به دو بخش تقسیم می گردد: بخش اول، به بیان مباحث نظری و اصول تئوری ریخت شناسی و الگوی ولادیمیر پراپ در تحلیلِ آثار ادبی می پردازد. همچنین اصطلاحاتِ مربوط به این نظریه از قبیل خویشکاری، نمودگار و حرکت در این بخش شرح داده می شود. در بخشِ دوم، عناصر ریخت شناسیِ شعر و ارکانِ موجود در آن در قالب جدول هایی ارائه می گردد. علاوه بر آن، نگارنده تحتِ عنوانِ تحلیل ریخت شناسی مسافر، با توجه به الگوی ساختاری پراپ و بافتِ تاریخی آن به ارائۀ تحلیل کلّی از این شعر می پردازد. نتیجۀ این تحلیل نشان می دهد عناصر ریخت شناسی و ساختارِ این شعر، علاوه بر برخی شباهت ها با الگوی روایی پراپ، از ساختاری مستقل برخوردار است که آن را باید در چارچوب تفاوت های جامعۀ ایران و روسیه تحلیل کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
617 - مخالف خوانی و ترک ادب شرعی، خصیصۀ بارز سبکی تقی دانش
رجب توحیدیانتقی دانش از فضلا و ارباب قلم و از شعرای گمنامِ صاحب سبکِ سنت گرای اواخر قاجاریه و اوایل پهلوی است که تحت تأثیر اشعار و افکار شعرای سبک های: خراسانی، آذربایجانی، عراقی، مکتب واسوخت و بخصوص سبک هندی قرار گرفته است. در اشعار و غزلیات تقی دانش، با تأسی از شعرای نامدار سبک چکیده کاملتقی دانش از فضلا و ارباب قلم و از شعرای گمنامِ صاحب سبکِ سنت گرای اواخر قاجاریه و اوایل پهلوی است که تحت تأثیر اشعار و افکار شعرای سبک های: خراسانی، آذربایجانی، عراقی، مکتب واسوخت و بخصوص سبک هندی قرار گرفته است. در اشعار و غزلیات تقی دانش، با تأسی از شعرای نامدار سبک هندی، دو نوع اندیشه و نگرش متضاد از هم (موافق خوانی و مخالف خوانی(آشنایی زادیی و هنجارشکنی) به چشم می خورد، یعنی: زمانی نگرشش به عناصر و پدیده های شعری و شخصیت های مشهور داستانی و تاریخی و قرآنی و اسطوره ای، همان نگرش کلیشه ای و تک بُعدی و تکرار شونده در سنت دیرینۀ ادبی( سبک های شعری خراسانی، آذربایجانی، عراقی) است، زمانی نیز با تأسی از شعرای سبک هندی نسبت به همان عناصر و پدیده های شعری و شخصیت های مشهور نگاه متفاوتی ابراز داشته به هنجارشکنی و مخالف خوانی پرداخته است. منظور از مخالف خوانی(آشنایی زادیی) در شعر تقی دانش، که از خصایص بارز سبکی وی بشمار می آید، آن است که با تأسی از شعرای سبک هندی، به جهت دستیابی به معنی بیگانه و فرار از سنت دیرینۀ ادبی، در خصوص معانی و مضامین کلیشه ای و تک بُعدی و تکرار شونده در عرف و هنجار ادبی و شخصیت ها و عناصر مشهور داستانی و قرآنی و اسطوره ای از زوایه ای غیر عرفی نگریسته و به خلاف آمد عادت در خصوص آنها به قضاوت می نشیند و در خصوص عناصر و شخصیت های مذهبی و قرآنی، با تأسی از شعرای سبک هندی، ترک ادب شرعی می کند. نگارنده در این پژوهش موارد مخالف خوانی( آشنایی زادیی) و ترک ادب شرعی را از اشعار تقی دانش استخراج کرده و به ترتیب حروف الفبایی مورد بحث و بررسی قرار داده است. هدف از این تحقیق تعیین موارد مخالف خوانی( هنجار شکنی) و ترک ادب شرعی در محدودۀ شعر تقی دانش است. نتیجۀ تحقیق اینکه مخالف خوانی و ترک ادب شرعی در شعر دانش با تأسی از شعرای سبک هندی در حد قابل توجهی بکار رفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
618 - « نقد نقّادان ادبی»
احمد ذاکری سامان خانی اسفندآبادنقد بر پایه‎ی‎ معناشناسی و پذیرش چندگانگی معنا باعث پیوند ذهن خواننده با ابعاد مختلف زیبایی‎شناسی متن می‎گردد؛ این درک درست از متن، خواننده را ترغیب می‎کند تا بیشتر بخواند و بیشتر لذّت ببرد، خوانشِ بیشتر نیز فرآیندی است دو سویه بین نویسنده و خواننده چکیده کاملنقد بر پایه‎ی‎ معناشناسی و پذیرش چندگانگی معنا باعث پیوند ذهن خواننده با ابعاد مختلف زیبایی‎شناسی متن می‎گردد؛ این درک درست از متن، خواننده را ترغیب می‎کند تا بیشتر بخواند و بیشتر لذّت ببرد، خوانشِ بیشتر نیز فرآیندی است دو سویه بین نویسنده و خواننده که نتیجه‎ی‎ آن جامعه‎ای‎‎ با فرهنگ بالاست که درست می‎اندیشد و نقد می‎پذیرد. در مقابل این نوع نگرش جدید، سنّت‎های ادبی در پی مطلق گرایی معنا هستند، نگاهی تک بعدی که انسان مُدرن، آن را بر نمی‎تابد و در صورت رواج این گونه نقدها و متون ادبی، خواننده دچار بی میلی شده، منفعل می‎گردد؛ لذا مخاطب در صدد آنست که با‎ یادگیری مراحل نقد و با رعایت چهارچوب های علمی ‎آن، آثار بیشتری را بخواند و از لذّت ادبی و زیباشناسانه بهره‎مند گردد. در صورتی که او با برخورد های احساسی و عدم لحن سالم نقد مواجه شود، به دنبال راهکارهای ساده‎تر و سریع تری برای‎ ایجاد لذّت و سرگرمی‎ خواهد رفت و‎ این شکستی بزرگ برای فرهنگ و هنر‎ یک ملّت است. در مکتب شالوده شکنی برای خواننده و نویسنده وظایفی تعیین شده که به پویایی تولید و خوانش آثار ادبی می‎انجامد و بی توجّهی به آنها حاصلی جز جامعه‎ی‎‎ ادبی و هنری رو به اُفول نخواهد بود. در این مقاله با روش تحلیلی سعی شده بی میلی مطالعه‎ی‎‎ آثار ادبی از منظر نقد ادبی علّت شناسی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
619 - ازدواج در مثنوی «ویس ورامین »
سید محمد شاهمرادیدر فایل اصل مقاله موجود است.در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
620 - نقد شالوده شکنی رمان «کولی کنار آتش» اثر «منیرو روانی پور» بر اساس نظریۀ «ژاک دریدا»
الهام شیروانی شاعنایتی منیژه فلاحی رضا حیدری نوریمنیرو روانی پور در رمان کولی کنار آتش، با تداخل جهان بیرون یا واقعی با جهان درون یا داستان، خواننده را غافلگیر کرده است. در این پژوهش، از دیدگاه نقد شالوده شکنانه به بررسی رمان کولی کنار آتش منیرو روانی پور پرداخته شده است. نقد شالوده شکنی بر اساس نظریۀ دریدا شکل گر چکیده کاملمنیرو روانی پور در رمان کولی کنار آتش، با تداخل جهان بیرون یا واقعی با جهان درون یا داستان، خواننده را غافلگیر کرده است. در این پژوهش، از دیدگاه نقد شالوده شکنانه به بررسی رمان کولی کنار آتش منیرو روانی پور پرداخته شده است. نقد شالوده شکنی بر اساس نظریۀ دریدا شکل گرفت. ابتدا در فلسفه و بعد در نقد ادبی به کار رفت. پایۀ نقد شالوده شکنی بر یافتن تقابل های دوتایی و بحث بر سر آن ها برای یافتن موارد تناقض و در نهایت رد پیش فرض های پذیرفته شده است. نتیجۀ این جستجوها تردید در باورهای پذیرفته ای شده منیرو روانی پور در رمان کولی کنار آتش، با تداخل جهان بیرون یا واقعی با جهان درون یا داستان، خواننده را غافلگیر کرده است. در این پژوهش، از دیدگاه نقد شالوده شکنانه به بررسی رمان کولی کنار آتش منیرو روانی پور پرداخته شده است. نقد شالوده شکنی بر اساس نظریۀ دریدا شکل گرفت. ابتدا در فلسفه و بعد در نقد ادبی به کار رفت. پایۀ نقد شالوده شکنی بر یافتن تقابل های دوتایی و بحث بر سر آن ها برای یافتن موارد تناقض و در نهایت رد پیش فرض های پذیرفته شده است. نتیجۀ این جستجوها تردید در باورهای پذیرفته شده ای است که پیشاپیش بدیهی دانسته می شود. تقابل در رمان کولی کنار آتش، بر پایۀ تقابل بین دنیای بیرون/دنیای درون(داستان) است. گاهی در رمان، دنیای بیرون و گاهی دنیای درون نمایان می شود در نهایت و بر اساس نظریۀ شالوده شکنی دریدا، دو قطب جهان بیرون/جهان درون می تواند در کنار یکدیگر معنا پیدا کنند. گویی جهان بیرون و درونِ رمان نفوذپذیر می شوند، تا حدی که تمایز آن ها از یکدیگر ناممکن می گردد. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی–تحلیلی است که بر پایۀ مطالعۀ رمان و تحلیل و توصیف آن بر پایۀ نقد شالوده شکنانۀ دریدا ارائه می شود. ای است که پیشاپیش بدیهی دانسته می شود. تقابل در رمان کولی کنار آتش، بر پایۀ تقابل بین دنیای بیرون/دنیای درون(داستان) است. گاهی در رمان، دنیای بیرون و گاهی دنیای درون نمایان می شود در نهایت و بر اساس نظریۀ شالوده شکنی دریدا، دو قطب جهان بیرون/جهان درون می تواند در کنار یکدیگر معنا پیدا کنند. گویی جهان بیرون و درونِ رمان نفوذپذیر می شوند، تا حدی که تمایز آن ها از یکدیگر ناممکن می گردد. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی–تحلیلی است که بر پایۀ مطالعۀ رمان و تحلیل و توصیف آن بر پایۀ نقد شالوده شکنانۀ دریدا ارائه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
621 - روابط ترامتنی آفرین نامۀ ابوشکور بلخی و بوستان و گلستان سعدی
جواد رحیمی آتانی فاطمه حیدریبر اساس نظریۀ بینامتنی، هیچ متنی در انزوا شکل نمی گیرد و هر متنی به شکل صریح یا غیر صریح از کتب پیش از خود تاثیر می پذیرد. ژرار ژنت با مطالعه روابط متون به موضوع ترامتنیت دست یافت و آن را به پنج مقوله: بینامتنیت، زبرمتنیت(بیش متنیت)، فرامتنیت، پیرامتنیت و سرمتنیت طبقه چکیده کاملبر اساس نظریۀ بینامتنی، هیچ متنی در انزوا شکل نمی گیرد و هر متنی به شکل صریح یا غیر صریح از کتب پیش از خود تاثیر می پذیرد. ژرار ژنت با مطالعه روابط متون به موضوع ترامتنیت دست یافت و آن را به پنج مقوله: بینامتنیت، زبرمتنیت(بیش متنیت)، فرامتنیت، پیرامتنیت و سرمتنیت طبقه بندی کرد. بر این اساس، هدف این مقاله بررسی این پنج مقوله میان آفرین نامۀ ابوشکور بلخی و بوستان و گلستان سعدی است که به شیوۀ کتابخانه ای و توصیفی-تحلیلی انجام شده است. هر دو شاعر در زمینه های: علم و خرد، سخن، بخت و اقبال، نکوهش طمع ورزی و ارزش قناعت، بهره بردن از زندگی و در سر متن ادبیات تعلیمی دارای مشترکاتی هستند. آثار سعدی به عنوان زیر متن (متن دوم) از آفرین نامه به عنوان زِبَرمتن (متن اول) به شدّت متأثر بوده است و می توان گفت که آثار سعدی نمونۀ کاملی از مبحث ترامتنیت است که مقوله بینامتنیت و ترامتنیت بیشتری با زبر متن خود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
622 - همه‌گیرشناسی اختلالات روانپزشکی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه
پیام سرابی فردین پرویزی کیوان کاکابراییهدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی همه‌گیرشناسی اختلالات روان پزشکی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه بود. روش: روش پژوهش، توصیفی – زمینه یابی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویانی که در سال تحصیلی 97-1396 در دانشگاه آزاد اسلامی شهر کرمانشاه مشغول به تحصیل بود چکیده کاملهدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی همه‌گیرشناسی اختلالات روان پزشکی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه بود. روش: روش پژوهش، توصیفی – زمینه یابی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویانی که در سال تحصیلی 97-1396 در دانشگاه آزاد اسلامی شهر کرمانشاه مشغول به تحصیل بوده اند را تشکیل می داد. تعداد حجم نمونه شامل 597 نفر بود، که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند. همه آزمودنی ها با پرسشنامه بالینی چندمحوری میلون – 3 (MCMI-III) مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل دادهها از روش آماری مجذور کای (X2) به کار برده شد. یافته ها: نتایج این بررسی نشان داد، شیوع انواع اختلالات روان پزشکی در جمعیت دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شهر کرمانشاه 16/31 درصد می باشد، که این میزان شیوع در زنان 20/36 درصد و در مردان 73/26 بوده است. اختلالات اضطراب، شخصیت مرزی، وابستگی به دارو و شخصیت ضداجتماعی به ترتیب با 86/3، 85/2، 85/2 و 18/2 درصد، شایع ترین اختلالات روان پزشکی در جمعیت دانشجویی بودند. در مجموع 24/14 درصد افراد حداقل از یک اختلال روان پزشکی رنج می برده اند؛ همچنین در زمینه بررسی متغیرهای دموگرافیک، بالاترین شیوع مربوط به گروه سنی 28 سال به بالا با 32/17 درصد، و افراد مجرد با 44/10 درصد بود. بررسی ارتباط شیوع اختلالات روان پزشکی و جنسیت افراد نشان داد که بین جنسیت و ابتلا به اختلالات شخصیت مرزی، اضطراب، افسردگی دایم، استرس پس ازضربه و افسردگی اساسی ارتباط معنی داری وجود دارد (05/0>p)؛ اما بین جنسیت و ابتلا به دیگر اختلالات، اختلاف معنی داری وجود نداشت (05/0<p). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که حداقل 30 درصد جمعیت دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شهر کرمانشاه، نیازمند خدمات بهداشت روان هستند؛ بنابراین لازم است تحقیقات بیشتر در رابطه با سبب شناسی و رفع آن، زمینه بهداشت روانی در خانواده از طریق آموزش عمومی و تخصصی در کلینیک های سرپایی، مراکز مشاوره دانشگاه ها، رسانه های گروهی، و مدارس فراهم گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
623 - رابطه شکست عشقی با استرس تحصیلی دانشجویان دانشگاه زنجان: نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان
زهرا مختاری آمنه تواندل زهرا حسینی فاطمه غلامی‌فرد عباس نجفی پور تابستانقهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه شکست عشقی با استرس تحصیلی دانشجویان با میانجیگری تنظیم شناختی هیجان انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه زنجان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تشکیل دادند که از بین آنها تع چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه شکست عشقی با استرس تحصیلی دانشجویان با میانجیگری تنظیم شناختی هیجان انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه زنجان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تشکیل دادند که از بین آنها تعداد ۳۰۵ نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در این پژوهش شرکت داده شدند. ابزارها شامل پرسشنامه ضربه عشق راس (۱۹۹۹)، پرسشنامه نظم‌جویی شناختی هیجان (CERQ-P) و استرس تحصیلیزاژاکووا، لینچ و اسپینشاد (۲۰۰۵) بودند. برای تحلیل دادهها از مدلهای ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شد. یافتهها: تحلیل دادهها نشان دادند شکست عشقی همبستگی مثبت با استرس تحصیلی (۳۶/۲t=، ۰۱۱/۰p=) و همبستگی منفی با متغیر تنظیم شناختی هیجانی دارد (۵۰/۴- t=، ۰۰۰/۰p=). همچنین بین تنظیم شناختی هیجان با استرس تحصیلی رابطه معناداری بدست آمد (۱۶/۶۲t=، ۰۰۰/۰p=). در نهایت با استفاده از آزمون سویل نقش میانجیگری تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین شکست عشقی و استرس تحصیلی با ضریب مسیر ۶۲/۰- و مقدار ۱۴/۱۷- t= مورد تایید قرار گرفت. نتیجهگیری: این پژوهش علاوه بر گسترش مبانی نظری موضوع مورد مطالعه، در برگیرنده مفاهیمی برای شناخت اثرات منفی شکست عشقی در بین افراد بود. برای کاهش پیامدهای شکست عشقی به ویژه در حیطه تحصیلی میتوان با برگزاری کارگاه‌های آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی و آموزش تنظیم هیجانی دانشجویان قدم محکمی در راستای اهداف پژوهشی برداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
624 - مشکلات رفتاری کودکان 2 تا 6 سال: نقش سبکهای والدگری و استرس والدینی
بنت الهدی افشاری نژاد رودسری حسین رضائیان بیلُندی سید عباس ساطوریانهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سبکهای والدگری و استرس والدینی در پیش بینی مشکلات رفتاری کودکان 2 تا 6 سال انجام شد. روش: طرح پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. بدین منظور 355 نفر (149 دختر و 206 پسر) از کودکان مهدکودک‌های شهر قم به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخ چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سبکهای والدگری و استرس والدینی در پیش بینی مشکلات رفتاری کودکان 2 تا 6 سال انجام شد. روش: طرح پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. بدین منظور 355 نفر (149 دختر و 206 پسر) از کودکان مهدکودک‌های شهر قم به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب و مادران آنها به پرسشنامه مشکلات رفتاری کودکان آخنباخ (CBCL)، پرسشنامه سبکهای والدگری بامریند (PSS) و پرسشنامه استرس والدینی آبیدین(PSI-SF) پاسخ دادند. در تحلیل دادهها از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد بین سبک والدگری مستبدانه و مؤلفههای استرس والدگری مادر با مشکلات رفتاری برونی‌سازی‌شده کودک ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین ارتباط مثبت و معنادار سبک والدگری سهل‌گیرانه، والدگری مستبدانه و مؤلفههای استرس والدگری مادر با مشکلات رفتاری درونی‌سازی‌شده کودک تأیید شد. رابطه سبک والدگری مقتدرانه با مشکلات رفتاری درونی‌سازی‌شده منفی و معنادار بود. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام نشان داد که مولفه ویژگیهای کودک مشکل‌آفرین از ابعاد استرس والدینی و سبک والدگری مستبدانه به خوبی مشکلات رفتاری برونی‌سازی‌شده کودکان را پیش بینی میکنند. همچنین مولفه های ویژگیهای کودک مشکل‌آفرین و آشفتگی والدینی از ابعاد استرس والدینی به علاوه سبک والدگری مستبدانه نیز از مهم ترین پیش بینی کننده های مشکلات رفتاری درونی‌سازی‌شده کودکان بودند. این یافتهها نقش مهم سبک های والدگری و استرس والدینی را در شکل گیری مشکلات رفتاری کودکان نشان می دهد. نتیجهگیری: بنابراین تدوین و طراحی برنامه های پیشگیرانه و آموزشی با در نظر گرفتن این متغیرها جهت کاهش مشکلات رفتاری کودکان ضروری به نظر می رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
625 - اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر مشکلات بین فردی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی
دلارام بلوچی حمید آتش پور محسن گل پرورهدف: اختلال هویت جنسیتی، اختلالی جدی است که فرایندهای روان شناختی، ارتباطی، اجتماعی و هیجانی افراد مبتلا را با آسیب جدی مواجه می سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر مشکلات بین فردی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی انجام گرفت.روش: چکیده کاملهدف: اختلال هویت جنسیتی، اختلالی جدی است که فرایندهای روان شناختی، ارتباطی، اجتماعی و هیجانی افراد مبتلا را با آسیب جدی مواجه می سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر مشکلات بین فردی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی انجام گرفت.روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی شهر اصفهان در سه ماهه پاییز سال 1397 بود. در این پژوهش تعداد 30 فرد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی با روش نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و با انتساب تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. گروه آزمایش مداخله درمان شناختی رفتاری را طی دو و نیم ماه در 10 جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پرسشنامههای مورد استفاده شامل پرسشنامه مشکلات بین فردی (بارخام، هاردی و استارتاپ، 1996) بود. دادههای حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: نتایج نشان داد که درمان شناختی- رفتاری بر مشکلات بین فردی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی تأثیر معناداری داشته است(f= 45/27, p<0/001). میزان تاثیر آماری درمان شناختی- رفتاری بر مشکلات بین فردی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی 64 درصد بود.نتیجهگیری: بر اساس یافتههای پژوهش حاضر میتوان چنین نتیجه گرفت که درمان شناختی رفتاری با بهرهگیری از فنونی همانند انجام تمرین‌های رفتاری، شناسایی باورهای بنیادی ناکارآمد و بکارگیری هیجانات افکار منطقی و کارآمد میتواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت کاهش مشکلات بین فردی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی مورد استفاده گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
626 - تاثیر آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر تابآوری و تنظیم هیجانی دختران دارای شکست عاطفی
محمدرضا وجدیان مژگان عارفی غلامرضا منشئیهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر تابآوری و تنظیم هیجانیدختران دارای شکست عاطفی انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل شامل کلیه دختران نوجوان د چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر تابآوری و تنظیم هیجانیدختران دارای شکست عاطفی انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل شامل کلیه دختران نوجوان دوره دوم متوسطه دارای تجربه شکست عاطفی در شهرستان ازنا (استان لرستان) بود. در این پژوهش تعداد 30 دختر نوجوان دارای تجربه شکست عاطفی با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (15 دختر در گروه آزمایش و 15 دختر در گروه گواه). گروه آزمایش آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور (بوردیک، 2014) را طی دو و نیم ماه در 10 جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پرسشنامههای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ضربه عشق (راس، 1999)، پرسشنامه تابآوری (کانر و دیویدسون، 2003) و پرسشنامه تنظیم هیجان (گروس و جان، 2003) بود. دادههای حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر با استفاده از نرم افزار آماری 23SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد که آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر تابآوری (001/0p<) و تنظیم هیجانی (001/0p<)دختران دارای شکست عاطفی تأثیر معنادار دارد. نتیجهگیری: یافتههای پژوهش حاضر بیانگر آن بودند که آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور با بهرهگیری از فنونی همانند فنونی همانند افکار، هیجانات و رفتار آگاهانه میتواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود تابآوری و تنظیم هیجانی دختران دارای شکست عاطفی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
627 - اثربخشی برنامه درمانی نوروفیدبک بر کاهش مشکلات توجه و مشکلات رفتاری برون زای کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی
سعید تیموری عاطفه سلطانی فر مرضیه ترکمانی فرشته یزدان پناه هدیه عسکری نوغانی مقدمهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه درمانی نوروفیدبک بر کاهش مشکلات توجه و مشکلات رفتاری برون زای کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی انجام گرفت. روش: این مطالعه از نوع کاربردی و شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بدون گروه کنترل بود، جامعه آماری چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه درمانی نوروفیدبک بر کاهش مشکلات توجه و مشکلات رفتاری برون زای کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی انجام گرفت. روش: این مطالعه از نوع کاربردی و شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بدون گروه کنترل بود، جامعه آماری شامل کلیه کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی بود که از میان مراجعان بیمارستان ابن سینا مشهد تعداد 17 آزمودنی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند . برای سنجش متغیرها از سیاهه رفتاری کودک(CBCL) برای سنین 6-18(آخنباخ و رسکولار، 2007) ، مقیاس درجه بندی SNAP–IV ( سوانســون، اسچاک، مان و ندروفست، 2001)، مقیاس هوشی وکسلر کودکان فرم چهارم (وکسلر، 2003 ) استفاده گردید. ابتدا از آزمودنی ها پیش آزمون گرفته شد، سپس آزمودنی ها به مدت 24 جلسه تحت درمان نوروفیدبک قرار گرفتند و پس آزمون به عمل آمد. نتایج با استفاده از آزمون تی همبسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که نوروفیدبک بر کاهش مشکلات اجتماعی، توجه، تفکر، پرخاشگری، اضطراب، افسردگی، مشکلات رفتاری درون زا و برون زا کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی تاثیر معناداری دارد و بر رفتار قانون شکنی اثر معنادار نداشته است. نتیجه گیری:با توجه به نتایج میتوان چنین نتیجه گرفت که برنامه درمانی نوروفیدبک باعث کاهش مشکلات توجه، تفکر و مشکلات رفتاری برون زای کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی می شود و پیشنهاد می شود که از این روش درمانی در کنار سایر روش های درمان اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی، استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
628 - بررسی اثربخشی بازی درمانی با رویکرد شناختی- رفتاری تلفیق شده با درمان آدلری بر مشکلات رفتاری کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر
محدثه حکیمی فرنگیس دمهری محسن سعیدمنشهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی درمانی شناختی- رفتاری تلفیق شده با درمان آدلری بر مشکلات رفتاری کودکان ۶ تا ۱۲ ساله مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر صورت گرفته است. روش: این پژوهش بصورت شبه آزمایشی بوده و جامعه آماری آن همه مراجعه کنندگان به مرکز مشاوره گلشن راز چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی درمانی شناختی- رفتاری تلفیق شده با درمان آدلری بر مشکلات رفتاری کودکان ۶ تا ۱۲ ساله مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر صورت گرفته است. روش: این پژوهش بصورت شبه آزمایشی بوده و جامعه آماری آن همه مراجعه کنندگان به مرکز مشاوره گلشن راز شهر میبد بود که برای انجام پژوهش از بین آنها ۳۰ کودک ۶ تا ۱۲ ساله مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بصورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گروه کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفتند. شرکت کنندگان با استفاده از پرسش نامه اضطراب اسپنس- فرم والدین غربال شدند و از پرسشنامه مشکلات رفتاری آخنباخ در مرحله پیش آزمون و پس آزمون جهت تشخیص مشکلات رفتاری و تعیین اثربخشی مداخله استفاده شد. برای گروه آزمایش ۱۱ جلسه درمان انجام گرفت و برای گروه کنترل هیچگونه درمانی صورت نگرفت. فرضیهها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: میزان تأثیر برای مشکلات رفتاری کل (۹۲۵/0)، برای مشکلات رفتاری درونی سازی شده (۹۲۱/۰) و برای مشکلات رفتاری برونی سازه شده (۶۳۱/۰) بدست آمد. نتیجه گیری: این نتایج بیانگر آن است که بازی درمانی- شناختی رفتاری تلفیق شده با درمان آدلری میتواند بر مشکلات رفتاری کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر اثربخش باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
629 - تاثیر آموزش بر اساس چهارچوب فعالیتهای متمایز شده آشکار یادگیری( DOLA ) بر پیشرفت تحصیلی درس تفکر و سواد رسانه ای و گرایش به تفکر انتقادی در دانش آموزان پسر پایه دهم
مسعود محمدی داوود حسینی نسب علی نقی اقدسیهدف: این تحقیق مقایسه تاثیر سطوح مختلف آموزشی (DOLA) در چهار سطح( انفعالی، فعال، سازنده گرا و تعاملی) بر پیشرفت تحصیلی درس تفکر و سواد رسانه‌ای وگرایش به‌تفکر انتقادی در دانش‌آموزان است. روش: پژوهش نیمهآزمایشی و از نوع طرح های پیشآزمون –پس‌آزمون با گروه کنترل چکیده کاملهدف: این تحقیق مقایسه تاثیر سطوح مختلف آموزشی (DOLA) در چهار سطح( انفعالی، فعال، سازنده گرا و تعاملی) بر پیشرفت تحصیلی درس تفکر و سواد رسانه‌ای وگرایش به‌تفکر انتقادی در دانش‌آموزان است. روش: پژوهش نیمهآزمایشی و از نوع طرح های پیشآزمون –پس‌آزمون با گروه کنترل است.جامعه آماری 117 نفر(30 نفر در گروه گواه و 87 نفر در گروههای آزمایشی ) که به طور تصادفی خوشه ای در شهر میاندوآب در چهار دبیرستان پسرانه و در هر دبیرستان یک کلاس انتخاب شدند. پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس و پرسشنامه محقق ساخته پیشرفت تحصیلی تکمیل شدند. هر یک از گروه های آزمایشی به مدت 8 جلسه تحت آموزش و گروه کنترل به صورت انفعالی (سنتی) تحت آموزش قرارگرفت. بعد از جمعآوری داده ها ، با استفاده از نرمافزار SPSS آزمون کوواریانس یک راهه (ANCOVA ) و مقایسه زوجی بونفرونی به کار گرفته شد. نتیجه: نشان داد که آموزش در سطوح فعال چهارچوب (DOLA) بر گرایش به تفکر انتقادی و میزان پیشرفت تحصیلی تاثیر مثبت و معناداری دارد.آموزش در سطح فعالیت تعاملی بیشترین تاثیر و آموزش در سطح انفعالی (سنتی)کمترین تاثیر را بر یادگیری دارد . همچنین به ترتیب با حرکت ازسطح انفعالی به سمت سطح تعاملی نمرات دانش آموزان نیز افزایش پیدا میکند. نتیجهگیری: می توان نتیجه گیری کرد که هرچقد آموزش ها در مدارس به صورت فعالانه تدریس شوند به همان میزان تفکر انتقادی و یادگیری دانش آموزان پیشرفت محسوسی خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
630 - نقش قومگرایی و اجتماعات مذهبی در انسجام اجتماعی(مورد مطالعه؛ شهر اندیمشک)
شهلا سهرابی صمیره مهرداد نوابخش زهرا حضرتی صومعههدف این پژوهش تحلیل جامعه‌شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک در سال 1398-99 است، که با استفاده روش پیمایش نوع توصیفی و تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه از متخصصین و مسؤلین(50 نفر شامل استاندار، فرماندار، شهردار، نماینده مجلس) که از طریق نمونه‌گی چکیده کاملهدف این پژوهش تحلیل جامعه‌شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک در سال 1398-99 است، که با استفاده روش پیمایش نوع توصیفی و تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه از متخصصین و مسؤلین(50 نفر شامل استاندار، فرماندار، شهردار، نماینده مجلس) که از طریق نمونهگیری در دسترس و هدفمند انتخاب گردیدند، وگروه دوم که شامل کلیه شهروندان مرد و زن واقع در سن 15 تا 65 سال ساکن در شهر اندیمشک بود. با توجه به میزان جمعیت ساکن در اندیمشک(135000 هزار نفر) محاسبه فرمول کوکران به تعداد 384 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله‌ای و تصادفی ساده صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود که ابعاد مختلف (انسجام اجتماعی و قومگرایی) را مورد سنجش قرار داده بود. یافته-های تحقیق نشان داد که از دیدگاه مسئولین با توجه به مقدار ضریب بتا استاندارد شده می توان گفت گروههای قومی با ضریب بتا 578/0 رابطه معنیدار بیشتری را نسبت به اجتماعات مذهبی با ضریب بتا 506/0 با انسجام اجتماعی دارد. از دیدگاه شهروندان، گروههای قومی با ضریب بتا 484/0 رابطه معنیدار بیشتری را نسبت به اجتماعات مذهبی با ضریب بتا 451/0 با انسجام اجتماعی دارد. هرچه میزان قومگرایی بیشتر باشد به همان اندازه تمایل به یک آسیب خاص وجود دارد لذا این متغیر با توجه به زمینه تأثیر گذاری آن باید تعدیل شود هرچند در این تحقیق به افزایش درجه انسجام در مناطق شهری اندیمشک کمک می کند به هر طریق نیازمند تحقیق بیشتر می باشد تا کارکردها و دژکارکردهای آن مشخص شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
631 - درآمدی نظری بر سرمایه داری جهانی به مثابه شکل زندگی
امیر رزاقی علی رحمانی فیروزجاه علی اصغر عباسی اسفجیرشکل زندگی انسان ها حاصل فرم ها، الگوها، قاعده ها و...می باشد. انسان در هسته ایده شکل زندگی است. حوزه پژوهشی این مقاله پیرامون این مساله است که چرا سرمایه داری جهانی شکل زندگی است؟ و چگونه سرمایه داری جهانی شکل زندگی خود را برافرادو جوامع مسلط می نماید؟.برای نیل به هدف ت چکیده کاملشکل زندگی انسان ها حاصل فرم ها، الگوها، قاعده ها و...می باشد. انسان در هسته ایده شکل زندگی است. حوزه پژوهشی این مقاله پیرامون این مساله است که چرا سرمایه داری جهانی شکل زندگی است؟ و چگونه سرمایه داری جهانی شکل زندگی خود را برافرادو جوامع مسلط می نماید؟.برای نیل به هدف تبین این دو پرسش، از روش مروری تئوریک استفاده شده است. برای گردآوری داده ها به پایگاه های داده های گوگل یاهو و همچنین پایگاه داده های علمی( نورمگزین، پرتابل های جامع علوم انسانی، Academia، Britannica، paperhub و.. ) مراجعه و با بکارگیری کلید واژه گان مرتبط به جستجوی منابع پرداخته و منابع یافت شده در سه گروه کتاب، مقاله و پایان نامه تقسیم گردیدند. از بین 109 منبع اولیه یافت شده بر اساس معیارهایی 45 منبع انتخاب شدند با مطالعه منابع گزینش شده داده ها استخراج ، تقلیل، خلاصه سازی، مفهوم سازی، دسته بندی و تحلیل گردیدند. یافته ها بیان می دارند که: سرمایه داری جهانی در سطح کلان خود به عنوان شکل زندگی دارای فرم ها و الگوهایی تقلیل ناپذیر است.اعمال و عملکردهای غیر سرمایه داری توسط اعمال سرمایه داری بازنویسی و در فرم ها و الگوی عمل سرمایه داری جاسازی می شوند. سرمایه داری جهانی درقالب ساحت های ساختارمند اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی –ایدئولوژیکی،سیاسی و حقوقی توانسته بر همه امور ذهنی و عینی افرادو جوامع تاثیر بگذارد و شکل معینی از زندگی را بر افراد و جوامع مسلط نماید. این شکل زندگی سبب تداوم تولید، توزیع، مصرف جهانی و کسب سود و سود دوباره است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
632 - نقش قومگرایی و اجتماعات مذهبی در انسجام اجتماعی(مورد مطالعه؛ شهر اندیمشک)
شهلا سهرابی صمیره مهرداد نوابخش زهرا حضرتیهدف این پژوهش تحلیل جامعه شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک در سال 1398-99 است، که با استفاده روش پیمایش نوع توصیفی و تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه از متخصصین و مسؤلین(50 نفر شامل استاندار، فرماندار، شهردار، نماینده مجلس) که از طریق نمونه گی چکیده کاملهدف این پژوهش تحلیل جامعه شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک در سال 1398-99 است، که با استفاده روش پیمایش نوع توصیفی و تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه از متخصصین و مسؤلین(50 نفر شامل استاندار، فرماندار، شهردار، نماینده مجلس) که از طریق نمونه گیری در دسترس و هدفمند انتخاب گردیدند، وگروه دوم که شامل کلیه شهروندان مرد و زن واقع در سن 15 تا 65 سال ساکن در شهر اندیمشک بود. با توجه به میزان جمعیت ساکن در اندیمشک(135000 هزار نفر) محاسبه فرمول کوکران به تعداد 384 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود که ابعاد مختلف (انسجام اجتماعی و قوم گرایی) را مورد سنجش قرار داده بود. یافته های تحقیق نشان داد که از دیدگاه مسئولین با توجه به مقدار ضریب بتا استاندارد شده می توان گفت گروه های قومی با ضریب بتا 578/0 رابطه معنیدار بیشتری را نسبت به اجتماعات مذهبی با ضریب بتا 506/0 با انسجام اجتماعی دارد. از دیدگاه شهروندان، گروه های قومی با ضریب بتا 484/0 رابطه معنیدار بیشتری را نسبت به اجتماعات مذهبی با ضریب بتا 451/0 با انسجام اجتماعی دارد. هرچه میزان قومگرایی بیشتر باشد به همان اندازه تمایل به یک آسیب خاص وجود دارد لذا این متغیر با توجه به زمینه تأثیر گذاری آن باید تعدیل شود هرچند در این تحقیق به افزایش درجه انسجام در مناطق شهری اندیمشک کمک می کند به هر طریق نیازمند تحقیق بیشتر می باشد تا کارکردها و دژکارکردهای آن مشخص شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
633 - رابطه بین حمایت سازمانی و خودکارآمدی شغلی با رفتار شهروندی سازمانی
ربابه بنی احمدی فاطمه صغری سیناهدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین حمایت سازمانی و خودکارآمدی شغلی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مشهد بوده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ ر`وش توصیفی و از نوع همبستگی میباشد. تعداد 248 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مشهد که در سال 97-139 چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین حمایت سازمانی و خودکارآمدی شغلی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مشهد بوده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ ر`وش توصیفی و از نوع همبستگی میباشد. تعداد 248 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مشهد که در سال 97-1396 مشغول به فعالیت هستند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه حمایت سازمانی آیزنبرگر و همکاران، پرسشنامه خودکارآمدی شغلی شرر و همکاران، پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پادساکف و همکاران استفاده شده است. روایی محتوایی و صوری آن توسط صاحبنظران و متخصصان مربوطه مورد تأیید قرار گرفته است. با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، اعتبار پرسشنامه حمایت سازمانی 84/0، پرسشنامه خودکارآمدی 74/0 و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی 81/0 محاسبه شد. تحلیل دادهها با استفاده از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی در نرمافزار SPSS صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین حمایت سازمانی و خودکارآمدی شغلی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان رابطه وجود دارد. از بین مولفه های حمایت سازمانی، فقط مولفه ی ارزیابی با رفتار شهروندی سازمانی ارتباط دارد. همچنین تمامی مولفه های خودکارآمدی شغلی با رفتار شهروندی سازمانی ارتباط دارند. علاوه بر این، مولفه ی ارزیابی با میزان بتا 177/0 ، بیشترین سهم را در پیش بینی عملکرد رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دارا می باشد. همچنین مولفه ی مقاومت در برابر موانع با میزان بتا 213/0 ، بیشترین سهم را در پیش بینی عملکرد رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دارا می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
634 - پیش بینی جوانهزنی بذر علفهرز ارینجیوم آبی (Eryngium caeruleum) با کمک مدل هیدروترمال‌تایم
محمد لطفی اصل گیگلو مصطفی اویسی حمید رحیمیان مشهدی بهناز پورمراد کلیبر محمدحسین نعیمیاین آزمایش با هدف بررسی اثر دما و رطوبت بر جوانهزنی بذر علفهرز ارینجیوم (Eryngium caeruleum) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه علوم علفهای هرز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل هفت سطح دمایی ( چکیده کاملاین آزمایش با هدف بررسی اثر دما و رطوبت بر جوانهزنی بذر علفهرز ارینجیوم (Eryngium caeruleum) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه علوم علفهای هرز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل هفت سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد) و هفت سطح رطوبتی (0 ،2- ،4-، 6-، 8- ،10- و 12- بار) بودند و از مدل هیدروترمال‌تایم بردفورد برای توصیف جوانهزنی ارینجیوم استفاده شد. پارامترهای جوانهزنی شامل دمای پایه (Tb)، دمای مطلوب (To)، حداقل رطوبت لازم برای آغاز جوانهزنی (Wpb)، ضریب کاهشی (b) و انحراف معیار (Sigma) تحت تاثیر سطوح مختلف دما و رطوبت با استفاده از مدل هیدروترمال‌تایم به ترتیب 39/2، 52/23، 93/0-، 13/0 و 34/0 بهدست آمدند. همچنین نتایج آزمایش نشان داد که سرعت و درصد جوانهزنی در دمای پایه تا پتانسیل 4- بار افزایش یافت و در دمای اپتیمم این خصوصیات جوانهزنی به بیشترین مقدار خود رسید. با توجه به نتایج بهدست آمده از این آزمایش میتوان گفت که بذرهای گیاه چوچاق در دماهای خیلی پایین و خیلی بالا به تنش خشکی مقاومت نداشته و در دمای 20 درجه سانتیگراد بیشترین مقاومت را از خود نشان میدهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
635 - اثر خصوصیات خاک و سابقه مصرف علفکش متریبوزین مورد استفاده در مزارع سیب زمینی بر کارایی این علفکش جهت کنترل علف هرز تاج‌خروس وحشی (Amaranthus retroflexus L.)
مرجان دیانت سید اسماعیل مفیدی محمد کاظم رمضانیمتریبوزین یکی از رایج ترین علفکش های مورد استفاده در زراعت سیب زمینی است. بهمنظور بررسی تأثیر خصوصیات خاک و سابقه مصرف علف کش متریبوزین بر کارایی این علف کش در کنترل علف هرز تاج‌خروس وحشی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخا چکیده کاملمتریبوزین یکی از رایج ترین علفکش های مورد استفاده در زراعت سیب زمینی است. بهمنظور بررسی تأثیر خصوصیات خاک و سابقه مصرف علف کش متریبوزین بر کارایی این علف کش در کنترل علف هرز تاج‌خروس وحشی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در سال 1391 انجام شد. عامل اول نوع خاک در شش سطح (همدان با 15 سال و بدون سابقه مصرف، جیرفت با 15 سال و بدون سابقه مصرف، اصفهان دو سال سابقه مصرف و مشهد سه سال سابقه مصرف) و عامل دوم غلظت علف کش متریبوزین در شش سطح (صفر، 100، 300، 700، 1000 و 1500 گرم در هکتار(به ترتیب 10،0، 30، 70، 100 و 150% درصد غلظت توصیه‌شده)) بود. قبل از کاشت تاج‌خروس وحشی، گلدان ها با مقادیر مورد نظر علف کش متریبوزین تیمار شد و 4 هفته بعد از کاشت، برداشت انجام شد و صفات طول ریشه و اندام هوایی و وزن خشک آنها اندازه گیری و منحنی‌های غلظت-پاسخ رسم گردید. بالاترین و پایین ترین خسارت به تاج‌خروس وحشی به ترتیب در خاک های جیرفت بدون سابقه مصرف و همدان با 15 سال سابقه مصرف دیده شد. در خاک جیرفت با 15 سال سابقه ی مصرف، کاهش وزن خشک اندام هوایی در غلظت های 1/0، 3/0، 7/0، 1 و 5/1 کیلوگرم متریبوزین در هکتار نسبت به عدم مصرف آن، به ترتیب 15، 29، 45، 46 و 56 درصد بود، درحالیکه در خاک همدان با 15 سال سابقه مصرف، کاهش وزن اندام هوایی در غلظت های مذکور متریبوزین نسبت به عدم مصرف علف کش به ترتیب 6، 11، 25، 31 و 36 درصد بود. نتایج نشان داد که در خاک های مختلف افزایش غلظت علف کش سبب کنترل مطلوب تر تاج‌خروس وحشی گردید ولی افزایش میزان رس و ماده آلی و همچنین افزایش سابقه مصرف، از شدت تأثیر بقایای متریبوزین کاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
636 - مقایسه علفکش پندیمتالین EC 33% (تیتان) با متریبوزین و آترازین در کنترل علفهای هرز مزارع نیشکر
علی احسانی پور حکیم ناصری پیام زالی کاکش داود نیسینیشکر دارای یک مرحله رویشی حساس به رقابت علفهای هرز میباشد که حدود سه تا شش هفته از زمان کاشت در فصل گرم میباشد. کنترل علفهای هرز در ابتدای فصل رشد نیشکر قبل از بسته شدن کانوپی نیشکر ضروری میباشد. به منظور بررسی تراکم، وزن خشک و شاخص EWRC علف‎های هرز پهن برگ و چکیده کاملنیشکر دارای یک مرحله رویشی حساس به رقابت علفهای هرز میباشد که حدود سه تا شش هفته از زمان کاشت در فصل گرم میباشد. کنترل علفهای هرز در ابتدای فصل رشد نیشکر قبل از بسته شدن کانوپی نیشکر ضروری میباشد. به منظور بررسی تراکم، وزن خشک و شاخص EWRC علف‎های هرز پهن برگ و باریک برگ پس از استفاده از علفکش پندیمتالین EC33% (تیتان) به صورت پیش رویشی با هدف برقراری تناوب در مصرف علفکش‎ها در مزارع نیشکر، آزمایشی در سال زراعی 1402-1401 در شرکت کشت و صنعت نیشکر دهخدا در شهرستان اهواز در استان خوزستان به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. بررسی صفات شامل میانگین تراکم و وزن خشک علفهای هرز پهن برگ، باریک برگ در پنج متر مربع، و شاخص EWRC علفهای هرز پهن برگ و باریک برگ در تاریخ‌های 1/12/1401 و 11/1/1402 انجام شد. این آزمایش با شش تیمار و سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (بدون سمپاشی)، پندیمتالین (تیتان) چهار لیتر در هکتار، پندیمتالین سه لیتر در هکتار، پندیمتالین سه و نیم لیتر در هکتار، پندیمتالین سه لیتر در هکتار + سنکور یک کیلوگرم در هکتار، آترازین دو کیلوگرم در هکتار + سنکور دو کیلوگرم در هکتار (مرسوم مزرعه) بودند. نتایج نشان دادند تیمارهای مختلف روی صفات اندازه گیری شده در سطح احتمال یک درصد اثر معنی‎دار داشتند. با توجه به مجموع نتایج و همچنین لزوم برقراری تناوب در سموم مصرفی، استفاده از علفکش پندیمتالین با دوز سه و نیم تا چهار لیتر در هکتار به خصوص در مزارع دیر برداشت پیشنهاد می‎شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
637 - بررسی زمانهای کاربرد علفکش پروسولفوکارپ (EC 80%) در کنترل علفهای هرز بهویژه چچم سخت (Lolium rigidum) در گندم
ابراهیم ممنوعی محمدرضا کرمی نژاد مهدی مین باشی معینی حسن زالیبه منظور ارزیابی کارایی علفکش پروسولفوکارپ (باکسر 80 درصد، EC) در کنترل علف‌های‌هرز گندم در فارس (داراب)، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1400-1401 اجرا شد. تیمارهای شامل (تیمار 1 تا 9) کاربرد علفکش باکسر به مقدار 3، 5/3 و 4 لیتر در هکت چکیده کاملبه منظور ارزیابی کارایی علفکش پروسولفوکارپ (باکسر 80 درصد، EC) در کنترل علف‌های‌هرز گندم در فارس (داراب)، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1400-1401 اجرا شد. تیمارهای شامل (تیمار 1 تا 9) کاربرد علفکش باکسر به مقدار 3، 5/3 و 4 لیتر در هکتار قبل از خاک آب (آب اول)، بعد از خاک آب و زود پس رویشی در مرحله ۱ تا 3 برگی گندم، (تیمار 10) پینوکسادن (اکسیال ، 5 درصد EC)+ بروموکسینیل+ ام‌سی‌پ‌آ (برومایسید ام‌آ 40 درصد، EC) به ترتیب به مقدار 2/1 لیتر+ 5/1 لیتر در هکتار، (تیمار 11) مزوسولفورون+یدوسولفورون+ دیفلوفنیکان (اُتللو 6 درصد، OD) به مقدار 6/1 لیتر در هکتار، (تیمار 12) دیکلوفوپ متیل (ایلوکسان 36 درصد، EC)+ تریبنورون متیل (گرانستار 75 درصد، DF) به ترتیب به مقدار 5/2 لیتر + ۲۰ گرم در هکتار، (تیمار 13) متریبوزین (سنکور 70 درصد، WP) به میزان ۸۰۰ گرم بصورت تقسیط شده (۴۰۰ گرم در هکتار در مرحله ۱ تا ۲ برگی و ۴۰۰ گرم در مرحله پنجه زنی گندم)، (تیمار 14) شاهد وجین دستی بود. چچم با فراوانی 39 درصد بیشترین فراوانی نسبی در آزمایش داشت. نتایج نشان داد که تیمارهای علفکش تراکم و وزن خشک علف‌های‌هرز پیچک، چچم، یونجه‌زرد و گلرنگ به طور معنیدار کاهش و وزن هزار دانه، دانه در خوشه، خوشه در متر مربع، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به طور معنیدار افزایش دادند. کاربرد پیش رویشی علفکش باکسر مطلوب‌تر از کاربرد آن به صورت زود پس‌رویشی بود. به-طوریکه با کاربرد باکسر (4 لیتر در هکتار، قبل از آب)، وزن خشک چچم، یونجه‌زرد و گلرنگ را به ترتیب 72، 67 و 85 درصد کاهش یافت. علفکش سنکور کارایی مطلوبی در کنترل چچم (82 درصد) داشت و عملکرد دانه (5/6 تن در هکتار) را نسبت به شاهد به ترتیب 35 درصد افزایش داد. کارایی علفکش سنکور و باکسر (4 لیتر در هکتار، قبل از آب) در کنترل چچم مطلوب تر از سایر علفکشهای بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
638 - مورفولوجیا الخیال فی روایة "الملکوت" لبهرام صادقی على أساس منهج جیلبیر دوران
فرشته ناصرییخلق الخیال مساحة واسعة غیر محدودة فی ذهن کاتب القصة، مما یؤدی إلى إبداعه وتعبیره الفنی. وجوهر الفکرة فی روایات الرعب إنما هی متجذّرة فی خیال الکاتب. تعدّ روایة الملکوت (1340ش) بقلم بهرام صادقی من جملة هذه الروایات، حیث لعنصر الخیال فیها مکانة خاصة. یضاعف صادقی فی هذا ا چکیده کاملیخلق الخیال مساحة واسعة غیر محدودة فی ذهن کاتب القصة، مما یؤدی إلى إبداعه وتعبیره الفنی. وجوهر الفکرة فی روایات الرعب إنما هی متجذّرة فی خیال الکاتب. تعدّ روایة الملکوت (1340ش) بقلم بهرام صادقی من جملة هذه الروایات، حیث لعنصر الخیال فیها مکانة خاصة. یضاعف صادقی فی هذا العمل من إثارة القارئ باستخدام عوامل الخوف من المجهول والکوابیس، إضافة إلى خلق شعور بالکراهیة بین شخصیات القصة. یعتمد البحث الحالی على المنهج الوصفی التحلیلی ویقوم على منهج خیال جیلبیر دوران، محاولا کشف رموز الخیال فی هذا العمل. تظهر نتائج البحث أن الحضور الواسع للموت واستدعاء الجن والشخصیات الشریرة فی روایة الملکوت یدلّ على أن الخوف من الزمن هو من أسمى المواقف فی هذا العمل ما یساهم هذا الأمر فی التأثیر السلبی للقصة، وبالتالی تسلیط الضوء على النظام الیومی السلبی للخیال (90 ٪). وأبرز رموز الخیال فی هذا العمل هی الظلام (50 ٪)، والوحش (25 ٪)، والسقوط (15 ٪). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
639 - تحلیل مقطوعتین غزلیتین للشاعرین عالمی درابجردی وسعدی الشیرازی على أساس النقد الشکلانی
اعظم بازگیر الوار محمود طاووسی مریم امیرارجمند فاطمه امامیلطالما قامت مدارس النقد الأدبی بدراسة نصوص أدبیة ونقدیة لمثل هذه الأعمال. حیث أنشأت فی القرن العشرین مدرسة تسمى الشکلیة أو الشکلانیة وعرفت فیما بعد بالنقد الأدبی الحدیث. کانت الدراسة النقدیة للعمل الأدبی فی هذه المدرسة ترکّز فقط على الشکل والأغراض البنیویة وتقوم على الم چکیده کامللطالما قامت مدارس النقد الأدبی بدراسة نصوص أدبیة ونقدیة لمثل هذه الأعمال. حیث أنشأت فی القرن العشرین مدرسة تسمى الشکلیة أو الشکلانیة وعرفت فیما بعد بالنقد الأدبی الحدیث. کانت الدراسة النقدیة للعمل الأدبی فی هذه المدرسة ترکّز فقط على الشکل والأغراض البنیویة وتقوم على المقاربات اللغویة. فی هذه المقالة یقوم الباحثون بدراسة مقارنة بین مقطوعة غزلیة لسعدی (690هـ) ومقطوعة غزلیة أخرى لمیرزا سهراب درابجردی الملقب بعالمی (975هـ) بمنهج وصفی تحلیلی على أساس النقد الشکلی. واستنتج الباحثون بعد دراسة کل من المقطوعتین الغزلیتین والمصادر المتعلقة بالنقد الشکلی، أن الألفاظ المستخدمة بالشحنة العاطفیة السلبیة والموسیقى (الخارجیة والداخلیة والجانبیة) وکذلک الصناعات البدیعیة والتعبیریة فی النص الشعری، لعبت دوراً هامّاً فی تقدیم المعنى والمحتوى المقصود لدى سعدی وعالمی على النحو الذی أراد الشاعران إیصاله إلى الجمهور. ویبدو أن عالمی درابجردی أخذ بأسلوب سعدی ولغته فی مقطوعته الغزلیة وقد تأثر بشکل وبنیة مقطوعة سعدی ونجح فی تصویر المعنى وهو الحزن وهجر الحبیب بالشکل المطلوب. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
640 - میکانیزمات نمو النص فی روایة الفردوس الیباب للیلى الجهنی
رضا ناظمیان مجید صالح‌بک مجید بیاتییناقش هذا البحث میکانیزمات نموّ النص وجمالیات التشکیل اللغوی فی روایة الفردوس الیباب التی تأتی محملةً بلغة شعریة مکثفة موحیة. تتمیز الروایة بتوظیف لغة تکثیفیة منفتحة على النصوص الأخرى حیث تجمع التجارب السابقة لتصویر عالم وجدانی مغایر للواقع. استمتعت لیلى الجهنی لتشکیل ا چکیده کاملیناقش هذا البحث میکانیزمات نموّ النص وجمالیات التشکیل اللغوی فی روایة الفردوس الیباب التی تأتی محملةً بلغة شعریة مکثفة موحیة. تتمیز الروایة بتوظیف لغة تکثیفیة منفتحة على النصوص الأخرى حیث تجمع التجارب السابقة لتصویر عالم وجدانی مغایر للواقع. استمتعت لیلى الجهنی لتشکیل النص ونموه بالنصوص الأخرى وزاوجت بین شتى النصوص لاکتمال الإبداع الأدبی. فلذلک یکون الافتتاح السردی هو المرسى الأول الذی نقف علیه لنقد الروایة واستخراج ما یدلّ علیه من فائض المعنى. یلعب الافتتاح کالخطة الراسمة للمشروع السردی دوراً مفصلیاً للاهتداء بما یحتویه النص. لا یقتصر البحث على منهج واحد للدراسة بل یتراوح بین البنیویة وما تشتمل علیه من مناهج مثل الرمزیة والأسلوبیة، تارکاً وراءه القضایا التنظریة التی تتوفر فی المراجع والمصادر المتعددة، متناولاً القضایا التطبیقة. کشفت الدراسة أهمیة الافتتاح السردی للاهتداء إلى المعانی المستبطنة فی النص وتناولت قضایا اکتمال النص نحو شعرنة السرد والإوالیات الخارجیة والداخلیة کمیکانیزمات لنمو النص. ومن النتائج التی حصلت علیها الدراسة هی أن السرد فی الفردوس الیباب یضمر طاقات تعبیریة شعریة بما فیه من إمکانیات نصیة متعددة وأثبتت أن روایة الفردوس الیباب استعارة کبرى تحوم حولها استعارات أخرى. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
641 - المسرحية الشعرية العربية بين الأصالة والمعاصرة؛ "مصرع كليوباترا" نموذجا (دراسة نقدية مقارنة)
مجید صالحبکأجمع الباحثون على أنّ أولى مراحل تأسيس المسرحية الشعريّة قد نهض بها شاعر عبقريّ فحل ألا وهو أحمد شوقي الذي اتّصل بالأدب الغربي بعامّة والأدب الفرنسي بخاصّة، فتأثّر بالمسرح الفرنسي الذي كان يطمح أن يحذو فيه حذو "كورني" و"راسين"، و"موليير" وبهذا قد أدخل هذا القصّ المسرحي چکیده کاملأجمع الباحثون على أنّ أولى مراحل تأسيس المسرحية الشعريّة قد نهض بها شاعر عبقريّ فحل ألا وهو أحمد شوقي الذي اتّصل بالأدب الغربي بعامّة والأدب الفرنسي بخاصّة، فتأثّر بالمسرح الفرنسي الذي كان يطمح أن يحذو فيه حذو "كورني" و"راسين"، و"موليير" وبهذا قد أدخل هذا القصّ المسرحي وكلونٍ جديد في اللغة العربية، وقد اضطرّت تلك الرصانة والجزالة المعهودة والملتزمة في الشعر العربي شوقي، ليتّجه من بين أنواع المسرحيات الشعريّة صوب المسرحية الشعريّة التاريخية لينأى بأدبه من الألفاظ اليوميّة واللغة الحياتيّة المعاشة التي تتّسم بها المسرحية، فارتفع بأسلوب تلك المسرحيات الشعريّة التاريخيّة، ومن بين مسرحياته الشعرية التاريخية، وقع اختيارنا على مسرحیة "کلیوباترا" التي أراد منها الدفاع عمّن صورهم التاريخ في صورة ينقصها الولاء للوطن. وقد دافع في مسرحيته "مصرع كليوباترا" دفاعاً مميتاً عن كليوباترا التي رأى فيها أنّ المؤرخين الغربيين قد ظلموها أيّما ظلم فصوّروها - حسب تعبيرهم - في صورة امرأة لعوب غاشية لاهية لا تعنيها مصلحة وطنها مصر، فصوّرها شوقي ملكةً وطنيةً تنمّ عن حبّ جارف لبلدها مصر، ويعبّر عن إخلاص صادق لها. علماً بأن جميع مسرحيات شوقي الشعريّة التاريخيّة، قد تطرّق فيها إلى الحياة المصريّة عبر العصور المختلفة وإلى مواطن التحول التي كانت تطرأ عليها حينما تضعف دولتها فيكافح حكامها للحفاظ على كيانها واستقلالها. وقد كان أحمد شوقي في مسرحياته الشعرية التاريخية لم يكتف بعرض الأحداث والوقائع التاريخية وتصوير شخصياتها في إطار مسرحي دون هدف مقصود، بل كان ديدنه من عرض تلك الأحداث والشخصيات هو اختيار ما يراه ذا دلالات خاصّة، قد تكون تلك الدلالات أخلاقية، أو اجتماعيّة، أو سياسيّة، وحتى نفسيّة. ثمّ يبادر إلى بناءها فنيّاً مسرحيّاً متكاملاً مستوعباً كلّ السمات الفنيّة للمسرحيّة الناجحة وقد استطاع أن يجعل أبطاله رموزاً لمعانٍ انسانيّة ساميّة وعليه يمكننا القول أن المسرح الشعري، قد تأسّس وازدهر على يد هذا الشاعر الإحيايي أحمد شوقي. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
642 - دراسة الشکل القصصی فی القصص القصیرة عند أحمد محمود
مهدی ماحوزی شبنم لاجوردی زادهیعد أحمد محمود أحد أبرز الکتاب القصصیین فی العقود الأخیرة فی إیران. فقد بدأ مشواره الأدبی بقصته القصیرة "صب میشه" (الفجر قادم)، ثم واصله بمجموعته القصصیة "مول" لیحلق برکب الکتّاب البارزین فی إیران بروایته الشهیرة "الجیران". لقد کثرت الدراسات حول هذا الأدیب الشهیر وعالج چکیده کاملیعد أحمد محمود أحد أبرز الکتاب القصصیین فی العقود الأخیرة فی إیران. فقد بدأ مشواره الأدبی بقصته القصیرة "صب میشه" (الفجر قادم)، ثم واصله بمجموعته القصصیة "مول" لیحلق برکب الکتّاب البارزین فی إیران بروایته الشهیرة "الجیران". لقد کثرت الدراسات حول هذا الأدیب الشهیر وعالجت المضمون القصصی لدیه وستعالج هذه الدراسة موضوع الشکل القصصی وبنائه لدی أحمد محمود بشکل مختصر لتنتقل بعد ذلک إلی آثاره وأسلوبه فی کتابته القصصیة. ستتناول هذه العجالة فی قسمها الأول 23 قصة قصیرة لأحمد محمود فی مجموعته "از مسافر تا تبخال" (من المسافر حتی القوباء "الهربس") لتدرس الحبکة، ووجهة النظر، والراوی، والشخصیات، والبدایة، والنهایة و... لتبین کیف استطاع الکاتب عبر استخدام لغة الوصف والتوظیف المتوازن للعناصر المتعلقة بالبناء القصصی أن یقدم صورة عن حیاة الطبقات الفقیرة فی المدن. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
643 - دراسة الأفکار الشکلانیة لمنظری التراث الإسلامی والفلاسفة الغربیین؛ مقدمة الباب الثالث من بوستان سعدی: فی العشق، والثمالة، والشغف نموذجاً
علی کنجیان خناری قاسم عزیزی مرادالقراءة الشکلانیة، تیار ظهر بین النقاد المسلمین منذ وقت طویل، وحظی بانعکاس أبرز فی الفترة المعاصرة تحت عنوان "الشکلانیة". إن هذه النظرة إلى النص، تقوم بدارسته کتحدیث لغوی فقط. یرى الشکلانیون أن النص الأدبی یحتوی على عنصر أساسی یسمى أدبیة النص، حیث یمکن للأدیب أن یبلغ هذ چکیده کاملالقراءة الشکلانیة، تیار ظهر بین النقاد المسلمین منذ وقت طویل، وحظی بانعکاس أبرز فی الفترة المعاصرة تحت عنوان "الشکلانیة". إن هذه النظرة إلى النص، تقوم بدارسته کتحدیث لغوی فقط. یرى الشکلانیون أن النص الأدبی یحتوی على عنصر أساسی یسمى أدبیة النص، حیث یمکن للأدیب أن یبلغ هذا العنصر باللجوء إلى آلیات مختلفة ومتنوعة، مما یجعل النص یتمتع بالعدید من سمات التمیز اللغوی والفنی الخاص. ومن هذا المنطلق، سوف نقوم فی هذه المقالة بدراسة الأفکار الشکلانیة لمنظری التراث والفلاسفة الغربیین ومن ثمّ التطرق إلی قراءة شکلانیة لمقدمة الباب الثالث من بوستان سعدی (دیوان سعدی)، لکی نثبت فی النهایة أن الأدیب عمد فی هذه المقدمة إلى مختلف الآلیات الشکلانیة لکی یکون لنصه التأثیر الأکبر على القارئ، بحیث یدفعه إلى التفکیر فی مختلف طیات النص. إن التباین والتوتر الموجودین فی هذه المقدمة، هو فی الحقیقة العنصر الأصلی للفن والذی قام الشاعر الأدیب باستعماله بشکل خفی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
644 - الخصائص الفنیة لشعر ابن نباتة الشاکی
حامد صدقی رحمت اله حیدری منشیعدّ ابن نباتة المصری من أشهر شعراء العصر المملوکی، ویمکن القول بأنّه شکا فی شعره من قضایا مختلفة أکثر بالنسبة إلی معاصریه. فتناول فی شعره الشاکی موضوعات مثل الدهر، والموت، والفراق، والفقر، والشیب، والأمراض الشائعة فی بیئته. ولکن المهمّ الذی ترتکز علیه هذه المقالة هو ال چکیده کاملیعدّ ابن نباتة المصری من أشهر شعراء العصر المملوکی، ویمکن القول بأنّه شکا فی شعره من قضایا مختلفة أکثر بالنسبة إلی معاصریه. فتناول فی شعره الشاکی موضوعات مثل الدهر، والموت، والفراق، والفقر، والشیب، والأمراض الشائعة فی بیئته. ولکن المهمّ الذی ترتکز علیه هذه المقالة هو التفات ابن نباتة إلی خصائص فنیة قد ساعدته فی بیان شکواه وفی التعبیر الأدقّ عن آلامه النفسیة. من أهمّ هذه الخصائص، یمکننا الإشارة إلی استخدام الشاعر للمفردات، والتراکیب، والأسالیب، والمعجم الإیقاعی الملائم مع جو الشکوی الحزین. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
645 - التناص القرآنی فی الشعر العراقی المعاصر؛ دراسة ونقد
علی سلیمی عبدالصاحب طهماسبیلقد تطور الشعر العربی الحدیث وتزین بأنواع التّناصّ، منها الأسطوری والتاریخی والدّینیّ. إنّ کثرة استخدام هذه الظاهرة، وخاصّة ما یسمّی منه بالتناص القرآنی تقتضی دراسته دراسة نقدیة لإیضاح مواطن الجمال والقبح فیها ولتحدید إطار لها. للتناص القرآنی، نظراً لتعامل الشاعر مع الق چکیده کامللقد تطور الشعر العربی الحدیث وتزین بأنواع التّناصّ، منها الأسطوری والتاریخی والدّینیّ. إنّ کثرة استخدام هذه الظاهرة، وخاصّة ما یسمّی منه بالتناص القرآنی تقتضی دراسته دراسة نقدیة لإیضاح مواطن الجمال والقبح فیها ولتحدید إطار لها. للتناص القرآنی، نظراً لتعامل الشاعر مع القرآن والأخذ منه، أشکال مختلفة، منها: التناص الشکلی (الکامل، أوالجزئی)، الإشاری والامتصاصی، ولکل منها جوانب سلبیة وإیجابیة، فبعضه رائع وجمیل، لأنّه یزداد الشعر به روعة ورونقاً؛ وقسم منه ضعیف ورکیک، لأنّه لایتناسب وشأن القرآن السامی. والملاحظ أنّ التناص الشّکلیّ بنوعیه الکلی والجزئی أکثر تعریضا للنص القرآنی للتحریف والزلل وهو أشد حاجة إلی النّقاش والبحث، بینما أنّ الامتصاصیّ والإشاریّ منه أقل تعرضا للمزالق والأخطاء، وهو الذی یمنح الشعر فنیة وجمالا.هذه الدراسة تتناول نماذج من التناص القرآنی فی الشعر العراقی المعاصر برؤیة نقدیة. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
646 - دراسة المونتاج السینمائی فی تشکیل صورة العدّودة المصریة
هاشم محمّد هاشم مریم جلائییمثّل "العدید" ممارسة من أهم ّالممارسات الشعبیة التی تمارَس فی مصر والمرتبطة بطقوس الموت والعزاء، ویُعدُّ الوجه الشعبی للمراثی فی الأدب الرسمی مع وجود بعض الفوارق بینهما، کما أنّه نوع مهمّ من أنواع الأغنیة الشعبیة المصریة. فقام هذا البحث بالمنهج الوصفی ـ التحلیلی بدراسة چکیده کاملیمثّل "العدید" ممارسة من أهم ّالممارسات الشعبیة التی تمارَس فی مصر والمرتبطة بطقوس الموت والعزاء، ویُعدُّ الوجه الشعبی للمراثی فی الأدب الرسمی مع وجود بعض الفوارق بینهما، کما أنّه نوع مهمّ من أنواع الأغنیة الشعبیة المصریة. فقام هذا البحث بالمنهج الوصفی ـ التحلیلی بدراسة نصوص من فنّ العدید برؤیة سینمائیة والبحث مکوَّن من جزءین؛ أوّلهما تطبیق أنواع المونتاج السینمائی حسب نظریة ایزنشتین علی فنّ العدید، وثانیهما دراسة العاملَین الأساسیَین الذین یؤثران فی توظیف تقنیة المونتاج داخل نصوص العدّودة وهما قالب العدید والتکرار. ولاحظنا عند دراسة نصوص فنّ العدید وجود بعد سینمائی واضح؛ بحیث برزت بعض التقنیات السینمائیة وعناصرها داخل نصوص الفنّ المدروس، تلک التقنیات التی تتوافق فی الوقت نفسه مع أغراض فنّ العدید من إبراز حالة الحزن وتعدید صفات المیت من خلال مشاهد تصویریة یحاول المبدع الشعبی باستخدام مفرداته فی تجسیدها فی مخیّلة المتلقی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
647 - دراسة توظیف التقنیات الزمنیة فی روایة "ذاکرة الجسد لأحلام مستغانمی" علی ضوء الشکلانیة
سعید سواری رضا ناظمیانهذه المقالة محاولة لدراسة الزمن فی روایة "ذاکرة الجسد لأحلام مستغانمی" وذلک علی ضوء زمن القصة والسرد اعتباراً من اللغة بوظائفها. فیتطرق البحث إلی تبیین کیفیة تحویر الکاتبة الزمن شکلا دائریا وتناسبه بالخطاب تمثیلاً بتاریخ الجزائر المعاصر، وإلی تتبّع توافق التقنیات الزمنی چکیده کاملهذه المقالة محاولة لدراسة الزمن فی روایة "ذاکرة الجسد لأحلام مستغانمی" وذلک علی ضوء زمن القصة والسرد اعتباراً من اللغة بوظائفها. فیتطرق البحث إلی تبیین کیفیة تحویر الکاتبة الزمن شکلا دائریا وتناسبه بالخطاب تمثیلاً بتاریخ الجزائر المعاصر، وإلی تتبّع توافق التقنیات الزمنیة بالسرد خطابا. توصّل البحثُ إلی أنّ زمن الروایة رغم اللاترتیب فی سرد الأحداث یُفضی إلی تناسب التقنیات الزمنیة والسرد وأنّ الزمن یوجّه خطابَ الکاتبة مما یکمن فیه طیات تُجسّد تاریخ الجزائر المعاصرة لأنّه بات واضحا أنّ "أحلام مستغانمی" تناولت أیدیولوجیات تاریخ الجزائر المعاصر. فحوّرت الکاتبة ترتیب أحداث السرد علی الخط الدائری باعتمادها علی تیار الوعی بتقنیاته وانطلاقا من الوظائف اللغویة مانحةً إلی القارئ شعور قراءة السرد، وذلک عندما یتواجد القارئ فی أحداث السرد أثناء القراءة یتناغم تناغما شعوریا مع السرد، مُؤولا الأحداث إلی الخطاب الکامن فی الزمن، مرتّباً أحداث السرد ترتیبا خطیا من تلقاء نفسه. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
648 - دراسة شکلانیة لخطبة الولایة للإمام علی (ع)
حمید احمدیان علی سعیداوییعالج هذا المقال خطبة الولایة للإمام علی علیه السلام وفقا لنظریات الشکلانیین أمثال یاکوبسن وفیکتور شکلوفسکی. یرى الشکلانیون أنّ الشکل هو الذی یحدد المعنى والمفهوم للنص. فی هذا المقال قمنا بدراسة خطبة الولایة للإمام علی (ع) وعالجناها من الناحیة اللغویة والصوتیة وکشفنا فی چکیده کاملیعالج هذا المقال خطبة الولایة للإمام علی علیه السلام وفقا لنظریات الشکلانیین أمثال یاکوبسن وفیکتور شکلوفسکی. یرى الشکلانیون أنّ الشکل هو الذی یحدد المعنى والمفهوم للنص. فی هذا المقال قمنا بدراسة خطبة الولایة للإمام علی (ع) وعالجناها من الناحیة اللغویة والصوتیة وکشفنا فیها الصور البیانیة مستعینین بالقواعد والأصول التی قدمها الشکلانیون لدراسة النصوص الأدبیة، وقد بلغنا نتائج ربما لم نکن نتوصل إلیها لو کنا قد نظرنا إلی هذه الخطبة بالمنظار الکلاسیکی للأدب. کما تبیّن لنا أنّ هناک بعض الأسرار والرموز البلاغیة فی الروائع مثل کتاب نهج البلاغة لا تطال إلیها أصول النقد القدیم ولم تستطع أن تمیط اللثام عنها، ولکن النقد الحدیث ومنه الشکلانی بمقدوره أن یقوم بهذه المهمة وهذا ما بیناه فی هذا المقال. کلام الإمام علی (ع) فی هذه الخطبة مبنی على التقابل والتضاد. تقابل "الأتقیاء والفساق" و"الحق والباطل" و"الهدوء والضوضاء"، وهو تضاد قد شهده التأریخ الإسلامی منذ الأیام الأولى لخلافة الإمام (ع)، وقد عبر الإمام عن هذا التضاد ببیان رصین ولحن قوی وإحساس صادق وعاطفة مشبوبة ونغمة أخاذة باهرة تجلت من خلال نقدنا الشکلانی للخطبة. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
649 - التناص فی قصیدة "قل للدّیار" لجریر مع قصیدة "خفّ القطین" للأخطل
علی نظری یونس ولیئیتعدّدت الدراسات النقدیة فی الأدب المعاصر ونظریة التناص من أبرزها. وهو مصطلح نقدی حدیث وافد من الغرب إلی العالم العربی، وله أنواع متعدّدة ومنها: التناص الأدبی وهو تداخل نصوص أدبیة سابقة مع النص الأدبی اللاحق. وهذا النوع من التناص یبرز بروزاً واضحاً جلیاً فی النقائض. وهذا چکیده کاملتعدّدت الدراسات النقدیة فی الأدب المعاصر ونظریة التناص من أبرزها. وهو مصطلح نقدی حدیث وافد من الغرب إلی العالم العربی، وله أنواع متعدّدة ومنها: التناص الأدبی وهو تداخل نصوص أدبیة سابقة مع النص الأدبی اللاحق. وهذا النوع من التناص یبرز بروزاً واضحاً جلیاً فی النقائض. وهذا البحث یحاول أن یعالج التناص الأدبی فی قصیدة "قل للدّیار" لجریر – وهی من النقائض – مع قصیدة "خفّ القطین" للأخطل. ویهدف إلی إظهار حوار القصیدتین وتعالقهما وتداخلهما عبر التناص المضمونی والشکلی. ونری من خلال دراستنا أن التناص قد برز فی قصیدة جریر فی نوعیه الشکلی والمضمونی بروزاً واضحاً. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
650 - التشاؤم فی شعر أبی‌العلاء المعری وعبدالرحمن شکری
هادی نظری‌منظم خاطرة أحمدیالتشاؤم حالة نفسیة ذات أسباب مختلفة کالیأس، وعجز الإنسان عن تحقق مطامحه وآماله، ومعاناة مشاکل نفسیة وجسدیة، وتردّیة الأوضاع الاجتماعیة والسیاسیة فی المجتمعات الإنسانیة و... . والتشاؤم ظلّ وما یزال شائعاً بین الشعراء والأدباء فی مختلف العصور؛ فهناک علی سبیل المثال أبوال چکیده کاملالتشاؤم حالة نفسیة ذات أسباب مختلفة کالیأس، وعجز الإنسان عن تحقق مطامحه وآماله، ومعاناة مشاکل نفسیة وجسدیة، وتردّیة الأوضاع الاجتماعیة والسیاسیة فی المجتمعات الإنسانیة و... . والتشاؤم ظلّ وما یزال شائعاً بین الشعراء والأدباء فی مختلف العصور؛ فهناک علی سبیل المثال أبوالعلاء المعرّی الذی اصطبغ شعره بالتشاؤم بسبب الظروف المحیطة بحیاته؛ وهناک أیضا عبدالرحمن شکری فی العصر الحدیث، الذی اتّجه فی شعره نحو التشاؤم متأثراً بالأوضاع الاجتماعیة فی عصره، وبنزعته الرومانسیة، ومزاجه الحزین، ونتیجةً لقراءاته فی شعر الشعراء المتشائمین کالمعری وابن الرومی والخیام. یحاول هذا المقال من خلال المنهج الوصفی- التحلیلی أن یرصد مظاهر التشاؤم فی شعر أبی العلاء المعری وعبدالرحمن شکری، وأن یعالج المؤثّرات العامّة والخاصّة فی اتجاه الشاعرین نحو التشاؤم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
651 - نقش وزارت بهداشت در فرهنگ‌سازی جهت پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر مرتبط با بی‌تحرکی در کشور با تاکید بر فعالیت بدنی
عباس شعبانیهدف پژوهش حاضر بررسی نقش وزارت بهداشت در فرهنگ‌سازی جهت پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر، با تاکید بر فعالیتهای بدنی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی بوده و از نظر هدف توسعه‌ای و در مواردی کاربردی میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 600 نفر از متخصصان علوم پزشکی و چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی نقش وزارت بهداشت در فرهنگ‌سازی جهت پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر، با تاکید بر فعالیتهای بدنی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی بوده و از نظر هدف توسعه‌ای و در مواردی کاربردی میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 600 نفر از متخصصان علوم پزشکی و کارشناسان ارشد در دانشگاههای علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران میباشند. نمونهگیری پژوهش به صورت تصادفی ساده صورت گرفته و جدول مورگان حجم نمونه را 234 نفر مشخص کرد. برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده گردید. روایی محتوایی پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفته و جهت تأیید پایایی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ 71/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمونهای کلموگروف اسمیرنف، آزمون t و آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد که وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، برنامه و سیاست مدونی در جهت پیشگیری از بیمارهای بی‌تحرکی با کمک فعالیت بدنی در کشور ندارد. همچنین مهمترین عوامل در جهت توسعه نقش فرهنگ تحرک بدنی برای پیشگیری از بیماریهای کم‌تحرکی، بوسیله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در کشور مشخص شد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت ورزش و جوانان کشور بایستی با تعامل و استفاده از سیاستهای تشویقی و تدوین استراتژی‌هایی برای فرهنگ‌سازی در جهت توسعه فعالیت بدنی منظم برای ارتقای سلامت جامعه، گام بردارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
652 - مطالعه چالشهای سلامت و ورزش کشور (مطالعه موردی: آموزشکده‌های سما)
حمید سیفیهدف پژوهش حاضر مطالعه چالشهای سلامت و ورزش کشور با تاکید بر آموزشکده‌های سما است. روش تحقیق از نوع، توصیفی پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان آموزشکده های سما منطقه 5 کشور بوده که تحت پوشش دانشگاه آزاد اسلامی و سازمان سما هستند و ت چکیده کاملهدف پژوهش حاضر مطالعه چالشهای سلامت و ورزش کشور با تاکید بر آموزشکده‌های سما است. روش تحقیق از نوع، توصیفی پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان آموزشکده های سما منطقه 5 کشور بوده که تحت پوشش دانشگاه آزاد اسلامی و سازمان سما هستند و تعداد آنها حدود 7000 دانشجو میباشد. حجم نمونه آماری این پژوهش با استفاده از جدول مورگان 364 نفر محاسبه گردید. ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش پرسشنامه محقق‌ساخته بوده که روایی آن توسط متخصصین تأیید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 92/0 محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آماره‌های توصیفی و آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد که از مهمترین چالشها و موانع دانشجویان برای اجرای فعالیتهای بدنی در زمان اوقات فراغت، نبود سرویس رفت و آمد برای انتقال دانشجویان، یکنواختی فعالیتهای فوق برنامه ورزشی، احساس خستگی زیاد برای دانشجویان، در نظر نگرفتن علایق دانشجویان و نامناسب بودن برنامهریزی زمانی فضاها و اماکن ورزشی خوابگاه و دانشگاه میباشد. همچنین از عوامل تشویق دانشجویان به فعالیت بدنی در اوقات فراغت میتوان به رایگان قرار دادن کلیه امکانات ورزشی برای دانشجویان اشاره کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
653 - تأثیر مصرف رسانه‌ای بر عملکرد ورزشی با نقش میانجی کیفیت زندگی ورزشکاران تنیس روی میز استان تهران
علیرضا زند غلامرضا فرجیهدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر مصرف رسانه‌ای بر عملکرد ورزشی با نقش میانجی کیفیت زندگی ورزشکاران تنیس روی میز استان تهران بود. این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی است که به شکل میدانی و با استفاده از پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه ورزشکاران تنیس روی میز استان تهران چکیده کاملهدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر مصرف رسانه‌ای بر عملکرد ورزشی با نقش میانجی کیفیت زندگی ورزشکاران تنیس روی میز استان تهران بود. این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی است که به شکل میدانی و با استفاده از پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه ورزشکاران تنیس روی میز استان تهران میباشد که براساس اطلاعات کسب شده از هیأت استان، تعداد 1500 نفر در حال فعالیت میباشند. براساس جدول مورگان تعداد 306 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. در این راستا، از پرسشنامههای مصرف رسانه‌ای محمودیان و همکاران (1394)، کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (1999) و عملکرد ورزشی قاسمی (1391) استفاده شد. پایایی پرسشنامهها به ترتیب 86/0، 81/0 و 91/0 بدست آمد. از آمار توصیفی برای طبقهبندی نمرات خام، طراحی جدول توزیع فراوانی و محاسبه شاخصهای پراکندگی نظیر میانگین و انحراف معیار و فراوانی استفاده شد. همچنین فرضیه‌های تحقیق از طریق تحلیل مسیر و با استفاده از نرمافزار PLS مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که مصرف رسانه‌ای بر عملکرد ورزشی با نقش میانجی کیفیت زندگی ورزشکاران تنیس روی میز استان تهران تأثیر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
654 - مقایسه سطوح استراحتی اینترلوکین-6، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا و برخی مقادیر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی ورزشکار و غیرورزشکار
رضا شفیعی سورک محمد مشهدیهدف مطالعه حاضر مقایسه سطوح استراحتی اینترلوکین-6، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا و برخی مقادیر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی ورزشکار و غیرورزشکار بود. انتخاب نمونه ها نیز به صورت هدفمند و در دسترس انجام شد، بر این اساس، تعداد 10 نفر غیرورزشکار و 10 نفر ورزشکار از رشته ه چکیده کاملهدف مطالعه حاضر مقایسه سطوح استراحتی اینترلوکین-6، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا و برخی مقادیر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی ورزشکار و غیرورزشکار بود. انتخاب نمونه ها نیز به صورت هدفمند و در دسترس انجام شد، بر این اساس، تعداد 10 نفر غیرورزشکار و 10 نفر ورزشکار از رشته های مختلف انتخاب شدند. جهت اندازه گیری سیستم ایمنی، تعداد گلبول های سفید (لنفوسیت ها، مونوسیت ها، نوتروفیل ها) و جهت اندازه گیری شاخص های التهابی، سطوح اینترلوکین-6 و فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا در شرایط استراحت در سرم نمونه خونی سنجیده شد. برای اندازه گیری پارامترهای خونی از روش الایزا (ELISA) و کیت مخصوص استفاده شد. از آمار توصیفی برای تشریح و توصیف داده ها و از روش های آمار استنباطی برای بررسی یافته های پژوهش استفاده گردید. برای مقایسه متغیرهای پژوهش در دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که در هیچ کدام از فاکتورهای اینترلوکین–6 (859/0p=)، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا (539/0p=) و تعداد گلبول‌های سفید (942/0p=)، بین گروه ورزشکار و غیرورزشکار تفاوت معناداری وجود نداشت. به نظر می رسد در افراد ضایعه نخاعی پرداختن به ورزش، تهدیدی برای سیستم ایمنی این گروه نیست؛ هرچند برای بررسی تاثیر ورزش بر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی نیاز به مطالعات بیشتری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
655 - کاربرد فیلتر کالمن برای بهبود کیفیت هدایت موشک زمین به هوا
مهدی حسین زاده هرویاندستهای از موشکهای زمین به هوا، موشکهای آشیانه یاب (ردیاب) هستند که جهت مقابله با اهداف هوایی نظیر هواپیما یا بالگرد مورداستفاده قرار میگیرند. با ایجاد اهداف مجازی توسط هدف، کارایی این موشک‌ها بشدت کم شده است. ابتدایی‌ترین سیستم طراحی‌شده برای مقابله با اهداف کاذب چکیده کاملدستهای از موشکهای زمین به هوا، موشکهای آشیانه یاب (ردیاب) هستند که جهت مقابله با اهداف هوایی نظیر هواپیما یا بالگرد مورداستفاده قرار میگیرند. با ایجاد اهداف مجازی توسط هدف، کارایی این موشک‌ها بشدت کم شده است. ابتدایی‌ترین سیستم طراحی‌شده برای مقابله با اهداف کاذب، خاموش کردن سیستم هدایت هنگام شناسایی و مواجهه با این اهداف است. خاموش کردن هدایت به این معنا است که آخرین دستور شتابِ قبل از مواجهه باهدف مجازی در طول مدت وجود هدف مجازی، برای هدایت موشک به کار گرفته شود. به علت وجود مانورهای هدف، هدایت خاموش در بعضی حالات مناسب عمل نمی‌کند. با فرض تشخیص ایجاد شدن هدف مجازی، در این مقاله از پیشبینی رفتار آینده موقعیت هدف برای مقابله با اهداف مجازی استفاده‌شده است. برای پیشبینی نیز از فیلتر کالمن تعمیم‌یافته استفاده‌شده است. نشان دادهشده است که این روش در مقایسه با روش هدایت خاموش، مناسب‌تر عمل میکند. با توجه به در دسترس نبودن اطلاعات کافی از هدف، یکی از مشکلات روش پیشبینی، خطای موجود در مقدار اولیه حالتها است. خطای زیاد در مقدار اولیه حالتها باعث میشود که خطای پیشبینی در فیلتر کالمن تعمیم‌یافته و در نتیجه خطای برخورد زیاد شود. به‌این‌علت در این مقاله ایده استفاده از چند فیلتر کالمن تعمیم‌یافته بهطور همزمان، مطرح‌شده است. نتایج شبیهسازی نشان میدهد که این روش توانسته است تا حد زیادی وابستگی به مقدار اولیه را از بین ببرد و موشک را به سمت هدف هدایت نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
656 - بررسی رفتار نشست ولتاژ کنترل در مدارهای حلقه قفل فاز با در نظر گرفتن اثرات غیر ایده آل و حساسیت به تغییرات المانهای مدار
ریحانه نظرآقایی عبدالرسول قاسمی نجمه چراغی شیرازیدر این مقاله به بررسی جامعی از چگونگی رفتار نشست ولتاژ کنترل در اسیلاتورهای کنترل شده با ولتاژ(VCO) با در نظر گرفتن همه عوامل غیرایده‌آل در مدارهای حلقه قفل فاز پرداخته شده است. همچنین ساختارهای مختلف آشکار ساز فاز و تاثیر آنها بر روی سرعت قفل شدن مدار حلقه قفل فاز، ریپ چکیده کاملدر این مقاله به بررسی جامعی از چگونگی رفتار نشست ولتاژ کنترل در اسیلاتورهای کنترل شده با ولتاژ(VCO) با در نظر گرفتن همه عوامل غیرایده‌آل در مدارهای حلقه قفل فاز پرداخته شده است. همچنین ساختارهای مختلف آشکار ساز فاز و تاثیر آنها بر روی سرعت قفل شدن مدار حلقه قفل فاز، ریپل ولتاژ کنترل و محدوده فرکانسی قفل با هم مقایسه خواهد شد. سه مدار حلقه قفل فاز با آشکاز فاز XOR، آشکارساز RS-FF و آشکارساز فاز دینامیکی در این مقاله بررسی شدند. شبیه سازیها در تکنولوژی 0.18µm-CMOS و با منبع تغذیه 1.8v انجام شد. نتایج شبیه سازی نشان میدهد محدوده عمل مدار حلقه قفل فاز شامل آشکار فاز دینامیکی با مدار پمپ بار نسبت به اثرات غیرایده‌آل نسبت به مدار حلقه قفل فاز شامل آشکار فاز XOR و مدار حلقه قفل فاز شامل آشکار فاز RS-FF ریپل کمتری دارد. واژه های کلیدی :حلقه قفل فاز، آشکارساز فاز، اسیلاتور کنترل شده با ولتاژ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
657 - حسگری همکارانه طیف مبتنی بر آشکارسازی دو آستانه‌ای با قابلیت بهبود همزمان گذردهی و کاهش انرژی مصرفی در شبکه رادیو شناختگر
مسعود مرادخانی فرزاد سلطانیانبا انجام حسگری طیف همکارانه در یک شبکه رادیو شناختگر اگر چه با افزایش تعداد کاربران ثانویه گذردهی شبکه افزایش مییابد، اما در عین حال باعث افزایش مصرف انرژی نیز میگردد. این موضوع لزوم ارائه سیستمی که قادر به ایجاد موازنه بین گذردهی و انرژی مصرفی باشد را ضروری میسازد. چکیده کاملبا انجام حسگری طیف همکارانه در یک شبکه رادیو شناختگر اگر چه با افزایش تعداد کاربران ثانویه گذردهی شبکه افزایش مییابد، اما در عین حال باعث افزایش مصرف انرژی نیز میگردد. این موضوع لزوم ارائه سیستمی که قادر به ایجاد موازنه بین گذردهی و انرژی مصرفی باشد را ضروری میسازد. برخلاف روش متعارف حسگری طیف مبتنی بر یک مقدار آستانه آشکارسازی، حسگری طیف با دو مقدار آستانه از گزارش دادههای غیرقابل اعتماد به مرکز همجوشی جلوگیری میکند، بنابراین میتواند به طور بالقوه منجر به صرفه‌جویی بیشتر در انرژی مصرفی شود. در این مقاله یک شبکه رادیو شناختگر با حسگری طیف دو آستانه ای و با فرض کانال گزارش غیرایده ال بهینه سازی میگردد. مقادیر بهینه آستانه و زمان حسگری به صورت توام محاسبه می‌گردند تا گذردهی شبکه را حداکثر کرده مشروط بر اینکه انرژی مصرفی و میزان تداخل با کاربران اولیه محدود گردد. مساله بهینه سازی فرمول بندی شده و روشی عددی برای حل آن ارائه میگردد. نتایج شبیهسازی نشاندهنده یک سیستم انعطاف پذیر است که میتواند همزمان گذردهی بالاتر و انرژی مصرفی کمتری را نسبت به روش متعارف حسگری فراهم کند. این نتایج ضمن تایید تاب آوری بالاتر در برابر خطای کانال گزارش، صرفه جویی انرژی قابل توجهی تا سقف 70% را با تضمین کارایی گذردهی بیشتر از 1 نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
658 - سنتز آرایه خطی از آنتنها با روش دوجمله ای نیوتن برای کاهش سطح گلبرگهای جانبی پرتو
مریم رحیمی کازرونی قاسم رواییآرایه های آنتنی بدلیل داشتن قابلیتهای لازم برای شکل دهی پرتو، هدایت پرتو، جهت دارندگی و بهره بالا یکی از مستعد ترین نوع آنتنها در این زمینه می باشند. بطور کلی در سنتز پترن آرایه ای از آنتنها توجه اصلی به تعیین تحریک آنتنها برای تولید یک پترن دلخواه معطوف می گردد. می توا چکیده کاملآرایه های آنتنی بدلیل داشتن قابلیتهای لازم برای شکل دهی پرتو، هدایت پرتو، جهت دارندگی و بهره بالا یکی از مستعد ترین نوع آنتنها در این زمینه می باشند. بطور کلی در سنتز پترن آرایه ای از آنتنها توجه اصلی به تعیین تحریک آنتنها برای تولید یک پترن دلخواه معطوف می گردد. می توان مسئله تعیین تحریک آنتنهای موجود در آرایه را به سه دسته اصلی تقسیم کرد. اولین مسئله سنتز پترن آنتن، تولید پترنی است که صفرهای آن در جهات مورد نظر قرار گیرد. دومین مسئله تولید پترنی با پهنای پرتوی بسیار باریک می باشد که سطح گلبرگهای جانبی آن نسبت به گلبرگ اصلی بسیار پایین باشد. سومین مسئله تولید یک پرتوی شکل یافته می باشد. در این مقاله سنتز پترن یک آرایه ای از آنتنها با پرتوی بسیار باریک و سطح گلبرگهای جانبی بسیار پایین نسبت به گلبرگ اصلی مورد بحث قرار گرفته است. چندین روش مختلف برای انجام این کار در مقالات و کتابهای مربوط به آنتن وجود دارد. یکی از این روشها روش دوجمله ای نیوتن می باشد. در این مقاله با استفاده ازدوجمله ای نیوتن سنتز پترن یک آرایه خطی جهت تولید پرتوی بسیار باریک و کاهش سطح گلبرگهای جانبی انجام می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
659 - اساس کار سنسورهای پیروالکتریک
مژده حیدریان اصلدر این مقاله ضمن بررسی سنسورهای پیروالکتریک ، نحوه عملکرد آنها تشریح می گردد. این سنسورها نسبت به تغییرات دما حساس بوده و با قطع و وصل شار حرارتی رسیده از اجسام گرم روبروی خود پالس هایی را در خروجی ایجاد می کنند. مزیت سنسورهای پیروالکتریک این است که به طیف وسیع امواج ما چکیده کاملدر این مقاله ضمن بررسی سنسورهای پیروالکتریک ، نحوه عملکرد آنها تشریح می گردد. این سنسورها نسبت به تغییرات دما حساس بوده و با قطع و وصل شار حرارتی رسیده از اجسام گرم روبروی خود پالس هایی را در خروجی ایجاد می کنند. مزیت سنسورهای پیروالکتریک این است که به طیف وسیع امواج مادون قرمز حساس بوده و در دمای محیط کار می کنند. ازجمله کاربردهای سنسورهای پیروالکتریک در حسگرهای زمین می باشد که دربخش کنترل ماهواره ها و سازه های فضایی برای تعیین موقعیت استفاده می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
660 - تعمیم و بهبود قانون هدایت ناوبری تناسبی حقیقی سنتی
روح الله مانعی مهدی سیاهیبی تردید مطالعه در مورد هدایت موشکهای آشیانه یاب تاکتیکی بدون در نظر گرفتن ناوبری تناسبی کاری بس دشوار است.و محققین همواره برای تکامل و رفع ضعف های این قوانین هدایتی و انواع استراتژیهای آن کوشیده اند، تا از اختلالات موجود در روی سیستم کنترلی موشک جلوگیری شود.در این مقال چکیده کاملبی تردید مطالعه در مورد هدایت موشکهای آشیانه یاب تاکتیکی بدون در نظر گرفتن ناوبری تناسبی کاری بس دشوار است.و محققین همواره برای تکامل و رفع ضعف های این قوانین هدایتی و انواع استراتژیهای آن کوشیده اند، تا از اختلالات موجود در روی سیستم کنترلی موشک جلوگیری شود.در این مقاله نیز به انواع استراتژیهای بهبود یافته قانون هدایت ناوبری تناسبی حقیقی سنتی پرداخته شده و معادلات آنها شرح داده شده است.و سپس با استفاده از رسم نمودار و مقایسه معادلات آنها استراتژی برتر در حالتهای مختلف معرفی می شود . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
661 - ارائه نهان‌نگاری ایمن با استفاده از روش بازگشتی در تصاویر JPEG
سید علی اکبر هاشمی علیرضا ملاح زاده حمید دهقانیارتباط روزافزون از طریق رسانه های دیجیتالی بحث امنیت را از اهمیت زیادی برخوردار کرده است. پنهان نگاری روشی برای پنهان کردن ارتباط از طریق یک رسانه پوششی است. اختفاء اطلاعات در تصاویر JPEG جذابیت زیادی دارد زیرا این نوع تصاویر پر استفاده ترین تصاویر بر روی اینترنت هستند. چکیده کاملارتباط روزافزون از طریق رسانه های دیجیتالی بحث امنیت را از اهمیت زیادی برخوردار کرده است. پنهان نگاری روشی برای پنهان کردن ارتباط از طریق یک رسانه پوششی است. اختفاء اطلاعات در تصاویر JPEG جذابیت زیادی دارد زیرا این نوع تصاویر پر استفاده ترین تصاویر بر روی اینترنت هستند. روش های بسیاری برای کشف حضور اطلاعات پنهان در فرمت JPEG وجود دارد که دقت زیادی نیز دارند و تا کنون روشی که بتوان آنرا امن نامید ارائه نشده است. با اتلاف بودن فشرده سازی JPEG و آثاری که این نوع فشرده سازی بر روی تصاویر می گذارد باعث گردیده است تا نتوان از حوزه مکانی برای جاسازی براحتی استفاده کرد. جاسازی در ضرائب DCT الگوریتم JPEG نیز به هر روشی که ارائه شده است کشف گردیده است. در این مقاله روشی بازگشتی برای جاسازی در حوزه تبدیل قبل از فشرده سازی JPEG ارائه شده است که از بلوک بندی غیر از بلوک بندی معمول در JPEG استفاده می کند. جاسازی طوری انجام می گیرد که فشرده سازی JPEG باعث بوجود آمدن هیچ خطایی در زمان استخراج داده ها نشود. این خواص باعث می گردد امنیت و ظرفیت روش، در حد خوبی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
662 - طراحی و مدلسازی آنتنهای RFID تزویج شدة القایی
زهرا عارف دارابی سیما هنرمندبرچسب های شناسایی رادیویی، روش شناسایی منحصر به فرد اشیاء با استفاده از امواج رادیویی است. با استفاده از این فن آوری می توان بدون دخالت انسان اطلاعات مربوط به تولید، مکان، زمان و مبادلات کالا را جمع آوری نمود. این سیستم از سه بخش برچسب، برچسب خوان و کامپیوتر میزبان تشکی چکیده کاملبرچسب های شناسایی رادیویی، روش شناسایی منحصر به فرد اشیاء با استفاده از امواج رادیویی است. با استفاده از این فن آوری می توان بدون دخالت انسان اطلاعات مربوط به تولید، مکان، زمان و مبادلات کالا را جمع آوری نمود. این سیستم از سه بخش برچسب، برچسب خوان و کامپیوتر میزبان تشکیل شده و هدف آنتن در برچسب های شناسایی رادیویی، تزویج ریزتراشه با میدان مغناطیسی تولید شده به وسیلة آنتن برچسب خوان است. در این مقاله، آنتن های تزویج شدة القایی مربوط به برچسب های شناسایی رادیویی در دو ساختار متفاوت قوسی شکل و پیکربندی بدنة دولایه طراحی و مدلسازی می شود که مقاومت ورودی بالای این ساختارها، باعث تطبیق امپدانس بعضی تراشه های برچسب در فرکانس 915MHz خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
663 - شبیه سازی سنسور نوری بر اساس کوپلینگ رزونانس انتخابی
ساحل جواهرنیاسنسور های ضریب شکستی یکی از سنسورهای پرکاربرد در صنعت بیوالکترونیک و الکترونیک نوری هستند. استفاده از مواد و ساختارهایی که بتواند ضریب شکست مواد ناشناس را تشخیص دهد دارای کاربردهای مهمی در بیو شیمی و مهندسی پزشکی می باشد. در این مقاله یک نوع فیبر بلور فوتونی دو هسته ای چکیده کاملسنسور های ضریب شکستی یکی از سنسورهای پرکاربرد در صنعت بیوالکترونیک و الکترونیک نوری هستند. استفاده از مواد و ساختارهایی که بتواند ضریب شکست مواد ناشناس را تشخیص دهد دارای کاربردهای مهمی در بیو شیمی و مهندسی پزشکی می باشد. در این مقاله یک نوع فیبر بلور فوتونی دو هسته ای برپایه پلیمر برای سنجش ضریب شکست سیال معرفی شده است. اندازه سوراخ های هسته های آنالیت و هسته جامد عبور دهنده نور به گونه ای مهندسی شده اند که توانایی عبور تک مد اصلی را داشته باشند. بدلیل ارزان بودن، توانایی مکانیکی بالا و راحتی ساخت، بستر فیبر بلور فوتونی از پلیمر PMMA استفاده شده است. پس از شبیه سازی ساختار و استفاده از روابط ریاضی موجود و بررسی مد های انتشاری، برای انتقال کامل نور از هسته جامد به هسته کانال آنالیت، طول فیبر 0.13 سانتی متر بدست آمده است. نتایج شبیه سازی نشان می دهد که برای ضریب شکست 1.44 مقدار حساسیت 1000 و حد تشخیص توسط این سنسور قابل حصول است. تمام مراحل شبیه سازی در حوزه FDTDدر نرم افزار Lumerical بدست آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
664 - تاثیر خودکفایی و شک و تردید حرفهای بر ادراک اخلاقی حسابرسان
مهدی فیل سرائیویژگی تردید حسابرس به صورت یک پرسش ذهنی از طرف حسابرس بر روی قضاوت و تصمیمگیری او عمل میکند و حسابرسان باید با تردید حرفهای شواهد را مورد بررسی قرار داده تا قضاوت بهتری ارائه نمایند. این احساس خودکفایی توانایی زاینده‌ای است که به موجب آن فرد روشهایی را برای تبدیل کر چکیده کاملویژگی تردید حسابرس به صورت یک پرسش ذهنی از طرف حسابرس بر روی قضاوت و تصمیمگیری او عمل میکند و حسابرسان باید با تردید حرفهای شواهد را مورد بررسی قرار داده تا قضاوت بهتری ارائه نمایند. این احساس خودکفایی توانایی زاینده‌ای است که به موجب آن فرد روشهایی را برای تبدیل کردن توانایی‌های شخصی به عملکرد ثمر بخش ابداع میکند و با توجه به این که دریافت‌های شخصی افراد از مسئلة اخلاقی بر ادراک اخلاقی آنها اثرگذار است تا حدی که اگر فردی مسائل اخلاقی را درست تشخیص ندهد، نمیتواند برنامة تصمیمگیری مبتنی بر اخلاق را به کار گیرد و به جای آن معیارهای دیگری همچون عقلایی بودن از لحاظ اقتصادی و... را استفاده میکند. از اینرو هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر خودکفایی و شک و تردید حرفهای بر ادراک اخلاقی میباشد. در این راستا پژوهش حاضر از حیث هدف، با توجه به اهداف پژوهش جزو پژوهشهای کاربردی میباشد. از منظر گردآوری دادهها، پژوهش حاضر در مجموعه تحقیقات میدانی و پیمایشی قرار میگیرد. همچنین جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه حسابداران رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران میباشند. براساس اطلاعات گردآوری شده حسابداران رسمی به 2969 نفر میباشند. تعداد 340 نفر نمونه برآورد شد. نتایج نشان میدهد که خودکفایی بر ادراک اخلاقی حسابداران رسمی تاثیرگذار است و همچنین خودکفایی نیز بر شک و تردید حرفهای اثرگذار بوده است و در نهایت شک و تردید حرفهای بر ادراک اخلاقی حسابداران رسمی تاثیر میگذارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
665 - مروری بر اثرات یان- تلر (یان- تلر، رنر- تلر و شبه یان- تلر): منشا اصلی ناپایداری و شکست تقارن سیستمهای مولکولی
غزاله کوچک زادهمطالعه منشا ساختار هندسی تعادلی سیستم ها پیشینه ای طولانی دارد. هر سیستم تمایل دارد به حالت پایدار خود برسد، بنابراین حالت های ناپایدار سیستم ها ی مولکولی با پیکربندی تقارن بالا به سمت تقارن پایین سوق پیدا کرده و پایدار می شوند. منشا ناپایداری سیستم ها به اثر یان- تلر ن چکیده کاملمطالعه منشا ساختار هندسی تعادلی سیستم ها پیشینه ای طولانی دارد. هر سیستم تمایل دارد به حالت پایدار خود برسد، بنابراین حالت های ناپایدار سیستم ها ی مولکولی با پیکربندی تقارن بالا به سمت تقارن پایین سوق پیدا کرده و پایدار می شوند. منشا ناپایداری سیستم ها به اثر یان- تلر نسبت داده می شود. در واقع اثر یان- تلر شامل خاصیت یان- تلر (در حالت های هم تراز الکترونی)، شبه یان- تلر (در حالت های غیر هم تراز الکترونی) یا رنر- تلر (در سیستم های خطی) است و مکانیسم مهم شکست تقارن در مولکول ها و سیستم های حالت جامد می باشد. جفت شدن وایبرونیک بین حالت پایه و حالت های برانگیخته در امتداد جابه جایی های هسته به عنوان اختلال فرض شده که باعث تغییر پیکربندی سیستم ها از ساختار هندسی مسطح با تقارن بالا به ساختار تعادلی کج شکل با تقارن پایین تر می شود. کج شکلی بر روی پیش بینی طیف و خواص مولکولی سیستم ها تاثیر بسزایی دارد، به طوری که خواص الکتریکی، خواص مغناطیسی، هدایت پذیری و برخی خواص دیگر مولکولی می تواند دستخوش تغییر شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
666 - بررسی مدول حجمی, فشار گذار وویژگی‌های اپتیکی کلسیم کربنات درفاز اورتورومبیک بااستفاده ازروش شبه پتانسیل
حمداله صالحی امین شنبدیدر این مقاله مدول حجمی,مشتق آن , تراکم پذیری , فشار گذاروخواص اپتیکی کلسیم کربنات، در فاز ارتورومبیک (واتریت) مورد بررسی قرار میگیرد. محاسبات با استفاده از روش شبه‌پتانسیل در چارچوب نظریۀ تابعی چگالی باتقریب های مختلف و با استفاده از نرمافزار کوانتوم اسپرسو صورت گرفته چکیده کاملدر این مقاله مدول حجمی,مشتق آن , تراکم پذیری , فشار گذاروخواص اپتیکی کلسیم کربنات، در فاز ارتورومبیک (واتریت) مورد بررسی قرار میگیرد. محاسبات با استفاده از روش شبه‌پتانسیل در چارچوب نظریۀ تابعی چگالی باتقریب های مختلف و با استفاده از نرمافزار کوانتوم اسپرسو صورت گرفته است. نتایج ناشی از پایداری و فشار گذار بیانگر این است که نتایج حاصل ازتقریب نسبت به دو تقریب دیگر مطابقت بیشتری با مقادیر فشار گذار تجربی دارند. ضریب شکست بهدست آمده برای فاز ارتورومبیک(واتریت) در راستا های و به ترتیب 273/1، 274/1 و 433/1 میباشند، همچنین مقدار گاف اپتیکی برای فاز ارتورومبیک در راستاهای و محاسبه شدهاند.نتایج به دست آمده با دیگر داده های موجود سازگاری خوبی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
667 - محاسبۀ ویژگیهای اپتیکی سدیم سولفید (Na2S) در فازهای مختلف
حمداله صالحی امل عبدالهیدر این مقاله ویژگیهای اپتیکی Na2S (سدیم سولفید) در فازهای ساختاری مختلف مکعبی مرکز وجهی، اورتورومبیک و هگزاگونال موردبررسی قرارگرفته است. محاسبات در چارچوب نظریۀ تابعی چگالی و روش امواج تخت تقویت‌شدۀ خطی با پتانسیل کامل و با استفاده از کد محاسباتی Wien2k انجام‌شده است. چکیده کاملدر این مقاله ویژگیهای اپتیکی Na2S (سدیم سولفید) در فازهای ساختاری مختلف مکعبی مرکز وجهی، اورتورومبیک و هگزاگونال موردبررسی قرارگرفته است. محاسبات در چارچوب نظریۀ تابعی چگالی و روش امواج تخت تقویت‌شدۀ خطی با پتانسیل کامل و با استفاده از کد محاسباتی Wien2k انجام‌شده است. ویژگیهای اپتیکی به‌دست‌آمده شامل تابع دی‌الکتریک، ضریب شکست، ضریب خاموشی، ضریب جذب و طیف اتلاف هستند. باتوجه به نتایج به‌دست‌آمده مقدار بیشینۀ سهم موهومی تابع دی‌الکتریک که بیانگر بیشینۀ جذب و خاموشی است به ازای بازۀ انرژی (5/7-6) الکترون‌ولت رخ میدهد و مقدار بیشینۀ سهم حقیقی تابع دی‌الکتریک که نشانگر بیشینۀ بازتاب و شکست است در انرژیهای نزدیک به 5 الکترون‌ولت مشاهده‌می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
668 - بررسی ویژگیهای اپتیکی فازهای فشار بالای HgTe با استفاده از نظریۀ تابعی چگالی
حمداله صالحی زینب ایزدیدر این مقاله خواص اپتیکی ترکیب تلوراید جیوه نظیر تابع دی‌الکتریک ؛ ضرایب شکست و ضریب خاموشی استفاده از تقریب‌های مختلف در سه فاز بلند روی، هگزاگونال و اورتورومبیک مورد بررسی قرار گرفته است. محاسبات با استفاده از روش شبه پتانسیل در چارچوب نظریۀتابعی چگالی و با استفاده از چکیده کاملدر این مقاله خواص اپتیکی ترکیب تلوراید جیوه نظیر تابع دی‌الکتریک ؛ ضرایب شکست و ضریب خاموشی استفاده از تقریب‌های مختلف در سه فاز بلند روی، هگزاگونال و اورتورومبیک مورد بررسی قرار گرفته است. محاسبات با استفاده از روش شبه پتانسیل در چارچوب نظریۀتابعی چگالی و با استفاده از نرمافزار کوانتوم اسپرسو صورت گرفته است. نتایج حاصل از سهم موهومی تابع دی الکتریک نشان دهندۀ مطابقت گاف اپتیکی با گاف نواری می باشد. هم چنین نتایج حاصل از پارامترهای اپتیکی برای دو فاز بلندروی و هگزاگونال ترکیب تلورایدجیوه نشان دهندۀ این مطلب است که این ترکیب در فاز بلندروی دارای ضریب شکست 413/3 و در فاز هگزاگونال در راستای و به ترتیب دارای ضریب شکست 192/3 و 339/3 می باشد. دلیل بیشتر بودن ضریب شکست در فاز بلندروی به هگزاگونال را می توان به خاصیت شبه فلزی این ترکیب نسبت داد. در این مقاله خواص اپتیکی ترکیب تلوراید جیوه نظیر تابع دی‌الکتریک ؛ ضرایب شکست و ضریب خاموشی استفاده از تقریب‌های مختلف در سه فاز بلند روی، هگزاگونال و اورتورومبیک مورد بررسی قرار گرفته است. محاسبات با استفاده از روش شبه پتانسیل در چارچوب نظریۀتابعی چگالی و با استفاده از نرمافزار کوانتوم اسپرسو صورت گرفته است. نتایج حاصل از سهم پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
669 - طراحی و ساخت حسگر هیدروژنی با استفاده از لایه نانومتری نیکل
قباد بهزادی‌پور لیلا فکری اولساختار فلز- اکسید- نیمرسانا یک روش مناسب و ارزان برای نمایش غلظت گاز هیدروژن میباشد که بر اساس تغییر در تابع کار فلز، مولکولهای گاز هیدروژن را آشکارسازی میکند. حسگر هیدروژنی با استفاده از آنالیزهای XRD و AFM مشخصه‌یابی شدهاند. تاثیر ضخامت لایه اکسید بر زمان پاسخ‌دهی چکیده کاملساختار فلز- اکسید- نیمرسانا یک روش مناسب و ارزان برای نمایش غلظت گاز هیدروژن میباشد که بر اساس تغییر در تابع کار فلز، مولکولهای گاز هیدروژن را آشکارسازی میکند. حسگر هیدروژنی با استفاده از آنالیزهای XRD و AFM مشخصه‌یابی شدهاند. تاثیر ضخامت لایه اکسید بر زمان پاسخ‌دهی و زمان برگشت‌پذیری حسگر بررسی شده است. بیشترین پاسخ‌دهی (Response %) و کمترین زمان پاسخ‌دهی حسگر به گاز هیدروژن برای لایه اکسید nm 28 مشاهده شد. نتایج نشان میدهد که ساختار Ni/SiO2/Si یک حسگر با سرعت پاسخ‌دهی بالا برای آشکارسازی گاز هیدروژن در غلظت 4% میباشد. مقایسه حسگرهای خازنی مختلف اطلاعات مفیدی را در مورد پارامترهای تاثیرگذار بر ساختار MOS بدست میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
670 - بررسی اثر پارامترهای فرآیند جوشکاری با گاز محافظ تنگستن بر خواص مکانیکی و ریزساختار نانوکامپوزیت زمینه فلزی Al6061/Al2O3
صاحبعلی منافی مسلم برومند ایمان فرحبخشدر این پژوهش به بررسی اثر پارامترهای فرآیند جوشکاری با گاز محافظ تنگستن بر خواص مکانیکی و ریزساختار نانوکامپوزیت زمینه فلزی Al6061/Al2O3 پرداخته شد. نانوکامپوزیت مورد استفاده از روش متالورژی پودر تهیه و جوشکاری نمونه با استفاده از دستگاه AC/DC با جریان 400 آمپر و پالس م چکیده کاملدر این پژوهش به بررسی اثر پارامترهای فرآیند جوشکاری با گاز محافظ تنگستن بر خواص مکانیکی و ریزساختار نانوکامپوزیت زمینه فلزی Al6061/Al2O3 پرداخته شد. نانوکامپوزیت مورد استفاده از روش متالورژی پودر تهیه و جوشکاری نمونه با استفاده از دستگاه AC/DC با جریان 400 آمپر و پالس مسقیم انجام شد. با هدف بررسی مورفولوژیکی، سختی، استحکام کششی و خمشی به ترتیب از آنالیزهای SEM، تست سختی ویکرز و آزمون کشش طبق استاندارد ASME SEC IX (2013) استفاده شده است. بدلیل نرخ حرارت مناسب در جوشکاری TIG ریزساختار به صورت همگن و ذرات آلومینا ریزتر شدند. سختی منطقه جوش به ترتیب 4/82، 8/85 و 3/80 برآورد شد که در نهایت میانگین این مقادیر برابر 8/82 اندازهگیری شد. این مقادیر برای نقاط ذکر شده در فلز پایه به ترتیب 7/65، 7/70 و 4/72 با میانگین 6/69 برآورد شد. استحکام در بیشینه بارگذاریkN 6/1 نمونه در محدود MPa 81 شروع به ازدیاد طول کرده و در نهایت در نقطه MPa 151 دچار شکست شد. بیشینه بارگذاریkN 7/1 قطعه از حدود MPa 84 قطعه شروع به ازیاد طول کرده و در نهایت در MPa 155 دچار شکست شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
671 - بررسی تاثیر عملیات حرارتی بر روی ترمیم ترک، آنالیز فازی، چقرمگی شکست، سختی و ریزساختار نانوکامپوزیت آلومینا-کاربید سیلسیم
امیر فتحی حمیدرضا بهاروندیدر این تحقیق، برای سنتز نانوکامپوزیت پودر آلومینا (میکرونی/نانو) با 90 درصد حجمی، به همراه 10 درصد حجمی نانوذرات کاربید سیلسیم مخلوط گردید. ترکیب بدست آمده داخل آسیاب پرانرژی همگن شده سپس این ترکیب خشک شده و با استفاده از پرس سرد شکل‌دهی گردید. سپس قطعات خام حاصل به ر چکیده کاملدر این تحقیق، برای سنتز نانوکامپوزیت پودر آلومینا (میکرونی/نانو) با 90 درصد حجمی، به همراه 10 درصد حجمی نانوذرات کاربید سیلسیم مخلوط گردید. ترکیب بدست آمده داخل آسیاب پرانرژی همگن شده سپس این ترکیب خشک شده و با استفاده از پرس سرد شکل‌دهی گردید. سپس قطعات خام حاصل به روش پرس گرم به مدت h 2 در دمای °C 1650 و فشار MPa 20 در اتمسفر گاز آرگون تحت زینتر قرار گرفت. در ادامه، عملیات حرارتی نمونهها در دماهای 1200، 1400، 1500 و °C 1600 و در زمانهای یک و دو ساعت تحت اتمسفر هوا انجام شد. بعد از عملیات حرارتی، نمونههای نانوکامپوزیتی توسط آنالیز XRD و SEM قبل و بعد عملیات حرارتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آنالیز فازی نشان داد، که فازهای قبل و بعد از عملیات حرارتی فازهای دلخواه بودهاند.با بررسی تصاویر SEM، ترمیم ترک و رفتار ترک مورد بررسی قرار گرفت و با بررسی این نتایج، بعد از عملیات حرارتی خواص ترمیم ترک نانوکامپوزیت، کاملا متحول گردید و شرایط مطلوبتری نسبت به قبل از آن حاصل شد. همچنین با بررسی سختی نمونههای عملیات حرارتی شده، تغییر زیادی در سختی حاصل نگردیده است. دستاورد مهم این تحقیق در مورد چقرمگی شکست کامپوزیتنانوآلومینا- نانوکاربید سیلسیم بود کهحدود MPa.m1/2 56/5 حاصل شد .همچنین، چقرمگی شکست برای نمونه میکرو- نانو در بهترین حالت، مقدار MPa.m1/2 753/4 بدست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
672 - ارزیابی خواص مکانیکی نانوکامپوزیت Al/WC ایجاد شده بر آلیاژ Al6061 به روش جوشکاری قوسی تنگستن-گاز
ساسان خورشید صاحبعلی منافی سید حسین بدیعیدر این تحقیق از فرآیند جوشکاری قوسی تنگستن-گاز جهت ایجاد لایه کامپوزیت آلومینیم-کاربید تنگستن بر زیر لایه Al6061 استفاده گردید و خواص مکانیکی آن با توجه به ریزساختار ایجاد شده مورد بررسی قرار گرفت. برای نمونهها جوشکاری با جریانهای مختلف 155 و 165 آمپر ایجاد گردید. برر چکیده کاملدر این تحقیق از فرآیند جوشکاری قوسی تنگستن-گاز جهت ایجاد لایه کامپوزیت آلومینیم-کاربید تنگستن بر زیر لایه Al6061 استفاده گردید و خواص مکانیکی آن با توجه به ریزساختار ایجاد شده مورد بررسی قرار گرفت. برای نمونهها جوشکاری با جریانهای مختلف 155 و 165 آمپر ایجاد گردید. بررسیهای ریزساختاری، سختی‌سنجی و تست سایش روی نمونهها انجام شد و ارتباط بین دادهها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اعمال پودرهای نانوساختاری کاربید تنگستن با محدود کردن رشد دانه طی انجماد، باعث افزایش خواص مکانیکی میشود. با بررسی نتایج تستهای سختی و سایش، افزایش بیش از 5/1 برابری سختی و همچنین افزایش مقاومت به سایش قابل توجه نسبت به نمونه اولیه مشاهده شد که کارآمدی این روش کامپوزیت‌سازی را در افزایش مقاومت سطحی نشان میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
673 - بررسی تاثیر نانوفلاکس‌های MgO، SiO2 و ZnO برخواص جوشکاری با گاز محافظ آلومینیوم 7075
مسلم پایدار مجتبی جعفریان صاحبعلی منافی سید شهابالدین طباطبایی نائینیدر این پژوهش تاثیر انواع نانوفلاکس‌های فعال بر روی عمق نفوذ، عرض و ریزساختار جوش توسط فرآیند جوشکاری با گاز محافظ تیگ بر روی آلومینیوم 7075 با ضخامت mm 5 مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج بیشترین و کمترین میزان عمق نفوذ به ترتیب مربوط به نانوفلاکس SiO2 و حالت بدون فلاکس م چکیده کاملدر این پژوهش تاثیر انواع نانوفلاکس‌های فعال بر روی عمق نفوذ، عرض و ریزساختار جوش توسط فرآیند جوشکاری با گاز محافظ تیگ بر روی آلومینیوم 7075 با ضخامت mm 5 مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج بیشترین و کمترین میزان عمق نفوذ به ترتیب مربوط به نانوفلاکس SiO2 و حالت بدون فلاکس میباشد. نانوفلاکس‌های SiO2، MgO و ZnO به ترتیب میزان عمق نفوذ جوش را نسبت به جوشکاری بدون استفاده از نانوفلاکس به ترتیب 255%، 97% و 84% افزایش دادند. سطح ظاهری جوش‌ها با افزودن نانوفلاکس تغییر کرده و ریزدانه‌ترین ساختار در ناحیه متاثر از حرارت مربوط به نانوفلاکس SiO2 بود. همچنین بررسی میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) از سطح مقطع جوش نشان داد که در اثر وزش قوس و جابجایی مذاب، نانوفلاکس به سمت کناره‌های جوش جابجا میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
674 - بررسی نقش تمثیل در اعتراضات فردی ـ اجتماعی شکواییه‌های مثنوی مولانا
کلثوم طبخ کار حسن کیاده محسن ایزدیار شاهرخ حکمتسرشت آدمی با تمثیل و داستان‌پردازی سازگاری فطری دارد. از این رو یکی از روشهای تعلیمی و بلاغی که در کتب آسمانی و به تبع آن کتب عرفانی از آن بهره گرفته شده، ارسال‌المثل است. زیرا بهرهگیری مناسب از این شیوه سبب اثرگذاری بهتر میشود و از خشکی و ملال‌انگیزی تعلیم و موعظه م چکیده کاملسرشت آدمی با تمثیل و داستان‌پردازی سازگاری فطری دارد. از این رو یکی از روشهای تعلیمی و بلاغی که در کتب آسمانی و به تبع آن کتب عرفانی از آن بهره گرفته شده، ارسال‌المثل است. زیرا بهرهگیری مناسب از این شیوه سبب اثرگذاری بهتر میشود و از خشکی و ملال‌انگیزی تعلیم و موعظه می‌کاهد و به دنبال آن تأثیر ژرف-تر و عمیق‌تر در ذهن و ضمیر مخاطب میگذارد. اعتراض به نابسامانی‌های اخلاقی و اجتماعی جامعه یکی از موضوعات اخلاقی است که به مقتضای برخی بی‌عدالتی‌ها و تبعیض‌ها به صورت جدی پا به عرصه ادبیات گذاشت و از آنجا که بخشی از محتوای مثنوی مولوی به موضوع اعتراض، شِکوه و گلایه اختصاص داده شده است، مولوی کوشیده با بهرهگیری از تمثیل اعتراض نابسامانی‌ها را پررنگ‌تر و برجسته‌تر سازد. در مقالۀ حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است، بر اساس شیوه مطالعات کتابخانهای به بررسی نقش تمثیل در اعتراضات فردی و اجتماعی مثنوی پرداخته شده است. اینکه تمثیل در بیان مفاهیم اعتراضی در مثنوی چه نقش و اهمیتی دارد و مولانا از چه شگردی به همین منظور استفاده کرده است پرسش‌های اصلی پژوهش حاضرند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی نگرشهای انتقادی و شکواییه‌های اعتراضی مولانا در مثنوی بر بنیاد تمثیل و تبیین نقش و تاثیر تمثیل و داستان‌های تمثیلی در انعکاس ناهنجاریهای فردی و اجتماعی در مثنوی معنوی بوده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که تمثیل‌های مثنوی سبب اثرگذاری بهتر اعتراضات مولانا شده است. همچنین بخش گسترده‌ای از اعتراضات مثنوی به مسائل اجتماعی اختصاص دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
675 - دیالکتیک در باب اول مرزبان نامه
سعید امامی محمدرضا روزبهدر این مقاله سعی بر آن است تا با روش تحلیل ساختارشکنانه‌ی دریدا باب اول مرزبان نامه را – که به شیوه‌ی حکایت در حکایت است_ ساختارشکنی کنیم و پیوندش را با دیالکتیک هگل نشان دهیم. شخصیّت‌های اصلی این باب، مرزبان و دستور هستند. نگرش ساختارشکنانه‌ی دریدا برای ما روشن م چکیده کاملدر این مقاله سعی بر آن است تا با روش تحلیل ساختارشکنانه‌ی دریدا باب اول مرزبان نامه را – که به شیوه‌ی حکایت در حکایت است_ ساختارشکنی کنیم و پیوندش را با دیالکتیک هگل نشان دهیم. شخصیّت‌های اصلی این باب، مرزبان و دستور هستند. نگرش ساختارشکنانه‌ی دریدا برای ما روشن میسازد که بین این دو شخصیّت به ظاهر متضاد، ضدیتی وجود ندارد. در واقع این دو همچون دو همکار یا دو هم بازی هستند که وجود آنها برای کامل شدن متن ضروری است. حکایات و سخنان ایراد شده توسط این دو شخصیّت، دیالکتیکی را میسازد که تزها، آنتی تزها و سنتزهایش را قاب‌بندی کرده‌ایم. این باب دارای دوازده وضعیت در هم تنیده است که همان سخنان ملک زاده و دستور است که در نه قاب مشخص و نشان داده شده است که جنگی بین ملک زاده و دستور نیست. بلکه خویشکاری این دو همکار این است که متن را به سرانجام برسانند. بنابراین دو شخصیت دستور و مرزبان، دو شخصیت حقیقی متضاد نیستند بلکه دو تمثیل از نیروهای متفاوت در جهان هستند که به وسیله این دو نیروی متضاد، جهان در گردش و تکامل است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
676 - بازنمود آموزههای تعلیمی در شکوائیههای طالب آملی
داریوش کاظمی مصطفی صابریبررسی شکوه و آموزههای تعلیمی نهفته در اشعار طالب آملی به عنوان یک شاعر عارف، جدا از شناخت اوضاع سیاسی و اجتماعی، به شناخت افکار، عقاید و زبان خاص او وابسته است. بدین منظور در این گفتار ابتدا به توضیحی اجمالی پیرامون زبان خاص عرفا پرداخته می شود تا از زبان رمزی عرفانی ا چکیده کاملبررسی شکوه و آموزههای تعلیمی نهفته در اشعار طالب آملی به عنوان یک شاعر عارف، جدا از شناخت اوضاع سیاسی و اجتماعی، به شناخت افکار، عقاید و زبان خاص او وابسته است. بدین منظور در این گفتار ابتدا به توضیحی اجمالی پیرامون زبان خاص عرفا پرداخته می شود تا از زبان رمزی عرفانی اطلاعاتی به دست آوریم. سپس از میان اشعار مختلفی که طالب در آنها شکوه و شکایتی را مطرح ساخته است به شکوه او از مردم خواهیم پرداخت و تعلیم مورد نظر او را که به شکل شکوائیه بیان گردیده با ذکر شواهد جستجو خواهیم کرد. بررسی شکوائیههای طالب، ما را به این نتیجه می‌رساند که شکایت از مردم در حقیقت، شکایت از نابخردی، ظلم، نفاق، ریا و همه آن چیزی است که با نوع ایدئولوژی و جهان‌بینی عرفانی در تضاد است و بیان شکوه نوعی اعتراض و مبارزه است. از سوی دیگر طالب در بیان شکوه و شکایت، نه تنها مردمان عصر خویش بلکه همه انسانها را از اندیشه‌ها، رفتارها و کردارهای ناشایست برحذر می‌دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
677 - تحوّلات و ویژگیهای شعر عصر مشروطه
سید احمد حسینی کازرونیتحوّلات و ویژگیهای شعر در عصر مشروطیت در چند زمینه از جمله در موضوع و مضمون تفکّر و اندیشه، سادگی و روانی، توجّه به زبان مردم و عوامانه‌ها، آشنا زدایی و توجّه به باستان‌گرایی، بهره‌مندی از واژه‌ها و ترکیبات بیگانه، عنایت به ساختار شکنی و دگرگونی در قالبهای شعری صورت پ چکیده کاملتحوّلات و ویژگیهای شعر در عصر مشروطیت در چند زمینه از جمله در موضوع و مضمون تفکّر و اندیشه، سادگی و روانی، توجّه به زبان مردم و عوامانه‌ها، آشنا زدایی و توجّه به باستان‌گرایی، بهره‌مندی از واژه‌ها و ترکیبات بیگانه، عنایت به ساختار شکنی و دگرگونی در قالبهای شعری صورت پذیرفت. مضامین و مفاهیم اصلی شعر مشروطه بر پایه و نمایههای مردم گرایی و وطن دوستی، آزادی خواهی و سلطه ستیزی استوار و هموار گردید. شعر فارسی در این دوره از تقلید مضامین پیشینیان روی برگرداند و از حوزة مدح و ستایش مستکبران حکومتها و درباریان، خارج شد و رهایی یافت. در نهایت، این دگرگونی‌ها که متأثّر از تغییرات جغرافیایی سیاسی در منطقه بود، منجر به تغییر ماهیت‌های شعری در عصر مشروطه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
678 - «شکواییه در شعر خاقانی»
علی اصغر بابا صفری مرضیه فراحی قصرابونصرشکواییه گونه ای از ادبیات غنایی است که در آن شاعر می کوشد تا عامل رنج وآزردگی خاطر خود را برای مخاطب روشن کند. به طور کلی شکواییه را براساس موضوع می توان به پنج دسته تقسیم کرد:1) شخصی 2) اجتماعی 3) فلسفی 4) سیاسی 5) عرفانی. خاقانی از جمله شا عرانی است که غم و اندوه از چکیده کاملشکواییه گونه ای از ادبیات غنایی است که در آن شاعر می کوشد تا عامل رنج وآزردگی خاطر خود را برای مخاطب روشن کند. به طور کلی شکواییه را براساس موضوع می توان به پنج دسته تقسیم کرد:1) شخصی 2) اجتماعی 3) فلسفی 4) سیاسی 5) عرفانی. خاقانی از جمله شا عرانی است که غم و اندوه از جانمایه های شعر اوست.تقریباً می توان گفت شکوه و شکایت در شعر او نمود خاصی یافته است. او در دیوان اشعارش که شامل هفده هزار بیت است تقریباًًًًًًًًًًً هزاربیت به شکوه و شکایت پرداخته یعنی حدود 6 % دیوان خود را به این موضوع اختصاص داده است.شکواییه عرفانی در شعر خاقانی اصلاً وجود ندارد و شکواییه سیاسی کمترین بسامد را داراست اما دیگر موضوعات، خود به شاخه های متنوع دیگری تقسیم میشوند.در این نوشتار به بررسی مقوله شکواییه وبازتاب آن در شعر خاقانی پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
679 - بررسی شگردهای ادبیات روایی در «رزمنامه ی رستم و اشکبوس» (با محوریت گفت وگو)
مسعود سرحدیرزمنامه ی رستم و اشکبوس یک اثر برجسته در حوزه ی ادبیات روایی و از بهترین نبردهای پهلوانی پردازش یافته در شاهنامه است. بسیاری از ویژگی های آثار روایی در این نبرد دیده می شود. یکی از این ویژگی ها گفت وگو یا دیالوگ است که از عناصر مهم و دشوار در متون روایی محسوب می شود. چکیده کاملرزمنامه ی رستم و اشکبوس یک اثر برجسته در حوزه ی ادبیات روایی و از بهترین نبردهای پهلوانی پردازش یافته در شاهنامه است. بسیاری از ویژگی های آثار روایی در این نبرد دیده می شود. یکی از این ویژگی ها گفت وگو یا دیالوگ است که از عناصر مهم و دشوار در متون روایی محسوب می شود. فردوسی این حماسه ی کوتاه را بیشتر بر اساس گفت وگو بنا نهاده است. او با گفتمان تخاطبیِ طنزآلودی که بین قهرمان و ضد قهرمان رد و بدل می کند داستان را طوری پیش می برد که ضمن تقویت پیرنگ و تعلیق در مخاطب، به آکسیون (عمل داستانی)، گره افکنی، اوج، فرود و پایان ماجرا سوق پیدا کند. در این نوشتار بهره های فردوسی از شگرد گفت وگو، همراه با نیم نگاهی به لحن و شخصیت پردازی، مورد بررسی قرار می گیرد تا هنر نمایش پردازی (دراماتیک) فردوسی بیشتر آشکار شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
680 - بررسی شکوائیه‌ها در دیوان وقار شیرازی
داریوش کاظمی نجمه اعظم پورشکوائیه، عنوانی است برای اشعاری که مضمون و محتوای آنها شکوه و شکایت از درد و رنج های سرایندة آنهاست. این گرایش در آثار تمام بزرگان و به طور کلّی در اشعار همه شاعران به نوعی یافت می شود. در آثار برخی از بزرگان شعر فارسی، استخوان بندی آثار را میسازد و یا بخش اصلی اشعار ر چکیده کاملشکوائیه، عنوانی است برای اشعاری که مضمون و محتوای آنها شکوه و شکایت از درد و رنج های سرایندة آنهاست. این گرایش در آثار تمام بزرگان و به طور کلّی در اشعار همه شاعران به نوعی یافت می شود. در آثار برخی از بزرگان شعر فارسی، استخوان بندی آثار را میسازد و یا بخش اصلی اشعار را تحت تأثیر قرار میدهد. اهمیّت شکوائیه ها بیشتر در شناساندن اوضاع روزگار سرایندگان آنهاست، زیرا علاوه بر آشکار ساختن وضع نامطلوب زندگی شاعر، از جامعه آرمانی او و تضادّ ایده‌های وی با حاکمیت و وابستگی‌های عوام مردم نیز تصویر روشنی به دست می دهد. وقار شیرازی نیز از جمله شاعرانی است که بخش وسیعی از دیوان خود را به این موضوع اختصاص داده؛ به طوری که می توان از خلال این شکوائیه ها به اوضاع اجتماعی،سیاسی،اقتصادی و فرهنگی عصر او پی برد. موضوع این پژوهش بررسی شکوه در دیوان وقار شیرازی است .در پژوهش حاضر سعی شده است که شکوائیه های دیوان وقار شیرازی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد و سپس با دسته بندی آنها از لحاظ محتوایی و تجزیه و تحلیل و استنباط آنها،نگرانی ها و دغدغه های شاعر را مورد تحلیل قرار دهیم و به این ترتیب ، نه تنها به احوال و رفتار شخصی وی ، بلکه با وضعیت جامعة عصر او بیشتر آشنا شویم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
681 - پیشینه دانش پزشکی و علوم عقلی در ایران (به روایت متون ادب فارسی و عربی)
سید احمد حسینی کازرونیایرانیان، سهم بزرگی در پیشرفت علوم به ویژه دانش های عقلی، پزشکی، داروسازی و پیراپزشکی در دوران پیش از اسلام و بعد از داشته اند. وجود دانشگاه های علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و ریو اردشیر (بوشهر فعلی) در آن زمان، حکایت از آن دارد که در زمان ساسانیان، ایرانیان، عنایت خاصی چکیده کاملایرانیان، سهم بزرگی در پیشرفت علوم به ویژه دانش های عقلی، پزشکی، داروسازی و پیراپزشکی در دوران پیش از اسلام و بعد از داشته اند. وجود دانشگاه های علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و ریو اردشیر (بوشهر فعلی) در آن زمان، حکایت از آن دارد که در زمان ساسانیان، ایرانیان، عنایت خاصی به تدوین علوم عقلی داشته اند. آثار پزشکی ایرانی، یکی از منابع مهم پزشکی در جهان اسلام به شمار می رفته و علل اصلی تأثیر ایرانیان در نقل و تدوین و نشر علوم عقلی در تمدن اسلامی را می توان به شرح زیر خلاصه کرد: 1ـ تسلّط ایرانیان در علم و ادب و قدرت یابی آنان در دستگاه خلفای عبّاسی. 2ـ مبارزات مذهبی ایرانیان و علل نگرانی خلفا در نقل فلسفه و علوم عقلی. 3ـ آشنایی ایرانیان به دانش های مختلف بشری از جمله طب و ریاضیات و فنون ترجمه. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
682 - بررسی شکواییات در ادبیات منظوم معاصر (1350-1300)
لیلا خیاطانیکی از موضوعات و مضامینی که از آغاز حیات شعر فارسی تاکنون، محتوای بخشی از سروده های هر شاعر را به خود اختصاص داده، شکواییه است. شکواییات بر اشعاری اطلاق می شود که شاعر در قبال ناملایمات و محرومیت های وارده می سراید و از رنج و اندوه و ناکامی خود سخن می گوید. به نظر می رس چکیده کاملیکی از موضوعات و مضامینی که از آغاز حیات شعر فارسی تاکنون، محتوای بخشی از سروده های هر شاعر را به خود اختصاص داده، شکواییه است. شکواییات بر اشعاری اطلاق می شود که شاعر در قبال ناملایمات و محرومیت های وارده می سراید و از رنج و اندوه و ناکامی خود سخن می گوید. به نظر می رسد رسالت این مضمون که از فروع ادب غنایی به شمار می رود، فقط ادای ذهنیات و انتقال احساسات شخصی شاعر باشد، در حالی که کاوش در متن شکواییات، آگاهی های شخصی، اجتماعی و سیاسی فراوانی در پی دارد. بدین ترتیب با بررسی کلی شکواییات در دو بافت مختلف شعر معاصر (1350-1300)- به جهت رویکرد واقع گرایانه ای که در فضای این نوع اشعار جاری است- هر چند مایه ی درک بهتر و عمیق تر آن آثار فراهم می شود، امّا شاید نتوان این موضوع را از موضوعات مهم شعر معاصر به شمار آورد. در این میان وقوف برمعانی، تنوع و طبقه بندی و در نهایت شناخت ابعاد و انواع مختلف شکواییات در آثار نخستین شاعران معاصر از نظر نگارنده دور نمانده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
683 - اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر مؤلفههای سازگاری اجتماعی دختران نوجوان تک‌والدی با مشکلات هیجانی و رفتاری
فرزانه معتمدی احمد به پژوه محسن شکوهی یکتا غلامعلی افروز باقر غباری بنابهدف این پژوهش تعیین تأثیر آموزش هوش هیجانی بر ارتقای سازگاری اجتماعی دختران تک‌والدی با مشکلات هیجانی و رفتاری مقطع متوسطه اول شهر تهران بود. این پژوهش در زمرۀ طرحهای شبه تجربی با طرح پیشآزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش تمامی نوجوانان دختر چکیده کاملهدف این پژوهش تعیین تأثیر آموزش هوش هیجانی بر ارتقای سازگاری اجتماعی دختران تک‌والدی با مشکلات هیجانی و رفتاری مقطع متوسطه اول شهر تهران بود. این پژوهش در زمرۀ طرحهای شبه تجربی با طرح پیشآزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش تمامی نوجوانان دختر 13 تا 16 دارای مشکلات هیجانی و رفتاری شهر تهران سال تحصیلی 93-1392 که دارای خانواده‌های تک‌والدی بودند. گروه نمونه با گزینش هدفمند شامل 28 نفر از آنها که با افت آزمودنیها، 11 آزمودنی در گروه آزمایشی و 12 نفر در گروه کنترل شرکت داشتند. برنامۀ آموزشی در ده جلسۀ دو ساعته و به روش کارگاهی ارائه شد. در این پژوهشپرسشنامۀ نیازسنجی، فهرست بررسی رفتار کودک و فرم خودسنجی نوجوانان (Achenbach & Rascula, 2001) و زیرمقیاس سازگاری اجتماعی از پرسشنامۀ شخصیتی کالیفرنیا (Tiegs, Clark &Thrope, 1941) مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل دادهها به روش تحلیل واریانس چندمتغیره با طرح اندازهگیریهای مکرر نشان داد که بر اثر برنامۀ آموزش هوش هیجانی، سازگاری اجتماعی آزمودنیها افزایش یافته و اثربخشی برنامه تا مرحلۀ پیگیری نیز پایدار بوده است (01/0> P). شرکت در این دورۀ آموزشی، به افزایش سازگاری اجتماعی نوجوانان تک‌والدی دارای مشکلات رفتاری و عاطفی منجر شده است؛ بنابراین آموزش مهارتهای هوش هیجانی بهعنوان مهارتهای زیربنایی سلامت روان رویکردی تأثیرگذار در افزایش سازگاری اجتماعی نوجوانان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
684 - اثربخشی آموزش گروهی مهارتهای اجتماعی بر میزان توانایی و مشکلات رفتاری دختران نوجوان شاهد و ایثارگر
مریم اسماعیلی ماهگل توکلی فاطمه یعقوبیان لیلا اسماعیلی سعیده مهدویهدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر میزان توانایی و مشکلات رفتاری فرزندان نوجوان دختر شاهد و ایثارگر شهر اصفهان بود. پژوهش حاضر نیمهآزمایشی و جامعه آماری دربرگیرنده فرزندان شاهد و ایثارگر 16ـ13 سالۀ شهر اصفهان بود که به روش نمونهگیری خوشهای انتخ چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر میزان توانایی و مشکلات رفتاری فرزندان نوجوان دختر شاهد و ایثارگر شهر اصفهان بود. پژوهش حاضر نیمهآزمایشی و جامعه آماری دربرگیرنده فرزندان شاهد و ایثارگر 16ـ13 سالۀ شهر اصفهان بود که به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب گردیدند. بدین ترتیب که از نواحی پنجگانۀ آموزش و پرورش، ناحیۀ پنج و از 26 دبیرستان دخترانۀ این ناحیه 26 فرزند شاهد و ایثارگر بهصورت تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزار اندازهگیری در این پژوهش پرسشنامه جمعیت‌شناختی و پرسشنامه توانایی‌ها و مشکلات SDQ بود. یافتهها از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیری ( MANCOVA ) و با نرمافزار SPSS 16 تحلیل شد. یافتههای پژوهش نشان داد که در مرحله پس‌آزمون و پیگیری (پس از 4 ماه) به ترتیب میانگین نمرات توانایی در گروه آزمایش به شکل معناداری بیش از گروه گواه ( 021/0 > P ) و ( 003/0 > P ) و میانگین نمرات مشکلات رفتاری در گروه آزمایش به شکل معناداری کمتر از گروه گواه میباشد ( 001/0 > P ) و ( 00 4 /0 > P ) . این پژوهش بیانگر اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر بهبود میزان توانایی و کاهش مشکلات فرزندان دختران نوجوان شاهد و ایثارگر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
685 - واکاوی معنایی آسیبهای برآمده از فضای مجازی در روابط بین زوجین در شهر اصفهان
ریحانه شجاعی جشوقانی احمد احمدی رضوان جزایری عذرا اعتمادیهدف این پژوهش واکاوی معنایی آسیبهای برآمده از فضای مجازی در روابط بین زوجین در شهر اصفهان بود که با رویکردی تفسیرگرایانه و با تأکید بر اهمیت معناهای ذهنی و معنایی زوجین آسیبهای برآمده از فضای مجازی را کشف و مورد مطالعه قرار داد. روش پژوهش از نوع روش کیفی (تحلیل تماتیک چکیده کاملهدف این پژوهش واکاوی معنایی آسیبهای برآمده از فضای مجازی در روابط بین زوجین در شهر اصفهان بود که با رویکردی تفسیرگرایانه و با تأکید بر اهمیت معناهای ذهنی و معنایی زوجین آسیبهای برآمده از فضای مجازی را کشف و مورد مطالعه قرار داد. روش پژوهش از نوع روش کیفی (تحلیل تماتیک) بود. جامعة آماری پژوهش، همة زوجین شهر اصفهان که از فضای مجازی استفاده میکردند، بود (سال 1394 و 1395). از بین آنها 35 زوج بر مبنای نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. دادهها از طریق انجام مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساخت‌یافته جمعآوری شدند. برای تحلیل دادهها از طرحِ تحلیل تماتیک براون و کلارک (2006) استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان‌دهندة این بود که آسیبهای برآمده از فضای مجازی در روابط بین زوجین شامل دو بعد مشکلات درون‌فردی و بینفردی است. مشکلات درون‌فردی شامل اعتیاد اینترنتی، تغییر سبک زندگی و متزلزل شدن ارزشها (ارزشهای فرهنگی، خانوادگی و اجتماعی) بود و مشکلات بینفردی شامل مشکلات جنسی، روابط فرازناشویی آنلاین و کاهش صمیمیت بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
686 - تأثیر آموزش مبتنی بر افزایش آگاهی از آسیبهای حاصل از روابط آسیب‌زای دختر و پسر بر نگرش دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه
هما شیخ‌دارانی حسینعلی مهرابی محمدباقر کجباف محمدرضا عابدیهدف از این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر افزایش آگاهی از آسیبهای ناشی از روابط آسیب‌زای دختر و پسر بر نگرش دانش‌آموزان دختر مدارس دوره متوسطه شاهین‌شهر بود. پژوهش در قالب طرح پژوهشی نیمهآزمایشی از نوع دو گروهی همراه با پیشآزمون، پس‌آزمون و پیگیریِ یکماهه انجام گرف چکیده کاملهدف از این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر افزایش آگاهی از آسیبهای ناشی از روابط آسیب‌زای دختر و پسر بر نگرش دانش‌آموزان دختر مدارس دوره متوسطه شاهین‌شهر بود. پژوهش در قالب طرح پژوهشی نیمهآزمایشی از نوع دو گروهی همراه با پیشآزمون، پس‌آزمون و پیگیریِ یکماهه انجام گرفت. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر پایه اول و دوم متوسطه شاخه نظری بودند و نمونهگیری به شیوه تصادفی خوشهای بر مبنای کلاس انجام گرفت. آزمودنیها بهطور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. آزمودنیهای گروه آزمایش طی یک دوره شش جلسه‌ای 90 دقیقه‌ای مداخلات آموزشی را دریافت کردند و گروه گواه هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه محقق‌ساخته «نگرش نسبت به روابط دختر و پسر» با پنج خرده‌مقیاس و 41 گویه بود که به بررسی نگرش دانش‌آموزان دختر نسبت به روابط دختر و پسر می‌پرداخت. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس چند متغیره با کنترل نمرات پیشآزمون نشان داد در مجموع آموزش پیشگیری از روابط آسیب‌زا باعث ایجاد تغییر نگرش در دانش‌آموزان در مرحله پس‌آزمون و پیگیری شده است. همچنین نتایج نشان داد این آموزش‌ها در دانش‌آموزان دختر باعث بهبود نگرش آنها در حیطه‌های «آسیب به زندگی مشترک آینده» و «آسیب به روابط خانوادگی» شده است (05/0P < ). این تغییر در حیطه «آسیبهای اجتماعی» فقط در مرحله پس‌آزمون ایجاد شد. همچنین این مداخله بر نگرش آنان در حیطه‌های «آسیبهای عاطفی، روانی» و «مشکلات تحصیلی» تأثیر معناداری نداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
687 - نقش انعطاف‌پذیری شناختی و مشکلات تنظیم هیجانی در پیشبینی پرستش افراد مشهور دانشجویان
رضا شباهنگ محمد علی بشارت منصوره نیکوگفتار فرزین باقری شیخانگفشهپرستش افراد مشهور مسئله‌ای پیچیده و چندبعدی است که در این بین انعطاف‌پذیری شناختی و تنظیم هیجانی ازجمله عوامل بسیار مهمی هستند که میتوانند در پرستش افراد مشهور مؤثر واقع شوند. این پژوهش با هدف بررسی نقش انعطاف‌پذیری شناختی و مشکلات تنظیم هیجانی در پیشبینی پرستش افراد چکیده کاملپرستش افراد مشهور مسئله‌ای پیچیده و چندبعدی است که در این بین انعطاف‌پذیری شناختی و تنظیم هیجانی ازجمله عوامل بسیار مهمی هستند که میتوانند در پرستش افراد مشهور مؤثر واقع شوند. این پژوهش با هدف بررسی نقش انعطاف‌پذیری شناختی و مشکلات تنظیم هیجانی در پیشبینی پرستش افراد مشهور دانشجویان صورت گرفته است. جامعة آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشکده معماری و هنر دانشگاه گیلان در سال 1397 بود که از این بین 280 دانشجوی خانم و آقا با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب گردیدند. مقیاس نگرش نسبت به افراد مشهور (مک‌کاتچئون و همکاران، 2002)، پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی (دنیس و واندوال، 2010) و مقیاس دشواری در نظم‌بخشی هیجانی (گراتزوروئمر، 2004) به شرکت‌کنندگان ارائه شد. در انتها تجزیهوتحلیل دادههای توسط نرمافزار SPSS24 و با استفاده از روش رگرسیون چندگانه همزمان انجام گردید. بر طبق نتایج، انعطاف‌پذیری شناختی و دشواری در تنظیم هیجانی بهصورت معناداری پرستش افراد مشهور را پیشبینی میکنند (01/0>p). طبق یافتههای حاصل از پژوهش، با اعمال برنامه‌ها و مداخلاتی برای افزایش انعطاف‌پذیری شناختی و توانایی تنظیم هیجانی میتوان از پرستش افراد مشهور که با بسیاری از اختلالات جسمانی و روانشناختی و پیامدهای منفی اجتماعی و فرهنگی مرتبط هستند، کاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
688 - بررسی وضعیت سلامت روانی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی شهرستان قم
عباس حبیب زادهاین پژوهش بهمنظور بررسی سلامت روانی دانش‌آموزان دبیرستانی دختر شهرستان قم انجام شد. روش پژوهش از نوع زمینه‌یابی است. جامعۀ آماری همۀ دانش‌آموزان دختر دورۀ متوسطه شهرستان قم (15872 نفر) است که تعداد 340 نفر از آنها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای و خوشه چکیده کاملاین پژوهش بهمنظور بررسی سلامت روانی دانش‌آموزان دبیرستانی دختر شهرستان قم انجام شد. روش پژوهش از نوع زمینه‌یابی است. جامعۀ آماری همۀ دانش‌آموزان دختر دورۀ متوسطه شهرستان قم (15872 نفر) است که تعداد 340 نفر از آنها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای و خوشهای چندمرحلهای از نواحی یک، دو و سه اداره آموزش و پرورش شهر قم انتخاب شدند. ابزار اندازهگیری آزمون SCL-90-R (دراگوتیس، 1994) بود که بهطور گروهی در مدارس اجرا شد. تحلیل دادهها نشان داد که در تمام عامل‌ها میانگین بالاتر از خط برش آزمون (7/0) است. از نظر میزان شیوع مشکلات روانشناختی، عامل افسردگی با شیوع 67 درصد از بالاترین مقدار و فوبیا با 6/21 درصد از کمترین مقدار برخوردار است. مقایسۀ میانگین مشکلات روانشناختی دختران دبیرستانی نواحی مختلف شهر قم با استفاده از آزمون تجزیه و تحلیل واریانس یکطرفه (ANOVA) نشان داد که فقط در عامل افسردگی تفاوت معناداری وجود دارد و در سایر عامل‌ها تفاوت معناداری وجود ندارد. براساس نتایج میتوان گفت که سلامت روانشناختی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی شهرستان قم در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و شایسته است تلاش بیشتری برای تأمین بهداشت و سلامت روانی آنها صورت پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
689 - تحلیل مسیر اثر هوش معنوی و هوش اخلاقی بر خودشکوفایی و رضایت از زندگی در سالمندان شهر اصفهان
زهرا امامی حسین مولوی مهرداد کلانتریهدف از این پژوهش، تعیین اثر هوش معنوی و هوش اخلاقی بر خودشکوفایی و رضایت از زندگی در سالمندان شهر اصفهان براساس الگوی معادلات ساختاری بود. روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه 128581 نفر سالمندان شهر اصفهان در سال 1392 بود که حداقل 60 سال داشتند. از ا چکیده کاملهدف از این پژوهش، تعیین اثر هوش معنوی و هوش اخلاقی بر خودشکوفایی و رضایت از زندگی در سالمندان شهر اصفهان براساس الگوی معادلات ساختاری بود. روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه 128581 نفر سالمندان شهر اصفهان در سال 1392 بود که حداقل 60 سال داشتند. از این جامعه 100 نفر (44 زن و 56 مرد)، با روش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای از 8 نقطه شهر اصفهان انتخاب شدند. دادههای پژوهش به کمک پرسشنامههای خودشکوفایی (مزلو، 1977)، شاخص رضایت از زندگی سالمندان (LSI، نوگارتن و هوایرست، 1998)، هوش معنوی (کینگ، 2008) و هوش اخلاقی (لنیک و کیل، 2005) جمعآوری گردید. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرمافزار آماری SPSS-19 انجام گرفت. ضرایب آلفا و نیز برازش الگوی پیشنهادی با دادهها رضایت‌بخش بودند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که در الگوی بهدست آمده، اثر هوش اخلاقی بر خودشکوفایی و رضایت از زندگی معنادار است (001/0>P)، ولی اثر هوش معنوی بر این دو متغیر معنادار نبود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
690 - نقش عاطفه مثبت و منفی، ترس از شکست و جهت‌گزینی هدف پیشرفت در پیشبینی اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان
سمیرا رحمانی جوانمرد سمیه محمدیهدف پژوهش، بررسی نقش عاطفه مثبت و منفی، ترس از شکست و جهت‌گزینی هدف پیشرفت در پیشبینی اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان بود. 120 دانشجوی دختر و پسر دانشگاه پیام نور واحد نورآباد در سال تحصیلی 93-92 به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. دادهها از طریق پرسشنامههای عاطفه چکیده کاملهدف پژوهش، بررسی نقش عاطفه مثبت و منفی، ترس از شکست و جهت‌گزینی هدف پیشرفت در پیشبینی اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان بود. 120 دانشجوی دختر و پسر دانشگاه پیام نور واحد نورآباد در سال تحصیلی 93-92 به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. دادهها از طریق پرسشنامههای عاطفه مثبت و منفی (واتسون و همکاران، 1988)، ترس از شکست (رجبی و عباسی، 1390)، جهت‌گزینی هدف پیشرفت (الیوت و مک‌گریگور، 2001) و اهمال‌کاری تحصیلی (سواری، 1390) جمعآوری و توسط ضریب همبستگی ساده و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافتهها نشان داد که بین متغیرهای عاطفه منفی (005/0، 191/0 r=)، جهت‌گزینی هدف اجتناب (005/0، 184/0 r=) و ترس از شکست (001/0، 293/0 r=) رابطه مثبت و معناداری با اهمال‌کاری تحصیلی و بین عاطفه مثبت (001/0، 302/0–r=) و جهت‌گزینی هدف تسلط (001/0، 360/0-r=) رابطه منفی و معناداری با اهمال‌کاری تحصیلی وجود دارد؛ اما بین جهت‌گزینی هدف گرایش و اهمال‌کاری تحصیلی رابطه‌ای یافت نشد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای عاطفه مثبت (002/0P<)، جهت‌گزینی هدف تسلط (004/0P < /span><) و ترس از شکست (001/0P<) در پیشبینی واریانس متغیر ملاک یعنی اهمال‌کاری تحصیلی نقش دارند که در این بین ترس از شکست قدرت پیش‌بینی‌کنندگی بالایی دارد. درنتیجه میتوان گفت که عاطفه منفی، جهت‌گزینی هدف تسلط و ترس از شکست، سهم قابل‌توجهی در پیشبینی اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
691 - اثربخشی آموزش فرزندپروری ذهن آگاهانه بر مشکلات رفتاری کودک و استرس والدگری مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال نقص توجه ـ بیشفعالی
نرجس فضلی ایلناز سجادیانبودند که از بین آنها 20 مادر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و بهطور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند (هر گروه 10 نفر). ابزارهای پژوهش شامل سیاهه رفتاری کودکان (آخنباخ، 1991)، پرسشنامههای استرس والدگری (آبیدین و سولیس، 1991) بود. آموزش فرزندپروری ذهن‌آگا چکیده کاملبودند که از بین آنها 20 مادر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و بهطور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند (هر گروه 10 نفر). ابزارهای پژوهش شامل سیاهه رفتاری کودکان (آخنباخ، 1991)، پرسشنامههای استرس والدگری (آبیدین و سولیس، 1991) بود. آموزش فرزندپروری ذهن‌آگاهانه به شیوۀ گروهی در 8 جلسۀ 90 دقیقه‌ای، هفتهای یک بار بر گروه آزمایش اجرا شد. گروه گواه در طی این مدت هیچ آموزشی دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره، حاکی از کاهش میانگین نمرات مشکلات درونی، بیرونی کودک و استرس والدگری در قلمرو والد و کودک در مرحلۀ پس‌آزمون و پایداری این اثر در مرحلۀ پیگیری بود (05/0P<<span lang="FA" style="line-height: 107%; font-family:;" dir="RTL" new="" b="" roman";"="" "times="" roman";="" fa;="" en-us;="" minor-latin;="" calibri;="" 12pt;="" zar";="">). یافتههای این پژوهش از کاربرد روش آموزشی فرزندپروری ذهن‌آگاهانه در کنار درمان‌های دارویی بهمنظور کاهش مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه ـ بیشفعالی و استرس والدگری مادران آنها حمایت میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
692 - پیشبینی شادمانی زناشویی بر اساس شفقت به خود و شکفتگی در زنان متأهل
زهرا شفیعی رضوان السادات جزایریدر این پژوهش نقش شفقت به خود و شکفتگی بهعنوان پیش‌بین‌های شادمانی زناشویی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان متأهل شهر اصفهان در سال 1395 بودند. بدین منظور تعداد 140 زن متأهل شهر اصفهان به شیوه در دسترس انتخاب و پرسشن چکیده کاملدر این پژوهش نقش شفقت به خود و شکفتگی بهعنوان پیش‌بین‌های شادمانی زناشویی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان متأهل شهر اصفهان در سال 1395 بودند. بدین منظور تعداد 140 زن متأهل شهر اصفهان به شیوه در دسترس انتخاب و پرسشنامه شادمانی زناشویی (تگریان،1387)، شفقت به خود (نف،2003) و شکفتگی (دینره، 2009) را پاسخ دادند. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها از رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که شکفتگی و شفقت به خود پیشبینی کننده شادمانی زناشویی بودند (01/0P<) ولی از بین شش خرده‌مقیاس شفقت به خود (مهربانی با خود، ذهن‌آگاهی، انزوا، اشتراکات انسانی، قضاوت در مورد خود و همانندسازی افراطی) یگانه متغیر ذهن‌آگاهی پیش‌بین شادمانی زناشویی بود (02/0P<). درنتیجه میتوان مطرح نمود که شادمانی زناشویی زنان متأهل بر اساس ویژگیهای شخصیتی چون شفقت به خود و شکفتگی قابل تبیین است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
693 - تأثیر آموزش مهارتهای زندگی به مادران برکاهش مشکلات رفتاری دانش‌آموزان سوم تا پنجم ابتدایی
فاطمه ترک‌لادانی محسن گلپرور مختار ملکپور محسن گلپرورهدف از این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارتهای زندگی به مادران بر کاهش مشکلات رفتاری دانش‌آموزان مقطع تحصیلی سوم تا پنجم ابتدایی شهر اصفهان است. این پژوهش نیمه‌تجربی از نوع پیشآزمون پس‌آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری را کلیه دانش‌آموزان پایه‌های سوم تا پنجم ابتدایی در چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارتهای زندگی به مادران بر کاهش مشکلات رفتاری دانش‌آموزان مقطع تحصیلی سوم تا پنجم ابتدایی شهر اصفهان است. این پژوهش نیمه‌تجربی از نوع پیشآزمون پس‌آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری را کلیه دانش‌آموزان پایه‌های سوم تا پنجم ابتدایی در سال تحصیلی 87 ـ86 تشکیل داده است. روش نمونهگیری مورد استفاده در پژوهش برای انتخاب مدارس خوشهای چند مرحله‌ای و برای انتخاب آزمودنیها بر اساس امتیاز مشکلات رفتاری آنها است. بدین ترتیب که از 5 ناحیه آموزش و پرورش اصفهان، یک ناحیه بهطور تصادفی انتخاب و سپس از این ناحیه یک دبستان دخترانه و یک دبستان پسرانه به طور تصادفی انتخاب شد. آنگاه از این دو مدرسه با انجام پیشآزمون از کلیه دانش‌آموزان پایه سوم تا پنجم، 96 نفر دانش‌آموز که دارای مشکلات رفتاری بودند مشخص و بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدند، سپس این 96 نفر به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. به مادران گروه آزمایشی طی 9 جلسه آموزش مهارتهای زندگی داده شد. همچنین بهمنظور بررسی میزان مشکلات رفتاری از آزمون مشکلات رفتاری راتر (9/0 = ) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین عملکرد گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری (001/0P < ) وجود دارد و آموزش مهارتهای زندگی به مادران بر کاهش مشکلات رفتاری تأثیر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
694 - رابطۀ ترس از دندانپزشکی در کودکان 6 تا 8 ساله با ترس والدین آنها
شهرزاد جوادی نژاد ساناز طهمورث پور داوود قاسمی فاطمه یزدیاین پژوهش با هدف بررسی رابطۀ بین ترس کودکان 6 تا 8 ساله از دندانپزشکی با ترس والدینشان اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و نمونۀ آماری پژوهش شامل 107 کودک 6 تا 8 ساله بود که در سال تحصیلی 91ـ1390به همراه والدین خود به درمانگاه دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان مراجعه ک چکیده کاملاین پژوهش با هدف بررسی رابطۀ بین ترس کودکان 6 تا 8 ساله از دندانپزشکی با ترس والدینشان اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و نمونۀ آماری پژوهش شامل 107 کودک 6 تا 8 ساله بود که در سال تحصیلی 91ـ1390به همراه والدین خود به درمانگاه دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان مراجعه کردند . روش نمونهگیری هدفمند و ابزار های پژوهش شامل مقیاس بررسی ترس کودکان زیر شاخص دندانپزشکی ( کاتبرت و ملامد، 1982) برای ارزیابی ترس کودکان، مقیاس تغییر‌یافته اضطراب دندانپزشکی (هامفریس و همکاران، 1995) برای ارزیابی ترس والدین و مقیاس رتبه‌ای رفتاری (فرانکلو همکاران، 1962) برای ارزیابی رفتار کودک حین درمان بود. پرسشنامههای اول و دوم را والد کودک و پرسشنامۀ سوم را دندانپزشک تکمیل کرد. تحلیل دادهها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون t مستقل انجام شد. یافتهها نشان داد که بین نمرههای ترس والدین و کودکان رابطۀ معنادار مستقیم وجود دارد (001/0 P < ). همچنین بین مقیاس بررسی ترس کودکان ـ زیر شاخص دندانپزشکی و مقیاس رتبه‌ای رفتاری فرانکل رابطۀ منفی معنادار وجود داشت (001/0 P < ). براساس نتایج در کودکان گروه سنی 6 تا 8 سال، ترس والدین میتواند بر روی ترس دندانپزشکی کودک و درجۀ همکاری او با دندانپزشک تأثیر بگذارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
695 - رابطۀ تفکر انتزاعی با هوش هیجانی و مؤلفههای آن در پزشکان و معلمان شهر اصفهان
الهه حجه‌فروش مختار ملکپور محسن گلپروراین پژوهش با هدف تعیین رابطۀ تفکر انتزاعی و هوش هیجانی در پزشکان عمومی و معلمان شهر اصفهان اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و جامعۀ آماری پزشکان عمومی و معلمان مقطع راهنمایی و متوسطه در شهر اصفهان بود که از میان آنها 77 پزشک و 180 معلم به شیوۀ تصادفی انتخاب و پرسشنامۀ هوش ر چکیده کاملاین پژوهش با هدف تعیین رابطۀ تفکر انتزاعی و هوش هیجانی در پزشکان عمومی و معلمان شهر اصفهان اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و جامعۀ آماری پزشکان عمومی و معلمان مقطع راهنمایی و متوسطه در شهر اصفهان بود که از میان آنها 77 پزشک و 180 معلم به شیوۀ تصادفی انتخاب و پرسشنامۀ هوش ریون بزرگسالان (ریون، 1938) و پرسشنامۀ هوش هیجانی (سیبریا شرینگ، 1995) برای آنها اجرا شد. دادهها از طریق ضریب همبستگی پیرسون تحلیل گردید. نتایج نشان داد که در نمونۀ کلی معلمان، بین تفکر انتزاعی با هوش هیجانی کلی، خودانگیزی، همدلی و مهارتهای اجتماعی رابطۀ معناداری وجود دارد (05/0 P ). نتایج در نمونۀ پزشکان نشان داد که در همۀ پزشکان و در پزشکان زن بین تفکر انتزاعی با خودانگیزی رابطۀ معنادار وجود دارد (05/0 P ). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
696 - رابطه بین شادکامی، خودشکوفایی، سلامت روان و عملکرد تحصیلی با دوگانگی جنسی در دانشجویان دختر و پسر واحد علوم و تحقیقات مرکز اهواز
پرویز عسگری حسن احدی محمدمهدی مظاهری میرصلاح الدین عنایتی علیرضا حیدریچکیده : در این پژوهش رابطه متغیرهای شادکامی، خودشکوفایی، سلامت روان و عملکرد تحصیلی با دوگانگی جنسی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی واحد علوم و تحقیقات مرکز اهواز بررسی شده است. روش پژوهش از نوع همبستگی است. بهمنظور دستیابی به اهداف پژوهش از بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی عل چکیده کاملچکیده : در این پژوهش رابطه متغیرهای شادکامی، خودشکوفایی، سلامت روان و عملکرد تحصیلی با دوگانگی جنسی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی واحد علوم و تحقیقات مرکز اهواز بررسی شده است. روش پژوهش از نوع همبستگی است. بهمنظور دستیابی به اهداف پژوهش از بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم و تحقیقات مرکز اهواز 373 نفر (185 پسر و 188 دختر) با روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. با توجه به نتایج بهدست آمده بین متغیرهای شادکامی و دوگانگی جنسی، بین خودشکوفایی و دوگانگی جنسی، بین سلامت روان و دوگانگی جنسی، بین شادکامی و خودشکوفایی، بین شادکامی و سلامت روان، بین خودشکوفایی و سلامت روان روابط معناداری بهدست آمد (001/0 P). در ضمن روابط بین متغیرها با توجه به تفکیک جنسیت مورد بررسی قرار گرفت که با توجه به نتایج بهدست آمده بین شادکامی و دوگانگی جنسی در دانشجویان پسر رابطۀ معناداری مشاهده نگردید (001/0 > P). ولی بین شادکامی و دوگانگی جنسی در دختران رابطه معناداری مشاهده گردید (001/0 P). از سوی دیگر بین شادکامی و خودشکوفایی و نیز بین شادکامی و سلامت روان و بین خودشکوفایی و سلامت روان هم در دختران و هم در پسران رابطه معناداری مشاهده گردید (001/0 P). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
697 - رابطه ویژگی روانی و نشانگان ایمپاستر در دانشجویان رشته‌های پزشکی و داروسازی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
نسیم روحانی سید حمید آتش‌پور سید علی‌اصغر مسدد سید محمدرضا صمصامشریعتاین پژوهش با هدف اصلی بررسی رابطه ویژگی روانی با نشانگان ایمپاستر بین دانشجویان رشته پزشکی و داروسازی دانشگاه اصفهان در میان 120 نفر از دانشجویان رشته‌های پزشکی (60=n ) و داروسازی (60=n ) که به شیوه طبقهای از بین کلیه دانشجویان این دو رشته انتخاب شده بودند، اجرا شد. اب چکیده کاملاین پژوهش با هدف اصلی بررسی رابطه ویژگی روانی با نشانگان ایمپاستر بین دانشجویان رشته پزشکی و داروسازی دانشگاه اصفهان در میان 120 نفر از دانشجویان رشته‌های پزشکی (60=n ) و داروسازی (60=n ) که به شیوه طبقهای از بین کلیه دانشجویان این دو رشته انتخاب شده بودند، اجرا شد. ابزار تحقیق عبارت بود ازآزمون سنجش ویژگیهای روانی (SCL-90-R) و مقیاس نشانگان ایمپاستر. سنجش ویژگی دادههای حاصل از پرسشنامههای پژوهش با توجه به اهداف با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون همبستگی و رگرسیون همزمان) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از بین ویژگیهای روانی؛ روان‌پریشی، افکار پارانوئید، ترس، پرخاشگری، اضطراب، افسردگی، حساسیت در روابط متقابل، وسواس و اجبار با نشانگان ایمپاستر دارای رابطه معنادار هستند (01/0P < ). همچنین از بین تمامی ویژگیهای شخصیتی SCL-90-R))، ابعاد افکار پارانوئید، پرخاشگری، حساسیت در روابط، وسواس و شکایات جسمانی قادر به پیشبینی معنادار نشانگان ایمپاستر بوده است (01/0P < ). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
698 - تأثیر مداخلات شناختی ـ رفتاری بر مشکلات عاطفی ـ رفتاری دختران نوجوان محروم از پدر
طاهره گل کاری مهرداد کلانتری احمد عابدیآدامز، پ.، میلنر، ج.، و شرف، ا. (1372). روانشناسی کودکان محروم از پدر. ترجمۀ خسروباقری، و محمد عطاران. چاپ اول. تهران: انتشارات تربیت. (سال انتشار اثر به زبان اصلی 1985). اسماعیلی، م. (1389). مقایسۀ اثربخشی روشهای مداخله رفتاری ـ شناختی، روشهای القا، خلق و آموزش چکیده کاملآدامز، پ.، میلنر، ج.، و شرف، ا. (1372). روانشناسی کودکان محروم از پدر. ترجمۀ خسروباقری، و محمد عطاران. چاپ اول. تهران: انتشارات تربیت. (سال انتشار اثر به زبان اصلی 1985). اسماعیلی، م. (1389). مقایسۀ اثربخشی روشهای مداخله رفتاری ـ شناختی، روشهای القا، خلق و آموزش مهارتهای اجتماعی بر بهزیستی روانشناختی فرزندان جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه. پایان‌نامه دکترای روانشناسی، اصفهان، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان. پوراحمدی، ا.، جلالی، م.، و عابدین، ع. (1388). بررسی مقایسه‌ای اختلالهای عاطفی ـ رفتاری و عملکرد تحصیلی کودکان 7 تا 11 سالۀ محروم از پدر و عادی شهر تهران. مجلۀ روانشناسی بالینی. 2، 59-51. مجدی، ف. (1389). بررسی رابطۀ معناداری زندگی و شیوه‌های فرزندپروری مادران و اختلالات رفتاری کودکان آنها. اصفهان پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد روانشناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
699 - میزان فرسودگی شغلی و خشنودی شغلی پزشکان جراح عمومی و متخصص داخلی شهر اصفهان
لاله عاطف مریم روح‌الامین ابوالقاسم نوری حسین مولویهدف از اجرای این پژوهش مقایسه میزان فرسودگی شغلی پزشکان جراح عمومی و متخصص داخلی شهر اصفهان در سال 1383 بود. بدین منظور 35 نفر از پزشکان جراح عمومی و 35 نفر از متخصصان داخلی بهصورت تصادفی ساده از فهرست سازمان نظام پزشکی استان اصفهان انتخاب شدند و پرسشنامههای جمعیت‌شنا چکیده کاملهدف از اجرای این پژوهش مقایسه میزان فرسودگی شغلی پزشکان جراح عمومی و متخصص داخلی شهر اصفهان در سال 1383 بود. بدین منظور 35 نفر از پزشکان جراح عمومی و 35 نفر از متخصصان داخلی بهصورت تصادفی ساده از فهرست سازمان نظام پزشکی استان اصفهان انتخاب شدند و پرسشنامههای جمعیت‌شناختی، فرسودگی شغلی مسلش و جکسون و پرسشنامه محقق‌ساخته خشنودی شغلی در مورد آنها اجرا شد. ضریب پایایی این دو پرسشنامه 8/0 محاسبه و ضریب روایی همزمان بین نمرات دو پرسشنامه برابر با 65/0- محاسبه گردید. در رابطه با فرضیه‌های پژوهش فرض شد که بین میانگین‌های نمرات کل فرسودگی شغلی و زیرمقیاسهای دو گروه پزشکان تفاوت وجود دارد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که میانگین نمرات کل فرسودگی شغلی پزشکان جراح عمومی بهطور معناداری بیشتر از متخصصان داخلی بود. (001/0 = P). همچنین خستگی عاطفی (001/0 = P)، عملکرد فردی (005/0=P) و خشنودی شغلی (029/0 = P) پزشکان جراح عمومی بیشتر از متخصصان داخلی بود. در ضمن میانگین نمرات کل فرسودگی شغلی پزشکان زن بهطور معناداری بیشتر از پزشکان مرد بود. ولی تفاوت معناداری بین میانگین نمرات مسخ شخصیت پزشکان جراح عمومی و متخصصان داخلی مشاهده نشد (021/0 = P). همچنین خستگی عاطفی (001/ 0 = P) و خشنودی شغلی (001/0 = P) پزشکان زن بیشتر از پزشکان مرد بود، ولی تفاوت معناداری بین میانگین نمرات مسخ شخصیت و عملکرد فردی پزشکان زن و مرد وجود نداشت. در نهایت با توجه به یافتهها، پیشنهادهایی برای پژوهشگران آتی و پزشکان جراح عمومی و متخصص داخلی ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
700 - مقایسۀ خودپندارۀ بدنی دختران نابینای ورزشکار و غیرورزشکار
مریم لطفی جعفر محمدی مهدی سهرابی فضل ا... باقرزادههدف این پژوهش مقایسۀ خودپندارۀ بدنی دختران نابینای ورزشکار و غیرورزشکار بود . روش پژوهش علّی ـ مقایسه‌ای و جامعۀ آماری همۀ نابینایان ورزشکار و غیرورزشکار مراجعه‌کننده به انجمن نابینایان شهر تهران در سال 1390 بود. از تمامی ورزشکاران نابینا 45 نفر پرسشنامه را تکمیل کردن چکیده کاملهدف این پژوهش مقایسۀ خودپندارۀ بدنی دختران نابینای ورزشکار و غیرورزشکار بود . روش پژوهش علّی ـ مقایسه‌ای و جامعۀ آماری همۀ نابینایان ورزشکار و غیرورزشکار مراجعه‌کننده به انجمن نابینایان شهر تهران در سال 1390 بود. از تمامی ورزشکاران نابینا 45 نفر پرسشنامه را تکمیل کردند و 63 نفر نابینای غیرورزشکار به روش تصادفی با میانگین سنی 54/6 ± 20 انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامۀ خودتوصیفی بدنی (مارش و همکاران، 1994) بود. نتایج تحلیل دادهها با نرمافزار SPSS 18 و آزمون تحلیل واریانس نشان داد که بین دختران ورزشکار و غیرورزشکار نابینا در خرده‌آزمون‌های هماهنگی (07/0 P < )، سلامتی (028/0 P < )، فعالیت بدنی (001/0 P < )، قدرت (014/0 P < )، استقامت (022/0 P < )، شایستگی ورزشی (001/0 P < ) و خودپندارۀ عمومی (001/0 P < ) تفاوتهای معنیداری وجود دارد. در تمامی مؤلفهها بجز مولفۀ چربی و سلامت که بهصورت معکوس نمره‌گذاری شده است، میانگین گروه ورزشکار بیشتر بود. با توجه به نتایج میتوان نتیجهگیری کرد که ورزش و فعالیت بدنی میتواند در بالا بردن خودپندارۀ بدنی نابینایان جامعه نقش داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
701 - پیشبینی ضربة عشق و افسردگی بر اساس سبکهای دلبستگی در دانشجویان دارای شکست عاطفی
ناصر یوسفی احمد امانی رسول عسگری مجید سلیمانیهدف از این پژوهش، پیشبینی ضربة عشق و افسردگی بر اساس سبکهای دلبستگی در دانشجویان دارای شکست عاطفی بود. پژوهش صورت گرفته توصیفی و از نوع همبستگی است و جامعة آن کلیه دانشجویان دارای شکست عاطفی دانشگاه قم بود که در سال تحصیلی 95-1394 مشغول به تحصیل بودند. تعداد 200 نفر ب چکیده کاملهدف از این پژوهش، پیشبینی ضربة عشق و افسردگی بر اساس سبکهای دلبستگی در دانشجویان دارای شکست عاطفی بود. پژوهش صورت گرفته توصیفی و از نوع همبستگی است و جامعة آن کلیه دانشجویان دارای شکست عاطفی دانشگاه قم بود که در سال تحصیلی 95-1394 مشغول به تحصیل بودند. تعداد 200 نفر به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. بهمنظور گردآوری دادهها از پرسشنامههای سبک دلبستگی (کولینز و رید، 1990)، افسردگی (بک، 1961) و ضربه عشق (رأس، 1999)، استفاده گردید. برای پاسخ به فرضیات از نرمافزار spss استفاده شد که یافتهها نشان داد از بین انواع سبکهای دلبستگی تنها سبک اجتنابی قادر به پیشبینی معنادار ضربه عشق (001/0>p) و افسردگی (006/0>p) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
702 - اثربخشی آموزش گروهی اصلاح سبک فرزندپروری بر اساس اصلاح طرحوارههای ناسازگار به مادران بر بهبود مشکلات رفتاری کودکان پیشدبستانی
مینا دانشمند خوراسگانی زهرا یوسفیاین پژوهش، اثربخشی آموزش گروهی اصلاح سبک فرزندپروری بر اساس اصلاح طرحوارههای ناسازگار به مادران بر بهبود مشکلات رفتاری کودکان پیشدبستانی شهر اصفهان را بررسی کرد. پژوهش از نوع نیمه تجربی و بهصورت پیشآزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل کلیة مادران دا چکیده کاملاین پژوهش، اثربخشی آموزش گروهی اصلاح سبک فرزندپروری بر اساس اصلاح طرحوارههای ناسازگار به مادران بر بهبود مشکلات رفتاری کودکان پیشدبستانی شهر اصفهان را بررسی کرد. پژوهش از نوع نیمه تجربی و بهصورت پیشآزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل کلیة مادران دارای کودک مبتلا به اختلالات رفتاری شهر اصفهان بود. با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس تعداد 40 نفر از مادران کودکان دارای اختلالات رفتاری انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامة اختلالات رفتاری راتر (1975) بود که از پایایی و روایی مناسب برخوردار است. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه و در 8 هفته تحت آموزش اصلاح سبک فرزندپروری بر اساس اصلاح طرحوارههای ناسازگار قرار گرفت و گروه کنترل در لیست انتظار قرار داشت. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها از میانگین و انحراف استاندارد دادهها و سپس با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری، فرضیه‌های پژوهش بررسی شد. نتایج نشان داد که آموزش گروهی اصلاح سبک فرزندپروری بر اساس اصلاح طرحوارههای ناسازگار به مادران بر بهبود مشکلات رفتاری کودکان در مراحل پیشآزمون و پیگیری تأثیر دارد (05/0>p) میتواند بهعنوان یک روش مداخله‌ای مؤثر به کار گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
703 - تأثیر مداخله شکوفایی سلیگمن بر شایستگی اجتماعی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی
پریسا شاهسواری مریم اسماعیلیهدف از این پژوهش، بررسی تأثیر مداخله شکوفایی سلیگمن بر شایستگی اجتماعی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در شهرستان نجف‌آباد بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیشآزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل کلیه دختران مقطع متوسطه مبتل چکیده کاملهدف از این پژوهش، بررسی تأثیر مداخله شکوفایی سلیگمن بر شایستگی اجتماعی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در شهرستان نجف‌آباد بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیشآزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل کلیه دختران مقطع متوسطه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی شهرستان نجف‌آباد بود که در سال 1395 به مرکز رشد مراجعه کرده بودند. با استفاده از نمونهگیری تصادفی ساده 30 نفر از این افراد انتخاب و بهصورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند (هر گروه 15 نفر). ابزار سنجش شامل پرسشنامه شایستگی اجتماعی (پرندین، 1385) بود. گروه آزمایش مداخله شکوفایی سلیگمن را در 8 جلسه بهصورت هفتهای دوبار دریافت نمودند و گروه کنترل منتظر نگه داشته شدند. دادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. یافتهها نشان داد که مداخله شکوفایی سلیگمن منجر به افزایش شایستگی اجتماعی دختران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی شده است (01/0>P). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
704 - تأثیر برنامة آموزش رفتاری والدین بارکلی به مادران بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان مقطع ابتدایی با اختلال سلوک
محمدعلی گودرزی راضیه هاشمی علی آباد علیا محمدرضا تقویهدف پژوهش، بررسی تأثیر آموزش رفتاری به مادران بر کاهش مشکلات عملکرد رفتاری فرزندان مبتلا به اختلال سلوک بود. روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. از اینرو، تعداد 24 نفر از مادرانی که فرزندانشان به اختلال سلوک تشخیص داده شده بودند از مدا چکیده کاملهدف پژوهش، بررسی تأثیر آموزش رفتاری به مادران بر کاهش مشکلات عملکرد رفتاری فرزندان مبتلا به اختلال سلوک بود. روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. از اینرو، تعداد 24 نفر از مادرانی که فرزندانشان به اختلال سلوک تشخیص داده شده بودند از مدارس ابتدایی شهر شیراز در سال 94-1393 تحصیلی بهصورت نمونهگیری در دسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل فهرست رفتاری کودکان (آخنباخ و رسکولا، 2001) و پرسشنامة عملکرد رفتاری کودکان (ویگال و همکاران، 1998) بود. آموزش روشهای اصلاح رفتار بارکلی (1998) در قالب 10 جلسة نود دقیقه‌ای در گروه آزمایشی اجرا شد. در پایان، دو گروه پرسشنامة عملکرد رفتاری را بهعنوان پس‌آزمون تکمیل کردند. دادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس یکراهه (ANCOVA) با استفاده از SPSS21 مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. تحلیل نتایج بیانگر تأثیر کاربندی آزمایشی بر کاهش مشکلات رفتاری گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل بود (05/0p<). به‌طورکلی، یافتهها نشان داد که آموزش روشهای اصلاح رفتار به مادران، مشکلات رفتاری فرزندان را کاهش میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
705 - نقش خودارائگی، خودتنظیمی و رگه‌های تاریک شخصیت، در پیشبینی وابستگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به شبکه‌های اجتماعی مجازی
نقی دشتی عباس ابوالقاسمیهدف پژوهش،تعیین نقش خودارائگی، خودتنظیمی و رگه‌های تاریک شخصیت در پیشبینی وابستگی دانشجویانبه شبکه‌های اجتماعی مجازی است. این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعة آماریپژوهش شامل همة دانشجویان شاغل به تحصیل دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در سال 1395 بهتعداد 3200 نفر بود چکیده کاملهدف پژوهش،تعیین نقش خودارائگی، خودتنظیمی و رگه‌های تاریک شخصیت در پیشبینی وابستگی دانشجویانبه شبکه‌های اجتماعی مجازی است. این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعة آماریپژوهش شامل همة دانشجویان شاغل به تحصیل دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در سال 1395 بهتعداد 3200 نفر بود که از بین آنها تعداد 236 نفر به روش نمونهگیری خوشهای چند مرحله‌ایانتخاب شدند. دادهها از طریق مقیاس خودتنظیمی (شواررز،1999)، پرسشنامه خودارائه‌گری(آکرمن،1979)، مقیاس رگه‌های تاریک شخصیت (جوناسونو وبستر،2010) و مقیاس محقق ساخته وابستگی بهشبکه‌های اجتماعی مجازی (دشتی،2016) جمعآوری شدند. برای تحلیل یافتهها از رگرسیونچند متغیری استفاده شده است. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که خودتنظیمی (p=0/03) و خودارائه‌گری (p=0/017) در پیشبینی وابستگی به شبکه‌های اجتماعیمجازی نقش معنیداری دارند. (p=0/05) و R2 = 0/045. این یافتهها بیان میکند که خودتنظیمی وخودارائه‌گری، قابلیت پیشبینی اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی را دارا میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
706 - سبکهای مقابله‌ای زنان آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر: یک مطالعه کیفی
مریم تولائی محمدحسین فلاح روناک عشقی نوگورانی سید علیرضا افشانیاین پژوهش با هدف مطالعة کیفی سبکهای مقابله‌ای زنان آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر بود. پژوهش با روش کیفی و از نوع پدیدارشناسی انجام گرفت. نمونه مورد مطالعه 20 زن آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر در بازه سنی 57-22 ساکن شهر اصفهان که در سه‌ماهة سوم سال 1396 و چهارماهة اول 1397 به دل چکیده کاملاین پژوهش با هدف مطالعة کیفی سبکهای مقابله‌ای زنان آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر بود. پژوهش با روش کیفی و از نوع پدیدارشناسی انجام گرفت. نمونه مورد مطالعه 20 زن آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر در بازه سنی 57-22 ساکن شهر اصفهان که در سه‌ماهة سوم سال 1396 و چهارماهة اول 1397 به دلیل عهدشکنی همسر به مراکز مشاوره شهر اصفهان مراجعه کردند، به شیوة هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبة نیمه‌ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند. بهمنظور تحلیل دادهها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. تحلیل دادهها منجر به ایجاد سه مضمون اصلی سبکهای مقابله‌ای نامنعطف، سبکهای مقابله‌ای فعل‌پذیر و سبکهای مقابله‌ای فعال و برای هرکدام مضمون‌های فرعی شامل سبکهای مقابله‌ای نامنعطف (نگرانی، نشخواری و رقابتی)، سبکهای مقابله‌ای فعل‌پذیر (اجتنابی، تسلیمی و انحراف توجه) و سبکهای مقابله‌ای فعال (حمایت‌طلبی، مشارکتی و توافقی) شد و نشان داد که زنان آسیب‌دیده از عهدشکنی همسر از سبکهای مقابله‌ای یکسانی استفاده نمی‌کنند، برخی عوامل همانند چگونگی افشای عهدشکنی، کیفیت روابط زناشویی، باورها و اعتقادات مذهبی، حمایت اجتماعی و خانوادگی و وجود فرزند بر چگونگی سبکهای مقابله‌ای آنان نقش مهمی داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
707 - اثربخشی هنردرمانی گروهی بیانگر بر کاهش مشکلات درونی‌سازی و برونی‌سازی کودکان بدسرپرست
حمیده محمدی نسب پریسا سید موسوی سمانه بهزادپوربدسرپرستی در کودکان، مشکلات رفتاری و هیجانی شدیدی را به همراه دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی هنردرمانی گروهی بیانگر بر کاهش مشکلات درونی‌سازی و برونی‌سازی کودکان بدسرپرست انجام شد. طرح پژوهش شبه آزمایشی بهصورت پیشآزمون-پس‌آزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. 21 نف چکیده کاملبدسرپرستی در کودکان، مشکلات رفتاری و هیجانی شدیدی را به همراه دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی هنردرمانی گروهی بیانگر بر کاهش مشکلات درونی‌سازی و برونی‌سازی کودکان بدسرپرست انجام شد. طرح پژوهش شبه آزمایشی بهصورت پیشآزمون-پس‌آزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. 21 نفر از کودکان مقیم در دو مرکز شبه‌خانواده در شهر تهران با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به شیوة تصادفی در دو گروه قرار گرفتند،11 کودک در گروه آزمایش و 10 کودک در گروه کنترل شرکت داشتند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه‌ای مداخله هنردرمانی گروهی و گروه گواه هیچگونه مداخله‌ای دریافت نکرد. برای جمعآوری دادهها از فهرست رفتاری کودک آخنباخ استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد آزمودنیهای گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه کاهش معناداری در مشکلات درونی‌سازی شده شامل تحریک‌پذیری، اضطراب/ افسردگی، گوشه‌گیری و نشانه‌های بدنی و همچنین مشکلات برونی‌سازی شده شامل پرخاشگری داشتند. با توجه به یافتههای پژوهش، به نظر میرسد هنردرمانی بتواند بهعنوان روشی مؤثر و کارآمد در کاهش مشکلات رفتاری هیجانی کودکان بدسرپرست در مداخلات به کار گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
708 - فراتحلیل اثربخشی آموزش فرزندپروری مثبت بر کاهش اختلالات برون‌ریزی‌شدة کودکان و مشکلات والدگری
منصوره بهرامی پورهدف پژوهش، فراتحلیل تحقیقات انجام شده درزمینة اثربخشی آموزش فرزندپروری مثبتبر کاهش اختلالات برونریزیشده در کودکان و مشکلات والدگری بود. روش پژوهشفراتحلیل بود که با درهم‌آمیختگی نتایج حاصل از تحقیقات مختلف، میزان اندازة اثرآموزش فرزندپروری مثبت را بر کاهش اختلالات برون چکیده کاملهدف پژوهش، فراتحلیل تحقیقات انجام شده درزمینة اثربخشی آموزش فرزندپروری مثبتبر کاهش اختلالات برونریزیشده در کودکان و مشکلات والدگری بود. روش پژوهشفراتحلیل بود که با درهم‌آمیختگی نتایج حاصل از تحقیقات مختلف، میزان اندازة اثرآموزش فرزندپروری مثبت را بر کاهش اختلالات برونریزیشده در کودکان و مشکلاتوالدگری مشخص کرده است. جامعة آماری، همة تحقیقات چاپ شده در مجلات علمی- پژوهشیدر طی سالهای 94-88 بود که در ایران انجام شده، حجم نمونة مناسبی داشته و از لحاظروش‌شناسی شرایط لازم را داشتهاند. بدین منظور از بین 12 پژوهش، 11 پژوهش که ازلحاظ روش‌شناختی مورد قبول بود، انتخاب و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. ابزارپژوهش چک‌لیست فراتحلیل بود و پژوهش حاضر مبتنی بر 306 نمونه و 11 اندازه اثر است.یافتهها نشان داد میزان اندازه اثر مداخله فرزندپروری مثبت بر کاهش اختلالات برونریزیشده و مشکلات والدگری 82/0d= (00001/0 p≤) وهماهنگ با جدول کوهن، بالا بود. بالاترین اندازه اثر مربوط به پژوهش جلالی وهمکاران (06/1) و پایین‌ترین اندازه اثر به پژوهش معصومی‌زارع و همکاران (61/0)اختصاص یافت. نتیجة فراتحلیل، بیانگر تأثیر زیاد مداخله فرزندپروری مثبت بر کاهشاختلالات برونریزیشده در کودکان و مشکلات والدگری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
709 - تاثیر ذهن آگاهی بر عملکرد شغلی و استرس شغلی در کارکنان کلینیک چشم پزشکی پارسیان: نقش واسطه ای معنا در کار
فاطمه اسکندری قریوند علی مهداداین پژوهش با هدف تاثیر ذهن آگاهی برعملکرد و استرس با نقش واسطه ای معنا در کار انجام شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه پژوهش شامل کلیه کارکنان کلینیک چشم پزشکی پارسیان بود که از میان آنان تعداد 194 نفر به روش در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش، پرسشنامه های ذهن آگاهی (بائر و چکیده کاملاین پژوهش با هدف تاثیر ذهن آگاهی برعملکرد و استرس با نقش واسطه ای معنا در کار انجام شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه پژوهش شامل کلیه کارکنان کلینیک چشم پزشکی پارسیان بود که از میان آنان تعداد 194 نفر به روش در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش، پرسشنامه های ذهن آگاهی (بائر و همکاران ، 2006)، عملکردشغلی (پاترسون، 1963)، استرس شغلی (باباکاس و همکاران، 1992) و معنا در کار (ایوزان و همکاران ، 2013) مورد استفاده قرار گرفتند. داده ها با استفاده از الگو سازی معادلات ساختاری مورد تحلیل و یافته ها نشان داد، که ذهن آگاهی بر معنا در کار و عملکرد شغلی تاثیر مثبت و بر استرس شغلی تاثیر منفی (p< 0/05) دارد. همچنین معنا در کار بر عملکرد شغلی تاثیر مثبت و بر استرس شغلی تاثیر منفی (p< 0/05) دارد. علاوه بر این، نتایج الگو سازی معادلات ساختاری نشان داد که ذهن آگاهی به طریق غیر مستقیم و از طریق تاثیر بر معنا در کار بر عمکرد شغلی و استرس شفلی تاثیر دارد (p< 0/05). براساس یافته های پژوهش می توان چنین نتیجه گیری نمود که ذهن آگاهی به دلیل تاثیری که بر معنا در کار دارد، بر عمکرد شغلی و استرس شغلی تاثیر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
710 - اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت، بر مشکلات برونی‌سازی شده (پرخاشگری و بزهکاری) دانش‌آموزان قلدر
فتانه دریکوند کامران یزدانبخش جهانگیر کرمیاین پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت، بر مشکلات برونی سازی شدۀ دانش‌آموزان قلدر دختر دورۀ اول متوسطۀ شهر خرم آباد انجام شد. روش پژوهش، نیمهآزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانش‌آموزان قلدر دورۀ اول متوسطۀ شهر خ چکیده کاملاین پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت، بر مشکلات برونی سازی شدۀ دانش‌آموزان قلدر دختر دورۀ اول متوسطۀ شهر خرم آباد انجام شد. روش پژوهش، نیمهآزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانش‌آموزان قلدر دورۀ اول متوسطۀ شهر خرم آباد بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 30 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه انتخاب شدند. آزمودنی ها پرسشنامه های قلدری (Ellie Noise, 2001) و مشکلات رفتاری آخن باخ فرم نوجوانان را تکمیل نمودند، سپس به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت درمان متمرکز بر شفقت قرار گرفت. در نهایت از هر دو گروه، پس آزمون به عمل آمد و داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره تحلیل شدند. نتایج نشان داد درمان متمرکز بر شفقت، بر مؤلفۀ پرخاشگری دانش آموزان قلدر تأثیر معناداری دارد. همچنین نتایج نشان داد درمان متمرکز بر شفقت، بر مؤلفۀ بزهکاری دانش آموزان قلدر تأثیر معناداری دارد؛ در نتیجه می توان گفت درمان متمرکز بر شفقت، عامل مهم و تأثیرگذاری بر کاهش مشکلات برون سازی شده (پرخاشگری و بزهکاری) دانش آموزان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
711 - تأثیر برنامه آموزشی ذهن فزاینده بر سخت کوشی، شیفتگی و شکوفایی تحصیلی
آمنه خدمتیان عبدالزهرا نعامی اقبال زارعی علی خلفیهدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش برنامه فزاینده بر سخت کوشی تحصیلی، شیفتگی تحصیلی و شکوفایی تحصیلی در دانش آموزان کلاس دوازدهم شهرستان میناب بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پایه دوازدهم شهرستان میناب در سال 1399 است، که 40 دانش آموز به عنوان نمونه تحقیق به صو چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش برنامه فزاینده بر سخت کوشی تحصیلی، شیفتگی تحصیلی و شکوفایی تحصیلی در دانش آموزان کلاس دوازدهم شهرستان میناب بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پایه دوازدهم شهرستان میناب در سال 1399 است، که 40 دانش آموز به عنوان نمونه تحقیق به صورت تصادفی ساده در دو گروه 20 نفری آزمایشی و کنترل گماشته شدند. هر دو گروه، مورد پیشآزمون، پس‌آزمون قرار گرفتند. برنامه آموزشی ذهن فزاینده از7 جلسه دو ساعته تشکیل شده بود. شرکت‌کنندگان گروه آزمایش مداخله دریافت نمودند، اما گروه کنترل هیچگونه مداخله‌ای دریافت نکردند و تنها مورد پیشآزمون، پس‌آزمون قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سخت کوشی تحصیلی Clark (2017)، پرسش نامه شیفتگی تحصیلی Yuwanto (2013) و پرسشنامه شکوفایی تحصیلی Schreiner, Pothoven, Nelson & McIntosh (2009)می باشد. داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل کواریانس و تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها نشان داد که برنامه آموزش ذهن فزاینده منجر به افزایش سخت کوشی تحصیلی، شیفتگی تحصیلی و شکوفایی تحصیلی در گروه آزمایش شده است (p<0/05). بر اساس نتایج به دست آمده پیشنهاد میشود برنامه آموزش ذهن فزاینده به دانش آموزان آموزش داده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
712 - اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی بر انعطاف-پذیری، آگاهی از مسئولیت خویشتن و تعهد حرفهای دانشجویان دندانپزشکی اراک در ارتباط با بیماران
عطیه حاتمی خسرو رمضانی علیرضا ماردپورمهارتهای ارتباطی از جمله مهارتهای اساسی برای زندگی در عصر حاضر است. پزشکان به دلیل موقعیت شغلی خود باید مهارت کافی در برقراری ارتباط مناسب با بیماران داشته باشند تا از آرامش، رضایت و سلامت بهره‌مند شوند. هدف این پژوهش تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر انعطاف پذیری، آگا چکیده کاملمهارتهای ارتباطی از جمله مهارتهای اساسی برای زندگی در عصر حاضر است. پزشکان به دلیل موقعیت شغلی خود باید مهارت کافی در برقراری ارتباط مناسب با بیماران داشته باشند تا از آرامش، رضایت و سلامت بهره‌مند شوند. هدف این پژوهش تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر انعطاف پذیری، آگاهی از مسئولیت خویشتن و تعهد حرفه ای دانشجویان دندان پزشکی اراک در ارتباط با بیماران است. همچنین طرح پژوهش نیمه آزمایشی با پیشآزمون، پس‌آزمون، پیگیری وگروه کنترل است. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانشجویان دندان پزشکی دانشگاه دولتی علوم پزشکی اراک در سال 1398 بودند که به روش نمونه گیری دردسترس 24 نفر انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (12 نفر) تقسیم شدند. پس از انتخاب نمونۀ مورد نظر و انجام پیش آزمون بر روی هر دو گروه برنامۀ درمانی راه حل‌محور، طی 11 جلسۀ 90 دقیقه ای (هر هفته 2 جلسۀ) بر روی گروه آزمایش اجرا شد و بر روی گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامۀ انعطاف پذیری شناختی 20 سؤالی (Dennis & Vander Wal, 2010)، و پرسشنامۀ 16 سؤالی مسئولیت‌پذیری (Salkovskis, et al., 2000)، و پرسشنامۀ 15 سئوالی تعهد حرفه ای Clikeman & Henning, 2000)) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری تحلیل کواریانس چندمتغیره و تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت معناداری بین میانگین نمرات پس آزمون انعطاف پذیری و آگاهی از مسئولیت خویشتن دانشجویان گروه آزمایش و کنترل وجود دارد و در متغیر تعهد حرفه ای تفاوت معناداری وجود ندارد. بر اساس نتایج میتوان گفت، آموزش مهارت های ارتباطی بر انعطاف پذیری و آگاهی از مسئولیت خویشتن دانشجویان تأثیر داشته است؛ بنابراین، روش مداخله ای آموزش مهارت های ارتباطی به علت تقویت توانایی ذهنی در کنترل افکار ناخوشایند و غیرمنعطف، موجب انعطاف پذیری ذهنی و دوری از افکار اتوماتیک وتحریفات شناختی غیرمنطقی در فرد می شود وانجام وظایف دانشجویی- شغلی آن ها را به طور مثبتی تقویت میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
713 - نقش تحریف‌های شناختی بینفردی، تمایزیافتگی خود و مشکلات بینفردی در پیشبینی سازمان شخصیت مرزی در دانشجویان کارشناسی
قاسم عسکری زاده مسعود باقری مریم عرب نژاد خانوکیاختلال شخصیت مرزی با ویژگی هایی مانند آشفتگی هویت، مکانیزم های دفاعی اولیه، ترس از صمیمیت و نقص در واقعیت‌آزمایی سازمان یافته است. بنابراین هدف این پژوهش بررسی نقش مؤلفه های تحریف های شناختی بین فردی، تمایزیافتگی خود و مشکلات بین فردی در پیش بینی سازمان شخصیت مرزی در دا چکیده کاملاختلال شخصیت مرزی با ویژگی هایی مانند آشفتگی هویت، مکانیزم های دفاعی اولیه، ترس از صمیمیت و نقص در واقعیت‌آزمایی سازمان یافته است. بنابراین هدف این پژوهش بررسی نقش مؤلفه های تحریف های شناختی بین فردی، تمایزیافتگی خود و مشکلات بین فردی در پیش بینی سازمان شخصیت مرزی در دانشجویان کارشناسی بود. روش پژوهش از نوع همبستگی بود و 318 دانشجوی کارشناسی با روش نمونه گیری خوشه ای به صورت تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه های تحریف های شناختی (Hamamci &Buyukozturk, 2004)، تمایز یافتگی خود (Skowron & Friedlander, 1998)، مشکلات بین فردی (Barkham, Hardy & Startup, 1996)، و شخصیت مرزی (Leichsenring, 1999) را پر کردند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد از بین مؤلفه های تحریف های شناختی، انتظار طرد (R2=0/20)، از بین مؤلفه های تمایز یافتگی،گریز هیجانی (R2=0/34) و از بین مؤلفه های مشکلات بین فردی، پرخاشگری (R2=0/15)، بیش ترین نقش را در تبیین شخصیت مرزی داشتند (p< 0/01)که در این پژوهش به عنوان" سه گانه های فاصله ساز" مطرح شدند. همچنین به طور اختصاصی در سازمان شخصیت مرزی در مؤلفه آشفتگی هویت، گریز (R2=0/21)، در مکانیزم های دفاعی، واکنش پذیری (R2=0/22)، در ترس از صمیمیت، گریز (R2=0/34) و در مؤلفه واقعیت آزمایی سوء ادراک (R2=0/23) نقش بیش تری را در تبیین داشتند(p< 0/01). توجه به این ابعاد می تواند در چارچوب بندی مجدد اختلال شخصیت مرزی به عنوان شخصیتی فاصله ساز در پیشگیری و مداخلات درمانی مؤثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
714 - نقش ناهمخوانی بین عزت‌نفس آشکار و ناآشکار در پیشبینی نشانگان افسردگی در دانشجویان دانشگاه
بهرام ملکیهدف این پژوهش، بررسی نقش ناهمخوانی بین عزت نفس آشکار و ناآشکار در پیش بینی نشانه‌های افسردگی بود. روش پژوهش همبستگی و جامعۀ آماری تمام دانشجویان کارشناسی پیوستۀ دانشگاه فرهنگیان کردستان در سال تحصیلی 98-1397 به تعداد 956 نفر بود که از میان آنها به روش نمونهگیری تصادف چکیده کاملهدف این پژوهش، بررسی نقش ناهمخوانی بین عزت نفس آشکار و ناآشکار در پیش بینی نشانه‌های افسردگی بود. روش پژوهش همبستگی و جامعۀ آماری تمام دانشجویان کارشناسی پیوستۀ دانشگاه فرهنگیان کردستان در سال تحصیلی 98-1397 به تعداد 956 نفر بود که از میان آنها به روش نمونهگیری تصادفی منظم 274 نفر انتخاب شدند و به پرسشنامۀ افسردگی (Beck, Steer, & Brown,1956) عزت نفس (Rosenberg,1965) و ترجیح حروف الفبای نام (Nuttin, 1987) پاسخ دادند. اطلاعات 253 نفر با استفاده از تحلیل رگرسیون چندمتغیری سلسله‌مراتبی و نرم افزار spss تحلیل شد. نتایج نشان داد که ضریب همبستگی چندمتغیری برای متغیر پیش بین عزت نفس آشکار با نشانه‌های افسردگی برابر با 63/0- است که در سطح 001/0 معنا دار است (58/0= β)، اما این پیش بینی برای عزت نفس ناآشکار معنا دار نیست. همچنین همبستگی چندمتغیری برای جهت و مقدار ناهمخوانی بین عزت نفس آشکار و ناآشکار با نشانه‌های افسردگی برابر با 93/0 است که در سطح 001/0 معنا دار است 51/0= β). بر اساس این یافته ها، افرادی که عزت نفس آسیب‌دیده‌ای دارند؛ سطح بالاتری از نشانه‌های افسردگی و افرادی که دارای عزت نفس دفاعی‌اند؛ سطح پایین‌تری از نشانه‌های افسردگی را بروز می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
715 - اثربخشی نقاشی درمانی و بازی درمانی بر خلاقیت و مشکلات رفتاری دانش‌آموزان مدارس ابتدایی
سیاوش شیخ علیزادههدف این پژوهش بررسی اثربخشی نقاشی درمانی و بازی درمانی بر خلاقیت و مشکلات رفتاری دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر تبریز بود. این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی شهر تبریز د چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی اثربخشی نقاشی درمانی و بازی درمانی بر خلاقیت و مشکلات رفتاری دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر تبریز بود. این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بودند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. ابتدا از بین مناطق شهر تبریز، ناحیه 4 انتخاب شده و از بین مدارس آن ناحیه، تعداد سه مدرسه مقطع ابتدایی به صورت تصادفی انتخاب شده و از هر سه مدرسه، از هر کدام تعداد 1 کلاس به صورت تصادفی انتخاب شدند و سپس از بین دانش آموزان مدارس انتخاب شده تعداد 45 دانش آموز به صورت تصادفی در 3 گروه، آزمایش اول نقاشی‌درمانی (15 نفر)، گروه آزمایش دوم بازی درمانی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش اول، تحت نقاشی درمانی به مدت 10 جلسه و گروه آزمایشی دوم بازی درمانی، به مدت 10 جلسه قرار گرفته و در مقابل گروه کنترل هیچ آموزشی را دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه خلاقیت (Abedi, 1993) و پرسشنامه مشکلات رفتاری (Rutter, 1976) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری تحلیل کواریانس چندمتغیره و آزمون تعقبی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که نقاشی درمانی و بازی درمانی بر خلاقیت و مشکلات رفتاری دانش‌آموزان تأثیر دارند (05/0>P). همچنین نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که نقاشی درمانی بر خلاقیت و بازی درمانی بر مشکلات رفتاری دانش آموزان تأثیر بیشتری دارد (01/0>P). بر اساس نتایج، نقاشی درمانی و بازی درمانی بر بهبود خلاقیت و کاهش مشکلات رفتاری دانش آموزان اثربخش بوده است. در نتیجه ایجاد زمینه های لازم جهت برگزاری جلسات نقاشی درمانی و بازی درمانی در مدارس ضروری به نظر می رسد که این موارد می تواند در بهبود وضعیت روان شناختی و تحصیلی این دانش آموزان موثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
716 - نقش آمادگی به نوستالژی، درد ذهنی و تجربه زمانی لذت در واکنش‌پذیری به استرس ادراک شده در دانشجویان دارای شکست عاطفی
آزاده فرقدانیهدف از این پژوهش، بررسی سهم پیش بین آمادگی به نوستالژی ، درد ذهنی و تجربه زمانی لذت در واکنش‌پذیری به استرس ادراک شده بوده است .روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دارای شکست عاطفی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه بود. از این جامعه، 162 دانشجوی دا چکیده کاملهدف از این پژوهش، بررسی سهم پیش بین آمادگی به نوستالژی ، درد ذهنی و تجربه زمانی لذت در واکنش‌پذیری به استرس ادراک شده بوده است .روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دارای شکست عاطفی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه بود. از این جامعه، 162 دانشجوی دارای نشانگان ضربه عشق با روش نمونهگیری هدفمند ، انتخاب و پرسشنامههای واکنش‌پذیری به استرس ادراک شدهShulz,jansen) &schlotz,2006) ،آمادگی به نوستالژیHavlena &Holak 2006) ) درد ذهنی (Orbach & Mikulincer,2003) و تجربه زمانی لذتGard 2006) ) بر روی آنها اجرا شد. تحلیل داده ها با همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام انجام شد و یافتهها حاکی از نقش منفی سردرگمی و آشفتگی هیجانی (از ابعاد درد ذهنی) در افزایش واکنش‌پذیری به استرس ادراک شده (P<0.01) و نقش مثبت آمادگی به نوستالژی در کاهش واکنش‌پذیری به استرس ادراک شده (P<0/01) بوده است. بنابراین میتوان دریافت که صرفنظر از نقش منفی تجربه احساس پوچی در تشدید واکنش افراد به استرس، این تجارب و احساسات مثبت گذشته است که میتواند به عنوان یک منبع و تکیهگاه روانی، شرایط افراد را در موقعیتهای استرس‌زا بهبود بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
717 - مقایسه مشکلات روانشناختی در دختران نوجوان با و بدون مادر مبتلا به سرطان پستان
سودابه بساک نژادهدف از پژوهش حاضر مقایسه مشکلات روانشناختی در دختران نوجوان با و بدون مادر مبتلا به سرطان پستان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع علی- مقایسه‌ای بود. جامعه آماری شامل کل دختران نوجوان بین 13 تا 18 سال مراجعه کننده به بخش آنکولوژی بیمارستان آموزشی درمانی بیمارستان گلستان اهو چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر مقایسه مشکلات روانشناختی در دختران نوجوان با و بدون مادر مبتلا به سرطان پستان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع علی- مقایسه‌ای بود. جامعه آماری شامل کل دختران نوجوان بین 13 تا 18 سال مراجعه کننده به بخش آنکولوژی بیمارستان آموزشی درمانی بیمارستان گلستان اهواز در سال 1396 بود و کل دختران نوجوان بین 13 تا 18 سال شهر اهواز بودند که مادر سرطانی نداشتند. به روش نمونهگیری در دسترس 57 آزمودنی برای گروه والد مبتلا (با میانگین سنی 31/16)و 57 نفر برای گروه فاقد والد مبتلا (با میانگین سنی 02/16) مشخص گردیدند و به پرسشنامههای جهت‌گیری منفی نسبت به مشکل (Robichuad & Dogus, 2005)مقیاس ناامیدی (Beck et al., 1974)و مقیاس استرس ادراک‌شده (Chohen et al., 1983) پاسخ دادند. تحلیل یافتهها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که تفاوت معنیداری بین جهت‌گیری منفی نسبت به مشکل و نومیدی بین دو گروه وجود دارد (05/0 p<) به طوری که دختران دارای والد سرطانی جهت گیری نسبت به مشکل و نومیدی بیشتری برخوردار بودند اما در متغیر استرس ادراک‌شده تفاوت معنیداری بین دو گروه دختران نوجوان با والدین سرطانی و بدون والد سرطانی نبود (9/0 p =). نتایج این پژوهش نشان داد که عوامل روانشناختی در دختران نوجوان دارای والد مبتلا به سرطان باید مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
718 - تدوین و اعتباریابی بسته آموزشی مبتنی بر شکوفایی ویژه دانش‌آموزان سه سال اول دبستان
مرتضی پردل حسین کارشکی مجید پاکدامنشکوفایی مفهوم جدیدی است که رسالت آن، ایجاد رفتار سازنده و ارتقاء بهزیستی همچون افزایش هیجان مثبت، تعهد و مجذوبیت، روابط مثبت با دیگران، احساس معنای زندگی، موفقیت و پیشرفت در کنار آموزش دروس دانش آموزان در کلاس و مدرسه بهعنوان مکانی مناسب جهت فراگیری ارزشها و هنجارها ا چکیده کاملشکوفایی مفهوم جدیدی است که رسالت آن، ایجاد رفتار سازنده و ارتقاء بهزیستی همچون افزایش هیجان مثبت، تعهد و مجذوبیت، روابط مثبت با دیگران، احساس معنای زندگی، موفقیت و پیشرفت در کنار آموزش دروس دانش آموزان در کلاس و مدرسه بهعنوان مکانی مناسب جهت فراگیری ارزشها و هنجارها است. این پژوهش با هدف، ساخت و اعتباریابی بسته آموزشی مبتنی بر شکوفایی ویژه دانش آموزان سه سال اول دبستان انجام گردید. روش این پژوهش برای مرحله طراحی و ساخت بسته آموزشی، روش طراحی ابزار با رویکرد ترکیبی اکتشافی متوالی بود. برای بررسی روایی بسته آموزشی، از روش روایی محتوایی به شیوه کیفی و کمّی با حضور 20 متخصص حوزه مثبت‌گرایی و از دو ضریب نسبی روایی محتوا و شاخص روایی محتوا استفاده شد. حداقل و حداکثر میزان 85/0 و 1 محاسبه شد. شاخص روایی محتوا برای کل بسته 84/0 به دست آمد. نتایج نشان داد بسته آموزشی مبتنی بر شکوفایی برای دانش آموزان سه سال اول دبستان از روایی محتوایی مناسبی بهره مند است و روایی و پایایی لازم را برای کاربردهای آموزشی و پژوهشی دارد. به عبارتی بسته آموزشی تدوین شده توان ارتقاء شکوفایی یادگیرندگان را در سیستمهای آموزشی دارا می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
719 - اثر بخشی ذهن‌اگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر عاطفۀ مثبت و منفی و اختلالات درونی‌شدۀ دانش‌آموزان دختر دارای مشکلات رفتاری شهرستان نجف‌آباد
اعظم طغیانی ریزی مریم قربانیهدف از این پژوهش تعیین اثربخشی ذهن‌آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر عاطفۀ مثبت و منفی و اختلالات درونی‌شدۀ دختران دارای مشکلات رفتاری بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل دانش آموزان دختر دارای مشکلات رفتاری مقطع دو چکیده کاملهدف از این پژوهش تعیین اثربخشی ذهن‌آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر عاطفۀ مثبت و منفی و اختلالات درونی‌شدۀ دختران دارای مشکلات رفتاری بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل دانش آموزان دختر دارای مشکلات رفتاری مقطع دوم ابتدایی بود که در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند. نمونه شامل 30 نفر از دانش آموزان دختر شهرستان نجف آباد در سه مدرسه بودند که به شیوۀ نمونه گیری خوشهای انتخاب و سپس در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس مشکلات رفتاری (Ratter,1967)، مقیاس مشکلات رفتاری درونی‌سازی شده ((Akhenbakh and Raskorela, 2001 و مقیاس عاطفۀ مثبت و منفی (Watson, Clark and Telgen, 1988) بودند. گروه آزمایش طی 8 جلسه به مدت یک ساعت و نیم تحت مداخلۀ آموزش ذهن‌آگاهی مبتنی بر کاهش استرس قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. نتایج با استفاده از تحلیل کواریانس بیانگر آن بود که ذهن‌آگاهی مبتنی بر کاهش استرس، بر ابعاد عاطفۀ مثبت و منفی (افزایش احساس مثبت و کاهش احساس منفی) و ابعاد اختلالات درونی‌شده (گوشه گیری، افسردگی، شکایات جسمانی و مقیاس اضطراب/ افسردگی) اثرگذار است. (05/0P<). همچنین نتایج نشان داد که آگاهی مبتنی برکاهش استرس به شیوۀ گروهی 6/18% از تغییرات عاطفۀ مثبت، 4/18% از تغییرات عاطفۀ منفی، 9/22% از تغییرات گوشه‌گیری/ افسردگی، 24% از تغییرات شکایات جسمانی و 2/34 % از تغییرات اضطراب/ افسردگی را تبیین میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
720 - مطالعه پدیدار‌شناختی: شناسایی تجارب و واکنش‌های روان‌تنی و جسمانی زنان 57-22 ساله قربانی عهدشکنی همسر
مریم تولائی محمدحسین فلاح روناک عشقی سید علیرضا افشانیاین پژوهش با هدف شناسایی و تبیین تجارب و واکنش های روان تنی و جسمانی زنان قربانی عهدشکنی همسر صورت پذیرفت. روش پژوهش کیفی، از نوع پدیدارشناسی توصیفی بود. شرکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند یا قضاوتی انتخاب و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد مطالعه قرا چکیده کاملاین پژوهش با هدف شناسایی و تبیین تجارب و واکنش های روان تنی و جسمانی زنان قربانی عهدشکنی همسر صورت پذیرفت. روش پژوهش کیفی، از نوع پدیدارشناسی توصیفی بود. شرکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند یا قضاوتی انتخاب و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه مورد مطالعه 20 زن قربانی عهدشکنی همسر در فاصله سنی22-57 سال ساکن شهر اصفهان در سال 1397 بودند. به منظور تحلیل داده ها از روش کلایزی استفاده شد. تحلیل دادهها منجر به ایجاد دو مضمون واکنش‌های روان‌تنی و واکنش‌های جسمانی و برای هر کدام مضمون های فرعی تر، شامل واکنش های روان تنی (مشکلات در تناسب اندام، مشکلات تغذیه ای، مشکلات تنفسی، مشکلات قلبی، مشکلات عضلانی، مشکلات خواب، مشکلات عصبی، واکنش های اضطرابی، مشکلات گوارشی، مشکلات فشارخون) و واکنش های جسمانی (مشکلات جسمانی و جسمانی سازی) شد. نتایج مطالعه نشان داد که عهدشکنی توسط همه آسیب دیدگان به صورت همسان تجربه نمی‌شود و ادراک متفاوت آن، موجب تجارب و واکنش های متفاوت توسط زنان قربانی عهدشکنی می شود. با توجه به اینکه یافته ها از طریق مصاحبه و برخواسته از بافت فرهنگی جامعه استخراج شده است می تواند برای متخصصین جهت آگاهی از تجارب زنان آسیب دیده برای ارائه خدمات درمانی مفید باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
721 - رفتارهای فزون‌کنشی جنسی، استفاده مشکلزا از پورنوگرافی و سلامت روانی در یک نمونه آنلاین ایرانی: یک مدل ارتباطی علّی و نتایج تحلیل خوشهای و تابع تشخیص
سید قاسم سید هاشمی مجید محمود علیلو شلاله حسین نژاد بهناز حسین زاده خانمیری معصومه اسماعیلی شهنااین پژوهش با هدف تعیین ارتباط علّی و تحلیل خوشه ای و تابع تشخیص رفتارهای فزون کنشی جنسی، استفادۀ مشکل زا از پورنوگرافی و سلامت روانی در یک نمونه آنلاین ایرانی انجام شد. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه ی آماری شامل کلیه ی افراد فعال در سایت های شبکه های اجتما چکیده کاملاین پژوهش با هدف تعیین ارتباط علّی و تحلیل خوشه ای و تابع تشخیص رفتارهای فزون کنشی جنسی، استفادۀ مشکل زا از پورنوگرافی و سلامت روانی در یک نمونه آنلاین ایرانی انجام شد. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه ی آماری شامل کلیه ی افراد فعال در سایت های شبکه های اجتماعی در سال 1397 بودند. حجم نمونه، 408 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جمع آوری داده ها به صورت پیمایشی با پرسشنامه های آنلاین سلامت روانی (Veit & Ware, 1983)، استفادۀ مشکل زا از پورنوگرافی (Bőthe et al., 2018)، رفتار فزون کنشی جنسی (Reid, Garos, & Carpenter, 2011) صورت گرفت و داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، مدل یابی معادلات ساختاری، تحلیل خوشه ای و تحلیل تابع تشخیص مورد تحلیل قرار گرفت. مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار بود (RMSEA = 0.05, GFI = 0.96, CFI = 0.98, AGFI = 0.93; χ2/df = 2.29) و همۀ روابط به جز مسیر بهزیستی روانشناختی به استفاده مشکل زا از پورنوگرافی (306/0 p =، 07/0- β=) معنادار بودند. همچنین، نتایج تحلیل خوشه ای بر اساس متغیرهای رفتار فزون کنشی جنسی و استفاده مشکل زا از پورنوگرافی در حالت دو خوشه ای (دیسترس روانشناختی بالا و پایین) معنی دار بود (P < 0.001). نتایج تجزیه تابع تشخیص نشان داد که رفتار فزون کنشی جنسی و استفاده مشکل زا از پورنوگرافی دارای بالاترین توان در تمایزگذاری بین دو گروه از افراد با دیسترس روانشناختی بالا و پایین بودند (P < 0.001) که 9/65% افراد به درستی به وسیله این تابع تشخیص داده شدند و افراد دارای دیسترس روانشناختی بالا، بالاترین مقادیر میانگین را در تمام مؤلفههای رفتار فزون کنشی جنسی و استفاده مشکل زا از پورنوگرافی داشتند (5/63%، 61n=). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
722 - مقایسه تطبیقی به‌کارگیری راهبرد مشکل‌محوری در برنامه درسی کارشناسی پرستاری کشورهای امریکا، کانادا و استرالیا و ارائه راهکارهای پیشنهادی در برنامه درسی پرستاری ایران
فاطمه خراشادی زاده حسین کریمیاخیراً راهبرد مشکل‌محوری برای بازنگری برنامه درسی پرستاری مورد توجه دانشکده‌های پرستاری قرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه، تعیین نحوه پیادهسازی راهبرد مشکل محوری در برنامه درسی لیسانس پرستاری آمریکا، کانادا و استرالیا و ارائه راهکارهای پیشنهادی برای عملیاتی کردن چکیده کاملاخیراً راهبرد مشکل‌محوری برای بازنگری برنامه درسی پرستاری مورد توجه دانشکده‌های پرستاری قرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه، تعیین نحوه پیادهسازی راهبرد مشکل محوری در برنامه درسی لیسانس پرستاری آمریکا، کانادا و استرالیا و ارائه راهکارهای پیشنهادی برای عملیاتی کردن آن در برنامه درسی کارشناسی پرستاری ایران است. این مطالعه تطبیقی به کمک الگوی بردی و به روش نمونهگیری هدفمند بر رویده دانشکده پرستاری برتر از سه کشور آمریکا، استرالیا و کانادا انجام شد. ابزار جمعآوری دادهها، 5 مرحله اجرای راهبرد مشکل‌محوری بر اساس چک‌لیست 29 سؤالی طراحی شده در مطالعة چنگیز و همکاران (2006) بود. اعتبار اسناد و مدارک جمعآوری شده از طریق نقد درونی و نقد بیرونی بررسی شد. تجزیهوتحلیل دادهها نیز بر اساس الگوی بردی انجام شد. بر اساس نحوه پیادهسازی این راهبرد، راهکارهای مناسب برای پیادهسازی راهبرد مشکل محوری در کوریکولوم پرستاری ایران از طریق روشهای یاددهی و یادگیری، روشهای ارزشیابی- اهداف دروس و واحدها بر اساس ریسکفاکتورها و مشکلات جامعه و وجود واحد سیاستهای سلامتی است. لذا استفاده از تجارب دانشکده پرستاری برتر دنیا در ارائه راهبرد مشکل‌محوری و بومی‌سازی آنها میتواند به سبب ارتقای برنامه درسی کارشناسی پرستاری در ایران گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
723 - میزان کاربرد مؤلفههای مدیریت روابط انسانی توسط مدیران مدارس دوره راهنمایی شهر اصفهان از دیدگاه معلمان
محمد علی نادی پریوش جعفری نادر قلی قورچیانهدف این پژوهش میزان کاربرد مؤلفههای مدیریت روابط انسانی توسط مدیران مدارس دوره راهنمایی شهر اصفهان از دیدگاه معلمان بود. روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه معلمان مدارس شهر اصفهان است. حجم نمونه برآورد شده 82 نفر بود که به روش نمونهگیری تصادفی خوشه‌ا چکیده کاملهدف این پژوهش میزان کاربرد مؤلفههای مدیریت روابط انسانی توسط مدیران مدارس دوره راهنمایی شهر اصفهان از دیدگاه معلمان بود. روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه معلمان مدارس شهر اصفهان است. حجم نمونه برآورد شده 82 نفر بود که به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار اندازهگیری، پرسشنامه مهارتهای روابط انسانی ریس و برندت بود که روایی و پایایی آن به ترتیب 82/0 و 84/0 بوده است و برای تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از آزمون t یکطرفه و تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج نشان داد میانگین های بهدست آمده در خصوص هفت مهارت روابط انسانی مدیران ( مهارت ارتباطات، خودآگاهی، خودپذیری، انگیزش، اعتماد، خودآشکارسازی و مدیریت تعارض ) ب یشت ر از سطح متوسط بود و تحلیل آماری تفاوت معناداری را در خصوص میانگین نظرات پاسخگویان در مورد میزان استفاده مدیران از مؤلفههای روابط انسانی تنها در خصوص مؤلفه مدیریت تعارض برحسب جنسیت نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
724 - پرسش‌های اساسی برنامه درسی با تأکید بر دیدگاه شوآب
سعید مذبوحی محسن حاجی تبار فیروزجایی بدرالسادات دانشمندفواید طرح سؤالات در حوزه برنامه‌درسی کدم‌اند؟ و سؤالات اساسی حوزه برنامه درسی کدم‌اند؟ دو پرسشی است که این تحقیق با هدف پاسخگویی به آنها به روش توصیفی، تحلیلی و استنتاجی صورت پذیرفته است. در پاسخگویی به این پرسش از دیدگاه شوآب برای ارائه طرحی از سؤالات در مورد ماهیت، ع چکیده کاملفواید طرح سؤالات در حوزه برنامه‌درسی کدم‌اند؟ و سؤالات اساسی حوزه برنامه درسی کدم‌اند؟ دو پرسشی است که این تحقیق با هدف پاسخگویی به آنها به روش توصیفی، تحلیلی و استنتاجی صورت پذیرفته است. در پاسخگویی به این پرسش از دیدگاه شوآب برای ارائه طرحی از سؤالات در مورد ماهیت، عناصر و عمل برنامه درسی استفاده میشود. همچنین در پرتو این طرح، سؤالات تدوین شده سایر نظریه‌پردازان برنامه درسی مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد و کاربردهای گوناگون این سؤالات توضیح داده میشود. معیار نهایی در سودمندی این سؤالات اثبات این موضوع است که چه قدر آنها در افزایش تفکر و فعالیت در حوزه برنامه درسی تأثیر دارند. به نظر میرسد که پاسخ به این سؤال نهاییِ آزمون همانند سایر سؤالات در شرایط عمل به دست آید. نتایج تحلیل نشان داد از طرح سؤالات میتوان برای درک، ساخت و اجرا برنامه‌درسی استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
725 - مشکلات انضباطی دانش‌آموزان و ارائه یک الگوی انضباطی مناسب در مدارس دخترانه ابتدایی شهرستان شهرضا
سید احمد احمدی سعید رجایی‌پور شریعت محمدیچکیده این پژوهش به بررسی مشکلات انضباطی دانش‌آموزان دختر مدارس ابتدایی شهرستان شهرضا در ابعاد آموزشی، رفتاری، مقرراتی و راهکارهای اصلاح و کاهش این مشکلات از دیدگاه مدیران و معلمان در سال تحصیلی 86 ـ 1385 پرداخته است. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی بوده است. جامعه آماری این چکیده کاملچکیده این پژوهش به بررسی مشکلات انضباطی دانش‌آموزان دختر مدارس ابتدایی شهرستان شهرضا در ابعاد آموزشی، رفتاری، مقرراتی و راهکارهای اصلاح و کاهش این مشکلات از دیدگاه مدیران و معلمان در سال تحصیلی 86 ـ 1385 پرداخته است. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی بوده است. جامعه آماری این پژوهش تمام مدیران (50 نفر) و معلمان (360 نفر) مدارس ابتدایی دخترانه شهرضا بودند. از بین جامعه آماری معلمان 179 نفر به روش نمونهگیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند و تمام مدیران در پژوهش شرکت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامهای شامل سؤالات مربوط به مشکلات انضباطی با ضریب پایایی 93/0 و سؤالات مربوط به راهکارهای اصلاح مشکلات انضباطی با ضریب پایایی 86/0 بود. روایی محتوایی پرسشنامه با نظر متخصصان تأیید شد. بهمنظور تحلیل دادههای این پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد که مشکلات انضباطی دانش‌آموزان در ابعاد آموزشی، رفتاری و مقرراتی کمتر از سطح متوسط بوده است. در مورد راهکارهای اصلاح مشکلات انضباطی، «مشورت معلمان و مدیران برای حل مسأله»، «تذکر شفاهی خصوصی»، «جلسات آموزشی برای خانواده دانش‌آموز»، «انجام مشاوره فردی با دانش‌آموز»، «تشویق و پاداش بهمنظور اصلاح مشکل»، «دادن مسؤولیت به دانش‌آموز» و «علت‌یابی مشکل قبل از هرگونه برخورد» به ترتیب بالاترین میانگین را داشته است. بین نظرهای مدیران و معلمان برحسب متغیرهای جمعیت‌شناختی در رابطه با مشکلات آموزشی و رفتاری تفاوتی مشاهده نشد (05/0 P < ). اما در بعد مقرراتی از نظر مدیران مشکلات انضباطی دانش‌آموزان بیشتر از معلمان بود. بین نظر مدیران و معلمان در رابطه با راهکارهای انضباطی برحسب متغیرهای جمعیت‌شناختی تفاوتی مشاهده نگردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
726 - شناسایی باورهای معلمان در باب میزان ارزشمندی جهت‌گیری‌های ششگانه برنامه درسی
نصراله نوروزی زهرا معرفت حبیب اله نعمتی زیارتی زهرا میرشکاریهدف پژوهش حاضر که پژوهشی توصیفی ـ پیمایشی است، شناسایی باورهای معلمان شهر شیراز پیرامون میزان ارزشمندی جهت‌گیری‌های برنامه درسی بود. بدین منظور، از بین معلمان شاغل در مدارس این شهر در سال تحصیلی 91-1390 نمونهای به حجم 368 نفر با روش نمونهگیری طبقهای انتخاب و از طریق چکیده کاملهدف پژوهش حاضر که پژوهشی توصیفی ـ پیمایشی است، شناسایی باورهای معلمان شهر شیراز پیرامون میزان ارزشمندی جهت‌گیری‌های برنامه درسی بود. بدین منظور، از بین معلمان شاغل در مدارس این شهر در سال تحصیلی 91-1390 نمونهای به حجم 368 نفر با روش نمونهگیری طبقهای انتخاب و از طریق پرسشنامه جهت‌گیری‌های برنامه درسی که روایی و پایایی آن محاسبه و تأیید گردیده بود، مورد پرسشگری قرار گرفتند. برای تجریه و تحلیل دادههای حاصله از روشهای آماری تی تک‌نمونه‌ای، تحلیل واریانس اندازهگیریهای مکرر، تحلیل واریانس چند متغیره و آزمونهای تعقیبی بونفرونی و شفه استفاده گردید. یافتهها نشان داد که معلمان بر این باورند که هر شش جهت‌گیری برنامه درسی دارای ارزش زیادی بوده و در این بین، جهت‌گیری رفتاری باارزش‌ترین جهت‌گیری در برنامه درسی قلمداد گردید. همچنین، مشخص شد که بین باورهای معلمان دورههای مختلف تحصیلی در باب میزان ارزشمندی جهت‌گیری‌های برنامه درسی تفاوت معناداری وجود دارد، در حالی که بین باورهای معلمان با سوابق خدمتی مختلف و نیز معلمان مرد و زن در زمینه این تفاوت معناداری مشاهده نگردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
727 - مشکلات مراکز آموزش از راه دور از دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان دوره متوسطۀ شهر اصفهان در سال تحصیلی 88 ـ1387
مریم اعتضادی زهره آقا کثیری مژگان عارفیهدف این پژوهش بررسی مشکلات (فناوری اطلاعات، برنامهریزی درسی و مالی ـ اداری) مراکز آموزش از راه دور از دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان دوره متوسطۀ شهر اصفهان بود. جامعه آماری پژوهش 4021 دانش‌آموز (دختر و پسر) و 402 دبیر دوره متوسطۀ این مراکز، در سال تحصیلی 88 ـ1387 بودند. ا چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی مشکلات (فناوری اطلاعات، برنامهریزی درسی و مالی ـ اداری) مراکز آموزش از راه دور از دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان دوره متوسطۀ شهر اصفهان بود. جامعه آماری پژوهش 4021 دانش‌آموز (دختر و پسر) و 402 دبیر دوره متوسطۀ این مراکز، در سال تحصیلی 88 ـ1387 بودند. افراد نمونه 300 دانش‌آموز و 110 نفر از دبیران مراکز آموزش از راه دور بودند که به روش تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی بود. بهمنظور بررسی میزان مشکلات در این مراکز، از دو پرسشنامۀ محقق‌ساخته برای دانش‌آموزان و دبیران با درجه‌بندی لیکرت استفاده گردید. روایی صوری و محتوایی هر دو پرسشنامه با نظر متخصصان و کارشناسان در حد مطلوب گزارش گردید. پایایی هر دو پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای پرسشنامۀ دانش‌آموزان 87/0 و برای پرسشنامۀ دبیران 88/0 بهدست آمد. بهمنظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آماری تحلیل واریانس، t تک‌متغیره و t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که از نظر دانش‌آموزان میزان مشکلات فناوری اطلاعات، برنامهریزی درسی، مالی ـ اداری در سطح خطای 05/0P≤ بیش از سطح متوسط و نیز از نظر دبیران، مشکلات فناوری اطلاعات و برنامهریزی درسی بیش از سطح متوسط بود. یافتههای دیگر پژوهش نیز بیانگر تفاوت معنادار (05/0P≤) در میزان مشکلات فناوری اطلاعات از نظر دانش‌آموزان برحسب ویژگیهای جنسیتی بود، همچنین تفاوت معناداری میان نظرات دانش‌آموزان و دبیران در میزان مشکلات مشاهده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
728 - عوامل فرهنگی مؤثر برتدریس خلاق از دیدگاه اساتید دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
سکینه محبی امین حسین جعفری ثانی محمود سعیدی رضوانی امیر امین یزدیفرایند یاددهی ـ یادگیری در هر فرهنگ با نظر به ادراکات و برداشت‌های کنشگران اصلی آن متفاوت است. این مقاله فرهنگ تدریس خلاق را در دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد مورد شناسایی و تحلیل قرار داده است. با استفاده از روش تحقیق کیفی، نمونهگیری هدفمند و بر اساس چکیده کاملفرایند یاددهی ـ یادگیری در هر فرهنگ با نظر به ادراکات و برداشت‌های کنشگران اصلی آن متفاوت است. این مقاله فرهنگ تدریس خلاق را در دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد مورد شناسایی و تحلیل قرار داده است. با استفاده از روش تحقیق کیفی، نمونهگیری هدفمند و بر اساس منطق اشباع نظری، دیدگاههای 16 نفر از اساتید دانشکده مذکور شناسایی شد. دادهها با استفاده از ابزار مصاحبه غیرساختارمند یا عمیق جمعآوری گردید و از طریق روش ‎کدگذاری تحلیل شد. یافتهها در پنج مقوله شامل: ویژگیهای دانشجویان، فاصله قدرت استاد ـ دانشجو، وابستگی دانشجو به استاد، نگرش ستایشگرانه به علم و تأکید بر پژوهش و فقدان دانش تربیتی اساتید دسته بندی شد. نتایج نشان داد که اساتید تصورات متفاوتی نسبت به ویژگیهای دانشجویان دارند و بر وجود یک مرز مشخص بین دانشجوواستاد تأکید میکنند. علاوه بر این، یافتهها نشان داد که از نظر اساتید، دانشجویان تمایل دارند درس را مستقیماً از استاد بیامورند و همچنین به بحث و چالش در فرایند تدریس تمایلی ندارند. تأکید بر پژوهش و فقدان دانش تربیتی نیز از جمله عوامل مؤثر دیگر بر فرایند تدریس خلاق شناسایی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
729 - ارائۀ مدلی جهت ارزیابی عوامل مؤثر بر برنامههای درسی پاسخگوی ادراک شده در مدارس هوشمند
فرهاد شفیع‌پور مطلق محمدحسین یارمحمدیانهدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر توسعۀ برنامههای درسی پاسخگوی ادراک شده در مدارس هوشمند است. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیۀ معلمان مدارس هوشمند شهر تهران در سال تحصیلی 1390ـ 1388 تشکیل میدهد. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است. روش نمونهگیری، خوشهای چند مرحله‌ای چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر توسعۀ برنامههای درسی پاسخگوی ادراک شده در مدارس هوشمند است. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیۀ معلمان مدارس هوشمند شهر تهران در سال تحصیلی 1390ـ 1388 تشکیل میدهد. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است. روش نمونهگیری، خوشهای چند مرحله‌ای بوده که در نهایت 360 نفر از معلمان بهطور تصادفی انتخاب شدند. ابزار تحقیق سه پرسشنامۀ محقق‌ساخته (یکی در خصوص عوامل مؤثر بر برنامههای درسی پاسخگوی ادراک شده، دیگری در خصوص مؤلفههای برنامههای درسی پاسخگوی ادراک شده و پرسشنامۀ دیگر در خصوص ایجاد انگیزۀ دانش‌آموزان مدارس هوشمند) بوده است. روایی آنها به لحاظ محتوا تأمین شده و ضریب اعتبار آنها براساس آلفای کرونباخ به ترتیب معادل 93/0، 89/0 و 87/0 بهدست آمده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند، از بین متغیرهای هفتگانۀ مورد مطالعه، توجه به تفاوتهای فردی (307/0)، توجه به یادگیری در حد تسلط (263/0)، و توجه به پژوهش‌محوری (219/0)، به ترتیب بیشترین تأثیر کلی را بر برنامههای درسی پاسخگوی ادراک شده داشتهاند. براساس یافتههای به دست آمده از تحقیق 422/115= Chi-Square، 963/0=GFI، 921/0=AGFI، 000/0 =P-Value، 055/0 = RMSEA است. بر این اساس، برازش مدل مورد مطالعه در حد قابل قبول میباشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
730 - تدوین شاخصهای لازم برای تهیه زیج هیأت علمی دانشگاهها (دانشگاه علوم پزشکی اصفهان)
مریم فولادوند طاهره چنگیز علیرضا یوسفیبا توجه به نقش بسیار مهم اعضای هیأت علمی در تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاه، این پژوهش با هدف تدوین شاخصهای لازم برای تهیۀ زیج هیأت علمی در دانشگاه علوم پزشکی انجام شده است. روش تحقیق از نوع توصیفیـ پیمایشی بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ مدیران گروه، معاونان آموزشی و چکیده کاملبا توجه به نقش بسیار مهم اعضای هیأت علمی در تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاه، این پژوهش با هدف تدوین شاخصهای لازم برای تهیۀ زیج هیأت علمی در دانشگاه علوم پزشکی انجام شده است. روش تحقیق از نوع توصیفیـ پیمایشی بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ مدیران گروه، معاونان آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال تحصلی 88 ـ87 بود که با استفاده از روش نمونهگیری غیرتصادفی و کاملاً هدفمند 60 نفر بهعنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامهای شامل 48 شاخص مربوط به هیأت علمی در 5 حوزه فعالیتی بود که براساس نتایج مصاحبه سازمان‌یافته با صاحبنظران در زمینۀ امور هیأت علمی تهیه شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه براساس نظر متخصصان و کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت، پایایی این پژوهش زمانی مشخص خواهد شد که این پژوهش به مرحله اجرا برسد. تجزیه و تحلیل دادهها بهصورت تعیین فراوانی و درصد فراوانی پاسخها صورت گرفت. براساس نظر متخصصان شاخصهایی که بیش از 50 درصد امتیاز ضرورت را از پرسش‌شوندگان کسب کرده بودند، برای تدوین شاخصهای زیج هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی انتخاب شدند (در مجموع 37 شاخص در 5 حوزه مورد نظر). حوزههای انتخابی شامل جمعیت‌شناختی اعضای هیأت علمی (6شاخص)، حوزه وضعیت استخدامی (4 شاخص)، حوزه فعالیتهای آموزشی (14شاخص)، حوزه فعالیت پژوهشی و توانمندیها (9 شاخص) و حوزه فعالیتهای خدماتی‌ـ اجرایی (4 شاخص) بود. به نظر میرسد تهیه زیج براساس این شاخصها بتواند بخشی از نیازهای اطلاعاتی مدیران را برای تصمیمگیری در امور هیأت علمی برطرف کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
731 - ارائه مدلی جهت تعیین رابطه بین شیفتگی تحصیلی، خلاقیت تحصیلی و موفقیت تحصیلی با خودشکوفایی تحصیلی مبتنی بر میانجیگری جدیت تحصیلی
سیمین نقش فرهاد شفیع پور مطلقهدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین شیفتگی تحصیلی، خلاقیت تحصیلی و موفقیت تحصیلی با خودشکوفایی تحصیلی مبتنی بر میانجی گری جدیت تحصیلی بوده است. روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه این تحقیق را کلیه دانش آموزان دوره متوسطه آموزش و پرورش شه چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین شیفتگی تحصیلی، خلاقیت تحصیلی و موفقیت تحصیلی با خودشکوفایی تحصیلی مبتنی بر میانجی گری جدیت تحصیلی بوده است. روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه این تحقیق را کلیه دانش آموزان دوره متوسطه آموزش و پرورش شهر اصفهان در سال تحصیلی 92- 1391 به تعداد 142380نفر (61067 نفرپسر و 81313 نفردختر) تشکیل داده‌اند .برای انتخاب نمونه از روش تصادفی خوشهای چند مرحله‌ای استفاده شده است. بر اساس فرمول ذیل تعداد 382 نفر برای تحقیق به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش مشتمل بر 5 نوع پرسشنامه بوده است:1-پرسشنامه خلاقیت عابدی مشتمل بر ابعاد سیالی، بسط، ابتکار و انعطاف‌پذیری 2-پرسشنامه محقق ساخته شیفتگی تحصیلی مشتمل بر 4 بعد رغبت تحصیلی اظهار شده، رغبت تحصیلی ابراز شده، رغبت تحصیلی آزمون شده، رغبت تحصیلی فهرست شده 3-پرسشنامه محقق ساخته موفقیت تحصیلی مشتمل بر 3 بعد ورود تحصیلی، حین تحصیلی و فارغ التحصیلی 4-پرسشنامه محقق ساخته جدیت تحصیلی 5- پرسشنامه محقق ساخته خودشکوفایی تحصیلی. از آلفای کرونباخ برای بررسی اعتبار و از روایی صوری نیز برای بررسی روایی پرسشنامهها استفاده شد. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد، بین شیفتگی تحصیلی، خلاقیت تحصیلی و موفقیت تحصیلی با خودشکوفایی تحصیلی، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. جدیت تحصیلی، رابطه بین عوامل سه گانه اثرگذار با خودشکوفایی تحصیلی را میانجی گری میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
732 - موانع و مشکلات اجرای طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس استثنایی کم توان ذهنی
لیلا محققیان سید ابراهیم میرشاه جعفریهدف این پژوهش با هدف شناسایی موانع و مشکلات اجرای طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس استثنایی کم‌توان ذهنی شهر اصفهان در سال 93-1392 است. روش تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری، کلیه معلمان مدارس استثنایی کم توان ذهنی پایه اول تا پنجم شهر اصفهان، به تعداد 108 نفر چکیده کاملهدف این پژوهش با هدف شناسایی موانع و مشکلات اجرای طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس استثنایی کم‌توان ذهنی شهر اصفهان در سال 93-1392 است. روش تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری، کلیه معلمان مدارس استثنایی کم توان ذهنی پایه اول تا پنجم شهر اصفهان، به تعداد 108 نفر بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 90 نفر برآورد گردید. روش نمونه گیری، تصادفی طبقه ای بود. جهت گردآوری داده ها، از پرسشنامه یمحققساخته استفاده شده، روایی آن متخصصان و کارشناسان و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 0/97 به دست آمد . تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از نرم فزاراستفاده از نرم فزارSPSS-19 ، در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی(آزمون t تک متغیره و تحلیل واریانس چند راهه) انجام گردید. نتایج نشان داد که : عدم برگزاری کلاسهای ضمن خدمت و کارگاه‌های آموزشی تخصصی، عدم تدوین کتاب کار و منابع کمک درسی، زمانبر بودن تکمیل سیاهه‌های عملکرد تحصیلی، فشار روانی بالای حاکم بر زندگی والدین و فقدان امکانات کارگاهی و آزمایشگاهی، از مهمترین موانع و مشکلات اجرای طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس استثنایی کم توان ذهنی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
733 - طراحی چارچوب شناخت هویت حرفهای دانشجویان پزشکی بر اساس برنامه درسی پنهان: رویکرد فراترکیب
مهدی محمدی رضا ناصری جهرمی فاطمه میرغفاری سولماز خادمی فروزان طاهری مریم صیدییکی از مضامین مهم و کلیدی در برنامه درسی پنهان دانشجویان پزشکی، القای هویت حرفهای به آنان میباشد. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی طراحی چارچوب شناخت هویت حرفهای دانشجویان پزشکی بر اساس برنامه درسی پنهان بود. این پژوهش کیفی با استفاده از روش شش مرحله‌ای ساندلوسکی و بار چکیده کاملیکی از مضامین مهم و کلیدی در برنامه درسی پنهان دانشجویان پزشکی، القای هویت حرفهای به آنان میباشد. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی طراحی چارچوب شناخت هویت حرفهای دانشجویان پزشکی بر اساس برنامه درسی پنهان بود. این پژوهش کیفی با استفاده از روش شش مرحله‌ای ساندلوسکی و باروسو انجام شده است. تیم فراترکیب متشکل از چهار نفر متخصص برنامهریزی درسی و یک نفر متخصص در روش پژوهش فراترکیب بود. 18 منبع پژوهشی مرتبط، مبنای تحلیل قرار گرفت که نتیجه آن استخراج سه مقوله اصلی از جمله هویت مرتبط با فرایندهای حرفهای (رعایت اخلاق پزشکی، تعلق به حرفه پزشکی و انگیزه شغلی)، هویت مرتبط با پیامدهای حرفهای (توسعه یادگیری و بهسازی و تابآوری) و هویت مرتبط با شایستگی‌های حرفهای (شایستگی حرفهای و شایستگی بالینی) میباشد. اعتبار دادهها با استفاده از تکنیکهای اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری و هم‌سوسازی دادهها و اعتمادپذیری به دادهها نیز با هدایت دقیق جریان جمعآوری اطلاعات و هم‌سوسازی پژوهشگران تائید شد. بر اساس نتایج پژوهش، تجربیات مربوط به برنامه درسی پنهان و غیررسمی باید به طور رسمی توسط مربیان پزشکی مورد توجه قرار گیرد. همچنین اساتید با فراهم ساختن فرصتهای بیشتر برای تأمل در برنامه درسی پزشکی، شکلگیری اثربخش هویت حرفهای دانشجویان را تسریع می‌نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
734 - سنتز پژوهی مطالعات حرفه ای گرایی در آموزش دانشجویان پزشکی
آرزو وسیلی نرگس کشتی آرای علیرضا یوسفیاین مطالعه با سنتز توأمان مطالعات داخلی و خارجی برای دستیابی به مفاهیم بیشتر و تازه‌تر دربارۀ حرفه‌ای‌گرایی در آموزش پزشکی صورت گرفته است. روش این مطالعه کیفی با رویکرد سنتز پژوهی بود. داده های مورد نیاز از طریق جستجو در منابع کتابخانه ای و مقالات موجود در پایگاه های اط چکیده کاملاین مطالعه با سنتز توأمان مطالعات داخلی و خارجی برای دستیابی به مفاهیم بیشتر و تازه‌تر دربارۀ حرفه‌ای‌گرایی در آموزش پزشکی صورت گرفته است. روش این مطالعه کیفی با رویکرد سنتز پژوهی بود. داده های مورد نیاز از طریق جستجو در منابع کتابخانه ای و مقالات موجود در پایگاه های اطلاعاتی ERIC, ProQuest, PubMed, Science Direct, Scopus, springer Magiran, Irandoc جمعآوری شد. برای جستجو در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی از واژگان کلیدی پروفیشنالیزم، برنامۀ درسی، برنامۀ درسی حرفه‌ای‌گرایی و آموزش پزشکی استفاده شد. مقالات و منابع بررسی شده مربوط به سالهای 1998 تا سال 2020 بود. در بررسی نهایی مرتبط‌ترین منابع شامل 53 مقاله بود که مورد بررسی و استخراج مطالب در راستای تحقق هدف مطالعۀ حاضر قرار گرفت. در کدگذاری دادهها از روش موضوعی استفاده شد. 270 مفهوم استخراج شد و در قالب 22 مفهوم هم‌دسته گردید . در نهایت مفاهیم هم‌دسته ذیل 6 مفهوم نهایی تعهد حرفهای رفتارمحور، تعهد حرفهای فضیلت‌محور، یادگیرندۀ مادام العمر، اخلاق‌مدار و قانون‌محور، منش حرفهای و نوع برنامۀ درسی قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که چنانچه در دوران کارورزی باورها و رفتارهای خاص حرفهای در دانشجویان امروز نهادینه نشود، میتواند سبب کاهش حساسیت حرفه‌ای‌گرایی دانشجو شود و در نتیجه تصمیم‌گیری‌های حرفهای را برای پزشکان آینده دشوار کند؛ بنابراین نقش آموزش رسمی پروفشنالیزم با در نظر گرفتن نقش برنامۀ درسی پنهان در این باره حائز اهمیت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
735 - سنجش میزان شکاف دیجیتال در دسترسی و استفاده از ابزارها و قابلیتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در دوره متوسطه
طالب زندی علی نوریپژوهش حاضر با هدف سنجش میزان شکاف دیجیتال در دسترسی و استفاده از ابزارها و قابلیتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان دانش‌آموزان دوره متوسطه بر حسب جنسیت، نوع مدرسه، پایه تحصیلی و وضعیت اجتماعی – اقتصادی آنها انجام شد. در این مطالعه، از روش پژوهش علی - مقایسه‌ا چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف سنجش میزان شکاف دیجیتال در دسترسی و استفاده از ابزارها و قابلیتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان دانش‌آموزان دوره متوسطه بر حسب جنسیت، نوع مدرسه، پایه تحصیلی و وضعیت اجتماعی – اقتصادی آنها انجام شد. در این مطالعه، از روش پژوهش علی - مقایسه‌ای استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر شاغل به تحصیل در مدارس متوسطه اول شهر سنندج در سال تحصیلی 98-97 بود. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چند مرحله‌ای تعداد 300 نفر دانش‌آموز به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از مقیاس آشنایی با فناوری، و پرسشنامه جایگاه اجتماعی – اقتصادی استفاده شد. تحلیل دادهها توسط آزمونهای توصیفی و نیز تحلیل واریانس انجام شد. نتایج نشان دهنده تفاوت معنادار در سطح دسترسی به فناوری در منزل بر حسب پایه تحصیلی و وضعیت اجتماعی – اقتصادی دانش‌آموزان بود. در سطح دسترسی به فناوری در مدرسه، نتایج حاکی از تفاوت معنادار بین سطح دسترسی بر حسب نوع مدرسه و وضعیت اجتماعی- اقتصادی دانش‌آموزان بود، اما بین سطح دسترسی و پایه تحصیلی تفاوتی مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان دهنده تفاوت معنادار در میزان استفاده از فناوری بر حسب نوع مدرسه، پایه تحصیلی و وضعیت اجتماعی – اقتصادی هم در منزل و هم در مدرسه بود. بین سطح دسترسی و میزان استفاده از فناوری بر حسب جنسیت هم در مدرسه و هم در منزل تفاوت معناداری مشاهده نشد. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان دهنده شکاف دیجیتال در زمینه دسترسی و استفاده دانش‌آموزان از فناوری بود که بینش‌هایی را برای دست‌اندرکاران و برنامه‌ریزان آموزشی در راستای برقراری عدالت آموزشی فراهم میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
736 - مرور سیستماتیک مؤلفههای حمایت از شکلگیری PCK در میان نومعلمان
مریم خدارحمی مصطفی قادری محبوبه خسروی محمود مهرمحمدیاز آنجا که PCK به عنوان یکی از ارکان دانش معلمی در نظر گرفته میشود، این مطالعۀ با هدف درک چگونگی حمایت از PCKو طبقهبندی مؤلفهها و عوامل حمایت از شکلگیری آن انجام شده است. این مطالعۀ مروری سیستماتیک از ۱۱ سال تحقیق در فاصلۀ سالهای (۲۰۲۱-۲۰۱۰) در زمینه مؤلفههای حمای چکیده کاملاز آنجا که PCK به عنوان یکی از ارکان دانش معلمی در نظر گرفته میشود، این مطالعۀ با هدف درک چگونگی حمایت از PCKو طبقهبندی مؤلفهها و عوامل حمایت از شکلگیری آن انجام شده است. این مطالعۀ مروری سیستماتیک از ۱۱ سال تحقیق در فاصلۀ سالهای (۲۰۲۱-۲۰۱۰) در زمینه مؤلفههای حمایت از شکلگیری PCK است. کلیدواژه‌های مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از: توسعۀ PCK، حمایت از شکلگیری PCK نومعلمان، دانش موضوعی-تربیتی و آموزش معلمان، برنامۀ حمایت از نومعلمان، رشد حرفهای و دانش موضوعی-تربیتی که در پایگاههای Science Direct، Google Scholar ، Eric ، Scopus ، Sage ، Web of Science جستجو شد. در جستجوی اولیه ۷۵۰ مقاله شناسایی شد که در مرحلۀ اول غربالگری ۹۵ مطالعۀ مرتبط به دست آمد؛ در نهایت در مرحلۀ دوم غربالگری، پس از بررسی متن کامل مطالعات و ارزیابی آنها با استفاده از ابزار ارزیابی روشهای ترکیبی (MMAT) ۳۹ مقاله وارد فرایند مرور سیستماتیک شدند. تجزیه و تحلیل مطالعات بر ۱۲ مؤلفه و ۹ گروه بازیگر تأکید داشت که از میان ۱۲ مؤلفه، مؤلفههای نقش برنامههای آماده‌سازی معلمان در توسعۀ PCK ، PCK مبتنی بر تجربۀ شخصی و رشد تأمل معلمان همسو با توسعۀ PCK به عنوان مؤلفههای اصلی حمایت از شکلگیری PCK شناخته شدهاند. سایر مؤلفهها عبارتند از: توسعۀ PCK در جامعۀ یادگیرندگان تدریس، رشد حرفهای مبتنی بر PCK، برنامۀ مربیگری با محوریت PCK، حمایت رسمی مدارس از شکلگیری PCK، تسلط به حیطۀ موضوعی به عنوان معلم، تأثیر متقابل توسعۀ PCK و رشد باورهای سازندۀ معلم، توسعۀ PCK در بستر آموزش مجازی، تجارب زیستۀ مشترک با دانش‌آموزان. در این مطالعۀ، چندین بازیگر از ادبیات مربوطه شناسایی و بر اساس درصد به ۹ دسته طبقهبندی شدند که شامل معلم راهنما، نومعلمان، مدیران مدارس، مسئولان برگزاری دوره‌ها در دانشگاه، دانش‌آموزان، همکاران، استاد راهنما، محققان و والدینند و از بین آنها معلم راهنما، نومعلمان، مدیران مدارس و مسئولان برگزاری دوره‌ها در دانشگاه به عنوان بازیگران برتر شکلگیری PCK شناخته میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
737 - مقایسه نگرش حال و آینده دانشجویان و اساتید گروه پزشکی به منظور استفاده از یادگیری سیار مطالعه موردی: دانشگاه آزاد اسلامی مازندران
مجتبی رضایی راد زهرا آهنگری آهنگر کلاییپژوهش حاضر با هدف مقایسه نگرش حال و آینده دانشجویان و اساتید گروه پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی مازندران به منظور استفاده از یادگیری سیار در فرایند تدریس و یادگیری به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری، نخست کلیه اساتید اعم از عضو هیأت علمی و حق التدریس در گروه پزشکی و جامعه چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف مقایسه نگرش حال و آینده دانشجویان و اساتید گروه پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی مازندران به منظور استفاده از یادگیری سیار در فرایند تدریس و یادگیری به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری، نخست کلیه اساتید اعم از عضو هیأت علمی و حق التدریس در گروه پزشکی و جامعه آماری دوم، تمامی دانشجویان رشته های گروه پزشکی در سال تحصیلی 01-1400 بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد 175 نفر از اساتید و تعداد 310 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه محقق ساخته بود که با روش همسانی درونی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، پایایی آن برابر 89/0 محاسبه شد. در سطح اطمینان 95 درصد (05/0=α)، آزمون t تک گروهی نشان داد نگرش حال و آینده دانشجویان در استفاده از یادگیری سیار بیشتر از حد متوسط و مثبت است. هم چنین، نگرش حال و آینده اساتید در استفاده از یادگیری سیار بیشتر از حد متوسط و مثبت است. آزمون t برای گروه های مستقل نشان داد نگرش حال دانشجویان و استادان در استفاده از یادگیری سیار متفاوت نیست و در حال حاضر دانشجویان و اساتید گروه پزشکی به منظور استفاده از یادگیری سیار در فرایند تدریس و یادگیری هم نگرش هستند. اما، نگرش آینده دانشجویان و استادان در استفاده از یادگیری سیار متفاوت است و نگرش آینده اساتید گروه پزشکی به منظور استفاده از یادگیری سیار در فرایند تدریس و یادگیری مثبت تر از نگرش دانشجویان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
738 - پیش بینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف-CA (مطالعة موردی: منطقه کوهمره سرخی استان فارس)
سارا عزیزی قلاتی کاظم رنگزن جواد سدیدی پیمان حیدریان ایوب تقی زادهتغییر کاربری اراضی به عنوان عاملی پایه در تغییرات زیست محیطی عمل کرده و به یک خطر جهانی تبدیل شده است. بازبینی این تغییرات از طریق تصاویر ماهواره ای و پیش بینی و ارزیابی پتانسیل آنها از طریق مدلسازی می تواند به برنامه ریزان محیط زیست و مدیران منابع طبیعی برای تصمیمات آگ چکیده کاملتغییر کاربری اراضی به عنوان عاملی پایه در تغییرات زیست محیطی عمل کرده و به یک خطر جهانی تبدیل شده است. بازبینی این تغییرات از طریق تصاویر ماهواره ای و پیش بینی و ارزیابی پتانسیل آنها از طریق مدلسازی می تواند به برنامه ریزان محیط زیست و مدیران منابع طبیعی برای تصمیمات آگاهانه تر کمک کند. هدف این تحقیق بازبینی، مدلسازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در دوره 25 ساله 1391-1366 توسط مدل زنجیرة مارکوف-CA (CA-Markov) در منطقه کوهمره سرخی استان فارس است. بدین منظور نقشه های کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجنده +ETM و TM ماهواره لندست در سه دوره زمانی مربوط به سال های 1366، 1379 و 1391 تهیه گردید. سپس صحت سنجی نقشه ها و آشکارسازی تغییرات انجام شد. نتایج آشکارسازی تغییرات دوره اول (79- 1366) با ضریب کاپای 83% و دوره دوم (1391-1379) با ضریب کاپای 88% نشان می دهد که بیش ترین افزایش مساحت در ناحیه مرتع و بیش ترین کاهش مساحت در ناحیه جنگل رخ داده است. به منظور کالیبره کردن مدل زنجیرة مارکوف، نقشه کاربری سال 1391 پیش بینی شد و ماتریس خطای بین نقشه حاصل از مدل سازی و نقشه کاربری مرجع سال 1391، ضریب کاپای 75% بدست داد. سپس نقشه کاربری اراضی برای چشم انداز 1403 با مدل مدل زنجیرة مارکوف-CA پیش بینی گردید. نتایج نهایی حاکی از آن است که بیش ترین تغییر کاربری نسبت به سال 1391، در ناحیه جنگل بوده و به کاربری های کشاورزی آبی و مرتع تبدیل می شود که می تواند در برنامه ریزی آینده توسط مسئولان مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
739 - برآورد دمای مزارع نیشکر با استفاده از الگوریتم پنجره مجزا و تصاویر سنجنده OLI ماهواره لندست 8
شادمان ویسی عبدعلی ناصری سعید حمزه پوریا مرادیدمای سطح زمین یکی از مهم ترین پارامترهای است که امروزه توسط باندهای حرارتی ماهواره ها و به کمک ابزار سنجش از دور قابل محاسبه است. اهمیت این موضوع زمانی آشکار می شود که اثر مستقیم دما، افزایش و یا کاهش میزان تبخیر و تعرق و در نتیجه تغییر در میزان رطوبت در دسترس گیاه را ن چکیده کاملدمای سطح زمین یکی از مهم ترین پارامترهای است که امروزه توسط باندهای حرارتی ماهواره ها و به کمک ابزار سنجش از دور قابل محاسبه است. اهمیت این موضوع زمانی آشکار می شود که اثر مستقیم دما، افزایش و یا کاهش میزان تبخیر و تعرق و در نتیجه تغییر در میزان رطوبت در دسترس گیاه را نشان می دهد. در این تحقیق دمای پوشش سبز گیاه نیشکر با استفاده از داده های ماهواره لندست 8 در هشت مزرعه از مزارع کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی (هر مزرعه پنج نقطه) جمعاً 40 نقطه که این نقاط در روزهای مختلف آبیاری بودند با استفاده از دماسنج مادون قرمز (که در بازه 8 تا 14 میکرومتر کار می کند)، اندازه گیری شد. نقاط انتخابی به منظور عدم ترکیب با پیکسل های فاقد پوشش گیاهی از لبه مزارع دارای فاصله 30 متری بودند. به منظور واسنجی الگوریتم پنجره مجزا از داده های بخار آب اتمسفر، قابلیت انتشار، قابلیت عبور اتمسفری و از تصاویر ماهواره لندست 8 دمای مزارع استخراج شد. نتایج نشان داد که محاسبه دمای پوشش سبز مزارع نیشکر در روزهای مختلف آبیاری با الگوریتم پنجره مجزا با دقت قابل قبول برآورد گردید. همچنین نتایج نشان داد که در نقاطی که پوشش گیاهی یکسان است، آبیاری عامل اصلی در تغییر مقادیر دما است. حداقل مجذور مربعات خطا و میانگین مربعات خطا بین دمای اندازه گیری شده میدانی و دمای استخراج شده از تصاویر ماهواره ای به ترتیب 925/0 و 766/0 درجه سانتیگراد محاسبه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
740 - ارزیابی نقش بارورسازی ابرها در افزایش استحصال آب در استان فارس با استفاده فنون سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی
محبوبه علومی مجومرد محمد زارع سمانه پورمحمدیخشکسالی و تغییرات اقلیمی از مسائلی است که در دهه های اخیر آسیب های زیادی را به پوشش گیاهی طبیعی و کشاورزی مناطق مرکزی ایران وارد نموده است. بارورسازی ابرها یکی از راه های کاهش اثر تغییرات اقلیمی و تا حدودی جبران کمبود آب در مناطق خشک است. به این منظور در این پژوهش به بر چکیده کاملخشکسالی و تغییرات اقلیمی از مسائلی است که در دهه های اخیر آسیب های زیادی را به پوشش گیاهی طبیعی و کشاورزی مناطق مرکزی ایران وارد نموده است. بارورسازی ابرها یکی از راه های کاهش اثر تغییرات اقلیمی و تا حدودی جبران کمبود آب در مناطق خشک است. به این منظور در این پژوهش به بررسی تأثیر بارورسازی ابرها بر روی بارش در استان فارس پرداخته شد. در این راستا ماه های آوریل، فوریه، دسامبر و نوامبر مربوط به سال های 2010-2009 به عنوان ماه های مستعد بارش در ایران جهت ارزیابی طرح بارورسازی ابرها در این استان انتخاب گردید. نقشه های رستری بارش ماهانه برای هر ماه در هر سال از دوره آماری 34 ساله (2010-1977) با روش درون یابی کریجینگ ترسیم و مقادیر ارتفاع بارش برای هر سال استخراج گردید. سپس حجم بارش برای ماه های آوریل، فوریه، دسامبر و نوامبر در ایستگاههای هدف محاسبه و به عنوان متغیر وابسته در برآورد حجم بارش به روش درون یابی کریجینگ در مناطق هدف مورد استفاده قرار گرفت. سری زمانی بارش برای هر ماه برای ایستگاههای کنترل نیز برای دورة آماری 2010-1977 تهیه و به عنوان متغیرهای مستقل وارد رگرسیون گردید. سپس رابطه خطی بین حجم بارش منطقه هدف با حجم بارش منطقه کنترل تعیین شد. جهت ارزیابی طرح بارورسازی در استان فارس از روش رگرسیون تاریخی استفاده شد. نتایج تحقیق، افزایش 15 درصدی بارش را در استان فارس در دوره چهار ماهه مذکور نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
741 - بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات سطح دریاچه مهارلو با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره ای
مسعود سمیعی رضا قضاوی مجتبی پاک پرور عباسعلی ولیبرای ارزیابی مدیریت منابع آب و تغییرات محیطی منطقهای، پهنهبندی دقیق و بررسی دینامیک دریاچه‌ها امری حیاتی است. در این پژوهش، به منظور تهیه نقشه سطح دریاچه مهارلو واقع در حاشیه شهر شیراز و تعیین تغییرات آن در دورههای زمانی 18 ساله (1376-1394) از تصاویر ماهواره‌ای لندست چکیده کاملبرای ارزیابی مدیریت منابع آب و تغییرات محیطی منطقهای، پهنهبندی دقیق و بررسی دینامیک دریاچه‌ها امری حیاتی است. در این پژوهش، به منظور تهیه نقشه سطح دریاچه مهارلو واقع در حاشیه شهر شیراز و تعیین تغییرات آن در دورههای زمانی 18 ساله (1376-1394) از تصاویر ماهواره‌ای لندست در اواسط بهار استفاده شد. بدین منظور پس از انجام تصحیحات هندسی، رادیومتریک و جوی تصویرهای ماهواره‌ای، سطح آب دریاچه با استفاده از دو روش آستانه گذاری بر روی باند 5 و استفاده از شاخص آبی (NDWI) برای 18 سال بدست آمد. نتایج نشان داد که ضمن وجود نوعی نوسان در مقادیر مساحت دریاچه، در دراز مدت روند کلی کاهشی در مساحت دریاچه وجود دارد. با ارزیابی نتایج حاصله مشخص گردید که بیشترین تغییرات در خطوط ساحلی قسمت شرقی صورت گرفته است. نوسان‌های ﺳﻄﺢ آب ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات برخی از پارامترهای اﻗﻠﻴﻤـﻲ (تبخیر دی تا اردیبهشت ماه، بارش سالانه، متوسط درجه حرارت دی تا اردیبهشت ماه، متوسط درجه حرارت حداکثر دی تا اردیبهشت ماه) بررسی گردید. نتاﻳﺞ آزﻣﻮن ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﭘﻴﺮﺳﻮن در سطح آماری 05/0 و 01/0 درصد در ﻣﻮرد تبخیر ماه های دی تا اردیبهشت (44/0-) بارش سالانه (77/0)، درجه حرارت متوسط دی تا اردیبهشت (28/0-)، درجه حرارت حداکثر ماه های دی تا اردیبهشت (52/0-) است. روند افزایش و کاهش بارندگی با تغییرات سطح آب دریاچه همسان است. حداقل میزان بارش در سالهای آبی 1387-1386 و 1388-1387 به ترتیب به میزان 147 و 192 میلیمتر در سال بوده است که متعاقب با آن میزان سطح دریاچه در حداقل خود به ترتیب 14146 و 15095 هکتار در طی سالهای مطالعه است. حداکثر میزان بارش در سال آبی 1384-1383 به میزان 745 میلیمتر در سال بوده که متعاقب با آن میزان سطح دریاچه در حداکثر خود (25806 هکتار) در طی سالهای مطالعه است. بارندگی 58 درصد تغییرپذیری در سطح دریاچه را تشریح میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
742 - بررسی حساسیت اکوریجن‌های استان لرستان به بیابانزایی در چارچوب ارزیابی چرخۀ حیات
سمیه جیدرنژاد ابوالفضل رنجبر فردوئی سید حجت موسوی روح الله میرزائیتخریب زمین و بیابان زایی در دهه اخیر تحت اثر متقابل عوامل آب و هوایی، تغییر کاربری اراضی و فشار انسان تشدید شده است. آگاهی از این که بیابان زایی در کدام اکوسیستم ها اتفاق می افتد مهم ترین مرحله کنترل و مقابله با این پدیده است. لذا هدف این پژوهش بررسی حساسیت اکوریجن های چکیده کاملتخریب زمین و بیابان زایی در دهه اخیر تحت اثر متقابل عوامل آب و هوایی، تغییر کاربری اراضی و فشار انسان تشدید شده است. آگاهی از این که بیابان زایی در کدام اکوسیستم ها اتفاق می افتد مهم ترین مرحله کنترل و مقابله با این پدیده است. لذا هدف این پژوهش بررسی حساسیت اکوریجن های استان لرستان به بیابان زایی با استفاده از روش ارزیابی چرخه حیات است. به این منظور محدوده مطالعاتی به شش اکوریجن از نظر شرایط اقلیمی و تیپ غالب پوشش گیاهی طبقه بندی شد. سپس شاخص های خشکی، فرسایش آبی و استحصال مفرط از آب های زیرزمینی به عنوان معیارهای ارزیابی انتخاب شد. لایه های اطلاعاتی مربوط به هر یک از شاخص ها با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. در نهایت متغیرهای انتخابی با نقشه اکوریجن تلفیق و شاخص توصیف برای هر یک از این متغیرها محاسبه و از مجموع این شاخص ها توصیف، شاخص توصیف کلی به دست آمد. نتایج نشان داد که اکوریجن 5 (اقلیم خشک/گونۀ غالب گون) با مقدار شاخص توصیف 29/1 بیشترین حساسیت و اکوریجن 1 (اقلیم خشک مجاور مرطوب/گونۀ غالب بلوط) مقدار شاخص توصیف 29/0 کمترین حساسیت به بیابان زایی را دارد. همچنین نتایج نشان داد که شاخص خشکی با ارزش 69/2 مؤثرترین شاخص در افزایش حساسیت منطقه به بیابان زایی است و بنابراین در برنامه ریزی، مدیریت و مقابله با بیابانی شدن باید به این مسأله توجه جدی داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
743 - کاربرد تلفیق تصاویر ماهواره‌ای لندست-8 و سنتینل-2 در پایش محیطی
مصطفی کابلی زاده کاظم رنگزن شاهین محمدیبه منظور استفاده همزمان از اطلاعات طیفی و مکانی تصاویر ماهواره‌ای از روشهای مختلف تلفیق تصاویر استفاده میگردد، اما روشهای ادغام تصاویر معمولاً با اعوجاجات طیفی و مکانی در تصویر خروجی همراه بوده که میزان این انحرافات با توجه به روش و نیز دادههای مورد استفاده متغیر چکیده کاملبه منظور استفاده همزمان از اطلاعات طیفی و مکانی تصاویر ماهواره‌ای از روشهای مختلف تلفیق تصاویر استفاده میگردد، اما روشهای ادغام تصاویر معمولاً با اعوجاجات طیفی و مکانی در تصویر خروجی همراه بوده که میزان این انحرافات با توجه به روش و نیز دادههای مورد استفاده متغیر است. هدف از این تحقیق کاربرد تلفیق تصاویر سنجش از دوری لندست 8 (OLI) مربوط به 18 دی 1396 و سنتینل-2 مربوط به 21 دی 1396 با روشهای ادغام تصاویر، Gram Schmidt، CN، Brovey، DWT، SFIM و Multiplication در پایش شهر اهواز است. بهمنظور ارزیابی کیفیت تصاویر حاصل از ادغام، از شاخصهای CC، SAM،PSNR، SIMM و فیلتر لاپلاسین استفاده گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین روشهای مورد استفاده روشهای DWT و Brovey به ترتیب بهترین روش از لحاظ حفظ اطلاعات طیفی و مکانی میباشند. همچنین بیشترین اعوجاجات از نظر طیفی با مقدار 1.18 در شاخص SAM مربوط به روش Multiplication و بیشترین انحراف مکانی در شاخص DWT با مقدار همبستگی 0.47 با تصویر مرجع مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد که روش SFIM از جنبه طیفی و مکانی دارای دقت مناسب میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
744 - مقایسه داده های اپتیک و رادار در استخراج عوارض و پدیده های زمینی
محمد ملکی سیدمحمد توکلی‌صبور پرویز ضیائیان فیروزآبادی مجید رئیسیدسترسی به نقشه مناسب از عوارض و پدیده های زمینی بسیار مهم است، چراکه این عوارض و فرآیند حاکم بر آنها منشأ بسیاری از مخاطرات و منابع محیطی هستند. هدف این تحقیق، مقایسه داده های اپتیک و رادار در استخراج عوارض و پدیده های زمینی است. از تصویر پانزده متری باند پن‌کروماتی چکیده کاملدسترسی به نقشه مناسب از عوارض و پدیده های زمینی بسیار مهم است، چراکه این عوارض و فرآیند حاکم بر آنها منشأ بسیاری از مخاطرات و منابع محیطی هستند. هدف این تحقیق، مقایسه داده های اپتیک و رادار در استخراج عوارض و پدیده های زمینی است. از تصویر پانزده متری باند پن‌کروماتیک لندست 8 (OLI) بهعنوان تصویر اپتیک و تصویر باند C سنجنده سنتینل-1 (Sentinel-1) برای تصویر رادار باقدرت تفکیک 22×20 متری هر پیکسل، استفاده شد. دو تصویر رادار (رادار 1 و 2) در دو جهت دید مختلف، با زاویه دید متفاوت موردبررسی قرار گرفتند و برای کاهش اثر توپوگرافی تصویر رادار با مدل رقومی سه ثانیه تصحیح شد (رادار اصلاحشده). در این مطالعه، 4 عارضه دره، تیغه، مخروط افکنه و شیب واریزه ای به روش تفسیر بصری از تصاویر لندست 8 و سنتینل-1 استخراج و نتایج با تفسیر بصری تصاویر توان تفکیک بالای World Imagery مقایسه گردید. شاخص های صحت، دقت، کیفیت، کاپا و آزمون z جهت برآورد صحت نتایج به‌دست‌آمده محاسبه شد. نتایج نشان داد بالاترین صحت در استخراج عارضه‌های دره و تیغه از تصویر اپتیکی به ترتیب 83.90 و 87.88 درصد و بالاترین صحت استخراج عوارضی چون مخروط‌افکنه و شیب واریزه ای نیز از تصویر راداری اصلاحشده به ترتیب 82.76 و 83.72 درصد میباشند. بالاترین ضریب کاپا مربوط به رادار اصلاحشده با 54.72 درصد (لندست 49.74 درصد)، بیشترین میزان آزمون z مربوط به لندست-رادار1 با 0.9871 به‌دست‌آمده آمد (رادار اصلاح شده-لندست 0.6443 درصد). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
745 - بررسی خشکسالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و کشاورزی با استفاده از شاخصهای خشکسالی(مطالعۀ موردی: حوزه آبخیز قره‌سو)
مهشید کریمی کاکا شاهدیخشکسالی بهعنوان یک مخاطره طبیعی همواره بخش هایی از کشور را متأثر نموده است. امروزه با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور می توان خشکسالی را از طریق اثراتی که بر روی گیاهان دارد، مطالعه و به نتایج دقیق تر و مؤثرتری برای مدل سازی خشکسالی دست‌یافت. هدف از این پژوهش بررسی رابط چکیده کاملخشکسالی بهعنوان یک مخاطره طبیعی همواره بخش هایی از کشور را متأثر نموده است. امروزه با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور می توان خشکسالی را از طریق اثراتی که بر روی گیاهان دارد، مطالعه و به نتایج دقیق تر و مؤثرتری برای مدل سازی خشکسالی دست‌یافت. هدف از این پژوهش بررسی رابطه خشکسالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و کشاورزی با استفاده از شاخص های خشکسالی و تکنیک سنجش‌ازدور در حوزه آبخیز قره‌سو است. برای این منظور، از تصاویر سنجنده مودیس (ماهواره Terra، محصول MODO9Q1)، داده های بارندگی پنج ایستگاه باران سنجی و داده های دبی پنج ایستگاه هیدرومتری از سال2000 تا 2015 استفاده گردید. نتایج حاصل از مقایسه خشکسالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و کشاورزی بیانگر انطباق هر سه نوع خشکسالی در سال های 2000، 2001، 2004، 2005، 2007، 2009، 2010، 2011، 2012، 2013، 2014 و 2015 بود. باوجوداینکه مقادیر شاخص SPI و NDVI در سال های 2002، 2003 و 2008 مثبت بود، اما شاخص SDI وقوع خشکسالی هیدرولوژیکی (مقادیر منفی) را نشان داد. همچنین در سال 2006 علیرغم افزایش بارش اما این سال با خشکسالی کشاورزی و هیدرولوژیکی مواجه بوده است. بنابراین طبق نتایج به‌دست‌آمده همزمانی انواع خشکسالی در تمام سال ها وجود ندارد. نتایج حاصل از همبستگی پیرسون نشان داد که بین میانگین شاخص NDVI و میانگین شاخص SPI و SDI همبستگی بالایی به ترتیب برابر با 0.706 و 0.788 در سطح معنیداری 0.01 وجود دارد. به‌طورکلی، نتایج شاخص SPI و SDI تا حدود زیادی نتایج شاخص NDVI را تأیید میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
746 - تحلیل خشکسالی کشاورزی با استفاده از شاخصهای سنجش‌ازدور (مطالعه موردی: شهرستان مریوان)
کریم سلیمانی شادمان درویشی فاطمه شکریانپیامد خشکسالی میتواند بهصورت کاهش منابع آب، پوشش‌گیاهی و تغییرات در تولیدات کشاورزی نمایان شود. برای مطالعه و پایش خشکسالی نیاز به کمی سازی اثرات آن با استفاده از شاخصهای خشکسالی است. هدف این مطالعه تحلیل خشکسالی کشاورزی شهرستان مریوان با استفاده از تصاویر لندست از س چکیده کاملپیامد خشکسالی میتواند بهصورت کاهش منابع آب، پوشش‌گیاهی و تغییرات در تولیدات کشاورزی نمایان شود. برای مطالعه و پایش خشکسالی نیاز به کمی سازی اثرات آن با استفاده از شاخصهای خشکسالی است. هدف این مطالعه تحلیل خشکسالی کشاورزی شهرستان مریوان با استفاده از تصاویر لندست از سال 1379 تا 1396 است. بعد از پیش‌پردازش تصاویر، شاخص خشکی پوشش‌گیاهی (VDI) و شاخص سلامت پوشش‌گیاهی (VHI) استخراج گردیدند. بررسی شاخصها نشان داد که خشکسالی کشاورزی در شاخص خشکی پوشش‌گیاهی (VDI) در هیچ سالی وجود نداشته و مقادیر ارزش پیکسل‌ها در این شاخص نزدیک به ۱۰۰ بوده که نشاندهنده وضعیت نرمال و بهینه است بهطوریکه از سال 1379 تا 1383 وضعیت نرمال و از سال 1387 تا 1396 وضعیت بهینه در منطقه غالب بوده است. همچنین نتایج شاخص سلامت پوشش‌گیاهی نشاندهنده وضعیت بدون خشکی در منطقه است. بر اساس این شاخص، خشکسالی کشاورزی در طبقات خیلی شدید، شدید و متوسط در دوره موردمطالعه وجود نداشته و بیشترین مساحت نواحی خشکی ملایم در بخشهای شرق و جنوب شرق در سالهای 1379، 1380، 1382 و 1384 به ترتیب 38.23، 38.24، 12.29 و 35.74 کیلومترمربع بوده است. به‌طورکلی با توجه به تأکید اصلی این مطالعه بر مبنای شاخص خشکی پوششش‌گیاهی (VDI) و شاخص سلامت پوشش‌گیاهی (VHI)، از سال 1379 تا 1396 (به‌استثنای سال 1391) نتایج نشاندهنده عدم وجود خشکسالی کشاورزی در شهرستان مریوان است. با توجه مزایای تصاویر ماهواره‌ای همچون سطح پوشش وسیع‌تر، قدرت تفکیک زمانی بالاتر و هزینه کمتر، استفاده از دانش سنجش‌ازدور برای مطالعه خشکسالی پیشنهاد میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
747 - توزیع مکانی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی با استفاده از تلفیق تکنیک های زمین آماری و سنجش از دور (مطالعه موردی: دشت برم، استان فارس)
راضیه باقری یوسف عرفانی فردجنگل های زاگرس از جمله مناطق مهم و با ارزش منابع طبیعی ایران هستند که با توجه به خشکیدگی های درختان در سال های اخیر بررسی، مدیریت و احیای این درختان دارای اهمیت است. هدف از تحقیق، تهیه نقشه پراکنش مکانی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl)، تجزیه وتحلیل چکیده کاملجنگل های زاگرس از جمله مناطق مهم و با ارزش منابع طبیعی ایران هستند که با توجه به خشکیدگی های درختان در سال های اخیر بررسی، مدیریت و احیای این درختان دارای اهمیت است. هدف از تحقیق، تهیه نقشه پراکنش مکانی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl)، تجزیه وتحلیل، تشریح پراکنش مکانی با استفاده از تلفیق تکنیک زمین آمار و سنجش از دور در دشت‌برم استان فارس است. ابتدا تصویر ماهواره ای RapidEye با طبقه بندی نظارن شده به روش حداکثر احتمال به دوطبقه درختان سالم و خشکیده طبقه بندی شد. صحت کلی و ضریب کاپا به ترتیب 80 و 73 درصد به دست آمد. درصد خشکیدگی در قطعه نمونه هایی دایره ای شکل به مساحت 2000 مترمربع (با شعاع 25.24 متر) بر اساس شبکه ای به ابعاد 300 × 300 متر با روش منظم –تصادفی جمع آوری شد. پس از تهیه نقشه نقطه ای درصد خشکیدگی تصویر طبقه‌بندی‌شده از روش های درون یابی کریجینگ ساده، معمولی، و عام تعیین شد که با استفاده از سه مدل نمائی، کروی و گوسی ارزیابی شدند. پس از ارزیابی داده ها با استفاده از نتایج ارزیابی متقابل، دقیق‌ترین برازش را روش کریجینگ ساده با مدل نمایی نشان داد (میانگین خطای برآورد 0.023). نقشه خشکیدگی در طبقه های صفر تا 10، 10-20، 20-30، 30-40 و > 40، درصد ترسیم شد. بیشترین سطح خشکیدگی به طبقه 20% تا 30% با 493.9 هکتار، (36.37%) و کمترین به طبقه صفرتا 10% با 70.46 هکتار (5.20%) تعلق داشت. نتایج نشان داد با استفاده از زمین آمار و سنجش از دور می توان پراکنش مکانی خشکیدگی بلوط ایرانی در منطقه موردمطالعه را در قالب نقشه ارائه داد و کانون خشکیدگی را شناسایی کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
748 - ارزیابی و پایش تغییرات رطوبت تالاب میقان با استفاده از تکنیک دورسنجی و ارتباط آن با شاخصهای خشکسالی هواشناسی
زهره ابراهیمی خوسفی محمد خسروشاهی مریم نعیمی سمیرا زندی فرتالاب ها از مهم ترین اکوسیستم های طبیعی هستند که به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالیهای اخیر، از سطح مرطوب آنها کاسته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین شاخص بارش استانداردشده و شاخص بارش و تبخیر و تعرق استانداردشده با مقادیر متوسط شاخص اصلاحشده اختلاف آب نرم چکیده کاملتالاب ها از مهم ترین اکوسیستم های طبیعی هستند که به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالیهای اخیر، از سطح مرطوب آنها کاسته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین شاخص بارش استانداردشده و شاخص بارش و تبخیر و تعرق استانداردشده با مقادیر متوسط شاخص اصلاحشده اختلاف آب نرمال شده در محدوده تالاب میقان انجام شد. بدین منظور از تصاویر چندزمانه لندست و داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک اراک برای بازه زمانی 28 ساله (1396-1369) استفاده شد. پس از اعمال پیش پردازشهای لازم بر روی تصاویر ماهواره‌ای، شاخص اصلاحشده اختلاف آب نرمال شده و میانگین آن برای هرسال تهیه گردید. به منظور بررسی ارتباط بین شاخص های خشکسالی هواشناسی و میانگین شاخص اصلاحشده اختلاف آب نرمال شده، نمودار پراکنش نقطه‌ای بین آنها ترسیم و ضریب تعیین حاصل از برازش مدل رگرسیون دومتغیره، محاسبه گردید. نتایج نشان داد که محتوای رطوبتی تالاب میقان در بازه زمانی موردبررسی به میزان قابل‌توجهی کاهش‌یافته است بهطوریکه مقادیر متوسط رطوبت سطح تالاب از 0.36 در سالهای ابتدایی به 0.04- در سالهای پایانی رسیده است. ضریب تعیین به‌دست‌آمده از برازش مدل رگرسیونی بین شاخص بارش استانداردشده و شاخص بارش و تبخیر و تعرق استانداردشده با میانگین شاخص اصلاحشده اختلاف آب نرمال شده به ترتیب 0.34 و 0.51 تخمین‌زده شد. این نتیجه بیانگر آن است که 34% تغییرات رطوبتی تالاب میقان با استفاده از شاخص بارش استانداردشده و 51% تغییرات آن با استفاده از شاخص بارش و تبخیر و تعرق استانداردشده، قابل توجیه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
749 - بررسی روند تغییرات زمانی و مکانی ذرات معلق جو با استفاده از شاخص عمق اپتیکی آئروسل‌ها در جنوب شرق ایران
مریم میراکبری زهره ابراهیمی خوسفیپیشینه و هدف شاخص عمق اپتیکی آئروسل یکی از پرکاربردترین شاخصها جهت بررسی وضعیت آلودگی هوای مناطق مختلف بهویژه مناطق خشک و بیابانی است. مناطق خشک و نیمه‌خشک از منابع اصلی ذرات گردوغبار معلق در جو هستند. ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه‌خشک در طول سال با توف چکیده کاملپیشینه و هدف شاخص عمق اپتیکی آئروسل یکی از پرکاربردترین شاخصها جهت بررسی وضعیت آلودگی هوای مناطق مختلف بهویژه مناطق خشک و بیابانی است. مناطق خشک و نیمه‌خشک از منابع اصلی ذرات گردوغبار معلق در جو هستند. ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه‌خشک در طول سال با توفان‌های گردوغبار متعددی مواجه است، که خسارات زیست محیطی و اقتصادی-اجتماعی جبران‌ناپذیری را به مناطق مختلفی از کشور وارد کرده است. یکی از این مناطق، منطقه جنوب شرق کشور است که به دلیل وزش بادهای 120 روزه در نیمی از سال (اوایل بهار تا اواخر تابستان) تحت تأثیر توفان‌های گردوغبار قرار میگیرند و هرساله حجم زیادی از ذرات شن و گردوغبار از این طریق، وارد جو میشود. لذا بررسی و پایش تغییرات زمانی و مکانی ذرات معلق موجود در جو که گردوغبار نیز بخش عمده‌ای از ذرات معلق در این مناطق است، در این منطقه از کشور حائز اهمیت است. درواقع اطلاع از تغییرات زمانی و مکانی ذرات معلق میتواند در ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش خسارات ناشی از این ذرات مفید باشد. در این مطالعه به دلیل کمبود ایستگاههای اندازهگیری زمینی ذرات معلق، مشخصه عمق اپتیکی آئروسل ها بر اساس محصول عمق اپتیکی آئروسل (AOD) سنجنده مودیس طی دوره آماری 18 ساله (1380- 1397) جهت پایش و تحلیل تغییرات مکانی و زمانی غلظت آئروسل‌ها در نواحی جنوب شرق ایران مورد استفاده قرار گرفت. تغییرات زمانی AOD در مقیاسهای زمانی ماهانه، فصلی و سالانه، بر اساس آزمون روند من- کندال پیش سفید شده تعیین گردید.مواد و روش هابرای انجام تحقیق حاضر از دادههای روزانه AOD متعلق به سطح 4 سنجنده مودیس استفاده‌شده است. با توجه به اینکه دوره زمانی مورد بررسی 18 ساله است (1397-1380)، در مجموع 6570 فریم از محصولات روزانه AOD سنجنده مودیس برای بازه زمانی 1380 تا 1397 به فرمت NetCDF از آرشیو USGS دریافت شد. دادههای اخذشده AOD با کدنویسی در محیط برنامه Matlab برای 13 ایستگاه سینوپتیک موجود در منطقه مطالعاتی استخراج شدند. جهت اعتبارسنجی داده های AOD سنجنده مودیس، از دادههای غلظت ذرات معلق کوچکتر از 10 میکرومتر (PM10) که در ایستگاههای پایش آلاینده ها به ثبت میرسد، استفاده شد. در مرحله بعد، بهمنظور بررسی تغییرات زمانی و مکانی غلظت آئروسل‌ها، نقشه‌های پهنهبندی شده AOD با استفاده از میانگین مقادیر استخراج‌شده طی دوره آماری، به روش وزن دهی فاصله معکوس (IDW) تهیه شدند. در این روش هر ایستگاه یا نقطه اندازهگیری دارای تأثیر محلی است که با افزایش فاصله کاهش مییابد، به طوری که مکان های نزدیک به نقطه اندازهگیری وزن بیشتری خواهند داشت. در گام بعدی، روند تغییرات زمانی آنها در مقیاسهای زمانی مختلف با استفاده از روش من-کندال پیش سفید شده مورد بررسی قرار گرفت.نتایج و بحث نتایج حاصل از اعتبارسنجی AOD حاکی از وجود ارتباط قوی و معنی دار، بین عمق اپتیکی ذرات معلق سنجنده مودیس (AOD) و غلظت ذرات معلق (PM10) در سطح اطمینان 95درصد آماری است. لذا میتوان اینگونه استنباط کرد که دادههای AOD از دقت قابل قبولی برای بررسی و تحلیل تغییرات ذرات معلق جو در منطقه مطالعاتی برخوردار هستند. توزیع مکانی AOD در سطح منطقه مطالعاتی طی سالهای 1380 تا 13973 نشان داد نواحی غربی و مرکزی (ایستگاههای کرمان، بافت، سیرجان، رفسنجان) کمترین میزان AOD را به خود اختصاص داده‌اند. این در حالی است که نواحی شمال شرقی، شرق و جنوبی (استان سیستان بلوچستان) تحت تأثیر غلظت بالاتری از ذرات معلق قرارگرفته‌اند. میزان AOD در دوره آماری بین 0.14 تا 0.53 متغیر بوده است که به ترتیب در سالهای 1395 و 1382وقوع یافته است. بررسی تغییرات زمانی AOD در مقیاس سالانه نشان داد میزان مواد معلق جو در سالهای 1380، 1382، 1387، 1388 و 1391 در منطقه مطالعاتی به بالاترین مقدار رسیده است که ایستگاههای زابل، زهک، زاهدان، خاش و ایرانشهر به ترتیب بیشترین مقدار AOD را در دوره آماری دارا میباشند. مقادیر میانگین AOD فصلی نشان داد که در تابستان و بهار، غلظت مواد معلق به بیشترین حد رسیده درحالیکه در پائیز و زمستان این مقدار به حداقل رسیده است. همچنین تغییرات افزایشی ذرات معلق جو از فروردین‌ماه شروع‌شده در تیر به حداکثر مقدار رسیده و سپس از مرداد تغییرات کاهشی دارد. روند تغییرات میزان AOD در مقیاس سالانه بر اساس آزمون من- کندال نشان داد در اکثر ایستگاههای محدوده مطالعاتی به‌استثنای رفسنجان دارای روند کاهشی بوده، که تنها در ایستگاههای زاهدان، زهک، زابل، سراوان و بم در سطح 5 درصد کاهشی و معنیدار بوده است. مقادیر آماره آزمون من- کندال AOD در مقیاس ماهانه نشان داد ماههای اردیبهشت، خرداد، تیر و مهر به ترتیب دارای بیشترین فراوانی روند معنیدار طی دوره آماری در منطقه مطالعاتی میباشند. روند ماهانه AOD نیز حاکی از تغییرات کاهشی غلظت مواد معلق طی دوره آماری است. بهطوریکه در ماههای اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، آبان و اسفند طی دوره آماری در اکثر ایستگاههای منطقه مطالعاتی غلظت مواد معلق روند کاهشی داشته است. نتایج بررسی روند تغییرات فصلی AOD نیز حاکی از روند کاهشی غلظت مواد معلق جو بهویژه در فصول تابستان و بهار است. در فصل پائیز فقط برای ایستگاه کرمان ، تغییرات AOD دارای روند افزایشی بوده است.نتیجه گیری یکی از منابع اطلاعاتی موجود برای دسترسی به عمق اپتیکی آئروسل‌ها، سنجنده مودیس است. بر اساس نتایج تحقیق حاضر رابطه قابل قبولی میان محصول AOD سنجند مودیس و دادههای PM10 اندازهگیری شده در ایستگاههای زمینی برقرار است. نتایج تحقیق نشان داد میانگین AOD در مقیاس سالانه بین 0.14 تا 0.53 متغیر است که بالاترین مقدار AOD در سال 1382 و حداقل مقدار آن در سال 1395 اتفاق افتاده است. بررسی روند سالانه AOD نشان داد در اکثر ایستگاههای منطقه مطالعاتی غلظت مواد معلق سیر نزولی دارد. سیر نزولی میزان ذرات معلق جو میتواند به دلیل کاهش وقایع گردوغبار ناشی از افزایش سطح پوشش گیاهی در منطقه باشد. مقادیر میانگین ماهانه و فصلی AOD نشان داد غلظت ذرات معلق طی پائیز و زمستان در ماههای آبان، آذر، دی و بهمن دارای حداقل مقدار و تابستان و بهار در ماههای تیر، خرداد و اردیبهشت دارای حداکثر مقدار است. این در حالی است که روند تغییرات زمانی AOD در مقیاس فصلی و ماهانه نیز در اکثر ایستگاههای منطقه مطالعاتی طی دوره آماری، کاهشی است. به‌طورکلی نتایج تحقیق حاضر نشان داد ناحیه غربی منطقه مطالعاتی که در استان کرمان واقع‌شده است با غلظت کمتری از ذرات معلق نسبت به نواحی شرقی واقع در استان سیستان بلوچستان، طی دوره آماری مواجهه بوده است. به‌طورکلی، کاهش مقادیر مربوط به غلظت آئروسل‌ها در برخی از مناطق موردبررسی در این پژوهش میتواند بیانگر بهبود کیفیت هوای این مناطق باشد. به نظر میرسد اعمال روشهای اجرائی و مدیریتی مناسب در این منطقه از کشور که در سالهای اخیر موردتوجه بسیاری از مدیران و تصمیم‌گیرندگان بوده است، توانسته نقش بسزایی در کاهش آلودگی غلظت هواویزها در این منطقه از کشور داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
750 - کاربرد سنجش‌ازدور در ارزیابی ساختار سیمای سرزمین شهری مناطق خشک (مطالعه موردی: شهر یزد، ایران)
مهدیه ابوالحسنی احد ستوده پرستو پریورپیشینه و هدف رشد جمعیت و گسترش شهرنشینی سبب تغییرات زیاد پوشش و کاربری اراضی شده که بهطور گسترده‌ای بر ساختار، عملکرد و خدمات اکوسیستم تأثیر میگذارد. از سال 2008 بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می کنند که طبق پیشبینی سازمان ملل تا سال 2050، 80 درصد جمع چکیده کاملپیشینه و هدف رشد جمعیت و گسترش شهرنشینی سبب تغییرات زیاد پوشش و کاربری اراضی شده که بهطور گسترده‌ای بر ساختار، عملکرد و خدمات اکوسیستم تأثیر میگذارد. از سال 2008 بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می کنند که طبق پیشبینی سازمان ملل تا سال 2050، 80 درصد جمعیت جهانی شهری خواهد شد و این افزایش مداوم موجب گسترش سریع مناطق شهری می شود. اکثر این شهرها در کشورهای درحال‌توسعه، بهویژه در آسیا و آفریقا واقع‌شده‌اند که بخش قابل‌توجهی از آن ها، کشورهای خشک و نیمه‌خشک هستند. برآوردها نشان می دهد که 85 درصد از کل اراضی ایران تحت تأثیر شرایط خشک و نیمه‌خشک هستند. مناطق خشک با اقلیم خشک، پوشش گیاهی تنک، کمبود آب، بارش محدود و محیط زیست بسیار شکننده مشخص می شوند. این ویژگی ها باعث شکننده شدن اکوسیستم های شهری می شوند. با توجه به اینکه عملکرد و کارکردهای محیطی به ترکیب و توزیع عناصر ساختاری آنها بستگی دارد، برای درک بهتر پویایی سیمای سرزمین، بررسی تغییرات الگوهای مکانی ضروری است. اطلاعات تغییرات کاربری‌ها درگذر زمان میتواند تغییرات آتی را پیشبینی کرده و همچنین در شناخت توان و استعداد اراضی کاربرد دارند که میتواند در دستیابی به برنامهریزی و طراحی اصولی و پایدار کمک کرده و روند نامناسب تغییرات اراضی را تعیین و از گسترش آن جلوگیری کرد. برای شناسایی این الگوی مکانی و تغییرات آن از سنجههای سیمای سرزمین میتوان استفاده کرد. کمی سازی تغییرات در سیمای سرزمین با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین صورت می‌پذیرد و برای تحلیل و برنامهریزی کاربری‌ها مورداستفاده قرار می گیرد. سنجهها ابزار مناسبی برای طراحی و یافتن ارتباط دقیق بین ساختار و عملکرد کاربریهای سیمای سرزمین هستند. بر همین اساس در این پژوهش سعی شده است تا با بررسی و اندازهگیری تغییرات ساختار سرزمین شهری شهر یزد با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین در طی سه دهه در این منطقه از تخریب و تکه‌تکه شدن الگوهای طبیعی جلوگیری شود و به برنامه ریزان و سیاستگذاران برای جهت‌گیری توسعه پایدار شهری کمک کند. هدف این مطالعه کمی سازی و اندازه گیری تغییرات الگوهای مکانی پوشش اراضی شهر یزد با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین در دو سطح طبقه و سیمای سرزمین در طی دوره 27 سال است. همچنین توزیع و ترکیب الگوی فضایی پوشش اراضی در دو سطح لکه های سبز و ساخته‌شده که نقش عمده‌ای بر کارکرد اکوسیستم دارند، موردبررسی قرار گرفت.مواد و روش ها در این پژوهش از تصاویر ماهواره‌ای لندست 5 به تاریخ 1371 و لندست 8 به تاریخ 1397 استفاده شد. پس از انجام تصحیحات لازم بر روی تصاویر ماهواره‌ای، طبقهبندی نظارت‌شده به روش حداکثر احتمال انجام شد. با توجه به تنوع پوشش‌های موجود در منطقه، سه‌طبقه شامل اراضی بایر، پوشش گیاهی و شهری مورد شناسایی و طبقهبندی قرار گرفت. بهمنظور بررسی دقت طبقهبندی تصاویر، از ماتریس خطا و محاسبه پارامترهای آماری ضریب کاپا و صحت کلی استفاده شد. ضریب کاپا و صحت کلی تصاویر طبقه‌بندی‌شده سال 1370 و 1397 به ترتیب 0.83، 96 درصد و 0.81، 90 درصد به دست آمد. با استفاده از نرمافزار فرگاستات Fragstats برای محاسبه‌ی سنجه های سیمای سرزمین استفاده شد. در مطالعه حاضر با توجه به هدف تحقیق، سنجه های مساحت لکه (CA)، تعداد لکه (NP)، درصد مساحت لکه (PLAND)، میانگین اندازه لکه (AREA)، فشردگی لکه (GYRATE)، نزدیک ترین فاصله اقلیدسی (ENN)، و پیوستگی (CONTAGE) در سطح کلاس و سیمای سرزمین انتخاب و مورداندازه گیری قرار گرفتند.نتایج و بحث در این مطالعه با بررسی سنجه های مختلف در دو مقیاس کلاس و سیمای سرزمین استنباط شد که سیمای سرزمین در طبقه اراضی بایر و پوشش گیاهی در حال خرد شدن و گسستگی بیشتر در طی دوره زمانی موردبررسی است. درحالیکه پوشش شهری در طی این مدت یکپارچه تر و مساحت بیشتری را در برگرفته است که نشاندهنده آثار مخرب فعالیت های انسانی بر محیط زیست است. طی دوره موردمطالعه بیشترین افزایش مساحت نسبت به سایر طبقه ها، متعلق به طبقه پوشش شهری است، در این مطالعه بیشترین تعداد لکه نسبت به سایر طبقه ها را طبقه پوشش گیاهی داشته است. تعداد لکه های پوشش گیاهی طی دوره مطالعه افزایش و تعداد لکه های اراضی بایر و پوشش شهری کاهش‌یافته است. نتایج حاصل از این سنجه در کنار سنجه مساحت، نشاندهنده پدیده خرد دانه شدن پوشش گیاهی در شهر یزد است. تغییر کاربری های کشاورزی و باغداری به مناطق مسکونی باعث ازهم‌گسیختگی لکه های پوشش گیاهی شده است. متوسط اندازه لکه در کلاس پوشش شهری افزایش و در دوطبقه پوشش گیاهی و اراضی بایر کاهش‌یافته که نشان می دهد سطح نفوذناپذیر در شهر موردمطالعه افزایش‌یافته و سطح به هم پیوست ه ای را به وجود آورده اند. سنجه میانگین فاصله هر سلول در لکه با مرکز ثقل در دو کلاس اراضی بایر و پوشش گیاهی کاهش‌یافته و بیشترین کاهش مربوط به کلاس پوشش گیاهی است که نشاندهنده کاهش فشردگی این لکه ها است. سنجه نزدیکترین فاصله اقلیدسی لکه ها در تمامی کاربری ها افزایش‌یافته است که بیشترین میزان مربوط به اراضی بایر است.نتیجه گیری نتایج حاصل از بررسی تغییرات سنجه مساحت کلاس نشاندهنده این است که مساحت کاربری اراضی شهری طی دوره موردبررسی به میزان 4346.82 هکتار افزایش‌یافته است. دلیل این امر، افزایش جمعیت شهر یزد است. در سال 1370 جمعیت این شهر 275298 نفر بوده و در سال 1397 به 529673 نفر رسیده است؛ یعنی به میزان 254375 نفر افزایش جمعیت داشته است؛ بنابراین به فضای بیشتری جهت رشد و گسترش شهر نیاز است که سبب توسعه فیزیکی کاربری ساختوساز میشود. در اثر گسترش فضایی شهر، حدود 1667.61 هکتار از اراضی کشاورزی و باغات موجود در شهر یزد از بین رفته و در محدوده خدماتی شهر ادغام‌شده و به زیرساختهای شهری تبدیل‌شده است. افزایش زیرساخت و فعالیتهای انسانی بدون توجه به ظرفیت و توان اکولوژیکی این منطقه، میتواند مشکلات زیست محیطی بسیاری را به دنبال داشته باشد. ازاین‌رو برای جلوگیری از تخریب بیشتر محیط‌زیست و کاهش کیفیت آن لازم است برنامه های پایش و ارزیابی الگوهای پراکنش کاربری اراضی بهطور مداوم اندازه گیری شود تا بتوانند بهعنوان راهنمایی برای ارزیابی وضعیت موجود اکوسیستم شهری کاربردی باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
751 - ارزیابی دقت دادههای پهپاد در برآورد میزان خشکیدگی درختان شمشاد (مطالعه موردی: پارک جنگلی سیسنگان- استان مازندران)
محمدرضا کارگر یونس بابایی امیراسلام بنیادپیشینه و هدف پارک جنگلی سیسنگان یکی از زیستگاه های مهم شمشاد خزری در کشور به‌حساب می آید. اما در چند سال اخیر به دلیل بیماری خشکیدگی دچار بحران شده و بسیاری از پایه های شمشاد از بین رفته اند. پایش و مدیریت این منطقه می تواند در اموری مانند کنترل، حفاظت و حمایت این منطقه چکیده کاملپیشینه و هدف پارک جنگلی سیسنگان یکی از زیستگاه های مهم شمشاد خزری در کشور به‌حساب می آید. اما در چند سال اخیر به دلیل بیماری خشکیدگی دچار بحران شده و بسیاری از پایه های شمشاد از بین رفته اند. پایش و مدیریت این منطقه می تواند در اموری مانند کنترل، حفاظت و حمایت این منطقه مؤثر باشد. به دلیل مساحت زیاد پایه های از بین رفته، امکان برآورد مساحت بهصورت دقیق با استفاده از داده های موجود وجود ندارد. اندازه گیری های دستی نیز کاری بسیار زمانبر و طاقت فرساست. این امر مستلزم این است تا راهی بیابیم که بهصورت دقیق و خودکار این فرآیند را انجام دهد. پهپادها با استفاده از سنجنده های بسیاری دقیقی (تفکیک مکانی) که دارند، این امکان را فراهم آورده اند. روش های مختلف طبقه بندی نیز از راهکارهایی هستند که می توان بهمنظور تفکیک خودکار درختان خشکیده از درختان سبز به کار گرفت. هدف از این پژوهش، ارزیابی توانایی داده های پهپادهای ارزان قیمت با سنجنده های معمولی در آشکارسازی و پهنه بندی مناطق دچار خشکیدگی اثبات گردد و با توجه به اینکه هزینه پهپادهایی با سنجنده های چند طیفی (باند لبه قرمز و مادون قرمز نزدیک) بسیار زیاد است، بتوان این هزینه را کاهش داد.مواد و روش هاپارک جنگلی سیسنگان در 30 کیلومتری شرق شهرستان نوشهر استان مازندران در عرض جغرافیایی "30 ́ 33 ̊ 36 تا "30 ́ 35 ̊ 36 و طول جغرافیایی "00 ́ 47 ̊ 51 تا "30 ́ 49 ̊ 51 قرارگرفته است. این پارک علاوه بر نقش تفرجی که دارد بسیاری از گونه های گیاهی مهم کشور در آن رشد یافته اند. ازجمله مهمترین این گونه ها می توان به شمشاد خزری اشاره کرد. پهپادی که در این پژوهش استفاده گردید از نوع پهپادهای عمودپرواز است. دوربینی که بر روی این وسیله تعبیه شده است قابلیت ثبت تصاویر 20 مگاپیکسلی را دارد. عملیات تصویربرداری در تاریخ هشتم آذرماه 1396، ساعت 10 صبح انجام پذیرفت که مدت‌زمان آن 45 دقیقه طول کشید. برای نمونه برداری میدانی از منطقه موردمطالعه بازدید به عمل آمد و نقاط مختلف آن ازنظر تراکم پایه های خشکه‌دار شمشاد و درختان سبز مشخص گردید. سپس سه قطعه‌نمونه دایره ای با شعاع 60 متر و مساحت 1.13 هکتار در منطقه طراحی گردید و تراکم پایه های خشکه دار شمشاد و پایه های زنده و سبز در آن ها مشخص گردید. سپس در هر قطعه نمونه در نقاطی که پایه های شمشاد قرار داشتند، 50 نقطه تعلیمی و همچنین در نقاطی که پایه های زنده، پوشش علفی کف و تمشک نیز قرار داشتند، 50 نقطه ثبت گردید. در این پژوهش بهمنظور بررسی میزان دقت تصاویر پهپاد در شناسایی و طبقه بندی مناطق پوشیده از خشکه دار های شمشاد، کوچکترین پایه های خشکه‌دار شمشاد که کمترین وسعت تاج را داشتند نیز ثبت گردید. به دلیل اینکه تصاویر پهپاد احتیاج به تصحیحات هندسی دارند، ابتدا ازنظر هندسی و موقعیت جغرافیایی تصحیح شدند. بهمنظور انجام فرآیند طبقه بندی، وارد نرم افزار ENVI شدند. در هر قطعه‌نمونه 100 نقطه ثبت گردیده بود که 75 عدد از آن ها برای انجام فرآیند طبقه بندی نظارت‌شده و 25 عدد از آن ها نیز برای ارزیابی صحت طبقه بندی استفاده گردید. برای طبقه بندی این تصاویر از سه الگوریتم طبقه بندی نظارت شده شبکه عصبی مصنوعی، حداکثر احتمال و حداقل فاصله به کاربرده شد. در پایان پس از انجام هرکدام از مراحل طبقه بندی، از فیلتر پایین گذر با ابعاد پنجره 3 در 3 پیکسل، برای هموارسازی تصاویر استفاده شد. برای ارزیابی نتایج نیز شاخص های ضریب کاپا و دقت کلی به کار گرفته شد.نتایج و بحث در این تعداد قطعه‌نمونه، 579 پایه اندازه گیری گردید. شمشاد با اختلاف زیادی، بیشترین فراوانی را در منطقه به خود اختصاص داد. پس‌ازآن ممرز و انجیلی و بلوط به ترتیب دررتبه های بعدی قرار دارند. از نتایج حاصل مشخص شد که الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی بهترین نتایج را نسبت به دو الگوریتم دیگر داشته است. اما نتایج شبکه عصبی مصنوعی نیز با توجه به شرایط قطعه‌نمونه دارای نوساناتی است. این الگوریتم با دقت کلی 97.47 درصد و ضریب کاپا 0.94 بهترین نتایج را در تفکیک و آشکارسازی خشکه دار های شمشاد در قطعه‌نمونه با غلبه خشکه دارهای شمشاد داشتند. پس از الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی، الگوریتم بیشینه شباهت نتایج مطلوب تری را در تفکیک پایه های خشکه‌دار شمشاد از خود نشان داد. الگوریتم کمترین فاصله نتایج مطلوبی از خود نشان داد، اما میزان دقت آن به‌اندازه دو الگوریتم قبل نبود. هر سه الگوریتم در تفکیک پایه ها در قطعه‌نمونه با غلبه پایه های زنده نتایج ضعیف تری را نسبت به دو قطعه‌نمونه دیگر از خود نشان دادند. قطعه‌نمونه با غلبه پایه های زنده و سبز در مقایسه با دو قطعه‌نمونه دیگر پدیده‌ها و عوارض بیشتری را در خود جای‌داده است و از نظر بافت تصویر نیز در مقایسه با دو قطعه نمونه دیگر تفاوت های زیاد و محسوسی دارد. در این قطعه نمونه علاوه بر وجود پایه های سبز و خشکه دارهای شمشاد، پوشش علفی کف و توده های تمشک نیز به چشم می خورد. در این پژوهش نتایج طبقه بندی و آشکارسازی خشکه دارهای شمشاد با استفاده از الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی بسیار بهتر از الگوریتم های بیشینه شباهت و کمترین فاصله بود. ازجمله دلایل بهتر بودن نتایج الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی می توان به غیرخطی بودن و ناپارامتریک بودن آن اشاره کرد. اما در طبقه بندی به‌وسیله الگوریتم های سنتی مانند روش های آماری، به دلیل اینکه انعطاف پذیری کمتری دارند، دقت پایین‌تری داشته. انواع پارامتریک روش های سنتی مانند الگوریتم بیشینه شباهت، به خاطر وابستگی به آمار گوسی، درصورتیکه داده ها نرمال نباشند نمی تواند دقت مطلوبی در طبقه بندی و تفکیک طبقات از یکدیگر داشته باشد. در الگوریتم های سنتی مانند الگوریتم های بیشینه شباهت و کمترین فاصله، داده های آموزشی نقش حیاتی دارند. در این روش ها فرض بر این است که توزیع در داخل نمونه های آموزشی باید نرمال باشد، بهطوریکه اگر نتوان این شرط را محیا نمود، دقت طبقه بندی به‌شدت کاهش می یابد. درحالیکه روش های شبکه عصبی مصنوعی بر اساس ویژگی ها و ساختار خود داده ها عمل می کنند.نتیجه گیری نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که می توان با استفاده از داده ها و تصاویر معمولی یک پهپاد ارزان قیمت به بررسی وضعیت خشکیدگی درختان بعد از فوران بیماری و تعیین مساحت آن پرداخت. برخلاف هزینه های زیادی که بهمنظور خرید سنجنده های گران قیمت به منظور پایش وضعیت پوشش گیاهی صورت می گیرد، می توان از این شیوه های ارائهشده در این مقاله، با هزینه های بسیار کمتری اقدام کرد. این روش می تواند در تعیین میزان سطح پوشش های خشکیده کمک شایانی به نهاد های زیربط کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
752 - ارزیابی شاخص های مبتنی بر سنجش از دور در پایش خشکسالی شهرستان نی ریز
محمد شعبانیپیشینه و هدف اطلاع از میزان و شدت خشکسالی در یک منطقه و برنامه ریزی جهت کاهش اثرات آن یکی از مهم ترین اصول مبارزه با خشکسالی است. پایش و مدیریت خشکسالی در یک منطقه با استفاده از داده های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای به عنوان یک ابزار مناسب در پایش زمانی و مکانی خش چکیده کاملپیشینه و هدف اطلاع از میزان و شدت خشکسالی در یک منطقه و برنامه ریزی جهت کاهش اثرات آن یکی از مهم ترین اصول مبارزه با خشکسالی است. پایش و مدیریت خشکسالی در یک منطقه با استفاده از داده های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای به عنوان یک ابزار مناسب در پایش زمانی و مکانی خشکسالی کشاورزی می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی کارآیی داده های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای در پهنه بندی خشکسالی کشاورزی در سالهای 1379 تا 1400 در شهرستان نی ریز است. برای این منظور سه شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI)، شاخص وضعیت دمایی (TCI) و شاخص سلامت پوشش گیاهی (VHI) از روی تصاویر ماهواره ای مودیس برای برای دوره زمانی مورد نظر استخراج و نتایج حاصل از این شاخص ها با مقادیر شاخص بارش استاندارد (SPI)، در دوره های زمانی 1، 3 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه مقایسه گردید.مواد و روش ها منطقه مورد مطالعه در این تحقیق شهرستان نی ریز واقع در جنوب شرق استان فارس با وسعت 10787 کیلومتر مربع و جزء یکی از زیرحوزه‌های آبخیز دریاچه بختگان محسوب می گردد. متوسط ارتفاع منطقه 1798 متر، حداکثر ارتفاع منطقه 3235 متر و حداقل ارتفاع 1476 متر از سطح دریا می باشد. متوسط بارندگی، درجه حرارت و تبخیر و تعرق سالانه حوزه به ترتیب 204.8 میلیمتر، 19 درجه سانتیگراد و 1058.3 میلیمتر میباشد. در این تحقیق از داده های بارندگی ایستگاه سینوپتیک نی ریز در طول دوره آماری 22 ساله (1400-1379) برای محاسبه شاخص بارش استاندارد (Standardized Precipitation Index, SPI) در دوره های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه استفاده شد. سپس 3 شاخص مبتنی بر تصاویر ماهواره ای شامل شاخص وضعیت پوشش گیاهی (Vegetation Condition Index, VCI)، شاخص وضعیت دمایی (Temperature Condition Index, TCI) و شاخص سلامت گیاه (Vegetation, VHI Healthy Index) از روی داده های سنجده مودیس برای ماه اردیبهشت ماه از سال 2008 تا 2021 استخراج و با مقادیر شاخص بارش استاندارد (SPI) در دوره های زمانی 1، 3 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه بر اساس ضریب همبستگی پیرسون مقایسه گردید. در نهایت مناسب ترین شاخص خشکسالی مبتنی بر تصاویر ماهواره ای از بین شاخص ها انتخاب و درصد طبقات خشکسالی بر اساس شاخص منتخب در منطقه مورد مطالعه مشخص شد.نتایج و بحث محاسبه مقادیر شاخص SPI با استفاده از نرم افزار شاخص های خشکسالی (Drought Indices Package, DIP) در دوره های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه در دوره آماری 1400-1379 نشان داد که روند منحنی ها در بعضی سال ها کاهشی و در بعضی سال ها افزایشی و در اغلب سال ها تقریباً نرمال بوده است. بطور میانگین درصد وقوع خشکسالی ها و ترسالی ها بر اساس شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف در طول دوره آماری 68 درصد در شرایط نرمال، 18 درصد در شرایط ترسالی و 16 درصد در شرایط خشکسالی قرار دارد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف بر اساس داده های ایستگاه های سینوپتیک و داده های سنجش از دور مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور مقادیر حاصل از تمامی شاخص های مبتنی بر تصاویر ماهواره ای شامل VCI، TCI و VHI استخراج و اقدام به مقایسه و بررسی ضریب همبستگی آن ها با شاخص زمینی SPI در دوره های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 گردید. مقادیر شاخص VCI در سال 1387 دارای کمترین مقدار (1/32 درصد) و در سال 1399 دارای بیشترین مقدار (41.3 درصد) در طول اردیبهشت ماه می باشد. بنابراین بر اساس مقدار شاخص VCI در طول دوره آماری در سال 1387 شرایط خشکسالی شدید در منطقه حاکم بوده و در سال 1399 پوشش گیاهی مطلوب تر و شرایط ترسالی بر منطقه حاکم بوده است. نتایج به دست آمده از شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف نیز موید این نکته است که شدیدترین خشکسالی و ترسالی در طول دوره آماری مورد مطالعه به ترتیب در دو سال 1387 و 1399 در منطقه رخ داده است. علاوه بر این شاخص VCI بیشترین همبستگی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد و با همه دوره های زمانی SPI رابطه معنی داری دارد. شاخص TCI همبستگی معنی دار با هیچ یک از دوره های زمانی ندارد و رابطه همبستگی ضعیفی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد. علاوه بر این شاخص VHI تنها با دوره های زمانی یک، سه، شش و دوازده ماهه همبستگی معنی دار در سطح پنج درصد دارد و میزان همبستگی آن با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف به مراتب کمتر از شاخص VCI است. توزیع مکانی شدت خشکسالی براساس مقادیر شاخص های مورد مطالعه در اردیبهشت ماه 1387 نشان داد که قسمت های شرقی منطقه که در ارتفاعات پایین نیز قرار دارد بیشتر تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته است. بررسی مساحت تحت تاثیر طبقات خشکسالی بر اساس شاخص TCI در سال 1387 نشان داد که در منطقه مورد مطالعه خشکسالی بسیار شدید و شدید وجود ندارد، 11درصد منطقه دچار خشکسالی متوسط، 22 درصد سطح دچار خشکسالی خفیف و 67 درصد نیز فاقد خشکسالی می باشد. بر اساس شاخص VCI در تاریخ مورد نظرسطح خشکسالی بسیار شدید 0.14 درصد، شدید 0.33 درصد، متوسط 17 درصد، خفیف 77 درصد و فاقد خشکسالی 6 درصد است. همچنین بر اساس شاخص VHI خشکسالی بسیار شدید و شدید و خفیف در منطقه مورد مطالعه وجود ندارد و فقط 9 درصد سطح منطقه دچار خشکسالی متوسط و 91 درصد نیز فاقد خشکسالی می باشد. توزیع مکانی شدت خشکسالی بر اساس مقادیر شاخص های مورد مطالعه در اردیبهشت ماه 1399 نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه بر اساس شاخص TCI در تاریخ مورد نظر خشکسالی بسیار شدید و شدید وجود ندارد و 5 درصد سطح منطقه دارای خشکسالی متوسط، 22 درصد خشکسالی خفیف و 73 درصد نیز فاقد خشکسالی می باشد. بر اساس شاخص VCI در تاریخ مورد نظر درصد خشکسالی بسیار شدید 0.5 درصد، شدید 0.8 درصد، متوسط 5 درصد، خفیف 31 درصد و فاقد خشکسالی 62 درصد است. همچنین بر اساس شاخص VHI در اردیبهشت ماه 99 مقدار 0.2 درصد سطح منطقه دارای خشکسالی متوسط، 30 درصد دارای خشکسالی خفیف و 69 درصد نیز فاقد خشکسالی است بر اساس این شاخص خشکسالی بسیار شدید و شدید در منطقه وجود ندارد.نتیجه گیری پدیده خشکسالی یکی از مهم ترین بلایای طبیعی است که هرساله میلیون ها نفر از جمعیت جهان و قسمت های عظیمی از آن را مورد حمله خود قرار می دهد. این پدیده که به صورت آرام شروع و ماهیتی خزنده دارد می تواند باعث ایجاد خسارت های فراوان در بخش های کشاورزی و منابع طبیعی و محیط زیست گردد. اطلاع از نحوه وقوع و تهیه نقشه های شدت خشکسالی بر اساس روش های نوین و جدید تاثیر بسیار مثبت و جدی در مدیریت خشکسالی در یک منطقه دارد. یکی از روش های جدید و پرکاربرد در پایش زمانی و مکانی خشکسالی استفاده از شاخص های خشکسالی مبتنی بر تصاویر ماهواره ای است که اخیرا نیز در مباحث مربوط به خشکسالی از آن استفاده می شود. نتایج حاصل از تحلیل شاخص SPI نشان داد که در اکثر دوره های زمانی شدیدترین خشکسالی و ترسالی در طول دوره مورد مطالعه به ترتیب در سال های 1387 و 1399 رخ داده است. همچنین نتایج نشان داد که شاخص TCI همبستگی معنی دار با هیچ یک از دوره های زمانی ندارد و همبستگی ضعیفی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد. شاخص VHI با دوره های زمانی یک، سه، شش و دوازده ماهه همبستگی معنی دار در سطح پنج درصد دارد و همبستگی آن با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف کمتر از شاخص VCI است. مقدار شاخص VCI در سال 1387 دارای کمترین مقدار (32.1 درصد) و در سال 1399 دارای بیشترین مقدار (41.3 درصد) در طول ماه اردیبهشت بوده است که با نتایج به دست آمده از شاخص SPI در منطقه مطابقت دارد. از طرفی این شاخص بیشترین همبستگی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد که همبستگی آن در سطح یک درصد معنی دار است و به عنوان شاخص ماهواره ای مناسب جهت پایش زمانی و مکانی خشکسالی در شهرستان نی ریز انتخاب می گردد. مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق با نتایج تحقیقات دیگر محققان، نشان از دقت بسیار خوب شاخص های سنجش از دور در پایش خشکسالی دارد. بنابراین استفاده از فن آوری سنجش از دور در پایش خشکسالی در مناطقی که فاقد ایستگاه های هواشناسی یا دارای ایستگاه های هواشناسی با تراکم کم یا به صورت پراکنده هستند پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
753 - پایش خشکسالی کشاورزی با استفاده از شاخص سنجش از دوری وضعیت تبخیر تعرق در حوزه آبخیز جراحی
مائده بهی فر عطاالله عبدالهی مجید کیاورز مقدم قاسم عزیزیخشکسالی از مهمترین مخاطرات طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. عوامل مختلفی بر بروز خشکسالی تأثیر دارند و شاخصهای متنوعی برای پایش آن ارائهشده است. تاکنون تحقیقات اندکی به استفاده از دادههای تبخیر تعرق ماهواره‌ای برای مطالعه خشکسالی پرداخ چکیده کاملخشکسالی از مهمترین مخاطرات طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. عوامل مختلفی بر بروز خشکسالی تأثیر دارند و شاخصهای متنوعی برای پایش آن ارائهشده است. تاکنون تحقیقات اندکی به استفاده از دادههای تبخیر تعرق ماهواره‌ای برای مطالعه خشکسالی پرداخته‌اند. در این تحقیق از شاخصهای سنجش‌ازدوری وضعیت پوشش گیاهی، وضعیت دما و وضعیت تبخیر تعرق برای مطالعه خشکسالی در حوزه آبخیز جراحی و زهره استفاده شد. شاخصهای سنجش‌ازدوری خشکسالی بهصورت ماهانه با استفاده از محصولات سنجنده مادیس در سالهای 1378 تا 1396 محاسبه شدند. برای ارزیابی شاخصهای سنجش‌ازدوری از شاخص ایستگاهی بارش استانداردشده شش‌ماهه استفاده‌شده است. نتایج تحقیق نشان داد شاخص وضعیت تبخیر تعرق بالاترین همبستگی را با شاخص بارش استانداردشده شش‌ماهه داشت و بهعنوان مناسبترین شاخص در نظر گرفته شد. مقدار ضریب همبستگی این شاخص 57/0- و مقدار ریشه میانگین مربعات خطا معادل 47/0 بوده است. با استفاده از شاخصهای سنجش‌ازدوری، نقشه درجات شدت خشکسالی در شش کلاس خشکسالی فرین، شدید، متوسط، خفیف، نزدیک به نرمال و بدون خشکسالی برای سالهای 1387، 1388 و 1395 که منطقه مطالعه تحت تأثیر خشکسالی قرار داشت، تهیه شد. نتایج ارزیابی مکانی نشان داد، بخش میانی حوزه که دارای زیستگاههای حفاظت‌شده با اهمیت اکولوژیک است، آسیب‌پذیرترین بخش حوزه حین خشکسالی بوده است و در بازه مطالعات، بیش از 10 ماه خشکسالی فرین را تجربه کرده است. در دوره موردبررسی، بخش ساحلی کمترین شدت خشکسالی را شاهد بوده است. بااین‌وجود، طی سالهای مختلف پهنه تالابی حوزه که جزو زیستگاههای حفاظت‌شده آبی محسوب میگردد، با کاهش سطح روبرو شده است. نتایج تحقیق نشان داد، در مقایسه با سایر شاخصها، استفاده از دادههای تبخیر تعرق ماهواره‌ای میتواند ابزار مناسبی برای پایش خشکسالی در مناطق گرم و با پوشش گیاهی پراکنده نظیر ایران فراهم نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
754 - ارزیابی کارایی استفاده از تغییرات خرد اقلیم در تفکیک پوشش اراضی در مقایسه با برخی از روشهای طبقهبندی نظارت‌شده در محیطهای شهری خشک
نجمه ستاری ملیحه عرفانی فاطمه جهانی شکیبتفکیک بین اراضی بایر و ساخت و ساز شده از یکی از مهمترین مسائل در تهیه نقشه کاربری اراضی/ پوشش اراضی در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک است. در این راستا پژوهشگران بسیاری سعی در افزایش دقت طبقهبندی از طریق به کارگیری روشهای مختلف داشتهاند که دنبال کردن برخی از روشها پی چکیده کاملتفکیک بین اراضی بایر و ساخت و ساز شده از یکی از مهمترین مسائل در تهیه نقشه کاربری اراضی/ پوشش اراضی در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک است. در این راستا پژوهشگران بسیاری سعی در افزایش دقت طبقهبندی از طریق به کارگیری روشهای مختلف داشتهاند که دنبال کردن برخی از روشها پیچیده و زمانبر است. از این رو مقاله حاضر با هدف به کارگیری تغییرات خرد اقلیم از طریق اجرای الگوریتم پهنهبندی محلی اقلیم ( LCZ ) در شناسایی کاربری اراضی با تاکید بر تفکیک مناطق ساخت و ساز شده در یکی از شهرهای خشک ایران انجام شد و کارایی روش با بررسی صحت طبقهبندی در مقایسه با روشهای مختلف نظارت شده شامل حداکثر احتمال، حداقل فاصله، فیشر، KNN، Artmapفازی، شبکه عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان مقایسه گردید. منطقه مورد مطالعه شهر زاهدان بوده که دارای رشد مناطق ساخت و ساز شده بسیار چشمگیری در دهه‌های گذشته است. به این منظور از چهار دوره از تصاویر ماهواره لندست هشت سال 2020 استفاده شد. نمونههای تعلیمی از گوگل ارث استخراج شد و صحت‌سنجی نتایج طبقه‌بندی‌ها به کمک 218 نقطه تصادفی انجام شد. نتایج صحت‌سنجی نشان داد که استفاده از الگوریتم LCZ با صحت کلی و ضریب کاپای 33/96 درصد و 95/0 بالاترین و پس از آن روشهای ماشین بردار پشتیبان و فیشر با صحت کلی 61/87 و 03/83 و ضریب کاپای 82/0 و 75/0 قرار دارند. از اینرو برای مطالعات کاربری اراضی/پوشش اراضی روش LCZ که خرد اقلیم‌های محلی را در نظر میگیرد، پیشنهاد میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
755 - پیشبینی و مدلسازی خشکسالی به روش هیبریدی موجک و الگوریتمهای شبکه عصبی
جهانبخش محمدی علیرضا وفایی نژاد سعید بهزادی حسین آقامحمدی امیر هومن حمصیپیشینه و هدف بحران خشکسالی یک دوره خشک آب و هوایی است که در هر نقطه از جهان و با هر اقلیمی ممکن است رخ دهد. این بحران اگرچه به‌آرامی شروع میشود اما میتواند برای مدتی طولانی تأثیر جدی بر سلامت، محصولات کشاورزی، اقتصاد، انرژی و محیط‌زیست بگذارد. خشکسالی معیشت و سلامت چکیده کاملپیشینه و هدف بحران خشکسالی یک دوره خشک آب و هوایی است که در هر نقطه از جهان و با هر اقلیمی ممکن است رخ دهد. این بحران اگرچه به‌آرامی شروع میشود اما میتواند برای مدتی طولانی تأثیر جدی بر سلامت، محصولات کشاورزی، اقتصاد، انرژی و محیط‌زیست بگذارد. خشکسالی معیشت و سلامت انسانها را به‌شدت تهدید میکند و خطر ابتلا به انواع بیماریها را افزایش میدهد. ازاین‌رو مدلسازی و پیشبینی خشکسالی از موضوعات مهم و جدی در جوامع علمی است. درگذشته از مدلهای ریاضی و آماری مانند روش رگرسیون ساده، خودرگرسیون‌گیری (AR)، میانگین متحرک (MA) و نیز ARIMA جهت مدلسازی خشکسالی استفاده می‌شد. در سالهای اخیر استفاده از روشهای یادگیری ماشین و هوش محاسباتی جهت مدلسازی و پیشبینی خشکسالی بسیار موردتوجه دانشمندان بوده است. ازجمله از الگوریتمهای هوش محاسباتی که توسط دانشمندان جهت مدلسازی خشکسالی قبلاً موردتوجه قرارگرفته است میتوان به شبکه عصبی پرسپترون چندلایه، شبکه عصبی RBF، ماشین بردار پشتیبان، روشهای فازی و فازی عصبی اشاره کرد. در این تحقیق هدف مدلسازی و پیشبینی خشکسالی با بهرهگیری از سه الگوریتم شبکه عصبی شامل پرسپترون چندلایه، شبکه عصبی RBF و شبکه عصبی رگرسیون تعمیم‌یافته است. شاخص خشکسالی استفاده‌شده در این تحقیق شاخص استانداردشده بارش (SPI) است. در این تحقیق از تکنیک موجک در تلفیق با الگوریتمهای شبکه عصبی مصنوعی جهت مدلسازی و پیشبینی خشکسالی در 10 ایستگاه سینوپتیک در کشور ایران (آبادان، بابلسر، بندرعباس، کرمان، مشهد، رشت، سقز، تهران، تبریز و زاهدان) در اقلیم‌های مختلف و با توزیع مکانی مناسب در کل کشور ایران استفاده‌شده است.مواد و روش ها در این تحقیق در ابتدا با استفاده از دادههای بارش ماهانه بین سالهای 1961 تا 2017 شاخص خشکسالی SPI در مقیاسهای زمانی 3، 6، 12، 18، 24 و 48 ماهه از طریق برنامه‌نویسی در محیط نرمافزار MATLAB پیادهسازی شد. نتایج این مرحله با استفاده از نرمافزارهای علمی موجود MDM و Drinc صحت سنجی شد. در ادامه با استفاده از زنجیره مارکوف به طراحی مدلهای پیشبینی پرداخته شد. در این تحقیق درمجموع از شش مدل هوش محاسباتی شامل سه مدل منفرد شبکه عصبی پرسپترون چندلایه (MLP)، شبکه عصبی تابع پایه شعاعی (RBF) و شبکه عصبی رگرسیون تعمیم‌یافته (GRNN) و سه مدل ترکیبی (هیبریدی) موجک با این سه مدل بهصورت (WMLP-WRBF-WGRNN) جهت مدلسازی و پیشبینی شاخص SPI در 10 ایستگاه این تحقیق استفاده‌شده است. در پیادهسازی تمامی این شش مدل از محیط برنامه‌نویسی نرمافزار MATLAB استفاده‌شده است. در این تحقیق ابتدا از چهار نوع موجک گسسته شامل دابیشز (Daubechies)، سیملت (Symlets)، کویفلت (Coiflets) و دوضلعی (Biorthogonal) استفاده شد، به دلیل عملکرد بهتر موجک دابیشز، از این نوع موجک در تحقیق بهعنوان گزینه نهایی استفاده شد. در موجک دابیشز استفاده‌شده در بین مرتبه‌های 1 تا 45، مرتبه 3 بهترین عملکرد را در بین مقیاسهای زمانی مختلف SPI از خود نشان داد، به همین دلیل از موجک دابیشز مرتبه 3 در تمامی مدلهای ترکیبی این تحقیق استفاده شد. بعد از آموزش همه شش الگوریتم استفاده‌شده نتایج با معیارهای ارزیابی ضریب تعیین (R2) و جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) جهت اندازهگیری اختلاف بین مقادیر واقعی و برآورد شده استفاده‌شده است.نتایج و بحث نتایج این تحقیق نشان داد که روشهای هوش محاسباتی دقت بالایی در مدلسازی و پیشبینی شاخص خشکسالی SPI دارند. در مرحله اول نتایج نشان داد که مدلهای منفرد MLP، RBF و GRNN درصورتیکه بهطور صحیح آموزش داده شوند نتایجی نزدیک به هم در مدلسازی و پیشبینی شاخص خشکسالی SPI دارند. در مرحله بعد مشاهده شد که تکنیک موجک باعث بهبود نتایج مدلسازی خواهد شد. در استفاده از تکنیک موجک در تلفیق با سه مدل منفرد MLP، RBF و GRNN انتخاب نوع موجک نیز در مدلسازی بهتر مؤثر است، به‌نحوی‌که در این تحقیق ابتدا از چهار نوع موجک گسسته دابیشز، سیملت، کویفلت و دوضلعی در تلفیق با سه مدل منفرد این تحقیق استفاده شد که نتایج این چهار نوع موجک نشان از برتری نسبی موجک دابیشز نسبت به سه موجک دیگر بود. در استفاده از موجک دابیشز نیز از آنجایی این موجک 45 مرتبه دارد و انتخاب مرتبه نیز در مدلسازی مؤثر بود با آزمایش 45 مرتبه موجک مشاهده شد که موجک مرتبه 3 در حالت کلی دارای دقت بالاتری در تمامی مقیاسهای زمانی شاخص SPI (3، 6، 12، 18، 24 و 48 ماهه) و نیز در هر سه الگوریتم MLP، RBF و GRNN دارد. ازاین‌رو در این تحقیق از موجک مرتبه سوم دابیشز در هر سه الگوریتم این تحقیق و نیز در همه مقیاسهای زمانی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که تلفیق تکنیک موجک با هر سه مدل MLP، RBF و GRNN باعث بهبود نتایج خواهد شد. نمودارهای تحقیق نشان داد که برای مقیاس زمانی سه‌ماهه مقادیر به‌دست‌آمده از پیشبینی مدل منفرد در مدلسازی MLP و RBF تا حدودی دارای اختلاف‌فاز یکماهه نسبت به مدل هیبریدی هست، درحالیکه در مدل GRNN این اختلاف پیشبینی کم هست. نتایج مدلسازی برای هر دو حالت مدلسازی منفرد و هیبریدی بیانگر عدم وجود اختلاف‌فاز بین دو روش مدلسازی منفرد و هیبریدی درمقیاس‌های زمانی 6، 12، 18، 24 و 48 است. برای مقیاس زمانی 12 و 24 ماهه، مدل منفرد GRNN دارای نوسانات و خطای بیشتری در مدلسازی و پیشبینی ماهانه SPI بوده است درحالیکه مدل هیبریدی در این دو مقیاس زمانی بهمراتب رفتار بهتری در مدلسازی و پیشبینی ماهانه داشته است. نمودارهای پراکنش دادههای مربوط به SPI مشاهداتی ایستگاه آبادان نشان داد که نتایج مدلسازی برای حالت منفرد و هیبریدی در مقیاسهای زمانی 3 و 6 ماهه دقت کمتری نسبت به دیگر مقیاسهای زمانی دارد و جدایی خط برازش و همچنین میزان عدم قطعیت آن بیشتر است. هرچند در همه مدلهای شبکه عصبی و در تمامی مقیاسهای زمانی روش هیبریدی دقت بیشتری از خود نشان داده است. نتایج عددی تحقیق نشاندهنده این است که در تمامی SPI ها و ایستگاههای موردمطالعه، مقادیر تفاضلی R2 مثبت است که بیانگر مقادیر بیشتر R2 مدل هیبریدی نسبت به مدل‌سازی‌های شبکه عصبی منفرد است که به نحوی نشاندهنده بهبود مدلسازی هیبریدی نسبت به مدلهای منفرد است. همچنین مقادیر تفاضلی RMSE نیز در کلیه مدلهای موردبررسی و ایستگاههای موردمطالعه منفی است که نشاندهنده کمتر بودن مقدار RMSE در پیشبینی مدلهای هیبریدی نسبت به مدلهای منفرد شبکه عصبی است. در گراف‌های تحقیق دیده میشود که مقدار اختلاف‌ها در RMSE و R2 بیانگر میزان اختلاف بیشتر در مقیاسهای زمانی 3 و 6 نسبت به مقیاسهای زمانی 12، 18، 24 و 48 است که به نحوی به ماهیت دادههای این مقیاسهای زمانی برمی‌گردد. به ترتیب بیشترین بهبود در مقدار R2 و RMSE از مقیاس پایین 3 ماهه به سمت مقیاسهای زمانی بالاتر 48 ماهه است.نتیجه گیری از یافتههای این تحقیق میتوان نتیجه گرفت که الگوریتمهای شبکه عصبی مصنوعی روشهای کارآمدی در مدلسازی و پیشبینی شاخص خشکسالی SPI میباشند. همچنین استفاده از موجک در هر سه مدل شبکه عصبی مصنوعی باعث بهبود نتایج خواهد شد. همچنین میتوان نتیجه گرفت که برای مدلسازی بهتر شاخص خشکسالی SPI لازم است نوع و مرتبه موجک بهینه انتخاب شود. از نتایج این تحقیق میتوان نتیجهگیری کرد که تکنیک موجک تأثیر بیشتری در مقیاسهای زمانی پایینتر یعنی 3 و 6 ماهه نسبت به مقیاسهای بالاتر یعنی 24 و 48 ماهه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
756 - پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش مقایسه پس از طبقهبندی تصاویر ماهواره لندست (مطالعة موردی: اراضی شهر تهران)
پیمان حیدریان کاظم رنگزن سعید ملکی ایوب تقی زادهاطلاع از نسبت کاربری های اراضی و نحوة تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد در برنامه ریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان نحوة تغییرات در آینده را پیش بینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه و مقتضی انجام داد. هدف از این تحقیق، چکیده کاملاطلاع از نسبت کاربری های اراضی و نحوة تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد در برنامه ریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان نحوة تغییرات در آینده را پیش بینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه و مقتضی انجام داد. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی کلان شهر تهران در بازة زمانی (1385-1374) است. نقشه های کاربری اراضی برای سال های مورد نظر از تصاویر ماهواره لندست استخراج شد و با استفاده از داده های اتوکد سازمان نقشه برداری و نقشه های موجود اصلاح شدند. برای صحت سنجی نقشه ها، با استفاده از ماتریس خطا، ضریب کاپای 88% به دست آمد و آشکارسازی تغییرات با روش مقایسه پس از طبقه بندی انجام شد. نتایج آشکارسازی تغییرات با ضریب کاپای 91% و ضریب کرامر 88% نشان می دهد که افزایش مساحت در مناطق ساخته شده (68/4603 هکتار)، پارک ها (7/650 هکتار) و سطوح آبی (32/22 هکتار) و همچنین کاهش مساحت در زمین باز (47/4561 هکتار) و پوشش گیاهی (23/715 هکتار) رخ داده است. با توجه به نتایج، بیشترین تغییرات مناطق ساخته شده، در غرب شهر تهران صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
757 - بررسی روند تغییرات رخساره های ژئومرفولوژی مخروطه دلتایی زاینده رود با استفاده از سنجش از دور
ملیحه محمدی عبدالله سیففناوری سنجش از ابزاری برای شناسایی و بررسی تغییرات رخساره‌های ژئومرفیک است. تهیة نقشه‌های ژئومرفیک و آشکارسازی تغییرات یکی از ارکان اصلی جهت اجرای طرحهای مربوط به ارزیابی قابلیت اراضی است. در این تحقیق تغییرات رخساره‌های ژئومرفیک مخروطه دلتایی زاینده رود در بازه زمانی چکیده کاملفناوری سنجش از ابزاری برای شناسایی و بررسی تغییرات رخساره‌های ژئومرفیک است. تهیة نقشه‌های ژئومرفیک و آشکارسازی تغییرات یکی از ارکان اصلی جهت اجرای طرحهای مربوط به ارزیابی قابلیت اراضی است. در این تحقیق تغییرات رخساره‌های ژئومرفیک مخروطه دلتایی زاینده رود در بازه زمانی 27 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای MSS (1975) و ETM+ (2002)، نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی و مطالعات میدانی، مورد بررسی قرار گرفت. تصویر ماهواره‌ای +ETM به روش نزدیک ترین همسایه با درصد خطای 15/0 و تصویر ماهواره‌ای MSS با درصد خطای 18/0 تصحیح هندسی گردید. برای هر تصویر با استفاده از پروفیل طیفی و شاخص PCA بهترین ترکیبات رنگی کاذب تهیه گردید. پس از استرچ خطی با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده نقشه رخساره‌های هر دو تصویر با دقت کلی62% (MSS 1975) و دقت کلی 74% (ETM+ 2002) تهیه گردید. نقشه‌های حاصله با استفاده از روش مقایسه بعد از طبقه بندی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که رخساره زمین های پف کرده از 13 کیلومتر مربع (MSS 1975) به 26 کیلومتر مربع (ETM+ 2002)، و رخساره پهنه ماسهای- رسی نیز از 45 به 52 کیلومتر مربع افزایش وسعت داشته است. در حالی که بقیه واحدها به دلیل حاکم بودن شرایط خشکسالی و در پاره‌ای از موارد تغییر کاربری اراضی با کاهش مساحت مواجه بودهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
758 - تشخیص و کاهش خرابی ساکت داده براساس پیش بینی نرخ رخداد خرابی بدون تزریق اشکال
مونا یخچی مهدی فاضلی سید امیر اصغری توچائیخرابی ساکت داده (SDC) به طور جدی قابلیت اطمینان یک سیستم را به مخاطره می‌اندازد. رویکردهای فعلی با استفاده از یادگیری ماشین نرخ رخداد SDC برای هر دستورالعمل را پیش بینی میکنند. در حالیکه اکثر آنها فاقد دقت مناسب و نیازمند مجموعه داده برای آموزش هستند و به دلیل مصرف م چکیده کاملخرابی ساکت داده (SDC) به طور جدی قابلیت اطمینان یک سیستم را به مخاطره می‌اندازد. رویکردهای فعلی با استفاده از یادگیری ماشین نرخ رخداد SDC برای هر دستورالعمل را پیش بینی میکنند. در حالیکه اکثر آنها فاقد دقت مناسب و نیازمند مجموعه داده برای آموزش هستند و به دلیل مصرف منابع زیاد دستیابی به آنها دشوار است. از سوی دیگر نرخ رخداد اشکالات چندبیتی در قطعات نیمه هادی افزایش چشمگیری داشتهاند. لذا تشخیص دستورات آسیب پذیر در حضور اشکال اهمیت یافته است. اما خلاء تحقیقات موجود عدم وجود یک روش نرم افزاری با دقت بالا بدون نیاز به تزریق اشکال است؛ به طوریکه تشخیص اشکال در SDC با منشاء داده و دستورالعمل مورد بررسی قرار بگیرد. بدین منظور، در این پژوهش با محاسبه نرخ رخداد SDC برای هر دستورالعمل‌ها، مدل درخت تصمیم گیری M5rule پیشنهاد گردیده است. سپس از روش تشخیص خطا، با کپی کردن دستورالعملهای حیاتی بوسیله مرتبسازی استفاده شده و در نهایت مدل ارائه شده بر روی معیار Mibench با برنامههای آزمایشی متعدد ارزیابی گردیده است. نتایج ارزیابی نشان میدهد روش ارائه شده در مقایسه با سایر روشهای پیشرفته به دقت تشخیص بهتری با سربار در حدود 99 درصد برای 58 درصد نرخ پوشش SDC رسیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
759 - اثر دوازده جلسه تمرین مقاومتی دایرهای به همراه مصرف پروتئین وی بر سطوح استراحتی تام و پروفایل لیپیدی آپولیپوپروتئین HDL-Mدر مردان غیر ورزشکار
حسین رمضانی عباس قنبری نیاکی علی عالی زاده احمد عبدی عباد روح بخش سعید چنگیزی آشتیانیزمینه و هدف:پروتئین وی منبع پروتئینی با کیفیت بالا و مکمل رایج در جامعة ورزشی است.هدف پژوهش حاضر،بررسی تاثیر دوازده جلسه تمرین مقاومتی دایرهای به همراه مصرف پروتئین وی بر سطوح استراحتی آپولیپوپروتئینHDL-M تام و پروفایل لیپیدی در مردان غیر ورزشکار بود.روش کار:نوع مطالعه چکیده کاملزمینه و هدف:پروتئین وی منبع پروتئینی با کیفیت بالا و مکمل رایج در جامعة ورزشی است.هدف پژوهش حاضر،بررسی تاثیر دوازده جلسه تمرین مقاومتی دایرهای به همراه مصرف پروتئین وی بر سطوح استراحتی آپولیپوپروتئینHDL-M تام و پروفایل لیپیدی در مردان غیر ورزشکار بود.روش کار:نوع مطالعه کاربردی و روش تحقیق از نوع طرح نیمه تجربی با دو گروه کنترل و گروه دریافت کننده پروتئین وی(50 گرم) که بلافاصله بعد از هر تمرین به صورت خوراکی به آزمودنی ها داده شد، تقسیم شدند. برنامه تمرین مقاومتی به مدت دوازده جلسه و سه جلسه در هفته و یک ساعت در هر جلسه بود. قبلوبعد ازدورهتمرینیسطوح استراحتی آپولیپوپروتئینHDL-M تام، HDLانسان که بر اساس چگالی آن، به دو زیرمجموعه 2،3 HDLتقسیم شده، اندازه گیری گردیده بودبرای مقایسه میانگین تغییرات درمتغیرهای پژوهش ازآزمون تی همبسته وبرای بررسی تغییرات بین گروه های پژوهش از آزمون تی مستقل و سطح معناداری 0/05استفاده شد.یافته ها:نتایج مطالعه حاضر نشان داد که سطوح استراحتی آپولیپوپروتئینHDL-M تام و کلسترول 3 HDLکاهش معنادار (0/01= P) و کلسترول 2 HDLافزایش معنادار(0/03= P) در مقایسه با گروه کنترل داشت.نتیجه گیرینتایج پژوهش حاضرنشان داد که تمرین مقاومتی دایره ای می تواندبرسطوح استراحتی آپولیپوپروتئین HDL-M، کلسترول 2، 3 HDLموثر واقع شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
760 - بررسی اثر عصاره آبی برگ گیاه زرشک خوراکی(Berberis vulgaris) بر آنژیوژنز در پرده کوریوآلانتوئیک جنین جوجه
شیما شایسته پور سعیده ظفر بالانژاد خدیجه نژاد شاهرخ آبادیزمینه و هدف:آنژیوژنز یا تشکیل رگهای خونی جدید، پدیدهای پیچیده ای است که برای تکوین جنین و سایر وقایع فیزیولوژیکی مورد نیاز می باشد. بسیاری از شرایط پاتولوژیک نظیر رشد تومورها و پیشرفت بیماری با رگزایی ارتباط دارد. در پژوهش حاضر اثر عصاره آبی برگ گیاه زرشک خوراکی(Berb چکیده کاملزمینه و هدف:آنژیوژنز یا تشکیل رگهای خونی جدید، پدیدهای پیچیده ای است که برای تکوین جنین و سایر وقایع فیزیولوژیکی مورد نیاز می باشد. بسیاری از شرایط پاتولوژیک نظیر رشد تومورها و پیشرفت بیماری با رگزایی ارتباط دارد. در پژوهش حاضر اثر عصاره آبی برگ گیاه زرشک خوراکی(Berberis vulgaris) بر آنژیوژنز در پرده کوریوآلانتوئیک جنین جوجه مورد بررسی قرار گرفت.روش کار:تعداد 50 عدد تخم مرغ نطفه دار نژاد Rossبه طور تصادفی در 5 گروه مساوی شامل، گروه شاهد، شاهد آزمایشگاهی و گروه های تجربی تیمار با محلول عصاره تام آبی برگ زرشک توزیع شدند. در روز دوم انکوباسیون روی تخم مرغها پنجره باز و روز هشتم گروه شاهد آزمایشگاهی با 10 میکرولیتر PBSو گروههای تجربی با 10 میکرولیتر عصاره به ترتیب با غلظتهای 100، 200 و 500 میلیگرم بر میلی لیتر تیمار گردیدند. روز دوازدهم از پرده کوریوآلانتوئیک تمام نمونه ها در ناحیه تیمار به کمک فتواسترئومیکروسکوپ عکسبرداری شد، تعداد و طول انشعابات عروقی با کمک نرم افزار Image Jاندازهگیری و داده های حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS، آزمون آماری tو آزمون مکمل ANOVAتحلیل شدند(pیافته ها:مقایسه میانگین تعداد عروق در گروه های تجربی با گروه شاهد، در گروه های تجربی 2 و 3 کاهش معنی داری نشان داد. مقایسه میانگین طول عروق در گروه های تجربی با گروه شاهد، در همه گروه ها کاهش معنی داری نشان داد.نتیجه گیری:بر طبق مطالعات انجام شده در این پژوهش استفاده از برگ گیاه زرشک میتواند با کاهش تعداد و طول انشعابات عروقی، رگزایی را در پرده کوریوآلانتوئیک جنین جوجه مهار کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
761 - بررسی اثرات ضد اضطرابی گیاه بارهنگ و نقش احتمالی سیستم گابا ارژیک در این اثرات در موش های صحرایی
علی مجتهدینزمینه و هدف:اضطراب یکی از اختلالات روانی شایع در بین جمعیت های انسانی محسوب می گردد. با توجه به عوارض جانبی داروهای شیمیایی مورد استفاده در درمان آن ها، این مطالعه با هدف بررسی عصاره هیدروالکلی برگ بارهنگ بر سطح اضطراب در موش های صحرایی نر انجام گردید.روش کار:در این مطا چکیده کاملزمینه و هدف:اضطراب یکی از اختلالات روانی شایع در بین جمعیت های انسانی محسوب می گردد. با توجه به عوارض جانبی داروهای شیمیایی مورد استفاده در درمان آن ها، این مطالعه با هدف بررسی عصاره هیدروالکلی برگ بارهنگ بر سطح اضطراب در موش های صحرایی نر انجام گردید.روش کار:در این مطالعه تجربی از 42 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار استفاده شد. حیوانات در گروه های 6 تایی شامل گروه کنترل منفی(سالین نرمال)، گروه کنترل مثبت(دیازپام 1 میلی گرم به کیلوگرم وزن بدن) و گروه های دریافت کننده عصاره هیدروالکلی برگ بارهنگ(مقادیر 25، 50، 100 و 200 میلی گرم به کیلوگرم وزن بدن) تقسیم شدند. جهت ارزیابی اضطراب از آزمون ماز مرتفع صلیبی شکل استفاده گردید. داده ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی دانکن در سطح معنی داری Pمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها:نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که عصاره هیدروالکلی برگ بارهنگ در مقادیر 50، 100 و 200 میلی گرم به کیلوگرم وزن بدن موجب بروز اثرات ضد اضطرابی در آزمون ماز مرتفع صلیبی شکل و مقدار 100 میلی گرم به کیلوگرم وزن بدن به طور معنی داری(P) نسبت به گروه کنترل سالین موجب کاهش سطح اضطراب شد و نتایجی مشابه اثرات ضد اضطرابی دیازپام را نشان داد.نتیجه گیری:با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه به نظر می رسد عصاره هیدروالکلی برگ بارهنگ به دلیل دارا بودن ترکیبات فلاونوئیدی اثرات ضد اضطرابی داشته که این اثر احتمالاً از طریق سیستم گابا ارژیک صورت می پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
762 - بررسی اثر سیستم های مختلف نگهداری و تراکم بر خصوصیات رفتاری زالوهای پزشکی اروپایی(Hirudomedicinalis) جوان
مرتضی یوسفی چهاردهی الکساندر الکسوویچ نیکیشوف بهروز ابطحیزمینه و هدف: زالوهای پزشکی کاربرد وسیعی در مطالعات زیست شناسی و هم چنین صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی دارند. هدف از مطالعه حاضر بررسی پاسخ های رفتاری زالوهای پزشکی جوان نگهداری شده در دو نوع سیستم پرورشی می باشد.روش کار: زالوهای جوان با میانگین وزن 2/0 گرم در 8 تیمار چکیده کاملزمینه و هدف: زالوهای پزشکی کاربرد وسیعی در مطالعات زیست شناسی و هم چنین صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی دارند. هدف از مطالعه حاضر بررسی پاسخ های رفتاری زالوهای پزشکی جوان نگهداری شده در دو نوع سیستم پرورشی می باشد.روش کار: زالوهای جوان با میانگین وزن 2/0 گرم در 8 تیمار آزمایشی با تراکم 50(1G)، 50(2G)، 60(3G)، 70(4G)، 80(5G)، 90(6G)، 100(7G) و 110(8G) عدد در هر تانک، به تانک های پرورشی معرفی گردیدند. وضعیت قرارگیری زالوها در محیط نگهداری و ماهیت فعالیت های حرکتی آن ها در تانک های پرورشی طی 6 روز دوره آزمایش بررسی گردید.یافته هاطبق نتایج به دست آمده کمترین درصد زالوها در کف تانک ها، بیشترین درصد قرار گرفته در فضای خارج از آب، کمترین درصد زالوهای بدون حرکت و بیشترین درصد زالوهای با حرکات تنفسی، با اختلاف معنی داری نسبت به سایر گروه ها، در تیمار 1Gثبت گردید(p). در حالی که، بیشترین درصد زالوها در کف تانک ها، کمترین درصد قرار گرفته در فضای خارج از آب و بیشترین درصد زالوهای بدون حرکت در تیمار 5Gو کم ترین درصد زالوهای با حرکات تنفسی، در گروه های 2G3Gو 5Gثبت شد(pنتیجه گیریدر مقایسه با سیستم ایستایی، سیستم مداربسته آب نگهداری زالوها، اثرات مثبتی بر خصوصیات رفتاری آن ها داشته و تراکم 80 عدد زالو در هر تانک بهترین وضعیت را در بین سایر تیمارها نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
763 - بررسی اثر عصاره تام الکلی ستاره شکننده دریایی خلیج فارس به روش برون تنی
سجاد فرخ یار جواد بهار آرا فریده نامور مرتضی بهنام رسولی طیبه رمضانیمقدمه و هدف:فرآورده های طبیعی در مقایسه با داروهای شیمیایی دارای عوارض جانبی کمتر و تهیه به مراتب آسان تر می باشند. ستاره شکننده دریایی واجد مواد فعال زیستی از جمله ساپونین ها و نفتاکوییون است. در پژوهش حاضر اثرات عصاره تام الکلی ستاره شکننده دریاییخلیج فارس به روش برون چکیده کاملمقدمه و هدف:فرآورده های طبیعی در مقایسه با داروهای شیمیایی دارای عوارض جانبی کمتر و تهیه به مراتب آسان تر می باشند. ستاره شکننده دریایی واجد مواد فعال زیستی از جمله ساپونین ها و نفتاکوییون است. در پژوهش حاضر اثرات عصاره تام الکلی ستاره شکننده دریاییخلیج فارس به روش برون تنی بررسی شده است.روش کار:عصاره ی تام الکلی ستاره شکننده دریایی در غلظت های 100،200،300،400 میکروگرم/میلی لیتر تهیه شد. فعالیت ضد التهابی عصاره تام الکلی ستاره شکننده از طریق بررسی مهار دناتوره شدن آلبومینپایداری غشا گلبول قرمز و مهار فعالیت پروتئینازی در مقایسه با آسپرین به عنوان داروی استاندارد ضد التهابی ارزیابی گردید. داده های حاصل با نرم افزار SPSSو آزمون آماریT در سطح معنی داری 05/0>Pتحلیل گردید.یافته ها:نتایج حاصل نشان داد که عصاره تام الکلی ستاره شکننده خلیج فارس باعث مهار دناتوره شدن آلبومین در غلظت 300 میکروگرم/میلی لیتر و باعث پایداری غشای گلبول قرمز در غلظت 400 میکروگرم/میلی لیتر و نیز مهار فعالیت پروتئینازی در غلظت 400 میکروگرم/میلی لیتر شد.نتیجه گیری:نتایج بیان گر آن است که عصاره تام الکلی ستاره شکننده خلیج فارس دارای اثرات ضد التهابی است و این فرآوردهی طبیعی دریایی می تواند کاندید مناسبی در مطالعات بیماری های رایج التهابی به شمار آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
764 - بررسی اثر میوه زرشک زرافشان بر عملکرد و بافت کبد در موش های صحرایی نر بالغ تحت تیمار با اتانول
شیوا شکوری نیا مهرداد شریعتیزمینه و هدف:امروزه مصرف الکل سبب ایجاد بیماریها و ناهنجاریهای مختلف به خصوص اختلالات کبدی می شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر میوه زرشک زرافشان(Bereberis integerrima) بر سطح سرمی آنزیم های کبدی(ALTASTALPGGT)، میزان آلبومین و پروتئین تام و تغییرات بافت کبد به دنبال مصر چکیده کاملزمینه و هدف:امروزه مصرف الکل سبب ایجاد بیماریها و ناهنجاریهای مختلف به خصوص اختلالات کبدی می شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر میوه زرشک زرافشان(Bereberis integerrima) بر سطح سرمی آنزیم های کبدی(ALTASTALPGGT)، میزان آلبومین و پروتئین تام و تغییرات بافت کبد به دنبال مصرف اتانول می باشد.روش کار:در این مطالعه به منظور القای آسیب کبدی، از اتانول استفاده شد.50 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار با وزن 160تا220 گرم به صورت تصادفی در 5 گروه10تایی:1 )گروه کنترل،2)گروه شاهد مثبت(دریافت کننده الکل 20%)، 3)گروه شاهد منفی(دریافت کننده دوزmg/kg 200 زرشک)گروه تجربی 1 و 2 به ترتیب(21 روز اول الکل 20 % و 28 روز دوم دوزmg/kg 100و 200 زرشک زرافشان) تقسیم گردیدند.پس از خون گیری و جداسازی سرم، میزان فعالیت آنزیم های کبدی(AST,ALT,ALP,GGT) و آلبومین و پروتئین تام درون سرم سنجش و به منظور مطالعات هیستوپاتولوژی کبد، مقاطع بافتی تهیه شد.یافته ها:نتایج تغییرات یکسان وزن بدن و کبد را در گروه های دریافت کننده اتانول و زرشک نسبت به گروه های شاهد و کنترل نشان داد. میزان تغییرات آنزیم های ASTALTALPGGT، پروتئین تام و آلبومین در گروه های تجربی دریافت کننده زرشک نسبت به گروه تیمارشده با اتانول در سطح0.05 p≤معنی دار بود. مطالعات بافتی نشان داد،که در گروه تیمار شده با اتانول مناطق وسیع خالی از سلول های هپاتوسیت وجود دارد و روند بهبودی در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره میوه مشاهده گردید.نتیجه گیری:مصرف عصاره میوه زرشک زرافشان در دوز 200 به علت داشتن ترکیبات آنتی اکسیدانی و فلاونوئید بیشتر، باعث محافظت سلول های کبدی در مقابل استرس اکسیداتیو ناشی از اتانول می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
765 - بررسی باکتری شکارگر باکتریووراکس استولپی (Bacteriovorax Stolpii) بر درصد بهبود زخم سوختگی عفونی شده با سودوموناس آئروجینوزا در موش بزرگ آزمایشگاهی
محمد شهباززاده الهام معظمیان علیرضا رفعتی مسعود فردینزمینه و هدف: باکتری مقاوم به دارو یکی از اصلیترین عوامل مرگ‌ومیر براثر سوانح سوختگی میباشد. باکتری باکتریووراکس استولپی مثل سایر شکارگرها به فضای پری پلاسمی باکتریهای گرم منفی حمله کرده و موجب از بین رفتن آن ها میشود هدف از پژوهش حاضر بررسی باکتری شکارگر باکتریووراک چکیده کاملزمینه و هدف: باکتری مقاوم به دارو یکی از اصلیترین عوامل مرگ‌ومیر براثر سوانح سوختگی میباشد. باکتری باکتریووراکس استولپی مثل سایر شکارگرها به فضای پری پلاسمی باکتریهای گرم منفی حمله کرده و موجب از بین رفتن آن ها میشود هدف از پژوهش حاضر بررسی باکتری شکارگر باکتریووراکس استولپی بر درصد بهبود زخم سوختگی عفونی شده با سودوموناس آئروجینوزا در موش بزرگ آزمایشگاهی بود. روش کار: 30 سر موش بزرگ آزمایشگاهی آلبینو ان ماری بعد از ایجاد زخم سوختگی به صورت 5 تایی در گروه های کنترل مثبت، منفی، تیمار جنتامایسین، سیپروفلوکساسین و باکتریووراکس استولپی به صورت تصادفی تقسیم شد و به جز گروه کنترل منفی تمامی گروه ها به وسیله 4 جدایه سودوموناس مقاوم به چند دارو عفونی شدند. بعد از درمان با باکتری و آنتی بیوتیک کلونی های زخم به صورت یک روز در میان و اندازه گیری مساحت زخم هم در طی 20 روز گزارش شد. یافتهها: نتایج حاصل از شمارش کلونی ها نشان داد که باکتری باکتریووراکس استولپی در زخم های عفونی در طی 21 روز در مقایسه با سایر گروه ها میزان باکتری ها را به صورت معنی داری می کاهند و این کاهش بهتر از عملکرد آنتی بیوتیک های جنتامایسین و سیپروفلوکساسین است و اندازه گیری مساحت زخم در طی 20 روز نیز نشان داد که استفاده از باکتری شکارگر باعث کاهش مساحت زخم در موش های سوخته نسبت به گروه های کنترل می شود. بررسی بافت شناسی زخم های حاصل نشان داد که باکتری شکارگر باعث کاهش التهاب، افزایش فیبروبلاست ها و افزایش کلاژن بافتی نسبت به گروه کنترل شده است. نتیجه گیری: باکتریووراکس استولپی می تواند روند درمان را در آلودگی های مقاوم به دارو تسریع کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
766 - مطالعه هیستولوژیک و هیستوشیمیایی روده در همستر طلایی با تاکید برسلول‌های جامی شکل DOR: 20.1001.1.17359880.1400.14.2.4.3
فاطمه پورولی سید مهدی بانان خجسته مسعود دل آشوبزمینه و هدف: روده ها به دلیل هضم و جذب مواد غذایی و جذب آب، هضم گوارشی، انجام فعالیت میکروبی، تولید ایمونوگلوبین در بدن جوندگان عضو مهمی می باشند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی بافت‌شناسی روده همسترطلایی و سلول های جامی شکل آن با استفاده از تکنیکهای هیستولوژی و هیستوشیمیایی چکیده کاملزمینه و هدف: روده ها به دلیل هضم و جذب مواد غذایی و جذب آب، هضم گوارشی، انجام فعالیت میکروبی، تولید ایمونوگلوبین در بدن جوندگان عضو مهمی می باشند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی بافت‌شناسی روده همسترطلایی و سلول های جامی شکل آن با استفاده از تکنیکهای هیستولوژی و هیستوشیمیایی میباشد.روش کار: تعداد پنج سر همستر طلایی نر بالغ و سالم با میانگین وزنی 120 گرم ازمرکز پرورش حیوانات آزمایشگاهی تهیه شد. بعد از نمونه برداری از بخش های مختلف روده و تهیه مقاطع بافتی، نمونههای بافتی با روشهای هماتوکسیلین-ائوزین، پریودیک اسید شیف و آلشین بلو رنگآمیزی شدند و سپس توسط میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند و میکروگراف های لازم جهت مطالعات هیستولوژیک تهیه گردید. یافته ها: در بررسی بافتی، روده باریک و بزرگ در نمای کلی دارای چهار لایه مخاط، زیرمخاط، لایه عضلانی و سروز است. بافت پوششی رودهها متشکل از سلولهای استوانه ای ساده با هسته بیضی شکل قاعده ای است که در بین سلولهای استوانه ای، تعداد زیادی سلولهای جامی شکل ترشح کنندهموکوس دیده میشود که هر دو نوع مواد موکوسی اسیدی و خنثی توسط این سلول ها ترشح میشودکه در رنگ آمیزی پاس و آلشین بلو واکنش مثبت نشان دادند.نتیجه گیری : نتایج نشان میدهدکه ساختمان آناتومیکی و بافتی روده همستر طلایی با وجود تفاوتهای جزئی، تشابه زیادی با سایر جوندگان دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
767 - اثر عصاره هیدروالکلی میوه گیاه زرشک (Berberis vulgaris) بر روند ترمیم زخم باز در موش صحرایی
سامان آهنی فریبرز معیر نفیسه خسروی دهقیزمینه و هدف: عصاره میوه زرشک با داشتن خواص ضدالتهابی و توانایی تسریع فرآیندهای ترمیمی بافت پوششی به عنوان یک گزینه بالقوه برای جایگزینی داروهای موضعی صناعی در درمان زخم‌های پوستی محسوب میشود. در مطالعه حاضر تاثیر عصاره هیدروالکلی این میوه بر فاکتورهای موثر بر ترمیم زخم چکیده کاملزمینه و هدف: عصاره میوه زرشک با داشتن خواص ضدالتهابی و توانایی تسریع فرآیندهای ترمیمی بافت پوششی به عنوان یک گزینه بالقوه برای جایگزینی داروهای موضعی صناعی در درمان زخم‌های پوستی محسوب میشود. در مطالعه حاضر تاثیر عصاره هیدروالکلی این میوه بر فاکتورهای موثر بر ترمیم زخم باز در موشهای صحرایی مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روشها: در ناحیه کمری دوازده رت نر برشی تحت بیهوشی ایجاد شد. سپس نمونهها به تعداد مساوی و به طور تصادفی به دو گروه درمان و شاهد تقسیم شدند. به مدت بیست و یک روز، هر دوازده ساعت یکبار، در موضع زخم گروه درمان عصاره هیدروالکلی گیاه زرشک در روغن اوسرین و در گروه شاهد روغن اوسرین به کار برده شد. به منظور بررسی تغییرات ماکروسکوپیک در تمام روزهای مطالعه از سطح زخم عکسبرداری انجام گرفت. همچنین در روزهای ١، ٣، ٥، ٧، ١٤ و ٢١ از موضع نمونه بافتی تهیه شد و فراسنجه‌های موثر بر ترمیم زخم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: مصرف موضعی ١٥٠ میلی گرم/کیلوگرم عصاره هیدروالکلی میوه زرشک به فاصله هر دوازده ساعت یکبار به طور معناداری بر روند بهبود زخم رتها تاثیر گذاشت. مصرف این دارو باعث کاهش قابل توجه مساحت زخم و فاصله بین دو لبه بافت پوششی و همچنین افزایش رگزایی، تولید جوانه گوشتی، ضخامت بافت اپیتلیوم، سلولهای فیبروبلاست و کلاژن‌سازی شد. در نهایت جایگزینی کامل بافت ترمیمی توسط بافت طبیعی در گروه درمان مشاهده شد.نتیجه گیری: استفاده از عصاره هیدورالکلی میوه گیاه زرشک تاثیر معنی-داری بر تسریع روند بهبود زخم باز رت‌های نر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
768 - بررسی اثر ضدمیکروبی نانوساختار اکسید مس سنتز شده در حضور عصاره آبی زرشک سیاه بر روی زخم عفونی جراحی ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس
پروین اسکندری فائزه نقی لونیا رضا شاپوری مهدی ارفعیزمینه و هدف: اکسید مس یکی از مهمترین اکسیدهای فلزات واسطه است که به دلیل داشتن خواص جالب در فناوری‌های مختلفی مانند ابررساناهای دمای بحرانی بالا، حسگرهای گاز، کاتالیزورهای نوری و غیره به کار برده میشود. باکتری استافیلوکوکوس اورئوس عامل ایجاد طیف وسیعی از بیماریهای عف چکیده کاملزمینه و هدف: اکسید مس یکی از مهمترین اکسیدهای فلزات واسطه است که به دلیل داشتن خواص جالب در فناوری‌های مختلفی مانند ابررساناهای دمای بحرانی بالا، حسگرهای گاز، کاتالیزورهای نوری و غیره به کار برده میشود. باکتری استافیلوکوکوس اورئوس عامل ایجاد طیف وسیعی از بیماریهای عفونی میباشد. در این بررسی فعالیت ضدمیکروبی نانوذرات اکسید مس سنتز شده در حضور عصاره آبی زرشک سیاه بر روی زخم عفونی جراحی ناشی از این باکتری در موش بررسی گردید. مواد و روش ها: ابتدا در حضور عصاره آبی زرشک سیاه نانوذرات اکسید مس سنتز و با استفاده از آنالیزهای XRD، FT-IR، FE-SEM تایید گردید. میزان MIC و MBC نانوذرات سنتز شده بر روی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس با روش رقت در محیط کشت مولر هینتون براث تعیین شد. در ادامه با ایجاد زخم جلدی و تلقیح محلول باکتری استافیلوکوکوس اورئوس با غلظت (CFU/ml105 × 5)، غلظت MBC به همراه پماد اوسرین بر روی زخم‌های عفونی شده بررسی گردید. نتایج: نانوذرات اکسید مس سنتز شده در حضور عصاره آبی زرشک سیاه دارای فعالیت ضدمیکروبی قابل توجهی بر کنترل رشد باکتری استافیلوکوکوس اورئوس میباشد. همچنین نانوذرات اکسید مس سنتز شده، اثر ضد میکروبی و ترمیم کنندگی مطلوبی بر روی زخم عفونی جراحی ناشی از این باکتری دارد. بر اساس نتایج آماری بهدست آمده در گروه درمان با پماد اوسرین در مقایسه با گروه کنترل و بدون درمان اختلاف آشکاری دیده شد ) 01/0 < .(P نتیجهگیری: طبق یافتهها، در حضور عصاره آبی زرشک سیاه میتوان به طور موثر و کارایی نانوذرات اکسید مس را در شرایط ساده و سازگار با محیط زیست سنتز نمود. نانوذرات سنتز شده دارای اثر ضدمیکروبی قابل توجهی بر روی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس بوده و خاصیت ترمیم کنندگی مطلوبی در مقایسه با پماد اوسرین دارد. میتوان انتظار داشت نانوذرات اکسید مس حاصله نقش موثری در درمان سایر عفونتهای میکروبی داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
769 - مطالعه اثر گالبانیک اسید بر پیشگیری از تشکیل چسبندگی داخل شکمی پس از جراحی در رت
ملیکا منتظری فیروزه سقاییزمینه و هدف: چسبندگی های محوطه بطنی عارضه ای شایع پس از اعمال جراحی شکم بوده که می تواند سبب انسداد های روده ای ، درد لگن یا نازایی شود. این مطالعه با هدف بررسی اثر گالبانیک اسید بر پیشگیری از تشکیل چسبندگی داخل شکمی پس از جراحی در رت انجام شد.مواد و روشها: 40 سر رت نر چکیده کاملزمینه و هدف: چسبندگی های محوطه بطنی عارضه ای شایع پس از اعمال جراحی شکم بوده که می تواند سبب انسداد های روده ای ، درد لگن یا نازایی شود. این مطالعه با هدف بررسی اثر گالبانیک اسید بر پیشگیری از تشکیل چسبندگی داخل شکمی پس از جراحی در رت انجام شد.مواد و روشها: 40 سر رت نر به طور تصادفی به 4گروه 10تایی تقسیم شدند: پس از جراحی شکمی و القاء چسبندگی، در گروه کنترل : 1cc آب مقطر، در گروه گالبانیک اسیدGA5)) : گالبانیک اسید با دوز mg/kg 5 ، در گروه گالبانیک اسیدGA10)): گالبانیک اسید با دوز mg/kg 10و درگروه توئینtween)): 5/0 سی سی توئین (حلال گالبانیک اسید) روزانه بصورت داخل صفاقی به مدت 10 روزتجویز شد. پس از پایان دوره رتها بیهوش شده و مجددا شکم باز و باندهای چسبندگی مشاهده و درجه بندی گردید و با نرم افزار spss و آزمون کای اسکوئر بررسی گردید. نمونه بافتی از محل چسبندگی برداشته و پس از رنگ آمیزی در زیر میکروسکوپ مشاهده شد.نتایج:گالبانیک اسید در دو دوز mg/kg 5 و 10 به طور معنا داری نسبت به گروه کنترل و توئین موجب کاهش وقوع چسبندگی شد و نیز مطالعات هیستوپاتولوژیک نشان دهنده اثر مفید گالبانیک اسید با کاهش رشته های کلاژن و فیبروسیتها می باشد.نتیجه گیری: گالبانیک اسید با خواص ضد فیبرین ، آنتی اکسیدان و ضد التهاب خود در دو دوز mg/kg 5 و 10 میتواند موجب پیشگیری از بروز چسبندگی داخل شکمی در رت شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
770 - فرا تحلیل پژوهش های رابطه سبک رهبری دموکراتیک مربیان با رضایتمندی ورزشکاران
علی زمانی نوکاآبادی مهرداد افخمیهدف: سبک رهبری مربی را میتوان به عنوان فرآیند اثرگذار بر فرد و گروهی که در دستیابی به اهداف تلاش میکنند تعریف کرد. سبک رهبری دموکراتیک، رفتارهایی هستند که به ورزشکار اجازة شرکت در تصمیمگیری مربوط به گروه را میدهند. رضایت ورزشکار به عنوان پیامد یا دستاورد کار مربی د چکیده کاملهدف: سبک رهبری مربی را میتوان به عنوان فرآیند اثرگذار بر فرد و گروهی که در دستیابی به اهداف تلاش میکنند تعریف کرد. سبک رهبری دموکراتیک، رفتارهایی هستند که به ورزشکار اجازة شرکت در تصمیمگیری مربوط به گروه را میدهند. رضایت ورزشکار به عنوان پیامد یا دستاورد کار مربی در تحقیقات رهبری در نظر گرفته شده است. پژوهش حاضر با هدف ترکیب کمی نتایج پژوهش های انجام شده در این حوزه در داخل کشور انجام گرفته است. روش‌شناسی: جامعه آماری تحقیق حاضر شامل همه مقالات درباره رابطه سبک رهبری دموکراتیک و رضایتمندی ورزشکاران بود. در این فراتحلیل نتایج پژوهش‌هایی مورد مطالعه قرار گرفته است که از لحاظ روش‌شناختی شرایط لازم را احراز کرده باشد. به منظور گردآوری دادههای مورد نیاز برای فراتحلیل از یک فرم کدگذاری استفاده شد. با استفاده از روش فراتحلیل و نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2)تعداد 7 مقاله انتخاب شد. این مطالعه با استفاده از تکنیک محاسبه اندازه اثر انجام شد. یافتهها: نتایج نشان داد که در تمامی تحقیقات، سبک رهبری دموکراتیک و رضایتمندی اثرگذار بوده که خروجی نرم افزار با میانگین اندازه اثر 25/0 این موضوع را تأیید میکند و این میزان اندازه اثر گویای تأثیرگذاری کمتر از حد متوسط است. نمودار قیفی نشان داد یک تورش انتشار در مطالعات وجود دارد که بیانگر عدم انتشار بعضی مطالعات یا عدم دسترسی محققین به بعضی از مقالات یا نتایج مطالعات میباشد. نتیجهگیری: یافتههای حاصل از این فراتحلیل نشان داد که سبک رهبری دموکراتیک و رضایتمندی ورزشکاران تأثیری با میانگین اندازه اثر 25/0 دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
771 - تببین عوامل شکل دهنده ارتقا جایگاه اجتماعی دانشجویان از طریق فعالیت های ورزشی: مطالعه موردی دانشجویان علوم پزشکی
علیرضا بدری بابادی احمدرضا عسکری امیر ندری رضا مسعودیآگاهی ازارزش‌های فعالیت بدنی، برکیفیت ارادی شخصیت دانشجویان و سطح آرزوی موفقیت آنها تأثیرمی‌گذارد و نگرش مثبت دانشجویان به فعالیت بدنی یک عامل موثر در شکل گیری سبک زندگی سالم، توانایی‌های فکری و همچنین ویژگیهای مهم حرفه ای است .هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل شکل دهنده مدل چکیده کاملآگاهی ازارزش‌های فعالیت بدنی، برکیفیت ارادی شخصیت دانشجویان و سطح آرزوی موفقیت آنها تأثیرمی‌گذارد و نگرش مثبت دانشجویان به فعالیت بدنی یک عامل موثر در شکل گیری سبک زندگی سالم، توانایی‌های فکری و همچنین ویژگیهای مهم حرفه ای است .هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل شکل دهنده مدل تربیت بدنی دانشجویان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد. تحقیق حاضر ازحیث هدف از نوع تحقیقات توسعه‌ای-کاربردی میباشد،و با روش توصیفی-پیمایشی انجام شده است.جامعه آماری مورد مطالعه کلیه دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی درسراسر ایران به عنوان نمونه مورد مطالعه قرارگرفت.جامعه هدف درتحقیق حاضر جامعه ای است متشکل ازهمه اعضای واقعی یا فرضی که علاقه مند هستیم بااستفاده از فرمول کوکران تعدادنمونه‌های لازم برای تحقیق تعیین می‌گرددروش نمونه گیری نیز به صورت تصادفی خوشهای انجام گرفته و ابزار گردآوری داده‌هاپرسشنامه ابزار مورداستفاده بود. برای تحلیلهای انجام پذیرفته ازنرم‌افزارهای Maxqda و SPSS وAmos استفاده شد.نتایج نشان دادکه کدهای مستخرج از مصاحبه در 5 مقوله اصلی برابر با 191 کدمی باشد،که شرایط علی برابربا 7مولفه و 27 کد،پدیده محوری برابربا3 مولفه و 11 کد مستخرج، شرایط زمینهای برابر با 7 مولفه و 36 کدمستخرج،شرایط مداخله‌گر برابر با 8 مولفه و 41 کد مستخرج،شرایط راهبردی برابر با 8 مولفه و 43 کد و شرایط پیامدی برابر با 5 مولفه و 24 کدمستخرج می-باشد.همچنین نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان دادکه عوامل علی بر پدیده محوری (84/0=r)؛ پدیده محوری برعوامل راهبردی (75/0=r)؛ عوامل زمینه ای برعوامل راهبردی (29/0=r)؛ عوامل مداخه گر بر عوامل راهبردی (55/0=r)؛و عوامل راهبردی بر عوامل پیامد (28/0=r)؛تاثیر مثبت و معناداری دارند (05/0≥p). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
772 - مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از حوادث ورزشی (مبتنی بر تقصیر) در حقوق ایران و کامن لا
مقداد محمودی عالمی وحید شجاعی محمد حامی محمد سناییخشونت و آسیب از پیامدهای ناخواسته گسترش روزافزون ورزش است. بخش مهمی از زیان ها و آسیب ها مربوط به عملیات ورزشی (بازیها و رقابتهای ورزشی) است. این تحقیق به دنبال آن است تا مسئولیت ورزشکاران را در حوادث ورزشی بررسی کرده و شرایطی که یک فرد مسئول شناخته می شود، را مشخص نمای چکیده کاملخشونت و آسیب از پیامدهای ناخواسته گسترش روزافزون ورزش است. بخش مهمی از زیان ها و آسیب ها مربوط به عملیات ورزشی (بازیها و رقابتهای ورزشی) است. این تحقیق به دنبال آن است تا مسئولیت ورزشکاران را در حوادث ورزشی بررسی کرده و شرایطی که یک فرد مسئول شناخته می شود، را مشخص نماید. همچنین نقش تقصیر در حوادث ورزشی در حقوق ایران و کامن لا مورد بررسی قرار می گیرد. درکامن لا وقتی شخص کار را با بی دقتی انجام بدهد و نتیجه آن ضرر به دیگری باشدبراساس قانون شخص قصور کننده مسئول هر صدمه ای است که وارد نموده است. مشخص نمودن مبنای مسئولیت و ورزشکار مسئول آسیب در حوادث ورزشی مبحث مهمی در مسئولیت مدنی است. در واقع مسئولیت مدنی بدنبال آن است تا حق را به زیان دیده برگرداند و هیچ ضرری بدون جبران نماند. برای شناسایی مسئول حوادث ورزشی باید به دو ویژگی مهم فعالیت های ورزشی یعنی دکترین خطرات ذاتی و دکترین پذیرش خطر رجوع نمود. اصل خطر ذاتی و پذیرش خطر در حقوق ما نیز پذیرفته است و قابلیت استناد را معیار مسئولیت در نظر گرفته، البته این معیار اصل تقصیر را نفی نمی کند و تقصیر در دل این مفهوم استناد قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
773 - نقش ایدئولوژی اخلاقی بر میزان گرایش به معنویت در بین ورزشکاران استان اصفهان
حمید رضا صادقی رسول نظری قاسم رحیمی سروشبادرانیهدف:هدف از پژوهش تحلیل نقش ایدئولوژی اخلاقی بر میزان گرایش به معنویت در بین ورزشکاران استان اصفهان بود.روش شناسی:ژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری در پژوهش حاضر کلیه ورزشکاران لیگ برتر اصفهان هستند. تعداد ورزشکاران طبق 400 نفر برآورد شده چکیده کاملهدف:هدف از پژوهش تحلیل نقش ایدئولوژی اخلاقی بر میزان گرایش به معنویت در بین ورزشکاران استان اصفهان بود.روش شناسی:ژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری در پژوهش حاضر کلیه ورزشکاران لیگ برتر اصفهان هستند. تعداد ورزشکاران طبق 400 نفر برآورد شده است. تعداد 196 نفر بر اساس نمونه گیری کوکران به عنوان نمونه آماری به صورت تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های دینداری کرمی و شعیری (1386) و ایدئولوژی های اخلاقی فورسیت(1990) بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها توسط متخصصان مدیریت ورزشی مورد تائید قرار گرفت. از طریق آزمون مجدد و آماره آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه ها ( 88/0 و 93/0) محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی و از بسته نرم افزاری آماری علوم اجتماعی نسخه 22 استفاده گردید.یافته ها:یافته ها نشان داد ایدئولوژی های اخلاقی قادر است پنجاه درصد از تغییرات گرایش به معنویت ورزشکاران را توجیه کند.نتیجه گیری:با توجه به نتایج پژوهش پیرامون تاثیر ایدئولوژی های اخلاقی بر میزان گرایش به معنویت در بین ورزشکاران استان اصفهان، پیشنهاد می گردد سازمانهای متولی با تقویت ایدئولوژی های اخلاقی و نیز تقویت اخلاق در گرایش به معنویت در بین ورزشکاران اهتمام داشته باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
774 - ارتباط بین واکنش های رهبری نسبت به رفتار خارج از زمین ورزشکاران با هویت تیمی هواداران براساس نظریه های هویت اجتماعی و تعادل
الهام مشکل گشاهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین واکنش های رهبری نسبت به رفتار خارج از زمین ورزشکاران با هویت تیمی هواداران تیم های فولاد مبارکه سپاهان و ذوب آهن اصفهان بود. روش‌شناسی: روش تحقیق حاضر نیمه تجربی است که طی دو مرحله به صورت پیمایشی انجام شده است . جامعه آماری تحقیق را چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین واکنش های رهبری نسبت به رفتار خارج از زمین ورزشکاران با هویت تیمی هواداران تیم های فولاد مبارکه سپاهان و ذوب آهن اصفهان بود. روش‌شناسی: روش تحقیق حاضر نیمه تجربی است که طی دو مرحله به صورت پیمایشی انجام شده است . جامعه آماری تحقیق را کلیه هواداران تیم های فوتبال فولاد مبارکه سپاهان و ذوب آهن اصفهان در سال 1399 تشکیل می دادند. روش نمونه گیری به صورت نمونه در دسترس و حجم نمونه تحقیق 82 نفر بود. در پیش آزمون سطوح اولیه هویت تیمی شرکت کنندگان با استفاده از پرسشنامه اندازه گیری و آن ها به دو گروه با هویت تیمی بالا و هویت تیمی پایین تقسیم شدند. سپس هر یک از این گروه ها با استفاده از روش تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. دو هفته بعد شرکت کنندگان با یکی از دو داستان روزنامه که شامل واکنش رهبری قوی و واکنش رهبری ضعیف بود مواجه شدند(دستکاری). فرضیه‌های پژوهش با استفاده ازآزمون آنوا و مقایسه میانگین های مستقل مورد آزمایش قرار گرفت. یافتهها: نتیجه نشان داد که هویت تیمی بین گروههای دسته بندی شده متفاوت است (, F=58.0105/0>P ). نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد بین واکنش هواداران با هویت تیمی بالا به رهبری قوی و رهبری ضعیف تفاوت وجود دارد.نتیجهگیری: از یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که برخورد قاطع مدیران با رفتارهای ناشایست خارج از زمین ورزشکاران به حفظ هویت تیمی هواداران کمک می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
775 - مروری بر مطالعات اخلاق حرفه ای از منظر جامعه شناختی ورزشی
مهدی سلیمی محبوبه خداپرستهدف: هدف پژوهش حاضر مروری بر مطالعات اخلاق حرفهای در ورزش بود.روش‌شناسی: این پژوهش مروری به بررسی مقالاتی پرداخت که کلمه کلیدی اخلاق‌حرفه‌ای به همراه دیگر کلیدواژه‌های فوتبال، سازمانهای ورزشی، ورزش، بازیکنان و مربیان و تربیت-بدنی را در عنوان خود داشتند و در بانک اطلاع چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر مروری بر مطالعات اخلاق حرفهای در ورزش بود.روش‌شناسی: این پژوهش مروری به بررسی مقالاتی پرداخت که کلمه کلیدی اخلاق‌حرفه‌ای به همراه دیگر کلیدواژه‌های فوتبال، سازمانهای ورزشی، ورزش، بازیکنان و مربیان و تربیت-بدنی را در عنوان خود داشتند و در بانک اطلاعات نشریات کشور، پورتال علوم انسانی، پایگاه مجلات تخصص نور و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی به چاپ رسیده بودند. به منظور افزایش روایی، این فرآیند به صورت مجزا توسط دو محقق به انجام رسید و با بحث و تبادل نظر دسته‌بندی نهایی تهیه گردید؛ مرور نهایی بر روی بیش از 70 مقاله انجام گرفت.یافتهها: مقالات در سه دسته اصلی تقسیمبندی شدند: اخلاق حرفهای در ارتباط با اساتید و معلمان تربیت‌بدنی، اخلاق حرفهای در ارتباط با سازمانهای ورزشی و اخلاق حرفهای در ارتباط با ورزشکاران و مربیان؛ که هر کدام از نظر تحلیلی به سه دسته جزئی‌تر تقسیم شدند.نتیجهگیری: با توجه به جوان بودن نسبی ادبیات اخلاق‌حرفه‌ای در ورزش در قیاس با بسیاری دیگر از موضوعات ورزشی و حوزههای دیگری که موضوع اخلاق‌حرفه‌ای مورد مطالعه قرار گرفته است، فضا برای تعریف موضوعات پژوهشی بیشتر جهت تعمیق یافتههای پیشین و یا درک ابعاد جدیدی از موضوع اخلاق‌حرفه‌ای در ورزش فراهم میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
776 - بررسی وضعیت و تحلیل ابعاد خرافات ورزشکاران فوتبال و فوتسال شهرکرمان
الهام سادات حسینی مقدم حسین پورسلطانی زرندی رضا شجیعهدف:علی رغم پیشرفت در علم و تکنولوژی و سیطره دانش بر جامعه بشری، باورها و رفتارهای خرافی هنوز در بین جوامع مختلف جایگاه خود را دارد. ورزش یکی از حوزه هایی است که از این موضوع مستثنی نیست. تمایل به اعتقادات خرافی، مکانیسم دفاعی است که در نتیجه عدم باور به توانایی های خوی چکیده کاملهدف:علی رغم پیشرفت در علم و تکنولوژی و سیطره دانش بر جامعه بشری، باورها و رفتارهای خرافی هنوز در بین جوامع مختلف جایگاه خود را دارد. ورزش یکی از حوزه هایی است که از این موضوع مستثنی نیست. تمایل به اعتقادات خرافی، مکانیسم دفاعی است که در نتیجه عدم باور به توانایی های خویش، تمایل به کنترل و قطعیت در آینده بروز و ظهور می یابد. هدف این تحقیق تحلیل و بررسی ابعاد خرافات در ورزشکاران فوتبال و فوتسال شهر کرمان است. روش‌شناسی: روش تحقیق پژوهش از لحاظ نوع و تحلیل دادهها، از نوع کمی و پیمایش میدانی بوده است. جامعۀ آماری پژوهش را 200 نفر از فوتبالیست ها و فوتسالیست های شهر کرمان تشکیل دادند، که به منظور انتخاب افراد نمونه از روش نمونهگیری طبقه ای استفاده شده است.یافتهها: نتایج این پژوهش نشان میدهد که از بین ابعاد مختلف رفتارهای خرافی بعد فردی، روانی و اعتقادی و محیطی به ترتیب بیشترین تاثیرگذاری را در ایجاد باور و به تبع آن رفتارهای خرافی در بین ورزشکاران شهر کرمان داشته است .نتیجهگیری: ابعاد خرافات با درجات مختلفی از تأثیرگذاری در ورزشکاران تأثیرگذارندکه علت این رتبه بندی تفاوت های فردی میان نمونههای پژوهش میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
777 - نقش اشتیاق، رضایتمندی از نیازها و تضاد در ادراک تحلیل رفتگی ورزشکاران
رضا نیک بخشهدف: هدف کلی پژوهش حاضر بررسی نقش اشتیاق، رضایتمندی از نیازها و تضاد در ادراک تحلیل رفتگی ورزشکاران بود.روش‌شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدلسازی معادلات ساختاری بود که داده ها به صورت میدانی و از طریق پرسشنامه گردآوری شد. جامعۀ آماری این ت چکیده کاملهدف: هدف کلی پژوهش حاضر بررسی نقش اشتیاق، رضایتمندی از نیازها و تضاد در ادراک تحلیل رفتگی ورزشکاران بود.روش‌شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدلسازی معادلات ساختاری بود که داده ها به صورت میدانی و از طریق پرسشنامه گردآوری شد. جامعۀ آماری این تحقیق را تمام بازیکنان والیبال 13 تا 17 سال شهر تهران تشکیل داد که تعداد آن ها 295 نفر بوده است که نمونۀ آماری به صورت تمار شمار انتخاب شد. در این تحقیق از پرسشنامه های اشتیاق (والرند و همکاران، 2003)، رضایتمندی از نیازها در ورزش لوپز و والرند (2020)، تضاد والرند و همکاران (2010)، تحلیل رفتگی ورزشکار رادک و اسمیت (2001) استفاده شد.یافتهها: نتایج نشان داد که اشتیاق سازگار بر تضاد در ورزشکاران تاثیر منفی معنادار دارد. در حالی که اشتیاق سازگار بر رضایت مندی از نیازها در ورزشکاران تاثیر مثبت معنادار دارد. هم چین، اشتیاق افراطی بر تضاد در ورزشکاران تاثیر مثبت معنادار دارد. در حالی که اشتیاق افراطی بر رضایت مندی از نیازها در ورزشکاران تاثیر منفی معنادار دارد. علاوه بر این، تضاد بر تحلیل رفتگی در ورزشکاران تاثیر مثبت معنادار دارد. رضایتمندی از نیازها بر تحلیل رفتگی در ورزشکاران تاثیر منفی معنادار دارد.نتیجهگیری: نیازهای بنیادین روانشناختی باید به عنوان انرژی لازم برای کمک به درگیری فعال با محیط، پرورش مهارت ها و رشد سالم در نظر گرفته می شود؛ زیرا وقتی بازیکنان از حضور در تمرینات و مسابقات انرژی مثبت تر دریافت کنند و تمایل به تعاملات فعال تر در محیط های تمرینی و مسابقات داشته باشند در این حالت میزان تحلیل رفتگی آن ها کاهش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
778 - تبیین الگوی کاهش مهاجرت ورزشکاران نخبه مبتنی بر پذیرش سیاست‌ها
علی زیوری مژگان خدامرادپور مظفر یکتایار طیبه زرگرهدف: این پژوهش با هدف تبیین الگوی کاهش مهاجرت ورزشکاران نخبه مبتنی بر پذیرش سیاست ها انجام شد. روش تحقیق به صورت آمیخته بود. روش شناسی: جامعه آماری در بخش کیفی متخصصین حوزه ورزش نخبه بودند. در بخش کمی نیز جامعه آماری شامل ورزشکاران نخبه بود که تعداد 407 نفر به عنوان نمو چکیده کاملهدف: این پژوهش با هدف تبیین الگوی کاهش مهاجرت ورزشکاران نخبه مبتنی بر پذیرش سیاست ها انجام شد. روش تحقیق به صورت آمیخته بود. روش شناسی: جامعه آماری در بخش کیفی متخصصین حوزه ورزش نخبه بودند. در بخش کمی نیز جامعه آماری شامل ورزشکاران نخبه بود که تعداد 407 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. در این پژوهش ابزاری که جهت جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفته است عبارتست از مصاحبه و پرسشنامه، در بخش اول پژوهش از مصاحبه نیمه ساختار مند استفاده شد و در بخش دوم دادههای حاصل از پژوهش کیفی به شکل ابزار (پرسشنامه) تهیه و تنظیم گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار پی‌ال‌اس استفاده گردید.یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد عوامل اصلی موثر بر کاهش مهاجرت ورزشکاران نخبه مبتنی بر پذیرش سیاست ها، شامل اعتماد، شرایط تسهیل‌گر، محدودیتها، سیاستهای زمینهای، ارتقای کیفی، درک موفقیت، پذیرش سیاست‌ها است که در قالب عوامل علی، زمینه ای، محدودیت ها، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدها دسته بندی شدند. نتیجه گیری: همچنین نتایج بخش کمی نشان داد تمامی مسیرها دارای ضریب مسیر مثبت و معناداری هستند. از این رو پیشنهاد می شود در جهت کاهش مهاجرت ورزشکاران اولین اقدام اعتمادسازی است که باید در رأس تمامی اقدامات قرار گیرد و مهمترین رکن این اقدام شفافیت در سیاست‌هاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
779 - LRAPM: پروتکل سبک وزن امنیتی RFID برای استفاده در سیستم های MIOT
علیرضا عبداللهی سید مهدی سجادیه محمد روح الله یزدانیدر سال های اخیر شبکه های اینترنت اشیاء (IOT) به صورت گسترده ای در حوزه های کاربردی مختلف بکار رفته اند. یکی از مهم ترین کاربردهای این فناوری، شبکه های اینترنت اشیاء پزشکی (MIOT) می باشد. در این شبکه ها، شناسایی به وسیله فرکانس های رادیویی (RFID) یکی از فناوری ه چکیده کاملدر سال های اخیر شبکه های اینترنت اشیاء (IOT) به صورت گسترده ای در حوزه های کاربردی مختلف بکار رفته اند. یکی از مهم ترین کاربردهای این فناوری، شبکه های اینترنت اشیاء پزشکی (MIOT) می باشد. در این شبکه ها، شناسایی به وسیله فرکانس های رادیویی (RFID) یکی از فناوری های اصلی در ایجاد سیستم احراز هویت است که قادر به تشخیص و شناسایی کارآمد تجهیزات پزشکی و بیماران است. برهمین اساس، محققان پروتکل های احراز هویت مختلفی را پیشنهاد داده اند که می توان از آن ها در سامانه های MIOT مبتنی بر RFID استفاده نمود. البته برخلاف ادعای طراحان مبنی بر امنیت بالای هریک از این پروتکل ها، اکثر آنها در برابر حملات مرسوم در این حوزه مقاوم نیستند. به تازگی فان و همکاران ، یک طرح احراز هویت RFID سبک وزن برای سیستم های مراقبت بهداشتی RFID مبتنی بر ابر اطلاعات پیشنهاد کرده اند و ادعا می کنند که پروتکل آنها به اندازه کافی کارآمد است و امنیت بالایی را فراهم می کند. در این مقاله، نشان داده می شود که پروتکل آنها نسبت به حملات تکرار، جعل هویت برچسب خوان، ردیابی برچسب، ناهمزمان سازی آسیب پذیر است. علاوه بر این، نشان داده می شود که چگونه شباهت برخی از پیام های پروتکل، باعث حمله می شود. سپس، پروتکل بهبود یافته (LRAMP) پیشنهاد می گردد که در برابر این حملات و سایر حملات شناخته شده مقاوم است. تحلیل های امنیتی، نشان می دهد که پروتکل LRAPM از امنیت بالایی برخوردار است. این امنیت بالا تنها با افزودن یک پیام جدید و تغییر پیام های دیگر بدست می آید. مقایسه عملکرد پروتکل LRAPM نشان می دهد که این پروتکل از نظر هزینه های محاسباتی، هزینه های ذخیره سازی و هزینه های ارتباطی با پروتکل های مشابه قابل مقایسه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
780 - وحدت وجود از نگاه ملاصدرا
عفیفه حامدییکی از اساسی‌ترین اعتقادات عرفا و فلاسفه صدرایی اعتقاد به وحدت وجود است. مهمترین مساله‌ای که در فلسفه اسلامی بعد از مبحث اصالت وجود مورد بحث و بررسی قرار گرفته و موجب به وجود آمدن نحله‌های گوناگون فلسفی و عرفانی گشته است بحث از وحدت وجود و رابطه آن باکثرات موجود در عال چکیده کاملیکی از اساسی‌ترین اعتقادات عرفا و فلاسفه صدرایی اعتقاد به وحدت وجود است. مهمترین مساله‌ای که در فلسفه اسلامی بعد از مبحث اصالت وجود مورد بحث و بررسی قرار گرفته و موجب به وجود آمدن نحله‌های گوناگون فلسفی و عرفانی گشته است بحث از وحدت وجود و رابطه آن باکثرات موجود در عالم هستی میباشد. فهم صحیح این مساله موجب حل بسیاری از معضلات فلسفی شده است. فیلسوف بلند پایه قرن یازدهم، ملاصدرای شیرازی نیز از منادیان وحدت وجود است و پس از جامی یگانه کسی است که به این عقیده شهرت یافته است. وی در کتاب کبیرالاسفار الاربعه، وجود را طبق برهان مانند «حکمای فهلوی» دارای وحدت تشکیکی دانسته، یعنی حقیقت یگانهای که مراتب مختلفی دارد، او در همان کتاب (جزء دوم از سفر اول) نظر نهایی خود را در وحدت وجود بر وفق ذوق و عرفان آشکار ساخته و به اثبات وحدت شخصی وجود پرداخته است. بنابراین وی وجود ممکنات را «وجود فقری» خوانده که تماماً شعاع و پرتو یک حقیقت‌اند و اندیشه استقلال و کثرت درباره آنها خیالی بیش نیست. و در نهایت علیت را به تشان برگردانده است. نگارنده در این مقاله کوشیده است نظریه نهایی ملاصدرا را به دست آورده و یگانگی وحدت وجود از دیدگاه حکمت متعالیه با وحدت وجود عرفانی را نشان دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
781 - وحدت وجود در نگاه ابن عربی و اسپینوزا
محمدتقی قندی محمدرضا آراماسپینوزا و ابن عربی دو متفکری هستند که دربارة «هستی» دیدگاهی نو و ابتکاری ارایه دادند و ما در این پژوهش سعی داریم مختصری از تفکرات این دو اندیشمند را در بارة وجود بررسی نماییم. اسپینوزا به عنوان یک فیلسوف دکارتی شناخته میشود. مسالة جوهر و صفات خداوند و کیفیت اتصاف چکیده کاملاسپینوزا و ابن عربی دو متفکری هستند که دربارة «هستی» دیدگاهی نو و ابتکاری ارایه دادند و ما در این پژوهش سعی داریم مختصری از تفکرات این دو اندیشمند را در بارة وجود بررسی نماییم. اسپینوزا به عنوان یک فیلسوف دکارتی شناخته میشود. مسالة جوهر و صفات خداوند و کیفیت اتصاف ذات اقدس ربوبی به اوصاف کمالیه و ارتباط آن با توحید حقیقی و خالص پروردگار از اساسی‌ترین مسایل در مبدأشناسی است. اثر حاضر بر آن است تا فرآیند وحدت وجود را در نزد متفکرانی چون ابن عربی و اسپینوزا مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
782 - بررسی اندیشه‌های عرفانی- تربیتی کتاب کشف‌المحجوب هجویری بر اساس نظریة خودشکوفایی آبراهام مزلو
معصومه سامانی احمد حسنی رنجبرکشفالمحجوب یکی از متون مهم عرفانی است. این کتاب و نیز سایر متون عرفانی به دلیل مطرح نمودن مفهوم انسان کامل، قابلیت بررسی از دیدگاه روانشناسی کمال و به طور ویژه، نظریة خودشکوفایی آبراهام مزلو را دارند. مزلو در نظریة خود، ملاک‌هایی برای افراد خود شکوفا برمی‌شمارد. این م چکیده کاملکشفالمحجوب یکی از متون مهم عرفانی است. این کتاب و نیز سایر متون عرفانی به دلیل مطرح نمودن مفهوم انسان کامل، قابلیت بررسی از دیدگاه روانشناسی کمال و به طور ویژه، نظریة خودشکوفایی آبراهام مزلو را دارند. مزلو در نظریة خود، ملاک‌هایی برای افراد خود شکوفا برمی‌شمارد. این ملاک‌ها کمابیش در حالات و کردار عارفان قابل مشاهده است. به همین منظور در این پژوهش، پس از ذکر توضیحات لازم در مورد کتاب، مفاهیم و اصطلاحات مربوط به نظریة مزلو بیان شده و شواهدی از متن ذکر شده است. میتوان گفت دیدگاه نویسندة کشف‌المحجوب با نظریة خودشکوفایی مزلو شباهت‌هایی دارد، اما هنوز تا تطبیق کامل با آن فاصله دارد. توزیع فراوانی عوامل فردی خودشکوفایی نسبت به عوامل اجتماعی آن نشان میدهد که شیوة تربیت عرفانی هجویری در کتاب کشف‌المحجوب، بیشتر یک شیوة خودسازی فردی است تا اجتماعی. بنابراین اگر چه هر دو نفر، ملاک‌های کمال یا خودشکوفایی را بیان میکنند، اما نوع نگاه هجویری نسبت به مسألة خودشکوفایی با نگاه مزلو متفاوت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
783 - نگاهی نو به نسبت وحدت شخصی و وحدت تشکیکی وجود
رحمت‌الله معظمی گودرزی علی شیخ الاسلامیاین مقاله در صدد ارائه دیدگاهی نو در بارة نسبت میان «وحدت شخصی وجود» در حوزه عرفان و «وحدت تشکیکی وجود» در حوزه فلسفه است. در همین راستا با تکیه بر ادبیات، قواعد و روشهای مختلف آنها، این دو دیدگاه وحدت‌گرا را نه در طول و عرض هم که در دو حوزة مختلف معرفتی و متناظر بر یکد چکیده کاملاین مقاله در صدد ارائه دیدگاهی نو در بارة نسبت میان «وحدت شخصی وجود» در حوزه عرفان و «وحدت تشکیکی وجود» در حوزه فلسفه است. در همین راستا با تکیه بر ادبیات، قواعد و روشهای مختلف آنها، این دو دیدگاه وحدت‌گرا را نه در طول و عرض هم که در دو حوزة مختلف معرفتی و متناظر بر یکدیگر می داند. بر همین اساس این دو موضوع را در کتب فیلسوف شهیر مشرق زمین جناب صدرالمتألهین دنبال کرده و با ارائه تقدم و تأخر آثار ایشان بر پذیرش توأمان این دو رویکردهستی شناسانه در آثار ایشان تأکید می ورزد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
784 - تحلیل تطبیقی تأویل آیات در دو کتاب الکشف و کتاب مرآه الانوار و مشکوه الاسرار از منظر بطن معنایی
محمد رضا آرام منوچهر قاسمیNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt: چکیده کاملNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} >علم تأویل و باطن آیات قرآن از جمله علومی است که از دیرباز مورد توجه اندیشمندان مسلمان در حوزه علوم قرآن بوده است و هر کدام از مفسران دو فرقه شیعه و اهل سنت طبق تعاریف خود از این علم به آن پرداخته‌اند، اماواقعیت این است که متن اغلب تفاسیر، ظاهر و تنزیل قرآن است و پرداختن به تأویل آیات مورد توجه تعداد اندکی از مفسران بوده است،از جمله کتب تفسیری که به باطن آیات پرداخته‌اند؛ کتاب الکشف تالیف جعفربن منصورالیمن است که از جمله داعیان اسماعیلی اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم است و همینطور کتاب مرآه الانوار و مشکوه الاسرار تالیف ابوالحسن عاملی که از جمله دانشمندان اثنی عشری قرن دوازدهم هجری است، این دو دانشمند که از دو فرقه مختلف و دو قرن متفاوت هستند در کتب خود فقط به بطون و تأویل آیات پرداخته‌اند اما علاوه بر اینکه دیدگاه دو مفسر در پرداختن به بطون آیات متفاوت است، موضوعاتی که به آنها اشاره کرده‌اند نیز موضوعات مختلفی است که در برخی از این موضوعات اشتراک و در برخی دیگر تفاوتهایی دارند، همچنین روش پرداختن به بطون و تأویل آیات نیز در هردو کتاب متفاوت است، به نظر میرسد برای درک بهتر و فهم دقیقتر کتاب الکشف خواننده این کتاب نیاز به آشنایی با دو علم متفاوت دارد؛ علم سیمیا (که عبارت است از علم حروف ابجد، علم اعداد، علم کواکب، افلاک و بروج و،،،،) و دیگری دانستن احادیث تأویلی که از ناحیه ائمه(ع) بخصوص امام باقر و امام صادق(ع) وارد شده است، با نگاهی گذرا به این کتاب میتوان فهمید که خود مولف نیز با توجه به این علوم و احادیث، دست به تالیف این کتاب زده است، اما درک مطالب کتاب مرآه الانوار برای خواننده این کتاب آسان تر است زیرا تأویل آیات در این کتاب بر اساس روایات اهل بیت(ع) میباشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
785 - رویکرد عرفانی عطار در باورهای پزشکی و خرافی در منطقالطیر
عفت نجارنوبریNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt: چکیده کاملNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} >عطار نیشابوری شاعر عارفی است که در تمام آثارش در پی تفسیر و توضیح مبادی ومسایل عرفانی است و چون بسیاری از شاعران، از باورهای خرافی در آثارش بهرهگیری کرده است، نگارنده در پژوهش حاضر، به بررسی شیوه‌های بهره‌گیری‌های وی در منطقالطیر میپردازد و می‌کوشد با تبیین این جلوه‌ها، نگاه عرفانی عطار را از این پدیده‌ها مشخص سازد، روش تحقیق دراین پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی از نوع کیفی است، یافتههای تحقیق نشان میدهد با وصف اینکه منطقالطیر عطار بر اساس اندیشة عرفانی شکل گرفته از باورهای عامه غافل نبوده و به مانند همة مضامین دیگرش نگاه عرفانی به موضوع از باورهای خرافی و عامیانه دارد و برای رسیدن به مقاصد عرفانی و سیرالی‌الله، وصال و شناخت حق؛ از هر وسیله‌ای در گفتارش مدد می‌جوید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
786 - نیایش‌های نهان آسمانی در اشعار الکساندر پوشکین
مرضیه یحیی پور جان اله کریمی مطهر تاتیانا ولادیمیروونا مالتسِوا معصومه میرزاییمقاله ابتدا اشاره ای کوتاه به خاستگاه نیایش دارد که متأثر از اعتقادات و باورهای فردی و اجتماعی است و سپس به ورود آن در آثار ادبی و چگونگی بیان آن توسط نویسندگان و شاعران فارسی و روسی می پردازد. آثار ادبی نیایشی غالباً متأثر از اعتقادات و باورهای نویسندگان و شاعران آفرید چکیده کاملمقاله ابتدا اشاره ای کوتاه به خاستگاه نیایش دارد که متأثر از اعتقادات و باورهای فردی و اجتماعی است و سپس به ورود آن در آثار ادبی و چگونگی بیان آن توسط نویسندگان و شاعران فارسی و روسی می پردازد. آثار ادبی نیایشی غالباً متأثر از اعتقادات و باورهای نویسندگان و شاعران آفریده می شوند. پیرامون نیایش در متون ادبی کهن و معاصر سخن فراوان است. نیایش اشکال گوناگون دارد و در ادبیات منثور و منظوم، غالباً حامل پیام خداشناسی و پیوند انسان با عالم ملکوت و درواقع خلوت کردن نویسنده و شاعر با معبود است. نویسندگان و شاعران زیادی از ایران و روسیه، مانند مولوی، سعدی، حافظ، فارابی، عطار، پوشکین، لرمانتف، بونین و دیگران در آثار خود به این موضوع پرداخته اند. برخی بر اساس مضامین کتب مذهبی یا تحت تأثیر شگفتی های کائنات آثاری از خود بر جای گذاشته اند. ادبیات نیایشی فارسی با ستایش پروردگار آغاز می شود، مانند شاهنامه فردوسی، گلستان و بوستان سعدی و دیوان اشعار عطار. در ادبیات روسی سده های گوناگون نیز آثار نیایشی در قالب های گوناگون مشاهده می شود. در پژوهش حاضر به شکل موردی به موضوع نیایش در اشعار الکساندر پوشکین پرداخته می شود که متأثر از اعتقادات دینی او است. نیایش در اشعار پوشکین به شکل تمنای ادبی یا سپاس از خداوند و یاری طلبیدن از مقدسات است. نیایش های او دربارۀ خدا، نزدیکان، وظیفۀ شعر و شاعر است. اوج معنوی اشعار نیایشی پوشکین در ظهور فعل الهی است. او با هنر و به کمک انسان شناسی دینی و آنگاه با نیایش جهان مادی را ترک می کند و به سوی جهان ماورا حرکت می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
787 - کارکرد اضطرار عرفانی در رشد و تعالی روانی
یداله نصراللهی رحیم یوسفی جعفر غیبییکی از مفاهیم برجسته در عرفان اسلامی که جزو سنن الهی برای اصلاح و تربیت بشر است، سنت ابتلا است که عصاره آن در واژه اضطرار تبلور یافته است. درحقیقت، شخص مبتلا، به اضطرار افکنده می شود تا درصورت توجه و توبه، ضمن نجات از آن موقعیت خطیر، بصیرتی نو بیابد و در ادامه مسیر رشد چکیده کاملیکی از مفاهیم برجسته در عرفان اسلامی که جزو سنن الهی برای اصلاح و تربیت بشر است، سنت ابتلا است که عصاره آن در واژه اضطرار تبلور یافته است. درحقیقت، شخص مبتلا، به اضطرار افکنده می شود تا درصورت توجه و توبه، ضمن نجات از آن موقعیت خطیر، بصیرتی نو بیابد و در ادامه مسیر رشد و تعالی، از آن بهره مند شود. ما این موضوع را با مفاهیمی مانند عقده یونس و خودشکوفایی که از روان شناسی مکتب انسان گرایی وام گرفته ایم، تقویت کرده ایم، تا نقش و کارکرد ویژۀ اضطرار در عرفان اسلامی را که به نظر ما کشف ویژه عرفا از متون دینی و مؤلفۀ اصلی برای غلبه بر عقدۀ یونس و رسیدن به خودشکوفایی در عرفاست، معرفی نماییم. مطالب این مقاله به شیوۀ کتابخانه ای- اسنادی جمع آوری شده و به روش توصیفی- تحلیلی، صورت حصولی پذیرفته است. حاصل اینکه برآورده شدن نیاز فرد مضطر در سخت ترین شرایط به خاطر بریدن از دستاویزهای مادی و توکل کامل به وقوع می پیوندد که درنهایت موجب غلبه بر عقدۀ یونس و خودشکوفایی وی می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
788 - تنوع گونهای شکارگرهای Heteroptera و تغییرات دورهای جمعیت آنها در مزارع برنج مازندران
حسن قهاری هادی استوان مهرداد طبریسنهای شکارگر (Heteroptera) از جمله دشمنان طبیعی کارآمد در اغلب اکوسیستم‌های زراعی میباشند که نقش بسیار مهمی در برنامههای کنترل بیولوژیک و طبیعت دارند. بر این اساس و با توجه به اهمیت برنج به عنوان یک محصول غذایی اساسی در ایران و نیز وجود طیف وسیعی از انواع آفات در مزا چکیده کاملسنهای شکارگر (Heteroptera) از جمله دشمنان طبیعی کارآمد در اغلب اکوسیستم‌های زراعی میباشند که نقش بسیار مهمی در برنامههای کنترل بیولوژیک و طبیعت دارند. بر این اساس و با توجه به اهمیت برنج به عنوان یک محصول غذایی اساسی در ایران و نیز وجود طیف وسیعی از انواع آفات در مزارع برنج شمال ایران، تنوع گونهای و تغییرات جمعیت این گروه از شکارگران در مزارع برنج مازندران طی سالهای 1384 و 1385 بررسی شد. بر اساس نتایج این پژوهش، بیست گونه سن شکارگر از مزارع برنج مازندران جمعآوری گردید که از این میان هشت گونه شامل Oncocephalus pilicornisReuter، Oncocephalus plumicornis (Germar)، Reduvius pallipes Klug، Rhynocoris iracundus (Poda) و Coranus cf. niger Rambur از خانواده‌ی Reduviidae و گونههای Stenodema calcaratum (Fieb.)، Orthotylus flavosparsus (C.Sahlb.) از خانواده‌ی Miridae و گونه‌یBrachynema puncticornis Rt. از خانواده‌ی Pentatomidae گزارش جدیدی برای فون ایران میباشند. نتایج بررسیهای مربوط به فراوانی دورهای جمعیت سن‌های شکارگر در مزارع برنج نشان داد که انبوهی جمعیت این شکارگران در طول فصل زراعی بهطور تدریجی در حال افزایش است ولی مصرف حشره‌کش‌ها موجب ایجاد تلفات شدیدی در جمعیت آنها میگردد. همچنین نتایج نمونه‌برداری‌ها از تغییرات جمعیت سن‌های شکارگر در ساعات مختلف روز نشان داد که حداکثر فعالیت روزانه این حشرات در حدود ساعات 10 صبح و حدود 18 عصر صورت میگیرد و این شکارگران در ساعات 12 الی 16 بعد از ظهر به دلیل گرما و رطوبت بالای مزارع برنج به زیر بوته‌ها و نیز لابلای علفهای هرز حاشیهی مزارع پناه می‌برند. نتایج بررسیهای مربوط به تراکم جمعیت سن‌های شکارگر روی سه رقم فجر، خزر و نعمت نشان داد که بالاترین تراکم سن‌ها روی رقم فجر بدست آمد و اختلاف معنیداری بین دو رقم خزر و نعمت مشاهده نگردید. با توجه به اینکه رقم فجر جزو ارقام حساس برنج به کرم ساقه‌خوار برنج محسوب میشود و تراکم جمعیت آفت روی آن بیشتر از سایر ارقام میباشد، به همین دلیل جمعیت بالاتری از سن‌های شکارگر به جهت فراوانی طعمه روی این رقم مشاهده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
789 - خالص سازی و خصوصیات سرولوژیکی فیتوپلاسمای برگ سفیدی نیشکردر استان خوزستان
رویا بیابانی ساسان قاسمی محمد صالحی حشمت اله رحیمیانبیماری برگ سفیدی نیشکر یکی از مخربترین بیماریهای نیشکر در آسیا میباشد. این بیماری به عنوان یک بیماری فیتوپلاسمایی بر روی نیشکر در استان خوزستان نیز گزارش شده است. علاوه بر نیشکر، مرغ نیز علائم برگ سفیدی ناشی از فیتوپلاسما را در این استان نشان میدهد. به منظور خالص‌ساز چکیده کاملبیماری برگ سفیدی نیشکر یکی از مخربترین بیماریهای نیشکر در آسیا میباشد. این بیماری به عنوان یک بیماری فیتوپلاسمایی بر روی نیشکر در استان خوزستان نیز گزارش شده است. علاوه بر نیشکر، مرغ نیز علائم برگ سفیدی ناشی از فیتوپلاسما را در این استان نشان میدهد. به منظور خالص‌سازی نسبی فیتوپلاسمای عامل برگ سفیدی از نیشکر آلوده به بیماری استفاده شد. آموده حاصل از خالص‌سازی نسبی 40 گرم بافت آلوده به خرگوش تزریق و بعد از خونگیری، آنتی سرم تهیه گردید. آنتی سرم حاصل پس از جذب با عصاره سالم در آزمایشهای الیزا (PTA-ELISA)، دیبا (DIBA) و (TPIA) Tissue Print، فقط قادر به تشخیص و شناسایی فیتوپلاسمای همولوگ خود بود درحالیکه هیچ گونه واکنشی بین آنتی سرم با فیتوپلاسماهای غیر همولوگ (زردی پروانش، جاروک لیمو ترش، جاروی بادام و برگ سفیدی مرغ) مشاهده نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
790 - کنترل شیمیایی علف هرز درمنه معمولی(Artemisia vulgaris) تحت شرایط گلخانه ای
مرجان دیانتعلف هرز درمنه معمولی (Artemisia vulgaris L.) یک علف هرز چند ساله و ریزوم دار در مزارع، نهالستان ها، چشم اندازها و چمن است. به منظور بررسی کارایی علف کش ها در کنترل این علف هرز آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال 1393 در گلخانه شهرد چکیده کاملعلف هرز درمنه معمولی (Artemisia vulgaris L.) یک علف هرز چند ساله و ریزوم دار در مزارع، نهالستان ها، چشم اندازها و چمن است. به منظور بررسی کارایی علف کش ها در کنترل این علف هرز آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال 1393 در گلخانه شهرداری منطقه 20 شهر ری انجام شد. عامل ها شامل 6 نوع علف کش (گلیفوسیت، پیکلورام، توفوردی، گلوفوزینیت آمونیوم، کلوپیرالید و دایکمبا) و غلظت کاربردی در 6 سطح (0، 28/0، 56/0، 1/1، 2/2 و 2/2 کیلوگرم ماده موثره در هکتار به صورت کاربرد اسپلیت (1/1 در بار اول سم پاشی و 1/1 در یک هفته بعد)) بودند. نتایج نشان داد که وزن خشک اندام هوایی درمنه معمولی در 4 هفته بعد از تیمار 52/2، 57/1، 17/2، 22/2، 25/3 و 63/0 گرم و در 9 هفته بعد از تیمار 28/0، 2/0، 25/0، 25/0، 35/0 و 1/0 گرم به ترتیب با کاربرد علف کش های توفوردی، کلوپیرالید، دایکمبا، گلیفوسیت، گلوفوزینیت آمونیوم و پیکلورام بود. بنابراین کارآمدترین علف کش در کنترل درمنه معمولی پیکلورام بود که توانست در غلظت پایین تری کنترل کامل علف هرز را فراهم کند این سطح کنترل به دلیل پایداری بیشتر پیکلورام در خاک در مقایسه با سایر علف کش های هورمونی است. دو علف کش توفوردی و گلوفوزینیت آمونیوم نتوانستند این علف هرز را در طولانی مدت کنترل کنند و رشد مجدد زیاد از ریزوم های زیر زمینی در 9 هفته بعد از سم پاشی مشاهده شد. این قضیه نشان می دهد که غلظت های کافی گلوفوزینیت آمونیوم به ریزوم های زیر زمینی نمی رسند که منجر به رشد مجدد و کنترل طولانی مدت غیر قابل قبول می شوند. علف کش های کلوپیرالید، دایکمبا و گلیفوسیت ممکن است بتوانند این علف هرز را در غلظت های بالاتر به طور کامل کنترل کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
791 - بررسی رهاسازی انبوه بالتوری سبزChrysoperla carnea (Neu., Chrysopidae) در کنترل بیولوژیک شپشک آرد آلود جنوبNipaecoccus viridis (Hem., Pseudococcidae) در باغات مرکبات جهرم
عبدالرسول ذاکرین کریم زیبایی مجید فلاح زادهشپشک آردآلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead) از آفات مهم مرکبات و بسیاری از گیاهان زراعی و غیر زراعی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. این آفت در جنوب ایران از استان های فارس، هرمزگان و خوزستان گزارش شده است و در سال های اخیر خسارت شدیدی به مرکبات جهرم وار چکیده کاملشپشک آردآلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead) از آفات مهم مرکبات و بسیاری از گیاهان زراعی و غیر زراعی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. این آفت در جنوب ایران از استان های فارس، هرمزگان و خوزستان گزارش شده است و در سال های اخیر خسارت شدیدی به مرکبات جهرم وارد کرده است. پتانسیل تولید مثلی بالا و گسترش وسیع آفت و مسائل و مشکلات کنترل شیمیایی، استفاده از دشمنان طبیعی در مدیریت تلفیقی با آن را مورد توجه قرار داده است.به منظور بررسی امکان کنترل بیولوژیک این آفت با استفاده از لارو بالتوریChrysoperlacarnea (Steph.)تحقیق حاضر در باغات مرکبات جهرم از استان فارس در سال های 1383 و 84 صورت گرفت. لارو سن اول بالتوری در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار در شرایط طبیعی رها سازی انبوه شد. به منظور جلوگیری از تاثیر منفی دخالت مورچه ها در فعالیت لاروهای شکارگر، در تمام تیمارها از فعالیت مورچه روی تنه درختان با استفاده از نوار چسب مخصوص جلوگیری به عمل آمد. برای ارزیابی نتایج تحقیق از درصد آلودگی میوه ها به شپشک آردآلود استفاده شد. بررسی جامع و کامل تجزیه و تحلیل آماری این تحقیق گویای این است که امکان کنترل شپشک آرد آلود با رهاسازی انبوه سه مرحله لارو بالتوری در تاریخ های 10، 20 و 30 اردیبهشت در باغ های مرکبات جهرم وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
792 - سمیت تماسی سه اسانس گیاهی روی حشرات بالغ شپشه برنجSitophilus oryzae (Coleoptera: Curculionidae)
یاسمین معتمدی مجید فلاح زاده وحید روشندر سالهای اخیر، استفاده از مشتقات گیاهان به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در میان این مشتقات، اسانسهای گیاهی مورد توجه میباشند. این ترکیبات به صورت سموم تدخینی، حشره‌کش‌های تماسی، دورکننده و بازدارنده تغذیه و میزان تخم‌ریزی چکیده کاملدر سالهای اخیر، استفاده از مشتقات گیاهان به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در میان این مشتقات، اسانسهای گیاهی مورد توجه میباشند. این ترکیبات به صورت سموم تدخینی، حشره‌کش‌های تماسی، دورکننده و بازدارنده تغذیه و میزان تخم‌ریزی عمل کرده و رشد جمعیت حشره را تحت تأثیر قرار میدهند. در جستجو برای دستیابی به روش کاربردی و با استفاده از مواد طبیعی برای کنترل آفات انباری، سمیت تماسی اسانس گیاهان پونهL. Mentha longifolia، جعفری مکزیکی یا معطرL. Tagetes minuta و مرمرشک Boiss Salvia macrosiphon روی حشرات کامل شپشه برنج Sitophilus oryzae(L.) در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. اسانس‌ها با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شدند. این تحقیق در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و در پنج غلظت و سه تکرار، همراه با تیمار شاهد در شرایط دمای 1 ±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±60 درصد و تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت هر اسانس و نیز با گذشت زمان، درصد تلفات افزایش یافت. همچنین نتایج بیانگر اثر سمیت تماسی بیشتر اسانس پونه و اثر ضعیف‌تر اسانس مرمرشک بر روی حشرات مورد مطالعه بوده است. در بالاترین غلظت (35 میکرولیتر بر میلی‌لیتر) درصد تلفات ایجاد شده توسط اسانس گیاهان پونه، جعفری مکزیکی و مرمرشک بعد از 48 ساعت برای حشرات کامل شپشه برنج به ترتیب 3/93، 3/83 و 70 درصد بوده است. مقادیر LC50 برای اسانس گیاهان مذکور بعد از 48 ساعت روی حشرات مورد مطالعه به ترتیب 892/18، 003/21 و 481/24 میکرولیتر بر میلی‌لیتر محاسبه گردید. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس گیاهان پونه، جعفری مکزیکی و مرمرشک منابع بیولوژیکی مؤثری هستند که میتوانند برای حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه برنج به کار برده شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
793 - بررسی بیماری آتشک درختان دانه داربا استفاده از آزمون بیماریزایی و مقاومت به استرپتومایسین
اسفندیار ظهورپرالکبیماری آتشک درختان دانه دار ناشی ازErwinia amylovora (Burill) دو دهه در ایران سابقه داشته و یکی از بیماری های مهم و اقتصادی درختان دانه دار به شمار می رود که در بعضی مناطق تولید محصول به و گلابی را غیر اقتصادی نموده است. طی سال های 1385 و 1386 نود و پنج جدایه از استان ه چکیده کاملبیماری آتشک درختان دانه دار ناشی ازErwinia amylovora (Burill) دو دهه در ایران سابقه داشته و یکی از بیماری های مهم و اقتصادی درختان دانه دار به شمار می رود که در بعضی مناطق تولید محصول به و گلابی را غیر اقتصادی نموده است. طی سال های 1385 و 1386 نود و پنج جدایه از استان های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی از درختان سیب، گلابی و به جداسازی و شناسائی شد. بیماری زایی جدایه ها با آزمون های فوق حساسیت روی برگ توتون، شمعدانی و نیز مایه زنی روی میوه نارس گلابی تایید شد. این جدایه ها از لحاظ ویژگی های بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و تغذیه ای مقایسه شدند. جدایه ها از لحاظ ویژگی های فنوتیپی شباهت زیادی نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد که جدایه های به دست آمده از میزبان ها و مناطق مختلف جغرافیایی از نظر بیماری زایی مشابه و هیچ گونه مقاومتی به آنتی بیوتیک های استرپتومایسین، تتراسیکلین و مس در آن ها مشاهده نشد. نتایج بررسی ها نشان داد استرین های متعلق به میزبان ها و نواحی مختلف یکنواخت است. بنابراین احتمال وجود گونه جدیدErwinia pyrifoliaeدر آنها نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
794 - اثر عصاره آبی دود گیاهی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه تعدادی از علفهای هرز
مرجان دیانتبه منظور بررسی اثرات عصاره آبی دود بر جوانه زنی و رشد گیاهچه تعدادی از علف های هرز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه اکولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در سال 1395 انجام شد. اولین عامل مورد بررسی 12 گونه علف هرز و دومین عامل مو چکیده کاملبه منظور بررسی اثرات عصاره آبی دود بر جوانه زنی و رشد گیاهچه تعدادی از علف های هرز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه اکولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در سال 1395 انجام شد. اولین عامل مورد بررسی 12 گونه علف هرز و دومین عامل مورد بررسی تیمارهای جوانه زنی شامل غلظت های 1/0 و 01/0 عصاره آبی دود گیاهی، نیترات پتاسیم 3- 10 مولار، جیبرلیک اسید 4- 10 مولار، دمای متناوب 25 درجه سانتیگراد روز و 10 درجه سانتیگراد شب و آب مقطر در دمای ثابت 15درجه سانتیگراد (شاهد) بودند. میزان اثر دمای متناوب، نیترات پتاسیم، اسید جیبرلیک و عصاره آبی دود بر درصد جوانه زنی، متوسط زمان جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه نسبت به شاهد بررسی شد. نتایج نشان داد که عصاره آبی دود جوانه زنی برخی از گونه ها را افزایش داد و بر برخی از گونه های علف هرز اثر منفی داشت. رابطه مثبت و معنی داری بین عصاره آبی دود و جیبرلیک اسید در صفات اندازه گیری شده وجود داشت. هیچ کدام از تیمارها بر همه گونه های علف هرز موثر نبودند. به علاوه دود شبیه به جیبرلیک اسید تاثیر منفی روی مورفولوژی گیاهچه ندارد. بنابراین ممکن است دود جهت تحریک جوانه زنی و رشد گیاهچه تعدادی از گونه های علف هرز نسبت به جیبرلیک اسید کاربردی تر باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
795 - تغییرات فصلی شپشک آردآلود Planococcus ficus (Hemiptera: Pseudococcidae) در تاکستان‌های منطقه جهرم
مجید فلاح زاده نازیلا سقایی هادی استوانشپشک آردآلود انگور Planococcus ficus (Signoret) یکی از آفات مهم انگور در سراسر دنیا بوده و در سال های اخیر خسارت این آفت در برخی از تاکستان های استان فارس افزایش یافته است. در سالهای 1387 و 1388 برخی از خصوصیات زیستی این شپشک در تاکستان های منطقه جهرم با استفاده از روش چکیده کاملشپشک آردآلود انگور Planococcus ficus (Signoret) یکی از آفات مهم انگور در سراسر دنیا بوده و در سال های اخیر خسارت این آفت در برخی از تاکستان های استان فارس افزایش یافته است. در سالهای 1387 و 1388 برخی از خصوصیات زیستی این شپشک در تاکستان های منطقه جهرم با استفاده از روش time-consuming examinationمورد مطالعه قرار گرفت. بررسی تغییرات انبوهی شپشک آردآلود انگور نشان داد که این آفت در شرایط تاکستان های منطقه جهرم از ابتدای فروردین تا اواخر آبان ماه 5 نسل در سال دارد و از آبان ماه تا بهار سال بعد در تمام حالات زیستی (تخم، پوره های سنین مختلف و حشره کامل ماده) بر روی ریشه ها زمستان گذرانی می کند. جمعیت حشرات کامل و پوره های شپشک انگور در شرایط طبیعی از اردیبهشت ماه شروع به افزایش نموده و بعد از برداشت انگور در مرداد ماه کاهش چشمگیری نشان داد. جمعیت آفت در بهار بیشتر روی تنه درخت متمرکز بود و در تابستان علاوه بر روی تنه، بیشتر روی برگ، جوانه و میوه دیده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
796 - تأثیر عوامل آب و هوایی بر تغییرات فصلی جمعیت شپشـک معمولی خرما Hem: Diaspididae)) Parlatoria blanchardi در استان خوزستان
مسعود لطیفیان مهشید زارعشپشک های خرما از آفات مهم خرما بوده که در سال های اخیربه دلیل سم پاشی های بی رویه بر علیه آفات کلیدی بر میزان خسارت آنها افزوده شده است. در میان شپشک های خرما، گونه Parlatoria blanchardi Targ. که به شپشک معمولی خرما معروف است از اهمیت و پراکنش بالاتری برخوردار می باشد. چکیده کاملشپشک های خرما از آفات مهم خرما بوده که در سال های اخیربه دلیل سم پاشی های بی رویه بر علیه آفات کلیدی بر میزان خسارت آنها افزوده شده است. در میان شپشک های خرما، گونه Parlatoria blanchardi Targ. که به شپشک معمولی خرما معروف است از اهمیت و پراکنش بالاتری برخوردار می باشد. این تحقیق به مدت 4 سال (1379 تا 1382) در منطقه آبادان انجام گرفت. تغییرات فصلی تراکم جمعیت شپشک خرما بصورت ماهانه در طول سال بررسی گردید. داده های هواشناسی که شامل متوسط رطوبتنسبی ماهانه و متوسط دمای ماهانه در طول سال بوده اند از طریق ایستگاه هواشناسی منطقه جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفت. در تحلیل دادهها از مدلهای تک مولکولی، لوجستیک، گومپرتز، ویبول و ریچارد استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که شپشک معمولی خرما فعالیت خود را از حدود اواسط فروردین ماه آغاز نموده و جمعیت آفت در طول سال سه دوره فعالیتی دارد. دوره اول از حدود اواسط فروردین ماه شروع و در اواسط شهریور تا اواسط مهر پایان یافت. دوره دوم از دهه اول شهریور تا اواسط مهر شروع و در اواسط آذر تا دهه سوم دی ماه پایان یافته و دوره سوم از اواسط آذر تا اواسط دی ماه شروع و در اواسط فروردین ماه پایان گردید. بین تغییرات جمعیت شپشک معمولی خرما و شرایط محیطی (دما و رطوبت نسبی) ارتباط مستقیم وجود داشت و دما تأثیر بیشتری روی تغییرات جمعیت آفت نشان داد. بیشترین تراکم جمعیت آفت بین میانگین دماهای 16 تا 24 درجه سلسیوس و رطوبتنسبی بین 42 تا 63 درصد بوقوع پیوست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
797 - اثر قارچ کش های جذبی در شرایط مزرعه بر علیه سیاهک آشکار جو
مهدی نصر اصفهانی محمد جابر قریبی صادق جلالیجو (Hordeum vulgar) یکی از محصولات مهم و استراتژیک است که از نظر اهمیت در رده ی چهارم جهانی، پس از گندم، ذرت و سویا قرار دارد. یکی از بیماری های مهم آن، سیاهک آشکار Ustilago nuda Roster می باشد که بذر زاد بوده و هم اکنون از نظر کمی و کیفی مزارع جو را تهدید می نماید. ضد چکیده کاملجو (Hordeum vulgar) یکی از محصولات مهم و استراتژیک است که از نظر اهمیت در رده ی چهارم جهانی، پس از گندم، ذرت و سویا قرار دارد. یکی از بیماری های مهم آن، سیاهک آشکار Ustilago nuda Roster می باشد که بذر زاد بوده و هم اکنون از نظر کمی و کیفی مزارع جو را تهدید می نماید. ضد عفونی بذور با قارچ کش های جذبی، از تدابیر مدیریتی اقتصادی این بیماری می باشد. به منظور بررسی ضد عفونی بذور جو در سطح مزرعه، مطالعه ای در سه تاریخ کاشت و سه تراکم به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی روی رقم کارون در کویر (نصرت) در سال های 86-85، در سطح مزرعه به اجرا در آمد که تاریخ کاشت به صورت فاکتور اصلی، تراکم و لاین به عنوان فاکتورهای فرعی در نظر گرفته شدند. در این راستا، از چند قارچ کش جذبی شامل کربوکسین تیرام (پودر وتابل 75 %)، تریادیمنل (بایتان® پودر وتابل 5/7 %)، دی نیکونازول (سومی ایت®، پودر وتابل)، تری تیکونازول FS (رئال® 02/0 % ، به صورت مایع غلیظ)، به ترتیب با دز های 2، 2، 5/1و 2/0 در هزار در مقایسه با قارچ کش جدید تر دیویدند استار 036 (به صورت مایع غلیظ) در سطوح مختلف 25/2، 2، 5/1و1 استفاده گردید. نتایج حاصله بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن پس از تجزیه و تحلیل آماری، در دو سطح 1 و 5 درصد نشان داد که قارچ کش های دیویدنداستار®، با غلظت های 25/2 و 2 در هزار به ترتیب با 100 و 83/99 درصد، سومی ایت® و رئال® 2 در هزار به ترتیب با 93/98 و80/98 و بایتان® 5/1در هزار با 58/91 درصد، تاثیر بالایی در کنترل آلودگی داشتند. در نهایت قارچ کش دیویدند استار® با غلظت های 1و 25/1 در هزار، به ترتیب34/65 و42/58 درصد کنترل و کاربوکسین تیرام 2 در هزار با کنترل 98/65 درصدی، تاثیر کمتری در کنترل بیماری نسبت به سایر قارچ کش های مورد آزمون، نشان دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
798 - تحلیل و ارزیابی شاخصهای شکوفایی در محلات شهری (مطالعه موردی: شهرسقز)
شراره سعید پور صادق برزگر محمد رسولیشهر ها بهعنوان کانون تغییر و محلی که سیاست‌ها در آن تحقق مییابند , پدیدار شدهاند . در این راستا سند نهایی کنفرانس توسعه پایدار ملل متحد با عنوان "آینده‌ای که ما می‌خواهیم" بیان داشته است؛ اگر شهرها به‌خوبی برنامهریزی و توسعه داده شوند, میتوانند جوامع پایدار اقتصادی چکیده کاملشهر ها بهعنوان کانون تغییر و محلی که سیاست‌ها در آن تحقق مییابند , پدیدار شدهاند . در این راستا سند نهایی کنفرانس توسعه پایدار ملل متحد با عنوان "آینده‌ای که ما می‌خواهیم" بیان داشته است؛ اگر شهرها به‌خوبی برنامهریزی و توسعه داده شوند, میتوانند جوامع پایدار اقتصادی , اجتماعی و زیست‌محیطی را تحقق ببخشند. این سازمان برای تحقق نیک بختی شهرها الگویی به نام شهر شکوفا را معرفی کرد. این مقوله می تواند با تحلیل وضعیت موجود و اولویت بندی مداخلات برنامه ریزی، چشم انداز توسعه همه‌جانبه برای شهرها را ترسیم کند. در این پژوهش نیز که باهدف ارزیابی شاخص های شکوفایی شهری در سطح محلات شهر سقز انجام شده است ؛ شاخص های مؤثر در شکوفایی محلات شهر سقز را بااستفاده از نرمافزار MicMac شناسایی و سپس این عوامل کلیدی با استفاده از مدل کوپراس در سطح محلات 22گانه شهر سقز سطح بندی شدند و برای بیان بصری از GIS استفاده شده است. در این پژوهش بهمنظور ارزیابی شاخص های شکوفایی از 49 شاخص در پنج بعد استفاده‌شده است که بااستفاده از نرم افزار میک میک، 14شاخص کلیدی شناخته‌شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به شاخص های شکوفایی محلات 22گانه شهر سقز ، محلات 16، 19، 4، 11، 10که در جنوب شرقی مرکز و غرب شهر واقع‌شده‌اند از تأثیرگذاری کم و محلات 22، 21، 9، 2، 20،1 که در جنوب شرقی، مرکز وتا حدودی شمال شهر واقع شده، محلاتی بودهاند که می توانند در راستای تحقق شکوفایی وضعیت بهتری داشته باشند. می توان بیان کرد که بهبود فضایی و توزیع مناسب درآمدها، انسجام و مشارکت بیشتر، امکان دسترسی محلات با تاثیرگذاری کم به پارک ها و خدمات آموزشی و توزیع بهتر شاخص ها به ویژه شاخص های بهره وری و کیفیت زندگی در سطح این محلات از مهم ترین پیشنهادهای ارائهشده می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
799 - بررسی زیبایی شناسی و مقایسه شکواییه های شخصی در اشعار سعدی شیرازی و صائب تبریزی
طیبه علیزاده محمدرضا اسعد مجید عزیزیانسان در طول زندگی با آلام و مصایب مختلفی روبرو می گردد و چون خود را ناتوان از دفع آنها می یابد، زبان به اعتراض و گله و شکایت می گشاید و در برابر آن رویدادهای تلخ شکوه و ناله سر می دهد؛ و از آنجا که نگرش شعرا به جهان هستی غیر از نگاه انسانهای عادی است، شکوه های آنها نیز چکیده کاملانسان در طول زندگی با آلام و مصایب مختلفی روبرو می گردد و چون خود را ناتوان از دفع آنها می یابد، زبان به اعتراض و گله و شکایت می گشاید و در برابر آن رویدادهای تلخ شکوه و ناله سر می دهد؛ و از آنجا که نگرش شعرا به جهان هستی غیر از نگاه انسانهای عادی است، شکوه های آنها نیز با شکوه های مردم معمولی متفاوت است. آنها با زبان خاص و شیوة بیان منحصر به فردی که دارند، شکایت های خود و مردم از شرایط و اوضاع نامساعد زندگی را، در اشعار خویش منعکس می کنند. سعدی شیرازی و صائب تبریزی نیز از جمله شاعران سبک عراقی و هندی هستند که در اشعار خود به موضوع شکواییه پرداخته و در انواع مختلف شکواییه اشعاری سروده اند. در پژوهش حاضر که به روش تحلیل محتوایی انجام گرفته است به بررسی و مقایسة شکواییه های شخصی در اشعار سعدی و صائب پرداخته ایم. براساس نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر، در اشعار سعدی، شکوه از فراق یار بیشترین بسامد را در میان شکواییه های شخصی دارد و موضوعات دیگری همچون: شکوه از جور و جفای معشوق، شکوه از رقیب، گله و شکایت از غم، شکوه از تنهایی، شکایت از ناکامی، گله از فقر و نداری و شکوه از پیری، به ترتیب از نظر میزان بسامد در مراتب بعدی قرار دارند. لیکن در دیوان صائب، شکوه از جور و جفای معشوق بیشترین بسامد را دارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
800 - بسامد اشعار شکواییه در سبک عراقی و هندی
طیبه علیزادهچکیده:در ادبیات فارسی وسیع ترین افق معنایی ، افق شعر غنایی است ؛ اشعاری که به بیان عواطف و احساسات شخصی پرداخته است . شعر غنایی در فارسی در قالب غزل،مثنوی،رباعی،دوبیتی و حتی قصیده مطرح می شود اما مهم ترین قالب آن غزل است. ادبیات غنایی انواعی دارد که شعر بث الشکوی یکی از چکیده کاملچکیده:در ادبیات فارسی وسیع ترین افق معنایی ، افق شعر غنایی است ؛ اشعاری که به بیان عواطف و احساسات شخصی پرداخته است . شعر غنایی در فارسی در قالب غزل،مثنوی،رباعی،دوبیتی و حتی قصیده مطرح می شود اما مهم ترین قالب آن غزل است. ادبیات غنایی انواعی دارد که شعر بث الشکوی یکی از این موارد می باشد. شعر شکواییه درواقع نوعی پرده برداری از رنج ها و آلام درونی است که شاعر را می آزارد هر چند شاعر در حسب حال ها و سوگ سروده ها و زندان سروده ها غم و اندوه خود را بیان می دارد و در هجوها و طنزپردازی ها خشم و انزجار خود را نسبت به عوامل غم و اندوهش فریاد می زند اما در شکواییه ها با معرفی این عوامل ناله سر می دهد. اهمییت شکواییه ها بیشتر در شناساندن روحیات سرایندگان آنهاست ؛ زیرا هر شکواییه علاوه بر آشکار ساختن وضع نامطلوب زندگی شاعر، از جامعه آرمانی او نیز تصویر روشنی به دست می دهد. (سرامی 2008). از آن جا که موضوعاتی که موجب اندوهگینی انسان و نیز شکایت و گله مندی او می شود بی شمار است لذا طبقه بندی آن ها دشوار می شود با این همه از نظر محتوایی می توان شکواییه ها را به 5 دسته تقسیم کرد:1-شخصی 2- فلسفی ،3- اجتماعی ، 4- عرفانی ، 5 – سیاسی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
801 - ریخت‌شناسی و عناصر زینتی عرفانی اشعار امیر خسرو دهلوی
نرگس یدی عباسعلی وفاییامیر خسرو دهلوی به دلیل محل جغرافیایی زندگیش که در خارج از ایران و در هندوستان بوده، آثارش آن سان که باید و شاید مورد توجه و بررسی قرار نگرفته و محققان در نقد های خود به ندرت به آن ها اشاره کرده اند و در هند نیز محققان، اکثراً آثار هندی زبان شاعر را بررسیده اند؛ درحالی چکیده کاملامیر خسرو دهلوی به دلیل محل جغرافیایی زندگیش که در خارج از ایران و در هندوستان بوده، آثارش آن سان که باید و شاید مورد توجه و بررسی قرار نگرفته و محققان در نقد های خود به ندرت به آن ها اشاره کرده اند و در هند نیز محققان، اکثراً آثار هندی زبان شاعر را بررسیده اند؛ درحالی که امیر خسرو دهلوی یکی از شاخص های مهم دو ادبیات عظیم مشرق زمین، یعنی فارسی و هندی محسوب می شود و آثارش مفاهیم کلیدی ادبیات کلاسیک فارسی را در بر دارد. با توجه به نقش امیر خسرو و اشعار او در گسترش ادبیات فارسی، بررسی آثارش بسیار مهم به نظر می رسد. در این پژوهش آثار امیر خسرو از نظر شکل و ظاهر و همچنین از نظر درونمایه و محتوی مورد بررسی دقیق قرار گرفته اند و ویژگی اشعار او با نگاهی به آرایه های ادبی (که بیشتر از تشبیه و کنایه استفاده کرده است)، بدیع و بیان و سیستم متریکی(عروض) و قافیه و ردیف، در ترازوی نقد قرار گرفته و شیوه خاص او به نمایش گذاشته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
802 - بررسی اشکال «معنی» در شعر معاصر ایران
محسن تاج‏ آباد حمید صمصامیکی از عناصر اصلی شعر فارسی از ابتدا تا شعر سپید، عنصر معنی بوده است و شاعران همواره در کنار ساخت به محتوا نیز توجه داشتهاند. به گونهای که در طول صد ها قرن شعر فارسی دری از طاهریان تا دوره معاصر تغییر در معنی، در نحوه بیان و چگونگی زبان خلاصه می شده است. اما با طرح شع چکیده کاملیکی از عناصر اصلی شعر فارسی از ابتدا تا شعر سپید، عنصر معنی بوده است و شاعران همواره در کنار ساخت به محتوا نیز توجه داشتهاند. به گونهای که در طول صد ها قرن شعر فارسی دری از طاهریان تا دوره معاصر تغییر در معنی، در نحوه بیان و چگونگی زبان خلاصه می شده است. اما با طرح شعر مدرن در دهه سی معنی دچار نوعی ابهام می شود تا آنجا که شعر را تا مرز بی‌معنایی پیش می برد. این برداشت تازه از معنی با سرایش شعر های پسامدرن تفسیر تازه‌ای می پذیرد و با برجسته شدن فرم و نظریه عدم خود ارجاعی شعر به عناصر بیرونی، مطرح می گردد و به جای توجه به معنی، که در اختیار القای پیام قرار دارد، اجرای درونی شعر اهمیت پیدا می کند. نظریه‌ای که می کوشد تنها هنرورزی های اجرای شعر را مورد توجه قرار دهد و تک معنایی را به سوی نوعی تکثر در معنی سوق دهد. درک و دریافتی که شاعر در خلق آن کمترین سهم را دارد و خواننده می تواند با هر بار خواندن شعر به نمود تازه‌ای از معنی دست یابد. مشخصه‌ای که تحت عنوان مرگ مؤلف از شعر پست‌مدرن اروپا وام گرفته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
803 - اثر تیمارهای سرما، دما و نور بر جوانه زنی برخی گونه های علف هرز
مرضیه مظهری محمودرضا تدین علی تدینبه منظور بررسی اثر سرما، دما و نور متناوب بر شکست خواب و جوانهزنی بذور گونه های آجیلپس (Aegilops cylindrica Host)، بید گیاه (.LAgropyron repens)، دم موشی(.LBromus danthoniae)، پیچک (.LConvolvulus arvensis)، ارزن وحشی(.LSetaria viridis)، گل گندم (.LCenturea cyanus) و پ چکیده کاملبه منظور بررسی اثر سرما، دما و نور متناوب بر شکست خواب و جوانهزنی بذور گونه های آجیلپس (Aegilops cylindrica Host)، بید گیاه (.LAgropyron repens)، دم موشی(.LBromus danthoniae)، پیچک (.LConvolvulus arvensis)، ارزن وحشی(.LSetaria viridis)، گل گندم (.LCenturea cyanus) و پنجه مرغی (.LCynodon dactylon) پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در در دانشگاه شهرکرد انجام شد. تیمارها شامل سه دمای 5- ، 0 و 5 درجه سانتی گراد در بازه های زمانی 1، 2 و3 هفته و تیمار تناوب دما (15-5 و20-10 درجه سانتی گراد) در شرایط نور کامل، تاریکی و تناوب نور (16/8) بود. نتایج نشان داد که تیمار سرمادهی بر شکست خواب بذور گونه های آجیلپس، بید گیاه، دم موشی، پیچک صحرایی و ارزن وحشی موثر بوده است و دما و نور متناوب بر بذور گونه های گل گندم، پنجه مرغی و پیچک صحرایی اثر گذار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
804 - تأثیر مبارزه شیمیایی علفهای هرز بر عملکرد سورگوم علوفه‌ای (Sorghum bicolor L.)
فاطمه سلطان‌پورخزایی محمدحسن هادی‌زاده لیلا علیمرادی سیدحسین ترابیبه منظور مطالعه تأثیر کنترل شیمیایی علف های هرز بر عملکرد سورگوم علوفه ای (رقم اسپیدفید) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و 13تیمار در سال زراعی در 1389درمزرعه تحقیقاتی واقع در مرکزتحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی خراسان رضوی در مشهد اجرا شد. تیمارهای چکیده کاملبه منظور مطالعه تأثیر کنترل شیمیایی علف های هرز بر عملکرد سورگوم علوفه ای (رقم اسپیدفید) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و 13تیمار در سال زراعی در 1389درمزرعه تحقیقاتی واقع در مرکزتحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی خراسان رضوی در مشهد اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل علف کش های مزوتریون+ تربوتیلازین+ اس- متولاکلر (لوماکس3 و 4 لیتر در هکتار، پس و پیش رویشی)، سینوسولفورون(ستاف250گرم و 375 گرم در هکتار، پیش رویشی)، اکسادیاژیل (تاپ استار 3 و 4 لیتردر هکتار، پیش رویشی)، تریفلورالین(ترفلان 5/1 لیتردر هکتار)، تریفلورالین+آترازین(ترفلان+آترازین، 5/1لیتر+2کیلوگرم در هکتار)، توفوردی+دایکمبا+آترازین (دایالان+آترازین، 1لیتر+1کیلوگرم در هکتار) بودند. دو تیمار شاهد بدون وجین و وجین دستی نیز در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تیمارهای مزوتریون+ تربوتیلازین+اس-متولاکلر، تریفلورالین (و در ترکیب با آترازین) و توفوردی+دایکمبا+آترازین در مهار علف های هرز با 85 تا 95 درصد کاهش موفق، ولی سینوسولفورون و اکسادیاژیل با حداکثر 35 درصد کاهش موفق نبودند. هر چند اثر علفکش ها بر عملکرد علوفه سورگوم معنی دار نشد، ولی در مقایسه‌های گروهی تیمار مزوتریون+ تربوتبلازین+اس-متولاکلر عملکرد بیشتری را نسبت به سایرین احراز کرد. نشانگان خسارت مزوتریون+تربوتیلازین+ اس-متولاکلر به شکل سفید شدن موقتی برگ های سورگوم مشاهده شد. مهم ترین علفهای هرز بر اساس وزن خشک و تراکم علف های هرز شامل تاج خروس (Amaranthus retroflexus)، سلمه (Chenopodium album)، خرفه (Portulaca oleracea)، پیچک (Convolvulus arvensis) و تاج ریزی (solsnum nigrum) بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
805 - تاثیر بقایای کود سبز بر گل جالیز مصری (Orobanche aegyptiaca Pers.) و روابط رشدی گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum L.)
مجتبی ظفریان علی تدین محمد بازوبندیبهمنظور بررسی کارایی کود سبز بر کنترل گل‌جالیز مصری(Orobanche aegyptiaca. Pers) در گوجه‌فرنگی (Lycopersicon esculentumL.) و تعیین اثرات آن بر رشد گوجه‌فرنگی آزمایشی گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل سه کود سبز گندم (Triticum چکیده کاملبهمنظور بررسی کارایی کود سبز بر کنترل گل‌جالیز مصری(Orobanche aegyptiaca. Pers) در گوجه‌فرنگی (Lycopersicon esculentumL.) و تعیین اثرات آن بر رشد گوجه‌فرنگی آزمایشی گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل سه کود سبز گندم (Triticum aestivum L.)، جو(Hordeum vulgar L.) و چاودار(Secale cereal L.) هر کدام در دو سطح 50 و 100 درصد برگردان به خاک و 2 تیمار شاهد با و بدون علف هرز گل‌جالیز بودند. نتایج نشان داد که در بین تیمارهای آزمایش تیمار کود سبز چاودار در هر دو سطح 50 و 100 درصد برگردان زیست توده، صفات تعداد ساقه، تعداد گرهک گل‌جالیز روی ریشه گوجه‌فرنگی، وزن خشک گل‌جالیز و نسبت وزن خشک گل‌جالیز به وزن خشک اندام هوایی گوجه‌فرنگی را به نحو موثرتری نسبت به شاهد با حضور گل‌جالیز کاهش داد. البته تیمار کود سبز جو بویژه در سطح 100 درصد برگردان زیست توده نیز در بسیاری از صفات مشابه تیمار کود سبز چاودار بود. همچنین علیرغم کاهش مقادیر صفات اندازهگیری شده در مورد گل جالیز، ولی تفاوت معنیداری بین تیمارهای کود سبز به لحاظ وزن خشک اندام هوایی گوجه‌فرنگی مشاهده نشد. در مجموع به نظر میرسد تیمار کود سبز چاودار در سطوح 100 و 50 درصد و کود سبز جو در سطح 100 درصد این قابلیت را دارند تا از جوانهزنی و استقرار بذر گل‌جالیز بر روی گوجه فرنگی به نحو مطلوبتری جلوگیری نمایند و بررسی اثرات آن بر رشد و کیفیت گوجه‌فرنگی به تحقیقات بیشتری نیاز دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
806 - جمعآوری فون بندپایان مرتبط با گیاه هرز خار زن بابا ((Onopordom achanthium به منظور شناسایی عوامل بالقوه کنترل بیولوژیک
قربانعلی اسدی سرور خرمدل زینت رستمی فاطمه معلم بنهنگیبه منظور جمعآوری و شناسایی فون حشرات مرتبط با علف هرز خار زن بابا و معرفی عوامل احتمالی کنترل بیولوژیک این گونه هرز، آزمایشی در دو بخش میدانی و آزمایشگاهی در سه منطقه استان های خراسان شمالی و رضوی در سال 92 اجرا شد. در هر یک از مراحل رشدی گیاه، سه نوبت نمونه برداری از چکیده کاملبه منظور جمعآوری و شناسایی فون حشرات مرتبط با علف هرز خار زن بابا و معرفی عوامل احتمالی کنترل بیولوژیک این گونه هرز، آزمایشی در دو بخش میدانی و آزمایشگاهی در سه منطقه استان های خراسان شمالی و رضوی در سال 92 اجرا شد. در هر یک از مراحل رشدی گیاه، سه نوبت نمونه برداری از هر منطقه صورت گرفت. تمامی اندام های رویشی و زایشی گیاه مورد بررسی دقیق قرار گرفتند. در آزمایشگاه، بررسی های لازم برای تغذیه حشرات از قسمت های مختلف گیاه انجام گرفت و رفتار تغذیه ای گونه ها مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع، بیست و چهار گونه حشره متعلق به راسته های مختلف از روی این گیاه جمع آوری شدند و ۱۷ گونه، جزء گونههای عمومی و عمدتاً دشمنان طبیعی، گرده افشان و... بودند. هفت گونه به طور اختصاصی از علف هرز خار زن بابا تغذیه می کنند. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که شناسایی فون بندپایان علف هرز خار زن بابا از نقطه نظر کنترل بیولوژیک، حائز اهمیت می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
807 - کنترل نرخ بهینه شده برای کنترل ازدحام و بهبود قابلیت اعتماد در شبکه های حسگر بی سیم با کاربرد مراقبت پزشکی
عباسعلی رضائی محمدحسین یغمایی‌مقدم امیرمسعود رحمانیپیشرفت های اخیر در فناوری شبکه های حسگر بی سیم، توسعۀ سیستم های مراقبت پزشکی راه دور را ساده تر کرده و هزینه هایمراقبت پزشکی از راه دور را برای بیماران و افراد مسن ارزانتر کرده است. یکی از چالشهای اصلی در شبکه ها ی حسگر بی سیم،وجود ازدحام در این شبکه هاست که باعث اتلاف چکیده کاملپیشرفت های اخیر در فناوری شبکه های حسگر بی سیم، توسعۀ سیستم های مراقبت پزشکی راه دور را ساده تر کرده و هزینه هایمراقبت پزشکی از راه دور را برای بیماران و افراد مسن ارزانتر کرده است. یکی از چالشهای اصلی در شبکه ها ی حسگر بی سیم،وجود ازدحام در این شبکه هاست که باعث اتلاف انرژی در گره های حسگر با باتری محدود شده و نرخ گم شدن بسته ها را بالامی برد. این امر در کاربردهای مراقبت پزشکی مانند اورژانس دارویی یا اعلام علائم حیاتی بیماران از راه دور اهمیت و حساسیتبالایی دارد. در چنین شرایطی باید بتوان حتی الامکان از وقوع ازدحام جلوگیری کرد و در صورت افزایش ترافیک و وقوع ازدحامآن را کنترل کرد. در این مقاله یک قرارداد کنترل نرخ بهینه شده برای کاربردهای مراقبت پزشکی ارائه شده است که م ی تواندقابلیت اعتماد را بالا ببرد. در قرارداد پیشنهادی با روش چند مسیرگی و تغییر مسیر در شرایط مورد نیاز ابتدا سعی در جلوگیری ازازدحام دارد؛ اما در صورت ارسال همزمان چندین فرستنده و وقوع ازدحام با الگوریتم کنترل ازدحام بهینه شده، ازدحام را کاهشبررسی OPNET می دهد و با کاهش اتلاف بسته در شبکه قابلیت اعتماد را بالا می برد. ما کارایی روش پیشنهادی را با شبیه سازکرده ایم. نتایج حاصل از شبیه سازی نشان می دهد که روش پیشنهادی به اهداف خود از قبیل کاهش مصرف انرژی، افزایشعدالت در مصرف انرژی و کاهش تأخیر برسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
808 - بررسی اثر عناصر آلیاژی بر نفوذ هیدروژن در اتصالات غیرمشابه زنگ‌نزن آستنیتی به فولاد کربنی
امید غنی ابراهیم حشمت کردینفوذ هیدروژن در فلزات و آلیاژها سبب افت خواص مکانیکی آن ها می شود. در این پژوهش به بررسی اثر عناصر آلیاژی در روکشAISI 347با دو ترکیب شیمیایی بر میزان نفوذ هیدروژنی پرداخته شد. به این منظور نمونه هایی از جنس فولاد کربنی St37 تهیه شد و سپس توسط فولاد زنگ نزن 347ER روکش کا چکیده کاملنفوذ هیدروژن در فلزات و آلیاژها سبب افت خواص مکانیکی آن ها می شود. در این پژوهش به بررسی اثر عناصر آلیاژی در روکشAISI 347با دو ترکیب شیمیایی بر میزان نفوذ هیدروژنی پرداخته شد. به این منظور نمونه هایی از جنس فولاد کربنی St37 تهیه شد و سپس توسط فولاد زنگ نزن 347ER روکش کاری شده است. سپس نمونه ها تحت شارژ کاتدی هیدروژن قرارگرفتند و جهت مقایسه با نمونه های شارژ نشده از آزمون های فراصوتی، متالوگرافی، سختی سنجی، کوانتومتری، خمش و آنالیز (EDS) میکروسکوپ الکترونی استفاده شد. نتایج بررسی ها به عمل آمده نشان می دهد که هر دو روکش فاقد هر گونه عیبی در فصل مشترک اتصال می باشند. یافته های پژوهش بر نمونه های روکش نیز نشان داد وجود عناصری مانند کروم، منگنز، تیتانیوم و نیوبیوم می تواند نفوذ هیدروژن را کاهش دهد، این در حالی است که نیکل احتمال نفوذ و تردی هیدروژنی را در روکش زنگ نزن آستنیتی افزایش می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
809 - بررسی انواع عشق در شکرستان محمدمؤمن عرشی براساس مکتب رابرت استرنبرگ
فاطمه قاسمیان پوران یوسفی پور آسیه ذبیح نیا عمرانشکرستان از آثار منثور آمیخته به نظم محمد مؤمن عرشی اکبرآبادی )1091) از شاعران و صوفیان قرن یازدهم هجری است. این اثر اندرزی و تعلیمی به تقلید از گلستان سعدی و بهارستان جامی تألیف شدهاست. مؤمن عرشی در باب چهارم کتاب شکرستان تحت عنوان عاشقان شاهد مطلق به بررسی انواع عشق ب چکیده کاملشکرستان از آثار منثور آمیخته به نظم محمد مؤمن عرشی اکبرآبادی )1091) از شاعران و صوفیان قرن یازدهم هجری است. این اثر اندرزی و تعلیمی به تقلید از گلستان سعدی و بهارستان جامی تألیف شدهاست. مؤمن عرشی در باب چهارم کتاب شکرستان تحت عنوان عاشقان شاهد مطلق به بررسی انواع عشق با ذکر حکایت می پردازد. رابرت جی استرنبرگ (تولد 1949 م.) روان شناس شناخت گرای آمریکایی در سال 1978 میلادی نظریه ای دربارۀ عشق ارائه داد به این مضمون که عشق با آفرینش انسان و تداوم بقای او گره خورده است که انسان برای بالا بردن کیفیت زندگی خود نیاز به عشق و تجلی بارقه های تعالی بخش آن در وجود خود دارد. عشق پدیده ای انگیزه آفرین است که به هنگام برآمدن دشواری ها به مثابه سپری از آدمی در برابر مشکلات روزگار پاسداری می کند. مقالۀ حاضر در صدد پاسخ به این پرسش است که کدام یک از اقسام عشق مورد تایید مومن عرشی است؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که عشق مدّ نظر مؤمن عرشی، عشق عرفانی، آرمانی و کمال آفرین است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
810 - سیر تطور بث الشکوی در متون نثر فارسی قرن هفتم
فروزان طویلی حسین آذر پیوند سعید خیرخواهشکواییه از آغاز شکلگیری شعر فارسی در آثار شاعران و نویسندگان وجود داشته‌است. به طوری که میتوان شکواییه را یکی از انواع مهم ادبی ـ از زیر شاخه‌های ادب غنایی ـ به حساب آورد. شاعر یا نویسنده در شکواییه به بیان ناملایمات زندگی میپردازد و از روزگار، بخت و اقبال، پیری و ن چکیده کاملشکواییه از آغاز شکلگیری شعر فارسی در آثار شاعران و نویسندگان وجود داشته‌است. به طوری که میتوان شکواییه را یکی از انواع مهم ادبی ـ از زیر شاخه‌های ادب غنایی ـ به حساب آورد. شاعر یا نویسنده در شکواییه به بیان ناملایمات زندگی میپردازد و از روزگار، بخت و اقبال، پیری و ناتوانی، معشوق، نابسامانی‌های اجتماعی و سیاسی و... شکایت میکند. با توجه به تنوع موضوعی شکواییه‌ها، طبقهبندی آنها دشوار است. با این همه، ازنظر محتوایی میتوان آنها را به پنج دسته فلسفی، عرفانی، اجتماعی، سیاسی و شخصی تقسیم کرد. در این مقاله نگارنده با بررسی متون نثر قرن هفتم به بیان و شرح شکواییه‌های موجود در این متون پرداخته است. علاوه بر آن مواردی را ذکر کرده است که حالتی شکوا گونه دارند و واژههای شکایت آمیز دارند؛ و شاعر یا نویسنده براساس عقیده و نظر خود آنها را در متن آورده است. روش تحقیق در این مقاله، اسنادی ـ کتابخانهای بوده و در گام نخست متون معتبر و مشهور نثر قرن هفتم مطالعه و مطالب مرتبط با شکواییه فیش‌برداری و تدوین شده است. پس از بررسی آثار مشخص گردید که شکواییه شخصی از بسامد بیشتری برخوردار بوده است. همچنین بیشترین شکواییه‌ها در شکایت از فلک و قضا و تقدیر بیان شدهاند. همچنین شکواییه در نفثه المصدور و تایخ جهانگشای جوینی بیشترین تعداد را داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
811 - خویشکاری‌های منظومة همای و همایون بر اساس نظریة ولادیمیر پراپ
لیلا عدل پرور حمیدرضا فرضی علی دهقانولادیمیر پراپ، فولکلور شناس روسی، برای تجزیه و تحلیل قصّه‌های پریان، الگویی را پیشنهاد کرده و معتقد است میتوان این الگو را در مورد سایر قصه‌های عامیانه نیز به کار برد. منظومة همای و همایون از جمله داستان‌های عاشقانه است. در این مقاله سعی شد تا نمودار خویشکاری‌های پراپ چکیده کاملولادیمیر پراپ، فولکلور شناس روسی، برای تجزیه و تحلیل قصّه‌های پریان، الگویی را پیشنهاد کرده و معتقد است میتوان این الگو را در مورد سایر قصه‌های عامیانه نیز به کار برد. منظومة همای و همایون از جمله داستان‌های عاشقانه است. در این مقاله سعی شد تا نمودار خویشکاری‌های پراپ و روش ریخت شناسانة وی در داستان همای و همایون اجرا شود تا مشخص گردد نظریة پراپ تا چه اندازه با آن انطباق دارد. برای این منظور ابتدا مقدّمه‌ای دربارة تحلیل ساختاری متن و روش پراپ مطرح شده است. سپس کارکردهای پیشنهادی پراپ از قصّة همای و همایون استخراج شده و همسانگردی پراپ با ذکر مثال‌هایی توضیح داده شد. یافتههای این پژوهش گویای تطابق داستان همای و همایون با کارکردهای ریخت شناسانة پراپ است و توالی کارکردهای مورد نظر پراپ با اندکی تغییر در این داستان دیده میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
812 - زبان عامیانه در آثار علی‌محمّد افغانی
علی دهقان فاطمه حمام چیگرایش تاریخ داستان‌نویسی ایران، تاریخ انقلاب در زبان نیز هست؛ زبانی که پس‌از مشروطیت با شیوه گفتار مردم عادی آمده، خود را از بیان پرتکلّف و بیهودة لفظی (زبان مجلسی) رهایی داده است. در آثار علی‌محمّد افغانی، این ویژگی دیده میشود. افغانی از نویسندگان دهة چهل است. نوشته چکیده کاملگرایش تاریخ داستان‌نویسی ایران، تاریخ انقلاب در زبان نیز هست؛ زبانی که پس‌از مشروطیت با شیوه گفتار مردم عادی آمده، خود را از بیان پرتکلّف و بیهودة لفظی (زبان مجلسی) رهایی داده است. در آثار علی‌محمّد افغانی، این ویژگی دیده میشود. افغانی از نویسندگان دهة چهل است. نوشته‌های او با توجّه به سبک و ساختار آنها جزء داستان‌های اقلیمی و ناحیه‌ای قرار میگیرند. در این نوع از داستان‌نویسی، توجّه به توصیفات محلّی و آداب و رسوم و صحبت‌کردن به زبان عامیانه پایه و اساس داستان بهشمار میآید. در مقالة حاضر با ارائه معنی و مفهوم کلی از زبان و گونههای زبانی، به تبیین زبان عامیانه و میزان کاربرد این زبان در رمان‌های افغانی میپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
813 - شکوه و انتقادهای فردی، اجتماعی و سیاسی در شعر احمد گلچین معانی
مهدی ماحوزی فرامرز احمدی محمود طاووسییکی از زمینه‌های ارزشمند شعر غنایی، شعر اجتماعی است که در شکل شکواییّه، طنز، هجو و ... در قالبهای مختلف شعری جای میگیرد. در این دست از سروده‌ها، شاعران از نابرابری‌ها، نادانی، فساد اخلاقی عوام و ناملایماتی از این قبیل شکایت دارند و در این مقوله، شاعر نماینده و زبان جا چکیده کاملیکی از زمینه‌های ارزشمند شعر غنایی، شعر اجتماعی است که در شکل شکواییّه، طنز، هجو و ... در قالبهای مختلف شعری جای میگیرد. در این دست از سروده‌ها، شاعران از نابرابری‌ها، نادانی، فساد اخلاقی عوام و ناملایماتی از این قبیل شکایت دارند و در این مقوله، شاعر نماینده و زبان جامعه میشود. در این مقاله، تلاش شده است برخی از نکات انتقادی و شکوه از نابسامانی‌ها، نقد اوضاع اقتصادی، عدم امنیّت و آسایش، اوضاع سیاسی و نقد حاکمیّت مورد بررسی قرار گیرد تا دریابیم که گلچین معانی چگونه از آموزههای مبتنی بر تجربیّات ارزشمند خود در جهت کاهش آسیبهای اجتماعی در دنیای معاصر بهره برده است؟ من فردی چیست و من انسانی کدام است؟ این نوشتار کوشیده است تا انتقاد و شکواییّه‌های گلچین معانی را در بعد اجتماعی و سیاسی نشان دهد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که شاعر با گذر از من فردی و روشنگری اوضاع اجتماعی معاصر شعرش را از من اجتماعی به سمت اندیشة عمیق و من انسانی سوق میدهد. گلچین شاعری است که با دست مایه‌ای غنایی به موضوعات اجتماعی –سیاسی پناه برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
814 - تحلیل دلایل مرگ بونصر مشکان، رئیس دیوان رسالت در دوران سلطان مسعود غزنوی
سید علی محمد سجادی مهدی ماحوزی مجیر مددییکی از رویدادهایی که در کتاب تاریخ بیهقی، پرسش‌هایی را برای خوانندۀ کنجکاو پدید می‌آورد مرگ بونصر مشکان، رئیس دیوان رسالت در دوران سلطنت مسعود غزنوی است. در منابع مختلف تاریخی و ادبی، بهطور صریح به دلیل اصلی مرگ بونصر مشکان اشاره‌ای نشده است. برخی مرگِ او را ناشی از ت چکیده کاملیکی از رویدادهایی که در کتاب تاریخ بیهقی، پرسش‌هایی را برای خوانندۀ کنجکاو پدید می‌آورد مرگ بونصر مشکان، رئیس دیوان رسالت در دوران سلطنت مسعود غزنوی است. در منابع مختلف تاریخی و ادبی، بهطور صریح به دلیل اصلی مرگ بونصر مشکان اشاره‌ای نشده است. برخی مرگِ او را ناشی از توطئۀ سلطان مسعود علیه او میدانند. هر چند بیهقی با روایت‌های مختلفی دربارۀ مرگِ استادِ خویش روبهروست اما از بیان نظرِ خود در این زمینه سر باز می‌زند. به راستی مرگ بونصر مشکان چگونه رخ داده است؟ آیا او قربانی توطئۀ مسعود غزنوی و اطرافیان او گشته‌است؟ یا عوامل دیگری او را بهسوی درۀ عمیقِ مرگ سوق داده‌است؟ نگارنده در این مقاله در پی آن است تا عواملی را که موجب مرگ بونصر مشکان شده است، تحلیل و بررسی کند. نتیجه بیانگر این است که علت مرگ بونصر بیش از آنکه طبیعی باشد، مرگ اجتماعی و گفتمانی بوده است. البته ناگفته پیداست که این مقاله تنها آغازی در بررسی یک روی‌دادِ تاریخی است که قطعاً این جست‌وجو در این گفتار به پایان نمی‌رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
815 - بررسیِ «شکل» در رسالۀ مهمانیِ افلاطون
سهندِ خیرآبادیشکل، ظاهرِ بیرونیِ هرگونه اثری است که به هر نحوی به وجود میآید. ما اثری بی شکل نداریم. یکی از راههای شناخت هر اثری، میتواند پراخت به شکلِ آن اثر باشد. در این مقاله پرداختِ شکلِ ظاهری و نوعِ چیدمانِ مهمانان، قبل از ورودِ الکیبیادس و بعد از ورودِ او، موردِ بررسی قرار چکیده کاملشکل، ظاهرِ بیرونیِ هرگونه اثری است که به هر نحوی به وجود میآید. ما اثری بی شکل نداریم. یکی از راههای شناخت هر اثری، میتواند پراخت به شکلِ آن اثر باشد. در این مقاله پرداختِ شکلِ ظاهری و نوعِ چیدمانِ مهمانان، قبل از ورودِ الکیبیادس و بعد از ورودِ او، موردِ بررسی قرار گرفته است. سوالی که بدان پاسخ داده خواهد شد، این است که آیا این تغییرِ شکل، میتواند خود مسببِ زیبایی شود یا خیر؟ و آیا افلاطون در رسالۀ مهمانی نشانه‌هایی مبنی بر پاسخگویی بدین دست پرسش‌ها برایِ رمزگشایی قرار داده است؟ بعد از آنکه الکیبیادس به مهمانی پا میگذارد، نوعی هراس در دلِ مهمانان به وجود میآید. این هراس با توجّه به شخصیّتِ خودِ الکیبیادس قابلِ بررسی است. پس برایِ ثابت کردنِ آن، نیاز به بازنگری در شخصیّتِ این فرماندۀ یونانی احساس می‌شد. در این مقاله، این مهم نیز به طور اجمالی پرداخت شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
816 - داروشناسی در آثار حُبیش تفلیسی با تاکید برکتاب تقویم الادویه وی در قرن ششم هجری
عباس رخشانیابو الفضل حُبیش بن ابراهیم تفلیسی را بیشتر از طریق کتاب ارزشمند داروشناسی وی‌که تقویم الادویه نام دارد، می‌شناسند. حُبیش اگرچه در تفلیس به دنیا آمد و رومی یا لاتین و یونانی را در زادگاه فراگرفت، اما زندگی علمی او سراسر در بغداد و قونیه گذشت. دوره حیات وی در بغداد، هم‌زم چکیده کاملابو الفضل حُبیش بن ابراهیم تفلیسی را بیشتر از طریق کتاب ارزشمند داروشناسی وی‌که تقویم الادویه نام دارد، می‌شناسند. حُبیش اگرچه در تفلیس به دنیا آمد و رومی یا لاتین و یونانی را در زادگاه فراگرفت، اما زندگی علمی او سراسر در بغداد و قونیه گذشت. دوره حیات وی در بغداد، همزمان بود با مکتفی و مقتفی، دو خلیفه عباسی و در آناطولی مصادف بود با حکومت سلجوقیان غرب، که بخشی از حوزه اسلامی به شمار می رفت. تقویم الادویه، بیان الطّب،کفایه الطّب و رسائل نه‌گانه از آثار ارزشمند وی قلمداد میشود. تقویم الادویه در واقع یک فرهنگ داروشناسی چند زبانه است که مورد استفاده همه پزشکان پس از وی بوده است. از آثار پزشکی حُبیش چنین استنباط میشود که دیدگاه پزشکی وی به محمد زکریای رازی بسیار نزدیکتر است تا حکمیان دیگر. توصیه و تجویز او برای درمان بیشتر دستورات غذائی همراه با دارو را دربر میگیرد تا صرفاً استفاده از دارو. از اینرو در نوشته‌های وی کمتر به نمونههای بالینی برمی‌خوریم. در یک نگاه کلی و با مرور ادبیات پزشکی حُبیش در می‌یابیم که نوشته‌های وی مملو از آثار و عقاید پزشکان یونانی، رومی و اسلامی است. در واقع او سیر مطالعاتی و آموزشهای پزشکی خود را با آوردن خلاصه‌ای از دست‌آوردهای گذشته به خوانندگان خود اطلاع میدهد. پژوهش حاضر درصدد است تا با شیوه توصیفی و تحلیلی به نقش و جایگاه حبیش تفلیسی و آثار وی خصوصا کتاب تقویم الادویه در طب اسلامی بپردازد. بررسیها نشان میدهد که دانش پزشکی و آثار چند زبانه حبیش تفلیسی حاکی از وسعت اطلاعات تجربی وی و ادامه حیات تحقیقات پزشکی اسلامی در قرن ششم هجری قمری بوده است. رشد و گسترش طب، خصوصا داروشناسی در حوزه غرب آسیا در سده‌های سوم تا هفتم دارای یک سیر صعودی بود. نوآوری‌های بسیاری در زمینه پزشکی در آثار پزشکانی مانند علی بن ربَّن طبری، ابن سینا، رازی، اهوازی و بیرونی دیده میشود. در قرن ششم پزشکانی در شرق و غرب عالم اسلام ظهور کردند که با استفاده از دانش پزشکی پیشینیان خود، بر این‌آسمان خراش علوم اسلامی طبقهای افزودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
817 - واکاوی ادله و اثبات جواز شکنجه در اسلام
محسن رزمی مرتضی انفرادیانسان در نزد پروردگار جهان دارای رتبه و منزلت والایی است و هر چیزی که به شرافت و کرامت او لطمه وارد کند در آموزه های دینی و الهی محکوم است زیرا کرامت انسان هدیه ای الهی و امری ذاتی برای انسان است از سویی کرامت انسان وجه مشترک تمام ادیان الهی و آسمانی است و شکنجه یکی از چکیده کاملانسان در نزد پروردگار جهان دارای رتبه و منزلت والایی است و هر چیزی که به شرافت و کرامت او لطمه وارد کند در آموزه های دینی و الهی محکوم است زیرا کرامت انسان هدیه ای الهی و امری ذاتی برای انسان است از سویی کرامت انسان وجه مشترک تمام ادیان الهی و آسمانی است و شکنجه یکی از موضوعاتی است که کرامت انسان را هدف قرار داده است از این رو در بسیاری از فرهنگها و قوانین به عنوان جنایت علیه بشریت از آن یاد می شود. اسلام نیز به عنوان کامل ترین دین و با تکیه بر قوانین برگرفته شده از سرچشمه زلال هدایت، همه افراد را موظف به رعایت این حق نموده است، اما در برخی از منابع فقهی و حقوقی اسلام مستنداتی شامل ( ادله مستقیم و ادله غیر مستقیم) وجود دارد که جواز شکنجه را در ذهن تداعی و مخاطب را در تردید و یا لااقل به تأمل وا می دارد و تعارضی بین اخلاق، انسانیت و قوانین جزایی اسلام را در نگاه اول نمایان می کند، ژرف اندیشی در مبانی این ادله می تواند پاسخگوی بسیاری از ابهامات و سئوالات در این موضوع باشد.مقاله حاضر، پژوهشی نو و بنیادی است که بر پایه مطالعات کتابخانهای انجام گرفته و با تأکید بر مبانی فقهی و حقوقی اسلام و بررسی وقایع تاریخی و همچنین استفاده از احادیث و روایات، سعی در واکاوی ادله جواز شکنجه در دین اسلام و رفع ابهام در این زمینه دارد.بررسی مستندات و نتایج پژوهش نشان می دهد که فرضیه جواز شکنجه در اسلام به صورت "موجبهً جزئیه" پذیرفته شده است.ضرورت این سنخ پژوهشها از آن روست که فقه پویا در مقام پاسخگویی به شبهات و چالشها، باید به طور فعال به تبیین مواضع خود همراه با ادله مستحکم بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
818 - آیین دادرسی دعاوی توقف مالی
مریم سعید سید محسن جلالی شهری احمد تاجیتاجر متوقف از ادای دیون، از منظر قانون ورشکسته تلقی می شود. در فقه ورشکستگی مرادف با مفلّس بودن است در حالی که برخی از فقها واژه معسر را برای تاجر ورشکسته به کار بسته اند. این سه ادعا (افلاس، اعسار و ورشکستگی) در ادلّه و بار اثبات و آثار اثبات با یکدیگر متفاوتند گرچه غا چکیده کاملتاجر متوقف از ادای دیون، از منظر قانون ورشکسته تلقی می شود. در فقه ورشکستگی مرادف با مفلّس بودن است در حالی که برخی از فقها واژه معسر را برای تاجر ورشکسته به کار بسته اند. این سه ادعا (افلاس، اعسار و ورشکستگی) در ادلّه و بار اثبات و آثار اثبات با یکدیگر متفاوتند گرچه غالباً معنای یکسانی بر آنها بار می شود. از حیث ادلّه اثبات، افلاس و ورشکستگی شبیه هم واز طریق اقرار، بیّنه و علم قاضی ثابت می شود و در خصوص اعسار نیز نظر برگزیده در این خصوص اثبات آن با بینّه و شاهد مطّلع و آگاه می باشد، بار اثبات افلاس و ورشکستگی نیز مشابه هم است و خود مدیون و هر یک از طلبکاران و همچنین دادستان صالح برای اقامه این دعوا هستند تنها تفاوت در صالح ندانستن خود شخص برای اثبات افلاس طبق نظر غالب فقها میباشد. بار اثبات اعسار نیز بسته به اینکه حالت ناداری و دارایی مدیون پیش از اعسار محرز باشد یا خیر ،متغیر است، که در صورت محرز بودن اعسار یا ایسار ،همان حالت پیشین استصحاب می شود و در صورت روشن نبودن حالت پیشین نظرات در خصوص اثبات توسط مدیون یا طرف مقابل دعوی متفاوت است ولیکن نباید از نقش علم قاضی در این روند غافل شد .و لیکن نکته قابل تأمل در آثار اثبات این دعاویست. در دعوی اعسار شخص پس از معسر شناخته شدن از حبس آزاد شده و وجوب به تکسّب دارد که اگر فقه به قانون تسرّی یابد شخص ورشکسته نیز پس از اثبات آن قادر است فعالیت تجاری خود را مجدّد از سر گیرد و این همان معنای بازسازی ورشکستگی است که در اکثر کشورهای دنیا به عنوان احیاء مجدّد اشتغال به کار تاجر به کار میرود ولیکن در قوانین ما جای خالی آن کاملاً محسوس است.کلید واژگان: افلاس، اعسار، ورشکستگی، اثبات. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
819 - تضمین و اقتباس آیات قرآن و همچنین اشارات و مفاهیم پزشکی و بهداشتی در تاریخ جهانگشای جوینی
علیرضا الهی علی فتح آبادی اسما رضایی مندی مهدی کیوانلو شهرستانکیعطاملک جوینی از نویسندگان و مورّخان قرن هفتم هجری است که مدّت‌ها در خدمت امیر ارغون، حاکم مغول در ایران به خدمات دیوانی اشتغال داشت، گویا دبیر مخصوص او بود و به همین سبب در سفرهایی که امیر ارغون به قراقورم، پایتخت مغولستان می‌کرد همراه او بود و در این سفرها اطّلاعات فرا چکیده کاملعطاملک جوینی از نویسندگان و مورّخان قرن هفتم هجری است که مدّت‌ها در خدمت امیر ارغون، حاکم مغول در ایران به خدمات دیوانی اشتغال داشت، گویا دبیر مخصوص او بود و به همین سبب در سفرهایی که امیر ارغون به قراقورم، پایتخت مغولستان می‌کرد همراه او بود و در این سفرها اطّلاعات فراوان درباره‌ی مغولان و تاریخ چنگیز و جانشینان وی فراهم کرد و همان اطّلاعات موثّق است که مطالب اساسی کتاب معروف او جهانگشای را تشکیل داده است از آنجائیکه یکی از رایجترین شیوه‌های بهرهگیری از آیات قرآن در آثار نویسندگان، اقتباس و تضمین است، تاریخ جهانگشای جوینی که یکی از برجسته‌ترین متون نگارش یافته به نثر فنّی می باشد ، از این شیوه بسیار بهره برده است و یکی از مواردی که مورد توجّه قرار گرفته ، جایگاه دستوری آیات قرآن در جملات است . از این منظر که آیات قرآن به عنوان رکن تکمیل‌کننده‌ی جمله از جهت نقشهای دستوری : گاهی نقش مفعولی ، مضاف الیه ، صفت ، مسند و مانند آن را ایفا میکنند و نویسنده به گونهای هنرمندانه از آیات قرآن ، از سویی برای غنای معنایی و از سوی دیگر به منظور زیبا سازی فضای کلام و نمایاندن هنر نویسندگی استفاده کرده است بنابراین در این مقاله ضمن اشاره به تضمین و اقتباس و اغراض آن در تاریخ جهانگشای جوینی ، انواع آن از دیدگاههای متفاوت بررسی شده است . همچنین در ادامه این مقاله ، ابتدا به معالجه‌ی امراض توسّط جادوگران و پری‌خوانان و نادرستی برخی از پیش‌بینی‌ها و درمان ها در حرفه‌ی طبابت و همچنین آگاهی یافتن از نشانه‌های امراض قبل از معالجت در آثار عطاملک جوینی به ویژه تاریخ جهانگشای جوینی میپردازد و در ادامه مزاج‌های چهارگانه را بازگو میکند و در پایان به برخی بیماریها و داروها ، نشانه‌ی امراض ، آسیب‌ها و درمان‌ها میپردازد و در هر قسمت ، ضمن تعریف و شرح مبحث مورد نظر، مصداق‌هایی نیز از آثار عطاملک جوینی به عنوان نمونه می‌آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
820 - مطالعه تطبیقی روشها و آیینهای صدور دستور اقدامات موقت قبل از تشکیل هیات داوری در 54 کشور جهان
الهه شهناز محمدرضا غلامپوراز دیرباز اقدامات موقت به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر فرآیند داوری مورد توجه کشورهای پیشرفته جهان و نهادهای داوری بوده است. صدور دستور اقدامات موقت در دو زمان یعنی هم قبل از تشکیل هیات داوری و هم بعد از آن صورت میگیرد. در خصوص صدور دستور این اقدامات قبل از تشکیل هیات داوری چکیده کاملاز دیرباز اقدامات موقت به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر فرآیند داوری مورد توجه کشورهای پیشرفته جهان و نهادهای داوری بوده است. صدور دستور اقدامات موقت در دو زمان یعنی هم قبل از تشکیل هیات داوری و هم بعد از آن صورت میگیرد. در خصوص صدور دستور این اقدامات قبل از تشکیل هیات داوری کشورها و نهادهای داوری از روشها و آیینهای متفاوتی از جمله، صدور این اقدامات توسط محاکم، آیین پیش داوری، آیین داوری اضطراری و ... پیروی نمودهاند. در این میان بعد از صلاحیت محاکم آیین داوری اضطراری بیشتر مورد استقبال قرار گرفته است. متاسفانه در ایران نه در عرصه‌ی داخلی و نه بینالمللی امکان صدور دستور این اقدامات قبل از تشکیل هیات داوری (دیوان داوری) پیشبینی نشده است و این اقدامات به عنوان جزء جدایی ناپذیر داوری قربانی غفلت و بی توجهی شده است. در این مقاله قصد بررسی رویه 54 کشور را در زمینه صدور دستور اقدامات موقت قبل از تشکیل هیات داوری داریم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
821 - تغییر جنسیت در نگاه فقه و قوانین ایران
غلامرضا عبدلیهمواره پیشرفت زندگی بشر، موجب پسرفت در زندگی او نیز شده است. افزایش استفاده از مواد غذایی هورمونی و هم چنین ایجاد استرس در دوران بارداری مشکلاتی اعم از مشکلات جسمی را پدید آورده، که زندگی بسیاری از انسانهای این کره خاکی را تحت الشعاع خود قرار داده است. امروزه با توجه به چکیده کاملهمواره پیشرفت زندگی بشر، موجب پسرفت در زندگی او نیز شده است. افزایش استفاده از مواد غذایی هورمونی و هم چنین ایجاد استرس در دوران بارداری مشکلاتی اعم از مشکلات جسمی را پدید آورده، که زندگی بسیاری از انسانهای این کره خاکی را تحت الشعاع خود قرار داده است. امروزه با توجه به پیشرفت علم پزشکی و روان شناسی می توان تا حدودی به درمان این مشکلات کمک کرد. از جمله این درمان ها تغییر جنسیت است. لذا در این پژوهش برآنیم تا با روش توصیفی- تحلیلی به مبحث تغییر جنسیت در ایران،علت وضرورت آن از دیدگاه فقهی- حقوقی پرداخته و نتیجه گیری نماییم. با توجه به مطالعات صورت گرفته می توان به موارد زیر به عنوان نتیجه پژوهش اشاره کرد؛ 1- تغییر جنس در ایران بر خلاف دیگر کشورهای اسلامی، برای افرادی که در مصاحبه‌های روانشناسی قبول شوند و بتوانند هزینهٔ عمل را پرداخت کنند مجاز است. 2- برخی حقوقدانان و فقیهان اصطلاح خنثای روانی را برای افراد تراجنسی، که علایم جنس بدنی آنها با گرایشهای روحی آنها مطابق نیست، به کار می‌برند؛ 3- و برخی به جای تغییر جنس، اصلاح جنس یا تعیین جنس را پیشنهاد میدهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
822 - مبانی قرآنی و تحلیل فقهی منع شکنجه با مطالعه اسناد بین المللی و حقوق ایران
یدالله ملکیشکنجه به جهت اینکه تعرض به انسان و نوع بشر است و تمامیت جسمانی و معنوی وی را مورد هدف قرار می دهد و کرامت انسانی را مخدوش می سازد در نظام های حقوقی مختلف، همواره به عنوان یک مساله اساسی مورد توجه بوده است. نظام حقوقی اسلام مبتنی بر آیات قرآن و روایات با توجه به جایگاه و چکیده کاملشکنجه به جهت اینکه تعرض به انسان و نوع بشر است و تمامیت جسمانی و معنوی وی را مورد هدف قرار می دهد و کرامت انسانی را مخدوش می سازد در نظام های حقوقی مختلف، همواره به عنوان یک مساله اساسی مورد توجه بوده است. نظام حقوقی اسلام مبتنی بر آیات قرآن و روایات با توجه به جایگاه و مقام والای انسان به بهترین نحو حق شکنجه نشدن را به عنوان یک حق اساسی و بنیادی مورد توجه قرار داده و تضمین نموده است و هیچ گونه استثنایی حتی با توجیه مصالح عمومی برای آن قائل نیست. اسناد بین المللی نیزاگرچه قرن ها بعد از حقوق اسلام در این زمینه وضع شده اند حتی در شرایط بحرانی کشور مانند جنگ و یا مبارزه با تروریسم شکنجه را ممنوع و در برخی موارد آن را قابل تعقیب می دانند. در نگاه اعضای خبرگان قانون اساسی بعد از پیروزی انقلاب نفی مطلق هر گونه شکنجه به خوبی قابل ملاحظه است. قوانین عادی نیز اگرچه به خوبی تامین کننده اهداف قانون اساسی به طور کامل نمی باشند اما شکنجه را ممنوع و مرتکبین را قابل تعقیب و مجازات می دانند که ما در این مقاله بنا داریم در سه مبحث مجزا فقه و حقوق اسلامی، نظام بین المللی و حقوق داخلی قاعده منع شکنجه را به بحث گذاشته و مسائل پیرامون آن را مطرح سازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
823 - واکاوی برتری جایگاه علمی پزشکی مدرن بر پزشکی سنتی در عصر قاجار
فاروق طولی نصرالله پور محمدی املشی بشری دلریشدوره قاجار به ویژه دوران سلطنت ناصرالدین شاه در تاریخ تحولات پزشکی ایران اهمیت زیادی دارد؛ زیرا در این دوره طب نوین کم کم جایگزین طب سنتی ایران می شود. شیوه غالب طبابت در جامعه عصر قاجار، طب سنتی بود اما این شیوه ی پزشکی، با آن همه سابقه درخشان در گذشته به دلیل عوام زده چکیده کاملدوره قاجار به ویژه دوران سلطنت ناصرالدین شاه در تاریخ تحولات پزشکی ایران اهمیت زیادی دارد؛ زیرا در این دوره طب نوین کم کم جایگزین طب سنتی ایران می شود. شیوه غالب طبابت در جامعه عصر قاجار، طب سنتی بود اما این شیوه ی پزشکی، با آن همه سابقه درخشان در گذشته به دلیل عوام زده شدن، آمیخته شدن با پاره ای از باورهای موهوم و خرافی، پایین بودن سطح دانش طبیبان ایرانی و همچنین فقدان نظارت بر کار پزشکان دچار رکود شد و پزشکی مدرن به دلیل وجود مؤسسات فرهنگی، آموزشی و درمانی، سهل گیری در برخی مسائل اجتماعی و رسوخ تفکر برتری طب مدرن، بر پزشکی سنتی پیشی گرفت.از طرف دیگر اطبای اروپایی زیادی به ایران آمدند و ایرانیان نیز برای آموختن طب جدید رهسپار فرنگ شدند. این تحولات باعث شد که در دوره قاجاریه نقطه عطفی درگذار ایران از طب قدیم به طب جدید باشد. این پژوهش به روش کتابخانه ای و به شیوه ی توصیفی – تحلیلی به عوامل برتری پزشکی مدرن نسبت به پزشکی سنتی در عصر قاجار می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
824 - بررسی جدول زندگی و امکان پرورش انبوه کفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri در شرایط آزمایشگاهی
علیرضا جلالی زند سپیده شیرانکفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri یکی از شکارگر های مهم شپشک آرد آلود مرکبات و چای می باشد که در کنترل بیولوژیک این حشره بسیار مؤثر است. در این پژوهش جمعیت کفشدوزک با تغذیه از یک نوع شپشک مرکبات افزایش داده و جدول زندگی آن به دست آمد. بدین منظور کفشدوزک و شپشک های آرد آ چکیده کاملکفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri یکی از شکارگر های مهم شپشک آرد آلود مرکبات و چای می باشد که در کنترل بیولوژیک این حشره بسیار مؤثر است. در این پژوهش جمعیت کفشدوزک با تغذیه از یک نوع شپشک مرکبات افزایش داده و جدول زندگی آن به دست آمد. بدین منظور کفشدوزک و شپشک های آرد آلود در دمای 2±27 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 5±75 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی روی دو میزبان سیب زمینی های جوانه زده و کدو حلوایی مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور محاسبه خطای استاندارد پارامترهای رشد جمعیت از روش جک نایف استفاده شد. نتایج نشان داد، نرخ خالص رشد محاسبه شده روی سیب زمینی و کدو حلوایی به ترتیب برابر با 75/203 و 85/577 بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت در سیب زمینی 99/8 و در کدو حلوایی 28/10، نرخ خالص تولید مثل در سیب زمینی 75/203 و در کدو حلوایی 85/577 و طول دوره یک نسل در سیب زمینی 42/41 و در کدو حلوایی 44/50 به ترتیب روز محاسبه شد. نتایج نشان داد که تأثیرات مثبت گیاه میزبان روی پارامترهای رشد جمعیت کفشدوزک در تغذیه شپشک های آرد آلود تولید شده روی کدو حلوایی در مقایسه با سیب زمینی بیشتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
825 - بررسی فون، تنوع گونه ای و دامنه میزبانی زنبورهای خانواده Aphelinidae در بخشهایی از استانهای مرکزی و لرستان
نهال ابوالمعصومی علی‌اصغر طالبی احسان رخشانی حسینعلی لطفعلیزادهزنبور های خانواده Aphelinidae متعلق به بالا خانواده Chalcidoidea می باشند. این زنبورها از نظر تنوع گونه ای و میزبانی بسیارمتنوع اند. حشرات راسته Hemiptera به خصوص شپشک ها و سفیدبالک ها از جمله میزبان های مهم این زنبورها بوده و مراحل مختلف رشدی آن ها مورد حمله تعداد چکیده کاملزنبور های خانواده Aphelinidae متعلق به بالا خانواده Chalcidoidea می باشند. این زنبورها از نظر تنوع گونه ای و میزبانی بسیارمتنوع اند. حشرات راسته Hemiptera به خصوص شپشک ها و سفیدبالک ها از جمله میزبان های مهم این زنبورها بوده و مراحل مختلف رشدی آن ها مورد حمله تعداد زیادی از این پارازیتوییدها قرار می گیرند. زنبورهای پارازیتویید متعلق به خانواده Aphelinidae که در تحقیق جمع آوری و شناسایی شدند عبارتند از: Coccophagus lycimnia Walker Coccobius varicornis (Howard) Aphytis mytilaspidis (Le Baron) Encarsia inaron Walker EncarsiaformosaGahan در این تحقیق شپشک های نرم تن Eulecanium tiliae (L.)، (Fonscolombe) Sphaerolecanium prunastri و (Archangelskaya) Didesmococcus unifasciatus و سپردارهای (Bouch) Lepidosaphes ulmi و (Arch) Childaspis asiatica روی درختان میوه سردسیری در مناطقی از استان های مرکزی و لرستان و سفیدبالک های Trialeurodes vaporariorum (Westwood) و (Danzig) Aleyrodes singularis روی گیاهان زینتی و علف های هرز، در مناطقی از استان مرکزی به عنوان میزبان این زنبورهای پارازیتویید شناخته شدند. گونه C. varicornis گزارش جدید برای فون زنبورهای پارازیتویید ایران می باشد. درصد فراوانی هرگونه، میزان پارازیتیسم، شاخص شباهت گونه ها (Similarity index) و شاخص تنوع گونه ای سیمپسون برای زنبورهای پارازیتویید این خانواده در مناطق مختلف نمونه برداری محاسبه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
826 - ارزیابی تله‌های نوری، فرمونی و نوری- فرمونی (ترکیبی) بهمنظور شکار انبوه کرم گلوگاه انار و تعیین مناسبترین تراکم تله‌های فرمونی برای کاهش خسارت آفت در یک باغ انار
حسین پژمان کریم سعیدیکرم گلوگاه انار، مهم ترین آفت میوه انار در ایران به شمار می رود. کنترل شیمیایی علیه آفت موثر نیست و تاکنون روش های غیر شیمیایی توصیه شده علیه آفت مورد استقبال باغداران قرار نگرفته اند. در این پژوهش کارایی روش شکار انبوه با استفاده از تله های نوری، فرمونی و ترکیبی بر چکیده کاملکرم گلوگاه انار، مهم ترین آفت میوه انار در ایران به شمار می رود. کنترل شیمیایی علیه آفت موثر نیست و تاکنون روش های غیر شیمیایی توصیه شده علیه آفت مورد استقبال باغداران قرار نگرفته اند. در این پژوهش کارایی روش شکار انبوه با استفاده از تله های نوری، فرمونی و ترکیبی برای کنترل آفت در طی دو سال 1392 و 1393 در یک باغ انار در شیراز مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج، دو طیف نوری 390 و 410 نانومتر به ترتیب بیشترین میزان جلب کرم گلوگاه انار را در بین طیف های نوری 370، 390، 410 و 430 نانومتر به خود اختصاص دادند. در مقایسه کارایی چهار کپسول رهاسازنده فرمون شامل اکونکس، کانادا، راسل و آلفا آلفا، بیشترین میزان شکار آفت به کپسول های آکونکس و آلفا آلفا تعلق داشت. در مقایسه کارایی تله های نوری حاوی طیف 390 و 410 نانومتر همراه با فرمون و بدون فرمون با تله تشتکی حاوی فرمون (شاهد)، بیشترین و کم ترین میزان جلب به تله تشتکی حاوی فرمون (18/2 شب پره در شب) و تله نوری حاوی طیف 410 به علاوه فرمون (28/1 شب پره در شب) تعلق گرفت. در ارزیابی میزان درصد آلودگی میوه های انار به کرم گلوگاه در تراکم های صفر، 15، 30، 45 و 60 تله در هکتار، بیشترین و کم ترین درصد میوه های آلوده در تراکم صفر تله (19درصد) و 60 تله (66/3 درصد) مشاهده شد. در کل، کاربرد 60 تله ی تشتکی فرمونی در هکتار به منظور شکار انبوه و کاهش خسارت کرم گلوگاه مناسب به نظر می رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
827 - بررسی نوسانات جمعیت تخم ساقه‌خوار نیشکر Sesamia nonagrioides Lefebvre و درصد پارازیتیسم آن توسط زنبور Platytelenomus hylas Nixon در ارتباط با فنولوژی گیاه
عبدالرضا صیادمنصور ابراهیم سلیمان‌نژادیان فرحان کچیلی علیرضا عسکریانزاده جهانشیر شاکرمیساقهخواران نیشکر مهمترین آفات این محصول در مناطق نیشکرکاری دنیا و ایران میباشند. در طول سالهای 1384-1385 نوسانات جمعیت تخم ساقه‌خوار نیشکر Sesamia nonagrioidesو درصد پارازیتیسم آن ها توسط زنبور پارازیتویید Platytelenomus hylas در منطقه کشت و صنعت کارون شوشتر مورد مطا چکیده کاملساقهخواران نیشکر مهمترین آفات این محصول در مناطق نیشکرکاری دنیا و ایران میباشند. در طول سالهای 1384-1385 نوسانات جمعیت تخم ساقه‌خوار نیشکر Sesamia nonagrioidesو درصد پارازیتیسم آن ها توسط زنبور پارازیتویید Platytelenomus hylas در منطقه کشت و صنعت کارون شوشتر مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعات در سال اول در مزرعه بازرویی و در سال دوم در مزرعه کشت جدید روی رقم CP48-103 انجام شد. نمونه برداری‌ها به صورت هفتگی بوده و در هر نمونه‌برداری تعداد تخم ساقه‌خوار نیشکر و درصد پارازیتیسم همراه با تعداد ساقه نیشکر و رشد طولی آن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در تراکم‌های پایین ساقه‌های نیشکر، تعداد تخم‌های ساقه‌خوار بیشتر بود. اوج تخم ریزی ساقه‌خوار در مزرعه‌های بازرویی در هفته آخر مرداد ماه 1384 و در مزرعه کشت جدید در هفته آخر خرداد ماه 1385 مشاهده شد. درصد پارازیتیسم در مزرعه بازرویی و کشت جدید هم زمان با افزایش رشد نیشکر، افزایش پیدا کرد. اوج درصد پارازیتیسم در مزرعه بازرویی 68 درصد در نیمه اول تیر ماه اتفاق افتاد که در این زمان ارتفاع نیشکر 96 سانتیمتر بود. اوج درصد پارازیتیسم در مزرعه کشت جدید 79 درصد بود که در هفته دوم اردیبهشت ماه وقتی ارتفاع نیشکر حدود 78 سانتیمتر بود مشاهده گردید. این نتایج نشان داد هم زمان با افزایش ارتفاع نیشکر درصد پارازیتیسم نیز افزایش مییابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
828 - اثرات دورکنندگی فرمولاسیون های پودری حاوی اسانس درمنه Artemisia sieberi (Asteraceae) علیه شپشه برنج Sitophilus oryzae (Col.: Curculionidae)
الهام شاهین فر احمد حیدری سهراب ایمانی علی احدیت مریم نگهبانامروزه تحقیقات گسترده‌ای بر روی ترکیبات گیاهی به منظور دستیابی به سموم جایگزین ایمن‌تر و کم‌خطر‌تر برای کنترل آفت صورت می‌پذیرد.در این مطالعه، دو فرمولاسیون حاوی اسانس Artemisia sieberi Besser بر پایه پلیمرهای تجزیه پذیر به صورت پودر برای کنترل شپشک برنج Sitophilus oryz چکیده کاملامروزه تحقیقات گسترده‌ای بر روی ترکیبات گیاهی به منظور دستیابی به سموم جایگزین ایمن‌تر و کم‌خطر‌تر برای کنترل آفت صورت می‌پذیرد.در این مطالعه، دو فرمولاسیون حاوی اسانس Artemisia sieberi Besser بر پایه پلیمرهای تجزیه پذیر به صورت پودر برای کنترل شپشک برنج Sitophilus oryzae تهیه شد. فرمولاسیون های تهیه شده از نظر میزان و نوع پلیمرها و سورفاکتانت ها متفاوت بودند. اثرات دورکنندگی این فرمولاسیون ها و اسانس خالص در دو غلظت زیر کشندگی µI/I air 5 و 10 مقایسه شد. مورفولوژی سطح ذرات کپسول ها توسط میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مورد مطالعه قرار گرفت. میانگین اندازه ذرات به ترتیب برای فرمولاسیون 1 و 2 با استفاده از نرم افزار Image j در حدود 41/19 و 37/86 نانومتر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد، پس از گذشت 96 ساعت ، درصد دورکنندگی در اسانس درمنه ، فرمولاسیون پودری 1 و 2 برای غلظت 5 ppm به ترتیب 45٪ ، 65٪ و 70٪ و برای غلظت 10 ppm، به ترتیب 55% ، 70% و 75 % محاسبه شد. همچنین اثرات دورکنندگی اسانس خالص و فرمولاسیون های تهیه شده در زمان های مختلف نشان داد با افزایش غلظت درهمه ترکیبات ، میزان دورکنندگی افزایش می یابد. براساس نتایج بدست آمده ، برای حفظ فعالیت بیولوژیکی اسانس ها و جلوگیری از تبخیر مواد تشکیل دهنده آن ها، فرموله کردن اسانس ها امری ضروری است ، بنابراین کپسوله کردن اسانس های گیاهی به عنوان یک آفتکش با رهایش تدریجی و حفظ سمیت تنفسی می تواند در مدیریت تلفیقی آفات در نظر گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
829 - بررسی اثر تنش خشکی بر خسارت مگس Acanthophilus helianthi Rossi (Dip., Tephritidae) روی سه رقم گلرنگ، .Carthamus tinctorius L در منطقه تهران
غلامحسین حسن شاهی علیرضا عسکریان زادهدر این مطالعه، اثر تنش خشکی بر خسارت مگس Acanthophilus helianthi Rossi (Dip., Tephritidae) روی سه رقم گلرنگ، .Carthamus tinctorius L در سال 1390 در منطقه تهران بررسی شد. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه کاملا تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آب چکیده کاملدر این مطالعه، اثر تنش خشکی بر خسارت مگس Acanthophilus helianthi Rossi (Dip., Tephritidae) روی سه رقم گلرنگ، .Carthamus tinctorius L در سال 1390 در منطقه تهران بررسی شد. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه کاملا تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری کامل، تنش متوسط خشکی و تنش شدید خشکی به عنوان کرت اصلی و ارقام گلرنگ مورد بررسی گلدشت، پدیده و C44 به عنوان کرت فرعی بودند. درصد قوزه های آلوده و وزن دانه ها در کرت های آزمایشی نمونه برداری شد. نتایج نشان داد که درصد قوزه های آلوده در تنش های خشکی در سطح 1% اختلاف معنی داری داشتند. همچنین بین درصد آلودگی قوزه در ارقام مختلف اختلاف معنی داری وجود داشت. بیشترین درصد آلودگی قوزه در تیمار تنش شدید خشکی (44/69) و کمترین درصد آلودگی قوزه در تنش متوسط خشکی (94/56) به دست آمد. بیشترین درصد آلودگی قوزه در رقم پدیده (05/68) و کمترین درصد آلودگی قوزه در رقم گلدشت (09/50) مشاهده گردید. بر اساس نتایج این آزمایش در شرایط بدون تنش رقم گلدشت نسبت به دو رقم دیگر برتری داشت در حالی که رقم پدیده برای کاشت در شرایط تنش خشکی گزینه بهتری می باشد. اما به طورکلی رقم گلدشت به عنوان مقاوم ترین رقم در بین سه رقم شناخته شد. همچنین در این رقم آلودگی قوزه باعث افزایش وزن دانه های سالم شده زیرا وزن هزار دانه سالم در قوزه آلوده بیشتر از وزن هزار دانه سالم در قوزه سالم بود. لذا احتمال پدیده جبران در این رقم نسبت به خسارت مگس گلرنگ دیده می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
830 - اثرات شکارگری مرکب مگس شکارگر(Dip., Syrphidae) Episyrphus balteatus و کفشدوزک (Col., Coccinellidae) Happodamia variegata روی جمعیت (Hem., Aphididae) Aphis gossypii
فائزه طاوسی اجود حسین مددی بابک قرالی مجید کزازیگرچه در اغلب موارد گیاه خواران با انواع مختلفی از شکارگرها مواجه اند، اما بسیاری از مطالعات آزمایشگاهی به اثرات شکارگری فردی تاکید کرده اند. اثرات انواع مختلف شکارگرها ممکن است به شکل پیچیده ای بر جمعیت طعمه تاثیر گذارد. برای درک اثر کاربرد مضاعف شکارگرها بر نرخ مص چکیده کاملگرچه در اغلب موارد گیاه خواران با انواع مختلفی از شکارگرها مواجه اند، اما بسیاری از مطالعات آزمایشگاهی به اثرات شکارگری فردی تاکید کرده اند. اثرات انواع مختلف شکارگرها ممکن است به شکل پیچیده ای بر جمعیت طعمه تاثیر گذارد. برای درک اثر کاربرد مضاعف شکارگرها بر نرخ مصرف آن ها، به ارزیابی برهم کنش شکارگری درون رسته ای بین لارو سن سوم مگس شکارگر Episyrphus balteatus De Geer و لاروهای سنین دوم و سوم کفشدوزک Hippodamia variegata Goeze بر شته Aphis gossypii Glover در شرایط زیستگاه کوچک روی گیاهچه های فلفل دلمه ای پرداخته شد. تمامی مراحل پرورش و آزمایش در اتاقک رشد (دمای 2±22 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10 ±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) انجام گرفت. تیمارها شامل استفاده انفرادی از لارو سن سوم E. balteatus، لاروهای سنین دوم و سوم کفشدوزک H. variegata کاربرده توام آن ها و تیمار شاهد (بدون حضور شکارگران) بود. تمام تیمارها دارای 10 تکرار بودند. مقادیر مشاهده شده و مورد انتظار شته جالیز خورده شده در هر تیمار محاسبه گردید. مقایسه این مقادیر و کمتر بودن نسبت های مشاهده شده مشخص می نماید که خطر شکار شدن شته جالیز در تیمارهای کاربرد هم زمان دو شکارگر کمتر از وضعیت کاربرد انفرادی آن هاست. در بیشتر موارد، در شرایط آزمایشی لارو سن سوم سیرفید به تنهایی نسبت به دیگر مراحل زندگی کفشدوزک H. variegata و وضعیت توام با لارو کفشدوزک بهتر عمل نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
831 - اثر سمیت تنفسی سه اسانس گیاهی روی حشرات بالغ شپشه برنج (Sitophilus oryzae (L.) (Coleoptera: Curculionidae
یاسمین معتمدی مجید فلاح زاده وحید روشنطی چند دهه اخیر تحقیقات وسیعی روی ترکیبات گیاهی متعدد به منظور دست یابی به جایگزین های بی خطر یا کم خطر و موثرتر از حشره کش های شیمیایی برای کنترل آفات انباری انجام شده است. به همین منظور در جستجوی جایگزینی مناسب برای سموم شیمیایی آفت کش متداول، سمیت تنفسی اسانس گیا چکیده کاملطی چند دهه اخیر تحقیقات وسیعی روی ترکیبات گیاهی متعدد به منظور دست یابی به جایگزین های بی خطر یا کم خطر و موثرتر از حشره کش های شیمیایی برای کنترل آفات انباری انجام شده است. به همین منظور در جستجوی جایگزینی مناسب برای سموم شیمیایی آفت کش متداول، سمیت تنفسی اسانس گیاهان پونه. L Mentha longifolia، جعفری مکزیکی یا معطر Tagetesminuta L.و مرمرشک Salviamacrosiphon Boiss.روی حشرات کامل شپشه برنج Sitophilusoryzae L.در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد.اسانس ها با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شدند. این تحقیق در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و فاکتور های غلظت در پنج سطح، نوع گونه اسانس های گیاهی در سه سطح و زمان در دو سطح در شرایط دمایی 1 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و تاریکی انجام شد. با افزایش غلظت و نیز با گذشت زمان، درصد تلفات افزایش یافت. هم چنین نتایج بیانگر اثر سمیت بیشتر اسانس پونه و اثر ضعیف تر اسانس مرمرشک روی حشرات مورد مطالعه بود. درصد تلفات ایجاد شده توسط اسانس پونه، جعفری معطر و مرمرشک بعد از 12 ساعت در بالاترین غلظت (25میکرولیتر بر لیتر هوا) برای حشرات کامل شپشه برنج به ترتیب 80، 3/73 و 6/66 درصد و پس از 24 ساعت در همین غلظت درصد تلفات توسط اسانس های مذکور به ترتیب 6/96، 6/86 و 3/73 درصد ثبت گردید. مقادیر LC50 برای اسانس گیاهان پونه، جعفری معطر و مرمرشک بعد از 12 ساعت روی حشرات کامل شپشه برنج به ترتیب 166/8 ، 488/11 و 161/14 میکرو لیتر بر لیتر هوا و بعد از24 ساعت به ترتیب 898/5، 814/7 و 068/11 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس گیاهان پونه، جعفری معطر و مرمرشک می توانند به عنوان منابع بیولوژیکی موثر و کم خطر جهت حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه برنج به کار برده شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
832 - جدول زندگی دوجنسی زنبور پارازیتویید Aenasius arizonensis (Hym.: Encyrtidae) پرورش یافته روی شپشک آردآلود Phenacoccus solenopsis (Hem.: Pseudococcidae) در شرایط آزمایشگاهی
مجید فلاح زاده الهام شعله سعدی شهرام حسامی محمدرضا حسنیشپشک آردآلود Phenacoccus solenopsis Tinsley, 1898 (Hemiptera: Pseudococcidae) از آفات مهم در نواحی مختلف جهان است. این آفت در جنوب ایران در سال های اخیر خسارت شدیدی به گیاهان مختلف در فضای سبز شهری وارد کرده است. در تحقیق حاضر داده های جدول زندگی زنبور پارازیتویید Aen چکیده کاملشپشک آردآلود Phenacoccus solenopsis Tinsley, 1898 (Hemiptera: Pseudococcidae) از آفات مهم در نواحی مختلف جهان است. این آفت در جنوب ایران در سال های اخیر خسارت شدیدی به گیاهان مختلف در فضای سبز شهری وارد کرده است. در تحقیق حاضر داده های جدول زندگی زنبور پارازیتویید Aenasius arizonensis (Girault, 1915) (Hymenoptera, Encyrtidae) روی پوره های سن سوم و شپشک های ماده جوان شپشک آردآلود Ph. solenopsis در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی بررسی و نتایج بر اساس جدول زندگی دوجنسی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که طول دوره پیش از بلوغ زنبورهای نر و ماده A. arizonensis پرورش یافته روی پوره های سن سوم شپشک در مقایسه با شپشک های ماده جوان به طور معنی داری کوتاه تر بود. میانگین میزان باروری زنبورهای پارازیتویید روی پوره های سن سوم (90/170عدد تخم) در مقایسه با شپشک های ماده جوان (00/150عدد تخم) به طور معنی داری بیشتر بود. میانگین نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت، نرخ ناخالص تولیدمثل، نرخ خالص تولید مثل و مدت زمان یک نسل زنبور A. arizonensis پرورش یافته روی پوره سن سوم به ترتیب 216/0 روز1-، 241/1 روز1-، 39/119 نتاج ماده، 51/100 نتاج ماده و 32/21 روز و روی حشرات ماده شپشک آردآلود Ph. solenopsis به ترتیب 165/0 روز1-، 180/1 روز1-، 78/92 نتاج ماده، 96/76 نتاج ماده و 20/26 روز به دست آمد. تنها بین میانگین نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت و مدت زمان یک نسل تفاوت معنی داری وجود داشت. باتوجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که پوره سن سوم این شپشک برای پرورش و تولید انبوه این زنبور مناسب تر می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
833 - ویژگی های زیستی زنبور پارازیتویید Anagyrus mirzai (Hym., Encyrtidae) روی شپشک آردآلود جنوب Nipaecoccus viridis (Hem., Pseudococcidae)
مجید فلاح زاده نازیلا سقاییشپشک آرد آلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead) از آفات مهم مرکبات و بسیاری از گیاهان زراعی و غیرزراعی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. در تحقیق حاضر برخی پارامترهای زیستی شامل طول دوره رشدی، طول عمر، ظرفیت تولیدمثلی و نسبت جنسی زنبور پارازیتوییدAnagyrus mir چکیده کاملشپشک آرد آلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead) از آفات مهم مرکبات و بسیاری از گیاهان زراعی و غیرزراعی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. در تحقیق حاضر برخی پارامترهای زیستی شامل طول دوره رشدی، طول عمر، ظرفیت تولیدمثلی و نسبت جنسی زنبور پارازیتوییدAnagyrus mirzai Agarwal & Alam, 1959 (Hym., Encyrtidae) روی پوره های سن سوم (18روزه) و شپشک های ماده جوان (24 روزه) شپشک آردآلود جنوب در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی با رطوبت نسبی 5 60 درصد و درجه حرارت oc5/1 27 و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. طول دوره رشدی برای پارازیتوییدهای ماده پرورش یافته روی پوره های 18 روزه شپشک آردآلود جنوب 79/0±4/14 روز و پارازیتوییدهای نر 68/0±65/12 روز و روی شپشک های 24 روزه، برای ماده ها 52/0±45/13 روز و برای نرها 87/0±30/12 روز به دست آمد. میانگین طول عمر پارازیتوییدهای ماده ای که در ظروف پرورش روی شپشک های آردآلود جنوب 18 روزه رهاسازی شدند 78/0±25/14 روز و پارازیتوییدهای نر 83/0±40/6 روز و در شپشک های 24 روزه میانگین طول عمر پارازیتوییدهای ماده 69/0± 7/14 و پارازیتوییدهای نر 74/0± 1/7 روز تعیین شد. نسبت جنسی نر به ماده پارازیتوییدهای پرورش یافته روی پوره های سن سوم شپشک میزبان 1 به 11/1 و روی حشره کامل تازه ظاهر شده 1 به 33/1 به دست آمد. میانگین تعداد نتاج ایجاد شده توسط پارازیتوییدهای ماده پرورش یافته روی پوره های 18 روزه برای نتاج نر 47/2±2/15 و برای نتاج ماده 03/2±8/16 عدد بود و در مورد شپشک های 24 روزه، هر ماده به طور میانگین 63/1±6/20 عدد نر و 11/2±4/26 عدد ماده تولید نمود. نرخ کپسوله شدن کل در شپشک های 18 و 24 روزه به ترتیب برابر با 6/38 و 9/43 درصد و نرخ کپسوله شدن موثر برای این سنین 4/14 و 1/20 درصد به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
834 - زیست‌شناسی شپشک نوقی Salicicola davatchi (Hem : Diaspididae) در پسته‌کاری‌های رفسنجان
فاطمه کاظمی محمدرضا مهرنژاد اکبر رجبی حمیده سلمانی نژادشپشک نوقی، Salicicola davatchi Balachowski & Kaussari (Hemiptera: Diaspididae) یکی از آفات درختان پسته در ایران می باشد. این حشره با تغذیه از شیره گیاهی باعث ضعف درختان و همچنین کاهش میزان محصول و کیفیت آن می شود. در تحقیق حاضر بیولوژی و چرخه زندگی این شپشک در باغ چکیده کاملشپشک نوقی، Salicicola davatchi Balachowski & Kaussari (Hemiptera: Diaspididae) یکی از آفات درختان پسته در ایران می باشد. این حشره با تغذیه از شیره گیاهی باعث ضعف درختان و همچنین کاهش میزان محصول و کیفیت آن می شود. در تحقیق حاضر بیولوژی و چرخه زندگی این شپشک در باغ های پسته در شرایط آب و هوایی رفسنجان بررسی گردید. نتایج نشان داد که شپشک نوقی غالبا روی شاخه های درختان پسته مستقر می شود اما گاهی تعداد معدودی شپشک روی برگ و میوه پسته نیز زندگی می کنند. معمولا سپرهای شپشک نوقی به صورت توده ای و تجمعی بر روی شاخه ها دیده می شود. افراد نر این گونه، در اوایل فروردین روی شاخه های درختان ظاهر می شوند و حدود 20 روز روی درختان حضور دارند. حدود 7 تا 10 روز بعد، در زیر سپر افراد ماده، تخم تشکیل می شود. میانگین حداکثر تعداد تخم در زیر یک سپر ماده سه هفته بعد از اولین تخم گذاری مشاهده می شود و پوره های متحرک بعد از یک ماه از تخم ها خارج می گردند. خروج پوره های متحرک از دهه دوم اردیبهشت شروع می شود و بعد از 5 تا 10روز به اوج می رسد که، این دوره با توجه به شرایط آب و هوایی متغیر می باشد. پوره های شپشک نوقی بسیار کم تحرک بوده و در بسیاری از موارد پوره های تازه خارج شده از تخم، جابجایی قابل توجهی ندارند و در زیر سپر مادری تشکیل سپر می دهند و در همین محل زیست می کنند. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، شپشک نوقی دارای 2 سن پورگی و یک نسل در سال است. زمستان گذرانی این گونه به صورت حشرات نابالغ روی شاخه های درختان پسته صورت می گیرد. افرادی که در ابتدای بهار روی برگ و میوه مستقر شوند نسل دوم نیز تولید می کنند اما افراد نسل دوم موفق به تکمیل دوره زندگی خود نمی شوند. این پوره ها به دلیل برداشت میوه و ریزش برگ ها از بین می روند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
835 - اثر عصاره‌های اتانولی روناس، باریجه سن شکارگر(Hem: Miridae) Nesidiocoris tenuis روی سفیدبالک پنبه Bemisia tabaci در مقایسه با حشره‌کش اسپیروتترامات
فاطمه گروهی سهراب ایمانی محمد امین سمیع بهمن پناهیکارایی عصاره های اتانولی گیاهان روناسRubia tinctorum L. (Rubiaceae)، باریجه Ferula gummosa Bioss (Apiaceae) و سن شکارگر Nesidiocoris tenuis Reuter (Miridae) روی سفید بالک پنبه Bemisia tabaci Gennadius (Aleyrodidae),در مقایسه با اسپیروتترامات در شرایط نیمه آزمایشگاهی مو چکیده کاملکارایی عصاره های اتانولی گیاهان روناسRubia tinctorum L. (Rubiaceae)، باریجه Ferula gummosa Bioss (Apiaceae) و سن شکارگر Nesidiocoris tenuis Reuter (Miridae) روی سفید بالک پنبه Bemisia tabaci Gennadius (Aleyrodidae),در مقایسه با اسپیروتترامات در شرایط نیمه آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش های زیست سنجی LC50 دو عصاره گیاهی و آفت کش روی سفید بالک پنبه محاسبه شد. سپس آفت کش و عصاره های گیاهی با غلظت LC50 روی گلدان-های بوته های گوجه فرنگی داخل قفس با پوشش توری پاشیده شد. همچنین سن شکارگر داخل قفس های حاوی بوته های گوجه فرنگی رهاسازی شد. شمارش جمعیت سفید بالک پنبه در روزهای مختلف پس از اعمال روش های کنترل انجام گرفت. آزمایش ها در دمای 5 ± 25 و رطوبت 5 ± 50 و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. غلظت LC50 عصاره های گیاهی روناس و باریجه و اسپیروتترامات به ترتیب 359/22، 641/42 و 404/0 میلی گرم بر میلی لیتر به دست آمد. درصد کاهش تراکم جمعیت سفید بالک پنبه توسط عصاره های گیاهی روناس و باریجه، آفت کش اسپیروتترامات و سن شکارگر به ترتیب در مرحله تخم، 49/86، 52/83، 14/89 و 50/87 درصد در مرحله پورگی 02/79، 33/74، 65/82 و 04/79 درصد، در مجموع کل مراحل نابالغ 43/80، 88/73، 89/85 و 51/81 درصد و در مجموع کل مراحل پورگی 60/81، 38/78، 87/84 و 67/81 درصد بود. نتایج این تحقیق نشان داد که کارایی عصاره گیاهی روناس و سن شکارگر به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در شرایط طبیعی می تواند امید بخش باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
836 - بررسی فون راسته بال ریشک داران ((Thysanoptera شهرستان خرم آباد (استان لرستان)
آناهیتا حری رضا جعفری جهانشیر شاکرمیدر بررسی هایی که طی سال های 1389-1390 در شهرستان خرم آباد (استان لرستان) به منظور شناسایی بال ریشک داران مزارع و باغات انجام گرفت در مجموع 8 گونه متعلق به 4 جنس از 3 خانواده جمع آوری و شناسایی گردید. از این تعداد، 5 گونه برای استان لرستان جدید گزارش می شود که با ع چکیده کاملدر بررسی هایی که طی سال های 1389-1390 در شهرستان خرم آباد (استان لرستان) به منظور شناسایی بال ریشک داران مزارع و باغات انجام گرفت در مجموع 8 گونه متعلق به 4 جنس از 3 خانواده جمع آوری و شناسایی گردید. از این تعداد، 5 گونه برای استان لرستان جدید گزارش می شود که با علامت ستاره مشخص شده اند. شناسایی این گونه ها توسط دکتر موند از کشور استرالیا مورد تایید قرار گرفت. گونه های شناسایی شده به شرح زیر می باشند: Terebrantia, Thripidae, Thripinae 1-Thrips tabaci Lindeman, 1889 2-Thrips meridionalis (Priesner, 1926) 3-Thrips trehernei, Priesner, 1927* 4-Thrips vulgatissimus Haliday, 1836* Terebrantia, Melanthripidae 5-Melanthrips pallidior Priesner, 1919* 6-Melanthrips fuscus (Sulzer, 1776)* Tubulifera, Phlaeothripidae, Phlaeothripinae 7-Haplothrips tritici (Kurdjumov, 1912) 8-Neoheegeria dalmatica, Schmutz, 1909* پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
837 - تاثیر آفت‌کش‌های کلرپایریفوس و آبامکتین بر زنده‌مانی و باروری حشرات کامل کفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri Mulsant
وحیده مصطفی لو علی افشاری محسن یزدانیان محمدحسن سرایلوکفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri Mulsant مهمترین شکارگر شپشک های آردآلود در باغ های مرکبات شمال ایران به شمار می رود. در این پژوهش، تاثیرات دزهای کشنده و زیرکشنده تیمار های کلرپایریفوس+روغن، آبامکتین و کلرپایریفوس+ آبامکتین+روغن بر حشرات کامل این کفشدوزک در شرایط چکیده کاملکفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri Mulsant مهمترین شکارگر شپشک های آردآلود در باغ های مرکبات شمال ایران به شمار می رود. در این پژوهش، تاثیرات دزهای کشنده و زیرکشنده تیمار های کلرپایریفوس+روغن، آبامکتین و کلرپایریفوس+ آبامکتین+روغن بر حشرات کامل این کفشدوزک در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. تاثیر هر کدام از این آفت کش ها در مقادیر 25، 50 و 100 درصد دز توصیه شده در باغ های مرکبات، یعنی غلظت های 500، 1000 و 2000 پی پی ام برای کلرپایریفوس و 50، 100 و 200 پی پی ام برای آبامکتین به همراه یک درصد روغن و به سه روش تماس موضعی، قرار گرفتن در معرض باقی مانده های سمی و تغذیه از طعمه های سم پاشی شده، روی کفشدوزک های ماده هفت روزه بررسی شد و 24، 48 و 72 ساعت بعد، درصد زنده مانی، میانگین روزانه تخم گذاری و درصد تفریخ تخم‌های گذاشته شده اندازه گیری گردیدند. نتایج نشان داد که مخلوط کلرپایریفوس+آبامکتین+روغن در هر سه روش در معرض قرارگیری و کلرپایریفوس+روغن فقط در روش تماس موضعی، درصد زنده مانی کفشدوزک را تحت تاثیر قرار دادند، در حالی که آبامکتین در هیچ کدام از روش ها بر درصد زنده مانی کفشدوزک تاثیر سوء نداشت. در میان تمام تیمارها، تماس موضعی با مخلوط کلرپایریفوس 2000 پی پی ام+آبامکتین 200 پی پی ام+روغن با ایجاد 16 درصد مرگ و میر، بیش ترین تاثیر منفی را بر زنده مانی کفشدوزک بر جای گذاشت. بر خلاف درصد زنده مانی، میانگین روزانه تخم گذاری و درصد تفریخ تخم ها تا 72 ساعت پس از آغاز تیمارها در هر سه روش در معرض قرارگیری و در هر سه تیمار، کاهش چشم گیری یافتند. کم ترین میانگین روزانه تخم گذاری (2/8 عدد تخم به ازای هر کفشدوزک ماده) 24 ساعت پس از تغذیه از شپشک های سم اشی شده با مخلوط کلرپایریفوس 2000+آبامکتین 200 پی پی ام+روغن و کم ترین درصد تفریخ تخم ها (9/57 درصد) 24 ساعت پس از تماس موضعی با همین تیمار مشاهده گردید. به طور کلی، دزهای مزرعه ای کلرپایریفوس و مخلوط آن با آبامکتین و روغن موجب کاهش معنی دار زنده مانی و باروری کفشدوزک کریپتولموس شدند، بنابراین برای افزایش سازگاری کاربرد این آفت کش ها با فعالیت کفشدوزک در باغات مرکبات شمال کشور، انتخاب دز و زمان پاشش مناسب برای آن ها ضروری می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
838 - تاثیرحشرات گرده‌افشان بر میزان تشکیل میوه سیب رقم گلاب در منطقه شیراز
راضیه ظل‌انوار مصطفی حقانی علیرضا منفرد محمدجواد کرمیاین تحقیق به منظور بررسی نقش زنبورعسل و سایر حشرات گرده افشان در تشکیل میوه و تعیین درصد دگرگشنی باغ های سیب گلاب در دو باغ در شیراز (مناطق جوادیه و قدوسی شیراز) در فاصله زمانی اواخر زمستان 1387 تا اواخر تابستان 1388 اجرا شد. باغ شماره 1 فاقد کندوی زنبورعسل بود و در تیم چکیده کاملاین تحقیق به منظور بررسی نقش زنبورعسل و سایر حشرات گرده افشان در تشکیل میوه و تعیین درصد دگرگشنی باغ های سیب گلاب در دو باغ در شیراز (مناطق جوادیه و قدوسی شیراز) در فاصله زمانی اواخر زمستان 1387 تا اواخر تابستان 1388 اجرا شد. باغ شماره 1 فاقد کندوی زنبورعسل بود و در تیمار a، تعداد 24 شاخه دارای گل آذین مشابه با تعداد گل یکسان انتخاب و در داخل توری قرار داده شد. در زمان گلدهی تعداد سه عدد زنبورعسل کارگر در داخل توری ها قرار داده شد. در تیمار b، برای ممانعت از حضور حشرات، گل ها با پاکت های کاغذی مخصوص پوشانده شدند. در تیمار شاهد، گل های شاخه های انتخاب شده بدون هرگونه پوششی بودند. در باغ شماره 2، در زمان گلدهی دو کندوی زنبورعسل در باغ قرار داده شد. در تیمار a برای جلوگیری از هر گونه گرده افشانی توسط حشرات، تعداد 24 شاخه گل با پاکت های کاغذی مخصوصی پوشانده شدند. در تیمار شاهد، گل ها در معرض زنبورهای عسل قرار داشتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در باغ شماره 1 اثر تیمارها بر درصد تشکیل میوه معنی دار بود و میانگین تیمار a (استفاده از پوشش تور) با تبدیل 54% گل ها به میوه در کلاس "a" و تیمارهای b و شاهد به ترتیب با 2/7% و 4/20% در کلاس"c" و "b" قرار گرفتند. در باغ شماره 2 نیز 51% گل‌های شاهد و 6/1% گل‌های تیمار پوشاندن گل ها با پاکت کاغذی به میوه تبدیل شدند. در نهایت ضرورت استفاده از زنبورعسل در مدیریت باغات سیب گلاب تایید شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
839 - بررسی فونستیک تریپسها (Thysanoptera) در مناطقی از استانهای اصفهان و چهار محال بختیاری
نفیسه پورجواد ژینا زمانی کامبیز میناییراسته بالریشکداران با وجود اندازهای کوچک، نقش مهمی در اکوسیستم طبیعی وکشاورزی دارند که تعداد زیادی ازگونهها به دلیل توانایی ایجاد خسارت مستقیم وغیر مستقیم از طریق تغذیه وانتقال عوامل بیماریزای گیاهی اهمیت اقتصادی دارند. با توجه به غنای گونهای و تنوع میزبانی این راسته، د چکیده کاملراسته بالریشکداران با وجود اندازهای کوچک، نقش مهمی در اکوسیستم طبیعی وکشاورزی دارند که تعداد زیادی ازگونهها به دلیل توانایی ایجاد خسارت مستقیم وغیر مستقیم از طریق تغذیه وانتقال عوامل بیماریزای گیاهی اهمیت اقتصادی دارند. با توجه به غنای گونهای و تنوع میزبانی این راسته، در این پژوهش شناسایی و بررسی فون بال ریشکداران استانهای اصفهان و چهارمحال و بختیاری طی سالهای 97-1395 انجام گرفت. نمونههای بالریشکداران با تکاندن گیاهان مختلف اعم از مثمر، غیرمثمر، زینتی، زراعی، باغی وعلفهرز جمعآوری و پس از انتقال به آزمایشگاه، اسلایدهای میکروسکوپی تهیه شد. نمونهها با کمک منابع علمی معتبر شناسایی شدند. در این بررسی جمعاً 29 گونه متعلق به 14 جنس و چهار خانواده از دو زیرراسته Tubulifera و Terebrantia شناسایی شد. در این پژوهش 17گونه جدید برای فون استان اصفهان و استان چهارمحال و بختیاری گزارش شدند. صفات تاکسونومیک گونهها و اطلاعات مربوط به پراکنش آنها ارائه شده است. بیشتر گونههای جمعآوری شده گیاهخوار بوده و برخی از آفات بسیار مهم محصولات کشاورزی هستند.گونههای جمع آوری شده از دو جنس Aeolothrips و Scolothrips شکارگر هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
840 - تداخل همزیستی در زنبور Telenomus busseolae Gahan، پارازیتویید تخم ساقه خواران نیشکر .Sesamia spp
مهدی اسفندیاری ابراهیم سلیمان نژادیاندر این پژوهش رفتار تداخل هم زیستی یا تاثیر تراکم های مختلف زنبور Telenomus busseolae Gahan (Hym., Scelionidae) بر قدرت جستجوی آن روی تخم ساقه خواران نیشکر .Sesamia spp در دمای 1±29 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد چکیده کاملدر این پژوهش رفتار تداخل هم زیستی یا تاثیر تراکم های مختلف زنبور Telenomus busseolae Gahan (Hym., Scelionidae) بر قدرت جستجوی آن روی تخم ساقه خواران نیشکر .Sesamia spp در دمای 1±29 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. تراکم های 1، 2، 4، 6، و 8 عدد زنبور ماده بالغ با عمر حداکثر 24 ساعت از انسکتاریوم مرکز تحقیقات نیشکر خوزستان فراهم گردید و به تفکیک در لوله های آزمایش به همراه آب شکر ده درصد جهت تغذیه قرار داده شدند. برای هر تراکم زنبور تعداد 150 عدد از تخم های ساقه خواران سزامیا در 4 تکرار استفاده شد. پس از 24 ساعت زنبور ها حذف گردیدند و تخم ها در همان شرایط نگهداری شدند. رابطه بین لگاریتم قدرت جستجو و لگاریتم تراکم، برای هر زنبور خطی بود و ضریب تداخل 4063/1- محاسبه گردید (F=619.5, r2=0.995, P=0.001). شیب منفی خط رگرسیون بیانگر این است که تداخل عاملی وابسته به انبوهی است. با افزایش تراکم پارازیتویید از 1 به 8 میانگین تعداد تخم پارازیته شده توسط هر پارازیتویید از 135 به 4/12 و قدرت جستجوگری از 40/2 به 14/0 به طور معنی داری کاهش یافت. بررسی تداخل می تواند در بهبود تکنیک های پرورش انبوه در انسکتاریوم ها موثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
841 - مقایسه فراوانی حشرات برگ‌خوار در مزارع کلزای واقع در اراضی شالی‌زاری و خشکه‌زاری استان مازندران
حسن براریتنوع گونه و تراکم حشرات برگ خوار مزارع کلزا در اراضی شالی زاری و اراضی خشکه زاری سه منطقه در استان مازندران (بابل، ساری، نکا) از شهریور 1387 به مدت سه سال مورد مقایسه قرار گرفت. در هر شهرستان یک مزرعه کلزای شالی زاری (که کشت قبل از زراعت کلزای آن برنج بوده) و یک مزر چکیده کاملتنوع گونه و تراکم حشرات برگ خوار مزارع کلزا در اراضی شالی زاری و اراضی خشکه زاری سه منطقه در استان مازندران (بابل، ساری، نکا) از شهریور 1387 به مدت سه سال مورد مقایسه قرار گرفت. در هر شهرستان یک مزرعه کلزای شالی زاری (که کشت قبل از زراعت کلزای آن برنج بوده) و یک مزرعه کلزای خشکه زاری (که کشت قبل از زراعت کلزای آن محصولی غیر از برنج بوده) انتخاب و با نصب تله های آبی زرد رنگ و کادراندازی از حشرات آفت نمونه برداری گردید. یک گونه سرخرطومی ساقه خوار کلزا به نام Ceutorhynchus picitarsis Gyllenhal (Col.: Curculionidae)، چهار گونه کک گیاهی به نام های (Fabricius) Phyllotreta atra، (Koch) Psylliodes cupreus،Allard Psylliodes persicus وChaetocnema hortensis (Geoffroy) از خانواده Chrysomelidae، زنبور برگ خوار شلغم Athalia rosae (Linnaeus) (Hym.: Tenthredinidae) و شب پره برگ خوار پنبه Spodoptera littoralis (Boisduval) (Lep: Noctuidae)هم در اراضی کلزای شالی زاری و هم در اراضی خشکه زاری جمع آوری گردیدند. بنابراین اختلافی در تنوع گونه های برگ خوار کلزا در اراضی شالی زاری و خشکه زاری وجود نداشت. بر اساس نتایج این تحقیق، هیچ گونه آفت برنجی روی کلزای کشت شده پس از برداشت برنج در اراضی شالی زاری ایجاد خسارت نمی کند. کک ها و سرخرطومی ها در کلزای کشت شده در اراضی شالی زاری در مقایسه با کلزای اراضی خشکه زاری دارای تراکم کم تری بودند. نوع مزرعه کلزا (شالی زاری یا خشکه زاری) تاثیر چندانی روی میزان تراکم لاروهای S. littoralis و A. rosae نداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
842 - زیست شناسی، تغییرات فصلی و پراکندگی جمعیت شپشک استرالیایی Icerya purchasi Maskell (Hom: Margarodidea) درشرق مازندران
صائب جوادی سید اسماعیل مهدویانشپشک استرالیایی I. purchasi حشره ای با انتشار جهانی و پلی فاژ که علاوه بر مرکبات به عده زیادی از گیاهان حمله می کند. زیست شناسی و تغییرات جمعیت شپشک استرالیایی طی سه سال (1384-1382) مورد مطالعه قرار گرفت نمونه برداری ها از دو باغ مرکبات ( مهدشت بالا و مهدشت پایین چکیده کاملشپشک استرالیایی I. purchasi حشره ای با انتشار جهانی و پلی فاژ که علاوه بر مرکبات به عده زیادی از گیاهان حمله می کند. زیست شناسی و تغییرات جمعیت شپشک استرالیایی طی سه سال (1384-1382) مورد مطالعه قرار گرفت نمونه برداری ها از دو باغ مرکبات ( مهدشت بالا و مهدشت پایین ساری) انجام گرفت و از هرباغ 10 درخت و از هردرخت 3 شاخه آلوده به طول 10 سانتی متر جدا و تعداد پوره ها و حشرات کامل شمارش شد. مطالعات نشان داد که تمام مراحل رشدی آفت به ویژه پوره های سن 2 در زمستان مشاهده می شوند‍. این حشره 3 نسل در سال دارد. تخم ها درون کیسه تخم و بیشتر روی سرشاخه ها مشاهده می شوند. میانگین تعداد تخم های موجود در هر توده تخم 7/295 عدد می باشد. چرخه زیستی آفت در شرایط ( دما 7/21 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 7/74 درصد و10 ساعت روشنایی در روز و دوره نوری 10L: 14D) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده طول دوره جنینی آفت 1/9 روز و متوسط طول دوره های پورگی برای پوره های سن 1، 2و3 به ترتیب 5/19، 5/26 و 2/56 روز تعیین شد. بررسی ها نشان داد که این آفت با توجه به شرایط آب و هوایی معتدل شمال ایران در تمام مدت فصول سال فعال است. سه نقطه اوج در جمعیت پوره ها و حشرات کامل مشاهده شد. حداکثر جمعیت پوره ها در نسل اول در تیر ماه، در نسل دوم در آبان ماه و نسل سوم در بهمن ماه مشاهده شد. جمعیت حشرات کامل دارای سه نقطه اوج به ترتیب در ماه های اردیبهشت (بالاترین)، شهریور و بهمن بود و از اردیبهشت ماه به بعد جمعیت حشرات کامل نوسان جزئی داشت. شپشک استرالیایی در بیشتر مناطق شرق استان مازندران به ویژه شهرستان های بهشهر، نکا، ساری، بابل، بابلسر، محمود آباد و نورمشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
843 - تعیین برخی خواص مکانیکی پیله کرم ابریشم در بارگذاری شبه استاتیک
حسین احمدی چناربن سیده معصومه هاشمی نیااکثر محصولات کشاورزی ویسکوالاستیک بوده بنابراین رفتار پیچیده‌ای طی عملیات انتقال، درجه‌بندی و جداسازی از خود نشان میدهند. لذا تعیین خواص مکانیکی این مواد به منظور تحلیل رفتار آنها به منظور به حداقل رساندن ضایعات ضروری به نظر میرسد. در این راستا د چکیده کاملاکثر محصولات کشاورزی ویسکوالاستیک بوده بنابراین رفتار پیچیده‌ای طی عملیات انتقال، درجه‌بندی و جداسازی از خود نشان میدهند. لذا تعیین خواص مکانیکی این مواد به منظور تحلیل رفتار آنها به منظور به حداقل رساندن ضایعات ضروری به نظر میرسد. در این راستا در پژوهش حاضر تاثیر نوع هیبرید (١٥٣×١٥٤، ٣٢×٣١ و ١٥١×١٥٤)، سرعت بارگذاری mm/min)١٠ و ٢٠ ) و جهت بارگذاری (افقی و عمودی) بر برخی خواص مکانیکی پیله کرم ابریشم مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها، از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا_ تصادفی استفاده گردید و مقایسه میانگین ها توسط آزمون چند دامنه‌ای دانکن و در سطح احتمال ٥% α = انجام پذیرفت. طبق نتایج، تاثیر نوع هیبرید، جهت، سرعت بارگذاری و اثر متقابل آنها بر تمام ویژگیهای مکانیکی نمونهها معنیدار بود. همچنین در تمام هیبریدها با افزایش سرعت بارگذاری از mm/min١٠ به ٢٠ مقادیر تمام ویژگیهای مکانیکی کاهش یافت از سوی دیگر مقادیر نیروی شکست، انرژی شکست، چغرمگی و تغییر شکل در نقطه شکست نمونهها هنگام بارگذاری در جهت افقی بیشتر از مقادیر آنها هنگام بارگذاری در جهت عمودی بودند. طبق نتایج، بیشترین مقدار نیروی شکست N)٠٥/١٠) در هیبرید ١٥٣×١٥٤ اما بیشترین مقادیر انرژی شکست J)٧٨/٢)، جابه‌جایی در نقطه شکست mm)٦١٠) و چغرمگی J/mm3)٤-١٠×٦/٣) در هیبرید ٣٢×٣١ و هنگام بارگذاری در جهت افقی و در سرعت بارگذاری mm/min١٠ اندازهگیری شدند. همچنین کمترین مقادیر نیروی شکست(N٨٣/٣)، انرژی شکست J)٢٧/٠)، جابه جایی در نقطه شکست mm)١٦٠) و چغرمگی J/mm3) ٤-١٠×٣٤/٠) در هیبرید ١٥١×١٥٤ و هنگام بارگذاری در جهت عمودی و در سرعت بارگذاری mm/min٢٠ تعیین گردیدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
844 - ارزیابی کنه شکارگر Gaeolaelaps aculeifer در کنترل کنه کورم گلایول (Rhizoglyphus echinopus)
اصغر حسینی نیا مسعود اربابیخسارت کنه انباری (Rhizoglyphus echinophus) اهمیت اقتصادی روی کورم گلایودارد. مطالعه ای درباره کارائی این کنه شکارگر Gaeolaelaps aculeifer و بومی در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. با آلوده نمودن هرکورم گلایول به چهارکنه انباری و کشت هریک در گلدان های حاوی 50% خاک معمولی، 2 چکیده کاملخسارت کنه انباری (Rhizoglyphus echinophus) اهمیت اقتصادی روی کورم گلایودارد. مطالعه ای درباره کارائی این کنه شکارگر Gaeolaelaps aculeifer و بومی در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. با آلوده نمودن هرکورم گلایول به چهارکنه انباری و کشت هریک در گلدان های حاوی 50% خاک معمولی، 25% کود دامی پوسیده و 25% ماسه انجام شد. برای رها سازی کنه شکارگر از هفت نوبت در زمان های مختلف برای رهاسازی استفاده و نتایج با تیمار شاهد (فاقد رهاسازی شکارگر) مقایسه شدند. عملکرد شکارگر بر فعالیت کنه انباری با اندازه گیری طول ساقه اصلی گلایول 35 روز بعد از رهاسازی در هر گلدان و شمارش تعداد کورم های جدید در سه نوبت به فاصله یک ماه اقدام شد. تاثیر کنه شکارگر بر جمعیت کمی کنه آفت با استفاده از قیف برلیز تعیین گردید. داده های به دست آمده از طرح آماری کامل تصادفی با 5 تکرارمورد تجزیه آماری توسط نرم افزار SAS قرار گرفتند. کارایی نوبت های مختلف رهاسازی کنه شکارگر بر میانگین طول ساقه و جمعیت کنه کورم گلایول در بین تیمارها تفاوت آماری معنی داری (P>0.05) داشت. بیشترین میانگین کورم جدید در هرگلدان به تعداد 4/3 کورم، کمترین درصد آلودگی 8/10 درصد و میانگین جمعیت کنه آفت به تعداد 2/0 کنه آفت در چهار مرحله رهاسازی کنه شکارگر ثبت شد. کمترین رشد طول ساقه گلایول 7/42 سانتی در یک مرحله رهاسازی کنه شکارگر ملاحظه شد. امکان دست یابی به کنترل بیولوژیک کنه انباری روی کورم گلایول با استفاده از چهار مرحله رهاسازی کنه شکارگر فراهم آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
845 - اندازه گیری باقیمانده حشره‌کش‌های رایج در زرشک خوراکی به‌وسیله کروماتوگرافی گازی در ایران
آزاده صنعی شهرام حسامی مهدی غیبی هادی استوانامروزه آفت کش های مختلفی جهت کنترل آفات زرشک خوراکی در منطقه خراسان جنوبی به کار می روند. با توجه به مصرف زرشک در دو حالت خام و فرآوری شده، شناسایی و اندازه گیری میزان باقی مانده آفت کش های رایج دیازینون، اکسی دیمتون متیل و فوزالون در زرشک خوراکی به وسیله دستگاه چکیده کاملامروزه آفت کش های مختلفی جهت کنترل آفات زرشک خوراکی در منطقه خراسان جنوبی به کار می روند. با توجه به مصرف زرشک در دو حالت خام و فرآوری شده، شناسایی و اندازه گیری میزان باقی مانده آفت کش های رایج دیازینون، اکسی دیمتون متیل و فوزالون در زرشک خوراکی به وسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی مورد بررسی قرار گرفت. جهت به دست آوردن روش مناسب استخراج و خالص سازی، چهار روش معتبر از قبیل استخراج کیوچر، استخراج پایا، تغییر میزان اسیدیته و استخراج فاز ساکن مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. جهت کاهش خطا، از استاندارد داخلی استفاده شد و نتایج حاصل از دستگاه کروماتوگرافی بوسیله منحنی کالیبراسیون به دست آمده از استاندارد سموم مورد اندازه گیری قرار گرفت. استخراج با حلال استونیتریل و اسکن کلی به وسیله دستگاه کروماتوگرافی نشان داد که اغلب زرشک ها به آفت کش ها آلوده هستند. چهار نوع روش مختلف استخراج و خالص سازی در آب مقطر و نیز زرشک های سالم اسپایک شده، مورد مقایسه قرار گرفتند. روش استخراج فاز ساکن بازیابی کمتری را در نمونه ها نشان داد. اگرچه تغییر میزان اسیدیته و روش استخراج پایا در کمترین زمان انجام گردید، اما نتایج خوبی نداشتند. آفت کش های دیگری نیز نظیر دی متوآت، دورسبان و استامی پرید به وسیله روش اسکن کامل دستگاه کروماتوگرافی گازی با غلظت بسیار اندک در نمونه ها نمایانگر شد که احتمالا به دلیل بادبردگی منطقه نمونه برداری را آلوده کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
846 - زیست‌شناسی شپشک آردآلود مرکبات (Hem., Coccidae) Planococcus citri Risso در شرایط آزمایشگاهی و نوسانات فصلی آن در باغات مرکبات استان مازندران
شعبانعلی مافیزیست شناسی شپشک آردآلود مرکبات Planococcus citri Risso و نوسانات فصلی آن در طی سال های 1375- 1376 در باغات مرکبات استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که این شپشک دارای سه تا چهار نسل در سال می باشد. تحت شرایط آب و هوایی شمال کشور این حشره روی واریته چکیده کاملزیست شناسی شپشک آردآلود مرکبات Planococcus citri Risso و نوسانات فصلی آن در طی سال های 1375- 1376 در باغات مرکبات استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که این شپشک دارای سه تا چهار نسل در سال می باشد. تحت شرایط آب و هوایی شمال کشور این حشره روی واریته های مختلف مرکبات و گیاهان زینتی به صورت پوره های سنین 2 و3، حشره بالغ و دسته تخم زمستان گذرانی می کند. کوتاه ترین و طولانی ترین دوره رشدی یک نسل به ترتیب 38 و 50 روز تعیین گردید. میانگین تعداد تخم شمارش شده در فصول بهار، تابستان و پاییز به ترتیب 2/159، 3/229 و 9/170 عدد بود. زیست شناسی شپشک آردآلود مرکبات در شرایط آزمایشگاهی (دمای 20 و 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±70% و دوره نوری 12 ساعت روشنایی) مورد بررسی قرار گرفت. میانگین طول دوره زیستی شپشک آردآلود در دماهای فوق به ترتیب برای جنس های نر و ماده 4/52 و 1/41 روز و 3/84 و 8/65 روز تعیین گردید. مطالعه نوسانات انبوهی جمعیت شپشک آردآلود مرکبات در باغات سمپاشی نشده و سمپاشی شده نشان داد که فعالیت افراد زمستان گذران در هر دو باغ از ابتدای اردیبهشت ماه آغاز گردید. اوج جمعیت آفت در باغات سمپاشی نشده در ماه های مرداد و شهریور مشاهده گردید که حضور دشمنان طبیعی در این باغات از وارد شدن خسارت اقتصادی تا حدودی جلوگیری کرد. اما در باغات تحت کنترل شیمیایی اوج جمعیت آفت در ماه های شهریور و مهر مشاهده گردید. هم زمانی فعالیت دشمنان طبیعی و آفت در باغات سمپاشی نشده می تواند دلیلی بر کاهش 30-40 درصد خسارت به میوه ها باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
847 - جدول زندگی و نرخ شکارگری سن Macrolophus caliginosus (Het: Miridae) با تغذیه از کنه تارتن دو لکه‌ای Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae)
اعظم زارعی گونیانی سهراب ایمانی سیاوش تیرگری حمید بلقیسزادهسن شکارگر Macrolophus caliginosus ( Het: Miridae) یکی از عوامل کنترل بیولوژیک برخی از آفات گیاهی در ایران میباشد. در این تحقیق پارامترهای جدول زندگی و تولید مثل این سن در اتاقک رشد تحت شرایط دمایی ١±٢٥ درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی ١٠± چکیده کاملسن شکارگر Macrolophus caliginosus ( Het: Miridae) یکی از عوامل کنترل بیولوژیک برخی از آفات گیاهی در ایران میباشد. در این تحقیق پارامترهای جدول زندگی و تولید مثل این سن در اتاقک رشد تحت شرایط دمایی ١±٢٥ درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی ١٠±٦٥ درصد و دوره نوری ١٤ ساعت روشنایی و١٠ ساعت تاریکی با تغذیه از مراحل مختلف سنی کنه تارتن دولکه‌ای (TU) مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از ١٠٠ تخم یک روزه سن شروع و میزان مرگ و میر مراحل مختلف سنی به صورت روزانه تعیین گردید. نتایج نشان داد مرگ و میر ویژه سنی پوره‌های Macrolophus caliginosus در ٤ روزگی شروع و با نوسانات جزیی به تدریج افزایش یافت. امید به زندگی بعد از خروج پوره‌ها از تخم اندکی افزایش یافت ولی پس از آن روند کاهشی نشان داد. امید به زندگی در زمان خروج پوره‌ها از تخم ٧٥/١٧ روز و در زمان ظهور حشرات کامل ٩٥/١٣ بر آورد گردید. نرخ‌های خالص باروری و بارآوری که نشاندهنده مشارکت تولید مثلی ماده‌ها در هر نسل برای نسل دیگر میباشند به ترتیب ١٧/٠ t ٩١/٣٢ و ٠٢/١ t ٣٥/٢٦ عدد تعیین شد. همچنین میانگین تعداد تخم تولید شده توسط هر فرد ماده در هر روز ١٨/٤ تخم به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
848 - بیولوژی و نوسانات فصلی شپشک کاملیا Pulvinaria (Chloropulvinaria) floccifera (Hemiptera: Coccidae) در باغ های مرکبات شمال ایران
محمد فاضل حلاجی ثانی آرش راسخ بهروز گلعینبالشتک مرکبات Pulvinaria floccifera Westwood یک آفت جهانی بوده و همراه با تجارت گیاه به طور وسیعی گسترش یافته است. این گونه یکی از مهمترین بالشتک‌ها در باغهای مرکبات در استانهای مازندران و گیلان میباشد. زیست‌شناسی و تغییرات جمعیت آفت در شرایط طبیعی غرب مازندران طی س چکیده کاملبالشتک مرکبات Pulvinaria floccifera Westwood یک آفت جهانی بوده و همراه با تجارت گیاه به طور وسیعی گسترش یافته است. این گونه یکی از مهمترین بالشتک‌ها در باغهای مرکبات در استانهای مازندران و گیلان میباشد. زیست‌شناسی و تغییرات جمعیت آفت در شرایط طبیعی غرب مازندران طی سالهای 1388 و 1389 مطالعه شد. همچنین زیست‌شناسی این آفت در شرایط آزمایشگاه بررسی گردید. به منظور مطالعه تغییرات جمعیت بالشتک، 5 درخت تامسون ناول، Citrus sinensis L. در یک باغ در رامسر انتخاب و هر دو هفته یک بار، ده برگ از هر درخت نمونه‌برداری شد. نتایج نشان داد بالشتک مرکبات در منطقه مورد مطالعه یک نسل در سال دارد و زمستانگذرانی ماده‌ها بهصورت حشرات کامل میباشد. آخرین حشرات زمستانگذران به ترتیب در سالهای 1388 و 1389 در اواسط خرداد و اواخر اردیبهشت مشاهده شدند. پوره‌های سن اول به ترتیب سالهای مطالعه در اواخر و اوایل تیر ظاهر گردیدند. پوره‌های سن دوم در اوایل شهریور و اوایل مرداد به اوج جمعیت رسیدند. این اوج جمعیت در پوره‌های سن سوم به ترتیب سالهای مطالعه، در اواخر و اوایل شهریور دیده شد. حشرات زمستان گذران در اواخر و اواسط مهر ظاهر شدند. دوره کامل زندگی حشرات ماده در شرایط آزمایشگاهی (1± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±75 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی) 1/2±2/58 روز طول کشید. میانگین تعداد تخم موجود در کیسه‌های تخم 78±560 تعیین شد. دو گونه کفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri Mulsant و Chilocorus bipustulatus Gordon روی بالشتک مرکبات در تمام مناطق نمونه‌برداری شده در این دو استان شمالی کشور مشاهده شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
849 - مقایسه اثر سمپاشی و آب پاشی درکنترل کنه تارتن نیشکر (Oligonychus sacchari (McGregor, 1942 در استان خوزستان
مسعود اربابی محمد رضا قاسمی امیر سراغی محمد امین روزبخش زادهکنه تارتن نیشکر (Oligonychus sacchari) ازآفات کلیدی کشت این محصول درخوزستان است. به منظور کاهش مخاطرات مصرف کنه کش ها، مقایسه ای درباره کارایی دو نوبت آب پاشی، بایک نوبت آب پاشی + یک نوبت محلول پاشی کنه کش ورتی مک درمدت 48 ساعت با یک نوبت محلول پاشی کنه کش فن پیروک چکیده کاملکنه تارتن نیشکر (Oligonychus sacchari) ازآفات کلیدی کشت این محصول درخوزستان است. به منظور کاهش مخاطرات مصرف کنه کش ها، مقایسه ای درباره کارایی دو نوبت آب پاشی، بایک نوبت آب پاشی + یک نوبت محلول پاشی کنه کش ورتی مک درمدت 48 ساعت با یک نوبت محلول پاشی کنه کش فن پیروکسی میت اس سی 5 درصد علیه جمعیت فعال و در شرایط طغیانی کنه تارتن نیشکر روی ارقام حساس میان رس CP48-103 و زود رس CP57-614 درکشت صنعت نیشکر دعبل خزایی در سال 1389 به انجام رسید. کارایی تیمارها با نمونه برداری تصادفی تعداد 45 برگ از قسمت های مختلف گیاه نیشکر درنوبت های یک روز قبل و3، 7، 15 و 25 روز بعد صورت گرفت. تاثیر کمی (وزن) و کیفی (رویش برگ تازه) آب پاشی نسبت به تیمار شاهد در نوبت های 25 و50 روز بعد مورد مقایسه قرار گرفت. حداکثرتراکم 35/10 جمعیت کنه درسطح دو سانتی متر مربع در قسمت پایین برگ وحداکثر آلودگی برگ ها به کنه برای رقم میان رس CP-48 به مقدار 75/77 % ثبت شد. بیشترین وکمترین تلفات کنه در تیمارها برای فن پیروکسی میت و آب پاشی به ترتیب روی ارقام رقم زود رس و میان رس ملاحظه شد. افزایش تاثیر تیمارها تا نوبت 25 روز بعد در تمامی قسمت های سطح زیرین برگ نیشکر مشاهده شد. تاثیرکمی آب پاشی در کاهش خسارت کنه بعد از 50 روز از نظر وزنی حداقل74% رشد و تعداد برگ های تازه رویش یافته با 36% افزایش برای هر دو رقم ملاحظه گردید. استفاده از آب پاشی در اوایل تشکیل جمعیت و بروز علایم خسارت کنه آفت ضمن جلوگیری از ایجاد تاثیرسوء برجمعیت دشمنان طبیعی، مصرف کنه کش ها را محدودتر و روشی پایدار برای مدیریت کنه تارتن نیشکرخواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
850 - بررسی فونستیک و دامنه میزبانی زنبورهای خانواده Encyrtidae در بخش هایی از استان های لرستان و مرکزی
سیده شراره گلپایگانی علی اصغر طالبی حسینعلی لطفعلی زاده احسان رخشانیدر این تحقیق زنبورهای پارازیتویید شپشک های گیاهی (Hem., Coccoidea) از خانواده Encyrtidae طی سال 1386 در برخی از مناطق استان های لرستان و مرکزی مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده، 11 گونه زنبور پارازیتویید به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منا چکیده کاملدر این تحقیق زنبورهای پارازیتویید شپشک های گیاهی (Hem., Coccoidea) از خانواده Encyrtidae طی سال 1386 در برخی از مناطق استان های لرستان و مرکزی مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده، 11 گونه زنبور پارازیتویید به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منابع موجود، دو گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش می شوند: Blastothrix sericea (Dalman, 1820) Discodes coccophagus (Ratzeburg, 1848) Encyrtus aurantii (Geoffory, 1785) Microterys cuprinus (Nikol'skaya, 1952)* Microterys hortulanus Erdos, 1956 Cheiloneurus claviger Thomson, 1876 Habrolepis dalamanii (Westwood, 1837) Zaomma lambinus (Walker, 1837) Metaphycus lounsburyi (Howard, 1898) Metaphycus chermis (Fonscolombe, 1832)* Metaphycus sp. ویژگی های مرفولوژیک، دامنه میزبانی و انتشار جغرافیایی دو گونه جدید برای فون حشرات ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
851 - اثر سه رقم سویا روی پارامترهای زیستی- باروری سن (Orius albidipennis Rueter (Hem., Anthocoridae به عنوان شکارگر کنه دولکه ای(Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae در شرایط آزمایشگاهی
شبنم وفایی شیلا گلدسته عباسعلی زمانی الهام صنعتگرارقام مختلف یک گیاه یا گونه های مختلف گیاهی می توانند به صورت غیرمستقیم از طریق جیره غذایی میزبان ویژگی های زیستی شکارگرها را تحت تاثیر قرار دهند که این تاثیرها منجر به کاهش یا افزایش نرخ رشد، مدت زمان دوره نمو، نرخ مرگ و میر و باروری می شود. در این بررسی پارامترها چکیده کاملارقام مختلف یک گیاه یا گونه های مختلف گیاهی می توانند به صورت غیرمستقیم از طریق جیره غذایی میزبان ویژگی های زیستی شکارگرها را تحت تاثیر قرار دهند که این تاثیرها منجر به کاهش یا افزایش نرخ رشد، مدت زمان دوره نمو، نرخ مرگ و میر و باروری می شود. در این بررسی پارامترهای جدول زندگی، تولیدمثل و رشد جمعیت سن شکارگر Orius albidipennis Rueter درون اتاقک رشد تحت شرایط دمایی C125، رطوبت 565 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی با تغذیه از مراحل مختلف سنی کنه دولکه ای پرورش یافته روی سه رقم سویا گرگان 3، DPX و ویلیامز محاسبه گردید. براساس نتایج به دست آمده، بین میانگین طول دوره رشد جنینی، میانگین طول دوره رشد پیش از بلوغ و دوره رشدی افراد نر و ماده سن O. albidipennis روی سه رقم سویا اختلاف معنی دار مشاهده نشد. در سه رقم سویا تعداد سن های ماده نسبت به سن های نر بیشتر بود. نرخ تولیدمثل خالص، نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت، متوسط طول یک نسل و مدت زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (بر حسب روز) روی رقم گرگان 3 به ترتیب 14/7، 08/0، 09/1، 44/22 و 89/7 و روی رقم DPX به ترتیب 68/9، 09/0، 10/1، 87/22، 96/6 و روی رقم ویلیامز به ترتیب 65/3، 05/0، 05/1، 05/1، 30/22 و 88/11 محاسبه شد. بر اساس نتایج حاصل از آزمایشات مربوط به جدول زندگی و پارامترهای تولیدمثلی، این شکارگر می تواند باعث کنترل بهتر کنه دونقطه ای روی رقم DPX گردد و نیز نتایج حاصل از مطالعه پارامترهای رشد جمعیت نشان داد رقم DPX گیاه سویا میزبان مناسب تری بوده و تاثیرات غیرمستقیم بهتری در رشد و تولیدمثل سن شکارگر از طریق شکار ایجاد می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
852 - واکنش تابعی کفشدوزک Stethorus gilvifrons (Col: Coccinelidae) روی کنه ماده بالغ نیشکر Oligonychus sacchari (Acari: Tetranychidae)
آزاده دارابی مصطفی حقانی ارسلان جمشیدنیا عباسعلی زمانی ناصر فرارواکنش تابعی کفشدوزک شکارگر Stethorus gilvifrons Mulsant روی تراکم های مختلف کنه ماده بالغ نیشکر Oligonychus sacchari McGregor، روی سه رقم تجاری نیشکر شامل CP 48-103، CP 57-614 و CP 69- 1062 تحت شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. بر اساس نتایج حاصل از رگرسیون لجستیک، واکنش تا چکیده کاملواکنش تابعی کفشدوزک شکارگر Stethorus gilvifrons Mulsant روی تراکم های مختلف کنه ماده بالغ نیشکر Oligonychus sacchari McGregor، روی سه رقم تجاری نیشکر شامل CP 48-103، CP 57-614 و CP 69- 1062 تحت شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. بر اساس نتایج حاصل از رگرسیون لجستیک، واکنش تابعی کفشدوزک S. gilvifrons از نوع سوم تعیین شد. بررسی های انجام شده نشان داد قدرت جستجوی کفشدوزک S. gilvifrons روی ارقام تجاری CP 48-103، CP 57-614 وCP 69-1062 ، به ترتیب از 012/0 تا 60/0، از 014/0 تا 70/0 و از 014/0 تا 70/0 در ساعت تغییر نموده و زمان دست یابی روی ارقام ذکر شده به ترتیب 366/0، 307/0 و 350/0 ساعت برآورد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
853 - تأثیر شرایط و دمای خشککردن روی کیفیت میوه فندق (Corylus avellana)
بهزاد کاویانی داود هاشم آبادی سارا خیاطی بابایی زهرا یوسفیمیوه یا مغز فندق ارزش غذایی و دارویی دارد و به صورت خام یا بو داده مصرف میشود. رقم فندق مورد استفاده در پژوهش حاضر، رقم گرد اشکورات بود. برای تعیین بهترین درجه حرارت خشککردن فندق، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور دمای هوای خشککن در سه سطح (40 چکیده کاملمیوه یا مغز فندق ارزش غذایی و دارویی دارد و به صورت خام یا بو داده مصرف میشود. رقم فندق مورد استفاده در پژوهش حاضر، رقم گرد اشکورات بود. برای تعیین بهترین درجه حرارت خشککردن فندق، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور دمای هوای خشککن در سه سطح (40، 50 و 60 درجه‌ی سانتیگراد) و نوع میوه در دو سطح (با پوست و بدون پوست) در سه تکرار اجرا شد. خشککردن میوه‌ها با دستگاه خشککن آزمایشگاهی به صورت لایه نازک انجام شد. برای محاسبه‌ی انرژی ویژه‌ی مورد نیاز برای خشککردن فندق در هر تیمار از رابطهی کار الکتریکی در خشککن (کار هیتر + کار فن) استفاده شد. از روشهای استاندارد مؤسسه‌ی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران برای اندازهگیری پراکسید و اسیدیته‌ی روغن فندق استفاده شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل نوع میوه و دما بر درصد روغن میوه معنیدار نشد ولی سایر صفات تحت تأثیر اثر متقابل تیمارها قرار گرفتند. بالاترین درصد پروتئین (62/13 درصد)، در فندق‌های برشته‌شده در دمای 60 درجه‌ی سانتیگراد و با پوست به دست آمد. بالاترین و پایین‌ترین درصد اسیدیته روغن (28/0 و 11/0 درصد)، به ترتیب در فندق‌های برشته‌شده در دمای 50 درجه‌ی سانتیگراد با و بدون پوست به ثبت گردید. مقدار عددی پراکسید (25/8 و 30/1)، به ترتیب در فندق‌های برشته‌شده در دمای 40 و 60 درجه‌ی سانتیگراد با پوست به دست آمد. در مجموع، دمای 60 درجه‌ی سانتیگراد مناسبترین دما برای خشککردن میوه‌ی فندق بود و باعث ارتقای اغلب ویژگیهای فیزیولوژیک و چشایی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
854 - عوامل قبل از برداشت مؤثر در حفظ کیفیت میوه کیوی طی انبارداری
محمد علی شیریمیوه کیوی رقم هایوارد به دلیل داشتن مقادیر زیادی ویتامین ث، ترکیبات فنلی، مواد معدنی و اسیدهای آلی از ارزش غذایی بالایی برخوردار بوده و همین امر باعث افزایش چشمگیر مصرف آن در سالهای اخیر شده است. کیفیت میوه هم در زمان برداشت و هم در طول انبارداری کیوی به مجموعهای ا چکیده کاملمیوه کیوی رقم هایوارد به دلیل داشتن مقادیر زیادی ویتامین ث، ترکیبات فنلی، مواد معدنی و اسیدهای آلی از ارزش غذایی بالایی برخوردار بوده و همین امر باعث افزایش چشمگیر مصرف آن در سالهای اخیر شده است. کیفیت میوه هم در زمان برداشت و هم در طول انبارداری کیوی به مجموعهای از عوامل مرتبط با کاشت، داشت و برداشت و همچنین عوامل پس از برداشت بستگی دارد. از جمله مهمترین عواملی که در طی فصل رشدی بر کیفیت و همچنین انبارمانی میوه کیوی تأثیرگذارند میتوان به نوع رقم، تغذیه مناسب درختان، گرده‌افشانی کامل گل‌ها، مدیریت تاج درخت، هرس تابستانه، درجه بلوغ و رسیدگی و میزان ماده خشک میوه اشاره کرد. کنترل تک تک این عوامل با در نظر گرفتن اثرات برهمکنشی آنها نه تنها میتواند کیفیت میوه را نیز به طور مؤثر و مفیدی تحت تأثیر قرار دهد، بلکه باعث افزایش ماندگاری میوه کیوی نیز می‌گرددافزایش ماندگاری میوه کیوی نیز میگردد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
855 - مروری بر برخی مطالعات انجام شده درخصوص اثرمدیریت آبیاری و کود بر عملکرد سویا
امیر نیک اختر نجمه یزدانپناهمیزان آب مورد نیاز گیاه عاملی مهم و حائز اهمیت در رشد و نمو سویا محسوب میشود و تأثیر بسزایی در میزان عملکرد آن دارد. مقدار رطوبت خاک برای رشد مطلوب هر گیاه باید دارای یک حد بهینه‌ای باشد که به هر میزان از این حد کمتر و یا بیشتر شود، رشد گیاه کاهش مییابد و عملکرد دانه چکیده کاملمیزان آب مورد نیاز گیاه عاملی مهم و حائز اهمیت در رشد و نمو سویا محسوب میشود و تأثیر بسزایی در میزان عملکرد آن دارد. مقدار رطوبت خاک برای رشد مطلوب هر گیاه باید دارای یک حد بهینه‌ای باشد که به هر میزان از این حد کمتر و یا بیشتر شود، رشد گیاه کاهش مییابد و عملکرد دانه سویا به وسیله تعداد کل غلاف در هر بوته، تعداد دانه در هر غلاف و وزن هر دانه تحت تأثیر قرار میگیرد، در بررسی اثر تنش خشکی بر صفات فیزیولوژیک سویا گزارش کردند که تنش خشکی موجب کاهش معنی دار میزان فتوسنتز و عملکرد دانه گردید افزایش بازده مصرف آب آبیاری و باران متأثر از کاربرد صحیح کود شیمیایی به ویژه نیتروژن می باشد در ضمن کمبود نیتروژن پس از کمبود آب از مهم ترین عامل کاهش دهنده تولید محصولات زراعی به ویژه غلات می باشد مطالعات نشان داد که در بین اجزای عملکرد، تعداد غلاف در گره به طور معنی داری تحت تأثیر کود نیتروژن قرار گرفت، به طوری که با افزایش میزان نیتروژن بر تعداد غلاف در گره افزوده شد. به طورکلی بهینه سازی مصرف آب و کود در محصولات زراعی به خصوص دانه های روغنی علاوه بر افزایش تولیدات کشاورزی باعث صرفه جویی در منابع آب می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
856 - بررسی میزان آلکالوئید بربرین استخراج شده از ریشه زرشک Berberis vulgarisبومی ایران به روش HPLC
الهام شهریاری راد شهرام شعیبی شاهین بنکدار اکرم عیدی داریوش مینائی تهرانیطب سنتی و مکمل امروزه در درمان بسیاری از اختلالات و بیماریها جایگاه ویژهای پیدا کرده است. در ایران نیز بعلت اقلیم خاص و تنوع آب هوا گیاهان دارویی ارزشمندی رشد میکنند. گیاه زرشک (Berberis Vulgaris) یکی از مهمترین و شاخص‌ترین گونه های گیاهی است و دارای خواص درمانی بسیار چکیده کاملطب سنتی و مکمل امروزه در درمان بسیاری از اختلالات و بیماریها جایگاه ویژهای پیدا کرده است. در ایران نیز بعلت اقلیم خاص و تنوع آب هوا گیاهان دارویی ارزشمندی رشد میکنند. گیاه زرشک (Berberis Vulgaris) یکی از مهمترین و شاخص‌ترین گونه های گیاهی است و دارای خواص درمانی بسیاری میباشد. بربرین بعنوان مهمترین آلکالوئید زرشک بعنوان یک ماده طبیعی دارای خواص فارماکولوژیک در اندامهای گیاه بخصوص ریشه می توان یافت. ریشه‌های گیاه از شهر تهران جمعآوری شده و پس از خشک کردن در دمای محیط و دور از نور آفتاب، آسیاب شدند. عصاره متانولی جهت استخراج بربرین تهیه شده، پس از فیلتر کردن و جهت شناسایی بربرین از دستگاه HPLC با آشکارساز Diode Array استفاده گردید. کروماتوگرام حاصله نشان دهنده پیکهای ترکیبات عصاره ریشه زرشک و بخصوص بربرین در مقایسه با ماده استاندارد مرجع کاملا بصورت واضح جدا و شناسایی گردید. میزان بربرین ریشه زرشک با توجه به منحنی کالیبراسیون 44/1 درصد تعیین گردید. بر اساس نتایج بدست آمده و مروری بر خواص درمانی و داروئی زرشک بومی ایران، تعیین مقدار ماده موثره در زمینه کاربرد آن در پیشگیری و درمان اختلالات و بیماریهای مختلف بصورت عصاره استاندارد شده و یا بربرین استخراج شده حائز اهمیت میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
857 - بررسی اثر کاهش سمیت آلودگی نفتی توسط باکتریهای تجزیه‌کننده نفت خام همزیست با شکم‌پا جداسازی شده از خلیج فارس بر روی کیفیت محصولات غذایی دریایی
نسرین انصاری فرخ رخ بخش زمین مهدی حسن شاهیان مجید عسکریخلیج فارس مهمترین محیط دریایی در جهان است. زیرا سالانه حدود 25000 تانکر انتقال نفت در این خلیج فارس انجام می شود و نشت و آلودگی نفت در این منطقه بسیار زیاد است. رابطه بین جانوران دریایی و باکتری های تجزیه کننده به خوبی درک نشده است. هدف از این مطالعه توصیف باکتری های تج چکیده کاملخلیج فارس مهمترین محیط دریایی در جهان است. زیرا سالانه حدود 25000 تانکر انتقال نفت در این خلیج فارس انجام می شود و نشت و آلودگی نفت در این منطقه بسیار زیاد است. رابطه بین جانوران دریایی و باکتری های تجزیه کننده به خوبی درک نشده است. هدف از این مطالعه توصیف باکتری های تجزیه کننده نفت خام همزیست در شکم پایان خلیج فارس است. این جانداران دریایی از جزیره خارک در خلیج فارس جمع آوری شدند. باکتری های تجزیه کننده نفت خام همزیست پس از 4 دوره کشت با استفاده از غنی سازی در محیط ONR7a از جانداران جمع آوری شده جدا شدند. باکتری های جدا شده با روش های بیوشیمیایی و مولکولی شناسایی شدند. تجزیه نفت خام و اسپکتوفتومتری برای هر سویه تعیین شد. اثر کاهش سمیّت فلزات سنگین و مقدار کل هیدروکربن های نفتی بر روی گوشت ماهی و میگو پرورشی توسط باکتری تجزیه کننده بررسی شد. در این مطالعه، 2 سویه تجزیه کننده نفت خام IAUK3585 و IAUK3586 از نمونه شکم پا جداسازی شد. این سویه ها مربوط به جنس و گونهThalassospira profundimaris بودند و سویه IAUK3586 بیشترین میزان تجزیه نفت خام را داشت. نتایج حاصل از اثر کاهش سمیّت فلزات سنگین و مقدار کل هیدروکربن های نفتی ثابت کرد که مقدار کل هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین در حوضچه با باکتری تجزیه کننده در مقایسه با حوضچه بدون باکتری تجزیه کننده و واجد آلودگی نفتی و حوضچه بدون هیچ یک از این شرایط بطور قابل توجهی کاهش داشت. این نتیجه ثابت می کند که باکتری تجزیه کننده همزیست با شکم پا اثر قابل توجهی روی افزایش کیفیت گوشت ماهی و میگو دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
858 - بررسی مکانیزم انتقال رطوبت در بافت های گیاهی با استفاده از مدل های انتقال در محیط های متخلخل – قسمت اول: مدل های انتقال رطوبت
فاطمه مظفری غربا محمد مهدی مهارلویی احمد غضنفری مقدمانتقال آب در بافت های گیاهی پدیده ای پیچیده ای است. دیواره سلولی و غشای پلاسمایی نسبت به آب نفوذ پذیر بوده و میزان تبادل آب بین سلول و فضای بین سلولی به میزان اختلاف فشار آب درون سلولی و ارتجاع پذیری غشای سلولی بستگی دارد. حرکت آب در درون بافت های گیاهی شامل انتقال ه چکیده کاملانتقال آب در بافت های گیاهی پدیده ای پیچیده ای است. دیواره سلولی و غشای پلاسمایی نسبت به آب نفوذ پذیر بوده و میزان تبادل آب بین سلول و فضای بین سلولی به میزان اختلاف فشار آب درون سلولی و ارتجاع پذیری غشای سلولی بستگی دارد. حرکت آب در درون بافت های گیاهی شامل انتقال همزمان گرما و جرم است و بنابراین خواص ترموفیزیکی بافت گیاهی در این انتقال نقش مهمی دارند. فشار مویینگی، نفوذپذیری ذاتی، نفوذپذیری نسبی، نفوذ رطوبت موثر و هدایت حرارتی از جمله خواص کلیدی حرارتی و انتقال مورد نیاز برای بررسی جامع مکانیزم انتقال رطوبت در بافت گیاهی هستند. مواد گیاهی را می توان یک محیط متخلخل در غیر ثابت نظر گرفت که حاوی حدود 80 تا 95 درصد آب است. نفوذ مولکولی برای گازها (بخار آب و هوا)، نفوذ مویینگی برای مایع (آب) و مکانیسم های همرفت (جریان دارسی) در مدل خشک کردن در محیط متخلخل استفاده می شود. بدین ترتیب برای بررسی چگونگی حرکت آب در بافت های گیاهی می توان از مدل های چند فازی استفاده کرد. در مدل های چند فازی مکانیسم انتقال، انتقال آب را به دو صورت مایع و گاز را همزمان تحت تأثیر دما و سایر خصوصیات بافت گیاهی مورد بررسی قرار می دهد. در این مقاله بافت گیاهی به عنوان یک محیط متخلخل در نظر گرفته شده و مکانیزم هایی و عوامل موثر در انتقال رطوبت در این بافت ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
859 - تأثیر مصرف نیتروژن در مرحله گلدهی بر تولید و تسهیم ماده خشک، رابطه قدرت منبع و اندازه مخزن و فرایندهای تشکیل عملکرد در گندم، جو و تریتیکاله
مسعود عزت احمدی مجتبی حسن زاده احد مدنیبه منظور مقایسه واکنش عملکرد گندم، جو و تریتیکاله به نیتروژن، یک آزمایش اسپیلیت پلات در مشهد و طی زراعی 97- 96 اجرا شد. عامل نیتروژن با دو سطح عدم محلول پاشی (N1) و مصرف کود اوره 46 درصد در مرحله گلدهی به میزان 20 کیلو گرم در هکتار (N2) در کرتهای اصلی و عامل نوع غله در چکیده کاملبه منظور مقایسه واکنش عملکرد گندم، جو و تریتیکاله به نیتروژن، یک آزمایش اسپیلیت پلات در مشهد و طی زراعی 97- 96 اجرا شد. عامل نیتروژن با دو سطح عدم محلول پاشی (N1) و مصرف کود اوره 46 درصد در مرحله گلدهی به میزان 20 کیلو گرم در هکتار (N2) در کرتهای اصلی و عامل نوع غله در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار N2 عملکرد دانه را به میزان 12/6 درصد افزایش داد که عمدتا ناشی از افزایش سهم فتوسنتز جاری در تشکیل عملکرد دانه از 43/6 به 51/2 درصد بود و ارتباط کمی با کارایی اختصاص ماده خشک ساقه به دانه داشت. همچنین تیمار N2 علی رغم کاهش دادن معنی دار وزن هزار دانه سبب افزایش 20/9 درصدی تعداد دانه در سنبله و 12/9 درصدی وزن دانه در سنبله گردید. محلول پاشی نیتروژن سهم فتوسنتز جاری در تشکیل عملکرد دانه را از 43/6 به 51/2 درصد افزایش و سهم انتقال مجدد ماده خشک ساقه در تشکیل عملکرد را از 72/4 به 4/53 درصد کاهش داد. تریتیکاله علیرغم داشتن شاخص برداشت یکسان با گندم، به دلیل داشتن عملکرد بیولوژیک بالاتر، 13/3 درصد عملکرد دانه بیشتری نسب به گندم داشت. مقدار فتوسنتز جاری در تریتیکاله 46/8 بیشتر از گندم بود ولی سهم نسبی ذخایر ساقه در تشکیل عملکرد اختلاف معنی داری نداشت. دلیل اصلی افزایش عملکرد تریتیکاله نسبت به گندم تعداد دانه در سنبله بیشتر بود و وزن دانه در این خصوص تاثیر معنی دار نداشت. در جو وزن هزار دانه نسبت به تریتیکاله 10 درصد بیشتر بود ولی جو به دلیل 61/0 درصد تعداد دانه در سنبله کمتر نسبت به تریتیکاله عملکرد کمتری داشت. نتایج حاکی از آن است که وزن دانه تحت تاثیر فرایندهای جذب و انتقال نیتروژن قرار نمی گیرد و بیشتر تابع فتوسنتز جاری است. بر اساس این نتایج توازن منبع -مخزن در تریتیکاله موجب عملکرد بیشتر این غله نسبت به گندم و جو شد. به نظر می رسد نیتروژن در مرحله گلدهی می تواند با جلوگیری از سقط شدن گلچه ها و افزایش اندازه مخزن و همچنین بهبود قدرت منبع از طریق افزایش فتوسنتز جاری عملکرد را در گندم و جو افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
860 - مطالعه اثر دور آبیاری و اندازه بنه مادری بر عملکرد گل و بنه های دختری در زعفران
هادی احمدی مسعود امینی فرشید وزین احد مدنیزعفران یکی از محصولات استراتژیک کشور محسوب می باشد که علاوه بر اشتغالزایی یکی از محصولات اقتصادی مهم محسوب می شود که برخی تنش محیطی مانند خشکی و برخی عملیات های زراعی نا مناسب عملکرد آن را محدود می کند. با هدف مطالعه تأثیر دور آبیاری و اندازه بنه های مادری بر عملکر چکیده کاملزعفران یکی از محصولات استراتژیک کشور محسوب می باشد که علاوه بر اشتغالزایی یکی از محصولات اقتصادی مهم محسوب می شود که برخی تنش محیطی مانند خشکی و برخی عملیات های زراعی نا مناسب عملکرد آن را محدود می کند. با هدف مطالعه تأثیر دور آبیاری و اندازه بنه های مادری بر عملکرد گل و بنه در زعفران، آزمایشی در تربت حیدریه طی سال زراعی 1395 به صورت کرت های نواری با 3 تکرار اجرا گردید. عامل افقی دور آبیاری (2 ، 3 و 4 هفته) و عامل عمودی وزن بنه مادری (کمتر از 4؛ 4 تا 8؛ 8 تا 12؛ 12 تا 16 گرم) بود. اثر متقابل دور آبیاری و اندازه بنه دختری بر صفات گل غیر معنی دار و بر صفات بنه های دختری معنی دار بود. در بنه های مادری کمتر از 4 گرم و 4 تا 8 گرم، دور آبیاری تأثیری بر وزن خشک بنه های دختری در هر واحد سطح نداشت. آبیاری بنه های مادری 8 تا 12 گرم و 12 تا 18 گرم با فاصله دو هفته یکبار به ترتیب موجب تولید 3689 گرم و 4230 گرم بنه دختری در واحد سطح گردید که در مقایسه با دور آبیاری چهار هفته ای به ترتیب 7/5 و 4/9 درصد بیشتر بود. در بنه های مادری کمتر از 4 گرم ، دور آبیاری دو هفته در مقایسه با دور آبیاری چهار هفته تعداد بنه دختری در واحد سطح را 7/5 درصد افزایش و قطر بنه های دختری را 9/5 درصد کاهش داد اما در سایر اندازه های بنه مادری، اختلافی بین دورهای آبیاری از نظر تعداد بنه دختری در واحد سطح و قطر بنه های دختری دیده نشد. نتایج تحقیق پیشنهاد می کند که کاهش فاصله آبیاری (دور آبیاری از چهار و سه هفته به دو هفته) و کاشت بنه های مادری با وزن بیشتر از 8 گرم می تواند منجر به تولید بنه های دختری مرغوب و درشت تر شود که این امر از طریق افزایش عملکرد گل و کاهش طول مدت بهره برداری از مزارع زعفران ، بهبود درآمد اقتصادی کشاورزان را به دنبال خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
861 - اثر الگوهای مختلف کاشت بر تغییرات عملکرد و صفات کمی و کیفی نیشکر در جنوب خوزستان
عبدالعظیم حمید شهرام لک مانی مجدمشیوه کشت نیشکر عموماً متأثر از شرایط مکانیزاسیون بوده و همواره با مشکل فواصل زیاد بین ردیف‌های کشت مواجه بوده است. از طرف دیگر کشت غیرجنسی آن از طریق کشت قلمه‌ها و تأثیرگذاری خصوصیات قلمه امکان کنترل دقیق تراکم کاشت را فراهم نمی‌آورد. لذا؛ لزوم بازنگری در الگوی کاشت نیش چکیده کاملشیوه کشت نیشکر عموماً متأثر از شرایط مکانیزاسیون بوده و همواره با مشکل فواصل زیاد بین ردیف‌های کشت مواجه بوده است. از طرف دیگر کشت غیرجنسی آن از طریق کشت قلمه‌ها و تأثیرگذاری خصوصیات قلمه امکان کنترل دقیق تراکم کاشت را فراهم نمی‌آورد. لذا؛ لزوم بازنگری در الگوی کاشت نیشکر و البته با در نظر داشتن محدودیتهای مکانیزاسیون امری ضروری است. با هدف بررسی اثر الگوی کاشت بر تغییرات عملکرد و صفات کمی و کیفی نیشکر رقم CP57-614 در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی کشت و صنعت نیشکر امیرکبیر در جنوب خوزستان تحقیقی در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار مورد بررسی الگوی کاشت در شش سطح (شامل فاصله کاشت 180 سانتیمتر دو ردیفه (شاهد)، فاصله کاشت 180 سانتیمتر یک ردیفه، فاصله کاشت 150 سانتیمتر یک ردیفه، فاصله کاشت 90 سانتیمتر یک ردیفه، فاصله کاشت 180 سانتیمتر سه ردیفه روی پشته، فاصله کاشت 180 سانتیمتر سه ردیفه کف جوی) بود که به طور تصادفی در کرت‌ها قرار داده شد. تیمارهای 90 سانتیمتر یک ردیفه و 180 سانتیمتر دو ردیفه بیشترین عملکرد را به میزان‌های 104/21 و 86/533 تن در هکتار تولید نمودند و در مجموع از لحاظ صفات مورد بررسی برتر از سایر تیمارها بودند. تیمارهای کشت سه ردیفه چه به لحاظ مصرف قلمه و چه به لحاظ عملکرد تولیدی، در مقایسه با سایر تیمارها، مطلوب نبودند. بر اساس نتایج حاصله هیچ یک از روشهای کشت مورد بررسی به لحاظ خصوصیات کیفی، نسبت به یکدیگر برتری نداشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
862 - ارزیابی کاربرد هورمون اکسین و مدیریت علف های هرز برعملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی وشیمیایی ارقام سیب زمینی
محمود ستوده نژاد مجتبی علوی فاضل طیب ساکی نژاد شهرام لک سید کیوان مرعشیبه منظورارزیابی کاربرد هورمون اکسین و مدیریت علف های هرز بر عملکرد خصوصیات فیزیولوژیکی و شیمیایی ارقام سیب زمینی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 96-1395و 97-1396 در شهرستان بردسیر استان کرمان انجام شد. تیماره چکیده کاملبه منظورارزیابی کاربرد هورمون اکسین و مدیریت علف های هرز بر عملکرد خصوصیات فیزیولوژیکی و شیمیایی ارقام سیب زمینی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 96-1395و 97-1396 در شهرستان بردسیر استان کرمان انجام شد. تیمارها شامل دو رقم سیب زمینی میلوا و سانته ، محلول پاشی هورمون اکسین در سه سطح ، عدم مصرف هورمون ، 200 و 400 پی پی ام و کنترل علف های هرز ، کاربرد پیش رویشی علفکش متریبوزین با مقدار 750 گرم در هکتار، کاربرد دو مرحله ای متریبیوزین ،یک مرحله 500 گرم در هکتار به صورت پیش رویشی و مرحله دوم 250 گرم در هکتار 10 الی 15 روز بعد از سبز شدن سیب زمینی، کنترل علف های هرز از طریق وجین دستی ، شاهد بدون کنترل علف ها هرز، بودند. نتایج نشان داد که افزایش مصرف هورمون اکسین به طور معناداری باعث افزایش قطر، وزن خشک و عملکرد غده شد. کنترل علف های هرز در هنگام کاربرد دو مرحله ای علف کش متری بوزین با نسبت افزایش 15 تا 39 درصد نسبت به شاهد بدون کنترل بدست آمد. بیشترین عملکرد غده در شرایط کاربرد دو مرحله ای علف کش متری بوزین و کاربرد 400پی پی ام هورمون اکسین به میزان 33/38055 کیلو گرم در هکتار وتعداد غده در سیب زمینی در شرایط کاربرد دو مرحله ای علف کش متری بوزین بدست آمد. استفاده از مقادیر مختلف IAA در این آزمایش نسبت به عدم استفاده از آن منجر به افزایش محتوی نیتروژن پتاسیم و فسفر شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
863 - مقایسه کودهای آلی، شیمیایی و زیستی بر رشد و عملکرد ذرت تحت تنش خشکی در دو منطقه بم و فهرج
حامد سلجوقیان محمدرضا یاورزاده محمد مهدی اکبریانکودها از طریق تأمین عناصر غذایی موردنیاز، فرایندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه را تحریک کرده و منجر به افزایش رشد و بهبود عملکرد می‌گردند. بهمنظور مقایسه کودهای آلی، شیمیایی و زیستی بر رشد و عملکرد ذرت تحت تنش خشکی در دو منطقه بم و فهرج بهصورت طرح کرتهای خرد شده ب چکیده کاملکودها از طریق تأمین عناصر غذایی موردنیاز، فرایندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه را تحریک کرده و منجر به افزایش رشد و بهبود عملکرد می‌گردند. بهمنظور مقایسه کودهای آلی، شیمیایی و زیستی بر رشد و عملکرد ذرت تحت تنش خشکی در دو منطقه بم و فهرج بهصورت طرح کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398 به اجرا درآمد. سطوح آبیاری بهعنوان کرت اصلی در سه سطح (شاهد - تنش متوسط خشکی و تنش شدید خشکی) و کرت فرعی کود در شش سطح (تیمارهای عدم مصرف کود (شاهد)، کود شیمیایی، کود بیولوژیک فسفاته بارور 2، نیتروکسین، ورمی‌کمپوست و تلفیقی از سه نوع کود) بود. صفاتی که در دو منطقه معنیدار شدند تجزیه مرکب در مکان آنالیز شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده کود، اثر ساده تنش خشکی در منطقه بم و فهرج در سطح احتمال آماری یک درصد معنیدار بود و اثر متقابل آبیاری و کود بر عملکرد دانه ذرت در سطح احتمال آماری پنج درصد معنیدار بود. مقایسه میانگین نشان داد بیشترین عملکرد دانه در منطقه بم و فهرج به ترتیب 12341/2 و 10840/6 کیلوگرم در هکتار از گیاهان تحت تیمار تلفیقی کود شیمیایی، کود بیولوژیک و ورمی-کمپوست در شرایط آبیاری مطلوب حاصل شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد اثر مکان بر عملکرد دانه در سطح یک درصد معنیدار بود. در منطقه بم با 9687/4 کیلوگرم در هکتار بیشتر از منطقه فهرج با 8576/3 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
864 - بررسی اثرات قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در شرایط کشت بهاره و تابستانه
شعله دانایی بابک پاساری اسعد رخزادیبا هدف بررسی اثرات تنش قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در زراعت بهاره و تابستانه، آزمایشی به صورت کرت-های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد سنندج اجرا شد. عامل اصلی، تاریخ کا چکیده کاملبا هدف بررسی اثرات تنش قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در زراعت بهاره و تابستانه، آزمایشی به صورت کرت-های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد سنندج اجرا شد. عامل اصلی، تاریخ کاشت در دو سطح (کاشت بهاره و تابستانه)، عامل فرعی، تنش در دو سطح (شاهد: بدون تنش و تنش قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل فرعی فرعی، رقم (سینا و فرامان) بودند. نتایج نشان داد که تعداد طبق در بوته و عملکرد دانه در کاشت بهاره به طور معنیداری بیشتر از کاشت تابستانه بود. در کاشت بهاره، وجود تنش در زمان گلدهی موجب اُفت معنیدار اجزای عملکرد و عملکرد دانه نسبت به حالت آبیاری کامل شد ولی در کاشت تابستانه، تنش در مرحله گلدهی اثری بر این صفات نداشت. بیشترین عملکرد دانه به مقدار 3287 کیلوگرم در هکتار در کاشت بهارة رقم فرامان و با آبیاری کامل به دست آمد و در شرایط تنش (چه در کاشت بهاره و چه در کاشت تابستانه) تفاوت معنیداری بین دو رقم از نظر عملکرد دانه وجود نداشت. بر اساس نتایج این آزمایش، در زراعت تابستانه، انجام آبیاری در مرحله گلدهی نسبت به حالت قطع آبیاری در مرحله گلدهی مزیتی نداشت. بنابراین در صورت به تاخیر افتادن کاشت از بهار به تابستان میتوان با قطع آبیاری در زمان گلدهی در مصرف آب صرفه‌جویی نمود و عملکرد قابل قبولی به عنوان کشت دوم بهدست آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
865 - خشک کردن گیاه دارویی نعنا فلفلی (Mentha piperita) با ترکیب تیمارهای سایه و مایکروویو قسمت اول: بررسی اثر تیمارها بر مدت زمان خشک شدن، میزان و اجزای اسانس
فاطمه روزدار مجید عزیزی عسکر غنیبه منظور بررسی تأثیر روشهای مختلف خشک کردن بر مدت زمان خشک شدن، میزان اسانس و اجزای اسانس گیاه دارویی نعنا فلفلی دو آزمایش بصورت مجزا بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد .نتایج حاکی از تاثیر معنیدار روشهای مختلف خشک کردن بر صفات مورد بررسی بود (0/05 p چکیده کاملبه منظور بررسی تأثیر روشهای مختلف خشک کردن بر مدت زمان خشک شدن، میزان اسانس و اجزای اسانس گیاه دارویی نعنا فلفلی دو آزمایش بصورت مجزا بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد .نتایج حاکی از تاثیر معنیدار روشهای مختلف خشک کردن بر صفات مورد بررسی بود (0/05 p< ). در خشک کردن ساده طولانی‌ترین زمان خشک شدن (570 دقیقه) مربوط به نمونههای خشک شده در خشککن کابینتی بود و کمترین زمان خشک شدن (5/03 دقیقه) مربوط به نمونههای خشک شده با مایکروویو 900 وات بود، در حالیکه در خشک کردن ترکیبی بیشترین زمان خشک شدن در تیمار سایه با 520 دقیقه و کمترین زمان با 5/94 دقیقه مربوط به تیمار مایکروویو 450 وات+ سایه بود. همچنین بیشترین درصد اسانس (2/6 درصد) در خشک کردن ساده در روش خشک کردن در خشککن کابینتی به دست آمد، در صورتیکه در خشک کردن ترکیبی در روش سایه با 2/4 درصد و تیمار ترکیبی مایکروویو 100 وات+ سایه با 2/3 درصد بیشترین مقدار اسانس حاصل شد. از نظر میزان ترکیبات اسانس در روش خشک کردن ساده بیشترین مقدار منتول در روش خشک کردن با مایکروویو مشاهده شد، در حالیکه در این روش میزان منتون کاهش قابل توجهی یافت، در تیمارهای خشک کردن ترکیبی بیشترین مقدار منتول در روش سایه+ مایکروویو 300 وات بود، اما در این روش میزان منتون کاهش معنی داری داشت.بنابراین می توان نتیجه گرفت که در خشک کردن ساده روش خشککن کابینتی و در خشک کردن ترکیبی روش سایه به دلیل حفظ اسانس نسبت به سایر روشها مطلوب تر می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
866 - خشک کردن گیاه دارویی نعنا فلفلی (Mentha piperita) با ترکیب تیمارهای سایه و مایکروویو قسمت دوم: بررسی اثر تیمارها بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی برگ خشک شده
فاطمه روزدار مجید عزیزی عسکر غنیخشک کردن رایجترین روش نگهداری از گیاهان دارویی و حفاظت از ترکیبات بیوشیمیایی آنها میباشد. به منظور بررسی روشهای مختلف خشک کردن بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی گیاه دارویی نعنا فلفلی شامل میزان ترکیبات فنلی کل، میزان فلاوونوئید کل، میزان فلاون و فلاونول، فعالیت ضد‌اکسایشی چکیده کاملخشک کردن رایجترین روش نگهداری از گیاهان دارویی و حفاظت از ترکیبات بیوشیمیایی آنها میباشد. به منظور بررسی روشهای مختلف خشک کردن بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی گیاه دارویی نعنا فلفلی شامل میزان ترکیبات فنلی کل، میزان فلاوونوئید کل، میزان فلاون و فلاونول، فعالیت ضد‌اکسایشی و کربوهیدرات کل دو آزمایش بصورت مجزا از هم بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج حاکی از تأثیر معنیدار روشهای مختلف خشک کردن بر صفات مورد بررسی بود (0/05 p< ). در خشک کردن ساده بالاترین میزان فنل کل، فلاونوئید کل و فلاون و فلاونول در نمونه تازه بود در حالیکه کمترین میزان این ترکیبات در تیمار آون با دمای 70 درجه سانتیگراد بهدست آمد، اما در روش خشک کردن ترکیبی بیشترین میزان فنل کل، فلاونوئید کل و فلاون و فلاونول در تیمار ترکیبی سایه+ مایکروویو 450 وات بود و کمترین مقدار آن در روش خشک کردن مایکروویو 100 وات+ سایه مشاده شد. همچنین در روش خشک کردن ساده، نمونههای خشک شده در سایه مصنوعی با مقدار 88/83 درصد و در خشک کردن ترکیبی تیمار سایه+ مایکروویو 450 وات با مقدار 0/48 درصد بیشترین فعالیت ضد‌اکسایشی را داشتند. بنابرای میتوان نتیجه گرفت که در خشک کردن ساده نمونه تازه و روش خشک کردن سایه مصنوعی و توان 900 وات مایکروویو و در خشک کردن ترکیبی روش سایه+ مایکروویو 450 وات از این جهت که خصوصیات بیوشیمیایی را حفظ خواهند کرد بسیار مطلوب خواهند بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
867 - بررسی و مقایسه دو روش خشک کردن ضایعات مواد غذایی ومیزان مصرف انرژی در خشک کن کابینتی
احمد خالو احمدی بهفر فرزانه امید رضا روستاپورارائه راهکارهای جدید برای کنترل پسماندهای مرطوب یکی از مهمترین مسائل در حفظ سلامت جامعه است. یک راه حل مناسب برای مدیریت ضایعات غذایی برای منافع زیست محیطی، اقتصادی و کشاورزی خشک کردن است. خشک کردن از طریق کاهش رطوبت، کاهش ضایعات و افزایش نگهداری را به دنبال خواهد داشت. چکیده کاملارائه راهکارهای جدید برای کنترل پسماندهای مرطوب یکی از مهمترین مسائل در حفظ سلامت جامعه است. یک راه حل مناسب برای مدیریت ضایعات غذایی برای منافع زیست محیطی، اقتصادی و کشاورزی خشک کردن است. خشک کردن از طریق کاهش رطوبت، کاهش ضایعات و افزایش نگهداری را به دنبال خواهد داشت. در این راستا خشک کردن ضایعات غذایی با دو الگوی سینی معمولی و سینی با هواگذر میانی و جانبی با ضخامت cm3 در یک خشک کن کابینتی مورد بررسی قرار گرفت. تاثیر سه دمای 50 ،60 و C ˚70 و سه سرعت جریان هوای ورودی 1 ، 1/5 و 2 متر بر ثانیه بر مدت زمان و فرایند خشک شدن ضایعات غذایی و میزان مصرف انرژی آنها مورد بررسی قرار گرفت و نمودارهای نسبت رطوبت وآهنگ خشک شدن استخراج گردید. نتایج نشان دادند در الگوی سینی هوا گذر میانی و جانبی، دما، مهمترین عامل فیزیکی است که بر روی خشک کردن ضایعات غذایی تاثیر می گذارد. مصرف انرژی در روش الگوی سینی با هواگذر میانی و جانبی بیشتر از روش الگوی سینی معمولی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
868 - استفاده از حامل های پلیمری کیتوسان به عنوان سیستم های دارورسانی کنترل شده
میلاد قزلسفلو عبدالحمید دهقانی سهیلا قاسمیدر چند دهه اخیر، پلیمرهای طبیعی به ویژه پلی ساکاریدها، به عنوان حامل برای تحویل طیف گسترده ای از عوامل درمانی استفاده شده است. کیتوسان، دومین پلی ساکارید طبیعی فراوان بعد از سلولز، یک پلیمر زیست سازگار، زیست تخریب پذیر، آب دوست، غیرسمی، دارای فراهمی زیستی بالا، با قابلی چکیده کاملدر چند دهه اخیر، پلیمرهای طبیعی به ویژه پلی ساکاریدها، به عنوان حامل برای تحویل طیف گسترده ای از عوامل درمانی استفاده شده است. کیتوسان، دومین پلی ساکارید طبیعی فراوان بعد از سلولز، یک پلیمر زیست سازگار، زیست تخریب پذیر، آب دوست، غیرسمی، دارای فراهمی زیستی بالا، با قابلیت تشکیل فیلم، ژل، نانوذرات، ریزذرات، و گرانول ها است. کیتوسان یک پلی ساکارید خطی است که با استیل زدایی کیتین، به دست می آید. همچنین، کیتوسان زیست تخریب پذیر در بدن انسان به ترکیبات ایمن (قندهای آمینه) تجزیه می شود که به راحتی جذب می شوند. کیتوسان دارای گروه های عاملی هیدروکسیلی و آمینی است که می توان آنها را برای دستیابی به اهداف خاص اصلاح کرد و آن را به پلیمری با طیف وسیعی از کاربردهای بالقوه تبدیل کرد. هدف این مقاله بررسی کاربردهای بالقوه کیتوسان به عنوان یک حامل دارویی است. در ادامه، استفاده از کیتوسان برای ساخت سیستم های رهایش پایدار قابل تحویل، از راه های دیگر (دستگاه های دهانی، بینی، چشمی، پوستی و چسبندگی مخاطی، باکال و واژینال) مورد بحث قرار می گیرد. این گزارش نشان می دهد که تحقیقات بر روی سیستم های مبتنی بر کیتوسان حاوی داروهای مختلف برای کاربردهای مختلف درمانی مانند درمان سرطان، بیماری های گوارشی، بیماری های ریوی، دارورسانی به مغز و عفونت های چشمی در سال های اخیر افزایش یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
869 - مروری بر کاربرد واکنش های چند جزئی در سنتز ترکیبات هتروسیکل دارویی
سمیرا عرب سلمان آبادیاکثر داروهای شیمیایی که اخیرا مورد استفاده قرار می گیرند از طریق واکنش های مختلف شیمیایی توسط شیمیدانان آلی-دارویی طراحی، شناسایی و تولید شدهاند. واکنش های چند جزئی (MCRs) به عنوان یک فرایند در حال توسعه، نقش موثری در سنتز انواع ترکیبات دارویی و تولید مولکول ه چکیده کاملاکثر داروهای شیمیایی که اخیرا مورد استفاده قرار می گیرند از طریق واکنش های مختلف شیمیایی توسط شیمیدانان آلی-دارویی طراحی، شناسایی و تولید شدهاند. واکنش های چند جزئی (MCRs) به عنوان یک فرایند در حال توسعه، نقش موثری در سنتز انواع ترکیبات دارویی و تولید مولکول ها و هتروسیکل های با گروه های عاملی متنوع داشته اند. شانس تولید داروهای جدید از طریق روش های مختلف سنتز و بررسی خواص دارویی مشتقات سنتزی، افزایش می یابد. در سال های اخیر طراحی و سنتز داروهای جدید و بررسی متغییرهای مختلف جهت بهینه سازی فرایند تولید انواع ترکیبات شیمیایی با گروه های عاملی موثر، که می توانند منشاء فعالیت های بیولوژیکی متعددی باشند، مبحث قابل توجهی را در زمینه شیمی آلی و شیمی دارویی به خود اختصاص داده است. تاکنون تحقیقات گسترده‌ای در راستای سنتز هتروسیکل های جدید با هدف بررسی خصلت دارویی آنها انجام شده است. در این مقاله مروری، تلاش شده است بخشی از مجموعه تحقیقات صورت گرفته در زمینه سنتز هتروسیکل های دارای خواص دارویی با به کارگیری واکنش های چند جزئی، گردآوری و ارائه شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
870 - فناوری ساخت افزایشی فلزی: مروری برکاربرد های زیست پزشکی
شیدا اسمعیل زادهچاپ سه بعدی فلزی یک روش ساخت لایه لایه است که برای ساخت مدل سه بعدی ساختارهای پیچیده استفاده می شود. این فناوری دارای روش ها، مواد و تجهیزات متعدد است و بسیاری از هزینه های مرتبط با فرآیندهای سنتی، تجهیزات و مهارت های فلزکاری را کنار گذاشته تا با فرآیندی ساده تر و طراح چکیده کاملچاپ سه بعدی فلزی یک روش ساخت لایه لایه است که برای ساخت مدل سه بعدی ساختارهای پیچیده استفاده می شود. این فناوری دارای روش ها، مواد و تجهیزات متعدد است و بسیاری از هزینه های مرتبط با فرآیندهای سنتی، تجهیزات و مهارت های فلزکاری را کنار گذاشته تا با فرآیندی ساده تر و طراحی خلاقانه تر ساخت نمونه را انجام دهد. چاپ سه بعدی به عنوان ساخت افزایشی نیز شناخته شده است. ویژگیهای ساخت افزایشی عبارتند از سفارشی‌سازی چاپ، هزینه پایین برای تولید نمونه، ارتباط مستقیم با تصویربرداری سهبعدی و امکان تولید نمونه با موادی که زیست سازگار و زیست تخریب‌پذیر هستند. چاپ سهبعدی در پیشرفت علوم زیست پزشکی بسیار موثر بوده و برای طیف گسترده ای از کاربردهای پزشکی از جمله ساخت انواع ایمپلنت های زیست سازگار با پاسخ مکانیکی مناسب، داربست های زیست تخریب پذیر با سرعت تخریب مهندسی شده، ابزارهای جراحی پزشکی، ابزارهای دندانپزشکی و تجهیزات پزشکی مناسب هستند. این مقاله به بررسی چاپ سه بعدی فلزی، مواد اولیه و روش های مرتبط با آن و کاربردهای زیست پزشکی این فناوری می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
871 - بررسی و شناسایی عوامل موثر بر تشویق سرمایه گذاری در شهرداری اشکذر
علی المدرسی احمد میردهقانجذب سرمایه گذار به عنوان یکی از مهم ترین متغیرهای اقتصادی در شهرها مورد توجه است تا جایی که به دست گرفتن ابتکار عمل در این زمینه می تواند بخش عمده ای از اهداف اقتصادی شهرها را تحقق بخشد. در این میان عواملی وجود دارند که می توانند بر جذب سرمایه گذاری اثرگذار باشند. آگاهی چکیده کاملجذب سرمایه گذار به عنوان یکی از مهم ترین متغیرهای اقتصادی در شهرها مورد توجه است تا جایی که به دست گرفتن ابتکار عمل در این زمینه می تواند بخش عمده ای از اهداف اقتصادی شهرها را تحقق بخشد. در این میان عواملی وجود دارند که می توانند بر جذب سرمایه گذاری اثرگذار باشند. آگاهی از چگونگی اثرگذاری این متغیرها می تواند بر تصمیم گیری اقتصادی شهر در جذب سرمایه ها مفید واقع گردد. پژوهش حاضر به بررسی عوامل موثر بر تشویق سرمایه گذار جهت سرمایه گذاری در شهرداری اشکذر پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، اکتشافی و از نظر روش، تلفیقی از روش های کیفی و کمی است. در مرحله اول از روش کیفی جهت جمع آوری اطلاعات از منابع مکتوب و الکترونیکی به صورت هدفمند در حوزه سرمایه گذاری استفاده شد و عوامل موثر بر تشویق سرمایه گذار شناسایی و در مرحله دوم تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته مطابق با مدل AHP عوامل موثر وزن دهی شد. جامعه آماری تحقیق تعداد 30 نفر از کارشناسان و مدیران سرمایه گذاری در سطح شهرداری اشکذر در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که عوامل سیاسی و حکومتی تاثیرگذارترین عامل و عوامل منطقه ای کم تاثیرگذارترین عامل بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
872 - تحلیل و پایش زمانی و مکانی خشکسالی با استفاده از محصولات سنجنده MODIS (مطالعه موردی استان اصفهان)
مبین افتخاری سعید محمودی زاده عباسعلی قزل سوفلو علی اسماعیلی محمد اکبریخشکسالی یک خطر طبیعی است که تأثیر قابل‌توجهی بر جنبههای اقتصادی، کشاورزی، زیست‌محیطی و اجتماعی دارد. از اینرو پایش و بررسی این پدیده امری مهم و حیاتی میباشد. تحقیقات زیادی نیز در این خصوص و بر اساس شاخص های استخراج شده از داده های ماهواره ای صورت گرفته است. در تحقیق چکیده کاملخشکسالی یک خطر طبیعی است که تأثیر قابل‌توجهی بر جنبههای اقتصادی، کشاورزی، زیست‌محیطی و اجتماعی دارد. از اینرو پایش و بررسی این پدیده امری مهم و حیاتی میباشد. تحقیقات زیادی نیز در این خصوص و بر اساس شاخص های استخراج شده از داده های ماهواره ای صورت گرفته است. در تحقیق حاضر به پایش خشکسالی بر اساس شاخص VHI استخراج شده از داده های ماهواره ای انجام گرفته است. این شاخص ترکیبی از دو شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) و شاخص وضعیت دما (TCI) میباشد، که جهت محاسبه این دو شاخص از محصولات MOD13 و MOD11 سنجنده MODIS که به ترتیب مربوط به شاخص گیاهی تفاضلی نرمال شده (NDVI) و دمای سطح زمین (LST) میباشد, در بازه زمانی سالهای 2010 تا 2018 میلادی استفاده گردید. ارزیابی شاخص دورسنجی (VHI) با استفاده از شاخص بارش استانداردشده (SPI) صورت گرفت، به این صورت که ضریب همبستگی مقادیر سالانه شاخص SPI،14 ایستگاه سینوپتیک منطقه مطالعاتی با مقادیر شاخص VHI در همان ایستگاهها در بازه زمانی سالهای 2010 تا 2017 میلادی محاسبه شد. نتایج، ضریب همبستگی بین 64/0 تا 81/0 در سالهای مدنظررا نشان دادکه بیشترین آن مربوط به ایستگاه نجف آباد و کمترین آن مربوط به ایستگاه مبارکه میباشد. بهطور میانگین ضریب همبستگی 71/0 بین دو شاخص SPI و VHI وجود دارد، که نشاندهنده همبستگی بالا و قابلقبول بودن شاخص VHI در پایش تغییرات زمانی و مکانی خشکسالی در نواحی مختلف استان میباشد. درنهایت نقشه‌های درجه شدت خشکسالی (بین سالهای 2010 تا 2018 میلادی) بر اساس شاخص VHI که در 5 طبقه خشکسالی بسیار شدید، خشکسالی شدید، خشکسالی متوسط, خشکسالی خفیف و غیر خشکسالی، تهیه شده بود، موردبررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که علم سنجش‌ازدور و استفاده از شاخص VHI میتوانند بهعنوان یک جایگزین مناسب برای شاخصهای هواشناسی باشند، که بهطور قابل‌اطمینان جهت پایش خشکسالی در محدوده‌های وسیع مورداستفاده قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
873 - نقش پارامترهای اقلیمی بر مراحل فنولوژی زرشک در شهرستان سبزوار
حسن رضایی محمد معتمدی راداقلیم یک عامل بسیار مهم و محدود کننده در تولیدات کشاورزی می باشد. به طور یقین بخش کشاورزی بیشترین ارتباط و تاثیر پذیری را از شرایط محیط اطراف و به خصوص اقلیم دارد، به گونه ای که ویژگی های اقلیمی در بلند مدت، منجر به تعیین الگوی کشت و توجیه پراکنش گونه های گیاهی مختلف شد چکیده کاملاقلیم یک عامل بسیار مهم و محدود کننده در تولیدات کشاورزی می باشد. به طور یقین بخش کشاورزی بیشترین ارتباط و تاثیر پذیری را از شرایط محیط اطراف و به خصوص اقلیم دارد، به گونه ای که ویژگی های اقلیمی در بلند مدت، منجر به تعیین الگوی کشت و توجیه پراکنش گونه های گیاهی مختلف شده است. هدف عمده این تحقیق ارزیابی روند تغییرات پارامترهای آگروکلیمایی موثر بر رشد زرشک در شهرستان سبزوار می باشد. برای این منظور داده های روزانه دمای کمینه، بیشینه، بارش، میانگین دما، رطوبت نسبی، دما خاک، ساعات آفتابی و میانگین دما، رطوبت نسبی و دما خاک در روز اتمام مرحله فنولوژی ایستگاه سینوپتیک سبزوار واقع غرب خراسان رضوی طی سالهای1999-2019 اخذ و از طریق آنها مقادیر پارامترهای اقلیمی در سطوح احتمالی مختلف در مراحل فنولوژی محاسبه گردید. در مرحله بعد، از آزمون من کندال به بررسی روند عناصر اقلیمی در مراحل مختلف فنولوژی محصول زرشک استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که در بین پارامترهای اقلیمی بر کشت زرشک، میانگین دمای، ساعت آفتابی روند کاهشی و سرعت باد روند افزایشی معنی داری در سطح 5 درصد را دارا می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
874 - برنامهریزی راهبردی با رویکرد توسعه گردشگری پزشکی (مطالعه موردی: منطقه 6 تهران)
زهرا غلامی یوسفعلی زیاری ناصر اقبالیهمواره یکی از عوامل مهم و موثر در پویایی اقتصادی و توسعه پایدار هر کشور، گردشگری میباشد و در این میان از میان صنایع گوناگون، آشنایی با طب پزشکی و انتقال دانش پزشکی مناطق دنیا با یکدیگر باعث به وجود آمدن شاخه‌ای از صنعت گردشگری به نام گردشگری پزشکی گردید. در طی دهه های چکیده کاملهمواره یکی از عوامل مهم و موثر در پویایی اقتصادی و توسعه پایدار هر کشور، گردشگری میباشد و در این میان از میان صنایع گوناگون، آشنایی با طب پزشکی و انتقال دانش پزشکی مناطق دنیا با یکدیگر باعث به وجود آمدن شاخه‌ای از صنعت گردشگری به نام گردشگری پزشکی گردید. در طی دهه های اخیر نیز آمارهای اقتصادی نشان داد که برنامهریزی راهبردی در صنعت گردشگری، به خصوص گردشگری سلامت از مهمترین عوامل توسعه شهرها، به خصوص شهرهای کشورهای توسعهیافته بوده است. شهر تهران نیز از جمله شهرهای با پتانسیل بالا در زمینه گردشگری پزشکی محسوب میشود که در رأس آن منطقه 6 تهران، مهمترین و بیشترین مراکز درمانی و بیمارستانها را در شهر تهران تشکیل میدهد. آن چه امروزه سبب شده که گردشگری پزشکی در شهر تهران چندان جایگاهی نداشته باشد، موانع و مشکلات بر سر راه آن میباشد که از این رو پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی، برنامهریزی راهبردی با رویکرد توسعه گردشگری پزشکی در منطقه 6 تهران را مورد ارزیابی قرار میدهد. جامعه آماری تحقیق حاضر از کلیه گردشگران و کارشناسان حوزههای گردشگری و سلامت تشکیل شده است که حجم نمونه آن در مجموع تعداد 580 نفر تشکیل شده است و در راستای شناسایی راهبُرد گردشگری سلامت در منطقه 6، از تکنیک استراتژیک swot استفاده گردید. نتایج نشان داد که استراتژی به دست آمده در زمینه ظرفیت‌های گردشگری پزشکی در منطقه 6 تهران استراتژی SO میباشد که در این زمینه میتوان با استفاده از نقاط قوت داخلی، از فرصتهای خارجی بهرهبرداری نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
875 - پایش خشکسالی حوضه کارون بزرگ با استفاده از شاخص SPI (2014-1978 میلادی )
فاطمه زابل عباسی شراره ملبوسی ایمان بابائیان مرتضی اثمریچکیده یکی از ویژگی های بارز اقلیم ایران کمی بارش و نوسانات شدید آن در مقیاس های زمانی روزانه ،فصلی و سالانه می باشد. هر خشکسالی دارای 4 ویزگی عمده می باشد که عبارتند از: دوره تداوم ،شدت، فراوانی و گستره . هدف اصلی این مطالعه ، ارزیابی و پهنه بندی خصوصیات خشکسالی حوضه کا چکیده کاملچکیده یکی از ویژگی های بارز اقلیم ایران کمی بارش و نوسانات شدید آن در مقیاس های زمانی روزانه ،فصلی و سالانه می باشد. هر خشکسالی دارای 4 ویزگی عمده می باشد که عبارتند از: دوره تداوم ،شدت، فراوانی و گستره . هدف اصلی این مطالعه ، ارزیابی و پهنه بندی خصوصیات خشکسالی حوضه کارون بزرگ می باشد. دراینمطالعهازشاخصبارشاستانداردخشکسالی SPI،جهتبررسیویژگیهایخشکسالیدر42ایستگاهواقعدرداخلوخارج حوضهباطول دوره آماری مشترک 28 ساله در سه مقیاس زمانی 6،3 و12ماههاستفادهگردید . ویژگیهایخشکسالی ،شاملتداوم،شدتدرهرمقیاساستخراجونقشههایگسترهخشکسالیهایدرمحیط GISترسیمگردید کمترینمقدار SPI مشاهده شد در حوضه متعلق به یاسوج (3.29-) درمقیاس12ماهه و طولانی ترین تداوم در بستان 61 ماهه میباشد .همچنینطولانیترینتداوموگسترههایدارایخشکسالیدرهرسالنیزمشخصشدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
876 - بررسی تطبیقی شکل و تغییرات دامنه ها با استفاده از شاخص سینوسیتی در ناهمواری های کارستی استان کرمانشاه
سمیه کریمی سیامک شرفیناهمواری های سطح زمین با لیتولوژی های متفاوت، تغییرات چشمگیری را از نظر شیب دامنه ای و نوع لندفرم ها نشان می دهند. خطوط منحنی میزان در نقشه های توپوگرافی، یکی از عناصر مهم در تشخیص این تغییرات می باشد. شاخص سینوسیتی از جمله شاخص هایی است که می تواند تغییرات جنس را با اس چکیده کاملناهمواری های سطح زمین با لیتولوژی های متفاوت، تغییرات چشمگیری را از نظر شیب دامنه ای و نوع لندفرم ها نشان می دهند. خطوط منحنی میزان در نقشه های توپوگرافی، یکی از عناصر مهم در تشخیص این تغییرات می باشد. شاخص سینوسیتی از جمله شاخص هایی است که می تواند تغییرات جنس را با استفاده از ویژگی های شیب دامنه ای بر روی نقشه های توپوگرافی نشان دهد. هدف از این تحقیق، بررسی وضعیت تغییرات شکل و شیب دامنه ای در انواع سنگ های آهکی و غیرآهکی با استفاده از شاخص سینوسیتی در استان کرمانشاه می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن آماری، میدانی و تحلیلی با استفاده از ابزارهای فیزیکی مانند نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، ژئومورفولوژی، کرویمتر، کمپاس برانتون و GPS می باشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که روش های آماری برای بررسی شکل دامنه ها از روی نقشه های توپوگرافی، جهت دست یابی به شاخصی که بتوان با کمک آن نوع جنس را از روی نقشه تشخیص داد، به صورت کامل، معتبر و قابل استفاده نمی باشد. بنابراین نمی توان با استفاده از شاخص سینوسیتی و از روی نقشه های توپوگرافی، به تغییرات نوع جنس سازندها پی برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
877 - بررسی ایجاد بازارمحلی آب درحوزه نفوذ منطقه و شهر مشهد
محمد حسن حبیبی محمد علی احمدیان کتایون علیزادهامروزه توسعه ساز و کارهای تخصیص مبتنی بر بازار به عنوان یک روش پایدار، انعطاف پذیر و کارا در مدیریت منابع آب و باز توزیع آن بین مصارف مختلف مطرح است. با این حال توانایی بازار در تخصیص کارا و بهینه آب در گرو برقراری شرایطی خاص از بازار و کالای مورد مبادله(آب)است(پودیماتا چکیده کاملامروزه توسعه ساز و کارهای تخصیص مبتنی بر بازار به عنوان یک روش پایدار، انعطاف پذیر و کارا در مدیریت منابع آب و باز توزیع آن بین مصارف مختلف مطرح است. با این حال توانایی بازار در تخصیص کارا و بهینه آب در گرو برقراری شرایطی خاص از بازار و کالای مورد مبادله(آب)است(پودیماتا و همکاران[1]، 2015: 272). تجارب مختلف نشان می دهد که در عمل توانایی بازار در ایجاد چنین تخصیصی بدون محدودیت نبوده و ریسک هایی وجود دارد که ممکن است طراحی نامناسب ساختار بازار به شکست آن منجر شود(نظری، 1395). هدف این مقاله ضمن تبیین مبانی نظری بازار محلی آب ، تشریح الزامات پیاده سازی آن در حوزه نفوذ شهر مشهد می باشد.پژوهش حاضر، به بررسی نقش بازار محلی آب در برنامه ریزی شهری و منطقه ای با تاکید برحوزه نفوذ شهر مشهد می پردازد( استخراج ازمتن رساله ) روایی آن به تایید خبرگان رسیده و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 84/0 و قابل قبول می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری مرتبط همچون اسپیرمن استفاده شده است. روش تحقیق این مقاله توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی می باشد. جامعه آماری عنوان رساله فوق کشاورزان، حقابه داران، سازمان های مردم نهاد، نهادهای دولتی، ناظرین طرح های احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی، نهادهای واسطه ای بازار آب و تشکل های آب بران و... بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران از جامعه آماری، به تعداد 384 نفر برای گروه مردم و حقابه داران و 384 مورد گروه مسئولین به عنوان حجم نمونه تعیین شد.[1] Podimata V, Yannopoulos C پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
878 - تخمین خشکسالی با نمایههای SPI و EDI با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی- فازی بهینه شده با الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات (مطالعه موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد)
مهدی ملک محمودی مهدی کماسی جعفر جعفری اصل سیما اوحدیخشکسالی یکی از اصلیترین و قدیمیترین بلای طبیعی است که عواقب زیست محیطی مهمی را به در پی دارد. در واقع میزان خشکسالی مقایسه نسبی بین میزان بارندگی هر منطقه در آن سال با میانگین بارندگی در سال های گذشته می باشد. استان کهگیلویه و بویراحمدگر چه از نظر میزان بارش دارای جای چکیده کاملخشکسالی یکی از اصلیترین و قدیمیترین بلای طبیعی است که عواقب زیست محیطی مهمی را به در پی دارد. در واقع میزان خشکسالی مقایسه نسبی بین میزان بارندگی هر منطقه در آن سال با میانگین بارندگی در سال های گذشته می باشد. استان کهگیلویه و بویراحمدگر چه از نظر میزان بارش دارای جایگاه سوم در کشور می باشد اما خشکسالیها بهطور متناوب این استان را تحت تاثیر قرار داده و خسارات جبران ناپذیری را به دنبال دارند. استفاده از نمایههای اندازهگیری ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﻲ ﺑﺮﺍﻱ پایش ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻣﮑـﺎﻧﻲ ﻭ ﺯﻣـﺎﻧﻲ ﺍﻳـﻦ ﭘﺪﻳـﺪﻩ به جهتش ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺁﻥ ضروری ﻭ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ میرسد. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ پژوهش ﺍﺯ شبکه‌های عصبی مصنوعی (ANN) و مدل ﻋﺼﺒﻲ ﻓﺎﺯﻱ تطبیقی (ANFIS) ﺑﺮﺍﻱ پیشبینی ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳـﻪ ﺑـﺎﺭﺵ استاندارد (SPI) و نمایه خشکسالی موثر (EDI) اﺳﺘﻔﺎﺩﻩ گردیده است بر اساس مطالعات نمایه های SPI و EDI قابلیت بیشتری در پیش بینی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮﻥ ﭘﺎﻟﻤﺮ، ﭘﺎﻟﻔﻲ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﻫﺎ ﺩﺍﺭند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که نمایه SPI قابلیت و دقت بالاتری نسبت به نمایه EDI در پیش بینی خشکسالی دارد و از طرفی مدل شبکه عصبی- فازی تطبیقی بهینه‌شده (PSO-ANFIS) جهت پیش بینی خشکسالی از کارایی بالایی برخوردار است. نتایج نشان می دهد که بهینه شده موجب افزایش دقت مدلسازی در مرحله صحت‌سنجی و واسنجی شده است همچنین مدل با ضریب واسنجی 97/0 و ضریب صحت سنجی 86/0 بهترین مدل می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
879 - پیشبینی خشکسالی و سطح بارندگی در ایران جهت مدیریت منابع آب مبتنی بر مدلهای مارکوفی ترکیبی
مهدی پیوندیان شعرباف مجید وفایی جهانخشکسالی بهعنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی است که ممکن است در هر اقلیم آب‌وهوایی اتفاق بیفتد. ازآنجاکه وقوع خشکسالی اجتناب‌ناپذیر است، بنابراین شناخت آن بهمنظور مدیریت بهینه منابع آب، از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این تحقیق به پیشبینی خشکسالی در شهر تهران و م چکیده کاملخشکسالی بهعنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی است که ممکن است در هر اقلیم آب‌وهوایی اتفاق بیفتد. ازآنجاکه وقوع خشکسالی اجتناب‌ناپذیر است، بنابراین شناخت آن بهمنظور مدیریت بهینه منابع آب، از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این تحقیق به پیشبینی خشکسالی در شهر تهران و مشهد پرداخته شده است؛ به این منظور از مدلهای مارکوفی در دو مرحله استفاده شد. در مرحله اول بعد از پیش‌پردازش دادهها، زنجیره مارکوف بر اساس ویژگیهای بارندگی، حداقل دما، حداکثر دما و باد ایجاد شد و احتمال رخداد پیشبینی در سال آینده محاسبه شد، سپس در مرحله دوم میزان بارندگی، حداقل و حداکثر دما توسط مدل مخفی مارکوف پیشبینی شد تا بر اساس آنها تصمیمات لازم جهت مدیریت منابع آب اتخاذ شود. روش پیشنهادی با روشهای مدل مخفی مارکوف استاندارد و شبکه بیزین بر اساس دقت و نرخ خطا مقایسه شد. نتایج نشان داد روش پیشنهادی بر روی مجموعه داده شهر مشهد در مقایسه با HMM 14% و در مقایسه با شبکه بیزین 31% افزایش دقت و بر روی مجموعه داده شهر تهران در مقایسه با HMM 10% و در مقایسه با شبکه بیزین 15% افزایش دقت داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
880 - تحلیل خشکسالی هیدرولوژیکی آبهای زیرزمینی دشت مهران با استفاده از شاخص GRI
علی عباسی نیا جعفر مرشدی منیژه ظهوریان جبرائیل قربانیانخشکسالی آب های زیرزمینی زمانی اتفاق می افتد که آبهای زیرزمینی یک منطقه تحت تاثیر خشکسالی طولانی مدت قرار گیرند، در این نوع خشکسالی ابتدا تغذیه، سپس سطح ایستابی و نهایتاً میزان تخلیه سیستم های آبهای زیرزمینی تحت تاثیر خشکسالی کاهش یابد. بنابراین به منظور آگاهی از وضعیت خ چکیده کاملخشکسالی آب های زیرزمینی زمانی اتفاق می افتد که آبهای زیرزمینی یک منطقه تحت تاثیر خشکسالی طولانی مدت قرار گیرند، در این نوع خشکسالی ابتدا تغذیه، سپس سطح ایستابی و نهایتاً میزان تخلیه سیستم های آبهای زیرزمینی تحت تاثیر خشکسالی کاهش یابد. بنابراین به منظور آگاهی از وضعیت خشکسالی آب های زیرزمینی دشت مهران در استان ایلام از شاخص GRI استفاده گردید. بدین منظور آمار 23 سال از سال 1375 تا سال 1397 تعداد 19 ایستگاه هیدرومتری پس از تدقیق و بازسازی داده ها انتخاب شد. پس از ورود داده های خام اولیه در فایل محاسبات گام به گام شاخص GRI اقدام به محاسبه میانگین، LN ، فاکتور U، پارامتر Shape و پارامتر Scale، لگاریتم در پایه e و توزیع احتمالی GAMMA برای داده های ورودی و محاسبه مقدار H(x) و تفکیک آن در حد بین 5/0 - 0و 1 - 5/0 و محاسبه پارامتر t و Z و در پایان استخراج نتایج نهایی محاسبه شاخص GRI با ترکیب محاسبات موجود در دو جدول نهایی. نتایج تحقیق نشان می دهد که خشکسالی دشت مهران از سال 1375 تا سال 1388 نزدیک نرمال البته با یک نوسان شدید بوده و از سال 1388 تا 1397 دچار خشکی ملایم شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
881 - بررسی خشکسالی های کرمان با چهار شاخص TOPSIS، SPI ،PNPI وZ
مهناز پروازیسرزمین ایران که بر روی کمربند خشک جهان واقع است علی رغم کم آبی، پیوسته در معرض نوسانات و بی نظمی های رژیم بارش نیز قرار گرفته در این بین منطقه جنوب شرق کشور وضعیت به مراتب پیچیده تر و بغرنج تری دارد. زیرا علی رغم بارش کمتر نسبت به میانگین کشوری، قرارگیری در مجاورت یکی ا چکیده کاملسرزمین ایران که بر روی کمربند خشک جهان واقع است علی رغم کم آبی، پیوسته در معرض نوسانات و بی نظمی های رژیم بارش نیز قرار گرفته در این بین منطقه جنوب شرق کشور وضعیت به مراتب پیچیده تر و بغرنج تری دارد. زیرا علی رغم بارش کمتر نسبت به میانگین کشوری، قرارگیری در مجاورت یکی از خشن ترین کانونهای بیابانی دنیا، وزش بادهای شدید مشکلات و معضلات محیطی این خطه را دو چندان نموده است. لذا در این پژوهش خشکسالی ایستگاه کرمان در طی دور 51 ساله(1955ـ2005)با چهار شاخص TOPSIS، SPI ،PNPI و Z و همچنین کاربرد نرم افزار DIC جهت اجرای این چهار شاخص، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد. در روش TOPSIS، ایستگاه کرمان با 1 ترسالی،13 سال نرمال، 4 سال خشکسالی ضعیف، 17 خشکسالی متوسط و 16 خشکسالی شدید روبرو بوده است که پردوام ترین دوره های خشکسالی مربوط به سالهای 1964 تا 1971 و 1998 تا 2005 بوده است. در شاخص SPI با یک ترسالی بسیار شدید، یک ترسالی ملایم، 36 سال نزدیک به نرمال،7 خشکسالی ملایم،3 خشکسالی شدید و 2 خشکسالی بسیار شدید روبرو بوده است و طولانی ترین دور نزدیک به نرمال مربوط به سالهای 1974 تا 1984 بوده است. در شاخص PNPI 34 سال در آستانه نرمال، 6 خشکسالی ضعیف، 7 خشکسالی متوسط، یک خشکسالی شدید و 2 خشکسالی بسیار شدید رخ داده است و طولانی ترین دوره خشکسالی مربوط به 2002 تا 2005 می باشد. در شاخص z ،2 خشکسالی شدید،12 سال خشکی متوسط،10 سال مرطوب متوسط،24 سال تقریبا نرمال،3 سال مرطوب شدید بوده، طولانی ترین دوره تر سالی مربوط به دوره 1976 تا 1984 می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
882 - بررسی و تحلیل نقش سنگ شناسی در ایجاد اشکال کارستی (مطالعه موردی: اشکال کارستیک استان کرمانشاه )
سمیه کریمی سیامک شرفی بهروز کریمییکی از مهمترین عوامل در به وجود آمدن اشکال کارستی، جنس سنگ شناسی می باشد. وجود سنگ آهک از شرایط ضروری جهت تشکیل این اشکال است، اما کیفیت متفاوت انواع سنگ های آهکی، در میزان تشکیل و توسعه این اشکال تاثیر زیادی دارد. استان کرمانشاه چون در منطقه زاگرس مرطوب واقع شده و یکی چکیده کاملیکی از مهمترین عوامل در به وجود آمدن اشکال کارستی، جنس سنگ شناسی می باشد. وجود سنگ آهک از شرایط ضروری جهت تشکیل این اشکال است، اما کیفیت متفاوت انواع سنگ های آهکی، در میزان تشکیل و توسعه این اشکال تاثیر زیادی دارد. استان کرمانشاه چون در منطقه زاگرس مرطوب واقع شده و یکی از هسته های بارش محسوب می شود، شرایط مناسبی هم از نظر لیتولوژی و هم از نظر اقلیمی برای ایجاد اشکال کارستی فراهم شده است. در تحقیقات گذشته در استان کرمانشاه، نقش جنس زمین شناسی و سنگ شناسی در ایجاد اشکال کارستی ثابت در نظر گرفته شده و علت وجود اشکال متفاوت کارستی و توسعه و عدم توسعه آن ها را در مناطق مختلف، بیشتر از هر عاملی به عامل اقلیم نسبت داده اند. اما در این پژوهش بیشتر به نقش عامل سنگ شناسی در تشکیل اشکال کارستی توجه شده است. نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای و روش آن آماری، میدانی و تحلیلی و ابزار تحقیق شامل نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، ژئومورفولوژی و عکس های هوایی می باشند. نتایج حاصل از آزمون t غیر جفتی در سطح اطمینان 95/0 نشان می دهد که درز و شکافها در پیدایش مجراهای انحلالی نقش داشته و این مجراها تحت تاثیر درزها به وجود آمده اند. اما نتایج آزمون t جفتی در سطح اطمینان 95/0 نشان می دهد که درزها در پیدایش مجراها دخالت نداشته اند. هم چنین مطالعات میدانی نشان می دهد که جنس سنگها در پیدایش اشکال کارستی به صورت متفاوت عمل کرده است، به طوری که سنگهای آهکی ضخیم لایه، باعث شکل گیری اشکال کارستی تحول یافته مانند دولین ها و اوالاها و در سنگ های کم ضخامت تر باعث شکل گیری اشکال خطی مانند کارن ها شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
883 - سنجش ابعاد آسیب‌پذیری گیلان نسبت به خشکسالی با مدل GAMA و SUM Fuzzy، AHP
پژواک راستگو بهمن رمضانی پرویز رضاییدر کشور ایران بارش اندک به همراه توزیع نامناسب زمانی و مکانی آن باعث بروز خشک‌سالی‌هایی گردیده است. در این پژوهش هدف، سنجش ابعاد آسیب‌پذیری استان گیلان نسبت به خشکسالی با مدلهای GAMA و SUM فازی، AHP میباشد. روش پژوهش، تحلیلی مکانی و از نظر هدف کاربردی است. ابتدا مؤلف چکیده کاملدر کشور ایران بارش اندک به همراه توزیع نامناسب زمانی و مکانی آن باعث بروز خشک‌سالی‌هایی گردیده است. در این پژوهش هدف، سنجش ابعاد آسیب‌پذیری استان گیلان نسبت به خشکسالی با مدلهای GAMA و SUM فازی، AHP میباشد. روش پژوهش، تحلیلی مکانی و از نظر هدف کاربردی است. ابتدا مؤلفههای آسیب‌پذیری اقلیمی تعیین گردید که میزان تخلیه چشمه‌ها و چاهها، آبهای سطحی، بارش، دما، مقدار اراضی کشاورزی، جمعیت بخشهای مختلف محدوده مطالعاتی بود. متغیرها با توابع عضویت فازی همسان و با مدل GAMA و SUM همپوشانی شدند. جهت وزن دهی متغیرها از مدل AHP نیز استفاده شد. نتایج نشان داد ازنقطه‌نظر کارشناسان اهمیت پارامتر بارش با وزن 289/0 بیشترین و پارامتر اراضی کشاورزی با وزن 057/0، کمترین مقدار است. وزن پارامترهای تخلیه آب زیرزمینی، آب سطحی، جمعیت، دما در مقایسه زوجی به ترتیب 267/0، 180/0، 122/0، 086/0به دست آمد. پهنهبندی AHP بالاترین دقت و مدل GAMA و SUM در الویت بعدی قرار دارند. پهنهبندی AHP نشان داد بخش میانی استان رشت، سراوان، کسما، انزلی و شاندرمن بیشترین خشکسالی و غرب استان شامل هشتپر و آستارا با مساحت 3/37 درصد در مرحله بعد و سپس سموش، شلمان و لاهیجان با مساحت 29 درصد قرار داشته و درنهایت قسمت‌هایی از شمال آستارا، جنوب شهرستان رودسر و جنوب رودبار ارتفاعات درفک با مساحت 7/33 درصد کمترین خشکسالی را تجربه کرده‌اند. در مدل SUM، بیشترین آسیب‌پذیری در غرب، مرکز و نواحی وسیعی از شرق استان، شهرستان رودسر با مساحت 23/78 درصد بود. در مدل همپوشانی GAMA، قسمتهای وسیعی از غرب استان شهرستان تالش و شهرستان رشت با مساحت 92/31 درصد در کلاس آسیب‌پذیری خیلی زیاد مشاهده گردید. بررسی نقاطی که با خشکسالی بیشتر و شدیدتر مواجه‌اند و تمرکز بیشتر در آن نقاط، مدیریت مناسب منابع را به همراه دارد و میتواند خسارات ناشی از خشکسالی را کاهش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
884 - تاثیر عصاره بومادران بر پاسخ نوتروفیل در دختران ورزشکار
لیلا منصوری پور محمد علی آذربایجانی بهمن تاروردی زاده عبدالحسن دولاحهدف از پژوهش حاضر اثر عصاره بومادران بر پاسخ نوتروفیل، پس از یک فعالیت فزاینده در بین دختران ورزشکار بود. براساس این پژوهش 24 نفر ازدختران ورزشکارکه به صورت هدفمندانتخاب وبه 4 گروه مکمل (بومادران)، بروفن و مکمل، بروفن و دارونما تقسیم شدند، مورد مطالعه قرار گرفت. آزمودنی چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر اثر عصاره بومادران بر پاسخ نوتروفیل، پس از یک فعالیت فزاینده در بین دختران ورزشکار بود. براساس این پژوهش 24 نفر ازدختران ورزشکارکه به صورت هدفمندانتخاب وبه 4 گروه مکمل (بومادران)، بروفن و مکمل، بروفن و دارونما تقسیم شدند، مورد مطالعه قرار گرفت. آزمودنی ها 7 روز قبل از فعالیت، مکمل با دوز 740 میلی گرم، بروفن 800 میلی گرم، بومادران و بروفن با (185میلی گرم بومادران و400میلی گرم بروفن) و دارونما 400 میلی گرم دریافت نمودند. بعد از آخرین وهله مصرف مکمل با 70 درصد توان هوازی بیشینه روی دستگاه پشت پا و نشسته شروع به فعالیت کردند. نمونه های خونی جهت سنجش نوتروفیل از تمام آزمودنی های 4 گروه در 5 مرحله از محل ورید پیش آرنجی گرفته شد. همچنین در هر مرحله پرش سارجنت، محیط دور ران و میزان درد محاسبه گردید. نرمال بودن وضعیت نوتروفیل ها نشان داد که مکمل عصاره بومادران نسبت به دارونما، بروفن، بروفن و بومادران تأثیر معناداری بر تعداد و کارکرد نوتروفیل نداشته است. بالا بودن آنها بعد از فعالیت ورزشی دختران ناشی از نوتروسیتوز می باشد. این افزایش نتیجه پاسخ قابل انتظار و طبیعی سیستم ایمنی به استرس ورزش است. اگر چه تغییراتی در شاخص های خونی و عملکرد پرش سارجنت و محیط دور ران مشاهده شد؛ اما این تغییرات در محدوده منظم بوده و تغییرات این شاخص ها از لحاظ آماری ناچیز تلقی می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
885 - نقش فرزندپروری ذهن آگاهانه و سبک دلبستگی مادر در پیش بینی اختلالات رفتاری کودکان بیش فعال
نیلوفر میکاییلی نسترن مهاجری اول نسترن عطاردهدف از پژوهش حاضر پیشبینی مشکلات رفتاری کودکان بیش فعال بر اساس سبک فرزندپروری ذهن‌آگاهانه و سبک دلبستگی مادران آنها بود. جامعه مورد مطالعه تمامی مادران کودکان دبستانی شهر تهران بود که از میان آنها 60 نفر با روش نمونهگیری هدفمند با اجرای پرسشنامه کانرز (1970) بر روی چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر پیشبینی مشکلات رفتاری کودکان بیش فعال بر اساس سبک فرزندپروری ذهن‌آگاهانه و سبک دلبستگی مادران آنها بود. جامعه مورد مطالعه تمامی مادران کودکان دبستانی شهر تهران بود که از میان آنها 60 نفر با روش نمونهگیری هدفمند با اجرای پرسشنامه کانرز (1970) بر روی کودکان و تشخیص بیش فعالی آنان، به عنوان نمونه انتخاب شدند و سپس پرسشنامههای سبک فرزندپروری ذهن‌آگاهانه (دونکان،2007) و سبک دلبستگی (وان-اونهاون،2003) بر روی مادران این کودکان اجرا شد. طرح این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از رگرسیون چند متغیره نشان داد که سبک فرزندپروری ذهن‌آگاهانه پیشبینی کننده منفی و معنیدار مشکلات رفتاری اضطراب؛افسردگی، انزوا؛افسردگی، نادیده گرفتن قواعد، رفتار پرخاشگرانه، مشکلات اجتماعی کودکان بیش‌فعال است (05/0>p). همچنین سبک دلبستگی ایمن والدین به صورت منفی و معنیدار پیشبینی کننده اختلالات رفتاری کودکان بیش‌فعال است (05/0>p). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
886 - تبیین جامعه شناختی مشکلات تعاونی‌های زنان با تمرکز بر توانمندی های مورد نیاز مدیران
نسیم ایزدی پوریا عطائی احمد یعقوبی فرانیهدف این مطالعه بررسی مسائل و مشکلات تعاونی های زنان با تمرکز بر توانمندی مدیران با استفاده از روش کیفی بود که برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش مشاهده و مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. جامعه آماری، مدیرعاملان تعاونی های زنان استان همدان (55 مدیر عامل) ب چکیده کاملهدف این مطالعه بررسی مسائل و مشکلات تعاونی های زنان با تمرکز بر توانمندی مدیران با استفاده از روش کیفی بود که برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش مشاهده و مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. جامعه آماری، مدیرعاملان تعاونی های زنان استان همدان (55 مدیر عامل) بودند که به صورت تمام شماری مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای استقراری و کدگذاری و طبقه بندی استفاده گردید. یافته ها نشان داد که مسائل و مشکلات تعاونی های زنان عبارتند از: محدودیت های درون خانواده، نگرانی در مورد مسئولیت های زندگی، ضعف در عملکرد سازمان های حمایتی، مشکلات مالی، تبعیض جنسیتی، ضعف جسمانی، نگرانی از آینده و ضعف در برقراری ارتباط. این مشکلات را می توان در چهار دسته کلی تر جای داد که عبارتند از: مسائل و مشکلات روان شناختی، جامعه شناختی، اقتصادی و نهادی ـ مدیریتی. در نهایت این چهار طبقه را در دو طبقه کلی، مشکلات درون فردی و مشکلات برون فردی دسته بندی نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
887 - نگاره زن اشکانی بر روی آثار و یافتههای باستان شناسی
سارا ذوالفقاری بهمن فیروزمندی یعقوب محمدی فرهدف این پژوهش بررسی حضور، نمایش و جایگاه زن به مفهوم وسیع آن بر روی آثار و مواد فرهنگی باستانشناختی برجای مانده از دوران اشکانیان میباشد. جامعه پژوهش شامل نقش و نگار زنان بر روی آثار دوران اشکانی است. نمونه نگاره های زن بر اساس شواهد باستانشناختی میباشد. طرح تحقیق ت چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی حضور، نمایش و جایگاه زن به مفهوم وسیع آن بر روی آثار و مواد فرهنگی باستانشناختی برجای مانده از دوران اشکانیان میباشد. جامعه پژوهش شامل نقش و نگار زنان بر روی آثار دوران اشکانی است. نمونه نگاره های زن بر اساس شواهد باستانشناختی میباشد. طرح تحقیق توصیفی-تحلیلی و بر پایه تطبیق دادهها بهصورت کیفی است. گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای و موزه‌ای با استفاده از منابع مکتوب و دیجیتال انجام شدهاست. نتایج نشان میدهند که در این دوره بیشتر از ادوار پیشین به شمایل نگاری زنان توجه شده و نسبت به دورههای قبل از خود به کلی متفاوت است. محصولات هنری به شدت التقاطی هستند و هیچ سبک خاصی در آنها به چشم نمی‌خورد. نوع پوشش رایج زنان دوره اشکانی در مناطق مختلف متفاوت است. وجود آثار به‌جا مانده از نگاره زنان و ملکه‌ها بر روی سکه‌ها، نقوش‌برجسته، سردیس‌ها، نیم‌تنه‌ها، پیکرک‌ها، مجسمه‌ها، نقاشی‌های‌دیواری، آرایه‌های معماری، زینت‌آلات، ظروف و ریتون‌ها بیانگر نقش و حضور سیاسی و اجتماعی زنان در این دوره میباشد. از سویی دیگر مقایسه آنها با دورههای مختلف راه را برای شناخت هر چه بیشتر بافت اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی در دوره اشکانی هموار میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
888 - تبیین واکنش‌های رفتاری و مقابله‌های دانشجویان دختر با نشانگان ضربه عشقی: یک مطالعه پدیدارشناسانه
فهیمه باهنر محمدحسن آسایش نیکو قاضی نژادپژوهش حاضر باهدف، تبیین واکنش های رفتاری و مقابله های دانشجویان دختر با نشانگان ضربه عشقی انجام شده است. جامعۀ مطالعۀ حاضر را کلیه دانشجویان دخترخوابگاهی دانشگاه تهران در سال تحصیلی1397-1398 که در یک سال گذشته تجربۀ آسیب عشقی را داشتند، تشکیل دادند. به منظور نمونه‌گ چکیده کاملپژوهش حاضر باهدف، تبیین واکنش های رفتاری و مقابله های دانشجویان دختر با نشانگان ضربه عشقی انجام شده است. جامعۀ مطالعۀ حاضر را کلیه دانشجویان دخترخوابگاهی دانشگاه تهران در سال تحصیلی1397-1398 که در یک سال گذشته تجربۀ آسیب عشقی را داشتند، تشکیل دادند. به منظور نمونهگیری دختران ساکن یکی از خوابگاه‌های دانشجویی دانشگاه تهران در طی یک فراخوان به صورت هدفمند انتخاب شدند. درنهایت تعداد 14نفر انتخاب و از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. به منظور درک تجارب زیستۀ دختران با تجارب نشانگان ضربه عشق، روش پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی، اتخاذ گردید. پس از تحلیل محتوای مصاحبه ها و کدگذاری نهایی آن ها 2 مضمون اصلی، 17مضمون فرعی و 41 مفهوم استخراج شدند. نتایج نشان داد مضمون اصلی نخستواکنش‌های رفتاری و مقابله‌های سازگارانهبود که مضمون‌های فرعی حرکت به سوی دیگران، سازگاری با شرایط، درخواست کمک حرفهای، احتیاط در رفتار، خودمدیریتی، اشتغال و فعالیت، بهره مندی از مهارت و واکنش‌های معنوی سازگارانه را دربرمی‌گرفت. مضمون اصلی دومواکنش‌های رفتاری و مقابله‌های ناسازگارانهبودکه مضمون‌های فرعی مقایسه‌گری، سرزنش‌گری، عدم مراجعه به متخصص، بازی نقش، یادآوری خاطرات، دوری گزینی، خود آسیب رسانی، اهمال کاری و گلایه های معنوی بود. بنابراین وجود واکنش‌های متنوع در شرکت کنندگان، نشان دهنده این است که نوع حمایت‌های محیطی و روان شناختی، بینش فردی و تیپ شخصیتی در کیفیت واکنش ها نقش مهمی را ایفا می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
889 - نقش زنان در شکل گیری فضاهای شهری
محمد مهدی مولایی آرزو لطفیهدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ضوابط و چهارچوب طراحی یا مدول از فضاهای شهری جهت زنان بود. جامعه مورد بررسی زنان است که نیازهای شهری معضلات و کمبودهای فضا در اجتماع آنان در گذر تاریخ مورد توجه قرار نگرفته بود. طرح پژوهشی کاربردی است. ابزار گردآوری با استفاده از داده های ک چکیده کاملهدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ضوابط و چهارچوب طراحی یا مدول از فضاهای شهری جهت زنان بود. جامعه مورد بررسی زنان است که نیازهای شهری معضلات و کمبودهای فضا در اجتماع آنان در گذر تاریخ مورد توجه قرار نگرفته بود. طرح پژوهشی کاربردی است. ابزار گردآوری با استفاده از داده های کتابخانه ای و پایگاه های پژوهشی مرتبط به حوزه معماری و شهرسازی زنان بود. مبانی نظری جمع آوری شده با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که درگذشته جایگاه و فعالیت زنان در عرصه های شهری بیشتر بوده وتعریف مشخص تری داشته است و زنان در آسایش و امنیت به فعالیت های روزمره خود رسیدگی می کردند. برخلاف گذشته در جوامع امروزی عدم توجه به بافت فضای عمومی و اختصاص دادن مکانی اجتماعی مناسب بانوان، فقدان امنیت را به ارمغان آورده است. در دنیای مدرن حاکم بر جامعه نیاز های زنان از برنامه های شهرسازی و معماری کامل حذف شده و محیط به فضای کاملاً مردانه ای تبدیل شده است. مؤلفه های نیاز روحی، جسمی، امنیت و تفاوت های فیزیولوژیکی بین زنان و مردان از عوامل اصلی و بسیار تأثیرگذار در کیفیت فضاهای شهری مناسب بانوان محسوب می شوند. ارتباط این مؤلفه ها با ضوابط طراحی شهری می تواند کمک شایانی به ساخت شهر همسو با بانوان و محرک حضور بیشتر آنها در جامعه باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
890 - نقش زنان در ادوار هخامنشی، اشکانی و ساسانی بر اساس سکه‌های بازمانده
عزیزه یوسفی حسین علیزاده حسن درخشیهدف پژوهش حاضر مطالعهی نقش زنان در ادوار هخامنشی، اشکانی و ساسانی بر اساس سکه‌های بازمانده بود. جامعهی پژوهش شامل منابع مکتوب تاریخی و دیگر آثار مرتبط با موقعیت زنان در سلسله‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانی میباشد. نمونه پژوهش، سکه‌های برجای مانده از دوره هخامنشی، اشکان چکیده کاملهدف پژوهش حاضر مطالعهی نقش زنان در ادوار هخامنشی، اشکانی و ساسانی بر اساس سکه‌های بازمانده بود. جامعهی پژوهش شامل منابع مکتوب تاریخی و دیگر آثار مرتبط با موقعیت زنان در سلسله‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانی میباشد. نمونه پژوهش، سکه‌های برجای مانده از دوره هخامنشی، اشکانی و ساسانی بود. روش پژوهش توصیفی -تحلیلی است. گردآوری اطلاعات به شیوه‌ی کتابخانهای و با استفاده از اسناد، مدارک مکتوب و منابع معتبر انجام گرفت. تحلیل‌داده‌ها با استفاده از روش تحلیل‌محتوا صورت‌گرفت. یافتهها نشان‌داد که، اگر چه سکه ابزاری جهت مبادلات اقتصادی، نشانه استقلال و معرف ملیت هر قومی است، ولی درعین‌حال سند معتبری است که اطلاعات مفیدی در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، تاریخ گذشته ملتها و جایگاه زنان را ارائه میدهد. تصاویر، نام و لقب زنان سلطنتی، تصاویر ایزدبانوان و نمادهای وابسته به آنان که بر روی سکه‌های اشکانی و ساسانی نقش بسته بیانگر جایگاه رفیع زن در این ادوار بود. اگرچه الواح هنری به‌جا‌مانده از دوره هخامنشی اطلاعات باارزشی در مورد زنان این عصر به-دست میدهد، ولی در سکه‌های این دوره مانند سایر آثار تصویر زن دیده نمی‌شود. زنان دربار هخامنشی، اشکانی و ساسانی بهعنوان مصداق زنان مقتدر و مدبر و با اراده در عرصه سیاست و اجتماع ایفای نقش کرده‌اند. در کل زنان در این ادوار به پایگاهی برابر پایگاه مردان (پادشاهان)، دست یافته و نام و نمودشان بر روی سکه‌ها ماندگار شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
891 - اثربخشي آموزش پیش از ازدواج طرحواره محور مبتنی بر فرهنگ بر باورهاي همسرگزيني و ترس از شکست در ازدواج در دختران مجرد با طرحواره رهاشدگی دارای والدین مطلقه
مریم عباس پور گل سفیدی شهناز خالقی پورهدف پژوهش بررسی اثربخشی آموزش پیش از ازدواج طرحواره محور مبتنی بر فرهنگ برباورهاي همسرگزيني‌و ترس‌از شکست در ازدواج دردختران مجرد با طرحواره رهاشدگی دارای والدين مطلقه بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون-ﭘﺲآزﻣﻮن و پیگیری با گروه کنترل بود. ج چکیده کاملهدف پژوهش بررسی اثربخشی آموزش پیش از ازدواج طرحواره محور مبتنی بر فرهنگ برباورهاي همسرگزيني‌و ترس‌از شکست در ازدواج دردختران مجرد با طرحواره رهاشدگی دارای والدين مطلقه بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون-ﭘﺲآزﻣﻮن و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری دختران مجرد دارای طرحواره رهاشدگی با والدین مطلقه درشهر اصفهان بودند که با روش نمونه گیری هدفمند 30 نفرانتخاب شدند و در دو گروه آزمایش(15 نفر) وکنترل(15 نفر) به طور تصادفی جایگزین شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه طرحواره های ناسازگار یانگ (1998)، نگرشهای مربوط به انتخاب همسرکاب و همکاران (2003) و پرسشنامه ترس از شکست در ازدواج اسماعیل پور و نورمحمدی (1398) بود.گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای با استفاده از برنامه آموزش پیش از ازدواج متمرکز بر طرحواره مورد مداخله قرار گرفتند ولی برای گروه کنترل مداخله‌ای صورت نگرفت. دادهها با آزمون تحلیل واریانس‌با اندازه گیری مکررانجام شد. نتایج نشان داد آموزش پیش از ازدواج متمرکز بر طرحواره مبتنی بر باورهای فرهنگی بر طرحواره طرد و رهاشدگی، باورهاي همسر¬گزيني شامل عشق باوری، تجربه محوری، ایده آل‌گرایی، متضاد جویی و آسان بینی و متغیر ترس از ازدواج در مرحله پس آزمون تاثیر معنی داری دارد. براساس یافته های پژوهش آموزش پیش از ازدواج طرحواره محور مبتنی بر فرهنگ¬، بر باورهاي ناكارآمد همسرگزيني‌و ترس از ازدواج دختران مجردی که طرحواره طرد و رهاشدگی و دارای والدين مطلقه هستند اثربخش بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
892 - آیا صدای شیرین همان باور و اندیشه نظامی است
فرزانه یوسف قنبریبا بررسی منظومة خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی می توان دریافت که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه میکند. در حقیقت عملکرد و چکیده کاملبا بررسی منظومة خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی می توان دریافت که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه میکند. در حقیقت عملکرد و رفتار موقرانه و سنگین وار شیرین که برساختة داستان پرداز است، بلندترین بانگ در سراسر این منظومه است که تا لحظة مرگ خاموش او ادامه دارد. هنگامی که صدای شیرین را که برخاسته از ناخودآگاه شاعر است با نگاهی روان شناسانه تحلیل کنیم، در می یابیم که آنیمای شاعر در پرداخت شخصیت شیرین، نقشی بیشتر از بن مایة اصلی روایت داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
893 - بررسی تطبیقی شخصیت « سودابه » در «شاهنامه فردوسی » و «لیدی مکبث » در «مکبث شکسپیر
نگین حیدری زادهفردوسی شاعر نامدار ایرانی و شکسپیر شاعر و نویسنده بزرگ انگلیسی، به فاصلهتقریباً 600 سال خالق شاهکارهای برجسته و پر از رمز و راز شده اند که هردو نیز از شهرت و اعتبار جهانی برخوردارند. در آثار فرا ملی آن ها، احترام بهانسانیت و مردمی موج می زند. درهر دو اثرحماسه های قهرمان چکیده کاملفردوسی شاعر نامدار ایرانی و شکسپیر شاعر و نویسنده بزرگ انگلیسی، به فاصلهتقریباً 600 سال خالق شاهکارهای برجسته و پر از رمز و راز شده اند که هردو نیز از شهرت و اعتبار جهانی برخوردارند. در آثار فرا ملی آن ها، احترام بهانسانیت و مردمی موج می زند. درهر دو اثرحماسه های قهرمانی و دلاوری زیادیوجود دارد.هدف از نوشتن این مقاله نشان دادن نقش زن در این دو اثر ادبی استکه انتخاب آن بدلیل شباهت های بین طینت این دو زن است از جمله : پلیدی،حیله گری وگستاخی آنان که تأثیر زیادی بر عملکرد همسرانشان داشته و موجبجنگ، خونریزی و قتل شده است ویا بدنبال خود مختاری و قدرت بوده اند.نگارنده در این مقاله سعی دارد وجوه تشابه و تمایز دو شخصیت سودابه درشاهنامه به عنوان زنی خیانت کار، حسود، انتقام جوو وسوسه گر و ازسویدیگر لیدی مکبث در یکی از تراژدی های شکسپیر به نام مکبث که داستان غمانگیزی است و در آن کینه، حسد، انتقام، خیانت، آزار پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
894 - مقایسة خوداثربخشی، سلطه گری و حمایت اجتماعی بین زنان ورزشکار و غیرورزشکار شهر اهواز
سحر صفرزادههدف این پژوهش مقایسة خوداثربخشی، سلطه‌گری و حمایت اجتماعی بین زنان ورزشکار و غیرورزشکار شهر اهواز بود. نمونة آماری 200 نفر بودند (100 نفر ورزشکار زن و 100 نفر غیر ورزشکار زن ) که به صورت تصادفی خوشهای انتخاب شدند. در پژوهش حاضر برای گردآوری دادهها از سه مقیاس: خوداث چکیده کاملهدف این پژوهش مقایسة خوداثربخشی، سلطه‌گری و حمایت اجتماعی بین زنان ورزشکار و غیرورزشکار شهر اهواز بود. نمونة آماری 200 نفر بودند (100 نفر ورزشکار زن و 100 نفر غیر ورزشکار زن ) که به صورت تصادفی خوشهای انتخاب شدند. در پژوهش حاضر برای گردآوری دادهها از سه مقیاس: خوداثربخشی(GSE)، سلطه گری(F کالیفورنیا) و حمایت اجتماعی(فیلیپس) استفاده شد. تحقیق حاضر از نوع علی مقایسه ای بود. تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس یک راهه(آنوا)نشان داد که ؛ میزان خوداثربخشی، سلطه گری و حمایت اجتماعی زنان ورزشکار، بیشتر از زنان غیرورزشکار است، بنابراین فرضیه های پژوهش تأیید شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
895 - مقایسه ویژگی شخصیتی سخت رویی در زنان معلول ورزشکار، زنان معلول غیر ورزشکار و زنان سالم ورزشکار شهر تهران
سمانه رضایی فرح آبادی غلامرضا منشئی مونا سرشارپژوهش حاضر با هدف مقایسه ویژگی شخصیتی سخت رویی و سه مولفه آن ( تعهد،کنترل و مبارزهجویی) در زنان معلول ورزشکار، معلول غیر ورزشکار و زنان سالم ورزشکار شهر تهران انجام گرفت. دراین پژوهش نمونه ای شامل 25 نفر از زنان عضو تیم ملی معلولین با 25 نفر از زنان معلول غیر ورزشکارو 2 چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف مقایسه ویژگی شخصیتی سخت رویی و سه مولفه آن ( تعهد،کنترل و مبارزهجویی) در زنان معلول ورزشکار، معلول غیر ورزشکار و زنان سالم ورزشکار شهر تهران انجام گرفت. دراین پژوهش نمونه ای شامل 25 نفر از زنان عضو تیم ملی معلولین با 25 نفر از زنان معلول غیر ورزشکارو 25 نفر از زنان سالم ورزشکار با استفاده از پرسشنامه سخت رویی کوباسا مورد مقایسه قرار گرفته اند.پژوهش از نوع پس رویدادی است. نتایج حاصل از تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد بین سخت روییو مولفه های آن در سه گروه تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین آزمون دانت نشان داد که در ویژگیشخصیتی سخت رویی و هر سه مولفه آن میانگین مربوط به زنان سالم ورزشکار و معلول ورزشکار با همبرابر می باشد، اما در زنان معلول غیر ورزشکار سخت رویی و مولفه های آن پائین تر از دو گروه زنانمعلول ورزشکار و زنان سالم می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
896 - اثربخشی آموزش فرزندپروری مثبت به مادران بر مشکلات درونی و بیرونی کودکان دچار مشکلات رفتاری
ندا ملکپور محمدرضا عابدی سیامک سامانیهدف: هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش فرزندپروری مثبت مادران بر مشکلات درونی و بیرونی کودکان دچار مشکلات رفتاری بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کودکان دبستانی شهر شیراز به همراه والدین آن ها بود که برای مشکلا چکیده کاملهدف: هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش فرزندپروری مثبت مادران بر مشکلات درونی و بیرونی کودکان دچار مشکلات رفتاری بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کودکان دبستانی شهر شیراز به همراه والدین آن ها بود که برای مشکلات روانشناختی به کلنیک های مشاوره شهر شیراز در سه ماه پاییز 1399 مراجعه کرده بودند. 30 نفر از مادران به همراه فرزندانشان به صورت در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل به طور تصادفی جایگزین شدند. مداخله آموزش فرزندپروری مثبت در 8 جلسه به صورت هفتگی و به مدت 90 دقیقه انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از فهرست نشانه مرضی کودک اسپرلفکین و گادو و پرسشنامه مشکلات رفتاری کانرز فرم کوتاه ویژه والدین کیت کانرز استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و تحلیل کوواریانس تک متغیره با نرم افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش فرزندپروری مثبت بر مشکلات درونی و بیرونی کودکان دارای مشکلات رفتاری تاثیر معناداری داشت. میانگین نمرات پس آزمون گروه آزمایش در متغیر مشکلات درونی (001/0P< 92/31F= ) و در متغیر مشکلات بیرونی (001/0P< 3/381F= ) کاهش معنی داری پیدا کرده است. مجذور اتا نشان داد آموزش فرزندپروری مثبت 41 درصد از تغییرات مشکلات درونی و 36 درصد تغییرات مشکلات بیرونی کودکان دارای مشکلات رفتاری را تبیین می کند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، استفاده از آموزش فرزندپروری مثبت در کاهش مشکلات درونی و بیرونی کودکان دارای مشکلات رفتاری، پیشنهاد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
897 - Spatial and Temporal Variability of Water Quality for Karun River, in Upstream and Downstream Gotvand Dam
راضی خلف سیده زینب یعقوبیIn this study, the spatial and temporal variability of water quality including monthly series of TDS, EC, So4, Cl, Ca and Na in common statistical period 1993-2014 was evaluated for the Karun River. This assessment is based on qualitative data stations including Susan i چکیده کاملIn this study, the spatial and temporal variability of water quality including monthly series of TDS, EC, So4, Cl, Ca and Na in common statistical period 1993-2014 was evaluated for the Karun River. This assessment is based on qualitative data stations including Susan in the upstream of Gotvand reservoir, Gotvand, Mollasani and Ahvaz in the downstream. To determine the parameters trend process, Mann-Kendall and Sen slope estimator tests were used. Also, Petit test was used to determine the breaking point. The results showed that in all quality parameters of the Susan station, a combination of increasing and decreasing trend is observed. Mainly downward trend is corresponding to the wet months and the upward trend is corresponding to the low water months. Susan, Mollasani and Ahvaz stations are located in downstream of Gotvand dam. The results of modified Mann-Kendall showed clear decrease in water quality after Gotvand dam. The upward trend for the quality parameters were observed in all months of the all stations. According to the results of Sen’s slope estimator, the most trend for the EC series was 108.83 micromhos per centimeter per year, for TDS is 76.07 ppm per year, and for Sulfate, Chlorine ,Calcium and Sodium, are respectively 0.52, 0.65, 0.41 and 0.75 ppm per year. In general it can be found that there are no significant changes in water quality for upstream Gotvand during the study period, however, after the dam, severe changes in water quality parameters have occurred. Based on Petit test, most of changes happened in 2006 and 2007 caused by dam constructing, diversion tunnels and coastal loss in these years. That changes the Karun river water quality in downstream of Gotvand dam. Indeed, water quality Variation before and after the dam construction was showed by hydrometric stations. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
898 - The Effects of Controlled Drainage on the Cane Crops: The study of Emam Khomeini’s Industry and Plant Farms of cane
رحیم عنافچه یدالله یوسفی فرد عبدعلی ناصری حیدرعلی کشکولیHolding up the phreatic surface near by the plant root zone to effective use of water and provide themoisture on the root zone is a usual method, which uses for several decades by researchers. In thisstudy, we investigate the possibility of controlled drainage method in چکیده کاملHolding up the phreatic surface near by the plant root zone to effective use of water and provide themoisture on the root zone is a usual method, which uses for several decades by researchers. In thisstudy, we investigate the possibility of controlled drainage method in dry and half-dryzone (i.e., theclimate of the center and south of the Khuzestan state) on thecane plant. The results showedthat thesalinity of free care soil at the layer (0-30)cm in size 1.3 dz rather than the same layer at the controlledcare had increased. The changes of salinity on the other layers for two cares arelow. In order to wateruse, the test care use 38percent lower than the free care and the efficiency of water in test care is41.3percent more than the free care. In order to water period, the test care was 33 percent lower thanthe free care. According to input salt, the test care is lower than the free care, equal to 36percent.According to output salt of the drainages, the test care was lower than the free care, equal to53percent. The crop quantity performance of the test care was more than the free care in rate of8.66percent;on the crop,quality performance of the test care on the rate of syrup weight for caneweight was (EX) 15.9percent. On the rate of exist sugar in syrup (POL) 6.01 percent, and on the rateof solvable solid elements in syrup (Brix) 5.24percent, and on the level of syrup candor or the rate ofpure syrup, has 0.8percent more than the free care. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
899 - MIKE11 ارزیابی تأثیر ساخت آبشکن بر پارامترهای هیدرولیکی در روخانه شطیط با استفاده از مدل
مهدی احتشامی(ندری) محمد حیدرنژاد ابراهیم ذلقیهدف از انجام این تحقیق، مطالعهی هیدرولیکی و بررسی کارآیی آبشکن‌هایی است که به منظور حفاظت از چاههای فلمن و جلوگیری از تخریب بیشتر منطقه حفاظت شده در ساحل رودخانهی شطیط در نزدیکی شهر شوشتر احداث شدهاند. در بررسی حاضر، شرایط جریان به صورت غیرماندگار فرض شده و نتایج به چکیده کاملهدف از انجام این تحقیق، مطالعهی هیدرولیکی و بررسی کارآیی آبشکن‌هایی است که به منظور حفاظت از چاههای فلمن و جلوگیری از تخریب بیشتر منطقه حفاظت شده در ساحل رودخانهی شطیط در نزدیکی شهر شوشتر احداث شدهاند. در بررسی حاضر، شرایط جریان به صورت غیرماندگار فرض شده و نتایج به دست آمده نشان دهنده‌ی کارآیی خوب آبشکن‌ها و همچنین مناسب بودن این مدل ریاضی در شبیه سازی آبشکن‌ها بوده است. نتایج ناشی از این نرمافزار در محدودهی مورد بررسی نشان دهنده‌ی تغییرات در تراز سطح آب و سرعت و تنش برشی بستر و عدد فرود جریان میباشد. ایجاد آبشکن‌ها باعث کاهش دبی به میزان 115 متر مکعب بر ثانیه برای سیلاب 100 ساله در محل شد بیشترین مقدار تغییرات در تراز سطح آب به ازای سیلاب 47 سانتی متر، و بیشترین مقدار تغییرات سرعت جریان 558/0 متر بر ثانیه بود. بیشترین مقدار تغییرات در تنش برشی بستر به ازای همین سیلاب 560/14 نیوتن بر مترمربع، و بیشترین مقدار تغییرات عدد فرود جریان 0944/0 بود. با مقایسه نتایج حاصل از سیلاب با دوره بازگشت 25 سال و سیلاب با دوره بازگشت 100 سال، مشاهده شد که میزان تغییرات رابطهی مستقیمی با افزایش دوره بازگشت دارد و هرچه میزان دوره بازگشت سیلاب بیشتر شود میزان تغییرات نیز افزایش مییابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
900 - شبیهسازی آبشکن‌های T شکل در دبی ورودی به آبگیر با کمک نرمافزار FLOW 3D
میثم پور معظمی محمد حیدر نژاداستفاده از آبشکن در ورودی آبگیر تاثیر قابل توجهی بر افزایش دبی آبگیری دارد. آبگیر ها از جمله سازه هایی هستند که برای برداشت آب از رودخانه‌ها طراحی و اجراء می‌گردند. از جمله نکاتی که بایستی در طراحی عمومی آبگیرها به آن اشاره نمود مواردی نظیر، تأمین نمودن آب به میزان مطلو چکیده کاملاستفاده از آبشکن در ورودی آبگیر تاثیر قابل توجهی بر افزایش دبی آبگیری دارد. آبگیر ها از جمله سازه هایی هستند که برای برداشت آب از رودخانه‌ها طراحی و اجراء می‌گردند. از جمله نکاتی که بایستی در طراحی عمومی آبگیرها به آن اشاره نمود مواردی نظیر، تأمین نمودن آب به میزان مطلوب در هر زمان، جهت رفع نیازها، بدون در نظر گرفتن دبی رودخانه است، مشروط بر آنکه نیازها از جریان رودخانه تجاوز نکنند. در این تحقیق به بررسی تاثیر آبشکن T شکل بر شرایط هیدرولیکی جریان در آبگیرها با مدل ریاضی Flow3D پرداخته شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان میدهد که بهطور متوسط با نصب آبشکن T شکل 6/76درصد دبی انحرافی به آبگیر نسبت به مدل شاهد افزایش مییابد. همچنین با افزایش طول آبشکن T شکل از 15 به 45 درصد عرض فلوم درصد دبی انحرافی 15 درصد افزایش یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
901 - Impact evaluation of drought on EC and SAR in seven hydrometric stations along the Dez River
سعید آزیش علی عصاره داود خدادادی دهکردیIn this study, the effects of drought on EC and SAR doses were investigated. Seven hydrometric stations were selected along the river and ten year qualitative water data (from 2004-2014) from Khuzestan Water and Power Organization and meteorological statistics. The resu چکیده کاملIn this study, the effects of drought on EC and SAR doses were investigated. Seven hydrometric stations were selected along the river and ten year qualitative water data (from 2004-2014) from Khuzestan Water and Power Organization and meteorological statistics. The results showed that the most severe droughts in Hosseiniyeh and Dezful stations took place in 2008 and at Shoosh Station in 2011. In the definite years, drought index to average of long term, in the sepid dasht e of Caesar, Sepid Dasht Zaz, Tang-e-5 Caesars, Tang-e-5 Bakhtiari, Dezful, harmaleh and Bamdej stations was 3.74, 15.3, 11.67, 22.16, 10.59, 5.28 and 37098 respectively. Also among the seven stations, the highest percentage of SAR in dry years was at Dezful station with 50%. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
902 - The effect of mixing drainage water on irrigation of sugarcane fields on soil properties
بهنام شجاعی علی عصارهPopulation growth is the most important factor in increasing the use of renewable water in Iran and one of these waters is the reuse of drainage water. Existence of several large industrial crops in Khuzestan has caused a huge volume of water to be produced. Drainage fr چکیده کاملPopulation growth is the most important factor in increasing the use of renewable water in Iran and one of these waters is the reuse of drainage water. Existence of several large industrial crops in Khuzestan has caused a huge volume of water to be produced. Drainage from agricultural lands is a potential source of water that can be mixed with freshwater rivers to create actual water sources for agriculture.Poor water quality not only affects the plant, but also alters the soil structure.Therefore, this study was conducted with the aim of the effect of mixing drainage water and irrigation water on soil properties in sugarcane fields of Hakim Farabi agro-industry. Two separate plots with the same texture and conditions were selected.Farm W3-6 was irrigated with Karun water and farm S2-12 was irrigated with mixed water. During the growing period of sugarcane, which is from April to September; About 20 irrigation rounds with a water volume of 1200 cubic meters per irrigation per hectare were irrigated.The ratio of saline to fresh water was mixed to 1000 to 8000 liters. For this purpose, a structure was constructed to combine drainage water to irrigation canal for S2-12 farm. The results showed that the effect of different irrigation treatments on electrical conductivity and soil pH was significant at 5% level. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
903 - Simulation and Detecting Streamflow Fluctuations using Weap Model
ارمین بنی بیات حسین قربانی زاده خرازی حسین اسلامی صائب خوش نواز بهروز دهان زادهIn This study the need for water transferring in different levels of agricultural development was investigated in the form of a water transfer plan from Sulgan (Vanak) to Khanmirza. In all the scenarios of this group in weap model, implementation of the water transfer p چکیده کاملIn This study the need for water transferring in different levels of agricultural development was investigated in the form of a water transfer plan from Sulgan (Vanak) to Khanmirza. In all the scenarios of this group in weap model, implementation of the water transfer plan from Sulgan to Khanmirza Plain (Vanak Dam Project) is considered. Scenarios include implementing an artificial recharge plan as well as increasing the area under cultivation and irrigation efficiency to balance the Khanimarza plain. The results of the first scenario showed that to balance the groundwater, at least 45 million cubic meters of water must be transferred from Sulgan to Khanmirza Plain annually. The results of the second scenario indicated that if Sulgan water is fully transferred to Khanmirza, the area under cultivation can be increased up to 21000 hectares. The results of the third scenario showed that if Sulgan water is fully transferred to Khanmirza and the a pressurized irrigation plan is fully implemented, in addition to the balance of Khanmirza Aquifer, the area of the lands under cultivation can be developed up to 26000 hectares. Furthermore, the fourth scenario indicated that if Sulgan water is fully transferred to Khanmirza (i.e. transferring 200 million cubic meters of water per year) and pressurized irrigation is completely implemented as well as artificial nutrition plan of 10 million cubic meters per year, the area under cultivation can be developed up to 30000 hectares. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
904 - Discussion Reasons loss of Bamdzh wetland area with attention to the drought and the techniques of remote sensing
سمانه عبدویس فاطمه ذاکری حسینیBamdzh wetland of Khuzestan Province is at downstream of Shavvr River. Its area is approximately 4 hectares. Due to the loss of wetland area, especially in recent decades, this study investigated the effects of a five-year drought (2007-2012) in the Shavvr region and th چکیده کاملBamdzh wetland of Khuzestan Province is at downstream of Shavvr River. Its area is approximately 4 hectares. Due to the loss of wetland area, especially in recent decades, this study investigated the effects of a five-year drought (2007-2012) in the Shavvr region and the pond ultimately. Also the comparison between the satellite images and remote sensing technique has been used and was estimated water level variations and vegetation zones of the pond for years 1991, 2002, 2008, 2012. The results of precipitation, discharge and wetland area in the above durations have reduction 40, 10, and 35 percentage respectively. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
905 - Productivity estimation of three crops of wheat, barley and grain corn in Khorramshahr
ایمان هرمزی نژادIran is one of the countries that is located in arid and semi-arid regions and is facing a shortage of water resources; therefore, the optimal use of water resources for agricultural purposes will be a response to drought. Therefore, there is a need for more precise pla چکیده کاملIran is one of the countries that is located in arid and semi-arid regions and is facing a shortage of water resources; therefore, the optimal use of water resources for agricultural purposes will be a response to drought. Therefore, there is a need for more precise planning for the optimal use of water resources. In this study, while reviewing other available results, the value of grain water efficiency index for Khorramshahr region was determined and compared with the global average value of water efficiency index for cereals. Based on the obtained results, the yield of the primary crop (kg) and the volume of water consumption (cubic meters) for crop production have been determined, and finally the efficiency index of water consumption for the three crops of wheat, corn and barley using data from three crop years Calculated from 2009 to 2011. Based on the results, the average water use efficiency of wheat, barley and corn crops was 1.07, 1.02 and 1.35 kg / m3 of water consumption, respectively. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
906 - Effect of Rice Bran Biochar and Deficit Irrigation on Morphological Characteristics and Water Use Efficiency in Peppermint Plant
انیس کوشکی افسانه عالی نژادیان عباس ملکیDrought stress is one of the most important environmental stresses that lead to problems in agricultural production. In order to investigate the effect of rice bran biochar on morphological characteristics of peppermint plant, an experiment conducted in greenhouse condi چکیده کاملDrought stress is one of the most important environmental stresses that lead to problems in agricultural production. In order to investigate the effect of rice bran biochar on morphological characteristics of peppermint plant, an experiment conducted in greenhouse conditions in factorial conditions and in a completely randomized design with 3 levels of biochar (0, 3 and 6 t/ha) and 4 irrigation levels (100% full irrigation (Without stress), 60, 80 and 120% full irrigation) with 4 replications in November 2020. The results showed that due to the significant effect of interaction of treatments on leaf fresh weight, the highest fresh weight was related to the application level of 3 t/ha of biochar and the water level of 120% full irrigation in the amount of 23.93 g.pot-1. Also, the lowest fresh weight was observed at the level of 3 t/ha of biochar and the water level of 60% full irrigation at the rate of 13.03 gr in pots while there was no significant difference with the control treatment. Also, application of 6 t/ha of biochar compared to the control treatment caused a significant increase in dry weight, height, water use and water use efficiency by 28.13, 10.73, 10.69 and 44.73%, respectively. Also, at the level of 60% of full irrigation, in comparison with the control treatment, dry weight, height, water use and water use efficiency of the plant reduced significantly by 39.89, 33.34, 14.69 and 29.64 respectively. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
907 - بررسی تاثیر طول آبشکن برپایداری سنگ چین اطراف آن درقوس رودخانه
یاسمین سالمی علیرضا مسجدییکی ازموثرترین عوامل تخریب آبشکن ها آبشستگی موضعی اطراف آنها است.یکی از روش های کنترل آبشستگی در اطراف آبشکن استفاده از سنگ چین است.دراین مطالعه به منظور بررسی تاثیرطول آبشکن برپایداری سنگ چین دراطراف آن،آزمایش هایی دریک فلوم آزمایشگاهی باقوس180درجه ازجنس پلکسی گلاس انج چکیده کاملیکی ازموثرترین عوامل تخریب آبشکن ها آبشستگی موضعی اطراف آنها است.یکی از روش های کنترل آبشستگی در اطراف آبشکن استفاده از سنگ چین است.دراین مطالعه به منظور بررسی تاثیرطول آبشکن برپایداری سنگ چین دراطراف آن،آزمایش هایی دریک فلوم آزمایشگاهی باقوس180درجه ازجنس پلکسی گلاس انجام پذیرفت.دراین تحقیق باقراردادن طول های مختلف آبشکن به همراه سنگ جین دراطراف آن آزمایش هایی انجام شد.آزمایش ها با استفاده ازسنگ چین هایی که دارای سه نوع چگالی های مختلف و با قطرهای متفاوت دریک دبی ثابت درحالت آب زلال انجام شد. درهرآزمایش عمق جریان درشرایط آستانه حرکت وآستانه شکست اندازه گیری و سپس بااستفاده ازداده های بدست آمده روابط موردنظرمحاسبه گردید.نتایج تحقیق نشان داد طول آبشکن بر پایداری سنگ چین ها تاثیر دارد و با افزایش طول آبشکن پایداری سنگ چین ها در هر دو حالت آستانه حرکت و شکست کاهش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
908 - Performance evaluation of groundwater drainage in two types of PP450 synthetic filters and natural filtering in Sugarcane Farms: A Case Study of Salman Farsi Cultivation and Industry
خسرو غربالی علی عصاره مهدی اسدی لورSand coverings account for a large part of the cost of a project. The purpose of this study is to evaluate the performance of different coatings for filtration of underground drains and reduce the cost of cornfield farms. The experiments were carried out in farm in Salm چکیده کاملSand coverings account for a large part of the cost of a project. The purpose of this study is to evaluate the performance of different coatings for filtration of underground drains and reduce the cost of cornfield farms. The experiments were carried out in farm in Salman Farsi. The subsoil drainage was fitted to each test piece with a length of 120 meters, a diameter of 100 mm, and a distance of 30 meters from each other. The experiments were carried out in 3 treatments and 3 replicates in 9 parts. In each treatment, three underground drainage systems were installed and the middle drainage was measured as experimental drainage. Underground drainage treatments were: C treatment: synthetic drainage pipes PP450, treatment D: sand and gravel-bearing drainage pipes and treatment E: uncoated drainage pipes. In each experimental part, two rows of wells were observed at zero, 4 /, 1.5, 15, 30 and 45 meters from the central drainage. Irrigation depth was considered at 25 centimeters. During the experiment, 14 irrigation intervals were performed at a depth of 3.5 meters. It should be noted that the land was irrigated in experimental fields. In order to evaluate the performance of the coatings used for groundwater drainage filtration, the results of lateral discharge (H), resistance to flow (re) and cumulative constants of flow resistance to underground lateral flow (eα) were used. Estimated cost of artificial filter and natural filter was calculated based on irrigation and drainage price list of year 94 and adjusted modalities. The results of the experiment showed that PP450 synthetic filter and sand filter showed good and acceptable results on all parameters related to drainage quality, such as drainage effluent, flow resistance and cumulative constant. The drainage without filtering was not good in any of the desired parameters, and had no acceptable results. Also, the results showed that artificial filters had a 25 percent reduction in costs compared to natural filters; the resulting income also increased by 17 percent due to a decrease in the amount of salinity due to the use of artificial filters in comparison with the natural filter. In other words, the use of PP450 synthetic filters in comparison with the natural filter of sand and mass gives 42% more revenue. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
909 - Experimental investigation time changes of maximum depth of scouring on control scouring of slot with rectangular slot section (comparison between triangular and invers triangular shape)
مهناز حیدری بنی مرتضی بختیاری مجتبی صانعی سید محمود کاشفی پورBridges are one the most important and useful river structure and as a key of Communication ways are very significant. Local Scouring is one the most reason of Instability of bridges and finally its failure annually immense human and financial cost to the government imp چکیده کاملBridges are one the most important and useful river structure and as a key of Communication ways are very significant. Local Scouring is one the most reason of Instability of bridges and finally its failure annually immense human and financial cost to the government imposes. So far, several studies on ways to control and reduce scouring around piers of the bridges has been done among them, the slot is at the base of the bridge. The purpose of this study is experimental investigation of maximum change of scouring over to time. For this purpose, two slot with Triangular and inverse triangular with same area and two levels of location, 1.5 and 3 cm over the bed at two discharges 25.6 and 32 lit/s on sediment with 0.5 mm diameter are investigated. The results of this study show that, at all of the cases slot caused reduce the local scouring and reduced the maximum volume hole scouring also the maximum scouring depth and volume of scouring hole with level of location to bed and Froude number and time has direct relationship. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
910 - The effect of the geometry of the scour around bridge abutments in the river bend
فرهنگ امامی فر علیرضا مسجدی محمد حیدرنژادEvery year a large number of bridges flooding in the river just when they most need them there destroy all born. Carried out. In this study, the four fulcrum forms a semi-circular, trapezoidal, rectangular edges rounded rectangle 90 degrees at 70 degrees in Sagittarius چکیده کاملEvery year a large number of bridges flooding in the river just when they most need them there destroy all born. Carried out. In this study, the four fulcrum forms a semi-circular, trapezoidal, rectangular edges rounded rectangle 90 degrees at 70 degrees in Sagittarius with four different discharges depth of constant scouring around the abutment in pure water were examined. For material of flume natural sand with uniform grain size was 1.59. The results showed support by forming a semi-circular and rectangle 90 degrees was significantly minimum and maximum the scour hole around them. In all abutments with increasing Froude number, scour around them also increased. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
911 - Investigation of breakwater on flow pattern and shoreline stabilization in Karoun river Using software (CCHE2D)
بابک نیک خوی امین بردبارOne of the common methods of controlling river erosion is the use of impermeable culverts. In case of correct design and implementation, in addition to lateral erosion control, it leads to recovery and restoration Lands along rivers. If not implemented correctly and inc چکیده کاملOne of the common methods of controlling river erosion is the use of impermeable culverts. In case of correct design and implementation, in addition to lateral erosion control, it leads to recovery and restoration Lands along rivers. If not implemented correctly and incorrectly designed, it may intensify erosion and destruction of arable soils. Perhaps the most important part of drop design is their location. There is no specific theory for determining the length of drops as well as their distance. In this study flow pattern was simulated around simple drops in the Karoun River between Ahvaz and Khorramshahr within 5 km south of Ahvaz. Installing the breaker in the outer arch due to slowing down Prevents erosion and thus stabilizes the beach. With the increase of discharge from 100 to 2000 cubic meters per second, the flow velocity has increased from 0.17 meters per second to 2.1 meters per second and with the installation of the drop, the flow rate has increased from 0.11 m / s to 0.57 m / s. Also, the shear stress increased from 0.08 N / m2 to 9.36 N / m2 and with the installation of the shear stress breaker, it increased from 0.03 N / m2 to 0.72 N / m2. The results of reducing the flow velocity and shear stress by installing a drop indicate the size of the impact area of the breaker on preventing erosion of the outer arch banks پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
912 - Investigating of the amount and direction of Mehran plain Groundwater drop in GIS
علی عباسی نیا جعفر مرشدی منیژه ظهوریان جبرائیل قربانیانDue to the importance of climatic parameters, especially rainfall and its effect on water resources, in this study meteorological drought and its effect on groundwater source in Mehran plain and its seasonal and annual fluctuations over a period of 23 years (1995-2017) چکیده کاملDue to the importance of climatic parameters, especially rainfall and its effect on water resources, in this study meteorological drought and its effect on groundwater source in Mehran plain and its seasonal and annual fluctuations over a period of 23 years (1995-2017) was invistigated. At the first, after collecting data and information from sampling wells, exploitation wells and exploration wells and preparing the geological map of the region, level maps and changes in the alluvial aquifer of Mehran in the information system environment was drawn geographically. In order to investigate the fluctuations of the groundwater level of the aquifer, a hydrograph of the period unit was drawn. Standard precipitation values in Mehran rain gauge station and plain groundwater index were obtained in multiple time scales The results showed that the rate of groundwater level drop in this 23-year period was about 1.99 meters. The highest rate of decline was observed in 2007-2008 and 2011-2012 at the rate of 0.65 per year, the main reason for which was the groundwater abstraction with a sharp decrease in rainfall and drought. As a result, groundwater quality has changed. The results of this study showed that the decrease in groundwater level has changed its direction in Mehran plain. This change of direction is evident over time for three consecutive decades. For example, in the 70s and 80s, it was north-south; Fog has shifted north-southwest in recent years, although this change is minor in some years, but over time these changes due to groundwater decline are significant پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
913 - Numerical study, investigation effect of distance and angle of spur dike on average velocity distribution and maximum velocity position at mild 90 degree bend
یاسر اهلی مرتضی بختیاری مسیح مرUse the Spur dike as one of the easiest ways to protect the costal of the river has always been of interest to River engineers.The aim of this study was numerical investigate, the effect of distance and angle of the spur dikes parameters on the pattern of distribution o چکیده کاملUse the Spur dike as one of the easiest ways to protect the costal of the river has always been of interest to River engineers.The aim of this study was numerical investigate, the effect of distance and angle of the spur dikes parameters on the pattern of distribution of average velocity and the location of maximum velocity position at a mild 90 degree bend. For this purpose used ANSYS CFX software for numerical simulation of flow pattern and for calibration of mentioned model used result of Experimental data 3D- velocity data at Bakhtiari et al (2013) research. Variables of this study were 2 length of spur dike equivalent 15 and 25 percent of width of canal, 3 distance equivalent 3,5 and 7 times to spur dike length, 2 angle include of vertical and absorbed spur dike at 3cm to bed which investigated at a flume with R/B=4, width 0.7m and water depth 0.12m. The result of model verification shows good correspondence between the results of numerical models and laboratory. The result show that with increasing the distance between spur dike, the velocities increased too and also caused the increasing the velocity about 75 cm/s on the head of spur dikes. Also the result show that by positioning the absorbent spur dikes the maximum of velocity divert to external bend Therefore, the most destructive is the case for the breakwater. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
914 - Prediction of Vegetation Cover Effect on Bank and Bed Hydraulic Roughness Coefficient in Shiraz Khoshk River
محمدرضا نیک منشSoil and water resources management of rivers has an important role because of direct relation withdifferent systems such as earth, life, social and people. Although the use of vegetation cover inbioengineering and biological stabilization and also soil and water resour چکیده کاملSoil and water resources management of rivers has an important role because of direct relation withdifferent systems such as earth, life, social and people. Although the use of vegetation cover inbioengineering and biological stabilization and also soil and water resources management projects hasmany advantages, but improper methods of design and implementation cause hydraulic specificationsof river alter. The vegetation cover in river reach decreases flow mean velocity, river's width andincreases sedimentation in river bed and therefore discharge capacity be reduced. In this paper, we willinvestigated different projects of retrieval vegetation cover and bioengineering in Shiraz Khoshk Riveras an influential element in Shiraz city and their effects on hydraulic specifications of river. Also,advantages and disadvantages of bioengineering and biological stabilization projects of the river arediscussed. Also problematic river reach caused by improper biological stabilization was identified andthe inappropriate implementation effects of vegetation cover on increase of hydraulic roughnesscoefficient and reduction of discharge capacity were investigated. Based on results, although erosionrate of Khoshk River’s banks in sections without vegetation cover was more than sections withvegetation cover, sometimes vegetation cover caused a significant increase of hydraulic roughnesscoefficient and significant reduction of section area and discharge capacity. The Khoshk River’ssections such as upstream and downstream of Chamran Boulevard Bridge, upstream of Ghadir Bridgeand downstream of Fazilat Bridge were analyzed by HEC-RAS. In these sections for stream flowvalues of 100 to 250 m3/sec, reduction of 10 to 28.5% was obtained. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
915 - بررسی آزمایشگاهی تاثیر توام صفحات مستغرق وتغییر عرض شکاف پایه به قطر پایه
امین پالیزان ابراهیم نوحانیآبشستگی پدیدهای طبیعی است،که در نتیجه عمل فرسایش بستر و کناره‌های رودخانههای آبرفتی و پایه پلها توسط جریان آب رخ می دهد.در این تحقیق با استفاده از مدلهای آزمایشگاهی، اثرات توام تغییر عرض شکاف به قطر پایه (Bs/Dp) و تغییر تعداد صفحات مستغرق با عدد فرود ثابت) 16/0(Fr= چکیده کاملآبشستگی پدیدهای طبیعی است،که در نتیجه عمل فرسایش بستر و کناره‌های رودخانههای آبرفتی و پایه پلها توسط جریان آب رخ می دهد.در این تحقیق با استفاده از مدلهای آزمایشگاهی، اثرات توام تغییر عرض شکاف به قطر پایه (Bs/Dp) و تغییر تعداد صفحات مستغرق با عدد فرود ثابت) 16/0(Fr= در گروه پایه‌های استوانه‌ای شکل در آب زلال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد با افزایش (4/0 ،3/0 و 2/0 ) (Bs/Dp)= و افزایش تعداد صفحات مستغرق Nv=(1,2,3) کاهش میزان آبشستگی بیشتر میشود که بطور متوسط مقدار کاهش از64/17 به 79/4 افزایش پیدا می کند. با افزایش تعداد صفحات (به ازای عدد فرود 21/0 و نسبت عرض شکاف به قطر پایه یکسان)، میزان نسبت عمق آبشستگی به ازای تغییر موقعیت قرارگیری پایه‌های پل (از 1 به 3) کاهش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
916 - Numerical Study of discharge of flow at Inlet of the Intake Using L-Shaped Groin
میثم پور معظمی محمد حیدر نژادRivers are major sources of fresh water, which are exploited by means of intakes. Intakes are structures designed and built to exploit water from the rivers. Therefore, comprehensive knowledge of design circumstances as well as problems that occur after construction of چکیده کاملRivers are major sources of fresh water, which are exploited by means of intakes. Intakes are structures designed and built to exploit water from the rivers. Therefore, comprehensive knowledge of design circumstances as well as problems that occur after construction of such structures can contribute remarkably to optimum exploitation of water from the rivers. In the present study, the Flow-3D mathematical model is used to investigate the effects of L-shaped groins on the hydraulic conditions of the flow in the intakes. The results show that using L-shaped groin results on average in increasing the flow diverted to the intake by 70.5%, compared to the control model; and increasing length of the L-shaped groin from 15% to 45% of the flume width, shall result in increasing the diverted discharge by 22.5%. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
917 - The effect of the vortex barker and stepped chamber hydraulic flow through morning glory spillway
روزبه آقامجیدی سید حبیب موسوی جهرمی حیدرعلی کشکولیIn recent decades, many dams have been built or are under construction. Due to the high demand for water and soil erosion, increasing the need for dam construction in different regions are quite tangible. In 1900 the number of large dams, did not exceed 50. But in the 1 چکیده کاملIn recent decades, many dams have been built or are under construction. Due to the high demand for water and soil erosion, increasing the need for dam construction in different regions are quite tangible. In 1900 the number of large dams, did not exceed 50. But in the 1950s to 1986 the number of large dams (over 15 meters), more than 39,000 were counted. The 70s dams has been increasing development of large dams. According to the type of operation and type of project is different. Weirs with different types of works are better than one of these types is the lotus Series. The following morning glory spillway is good substitution of side weir for emptying water from dams. The overflow of a circular opening, a conversion and a vertical circular tunnel under the horizontal (or nearly horizontal) that ultimate. In other words, morning glory spillway is composed of a circular crown that flows a mile or vertical shaft guides. In this study, it is to evaluate the performance of both channel and vortex breaker stepped on several tests with a variety of morning glory spillway withhydraulic vortex breaker and variety of steps ducts. The results showed that after about 100 tests done best through a stair case of 12 stairs and through the vortex breaker with low height and length make 6-tuple Which increases the discharge rate is 23%. It should be noted that increasing the thickness of more than 7% of the radius of the vortex breaker overflow over flow does not have much impact on the increase. Also can be understood that the overflow performance and efficiency with6 vortex breaker ishigher than other runs. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
918 - Prediction of scour dimension in the Plunge Pools below Outlet Bucket with Artificial intelligence method
علی لشکرآرا سارا خرم زادهAccurate prediction of sediment scour hole dimensions downstream of hydraulic structures, e.g. the outlet bucket, is a complex and not straight forward engineering problem encountered worldwide. Because of the complexities of the study, its comprehensive, simultaneous i چکیده کاملAccurate prediction of sediment scour hole dimensions downstream of hydraulic structures, e.g. the outlet bucket, is a complex and not straight forward engineering problem encountered worldwide. Because of the complexities of the study, its comprehensive, simultaneous including water flow, sediment and applying all of the effective variables involved in scouring it is not easy possible. Dimensions of a scour hole are usually determined by empirical equations which their validation is limited by experimental conditions. As constructing physical models has its own difficulty, determining of scour hole parameters has been applied in this paper for a collection of previous experimental studies. Two artificial intelligence techniques (ANN & ANFIS) are used and the results are compared with empirical equation for maximum scour holes using nonlinear regression method. Artificial Neural Network (ANN) simply represents interconnection of neurons, each of which carries out the task of combining the input, determining its strength by comparing the combination and finding out the result. On the other hand, ANFIS is a hybrid scheme which uses the learning capability of the ANN to derive the fuzzy rules with membership functions. The results showed that maximum error caused by applying ANFIS techniques in estimating scour hole dimensions was 5.2 percent while the error in neural network model was 10.38 percent. The significance of different parameters was discussed and a simple, innovative formula was proposed. This formula is an interesting tool for the engineering community due to its preferences for estimating the parameters of complex phenomena like erosion procedures. It has been established that scour estimations could be improved if soft computation is used in place of the traditional formulae. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
919 - Investigating Temporal Trends and Spatial Characteristics of Rainfall and Meteorological Drought in the West of Iran during the Last Few Decades
صفر معروفی حسین طبری علی آئینی حسین معروفیDrought is one of the most serious problems arising for human societies and ecosystems from climatevariability. This phenomenon causes billions of dollars in global damages annually and affects morepeople than any other form of natural disasters.In this study, the trend چکیده کاملDrought is one of the most serious problems arising for human societies and ecosystems from climatevariability. This phenomenon causes billions of dollars in global damages annually and affects morepeople than any other form of natural disasters.In this study, the trends of rainfall and meteorological drought time series were investigated at tenstations located in the east of Iran for the period of 1966–2005. Amounts of drought severity werecomputed using standard precipitation index (SPI) for a 12-month time scale. The trend analyses of thedata were also performed using the Mann–Kendall test and the Sen’s slope estimator. The results ofthis study showed that the rainfall and drought data had high variations to average values in the studyperiod, and these variations increased with increasing aridity towards the east of the study area. Theresults of the trend tests revealed statistically significant decreasing trends in the rainfall time series ofSar-Pol-Zohab, Bijar, Sanandaj and Saghez stations at the rates of 7.99, 6.68, 5.51 and 5.03 mm/year,respectively. Furthermore, drought severity significantly increased at Kermanshah, Saghez, Sanandajand Khorram-Abad stations during the last four decades. The results indicated that all of the stationsexperienced at least one extreme drought during the study period. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
920 - شبیه سازی عددی توپوگرافی بستر و میدان جریان در اطراف موانع شمع های دو ردیفه متوالی و زیگزاگی در کانال مستقیم با بستر متحرک با نرمافزار SSIIM
عماد کهریزی مجید فضلی سحر انصاریآبشکنهایکیازرایجترینسازههاجهتهدایتجریاندرامتدادمسیراصلیآبراههوحفاظتسواحلدربرابرفرسایش میباشند. برآورد دقیق عمق آبشستگی در اطراف آبشکن ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در سالهای اخیر، بررسی های زیادی در زمینه آبشکن های باز به صورت آزمایشگاهی صورت گرفته اما بررسی آن ب چکیده کاملآبشکنهایکیازرایجترینسازههاجهتهدایتجریاندرامتدادمسیراصلیآبراههوحفاظتسواحلدربرابرفرسایش میباشند. برآورد دقیق عمق آبشستگی در اطراف آبشکن ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در سالهای اخیر، بررسی های زیادی در زمینه آبشکن های باز به صورت آزمایشگاهی صورت گرفته اما بررسی آن به روش عددی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین در این تحقیق،بااستفادهازمدلعددی SSIIM1.1و مدل آشفتگی ، پدیده آبشستگی و الگوی جریان سه بعدی اطراف آبشکن های باز دو ردیفه با آرایش‌های در امتداد هم و زیگزاگی شبیهسازی شد.دراینتحقیقازداده‌هایآزمایشگاهیانجامشدهباشرایطدبیثابت28 لیتربرثانیهورسوباتدانه‌ای، درکانالیبهطول15متروعرض60سانتی‌متراستفادهشد. دراینتحقیقتأثیر تغییردرصد بازشدگی و فاصله محور تا محور آبشکن‌ها برمقدارحداکثرعمقآبشستگی و توزیع سرعتموردبررسیقرارگرفت. مقایسهنتایجبه‌دستآمدهازمدلعددیبانتایجآزمایشگاهینشانمی‌دهدکهسرعتجریانطولی درکناره‌هایکانال،به‌دلیلوجودآبشکن‌هانسبتبهوسطکانالبسیارکممی‌باشد؛ به‌طوری‌کهدرکناره‌هایکانالودرفضایبینآبشکن‌هاسرعتجریانتقریباصفراست. بنابراین مدل عددی SSIIMبه‌خوبی توزیع سرعت اطراف آبشکن را به لحاظ کمی و کیفی شبیه سازی کرده است. با توجه به نتایج حاصله مدل عددی با کمتر از 10 درصد خطا، ماکزیمم عمق آبشستگی را محاسبه نمود. همچنین نتایج نشان داد که کاهش فاصله محور به محور آبشکن های باز دو ردیفه، توانایی و دقت مدل عددی SSIIMدر برآورد مقدار حداکثر عمق آبشستگی را کاهش می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
921 - Determining water productivity in Andimeshk water farms of Khuzestan
ایمان هرمزی نژادWith limited water resources and the effects of climate change in recent decades As well as increasing the needs of the industrial, drinking and environmental sectors, water consumption in the agricultural sector as the main consumer of water resources should be control چکیده کاملWith limited water resources and the effects of climate change in recent decades As well as increasing the needs of the industrial, drinking and environmental sectors, water consumption in the agricultural sector as the main consumer of water resources should be controlled in favor of other sectors. In this regard, determining and analyzing water productivity indicators can be a good solution for correct policies for the production of agricultural and non-agricultural products in the pursuit of maximum profit, sustainable development, food security, productive employment and the like. It was enough to determine the correct water consumption. The CPD index can be used as an indicator to evaluate the annual changes in agricultural water productivity in the country. This study was conducted to determine water productivity by calculating the CPD index in farms under dominant cultivation in the region, including cereals, vegetables, weeds and forage crops in Andimeshk region of Khuzestan in three cropping years of 89-88, 90-89 and 91-90. The results showed that the average water productivity in onion is 1.01, tomato 0.94, watermelon 0.88, cucumber 0.84 and wheat 0.76 (kg/m3) among which onion is the most correct consumption in terms of utilization. Water and wheat had the highest water consumption in the study area پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
922 - Optimal Control Pressure for Leakage Minimization in Water Distribution Systems Using Imperialist Competitive Algorithm
جعفر جعفری اصل بهرام سامی کشکولی مهدی بهرامیOne of the key factors affecting leakage in water distribution systems is network pressure management by putting Pressure Reduce Valves (PRV) in the flow path and optimal regulation of these vales in water networks. This study aimed at investigating optimal pressure man چکیده کاملOne of the key factors affecting leakage in water distribution systems is network pressure management by putting Pressure Reduce Valves (PRV) in the flow path and optimal regulation of these vales in water networks. This study aimed at investigating optimal pressure management problems so as to minimize leakage in water distribution networks. To do so, an approach was proposed for both optimal positioning and setting of pressure reduction valves (PRVs), where location optimization and optimal operation issue of valves was considered. In the present research, in order to resolve these problems, an optimization model—a simulation based on a Meta heuristic algorithms called as Imperialist Competitive Algorithm (ICA)—was utilized. In this model, ICA optimization in MATLAB environment was integrated with hydraulic simulation of EPANET model. The results revealed that in case all the limitations of the problem are observed, employing this method to determine the position of the pressure reduction valves and regulate them lowered the mean leakage rate of the network by 12% in three phases of maximum, average and minimum aquatic need periods. This means that the proposed method was effective in regulating the pressure level to minimize leakage in networks. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
923 - Effects of superabsorbent polymer on the number and leaf area of lettuce under drought stress
هانیه طاهری امیر سلطانی محمدی ناصر عالم زاده انصاریIn this research, to evaluate the effect of superabsorbent polymer and drought stress on the number and leaf area of Lettuce, experimental research was conducted in a completely randomized design factorial with two treatments of irrigation regime at three levels (60, 80 چکیده کاملIn this research, to evaluate the effect of superabsorbent polymer and drought stress on the number and leaf area of Lettuce, experimental research was conducted in a completely randomized design factorial with two treatments of irrigation regime at three levels (60, 80 and 100 percent of crop water requirement) and four superabsorbent hydrogel application (0, 4, 6 and 8 g per kg of soil) in three replications in the research field of Faculty of Water Sciences Engineering, ShahidChamran University of Ahvaz. The results showed that the use of superabsorbent and drought stress had a significant effect on the number and leaf area of Lettuce. The highest number of leaves (56 leaves per plant) was obtained in treatment with 8 grams of superabsorbent and 80 percent crop water requirement. The highest leaf area (6320 ) was obtained in non stress conditions (100percent crop water requirement) and application of 6 grams superabsorbent hydrogel per kilogram of soil. The lowest number of leaves (43 leaves per plant) and leaf area (3043 cm2) was obtained in treatment with 0 gram of superabsorbent and 60 percent crop water requirement. Between treatments of this research, the most effect in increasing the number of leaves and leaf area was observed in treatment with 6 grams superabsorbent and 100 percent crop water requirement. Therefore, it is recommended. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
924 - Standard Precipitation Index (SPI) analysis in Karoon 3 Watershed under climate change
علیرضا نیکبخت شهبازیThe aim of this study is to investigate climate change impact on Karoon3 basin in future periods. For this purpose, the simulated precipitation of 10 AOGCM models, including BCM2.0, CGCM3T63, CNRMCM3, CSIROMK3.0, GFDLCM2.0, GISS-ER, HADCM3, INMCM3.0, IPSLCM4, MIROC3.2 M چکیده کاملThe aim of this study is to investigate climate change impact on Karoon3 basin in future periods. For this purpose, the simulated precipitation of 10 AOGCM models, including BCM2.0, CGCM3T63, CNRMCM3, CSIROMK3.0, GFDLCM2.0, GISS-ER, HADCM3, INMCM3.0, IPSLCM4, MIROC3.2 MEDRES was used to simulate drought index. Monthly precipitation was calculated by inverse distance weighted method. Standard Precipitation Index (SPI) was used as watershed drought index. SPI was calculated in 6, 12 and 24 months periods. To determine the feasibility of future periods meteorological data production of LRAS-WG5 model, calibration and verification was performed for the base year (1980-2007). Meteorological data simulation for future periods under General Circulation Models and climate change IPCC scenarios was performed and then the drought frequency and intensity using SPI under climate change effects analyzed. Results showed that normal and wet SPI category is more frequent in B1 and A2 emissions scenarios than A1B. Results showed that difference between maximum and minimum monthly temperature will decline in spring and summer. Drought years are more frequent under A1B and in 2080-2099 periods. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
925 - Agricultural Drought Frequency, Duration analysis in Karoon 3 Watershed under climate change
نیما غلامپور علیرضا نیکبخت شهبازی حسین فتحیانThe aim of this study is investigation of climate change impact on Karoon3 basin in future periods. For this purpose, the simulated precipitation and potential evapotranspirationof four AOGCM models was used to simulate drought index. Monthly precipitation was calculate چکیده کاملThe aim of this study is investigation of climate change impact on Karoon3 basin in future periods. For this purpose, the simulated precipitation and potential evapotranspirationof four AOGCM models was used to simulate drought index. Monthly precipitation was calculated by inverse distance weighted method. Reclamation Drought Index (RDI) was used as watershed drought index. RDI was calculated in 12 months periods. LRAS-WG5 model was used to downscale data from GCM models. To determine the feasibility of future periods meteorological data production of LRAS-WG5 model, calibration and verification was performed for the base year (1991-2015). Meteorological data simulation for future periods under General Circulation Models and climate change IPCC scenarios was performed and then the drought frequency and intensity using RDI under climate change effects analyzed. Results showed that based on calculated RDI frequency rational to base period will increase 12.3 and 9.2 percent in 2011-2030 and 2046-2065, respectively. RDI in 2011-2030 and 2046-2065 will decrease about -0.8, -1.6 percent respectively. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
926 - Assessing the Water Resources Crisis of Mehran plain by Comparing and Analyzing Meteorological and Hydrological Drought Parameters
علی عباسی نیا جعفر مرشدی منیژه ظهوریان جبرئیل قربانیانLack of water and lack of proper management of available water resources creates a water crisis that is exacerbated by droughts and has various environmental, social and economic dimensions. The purpose of this study is to analyze and compare meteorological drought and چکیده کاملLack of water and lack of proper management of available water resources creates a water crisis that is exacerbated by droughts and has various environmental, social and economic dimensions. The purpose of this study is to analyze and compare meteorological drought and groundwater of Mehran plain using standardized precipitation index (SPI) and groundwater index (GRI) to assess the water resources crisis. In order to study the meteorological drought, monthly rainfall information of Mehran synoptic station was used and in order to study the drought of groundwater in Mehran plain, groundwater level changes in Mehran plain were analyzed based on water level data of 23 observation wells. Also, SPI index was used to monitor meteorological drought and GRI index was used to monitor hydrological drought in Mehran plain. The statistical period required for drought analysis was a 25-year statistical period from the water year of 75-74 to 97-96. After determining the moisture periods of the indices, monthly groundwater zoning maps were prepared. To prepare these maps, the kriging model was selected from among different models. Finally, by applying the optimal half-change model in kriging and entering groundwater data as a point layer, raster maps were prepared using Arc GIS software. The results of the SPI index show that during a period of statistics, 4 periods of severe drought occurred, the most severe of which was the 90-91 water year, with a value of SPI of -1.73. Also, the results obtained from the GRI index in the region show that an 11-year period of groundwater drought occurred, ie it started from the water year of 88-87 and continued until the water year of 98-97, the most severe of which was 90-91 with an index value of -1.11. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
927 - Break fill-dam simulation using GeoStudio (case study: Safarood earth dam, Kerman)
حسن زمانپور مهدی فولادی پناهOne of the main reason of earth-dam breaks is inner erosion which is caused by washing fine soil particles and finally lead to seepage inside the dam. Seepage will decrease effective tension in the earth-dam's core and arching phenomena is occurred. More settlement of c چکیده کاملOne of the main reason of earth-dam breaks is inner erosion which is caused by washing fine soil particles and finally lead to seepage inside the dam. Seepage will decrease effective tension in the earth-dam's core and arching phenomena is occurred. More settlement of core than to shell is the consequence of arching and occurrence of cracking. In this paper, GeoStudio software based on finite element scheme was used to simulate numerical modeling of Safarood earth-dam according to two scenarios: (a) after construction; (b) after the first water impounding. Doing calibration and verification processes in SEEP/W and SIGMA/W modules, nonlinear elastic behavior and Mohr-Coulomb's elastic-plastic behavior was determined for core and body of the dam during calibration and verification processes with correlation coefficient of 0.94 and 0.921 between measured and calculated data. In this research, vertical tension distribution, horizontal and vertical displacement, and total tension were calculated and analyzed. After the first water impounding at ratio y/h less than 0.1, hydraulic failure is probable in Safarood earth-dam. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
928 - ارائه مدلی جهت اعتبارسنجی مدل بهینهسازی سبد سرمایهگذاری چند دورهای با رویکرد کنترل ورشکستگی
snoor modaresi farshid kheirollah mehrdad ghanbari babak jamshidinavidدر این پژوهش به ارائه یک مدل ریاضی برای بهینهسازی سبد اوراق بهادار چند دورهای با رویکرد کنترل ورشکستگی پرداخته‌شده است. اهداف بهینهسازی سبد اوراق بهادار چند دورهای:1- بیشینه‌سازی ارزش خروجی مورد انتظار سرمایه‌گذار 2- کمینه کردن ریسک انباشته 3- کمینه کردن عدم اطمینان چکیده کاملدر این پژوهش به ارائه یک مدل ریاضی برای بهینهسازی سبد اوراق بهادار چند دورهای با رویکرد کنترل ورشکستگی پرداخته‌شده است. اهداف بهینهسازی سبد اوراق بهادار چند دورهای:1- بیشینه‌سازی ارزش خروجی مورد انتظار سرمایه‌گذار 2- کمینه کردن ریسک انباشته 3- کمینه کردن عدم اطمینان بازده‌های سبد اوراق بهادار در طول دوره سرمایهگذاری در نظر گرفتهشده است که دستیابی به این سه هدف تحت تأثیر دو محدودیت کنترل ورشکستگی و حداکثر و حداقل تعدیلات مقادیر سرمایهگذاری در طول دوره سرمایهگذاری بررسی‌شده است. الگوریتم ترکیبی بهینهسازی ازدحام ذرات ، بهعنوان راه‌حل پیشنهادشده برای حل مدل در نظر گرفتهشده است و نمونهای عملی برای نشان دادن کاربرد مدل پیشنهادشده، ارائه گردیده است که شامل سبد اوراق بهاداری با 17 نوع سهام مختلف از شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است که برای یک دوره سه‌ساله از سال 1393 تا سال 1395 بازده روزانه سهام این شرکتها بهعنوان ورودی مدل مورداستفاده قرارگرفته است. با استفاده از جدول تحلیل حساسیت، 3 حالت مختلف برای وزن‌های اهداف بهینهسازی سبد اوراق بهادار چند دورهای تعیین‌شده است. درنهایت حالتی از سرمایهگذاری که سرمایه‌گذار به هر سه هدف بهینهسازی وزن برابر میدهد، مناسبترین حالت برای بهینهسازی سبد اوراق بهادار چند دورهای بوده است. بهمنظور اعتبارسنجی الگوریتم طراحی‌شده برای حل مدل، نتایج به‌دست‌آمده با دو الگوریتم دیگر مقایسه شده است. نتایج تجربی نشان داده است که الگوریتم پیشنهادشده توسط این پژوهش برای حل مدل، نسبت به دو الگوریتم مقایسه‌ای، مناسب‌تر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
929 - بحران مالی و تکنیک هموارسازی سود
Behrooz Ghorbani mehrdad ghanbari babak jamshidinavid Alireza Moradiبحران مالی به عنوان یک فرآیند طولانی مدت است که بر بسیاری از جنبه های مالی و عملیاتی شرکت ها تاثیر می گذارد و سیستم گزارشگری مالی با بکارگیری روش های متفاوت حسابداری نقش اساسی در این فرآیند دارد. هدف این پژوهش، تحلیل بحران مالی با بکارگیری روش هموارسازی سود و درنظرگرفتن چکیده کاملبحران مالی به عنوان یک فرآیند طولانی مدت است که بر بسیاری از جنبه های مالی و عملیاتی شرکت ها تاثیر می گذارد و سیستم گزارشگری مالی با بکارگیری روش های متفاوت حسابداری نقش اساسی در این فرآیند دارد. هدف این پژوهش، تحلیل بحران مالی با بکارگیری روش هموارسازی سود و درنظرگرفتن اثرات متغیرهای تئوری اثباتی حسابداری می باشد. این پژوهش یک تحقیق تحلیلی از نوع نیمه تجربی می باشد که به لحاظ هدف کاربردی بوده و جزء پژوهش های توصیفی طبقه بندی می گردد. داده های پژوهش با استفاده از نمونه ای شامل 144 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره 10 ساله (1386 الی 1395) به روش داده های ترکیبی و مدل رگرسیون چند متغیره مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاصل از فرضیه اول تا سوم بیانگر آن است که بین فقدان نقدینگی، ناتوانی در ایفای تعهدات و شکست عملیات با هموارسازی سود رابطه معناداری وجود ندارد و به این دلیل است که شرکت ها در شرایط بحران مالی مذکور توجه بهینه به استفاده از هموارسازی سود نداشته اند. همچنین بین ورشکستگی با هموارسازی رابطه معنادار و معکوس وجود دارد که نشان می دهد شرکت های مواجه با ورشکستگی از طریق هموارسازی سود، بدنبال بهبود شرایط ورشکستگی می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
930 - شناسائی فرصتهای سرمایه گذاری صنعتی با پیچیدگی اقتصادی. مطالعه موردی استانهای منتخب(آدربایجان غربی، ایلام، کردستان و کرمانشاه
شادی قیاسی هیرش سلطانپناه عادل فاطمیاهمیت صنعتی شدن در هر جامعهای تا حدی است که بسیاری از اقتصاددانان توسعهی صنعتی را عامل اصلی توسعهی یک کشور قلمداد میکنند. بخش صنعت با بهرهگیری از سرمایه‌های فیزیکی متراکم شده، منابع طبیعی و مواد خام، نیروی انسانی و دانش فنی، قادر است در تأمین بسیاری از مایحتاج زندگی ان چکیده کاملاهمیت صنعتی شدن در هر جامعهای تا حدی است که بسیاری از اقتصاددانان توسعهی صنعتی را عامل اصلی توسعهی یک کشور قلمداد میکنند. بخش صنعت با بهرهگیری از سرمایه‌های فیزیکی متراکم شده، منابع طبیعی و مواد خام، نیروی انسانی و دانش فنی، قادر است در تأمین بسیاری از مایحتاج زندگی انسان و رشد اقتصادی جوامع، نقش کلیدی ایفا کند. کمیابی منابع مالی در اقتصاد ایران در چند سال اخیر تشدید شده است و هدایت بهینه سرمایه های محدود و انتخاب درست بخشهای اقتصادی برای سرمایهگذاری یک امر ضروری است و برنامهریزی صنعتی مناطق در چارچوب نگرش سیستمی، تعیین الگوی رشد برای آن منطقه متناسب با پتانسیل های آن اهمیت ویژهای دارد. در این مقاله با بکارگیری تئوری فضای محصول و علم شبکه و استفاده از اطلاعات مربوط به ساختار تولیدی استانهای منتخب ایران در سالهای 1393 -1397 مربوط به سی و دو محصول براساس کدهای ISIC ، در یک نگرش سیستمی تلاش شده است محصولات تولیدی دارای مزیت نسبی آشکار شده استانهای منتخب ایران مشخص شده و مسیر و نقشه راه توسعهی صنعتی این استانها ترسیم گردد. سپس احتمال تنوع پذیری محصولات فاقد مزیت نسبی آشکار شده برای کلیه استانهای منتخب محاسبه گردید و مسیر توسعه صنعتی استانهای منتخب بر اساس استراتژی حریصانه مشخص شد. نتایج تحقیق نشان داد بیشترین تنوع محصولات تولیدی از میان 32 محصول مورد بررسی مربوط به استان کرمانشاه و ایلام با 5 محصول بوده و استان آذربایجان غربی و کردستان با 3 محصول در رتبه بعدی قراردارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
931 - شناسایی عوامل موثر در سطح توانمندی های فناوری تجهیزات پزشکی کشور با استفاده از تکنیک دلفی فازی
fatemeh hamidi sadegh abedi Mohammadreza Sanaieتولید تجهیزات پزشکی، ضمن ایفای نقشی کلیدی در تامین نیازمندی های نظام سلامت، پتانسیل اقتصادی و فناورانه قابل ملاحظه ای برای رشد و توسعه دارد. لذا هدف اصلی پژوهش شناسایی عوامل موثر بر سطح توانمندی های فناوری تجهیزات پزشکی می باشد. ﭘﮋوﻫﺶ حاضر از حیث هدف کاربردی و از حیث اج چکیده کاملتولید تجهیزات پزشکی، ضمن ایفای نقشی کلیدی در تامین نیازمندی های نظام سلامت، پتانسیل اقتصادی و فناورانه قابل ملاحظه ای برای رشد و توسعه دارد. لذا هدف اصلی پژوهش شناسایی عوامل موثر بر سطح توانمندی های فناوری تجهیزات پزشکی می باشد. ﭘﮋوﻫﺶ حاضر از حیث هدف کاربردی و از حیث اجرا اکتشافی ﺑــﻪ ﺷــﻴﻮة کتابخانه ای، اسنادی و ﭘﻴﻤﺎﻳﺸــﻲ با ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲ از 15 نفر از متخصصان و صاحب نظران داخلی در حوزه تجهیزات پزشکی انجام شده است که پس از مرور ادبیات تحقیق 22 عامل تاثیرگذار جهت ارزیابی سطح توانمندی های فناوری تجهیزات پزشکی توسط خبرگان استخراج گردید. سپس از روش دلفی فازی جهت شناسایی و انتخاب متغیرهای تصمیم گیری استفاده شد که نتایج تحقیق نشان می دهد 5 عامل خلاقیت و نوآوری، توسعه فناوری، طراحی و مهندسی، ساخت و تولید و رقابت پذیری جهت ارزیابی سطح توانمندی های فناوری تجهیزات پزشکی به عنوان مهم ترین عوامل در سطح توانمندی های فناوری تجهیزات پزشکی شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
932 - بهبود پیشبینی عملکرد پروژه‌ها با رویکرد یکپارچه ارزش کسب‌شده و تحلیل ریسک فازی
Mojtaba Farrokhبا وجود قابلیت‌هایی که تکنیک مدیریت ارزش‌کسب‌شده در ارزیابی عملکرد هزینه و زمان پروژها دارد، قادر به تخمین عملکرد آتی آنها نیست. در واقع مدیریت ارزش‌کسب‌شده عملکرد آینده پروژه را صرفا براساس عملکرد گذشته آن تخمین می‌زند و تغییر شرایط محیطی یا دیگر عوامل موثر بر عملکرد چکیده کاملبا وجود قابلیت‌هایی که تکنیک مدیریت ارزش‌کسب‌شده در ارزیابی عملکرد هزینه و زمان پروژها دارد، قادر به تخمین عملکرد آتی آنها نیست. در واقع مدیریت ارزش‌کسب‌شده عملکرد آینده پروژه را صرفا براساس عملکرد گذشته آن تخمین می‌زند و تغییر شرایط محیطی یا دیگر عوامل موثر بر عملکرد آینده پروژه را در نظر نمی‌گیرد. تکنیک مدیریت ریسک بر خلاف مدیریت ارزش‌کسب‌شده به افق‌های دورتر نظر داشته و با شناسایی حالات شکست به ارزیابی عملکرد پروژه‌ها میپردازد. بدین ترتیب با توجه به گذشته‌نگر بودن تکنیک مدیریت ارزش و آینده‌نگر بودن تکنیک مدیریت ریسک در پیشبینی عملکرد آینده پروژه، میتوان با یکپارچه نمودن آنها به هم افزایی قابل توجه‌ای در مدیریت بهتر پروژه‌ها دست یافت. در این مقاله پس از شناسایی و تحلیل شاخصهای ریسک بکمک تکنیک FMEA، با استفاده از تکنیک مدیریت ریسک شاخص عملکرد آینده پروژه محاسبه و با شاخصهای کنونی مدیریت ارزش‌کسب‌شده ترکیب و با شاخصهایی جدید به پیشبینی بهتر عملکرد آینده پروژه‌ها میپردازیم. این شاخصهای جدید، تحت شرایط عدم‌اطمینان و با استفاده از رویکرد فازی تعیین شده است. در پایان، یک مثال کاربردی برای نشان دادن عملکرد رویکرد پیشنهادی ارائه میشود. نتایج نشان میدهد که در نظر گرفتن شاخص ارزیابی ریسک، عملکرد پیشبینی هزینه و زمان تکمیل پروژه را در مدل مدیریت ارزش‌کسب شده بهبود میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
933 - شناسایی مشکلات، راهکارها و عوامل موثر بر موفقیت مدیریت فرایند توسعه محصول جدید
hooman keshavarzi sayed javad iranban moqaddaseh mohammadianدر دنیای با تغییرات سریع تکنولوژی و رقابتی امروز، شرکتها نیازمند توسعه محصولات جدیدی هستند تا با افزایش مزیت رقابتی، در بازارهای داخلی و جهانی بتوانند رقابت کنند. در این راستا یکی از چالشهایی که شرکتها با آن مواجه هستند، توسعه محصول جدید متناسب با شرایط روز با توجه به چکیده کاملدر دنیای با تغییرات سریع تکنولوژی و رقابتی امروز، شرکتها نیازمند توسعه محصولات جدیدی هستند تا با افزایش مزیت رقابتی، در بازارهای داخلی و جهانی بتوانند رقابت کنند. در این راستا یکی از چالشهایی که شرکتها با آن مواجه هستند، توسعه محصول جدید متناسب با شرایط روز با توجه به محدودیت منابع است. برای کمک به حل مساله فوق با انجام مطالعات کتابخانهای گسترده مراحل و عوامل موثر در مدیریت توسعه محصول مورد شناسایی قرار گرفت. همچنین مشکلات شناسایی، راهکارها و عوامل موثر بر موفقیت فرایند توسعه محصول مورد بررسی قرار گرفت. یافتههای پژوهش مشکلات و راهکارهای موجود در مسیر فرایند توسعه محصول جدید را در مراحل راهبرد محصول جدید، ایده‌یابی و غربال کردن ایده‌ها، توسعه مفهوم محصول و آزمون آن، آزمون تجاری، و راه‌اندازی و معرفی محصول به بازار بیان نمود. همچنین یافتهها نشان داد عوامل موثر در موفقیت توسعه محصول جدید شامل نوآوری محصول جدید، سهم بازار، فروش، و تحقق اهداف عملکردی محصول، اثربخشی و عملکرد مالی، سودآوری و موفقیت محصول نهایی، معیارهای داخلی بنگاه و خارجی، سرعت ارائه به بازار، عملکرد در بازار، و رضایتمندی مشتری میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
934 - پیشبینی ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی قابل پذیرش در بورس برق و انرژی با استفاده از اتوماتای یادگیر
Seyed Mahdi Mazhari Hassan Monsef Hooman Mirzaeiبا توجه به آغاز به کار بورس برق و انرژی در سال 1391، ارائة مشاوره‌های جانبی به سرمایهگذاران یکی از اولویت‌های توسعه و پیشرفت این بورس تازه تاسیس، میباشد. پیشبینی ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی، نه تنها به سرمایهگذاران در اولویت‌دهی و جلوگیری از دست رفتن اصل و فرع سرما چکیده کاملبا توجه به آغاز به کار بورس برق و انرژی در سال 1391، ارائة مشاوره‌های جانبی به سرمایهگذاران یکی از اولویت‌های توسعه و پیشرفت این بورس تازه تاسیس، میباشد. پیشبینی ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی، نه تنها به سرمایهگذاران در اولویت‌دهی و جلوگیری از دست رفتن اصل و فرع سرمایه کمک میکند، بلکه تاثیر بسزایی در نحوة اعتباردهی و در نتیجه جلوگیری از نابودی بنگاه اقتصادی خواهد داشت. در این مقاله، مسألة پیشبینی ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی مرتبط با حوزة برق و انرژی، در محیط شرکتهای ایران، بررسی میگردد. برای این منظور از اطلاعات 200 سال-شرکت، از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در سالهای 1380 تا 1388، استفاده شده است. در کلیة مطالعات تعداد شرکتهای ورشکسته و غیرورشکسته مساوی در نظر گرفته شده و شرکتهای ورشکسته بر مبنای مادة 141 قانون تجارت انتخاب شدهاند. به منظور ایجاد یک رابطة پیشنهادی برای پیشبینی ورشکستگی مالی شرکتهای مرتبط با حوزة برق و انرژی، از یک الگوریتم هوشمند مبتنی بر اتوماتای یادگیر استفاده شده است. مطابق نتایج ارائه شده، دقت مدل پیشنهادی برای دادههای آموزش حدود 91% و بر روی دادههای آزمون تقریباً 88% میباشد. با توجه آنالیز حساسیت‌های انجام‌شده، میتوان نتیجه گرفت که مدل پیشنهادی نیازهای فنی و اقتصادی مسأله را ارضاء نموده و میتواند به عنوان ابزاری برای پیشبینی ورشکستگی شرکتها مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
935 - طراحی مدل تاب آوری در زنجیره تامین ایران خودرو با رویکرد مدل معادلات ساختاری و تکنیک های کیفی
Kazem Ravansetan Hasanali Aghajani Abdolhamid Safaei Ghadikolaei Mahmood Yahyazaheh farتحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تامین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق تعیین استراتژی هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود. چکیده کاملتحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تامین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق تعیین استراتژی هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود. بعلاوه این تحقیق درصدد است تا مدل جامعی از تاب آوری در زنجیره تامین ایران خودرو معرفی نماید. در این تحقیق کلیه حالات شکست که پتانسیل توقف خطوط تولید ایران خودرو را دارد (12 حالت شکست) از طریق ادبیات تحقیق و نظرات خبرگان شناسایی شده است. جامعه آماری این تحقیق مدیران و کارشناسان واحدهای لجستیک، برنامه ریزی و بازرگانی شرکت ساپکو می باشد. در این تحقیق از تکنیک FMEA برای تعیین استراتژی های تاب آوری در زنجیره تامین قبل از بروز شکست و تکنیک جدید FAAO برای تعیین استراتژی های تاب آوری زنجیره تامین بعد از وقوع شکست استفاده شده است. همچنین با رویکرد مدل معادلات ساختاری و نرم افزار آموس مدل تاب آوری مورد تایید قرار گرفت. خبرگان از طریق تکنیک FMEA چهار حالت شکست که دارای بیشترین نمره اولویت ریسک (RPN) بوده اند را انتخاب و تعداد 21 استراتژی برای تاب آور ساختن زنجیره تامین ایران خودرو برای مقابله با این حالات شکست معرفی کردند. بعلاوه از طریق تکنیک FAAO نیز تعداد 6 استراتژی جهت تاب آور ساختن زنجیره تامین نسبت به شکست تعیین شد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
936 - استفاده از نمودار علت و معلول جهت بررسی علل وَرشکستگی و اُفت صنایع داخلی به کمک رویکردهای QFD و FMEA
Mohammad Amin HesamiNezhad Mahnaz Zarei Mohammad Bagher Moayediبا توجه به اینکه در سالیان اخیر صنایع داخلی با اُفت شدیدی مواجه گردیده اند و بعضی از آنها وَرشکسته شده و برخی نیز در آستانه وَرشکستگی می باشند، وجود تحقیقی که بتواند دلائل وَرشکستگی صنایع داخلی را به صورت ساده و کاربردی به تصویر کشیده و قابل انعکاس به مسؤلینِ محترمِ دول چکیده کاملبا توجه به اینکه در سالیان اخیر صنایع داخلی با اُفت شدیدی مواجه گردیده اند و بعضی از آنها وَرشکسته شده و برخی نیز در آستانه وَرشکستگی می باشند، وجود تحقیقی که بتواند دلائل وَرشکستگی صنایع داخلی را به صورت ساده و کاربردی به تصویر کشیده و قابل انعکاس به مسؤلینِ محترمِ دولت، نمایندگان مجلس، قوۀ قضائیه و سایر ارگانهای دولتی و خصوصی باشد، کمتر به چشم خورده است. از این رو نویسندگان مقاله کوشیده اند تا در مرحلۀ اول بخش عمده ای از دلائل وَرشکستگی و اُفت صنایع داخلی را از نوشته ها و سخنانِ مسؤلینِ کشوری و کارشناسان و متخصصین، استخراج نمایند. در گام دوم نیز این دلائل به رؤیت کارشناسان خبره و مشاورین وزارت صنایع و معادن رسانده شده است. سپس با استفاده از ابزار توسعه کیفیت (QFD) و روش تجزیه و تحلیل اثرات و حالات خطا (FMEA)، بیش از 90 مشکل و مسألۀ استخراج شده دسته بندی و اولویت بندی، و نتایج حاصل به عنوان ورودی برای ترسیم نمودار علت و معلول (نمودار استخوان ماهی) به کار گرفته شده است. در این مقاله جهت رسم نمودارِ علت و معلول، دلائل وَرشکستگی و اُفت صنایع داخلی به هشت قسمت دسته بندی شده اند: 1. دولت، 2. صنایع داخلی، 3. قاچاق کالا، 4. بانک، 5. قوه قضائیه، 6. مجلس، 7. محیط و8. مردم. این نمودار از یک طرف می تواند به سادگی نشان دهندۀ مشکلات صنایع داخلی به ترتیب اهمیت باشد و از طرف دیگر ارگان ها و سازمان های مرتبط را برای حل مسائل مشخص نماید. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، پژوهشی عملی است، و از لحاظ ماهیت و روش، تحقیقی توصیفی-کاربردی می باشد که در آن جهت جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است و از قضاوت افراد خبره نیز جهت اعتبار روایی و پایایی آن بهره گرفته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
937 - بررسی وضعیت استفاده از سیستمهای مدیریت اطلاعات در پروژه‌های ساختمانی کشور (مطالعه موردی: پروژه‌های ساختمانی شهر زنجان)
Seyed Amirhosein Beheshti Ali Medghalchi Arshad Farahmandianامروزه به باور تمامی صاحبنظران مباحث مدیریت پروژه، تهیه، تحلیل و انتشار اطلاعات مناسب و بهنگام، یکی از عوامل اساسی در موفقیت پروژه و ابزاری مهم در جهت ارتقاء تأثیرات تصمیمات گرفته شده در سازمان پروژه بشمار می رود. متأسفانه علیرغم اهمیت فوق‌العاده صنعت ساختمان در کشور چکیده کاملامروزه به باور تمامی صاحبنظران مباحث مدیریت پروژه، تهیه، تحلیل و انتشار اطلاعات مناسب و بهنگام، یکی از عوامل اساسی در موفقیت پروژه و ابزاری مهم در جهت ارتقاء تأثیرات تصمیمات گرفته شده در سازمان پروژه بشمار می رود. متأسفانه علیرغم اهمیت فوق‌العاده صنعت ساختمان در کشور چه به جهت ارزش افزوده آن در اقتصاد، حجم بسیار زیاد نقدینگی و نیروی انسانی و ماشین‌آلات درگیر در آن و چه به لحاظ اثرات اجتماعی آن، استفاده از رویکردها و ابزارهای نوین مدیریت پروژه چندان جاری نمی باشد. در این مقاله تلاش شده است وضعیت استفاده از سیستمهای مدیریت اطلاعات در پروژه‌های ساختمانی کشور (مطالعه موردی: پروژه‌های ساختمانی شهر زنجان) مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور در ابتدا به توضیح ویژگی سیستمهای اطلاعات مدیریت و وضعیت جاری صنعت ساختمان پرداخته و سپس با استفاده از روش مطالعه میدانی، نظرات دست‌اندرکاران صنعت ساختمان استان زنجان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این پژوهش به اعتقاد و اعتراف جامعه آماری استفاده از سیستمهای اطلاعات مدیریت میتواند باعث جلوگیری از بسیاری سوء استفاده‌ها و سوء تصمیم‌گیری‌ها در پروژه‌ها شده و باعث موفقیت در مدیریت هر چه بهتر پروژه‌ها شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
938 - تحلیل شکاف مبتنی برتأثیر روش های آموزشی موثر بر توسعه پایدار
ترانه عنایتی سمانه کرمی کیومرث نیازآذریمقدمه و هدف:پژوهش حاضر با هدف بررسی روش های آموزشی مؤثر بر توسعه پایدار و بررسی وضعیت موجود و مطلوب آن انجام شد. این پژوهش توصیفی از نوع زمینه یابی، مبتنی بر روشهای تحلیل شکاف وضعیت موجود و مطلوب و در گروه مطالعات آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمّی) بود.روش شناسی پژوه چکیده کاملمقدمه و هدف:پژوهش حاضر با هدف بررسی روش های آموزشی مؤثر بر توسعه پایدار و بررسی وضعیت موجود و مطلوب آن انجام شد. این پژوهش توصیفی از نوع زمینه یابی، مبتنی بر روشهای تحلیل شکاف وضعیت موجود و مطلوب و در گروه مطالعات آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمّی) بود.روش شناسی پژوهش: مشارکت‎کنندگان بخش کیفی شامل 10 نفر از صاحبنظران و متخصصان نظام آموزش و پرورش بودند که به صورت هدفمند به روش متوالی از نوع گلوله برفی انتخاب شدند. جامعه آماری در مرحله کمّی شامل ۴۴۰ نفر از مدیران، کارشناسان مسئول و کارشناسان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 205 نفر محاسبه شد. نمونهگیری به روش تصادفی طبقه‎ای بر حسب پست سازمانی صورت گرفت. ابزار گردآوری داده‎ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی، پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل عاملی تأییدی، تی همبسته و ویلکاکسون استفاده شد.یافته ها: نتایج بخش کیفی پژوهش نشان داد روش های آموزشی مؤثر بر توسعه پایدار شامل 7 مؤلفه می باشد و اختلاف وضعیت موجود و مطلوب معنادار و زیاد بوده است.بحث و نتیجه گیری: برای حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب توسعه پایدار لازم است نظام آموزش و پرورش اهمیت ویژه ای نسبت به روش های آموزشی مؤثر بر توسعه پایدار داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
939 - اثربخشی روش بازی درمانی خانواده محور بر مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان با اختلال یادگیری در دوره ابتدایی
گلنار امیرطهماسب فریبرز باقری خدیجه ابوالمعالیهدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی روش بازی درمانی خانواده محور بر مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان با اختلال یادگیری در دوره ابتدایی بود. این پژوهش نیمه‌تجربی با طرح پیشآزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان دوره ابتدایی دارای اختلال یادگیری مراجعه‌کننده به م چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی روش بازی درمانی خانواده محور بر مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان با اختلال یادگیری در دوره ابتدایی بود. این پژوهش نیمه‌تجربی با طرح پیشآزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان دوره ابتدایی دارای اختلال یادگیری مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره آرامان شهر تهران در سال 1396 بودند. نمونه پژوهش 32 نفر از آنان بودند که با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 45 دقیقه‌ای با روش بازی درمانی خانواده محور آموزش دید. گروهها مقیاس مشکلات عاطفی-رفتاری راتر را در مراحل پیشآزمون و پس‌آزمون تکمیل کردند. دادهها به روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری (مانکووا) تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین گروههای آزمایش و کنترل در همه مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان تفاوت معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر روش بازی درمانی خانواده محور باعث کاهش معنادار مشکلات پرخاشگری و بیشفعالی، اضطراب و افسردگی، ناسازگاری اجتماعی، رفتارهای ضداجتماعی و کمبود توجه کودکان با اختلال یادگیری شد (001/0P<). بنابراین روش بازی درمانی خانواده محور باعث کاهش مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان با اختلال یادگیری شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
940 - مقایسه عزت‌نفس و مشکلات بینفردی دانشجویان پزشکی مبتلا به اختلال خودشیفته ناسازگار، خودشیفته سازگار و عادی
سهیلا ارجمند حسن میرزاحسینی مجید ضرغام حاجبیمقدمه: مطالعه حاضر با هدف مقایسه عزت‌نفس و مشکلات بینفردی دانشجویان پزشکی مبتلا به اختلال خودشیفته ناسازگار، خودشیفته سازگار و عادی انجام گرفت. روش کار: روش پژوهش علّی- مقایسه‌ای بود. از جامعه دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران، 210 فرد به روش نمونه‌گی چکیده کاملمقدمه: مطالعه حاضر با هدف مقایسه عزت‌نفس و مشکلات بینفردی دانشجویان پزشکی مبتلا به اختلال خودشیفته ناسازگار، خودشیفته سازگار و عادی انجام گرفت. روش کار: روش پژوهش علّی- مقایسه‌ای بود. از جامعه دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران، 210 فرد به روش نمونهگیری دردسترس به عنوان نمونه انتخاب و بر مبنای ارزیابی دو پرسشنامه سیاهه خودشیفتگی آسیب‌شناختی (PNI) و مقیاس شخصیت خودشیفتگی (NPI) در سه گروه 70 نفره خودشیفتگی سازگار، خودشیفتگی ناسازگار و فاقد خودشیفتگی قرار گرفتند. جهت سنجش متغیرهای موردنظر از پرسشنامههای مقیاس عزت‌نفس روزنبرگ (RSES) و مقیاس مشکلات بینفردی 32 سؤالی (IIP-32) استفاده و در نهایت تجزیه و تحلیل دادهها به روش تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی توکی انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد عزت‌نفس در هر سه گروه تفاوت معنیداری با یکدیگر نشان دادند (05/0p <) و عزت‌نفس در گروه خودشیفته سازگار بیشتر از دو گروه دیگر گزارش شده است. همچنین تمامی ابعادهای مشکلات بینفردی در هر سه گروه تفاوت معنیداری با یکدیگر نشان دادند (05/0p <). نتیجهگیری: خودشیفتگی ناسازگار میتواند بر عزت‌نفس و مشکلات بینفردی دانشجویان علوم پزشکی تأثیر منفی بگذارد. ویژگیهایی همچون عدم اعتماد به دیگران، عدم بیان مستقیم احساسات، عدم همدلی و نادید گرفتن احساسات دیگران در افراد خودشیفته ناسازگار با کم بودن میزان حمایت‌گری و مشارکت همخوانی دارد. افراد با ویژگیهای خودشیفتگی ناسازگار از حضور در جمع فقط به عنوان ابزاری برای ایجاد احساس برتری و تسلط در خود استفاده می‌نمایند، در تصمیمات مهم زندگی تابع دیگران نبوده و بدون توجه به تأثیری که بر دیگران بر جای میگذارند خود را ابراز می‌نمایند. در اصل وجود رگه‌های خودشیفتگی در حد سازگار و ناسازگار باعث ایجاد مشکلات بینفردی در مقیاس حمایت‌گری و مشارکت میشود. چرا که احساس استحقاق و برتری، فقدان همدلی، ناتوانی در ایجاد و حفظ پیوندهای گرم و عاطفی با دیگران و عدم جهت‌گیری اشتراکی نسبت به روابط موجب میشود تا پیش‌نیازهای برقراری روابط سالم بینفردی در این افراد دچار آسیب گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
941 - اثربخشی آموزش نظریه ذهن بر کاهش مشکلات هیجانی-رفتاری-اجتماعی نوآموزان پیشدبستانی
سمیه کشاورز علیرضا کاکاوند هانیه دشتدارهدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش نظریه ذهن بر کاهش مشکلات هیجانی رفتاری اجتماعی نوآموزان پیش دبستانی میباشد. در یک پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون تعداد 40 نفر از نوآموزان پیش دبستانی از میان نوآموزان پیش دبستانی شهرستان قدس استان تهران در سال تحصیل چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش نظریه ذهن بر کاهش مشکلات هیجانی رفتاری اجتماعی نوآموزان پیش دبستانی میباشد. در یک پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون تعداد 40 نفر از نوآموزان پیش دبستانی از میان نوآموزان پیش دبستانی شهرستان قدس استان تهران در سال تحصیلی 95-1394 با روش در دسترس انتخاب و به روش تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 40 دقیقه ای با روش نظریه ذهن آموزش دید. از مقیاس اختلال رفتاری راتر برای جمع آوری دادهها استفاده و دادهها با روش تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافتهها حاکی از آن بود که آموزش نظریه ذهن باعث کاهش پرخاشگری و بیش فعالی، اضطراب و افسردگی، رفتارهای ضد اجتماعی، ناسازگاری اجتماعی و اختلال کمبود توجه نوآموزان پیش دبستانی شد (05/0P پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
942 - تاثیر آموزش مهارتهای ارتباطی بینفردی بر بهبود روابط اجتماعی و حل تعارض‌های بینفردی
سپیده صفرپور دهکردی شهربانو تاجیکی سعید رازقی محمد مظفریهدف این مطالعه تعیین تاثیر آموزش مهارتهای ارتباطی بینفردی بر بهبود روابط اجتماعی و حل تعارض‌های بینفردی بود. روش مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش زنان دارای مشکلات زناشویی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی شهر چکیده کاملهدف این مطالعه تعیین تاثیر آموزش مهارتهای ارتباطی بینفردی بر بهبود روابط اجتماعی و حل تعارض‌های بینفردی بود. روش مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش زنان دارای مشکلات زناشویی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی شهر شیراز در سال 1398 بودند. از میان آنان 50 نفر با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 7 جلسه 2 ساعته (هفتهای یک جلسه) با روش مهارتهای ارتباطی بینفردی آموزش دید و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. دادهها با پرسشنامههای روابط اجتماعی (منجمی‌زاده، 1391) و حل تعارض‌های بینفردی (فیشر و اوری، 1981) جمعآوری و با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرمافزار SPSS-24 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش مهارتهای ارتباطی بینفردی باعث افزایش معنادار روابط اجتماعی و حل تعارض‌های بینفردی در زنان دارای مشکلات زناشویی شد (001/0P<). بنابراین توصیه میگردد که درمانگران برای بهبود ویژگیهای روانشناختی بهویژه افزایش روابط اجتماعی و حل تعارض‌های بینفردی از روش آموزش مهارتهای ارتباطی بینفردی در کنار سایر روشهای آموزشی و درمانی استفاده کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
943 - تدوین مدل علّی رضایت تحصیلی بر اساس خود باوری تحصیلی و خوش بینی تحصیلی با میانجیگری راهبردهای فراشناختی و اثربخشی آن بر خود شکوفایی تحصیلی دانش‌آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر همدان
غلامرضا ابراهیم‌زاده هوشنگ جدیدی یحیی یاراحمدی امید مرادیپژوهش حاضر با هدف بررسی تدوین مدل علّی رضایت تحصیلی براساس خودباوری تحصیلی و خوش‌بینی تحصیلی با میانجیگری راهبردهای فراشناختی و اثربخشی آن بر خودشکوفایی تحصیلی دانش‌آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر همدان انجام شد. این پژوهش در دو مرحله انجام شد. روش پژوهش در مرحله اول تو چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی تدوین مدل علّی رضایت تحصیلی براساس خودباوری تحصیلی و خوش‌بینی تحصیلی با میانجیگری راهبردهای فراشناختی و اثربخشی آن بر خودشکوفایی تحصیلی دانش‌آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر همدان انجام شد. این پژوهش در دو مرحله انجام شد. روش پژوهش در مرحله اول توصیفی از نوع همبستگی بود مرحله دوم از روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، در مطالعه اول بر اساس جدول مورگان 338 نفر به عنوان حجم نمونه آماری انتخاب گردید و در مطالعه دوم با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای تعداد 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) انتخاب شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه تحت آموزش قرار گرفتند و گروه کنترل آموزشی را دریافت نکردند. ابزارهای پژوهش در این تحقیق شامل پرسشنامه استاندارد رضایت از تحصیل (لنت، 2017)، پرسشنامه خودباوری تحصیلی (آزادی، 1394)، پرسشنامه خوش‌بینی تحصیلی (اسچننموران و همکاران، 2018)، پرسشنامه خودشکوفایی تحصیلی (سیلسون و سالاسی، 2003) و پرسشنامه راهبردهای فراشناختی (کرمی، 1394) بود. در این تحقیق جهت تجزیه و تحلیل دادهها از مدل سازی معادلات ساختاری و آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. لازم به ذکر است این تحلیل‌ها با کمک نرمافزارهای SPSS و AMOS نسخه 23 در سطح خطای 05/0 انجام گرفت. یافتهها نشان داد خودباوری تحصیلی و خوش‌بینی تحصیلی با راهبردهای فراشناختی و رضایت تحصیلی ارتباط علّی معناداری دارند. همچنین مشخص گردید که ارتباط علی بین راهبردهای فراشناختی و رضایت تحصیلی معنادار است. سرانجام نتایج تأیید کننده نقش میانجی راهبردهای فراشناختی در ارتباط بین متغیرهای مذکور بود. همچنین نتایج نشان داد برنامه آموزشی تدوین شده بر اساس رضایت تحصیلی بر میزان خودشکوفایی تحصیلی دانش‌آموزان اثربخش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
944 - مقایسه الگوی ارتباطی زوجین و حل مشکل خانواده در بین دانشجویان مرد متاهل حوزوی و دانشگاهی
جواد آل‌حبیب داود معینان مهریار عناصریپژوهش حاضر با هدف مقایسه الگوی ارتباطی زوجین و حل مشکل خانواده در بین دانشجویان مرد متاهل حوزوی و دانشگاهی انجام شد. روش پژوهش علّی-مقایسه ای بود. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش کلیه دانشجویان مرد متاهل حوزوی و دانشگاهی شهر قم نمونه ای به حجم 120 نفر (60 دانشجوی مرد مت چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف مقایسه الگوی ارتباطی زوجین و حل مشکل خانواده در بین دانشجویان مرد متاهل حوزوی و دانشگاهی انجام شد. روش پژوهش علّی-مقایسه ای بود. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش کلیه دانشجویان مرد متاهل حوزوی و دانشگاهی شهر قم نمونه ای به حجم 120 نفر (60 دانشجوی مرد متاهل حوزوی و 60 دانشجوی مرد متاهل دانشگاهی) و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های الگوی ارتباطی زوجین (کریستنسن و سالاوی، 1984) و حل مشکل خانواده (احمدی، 1382) استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار آن برای هر دو پرسشنامه بالای 7/0 به دست آمد. همین طور از روایی محتوا به منظور آزمون روایی پرسشنامه استفاده شد، که برای این منظور پرسشنامه ها به تأیید متخصصین مربوطه رسید. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS-V24 در دو بخش توصیفی و استنباطی (آزمون های تحلیل واریانس چند متغیره و تک متغیره) انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که بین الگوی ارتباطی زوجین و مولفه های آن (ارتباط سازنده، ارتباط کناره گیری زن، مقیاس زن متوقع/مرد کناره گیر و مقیاس ارتباط اجتنابی) در بین دانشجویان مرد متاهل حوزوی و دانشگاهی تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج نشان داد که بین حل مشکل خانواده در بین دانشجویان مرد متاهل حوزوی و دانشگاهی تفاوت معناداری یافت نشد. در مجموع اینطور می توان نتیجه گرفت که زوجینی که در فرآیند فرافکنی خانواده قرار می گیرند و به طور معمول در زمان بزرگسالی یا حتی قبل از آن، از راهبردهای مختلفی برای فرار از بند پیوندهای عاطفی حل نشده خانواده استفاده می کنند. که این راهبردها می تواند فاصله گرفتن فیزیکی از خانواده یا ایجاد موانع روانی مانند صحبت نکردن با یکی از اعضای خانواده باشد. زنان که برای بررسی مسائل خود از وجود دیگران استفاده نمی کنند انزوا و تنهایی بیشتری را احساس می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
945 - پیشبینی گرایش جوانان به معیارهای غیرسنتی همسرگزینی بر اساس عوامل شکاف نسلی
ثمینه بهادری جهرمی اسماعیل جهانبخش شاپور بهیاناین پژوهش با هدف پیشبینی گرایش جوانان به معیارهای غیرسنتی همسرگزینی بر اساس عوامل شکاف نسلی انجام شد. این مطالعه مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش همه جوانان شهر جهرم در سال 1395 بودند. از میان آنان 320 نفر با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب و همه آ چکیده کاملاین پژوهش با هدف پیشبینی گرایش جوانان به معیارهای غیرسنتی همسرگزینی بر اساس عوامل شکاف نسلی انجام شد. این مطالعه مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش همه جوانان شهر جهرم در سال 1395 بودند. از میان آنان 320 نفر با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب و همه آنها پرسشنامههای محقق‌ساخته دارای روایی و پایایی معیارهای غیرسنتی همسرگزینی و شکاف نسلی را تکمیل کردند. دادهها با روشهای همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با مدل همزمان تحلیل شدند. یافتهها نشان داد نگرش ابزاری به ازدواج، آزادی‌های اجتماعی و ازدواج از طریق آشنایی در فضای مجازی با گرایش به معیارهای غیرسنتی همسرگزینی رابطه مثبت و معنادار و ازدواج از طریق آشنایی در اقوام و آشنایان با گرایش به معیارهای غیرسنتی همسرگزینی رابطه منفی و معنادار داشت، اما ازدواج از طریق آشنایی در فضای آموزشی با معیارهای غیرسنتی همسرگزینی رابطه معناداری نداشت. یافتههای دیگر نشان داد عوامل شکاف نسلی توانستند 8/28 درصد از تغییرات گرایش جوانان به معیارهای غیرسنتی همسرگزینی را پیشبینی کنند (05/0P<). بنابراین پیشنهاد میشود برنامه‌ریزان برای کاهش گرایش جوانان به معیارهای غیرسنتی همسرگزینی برنامههای مناسبی مبنی بر کاهش نگرش ابزاری به ازدواج، آزادی‌های اجتماعی و ازدواج از طریق آشنایی در فضای مجازی و افزایش ازدواج از طریق آشنایی در اقوام و آشنایان طراحی و اجرا کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
946 - رابطه سبک های رویا رویی و تاب آوری با رفتارهای قانون شکنانه در کودکان
فریبزر درتاج نوشین تقی نژاد فرح نادری نورعلی فرخی راضیه خسروانیهدفپژوهش حاضربررسی رابطه ساده و چندگانه سبک های رویا رویی و تاب آوری با رفتارهای قانون شکنانه در کودکان شهر بندرعباس بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوم و سوم راهنمایی دختر و پسر ناحیه دو شهر بندرعباس بود که در نیم سال اول سال تحصیلی 91-92 مشغول به تحصیل بو چکیده کاملهدفپژوهش حاضربررسی رابطه ساده و چندگانه سبک های رویا رویی و تاب آوری با رفتارهای قانون شکنانه در کودکان شهر بندرعباس بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوم و سوم راهنمایی دختر و پسر ناحیه دو شهر بندرعباس بود که در نیم سال اول سال تحصیلی 91-92 مشغول به تحصیل بودند.برای انتخاب نمونه تعداد 200نفر بر اساس جدول مورگان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین 20 مدرسه انتخاب شدند.برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های تاب آوری( کانرو دیویدسون) و راهبردهای رویارویی کودکان(آیرز) وسیاهه رفتاری کودک(CBCL)استفاده شد.برای تحلیل داده ها علاوه بر روش های آمار توصیفی از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد . یافته ها نشان داد که سبک های رویا رویی و تاب آوری با رفتارهای قانون شکنانه در کودکان شهر بندرعباسرابطه چند گانه دارد .تنها سبک های رویارویی حواسپرتی و حمایتی رابطه منفی معنی داری در پیش بینی رفتارهای قانون شکنانه دارند. نتیجه گیری:بررسی سایر عوامل تاثیرگذار بر قانونشکنی کودکان می تواند برای پژوهشگران چالش برانگیز باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
947 - مقایسه مشکلات هیجانی، نگرانی از قضاوت دیگران و تاب آوری در افراد عادی و مبتلا به MS.
ستاره محنایی مولود کیخسروانیهدف از پژوهش حاضر تبیین مقایسه مشکلات هیجانی، نگرانی از قضاوت دیگران و تاب آوری در افراد عادی و مبتلا به MS می باشد. جامعه این پژوهش شامل کلیه بیمارانی است که با تشخیص قطعی بیماری MS عضو انجمن MS شهر شیراز در سال 1394می باشند. نمونه این تحقیق شامل 50 نفر از زنان و مردان چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر تبیین مقایسه مشکلات هیجانی، نگرانی از قضاوت دیگران و تاب آوری در افراد عادی و مبتلا به MS می باشد. جامعه این پژوهش شامل کلیه بیمارانی است که با تشخیص قطعی بیماری MS عضو انجمن MS شهر شیراز در سال 1394می باشند. نمونه این تحقیق شامل 50 نفر از زنان و مردان مبتلا به MS است که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده است. ابزار پژوهش شامل مقیاس نارسایی هیجانی (TAS-20) و مقیاس ترس از ارزیابی منفی و مقیاس تاب آوری می باشد. یافته های پژوهش نشان داد بین گروه بیمار و سالم شرکت کننده در پژوهش در ابعاد نارسایی هیجانی، نگرانی از قضاوت دیگران و تاب آوری تفاوت معناداری وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
948 - بررسی اشعار شاملو به یاری نظریة زیبایی‌شناسی انتقادی
فریبا میرزامحمدنیا محمدعلی گذشتی(نویسنده مسئول) عالیه یوسف فامزیباییشناسی انتقادی مهمترین دستاورد مکتب فرانکفورت است. به اعتقاد زیباشناسان انتقادی هنر اصیل باید بتواند از قید شباهت‌ها و همسانی‌های القاء شده توسط سیستم حاکم خلاصی پیدا کند و در جهانی که ماهیت معنا در آن دستخوش ویرانی‌ست، آزادی معناسازی را محقق نماید. در این مقاله چکیده کاملزیباییشناسی انتقادی مهمترین دستاورد مکتب فرانکفورت است. به اعتقاد زیباشناسان انتقادی هنر اصیل باید بتواند از قید شباهت‌ها و همسانی‌های القاء شده توسط سیستم حاکم خلاصی پیدا کند و در جهانی که ماهیت معنا در آن دستخوش ویرانی‌ست، آزادی معناسازی را محقق نماید. در این مقاله هنر شاملو با چنین رویکردی، به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی بررسی شده؛ بدین ترتیب که ابتدا شواهد از متن استخراج و سپس به یاری نظریه تحلیل شده است. از آنجایی که اشعار او پیوندی تنگاتنگ با بافت موقعیتی برقرار میکنند بررسی آنها با رویکردی جامعه‌شناسانه ضروری مینماید. در این مختصر، نگاه متفاوت شاملو به هنجارهای معناشناختی مرسوم و نقص‌ها و کاستی‌های جامعة مدرن ذیل عناوینی دسته‌بندی و بررسی شده است. پربسامدترین هنجارشکنی‌های معناشناختی او در حوزة باورهای مرسوم ایدئولوژیک، تقابل‌های دوتایی و مظاهر جامعة مدرن رخ میدهد و پربسامدترین اعتراض‌های صریح او ارزشهای حاکم بر جوامع مدرن را نشانه میگیرد. بدین ترتیب ساختار منسجم فکری شاملو که در پس اشعارش حضور مطلق دارد به تصویر کشیده میشود تا به کشف ایدئولوژی اثر و ترسیم جهان‌بینی شاعر یاری رساند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
949 - نکات تعلیمی در منظومه‌های حماسی با تکیه بر مثنوی هفت لشکر
فهیمه گردگیران مریم محمودی احمدرضا یلمه هاادبیات تعلیمی گونهای از ادبیات فارسی است که دربرگیرنده تعالیم اخلاقی و آموزش‌دهندۀ آن است. این گونۀ ادبی که از دیرباز مورد توجه بزرگان ادبیات فارسی بوده است با اندرزهای آذرباد مهر سپندان، اندرز خسرو قبادان، یادگار بزرگمهر و داستان مینوی‌خرد که بازمانده از ایران باستان چکیده کاملادبیات تعلیمی گونهای از ادبیات فارسی است که دربرگیرنده تعالیم اخلاقی و آموزش‌دهندۀ آن است. این گونۀ ادبی که از دیرباز مورد توجه بزرگان ادبیات فارسی بوده است با اندرزهای آذرباد مهر سپندان، اندرز خسرو قبادان، یادگار بزرگمهر و داستان مینوی‌خرد که بازمانده از ایران باستان است قدمت خود را به رخ می‌کشد و با آثار شاعرانی همچون فردوسی، سنایی، سعدی و ... ادامه مییابد. در میان انواع ادبی حماسه نیز این تعالیم را در خود دارد و در ادامۀ این مبحث آثاری همچون مثنوی هفت‌لشکر که اثری حماسی و دربرگیرندۀ تعالیم اخلاقی است، خودنمایی میکند. در این اثر که از شاعری ناشناس در قرن دوازدهم و محتملاً دورۀ صفویه کتابت شده است مواردی یافت میشود که نگارندگان را بر آن داشت تا به شیوۀ تحلیلی و توصیفی، دربارۀ ادبیات تعلیمی در این اثر دست به پژوهش بزنند. با طرح این پرسش‌ها که دسته بندی ادبیات تعلیمی در ادب فارسی چگونه است؟ و شاخصه‌های ادبیات تعلیمی در مثنوی هفت لشکر کدام است؟ پس از بررسیها مشخص شد که سراینده با طرح مواردی همچون بزرگداشت خِرَد ، حمد خدا ، توکّل ، پذیرش پند پیران، طلب دعای خیر در حق دیگران و نیز با تبشیر و انذار و.. به طرح موضوعات اخلاقی پرداخنه است که می تواند در زندگی امروزه هم کاربرد داشته باشد از سوی دیگر شیوه نصیحت گویی مشفقانه در این منظومه و کاربرد انها در سراسر داستان نشان از ارزش واقعی اخلاقیات در نزد سراینده دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
950 - شاعران اندرزگوی حاکمان در غرب و شرق بررسی مقایسه ای دیدگاههای سعدی و شکسپیر در خصوص صلح و جنگ
سیده زهرا نوزنشکسپیر در طلایی ترین دوره سیاسی و آرام ترین برهه اجتماعی تاریخ انگلستان، که با کمترین تنش نظامی نسبت به دوره های قبل سپری می شد، به امر جنگ و صلح می پردازد، زیرا در نیم قرن حکومت الیزابت بدون هیچ لشکرکشی به سایر کشورها و تنها با دفاع در برابر زیاده خواهی اسپانیا، هیچ جن چکیده کاملشکسپیر در طلایی ترین دوره سیاسی و آرام ترین برهه اجتماعی تاریخ انگلستان، که با کمترین تنش نظامی نسبت به دوره های قبل سپری می شد، به امر جنگ و صلح می پردازد، زیرا در نیم قرن حکومت الیزابت بدون هیچ لشکرکشی به سایر کشورها و تنها با دفاع در برابر زیاده خواهی اسپانیا، هیچ جنگی و ویرانی ببار نیامده بود. در اینجا نیز تخیل خلاقانه شاعر نقشی را به تصویر می کشد که خود ندیده و صدایی را به گوش مخاطبان می رساند که خود نشنیده بود. زشت نمایی جنگ در تراژدی و برجسته کردن صلح در کمدی های شکسپیر و از سوی دیگر پند و اندرز حکیمانه سعدی به حاکمان دوران خود موضوعی است که این مقاله به دنبال پردازش آن است. منش ادبی شکسپیر بیشتر به سبک و سیاق ادیبان شرقی مانند سعدی شیرازی شبیه تر است که این مقاله سعی در بررسی شباهت های سبک این دو شاعر نامی شرق و غرب دارد. سعدی از راه هشدار وپند و اندرز شاهان را از خودکامگی، جنگ و ستم برحذر می دارد. الیزابت با یاری ادیبانی مانند شکسپیر تلاش زیادی کرد تا جنگ را تقبیح و صلح و آرامش را تمجید کند. شعار "می بینم وچیزی نمی گویم"مبتنی بر صبر وخویشتنداری بود که ملکه انگلیس بدان اعتقاد داشت و بر این اساس قصد داشت در کشورداری شکیبایی کند و از گسترش خشونت پیشگیری نماید. شکسپیر ادیب، همگام با سیاستمداران صلح دوست زمان خود بر غلاف کردن شمشیر، درباره زشتی عواقب مخرب جنگ قلم فرسایی می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
951 - شکل دگر خندیدن : طنّازی‌های شمس و مولانا در مقالات
محمدمراد ایرانیصوفیّه سهم عمده‌ای در ادبیّات فارسی و آفرینش‌های ادبی دارند؛ به گونهای که کمتر اثر ادبی ممتازی یافت میشود که نشانه‌هایی از تأثیرگذاری اندیشه، اخلاق و ادبیّات عارفانه بر آن دیده نشود. ادبیّات تصوّف از گونه‌ی تعلیمی به شمار میآید و نظم و نثر صوفیانه در خدمت تعالیم عرفا چکیده کاملصوفیّه سهم عمده‌ای در ادبیّات فارسی و آفرینش‌های ادبی دارند؛ به گونهای که کمتر اثر ادبی ممتازی یافت میشود که نشانه‌هایی از تأثیرگذاری اندیشه، اخلاق و ادبیّات عارفانه بر آن دیده نشود. ادبیّات تصوّف از گونه‌ی تعلیمی به شمار میآید و نظم و نثر صوفیانه در خدمت تعالیم عرفانی و احکام اخلاقی و گاه مصطلحات عرفانی است. معلّمِ عارف، در کسوت متّعظی عالم، توانمندیها ی زبانی و شگردهای تعلیمی‌را در قالب‌ها ی گوناگون ادبی به کار میگیرد تا اندیشه‌ها و تجارب عملی خود را بیاموزاند. یکی از این شگردها، کاربرد زبان طنز در اشکال و قالبهای گوناگون آن در تعلیم آموزههای عرفانی و اخلاقی است. طنز عارف و نقد صوفی گاه لطیف و ملایم، و گاه بی پروا و پرده در است. صوفی شوخ، هنجارگریز و تابو شکن است و هر حریمی را ـ اگر لازم باشد ـ در هم می‌شکند. اساساً رویکرد عرفا به طنزنویسی در جهت تعلیم آموزههای عرفانی و اصول اخلاق صوفیانه منبعث از سبک و سیاق خاصّی است که میتوان آن را عرفان تعلیمی و مدرسی و منبری نامید. استفاده از چاشنی طنز و طیبت در قالب حکایت‌های کوتاه و بلند، از ویژگیهای عرفان عامیانه است. نویسنده جُستار حاضر را با درآمدی بر طنز و گونههای آن ـ با نگاهی به آثار عرفانی، بویژه اقوال و اقاریر شمس و مولانا در مقالات و فیه ما فیه ـ آغاز می کند و در ادامه، به ذکر نمونههایی از طنزپردازی‌های این دو عارف نامدار در مقالات میپردازد. حکایت‌های نمونه و برگزیده در این نوشته، در تقسیم‌بندی‌ای دوگانه ـ یک بار از حیث حجم حکایت و دیگر بار از لحاظ نوع طنز موجود در حکایت ـ در دو دسته ی جداگانه عرضه شده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
952 - عبدالرحمن شکری و رباعیات خیام
جمیل جعفری شرافت کریمیعمر خیام شاعر و دانشمند برجسته ایرانی قرن پنجم دارای مجموعه اشعاری است موسوم به رباعیات، که مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و به زبان های متعددی ترجمه شده است. اولین ترجمه آن در سال 1859 توسط فیتزجرالد شاعر انگلیسی ارائه شد که سبب آشنایی دنیای غرب با خیام و افکار او گشت. چکیده کاملعمر خیام شاعر و دانشمند برجسته ایرانی قرن پنجم دارای مجموعه اشعاری است موسوم به رباعیات، که مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و به زبان های متعددی ترجمه شده است. اولین ترجمه آن در سال 1859 توسط فیتزجرالد شاعر انگلیسی ارائه شد که سبب آشنایی دنیای غرب با خیام و افکار او گشت. این ترجمه تا حدی ترجمه مفهومی به شمار می آید و حتی برای برخی از رباعیات آن معادل فارسی در اصل رباعیات خیام یافت نمی شود. دنیای عرب نیز از قافله عقب نمانده و ادبای متعددی به ترجمه رباعیات دست یازیدند. برخی از آنان مستقیما از نسخه فارسی استفاده نموده و آن را برگرداندند، اما غالب آنان به سبب عدم تسلط به زبان فارسی، به ناچار از نسخه انگلیسی بهره گرفتند. عبدالرحمن شکری شاعر معاصر مصری از جمله این افراد است که با استفاده از نسخه ترجمه شده به انگلیسی، سه رباعی را ترجمه نموده است. ترجمه او از این سه رباعی دارای کم و کاست هایی چه در محتوا و چه در قالب است. برای مثال قالب دوبیتی رباعی در ترجمه او به چهاربیتی تغییر کرده و در ترجمه نیز شیوه ترجمه مفهومی و آزاد را برگزیده و تلاش نموده است تا مضمون آن را منتقل نماید. در این پژوهش، با مقایسه ترجمه عبدالرحمن شکری با ترجمه فیتزجرالد و مطابقت آن دو با اصل فارسی، تلاش بر آن است که کاستی های ترجمه عبدالرحمن شکری مورد ارزیابی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
953 - بررسی تطبیقی شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» از فروغ فرخزاد با شعر «سرزمین هرز» از تی. اس. الیوت
فائزه عرب یوسف آبادی بهزاد پورقریباشعار سرزمین هرز تی. اس. الیوت و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد فروغ فرخزاد اگرچه به لحاظ صوری متفاوت به نظر میرسد؛ امّا در باطن دارای بنیانی هم‌بسته‌اند که حاصل تشابه دیدگاه های انسان گرای مدرن هر دو شاعراست. هدف در این پژوهش بررسی تطبیقی این دو شعر در راستای اثبات تأ چکیده کاملاشعار سرزمین هرز تی. اس. الیوت و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد فروغ فرخزاد اگرچه به لحاظ صوری متفاوت به نظر میرسد؛ امّا در باطن دارای بنیانی هم‌بسته‌اند که حاصل تشابه دیدگاه های انسان گرای مدرن هر دو شاعراست. هدف در این پژوهش بررسی تطبیقی این دو شعر در راستای اثبات تأثیرپذیری فروغ فرخزاد از تی. اس. الیوت است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از یادداشت برداری کتابخانه ای در پی رسیدن به هدف اصلی این تحقیق است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هر دو شعر از شیوة آغاز و پایان بندی یکسانی برخوردارند. این اشعار متونی پاره پاره و خرد شده اند که در ظاهر انسجامی ندارند؛ ولی وجود ساختارِ به ظاهر نامرتبط و تصاویرشکسته در این اشعار یک استراتژی هدفمند برای القای تشویش انسان مدرن و درهم شکستگی اجتماع انسان ها در روزگار شاعر است. تلمیحات از مهمترین اشکال بینامتنیت ضمنی در این اشعار است که نشان می دهد هر دو شاعر ، شعر خویش را تبدیل به فضایی کرده اند که در آن انواع مفاهیم و تصاویر از ادبیات کلاسیک و متون مذهبی ریشه گرفته و در راستای انتقاد از انسان مدرن نمود یافته است.در هر دو شعر تلفیق هر تصویر با تصاویر دیگر و در سرتاسر شعر معناساز شده است .مشابهت افکار و اشتراک تصویرپردازی آن ها در هر دو شعر مبین وحدت نیازهای انسان مدرن و همسانی معضلات و مسائل زندگی در عصر حاضر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
954 - بررسی مفهوم امید در اشعار سیمین بهبهانی با تکیه بر دیدگاه اریک فروم
زهرا قنبر علی باغنی شهین اوجاق علیزادهدر سال های اخیر، روانشناسان به طور جدّی به بررسی نقش امید در زندگی انسان ها پرداخته اند. بهره‌مندی از نگرشی امیدوارانه در ادبیات، ضمن ایجاد تلاشی هدفمند در انسان، سلامت روان او را نیز تضمین خواهد نمود. در دیوان اشعارسیمین بهبهانی، مفاهیم امیدبخشی مانند امید به زندگی، چکیده کاملدر سال های اخیر، روانشناسان به طور جدّی به بررسی نقش امید در زندگی انسان ها پرداخته اند. بهره‌مندی از نگرشی امیدوارانه در ادبیات، ضمن ایجاد تلاشی هدفمند در انسان، سلامت روان او را نیز تضمین خواهد نمود. در دیوان اشعارسیمین بهبهانی، مفاهیم امیدبخشی مانند امید به زندگی، امید به وصال معشوق، امید به رهایی، شادی، شور ونشاط بسیار دیده می شود. هدف از این جستار بررسی مفهوم امید وعوامل تاثیرگذار بر آن مانند ایمان، انتظار وصبر وشکیبایی در دیوان سیمین بهبهانی، براساس نظریات اریک فروم است. روش پژوهش مبتنی برتوصیف وتحلیل است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که هرچه از نخستین اشعار سیمین بهبهانی جلوتر می رویم، امید در آن پررنگ تر می شود ووجه اشتراک بسیاری با نظریات اریک فروم دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
955 - نقد ساختاری اشعار پروین اعتصامی
محمدامیر عبیدی نیا طاهر لاوژهبرای بررسی و تجزیه و تحلیل یک اثر ادبی، باید تمامی اجزا و پدیده های آن را در کلیت اثر برای رسیدن به مقصود که همان آشنایی با محتوا و پیام آن است، در نظر داشت. این که چرا یک اثر ادبی شکل می گیرد در گرو توجه به این مهم است که اصولاً آن نوشته دارای چه مفاهیمی است و ثانیاً ب چکیده کاملبرای بررسی و تجزیه و تحلیل یک اثر ادبی، باید تمامی اجزا و پدیده های آن را در کلیت اثر برای رسیدن به مقصود که همان آشنایی با محتوا و پیام آن است، در نظر داشت. این که چرا یک اثر ادبی شکل می گیرد در گرو توجه به این مهم است که اصولاً آن نوشته دارای چه مفاهیمی است و ثانیاً بین اجزای مختلف آن چه روابطی وجود دارد. هم چنین این نکته نیز در برخورد با متون ادبی درخور توجه است که چگونه خواننده می تواند معنای متن را دریابد؛ یعنی خواننده باید بتواند کیفیت استنباط معنی را از متن توضیح دهد. به هر حال هدفی که ساخت‌گرایی (ساختارگرایی Structuralism ) در برخورد با متون ادبی دارد، مشخص است و آن تجزیه و تحلیل پیام ادبی بر مبنای ساخت و فرم است که هر دو جنبه معنی و صورت را دربرمی گیرد و باید برای ورود به آن از بررسی واک و تکواژ شروع کرد تا به بررسی ساختار کلی بینجامد. این نوع نقد برای شناخت یک اثر ادبی ارزشمند بی اندازه اهمیت دارد و بر همین اساس، در این مقاله نویسندگان می خواهند قوانین موجود در رابطه با نقد ساخت‌گرایی را در اشعار پروین اعتصامی شاعر بزرگ معاصر مورد کند و کاو قرار دهند تا بدانند آیا شاعر توانسته است به هدفی که از نظر انتقال پیام به مخاطب داشته است برسد یا نه؟ در نوشته حاضر که روش تحقیق آن مبتنی بر شیوه کتابخانهای است، بررسی قصاید پروین در محدوده کار قرار می گیرد. در این مقاله با توجه به دو مبحث بسیار مهم در نقد ساخت‌گرایی؛ یعنی ساختار شکنی و نشانه شناسی، می خواهیم بدانیم در میان قصایدی که در دیوان پروین دارای تنوع و کثرت های به ظاهر مختلف و متفاوتی است، با قایل شدن به نوعی وحدت مضمون در سراسر دیوان، چه پیام ویژه ای قابل استنباط خواهد بود که در نتیجه توجه به آن، درک ما را از اشعار وی دقیق تر سازد و ما را بیش از پیش در زمینه توانایی شاعر هنرمند برای سرودن اشعار ناب خود آگاه گرداند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
956 - شناسایی و اولویت بندی موانع موثر در ایجاد امداد الکترونیک در کمیته امداد امام خمینی (ره) استان فارس
علی شیر طاهری شکوفه زارع پیمان پیروزسابقه و هدف: این مطالعه با شناسایی و اولویت بندی موانع موثر در ایجاد امداد الکترونیک در کمیته امداد امام خمینی (ره) استان فارس انجام گردیده است. مواد و روش ها: این تحقیق از نظر هدف یک تحقیق کاربردی و بر اساس ماهیت و روش توصیفی از نوع غیرآزمایشی است. جامعه مورد بررسی را چکیده کاملسابقه و هدف: این مطالعه با شناسایی و اولویت بندی موانع موثر در ایجاد امداد الکترونیک در کمیته امداد امام خمینی (ره) استان فارس انجام گردیده است. مواد و روش ها: این تحقیق از نظر هدف یک تحقیق کاربردی و بر اساس ماهیت و روش توصیفی از نوع غیرآزمایشی است. جامعه مورد بررسی را خبرگان و کارشناسان کمیته امداد امام خمینی (ره) به تعداد ۲۰ نفر تشکیل می دهند. پرسشنامه اصلی مورد استفاده، پرسشنامه خبره است که جهت اولویت‌بندی عناصر مبتنی بر مقایسه زوجی میباشد. این مطالعه با اتکا به تکنیک های تحقیق در عملیات صورت گرفته است. برای شناسایی مهمترین معیارهای مطالعه از ادبیات پژوهش استفاده شده است. برای تعیین اولویت معیارهای تحقیق حاضر از مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره و مدل AHP استفاده شده است. یافته ها: براساس بردار ویژه بدست آمده، معیار عدم حمایت مدیران با وزن نرمال 0/299 از بیشترین اولویت برخوردار است. معیار اینترنت نامناسب با وزن نرمال 0/230در اولویت دوم قرار دارد. معیار عدم شفافیت روال کاری با وزن نرمال 0/199 در اولویت سوم قرار دارد. معیار مقاومت کارکنان با وزن نرمال 0/172 در اولویت چهارم قرار دارد. معیار مشکلات سخت افزاری با وزن نرمال 0/101 در اولویت پنجم قرار دارد. در پایان پیشنهادهای کاربردی و پژوهشی ارائه گردیده است.نتیجه گیری: یافتههای این پژوهش میتواند به مدیران کمیته امداد امام خمینی (ره) استان فارس امکان ارائه خدمات بهتر به مددجویان و ارباب رجوع در این سازمان را بدهد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
957 - تاثیر تمرینات مقاومتی بر منتخبی از شاخص های سیستم ایمنی دانشجویان دختر ورزشکار
سپیده محمدخان بیگی حدیث بیات ماندانا غلامی حجت اله نیک بختهدف:هدف از این پژوهش، بررسی تمرینات مقاومتی ایزوتونیک بر منتخبی از شاخصهای سیستم ایمنی دانشجویان دختر ورزشکار بود. روش:20 دانشجوی دختر ورزشکار رشته تنیس روی میز سالم (سن: 2± 3/22سال؛ شاخص توده بدنی: 35/1± 41/22کیلوگرم بر متر مربع) به شکل تصادفی به دو گروه چکیده کاملهدف:هدف از این پژوهش، بررسی تمرینات مقاومتی ایزوتونیک بر منتخبی از شاخصهای سیستم ایمنی دانشجویان دختر ورزشکار بود. روش:20 دانشجوی دختر ورزشکار رشته تنیس روی میز سالم (سن: 2± 3/22سال؛ شاخص توده بدنی: 35/1± 41/22کیلوگرم بر متر مربع) به شکل تصادفی به دو گروه تمرین مقاومتی (10=n) و کنترل (10=n) تقسیم شدند. از همه آزمودنیها سنجش آمادگی جسمانی به عمل آمد و میزان 1RM آزمودنی ها قبل، میان دوره و در انتهای دوره تمرین محاسبه شد. 48 ساعت پیش از اولین جلسه فعالیت ورزشی انجام شد. سپس آزمودنیهای گروه تجربی تمرینات مقاومتی را به صورت ایستگاهی، 3 روز در هفته و به مدت 8 هفته اجرا نمودند. برنامه تمرینی با درصد مشخصی از حداکثر تکرار بیشینه (80%،85%%،90%،95 %) به صورت فزاینده به انجام رسید. 24 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی، از آزمودنیها نمونه خونی گرفته شد. مقادیر اینترلوکین 6 با روش الآیزا و آزمایش شمارش سلولهای خونی(گلبول های سفید،لنفوسیت ها،مونوسیت ها،گرانولوسیت ها) انجام شد. به منظور تعیین طبیعی بودن توزیع دادهها، از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف استفاده شد (P>0.05). سپس از آزمون tمستقل و t زوجی به ترتیب برای بررسی تغییرات احتمالی بیرون و درون گروهی، در قبل و بعد از دوره تمرین استفاده شد (P<0.05).یافته ها: کاهش معنیداری (0.006=P) در سطوح استراحتی اینترلوکین 6 دیده شد. هم چنین کاهش معنیداری(0.041=P) در تعداد گلبول‌های سفید خون پس از هشت هفته تمرین مقاومتی ایزوتونیک مشاهده شد.نتیجه گیری: تمرینات ورزشی مقاومتی ایزوتونیک میتواند عاملی مهم در کاهش التهاب سیستماتیک و اینترلوکین 6 باشد که از سازگاری‌های مفید حاصل از این گونه تمرینات میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
958 - تحلیل خیز و تنش در ورق های مرکب لایه‌ای با استفاده از تئوری برشی و تابع سکانت
ایمان نجیمی سعید جعفری مهرآبادی پیمان یوسفیکاربردهای روز افزون مواد مرکب در صنایع مختلف ازجمله هوافضا، کشتی‌سازی و سازه‌هایی در ابعاد میکرو و ماکرو باعث شده که محققان این حیطه توجه خاصی بر طراحی این سازه‌ها را داشته باشند. در پژوهش حاضر به تحلیل استاتیکی یک ورق مستطیلی به کمک حالتی خاص از تئوری مرتبه بالای تغیر چکیده کاملکاربردهای روز افزون مواد مرکب در صنایع مختلف ازجمله هوافضا، کشتی‌سازی و سازه‌هایی در ابعاد میکرو و ماکرو باعث شده که محققان این حیطه توجه خاصی بر طراحی این سازه‌ها را داشته باشند. در پژوهش حاضر به تحلیل استاتیکی یک ورق مستطیلی به کمک حالتی خاص از تئوری مرتبه بالای تغیر شکل برشی با در نظر گرفتن تابع سکانت در میدان تغییر مکان، پرداخته‌شده است. معادله‌های ورق کامپوزیت لایه‌ای مورداستفاده در این پژوهش به کمک رابطهی حساب تغییرات و اصل همیلتون با تشکیل ترم‌های مختلف انرژی سیستم به‌دست‌آمده . برای حل معادلات حاکم از روش ناویر با جواب‌هایی متشکل از توابع سینوسی و کسینوسی و با در نظر گرفتن شرایط مرزی سیستم استفاده‌شده است. با حل معادلات مذکور مقادیر خیز ورق با توجه به تغییر در پارامترهای سیستم محاسبه‌شده است و جواب‌های به‌دست‌آمده با نتایج مندرج در مقالات معتبر چاپ‌شده مقایسه و از صحت آنها اطمینان کافی حاصل‌شده است. در خاتمه نتیجه شده که تحلیل خیز به کمک توابع سکانت بسیار نزدیک به جواب‌های حاصل‌شده از پژوهشهای مشابه است و در موارد خاص میتوان از این توابع استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
959 - مطالعه مروری بر کارآیی روش بدون المان درونیابی نقطه ای شعاعی در حل مسائل مکانیک شکست
بهروز آرین نژاد شهرام شهروئی محمد شیشه سازگسسته سازی دامنه های تحلیل در مسائل دارای هندسه پیچیده یا بی قاعده از طریق معادلات انتگرالی نیازمند انتخاب روش های عددی مناسب، معرفی نقاط گاووسی و گره ای با توزیع مطلوب، توابع پایه و وزن، تعیین روش تقریب زنی یا درونیابی است. جملات ناهمگن، شرایط مرزی هندسی و بارگذاری خاص چکیده کاملگسسته سازی دامنه های تحلیل در مسائل دارای هندسه پیچیده یا بی قاعده از طریق معادلات انتگرالی نیازمند انتخاب روش های عددی مناسب، معرفی نقاط گاووسی و گره ای با توزیع مطلوب، توابع پایه و وزن، تعیین روش تقریب زنی یا درونیابی است. جملات ناهمگن، شرایط مرزی هندسی و بارگذاری خاص ناشی از شبیهسازی مدل فیزیکی رخدادها به مدل ریاضی، کارآیی برخی روش ها را کاهش می دهد. در این میان روش بدون المان درونیابی نقطه ای شعاعی در زمره روشهای عددی بدون المان جدید به شمار می آید. در این روش، درکنار توابع چند جمله ای با امکان غنی سازی آنها، می توان از تابع پایه شعاعی که منجر به تبدیل دامنه های نامتناهی به دامنه ای متناهی فرضی برای رفع تکینگی می شود، نیز استفاده نمود. در این تحقیق مروری ضمن بیان تئوری این روش عددی تا حد امکان به بیان سیر تکامل، بهبود و بکارگیری آن در بحث مکانیک شکست پرداخته و درنهایت ضمن بیان مزایا و معایب این روش طرحواره های پیشنهادی جهت تکمیل و ادامه مطالعات مطرح میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
960 - ارائه روشی نوین جهت بهبود انتقال حرارت در راکتورهای شکست حرارتی هیدروکربن ها
علی منصوری مقرب مهدی ارجمند جعفر توفیقی داریان فرهاد خراشهچکیده: در این مقاله که به کاربرد پدیده های میان رشته ای می پردازد به بررسی روشهای نوین بهبود انتقال حرارت مبدلهای حرارتی در مهندسی مکانیک پرداخته شده سپس به کاربرد این روشها در راکتورهای شیمیایی می پردازد. از آنجا که در یک راکتور شیمیایی علاوه بر انتقال حرارت و افت فشار چکیده کاملچکیده: در این مقاله که به کاربرد پدیده های میان رشته ای می پردازد به بررسی روشهای نوین بهبود انتقال حرارت مبدلهای حرارتی در مهندسی مکانیک پرداخته شده سپس به کاربرد این روشها در راکتورهای شیمیایی می پردازد. از آنجا که در یک راکتور شیمیایی علاوه بر انتقال حرارت و افت فشار که دو مقوله مهم در مبدلهای حرارتی به شمار می روند, واکنش شیمیایی نیز اضافه می شود لذا استفاده از روشهای بهبود انتقال حرارت با حساسیت بیشتر بررسی می شوند به طوری که کمترین افت فشار و بیشترین انتقال حرارت را داشته باشند. در این تحقیق استفاده از فینهای طولی مستقیم و مارپیچ در راکتورهای شکست حرارتی بررسی شد و مشخص گردید که هر کدام از این نوع فینها باعث افزایش افت فشار در اثر نیروی اصطکاک یا نیروی درگ می شوند که تاثیر منفی بر واکنش شیمیایی دارند. سپس با انجام محاسبه ضخامت زیر لایه ویسکوز برای سیال گازی با ارائه روشی نوین درتبدیل رژیم جریان در کنار دیواره از آرام به مغشوش با انجام شبیه سازی CFD شیارهای محیطی در یک لوله وسپس جمع بندی و نتیجه گیری پیشنهاد شد که با استفاده از شیارهای کوچک در جداره راکتور می توان علاوه بر کاهش افت فشار ناشی از نیروی درگ. با افزایش مولفه شعاعی سرعت به میزان بیش از 3 برابر لوله صاف انتقال حرارت از جداره لوله به سیال را درزیر لایه ویسکوز بهبود بخشید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
961 - بررسی عددی انتقال حرارت و جریان نانو سیال در مبدل لوله‌ای با جداکننده‌ی V شکل و باله‌ی میانی
میلاد محمودزاده اشکان غفوریبا رشد و توسعه تکنولوژیهای انتقال حرارت، کاهش زمان انتقال حرارت، کوچک‌سازی اندازه‌ی تجهیزات حرارتی و در نهایت افزایش راندمان حرارتی مورد توجه بوده است. در این پژوهش، ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاص اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﻧﺎﻧﻮﺳﯿﺎلهای آب-آلومینا و آب-دی‌اکسید تیتانیوم در مبدلی با جداکننده‌ی V چکیده کاملبا رشد و توسعه تکنولوژیهای انتقال حرارت، کاهش زمان انتقال حرارت، کوچک‌سازی اندازه‌ی تجهیزات حرارتی و در نهایت افزایش راندمان حرارتی مورد توجه بوده است. در این پژوهش، ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاص اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﻧﺎﻧﻮﺳﯿﺎلهای آب-آلومینا و آب-دی‌اکسید تیتانیوم در مبدلی با جداکننده‌ی Vشکل و باله میانی ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی عددی انجام شده اﺳﺖ. ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار سولیدورک انجام شده و در انسیس شبکهﺑﻨﺪی انجام شده است. ورودی ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﻧﻮع ﺳﺮﻋﺖ ورودی و ﺧﺮوﺟﯽ از ﻧﻮع فشار ثابت اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﻌﺪ از ﻃﺮاﺣﯽ در نرم افزار ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺳﺮﻋﺖ ورودی ﻧﺎﻧﻮﺳﯿﺎل ﺑﺮ روی ﺿﺮﯾﺐ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽ و ﻋﺪد ﻧﺎﺳﻠﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮی است ﮐﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار گرفته است. در ادامه با در نظر گرفتن نسبت حجمی و قطر ذرات نانو، معادله‌ی پیوستگی و معادله‌ی ناویر استوکس تراکم ناپذیر برای یک سیستم مختصات منطبق بر جسم با استفاده از روش حجم کنترلی حل شده است. نتایج به کاهش ضریب اصطکاک با افزایش عدد رینولدز اشاره دارد. با مقایسه‌ی ضریب انتقال حرارت بین نانوسیال آلومینا و نانوسیال آب- دی‌اکسید تیتانیوم مشاهده میشود که متوسط مقدار این ضریب برای نانوسیال آب-آلومینا 14درصد بیشتر است. همچنین با افزایش قطر از 40 به 60 میلیمتر در محدوده عدد رینولدز از 3000 تا 8000 افزایش عدد ناسلت مشاهده شد. با بررسی شاخص ارزیابی عملکرد مشاهده می شود که با افزایش قطر بطور میانگین افزایش 19.3 درصدی در شاخص ارزیابی عملکرد دیده می شود. همچنین با وجود باله ی میانی میزان عدد ناسلت در رینولدزهای برابر بیشتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
962 - شبیه سازی عددی و تاثیر سرعت دورانی بر عملکرد و ضخامت فیلم گاز آببند گاز خشک یک کمپرسور سانتریفیوژ
نوید بزرگان آرش استواری نادیا جلالی فر موسی قاسمیدر این مقاله با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی، ویژگیهای دینامیکی جریان در شیارهای دو جهته نشت بند گازی خشک یک کمپرسور سانتریفیوژ، شبیهسازی میشود. ناحیه محاسباتی شامل فیلم گاز بین دو رینگ ثابت و چرخان و فضای درون شیارها است. عملکرد نشت بند تحت ضخامت های 05/3 و 0 چکیده کاملدر این مقاله با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی، ویژگیهای دینامیکی جریان در شیارهای دو جهته نشت بند گازی خشک یک کمپرسور سانتریفیوژ، شبیهسازی میشود. ناحیه محاسباتی شامل فیلم گاز بین دو رینگ ثابت و چرخان و فضای درون شیارها است. عملکرد نشت بند تحت ضخامت های 05/3 و 08/5 میکرومتر مورد بررسی قرار میگیرد. بهمنظور انجام حل عددی، معادله های پیوستگی و ناویر-استوکس با فرض گاز کامل با استفاده از سلول های بی سازمان حل میشوند. رژیم جریان آرام در نظر گرفته میشود. نتایج به دست آمده شامل توزیع فشار میباشند. نتایج حاصل از حل عددی مدل هندسی با شیار دو جهته C شکل با نتایج تجربی گابریل، ارزیابی شدند. هندسه مورد بحث در این پژوهش هندسه گاز خشک کمپرسور C-14200 واحد الکیلاسیون شرکت پالایش نفت آبادان است. نتایج نشان میدهد که سرعت چرخش آببند گاز خشک تأثیر مهمی در اثر هیدرودینامیکی دارد، زمانیکه سرعت چرخش از 4000 دور بر دقیقه به 18000 دور بر دقیقه افزایش مییابد، فشار هیدرودینامیکی در شیار از 76/4 بار به 009/6 بار افزایش مییابد. در حالیکه فشار شعاع خارجی و ضخامت فیلم گاز هر دو اثر هیدرودینامیکی را کاهش میدهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
963 - اصلاح و بهبود ارتعاشات فن‌های هوایی با افزایش سختی و تغییر فرکانس‌های طبیعی سازه
عرفان میرشکاری بهمن پورمحمددر این تحقیق به بررسی علل ارتعاشات بیش از حد مجاز فن های هوایی سیستم خنک کننده کمپرسورهای تزریق گاز ی پرداخته شد. با بررسی طیف ارتعاشی سازه مشخص گردید، فرکانس غالب مربوط به یک برابر دور الکتروموتور می باشد و با بررسی عوامل ایجاد کننده آن، عامل اصلی ارتعاشات، نزدیک بودن چکیده کاملدر این تحقیق به بررسی علل ارتعاشات بیش از حد مجاز فن های هوایی سیستم خنک کننده کمپرسورهای تزریق گاز ی پرداخته شد. با بررسی طیف ارتعاشی سازه مشخص گردید، فرکانس غالب مربوط به یک برابر دور الکتروموتور می باشد و با بررسی عوامل ایجاد کننده آن، عامل اصلی ارتعاشات، نزدیک بودن فرکانس طبیعی به فرکانس یک برابر دور الکتروموتور شناسایی شد. بیشترین مقدار ارتعاشات بر اساس سوابق اندازه گیری مربوط به فن C به میزان mm/s RMS 96/36 بود. سپس با استفاده از اندازه گیری ارتعاشات سازه و انجام آنالیز تغییر شکل و مودال حین کارکرد و استفاده از نرم افزارهای مربوطه فرکانس های طبیعی سازه استخراج گردید و با استفاده از نرم افزار و روش اجزاء محدود، مدل هندسی سازه فن ترسیم و نزدیکترین مدل به شرایط واقعی شبیه سازی گردید. با مقایسه فرکانس های طبیعی سازه در مدلسازی هندسی و روش تجربی از صحت مدلسازی اطمینان حاصل گردید. به منظور اصلاح سازه و کاهش ارتعاشات، کم هزینه ترین روش اصلاح با افزایش سختی سازه از طریق جوشکاری بخشی از سازه در مدل نرم افزاری اعمال و با توجه به مثبت بودن نتایج، اصلاحات مد نظر بصورت عملی بر روی سازه فن های هوایی اعمال گردید. اصلاحیه عملی منجر به تغییر دومین فرکانس طبیعی از 53/24 هرتز به 22/28 هرتز و ایجاد فاصله مطمئن از فرکانس تحریک گردید. اصلاحیه مذکور منجر به کاهش مقدار ارتعاشات از mm/s RMS 96/36 به mm/s RMS 87/3 گردید و طبق استاندارد ISO 14694 در محدوده قابل قبول قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
964 - شبیه سازی تنش های حرارتی در فرآیند نورد گرم و تاثیر آن ها بر شکست غلتک
امیرحشمت خدمتی بازکیائی علی سوزنگرفرایند نورد، در واقع شکل دهی فولاد می باشد که در آن از غلتک هایی برای ایجاد تغییر شکل، بهبود خواص مکانیکی مواد و از بین بردن یکنواختی فلز استفاده می گردد. فولاد را می توان در دو فرم گرم و سرد نورد نمود، که هر یک از آنها ویژگی های خاص خود را دارند. هدف از انجام این پژوه چکیده کاملفرایند نورد، در واقع شکل دهی فولاد می باشد که در آن از غلتک هایی برای ایجاد تغییر شکل، بهبود خواص مکانیکی مواد و از بین بردن یکنواختی فلز استفاده می گردد. فولاد را می توان در دو فرم گرم و سرد نورد نمود، که هر یک از آنها ویژگی های خاص خود را دارند. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر تنشهای حرارتی حاصله در حین فرآیند نورد بر شکست غلتک‌ها با استفاده از شبیه سازی اجزاء محدود بوده است. این شبیه سازی به صورت غیر خطی بوده و فرض گرديده كه غلتك همگن، همسانگرد، بدون ترك و كرنش حرارتي و دماي محيط برابر دمای اتاق در نظر گرفته شده است. در این پژوهش تاثیر خنک‌کاری اصولی و دقیق در حین فرآیند نورد نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده در شش پاس نورد گرم با توجه به بیشترین دمای غلتک‌ها و میزان تنش فون‌مایزز ایجاده شده در غلتک‌ها نشان داده شده و میزان نقش تنشهای حرارتی بر شکست غلتک‌ها بیان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
965 - تاثیر استفاده از شکاف هوایی در دیوارها بر کاهش مصرف انرژی یک ساختمان مسکونی
سیدعلی موسوی نوایی علی فلاوند جوزایی اشکان غفوری محسن مهدوی عادلیکاهش مصرف انرژی امروزه از اهمیت بالایی برخوردار است، با توجه اینکه ساختمانهای مسکونی سهم قابل توجهی در مصرف انرژی دارند، بنابراین راهکارهای کاهش مصرف انرژی در این بخش میتواند تأثیر زیادی بر کاهش مصرف انرژی کشورها داشته باشد. در این پژوهش تجزیه و تحلیل انرژی یک ساختمان چکیده کاملکاهش مصرف انرژی امروزه از اهمیت بالایی برخوردار است، با توجه اینکه ساختمانهای مسکونی سهم قابل توجهی در مصرف انرژی دارند، بنابراین راهکارهای کاهش مصرف انرژی در این بخش میتواند تأثیر زیادی بر کاهش مصرف انرژی کشورها داشته باشد. در این پژوهش تجزیه و تحلیل انرژی یک ساختمان با استفاده از اثرات استفاده از شکاف هوایی در دیوارها بر میزان کاهش مصرف انرژی انجام شده است. جهت بررسی نتایج ابتدا با استفاده از نقشه‌های اتوکد مراحل طراحی ساختمان در نرم افزار DesignBuilder شبیهسازی شد و برای محاسبات انرژی نیز از موتور EnergyPlus استفاده شده است. برای بررسی تاثیر استفاده از شکاف هوایی در دیوارها بر کاهش مصرف انرژی، سه ضخامت مختلف شکاف هوایی (1cm و 2.5cm و 5cm) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج شبیهسازی انرژی برای این سه دیوار مختلف با دیوار پایه نشان میدهد که، استفاده از شکاف هوایی سبب کاهش مصرف انرژی کل و بارهای گرمایشی و سرمایشی در ماهای مختلف سال در ساختمان شده است بطوریکه بار سرمایشی ماهیانه ساختمان در گرمترین ماه سال به ترتیب 3/10، 8/12 و 14 درصد، و در سردترین ماه سال بار گرمایشی ساختمان به ترتیب 8/32، 3/42 و 2/48 درصد کاهش داشته است، همچنین مصرف انرژی گرمایشی سالیانه ساختمان بهترتیب 7/25، 9/30 و 6/33 درصد کاهش و انرژی سرمایشی سالیانه بهترتیب 3/8، 10 و 9/10 درصد کاهش دارد که با توجه به مصرف بالای انرژی سرمایشی سالیانه ساختمان درصد قابل توجهی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
966 - سناریوهای شکوفایی کلانشهر تهران با رویکرد سیاستگذاری
مرتضی محمدخانی زینب کرکه آبادی عباس ارغانچکیده سیاستگذاری شکوفایی شهری یک مسئله مهم در زمینه توسعه و برنامهریزی شهری است. این مسئله به حل و فصل کردن چگونگی ایجاد شهرها و جوامع با شکوفایی، بهبود کیفیت زندگی شهروندان و تأمین نیازهای فعلی و آینده اشاره دارد. در این راستا، پژوهش حاضر بهمنظور تدوین سناریوهای شکو چکیده کاملچکیده سیاستگذاری شکوفایی شهری یک مسئله مهم در زمینه توسعه و برنامهریزی شهری است. این مسئله به حل و فصل کردن چگونگی ایجاد شهرها و جوامع با شکوفایی، بهبود کیفیت زندگی شهروندان و تأمین نیازهای فعلی و آینده اشاره دارد. در این راستا، پژوهش حاضر بهمنظور تدوین سناریوهای شکوفایی کلانشهر تهران براساس اصول آینده‌پژوهی انجام شده است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی است. جامعه آماری 20 نفر از خبرگان و متخصصین شهری بر اساس نمونهگیری گلوله برفی بود. 49 پیشران اولیه در 6 دسته احصاء و شناسایی شده با روشهای تحلیل اثرات متقابل ساختاری و سناریونویسی در نرمافزارهای MICMAC و Senario Wizard پردازش شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد سناریوی طلایی یا شکوفایی بالای کلانشهر تهران زمانی که وضعیت عوامل کیفیت زندگی با روند رو به رشد و ارتقا مواجه بوده و وضعیت عوامل انسجام و برابری اجتماعی در راستای شکوفایی کلانشهر تهران باشند، به وقوع خواهد پیوست. در واقع در این سناریوها عوامل کلیدی بیشتر از حالت بحرانی دارای حالت مطلوب میباشند. این گروه از سناریوها از بین 21 سناریوی باور کردنی فقط سناریو اول را شامل می شود و با 100 درصد مطلوبیت نسبت به شرایط دیگر (ایستا و بحرانی) غالب میباشد که یک حالت مثبت و امیدوارکننده‌ای را پیش روی شکوفایی شهری کلانشهر تهران نشان میدهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
967 - طراحی مدل ارتباطی استراتژی های مدیریت تعارض با رضایتمندی ورزشکاران تیم های ملی ناشنوایان ایران
سعید سلگی فریده اشرف گنجویی علی زارعی جاسم منوچهریهدف کلی پژوهش حاضرطراحی مدل ارتباطی استراتژی های مدیریت تعارض با رضایتمندی ورزشکاران تیم های ملی فدراسیون ورزش های ناشنوایان ایران بود . جامعۀ آماری پژوهش حاضررا کلیۀ ورزشکاران تیمهای ملی ناشنوایان ایران تشکیل داده است که تعداد آنها 220 ورزشکارمی باشدو نمونه آماری تحق چکیده کاملهدف کلی پژوهش حاضرطراحی مدل ارتباطی استراتژی های مدیریت تعارض با رضایتمندی ورزشکاران تیم های ملی فدراسیون ورزش های ناشنوایان ایران بود . جامعۀ آماری پژوهش حاضررا کلیۀ ورزشکاران تیمهای ملی ناشنوایان ایران تشکیل داده است که تعداد آنها 220 ورزشکارمی باشدو نمونه آماری تحقیق را ورزشکاران منتخب تیم های ملی به تعداد 150 نفر تشکیل داده اند. دراین تحقیق از پرسش نامه های مدیریت تعارض رابینز (1998) و رضایتمندی ورزشکاران ریمروچلادورای (1998) استفاده شد . برای تجزیه وتحلیل دادهها و اولویت بندی وتعیین سبک غالب مدیریت تعارض ازآزمون فریدمن وبرای تعیین ارتباط بین متغیرها و میزان تاثیرگذاری متغیرها ضمن استفاده از ضریب همبستگی پیرسون از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است همچنین از نرم افزارهای (اس پی اس اس و اسمارت پی ال اس) جهت انجام محاسبات وطراحی مدل استفاده شد.نتایج نشان می دهد که مربیان تیم های ملی ناشنوایان بیشترازاستراتژی عدم مقابله استفاده می کنند وسبک کنترل کمترین استفاده رادارد. از میان ابعاد رضایتمندی ورزشکاران ،بعد رضایت ازعملکردفردی دارای بالاترین میانگین وبعد رضایت ازعملکرد تیمی دارای کمترین میانگین می باشد . همچنین نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد ضمن ارتباط سبک های مدیریت تعارض(2.81=t ، 0.68=f)بارضایتمندی ورزشکاران، استراتژی راه حل گرایی (2.64=t ، 0.46=f)واستراتژی عدم مقابله (2.78=t ، 0.32=f) با رضایتمندی ورزشکاران ارتباط مثبت و معناداردارند وبه ترتیب 46و32درصد بر رضایتمندی ورزشکاران تاثیرگذار هستند. براساس نتایج تحقیق زمانی که مربیان تیم های ملی ناشنوایان از استراتژی های راه حل گرایی وعدم مفابله استفاده می کننددر مدیریت تعارضات وایجاد رضایت مندی ورزشکاران موفق تر هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
968 - شناسایی و تبیین عوامل موثر بر کمال گرایی در مدیران، مربیان و ورزشکاران حرفه ای کشور
طیبه ملازم حسین پیمانی زاد محمد رضا اسماعیل زاده قندهاری حسن فهیم دوینهدف از پژوهش حاضر شناسایی و تبیین عوامل موثر بر کمال گرایی در مدیران، مربیان و ورزشکاران حرفه ای کشور بود. پژوهش حاضر از نظر ماهیت کاربردی و از نظر روش تحلیل توصیفی-اکتشافی و در روش پیمایشی قابل حصول بود. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل کلیه خبرگان دانشگاه در زمینه ر چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر شناسایی و تبیین عوامل موثر بر کمال گرایی در مدیران، مربیان و ورزشکاران حرفه ای کشور بود. پژوهش حاضر از نظر ماهیت کاربردی و از نظر روش تحلیل توصیفی-اکتشافی و در روش پیمایشی قابل حصول بود. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل کلیه خبرگان دانشگاه در زمینه رفتار سازمانی و در بخش کمی شامل کلیه ورزشکاران، مربیان و مدیران ورزش حرفه ای کشور بود.نمونه آماری در بخش کمی با استفاده از جدول مورگان 353 نفر تعیین گردید که پس از برگشت 374 پرسشنامه بدون خدشه مشاهده شدتجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل مصاحبه و در بخش کمی با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی و با کمک نرم افزار SPSS نسخه 21 و AMOS مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون فریدمن نشان داد که با توجه به میانگین رتبه‎ها، متغیر عوامل موثر فردی دارای بالاترین رتبه، و متغیر محیطی، بین فردی و سازمانی دارای کمترین رتبه در بین متغیرها می باشد. یافته ها نشان داد که مدل عوامل موثر بر کمال گرایی در مدیران، مربیان و ورزشکاران حرفه ای کشور دارای برازش مطلوب بود. همچنین یافته ها نشان داد که بین میزان کمال گرایی مدیران، مربیان و ورزشکاران حرفه ای کشور تفاوت معنی داری وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
969 - تحلیل تأثیر سواد رسانه‌ای بر رضایت ورزشکاران با نقش تعدیلگر تعهد حرفهای و مسئولیت اجتماعی (مطالعه موردی، لیگ برتر والیبال)
حامد عبادی باربین سعید صادقی بروجردی رضا صابونچیتحقیق پیش رو با هدف تحلیل تأثیر سواد رسانه‌ای بر رضایت ورزشکاران با نقش تعدیلگر تعهد حرفهای و مسئولیت اجتماعی (مطالعه موردی، لیگ برتر والیبال) انجام گرفت. پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدلسازی معادلات ساختاری است و از لحاظ هدف نیز جزء تحقیقات کار چکیده کاملتحقیق پیش رو با هدف تحلیل تأثیر سواد رسانه‌ای بر رضایت ورزشکاران با نقش تعدیلگر تعهد حرفهای و مسئولیت اجتماعی (مطالعه موردی، لیگ برتر والیبال) انجام گرفت. پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدلسازی معادلات ساختاری است و از لحاظ هدف نیز جزء تحقیقات کاربردی محسوب میشود. جامعه آماری پژوهش شامل ﻛﻠﻴﻪ ورزشکاران، سرپرستان و مربیان ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ والیبال اﻳﺮان (14 ﺗﻴﻢ و ﻫﺮ ﺗﻴﻢ 19 ﻧﻔﺮ) ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻟﻴﮓ ﺑﺮﺗﺮ ﺳﺎل 1400 ﺑﻪ رﻗﺎﺑﺖ می‌پرداختند (266 نفر). نمونهگیری کل شمار بوده و تعداد 241 پرسشنامه به صورت صحیح عودت داده شد. ابزار اندازهگیری پژوهش شامل پرسشنامههای سواد رسانه‌ای، رضایت ورزشکاران، مسئولیت اجتماعی و تعهد حرفهای بود. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادههای گردآوری‌شده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در بخش آمار توصیفی از جدول و نمودارهای فراوانی و فراوانی نسبی ویژگیهای جمعیت شناختی مشارکت‌کنندگان تحقیق، میانگین و انحراف معیار استفاده شد. در بخش آمار استنباطی بهمنظور بررسی تأثیر متغیرهای تحقیق بر روی یکدیگر و طراحی مدل ارتباطی میان آنها از تحلیل معادلات ساختاری با کمک نرمافزار SmartPLS نسخه 2 استفاده شد. نتایج نشان داد که سواد رسانه‌ای بر مسئولیت اجتماعی، رضایت ورزشکاران و تعهد حرفهای آنها تأثیر مثبت و معناداری دارد. مسئولیت اجتماعی و تعهد حرفهای بر رضایت ورزشکاران تأثیر مثبت و معناداری دارد؛ بنابراین میتوان جمع‌بندی نمود با توجه به معنادار شدن همه روابط موجود در مدل پژوهش، متغیرهای مسئولیت اجتماعی و تعهد حرفهای، متغیر میانجی برای رابطه سواد رسانه‌ای و رضایت ورزشکاران میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
970 - تحلیل ویژگیهای شخصیتی برند ورزشکاران حرفهای در شبکه اجتماعی اینستاگرام
عابد محمودیان آکو ابراهیم فقی فرید گنجی هانیه غلامیپژوهش حاضر با هدف تحلیل ویژگیهای شخصیتی برند ورزشکاران حرفهای در اینستاگرام (مطالعه موردی: وریا غفوری) انجام شد. نویسندگان مقاله تعداد 86 پست به اشتراک گذاشته در صفحه رسمی اینستاگرام وریا غفوری را در طول فصل 1400/1401 تجزیه و تحلیل و بر اساس ویژگیهای شخصیت برند ورزشک چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف تحلیل ویژگیهای شخصیتی برند ورزشکاران حرفهای در اینستاگرام (مطالعه موردی: وریا غفوری) انجام شد. نویسندگان مقاله تعداد 86 پست به اشتراک گذاشته در صفحه رسمی اینستاگرام وریا غفوری را در طول فصل 1400/1401 تجزیه و تحلیل و بر اساس ویژگیهای شخصیت برند ورزشکار طبقه‎بندی شدند. نمونه کمی شامل 86 پست و 617/210/18 لایک و 030/038/1 کامنت بود. نتایج تجزیه و تحلیل صفحه اینستاگرام وریا غفوری نشان داد که این ورزشکار بیشترین تمرکز خود را به ترتیب بر ویژگی مرد خانواده، ورزشی، شیک و بهروز، مردانه، خوشحال، سخت‌کوش، مؤثر، نمایشی، موفقیت‌آمیز، قدرشناس، دلگرم، شخصیت حقوقی، الهام‌بخش، حامی، خشن و زمخت، خونسرد، هیجان‌انگیز، رهبر و سرزنده اختصاص داده است. نتایج نشان میدهد که ویژگیهایی با محتوای؛ ورزشی، موفقیت‌آمیز، شخصیت حقوقی، حامی، مرد خانواده، قدردانی، شیک و بهروز، قوی، مؤثر، سخت‌کوش و غیره به ترتیب بیشترین میانگین تعداد لایک‌ها و ویژگیهایی با محتوای؛ مرد خانواده، سخت‌کوش، شخصیت حقوقی، هیجان‌انگیز، ورزشی، موفقیت‌آمیز، حامی، رهبر، مؤثر، قوی به‎ترتیب بیشترین میانگین تعداد کامنت‌های دنبال‌کنندگان صفحه اینستاگرام این ورزشکار را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج پژوهش حاضر، اهمیت نوع تولید محتوای انجام شده از سوی ورزشکاران را در شبکه اجتماعی اینستاگرام برای طرفداران و دنبال‎کنندگان را برجسته کرده و با درک بهتر پاسخ دنبال‎کنندگان (لایک و کامنت) بسترهای لازم برای ایجاد یک شخصیت برند قوی برای ورزشکاران حرفه‎ای را از طریق شبکه‌های بصری برای ورزشکاران و مدیران برنامه‎های آنان فراهم می‎کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
971 - عوامل موثر بر کمال گرایی در حوزه ورزش حرفه ای کشور
طیبه ملازم حسین پیمانی زاد محمدرضا اسماعیل زاده قندهاری حسن فهیم دوینچکیدههدف ازپژوهش حاضربررسی عوامل مؤثربرکمال‌گرایی درحوزه ورزش حرفه ای کشور بود.ازنظرماهیت کاربردی وازنظرروش تحلیل توصیفی-اکتشافی درروش پیمایشی بود.جامعه آماری پژوهش دربخش کیفی شامل کلیه خبرگان ورزشی دانشگاه وباشگاههای کشورو در بخش کمی شامل کلیه ورزشکاران، مربیان و مدیرا چکیده کاملچکیدههدف ازپژوهش حاضربررسی عوامل مؤثربرکمال‌گرایی درحوزه ورزش حرفه ای کشور بود.ازنظرماهیت کاربردی وازنظرروش تحلیل توصیفی-اکتشافی درروش پیمایشی بود.جامعه آماری پژوهش دربخش کیفی شامل کلیه خبرگان ورزشی دانشگاه وباشگاههای کشورو در بخش کمی شامل کلیه ورزشکاران، مربیان و مدیران ورزش حرفهای کشور بود. نمونهگیری در بخش کیفی بهصورت هدفمندودر دسترس بود که با 10 نفرازاساتید باتجربه دانشگاه مصاحبه انجام شد و به اشباع اطلاعاتی منجر شد.نمونه آماری در بخش کمی با استفاده از جدول مورگان 358 نفر تعیین گردید. جمعآوری دادهها در بخش کیفی با استفاده از مصاحبه‌های کیفی با نخبگان و در بخش کمی با استفاده ازپرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر۳۴ سوال در۴ بعد ودرمقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت صورت پذیرفت. تجزیهوتحلیل دادهها در بخش کیفی بااستفاده از روش تحلیل مصاحبه و در بخش کمی با استفاده ازروش‌های آمار توصیفی و استنباطی و با کمک نرمافزار SPSS نسخه ۲۱ و AMOS موردبررسی و تحلیل قرار گرفت بین میزان کمال گرایی مثبت و منفی در ورزشکاران حرفه ای رشته های مختلف مورد مطالعه تفاوت معنا داری وجود دارد.نتایج آزمون فریدمن نشان داد باتوجه به میانگین رتبه‎ها، متغیرعوامل مؤثرفردی دارای بالاترین رتبه ومتغیرمحیطی، بین فردی وسازمانی دارای کمترین رتبه دربین متغیرها می باشد یافتهها نشان دادکه مدل عوامل کمال گرایی درمدیران،مربیان وورزشکاران حرفه ای کشوردارای برازش مطلوب بودهمچنین یافتهها نشان داد که بین میزان کمال‌گرایی مدیران، مربیان و ورزشکاران حرفهای کشورتفاوت معنیداری وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
972 - «شکاف حاکمیتی» در جمهوری اسلامی ایران و بازتاب در سیاستهای منطقهای آن
اشرف کارگر قمی‌ها محمدرحیم عیوضی مجید توسلی رکن‌آبادی علی اشرف نظریشکاف حاکمیتی، از مهمترین آسیبهای سیاسی است که میتواند در یک نظام سیاسی به وجود بیاید. این شکافها بر اثر عدم وجود یک توافق کلان بر سر منابع قدرت و چگونگی توزیع آن به وجود میآید و برآمده از ناتوانی نخبگان سیاسی در ارائۀ درکی درست از این مسائل است. از این رو هنگامی که چکیده کاملشکاف حاکمیتی، از مهمترین آسیبهای سیاسی است که میتواند در یک نظام سیاسی به وجود بیاید. این شکافها بر اثر عدم وجود یک توافق کلان بر سر منابع قدرت و چگونگی توزیع آن به وجود میآید و برآمده از ناتوانی نخبگان سیاسی در ارائۀ درکی درست از این مسائل است. از این رو هنگامی که نظامی با این آسیب مواجه است در عرصههای مختلف، چه داخلی و چه خارجی، دچار اشکالات عمده میشود. در جمهوری اسلامی، با وجود ابرگفتمان انقلاب اسلامی در سالهایی نسبتاً طولانی، میان نخبگان سیاسی اجماعی در زمینه‌های مختلف وجود نداشته یا بسیار کم رنگ بوده است و همین موجب ایجاد خرده گفتمانهای گوناگونی شده است. این خرده گفتمان‌ها در تضاد با یکدیگر راه را بر سیاستگذاری درست بسته و موجبات تشتت در سیاستهای داخلی و خارجی را ایجاد کرده است. مقالۀ حاضر با روش گفتمان، ضمن اشاره به این خرده گفتمان‌ها به دنبال درک نتایج این شکاف حاکمیتی در سیاستهای ایران در منطقه و جهان اسلام است با این فرضیه که: شکاف حاکمیتی در جمهوری اسلامی ایران، موجب کاهش نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه و این موضوع موجب تضعیف جایگاه کشورهای اسلامی همسو و تقویت رقبا میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
973 - بررسی تأثیر پارامترهای جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی بر روی خواص مکانیکی و فیزیکی ناحیه جوش مواد کامپوزیتی با زمینه ی آلومینیمی
بیژن محمدی لندی حسن کاوسی بلوتکی ایمان گل شکوه محمد گودرزی خویگانیدر حال حاضر از آلومینیوم به علت چگالی پایین و مقاومت به خوردگی مناسب در صنایع مختلف به وفور استفاده میشود. در این تحقیق به شبیه سازی اثر فرآیند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی بر روی مقاومت مکانیکی ورق آلومینیومی، با زمینه چند لایه آلومینیوم و کامپوزیت الیافی کربن یا شیشه با ز چکیده کاملدر حال حاضر از آلومینیوم به علت چگالی پایین و مقاومت به خوردگی مناسب در صنایع مختلف به وفور استفاده میشود. در این تحقیق به شبیه سازی اثر فرآیند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی بر روی مقاومت مکانیکی ورق آلومینیومی، با زمینه چند لایه آلومینیوم و کامپوزیت الیافی کربن یا شیشه با زمینه آلومینیومی پرداخته میشود. ابتدا ورق آلومینیوم در ابعاد مشخص با نرم افزار المان محدود انسیس شبیه سازی سد. سپس بر روی آلیاژ آلومینیوم عملیات جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی با استفاده از یکی از پارامترهای تحقیق از جمله سرعت یا عمق نفوذ ابزار انجام و بررسی شد. طبق نتایج پژوهش با شروع حرکت پین، مقدار تنش اعمالی به صفحه کاهش می یابد. بنابراین کاهش سرعت حرکت خطی پین و افزایش سرعت دورانی آن باعث می شود تا فرایند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی روند بهتری را طی کند و با شروع حرکت پین، مقدار جابه جایی ذرات صفحه کاهش می یابد. با بررسی ذرات دیده شد که حرکت پین در طول صفحه یک منطقه اغتشاشی را در صفحه ایجاد می کند. مشاهده شده است که با اعمال تنش توسط پین، ذراتی که در منطقه HAZ هستند نیز جابه جایی داشته و متناسب با مسیر حرکت از سطح بالایی منطقه جوشکاری وارد شده و از سطح پایین آن خارج می شوند. مشاهده شد که کامپوزیت آلومینیم به صورت مطلوبی در فرآیند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی شرکت می کند و قطعه در این فرآیند آسیب نمی بیند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
974 - مدلسازی انتقال حرارت و جریان نانو سیال آب- آلومینا و آب-تیتانیا در مبدل حرارتی با آشفته ساز
میلاد محمود زاده اشکان غفوریدر حال حاضر با رشد و توسعه تکنولوژیهای نوین انتقال حرارت، کاهش زمان انتقال حرارت، کوچک‌سازی اندازه‌ی تجهیزات حرارتی و در نهایت افزایش راندمان حرارتی مورد توجه مهندسین بوده است. در این پژوهش، ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاص اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﻧﺎﻧﻮﺳﯿﺎلهای آب-آلومینا و آب-تیتانیا در مبدلی چکیده کاملدر حال حاضر با رشد و توسعه تکنولوژیهای نوین انتقال حرارت، کاهش زمان انتقال حرارت، کوچک‌سازی اندازه‌ی تجهیزات حرارتی و در نهایت افزایش راندمان حرارتی مورد توجه مهندسین بوده است. در این پژوهش، ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاص اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﻧﺎﻧﻮﺳﯿﺎلهای آب-آلومینا و آب-تیتانیا در مبدلی با جداکننده‌ی Vشکل و باله میانی ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی عددی انجام شده اﺳﺖ. ﻃﺮاﺣﯽ ﺑا ﻧﺮم اﻓﺰار سالیدورکس انجام شده و در انسیس شبکهﺑﻨﺪی انجام شده است. ورودی ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﻧﻮع ﺳﺮﻋﺖ ورودی و ﺧﺮوﺟﯽ از ﻧﻮع فشار ثابت اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﻌﺪ از ﻃﺮاﺣﯽ در نرم افزار، ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺳﺮﻋﺖ ورودی ﻧﺎﻧﻮﺳﯿﺎل ﺑﺮ روی ﺿﺮﯾﺐ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽ و ﻋﺪد ﻧﺎﺳﻠﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮهایی هستند ﮐﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار گرفته است. در ادامه با در نظر گرفتن نسبت حجمی و قطر ذرات نانو، معادله‌ی پیوستگی و معادله‌ی ناویر استوکس تراکم ناپذیر برای یک سیستم مختصات منطبق بر جسم با استفاده از روش حجم کنترلی حل شده است. نتایج به کاهش ضریب اصطکاک با افزایش عدد رینولدز اشاره دارد. با مقایسه‌ی ضریب انتقال حرارت بین نانوسیال آب- آلومینا و نانوسیال آب- دی‌اکسید تیتانیوم مشاهده میشود که متوسط مقدار این ضریب برای نانوسیال آب-آلومینا 14درصد بیشتر است. از طرفی حساسیت ضریب انتقال حرارت نانوسیال آب-دی‌اکسید تیتانیوم نسبت به نانوسیال آب- آلومینا نسبت به تغییرات عدد رینولدز شدیدتر است. همچنین با افزایش قطر از 40 به 60 میلیمتر در محدوده عدد رینولدز از 3000 تا 8000 افزایش عدد ناسلت مشاهده شد. با بررسی شاخص ارزیابی عملکرد مشاهده می شود که با افزایش قطر به طور میانگین افزایش 19.3 درصدی در شاخص ارزیابی عملکرد دیده می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
975 - ابتکار و خلاقیت در تفکیک مولفه های شکاف مالیاتی و تاثیرآن ها بر تغییرات سودهای آتی
رسول کرمی سید علی واعظ قاسم رکابدارزمینه: به دلیل تفاوت های موجود در بین قوانین مالیاتی و استانداردهای حسابداری اختلافاتی بین مودیان مالیاتی و دستگاه های مطالبه کننده مالیات وجود دارد که باعث بوجود آمدن شکاف مالیاتی می شوند. شکاف مالیاتی از طریق تفاوت بین مالیات تشخیصی و ابرازی محاسبه شده و مولفه های آن چکیده کاملزمینه: به دلیل تفاوت های موجود در بین قوانین مالیاتی و استانداردهای حسابداری اختلافاتی بین مودیان مالیاتی و دستگاه های مطالبه کننده مالیات وجود دارد که باعث بوجود آمدن شکاف مالیاتی می شوند. شکاف مالیاتی از طریق تفاوت بین مالیات تشخیصی و ابرازی محاسبه شده و مولفه های آن شامل اختلاف های موقتی و دائمی مالیاتی می باشند هدف: در پژوهش های قبلی در ایران شکاف مالیاتی را ناشی از اختلاف های دائمی می دانستند اما ابتکار و خلاقیت این پژوهش شناسایی اختلاف های موقت بود. بنابراین هدف پژوهش بررسی رابطه بین شکاف مالیاتی و مولفه های آن بر تغییرات سودهای آتی میباشد. روش:پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی است و در حوزه پژوهش های اثباتی قرار می گیرد. از نظر ماهیت و محتوایی یک پژوهش از نوع همبستگی می باشد که برای کشف همبستگی بین متغییرها از روش پس رویدادی عمل می شود..جامعه آماری پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماری شامل 120 شرکت در بازه زمانی 1396-1386 می باشند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها، از معادله رگرسیون استفاده شده است. یافته ها:نتایج بیانگر این است که بین شکاف مالیاتی و تغییرات سودهای آتی رابطه معکوس معناداری وجود دارد. همچنین نتایج موید این است که هر دو مولفه اختلاف های موقتی و دائمی مالیاتی تاثیر معناداری بر تغییرات سودهای آتی دارند. به طوری که می توان مدعی بود افزایش اختلاف بین سود حسابداری ومالیاتی می تواند با کاهش سود در سال آینده و پایداری کمتر سود همراه باشد. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که مولفه های شکاف مالیاتی در ایران علاوه بر اختلاف های دائمی شامل اختلاف های موقت هم است و با تفکیک اختلاف های دائمی و موقت می توان درآمد مشمول مالیات دقیق تری را محاسبه نمود. که از یک سو افزایش رضایت مندی مودیان مالیاتی و از سوی دیگر چالش های مالیات ستانی، فرار و اجتناب مالیاتی را کاهش می دهد. بنابراین انتظار می رود با این نوع آوری، نظام مالیاتی کارآمد و عدالت مالیاتی بیشتر گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
976 - ارائه مدل بهبود خلاقیت فردی از طریق تعارض و یکپارچگی در بین کارکنان آموزش‌وپرورش استان کهگیلویه وبویراحمد
ناصر بشیری گودرزی سعید آقاسی سید رسول آقاداوودهدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل بهبود خلاقیت فردی با رهیافت تعارض و یکپارچگی در بین کارکنان آموزش‌وپرورش استان کهگیلویه و بویراحمد با بهره گیری از نظریه داده بنیاد انجام شده است. روش: داده های پژوهش طی 15 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان دانشگاهی منتخب استان کهگیلو چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل بهبود خلاقیت فردی با رهیافت تعارض و یکپارچگی در بین کارکنان آموزش‌وپرورش استان کهگیلویه و بویراحمد با بهره گیری از نظریه داده بنیاد انجام شده است. روش: داده های پژوهش طی 15 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان دانشگاهی منتخب استان کهگیلویه و بویر احمد احصاء و سپس در فرایند کدگذاری استخراج و مقوله های هم پیوند در قالب 2 شرط علی(تناقض قالبی‌های ذهنی و ایده پردازی)؛ 7 پدیده محوری(تعارض درون‌گروهی، تعارض میان فردی، تعارض میان فرد و گروه، تعارض میان گروهی، تعارض میان سازمانی، یکپارچگی داخلی، یکپارچگی خارجی)؛ یک شرط زمینه ای(شکاف اطلاعاتی)؛ یک شرط مداخله گر(خودگردانی ذهنی)؛ راهبردها و پیامدهای مدل مفهومی معین و طی مرحله کدگذاری انتخابی هر یک از عناصر الگو بهمنظور خلق نظریه پژوهش تشریح و به‌تفصیل بیان شد. یافته‎ ها: نتایج این پژوهش می تواند مدیران سازمان آموزش‌وپرورش را در شناخت خطمشی ها، سیستم‌ها و رویه‌هایی که به بهبود خلاقیت فردی کارکنان کمک می کنند یا مانع و بروز آنها می شوند، یاری رساند. نتیجهگیری: نتایج تحقیق حاکی از آن است که مجموعه راهبردهایی که الگوی بهبود خلاقیت فردی کارکنان انتخاب می کند و منجر به پیامدهای بهبود خلاقیت فردی می شوند؛ نشان از ایجاد تعارض و یکپارچگی در بین کارکنان در عمل دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
977 - بررسی رابطه بین خلاقیت و انگیزه افراد برای نوآوری در سازمانهای پژوهشی: مطالعه موردی در پژوهشکده پردازش هوشمند علائم
حمیدرضا ضرغامی مصطفی جعفری پیمان اخوانزمینه: در زمان حاضر که مدیران و رهبران سازمانهای پژوهشی با موقعیت جدید و تغییرات فزاینده‌ای در امور مواجه هستند، تنها سازمان‌هایی به توفیق دست خواهند یافت که بتوانند با بهره گیری از انگیزه کارکنانشان، به مواجهه سریع و خلاقانه با شرایط جدید بپردازند. هدف: این پژوهش با چکیده کاملزمینه: در زمان حاضر که مدیران و رهبران سازمانهای پژوهشی با موقعیت جدید و تغییرات فزاینده‌ای در امور مواجه هستند، تنها سازمان‌هایی به توفیق دست خواهند یافت که بتوانند با بهره گیری از انگیزه کارکنانشان، به مواجهه سریع و خلاقانه با شرایط جدید بپردازند. هدف: این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین میزان خلاقیت و انگیزه افراد برای به کار گیری نوآوری در محیط کاری در سازمان های پژوهشی با انجام مطالعه موردی در پژوهشکده پردازش هوشمند علائم انجام شده است. بدین منظور پس از بررسی ادبیات موضوع و تنظیم فرضیات پژوهش، از دو پرسشنامه استاندارد خلاقیت رندسیپ[1] و انگیزه به کار گیری نوآوری و ابتکار در شغل به منظور انجام تحقیق استفاده شد. روش: روش انجام این تحقیق توصیفی- همبستگی می باشد و در انتخاب نمونه نیز با بهره گیری از جدول مورگان از روش تصادفی ساده استفاده شده است. پرسشنامه های مربوطه با استفاده از نرم افزار اِس پی اِس اِس[2] و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که ارتباط معنادارقوی و مثبتی بین میزان خلاقیت و انگیزه به کارگیری نوآوری در افراد وجود دارد. هم چنین ارتباط این دو عامل با ویژگی های فردی، میزان مشارکت در پروژه های نوآورانه و تعداد جلسات شرکت در کارگاه آموزشی تفکر خلاق برگزار شده در پژوهشکده سنجیده شده است. نتیجه گیری: در پایان با استفاده از نتایج تحقیق، راهکارهایی برای ارتقای توانمندی خلاقیت پژوهشگران، ارتقای انگیزه آنها برای استفاده از نوآوری در محیط کاری و بهبود روند نوآوری در پژوهشکده جامعه هدف و سایر مراکز مشابه ارائه شده است. [1]. randsyp [2]. Spss پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
978 - بررسی جایگاه مهارتهای شخصیتی و نقش آن در انتخاب خلاق دستیاران جراح دامپزشک در ایران
مهدی مرجانیزمینه: امروزه برای ارزیابی و گزینش منطقی رزیدنت‌های جراح دامپزشک در دنیا از معیارهای گوناگونی استفاده می شود که شاخص های شخصیتی یکی از این مؤلفه های اثرگذارمی باشند. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش و جایگاه مهارتهای شخصیتی در انتخاب دستیاران جراح دامپزشک در ایران می چکیده کاملزمینه: امروزه برای ارزیابی و گزینش منطقی رزیدنت‌های جراح دامپزشک در دنیا از معیارهای گوناگونی استفاده می شود که شاخص های شخصیتی یکی از این مؤلفه های اثرگذارمی باشند. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش و جایگاه مهارتهای شخصیتی در انتخاب دستیاران جراح دامپزشک در ایران می باشد. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. گروه نمونه شامل 150 نفر از اساتید، دانشجویان، تکنسین ها و جراحان دامپزشکی در بیمارستان ها و دانشگاه های دامپزشکی، مطب ها و کلینیک های تخصصی در استان تهران می باشند که از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش، پرسشنامه هایی محقق ساخت بودند که روایی آن ها توسط متخصصین جراح و پایایی آن ها با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (8/0) تأیید شدند. تحلیل داده ها با آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، آزمون نسبت و آزمون فریدمن انجام شد. یافتهها: یافته های پژوهش نشان داد که از میان 18 شاخص مهارت های شخصیتی، شاخص "صبر و حوصله" و "دقت عمل و جزء نگری" مهم ترین شاخص های اثر گذار در انتخاب رزیدنت جراح دامپزشک و "پیروی جراح از الگوهای سنتی و مدرن" کمترین تأثیر را داشته است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش می توانند در سیاست گذاری و برنامه ریزی نظام آموزشی کشور در سنجش و انتخاب رزیدنت های جراح دامپزشک در کشور مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
979 - بررسی ارتباط عناصر آب و هوایی با بیماری ناخنک چشم (مطالعه موردی:شهر سبزوار)
حسن رضایی مریم مرادی محمد معتمدی راد حامد پیریاقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذا چکیده کاملاقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذارد. ناخنک چشم یکی از بیماریهای شایع چشمی است که از عناصر اقلیمی تاثیر می‌پذیرد. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط عناصر آب و هوایی بر بیماری ناخنک چشم در شهر سبزوار میباشد. جهت انجام این پژوهش از آمار مراجعین به بیمارستان حشمتیه سبزوار در طی سالهای 1394تا 1399 که مبتلا به بیماری ناخنک چشم بودند و همچنین داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک شهر سبزوار استفاده شده است. پس از گردآوری داده ها، با آزمون ANOVA و همبستگی پیرسون در محیط نرم افزار SPSS به تجزیه و تحلیل ارتباط عناصر آب وهوایی با بیماری ناخنک پرداخته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که همبستگی ماهانه عناصر آب و هوایی، بیشینه دما (تیر و مرداد ماه) و میانگین دما (مرداد ماه)، ساعت آفتابی (خرداد، تیر و مرداد ماه) ، میانگین بارندگی (مرداد ماه) ، تعداد روزهای بارش (تیر ماه) ، سرعت باد (مرداد ماه) و حداکثر سرعت باد (تیر و مرداد ماه) با بیماری ناخنک در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد. به نظر می رسد که آب و هوا که شامل مجموعه ای از عناصر مختلف مانند بیشینه، میانگین دما، ساعت آفتابی، بارندگی، تعداد روزهای بارش، سرعت باد و حداکثر سرعت باد است که می تواند نقش مهمی در بیماری ناخنک چشم داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
980 - طبقه بندی و تفکیک باطله‌های معدنی در معدن سنگ آهن چادرملو با هدف کاهش آسیب های زیست محیطی
سید حمیدرضا میراحمدی میرحسین بانگیان تبریزیازجمله مسائل زیست‌محیطی در معادن روباز مسئله تفکیک و ارسال باطله‌های معدنی با عیار متفاوت به مقصد انباشتگاه‌های متفاوت باطله است. در این مقاله از این منظر به برنامهریزی تولید کوتاه‌مدت پرداخته میشود. در برنامهریزی تولید کوتاه‌مدت مرز دقیق کانسنگ و باطله، بهینهسازی ع چکیده کاملازجمله مسائل زیست‌محیطی در معادن روباز مسئله تفکیک و ارسال باطله‌های معدنی با عیار متفاوت به مقصد انباشتگاه‌های متفاوت باطله است. در این مقاله از این منظر به برنامهریزی تولید کوتاه‌مدت پرداخته میشود. در برنامهریزی تولید کوتاه‌مدت مرز دقیق کانسنگ و باطله، بهینهسازی عیار کانسنگ استخراجی، ترتیب استخراج بلوکهای کانسنگ و باطله و درنهایت تعیین مقصد آنها دنبال میشود. یکیازساده‌ترینراه‌هایتخمینعیاردرپلهاستخراجیاستفادهازداده‌هایچال‌هایانفجارییکیادوپلهبالاترازپلهموردنظراست. بهمنظور اعتبار سنجی مدل ارائهشده از دادههای معدن سنگ‌آهن چادرملو استفاده میشود. در این معدن پله واقع در تراز 1465 متری بهعنوان پله هدف برنامهریزی تولید تعیین گردید. متوسط و کمترین عیار آهن در این پله به ترتیب 57٫08 و 53٫62 درصد برآورد شده است. بنابراین درصورتیکه فقط به عیار تخمین زده‌شده در مرحله تخمین ذخیره جهت برنامهریزی تولید کوتاه‌مدت توجه شود بیش از 30% ذخیره به دپوی باطله منتقل میشود. مدل ارائه شده برای انباشتگاه های باطله با عیار متفاوت سنگ آهن برای کاربردهای بالقوه آینده برنامه ریزی می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
981 - بررسی ارتباط عناصر آب و هوایی با بیماری ناخنک چشم (مطالعه موردی: شهر سبزوار)
حسن رضایی مریم مرادی محمد معتمدی راد حامد پیریاقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذا چکیده کاملاقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذارد. ناخنک چشم یکی از بیماریهای شایع چشمی است که از عناصر اقلیمی تاثیر می‌پذیرد. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط عناصر آب و هوایی بر بیماری ناخنک چشم در شهر سبزوار میباشد. جهت انجام این پژوهش از آمار مراجعین به بیمارستان حشمتیه سبزوار در طی سالهای 1394تا 1399 که مبتلا به بیماری ناخنک چشم بودند و همچنین داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک شهر سبزوار استفاده شده است. پس از گردآوری داده ها، با آزمون ANOVA و همبستگی پیرسون در محیط نرم افزار SPSS به تجزیه و تحلیل ارتباط عناصر آب وهوایی با بیماری ناخنک پرداخته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که همبستگی ماهانه عناصر آب و هوایی، بیشینه دما (تیر و مرداد ماه) و میانگین دما (مرداد ماه)، ساعت آفتابی (خرداد، تیر و مرداد ماه) ، میانگین بارندگی (مرداد ماه) ، تعداد روزهای بارش (تیر ماه) ، سرعت باد (مرداد ماه) و حداکثر سرعت باد (تیر و مرداد ماه) با بیماری ناخنک در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد. به نظر می رسد که آب و هوا که شامل مجموعه ای از عناصر مختلف مانند بیشینه، میانگین دما، ساعت آفتابی، بارندگی، تعداد روزهای بارش، سرعت باد و حداکثر سرعت باد است که می تواند نقش مهمی در بیماری ناخنک چشم داشته باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
982 - آشکار سازی تغییرات دریاچه ارژن استان فارس در بازه زمانی 1383-1366
سمیه بیرانوند زهرا کمالیآشکار سازی تغییر فرایند شناسایی اختلاف در ویژگیهای یک عارضه یا پدیده بوسیله مشاهده آن در تاریخ های مختلف ایت که می تواند نقش مهمی در برنامه ریزی های منطقه ای داشته باشد.در این پژوهش،به منظور آشکار سازی تغییرات کاربردی و پوشش زمین پیرامون دریاچه ارژن استان فارس در بازده چکیده کاملآشکار سازی تغییر فرایند شناسایی اختلاف در ویژگیهای یک عارضه یا پدیده بوسیله مشاهده آن در تاریخ های مختلف ایت که می تواند نقش مهمی در برنامه ریزی های منطقه ای داشته باشد.در این پژوهش،به منظور آشکار سازی تغییرات کاربردی و پوشش زمین پیرامون دریاچه ارژن استان فارس در بازده زمانی 1383-1366 از روش ترکیبی سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیای استفاده شده است.بدین منظور پس از انجام تصحیحات هندسی و جوی،تصویرهای ماهواره ای با استفاده از الگوریتم بیشترین احتمال در چهار رده پهنه آب،زمین زراعی،بوته زا و زمین بایر رده بندی و نقشه کاربری و پوشش منطقه تهیه شد.سپس به منظور براورد آماری تغییرات،خروجی داده ها با استفاده از روش رده بندی پس پردازشی مقایسه شدند.این مطالعه نشان داد تغییر کاربری و پوشش زمین پیرامون دریاچه با تغییر پهنه آب این دریاچه در ارتباط می باشد و هر گاه در یک بازه زمانی مساحت پهنه آب کاهش می یابد مساحت زمین بایر و پ.شش بوته زار افزایش نشان می دهد.که بیانگر خشک شدن دریاچه است.مقایسه پهنه آب دریاچه در فاصله زمانی 17 ساله نشان دهنده این است که دریاچه ارژن کاهش مساحتی 6.5 کیلومتر مربع داشته است.دقت کلی و ضریب کاپای محاسبه شده برای خروجی داده ها نشان می دهد همه داده ها نشان میدهد همه داده ها با دقت بالا رده بندی شده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
983 - ذخیره‌سازی 〖CO〗_2 در مخزن آبده شکافدار جهت کاهش آلودگی زیست‌محیطی: ارزیابی تاثیرات بازشدگی و زاویه شکاف
احسان موسوی پرنیا ظفری مهران قلینژادلزوم مداوم به سوخت‌های فسیلی به عنوان منبع انرژی در سراسر جهان و سرعت نسبتا تدریجی در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، سبب افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای از جمله در جو شده است. به این منظور، راهبردهای مقابله با گرمایش جهانی و تغییرات زیست‌محیطی از اهمیت بسزایی برخوردار است چکیده کامللزوم مداوم به سوخت‌های فسیلی به عنوان منبع انرژی در سراسر جهان و سرعت نسبتا تدریجی در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، سبب افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای از جمله در جو شده است. به این منظور، راهبردهای مقابله با گرمایش جهانی و تغییرات زیست‌محیطی از اهمیت بسزایی برخوردار است. در دو دهه اخیر توسعه فناوری جذب و ذخیره‌سازی در سازندهای زیرزمینی مورد توجه قرار گرفته است. مخازن آبده به سبب پتانسیل بالا راهکار مطلوبی جهت ذخیره‌سازی میباشند. با انحلال فوق بحرانی در مخزن آبده با توجه به فشار، دما و میزان شوری، چگالی آب شور بین 1/0 تا ۱ درصد افزایش یافته و منجر به ظهور ناپایداری و بالتبع بروز انگشتی‌ها در سیستم جریانی محیط و پدیده‌ی اختلاط همرفتی را موجب میشود. در این مقاله، با تمرکز بر تاثیر پارامترهای بازشدگی و زاویه‌ی شکاف بر ذخیره‌سازی در مخزن آبده شکافدار، شبیهسازی دو بعدی به کمک نرمافزار COMSOL multiphysics 4.3 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله حاکی از آن است که، با افزایش بازشدگی شکاف، بهبود ذخیره‌سازی طی دوره‌ی ۴۰ سال، قابل ملاحظه است. همچنین، با کاهش زاویه‌ی شکاف نسبت به حالت عمود، انگشتی‌ها پیشروی بیشتری به درون آبده داشته است و سبب افزایش ایمنی ذخیره‌سازی خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
984 - نقش گسل چاهشک بر کیفیت چاه های آب شرب شمال غرب دشت مشهد
عباس کنگی محمد رضا ارجمنددشت مشهد در یک موقعیت ساختاری ویژه و تحت تاثیر عملکرد مجموعه ای از گسل های فعال حاشیه شمالی رشته کوه بینالود، حاشیه جنوبی رشته کوه کپه داغ و پهنه بخاردن قوچان در غرب قرار گرفته است. فعالیت این گسل ها مورفولوژی پله کانی سنگ کف دشت را شکل داده اند. همچنین عملکرد گسلهای فع چکیده کاملدشت مشهد در یک موقعیت ساختاری ویژه و تحت تاثیر عملکرد مجموعه ای از گسل های فعال حاشیه شمالی رشته کوه بینالود، حاشیه جنوبی رشته کوه کپه داغ و پهنه بخاردن قوچان در غرب قرار گرفته است. فعالیت این گسل ها مورفولوژی پله کانی سنگ کف دشت را شکل داده اند. همچنین عملکرد گسلهای فعال در دوره کواترنری ضخامت و گسترش رسوبات آبرفتی دارای پتانسیل بالای آبدهی را تحت تاثیر قرار داده است. گسل چاهشک به عنوان یکی از شاخه های فرعی پهنه گسل شاندیز در بخش مرکزی دشت مشهد، نقش مهمی در کنترل رفتار هیدرولیکی منابع آب زیرزمینی این دشت ایفا می کند. این گسل بر اساس تلفیق پروفیل های ژئوالکتریک و نتایج حفاریهای دستگاهی برای نخستین بار در این پژوهش شناسایی شده است. چاه های حفاری شده در شمال گسل چاهشک با آبدهی خوب غالبا در عمق بیش از 250 متر به سنگ کف رسی و کنگلومرای نئوژن برخورد نموده اند. اما چاه های حفاری شده در جنوب گسل با آبدهی بسیار کم و یا فاقد آبدهی عموما در عمق 100 تا 140 متری به سنگ کف متامورفیک برخورد کرده اند. بالا آمدگی سنگ کف در جنوب گسل چاهشک سبب ایجاد مورفولوژی پله کانی در پی سنگ متاموفیک بخش جنوبی دشت مشهد گردیده است. این بالا آمدگی متامورفیک بصورت یک ساختمان گل مانند مثبت، تحت تاثیر سیستم گسلش امتداد لغز راست گرد، با مکانیسم ترنس تنشن ایجاد شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
985 - بررسی روشهای پایدار سازی غار سنگ شکنان جهرم
حسین رهنماغار سنگشکنان دارای مساحت حدود 20000مترمربع با طول تقریبی 400متر و عرض متغیر 20تا 100متر و بـا ارتفـاع داخلـی3/5متر میباشد. شکستگی ها، درزهها و ترک های موجود در سقف و ستونهای داخل غار باعـث تـشکیل تـودههـا و بلـوک هـایاحتمالاً ناپایدار ریزشی شده است، هدف از این مقاله تعی چکیده کاملغار سنگشکنان دارای مساحت حدود 20000مترمربع با طول تقریبی 400متر و عرض متغیر 20تا 100متر و بـا ارتفـاع داخلـی3/5متر میباشد. شکستگی ها، درزهها و ترک های موجود در سقف و ستونهای داخل غار باعـث تـشکیل تـودههـا و بلـوک هـایاحتمالاً ناپایدار ریزشی شده است، هدف از این مقاله تعیین مطالعات ژئوتکنیکی، زمینشناسی و نقشه برداری مورد نیـاز در کنتـرلپایداری غار است که به منظور گسترش جاذبههای توریستی منطقه مورد توجه قرار گرفتهاست. برنامههـای اکتـشافی ژئوتکنیـک درغار، شامل حفاری 20گمانه به اعماق 10تا 30متر در سقف، ستون و کف میباشد. در این مقاله با بررسی مغزههای سـنگی اخـذشده و انجام آزمایشهای مکانیک سنگ و بررسیهای میدانی نوع درزهها و طبقهبندی سنگ و نقشهبرداری مـسطحاتی و توپـوگرافیدقیق داخل، سقف، کف، محل ستونها و محل درزههای اصلی، مطالعات پایداری غار انجام گرفته است. بر اسـاس مطالعـات انجـامشده و همچنین بازدیدهای محلی مکرر و محاسبات به عمل آمده مناطق، پایـدار، ناپایـدار و دارای پتانـسیل ناپایـداری در سـقف وستونها مشخص گردید ه و در نهایت با توجه به مشخصات توده سنگ نقـاط دارای ریـسک بـالای ریـزش و تخریـب در سـقف وستونها و روشهای پایدار سازی اولیه آن بدست آمده است. با استفاده از روشهای تجربی موجود در رابطه با پایدارسـازی حفریـاتزیرزمینی که شامل روش بنیاوسکی و بارتن و همچنین مکانیسم سنگ بلوکی میباشد با در نظـر گـرفتن ویژگـی هـای سـاختگاه ومشخصات توده سنگ روش بهینه مقاوم سازی غار معرفی شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
986 - مطالعه سیستماتیک فسیلهای گیاهی سازند شمشک در ناحیه آبیک، قزوین
معصومه سهرابی ملایوسفی افسانه حسینیاصلیترین سازندهای زغالدار در ایران شامل سازندهای شمشک و هجدک میباشند. معادن زغالسنگ موجود در سازندهای مذکور دارایسنگوارههای گیاهی خاصی هستند که سن زمینشناسی رتین- لیاس را برای سازند شمشک نشان میدهند. منطقه مورد مطالعه در شمالشهرستان آبیک واقع گردیده و سازند شمشک که شامل چکیده کاملاصلیترین سازندهای زغالدار در ایران شامل سازندهای شمشک و هجدک میباشند. معادن زغالسنگ موجود در سازندهای مذکور دارایسنگوارههای گیاهی خاصی هستند که سن زمینشناسی رتین- لیاس را برای سازند شمشک نشان میدهند. منطقه مورد مطالعه در شمالشهرستان آبیک واقع گردیده و سازند شمشک که شامل مجموعهای از ماسه سنگ، سیلتستون، شیل و رس سنگ است در منطقه گسترشزیادی دارد. معدن زغالسنگ آبیک از نظر تقسیمات زمینشناختی در البرز مرکزی واقع شده است و از لحاظ چینهشناسی دارای تنوع زمانیزیادی است، به طوری که از سنگهای قدیمی با سن پرکامبرین تا رسوبات عهد حاضر در آن دیده میشود. قدیمیترین سنگها در منطقهمتعلق به سازند کهر میباشند که به طور تدریجی در زیر سازند سلطانیه قرار گرفته است. مطالعات انجام شده آب و هوای گرم و مرطوبنزدیک به نیمه حارهای را در زمان تشکیل این سازند نشان میدهند. آثار باقیمانده از گیاهان قدیمی شامل بقایای مربوط به برگ آنها میباشدکه اصلیترین مجموعه فسیلی باقیمانده شامل 9جنس و 1گونه است که عبارتند از:Zamites sp., Otozamites sp., Anomozamites sp., Nilssoniopteris sp. Ctenis sp., Cycadites sp.,Nilssonia sp., Dictyophyllum sp., Cladophlebis sp., Pterophyllum bavieni پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
987 - بازسازی نوسانات دیرین دریای خزر در کواترنری
همایون خوشروان سمیه روحانی زادهباز سازی نرخ نوسانات سطح تراز آب دریای خزر در دوره کواترنری از اهداف اصلی این پژوهش می باشد.بدین منظور با مطالعه زیست رخساره ای 254 مغزه های حفاری چاه های اکتشافی (مازندران 1 و گرگان 3-الف) و 150 نمونه رسوبی عهد حاضر متعلق به اعماق 10 تا 800 متری بستر دریا شواهد فسیلی و چکیده کاملباز سازی نرخ نوسانات سطح تراز آب دریای خزر در دوره کواترنری از اهداف اصلی این پژوهش می باشد.بدین منظور با مطالعه زیست رخساره ای 254 مغزه های حفاری چاه های اکتشافی (مازندران 1 و گرگان 3-الف) و 150 نمونه رسوبی عهد حاضر متعلق به اعماق 10 تا 800 متری بستر دریا شواهد فسیلی و رسوبی مشترک که گویای وضعیت محیطی دریا می باشند،شناسایی گردید.نتایج حاصل از مطالعات دیرین شناختی رسوبات کواترنری مشخص نمود که گونه های گروه شکم پایان مهم ترین شواهد زیستی برای بازسازی عمقی و شرایط بستر در زمان رسوب گذاری دریای خزر می باشند.همچنین با تعیین 5 محدوده زیستی عمقی در بستر عهد حاضر دریا و تعمیم و مطابقت آن با یافته های حاصل از مطالعات رسوبات کواترنری مشخص شد که دریای خزر طی زمان کواترنری از دوره های نوسانی بلند ،میان و کوتاه مدت بصورت دوره ای برخوردار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
988 - تخمین مقدار نسبت تنش افقی به قائم(K) با استفاده از روش عددی مطالعه موردی:تکیه گاه جناح چپ سد سیمره-استان ایلام
محمد مهدی علی محمد سعید آلوودری کاوه اهنگریمسائل بسیاری در تحلیل پایداری شیروانی های سنگی مطرح می باشد که شامل پیچیدگیهای مربوط به ژئومتری ،ناهمستنگردی مصالح،رفتار غیر خطی،تنش های برجا و وجود فرایندهایی از جمله فشارهای آب منفذی،بارگذاری ارتعاشی و غیره می باشد.این تحقیق مربوط به بررسی وضعیت پایداری زون شکست موجود چکیده کاملمسائل بسیاری در تحلیل پایداری شیروانی های سنگی مطرح می باشد که شامل پیچیدگیهای مربوط به ژئومتری ،ناهمستنگردی مصالح،رفتار غیر خطی،تنش های برجا و وجود فرایندهایی از جمله فشارهای آب منفذی،بارگذاری ارتعاشی و غیره می باشد.این تحقیق مربوط به بررسی وضعیت پایداری زون شکست موجود در تکیه گاه جناح چپ سد سیمره و تخمین مقدار نسبت تنش افقی به قائم (K) است.در این منطقه به دلیل پرهزینه بودن انجام روشهای اندازه گیری مستقیم تنش،از روابط تجربی برای بدست اوردن مقدار K استفاده شده است.با توجه به عملکرد نرمال گسل های منطقه و با توجه به نتایج به دست امده از روابط تجربی،بازه ای مناسب از مقادیر K به منظور تحلیل پایداری شیروانی مذکور انتخاب شد.با ارزیابی نتایج به دست امده از تحلیل پایداری شیروانی و با توجه به پارامترهای مهم در انتخاب K با در نظر گرفتن درجه اهمیت آن ها،مقدارK برابر با 0.33 در نظر گرفته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
989 - تعیین میزان خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در استان کرمان
محمود سالاری اصغر طیبیانمنطقه کرمان گرچه در مجموع به عنوان بخشی از فلات ایران ، اقلیم خشک تا فراخشک دارد ولی با این وجود عواملی از قبیل ارتفاع،رطوبت و جبهه های هوایی ورودی به منطقه موجب تغییراتی نه چندان زیاد می گردند و اقلیم های خشک و ندرتأمدیترانهای درارتفاعات کوههای جبال بارز و لاله زار قاب چکیده کاملمنطقه کرمان گرچه در مجموع به عنوان بخشی از فلات ایران ، اقلیم خشک تا فراخشک دارد ولی با این وجود عواملی از قبیل ارتفاع،رطوبت و جبهه های هوایی ورودی به منطقه موجب تغییراتی نه چندان زیاد می گردند و اقلیم های خشک و ندرتأمدیترانهای درارتفاعات کوههای جبال بارز و لاله زار قابل رویت می باشند. به منظور تعیین خشکسالی هواشناسی استان کرمان به زیر حوضههایآبریز مناسب تقسیم واز روش توزیع آماری ارزیابی نقطه ای انجام میگیرد و همچنین ارزیابی منطقه ای نیز با روشهای شاخص توزیعاستاندارد ،میانگین حسابی و میانه نسبتها بررسی شده است. بدین منظور در این تحقیق ضمن انتخاب ایستگاههای بارانسنجی باتوزیع مناسب و دارای آمار بلندمدت ، دوره های خشکسالی هواشناسی برای 39سال 1347-86تعیین شده است. بررسیها نشان داددر منطقه طول دوران خشکسالی بیشتر از دوران ترسالی میباشد.همچنین با انتخاب 4ایستگاه هیدرومتری شاخص دارای آمار قابلقبول وتعمیم آمارآنها به چهارحوضه آبریزکویرلوت ،جازموریان،کویر درهانجیر و کویر ابرقو سیرجان، مشخص شد. از سال 1378-79منطقه کرمان وارد خشکسالی هیدرولوژیکی شده که تا سال 1386-87همچنان ادامه داشته ودر این مدت کمبودتولید جریان سطحینسبت به متوسط بلندمدت معادل 18میلیارد مترمکعب تعیین شده است.وسالهای 84-85، 78-79 ، 47-48و 86-87خشکترین سالهابوده اند ودر اکثر سالها بخشی از استان، خشکسالی با دوره باز گشت های متفاوت را نیز ، تحمل نموده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
990 - تکتونیک نمک حوضه گرمسار )شمال ایران مرکزی
محسن پورکرمانی مهدی نظری زاده محمدعلی قربانیحوضه تبخیری محدوده شمال و غرب گرمسار از لحاظ جایگاه زمینساختی، یک فروزمین شرقی ـ غربی واقع در حاشیه شمالی حوضهپشتکمانی ایران مرکزی است. گسل گرمسار، مهمترین ساختار تکتونیکی در این محدوده با راستای عمومی شرقی ـ غربی در شمال گرمسارقرار دارد که به سمت غرب خمهای زیادی پیدا ک چکیده کاملحوضه تبخیری محدوده شمال و غرب گرمسار از لحاظ جایگاه زمینساختی، یک فروزمین شرقی ـ غربی واقع در حاشیه شمالی حوضهپشتکمانی ایران مرکزی است. گسل گرمسار، مهمترین ساختار تکتونیکی در این محدوده با راستای عمومی شرقی ـ غربی در شمال گرمسارقرار دارد که به سمت غرب خمهای زیادی پیدا کرده و دارای راستای شمال غرب ـ جنوب شرق میشود. این گسل دارای سازوکار راندگی باشیب به سوی شمال و مولفه امتدادلغز چپگرد است. بررسی سیستمهای شکستگی در ساختارهای نمکی، دلالت بر اشتراک روند ساختاریشرقی- غربی متأثر از گسل راندگی گرمسار دارد. گسل راندگی گرمسار به عنوان شکستگی اصلی، عمدهترین نقش را در حرکت صعودی وبه سطح رسیدن تودههای نمک ائوسن بالایی ـ الیگوسن ایفا نموده است و کل مجموعه، مبین یک سفره روراندگی نمکی در شمال ایرانمرکزی است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
991 - نقش دیاپیریسم بر تکامل چینهای حوضه رسوبی گنبد نمکی منگرک (جنوب غرب فیروزآباد)
آناهیتا کی نژاد قیس بدخشان ممتاز مسلم قوام آبادی زهرا رضایی شاهزاده علی اکبریمنطقه مورد مطالعه در جنوب غرب شهر فیروز آباد استان فارس واقع در جنوب غرب ایران جای دارد و از نظر تقسیمات زمین شناسی در زون زاگرس قرار گرفته است. این ناحیه از نظر تکتونیکی فعال بوده و گنبد های نمکی متعددی در آن قرار دارد. وجود لایه های ضخیم نمک دار در سازند هرمز و به تبع چکیده کاملمنطقه مورد مطالعه در جنوب غرب شهر فیروز آباد استان فارس واقع در جنوب غرب ایران جای دارد و از نظر تقسیمات زمین شناسی در زون زاگرس قرار گرفته است. این ناحیه از نظر تکتونیکی فعال بوده و گنبد های نمکی متعددی در آن قرار دارد. وجود لایه های ضخیم نمک دار در سازند هرمز و به تبع آن ظهور گنبد نمک در ناحیه تاثیر زیادی در پارینه رسوب گذاری و شکل محیط رسوبی منطقه داشته است.بالا آمدن نمک از یک سو و فرونشست حوضه رسوبی از سوی دیگر، سبب تعادل در محیط رسوب و در نتیجه تغییر شدید در محیط رسوبی در نزدیکی گنبد نمکی می گردد.دامنه تغییرات تابع عمق محیط رسوب گذاری و حرکات تکتونیکی منطقه می باشد که طی زمان های پرمین تا عهد حاضر در منطقه وجود داشته است. طی دوره های پیشروی و پسروی هایی که در حوضه وسیع زاگرس صورت پذیرفته است. در محل بالا آمدن گنبد نمکی، این تغییرات به شکل بارزتری اثر کرده است.برای نیل به مقصود، گنبد نمگی منگرک را که در جنوب غرب شهرستان فیروزآباد واقع شده، مورد بررسی و پژوهش قرار گرفت. روش کار بر پایه بررسی های زمین شناسی و ساختاری صحرایی و اندازه گیری مقاطع واحدهای سنگ چینه ای منطقه مورد مطالعه در در فواصل مختلفی از گنبد نمکی منگرک استوار بود. نتایج این بررسی ها نشان می دهد که گنبد نمکی یاد شده در زمان کرتاسه پسین - پالئوسن در حال بالا آمدن بوده و تغییرات شدیدی به ویژه در ضخامت رسوبات نهشته شده در اطراف خود داشته است. نرخ بالا آمدن گنبد در زمان های مختلف یکسان نبوده و بالطبع به صورت مستقیم بر نهشتگی رسوبات پیرامون تاثیر گذار بوده است.به طور مسلم، گنبد پیش از دگرشکلی حوضه زاگرس وجود داشته و احتمالا حداقل در دریای پالئوژن پسین و نئوژن به صورت جزیره رخنمون داشته است (مانند جزایر گنبد نمکی امروزی خلیج فارس). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
992 - بررسی علل تخریب و ناپایداری چاههای عمیق و بهره برداری آب در کهگیلویه
خسرو شفیعی مطلق امیر رضا سالمیان علی اکبر افشینامروزه مهمترین روش برداشت آب از زیرزمین چه در دنیا و چه در ایران حفر چاههای آب است.چاههای پمپاژ علاوه بر دارا بودن مزایای بهرهبرداری ،همواره دارای مشکلات متعددی نظیر تخریب و ناپایداری ساختار ،کاهش آبدهی،ماسه دهی و جرم گرفتگی و از بین رفتن تجهیزات می باشند.طبق آمارهای چکیده کاملامروزه مهمترین روش برداشت آب از زیرزمین چه در دنیا و چه در ایران حفر چاههای آب است.چاههای پمپاژ علاوه بر دارا بودن مزایای بهرهبرداری ،همواره دارای مشکلات متعددی نظیر تخریب و ناپایداری ساختار ،کاهش آبدهی،ماسه دهی و جرم گرفتگی و از بین رفتن تجهیزات می باشند.طبق آمارهای موجود 60 درصد از چاههای عمیق حفر شده در منطقه کهگیلویه دارای عمر مفید کمتر از 4 سال می باشند.هزینه زیاد حفر چاههای عمیق و نیز حسلسیت زمین شناسی منطقه و تخریب و از کارافتادگی پی در پی چاههای منطقه ،ضرورت تحقیق و بررسی پیرامون عمر مفید چاههای عمیق و نیز عوامل موثر در تخریب چاهها و روشهای پیشگیری و بهره برداری مناسب از این چاهها را امری اجتناب ناپذیر می نماید..تعداد 18 حلقه از چاههای منطقه جهت آنالیز شیمیایی و دانه بندی تهیه و مورد آزمایش قرار گرفتند.نتایج آنالیزها و مطالعات صحرایی و اطلاعات موجود علل اصلی تخریب و ناپایداری چاهها در منطقه مطالعاتی طراحی نامناسب چاه و وجود لایه های نازک دانه ریز در لایه اشباع و استفاده از اسکرین با اندازه و منافذ نامناسب و افت ناشی از برداشت بی رویه آب و جرم گرفتگی تشخیص داده شد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
993 - تحلیل گسل‌ها و شکستگیهای تاقدیس نفت‌خیز خویز با استفاده از تکنیکهای سنجش از دور
سیامک بهاروند سلمان سوری مریم قاسمیاین پژوهش با هدف شناسایی و استخراج شکستگیها و گسلهای تاقدیس خویز در شمال بهبهان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای ETM+ و مدل رقومی ارتفاع (DEM) در محیط نرمافزارهای ENVI 4.8 و ArcGISصورت گرفته است. در این تحقیق با اعمال فیلترهای خطی در جهات مختلف و ساختن HillShadeاز مدل چکیده کاملاین پژوهش با هدف شناسایی و استخراج شکستگیها و گسلهای تاقدیس خویز در شمال بهبهان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای ETM+ و مدل رقومی ارتفاع (DEM) در محیط نرمافزارهای ENVI 4.8 و ArcGISصورت گرفته است. در این تحقیق با اعمال فیلترهای خطی در جهات مختلف و ساختن HillShadeاز مدل رقومی ارتفاع؛ خطواره‌های منطقه شناسایی شدند. سپس با مقایسه خطواره‌ها با ترکیبات باندی ساخته شده و نقشه زمینشناسی منطقه، شکستگیها و گسل‌ها جدا و نقشه آنها تهیه گردیده است. بر اساس نتایج به دست آمده جهت غالب شکستگیها و گسلهای منطقه با روند شمال غرب-جنوب شرق از امتداد تاقدیس خویز پیروی میکنند. همچنین نتایج به دست آمده از تهیه نقشه ISODENSITYگسل ها و شکستگیهای منطقه نشان میدهد که بیشترین تراکم گسل و شکستگی در یال جنوبی تاقدیس خویز میباشد، لذا با توجه به نقش مهم و انکارناپذیر شکستگیها و گسل‌ها در خواص و مهاجرت هیدروکربورها، یال جنوبی تاقدیس میتواند بستری برای تجمع هیدروکربورها باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
994 - تحلیل آشوبی اثرات تغییر اقلیم بر خشکی دریاچه ی پریشان
فرهنگ رحمانی محمد هادی فتاحیدر این پژوهش از تئوری آشوب برای بررسی اثر تغییر اقلیم بر خشکی زیرحوضه ی دریاچه ی پریشان استفاده شده است. شاخص SPI و چند شاخص حدی اقلیمی اندازه گیری شدند و همچنین متغیرهای تاثیر گذار بر خشکی (بارندگی، تبخیر و دما) در نظر گرفته شد. با در نظر گیری متغیرهای ذکر شده، یک زیرح چکیده کاملدر این پژوهش از تئوری آشوب برای بررسی اثر تغییر اقلیم بر خشکی زیرحوضه ی دریاچه ی پریشان استفاده شده است. شاخص SPI و چند شاخص حدی اقلیمی اندازه گیری شدند و همچنین متغیرهای تاثیر گذار بر خشکی (بارندگی، تبخیر و دما) در نظر گرفته شد. با در نظر گیری متغیرهای ذکر شده، یک زیرحوضه ی کنترلی (رودخانه ی شاپور) برای مقایسه ی رفتار تراژکتوری ها در فضای فاز و نوع جاذب ها با تراژکتوری ها در فضای فاز و نوع جاذب نمودارهای دریاچه ی پریشان در نظر گرفته شد. پس از مقایسه ی رفتار تراژکتوری ها در فضای فاز این نتایج حاصل شد که علاوه بر تغییر اقلیم یک عامل درون حوضه ای باعث شدت بخشیدن به خشکی زیرحوضه ی دریاچه ی پریشان شده است. همچنین این عامل بیش از تغییر اقلیم بر خشکی دریاچه ی پریشان تاثیر گذاشته است. می توان به فعالیت های تخریبی از جمله برداشت بیش از اندازه از منابع آبی و تغییر کاربری زمین برای کشاورزی و غیره اشاره کرد. در نتیجه استخراج از منابع آبی در حد مجاز و وفق پذیری با تغییرات اقلیمی و همچنین اتخاذ سیاست های مناسب برای کنترل منابع آبی پریشان در جلوگیری از خشکی دریاچه موثر و ضروری می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
995 - بررسی خطر ناشی از ریزشهای سنگی بر سطح جاده خرمآباد- اندیمشک به روش WC
سیامک بهاروند علی صهبا عبدالرضا نوریزدانراههای ارتباطی شهرستان خرمآباد )استان لرستان( با شهرهای مجاور همواره در معرض ریزشهای سنگی و خاکی بوده که نیازمند توجهخاص علمی و عملی مسئولین میباشد. در این پژوهش به بررسی میزان پایداری سنگهای منطقه گاو زرده در 70کیلومتری شهر خرمآباد دراستان لرستان پرداخته شده است. جهت ا چکیده کاملراههای ارتباطی شهرستان خرمآباد )استان لرستان( با شهرهای مجاور همواره در معرض ریزشهای سنگی و خاکی بوده که نیازمند توجهخاص علمی و عملی مسئولین میباشد. در این پژوهش به بررسی میزان پایداری سنگهای منطقه گاو زرده در 70کیلومتری شهر خرمآباد دراستان لرستان پرداخته شده است. جهت ارزیابی تودههای سنگی منطقه مورد مطالعه از لحاظ پایداری شیبهای سنگی در این پژوهش ازروش WCSاستفاده شده است. در این روش 5پارامتر از ویژگیهای تودههای سنگی شامل شاخص کیفیت توده سنگ )،(RQDفاصله داری ناپیوستگیها ) ،(K1ناهمواری سطح ناپیوستگیها ) ،(k2پر کننده سطح ناپیوستگیها ) (k3و بازشدگی ناپیوستگیها ) (k4موردبررسی قرار میگیرند که در ذیل به تشریح هر کدام از آنها پرداخته شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
996 - بررسی تاثیرات خشکسالی بر کمیت و کیفیت آبهای زیر زمینی دشت زرقان فارس طی سالهای 1390 تا 1395
فاطمه تمدن هانیه نوذریایران به علت قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک از نظر منابع آب دارای وضعیت نامطلوبتری نسبت به متوسط دنیا است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر خشکسالی بر وضعیت کمی و کیفی آبهای زیر زمینی دشت زرقان در استان فارس بوده است. بدین منظور از داده های هواشناسی، سطح تراز آب زیرزمینی و چکیده کاملایران به علت قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک از نظر منابع آب دارای وضعیت نامطلوبتری نسبت به متوسط دنیا است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر خشکسالی بر وضعیت کمی و کیفی آبهای زیر زمینی دشت زرقان در استان فارس بوده است. بدین منظور از داده های هواشناسی، سطح تراز آب زیرزمینی و نتایج آزمایشات فیزیکوشیمیایی 10 حلقه چاه شرب منطقه روستایی زرقان در استان فارس طی سالهای 1390 تا 1395 استفاده شده است. داده های موجود توسط آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن توسط نرم افزارSPSSتجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت معنی دار بین کاهش میزان بارندگی با پایین آمدن سطح تراز آب زیرزمینی با تاخیر 3 ماهه وجود دارد و طی 5 سال میزان کاهش تراز آب زیر زمینی منطقه 11/1 متر بوده است. همچنین با پایین آمدن میزان تراز آب زیرزمینی در دوره ی مطالعه میزان یون سدیم، نیترات، سولفات، کربنات و سختی کل در تعدادی از چاهها افزایش داشته است که به تبع آن شوری آب افزایش یافته است که دلیل آن کاهش حجم آب سفره زیر زمینی در اثر خشکسالی و افزایش غلظت املاح در آبهای زیر زمینی می باشد. درصورتی بیلانآبسفرهزیرزمینیحفظمی شودکهمیزانورودیو خروجیبهآنبرابرباشد. اما با توجه به نتایج این تحقیق واضح است افزون بر اینکه میزان بارشها نتوانسته است کمبود را جبران کند، برداشت بی رویه از سفره ها نیز بر کاهش سطح تراز آب زیر زمینی منطقه و افزایش املاح آب نیز موثر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
997 - نقش دیاپیریسم بر تغییرشکلهای ساختاری حوزه رسوبی زاگرس با تکیه بر گنبدهای نمکی منگرک وکوه جهانی(جنوب غرب فیروزآباد)
آناهیتا کی نژاد قیس بدخشان ممتاز مسلم قوام آبادی زهرا رضایی شاهزاده علی اکبریمنطقه مورد مطالعه در جنوب غرب شهر فیروز آباد استان فارس جای دارد و از نظر تقسیمات زمین شناسی در کمربند زاگرس قرار گرفته است.این ناحیه از نظر ساختاری فعال بوده و گنبد های نمکی متعددی در آن قرار دارد. عوامل گوناگونی بر تشکیل گنبدهای نمکی موثرند که در این مقاله به بررسی ار چکیده کاملمنطقه مورد مطالعه در جنوب غرب شهر فیروز آباد استان فارس جای دارد و از نظر تقسیمات زمین شناسی در کمربند زاگرس قرار گرفته است.این ناحیه از نظر ساختاری فعال بوده و گنبد های نمکی متعددی در آن قرار دارد. عوامل گوناگونی بر تشکیل گنبدهای نمکی موثرند که در این مقاله به بررسی ارتباط زمین ساخت و ایجاد گنبدهای نمکی در محدوده مورد مطالعه پرداخته شده است. برای نیل به مقصود، گنبد نمگی منگرک و کوه جهانی (جنوب غرب شهرستان فیروزآباد) و ساختارهای زمین ساختی اطراف آن ها مورد بررسی و پژوهش قرار گرفت. روش کار بر پایه بررسی های زمین شناسی و ساختاری صحرایی و انجام اندازه گیری های مربوطه استوار بود. نتایج این بررسی ها نشان می دهد که گنبدهای نمکی یاد شده در زمان کرتاسه پسین - پالئوسن در حال بالا آمدن بوده و پیش از دگرشکلی زاگرس و در ارتباط با راستای گسل پی سنگی کره بس وجود داشته اند و احتمالا در هنگامی که رسوبگذاری در حوضه زاگرس در جریان بوده است، به صورت جزیره رخنمون داشته اند. همزمان با دگرشکلی زاگرس، فشار منتشر شده از پهنه برخورد در سمت شمال شرق و حرکت موجی آن به سوی جنوب غرب، موجب فشار بیشتر به افق های نمکی و کمک به فوران آن ها شده است. در مورد گنبد نمکی منگرک، که در محل محور تاقدیس سیاخ و کناره گسل کره بس رخنمون دارد، دو پدیده نامبرده در رخنمون یافتن آن موثرند. در رخنمون یافتن گنبد جهانی نیز پایانه فشارشی گسل نارک نقش اصلی را ایفا می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
998 - بررسی تاثیر دوره های اشباع و خشک شدگی بر خاک مدفن زباله شهری(مطالعه موردی ناحیه کهریزک تهران)
ناصر عبادتی محمد درستکار ساریکنترل و دفع مناسب زباله یکی از مشکلات عمده بشر در دنیای توسعه یافته فعلی به شمار می رود. تاکنون چند روش بازیافت ودفندر دنیا متداول شده است، ولی بازیافت زباله هزینه زیاد و نیز محدودیت های تکنولوژی به همراه دارد و با توجه به این محدودیتدفنزباله در حال حاضر به عنوان یک راه چکیده کاملکنترل و دفع مناسب زباله یکی از مشکلات عمده بشر در دنیای توسعه یافته فعلی به شمار می رود. تاکنون چند روش بازیافت ودفندر دنیا متداول شده است، ولی بازیافت زباله هزینه زیاد و نیز محدودیت های تکنولوژی به همراه دارد و با توجه به این محدودیتدفنزباله در حال حاضر به عنوان یک راه حل عمومی شناخته شده است. مدفن مناسب برای زبالهها، محلی است که محیط زیست را درکوتاه و دراز مدت آلوده ننماید و مهم ترین مساله استفاده روشی است که از ورود شیرابه به محیط زیست جلوگیری و یا آن را کنترلنماید. در این تحقیق کاهش نفوذپذیری لایه آب بند مدفن زباله شهری مورد بررسی قرار گرفته است. این معیار بر اساس دو ویژگیاصلی یعنی ترکخوردگی کمتر و خاصیت خودترمیمی بیشتر به عنوان کارآیی کاربرد این خاک ها به لحاظ کاهش نفوذپذیری یا حفظنفوذناپذیری اولیه مطرح میباشند. لذا بدین منظور از خاک های منطقه دفن زباله در ناحیه کهریزک تهران نمونه برداری و کارهایآزمایشگاهی براساس استاندارد ASTMبه ترتیب شامل آزمایشات فیزیکی،شیمیایی و سپس آزمایش نفوذپذیری انجام گرفته است ودر انتها با توجه به مقادیر بدست آمده از دوره های مختلف خشک شدگی- اشباع مقدار نسبت نفوذپذیری محاسبه گردید. مقدارنفوذپذیری در انتهای سیکلهای اول و دوم خشک شدگی- اشباع، به مقدار نفوذپذیری اولیه نمونه و همچنین نفوذپذیری نسبی بهعنوان معیار بررسی کارآیی هر خاک به لحاظ کاربرد در لایههای نفوذناپذیر در نظر گرفته شده است براساس مطالعات و هر چه میزاننفوذپذیری نسبی به عدد یک نزدیکتر باشد خاک مربوطه جهت کاربرد در طراحی مدفن مهندسی زباله مناسب تر می باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
999 - تأثیر توانمندسازی تربیتی مادران مطلقه بر مشکلات عاطفی-رفتاری دختران 7 تا 10 سال
مهدی رستمی پریسا باقری فریدون اسلامیاین پژوهش با هدف تعیین تاثیر آموزش توانمندسازی تربیتی مادران مطلقه بر مشکلات عاطفی – رفتاری دختران 7 تا 10 ساله اجرا شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون و پیگیری یکماهه با گروه گواه بود. جامعة آماری این پژوهش شامل دختران 7 تا 10 ساله محروم چکیده کاملاین پژوهش با هدف تعیین تاثیر آموزش توانمندسازی تربیتی مادران مطلقه بر مشکلات عاطفی – رفتاری دختران 7 تا 10 ساله اجرا شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون و پیگیری یکماهه با گروه گواه بود. جامعة آماری این پژوهش شامل دختران 7 تا 10 ساله محروم از پدر مقطع دبستان غرب تهران که در سال تحصیلی 94-95 مشغول به تحصیل بودند. روش نمونهگیری بهصورت تصادفی بوده؛ به این صورت که از بین دانش آموزان دختر محروم از پدر ارجاع داده شده (به دلیل مشکلات هیجانی و رفتاری) به مرکز مشاوره منطقه 22 تهران و بر اساس مطالعه پرونده این دانش آموزان و با اعلام رضایت مادرانشان جهت محرمانه ماندن اطلاعات و حضور در جلسات درمان 20 نفر از مادران این دانش آموزان بهعنوان نمونة پژوهش انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار سنجش پرسشنامه توانایی‌ها و مشکلات (گودمن، 1997) بود. در گروه آزمایش 8 جلسه (هر جلسه 90 دقیقه) مداخله صورت گرفت. دادهها از طریق مدل آماری آزمون اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار Spss-21 تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش توانمندسازی تربیتی مادران مطلق بر کاهش مشکلات عاطفی (افسردگی و اضطراب) و مشکلات رفتاری (سلوک، بیشفعالی و مشکل با همسالان) در دختران 7 تا 10 ساله در مرحله پس آزمون و پیگیری موثر بوده است ((P≤0/01. همچنین این نتیجه در مورد بهبود نوعدوستی در این کودکان در مرحله پس آزمون و پیگیری نیز موثر بود ((P≤0/01. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1000 - اثربخشی مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده‌های ازدواج مجدد بر روابط فرزند با والدخوانده
گوهر سوری کورش گودرزی مهدی روزبهانیهدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده‌های ازدواج مجدد بر روابط فرزند با والدخوانده انجام شد. روش: این مطالعه نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش همه خانواده‌های ازدواج مجدد شهر خرمآباد در سال 1398 چکیده کاملهدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده‌های ازدواج مجدد بر روابط فرزند با والدخوانده انجام شد. روش: این مطالعه نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش همه خانواده‌های ازدواج مجدد شهر خرمآباد در سال 1398 بودند. نمونه پژوهش 20 خانواده بودند که پس از بررسی ملاک‌های ورود به مطالعه با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه مساوی (هر گروه 10 خانواده) جایگزین شدند. گروه آزمایش 12 جلسه 2 ساعته (هفتهای دو جلسه) تحت مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده‌های ازدواج مجدد قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. دادهها با فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی و مقیاس تعارض والد- نوجوان (پرینز و همکاران، 1979) جمعآوری و با روشهای آزمون تی مستقل و تحلیل کوواریانس تک‌متغیری در نرمافزار SPSS-26 تحلیل شدند. یافتهها: نتایج آزمون تی نشان داد که گروههای آزمایش و کنترل در مرحله پیشآزمون از نظر روابط فرزند با والدخوانده تفاوت معناداری نداشتند (05/0P>)، اما در مرحله پس‌آزمون از نظر آن تفاوت معناداری داشتند (05/0p <). نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده‌های ازدواج مجدد باعث بهبود معنادار روابط فرزند با والدخوانده شد (001/0p <). نتیجهگیری: با توجه به اثربخشی مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده‌های ازدواج مجدد بر بهبود روابط فرزند با والدخوانده، استفاده از این شیوه در کنار سایر روشهای آموزشی و درمانی جهت بهبود روابط فرزند با والدخوانده ضروری است. در نتیجه، متخصصان سلامت و درمانگران میتوانند از روش مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده‌های ازدواج مجدد برای بهبود ویژگیهای روانشناختی از جمله روابط فرزند با والدخوانده استفاده کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1001 - مقایسه اثربخشی آموزش ورزش مغزی و فرزند درمانی مبتنی بر رابطه والد- کودک بر مشکلات رفتاری دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی
پیمان مرادی حسین داوودی حسن حیدری سید علی آل یاسینهدف: مطالعات نشان می دهد که شیوع مشکلات عاطفی-رفتاری در دانش آموزان ابتدایی بالا می باشد که این می تواند زمینه ساز عوارض و مشکلات بسیاری برای آنان و خانواده هایشان باشد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش ورزش مغزی و فرزنددرمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک بر چکیده کاملهدف: مطالعات نشان می دهد که شیوع مشکلات عاطفی-رفتاری در دانش آموزان ابتدایی بالا می باشد که این می تواند زمینه ساز عوارض و مشکلات بسیاری برای آنان و خانواده هایشان باشد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش ورزش مغزی و فرزنددرمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک بر کاهش مشکلات عاطفی-رفتاری دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی انجام شد. روش: پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر 11-7 ساله مشغول به تحصیل در مقطع ابتدایی شهرستان گرگان بود. با روش در دسترس تعداد 30 دانش آموز که در پرسشنامه مشکلات رفتاری راتر- فرم والدین (فرم A) نمره بالا کسب کرده بودند، انتخاب و در سه گروه مساوی 10 نفری گمارش شدند. برای گروه ورزش مغزی 8 جلسه 1 ساعته به صورت 1 جلسه در هفته و برای گروه فرزنددرمانی 10 جلسه 5/1 ساعته به صورت 1 جلسه در هفته انجام شد اما گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. تحلیل داده ها با روش های آمار توصیفی و کوواریانس یکراهه با اندازه گیری مکرر با SPSS نسخه 22 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در مرحله پس آزمون بین میانگین نمرات پرخاشگری، افسردگی، اضطراب و ناسازگاری در آزمودنی های سه گروه تفاوت آماری معنادار است (05/0>P). همچنین، نتایج نشان داد که در مرحله پیگیری دوماهه این اثربخشی پابرجا بوده و میزان تأثیر ورزش مغزی بر کاهش ابعاد مشکلات عاطفی-رفتاری نسبت به فرزنددرمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک مؤثرتر بوده است (05/0>P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت برنامۀ آموزش ورزش مغزی و فرزند درمانی والدین راهبردهای مؤثری برای کاهش مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان هستند. بر مبنای نتایج این پژوهش به مشاوران و روانشناسان کودک پیشنهاد می شود با استفاده از این برنام های آموزشی در کاهش مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان بکوشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1002 - طراحی مدل شکوفایی دختران بر اساس توانمندی های منشی مادران با نقش میانجی شیوه های فرزندپروری
زهرا محمودی فروغ جعفری کیانوش زهراکار رزیتا ذبیحیهدف: پژوهش حاضر، باهدف طراحی مدل ساختاری توانمندیهای منشی مادران و شکوفایی دختران با نقش میانجیگری سبکهای فرزند پروری اجراشده است. روش: پژوهش ازنظر هدف کاربردی و طرح پژوهش، توصیفی– همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرری د چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر، باهدف طراحی مدل ساختاری توانمندیهای منشی مادران و شکوفایی دختران با نقش میانجیگری سبکهای فرزند پروری اجراشده است. روش: پژوهش ازنظر هدف کاربردی و طرح پژوهش، توصیفی– همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرری در سال تحصیلی 98-97 به همراه مادران آنها بود. تعداد 465 دانش‌آموز و مادر آنها با روش خوشهای مرحله‌ای انتخاب شدند. بهمنظور اندازهگیری متغیرها، از سه پرسشنامه شکوفایی سلیمانی و همکاران (1394)، توانمندیهای منشی پترسون و سلیگمن (2004) و شیوه‌های فرزند پروری با مریند (1991) استفاده‌شده است. یافتهها: نتایج نشان داد توانمندیهای اصالت، روشنفکری، تحسین زیبایی و قدردانی مادران بر شکوفایی دختران و همچنین توانمندیهای مهربانی، هوش اجتماعی، انصاف، رهبری، خودتنظیمی بر سبک فرزند پروری قاطع اثر مستقیم دارد. بررسی اثر مستقیم سبک فرزند پروری مادران بر شکوفایی دختران بیانگر این مطلب است که سبک فرزند پروی سهل گیرانه و مستبدانه مادران بر شکوفایی دختران اثر معنادار ندارد، اما سبک فرزند پروری قاطع مادران بر شکوفایی دختران اثر مستقیم دارد. نتایج پژوهش اثر غیرمستقیم توانمندیهای مهربانی، هوش اجتماعی و رهبری را بر شکوفایی باواسطه گری سبک فرزند پروری قاطع تائید کرد. نتیجهگیری: تقویت و کاربرد توانمندیهای منشی معنادار شده در مادران هم بهصورت مستقیم و هم بهصورت غیرمستقیم از طریق تأثیری که بر سبک فرزند پروری قاطعانه میگذارد میتوان موجب ارتقای شکوفایی دختران آنها گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1003 - پیشبینی طلاق عاطفی بر اساس طرحوارههای ناسازگار اولیه در زوجین دارای مشکلات زناشویی
فوژان بی آزاری کاری شعبان حیدری عسکر اصغری گنجیهدف: یکی از پیامدهای مشکلات زناشویی، طلاق عاطفی است و بر اساس آن هدف این پژوهش پیشبینی طلاق عاطفی بر اساس طرحوارههای ناسازگار اولیه در زوجین دارای مشکلات زناشویی بود.روش: این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود که جامعه آماری آن زوجین دارای مشکلات زناشویی مراجعه‌کننده به چکیده کاملهدف: یکی از پیامدهای مشکلات زناشویی، طلاق عاطفی است و بر اساس آن هدف این پژوهش پیشبینی طلاق عاطفی بر اساس طرحوارههای ناسازگار اولیه در زوجین دارای مشکلات زناشویی بود.روش: این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود که جامعه آماری آن زوجین دارای مشکلات زناشویی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهرستان بابل به تعداد 436 نفر (218 زوج) بودند. نمونه پژوهش بر اساس جدول کرجسی و مورگان 204 نفر (102 زوج) برآورد که پس از بررسی ملاک‌های ورود به مطالعه با روش نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس طلاق عاطفی (گاتمن، 1994) و مقیاس طرحوارههای ناسازگار اولیه (یانگ، 1994) بودند. دادهها با روشهای ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در نرمافزار SPSS تحلیل شدند.یافتهها: یافتهها نشان داد که کل طرحواره ناسازگار اولیه و سه طرحواره شامل بریدگی و طرد، دیگر جهت‌مندی و گوش‌به‌زنگی افراطی با طلاق عاطفی در زوجین دارای مشکلات زناشویی رابطه مثبت و معنادار داشتند (05/0˂P)، اما دو طرحواره شامل خودگردانی مختل و محدودیتهای مختل با طلاق عاطفی در آنان رابطه معناداری نداشتند (05/0P>). یافتههای دیگر نشان داد که طرحوارههای ناسازگار اولیه به‌طورمعناداری توانستند 8/36 درصد از تغییرات طلاق عاطفی در زوجین دارای مشکلات زناشویی و سه طرحواره بریدگی و طرد، دیگر جهت‌مندی و گوش‌به‌زنگی افراطی به‌طورمعناداری توانستند 5/88 درصد از تغییرات طلاق عاطفی در آنان را پیشبینی کنند (001/0˂P).نتیجهگیری: با توجه به یافتههای مطالعه حاضر، برنامهریزی توسط درمانگران و متخصصان سلامت برای کاهش طلاق عاطفی در زوجین دارای مشکلات زناشویی از طریق کاهش طرحوارههای ناسازگار اولیه بهویژه سه طرحواره بریدگی و طرد، دیگر جهت‌مندی و گوش‌به‌زنگی افراطی ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1004 - نقش میانجی شفقت به خود در رابطه بین استرس ادراک شده و تصویر بدن با بهزیستی ذهنی زنان ورزشکار شهر تهران
شادی کبیری آق زیارت افسانه طاهری خدیجه ابولمعالیهدف: بهزیستی ذهنی میتواند نقش سازگارانه ای در مواجهه با شرایط نامساعد و استرس زا ایفا کند؛ لذا هدف پژوهش نقش میانجی شفقت به خود در رابطه بین استرس ادراک شده و تصویر بدن با بهزیستی ذهنی زنان ورزشکار شهر تهران بود. روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری دادهها چکیده کاملهدف: بهزیستی ذهنی میتواند نقش سازگارانه ای در مواجهه با شرایط نامساعد و استرس زا ایفا کند؛ لذا هدف پژوهش نقش میانجی شفقت به خود در رابطه بین استرس ادراک شده و تصویر بدن با بهزیستی ذهنی زنان ورزشکار شهر تهران بود. روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری دادهها کمی توصیفی از نوع همبستگی بود جامعه آماری تمامی زنان ورزشکار مراجعه‌کننده به باشگاه‌های ورزشی در شهر تهران در سال 1399، بازه سنی (50-20 سال) بودند.250 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه بهزیستی ذهنی (Diener et al., 1985)، پرسشنامه استرس ادراک شده (Cohen, Komark, & Marmelstein, 1983) ، پرسشنامه نگرانی از تصویر بدن (Winstead & Janda, 1987) و پرسشنامه شفقت به خود ((Neff et al., 2003 بود . دادهها با استفاده از روش همبستگی اسپیرمن و تحلیل مسیر با استفاده از نرمافزار SPSS و PLS تحلیل شد. یافتهها: به‌طورکلی تحلیل مسیر نشان داد که شفقت به خود در مسیر تصویر بدن به بهزیستی نقش میانجی داشت، نتایج نشان داد که استرس ادراک شده و شفقت به خود توانست بهزیستی ذهنی را پیشبینی کند. همچنین تحلیل مسیر نشان داد که شفقت به خود در مسیر بین استرس ادراک شده و بهزیستی ذهنی نقش میانجی را نداشت. نتیجهگیری: باتوجه‌به نتایج میتوان نتیجهگیری کرد که راهبردهایی که شفقت به خود را افزایش میدهد، میتواند تصویر بهتری از تصویر بدن ارائه دهد و بهزیستی ذهنی زنان ورزشکار را افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1005 - بررسی نیمرخ بهداشت روانی ورزشکاران زن شاغل در سازمان تربیت بدنی در راستای ارائه خدمات مشاوره و روان‌درمانی
کامبیز کامکاری شهره شُکرزاده سیروس فتحی واجارگاه حسین سعیدیهدف: این پژوهش، بررسی نیمرخ بهداشت روانی ورزشکاران زن شاغل در سازمان تربیت بدنی در راستای ارائه خدمات مشاوره و روان درمانی می باشد. روش: توصیفی از نوع زمینه یابی است و جامعه آماری را تمامی ورزشکاران زن شاغل در سازمان تربیت بدنی تشکیل می دادند که از بین آن ها تعداد 120 چکیده کاملهدف: این پژوهش، بررسی نیمرخ بهداشت روانی ورزشکاران زن شاغل در سازمان تربیت بدنی در راستای ارائه خدمات مشاوره و روان درمانی می باشد. روش: توصیفی از نوع زمینه یابی است و جامعه آماری را تمامی ورزشکاران زن شاغل در سازمان تربیت بدنی تشکیل می دادند که از بین آن ها تعداد 120 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری برای بررسی بهداشت روانی، فُرم بازسازی شده پرسشنامه شخصیتی چندوجهی مینه سوتا-2 بود که در ایران توسط کامکاری و شُکرزاده (1389)، رواسازی، اعتباریابی و استاندارد شده است. بدین ترتیب که پس از اجرای پرسشنامه ها و استخراج داده ها با استفاده از نمرات استاندارد T مک گال و نقاط بُرش استاندارد، به تدوین نیمرخ بهداشت روانی پرداخته شد و سپس از طریق مدل آماری t تک گروهی به تحلیل داده های فوق پرداخته شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که میانگین کارمندان زن سازمان تربیت بدنی در مقیاس های هیجانات مثبت پایین، ناخوشی، خودتردیدی، علائق ادبی- زیباشناسی و درون گرایی بالاتر از حد متوسط (نُرم جامعه) بوده و نیاز به ارائه خدمات مشاوره و روان درمانی دارند. نتیجه گیری: توصیه می گردد، برای افزایش بهداشت روانی در آن ها، به بهره گیری از خدمات مشاوره و روان درمانی پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1006 - Designing and Development of Hyperspectral Camera to Hidden Targets Detection
Hamidreza Bakhtiari Abolfazl Chaman Motlagh Abbas BashiriOne of the major strengths resulting from hyperspectral imaging is target detection, specifically subpixel detection, which is generally carried out without full knowledge of the targets to be detected. The aim of this study is to design and develope a hyperspectral cam چکیده کاملOne of the major strengths resulting from hyperspectral imaging is target detection, specifically subpixel detection, which is generally carried out without full knowledge of the targets to be detected. The aim of this study is to design and develope a hyperspectral camera and then testing its results in hidden target detection domain. For this purpose, a coin was hidden under a cloth in a laboratory environment and then was take hyperspectral imaging of the hidden target. Initially, the images were labeled in terms of wavelength and band and geometric corrections and used for final processing. In order to detect image anomalies, the RX algorithm was used locally to identify pixels that are spectrally different from other pixels. To identify hidden target material, spectra of extracted as anomalies pixels were extracted and by using of the spectral library, hidden target material was identified. The accuracy of the extracted spectra was evaluated by the spectral angle, ACE , Likelihood and FP correlation methods and the results showed high accuracy of the target material identification process. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1007 - بررسی جامعه‌شناسانه شکوائیههای مولوی در مثنوی‌معنوی با تاکید بر سه درونمایه کلان
طیبه اصغری ملیحه مهدوی مسعود مهدیانبثّالشکوی یا شکواییه، یکی از مضامین و انواع ادبی فرعی است که به معنی درددل و گلایه کردن از رویدادهای رنج‌آور و دردناک زندگی و بازگو کنندۀ درد و یأس و تیره‌روزی گویندۀ آناست. مسئله مهم آنجاست که اصولاً شکواییه‌ها از نظر موضوع و محتوا متنوعند و نیز عوامل بسیاری از جمله چکیده کاملبثّالشکوی یا شکواییه، یکی از مضامین و انواع ادبی فرعی است که به معنی درددل و گلایه کردن از رویدادهای رنج‌آور و دردناک زندگی و بازگو کنندۀ درد و یأس و تیره‌روزی گویندۀ آناست. مسئله مهم آنجاست که اصولاً شکواییه‌ها از نظر موضوع و محتوا متنوعند و نیز عوامل بسیاری از جمله حسّاسیت‌ها و شرایط روحی خود شاعر و هچنین عوامل اجتماعی و سیاسی حاکم بر محیط زندگی او بر تنّوع مضامین و مفاهیم موجود در گلایه‌ها تأثیرگذارند. به همین سبب، نویسندگان در مقاله کنونی مساعی خود را صرف ارائه پاسخی متقن و مستدل به این سوال نمودهاند که: مهمترین درونمایههای شکوائیه مثنوی معنوی مبتنی بر چه مضامینی هستند؟ فرضیة مقاله حاکی از وجود سه درونمایة کلان فرهنگی، سیاسی و مذهبی میباشد. یافتههای مقاله با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی نشان‌دهندۀ این موضوع است که شکوائیههای فرهنگی شامل مواردی همچون شکایت از حاسدان، حیله‌گران و متکبران، مقلدان بی‌هنر، اهل شک، ناسپاسان، خرقه‌پوشان و ریاکاران است. شکوائیههای با مضامین سیاسی شامل مواردی همچون شکایت از حاکمان ظالم، دولتهای ستمگر، قدرت‌طلبان و طالبان ریاست میباشد و در نهایت شکوائیههای با مضامین مذهبی شامل مواردی همچون شکایت از مدّعیان دیندار و دروغین، شیفتگان دنیا، بی‌دینان و دین‌فروشان میشود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1008 - بررسی واکنش برخی از ارقام توتون هوا‌خشک به نماتد ریشه‌گر‌هی گونه Meloidogyne. incognita در شرایط مزرعه در استان گلستان
محمد قاسمی تیرتاشی سعید نصراله نژاد سید افشین سجادینماتد های ریشه گرهی، انگل های اجباری داخلی ساکن ریشه بسیاری از گیاهان از جمله توتون در ایران و کشور های تولید کننده توتون می باشند. این گروه از نماتد ها دارای طیف میزبانی و گسترش جغرافیایی وسیع در دنیا هستند که در تعامل با گیاهان میزبان و سایر بیمارگر های خاکزی، همه س چکیده کاملنماتد های ریشه گرهی، انگل های اجباری داخلی ساکن ریشه بسیاری از گیاهان از جمله توتون در ایران و کشور های تولید کننده توتون می باشند. این گروه از نماتد ها دارای طیف میزبانی و گسترش جغرافیایی وسیع در دنیا هستند که در تعامل با گیاهان میزبان و سایر بیمارگر های خاکزی، همه ساله خسارات فراوانی به گیاهان و محصـولات کشاورزی وارد می کنند. به منظور بررسی واکنش برخی از ارقام توتون هوا خشک (Burley 1،Burley 151 ، Burley7،BB16 A و بارلی 21) به نماتد ریشه گرهی گونه Meloidogyne. Incognita، آزمایشاتدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در قطعاتی به ابعاد 8×5 در سال زراعی 1394 در روستای والش آباد گرگان با شرایط آلودگی طبیعی انجام گرفت. ارزیابی شدت بیماری بر اساس شاخص گال، ضریب تولیدمثل، تعداد توده تخم و میانگین تخم موجود در هر توده در انتهای فصل با خارج کردن ریشه توتون از خاک صورت گرفت. تجزیه و تحلیل آماری داده ها روی 5 تیمار توتون هوا خشک در شرایط مزرعه نشان داد که رقم بارلی 21 با شاخص گال و حساسیت 8، حساس ترین رقم و ارقام بارلی یک و بارلی 151 با حساسیت 5/4 و شاخص گال 3 و ارقام BB 16 A و بارلی 7 با شاخص حساسیت 4 و شاخص گال دو و یک در گروه نیمه مقاوم نسبت به نژاد 2 نماتد M. incognita قرار گرفتند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1009 - بررسی تنوع گونهای حلزون‌های خشکی‌زی (Gastropoda: Pulmonata) در غرب استان اصفهان
الهه فضیلی نژاد حمید بلقیس زادهحلزون ها یا رده شکم پایان (Mollusca: Gastropoda) از گروه های اصلی بی مهرگان در اکوسیستم های مختلف هستند که به عنوان آفات محصولات سبزی و صیفی و همچنین میزبان حد واسط تعدادی از تک سلـولی ها و کرم های انگلی شناخـته می شوند و درحوزه های مختلف کشاورزی، پزشکی و دامپزشکی حائز چکیده کاملحلزون ها یا رده شکم پایان (Mollusca: Gastropoda) از گروه های اصلی بی مهرگان در اکوسیستم های مختلف هستند که به عنوان آفات محصولات سبزی و صیفی و همچنین میزبان حد واسط تعدادی از تک سلـولی ها و کرم های انگلی شناخـته می شوند و درحوزه های مختلف کشاورزی، پزشکی و دامپزشکی حائز اهمیت هستند. از آن جا که گزارشی پیرامون تنوع گونه ای حلزون های خشکی زی در غرب استان اصفهان در دست نیست، این تحقیق به منظور بررسی و مطالعه پیرامون تنوع گونه ای حلزون های خشکی زی در غرب استان اصفهان و جستجوی گونه های مهم از ابعاد مختلف صورت گرفت .بدین منظور غرب استان اصفهان به پنج منطقه شامل فریدن، فریدون شهر، چـادگان، خوانسار و گلپایگان تقسیم بندی شد. سپس نمونه های جمع آوری شده از این ایستگا ها از نظرسیستماتیکی و مورفولوژیکی با استفاده از کـلید های شناسایی معتبر تا سطح گونه مورد بررسی قرار گرفتند .همچنین تأثیر عوامل محیطی از جمله دما و رطوبت نسبی هوا بر پراکنش گونه ها مـشخص شد. با توجه به نتایج حاصل مشخـص شد دمای مطلوب برای حلزون های جـمع آوری شده معادل با 19-15 درجه سلسیوس بود و بهترین رطوبت نسبی 45-25 درصد ثبت گردید. در نهایت بر اساس نتایج حاصل تعداد شش گونه از چهار جنس تحت دو خانواده شناسایی شدند: Family: Enidae Family: Helicidae Chondrula albolimbata Cernuella neglecta Chondrula tridens Cernuella virgata Monacha messenica Cochlicella barbara پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1010 - فون کنه‌های میوههای خشک و خشکبار در استانهای تهران و فارس
فریبا اردشیرمیوههای خشک و خشکبار از محصولات مهم صادراتی کشور ایران محسوب می شوند و آلودگی آنها به کنه‌ها باعث ایجاد خسارت مهم کمی و کیفی محصول در انبار میگردد. این مطالعه به منظور تعیین تنوع گونه ای کنه ها در میوههای خشک و خشکبار در شهر تهران (استان تهران) و شهر های جهرم، شیراز، چکیده کاملمیوههای خشک و خشکبار از محصولات مهم صادراتی کشور ایران محسوب می شوند و آلودگی آنها به کنه‌ها باعث ایجاد خسارت مهم کمی و کیفی محصول در انبار میگردد. این مطالعه به منظور تعیین تنوع گونه ای کنه ها در میوههای خشک و خشکبار در شهر تهران (استان تهران) و شهر های جهرم، شیراز، استهبان، داراب، زرقان، لارستان و نی‌ریز (استان فارس) در سال 1393 انجام شد. در مجموع 145 نمونه از 13 نوع محصول شامل پسته، فندق، بادام، انجیر، کشمش، گردو، خرما، تخمه هندوانه، تخمه کدو، تخمه آفتابگردان، بادام زمینی، زردآلو و توت خشک جمعآوری شد. در استان تهران 67% و در استان فارس 5/45% از انواع محصولات دارای کنه بودند. از این دو استان هشت گونه در هفت جنس تحت شش خانواده شناسایی شد. در استان تهران کنه Carpoglyphus lactis (Linné) (79/%11) و گونه شکارگر Acaropsellina sollers (Kuzin) (4/%76) گونههای غالب را تشکیل میدادند. در استان فارس کنه (Schrank) Lepidoglyphus destructor (51/8%) و کنه شکارگر (Berlese) Blattisocius tarsalis (8/80%) با بیشترین فراوانی مشاهده شدند. میانگین تعداد کنه در هر کیلوگرم نمونه در استان تهران و در استان فارس به ترتیب 11 و 4/10عدد بود. کنه‌های شناسایی شده در میوههای خشک و خشکبار در استان تهران (1) و استان فارس (2) ثبت جدید و به شرح زیر است:(1): Rhizoglyphus robini (Claparèd, 1868); Tyrophagus putrescentiae (Schrank, 1781); Carpoglyphus lactis (Linné, 1758); Lepidoglyphus destructor (Schrank, 1781); Acaropsellina sollers (Kuzin, 1940); Androlaelaps casalis casalis (Berlese, 1918).(2): Lepidoglyphus destructor (Schrank, 1781); Acaropsellina sollers (Kuzin, 1940); Blattisocius tarsalis (Berlese, 1918); Blattisocius keegani (Fox, 1947). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1011 - شناسایی عامل خشکیدگی شاخه و زوال درختان میوه هستهدار (برگ نقره‌ای) در شرق استان مازندران
سید وحید علوی پریسا تیموریعارضه خشکیدگی شاخه و زوال درختان میوه هسته دارموجب خشکیدگی سرشاخه ها، نقره ای شدن برگ ها و زوال درخت می گردد. از درختان هلو و شلیل واجد علائم طی ماه های تابستان سال های 95-1393، نمونه برداری شد و نمونه ها از نظر آلودگی به عوامل بیماری زا با توانایی ایجاد چنین علائمی مور چکیده کاملعارضه خشکیدگی شاخه و زوال درختان میوه هسته دارموجب خشکیدگی سرشاخه ها، نقره ای شدن برگ ها و زوال درخت می گردد. از درختان هلو و شلیل واجد علائم طی ماه های تابستان سال های 95-1393، نمونه برداری شد و نمونه ها از نظر آلودگی به عوامل بیماری زا با توانایی ایجاد چنین علائمی مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه ها با روش RT-PCR و استفاده از آغازگر های اختصاصی برای فیتوپلاسمای زردی اروپایی (’Candidatus Phytoplasma prunorum‘)، جاروک بادام (‘Candidatus Phytoplasma phoenicium’)، ویروس لکه حلقوی نکروتیک درختان میوه هسته دار (Prunus necrotic ringspot ilarvirus ((PNRSV))، لکه حلقوی گوجه فرنگی (Tomato ringspot nepovirus (ToRSV)) و آبله آلو (Plum pox potyvirus (PPV)) بررسی گردیدند. از هر نمونه قطعاتی در محیطPDA وNA کشت داده شد. کلنی باکتریایی در محیط کشت رؤیت نگردید. پرگنه های قارچی، خالص سازی شده و بر اساس خصوصیات مورفولوژیک، قارچ Trametes versicolor شناسایی شد. پس از اثبات بیماری زایی، ژنوم جدایه های مورد نظر خالص سازی و با آغازگرهای نواحی ITS1، ITS4 و LAC تکثیر شدند. محصول نهایی PCR پس از تعیین توالی و هم ردیف سازی، با توالی های موجود در بانک ژن (NCBI) توسط نرم افزار BLASTمقایسه و شباهتجدایه های مورد نظر با قارچ Trametes versicolorدر سطح 95 تا 100 درصد مشخص گردید. هشت تا ده درصد از درختان موجود در باغات شرق استان مازندران به این بیماری مبتلا و در حال زوال بودند. همچنین بررسی احتمال آلودگی نمونه ها به عوامل مورد بررسی حاکی از عدم آلودگی نمونه ها به عوامل فوق الذکر بود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1012 - بررسی تأثیر اسانس گیاه اسطوخودوس برای کنترل بیماری حباب خشک در قارچ خوراکی دکمه‌ای Agaricus bisporus
جلال غلام‌نژاد محمود اللهیاری مژده ملکیقارچ های خوراکی در معرض بیماری ها و آفات مختلف قرار دارند که باعث کاهش جدی محصول می گردند. بیماری حباب خشک با عاملLecanicillium fungicola (Preuss) Zare and Gams یکی از مهم ترین بیماری هایی است که در قارچ های خوراکی ایجاد خسارت می کند. با توجه به این که در حال حاضر تعداد چکیده کاملقارچ های خوراکی در معرض بیماری ها و آفات مختلف قرار دارند که باعث کاهش جدی محصول می گردند. بیماری حباب خشک با عاملLecanicillium fungicola (Preuss) Zare and Gams یکی از مهم ترین بیماری هایی است که در قارچ های خوراکی ایجاد خسارت می کند. با توجه به این که در حال حاضر تعداد معدودی از قارچ کش ها جهت مبارزه با بیماری های قارچ های خوراکی در دسترس است و از سوی دیگر، در کل مقاومت قارچ های بیماری زا به قارچ کش ها به علت استفاده مکرر از آن ها ایجاد می شود، لذا گیاه اسطوخودوس می تواند به عنوان یک راه حل جایگزینی جهـت کـنترل بـیماری های قارچ های خوراکی باشد. در این مطالعه تأثیر اسانس گیاه اسطوخودوس به دو روش اختلاط با محیط کشت و کاربرد دیسک کاغذی بر روی قارچ عامل بیماری حباب خشک و قارچ خوراکی مورد آزمایش قرار گرفت. در بخش دیگری از این تحقیق تأثیر این اسانس بر روی قارچ بیمار گر در انبار و روی قارچ خوراکی بررسی شد. نتایج آزمون اختلاط اسانس ها با محیط کشت نشان داد که اسانس گیاه اسطوخودوس در غلظت ppm1000 به میزان 25/89% از رشد قارچ بیمارگر جلوگیری کرد. در مورد قارچ خوراکی بیشترین بازدارندگی از رشد مربوط به غلظت ppm1000 اسانس گیاه اسطوخودوس و درصد کنترل کنندگی 23/65% بود. نتایج آزمون دیسک کاغذی نشان داد که تمامی غلظت های به کار رفته در این تحقیق قادر به کاهش درصدی از رشد قارچ بیمار گر بودند. بیش ترین میزان بازدارندگی مربوط به غلظت ppm1000 و به میزان 12/83% بود. نتایج آزمون انباری نشان داد که اسانس اسطوخودوس باعث افزایش تعداد قارچ های سالم به میزان 162/67% نسبت به شاهد به میزان 30/7% شد. با توجه به نتایج آزمون های آزمایشگاهی و انباری اسانس اسطوخودوس ظرفیت بالایی جهت کنترل بیماری های قارچ های خوراکی بالاخص حباب خشک از خود نشان دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1013 - شناسایی نشانگرهای ریزماهواره پیوسته به ژن مقاومت به بیماری PVY در توتون با استفاده از روش تجزیه تفرق تودهای
مرضیه شازده احمدی محمدرضا صلواتی میبدییکـی از مهـم ترین بیمـاری های ویروسـی خسـارت زای تـوتـون در ایـران و بـرخـی از نقـاط جـهـان ویـروس Y سیب زمینی ((PVY است که نقش مهمی در کاهش کمیت و کیفیت محصول توتون دارد. موثر ترین و بهترین روش برای کاهش خسارت این ویروس، اصلاح ارقام مقاوم نسبت به این بیماری است. از ن چکیده کاملیکـی از مهـم ترین بیمـاری های ویروسـی خسـارت زای تـوتـون در ایـران و بـرخـی از نقـاط جـهـان ویـروس Y سیب زمینی ((PVY است که نقش مهمی در کاهش کمیت و کیفیت محصول توتون دارد. موثر ترین و بهترین روش برای کاهش خسارت این ویروس، اصلاح ارقام مقاوم نسبت به این بیماری است. از نشانگر های مولکولی برای نشان دار کردن ژن های مقاومت در برنامه های به نژادی استفاده می شود. به منظور شناسایی نشانگر های مولکولی پیوسته با ژن های مقاومت به PVY در توتون، ابتدا در سال اول، تلاقی اولیه بین دو والد VAM (مقاوم) و K326 (حساس) انجام شد، سپس بذر های F1 به دست آمده کشت شده و بذر F2 به دست آمد. بذر های F2 حاصل در سال دوم، در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقـات و آموزش توتون تیرتاش کاشته شدند. گیاهان F2 با جدایه خالص سازی شده سویه O ویروس PVY مایه زنی شدند و سپس مورد ارزیابیهای فنوتیپی قرار گرفتند. توسعه بیماری PVY با محاسبه سطح زیر منحنی پیشرفت آلودگی تعیین شد. در ادامه کار از ده بوته مقاوم و ده بوته حساس به PVY، بر اساس علایم مزرعه ای نمونه برگ تهیه گردید. روی این نمونه ها برای تایید مقاومت و حساسیت به PVY آزمون الایزا انجام شد و بر اساس نتایج الایزا، بوته های حساس و مقاوم شناسایی شدند. در این تحقیق با استفاده از 100 جفت آغازگر SSR انتخابی و همچنین به کارگیری روش تجزیه تفرق توده ای اقدام به شناسایی نشانگر های ریزماهواره پیوسته با ژن مقاومت به PVY در دو توده مقاوم و حساس به این بیماری و همچنین بوته های جمعیت F2 گردید. سه ترکیب جفت آغازگر به نام های PT30002، PT20165 و PT20357 در DNA دو توده مقاوم و حساس تولید چند شکلی نمودند. این جفت آغازگر ها بعد از آزمون روی تک بوته های دو توده، روی تک بوته های جمعیت F2 مورد آزمون و تجزیه قرار گرفتند. در نهایت، فاصله نشانگر ها از ژن مقـاومت با استفـاده از نرم افزار Mapmaker Ver.3.0 تعییـن گـردید. نشانگـر PT3 با فاصله 5/17 سانتی مورگان در موقعیت ناجفت و دو نشانگر PT1 و PT2 به ترتیب با فاصله 1/18 و 4/37سانتی مورگان از ژن مقاومت قرار داشتند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1014 - تولید نوشیدنی تخمیری پروبیوتیک بر پایه مخلوط آب گیلاس، انگور قرمز و زرشک
مهدیه سادات آذرفام مهناز هاشمی روان سیمین اسدالهیدر حال حاضر اغلب فرآوردههای پروبیوتیک موجود در بازار را فرآوردههای لبنی پروبیوتیک تشکیل میدهند، اما در سالهای اخیر، تقاضا برای محصولات پروبیوتیکی بر پایه محصولات غیر لبنی افزایش‌یافته است. هدف از این مطالعه تولید نوشیدنی تخمیری پروبیوتیک بر پایه مخلوط آب گیلاس، انگو چکیده کاملدر حال حاضر اغلب فرآوردههای پروبیوتیک موجود در بازار را فرآوردههای لبنی پروبیوتیک تشکیل میدهند، اما در سالهای اخیر، تقاضا برای محصولات پروبیوتیکی بر پایه محصولات غیر لبنی افزایش‌یافته است. هدف از این مطالعه تولید نوشیدنی تخمیری پروبیوتیک بر پایه مخلوط آب گیلاس، انگور قرمز و زرشک با غلظت‎های 5/2، 75/3، 5، 10 و 15 درصد و باکتری لاکتوباسیلوس کازئی با غلظت cfu/mL 108 و 107 طی 28 روز نگهداری در دمای چهار درجه سلسیوس بود. ویژگیهای فیزیکوشیمیایی، میکروبی و حسی نمونه‎ها در زمان تولید، هفته اول، دوم، سوم و هفته چهارم مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل نتایج از آزمونهای واریانس (ANOVA) و چند دامنه‌ای دانکن در سطح 95 درصد استفاده گردید. نتایج نشان داد با افزایش زمان نگهداری pH، بریکس، قند احیاء و زنده‌مانی باکتری پروبیوتیک کاهش و اسیدیته نوشیدنی طی دوره نگهداری افزایش معنیداری یافت (05/0 p≤). بیشترین زنده‌مانی باکتری پروبیوتیک پس از 28 روز نگهداری متعلق به تیمار 2B1A (حاوی 10 درصد آب گیلاس، پنج درصد آب انگور و پنج درصد آب زرشک با غلظت cfu/mL 108) بود. نتایج ارزیابی حسی در تمامی دوره‎های نگهداری با افزایش زمان کاهش یافت همچنین پس از 28 روز نگهداری بیشترین امتیاز پذیرش کلی متعلق به تیمار 2B1A (حاوی 10 درصد آب گیلاس، پنج درصد آب انگور و پنج درصد آب زرشک با تراکم cfu/mL 108) بود و با توجه به بیشترین جمعیت باکتری پروبیوتیک بهعنوان تیمار برتر معرفی گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1015 - بررسی تاثیر و نقش شیرین کننده‌ها بر ویژگیهای رئولوژیکی مواد غذایی
آسیه حسن زاده رقیه سامانی پوراصلی ترین نقش قندها در افزایش مطلوبیت محصول، مربوط به نقش شیرین کنندگی آنهاست، منتهی شیرین‌کننده‌های مختلف علاوه بر بهبود طعم، بر خواص حسی، عملکردی و رئولوژیکی مواد غذایی تاثیر قابل توجهی دارند.بررسی خواص رئولوژیکی شیرین‌کننده‌ها و تاثیر آنها بر ویژگیهای بافتی مواد غذا چکیده کاملاصلی ترین نقش قندها در افزایش مطلوبیت محصول، مربوط به نقش شیرین کنندگی آنهاست، منتهی شیرین‌کننده‌های مختلف علاوه بر بهبود طعم، بر خواص حسی، عملکردی و رئولوژیکی مواد غذایی تاثیر قابل توجهی دارند.بررسی خواص رئولوژیکی شیرین‌کننده‌ها و تاثیر آنها بر ویژگیهای بافتی مواد غذایی جهت کاربرد آنها در فرآوردههای غذایی از جمله میان وعده‌ها می تواند بسیار مفید باشد. با تمام فوایدی که ساکارز به عنوان یک شیرین کننده طبیعی دارد، اما به دلیل عوارض جانبی نامطلوب از جمله چاقی، پوسیدگی دندان، عوارض قلبی و ... مصرف بالای آن چندان توصیه نمی شود. تاثیر جایگزینهای شکر در بافت و رئولوژی محصول نهایی میتواند نقش مهمی در پذیرش این محصولات توسط مصرف کننده‌ها داشته باشد. همچنین بررسی ماهیت شیرین کننده های جایگزین شکر و بررسی اثرات مفید و مضرات این مواد جهت استفاده بهینه ضروری می باشد. از این رو در این تحقیق به بررسی تاثیر و نقش شیرین‌کننده‌های مختلف بر ویژگیهای رئولوژیکی برخی مواد غذایی میپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1016 - طراحی سنسور های مجازی دما برای یک خشک کن با استفاده از روش فیلتر کالمن
آرمان خالقی فر مرتضی محمدظاهری هادی کارگر شریف آباداین مقاله با هدف معرفی و طراحی یک سنسور دمای مجازی برای یک خشک کن مادون قرمز ارائه شده است. سنسور مجازی یک الگوریتم به منظور تخمین توزیع دما در یک سطح از سیستم های گرمایی (به عنوان مثال خشک کن مادون قرمز) با استفاده از دمای اندازه گیری شده از تعداد محدودی از نقاط بر روی چکیده کاملاین مقاله با هدف معرفی و طراحی یک سنسور دمای مجازی برای یک خشک کن مادون قرمز ارائه شده است. سنسور مجازی یک الگوریتم به منظور تخمین توزیع دما در یک سطح از سیستم های گرمایی (به عنوان مثال خشک کن مادون قرمز) با استفاده از دمای اندازه گیری شده از تعداد محدودی از نقاط بر روی سطح می باشد. در پژوهش حاضر، می خواهیم سنسورهایی که عملکردشان گزارش دما در خشک کن ها می باشد، را به کمک نرم افزار متلب و با روش فیلتر کالمن با یک الگوریتم تخمین گر جایگزین کنیم. ابتدا دستگاه خشک کن با تجهیزات کامل در آزمایشگاه ساخته شد و تمام آزمایش هایی که برای بدست آوردن داده های مختلف لازم بود بر روی دستگاه انجام شد. مدل ریاضی سیستم در فضای حالت تعریف شد و سپس با الگوریتم حداقل مربعات خطا در نرم افزار متلب ضرایب ماتریس های معادله فضای حالت سیستم شناسایی شدند. در ادامه بصورت فرضی یک ترموکوپل را حذف نمودیم. سپس مدل بدست آمده برای طراحی تخمین گر بهینه فیلتر کالمن مورد استفاده قرار گرفت. در مرحله بعد دمای ترموکوپل حذف شده بوسیله فیلتر کالمن تخمین زده شد. مقایسه دمای تخمینی و دمای واقعی اندازه گیری به وسیله ترموکوپل دقت بسیار مطلوب الگوریتم اندازه گیری مجازی دما را بخوبی نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1017 - بررسی نحوه پخش تنش و مکانیزم شکست در روسازیهای انعطاف پذیر با استفاده از روش المان محدود
علی بابائیاین مقاله به صورت تئوری مکانیزم های احتمالی توزیع تنش در لایههای روسازی قیری را با استفاده از روش المان محدود بررسی میکند و همچنین تاثیر یکنواخت فشار عمودی و افقی و توزیع تنش اصلی بین تایر و لایههای روسازی را مورد آزمایش قرار می دهد. یک روسازی مدل شده از قسمتهای: 1- چکیده کاملاین مقاله به صورت تئوری مکانیزم های احتمالی توزیع تنش در لایههای روسازی قیری را با استفاده از روش المان محدود بررسی میکند و همچنین تاثیر یکنواخت فشار عمودی و افقی و توزیع تنش اصلی بین تایر و لایههای روسازی را مورد آزمایش قرار می دهد. یک روسازی مدل شده از قسمتهای: 1- قشر راه 2- لایه اساس 3- لایه زیر اساس دانهای 4- بستر راه تشکیل شده است. چگونگی عملکرد بار به اینصورت است که یک جفت چرخ با فشار استاندارد انتخاب میشود. نتایج نشان میدهد که تنشهای فشاری و کشش بین چرخ‌ها به حد قابل توجهی میرسد احتمالا خستگی در جایی آغاز میشود که بیشترین تنش از بالا تا پایین لایه‌ها رخ میدهد. اگر چه تنش عمودی در تمام لایههای روسازی تاثیرگذار است تنش افقی فقط در قشر راه و لایه اساس موثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1018 - تخمین مسیر رشد ترک مورب در صفحه سوراخدار تحت بارگذاری چند محوره
کاظم رضاکاشی زادهدر مقاله حاضر، هدف اصلی مشخص نمودن مسیر رشد ترک مورب در صفحه سوراخ دار تحت بارگذاری چند محوره است. بدین منظور یک صفحه مستطیلی شکل که دارای یک سوراخ مربعی در وسط آن میباشد، در نظر گرفته شده است. در گوشه سمت راست بالای این سوراخ، ترک اولیه ای به طول 5 میلیمتر و زاویه 55 چکیده کاملدر مقاله حاضر، هدف اصلی مشخص نمودن مسیر رشد ترک مورب در صفحه سوراخ دار تحت بارگذاری چند محوره است. بدین منظور یک صفحه مستطیلی شکل که دارای یک سوراخ مربعی در وسط آن میباشد، در نظر گرفته شده است. در گوشه سمت راست بالای این سوراخ، ترک اولیه ای به طول 5 میلیمتر و زاویه 55 درجه در جهت پادساعتگرد وجود دارد. با استفاده از نرم افزار المان محدود آباکوس ضریب شدت تنش ترک در مودهای شکست اول و دوم بدست آمده و در پی آن با محاسبه شدت تنش معادل، زاویه رشد ترک در مرحله بعدی به روش ماکزیمم تنش محیطی بدست آمده است. این روند تا شکست کامل قطعه و یا از کارافتادگی آن ادامه یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1019 - توسعه کلکتور هوای خورشیدی برای کاربرد در خشک سازی
محمد مهدی ابن علی علی حیدریدر کار حاضر، یک مطالعه تجربی روی سه نوع کلکتور هوای خورشیدی، صفحه مسطح ، پره ای و چین دار انجام گرفت. هدف از انجام این مطالعه بدست آوردن یک طراحی مناسب برای کلکتور هوا به منظور کاربرد در خشک کن خورشیدی می باشد. مجموعهای از آزمایشات براساس استاندارد ASHRAE، تحت شرایط آب چکیده کاملدر کار حاضر، یک مطالعه تجربی روی سه نوع کلکتور هوای خورشیدی، صفحه مسطح ، پره ای و چین دار انجام گرفت. هدف از انجام این مطالعه بدست آوردن یک طراحی مناسب برای کلکتور هوا به منظور کاربرد در خشک کن خورشیدی می باشد. مجموعهای از آزمایشات براساس استاندارد ASHRAE، تحت شرایط آب و هوایی ایران انجام گرفت. کلکتور چین دار موثرترین کلکتور می باشد در حالیکه کلکتور صفحه مسطح کمترین میزان کارایی را نشان می دهد. این کلکتورها همچنین در حالت دو کاناله برای بررسی مقدار بهبود کارایی مورد مطالعه قرار گرفت که این بهبود میتواند بدون افزایش در اندازه و هزینه خشک کن بدست آید. عملکرد دو کاناله در این خشک کن باعث افزایش کارایی سیستم در مقایسه با حالت یک کاناله شد . بهبود کارایی که با استفاده از حالت دو کاناله بدست آمده است، در کلکتور صفحه مسطح قابل توجه می باشد، در حالیکه کلکتورچین دار کمترین افزایش در کارایی را نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1020 - ارزیابی اثرات خاک بر طیف پاسخ سازه های یک درجه آزادی معادل
علی گل افشار داوود عدالتی محمد حسین ثقفیامروزه استفاده از طیفهای غیر الاستیک در تعیین پاسخ سازه های یک درجه آزادی گسترش فراوان یافته است. در همین زمینه محققین مختلفی اقدام به ارائه روابط در خصوص تعیین طیف غیر الاستیک بر حسب طیف الاستیک نموده اند که این روابط شامل پارامترهای مختلف مانند شکلپذیری، زمان تناوب، ن چکیده کاملامروزه استفاده از طیفهای غیر الاستیک در تعیین پاسخ سازه های یک درجه آزادی گسترش فراوان یافته است. در همین زمینه محققین مختلفی اقدام به ارائه روابط در خصوص تعیین طیف غیر الاستیک بر حسب طیف الاستیک نموده اند که این روابط شامل پارامترهای مختلف مانند شکلپذیری، زمان تناوب، نوع خاک و نوع رفتار سازه یک درجه ازادی می باشد. در این پایان نامه با درنظر گیری سازه یک درجه ازادی با منحنی نیرئ تغییر مکان دو خطی که دارای شیب صفر در ناحیه غیر خطی می باشد و بر اساس خاکهای موجود در ایین نامه 2800 ایران برای هر نوع خاک، تعداد بیست رکورد زلزله انتخاب شده و بر اساس سه مقدار شکل پذیری 2، 4 و 6 طیف غیر الاستیک زلزله ها در فرمت طیف با شکلپذیری ثابت بر اساس تحلیل تاریخچه زمانی غیر خطی در بازه زمان تناوب02/0 الی 4 ثانیه با گامهای 02/0 ثانیه محاسبه شده است. طیفهای تعیین شده بر اساس تحلیل تاریخچه زمانی غیر خطی در این پژوهش به عنوان روش دقیق نامگذاری شده اند. سپس طیفهای غیر الاستیک با استفاده از روابط پیشنهادی میراندا، کراوینکلر و بازان نیز تعیین شده و با نتایج تحلیل دقیق مقایسه شده اند. مقایسه طیفهای غیر الاستیک بدست امده از روش دقیق و روابط پیشنهادی محققین نشان می دهد که روابط میراندا و کراوینکلر در زمانهای تناوب بزرگتر از یک ثانیه نسبت به روش بازان دارای اختلاف کمتری با نتایج روش دقیق می باشند و محدوده کاربرد روش بازان تا زمان تناوب حدود یک ثانیه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1021 - مروری بر روش های شناسایی آسیب بر اساس پارامترهای مودال
احسان جمشیدی بهرام جمشیدی فاطمه تقی خاکی علیرضا ارغوانیکی از روشهای متداول شناسایی آسیب در سازه ها و تعیین محل و شدت آسیب در آنها بررسی تغییرات پارامترهای مودال سازه قبل و بعد از بروز آسیب است. در این روند که اغلب بر پایه روشهای بهینه سازی هستند، یک تابع هدف بر پایه فرکانس‌های طبیعی و یا شکل‌مودهای سازه و یا هر دو به کا چکیده کاملیکی از روشهای متداول شناسایی آسیب در سازه ها و تعیین محل و شدت آسیب در آنها بررسی تغییرات پارامترهای مودال سازه قبل و بعد از بروز آسیب است. در این روند که اغلب بر پایه روشهای بهینه سازی هستند، یک تابع هدف بر پایه فرکانس‌های طبیعی و یا شکل‌مودهای سازه و یا هر دو به کار برده میشود.در این مقاله سعی میشود مروری اجمالی بر تحقیقات پیشین در خصوص شناسایی آسیب براساس پارامترهای مودال و توابع هدف متداول در مرحله بهینهسازی در فرایند شناسایی آسیب انجام گیرد. به این منظور، روش های شناسایی آسیب براساس فرکانس طبیعی، شکل مود، انحنای شکل مود و هردو، شکل مود و فرکانس طبیعی مرور میشوند. در ادامه با توجه به اهمیت بالای توابع هدف در فرایند شناسایی آسیب، توابع هدف بر پایه معیار اطمینان مودال، ماتریس انعطاف پذیری و فرکانس‌های طبیعی و شکلهای مود مقایسه میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1022 - اثر محل و شدت ترک بر پارامترهای مودال تیر یکسرگیردار
احسان جمشیدی بهرام جمشیدی فاطمه تقی خاکی علیرضا ارغوانیکی از روشهای متداول شناسایی آسیب در سازه ها بررسی تغییرات پارامترهای مودال سازه قبل و بعد از بروز آسیب است. در این روند که اغلب بر پایه روشهای بهینه سازی هستند، یک تابع هدف بر پایه فرکانس‌های طبیعی و یا شکل‌مودهای سازه و یا هر دو به کار برده میشود. موفقیت در یافتن چکیده کاملیکی از روشهای متداول شناسایی آسیب در سازه ها بررسی تغییرات پارامترهای مودال سازه قبل و بعد از بروز آسیب است. در این روند که اغلب بر پایه روشهای بهینه سازی هستند، یک تابع هدف بر پایه فرکانس‌های طبیعی و یا شکل‌مودهای سازه و یا هر دو به کار برده میشود. موفقیت در یافتن محل و شدت آسیب در این روشها شدیدا تابع حساسیت تابع هدف به آسیب خواهد بود. از آنجا که تابع هدف خود تابعی از فرکانس‌های طبیعی و یا شکل‌مودهای سازه و یا هر دو است، لازم است حساسیت پارامترهای مودال به محل و شدت آسیب مورد بررسی قرار گیرد. به این منظور در این مقاله یک تیر یکسرگیردار به صورت عددی شبیه سازی شده است. با تغییر محل و شدت ترک، اثر آنها بر فرکانس‌های طبیعی و شکل مودها مطالعه میشود. نتایج نشان میدهد که با افزایش شدت ترک فرکانس های طبیعی کاهش مییابند. از طرف دیگر با جابجا شدن ترک از سر گیردار به سمت انتهای آزاد، تغییرات فرکانس طبیعی از الگویی خاصی پیروی نکرده و برای یک ترک با عمق ثابت کاهش فرکانس‌های طبیعی نسبت به حالت تیر سالم وابسته به موقعیت ترک بر روی تیر میباشد. همچنین مشاهده میشود هرچه ترک به سر گیر دار تیر نزدیک تر باشد، فرکانس طبیعی بیشتر کاهش مییابد. نتایج نشان میدهد که حساسیت شکل مودها نسبت به بروز ترک در تیر پایین است. بنابراین توصیه میشود در توابع هدف از فرکانس‌های طبیعی و یا فرکانس‌های طبیعی و شکل مودها به صورت توامان استفاده گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1023 - مطالعه پارامتر های موثر بر سرعت پرتابه ها با استفاده از نیروی الکترومغناطیس
ساسان امینیان دهکردی امین کلاهدوز محسن لوح موسوینیروی الکترومغناطیس یکی از نیرو های بنیادی و پرکاربرد در صنعت می باشد . در صورت افزایش این نیرو می تواند در صنعت های شکل دهی ، مونتاژ کاری ، جوشکاری و شتاب دهی مورد استفاده قرار گیرد . شتاب اجسام و سرعت گرفتن آنها یکی از کاربرد های دیگر نیروی الکترومغناطیس است. با قرار چکیده کاملنیروی الکترومغناطیس یکی از نیرو های بنیادی و پرکاربرد در صنعت می باشد . در صورت افزایش این نیرو می تواند در صنعت های شکل دهی ، مونتاژ کاری ، جوشکاری و شتاب دهی مورد استفاده قرار گیرد . شتاب اجسام و سرعت گرفتن آنها یکی از کاربرد های دیگر نیروی الکترومغناطیس است. با قرار گرفتن جسمی در میدان مغناطیسی شدید و لحظه ای، باعث شتاب گرفتن و افزایش سرعت آن می شود. با توجه به اینکه نیروی الکترومغناطیس نسبت به سایر نیرو های پاک تر و بدون صدا می باشد از این رو از شتاب دهی جهت پرتاب هواپیما ها جهت جایگزین نیروی فنر ، پرتاب پرتابه ها به جای استفاده از نیروی باد و یا باروت استفاده نمود . هدف اصلی در این تحقیق استفاده از نیروی الکترومغناطیس در پرتاب پرتابه ها می باشد. جهت انجام این کار ابتدا دستگاه تامین کننده انرژی الکترومغناطیس ساخته می شود. در ادامه کار با مطالعه و انتخاب پارامتر های قطر سیم سیم پیچ ، طول سیم پیچ ، تعداد لایه ، جنس لوله ، ولتاژ و وزن و طول پرتابه، تاثیر هر یک از پارامتر ها بر روی سرعت پرتابه ها بررسی می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1024 - مطالعه مقایسه‌ای توابع هدف معمول برپایه پارامترهای مودال در شناسایی آسیب سازهای
احسان جمشیدی بهرام جمشیدی فاطمه تقی خاکی علیرضا ارغوانانتخاب تابع هدف مناسب برای تعیین محل آسیب و تخمین شدت آن در سازه امری ضروری میباشد. برای این منظور توابع هدف وابسته به پارامترهای مودال سازه از قبیل شکل مود و فرکانس طبیعی با توابع هدف دیگر که قادر به پیشبینی محل آسیب میباشند ترکیب میشوند. سپس به کمک روشهای بهینه چکیده کاملانتخاب تابع هدف مناسب برای تعیین محل آسیب و تخمین شدت آن در سازه امری ضروری میباشد. برای این منظور توابع هدف وابسته به پارامترهای مودال سازه از قبیل شکل مود و فرکانس طبیعی با توابع هدف دیگر که قادر به پیشبینی محل آسیب میباشند ترکیب میشوند. سپس به کمک روشهای بهینه سازی محل و شدت آسیب به دست میآید. در این مقاله با استفاده از روش المان محدود ابتدا یک تیر یک سرگیر دار در نرم افزار MATLAB شبیه سازی شده و سپس الگوریتم ژنتیک تک و چندهدفه با استفاده از توابع هدف مختلف به دست آمده از پارامترهای مودال برای تعیین میزان و محل ترک بکار گرفته میشود. به منظور مقایسه توابع هدف مختلف اثر ناکاملی درجات آزادی اندازه گیری شده، محدوده فرکانسی اندازه گیری و همچنین نویز محیطی بر نتایج شناسایی آسیب مورد مطالعه قرار می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1025 - مطالعه ای بر شیشه های لایه دار و سکوریت در خودروهای سواری
بنیامین آبکار سمیرا طاهریانمبحث شیشه در خودرو از اهمیت فراوانی برخوردار است. همواره شیشه های خودرو به علت ایمنی و زیبایی مورد توجه کارخانه های بزرگ تولید کننده خودرو بوده است و با پیشرفت صنعت خودرو پیشرفت قابل توجهی در صنعت شیشه رخ داده است. امروزه انواع شیشه ها بر اساس نیاز، با کاربردهای مختلف د چکیده کاملمبحث شیشه در خودرو از اهمیت فراوانی برخوردار است. همواره شیشه های خودرو به علت ایمنی و زیبایی مورد توجه کارخانه های بزرگ تولید کننده خودرو بوده است و با پیشرفت صنعت خودرو پیشرفت قابل توجهی در صنعت شیشه رخ داده است. امروزه انواع شیشه ها بر اساس نیاز، با کاربردهای مختلف در خودرو به کار گرفته می شوند. نیازهای مختلف در صنعت خودرو، صنعتگران تولید شیشه را برآن داشت تا به سمت ساخت شیشه های متنوع روی آورند برای مثال اولین شیشه های جلو برای خودرو، شیشه های معمولی بوده است که به علت شکستن سریع به هنگام تصادف و خطرات ناشی از آن برای سرنشینان، ساخت شیشه های نشکن واداشت تا از جراحت و صدمه دیدن سرنشینان در هنگام شکست شیشه جلوگیری نماید و پس از آن به منظور بالا بردن سطح ایمنی سرنشینان و بالابردن سطح کیفیت و ضریب شکست شیشه ها به فکر ساخت و تولید شیشه های طلقی افتادند. اغلب از شیشه های طلقی به علت استحکام و امنیت بالا در قسمت جلو خودرو استفاده می شود و از شیشه های نشکن نیز به عنوان شیشه-های جانبی و شیشه عقب خودرو استفاده می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1026 - طراحی جاذب دینامیکی به منظور کاهش ارتعاشات بال یک سازه پرنده: بررسی تجربی و عددی
آرش نعیمی آبکناری محمدرضا صالحی برزگر محمد مهدی خیری خواهبال یک سازه پرنده، از قسمتهای اصلی و مهم برای کنترل و هدایت آن در مسیر صحیح میباشد. در این مقاله ابتدا به منظور بررسی رفتار ارتعاشی بال، معادلات حرکت آن در حین باز شدن تا توقف به روش تحلیلی استخراج و سپس با نتایج تست تجربی و همچنین نتایج حاصل از نرمافزار اَدَمز مقایس چکیده کاملبال یک سازه پرنده، از قسمتهای اصلی و مهم برای کنترل و هدایت آن در مسیر صحیح میباشد. در این مقاله ابتدا به منظور بررسی رفتار ارتعاشی بال، معادلات حرکت آن در حین باز شدن تا توقف به روش تحلیلی استخراج و سپس با نتایج تست تجربی و همچنین نتایج حاصل از نرمافزار اَدَمز مقایسه میگردد. در حین توقف بین بال و بدنه، برخوردی صورت گرفته که باعث اعمال یک تحریک تصادفی و ناخواسته بر بال میشود. در این تحقیق، برای کاهش دامنه ارتعاش و نوسانات ایجاد شده از برخورد بال به بدنه سازه پرنده در کمترین زمان ممکن، یک جاذب دینامیکی از جنس تفلون طراحی، تحلیل و تست شده است. این جاذب با استفاده از استهلاک خشک انرژی ناشی از برخورد بال را از بین می‌برد. در انتها با تحلیل تأثیر پارامترهایی نظیر ضریب اصطکاک، جنس پین بال، جنس مستهلک‌کننده خشک و میزان سطح تماس، به بهینهسازی عملکرد جاذب دینامیکی پرداخته میشود. نتایج به دست آمده نشان میدهد که با افزایش ضریب اصطکاک و در نتیجه افزایش نیروی اصطکاک، زاویه بازگشت و دامنه نوسانات بال کاهش یافته و ارتعاشات ناخواسته‌ی ایجاد شده در سیستم به حداقل میرسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1027 - بررسی عددی و تجربی پارامترهای تعداد دور سیم‌پیچ و ولتاژ در شکل‌دهی الکترومغناطیس صفحات آلومینیوم آلیاژ 1050
سجاد نادیان برسیانی احمد کشاورزی امین کلاهدوزبا پیشرفت علم دانشمندان روشهای جدید را جایگزین روشهای قدیمی میکنند. امروزه خودرو سازان جهت کاهش وزن خودروها از ورق‌هایی با ضخامت پایین استفاده میکنند که جهت شکل‌دهی آنها نیاز به روشهای جدیدی میباشد. شکل‌دهی الکترومغناطیس یک روش شکل‌دهی میباشد که بوسیله آن می‌توا چکیده کاملبا پیشرفت علم دانشمندان روشهای جدید را جایگزین روشهای قدیمی میکنند. امروزه خودرو سازان جهت کاهش وزن خودروها از ورق‌هایی با ضخامت پایین استفاده میکنند که جهت شکل‌دهی آنها نیاز به روشهای جدیدی میباشد. شکل‌دهی الکترومغناطیس یک روش شکل‌دهی میباشد که بوسیله آن میتوان قطعات بسیار نازک را شکل‌دهی نمود. در شکل دهی الکترومغناطیس با تخلیه انرژی الکتریکی در سیم‌پیچ‌های آن میدان مغناطیسی به وجود میآید که همانند سنبه ولی بدون اثر گذاری قطعه-کار را به سمت قالب هدایت میکند و باعث شکل‌دهی آن میشود. این عمل در مدت زمان کمتر از یک میکروثانیه انجام میشود و باعث میشود تعداد قطعات تولید شده از این روش افزایش یابند. با توجه به اینکه سیم‌پیچ‌ها رابط بین دستگاه و قطعه‌کار میباشند، در این پژوهش به بررسی عددی و تجربی تعداد دور سیم‌پیچ و ولتاژ در شکل‌دهی الکترومغناطیس پرداخته میشود. جهت انجام آزمایشهای عملی سیم‌پیچ‌های الکترومغناطیس ساخته شده و با استفاده از دستگاه الکترومغناطیس با قدرت 3 کیلوژول آزمایشها انجام میشوند. جهت انجام آزمایشهای عددی نیز از نرمافزار آباکوس و جی‌مگ استفاده شده است که نتایج عددی با نتایج تجربی مطابقت خوبی داشته است. پس از انجام آزمایشها، مشاهده شد که سیم‌پیچ‌ها باید هم مساحت با قطعه‌کار در نظر گرفته شوند و جهت شکل‌دهی مساحت‌های بزرگی از ورق باید شکل‌دهی در چند مرحله با سیم‌پیچ‌های کوچک انجام شود. همچنین جهت افزایش استحکام سیم‌پیچ‌ها در زمان شکل‌دهی باید سیم‌پیچ‌ها در محلولهای اف کا 20 قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1028 - تاثیر تغییر پارامترهای عمق بار، قطر ابزار و نرخ پیشروی در فرآیند فرزکاری 4 محورۀ پره توربین بر روی زبری و شکل بافت سطح
امیر علی نقی زاده بهروز نوروزی علی فرهمندیهمواره در فرآیند تولید پره های توربین سعی شده از عملیات ثانویه ای همچون پرداختکاری که در قبال افزایش کیفیت سطح از درستی هندسی سطح می کاهد کمتر استفاده شود. بر این اساس در مقاله حاضر، بهبود زبری و شکل بافت سطح پره توربین مستقیما با استفاده از بهینه سازی پارامترهای ماشینک چکیده کاملهمواره در فرآیند تولید پره های توربین سعی شده از عملیات ثانویه ای همچون پرداختکاری که در قبال افزایش کیفیت سطح از درستی هندسی سطح می کاهد کمتر استفاده شود. بر این اساس در مقاله حاضر، بهبود زبری و شکل بافت سطح پره توربین مستقیما با استفاده از بهینه سازی پارامترهای ماشینکاری مورد بررسی قرار گرفته است. پارامترهای متغیر این تحقیق قطر ابزار، عمق بار ونرخ پیشروی بوده اند. کار آزمایشی با استفاده از ماشین فرز CNC4 محور بر روی پره توربین آلومینیومی انجام گرفته است.طراحی آزمایشات به صورت فول فاکتوریل بوده وتمامی جایگشت های سطح های پارامترهای متغیر به اجرا در آمده است.زیری سطح مناطق ماشینکاری شده با استفاده از زبری سنج وشکل بافت سطح آنها با بهره گیری از میکروسکوپ استریو مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت با مقایسه داده های بدست آمده بهترین حالت معرفی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1029 - مطالعه مدول یانگ، چقرمگی و انرژی شکست کامپوزیت های تقویت شده با نانوذرات اکسید روی به روش های درخت تصمیم، شبکه عصبی مصنوعی و سطح پاسخ
عبدالرضا علوی قره باغ علی دادرسی ساسان فولادپنجهدر این مقاله، چقرمگی شکست(KIC)، انرژی شکست(GIC) و مدول یانگ(E) کامپوزیت‌های استایرن آکریلونیتریل با محتوای 24 و 34 درصد آکریلونیتریل که با نانوذرات اکسید روی تا سقف 1 درصد حجمی تقویت شده، مورد بررسی قرار گرفته است. پارامتر درصد حجمی به عنوان پارامتر موثر بر خواص مذکور ل چکیده کاملدر این مقاله، چقرمگی شکست(KIC)، انرژی شکست(GIC) و مدول یانگ(E) کامپوزیت‌های استایرن آکریلونیتریل با محتوای 24 و 34 درصد آکریلونیتریل که با نانوذرات اکسید روی تا سقف 1 درصد حجمی تقویت شده، مورد بررسی قرار گرفته است. پارامتر درصد حجمی به عنوان پارامتر موثر بر خواص مذکور لحاظ گردیده است. همچنین این پارامتر به عنوان پارامتر ورودی جهت مدلسازی نتایج به روشهای درخت تصمیم، شبکه عصبی مصنوعی و سطح پاسخ در نظر گرفته شده است. نتایج تجربی نشان میدهد که افزودن نانوذرات اکسید روی در برخی موارد باعث افزایش و در برخی دیگر باعث کاهش خواص مکانیکی میشود. همچنین مقایسه نتایج آزمایشگاهی و مدلسازی نشان می-دهد که روش سطح پاسخ مرتبه دو بهترین پیش بینی را دارد. علاوه بر آن، مقدار بهینه چقرمگی شکست در 34 درصد حجمی آکریلونیتریل و 1/0 درصد حجمی اکسید روی مشاهده شده است که برابر MPa.m1/2283/2 است. بهترین مقدار انرژی شکست نیز در 34 درصد حجمی آکریلونیتریل و 33/0درصد وزنی اکسید روی بدست آمد که معادل J/m21101 میباشد. همچنین مقدار بهینه مدول یانگ در 31 درصد حجمی آکریلونیتریل و 5/0 درصد حجمی اکسید روی بدست آمده که برابر GPa 281/4 است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1030 - بررسی تجربی تاثیرپارامترهای فرایندجوشکاری مقاومتی برجسته براستحکام پیچشی اتصال مهره به ورق
نصر الله بنی مصطفی عرب امیر علی نقی زاده علی دهقانیجوشکاری امروزه ازمهمترین و رایجترین فرآیندهای اتصال فلزات (وبعضاًغیرفلزات) میباشد. ازمیان فرآیندهای موجودجوشکاری،فرآیند جوشکاری مقاومتی از حرارت و فشار بطور همزمان، برای اتصال قطعات فلزی استفاده می نماید. در این تحقیق ، تاثیر پارامترهای جوش مقاومتی برجسته روی ورق فلزی و چکیده کاملجوشکاری امروزه ازمهمترین و رایجترین فرآیندهای اتصال فلزات (وبعضاًغیرفلزات) میباشد. ازمیان فرآیندهای موجودجوشکاری،فرآیند جوشکاری مقاومتی از حرارت و فشار بطور همزمان، برای اتصال قطعات فلزی استفاده می نماید. در این تحقیق ، تاثیر پارامترهای جوش مقاومتی برجسته روی ورق فلزی و مهره جوش غیر همجنس و با ضخامت مختلف موردبررسی قرار گرفته است. از بین پارامترهای قابل تنظیم در جوش مقاومتی، سه پارامتر زمان جوشکاری، نیروی الکترود و جریان جوشکاری که بیشترین تاثیر را بر روی خواص جوش و کیفیت جوش دارند انتخاب و سایر پارامترها ثابت فرض شده است. به منظور ارزیابی استحکام مهره جوش از آزمون پیچش استفاده شده، و بوسیله گشتاور سنج (ترکمتر) دیجیتال، استحکام پیچشی اندازه گیری شده است. جهت انجام آزمایش ها از نرم افزار16Minitab با روش پاسخ سطح که جز روشهای طراحی آزمایش می باشد استفاده شده و در ادامه نتایج تجربی بدست آمده به کمک نرم افزار فوق، مورد تحلیل قرار گرفته تا تاثیر پارامترهای متغیر ذکر شده بر استحکام پیچشی جوش تعیین گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1031 - بررسی عددی و بهینه سازی پارامترهای قالب فرایند فشار در کانال های زاویه دار موازی
امین آرمانیان حسن خادمی زادهامروزه مواد فوق ریز دانه به دلیل خواص کم نظیر خود جایگاه ویژه ای در صنایع مختلف پیدا کرده اند. با کاهش اندازه دانه، سهم اتم‌های موجود در مرز دانه‌ها افزایش‌یافته و زیادشدن مرز دانه ها موجب جلوگیری از حرکت نابه جایی ها و بالا رفتن استحکام می-شود. یکی از روش های تولید موا چکیده کاملامروزه مواد فوق ریز دانه به دلیل خواص کم نظیر خود جایگاه ویژه ای در صنایع مختلف پیدا کرده اند. با کاهش اندازه دانه، سهم اتم‌های موجود در مرز دانه‌ها افزایش‌یافته و زیادشدن مرز دانه ها موجب جلوگیری از حرکت نابه جایی ها و بالا رفتن استحکام می-شود. یکی از روش های تولید مواد فوق ریز دانه، اعمال تغییر شکل پلاستیک شدید می باشد. جهت اعمال تغییر شکل پلاستیک می-توان از روش های بسیاری استفاده نمود که در این پژوهش از کانال های زاویه دار موازی استفاده می شود. جهت بررسی عددی این فرایند از نرم افزار المان محدود آباکوس و جهت بهینه سازی نتایج از روش شبکه عصبی و الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. در این پژوهش اثر پارامتر های قالب که شامل زاویه کانال، طول لوله، افزایش اختلاف قطر و ضریب اصطکاک می باشد، بررسی می شود. نتایج نشان داد که ضریب اصطکاک و طول لوله مورد آزمایش هر کدام جداگانه بر همگن شدن توزیع کرنش بسیار نقش داشته است، به طوری که با افزایش مقدار ضریب اصطکاک تعریفی و کاهش میزان طول لوله، توزیع کرنش به سمت همگنی و یکنواختی سوق پیدا خواهد کرد. تفاضل افزایش قطر لوله و زاویه کانال قالب تاثیر چندانی بر بهبود یکنواختی توزیع کرنش نخواهند داشت. از سوی دیگر افزایش ضریب اصطکاک، طول لوله و افزایش قطر لوله هر کدام جداگانه منجر به افزایش نیروی فرایند می شوند درحالی که افزایش زاویه کانال قالب منجر به کاهش نیروی شکل دهی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1032 - بررسی اثر هندسه پلیسه رو بر جریان مواد و شکل گیری عیوب در فورجینگ سرد آلیاژ آلومینیوم 3003
میلاد بنداد کرمانی مهرداد عضو امینیانهدف از این پژوهش بررسی تاثیر هندسه پلیسه‌رو بر روی جریان داخلی مواد، پیش بینی عیوب و پارامترهای فرایند فورجینگ سرد است. به همین منظور سه شکل هندسی پلیسه رو های ذوزنقه ای، بیضوی و مربعی بر روی یک قطعه ساده مخروطی شکل مورد بررسی قرار گرفت. تاثیر هندسی پلیسه رو ها با استفا چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی تاثیر هندسه پلیسه‌رو بر روی جریان داخلی مواد، پیش بینی عیوب و پارامترهای فرایند فورجینگ سرد است. به همین منظور سه شکل هندسی پلیسه رو های ذوزنقه ای، بیضوی و مربعی بر روی یک قطعه ساده مخروطی شکل مورد بررسی قرار گرفت. تاثیر هندسی پلیسه رو ها با استفاده از نرم افزار المان محدود آباکوس شبیهسازی شد و پس از آن قالب با پلیسه رو بهینه، ساخته شد و فرایند فورجینگ جهت راستی آزمایی نتایج شبیه سازی بر روی یک قطعه از جنس آلیاژ آلومینیوم 3003، انجام گرفت. نتایج حاصل نشان داد، شکل پلیسه رو ذوزنقه ای نسبت به دیگر موارد، شرایط مناسبتری برای جریان مواد ایجاد میکند. براساس نتایج شبیه سازی، بیشینه مقدار کرنش پلاستیک در اطراف پلیسه رو اتفاق افتاد و مقدار آن در قالب با پلیسه رو ذوزنقه ای نسبت به قالب های بیضوی و مربعی بیشتر بود که ناشی از سیلان بیشتر مواد در پلیسه رو ذوزنقه ای بود. توزیع و اعمال فشار مورد نیاز جهت تولید قطعه نهایی بر روی قطعه کار با پلیسه رو مربعی شکل بیشتر از نمونه های دیگر در شبیه سازی پیش بینی شد. بیشینه فشار اعمال شده توسط قالب بر روی قطعه کار در قسمت پلیسه رو بود که برای پلیسه رو مربعی شکل، بیشترین مقدار خود را داشت و در مورد پلیسه رو ذوزنقه ای کمترین مقدار را دارا بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1033 - بررسی تاثیر پارامترهای هندسی قالب در فرآیند اکستروژن با کانال‌های هم‌مقطع زاویه‌دار آلیاژ منیزیم AZ31 با ساختار نانویافته
محمد فرزانفر علی حیدری محسن لوح موسویدر این تحقیق شبیهسازی فرآیند اکستروژن در کانال‌های هم مقطع زاویه‌دار با نرمافزار آباکوس بهصورت سه بعدی بر روی آلیاژ منیزیمAZ31 انجام شده است. سپس نتایج حاصل شده با روابط تحلیلی و نتایج تجربی و عددی محققان دیگر مقایسه شده است. مقایسه فوق نشان میدهد که نتایج به‌دست‌آم چکیده کاملدر این تحقیق شبیهسازی فرآیند اکستروژن در کانال‌های هم مقطع زاویه‌دار با نرمافزار آباکوس بهصورت سه بعدی بر روی آلیاژ منیزیمAZ31 انجام شده است. سپس نتایج حاصل شده با روابط تحلیلی و نتایج تجربی و عددی محققان دیگر مقایسه شده است. مقایسه فوق نشان میدهد که نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش از اعتبار خوبی برخوردار است. همچنین نیروی لازم برای شکل‌دهی، کرنش ایجاد شده، کیفیت نانو و رفتار قطعه کار در حین فرآیند مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از این است که در قسمتی از شمش که در سمت زاویه کانال قرار دارد موارد ریز ساختار با کیفیت بهتری شکل گرفته است. همچنین بررسی تاثیر پارامترهای هندسی قالب نشان داد که زاویه کانال تاثیر زیادی برروی کرنش پلاستیک موثر و نیروی شکل‌دهی دارد و با افزایش زاویه کانال کرنش پلاستیک موثر و نیروی شکل‌دهی کاهش پیدا میکند ولی زاویه گوشه قالب تاثیر چندانی ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1034 - تحلیل و ارائه یک سیکل عملیات حرارتی بهینه پس از جوش جهت کاهش حداکثری تنشهای پسماند جوشکاری پرتو الکترونی
حسین رجبی علی حیدریدر این تحقیق، فرآیند جوشکاری پرتو الکترونی لب به لب دو ورق فولادی P91 در دو‌بعد و در مدت زمان کوتاه با دقت قابل قبول در دو مرحلة تحلیل غیر کوپله حرارتی و مکانیکی به انجام رسیده است. نتایج تنشهای پسماند با نتایج آزمایشگاهی و عددی محققان دیگر اعتبارسنجی شده است که تطابق چکیده کاملدر این تحقیق، فرآیند جوشکاری پرتو الکترونی لب به لب دو ورق فولادی P91 در دو‌بعد و در مدت زمان کوتاه با دقت قابل قبول در دو مرحلة تحلیل غیر کوپله حرارتی و مکانیکی به انجام رسیده است. نتایج تنشهای پسماند با نتایج آزمایشگاهی و عددی محققان دیگر اعتبارسنجی شده است که تطابق خوبی را نشان میدهد. در ادامه تحقیق با اعمال عملیات حرارتی بعد از جوشکاری سعی شده است تنشهای پسماند کاهش پیدا کند. سپس تأثیر پارامترهای سیکل عملیات حرارتی مانند میزان توان حرارت ورودی، زمان حرارت‌دهی، زمان نگه داشتن دما و ضریب انتقال حرارت جابجایی در بازه سرد شدن بر روی میزان کاهش تنش پسماند بررسی شده است. با بررسی نتایج تأثیرات پارامترها، یک سیکل عملیات حرارتی بهینه جهت کاهش حداکثری تنش پسماند ارائه شده است که با اعمال این سیکل بهینه تنش پسماند ماکزیمم به میزان 55 درصد کاهش یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1035 - مروری بر پارامترهای تاثیرگذار در شکل دهی نموی از 1960 تا 2019
مجتبی حسنلو سینا مکاریشکل دهی ورقهای فلزی به عنوان یکی از مهم ترین شاخه‌های شکل دهی فلزات، از جایگاه ویژهای در زمینه‌های مختلف صنعتی برخوردار میباشد. در این فرآیندها با استفاده از مجموعهای از قالب های یکپارچه صلب، تغییر شکل پلاستیک مطلوب در یک ماده خام اولیه ایجاد میشود. این قبیل قالب ه چکیده کاملشکل دهی ورقهای فلزی به عنوان یکی از مهم ترین شاخه‌های شکل دهی فلزات، از جایگاه ویژهای در زمینه‌های مختلف صنعتی برخوردار میباشد. در این فرآیندها با استفاده از مجموعهای از قالب های یکپارچه صلب، تغییر شکل پلاستیک مطلوب در یک ماده خام اولیه ایجاد میشود. این قبیل قالب ها عموماً برای یک قطعه با مشخصات هندسی خاص طراحی و ساخته میشوند، بهطوریکه برای تولید قطعات با شکلهای هندسی مختلف نیاز به استفاده از قالب های متفاوتی وجود خواهد داشت. طراحی و ساخت قالب های جدید مستلزم صرف زمان و هزینه بالایی میباشد. در نتیجه، استفاده از روشهای فوق برای تولید قطعات تکی و قطعات دسته‌ای با تیراژ پایین غیراقتصادی خواهد بود. به منظورکاهش زمان انتظار و هزینههای طراحی و ساخت، توسعه روشهای شکل‌دهی انعطاف-پذیر میتواند به عنوان یک راهکار مناسب در جهت رفع محدودیتهای فوق مطرح شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1036 - بررسی انرژی و مودهای شکست نانوکامپوزیت های تقویت شده با نانولوله های کربنی واقعی
شهربانو حامدی منصور فتوحیان مهدیه حامدیدر این مقاله، اثر نانولوله های کربنی بر انرژی شکست، مودهای اول و دوم نانوکامپوزیت مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور نانوکامپوزیتی با درصد وزنی 5/0 نانولوله کربنی در آزمایشگاه به صورت تجربی ساخته شد و با استفاده از روش اولترامیکروتومی نمونه نانوکامپوزیت را برش دا چکیده کاملدر این مقاله، اثر نانولوله های کربنی بر انرژی شکست، مودهای اول و دوم نانوکامپوزیت مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور نانوکامپوزیتی با درصد وزنی 5/0 نانولوله کربنی در آزمایشگاه به صورت تجربی ساخته شد و با استفاده از روش اولترامیکروتومی نمونه نانوکامپوزیت را برش داده و آن برای میکروسکوب الکترونی تراگسیل (TEM)، آماده شد. سپس با استفاده از میکروسکوپ الکترونی تراگسیل (TEM)، قطر، طول و انحنای نانولوله های کربنی به دست آورده شد. با استفاده از روش XFEM رشد ترک در نانوکامپوزیت ها بررسی شد. با استفاده از تصاویر SEM و معادلات، انرژی شکست نانوکامپوزیت به دست آورده شد. نتایج نشان داد که با افزایش درصد وزنی نانولوله های کربنی به زمینه، ضریب شدت تنش افزایش می یابد به علاوه انرژی شکست نانوکامپوزیت تقویت شده با 5/0 درصد وزنی نانولوله های کربنی به میزان 6/29 درصد نسبت به زمینه افزایش داشته است. نتایج به دست آمده را با نتایج عددی و تجربی مقایسه شد تطابق خوبی با یکدیگر داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1037 - تحلیل انتقال حرارت درون محفظه با هندسه مختلف حاوی نانوسیال در حضور میدان مغناطیسی با وجود تولید/جذب حرارت به روش شبکه بولتزمن
محمد نعمتی رامین جهانگیری مرتضی خلیلیاندر کار حاضر اثر میدان مغناطیسی بر انتقال حرارت جابجایی طبیعی نانوسیال آب-مس با لحاظ اثر حرکت براونی نانوذرات با تولید/جذب حرارت در محفظه با هندسه‌های مختلف به روش شبکه بولتزمن برسی شده است. دیواره عمودی سمت چپ محفظه در دو حالت گرمایش دما ثابت و گرمایش بصورت دما خطی و دی چکیده کاملدر کار حاضر اثر میدان مغناطیسی بر انتقال حرارت جابجایی طبیعی نانوسیال آب-مس با لحاظ اثر حرکت براونی نانوذرات با تولید/جذب حرارت در محفظه با هندسه‌های مختلف به روش شبکه بولتزمن برسی شده است. دیواره عمودی سمت چپ محفظه در دو حالت گرمایش دما ثابت و گرمایش بصورت دما خطی و دیواره سرد محفظه در سه شکل مختلف (الف) مورب، (ب) منحنی و (ج) صاف بررسی شده است. تأثیر پارامترهایی از قبیل عدد هارتمن، کسر حجمی نانوذرات، ضریب تولید/جذب حرارت، شکل دیواره سرد و نوع گرمایش دیواره بر ماهیت جریان و انتقال حرارت ارزیابی شده است. نتایج نشان میدهد در تمامی حالات، افزایش قدرت میدان مغناطیسی و ضریب تولید/جذب حرارت سبب کاهش عدد ناسلت متوسط میشود که اثر عدد هارتمن در حالات مختلف، متفاوت است. بیشترین میزان انتقال حرارت مربوط به حالتی است که گرمایش دما ثابت وجود داشته باشد. اثر میدان مغناطیسی زمانی که دیواره سرد به شکل صاف است، بیشتر از حالات دیگر است. اثر افزودن نانوذرات به سیال پایه در کاهش و یا افزاییش عدد ناسلت متوسط به مقدار عدد هارتمن و ضریب تولید/جذب حرارت وابسته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1038 - تحلیل عددی و تجربی حد شکل پذیری ورق فلزی دارای روکش گالوانیزه گرم با استفاده از روش فرم دهی نموی دو نقطه‌ای
مجتبی حسنلواز آنجایی که معمولاً به منظور شکل‌دهی قطعات پوسته‌ای و ورقی شکل نیاز به ساخت قالب، دستگاه پرس سنگین، سبک و دیگر تجهیزات فرم دهی میباشد، در مواقعی که ساخت سریع نمونه اولیه، تیراژ تولید پایین، انعطاف پذیر بودن فرایند تولید در راستای تغییر مدل و یا قطعه مورد نظر مد نظر چکیده کاملاز آنجایی که معمولاً به منظور شکل‌دهی قطعات پوسته‌ای و ورقی شکل نیاز به ساخت قالب، دستگاه پرس سنگین، سبک و دیگر تجهیزات فرم دهی میباشد، در مواقعی که ساخت سریع نمونه اولیه، تیراژ تولید پایین، انعطاف پذیر بودن فرایند تولید در راستای تغییر مدل و یا قطعه مورد نظر مد نظر باشد بدین دلایل فرآیند شکل‌دهی نموی ورق (ISF) در دهه‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این روش شکل‌دهی، یک ابزار سرکروی ساده با ورقی که توسط فیکسچری مهار شده ، در تماس نقطه‌ای است و ابزار توسط ماشین کنترل عددی( (CNC، حرکتی مشخص در مسیر و جهت از قبل تعیین شده انجام میدهد و باعث بهوجود آمدن تغییر شکل پلاستیک تدریجی و نموی با نیروی به نسبت کم در ناحیه زیر ابزار، روی ورق میگردد و شکل‌دهی نموی نتیجه در کنار هم قرار گرفتن تغییر شکل های پلاستیکی موضعی می باشد. شکل‌دهی نموی ورق، از نظر تکنولوژی اساسا، تکیه دارد به دو اصل، یکی اتوماسیون و دیگری سیستم کنترل عددی، به‌گونه-ای که قطعه مورد نظر توسط نرمافزارهای CAD مدل و طراحی میشود، پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1039 - بررسی تجربی انتقال حرارت جابجایی اجباری و افت فشار فروسیال در لولهU-شکل تحت میدان مغناطیسی متناوب
علی اصلاحچی محمد حسن نوبختی محمد بهشاد شفیعی محمد حسین دیبایی بنابدر این مقاله رفتار هیدرودینامیکی و حرارتی جریان فرو سیال 〖Fe〗_3 O_4 در یک لوله‌یU-شکل افقی مسی بهصورت تجربی تحت یک میدان مغناطیسی بر روی یک سطح پرداخته‌شده است.جریان از طریق یک لوله U-شکل ، با شار حرارتی یکنواخت در رینولدز پایین عبور میکند. هدف از این تحقیق بررسی تجرب چکیده کاملدر این مقاله رفتار هیدرودینامیکی و حرارتی جریان فرو سیال 〖Fe〗_3 O_4 در یک لوله‌یU-شکل افقی مسی بهصورت تجربی تحت یک میدان مغناطیسی بر روی یک سطح پرداخته‌شده است.جریان از طریق یک لوله U-شکل ، با شار حرارتی یکنواخت در رینولدز پایین عبور میکند. هدف از این تحقیق بررسی تجربی تأثیرگذاری هر یک از پارامترهای درصد حجمی نانو ذرات، تغییرات عدد رینولدز ،خم انحنای لوله و تأثیر میدان مغناطیسی ثابت و متناوب بر روی افت فشار و انتقال حرارت جابجایی اجباری در لولهU-شکل بوده است. نتایج نشان داده است بیشترین عامل تأثیرگذار برافت فشار در لوله U-شکل ،عامل نسبی انحنای لوله به میزان %8/72 و بیشترین عامل تأثیرگذار برافزایش انتقال حرارت در لوله U-شکل افزایش نسبی عدد رینولدزهای مورد آزمایش، به میزان%144نسبت به سایر عوامل دیگر بوده است.لذا با معرفی شاخص عملکردη، بیشترین شاخص عملکرد، جهت کنترل همزمان افزایش ضریب انتقال حرارت جابجایی و افت فشار در بهترین شرایط مورد آزمایش، مقدار 31/2 گزارششده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1040 - تاثیر تعداد دور ابزار جوشکاری به روش اصطکاکی در تعیین عمر خستگی آلیاژ آلومینیوم T6-7075
محمد جعفر استاد احمد قرابی رضا سمیعی فرددر این مقاله استفاده از فرایند جوشکاری درآمیختگی- اصطکاکی (FSW) جهت ایجاد اتصال مناسب قطعات از جنس آلیاژ آلومینیم 7075 و تاثیر تعداد دور ابزار جوشکاری بر عمر خستگی منطقه جوش بررسی شده است. پس از انجام فرایند، با استفاده از پارامترهای بهینه سازی، عمر خستگی فلز پایه و فلز چکیده کاملدر این مقاله استفاده از فرایند جوشکاری درآمیختگی- اصطکاکی (FSW) جهت ایجاد اتصال مناسب قطعات از جنس آلیاژ آلومینیم 7075 و تاثیر تعداد دور ابزار جوشکاری بر عمر خستگی منطقه جوش بررسی شده است. پس از انجام فرایند، با استفاده از پارامترهای بهینه سازی، عمر خستگی فلز پایه و فلز جوش نمونه های جوشکاری شده به دست آمد. نتایج نشان میدهد که انجام فرایند جوشکاری درآمیختگی- اصطکاکی با تغییر تعداد دور ابزار جوشکاری بر عمر خستگی منطقه جوش آلیاژ آلومینیم T6- 7075 باعث افزایش طول عمر خستگی در منطقه درآمیختگی شده است که علت آن گرمای تولیدی ناشی از اصطکاک و تغییر فرم شدید ماده در حین جوشکاری است. هم چنین بررسی ها نشان داد در فلز جوش و اطراف آن ، یک ناحیه ضعیف تر از نظر عمر خستگی نسبت به فلز پایه به وجود آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1041 - بررسی ساختار مواد هوشمند و تاثیر به کارگیری آنها درتوسعه صنعت خودرو و پزشکی
حامد آئینی محسن رفعت محمدرضا حسنیآلیاژ های حافظه دارگروه جدیدی از مواد هستند که اگر با ترکیب شیمیایی مشخص تحت عملیات حرارتی مناسبی قرارگیرند، توانایی بازگشت به شکل یا اندازه از قبل تعیین شده را از خود نشانمی دهند. همچنین اینمواد قابلیت تبدیل انرژی گرمایی (الکتریکی) را به انرژی مکانیکی دارند و اگر گرم و چکیده کاملآلیاژ های حافظه دارگروه جدیدی از مواد هستند که اگر با ترکیب شیمیایی مشخص تحت عملیات حرارتی مناسبی قرارگیرند، توانایی بازگشت به شکل یا اندازه از قبل تعیین شده را از خود نشانمی دهند. همچنین اینمواد قابلیت تبدیل انرژی گرمایی (الکتریکی) را به انرژی مکانیکی دارند و اگر گرم و سرد کردن این آلیاژها با جریان الکتریکی کنترل شود، میتوان حرکتهای سیکلی با قابلیت تکرار (حرکتهای رفت و برگشتی در یک مدار بسته) در دفعات متوالی ایجاد کرد. آلیاژهای لابراتوار حافظه دار از عناصر نیکل و تیتانیوم تشکیل شده اند، که تحت نام نیتینول شناخته می شوند. این آلیاژها دارای کاربردهای گوناگون و بسیار مفیدی در زمینه هایی همچون: هوا فضا، صنایع خودروسازی، پزشکی، دندانپزشکی و صنایع الکترونی و بعضی کاربرد های دیگر می باشند. در این پژوهش به طور ویژه استفاده از مواد هوشمند به عنوان آلیاژی جایگزین و مرغوب به صرفه در مهندسی پزشکی و صنعت خودرو مورد بررسی قرار گرفته و چگونگی عملکرد آنها نسبت به تغییر دما و فشار در محیط های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1042 - بررسی اثر مقدار اینرسی سر شفت گیربکس بر اغتشاشات اولیه شروع به کار خودروی سواری با استفاده از روش دینامیک چند جرمی
حمیدرضا خدامی علیرضا ارغوان کاظم رضاکاشیزادهیکی از مشکلات بزرگ کوپلینگ ها ایجاد لرزش و انتقال آن به سیستم های محرک و متحرک است که بسته به نوع کوپلینگ، این لرزش ها در شروع حرکت و یا در کل مسیر حرکت محرک به آن تحمیل می گردد. در این راستا کلاچ یکی از پرکاربردترین کوپلینگ مورد استفاده در صنعت خودرو می باشد که دارای م چکیده کاملیکی از مشکلات بزرگ کوپلینگ ها ایجاد لرزش و انتقال آن به سیستم های محرک و متحرک است که بسته به نوع کوپلینگ، این لرزش ها در شروع حرکت و یا در کل مسیر حرکت محرک به آن تحمیل می گردد. در این راستا کلاچ یکی از پرکاربردترین کوپلینگ مورد استفاده در صنعت خودرو می باشد که دارای معضلات و مشکلات زیادی در زمینه لرزش و ارتعاشات، هم از طرف موتور و هم از سمت گیربکس است. دراین مقاله به بررسی تأثیر اینرسی شفت ورودی گیربکس به رفتار ارتعاشی کلاچ بالاخص در ارتعاشات اولیه و لحظات ابتدایی شروع به حرکت یک خودروی سواری پرداخته شده است. در ابتدا عوامل تأثیرگذار بر ارتعاشات کلاچ خشک تک صفحه ای در ابتدای حرکت خودرو مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت میزان اثر انحراف مقدار اینرسی شفت متصل به کلاچ از سمت گیربکس از مقدار واقعی و ایده آل خود بر لرزش کلاچ مورد مطالعه قرار گرفته است و در ادامه راهکارهای کاربردی به منظور بهبود این ضعف ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1043 - تحلیل ارتعاش آزاد عرضی کابل با استفاده از روش جدا سازی ادمین
رضا احراری محمد شادکامی محمد حسین ابوالبشریدر این مقاله روش جداسازی ادمین به منظور بررسی ارتعاش آزاد یک کابل دو تکه به کار گرفته شده است. هر قسمت از کابل به صورت مجزا توسط این روش تحلیل شده است. با اعمال شرایط پیوستگی و شرایط مرزی، فرکانس های طبیعی و شکل مدهای مربوطه به سادگی و به صورت هم زمان به دست می آید. با چکیده کاملدر این مقاله روش جداسازی ادمین به منظور بررسی ارتعاش آزاد یک کابل دو تکه به کار گرفته شده است. هر قسمت از کابل به صورت مجزا توسط این روش تحلیل شده است. با اعمال شرایط پیوستگی و شرایط مرزی، فرکانس های طبیعی و شکل مدهای مربوطه به سادگی و به صورت هم زمان به دست می آید. با ارائه چند مثال برای شرایط مرزی مختلف، این مقادیر محاسبه شده اند. نتایج به دست آمده از راه حل های تحلیلی و عددی ذکر شده در مقاله با دقت خوبی نتایج حاصله از این روش را تایید می نمایند و مشخص می کنند که روش ادمین یک روش موثر و قابل اطمینان بوده و نسبت به سایر تحلیل های ارتعاشی کارآمدتر و ساده تر می باشد. در بخش پایانی، تاثیر میزان پارامترهای جرم و سختی فنر در شرایط مرزی بر میزان و نحوه تغییرات فرکانس های طبیعی بررسی شده و یک راهکار موثر برای برخورد با این گونه شرایط مرزی پیشنهاد شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1044 - تعیین شاخصهای خشکسالی تنش تبخیری (ESI) و سلامت گیاه (VHI) در حوزه آبخیز تویسرکان به کمک تصاویر ماهواره‌ای مودیس
سمانه پورمحمدیخشکسالی میتواند در اثر کمبود بارش و اثری که بر روی کاهش آب قابل دستس برای گیاه اثرمی‌گذارد، شناسایی شود. تهیه نقشه پهنه بندی خشکسالی در مدیریت مناسب منابع آب در سطح ناحیه‌ای و ملی موثر خواهند بود. همچنین استفاده از تکنیک سنجش از دور میتواند نقشه پهنه بندی و کلاسه شده چکیده کاملخشکسالی میتواند در اثر کمبود بارش و اثری که بر روی کاهش آب قابل دستس برای گیاه اثرمی‌گذارد، شناسایی شود. تهیه نقشه پهنه بندی خشکسالی در مدیریت مناسب منابع آب در سطح ناحیه‌ای و ملی موثر خواهند بود. همچنین استفاده از تکنیک سنجش از دور میتواند نقشه پهنه بندی و کلاسه شده خشکسالی را به خوبی نمایش دهد. در همین راستا استفاده از شاخص های خشکسالی که به کمک سنجش از دور تعیین می شوند مفید خواهند بود. بنابراین هدف از تحقیق حاضر بررسی دو شاخص خشکسالی سنجش از دوری تنش تبخیری (ESI) و سلامت گیاهی (VHI) و تطابق با شاخص خشکسالی بارش استاندارد(SPI) در حوزه آبخیز تویسرکان همدان میباشد. به این منظور از 32 تصویر ماهوراه‌ای مودیس از سال 2003 تا 2010 استفاده شد. نتایج نشان داد که روند تغییرات شاخص خشکسالی بارش استاندارد با دو شاخص خشکسالی سنجش از دوری تنش تبخیری و سلامت گیاهی در طی این 8 سال تطابق داشته است. در نهایت نقشه های پهنه بندی خشکسالی حوزه آبخیز تویسرکان در طی سالهای 2003 تا 2010 ارائه شد. ضرایب ماتریکس همبستگی بین VHI وESI 75% ، بین ESI و SPI، 6% و بین VHI وSPI 69% بوده است. نقشه های پهنه بندی شده نشان داد که شدت تغییرات کلاس خشکسالی در مرکز حوزه که دارای پوشش گیاهی بیشتری میباشد، حداکثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1045 - آشکارسازی تغییرات کاربری و پوشش اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی (منطقه مورد مطالعه: استان مازندران)
کامران مجرد موسی کمانرودیچکیدهدر ایران به دلیل عدم وجود استراتژی آمایشی مشخص و با ثبات توسعه، روند مداوم و پایداری در نوع و حدود فعالیتها و کاربری‌ها بوجود نیامده است. این شرایط موجب تغییرات سریع و مستمر برخی فعالیتها و کاربری‌ها در پی تحولات گذرای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور شده است. در ای چکیده کاملچکیدهدر ایران به دلیل عدم وجود استراتژی آمایشی مشخص و با ثبات توسعه، روند مداوم و پایداری در نوع و حدود فعالیتها و کاربری‌ها بوجود نیامده است. این شرایط موجب تغییرات سریع و مستمر برخی فعالیتها و کاربری‌ها در پی تحولات گذرای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور شده است. در این میان استفاده از تکنولوژی سنجش از دور به عنوان بهترین وسیله برای آشکار سازی و ارزیابی تغییرات شناخته میشود چرا که ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎﯼ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﯼ ﻭ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﺼﺎﻭﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺍﯼ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻃﯿﻔﯽ ﻭ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺎﻻ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎﯼ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﻐﯿﯿﺮﺍﺕ ﮐﺎﺭﺑﺮﯼ ﺍﺭﺍﺿﯽ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻗﺪﺍﻡ گردد. هدف از این پژوهش آشکارسازی تغیرات کاربری اراضی جلگه شمال غربی استان مازندران بوده است. در این مقاله از روش طبقه بندی نطارت شده حداکثر احتمال جهت طبقهبندی تصاویر ماهواره ای با سری زمانی 27 سال در 5 طبقه کشاورزی، شهری، جنگل، آب و ابر صورت گرفت که مناطق شهری و آب با افزایش همراه بوده در صورتی که پوشش جنگل و کشاورزی و ابر کاهش نمود است. تصویر ماهواره ای سال 1366و 1393 به ترتیب با ضریب کاپای 95/0 و 98/0طبقه بندی شد. با توجه به نتایج ذکر شده سنجش از دور روشی مناسب در زمینه تولید نقشه کاربری اراضی و تغییرات کاربری اراضی می باشد.واژگان کلیدی: آشکارسازی تغییرات، کاربری اراضی، تصاویر ماهواره‌ای، سیستم اطلاعات جغرافیایی، مازندران پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1046 - تحلیل ریسک خشکسالی کشاورزی با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و GIS (منطقه مورد مطالعه: استان سمنان)
مصطفی عابدزاده بهروز ارسطو حمیدرضا نانکلیخشکسالی کشاورزی یکی از پیچیده ترین حوادث طبیعی محسوب می شود. به دلیل تغییرات مکانی و زمانی این پدیده لازم است اطلاعات و ابزارهای موجود جهت پایش این پدیده در همه ی مقیاس ها بهبود یابند. داده های سنجش ازدور و GIS1، یک ابزار پایش مناسب را برای ارزیابی وسعت و شدت خشکسالی در چکیده کاملخشکسالی کشاورزی یکی از پیچیده ترین حوادث طبیعی محسوب می شود. به دلیل تغییرات مکانی و زمانی این پدیده لازم است اطلاعات و ابزارهای موجود جهت پایش این پدیده در همه ی مقیاس ها بهبود یابند. داده های سنجش ازدور و GIS1، یک ابزار پایش مناسب را برای ارزیابی وسعت و شدت خشکسالی در دسترس قرار می دهد. میزان رشد گیاه، یکی از مهم ترین شاخص مشخص کننده رخداد خشکسالی است. در این مطالعه ابتدا به ارزیابی تعدادی از شاخص های گیاهی پرداخته شده و در نتیجه آن، شاخص2 NDVI به عنوان مناسب ترین شاخص برای پوشش گیاهی انتخاب گردیده است. در این مطالعه، از تصاویر3 MODIS به دلیل توان تفکیک زمانی و مکانی مناسبی که برای تحلیل ریسک خشکسالی کشاورزی استان سمنان دارند، استفاده شده است. دوره زمانی مورد بررسی ماه های مارس تا ژوئیه سال های 2000 تا 2017 است. ابتدا تصاویر تصحیح هندسی و رادیومتریک شده اند. سپس با ارزیابی سری هفتده ساله ی تصاویر NDVI، SPI4 ، LST5،6 SPEI و مجموع بارش سالیانه در سطح منطقه، روند تغییرات خشکسالی نشان داده شده است. در این مطالعه به وسیله شاخص های ماهواره ای ذکر شده دراستان سمنان اقلیم ها میزان ناحیه تحت تاثیر خشکسالی بررسی شده است. شاخص های ماهواره ای، استان سمنان را در سال های 2000، 2010، 2013، 2016 تحت تاثیر خشکسالی نشان می دهند. براساس این شاخص ها در سال های 2000، 2001، 2006 ،2007، 2016، 2017خشکسالی در استان وجود داشته است. شدت خشکسالی در سال 2000، 2016 بیشتر از سایر سال ها ملاحظه شد. همچنین سال 2005 ترسالی و سایر سال ها، سال های متوسطی هستند. نتایج نشان داد مشخص کردن مناطق حساس به خشکسالی نقش بسیار مهمی در اعمال مدیریت های لازم برای کاهش ریسک خشکسالی می تواند داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1047 - ارزیابی دورسنجی اثرات کاربری اراضی بر گرادیان دمای سطح زمین با استفاده از تصاویر لندست: مطالعه موردی: حوضه آبخیز خارستان
عباسعلی ولی ابوالفضل رنجبر مرضیه مکرم فریده تاری پناهعوامل متعددی بر گرادیان دمای سطح زمین تاثیر گذارند در این میان یکی از عوامل متاثر از فعالیتهای انسانی تغییرات کاربری اراضی است که می-تواند منجر به تغییرات دمایی سطح زمین شود. تغییرات دمایی سطح زمین کلیمای طبیعی منطقه را متاثر میسازد لذا درک تغییرات و بیلان آن در شناخت چکیده کاملعوامل متعددی بر گرادیان دمای سطح زمین تاثیر گذارند در این میان یکی از عوامل متاثر از فعالیتهای انسانی تغییرات کاربری اراضی است که می-تواند منجر به تغییرات دمایی سطح زمین شود. تغییرات دمایی سطح زمین کلیمای طبیعی منطقه را متاثر میسازد لذا درک تغییرات و بیلان آن در شناخت اثرات غیر مستقیم دخالت انسان در اکوسیستم‌ها و مدیریت آن ضروری است. تحقیق حاضر بررسی کاربری اراضی، خصوصیات دمای سطح زمین در هر کاربری و همچنین همبستگی بین تغییرات دمای سطح زمین و شاخص تفاضلی نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) است. در این مطالعه به منطور بررسی کاربری اراضی، دمای سطح زمین و NDVI از تصاویر ماهواره لندست 5 (TM) در 1990، 2010 و ETM7 2000 و 8OLI برای 2017 استفاده شد. کاربری اراضی با استفاده از روش طبقه بندی نطارت شده بررسی شد. نتایج نشان داد مقدار دمای سطح زمین در هر کاربری متفاوت و بیشترین مقدار آن در اراضی دارای خاک لخت و مناطق مسکونی و کمترین در اراضی باغی مشاهده شد. تفاوت دمای سطح در میان مناطق مسکونی و دارای پوشش گیاهی در سالهای 1990، 2000، 2010 و 2017 به ترتیب 58/3 ، 27/2، 02/3 و12/2 درجه سانتیگراد بود. همچنین تفاوت دما بین مناطق دارای خاک لخت و دارای پوشش گیاهی در این چهار دوره به ترتیب به 3/3 ، 8/0، 08/1 و 38/2 درجه سانتیگراد بود. در این پژوهش رابطه بین NDVI و دمای سطح زمین نشان دهنده همبستگی منفی بود، به طوری که مناطق با NDVI کم نسبت به مناطق با NDVI بالا دمای بیشتری داشتند. رابطه بین تغییرات پوشش گیاهی با تغییرات دمای سطح زمین نشان داد که بین این دو پارامتر همبستگی معنی داری (R=0.63) وجود دارد. بنابراین می توان بیان داشت که کاربریهای اراضی با پوشش گیاهی بیشتر دمای کمتری نسبت به کاربری با پوشش کمتر دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1048 - آشکارسازی سیل بر پایه اعوجاج طیفی در تکنیک های ادغام تصاویر چندزمانه (مورد مطالعه: سیل دزفول)
حسن حسنی مقدم محمدجواد ناطقیدر فرآیند آشکارسازی تغییرات، انتخاب روش استخراج اطلاعات نقش مهمی در کیفیت آشکارسازی تغییرات نهایی دارد. در تحقیق حاضر به منظور آشکارسازی تغییرات و تعیین محدوده گستره سیل، از روش ادغام داده های چندزمانه لندست 8، بر پایه اعوجاجات طیفی استفاده شده است. برای این منظور، ابتد چکیده کاملدر فرآیند آشکارسازی تغییرات، انتخاب روش استخراج اطلاعات نقش مهمی در کیفیت آشکارسازی تغییرات نهایی دارد. در تحقیق حاضر به منظور آشکارسازی تغییرات و تعیین محدوده گستره سیل، از روش ادغام داده های چندزمانه لندست 8، بر پایه اعوجاجات طیفی استفاده شده است. برای این منظور، ابتدا هر دو تصویر قبل و بعد از سیل با استفاده از روش Gram Schmitt، ادغام گردیدند تا قدرت تفکیک مکانی تصاویر افزایش پیدا کند. در ادامه به منظور آشکارسازی تغییرات و تعیین محدوده گستره سیل از سه الگوریتم Gram Schmitt, IHS, PCA، استفاده گردید. در این تحقیق تصویر قبل از سیل به عنوان تصویر چندطیفی و تصویر باند مادون قرمز بعد از سیل به عنوان تصویر پانکروماتیک به هر یک از الگوریتم ها داده شد تا با استفاده از میزان اعوجاج طیفی به وجود آمده در هر یک از الگوریتم ها، محدوده گستره سیل مشخص شود. نتایج نشان داد که قابلیت روش ادغام داده ها بر پایه اعوجاج طیفی، در آشکارسازی تغییرات بسیار بالا می باشد. اعوجاج طیفی به وجود آمده در الگوریتم IHS، صحیح ترین اعوجاج بوده و خروجی این الگوریتم انطباق بالایی با داده مرجع دارد. همچنین خروجی الگوریتم Gram Schmitt، دارای اعوجاجات طیفی در محدوده های غیر تغییر می باشد. الگوریتم PCA، که نسبت به ورودی ها بسیار حساس است، اکثر مناطق تصویر را دارای اعواجاج کرده که استفاده از این الگوریتم در آشکارسازی تغییرات بر پایه اعوجاج طیفی پیشنهاد نمی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1049 - بررسی اثرات احداث سد در توسعه فیزیکی و تغییرات مناطق بالا دست و پایین دست سد با استفاده از سنجش از دور(مطالعه موردی : سد 15 خرداد قم)
احمد رجبیتاکنون مطالعات زیادی در زمینه شناسایی و آشکارسازی تغییرات پوشش وکاربری اراضی انجام گرفته است. پایش بهینه های پوشش زمین از ضرورت های اجتناب ناپذیر در مدیریت منابع طبیعی است. باتوجه به شواهد و آثار تغییر اقلیم در منطقه و روند کاهشی و افزایشی برخی از پوشش ها و کاربری ها می چکیده کاملتاکنون مطالعات زیادی در زمینه شناسایی و آشکارسازی تغییرات پوشش وکاربری اراضی انجام گرفته است. پایش بهینه های پوشش زمین از ضرورت های اجتناب ناپذیر در مدیریت منابع طبیعی است. باتوجه به شواهد و آثار تغییر اقلیم در منطقه و روند کاهشی و افزایشی برخی از پوشش ها و کاربری ها می تواند در اولویت بندی راهکارهای حفاظتی و پهنه بندی عرصه ها موثر باشد. برای رسیدن به توسعه پایدار می بایست فاکتورهایی مانند منابع زمینی، محیط، جمعیت، اقتصاد و اجتماع را درنظر داشت. هر نوع توسعه با هردرجه ای از کمیت یا کیفیت، آثار زیست محیطی ویژه ای را به دنبال دارد(1). سدسازی با گذر زمان تغییراتی در پوشش- کاربری اراضی در محدوده ی سدها به وجود آورده است که در این پژوهش هدف ما آشکارسازی این تغییرات است. لذا برای آشکارسازی تغییرات پوشش - کاربردی منطقه بالا دست و پایین دست سد 15 خرداد در فاصله زمانی 1990- 2019 ابتدا با استفاده از تصاویر Googel Earth به بررسی تغییرات به شکل بصری پرداخته، سپس با استفاده از تصاویر لندست 5(تصویر سال 1990) قبل از احداث سد و لندست 8(تصویر سال 2019) بعد از احداث و آبگیری سد با استفاده از نرم افزار ENVI به بررسی آشکارسازی تغییرات به صورت بصری و خودکار پرداخته و نتایج حاصل از بررسی تغییرات تصاویر به شکل خودکار و طبقهبندی در دو کلاس تغییر کرده و تغییر نکرده به دقت 86.38% بدست آمد و بر اساس طبقه بندی در سه کلاس تغییر نکرده و تغییر کرده (افزایش یافته و کاهش یافته) به دقت 85.51% دست یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1050 - پایش و آشکارسازی رخداد سیل 1398 لرستان با استفاده از دادههای ماهواره‌ای در گوگل ارث انجین
سیدحسین میرموسوی زهرا تارانسیل یکی از مهمترین بلایای طبیعی در ایران است. سیل‌ها اثرات نامطلوبی مانند خطر جانی و مالی را در سالهای آینده به همراه دارند، چرا که احتمال وقوع سیل‌ها بیشتر شده است و همینطور به این دلیل که افزایش جمعیت احتمالاً منجر به اسکان افراد بیشتری در مناطق آسیب‌پذیر در برابر سی چکیده کاملسیل یکی از مهمترین بلایای طبیعی در ایران است. سیل‌ها اثرات نامطلوبی مانند خطر جانی و مالی را در سالهای آینده به همراه دارند، چرا که احتمال وقوع سیل‌ها بیشتر شده است و همینطور به این دلیل که افزایش جمعیت احتمالاً منجر به اسکان افراد بیشتری در مناطق آسیب‌پذیر در برابر سیل میشود. پایش و آشکارسازی مناطق سیل زده در مدیریت بحران و کاهش خسارات مناطق در صورت احتمال رخداد سیل‌های بعدی، کارکرد فراوانی دارد. بر این اساس هدف مورد مطالعه در این پژوهش پایش و آشکارسازی رخداد سیل 1398 استان لرستان با استفاده از دادههای ماهواره‌ای در سامانه گوگل ارث انجین میباشد. از این سامانه میتوان برای پردازش و تجزیه و تحلیل نقشه‌های سیل بدون نیاز به دانلود دادهها یا استفاده از سخت افزار محاسباتی بالا، استفاده کرد. در این مقاله دادههای سری زمانی ماهواره‌های trmm و gpm برای دوره‌یک ساله و یک ماهه فروردین ماه 1398 استخراج گردید و نشان داد که اوج بارش شدید در روز 5 و 12 فروردین ماه بوده است. تصاویر مربوط به آشکار سازی مناطق سیل زده نیز با استفاده از دادههای ماهواره های سنتینل 1 و لندست 8 تولید شده و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. بررسی مکانی نواحی سیلابی در تصاویر مربوطه نشان میدهد که شهرهای نورآباد، الشتر، بروجرد، دورود، ازنا و خرم آباد بیشترین و مستعدترین نواحی سیل گیر در استان لرستان بودهاند و بیشتر از سایر شهرها دچار سیل شدهاند. همچنین مقدار مساحت سطحی مناطق سیل زده برای ماه فروردین 1398 در استان لرستان معادل 82/673 کیلومتر مربع برآورد گردید. در نهایت، نتایج بررسی های کاربری اراضی نشان داد که پیشروی سیل در نواحی دارای علفزار، زمینهای زراعی و مناطق شهری و ساخته شده، بیشتر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1051 - آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای طی دوره زمانی 2019-1984 (مطالعه موردی شهرستان کامیاران)
سامان جواهری علی اصغر تراهیتغییرات کاربری اراضی در اثر فعالیت های انسانی یکی از موضوعات مهم در برنامه ریزی های منطقه ای و توسعه ای می باشد. با توجه به مزیت ها و قابلیت هایی که داده های ماهواره ای دارند، این تکنولوژی می تواند کمک شایانی به شناسایی و کشف این تغییرات نماید. هدف از این تحقیق آشکارساز چکیده کاملتغییرات کاربری اراضی در اثر فعالیت های انسانی یکی از موضوعات مهم در برنامه ریزی های منطقه ای و توسعه ای می باشد. با توجه به مزیت ها و قابلیت هایی که داده های ماهواره ای دارند، این تکنولوژی می تواند کمک شایانی به شناسایی و کشف این تغییرات نماید. هدف از این تحقیق آشکارسازیتغییراتکاربریاراضی شهرستان کامیارانبااستفادهاز تصاویر ماهواره ای طی دوره 35 ساله می باشد. دراینمطالعهازداده های سال 1984سنجنده TM ، 2000 سنجنده ETM+و 2019 سنجنده OLIماهواره لندست استفاده شد. در ابتدا پیش پردازش های اولیه شامل تصحیحات رادیومتری، اتمسفری و هندسی بروی داده خام انجام گرفت. از نقاطکنترلزمینی جهتآموزش،اعتبارسنجیوبرایتهیهنقشهکاربریاراضیاستفادهشد.کلاسکاربری درهرنقطهباپیمایشمیدانیوبااستفادهازتصاویرگوگلارث در 9 کلاس کاربری زمین هایکشاورزی،جنگل ،باغ،مراتعغنی و مشجر،مراتعمتوسط، مناطقمسکونی،پهنهآبی، زمین های بایر و رخنمون سنگیمشخصگردید.در ادامه از روش شبکه عصبی برای طبقه بندی نظارت شده تصاویر در نرم افزار ENVI 5.3استفاده شد. نتایج ارزیابی نشان داد که صحت کلی و ضریب کاپای تصاویر طبقه بندی شده OLI به ترتیب 94.3 و 0.92 درصد، ETM+92.6 و 0.91 درصد و TM90.3 و 0.87 درصد می باشد. نتایج مشخص کرد که اراضی جنگلی و مراتع غنی و مشجرکاهش محسوسی در طی سه بازه زمانی داشته که به ترتیب 11.64 و 19.12 درصد کاهش یافته است. به طوری که مراتع غنی و مشجر تا سال 2000 روندی افزایشی و در بازه زمانی بعدی تا سال 2019 روند کاهشی داشته است. اراضی مسکونی، پهنه آبی و باغات روند افزایشی داشته و به ترتیب 2.27، 0.57 و 3.98 درصد رشد افزایشی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1052 - پیشبینی تغییرات ساخت و ساز شهری با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای مبتنی بر مدل سلولهای خودکار مارکوف (مطالعه موردی شهر ساری)
سحاب بیدگلی کاشانی مهران فدوی ولی‌الله عزیزیفربه موازات افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین، میزان ساخت و ساز در فضای شهر توسعه یافته است. توسعه ساخت و ساز در فضای افقی و بدون توجه به محدودیتهای موجود منجر به بروز مشکلات محیطی، اقتصادی و حقوقی برای شهروندان شده است. دستیابی به میزان، شدت و جهت توسعه ساخت وساز از گذشته ت چکیده کاملبه موازات افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین، میزان ساخت و ساز در فضای شهر توسعه یافته است. توسعه ساخت و ساز در فضای افقی و بدون توجه به محدودیتهای موجود منجر به بروز مشکلات محیطی، اقتصادی و حقوقی برای شهروندان شده است. دستیابی به میزان، شدت و جهت توسعه ساخت وساز از گذشته تا کنون و پیشبینی وضعیت ساخت و ساز در آینده، نخستین گام در جهت مدیریت علمی و عملی توسعه فیزیکی ساخت و ساز شهری، و برنامهریزی و ارائه راهکارهای مناسب به منظور ایجاد تناسب مابین تخصیص مکانی-فضایی ساخت و ساز و انواع ملاحظات حقوقی، اقتصادی و محیطی میباشد. دادهها و اطلاعات مستخرج از تصاویر ماهواره‌ای ضمن نمایش تغییرات تاریخی ساخت و ساز شهری، به عنوان دادههای ورودی اصلی، لازم و ضروری برای مدلهای پیشبینی وضعیت آن در آینده مورد استفاده قرار میگیرند. در این تحقیق تصاویر ماهواره‌ای سنجنده های TM، ETM+ و OLI ماهواره لندست در بازه های زمانی 2007-1997 میلادی و 2017-2007 میلادی مربوط به شهر ساری مورد استفاده قرار گرفت. بعد از انجام تصحیحات هندسی، نقشه‌های محدوده شهر تهیه شد. سپس با استفاده از پارامترهای مؤثر در تغییرات ساخت وساز شهری، با استفاده از مدل سلولهای خودکار مارکوف، میزان دقت شبیهسازی های انجام‌شده موردبررسی قرار گرفت. نهایتاً برای صحت سنجی، نقشه های شبیه‌سازی‌شده و نقشه واقعیت زمین با یکدیگر تطابق داده شدند. شبیهسازی روند توسعه ساخت و ساز در سال 2027 با استفاده از مدل سی ای مارکوف نشان داد که در صورت ادامه تجویزهای مدیریتی موجود، این محدوده از مساحت 90/4617 هکتار در سال 2017 به 44/4357 هکتار در سال 2027 کاهش خواهد یافت. لیکن بررسی نقشه‌های تغییرات و نقشه‌های پایداری نشان داد که در بازه زمانی 2017 الی 2027 میلادی پهنه‌های جدیدی تحت ساخت و ساز قرار میگیرند که پیش از این عمدتاً کاربری کشاورزی و بایر داشتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1053 - پراکنش منابع انسانی ورزش و رشته های ورزشی در سطح استان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)
باقر مرسل حسین زیاریورزش وفعالیت بدنی به عنوان پدیده اجتماعی سبک زندگی بسیاری از مردم را در سراسر دنیا به طرق مختلف فیزیکی، اقتصادی،آموزشی، سیاسی واجتماعی متاثر ساخته است.هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش ورزشکاران در سطح استان سمنان و اولویت بندی رشته های ورزشی می باشد . این پژوهش به لحاظ ه چکیده کاملورزش وفعالیت بدنی به عنوان پدیده اجتماعی سبک زندگی بسیاری از مردم را در سراسر دنیا به طرق مختلف فیزیکی، اقتصادی،آموزشی، سیاسی واجتماعی متاثر ساخته است.هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش ورزشکاران در سطح استان سمنان و اولویت بندی رشته های ورزشی می باشد . این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی- تحلیلی است جامعه آماری پژوهش صاحب نظران و نخبگان ورزش استان سمنان (84 نفر) می باشند.نمونه آماری به شکل کل شمار در نظر گرفته شد.ابزار پژوهش مصاحبه، پرسشنامه باز و در نهایت پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور بررسی پراکنش ورزشکاران ،از نرم افزار Arc-GIS استفاده گردید. نتایج نشان داد که در مجموع بررسی های به عمل آمده شهرستانهای سمنان ، شاهرود دارای بیشترین ورزشکار و شهرستان آرادان دارای کمترین میزان ورزشکار است و در بررسی نسبت مربی به ورزشکار شهرستان مهدی شهر برتر از سایر شهرستانهاست. در نهایت شاهرود ،سمنان ، گرمساردارای بیشترین ورزشکاران نسبت به سایر استانها می باشند.و رشته های فوتبال ، بدمینتون ، ووشو و بسکتبال از اولویت های رشته های ورزشی استان سمنان هستند .با توجه به وجود نابرابری و عدم تعادل رشته های ورزشی در سطح یک استان ،بی شک امروز مسئولیتی خطیر متوجه جامعه ورزش است و تمامی مسئولان و دست اندرکاران در عرصه ورزش می بایست برای توسعه، رشد ورزش گام بر دارند چرا که دنیای مدرن جای پیچیده ای برای رشد و نمو بشریت است. ورزش در این عصر مدرن جز بسیار مهمی به شمار می رود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1054 - ارزیابی ریسک شکست در شبکه فاضلاب با توسعه شبکه های بیزین و تصمیم گیری چندمعیاره مکانی
سید مرتضی قریشی محمد حسن وحیدنیا امین رضا نشاطشکست در شبکه فاضلاب به عنوان یکی از زیرساختهای مهم شهری می تواند عواقب نامطلوبی به همراه داشته باشد که گاهی حتی منجر به مختل شدن بخشی از عملکرد یک شهر می شود. در این مقاله ریسک شکست در شبکه های فاضلاب بر اساس ترکیب احتمال شکست و عواقب شکست در منطقه 4 آب و فاضلاب تهران ا چکیده کاملشکست در شبکه فاضلاب به عنوان یکی از زیرساختهای مهم شهری می تواند عواقب نامطلوبی به همراه داشته باشد که گاهی حتی منجر به مختل شدن بخشی از عملکرد یک شهر می شود. در این مقاله ریسک شکست در شبکه های فاضلاب بر اساس ترکیب احتمال شکست و عواقب شکست در منطقه 4 آب و فاضلاب تهران انجام گرفت. برای این منظور ابتدا از شبکه های بیزین جهت بدست آوردن احتمال شکست استفاده شد. شبکه بر اساس ویژگی هایی چون رسوبات، نشت لوله ها، خوردگی، سایش لوله ها، و تغییر شکل لوله ها تشکیل گردید. برای تعداد 1610 لوله که 70% برای آموزش و 30% برای تست استفاده شد، احتمال انسداد لوله ها 6.7%، احتمال شکست هیدرولیک 2.2%، احتمال شکست ساختاری 0.3% و احتمال کلی شکست برای لوله ها مقدار 8.7 % بدست آمد. میانگین دقت کلی این مرحله 76% برآورد شد. در برآورد عواقب شکست نیز از تحلیل های مکانی در GIS و روش تصمیم گیری چندمعیاره DEA استفاده گردید. تحلیل های مکانی مانند حریم گذاری برای 9 معیار مکانی موجب شد که با سرعت و کارایی بالا امتیاز دهی لوله ها در صورت وقوع شکست و تأثیر آن بر پیرامون انجام شود. روش DEA مزیت های استفاده از داده های عینی و ذهنی و همچنین کاهش تعداد مقایسه های زوجی را موجب گردید. نهایتآ با تأثیر مقادیر PoF و CoF بر یکدیگر ریسک شکست لوله ها بدست آمده و با رتبه بندی آن ها، 9 مورد در شبکه به عنوان لوله های بحرانی مشخص شدند. نتایج نشان داد که چنین رویکردی قابلیت اعتماد بالایی داشته و با دقت مناسبی می توان ریسک شکست را برآورد نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1055 - نقش تاب آوری اجتماعی در کاهش آسیب های ناشی از عوامل طبیعی متاثر از مناطق کویری( مطالعه موردی گردو غبار در شهرستان سمنان )
سیدابراهیم میرعمادی محمد رضا زندمقدم سعید کامیابیمخاطرات طبیعی واقعیتی است که امروزه بخش قابل توجهی از مناطق جنوبی شهرستان سمنان را تحت تاثیر قرار داده است. با توجه به اینکه در برخی مواقع، پیشگیرى از وقوع این مخاطرات طبیعی میسر نمی باشد، لذا بررسی میزان تاب آوری در برابر بلایای طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است.هدف پ چکیده کاملمخاطرات طبیعی واقعیتی است که امروزه بخش قابل توجهی از مناطق جنوبی شهرستان سمنان را تحت تاثیر قرار داده است. با توجه به اینکه در برخی مواقع، پیشگیرى از وقوع این مخاطرات طبیعی میسر نمی باشد، لذا بررسی میزان تاب آوری در برابر بلایای طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است.هدف پژوهش حاضر نقش تاب آوری اجتماعی در کاهش آسیب های ناشی از عوامل طبیعی (گرد وغبار)متاثر از مناطق کویری ، شهرستان سمنان می باشد.پژوهش حاضر ازحیث هدف کاربردی و از توع تحلیلی-توصیفی می باشد. این پژوهش با استفاده از مدل فازی به دنبال ارزیابی میزان تاب آوری ساکنین جنوبی شهرستان سمنان در برابر گرد وغبار می باشد، در این راستا تعداد 40 پرسشنامه در اختیار کارشناسان و متخصصان قرار گرفت که پایایی پرسشنامه توسط آلفای کرونباخ و روایی آن توسط متخصصان جغرافیا و برنامه ریزی شهری و علوم اجتماعی تایید شد.سوالات مشتمل بودند بر ابعادچهارگانه (کالبدی،اجتماعی، اقتصادی و نهادی) که توسط کارشناسان پاسخ داده شد.یافته ها: حاکی از آن است که: سوال اصلی پژوهش درسطح معنی داری رد شده است.و بیشترین میزان تاب آوری در بعداجتماعی،اقتصادی ونهادی،میزان تاب آوری ازمیانگین فرضی به گونهای معنادار بزرگتر است که سه سوال فرعی پژوهش مورد تایید قرار گرفتند.با توجه به یافته های تحقیق بین میزان تاب آوری و مولفه های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی،و نهادی رابطه معناداری وجود ندارد. با این توضیح که هرچه میزان هر یک از مولفه ها پایین تر باشد میزان تاب آوری نیز کاهش پیدا می کند نتایج تحلیل ها و آزمون های آماری نشان می دهند وضعیت تاب آوری شهرسمنان چندان مطلوب نیست و تاب آوری گرایش به سمت آسیب پذیری دارد.همچنین مقادیر تاب آوری شهر سمنان با استانداردها فاصله دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1056 - ارائه یک چارچوب برای توسعه بازارهای هدف صادرات صنایع جانبی نیشکر با رویکرد کارآفرینی بینالملل پایدار در استان خوزستان
عبدالحمید رشیدی راد رشیدی راد صدیقه محمد اسماعیلچکیدهاین پژوهش به رتبهبندی عوامل موثر بر توسعه بازارهای هدف صادرات صنایع جانبی نیشکر با رویکردکارآفرینی بینالملل پایدار پرداخته است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری دادههاجز تحقیقات توصیفی-پیمایشی محسوب میشود. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصین در حوزه صنعت چکیده کاملچکیدهاین پژوهش به رتبهبندی عوامل موثر بر توسعه بازارهای هدف صادرات صنایع جانبی نیشکر با رویکردکارآفرینی بینالملل پایدار پرداخته است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری دادههاجز تحقیقات توصیفی-پیمایشی محسوب میشود. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصین در حوزه صنعتنیشکر بوده است و با روش نمونهگیری هدفمند تعداد 51 نفر از افراد خبره انتخاب شده است. ابزار جمعآوریدادهها پرسشنامه بوده است. در این پژوهش به منظور رتبهبندی شاخصهای توسعه صادرات از روش فرایندتحلیل سلسله مراتبی و برای رتبه بتدی راهکارهای توسعه بازار هدف صنایع جانبی نیشکر از روش تاپسیساستفاده شده است. رتبهبندی شاخصها نشان میدهد که به ترتیب شاخصهای "نگرش توسعه پایدار"،"هنجار اجتماعی"، و "وضعیت کنونی از نظر امکان سنجی درک شده" در اولویت قرار دارند. با توجه بهاوزان محاسبه شده شاخصها و استفاده از روش تاپسیس نتایج رتبهبندی راهکارها نشان داد که به ترتیب"توسعه استفاده از روندهای بینالمللی"، "قابلیت شبکهسازی" و "سنجش و تحقیقات بازار به عنوان مهمترینراهکارهای توسعه بازارهای هدف صادرات صنایع جانبی نیشکر با رویکرد کارآفرینی بینالمللی پایدار در استانخوزستان بایستی در نظر گرفته شود. نتایج این پژوهش تبیینکننده این موضوع است که در حوزه صادراتمحصولات کشاورزی از جمله صنعت نیشکر علاوه بر تمرکز بر رویکرد کارآفرینی در حوزه بینالملل در حالحاضر مسائل زیست محیطی اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است و شرکتهای صادراتی صنایع جانبی نیشکربایستی رویکرد پایداری در حوزه مسائل زیست محیطی را در این زمینه لحاظ کنند.کلمات کلیدی: کارآفرینی بینالملل، پایداری، صادرات، نیشکر و استان خوزستان پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1057 - ارزیابی رابطه نرخ سود تسهیلات بانکی و اقلام معوق بانک ملت
عزیز گرد الهام اکبریمطالبات معوق بانکی یکی از موضوعاتی است که به طور معمول در عملکرد بانکها انعکاس دارد. در این مطالعه به ارزیابی رابطه نرخ سود تسهیلات بانکی بر اقلام معوق بانک ملت طی سال ۱۳۸۲ الی ۱۳۸۹ پرداخته شد. متغیرهایی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت، عبارتند از مطالبات سررسید گذ چکیده کاملمطالبات معوق بانکی یکی از موضوعاتی است که به طور معمول در عملکرد بانکها انعکاس دارد. در این مطالعه به ارزیابی رابطه نرخ سود تسهیلات بانکی بر اقلام معوق بانک ملت طی سال ۱۳۸۲ الی ۱۳۸۹ پرداخته شد. متغیرهایی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت، عبارتند از مطالبات سررسید گذشته، مطالبات معوق مطالبات مشکوک الوصول و مطالبات لاوصول. تحقیقات نشان داد که بین نرخ سود تسهیلات بانکی با افزایش مطالبات مشکوک الوصول در بخشهای مختلف رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1058 - ارزیابی بهره مندی منابع انسانی از مزایای برون سپاری براساس شاخصهای بهره وری مدیریت استراتژیک منابع انسانی )گزارش موردی:اداره کل فنی و حرفه ای کرمانشاه(
معصومه ملکی خالد احمدزاده پروا باتمانیاین پژوهش با هدف ارزیابی مزایای برونسپاری در اداره کل فنی وحرفه ای کرمانشاه با تأکید برمنابع انسانی صورت گرفته است.بررسی این راهبرد از منظر افراد در گیر در فرآیند واگذاری کارگاههایآموزشی، نشان میدهد که علیرغم مزایای بسیار برونسپاری که می توانند بر منابع انسانی سازمانهام چکیده کاملاین پژوهش با هدف ارزیابی مزایای برونسپاری در اداره کل فنی وحرفه ای کرمانشاه با تأکید برمنابع انسانی صورت گرفته است.بررسی این راهبرد از منظر افراد در گیر در فرآیند واگذاری کارگاههایآموزشی، نشان میدهد که علیرغم مزایای بسیار برونسپاری که می توانند بر منابع انسانی سازمانهامؤثر بوده و بهرهوری آن را بهبود بخشند، اثرات مثبتی بر عملکرد، ترک کار، غیبت و شکایات نیرویانسانی بعنوان شاخصهای بهرهوری در مدیریت استراتژیک منابع انسانی نداشته است که این نتایج بااستفاده از روش توصیفی-پیمایشی و تحلیل پرسشنامهها با استفاده از نرم افزارSPSS.16و آزمونTتک نمونهای حاصلگردید و عوامل نیز با استفاده از آزمون فریدمن رتبهبندی شدند.علل عدمدستیابی سازمان در دستیابی به مزایای برونسپاری نیاز به بررسیهای جامع به لحاظ ارزیابی عملکردتأمین کنندگان خدمت، بررسی مقیاسهای تعیین شده و شاخصهای مطلوب جهت نظارت برواگذاریها دارد.الحاظ نقش منابع انسانی در تصمیم ین پژوهش در تلاش است کهگیریهایاستراتژیک را مقیاسی برای توفیق استراتژی برونسپاری معرفی نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1059 - بررسی محدودیت های تامین اعتبار مالی بخش کشاورزی در استان زنجان
هما درودی نادیا رمضانیسرمایه در این بخش، در مقایسه با عملکرد و ظرفی تهای آن نسبت به سایر بخش ها، قابل توجهنیست. با توجه به این موضوع، هدف کلی پژوهش حاضر شناسایی مشکلات وام گیرندگان( کشاورزان)و تعیین ارتباط آن با محدودیت های تامین اعتبار مالی بخش کشاورزی در استان زنجان در نظر گرفتهشده است که چکیده کاملسرمایه در این بخش، در مقایسه با عملکرد و ظرفی تهای آن نسبت به سایر بخش ها، قابل توجهنیست. با توجه به این موضوع، هدف کلی پژوهش حاضر شناسایی مشکلات وام گیرندگان( کشاورزان)و تعیین ارتباط آن با محدودیت های تامین اعتبار مالی بخش کشاورزی در استان زنجان در نظر گرفتهشده است که دو گروه اصلی در آن نقش دارند؛ کارشناسان بانک های کشاورزی، کارشناسان اداراتجهاد کشاورزی و گروه دوم کشاورزان وام گیرنده میباشند. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی -پیمایشی بوده که به شیوه همبستگی انجام شده و از بعد هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری، کارشناسان بانک کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان و کشاورزان وام گیرنده از بانککشاورزی بوده و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 92 کارشناس و 217 کشاورز تعیین و نمونه-گیری به روش تصادفی ساده انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بودهکه روایی آن با استفاده از روش صوری از سوی اساتید محترم دانشگاهی و متخصصین بخش کشاورزیو استاد محترم راهنما مورد ارزیابی و پایایی بوسیله آلفای کرونباخ برای محک از اطمینان پرسشنامه0 بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نرم / 0 و کشاورزان 701 / کارشناسان 73و روش های آماری توصیفی و استنباطی مناسب استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان SPSS افزارداد بین ادراک کارشناسان و وام گیرندگان به محدودیتهای تامین مالی بخش کشاورزی تفاوتمعناداری وجود دارد و از دیدگاه کارشناسان این بخش به ترتیب بین پایین بودن سطح اطلاعاتکشاورزان(کمسوادی و بیسوادی)، تخصیص اعتبار کم در بودجه عمومی دولت، مشکلات اخذتسهیلات بانکی و ناکافی بودن درآمد جهت پسانداز کشاورزان با محدودیت های تامین اعتبارمالی بخش کشاورزی رابطه معناداری دارند. از دیدگاه کشاورزان نیز به ترتیب بین پایین بودن سطحاطلاعات کشاورزان(کمسوادی و بیسوادی)، ناکافی بودن درآمد جهت پس انداز کشاورزان، ناکافیبودن تسهیلات بانکی و مشکلات اخذ تسهیلات بانکی با محدودیت های تامین اعتبار مالی در بخشکشاورزی تفاوت معناداری وجود دارد. در پایان با توجه به نتایج پژوهش پیشنهادات کاربردی ارائهشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1060 - بررسی نقش نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در ساماندهی بازار غیر متشکل پولی )مطالعه موردی:صرافی های استان آذربایجان غربی(
مسعود قهرمانی امیرپور معصومپژوهش حاضر در راستایتحقق اهداف بند19سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی)1392(،تبصرهی2-25سیاست های کلی برنامه پنجم توسعه در چارچوب سند چشم انداز بیست ساله)1387(، وماده ی4سیاست های کلی نظام در بخش مالی)1383(می باشد، که با هدف کاربردی و از نوعتوصیفی همبستگی است.روش گردآوری داده ه چکیده کاملپژوهش حاضر در راستایتحقق اهداف بند19سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی)1392(،تبصرهی2-25سیاست های کلی برنامه پنجم توسعه در چارچوب سند چشم انداز بیست ساله)1387(، وماده ی4سیاست های کلی نظام در بخش مالی)1383(می باشد، که با هدف کاربردی و از نوعتوصیفی همبستگی است.روش گردآوری داده ها بصورت کتابخانه ای و میدانی است.داده هایموردنیاز از طریق پرسشنامه نظارت بانکی جمع آوری شد.جامعه آماری تحقیق،تعداد64صرافی استانآذربایجان غربی است که با استفاده از روش کل شماری، پرسشنامه ها بین آنها توزیع شد.برای تجزیهو تحلیل داده ها، از نرم افزارSPSSاستفاده گردید.نتایج حاصل از آزمونtتک نمونهای حاکی از آناست که نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بر ساماندهی بازار غیر متشکل پولی)صرافی ها(تاثیر مثبت و معنی داری دارد.همچنین، نتایج حاصل از آزمون فریدمن،مؤید آن است که بین ابعادنظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موثر بر ساماندهی بازار غیر متشکل پولی)صرافی ها(ازدیدگاه کارکنان صرافیهای استان آذربایجان غربی، تفاوت معنیداری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1061 - بررسی امکان سنجی استفاده از مدل زمیجوسکی برای پیش بینی درماندگی مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(فاصله زمانی 1380-1386)
اسدالله افشاری سحر خلیفهتغییرات محیطی روزافزون و رقابت ،شتابان شرکتهای تجاری را ملزم به واکنش سریع و بهنگام در مقابل پیچیدگی های موجود در بازار می.کند سرمایه گذاران ،اعتبار دهندگان تحلیل گران مدیران و ... علاقمند به درک و ارزیابی عملکرد واحدهای تجاری هستند وضعیت نامطلوب مالی این واحدها موجب آس چکیده کاملتغییرات محیطی روزافزون و رقابت ،شتابان شرکتهای تجاری را ملزم به واکنش سریع و بهنگام در مقابل پیچیدگی های موجود در بازار می.کند سرمایه گذاران ،اعتبار دهندگان تحلیل گران مدیران و ... علاقمند به درک و ارزیابی عملکرد واحدهای تجاری هستند وضعیت نامطلوب مالی این واحدها موجب آسیب گروه های مختلف خصوصاً سرمایه گذاران خواهد شد. در این میان تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی از جمله ابزارهای ارزیابی عملکرد شرکت های تجاری جهت پیش بینی حادثه قبل از وقوعه محسوب می گردند. قسمت عمده ای از مواد قانون تجارت ایران به مبحث ورشکستگی اختصاص دارد طبق ماده ٤١٢ این قانون ورشکستگی تاجر یا شرکت تجارتی در نتیجه توقف در تأدیه وجوهی که بر عهده اوست حاصل می شود. .... این توقف ایجاد شده در تأدیه وجوهی که بر عهده شرکت است نشان از درماندگی مالی و متعاقب آن شاید ورشکستگی واحد تجاری دارد. این موضوع موجبات نگرانی صاحبان سرمایه از به هدر رفتن منابع شان را به همراه دارد و لزوم توجه به مقوله پیش بینی تداوم فعالیت و یا ورشکستگی شرکت ها را یادآور می شود. مدلهای فراوانی جهت پیشبینی درماندگی مالی و نیز ورشکستگی شرکتها وجود دارد که در این تحقیق سعی شده با استفاده از مدل زمیجوسکی نتایج حاصل از نسبتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی سالهای ۱۳۸۰ لغایت ١٣٨٦ (٧) سال) مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. برآیند حاصل از بررسی های این تحقیق نشان داد که بین نتایج مستخرج از پیش بینی های صورت گرفته توسط مدل و مقایسه آن با واقعیت در سطح اطمینان ۹۹ ارتباط معنادار وجود دارد این سطح از اطمینان بالاخص در بررسی های مربوط به اطلاعات یک سال قبل از سال مبنای مورد نظر ،تحقیق از قابل اتکا بودن مدل در امر پیش بینیحکایت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1062 - پیشنهادی برای گاهنگاری و تعیین کاربری بقایای معماری دفاعی کوه اشکوت، محمودآباد (شمال غربی ایران)
حمید امان اللهی محمدرضا قدریکوه اشکوت در شمال شرقی شهر محمودآباد، دارای آثار باستانی وسیعی است. در اضلاع غربی، شمالی و جنوبی این کوه، بناهای سنگی فروریخته‌ای وجود دارد که به‌احتمال مربوط به استحکامات دفاعی یک دژ است. همچنین، بر بالای این کوه، سازه‌های معماری پراکنده‌ای بهصورت پشته‌های کم ارتفاع و چکیده کاملکوه اشکوت در شمال شرقی شهر محمودآباد، دارای آثار باستانی وسیعی است. در اضلاع غربی، شمالی و جنوبی این کوه، بناهای سنگی فروریخته‌ای وجود دارد که به‌احتمال مربوط به استحکامات دفاعی یک دژ است. همچنین، بر بالای این کوه، سازه‌های معماری پراکنده‌ای بهصورت پشته‌های کم ارتفاع و پایه دیوارهای منظم دیده میشود. توصیف، تفسیر و گاهنگاری این آثار، با توجه به شیوه ساخت، مصالح بهکار رفته، دادههای سفالی و الگوهای دیرین‌اقلیم‌شناختی انجام شده است. پس از مطالعات تطبیقی، بازة زمانی کاربرد این کوه و آثار معماری اصلی دژ بهطور احتمالی به هزاره اول ق.م تخمین زده میشود که بعدها در دوره اشکانی-ساسانی با توجه به موقعیت راهبردی آن مجدداً مورد سکونت قرار گرفته است. طی بررسی مقدماتی سطح کوه اشکوت و توده خاکهای حفاری‌شده توسط حفاران غیرمجاز، قطعاتی از ظروف سفالی شامل لبه، دسته، کف و بدنه، بدون لعاب با خمیر و پوشش نخودی رنگ که به‌احتمال زیاد متعلق به هزاره اول ق.م، دوره اشکانی-ساسانی است، بهدست آمد. عوامل طبیعی و انسانی در گذر زمان، آثار کوه اشکوت و بقایای معماری روی آن را تغییر داده‌اند. حفاریهای غیرمجاز عامل مهمی است که پلان معماری این محوطه بزرگ طبیعی - باستانی را دچار آسیب کرده است. در این زمینه لازم است، برنامههای حفاظتی و مدیریتی مورد توجه مسئولان میراث فرهنگی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1063 - گونهشناسی ساختار قبور دورۀ اشکانی منطقه جنوبی دریای کاسپی حاصل کاوش‌های علمی باستانشناسی
سهیل احمدى واستانىظهور و منشأ الگوهای تدفینی به‌درستی مشخص نیست، ولی الگوهای تدفین و آداب‌ورسوم خاک‌سپاری مردگان در هر منطقه، ارتباط مستقیمی با اعتقادات و جهان‌بینی اقوام، سطح طبقاتی افراد از لحاظ اجتماعی _ اقتصادی، سنت‌های بومی و ویژگیهای جغرافیای طبیعی آن منطقه دارد. الگوهای تدفین در چکیده کاملظهور و منشأ الگوهای تدفینی به‌درستی مشخص نیست، ولی الگوهای تدفین و آداب‌ورسوم خاک‌سپاری مردگان در هر منطقه، ارتباط مستقیمی با اعتقادات و جهان‌بینی اقوام، سطح طبقاتی افراد از لحاظ اجتماعی _ اقتصادی، سنت‌های بومی و ویژگیهای جغرافیای طبیعی آن منطقه دارد. الگوهای تدفین در ادوار باستانی بهعنوان رویکردی مهم در مطالعات باستانشناسی، از بدو شروع فعالیتهای باستانشناسی همواره مورد توجه باستان‌شناسان و پژوهشگران قرار داشته است. یکی از این ادوار، دورۀ اشکانی است. براین‌اساس، مهمترین هدف این مقاله روشن‌ساختن انواع ساختار قبور دورۀ اشکانی در منطقۀ جنوبی دریای کاسپی و تفسیرهای گوناگون از آنها است تا از این طریق به درک و شناخت درستی درخصوص انواع ساختار قبور مردمان این منطقه و ارتباط آنها با سایر مناطق زیر سیطرۀ حکومت اشکانی دست پیدا کنیم. در گونهشناسی ساختار قبور، به مباحث نظری معماری قبور، یعنی فضا، شکل یا فرم و نوع مصالح پرداخته شده است. اطلاعات این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانهای و پژوهشهای میدانی گردآوری‌شده و به شیوۀ کیفی مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که (۱) ساکنان منطقۀ جنوبی دریای کاسپی در دورۀ اشکانی از الگوهای تدفینی نظیر چاله‌ای ساده، دخمه‌ای، تدفین خمره‌ای، چهار چینه‌سنگی و رفی برای دفن مردگان خود استفاده می‌کرده‌اند؛ (۲) تعدادی از الگوهای تدفینی دورۀ اشکانی این منطقه ادامۀ سنت تدفین دوران گذشته بوده و نشان‌دهندۀ تداوم فرهنگی در این منطقه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1064 - پژوهشهای باستانشناسی در محوطههای باستانی درۀ رودخانه سیروان؛ شهرستانهای سنندج و سروآباد استان کردستان
شکوه خسروی سامان مصطفی پور فرهاد فتاحیبررسی باستان شناختی بخشی از درۀ رودخانۀ سیروان در حد فاصل شرق شهرستان سروآباد و غرب شهرستان سنندج در جنوب غربی استان کردستان طی مهرماه ۱۳۹۶ به انجام رسید. منطقۀ مورد بررسی با ارتفاعات متعددی که پوشیده از درختان بلوط و بَنه است محصور شده و دره، شکلی V مانند به خود گرف چکیده کاملبررسی باستان شناختی بخشی از درۀ رودخانۀ سیروان در حد فاصل شرق شهرستان سروآباد و غرب شهرستان سنندج در جنوب غربی استان کردستان طی مهرماه ۱۳۹۶ به انجام رسید. منطقۀ مورد بررسی با ارتفاعات متعددی که پوشیده از درختان بلوط و بَنه است محصور شده و دره، شکلی V مانند به خود گرفته که عرض اندک و شیب تندی دارد. این وضعیت شرایط ایده آلی برای شکل گیری محوطه ها و استقرارهای انسانی نیست و به همین دلیل، پیش از بررسی نیز انتظار کشف محوطه های متعدد، منطقی نبود. این بررسی تنها نواحی آبگیر سد نی آباد را در بر می گرفت، که در نتیجۀ آن مجموعاً ۱۱ محوطه شناسائی گردید. قدیمی ترین محوطه به دورۀ اشکانی تعلق دارد و یافته های کهن تری از این بررسی به دست نیامد. از این دوره ۶ محوطه شناسائی شده است. پس از این دوره، یافته هایی از قرون ۴ تا ۶ هجری قمری تنها در یک محوطه شناسایی شد. کمبود محوطه های باستانی در محدودۀ دره به احتمال زیاد با جریان های زمین ریخت شناسی و وضعیت توپوگرافی دره در ارتباط است تا هرچیز دیگر. فقدان اراضی قابل کشاورزی، سنگلاخی بودن منطقه و شیب بیش از حد اراضی واقع در دره باعث شده تا در سرتاسر منطقه تنها ۹ محوطه باستانی و دو گورستان شکل بگیرد. قرارگیری در شیب دامنه ها و تک‌دوره ای بودن محوطه ها باعث گردیده در اغلب محوطه ها ما تنها شاهد وجود شمار اندکی قطعه سفال باشیم که به ظاهر در بستری طبیعی و فاقد هر گونه نهشتۀ باستان شناختی پراکنده هستند. برای شناخت محوطه های در خطر دره طی طرح عمرانی، چهار مورد از آنها مورد گمانه زنی قرار گرفت که سه محوطه دارای بقایای استقرار فصلی بود و در محوطۀ ده کهنۀ ۱، گورستانی از دورۀ اشکانی آشکار گردید که یک گور چاله ای ساده و یک گور خمره ای از کاوش آن آشکار گردید. ظاهراً در طول تاریخ به دلایل پیش گفته، درۀ رودخانۀ سیروان در محدودۀ روستاهای نگل تا نی آباد دارای استقرارهای متعدد و چندان مهمی نبوده و با توجه به شرایط محیطی و توپوگرافی شاهد آبادانی و رونق این نواحی نیستیم. الگوی پراکندگی مکان های باستانی و وضعیت ظاهری نهشته های باستان شناختی نشان می دهد که الگویی مشابه با امروز در منطقه حکمفرما بوده است. در حال حاضر، در شش ماه از سال، مردم منطقه در خانه ها و اتراقگاه های پراکنده واقع در زمین کشاورزی و باغ خود در حاشیۀ رودخانه زندگی می کنند و طی فصل سرد سال به روستا باز می گردند. بدون تردید، این الگو به دلیل محدودیت های زیست‌محیطی شکل گرفته و ادامه یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1065 - استقرارگاه‌های دوران تاریخی در شاه‌کوهِ شهرستان نهبندان – خراسان جنوبی (محوطههای آتشکده، کلاته بَل بَتو و گورستان تاسکا)
محمد فرجامی علی اصغر محمودی نسبشهرستان نهبندان واقع در خراسان جنوبی، از نواحی مهم در پژوهش های باستانشناسی دوران تاریخی و اسلامی به شمار میرود. دامنه غربی شاه کوه در غرب این شهرستان، به دلیل وجود شرایط مساعد اقلیمی و محیطی، استقرارها و سکونتگاههای مهم و گسترده‌ای را در خود جای داده است که نشان از چکیده کاملشهرستان نهبندان واقع در خراسان جنوبی، از نواحی مهم در پژوهش های باستانشناسی دوران تاریخی و اسلامی به شمار میرود. دامنه غربی شاه کوه در غرب این شهرستان، به دلیل وجود شرایط مساعد اقلیمی و محیطی، استقرارها و سکونتگاههای مهم و گسترده‌ای را در خود جای داده است که نشان از اهمیت آنها در برهمکنش های درون و برون منطقه ای دوران تاریخی دارد. از جمله این یادگارهای بی همتا، بخش های برجای مانده از بنای معروف به آتشکده در روستایی با همین نام جای است که شوربختانه بخش های اندکی از این سازه برجای مانده است. پیرو برنامه گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محدوده بنا و شواهد معماری موجود و نیز معماری کنونی در بافت روستا، گمان آن می رود که این سازه با نقشه چلیپایی و چهار دیوار سنگی و پوشش گنبدی پایه گذاری شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بنای معروف به آتشکده (؟) در دوره ساسانی ساخته شده و در سده های نخستین اسلامی نیز همچنان کاربری داشته و به عنوان یک مکان مذهبی، با محوطه های پیرامون خود مانند کلاته بَل بَتو و گورستان تاسکا در ارتباط بوده است. ضمن معرفی این اثر، به تحلیل بقایای فرهنگی سطحی محوطه های مذکور نیز پرداخته می شود. یافته های سطحی این محوطه ها در پیوند با دوران تاریخی (هخامنشی ـ ساسانی) است که نشان از تداوم سکونت و برهم کنش‌های فرهنگی در این منطقه از آغاز دوران تاریخی تا دوران اسلامی دارد. هدف اصلی، شناخت بنای معروف به آتشکده (؟) با توجه به شواهد و داده های باستان شناسی و همچنین، معرفی محوطه های دیگر دوران تاریخی مانند کلاته بل بتو و تاسکا است. این پژوهش با گردآوری یافته ها به صورت میدانی و تحلیل آنها از طریق پژوهش های کتابخانه ای با رویکرد تاریخی ـ فرهنگی و به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1066 - معرفی و تحلیل بنای آتشکده شیان، اسلام‌آباد غرب
الهام سهاکی زرین فخارآثار معماری دوره ساسانی شامل بناهای مذهبی و غیرمذهبی است. با توجه به اینکه آیین زرتشتی، دین رسمی ایران در دوره ساسانی بوده است، بناهای مذهبی مرتبط با این دوران از جایگاه مهمی برخوردار بودهاند. آتشکده شیان نمونهای از آتشکده‌های دوره ساسانی استان کرمانشاه است که ویژگی م چکیده کاملآثار معماری دوره ساسانی شامل بناهای مذهبی و غیرمذهبی است. با توجه به اینکه آیین زرتشتی، دین رسمی ایران در دوره ساسانی بوده است، بناهای مذهبی مرتبط با این دوران از جایگاه مهمی برخوردار بودهاند. آتشکده شیان نمونهای از آتشکده‌های دوره ساسانی استان کرمانشاه است که ویژگی معماری آن عبارت است از یک چهارتاقی با راهروهای پیرامونی و مصالح معماری بنا شامل قلوه‌سنگ، لاشه‌سنگ، گچ وملات گچ است. ابعاد بنا ۱۴/۵×۱۴/۵ متر و با پلان مربعی‌شکل است. تاکنون هیچگونه گزارش و مطالعه دقیقی در مورد این بنا به چاپ نرسیده و اندک اطلاعات منتشر شده، از طریق نوشته‌ها و مدارک موجود در پرونده ثبتی بنا و برخی گزارش‌های کاوشگران بنای شیان است. در این پژوهش کلیه مدارک موجود گردآوری و اساس کار بر فعالیت میدانی متمرکز گردیده است. همچنین، بنا از نظر پلان، مصالح و دیگر ویژگیهای معماری به دقت بررسی و مطالعه شد. هدف این پژوهش، معرفی بنای آتشکده شیان به عنوان نمونه شاخص آتشکده‌های کمتر شناخته شده غرب کشور است. شناسایی دقیق مشخصات این اثر میتواند بازسازی آتشکده‌های غرب ایران را هموارتر سازد. به‌علاوه، بررسی این بنا در تعیین گاهنگاری و کاربری بناهای مشابه این منطقه نیز مؤثر است. با توجه به ویژگیهای معماری بنای شیان، مصالح و اجزای بهکار رفته در معماری، همچنین سایر یافتههای منقول و غیرمنقول به دست آمده، میتوان این بنا را یک نیایشگاه مذهبی یا آتشکده‌ای از دوره ساسانی قلمداد نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1067 - تأثیر پیامدهای محیطی اَبّر زمین‌لغزش جهان بر زیستگاههای باستانی
سیامک شرفی مسعود صادقی رادرخداد بزرگترین زمین‌لغزش دنیا بر سطح تاقدیس کبیرکوه در مسیر شبکه زهکشی رودخانههای سیمره و کشکان تغییرات محیطی وسیع و دامنه‌داری را به‌جای گذاشته است. مهمترین تغییرات ناشی از این لغزش مسدود‌شدن مسیر رودخانههای سیمره و کشکان و تشکیل دو دریاچه با عنوان بزرگترین و پایدا چکیده کاملرخداد بزرگترین زمین‌لغزش دنیا بر سطح تاقدیس کبیرکوه در مسیر شبکه زهکشی رودخانههای سیمره و کشکان تغییرات محیطی وسیع و دامنه‌داری را به‌جای گذاشته است. مهمترین تغییرات ناشی از این لغزش مسدود‌شدن مسیر رودخانههای سیمره و کشکان و تشکیل دو دریاچه با عنوان بزرگترین و پایدارترین دریاچه‌های سدی دنیا است. مطالعات زمین‌باستان‌شناختی منطقه با کمک ابزارهای فیزیکی و مفهومی ، روشهای آزمایشگاهی، نرمافزارهای رایانه‌ای و نیز استفاده از روش تحلیل آمار خوشهای منجر به شناخت لغزشهای چهارمرحله‌ای در سطح تاقدیس کبیرکوه و متعاقب آن تشکیل دریاچه‌های چهارگانه در محدوده دره سیمره و دریاچه تکمرحلهای در محدوده دره کشکان شد؛ از دیگر نتایج این مطالعات، آگاهی از وضعیت الگوهای استقراری محوطههای باستانی در هر یک از دورههای فراپارینه‌سنگی تا اسلامی در ارتباط با تشکیل این دریاچه‌ها و شناخت تغییرات مداوم الگوهای استقراری در ارتباط با نوسانات سطحی دریاچه‌های مذکور بود. بر اساس نتایج حاصل از تعیین سن رسوبات دریاچه‌ای، رخداد زمین‌لغزش اول کبیرکوه و تشکیل دریاچه‌های سدی سیمره و کشکان ۸۵۰۰۰ سال پیش بوده است. بنابراین، از دوره پارینه‌سنگی میانی تا دوران اسلامی، الگوی زیستگاهی منطقه تابعی از تغییرات محیطی حاصل از رخداد زمین‌لغزش کبیرکوه و شکلگیری دریاچه‌های سدی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1068 - شکوه فرهنگ و تمدن ایرانی در چین
داریوش اکبرزادهنخستین پیوندهای میان ایران و چین به روزگاران کهن و به دوره اشکانی برمی‌گردد. این روابط از دو راه، یعنی از راه "دریای پارس" در جنوب و از "راه ابریشم" در شمال شرق ایران کهن در عمل به پیدایی آمده است. آشکار است که راه ابریشم برای ایرانیان بودایی چون پارتیان و ویژه‌تر برای چکیده کاملنخستین پیوندهای میان ایران و چین به روزگاران کهن و به دوره اشکانی برمی‌گردد. این روابط از دو راه، یعنی از راه "دریای پارس" در جنوب و از "راه ابریشم" در شمال شرق ایران کهن در عمل به پیدایی آمده است. آشکار است که راه ابریشم برای ایرانیان بودایی چون پارتیان و ویژه‌تر برای سغدیان بس شناخته شده بود. از این روی شنیدن و خواندن اخبار تازه یافته‌هایی از فرهنگ و تمدن ایرانی در شرق دور (چین، نیز ژاپن) چندان شگفت‌انگیز نیست. یکی از شگفت‌ترین کشفیات سالهای اخیر باستانشناسی در چین، به پیدایی آمدن نقش‌برجسته "تطهیر آتش" و "آئین سگ دید" زرتشتی است که تنها از راه نوشته‌های دینی مزدیسنا شناخته شده است؛ دیگری نیز سنگ‌نوشته جدید دو زبانه سغدی- چینی است. این مقاله به معرفی و بررسی این دو یادگار ارجمند میراث فرهنگی ایران زمین در چین میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1069 - نظری بر شکلگیری فرهنگ عصر مفرغ قدیم در دامنههای جنوبی رشته کوه الوند همدان بر اساس بررسیهای باستانشناختی
عباس مترجم فرزاد مافیدر اوایل هزاره سوم پ.م منطقه زاگرس مرکزی با یک تغییر عمده فرهنگی که حاکی از حضور فرهنگی جدید در منطقه بود، مواجه شد. تحقیقات باستانشناسی منشأ این فرهنگ را منطقه ماوراء قفقاز می‌داند که نواحی وسیعی از شمال غرب و غرب ایران را در برگرفت. دشتهای واقع در دامنههای جنوب و جن چکیده کاملدر اوایل هزاره سوم پ.م منطقه زاگرس مرکزی با یک تغییر عمده فرهنگی که حاکی از حضور فرهنگی جدید در منطقه بود، مواجه شد. تحقیقات باستانشناسی منشأ این فرهنگ را منطقه ماوراء قفقاز می‌داند که نواحی وسیعی از شمال غرب و غرب ایران را در برگرفت. دشتهای واقع در دامنههای جنوب و جنوب غربی رشته کوه الوند یکی از مهمترین مناطق زاگرس مرکزی محسوب می‌گردند که تمرکز این فرهنگ بیش از دیگر مناطق غرب در آن دیده میشود. در این پژوهش بر اساس بررسی باستانشناختی به ارایه تصویری از توزیع این استقرارها پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1070 - نگرشی بر آیین تدفین گورخمره ای دوران اشکانی در حاشیه غربی زاگرس مرکزی (مریوان)
یعقوب محمدی‌فر علیرضا هژبری نوبریتدفین گورخمره‌ای از شیوه های رایج تدفین دوران اشکانی است. تاکنون گورستان‌های متعددی از این دوران در نقاط مختلف کشف و حفاری گردیده‌اند. لیکن در منطقه مریوان به دلیل عدم انجام بررسیها و مطالعات باستانشناسی هیچگونه اطلاعی از وضعیت تاریخی و باستانشناسی منطقه و وجود گورخم چکیده کاملتدفین گورخمره‌ای از شیوه های رایج تدفین دوران اشکانی است. تاکنون گورستان‌های متعددی از این دوران در نقاط مختلف کشف و حفاری گردیده‌اند. لیکن در منطقه مریوان به دلیل عدم انجام بررسیها و مطالعات باستانشناسی هیچگونه اطلاعی از وضعیت تاریخی و باستانشناسی منطقه و وجود گورخمره در این ناحیه وجود نداشت. خوشبختانه با انجام عملیات پژوهشی تعدادی گورستان گورخمره‌ای با چند شیوه تدفین از دوران اشکانی کشف و شناسایی گردید که با مطالعه اولیه این مجموعه اطلاعات ارزشمندی در خصوص شیوه‌های تدفین و نگرش مذهبی اشکانیان کوچرو در حاشیه دریاچه زریبار حاصل آمد که در این مقاله به شرح آن خواهیم پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1071 - بررسی تغییرات جمعیتی و پراکنش مکانی جوامع عصر آهن ایران با رویکرد باستانشناسی محیطی
بابک شیخ بیکلو اسلامدر مطالعات باستانشناسی عصر آهن ایران، پرداختن به تعاملات انسان و محیط تا اندازة زیادی مغفول مانده است و با توجه به وقوع نوسانات اقلیمی، طی این دورة فرهنگی، لازم است از این منظر نیز مورد بررسی قرار گیرد. یکی از مهمترین محدودیتهای این مطالعه، کمبود تاریخ‌گذ چکیده کاملدر مطالعات باستانشناسی عصر آهن ایران، پرداختن به تعاملات انسان و محیط تا اندازة زیادی مغفول مانده است و با توجه به وقوع نوسانات اقلیمی، طی این دورة فرهنگی، لازم است از این منظر نیز مورد بررسی قرار گیرد. یکی از مهمترین محدودیتهای این مطالعه، کمبود تاریخ‌گذاری‌های مطلق و گاهنگاری‌های نسبی معتبر برای اغلب محوطههای عصر آهن است. همچنین، این محوطه‌ها که اکثراً ویژگی گورستانی دارند، فاقد قابلیت لایه‌نگاری فرهنگی هستند. در این پژوهش، فراوانی و پراکنش مکانی اغلب محوطههای گورستانی و استقراری کاوش/ بررسی‌شدة این دوره در مناطق شمال ایران مرکزی، شمال، شمال غربی و غرب ایران طی مراحل سه‌گانة عصر آهن بر اساس تغییرات اقلیمی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. پژوهشهای دیرین‌اقلیم در منطقة جنوب غربی آسیا نشان‌دهندة افزایش خشکی آب و هوا در عصر آهن II (۸۰۰ -۱۲۵۰ ق.م.) هستند. بنابراین، به نظر میرسد کاهش جمعیت در برخی مناطق و جابه جایی‌های جوامع انسانی وهمچنین، نظام معیشتی عمدتاً کوچ رو گله‌داری طی عصر آهن در ارتباط با رویدادهای اقلیمی خشک بودهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1072 - کاسه‌های قیفی شکل عصر مفرغ قدیم منطقه غرب و جنوب غربی ایران
خداکرم مظاهری حسن طلایی کمال‌الدین نیکنامینیمه نخست هزارۀ سوم ق.م یکی از دوره های مهم باستانشناسی حوزه جغرافیایی زاگرس مرکزی است که علیرغم کمبود و پراکندگی مدارک باسـتان‌شـناختی (بهویژه در منطقه لرسـتان مرکزی)، تغییر و تحولات فرهـنگی عمیقی در این دوره به وقوع می پیوندد و به نظر میرسد که همین تغییر و تحولات چکیده کاملنیمه نخست هزارۀ سوم ق.م یکی از دوره های مهم باستانشناسی حوزه جغرافیایی زاگرس مرکزی است که علیرغم کمبود و پراکندگی مدارک باسـتان‌شـناختی (بهویژه در منطقه لرسـتان مرکزی)، تغییر و تحولات فرهـنگی عمیقی در این دوره به وقوع می پیوندد و به نظر میرسد که همین تغییر و تحولات، در نهایت زمینه ساز شکل گیری فرهنگ گودین III (گیان II- IV) می گردد. در این تحقیق گونهای نادر از سفال های متعلق به نیمه اول هزاره سوم ق.م را مورد مطالعه قرار داده ایم که از دره ها و مناطق جنوبی حوزه زاگرس مرکزی بهدست آمده است. این نوع سفال که به نظر می رسد، غالباً در بافت های تدفینی یافت می گردد؛ گونه ای از سفال های متعلق به نیمه دوم دوره آغاز عیلامی (شوش IIIB-c) است و پراکندگی آن در دامنه های جنوبی ارتفاعات زاگرس، حاکی از نفوذ فرهنگ آغاز عیلامی در ربع دوم نیمه اول هزاره سوم ق.م در این حوزه است. از سوی دیگر مطالعات سبک شناسی این نوع سفال، حاکی از تأثیرات عمیق سنت سفالگری فرهنگ آغاز عیلامی در شکل گیری سنت سفالگری فرهنگ گودین III است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1073 - بازشناسی نقش برجسته اشکانی سر پل ذهاب
یعقوب محمدیفرنقوش برجسته به عنوان مهمترین مدارک باستانشناسی مورد توجه باستان‌شناسان و هنرشناسان قرار گرفته‌اند. اهمیت این آثار زمانی بیشتر میگردد که بار تأثیر برخی حوادث تاریخی را برعهده میگیرند. یکی از این نقوش که دارای اهمیت ویژه و درخور توجهی بوده، نقش برجسته اشکانی سرپل ذهاب ا چکیده کاملنقوش برجسته به عنوان مهمترین مدارک باستانشناسی مورد توجه باستان‌شناسان و هنرشناسان قرار گرفته‌اند. اهمیت این آثار زمانی بیشتر میگردد که بار تأثیر برخی حوادث تاریخی را برعهده میگیرند. یکی از این نقوش که دارای اهمیت ویژه و درخور توجهی بوده، نقش برجسته اشکانی سرپل ذهاب است. این نقش برجسته از حدود یکصد و پنجاه سال قبل مورد توجه باستان‌شناسان قرار گرفت و نظرات متعددی در باب آن ارایه گردید. در این مقاله ضمن بررسی دیدگاههای باستان‌شناسان قبلی سعی در تبیین جایگاه تاریخی و باستانشناسی این نقش برجسته به عنوان یکی از مهمترین اسناد برجای مانده از این دوران داریم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1074 - گمانه زنی تپه کلین کبود شهرستان مریوان
سیروان محمدی قصریان اقبال عزیزی علی بهنیاشناسایی آثار زیادی از دوره اشکانی در شهرستان مریوان این شهرستان را به یکی از مهمترین مناطق استان کردستان در جهت مطالعات آثار این دوره تبدیل کرده است. از این میان، تپه کلین کبود با مساحتی در حدود چهار هکتار و ارتفاع نه متر از سطح زمینهای اطراف در دشت مریوان از جمله شاخ چکیده کاملشناسایی آثار زیادی از دوره اشکانی در شهرستان مریوان این شهرستان را به یکی از مهمترین مناطق استان کردستان در جهت مطالعات آثار این دوره تبدیل کرده است. از این میان، تپه کلین کبود با مساحتی در حدود چهار هکتار و ارتفاع نه متر از سطح زمینهای اطراف در دشت مریوان از جمله شاخص‌ترین محوطههای شناسایی‌شده دوره اشکانی در استان کردستان است. ابعاد قابل توجه تپه به عنوان یکی از بزرگترین محوطههای دوره اشکانی استان، موقعیت آن در مرکز دشت مریوان، دسترسی به راههای ارتباطی و منابع آبی و نیز عوامل دیگری از جمله به دست آمدن قطعات سفال شاخص این دوره نظیر خمره‌های دوره اشکانی نیز سفال‌های کلینکی در گمانه‌های کاوش‌شده و پراکنش زیاد قطعات آجر و جوش کوره در سطح محوطه نشان میدهد که تپه کلین کبود نمیتواند به عنوان استقراری معمولی از دوره اشکانی در دشت مریوان به حساب آید. گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه اولین قدم در راستای حفظ و صیانت این اثر کلیدی در راستای مطالعات آتی دوران تاریخی استان کردستان محسوب میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1075 - گزارش مقدماتی فصل اول کاوش در محوطه شماره ۱۱ سد تالوار، بیجار، کردستان
حمیدرضا ولی‌پور ایمان مصطفی‌پور رضا بهدادفر غفور کاکابا آبگیری سد مخزنی تالوار که بر روی رود تالوار ساخته شده است؛ دریاچه ای به طول ۳۰ کیلومتر ایجاد خواهد شد و در پی آن تعداد قابل توجهی از محوطه های باستانی به زیر آب خواهند رفت. از این رو ضرورت انجام بررسی و کاوش‌های باستان شناختی در حوضه آبگیر این سد احساس گردید. پس ا چکیده کاملبا آبگیری سد مخزنی تالوار که بر روی رود تالوار ساخته شده است؛ دریاچه ای به طول ۳۰ کیلومتر ایجاد خواهد شد و در پی آن تعداد قابل توجهی از محوطه های باستانی به زیر آب خواهند رفت. از این رو ضرورت انجام بررسی و کاوش‌های باستان شناختی در حوضه آبگیر این سد احساس گردید. پس از انجام بررسی و شناسایی محوطه های باستانی، کاوش در محوطه های کلیدی در دستور کار قرار گرفت. محوطه شماره ۱۱ سد تالوار با هدف ابتدایی نجات بخشی و بدست آوردن اطلاعات باستان شناختی کاوش شد. این محوطه طی یک فصل مورد کاوش لایه نگارانه و افقی قرار گرفت و در پی این کاوش‌ها آثاری از دورههای مس سنگی و تاریخی (دوره اشکانی) بدست آمد و از این رهگذر امکان انجام مطالعات تطبیقی و درک برهم‌کنش‌های فرهنگی در منطقه بهوجود آمد. با توجه به انجام مقایسه‌های صورت گرفته، بیشترین برهم‌کنش‌های فرهنگی دوره مس سنگی این محوطه با منطقه زنجان و تاکستان بوده است. البته برهم‌کنش‌های فرا منطقهای با محوطه های فرهنگ دالما در زاگرس مرکزی و شمال غرب نیز دیده می شود. سفال‌های این محوطه در دوره اشکانی نیز ویژگی های منطقه غرب ایران را ظاهر می سازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1076 - بررسی و تحلیل باستانشناختی آثار و استقرارهای دوره اشکانی حوضه آبریز قزل اوزن در محدودة شهرستان ایجرود
رضا آخوندی آراز نجفی فرزاد مافیشهرستان ایجرود واقع در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، دارای ویژگیهایی است که شناخت کم و کیف محوطههای باستانی آن در دورة اشکانی، میتواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی این دوره، در غرب و تا حدی شمال غرب کشور یاری دهد. این پژوهش در قالب یک چکیده کاملشهرستان ایجرود واقع در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، دارای ویژگیهایی است که شناخت کم و کیف محوطههای باستانی آن در دورة اشکانی، میتواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی این دوره، در غرب و تا حدی شمال غرب کشور یاری دهد. این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت، تغییرات و تطورات فرهنگی منطقه در دورة اشکانی انجام پذیرفت؛ در این راستا بررسی حوزة جغرافیایی دهستان گلابر و بخش شمال غربی رودخانة ایجرود در دهستان ایجرود پایین، طی دو فصل انجام شد. نتیجة این بررسیها، شناسایی جمعاً ۱۰۰ محوطة باستانی (۶۸ محوطه در دهستان گلابر و ۳۲ محوطه در بخش شمال غربی دهستان ایجرود پایین) بود که از این بین، ۳۵ محوطه دارای آثار اشکانی است. مطالعة گونهشناسی سفال اشکانی منطقه و نیز درک و دریافت کلی الگوی استقراری محدودة بررسی در این دوره، از نتایج مهم این پژوهش است که بر اساس آنها مشخص گردید در دورة مذکور استقرارها نسبت به دورة قبل (هخامنشی) از نظر تعداد، افزایش چشمگیری داشته و حتی استقرارهای دورة بعد (ساسانی) به اندازة دورة اشکانی نیست؛ این نشانگر تغییرات جمعیتی یا تغییر الگوی پراکنش استقرارها نسبت به دورة قبل است. همچنین، مشخص شد که بیشتر استقرارهای منطقه، روستاهای کوچک و تعداد کمی روستاهای بزرگ هستند و شواهدی از مراکز شهری شناسایی نشد. به نظر میرسد، فرهنگ مادی منطقه در دورة اشکانی، ضمن دارا بودن برخی ویژگیهای بومی-محلی که آن را از سایر مناطق غرب و شمالغرب کشور تا حدی متمایز میکند، نهایتاً بخشی از گسترة فرهنگی غرب و شمال غرب کشور است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1077 - توصیف، طبقهبندی و تحلیل گونه‌شناختی سفال‌های اشکانی منطقه رومشگان لرستان
فرشاد میری ناصر نوروززاده چگینی علیرضا خسروزادهشهرستان رومشگان واقع در غرب استان لرستان، از مناطق تقریباً ناشناخته در باستانشناسی ایران است. با وجود اینکه در این منطقه آثار و استقرارهای متعددی از دورة اشکانی دیده میشود، اما تاکنون پژوهش و تحقیق هدفمندی در این رابطه انجام نشده است. یقیناً مطالعه و بررسی این استقرا چکیده کاملشهرستان رومشگان واقع در غرب استان لرستان، از مناطق تقریباً ناشناخته در باستانشناسی ایران است. با وجود اینکه در این منطقه آثار و استقرارهای متعددی از دورة اشکانی دیده میشود، اما تاکنون پژوهش و تحقیق هدفمندی در این رابطه انجام نشده است. یقیناً مطالعه و بررسی این استقرارها میتواند افق روشن‌تری از وضعیت مادی-فرهنگی منطقه و همچنین چگونگی تعاملات فرهنگی آن با مناطق همجوار بدست دهد. بدین منظور، در این مقاله یافتههای سفالی اشکانی به دست آمده از بررسی محوطههای استقراری رومشگان مورد مطالعه، گونهشناسی، مقایسه و تحلیل قرار گرفته‌اند که در نتیجه، آن چهار نوع سفال معمولی، جلینگی، منقوش و لعابدار شناسایی شد. مطالعه و مقایسه تطبیقی سفال‌ها نشان میدهد که فرهنگ مادی این منطقه طی دورة اشکانی، با وجود تأثیرپذیری از برخی ویژگیهای بومی-محلی، در نهایت بخشی از گسترة فرهنگی غرب کشور به شمار میرود. از دیگر نتایج تحقیق روشن شدن ارتباط فرهنگ سفالگری این منطقه با حوزههای فرهنگی همجوار مانند: جنوب غرب، شمال غرب و بین‌النهرین است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1078 - تزیینات گچی دوره ایلخانی در محوطه تاریخی تخت سلیمان
ابراهیم مرادی محمود طاووسی سید علی اصغر میرفتاحاستفاده از نقوش گچبری از عناصر تزیینی معماری دوره ایلخانی است، بطوریکه نمونه این نوع تزیینات در اکثر بناهای دوره ایلخانی مشاهده میشود. این دوره به دلیل استفاده از تزیینات گچبری نسبت به دورههای قبل و پس از خود از جایگاه ویژهای برخوردار است. کاخ شکار ایلخانی تخت سلیمان چکیده کاملاستفاده از نقوش گچبری از عناصر تزیینی معماری دوره ایلخانی است، بطوریکه نمونه این نوع تزیینات در اکثر بناهای دوره ایلخانی مشاهده میشود. این دوره به دلیل استفاده از تزیینات گچبری نسبت به دورههای قبل و پس از خود از جایگاه ویژهای برخوردار است. کاخ شکار ایلخانی تخت سلیمان به عنوان یکی از قدیمیترین بناهای ساخته شده در دوره ایلخانان و تنها بنای بازمانده از نوع بناهای تشریفاتی در دوره مذکور محسوب میشود. از جمله تزیینات گچی بکار رفته در بناهای کاخ شکار ایلخانی تخت سلیمان، استفاده از نقوش استامپی، نقوش برجسته و مقرنس است. لذا بررسی نقوش گچبری این بنا در مطالعه تحول سایر بناهای دوره ایلخانی و تزیینات بکار رفته در آنها دارای اهمیت است. اطلاعاتی که تاکنون در ارتباط با تزیینات گچی تخت سلیمان ارایه شده است بسیار محدود است، لذا در این مقاله ضمن تشریح دیدگاههای مختلف در مورد مقرنس‌های بکار رفته در تخت سلیمان، به بررسی تزیینات گچی این بنا و تأثیر نقوش گچبری دورههای پیشین بر تزیینات گچی دوره ایلخانی در تخت سلیمان پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1079 - مطالعه تطبیقی نقاشی‌های کوه خواجه با نقوش دیواری شهر دورااروپوس
فائزه رضایی الهام وثوق باباییمحوطه کوه خواجه در سیستان و شهر دورا اروپوس در سوریه امروزی، محوطه‌هایی شاخص در زمینه هنر نگارگری در دوران اشکانی به شمار می‌روند؛ با توجه به اینکه هنر نگارگری این دوره برای نخستین بار در این دو محوطه دیده میشود، این پرسش مطرح است که چه ارتباطی میان سبک هنری و نقش‌مایه چکیده کاملمحوطه کوه خواجه در سیستان و شهر دورا اروپوس در سوریه امروزی، محوطه‌هایی شاخص در زمینه هنر نگارگری در دوران اشکانی به شمار می‌روند؛ با توجه به اینکه هنر نگارگری این دوره برای نخستین بار در این دو محوطه دیده میشود، این پرسش مطرح است که چه ارتباطی میان سبک هنری و نقش‌مایه‌های به کار رفته در این دو محوطه دیده میشود؟ هدف این پژوهش مقایسه تطبیقی نقوش دیواری کوه خواجه و نقاشی‌های شهر دورا اروپوس بوده و تمر آن، بیشتر بر روشهای هنری نقش‌مایه‌ها و مضامین به کار رفته در نقاشی‌های دیواری هر دو محوطه است. این پژوهش با استفاده از شیوه توصیفی - تطبیقی تکنیکهای به کار رفته در نقاشی دیواری، نقش‌مایه‌ها و مضامین به کار رفته در دو محوطه را با یکدیگر مقایسه کرده و همچنین جهت یافتن سرچشمه هنری آنها سایر آثار باستان شناختی اشکانی و پیش از آن را نیز مورد مطالعه قرار داده و در نهایت، با تحلیل مفاهیم مرتبط، به جمع‌بندی مطالب پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که باوجود تفاوتهایی به ویژه در انتخاب شخصیت‌ها و مضامین مذهبی در نقاشی‌های دورا ارپوس که متأثر از مفاهیم روم شرقی (بیزانس) است، نقاشی‌های هر دو محوطه در شیوه‌های هنری همچون تصاویر تمام رخ دورگیری و ژرف نمایی و در برخی موضوعات نقاشی همچون بهرهگیری از کهن الگوه مانند شکار و صحنه بارعام شباهت‌هایی میان هر دو محوطه دیده میشود که همگی از هنر بومی ایران نشأت گرفته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1080 - نقش‌برجسته صخره‌ای اشکفت گل گل: یادگاری از هنر حجاری آشور جدید
خداکرم مظاهریتمدن آشور یکی از مهمترین تمدنهای بین‌النهرین به شمار میرود که با تلاش باستان‌شناسان، زبان‌شناسان، مورخین تاریخ هنر و ... زوایای گوناگون هنر و تمدن این دوره شناخته شده است. در میان هنرهای متعدد برجای مانده از این تمدن، هنر حجاری و نقش‌برجسته‌سازی روی سنگ از اهمیت بسیار چکیده کاملتمدن آشور یکی از مهمترین تمدنهای بین‌النهرین به شمار میرود که با تلاش باستان‌شناسان، زبان‌شناسان، مورخین تاریخ هنر و ... زوایای گوناگون هنر و تمدن این دوره شناخته شده است. در میان هنرهای متعدد برجای مانده از این تمدن، هنر حجاری و نقش‌برجسته‌سازی روی سنگ از اهمیت بسیار والایی برخوردار است که کشف ده‌ها استل و نقش‌برجسته متعلق به این دوره گویای این موضوع است. در طی بررسیهای باستانشناسی سال ۱۳۵۱ پرفسور لوئی واندنبرگ در منطقه پشتکوه مرکزی لرستان بزرگ که امروزه جزء استان ایلام محسوب میگردد، در محلی به نام اشکفت گل گل موفق به کشف نقش‌برجسته‌ای صخره‌ای متعلق به دورة آشور جدید گردید که حاوی اطلاعات و جزئیات مهم هنری، مذهبی، ادبی و سیاسی مربوط به این دوره است. مقالة حاضر به معرفی اثر مذکور و بررسی نتایج مطالعات و تحقیقاتی را که در مورد آن انجام گرفته میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1081 - مطالعه و بررسی آثار و استقرارهای اشکانی کوهپایه‌های آبیک
ارض‌الله نجفی فرزاد مافی رضا اخوندیبررسی و مطالعه باستانشناختی ارتفاعات شمال شهرستان آبیک به دلیل مشرف بودن بر مسیر موسوم به جاده خراسان و شناخت دقیق چند و چون تطورات و تحولات فرهنگی این منطقه در دوره اشکانی می تواند ما را در درک هرچه بهتر تحولات شمال فلات مرکزی در دوره اشکانی یاری نماید. در نتیجه چکیده کاملبررسی و مطالعه باستانشناختی ارتفاعات شمال شهرستان آبیک به دلیل مشرف بودن بر مسیر موسوم به جاده خراسان و شناخت دقیق چند و چون تطورات و تحولات فرهنگی این منطقه در دوره اشکانی می تواند ما را در درک هرچه بهتر تحولات شمال فلات مرکزی در دوره اشکانی یاری نماید. در نتیجه ، این پژوهش که در قالب فصل اول بررسی باستانشناسی کوهپایه شهرستان آبیک (شامل محدوده شمالی دهستان‌های زیاران، کوهپایه شرقی و غربی و اقبال شرقی) واقع در شمال فلات مرکزی انجام شد؛ تعداد ۸۹ محوطه باستانی شناسایی گردید که از این میان، تعداد ۳۸ محوطه دارای آثار و مواد فرهنگی دوره اشکانی است. تشخیص و درک کلی الگوی استقراری و مطالعه گونهشناسی سفال منطقه در دوره اشکانی از نتایج مهم این پژوهش است که نشانگر تغییرات جمعیتی یا الگوی پراکنش استقرارها در این بخش از جنوب البرز مرکزی نسبت به دوره قبل و بعد است. ضمن اینکه بیشتر استقرارهای منطقه در این دوره یا روستاهایی کوچک هستند (مانند قلامحله چناسک) و یا بصورت استقرارهای فصلی هستند و شواهدی از مراکز شهری شناسایی نشد تا منتج به تصویری از الگوی معیشتی ساکنان این محوطه ها در دوران مورد بحث می گردد. همچنین، شایان ذکر است که فرهنگ مادی منطقه (غالباً سفال) در دوره اشکانی، علاوه بر دارا بودن ویژگیهای قوی بومی، متأثر از گستره فرهنگی غرب و شمال ایران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1082 - بررسی و مطالعه سفال‌های اشکانی شهرستان هرسین، بخش مرکزی
رامین چهری یعقوب محمدی‌فر اسماعیل همتی ازندریانیشهرستان هرسین یکی از مناطق زاگرس مرکزی است که دارای شرایط جغرافیایی و زیست‌محیطی مناسب مانند کوه‌ها، دره‌ها و منابع آبی فراوان برای تشکیل استقرار است. شواهد و یافتههای باستانشناسی نشان میدهند که در دورة اشکانی، این منطقه مسکونی بوده است. در پژوهش پیش رو، این منطقه ب چکیده کاملشهرستان هرسین یکی از مناطق زاگرس مرکزی است که دارای شرایط جغرافیایی و زیست‌محیطی مناسب مانند کوه‌ها، دره‌ها و منابع آبی فراوان برای تشکیل استقرار است. شواهد و یافتههای باستانشناسی نشان میدهند که در دورة اشکانی، این منطقه مسکونی بوده است. در پژوهش پیش رو، این منطقه به دقت مورد مطالعه قرار گرفت و تعداد ۳۰ محوطه شاخص اشکانی با سفال‌ها و دادههای شاخص معرفی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مجموع، تعداد ۳۵۰ قطعه سفال نمونه‌برداری شد که ۲۵۰ قطعه مربوط به دورة اشکانی و مابقی مربوط به ادوار پیشین و پسین بودند. در این مقاله، اطلاعات موجود پیرامون سفالینه‌های اشکانی منطقه ارائه شده و سپس، از طریق مطالعات مقایسه‌ای و گونهشناسی سفال‌ها، مشخص شد که دادههای فرهنگی منطقه با نمونه سفال‌های همزمان کدام مناطق زاگرس مرکزی شباهت دارند. ملاک شناسایی و طبقهبندی سفال‌ها، طبقهبندی ارائه شده برای سفال اشکانی طبق نظر ارنی هرینک است. بر طبق مطالعات انجام شده، سفال‌های اشکانی زاگرس مرکزی شامل گونه‌هایی خاص هستند که در اکثر محوطههای اشکانی منطقه شناسایی شدهاند. مطالعة سفال اشکانی منطقه، نشان از همگونی سنت سفالگری منطقه با بسیاری از مناطق زاگرس مرکزی دارد که ارتباط فرهنگی و تجاری را میتوان حاصل این همگونی دانست. منطقة هرسین نیز از این رویه جدا نبوده و سفال‌های آن با اکثر نقاط زاگرس مرکزی مشابه بودند. گونههای سفالی شاخص منطقه در دورة اشکانی را میتوان در چهار گروه ساده، جلینگی، منقوش و لعابدار طبقهبندی نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1083 - توصیف و تحلیل نقوش صخره‌ای ظفرآباد دهگلان، کردستان
جمشید صمدی بگه‌جان علی بهنیانقوش صخره‌ای را شاید بتوان بهعنوان قدیمیترین جلوه هنری جامعه انسانی در نظر گرفت. سابقه این هنر را بیش از سی هزار سال تخمین زده‌اند و در ایران نیز سابقه طولانی دارد. دشت میان کوهی دهگلان واقع در میان رشته‌کوه‌های زاگرس به لحاظ دارا بودن شرایط زیست‌محیطی مناسب در طول تا چکیده کاملنقوش صخره‌ای را شاید بتوان بهعنوان قدیمیترین جلوه هنری جامعه انسانی در نظر گرفت. سابقه این هنر را بیش از سی هزار سال تخمین زده‌اند و در ایران نیز سابقه طولانی دارد. دشت میان کوهی دهگلان واقع در میان رشته‌کوه‌های زاگرس به لحاظ دارا بودن شرایط زیست‌محیطی مناسب در طول تاریخ اقوام مختلفی را بهسوی خود جذب کرده و از کهن‌ترین ایام بستر مناسبی را برای زیستن و تداوم حیات انسان فراهم آورده است؛ وجود آثار باستانی بسیار ازجمله سنگ‌نگاره صخره‌ای ظفرآباد و تپه‌های باستانی مربوط به ادوار مختلف تاریخی و پیش‌ازتاریخ گواهی بر این مدعاست. هرچند بهطور کلی تعیین قدمت نقوش صخره‌ای کاری دشوار به نظر میرسد، اما نحوه ترسیم نقوش صخره‌ای ظفرآباد و حیوانات منقوش در آن مجموعه این نقوش را به نقوش صخره‌ای پیش‌ازتاریخ شبیه مینماید؛ لیکن وجود آثار سفالی دوران تاریخی به‌خصوص دوره اشکانی در کنار این اثر نسبت دادن آن را به دوران پیش‌ازتاریخ دچار شک و تردید نموده است. این گزارش به شرح و بررسی نقوش مذکور بر مبنای بازدید میدانی میپردازد و هدف از آن معرفی اثری است که شاید به دلیل دور از دسترس بودن کمتر شناخته‌شده است. این نقوش صخره‌ای در روستای ظفرآباد در قسمت جنوب شرقی استان کردستان و شمال شرقی شهرستان دهگلان در دامنه جنوب غربی کوهی موسوم به کوه شیدا واقع شده است. در این صخره نگاره میتوان صحنه شکار حیواناتی چون بز کوهی و گوزن را به‌وسیله افرادی سوار بر اسب مشاهده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1084 - تحلیل باستانشناختی آثار و استقرارهای اشکانی حوضه آبریز ابهررود
فرزاد مافی محمدرحیم صرافمنطقه جغرافیایی ابهررود در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی‌اش وضعیتی دارد که شنـاخت کـم و کیف تطور فرهنگی آن در دوره اشکانی میتواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی شمال غربی کشور در دوره اشکانی یاری دهد. این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن چکیده کاملمنطقه جغرافیایی ابهررود در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی‌اش وضعیتی دارد که شنـاخت کـم و کیف تطور فرهنگی آن در دوره اشکانی میتواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی شمال غربی کشور در دوره اشکانی یاری دهد. این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه در دوره اشکانی انجام پذیرفت؛ در این راستا، بررسی منطقه جغرافیایی ابهررود (شامل شهرستانهای ابهر و خرمدره) در دو فصل انجام شد و در نتیجه، ۲۵۷ محوطه باستانی شناسایی گردید که از این بین، ۶۴ محوطه دارای آثار اشکانی بود. مطالعه گونهشناسی سفال اشکانی منطقه و نیز درک و دریافت کلی الگوی استقراری منطقه در دوره اشکانی از نتایج مهم این پژوهش است که نشانگر تغییرات جمعیتی یا تغییر الگوی پراکنش استقرارها نسبت به دوره قبل است. همچنین، مشخص گردید که بیشتر استقرارهای منطقه روستاهای کوچکی هستند و شواهدی از مراکز شهری شناسایی نشد. به نظر میرسد، فرهنگ مادی منطقه در دوره اشکانی، ضمن دارا بودن برخی ویژگیهای بومی- محلی که آن را از سایر مناطق غرب و شمال غربی کشور تا حدی متمایز میکند. نهایتاً بخشی از گستره فرهنگی غرب و شمال غربی کشور است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1085 - معرفی و تحلیل بنای زیج منیژه سر پل ذهاب
الهام سهاکی یعقوب محمدیفربناهای بسیاری در سرزمین پهناور ایران وجود دارد که از جهت گاهنگاری و کاربری دارای مشکل‌‌‌‌اند، زیج منیژه از جملة این بناهاست که در نزدیکی سرپل‌‌‌ذهاب کرمانشاه واقع شده و نظرات گوناگون در مورد آن ابراز شده است. این بنا، بنایی سنگی با ملات گچ است که ابعاد آن ۵۷× چکیده کاملبناهای بسیاری در سرزمین پهناور ایران وجود دارد که از جهت گاهنگاری و کاربری دارای مشکل‌‌‌‌اند، زیج منیژه از جملة این بناهاست که در نزدیکی سرپل‌‌‌ذهاب کرمانشاه واقع شده و نظرات گوناگون در مورد آن ابراز شده است. این بنا، بنایی سنگی با ملات گچ است که ابعاد آن ۵۷×۳۵/۵ متر و با پلان مستطیل شکل است. تاکنون هیچ گزارش و مطالعة دقیقی در مورد این اثر به چاپ نرسیده است. برخی از محققین در اشاراتی گذرا این بنا را کاروانسرای دوره ساسانی قلمداد نموده، برخی دیگر کوشک و تعدادی رصدخانه را به عنوان کاربری بنا ذکر کرده‌اند. در این پژوهش، کلیه مدارک موجود و اشارات تاریخی گردآوری گردید و اساس کار بر فعالیتهای میدانی متمرکز گردید و بنا به دقت از نظر پلان، مصالح و دیگر ویژگیها بررسی و مطالعه شد. هدف از این پژوهش، مشخص نمودن کاربری بنا با توجه به شواهد برجامانده از آن و مقایسة بنا با سایر بناهای مشابه از لحاظ ویژگی و سبک معماری میباشد. از مهمترین نتایج این پژوهش پیشنهاد کاربری این بنا به عنوان یک کوشک یا کاخ کوچک و اتراقگاه موقت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1086 - آتشکده نقاره‌خانه،جایگاه مغان مگ؟
رؤیا تاج‌بخش میلاد وندائیدر مطالعات نوین و در فرآیند بررسیهای باستانشناسی، اهداف گوناگونی طراحی میشود. از جمله با مطالعه بناها، مسائلی چون سبکها و ویژگیهای معماری، شرایط اقتصادی، قدرت دولت حاکمه، میزان علایق و رویکردهای مردمی به مذهب و غیره را میتوان بیشتر دریافت. دوره ساسانی دورهای از ت چکیده کاملدر مطالعات نوین و در فرآیند بررسیهای باستانشناسی، اهداف گوناگونی طراحی میشود. از جمله با مطالعه بناها، مسائلی چون سبکها و ویژگیهای معماری، شرایط اقتصادی، قدرت دولت حاکمه، میزان علایق و رویکردهای مردمی به مذهب و غیره را میتوان بیشتر دریافت. دوره ساسانی دورهای از تاریخ ایران است که توجه به آیین زرتشتی و حساسیت به مسائل و رخدادهای مذهبی در رأس امور شاهان آن قرار داشته و پژوهش در این دوره دلایل این رویکرد را تا حدودی روشن می سازد. بر همین اساس نگارندگان با ارائه طرح پژوهشی بررسی باستانشناختی و تحلیل پراکنش چهارطاقی های دوره ساسانی غرب و جنوب غربی استان فارس، اقدام به سه فصل بررسی باستانشناختی در زمستان ۱۳۹۰ و بهار و تابستان ۱۳۹۱ کردند. دستاورد این پژوهش شناسایی ۱۸ چهارطاقی حد فاصل شهرهای بالاده و فراشبند تا فیروزآباد بود. در این مقاله، به بررسی و گاهنگاری یکی از شاخص‌ترین و سالم‌ترین چهارطاقی‌های این منطقه با ناممجموعه چهارطاقی نقاره‌خانه پرداخته شده است. هدف اصلی در این پژوهش بررسی سبک‌شناسی معماری چهارطاقی نقاره‌خانه و قیاس آن با نمونههای مشابه و همچنین تاریخ‌گذاری آن جهت افزودن نمونهای شاخص در میان این گونه بناهای معماری است. روش تحقیق به صورت میدانی و کتابخانهای بود، بر این اساس نخست این اثر شناسایی، سپس نقشهبرداری شد و نمونه‌برداری از سفال‌های آن انجام گرفت. در مرحله کتابخانهای، مقایسه این اثر با نمونههای همزمان جهت تاریخ‌گذاری صورت پذیرفت. بر اساس پژوهش انجام شده مشخص گردید که این چهارطاقی به دوره ساسانی و اوایل اسلام یعنی به سده‌های ۵ تا ۹ میلادی تعلق دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1087 - توصیف، طبقهبندی و گونهشناسی سفال دوره اشکانی شهرستان قروه (کردستان)
فرزاد مافی علی بهنیا محمد بهرامزادهمنطقه قروه در جنوب شرق استان کردستان به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط خاص زیست‌محیطی و نیز قرابت جغرافیایی با مراکز استقراری مهم دوره اشکانی شمال غرب و غرب ایران، دارای آثار و استقرارهایی از آن دوره است. طی بررسیهای میدانی انجام شده مشخص گردیده که بیشتر محوطههای اشکان چکیده کاملمنطقه قروه در جنوب شرق استان کردستان به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط خاص زیست‌محیطی و نیز قرابت جغرافیایی با مراکز استقراری مهم دوره اشکانی شمال غرب و غرب ایران، دارای آثار و استقرارهایی از آن دوره است. طی بررسیهای میدانی انجام شده مشخص گردیده که بیشتر محوطههای اشکانی این منطقه بقایای استقرارهای کوچکی هستند. این مقاله در پی آن است تا بر اساس توصیف، طبقهبندی و گونهشناسی سفال‌های اشکانی بهدست آمده از این منطقه به افزایش اطلاعات ما در مورد وضعیت فرهنگی این منطقه در دوره اشکانی کمک نماید. بر اساس مطالعات انجام گرفته، سفال‌های این منطقه شامل سفال‌هایی با نقوش طنابی، خمره‌های ذخیره آذوقه و سفال شاخص دورة اشکانی یعنی سفال جلینگی هستند. فرم بیشتر این سفال‌ها را انواع کاسه، پیاله، کوزه و خمره، دیگ و دیگچه تشکیل میدهد. از تزئینات شاخص بهکار رفته بر روی این سفال‌ها میتوان به نقوش کنده به صورت خطوط مواج و موازی و نوعی تکنیک منحصر به فرد ترصیع‌کاری (نگین‌کاری) اشاره کرد. بر اساس نتایج این مطالعه میتوان گفت سفال‌های اشکانی منطقه قروه، ضمن دارا بودن برخی ویژگیهای بومی- محلی، عمدتاً همانند نمونههای مکشوفه از مکان‌هایی چون بیستون، نوشیجان، هگمتانه، قلعه ضحاک، قلعه یزدگرد، معبد خورهه، کنگاور و دره‌های اسدآباد، پاوه، مریوان، ثلاث باباجانی و بیشتر مناطق غرب کشور است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1088 - مطالعه وضعیت اقتصادی اشکانیان در دوران مهرداد اول و مهرداد دوم، براساس آزمایش سکه‌های نقره (یک درهمی) بوسیله دستگاه XRF
مهدی سبزعلی علیرضا گودرزی مصطفی خزایی کوهپر فرهنگ خادمی ندوشنسکه ها یکی از شاخص ترین داده های باستان شناختی برای مطالعه دوره طولانی اشکانی که اطلاعات کمی در ارتباط با آن وجود دارد، به شمار می‌روند. تجزیه عنصری سکه ها و تعیین مقدار عناصر بهکار رفته در آنها رابطه مستقیمی با وضعیت اقتصادی ـ سیاسی دوره ضربشان دارد. در این پژوه چکیده کاملسکه ها یکی از شاخص ترین داده های باستان شناختی برای مطالعه دوره طولانی اشکانی که اطلاعات کمی در ارتباط با آن وجود دارد، به شمار می‌روند. تجزیه عنصری سکه ها و تعیین مقدار عناصر بهکار رفته در آنها رابطه مستقیمی با وضعیت اقتصادی ـ سیاسی دوره ضربشان دارد. در این پژوهش ۱۲ نمونه سکه نقره یک درهمی مهرداد اول (نمونه های ۱-۸) و مهرداد دوم (نمونه های ۹-۱۲) بوسیله دستگاه XRF آنالیز شد. نتیجه آزمایش مذکور نشان داد که در دوره مهرداد اول مقدار نقره موجود در سکه ها بین ۹۶/۸۶۹ تا ۹۰/۸۶۳ درصد است. این میزان بالای نقره در سکه های این پادشاه اشاره به توان بالای اقتصادی اشکانیان دارد که نتیجه تصرف راههای تجاری بین‌النهرین و غنایم حاصل از غارت معابد غنی الیمایی بوده است. در آزمایش نمونه های مربوط به مهرداد دوم می‌بینیم که میزان نقره در سکه های این پادشاه از ۹۵/۶۷۱ تا ۶۵/۹۹۵ درصد در نوسان است. کاهش چشمگیر درصد خلوص نقره بهکار رفته در سکه های اواخر حکومت مهرداد دوم را می توان در راستای استقلال گودرز، تسلط وی بر بابل و راههای تجاری آن و همچنین، از دست رفتن شوش در اواخر حکومت مهرداد تفسیر کرد. با از دست رفتن این مناطق پر درآمد تجاری، پارتی‌ها در این برهه زمانی از لحاظ اقتصادی دچار مشکل شدند. به‌همین خاطر، ضرابخانه ها به دلیل کمبود منابع مورد نیاز، درصد نقره را کاهش داده و عنصر کم بهای مس را افزایش داده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1089 - آنالیز سکه‌های نقره‌ای (یک درهمی) فرهاد چهارم به روش PIXE
مهدی سبزعلی فرهنگ خادمی ندوشن علیرضا گودرزی بیتا سودایی حسین صادقی سقدلآنالیز سکه‌های نقره به روش PIXE، یکی از روش های دقیق سنجش عناصر تشکیل دهنده آنهاست. این عمل می تواند اطلاعات ارزنده‌ای درباره عناصر شیمیایی موجود در سکه‌ها دهد که در رابطه باوضعیت معیشتی و معادن استخراج شده جهت ضرب سکه باشد. در طول دوره اشکانی ضرابخانه‌ها بواسطه انگیزه چکیده کاملآنالیز سکه‌های نقره به روش PIXE، یکی از روش های دقیق سنجش عناصر تشکیل دهنده آنهاست. این عمل می تواند اطلاعات ارزنده‌ای درباره عناصر شیمیایی موجود در سکه‌ها دهد که در رابطه باوضعیت معیشتی و معادن استخراج شده جهت ضرب سکه باشد. در طول دوره اشکانی ضرابخانه‌ها بواسطه انگیزه‌های گوناگونی، رویه معمول ضرب سکه را تغییر میدادند ونیزمنابع معدنی جدیدی را برای ذوب فلز انتخاب میکردند. در طی دوران پادشاهی فرهاد چهارم (2-38 پ.م) همانند دوران قبل (مهرداد اول ۱۷۱-۱۳۸ پ.م)، سکه‌های ضرب شده شامل سکه های نقره‌ای یک درهمی و چهاردرهمی، سکه‌های برنزی و مسی بود. در این بین سکه‌های نقره‌ای به نسبت ارزش فلز و گستره جغرافیایی که در آن در گردش بودند، اهمیت بیشتری را داشتند. در این پژوهش ۱۰ نمونه از سکه‌های یک درهمی فرهاد چهارم که بوسیله دستگاه PIXE مورد آزمایش قرار گرفته‌اند، مطالعه میشود.این طیف سنجی از سکه‌ها مشخص کرد که میزان عنصر نقره موجود در آنها به شدت در نوسان است. افت شدید نقره در برخی از سکه‌های یک درهمی گویای اوضاع نابسامان اقتصادی و تلاش ضرابخانه‌ها برای کنترل آن به نفع حکومت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1090 - بررسی سفال‌های اسلامی محوطه مشکین‌تپه پرندک در استان مرکزی
حسین صدیقیان فیروز مهجوریکی از محوطه های بزرگ دوران اسلامی استان مرکزی، محوطه مشکین تپه بوده که در فاصله یک و نیم کیلومتری شهر جدید پرندک، در منطقه ای نیمه بیابانی قرار گرفته است. با توجه به موقعیت جغرافیایی آن، وسعت، نام محوطه و ویژگی های دیگر، به احتمال مشکین تپه همان مشکویه اشاره ش چکیده کاملیکی از محوطه های بزرگ دوران اسلامی استان مرکزی، محوطه مشکین تپه بوده که در فاصله یک و نیم کیلومتری شهر جدید پرندک، در منطقه ای نیمه بیابانی قرار گرفته است. با توجه به موقعیت جغرافیایی آن، وسعت، نام محوطه و ویژگی های دیگر، به احتمال مشکین تپه همان مشکویه اشاره شده در متون تاریخی و جغرافیای تاریخی قرن چهارم هجری قمری به بعد است. این محوطه در سال ۱۳۸۷ مورد بررسی سیستماتیک و کاوش های باستان شناسی قرار گرفت که بخشی از داده های بررسی سیستماتیک آن طی مقاله پیش رو ارائه شده است. در این مقاله سفال های لعاب دار و بدون لعاب پراکنده بر سطح محوطه کاملاً آمارگیری، طبقهبندی و مطالعه شده اند. ابتدا بر اساس ویژگی های فنی همچون خمیره، خمیر مایه و ... و سپس بر اساس ویژگی های تزیینی، طبقه بندی، آمارگیری، توصیف و در نهایت، تحلیل شدهاند. لازم به ذکر است که بر اساس گاهنگاری نسبی و مقایسه ای سفال ها که در بخش ویژگی های تزیینی تا حدودی بدان ها اشاره شده، بیشتر سفال های پراکنده سطحی این محوطه مربوط به قرون ۶ و ۷ هجری قمری هستند ولی در میان آنها سفال هایی مربوط به قرون ۳ تا ۶ و ۷ تا ۱۰ هجری قمری نیز وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1091 - بررسی وضعیت معیشتی مناطق باستانی ایران در دوره اشکانی بر اساس مطالعه آزمایشگاهی استخوان‌های انسانی کشف‌شده از محوطههای این دوره
طاهره عزیزی‌پور فرهنگ خادمی ندوشن محمد لامعی رشتیپی بردن به وضعیت زیست‌محیطی و الگوی معیشتی در محوطههای باستانی یکی از مسائل مهم در مطالعات باستانشناسی است. باستان‌شناسان از روش های گوناگونی برای انجام این مطالعات استفاده میکنند؛ یکی از این روش ها بررسی وضعیت غذایی از طریق اندازهگیری و مطالعه عناصر تشکیل‌دهنده ا چکیده کاملپی بردن به وضعیت زیست‌محیطی و الگوی معیشتی در محوطههای باستانی یکی از مسائل مهم در مطالعات باستانشناسی است. باستان‌شناسان از روش های گوناگونی برای انجام این مطالعات استفاده میکنند؛ یکی از این روش ها بررسی وضعیت غذایی از طریق اندازهگیری و مطالعه عناصر تشکیل‌دهنده اسکلت های باستانی است. اشکانیان در طول سالهای ۲۳۸ پ.م تا ۲۲۴ م بر ایران حکومت کردند. آنها به مرور قلمرو خود را از شرق به غرب گسترش داده و نواحی جدیدی را به قلمرو خود افزودند. گسترش قلمرو اشکانی باعث شد که مناطق متنوعی از نظر زیست‌محیطی در قلمروی این پادشاهی بگنجد. تنوع زیست‌محیطی باعث ایجاد تنوع غذایی در محوطههای مختلف بازمانده از این دوره شد. تجزیه عنصری دندان های اسکلت های انسانی که از محوطه‌ها و گورستان های دوره اشکانی به دست آمده، اطلاعات ارزشمندی را درباره الگوی غذایی مردمان این دوره در اختیار ما قرار می دهد. در این مقاله با هدف دستیابی به اطلاعاتی درباره وضعیت غذایی در دوره اشکانی با استفاده از دستگاه PIXE (گسیل پرتو X در اثر بر انگیختگی با پروتون) به تجزیه عنصری دندان‌های اسکلت‌های انسانی این دوره می پردازیم. دندان های مورد مطالعه از شیان، خرند، گنداب، ولیران و نخل ابراهیمی به دست آمده‌اند. آهن، کلسیم، استرانسیوم، روی و فسفر عناصری هستند که در این پژوهش مورد تأکید قرار می گیرند. در این پژوهش موفق به کسب اطلاعاتی درباره نوع غذاهای مصرفی وتنوع غذایی در جوامع مورد مطالعه در دوره اشکانی شده ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1092 - رابطه مشکلات بین فردی با شدت نشانه های اختلال وسواسی – جبری و اضطراب اجتماعی در افراد غیر بالینی: نقش واسطه گری نشخوار فکری
سحر ترابی زنوز زهره فصل بهار شادی منعم مجید محمودعلیلو* راضیه پاکچکیتهمشکلات بین فردی ملاک اساسی برخی از اختلالات روانپزشکی است و از رایج ترین مشکلاتی بهشمار می رود که اغلب بیماران در جریان مصاحبه های بالینی گزارش می کنند، به طوری که، دلیل عمدهمراجعه افراد برای روان درمانی محسوب می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش میانجی نشخوارفکری چکیده کاملچکیتهمشکلات بین فردی ملاک اساسی برخی از اختلالات روانپزشکی است و از رایج ترین مشکلاتی بهشمار می رود که اغلب بیماران در جریان مصاحبه های بالینی گزارش می کنند، به طوری که، دلیل عمدهمراجعه افراد برای روان درمانی محسوب می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش میانجی نشخوارفکری در رابطه بین مشکلات بین فردی در اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال وسواسی - جبری انجامگرفت. طرح پژوهش حاضر به روش توصیفی بود که به شیوه نمونه گیری آنلاین تعداد 300 نفر در اینمطالعه شرکت کردند، پرسشنامه مشکلات بین فردی، نشخوار فکری، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلالوسواسی – جبری به عنوان ابزار پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از آمار توصیفی)میانگین و انحراف معیار(، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت. یافته های این مطالعه نشان داد که؛ بین مشکلات بین فردی، نشانه های اختلال وسواسی – جبری،علاوه بر این، تحلیل .)p<0/ اختلال اضطراب اجتماعی و نشخوار فکری رابطه معناداری وجود دارد ) 05مدل ساختاری نشان داد که نشخوار فکری رابطه بین مشکلات بین فردی و نشانه های اختلال اضطراباجتماعی و اختلال وسواسی – جبری را میانجی گری می کند. با توجه به نتایج این مطالعه به نظر می رسدنشخوار فکری یک عامل تسهیل گر در بین مشکلات بین فردی و اختلالات هیجانی محسوب می شود؛بنابراین افراد با سطوح بالای نشخوار فکری که اختلالات هیجانی نیز تجربه می کنند، بیشتر در معرضناسازگاری های بین فردی قرار می گیرند.کلیتواژه ه : اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال وسواسی – جبری، مشکلات بین فردی، نشخوار فکری- پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1093 - رابطۀمشکلات رفتاری و کیفیت زندگی درکودکان یش دبستانی
مجتبی امیری مجد محمد قمری لیلا طاهریهدف این پژوهش، تعیینرابطۀمشکلاترفتاریو کیفیتزندگیدرکودکانپیشدبستانیبود.جامعهآماریشاملکلیهکودکان پیش دبستانیشهرابهر بود.آزمودنی ها104دانش آموز)43پسر و61دختر(پیش دبستانی بودند که به روش نمونه گیری خوشهای تکمرحلهای انتخاب شدند ومادران آنها به پرسشنامه کیفیت زندگی کودکان پی چکیده کاملهدف این پژوهش، تعیینرابطۀمشکلاترفتاریو کیفیتزندگیدرکودکانپیشدبستانیبود.جامعهآماریشاملکلیهکودکان پیش دبستانیشهرابهر بود.آزمودنی ها104دانش آموز)43پسر و61دختر(پیش دبستانی بودند که به روش نمونه گیری خوشهای تکمرحلهای انتخاب شدند ومادران آنها به پرسشنامه کیفیت زندگی کودکان پیش دبستانی و مقیاس درجه بندی رفتار کودککانرز-فرم والدین پاسخ دادند.برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی اسپیرمن، ضریب همبستگیپیرسون، آزمون تی برای نمونه های مستقل و تحلیل رگرسیون استفاده شد.نتایج پژوهش نشان داد1-این مقاله برگرفته از طرح پزوهشی است که با حمایت مالی معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر انجام شده است. ٢-دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر،دانشکده علوم انسانی،گروه روانشناسی، ابهر، ایران.amirimajd@abhariau.ac.ir ٣-دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر،دانشکده علوم انسانی،گروهراهنمایی و مشاوره، ابهر، ایران. ٤-کارشناس ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی. 10/رابطۀمشکلاترفتاریو کیفیتزندگیدرکودکانپیشدبستانیکه مشکلات رفتاری با کیفیت زندگی کودکان پیش دبستانی رابطه دارد و مشکلات رفتاری می توانندکیفیت زندگی کودکان پیش دبستانی را پیشبینی کنند.نتایج همچنین نشان داد که فقط تعداداعضای خانواده و کیفیت زندگی می توانند مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی را پیش بینیکنند اما سایر متغیرهای جمعیت شناختی)وضعیت اقتصادی خانواده، تحصیلات و شغل والدین(نتوانستند مشکلات رفتاری و کیفیت زندگی کودکان پیش دبستانی را پیش بینی کنند.مشکلاترفتاری و کیفیت زندگی پسران و دختران پیشدبستانی نیز متفاوت نبود.(p<.05) پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1094 - اثربخشی طرح واره درمانی و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر تحریک پذیری هیجانی در زنان آسیب دیده از پیمان شکنی
ندا ورقائی قربان فتحی اقدم مجتبی امیری مجد لقمان ابراهیمیچکیدههمسرگزینی و پیمان زناشویی هر دو نشانه پختگی و پیشرفت شخصی هستند یکی از چالش هایی کهبسیاری از زوج ها با آن روبرو هستند فریب کاری در رابطه است و بزرگ ترین عمل فریبکارانه بین زوجرویارویی باخیانت است. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی طرح واره درمانی و درمان مبتنی بر تعهدو چکیده کاملچکیدههمسرگزینی و پیمان زناشویی هر دو نشانه پختگی و پیشرفت شخصی هستند یکی از چالش هایی کهبسیاری از زوج ها با آن روبرو هستند فریب کاری در رابطه است و بزرگ ترین عمل فریبکارانه بین زوجرویارویی باخیانت است. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی طرح واره درمانی و درمان مبتنی بر تعهدو پذیرش بر تحریک پذیری هیجانی در زنان آسیب دیده از پیمان شکنی بود. روش این پژوهش نیمهآزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری زنان آسیب دیده از -پیمان شکنی مراجعه کننده به کیلینک های مشاوره تحت نظر دادگستری شهر زنجان ) 1400 - 1399 )بود و از بین آن ها 45 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند بر اساس ملاک های ورود انتخاب شدند وبه صورت تصادفی در دو گروه آزمایش ) 15 نفر( و یک گروه کنترل ) 15 نفر( جای گرفتند. پروتکلهشت جلسه ای طرح واره درمانی و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر روی گروه آزمایش انجام گردیدهر سه گروه در مرحله پیش آزمون و پس آزمون مقیاس تحریک پذیری هیجانی )بری تویت، 1987 ( راتکمیل کردند. یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که هر دو درمان باعث کاهش معنادارمیانگین نمرات پس آزمون تحریک پذیری هیجانی درگروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است.سطح معنی داری کمتر از مقدار مفروض 05 / 0 است که نشان از اثربخشی طرح واره درمانی و درمانمبتنی بر تعهد و پذیرش بر تحریک پذیری هیجانی دارد ) 05 / 0 > p (. بر اساس یافته های پژوهش و باتوجه به کارایی و اثربخشی درمان طرح واره و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش، این رویکرد می توانددرزمینة کاهش تحریک پذیری هیجانی در زنان آسیب دیده از پیمان شکنی مؤثر باشد بنابراین درکنارسایر رویکردهای درمانی موجود گزینه مناسبی، برای استفاده مشاوران و درمانگران خانواده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1095 - بررسی موانع و مشکلات ارتباط صنعت و دانشگاه و ارائه راهکارهای مورد نیاز
بابک حاجی کریمیقدرت و توان اقتصادی یک کشور و نیز دستیابی بـه پیشـرفت هـای علمـی و تکنولـوژیکی بـهمنظور کسب توان رقابت در عرصۀ بین المللی تا حد زیادی بستگی به تعامل و ارتباط مثبتدانشـگاهو صنعتدارد.در کشورهای توسعه یافته جهان تحولات صنعت ابتدا از مراکز علمی،تحقیقاتی آغـازمی گردد و در نه چکیده کاملقدرت و توان اقتصادی یک کشور و نیز دستیابی بـه پیشـرفت هـای علمـی و تکنولـوژیکی بـهمنظور کسب توان رقابت در عرصۀ بین المللی تا حد زیادی بستگی به تعامل و ارتباط مثبتدانشـگاهو صنعتدارد.در کشورهای توسعه یافته جهان تحولات صنعت ابتدا از مراکز علمی،تحقیقاتی آغـازمی گردد و در نهایت به شکل صنایع و محصولات جدید و رقابت پذیر در بازارهای جهـانی نمـود مـییابد.هر چه ارتباطبین صنعت و دانشگاهضعیف باشد توسعه فناوری به کنـدی صـورت مـی گیـرد ودرنهایت موجب پیدایش کاستی در صنعت،وابستگی صنعتی، بهره برداری نامطلوب از منابع طبیعـی،اتلاف سرمایه های اجتماعی ونظایر آن خواهد شد.در این تحقیق به دنبال تحلیل و بررسی موانـع ومشکلات ارتباط بین صنعت و دانشگاه در استان زنجـان مـی باشـیم ، بـا توجـه بـه بافـت صـنعتی ودانشگاهی استان زنجان شامل دانشگاههای دولتی و آزاد و صنایع گوناگون ، کارخانجات این استان بهعنوان محدوده مطالعاتی انتخاب گردیده و بر اساس تقسیم بنـدی صـنایع در گروههـای مختلـف بـراساس نمونه گیری از کارخانجات و متغیرهای تعریف شده در سه سطح آموزشی ، پژوهشی و اجرایـیمی باشد و بر اساس تحقیق انجام شده توسط متخصصـان تحلیـل نتـایج انجـام گردیـده اسـت.درنهایت نتیجه تحقیق ایجاد واحدهای مشترک جهت پرورش و آموزشهای تخصصی تر بـه کارشناسـاندانشگاهی شامل انکوباتور ها و پارک های علم و فناوری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1096 - بررسی راهبردهای مقابله با استرس و ارتباط آن با وضعیت تحصیلی دانشجویان (مطالعهواحد ی موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر)
دکتر علیپولادی ریشهری1 شاهین افشارپور2 محمود بهرامخانی دکتر علیپولادی ریشهری1 شاهین افشارپور2 محمود بهرامخانیبررسی راهبردهای مقابله با استرس وارتباط آن با وضعیت تحصیلی دانشجویان(مطالعهواحد ی موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامیبوشهر)دکتر علیپولادی ریشهری1شاهین افشارپور2محمود بهرامخانی3چکیدهمقدمه:ارتباط و استرس با ه مقاب راهبردهای پژوهش حاضر بررسی هدف ازدر بو شهر وا حد ا سلامی آ چکیده کاملبررسی راهبردهای مقابله با استرس وارتباط آن با وضعیت تحصیلی دانشجویان(مطالعهواحد ی موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامیبوشهر)دکتر علیپولادی ریشهری1شاهین افشارپور2محمود بهرامخانی3چکیدهمقدمه:ارتباط و استرس با ه مقاب راهبردهای پژوهش حاضر بررسی هدف ازدر بو شهر وا حد ا سلامی آزاد دان شگاه دان شجویان کرد تح صی ی با عم آنتحصی ی سال33-33میباشد.روشتوصایفی ناوع از حاضار تحقیق :-پاس ما رویدادیینموناه از اساتفاده باا باشاد.طبقاه گیاریای851از نفار شدند. دان شجویان انت خابیاف تهها:داده یل تح و تجز یه ن تایجهان شانعقلا نی ه مقاب راهبرد های از ا سترس با ه که دان شجویان در مقاب دادمای اساتفاده اجتناابی و هیجاانی مقاب اه راهبردهاای از بیشترکنناد. دانشجویان دختراستفاده اجتنابی و هیجانی عقلانی، از راهبردهای بیشتر میانفصالی عقلانی، راهبردهای از بیشتر پسر دانشجویان که حالی در کنندمی استفادهه مقاب راهبرد بین کنند.ایارتباط ی تحصی کرد عم با عقلانیمدار هی جان ه مقاب و تح صی ی کرد عم بین مث بت مع نی داری و جود دا شت.ارتات.داشا اودااداری وجاای معناااط منفاباهری:گیه ههنتیجهاز اجویاندانشااز بی شتر ز ندگی زای ا سترس شرایط در مدار راهبرد های عقلا نی و م سئ همی استفاده دیگر راهبردهایعقلانای راهبردهای از که دانشجویانی و کنند می استفاده بیشترمای اساتفاده کمتار مدار هیجان راهبردهای از و کنند کنند وضعیت تحصی ی بهتری دارند.واژههای کلیدی:دانشجویان ی تحصی استرس، راهبردهای مقاب ه، شکست1-استادیار روان شناسی دانشگاه پیات نور بوشهر 2-کارشناس ارشد روان شناسی، مربی دانشگاه پیات نور بوشهر 8-کارشناس ارشد روان شناسی (نویسنده مسئ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1097 - بررسی عوامل مؤثر در گرایش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی به نماز )مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر(
سید محمد کریم حسینی سیدمهدی حسینینماز و اقامه آن به عنوان یکی از شاخصهایعمدهدینی در دین مبین اسلام بوده و دارای کارکردهایمهمیاز قبیل بازدارنده بودن نماز از فحشا و منکر، عامل تزکیهو سلامت روح، کاهش نا بهنجاریهایاجتماعی و...میباشد.مسئله بسیارمهمی که امروزه در جامعه اسلامی ما مطرح اسـت و دلسـوزان نظـام چکیده کاملنماز و اقامه آن به عنوان یکی از شاخصهایعمدهدینی در دین مبین اسلام بوده و دارای کارکردهایمهمیاز قبیل بازدارنده بودن نماز از فحشا و منکر، عامل تزکیهو سلامت روح، کاهش نا بهنجاریهایاجتماعی و...میباشد.مسئله بسیارمهمی که امروزه در جامعه اسلامی ما مطرح اسـت و دلسـوزان نظـام همـواره دغدغـهچگونگی توسعه فرهنگ نماز در بین قشر جوان و همچنین تحصیل کرده را داشته اند..دانشگاه آزاد اسلامی بهعنوان یک مؤسسه آموزشی عالی همانطور که با پسوند اسلامی همراه است و مولود پس از انقلاب اسـت بایـدبتواند در زمینههایفرهنگی پیشرو بوده و الگوی مناسبی برای همه مؤسسات آموزش عالی باشددر این تحقیق سعی بر این است ضمن یافتن ریشه و عوامل گرایش دانشجویان به فریضه نماز نسبت به ارائـه ًراه کارهای مفید و کاربردی به مسئولان دانشگاه خصوصامسئولان فرهنگی گام مفیدی را در این زمینه بردارد.هدف کلی تحقیق شناسایی عوامل مؤثر در گرایش دانشجویان دانشگاه آزاد به فریضه نماز، عوامل مـؤثر بـرشرکت دانشجویان دانشگاه به نماز جماعت و ارائه راه حلهایعملیبه مسئولان دانشگاه و مسئولان فرهنگیجهت افزایش میزان گرایش دانشجویان به نمازمیباشد که از طریق تکمیـل حـدود174پرسشـنامه توسـطدانشجویان برای اثبات فرضیههایساخته شده توسط محقق اقدام گردیده و در پایان نسبت به ارائه پیشنهادهاو راه حلهایعملی اقدام شده است.روش تحقیق روش پیمایشی بوده و از ابزارهایآماری و نرم افزارSPSSاستفاده گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1098 - پیش بینی افسردگی و اضطراب بر اساس مفهوم خدا در دانشجویان
باقر غباری بناب علی اکبر حدادی کوهسارچکیدههدف از پژوهش حاضر پیش بینی افسردگی و اضطراب بر اساس مفهوم خدا در دانشجویان می باشد.بدین منظور تعداد 443 نفر از دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی تهران و ایران با استفاده از روشنمونه گیری سهمی انتخاب شدند. مقیاس های افسردگی و اضطراب در چک لیست نشانگان رفتاری (دراگوتیس چکیده کاملچکیدههدف از پژوهش حاضر پیش بینی افسردگی و اضطراب بر اساس مفهوم خدا در دانشجویان می باشد.بدین منظور تعداد 443 نفر از دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی تهران و ایران با استفاده از روشنمونه گیری سهمی انتخاب شدند. مقیاس های افسردگی و اضطراب در چک لیست نشانگان رفتاری (دراگوتیس و همکاران، 1973 ) و مقیاس مفهوم سازی فرد از خدا ( گورساچ، 1968 ) بر روی دانشجویاناجرا شد. تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون چندگانه نشان داد که میزان افسردگ ی و اضطرابدانشجویان را می توان از روی مفهوم خدا پیش بینی کرد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد، دانشجویانی کهمفهوم مثبتی از خدا داشتند از افسردگی و اضطراب کمتری و دانشجویانی که مفهوم منفی از خدا داشتنداز افسردگی و اضطراب بیشتری برخوردار بودند.واژه های کلیدی: مفهوم خدا، افسردگی، اضطراب، دانشجویان علوم پزشکی پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1099 - بررسی تاثیر نقاشی درمانی بر مشکلات رفتاری کودکان با توجه به کیفیت محیط کالبدی آنها
الناز حسن پوربابایی جمال الدین سهیلیمشکلات رفتاری کودکان بخش قابل توجهی از اختلالات در دوران کودکی را به خود اختصاصداده است.روش های مختلفی برای درمان اختلالات وجود دارد که بهترین آنها هنر درمانی است.هدف، بررسی تاثیر نقاشی درمانی بر مشکلات رفتاری کودکان با توجه به کیفیت محیط کالبدیآنهامی باشد.در این پژوهش چکیده کاملمشکلات رفتاری کودکان بخش قابل توجهی از اختلالات در دوران کودکی را به خود اختصاصداده است.روش های مختلفی برای درمان اختلالات وجود دارد که بهترین آنها هنر درمانی است.هدف، بررسی تاثیر نقاشی درمانی بر مشکلات رفتاری کودکان با توجه به کیفیت محیط کالبدیآنهامی باشد.در این پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون30دانش آموز دارای اختلالاترفتاری3تا6سالدر دو مهد کودکدر استان قزوین انتخاب و هرکدام به دوگروه آزمایش و کنترلجایگزین شدند.در این پژوهش ازپرسشنامه مشکلات رفتاری شهیم فرم معلماناستفاده شد.نتایج1.دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاهآزاد اسلامی واحد قزوین.2.دکتری معماری، استادیار دانشکده معماری و شهرسازی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین. 70/بررسی تاثیر نقاشی درمانی برمشکلات رفتاری کودکان با توجه به کیفیت محیط کالبدی آنهابا استفاده از آزمونهای آماریtتوسط نرم افزارspssتحلیل شد.بررسی ها نشان داد:1.نقاشی درمانیبرمشکلاترفتاریکودکانگروهآزمایشدرهردومهدکودکتاثیردارد.2.در مقایسه دو مهدکودکنقاشی درمانی بر مشکلات رفتاری کودکانمهدآفتابگردانبهدلیلکیفیتفضاییمناسبترتاثیربیشتریداشتهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1100 - بررسی رابطه بین بی‌ثباتی ازدواج با مشکلات رفتاری برون‌سازی شده و خودکارآمدی کودکان
مریم غلامحسینی محسن مشکبید حقیقیچکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بی‌ثباتی ازدواج مادر با مشکلات رفتاری برون‌سازی شده و خودکارآمدی کودکان انجام گرفته است. این پژوهش به روش توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری آن شامل کلیه دختران 12-10 ساله مدارس ابتدایی شهر لاهیجان و مادران آن ها بوده است. از این تعد چکیده کاملچکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بی‌ثباتی ازدواج مادر با مشکلات رفتاری برون‌سازی شده و خودکارآمدی کودکان انجام گرفته است. این پژوهش به روش توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری آن شامل کلیه دختران 12-10 ساله مدارس ابتدایی شهر لاهیجان و مادران آن ها بوده است. از این تعداد 360 نفر به عنوان نمونه به صورت نمونه گیری خوشهای درنظر گرفته شدند. از پرسشنامه سیاهه رفتاری کودکان، پرسشنامه خودکارآمدی کودکان و نوجوانان و پرسشنامه شاخص بی‌ثباتی ازدواج به منظور بررسی متغیرهای اصلی استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها نیز از نرمافزار SPSS-21 و ضریب همبستگی پیرسون بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین رابطه بی‌ثباتی ازدواج مادر و مشکلات برون‌سازی شده دختران رابطه وجود دارد، به صورتی که با افزایش میزان بی‌ثباتی ازدواج مادر، مشکلات برون‌سازی شده کودکان (شامل رفتارهای پرخاشگرانه و قانون شکنانه) نیز افزایش یافته است. در نهایت، یافتههای تحقیق مشخص نمود که بین بی‌ثباتی ازدواج مادر و خودکارآمدی دختران رابطه منفی و معناداری وجود دارد. واژه های کلیدی: بی‌ثباتی ازدواج مادر، مشکلات رفتاری، خودکارآمدی، کودکان پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1101 - پیش بینی اضطراب آشکار و پنهان دانش آموزان دختر ابتدایی از روی سبک های فرزند پروری مادران
اکرم زارع سلطانی محمد قمریچکیدهتجارب سال های اول کودکی که معمولا در خانواده ایجاد می گردد سازنده و زیربنایشخصیت و رفتار های بعدی کودک است. هدف این پژوهش تعیین رابطه سبک های فرزند پروریمادران با اضطراب پنهان و آشکار دانش آموزان دختر ابتدایی بود. نمونه مورد بررسی شامل 100 نفراز دانش آموزان دختر مد چکیده کاملچکیدهتجارب سال های اول کودکی که معمولا در خانواده ایجاد می گردد سازنده و زیربنایشخصیت و رفتار های بعدی کودک است. هدف این پژوهش تعیین رابطه سبک های فرزند پروریمادران با اضطراب پنهان و آشکار دانش آموزان دختر ابتدایی بود. نمونه مورد بررسی شامل 100 نفراز دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی ناحیه یک شهر قزوین و مادرانشان بود . آزمودنی ها به روشنمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس فرزند پروری بامریندتوسط مادران ومقیاس اضطراب اشپیل برگر توسط دختران تکمیل شد. تحلیل داده ها با ضریب همبستگی پیرسونو تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد که بین متغیرهای سبک های فرزندپروری مادران باهمچنین سبک های فرزند .(P< 0/ اضطراب آشکار و پنهان دانش آموزان رابطه وجود دارد ( 051 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، گروه روانشناسی، قزوین، ایران2 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر، ابهر ایران ، نویسنده مسئول88 / پیش بینی اضطراب آشکار و پنهان دانش آموزان دختر ابتدایی از روی سبک های فرزند پروری مادران.(P< 0/ پروری مادران می توانند اضطراب پنهان و آشکار را در دانش آموزان پیش بینی نمایند ( 05بنابر نتایج بدست آمده، آموزش شیوه های فرزندپروری کارآمد به مادران اهمیت فراوانی دارد.واژه های کلیدی:سبک های فرزندپروری، طرحواره های ناسازگار اولیه، اضطراب آشکار وپنهان، مادران پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1102 - مشکلات رفتاری و تحصیلی مرتبط با آموزش از راه دور برای کودکان با اختلال نقص توجه بیش فعالی
بهار طاهریچکیدههمه گیری ویروس کووید 19 و قرنیطنه ناشی از آن، آموزش از راه دور را معمول کرد. جدا از مسئلهدسترسی به امکانات هوشمند، شواهد پژوهشی اندکی در این زمینه وجود دارد که نشان دهد یادگیریاز راه دور برای کودکان و نوجوانان با ADHD چه مشکلاتی دارد. بنابراین، در پژوهش حاضر مشکلات چکیده کاملچکیدههمه گیری ویروس کووید 19 و قرنیطنه ناشی از آن، آموزش از راه دور را معمول کرد. جدا از مسئلهدسترسی به امکانات هوشمند، شواهد پژوهشی اندکی در این زمینه وجود دارد که نشان دهد یادگیریاز راه دور برای کودکان و نوجوانان با ADHD چه مشکلاتی دارد. بنابراین، در پژوهش حاضر مشکلاترفتاری و تحصیلی مرتبط با آموزش از راه دور برای کودکان با ADHD بررسی شد. پژوهش حاضر بهصورت علّی مقایسه ای انجام شد. از طریق نمونه گیری هدفمند و با پرسشنامه غربالگری - ADHD وانجام مصاحبه بالینی ساختاریافته، تعداد 96 کودک با ADHD و 150 کودک سالم انتخاب شدند. آنهابا در نظر گرفتن شرایط آموزش آنلاین و مقایسه آن با آموزش حضوری، از طریق چک لیست مشکلاترفتاری، پرسشنامه مشکلات تحصیلی و پرسشنامه انگیزش تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایجتحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که دو گروه در مشکلات رفتاری و تحصیلی و همچنین انگیزشتحصیلی تفاوت معنادار داشتند. والدین کودکان با ADHD مشکلات رفتاری، تحصیلی و انگیزشیبیشتری نسبت به والدین کودکان سالم در رابطه با استفاده از آموزش آنلاین گزارش کردند. کودکان باADHD به ویژه مشکلات تمرکز و عدم پیگیری و بی انگیزگی بالاتری نشان دادند. این یافته ها نشانمی دهد که آموزش از راه دور برای همه دانش آموزها به یک اندازه متوسط مفید نیست و برای آنهاییکه به اختلالات رفتاری از جمله ADHD مبتلا هستند ممکن است نتوانند از این روش بهره ببرند.بنابراین، شناسایی مشکلات رفتاری و تحصیلی مرتبط با آن برای کودکان با ADHD جهت چاره اندیشیبرای کمک بهتر به آنها حائز اهمیت و ضرورت است.کلیدواژه ها: اختلال نقص توجه بیش فعال، مشکلات رفتاری، مشکلات یادگیری، انگیزش تحصیلی، -آموزش از راه دور.1 پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1103 - اثر بخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر باورهای ارتباطی و تنظیم هیجان مادران دارای فرزندان با مشکلات رفتاری
پریسا کربلایی حسنی سیدعلی آل یاسینچکیدهپژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر باورهای ارتباطیو تنظی هیجان مادران دارای فرزندان با مشکلار رفتاری انجا شد. روش پرژوهش حاضرر از نروعمطالعار نیمه آزماششی به صورر پیش آزمون و پس آزمون با گرروه آزمراشش و گرواه برود. جامعره- آماری اشن چکیده کاملچکیدهپژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر باورهای ارتباطیو تنظی هیجان مادران دارای فرزندان با مشکلار رفتاری انجا شد. روش پرژوهش حاضرر از نروعمطالعار نیمه آزماششی به صورر پیش آزمون و پس آزمون با گرروه آزمراشش و گرواه برود. جامعره- آماری اشن پژوهش را مادران دارای فرزندان با مشرکلار رفتراری در شر ر آشرتیان در سرال 9۰119۰13 تشکی دادند و تعداد ۰31 پرسشنامه رفتاری کودکان آخنبراخ در برین مرادران دانرش آمروزانمدارس ابتداشی پخش شد و از بین افرادی که باتترشن نمره را به اشن پرسشنامه به دست آوردنرد؛ براتوجه به روش نمونه گیری در دسترس 1۳ نفر انتخا و مادران آنها مورد مداخله قرار گرفتند. برایجمع آوری اطلاعار از پرسشنامه م اررهای ارتبراطی برارتون و جری ) 911۳ ( و پرسشرنامه تنظریشناختی هیجان توسط گرانفسرکی و همکراران ) 6۳۳9 ( اسرتفاده شرد. سرپس گرروه آزماششری در 3جلسه) 9 جلسه در هفته( مورد مداخله برنامه شناخت درمانی مبتنری برر ذهرن آگراهی قررار گرفتنرد.ج ت تحلی داده ها از تحلی کوارشانس چند متغیره استفاده شد. نتراش نشران داد شرناخت درمرانیمبتنی بر ذهن آگاهی بر باورهای ارتباطی و تنظی هیجان مادران دارای فرزندان با مشرکلار رفتراری≥ ۳/ اثر بخش است ) ۳۱ P (. بر اشن اساس پیشن اد میشود تا از اشن مداخله به صورر گروهی برایمادران دارای فرزندان با مشکلار رفتاری در مدارس به صورر برنامههای آموزش خرانواده اسرتفادهشود.کلید واژه ها: ذهن آگاهی باورهای ارتباطی تنظی هیجان مادران مشکلار رفتاری کودکان پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1104 - بررسی و مقایسه رابطه بین پنج عامل بزرگ شخصیتی، شادکامی و موفقیت ورزشی درورزشکاران تیمهای ملی، ورزشکاران حرفه ای وغیرحرفه ای آذربایجان شرقی
دکتر داود قادریچکیدهبه منظور بررسی و مقایسه رابطه بین پنج عامل بزرگ شخصیتی، شادکامی و موفقیت ورزشی در ورزشکاران تیمهایملی، و رزشکاران حرف هایی و غیر حرفه ایی آذربایجان شرقی تعداد 27 ورزشکار )شامل 12 ورزشکار عضو تیم ملی، 52ورزشکار حرف هایی و 62 ورزشکار غیر حرفه ایی ( به شیوه نمونه گیری چکیده کاملچکیدهبه منظور بررسی و مقایسه رابطه بین پنج عامل بزرگ شخصیتی، شادکامی و موفقیت ورزشی در ورزشکاران تیمهایملی، و رزشکاران حرف هایی و غیر حرفه ایی آذربایجان شرقی تعداد 27 ورزشکار )شامل 12 ورزشکار عضو تیم ملی، 52ورزشکار حرف هایی و 62 ورزشکار غیر حرفه ایی ( به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. تمامی آزمودنیهای موردکاستا و مک کرا، 2991 (، شادکامی )آرجبل، 2000 ( و موفقیت IFF-OEN( نظر پرسشنامه های پنج عاملی شخصیتورزشی )بشارت، 1831 ( را تکمیل نمودند. برای تحلیل داده های بدست آمده از آزمونهای آماری ضریب همبستگیپیرسون، رگرسیون همزمان، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. نتایج نشان داد ورزشکاران،)P > تیم ملی و ورزشکاران حرفه ایی از روانرنجورخویی کمتری نسبت به ورزشکاران غیر حرفه ایی برخوردارند ) 0.1ورزشکاران تیم ملی از دو گروه دیگر برونگراترند و ورزشکاران حرفه ایی هم نسبت به ورزشکاران غیر حرف هایی برونگراترند،ورزشکاران تیم ملی از دو گروه دیگر گشوده تر و شادکامترند و ورزشکاران حرف هایی هم نسبت به ورزشکاران غیر حرف هاییدر مورد دو عامل وظیفه شناسی و توافق جویی نتایج نشان داد که ورزشکاران تیم ملی .)P > گشوده تر و شادکامترند ) 0.1نتایج .)P > نسبت به گروه ورزشکاران حرف هایی و غیر حرفه ایی از وظیفه شناسی و توافق جویی بیشتری برخوردارند ) 0.1همچنین مشخص ساخت که در ورزشکاران تیم ملی و ورزشکاران حرفه ایی بین عامل روانرنجورخویی و موفقیت ورزشیهمچنین بین پنج عامل برونگر ایی، گشودگی، وظیفه شناسی، توا .)P > همبستگی منفی و معنی داری وجود دارد ) 0.5تحلیل نتایج بوسیله آزمون آماری .)P > فق جویی و شادکامی با موفقیت ورزشی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد) 0.1رگرسیون همزمان نشان م یدهد که از بین شش عامل مورد بررسی فقط دو عامل توافق جویی و وظیفه شناسی به طرزمعنی داری پیش بینی کننده موفقیت ورزشی در ورزشکاران تیم ملی و ورزشکاران حرفه ایی می باشند. مطالعات بیشتردر این حوزه م یتواند داده های روشنگرانه تری را در این حوزه بدست دهد.واژه های کلیدیپنج عامل بزرگ شخصیتی، شادکامی، موفقیت ورزشی، ورزشکاران پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1105 - بررسی تاثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر دستکاری سود مبتنی بر مدل بنیش و ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
مریم1 نادری‌پور اکبر رحیمی پور فاطمه افشار زیدآبادیچکیده پژوهش حاضر به بررسی تاثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر دستکاری سود و ورشکستگی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1391-1395 می پردازد. در این پژوهش اعتماد بیش از حد مدیریت بر اساس دو شاخصِ سود پیش بینی شده و مخارج سرمایه ای اندازه چکیده کاملچکیده پژوهش حاضر به بررسی تاثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر دستکاری سود و ورشکستگی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1391-1395 می پردازد. در این پژوهش اعتماد بیش از حد مدیریت بر اساس دو شاخصِ سود پیش بینی شده و مخارج سرمایه ای اندازه گیری شده است. نتایج آزمون های آماری پژوهش بیانگر آن است بیش اعتمادی مدیریت بر ورشکستگی شرکت ها تاثیر نداشته، اما بر دستکاری سود اثرگذار است. در واقع نتایج نشان می دهند که ورشکستگی شرکت ها، مستقل از میزانِ اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر اساس معیار سود پیش بینی شده و مخارج سرمایه ای است. اما با توجه به مثبت و معنی دار بودن تأثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر اساس شاخص سود پیش بینی شده و مخارج سرمایه ای بر دستکاری سود شرکت ها، این فرضیه پژوهش مورد تأیید واقع می شود. واژگان کلیدی: اعتماد بیش از حد مدیریت، دستکاری سود، مدل بنیش، ورشکستگی، مدل آلتمن پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1106 - بررسی پدیده استفاده مشکل زا از اینترنت در دانشجویان دانشگاه پیام نور آبیک
وحیده علی پورمطالعات نشان میدهند بین ویژگیهای خانوادگی و روانی افراد با نوع استفاده از اینترنترابطه وجود دارد.به همین منظور هدف از این پژوهش بررسی نقش ویژگیهایخانوادگی، سلامتروان در پیش بینی استفاده مشکل زا از اینترنت است.نمونه این پژوهش230دانشجو دانشگاه پیامنور آبیک بودند که به روش چکیده کاملمطالعات نشان میدهند بین ویژگیهای خانوادگی و روانی افراد با نوع استفاده از اینترنترابطه وجود دارد.به همین منظور هدف از این پژوهش بررسی نقش ویژگیهایخانوادگی، سلامتروان در پیش بینی استفاده مشکل زا از اینترنت است.نمونه این پژوهش230دانشجو دانشگاه پیامنور آبیک بودند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند.متغیرهای مذکور به ترتیبتوسط ابزارهای زیر مورد بررسی قرار گرفتند:مقیاس ساختار خانواده)FACES-III(، آزمونسلامت عمومی)12-GHQ(، و مقیاس کاربردمشکل زا از اینترنت)GPIUS.(کاربرد مشکلزا ازاینترنت شامل زیر مقیاسهای تنظیم خلق، بهرهوری اجتماعی، کاربرد اجباری، وقت مضاعف،1.عضو هیت علمی دانشگاه پیام نور 146/بررسی پدیده استفاده مشکل زا ازاینترنت در دانشجویان دانشگاه پیام نور آبیکنشانگان انزوا، آسودگی بینفردی است.در این تحقیق بررسی نتایج ضریب همبستگیپیرسون ورگرسیون چند متغیره نشان داد که:همبستگی خانواده، خرده مقیاسهای تنظیم خلق، بهرهوریاجتماعی، کاربرد اجباری، وقت مضاعف و نشانگان انزوا را پیشبینی نمود.اضطراب/افسردگی، خردهمقیاسهای تنظیم خلق، بهرهوری اجتماعی، وقت مضاعف، کاربرد اجباری، نشانگان انزوا را پیش بینینمود.بعلاوه ناکنشوری اجتماعی خرده مقیاس کارکرد اجتماعی را پیشبینی نمود.در مجموع می-توان نتیجه گرفت که کاربرد مشکلزا از اینترنت به نحو معناداری تحت تأثیر ویژگیهای خانوادگی وروانشناختی قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1107 - شناسایی و طبقه بندی شکم پایان همراه با مرجان ها در جزیره قشم(برکه خلف و سواحل ناز)
مهناز سادات صادقی آریا اشجع اردلان هدی سادات احمدیتاکنون مطالعات زیادی بر روی طبقه بندی و اکولوژی نرم تنان در خلیج فارس و دریای عمان انجام شده است،اکثر مطالعات موجود به معرفی و شناسایی کلی نرم تنان پرداخته شده است و بررسی اختصاصی طبقات رده بندی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.این تحقیق به شناسایی و طبقه بندی شکم پایان هم چکیده کاملتاکنون مطالعات زیادی بر روی طبقه بندی و اکولوژی نرم تنان در خلیج فارس و دریای عمان انجام شده است،اکثر مطالعات موجود به معرفی و شناسایی کلی نرم تنان پرداخته شده است و بررسی اختصاصی طبقات رده بندی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.این تحقیق به شناسایی و طبقه بندی شکم پایان همراه با مرجان ها در جزیره قشم ،پرداخته است. نمونه برداری در دو ایستگاه مختلف در جزیره قشم در تابستان 1397 انجام شد.که در نهایت،17خانواده، 25 جنس و32 گونه در جزیره قشم شناسایی گردید که به شرح زیر می باشد. Euchelus asper, Umbonium vestiarium, Lunella coronata, Nerita albicilla, Nerita textilis, Planaxis sulcatus, Cerithium caeruleum, Clypeomorus bifasciatus bifasciatus, Clypeomorus bifasciatus persicus, Rhinoclavis(Rhinoclavis)sinensis, Strombus(conomurex)persicus, Cypraea turdus winckworthi, Polinices mammilla, Cymatium(Monoplex)aquatile, Bursa(Bufonariella)granularis, Pyramidelloides angusta, Cronia cf konkanensis, Morula granulata, Thais savignyi, Thais sp, Anachis misera, Euplica varians, Mitrella blanda, Nassarius sp, Nassarius(Niotha) jactabundus, Nassarius(plicarcularia)fissilabris, Nassarius(plicarcularia)persicus, Nassarius(zeuxis)frederici, Bullia(Bullia)tranquebarica, Oliva bulbosa, Terebra nassoides,Tropaeas brunneomaculata بزرگترین خانواده از لحاظ تنوع گونه ای در این بررسی خانوادهNassarridaeبود. بزرگ ترین نمونه از نظر اندازه در این بررسی مربوط به گونه Cymatium(Monoplex)aquatile 45 میلی متر بود و کوچکترین نمونه از نظر اندازه گونه Mitrella blanda 5 میلی متر بود. از نظر فراوانی گونه Cerithium caeruleum دارای بیشترین فراوانی میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1108 - اثر سوندگذاری بر شیوع عفونت های ادراری
فاطمه محمدزاده حامد زارعی سحر هنرمند جهرمیعفونت مجاری ادراری از مهمترین عفونت های بیمارستانی است که غالبا ناشی از سوندگذاری است. باکتریهای یوروپاتوژن با تشکیل بیوفیلم در سوند ها می توانند عامل بالقوه عفونت مجاری ادراری باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تشکیل بیوفیلم کلبسیلا پنومونیه جدا شده از عفونت مجاری ادراری چکیده کاملعفونت مجاری ادراری از مهمترین عفونت های بیمارستانی است که غالبا ناشی از سوندگذاری است. باکتریهای یوروپاتوژن با تشکیل بیوفیلم در سوند ها می توانند عامل بالقوه عفونت مجاری ادراری باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تشکیل بیوفیلم کلبسیلا پنومونیه جدا شده از عفونت مجاری ادراری مرتبط با سوند است. مطالعه بر روی 110 نمونه ادرار بیمارانی که به آزمایشگاه بالینی بیمارستان میلاد ، تهران مراجعه کرده بودند ، انجام شد. بیماران به دو گروه مبتلا به عفونت ادراری مرتبط با سوند و غیر مرتبط با سوند تقسیم شدند. جداسازی و شناسایی کلبسیلا پنومونیه با انجام تست های بیوشیمیایی و تشکیل بیوفیلم با روش میکروتیتر پلیت بررسی شد. 70 و 40 نمونه به ترتیب مربوط به عفونتهای مرتبط با سوند و غیر مرتبط با سوند بودند. 60درصد جدایه های کلبسیلا پنومونیه مرتبط با عفونت ادراری ناشی از سوند گذاری بیوفیلم قوی ، 7/26درصد بیوفیلم متوسط و3/13 درصد بیوفیلم ضعیف تشکیل دادند. 3/33 درصد جدایه های کلبسیلا پنومونیه مرتبط با عفونت ادراری بدون سوند بیوفیلم قوی،6/36 درصد بیوفیلم متوسط و3/23 درصد بیوفیلم ضعیف تشکیل داده و 2 جدایه هیچ بیوفیلمی تشکیل ندادند. استفاده از سوند در بیماران بستری در بیمارستان ها خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری را افزایش می دهد که به دلایل مختلفی مانند طول مدت سوند گذاری، نوع سوند و توانایی تشکیل بیوفیلم باکتری های یوروپاتوژن بستگی دارد. قدرت تشکیل بیوفیلم باکتری ها در طول سوند خطر شدت عفونت را افزایش داده و منجر به بروز مقاومت آنتی بیوتیکی جدایه ها و عدم درمان مناسب بیماران می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1109 - بررسی همراهی چندشکلی rs3761548در ژن FOXP3 با بیماری میگرن
لیلا سلگی صدیقه فراهانی شهره زارع کاریزیزمینه و هدف: FOXP3 برای تولید و عملکرد سلول های تنظیمی T (Treg) مورد نیاز است. این ژن در تنظیم پاسخ های التهابی و نمو سلول های عصبی دخیل است. میگرن یک بیماری التهابی، با توارث چند عاملی می باشد. به نظر می رسد که ژن های متعددی در بروز این بیماری دخیل هستند. هدف از مطالعه چکیده کاملزمینه و هدف: FOXP3 برای تولید و عملکرد سلول های تنظیمی T (Treg) مورد نیاز است. این ژن در تنظیم پاسخ های التهابی و نمو سلول های عصبی دخیل است. میگرن یک بیماری التهابی، با توارث چند عاملی می باشد. به نظر می رسد که ژن های متعددی در بروز این بیماری دخیل هستند. هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه چندشکلی rs3761548 در ژن foxp3 با استعداد ابتلا به بیماری میگرن است. مواد و روش ها: در این مطالعه 148 بیمار مبتلا به میگرن و 149 فرد سالم به عنوان کنترل شرکت کردند. پس از استخراج DNA، تعیین ژنوتیپ با استفاده از روش PCR-RFLP انجام شد. آزمون مربع کای به منظور بررسی تفاوت بین فراوانی آللی و ژنوتیپی افراد بیمار و کنترل با استفاده از نرم افزار SPPS ver16 و میزان خطر نسبی افراد با میگرن با استفاده از آزمون رگرسیون لجستیک بررسی گردید. یافته ها: تفاوت معناداری بین توزیع آللی و ژنوتیپی چندشکلی rs3761548 foxp3 در زنان و مردان مبتلا به میگرن نسبت به گروه کنترل وجود ندارد (p=0.08). نتیجه گیری: این مطالعه، اولین گزارش مربوط به ارتباط چندشکلی ژن foxp3 با استعداد ابتلا به میگرن است. مطالعه بیشتر مسیرهای مرتبط با FOXP3 و شبکه های ژنی ممکن است منجر به درک بهتر پاتوفیزیولوژی میگرن و علائم مرتبط با آن شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1110 - تعیین مهمترین صفات تعیین کننده عملکرد ارقام مختلف برنج در شرایط نرمال و تنش خشکی
محمدرضا کریم حسین صبوری محمدعلی ابراهیمی سمیه سنچولیبهمنظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و تعدادی از صفات وابسته به آن، 14 ژنوتیپ برنج (شامل 5 رقم بومی و 9 رقم خارجی) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو محیط بدون تنش (غرقاب) و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان علی‌آباد‌کتول (زیر نظر دانشگاه گنبدک چکیده کاملبهمنظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و تعدادی از صفات وابسته به آن، 14 ژنوتیپ برنج (شامل 5 رقم بومی و 9 رقم خارجی) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو محیط بدون تنش (غرقاب) و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان علی‌آباد‌کتول (زیر نظر دانشگاه گنبدکاووس) مورد مطالعه قرارگرفت. آبیاری مزرعه آزمایشی در هر دو محیط غرقاب و تنش، تا مرحله پنجه‌دهی ارقام بهطور یکسان به صورت غرقاب انجام‌شد، سپس برای ایجاد تنش، آبیاری از 40 روز پس از نشاء (مرحله حداکثر پنجه‌زنی) به فاصله هر 25 روز تا پایان فصل زراعی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان‌داد که تفاوت معنیداری بین ژنوتیپها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه در دو شرایط مطالعه وجود داشت. بیشترین میانگین عملکرد در شرایط نرمال و تنش متعلق به ژنوتیپهای lR83752-B-B-12-3 و سپیدرود بود. وزن خوشه (**85/0) در شرایط بدون تنش (غرقاب) و حجم ریشه (**98/0) در شرایط تنش خشکی، بالاترین همبستگی مثبت و معنی-داری را با عملکرد دانه داشتند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که در شرایط بدون تنش، تعداد خوشه و در شرایط تنش خشکی، تعداد دانه پر خوشه دارای بالاترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه داشتند. در گروه‌بندی ارقام بر اساس تجزیه کلاستر با استفاده از روش ward، ارقام در شرایط نرمال و تنش در سه گروه قرار گرفتند. نتایج تجزیه کلاستر نشان‌داد که ارقامIR83752-B-B-12-3 ، Pegaso و سپیدرود که دارای حجم، وزن تر و وزن خشک ریشه بیشتری نسبت به ارقام دیگر بودند در گروه متحمل به خشکی قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1111 - جنبههای اخلاقی پزشکی دقیق
نیلوفر آقارضائی فلورا فروزشپزشکی دقیق علم جدیدی است که به‌دنبال استفاده از اطلاعات دقیق و وسیع در مورد تنوع فردی به منظور بهبود در پیشگیری، تشخیص و درمان با استفاده از دارو ایجاد شده است. هدف از این مطالعه مروری بررسی ابعاد مختلفی از چالشهای اخلاقی مرتبط با این علم است. در این مطالعه مروری نظام چکیده کاملپزشکی دقیق علم جدیدی است که به‌دنبال استفاده از اطلاعات دقیق و وسیع در مورد تنوع فردی به منظور بهبود در پیشگیری، تشخیص و درمان با استفاده از دارو ایجاد شده است. هدف از این مطالعه مروری بررسی ابعاد مختلفی از چالشهای اخلاقی مرتبط با این علم است. در این مطالعه مروری نظام‌مند پس از جستجو در پایگاههای اطلاعاتی مانندPubMed ، ISI و Scopus با بررسی هدفمند متون در رابطه با اخلاق در پزشکی دقیق، در مجموع 47 مقاله جمع آوری گردید که از میان آنها 38 مقاله انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. از بررسی مجموع مطالعاتی که معیار ورود به مطالعه حاضر را داشتند، این مهم بر میآید که برخلاف اینکه در نگاه اول به نظر میرسد تحقق اهداف شگفت‌انگیز پزشکی دقیق و رشد آن نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان در بلند مدت دارد و با چالش-های اقتصادی روبهروست، ولی موانع ترویج پزشکی دقیق چالشهای فرهنگی است. تنها راه حل، تلاش طرفداران این علم برای درک و پذیرش موانع اخلاقی، اقتصادی و سیاسی به منظور تغییر فرهنگ برای ارتقا پزشکی دقیق است. بررسیها نشان میدهد که پزشکی دقیق درصورتیکه در چهارچوب اخلاقیات چه در زمینه پژوهش و چه در زمینه تشخیص و درمان موثر افراد به پیش رود، میتواند دریچه‌ای نوین از مراقبتهای بهداشتی با عملکردی بسیار بهینه‌تر از گذشته ایجاد کند. به طوریکه می-توان انتظار داشت در آینده‌ای نه چندان دور شاهد پیشرفت سریع این علم هم در حوزه تحقیقات و هم در حوزه بالین باشیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1112 - مدلسازی ساختاری تفسیری عوامل مؤثر بر شکوفایی شهری (موردمطالعه: نورآباد ممسنی)
عامر نیک پور الهه مرادی منصوره یاراحمدیدر طول تاریخ شکوفایی شهری همواره یکی مهم ترین تلاش های بشر برای توسعه انسانی و اجتماعی بوده و به عنوان معیاری برای سنجش میزان رضایت از زندگی مطرح شده است. مفهوم شکوفایی با توصیف موفقیت، سلامت، پیشرفت و خوب زیستن همراه بوده و به عنوان نوعی ساختوساز اجتماعی شناخته می شود چکیده کاملدر طول تاریخ شکوفایی شهری همواره یکی مهم ترین تلاش های بشر برای توسعه انسانی و اجتماعی بوده و به عنوان معیاری برای سنجش میزان رضایت از زندگی مطرح شده است. مفهوم شکوفایی با توصیف موفقیت، سلامت، پیشرفت و خوب زیستن همراه بوده و به عنوان نوعی ساختوساز اجتماعی شناخته می شود که به فعالیتهای انسانی کالبد می‌بخشد. با توجه به اهمیت شکوفایی شهری به عنوان یکی از مهم ترین معیارهای رضایت از زندگی، در این تحقیق سعی بر آن شد تا عوامل موثر بر شکوفایی شهری در نورآباد ممسنی مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور در ابتدا با مطالعه مبانی نظری و تئوریک پژوهش عوامل تأثیرگذار بر توسعه و شکوفایی شهری نورآباد مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از تکنیک دلفی تعداد 13 شاخص موثر در شکوفایی شهری نورآباد ممسنی شناسایی شدند. در ادامه به منظور بررسی روابط بین هر یک از ابعاد و مولفه های پژوهش و میزان بررسی تاثیر گذاری و تاثیرپذیری هر یک از متغیرهای پژوهش از تحلیل میک مک استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد تأثیرگذارترین عوامل در شکوفایی شهری محدوده موردمطالعه، عوامل سطح 1 و 2 شامل زیرساختهای فرهنگی اجتماعی، کیفیت زندگی، آموزش اجتماعی، زیرساختهای حملونقل و سلامت و ... میباشند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل میک مک بر روی هر یک از شاخصهای موردمطالعه نشان داد این شاخصها شامل چهار سطح می باشند. مؤلفههای موجود در سطح 1 شامل زیرساختهای حملونقل، برابری اجتماعی، کیفیت زندگی، آموزش اجتماعی، سلامت، توازن جنسیتی، فرم شهری و زیرساختهای مسکن ازجمله متغیرهای دووجهی بشمار می‌روند که متغیرهایی با تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بالا می باشند. توجه ویژه به این متغیرها در زمینه برنامه ریزی شهری می تواند باعث شکوفایی و رشد شهر نورآباد ممسنی شده و افزایش میزان رضایت از زندگی ر به همراه داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1113 - واکاوی آسیب های برنامه ریزی شهری موفق در شهر اهواز
مسعود صفایی پور صفیه دامن باغطرح مسئله: شهر اهواز علی رغم سابقه چندین دهه برنامه ریزی و ... با این مشکل مواجه بوده و هست که چشم اندازها و اهداف برنامه های شهری جامه عمل نمی پوشند. بنابراین برای فائق آمدن بر مشکلات و تضمین موفقیت برنامه ریزی شهری، شناخت پاره ای از آسیب ها و مشکلات برنامه ریزی شهری د چکیده کاملطرح مسئله: شهر اهواز علی رغم سابقه چندین دهه برنامه ریزی و ... با این مشکل مواجه بوده و هست که چشم اندازها و اهداف برنامه های شهری جامه عمل نمی پوشند. بنابراین برای فائق آمدن بر مشکلات و تضمین موفقیت برنامه ریزی شهری، شناخت پاره ای از آسیب ها و مشکلات برنامه ریزی شهری در این شهر ضرورت می یابد. هدف: پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی برنامه ریزی شهری موفق و مطلوب در شهر اهواز صورت گرفته است. بنابراین پژوهش از نظر هدف کاربردی می باشد. از لحاظ روش، این پزوهش توصیفی-تحلیلی است. آسیب های مورد نظر نیز در سه دسته کلی آسیب های انسانی، آسیب های فرایندی و آسیب های ساختاری از نظر کارشناسان امور شهری، در شهر اهواز مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. نتایج: با بررسی ابعاد و متغیرهای پژوهش، با استفاده از روش آنتروپی شانون از نظر اهمیت در عدم موفقیت و دستیابی به برنامه ریزی شهری مطلوب و موفق، آسیب های انسانی با امتیاز 5866/0 بیشترین وزن و امتیاز را به خود اختصاص داده است و پس از آن مشکلات ساختاری و مشکلات فرآیندی به ترتیب امتیازهای2338/0 و 1794/0 در رتبه های بعدی قرار دارند. نتایج به دست آمده بر اساس آزمون Tنیز یافته های حاصل از ضریب آنتروپی شانون را مورد تأیید قرار می دهد. همچنین تحلیل رابطه براساس ضریب همبستگی پیرسون، نشان می دهد بین مؤلفه ها ی انسانی، فرایندی، ساختاری و عدم دستیابی به فرایند برنامه ریزی شهری موفق و مطلوب در این شهر رابطه خطی مثبت و معنی دار برقرار می باشد. نتایج به دست آمده بر اساس مدل برازش رگرسیونی نیز حاکی از آن است که همگی این شاخص ها در عدم دستیابی به فرایند برنامه ریزی مطلوب و موفق در شهر اهواز تأثیر مستقیم دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1114 - نقش مولفه های اقلیمی در تناسبات حیاط مرکزی در خانه های بومی اقلیم گرم وخشک ایران( مورد مطالعه : شهر یزد)
مهرانگیز پیریایی سید مجید مفیدی شمیرانی ژاله صابرنژادحیاط مرکزی در خانه‌های اقلیم گرم و خشـک ایران نمودی از درونگرایی است و با هدف صرفه‌جویی در مصرف انرژی شکل گرفته است . فضای باز حیاط مرکزی با محوریت خود ابعاد معین، جهت‌گیری و جانمایی هدفمند، عنصری تعیین کننده در استفاده انرژی بوده است. در اقلیم کویری ایران، حیاط مرکزی چکیده کاملحیاط مرکزی در خانه‌های اقلیم گرم و خشـک ایران نمودی از درونگرایی است و با هدف صرفه‌جویی در مصرف انرژی شکل گرفته است . فضای باز حیاط مرکزی با محوریت خود ابعاد معین، جهت‌گیری و جانمایی هدفمند، عنصری تعیین کننده در استفاده انرژی بوده است. در اقلیم کویری ایران، حیاط مرکزی اصلیترین فضا در خانه به حساب می‌آمده است. هدف از این پژوهش، مطالعه و بررسی ساختارحیاط مرکزی در خانه های بومی شهر یزد است. پژوهش حاضر از نوع کمی می باشد و با استفاده از روش توصیفی- تطبیقی با تمرکز بر نقش مولفه های اقلیمی و محیطی حیاط و جداره های آن، با انتخاب 22 نمونه از خانه های بومی شهر یزد که درمنطقه ی اقلیمی BWhs می باشند ، استفاده شده است. در این مطالعه جهت گیری، تحلیل فرمی، تناسبات حیاط، عمق متوسط، الگوی ارتفاعی، نسبت فضای بسته به باز، مساحت نما و سطوح شفاف، مقدار درصد سایه و آفتاب در حیاط نمونه ها، مورد بررسی تطبیقی و تحلیل قرار گرفته است. شیوه تحلیل حیاط در این تحقیق، فرمی است و ابزارهای گردآوری اطلاعات، منابع مکتوب، اسناد، نقشه ها، تهیه کروکی به روش مطالعات میدانی و تحلیل یافته ها است.سرانجام با در نظر گرفتن جهت گیری و خصوصیات هندسی ، فیزیکی ، توصیف هایی برای طراحی حیاط ها به عنوان عوامل مؤثر در ریزسنجی ارائه شده است و توابعی از نسبت ها و ابعاد (طول ، عرض و ارتفاع) حیاط ها، پیشنهاد شده است تا برای طراحی ساختمان های پایدار در آینده ی نزدیک، در منطقه BWhs استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1115 - ارزیابی و رتبه ندی شهرستان های استان فارس از لحاظ دسترسی به شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه
کیوان باقری سودابه پاپیدر دهه های گذشته اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه در سطوح بین المللی، ملی و محلی به طور فزاینده ای افزایش یافته است و از کلیدی ترین مفاهیم در رشد و توسعه کشورهای جهان بشمار می آید. علاوه بر اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان ابزار توسعه، توزیع عادلانه ای چکیده کاملدر دهه های گذشته اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه در سطوح بین المللی، ملی و محلی به طور فزاینده ای افزایش یافته است و از کلیدی ترین مفاهیم در رشد و توسعه کشورهای جهان بشمار می آید. علاوه بر اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان ابزار توسعه، توزیع عادلانه این ابزار جهت رفع شکاف دیجیتال و توسعه متوازن و متعادل مناطق مختلف حائز اهمیت می باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی و رتبه بندی شهرستان های استان فارس از لحاظ دسترسی به شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات می-باشد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است.جامعه آماری پژوهش 29 شهرستان های استان فارس در سال 1390 و شاخص های مورد استفاده 23 شاخص بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات است. از روش آنتروپی شانون به منظور وزن دهی شاخص ها و روش های VIKOR، TOPSIS، SAW، MORRIS به منظور رتبه بندی شهرستانهای استان فارس به لحاظ برخورداری از شاخصهای فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای EXCEL، SPSS و GIS انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات در استان فارس به صورت متوازن توزیع نشده وتفاوتآ شکاریبین شهرستان ها انظردسترسی های شاخص ها ملاحظه می شود. نتیجه حاصل از رتبه بندی نهایی با استفاده از روش میانگین رتبه ها نشان می دهد که از لحاظ دسترسی به شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرستان ارسنجان در رتبه اول و شهرستان خرامه در رتبه بیست و نهم قرار گرفته اند. همچنین یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات متناسب با جمعیت در سطح استان توزیع نشده است. نهایتاً جهت توزیع متعادل شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات یک اولویت بندی میان شهرستان های استان جهت برنامه ریزی و تخصیص بودجه ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1116 - واکاوی پدیده ی گسست نسلی و راههای برون رفت با رویکرد تربیتی
محبوبه سلیمان پور عمرانشکاف و گسست نسلی از مصادیق گذار از جامعه سنتی به صنعتی است. این پدیده در طول تاریخ به نحو مختلف روی داده و میدهد. آنچه برای سقراطها روی داده و بر تمدنهایی چون سومری حادث شده و در گلستانها و نهج البلاغه ها انعکاس یافته نشان می دهد که این موضوع ریشه ای به درازای تاریخ انس چکیده کاملشکاف و گسست نسلی از مصادیق گذار از جامعه سنتی به صنعتی است. این پدیده در طول تاریخ به نحو مختلف روی داده و میدهد. آنچه برای سقراطها روی داده و بر تمدنهایی چون سومری حادث شده و در گلستانها و نهج البلاغه ها انعکاس یافته نشان می دهد که این موضوع ریشه ای به درازای تاریخ انسانی دارد. از اینرو مربیان، والدین و مدیران یک کشور باید با عوامل موثر بر آن آشنا شده و عوارض سو آن را بشناسند و با بکارگیری راه حل های مناسب، سرعت این پدیده را کاهش دهند. از اینرو پژوهش حاضر سعی دارد با رویکرد تربیتی به این پدیده پردازد. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد که به شیوه کتابخانه ای و با ابزار فیش برداری انجام پذیرفته است. در این راستا ابتدا به گونه شناسی نسلی و سپس ریشه یابی تاریخی در تمدنهای اولیه، اسلام، جهان معاصر و ایران و ادبیات پرداخته شد؛ سپس مولفه های تشخیص گسست نسلی شناسایی و در نهایت راههای برون رفت از این پدیده مورد بررسی قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1117 - اثربخشی روان نمایشگری بر طرحواره های ناسازگار اولیه و مشکلات رفتاری- هیجانی نوجوانان دختر تک والد
شهلا قاسمی رحمت آبادی فریبا یزدخواستی حمیدرضا عریضیهدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی روان نمایشگری بر طرحواره های ناسازگار اولیه و مشکلات رفتاری- هیجانی نوجوانان دختر تک والد بود. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی دختران دبیرستانی تک والد شهر اصفهان تشکیل دادند که از میان آن ها تعداد 30 نفر به شیوه ی نمونه گیری در دسترس، ان چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی روان نمایشگری بر طرحواره های ناسازگار اولیه و مشکلات رفتاری- هیجانی نوجوانان دختر تک والد بود. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی دختران دبیرستانی تک والد شهر اصفهان تشکیل دادند که از میان آن ها تعداد 30 نفر به شیوه ی نمونه گیری در دسترس، انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر)، قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 10 جلسه ی هفتگی تحت آموزش روان نمایشگری قرار گرفتند، در حالیکه گروه کنترل، هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. داده ها به وسیله تحلیل کوریانس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج، نشان داد بین میانگین طرحواره های ناسازگار اولیه و مشکلات رفتاری و هیجانی بین دو گروه آمایش و گواه تفاوت معنی دار وجود دارد و میانگین گروه آزمایش در پس آزمون کاهش یافته است. براساس نتایج به دست آمده در این پژوهش، روان نمایشگری می تواند به عنوان یک درمان مؤثر در تعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه و مشکلات رفتاری- هیجانی نوجوانان دختر تک والد، مورد استفاده قرار گیرد. کلیدواژگان: روان نمایشگری، طرحواره های ناسازگار اولیه، مشکلات رفتاری- هیجانی، نوجوانان تک والد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1118 - پیشبینی اضطراب رقابتی بر اساس سبکهای فرزندپروری و مقایسه آن در گروههای جنسیتی دانشجویان ورزشکار استان تهران
مصطفی نعیمی زهره رافضیهدف این پژوهش پیشبینی اضطراب رقابتی بر اساس سبکهای فرزندپروری و مقایسه آن در گروههای جنسیتی دانشجویان ورزشکار بود. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی بود. جامعه پژوهش دانشجویان رشته تربیت بدنی استان تهران در سال 1398 بودند که تعداد 225 نفر از آنها چکیده کاملهدف این پژوهش پیشبینی اضطراب رقابتی بر اساس سبکهای فرزندپروری و مقایسه آن در گروههای جنسیتی دانشجویان ورزشکار بود. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی بود. جامعه پژوهش دانشجویان رشته تربیت بدنی استان تهران در سال 1398 بودند که تعداد 225 نفر از آنها با روش نمونهگیری در دسترس بهعنوان نمونه انتخاب شد. دادهها با پرسشنامههای اضطراب حالت رقابتی مارتینز و همکاران (1990) و سبکهای فرزندپروری ادراک‌شده بوری (1991) جمعآوری و با روشهای ضرایب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندمتغیری و تحلیل واریانس یکراهه در نرمافزار SPSS-22 تحلیل شدند. یافتهها نشان داد که دانشجویان ورزشکار دختر و پسر در ادراک اضطراب رقابتی تفاوت معناداری داشتند، اما در سبکهای فرزندپروری تفاوت معناداری نداشتند. همچنین، سبکهای مقتدرانه و آسان‌گیر با اضطراب شناختی رابطه منفی و معنادار و سبک مستبدانه با اضطراب شناختی رابطه مثبت و معنادار داشت. سبک مقتدرانه با اضطراب بدنی رابطه منفی و معنادار و سبک مستبدانه با اضطراب بدنی رابطه مثبت و معنادار داشت، اما سبک آسان‌گیر با آن رابطه معناداری نداشت. سبکهای مقتدرانه و آسان‌گیر با اعتماد به خود رابطه مثبت و معنادار و سبک مستبدانه با اعتماد به خود رابطه منفی و معنادار داشت. علاوه بر آن، سبکهای فرزندپروری به‌طورمعناداری توانایی پیشبینی اضطراب شناختی و اعتماد به خود دانشجویان ورزشکار را داشتند، اما توانایی پیشبینی اضطراب بدنی آنان را نداشتند. بر اساس نتایج برای کاهش اضطراب رقابتی میتوان به والدین بهترتیب استفاده از سبکهای فرزندپروری مقتدرانه و آسان‌گیر و عدم استفاده از سبک فرزندپروری مستبدانه را توصیه کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1119 - اثربخشی آموزش مبتنی بر شکوفایی بر درگیری تحصیلی و شکوفایی دانش آموزان دوره اول دبستان
مرتضی پردل حسین کارشکی مجید پاکدامنمطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر شکوفایی بر افزایش شکوفایی و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان سه سال اول دبستان صورت گرفت. طرح پژوهش، شبه آزمایشی و از نوع طرحهای پیشآزمون-پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان سه سال او چکیده کاملمطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر شکوفایی بر افزایش شکوفایی و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان سه سال اول دبستان صورت گرفت. طرح پژوهش، شبه آزمایشی و از نوع طرحهای پیشآزمون-پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان سه سال اول دبستان شهرستان تربت حیدریه در سال تحصیلی 99-98 بود که به روش نمونهگیری در دسترس، 50 نفر از دانش‌آموزان پسر به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه 25 نفره (آزمایش و کنترل) قرار گرفتند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش پرسشنامه شکوفایی اچ.اف.کیو. (2014) و پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو(2013) بود. گروه آزمایش، طی 8 جلسۀ 90 دقیقه‌ای و به صورت هفته ای 2 جلسه، تحت آموزش بسته مبتنی بر شکوفایی قرار گرفت و گروه کنترل، بدون هیچگونه مداخله‌ای باقی ماند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS-24 و روش تحلیل واریانس چندمتغیره انجام گرفت. یافتهها نشان داد بین میانگین نمرات مؤلفههای شکوفایی و درگیری تحصیلی در گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین در نتایج پیشآزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش نیز تفاوت معناداری وجود دارد(01/0>P). بر این اساس می توان آموزش بسته مبتنی بر شکوفایی را به عنوان روشی مؤثر بر افزایش شکوفایی و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان دبستان در نظر گرفت و از آن در مدارس استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1120 - رابطه بین بهره گیری از مهارتهای خودتنظیمی و خودشکوفایی تحصیلی با پدیدار سازی برنامه درسی استارتاپ‌ساز ادراک شده در مدرسه کارآفرین
فرهاد شفیع پور مطلق مجتبی ملا احمدیچکیده هدف تحقیق حاضر، تعیین رابطه بین بهره گیری از مهارتهای خودتنظیمی و خودشکوفایی تحصیلی و پدیدارسازی برنامه درسی استارتاپ ساز در مدرسه کارآفرین با واسطه گری درگیری تحصیلی بوده است. برنامه درسی استارتاپ ساز، برنامه‌ای است که ذهنیت دانش‌آموزان را به گونهای پرورش دهد ک چکیده کاملچکیده هدف تحقیق حاضر، تعیین رابطه بین بهره گیری از مهارتهای خودتنظیمی و خودشکوفایی تحصیلی و پدیدارسازی برنامه درسی استارتاپ ساز در مدرسه کارآفرین با واسطه گری درگیری تحصیلی بوده است. برنامه درسی استارتاپ ساز، برنامه‌ای است که ذهنیت دانش‌آموزان را به گونهای پرورش دهد که بتوانند کسب و کارهای نوبنیادی را راه اندازی کنند.روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری کلیه معلمان دوره دوم متوسطه شهر اصفهان به تعداد 3537 نفر در سال تحصیلی 97-1396 بوده است. شیوه نمونه گیری خوشهای چند مرحله‌ای بوده که بر اساس فرمول حجم نمونه کوکران و بطور تصادفی تعداد347 نفر برای تحقیق انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل چهار دسته پرسشنامه بوده است که عبارتنداز: 1.پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی (سواری و عرب زاده، 1392)، 2.پرسشنامه خودشکوفایی تحصیلی (رضوانی منفرد و شفیع پور مطلق، 1395) 3.پرسشنامه درگیری تحصیلی دانش آموز (فردریکس، 2004) و 4. پرسشنامه محقق ساخته برنامه درسی استارتاپ ساز ادراک شده. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از دو سطح آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، درصد) و آمار استنباطی (آزمونهای کالموگروف-اسمیرنف و شاپیرو ـ ویلک، همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه گام به گام و مدل معادله ساختاری) استفاده شده است. بطورکلی نتایج تحقیق نشان داد، بین خودتنظیمی و خودشکوفایی تحصیلی و پدیدارسازی برنامه درسی استارتاپ ساز در مدرسه کارآفرین در سطح 05/0>P رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نیز نتایج نشان داد، مدل تجربی پیشنهادی تحقیق از برازش مطلوبی برخوردار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1121 - تربیت تشکیلاتی در شجره صالحین کودکان شهرستان دزفول: اقدامها و موانع
سینا عصاره نژاد دزفولی احمدعلی قانع هادی غیاثیهدف پژوهش حاضر، تحلیل برنامه‌ها و موانع تربیت تشکیلاتی در شجره صالحین کودکان شهرستان دزفول در سال 1396 است. روش گردآوری در این پژوهش در سنت کیفی، با استفاده از مصاحبه‌ی نیمه‌ساختمند است. نمونه ها عبارت است از سرگروه‌ها و مربیان سه مسجد نمونهی شهرستان دزفول در امر صالحی چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، تحلیل برنامه‌ها و موانع تربیت تشکیلاتی در شجره صالحین کودکان شهرستان دزفول در سال 1396 است. روش گردآوری در این پژوهش در سنت کیفی، با استفاده از مصاحبه‌ی نیمه‌ساختمند است. نمونه ها عبارت است از سرگروه‌ها و مربیان سه مسجد نمونهی شهرستان دزفول در امر صالحین: مسجد شهید مسعود توتونچی، رسول اعظم(ص) و ثارالله(ع). نمونهگیری به صورت هدفمند انتخاب شد. همچنین با بهرهگیری از روش تحلیل مضمون برای تحلیل دادههای به‌دست‌آمده در مصاحبه‌ها، به استخراج برنامه‌ها و موانع تربیت تشکیلاتی در حلقات صالحین کودکان شهرستان دزفول، پرداخته شد. بر اساس یافتههای پژوهش، نمونهای از برنامههای این حلقات برای تربیت تشکیلاتی کودکان عبارت است از: برگزاری جلسات اخلاق نظری تشکیلاتی در حلقات شهرستان دزفول، بازیهای سازنده اخلاق تشکیلاتی، تذکرهای تشکیلاتی در روابط روزانه متربیان با دیگران و مسئولیت‌پذیر کردن متربیان در حلقات شهرستان از طریق نقشدهی به آنها. لکن نتایج حاکی از آن است که موانعی نیز در این مسیر وجود دارد که برخی از آنها عبارت‌اند از: وجود الگوهای نامناسب برای متربیان در شهرستان دزفول، تربیت خانوادگی، تصورات غیر صحیح خانوادهها و کمبود بودجه و امکانات. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1122 - ارائه مدل رهبری اصیل در دانشگاههای علوم پزشکی کلان منطقه یک
فاطمه باغ خواستی کیومرث نیاز آذری نگین جباریهدف کلی پژوهش، ارائه مدل رهبری اصیل در دانشگاههای علوم پزشکی کلان منطقه یک بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی که با رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) با طرح اکتشافی انجام شد. جامعه آماری آن را در بخش کیفی، اساتید دانشگاههای علوم پزشکی کلان منطقه یک به تعداد 14نفر با روش نم چکیده کاملهدف کلی پژوهش، ارائه مدل رهبری اصیل در دانشگاههای علوم پزشکی کلان منطقه یک بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی که با رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) با طرح اکتشافی انجام شد. جامعه آماری آن را در بخش کیفی، اساتید دانشگاههای علوم پزشکی کلان منطقه یک به تعداد 14نفر با روش نمونه گیری هدفمند و با در نظر گرفتن قانون اشباع انتخاب شدند.جامعه آماری در بخش کمی، مدیران و معاونین واحدها، دانشکده‌‌ها، مدیران گروهها و اساتید هیات علمی دانشگاههای علوم پزشکی کلان منطقه یک به تعداد 1851 نفر تشکیل میدادند که بر اساس فرمول کوکران تعداد 320 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونه گیری با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای براساس واحد دانشگاهی انجام شد. برای گردآوری دادهها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته جهت شناسایی ابعاد رهبری اصیل استفاده شد. نتیجه بخش کیفی، تولید پرسشنامه خبرگان رهبری اصیل میباشد. برای گردآوری دادهها در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته رهبری اصیل دارای 91 سوال و 2 بعد فردی و سازمانی استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل رهبری اصیل در دانشگاههای علوم پزشکی کلان منطقه یک دارای دو بعد (فردی و سازمانی) است. بعد فردی و سازمانی هر دو دارای سه مولفه میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1123 - نقش واسطهای جو عاطفی خانواده در رابطه بین ناگویی هیجانی و مشکلات تنطیم هیجان در دانش آموزان پسر متوسطه اول شهر بجنورد
وحید عزیزیاین پژوهش به بررسی نقش واسطهای جو عاطفی خانواده در رابطه بین ناگویی هیجانی و مشکلات تنظیم هیجان در دانش‌آموزان پسر متوسطه اول شهر بجنورد(8400 نفر) میپردازد. پژوهش در دسته تحقیقات بنیادی و توصیفی از نوع همبستگی قرار میگیرد. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 367 چکیده کاملاین پژوهش به بررسی نقش واسطهای جو عاطفی خانواده در رابطه بین ناگویی هیجانی و مشکلات تنظیم هیجان در دانش‌آموزان پسر متوسطه اول شهر بجنورد(8400 نفر) میپردازد. پژوهش در دسته تحقیقات بنیادی و توصیفی از نوع همبستگی قرار میگیرد. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 367 نفر انتخاب شدند. روش نمونهگیری خوشهای چند مرحله‌ای میباشد. ابزار گردآوری داده-ها پرسشنامه جو عاطفی خانواده (هیل برن، بی)، ناگویی هیجانی تورنتو و مشکلات تنظیم هیجانی گراتز میباشند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج حاصل از فرضیهها نشان داد ضریب مسیر میان متغیر ناگویی هیجانی و مشکلات تنظیم هیجان(0.778) بیانگر این است که ناگویی هیجانی به میزان 77.8 درصد از تغییرات متغیر مشکلات تنظیم هیجان را به طور مستقیم تبیین می کند و به طور غیرمستقیم و از طریق متغیر واسطهای جو عاطفی خانواده به میزان 80.4 درصد بر متغیر مشکلات تنظیم هیجان تاثیر دارد. بنابراین با بالا رفتن ناگویی هیجانی در دانش‌آموزان، مشکلات تنظیم هیجان نیز در آنها بیشتر میشود و نتایج نشان داد جو عاطفی خانواده میتواند نقش موثری در رابطه بین ناگویی هیجانی و مشکلات تنظیم هیجان ایفا کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1124 - نقش میانجیگری تحمل ناپذیری بلاتکلیفی در رابطه بین نظریه های ضمنی هوش و رفتارهای خودشکن تحصیلی
سید مهدی سرکشیکیان نرگس باباخانی نسرین باقریهدف از تحقیق پیش رو آزمون مدل معادلات ساختاری پیش بینی رفتارهای خودشکن تحصیلی بر اساس باورهای ضمنی هوش با میانجیگری تحمل ناپذیری بلاتکلیفی بود. این پژوهش بنیادین و کمی و نوع توصیفی _ همبستگی و مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه آزاداسلامی استان چکیده کاملهدف از تحقیق پیش رو آزمون مدل معادلات ساختاری پیش بینی رفتارهای خودشکن تحصیلی بر اساس باورهای ضمنی هوش با میانجیگری تحمل ناپذیری بلاتکلیفی بود. این پژوهش بنیادین و کمی و نوع توصیفی _ همبستگی و مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه آزاداسلامی استان قم بودند که درسال تحصیلی 400-1399 مشغول به تحصیل بودند. نمونه 420 نفر از دانشجویان بودند که به شیوه دردسترس و از طریق شبکه‌های اجتماعی واتساپ، اینستاگرام، ایمیل، سروش و آی‌گپ با توجه به شرایط پاندمی کووید 19در پژوهش شرکت کردند. ابزار مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی (IUS) فریستون و همکاران (1994)، مقیاس باورهای ضمنی هوش (ITIS) عبدالفتاح و ییتس (2006)، مقیاس رفتار و شناخت خودشکن (SDBCs) کانیگهام (2007) بود. از روش تحلیل معادلات ساختاری و نرم افزار 25 spss و 3smart pls برای تحلیل دادهها استفاده شد. نتایج نشان می دهد که شاخص های مدل پیشنهادی از برازش قابل قبولی برخوردار هستند. مسیر باورهای ضمنی هوش به رفتارهای خود شکن تحصیلی (000/0p = , 648/0 = β )، مسیر باور های ضمنی هوش به تحمل ناپذیری بلاتکلیفی (000/0p = , 566/0 = β )، مسیر تحمل ناپذیری بلاتکلیفی به رفتارهای خود شکن تحصیلی (000/0p = , 354/0 = β ) گزارش می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1125 - اثربخشی آموزش خودشکوفایی بر رشد فردی و پایستگی تحصیلی دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان آمل
خدیجه موسوی شعبان حیدری سیده علیا عمادیانپژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش خودشکوفایی بر رشد فردی و پایستگی تحصیلی دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان آمل انجام گردید. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با اجرای پیشآزمون پس‌آزمون و کنترل در دو گروه آزمایش و کنترل بوده است. از میان جامعه آماری پژوهش حاضر، نمونه آماری از چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش خودشکوفایی بر رشد فردی و پایستگی تحصیلی دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان آمل انجام گردید. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با اجرای پیشآزمون پس‌آزمون و کنترل در دو گروه آزمایش و کنترل بوده است. از میان جامعه آماری پژوهش حاضر، نمونه آماری از طریق نرمافزار g power به تعداد 30 نفر دانشجوی دختر(15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل) در سال تحصیلی 1401-1400 انتخاب گردیدند. برای گردآوری دادهها پرسشنامه خودشکوفایی از برانیگان استفاده شده، جهت سنجش رشد فردی از پرسشنامه روبیتچک و همکاران وجهت سنجش پایستگی تحصیلی از پرسشنامه پایستگی تحصیلی مارتین و مارش استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش آمار توصیفی و آمار استنباطی(تحلیل واریانس اندازهگیری مکرر) استفاده شده است و دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین میانگین نمرههای متغیرها در مراحل پیشآزمون، پس‌آزمون و پیگیری، تفاوت معناداری وجود دارد و همچنین میتوان گفت میزان تغییرات این متغیرها در طی مراحل پیشآزمون، پس‌آزمون و پیگیری، در دو گروه کنترل و آزمایش یکسان نبوده است، لذا میتوان نتیجه گرفت آموزش خودشکوفایی بر رشد فردی و پایستگی تحصیلی مؤثر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1126 - مختصری از آیین پــرورش پهلوانان در شاهنامه
پری مالملی فیروز مردانی محمود شریفی اصفهانییکی از موضوعات بسیار مهمی که مورد توجه شاعر توس بوده توجه خاص به پرورش انسانها و پیوندهای خانواده و مسئولیت خانواده در پرورش فکری افراد و همچنین جنبههای مختلف آموزش و پرورش و انعکاس موارد فوق در شاهنامه است. علاوه بر این به ارزش فرزند نیز اشاره میکند. پسندیده تر کس ز چکیده کاملیکی از موضوعات بسیار مهمی که مورد توجه شاعر توس بوده توجه خاص به پرورش انسانها و پیوندهای خانواده و مسئولیت خانواده در پرورش فکری افراد و همچنین جنبههای مختلف آموزش و پرورش و انعکاس موارد فوق در شاهنامه است. علاوه بر این به ارزش فرزند نیز اشاره میکند. پسندیده تر کس ز فرزند نیسـت چـو پیوند فرزند پیوند نیسـت( ب84، ص 61 ) و در آغاز هر داستانی به اصول تربیت شاهان میپردازد. در این مقاله سعی میشود به این موضوع پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1127 - بررسی آئین عیاری در تاریخ ایران
صدیقه قناد زادهیکی از جنبه های قابل مطالعـه در تـاریخ اجتمـاعی ایـران، رواج آیـین جـوانمردی اسـت. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شـدهاست، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت مـیشـ ود .ایـن آیـین را در داسـتان هـای شـاهنامهفردوس چکیده کاملیکی از جنبه های قابل مطالعـه در تـاریخ اجتمـاعی ایـران، رواج آیـین جـوانمردی اسـت. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شـدهاست، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت مـیشـ ود .ایـن آیـین را در داسـتان هـای شـاهنامهفردوسی میتوان دید که هر یک از این داستانها میتواند نمـودی از عیـاران ایـران قبـل از اسـلاممیباشد. رواج آیین عیاری بعد از اسلام نشانه ستم ملی و طبقاتی از سوی خلفا میتوانست باشـد . عیاران بیشتر از میان طبقه عوام بودند و از بینوایان و ضعفا حمایت می کردند. هدف آنان مبـارزه بـااشراف و ثروتمندان و گرفتن داد ستمدیدگان و بینوایان بود. آیـین عیـاری بعـد از اسـلام بـا نفـوذمسلمانان از ایران و سوریه به اروپا راه یافت و پدیده جوانمردانه ای به نام شـوالیه گـری را در قـرندهم میلادی پدید آورد. نهضتهای عیاری در دوره خلفای عباسی در شرق ایران پدید آمدند و سرمنشاء حوادث و پیدایش حکومت هایی شدند و همچنین آئین عیاری به مثابه یک ارزش اجتماعی باقی ماندنـد و درهر دوره به شکلی خودنمایی کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1128 - تکوین نظام اداری در تاریخ ایران و بین النهرین
دکتر ابراهیم حلاجیانزندگی بشر همواره با نوعی سـازمان مـدیریت و نظـام اداری در مفهـوم علـم اداره کـردنجامعه در آمیخته است. ساختار و مشکل نظام اداری با ایجاد خانوادهها، قبایل، اقـوام، دولـتهـا وحکومتها هویت پیدا کرده و استقرار و تداوم آن با دو رویکرد تمرکز و عدم تمرکـز همـراه بـودهاست. یکی چکیده کاملزندگی بشر همواره با نوعی سـازمان مـدیریت و نظـام اداری در مفهـوم علـم اداره کـردنجامعه در آمیخته است. ساختار و مشکل نظام اداری با ایجاد خانوادهها، قبایل، اقـوام، دولـتهـا وحکومتها هویت پیدا کرده و استقرار و تداوم آن با دو رویکرد تمرکز و عدم تمرکـز همـراه بـودهاست. یکی از مسائل مهمی که رشد و پیشرفت یک کشور را معلوم می کند طرز تفکـر،و رویکـرددانشمندان، و بینش اداری دولت مردان آن کشور می باشد. در مقاله حاضـر مـوارد زیـر در سـرزمینایران از قدیم الایام تا عصر قاجاریه مورد بررسی قرار گرفته است: 1. افکار و تحولات نظام اداریها بین عصر هخامنشیان تـا انقـلاب مـشروطیت تـوأم بـا تغییـراتمربوطه در این دوران. 2.نگاهی اجمالی بر افکار، عقاید، رویکردها و الگوهای نظام اداری عـصر هخامنـشیان، ساسـانیان،سلجوقیان، صفویان و قاجاریان. برای روانتر شدن مطالب، محتوای مقاله به سه دوره تـاریخی و بـه سـه مقطـع متمـایز ازیکدیگر تقسیم میگردد و برای هر دوره یک یا دو نمونه از افکار اداری که مبین تفکر نظـام اداریآن مقطع، دولتمردان و اندیشمندان آن عصر باشد ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1129 - اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی درکاهش مشکلات بینفردی نوجوانان
دکترسید حسین میرزایی دکترجعفر حسنیبرنامه آموزشی مهارت های زندگی روش مؤثری در جهت رشد شخصیت سالم و تأمین بهداشت روانی نوجوانان است. ازطرفی مشکلات بین فردی یکی از مهمترین عوامل در رشد شخصیت و ایجاد اختلالات روانشناختی در نوجوانان است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی بر مشک چکیده کاملبرنامه آموزشی مهارت های زندگی روش مؤثری در جهت رشد شخصیت سالم و تأمین بهداشت روانی نوجوانان است. ازطرفی مشکلات بین فردی یکی از مهمترین عوامل در رشد شخصیت و ایجاد اختلالات روانشناختی در نوجوانان است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی بر مشکلات بین فردی نوجوانان در شهرستان بجنورد، انجام شد. روش: در قالب یک طرح تجربی پیش آزمون -پس آزمون و گروه کنترل، 48 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه (آزمایش و کنترل) جایگزین شدند.گروه آزمایش به مدت 10 جلسه تحت آموزش مهارت های زندگی قرار گرفتند. سپس هر دو گروه پرسشنامه مشکلات بین فردی (بارکهام، هاردی و استارتوپ، 1994) را قبل و بعد از مداخله تکمیل نمودند. برای تحلیل داده ها آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته: نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت میانگین‌های تعدیل‌شده دو گروه آزمایش و کنترل در نمره کل مشکلات بین فردی از نظر آماری معنادار است (03/0=P، 60/2=F). و همچنین در ابعاد مشکلات بین فردی، تفاوت معناداری در میان میانگین‌های تعدیل شده در مشکل اجتماعی شدن، مشکل در جرأت ورزی، پرخاشگری زیاد، گشودگی زیاد، مشکل در حمایت گری، مشکل در صمیمیت، فداکاری زیاد، و وابستگی زیاد، در دو گروه آزمایش و کنترل وجود داشت. نتیجه گیری: مداخلات مبتنی بر آموزش مهارت های زندگی به دلیل افزایش اعتماد به نفس، قدرت تصمیم گیری، افزایش جرات ورزی و خودپنداره در توانمند سازی روانشناختی و کاهش مشکلات بین فردی نوجوانان موثر است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1130 - مؤلفه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در شهرسازی اشکانی
بهاره رشتی محمد کریم یوسف جمالی ناصر جدیدی فیض‌اله بوشاسب گوشهدورۀ اشکانی یکی از مهمترین دوران تاریخ شهرسازی و معماری ایران است. آنها تحول عظیم در زمینه شهرسازی و معماری ایجاد کردند. در این دوره طولانی پایه و شالوده و معماری ایران ریخته میشود. زیرا در این دوران شهرهای زیادی ساخته یا دوباره مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته شدند که د چکیده کاملدورۀ اشکانی یکی از مهمترین دوران تاریخ شهرسازی و معماری ایران است. آنها تحول عظیم در زمینه شهرسازی و معماری ایجاد کردند. در این دوره طولانی پایه و شالوده و معماری ایران ریخته میشود. زیرا در این دوران شهرهای زیادی ساخته یا دوباره مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته شدند که در دوران بعد این سبک شهرسازی و معماری به اوج خود رسید و به سیر تکاملی خود ادامه داد. از طراحی این دوره به دلیل کمبود مدارک یکی از تاریکترین دوران تاریخی از نظر مطالعات باستان شناسی است. متأسفانه تا کنون مطالب پراکنده و بعضاً ضد و نقیض فراوانی دربارۀ شهرسازی و معماری این دوران نوشته شده است.با رویکردی جامعه شناسی تحلیلی به دنبال تبیین و تحلیل شهرسازی اشکانی با رویکردی سیاسی، اجماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته و از نظر هدف جزو پژوهشهای نظری بوده و به لحاظ ماهیت و روش کار، در ردیف پژوهشهای تاریخی قرار میگیرد و به روش توصیفی تحلیلی تنظیم گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1131 - بررسی جایگاه پزشکان مورخ در تاریخ نگاری اسلامی
حسن عبدی پور فرد اصغر منتظرالقائم تراب عطاریتاریخ نگاری اسلامی و به تعبیری تاریخ نگاری مسلمانان به عنوان یکی از ابعاد و مظاهر مهم فرهنگ و تمدن اسلامی از جایگاه ویژه ای در بین سایر مولفه های آن برخوردار است. در فرایند تدوین تاریخ نگاری اسلامی؛ افراد، طبقات و گروههای مختلف از جمله پزشکان، حکما، مورخان و... سهیم بود چکیده کاملتاریخ نگاری اسلامی و به تعبیری تاریخ نگاری مسلمانان به عنوان یکی از ابعاد و مظاهر مهم فرهنگ و تمدن اسلامی از جایگاه ویژه ای در بین سایر مولفه های آن برخوردار است. در فرایند تدوین تاریخ نگاری اسلامی؛ افراد، طبقات و گروههای مختلف از جمله پزشکان، حکما، مورخان و... سهیم بوده داند. با وجود مطالعات و بررسی های گسترده ای که درباره پزشکان دوره اسلامی انجام گرفته است؛ مطالعه درباره افرادی که به صورت همزمان به طبابت و تدوین کتب تاریخی پرداخته اند، کمتر انجام گرفته است. سوال اصلی این پژوهش، این است که پزشکان مورخ چه نقشی را در توسعه تاریخ نگاری اسلامی ایفا نموده اند؟ این گروه از پزشکان از چه جایگاهی در تاریخ نگاری اسلامی برخوردار بوده اند؟ آیا پزشکان مورخ به منابع و اسنادی فراتر از سایر مورخان دسترسی داشته اند؟ شیوه های تاریخ نگاری آنان چگونه بوده است؟ و... .اولین فرضیه ای که می توان مطرح کرد، این است، در بین پزشکان دوره اسلامی، مورخان معروفی وجود داشته و آنان با توجه به موقعیت و مناصب شان، نقش بارزی در تاریخ نگاری اسلامی ایفا نموده اند و همچنین مورخانی هم بوده اند که علاوه بر تدوین کتب تاریخی، در پزشکی نیز دستی داشته و صاحب کتب مهم پزشکی هم بوده اند. در نوشتار حاضر سعی شده است ضمن پرداختن اجمالی به جایگاه پزشکان مورخ در تاریخ نگاری اسلامی با تکیه بر منابع و استنادات تاریخی و به روش کتابخانه ای به سوالات فوق پاسخ های مناسب داده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1132 - بررسی آداب وعادات غذایی مغولان
پریسا قربان نژاد مریم طالبیچکیده : غذا معانی گوناگونی در زندگی انسان دارد. غذا های ملی و بومی اقوام و ملل مختلف حیات زیستی و فرهنگی آنان را به نمایش میگذارد. ترجیح طعم، ذائقه، شیوه تدارک و ابزار به کار رفته، آداب و رسوم و آیین های تهیه غذا، پیچیدگی های خاصی را در بستر فرهنگ نشان می دهد. که بازگوک چکیده کاملچکیده : غذا معانی گوناگونی در زندگی انسان دارد. غذا های ملی و بومی اقوام و ملل مختلف حیات زیستی و فرهنگی آنان را به نمایش میگذارد. ترجیح طعم، ذائقه، شیوه تدارک و ابزار به کار رفته، آداب و رسوم و آیین های تهیه غذا، پیچیدگی های خاصی را در بستر فرهنگ نشان می دهد. که بازگوکننده شیوه اندیشه و سنن فرهنگی و اجتماعی آن ملتها ست.هدف این مطالعه بررسی غذا و نحوه تهیه آن در میان قوم مغول است و برای تحقّق آن، روش پژوهش توصیفی تحلیلی بکاررفته است. نتایج به دست آمده، نشان می دهد که تنوع قابل ملاحظه ای در مؤلفه های غذایی بومی، منابع غذایی و آیینهای تغذیه ای قوم مغول وجود داشته و منبع مهمی برای پایداری و انسجام اجتماع مغول بوده است. خوراک اصلی آنان در سازگاری با محیط وبا توجه به رونق دامداری، گوشت و لبنیات بود و در نوشیدنی ها، شیر خصوصا به صورت تخمیر شده، مورد اقبال بوده است. مغولان از خوردن غذاهای سنگین پرهیز می کردند. مهمان نواز و در برابر گرسنگی متحمل بودند.البته عادات غذایی بر خلقیات مغولان نیز تاثیر داشته است. پس از ورود به ایران، از عادات غذایی ایرانیان تاثیر پذیرفتند و به خوردنی هایی غیر از گوشت و لبنیات روآوردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1133 - نگاهی گذرا به تاریخ تشکیل و ساختار دولت بنی امیه و علل فروپاشی و انقراض آن
محسن بیگدلیمعاویه و جانشیان او را ( به مناسبت نام جدشان امیه) خلفای اموی یا بنی امیه می نامند. ایشان چهارده تن بوده و 91 سال (ازسال 41تا 132هـ .ق) حکومت کرده اند. بنی امیه به دوشعبه تقسیم می شوند: آل سفیان یعنی معاویه بن ابوسفیان و پسرش یزید و نواده اش معاویه دوم (از سال41تا64 هـ چکیده کاملمعاویه و جانشیان او را ( به مناسبت نام جدشان امیه) خلفای اموی یا بنی امیه می نامند. ایشان چهارده تن بوده و 91 سال (ازسال 41تا 132هـ .ق) حکومت کرده اند. بنی امیه به دوشعبه تقسیم می شوند: آل سفیان یعنی معاویه بن ابوسفیان و پسرش یزید و نواده اش معاویه دوم (از سال41تا64 هـ .ق)، دیگری شعبه آل مروان (از 64تا 132 هـ .ق) یعنی مروان بن الحکم و اولاداو. درایام خلفای راشدین خلافت ارثی نبود. مردم هرکس را که صلاح می دیدند به خلافت اختیار می کردند. کناره گیری حسن بن علی بن ابی طالب از خلافت برای معاویه بن ابی سفیان از آغاز مرحله جدیدی درتاریخ اسلام خبر می دهد. نظام حکومتی به نظام پادشاهی موروثی تبدیل شد که درنتیجه این دگرگونی (درساختار حکومتی) مسلمانان در مقابل اوضاع سیاسی جدید، دچار دو دستگی شدند. حکومت بنی امیه (از اغاز پیدایش) به برتری عنصر عرب نسبت به دیگران تاکیدداشت و عربگرایی به شکل آشکار در حکومت امویان حاکم بود. اختلافات عقیدتی با علویان امتیاز عرب مسلمان بر موالی و ایرنیان، ماجرای کربلا، محاصره مکه و بی داد گسترده حکومت بنی امیه و.... به پیدایی اختلاف ها و درگیری های خونینی منجر گردید و زمینه را برای فروپاشی وانقراض دولت بنی امیه وروی کارآمدن بنی عباس تدارک دید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1134 - ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ارمنستان در دوران اشکانیان ارمنستان
محمد ملکیبررسی تاریخ ارمنستان در دوره حضور اشکانیان در ارمنستان و استقرار و استمرار دولت آنان، تحولاتی در حوزههای مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ارمنستان به وجود آورد که، اثرات آن در برخی از حوزه‌ها، سالها پس از سقوط آنان و حتی تا عصر کنونی تداوم یافت. از آن میان، نقش اشکانی چکیده کاملبررسی تاریخ ارمنستان در دوره حضور اشکانیان در ارمنستان و استقرار و استمرار دولت آنان، تحولاتی در حوزههای مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ارمنستان به وجود آورد که، اثرات آن در برخی از حوزه‌ها، سالها پس از سقوط آنان و حتی تا عصر کنونی تداوم یافت. از آن میان، نقش اشکانیان در ایجاد یک نظام اجتماعی ناخاراری، از طریق سازماندهی دودمان‌های اشرافی آن دیار و به‌کارگیری آنان در سلسله مراتب ساختار قدرت سیاسی حاکم در ارمنستان و تثبیت و دوام آن حتی پس از سقوط این خاندان، انکارناپذیر است. شدت و ضعف آنان در ساختار قدرت ارمنستان، در این دوران، بستگی تنگاتنگی با موقعیت پادشاه و شرایط مکانی و زمانی داشت که ارمنستان از آن بهره می‌برد. تأثیر اشکانیان در ساختار سیاسی و سلسله مراتب اداری و حتی طبقات اجتماعی ارمنستان در این دوران تا حدی متأثر از پیشینه تاریخی و فرهنگی ارمنستان، به دلیل حضور طولانی مدت خاندان‌های ایرانی حاکم بر این سرزمین، بود و اشکانیان ارمنستان با آگاهی از این حقیقت مهم، توانستند تحولات مهمی به‌خصوص در حوزه اجتماعی و فرهنگی در ارمنستان به وجود آورند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1135 - شاه گزینی دردوره ی اشکانیان براساس نظریات ومنابع تاریخی مورخین داخلی وخارجی
محمدتقی فاضلی فرزانه احمدیشاهنشاهی اشکانی یا اشکانیان ۲۴۷ پ.م. ۲۲۴ م که با نام امپراتوری پارت‌ها نیز شناخته میشود، یکی از قدرتهای سیاسی و فرهنگی ایرانی در ایران‌زمین بود که ۴۷۱ سال بر قسمت اعظم غرب آسیا حکومت کرد. اما این دوره طولانی حکومت دارایی شرایط نامطلوب از منابع تاریخی است. از یک سو در چکیده کاملشاهنشاهی اشکانی یا اشکانیان ۲۴۷ پ.م. ۲۲۴ م که با نام امپراتوری پارت‌ها نیز شناخته میشود، یکی از قدرتهای سیاسی و فرهنگی ایرانی در ایران‌زمین بود که ۴۷۱ سال بر قسمت اعظم غرب آسیا حکومت کرد. اما این دوره طولانی حکومت دارایی شرایط نامطلوب از منابع تاریخی است. از یک سو در منابع فارسی و عربی کمترین اشاره به آنان نشده و یا به طور غیر مستقیم دراین ادبیات بازتاب داده شده است. ازسوی دیگرمنابعی که به شاه گزینی در حکومت اشکانیان اشاره شده مربوط به نوشته ها نویسندگان یونانی و رومی است. استرابون می گوید: که پادشاهی اشکانی انتخابی است یعنی اشراف و بزرگان عضو مجلس مهستان( به گفته ی یوستینوس مجلس سنا) شاه را انتخاب می کرده اند.با توجه به منابع از شیوه های مختلف شاه گزینی سخن گفته شده است. در ابتدا ، دوره اشکانی بیشتر تحت تاثیر نظام قبیله ای بزرگترین فرد قبیله به شاهی می رسیدکه یک شاه می توانست به طور مستقیم پسر و یا برادرش را به عنوان جانشین خود مشخص کند، که این الگوی بیشتر تحت تاثیر نظام قبیله ای و شرقی است و گاهی نیز از نظام هلنیستی تاثیر می پذیرفت و از ساختار یک نظام پارلمانی که عضو این مجمع تشکیل شده از بزرگان و اشراف و خاندان شاهی است و می توانستند یک شاه را مستقیم انتخاب کنند و توانایی عزل یک شاه را نیز داشته اند. ازطرف دیگرتعلق داشتن منصب شاهنشاهی در یک خاندان اشکانی و موروثی بودن آن سنت برجایی مانده از هخامنشیان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1136 - بررسی و واکاوی شاخصه های دیپلوماسی در دورۀ اشکانی
افسانه معتمد احمد کامرانی فر ناصر جدیدیپس از روی کار آمدن سلسله اشکانی در 247 ق.م مناسبات ایران با همسایگان و دولتهای آن روز شکل جدیدی به خود گرفت. این دولت نوپا در همان اوان تأسیس مبارزات و تصادمات گسترده‌ای را برای به دست آوردن سلطه بر مرز و بوم ایران با اقوام مهاجم، دولت سلوکی و امپراتوری روم آغاز کرد. ب چکیده کاملپس از روی کار آمدن سلسله اشکانی در 247 ق.م مناسبات ایران با همسایگان و دولتهای آن روز شکل جدیدی به خود گرفت. این دولت نوپا در همان اوان تأسیس مبارزات و تصادمات گسترده‌ای را برای به دست آوردن سلطه بر مرز و بوم ایران با اقوام مهاجم، دولت سلوکی و امپراتوری روم آغاز کرد. باید اذعان داشت که پادشاهان این سلسله نه تنها به مناقشات و کشمکشهای نظامی توجه و اهمیت میدادند، بلکه از ابزار و شیوه‌های دیپلماسی در ارتباط با آن دولتها نیز بهره می‌جست. اشکانیان با استفاده از دیپلماسی در حفظ مرزهای سیاسی خود و کسب امتیازهای اقتصادی و سیاسی، موفقیت‌های گوناگونی را به دست آورند. این پژوهش با استفاده از روش بررسی تاریخی مبتنی بر گردآوری اسناد و مدارک تاریخی، در پی پاسخ به این مسئله است که دیپلماسی شاهنشاهی اشکانی چگونه و بر مؤلفه‌هایی استوار بوده ؟ و چه نقش و جایگاهی در رویکردهای سیاسی و اقتصادی این سلسله داشته است؟. رهیافت این پژوهش این است که اشکانیان با ابزارهایی مانند مذاکره از طریق سفرای خود و انعقاد معاهدات سیاسی و اقتصادی تمامیت ارضی خود را حفظ نموده و از سود سرشار حاصل از تجارت توانستند به تجهیز سپاه و ادامۀ نبردهای استراتژیک خود بپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1137 - تبیین وضعیت علم پزشکی و طب در جهان اسلام عصر عباسی (132-656 ه.ق) و راههای انتقال آن به غرب (اروپا)
بتول ربیعی بشری دلریش الهام ملک زاده کوروش فتحیهمانطور که امروزه مطرح است، علم پزشکی یک شبه رشد و توسعه پیدا نکرده است. این علم به علت تلاش میلیون ها نفر در طول تاریخ بشریت شکل گرفته است. در این بین واقعیت این است که یکی از پرچم داران این مسئولیت مقدس (علوم پزشکی) مسلمانان هستند. مسلمانان در فرازهای از عصر عباسی این چکیده کاملهمانطور که امروزه مطرح است، علم پزشکی یک شبه رشد و توسعه پیدا نکرده است. این علم به علت تلاش میلیون ها نفر در طول تاریخ بشریت شکل گرفته است. در این بین واقعیت این است که یکی از پرچم داران این مسئولیت مقدس (علوم پزشکی) مسلمانان هستند. مسلمانان در فرازهای از عصر عباسی این علم را بیش از هر تمدن دیگری توسعه داده اند. بنابراین در این مقاله تلاش شده است به برجسته کردن این واقعیت که رنسانس اروپا تا حدی مدیون اختراعات و اکتشافات طب اسلامی دوره عباسیان است پرداخته شود و راه های انتقال این علم از شرق به غرب مورد مطالعه اسنادی قرار گیرد. در پژوهش پیش رو جهت تبیین و تحلیل پیشرفت های دانش پزشکی در عصر عباسی و راه های انتقال آن به مغرب زمین "نظریه پخش" به عنوان چهارچوب نظری کار مبنا قرار گرفته است. بر این اساس مبدأ تأثیر گذار در عرصه دانش طب جهان اسلام در عصر عباسی لحاظ شده و مقصد تأثیر پذیر، تمدن مغرب زمین در نظر گرفته شده و راه ها و کانال های انتقال در کنار موانع آن ذکر شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، دانش پزشکی جز اولین علومی بود که جهان اسلام بر اساس داده های پزشکی ایران، هند و یونان آن را فرا گرفت و سپس به بهترین نحو ممکن آن را توسعه و به جوامع دیگر سرایت داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1138 - تاثیر سیاست مذهبی گورکانیان هند بر مهاجرت پزشکان ایرانی
محمد مهرآئین امیر تیمور رفیعی محمد نبی سلیمپزشکی در هند دارای پیشنه دیرنه می باشد ،چناچه در عصر ساسانی و اسلامی کتب پزشکی هند یکی از منابع علمی آن دوران را شامل می گشت .پزشکی هند در عصر کورکانی وارد مرحله جدید از رشد و بازآفرینی قرار گرفت که عامل آن مهاجرت پزشکان ایرانی به هند و اشتغال آنها در دربار گورکانیان هن چکیده کاملپزشکی در هند دارای پیشنه دیرنه می باشد ،چناچه در عصر ساسانی و اسلامی کتب پزشکی هند یکی از منابع علمی آن دوران را شامل می گشت .پزشکی هند در عصر کورکانی وارد مرحله جدید از رشد و بازآفرینی قرار گرفت که عامل آن مهاجرت پزشکان ایرانی به هند و اشتغال آنها در دربار گورکانیان هند بود.علت این مهاجرت ها ،سیاست های سخت گیرانه مذهبی پادشاهان صفوی و اوضاع مساعد هند بواسطه سیاست تساهل مذهبی مغولان هند بود.مغولان بعد از استیلا ء کامل بر هند در عصر اکبر شاه در یافتند ادامه حکومت بر هند که از لحاظ جغرافیای تاریخی و مذهبی تعدد اقوام و مذاهب گوناگون را شامل می شود به سادگی میسر نخواهد بود و تنها به کمک سیاست مذهبی تسامح و مدارا می توان بر جامعه کثرت گرایی هند حاکم بود.حمایت های دربار مغولان و پاداش های سخاتمندانه شان عاملی مهیج برای جذب نجکان ایرانی بود.این نوشتار به تاثیر سیاست مذهبی گورکانیان در جذب جامعه پزشکی ایران در عصر صفوی می پردازد که فرظیه اصلی آن تاثیر سیاست های مذهبی گورکانیان برای مهاجرت پزشکان ایرانی چه بوده است ؟در پاسخ می توان گورکانیان در هنگامه ای منادی آزادی مذهب بودند که جامعه نخبکان ایرانی در برابر سیاست های متعصب دولت صفوی در رنج فشار بود و بدین دلیل هندوستان پنگاهی برای جذب این گروه نخبه از جامعه ایرانی شد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1139 - تأثیرتشکل‌ها و انجمن‌های زنانه بر ارتقای جایگاه زنان در جامعه دوره قاجار
فاطمه محبوب علی اصغر داودی حمید سعیدی جوادیدر دوره قاجار زنان در جامعهای سنتی و مردسالار، از کمترین میزان حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخوردار بودند. عواملی مانند انقلاب مشروطه و گسترش افکار فمینیستی در نتیجه گسترش ارتباطات ایران و غرب باعث شد برخی از زنان روشنفکر و پیشرو به فکر احقاق حقوق زنان در این چکیده کاملدر دوره قاجار زنان در جامعهای سنتی و مردسالار، از کمترین میزان حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخوردار بودند. عواملی مانند انقلاب مشروطه و گسترش افکار فمینیستی در نتیجه گسترش ارتباطات ایران و غرب باعث شد برخی از زنان روشنفکر و پیشرو به فکر احقاق حقوق زنان در این محیط سنتی و مذهبی بیافتند. بدین منظور زنان چند نهادها آموزشی و مدنی مانند مدارس دخترانه و انجمن‌ها و نشریات زنانه برای آگاهی‌بخشی به زنان و فعالیت در جهت احقاق حقوقشان تأسیس کردند. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش انجمن‌ها و تشکلهای زنانه در جهت ارتقای جایگاه زنان در جامعه دوره قاجار است. بدین منظور این سؤال طرح میشود که انجمن‌ها و تشکلهای زنانه چه تأثیری بر ارتقای جایگاه زنان در دوره قاجار داشتهاند؟ فرضیه این است که این انجمن‌ها و تشکلها از طریق رشد آگاهی، تغییر نگرش و هویت بخشیدن به زنان باعث بهبود جایگاه اجتماعی و سیاسی زنان در این مقطع شدند. نتایج پژوهش نشان میدهد که این انجمن‌ها با تأسیس چندین مدرسه دخترانه، ایجاد جلسات و گردهمایی، تأسیس نشریه و آگاهی‌بخشی به زنان، باعث رشد آگاهی، تغییر نگرش و مطالبه‌گری تعداد زیادی از زنان شده و مقدمات و شرایط ورود آنها به اجتماع را فراهم آوردهاند. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است و دادهها به شیوه کتابخانهای گردآوری شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1140 - تأثیر انجمن‌ها و تشکلهای زنانه بر ارتقای جایگاه زنان در جامعه دوره قاجار
فاطمه محبوب علی اصغر داوودی حمید سعیدی جوادیدر دوره قاجار زنان در جامعهای سنتی و مردسالار، از کمترین میزان حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخوردار بودند. عواملی مانند انقلاب مشروطه و گسترش افکار فمینیستی در نتیجه گسترش ارتباطات ایران و غرب باعث شد برخی از زنان روشنفکر و پیشرو به فکر احقاق حقوق زنان در این چکیده کاملدر دوره قاجار زنان در جامعهای سنتی و مردسالار، از کمترین میزان حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخوردار بودند. عواملی مانند انقلاب مشروطه و گسترش افکار فمینیستی در نتیجه گسترش ارتباطات ایران و غرب باعث شد برخی از زنان روشنفکر و پیشرو به فکر احقاق حقوق زنان در این محیط سنتی و مذهبی بیافتند. بدین منظور زنان چند نهادها آموزشی و مدنی مانند مدارس دخترانه و انجمن‌ها و نشریات زنانه برای آگاهی‌بخشی به زنان و فعالیت در جهت احقاق حقوقشان تأسیس کردند. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش انجمن‌ها و تشکلهای زنانه در جهت ارتقای جایگاه زنان در جامعه دوره قاجار است. بدین منظور این سؤال طرح میشود که انجمن‌ها و تشکلهای زنانه چه تأثیری بر ارتقای جایگاه زنان در دوره قاجار داشتهاند؟ فرضیه این است که این انجمن‌ها و تشکلها از طریق رشد آگاهی، تغییر نگرش و هویت بخشیدن به زنان باعث بهبود جایگاه اجتماعی و سیاسی زنان در این مقطع شدند. نتایج پژوهش نشان میدهد که این انجمن‌ها با تأسیس چندین مدرسه دخترانه، ایجاد جلسات و گردهمایی، تأسیس نشریه و آگاهی‌بخشی به زنان، باعث رشد آگاهی، تغییر نگرش و مطالبه‌گری تعداد زیادی از زنان شده و مقدمات و شرایط ورود آنها به اجتماع را فراهم آوردهاند. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است و دادهها به شیوه کتابخانهای گردآوری شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1141 - وظایف ردان (radān) در دوره ساسانیان از مادیان هزار دادستان
زهرا حسینیمادیان هزار دادستان تنها نسخه خطی ناقص از چندین مجموعه حقوقی دوره ساسانی است. در این کتاب علاوه بر قانون‌گذاران و مفسران حقوقی، مقامات دینی زردشتی مانند موبدان، هیربدان، دستوران و ردان نیز در نقش قاضی ظاهر شده و حکم صادر کرده‌اند. این گفتار بااستناد به کتاب حقوقی مادیان چکیده کاملمادیان هزار دادستان تنها نسخه خطی ناقص از چندین مجموعه حقوقی دوره ساسانی است. در این کتاب علاوه بر قانون‌گذاران و مفسران حقوقی، مقامات دینی زردشتی مانند موبدان، هیربدان، دستوران و ردان نیز در نقش قاضی ظاهر شده و حکم صادر کرده‌اند. این گفتار بااستناد به کتاب حقوقی مادیان و با هدف شناختن جایگاه ردان در دوره ساسانیان بهروش تحلیلی‌تاریخی نوشته شده است. پرسش‌های مقاله این است: بنابر مادیان، ردان در دوره ساسانی چه وظایفی داشتند و احکام صادره آنها کدامند؟ بررسیها نشان داد: این دین‌مردان در دستگاه روحانیت دوره ساسانی وظایفی مشخص داشتند و بهعنوان دستیاران پادشاه برای اعتلای حکومت دینی و کشور می‌کوشیدند. ردان در قانونگذاری و نظارت بر آن و حفظ آموزههای دینی و منافع کشور بسیار پرانگیزه و پویا ظاهر شدهاند. آنها در باز پس گرفتن مالکیت و مالیات نهادن بر دارایی و مسایل خرید و معاوضه و ارزیابی ارزش اموال آتشکده صلاحیت داشتند. درآمد دولت ساسانی از مالیات حاصل می‌شد. تعیین مالیات و دریافت آن و رسیدگی به امور درآمدی دولت به ردان واگذار شده بود. حسابرس ارزش و بهای اموال منقول و غیرمنقول و ورود دارایی به خزانه شاهی و خروج آن و اسناد واگذاری و تحریم و غیره را محاسبه و آماده می‌کرد؛ سپس، با حضور رد میزان دارایی خزانه را گزارش می‌داد. رد باید گزارش حسابرس بررسی و تایید می‌کرد. ردان، در دوره انوشیروان جایگاه ویژهای احراز کردند و مُهر آنان در کنار مُهر موبدان به اسناد اعتبار میدهد و وظایف آنها بیانگر قدرت و نفوذ آنان در دین و دولت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1142 - باورهای عامه مردم در دوران قاجار با تاکید بر باورهای عامیانه بهداشتی و پزشکی
لیلا عمرایی امیر اکبری امید سپهری راد رجبعلی وثوقی مطلقطب عامیانه آمیزه ای از خرافات وباورهای نادرست و گاه نشانه هایی از طب سنتی است که بیشتر با باورهای عامیانه و خرافی سر وکار داشته وهیچگاه در یک مکتب تجربی ویا فلسفی به شکل منسجمی بیان نشده است.ورود طب مدرن به ایران در عصر قاجار سرآغاز مرحله جدیدی در تاریخ پزشکی کشور به حس چکیده کاملطب عامیانه آمیزه ای از خرافات وباورهای نادرست و گاه نشانه هایی از طب سنتی است که بیشتر با باورهای عامیانه و خرافی سر وکار داشته وهیچگاه در یک مکتب تجربی ویا فلسفی به شکل منسجمی بیان نشده است.ورود طب مدرن به ایران در عصر قاجار سرآغاز مرحله جدیدی در تاریخ پزشکی کشور به حساب می آید.مواجهه طب سنتی با شیوه های نوین در این دوره موجب بروز تغییراتی گسترده در روند پیشین آن شد.شیوه غالب طبابت در جامعه عصر قاجار؛طب سنتی بود اما این شیوه با آن همه سابقه درخشان درگذشته به دلیل آمیخته شدن با پاره ای از باورهای موهوم وخرافی؛پایین بودن سطح دانش طبیبان ایرانیدچار رکودشد وپزشکی مدرن به دلیل وجود موسسات فرهنگی،آموزشی و درمانی و رسوخ تفکر برتری طب مدرن،بر پزشکی سنتی پیشی گرفت.این پژوهش باشیوه توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای بر آن است به بررسی عوامل بسترساز حضور این پزشکان درجامعه عصر قاجار،جایگاه باورهای عامیانه در حفظ سلامت بپردازد.جهل ونادانی،فقروبدبختی که اغلب مردم عصر قاجار باآن روبه رو بودند،محدودیتها ونادیده گرفتن زنان درجامعه و زندگی وبسیاری دلایل دیگر باعث شده بود که در باورهای وعقاید مردم خدشه واردشود وگرایش به سمت خرافات برای رهایی از مشکلاتی که گریبان گیرشان بود،زیاد شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1143 - طب در ایران عصر قاجار بر اساس سفرنامه‌های سیاحان غربی
دکتر سید محمد طیبی دکتر حمید کاویانی پویاطبق گزارش سفرنامه‌های سیاحان غربی، پزشکان ایرانی در سده‌ی نوزدهم، بیماریها، همه داروها و کل خوردنیها را به چهار گروه گرم، سرد، تر و خشک تقسیم میکردند و خرافات در سطح گسترده‌ای به حریم علل ابتلا به بیماری و شیوه مداوای بیماریها راه یافته بود و گمان می‌بردند در پیشگیری ب چکیده کاملطبق گزارش سفرنامه‌های سیاحان غربی، پزشکان ایرانی در سده‌ی نوزدهم، بیماریها، همه داروها و کل خوردنیها را به چهار گروه گرم، سرد، تر و خشک تقسیم میکردند و خرافات در سطح گسترده‌ای به حریم علل ابتلا به بیماری و شیوه مداوای بیماریها راه یافته بود و گمان می‌بردند در پیشگیری بیماری افسون و طلسم بیش از مراقبت هوشمندانه مفید میافتد. بنابراین علوم پزشکی در این دوران به دلیل فقدان نظارت بر کار پزشکان؛ ورود افراد ناشایست به عرصه‌ی درمانگری و باور خرافی مردم نسبت به بیماری و درمان علوم پزشکی سیر قهقرایی می‌پیمود. با این حال لازم به ذکر است که در جای جای ایران عصر قاجار هنوز پزشکانی بودند که سوای پزشک نمایانِ ناآگاه و ناآزموده، به تحصیل علم طب به شیوه‌های علمی پرداخته و از عصر و دوران خویش بسیار پیش تر بودند اما فقدان نظارت کافی بر اعمال پزشکان و ورود بی حساب افراد سود جود به عرصه‌ی پزشکی و از بین رفتن تخصص گرایی در درمانگری، دانش پزشکی را به ورطه‌ی خرافات و غیرعلمی بودن کشانید و در مقابل پزشکی مدرن در موضع ضعف و درماندگی نهاد. ذکر عقاید خرافی و واپسگرانه درباره پزشکی و روشهای طبابت ایرانیان در این پژوهش بدان جهت بوده تا وضعیت کلی پزشکان و طب ایرانی را در عصر قاجار نمایان ساخته و با توصیف این وضعیت به چرایی سیر قهقرایی شیوه‌ی پزشکی و درمانگری ایرانیان در عصر مربوطه و عقب ماندن آنها از طب مدرن پی ببریم. بنابراین با روش تطبیقی، و مقایسه‌ی منابع موجود( و هم عصر) با یکدیگر در صدد ارائه مطالبی هستیم که تا حدود بسیاری منعکس کنندهی واقعیت موجود از طبابت در دوران قاجار باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1144 - تحلیل شخصیت مزدک و نهضت مزدکیه
محمدتقی فاضلی محمدحسن مقدس جعفریاکثر محققین تاریخ و ادیان بر این باورند که مزدک پیش از آنکه یک دین آور باشد. به عنوان یک اصلاحگر اجتماعی( (Reformistاست؛ که به مبارزه بر علیه اوضاع نا مساعد زمان خود برخاسته و با نفوذ به دستگاه حکومت قباد ساسانی توانست پیروان زیادی را به دور خود جمع نماید. هدف اصلی مزدک چکیده کاملاکثر محققین تاریخ و ادیان بر این باورند که مزدک پیش از آنکه یک دین آور باشد. به عنوان یک اصلاحگر اجتماعی( (Reformistاست؛ که به مبارزه بر علیه اوضاع نا مساعد زمان خود برخاسته و با نفوذ به دستگاه حکومت قباد ساسانی توانست پیروان زیادی را به دور خود جمع نماید. هدف اصلی مزدک برپا کردن نهضتی بر علیه مقررات ناعادلانه دردولت ساسانیان و درهم شکستن سنت های منحط اجتماعی جامعه ی کاستی آن عهد بوده است، مزدک می خواسته با تعالیم اخلاقی بر اساس اعتقاد خود، اصلاحاتی در روابط اصول اجتماعی دیانت زرتشتی (دین بهی) بوجود بیاورد تا با این اصلاحات، که بر اثر آن برابری و عدالت اجتماعی آن زمان رو به تزلزل و سستی می رفت دوباره استوار نماید. ظاهراً نفوذ مزدک، موبدان ساسانی را به هراس انداخته بود. و موبدان قدرت خود را در خطر می دیدند .لذابه اغوای انوشیروان که جوانی بی تجربه بود، پرداخته و او را فریفته و به معاندت و دشمنی با مزدک واداشتند ،تا جایی که انوشیروان از بیم نفوذ مزدکیان با خدعه و نیرنگ تمامی آنان را شناسایی کرده و در سال 528 یا اوایل 529 میلادی با تمهیدات قبلی مزدک و پیروانش را به مهمانی فراخوانده و آنان را دسته جمعی کشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1145 - اسطورۀ هفتواد
دکتر سید شمس‌الدین نجمیدر آغاز حکومت ساسانیان در ایران، در منطقۀ کجاران در بم، شاهی که دست نشاندۀ اشکانیان بود، حکومت می کرد. در منطقه ای که زیر سیطرۀ اوبود، مردی به نام هفتواد می زیست و دارای هفت پسر (واد) بود. او از بخت یک کِرم بسیار ثروتمند شد تا اینکه اردشیر ساسانی، تصمیم به نابودی او گرف چکیده کاملدر آغاز حکومت ساسانیان در ایران، در منطقۀ کجاران در بم، شاهی که دست نشاندۀ اشکانیان بود، حکومت می کرد. در منطقه ای که زیر سیطرۀ اوبود، مردی به نام هفتواد می زیست و دارای هفت پسر (واد) بود. او از بخت یک کِرم بسیار ثروتمند شد تا اینکه اردشیر ساسانی، تصمیم به نابودی او گرفت. اردشیر با سپاه بزرگی که فراهم کرد، راهی کجاران یا کلالان (در کارنامه اردشیر بابکان) گشت و با کمک خیانت در باریان، کرم را کشته، هفتواد را نابود کرد و در آن محل آتش بهرام را نشانید از این جهت کرمان را منسوب به کرم دانسته اند. این مقاله در پی ارائۀ اسطورۀ هفتواد و دلیل انتساب آن به کرمان و بم می باشد. در پایان نیز، اثبات می نماید که نام کرمان، به کرم هفتواد مربوط نمی شود و نام این شهر، پیش از شکل گیری اسطورۀ هفتواد وجود داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1146 - تأملی بر جایگاه علمی وفرهنگی دانشگاه گندی شاپور
امیر اکبریعلاوه بر تحولات سیاسی در عصر ساسانیان، وضوح پیشرفتهای خاص علمی و فرهنگی نیز در این روزگار چشمگیر بوده است. اقدامات پادشاهان ساسانی و نقش آنها در ترجمه کتاب یونانی و هندی به زبان پهلوی، نگرش ایرانیان را نسبت به علم ودانش دچار تحول کرد.و در این میان گندی شاپور به عنوان مر چکیده کاملعلاوه بر تحولات سیاسی در عصر ساسانیان، وضوح پیشرفتهای خاص علمی و فرهنگی نیز در این روزگار چشمگیر بوده است. اقدامات پادشاهان ساسانی و نقش آنها در ترجمه کتاب یونانی و هندی به زبان پهلوی، نگرش ایرانیان را نسبت به علم ودانش دچار تحول کرد.و در این میان گندی شاپور به عنوان مرکز بزرگ علمی ودانشگاهی معتبر از جایگاه والایی برخوردار گشت. بنای این شهر را به عصر شاپور اول و اوج گسترش فرهنگی آن را به دوران حکومت خسروانوشیروان مربوط می دانند. پیشرفتهای علمی این دانشگاه در زمینه طب، نجوم وریاضی آوازه آن را جهاین کرده بود و گندی شاپور مرکز تلاقی اندیشه‌های علمی جهان باستان به شمار می‌رفت. نگرشهای علمی هندوان، یونانیان، اسکندریان و علمای یونانی به زبان بادانش ایرانی در هم آمیختند و بر آیند این تحول علمی چون درخت تناوری شد که در دوران اسلامی به بار نشست و پایه‌های عظیم نجوم و بالاخص طب اسلامی را پدید آورد. پیدایی بیت الحکمه و کتابخانه مهم آن خزنه‌الحکمه، ضرورت اقدام در ترجمه اثار و به واقع پیدایی نهضت ترجمه، رونق و گسترش مراکز پزشکی و بیمارستانها در بغداد از جمله عوامل تأثیر گذار گندی شاپور بر نهضت علمی و فرهنگی مسمانان بود. دانشگاه گندی شاپور که چندین قرن پس از اسلام نیز به حیات خود ادامه داد، در واقع عامل انتقال مؤسسات تمدنی و فرهنگی دنیای قدیم به عصر اسلامی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1147 - تکوین نظام اداری در تاریخ ایران و بین النهرین
ابراهیم حلاجیانزندگی بشر همواره با نوعی سازمان مدیریت و نظام اداری در مفهوم علم اداره کردن جامعه درآمیخته است.ساختار و مشکل نظام اداری با ایجاد خانواده ها،قبایل،اقوام،دولتها و حکومتها هویت پیدا کرده و استقرار و تداوم آن با دو رویکرد تمرکز و عدم تمرکز همراه بوده است.یکی از مسایل مهمی ک چکیده کاملزندگی بشر همواره با نوعی سازمان مدیریت و نظام اداری در مفهوم علم اداره کردن جامعه درآمیخته است.ساختار و مشکل نظام اداری با ایجاد خانواده ها،قبایل،اقوام،دولتها و حکومتها هویت پیدا کرده و استقرار و تداوم آن با دو رویکرد تمرکز و عدم تمرکز همراه بوده است.یکی از مسایل مهمی که رشو و پیشرفت یک کشور را معلوم میکند طرز تفکر و رویکرد دانشمندان و بینش اداری دولتمردان آن کشور می باشد در مقاله حاضر موارد زیر در سرزمین ایران از قدیم الایام تا عصر قاجاریه مورد بررسی قرار گرفته است. 1.افکار و تحولات نظام اداری ها بین عصر هخامنشیان تا انقلاب مشروطیت توام با تغییرات مربوطه در این دوران. 2.نگاهی اجمالی بر افکار ،عقاید و رویکردها و الگوهای نظام اداری عصر هخامنشیان،ساسانیان،سلجوقیان،صفویان و قاجاریان. برای روان شدن مطالب ،محتوای مقاله به سه دوره تاریخی و سه مقطع متمایز از یکدیگر تقسیم میگردد و برای هر دوره یک یا دو نمونه از افکار اداری که مبین تفکر نظام اداری آن مقطع دولتمردان و اندیشمندان آن عصر باشد ارایه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1148 - روشهای مالیات‌گیری در دوره افشاریه
سید منصور جمالی ستاربردی فجوری سیدمصطفی رحیمیدر بررسی هر یک از سلسله‌های پادشاهی ایران، متوجه می‌شویم که هر یک از آنها دارای نظام سیاسی، اجتماعی، اداری و نظامی خاصی بودهاند. در هر یک از آنها از شیوه‌های حکومت‌های قبلی اقتباس میشده؛ اما به مرور زمان آن را با تغییراتی پذیرفته‌اند. اما در بررسی سلسله افشاریه می‌ب چکیده کاملدر بررسی هر یک از سلسله‌های پادشاهی ایران، متوجه می‌شویم که هر یک از آنها دارای نظام سیاسی، اجتماعی، اداری و نظامی خاصی بودهاند. در هر یک از آنها از شیوه‌های حکومت‌های قبلی اقتباس میشده؛ اما به مرور زمان آن را با تغییراتی پذیرفته‌اند. اما در بررسی سلسله افشاریه می‌بینیم که از لحاظ ساختار تشکیلات اجتماعی و اداری و… کاملاً اقتباس شده از سلسله صفوی میباشد. یکی از عمدهترین دلایل آن، این است که پایه‌گذار این سلسله؛ یعنی، نادر در مدت ۱۲سال حکومت خود دایم در جنگ بود. بنابراین فرصتی پیدا نکرد تا تشکیلات اجتماعی مناسبی را طراحی نماید. با این حال نادر که حکومت وی به زور شمشیر سربازان وی بود، برای تأمین آسایش آنها و مستحکمتر کردن پایه‌های حکومت خود اقدام به جمعآوری مالیات از اقشار مختلف مردم نمود. در این مقاله سعی شدهاست که شیوه‌های مختلف جمعآوری مالیات، برخورد مردم در قبال آن و زمینه‌های مصرف مالیات‌های جمعآوری شده مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1149 - بررسی آئین عیاری در تاریخ ایران
صدیقه قناد زادهیکی از جنبههای قابل مطالعـه در تـاریخ اجتمـاعی ایـران، رواج آیـین جـوانمردی اسـت.شواهدی وجود دارد که نشان میدهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شـدهاست، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت شـ مـی . ود ایـن آیـین را در داسـتانهـای شـاهنامهفردوسی م چکیده کاملیکی از جنبههای قابل مطالعـه در تـاریخ اجتمـاعی ایـران، رواج آیـین جـوانمردی اسـت.شواهدی وجود دارد که نشان میدهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شـدهاست، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت شـ مـی . ود ایـن آیـین را در داسـتانهـای شـاهنامهفردوسی میتوان دید که هر یک از این داستانها میتواند نمـودی از عیـاران ایـران قبـل از اسـلاممیباشد. رواج آیین عیاری بعد از اسلام نشانه ستم ملی و طبقاتی از سوی خلفا میتوانست باشـد.عیاران بیشتر از میان طبقه عوام بودند او ز بینوایان و ضعفا حمایت میکردند. هدف آنان مبـارزه بـااشراف و ثروتمندان و گرفتن داد ستمدیدگان و بینوایان بود. آیـین عیـاری بعـد از اسـلام بـا نفـوذمسلمانان از ایران و سوریه به اروپا راه یافت و پدیده جوانمردانهای به نام شـوالیهگـری را در قـرندهم میلادی پدید آورد.نهضتهای عیاری در دوره خلفای عباسی در شرق ایران پدید آمدند و سرمنشاء حوادث وپیدایش حکومتهایی شدند و همچنین آئین عیاری به مثابه یک ارزش اجتماعی باقی ماندنـد و درهر دوره به شکلی خودنمایی کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1150 - بررسی آداب و عادات غذایی مغولان (خوردنیها و نوشیدنی ها)
پریسا قربان نژادغذا معانی گوناگونی در زندگی انسان دارد. غذاهای ملی و بومی اقوام و ملل مختلف حیات زیستی و فرهنگی آنان را به نمایش میگذارد. ترجیح طعم، ذائقه، شیوه تدارک و ابزار به کار رفته، آداب و رسوم و آیینهای تهیه غذا، پیچیدگیهای خاصی را در بستر فرهنگ نشان میدهد. که بازگو کننده شیو چکیده کاملغذا معانی گوناگونی در زندگی انسان دارد. غذاهای ملی و بومی اقوام و ملل مختلف حیات زیستی و فرهنگی آنان را به نمایش میگذارد. ترجیح طعم، ذائقه، شیوه تدارک و ابزار به کار رفته، آداب و رسوم و آیینهای تهیه غذا، پیچیدگیهای خاصی را در بستر فرهنگ نشان میدهد. که بازگو کننده شیوه اندیشه و سنن فرهنگی و اجتماعی آن ملتها ست. هدف این مطالعه بررسی غذا و نحوه تهیه آن در میان قوم مغول است و برای تحقّق آن، روش پژوهش توصیفی تحلیلی بکار رفته است. نتایج به دست آمده، نشان میدهد که تنوع قابل ملاحظه ای در مؤلفههای غذایی بومی، منابع غذایی و آیینهای تغذیه ای قوم مغول وجود داشته و منبع مهمی برای پایداری و انسجام اجتماع مغول بوده است. خوراک اصلی آنان در سازگاری با محیط و با توجه به رونق دامداری، گوشت و لبنیات بود و در نوشیدنی ها، شیر خصوصا به صورت تخمیر شده، مورد اقبال بوده است. مغولان از خوردن غذاهای سنگین پرهیز میکردند. مهمان نواز و در برابر گرسنگی متحمل بودند. البته عادات غذایی بر خلقیات مغولان نیز تاثیر داشته است. پس از ورود به ایران، از عادات غذایی ایرانیان تاثیر پذیرفتند و به خوردنی هایی غیر از گوشت و لبنیات رو آوردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1151 - اوتروفیکاسیون در منابع آبی: تعریف، انواع، علل،اثرات اکولوژیکی و راهکارهای کنترل
محمد صفری بهزاد محمدی خانقاهی غلامحسین صفرییکی از رایج ترین مشکلات مدیریت کیفیت آب دریاچه ها و مخازن در سراسر جهان است. حدود 30 تا 40 درصد از دریاچه ها و مخازن در سراسر جهان تحت تأثیر غلظت غیر طبیعی مواد مغذی بالا قرار دارند. اوتروفیکاسیون پدیدهای است که در اثر تخلیه بیش از حد مواد مغذی در یک سیستم آبی، بهویژه چکیده کاملیکی از رایج ترین مشکلات مدیریت کیفیت آب دریاچه ها و مخازن در سراسر جهان است. حدود 30 تا 40 درصد از دریاچه ها و مخازن در سراسر جهان تحت تأثیر غلظت غیر طبیعی مواد مغذی بالا قرار دارند. اوتروفیکاسیون پدیدهای است که در اثر تخلیه بیش از حد مواد مغذی در یک سیستم آبی، بهویژه توسط نیتروژن و فسفر، بهویژه در دریاچه‌ها، مصب‌ها و جریانهای آهسته ایجاد میشود. به دلیل مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی و تخلیه فاضلاب‌های شهری و صنعتی تصفیه نشده به منابع آبی، وسعت فرآیندهای اوتروفیکاسیون از اواسط قرن گذشته به طور قابل توجهی افزایش یافته است. یکی از نشانه‌های بارز اوتروفیکاسیون شکوفایی متراکم جلبکی است که باعث کدورت زیاد در سیستمهای آبی، کاهش اکسیژن و افزایش شرایط هیپوکسی در قسمت های عمیق‌تر بدنه‌های آبی به دلیل تجزیه گیاهان در رسوبات میشوند. علاوه بر این، توسعه انبوه سیانوباکتری‌های مضر (جلبک‌های سبز آبی)، کاهش تنوع گونهها، تشکیل سولفید هیدروژن، افزایش مرگ و میر ماهی ها، بوی ناخوشایند و افزایش فیتوپلانکتون‌ها و سایر گیاهان آبزی از دیگر اثرات اتروفیکاسیون بر اکوسیستم میباشد. مواد مغذی اصلی مورد توجه نیتروژن و فسفر هستند که هر دو برای رشد جلبک‌ها ضروری هستند، اما نقش فسفر حیاتی‌تر است زیرا بسیاری از سیانوباکتری‌ها می توانند نیتروژن مورد نیاز خود را از نیتروژن موجود در جو از طریق تثبیت نیتروژن تامین کنند. از این رو اکثر اقدامات کنترلی اتروفیکاسیون به سمت کاهش فسفر هدایت میشوند. هدف از این مقاله مروری بررسی انواع، علل، مراحل و اثرات و در نهایت راهکارهایی کنترل، اصلاح و پیشگیری فرایند اتروفیکاسیون میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1152 - بررسی اهمیت و نقش جلبک‌های دریایی در صنعت و کاربردهای دارویی و زیست‌محیطی آنها
نیما محمدنژاد خیاوی حجت اقبال ندا جهانی مهدی احمدی سابق زهره قاضی طباطباییشناسایی دریاها موجب شده است که فرآورده های بسیاری برای انسان حاصل شود، یکی از این فرآورده ها جلبک ها هستند که به زندگی روزانه بشر فواید بسیاری می رسانند. بررسی تکنولوژی و جنبههای اقتصادی تولید جلبک‌ها نشان میدهد که از آنها در جنبههای مختلف تولید مواد میتوان استفاده چکیده کاملشناسایی دریاها موجب شده است که فرآورده های بسیاری برای انسان حاصل شود، یکی از این فرآورده ها جلبک ها هستند که به زندگی روزانه بشر فواید بسیاری می رسانند. بررسی تکنولوژی و جنبههای اقتصادی تولید جلبک‌ها نشان میدهد که از آنها در جنبههای مختلف تولید مواد میتوان استفاده کرد. جلبک ها به علت سرشار بودن از مواد معدنی،ویتامین ها، هیدرات های کربن، و پروتئین ها که در درون سلول ها و یا در دیواره سلول ها وجود دارند،مورد استفاده غذایی انسانها قرار می گیرند. همچنین جلبک ها به دلیل دارا بودن ترکیبات ویژه پلی ساکاریدی و نیز ترکیبات دارویی خاص، دارای کاربرد های وسیعی در این زمینه هستند. هدف از این مطالعه بررسی اهمیت و نقش جلبک‌های دریایی در صنعت و کاربردهای دارویی و زیستی آنها میباشد. بنابراین در این مطالعه مروری، نقش و عملکرد جلبک‌های دریایی در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، پزشکی و همچنین نقش آنها در محیط زیست مورد بررسی قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1153 - ارزیابی ریسک بیمارستان حضرت ابولفضل میناب با روش (JSA) با استفاده از نرم افزارPHA-pro
علیرضا عیوض زاده کلجاهیبیمارستانها بهعنوان یکی از نهادهای مهم در ارتقای سلامت افراد جامعه شناخته شده و هر کشور بخش بزرگی از درآمد ملی خود را برای گسترش و بهبود کارایی آن اختصاص میدهد. پرستاران در ارائه بهینه خدمات بهداشتی و درمانی نقش کلیدی و مهمی را بر عهده دارند. اولین قدم در رسیدن به خد چکیده کاملبیمارستانها بهعنوان یکی از نهادهای مهم در ارتقای سلامت افراد جامعه شناخته شده و هر کشور بخش بزرگی از درآمد ملی خود را برای گسترش و بهبود کارایی آن اختصاص میدهد. پرستاران در ارائه بهینه خدمات بهداشتی و درمانی نقش کلیدی و مهمی را بر عهده دارند. اولین قدم در رسیدن به خدمات پرستاری مطلوب درک عوامل مؤثر بر کیفیت فعالیت پرستاران است. به دلیل ماهیت کاری در بیمارستان و فعالیت ایستاده، شایع‌ترین نوع اختلالات اسکلتی – عضلانی بوده و کمر درد در بین کارکنان شیوع بالایی دارد. اصول ارگونومی در کار، نه‌تنها باعث حفظ سلامت نیروی انسانی و کارآمد در جامع بشری میشود، بلکه مانع تحمل بسیاری از هزینههای مالی بر اقتصاد کشورها خواهد شد. شناسایی خطاهای موجود در شغل پرستاری، آزمایشگاه بیمارستان، علت‌یابی آنها و ارائه اقدامات اصلاحی، همگی حاکی از قابلیت بالقوه روش آنالیز ایمنی شغلی JSA در شناسایی و ارزیابی خطرات ممکن در شغل‌های مذکور را داشته است. با توجه به تجربه و تخصص روانشناسان در برخورد با افراد و حوادث، اقدام به استخدام روانشناس برای بیمارستان، میتواند منجر به کاهش تنشهای موجود در بخش پذیرش و کاهش اختلالات روانی بین کارکنان شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1154 - بررسی مروری عوامل تاثیر گذار در خشکی دریاچه ارومیه و پیامدهای مرتبط با آن( عوامل تاثیر پذیر از خشکی)
احمد اصل هاشمیمقدمه: خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه، زمینه بروز بحران های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی را در منطقه شمال غرب کشور ایجاد کرده است. فعالیت های بشری یکی از تهدیدات اصلی برای این اکوسیستم ها است. روش کار: این مقاله یک مقاله مروری است که مستندات مرتبط با استفاده از داده های چکیده کاملمقدمه: خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه، زمینه بروز بحران های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی را در منطقه شمال غرب کشور ایجاد کرده است. فعالیت های بشری یکی از تهدیدات اصلی برای این اکوسیستم ها است. روش کار: این مقاله یک مقاله مروری است که مستندات مرتبط با استفاده از داده های گوگل اسکولار و جهاد دانشگاهی و نورمگز ا جستجو شد. در این بازه زمانی بیش از 20 مستند بررسی و طبق معیارهای مربوط استخراج شدند. یافته ها: بررسی ها نشان داد که عوامل انسانی بیشترین نقش را دارند. از عوامل انسانی می توان به احداث سازه هایی مانند سدها در حوزه آبخیز دریاچه و نیز احداث بزرگراه بر روی دریاچه و از عوامل اقلیمی نیز می توان به خشکسالی های اخیر که سبب کاهش بارندگی و افزایش تبخیر می شود اشاره کرد. و عوامل تاثیر پذیر بخش کشاورزی و گردشگر بوده است.نتیجه گیری: از بین عوامل بروز بحران ، سد سازی، تغییر الگوی کشاورزی دیم به آبی، حفر چاه های غیر مجاز، برداشت بی رویه آب از منابع سطحی و زیر زمینی و عوامل اقلیمی مانند خشکسالی های اخیر که سبب کاهش بارندگی و افزایش تبخیر می شود دخیل هستند که این عوامل سبب خشک شدن دریاچه ارومیه شده و این خشک شده بر پوشش گیاهی منطقه ،شرایط اقتصادی و اجتماعی ساکنان منطقه تاثیر گذاشته است که می بایست در تدوین و اجرای برنامه های بلند مد نظر قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1155 - آهن و منگنز در آب آشامیدنی: مروری بر منابع، انوع، استانداردها، اثرات بهداشتی و زیست محیطی و روشهای حذف
محمد صفری احمد اصل هاشمی مهران دولتخواه غلامحسین صفریآهن و منگنز مواد معدنی طبیعی هستند که عمدتا در آبهای زیرزمینی و به ویژه در آب چاههای عمیق یافت میشوند. وجود آهن و منگنز در آب آشامیدنی در مقادیر مجاز خطری برای سلامتی انسان ندارد. در عوض هر دو دارای استانداردهای ثانویه یا توصیه شده برای آب آشامیدنی هستند زیرا باعث م چکیده کاملآهن و منگنز مواد معدنی طبیعی هستند که عمدتا در آبهای زیرزمینی و به ویژه در آب چاههای عمیق یافت میشوند. وجود آهن و منگنز در آب آشامیدنی در مقادیر مجاز خطری برای سلامتی انسان ندارد. در عوض هر دو دارای استانداردهای ثانویه یا توصیه شده برای آب آشامیدنی هستند زیرا باعث مشکلات زیبایی‌شناختی میشوند که ممکن است آب را برای آشامیدن و سایر مصارف خانگی نامطلوب و ناخوشایند کند. وجود هر دو اغلب منجر به ایجاد لکه روی البسه، از دست رفتن رنگ تاسیسات لوله کشی و همچنین ایجاد طعم و ظاهر ناخوشایند در آب آشامیدنی میشود. آهن و منگنز موجود در آب با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیست و عملا آب شفاف و بدون آلودگی است ولی هنگامی که با اکسیژن ترکیب شوند به سرعت منجر به ایجاد لکه‌هایی نارنجی، قهوه ای و یا سیاه میشود. لکه‌های سیاه ایجاد شده ناشی از وجود منگنز لکه های قهوه ای و نارنجی ایجاد شده ناشی از وجود آهن در آب میباشد. روش های تصفیه بستگی به غلظت و شکل آهن و منگنز در آب دارد. بنابراین، آزمایش دقیق آب و تعیین نوع و میزان آهن و منگنز قبل از تصفیه مهم است. با توجه به اهمیت این عناصر در آب آشامیدنی، هدف از این مقاله، مروری بر منابع، استاندارد، نوع، اثرات بهداشتی و زیست محیطی و روش های حذف یا کاهش آهن و منگنز در آب آشامیدنی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1156 - بررسی فعالیت های حزب جمهوری اسلامی از زمان تشکیل تا زمان توقف
مهدی محمدی بیدختی احمد بخشایشی اردستانی مصطفی کواکبیان مرتضی محمودیروند شکل گیری احزاب در ایران را باید قبل از انقلاب اسلامی پیگیری کرد. اما قبل از انقلاب، حزبی را نمی توان یافت که از مردم شکل گرفته باشد. نتیجه این امر شکل گیری حزب جمهوری اسلامی شد که نقش موثری در تدوین قانون اساسی، تشکیل نهادهای مدنی و قوای سه گانه در نظام جمهوری چکیده کاملروند شکل گیری احزاب در ایران را باید قبل از انقلاب اسلامی پیگیری کرد. اما قبل از انقلاب، حزبی را نمی توان یافت که از مردم شکل گرفته باشد. نتیجه این امر شکل گیری حزب جمهوری اسلامی شد که نقش موثری در تدوین قانون اساسی، تشکیل نهادهای مدنی و قوای سه گانه در نظام جمهوری اسلامی ایران و... داشت. پرسش اصلی این است چه عواملی موجب شد که این حزب بعد از یک دهه، فعالیت خود را متوقف کند؟ روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است و یافتهها نشان می دهد پس از تشکیل دولت، مغایرت دیدگاههای مختلف در اداره امور کشور بهویژه در مسائل و مباحث اقتصادی به صورتی جدی آشکار شد. وجود افرادی چون شهید بهشتی در این حزب به عنوان مغزهای متفکر، جهت افکار حزب را مشخص می کند. وجود روحیه انقلابی و تعیین اهدافی که منفعت مردم عامی در آن مهمترین اصل باشد، از اساسی ترین نکات در این حزب می باشد. شهادت شهید بهشتی، ناهمگونی در خط مشی سیاسی متفکران، عدم همکاهنگی با قوه مجریه و عدم دقت و سختگیری در پایبندی اعضا به اهداف مرامنامه حزب در نهایت موجب توقف این حزب گردید. این حزب نیز مانند بسیاری از حزب های موجود در دنیا به دلیل ناکارآمدی متوقف شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1157 - مدلسازی عوامل اثرگذار بر مدیریت ترس از شکست کارآفرینی در کسب و کارهای نوپای ایرانی
علی اصغر کرمی جواد محرابی پرویز ساکتیبا توجه به نقش کارآفرینی در رشد اقتصادی و اجتماعی کشورهای توسعهیافته، بررسی و تحلیل فرآیند کارآفرینی و عوامل موثر بر مدیریت ترس از شکست در کارآفرینی کمک شایانی به پیشبرد موفق کارآفرینی، ایجاد فرصتهای شغلی جدید و خروج از وضعیت اقتصادی تک محصولی خواهد کرد. هدف اصلی این چکیده کاملبا توجه به نقش کارآفرینی در رشد اقتصادی و اجتماعی کشورهای توسعهیافته، بررسی و تحلیل فرآیند کارآفرینی و عوامل موثر بر مدیریت ترس از شکست در کارآفرینی کمک شایانی به پیشبرد موفق کارآفرینی، ایجاد فرصتهای شغلی جدید و خروج از وضعیت اقتصادی تک محصولی خواهد کرد. هدف اصلی این پژوهش، مدلسازی عوامل اثرگذار بر مدیریت ترس از شکست کارآفرینی در کسب و کارهای نوپای ایرانی، از طریق تعیین اثرگذاری آنهاست. بر این اساس روش تحقیق این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از منظر گردآوری اطلاعات، آمیخته-اکتشافی است. این پژوهش دارای دو بخش کیفی برای شناسایی عوامل موثر بر مدیریت ترس از شکست کارآفرینی و یک بخشی کمی جهت تعیین تاثیرگذاری عوامل است. روش نمونهگیری در هر دو بخش کمّی و کیفی، بهصورت هدفمند و با استفاده از روش گلوله برفی انجام شده است. در بخش کیفی، ابتدا از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 10 نفر از خبرگان جهت شناسایی عوامل اثرگذار در بر مدیریت ترس از شکست کارآفرینی در بخش تحلیل کمی از روش دیمتل استفاده شده است. به این منظور پرسشنامه دیمتل در اختیار 12 نفر از خبرگان قرار گرفت و با استفاده از مدلسازی دیمتل، میزان تاثیر عوامل محاسبه شد. نتایج تحقیق، 7 عامل مهم و اثربخش را در مدیریت ترس از شکست کارآفرینی کسب و کارهای نوپای ایرانی نشان میدهد. در بین این عوامل، عوامل قانونی تاثیرگذارترین متغیر و عوامل فردی و شخصیتی تاثیرپذیرترین متغیر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1158 - طراحی مدل مدیریت استعداد در بخش عمومی
آذر اسلامی ناصر پورصادق مسعود حقیقیهدف پژوهش حاضر طراحی مدل راهبردی مدیریت استعداد در شبکه‌های بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایران بوده و جهت‌گیری پژوهش کاربردی- توسعه‌ای و روش آن آمیخته (کیفی- کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان و نخبگان معاونت بهداشت و در بخش کمی شامل کارکنان شبکه‌های بهداشتی بو چکیده کاملهدف پژوهش حاضر طراحی مدل راهبردی مدیریت استعداد در شبکه‌های بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایران بوده و جهت‌گیری پژوهش کاربردی- توسعه‌ای و روش آن آمیخته (کیفی- کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان و نخبگان معاونت بهداشت و در بخش کمی شامل کارکنان شبکه‌های بهداشتی بود. حجم نمونه در مرحله اول (با روش نمونهگیری قضاوتی) 14 نفر و در مرحله دوم (با روش نمونهگیری تصادفی) 156 نفر بود. ابزار گردآوری دادهها در بخش کیفی مصاحبه و روش دلفی بود و برای تحلیل دادهها از تحلیل مضمون استفاده شد. جهت تبیین الگو، پس از 2 مرحله توزیع پرسشنامه، اعضای پانل دلفی اکثر گویه‌ها را تایید کرده و مدل پیشنهادی پذیرفته شد. در بخش کمی پس از بررسی روایی محتوا و پایایی (با آلفای کرونباخ 81/0) پرسشنامه، شاخصهای هر مولفه مورد تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم قرار گرفت که مدل دارای برازش مناسبی شد. طبق نتایج، مدیریت استعداد عملکرد سازمان را تحت تاثیر قرار میدهد. فرآیند مدیریت استعداد با تاثیر پذیری از عوامل ساختاری، محتوایی و بیرونی بر موفقیت عملکرد سازمانی نقش دارد. با توجه به اینکه الگوی پیشنهادی به صورت مرحله‌ای مسیری را از سطوح مقدماتی به سطح تخصصی‌تر با طرح تاثیر عوامل محیطی درون و بیرون سازمان و نهادی طی میکند میتواند بهعنوان الگویی عملیاتی در تصمیم سازیهای استراتژیک سازمانی بکار رود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1159 - بررسی عوامل مؤثر بر شکاف مالیاتی در مؤدیان بازرگان استان گیلان از دیدگاه مأموران مالیاتی
علی رضا امین خاکی رحمت شیخ حسینی پیرکوهیپژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر شکاف مالیاتی در مؤدیان بازرگان استان گیلان از دیدگاه مأموران مالیاتی پرداخته است. لذا از نظر هدف کاربردی محسوب میشود و از نظر روش اجرا در زمره پژوهش-های توصیفی ـ پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان و مؤدیان امور مالیاتی به چکیده کاملپژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر شکاف مالیاتی در مؤدیان بازرگان استان گیلان از دیدگاه مأموران مالیاتی پرداخته است. لذا از نظر هدف کاربردی محسوب میشود و از نظر روش اجرا در زمره پژوهش-های توصیفی ـ پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان و مؤدیان امور مالیاتی به ویژه حوزه بازرگانی در استان گیلان (به تعداد 70 نفر) است. با توجه به تعداد جامعه آماری، پرسشنامه به-صورت ایمیل برای تمامی افراد ارسال شد. از هفتاد ایمیل ارسال شده پس از شش بار یادآوری در نهایت 67 پرسشنامه بازگردانده شد. ابزار گردآوری داده پرسشنامه استاندارد است که از دو بخش سؤالات عمومی (جمعیت‌شناختی) و اختصاصی تشکیل شده است. روایی و پایایی پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت و تأیید شد. در نهایت آزمون کولموگراف اسمیرنوف نشان داد که دادهها غیرنرمال بوده لذا نرمافزار مورد استفاده برای آزمون فرضیهها نرمافزار Smart Pls تعیین شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها در قسمت آمار توصیفی از نرمافزار SPSS 26 و برای آمار استنباطی که در آن روابط میان متغیرها بر اساس هدف پژوهش مدلسازی میشود از مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS) و نرمافزار Smart PLS 2 استفاده شده است. نتایج نشان داد که فعالیت مکرر حسابرسی و استراتژی انتخابی بر شکاف مالیاتی تأثیر معنادار دارند و تعهد مأمور مالیاتی تأثیری بر شکاف مالیاتی ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1160 - بهینهسازی خطوط مونتاژ مختلط U شکل با رویکرد فراابتکاری الگوریتم جمعیت ملخ‌ها
ندا مظفری حسن مهرمنش محمود محمدیعدم دستیابی به یک سیستم تولید متعادل به معنای عدم استفاده کامل از ظرفیت‌های سیستم تولید میباشد و بخاطر هزینههای بسیار زیاد سیستمهای تولیدی، متعادل‌سازی این سیستم‌ها یکی از مهمترین مشغله‌های مدیران تولید میباشد. به‌همین دلیل این تحقیق با هدف ایجاد تعادل در خطوط مونت چکیده کاملعدم دستیابی به یک سیستم تولید متعادل به معنای عدم استفاده کامل از ظرفیت‌های سیستم تولید میباشد و بخاطر هزینههای بسیار زیاد سیستمهای تولیدی، متعادل‌سازی این سیستم‌ها یکی از مهمترین مشغله‌های مدیران تولید میباشد. به‌همین دلیل این تحقیق با هدف ایجاد تعادل در خطوط مونتاژ مختلط در جهت کاهش هزینه نیرویانسانی و کاهش تعداد ایستگاههای کاری انجام شده است. برای حل مساله دو رویکرد کلی به کار گرفته می شود، برای ارزیابی مساله در شرایط مختلف دو مساله با اندازه متوسط و بزرگ حل می شود. ابتدا یک مساله متوسط را با روش دقیق از طریق نرم افزار گمز (GAMS) و سالور بارون (BARON) حل می شود. سپس یک بار دیگر مساله متوسط با الگوریتم فراابتکاری ملخ حل شده است و نتایج آن ها با روش دقیق مقایسه می شود و از این طریق صحت و دقت روش فراابتکاری سنجیده می شود تا بتوان از آن برای حل مساله با اندازه بزرگ استفاده کرد. در نهایت مقادیر برابر تابع هدف الگوریتم ملخ و تابع هدف در نرم افزار گمز نشان از عملکرد خوب این الگوریتم دارد و در نتیجه مساله بزرگ با الگوریتم فراابتکاری ملخ حل میشود و نتایج نشان از کاهش هزینه و کاهش ایستگاههای کاری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1161 - "تدوین راهبردهای صادراتی خوشه های صنعتی خشکبار با تأکید بر محصول کشمش"
سهراب رحمانی حسن اسماعیل پور عبدالله نعامیکشمش بهعنوان یکی از مهمترین محصولات کشاورزی تولیدی و منبع مهم ارزآور برای کشوروهمچنین یک محصول باارزش اقتصادی در ایران بشمار میرود. هدف از انجام این پژوهش، تعیین راهبردی‌های صادراتی مدیریت تولید، فرآوری و بازاریابی خوشه های صادراتی خشکبار با تأکید بر محصول کشمش می‌با چکیده کاملکشمش بهعنوان یکی از مهمترین محصولات کشاورزی تولیدی و منبع مهم ارزآور برای کشوروهمچنین یک محصول باارزش اقتصادی در ایران بشمار میرود. هدف از انجام این پژوهش، تعیین راهبردی‌های صادراتی مدیریت تولید، فرآوری و بازاریابی خوشه های صادراتی خشکبار با تأکید بر محصول کشمش میباشد. لذا دراین مطالعه بهمنظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای بازار کشمش در بخش تولید و فرآوری در قالب آمیخته بازاریابی، از رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک استفاده شده است. دادههای موردنیاز از راه مصاحبه حضوری با 10 نفر از خبرگان وزارت بازرگانی ، اتاق‌های بازرگانی و وزارت جهاد کشاورزی و صادرکنندگان کشمش بهعنوان روش اصلی گـردآوری دادهها مورداستفاده قرار گرفت و تکمیل پرسشنامه تخصصی و گردآوری آن با مدیران و کارشناسان شرکتهای تولیدکننده و صادرکننده کشمش در شهرهای قزوین و تهران انجام گردید. نتایج ماتریس عوامل داخلی نشان دادند که آمیخته فرآوری، محصول، شواهد فیزیکی و موقعیت، غلبه نقاط قوت بر ضعف رانشان میدهد و نتایج ماتریس عوامل خارجی نیز وضعیت غلبه نقاط فرصت بر تهدید را نشان میدهد. نتایج به‌دست‌آمده از ماتریس تحلیل وضعیت نشانگر تنوع و رقابتی بودن راهبردهای آمیخته‌های بازاریابی است. بدین ترتیب، ارتقای کیفیت تولید محصولات مشتقه، استفاده دورهای از اراضی کاشت انگور و فرآوری کشمش جهت حفظ و بهبود خاک، تأکید بر بهرهوری مزارع و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی در مناطق عمده کشت انگور پیشنهاد میشود... پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1162 - شناسایی عوامل تاثیر گذار بر بازیابی کارآفرینان دارای تجربه شکست
علیرضا فریدونی مرتضی موسی‌خانی کمال سخدری محمد عطاییهدف: کارآفرینانی که با شکست مواجه می شوند؛ عملکردهای متفاوت دارند. برخی از غم و اندوه و عواقب آن رهایی یافته و اقدام مجدد کارآفرینانه انجام می دهند؛ برخی دیگر در غم فرو رفته و مسیر دیگری انتخاب می کنند. کارآفرینان پس از شکست چگونه بازیابی می کنند؟ در این پژوهش تلاش نمود چکیده کاملهدف: کارآفرینانی که با شکست مواجه می شوند؛ عملکردهای متفاوت دارند. برخی از غم و اندوه و عواقب آن رهایی یافته و اقدام مجدد کارآفرینانه انجام می دهند؛ برخی دیگر در غم فرو رفته و مسیر دیگری انتخاب می کنند. کارآفرینان پس از شکست چگونه بازیابی می کنند؟ در این پژوهش تلاش نموده ایم تا با بهره گیری از تجربه کارآفرینان دارای تجربه شکست عوامل تاثیر گذار بر بازیابی ایشان را شناسایی نماییم.روش: پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کیفی و استراتژی پدیدارشناسی انجام شدهاست. این استراتژی با توجه به اصول هستی شناختی خود تا حد امکان بر تجربه‌های دست اول یا تجربه‌زیسته متمرکز می باشد. گردآوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با 18 نفر از کارآفرینان دارای تجربه شکست که کسب و کار جدیدی را شروع نموده اند انجام شده است.یافته ها: چهار تم خانواده، تعاملات اجتماعی، اعتقادات مذهبی و حواس پرتی که از ده جزء تشکیل شده اند در کنار عوامل فردی در بازیابی فرد تاثیر گذارند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق شایسته است آموزش های لازم برای کارآفرینان در مقاطع مختلف صورت پذیرد تا درک مفهوم شکست و شناخت آن بعنوان یک رخداد قابل پذیرش همراه کارآفرینی، در ایشان تقویت گردد. همچنین، توسعه مهارت های لازم فردی در جهت یادگیری از پدیده ها و بازیابی از رخداد ها در دستور کار متولیان قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1163 - رابطه بین توانائی‌های مالی با ریسک ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
عسگر پاک مرام دیبا رئیسیهدف این تحقیق، ارزیابی رابطه بین توانائی‌های مالی با ریسک ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این تحقیق برای ارزیابی توانایی های مالی از معیار های نرخ بازده داراییها، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نقدینگی شرکت استفاده شده است. همچنین، در ا چکیده کاملهدف این تحقیق، ارزیابی رابطه بین توانائی‌های مالی با ریسک ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این تحقیق برای ارزیابی توانایی های مالی از معیار های نرخ بازده داراییها، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نقدینگی شرکت استفاده شده است. همچنین، در این تحقیق از مدل اندازه گیری ریسک ورشکستگی زیمسکی بهره گیری شده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی بوده و از بعد روش شناسی از نوع تحقیقات همبستگی ِعلی پس از وقوع می باشد. جامعه آماری تحقیق، شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران می باشند که با روش نمونه گیری حذف سیستماتیک، 181 شرکت در طی 8 سال (جمعاً 1448 سال-شرکت) در نمونه آماری این تحقیق قرارگرفته اند. بازه زمانی تحقیق شامل سال های 1385 الی 1392 می باشد. برای آزمون فرضیه های صورت‌بندی شده از رگرسیون لوجیت باینری استفاده می شود. یافته های تحقیق نشان می-دهدبین بازده داراییها، بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت جاری با ریسک ورشکستگی رابطه منفی و به لحاظ آماری معناداری وجود دارند. همچنین، نتایج تحقیق نشان می دهد اندازه شرکت و اهرم مالی با ریسک ورشکستگی رابطه مثبت و معناداری دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1164 - بررسی تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر قابلیتهای چابکی نیروی کار
خدیجه احمدی قراچه حسین صیادی تورانلو زینب بختیاری فرحناز آهنگچابکی الگوی جدیدی است که سازمان را قادر میسازد در مقابل تغییرات پیش‌بینی‌نشده، عکس‌العمل مناسب نشان دهد. سازمانها برای دستیابی به چابکی می‌بایست کارکنان چابک داشته باشند. از این رو توجه به رفتارهایی که در چابکی نیروی کار مؤثرند، امری مهم است. در پژوهش حاضر نیز، محقیقن چکیده کاملچابکی الگوی جدیدی است که سازمان را قادر میسازد در مقابل تغییرات پیش‌بینی‌نشده، عکس‌العمل مناسب نشان دهد. سازمانها برای دستیابی به چابکی می‌بایست کارکنان چابک داشته باشند. از این رو توجه به رفتارهایی که در چابکی نیروی کار مؤثرند، امری مهم است. در پژوهش حاضر نیز، محقیقن درصددند به بررسی تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر قابلیتهای چابکی نیروی کار بپردازند. جامعه آماری پژوهش را کارکنان دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان به تعداد 400 نفر تشکیل دادند که مطابق جدول مورگان حجم نمونه 196 نفر تعیین شد. تعداد 200 پرسشنامه به شیوه تصادفی ساده در بین کارکنان توزیع و از این تعداد 166پرسشنامه جمعآوری گردید. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری دادهها توصیفی، پیمایشی است. برای سنجش رفتار شهروندی سازمانی از پرسشنامه پادساکف و همکاران و برای سنجش چابکی نیروی کار، از پرسشنامه استاندارد برو و همکاران استفاده شده است. برای محاسبه پایایی پرسشنامهها از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که نتیجه برای پرسشنامه رفتار شهروندی 732/0و برای چابکی کارکنان 960/0 بود. جهت تجزیهوتحلیل دادهها از روش آمار استنباطی با استفاده از نرمافزار Spss و Amos استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که رفتار شهروندی سازمانی در چابکی نیروی کار، تأثیر معنادار و مثبتی به میزان 6/0 دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1165 - ارائه مدل توسعه ی کارافرینی سازمانی مبتنی بر مدیریت دانش
نگار پیلوار علی بدیع زاده رسول حسینی روح ا... زابلیبا توجه به اهمیت نقش مدیریت دانش در سازمان های امروزی در بروز رفتار کارآفرینی سازمانی و ایجاد سازمانهای کارآفرین و تاثیر بسزای آن در سلامت جامعه این سوال مطرح میشود که چگونه میتوان میزان کارافرینی سازمانی را بر مبنای مدیریت دانش را مورد ارزیابی قرار داد؟ پژوهش حاضر در چکیده کاملبا توجه به اهمیت نقش مدیریت دانش در سازمان های امروزی در بروز رفتار کارآفرینی سازمانی و ایجاد سازمانهای کارآفرین و تاثیر بسزای آن در سلامت جامعه این سوال مطرح میشود که چگونه میتوان میزان کارافرینی سازمانی را بر مبنای مدیریت دانش را مورد ارزیابی قرار داد؟ پژوهش حاضر در پی ارائه مدل کارافرینی سازمانی مبتنی بر مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی قزوین است که با روش ترکیبی ( کیفی – کمی ) مورد بررسی قرار گرفته است.در بخش کیفی مصاحبه عمیق با خبرگان و در بخش کمی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری به تایید مدل پرداخته شده است. مصاحبه ها از طریق کدگذاری باز و محوری و انتخابی با نرم افزار MAXQDA 10 و جهت تایید ابزار به دست آمده از نرم افزار SMART PLS3 استفاده شده است.یافته ها نشان داد میتوان با شناسایی عوامل مدیریت دانش و استفاده درست از آن موجب بهبود عملکرد سازمان و در نتیجه اجرا و توسعه ی کارافرینی سازمانی شده و از این طریق موجب تامین موفقیت و بقای سازمان شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1166 - آسیب‌شناسی شکاف اجرای خطمشی برنامه جامع اصلاح نظام اداری
عباس کسب دوست کرم اله دانشفرد غلامرضا معمارزاده طهرانپویش کشورها در گذرگاه توسعه به اجرای خطمشی بازسازی نظام اداری در دستگاه‌های اجرایی منوط و ناکامی آن، چندبارگی برنهادن برنامه‌ها، دستاویز جابجایی مضمون‌ها از برنامه‌ای به برنامه دیگر با عناوین متفاوت و درونمایه همسان گردیده و بی‌ارزشی زمان، ازدست‌دادن مجال‌ها برای توسع چکیده کاملپویش کشورها در گذرگاه توسعه به اجرای خطمشی بازسازی نظام اداری در دستگاه‌های اجرایی منوط و ناکامی آن، چندبارگی برنهادن برنامه‌ها، دستاویز جابجایی مضمون‌ها از برنامه‌ای به برنامه دیگر با عناوین متفاوت و درونمایه همسان گردیده و بی‌ارزشی زمان، ازدست‌دادن مجال‌ها برای توسعه نظام اداری، پایین آوردن اثربخشی را در پی داشته است. هدف بررسی عوامل ایجادکننده شکاف اجرای خطمشی، توانمندسازی‌شان برای پل زدن بر فاصله‌ها، برای رسیدن به آماج خطمشی است. این پژوهش، کاربردی با روش آمیخته انجام و جامعه آماری در فاز کیفی ۱۴ نفر خبرگان علمی و اجرایی و در فاز کمی ۹۰۹نفر از کارکنان وزارت کشور نفر بودند، نمونه آماری بخش کمی با روش نمونهگیری کوکران ۲۷۰ نفر انتخاب شدند، ابزار پژوهش بخش نخست مصاحبه نیمه‌ساختاریافته از خبرگان به روش گلوله برفی، در بخش دوم پرسشنامه محقق ساخته بود، نرمافزارهای مورداستفاده ۲۶ spss، لیزرل ۸.۸ و شیوه تحلیل دادهها تحلیل عاملی تأییدی بود. برآیندها وجود شکاف اجرای خطمشی را تأیید و بیشترین اثرگذاری مربوط به رویکرد فرآیندی ۳.۵۸ و کمترین اثرگذاری رویکرد سیستمی ۲.۳۰ را دارد. تأیید شبکه مضامین اثرگذار بر شکاف نشان داد اگر در خطمشیهای های به دنبال کامیابی هستیم پیشنهاد میگردد ارزیابی چندمرحلهای در چرخه خطمشی و توانمندسازی مضامین بهمنظور پل زدن برای گذر از شکاف خطمشی صورت پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1167 - بررسی رابطه مدیریت چنگال کیفیت با ارتقاء کیفیت عملکرد کارکنان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور
رویا طاهرخانی سید مهدی الوانیبا افزایش روزافزون دانش بشری، مقوله کیفیت از جایگاه بسیار والایی برخوردار شده است. بنابراین، تولید محصولات و ارائه خدمات، با کیفیت بالا به عنوان رمز پیشرفت سازمانها و موسسأت خدماتی مطرح است. مدیریت کیفیت فراگیر از جمله فلسفه‌های نوین مدیریتی است که با تأکید بر بهبود م چکیده کاملبا افزایش روزافزون دانش بشری، مقوله کیفیت از جایگاه بسیار والایی برخوردار شده است. بنابراین، تولید محصولات و ارائه خدمات، با کیفیت بالا به عنوان رمز پیشرفت سازمانها و موسسأت خدماتی مطرح است. مدیریت کیفیت فراگیر از جمله فلسفه‌های نوین مدیریتی است که با تأکید بر بهبود مستمر، سعی در ارتقا سطح سازمانها دارد. لذا در این مقاله به دنبال بررسی رابطه بین مدل چنگال کیفیت فراگیر با کیفیت عملکرد کارکنان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستیم. متغیرهای مدل چنگال کیفیت، تعهد مدیریت، آموزش مدیریت، مدیریت فعالیتهای روزمره، مدیریت ارتباط بین واحدها و مدیریت خط‌مشی‌ها و سیاستهای سازمان میباشند. روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله توصیفی- همبستگی میباشد. جامعه آماری در این تحقیق کلیه مدیران کل، معاونین آنها، مدیران میانی و کارشناسان ارشد و کارشناسان مسئول و روسای بخشهای سه معاونت بهداشت، درمان و آموزش، هستند. برای سنجش متغیرهای تحقیق از پرسشنامهای با طیف لیکرت 5 گزینه‌ای که دارای 31 سؤال بود استفاده شد. این پرسشنامه میان 96 نفر از مدیران، معاونین و رؤسای سه بخش مذکور توزیع گردید. نتایج تحقیق، هشت فرضیه از یازده فرضیه تحقیق را با احتمال 95 درصد تأیید میکند. همچنین نتیجه ارزیابی پاسخ‌دهندگان از وضعیت موجود، نشان میدهد که متغیرهای تعهد مدیران، مدیریت خط مشی‌ها و سیاستهای سازمان و کیفیت عملکرد کارکنان در سطح اطمینان 95% مطلوب و معنادار، متغیر مدیریت ارتباط بین واحدها، متوسط و دو متغیر آموزش مدیران، مدیریت فعالیتهای روزمره نامطلوب بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1168 - بررسی موانع خلاقیت معلمان دوره ابتدایی آموزش و پرورش شهر قزوین
محمد عطایی محمد رضا لطفی کلاسیدر محیطهای آموزشی، عوامل زیادی مانع شکوفایی خلاقیت می شوند، مخصوصاً در مورد کسانی که دخیل و الگوی دانش آموزان می باشند، یعنی معلمان. پژوهش حاضر به بررسی موانع خلاقیت در معلمان دوره ابتدایی آموزش و پرورش شهر قزوین پرداخته است. روش این پژوهش، توصیفی– همبستگی از نوع چکیده کاملدر محیطهای آموزشی، عوامل زیادی مانع شکوفایی خلاقیت می شوند، مخصوصاً در مورد کسانی که دخیل و الگوی دانش آموزان می باشند، یعنی معلمان. پژوهش حاضر به بررسی موانع خلاقیت در معلمان دوره ابتدایی آموزش و پرورش شهر قزوین پرداخته است. روش این پژوهش، توصیفی– همبستگی از نوع زمینه یابی می باشد. جمع آوری اطلاعات نیز کتابخانه ای و میدانی بوده که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، پس از تایید روایی و پایایی آن توسط اساتید راهنما و مشاور در یک نمونه 20 نفری با استفاده از روش آلفای کرونباخ 78/. محاسبه شده است. جامعه آماری پژوهش، 1450 نفر، و نمونه مورد مطالعه، نیز به شیوه تصادفی – طبقه ای 210 نفر برآورد گردید. اطلاعات بدست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد: میزان خلاقیت معلمان جامعه مورد نظر در سطح نسبتاً بالایی قرار دارد؛ بین متغیرهای اعتماد به نفس و رضایت شغلی معلمان با خلاقیت آنان ارتباط مستقیم و معنی داری وجود دارد، بطوریکه با کاهش این متغیرها، میزان خلاقیت آنان نیز کاهش می یابد؛ همچنین متغیرهای ترس از شکست و سلطه گری مدیر نیز با خلاقیت معلمان، ارتباط معنادار و معکوسی داشته، بطوریکه با افزایش این متغیرها، میزان خلاقیت معلمان نیز کاهش می یابد. نتایج تحلیل واریانس نیز نشان داد، متغیرهای تعدیل کننده، به جز متغیر تحصیلات نقشی در میزان خلاقیت معلمان ندارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1169 - ارائه چارچوبی برای شناسایی عوامل موثر روی ارتقاء بازار سرمایه ایران
محمدرضا حسن زاده محمدحسن ملکی حسین جهانگیرنیا رضا غلامی جمکرانیدر دنیای امروز سازمانها و نهادهای اقتصادی با آسیب‌ها و تکانههای شدیدی مواجه هستند. بسیاری از صاحبنظران بر حفظ ساختار و وضعیت فعلی این نهادها در برابر تکانه‌ها تاکید دارند، در صورتی که ارتقاء روی رشد بازارها و نهادهای اقتصادی در چنین شرایطی تمرکز دارد. هدف تحقیق حاضر ش چکیده کاملدر دنیای امروز سازمانها و نهادهای اقتصادی با آسیب‌ها و تکانههای شدیدی مواجه هستند. بسیاری از صاحبنظران بر حفظ ساختار و وضعیت فعلی این نهادها در برابر تکانه‌ها تاکید دارند، در صورتی که ارتقاء روی رشد بازارها و نهادهای اقتصادی در چنین شرایطی تمرکز دارد. هدف تحقیق حاضر شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر روی ارتقاء بازار سرمایه ایران است. تحقیق حاضر از نظر هدف اکتشافی بوده و از جهت روش‌شناسی، پژوهشی آمیخته میباشد. روش تحلیل محتوا برای استخراج عوامل موثر روی ارتقاء بازار سرمایه و تکنیک بهترین- بدترین فازی به منطور رتبهبندی این عوامل مورد استفاده قرار گرفت. حجم نمونه پژوهش، 15 نفر از خبرگان بازار سرمایه بودند که با استفاده از روش نمونهگیری قضاوتی انتخاب شدند. با استفاده از ابزار مصاحبه و تکنیک تحلیل تم، 17 دسته مفهومی در قالب 6 تم استخراج شد. سپس این عوامل با کاربست آزمون بینم غربال شدند. در این مرحله 6 عامل از نظر خبرگان ضعیف ارزیابی شده و حذف گردید. در ادامه برای رتبهبندی عوامل نهایی، تکنیک بهترین- بدترین فازی مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به وزن عوامل، ساختار سازمانی، گزینش منطقی، یادگیری از خطا و اشتباهات و عدم تقارن اساسی بیشترین اولویت را داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1170 - بررسی تاثیر سرمایه‌ی اجتماعی بر بهبود و توسعه کیفیت زندگی دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار
زهرا جعفری پورسانیج سروش فتحی طهمورث شیریامروزه؛ در کشورهای رو به توسعه توزیع سرمایه اجتماعی یکی از عوامل مؤثر توسعه پایدار شمرده میشود که میتوان آن را رکن اصلی توسعه قلمداد نمود. از آن‌جاکه اعتماد، مشارکت و همبستگی اجتماعی از ابعاد سرمایه‌ی اجتماعی به شمار می‌آیند، معیاری برای توسعهی کیفیت در یک سیستم اجتم چکیده کاملامروزه؛ در کشورهای رو به توسعه توزیع سرمایه اجتماعی یکی از عوامل مؤثر توسعه پایدار شمرده میشود که میتوان آن را رکن اصلی توسعه قلمداد نمود. از آن‌جاکه اعتماد، مشارکت و همبستگی اجتماعی از ابعاد سرمایه‌ی اجتماعی به شمار می‌آیند، معیاری برای توسعهی کیفیت در یک سیستم اجتماعی محسوب میشود. از سوی دیگر، مهمترین بعد سرمایه‌ی اجتماعی مشارکت اجتماعی است که مسئولیت‌پذیری و کارآمدی افراد جامعه را بالا می‌برد، در نتیجه؛ مسئولیت اجتماعی به معنای تعهدآوری را در ارتباط با مسئولیت مدنی ارتقا میدهد که در این صورت زمینهای برای توسعه‌یافتگی به شمار میآید.این پژوهش ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗأثیر سرمایه‌ی اجتماعی بر بهبود و توسعهی کیفیت زندگی دانشجویان دختر و پسر ورزشکار و غیر ورزشکار دانشگاه آزاد اسلامی تهران به روش پیمایشی اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامهی محقق‌ساخته سرمایه‌ی اجتماعی با 18 سؤال بود که پایایی آن از روش آزمون آلفای کرونباخ برابر 886/0، به دست آمد. جامعهی آماری تحقیق از میان 135405 دانشجو به روش نمونهگیری جامعه محدود استفاده و از طریق فرمول کوکران با کاهش d به میزان 037/0تعداد نمونه 681 نفر تعیین گردید و پس از حذف پاسخ‌نامه‌های پرت و پاسخ نداده، 666 پاسخ نامه مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی دادهها از آزمونهای توصیفی و برای آزمون فرضیات از روشهای آماری t مستقل و آنالیز واریانس یکراهه به وسیله‌ی نرمافزار spss 25 استفاده شد. نتیجه اینکه؛ ورزش یکی از مقولاتی است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر سلامتی و کیفیت زندگی تاثیرگذار بوده و یکی از سرمایه‌های اجتماعی هر جامعه پیشرفتهای محسوب میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1171 - عوامل مؤثر بر جذب واستخدام ویژه کارکنان نسل z
داریوش دهقان سید رسول آقاداود جلفایی محمدرضا دلوی اصفهانیپژوهش حاضر از نوع پژوهشهای توصیفی– تحلیلی ،نظر هدف، کاربردی است .جامعه ی آماری پژوهش شامل 12 نفر از خبرگان پتروشیمی که بر اساس روش نمونه گیری همگن انتخاب شدند. روش پژوهش آمیخته است که مبتنی بر سه روش تحلیل دلفی فازی و معادلات تفسیری- ساختاری(ISM) و سناریو پردازی ا چکیده کاملپژوهش حاضر از نوع پژوهشهای توصیفی– تحلیلی ،نظر هدف، کاربردی است .جامعه ی آماری پژوهش شامل 12 نفر از خبرگان پتروشیمی که بر اساس روش نمونه گیری همگن انتخاب شدند. روش پژوهش آمیخته است که مبتنی بر سه روش تحلیل دلفی فازی و معادلات تفسیری- ساختاری(ISM) و سناریو پردازی است. در این پزوهش 22 شاخص از طریق روش تحلیل مضمون شناسایی وبا روش دلفی فازی تایید و شاخص ها با استفاده از روش معادلات ساختاری- تفسیری، تحلیل سناریو در مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش 6 سطح دارای اهمیت در شناسایی عوامل موثر در جذب و ا ستخدام کارکنان نسلZ را مشخص نمود. در سطح اول 5 شاخص(شاخص شایسته گزینی، شاخص بهبود سیستم گزینش سازمانی، شاخص جذابیت سازمانی، شاخص برجسته کردن اهداف و ارزش ها، شاخص ایجاد محیط پاسخگویی و پذیرش مدیران تحولی) تعیین شد و در آخر متغیرهای نیازسنجی و اطلاع رسانی همگانی،جذاب کردن شغل برای نسل z، سنجش ضریب ظرفیت و کارایی فرد هنگام استخدام، سنجش مهارت رایانه‌ای افراد، استخدام بااستفاده از شبکه های اجتماعی، درخواست شغلی آنلاین و ساخت برند شخصیتی به عنوان زیربنایی‌ترین عناصر مدل شناسایی شدند سرانجام بر اساس تحلیل سناریو میک‌مک، 6 شاخص و 21 زیر شاخص شناسایی شدند که سناریوهای سنجش ضریب ظرفیت و کارایی فرد هنگام استخدام، درخواست شغلی آنلاین و ساخت برند شخصیتی، دادن مزایای متناسب با توانمندی های علمی و، برنامه ریزی طراحی شغل های جاذب بر ، تقسیم کار با توجه به توانایی‌های نسل سیاست های آموزشی در رشته های مدیریت وافزایش مهارت آموزی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1172 - بررسی موانع اجرای استراتژی در سازمان امور مالیاتی استان گلستان
زین العابدین رحمانی احمد راه چمنی سعید طیبیدر این پژوهش تلاش شده است تا موانع اجرای استراتژی در سازمان امور مالیاتی استان گلستان شناسایی شود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی/ پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه کارکنان و مدیران سازمان امور مالیاتی استان گلستان تشکیل د چکیده کاملدر این پژوهش تلاش شده است تا موانع اجرای استراتژی در سازمان امور مالیاتی استان گلستان شناسایی شود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی/ پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه کارکنان و مدیران سازمان امور مالیاتی استان گلستان تشکیل داده اند. لذا با مرور ادبیات موضوع و بهره گیری از نظر خبرگان و کارشناسان، در نهایت تعداد 47 متغیر به عنوان موانع اجرای استراتژی شناسایی شدند. با استفاده از آزمون آماری کلوموگروف اسمیرنوف مشخص گردید که توزیع داده های پرسشنامه از هیچ کدام از توزیع های آماری (نرمال، یکنواخت، پواسون و نمایی) پیروی نمی کند. در ادامه با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری و به کارگیری آزمون علامت، اصلی ترین موانع که شامل 35 مورد بودند از میان 47 مانع اولیه استخراج شدند. سپس اقدام به رتبه بندی این مانع با استفاده از آزمون آماری فریدمن گردید. با مهار این متغیرها، می توان احتمال شکست در اجرای استراتژی را کاهش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1173 - شناسایی و الویت بندی موانع وصول مطالبات معوق بانکی با استفاده از مدل ترکیبی دیمتل شبکه ای و ویکور
امیر محمدزاده محمد عطائی حسین سلیمییکی از مشکلات اساسی که امروزه بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری با آن مواجه اند، مشکل مطالبات معوق و تسهیلات وصول نشده آن هاست، زیرا تسهیلات پرداخت شده به طور کامل از سوی مشتریان بازپرداخت نشده و همواره قسمتی از تسهیلات به صورت مطالباتی که هنوز به حیطه وصول در نیامده است، چکیده کاملیکی از مشکلات اساسی که امروزه بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری با آن مواجه اند، مشکل مطالبات معوق و تسهیلات وصول نشده آن هاست، زیرا تسهیلات پرداخت شده به طور کامل از سوی مشتریان بازپرداخت نشده و همواره قسمتی از تسهیلات به صورت مطالباتی که هنوز به حیطه وصول در نیامده است، در حساب ها باقی می ماند. این مشکل یکی از مشکلات اساسی سیستم بانکی کشور محسوب می شود که با آن دست به گریبان است. لذا تحقیق در این زمینه و یافتن ریشه های این مشکل به منظور جلوگیری از رشد مطالبات معوق ضروری می باشد. در این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سؤال بوده ایم که چه موانعی در راه وصول مطالبات معوق بانکی وجود دارد؟ روش پژوهش در این تحقیق از نوع توصیفی است و جامعه آماری پژوهش شامل سیستم بانکی کشور و در تحقیق جاری محدود به بانک تجارت استان قزوین می باشد که شامل30 نفر از افراد خبره شاغل در بانک تجارت استان قزوین است. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بوده و ابزار مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده ها از بین روش های تصمیم گیری چند شاخصه گروهی (GMADM) انتخاب شدند که شامل تکنیک DEMATELو روش VIKOR است.3 پرسشنامه تهیه گردید و 14 مانع شناسایی شد که در بین آن ها، عدم اخذ ضامن معتبر با در اختیار داشتن وزن 0.085 در الویت اول قرار گرفت و در الویت بندی حوزه تسهیلات، تسهیلات کوتاه مدت در رتبه اول، تسهیلات میان مدت در رتبه دوم و تسهیلات بلند مدت در رتبه سوم قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1174 - کاربرد مدل ساختاری تفسیری برای سطح‌بندی زنجیره نوآوری و فناوری در دانشگاه علوم پزشکی تهران
زهرا هاشمی دهقی سید فرزاد محمدیدر محیط پویا و اقتصادی امروز، وجود دانشگاه نوآور برای نقش‌آفرینی مستقیم در فرآیند توسعه ملی و تولید ثروت یک ضرورت است. لذا با توجه به اهمیت نوآوری و فناوری در توسعه و تعالی دانشگاه علوم پزشکی تهران، هدف از انجام این پژوهش کاربرد مدل ساختاری- تفسیری برای سطح‌بندی و دسته چکیده کاملدر محیط پویا و اقتصادی امروز، وجود دانشگاه نوآور برای نقش‌آفرینی مستقیم در فرآیند توسعه ملی و تولید ثروت یک ضرورت است. لذا با توجه به اهمیت نوآوری و فناوری در توسعه و تعالی دانشگاه علوم پزشکی تهران، هدف از انجام این پژوهش کاربرد مدل ساختاری- تفسیری برای سطح‌بندی و دسته‌بندی عوامل اثرگذار در زنجیره نوآوری و فناوری جهت کمک به نوآور بودن دانشگاه علوم پزشکی تهران میباشد. در این پژوهش با استفاده ازنظر متخصصان (که 10 نفر از اساتید دانشگاه بودند و از جامعه هدف به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدهاند) و مرور ادبیات نظری، 9 دسته عوامل مؤثر بر زنجیره نوآوری و فناوری شناسایی شدند. سپس با نظرات خبرگان و اعمال مدل ساختاری-تفسیری، ارتباط و قدرت نفوذ عوامل بر هم مشخص و عوامل در 5 دسته سطح‌بندی شدند. نتایج این روش نشان میدهد که سه عامل بهرهبرداری از منابع، استقراض و سرمایهگذاری خارجی و اکتساب علم و انتقال فناوری در پایین‌ترین سطح خروجی این مدل قرار داشته و دارای قدرت نفوذگذاری بسیار مناسبی میباشند که منجر به توسعه نوآوری در دانشگاه میشود. با توجه به نتایج تحقیق امید است که بتوان مدیران را در برنامهریزی صحیح یاری رساند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1175 - نقش توانمندسازی روان شناختی در ارتقای تعهد سازمانی با توجه به سطح تحصیلات کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهرستان رشت
حمیدرضا رضائی کلیدبری سعید باقرسلیمی شهربانو فلاحیامروزه تحقیقات نشان می دهد که یکی از نتایج سودمند توانمندسازی کارکنان، افزایش وفاداری آن ها به سازمان است. لذا در این مقالۀ تحقیقی این سئوال مطرح می شود که توانمندسازی روان شناختی چه نقشی در ارتقای تعهد سازمانی کارکنان دارد؟ به منظور پاسخگویی به این سئوال، از روش توصیف چکیده کاملامروزه تحقیقات نشان می دهد که یکی از نتایج سودمند توانمندسازی کارکنان، افزایش وفاداری آن ها به سازمان است. لذا در این مقالۀ تحقیقی این سئوال مطرح می شود که توانمندسازی روان شناختی چه نقشی در ارتقای تعهد سازمانی کارکنان دارد؟ به منظور پاسخگویی به این سئوال، از روش توصیفی- همبستگی استفاده گردید. باتوجه به این که جامعه آماری این تحقیق کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهرستان رشت بوده، از این جامعه به روش قضاوتی نمونه گیری گردید که تعداد این نمونه ها با استفاده از جدول مورگان 234 کارمند تعیین شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین توانمندسازی روان شناختی و تعهد سازمانی کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی شهرستان رشت رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که سطح تحصیلات کارکنان می تواند نقش توانمندسازی روان شناختی در ارتقای تعهد سازمانی را تعدیل نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1176 - تحلیل ساختار تنظیم بازار بیمه در ایران و راهکارهای مدیریت آن
مهرنوش کیال محمود باقری محمد حسین زارعی سید محمد هاشمیبیمه نوعی خدمت است و مانند همه کالاها و خدمات دارای بازار است. بازار بیمه به دلیل ویژگی های خاصی که دارد دربردارنده سه رکن خریدار ، فروشنده و تنظیم گر می باشد. تنظیم به منظور شناسایی موارد ی که بازار در آن با شکست مواجه می شود و نظارت به قصد کنترل کردن نارسایی های ناشی چکیده کاملبیمه نوعی خدمت است و مانند همه کالاها و خدمات دارای بازار است. بازار بیمه به دلیل ویژگی های خاصی که دارد دربردارنده سه رکن خریدار ، فروشنده و تنظیم گر می باشد. تنظیم به منظور شناسایی موارد ی که بازار در آن با شکست مواجه می شود و نظارت به قصد کنترل کردن نارسایی های ناشی از موارد مذکوراعمال می گردند. به همین جهت ، هر دولتی با توجه به شرایط و امکاناتی که دارد روش ها و ابزارهایی را برای تنظیم و نظارت بر بازار بیمه به کار می برد، در ایران نیز پس از خصوصی سازی بازار بیمه ، جهت تنظیم و نظارت در بازار بیمه از روش کنترل و دستور استفاده می گردد. درا ین راستا تنظیم و نظارت کارا و مؤثر بر صنعت بیمه همراه با گسترش رقابت به منظور جلوگیری از انحرافات که میتواند ضربات جدی به صنعت وارد کند، یکی از چالشهای اساسی صنعت بیمه کشور است. مقاله حاضر با روش تحلیلی -توصیفی در پی پاسخ به این پرسش است که ساختار تنظیم و نظارت در ایران چگونه است؟ دولت از چه روش و ابزاری برای این کار استفاده می نماید؟ و از نظر خبرگان این روش و ابزار دارای چه جایگاه از اهمیت و عملکرد است؟پس از جمع آوری اطلاعات ساختار تنظیم و نظارت از منابع و متون علمی، از 30 نفر از خبرگان به روش تحلیل عملکرد – اهمیت جایگاه روش ها و ابزار تنظیم و نظارت برای صنعت بیمه ایران بدست آمد. نتایج نشان می دهد ابزارها و روش های آشکار سازی ، نقدینگی ، تهدید به تعقیب ، اقدامات پرداخت .و شکایت مشتریان دارای عملکرد بالایی هستند و باید مورد توجه قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1177 - بررسی ارتباط بین امنیت شغلی با رفتار شهروند سازمانی کارکنان دائمی و موقت در دانشگاه علوم پزشکی قزوین
جواد محرابی مجتبی گلناریدر محیط رقابتی کسب و کار امروز، عمده نگرانی و تکاپوی سازمانها در جهت بقا، توسعه و پیشرفت فراگیر آنها شکل می گیرد. در راستای این هدف خطیر مباحث مربوط به عملکرد و شیوه‌های ارزیابی، مدیریت و بهبود آن، چه در سطح واحدها و چه در سطح کارکنان و مدیران یکی از مباحث عمده و مورد چکیده کاملدر محیط رقابتی کسب و کار امروز، عمده نگرانی و تکاپوی سازمانها در جهت بقا، توسعه و پیشرفت فراگیر آنها شکل می گیرد. در راستای این هدف خطیر مباحث مربوط به عملکرد و شیوه‌های ارزیابی، مدیریت و بهبود آن، چه در سطح واحدها و چه در سطح کارکنان و مدیران یکی از مباحث عمده و مورد توجه میباشد. به نظر میرسد رضایت از امنیت شغلی یکی از عواملی است که با رفتار شهروند سازمانی کارکنان رابطه مستقیم و معناداری دارد. هدف از انجام این تحقیق بررسی رابطه و مدل سازی بین مولفه‌های امنیت شغلی با رفتار شهروندی کارکنان موقت و دائمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین میباشد. جامعه آماری پژوهش عبارت بودند از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی قزوین و نمونه گیری به روش تصادفی و با حجم 120 نفر بوده است. روش انجام تحقیق روش توصیفی و از نوع همبستگی دو متغیره بوده و تجزیه تحلیل دادهها از هر دو روش توصیفی و استنباطی (و به کمک نرم افزار آماری SPSS و AMOS) استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از وجود ارتباط مستقیم و معنادار میان امنیت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی بر سطح عملکرد کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1178 - تعامل تأثیر میزان شکست خدمات و اقدام به شکایت مشتری بر اعتبار برند
سجاد سلیمانی شیجانی نرگس دل افروزپژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر میزان شکست خدمات و اقدام به شکایت مشتری بر اعتبار برند با میانجیگری رضایت از رسیدگی به شکایت و رضایت کلی مشتری انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه مشتریان بیمه پاسارگاد در استان گیلان در نظر گرفته شد. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر میزان شکست خدمات و اقدام به شکایت مشتری بر اعتبار برند با میانجیگری رضایت از رسیدگی به شکایت و رضایت کلی مشتری انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه مشتریان بیمه پاسارگاد در استان گیلان در نظر گرفته شد. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 381 نفر برآورد شد. روایی و پایایی پرسشنامه بررسی و تأیید شد. تجزیهوتحلیل داده ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart PLS انجام شد. نتایج نشان داد که اقدام به شکایت بر رضایت از رسیدگی به شکایت تأثیر مستقیم دارد. رضایت از رسیدگی به شکایت نیز بر رضایت کلی و اعتبار برند اثرگذار است. همچنین تأثیر رضایت کلی بر اعتبار برند مورد تأیید قرار گرفت. علاوه بر این، تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که میزان شکست خدمات تأثیر معکوسی بر رضایت از رسیدگی به شکایت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1179 - واکنش شکایت آمیز دانشجویان از خدمات موجود در دانشگاه در محیط های آنلاین و آفلاین (مورد مطالعه: دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه آزاد قزوین)
ابوالفضل تاج زاده نمین منیره محققرفتار شکایت آمیز مصرف کننده مبحثی بسیار مهم برای ادامه حیات هر شرکت است و توجه زیادی را در بخش خدمات به خود جلب کرده است. آگاهی از علل و عواقب این نوع رفتار به شرکت کمک می کند تا از یک فلسفه بازاریابی که نه تنها در راستای رضایت مصرف کننده می باشد، بلکه سعی در مدیریت عدم چکیده کاملرفتار شکایت آمیز مصرف کننده مبحثی بسیار مهم برای ادامه حیات هر شرکت است و توجه زیادی را در بخش خدمات به خود جلب کرده است. آگاهی از علل و عواقب این نوع رفتار به شرکت کمک می کند تا از یک فلسفه بازاریابی که نه تنها در راستای رضایت مصرف کننده می باشد، بلکه سعی در مدیریت عدم رضایت و رسیدگی به شکایات دارد استفاده کند. هدف از این پژوهش،‌ بررسی مقایسه واکنش شکایت آمیز دانشجویان از خدمات دانشگاه در دو محیط آنلاین و آفلاین می باشد. لذا به بررسی و مقایسه تأثیر عواملی نظیر: نگرش مثبت نسبت به شکایت، احتمال وقوع نقص خدمات در آینده، میزان عدم رضایت از خدمات، اهمیت موقعیت، احتمال توفیق از طریق شکایت، هنجارهای فردی و ارزش شکایت بر قصد شکایت در هر دو محیط آنلاین و آفلاین پرداخته شده است. داده های تحقیق از طریق توزیع پرسشنامه بین دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه آزاد قزوین، گردآوری شد و نتایج نشان داد که تأثیر متغیرهای ذکرشده به جز ارزش شکایت در محیط آفلاین بر قصد شکایت بزرگتر است و در مورد ارزش شکایت می توان اشاره کرد که تفاوت معناداری در دو محیط مشاهده نگردید. به عبارت دیگر، دانشجویان بیشتر تمایل دارند تا به صورت رودررو و یا تلفنی اعتراض نمایند و در پایان پیشنهادهای کاربردی ارایه شده است که به شرکت های خدماتی و آموزشی کمک می نماید تا از طریق مدیریت مؤثر شکایات، به بهبود رضایت مصرف کنندگان نایل شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1180 - ارزیابی و بهبود فرایندهای تولید با استفاده از متدولوژی شش سیگما
علیرضا علی نژاد پرویز محمد پور نیما اسفندیاریمتدولوژی شش سیگما یک روش کمی و جامع در بهبود اثر بخش سازمان است، در این مقاله سعی شده است با استفاده از متدولوژی شش سیگما و پیاده سازی چرخه DMAIC در فرایند خط تولید قطعات تزریق پلاستیک شرکت صنام، بهبودهای کمی و کیفی حاصل شود. در ابتدا به بررسی مفاهیم تولید، محصولات مت چکیده کاملمتدولوژی شش سیگما یک روش کمی و جامع در بهبود اثر بخش سازمان است، در این مقاله سعی شده است با استفاده از متدولوژی شش سیگما و پیاده سازی چرخه DMAIC در فرایند خط تولید قطعات تزریق پلاستیک شرکت صنام، بهبودهای کمی و کیفی حاصل شود. در ابتدا به بررسی مفاهیم تولید، محصولات متناسب با رضایت مشتری، متدولوژی شش سیگما و نحوه پیاده سازی چرخه DMAIC میپردازیم، سپس به شناسایی مشکلات مربوط به کاهش توقف ها و تکمیل ظرفیت خالی دستگاه های تزریق پلاستیک و نهایتاً افزایش توان تولید جهت کسب درآمد بیشتر در شرکت صنام مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله بعد با تشکیل جلسات طوفان ذهنی علل توقفات و خالی بودن ظرفیت دستگاه های تزریق پلاستیک بررسی شده و به کمک فنون FMEA و همچنین با استفاده از نرم افزار MINITAB و نمودار پارتو، علل اصلی مسئله تحقیق شناسایی و بهبودهای مورد نظر برای آنها پیشنهاد شده است، سپس سطح فعلی سیگما مورد بررسی قرار گرفته و پس از اجرای فرایند بهبود، با مقدار جدید مقایسه می گردد. نتیجه این تحقیق علاوه بر منافع مالی تجربیات گرانبهایی نیز دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1181 - رابطه ی بین عدم تقارن اطلاعاتی و تجدید ارائه صورت های مالی: با رویکردی بر شکاف قیمت مؤثر
مهدی بشکوه سمیه امیریدر این تحقیق، رابطه ی میان عدم تقارن اطلاعاتی و تجدید ارائه ی صورت های مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. برای این منظور از شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش (شکاف قیمت مؤثر) به عنوان معیار عدم تقارن اطلاعاتی استفاده شده است. نتایج تحقیق چکیده کاملدر این تحقیق، رابطه ی میان عدم تقارن اطلاعاتی و تجدید ارائه ی صورت های مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. برای این منظور از شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش (شکاف قیمت مؤثر) به عنوان معیار عدم تقارن اطلاعاتی استفاده شده است. نتایج تحقیق با استفاده از اطلاعات مربوط به نمونه ای متشکل از 89 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی یک دوره ی 10ساله (1383 تا 1392) حاکی از وجود رابطه ی مثبت و معنادار بین شکاف قیمت مؤثر و تجدید ارائه ی صورت های مالی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1182 - الگوهای طراحی باغهای ایرانی در رابطه با مولفه‌های اقلیم گرم و خشک بیابانی (BWhs) نمونههای موردی: باغهای دولت‌آباد یزد و فین کاشان
هانیه فدایی تمیجانیمنطقه بیابانی (BWhs) از گرم و خشکترین مناطق اقلیمی در جهان است که به علت شرایط محیطی نیازمند داشتن الگوها و ضوابطی خاص جهت دستیابی به آسایش حرارتی میباشد و توجه به مولفه‌های اقلیمی در طراحی معماری و منظر میتواند در تعدیل شرایط محیطی این منطقه موثر واقع شود. باغ ایران چکیده کاملمنطقه بیابانی (BWhs) از گرم و خشکترین مناطق اقلیمی در جهان است که به علت شرایط محیطی نیازمند داشتن الگوها و ضوابطی خاص جهت دستیابی به آسایش حرارتی میباشد و توجه به مولفه‌های اقلیمی در طراحی معماری و منظر میتواند در تعدیل شرایط محیطی این منطقه موثر واقع شود. باغ ایرانی بهعنوان الگو و پارادایمی از منظر تاریخی این سرزمین، پاسخگوی بسیاری از اهداف اقلیمی در گستره وسیع گرم و خشک بیابانی فلات مرکزی ایران بوده است که شامل کاهش دما، افزایش رطوبت و کنترل بادهای نامطلوب میباشند. از اینرو به‌کارگیری الگوهای اقلیمی در معماری عناصر طبیعی و مصنوع باغ ایرانی در طراحی منظر و فضاهای سبز شهری میتواند موجب ارتقای آسایش محیطی شود. این مقاله با بررسی تطابق الگوهای طراحی باغهای دولت‌آباد و فین واقع در شهرهای گرم و خشک بیابانی یزد و کاشان با مشخصات اقلیمی این مناطق، ضمن مطالعه عناصر طبیعی (آب و گیاه) و مصنوع (کوشک) آنها و مقایسه این باغ‌ها با یکدیگر، تاثیرپذیری این الگوها از اقلیم محلی را مورد بررسی قرار میدهد. پژوهش حاضر در زمره پژوهشهای کاربردی و هدف نهایی آن شناخت الگوهای اقلیمی در طراحی باغهای مناطق گرم و خشک بیابانی میباشد. روش تحقیق این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی از طریق نظریه داده‌بنیاد با استخراج دادهها از باغهای دولت‌آباد و فین در اقلیم گرم و خشک بیابانی(BWhs) است. گردآوری دادهها در دو بخش مطالعات اسنادی و تحلیل مدارک مربوط به این باغ‌ها از بعد کالبدی میباشد. بررسی تطبیقی مشخصههای این باغ‌ها با مولفه‌های اقلیم محلی و نیز با یکدیگر با رویکرد اقلیمی نشانگر آن است که الگوهای طراحی باغهای دولت‌آباد یزد و فین کاشان در انطباق با مولفه‌های اقلیمی منطقه گرم و خشک بیابانی (BWhs) بوده و شباهت‌ها و تفاوتهای اقلیمی در مقیاس محلی، موجب شباهت‌ها و تفاوتهای میان این دو باغ شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1183 - نقش آموزش مهارتهای حل مسأله بر خود تعیین گری و شکوفایی در بین دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی
مریم فیض بخش واقف سلیمان کابینی مقدمهدف از انجام این پژوهش بررسی نقش آموزش مهارتهای حل مسأله بر خود تعیین‌گری و شکوفایی در بین دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس تهران بود. این پژوهش به روش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان زن کارشناسی چکیده کاملهدف از انجام این پژوهش بررسی نقش آموزش مهارتهای حل مسأله بر خود تعیین‌گری و شکوفایی در بین دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس تهران بود. این پژوهش به روش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان زن کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس تهران در سال تحصیلی 1401-1400 به تعداد 71 نفر بود که از بین آنها تعداد 30 نفر داوطلب واجد شرایط به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه (آزمایش و کنترل) تقسیم شدند. برای جمعآوری دادههای مورد نیاز در مراحل پیشآزمون و پس‌آزمون از پرسشنامههای خود تعیین‌گری لاگاردیا و همکاران (2000) و شکوفایی سلیمانی و همکاران (1394) استفاده شد. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه (هر جلسه 60 دقیقه) و به مدت 5 هفته تحت مداخله آموزشی مهارتهای حل مسأله دزوریلا و گلدفرید (1971) قرار گرفت. دادهها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس و بوسیله نرمافزارSPSS24 تجزیه و تحلیل شد. سطح معنیداری برای همه آزمون‌ها 05/0 لحاظ گردید. نتایج نشان داد آموزش حل مسأله گروهی در مرحله پس‌آزمون باعث افزایش نمره خود تعیین‌گری (001/0>P) و شکوفایی (001/0>P) دانشجویان در گروه آزمایش شد. بر اساس یافتههای این پژوهش میتوان نتیجهگیری کرد که مسؤولان و برنامه-ریزان سازمان دانشگاه آزاد اسلامی برای افزایش میزان خود تعیین‌گری و شکوفایی دانشجویان میتوانند از آموزش مهارت-های حل مسأله استفاده کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1184 - اثربخشی آموزش قدردانی بر سرزندگی تحصیلی و انعطاف پذیری شناختی در دانش آموزان ورزشکار رشته ورزشی والیبال
مریم فیض بخش سلیمان کابینی مقدمپژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش قدردانی بر سرزندگی تحصیلی و انعطاف پذیری شناختی در دانش آموزان ورزشکار رشته ورزشی والیبال انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با اجرای پیش آزمون-پس آزمون و با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه نهم مدارس ن چکیده کاملپژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش قدردانی بر سرزندگی تحصیلی و انعطاف پذیری شناختی در دانش آموزان ورزشکار رشته ورزشی والیبال انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با اجرای پیش آزمون-پس آزمون و با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه نهم مدارس ناحیه یک رشت در سال تحصیلی 1400-1399 به تعداد 418 نفر بود که از بین آنها تعداد 36 نفر دختر ورزشکار به صورت تصادفی به 2 گروه (18 نفر گروه آزمایش و 18 نفر گروه کنترل) تقسیم شدند. پرسشنامه های سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری (1391) و انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندروال (2010) را همه آزمودنی های دو گروه در مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. سپس گروه آزمایش به مدت 9 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله آموزش قدردانی ایمونز و مک کالوگ (2003) قرار گرفت. در حالیکه در طول این مدت گروه کنترل هیچگونه مداخله ای را دریافت نکرد. داده ها با استفاده از آزمون استنباطی تحلیل کوواریانس تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش قدردانی سبب افزایش سرزندگی تحصیلی و انعطاف پذیری شناختی دختران ورزشکار شد. (001/0P˂). بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که برای افزایش سرزندگی تحصیلی و انعطاف پذیری شناختی در دختران ورزشکار رشته ورزشی والیبال استفاده از آموزش قدردانی مفید و مؤثر می باشد. قدردانی به ایجاد اعتماد در روابط اجتماعی کمک می کند. از طرف دیگر یکی از آثار قدردانی، دستیابی به بهزیستی ذهنی است. اگر ارتباط و رفتار اجتماعی انسان بر حق شناسی استوار باشد، دستیابی به سرزندگی و انعطاف پذیری شناختی میسر می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1185 - رابطه شکاف دیجیتالی بین نسلی با سلامت اجتماعی و سبک زندگی (مورد مطالعه :دانش آموزان مدارس متوسطه شهر کرمان در سال تحصیلی 97-1396)
محمد صادقی‌نژاد شاپور بهیان منصور حقیقتیانهدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه شکاف دیجیتالی بین نسلی با سلامت اجتماعی و سبک زندگی دانش‌آموزان بود. روش پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی، توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری شامل والدین و فرزندان آنان که در متوسطه دوره دوم شهر کرمان در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند ب چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه شکاف دیجیتالی بین نسلی با سلامت اجتماعی و سبک زندگی دانش‌آموزان بود. روش پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی، توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری شامل والدین و فرزندان آنان که در متوسطه دوره دوم شهر کرمان در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند به تعداد 5000 نفر می باشد. روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده که تعداد 357 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. در این پژوهش از پرسشنامه شکاف دیجیتالی هوآنگ (2003)، پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز(2004 ) و پرسشنامه سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت والکر(1997) استفاده شد. برای تحلیل دادهها و آزمون فرضیات از نرم افزار SPSS استفاده شد. در بررسی رابطه بین شکاف دیجیتالی بین نسلی و سلامت اجتماعی با توجه به منفی بودن ضریب همبستگی (مقدار 724/0-) مشخص میشود که رابطه بین این دو شاخص معکوس و معنادار است یعنی با افزایش میزان شکاف دیجیتالی بین نسلی، سلامت اجتماعی دانش‌آموزان نیز کاهش مییابد. در بررسی رابطه بین بین شکاف دیجیتالی بین نسلی و سبک زندگی غیر معمول نیز با توجه به علامت ضریب همبستگی (مقدار 598/0) ملاحظه میشود که رابطه بین این دو مولفه نیز مثبت و معنادار است یعنی با افزایش میزان شکاف دیجیتالی بین نسلی، سبک زندگی نیز از حالت سنتی به مدرن تغییر خواهد کرد که برای دانش آموزان سبکب غیر معمول کل جامعه خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1186 - مقایسه ی بهداشت روانی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار
عباس قلتاش مسلم صالحی علی میرزا استواریهدف این پژوهش بررسی و مقایسه ی بهداشت روانی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار پایه ی سوم متوسطه شهر مرودشت بوده است. روش تحقیق، توصیفی از نو ع پس از وقوع (علی- مقایسه ای) بوده است. جامعه ی آماری پژوهش تمامی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار پسر و دختر پ چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی و مقایسه ی بهداشت روانی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار پایه ی سوم متوسطه شهر مرودشت بوده است. روش تحقیق، توصیفی از نو ع پس از وقوع (علی- مقایسه ای) بوده است. جامعه ی آماری پژوهش تمامی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار پسر و دختر پایه ی سوم دبیرستانهای شهر مرودشت در سال تحصیلی 1389-1388 بوده است که تعداد آنها 1500 نفر بوده اند. از بین جامعه ی آماری به روش نمونهگیری تصادفی طبقه ای 100 دانش آموز ورزشکار و 100 دانش آموز غیرورزشکار با توجه به جدول کرجسی و مورگان انتخاب شدند. جهت اندازه گیری متغیرها از مقیاس سنجش عملکرد تحصیلی فام و تیلور و بهداشت روانی کلدبرگ و هیلر استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد که در سطح آمار توصیفی (محاسبه ی فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد) و در سطح آمار استنباطی از آزمون t گروههای مستقل و تحلیل واریانس استفاده شد. مهم ترین نتایج این پژوهش حاکی از آن بوده است که بین عملکرد تحصیلی و بهداشت روانی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار تفاوت معناداری وجود دارد و عملکرد تحصیلی و بهداشت روانی دانش آموزان ورزشکار از وضعیت مطلوب تری برخوردار است. همچنین بین ابعاد عملکرد تحصیلی و ابعاد بهداشت روانی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار دختر و پسر تفاوت معناداری وجود نداشت. بنابراین نتیجه گرفته می شود که ورزش به عنوان یک متغیر مهم در عملکرد تحصیلی و بهداشت روانی دانش آموزان می تواند اثر مثبت داشته باشد و برنامه های درسی تربیت بدنی در مدارس باید با تأکید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1187 - بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای مقابله‌ای اسلام برگرفته از آیات قرآن بر کاهش اضطراب دختران دبیرستانهای اهواز
صدیقه معرف زاده منصور سودانی عبداله شفیع آبادیهدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای مقابله‌ای اسلام برگرفته از آیات قرآن بر کاهش اضطراب دختران دبیرستانهای ناحیه 4 شهر اهواز در سال تحصیلی 1388 بود. روش پژوهش از نوع شبه تجربی و طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل و آزمون پیگیری است. جامعه آم چکیده کاملهدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای مقابله‌ای اسلام برگرفته از آیات قرآن بر کاهش اضطراب دختران دبیرستانهای ناحیه 4 شهر اهواز در سال تحصیلی 1388 بود. روش پژوهش از نوع شبه تجربی و طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل و آزمون پیگیری است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر دبیرستانهای ناحیه 4 آموزش و پرورش شهر اهواز میباشد که در سال تحصیلی 89-1388 به تحصیل اشتغال داشتند. نمونه آماری آن 50 نفر از دانش‌آموزان دبیرستانهای ناحیه 4 شهر اهواز که به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. نمـونه کلیـه دانش‌آمـوزان این مقطـع که به وسیله پرسشنامه اضطراب، میزان اضطراب آنها سنجیده شده است و تعداد 50 نفر که بالاترین نمرات را در آزمون مذکور کسب کرده بودند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه (25 نفر گروه آزمایش و 25 نفر گروه گواه) تقسیم شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه اضطراب کتل بود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مهارتهای مقابله‌ای اسلام برگرفته از آیات قرآن باعث کاهش اضطراب دختران دبیرستانی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1188 - تأثیر آموزش هوش هیجانی بر جهت گیری ورزشی و پرخاشگری نوجوانان ورزشکار
ارسلان خانمحمدی اطاقسرا علیرضا همایونی مرتضی همایون نیا فیروزجاه آمنه خلعتبریپژوهش حاضر اثرات آموزش مؤلفه های هوش هیجانی بر جهت‌گیری و پرخاشگری نوجوانان ورزشکار را مورد بررسی قرار داد. پژوهش حاضر از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون میباشد. 40 نوجوان ورزشکار در دو گروه 20 نفری آزمایش و 20 نفری گواه به صورت تصادفی قرار گرفتند. برنامة چکیده کاملپژوهش حاضر اثرات آموزش مؤلفه های هوش هیجانی بر جهت‌گیری و پرخاشگری نوجوانان ورزشکار را مورد بررسی قرار داد. پژوهش حاضر از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون میباشد. 40 نوجوان ورزشکار در دو گروه 20 نفری آزمایش و 20 نفری گواه به صورت تصادفی قرار گرفتند. برنامة هوش هیجانی 12 هفته روی ورزشکاران اجرا شد. یافتهها نشان داد که آموزش هوش هیجانی بر کاهش پرخاشگری تأثیر معناداری داشت. علاوه بر آن، نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش هوش هیجانی بر جهت‌گیری ورزشی مؤثر بوده و باعث افزایش آن گردید. بنابراین، استفاده از آموزش هوش هیجانی عامل مؤثر برای نوجوانان ورزشکار در کاهش پرخاشگری، و همچنین عاملی مهمی در افزایش جهت‌گیری ورزشی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1189 - مقایسه تهیّج پذیری و مؤلفه های آن در میان افراد ورزشکار و غیر ورزشکار
سعید تیموری حسین مومنی مهموئی علی مشهدیهدف از پژوهش حاضر مقایسه میزان تهیّج طلبی و مؤلفه های آن در میان افراد ورزشکار در مقایسه با افراد غیر ورزشکار می باشد. پژوهش مورد نظر در مقوله مطالعات علی- مقایسه ای قرار می گیرد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان پسر ورزشکار و غیر ورزشکار دانشگاه آزاد اسلامی واحد چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر مقایسه میزان تهیّج طلبی و مؤلفه های آن در میان افراد ورزشکار در مقایسه با افراد غیر ورزشکار می باشد. پژوهش مورد نظر در مقوله مطالعات علی- مقایسه ای قرار می گیرد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان پسر ورزشکار و غیر ورزشکار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد تشکیل دادند. آزمودنی های مورد مطالعه در مجموع شامل 160 آزمودنی (80 نفر دانشجوی ورزشکار و 80 نفر دانشجوی غیر ورزشکار) با میانگین سنی 22 سال می باشند. به منظور سنجش تهیّج طلبی و مؤلفه های آن از مقیاس تهیّج طلبی زاکرمن (SSS-V) استفاده شد. آلفای کرونباخ برای پرسش های این مقیاس 75/0 وضریب همبستگی بین نمره های آزمودنی ها در دو نوبت با فاصله چهار هفته79/0r= گزارش شده است. با اعتبا برای آن که بتوانیم در جهت وارسی فرضیه های پژوهش حرکت کرده و به بررسی این مطلب بپردازیم، که آیا بین مؤلفه های تهیّج طلبی(هیجان زدگی و ماجراجویی، تجربه جویی، بازداری زدایی و حساسیت نسبت به یکنواختی یا ملال پذیری) در بین دو گروه دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار تفاوت معنادار وجود دارد یا نه، از آزمون t مستقل بهره گرفته ایم. به طور کلی نتایج پژوهش نشان دادند که سطح تهیّج طلبی و مؤلفه های آن در دانشجویان ورزشکار بیش از سطح تهیّج طلبی دانشجویان غیر ورزشکار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1190 - تحلیل مبانی نظری قانون تشکیل خانواده و تحکیم و تعالی آن
فاطمه موسوی ویایه مهران سهراب زاده محسن نیازیسیاستگذاری خانواده با پیش‌فرض‌های ذهنی درباره نقش های جنسیتی در خانواده تنیده شده است. در این مقاله، می کوشیم تا مبانی نظری سیاستگذاران خانواده را در تدوین قانون اصول و اهداف تشکیل خانواده و تحکیم و تعالی آن آشکار سازیم. این قانون بر اساس کارکردها و الگوی مطلوب خانواده چکیده کاملسیاستگذاری خانواده با پیش‌فرض‌های ذهنی درباره نقش های جنسیتی در خانواده تنیده شده است. در این مقاله، می کوشیم تا مبانی نظری سیاستگذاران خانواده را در تدوین قانون اصول و اهداف تشکیل خانواده و تحکیم و تعالی آن آشکار سازیم. این قانون بر اساس کارکردها و الگوی مطلوب خانواده به روش تحلیل محتوای کمی و مضمونی بررسی شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که از نظر سیاستگذاران، کارکرد تربیتی (جامعه‌پذیری فرزندان) بیش از سایر کارکردها (تثبیت شخصیت، کارکرد اقتصادی و فرزندآوری) اهمیت دارد، صمیمیت بین زوجین کمتر موردتوجه است. خانوادۀ مطلوب، خانوادۀ پایدار و کارآمدی است که اعضای خانواده در نقشهای جنسیتی خود ایفای نقش میکنند. پیشگیری از تزلزل خانواده از طریق کنترل عوامل بیرونی و رعایت حجاب و عفاف حاصل می شود. قانونگذار در حدود نیمی از موارد، آموزش و فرهنگ‌سازی را به عنوان راهبرد اجرای سیاستهای تدوین‌شده انتخاب کرده است. قانون اصول و اهداف تشکیل خانواده و تحکیم و تعالی آن رویکرد سنت‌گرایی را در پیش گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1191 - اثربخشی دلبستگی درمانی به مادران بر نشانه‌های نافرمانی مقابله‌ای در کودکان
هدی ملک زاده عزت دیره ناصر امینی محمد نریمانیهدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی دلبستگی درمانی به مادران بر نشانه‌های نافرمانی مقابله‌ای در کودکان 8 تا 11 سال شهر شیراز بود. روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و مرحله پیگیری بود. نمونه پژوهش 40 نفر از مادران دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی در سا چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی دلبستگی درمانی به مادران بر نشانه‌های نافرمانی مقابله‌ای در کودکان 8 تا 11 سال شهر شیراز بود. روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و مرحله پیگیری بود. نمونه پژوهش 40 نفر از مادران دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی در سال تحصیل 99-1398 شهر شیراز بود که به طور تصادفی در آزمایش (تعداد 20 نفر) و کنترل (تعداد 20 نفر) گماشته شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامههای دموگرافیک و سیاهه رفتاری کودک آخنباخ نسخ والدین استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی انجام شد. نتایج نشان داد بین پیش آزمون و پس آزمون در سه متغیر مشکلات برونی‌سازی شده، مشکلات رفتاری درونی‌سازی شده و مشکلات کلی تفاوت معنادار وجود دارد (001/0>P). همچنین بین پیش آزمون-پیگیری نیز در هر سه متغیر تفاوت معنادار وجود دارد (001/0>P) و نیز بین پس آزمون و پیگیری در دو متغیر مشکلات برونی‌سازی شده و مشکلات رفتاری درونی‌سازی شده تفاوت معناداری وجود دارد (001/0>P). براین اساس میتوان گفت که آموزش دلبستگی درمانی به مادران در کاهش نشانه‌های نافرمانی مقابله‌ای در کودکان 8 تا 11 سال مؤثر بوده و میتوان از این نوع مداخله در مراکز درمانی کودکان با مشکلات رفتاری استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1192 - اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اختلال بدشکلی بدن و وزن زنان دارای اضافه وزن
سحر اشرفی عبدالمجید بحرینیان کبری حاجی علیزاده علی دلاورهدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اختلال بدشکلی بدن و وزن زنان دارای اضافه وزن بود. روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. نمونه مورد پژوهش شامل 40 نفر از زنان دارای اضافه وزن با شاخص توده بدنی بزرگتر از چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اختلال بدشکلی بدن و وزن زنان دارای اضافه وزن بود. روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. نمونه مورد پژوهش شامل 40 نفر از زنان دارای اضافه وزن با شاخص توده بدنی بزرگتر از 30 در شهر تهران که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری پژوهش پرسشنامه مقیاس بدشکلی بدن یل و براون بود. جلسات درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به صورت گروهی و در 8 جلسه 60 دقیقه ای و یک جلسه در هفته برگزار شد. در این مدت گروه گواه هیچگونه مداخله درمانی را دریافت نکردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس و از نرم افزار 25.SPSS در سطح معناداری 05/0 استفاده شد. نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اختلال بدشکلی بدن (001/0>P) و وزن (001/0>P) در زنان دارای اضافه وزن اثرگذار بوده است. به طور کلی نتایج حاکی از تأثیر معنادار یک دوره درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر متغیرهای اختلال بدشکلی بدن و کاهش وزن در زنان دارای اضافه وزن بود و می توان از این روش برای درمان عصبی افراد دارای اضافه وزن استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1193 - ارائه مدلی برای شکستن سقف شیشه ای جهت ارتقاء زنان در پستهای مدیریتی نظام آموزش و پرورش کشور
محمد رضاپور جعفر قهرمانی یدالله عباس زاده سهرونهدف از تحقیق، ارائه ی مدلی برای شکستن سقف شیشه ای جهت ارتقاء زنان در پست های مدیریتی نظام آموزش و پرورش کشور براساس استراتژی داده بنیاد می باشد. جامعه آماری شامل متخصصان حوزه مدیریت آموزشی با حداقل مدرک دکترای تخصصی در شمالغرب کشور به تعداد 108 نفر و نمونه آماری برطبق ا چکیده کاملهدف از تحقیق، ارائه ی مدلی برای شکستن سقف شیشه ای جهت ارتقاء زنان در پست های مدیریتی نظام آموزش و پرورش کشور براساس استراتژی داده بنیاد می باشد. جامعه آماری شامل متخصصان حوزه مدیریت آموزشی با حداقل مدرک دکترای تخصصی در شمالغرب کشور به تعداد 108 نفر و نمونه آماری برطبق اشباع نظری با روش نمونه گیری هدفمند در دسترس 21 نفر می باشد. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد و داده های مصاحبه ها بوسیله نرم افزار(MAXQDA.Pro2018) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای روایی و پایایی روش گردآوری داده ها از معیارهای دقت در نظریه پردازی داده بنیاد (اعتبار و تناسب) و برای محاسبه پایایی ابزار گردآوری داده ها (پرسشنامه داده بنیاد) از روش توافق درون موضوعی دو کدگذار، استفاده شد و پایایی بین کدگذاران معادل 875/0 به دست آمد و قابلیت اعتماد کدگذاری ها مورد تأیید قرار گرفت. یافته های حاصل از پژوهش و مدل مستخرج، نشانگر توجه و تمرکز اعضای تیم خبره به مولفه های فرهنگ پذیرش و حمایت از زنان، سیاست گذاری و برنامه ریزی برای حمایت از زنان، شفافیت در قوانین انتخاب و انتصاب مدیران، تقویت تشکلات و آزادی مطالبه گری، جامعه پذیری زنان در چارچوب امنیت و آزادی، حمایت های همه جانبه از زنان، مشارکت و حمایت اعضای خانواده، پرورش خودباوری و استقلال، تقویت ارتباطات سازنده، گسترش دانش فردی و مدیریتی و نهادینه کردن شایسته سالاری و عدالت به عنوان راهبردها، شرایط زمینه ای و مداخله گر می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1194 - تحلیل همبستگی کانونی رابطه بین تمایزیافتگی خود و رفتار دلبستگی در روابط زناشویی با هیجان طلبی در زنان دارای گرایش به پیمان شکنی زناشویی
فهیمه کاشفی منوچهر ازخوش محمدسعید خانجانی حکیمه آقاییپیمان شکنی زناشویی مایه آشفتگی چشمگیر زندگی فردی و میان فردی زوجین و تباه کننده رابطه آنها است. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی تحلیل همبستگی کانونی رابطه بین تمایزیافتگی خود و رفتار دلبستگی در روابط زناشویی با هیجان طلبی در زنان دارای گرایش به پیمان شکنی زناشویی بود. ط چکیده کاملپیمان شکنی زناشویی مایه آشفتگی چشمگیر زندگی فردی و میان فردی زوجین و تباه کننده رابطه آنها است. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی تحلیل همبستگی کانونی رابطه بین تمایزیافتگی خود و رفتار دلبستگی در روابط زناشویی با هیجان طلبی در زنان دارای گرایش به پیمان شکنی زناشویی بود. طرح پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه زنان متاهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روانشناختی شهر تهران در سال 1401 بودند. به این منظور تعداد 200 نفر از این افراد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد و به مقیاس گرایش به پیمان شکنی زناشویی، مقیاس هیجان طلبی، سیاهه تمایز یافتگی خود و مقیاس دسترسی پذیری، پاسخگویی و همدم طلبی پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی کانونی تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ابعاد تمایریافتگی خود و ابعاد رفتار دلبستگی در روابط زناشویی با ابعاد هیجان طلبی رابطه معناداری وجود دارد (01/0>P). نتایج تحلیل همبستگی کانونی نشان داد که واریانس مشترک 6/57 درصد بود. با توجه به یافتههای این پژوهش، روانشناسان و مشاوران خانواده میتوانند از متغیرهای پیش‌بین هیجان طلبی همچون تمایزیافتگی خود و رفتار دلبستگی در روابط زناشویی همسران آگاهی یابند و با تقویت آنها به مشاوره‌ی زناشویی بپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1195 - رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه مادران با اضطراب آشکار و پنهان دانش آموزان دخترابتدایی
اکرم زارع سلطانی محمد قمریخانواده اولین پایه گذار شخصیت، ارزش ها و معیارهای فکری فرد است که نقش مهمی در تعیین سرنوشت و سبک و خط مشی زندگی فرد در آینده دارد. هدف این پژوهش تعیین رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه مادران با اضطراب پنهان و آشکار دانش آموزان دختر ابتدایی بود. جامعه آماری در این پژوهش چکیده کاملخانواده اولین پایه گذار شخصیت، ارزش ها و معیارهای فکری فرد است که نقش مهمی در تعیین سرنوشت و سبک و خط مشی زندگی فرد در آینده دارد. هدف این پژوهش تعیین رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه مادران با اضطراب پنهان و آشکار دانش آموزان دختر ابتدایی بود. جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی ناحیه یک شهر قزوین در سال تحصیلی 94-1393 بود. نمونه مورد بررسی شامل 100 نفر از دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی ناحیه یک شهر قزوین و مادرانشان در سال تحصیلی 94-1393 بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه طرحواره یانگ توسط مادران و مقیاس اضطراب اشپیل برگر توسط دختران تکمیل شد. تحلیل نتایج تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که طرحواره ناسازگار اولیه حدود 13درصد از واریانس اضطراب آشکار و حدود 14 درصد از واریانس اضطراب پنهان را تبیین می کنند. (05/0P<). از بین مولفه های طرحواره های ناسازگار اولیه تنها بازداری هیجانی در این پیش بینی سهم دارد. نتایج حاکی از اهمیت رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه مادران با روابط آنها با کودک شان دارد. این نتایج تلویحات مهمی در زمینه آسیب شناسی، پیشگیری و درمان اضطراب کودکان دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1196 - رابطه رضایت زناشویی و شکایات روان تنی با بهزیستی روان شناختی دبیران زن دوره متوسطه شهرستان شهرکرد
سمیه موسوی ایران مهدیزادگان اصغر آقاییهدف این پژوهش، تعیین رابطه بین رضایت زناشویی و شکایات روان تنی با بهزیستی روان شناختی دبیران زن شهرستان شهرکرد بوده است . روش پژوهش توصیفی همبستگی و جامعه آماری ، دبیران دوره متوسطه ناحیه 1 و 2 شهرستان شهرکردمی باشند که از میان آنها، 184 نفر زن به شیوه طبقه ای تصادفی ان چکیده کاملهدف این پژوهش، تعیین رابطه بین رضایت زناشویی و شکایات روان تنی با بهزیستی روان شناختی دبیران زن شهرستان شهرکرد بوده است . روش پژوهش توصیفی همبستگی و جامعه آماری ، دبیران دوره متوسطه ناحیه 1 و 2 شهرستان شهرکردمی باشند که از میان آنها، 184 نفر زن به شیوه طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه سلامت روان SCL-90R (دروگاتیس، لیپمن و کووی، 1973)، پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ (سلیمانی نژاد، 1373) و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی (مولوی، 1389) بود. داده ها از طریق آمار توصیفی ( فراوانی، ضریب همبستگی) و آمار استنباطی (رگرسیون چند متغیره به شیوه گام به گام ) تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین شکایات روان تنی با رضایت زناشویی (397/0 - = r)؛ و شکایات روان تنی با بهزیستی روان شناختی (122/0- =r) همبستگی منفی و معناداری وجود دارد و بین رضایت زناشویی با بهزیستی روان شناختی (294/0= r) همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین شکایت روان تنی و رضایت زناشویی با هم 6/8 درصد از تغییرات بهزیستی روان شناختی را به صورت معنادار پیش بینی می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1197 - پاسخ های ریشه عدس (Lens culinaris Medikus.) به محلول پاشی متانول تحت شرایط تنش کم آبی
سعیدرضا حسین زاده فرزاد پاک نژاد محمد نبی ایلکایی راهله احمدپورکمبود آب قابل دسترس در محیط ریشه، یکی از عوامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک به شمار می آید. محلول پاشی متانول در افزایش تحمل به خشکی در گیاهان 3 کربنه نقش دارد. به این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنع چکیده کاملکمبود آب قابل دسترس در محیط ریشه، یکی از عوامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک به شمار می آید. محلول پاشی متانول در افزایش تحمل به خشکی در گیاهان 3 کربنه نقش دارد. به این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان در سال 1394 به اجرا درآمد. محلول پاشی متانول با 5 سطح، شاهد، 5، 15، 25 و 35 درصد حجمی و تنش کم آبی با سه سطح: شامل بدون تنش (آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی)، تنش آبی ملایم (آبیاری در 75 درصد ظرفیت زراعی) و تنش آبی شدید (آبیاری در 25 درصد ظرفیت زراعی) در نظر گرفته شدند. محلول پاشی متانول 3 بار در طول فصل رشد گیاه (در مراحل گیاهچه ای، گلدهی و غلاف دهی گیاه) و با فواصل 10 روز انجام شد. نتایج نشان داد اثرات متقابل متانول و تنش خشکی بر وزن خشک ریشه، قطر ریشه، طول ریشه در سطح 5 درصد و بر سطح ریشه در سطح 1 درصد معنی دار شد. در شرایط آبیاری نرمال تیمار 5، 15و 25 درصد محلول پاشی متانول باعث افزایش معنی دار وزن خشک ریشه نسبت به تیمار شاهد گردید. اثرات متقابل متانول و تنش بر پروتئین و پرولین در سطح 1 درصد معنی دار شد. محلول پاشی متانول منجر به افزایش معنی دار محتوای پرولین و پروتئین ریشه شد. اثرات متقابل متانول و تنش بر غلظت سدیم و پتاسیم ریشه در سطح 5 درصد و بر غلظت کلسیم ریشه در سطح 1 درصد معنی دار شد. اثرات متقابل متانول و تنش بر فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز در سطح 5 درصد معنی دار شدند. همچنین، اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم کاتالاز در سطح 1 درصد معنی دار شد. محلول پاشی متانول منجر به کاهش معنی دار فعالیت آنزیم های پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز ریشه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1198 - اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سویا
مسلم عبدی پور عبدالحمید رضائی سعدالله هوشمند فایز رئیسیبهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سویا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه ی کاملاً تصادفی با 4 تکرار در سال 1384 در گلخانه ی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل: سه رقم سویا به نام های HutcheSon، Brim و Stonewal چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سویا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه ی کاملاً تصادفی با 4 تکرار در سال 1384 در گلخانه ی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل: سه رقم سویا به نام های HutcheSon، Brim و Stonewall و سطوح تنش خشکی شامل: شاهد، 50 و 25 درصد آب قابل استفاده (1S و 2S) بودند. تیمار تنش خشکی، عملکرد دانه در ساقه اصلی را کاهش نداد، ولی عملکرد دانه در ساقه های فرعی را به شدت کاهش داد. بیشترین مقادیر عملکرد دانه در ساقه ی اصلی و سهم عملکرد دانه ساقه ی اصلی در عملکرد کل دانه به ترتیب برای تیمارهای 2S (6.53 گرم و 65.23 درصد)، 1S (6.21 گرم و 44.23 درصد) و شاهد (5.95 گرم و 36.04 درصد) به دست آمد. بیشترین مقـادیر عملکـرد دانه در ساقه های فرعی و سهم عملکرد دانه ی ساقه های فرعی در عملکرد کل دانه بهترتیب برای تیمارهای شاهد (10.61 گرم و 63.95 درصد)، 1S (7.83 گرم و 55.76 درصد) و 2S (3.48 گرم و 34.76 درصد) به دست آمد. تعداد دانه در ساقه های فرعی همبستگی معنی داری (0.01<p) با عملکـرد دانـه در ســاقه های فــرعی، عملکـرد کل دانه، طــول و تـعداد ساقه های فرعی نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1199 - واکنش ارقام گندم به تنش خشکی و سطوح مختلف نیتروژن در شرایط آب و هوایی خوزستان
محمدرضا عنایت‌قلی‌زاده قدرت ‏اله فتحی مجید رزازبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و کود نیتروژنه بر عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و اجزای عملکرد ارقام مختلف گنـدم، آزمایشی به صـورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 86-1385 در منطقه شوشتر انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل ارقام گندم چمران، چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و کود نیتروژنه بر عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و اجزای عملکرد ارقام مختلف گنـدم، آزمایشی به صـورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 86-1385 در منطقه شوشتر انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل ارقام گندم چمران، فلات و شووا، کود نیتروژنه در دو سطح (50 و150 کیلوگرم در هکتار) و سطوح تنش خشکی (عدم تنش و تنش خشکی در مرحله ی پر شدن دانه) بودند. چمران و فلات گندم نان و شووا گندم دوروم هستند. نتایج آزمایش نشان داد که در شرایط تنش خشکی رقم چمران عملکرد دانه بیشتری (5584 کیلوگرم در هکتار) در مقایسه با رقم شووا (5332 کیلوگرم در هکتار) و رقم فلات (4821 کیلوگرم در هکتار) داشت. افزایش نیتروژن باعث افزایش عملکرد دانه به میزان 45 درصد در مقایسه با تیمار مصرف کمتر نیتروژن گردید. واکنش به نیتروژن برای ارقام چمران و شووا بیشتر از فلات بود. تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه درسنبله و وزن هزار دانه در افزایش عملکرد دانه موثر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1200 - بهبود برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد گندم و جو با استفاده از سلنیوم در شرایط دیم
نورعلی ساجدی ساجدی حمید مدنیتنش خشکی از عوامل مهم محدود کننده عملکرد دانه گیاهان زراعی در دیمزارها به شمار می رود. به منظور تعیین نقش منابع و تاثیر مقادیر مختلف سلنیوم بر صفات فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم و جو در شرایط دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه چکیده کاملتنش خشکی از عوامل مهم محدود کننده عملکرد دانه گیاهان زراعی در دیمزارها به شمار می رود. به منظور تعیین نقش منابع و تاثیر مقادیر مختلف سلنیوم بر صفات فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم و جو در شرایط دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1394-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. عوامل مورد آزمایش شامل منابع سلنیوم در دو سطح سلنات و سلنیت سدیم، مقادیر سلنیوم در سه سطح صفر، 18 و 36 گرم در هکتار و دو گیاه گندم و جو بودند. نتایج نشان داد که تعداد دانه در سنبله گندم با محلول پاشی سلنیت سدیم به مقدار 18 گرم در هکتار نسبت به شاهد 4/9 درصد و تعداد دانه در سنبله جو با مصرف سلنیت سدیم به مقدار 18و 36 گرم در هکتار نسبت به شاهد به ترتیب 8 و 12 درصد افزایش یافتند. محلول پاشی در دو مرحله با سلنات و سلنیت سدیم محتوای آب نسبی برگ را در گندم و جو افزایش داد. با محلول پاشی 18 گرم در هکتار سلنیوم، عملکرد دانه از 31/1776 کیلوگرم در هکتار در تیمار شاهد به 92/1889 کیلوگرم در هکتار معادل 3/6 درصد افزایش نشان داد ولی با افزایش سلنیوم به میزان 36 گرم در هکتار، عملکرد دانه (62/1539 کیلوگرم در هکتار) نسبت به شاهدکاهش یافت. به طورکلی، نتایج این آزمایش نشان داد که در شرایط دیم، با محلول پاشی 18 گرم در هکتار سلنیوم از منبع سلنات و سلنیت سدیم در مرحله ساقه دهی و ظهور سنبله در گندم و جو عملکرد مطلوب حاصل می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1201 - اثر تنش خشکی قبل و بعد از گلدهی بر روند تجمع ماده ی خشک دانه‌ها در 4 رقم زمستانه ی گندم آبی
شهرام الیاسی داود ارادتمند اصلی ابراهیم روحی عادل سی و سه مردهبررسی الگوی توزیع مواد فتوسنتزی و پر شدن دانه در گندم در شرایط تنش خشکی بسیار حایز اهمیّت است. بهمنظور بررسی رابطه ی بین تنش خشکی و پر شدن دانه ها و همچنین عملکرد ارقام مختلف، تعداد 4 رقم گندم MV17 (پاکوتاه)، الوند، شهریار (نیمه پاکوتاه) و توس (پابلند) در یک آزمایش م چکیده کاملبررسی الگوی توزیع مواد فتوسنتزی و پر شدن دانه در گندم در شرایط تنش خشکی بسیار حایز اهمیّت است. بهمنظور بررسی رابطه ی بین تنش خشکی و پر شدن دانه ها و همچنین عملکرد ارقام مختلف، تعداد 4 رقم گندم MV17 (پاکوتاه)، الوند، شهریار (نیمه پاکوتاه) و توس (پابلند) در یک آزمایش مزرعهای مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمایش بهصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی (تنش خشکی بهعنوان کرت اصلی و ارقام بهعنوان کرت فرعی) با سـه تکرار اجرا شد. تنش خشکی شامل T1: حذف یک نوبت آبیاری قبل از گلدهی (50-35 زادوکس)، T2: آبیـاری کامل تا ده روز بعد از گلدهی و قطع آن تا رسیدگی کامل (70 زادوکس به بعد) و T3: تیمار شاهد (آبیاری کامل) بود. در شرایط تنش قبل از گلدهی بیشترین عملکرد را رقم الوند با 2728 کیلوگرم در هکتار (29.14% کاهش نسبت به تیمار شاهد) و کمترین با 1979 کیلوگرم در هکتار، رقم توس (43.82% کاهش) داشتند. در رقم پابلند توس تغییری در سرعت پر شدن دانه در تنش قبل از گلدهی حاصل نشد. در تیمار تنش خشکی بعد از گلدهی سرعت پر شدن دانه در رقم توس کاهش پیدا کرد. در تنش بعداز گلدهی (70 زادوکس به بعد) طول مدت پر شدن در رقم MV17 افزایش و در رقم توس کاهش داشت. رقم الوند علی رغم دارا بودن بیشترین سرعت رشد، کمترین طول دوره ی رشد و بیشترین عملکرد (3850 کیلوگرم در هکتار) را داشت. نتایج در این آزمایش نشان داد که رشد دانه در ارقام پاکوتاه، نیمه پاکوتاه و پابلند در اثر تفاوت در طول دوره ی فعال پر شدن دانه، وزن نهایی دانه و نیز سرعت پر شدن دانه اختلاف معنیداری دارند و کاهش سرعت رشد دانه موجب افزایش طول دوره ی رشد و در نهایت کاهش وزن دانه و عملکرد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1202 - شناسایی فلـور و شکل زیستی گیـاهان منطقه ی کنـدوان در استان آذربایجان شرقی
ژیلا توپچیمراتع کندوان در دامنه ی شمالی رشته کوه های سهند قرار دارد. منطقه ی مورد مطالعه در محدوده ی طول های جغرافیایی 7/45 ´10 ˚46 تا "7/53´20 ˚46 شرقی و عرض جغرافیایی "3/12´42 ˚37 تا"8/13 ´52 ˚37 شمالی قرار دارد. حداقل ارتفاع بررسی شده در این منطقه چکیده کاملمراتع کندوان در دامنه ی شمالی رشته کوه های سهند قرار دارد. منطقه ی مورد مطالعه در محدوده ی طول های جغرافیایی 7/45 ´10 ˚46 تا "7/53´20 ˚46 شرقی و عرض جغرافیایی "3/12´42 ˚37 تا"8/13 ´52 ˚37 شمالی قرار دارد. حداقل ارتفاع بررسی شده در این منطقه 1800 و حداکثر 3000 متر می باشد. در منطقه ی مورد بررسی، تعداد 400 نمونه ی گیاهی جمع آوری و خشک شده و سپس به هرباریوم منتقل و با استفاده از کلیدهای معتبر خارجی و داخلی شناسایی و تعیین نام علمی شدند. 256 گونه متعلق به 153 جنس و 37 تیره شناسایی شد. از مهم ترین تیره های گیاهی جمع آوری شده از این منطقه می توان به تیره هایAsteraceae ، Fabaceae، Lamiaceae، Brassicaceae و Apiaceae اشاره نمود. تیره ی کاسنی با 40 گونه، بقولات با 29 گونه، نعناعیان با 25 گونه، تیره ی شب بو با 22 گونه و تیره ی چتریان با 16 گونه، به ترتیب بیشترین گونه ها را به خود اختصاص دادند. شکل زیستی هریک از عناصر گیاهی منطقه، با استفاده از روش رونکیه مشخص شد. اشکال بیولوژیک منطقه شامل 1.17% فانروفیت، 4.68% ژئوفیت، 6.25% کامفیت، 30.07% تروفیت و 57.81% همی کریپتوفیت می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1203 - اثر تـراکم گیـاهی و کود نیتـروژن بر عملکـرد کمّی و کیفی ذرت علوفه ای در منطقه ی درگز
نسیم سعادت زاده سیدمحسن نبوی کلات رضا بهاری کاشانیبه منظور بررسی اثر تراکم گیاه و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر عملکرد کمّی وکیفی ذرت علوفه ای آزمایشی در سال زراعی 88-1387 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. 4 سطح کود نیتروژن شامل (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار) به عنو چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تراکم گیاه و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر عملکرد کمّی وکیفی ذرت علوفه ای آزمایشی در سال زراعی 88-1387 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. 4 سطح کود نیتروژن شامل (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل اصلی و 3 سطح تراکم گیاهی شامل (75 ،100 و 125 هزار بوته در هکتار) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج بررسی نشان داد که با افزایش سطوح نیتروژن و تراکم گیاهی، ارتفاع گیاه، درصد پروتئین خام و پروتئین تولیدی در هکتار افزایش، قطر ساقه، وزن برگ و وزن بلال با افزایش تراکم کاهش ولی با افزایش نیتروژن افزایش یافت. بیشترین عملکرد علوفه در سطح نیتروژن 150 کیلوگرم در هکتار (معادل 46 تن) و تراکم 100 هزار بوته در هکتار (40.27 تن) به دست آمد. همچنین، بیشترین عملکرد پروتئین در هکتار (7 تن) متعلق به سطح 150 کیلوگرم نیتروژن و تراکم 125 هزار گیاه در هکتار بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1204 - اثر کم آبیاری و کود دامی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica) در جیرفت
پرویز رهبریان غلامرضا افشارمنشدر این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه چکیده کاملدر این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مرحله ی اجرا رسید که در آن عامل عمودی خشکی (کم آبیاری) شامل سه سطح: آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 75 درصد FC رسید (تنش ملایم)، آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 50 درصد FC رسید (تنش متوسط) و آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 25 درصد FC رسید (تنش شدید) و کود دامی به عنوان فاکتور افقی در 5 سطح شامل (0، 10، 20، 30 و 40) تن در هکتار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اثر تنش خشکی یا کم آبیاری بر روی کلیه صفات به جز طول میانگره و تعداد ساقه در سطح آماری 5% معنی دار بود. اثر کود دامی هم بر روی کلیه صفات مورفولوژیکی به جز طول میانگره در سطح آماری 5% و 1% معنی دار بودند. با افزایش تنش خشکی وزن تر پیکر رویشی، وزن خشک پیکر رویشی، تعداد ساقه، ارتفاع، وزن خشک برگ و ساقه کاهش پیدا کرد. با افزایش تنش کم آبی، عملکرد پیکر رویشی کاهش پیدا کرد. بالاترین عملکرد پیکر رویشی 4956 کیلوگرم در هکتار از تیمار تنش ملایم با مصرف 40 تن کود دامی به دست آمد. وزن خشک پیکر رویشی بیشترین همبستگی را با وزن تر پیکر رویشی (0.996=r)، تعداد ساقه در گیاه (0.849=r)، ارتفاع گیاه (0.684=r)، وزن خشک ساقه (0.969=r) و وزن خشک برگ (0.974=r) داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1205 - اثر پلیمر سوپرجاذب و بافت خاک بر واکنش های فیزیولوژیک ذرت (Zea mays L) تحت تنش کم‌آبی
علیرضا معینی علی نشاط نجمه یزدانپناه امین پسندی پورنقش پلیمر سوپرجاذب در کاهش اثر تنش کم آبی در خاک های شنی و لومی رسی، اثر پنج سطح پلیمر سوپر جاذب (صفر، 0.1، 0.2، 0.4 و 0.8 گرم در کیلوگرم خاک)، سه تیمار آبیاری (محتوای رطوبت نسبی خاک شامل 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی خاک) و دو نوع بافت خاک (شنی و لومی رسی) بر روی تولید چکیده کاملنقش پلیمر سوپرجاذب در کاهش اثر تنش کم آبی در خاک های شنی و لومی رسی، اثر پنج سطح پلیمر سوپر جاذب (صفر، 0.1، 0.2، 0.4 و 0.8 گرم در کیلوگرم خاک)، سه تیمار آبیاری (محتوای رطوبت نسبی خاک شامل 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی خاک) و دو نوع بافت خاک (شنی و لومی رسی) بر روی تولید زیست توده، رنگدانه های فتوسنتزی، میزان تبادل گاز برگ، محتوای نسبی آب برگ، نشت الکترولیت، مقدار پرولین، فعالیت کاتالاز، فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش کم آبی باعث کاهش قابل توجه میزان فتوسنتز خالص، هدایت روزنه ای برگ، کلروفیلa+b ، محتوای نسبی آب برگ، ارتفاع بوته و تولید ماده خشک ذرت شد. فعالیت آنزیم های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز، نشت الکترولیت و مقدار پرولین با افزایش سطح تنش کم آبی به طور قابل توجهی افزایش یافت. استفاده از پلیمر سوپرجاذب تحت تنش کم آبی 40 درصد موجب افزایش فتوسنتز خالص (32.3 درصد)، هدایت روزنه ای (38 درصد)، کلروفیلa+b (23.9 درصد)، محتوای نسبی آب برگ (11.9 درصد) و تولید ماده خشک (24 درصد) و کاهش نشت الکترولیت (10.8 درصد)، مقدار پرولین (66.9 درصد)، فعالیت کاتالاز (42.7 درصد)، فعالیت سوپراکسید دیسموتاز (33.2 درصد) و آسکوربات پراکسیداز (34.3 درصد) در مقایسه با عدم کاربرد آن گردید. در مجموع می توان گفت که کاربرد پلیمر سوپر جاذب به میزان 0.8 گرم در کیلوگرم خاک از طریق افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک باعث بهبود رشد و نمو گیاه ذرت در شرایط تنش کم آبی می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1206 - ارزیابی تحمل به تنش خشکی در لاینهای پیشرفته گندم دوروم با استفاده از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SIIG)
سحر تعدیلی علی اصغری رحمت‌الله کریمی‌زاده امید سفالیان حمیدرضا محمددوست چمنآبادبه منظور ارزیابی تحمل به تنش خشکی در 18 لاین پیشرفته گندم دوروم در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار تحت دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی طی سال زراعی 97-1396 در ایستگاه گچساران بررسی شد. در این مطالعه صفات روز تا سنبله‌دهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوت چکیده کاملبه منظور ارزیابی تحمل به تنش خشکی در 18 لاین پیشرفته گندم دوروم در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار تحت دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی طی سال زراعی 97-1396 در ایستگاه گچساران بررسی شد. در این مطالعه صفات روز تا سنبله‌دهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، نمره زراعی، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، کاهش دمای کانوپی در دو مرحله سنبله‌دهی و پرشدن دانه، مقدار سبزینگی در دو مرحله سنبله‌دهی و پرشدن دانه اندازهگیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین لاینهای مورد مطالعه در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی از نظر صفات روز تا سنبله‌دهی، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، نمره زراعی، تعداد دانه در سنبله، کاهش دمای کانوپی و مقدار سبزینگی در دو مرحله سنبله‌دهی و پرشدن دانه اختلاف معنی دار وجود داشت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که لاینهای 4، 9، 13، 15 ،16 و 17 در اکثر صفات از بقیه لاین ها بهتر بودند. ارزیابی لاینهای حساس و متحمل با محاسبه شاخص تحمل (Ti) برای صفات اندازه گیری شد. لاینهای 1، 2، 4، 6، 9، 15 و 17 که در اکثر صفات شاخص Ti بالایی داشتند، لاینهای متحمل‌تری بودند. انتخاب لاینهای برتر براساس شاخص انتخاب ژنوتیپ برتر (SIIG) انجام شد. لاینهای 4، 5، 9 و 15 با داشتن بالاترین مقدار این شاخص، جزو متحمل‌ترین لاین‌ها و مناسب برای کشت در شرایط دیم بودند. لاینهای 7، 8، 10 و 14 با داشتن پایین‌ترین مقدار این شاخص جزو حساسترین لاین‌ها بودند. نتایج حاصل از این رتبهبندی با نتایج حاصل از تجزیه خوشهای برمبنای شاخص های Ti مطابقت زیادی داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1207 - ارزیابی واکنش ژنوتیپ های جدید گندم نان به آبیاری تکمیلی از نظر عملکرد دانه و برخی صفات زراعی و فیزیولوژیکی
معصومه خیری مظفر روستایی اسماعیل زادحسن رقیه دست بری رسول اسلامی محمدباقر خورشیدی بنامبه منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد دانه 20 لاین و رقم پیشرفته گندم دیم انتخابی از جمعیت Azar2/78Zhong291، این پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه درسال زراعی 88-1378 اجرا گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان چکیده کاملبه منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد دانه 20 لاین و رقم پیشرفته گندم دیم انتخابی از جمعیت Azar2/78Zhong291، این پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه درسال زراعی 88-1378 اجرا گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بین ژنوتیپ ها از نظر صفات طول غلاف برگ پرچم، تعداد سنبلچه بارور، تعداد سنبلچه غیربارور، تعداد دانه در سنبله اصلی، وزن دانه در سنبله اصلی، وزن هزار دانه، تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، شاخص برداشت و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و صفـات طول سنبله و وزن خشک پدانکل در سطح احتمال 5 درصد معنی دار و صفات تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، طول پدانکل، وزن خشک سنبله و عملکرد بیولوژیک غیر معنی دار بودند. بر اساس نتایج، تنوع ژنتیکی کافی در بین لاین های گندم برای اغلب صفات وجود داشت. نتایج نشان داد که لاین های شماره 16و 4 به ترتیب با 3680 و 3400 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد از برتری معنی داری برخوردار بودند. این لاین ها نسبت به رقم شاهد آذر 2 تحت آبیاری تکمیلی 810 الی 1090 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه بیشتری تولید کردند. بر اساس نتایج صفات طول غلاف برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، تعداد پنجه و شاخص برداشت با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی دار و صفت تعداد پنجه غیربارور با عملکرد دانه رابطه منفی و معنی داری داشتند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات طول غلاف برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه دارای بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد دانه بودند و تاریخ رسیدگی فیزیولوژیکی اثر مستقیم منفی بر عملکرد دانه داشت. در مجموع، بر اساس صفات مختلف و عملکرد دانه لاین شماره 16 (Azar2/78Zhong291-53) مناسب ترین لاین برای آبیاری تکمیلی انتخاب گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1208 - تأثیر میدان الکترومغناطیس و امواج فراصوت بر جوانه زنی و خصوصیات گیاهچه ای و درصد اسانس آویشن (Thymus vulgaris L.)
نادر آشناگر تورج میرمحمودی نادر جلیل نژادتأثیر میدان الکترومغناطیس و امواج فراصوت بر جوانه زنی و خصوصیات گیاهچه ای آویشن با انجام دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی در چهار تکرار در سال 1396 در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد بر چکیده کاملتأثیر میدان الکترومغناطیس و امواج فراصوت بر جوانه زنی و خصوصیات گیاهچه ای آویشن با انجام دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی در چهار تکرار در سال 1396 در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد بررسی شد. در آزمایش نخست، بذرها به مدت 5، 15 و 30 دقیقه در معرض میدان الکترومغناطیس با شدت های 5، 50، 100 میلی تسلا و در آزمایش دوم، بذرها به مدت 4، 8 و 12 دقیقه در معرض امواج فراصوت با شدت 20، 40 و 60 کیلوهرتز قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده ها اثر متقابل زمان در شدت میدان الکترومغناطیسی و زمان در شدت امواج فراصوت بر کلیه صفات و شاخص های مورد بررسی معنی دار بود. در این تحقیق بالاترین درصد جوانه زنی (66/97 درصد)، سرعت جوانه زنی (20/0) طول ریشه چه (70/8 سانتی متر)، طول ساقه چه (67/9 سانتی متر)، وزن خشک ریشه چه (5/41 میلی گرم)، وزن خشک ساقه چه (75/44 میلی گرم)، وزن خشک گیاهچه (21/86 میلی گرم) و وزن خشک اندام هوایی (63/0 گرم) و کمترین میانگین زمان جوانه زنی (84/4 روز) به بذرهای تیمار شده با شدت میدان الکترومغناطیسی 50 میلی تسلا به مدت 15 دقیقه اختصاص یافتند. همچنین، بالاترین درصد جوانه زنی (66/90 درصد) سرعت جوانه زنی (21/0)، طول ریشه چه (78/7 سانتی متر)، طول ساقه چه (65/7 سانتی متر)، وزن خشک ریشه چه (20/41 میلی گرم)، وزن خشک ساقه چه (60/53 میلی گرم)، وزن خشک گیاهچه (80/94 میلی گرم) و وزن خشک اندام هوایی (44/3 میلی گرم) به تیمار شدت امواج فراصوت 60 کیلوهرتز به مدت 16 دقیقه تعلق داشتند. بیشترین درصد اسانس نیز از شدت میدان الکترومغناطیسی 5 میلی تسلا به مدت30 دقیقه (44/3 درصد) و امواج فراصوت 60 کیلوهرتز به مدت 16دقیقه (95/2 درصد) به دست آمد. بنـابراین، این دو تیـمار برای بهبـود ویژگی های جوانه زنی و گیاهچه ای آویشن می تواند مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1209 - تأثیر تنش خشکی بر عملکرد و صفات آگروفیزیولوژیکی ژنوتیپهای گندم نان (Triticum aestivum L) در شرایط آبی و دیم
حمید خوش خبر عباس ملکی محمد میرزایی حیدری فرزاد باباییاﺛﺮ تنش خشکی بر عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی بیست ژنوتیپ گندم نان، طی آزمایشی به مدت دو سال زراعی (96-1395 و 97-1396) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله استان ایلام، به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردید. عاملهای کشت آب چکیده کاملاﺛﺮ تنش خشکی بر عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی بیست ژنوتیپ گندم نان، طی آزمایشی به مدت دو سال زراعی (96-1395 و 97-1396) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله استان ایلام، به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردید. عاملهای کشت آبی و دیم در کرت اصلی و ژنوتیپهای گندم در کرتهای فرعی قرار گرفتند. عملکرد دانه و اجزای آن و صفات فیزیولوژیکی شامل فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان، پرولین و محتوای آب نسبی برگ مورد مطالعه قرار گرفتند. محتوای آب نسبی برگ نسبت به شرایط آبیاری مطلوب در سال اول و دوم آزمایش به ترتیب 33 و 21 درصد کاهش نشان داد. محتوای پرولین در شرایط دیم به طور متوسط 81 درصد افزایش یافت. همچنین، در شرایط دیم فعالیت آنزیمهای کاتالاز، سوپر اکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز افزایش یافت. تنوع زیادی از نظر صفات مورد بررسی بین ژنوتیپها مشاهده شد و میزان تغییرات صفات در شرایط دیم در ژنوتیپهای مختلف مشابه نبود. کشت در شرایط دیم سبب کاهش تعداد دانه در سنبله (24 درصد) و وزن دانه در سنبله (16 درصد) شد. میانگین های عملکرد دانه در کشت آبی و دیم به ترتیب 2604 و 1676 کیلوگرم در هکتار برآورد شدند. کشت در شرایط دیم سبب کاهش تا 29 و 41 درصدی عملکرد دانه، به ترتیب در سال اول و دوم آزمایش شد. اما درصد کاهش عملکرد در دو سال آزمایش برای ژنوتیپهای مختلف یکسان نبود. ﺑﻪ ﻃﻮرﻛﻠﻲ، کشت در شرایط دیم کلیه ﺻﻔﺎت ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار داد و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ های ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎی ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ آبیاری مطلوب و دیم ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداری ﺑﺎ ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ. در مجموع در شرایط آبی ژنوتیپهای 15، 13، 17 و 18 و در شرایط دیم ژنوتیپهای 3، 17، 15 ،8 و 9 از نظر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی بر دیگر ژنوتیپها برتری داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1210 - بررسی ویژگی های ریختی آبدزدک اروپایی Gryllotalpa gryllotalpa Orth. : Gryllotalpidae در شمال غرب ایران
محمدحسین کاظمی شبنم جعفری حسینعلی لطفعلی زاده محمد مشهدی جعفرلوآبدزدک اروپایی یکی از مهم ترین آفات حشره ای ایران از جمله منطق ه ی آذربایجان بوده و خسارت آن در برخی مناطق، بسیار اقتصادی می باشد. در این مطالعه، ویژگی های ریختی قسمت های مختلف بدن حشره از جمله طول بخش های مختلفی از اسکلت خارجی حشرات کامل مورد بررسی قرار گرفت. تجزی چکیده کاملآبدزدک اروپایی یکی از مهم ترین آفات حشره ای ایران از جمله منطق ه ی آذربایجان بوده و خسارت آن در برخی مناطق، بسیار اقتصادی می باشد. در این مطالعه، ویژگی های ریختی قسمت های مختلف بدن حشره از جمله طول بخش های مختلفی از اسکلت خارجی حشرات کامل مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل اندازه ی بال های جلویی و عقبی، منتهی به تشخیص دوشکلی فصلی به صورت افراد بال بلند و بال کوتاه در این گونه گردید که بر اساس منابع موجود تاکنون در دنیا گزارش نشده است و احتمال می رود که افراد بال بلند و بال کوتاه از نظر ویژگی های زیستی و رفتاری نیز متفاوت باشند. دو شکلی جنسی توسط رگ بندی بال های جلویی جنس های نر و ماده تشخیص داده شد. یکی از ویژگی های مهم در تشخیص گونه ی آبدزدک ها آرایش خارها در ساق پاهای جلویی و عقبی است، به طوری که تعداد و طول این خارها در گونه های مختلف حشره متفاوت بود، ساق پای جلویی در افراد این گونه دارای چهار زایده ی انگشت مانند پهن و قوی در انتها بوده، در حالی که ساق پای عقبی دارای پنج خار تیز در کناره و هفت خار ظریف در انتها می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1211 - ارزیابی عملکرد دانه و برخی صفات زراعی ارقام ذرت تحت شرایط تنش خشکی و کاربرد سایکوسل درکشت دوم
محسن رشدی مهرداد یارنیا فاطمه هاشم زادهبه منظور بررسی اثرات تنش خشکی و مصرف سایکوسل بر عملکرد دانه و برخی صفاتزراعی ارقام ذرت در کشت دوم، آزمایشی طی تابستان 1384 در ایستگاه تحقیقات جهاد کشاورزی شهرستان خوی به در قالب کرت های دو بار خردشده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها عبارت چکیده کاملبه منظور بررسی اثرات تنش خشکی و مصرف سایکوسل بر عملکرد دانه و برخی صفاتزراعی ارقام ذرت در کشت دوم، آزمایشی طی تابستان 1384 در ایستگاه تحقیقات جهاد کشاورزی شهرستان خوی به در قالب کرت های دو بار خردشده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها عبارت بودند از: آبیاری به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح (آبیاری پس از 5±70 ، 5±100، 5±130میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A)، ارقام 260 و 301 ذرت به عنوان فاکتور فرعی و مقادیر مختلف سایکوسل (کاربرد به میزان 1.5 کیلوگرم ماده موثر در هکتار و عدم کاربرد آن) به عنوان فاکتور فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ و شاخص سطح برگ، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گردید. کاربرد سایکوسل باعث افزایش قطر ساقه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه نسبت به عدم کاربرد آن شد. نتایج کلی این آزمایش نشان داد که آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر و مصرف سایکوسل می تواند نقش موثری در افزایش عملکرد دانه داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1212 - اثر علف کش های متام سدیم (واپام) و سولفوسولفورون (آپیروس) در کنترل گل جالیز (Orobanche aegyptiaca) درمزارع گوجه فرنگی
الهام زمان زاده سید محسن نبوی کلات شهرام نوروززادهبه منظور بررسی اثر مقادیر مختلف متام سدیم و سولفوسولفورون در کنترل گل جالیز و عملکرد گوجه فرنگی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مشهد به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل 26.5، 53، 79.5 و 106 گرم در هکتار سولفوسولفورون، 400، 600، 800 و 1000 کیلوگرم چکیده کاملبه منظور بررسی اثر مقادیر مختلف متام سدیم و سولفوسولفورون در کنترل گل جالیز و عملکرد گوجه فرنگی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مشهد به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل 26.5، 53، 79.5 و 106 گرم در هکتار سولفوسولفورون، 400، 600، 800 و 1000 کیلوگرم در هکتار متام سدیم بود. نتایج آزمایش نشان داد که متام سدیم در مقایسه با سولفوسولفورون کارایی بالاتری را در کنترل گل جالیز و افزایش عملکرد گوجه فرنگی داشت، به طوری که تیمارهای 1000 و 800 کیلوگرم در هکتار متام سدیم بیشترین تاثیر را روی وزن خشک و تعداد شاخساره گل جالیز داشت و بیشترین عملکرد گوجه فرنگی در این تیمار به دست آمد. سولفوسولفورون در این آزمایش تنها یک بار به صورت پس رویشی به کار رفت و به نظر علت کارایی کم آن در مقایسه با متام سدیم همین نکته بود، زیرا کاربرد چند مرتبه از این علف کش به صورت پیش و پس رویشی در طول فصل توصیه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1213 - واکنش لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان به تنش خشکی و گروه بندی آنها
سعید اهری‌زاد ویدا احمدی سیدابوالقاسم محمدیبهمنظور بررسی واکنش لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان به‌همراه والدین (روشن و سوپرهد) به‌تنش خشکی و گروه‌بندی آن ها، آزمایشی بهصورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عام چکیده کاملبهمنظور بررسی واکنش لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان به‌همراه والدین (روشن و سوپرهد) به‌تنش خشکی و گروه‌بندی آن ها، آزمایشی بهصورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عامل اصلی شامل سطوح مختلف آبیاری (80، 120 و 160 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس (Aو عامل فرعی لاین ها بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف سطوح آبیاری از نظر عملکرد و برخی صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. مقایسات میانگین، کاهش این صفات را در اثر تنش خشکی نشان داد. همچنین، بین لاین ها از نظر کلیه ی صفات غیر از تعداد پنجه ی نابارور تفاوت معنی دار مشاهده شد. قابل ذکر است که اثر متقابل لاین × تنش برای کلیه ی صفات غیـر معنی دار بود. تجـزیه ی خوشه ای براساس کلیه ی صفات به روش WARD، لاین ها را به‌دو گروه تقسیم کرد و تجزیه ی تابع تشخیص این گروه بندی را تایید کرد. مقایسه انحراف از میانگین کل این دو گروه نشان داد گروه دوم با داشتن لاینهای 10 و 31 و رقم روشن نسبت به گروه اول برتر میباشد. با انجام تجزیه به عامل ها بر اساس روش تجزیه به مولفه های اصلی و چرخش وریماکس چهار عامل 88.69 درصد تغییرات داده ها را تبیین نمودند. نتایج حاصل از بررسی ضرایب عاملی نشان دهنده ی اهمیت صفات عملکرد و اجزای عملکرد و قامت گیاه برای گزینش لاین های امیدبخش بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1214 - نقش محلولپاشی سالیسیلیک اسید و کیتوزان در شرایط تنش کم آبی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد روغن گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)
ایوب امیری صدیقه اسمعیل زاده بهابادی پرویز یدالهی ده چشمه علیرضا سیروس مهرتأثیر تنش خشکی و محلول پاشی سالیسیلیک اسید و کیتوزان روی گلرنگ طی آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زابل بررسی شد. در این آزمایش سه سطح تنش خشکی شامل آبیاری در زمان تخلیه 25، 50 و 75 درصد آب قابل استفاده خاک به عنوان چکیده کاملتأثیر تنش خشکی و محلول پاشی سالیسیلیک اسید و کیتوزان روی گلرنگ طی آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زابل بررسی شد. در این آزمایش سه سطح تنش خشکی شامل آبیاری در زمان تخلیه 25، 50 و 75 درصد آب قابل استفاده خاک به عنوان عامل اصلی و چهار سطح محلول پاشی شامل بدون محلول پاشی (شاهد)، محلول پاشی سالیسیلیک اسید (424/0 گرم در لیتر)، محلول پاشی کیتوزان (5 گرم در لیتر) و تلفیق سالیسیلیک اسید و کیتوزان به عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شدند. تنش آب موجب کاهش عملکرد روغن، فسفر، پتاسیم و کلسیم اندام هوایی شد. عملکرد روغن با افزایش تنش خشکی نسبت به آبیاری کامل 11 درصد کاهش یافت. همچنین، تنش خشکی شدید موجب افزایش میزان سدیم دانه شد ولی بر نیتروژن اندام هوایی، آهن اندام هوایی، شاخص پایداری غشاء و درصد رطوبت نسبی اثر معنی داری نداشت. محلول پاشی سالیسیلیک اسید و کیتوزان موجب افزایش عناصر پرنیاز (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و کم نیاز (کلسیم، سدیم و آهن) گردید. عملکرد روغن دانه تحت تاثیر محلول پاشی قرار نگرفت. به طورکلی، کاربرد تلفیقی کیتوزان و سالیسیلیک اسید روی صفات مورد مطالعه اثر بخش تر بود، لذا میتوان مصرف توامان این دو ماده را به صورت محلول پاشی به منظور توسعه کشت گلرنگ در منطقه سیستان مد نظر قرار داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1215 - شاخصهای تحمل تنش خشکی در ارقام جدید کلزا (.Brassica napus L) در شرایط کاشت تأخیری
علی‌اکبر شفیقی محمدرضا اردکانی امیرحسین شیرانی‌راد مجتبی علوی فاضل فرناز رفیعیمحدودیت منابع آبی در مرحله پایانی فصل رشد گیاه کلزا یکی از مشکلات مهم تولید و توسعه این گیاه در مناطق نیمه خشک ایران می باشد. از این رو معرفی رقم متحمل و سازگار با این شرایط برای توسعه کشت این گیاه حایز اهمیت است. بنابراین، به منظور شناسایی و معرفی رقم مناسب کلزا در شرا چکیده کاملمحدودیت منابع آبی در مرحله پایانی فصل رشد گیاه کلزا یکی از مشکلات مهم تولید و توسعه این گیاه در مناطق نیمه خشک ایران می باشد. از این رو معرفی رقم متحمل و سازگار با این شرایط برای توسعه کشت این گیاه حایز اهمیت است. بنابراین، به منظور شناسایی و معرفی رقم مناسب کلزا در شرایط کشت تأخیری آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. تیمار تاریخ کاشت در دو تاریخ 15 مهر (رایج) و 15 آبان (کشت تأخیری) در کرت های اصلی و ارقام کلزا شامل ES Hydromel،ES Alonso، ES Darko، ES Lauren و Ahmadi در کرت های فرعی در قرار داده شدند. به منظور معرفی رقم متحمل به تنش خشکی با استفاده از شاخص های تحمل تنش خشکی کرت های آزمایشی در دو شرایط آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد (تنش خشکی) قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که کشت تأخیری باعث کاهش معنیدار درصد روغن و عملکرد روغن دانه کلزا شد. بیشترین میزان درصد روغن و عملکرد روغن به ترتیب با 61/41 درصد و 08/1381 کیلوگرم در هکتار مربوط به رقم ES Hydromel بود. همچنین، بر اساس شاخص های برگزیده این پژوهش شامل شاخص تحمل تنش، میانگین هندسی بهره وری و میانگین بهره وری، متحمل ترین رقم در هر دو شرایط کشت نرمال و کشت تأخیری، رقمES Hydromel و حساس ترین رقم در شرایط کشت نرمال ES Lauren و در شرایط کشت تأخیری رقم ES Darko بودند. نتایج تجزیه کلاستر نیز در تأیید این نتیجه منجر به تشکیل دو خوشه گردید که ارقام ES Darko، Ahmadi و ES Lauren در خوشه حساس و ارقام ES Hydromel و ES Alonso در خوشه متحمل قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1216 - غربال ارقام گندم نان برای قابلیت انتقال مجدد، محتوای نسبی آب برگ و تنظیم اسمزی در شرایط تنش خشکی
زینب سلیمانی حسینعلی رامشینی سیدمحمد مهدی مرتضویان بهروز فوقیخشکی یکی از مهمترین تهدیدهای جهانی برای تولید گندم است. بهمنظور شناسایی صفات فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به تنش خشکی، تعداد 52 رقم گندم نان در دو شرایط عادی و تنش خشکی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه کشت شده و صفات مورد نظر اندازهگیری شدند. همچنین، چکیده کاملخشکی یکی از مهمترین تهدیدهای جهانی برای تولید گندم است. بهمنظور شناسایی صفات فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به تنش خشکی، تعداد 52 رقم گندم نان در دو شرایط عادی و تنش خشکی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه کشت شده و صفات مورد نظر اندازهگیری شدند. همچنین، در آزمایش گلدانی تنظیم اسمزی این ارقام در مرحله گیاهچه‌ای بررسی شد. نتایج نشان داد ارقام استار و بزوستایا دارای بالاترین میزان RWC (به ترتیب 79/0 و 78/0) بودند. تنظیم اسمزی در ارقام رسول و Unknown11 دارای بیشترین مقدار (به ترتیب 58/0 و 56/0 مگاپاسکال) بود. ارقام تیپیک، Unknown11 و آذر 2 پس از محلول پاشی با یدید پتاسیم کمترین کاهش را در وزن هزار دانه از خود نشان دادند (به ترتیب 8/4، 5/5 و 5/5 گرم). همچنین، ارقام دز، گاسپارد و MV-17 دارای بیشترین درجه نقره ای شدن برگ بودند و ارقام نیک نژاد، استار و کوهدشت تحت تنش خشکی قادر بودند بهتر از سایر ارقام برگ های خود را به حالت لوله ای درآورند و با تنش کم آبی مقابله کنند. تحت تنش خشکی ارقام البرز، زاگرس و اینیا زودرس تر و ارقام گاسپارد و کاسکوژن دیررس تر از بقیه ارقام بودند. در مجموع میتوان از ارقام کوهدشت، استار و بزوستایا به عنوان منابع ژنتیکی صفت حفظ آب در برگ در شرایط تنش خشکی برای اصلاح دیگر ارقام استفاده کرد. ارقام آذر 2 و Unknown11 را میتوان در تلاقی با دیگر ارقام برای اصلاح قابلیت انتقال مجدد به کار برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1217 - مقایسه عملکرد توده های بومی عدس ایرانی از نظر تحمل شرایط تنش خشکی پس از گلدهی
ورهرام رشیدی سمن چلبی یانی مهناز شریفی ناصر عفت دوستبه منظور مقایسه و گروه بندی 15 توده عدس تحت شرایط تنش خشکی پس از گلدهی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، در سال زراعی 1390 اجرا گردید. تنش خشکی چکیده کاملبه منظور مقایسه و گروه بندی 15 توده عدس تحت شرایط تنش خشکی پس از گلدهی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، در سال زراعی 1390 اجرا گردید. تنش خشکی در دو سطح بدون تنش و تنش در مرحله زایشی به عنوان عامل اصلی و 15 توده عدس بومی ایران به عنوان سطوح عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس، تنوع قابل توجه بین توده های مورد مطالعه و معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ و تنش خشکی را در بسیاری صفات اندازه گیری شده نشان داد. عملکرد دانه و تعداد دانه در بوته بیشترین تاثیرپذیری را از شرایط تنش خشکی نشان دادند. نتایج مقایسه میانگین نیز وجود اختلاف معنی دار بین توده ها از نظر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، وزن هکتولیتر، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت و کاهش مقدار صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، وزن هکتولیتر، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت در توده های مورد بررسی تحت تیمار تنش خشکی را تایید کرد. بر اساس نتایج تجزیه همبستگی، تعداد دانه در بوته و شاخص برداشت در افزایش عملکرد دانه تحت شرایط تنش خشکی، نقش مثبت و معنی داری داشتند. تجزیه خوشهای براساس کلیه صفات، توده ها را به سه گروه تقسیم کرد. بر اساس این تقسیم بندی توده های کلیبر، قره داغ، خاروانا، هوراند دانه ریز و شمال ورزقان به عنوان توده های برتر در شرایط خشکی شناخته شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1218 - اثر رژیم های مختلف آبیاری و کود دامی بر میزان عناصر، درصد اسانس و ترکیبات شیمیایی آن در زیره‌سبز
احمد احمدیان احمد قنبری محمد گلوی براتعلی سیاه سر الیاس آرزمجوبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و مصرف کود دامی بر میزان عناصر غذایی، اسانس و اجزای شیمیایی آن در دانه گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک از توابع شهرستان زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و مصرف کود دامی بر میزان عناصر غذایی، اسانس و اجزای شیمیایی آن در دانه گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک از توابع شهرستان زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: دفعات آبیاری در سه سطح(2، 3 و 4 بار آبیاری در مراحل همزمان با کاشت، پس از استقرار کامل، مرحله ی آغاز گلدهی و مرحله ی شروع پر شدن دانه) و کود دامی در دو سطح (عدم مصرف و مصرف 20 تن در هکتار کود دامی) بود. شاخص های شیمیایی اسانس با دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) انداز ه گیری شد. نتایج نشان داد که دفعات آبیاری بر میزان عناصر سدیم، کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر و پتاسیم به طور بسیار معنیداری مؤثر بود؛ در حالی که بر میزان منگنز، روی و مس تأثیر معنیداری نداشت. بیشترین مقدار عناصر سدیم، کلسیم و منیزیم و کمترین میزان پتاسیم، فسفر و عناصر کم‌مصرف در تیمار دو بار آبیاری بدون مصرف کود دامی مشاهده شد. مصرف کود دامی تأثیر معنیداری بر میزان عناصر مورد مطالعه به جز سدیم نداشت. برهمکنش کود دامی و دفعات آبیاری به طور معنیداری بر درصد اسانس و میزان شاخص های شیمیایی آن موثر بودند. بیشترین میزان کومین‌آلدهید و پاراسیمن و کمترین میزان بتاپینن، گاماترپینن و آلفاپینن در تیمار سه بار آبیاری با مصرف کود دامی به دست آمد. نتایج آزمایش حاکی از وجود یک رابطه ی مکمّلی بین ترکیبات اصلی اسانس زیره سبز تحت شرایط تنش رطوبت و عناصر غذایی خاک میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1219 - مقایسه‌ی اثر تغذیه از چند نوع گرده در برخی از ویژگیهای زیستی کنه‌ی شکارگر Arutunjian & Wainstein Typhlodromus bagdasarjani Acari: Phytoseiidae
المیرا حاجی محمدلو داود شیردلدر این تحقیق، تاثیر تغذیه‌ی کنه‌ی شکارگرTyphlodromus bagdasarjani از پنج نوع گرده‌ی گیاهی شامل گرده‌های بادام، زردآلو، سیب، گلابی و گردو به عنوان 5 تیمار غذایی در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی در طول دوره‌ی تخم تا کنه‌ی کامل، طول عمر افراد کامل نر و ماده و تعداد تخم رو چکیده کاملدر این تحقیق، تاثیر تغذیه‌ی کنه‌ی شکارگرTyphlodromus bagdasarjani از پنج نوع گرده‌ی گیاهی شامل گرده‌های بادام، زردآلو، سیب، گلابی و گردو به عنوان 5 تیمار غذایی در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی در طول دوره‌ی تخم تا کنه‌ی کامل، طول عمر افراد کامل نر و ماده و تعداد تخم روزانه و تعداد کل تخم آن مورد بررسی قرار گرفت. کنه‌ها به طور انفرادی روی بسترهایی از برگ توت سیاه با مقدار کافی از هر یک از گرده‌ها در دمای 2±24 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره‌ی نوری 8:16 ساعت (روشنایی-تاریکی) پرورش داده شدند. میانگین طول دوره‌ی تخم تا کنه‌ی کامل برای افراد ماده، از 11.69 تا 21.49 روز و برای افراد نر از 11.70 تا 20.07 روز متغیر بود. کمترین میانگین طول این دوره برای افراد نر و ماده با تغذیه از گرده‌های گردو، بادام و سیب، و بیشترین آن در صورت تغذیه از گرده‌ی گلابی به دست آمد. میانگین طول عمر افراد ماده بین تیمارها از 17.45 روز تا 31.26 روز و برای نرها از 18.23 روز تا 31.44 روز در تغییر بود. بیشترین میانگین طول عمر افراد ماده با تغذیه از گرده‌های زردآلو و بادام و در نرها با تغذیه از گرده‌های زردآلو و گردو و کمترین آن در هر دو جنس با تغذیه از گرده‌ی گلابی مشاهده شد. همچنین، بیشترین میانگین تعداد تخم روزانه به ازای هر ماده (0.73 تخم) و تعداد کل تخم (9.60 تخم) به ترتیب موقع تغذیه‌ی این شکارگر از گرده‌های سیب و گردو مشاهده گردید. کمترین مقادیر این میانگین ها با تغذیه از گرده‌ی گلابی به دست آمد. نتایج نشان داد که کنه‌ی T. bagdasarjani با تغذیه از رژیم‌های غذایی فوق الذکر قادر به نشو و نما و تخم‌ریزی بوده و گرده‌های مورد استفاده میتوانند غذای جایگزین برای این کنه باشند. گرده‌های درختان بادام و گردو برای کنه‌یT. bagdasarjani مناسبترین رژیم غذایی بودند. گرده‌ی گلابی کمترین مطلوبیت و ارزش غذایی را برای این کنه ی شکارگر داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1220 - مقایسه عملکرد دانه و اجزای عملکرد ژنوتیپهای بومی عدس تحت تنش خشکی و اثر توام خشکی و شوری بر برخی ژنوتیپهای تحت بررسی در مرحله رویشی
ورهرام رشیدی سمن چلبیانی مهناز شریفی احمد بابازادهتنش شوری و خشکی، از جمله مهمترین تنشهای غیرزیستی، رشد و نمو محصولات زراعی را کاهش میدهند. در ایران و برخی از کشورهای جهان عده کثیری از مردم جهت تامین پروتئین مورد نیاز خود از حبوباتی نظیر عدس استفاده می کنند. به منظور ارزیابی ژنوتیپ های عدس از نظر تحمل به خشکی در مرح چکیده کاملتنش شوری و خشکی، از جمله مهمترین تنشهای غیرزیستی، رشد و نمو محصولات زراعی را کاهش میدهند. در ایران و برخی از کشورهای جهان عده کثیری از مردم جهت تامین پروتئین مورد نیاز خود از حبوباتی نظیر عدس استفاده می کنند. به منظور ارزیابی ژنوتیپ های عدس از نظر تحمل به خشکی در مرحله گلدهی آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال 1392 و 1393 در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ × تنش خشکی برای کلیه صفات تحت بررسی معنی دار بود که حاکی از واکنش متفاوت ژنوتیپ ها از نظر آن صفات نسبت به تنش خشکی می باشد. مقایسه میانگین صفات از نظر اثر متقابل ژنوتیپ × تنش خشکی نشان داد با وجود اینکه کلیه ژنوتیپ ها در شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط بدون تنش کاهش عملکرد معنی داری داشتند، اما ژنوتیپ شاوی ورزقان هم در شرایط بدون تنش خشکی و هم در شرایط واجد تنش، نسبت به سایر ژنوتیپ ها دارای عملکرد بالاتری بودند. همچنین، جهت ارزیابی تحمل ژنوتیپ های بومی عدس نسبت به اثر توام تنش شوری و خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و با استفاده از 3 فاکتور در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در سال 1393 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش گلخانه ای شامل: تنش خشکی دو سطح ( شاهد و آبیاری در مرحله 50% ظرفیت زراعی)؛ تنش شوری در دو سطح (شاهد و شوری، 4 دسی زیمنس بر متر) و تعداد 7 ژنوتیپ انتخابی عدس از آزمایش جوانه زنی بودند. نتایج تجزیه واریانس آزمایش گلخانه ای نشان داد که اثر متقابل سه جانبه ژنوتیپ × شوری × خشکی فقط برای طول ریشه معنی دار بود که نشاندهنده متأثر شدن متفاوت ژنوتیپ ها از لحاظ این صفت تحت تاثیر اعمال توأم شوری و خشکی می باشد. اثر سطوح تنش شوری و سطوح تنش خشکی روی کلیه صفات معنی دار بود که نشاندهنده تغییر ارزش صفات مورد مطالعه و تحت تأثیر قرار گرفتن آنها از شرایط تنش شوری و خشکی است. نتایج تجزیه رگرسیون و علیت برای وزن خشک ساقه نشان داد که صفت تعداد ریشه های جانبی با بیشترین اثرات مستقیم و غیرمستقیم، نقش مؤثری در افزایش میزان وزن ساقه در شرایط تنش شوری و خشکی داشت. تجزیه خوشه ای نیز ژنوتیپ ها را به دو خوشه تقسیم نمود. خوشه دوم مشتمل بر ژنوتیپ های کلیبر، هوراند دانه ریز و شاوی ورزقان از نظر صفات مورد مطالعه از ارزش بالاتری نسبت به میانگین برخوردار بودند و آنها را می توان ژنوتیپ های متحمل در مرحله رویشی نسبت به سایر ژنوتیپ ها در این آزمایش دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1221 - اثرات تفت دادن پنبه دانه بر محتوی گوسیپول، روند تجزیه پذیری و قابلیت هضم پروتئین آن
مهدی تقی نژاد رودبنه سید روح الله ابراهیمیاین آزمایش با هدف مطالعه ی اثرات عمل‌آوری تفت دادن (در دمای 125 درجه ی سلسیوس به مدت 15 و 30 دقیقه) بر محتوی گوسیپول آزاد، قابلیت هضم پروتئین، تجزیه‌پذیری ماده ی خشک و پروتئین خام و همچنین تعیین نوع پروتئین عبوری پنبه دانه، انجام شد. مقدار تجزیه‌پذیری ماده ی خشک و پ چکیده کاملاین آزمایش با هدف مطالعه ی اثرات عمل‌آوری تفت دادن (در دمای 125 درجه ی سلسیوس به مدت 15 و 30 دقیقه) بر محتوی گوسیپول آزاد، قابلیت هضم پروتئین، تجزیه‌پذیری ماده ی خشک و پروتئین خام و همچنین تعیین نوع پروتئین عبوری پنبه دانه، انجام شد. مقدار تجزیه‌پذیری ماده ی خشک و پروتئین به روش کیسه‌های نایلونی و با استفاده از سه رأس گاو نر تالشی اندازهگیری شد. تفت دادن در دمای 125 درجه ی سلسیوس به مدت 15 و 30 دقیقه سبب کاهش مقدارگوسیپول آزاد موجود در پنبه دانه به میزان 17.5 و 21.3 درصد شد (0.05<P). تفت دادن اثر معنی داری بر قابلیت هضم آزمایشگاهی پنبه دانه نداشت (0.05<P). اگرچه تفت دادن سبب کاهش نرخ ثابت تجزیه پروتئین پنبه دانه گردید (0.05<P)، اما این عمل آوری اثر معنی داری (0.05<P) بر تجزیه پذیری موثر پروتئین پنبه دانه عمل آوری شده در مقایسه با پنبه دانه عمل آوری نشده، نداشته است (0.05<P). آنالیز الکتروفورزی زیر واحدهای پروتئینی در این مطالعه نشان داد که عمل‌آوری تفت دادن در دمای 125 درجه ی سلسیوس به مدت 15 و 30 دقیقه تغییر محسوسی در الگوی ناپدیدشدن زیر واحدهای پروتئینی پنبه دانه در زمان های مختلف انکوباسیون ایجاد نکرد. در این مطالعه اگرچه عمل‌آوری تفت دادن به مدت 15 و 30 دقیقه سبب کاهش گوسیپول پنبه دانه شد ولی در کاهش تجزیه‌پذیری پروتئین پنبه دانه موثر نبود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1222 - اثر تنش اسمزی بر شاخصهای جوانهزنی بذور دو گیاه دارویی
حمیدرضا بلوچی علیرضا یدوی محسن موحدی دهنویارزیابی تحمل به شوری و کم آبی گیاهان دارویی، به منظور کشت در مناطق خشک و شور، از اهمیت ویژهای برخوردار است. تنشهای محیطی، به ویژه خشکی و شوری بیش از عوامل دیگر موجب کاهش تولیدات زراعی در سطح جهان می‌گردند. انتخاب گیاهان مقاوم به خشکی در مراحل جوانهزنی، روشی کم هزینه چکیده کاملارزیابی تحمل به شوری و کم آبی گیاهان دارویی، به منظور کشت در مناطق خشک و شور، از اهمیت ویژهای برخوردار است. تنشهای محیطی، به ویژه خشکی و شوری بیش از عوامل دیگر موجب کاهش تولیدات زراعی در سطح جهان می‌گردند. انتخاب گیاهان مقاوم به خشکی در مراحل جوانهزنی، روشی کم هزینه و مطمئن جهت صرفه‌جویی در زمان محسوب میشود. به همین منظور آزمایشی جهت بررسی اثر تنش اسمزی، بر شاخصهای جوانهزنی بذور سیاهدانه و ماریتیغال، در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه یاسوج در سال 1387 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل، سطوح پتانسیلهای اسمزی صفر (شاهد)، 4/2-، 8/4-، 2/7- 7/9- بار، که با استفاده از پلی‌اتیلن گلایکل 6000 تهیه گردید. نتایج نشان داد که درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه‌ی گیاهان مورد مطالعه با کاهش پتانسیل اسمزی کاهش یافت. تا پتانسیل اسمزی 4.8- بار سیاهدانه مقاومت بهتری نسبت به ماریتیغال از خود نشان داد؛ اما از سطح 4.8- بار به بالا، با توجه به کاهش شدید مؤلفههای رشد و جوانهزنی در سیاهدانه، گیاه ماریتیغال مقاومت بهتری نشان داد. در شرایط بسیار خشک، گیاه ماریتیغال دارای درصد و سرعت جوانهزنی پایین‌تری نسبت به سیاهدانه میباشد؛ اما به دلیل داشتن ریشه‌چه و ساقه‌چه‌هایی طویل‌تر با وزن خشک بالاتر نسبت به سیاهدانه بقاء و رشد آن در شرایط بسیار خشک بیشتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1223 - بررسی رشد و برخی صفات فیزیولوژیکی مرزه (Satureja hortensis L.) تحت تنش شوری
لمیا وجودی مهربانی محمدباقر حسن‎‎پور اقدم رعنا ولیزاده کامرانبه منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری بر برخی صفات فیزیولوژیک (محتوای کلروفیل، پرولین، قندهای محلول، نشت یونی، عناصر سدیم و پتاسیم) و صفات رشدی مرزه آزمایشی به صورت طرح فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار سطح شوری (شاهد، 50، 100 و 150 میلی مولار نمک کلرید سدیم) چکیده کاملبه منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری بر برخی صفات فیزیولوژیک (محتوای کلروفیل، پرولین، قندهای محلول، نشت یونی، عناصر سدیم و پتاسیم) و صفات رشدی مرزه آزمایشی به صورت طرح فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار سطح شوری (شاهد، 50، 100 و 150 میلی مولار نمک کلرید سدیم) و دو کلون بومی مرزه ( تبریز و همدان) در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان دهنده وجود اثرات متقابل معنی دار کلون و شوری بر محتوای کلروفیلa بود. بیشترین میزان کلروفیل a در هر دو کلون در تیمار شاهد مشاهده شد. وزن خشک ریشه، محتوای یون پتاسیم و سدیم، نسبت یون پتاسیم به سدیم، محتوای قند محلول و نشت یونی نمونه ها تحت تاثیر سطوح شوری قرار گرفتند. بیشترین میزان وزن خشک ساقه و برگ، محتوای اسانس، پرولین و کلروفیلb تحت تاثیر هر دوی رقم و سطوح شوری قرار گرفتند. بیشترین میزان وزن خشک برگ، کلروفیلa + b در کلون همدان و بالاترین میزان وزن خشک ساقه، محتوای اسانس و پرولین در کلون تبریز مشاهده شد. بالاترین میزان وزن خشک ریشه، ساقه، برگ، محتوای یون پتاسیم و نسبت K+/Na+ در تیمار شاهد ثبت گردید. بیشترین تجمع یون سدیم در سطح شوری 150 میلی‌مولار کلرید سدیم مشاهده شد. با افزایش سطح شوری بر میزان پرولین نمونهها افزوده شد. بالاترین میزان نشت یونی، قند محلول و پرولین نمونهها در تیمارهای 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم مشاهده شد. با توجه به تغییرات صفات مورد مطالعه به نظر می رسدکه سطوح شوری در هر دو کلون مورد مطالعه شاخص های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه را متاثر نمود. لذا، چنین به نظر می رسد برای حصول به عملکرد و شاخص های فیزیولوژیکی پسندیده در این گیاه باید از کاشت این گیاه در محیط های شور اجتناب نموده و یا از کلون های متحمل به شوری استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1224 - تأثیر تنش خشکی و محلولپاشی با اسید آسکوربیک، اسید سالیسیلیک و متانول و فرسودگی پس از برداشت بر عملکرد دانه و بنیه بذور حاصله کلزا رقم Hyola401
سیداحمد کلانتراحمدی احمدعلی شوشی دزفولیبه منظور بررسی تاثیر تنش خشکی، محلول پاشی با اسید آسکوربیک، اسید سالیسیلیک و متانول و فرسودگی بذر پس از برداشت بر عملکرد دانه و بنیه بذر کلزا، دو آزمایش مجزا به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بر روی گیاه مادری در شرایط مزرعه ای و به صورت ف چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر تنش خشکی، محلول پاشی با اسید آسکوربیک، اسید سالیسیلیک و متانول و فرسودگی بذر پس از برداشت بر عملکرد دانه و بنیه بذر کلزا، دو آزمایش مجزا به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بر روی گیاه مادری در شرایط مزرعه ای و به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با توجه به شرایط انبارداری انجام گردید. در شرایط مزرعه ای فاکتور اصلی در سه سطح شامل آبیاری پس از 60 میلی متر تبخیر از تشتک به عنوان شاهد (آبیاری مطلوب)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله خورجین دهی و عامل فرعی نیز در 10 سطح، شامل (اسید آسکوربیک با غلظت 100، 200 و 300 میلی گرم در لیتر، سالیسیلیک اسید با غلظت 100، 200 و 300 میکرومول، متانول با غلظت 10، 20 و 30 درصد حجمی، و شاهد به صورت محلول پاشی با آب مقطر) بودند. بذور حاصل از گیاه مادری نیز در شرایط بدون انبارداری (شاهد) و یک ماه انبارداری در دمای 40 درجه سلسیوس مورد ارزیابی قرار گرفتند. کاربرد اسید آسکوربیک (300 میلی گرم در لیتر) در شرایط آبیاری مطلوب موجب افزایش عملکرد دانه به میزان 29 درصد نسبت به عدم کاربرد مواد مؤثر بر رشد در شرایط آبیاری مطلوب گردید. اثر تیمارهای مزرعه ای گیاه مادری بر وزن ریشه چه، وزن ساقه چه، سرعت جوانه زنی روزانه، متوسط جوانه زنی روزانه، شاخص وزنی قدرت بذر و کارایی استفاده از ذخایر تحت شرایط بدون انبارداری و یک ماه انبارداری معنی دار بودند. قطع آبیاری گیاه مادری، کاهش وزن ریشه چه و ساقه چه را هم در شرایط انبارداری و هم بدون انبارداری به دنبال داشت. در شرایط بدون انبارداری و یک ماه انبارداری بیشترین درصد جوانه زنی از کاربرد 300 میلی گرم در لیتر اسیدآسکوربیک در شرایط آبیاری مطلوب حاصل شد. در شرایط یک ماه انبارداری نیز حداقل درصد جوانه زنی مربوط به عدم کاربرد مواد مؤثر بر رشد و قطع آبیاری در مرحله گلدهی بود. تحت شرایط یک ماه انبارداری بذور حاصل از گیاهان مادری محلول پاشی شده با اسید آسکوربیک در تمام تیمارهای آبیاری از شاخص وزنی قدرت بذر بیشتری برخوردار بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1225 - نقش فتوسنتز سنبله و افشانه کردن ایندول استیک اسید (IAA) بر عملکرد دانه و اجزای آن در دو رقم گندم نان طی تنش خشکی انتهای فصل
مجید عبدلی محسن سعیدیتنش خشکی یکی از عوامل اصلی کاهش تولید محصولات زراعی است. با توجه به نقش بخش های مختلف گیاه، بهویژه فتوسنتز سنبله، در پرکردن دانه و نقش تنظیم کنندگی اکسین در شکل گیری عملکرد دانه، آزمایشی به منظور بررسی سهم این عوامل در شکل گیری عملکرد دانه به صورت اسپلیت پلات-فاکتو چکیده کاملتنش خشکی یکی از عوامل اصلی کاهش تولید محصولات زراعی است. با توجه به نقش بخش های مختلف گیاه، بهویژه فتوسنتز سنبله، در پرکردن دانه و نقش تنظیم کنندگی اکسین در شکل گیری عملکرد دانه، آزمایشی به منظور بررسی سهم این عوامل در شکل گیری عملکرد دانه به صورت اسپلیت پلات-فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه روی دو رقم گندم مرودشت و پیشتاز اجرا شد. با توجه به نتایج به دست آمده، اعمال تنش خشکی پس از گرده افشانی سبب کاهش عملکرد دانه و وزن هزار دانه شد ولی روی تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه بارور و نابارور و طول سنبله تاثیر نداشت. تنش خشکی به طور متوسط موجب کاهش 25.7 و 22.6 درصد عملکرد دانه و وزن هزار دانه ارقام مورد بررسی شد. در بین ارقام از نظر تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبلچه بارور و نابارور و طول سنبله اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین، تنش رطوبتی موجب کاهش بیشتر عملکرد دانه رقم مرودشت (31.8 درصد) نسبت به رقم پیشتاز (18.7 درصد) گردید. رقم پیشتاز با سنبله بزرگ تر دارای عملکرد دانه بیشتری در شرایط تنش خشکی بود. فتوسنتز جاری سنبله نقش مهمی در پرکردن دانه دارد به طوری که در شرایط بدون تنش، سهم آن 42.5 درصد و در شرایط تنش کم آبی پس از گرده افشانی 23.8 درصد بود. افشانه کردن ایندول استیک اسید نتوانست از میزان کاهش عملکرد دانه طی حذف فتوسنتز سنبله بکاهد، که این امر نشان دهنده اهمیت فتوسنتز سنبله در افزایش عملکرد دانه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1226 - اثر تعدیل کننده‌های تنش بر غلظت عناصر برگ و دانه و صفات بیوشیمیایی کینوا (Chenopodium quinoa Willd) درشرایط تنش کم آبی
سیده نسرین حسینی جلال جلیلیان اسماعیل قلی نژادبه منظور بررسی اثر تنش کم آبی و مصرف تعدیل کننده‌های تنش بر میزان عناصر برگ و دانه و برخی صفات بیوشیمیایی کینوا، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و گلدانی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل تنش کم آبی در چهار سطح (تنش در مرحله رشد رویشی پس از استقرار چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش کم آبی و مصرف تعدیل کننده‌های تنش بر میزان عناصر برگ و دانه و برخی صفات بیوشیمیایی کینوا، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و گلدانی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل تنش کم آبی در چهار سطح (تنش در مرحله رشد رویشی پس از استقرار گیاهی تا شروع گلدهی؛ تنش در مرحله رشد زایشی از ابتدای گلدهی تا انتهای گلدهی؛ تنش در مرحله پرشدن دانه از شروع پر شدن تا رسیدگی دانه؛ بدون تنش یا آبیاری کامل) و محلول پاشی در چهار سطح (اسید آسکوربیک با غلظت 2 میلی مولار؛ اسید سالیسیلیک با غلظت 2 میلی مولار؛ کود کلاته میکرو کامل نانو 2 لیتر در هزار لیتر؛ شاهد یا آب پاشی) بودند. نتایج نشان داد که تنش کم آبی اثر معنی داری بر میزان عناصر برگ و دانه و صفات بیوشیمیایی کینوا داشت .تنش کم آبی در مراحل مختلف رشدی سبب کاهش کلروفیل a و b، کاروتنوئیدها و قندهای محلول نسبت به شاهد شد، اما محتوای پرولین افزایش یافت. تنش کم آبی در مرحله رشد رویشی، مرحله رشد زایشی و در مرحله پر شدن دانه در مقایسه با شاهد به ترتیب محتوای پرولین را به میزان 15، 28 و 31 درصد افزایش داد. از سوی دیگر، تنش کم آبی در مرحله رشد رویشی، رشد زایشی و مرحله پر شدن دانه در مقایسه با شاهد میزان وزن دانه را به ترتیب 4، 20 و 20 درصد کاهش داد. کاربرد ترکیبات به کار رفته از طریق افزایش تجمع پرولین و محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، باعث افزایش وزن دانه کینوا گردید. محلول پاشی با اسید آسکوربیک، کود کامل میکرو نانو و اسید سالیسیلیک در مقایسه با شاهد به ترتیب محتوای کلروفیل a را به میزان 2، 13 و 5 درصد افزایش داد. به نظر می رسد محلول پاشی با اسید سالیسیلیک در مقایسه با سایر تعدیل کننده ها، در مراحل مختلف اعمال تنش کم آبی، تاثیر مثبت بیشتری داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1227 - تاثیر کاربرد همزمان نیتروکسین و بیوچار بر شاخص های رشد و عملکرد دانه لوبیا چشم‌بلبلی (.Vigna unguiculata L) تحت رژیم های آبیاری
سید افشین موسوی علیرضا شکوه فر شهرام لک مانی مجدم مجتبی علوی فاضلبا توجه به محدودیت منابع آبی کشور ضرورت یافتن راهکارهای بهینه مصرف آب در تولید محصولات زراعی در کنار کاهش کاربرد نهاده های شیمیایی، آزمایشی در سال زراعی 1397 به صورت کرت های خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به منظور ارزیابی اثر کاربرد ه چکیده کاملبا توجه به محدودیت منابع آبی کشور ضرورت یافتن راهکارهای بهینه مصرف آب در تولید محصولات زراعی در کنار کاهش کاربرد نهاده های شیمیایی، آزمایشی در سال زراعی 1397 به صورت کرت های خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به منظور ارزیابی اثر کاربرد همزمان بیوچار و نیتروکسین بر شاخص های رشد و عملکرد لوبیا چشم‌بلبلی تحت رژیم های مختلف آبیاری، در مزرعه تحقیقاتی شهید سالمی اهواز اجرا گردید. رژیم آبیاری شامل آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A به کرت های اصلی و کاربرد بیوچار شامل صفر، چهار و هشت تن در هکتار و نیتروکسین شامل تلقیح و عدم تلقیح به کرت های فرعی اختصاص داده شد. کاربرد هشت تن در هکتار بیوچار به همراه نیتروکسین موجب بهبود 12% محتوای آب نسبی در شرایط تنش شدید شد. سطح آبیاری 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر موجب کاهش 33% عملکرد دانه شده و کاربرد نیتروکسین در شرایط نرمال موجب افزایش 19% عملکرد دانه شد اما در سطح آبیاری 120 میلیمتر تبخیر تأثیر معنیدار بر عملکرد دانه نداشت. کاربرد بیوچار در شرایط بدون تنش موجب افزایش 37% عملکرد دانه شد که این تغییرات در سطح آبیاری 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر به 29% رسید. بیشترین عملکرد دانه (266 گرم در مترمربع) از شرایط بدون تنش و استفاده از هشت تن در هکتار بیوچار حاصل شد. بیشترین عملکرد بیولوژیک در شرایط و کاربرد هشت تن در هکتار بیوچار و عدم استفاده از نیتروکسین (809 گرم در مترمربع) حاصل شد. کاربرد هشت تن در هکتار بیوچار در تلفیق با نیتروکسین می تواند عملکرد قابل قبولی در شرایط محدودیت آبیاری لوبیا چشم بلبلی ایجاد کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1228 - اثر سیستمهای خاکورزی و کاربرد علفکش در کنترل علفهای هرز کلزا (Brassica napus L.)
سید علی فروزنده الهام الهی‌فرد نصرت ا... حیدرپور عبدالرضا سیاهپوشمدیریت تلفیقی علفهای هرز کلزا (رقم هایولا 401) با اجرای آزمایشی در سال 94-1393 در شهرستان کهگیلویه واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد بررسی گردید. این آزمایش به صورت کرتهای خرد شده نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد که در آن نحوه خاک ورزی چکیده کاملمدیریت تلفیقی علفهای هرز کلزا (رقم هایولا 401) با اجرای آزمایشی در سال 94-1393 در شهرستان کهگیلویه واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد بررسی گردید. این آزمایش به صورت کرتهای خرد شده نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد که در آن نحوه خاک ورزی با 3 سطح شامل (خاک ورزی مرسوم یعنی انجام شخم توسط گاوآهن برگردان‌دار + دو بار دیسک عمود برهم + لولر + بذرکار، خاک ورزی کاهش یافته با استفاده از گاوآهن قلمی یا چیزل و دیسک زنی، و بدون خاک ورزی یعنی کاشت مستقیم بذور کلزا در بقایای ذرت با بذرکار) و مصرف علف کش در 5 سطح شامل مصرف علفکشهای تریفلورالین (1200 گرم ماده مؤثر در هکتار،EC48 درصد)، کوئین مراک + متازاکلر (1040 گرم ماده مؤثر در هکتار، SC6/41 درصد)، کلوپیرالید (180 گرم ماده موثره در هکتار،SL30 درصد)+ ستوکسی دیم (375 گرم ماده موثره در هکتار، EC 5/12 درصد)، کلوپیرالید (180 گرم ماده موثره در هکتار)+ هالوکسی فپ آر – متیل استر (81 گرم ماده موثره در هکتار) و تیمار شاهد (آلوده و وجین دستی) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بیشترین درصد کاهش تراکم علفهای هرز (به میزان 84/76 درصد) و بیشترین درصد کاهش وزن خشک (08/68 درصد) در سیستم خاک ورزی کاهشی و استفاده از کوئین مراک + متازاکلر بودند. همچنین، صفات ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، متوسط تعداد خورجین در بوته، متوسط دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه تحت تأثیر تیمارهای اعمال شده قرار گرفتند؛ به طوری که، بیشترین عملکرد مربوط به تیمار کوئین مراک + متازاکلر در سیستم کم خاک ورزی به میزان 3226 کیلوگرم در هکتار به دست آمدند. با در نظر گرفتن کنترل مطلوب علفهای هرز و حصول عملکرد بالا، تیمار تلفیقی سیستم کم خاک ورزی به همراه استفاده از کوئین مراک + متازاکلر به عنوان بهترین و مؤثرترین تیمار معرفی میگردد. همچنین، تیمار کلوپیرالید+ هالوکسی فپ آر– متیل استردر سیستم بدون خاک ورزی که در آن کمترین میزان عملکرد (467 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد، به عنوان ضعیف ترین تیمار شناخته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1229 - استفاده از گلیسین، تیوفول و سالیسیلیک اسید در چغندرقند (Beta vulgaris L) تحت شرایط کم آبیاری
محمد خیرخواه محمد فرازی علیرضا دادخواه اصغر خشنود یزدیبه منظور بررسی تاثیر مواد ضد تنش (گلیسین، تیوفول و اسید سالیسیلیک) بر عملکرد کمّی وکیفی چغندرقند در شرایط تنش خشکی پس از سبز شدن، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل تیمار شاهد (بدون مصرف مواد ضد تنش)، اسید سالیسیلیک چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر مواد ضد تنش (گلیسین، تیوفول و اسید سالیسیلیک) بر عملکرد کمّی وکیفی چغندرقند در شرایط تنش خشکی پس از سبز شدن، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل تیمار شاهد (بدون مصرف مواد ضد تنش)، اسید سالیسیلیک با سه غلظت (0.1 -0.5 و 1 میلی مولار)، تیوفول در سه غلظت (0.5، 1 و 1.5 لیتر در هزار) و گلیسین با سه غلظت (1، 2 و 3 لیتر در هزار) بودند. نتایج به دست آمده نشان داد اثرات مواد ضد تنش بر عیار قند، عملکرد ریشه، عملکرد شکر قابل استحصال و نیتروژن مضره در سطح یک درصد و شکر قابل استحصال و ضریب آلکالیته در سطح پنج درصد معنی دار بودند. بیشترین میزان عیار قند (15.65%)، عملکرد ریشه (82.83 تن در هکتار) و شکر قابل استحصال (11.15%) از تیمار تیوفول 1.5 لیتر در هزار حاصل شد. در حالی که کمترین میزان این صفات از تیمار شاهد (بدون محلول پاشی مواد ضد تنش) به دست آمد و حداکثر نیتروژن مضره در تیمار شاهد با 4.38 و حداکثر ضریب قلیائیت با 3.49 در تیمار گلیسین سه در هزار مشاهده شدند که نشان دهنده اثرات مثبت استفاده مواد ضد تنش در چغندرقند در شرایط تنش خشکی می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1230 - شبیه سازی عملکرد دانه و ماده خشک ذرت تحت رژیم‌های مختلف آبیاری و کاربرد کود نیتروژن
مهتا حق جو عبداله بحرانیمدل کامپیوتری DSSAT- CSM می تواند رشد، نمو و محصول گیاهی را که در یک سطح یکنواخت کشت شده باشد تحت شرایط مدیریت‌های شبیه سازی شامل تغییرات در میزان آب خاک، کربن خاک، نیتروژن خاک و آبشویی نیتروژن شبیه سازی می کند. در این تحقیق ابتدا مدل CERES-Maize با تیمارهای 20% تخلیه چکیده کاملمدل کامپیوتری DSSAT- CSM می تواند رشد، نمو و محصول گیاهی را که در یک سطح یکنواخت کشت شده باشد تحت شرایط مدیریت‌های شبیه سازی شامل تغییرات در میزان آب خاک، کربن خاک، نیتروژن خاک و آبشویی نیتروژن شبیه سازی می کند. در این تحقیق ابتدا مدل CERES-Maize با تیمارهای 20% تخلیه رطوبتی واسنجی شد و سپس عملکرد محصول و زیست توده کل ذرت در زمان برداشت اعتبار سنجی شد. ضرایب واسنجی برای ذرت سینگل کراس 260 عبارت از: P1،P2، P5،G2 ، G3 و PHINT بودند که به ترتیب 169، 750.386 ، 775.9، 8.82، 39.20 به دست آمد. نتایج نشان داد که مدل، عملکرد محصول و زیست توده کل در زمان برداشت را به ترتیب با مقادیر ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده، شاخص توافق ویلموت و مقادیر ضریب همبستگی 18، 0.9 و 82 درصد و 29، 0.84 و 76 درصد برآورد میکند. بنابراین مدل CERES-Maize برای شبیه سازی عملکرد و زیست توده کل ذرت در منطقه شیراز دارای نتایج خوب میباشد. این مدل عملکرد دانه را در مقایسه با زیست توده کل بهتر شبیه سازی کرد. به طورکلی آن را میتوان برای برنامههای مدیریتی آبیاری و کود نیتروژن در منطقه مورد مطالعه استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1231 - بهبود شاخصهای فیزیولوژیکی رشد و عملکرد سویا (Glycine max L.) از طریق جایگذاری بخشی از نیتروژن با فسفر تحت شرایط تنش رطوبتی
فراست صادقی محمدعلی ابوطالبیانبه منظور مطالعه شاخصهای فیزیولوژیک رشد و عملکرد سویا تحت تأثیر جایگذاری قسمتی از نیتروژن همراه با فسفر در شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینای همدان به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چکیده کاملبه منظور مطالعه شاخصهای فیزیولوژیک رشد و عملکرد سویا تحت تأثیر جایگذاری قسمتی از نیتروژن همراه با فسفر در شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینای همدان به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول تنش رطوبتی شامل سه سطح آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A بود که در کرتهای اصلی قرار داده شد و در کرتهای فرعی نیز دو عامل نیتروژن (در دو سطح جایگذاری بخشی از نیتروژن با فسفر و مصرف پخشی) و فسفر (در دو سطح جایگذاری و عدم مصرف) بهصورت فاکتوریل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که جایگذاری همزمان نیتروژن و فسفر در تمامی سطوح آبیاری اثر معنیداری بر روند تغییرات شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و سرعت جذب خالص داشت و سبب افزایش آنها شد. تنش رطوبتی منجر به کاهش سرعت رشد محصول گردید. طبق نتایج مورد بررسی، سرعت رشد محصول، در بازه زمانی 35 تا 45 روز پس از کاشت، روند افزایشی خود را در پیش گرفته و 65 روز پس از کاشت به حداکثر میزان خود رسید. بعد از این مرحله سرعت رشد محصول کاهش یافت و در بازه زمانی 95 تا 100 روز پس از کاشت به سمت صفر میل نمود. بیشترین تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول از تیمار آبیاری پس از 60 میلیمتر تبخیر و جایگذاری نیتروژن با فسفر به دست آمد. بر طبق نتایج، جایگذاری نیتروژن با فسفر، اثر منفی تنش رطوبتی را بر شاخص‎های رشد سویا کاهش داد. جایگذاری نیتروژن با فسفر عملکرد دانه را نسبت به مصرف پخشی نیتروژن با فسفر 4/11 درصد افزایش داد و به 8/3855 کیلوگرم در هکتار رسانید. در این پژوهش جایگذاری نیتروژن با فسفر در آبیاری پس از 90 میلی‎متر تبخیر مانع از کاهش معنی دار عملکرد روغن نسبت به آبیاری پس از 60 میلی‎متر تبخیر گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1232 - بررسی عملکرد و شاخص های ارزیابی تنش در ژنوتیپ های پیشرفته جو تحت تنش خشکی انتهای فصل
حمید تجلی سید غلامرضا موسوی الیاس آرزمجوبه منظور بررسی تاثیر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص های ارزیابی تنش در 20 ژنوتیپ پیشرفته جو، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بیرجند در سال زراعی 87-86 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش، شامل تن چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص های ارزیابی تنش در 20 ژنوتیپ پیشرفته جو، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بیرجند در سال زراعی 87-86 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش، شامل تنش خشکی در دو سطح شاهد (آبیاری کامل) و قطع آبیاری در مرحله 50 درصد ظهور سنبله، و ژنوتیپ های جو شامل 20 ژنوتیپ در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که قطع آبیاری به ترتیب موجب کاهش 14.64 و 8.12 درصدی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک جو نسبت به تیمار آبیاری کامل گردید. بر اساس شاخص SSI ژنوتیپ های شماره 2، 3، 7، 9، 10 و 15، از نظر شاخص STI و GMP ژنوتیپ های شماره 5، 8، 18 و 20، بر اساس شاخص MP ژنوتیپ های شماره 8، 18 و 20 و بر اساس TOL ژنوتیپ های شماره 2، 3، 7، 9 و 10 به عنوان ژنوتیپ های متحمل به خشکی آخر فصل انتخاب شدند. جمع بندی نتایج حاصل از بررسی همبستگی نشان می دهد که شاخص های MP، GMP و STI بهترین شاخص ها برای گزینش و تعیین ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی آخر فصل در بین ژنوتیپ های مورد بررسی جو می باشند. با بررسی کلیه شاخص ها و با توجه به این که بهترین ژنوتیپ ها، ژنوتیپ هایی با عملکرد بالا در شرایط عادی و حداقل کاهش عملکرد در شرایط تنش است، ژنوتیپ های 26216/4/Arar و 5th EBYTM83-4 به عنوان متحمل ترین ژنوتیپ ها انتخاب گردیدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1233 - تأثیرمحلولپاشی سالیسیلیک اسید در شرایط تنش کمبود آب بر عملکرد و اجزای عملکرد کدوی تخم کاغذی
وحیده بیاره فرید شکاری سعید سیف زاده حمیدرضا ذاکرین اسماعیل حدیدیکدوی تخم کاغذی از جمله گیاهان دارویی با ارزش می باشد که دانه آن دارای مقادیر بالایی از روغن است. به منظور بررسی واکنش کدو تخم کاغذی به تنش کمبود آب و کاربرد سالیسیلیک اسید، آزمایشی مزرعهای طی دو سال متوالی (بهار و تابستان سال های 1394 و 1395) به صورت اسپلیت پلات در قال چکیده کاملکدوی تخم کاغذی از جمله گیاهان دارویی با ارزش می باشد که دانه آن دارای مقادیر بالایی از روغن است. به منظور بررسی واکنش کدو تخم کاغذی به تنش کمبود آب و کاربرد سالیسیلیک اسید، آزمایشی مزرعهای طی دو سال متوالی (بهار و تابستان سال های 1394 و 1395) به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. بوته های در مرحله 5 تا 6 برگی با غلظتهای صفر، 0/5، 1 و 1/5 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید محلول پاشی شدند و 15 روز پس از محلولپاشی، تحت تنشهای رطوبتی 0/3-، 1/2- و 1/8- مگا پاسکال خاک قرار گرفتند. افزایش شدت تنش باعث کاهش محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل و کاروتنوئید، طول بوته، تعداد گره، تعداد ساقه فرعی، عملکرد میوه، قطر میوه، قطر میانبر میوه شد. در مقابل، محلول پاشی با سالیسیلیک اسید موجب افزایش و بهبود معنی دار محتوای نسبی رطوبت برگ، محتوای کلروفیل و کاروتنوئید، طول بوته، تعداد گره، تعداد ساقه فرعی، عملکرد میوه، قطر میوه، عملکرد دانه، تعداد دانه در میوه و وزن هزار دانه گردید. اثرات بهبوددهندگی سالیسیلیک اسید به ویژه در غلظت 5/1 میلی مولار چشمگیرتر بود. صفاتی نظیر محتوای رطوبت نسبی برگ، طول بوته، کلروفیل a، b و کل، تعداد گره در بوته، تعداد شاخه‌های فرعی و قطر میان بر میوه در تیمار 1/2- مگا پاسکال کاهش معنی داری را نسبت به تیمار شاهد نشان ندادند و یا حتی افزایش نیز داشتند. همچنین، تعداد دانه در میوه در تیمار 1/2- نسبت به 0/3- مگا پاسکال افزایش معنی داری را نشان داد. به نظر می رسد کاهش آب در دسترس، الگوی تسهیم اسمیلات ها را در میوه تغییر داده و به طور عمده، به صرف کاهش اندازه مزوکارپ یا دیگر قسمتهای میوه، به سمت بخش دانه جریان داده است. از بین اجزای عملکرد، تعداد دانه در میوه و پس از آن، تعداد میوه در واحد سطح بیشترین اثر را بر افزایش میزان تولید در واحد سطح داشتند. در مقابل، وزن دانه تغییرات چندانی را در تیمارهای مختلف آبی یا محلول پاشی با سالیسیلیک اسید نداشت. بر اساس داده های حاصل، گیاه کدو تا تنش 1/2- مگا پاسکال کاهش زیادی را در عملکرد دانه نشان نداد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1234 - تجزیه رشد شش هیبرید ذرت در شرایط تنش خشکی
قدرت فلاحی علی حاتمی رحیم ناصریبه منظور بررسی اثر تنش خشکی بر هیبریدهای مختلف ذرت، آزمایشی در مزرعه تحقیقی کشاورزی شهرستان گیلان غرب، استان کرمانشاه به صورت کرت های خردشده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در بهار سال 1385 طراحی و به مورد اجرا گذاشته شد. آبیــاری در سه سطح (آبیاری نرما چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی بر هیبریدهای مختلف ذرت، آزمایشی در مزرعه تحقیقی کشاورزی شهرستان گیلان غرب، استان کرمانشاه به صورت کرت های خردشده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در بهار سال 1385 طراحی و به مورد اجرا گذاشته شد. آبیــاری در سه سطح (آبیاری نرمال (I1)، قطع آب قبل از ظهـور گل های تاجی (I2) و قطع آب بعداز گرده افشانی کامل و تشکیل رویان (I3) ) به عنـوان عامل اصلی و هیبرید های ذرت (500SC، 58SC، 647SC، 666SC، 700SC و 704SC) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تعداد 14 بار نمونه برداری از سطح مزرعه برای تعیین شاخص های رشد شامل شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و میزان جذب خالص انجام گردید. روند تغییرات شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول، جذب خالص گیاه و سرعت رشد نسبی، برای کلیه هیبریدها مشــابه بود، اما در سطوح مختلف آبیاری با همدیگر متفاوت بودند. به طوری که اعمال تنش خشکی موجب کاهش شــاخص های رشــد گردید. بیشترین و کمترین شاخص های رشد به ترتیب در تیمار آبیاری نرمال و قطع آب قبل از ظهور گل های تاجی به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1235 - عملکرد و اجزای عملکرد سه ژنوتیپ گندم تحت رژیم‌های آبیاری
عیسی نباتی پیمان شریفیدر یک آزمایش مزرعهای اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و اجزای مرتبط با آن در سه ژنوتیپ گندم در سال زراعی 93-1392 در منطقه پارس‌آباد مغان بررسی شد. این تحقیق به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل رژیم‌های چکیده کاملدر یک آزمایش مزرعهای اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و اجزای مرتبط با آن در سه ژنوتیپ گندم در سال زراعی 93-1392 در منطقه پارس‌آباد مغان بررسی شد. این تحقیق به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل رژیم‌های آبیاری در پنج سطح به عنوان فاکتور اصلی و ژنوتیپ در سه سطح (ارقام شیرودی و چمران و لاین N-80-18) به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثر رژیم آبیاری بر صفات عملکرد دانه، وزن خشک تک‌بوته، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و درصد پروتئین دانه و اثر ژنوتیپ بر روی کلیه صفات مورد مطالعه معنیدار بودند. اثر متقابل رژیم آبیاری × ژنوتیپ بر صفات عملکرد دانه، وزن خشک تک‌بوته و تعداد دانه در سنبله معنیدار بودند. در شرایط بهینه آبیاری عملکرد دانه ارقام شیرودی و چمران و لاین N-80-18 به ترتیب معادل 4661.7، 4200 و 4402 کیلوگرم در هکتار برآورد شدند. با اعمال تنش رطوبتی عملکرد دانه و سایر صفات کاهش معنیداری پیدا کردند. همچنین، تنش کم‌آبیاری منجر به افزایش میزان پروتئین دانه در هر سه ژنوتیپ شد. رقم چمران بیشترین عملکرد دانه را در شرایط تنش خشکی داشت و عملکرد آن در شرایط دیم در مقایسه با آبیاری بهینه، به میزان 26 درصد کاهش یافت. این رقم با توجه به ثبات عملکرد دانه در شرایط تنش و کمبود آب در آخر فصل رشد، برای کاشت در شرایط مشابه این تحقیق مناسب به نظر میرسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1236 - مقایسه عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی ارقام گندم تحت تأثیر قطع آبیاری در منطقه شهریار
رضا افشاریان زاده اسلام مجیدی هروان محمد نصری حسین حیدری شریف آباد قربان نورمحمدیاین تحقیق به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف قطع آبیاری بر عملکرد و خصوصیات کمی و کیفی ارقام گندم در سال زراعی 97-1396 در منطقه شهریار به صورت کرت های خرد شده (اسپیلت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با دو عامل قطع آبیاری و ارقام در 63 تیمار و سه تکرار انجام چکیده کاملاین تحقیق به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف قطع آبیاری بر عملکرد و خصوصیات کمی و کیفی ارقام گندم در سال زراعی 97-1396 در منطقه شهریار به صورت کرت های خرد شده (اسپیلت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با دو عامل قطع آبیاری و ارقام در 63 تیمار و سه تکرار انجام شد. عامل اصلی تیمارهای آبیاری در سه سطح شامل؛ آبیاری معمول I0، قطع آبیاری در مرحله گلدهی (براساس مقیاس زادوکس، شروع گلدهی گندم با کد 61 (گلدهی سنبلچه های وسط سنبله) و اتمام گلدهی با کد 69 (گلدهی تمام سنبلچه های سنبله) I1، قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه (اولین گره قابل رویت است با کد73 تا ظهور کامل سنبله کد94) I2 و 21 رقم به عنوان عامل فرعی شامل ارقام؛ چمران، استار، سیروان، سیوند، ارگ، پارسی، برات، نارین، حیدری، افق، رخشان، بهاران، سپاهان، افلاک، میهن، زارع، گنبد، اروم، سایسون، گاسکوژن، مهرگان بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد کل، هدایت روزنه ای، دمای کانوپی، پرولین برگ، پایداری غشای سلولی،گلوتن دانه، آنزیم آنتی اکسیدانت SOD و بیو مارکر تخریب MDA تحت تأثیر اثرات اصلی سطوح قطع آبیاری و ارقام و اثرات متقابل تیمار ها قرارگرفتند و اختلافات به وجود آمده در سطح یک و پنج درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه ( kg.ha-1)10857.2، عملکرد کل 44092.8 (kg.ha-1 ) و هدایت روزنه ای 236.08 (mmolH2o.m-2.s-1 ) از تیمار آبیاری معمول و رقم رخشان و کمترین عملکرد دانه 1467.9 (kg.ha-1)، عملکرد کل11496.7 (kg.ha-1) و هدایت روزنه ای 44.81 (mmolH2o.m-2.s-1 ) از تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی و رقم افق با حاصل شد. قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه رقم افق بیشترین دمای کانوپی (0C) 19.827 و پرولین برگ 0.994 (µg.gFw) ) و کمترین دمای کانوپی 13.126 (0C ) و پرولین برگ 0.416 (µg.gFw) پایداری غشای سلولی 171.14 (µmos.cm ) از آبیاری معمول در رقم رخشان به دست آمد. بیشترین آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز 19.06 (U/mgprotein) و مالون دی آلدئید 40.68 (ηmol.gFw-1) مربوط به قطع آبیاری در مرحله گلدهی رقم گاسگوژن بود. نتایج نشان داد ارقام متحمل به خشکی کمتر تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفتند و با تولید کمتر مواد آلی مانند پرولین و آنزیم ها و بیومارکرهای تخریب، میزان عملکرد را در سطح قابل قبولی حفظ کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1237 - اثر تنش خشکی و محلولپاشی با سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد، رنگیزه‌های فتوسنتزی و متابولیت‌های سازگاری رازیانه (Foeniculum vulgare P. Mill.) در شرایط اقلیمی سیستان
براتعلی فاخری فروزان حیدری نفیسه مهدی‌نژاد ایمان شاهرخی ساردوییاستفاده از سالیسیلیک اسید در تغذیه گیاهان دارویی تحت شرایط تنش رطوبتی، نقش قابل ملاحظه ای را در کاهش اثرات سوء تنش آبی و بهبود عملکرد گیاه دارد. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 93-1392 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تح چکیده کاملاستفاده از سالیسیلیک اسید در تغذیه گیاهان دارویی تحت شرایط تنش رطوبتی، نقش قابل ملاحظه ای را در کاهش اثرات سوء تنش آبی و بهبود عملکرد گیاه دارد. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 93-1392 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانـشگاه زابل انجام شد. تنش خشکی شامل سه سطح آبیاری (90 ،نرمال، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) به عنـوان عامل اصلی، سه سطح محـلول پاشی سالیسیلیک اسیـد (صفر، شـاهد، 5/2 و 5 میلی مولار) و رقم های اصفهان، همدان و نهاوند به عنوان عامل های فرعی بودند. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، دانه در چترک، تعداد ساقه فرعی، قطر ساقه، وزن تر گیاه، عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی، وزن هزار دانه، کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، آنتوسیانین، قندهای محلول و پرولین بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش صفات مورد بررسی گردید. محلول پاشی سالیسیلیک اسید باعث افزایش برخی از پارامتر ها ازجمله ارتفاع نهایی بوته، تعداد چتر، تعداد دانه در چترک، وزن تر ساقه، عملکرد دانه و بوته، کلروفیل a، b، قندهای محلول و پرولین گردید. بیشترین عملکرد دانه از محلول پاشی 5 میلی مولار و رقم اصفهان در شرایط آبیاری 90 درصد ظرفیت مزرعه به دست آمد. با توجه به این نتایج، بهترین رقم از نظر عملکرد دانه، رقم اصفهان و با محلول پاشی 5 میلی مولار در شرایط آبیاری کامل بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1238 - تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای عناصر ریزمغذی برنج قهوه‌ای و سفید دو رقم هاشمی و گیلانه
سجاد عیسی‌پور نخجیری مجید عاشوری سید مصطفی صادقی ناصر محمدیان روشن مجتبی رضاییبه دلیل محدودیت در فراهمی آب در زراعت برنج، از خشک و تر کردن تناوبی به جای غرقاب نمودن دایمی جهت کاهش مصرف آب در شالیزارها استفاده می گردد. بدین منظور با هدف بررسی تاثیر روش های مختلف آبیاری و مقادیر کود نیتروژن بر عملکرد و محتوای عناصر ریزمغذی برنج قهوه ای و سفید در دو چکیده کاملبه دلیل محدودیت در فراهمی آب در زراعت برنج، از خشک و تر کردن تناوبی به جای غرقاب نمودن دایمی جهت کاهش مصرف آب در شالیزارها استفاده می گردد. بدین منظور با هدف بررسی تاثیر روش های مختلف آبیاری و مقادیر کود نیتروژن بر عملکرد و محتوای عناصر ریزمغذی برنج قهوه ای و سفید در دو رقم هاشمی و گیلانه در سال های زراعی 96-1395 و 97-1396 به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در رشت اجرا گردید. تیمارهای آبیاری غرقاب، آبیاری با فاصله 7 روز و 14 روز در کرت اصلی، مصرف 50، 75 و 100 گیلوگرم در هکتار کود نیتروژن در کرت فرعی و ارقام هاشمی و گیلانه در کرت فرعی فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که اثر سال بر عملکرد و تعداد خوشه در مترمربع معنی دار شد. برهمکنش سه عامل مورد مطالعه بر عملکرد در سال 1396 و 1397، تعداد خوشه در مترمربع در سال 1396، و محتوای عناصر ریزمغذی دانه از نظر آماری معنی دار گردید. افزایش فاصله آبیاری تعداد خوشه در مترمربع، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و عملکرد شلتوک را کاهش داد، در حالی که مصرف 75 و 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن این صفات را در هر سه سطح آبیاری در مقایسه با سطح 50 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن افزایش داد. برتری عملکرد و تعداد دانه در خوشه و تعداد خوشه در مترمربع بالاتری را در رقم گیلانه نسبت به هاشمی در هر سه سطح آبیاری نشان داد. افزایش فاصله آبیاری بر محتوای عناصر ریزمغذی در برنج قهوه ای و سفید افزود. دو سطح کودی 75 و 100 کیلوگرم در هکتار نیز این صفات را نسبت به سطح دیگر کود نیتروژن افزایش دادند. در آبیاری با فاصله 14 روز و مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن بیش ترین محتوای Zn، Cu، Fe و Mn در برنج قهوه ای و سفید مشاهده شد. مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن در هر دو رقم توانست در هر سه سطح آبیاری، عملکرد کمّی و کیفی دانه را در مقایسه با دو سطح دیگر کود نیتروژن افزایش دهد و سطح مناسبی از کود برای تعدیل اثرات مضر افزایش فواصل آبیاری باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1239 - تأثیر پرایمینگ بذر با سالیسلیک اسید و محلولپاشی برگی براسینواستروئید بر عملکرد و برخی از صفات فیزیولوژیکی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) در شرایط کم‌آبیاری
طاهره مجردی محمدرضا یاورزاده فاطمه شیرزادیاستفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد یکی از راههای کاهش اثرات نامطلوب تنش خشکی است. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش کم‌آبیاری، پرایمینگ بذری با سالیسیلیک اسید و محلولپاشی برگی براسینواستروئید بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد رازیانه آزمایشی در سال زراعی 1397 در ایستگاه تحقی چکیده کاملاستفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد یکی از راههای کاهش اثرات نامطلوب تنش خشکی است. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش کم‌آبیاری، پرایمینگ بذری با سالیسیلیک اسید و محلولپاشی برگی براسینواستروئید بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد رازیانه آزمایشی در سال زراعی 1397 در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم واقع در استان کرمان آزمایشی به صورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرتهای اصلی شامل سه سطح آبیاری شامل 50 (به عنوان شاهد)، 75 و 100 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A بود. فاکتور فرعی شامل پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید (در دو سطح عدم کاربرد و پرایمینگ بذر با غلظت 1600 میکرومولار) و محلولپاشی برگی براسینواستروئید در سه سطح با غلظتهای صفر ، 8-10 و 7-10مولار در مراحل شش‌برگی و ظهور چتر بود. صفات مورد مطالعه شامل محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل a، b و کل، محتوای کاروتنوئید، آنتوسیانین، قندهای محلول، درصد اسانس و عملکرد دانه بود. طبق نتایج حاصل کم‌آبیاری سبب کاهش محتوای آب نسبی برگ، محتوای کلروفیل، کاروتنوئید و عملکرد دانه و افزایش آنتوسیانین، قندهای محلول و درصد اسانس شد. پرایمینگ با سالیسیلیک اسید و براسینواستروئید تأثیر مثبتی بر اغلب صفات مورد مطالعه داشت. بیشترین میزان کلروفیل کل (54/1) و عملکرد دانه (1281 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 50 میلیمتر و پرایمینگ با سالیسیلیک اسید مشاهده شد. غلظتهای 7-10 و 8-10 مولار براسینواستروئید به ترتیب سبب افزایش 4/5 و 2/3 درصـدی محتوای آب نسبی برگ شد. پرایمینگ با سالیسیلیک اسید در غلظتهای صفر، 8-10 و 7-10 مولار براسینواستروئید درصد اسانس را به ترتیب 8، 4/24 و 6/13 درصد افزایش داد. در تیمارهای کم‌آبیاری 50، 75 و 100 میلیمتر به ترتیب 5/4، 7/6 و 14 درصد افزایش قندهای محلول در اثر پرایمینگ با سالیسیلیک اسید مشاهده شد. با توجه به نتایج، پرایمینگ سالیسیلیک اسید و محلولپاشی براسینواستروئید می تواند تا حدودی اثرات منفی ناشی از کم‌آبیاری را کاهش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1240 - اثر آبیاری و الگوی کاشت بر برخی صفات زراعی ذرت دانه ای (604S.C)
عباس سلیمانی فرد رحیم ناصریبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و الگوی کاشت بر عملکرد دانه ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 604 آزمایشی در سال زراعی91-1390 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی استان ایلام، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. کرت اصلی شامل تنش خشکی در س چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و الگوی کاشت بر عملکرد دانه ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 604 آزمایشی در سال زراعی91-1390 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی استان ایلام، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. کرت اصلی شامل تنش خشکی در سه سطح آبیاری (40 ،60 و 80 میلی متر تبخیر از سطح طشتک تبخیر کلاس A) و کرت فرعی شامل چهار الگوی کاشت (تک ردیفه و دو ردیفه روی پشته، تک ردیفه و دو ردیفه در کف جویچه) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تعداد دانه در بلال تنها تحت تاثیر اثرات ساده سطوح مختلف آبیـاری و آرایش کاشت معنی دار شد. به طوری که، تعداد دانه در بلال در 40 و 80 میلی متر تبخیر به ترتیب دارای بیشترین (489 عدد) و کمترین (458 عدد) بودند. آرایش کاشت تک ردیفه روی کف فارو و تک ردیفه روی پشته به ترتیب بیشترین (486 دانه) و کمترین (448 دانه) تعداد دانه در بلال را دارا بودند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که اثر برهم کنش سطوح مختلف آبیاری و آرایش کاشت از نظر وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد زیستی و ارتفاع بوته دارای اختلاف معنی داری شدند. در این پژوهش مشاهده شد که سطح آبیاری 40 میلی متر تبخیر و الگوی کاشت تک ردیفه روی کف فارو بالاترین وزن هزار دانه (329.9 گرم)، عملکرد دانه (9220 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (53.7 درصد)، عملکرد زیستی (18451 کیلوگرم در هکتار) و ارتفاع بوته (222.2 سانتی متر) را دارا بودند. با وجود این، بین تیمارهای 40 و 60 میلی متر تبخیـر × الگـوی کاشت تک ردیفه روی کف فارو، از نظـر عملکرد دانه اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1241 - بررسی صفات کمّی، کیفی و پایداری عملکرد غده 18 کلون امیدبخش سیب زمینی در منطقه اردبیل
داود حسن پناه حسن حسن آبادیهیجده کلون امیدبخش سیب زمینی همراه با چهار رقم تجاری (ساوالان، آگریا، مارفونا و لیدی رزتا)، طی آزمایشی بر اساس طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل طی سال های 1389 و 1390 ارزیابی گردیدند. در طی دوره رشد و پس از برداشت، ص چکیده کاملهیجده کلون امیدبخش سیب زمینی همراه با چهار رقم تجاری (ساوالان، آگریا، مارفونا و لیدی رزتا)، طی آزمایشی بر اساس طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل طی سال های 1389 و 1390 ارزیابی گردیدند. در طی دوره رشد و پس از برداشت، صفاتی مثل تعداد ساقه اصلی در بوته، ارتفاع بوته، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد کل غده و قابل فروش، درصد ماده خشک، تیپ پخت، حفره‌ای شدن مرکز غده، زنگ داخلی غده و تغییر رنگ گوشت غده خام پس از 24 ساعت اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات کمی مورد ارزیابی نشان داد که بین کلون های امیدبخش و اثر متقابل کلون×سال از لحاظ صفات عملکرد غده کل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته، ارتفاع بوته، متوسط اندازه غده، تعداد ساقه اصلی در بوته و درصد ماده خشک اختلاف معنی داری وجود دارد. کلون های 7-397003، 27-396151، 100-397045 و رقم ساوالان (شاهد) دارای عملکرد غده کل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته، ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته و متوسط اندازه غده و پایداری عملکرد بیشتری بودند. این کلون ها دارای غده های یکنواخت متوسط تا بالا، رنگ پوست زرد، رنگ گوشت زرد، شکل غـده گرد تخم مرغی، زنگ، حفره و شکاف داخل غده خیلی کم، رسیدگی متوسط دیررس و درصد ماده خشک متوسط تا بالا نسبت به شاهدها بودند. با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش، کلون های 7-397003، 27-396151 و 100-397045 برای منطقه اردبیل انتخاب شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1242 - شبیهسازی عملکرد و بهرهوری مصرف آب ارقام مختلف برنج تحت شرایط مختلف کاشت با کاربرد مدلهای AquaCrop ، CropSyst و WOFOST
سید امیرحسین موسوی اصلان اگدرنژاد عبدالعلی گیلانیشبیهسازی عملکرد و بهرهوری مصرف آب برنج با کاربرد مدل های AquaCrop، CropSyst و WOFOST، پژوهشی در ایستگاه شاوور، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان انجام شد. در این پژوهش، دو عامل روش کاشت (نشایی، مستقیم رایج در منطقه و خشکه‌کاری) و ارقام برنج (عنبوری قرمز چکیده کاملشبیهسازی عملکرد و بهرهوری مصرف آب برنج با کاربرد مدل های AquaCrop، CropSyst و WOFOST، پژوهشی در ایستگاه شاوور، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان انجام شد. در این پژوهش، دو عامل روش کاشت (نشایی، مستقیم رایج در منطقه و خشکه‌کاری) و ارقام برنج (عنبوری قرمز، چمپا و دانیال) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که دقت مدل AquaCrop برای تعیین عملکرد بر اساس آماره‌های میانگین خطای اریب (36/0 تن بر هکتار)، جذر میانگین مربعات خطا (07/1 تن بر هکتار) و جذر میانگین مربعات نرمال شده (14 درصد) قابل قبول بود. مقادیر آماره‌های میانگین خطای اریب، جذر میانگین مربعات خطا و جذر میانگین مربعات نرمال شده برای بهرهوری مصرف آب در مدل AquaCrop به ترتیب برابر با 11/0- کیلوگرم بر مترمکعب، 40/0 کیلوگرم بر مترمکعب و 15/0 به دست آمد. این مقادیر برای عملکرد دانه توسط مدل WOFOST به ترتیب برابر با 06/0 تن بر هکتار، 14/1 تن بر هکتار و 1 درصد و برای بهرهوری مصرف آب توسط این مدل به ترتیب برابر با 15/0 کیلوگرم بر مترمکعب، 40/0 کیلوگرم بر مترمکعب و 13 درصد برآورد گردید. همین مقادیر برای مدل CropSyst به ترتیب برابر با 11/0 تن بر هکتار، 80/0 تن بر هکتار و 24 درصد برای عملکرد دانه و 15/0 کیلوگرم بر مترمکعب، 40/0 کیلوگرم بر مترمکعب و 14 درصد برای بهرهوری مصرف آب شبیهسازی شد. با توجه به این نتایج، دقت هر سه مدل برای شبیهسازی عملکرد و بهرهوری مصرف آب مطلوب بودند. با این وجود، مدل WOFOST دقت بهتری نسبت به دو مدل دیگر در اکثر تیمارها داشت. بنابراین، این مدل را می توان برای شبیهسازی عملکرد و بهرهوری مصرف آب ارقام مختلف برنج در نظر گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1243 - پروفیل پروتئینی گندم تحت تنش خشکی و نانوکلات پتاسیم
سدابه جهانبخش نفیسه اصغری علی عبادی نصیبه توکلیسیستم های مقاومتی گیاهان از جمله گندم در مقابل تنش ها توسط روش های متعددی از جمله مواد شیمیایی مانند نانوکلات پتاسیم تحریک می گردد. به منظور بررسی پروفیل پروتئینی گندم تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. فاکتور اول شا چکیده کاملسیستم های مقاومتی گیاهان از جمله گندم در مقابل تنش ها توسط روش های متعددی از جمله مواد شیمیایی مانند نانوکلات پتاسیم تحریک می گردد. به منظور بررسی پروفیل پروتئینی گندم تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. فاکتور اول شامل تنش خشکی در سه سطح (85، 60 و 35 درصد ظرفیت زراعی) و فاکتور دوم سه رقم گندم (زاگرس، چمران و کوهدشت) و فاکتور سوم سه سطح نانوکلات پتاسیم با غلظت های (صفر، 25، 45 و 65 ppm) بودند. تنش کم آبی در مرحله ی سه برگچه ای بر اساس ظرفیت زراعی به گلدان ها اعمال و سه روز پس از آن، نانوکلات پتاسیم با غلظت های مشخص روی برگ های گندم محلول پاشی شدند. بررسی ها نشان دادند در اثر تیمار نانوکلات پتاسیم غلظت اسید آمینه پرولین و کربوهیدرات که در مکانیسم های دفاعی گیاه نقش اساسی دارند، افزایش یافتند. میزان فعالیت کاتالاز و پلی فنل اکسیداز با افزایش غلظت نانوکلات پتاسیم کاهش و برعکس میزان فعالیت پراکسیداز افزایش یافت. نتایج حاصل از مطالعات پروتئومیکسی با استفاده از الکتروفورز دو بعدی نشان داد که بروز پروتئین های مؤثر که ناشی از نانوکلات پتاسیم در ارتباط مستقیم با سیستم دفاعی به صورت لکه های 11، 6، 5، 14 و 19 ظاهر شدند. پروتئین های بیان شده در این آزمایش شامل برخی از آنزیم های سیستم دفاعی مانند آسکوربات پراکسیدازها، گلوتاتیون s ترانسفرازها و پروتئین های شوک حرارتی بودند. همچنین، آنزیم های کلیدی چرخه گلیکولیز و چرخه تری کربوکسیلیک اسید شامل ایزوسیترات دهیدروژناز، تریوزفسفات ایزومراز، فسفوگلیکونات دهیدروژناز، گلیسرآلدهید 3 فسفات دهیدروژناز، فروکتوز بیس فسفات بیان شدند این امر نشانگر این موضــوع می باشد که تیمار نانوکلات پتاسیم، سطح گلوکز، فروکتـوز و سـاکارز و فـراوانی سـایر آنزیم های مرتبط با تنش های زیستی و غیر زیستی را افزایش می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1244 - عملکرد و درصد روغن ارقام گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در کشت بهاره و تابستانه تحت تاثیر تنش خشکی
غلامحسین شیراسماعیلی علی اکبر مقصودی مود غلامرضا خواجویی نژاد روح اله عبدالشاهیبررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و درصد روغن گلرنگ طی آزمایشی به صورت کرت های دو بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در کشت بهاره و تابستانه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد استان اصفهان در سال 1394 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل دو فصل کشت (بهاره و تاب چکیده کاملبررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و درصد روغن گلرنگ طی آزمایشی به صورت کرت های دو بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در کشت بهاره و تابستانه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد استان اصفهان در سال 1394 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل دو فصل کشت (بهاره و تابستانه)، فاکتور فرعی شامل سه تیمار آبیاری (شاهد، قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی و قطع آبیاری از دوره پر شدن دانه) و فاکتور فرعی فرعی شامل 10 رقم گلرنگ (صفه، گلدشت، سینا، فرامان، Mec27، Mec10،Mec11 ،Mec23 ، Mec26 ،Mec117) بودند. نتایج نشان داد که اثر ساده تیمار آبیاری بر شاخص سطح برگ، محتوای نسبی آب، وزن خشک بوته و عملکرد دانه اثر معنی دار داشت و باعث کاهش صفات مذکور گردید. تنش خشکی اثر معنی داری بر درصد روغن نداشت اما از طریق کاهش عملکرد دانه موجب کاهش عملکرد روغن گردید. رقم صفه در هر دو فصل کاشت بیشترین عملکرد روغن را تولید نمود. عملکرد روغن در تیمارهای قطع آبیاری در دوره پر شدن دانه و دوره گلدهی نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 26 و 46 درصد کاهش نشان دادند. نتایج به دست آمده همچنین نشان داد که کلیه ارقام مورد بررسی در کشت تابستانه به دلیل افزایش دما و کاهش فصل رشد، عملکرد دانه و روغن کمتری نسبت به کشت بهاره داشتند. اگرچه درصد روغن در کشت تابستانه حدود یک درصد بیشتر از کشت بهاره بود اما به دلیل عملکرد دانه کمتر، عملکرد روغن در کشت تابستانه 60 درصد کاهش یافت. ارقام صفه و Mec11 به ترتیب با 803 و 530 کیلوگرم در هکتار بیشترین و کمترین عملکرد روغن را تولید نمودند. همچنین، رقم صفه در هر دو فصل کاشت بیشترین عملکرد دانه را دارا بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1245 - واکنش دو رقم کلزا (.Brassica napus L) از نظر شاخص های رشد، عملکرد و اجزای عملکرد به نحوه مصرف کود نیتروژن در دشت گنبد کاووس
سیدفاضل فاضلی کاخکی مرتضی گلدانی فرهاد سلیمانی‌فرد ناصر بیک زادهبه منظور بررسی واکنش کلزا به نحوه استفاده از کود نیتروژن، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 95-94 اجرا شد. فاکتور اول دو رقم کلزا (Hayola 401 و RGS003) و فاکتور دوم چهار نحوه اعمال تیمار کود نیتروژن به صورت سرک (F1: س چکیده کاملبه منظور بررسی واکنش کلزا به نحوه استفاده از کود نیتروژن، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 95-94 اجرا شد. فاکتور اول دو رقم کلزا (Hayola 401 و RGS003) و فاکتور دوم چهار نحوه اعمال تیمار کود نیتروژن به صورت سرک (F1: سه مرحله کوددهی به صورت پای‌بوته، F2: سه مرحله محلولپاشی، F3: چهار مرحله کوددهی پای‌بوته و F4: چهار مرحله محلولپاشی) بود. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته در نمونه‌برداری دوم و سوم با اعمال تیمار F3 و با 144/8 و 161 سانتیمتر به دست آمد. وزن خشک و سطح برگ در تمام مراحل نمونه‌برداری بیشترین مقدار از اعمال تیمار F3 حاصل شد. همین روند در مورد وزن خشک شاخه‌های جانبی نیز مشاهده شد، به طوری که در مرحله سوم نمونه برداری بیشترین وزن خشک شاخه‌های‌جانبی با مقدار 59/4 گرم در بوته از اعمال تیمار F3 به دست امد. بیشترین عملکرد زیست توده و دانه از اعمال تیمار F3 به ترتیب با مقدار 1029 و 332 گرم در مترمربع به دست آمد. اعمال تیمار F3 در رقم هایولا 401 بیشترین تعداد خورجین (145 خورجین در بوته)، زیست توده (1105 گرم در مترمربع)، عملکرد روغن (121 گرم در متر مربع) و عملکرد دانه با مقدار 358 گرم در متر مربع را داشت. به طورکلی، نتایج نشان داد کلیه شاخص های مورفولوژیکی و عملکردی بوته از تاثیر چهارمرحله کوددهی پایه بوته حاصل شد که رقم هایولا 401 واکنش مثبت بیشتری به این نحو کوددهی را نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1246 - ارزیابی عملکرد دانه و شاخصهای تحمل به خشکی در لاینهای گندم تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود در مرحله پرشدن دانه
اسماعیل محمودی سلیمان محمدی جلال صبابهمنظور شناسایی لاین یا لاینهای متحمل به تنش‌رطوبتی بر اساس شاخصهای مختلف و شناسایی بهترین شاخصهای تحمل به خشکی، 4 آزمایش در سال 86- 85 در ایستگاههای تحقیقات کشاورزی میاندوآب، همدان، اردبیل و مشهد با 18 لاین امیدبخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی چکیده کاملبهمنظور شناسایی لاین یا لاینهای متحمل به تنش‌رطوبتی بر اساس شاخصهای مختلف و شناسایی بهترین شاخصهای تحمل به خشکی، 4 آزمایش در سال 86- 85 در ایستگاههای تحقیقات کشاورزی میاندوآب، همدان، اردبیل و مشهد با 18 لاین امیدبخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو شرایط آبیاری کامل و اعمال تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه انجـام شـد. نتایج نشان داد که لاینهای شماره C-80-4)2) و Bkt/90-Zhong 87)8) نامگذاری شده بهنام میهن با توجه به مقادیر بالای شاخصهای تحمل به خشکی MP، GMP، STI، HARM، RDI و مقادیر کم شاخصهای TOL و SSI، عملکرد دانه بالا در شرایط مطلوب و تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه بهعنوان لاینهای متحمل به تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه شناسایی شدند. با توجه به ضرایب همبستگی مثبت و معنیدار بین شاخصها با عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری و بین شاخصها، مشخص گردید که انتخاب بر اساس شاخصهای GMP، MP، STI و HARM منجر به انتخاب ژنوتیپ‌هایی با عملکرد دانه بالا در هر دو شرایط آبیاری گردید. نتایج تجزیه به عامل‌ها نشان داد که 99.83 درصد از تغییرات کل توسط دو مؤلفه تبیین شدند. مؤلفه اول با توجیه 70.85 درصد از تغییرات، عملکرد بالقوه و تحمل به خشکی (شاخصهای MP، GMP،STI، HARM، RDI) و مؤلفه دوم با توجیه 28.98 درصد از تغییرات بهعنوان مؤلفه حساسیت به تنش (شاخصهای TOL و SSI) نامگذاری شدند. تجزیه کلاستر نشان داد شاخصهای STI، GMP، HARM و MP در یک خوشه و TOL و SSI در خوشه دیگر قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1247 - پاسخ هیبریدهای دیررس ذرت به کاربرد سولفات پتاسیم در شرایط کم آبیاری
زهره حنطه رقیه امینیانبه منظور بررسی اثر کود پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانهای در شرایط کم آبیاری و تعیین مؤثرترین صفات بر عملکرد دانه، آزمایشی به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات مناطق خشک و بیابانی کاشان انجام شد. سطوح آب چکیده کاملبه منظور بررسی اثر کود پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانهای در شرایط کم آبیاری و تعیین مؤثرترین صفات بر عملکرد دانه، آزمایشی به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات مناطق خشک و بیابانی کاشان انجام شد. سطوح آبیاری (آبیاری کامل، قطع یک دور آبیاری در مراحل ظهور پانیکول و پر شدن دانه) به عنوان عامل اصلی، مصرف کود پتاسیم در سه سطح 200 (مقدار توصیه شده بر اساس آزمون خاک)، 245 و290 کیلوگرم در هکتار کود سولفات پتاسیم به عنوان عامل فرعی و دو رقم سینگل کراس 700 و 704 به عنوان عامل فرعی فرعی در نظرگرفته شدند. اثر آبیاری بر صفات تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، میزان آب نسبی برگ و میزان آب از دست رفته معنی دار بود. اثر رقم بر تمامی صفات، به جز میزان آب از دست رفته، و اثر کود بر تمام صفات، به جز تعداد ردیف دانه، معنی دار بود. در تمامی صفات، به جز ارتفاع بوته، رقم 700 برتر از رقم 704 بود. برای اکثر صفات، بیشترین مقادیر در شرایط آبیاری کامل، اعمال کود پتاسیم به مقدار290 کیلوگرم در هکتار و استفاده از رقم 700 حاصل شد. حذف یک دور آبیاری در مرحله ظهور پانیکول برای رقم 700 و در مرحله دانه بندی برای رقم 704 موجب کاهش معنی دار عملکرد دانه نگردید. بر اساس تجزیه همبستگی بیشترین همبستگی عملکرد دانه با صفات تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه و شاخص برداشت مشاهده شد. ﻧﺘـﺎﻳﺞ رﮔﺮﺳـﻴﻮن گام به گام ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ در رقم 700 ﺻـﻔﺎت تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در ردیف و وزن هزار دانه و در رقم 704 ﺻـﻔﺎت عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت به ترتیب 7/98 و 5/98 درصد از تغییرات را توجیه نمودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1248 - تعیین شاخص های تحمل به خشکی تعدادی از ژنوتیپ های منتخب برنج تحت تنش خشکی در مرحله گلدهی
زینب هروی زاده مرتضی سام دلیری مرتضی مبلغی امیرعباس موسوی مجتبی نشائی مقدمﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ چالش مهم در ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ در ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، معهذا ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و معرفی ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎی متحمل ﺑﻪ ﺗﻨﺶ خشکی ﯾﮑﯽ از راهﮐﺎرﻫﺎی ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ ﻣﺤﯿﻄﯽ اﺳﺖ. ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎی ﻣﺘﺤﻤﻞ و ﺣﺴﺎس ﺑﺮﻧﺞ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ در مرحله گلدهی در شرایط مزرعه ای ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧ چکیده کاملﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ چالش مهم در ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ در ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، معهذا ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و معرفی ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎی متحمل ﺑﻪ ﺗﻨﺶ خشکی ﯾﮑﯽ از راهﮐﺎرﻫﺎی ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ ﻣﺤﯿﻄﯽ اﺳﺖ. ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫﺎی ﻣﺘﺤﻤﻞ و ﺣﺴﺎس ﺑﺮﻧﺞ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ در مرحله گلدهی در شرایط مزرعه ای ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺗﺤﻤﻞ و ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ، آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﺎ 15 ژﻧﻮﺗﯿﭗ ﺑﺮﻧﺞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮکﻫﺎی ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﮑﺮار در دو ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺪون ﺗﻨﺶ (ﻏﺮﻗﺎب) و ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ در ﺳﺎل زراﻋﯽ 1397 در دو منطقه عباس آباد و کتالم اﺟﺮا ﮔﺮدﯾﺪ. برای ارزیابی میزان حساسیت یا تحمل ژنوتیپ ها به تنش خشکی، عملکرد ژنوتیپ ها در شرایط بدون تنش (Yp) و تنش خشکی (Ys) و میانگین عملکرد کلیه ژنوتیپ ها در شرایط بدون تنش () و تنش ()، شاخص های تحمل تنش، میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی (GMP)، میانگین هارمونیک (HM)، تحمل (TOL)، تحمل به تنش (STI)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص عملکرد (YI) و حساسیت به تنش (SSI) مورد ارزیابی قرار گرفتند. از میان ژﻧﻮﺗﯿﭗﻫـــﺎی مورد مطالعه ژنوتیپ های شصتک (62/54) و علی کاظمی (92/46) ﺑﻪﺗﺮﺗﯿــﺐ ﺑﯿﺸــﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘــﺪار را ﺑــﺮای شاخص HMﻧﺸﺎن دادﻧﺪ. ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺷــﺎﺧﺺ MP و GMP، ژنوتیپ های شصتک (04/61) و سنگ طارم (15/3) و بر ﻣﺒﻨﺎی شاخص STI ﺑه ترتیب ژنوتیپ های شصتک (54/1) و علی کاظمی (08/1) برتر بودند. ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺷﺎﺧﺺ حساسیت به تنش (SSI) و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار شاخص پایداری عملکرد (YSI) ﺑـــﺎ روﻧـــﺪ رﺗﺒـــﻪ ﻣﺸـــﺎﺑﻪ ﺑـــﻪﺗﺮﺗﯿـــﺐ ﺑـــﺮای ژنوتیپ های شیرودی (32/0) و خزر (76/0) ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. ﻋﻤﻠﮑﺮد در ﺷــﺮاﯾﻂ ﺗــﻨﺶ (Ys) ارﺗﺒــﺎط ﻣﺜﺒــﺖ و ﻣﻌﻨﯽداری ﺑــﺎ ﻫﻤــﻪ ﺷــﺎﺧﺺﻫﺎی ﺗﻨﺶ به جز شاخص های تحمل (TOL) و میانگین هندسی (GMP) ﻧﺸﺎن داد. تجزیه کلاستر بر اساس 10 شاخص مورد مطالعه در شرایط تنش خشکی باعث تشکیل 2 گروه گردید. بر اساس نتایج تجزیه به مؤلفه های اصلی، دو مؤلفه اول بیش از 6/92 درصد از اطلاعات کل را شامل شدند. مؤلفه اول 76/58 درصد تغییرات کل را توجیه کرد. با توجه به شاخص تحمل خشکی ژنوتیپ های شصتک، علی کاظمی و سنگ طارم نظر به دارا بودن بیشترین میزان عملکرد در هر دو شرایط محیطی و داشتن شاخص تحمل به تنش بالا به عنوان ژنوتیپ های متحمل پیشنهاد می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1249 - ارزیابی ارقام کلزا در شرایط تنش خشکی
نعیم جمشیدی امیرحسین شیرانی راد فاطمه تخت چین پریسا ناظری مهدی غفاریبه منظور ارزیابی ارقام کلزا در شرایط تنش خشکی،آزمایشی در دو سال به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در منطقه کرج اجرا گردید. در این پژوهش، آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل آبیاری معمول (80 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و تنش خشکی چکیده کاملبه منظور ارزیابی ارقام کلزا در شرایط تنش خشکی،آزمایشی در دو سال به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در منطقه کرج اجرا گردید. در این پژوهش، آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل آبیاری معمول (80 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و تنش خشکی به صورت قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی و ارقام به عنوان عامل فرعی در 12 سطح شامل ارقام Licord، Okapi، SLM046، RGS003، Hyola420، Option500، Orient، Opera، Hyola401، زرفام، طلایه و ساریگل بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی در بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه و عملکرد روغن و افزایش شاخص برداشت گردید، در حالی که تأثیر معنی داری بر درصد روغن دانه نداشت. ارقام مورد آزمون از نظر تمام صفات مورد ارزیابی تفاوت معنی داری با هم داشتند. ارقام زرفام و SLM046 در شرایط آبیاری معمول به ترتیب با 3771 و 3727 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی به ترتیب با میانگین 2705 و 2663 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشتند. ارقام مذکور از نظر عملکرد روغن نیز تحت هر دو تیمار آبیاری بالاترین میزان صفت یاد شده را به خود اختصاص دادند. بنابراین، می توان ارقام زرفام و SLM046 را به عنوان ارقامی با ثبات تولید قابل قبول در شرایط معمول و نیز شرایط تنش بعد از خورجین دهی معرفی نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1250 - اثر محلول پاشی سالیسیلیک اسید بر میزان رنگیزه ها و فلورسانس کلروفیل ارقام کنجد تحت شرایط قطع آبیاری
ابراهیم باقری جعفر مسعود سینکی مهدی برادران فیروزآبادی محمد عابدینی اسفهلانیبه منظور بررسی اثر محلول پاشی سالیسیلیک اسید تحت شرایط قطع آبیاری (بر اساس BBCH، مراحل فنولوژی گیاهان) و اثر متقابل آنها بر غلظت کلروفیل a، b، کاراتنوئید و فلورسانس کلروفیل در ارقام کنجد (Sesamum indicum) آزمایشی در سال زراعی 91-90 در استان سمنان، شهرستان شاهرود، شهر چکیده کاملبه منظور بررسی اثر محلول پاشی سالیسیلیک اسید تحت شرایط قطع آبیاری (بر اساس BBCH، مراحل فنولوژی گیاهان) و اثر متقابل آنها بر غلظت کلروفیل a، b، کاراتنوئید و فلورسانس کلروفیل در ارقام کنجد (Sesamum indicum) آزمایشی در سال زراعی 91-90 در استان سمنان، شهرستان شاهرود، شهر بیارجمند انجام شـد. در این طرح اثر 3 عامل مــورد بررسی قرار گرفت. فاکتور اصلی، قطع آبیاری بر اساس BBCH (آبیاری کامل به عنوان شاهد، BBCH 69 (زمانی که %90 گل های کنجد باز شده) و BBCH79 (زمانی که %90 نیام های کنجد به اندازه نهایی خود رسیده باشند) و ارقام کنجد (بومی، دشتستان 2 و داراب 1) و سطوح محلول پاشی با سالیسیلیک اسید (غلظت 0 (شاهد) و 0.6 میلی مولار) به عنوان عوامل فرعی بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات نشان داد که تنش قطع آبیاری در پایان BBCH 69 و BBCH79 سبب اختلاف معنی دار در میزان کلروفیل a، کاراتنوئید و فلورسانس کلروفیل (F0, Fm, Fv, Fv/m) گردید. همچنین، محلول پاشی سبب مشاهده اختلاف معنی دار برای میزان کلروفیل b و فلورسانس کلروفیل (Fm و Fv) شد. نتایج همچنین نشان داد که بیشترین غلظت کلروفیل a و کارتنوئید در شرایط قطع آبیاری در BBCH 69 به ترتیب به میزان 0.629 و 0.265 میلی گرم بر گرم وزن تر و بیشترین غلظت Fv/Fm در شرایط آبیاری کامل به میزان 0.656 به دست آمدند. بر اساس نتایج این آزمایش بیشترین مقدار کلروفیل b مربوط به رقم داراب به میزان 0.423 میلی گرم بر گرم وزن تر و کمترین آن مربوط به رقم بومی به میزان 0.364 میلی گرم بر گرم وزن تر در شرایط آبیاری کامل حاصل شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1251 - اثر تنش کم آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای با استفاده از تجزیه علیت
یاسر مومنی قزلعاشق حسن منیری فربه منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد ذرت و صفات وابسته به آن، آزمایشی در قالب طرح کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. کرت های اصلی شامل چهار رژیم آبیاری (بدون تنش، تنش در مرحله 6 تا 7 برگی، تنش در مرحله گلدهی و تنش در مرحله پر شدن دانه) و کرت چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد ذرت و صفات وابسته به آن، آزمایشی در قالب طرح کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. کرت های اصلی شامل چهار رژیم آبیاری (بدون تنش، تنش در مرحله 6 تا 7 برگی، تنش در مرحله گلدهی و تنش در مرحله پر شدن دانه) و کرت های فرعی شامل چهار رقم هیبرید ذرت (سینگل کراس 704، 604، 500 و دابل کراس 370) بودند. نتایج همبستگی ساده نشان داد که اکثر صفات مورد بررسی همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد داشتند. رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت در متوسط شرایط تنش نشان داد که صفت وزن بلال دارای بالاترین اثر مستقیم بر عملکرد دانه و دارای اثرات غیرمستقیم و مثبت از طریق صفات قطر بلال، ارتفاع گیاه، میانگین قطر ساقه و وزن چوب بلال بر عملکرد دانه است. با اعمال تنش در مرحله 6 تا 7 برگی، وزن بلال دارای بالاترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه و دارای اثرات غیرمستقیم از طریق صفات ارتفاع گیاه، طول گل آذین نر و طول بلال بر عملکرد دانه بود. همچنین، در شرایط تنش در مرحله پرشدن دانه، صفت وزن 300 دانه دارای بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه و دارای اثرات غیرمستقیم و مثبت از طریق تعداد دانه و عمق دانه بر عملکرد دانه بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1252 - ارزیابی مدل AquaCrop در شبیه سازی عملکرد و کارایی مصرف آب سه رقم ذرت دانه ای در شرایط اقلیمی گرم و خشک
یاسر اسماعیلیان محمود رمرودیامروزه، مدل های رشد گیاهان نقش مهمی در تخمین رشد و عملکرد محصول، برنامه ریزی تولید محصولات کشاورزی، اقتصاد تولید و تعیین راهبردهای تأمین محصولات دارند. در این پژوهش، مدل AquaCrop برای سه رقم ذرت DC 370، ZP 677 و SC 704 تحت فراهمی سطوح متفاوت آب (عدم تنش، تنش ملایم و تنش چکیده کاملامروزه، مدل های رشد گیاهان نقش مهمی در تخمین رشد و عملکرد محصول، برنامه ریزی تولید محصولات کشاورزی، اقتصاد تولید و تعیین راهبردهای تأمین محصولات دارند. در این پژوهش، مدل AquaCrop برای سه رقم ذرت DC 370، ZP 677 و SC 704 تحت فراهمی سطوح متفاوت آب (عدم تنش، تنش ملایم و تنش شدید) و نیتروژن (صفر، 120، 180 و 240 کیلوگرم در هکتار) مورد واسنجی و ارزیابی قرار گرفت. برای اعتبارسنجی این مدل از ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده (nRMSE) و ضریب تعیین (R2) استفاده شدند. نتـایج نشـان داد که مدل با دقت بالایی عملکرد دانه ارقام ذرت را شبیه سازی کرد. اما دقت شبیه سازی با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. کمترین nRMSE (5/7 %) و بیشترین R2 (93/0) محاسبه شده از رقم ZP 677 به دست آمدند. مدل با خطای بیشتری عملکرد بیولوژیکی ذرت را نسبت به عملکرد دانه شبیه سازی نمود. هرچند روند تغییرات آن در نتیجه تغییر در سطح تنش خشکی و یا کود نیتروژن به خوبی و مطابق با آزمایش مزرعه ای پیش بینی شد. nRMSE بین 8/6 و 9/10 درصد بدست آمد، درحالی که R2 بین 82/0 تا 92/0 متغیر بود. مدل AquaCrop با دقت قابل قبولی تغییرات کارایی مصرف آب ارقام ذرت را شبیه سازی کرد، به طوری که با افزایش تنش خشکی و کاربرد کود نیتروژنی میزان آن افزایش یافت. البته، نتایج خروجی مدل در اغلب حالات کمتر از مقادیر اندازه گیری شده بودند. بهترین نتیجه ارزیابی مدل (4/6%nRMSE= و 93/0R2=) از رقم ZP 677 حاصل شد. با توجه به نتایج به دست آمده، می توان مدل AquaCrop را با درصد اطمینان بالایی برای شبیه سازی عملکرد ذرت دانه ای در نواحی اقلیمی مشابه با این آزمایش را به کار برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1253 - ارزیابی تحمل به خشکی اکوتیپ های شبدر یک ساله با استفاده از شاخصهای تحمل به خشکی
شیرین نیکو محمود پوریوسف میاندوآب عبداله حسن زاده قورت تپهبه منظور ارزیابی و شناسایی اکوتیپهای متحمل به خشکی شبدر یک ساله، تعداد هفده اکوتیپ از گونههای شبدر به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، تحت دو شرایط تنش خشکی (دیم) و بدون تنش (فاریاب) در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی ارومیه مورد آزمایش چکیده کاملبه منظور ارزیابی و شناسایی اکوتیپهای متحمل به خشکی شبدر یک ساله، تعداد هفده اکوتیپ از گونههای شبدر به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، تحت دو شرایط تنش خشکی (دیم) و بدون تنش (فاریاب) در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی ارومیه مورد آزمایش قرار گرفتند. در این مطالعه عملکرد اکوتیپ ها در شرایط بدون تنش (Yp) و دارای تنش (Ys) با استفاده از شاخص های تحمل از جمله میانگین بهره وری (MP)، شاخص تحمل (TOL)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، میانگین هارمونیک (HM)، حساسیت به تنش (SSI) و تحمل تنش (STI)، ارزیابی شدند. اختلاف معنیداری میان اکوتیپها از نظر عملکردهای آبی و دیم دیده شد که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی و امکان انتخاب برای تحمل به خشکی و استفاده از آنها در مطالعات ژنتیکی و اصـلاحی بعدی میباشد. همبستگی بالاتر شاخصهای MP، GMP، HM و STI با عملکرد اکوتیپ ها در شرایط تنش و بدون تنش می تواند به عنوان یک معیار ارزیابی تحمل به خشکی آنها به کار رود. در محیط دارای تنش و بدون تنش بیشترین عملکرد و بیشترین مقـادیر این شـاخص‌ها متعلق به اکوتیپ شماره 11 (Trifolium resupinatum L.) بــود. تجــزیه خوشــه ای اکوتیپهای مقــاوم شمــاره 11، 2 و 13 مــــربوط به (T. resupinatum L.) و 8 و 10 مربوط به(T. echinatum L.) را در یک گروه و بقیه اکوتیپها را در گروه دیگر به عنوان اکوتیپهای حساس قرار داد. با توجه به این چهار شاخص و عملکرد بالا در محیط تنش و بدون تنش و همچنین نمودار چند متغیره ی بای پلات، اکوتیپ شماره 11 (T. resupinatum L.) به عنوان بهترین اکوتیپ متحمل به خشکی تشخیص داده شد. بود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1254 - ارزیابی برخی لگوم‌های علوفه‌ای در شرایط آبیاری محدود
حسن منیری فرلگومهای علوفه‌ای از نظر تحمل کم‌آبی و پتانسیل تولید در شرایط محدود آبی رفتار و پاسخ متفاوتی دارند و با ارزیابی آنها میتوان نسبت به گزینش لگوم مناسب در شرایط کم‌آبیاری اقدام نمود. بدین منظور پژوهشی طی دو سال زراعی 1392-1390 در ایستگاه تحقیقاتی تیکمه‌داش مرکز تحقیقات کش چکیده کامللگومهای علوفه‌ای از نظر تحمل کم‌آبی و پتانسیل تولید در شرایط محدود آبی رفتار و پاسخ متفاوتی دارند و با ارزیابی آنها میتوان نسبت به گزینش لگوم مناسب در شرایط کم‌آبیاری اقدام نمود. بدین منظور پژوهشی طی دو سال زراعی 1392-1390 در ایستگاه تحقیقاتی تیکمه‌داش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی اجرا گردید. کرت اصلی شامل: عدم آبیاری، یکبار آبیاری و دوبار آبیاری بود و در کرتهای فرعی 4 نوع لگوم علوفه‌ای شامل ماشک گل خوشهای، نخود علوفه‌ای، ماشک پانونیکا و خلّر قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر روش آبیاری بر صفات ارتفاع، تعداد ساقه، مساحت برگ، وزن تر برگ و وزن خشک برگ غیر معنیدار است ولی انواع لگوم از نظر صفات فوق به طور معنیدار اختلاف نشان دادند و اختلاف آنها در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. همچنین، تاثیر تیمارهای آبیاری و نوع لگوم بر میزان پروتئین علوفه در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. اثرات سال و نوع لگوم برای عملکرد علوفه تر و خشک معنیدار بود ولی اثر آبیاری و اثرات متقابل سال × آبیاری و آبیاری × نوع لگوم غیرمعنی‌دار گردید. به نظر میرسد در شرایطی که این پژوهش انجام شده است اختلاف تیمار بدون آبیاری با تیمارهای یکبار و دو بار آبیاری نتوانسته است به صورت معنیدار ظاهر شود. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسات میانگین کلیه صفات کمّی اندازهگیری شده و همچنین در نظر گرفتن درصد پروتئین خام، به ویژه مقدار عملکرد پروتئین خام در علوفه در حالت تر و خشک، به نظر میرسد گونههای ماشک گل خوشهای و خلّر مناسبترین نوع بودند و میتوان آن دو را به عنوان لگوم‌های مناسب برای تولید علوفه به صورت دیم، در مناطق مختلف آذربایجان شرقی با آب و هوای مشابه محل آزمایش معرفی نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1255 - ارزیابی تحمل به تنش شوری و خشکی لاین های گندم دوروم تحت شرایط گلخانه‌ای
آزاده غربی ورهرام رشیدی علیرضا تاری‎نژاد سمن چلبی یانیدر جهت ارزیابی 7 لاین گندم دوروم نسبت به تنش شوری و خشکی یک آزمایش گلخانه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و سه عامل شامل تنش شوری در دو سطح (بدون تنش شوری و تنش شوری 6.2 دسی زیمنس)، تنش چکیده کاملدر جهت ارزیابی 7 لاین گندم دوروم نسبت به تنش شوری و خشکی یک آزمایش گلخانه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و سه عامل شامل تنش شوری در دو سطح (بدون تنش شوری و تنش شوری 6.2 دسی زیمنس)، تنش خشکی در دو سطح (بدون تنش خشکی و تنش خشکی با ظرفیت مزرعه ای 50%) و هفت لاین گندم دوروم انجام گرفت. با توجه به نتایج تجزیه واریانس، بین لاین های مورد بررسی در اکثر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری مشاهده شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که ژنوتیپ های آرامیدیس و یازلیق از لحاظ اکثر صفات بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند. عملکرد دانه با اکثر صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. تجزیه خوشه‎ای براساس روش "وارد"، دو ژنوتیپ آرامیدیس و یازلیق را دریک گروه جداگانه و برتر جای داد و در کل دو ژنوتیپ فوق به عنوان ژنوتیپ های متحمل نسبت به هر دو شرایط تنش شوری و خشکی شناخته شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1256 - بررسی تودههای بزرک سیاه (بالنگوی شهری Lallemantia iberica) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی
منوچهر فرضی خشنود علیزاده موسی ارشدبالنگوی شهری گیاهی یک ساله، علفی و متحمل به خشکی از تیره نعناع است که برای استفاده از بذر آن کشت میشود. در این پژوهش تنوع 12 توده بالنگوی شهری انتخابی از مناطق مختلف کشور با استفاده از صفات مورفولوژیک و برخی شاخصهای تحمل به خشکی مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش مزرعه‌ا چکیده کاملبالنگوی شهری گیاهی یک ساله، علفی و متحمل به خشکی از تیره نعناع است که برای استفاده از بذر آن کشت میشود. در این پژوهش تنوع 12 توده بالنگوی شهری انتخابی از مناطق مختلف کشور با استفاده از صفات مورفولوژیک و برخی شاخصهای تحمل به خشکی مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش مزرعهای در بهار 1392 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی اجرا گردید. تجزیه مرکب برای عملکرد دانه نشان داد که اختلاف بسیار معنیداری در بین محیطهای اجرای آزمایش وجود داشت. میانگین های عملکرد دانه در شرایط آبیاری تکمیلی 730 تا 1380 کیلوگرم در هکتار و در شرایط دیم 360 تا 680 کیلوگرم در هکتار برآورد شدند. تودههای کلیبر و نظرلو از لحاظ تمامی شاخصهای متحمل به خشکی برتر بودند و در گروه‌بندی خوشهای، گروههای ایجاد شده در سه خوشه کاملاً متمایز قرار گرفتند. بر اساس تجزیه همبستگی در شرایط آبیاری تکمیلی صفت ارتفاع بوته و تعداد روز تا گلدهی بیشترین ضریب همبستگی را با عملکرد دانه نشان دادند و در شرایط دیم تعداد شاخه اصلی بیشترین ضریب همبستگی را با عملکرد دانه داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1257 - اثر تنش کمبود آب و تیمار بیولوژیک بذر بر شاخصهای فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی مخلصه (Tanacetum persicum (Boiss.) Mozaff)
فاطمه بهمۀ عبدالرزاق دانش شهرکی زهرا لری گوئینی مهدی قبادی نیاﮐﺸﺖ ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ به منظور استفاده از ترکیبات دارویی حاصل از آنها و حفظ ذخایر ژنتیکی و تنوع در زیست‌بوم، اهمیت ویژهای دارد. گیاه مخلصه از جمله گیاهان دارویی است که از خواص دارویی و آنتی‌اکسیدانی برخوردار میباشد. بهمنظور بررسی اثر تلقیح بذر با باکتریهای ریزوسفری ارتق چکیده کاملﮐﺸﺖ ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ به منظور استفاده از ترکیبات دارویی حاصل از آنها و حفظ ذخایر ژنتیکی و تنوع در زیست‌بوم، اهمیت ویژهای دارد. گیاه مخلصه از جمله گیاهان دارویی است که از خواص دارویی و آنتی‌اکسیدانی برخوردار میباشد. بهمنظور بررسی اثر تلقیح بذر با باکتریهای ریزوسفری ارتقا دهنده رشد، شاخصهای فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی مخلصه تحت تنش کمبود آب، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، بهصورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در خرداد ماه 1395 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری 100 درصد آبیاری کامل (شاهد)، 75 درصد آبیاری کامل و 50 درصد آبیاری کامل تلقیح بذر با باکتری در 7 سطح مشتمل بر شاهد(عدم تلقیح باکتریایی)، تلقیح بذربا باکتریهای Azotobacter chroococcum،Bacillus amyloliquefaciens،strain Asp. Bacillus، strain B sp. Bacillus،Pseudomonas fluorescence، Pseudomonas putidaبودند. نتایج نشان داد تیمارهای تلقیح باکتریایی در شرایط تنش اثر معنیداری بر تمام صفات مورد بررسی داشتند (01/0p≤). تیمار تلقیح باکتریایی chroococcumAzotobacter بیشترین تاثیر را بر میزان کلروفیل a، کاروتنوئیدها، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اسانس و آنتوسیانین (µmol.ml-1 020/0)، strain A sp. Bacillus با افزایش 5/2 برابری میزان پرولین نسبت به شاهد بیشترین تاثیر را بر میزان پرولین و strain B sp. Bacillus بیشترین تاثیر را بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی (μg.ml-1 32/5 :IC50) داشتند. همچنین، fluoresence Pseudomonasموجب افزایشمیزان کاروتنوئیدها در تنش 50 درصد آبیاری کامل و Pseudomonas putida بیشترین تاثیر را بر میزان کلروفیل b، کلروفیل کل، پایداری غشا و محتوای نسبی آب برگ داشتند. با توجه به نتایج این بررسی تلقیح باکتریایی بذر مخلصه با باکتریهای Azotobacter و Pseudomonas به ویژه در روشهای کشت کم آبیاری جهت تخفیف اثرات تنش خشکی قابل استفاده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1258 - تحمل ارقام گوجه فرنگی به گل جالیز مصری(Orobanche aegyptiaca Pers) در خراسان رضوی
مجتبی ظفریان رضا صدرآبادی حقیقی مجید قصاب محمدآبادی مهدی نصیرپورتحمل ارقام گوجه رنگی به گل جالیز مصری (Orobanche aegyptiaca Pers.) طی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 11 تیمار و 3 تکرار در سال 1391 در مزرعه نمونه آستان قدس رضوی در خراسان رضوی به عمل آمد. تیمارها شامل ارقام پتوارلی سی اچ (CH)، استرلینگ (کارون)، خرم، پتور چکیده کاملتحمل ارقام گوجه رنگی به گل جالیز مصری (Orobanche aegyptiaca Pers.) طی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 11 تیمار و 3 تکرار در سال 1391 در مزرعه نمونه آستان قدس رضوی در خراسان رضوی به عمل آمد. تیمارها شامل ارقام پتوارلی سی اچ (CH)، استرلینگ (کارون)، خرم، پتوراک و هیبریدهایDNP 3005، PS 6515، SPEEDY،IDEN ،VADI STAR،FIRINZEH وDNP 3001 به صورت کاشت نشایی بودند. نمونه برداری طی دو مرحله، ابتدا پس از ظهور و استقرار گل جالیز بر روی بوته گوجه فرنگی جهت تعیین وزن خشک، تعداد ساقه و تعداد گرهک گل جالیز روی ریشه گوجه فرنگی و وزن خشک بوته گوجه فرنگی و سپس در انتهای فصل رشد جهت تعیین وزن میوه و عملکرد گوجه فرنگی انجام گرفت. نتایج نشان داد که ارقام استرلینگ و خرم با تفاوت معنی داری نسبت به سایر ارقام، کمترین وزن خشک، تعداد ساقه و تعداد گرهک گل جالیز روی ریشه گوجه فرنگی و در مقابل بیشترین وزن خشک بوته، میوه و عملکرد گوجه فرنگی را داشته و بنابراین متحمل ترین ارقام بودند. ارقام پتوراک و DNP 3001 از سوی دیگر دارای بیشترین وزن خشک، تعداد ساقه و تعداد گرهک گل جالیز روی ریشه گوجه فرنگی و ارقام پتـوراک، پتـوارلی سی اچ و FIRINZEH کمتـرین وزن خشک بوته، وزن میــوه و عملکرد گوجه فرنگی بودند و بنابراین حساس ترین ارقام به گل جالیز معرفی می شوند. البته رقم DNP 3001 علی رغم دارا بودن مقادیر بیشتری در مورد صفات گل جالیز با افزایش وزن میوه توانست این نقصان را جبران نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1259 - ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک ژنوتیپ های گندم نان در شرایط تنش خشکی
رضا شهریاریتنوع ژنتیکی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گندم نان در 42 ژنوتیپ در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در دو شرایط محیطی جداگانه (بدون اعمال تنش خشکی و تنش خشکی آخر فصل) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. در زمان های مناس چکیده کاملتنوع ژنتیکی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گندم نان در 42 ژنوتیپ در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در دو شرایط محیطی جداگانه (بدون اعمال تنش خشکی و تنش خشکی آخر فصل) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. در زمان های مناسب از صفات مختلف مورفولوژیک و فیزیولوژیک یادداشت برداری به عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات متقابل سطوح آبیاری×ژنوتیپ بر ارتفاع بوته، تعداد پنجه های نابارور، طول سنبله، نسبت پدانکل به ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع و عملکرد دانه معنی دار بودند. ژنوتیپ شماره 35 (4057) با میانگین 6313 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد. رگرسیون چند متغیره خطی نشان داد که صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد گره و وزن سنبله حدود 58 درصد از تغییرات میانگین عملکرد را در بین ژنوتیپ ها در شرایط تنش خشکی آخر فصل توجیه می کنند. تعداد گره بیشترین اثر مستقیم (0.438) را بر عملکرد دانه داشت. همچنین، اثرات مستقیم تعداد دانه در سنبله با عملکرد مثبت (0.135) و وزن سنبله با عملکرد منفی (0.345-) بودند. اثر غیرمستقیم تعداد گره از طریق وزن سنبله بیشتر از اثر غیرمستقیم وزن سنبله از طریق تعداد گره بر عملکرد بود. در تجزیه عامل ها، شش عامل در کل 75.80 درصد تغییرات را تبیین کردند. عامل اول تا ششم به ترتیب 21.32، 18.13، 9.72، 9.62، 9.4 و 7.6 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. تجزیه خوشه ای بر اساس روش وارد با استفاده از ضریب مجذور فاصله اقلیدسی، ژنوتیپ ها را به پنج گروه تقسیم بندی کرد. نتایج این بررسی حاکی از آن است که صفاتی مانند تعداد دانه در سنبله، تعداد گره و وزن سنبله را می توان به عنوان شاخص انتخاب عملکرد در برنامه های به نژادی و به منظور بهبود عملکرد دانه گندم نان در مناطق دارای تنش خشکی آخر فصل مورد استفاده قرار داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1260 - اثر ازتوباکتر و سطوح کود شیمیایی نیتروژن روی صفات آگروفیزیولوژیک و عملکرد ژنوتیپهای گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در شرایط متفاوت رطوبتی
عباس سلیمانی فرد مانی مجدم شهرام لک مجتبی علویفاضلاین پژوهش با هدف بررسی صفات فنولوژیک، فیزیولوژیک و عملکرد دانه شش ژنوتیپ گلرنگ در شرایط تنش خشکی و بدون تنش در دو آزمایش مستقل، هر یک به صورت آزمایشهای فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 95- 1394 و 96-1395 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی چکیده کاملاین پژوهش با هدف بررسی صفات فنولوژیک، فیزیولوژیک و عملکرد دانه شش ژنوتیپ گلرنگ در شرایط تنش خشکی و بدون تنش در دو آزمایش مستقل، هر یک به صورت آزمایشهای فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 95- 1394 و 96-1395 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله اجرا شدند. یکی از آزمایشها تحت شرایط بدون تنش آبیاری بر اساس نیاز گیاه و آزمایش دیگر به صورت تنش خشکی بدون هیچ گونه آبیاری و صرفاً با استفاده از نزولات آسمانی انجام گردید. میزان کل بارش در طی دوره رشد گیاه در سالهای 95-1394 و 96-1395 به ترتیب 410/7 و 388/5 میلیمتر بودند که با توزیع نامناسب در طی فصل رشد اتفاق افتادند. تیمارهای آزمایشی، فاکتور اول شامل شش ژنوتیپ گلرنگ و فاکتور دوم شامل تلقیح بذر با ازتوباکتر همراه با مصرف کود شیمیایی اوره در چهار سطح بدون مصرف هیچ منبع کودی (شاهد)، تلقیح بذر با ازتوباکتر، تلقیح بذر با ازتوباکتر+ 50 درصد نیتروژن از منبع اوره و 100 درصد نیتروژن از منبع کود شیمیایی اوره بر اساس نتایج آزمایش خاک، بودند. نتایج نشان داد اثر منبع نیتروژن و ژنوتیپ در هر دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش بر روی کلیه صفات مورد بررسی در این آزمایش معنیدار بود. در شرایط تنش خشکی بیشترین عملکرد دانه متعلق به ژنوتیپ سینا در تیمارهای کاربرد 100 درصد کود شیمیایی نیتروژن و تیمار تلفیقی ازتوباکتر+ 50درصد مصرف کود شیمیایی نیتروژن (به ترتیب با میانگین 1408 و 1336 کیلوگرم در هکتار) برآورد شدند، که اختلاف معنیداری با یکدیگر نداشتند. در شرایط بدون تنش بیشترین عملکرد دانه به تیمار 100 درصد مصرف کود شیمیایی نیتروژن و ژنوتیپ PI-306974 با میانگین 2185 کیلوگرم در هکتار اختصاص داشت. در نتیجه، در شرایط بدون تنش ژنوتیپ PI-306974 با مصرف 100 درصد کود شیمیایی نیتروژن جهت حصول حداکثر عملکرد گلرنگ و تحت شرایط تنش خشکی کشت ژنوتیپ سینا با کاربرد 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن به همراه ازتوباکتر میتواند در منطقه آزمایش به کار روند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1261 - اثر محلول پاشی کیتوزان و سالیسیلیک اسید بر صفات مورفولوژیکی و کیفیت اسانس گیاه بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)
نگین صفری کمال آبادی ناصر محبعلی پور مهدی اورعی حسن نورافکن اسد اسدیبادرنجبویه گیاهی بوته ای معطر و چند ساله با خواص دارویی و بیولوژیکی است که پراکنش عمده آن مربوط به منطقه مدیترانه و آسیا می باشد. اثرات محلول پاشی در ابتدای دوره رشد با ترکیبات سالیسیلیک اسید (50، 100، 150 و 200 میلی گرم در لیتر) و کیتوزان (50، 100، 150 و 200 میلی چکیده کاملبادرنجبویه گیاهی بوته ای معطر و چند ساله با خواص دارویی و بیولوژیکی است که پراکنش عمده آن مربوط به منطقه مدیترانه و آسیا می باشد. اثرات محلول پاشی در ابتدای دوره رشد با ترکیبات سالیسیلیک اسید (50، 100، 150 و 200 میلی گرم در لیتر) و کیتوزان (50، 100، 150 و 200 میلی گرم در لیتر) بر صفات رویشی، درصد اسانس و ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه بادرنجبویه در دو مرحله مختلف برداشت (رویشی و گلدهی) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین مقدار شاخص کلروفیل از تیمارهای محلول پاشی 150 و 200 میلی گرم در لیتر کیتوزان به دست آمد. استفاده از کیتوزان در تمام غلظت ها به جز 50 میلی گرم در لیتر به طور قابل توجهی ارتفاع گیاه بادرنجبویه را در مقایسه با تیمار عدم محلول پاشی بهبود بخشید. وزن خشک برگ و وزن خشک اندام های هوایی بوته با افزایش غلظت های سالیسیلیک اسید و کیتوزان افزایش یافت. میزان ترکیبات اسانس بادرنجبویه (citronellal, caryophyllene, linalool, carvacrol, α-pinene, geraniol) در مرحله برداشت گلدهی، به طور قابل توجهی بالاتر از مرحله برداشت رویشی بود. همچنین، محلول پاشی کیتوزان نسبت به سالیسیلیک اسید در افزایش میزان ترکیبات اسانس بادرنجبویه مؤثرتر بود. محتوای اسانس در مرحله برداشت رویشی بین 0/07 و 0/09 درصد و در مرحله برداشت گلدهی بین 0/3 و 0/52 درصد متغیر بود. بیشترین مقدار اسانس (0/52 درصد) از مرحله برداشت گلدهی با محلول پاشی 200 میلی گرم در لیتر کیتوزان به دست آمد. یافته های مطالعه حاضر نشان داد که سالیسیلیک اسید و کیتوزان هر دو از پتانسیل بالایی در تولید زیست توده و افزایش ترکیبات شیمیایی اسانس در گیاه بادرنجبویه برخوردار می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1262 - مطالعه سیستم ریشه بذری و نابجای ارقام گندم نان و دوروم
رحیم ناصری مهرشاد براری محمدجواد زارع کاظم خاوازی زهرا طهماسبیبه منظور بررسی ساختار ریشه و خصوصیات مورفولوژیک ریشه های بذری و نابجا در گندم های نان و دوروم، آزمایشی گلخانه ای در پاییز 1392 در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل 6 رقم گندم نان (سرداری، کراس سبل چکیده کاملبه منظور بررسی ساختار ریشه و خصوصیات مورفولوژیک ریشه های بذری و نابجا در گندم های نان و دوروم، آزمایشی گلخانه ای در پاییز 1392 در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل 6 رقم گندم نان (سرداری، کراس سبلان و نستور، پیشتاز، بهار و S83-3)، و 4 رقم دوروم (کرخه و دنا، ساجی و سورا) بودند. صفات مورد بررسی شامل تعداد ریشه های بذری، نابجا (گرهی یا طوقه ای)، مجموع طول ریشه ها، طول ریشه های بذری، طول ریشه های نابجا، طول، مجموع طول آنها، وزن خشک ریشه، حجم ریشه و نسبت ریشه به قسمت های هوایی بودند. نتایج این پژوهش نشان دهنده اختلاف معنی دار میان ارقام از نظر ساختار ریشه بود. همچنین، نتایج نشان داد که ارقام سرداری، کراس سبلان و نستور در مقایسه با ارقام پیشتاز، بهار و S83-3 دارای سیستم ریشه دهی قوی تر بوده و مشاهده گردید که ارقام نان و دوروم نیز تفاوت های معنی داری از نظر سیستم ریشه دهی داشتند. به طوری که، ساجی در بین ارقام دوروم و کراس سبلان در بین ارقام نان از مجموع تعداد ریشه (بذری و نابجا)، مجموع طول ریشه (بذری و نابجا)، وزن خشک ریشه، حجم ریشه و نسبت ریشه به قسمت های هوایی بالاتری برخوردار بودند. مقایسات گروهی نشان داد که تعداد و طول ریشه های نابجای ارقام نان نسبت به ارقام دوروم از وضعیت بهتری برخوردار می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1263 - نقش سوپرجاذب A200 بر عملکرد توتون بارلی 21 در تیمارهای آبیاری
مهرداد مولوی سلیمان محمدی سوران شرفی اسماعیل نامور رضاییبهمنظور بررسی اثرهای سطوح آبیاری و سوپرجاذب بر عملکرد و درآمد توتون بارلی21، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار با 3 سطح آبیاری 80، 120 و 160 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A و مصرف مقادیر صفر، 5، 10 و 15 گرم در مترمربع سوپرجاذب A200 در س چکیده کاملبهمنظور بررسی اثرهای سطوح آبیاری و سوپرجاذب بر عملکرد و درآمد توتون بارلی21، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار با 3 سطح آبیاری 80، 120 و 160 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A و مصرف مقادیر صفر، 5، 10 و 15 گرم در مترمربع سوپرجاذب A200 در سال 1389 در شهرستان مهاباد انجام گرفت. افزایش زمان آبیاری از 80 به 160 میلیمتر تبخیر، ارتفاع بوته (13%)، وزن کل (10%) و درآمد کل (15%) را کاهش داد. مصرف سوپرجاذب موجب افزایش عملکرد کمی توتون شد به‌طوری که مصرف 5، 10 و 15 گرم آن نسبت به تیمار شاهد، وزن کل را بهترتیب 4، 7 و 10 درصد و درآمد کل را بهترتیب 7، 8 و 13 درصد افزایش داد. مصرف هر کیلوگرم سوپرجاذب (با قیمت حداقل 120000 تومان) بهطور متوسط 2580 تومان در هکتار افزایش درآمد را نسبت به عدم مصرف آن نشان داد. درکل افزایش زمان آبیاری موجب کاهش کمیت، کیفیت و درآمد توتون گردید و مصرف سوپرجاذب کمیت و درآمد توتون را افزایش داد ولی با توجه به قیمت بالای سوپر جاذب، مصرف آن را با این شرایط برای گیاه توتون نمی توان توصیه کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1264 - تجزیه و تحلیل رشد ارقام باقلا (Vicia faba L.) با استفاده از مدل رگرسیون غیرخطی لجستیک با انجام سرزنی
عارفه علی پور قاسم آباد سفلی علی راحمی کاریزکی علی نخ‎زری مقدم عباس بیابانیآنالیز رشد روش با ارزشی در بررسی کمّی رشد و نمو و تولید محصولات به شمار می رود. با توجه به این‎که پارامترهای مدل های رگرسیونی غیر خطی از لحاظ فیزیولوژیکی پرمعنا می باشند، بنابراین، به‎منظور بررسی تأثیر سرزنی و رقم بر روی شاخص‎های رشد با استفاده از مدل رگرسیو چکیده کاملآنالیز رشد روش با ارزشی در بررسی کمّی رشد و نمو و تولید محصولات به شمار می رود. با توجه به این‎که پارامترهای مدل های رگرسیونی غیر خطی از لحاظ فیزیولوژیکی پرمعنا می باشند، بنابراین، به‎منظور بررسی تأثیر سرزنی و رقم بر روی شاخص‎های رشد با استفاده از مدل رگرسیون غیر خطی لجستیک، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح‎ بلوک‎‎های کامل تصادفی در فصل زراعی 94-1393 در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشگاه گنبد کاووس با سه تکرار اجرا گردید. عامل سرزنی در دو سطح شامل سرزنی و عدم سرزنی و عامل رقم در پنج سطح شامل زهره، شامی، شش‎بند، سرازیری و برکت بودند. نتایج نشان داد که مدل رگرسیون غیر‎خطی لجستیک به‎خوبی روند تغییرات شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک را در برابر زمان توصیف می کند و از این مدل می‎توان در آنالیزهای رشد استفاده کرد. نتایج استفاده از این مدل نشان داد که ارقام از نظر زمان رسیدن به حداکثر شاخص سطح برگ و مدت زمان رسیدن تجمع ماده خشک به 50 درصد حداکثر تفاوت معنی دار نداشتند. اثر رقم روی حداکثر شاخص سطح برگ در سطح پنج درصد معنیدار بود. ارقام برکت، زهره و سرازیری از شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول بالاتری نسبت به ارقام شامی و شش بند برخوردار بودند که باعث عملکرد بالاتر این ارقام شد. شاخص سطح برگ باقلا در تمامی ارقام از نوع بحرانی بود. متوسط شاخص برگ بحرانی در ارقام باقلا 37/1 برآورد شد. حداکثر و حداقل سرعت رشد نسبی در ابتدای فصل رشد به ترتیب 066/0 و 055/0 گرم بر گرم در روز به ارقام سرازیری و برکت تعلق داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1265 - تغییرات کیفی و عملکرد ارقام کلزا (Brassica napus L.) به تنش خشکی آخر فصل در شرایط کشت تاخیری
مجتبی روحی محمد بنایان اول امیرحسین شیرانیرادارقام جدید زمستانه کلزا (شش لاین آماده معرفی امید بخش و رقم بومی احمدی به عنوان شاهد) برای واکنش به تنش خشکی آخر فصل در شرایط کشت تاخیری در دو سطح شامل تاریخ کاشت معمول (20 مهر) و تاریخ کاشت تأخیری (5 آبان) و دو سطح آبیاری شامل آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله چکیده کاملارقام جدید زمستانه کلزا (شش لاین آماده معرفی امید بخش و رقم بومی احمدی به عنوان شاهد) برای واکنش به تنش خشکی آخر فصل در شرایط کشت تاخیری در دو سطح شامل تاریخ کاشت معمول (20 مهر) و تاریخ کاشت تأخیری (5 آبان) و دو سطح آبیاری شامل آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد، به صورت آزمایش فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1394-1393 و 1395-1394 در موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج مورد بررسی قرار گرفتند. تاریخ کاشت و آبیاری به عنوان عامل اصلی و ارقام به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. رقم L72 در هر دو تاریخ کاشت مقدار پالمتیک اسید بیشتری داشت. بیشترین مقدار اولئیک اسید و لینولئیک اسید به ترتیب معادل 2/66 و 34/18 درصد در تاریخ کاشت 20 مهر ماه و آبیاری نرمال به دست آمدند. بیشترین مقدار اروسیک اسید در رقم HW3 معادل 27/0 درصد و بیشترین مقدار لینولنیک اسید معادل 95/6 درصد در تاریخ کاشت 20 مهر از رقم L72 حاصل شد در حالی که کمترین مقدار لینولنیک اسید از تیمار تاریخ کاشت 5 آبان در رقم HW3 به دست آمد. در تیمار قطع آبیاری، گلوکوزینولات دانه 14 درصد بیشتر از آبیاری معمول بود. بیشترین عملکرد دانه به مقدار 2/4231 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 20 مهر از رقم L72 و کمترین آن در تاریخ کاشت 5 آبان از رقم HW3 حاصل شد. در تاریخ کاشت 20 مهر، بیشترین درصد و عملکرد روغن دانه به ترتیب معادل 54/46 درصد و 6/2576 کیلوگرم در هکتار از رقم L72 و کمترین مقدار این صفات در تاریخ کاشت 5 آبان از رقم HW3 تولید شدند. به طورکلی، نتایج نشان داد که در شرایط تنش خشکی آخر فصل رقم L72 در هر دو تاریخ کاشت بیشترین عملکرد دانه و روغن را به عنوان دو صفت مهم در این گیاه زراعی به خود اختصاص داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1266 - تغییرات عملکرد علوفه و برخی خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک کوشیا، ارزن، سورگوم و ذرت علوفه‌ای تحت تنش خشکی
حمید نجفی‌نژاد سید ذبیح الله راوری محمدعلی جواهریتعیین مناسب ترین گیاه علوفه‌ای متحمل به خشکی در شرایط کم آبی استان کرمان با انجام آزمایشی بهصورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار طی دو سال (96-95) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی جوپار کرمان بررسی شد. تنش خشکی، به عنوان عامل اصلی، در سه سطح مشتمل بر چکیده کاملتعیین مناسب ترین گیاه علوفه‌ای متحمل به خشکی در شرایط کم آبی استان کرمان با انجام آزمایشی بهصورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار طی دو سال (96-95) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی جوپار کرمان بررسی شد. تنش خشکی، به عنوان عامل اصلی، در سه سطح مشتمل بر آبیاری نرمال (آبیاری بر اساس80 میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A)، تنش متوسط (آبیاری بر اساس 130 میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) و تنش شدید (آبیاری بر اساس 180 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) و نوع گیاه نظیر کوشیا، ارزن مرواریدی، سورگوم و ذرت علوفه‌ای، به عنوان عامل فرعی، در نظر گرفته شدند. سورگوم در تمام سطوح تنش، بیشترین عملکرد را در مقایسه با سه گیاه دیگر تولید نمود. این گیاه در شرایط آبیاری نرمال به ترتیب با تولید 101241 کیلوگرم علوفه تر و 30181 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار بیشترین عملکرد را به خود اختصاص داد. در تمام انواع گیاهان مورد مطالعه با افزایش تنش خشکی عملکرد کاهش یافت ولی درصد کاهش عملکرد در کوشیا نسبت به سایر گیاهان کمتر بود. ارزن با 89/11 و کوشیا با 82/9 درصد پروتئین خام به ترتیب بیشترین، و ذرت و سورگوم به ترتیب با 97/8 و 19/8 درصد کمترین پروتئین خام را داشتند. با افزایش تنش خشکی محتوی نسبی آب برگ کاهش ولی مقدار مالون‌دی‌آلدهید در هر چهار گیاه مورد بررسی افزایش یافتند. کوشیا، در میان چهار گونه ی گیاهی مورد آزمایش، کمترین مقدار مالون‌دی‌آلدهید را داشت. مقدار کلروفیلa ، تحت تنش ملایم و شدید نسبت به شرایط نرمال، به ترتیب 3/16 و 7/20 درصد کاهش یافت. کوشیا در هر دو سال و در تمام سطوح تنش، پس از آن سورگوم، از بیشترین محتوی سدیم برخوردار بودند. محتوای پتاسیم سورگوم در شرایط تنش شدید و متوسط در مقایسه با سایر گیاهان بیشتر بود. بر اساس نتایج این تحقیق سورگوم با بیشترین عملکرد علوفه، ارزن با تولید علوفه با کیفیت بالا و کوشیا به عنوان متحمل‌ترین گیاه به تنش خشکی شناخته شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1267 - پاسخ ژنوتیپهای بابونه (Matricaria Chamomilla L.) به نانو کلات آهن در شرایط متفاوت آبی
حمیده آزاد قوجه بیگلو براتعلی فاخری نفیسه مهدی نژاد قاسم پرمونبهمنظور مطالعه اثر تنش خشکی و محلولپاشی نانو کلات آهن بر رنگدانه های فتوسنتزی، عملکرد و اجزای عملکرد 13 ژنوتیپ بابونه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل، در سال 1393 اجرا گردید. چکیده کاملبهمنظور مطالعه اثر تنش خشکی و محلولپاشی نانو کلات آهن بر رنگدانه های فتوسنتزی، عملکرد و اجزای عملکرد 13 ژنوتیپ بابونه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل، در سال 1393 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل:تنش خشکی در 2 سطح (شاهد یا آبیاری در 90 درصد ظرفیت زراعی و آبیاری 70 درصد ظرفیت زراعی) و محلول پاشی نانو کلات آهن در 2 سطح (شاهد و 2 میلیگرم در لیتر) و 13 ژنوتیپ بابونه (اصفهان، مشهد، شیراز، کرمان، اراک، اردستان، گچساران، نائین، خوزستان، صفاشهر، کازرون، آلمان و مجارستان) بودند. نتایج نشان داد علاوه بر اثرات اصلی اثر متقابل تنش در ژنوتیپ و ژنوتیپ در نانو کلات آهن و تنش در نانو کلات آهن و اثرات سه‌جانبه نیز معنی دار شدند، مقایسه میانگین ها نشان دهنده وضعیت متفاوت تغییرات ژنوتیپ ها در هر سطح تنش و نانو کلات آهن می باشد. در تنش خشکی مصرف نانو کلات آهن موجب کاهش کلروفیل a در ژنوتیپ های شیراز، خوزستان، نائین، مجارستان و آلمان، کاهش کلروفیل b در ژنوتیپ های اصفهان، کازرون، اردستان، خوزستان، نائین و آلمان، کاهش کلروفیل کل در ژنوتیپ های اصفهان، شیراز، اردستان، خوزستان، نائین، مجارستان و آلمان و کاهش آنتوسیانین در ژنوتیپ های اصفهان، شیراز، صفاشهر، کازرون، خوزستان و آلمان گردید. در تنش خشکی مصرف نانو کلات آهن نیز موجب کاهش عملکرد گل در ژنوتیپ های مشهد، اراک و نائین و عملکرد بوته در ژنوتیپ های اصفهان، مشهد، اراک، صفاشهر، خوزستان و نائین شد. بیشترین عملکرد بوته (665/0 گرم) از تیمار عدم تنش و مصرف نانو کلات آهن از کرمان و پایین‌ترین مقدار(164/0 گرم) نیز در تیمار تنش و عدم محلولپاشی از ژنوتیپ اراک به دست آمد. به طورکلی، واکنش ژنوتیپ های بابونه به تنش خشکی متفاوت بود. در بین ژنوتیپ های مورد بررسی، ژنوتیپ شیراز نسبت به بقیه ژنوتیپ ها تحمل بیشتری به تنش از خود نشان داد. تأثیرات نانو کلات آهن نیز با توجه به ژنوتیپ متفاوت بـوده و در بیشتر ژنوتیپ ها بهبود عملکرد و سیستم فتوسنتزی را سبب شـد و نشان دهنده تأثیرگذاری کودهای نانوکلات در مقادیر کم می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1268 - تاثیر تاریخ و روش کاشت (نشائی و بذری) روی صفات کمّی و کیفی چغندرقند (.Beta vulgaris L)
شاهرخ پهلوانیان میاندوآب محمدرضا داداشی تورج میرمحمودی آسیه سیاهمرگویی حسین عجم نوروزیاثر دو روش کشت نشائی و بذری بر خصوصیات زراعی و عملکرد شکر چغندرقند در تاریخ های مختلف کشت طی آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در سه تاریخ کشت (10، 20 و 30 فروردین) در دو منطقه میاندوآب و بوکان در سال زراعی 1395 مورد مطالعه قر چکیده کاملاثر دو روش کشت نشائی و بذری بر خصوصیات زراعی و عملکرد شکر چغندرقند در تاریخ های مختلف کشت طی آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در سه تاریخ کشت (10، 20 و 30 فروردین) در دو منطقه میاندوآب و بوکان در سال زراعی 1395 مورد مطالعه قرار گرفت. روش های کاشت در کرت اصلی و تاریخ های کشت در کرت های فرعی قرار گرفتند. اختلاف بین دو سیستم کاشت بذری و نشائی از لحاظ شاخص سطح برگ، ضریب استحصال قند، عملکرد ریشه، عملکرد قند خالص و درصد قند ملاس در سطح احتمال یک درصد و از لحاظ درصد قند ناخالص و عملکرد قند ناخالص در سطح احتمال پنج درصد معنی دار گردید. اثر زمان کشت نیز بر شاخص سطح برگ، عملکرد ماده خشک، ضریب استحصال قند، عملکرد ریشه، عملکرد قند خالص و درصد قند ملاس در سطح احتمال یک درصد و بر درصد قند ناخالص و عملکرد قند ناخالص در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. اثر متقابل تاریخ کشت در روش کشت نیز بر شاخص سطح برگ، عملکرد ماده خشک، ضریب استحصال قند، عملکرد ریشه، عملکرد قند خالص در سطح احتمال یک درصد و بر درصد قند ناخالص در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. سیستم کشت نشائی مقدار قند ملاس را در مقایسه با سیستم کشت مستقیم 32/41 درصد کاهش داد، همچنین کمترین درصد قند ملاس به زمان کشت 10 فروردین اختصاص داشت. بالاترین شاخص سطح برگ، عملکرد ماده خشک، درصد قند ناخالص، ضریب استحصال قند، عملکرد ریشه و عملکرد قند خالص به زمان کشت 10 فروردین و در سیستم کشت نشائی اختصاص یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1269 - تأثیر روش های مختلف کم آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب گندم رقم پارسی
نادیا جعفری فیاض آقایاری فرزاد پاک نژادبهمنظور بررسی تأثیر روشهای مختلف کم آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب گندم تحت سطوح متفاوت آبیاری، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. کم آبیاری چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر روشهای مختلف کم آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب گندم تحت سطوح متفاوت آبیاری، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. کم آبیاری در سه سطح شامل :I100 آبیاری بر اساس 100% نیاز آبی گیاه، I75: آبیاری بر اساس 75% نیاز آبی گیاه و I50: آبیاری بر اساس 50% نیاز آبی گیاه در کرتهای اصلی و روش آبیاری در سه سطح شامل :M1آبیاری جویچه ای معمول، :M2 آبیاری جویچه ای یک در میان ثابت و :M3آبیاری جویچه ای یک در میان متغیر در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با مصرف 100 درصد نیاز آبی گیاه، روش های آبیاری جویچه ای یک در میان ثابت و متغیر نسبت به روش آبیاری جویچه ای معمول به ترتیب 21.8 و 23.7 درصد کاهش عملکرد دانه را به همراه داشتند. بیشترین کارآیی مصرف آب برای عملکرد دانه (1.63 کیلوگرم بر مترمکعب) در شرایط 75 درصد نیاز آبی گیاه و روش های آبیاری جویچه ای یک در میان ثابت و متغیر و کمترین مقدار کارآیی مصرف آب عملکرد دانه (1.24 کیلوگرم بر مترمکعب) مربوط به تیمار 50 درصد نیاز آبی گیاه با روش آبیاری جویچه ای معمول به دست آمدند. هم چنین، بیشترین کارآیی مصرف آب برای عملکرد بیولوژیک (4.38 کیلوگرم بر مترمکعب) در سطح 50 درصد نیاز آبی گیاه به همراه روش آبیاری جویچه ای یک در میان ثابت برآورد شد که نسبت به تیمار شاهد (I100M1)، 31.5 درصد افزایش یافت. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، اعمال روش آبیاری جویچه ای یک در میان بر اساس 75% نیاز آبی گیاه، برای افزایش کارایی مصرف آب عملکرد گندم در منطقه مورد مطالعه می تواند مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1270 - اثر اسید هیومیک بر برخی ویژگیهای زراعی در ارقام مختلف یونجه (Medicago sativa L)
علی تدین مجتبی ظفریانتاثیر سطوح مختلف اسید هیومیک بر ویژگیهای زراعی ارقام مختلف یونجه با اجرای آزمایشی مزرعهای در دو چین بصورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار بررسی شد. در این آزمایش پنج رقم یونجه (یزدی، همدانی، بغدادی، بمی و رنجر) و سه سطح اسید هیومیک (ش چکیده کاملتاثیر سطوح مختلف اسید هیومیک بر ویژگیهای زراعی ارقام مختلف یونجه با اجرای آزمایشی مزرعهای در دو چین بصورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار بررسی شد. در این آزمایش پنج رقم یونجه (یزدی، همدانی، بغدادی، بمی و رنجر) و سه سطح اسید هیومیک (شاهد، پنج و ١٠ لیتر در هکتار) بهعنوان فاکتور اصلی و چین به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که به جز صفت ارتفاع بوته بقیه صفات شامل عملکرد علوفه خشک، وزن خشک تک بوته، وزن خشک ریشه و شاخساره تک بوته، تعداد برگ و قطر ساقه تحت تاثیر اثر متقابل سه‌جانبه چین × رقم × اسید قرار گرفتند. صفت ارتفاع بوته تحت تاثیر اثر متقابل دوجانبه رقم × اسید و چین × رقم واقع شد. در مجموع هر دو چین ارقام یونجه یزدی و بمی حایز بیشترین و رقم رنجر حایز کمترین مقدار صفات اندازهگیری شده شدند. همچنین در بین تیمارهای اسید هیومیک، تیمار 10 لیتر در هکتار نسبت به تیمار شاهد و پنج لیتر در هکتار اسید بیشترین مقدار صفات را در ارقام یونجه داشت. در مجموع ارقام یونجه بمی، رنجر و یزدی با کاربرد 10 لیتر در هکتار اسید هیومیک به ترتیب بیشترین عملکرد علوفه خشک را در شرایط آزمایش داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1271 - ارزیابی کشت مخلوط درهم جو بهاره (.Hordeum vulgare L) و ماشک گل خوشه ای (Vicia villosa Roth)
بیژن کهراریان فرهاد فرح‌وش سلیمان محمدی بهرام میرشکاری ورهرام رشیدیبهمنظور مطالعه تأثیر کشت مخلوط درهم بر عملکرد و اجزای عملکرد جو و ماشک گل خوشهای آزمایشی در دو سال زراعی (1394-1393) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل نه تیمار کشت مخلوط با چکیده کاملبهمنظور مطالعه تأثیر کشت مخلوط درهم بر عملکرد و اجزای عملکرد جو و ماشک گل خوشهای آزمایشی در دو سال زراعی (1394-1393) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل نه تیمار کشت مخلوط با تراکم‌های250 بوته در متر مربع ماشک+ 300 بوته جو، 250 بوته ماشک+ 500 بوته جو، 250 بوته ماشک + 700 بوته جو، 450 بوته ماشک+ 300 بوته جو، 450 بوته ماشک+ 500 بوته جو، 450 بوته ماشک+ 700 بوته جو، 650 بوته ماشک + 300 بوته جو، 650 بوته ماشک+ 500 بوته جو و 650 بوته ماشک+ 700 بوته جو و دو تیمار کشت خالص ماشک (250 دانه در متر مربع) و جو (350 دانه در متر مربع) بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین تیمارها از لحاظ کلیه صفات در هر دو محصول اختلاف معنیدار وجود داشت. کشت خالص جو بالاترین سنبله در متر مربع (97.88)، وزن هزار دانه (47.28 گرم) وعملکرد بیولوژیک (13.36 تن در هکتار) و عملکرد دانه (4.36 تن در هکتار) را به خود اختصاص داد. هم چنین، بالاترین تعداد ساقه (379.25) و عملکرد بیولوژیک (7.63 تن در هکتار) و عملکرد دانه (1.94 تن در هکتار) ماشک در کشت خالص مشاهده شد. بالاترین نسبت برابری زمین هم بر اساس عملکرد دانه (1.20) و هم بر اساس عملکرد بیولوژیک (1.48) در تیمارهای تراکم 500 بوته جو + تراکم 250 بوته ماشک در متر مربع دیده شد، که نشان دهنده مزیت کشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص این دو محصول بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1272 - ارزیابی رژیم آبیاری و کودهای آلی برعملکرد کمّی و کیفی گاوزبان (Borago officinalis L)
رعنا قلی نژاد علیرضا سیروس مهر براتعلی فاخریبه منظور بررسی اثرات رژیم آبیاری و کودهای آلی (کمپوست و ورمی کمپوست) بر درصد موسیلاژ و برخی صفات کیفی گاوزبان آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارها شامل آبیاری در چهار سطح: آبیاری در 100 درصد چکیده کاملبه منظور بررسی اثرات رژیم آبیاری و کودهای آلی (کمپوست و ورمی کمپوست) بر درصد موسیلاژ و برخی صفات کیفی گاوزبان آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارها شامل آبیاری در چهار سطح: آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی (شاهد)،80 درصد ظرفیت زراعی (تنش ملایم) و 60 درصد ظرفیت زراعی (تنش شدید) به عنوان عامل اصلی و مصرف کود آلی در سه سطح شامل شاهد (بدون مصرف کود)، 40 تن کمپوست و 4 تن ورمی کمپوست در هکتار به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که نیتروژن، فسفر و پتاسیم گیاه و همچنین میزان کلروفیل a، کارتنوئید و کلروفیل کل در اثر تنش خشکی کاهش یافتند ولی در سطوح کاربرد کود کاهش کمتری در صفات فوق مشاهده شد. درصد سدیم در شرایط تنش و کاربرد کمپوست بیشتر بود. با افزایش تنش، کربوهیدرات محلول و درصد موسیلاژ بالا رفت ولی بیشترین درصد موسیلاژ (2.37) از تنش ملایم به دست آمد. بیشترین عملکرد خشک کل ( t.ha-113.48) در شرایط عدم تنش حاصل شد که با سطح تنش ملایم اختلاف معنی داری نداشت. کاربرد کودهای آلی، به ویژه کمپوست، عملکرد بیشتری تولید کرد. درمجموع، جهت دست یابی به عملکرد قابل قبول و درصد موسیلاژ بالا در گاوزبان، استفاده از رژیم آبیاری 80 درصد ظرفیت زراعی همراه با کاربرد کمپوست در شرایط آب و هوایی زابل مناسب به نظر می رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1273 - واکنش برخی شاخصهای رشد و عملکرد شنبلیله (.Trigonella foenum-graecum L) به زئولیت و کود نیتروژن در شرایط تنش کم‌آبی
ابوالفضل باغبانی آرانی سید علی محمد مدرس ثانوی مسعود مشهدی اکبر بوجار علی مختصی بیدگلیبهمنظور بررسی اثرات تنش کم‌آبی، کود نیتروژن و زئولیت بر شاخصهای رشد و عملکرد بیولوژیک و دانه شنبلیله آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای 1393 و 1394 در مزرعه دانشگاه تربیت مدرس اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل پنج رژیم چکیده کاملبهمنظور بررسی اثرات تنش کم‌آبی، کود نیتروژن و زئولیت بر شاخصهای رشد و عملکرد بیولوژیک و دانه شنبلیله آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای 1393 و 1394 در مزرعه دانشگاه تربیت مدرس اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل پنج رژیم آبیاری (بدون تنش؛ تنش خفیف در مراحل رویشی و زایشی؛ تنش شدید در مراحل رویشی و زایشی) بهعنوان عامل اصلی و ترکیب فاکتوریلی از سه تیمار کودی بر اساس نیتروژن مورد نیاز گیاه (شاهد، ورمی‌کمپوست به میزان 7/2 تن در هکتار و اوره به میزان 11 کیلوگرم در هکتار) و دو مقدار زئولیت (صفر و نه تن در هکتار) بهعنوان عامل فرعی بودند. در هر دو سال با افزایش شدت تنش کم‌آبی شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، ارتفاع گیاه، عملکرد بیولوژیک و دانه شنبلیله کاهش یافتند به‌گونه‌ای‌که تیمار تنش شدید کم‌آبی در مرحله زایشی بدون کود و زئولیت (با کمترین مقدار عملکرد بیولوژیک و دانه) در مقایسه با شاهد، بهترتیب در هر دو سال، کاهش 96/60 و 09/48 درصدی در عملکرد بیولوژیک و 18/80 و 62/75 درصدی در عملکرد دانه را نشان داد. با کاربرد کود نیتروژن، خصوصاً ورمی‌کمپوست، میزان شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه در مراحل مختلف رشدی و به‌تبع آن عملکرد بیولوژیک و دانه شنبلیله، در رژیم‌های مختلف آبیاری افزایش یافتند. در رژیم‌های مختلف آبیاری تیمارهایی که ورمی‌کمپوست و یا زئولیت در آنها بهکار رفته بودند توانستند شاخص سطح برگ و سرعت رشد بالاتری داشته باشند و در نهایت عملکرد بیشتری تولید نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1274 - بررسی جذب و کارآیی مصرف نور در کشت مخلوط ارزن معمولی و سویا تحت تنش کمبود آب
سمیه حاجی نیا گودرز احمدوندبه منظور بررسی تأثیر تنش کمبود آب بر سطح برگ، کارآیی مصرف نور و ماده خشک سویا (Glycine max L.) و ارزن (Panicum miliaceum L.) در کشت مخلوط، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشـاورزی دانشگاه بوعلی سینای همدان به صـورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کا چکیده کاملبه منظور بررسی تأثیر تنش کمبود آب بر سطح برگ، کارآیی مصرف نور و ماده خشک سویا (Glycine max L.) و ارزن (Panicum miliaceum L.) در کشت مخلوط، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشـاورزی دانشگاه بوعلی سینای همدان به صـورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش کمبود آب در سه سطح (آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر آب از تشتک تبخیر) به عنوان عامل اصلی و الگوی کاشت جایگزینی در پنج سطح (تک‌کشتی سویا (100S)، تک‌کشتی ارزن (100M)، کشت مخلوط جایگزینی 33 درصد سویا+ 67 درصد ارزن (33S:67M)، 50 درصد سویا+ 50 درصد ارزن (50S:50M) و 67 درصد سویا+ 33 درصد ارزن (67S:33M) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد، بیشترین شاخص سطح برگ سویا و ارزن به ترتیب به میزان 68/5 و 23/3 در تک‌کشتی آنها بهدست آمد. تنش شدید کمبود آب شاخص سطح برگ سویا و ارزن را به ترتیب 03/33 و 33/33 درصد نسبت به عدم تنش کاهش داد. بالاترین ماده خشک در تک‌کشتی سویا و ارزن به ترتیب به مقدار 613 و 540 گرم بر مترمربع، حاصل شد. تنش شدید کمبود آب ماده خشک سویا و ارزن را به ترتیب 87/39 و 56/31 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. کارآیی مصرف نور ارزن در الگوهای کشت مخلوط (33S:67M)، (50S:50M) و (67S:33M) به ترتیب 85/24، 86/29 و 76/26 درصد بیشتر از کشت خالص ارزن بود. در حالی که، کارآیی مصرف نور سویا در کشت مخلوط کاهش یافت و میانگین آن در طول فصل رشد از 97/0 گرم بر مگاژول در نسبت (33S:67M) تا 77/1 گرم بر مگاژول در تیمار کشت خالص سویا متغیر بود. نتایج نشان داد تنش کمبود آب تأثیر منفی بر کارآیی مصرف نور ارزن و سویا داشت پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1275 - ارزیابی لاین های اینبرد نوترکیب عدس با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی
محمد حسن رحیمی سعداله هوشمند محمود خدامباشیبهمنظور تحمل به خشکی 168 لاین اینبرد نوترکیب عدس حاصل از تلاقی رقم هندی L3685 (پر محصول، با عادت رشدی ایستاده و زودرس) بهعنوان والد مادری و رقم ایرانی قزوین (با عادت رشدی خوابیده و دیررس) بهعنوان والد پدری، آزمایشی تحت دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی پایان دوره رشد در ق چکیده کاملبهمنظور تحمل به خشکی 168 لاین اینبرد نوترکیب عدس حاصل از تلاقی رقم هندی L3685 (پر محصول، با عادت رشدی ایستاده و زودرس) بهعنوان والد مادری و رقم ایرانی قزوین (با عادت رشدی خوابیده و دیررس) بهعنوان والد پدری، آزمایشی تحت دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی پایان دوره رشد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها در شرایط فوق نشان داد که بین شرایط و همچنین بین لاینهای مورد بررسی از نظر عملکرد دانه اختلاف معنیدار (P≤0.01) وجود دارند. معنیدار بودن اثر متقابل لاین × شرایط، بیانگر وجود اختلاف در لاین‌ها از نظر عملکرد دانه نسبت به تنش خشکی پایان دوره بود. لاینهای 160، 125 و 129 در هر دو شرایط بهعنوان متحمل ترین لاین‌ها به خشکی از لحاظ عملکرد دانه شناخته شدند. همبستگی مثبت و معنیدار بین شاخصهای تحمل و عملکرد دانه در شرایط تنش و عدم تنش، بیـانگر برتـری شـاخص‌های STI، MP، HARM و GMP در شنـاسایی لاینهای متحمل و حساس می باشند. بر اساس شاخصهای فوق لاینهای 160، 125، 48، 103 و 129 بهعنوان لاینهای متحمل شناخته شدند. با توجه به نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی، مؤلفه اول و دوم در مجموع 97/8 درصد از تنوع موجود در میان لاین‌ها برای شاخصهای مقاومت به خشکی را توجیه نمودند. توزیع لاین‌ها در فضای بای پلات وجود تنوع ژنتیکی بین آنها نسبت به تنش خشکی را نشان داد و بر این اساس لاینهای 160، 125، 48، 129 و 103 بهعنوان لاینهای متحمل و با عملکرد بالا شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1276 - واکنش لاین های دابل هاپلوئید جو از نظر عملکرد دانه و صفات مورفولوژیکی به تنش خشکی
معروف خلیلی سعید اهری زاد علیرضا پورابوقدارهرابطه 40 لاین دابل هاپلوئید به همراه ژنوتیپ های والدینی و سه ژنوتیپ شاهد با عملکرد دانه و برخی از صفات مورفولوژیک جو با اجرای آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار تحت دو رژیم آبی (شرایط تنش و بدون تنش)، طی دو سال زراعی 92 و 1391 مورد بررسی قرار گرفت. چکیده کاملرابطه 40 لاین دابل هاپلوئید به همراه ژنوتیپ های والدینی و سه ژنوتیپ شاهد با عملکرد دانه و برخی از صفات مورفولوژیک جو با اجرای آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار تحت دو رژیم آبی (شرایط تنش و بدون تنش)، طی دو سال زراعی 92 و 1391 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب بیانگر اختلاف معنی داری بین سال، شرایط تنش، لاین ها و اثر متقابل لاین × سال برای اکثریت صفات اندازه گیری شده بود. مقایسه میانگین های گروهی بین شرایط تنش آبی و فاقد تنش نشان داد که لاین های دابل هاپلوئید از نظر تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه، نسبت به ژنوتیپ های شاهد از درصد کاهش کمتری برخوردار بودند. ضرایب همبستگی بین صفات در شرایط تنش و فاقد تنش نشان داد که عملکرد دانه بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار را با صفات عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه، وزن هکتولیتر و شاخص برداشت داشت. بر اساس نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام صفات طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر از جمله مهم ترین صفات مؤثر در افزایش عملکرد دانه بودند، به طوری که درتجزیه علیت نیز صفات فوق در هر دو شرایط تنش و فاقد تنش اثر مستقیم بالایی بر عملکرد دانه داشتند. به طورکلی، با توجه به مقایسه میانگین های صفات و همچنین بر اساس شاخص های STI و GMP لاین های شماره 11، 13، 14، 18، 24، 29، 30، 35 و 39 به عنوان لاین های مطلوب از نظر عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن و متحمل ترین لاین ها در پاسخ به تنش کم آبی شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1277 - ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ های گندم نان پاییزه
رعنا نادری زرنقی رضا فتوتتنش خشکی عامل اصلی کاهش عملکرد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. در این مطالعه، گروه بندی تحمل به خشکی 19 ژنوتیپ گندم متعلق به سه گروه حساس، بینابین و متحمل تحت سه شرایط آبیاری (عادی، تنش متوسط و تنش شدید) با استفاده از برخی صفات زراعی و فیزیولوژیکی مرتبط با تحم چکیده کاملتنش خشکی عامل اصلی کاهش عملکرد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. در این مطالعه، گروه بندی تحمل به خشکی 19 ژنوتیپ گندم متعلق به سه گروه حساس، بینابین و متحمل تحت سه شرایط آبیاری (عادی، تنش متوسط و تنش شدید) با استفاده از برخی صفات زراعی و فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به خشکی، از طریق تجزیه ی خوشه ای به روش UPGMA مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار پیاده شد و صفات ارتفاع بوته، وزن تر بوته، طول سنبله اصلی، طول ریشک، وزن خشک بوته، عملکرد دانه و محتوی نسبی آب برگ ژنوتیپ ها اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس دادهها نشان داد که تنش خشکی اثر معنی داری بر تمامی صفات مورد مطالعه، به جز طول ریشک، داشت. تنش خشکی موجب کاهش در اکثر صفات مورد اندازه گیری گردید و بیشترین کاهش در عملکرد دانه دیده شد. تجزیه ی خوشه ای ژنوتیپ های مورد مطالعه را در هر دو شرایط تنش، در سه گروه قرار داد. به طوری که ژنوتیپ های 15، 13، 12، 16 و 17 در شرایط تنش شدید خشکی در اکثر صفات مورد مطالعه میانگین کمتری را به خود اختصاص دادند. نتایج گروه بندی در شرایط تنش شدید خشکی نشان داد که خوشه بندی گروه دوم و سوم با نتایج برخی از تحقیقات پیشین مطابقت کامل داشته ولی در خوشه اول سه مورد عدم مطابقت با معرفی اولیه دیده شد. لذا، در شرایط تنش شدید خشکی گروه بندی اولیه، به خصوص در مورد اکثر ژنوتیپ های حساس و متحمل، صادق است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1278 - ارزیابی صفات کیفی علوفه ارقام ذرت (Zea mays L) در واکنش به تراکم کاشت
حمداله اسکندری عبداله جوانمرد فریبرز شکاریذرت نقش مهمی در تغذیه دام ها دارد. به همین دلیل، تلاش برای افزایش کیفیت علوفه آن از طریق مدیریت های زراعی اهمیت بالایی دارد. به منظور بررسی کیفیت علوفه ارقام ذرت در واکنش به تراکم کاشت، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تح چکیده کاملذرت نقش مهمی در تغذیه دام ها دارد. به همین دلیل، تلاش برای افزایش کیفیت علوفه آن از طریق مدیریت های زراعی اهمیت بالایی دارد. به منظور بررسی کیفیت علوفه ارقام ذرت در واکنش به تراکم کاشت، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. فاکتور اول شامل تراکم بوته در سه سطح، 93، 105 و 119 هزار بوته در هکتار و فاکتور دوم شامل ارقام ذرت در پنج سطح، زوالا، سیمون، NS، 540 و 370 بودند. نتایج نشان داد که تولید ماده خشک تحت تأثیر اثر متقابل تراکم و رقم قرار گرفت. به طوری که، رقم 540 در تراکم 119 هزار بوته در هکتار بیش ترین مقدار علوفه (980 گرم بر متر مربع) و رقم NS در تراکم 93 هزار بوته کمترین مقدار آن را (933 گرم بر متر مربع) تولید کردند. به نظر می رسد که هر چه تراکم کاشت بیشتر باشد، میزان دیواره سلولی فاقد همی سلولز نیز بالاتر رفته و کیفیت علوفه افزایش می یابد. از نظر شاخص دیواره سلولی فاقد همی سلولز، رقم زولا با داشتن 638 گرم بر کیلوگرم، کم ترین کیفیت را داشت، در حالی که سایر ارقام از این نظر در یک گروه آماری قرار گرفتند. میزان فسفر علوفه در تراکم 93 هزار بوته در هکتار بیش ترین مقدار را داشت ولی مقدار کلسیم تحت تأثیر تراکم کاشت قرار نگرفت. در تراکم های کمتر، از نظر پروتئین خام، علوفه ای با کیفیتی بالاتر تولید شد. رقم 540 بیش ترین عملکرد پروتئین خام (کیلوگرم در هکتار) را داشت که نشان از برتری این رقم نسبت به سایر ارقام مورد بررسی دارد و در نتیجه، برای تولید علـوفه با کیفیت بالاتر و ماده خشک بیشتر در منطقه (و سایر مناطق با شرایط اقلیمی مشابه) قابل توصیه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1279 - بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی تشکل های مردم نهاد استان مرکزی بر توسعه سیاسی
میترا بیات حسن خیری محمدحسین پوریانیاز جمله عوامل تأثیرگذار بر توسعه سیاسی، عامل کلیدی سرمایه اجتماعی است. پژوهش حاضر در پی بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی تشکل های مردم نهاد استان مرکزی بر توسعه سیاسی می باشد. شاخص های مورد نظر سرمایه اجتماعی، اعتماد و انسجام اجتماعی هستند. برای دستیابی به این هدف از نظریات پ چکیده کاملاز جمله عوامل تأثیرگذار بر توسعه سیاسی، عامل کلیدی سرمایه اجتماعی است. پژوهش حاضر در پی بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی تشکل های مردم نهاد استان مرکزی بر توسعه سیاسی می باشد. شاخص های مورد نظر سرمایه اجتماعی، اعتماد و انسجام اجتماعی هستند. برای دستیابی به این هدف از نظریات پاتنام، کلمن و فوکویاما استفاده شده و از روش پیمایشی (پرسشنامه) و اسنادی بهره می گیرد و با استفاده از آموس و مدل سازی معادلات ساختاری، تحلیل عاملی تأییدی انجام می شود و با استفاده از SPSS شاخص های توصیفی به دست می آید. ضریب آلفای کرونباخ برای21 گویه، 925/0 و دارای پایایی قابل قبولی می باشد. جامعه آماری، اعضای تشکل های مردم نهاد استان مرکزی (1304نفر) می باشد و از نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده استفاده شده است. حجم نمونه 384 نفر می باشد. یافته پژوهش این است که سرمایه اجتماعی تشکل های مردم نهاد بر توسعه سیاسی تأثیر مثبت و معناداری دارد و برای تحقق جبهه فرهنگی- اجتماعی انقلاب و هم افزایی استعدادها و ظرفیتها برای سامان دادن به اهداف سیاسی نظام و مبارزه با دشمنان و شفاف سازی چالش های پیش رو و توسعه جامعه مدنی، نقش مهمی ایفا می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1280 - تلقی زنان ورزشکار قهرمان از نابرابری جنسیتی ورزشی
معصومه نظری آزاد اکبر طالب پور مجید کاشانیتلقی از نابرابری جنسیتی در بین ورزشکاران زن یکی از زمینه های کشف علاقه مندی زنان در حوزه ورزش قلمداد می شود تحقیق حاضر با استفاده از تئوری های؛ جامعه‌پذیری جنسیت ، نظریه نابرابری جنسیتی بلوم برگ، نظریه نابرابری جنسیتی چافتز، نظریههای کلیشه‌های جنسیتی و نظریه موانع فیزی چکیده کاملتلقی از نابرابری جنسیتی در بین ورزشکاران زن یکی از زمینه های کشف علاقه مندی زنان در حوزه ورزش قلمداد می شود تحقیق حاضر با استفاده از تئوری های؛ جامعه‌پذیری جنسیت ، نظریه نابرابری جنسیتی بلوم برگ، نظریه نابرابری جنسیتی چافتز، نظریههای کلیشه‌های جنسیتی و نظریه موانع فیزیولوژیکی به مدل تحلیلی به منظور تبیین تلقی از نابرابری جنسیتی در ورزش ایران رسیده است. بر اساس مدل نظری تحقیق متغیرهای مستقل؛ پایگاه اجتماعی- اقتصادی ، ارزشها و هنجارهای اجتماعی ،الگوپذیری از والدین، نوع فعالیت ورزشی زنان ، تحصیلات زنان ،استفاده از رسانه‌ها بعنوان متغیرهای مؤثر بر متغیر وابسته تلقی از نابرابری در ورزش انتخاب شدند. روش تحقیق پژوهش حاضر استفاده از شیوه پیمایشی در میان زنان ورزشکار در سطح ملی و بین المللی بعنوان جامعه آماری بوده است، تعداد 200نفر از این افراد بعنوان نمونه آماری با استفاده از نمونه گیری احتمالی تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار سنجش تحقیق پرسشنامه بوده که پایایی آن با استفاده آلفای کرونباخ تأیید گردید. یافته های تحقیق با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، نتایج تحلیل رگسیون چندگانه نشان دادند؛ متغیرهای ؛ پایگاه اجتماعی- اقتصادی ، ارزشها و هنجارهای اجتماعی ، الگوپذیری از والدین ، تحصیلات زنان و استفاده از رسانه‌ها به ترتیب بیشترین تأثیر را بر متغیر وابسته تحقیق داشته و در مجموع بیش از 48 درصد از تغییرات متغیر تابع را تبیین نموده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1281 - بررسی ارتباط بین کیفیت زندگی و حمایت اجتماعی در زنان دارای شکستگیهای استخوانی
نسرین قصاب مظفریبا توجه به شیوع بالای پوکی استخوان و شکستگیهای استخوانی در زنان و با در نظر گرفتن اینکه بالا بودن کیفیت زندگی با سلامتی افراد ارتباط مستقیم داشته و از طرفی حمایت اجتماعی نیز سبب افزایش کیفیّت زندگی میگردد؛ این مطالعه با هدف کلّی تعیین ارتباط بین کیفیت زندگی و حمایت اجت چکیده کاملبا توجه به شیوع بالای پوکی استخوان و شکستگیهای استخوانی در زنان و با در نظر گرفتن اینکه بالا بودن کیفیت زندگی با سلامتی افراد ارتباط مستقیم داشته و از طرفی حمایت اجتماعی نیز سبب افزایش کیفیّت زندگی میگردد؛ این مطالعه با هدف کلّی تعیین ارتباط بین کیفیت زندگی و حمایت اجتماعی در زنان دارای شکستگیهای استخوانی انجام پذیرفت، و یک پژوهش توصیفی- تحلیلی میباشد که بطور مقطعی انجام گرفت. تعداد نمونه ها 138 نفر و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامۀ حمایت اجتماعی فیلیپس – پرسشنامۀ کیفیّت زندگی SF36 و مشخصّات دموگرافیکی بود .بر اساس یافتهها میانگین سنّی نمونه ها 69.9 بود ، اکثریت افراد متأهل بوده و2 فرزند داشتند و خانه دار و بی‌سواد بودند و بیماری زمینهای خاصّی نداشتند و دلیل بستری‌شان شکستگی فمور بود. میانگین نمرۀ کلّ کیفیّت زندگی زنان 63.28 بود طبق یافته ها بین حمایت اجتماعی و کیفیّت زندگی رابطۀ معنی داری وجود داشتp = 0.000 ؛p پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1282 - نقش اخلاق حرفهای و مسئولیت اجتماعی بر رضایتمندی ورزشکاران
حامد عبادی باربین سعید صادقی بروجردی رضا صابونچیهدف پژوهش حاضر، تاثیر اخلاق حرفه ای و مسئولیت اجتماعی بر رضایتمندی ورزشکاران بوده است که از نظر هدف کاربردی و از نگاه روش، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل ورزشکاران منتخب شاغل در باشگاه های ورزشی کشور در رشته های انفرادی کشتی، کارات چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، تاثیر اخلاق حرفه ای و مسئولیت اجتماعی بر رضایتمندی ورزشکاران بوده است که از نظر هدف کاربردی و از نگاه روش، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل ورزشکاران منتخب شاغل در باشگاه های ورزشی کشور در رشته های انفرادی کشتی، کاراته، تکواندو و رشته های تیمی والیبال، بسکتبال، هندبال (592 ورزشکار) بود که در سال 1397 به رقابت می پرداختند که به روش نمونه گیری احتمالی – تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه های اخلاق حرفه ای کادوزیر (2002) با 16 گویه که 8 بعد مسئولیت پذیر، صادق بودن، عدالت و انصاف، وفاداری، برتری جویی رقابت، احترام به دیگران، همدردی با دیگران، رعایت و احترام نسبت به ارزش ها و هنجارهای اجتماعی. مسئولیت اجتماعی کارول (1991) با 25 سوال در 4 بعد اخلاقی، بعد قانونی، بعد بشردوستانه و بعداقتصادی و رضایتمندی ورزشکاران ریمر و چلادورلی (۱۹۸۸) با 14 سوال صورت پذیرفت. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پژوهش از روش حداقل مربعات جزئی با نرم افزار Smart pls نسخه 8/2/3 استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که اخلاق حرفه ای اثری مثبت و معنی دار بر مسئولیت اجتماعی دارد (449/0=736/8،t=β). تاثیراخلاق حرفه ای بر رضایتمندی ورزشکاران مثبت و معنی دار بود (141/0=803/3،t=β). یافته ها نشان داد که مسئولیت اجتماعی بر رضایتمندی ورزشکاران اثر معناداری دارد (735/0=340/23،t=β). در نهایت اثر اخلاق حرفه ای بر رضایتمندی ورزشکاران با نقش میانجی مسئولیت اجتماعی تایید گردید (700/0=082/8،t=β). با توجه به نتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که مدیران باشگاه‌های کشور میتوانند از فعالیتهای مسئولیت اجتماعی ورزشکاران خود به منظور ترویج یک رفتار سازمانی مطلوب و افزایش رضایتمندی ورزشکاران در جهت کسب نتایج مثبت باشگاه ها استفاده کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1283 - بررسی جامعه شناختی تاثیر طبقات اجتماعی و رسانه های اجتماعی در انسجام اجتماعی (مورد مطالعه؛ شهر اندیمشک)
شهلا سهرابی صمیره مهرداد نوابخش زهرا حضرتی صومعههدف تحقیق تحلیل جامعه شناختی بررسی تاثیر طبقات اجتماعی و رسانه های اجتماعی در انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک در سال 1398-99 می باشد. روش پیمایش از نوع توصیفی و تبیینی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان واقع در سن 15 تا 65 سال ساکن در شهر اندیمشک بود که ب چکیده کاملهدف تحقیق تحلیل جامعه شناختی بررسی تاثیر طبقات اجتماعی و رسانه های اجتماعی در انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک در سال 1398-99 می باشد. روش پیمایش از نوع توصیفی و تبیینی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان واقع در سن 15 تا 65 سال ساکن در شهر اندیمشک بود که با محاسبه فرمول کوکران به تعداد 384 نفر حاصل آمد. یافته های پژوهش نشان داد که طبق نتایج تحلیل مسیر اثر کل متغیر طبقات اجتماعی بر متغیر انسجام اجتماعی برابر 382/0 و اثر کل متغیر رسانه های اجتماعی بر متغیر انسجام اجتماعی برابر 356/ بود. سطح معنی داری متغیر رسانه های اجتماعی و فضای مجازی برابر 000/0 و سطح معنی داری (طبقات اجتماعی) برای متغیرهای تحصیلات، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، درآمد ماهیانه، طبقه اجتماعی 000/0 بر انسجام اجتماعی اثر دارند. نتایج یافته ها نشان داد متغیرهای طبقات اجتماعی و رسانه های اجتماعی بر انسجام اجتماعی تاثیر دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1284 - کاربست روش «تحلیل مکالمه» در بازشناخت الگوی بیمار محور در تعامل پزشک- بیمار
سجاد ممبینی علیرضا قبادیپژوهش حاضر قصد دارد کاربست روش تحلیل مکالمه را در بازشناخت الگوی بیمار ـ محور در یک تعامل پزشک ـ بیمار، مورد کند وکاو قرار دهد. بدین منظور پژوهشی با رویکرد کیفی و به روش تحلیل مکالمه انجام گرفت. در این راستا چهار جلسۀ معاینۀ پزشکی میان چهار زوج بیمار-پزشک ضبط گردیده و ب چکیده کاملپژوهش حاضر قصد دارد کاربست روش تحلیل مکالمه را در بازشناخت الگوی بیمار ـ محور در یک تعامل پزشک ـ بیمار، مورد کند وکاو قرار دهد. بدین منظور پژوهشی با رویکرد کیفی و به روش تحلیل مکالمه انجام گرفت. در این راستا چهار جلسۀ معاینۀ پزشکی میان چهار زوج بیمار-پزشک ضبط گردیده و بصورت متن پیاده سازی شد. بدنۀ اصلی متن ها انتخاب و با روش تحلیل مکالمه تحلیل گردید. در نتیجۀ تحلیل هایی که روی متون اعمال شد، 4 قاعدۀ اساسی (استقرار متناظر گفته ها، آشنایی سازی، انبساط کلام و نشانه گردانی) استخراج گردید. این قواعد که همگی مشخصه های یک تعامل شخصی و صمیمانه هستند، نشان دادند که تعامل پزشکیِ مورد مطالعه از نوع بیمار- محور بوده است. همچنین یک فرآیند سه مرحله ای به عنوان الگوی حاکم بر یک تعامل بیمار- محور، استخراج گردید. نتایج تحلیل نشان داد که روش تحلیل مکالمه به خوبی توانسته است از طریق تحلیل صوری متن، الگوی حاکم بر تعاملات پزشک ــ بیمار و نحوۀ برساخت آن را کشف نموده و توضیح دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1285 - عوامل اجتماعی مرتبط با ارتقای منزلت اجتماعی معلمان مقطع متوسطه مشکین شهر از دیدگاه خود معلمان
عزیزه جهانگیری محمود علمیاین تحقیق که با عنوان عوامل اجتماعی مرتبط با ارتقای منزلت اجتماعی معلمان مقطع متوسطه مشکین شهر از دیدگاه خود معلمان انجام شده است. از نظر هدف؛ از نوع کاربردی، از نظر زمانی؛ مقطعی و از نظر کنترل شرایط پژوهش؛ یک بررسی پیمایشی و هم چنین توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این چکیده کاملاین تحقیق که با عنوان عوامل اجتماعی مرتبط با ارتقای منزلت اجتماعی معلمان مقطع متوسطه مشکین شهر از دیدگاه خود معلمان انجام شده است. از نظر هدف؛ از نوع کاربردی، از نظر زمانی؛ مقطعی و از نظر کنترل شرایط پژوهش؛ یک بررسی پیمایشی و هم چنین توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق، معلمان مقطع متوسطه مشکین شهر در سال تحصیلی 94-1393 به حجم 670 نفر، حجم نمونه طبق فرمول تعیین حجم نمونه کوکران برابر با 245 نفر و روش نمونه گیری اش، تصادفی طبقه ای بوده است. در این تحقیق برای اندازه گیری متغیرها از سوال (پرسشنامه) و برای اندازه گیری سازه ها از ابزار (مقیاس) طیف لیکرت استفاده شده است. طبق یافته های تحقیق که با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون انجام شد، مشخص شد که بین میزان حقوق و مزایای دریافتی معلمان، میزان دسترسی معلمان به امکانات رفاهی، میزان عضویت معلمان در تشکل های صنفی، میزان اعتماد اجتماعی شهروندان به معلمان، میزان توجه رسانه ها به جایگاه معلم و افزایش مهارت های معلمان با ارتقای منزلت اجتماعی آنان رابطه معنی داری وجود دارد. هم چنین پیش بینی تغییرات متغیر وابسته و تعیین میزان تاثیر هر یک از متغیرهای مستقل بر روی آن با استفاده از رگرسیون چند متغیره نشان داد که 79 در صد از ارتقای منزلت اجتماعی معلمان، ناشی از رابطه بین یک ترکیب خطی از متغیرهای مستقل است و 21/0 درصد باقی مانده که ضریب عدم تعیین نام دارد ناشی از سایر عواملی است که در این تحقیق منظور نشده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1286 - رضایت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز از خدمات آموزشی و رفاهی دانشگاه (در سال تحصیلی 96-1395)
کریم اکبرزاده صادق ملکی آوارسینهدف پژوهش حاضر مطالعه رضایت دانشجویان از خدمات آموزشی، رفاهی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 1396-1395 می باشد. روش تحقیق، روش توصیفی از نوع پیمایش است و به لحاظ هدف، تحقیق کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز به تعداد 8602 نفر ( چکیده کاملهدف پژوهش حاضر مطالعه رضایت دانشجویان از خدمات آموزشی، رفاهی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 1396-1395 می باشد. روش تحقیق، روش توصیفی از نوع پیمایش است و به لحاظ هدف، تحقیق کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز به تعداد 8602 نفر (3854 پسر و 4748 دختر) که در 14 دانشکده در رشته های مختلف مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه تحقیق نیز با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به دست آمد. ابزار اندازه گیری تحقیق پرسشنامه محقق ساخته ارزیابی رضایت دانشجویان از خدمات آموزشی، رفاهی دانشگاه علوم پزشکی تبریز می باشد که اعتبار آن بر اساس اعتبار صوری به تایید رسید و میزان پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 93/0 برآورد گردید. برای آزمون فرضیه ها، پس از تست نرمال بودن توزیع متغیرها با استفاده از آزمون کولموگروف– اسمیرنوف، آزمون تحلیل واریانس یکطرفه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بین رضایت از خدمات آموزشی براساس گروه سنی و رشته تحصیلی دانشجویان تفاوت معنی دار وجود دارد، ولی بین رضایت از خدمات رفاهی بر اساس گروه سنی و رشته تحصیلی دانشجویان تفاوت معنی داری وجود نداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1287 - بررسی عوامل موثر اجتماعی در احساس آنومی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز
حسن جوادی محمود علمی صمد صباغآنومی به معنای شرایط بی‌هنجاری و بی‌قانونی ازجمله مسائل اجتماعی ناشی از دوران گذرا هرجامعه است. سوال اصلی تحقیق این است که آیا میان عوامل اجتماعی و احساس آنومی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز رابطه وجود دارد یا نه؟ احساس آنومی در این تحقیق متغیر وابسته و از چکیده کاملآنومی به معنای شرایط بی‌هنجاری و بی‌قانونی ازجمله مسائل اجتماعی ناشی از دوران گذرا هرجامعه است. سوال اصلی تحقیق این است که آیا میان عوامل اجتماعی و احساس آنومی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز رابطه وجود دارد یا نه؟ احساس آنومی در این تحقیق متغیر وابسته و از طریق بررسی متغیرهای مستقل عوامل اجتماعی (مشارکت، طبقه، همبستگی، نظارت و شکاف ارزشی) بررسی میشود. این تحقیق از نظریات دورکیم، مرتون، پارسونز و ... استفاده کرده و از روش پژوهش پیمایشی و نمونه 385 نفردانشجو به تفکیک نسبی انتخاب شدهاند. هم چنین در آزمون فرضیهها ازضریب همبستگی پیرسون، T-test و Anova استفاده شده است. هم چنین برای تبیین احساس آنومی بر اساس متغیرهای مستقل نیز از رگرسیون چندگانه استفاده شد. میزان احساس آنومی (متوسط نمره 61/55) میباشد. در این تحقیق فرضیه ارتباط همبستگی اجتماعی نظریه دورکیم، نظریه مسنر و کروهن، رابطه معکوس همبستگی اجتماعی و احساس آنومی، ارتباط احساس آنومی با نظارت اجتماعی با نظریات دیوید ریزمن و ایتکینسون و رابرتسون و رابطه معکوس نظارت اجتماعی و احساس آنومی، کاهش احساس آنومی با پذیرفتن ارزشهای جامعه پارسونز تایید شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1288 - رهیافتی زبان– جامعه‌شناختی بر آیات قرآنی لسان (زبان)
ایوب یوسف‌پور نظامیاین نوشتار، تاملی زبان- جامعه شناختی در آیات قرآنی، با موضوعیت زبان (لسان) است. بدین منظور در رویکردی واژه شناختی، آیات حاوی واژه " لسان " (زبان)، استخراج و ٢٤ آیه با متد مقوله بندی پسین، طبقه بندی موضوعی گردید. درمیانه مجموعه سیزده گانه مقولات حاصل از مقوله بندی پسین ( چکیده کاملاین نوشتار، تاملی زبان- جامعه شناختی در آیات قرآنی، با موضوعیت زبان (لسان) است. بدین منظور در رویکردی واژه شناختی، آیات حاوی واژه " لسان " (زبان)، استخراج و ٢٤ آیه با متد مقوله بندی پسین، طبقه بندی موضوعی گردید. درمیانه مجموعه سیزده گانه مقولات حاصل از مقوله بندی پسین (سطح اول)، برای طبقات موضوعی "زبان (زبان عربی) ، تنزیل قرآن و رسالت رسولان "، فراوانی درخور توجهی مشاهده شد. این یافته در کنار بخشی از تبیین های زبانی در قرآن (تبیین خلقت انسان، هبوط و ...) ؛ راهنمونی بر فرضیه "محوریت زبان در قرآن" گشت. این مطالعه در سپهر مفروضه فوق، ضمن پرداختن به مجموعه پرسش های مطالعاتی معرفی شده در متن؛ براساس پرسش بنیادی زیر پیش رفت: آیا تنزیل قرآن به زبان عربی (و تاکید بر این ویژگی) به معنی مطابقت قرآن با ساخت فرهنگی، زبانی (سبکی ، لغوی / گرامری) عربی؛ تایید، بازتولید آن و استیلابخشی عربی بر عجم است؟ باتوجه به سیاق مباحث، در رویکردی تطبیقی، دیدگاه زبان شناختی قرآن با انگاره زبان شناختی پست - مدرن نیز؛ به طور تطبیقی به اختصار بررسی شد. نتیجه حاصل، طرحی ناتمام از فلسفه قرآنی زبان است؛ که در فازهای مطالعاتی دیگر، با افزودن بر دامنه کاوش ها و استخراج واژه های قرآنی مترادف و مرتبط با " لسان " و ابداع خوشه ایی از مفاهیم و مقولات دیگر، می تواند روی در کمالی بیش از این نهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1289 - بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 13 نسبت به تفاوت ارزشهای اجتماعی آنان با والدین در رابطه با خانواده و ازدواج
داود ابراهیمپوردردهههای اخیر به موازات تغییرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که درجامعه ایران روی داده، بسیاری از ارزشها و هنجارهای اجتماعی دستخوش تغییر و دگرگونی شده است. تغییرات به وجود آمده در زمینه شیوه‌های همسریابی و ازدواج جوانان، از جمله مواردی است که بسیاری از خانوادهها را با مس چکیده کاملدردهههای اخیر به موازات تغییرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که درجامعه ایران روی داده، بسیاری از ارزشها و هنجارهای اجتماعی دستخوش تغییر و دگرگونی شده است. تغییرات به وجود آمده در زمینه شیوه‌های همسریابی و ازدواج جوانان، از جمله مواردی است که بسیاری از خانوادهها را با مسائل متعددی مواجه ساخته است. در نتیجه شناخت الگوهای جامعه‌شناختی ازدواج میتواند حائز اهمیت باشد. هدف تحقیق حاضر، شناخت تفاوت در نگرشهای دانشجویان و والدین در زمینه ارزشهای خانواده و ازدواج است. روش تحقیق درمطالعه حاضر پیمایشی و توصیفی است و ابزارجمع آوری دادهها، پرسشنامه میباشد. برای این منظور بعد از تهیه پرسشنامه مقدماتی، آزمون مقدماتی آن و تهیه پرسشنامه نهایی اقدام به جمع آوری دادهها شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر، دانشجویان واحدها و مراکز دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 13 در سال تحصیلی 93-1392 میباشد که تعداد آنها حدود 96000 میباشد. بر اساس نتایج تحقیق، بین نگرش دانشجویان و والدین آنان در مورد خصوصیات همسر خوب، نحوه انتخاب همسر، سن مناسب برای ازدواج، میزان تفاوت سنی پسر و دختر در زمان ازدواج، معاشرت دختر و پسر قبل از ازدواج، میزان اهمیت رضایت والدین برای ازدواج، میزان پذیرش اظهارنظرها و مشورت‌های ارائه شده از طرف والدین پس از ازدواج، میزان اهمیت رضایت والدین برای ازدواج، نگرش نسبت به نوع اقتدار در خانواده، میزان اهمیت فرزند در خانواده، تعداد مطلوب فرزندان، و میل و رغبت به رفت و آمد و دیدار با اعضای فامیل پس از ازدواج تفاوت وجود دارد. بین نگرش دانشجویان و والدین آنان در مورد نگرش نسبت به مکان مناسب برای زندگی پس از ازدواج، جنسیت مطلوب فرزندان و اشتغال زن در بیرون از خانه تفاوت وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1290 - تعیین میزان آگاهی مردم شهر گرمی (مغان) از بیماری ایدز و ارتباط آن با عوامل اجتماعی و اقتصادی
نورالدین حسین‌پور صمد صباغمطالعه حاضر یک مطالعه پیمایشی مقطعی، با هدف تعیین میزان آگاهی مردم شهر گرمی (مغان) از بیماری ایدز می باشد. در این پژوهش 378 نفر به عنوان حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد که داده چکیده کاملمطالعه حاضر یک مطالعه پیمایشی مقطعی، با هدف تعیین میزان آگاهی مردم شهر گرمی (مغان) از بیماری ایدز می باشد. در این پژوهش 378 نفر به عنوان حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد که داده های آن با استفاده از برآورد های نرم افزار spss نسخه20 بر اساس روش های آماری مطابق بافرضیات تحقیق، شامل ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و آزمون F و رگرسیون چند متغیره، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین میزان سرمایه اجتماعی و سن افراد، با میزان آگاهی افراد ازبیماری ایدز رابطه مستقیم معنی دار، بین میزان دین داری و میزان آگاهی از ایدز رابطه معکوس و معنی داری، و هم چنین بین جنسیت، وضعیت تاهل و پایگاه اجتماعی و اقتصادی افراد با میزان آگاهی از ایدز رابطه مستقیم و معنی دار وجود دارد. نتایج تحقیق نشان داد 25.9% از افراد آگاهی شان از بیماری ایدز در سطح بالا، 61.9 درصد در سطح متوسط و 12.2 درصد نیز درسطح پایین قرار دارند. هم چنین بالاترین سطح آگاهی مربوط به روش های انتقال با 56.6٪ و کمترین آن دربعد علائم و نشانه های بیماری ایدز با 7.1٪ گزارش شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1291 - تأثیر اعسار و ورشکستگی بر انفساخ قهری عقود جایز در حقوق ایران و مصر
علی دادمهر رضا سکوتی نسیمی اکبر بشیریقانون مدنی ایران، در تقسیم بندی عقود در ماده 184 به عقد جایز اشاره کرده و به عنوان یک قاعده کلی، برخی از اسباب انفساخ عقود جایز را در ماده 954 ق.م چنین آورده است: کلیه عقود جایزه به موت احد طرفین منفسخ می شود و هم چنین به سفه در مواردی که رشد معتبر است و بند 2 ماده 551 چکیده کاملقانون مدنی ایران، در تقسیم بندی عقود در ماده 184 به عقد جایز اشاره کرده و به عنوان یک قاعده کلی، برخی از اسباب انفساخ عقود جایز را در ماده 954 ق.م چنین آورده است: کلیه عقود جایزه به موت احد طرفین منفسخ می شود و هم چنین به سفه در مواردی که رشد معتبر است و بند 2 ماده 551 ق.م، در باب عقد مضاربه، فقط مفلس شدن مالک را یکی از اسباب انفساخ عقد مضاربه دانسته است که در حال حاضر در قوانین ایران، نهاد جایگزین افلاس، اعسار و ورشکستگی است.قانون مدنی مصر، برخلاف قانون مدنی ایران، به صراحت اشاره ای به تقسیم بندی عقود از جمله عقود جایز و اسباب انفساخ آن تحت عنوان یک قاعده کلی ننموده است ولی در بند 1 ماده 528 در باب شرکت، اعسار و افلاس یکی از شرکاء را جزء اسباب انفساخ عقد شرکت آورده است.نگارندگان با بررسی قوانین موضوعه ایران و مصر به این نتیجه رسیده اند که در حقوق ایران، ورشکستگی و در حقوق مصر، اعسار و افلاس پس از عقد و در دوران اجرای آن از اسباب خاص انفساخ عقود جایز مالی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1292 - مسوولیت های ناشی از استفاده تجهیزات پزشکی معیوب در حقوق ایران و (اسلام ) و قانون یکدست اروپا
عزیز امن الهی دکتر علی غریبهیکی از مباحث رایج در جامعه امروزی مسؤولیت های ناشی از اقدامات و استفاده از تجهیزات پزشکی است. با وجود اینکه در حوزه حقوق کیفری بررسی و نگاه کافی به این موضوع صورت گرفته است، اما حقوق مدنی و بالاخص حقوق مسؤولیت مدنی همچنان از نداشتن مبانی و ساختار ویژه برای مسؤولیت های ن چکیده کاملیکی از مباحث رایج در جامعه امروزی مسؤولیت های ناشی از اقدامات و استفاده از تجهیزات پزشکی است. با وجود اینکه در حوزه حقوق کیفری بررسی و نگاه کافی به این موضوع صورت گرفته است، اما حقوق مدنی و بالاخص حقوق مسؤولیت مدنی همچنان از نداشتن مبانی و ساختار ویژه برای مسؤولیت های ناشی از اقدامات و استفاده از محصولات پزشکی دارای نقص هست. در این میان خسارات ناشی از استفاده از تجهیزات پزشکی معیوب همواره اهمیت فراوانی داشته است. صرف نظر از اهمیت حیاتی وصف سلامت در این اقلام، تقابل دو طیف پزشک و بیمار در این خصوص حساسیت های خاصی ایجاد کرده است. در حقوق ایران بر خلاف قانون یکدست اروپا تقریباً هیچ مقرره ای برای تبیین مسؤولیت های ناشی از استفاده از تجهیزات معیوب وجود ندارد. عامل زیان، شخصی است که در رفتار و اقدام خود مرتکب تقصیر عرفی یا قانونی یا قراردادی گردیده است. با ذکر این مطلب که عامل زیان، بسته به نوع خدمات یا کالایی که ارائه می نماید و خساراتی که از آن حاصل می گردد متغیر خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1293 - مطالعه رهیافت مدیریت ریسک جرم از چشم اندازهای فقه امامیه، حقوق کیفری ایران و حقوق کیفری بین المللی
جلال الدین حسانی سیدمحمود میرخلیلی محمدرضا نظری نژاد کیاشیبزه کاری پدیده ای طبیعی در جامعه است و یکی از رهیافت های در دسترس در برابر آن، رویکرد مدیریت ریسک جرم نام دارد. این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده، درصدد مطالعه جایگاه این رهیافت در فقه امامیه، حقوق کیفری ایران و حقوق کیفری بین المللی است. در رهیافت مدیریت ریس چکیده کاملبزه کاری پدیده ای طبیعی در جامعه است و یکی از رهیافت های در دسترس در برابر آن، رویکرد مدیریت ریسک جرم نام دارد. این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده، درصدد مطالعه جایگاه این رهیافت در فقه امامیه، حقوق کیفری ایران و حقوق کیفری بین المللی است. در رهیافت مدیریت ریسک جرم، میزان ریسک هر یک از دسته های بزه کاری ارزیابی و پاسخ های کیفری متناسب با آن پیاده می شوند. تشهیر، بزه پوشی، شناسایی ریشه های مفاسد اخلاقی، امر به معروف و نهی از منکر و نیز پیش بینی کیفرهای شدید، شماری از نشانگان این رهیافت از چشم انداز آموزه های فقهی است. حقوق کیفری ماهوی نیز در چارچوب درجه بندی و تعیین مجازات های تعزیری، صدور حکم به تعزیر در صورت عدم اجرای قصاص، منع پیاده سازی نهادهای ارفاقی کیفری نسبت به مرتکبان پرریسک، تعیین کیفیات مشدده جرایم و... آن را بازتاب می دهد. قرارهای تأمین کیفری، دادرسی های اختصاصی کیفری و دادرسی های فوری نیز مهم ترین بسترهای پیاده سازی رویکرد مدیریت ریسک جرم در سازه شکلی حقوق کیفری است. جرم انگاری جرایم اصلی بین المللی، مجازات های شدید در اساسنامه دیوان و نیز چالش آفریقایی دیوان نمونه هایی از این رهیافت در قلمرو حقوق کیفری بین المللی است. این پژوهش دریافته است که رهیافت مدیریت ریسک جرم در هر یک از قلمروهای فقه امامیه، حقوق کیفری ایران و حقوق کیفری بین المللی آشکارا چهره یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1294 - وضعیت فقهی- حقوقی تاجر ورشکسته صادر کننده چک در دوران توقف،طبق مقررات ورشکستگی و قانون صدورچک
حسن محمدی رمقانی علی قره باغیطبق مواد3 و10قانون صدور چک در صورتی که چک بی محل باشد و یا با وجود محل- جز در مورد ماده 14قانون صدور چک، که به صادر کننده یا ذینفع، در موارد خاصی اجازه دستور عدم پرداخت وجه داده شده است- با عدم پرداخت مواجه شود، صادر کننده به مجازات ذکر شده در ماده 7قانون صدور چک محکوم چکیده کاملطبق مواد3 و10قانون صدور چک در صورتی که چک بی محل باشد و یا با وجود محل- جز در مورد ماده 14قانون صدور چک، که به صادر کننده یا ذینفع، در موارد خاصی اجازه دستور عدم پرداخت وجه داده شده است- با عدم پرداخت مواجه شود، صادر کننده به مجازات ذکر شده در ماده 7قانون صدور چک محکوم می شود، اما در صورت ورشکستگی صادر کننده با وجود عدم ذکر در ماده 14 ق.ص.چ، امکان دارد، مدیرتصفیه به بانک دستور مسدود نمودن حساب بانکی تاجر دهد، که در این صورت، با مراجعه دارنده چک به بانک با عدم پرداخت مواجه می شود. از طرف دیگر امکان دارد که چک در دوران توقف صادر و به پرداخت منتهی شود، که در این صورت امکان قابل تعقیب بودن تاجر ورشکسته صادر کننده چک در دوران توقف طبق بند 4ماده541ق.ت وجود دارد.در واقع بحثی که پیش می آید، این است که در صورتی که چک صادره توسط تاجر ورشکسته، بعد از توقف با پرداخت مواجه شود، امکان تعقیب صادر کننده طبق مقررات ورشکستگی وجود دارد، که همین بحث در مورد وضعیت حقوقی پذیرش دین بر ذمه توسط تاجر ورشکسته در فقه مطرح می باشد و بحث دیگر اینکه در صورت عدم پرداخت امکان تعقیب وی طبق قانون صدور چک وجود دارد یا خیر، در این مقاله با توجه به موارد مذکور سعی شده است، وضعیت حقوقی چنین تاجری در فقه و طبق مقررات ورشکستگی و مقررات صدور چک مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1295 - کالبدشکافی توسعه از منظر داگلاس نورث با تحلیل انتقادی گفتمان نهادگرایی نوین: درسی برای ایران
قاسم امامی سید مصطفی ابطحی مسعود مطلبییکی از جدیدترین رویکردهای نظری در حوزه توسعه، نظریه نظم اجتماعی داگلاس نورث می باشد. هدف این مقاله کالبدشکافی نظریه توسعه از دیدگاه نورث است. براساس الگوی نظری نورث، جوامع جهان سوم جهت دستیابی به توسعه باید به نظم دسترسی باز روی آورند. علاوه بر آن، نهادها و دولت کارا، ن چکیده کاملیکی از جدیدترین رویکردهای نظری در حوزه توسعه، نظریه نظم اجتماعی داگلاس نورث می باشد. هدف این مقاله کالبدشکافی نظریه توسعه از دیدگاه نورث است. براساس الگوی نظری نورث، جوامع جهان سوم جهت دستیابی به توسعه باید به نظم دسترسی باز روی آورند. علاوه بر آن، نهادها و دولت کارا، نحوه توریع رانت و مهار خشونت تعیین کننده توسعه است. رویکرد مطالعه حاضر این است که هسته قدرت نقش محوری در توسعه دارد. در این مدل نظری، برای رسیدن به توسعه نه الگوبرداری از دیگران، بلکه توجه به درون مورد تأکید قرار گرفته و ائتلاف ها و رانت مولد و سازمانگرایی مورد تاکید می باشد. هدف دیگر این پژوهش، درس آموزی از نظریه نظم اجتماعی نورث جهت توسعه یافتگی کشور ایران مد نظر میباشد. اهمیت این کار، استفاده از یک نظریه آزمایش شده برای مطالعه توسعه در ایران و یافتن راهکارهای کارآمد جهت برون رفت از چالش های متعدد ناکارآمدی سیستم میباشد. نظریه نظم اجتماعی، نظریه‌ای موفق در دستیابی به توسعه برای برخی کشورهای شرق آسیا به شمار می رود. یافته ها و نتایج حاصل از بکارگیری روش توصیفی- تحلیلی و بکارگیری منابع کتابخانه ای در این پژوهش حاکی از آن است که 1) داشتن الگوی بومی، 2) وجود جامعه دمکراتیک و سیستم باز، 3)دوری گزینی از شخصی گرایی، 4) وجود ائتلاف و همدلی،5) وجود مناسبات رانتی از نوع رانت مولد، 6)توجه به تاریخ و فرهنگ، 7)حاکمیت قانون و تقویت حقوق مالکیت کارا و 8)تقویت و بهبود کارکرد نهاد دولت درس های مهم در دستیابی به توسعه ایران می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1296 - تأثیر طرح سپر دفاع موشکی آمریکا بر امنیت قدرتهای منطقه ای؛ مطالعه موردی ایران - روسیه
عزیز جوانپور هروی سید محمدرضا موسوی رحیم نوروزیچه در دوران جنگ سرد و چه پساجنگ سرد، توانمندی موشکی بهعنوان ابزاری برای بازدارندگی و مهار تواتمندیهای نظامی و بهویژه موشکی کشورهای رقیب و همچنیی ازیزایق قیدرس نسیری بیرای سیطره بر دیگر رقرا مورد استفاده قرار گرزته است. به عریارتی دیگیر، تیوان موشیکی همیواره بیهعنوان ابز چکیده کاملچه در دوران جنگ سرد و چه پساجنگ سرد، توانمندی موشکی بهعنوان ابزاری برای بازدارندگی و مهار تواتمندیهای نظامی و بهویژه موشکی کشورهای رقیب و همچنیی ازیزایق قیدرس نسیری بیرای سیطره بر دیگر رقرا مورد استفاده قرار گرزته است. به عریارتی دیگیر، تیوان موشیکی همیواره بیهعنوان ابزاری کارآمد برای مهار و کنترل قدرس رقرا و اززایق قدرس خودی مورد استفاده بیازیگران بی المللیی بوده است. در ای راستا، طرح استقرار سپر دزاع موشکی آمریکا در شرق اروپا و خاورمیانه مییتوانید بیا هدف حفظ استمرار هژمونی در نیمکره غربی صورس گرزته باشد. همچنی ، آمریکا با اسیتراتژی موازنیه دور از کرانه و اتحاد و ائتلاف با بازیگران مناطق شرق اروپا و خاورمیانه میتواند درصدد مهیار و کنتیرل روسیه و ایران بهعنوان هژمونهای منطقهای بالقوه از طریق استقرار سیپر دزیاع موشیکی بیرای مهیار و کنترل قدرس بالقوه آنها در اطراف آن ها باشد. در ای راستا، ای پژوهق با کاربست نظرییه واقی گرایی درصدد پاسخ به ای سؤال است که گسترش سپر دزاع موشکی آمریکا در اروپا و خاورمیانه با چه هدف بوده و چگونه بر کنترل قدرس روسیه و ایران تأثیر گذاشته است؟ بر ای اساس زرضیه مقاله ایی اسیت که سپر دزاع موشکی آمریکا با هدف حفظ و استمرار هژمونی آمریکا و مهیار و کنتیرل ازیزایق قیدرس نظامی و موشکی روسیه و ایران در مناطق اوراسیا و خاورمیانه، استقرار یازته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1297 - رابطه خانواده، دین و دولت و نقش آن در شکاف نسلی در ایران امروز
مرتضی مقتدائیقرن بیستم با حوادث اجتماعی بزرگی همچون جنبش‌ها و انقلابات اجتماعی همراه بوده است. در پس این تحولات، تحولاتی در لایههای مختلف اجتماعی بوجود آمد که تغییر موقعیت اجتماعی جوانان از جمله آن ها بود. جمهوری اسلامی ایران نیز تحت تأثیر این تحولات قرار گرفت. با گذشت کمتر از یک د چکیده کاملقرن بیستم با حوادث اجتماعی بزرگی همچون جنبش‌ها و انقلابات اجتماعی همراه بوده است. در پس این تحولات، تحولاتی در لایههای مختلف اجتماعی بوجود آمد که تغییر موقعیت اجتماعی جوانان از جمله آن ها بود. جمهوری اسلامی ایران نیز تحت تأثیر این تحولات قرار گرفت. با گذشت کمتر از یک دهه از انقلاب اسلامی و پس از آن بسیاری از مفاهیم و روابط نیازمند بازتعریفی مجدد شدند که میتوان به روابط خانواده، دین و دولت اشاره کرد. این سه نهاد تأثیرگذار بر تحولات سیاسی – اجتماعی ایران میتوانند سه نوع رابطه تزاحمی، تابعی و تعاملی با همدیگر داشته باشند. هدف نوشتار حاضر بررسی روابط سه نهاد مزبور در ایران و تأثیر آن بر شکاف بین نسل‌ها با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. نتیجه حاصله بیانگر وقوع شکاف نسلی در رابطه تزاحمی و تابعی و مدیریت و کنترل شکاف نسلی در رابطه تعاملی این سه نهاد با یکدیگر میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1298 - تأثیر شکاف قومی و مذهبی بر ناپایداری سیاسی در لبنان
علی فلاح نژاد محمد فلاح فاطمه محمود زادهجامعه لبنان متشکل از اقلیتهای قومی، نژادی، زبانی و مذهبی فراوان ی م یباش . وج ود چن ینگستردگی قومی و مذهبی، بسترساز گسستگی، شکاف، تنش و کشمکشهای فراوان در گستره تاریخیدر این کشور ش ه است. درواقع، هر عضو جامعهی لبنان بیش از آنکه خود را در قالبی ملی تعریف کن با تأکی بر عن چکیده کاملجامعه لبنان متشکل از اقلیتهای قومی، نژادی، زبانی و مذهبی فراوان ی م یباش . وج ود چن ینگستردگی قومی و مذهبی، بسترساز گسستگی، شکاف، تنش و کشمکشهای فراوان در گستره تاریخیدر این کشور ش ه است. درواقع، هر عضو جامعهی لبنان بیش از آنکه خود را در قالبی ملی تعریف کن با تأکی بر عناصر فرو ملی بهویژه قومیت و مذهب؛ خود را یک سنی، شیعه، و یا یک مس یحی م ارونیتعریف میکن . بیشک در چنین جامعهای که از یکس و، بح ران هوی ت تم امی س وو جامع ه را دربرگرفته است و از سوی دیگر مردم با نظام سیاسی خود بیگانهان ؛ نمیتوان انتظاری جز دچار ش ن اینکشور به بحران و ناپای اری سیاسی داشت. این پژوهش با طر این پرسش که شکاف قومی و مذهبیچه تأثیری در ناپای اری سیاسی لبنان داشته است؟ و به روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی این فرضیهمیپردازد که به نظر میرس وجود فرقهگرایی ش ی و غلبه هویت فرقهای و قومی بر هویت ملی نق شتعیینکنن های در ت اوم بحران سیاسی در کشور لبنان ایفا نموده است. یافتهها نیز مبین این است ک هشکافهای قومی- مذهبی مهمترین عامل شکلگیری و ت اوم بحران سیاسی در لبنان بوده و این عاملموجب ناکارآم ی نهادهای سیاسی، ع م شکلگیری هویت ملی و جنگ داخلی ش ه است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1299 - The Effect of Story-based, L1 Translation, and Whatsapp Emoticon Puzzle-Solving Techniques on Iranian Intermediate EFL Learners’ Proverb Learning
اعظم علی سرائی سید عبدالمجید طباطبائی لطفی سید امیرحسین سرکشیکیانThis study investigated the effect of story-based technique, L1 translation, and Whatsapp emoticon puzzle solving on EFL learners’ learning proverbs. From among 90 female intermediate level learners at two language institutes in Qom, Iran, 60 homogeneous students چکیده کاملThis study investigated the effect of story-based technique, L1 translation, and Whatsapp emoticon puzzle solving on EFL learners’ learning proverbs. From among 90 female intermediate level learners at two language institutes in Qom, Iran, 60 homogeneous students were chosen following the administration of a sample of Nelson proficiency test and a pre-test. The 60 participants were then assigned to three experimental groups, equal in number. The experimental group 1 was instructed using story-based technique; the experimental group 2 was taught through L1 translation; and the experimental group 3 was exposed to Whatsapp emoticon puzzle solving. Subsequently, all three groups took part in a proverb post-test similar to the pre-test. The data were analyzed by ANOVA. The results showed that Whatsapp emoticon puzzle solving was significantly the most effective, and that the students’ level of learning proverbs was influenced by story-based technique more than L1 translation technique. The findings of this study can contribute to technology- enhanced language teaching. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1300 - The Impact of Explicit and Implicit Recasts on the Grammatical Accuracy of Iranian EFL Learners’ Writing Performance
سعیده آهنگری Farhad GolpourThe present study aimed at investigating the effects of explicit and implicit recasts on Iranian EFL learners' acquisition of English relative clauses. For this purpose, 64 participants were selected out of 94 intermediate level EFL learners at Falagh language Institute چکیده کاملThe present study aimed at investigating the effects of explicit and implicit recasts on Iranian EFL learners' acquisition of English relative clauses. For this purpose, 64 participants were selected out of 94 intermediate level EFL learners at Falagh language Institute, Rasht, Iran. To have homogenized groups, the researcher administered a language proficiency test (TOEFL). Then, the researchers assigned them randomly to the explicit recast group, implicit recast group, and control group. They carried out some information gap tasks within four sessions. One group received explicit recast, the other group received implicit recast and the control one got no corrective feedback, for the target linguistic errors during the task performance. A grammatical judgment test was applied as the pretest and immediate posttest. The results of a paired-samples t-test and analyses of variance (ANOVA) showed that the scores of all three groups improved significantly overtime. However, the explicit recast group did significantly better than both the control group and the implicit recast group. The results of the study were elaborated in terms of counterbalance hypothesis and noticing hypothesis. The superiority of explicit recast implied a beneficial role for negative evidence in SLA and that explicit recast was a better choice than implicit recast in the L2 classroom. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1301 - The Effects of Multimedia Annotations on Iranian EFL Learners’ L2 Vocabulary Learning
سعیده آهنگری زینب عبدالله پورIn our modern technological world, Computer-Assisted Language learning (CALL) is a new realm towards learning a language in general, and learning L2 vocabulary in particular. It is assumed that the use of multimedia annotations promotes language learners’ vocabula چکیده کاملIn our modern technological world, Computer-Assisted Language learning (CALL) is a new realm towards learning a language in general, and learning L2 vocabulary in particular. It is assumed that the use of multimedia annotations promotes language learners’ vocabulary acquisition. Therefore, this study set out to investigate the effects of different multimedia annotations (still picture annotations, dynamic picture annotations, and written annotations) on L2 vocabulary learning. To fulfill this objective, the researchers selected sixty four EFL learners as the participants of this study. The participants were randomly assigned to one of the four groups: a control group that received no annotations and three experimental groups that received: still picture annotations, dynamic picture annotations, and written annotations. Each participant was required to take a pre-test. A vocabulary post- test was also designed and administered to the participants in order to assess the efficacy of each annotation. First for each group a paired t-test was conducted between their pre and post test scores in order to observe their improvement; then through an ANCOVA test the performance of four groups was compared. The results showed that using multimedia annotations resulted in a significant difference in the participants’ vocabulary learning. Based on the results of the present study, multimedia annotations are suggested as a vocabulary teaching strategy. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1302 - Hedges and Boosters in Academic Writing: Native vs. Non-Native Research Articles in Applied Linguistics and Engineering
فرهمن فرخی صفوره امامیThe expression of doubt and certainty is crucial in academic writing where the authors have to distinguish opinion from fact and evaluate their assertions in acceptable and persuasive ways. Hedges and boosters are two strategies used for this purpose. Despite their impo چکیده کاملThe expression of doubt and certainty is crucial in academic writing where the authors have to distinguish opinion from fact and evaluate their assertions in acceptable and persuasive ways. Hedges and boosters are two strategies used for this purpose. Despite their importance in academic writing, we know little about how they are used in different disciplines and genres and how foreign language writers present assertions in their writing. This study explores the use of hedges and boosters in the research articles of two disciplines of Electrical Engineering and Applied Linguistics. It further examines the use of hedges and boosters by native and non-native writers of English in these research articles. Based on a corpus of twenty research articles, the overall rhetorical and categorical distribution of hedges and boosters were calculated across four rhetorical sections (Abstract, Introduction, Discussion, and Conclusion) of the research articles. The analysis shows that the overall distribution of hedges and boosters in Applied Linguistics articles is higher than Electrical Engineering articles. Moreover, there are significant differences between native and non-native writers in the use of hedges and boosters. These findings may have some implications for the teaching of academic writing especially to EFL learners. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1303 - An investigation into the frequency of Language Related Episodes in the EFL learners’ Homogeneous and Heterogeneous Dyadic Interaction
ناصر غفوریThis study attempted to compare the relative frequency of the occurrence of Language Related Episodes (LREs) in the dyadic talks of pairs who were homogeneous and heterogeneous in terms of English proficiency. LREs are those parts of the conversations where the interloc چکیده کاملThis study attempted to compare the relative frequency of the occurrence of Language Related Episodes (LREs) in the dyadic talks of pairs who were homogeneous and heterogeneous in terms of English proficiency. LREs are those parts of the conversations where the interlocutors explicitly focus on linguistic form. The study was carried out with 60 Iranian university students of teaching English as a foreign language (TEFL) who were divided into two groups of homogeneous and heterogeneous pairs based on their scores in a standardized English proficiency test (FCE). The pairs were required to collaborate and talk to carry out nine writing tasks. The participants’ talks while they were doing the pair work were recorded and transcribed, and the relative frequency of LREs for each pair talk was found. The frequency values for the two groups were compared through the independent samples t-test, and it was found that the heterogeneous pairs had significantly more LREs in their dyadic interactions. The results of the study were explained in relation to Vygotsky’s sociocultural theory, and several pedagogical implications were finally offered. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1304 - The Use of Hedges and Boosters in Monolingual and Bilingual EFL Learners’ Academic Writings: The Case of Iranian Male and Female Post-graduate MA Articles
MirAyyoob Tabatabaei صمد رمزیExpressing doubt and certainty in academic writings requires a cautious use of hedges and boosters. Despite their importance in academic writing, little is known about how they are used in monolingual and bilingual male and female EFL learners’ academic writings. چکیده کاملExpressing doubt and certainty in academic writings requires a cautious use of hedges and boosters. Despite their importance in academic writing, little is known about how they are used in monolingual and bilingual male and female EFL learners’ academic writings. To shed some lights on the issue, the present study investigated the use of hedges and boosters in research articles written by monolingual and bilingual male and female EFL learners. Based on the collected corpus from twelve academic research articles, the overall rhetorical and categorical distribution of hedges and boosters were identified across four sections of these articles (Abstract, Introduction, Discussion, and Conclusion). The results evinced that the overall distribution of hedges and boosters in research articles written by bilinguals was higher than that of monolinguals. Moreover, there were significant differences between male and female EFL learners in the use of hedges and boosters in their academic research articles. These findings not only paved the way for further studies in the use of hedges and boosters but they also presented some beneficial implications for teaching of academic writing to EFL learners. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1305 - A Study of the Challenging Sociocultural Variables Affecting EFL Learners’ Identity in an Iranian Context
هاجر مقدسی حاجی آباد شعله کلاهی بهدخت مال‌امیریThe present research probed the sociocultural challenging variables which may affect EFL learners’ identity formation during their language studies in an Iranian context. A thorough analysis of the literature encompassing EFL teachers’ opinions and EFL cours چکیده کاملThe present research probed the sociocultural challenging variables which may affect EFL learners’ identity formation during their language studies in an Iranian context. A thorough analysis of the literature encompassing EFL teachers’ opinions and EFL coursebook analyses was performed to develop a comprehensive view of the recognized sociocultural domains and variables. Furthermore, an open-ended questionnaire was designed and distributed among 50 adolescent male and female EFL learners at the age range of 13-21 years (M=16) as Erickson’s identity confusion stage to identify the newest sociocultural challenging variables in the present Iranian context. The result of the research led to compilation of a Sociocultural Variables Inventory presenting an extended range of variables operating in the context of Iranian EFL learners’ identity formation. The inventory could act as a basis for research in the fields of TEFL, sociolinguistics, cultural studies, and further interdisciplinary research. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1306 - بررسی اثرات آلودگی نفت خام (بخش محلول در آب آن) در ارتباط با تجمع PAHs در ماهی کفشک زبان گاوی (Cynoglossus bilineatus) خلیج فارس
شهربانو عریان مهتاب قریب خانی مصطفی تاتینایکی از ترکیبات موجود در نفت هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs) هستند. این تحقیق جهت بررسی تأثیر بخش محلول در آب نفت خام بر تجمع PAHs در عضله ماهی کفشک زبان گاویCynoglossus bilineatus)) در بهار سال 1383 انجام شد. دو محلول با غلظتهای ppm0 و ppm چکیده کاملیکی از ترکیبات موجود در نفت هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs) هستند. این تحقیق جهت بررسی تأثیر بخش محلول در آب نفت خام بر تجمع PAHs در عضله ماهی کفشک زبان گاویCynoglossus bilineatus)) در بهار سال 1383 انجام شد. دو محلول با غلظتهای ppm0 و ppm 25/18 از نفت خام به روش اندرسن و با استفاده از آب دریا که مشابه آب محل صید ماهی‌ها بوده است تهیه گردید. سپس 48 عدد ماهی که از ایستگاههای مختلف خلیج فارس صید شده بودند در آزمایشات زیست سنجی بلند مدت (8 روزه) تعداد 8 عدد ماهی (با 3 تکرار) در هر یک از غلظتهای تهیه شده از نفتخام قرار داده شدند. پس از پایان دوره آزمایش ماهیان بطور جداگانه فریز و بستهبندی شده و جهت تعیین میزان تجمع PAHs در عضله به آزمایشگاه ارسال شدند. اندازهگیری PAHs بوسیله دستگاه‌کروماتوگراف گازی با شناساگر شعله یونشی (GC-FID) مدل واریان 3400 انجام شد. در کل 16 نوع ترکیب مختلف PAHs شناسایی شد. سپس مجموع کل PAHs در هر یک از غلظت‌ها بطور جداگانه محاسبه گردید. نتایج حاصله از آنالیز دادهها نشان میدهد که میانگین تجمع PAHs STD)( در عضله ماهیان شاهد (غلظت ppm 0) و غلظت ppm25/18 از نفتخام بهترتیب برابر با ppb13±1622 و ppb16/9± 3983 میباشد. نتایج این تحقیق با توجه به آزمون ناپارامتریک کروسکال‌ـ والیس، نشانگر اختلاف معنیدار آماری بین دو دوز ppm0 و ppm 25/18 از نفت خام از نظر PAHs موجود در بافت عضله ماهی کفشک زبان گاوی میباشد. به‌‌عبارت دیگر قرارگیری در معرض غلظت ذکر شده از نفت خام میزان تجمع PAHs را در این ماهیان با نسبت معنیداری افزایش میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1307 - اثر فرآیند خشک کردن حرارتی بر خواص کیفی و حسی ماهی قزل‌الای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)
هادی عالمیچکیدهدر این پژوهش تغییرات ترکیبات بیوشیمیایی، کیفی و حسی ماهی قزل آلای رنگین کمان تحت فرآیند خشک کردن حرارتی مورد بررسی قرار گرفت. بدینمنظور میزان رطوبت، پروتئین، چربی و خاکستر ماهی تازه و خشک شده و نگهداری شده تعیین گردید، به منظور بررسی خصوصیات کیفی محصول از آزمون‌ها چکیده کاملچکیدهدر این پژوهش تغییرات ترکیبات بیوشیمیایی، کیفی و حسی ماهی قزل آلای رنگین کمان تحت فرآیند خشک کردن حرارتی مورد بررسی قرار گرفت. بدینمنظور میزان رطوبت، پروتئین، چربی و خاکستر ماهی تازه و خشک شده و نگهداری شده تعیین گردید، به منظور بررسی خصوصیات کیفی محصول از آزمونهای اندازهگیری اسیدهای چرب آزاد، pH و TBA استفاده گردید ارزیابی حسی به روش هدونیک انجام شد. بر اساس نتایج طی خشک کردن میزان پروتئین از 70/16 به 89/28 درصد و چربی از 01/4 به 09/13 درصد افزایش یافت. خشک کردن باعث افزایش اسیدهای چرب اشباع و تک غیر اشباع (4 درصد) و کاهش مجموع اسیدهای چرب غیر اشباع (26/7 درصد) گردید. خشک کردن حرارتی تاثیر معنی داری بر کاهش میزان اسیدهای چرب امگا 3 در ماهی قزل آلای رنگین کمان داشت و میزان آن را از 1/16 درصد به 37/7 درصد رساند. کیفیت ماهی طی خشک کردن به طور کلی کاهش یافت و طی نگهداری این کاهش با شدت بیشتری مشاهده گردید. میزان TBA از 032/0 تا 065/1 متغیر بود نتایج نشان داد طی نگهداری میزان TVBN و pH به صورت معنیداری افزایش یافت. میزان اسیدهای چرب ازاد گوشت تازه ماهی قزل آلای رنگین کمان 36/0 درصد بوده است که طی خشک کردن ونگهداری به ترتیب به 1/1 و 56/1 درصد رسید. خصوصیات حسی ماهی نیز در اکثر فاکتورها بجز فاکتور حسی بو ماهی، طی خشک کردن کمی کاهش یافت و طی نگهداری در یخچال این افت ادامه داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1308 - بررسی مبانی و شرایط اعمال خیار تفلیس
مصطفی الساندر عقود معاوضی که در آن، نوعی تعادل عرفی میان عوضین وجود دارد، عدم انجام یا عدم امکان انجام تعهد از سوی یکی از طرفین قرارداد، برای طرف مقابل حقوقی را به وجود می‌آورد. از آن جمله میتوان به خیار تأخیر ثمن (در بیع)، خیار تعذر تسلیم و تبعض صفقه اشاره کرد. در این میان، خیار چکیده کاملدر عقود معاوضی که در آن، نوعی تعادل عرفی میان عوضین وجود دارد، عدم انجام یا عدم امکان انجام تعهد از سوی یکی از طرفین قرارداد، برای طرف مقابل حقوقی را به وجود می‌آورد. از آن جمله میتوان به خیار تأخیر ثمن (در بیع)، خیار تعذر تسلیم و تبعض صفقه اشاره کرد. در این میان، خیار تفلیس یکی از حقوقی است که برای حمایت از شخصی که وفای به عهد کرده یا حاضر به ایفای تعهد قراردادی خویش میباشد، وضع شده است. این خیار، ریشه فقهی داشته و قانون مدنی آن را در یک ماده(380)، خارج از مبحث «خیارات» پیشبینی کرده است. به علاوه، در قانون تجارت موادی وجود دارد که خیار تفلیس یا حق استرداد را تحت شرایطی برای طرف معامله با تاجر ورشکسته به رسمیت شناخته است. در این مقاله، به بررسی فقهی ـ حقوقی خیار تفلیس پرداخته و ضمن مقایسه آن با نهادهای مشابه، به مطالعه مواد قانون تجارت، مرتبط با عنوان این خیار نیز میپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1309 - ابراء در حقوق پزشکی از دیدگاه فقه و حقوق
روح اله قدیمی حسین داورزنیامروزه در فرآیند قانونی درمان، نگرانی شدیدی پیرامون کنش متقابل حقوق و پزشکی وجود دارد. اگر پزشک را مطلقاً ضامن بدانیم ،از یک سو باب طبابت بسته شده و پزشکان را در ارائه خدمات دچار بن بست قانونی میکند و از سوی دیگر باعث ایجاد چالشهایی در علم پزشکی می شود . هدف تحقیق پیش چکیده کاملامروزه در فرآیند قانونی درمان، نگرانی شدیدی پیرامون کنش متقابل حقوق و پزشکی وجود دارد. اگر پزشک را مطلقاً ضامن بدانیم ،از یک سو باب طبابت بسته شده و پزشکان را در ارائه خدمات دچار بن بست قانونی میکند و از سوی دیگر باعث ایجاد چالشهایی در علم پزشکی می شود . هدف تحقیق پیش رو این است که ضمن تبیین جایگاه حقوقی نهاد ابراء با تکیه بر سؤالاتی از قبیل: (آیا با در نظر گرفتن این که شارع پزشک را به عنوان یک فرد محسن و امین مردم می‌داند، در صورتی که پزشک از بیمار رضایت نامه دریافت و با بهره گیری از دانش زمان اقدام به معالجه بیمار مینماید و از عمل وی خساراتی به بار میآید ضامن است ؟! اگر بیمار، پزشک را از خسارات احتمالی، ابراء نماید، ضمان پزشک بری می شود؟! به بررسی نظرات فقهای عظام و مواد قانونی مربوط به ابراء پرداخته تا بتواند با انتخابی منطقی و سازگار با نیازهای جامعه و با در نظرگرفتن حقوق بیمار و پزشک و عدالت پزشکی ـ قانونی، گام موثری را جهت حل معضل پیش روی جامعه پزشکی بردارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1310 - بررسی فقهی و حقوقی اتانازی (مرگ از روی ترحم)
محمد جعفری هرندی فاطمه جبارزادهاتانازی از جمله مسائل بحث‌‌برانگیز پزشکی در محافل مذهبی و حقوقی دنیا است. این امر در رابطه با بیماران لاعلاج و صعب‌العلاجی است که قادر به ادامه زندگی نبوده و تقاضای سلب حیات خویش را از پزشک دارند. پس از بررسی پزشکی اتانازی و انواع آن، به تحلیل فقهی و حقوقی این مسأله پر چکیده کاملاتانازی از جمله مسائل بحث‌‌برانگیز پزشکی در محافل مذهبی و حقوقی دنیا است. این امر در رابطه با بیماران لاعلاج و صعب‌العلاجی است که قادر به ادامه زندگی نبوده و تقاضای سلب حیات خویش را از پزشک دارند. پس از بررسی پزشکی اتانازی و انواع آن، به تحلیل فقهی و حقوقی این مسأله پرداخته شد و با وحدت ملاک از مسائل مشابه فقهی و قانونی بیان گردید که: حکم تکلیفی فعل پزشک در اتانازی یا مرگ از روی ترحم، حرمت است و حرمت یک حکم است و حکم قابل اسقاط نمی‌باشد که همه فقها بر آن اتفاق نظر داشتند. اما حکم وضعی فعل پزشک در این مسأله به جهت احراز قصد کشتن پزشک و یا کادر پزشکی فعل نوعاً کشنده، نسبت به بیمار که موجب قتل عمدی است و حکم وضعی در قتل نفس، قصاص میباشد ولی وجود اذن مقتول قبل از قتل موجب شبهه در قتل گردیده و بنابر نظر مشهور فقها، موجب سقوط حق قصاص میشود. در مقابل عده‌ای از فقها با استناد به قاعدهی «اسقاط ما لم یجب» قائل به عدم سقوط حق قصاص شدند چرا که ایشان بر این نظرند که ابتدا باید حقی ثابت گردد تا اسقاط شود و حق قصاص پس از مرگ ثابت میشود نه قبل از آن. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1311 - تبیین فقهی قاعده منع جمع تعرض به اصالت سند و ادعای پرداخت
مهدی حسن زاده ژیلا قهرمانیبا تقدیم دادخواست نوعی رابطه حقوقی در بین اصحاب دعوا به وجود می آید. اشخاص در این رابطه حقوقی، گاهی تعرض به اصالت سند را قبل از ادعای پرداخت و گاهی بعد از ادعای پرداخت و یا همزمان با آن مطرح می نمایند. قاعده منع جمع تعرض به اصالت سند و ادعای پرداخت ازجمله مباحث مهم و ق چکیده کاملبا تقدیم دادخواست نوعی رابطه حقوقی در بین اصحاب دعوا به وجود می آید. اشخاص در این رابطه حقوقی، گاهی تعرض به اصالت سند را قبل از ادعای پرداخت و گاهی بعد از ادعای پرداخت و یا همزمان با آن مطرح می نمایند. قاعده منع جمع تعرض به اصالت سند و ادعای پرداخت ازجمله مباحث مهم و قابل‌تأمل در آیین دادرسی مدنی به شمار می آید که ذهن هر خواننده را به سمت خود مجذوب می کند. این قاعده در قسمت ثانوی ماده 228 قانون آیین دادرسی مدنی بیان‌شده است. سؤال پژوهش حاضر این است؛ آیا ازلحاظ فقهی و حقوقی اگر به اصالت سندی قبل از ادعای پرداخت و یا اینکه بعد از ادعای پرداخت و یا همزمان با آن تعرض شود امکان رسیدگی به آن وجود دارد یا خیر؟ با تحقیق و بررسی در منابع فقهی و حقوقی و شناسایی مبانی مشترک و اختصاصی این قاعده؛ نتیجه‌ای که حاصل گردید این است : با توجه به شرایطی می توان گفت تعرض به اصالت سند قبل از ادعای پرداخت و گاهی بعد از ادعای پرداخت و یا همزمان با آن قابل‌طرح است در غیر این صورت طرح همزمان یا پیاپی این مسائل غیرممکن است. همچنین با مشخص نمودن مبانی برای این قاعده، می توان مقصود قانونگذار را از وضع ماده 228 قانون آیین دادرسی مدنی کشف نمود و به سؤالات مطروحه در این زمینه پاسخ داد. مورد پژوهش بر آن است تا بامطالعه مبانی مسئله در حقوق موضوعه و فقه اسلامی به تبیین فقهی موضوع مارالذکر بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1312 - مبانی فقهی ساماندهی مفلّس
مریم سعید سید محسن جلالی شهری احمد تاجیساماندهی ورشکستگی، در واقع احیای مجدّد اشتغال به کار تاجر مفلّس است. این ساماندهی به منظور کسب اعتبار و حمایت از تاجری صورت میگیرد که به جهت ناتوانی در تأدیه دیونی که از حوزههای مختلف بر عهده داشته متوقّف شده است. در فقه ورشکستگی مرادف با مفلّس بودن است و نسبت به مفهو چکیده کاملساماندهی ورشکستگی، در واقع احیای مجدّد اشتغال به کار تاجر مفلّس است. این ساماندهی به منظور کسب اعتبار و حمایت از تاجری صورت میگیرد که به جهت ناتوانی در تأدیه دیونی که از حوزههای مختلف بر عهده داشته متوقّف شده است. در فقه ورشکستگی مرادف با مفلّس بودن است و نسبت به مفهوم دقیق مفلّس و زمان تعلّق آن به شخص، بین فقهاء اختلاف است. ساماندهی مفلّس مبتنی بر امهال و مستند به مبانی فقهی است. چنان که هر نفسی به اندازه وسعش تکلیف میشود و تکلیف بمالایطاق برای مفلّس نافی آن است. فرآیند ساماندهی مفلّس به عنوان نوآوری این اثر، در قالب عقود تبرّعی مانند هبه، صلح، وقف، صدقه، ابراء دین، عقد قرض و عمل عبادی پرداخت زکات که همه به نوعی از احکام تکلیفی- اخلاقی محسوب میشوند، تحت شرایطی قابل اجراست. در واقع در این مجاری فقهی دیّان به صورت تبرّعی قبل از صدور حکم افلاس در بازسازی موقعیّت تجاری، به فرد مفلّس ارفاق می‌نمایند تا ذمّه وی نسبت به دیونی که بدان تعلّق گرفته بری شود که این ابراء مبتنی بر مبانی فقهی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1313 - راهبردهای حمایتی فقه و حقوق در ورشکستگی کیفری اشخاص حقوقی
محمود صالحی محمد روحانی مقدم سید ابراهیم قدسیمبحث ورشکستگی در فقه اسلامی در باب راجع به اعسار و افلاس در منابع فقهی انعکاس یافته که با پیشرفته‌ترین راه حل‌های بشری و آخرین تحولات حقوق ورشکستگی همخوانی دارد و قواعد و راه‌حل‌هایی را که جوامع بشری در یک پروسه طولانی به روش آزمون و خطا بدان دست یافته‌اند، از دیرباز د چکیده کاملمبحث ورشکستگی در فقه اسلامی در باب راجع به اعسار و افلاس در منابع فقهی انعکاس یافته که با پیشرفته‌ترین راه حل‌های بشری و آخرین تحولات حقوق ورشکستگی همخوانی دارد و قواعد و راه‌حل‌هایی را که جوامع بشری در یک پروسه طولانی به روش آزمون و خطا بدان دست یافته‌اند، از دیرباز در حقوق اسلامی ارائه شده و مورد عمل بوده است درمتون فقهی ورشکستگی در بحث حجرمورد بررسی قرار گرفته است .در قوانین موضوعه هم مقرراتی وضع شده که گاهی موافق با دستورات فقهی و در بعضی موارد برگرفته از قانون فرانسه میباشد . اما در مقررات کیفری کشور علیرغم پیش بینی مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی توسط قانونگذار ، عدم صدور احکام ورشکستگی کیفری از سوی محاکم در رابطه با اشخاص حقوقی ، معضلات عدیده ای را به وجود آورده بگونه ای که به راهکاری جدید جهت گریز بدهکاران کلان مبدل گردیده است . هدف این مقاله بررسی راهبرد های حمایتی فقه و حقوق در ورشکستگی کیفری اشخاص حقوقی است یافتههای این تحقیق نشان میدهد افراد سود جو با تمسک به خلاء های تقنینی و ورشکستگی نمایی به قصد بهره مندی از معافیت هایی موجود به مقاصد نامشروع از جمله فرار از دین ، دست می یابند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1314 - ارزیابی ویژگیهای کشک پروبیوتیک در شرایط پر کردن داغ حاوی لاکتوباسیلوس رامنوسوس ریزپوشانی شده
سعید سخاوتی زاده محمود امین لاری حمیدرضا قیصری سید شهرام شکرفروش محمد تقی گلمکانیکشک یکی از محصولات تخمیری پرطرفدار در ایران میباشد، که بهصورت داغ تولید و بستهبندی میگردد. به‌علت حساس بودن باکتریهای پروبیوتیک به حرارت، تاکنون اقبالی جهت تولید کشک پروبیوتیک صورت نگرفته است. در این تحقیق از تکنیک ریزپوشانی اکستروژن دولایه توسط آلژینات و صمغ زود چکیده کاملکشک یکی از محصولات تخمیری پرطرفدار در ایران میباشد، که بهصورت داغ تولید و بستهبندی میگردد. به‌علت حساس بودن باکتریهای پروبیوتیک به حرارت، تاکنون اقبالی جهت تولید کشک پروبیوتیک صورت نگرفته است. در این تحقیق از تکنیک ریزپوشانی اکستروژن دولایه توسط آلژینات و صمغ زودو بر روی باکتری لاکتوباسیلوس رامنوسوس انجام شد و مؤلفههای اسیدیته، رنگ، بافت، ویژگیهای حسی و زنده‌مانی باکتری پروبیوتیک مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که اسیدیته تا روز 60 در نمونه شاهد ثابت و در حدود 211 درجه دورنیک و در نمونه پروبیوتیک در حدود 193 درجه دورنیک و از روندی ثابت برخوردار بود. باکتری آزاد اضافه شده به نمونه کشک، بعد از پروسه پرکردن داغ، ماندگاری نداشت ولی نمونه حاوی دانک تا روز چهاردهم نگهداری، از استاندارد حد مجاز لازم برای محصول پروبیوتیک برخوردار بود. در روز شصت، مؤلفههای حسی، نظر کلی، طعم، قوام و دل‌پذیری در نمونه کشک شاهد دارای امتیاز بالاتری نسبت به کشک پروبیوتیکی بود. EΔ در کشک شاهد 8/4 و در کشک پروبیوتیک 62/2 بود. به‌غیر از پیوستگی، سایر مؤلفههای بافتی در کشک شاهد و حاوی دانک در ابتدای مدت نگهداری افزایش یافت و در طول مدت نگهداری نسبتاً ثابت ماند. زنده‌مانی باکتری لاکتوباسیلوس رامنوسوس ریزپوشانی شده دولایه، در حداقل تعداد مجاز log cfu/ml 6، برای محصول پروبیوتیک، 14 روز بود و مدت زمان ماندگاری کشک شاهد 60 روز بود. لذا این تکنیک میتواند بهعنوان یک روش مؤثر در ماندگاری باکتری پروبیوتیک در کشک بهکار رود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1315 - طراحی مدل پیشگوی بار میکروبی بر پایه امپدانس در سبزیجات خشک سنتی و صنعتی
نجمه نجارپور علی فضل ارا مهرنوش تدینیهدف از این مطالعه استفاده از تکنیک امپدانس و مقایسه نتایج حاصل از این تکنیک با روش مرجع در سبزیجات خشک شده بهروش سنتی و صنعتی بود. 30 نمونه سبزی خشک شده بهروش سنتی و 30 نمونه سبزی خشک شده بهروش صنعتی با استفاده از روش کشت مرجع و نیز با استفاده از دستگاه امپدانس و برا چکیده کاملهدف از این مطالعه استفاده از تکنیک امپدانس و مقایسه نتایج حاصل از این تکنیک با روش مرجع در سبزیجات خشک شده بهروش سنتی و صنعتی بود. 30 نمونه سبزی خشک شده بهروش سنتی و 30 نمونه سبزی خشک شده بهروش صنعتی با استفاده از روش کشت مرجع و نیز با استفاده از دستگاه امپدانس و براساس دستورالعمل مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی مورد آزمایش و شمارش میکروبی قرار گرفتند. روش امپدانس نشان داد که حداقل و حداکثر تعداد میکروارگانیسم ها در نمونه های سنتی بهترتیب 4 10 × 80/4 و 6 10 × 40/1 باکتری در گرم نمونه بود. حداقل و حداکثر تعداد میکروارگانیسم ها در نمونه های بهترتیب 105×00/7 و 102×00/6 باکتری در گرم بود. حداکثر زمان تشخیص در روش امپدانس در سبزیجات خشک شده بهروش سنتی و صنعتی بهترتیب 24/20 و 68/23 ساعت و حداقل زمان تشخیص در روش صنعتی و سنتی بهترتیب 35/11 و25/8 ساعت بود. نتایج نشان داد، پیشگویی مقادیر بار میکروبی سبزیجات خشک شده با استفاده از معادلات رگرسیونی حاصل بهترتیب معادل 9169/0، 9133/0 و8861/0 برای سبزیجات خشک بهروش سنتی، صنعتی و مجموع دو روش بود که بیانگر میزان تطابق بالای روش امپدانس با روش مرجع بود. بار میکروبی در سبزی های خشک شده سنتی و صنعتی بهترتیب بیشتر و کمتر از حد مجاز استاندارد بود. با توجه به انطباق بالای روش مرجع و امپدانس در این مطالعه، روش امپدانس می تواند بهعنوان روش جایگزین برای کنترل بار میکروبی سبزیجات خشک استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1316 - ارزیابی خطر فلزات سنگین ناشی از مصرف گنجشک خانگی توسط بومیان دزفول
عیسی سلگی زهرا باهنرقرار گرفتن در معرض فلزات سنگین از طریق مصرف پرندگان ممکن است منجر به خطر سلامتی برای افراد به ویژه در مناطقی که فعالیت-های کشاورزی و صنعتی وجود دارد، شود. از این رو پژوهش‌حاضر با هدف بررسی غلظت عناصر آهن، روی، مس، منگنز و سرب در بافت عضله گنجشک خانگی و ارزیابی خطر مصر چکیده کاملقرار گرفتن در معرض فلزات سنگین از طریق مصرف پرندگان ممکن است منجر به خطر سلامتی برای افراد به ویژه در مناطقی که فعالیت-های کشاورزی و صنعتی وجود دارد، شود. از این رو پژوهش‌حاضر با هدف بررسی غلظت عناصر آهن، روی، مس، منگنز و سرب در بافت عضله گنجشک خانگی و ارزیابی خطر مصرف آن در مناطق شهری و روستایی شهرستان دزفول پرداخته است. برای انجام این پژوهش تعداد 60 قطعه گنجشکخانگی از مناطق شهری و 10 قطعه گنجشک از مناطق روستایی شهر دزفول جمعآوری شد. در نهایت میزان فلزات آهن، روی، مس، منگنز و سرب با استفاده از دستگاه جذب اتمی و بهروش هضم اسیدی تعیین شد. میزان‌های جذب روزانه و هفتگی فلزات آهن، مس، روی، منگنز و سرب در اثر مصرف گنجشک خانگی کمتر از میزان استاندارد توصیه شده توسط کمیته مشترک سازمان بهداشت‌جهانی و فائو بود. میزان THQ (Target Hazard Quotients) تک تک فلزات در این مطالعه کمتر از یک بهدست آمد که نشاندهنده عدم وجود هرگونه خطر غذایی در اثر مصرف گونه مورد بررسی با نرخ کنونی میباشد. در مناطق‌روستایی میزان THQ فلزات آهن، مس، روی، منگنز و سرب به ترتیب برابر0154/0، 0004/0، 003/0، 0001/000065،0/0 و در مناطق شهری میزان THQ فلزات آهن، مس، روی، منگنز و سرب به ترتیب برابر 01/0، 00069/0 ، 004/0 ، 0003/0، 000046/0 به دست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده، به نظر میرسد مصرف گنجشکخانگی در حال حاضر خطرات بهداشتی برای سلامت مصرف کنندگان آن ندارد.TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack// پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1317 - میزان پاتولین در لواشک سیب و آب سیب عرضه شده در شهرستان شهرکرد در سال 1393
ابراهیم رحیمی زینب ترکی باغبادرانی امیر شاکریانپاتولین مایکوتوکسینی است که بوسیله گونههای مختلف از کپک‌ها تولید میشود. در مطالعه حاضر 70 نمونه شامل 35 نمونه لواشک و 35 نمونه آب سیب بهطور تصادفی از فروشگاه‌های شهرستان شهرکرد جمع آوری و جهت بررسی حضور پاتولین به روش کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC-DAD) مطاب چکیده کاملپاتولین مایکوتوکسینی است که بوسیله گونههای مختلف از کپک‌ها تولید میشود. در مطالعه حاضر 70 نمونه شامل 35 نمونه لواشک و 35 نمونه آب سیب بهطور تصادفی از فروشگاه‌های شهرستان شهرکرد جمع آوری و جهت بررسی حضور پاتولین به روش کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC-DAD) مطابق روش استاندارد ملی ایران مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج این این تحقیق نشان داد که پاتولین در 14 نمونه لواشک سیب (40 درصد) و 7 نمونه آب سیب (20 درصد) وجود دارد. میانگین غلظت پاتولین در نمونههای لواشک و آب سیب به ترتیب 3/26±9/34 و7/19±26میکروگرم در کیلوگرم بود. اگرچه غلظت میانگین پاتولین در نمونههای مورد مطالعه کمتر از حداکثر میزان مجاز ایران (50 میکروگرم در کیلوگرم) میباشد ولی غلظت پاتولین در 7/5 درصد نمونههای لواشک سیب و 9/2 درصد نمونههای آب سیب بالاتر از حداکثر مجاز اتحادیه اروپاو ایران (50 میکروگرم در کیلوگرم) بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1318 - تأثیر پیش فرآیند اسمز بر دانسیته هویج خشک شده با هوای گرم
جابر سلیمانی نارملا آصفیمصرف زیاد سبزی ها و میوه ها در سرتاسر جهان باعث ابداع روش های گوناگون برای فرآوری این مواد غذائی شده است. خشک کردن جزو متداول ترین این روش هاست. به رغم افزایش ماندگاری، این روش اثرات منفی در کیفیت مواد غذایی بر جای می گذارد، از جمله کاهش کیفیت رنگ و بافت، از دست دادن عط چکیده کاملمصرف زیاد سبزی ها و میوه ها در سرتاسر جهان باعث ابداع روش های گوناگون برای فرآوری این مواد غذائی شده است. خشک کردن جزو متداول ترین این روش هاست. به رغم افزایش ماندگاری، این روش اثرات منفی در کیفیت مواد غذایی بر جای می گذارد، از جمله کاهش کیفیت رنگ و بافت، از دست دادن عطر و طعم، کاهش دانسیته و از دست دادن مواد مغذی. به همین دلیل تقاضا برای محصولاتی که حرارت کم یا متوسطی تحمل نموده اند و به حالت تازه میوه و سبزی شباهت دارند، افزایش یافته است. بنابراین تلاش های گسترده ای برای جایگزین کردن روش هائی که فاقد ایرادات ناشی از عملیات خشک کردن باشد، صورت پذیرفته است. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف معرفی و بهینه سازی روش جدید خشک کردن و همچنین بهبود کیفیت هویج خشک شده(از نظر رنگ، عطر و طعم، بافت، خصوصیات آبگیری مجدد، کاهش چروکیدگی و افزایش دانسیته) به روش خشک کن اسمزی با هوای گرم انجام گرفت.در این پژوهش هویج برش داده شده در مجاورت چندین محلول اسمزی قرار گرفت و اثر فرآیندهای متوالی اسمز و خشک کردن با هوای گرم بر افت رطوبت، جذب ماده خشک محلول اسمزی و دانسیته بررسی و با نمونه شاهد خشک شده با هوای گرم خشک مقایسه گردید. در این مطالعه شرایط اسمزی مختلفی اعمال و از بین آنها شرایط بهینه عملکردی از نقطه نظر افت رطوبت و ماده جذب شده از محلول توسط محصول تعیین شد و تیمار اسمزی50% شربت گلوکز + 5% نمک و در دمایC °40 با سرعت 150 دور در دقیقه و به دنبال آن خشک کردن تکمیلی با استفاده از خشک کن با هوای گرم صورت گرفت. نتایج نشان داد، انجام پیش فرآیند اسمزی منجر به حداقل اختلاف دانسیته محصول خشک شده و غوطه ور ماندن آن موقع آبگیری مجدد، کاهش تخلخل و چروکیدگی می شود، در حالیکه نمونه شاهد بالاترین اختلاف دانسیته را به دلیل افت رطوبت و چروکیدگی زیاد نشان داد طوری که در موقع بازسازی در سطح آب شناور باقی ماند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1319 - تاثیر پیش تیمار نمک سود و خشک کردن مقدماتی بر ویژگیهای فیزیکی و مقدار جذب روغن در ناگت ماهی قزل‌آلای رنگینکمان (Oncorhynchus mykiss)
بهاره شعبان‌پور انیسه جمشیدیکاهش جذب روغن در محصولات لعاب دهی و سوخاری شده یکی از فاکتورهای بحرانی جهت تولید محصولی سالم و با کیفیت می باشد. در این تحقیق اثر ترکیبی نمک سود سبک (8 و 10%) و خشک کردن مقدماتی با مایکروویو (180 درجه سلسیوس، در زمان های 30، 60 و 90 ثانیه) بر ویژگی های فیزیکی و مقدار جذ چکیده کاملکاهش جذب روغن در محصولات لعاب دهی و سوخاری شده یکی از فاکتورهای بحرانی جهت تولید محصولی سالم و با کیفیت می باشد. در این تحقیق اثر ترکیبی نمک سود سبک (8 و 10%) و خشک کردن مقدماتی با مایکروویو (180 درجه سلسیوس، در زمان های 30، 60 و 90 ثانیه) بر ویژگی های فیزیکی و مقدار جذب روغن در ناگت ماهی قزل آلا بررسی شد. براساس نتایج، بالاترین مقدار رطوبت در تیمار شاهد مشاهده شد و تیمار 10 درصد نمک سود و زمان 30 ثانیه خشک کردن مقدماتی در 180 درجه سلسیوس در مقایسه با شاهد کمترین مقدار چربی را نشان داد (05/0‏˂ p).مقدار بازده محصول، چسبندگی روکش، ظرفیت نگهداری آب و ارزیابی شاخص های حسی میان تیمارهای مختلف، اختلاف معنی داری نشان ندادند (05/0‏˃ p). مقدار شاخص های رنگ سنجی و درصد کاهش جذب روغن در تیمارهای آزمایشی نسبت به تیمار شاهد کاهش معنی داری داشت (05/0‏˂ p).بطور کلی، تیمار نمک سود 10% و خشک کردن مقدماتی در مایکروویو 180 درجه سلسیوس طی زمان 30 ثانیه جهت کاهش میزان روغن در ناگت های سرخ شده ماهی قزل آلا پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1320 - تأثیر مراحل مختلف تولید صنعتی لواشک بر میزان کاهش سم پاتولین
محمد هادی اسکندری هاشم منتصری غلامرضا مصباحی علیرضا طاهری یگانه ، مهرداد نیاکوثری سمیه کرمیلواشک یکی از محصولات پرمصرف، به‌ویژهبین کودکان ایرانی است. این محصول با استفاده از میوه های با کیفیت پایین تهیه میشود که اغلب آلوده به کپک و سموم کپکی مانند پاتولین می باشد. هدف از این پژوهش، تعیین اثر مراحل اصلی فرایند تولید صنعتی لواشک نظیر پخت مقدماتی، فیلتراسیون، ا چکیده کامللواشک یکی از محصولات پرمصرف، به‌ویژهبین کودکان ایرانی است. این محصول با استفاده از میوه های با کیفیت پایین تهیه میشود که اغلب آلوده به کپک و سموم کپکی مانند پاتولین می باشد. هدف از این پژوهش، تعیین اثر مراحل اصلی فرایند تولید صنعتی لواشک نظیر پخت مقدماتی، فیلتراسیون، اواپراسیون، فرمولاسیون و پخت نهایی یا خشک کردن روی کاهش مقدار پاتولین است. به منظور اندازهگیری پاتولین، نمونه های مورد آزمایش قبل و بعد از هر مرحله از فرایند نمونه‌برداری شدند. تعیین پاتولین در نمونه ها توسط دستگاه کروماتوگرافی با کارایی بالا (HPLC) انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که حداکثر کاهش پاتولین به مقدار 60/24 و 20/18 درصد بهترتیب در مراحل فرمولاسیون و تغلیظ صورت گرفت، در حالی که بعد از مراحل خشک کردن، فیلتراسیون و پخت مقدماتی، میزان کاهش سم پاتولین به ترتیب 58/8، 82/3 و 48/2 درصد بود. نتایج نشان داد که در محصول نهایی بیش از 40 درصد مقدار اولیه پاتولین باقی می ماند. علاوه بر این، مشخص شد که فرایندهای مختلف تولید قادر به کاهش قابل قبول پاتولین موجود در ماده خام اولیه نیستند و نمی توانند میزان پاتولین را به کمتر از حد قابل قبول برای محصولات مشابه برساند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1321 - جستجو و تعیین میزان ملامین در شیر خشک نوزادان به روش الایزا
امیر شاکریان گلی صوابی اصفهانیدر سال 1391 تعداد 36 نمونه شیر خشک نوزادان با نشان های تجاری مختلف و تاریخ های تولید متفاوت از نقاط مختلف شهر اصفهان خریداری شد و با استفاده از روش غربال گریELISAجستجو و میزان ملامین در انواع شیر خشک نوزادان تعیین شد. بر اساس نتایج آزمایش ، در هیچ کدام از نمونه های شیر چکیده کاملدر سال 1391 تعداد 36 نمونه شیر خشک نوزادان با نشان های تجاری مختلف و تاریخ های تولید متفاوت از نقاط مختلف شهر اصفهان خریداری شد و با استفاده از روش غربال گریELISAجستجو و میزان ملامین در انواع شیر خشک نوزادان تعیین شد. بر اساس نتایج آزمایش ، در هیچ کدام از نمونه های شیر خشک نوزادان مقادیر بالاتر از حد تشخیص کیت µg/L)10) مشاهده نگردید. با توجه به نتایج به دست آمده در این بررسی، مصرف شیر خشک های نوزادان موجود در بازار اصفهان در سال جاری خطری از نظر آلودگی ملامین برای سلامتی نوزادان ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1322 - ارزیابی ماکروسکوپیک تأثیر فیبرین غنی از پلاکت بر روند التیام زخم ثانویه پوست در سگ
نصرت الله چنگیزی داوود کاظمیفیبرین غنی از پلاکت، فرآورده غنی از پلاکتی است که به دلیل آزادسازی فاکتورهای رشد میتواند در روند التیام زخم تأثیر گذار باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی ماکروسکوپیک تأثیر استفاده موضعی از این فرآورده بر روند التیام زخم ثانویه پوست بود. بدین منظور از 14 قلاده سگ نر بالغ ا چکیده کاملفیبرین غنی از پلاکت، فرآورده غنی از پلاکتی است که به دلیل آزادسازی فاکتورهای رشد میتواند در روند التیام زخم تأثیر گذار باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی ماکروسکوپیک تأثیر استفاده موضعی از این فرآورده بر روند التیام زخم ثانویه پوست بود. بدین منظور از 14 قلاده سگ نر بالغ استفاده شد. چهار عدد زخم تمام ضخامت به ابعاد 5/2×5/2 سانتی متر در طرفین ستون فقرات قسمت پشتی بدن هر یک از حیوانات ایجاد شد. زخم‌های سمت چپ و راست به ترتیب بهعنوان تیمار و شاهد استفاده شدند. درصد جمع شدگی زخم، تشکیل بافت پوششی و التیام زخم در روزهای 7، 14، 21 و 28 بعد از عمل در تمامی زخم‌ها محاسبه شده و میانگین مقادیر عددی حاصله بین دو گروه با استفاده از آزمون آماری تی مستقل در سطح اطمینان 95% مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در روز 28 بعد از عمل، درصد جمع شدگی زخم گروه تیمار بهطور غیرمعنی‌داری کمتر از گروه شاهد (15/6±03/44 در مقایسه با 09/10± 26/49) و درصد تشکیل بافت پوششی بهطور غیرمعنی‌داری بیشتر از گروه شاهد (32/10±90/85 در مقایسه با 45/13±24/66) بود. همچنین درصد التیام زخم گروه تیمار بهطور معنیداری (03/0=p) بیشتر از گروه شاهد (14/5±55/92 در مقایسه با 69/3±85/83) بود. به‌طورکلی یافتهها نشان داد که فیبرین غنی از پلاکت منجر به بهبود روند التیام زخم ثانویه پوست از لحاظ ماکروسکوپیک میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1323 - درمان جراحی شکستگی استخوان بازو در یک بهله عقاب طلایی (Aquila chrysaetos): گزارش موردی
داود کاظمیشکستگیها از مهمترین مشکلات ارتوپدی در پرندگان شکاری است که عمدتاً به دلیل ضربه ایجاد میشود. یک بهله عقاب طلایی (Aquila chrysaetos) بالغ ماده در آبان ماه سال 1398 به بخش جراحی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز ارجاع داده شد. در معاینه بالینی و ارتوپدی، و چکیده کاملشکستگیها از مهمترین مشکلات ارتوپدی در پرندگان شکاری است که عمدتاً به دلیل ضربه ایجاد میشود. یک بهله عقاب طلایی (Aquila chrysaetos) بالغ ماده در آبان ماه سال 1398 به بخش جراحی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز ارجاع داده شد. در معاینه بالینی و ارتوپدی، وارد شدن ضربه و آسیب‌دیدگی ناحیه فوقانی بال سمت چپ تشخیص داده شد و در عکس رادیوگرافی، شکستگی خردشده قسمت میانی استخوان بازو مشاهده شد. با توجه به نوع و محل شکستگی، از روش تثبیت داخلی با استفاده از پین داخل استخوانی جهت درمان جراحی حیوان استفاده شد. التیام کامل استخوان پس از سپری شدن 71 روز ایجادشده و پین داخل استخوانی از بدن حیوان خارج شد و پرنده به وضعیت عادی خود بدون بروز هیچگونه عارضه جانبی ناشی از شکستگی و درمان جراحی آن بازگشت. درمان موفقیت‌آمیز شکستگی در پرندگان شکاری با رعایت اصول جراحی ارتوپدی و در نظر گرفتن ویژگیهای خاص این دسته از حیوانات امکان‌پذیر بوده و میتواند منجر به محافظت از این گونههای ارزشمند حیات‌وحش کشورمان شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1324 - بررسی تغییرات هموگرام، شکنندگی اسمزی و آنزیمهای آنتی‌اکسیدان گلبول‌های قرمز در سگ‌های تحت درمان با سیر
بهمن مصلی نژاد میثاق جلالی محمد راضی جلالی شهرزاد عالی پورسیر به عنوان یک گیاه دارویی با خواص آنتی اکسیدانی، ضد هیپرلیپیدمی و ضد دیابتی، به طور گسترده ای در درمان بیماری ها، مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی عوارض احتمالی هماتولوژیک و نیز فعالیت برخی آنزیم های آنتی‌اکسیدان گلبول های قرمز متعاقب تجویز س چکیده کاملسیر به عنوان یک گیاه دارویی با خواص آنتی اکسیدانی، ضد هیپرلیپیدمی و ضد دیابتی، به طور گسترده ای در درمان بیماری ها، مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی عوارض احتمالی هماتولوژیک و نیز فعالیت برخی آنزیم های آنتی‌اکسیدان گلبول های قرمز متعاقب تجویز سیر در سگ بود. در این مطالعه 10 قلاده سگ نر، تحت درمان با قرص سیر با دوز mg/kg 100، روزانه یک بار و برای مدت 45 روز قرار گرفتند. خونگیری از سگ ها در سه نوبت طی روز های صفر، 45 و 60 مطالعه صورت گرفت. شمارش سلولهای خونی، بررسی مورفولوژی گلبول های قرمز، شمارش رتیکولوسیت های خون، اجسام هینز و نیز آزمایش شکنندگی اسمزی گلبول های قرمز انجام گرفت. همچنین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان گلبول های قرمز شامل سوپراکسید دیسموتاز (superoxide dismutase; SOD) و گلوتاتیون پراکسیداز (glutathione peroxidase; GPX) سنجیده شد. تجویز سیر در سگ ها، منجر به کاهش معنی دار در تعداد گلبول های قرمز، هماتوکریت و میزان هموگلوبین در روز 60 نسبت به روز صفر مطالعه گردید (05/0p <). همچنین میانگین هموگلوبین گلبولی (mean corpuscular hemoglobin; MCH) در روزهای 45و60 و میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی (mean corpuscular haemoglobin concentration; MCHC) در روز60، به طور معنی داری کاهش یافته بود (05/0p <). در بررسی شکنندگی اسمزی گلبول های قرمز، درصد همولیز در غلظت های نمک 55/0، 50/0، 45/0 و 40/0 درصد، به طور معنی داری کاهش یافته بود (05/0p <). همچنین افزایش معنی داری در میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در گلبول های قرمز، در روز 60 مشاهده گردید (05/0p <). مطالعه حاضر نشان داد که تجویز قرص سیر با دوز استفاده شده در مطالعه حاضر ، اثرات تخریبی بر گلبول‌های قرمز ایجاد نکرده و منجر به بهبود سیستم دفاع آنتی اکسیدانی و مقاومت اسمزی این سلول ها شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1325 - اثر روغن استخراج‌شده از گیاه کامل گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) در مرحلۀ گلدهی بر برخی پارامترهای تخمیر شکمبه‌ای گوسفند
محسن کاظمی یاسر اسکندری تربقانگاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) گیاهی از خانوادۀ ﺑﻮراژﯾﻨﺎﺳﻪ بوده که اغلب برای مصارف دارویی استفاده میگردد. روغن موجود در این گیاه، سرشار از ترکیبات ضروری بوده و این امکان وجود دارد که الگوی تخمیر شکمبه‌ای را دستخوش تغییراتی نماید. بدین منظور، این مطالعه با هدف چکیده کاملگاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) گیاهی از خانوادۀ ﺑﻮراژﯾﻨﺎﺳﻪ بوده که اغلب برای مصارف دارویی استفاده میگردد. روغن موجود در این گیاه، سرشار از ترکیبات ضروری بوده و این امکان وجود دارد که الگوی تخمیر شکمبه‌ای را دستخوش تغییراتی نماید. بدین منظور، این مطالعه با هدف استخراج روغن خام گیاه کامل گاوزبان اروپایی در زمان گلدهی با دستگاه سوکسله و بررسی تأثیر سطوح مختلف آن (صفر، 15/0، 30/0 و 45/0 میلیگرم/میلی‌لیتر) بر برخی پارامترهای تخمیر شکمبه‌ای در یک محیط کشت ثابت آزمایشگاهی انجام شد. یافته ها نشان داد که تغییری در فراسنجه‌های تولید گاز (به استثنای نرخ ثابت تولید گاز)، تودۀ میکروبی تولیدی، راندمان سنتز تودۀ میکروبی، ضریب تفکیک‌پذیری (partitioning factor) و جمعیت پروتوزوآی محیط کشت در اثر افزودن روغن، وجود ندارد. همچنین pH آن بهطور معنیداری (خطی، 04/0=p ) نسبت به تیمار شاهد کاهش، ولی اسیدهای چرب فرار کل (خطی، 0006/0=p ) افزایش نشان دادند. از طرف دیگر، با افزایش سطح روغن در محیط کشت، تولید متان بهطور معنیداری (خطی، 0005/0=p ) کاهش یافته ولی در مقابل تجزیه‌پذیری ماده‌خشک، ماده آلی و الیاف نامحلول در شویندۀ خنثی افزایش یافتند. نتایج کلی نشان داد که روغن استخراج شده از گاوزبان اروپایی میتواند الگوی تخمیر شکمبه‌ای مسئول در عملکرد دام‌ها را تغییر داده و تولید متان را کاهش دهد. به‌نظر میرسد که سطح 45/0 میلیگرم بر لیتر از روغن مذکور، بیشترین تأثیرگذاری بر شرایط تخمیر را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1326 - بررسی خصوصیات عملکردی و برخی متابولیت‌هـای شکمبه‌ای و خونی جیره‌های حاوی خوراک ورمی‌کمپوست در برههای پرواری
کیان صادقی اکبر تقی زاده حمید محمدزاده خسرو پارسایی مهر حسین جانمحمدی وحید وقاریاین آزمایش جهت بررسی اثرات جایگزینی خوراک ورمی کمپوست با کنجاله سویا بر عملکرد رشد و برخی متابولیت های شکمبه ای و خونی بره های نر پرواری انجام شد. برای انجام این آزمایش تعداد 16 رأس برّه نر آمیخته (قزل-مغانی) با میانگین وزن اولیه 5/2± 5/28 کیلوگرم در قالب یک طرح چکیده کاملاین آزمایش جهت بررسی اثرات جایگزینی خوراک ورمی کمپوست با کنجاله سویا بر عملکرد رشد و برخی متابولیت های شکمبه ای و خونی بره های نر پرواری انجام شد. برای انجام این آزمایش تعداد 16 رأس برّه نر آمیخته (قزل-مغانی) با میانگین وزن اولیه 5/2± 5/28 کیلوگرم در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار و 4 تکرار و 4 رأس بره در هر تکرار تقسیم گردید. جیره های آزمایشی به ترتیب دارای نسبت های 0، 33، 67 و 100 درصد خوراک ورمی کمپوست جایگزین کنجاله سویا گردید. بره ها با خوراک کاملاً مخلوط (با نسبت 30 درصد علوفه و 70 درصد کنسانتره) به صورت آزاد تغذیه شدند. طول دوره پرواربندی 90 روز بود. بین جیره ها از لحاظ وزن نهایی، افزایش وزن روزانه، ماده خشک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی تفاوت معنی داری وجود نداشت (05/0>p). داده های حاصل از فراسنجه های شکمبه ای نشان داد که جیره‌های آزمایشی بر pH و برخی اسیدهای چرب بی تاثیر بودند (05/0>p)، ولی تیمار حاوی 100 درصد خوراک ورمی کمپوست باعث افزایش معنی دار میزان نیتروژن آمونیاکی شکمبه و همچنین اسید چرب استات گردید (05/0>p). جایگزین کردن خوراک ورمی کمپوست تاثیر معنی داری برمیزان متابولیت های خونی نداشت، فقط نیتروژن اوره ای خون به لحاظ عددی اندکی افزایش خطی را نشان داد (05/0>p). نتایج این مطالعه نشان می دهد که خوراک ورمی کمپوست با پتانسیل مواد مغذی بالا می تواند جایگزین مناسبی برای کنجاله سویا باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1327 - بررسی عملکرد بالینی و اکوسیستم شکمبه در گاوهای مبتلا به تیلریوز
علی حسن‌پور غلامرضا افشاری امیر پرویز رضایی صابر علی مردانیاین مطالعه روی 20 رأس گاو مبتلا به تیلریوز و 12 رأس گاو سالم بهمنظور ارزیابی عملکرد بالینی شکمبه و وضعیت اکوسیستم شکمبه انجام شد. رخداد تب در گاوهای مبتلا به تیلریوز بهطور معنیداری بیشتر از گاوهای گروه سالم بود (05/0p<). حرکات شکمبه و قوام آن در ملامسه در گاوهای گ چکیده کاملاین مطالعه روی 20 رأس گاو مبتلا به تیلریوز و 12 رأس گاو سالم بهمنظور ارزیابی عملکرد بالینی شکمبه و وضعیت اکوسیستم شکمبه انجام شد. رخداد تب در گاوهای مبتلا به تیلریوز بهطور معنیداری بیشتر از گاوهای گروه سالم بود (05/0p<). حرکات شکمبه و قوام آن در ملامسه در گاوهای گروه بیمار کاهش داشت ولی این کاهش معنیدار نبود. قوام محتویات شکمبه بهطور معنیداری نسبت به گاوهای گروه سالم تغییر پیدا کرده بود (05/0p<)، ولی تغییر در بو و رنگ محتویات شکمبه معنیدار نبود. میانگین pH شکمبه در گاوهای گروه بیمار بهطور غیرمعنی‌داری بیشتر از گاوهای گروه سالم بود. میانگین زمان ترسیب و زمان تست احیاء متیلن‌بلو توسط محتویات شکمبه بیشتر از گاوهای گروه سالم بود. اسیدیته تام محتویات شکمبه در گاوهای گروه مبالا به تیلریوز کاهش معنیداری را نشان می‌داد (05/0p<). تعداد تک‌یاخته‌ها و نسبت تک یاخته‌های زنده به مرده و مورفولوژی باکتریهای شکمبه در گاوهای مبتلا به تیلریوز نسبت به گاوهای گروه سالم تغییر قابل توجهی نداشت. نتیجه نهایی اینکه در بیماری تیلریوز عملکرد بالینی شکمبه و وضعیت عملکرد اکوسیستم شکمبه تحت تأثیر قرار گرفته و باید در درمان تیلریوز به این موارد توجه کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1328 - مطالعه اثرات پیشگیرانه ریشه زرشک کوهی بر مسمومیت کبدی القاء شده با تتراکلرید کربن در جوجه‌های گوشتی
محمدرضا محمدی ملایری ابوالفضل دادخواه تهرانی زهرا اوراقی اردبیلی حمید ناظریهمگام با توسعه صنعت پرورش متراکم طیور، وقوع بیماریهای کبدیو زیان‌های اقتصادی ناشی از آنها بهطور جدی‌تر مطرح گردیده‌اند.مطالعات، القاء ضایعات حاد کبدی به‌وسیله تتراکلرید کربن را بهعنوان یکی از بهترین مدلهای تجربی ضایعات کبدی معرفی نمودهاند. زرشک در طب سنتی بطور گستر چکیده کاملهمگام با توسعه صنعت پرورش متراکم طیور، وقوع بیماریهای کبدیو زیان‌های اقتصادی ناشی از آنها بهطور جدی‌تر مطرح گردیده‌اند.مطالعات، القاء ضایعات حاد کبدی به‌وسیله تتراکلرید کربن را بهعنوان یکی از بهترین مدلهای تجربی ضایعات کبدی معرفی نمودهاند. زرشک در طب سنتی بطور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیرات ریشه زرشک کوهی در پیشگیری از بروز ضایعات کبدی ناشی از تتراکلریدکربن میباشد.برای این منظور 80 قطعه طیور گوشتی به هشت گروه مطالعه تقسیم گردیدند. گروههای مطالعه شامل گروه کنترل منفی، گروه کنترل مثبت (دریافت کننده تتراکلریدکربن)، گروههای کنترل تیمار ریشه زرشک با دوزهای 10 ، 20 و 30 گرم در هر کیلوگرم خوراک و گروههای تیمار 10، 20 و 30 گرم ریشه زرشک در هر کیلوگرم خوراک همراه با دو تزریق تتراکلریدکربنml/kg 4 در روزهای 25 و 28. در 29 روزگینمونه‌های خون و کبد جمعآوری و جهت سنجش میزان فعالیت آنزیمهای AST،ALT وALPو همینطور ارزیابی آسیب شناسیبه آزمایشگاه ارجاع گردیدند.در مطالعات بیوشیمیایی هیچگونه تغییر معنیداری در فعالیت آنزیمهایAST،ALT وALP بین گروه های کنترل منفی و کنترل مثبت مشاهده نشد. مطالعات میکروسکوپی کاهش معنیدار ضایعات پاتولوژیک را در گروه تیمار 20 گرم ریشه زرشک در مقایسه با گروه کنترل مثبت نشان داد (05/0 >p). نهایتاً نتیجه گرفته میشود که برای ایجاد ضایعات شدیدتر کبدی در پرندگان گوشتی می‌باید از دوزهای بالاتر از 4 میلی‌لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن زنده استفاده نمود. به‌علاوه، افزودن 20 گرم ریشه زرشک در هر کیلوگرم خوراک احتمالاً میتواند در پیشگیری از ضایعات کبدی ناشی از مسمومیت حاد با تتراکلریدکربن مؤثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1329 - گزارش درمانگاهی درمان شکستگی مورب بلند استخوان ران در یک قلاده میمون رزوس
حمیدرضا فتاحیان حمید محی الدین روزبه مریدپور فرشته خمجانی فراهانی محیا جزینی درچه سوده انصارییک قلاده میمون هفت ماهه از نژاد رزوس، به وزن 800/1 کیلوگرم با علایم درد در ناحیه ران پای راست، عدم توانایی حرکت و لنگش به کلینیک خصوصی حیوانات کوچک ارجاع داده شد. پس از اخذ تاریخچه، در معاینات بالینی وجود ضربه و تروما در ناحیه ران پای راست مشخص گردید. بررسی تصویربرداری چکیده کاملیک قلاده میمون هفت ماهه از نژاد رزوس، به وزن 800/1 کیلوگرم با علایم درد در ناحیه ران پای راست، عدم توانایی حرکت و لنگش به کلینیک خصوصی حیوانات کوچک ارجاع داده شد. پس از اخذ تاریخچه، در معاینات بالینی وجود ضربه و تروما در ناحیه ران پای راست مشخص گردید. بررسی تصویربرداری در دو نمای جانبی و قدامی-خلفی، شکستگی مورب بلند بدنه استخوان ران سمت راست تشخیص داده شد. درمان جراحی به روش استفاده از پین داخل مدولاری به‌همراه سیم ارتوپدی بر اساس تصویربرداری تشخیصی و یافته های بالینی انجام گردید. شکستگی بدنه استخوان ران از معمول ترین شکستگی های استخوانی بوده و درمان جراحی به روش استفاده از پین های داخل مدولاری به همراه سیم های ارتوپدی از روش های درمانی در این نوع شکستگی ها می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1330 - بررسی علل تلفات ماهیان قزل‌آلای رنگین کمان پرورشی مزارع Cage Culture (پرورش در قفس) سد حسنلو استان آذربایجان غربی
امین خدادادی پیام عربزاده سهراب رسولی علیرضا مرادپور آرمین عابدیان امیریدر اواخر خرداد ماه سال 1392 به دلیل افزایش تلفات ناگهانی ماهیان به ظاهر سالم داخل قفس‌های پرورشی سد حسنلو اقدام به نمونه‌برداری تصادفی از ماهیان زنده در حال مرگ و ماهیان تلف شده گردید. تعداد 40 قطعه ماهی (20 قطعه ماهی زنده و 20 قطعه ماهی تازه تلف شده) از مجموع دو قفس در چکیده کاملدر اواخر خرداد ماه سال 1392 به دلیل افزایش تلفات ناگهانی ماهیان به ظاهر سالم داخل قفس‌های پرورشی سد حسنلو اقدام به نمونه‌برداری تصادفی از ماهیان زنده در حال مرگ و ماهیان تلف شده گردید. تعداد 40 قطعه ماهی (20 قطعه ماهی زنده و 20 قطعه ماهی تازه تلف شده) از مجموع دو قفس در حیطه وزنی 300-200 گرم نمونه‌برداری گردید. نمونهها در کنار تکه‌های یخ به آزمایشگاه بخش خصوصی جهت آزمایش ارسال گردید. برخی از پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب سد حسنلو شامل نیتریت، نیترات، یون آمونیوم، مواد جامد محلول، درجه حرارت، اکسیژن محلول و pHاندازهگیری شد. جهت بررسی احتمال بیماریهای باکتریایی، قارچی و انگلی از بافتهای کبد، کلیه، آبشش و پوست ماهیان قزل آلا نمونه تهیه گردید. نتایج بررسیهای مختلف گویای شکوفایی جلبکی، کمبود اکسیژن، مشکلات اجرایی، انسداد چشمه تورها در اثر تجمع پلانکتون‌ها و مواد معلق بود. به دنبال افزایش شدت نور، افزایش سطح مواد مغذی، گرم شدن درجه حرارت آب و غالبیت ایستایی وضعیت هیدرولوژیکی آب، شکوفایی جلبکی در سد حسنلو صورت پذیرفته بود که نه تنها باعث تخریب برانش‌ها بلکه سبب رقابت برای اکسیژن محلول در شب که توسط برخی از گونههای فیتوپلانکتونی مصرف گردیده و در نهایت سبب هیپوکسی و مرگ ماهیان قزل آلا مزارع پرورشی شده بود. نتایج باکتری شناسی کشت‌های محیطهای عمومی منفی بود و در کشت های قارچ‌شناسی در محیط PGYEAنشان از بروز خفیف عفونتهای ثانویه قارچ‌های خانواده ساپرولگنیا بود. نتایج هیستوپاتولوژی کبد گویایی شیوع بیماری تغذیهای سروئیدوز کبد بود که به دلیل استفاده از جیره‌های غذایی غیراستاندارد حاوی سطوح بالای کربوهیدرات میباشد. در بررسی ضایعات آسیب‌شناسی آبشش علایمی از قبیل التهاب تیغه‌های آبششی و همچنین هایپرپلازی ستیغ‌های آبششی قابل مشاهده بود. دلیل این رخداد مقدار بالای آمونیاک یونیزه شده در میان تورهای پرورشی به دلیل سندرم مرگ و میر تابستانه بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1331 - مبانی احکام دامپزشکی در آیات و روایات
مهدی هراثی سعید حسن زاده دلگشا رحیم وکیل زاده حسین جدیریچکیده امروزه با پیشرفت تکنیک های مختلف درمان، پیشگیری و جراحی و کاربرد وسایل مختلف در علوم دامپزشکی و رخداد مسائل مستحدثه و عنایت به نقش تعیین کننده علوم دامپزشکی در تأمین بهداشت جامعه و نیز تأمین فرآورده های خام دامی، لزوم شکافت ابعاد مختلف دامی و حیوانی، ذبح و مسائل چکیده کاملچکیده امروزه با پیشرفت تکنیک های مختلف درمان، پیشگیری و جراحی و کاربرد وسایل مختلف در علوم دامپزشکی و رخداد مسائل مستحدثه و عنایت به نقش تعیین کننده علوم دامپزشکی در تأمین بهداشت جامعه و نیز تأمین فرآورده های خام دامی، لزوم شکافت ابعاد مختلف دامی و حیوانی، ذبح و مسائل مبتلا به کشتارگاهی و ... بیش از پیش رخ می نماید که بعضاً هیچ قول مستند و مکتوبی در آن مورد وجود ندارد و یا نیاز به استفتا به جهت تشریح ابعاد جدید آن احساس می شود. تا ضمن اطمینان مصرف کنندگان از بحث سلامتی و بهداشت آنها، از نظر خالی از اشکال شرعی بودن نیز اعتماد کافی جلب شود در این تحقیق بنابراین است تا ضمن جستجو در منابع قرآنی و احادیث و روایات در این خصوص از نظرات مراجع عظام تقلید نیز در باب مسائل موضوعی جدید بهره برداری گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1332 - مطالعه اثرات تسکینی، پیش بیهوشی و ضد اضطرابی عصاره گیاه اسطوخودوس (Lavandula stoechas) در مقایسه با دیازپام در موش صحرایی
علی رضایی بهبود جعفری محمد جلیل زاده هدایتیگیاه اسطوخودوس از خانواده نعناع در بیشتر نقاط دنیا به حالت خودرو روییده در جنوب فرانسه، مناطق مدیترانه و در تورنتو به مقدار زیاد وجود دارد. اثرات فارماکولوژی متعدد آن عبارتند از: اثر ضد دردی، ضد التهابی، ضد افسردگی، خواب آور، آرام بخش و تسکین دهنده، شل کننده عضلات، ضد ت چکیده کاملگیاه اسطوخودوس از خانواده نعناع در بیشتر نقاط دنیا به حالت خودرو روییده در جنوب فرانسه، مناطق مدیترانه و در تورنتو به مقدار زیاد وجود دارد. اثرات فارماکولوژی متعدد آن عبارتند از: اثر ضد دردی، ضد التهابی، ضد افسردگی، خواب آور، آرام بخش و تسکین دهنده، شل کننده عضلات، ضد تشنج، ضد باکتری، ضد اسپاسم. به منظور مطالعه اثرات تسکینی، پیش بیهوشی و ضد اضطرابی عصاره اسطوخودوس در مقایسه با دیازپام در گروه های مختلف (36 سر موش صحرایی در شش گروه) موش های صحرایی ماده نژاد ویستار با شرایط سنی و وزنی برابر دوزهای 100 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم، 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم و 400 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از عصاره گیاهی، 2/1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم دیازپام و همچنین دی متیل سولفوکساید (DMSO) به عنوان دارونما با حجم برابر، 30 دقیقه قبل از ارزیابی اثرات تسکینی، پیش بیهوشی (مدت خواب القاء شده با کتامین با دوز 40 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) و ارزیابی اثرات ضد اضطرابی با استفاده از (Elevated plus maze) و (Rotrod test) به صورت داخل صفاقی تزریق شد و به گروه ششم هیچ دارویی تجویز نشد. نتایج به دست آمده بیانگر افزایش معنی دار مدت خواب القاء شده با کتامین و همچنین افزایش معنی دار مدت زمان سپری شده در بازوهای باز در گروه های تیمار با دوزهای بالا و پایین عصاره بود (p<00.1). نتایج حاصله نشان داد که عصاره اسطوخودوس در دوز 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم دارای اثرات تسکینی، پیش بیهوشی و ضد اضطرابی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1333 - مطالعه اثرات تسکینی، پیش‌بیهوشی و ضداضطرابی عصاره گیاه زیرفون (Tilia platyphyllos scop) در مقایسه با دیازپام در موش صحرایی
علی رضایی بهبود جعفری چنگیز احمدی زاده محمد جلیل زاده هدایتی زهره استادی امیررضا عبادی رامین شیشه گرگیاه زیرفون از خانواده Tiliaceae عمدتاً در مناطق شمالی کشور پراکندگی دارد. اثرات فارماکولوژی متعدد آن عبارتند از: اثرات ضداضطرابی، ضد باکتری، ضد تشنج، ضد اسپاسم، آرامبخش و تسکین دهنده، خواب آور، شل کنندگی عضلات. به منظور مطالعه اثرات تسکینی، پیش بیهوشی و ضداضطرابی عصاره چکیده کاملگیاه زیرفون از خانواده Tiliaceae عمدتاً در مناطق شمالی کشور پراکندگی دارد. اثرات فارماکولوژی متعدد آن عبارتند از: اثرات ضداضطرابی، ضد باکتری، ضد تشنج، ضد اسپاسم، آرامبخش و تسکین دهنده، خواب آور، شل کنندگی عضلات. به منظور مطالعه اثرات تسکینی، پیش بیهوشی و ضداضطرابی عصاره زیرفون در مقایسه با دیازپام در گروه های مختلف موش های صحرایی ماده نژاد ویستار با شرایط سنی و وزنی برابر، دوزهای mg/kg 150، mg/kg 300 و mg/kg 450 از عصاره گیاهی، mg/kg 2/1 دیازپام و همچنین دی متیل سولفوکساید (DMSO) به عنوان دارونما با حجم برابر، 30 دقیقه قبل از ارزیابی اثرات تسکینی، پیش بیهوشی (مدت خواب القاء شده با کتامین با دوز mg/kg 40) و ارزیابی اثرات ضد اضطرابی با استفاده از (Elevated plus maze) و (Rotarod test) به صورت داخل صفاقی تزریق شد. نتایج به دست آمده بیانگر افزایش معنی دار مدت خواب القاء شده با کتامین و همچنین افزایش معنی دار مدت زمان سپری شده در بازوهای باز در گروه های تیمار با دوزهای بالا و پایین عصاره بود (01/0p<). نتایج حاصله نشان داد که عصاره زیرفون در دوز mg/kg 300 دارای اثرات تسکینی، پیش بیهوشی و ضداضطرابی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1334 - مقایسه تأثیر عصاره مرزه خوزستانی و ویتامین C در پیشگیری از چسبندگی‌های پس از جراحی محوطه بطنی در مدل موش صحرایی
آیدا نجفیان آذین علوی کامبیز امجدی گلپایگانی سکینه دادیپور علی صفری مرادآبادی صغری فلاحی آزیتا فرامرزیچکیده چسبندگی های محوطه بطنی عارضه ای شایع پس از اعمال جراحی شکم بوده که می تواند سبب انسداد های روده ای، درد لگن یا نازایی شود. اعتقاد بر این است که عصاره مرزه خوزستانی می تواند در جلوگیری از چسبندگی های محوطه داخل شکمی نقش داشته باشد. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر چکیده کاملچکیده چسبندگی های محوطه بطنی عارضه ای شایع پس از اعمال جراحی شکم بوده که می تواند سبب انسداد های روده ای، درد لگن یا نازایی شود. اعتقاد بر این است که عصاره مرزه خوزستانی می تواند در جلوگیری از چسبندگی های محوطه داخل شکمی نقش داشته باشد. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر عصاره مرزه خوزستانی و ویتامین C در پیشگیری از چسبندگی های پس از جراحی محوطه بطنی در مدل موش صحرایی انجام شد. بدین منظور، 40 سرموش صحرایی ماده بطور تصادفی در 4 گروه ده تایی به ترتیب: گروه 1: شاهد، گروه 2: تیمار با ویتامین C، گروه 3: تیمار با عصاره مرزه خوزستانی mg/kg250، گروه 4: تیمار با ویتامین C+ عصاره مرزه خوزستانی mg/kg250 تقسیم شدند. تمام حیوانات با تجویز داخل عضلانی کتامین به میزان mg/kg 90 بیهوش شده و تحت شرایط استریل (ضد عفونی با بتادین و اصلاح موهای ناحیه شکم) با برش خط میانی در حدود 3 سانتی متر تحت لاپاراتومی قرار گرفتند. در پایان دوره آزمایش، آسیب‌شناسی بافتی محل چسبندگی از نظر شدت وقوع فیبروز، التهاب و پرولیفراسیون عروقی انجام شد. یافته های بافت‌شناسی اختلاف آماری معنی داری را بین گروه شاهد و گرو های تحت درمان از لحاظ فیبروز (001/0p=)، التهاب (004/0p=) و پرولیفراسیون عروقی (0001/0p=) نشان داد. نتایج مطالعه نشان داد که تجویز داخل صفاقی مرزه خوزستانی با دوز mg/kg250همراه با ویتامینCبه طور مؤثری باعث کاهش شدت چسبندگی داخل شکمی بعد از لاپاراتومی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1335 - بررسی چند شکلی ژنتیکی و فراوانی آللی جایگاه ژنی GHRH (Growth-hormone-releasing hormone) در گاوهای سرابی ایران
مهدی خسروی مهدی امین افشار محمد چمنیانتخاب حیوان بر اساس نشانگرهای مولکولی یکی از جدیدترین روش های اصلاحی است که میتواند باعث بهبود صحت پیشبینی و پاسخ به انتخاب شود. GHRH (Growth-hormone-releasing hormone) یکیازژن هایبرگزیدهبرایاستراتژی‌هایانتخاببراساسمارکرمی‌باشد.براساسگزارشاتموجود، چندشکلی‌هایژن بهطور چکیده کاملانتخاب حیوان بر اساس نشانگرهای مولکولی یکی از جدیدترین روش های اصلاحی است که میتواند باعث بهبود صحت پیشبینی و پاسخ به انتخاب شود. GHRH (Growth-hormone-releasing hormone) یکیازژن هایبرگزیدهبرایاستراتژی‌هایانتخاببراساسمارکرمی‌باشد.براساسگزارشاتموجود، چندشکلی‌هایژن بهطورمعنی‌داریباصفاتاجزایشیروتولیدآنارتباطدارد. به منظور بررسی چندشکلی (پلی‌مورفیسم) مکان ژنی GHRH در نژاد سرابی، از 112 رأس گاو خونگیری انجام شد.DNAژنومینمونه هایخون استخراجگردیدوقطعه297جفتبازاز اینژنبااستفادهازواکنشزنجیره‌ایپلی‌مراز تکثیرشد.قطعهتکثیرشدهبه وسیلهآنزیممحدودکننده HaeIIIموردبرشقرارگرفتورویژلآگارز2درصد الکتروفورزگردید.نتایجنشان داد که در این جایگاه دو آلل GHRH Aو GHRH Bوجود دارد کهفراوانیآنهادرکلجمعیتبه ترتیب 19/0 و 81/0 محاسبهگردید.سهترکیبژنوتیپی GHRH AGHRH A، GHRH AGHRH Bو GHRH BGHRH Bشناساییشدندکهفراوانی‌هایژنوتیپیمحاسبه شدهآنهادرکلجمعیتبه ترتیببرابر 0357/0، 3037/0 و 6607/0 بود.آزمون مربع کای تعادل هاردی- واینبرگ را در جمعیت نشان داد (05/0<p). نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که تنوع ژنتیکی در نژاد گاو سرابی میتواند به برنامههای انتخابی آینده مخصوصاً انتخاب به کمک نشانگرهای مولکولی (MAS) کمک نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1336 - بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی به شیوه گروهی بر مشکلات بین فردی و احساس تنهایی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم تبریز
مریم زیرک پور نامی ور سعید نجارپور استادیپژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی به شیوه گروهی بر مشکلات بین فردی و احساس تنهایی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم تبریز انجام شد. پژوهش به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون، پیگیری با گروه کنترل انجام گردید. به همین منظور، یک مدرسه از ناحی چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی به شیوه گروهی بر مشکلات بین فردی و احساس تنهایی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم تبریز انجام شد. پژوهش به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون، پیگیری با گروه کنترل انجام گردید. به همین منظور، یک مدرسه از ناحیه دو آموزش و پرورش، به صورت تصادفی ساده انتخاب شد و پرسشنامه های مشکلات بین فردی (IIP-32) و احساس تنهایی اشر، هایمل و رنشاو، در بین دانش آموزان اجرا شد (پیش آزمون). از بین دانش آموزانی که نمره آنان در هر دو پرسشنامه، یک انحراف معیار بالاتر از میانگین بود، نمونه های پژوهش با روش هدفمند، انتخاب شد. آزمودنی ها به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند و آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش مهارت های زندگی با الگوی دهگانه به شیوه گروهی قرار گرفتند، اما گروه کنترل هیچگونه مداخله ای دریافت نکرد. در آخرین جلسة آموزش، هر دو گروه به پرسشنامه ها پاسخ دادند (پس آزمون). یک ماه بعد، آزمودنی های گروه آزمایش مجدداً پرسشنامه ها را تکمیل نمودند (پیگیری). داده ها با استفاده از روش آماری کوواریانس یک متغیری، t همبسته و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که آموزش مهارت های زندگی بر کاهش مشکلات بین فردی و احساس تنهایی گروه آزمایش اثربخش بود و این کاهش در مرحلة پیگیری یک ماهه نیز پایدار مانده بود. بنابراین، با آموزش مهارت های زندگی می توان مشکلات بین فردی و احساس تنهایی دانش آموزان را کاهش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1337 - مدل رفتار مدنی تحصیلی بر اساس جو عاطفی مدرسه و تجارب مثبت در مدرسه با میانجیگری شکفتگی تحصیلی در دانش‌آموزان دبیرستانی
مریم جلیل زاده علی زینالیهدف این مطالعه بررسی مدل رفتار مدنی تحصیلی بر اساس جو عاطفی مدرسه و تجارب مثبت در مدرسه با میانجیگری شکفتگی تحصیلی در دانش‌آموزان دبیرستانی بود. در یک مطالعه همبستگی از میان دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر خوی در سال تحصیلی 1-1400، تعداد 368 نفر بر اساس جدول کرجسی و مو چکیده کاملهدف این مطالعه بررسی مدل رفتار مدنی تحصیلی بر اساس جو عاطفی مدرسه و تجارب مثبت در مدرسه با میانجیگری شکفتگی تحصیلی در دانش‌آموزان دبیرستانی بود. در یک مطالعه همبستگی از میان دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر خوی در سال تحصیلی 1-1400، تعداد 368 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای بهعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل رفتار مدنی تحصیلی (گلپرور، 1389)، جو عاطفی مدرسه (پاشا امیری، 1388)، تجارب مثبت در مدرسه (فیورلانگ و همکاران، 2014) و شکفتگی تحصیلی (داینر و بیسواز- داینر، 2008) بودند. دادهها با روش تحلیل مسیر در نرمافزارهای SPSS و Amos تحلیل شدند. یافتهها نشان داد که مدل رفتار مدنی تحصیلی بر اساس جو عاطفی مدرسه و تجارب مثبت در مدرسه با میانجیگری شکفتگی تحصیلی در دانش‌آموزان دبیرستانی برازش مناسبی دارد. همچنین، متغیرهای جو عاطفی مدرسه و تجارب مثبت در مدرسه بر شکفتگی تحصیلی و متغیرهای جو عاطفی مدرسه، تجارب مثبت در مدرسه و شکفتگی تحصیلی بر رفتار مدنی تحصیلی اثر مستقیم، مثبت و معنادار دارد. علاوه بر آن، جو عاطفی مدرسه و تجارب مثبت در مدرسه با میانجیگری شکفتگی تحصیلی بر رفتار مدنی تحصیلی اثر غیرمستقیم، مثبت و معنادار دارند (001/0>P). با توجه به نتایج، برای بهبود رفتار مدنی تحصیلی در دانش‌آموزان دبیرستانی میتوان جو عاطفی مدرسه، تجارب مثبت در مدرسه و شکفتگی تحصیلی آنها را از طریق بهبود وضعیت‌های مختلف مدرسه ارتقاء بخشید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1338 - مقایسه مشکلات رفتاری فرزندان در مادران باهوش هیجانی بالا و پایین
رومینا گلچین سید داور حسینی نسبپژوهش حاضر با هدف مقایسه مشکلات رفتاری در فرزندان مادران باهوش هیجانی بالا و پایین صورت گرفته است. در یک مطالعه علی – مقایسه‌ای تعداد 200 مادر دانش‌آموز ابتدایی (100 مادر باهوش هیجانی بالا و 100 مادر باهوش هیجانی پایین) به روش نمونهگیری ملاکی از بین 386 مادر 30 ا چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف مقایسه مشکلات رفتاری در فرزندان مادران باهوش هیجانی بالا و پایین صورت گرفته است. در یک مطالعه علی – مقایسه‌ای تعداد 200 مادر دانش‌آموز ابتدایی (100 مادر باهوش هیجانی بالا و 100 مادر باهوش هیجانی پایین) به روش نمونهگیری ملاکی از بین 386 مادر 30 الی 45 ساله دانش‌آموزان ابتدایی شهر تبریز انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از چک لیست تجدید نظر شده مشکلات رفتاری کوای و پترسیون (RBPC) و پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ و از روشهای آماری تی تست برای تحلیل دادهها استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون تی مستقل نشان داد، میانگین مشکلات رفتاری (اختلال سلوک، پرخاشگری اجتماعی، مشکلات توجه – ناپختگی، اضطراب – گوشه‌گیری) در فرزندان مادران باهوش هیجانی بالاکمتر است (P<0.01). دختران نسبت به پسران در میانگین رفتاری (اختلال اختلال سلوک، پرخاشگری اجتماعی، مشکلات توجه – ناپختگی، اضطراب – گوشه‌گیری) نمرات کمتری داشتند (P<0.05). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1339 - بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی تبریز با بهرهوری آنان
سید داود حسینی‌نسب علی تقینیااین پژوهش با هدف تعیین رابطه ارتباط بین کیفیت زندگی کاری کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تبریز با بهرهوری آنان با استفاده از روش تحقیق توصیفی همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق 460 نفربوده، همچنین حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 240 نفر محاسبه و از روش نمونهگیری تصا چکیده کاملاین پژوهش با هدف تعیین رابطه ارتباط بین کیفیت زندگی کاری کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تبریز با بهرهوری آنان با استفاده از روش تحقیق توصیفی همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق 460 نفربوده، همچنین حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 240 نفر محاسبه و از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای نسبتی برای انتخاب نمونه استفاده گردید. برای گردآوری دادهها از دو پرسشنامهی محقق ساخته‌ی کیفیت زندگی کاری و بهرهوری کارکنان استفاده شد. نتایج آزمون آنها نشان داد که: بین کیفیت زندگی کاری کارکنان، با بهرهوری آنان رابطه معنیداری وجود ندارد، ولی بین فضای کاری، قانون‌گرایی در سازمان، توسعه قابلیتهای انسانی با بهرهوری کارکنان رابطه معنیداری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1340 - بررسی تأثیر مشاوره فردی و گروهی با استفاده از تئوری معکوس در کاهش استرس ورزشکاران تیمهای ملی
علی نقی اقدسیبه منظور تعیین میزان اثر بخشی مشاوره‌ی فردی و گروهی براساس تئوری معکوس در کاهش استرس ورزشکاران، 36 ورزشکار زن و مرد تیمهای ملی در رده‌های و رشته‌های مختلف ورزشی به عنوان آزمودنی انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند.. با استفاده از چکیده کاملبه منظور تعیین میزان اثر بخشی مشاوره‌ی فردی و گروهی براساس تئوری معکوس در کاهش استرس ورزشکاران، 36 ورزشکار زن و مرد تیمهای ملی در رده‌های و رشته‌های مختلف ورزشی به عنوان آزمودنی انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند.. با استفاده از مفاهیم و روشها و فنون مورد تأکید تئوری معکوس برای یکی از گروههای آزمایشی، مشاوره فردی و گروه آزمایشی دیگر مشاوره گروهی به کار گرفته شد. گروه سوم به عنوان گروه کنترل استفاده گردید .در این پژوهش به منظور تعیین میزان استرس ازمودنیها قبل و پس از اعمال متغیر مستقل از پرسشنامه استرس لیونل کودرون استفاده شد و پس از جمعآوری دادهها، اطلاعات حاصل با روشهای آماری تحلیل واریانس یک راهه و دو راهه (ANOVA) با اندازهگیریهای مکرر، آزمون تی وابسته و آزمون تعقیبی توکی با (05/0P £ ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و نتایج تحقیق نشانگر تأثیر مثبت و معنیداری در سطح کمتر از (001/0) - مشاوره فردی با استفاده از تئوری معکوس و تأثیر مثبت و معنیداری در سطح کمتر از (001/0) مشاوره گروهی در کاهش استرس ورزشکاران تیمهای ملی بود. بین مشاوره فردی و مشاوره گروهی در کاهش استرس ورزشکاران تیمهای ملی تفاوت معنیداری وجود نداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1341 - اثربخشی مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی بر مؤلفههای مشکل در تنظیم هیجانی دانش‌آموزان پسر دارای اختلال سلوک
نسرین محدث زینب خانجانی علی‌نقی اقدسیپژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی بر مؤلفههای مشکل در تنظیم هیجانی دانش‌آموزان پسر دارای اختلال سلوک دوره متوسطه اول انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون - پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی بر مؤلفههای مشکل در تنظیم هیجانی دانش‌آموزان پسر دارای اختلال سلوک دوره متوسطه اول انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون - پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر مقاطع اول تا سوم دوره متوسطه اول شهر تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بود. از این جامعه، نمونهای به حجم 40 نفر با استفاده از پرسشنامه علایم مرضی کودک (CSI-4) و مصاحبه تشخیصی و بالینی ساختار یافته از طریق روشهای نمونهگیری خوشهای چند مرحله‌ای و مبتنی بر هدف انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار جمعآوری اطلاعات در مراحل پیشآزمون و پس‌آزمون پرسشنامه مشکل در نظم بخشی هیجانی (DERS) بود. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس در برنامه SPSS نسخه 25 انجام شد. تحلیل دادهها نشان داد که مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی منجر به تفاوت معنیدار بین گروهها در مشکل در تنظیم هیجانی به میزان %76 و مؤلفههای آن شامل عدم پذیرش پاسخ های هیجانی 16%، مشکل در کنترل تکانه 38%، فقدان آگاهی هیجانی 44%، و دسترسی محدود به راهبردها 62% شده است (05/0p<). با توجه به یافتهها، میتوان مطرح کرد مداخله مبتنی بر ذهن اگاهی موجب کاهش مشکل در تنظیم هیجانی و مؤلفههای آن در دانش‌آموزان دارای اختلال سلوک میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1342 - نقش مؤلفههای عاطفه به مدرسه، صفات شخصیت و عملکرد تحصیلی در تمایزگذاری بین دانش‌آموزان منضبط و دارای مشکل انضباطی
جواد مصرآبادی تقی زوار ثریا جباریهدف از پژوهش حاضر تعیین نقش مؤلفههای عاطفه به مدرسه، صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی در تمایزگذاری بین دانش‌آموزان منضبط و دارای مشکل انضباطی میباشد. نمونه این پژوهش 420 نفر از دانش‌آموزان پایه دوم و سوم دوره متوسطه‌ی سال تحصیلی 92-91 شهر تبریز بودند که با استفاده از دو ر چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر تعیین نقش مؤلفههای عاطفه به مدرسه، صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی در تمایزگذاری بین دانش‌آموزان منضبط و دارای مشکل انضباطی میباشد. نمونه این پژوهش 420 نفر از دانش‌آموزان پایه دوم و سوم دوره متوسطه‌ی سال تحصیلی 92-91 شهر تبریز بودند که با استفاده از دو روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای و روش هدفمند انتخاب شدند. برای انتخاب دانش‌آموزان منضبط و غیرمنضبط از دو نقطه برش برای نمرات انضباط دانش‌آموزان و نیز نظر مسئولین مدرسه استفاده شد. در این پژوهش از پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به مدرسه به منظور سنجش ویژگیهای عاطفه تحصیلی و از پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیتی نئو به منظور ارزیابی ویژگیهای شخصیتی آزمودنیها استفاده شد. همچنین از نمرات معدل نیمسال اول سال تحصیلی 92/91 به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی استفاده شد. دادههای حاصل با روشهای آماری رگرسیون لوجستیک و تجزیه تابع تشخیص تحلیل شدند. نتایج یافتههای تحلیل رگرسیون لوجستیگ نشان میدهد که مؤلفههای معدل، خودنظم‌دهی، نگرش به مدرسه و متغیر پذیرا بودن به ترتیب و به صورت مثبت به پیش بینی عضویت گروهی دانش‌آموزان غیرمنضبط می‌پردازند. همچنین نتایج تابع تشخیص نشان داد که متغیرهای خودنظم‌دهی، نگرش به مدرسه، عملکرد تحصیلی، نگرش به معلم و کلاس و در آخر دلپذیر بودن دارای توان معنیداری در تمایزگذاری بین دو گروه از دانش‌آموزان منضبط و غیرمنضبط هستند. همچنین نتایج تجزیه تابع تشخیص نشان داد که 3/75 درصد از افراد دو گروه بر اساس این متغیرها به طور صحیح مجدداً طبقهبندی شدند. تلویحات کاربردی این یافتهها در مقاله مورد بحث واقع شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1343 - مقایسه تفاوتهای جنسیتی در انگیزش مشارکت ورزشی دانش‌آموزان ورزشکار
مژگان پیری سعید آهار احمد محمودیهدف این پژوهش، بررسی و مقایسه تفاوتهای جنسیتی در انگیزش مشارکت ورزشی دانش‌آموزان ورزشکار مقطع متوسطه بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مقایسه ای بود که به شکل میدانی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، دانش‌آموزان شرکت کننده در مسابقات ورزشی دختران و پسران مقطع متوسطه آمو چکیده کاملهدف این پژوهش، بررسی و مقایسه تفاوتهای جنسیتی در انگیزش مشارکت ورزشی دانش‌آموزان ورزشکار مقطع متوسطه بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مقایسه ای بود که به شکل میدانی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، دانش‌آموزان شرکت کننده در مسابقات ورزشی دختران و پسران مقطع متوسطه آموزش و پرورش استان خراسان رضوی بودند که در سال 1391 شرکت داشتند. بدین منظور 589 نفر از دختران و پسران دانش‌آموز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه گیل و همکاران بود. از آزمون های کالموگروف اسمیرنوف (K-S) و من ویتنی برای تجریه و تحلیل داده ها استفاده شد. بررسی یافته ها نشان داد که تفاوت معنیداری بین انگیزش مشارکت ورزشی دختران و پسران دانش‌آموز وجود دارد (001/0≥P). همچنین نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری در مؤلفه های انگیزش مشارکت از جمله موفقیت، آمادگی، رهایی انرژی، دوست یابی و تفریح در بین دختران و پسران وجود دارد (001/0≥P). و بین مؤلفه های جو گروهی، عوامل موقعیتی و توسعه مهارت تفاوتی مشاهده نشد. در تمامی مؤلفه های مذکور به جز توسعه مهارت، انگیزه مشارکت دختران بالاتر از پسران بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1344 - مقایسه شیوع اضطراب آشکار در بین دانش آموزان دارای ویژگیهای جمعیت شناختی مختلف
نرجس خاتون موحدی‌راد حجت اله اجودی مریم احمدی فاطمه فخارمقدم مهدی اکبریان عیسی مالمیراضطراب شایع ترین اختلال روانی موجود و عامل مهمی در بروز ناسازگاری‌های اجتماعی و اختلال سلامت روانی میباشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی شیوع اضطراب آشکار و برخی عوامل مؤثر بر آن در دانش‌آموزان دبیرستانهای دخترانه شهر مشهد بود. در این مطالعه مقطعی[1] از نوع توصیفی – ت چکیده کاملاضطراب شایع ترین اختلال روانی موجود و عامل مهمی در بروز ناسازگاری‌های اجتماعی و اختلال سلامت روانی میباشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی شیوع اضطراب آشکار و برخی عوامل مؤثر بر آن در دانش‌آموزان دبیرستانهای دخترانه شهر مشهد بود. در این مطالعه مقطعی[1] از نوع توصیفی – تحلیلی 570 نفر از دانش آموزان دبیرستانهای دخترانه مشهد در سال 1389 مورد مطالعه قرار گرفتند. روش نمونهگیری تصادفی چند مرحله‌ای بود. جهت جمع آوری دادهها در این مطالعه از دو پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامه اول پرسشنامه جمعیت شناختی مرتبط با خصوصیات دموگرافیک و وضعیت اقتصادی اجتماعی و برخی متغیرهای مرتبط با جامعه مورد پژوهش و پرسشنامه دوم پرسشنامه اضطراب آشکار اسپیلبرگر بود. پس از جمع آوری دادهها با نرم افزار SPSS تحلیل شد. نتایج نشان داد که در جمعیت مورد مطالعه 135 نفر (8/22%) اضطراب آشکار داشتند. اضطراب آشکارارتباط معنی داری از نظر آماری با ارتباط مادر با دانش‌آموز، شغل مادر، تحصیلات مادر، ارتباط پدر با دانش آموز، پایه تحصیلی، شغل پدر، تحصیلات پدر، ارتباط سایر فرزندان با دانش آموز نشان داد (05/0p<). با توجه به نتایج پیشنهاد میشود ضمن توجه مسئوولین بهداشت روان به جمعیتهای مشابه جهت ارتقای کیفیت سلامت روان، مطالعاتی گسترده‌تر در جمعیتهای عمومی انجام شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1345 - مقایسه وضعیت سلامت روانی و منبع کنترل نوجوانان دختر خانواده‌های معتاد و غیرمعتاد
احمد اعتمادی فاطمه ماستری فراهانیهدف: از پژوهش حاضر ، بررسی و مقایسه نقش منبع کنترل در سلامت روانی نوجوانان دختر خانواده های معتاد و غیرمعتاد بود. در این پژوهش مقایسه ای،به تعداد 120 نفر،که از این تعداد60 نفر نوجوان وابسته به خانواده های معتاد و 60 نفر وابسته به خانواده های غیر معتاد از شهرستان رباط کر چکیده کاملهدف: از پژوهش حاضر ، بررسی و مقایسه نقش منبع کنترل در سلامت روانی نوجوانان دختر خانواده های معتاد و غیرمعتاد بود. در این پژوهش مقایسه ای،به تعداد 120 نفر،که از این تعداد60 نفر نوجوان وابسته به خانواده های معتاد و 60 نفر وابسته به خانواده های غیر معتاد از شهرستان رباط کریم شهر تهران به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد و مورد بررسی قرار گرفت ، اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه سلامت روانی (GHQ) جمع آوری شد و با استفاده از روش آماری t و تحلیل واریانس دو طرفه (شیفر) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده به شرح زیر میباشد: تفاوت معناداری بین سلامت روانی نوجوانان دارای منبع کنترل درونی با توجه به84/2=t وجود داشت , و همچنین تفاوت معناداری بین سلامت روانی نوجوانان دختر خانواده های معتاد و غیر معتاد با توجه به 61/2 =t وجود داشت، که بین سلامت روانی نوجوانان دختر خانواده های معتاد و غیر معتاد ،با در نظر گرفتن منبع کنترل هم و با توجه به 86/2 =f تفاوت معناداری وجود داشت. نوجوانان دختر دارای منبع کنترل درونی وابسته به خانواده های غیر معتاد از سلامت روانی بیشتری برخوردار بودند. و سر انجام نوجوانان خانواده های معتاد دارای منبع کنترل بیرونی و نوجوانان خانواده های غیر معتاد دارای منبع کنترل درونی به ترتیب از کمترین و بیشترین میزان سلامت روانی برخوردارند ، رشد و تقویت منبع کنترل درونی یکی از روش های مناسب برای پبشگیری و کاهش آسیب پذیری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1346 - اثربخشی آموزش حافظه کاری هیجانی بر کاهش مشکلات رفتاری و بازداری رفتاری در دانش‌آموزان
مریم قهرمان رامین حبیبی‌کلیبر ابوالفضل فریدپژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش حافظه کاری هیجانی بر کاهش مشکلات رفتاری و بازداری رفتاری دانش آموزان دختر دوره ی اول متوسطه انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش حافظه کاری هیجانی بر کاهش مشکلات رفتاری و بازداری رفتاری دانش آموزان دختر دوره ی اول متوسطه انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوره ی اول متوسطه ناحیه 5 شهر تبریز در سال تحصیلی 97-1396 بود. از این جامعه، نمونه ای به حجم 30 نفر دارای مشکلات رفتاری بر اساس نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. برای جمعآوری داده ها از پرسشنامه مشکلات رفتاری راتر فرم اولیاء و معلمان، بازداری رفتاری برو/ نرو و نرم افزار حافظه کاری هیجانی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری تحلیل کوواریانس انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش حافظه کاری هیجانی بر مشکلات رفتاری و بازداری رفتاری دانش آموزان تأثیر معناداری دارد (05/0>P). در واقع آموزش حافظه کاری هیجانی باعث کاهش مشکلات رفتاری و بهبود بازداری رفتاری در دانش آموزان می شود. بنابراین با توجه به نتایج پژوهش حاضر، آموزش حافظه کاری هیجانی نقش مهمی در مشکلات رفتاری و بازداری رفتاری در دانش آموزان دارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1347 - مقایسه میزان اضطراب امتحان در دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب
عباس مصطفی‌زاده خسرو جهان‌سیر سیامک اشرفیهدف این پژوهش بررسی میزان اضطراب عمومی امتحان در دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب میباشد. لذا در این مسیر از 10244 نفر جامعه آماری بر طبق جدول مورگان ، 380 نفر نمونه، به تفکیک ورزشکار و غیرورزشکار بودن و جنسیت، به روش نمونهگیری چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی میزان اضطراب عمومی امتحان در دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب میباشد. لذا در این مسیر از 10244 نفر جامعه آماری بر طبق جدول مورگان ، 380 نفر نمونه، به تفکیک ورزشکار و غیرورزشکار بودن و جنسیت، به روش نمونهگیری طبقهای چندمرحلهای انتخاب شدند و به پرسشنامة اضطراب امتحان پاسخ دادند. اطلاعات جمعآوری شده براساس آزمونهای همبستگی، T مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که اضطراب امتحان در دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار تفاوت معنیداری با هم دارند. این تفاوت در دختران ورزشکار و غیرورزشکار و همچنین در پسران ورزشکار و غیرورزشکار نیز دیده شده، پسران و دختران در اضطراب امتحان نسبت به هم تفاوت معنیداری را نشان میدهند، و میانگین اضطراب امتحان در دختران بیشتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1348 - تلفیق مدل سازی معادله ساختاری و شبکه باور بیزین در تحلیل ابعاد ریسک بر اهداف پروژه‌های عمرانی شهرداری اصفهان
امیرحسین نادعلی جلوخانی مهدی کرباسیان سید رسول آقاداوود عبدالمجید عبدالباقیافزایش جمعیت و به‌تبع آن گسترش شهرنشینی موجب افزایش تعداد پروژه‌های عمرانی در کلانشهرها شده است. اجرا و مدیریت پروژه‌های مختلف ازجمله پروژه‌های عمرانی، دارای موارد مبهم و ناشناخته فراوانی است و با توجه به ویژگیهای خاص هر پروژه و شرایطی که در شهرداری‌ها میباشد ریسک پر چکیده کاملافزایش جمعیت و به‌تبع آن گسترش شهرنشینی موجب افزایش تعداد پروژه‌های عمرانی در کلانشهرها شده است. اجرا و مدیریت پروژه‌های مختلف ازجمله پروژه‌های عمرانی، دارای موارد مبهم و ناشناخته فراوانی است و با توجه به ویژگیهای خاص هر پروژه و شرایطی که در شهرداری‌ها میباشد ریسک پروژه بر اهداف پروژه تأثیر میگذارد. هدف این پژوهش، بررسی تحلیلی تأثیر مؤلفههای ساختار شکست ریسک بر اهداف پروژه‌های عمرانی شهرداری شامل رضایت شهروندان، هزینه، زمان، کیفیت، محدوده و ایمنی با استفاده از شبکه باور بیزین است. در این پژوهش کاربردی، شیوه گردآوری دادهها-توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی و جامعه آماری بر اساس نمونهگیری هدفمند مطابق با جامعهٔ متخصص در شهرداری اصفهان مرتبط با موضوع 45 مدیر، معاون، مسؤول مرتبط و متخصص انتخاب شدند. زمان پژوهش برای شناسایی ریسک پروژه‌ها سال 1395 تا پایان 1397 را در بر می گیرد، ابزار مورداستفاده در پژوهش پرسشنامه است که اطلاعات جمع‌آوری‌شده با استفاده از تدوین ساختار شکست ریسک پروژه‌ها جهت دسته‌بندی و شناسایی ریسک‌ها و ماتریس پذیرش ریسک مورد استفاده قرار گرفت. جهت اعتبار سنجی از مدلسازی معادله ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی و در خصوص ارزیابی تأثیر همزمان ابعاد ریسک بر اهداف پروژه‌ها از مدلسازی احتمالی علت و اثر بر مبنای الگوی باور بیزین صورت پذیرفته است. تحلیل دادههای این پژوهش نشان داد که مؤلفههای ریسک پروژه‌ها، تأثیر مثبتی روی اهداف پروژه‌ها دارد. نوآوری و ویژگی این پژوهش تلفیق مدلسازی معادلات ساختاری با شبکه باور بیزین و استفاده از تکنیک تجزیهوتحلیل حالات خطا و آثار ریسک در ساختار شکست ریسک میباشد که در فرآیند مدیریت ریسک منجر به رفع عدم اطمینان بین روابط ابعاد ریسک و دقیق سازی اولویت‌بندی و تحلیل ابعاد ریسک‌ها شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1349 - ارتقای بهرهوری زنجیرۀ تأمین با به کارگیری نظریۀ شکست‌ناپذیری
زهرا خوش سپهر سید حسین فخر پور محمد حسن ملکیاز آنجایی‌که زنجیره تأمین یکی از ارکان اساسی در سازمان های تولیدی و خدماتی است در صورت شکست این زنجیره ممکن است کل سازمان از بین برود؛ بنابراین سازمان ها باید برای حفظ پایداری‌شان سعی کنند زنجیره تأمین خود را شکست ناپذیر نمایند. با توجه به این که پژوهش حاضر از روشهای چکیده کاملاز آنجایی‌که زنجیره تأمین یکی از ارکان اساسی در سازمان های تولیدی و خدماتی است در صورت شکست این زنجیره ممکن است کل سازمان از بین برود؛ بنابراین سازمان ها باید برای حفظ پایداری‌شان سعی کنند زنجیره تأمین خود را شکست ناپذیر نمایند. با توجه به این که پژوهش حاضر از روشهای پژوهش در عملیات نرم برای ارزیابی وزنها و رتبهبندی تأمین‌کنندگان شرکت فولاد مبارکه اصفهان استفاده کرده است؛ بنابراین میتوان آن را جزء پژوهشهای کمّی قرارداد. پژوهش حاضر از لحاظ جهت گیری کاربردی، از نظر هدف، توصیفی، از بعد گردآوری داده ها پیمایشی و از بعد زمانی مقطعی است. این پژوهش سعی در اندازهگیری میزان شکست‌ناپذیری زنجیر ۀ تأمین در شرکت فولاد مبارکه اصفهان دارد. برای این منظور، ابتدا چارچوب نظری، از مرور جامع پیشینۀ و پژوهشهای انجام‌شده درزمینۀ شکست‌ناپذیری زنجیره تأمین به‌دست‌آمده است. با کمک این چارچوب معیارهای شکست ناپذیری زنجیره تأمین استخراج و با برگزاری جلسات با خبرگان و استفاده از مصاحبه و پرسش نامه خبره سنجی (9 پرسش نامه) معیارها پالایش‌شده‌اند. سپس با استفاده از روش ANP، اهمیت هر یک از معیارها مشخص‌شده است. در بین معیارهای اصلی، معیار استقبال از ریسک (16/0) و یادگیری (15/0) بیشترین وزن را به خود اختصاص داده‌اند، در انتها از طریق روش ارس خاکستری تأمین‌کنندگان شرکت فولاد مبارکه اصفهان از نظر درجۀ شکست‌ناپذیری رتبهبندی شدهاند و تأمین‌کنندۀ پارس، در جایگاه اول قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1350 - مقایسه انتظارات و ادراکات مشتریان از عملکرد شرکت مخابرات کردستان با استفاده از مدل سروکوئال
هیرش سلطان پناه منصور خاکسار محمد کامبیز قصریاین مقاله به شناسائی ابعاد موجود در ادراک مشتریان از کیفیت خدمات ارائه شده در شرکت مخابرات استان کردستان می پردازد. با توجه به اینکه امروزه آنچه در واحدهای خدماتی مزیت محسوب شده و موجب برتری واحدهای خدماتی می گردد کیفیت خدمات است روشهای متعددی برای شناسائی و سنجش این مع چکیده کاملاین مقاله به شناسائی ابعاد موجود در ادراک مشتریان از کیفیت خدمات ارائه شده در شرکت مخابرات استان کردستان می پردازد. با توجه به اینکه امروزه آنچه در واحدهای خدماتی مزیت محسوب شده و موجب برتری واحدهای خدماتی می گردد کیفیت خدمات است روشهای متعددی برای شناسائی و سنجش این معیار کیفی و تبدیل آن به واحدی کمی و قابل سنجش توسط صاحبنظران این حوزه ارائه گردیده است.در این مقاله ابتدا این روشها طبقه بندی و بررسی گردیده و نهایتا مدل تحلیل شکاف یا سروکوئال که توسط پاراسورامان و زیتامل ارائه شده است انتخاب گردید. بدین منظور بر مبنای شکاف های پنج گانه کیفیت خدمات پرسشنامه ای با هدف سنجش سطح ادراکات و انتظارات مشترکین و متقاضیان خدمات شرکت مخابرات کردستان طراحی و پیمایش گردید. پس از شناسائی جامعه آماری و حجم نمونه، پرسشنامه بین مشترکین و متقاضیان توزیع و نتایج حاصله وجود شکاف کیفیت خدمات بین انتظارات و ادراکات مشترکین را نشان داده و در نهایت پیشنهاداتی جهت کاهش وحذف این شکافها ارائه گردیده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1351 - ارزیابی تاثیر واسطه ای تصویر ذهنی برند روی شکل گیری ارزش ویژه برند
حسین عماری احمد زنده دلهدف اصلی این پژوهش ارزیابی تاثیر واسطه ای تصویر ذهنی برند بین شخصیت و نگرش به برند با ارزش ویژه برند می باشد. بعد از بررسی اثرات مستقیم، غیر مستقیم و اثر کل، تاثیر گذارترین متغیر برون زا در شکل گیری ارزش ویژه برند در صنعت شکلات ایران شناسایی می شود تا در آینده، شرکت های چکیده کاملهدف اصلی این پژوهش ارزیابی تاثیر واسطه ای تصویر ذهنی برند بین شخصیت و نگرش به برند با ارزش ویژه برند می باشد. بعد از بررسی اثرات مستقیم، غیر مستقیم و اثر کل، تاثیر گذارترین متغیر برون زا در شکل گیری ارزش ویژه برند در صنعت شکلات ایران شناسایی می شود تا در آینده، شرکت های فعال در این صنعت بتوانند با سرمایه گذاری روی این عامل، ارزش ویژه برند خود را، که مهمترین دارایی نامشهودشان است، افزایش دهند. گرایش این پژوهش کاربردی، رویکرد آن استقرائی، استراتژی آن علی، هدف روش شناسی آن تبیین(آزمون فرضیات)، و افق زمانی آن تک مقطعی می باشد. برای گردآوری داده ها در این پژوهش، از ابزار پرسشنامه استاندارد شده استفاده شده است. برای بررسی روابط علی بین ابعاد ارزش ویژه برند، مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل عامل تاییدی مورد استفاده قرار گرفته است. برای آزمون مدل طراحی شده، یک نمونه 432 نفری با روش نمونه گیری خوشه ای از بین مراجعین به فروشگاه های بزرگ محصول شکلات در ایران انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از تست مدل حاکی از آن است که تصویر ذهنی برند مهمترین عامل تاثیرگذار در ایجاد ارزش ویژه برنددر صنعت شکلات می باشد. علاوه بر این، با استناد به داده های گردآوری شده ، تاثیر واسطه ای تصویر ذهنی برند، در شکل گیری ارزش ویژه برند، مورد تایید است. مزیت این مدل، در نظر گرفتن سازه شخصیت برند بعنوان یکی از ابعاد تاثیر گذار روی ارزش ویژه برند است که در مدل های ارائه شده در کشورمان کمتر مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین، این مدل بر اساس داده های گردآوری شده از صنعت شکلات ایران مورد آزمون قرار گرفته در صورتی که، اکثر مدل های ارائه شده در زمینه ارزش ویژه برند در کشورهای دیگری مثل آمریکا، کره و ... مورد آزمون قرار گرفته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1352 - مقایسه عوامل مؤثر بر بهرهوری نیروی کار در صنایع کوچک و بزرگ ایران: 1392-1373
محمد مولایی آزاده شهابصنایع کوچک و بزرگ گرچه ماهیتاً از نظر تعداد نیروی کار و میزان سرمایه با هم متفاوتند، ولی تولید بهینه آن ها به طور چشگیری تحت تأتیر بهره وری نیروی کار می باشد. هدف از این پژوهش، تحلیل و تبیین میزان اثر گذاری عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی کار در صنایع کوچک و بزرگ ایران طی چکیده کاملصنایع کوچک و بزرگ گرچه ماهیتاً از نظر تعداد نیروی کار و میزان سرمایه با هم متفاوتند، ولی تولید بهینه آن ها به طور چشگیری تحت تأتیر بهره وری نیروی کار می باشد. هدف از این پژوهش، تحلیل و تبیین میزان اثر گذاری عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی کار در صنایع کوچک و بزرگ ایران طی سال های 1392-1373 است. برخی از عوامل مهمی که در افزایش بهره وری نیروی کار مؤثرند، عبارتند از: سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی، سطح دستمزد واقعی، انباشت تحقیق و توسعه و شکاف تولید بالقوه و بالفعل. در این تحقیق، با استفاده از اطلاعات آماری مرکز آمار ایران برای گروه های صنعتی نه گانه (I.S.I.C,Rev,2) و با استفاده از روش رگرسیونی پانل دیتا، اثر متغیر های فوق بر متغیر نیروی کار صنایع کوچک و بزرگ مورد تخمین و تحلیل قرارمی گیرد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که اثر عوامل فوق (بجز شکاف تولید) بر بهره وری نیروی کار مثبت و میزان تأثیرپذیری آنها در صنایع کوچک بیشتر از صنایع بزرگ است. چنین نتیجه ای مؤید آن است که عوامل تولید فوق(به جز تحقیق و توسعه)، در صنایع بزرگ نسبت به صنایع کوچک به طور بهینه مورد استفاده قرار نمی گیرند و لذا میزان بهره وری نبروی کار آن ها پایین است. بنابراین، باید برای بهبود بکارگیری عوامل فوق، جهت ارتقای بهره وری نیروی کار در صنایع کوچک و بزرگ توجه بیشتری کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1353 - موانع پذیرش تجارت الکترونیکی در صنعت صادرات خشکبار مطالعه موردی استان آذربایجانشرقی
محمد محمودی میمند علی قربانی محمد بخت آزمای بناببا نگاهی اجمالی به میزان پیشرفت تجارت الکترونیکی در شرکتهای تولیدی-صادراتی خشکبار در ایران مشخص میشود تنها 8/26درصد از شرکتهای صادراتی خشکبار که در اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران فعال می باشند، دارای وب‌سایت اختصاصی هستند که از این تعداد نیز تنها 03/1 آنها آماده قیمت چکیده کاملبا نگاهی اجمالی به میزان پیشرفت تجارت الکترونیکی در شرکتهای تولیدی-صادراتی خشکبار در ایران مشخص میشود تنها 8/26درصد از شرکتهای صادراتی خشکبار که در اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران فعال می باشند، دارای وب‌سایت اختصاصی هستند که از این تعداد نیز تنها 03/1 آنها آماده قیمت گذاری (در حال بارگذاری) در وب‌سایت خود می باشد. این نشان می دهد صنعت صادرات خشکبار از عقب افتاده‌ترین صنایع در زمینه پیادهسازی تجارت الکترونیکی در ایران است که ریشه یابی عوامل این امر از ضروریات می باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی موانع پذیرش تجارت الکترونیکی در شرکتهای صادراتی خشکبار ایران و ارائه راهکارهای رفع آن انجام شده است. بدین منظور با مرور ادبیات تحقیق، مهمترین موانع پذیرش تجارت الکترونیکی شناسایی گردیده و در قالب مدل سه شاخگی در سه شاخه‌ی موانع ساختاری، محتوایی و زمینهای به عنوان سه فرضیه تحقیق دسته بندی شده شدند. پس از پخش و جمع آوری پرسشنامه در بین 61 شرکت تولیدی- صادراتی خشکبار آذربایجانشرقی که به طور تصادفی انتخاب شده بودند و تجزیه و تحلیل دادهها؛ هر سه دسته موانع مورد تایید قرار گرفتند و به عنوان با اهمیت ترین عامل، موانع ساختاری موجب عدم پذیرش تجارت الکترونیکی در شرکتهای تولیدی-صادراتی خشکبار شناخته شد. همچنین رتبهبندی کلی موانع نشان میدهد عوامل عدم‌اعتماد خریداران، کمبود افراد کارشناس، ابهام در قوانین و نبود جایگزینهای سیستم پرداخت به ترتیب چهار مانع اصلی عدم پذیرش تجارت‌الکترونیکی در این شرکتها به شمار می روند. دولت و سازمانهای تجاری مربوطه می توانند برای کمک به بخش خصوصی برای پیاده سازی تجارت الکترونیکی و از میان برداشتن موانع آن، به راهکارهای اشاره شده در این تحقیق توجه بیشتری نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1354 - A Relationship between the Leadership of Coaches and the Satisfaction of Sport Students at I.A.U of Kermanshah
گلمراد مرادی عیسی اکبریThis paper tries to study the relationship between the leadership of coaches and the satisfaction of sport students at I.A.U of Kermanshah Province. More than 200 sport students and 120 coaches were chosen as sample cases and Alpha Cronbach formula were used here. SPSS چکیده کاملThis paper tries to study the relationship between the leadership of coaches and the satisfaction of sport students at I.A.U of Kermanshah Province. More than 200 sport students and 120 coaches were chosen as sample cases and Alpha Cronbach formula were used here. SPSS 21 Amos 21 were used for analyzing the results. It also shows that there is a significant relationship between the satisfaction and the leadership (r = 0.56) and ordering leadership style shows (r = 0.44). and the other hypotheses were verified according to the statistical analysis. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1355 - A Study of the Relationship between Self-actualization of People and Their Attitude to Democracy
مهناز فرهمند سجاد ممبینی یاسین خرم آبادThe main objective of the present study is to investigate the relationship between the levels of self-actualization of people and their attitude of democracy. In this regard it has investigated the relationship among 384 Yazd university students in 2013-14 by survey met چکیده کاملThe main objective of the present study is to investigate the relationship between the levels of self-actualization of people and their attitude of democracy. In this regard it has investigated the relationship among 384 Yazd university students in 2013-14 by survey method. Thus, after collecting data, through SPSS and statistical tests including Pearson Correlation, ANOVA and etc., the data have been analyzed. The results of this study suggest that if people have higher self-actualization, the attitude to democracy is stronger and there is no relationship among sex and marital status with attitudes to democracy. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1356 - The Role of the Youth's Needs for the Consumption of Music as an Art and Literature Concept in Andimeshk
محمدحسن مقدس جعفری محسن قلاوندIn this paper, we are clarifying the youth's needs for the consumption of music. As it is said music and its varieties are changing rapidly because of modern possibilities among the societies. As the function of society is altering accordingly, the need for the music is چکیده کاملIn this paper, we are clarifying the youth's needs for the consumption of music. As it is said music and its varieties are changing rapidly because of modern possibilities among the societies. As the function of society is altering accordingly, the need for the music is subject for a big change as well. This study was done on the method of survey and the subjects were selected on a random classified sampling system. Boys and girls were chosen among the total population of 4464 students. The results show that the students' needs for consumption of music is the relief of tension, emotional, cognitive, personal solidarity and the need for social cohesion. Thus these variables have mote effect on the youth music selection. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1357 - A Sociological Survey of Subjective Evaluation of Social Health Indicators in the Youth (Case Study: Youth of Ghaen City in South Khorasan)
محمدحسن شربتیان پویا طوافیThis Paper aims to measure social health of the youth. The theoretical framework of this research is based on the standard indicators of Keynesian and methodology of the survey is cross-correlation too. The population included 18-30 years old youth in South Khorasan in چکیده کاملThis Paper aims to measure social health of the youth. The theoretical framework of this research is based on the standard indicators of Keynesian and methodology of the survey is cross-correlation too. The population included 18-30 years old youth in South Khorasan in Ghaen. The sample size of 400 cases was selected based on f Cochran Formula through random cluster sampling and standardized questionnaire. The researchers have been studied Cronbach's alpha coefficients obtained 0/75 by helping SPSS software for analyzing research data along with descriptive and inferential statistical tests including Pearson correlation. The results show that there is a significant relationship between the sociological variables (age and economic-social status) and dependent variable (social health). There is a meaningful relationship between marital status and social health but there is no meaningful relationship between gender and social health. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1358 - The Causes of Generation Gap in Socio-cultural Values of Parents and Children in Esfahan Province
اسماعیل جهانبخشTransmission era from tradition to modernity has been accompanied by cultural, economic, social and political changes. Rapid Social and Cultural changes of recent decades in developing countries, including Iran, have affected the Social and Cultural Values of Parents an چکیده کاملTransmission era from tradition to modernity has been accompanied by cultural, economic, social and political changes. Rapid Social and Cultural changes of recent decades in developing countries, including Iran, have affected the Social and Cultural Values of Parents and children and have caused what is named as “Generation Gap”. The purpose of this paper is to designate the relationship between the old generation and the new generation, parents and children, and categorizing differential aspects of relations between parents and children in terms of social, cultural features of parental generation. Fieldwork, in Isfahan province and using a questionnaire technique, was conducted. The sample size was consisted of 1536 individuals and population consisted of (35 year-old and older) and boys and girls (15 to 34 years old) resided in Isfahan province. The sample size was divided equally among the four groups in urban and rural areas and multi stage stratified random sampling method is conducted. The obtained data reveals the fact that there is a significant difference between the parent’s Social and Cultural Values and of the youths; Statistical tests show that some variables are effected on the generation difference in the subject of the survey; among these variables, as the tests revealed, power and experience in socialization period of the life, job position, education level, socio-economic status and the amount of the usage of internet and satellite TV programs are effective variables that causes these differences. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1359 - نقش روابط سیاسی و تحریف گزارشگری مالی در بروز هزینههای نمایندگی: شواهدی از فرضیه نمایندگی سیاسی
محمد حسنیدر این مقاله تأثیر روابط سیاسی و تحریف در گزارشگری مالی بر هزینههای نمایندگی به ویژه در شرکتهای برخوردار از روابط سیاسی ارزیابی شده است. شاخص ارزیابی هزینههای نمایندگی مبتنی بر نسبت هزینههای عملیاتی به درآمدهای عملیاتی فروش است. شاخص ارزیابی روابط سیاسی مبتنی بر وجو چکیده کاملدر این مقاله تأثیر روابط سیاسی و تحریف در گزارشگری مالی بر هزینههای نمایندگی به ویژه در شرکتهای برخوردار از روابط سیاسی ارزیابی شده است. شاخص ارزیابی هزینههای نمایندگی مبتنی بر نسبت هزینههای عملیاتی به درآمدهای عملیاتی فروش است. شاخص ارزیابی روابط سیاسی مبتنی بر وجود ارتباطات دولتی سیاسی در ساختار هیأت مدیره یا ساختار مالکیت سهام شرکتها است. به‌علاوه، شاخص ارزیابی تحریف گزارشگری مالی مبتنی بر اقدام چند دورهای مدیران جهت مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری است. جامعه آماری غربال شده پژوهش شامل 204 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 10 ساله از 1392 تا 1401 است. تحلیلهای پژوهش با بهرهگیری از مدلهای رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر دادههای ترکیبی با اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم یافته طبق نرمافزار ایویوز صورت گرفته است. یافتههای تجربی نشان دادند در شرکتهای برخوردار از روابط سیاسی، سطح بالاتری از هزینههای نمایندگی وجود دارد. همچنین، به موازات افزایش تحریف سود در گزارشگری مالی، سطح هزینههای نمایندگی افزایش یافته است. ضمن این که افزایش میزان تحریف سود در گزارشگری مالی شرکتهای دارای روابط سیاسی نیز سبب افزایش هزینههای نمایندگی شده است؛ در حقیقت، وقوع این رخدادها منطبق با فرضیه نمایندگی سیاسی است که طبق آن مدیران شرکتهای برخوردار از روابط سیاسی به واسطه انگیزه‌های فرصت‌طلبانه و آسیبهای ناشی از روابط سیاسی به بروز تضادهای نمایندگی دامن می‌زنند. سایر یافتهها گویای آن است که تحریف گزارشگری مالی و هزینههای نمایندگی در شرکتهای برخوردار از روابط سیاسی در مقایسه با شرکتهای فاقد روابط سیاسی از تفاوت معناداری برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1360 - مطالعه تطبیقی الگوهای معماری بومی در فضاهای باز حیاط در دو اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب(نمونه موردی:شهر یزد و بوشهر)
مقدی خدابخشیان مرجان سعیدنیایکی از عناصر بنیادی معماری بومی، فضاهای باز یا حیاط می باشدکه در اقلیم های گوناگون با شکل های مختلف قابل مشاهده است. در این مقاله به بررسی الگوهای بومی فضاهای باز حیاط در دو اقلیم گرم و مرطوب و گرم وخشک در دو شهر یزد و بوشهر پرداخته شده است. روش تحقیق اتخاذ شده در این ن چکیده کاملیکی از عناصر بنیادی معماری بومی، فضاهای باز یا حیاط می باشدکه در اقلیم های گوناگون با شکل های مختلف قابل مشاهده است. در این مقاله به بررسی الگوهای بومی فضاهای باز حیاط در دو اقلیم گرم و مرطوب و گرم وخشک در دو شهر یزد و بوشهر پرداخته شده است. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار، روش تحقیق کیفی تطبیقی است که با بررسی مستندات کتابخانه ای مربوط به اصول اقلیمی هر منطقه به تطبیق اطلاعات به دست آمده از طریق مشاهدات میدانی مربوط به 4 نمونه ی خانه ی دوره قاجار در هرکدام از شهرها پرداخته شده است. پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که" عملکرد اقلیمی حیاط در دو اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب چگونه است؟". جهت رسیدن به پاسخ؛ شکل ، تناسبات ،هندسه و خصوصیات کالبدی بدنه های مرتبط با حیاط در نمونه های مورد مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که در تناسبات حیاط های خانه های بوشهر، مولفه ارتفاعی دارای بیشترین مقدار، نسبت به مولفه های افقی طول و عرض کف حیاط بوده است و حیاط به حالت مکعب مستطیل ایستاده می باشد در حالی که در خانه های یزد مولفه ارتفاعی نسبت به مولفه های افقی طول و عرض کف حیاط دارای میران کمتری است و حیاط در این شهر حالت مکعب مستطیل خوابیده دارد. فرم مکعب مستطیل ایستاده در بوشهر جهت ایجاد تهویه عمودی و به جریان درآوردن رطوبت منطقه به صورت دودکشی عمل می نماید در حالی که در یزد فرم خوابیده حیاط امکان ایجاد تهویه عرضی را مهیا نموده و افزایش رطوبت از طریق استفاده از حوض و پوشش گیاهی در سطح وسیع ترنسبت به شهر بوشهر را امکان پذیر نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1361 - بازشناسی الگوهای شکلی به جا مانده در تپه حسنلو
سحر طوفان هادی مباهیاقدامات باستان شناسی و اولین پژوهش های معماری در تپه باستانی حسنلو، طی کاوش‌هایی در سه دهه‌ی بسیار مهم تاریخ باستانشناسی از دید انقلاب در روش و فرضیه‌های آن در دهه‌های 1950، 1960 و 1970 میلادی اجرا شده است. دژ حسنلو دربرگیرنده چندین طبقه‌ی فرهنگی متنوع از عصر مفرغ قدیم چکیده کاملاقدامات باستان شناسی و اولین پژوهش های معماری در تپه باستانی حسنلو، طی کاوش‌هایی در سه دهه‌ی بسیار مهم تاریخ باستانشناسی از دید انقلاب در روش و فرضیه‌های آن در دهه‌های 1950، 1960 و 1970 میلادی اجرا شده است. دژ حسنلو دربرگیرنده چندین طبقه‌ی فرهنگی متنوع از عصر مفرغ قدیم تا دوره ایلخانی در منطقه شمال غرب ایران است. بر اساس مستندات معماری و نیز کاوش‌های باستانشناسی، شواهد زیادی حاکی از وجود الگوهای شکلی در حوزه معماری در محوطههای تپه باستانی حسنلو است. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که الگوهای فرهنگی چه تأثیراتی بر کیفیت معماری و ساختار شکل ساختمانی در تپه حسنلو گذاشته است؟ هدف این پژوهش ، تبیین مبانی نظری در زمینه معماری، باستانشناسی و فرهنگ به منظور بررسی کیفیت معماری و عوامل تأثیرگذار در آن است. این پژوهش به روش کیفی تحلیلی و در نهایت از طریق مقایسه تطبیقی و با استخراج از اسناد تاریخی، نقشه‌ها و مستندات تصویری و باستانشناسی با استفاده از منابع کتابخانهای و آرشیوی به انجام رسیده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد رابطه تنگاتنگی میان الگوهای شکلی مبتنی بر نمادشناسی و سبک معماری در محوطههای باستانی حسنلو وجود دارد. مهمترین نتیجه این مقاله، استفاده از الگوهای شکلی مربع، مستطیل و چلیپا در تأکید بر کاربری، نمادشناسی و معناشناسی است. چرا که این تکنیک طراحی در موازات مباحث نمادشناسی، معناشناسی مبتنی بر کاربرد سازهای ـ ایستایی و همچنین به عنوان پوشش سقف نیز مدنظر بوده و این فنون در تمامی ادوار تاریخی از زمان استقرار دژ حسنلو تا دوران بعد، حتی در حال عصر حاضر نیز مورد استفاده قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1362 - تاثیر مکمل گیری ریشه خشک شده زرشک بر درد عضلانی و سطوح سرمی آنزیمهای آنتی اکسیدانی بدنبال یک جلسه فعالیت وامانده ساز اکسنتریک در زنان غیر ورزشکار
نعمت اله نیک منش هادی قائدیمقدمه و هدف: مصرف مواد آنتی اکسیدانی می توانند کوفتگی یا درد عضلانی تاخیری، التهاب و شاخص های اکسایشی را تحت تاثیر قرار دهند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر مکمل گیری ریشه خشک شده زرشک بر درد عضلانی و سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و گلوتاتیون پراکسیداز (GPX) س چکیده کاملمقدمه و هدف: مصرف مواد آنتی اکسیدانی می توانند کوفتگی یا درد عضلانی تاخیری، التهاب و شاخص های اکسایشی را تحت تاثیر قرار دهند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر مکمل گیری ریشه خشک شده زرشک بر درد عضلانی و سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و گلوتاتیون پراکسیداز (GPX) سرم بدنبال یک جلسه فعالیت وامانده ساز اکسنتریک در زنان غیر ورزشکار بود. مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی 30 زن غیر ورزشکار 20 تا 30 ساله به طور تصادفی در سه گروه 10 نفری شامل 1) فعالیت وامانده ساز اکسنتریک (گروه کنترل)، 2) فعالیت وامانده ساز اکسنتریک + دارونما (گروه دارونما) و 3) فعالیت وامانده ساز اکسنتریک + مکمل زرشک (گروه زرشک) قرار گرفتند. در روز پیش آزمون، هر سه گروه در یک فعالیت وامانده ساز اکسنتریک شرکت کردند. قبل و بعد از فعالیت نمونه خونی از آزمودنی ها گرفته شد. سپس به مدت 2 هفته، آزمودنی ها در برنامه مکمل گیری مختص به گروه خود شرکت کردند. گروه های 2 و 3 به ترتیب ریشه خشک شده زرشک و پودر آرد با دوز روزانه 3 کپسول 250 میلی گرمی دریافت کردند. بعد از دو هفته دریافت مداخلات، هر سه گروه در پس آزمون مشابه با پیش آزمون در فعالیت بدنی وامانده ساز اکسنتریک با همان شدت و مدت شرکت کردند و مجددا قبل و بعد از این فعالیت نیز نمونه خونی از آزمودنی ها گرفته شد. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمون آماری تحلیل واریانس عاملی 4 × 2 (2 گروه و 4 زمان اندازه گیری) همراه با آزمون تعقیبی بنفرونی استفاده شد (05/0≥P). یافته ها: فعالیت وامانده ساز اکسنتریک و فعالیت وامانده ساز اکسنتریک + مکمل زرشک اثر معنی داری بر تغییرات سطوح سرمی SOD و CAT نداشت (05/0≤P) با این وجود فعالیت وامانده ساز اکسنتریک منجر به افزایش معنی دارسطوح سرمی GPX و درد عضلانی شد (05/0≥P) در حالی که این افزایش در گروه مصرف مکمل زرشک کمتر بود (05/0≥P). بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد یک وهله فعالیت وامانده ساز اکسنتریک می تواند درد عضلانی و سطوح سرمی GPX را در زنان غیر ورزشکار افزایش دهد با این وجود 14 روز مکمل گیری زرشک می تواند سطوح آن را کاهش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1363 - اثر تمرین هوازی همراه با مصرف شکلات بر فشار خون استراحتی، توان هوازی و ضربان قلب استراحتی
زهره گویا زهرا نگارنده سپیده دولتی عالمه حریری فرمقدمه: عملکرد بهتر قلبی و تنفسی برای یک ورزشکار برای بهر مندی از اثرات مفید فعالیت بدنی بسیار حائز اهمیت بنابراین استفاده از روشهایی همچون مصرف برخی از مواد غذایی می تواند در افزایش عملکرد سیستم قلبی و تنفسی تاثیر گذار است .بنابراین این مطالعه با هدف بررسی اثر تمرین هوا چکیده کاملمقدمه: عملکرد بهتر قلبی و تنفسی برای یک ورزشکار برای بهر مندی از اثرات مفید فعالیت بدنی بسیار حائز اهمیت بنابراین استفاده از روشهایی همچون مصرف برخی از مواد غذایی می تواند در افزایش عملکرد سیستم قلبی و تنفسی تاثیر گذار است .بنابراین این مطالعه با هدف بررسی اثر تمرین هوازی همراه با مصرف شکلات بر فشار خون استراحتی، توان هوازی و ضربان قلب استراحتی مردان انجام گرفته است روش شناسی: در این مطالعه نیمه تجربی، 40 نفر مردان غیر فعال انتخاب و به طور تصادفی بر اساس توان هوازی به چهار گروه همسان 1) تمرین هوازی، 2) مصرف شکلات، 3) تمرین هوازی همراه با مصرف شکلات و 4) کنترل تقسیم شدند. گروه های 1 و 3 به مدت هشت هفته، سه جلسه در هفته و هر جلسه 30 دقیقه با شدت 50 تا 60 درصد حداکثر ضربان قلب روی نوارگردان دویدند همچنین گروههای 2 و 3 روزانه 10 گرم شکلات مصرف کردند. قبل و پس از هشت هفته فشار خون استراحتی، ضربان قلب و توان هوازی (به وسیله آزمون کوپر) اندازه گیری شد. جهت تجزیه و تحلیل یافتههای از آزمونهای آماری تحلیل کوواریانس و t وابسته استفاده شد (05/0≥P).ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: هشت هفته تمرین همراه با مصرف شکلات اثر معنیداری بر افزایش توان هوازی (02/0=p) و کاهش فشار خون سیستولیک (001/0=p) داشت.بحث: بر اساس یافتههای این مطالعه، مصرف شکلات همراه با تمرین هوازی روی بهبود توان هوازی و کاهش فشار خون سیستولیک تأثیر قابل توجهی دارد. اما هیچکدام بر ضربان قلب استراحتی و فشار خون دیاستولیک تأثیری ندارند. از سوی دیگر مقایسه بین چهار گروه مورد مطالعه نشان میدهد، تأثیرات مشاهده شده در متغیرهای بررسی شده در بین چهار گروه چندان قابل توجه نیست. نتیجه گیری: به نظر می رسد تمرین هوازی همراه با مصرف شکلات می تواند فشار خون و توان هوازی مردان غیر فعال را بهبود بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1364 - اثر هشت هفته تمرین مقاومتی بر کیفیت زندگی کاری و ترکیب بدنی پزشکان زن
آزیتا بردبار وحید رفیعی امین رعیتمقدمه و هدف: کیفیت زندگی کاری رضایت کارکنان با نیازهای گوناگون از طریق منابع، فعالیت ها و نتایج ناشی از حضور در محل کار اشاره دارد. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر هشت هفته تمری مقاومتی بر کیفیت زندگی کاری و ترکیب بدنی پزشکان زن بود.مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی 2 چکیده کاملمقدمه و هدف: کیفیت زندگی کاری رضایت کارکنان با نیازهای گوناگون از طریق منابع، فعالیت ها و نتایج ناشی از حضور در محل کار اشاره دارد. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر هشت هفته تمری مقاومتی بر کیفیت زندگی کاری و ترکیب بدنی پزشکان زن بود.مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی 20 پزشک عمومی زن مراجعه کننده به باشگاه ورزشی گارد شهر شیراز به عنوان نمونه آماری انتخاب و در دو گروه تمرین و کنترل قرار گرفتند. گروه تمرین به مدت هشت هفته و سه جلسه در هفته تمرینات مقاومتی را انجام دادند همچنین گروه کنترل در طول این مدت فقط فعالیت های روزانه خود را داشتند. قبل از شروع تمرینات و 24 ساعت پس از اخرین جلسه تمرینی ترکیب بدنی به وسیله دستگاه ترکیب بدنی و کیفیت زندگی کاری به وسیله پرسشنامه کیفیت زندگی والتون اندازه گیری شد. جهت بررسی تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمون های اماری شاپیرو-ویلک، t مستقل و وابسته استفاده شد (05/0≥P).یافته ها: تفاوت معنی داری در تغییرات آب کل بدن (27/0=P)، توده پروتئین (24/0=P)، توده مواد معدنی (09/0=P)، توده خالص بدن (97/0=P)، توده چربی (84/0=P) و کیفیت زندگی کاری (23/0=P) در پس آزمون نسبت به پیش آزمون در گروه های تمرین و کنترل وجود نداشت.بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد پروتکل تمرین مقاومتی مطالعه حاضر بر بهبود کیفیت زندگی کاری و ترکیب بدنی پزشکان اثر موثر نمی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1365 - تأثیر چهار هفته تمرین تناوبی شدید (HIT) بر برخی شاخصهای هوازی و بی هوازی زنان تیم ملی بسکتبال ایران.
حسین پیرانی امید رضا صالحی مریم کیانسبمقدمه: تمرینات تناوبی شدید (HIT) رویکرد مؤثری در بهبود آمادگی در کوتاه مدت است اثر این گونه تمرینات بر سازگاری های عملکردی فیزیولوژیکی در ورزشکاران نخبه هنوز نامشخص است بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر چهار هفته اجرای HIT بر برخی متغیرهای عملکردی و فیزیولوژیکی انج چکیده کاملمقدمه: تمرینات تناوبی شدید (HIT) رویکرد مؤثری در بهبود آمادگی در کوتاه مدت است اثر این گونه تمرینات بر سازگاری های عملکردی فیزیولوژیکی در ورزشکاران نخبه هنوز نامشخص است بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر چهار هفته اجرای HIT بر برخی متغیرهای عملکردی و فیزیولوژیکی انجام گرفت روشها: بدین منظور ۱۴ نفر از بازیکنان داوطلب تیم ملی زنان بسکتبال ایران (با میانگین سن 24/3 ± 0/23 سال، وزن 50/8 ± 6/63 کیلوگرم و شاخص توده بدنی= 15/3 ± 8/21 کیلوگرم بر متر مربع) انتخاب و به گونۀ تصادفی به دو گروه تجربی (n=7) و کنترل (n=7) تقسیم شدند. پیش و پس از تمرینات آزمودنیها ۱ آزمون فزاینده همراه با تجزیه و تحلیل گازهای تنفسی برای تعیین برخی از متغیرهای فیزیولوژیکی و یک وهله آزمون وینگیت را برای تعیین حداکثر توان (PPO) و میانگین توان (MPO) اجرا کردند. هر دو گروه برنامه تمرین بسکتبال مشابهی را به مدت چهار هفته دنبال کردند در حالی که گروه تجربی در کنار برنامه تمرین بسکتبال، پروتکل دویدن سرعتی بی هوازی (RAST) را به عنوان یک پروتکل HIT دو جلسه در هفته اجرا کردند. نتایج: آزمون ANCOVA نشان داد گروه تجربی افزایش معناداری در VO2max (001/0=p)، vLT (011/0=p)، VO2max (001/0=p) و حداکثر نبض اکسیژن (001/0=p) داشتند. اجرای HIT نیز موجب افزایش معنادار حداکثر توان (03/0 = p) و میانگین توان (02/0=p) شد. نتیجهگیری: یافته های حاضر نشان داد برنامه تمرینات تناوبی شدید با دوره های استراحت کوتاه میتواند موجب افزایش اجرای هوازی و بی هوازی در کوتاه مدت شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1366 - تحلیل ساختاری شکوفایی شهری با رویکرد آینده نگاری (مطالعۀ موردی: کلانشهر اهواز)
محمدعلی فیروزی فرشته شنبه پورشکوفایی شهری مفهومی است در ارتباط با توسعه ی متعادل و هماهنگ در محیط که با عدالت مطرح می باشد و به عنوان نوعی ساخت و ساز اجتماعی به فعالیت های انسانی کالبد می بخشد. امروزه نگاه متفاوت به آینده باعث شده که انسان به دنبال یافتن آینده نباشد، بلکه با بهره گیری از ابزارهای گ چکیده کاملشکوفایی شهری مفهومی است در ارتباط با توسعه ی متعادل و هماهنگ در محیط که با عدالت مطرح می باشد و به عنوان نوعی ساخت و ساز اجتماعی به فعالیت های انسانی کالبد می بخشد. امروزه نگاه متفاوت به آینده باعث شده که انسان به دنبال یافتن آینده نباشد، بلکه با بهره گیری از ابزارهای گوناگون آیندۀ مطلوب خود را بسازد. از طرفی چالش های زندگی نوین شهری و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آینده پژوهی در برنامه ریزی شهری و بهره گیری از ابزارهای گوناگون برای ساختن آینده مطلوب شده است. پژوهش حاضر با بهره گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش های متداول در آینده نگاری است و با استفاده از نرم افزار میک مک به تحلیل مؤلفه های شکوفایی شهری در کلان شهر اهواز پرداخته است. در ادامه با استفاده از روش دلفی 30 مؤلفه در پنج حوزه (بهره وری، زیرساخت ها، کیفیت زندگی، برابری و مشارکت اجتماعی و پایداری محیط زیست) به عنوان شاخص های شکوفایی شهری استخراج شد. نتایج حاکی از این است که در صفحه پراکندگی پنج دسته (عوامل تأثیرگذار، عوامل دووجهی، عوامل تنظیمی، عوامل تأثیرپذیر و عوامل مستقل) قابل شناسایی هستند. در نهایت از میان 30 عامل یاد شده، پس از بررسی میزان تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده کلان شهر اهواز با روش های مستقیم و غیرمستقیم، 7 عامل کلیدی (میزان سواد، خانوارهای زاغه نشین، آلودگی هوا، نرخ بیکاری، مراکز فرهنگی، امید به زندگی در بدو تولد و نرخ فقر) که بیشترین نقش را در وضعیت آینده شکوفایی شهری اهواز دارند، انتخاب شدند. در ادامه نتایج نشان می دهد که هیچکدام از مؤلفه های شکوفایی شهری در اهواز از نگاه کارشناسان، به عنوان عامل هدف قابل تعریف نمی باشد و این مسئله نشان از چندجانبه بودن مسئله شکوفایی کلان شهر اهواز است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1367 - بررسی راهکارهای مقابله با خشکسالی در مناطق روستایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی، مطالعه موردی استان اصفهان
وکیل حیدری ساربان سهیلا باخترخشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دماست که در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد. خشکسالی غالبا هدف این مقاله بررسی راهکارهای مقابله با خشکسالی در مناطق روستایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی استان اصفهان می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی می چکیده کاملخشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دماست که در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد. خشکسالی غالبا هدف این مقاله بررسی راهکارهای مقابله با خشکسالی در مناطق روستایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی استان اصفهان می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان جهاد کشاورزی استان فارس بالغ بر 356 نفر می باشد که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، تعداد 175 نفر از آنها از طریق نمونه گیری تصادفی ساده برای انجام پژوهش انتخاب شدند ابزار اندازه گیری پرسش نامه محقق ساخته می باشد. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی پرسش نامه تحقیق 81/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل عاملی استفاده شد و نتایج این مدل نشان داد مهمترین راهکارهای مقابه با خشکسالی در منطقه مورد مطالعه شامل شش مولفه (تنوع‌سازی اقتصادی و پرداخت یارانه، توانمندسازی و ظرفیتسازی، مدیریت محلی خشکسالی، تقویت مدیریت ریسک خشکسالی، نهادی‌سازی و تقویت خودکارآمدی روستاییان و ارتقای دانش پیرامون مدیریت آب) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این شش عامل 27/77 می باشد. و در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق پیشنهادات کاربردی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1368 - بررسی و سنجش راهبردهای تاب آوری در سبک زندگی مورد پژوهی: محله شکوفه شمالی منطقه 19 شهر تهران
زهره فنی لیلا معصومیسبک زندگی در جامعه شهری به ویژه در کلانشهرها متاثر از عوامل درونی و بیرونی گوناگونی میباشد. این تاثیرپذیری موجب متکثر شدن سبک زندگی و گرایش به سمت فردگرایی و مصرف‌گرایی به عنوان مشخص‌ترین آسیب در این جوامع شده است. از اینرو چنین سبکی از زندگی، موجب کاهش سرمایه اجتماعی، چکیده کاملسبک زندگی در جامعه شهری به ویژه در کلانشهرها متاثر از عوامل درونی و بیرونی گوناگونی میباشد. این تاثیرپذیری موجب متکثر شدن سبک زندگی و گرایش به سمت فردگرایی و مصرف‌گرایی به عنوان مشخص‌ترین آسیب در این جوامع شده است. از اینرو چنین سبکی از زندگی، موجب کاهش سرمایه اجتماعی، کاهش ارزش-های اخلاقی و به تبع آن بروز مشکلات اجتماعی - اقتصادی، کاهش توانایی و تابآوری افراد و جوامع در مقابل مشکلات و مسائل مختلف میگردد. لذا ارتقا تاب-آوری در سبک زندگی اجتماعات، جهت کاهش آسیب‌ها دارای اهمیت میباشد. نگارندگان در این پژوهش با بررسی سبک زندگی در محله شکوفه شمالی، اقدام به سنجش میزان تابآوری در سبک زندگی ساکنان این محله نمودهاند. روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و روش نمونه گیری اتفاقی ساده میباشد. جهت تعیین حجم جامعه نمونه از جدول مورگان و حجم آن 379 نفر تعیین شده است. نتایج پژوهش گویای آن است که تابآوری در محله‌ی شکوفه شمالی در حد متوسط قرار دارد. همچنین میان عوامل موثر بر سبک زندگی و تابآوری همبستگی وجود دارد. علاوه بر آن نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان میدهد که به ترتیب عوامل اجتماعی، اقتصادی و نهادی موجب تابآوری در سبک زندگی ساکنان محله میشود. در نهایت جهت بررسی کاهش آسیب‌پذیری در سبک زندگی محله براساس نظر کارشناسان با استفاده از مدل SWOT اقدام به تدوین راهبردها و جهت اولویت بندی آنها از مدل QSPM استفاد شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1369 - ارزیابی میزان تاثیر معیارهای اقلیم و آب در شدت بیابانزایی منطقه ابوغویر دهلران با استفاده از مدل IMDPA
زاهده حیدری زادی حاجی کریمی سید عبدالحسین آرامی فرزاد آزادنیابیابانزایی، حاصل فشار بی‌رویه و بهره‌برداری‌های نادرست انسان بر سامانه‌های محیطی بیابانی است. ارزیابی و تعیین شدت و وضعیت بیابانزایی، نقش مهمی در تدوین برنامه مدیریتی و احیایی مناطق تخریب یافته دارد. از این-رو هدف از پژوهش حاضر ارزیابی شدت بیابانزایی در دشت ابوغویر اس چکیده کاملبیابانزایی، حاصل فشار بی‌رویه و بهره‌برداری‌های نادرست انسان بر سامانه‌های محیطی بیابانی است. ارزیابی و تعیین شدت و وضعیت بیابانزایی، نقش مهمی در تدوین برنامه مدیریتی و احیایی مناطق تخریب یافته دارد. از این-رو هدف از پژوهش حاضر ارزیابی شدت بیابانزایی در دشت ابوغویر استان ایلام با استفاده از دو معیار اقلیم و آب و 7 شاخص مدل IMDPA و تعیین مهمترین عوامل موثر بر بیابانزایی منطقه صورت گرفته است. برای این منظور از شاخصهای مختلف دو معیار استفاده شد و برای هر شاخص با توجه به وزن دهی انجام شده، یک نقشه تهیه گردید، به طوری که از میانگین هندسی شاخصهای هر معیار، نقشه کیفی معیار مورد نظر به دست آمد. سپس با تلفیق و تعیین میانگین هندسی لایههای حاصل از معیارها و با طبقهبندی نقشه به دست آمده، نقشه وضعیت فعلی بیابانزایی منطقه حاصل گردید. نتایج بدست آمده نشان داد منطقه در کلاس متوسط بیابانزایی با میانگین ارزش کمی 78/1 قرار دارد. بررسیهای صوت گرفته بر روی شاخصهای مورد ارزیابی نیز حاکی از آن بود که شاخص مقدار بارش سالانه در معیار اقلیم با متوسط ارزش کمی 24/2 و شاخص هدایت الکتریکی آب زیرزمینی با متوسط ارزش کمی 04/3 موثرترین شاخصها در بیابانزایی منطقه میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1370 - تحلیلی بر شکاف دیجیتالی در میان گروههای اجتماعی و اقتصادی مطالعه موردی: محلات کیانپارس، گلستان و عامری شهر اهواز
مرتضی نعمتی صفیه دامن باغ ناهید سجادیانپژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل شکاف دیجیتالی در میان گروههای اجتماعی و اقتصادی و همچنین نمایان ساختن نقش(ICT) در کیفیت زندگی شهروندان محلات کیانپارس، گلستان و عامری شهر اهواز انجام گرفته است. این پژوهش از لحاظ روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی میباشد. دادهها و اطلاعات مورد چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل شکاف دیجیتالی در میان گروههای اجتماعی و اقتصادی و همچنین نمایان ساختن نقش(ICT) در کیفیت زندگی شهروندان محلات کیانپارس، گلستان و عامری شهر اهواز انجام گرفته است. این پژوهش از لحاظ روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی میباشد. دادهها و اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش به دو روش کتابخانهای و پیمایشی جمع-آوری گردید. جامعه آماری نیز شامل شهروندان سه محله کیانپارس، گلستان و عامری میباشد. روش نمونه-گیری تصادفی طبقهای و حجم نمونه نیز بر اساس فرمول کوکران، 340 نفر بوده است. با استفاده از نرم افزارSPSS ، دادهها و اطلاعات، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین از نرم افزار EXCEL نیز بهره گرفته شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که گروههای خاصی از شهروندان یا همان کاربران ICT در محلات مورد مطالعه، متناسب با پایگاه شغلی، درآمدی، سنی و تحصیلی بیشتر از سایر گروهها در استفاده از ICT مهارت دارند و دارای تفاوت میانگین معناداری از نظر میزان استفاده از ICT هستند، اما از نظر وضعیت جنسی و تأهل، بین گروه مردان و زنان از نظر شاخص سطح مهارت ICT و همچنین میانگین استفاده از ICT تفاوت میانگین معناداری وجود ندارد. علاوه بر این شاخص ICTنیز دارای رابطه مثبت و معنیدار با سطح کیفیت زندگی در محلات مورد مطالعه میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1371 - بررسی روش های مقابله با خشکسالی در بین کشاورزان: مورد مطالعه شهرستان شیروان استان خراسان شمالی
احمد عابدی سروستانی خلیل قربانی گوهر خکسار مقدمکشور ایران در منطقه خشک دنیا واقع شده است. معمولاً بخش کشاورزی بیشترین تأثیر را از خشکسالی می پذیرد. کشاورزان از راهکارهای مختلفی برای مقابله با پدیده خشکسالی استفاده می نمایند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی این راهکارها و ارتباط آن با ویژگی های فردی، اجتماعی و اقتصادی کشاو چکیده کاملکشور ایران در منطقه خشک دنیا واقع شده است. معمولاً بخش کشاورزی بیشترین تأثیر را از خشکسالی می پذیرد. کشاورزان از راهکارهای مختلفی برای مقابله با پدیده خشکسالی استفاده می نمایند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی این راهکارها و ارتباط آن با ویژگی های فردی، اجتماعی و اقتصادی کشاورزان انجام پذیرفت. جمعیت مورد مطالعه شامل کشاورزان شهرستان شیروان در استان خراسان شمالی بودند که به روش تحقیق پیمایشی تعداد 350 نفر از آنان مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید که روایی محتوایی آن از سوی متخصصان مورد تائید قرار گرفت. نتایج نشان داد اولویت اول راهکارهای مقابله با خشکسالی مربوط به راهکارهای اصلاح زمین و اولویت آخر مربوط به راهکارهای ذخیره ای می باشد. همچنین، استفاده از لوله برای انتقال آب کشاورزی و همکاری در ایجاد و توسعه شبکه های آبیاری و آبرسانی محلی و ذخیره باران با ایجاد سطوح آبگیر باران جزو سه توصیه مهم کشاورزان برای مقابله با خشکسالی بوده است. نتایج نشان داد سن و سابقه کار کشاورزان با میزان استفاده آنان از راهکارهای مقابله با خشکسالی ارتباط معنی داری ندارد. اما سطح تحصیلات و ملاقات کشاورزان با مروج با میزان استفاده آنان از راهکارهای مقابله با خشکسالی دارای ارتباط مستقیم و معنی دار می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1372 - ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی داخلی ( مطالعه موردی: کلانشهر اهواز)
نورمحمد منجزی عامر نیک پور مهناز حسینی سیاه گلیامروزه گردشگری پزشکی پدیده ای مهم و رو به رشد در جهان به شمار می رود. ایران از گذشته یکی از مراکز فعال گردشگری پزشکی در منطقه خاور میانه بوده است. در عین حال همواره نگرانیهای پیرامون چالشهای و فرصتهای پیش روی آن در خصوص جذب گردشگران پزشکی مواجه بوده است. پژوهش حاضر ب چکیده کاملامروزه گردشگری پزشکی پدیده ای مهم و رو به رشد در جهان به شمار می رود. ایران از گذشته یکی از مراکز فعال گردشگری پزشکی در منطقه خاور میانه بوده است. در عین حال همواره نگرانیهای پیرامون چالشهای و فرصتهای پیش روی آن در خصوص جذب گردشگران پزشکی مواجه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر اهواز صورت گرفته است. نوع تحقیق کاربردی–توسعه‌ای و روش مطالعۀ اسنادی و پیمایشی است. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل گردشگران پزشکی وارده به کلانشهر اهواز 384 نفر برآورد گردید. نتایج به دست آمده نشان میدهد: 6 فاکتور مورد مطالعه نقش مؤثری بر توسعه گردشگری پزشکی دارند که میزان ضریب پیرسون(49/0-) در مورد قیمت خدمات پزشکی منفی و دارای جهت معکوس میباشد بدین معنی با افزایش قیمت خدمات درمانی میزان گردشگران پزشکی کاهش می-یابد ولی میزان ضریب پیرسون در مورد کیفیت خدمات درمانی(41/0)، فرهنگ(39/0)، امکانات و تسهیلات(38/0) و پزشکان حاذق و با تجربه(42/0)، تبلیغات و اطلاع رسانی (44/0) مثبت و دارای جهت مستقیم میباشد. همانگونه که ضریب استاندارد شده Beta نشان میدهد فاکتور قیمت با ضریب تأثیر 612/0 - دارای رتبه اول و فرهنگ با ضریب تاثیر 412/0 دارای کمترین اثر در توسعه گردشگری پزشکی داخلی کلانشهر اهواز میباشد. در خاتمه پیشنهاداتی برای توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر اهواز ارائه گردیده که نیازمند توجه جدی سیاستگذاران، برنامه ریزان، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و مدیران بخش بهداشت و درمان میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1373 - تحلیلی برمشکلات اقتصادی روستاهای بخش سورنا و ارتباط آن با تاب آوری اقتصادی
حامد رستمی حسین سلیمانی رامین غفاریبلایای طبیعی یکی از چالشهای اصلی برای کشورهای در حال توسعه است، که به اقتصاد محلی منطقهای که با فاجعه روبرو میشوند آسیبهای جدی وارد کرده و باعث خنثی شدن دستاوردهای توسعه میشود. با توجه به این که بخش عمده‌ای از بلایای طبیعی، در نواحی روستایی کشور رخ میدهد و درصد زی چکیده کاملبلایای طبیعی یکی از چالشهای اصلی برای کشورهای در حال توسعه است، که به اقتصاد محلی منطقهای که با فاجعه روبرو میشوند آسیبهای جدی وارد کرده و باعث خنثی شدن دستاوردهای توسعه میشود. با توجه به این که بخش عمده‌ای از بلایای طبیعی، در نواحی روستایی کشور رخ میدهد و درصد زیادی از جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی میکنند به لحاظ ضعف امکانات در این نواحی آسیبهای بسیاری را برای ساکنان روستاها ایجاد میکند، توجه به نواحی روستایی در این زمینه اهمیت بسیاری دارد. در فرایند برنامه ریزی توسعۀ روستایی، کاربری زمین، ارتباطات، تأسیسات و تجهیزات زیربنایی و رفاهی عمومی‌و غیره در روستاها را میتوان از جمله مقوله‌های برنامه ریزی کالبدی برشمرد. اما همه این شاخصها تحت تاثیر ابعاد اقتصادی روستا است. هدف از این پژوهش شناسایی مشکلات اقتصادی روستاهای بخش سورنا در مرحله اول و بعد بررسی رابطه آن با تاب آوری اقتصادی میباشد. روش پژوهش حاضر روش ترکیبی بود. بدین منظور با بهرهگیری از روش پدیدارشناسی برای شناسایی مشکلات اقتصادی استفاده شد و در بخش کمی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد مشکلات اقتصادی روستاهای بخش سورنا، عدم وجود امنیت شغلی، عدم وجود تنوع تولید کار، عدم وجود سلامت سیاست مالی وپولی، عدم وجود امکانات مناسب و عدم وجود زیرساخت های مناسب میباشد و این مشکلات رابطه معناداری با تاب آوری اقتصادی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1374 - پایش و پهنهبندی خشکسالی در البرز جنوبی
پوریا قاسمی مسعود کرباسی علیرضا زمانی نوری مهدی سرائی تبریزیخشکسالی یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی است و اغلب زندگی تعداد زیادی از مردم را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث خسارات اقتصادی، آسیبهای زیست محیطی و معضلات اجتماعی میشود. این مطالعه برای ارزیابی روند خشکسالی، شدت و مدت آن در طی سالهای 1988–2019 نسبت به اقلیم‌های موجو چکیده کاملخشکسالی یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی است و اغلب زندگی تعداد زیادی از مردم را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث خسارات اقتصادی، آسیبهای زیست محیطی و معضلات اجتماعی میشود. این مطالعه برای ارزیابی روند خشکسالی، شدت و مدت آن در طی سالهای 1988–2019 نسبت به اقلیم‌های موجود در منطقه البرز جنوبی انجام شده است. برای توصیف خشکسالیها در مقیاسهای زمانی 3، 6، 12 و 24 ماهه، از دو شاخص خشکسالی، یعنی شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) استفاده شد. در مورد محاسبه (SPEI)، تبخیر و تعرق عامل مهمی برای پایش و نظارت بر خشکسالی بود. بنابراین برای محاسبه تبخیر و تعرق از روش هارگریوز-سامانی (HS) استفاده شد. نقشه‌های شدت و مدت خشکسالی برای SPI و SPEI ارائه شدند. همبستگی SPI و SPEIنیز مورد بررسی قرار گرفت. که در نتایج حاضر بر خلاف اقلیم‌های مرطوب، SPI با SPEI در اقلیم‌های بیش از حد خشک و خشک همبستگی خوبی نداشته و نشان دهنده اهمیت تبخیر و تعرق مرجع (ET0) برای شناسایی خشکسالی در این مناطق میباشد و شاخص (SPEI) دارای نتایج پایش دقیقتری نسبت به شاخص (SPI) میباشد. علاوه بر این، نقشه‌های شدت خشکسالی برای (SPI) و (SPEI) نشان داده است که منطقه با شرایط بسیار خشک مواجه بوده است و منابع آب هم در کوتاه مدت و هم در میان مدت تحت تاثیر شدت خشکسالی قرار دارند. که خشکسالی کوتاه مدت در شرق منطقه (زنجان) و خشکسالی بلند مدت در مرکز و غرب منطقه (گرمسار، سمنان، کرج، تهران) بیشتر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1375 - سنجش کیفیت زندگی بر اساس شاخص شکوفایی شهری در شهر اردبیل
داریوش جهانی حسین نظم فر محمد تقی معصومی رسول صمدزادهرشد شتابان شهری و توسعه نامتوازن و به تبع آن افزایش جمعیت شهرنشین ، شهرها را با چالش های جدی روبرو ساخته است. در همین راستا مدل شکوفایی شهری یک رویکرد جدید به رونق شهری و پایداری پیشنهاد می کند و به دنبال راه حلی اساسی برای بهبود کیفیت زندگی است. در این پژوهش با رویکردی چکیده کاملرشد شتابان شهری و توسعه نامتوازن و به تبع آن افزایش جمعیت شهرنشین ، شهرها را با چالش های جدی روبرو ساخته است. در همین راستا مدل شکوفایی شهری یک رویکرد جدید به رونق شهری و پایداری پیشنهاد می کند و به دنبال راه حلی اساسی برای بهبود کیفیت زندگی است. در این پژوهش با رویکردی تحلیلی – توصیفی و با هدف سنجش و مقایسه کیفیت زندگی و عوامل موثر بر آن در مناطق مختلف شهر اردبیل به بررسی تاثیرات این شاخص در بهبود شاخص شکوفایی شهری پرداخته شده است. برای رسیدن به هدف پژوهش از 18 زیر معیار استفاده شده است. اطلاعات و داده های مورد نیاز در این پژوهش، با استفاده از منابع کتابخانه ای و آمارنامه سال 1395 گردآوری شده است. جهت تحلیل، دادهها استانداردسازی شده و برای وزن دهی هر یک از شاخص ها از فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده شده است. سپس با استفاده از مدل پرومته، شکوفایی شهری برای هر کدام از مناطق چهارگانه شهر اردبیل امتیازبندی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد مناطق 1 و 2 شهر اردبیل به لحاظ برخورداری از شاخص شکوفایی شهری بر اساس مولفه کیفیت زندگی در وضعیت نسبتا ضعیف و مناطق 3 و 4 در وضعیت ضعیف قرار دارند. همچنین، رتبه بندی مناطق نشان می دهد که منطقه یک و منطقه چهار به ترتیب با داشتن مقدار امتیاز برتری 50.69 و 49.16 دارای بیشترین و کمترین میزان برخورداری از شاخص شکوفایی شهری بر اساس مولفه کیفیت زندگی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1376 - بررسی تغییرات سطح پوشش برف در ارتباط با خشکسالی در دهه‌های اخیر با استفاده از تکنیکهای سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعهی موردی استانهای آذربایجان غربی و شرقی)
فهیمه هوشمند محمد ابراهیم عفیفیدر پژوهش حاضر جهت بررسی تغییرات سطح پوشش برف در ارتباط با خشکسالی از دادههای ماهواره‌ای به منظور تعیین سطح پوشش برف و دادههای ایستگاه هواشناسی به منظور برآورد خشکسالی استفاده شده است. در این راستا دادههای ماهواره‌ای سالهای 1385 تا 1395 از سایت ناسا تهیه گردید و پس ا چکیده کاملدر پژوهش حاضر جهت بررسی تغییرات سطح پوشش برف در ارتباط با خشکسالی از دادههای ماهواره‌ای به منظور تعیین سطح پوشش برف و دادههای ایستگاه هواشناسی به منظور برآورد خشکسالی استفاده شده است. در این راستا دادههای ماهواره‌ای سالهای 1385 تا 1395 از سایت ناسا تهیه گردید و پس از اعمال تصحیحات هندسی و اتمسفری بر اساس شاخص نرمال شده برف و استفاده از باندهای 4 و 6 جهت تعیین سطح پوشش برف مورد استفاده قرار گرفته است و با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده، نرخ خشکسالی برآورد گردیده است. مطالعات سطح پوشش برف نشان داده که از میزان سطح پوشش برف کاسته شده و این مساله متناسب با نرخ خشکسالی است و بطور غالب روند سطح پوشش برف و شاخص استاندارد شده بارش روند نزولی دارد. اما در سالهایی دیده شده که با وجود ترسالی و افزایش شاخص SPI از میزان سطح پوشش برف کاسته شده و یا برعکس. دلیل این امر را میتوان در نوع بارش در طی این سالها جستجو نمود و احتمال داد که بیشتر بارشها در سالهای ترسالی که سطح پوشش برف کم بوده، از نوع باران بوده و در سالهایی که خشکسالی بوده و پوشش برف افزایش داشته، نوع بارش بیشتر برف بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1377 - ارزیابی خشکسالی و سنجش آسیب پذیری اقلیمی استان گیلان
پژواک راستگو بهمن رمضانی پرویز رضاییکشور ایران در کمربند خشک کره زمین، تحت تأثیر پرفشار جنب حاره قرار دارد و بارش سالانه آن کمتر از یک‌سوم متوسط بارش جهان است. بارش اندک به همراه توزیع نامناسب زمانی و مکانی آن باعث بروز خشک‌سالی‌هایی گردیده است. در این پژوهش هدف، سنجش ابعاد آسیب‌پذیری استان گیلان نسبت به چکیده کاملکشور ایران در کمربند خشک کره زمین، تحت تأثیر پرفشار جنب حاره قرار دارد و بارش سالانه آن کمتر از یک‌سوم متوسط بارش جهان است. بارش اندک به همراه توزیع نامناسب زمانی و مکانی آن باعث بروز خشک‌سالی‌هایی گردیده است. در این پژوهش هدف، سنجش ابعاد آسیب‌پذیری استان گیلان نسبت به خشکسالی با مدلهای GAMA و SUM فازی و CVI و شناسایی اقدامات مناسب بهمنظور کاهش آسیبهای بالقوه بود. روش پژوهش تحلیلی مکانی و از نظر هدف کاربردی بود. ابتدا مؤلفههای شاخص آسیب‌پذیری اقلیمی استان گیلان در هر دو مدل FUZZYو CVI، مؤلفههای منابع (R)، هواشناختی (W)، دسترسی (A)، ظرفیت (C)، استفاده و بهرهوری اقتصادی (U)، حفظ یکپارچگی زیست‌محیطی (E)، ویژگیهای جغرافیایی (G) تعیین گردید. متغیرها با توابع عضویت فازی همسان شدند. در مدل SUM، بیشترین آسیب‌پذیری در غرب، مرکز و نواحی وسیعی از شرق استان، شهرستان رودسر با مساحت 78.23 درصد بود. در مدل همپوشانی GAMA، قسمتهای وسیعی از غرب استان شهرستان تالش و شهرستان رشت با مساحت 31.92 درصد در کلاس آسیب‌پذیری خیلی زیاد مشاهده گردید. در بررسی مؤلفههای CVI، شاخص CVI کل استان 44.5% به دست آمد. شاخص CVI در مؤلفه منابع (R)56.12% بالاترین رتبه و در مؤلفه 36.94% کمترین رتبه را به دست آورد. در مدل CVI، بیشترین آسیب‌پذیری در کل شهرستان تالش با مساحت 15.57 درصد میباشد. درصد آسیب‌پذیری زیاد 26.84 درصد در شهرستانهای رشت، صومعه‌سرا، رودسر و شفت مشاهده شد و شهرستانهای آستارا و رضوانشهر با مساحت 20.88 درصد در کلاس آسیب‌پذیری خیلی کم مشاهده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1378 - تغییر اقلیم و ناپایداری شهری: ارزیابی پیامدهای مهاجرین اقلیمی بر شهرها، مطالعه موردی: شهر زاهدان
حسین یغفوری اسماعیل رحمانیتغییرات آب و هوایی در جوامع انسانی میتواند منجر به مهاجرت میلیونها انسان شود. عواقب ناشی از آب و هوا بر تغییر توزیع جمعیت انسانی مشخص نیست و غیر قابل پیش بینی میباشد. بازتاب جابه جایی جمعیت، در شهرها نمود پیدا میکند و سبب شکل گیری محلات مهاجرین در اراضی پیرا شهری شهر چکیده کاملتغییرات آب و هوایی در جوامع انسانی میتواند منجر به مهاجرت میلیونها انسان شود. عواقب ناشی از آب و هوا بر تغییر توزیع جمعیت انسانی مشخص نیست و غیر قابل پیش بینی میباشد. بازتاب جابه جایی جمعیت، در شهرها نمود پیدا میکند و سبب شکل گیری محلات مهاجرین در اراضی پیرا شهری شهرهای بزرگ میشود. هدف اصلی در این تحقیق بررسی اثرات تغییر اقلیم بر روی ناپایداری شهر زاهدان بوده است. برای دستیابی به این هدف از دادههای میانگین بیشینه و کمینه عناصر دما و رطوبت نسبی و مجموع بارش در مقیاس ماهانه مربوط به ایستگاه هواشناسی همدید زاهدان در دوره آماری 30 ساله از 1990 تا سال 2020 میلادی استفاده شد. در این تحقیق از روش ناپارامتریک آزمون سنس جهت ارزیابی روند بهره گرفته شد. برای آزمون دادههای پرسشنامه از آزمون تی تک نمونه استفاده گردید. نتایج در بخش روندیابی دما نشان داد که در کمینه بیشترین تغییرات مربوط به ماههای فروردین، اردیبهشت، شهریور و مهر و بیشینه دما بیشترین تغییرات در ماههای فروردین، مرداد و مهر رخ داده است. در رطوبت نسبی همچنان بیشترین تغییرات بصورت کاهش میزان رطوبت نسبی مربوط به ماه آبان بوده است. نتایج تحقیق براساس دادههای پرسشنامه در خصوص پایداری محله‌ای نشان میدهد که بالاترین میزان میانگین 2/3 مربوط به بعد زیست محیطی و کمترین میزان میانگین 5/2 مربوط به بعدکالبدی است. میانگین کلی پایداری محله‌ای برابر با 8/2 میباشد. که این رقم نشان از پایداری ضعیف (ناپایداری) محلات مورد بررسی تحقیق است، میتوان گفت پایداری محله‌ای در محلات مورد مطالعه از وضعیت خوبی برخودار نیست و شهروندان در این خصوص رضایت ندارند.در واقع تغییر اقلیم (کاهش بارندگی و افزایش دما) منجر به ناپایداری محلات شهر زاهدان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1379 - بررسی جایگاه ویژگیهای قومی در شکل گیری محلات شهری ایلام
پاکزاد آزادخانیمسئله هویت قومی، موضوعی است که در تاریخ بشریت همواره مطرح بوده است. ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎعی ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ همگنی ﻣﻨﻄﻘﻪای را در ﻓﻀـﺎی ﺳـﺮزﻣﻴﻦ ﺑـﻪ وﺟـﻮد آورده ﺑﻮد، اﻣﺮوزه ﺟﺎﻳﮕﺎه و ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺧﻮد را در درون ﺷﻬﺮﻫﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و ﺷﻬﺮﻫﺎ و محله‌ها ﺑـﻪ ﻛـﺎﻧﻮن‌های ﻫﻮﻳـﺖهای ﻗﻮمی و ﻓﺮﻫﻨگی ﺗﺒﺪﻳﻞ چکیده کاملمسئله هویت قومی، موضوعی است که در تاریخ بشریت همواره مطرح بوده است. ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎعی ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ همگنی ﻣﻨﻄﻘﻪای را در ﻓﻀـﺎی ﺳـﺮزﻣﻴﻦ ﺑـﻪ وﺟـﻮد آورده ﺑﻮد، اﻣﺮوزه ﺟﺎﻳﮕﺎه و ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺧﻮد را در درون ﺷﻬﺮﻫﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و ﺷﻬﺮﻫﺎ و محله‌ها ﺑـﻪ ﻛـﺎﻧﻮن‌های ﻫﻮﻳـﺖهای ﻗﻮمی و ﻓﺮﻫﻨگی ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ. هدف از این تحقیق بررسی جایگاه ویژگیهای قومی در شکلگیری محلات شهری ایلام است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی میباشد جامعه آماری محلات سطح شهر وکارکنان شهرداری ایلام میباشند. روش نمونهگیری تصادفی ساده است و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته که برای محلات 76درصد و کارکنان شهرداری 81 درصد میباشد. برای تحلیل دادهها از نرم افزار spss وآزمون تی یک نمونهای و رگرسیون خطی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشاندهنده آن است که شهر ایلام با دارا بودن اقوام مختلف کرد، لر، عرب و غیره وایلات و طوایف گوناگون، در ساختار و شکلگیری محلات شهر مسئلهی قوم گرایی دخالت داشته به طوری که اکثر محلات شهر، بخصوص محلات حاشیه شهر، به یک قوم خاصی تعلق داشته و محلات مرکز شهر از تمام طوایف واقوام گوناگون در آنها ساکن هستند. لازم به ذکر است که ایجاد محلات و فضاهای مطمئن برای تمام گروهها در سطح شهر، کم رنگ کردن وکاهش تعصبات قومی نسبت به افراد غریبه در محله، توزیع فضایی عادلانه‌ی امکانات عمومی در میان تمام محلات شهری، راهبردهای مناسب برای انسجام اجتماعی و جلوگیری از فعالیت گرایشهای قومی و غیره، راهکارهایی برای ضعیف شدن نقش خویشاوندی در شکل گیری محلات شهر ایلام میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1380 - مدیریت بحران با تاکید بر مخاطرت طبیعی و پیش بینی احتمال وقوع خشکسالی استان کرمانشاه در محیط GIS
نادر پروین سارا کوشکی زمانی سیروس حسن پور هایده کیانی آلردهدف از این تحقیق پیش بینی احتمال وقوع روزهای خشک بر اساس شاخص DDSLR دراستان کرمانشاه می باشد. بدین منظور ابتدا داده های بلند مدت روزانه پنج ایستگاه سینوپتیک استان کرمانشاه ( کرمانشاه، اسلام آباد غرب ، روانسر، کنگاور و سرپل ذهاب) طی 30 سال اخیر انتخاب شد. سپس با استفاده چکیده کاملهدف از این تحقیق پیش بینی احتمال وقوع روزهای خشک بر اساس شاخص DDSLR دراستان کرمانشاه می باشد. بدین منظور ابتدا داده های بلند مدت روزانه پنج ایستگاه سینوپتیک استان کرمانشاه ( کرمانشاه، اسلام آباد غرب ، روانسر، کنگاور و سرپل ذهاب) طی 30 سال اخیر انتخاب شد. سپس با استفاده از شاخص DDSLR دوره های خشک منطقه با استفاده از نرم افزارهای آماری Excel و Spss بررسی و ارزیابی شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که براساس شاخص مذکور در مقیاس های زمانی وآستانه های بارش تعریف شده (30،20،10،5،1 میلی متری) ، ایستگاه کنگاور و سرپل ذهاب دارای بیشترین روزهای خشک و ایستگاه کرمانشاه ، دارای کمترین روزهای خشک می باشد و نیز با افزایش آستانه ها ، میزان DDSLR نیز افزایش می یابد. سرما معمولا از آذر آغاز و تا اسفند ادامه دارد. فصل زمستان در این مناطق طولانی است و با بهاری کوتاه به تابستان متصل می شود و تابستان به کلی خشک است . بارش از جنوب به طرف شمال افزایش یافته و از مرکز به سمت غرب کاهش می یابد و با پراکندگی های زیادی روبروست. همچنین هر چه به سمت غرب می رویم ، دما افزایش شدیدی می یابد. به سمت شرق نیز بارش ها کاهش می یابد ، ولی بارش در مناطق شرقی استان از یکنواختی بیشتری روبه روست و دما بسیار کمتر است. به عبارتی دیگر تبخیر در این مناطق کمتر و فصل سرما نسبت به قسمت های غربی طولانی تر است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1381 - تحلیل عوامل مؤثر در زمینه‌های توسعه کارآفرینی نواحی روستایی
احمد تقدیسی صدیقه هاشمی محمد مهدی هاشمیعلاقه به کارآفرینی و سیاستهای کارآفرینانه به طور قابل توجهی در سالهای اخیر در میان دانشگاهیان و بسیاری از دانشمندان توسعه اقتصادی افزایش یافته است. زیرا که این سیاست با ایجاد اشتغال، موجب بهبود شرایط کلی اقتصاد محلی و منطقهای و ارتقاء توسعه روستایی میشود. از طریق کا چکیده کاملعلاقه به کارآفرینی و سیاستهای کارآفرینانه به طور قابل توجهی در سالهای اخیر در میان دانشگاهیان و بسیاری از دانشمندان توسعه اقتصادی افزایش یافته است. زیرا که این سیاست با ایجاد اشتغال، موجب بهبود شرایط کلی اقتصاد محلی و منطقهای و ارتقاء توسعه روستایی میشود. از طریق کارآفرینی روستایی میتوان با شناسایی مزیت‌ها، ظرفیتها و محدودیتهای جوامع روستایی بر اساس برنامهریزی راهبردی مناسب، به توسعه اقتصادی روستایی دست زد. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر کارآفرینی در روستاهای دهستان آباده طشک شهرستان نی‌ریز (استان فارس) میباشد. در این راستا از روش تحقیق پیمایشی با بکار گیری پرسشنامه استفاده شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از محاسبه آلفاء کرونباخ (72%) تأمین شد. جامعه آماری، 1494 خانوار روستایی است که بر پایه فرمول کوکران، شمار نمونهها 305 نمونه از خانوارها به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون t تک نمونهای، همبستگی، تحلیل مسیر و تکنیک پرومته استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که عوامل سهگانه اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی در روستاهای مورد مطالعه به دلیل منفی بودن نتایج آزمون Tتک نمونهای، در حد مطلوب نیست و به دلیل وجود همبستگی بین ظرفیتها، میتوان با افزایش وضعیت یک عامل به توسعه سایر عامل‌ها کمک نمود. از آنجایی که شاخص زیرساختی در روستاها بیشترین تأثیر را بر کارآفرینی داشته، لزوم توجه به این بعد به خصوص در روستای خواجه جمالی به دلیل اینکه از ظرفیت بالاتری برخوردار است، حائز اهمیت میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1382 - آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از دادههای سنجش از دور (مطالعه موردی: دشت بجنورد)
جواد فارسی مریم یوسفیزمین منبع طبیعی بنیادی، محدود و تجدید‌ناپذیری است که مستقیماً تحت تأثیر فشارهای ناشی از رشد جمعیت بوده و خواهد بود. جهت استفاده بهینه از زمین، آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده انسان از سرزمین ضروری به نظر میرسد که این امر با آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی م چکیده کاملزمین منبع طبیعی بنیادی، محدود و تجدید‌ناپذیری است که مستقیماً تحت تأثیر فشارهای ناشی از رشد جمعیت بوده و خواهد بود. جهت استفاده بهینه از زمین، آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده انسان از سرزمین ضروری به نظر میرسد که این امر با آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی میسر میگردد. هدف از این پژوهش آشکارسازی تغیرات کاربری اراضی دشت بجنورد به روش آشکارسازی پس از طبقهبندی در دو بازه زمانی قبل و بعد از معرفی شهر بجنورد به عنوان مرکز استان خراسان شمالی بوده است. در این پژوهش از الگوریتم روش حداکثر احتمال جهت طبقه بندی تصاویر سنجندهTM ماهواره لندست5 در سالهای 1377 و 1385 همچنین از تصاویر لندست 8 در سال 1392 استفاده گردید. منطقه مورد مطالعه به 5 کلاس کاربری شامل اراضی شهری و انسان ساخت، اراضی تحت کشت دیم، کشاورزی آبی و باغات و اراضی رها شده و آیش طبقه بندی گردید. نتایج بیانگر تغییرات گسترده‌ای در منطقه مورد مطالعه بوده است. اراضی دیم و مراتع روندی کاهشی را در بازه زمانی مورد مطالعه داشته است. اراضی کشاورزی آبی و باغات نیز تا سال 1385 روند کاهشی و در بازه زمانی بعدی تا سال 1392روند افزایشی داشته است. اراضی شهری و انسان ساخت نیز از 70/17 درصد کل منطقه در سال 1377 به 2/30 درصد در سال 1385 و 48/36 درصد در سال 1392 افزایش یافته است. با توجه به روند رو به رشد جمعیت و شهر نشینی نتایج حاصل از این پژوهش، اطلاعات ضروری را جهت اخذ تصمیمات اساسی درتدوین سیاستهای مدیریتی برای برنامه ریزان و مدیران منطقهای جهت پایداری و ارزیابی منابع طبیعی را فراهم مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1383 - مقایسه نقشه واحدهای کاری به روش نقشه سازی واحدهای شکل زمین وروش تحلیل سلسله مراتبی سیستمهای ارضی (مطالعه موردی حوضه آبخیز بهشت آباد استان چهارمحال وبختیاری)
امیر گندمکار قدیر ولی پور دستناییمهمترین عاملی که در فرآیند برنامهریزی برروی محیط طبیعی سرزمین خودنمایی میکند عامل زمین میباشد. سرزمین مهد کلیه فعالیتهای بشری است.این زمین است که بر آن کشاورزی جان میگیرد، صنعت بر پا میشود و اعم کنش‌ها و واکنش‌های زیستی و اجتماعی بشری بر روی آن صورت می‌پذیرد. به هم چکیده کاملمهمترین عاملی که در فرآیند برنامهریزی برروی محیط طبیعی سرزمین خودنمایی میکند عامل زمین میباشد. سرزمین مهد کلیه فعالیتهای بشری است.این زمین است که بر آن کشاورزی جان میگیرد، صنعت بر پا میشود و اعم کنش‌ها و واکنش‌های زیستی و اجتماعی بشری بر روی آن صورت می‌پذیرد. به همین دلیل است که مهمترین و اصلیترین دغدغه ارزیابان سرزمین شناسایی وتشخیص واحدهای همگن و یکنواخت و ارائه برنامه متناسب با این واحدهای سرزمینی است. اصولا یکی از برجسته‌ترین کار ارزیابان محیط زیست در تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی دادههای متنوع سرزمینی نهفته است و رمز اصلی در برنامهریزی آمایش سرزمین عبارتست از یافتن تکرار محدوده‌هایی از سرزمین است که از همسانی و یکنواختی لازم برخوردار باشند. به گفتار آمایشی یافتن یگانهای نقشه‌سازی جهت پی‌ریزی یک برنامه آمایش سرزمین مناسب است. تاکنون روشهای مختلفی جهت رفع این چالش پیشنهاد شده است که اساس تفاوت آنها در نوع پارامترهای انتخابی است. به طورکلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که استفاده از نقشه سازی به روش مدل تحلیل سلسله‌مراتبی ارضی نسبت به نقشه‌سازی واحدهای فیزیکی شکل زمین تعداد واحدهای همگن کاری را به میزان یک پنجم تقلیل داده (126 واحد همگن درنقشه سازی براساس واحدهای فیزیکی شکل زمین و24 واحدهمگن در نقشه‌سازی براساس مدل سیستمهای ارضی) و در عوض مساحت واحدهای همگن کاری را جهت انجام برنامهریزیهای محیطی حدود پنج برابر افزایش میدهد (میانگین مساحت 3069 هکتار درنقشه سازی براساس واحدهای فیزیکی شکل زمین درمقابل میانگین مساحت 15816 هکتار در نقشه‌سازی براساس مدل سیستمهای ارضی) علاوه برآن درنقشه‌سازی به روش تحلیل سلسله‌مراتبی سیستمهای ارضی هیچگونه ادغام‌شدگی سطوح وجود ندارد در صورتیکه درشیوه نقشه‌سازی واحدهای فیزیکی شکل زمین منجر به ادغام شدگی حدود 15 درصد از سطوح با مساحت کمتر از 5/2 هکتار درسطوح بزرگتر شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1384 - تحلیل محتوایی شکوائیه‌ها در شعر دورۀ مشروطه با تأکید بر اشعار میرزادۀ عشقی
بیان کریمی اصلی کرمعلی قدمیاری عبدالله طلوعی آذرادبیات و بویژه شعر دوران مشروطیت، غالباً از نوع ادبیات اجتماعی‌سیاسی، و تصویرگر رنج‌های جامعه در برههای پرشتاب و حساس از تاریخ ایران است. شاعر مشروطه زبان اجتماع و بیانگر دردهای ایشان است. این مصایب، خواه از سوی اهل قدرت و حکومت باشد یا بیرون از آن، در شعر مشروطه بازتا چکیده کاملادبیات و بویژه شعر دوران مشروطیت، غالباً از نوع ادبیات اجتماعی‌سیاسی، و تصویرگر رنج‌های جامعه در برههای پرشتاب و حساس از تاریخ ایران است. شاعر مشروطه زبان اجتماع و بیانگر دردهای ایشان است. این مصایب، خواه از سوی اهل قدرت و حکومت باشد یا بیرون از آن، در شعر مشروطه بازتاب و نمودی برجسته و گسترده دارد. عمدهترین رسالت شعر مشروطه همراهی با مردم به قصدِ روشنگری و بیدارگری، نشان دادن اعتراض و خشم علیه ستمگران، و به عبارت دقیقتر مبارزه با استبداد درون و استعمار بیرون است. شکوائیه شعری است پرخاشگر و برخاسته از عاطفۀ خشم و بیانگر انزجار و اعتراض شاعر نسبت به آنچه که منطبق با آرمان‌های او نیست یا برضدّ نگرش‌ها و اهداف اوست. میرزاده عشقی در کنار هیجان پرشور و غلیان عاطفۀ حساس، چنان دلیر و ظلم‌ستیز است که سرانجام سودای دستیابی به رسالت و آرمانش به بهای جان او و حذف وی از گردونۀ استبدادستیزی می‌انجامد. در این نوشتار با مطالعه، بررسی و تحلیل مضامین شکوائیات و دیدگاههای او و نظر اطرافیان و آیندگان برآنیم تا نشان دهیم این شاعر متعهّد چگونه و با چه کسانی در میافتد، علیه چه کسانی اعتراض میکند، و چرا و چگونه وی را از صحنۀ مبارزه کنار می‌زنند. امری که برای یافتن نقش شعر و ادبیات مشروطه و همچنین ارزش و اهمیت شاعران دورۀ مشروطه بایسته و سودمند است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1385 - بررسی شاعرانه های فارسیِ دربار عثمانی با تکیه بر بهجۀالتواریخ شکرالله رومی
حمیدرضا قربانی دستجردی مهرداد چترایی مرتضی رشیدیبا توجّه به نفوذ زبان فارسی در آسیای صغیر(آناتولی)، بررسی و تحلیل تألیفات در این حوزه در تدوین تاریخ زبان فارسی و سبک‌شناسی آن اهمیت ویژهای دارد. دوره عثمانی دورانی بوده که زبان فارسی پس از چندین قرن تداول در آسیای صغیر، بهصورت زبان رسمی درآمده و حتی در متصرفات آن دو چکیده کاملبا توجّه به نفوذ زبان فارسی در آسیای صغیر(آناتولی)، بررسی و تحلیل تألیفات در این حوزه در تدوین تاریخ زبان فارسی و سبک‌شناسی آن اهمیت ویژهای دارد. دوره عثمانی دورانی بوده که زبان فارسی پس از چندین قرن تداول در آسیای صغیر، بهصورت زبان رسمی درآمده و حتی در متصرفات آن دولت از جمله در ممالک جنوب شرقی اروپا رواج یافتهاست. بهجۀالتواریخ یکی از مهمترین آثار تاریخی این دوره است که به دست شکرالله رومی و با استناد به کتب مختلف و معتبر تاریخی همچون تواریخ طبری، ابن‌جوزی، ابن‌خلکان، قاضی بیضاوی و... تألیف شدهاست. وی از مردم آناتولی بوده که از بیست و دو سالگی در دربار پادشاهان عثمانی که انس و علاقه ویژهای به شعر و زبان فارسی داشتهاند، به خدمت مشغول بوده و در اواخر عمر تصمیم میگیرد اثری تاریخی تألیف و به قول خود توشه‌ای برای عالم عقبی فراهم کند. کتاب، اگرچه از لحاظ تاریخی با اهمیت است، اما از منظر ادبی هم مضامین درخور توجه و ارزشمندی دارد. رومی که در دربار شعردوست عثمانی رشد کرده و خود نیز در سرودن شعر دستی بر آتش دارد، در طول کتاب و در جای جای متن به تقلید و تضمین اشعار فارسی پرداخته و نثر خود را به نظم، مزیّن کرده است و همین، نگارندگان را برآن داشت تا در پژوهش حاضر، با تکیه بر این اثر که باب سیزدهم آن را به تواریخ سلاطین عثمانی اختصاص داده است، به بررسی اجمالی تجلی شعر فارسی در دربار عثمانی بپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1386 - دیدن و مشتقات فعلی آن در شعر حافظ
قربانعلی ابراهیمیشعر حافظ به مناسبت نحوه به کارگیری زبان، جولانگاه رستاخیز کلمات است. کلماتی که در غزل‌های همسان (به لحاظ ساختار وزن و قافیه و ردیف) شاعران هم عصر او، فاقد آن جذبه‌ها و کشش‌ها و بارهای معنایی است که در غزل‌های حافظانه، پیدا و پنهان است. در دستگاه نشانهای که حافظ بر محو چکیده کاملشعر حافظ به مناسبت نحوه به کارگیری زبان، جولانگاه رستاخیز کلمات است. کلماتی که در غزل‌های همسان (به لحاظ ساختار وزن و قافیه و ردیف) شاعران هم عصر او، فاقد آن جذبه‌ها و کشش‌ها و بارهای معنایی است که در غزل‌های حافظانه، پیدا و پنهان است. در دستگاه نشانهای که حافظ بر محور همنشینی واژگان خویش برمی‌گزیند، معماری ویژهای شکل میگیرد که در آن کلمات جان میگیرند و در ایهامی لطیف، بنای با شکوهی از زبان، تخیل و عاطفه را به نمایش میگذارند. یکی از این واژگان، دیدن و مشتقات فعلی آن است، که کارکرد چند معنایی آن در زبان و ادبیات فارسی مسبوق به سابقه است و حتی پیش از حافظ بارها دست فرسود دیگر شاعران شعر فارسی بوده است. اما حافظ با ویژگی مخصوص خویش آناتی از زبان و تخیل را در این ساحت به ظهور رسانده است. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل این مصدر و کارکردهای مختلف معنایی آن در شعر شاعر پرداخته است و منظرهای گوناگون مورد توجه حافظ در این مصدر همچون: پزشکی، نجوم و دیگر بارهای معنایی آن بر روی مخاطب شعر گشوده است، تا مخاطب شعر پس از این جستار به درکی صریح‌تر از غزل حافظ نایل گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1387 - شکل‌شناسی شریطه و تشریح برخی از مسائل زیبایی‌شناسی آن در قصاید انوری
رضا نکوییاین مقاله با الگو قرار دادن شکل شریطه‌ها در قصاید مدحی به شکل‌شناسی شریطه و تشریح برخی از مسائل زیبایی‌شناسی آن در قصاید انوری میپردازد. با توجه به بررسیهای شکل‌شناسانه، انوری از جمله شاعرانی است که به لحاظ شکل‌شناسی، به شریطه یا دعای دوام و همیشگی برای ممدوح اهمیت ز چکیده کاملاین مقاله با الگو قرار دادن شکل شریطه‌ها در قصاید مدحی به شکل‌شناسی شریطه و تشریح برخی از مسائل زیبایی‌شناسی آن در قصاید انوری میپردازد. با توجه به بررسیهای شکل‌شناسانه، انوری از جمله شاعرانی است که به لحاظ شکل‌شناسی، به شریطه یا دعای دوام و همیشگی برای ممدوح اهمیت زیادی میدهد و تمایل بسیار کمی برای پرداختن به موضوعات دیگر در این قسمت قصیده از خود نشان میدهد. همچنین بیشتر شریطه‌های شاعر از دو قسمت صدر و مقدمه‌ی دعا و سپس ذیل یا اصل دعا ساخته شدهاند که در اکثر موارد با همراهی ادات شرط تا و مشابهات آن میباشد. اما آنچه باعث شکل‌گراتر شدن این شریطه‌ها میشود استفاده از شکلی است که ما در این مقاله آن را تجدید شرط می‌نامیم. بهرهگیری از تقابل‌های دوگانه و ساخت شبکهای، استفاده از ردیف برای مضمون‌سازی و تکرار مضامین ابیات شریطه برای دست یافتن به بهترین مضمون و شکل در ساخت ابیات شریطه از دیگر شگردهای انوری در شکل‌گرایی شریطه‌ها میباشند. از نظر عناصر غالباً محتوایی نیز امور مسلم و بدیهی، اندیشه‌ها و اعتقاداتی که ریشه در مذهب و علوم دینی دارند و صور خیال از عناصر پرکاربردی هستند که در شریطه‌های انوری شرط جاودانگی قرار گرفته‌اند. هم‌چپنین میتوان انوری را بر اساس فهرست موضوعات پرکاربردی چون اشاره به عدل ممدوح، به نوبت بودن پادشاهان و شعر باطل خواندن قصاید مدحی، الگوی چهره‌ی دیگر سعدی در اعلام مرگ قصیده‌ی سنتی دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1388 - بررسی «صبر و عشق» در منطقالطیر عطار
عاطفه عزیزی بتول فخر اسلامشیخ فریدالدّین عطّار نیشابوری شاعر عارف قرن ششم و اوایل قرن هفتم با برگزیدن زبان عشق، انسان را به معشوق ازلی فرا می‌خواند. او عشق را همراه و همدم عاشق در هفت شهر عشق معرفی میکند و وفا به پیمان الهی را همیشه و در همه جا برای سیر به سوی احدِ واحد لازم و ضروری بر می‌شمرد. چکیده کاملشیخ فریدالدّین عطّار نیشابوری شاعر عارف قرن ششم و اوایل قرن هفتم با برگزیدن زبان عشق، انسان را به معشوق ازلی فرا می‌خواند. او عشق را همراه و همدم عاشق در هفت شهر عشق معرفی میکند و وفا به پیمان الهی را همیشه و در همه جا برای سیر به سوی احدِ واحد لازم و ضروری بر می‌شمرد. عطار نه تنها اشک، آتش و خون را ناگزیر راه پر پیچ وخم سلوک می‌داند، با رویی گشاده به استقبال آن میرود. در این راه پر خطر، سالک همراه با عشق باید از نیروی صبر بهره ببرد تا بتواند وادی‌های صعب را پشت سر بگذارد و به مقصود و هدف خود دست یابد. درمان در این راه پر سوز و گداز، فقط اشک و صبر است. با توجه به اهمیت صبر و عشق در اشعار عطار برآن شدیم تا با بررسی واژههای صبر و عشقدر منطق الطیر عطار، با گوشه ای از اندیشۀ والای این بزرگ مرد آشنا شویم. نتایج تحقیق بیانگر اینست که صبر در دیدار معشوق (انتظار وصال) بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده است و تحمل آن برای عاشق یکی از سخت ترین مراتب صبر است، با توجه به بسامد بالای این نوع صبر در منطقالطیر میتوان گفت که عطار بیشتر از فراق می‌گوید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1389 - بررسی شکوائیه‌ها در دیوان ابوالقاسم لاهوتی
اکبر اکرمی ابرقویی محمود صادق زاده هادی حیدرینیاشکوائیه یا بثّ‌الشکوی یکی از موضوعات شعر غنایی فارسی است که در قالبهای کوتاه، متوسط و بلند بهویژه در قالبهای قصیده و غزل سروده میشود. شاعران زیادی به این نوع ادبی روی آوردند و از درد و رنج شخصی یا اجتماع سخن‌سرایی کردند. ابوالقاسم لاهوتی از شاعران ادبیات سیاسی و کار چکیده کاملشکوائیه یا بثّ‌الشکوی یکی از موضوعات شعر غنایی فارسی است که در قالبهای کوتاه، متوسط و بلند بهویژه در قالبهای قصیده و غزل سروده میشود. شاعران زیادی به این نوع ادبی روی آوردند و از درد و رنج شخصی یا اجتماع سخن‌سرایی کردند. ابوالقاسم لاهوتی از شاعران ادبیات سیاسی و کارگری و معترض در دورۀ مشروطیت به شمار میرود که با جهان‌بینی خاص خود از این شیوۀ شاعری برای حمایت از طبقات فرودست جامعه و نیز انتقاد علیه حاکمان مستبد و بی‌کفایت بهره برده است. ازاین‌رو شکوائیههای لاهوتی هم بازتاب اوضاع و احوال اجتماعی و سیاسی دورۀ مشروطه است و هم بیانگر نگرشهای حزبی و سیاسی وی. در این جستار به شیوۀ توصیفی - تحلیلی و اسنادی و کمّی به بررسی قالبهای شعری، شیوه‌ها و موضوعات مختلف شکوائیههای لاهوتی پرداخته میشود. لاهوتی بر مبنای اندیشه‌ها و هدف‌های سوسیالیستی و سیاسی خود، به دفاع از منافع کارگران، کشاورزان، رنجبران و محرومان طبقات گوناگون اجتماع میپردازد و از مستبدان داخلی، استعمارگران خارجی، ستمگران، ثروتمندان، استثمارگران، عوام‌فریبان، دین‌فروشان، باورهای خرافی، ناآگاهی عمومی و غیره به‌شدت انتقاد میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1390 - بررسی نیاز عشق در شخصیّت تهمینه و سودابه براساس نظریه آبراهام مزلو
فخری زارعی سیدکاظم موسوی علی محمدی آسیابادیآثار ادبی، از جهت حضور انسان، موضوع نقد روانشناختی واقع میشوند و بستر مناسبی برای این پژوهشها به شمار می‌آیند. ویژگی برخی از آثار، ارائة تصویری از انسان خودشکوفاست. انسان‌گرایی از جریانهای تأثیرگذار در روانشناسی است که انسان و رسیدنش به خودشکوفایی از مباحث مهم آن چکیده کاملآثار ادبی، از جهت حضور انسان، موضوع نقد روانشناختی واقع میشوند و بستر مناسبی برای این پژوهشها به شمار می‌آیند. ویژگی برخی از آثار، ارائة تصویری از انسان خودشکوفاست. انسان‌گرایی از جریانهای تأثیرگذار در روانشناسی است که انسان و رسیدنش به خودشکوفایی از مباحث مهم آن به‌شمارمی‌آید. مزلو، از پیشگامان انسان‌گرایی، الگویی ارائه میدهد که در آن نیازهای اساسی را در پنج سطح طبقهبندی میکند. این الگو در بعضی از آثار مانند شاهنامه که ماهیتی انسان‌محور دارد، قابل بررسی است. هدف این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، بررسی عشق در شخصیت تهمینه و سودابه، براساس نظریة مزلو است که میتواند رهنمونی در بررسی دیگر شخصیت‌ها، برای شناسایی انسان خودشکوفا باشد. از اینرو این دو شخصیت، براساس شاخصهای هرم مزلو سنجیده میشوند. با بررسی این دو شخصیت، تهمینه، الگوی افراد خودشکوفا و سودابه نمونة ناشکوفایی شخصیت معرفی میگردد و دلایل آن مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج این تحقیق نشان میدهد، شخصیت‌های حماسی تا چه حد به رشد انسانی دست یافته و چه اندازه با الگوهای شخصیت رشدیافتة حوزة روانشناسی، منطبق هستند. در میان شخصیت‌های شاهنامه، تهمینه از معاشیق داستان‌های حماسی ـ غنایی است و میتوان شاهد ویژگیهای افراد خودشکوفا در رفتار او بود. عشق، موضوع مشترک داستان‌های غنایی و نیازهای نظریة مزلو، تهمینه را تا خودشکوفایی پیش می‌برد و باعث رشد او میشود. در تقابل با تهمینه، سودابه را میتوان مورد توجه قرارداد؛ بررسی شخصیت سودابه بیانگر ناکامی او در تأمین نیازها و گذر نکردن از پایین‌ترین سطوح آن است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1391 - جلوه‌های ادب غنایی در تک‌بیت‌های سبک هندی (بر اساس اشعار صائب تبریزی، بیدل دهلوی، کلیم کاشانی و فیضی دکنی)
نفیسه نصیری علیرضا فولادی مرتضی رشیدیمضمونآفرینیهای بدیع و تخیل گستردة شاعران سبک هندی، خالق زمینه‌های موضوعی فراوانی در آثار آنهاست. ساختار سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی مذهبی در دورة سبک هندی سبب بروز احساسات، عواطف شخصی و هیجانات درونی شاعران با خیالات دل‌انگیز در موضوعات مختلف در اشعار این دوره شد که چکیده کاملمضمونآفرینیهای بدیع و تخیل گستردة شاعران سبک هندی، خالق زمینه‌های موضوعی فراوانی در آثار آنهاست. ساختار سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی مذهبی در دورة سبک هندی سبب بروز احساسات، عواطف شخصی و هیجانات درونی شاعران با خیالات دل‌انگیز در موضوعات مختلف در اشعار این دوره شد که مجموعهای از انواع ادب غنایی را در آثار آنها بازتاب داده است. تک بیت یکی از اشکال بیان این مضامین است. دیوان شاعران این دوره شامل گسترده‌ترین مجموعه‌هایی است که در آن مسائل اخلاقی، عرفانی، عشق‌ورزی، مذهبی، تعلیمی و اجتماعی با مضمون‌های بدیع و تازه در قالب کوتاه تک‌بیت جلوه‌گری میکند و به طور کلی بسامد ادبیات غنایی نسبت به دیگر انواع ادبی در این قالب چشمگیرتر است. در این مقاله به غنایی بودن تک‌بیت‌های سبک هندی و تنوع مضامین غنایی پرداخته شده و موضوعاتی همچون: عشق، عرفان، بث‌الشکوی، مرثیه، طنز، وطنیات و... در اشعار شاعران این دوره مورد بررسی قرار گرفتهاست. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و نتیجة پژوهش نشان میدهد که عشق مجازی، مصطلحات عرفانی، خودستایی شاعران و وطنیات بیشترین بسامد را در میان موضوعات موجود به خود اختصاص داده‌است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1392 - بررسی و تحلیل انواع شکوائیه در آثار نظامی گنجه‌ای
پروانه صفا عنایت الله شریف پور مریم جعفریشکوائیه، یکی از گونههای ادبیات غنایی است. این گونۀ ادبی در اصطلاح، شعری است که بیانگر دردها، رنج‌ها و گرفتاری‌های شخصی و اجتماعی شاعر است. این قسم از ادب غنایی از آغاز شکلگیری شعر فارسی در آثار شاعران دیده میشود، اما تحولات سیاسی و بی‌ثباتی ایران در قرن‌های پنجم و شش چکیده کاملشکوائیه، یکی از گونههای ادبیات غنایی است. این گونۀ ادبی در اصطلاح، شعری است که بیانگر دردها، رنج‌ها و گرفتاری‌های شخصی و اجتماعی شاعر است. این قسم از ادب غنایی از آغاز شکلگیری شعر فارسی در آثار شاعران دیده میشود، اما تحولات سیاسی و بی‌ثباتی ایران در قرن‌های پنجم و ششم، سبب شد که اشعار شکوائی در آثار شاعران این دوره از جمله حکیم نظامی با بسامد بیشتری به کار رود. در این مقاله با هدف تأثیر اوضاع اجتماعی بر شکلگیری گونههای ادبی در یک دورۀ خاص و بهرهگیری از روش تحلیل محتوا و استفاده از منابع کتابخانهای انواع شکوائیه از آثار نظامی استخراج و تحلیل و بررسی میگردد. نتیجه پژوهش بیانگر اینست که قناعت‌پیشگی و عدم وابستگی به دربار مانع از آن نشده است که شاعر دیار گنجه، زبان گویای مردم زمانه‌اش، از رنج‌های خود شکوه ننماید. اشعار شکوائی به کار رفته در آثار نظامی از لحاظ محتوایی به پنج دسته تقسیم میشوند: شکوائیههای شخصی، اجتماعی، سیاسی، فلسفی و عرفانی که گلایه‌های شخصی بسامد بیشتری نسبت به سایر شکوائیه‌ها دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1393 - شکوائیه در مجموعة شعر «ماه در مرداب» پرویز ناتل خانلری
بتول عزیزی جیرآبادی نرگس اصغری گوار علی رمضانیبررسی عناصر ادب غنایی و چگونگی کاربرد آن در اشعار شعرای معاصر میتواند ما را به شناخت مفاهیم تازه‌ای از اندیشه و شعر آنها سوق دهد. یکی از این مؤلفه ها شکوائیه است. بیان درد و رنج، بخش گسترده‌ای از مضامین شعر و ادب زبان فارسی را تشکیل میدهد. همانطور که می‌توانیم همه خ چکیده کاملبررسی عناصر ادب غنایی و چگونگی کاربرد آن در اشعار شعرای معاصر میتواند ما را به شناخت مفاهیم تازه‌ای از اندیشه و شعر آنها سوق دهد. یکی از این مؤلفه ها شکوائیه است. بیان درد و رنج، بخش گسترده‌ای از مضامین شعر و ادب زبان فارسی را تشکیل میدهد. همانطور که می‌توانیم همه خوشحالی یا احساسات دیگر را تجربه میکنیم، ممکن است گاهی نیز غمگین شده و احساس غم و اندوه را تجربه کنیم. شاعران که روحی لطیف و حساس دارند، بیشترین تأثیر و تأثر را از این حس و حال پذیرفته، دقیق و موشکافانه به این موضوع پرداخته‌اند. شکوائیه در همة ادوار شعر فارسی بوده، اما در شعر معاصر نوع نگرش شعرا به این مضمون به سبب مسائل سیاسی و اجتماعی و پدیدار شدن شعر نو نیمایی متفاوت است. مقالة حاضر به بررسی شکوائیه در مجموعة شعر ماه در مرداب پرویز خانلری پرداخته است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که غالب دردهای شاعر فردی بوده، اما از انواع دیگر درد نیز از جمله رنج مردم جامعه، فریاد از ضدارزش‌ها، شکوه از فلک، خفقان سیاسی و عدم آزادی سخن می‌گوید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1394 - مقایسۀ شخصیت‌پردازی در لیلی و مجنون نظامی با رومئووژولیت و آنتونی و کلئوپاترا اثر شکسپیر
محبوبه خراسانی عذرا دیانیاین تحقیق به مقایسۀ جنبههای شخصیت‌پردازی و شباهت‌های محتوایی لیلی و مجنون نظامی، رومئو و ژولیت و آنتونی و کلئوپاترا شکسپیر میپردازد که البته در اثنای این تطبیق، به دیگر جنبههای ادبی آنها توجه شده است. حاصل پژوهش این که نظامی شاعر قرن ششم هجری و شکسپیر شاعر و نمایشنا چکیده کاملاین تحقیق به مقایسۀ جنبههای شخصیت‌پردازی و شباهت‌های محتوایی لیلی و مجنون نظامی، رومئو و ژولیت و آنتونی و کلئوپاترا شکسپیر میپردازد که البته در اثنای این تطبیق، به دیگر جنبههای ادبی آنها توجه شده است. حاصل پژوهش این که نظامی شاعر قرن ششم هجری و شکسپیر شاعر و نمایشنامه نویس انگلیس در قرن پانزدهم میلادی، نقاط مشترک حسی و حکمی زیادی در آثارشان مشاهده میشود، نظیر قائل بودن به نیکی‌ها و جریان داشتن عشق در شریان زندگی بشر و آرزوی داشتن جهانی بهتر به دور از خیانت، استبداد، حسد و کینه‌ورزی. البته هر یک از این شاعران در زمینه‌هایی بر دیگری پیشی گرفته‌اند، اما به هر ترتیب، هر دو شاعر تقریباً در یک افق نزدیک به هم به جهان و انسانهای اطراف خود نگریسته و خواهان ترسیم و رسیدن به آرمان‌شهر یا مدینۀ فاضله در آثار خود بودهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1395 - بررسی شکنجه و کُشتار دورة مغولان بر اساس تاریخ جهانگشای جوینی (جلد اول )
علی سلیمانی محسن صدیقتاریخ جهانگشای جوینی یکی از ارزنده‌ترین تاریخ‌های موجود از دورة مغولان و خوارزمشاهیان و اسماعیلیان است که اطلاعاتی بسیار سودمند به دست میدهد و این خود باعث استفاده متون تاریخی دیگری چون تاریخ وصاف، جامع التواریخ و ... شده است. چیزی که در این کتاب بیش از بیش مشهود است و چکیده کاملتاریخ جهانگشای جوینی یکی از ارزنده‌ترین تاریخ‌های موجود از دورة مغولان و خوارزمشاهیان و اسماعیلیان است که اطلاعاتی بسیار سودمند به دست میدهد و این خود باعث استفاده متون تاریخی دیگری چون تاریخ وصاف، جامع التواریخ و ... شده است. چیزی که در این کتاب بیش از بیش مشهود است و کمتر در کتب و مقالات دیگر به آن پرداخته شده، شکنجه‌ها و ویرانگری‌های مغولان است. در این مقاله به اثبات رسید که مغولان در جریان حمله به ایران بسیاری از مردم بی‌دفاع یا جنگجویان را با شیوه‌هایی چون سوزاندن، دریدن شکم، از دم تیغ گذراندن، خفه کردن و... به قتل رساندند و با روشهایی چون گوش بریدن، اسیر کردن، تجاوز جنسی و ... به آزار و شکنجه آنها پرداختند. شهرها نیز از این هجوم وحشیانه بی‌نصیب نماندند و بسیاری از دیوارها و حصارها تخریب و یا به آتش ظلم آنها دچار شدند. به علاوه جوینی هم چون یک مُصلح اجتماعی دلایلی را که مزید در ویرانی و قتل و کُشتار ایرانیان شده، در خلال متنِ کتاب مورد نقد و تحلیل قرار داده است که بدانها نیز اشاره‌ای مختصر میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1396 - سوسن و سیر (بررسی بیتی از خسرو و شیرین نظامی)
مهدی نوریان محمود عالیپوردربارۀ خسرو و شیرین نظامی به عنوان یکی از شاهکارهای ادب غنایی، مقالات و پژوهشهای فراوانی انجام شده و هر یک ازاین پژوهشها این اثر ارزشمند را از دیدگاهی مورد بررسی قرار داده است. امّا آنچه که دارای اهمیت بیشتری است شروح نوشته شده بر خسرو و شیرین است. دلیل این اهمیت نیز چکیده کاملدربارۀ خسرو و شیرین نظامی به عنوان یکی از شاهکارهای ادب غنایی، مقالات و پژوهشهای فراوانی انجام شده و هر یک ازاین پژوهشها این اثر ارزشمند را از دیدگاهی مورد بررسی قرار داده است. امّا آنچه که دارای اهمیت بیشتری است شروح نوشته شده بر خسرو و شیرین است. دلیل این اهمیت نیز کمکی است که این شروح و تفاسیر در فهم ابیات نظامی و درنتیجه گشوده‌شدن راه برای پژوهشهای دیگر می‌نمایند. امّا باید گفت علیرغم دقّتی که شارحان در شرح خسرو و شیرین به خرج داده‌اند، گاه ابیاتی مشاهده میشود که هنوز در پردۀ ابهام باقی مانده و یا به نظر میرسد شرح مناسبی از آنها ارائه نشده است. از جملۀ این ابیات، بیتی است که در بخش دیدار خسرو و شکر اصفهانی آمده و در متن مصحَّح وحیددستگردی اینگونه ضبط شده است: به سوسن بوی شه گفتا: چه تدبیر؟ سمنبر گفت: سالی سوسن و سیر در این پژوهش سعی شده با بررسی تمامی شروح خسرو وشیرین و اختلاف نظر شارحان و پژوهشگرانی که دربارۀ این بیت اظهار نظر کرده‌اند و همچنین با بیان دلایل و شواهد دیگر از متون و شعرای دیگر، معنی و مفهوم صحیح‌تری برای این بیت ارائه شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1397 - بازی نشانه‌ها در غزلیات بیدل دهلوی
فریده داوودی مقدم احمد فروزانفرچنانکه می‌دانیم هنجارگریزی میراث ادبیات عرفانی است که در ساختار و مضمون به گونههای مختلف در متون تصوف ظهور و بروز پیدا کرده است و عادت ستیزی از موتیف‌های اصلی این متون میباشد. در ادبیات مدرن و پست مدرن نیز هنجارگریزی به اشکال متفاوتی مطرح است که برخی از این موضوعات را چکیده کاملچنانکه می‌دانیم هنجارگریزی میراث ادبیات عرفانی است که در ساختار و مضمون به گونههای مختلف در متون تصوف ظهور و بروز پیدا کرده است و عادت ستیزی از موتیف‌های اصلی این متون میباشد. در ادبیات مدرن و پست مدرن نیز هنجارگریزی به اشکال متفاوتی مطرح است که برخی از این موضوعات را لیچ در رویکردی زبان شناختی به شعر مطرح میکند. ولی هنجارگریزی را ابزار اساسی شعر آفرینی می‌داند و سپس به طرح هشت نوع هنجارگریزی میپردازد که یکی از آنها هنجارگریزی معنایی است. هنجارگریزی معنایی یعنی تخطی از مشخصههای معنایی حاکم بر کاربرد واژگان در زبان معیار یا به عبارت دیگر در نقش ارجاعی زبان. این مقاله به تحلیل و بررسی برخی از غزلیات بیدل بر اساس جدول سیلان نشانه‌ها در زبان شعر میپردازد. با تحلیل غزلیات بیدل بر این اساس به نکته‌های قابل توجهی میتوان دست یافت. فراوانی تعداد تجرید گرایی و سیال پنداری از ویژگیها و نوآوری‌های مهم در شعر بیدل است. همچنین وجود استعاره‌های بدیع و هنجارگریزی‌های فراوان در غزلیات وی نشانگر نظام فکری عرفانی و هستی شناسی بیدل و مهارت او در ابعاد زیبایی شناسی هنرش میباشد که این مقاله در جهت معرفی آن گام برمی‌دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1398 - تأثیر تنش خشکی و محدودیت منابع فتوسنتزی در گیاه مادری بر خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر تولیدی گندم (رقم زرین)
مجید عبدلی محسن سعیدیشرایط محیطی در طی نمو و رسیدگی بذر میتواند روی خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر تولید شده تأثیر بگذارد. بر همین اساس، آزمایشی در دو قسمت مزرعهای و آزمایشگاهی طی سال 1390 در دانشگاه رازی کرمانشاه بمنظور ارزیابی تأثیر شرایط رطوبتی و محدودیت منابع فتوسنتزی بر جوانه زنی و خصوص چکیده کاملشرایط محیطی در طی نمو و رسیدگی بذر میتواند روی خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر تولید شده تأثیر بگذارد. بر همین اساس، آزمایشی در دو قسمت مزرعهای و آزمایشگاهی طی سال 1390 در دانشگاه رازی کرمانشاه بمنظور ارزیابی تأثیر شرایط رطوبتی و محدودیت منابع فتوسنتزی بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گندم (رقم زرین) به اجراء درآمد. تیمار شرایط رطوبتی شامل آبیاری مطلوب و تنش خشکی بود و تیمار محدودیت منابع فتوسنتزی شامل شاهد، حذف برگ پرچم و حذف همه برگها بغیر از برگ پرچم بودند. بذور بدست آمده از قسمت مزرعه ای در آزمایشگاه مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل شرایط رطوبتی و محدودیت منابع فتوسنتزی بر طول و وزن خشک ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه و همچنین شاخص بنیه بذر معنیدار بود اما بر روی درصد جوانه زنی و متوسط زمان جوانه زنی غیرمعنی دار بود. بطوری که با افزایش شدت محدودیت منابع فتوسنتزی در شرایط آبیاری مطلوب از میزان کلیه خصوصیات رشدی گیاهچه اعم از وزن خشک و طول ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه و همچنین شاخص بنیه بذر کاسته میشود ولی در شرایط تنش خشکی با اعمال تیمارهای محدودیت فتوسنتزی خصوصیات رشدی گیاهچه روند افزایشی دارد. بطور کلی تنش خشکی اعمال شده بر روی گیاه مادری سبب کاهش طول و وزن گیاهچه و همچنین افزایش متوسط زمان جوانه زنی میشود بنابراین ظاهر شدن گیاهچه ها در سطح مزرعه زمان بیشتری می برد، پس بذوری که در اینگونه شرایط تولید می گردند جهت کشت در سال بعد توصیه نمی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1399 - اثرات هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ با استفاده از نمکهای نیتراتی بر شاخصهای جوانهزنی گیاهچه سویا (Glycine max L)
مجید عبدلی بهنوش رساییبمنظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بصورت هیدروپرایمینگ و نمکهای نیترات بر خصوصیات رشدی سویا رقم ویلیامز (cv. Williams 82)، آزمایشی طی سال 1396 در دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با محلولهای ا چکیده کاملبمنظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بصورت هیدروپرایمینگ و نمکهای نیترات بر خصوصیات رشدی سویا رقم ویلیامز (cv. Williams 82)، آزمایشی طی سال 1396 در دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با محلولهای اسمزی 0.5، 1 و 2 درصد نیترات پتاسیم، نیترات آمونیوم، نیترات کلسیم و نیترات سدیم بودند. نتایج نشان داد که با افزایش نیترات پتاسیم و نیترات سدیم از 0.5 به 2 درصد جهت پیش تیمار کردن بذور سبب کاهش وزن خشک گیاهچه تولیدی و شاخص بنیه بذر شد در حالی که در مورد نیترات کلسیم با افزایش دز مصرفی جهت پرایم کردن وزن خشک گیاهچه تولیدی و شاخص بنیه بذر افزایش یافت و در بین دزهای 0.5، 1 و 2 درصد نیترات آمونیوم از نظر صفات فوق تفاوتی وجود نداشت. از طرفی هیدورپرایمینگ در مقایسه با شاهد تأثیر مثبتی بر وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر سویا نداشت. نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر با نیترات آمونیوم 2 درصد کمترین میزان درصد جوانهزنی (57 درصد) و بیشترین مدت زمان جهت جوانهزنی (5 روز) را به خود اختصاص داد و در بین بقیه پیش تیمارهای نمکی نیترات و هیدروپرایمینگ با شاهد تفاوت معنیداری وجود نداشت. بطور کلی در بین انواع نمکهای نیتراتی، نیترات آمونیوم 2 درصد ضعیف ترین پیش تیمار و نیترات کلسیم 2 درصد بعنوان برترین پیش تیمار مشاهده شد که نیترات کلسیم 2 درصد تأثیر بسزایی بر جوانهزنی و ویژگیهای رشدی گیاهچه سویا داشت و قابل توصیه جهت پیش تیمار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1400 - اثر تیمارهای مختلف شکست خواب و تحریک جوانهزنی بذرگونه زرشک معمولی (Berberis vulgaris L. )
سهیل حسین زاده جلال محمودی بهرام ناصریبه دلیل ارزش بالای دارویی، غذایی، جلوگیری از فرسایش خاک و استفاده در طراحی فضای سبز، بذر گونه زرشک معمولی از مبدأ کلاردشت مورد مطالعه قرار گرفت. بذرها تحت تاثیر تیمارهای اسید سالیسلیک، اسید جیبرلیک، اسید اسکوربیک و پراکسید هیدروژن قرار گرفت و شاخص های جوانه زنی (درصد، س چکیده کاملبه دلیل ارزش بالای دارویی، غذایی، جلوگیری از فرسایش خاک و استفاده در طراحی فضای سبز، بذر گونه زرشک معمولی از مبدأ کلاردشت مورد مطالعه قرار گرفت. بذرها تحت تاثیر تیمارهای اسید سالیسلیک، اسید جیبرلیک، اسید اسکوربیک و پراکسید هیدروژن قرار گرفت و شاخص های جوانه زنی (درصد، سرعت، زمان شروع، ...) و شاخص بنیه ارزیابی شد. کلیه آزمایشها بر اساس طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. بر اساس نتایج تحقیق، بذر زرشک معمولی، تحت تاثیر تیمارهای اسید آسکوربیک، اسید سالسیلیک و پراکسید هیدروژن تقریبا تمامی ویژگیهای فیزیولوژیک در مقایسه با شاهد نتیجه بهتری حاصل شد. ولی در تیمار اسید جیبرلیک با افزایش غلظت، میزان رشد و جوانهزنی افزایش یافته و در غلظت 1000 قسمت/ میلیون بهترین نتایج حاصل شد. تیمارهای اسید اسکوربیک با غلظت 200 میلیگرم/ لیتر کمترین میزان جوانهزنی و رشد را نشان داده است و به عنوان ضعیف‌ترین تیمار میباشد. بنابراین بجز اسید جیبرلیک، تمامی تیمارها ، به عنوان عامل بهبود دهنده جوانهزنی و استقرار تحت تنشهای محیطی مناسب نبودند. اما تیمار اسید جیبرلیک با غلظت 1000 قسمت/ میلیون میتواند تیمار مناسبی در بهبود جوانهزنی باشد. بنابرین پیشنهاد میشود بدلیل ارزش بالای دارویی این گونه، سایر تیمارها به منظور شکست خواب در این گونه آزمایش گردد، تا بهترین و مقرون به صرفه‌ترین تیمار انتخاب و اجرایی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1401 - تأثیر اسمو و هیدروپرایمینگ و قطع آبیاری در مرحله گلدهی بر شاخصهای جوانهزنی عدس (Lense culinaris L.)
رهام محتشمیبهمنظور بررسی اثر هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ بر شاخصهای سبزشدن و برهمکنش آن با قطع آبیاری در مرحله گلدهی عدس (رقم گچساران) دو آزمایش جداگانه، سال 97-1396 در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی یاسوج اجرا شد. آزمایش اول بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو عا چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ بر شاخصهای سبزشدن و برهمکنش آن با قطع آبیاری در مرحله گلدهی عدس (رقم گچساران) دو آزمایش جداگانه، سال 97-1396 در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی یاسوج اجرا شد. آزمایش اول بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو عامل (1-شش غلظت نیترات پتاسیم و سولفات روی و آب خالص، مجموعا هفت سطح و 2- پنج سطح زمانی خیساندن در آب) انجام شد. آزمایش دوم در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی یاسوج، بهصورت اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد، به طوری که عامل اصلی آبیاری با دو سطح ( آبیاری کامل و قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل فرعی پرایمینگ بذر با چهار سطح (پرایمینگ با محلول نیترات پتاسیم با غلظت 2/0 درصد، سولفات روی با غلظت 3/0 درصد، آب مقطر و عدم پرایمینگ) بود. نتایج نشان داد ﭘﺮﺍﻳﻤﻴﻨـﮓ بذر با نیترات پتاسیم باعث کاهش 91/9 و 89/7 درصدی میانگین زمان ﺳﺒﺰﺷﺪﻥ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﺷـﺎﻫﺪ ﻭ هیدروپرایمینگ گردید. تأثیر خیسانده شدن بذور به‌مدت 6 ساعت بر درصد و سرعت جوانهزنی در شرایط آزمایشگاهی، بهتر از سایر تیمارهای زمانی بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1402 - اثر بستر کاشت بر جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه عنصل (Drimia maritima L. )
مختار حیدری سمانه کیانیگیاه عنصل (Drimia maritima L.) گیاه پیازدار چند ساله با می باشد که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه در بخش های جنوبی ایران رویش می یابد ولی در مورد تکثیر این گیاه با استفاده از بذر در ایران گزارشی منتشر نگردیده است. در آزمایش حاضر اثرات بسترهای کاشت خاک، پ چکیده کاملگیاه عنصل (Drimia maritima L.) گیاه پیازدار چند ساله با می باشد که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه در بخش های جنوبی ایران رویش می یابد ولی در مورد تکثیر این گیاه با استفاده از بذر در ایران گزارشی منتشر نگردیده است. در آزمایش حاضر اثرات بسترهای کاشت خاک، پومیس، خاک/ پومیس، کوکوپیت، کوکوپیت/ پرلیت، پرلیت ریز، پرلیت درشت، ماسه، شن و کمپوست ضایعات نیشکر بر جوانه زنی بذر و برخی شاخص های رشد گیاهچه عنصل بررسی شد. نتایج نشان داد درصد جوانه زنی بذر، شاخص جوانه زنی، شاخص جوانه زنی تیمسون، روند شاخص جوانه زنی و سرعت جوانه زنی بذر عنصل در بسترهای خاک، ماسه و خاک/ پومیس کمتر از بسترهای دیگر بود. کمترین طول ریشه و بخش هوایی در بستر خاک بود. بیشترین وزن تر و خشک ریشه، بخش هوایی و وزن خشک کل گیاهچه و هم چنین شاخص رشد شاخساره در بستر خاک/ پومیس بود. نتایج نشان داد بستر کاشت بر درصد جوانه زنی بذر و شاخص های جوانه زنی و هم چنین شاخص های رشد گیاهچه عنصل اثر معنی داری داشت. برای تکثیر گیاه عنصل با بذر، استفاده از بسترهای کشت بدون خاک توصیه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1403 - ارزیابی شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه Drimia maritima L. تحت تنش شوری و دما
فاطمه برنا مختار حیدریجوانه زنی بذر یک مرحله مهم در سیکل زندگی گیاهان عالی است. جوانه زنی بذر تحت تاثیر تنش های محیطی مختلف مانند شوری، درجه حرارت بالا و خشکی قرار می گیرد. استفاده از بذر یکی از روش های تکثیر گیاه دارویی عنصل (Drimia maritima) است که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. در چکیده کاملجوانه زنی بذر یک مرحله مهم در سیکل زندگی گیاهان عالی است. جوانه زنی بذر تحت تاثیر تنش های محیطی مختلف مانند شوری، درجه حرارت بالا و خشکی قرار می گیرد. استفاده از بذر یکی از روش های تکثیر گیاه دارویی عنصل (Drimia maritima) است که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد اثر تنش های محیطی بر جوانه زنی بذر این گیاه اطلاعاتی وجود ندارد. در این پژوهش اثر تیمارهای دمایی(15، 20 و 25 درجه سلیسیوس) و سطوح مختلف شوری (0، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی مولار) بر شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه های عنصل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای دمایی و شوری اثر معنی داری بر شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه دارد. در هر سه درجه حرارت 15، 20 و 25 درجه سلسیوس، شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه تحت تاثیر تنش شوری کاهش یافت و در تیمارهای 200 و 250 میلی مولار کلرید سدیم کمترین جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه حاصل شد. در هرسه درجه حرارت، تنش شوری بر شاخص های رشد گیاهچه مانند طول بخش های مختلف گیاهچه و وزن تر و خشک گیاهچه و هم چنین قدرت رشد گیاهچه عنصل اثر بازدارنده داشت. نتایج آزمایش حاضر نشان داد گیاه عنصل در مرحله جوانه زنی حساس به شوری است و دمای 20 درجه سلیسیوس دمای مناسب برای جوانه زنی بذر عنصل می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1404 - ارزیابی تاثیر پرایمینگ بذر بر خصوصیات سرعت جوانه زنی واریته های جدید پنبه در سطوح مختلف تنش خشکی
اندیشه ترابی دشتی الیاس سلطانی فرزاد پاک نژادپرایمینگ یکی از تکنیکهای بهبود بذر است که میتواند باعث افزایش درصد و سرعت جوانهزنی، سبز شـدن و افـزایش دامنه جوانه‌زدن بذرها در شرایط محیطی تنش زا از قبیل شوری، دما و خشکی شود. در این آزمایش تیمارها شامل ۴ سطح تنش خشکی (۰، 3-، 6- و 9- بار) و دو سطح بذور پرایمینگ شده چکیده کاملپرایمینگ یکی از تکنیکهای بهبود بذر است که میتواند باعث افزایش درصد و سرعت جوانهزنی، سبز شـدن و افـزایش دامنه جوانه‌زدن بذرها در شرایط محیطی تنش زا از قبیل شوری، دما و خشکی شود. در این آزمایش تیمارها شامل ۴ سطح تنش خشکی (۰، 3-، 6- و 9- بار) و دو سطح بذور پرایمینگ شده و شاهد با 4 تکـرار بودنـد. سـطوح مختلـف تنش خشکی با استفاده از پلی‌اتیلن گلایکـول 6000 ایجـاد شـد. بـرای پرایمینـگ از روش هیـدروپرایمینگ استفاده شد و شش رقم بذر پنبه به‌مدت 12 و 16 ساعت در آب و در دمای 25 درجه سانتیگراد قرار داده شدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی مولفه‌های جوانهزنی شامل درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و وزن خشک گیاهچه کاهش یافت اما میزان این کاهش برای بذرهای پرایمینگ شده کمتر بود. در کلیه سطوح خـشکی بـذرهای پرایمینـگ شده نسبت به شاهد دارای سرعت جوانهزنی و وزن خشک گیاهچۀ بیشتری بودند. همچنین، درصـد جوانـه‌زنـی در بـذرهای پرایمینگ شده بیشتر از شاهد بود که درصد افزایش آن در سطوح بالاتر خـشکی، بیـشتر بـود. مقـادیر زمـان تـا 10، 50 و 90 درصد خاتمه جوانهزنی با تشدید خشکی افزایش یافتند ولی میزان این افزایش برای بذور پرایمینگ شده کمتر بود. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که پرایمینگ باعث بهبود مولفه‌های جوانهزنی بذر پنبه در شرایط تنش خشکی شده و مقاومت گیاه را در مقابل تنش خشکی در مرحله جوانهزنی افزایش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1405 - رفتار جوانهزنی بذر آرتیشو Cynara scolymus L.تحت تاثیر رنگ پوسته بذر و سطوح شوری
محمد علی دری هدیه مصنعیاین مطالعه برای تعیین ارتباط اثر رنگ پوسته بذر در دو سطح (سیاه و سبز) و شوری در پنج سطح (0، 6، 12، 16 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) بر جوانه زنی بذر گیاه آرتیشو (Cynara scolymus L.) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. بذر لازم از مرکز تحقیقات و آمو چکیده کاملاین مطالعه برای تعیین ارتباط اثر رنگ پوسته بذر در دو سطح (سیاه و سبز) و شوری در پنج سطح (0، 6، 12، 16 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) بر جوانه زنی بذر گیاه آرتیشو (Cynara scolymus L.) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. بذر لازم از مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان تهیه شد. بذرها قبل از آزمایش با هیپوکلریت سدیم ضدعفونی و سپس با آب مقطر شسته شدند. صفات درصد جوانه زنی، نسبت طول اندام هوایی به ریشه، نسبت وزن اندام هوایی به ریشه و شاخص قدرت گیاهچه اندازه گیری شد. رنگ بذر بر نسبت طول اندام هوایی به ریشه و نسبت وزن اندام هوایی به ریشه اثر معنی دار نداشت درحالیکه بر درصد جوانه زنی در سطح پنج درصد و بر شاخص قدرت گیاهچه در سطح یک درصد اثر معنی دار داشت. همه صفات اندازه گیری شده تحت تأثیر شوری در سطح یک درصد اختلاف معنی دار داشتند. با افزایش شوری درصد جوانه زنی در هر دو بذر سیاه و سبز کاهش داشت و بیشترین کاهش در بذرهای بارنگ سبز (52 درصد) در سطح شوری 20 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد. نتایج حاکی از آن بود که بذر های بارنگ سیاه نسبت به بذر های سبزرنگ ارجحیت دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1406 - مطالعه اثر پیش تیمار بذر با سالسیلیک اسید در شرایط تنش شوری و خشکی بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه بادرنجبویه (Melissa officinalis L)
مادح احمدی مراد شعبان رضا یاریاین آزمایش به منظور مطالعه اثر پیش تیمار بذر توسط اسید سالسیلیک در شرایط تنش خشکی و شوری بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه بادرنجبویه در سال 1393 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان انجام شد. این مطالعه بهصورت دو آزمایش مجزا با پیش تیمار مشترک اسید سالیسیلیک چکیده کاملاین آزمایش به منظور مطالعه اثر پیش تیمار بذر توسط اسید سالسیلیک در شرایط تنش خشکی و شوری بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه بادرنجبویه در سال 1393 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان انجام شد. این مطالعه بهصورت دو آزمایش مجزا با پیش تیمار مشترک اسید سالیسیلیک و تیمارهای جداگانه تنش خشکی و شوری انجام شد. هر دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش اول شامل اسید سالسیلیک در 3 سطح (0، 0/1 و 0/5 میلی‌مولار) و خشکی در 4 سطح (0، 0/1-، 0/3- و 0/5- مگاپاسکال) بود. تیمارهای آزمایش دوم نیز شامل اسید سالیسیلیک در 3 سطح ( 0، 0/1 و 0/5میلی‌مولار) و شوری در 4 سطح (0، 0/2-، 0/4- و 0/8- مگاپاسکال) بود. در پایان 12 روز شمارش، صفات جوانه زنی و رشدی گیاهچه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو آزمایش اثرات فاکتورها بر روی صفات درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشه چه و ساقه چه و بنیه بذر معنیدار بود. در بین سطوح اسید سالسیلیک، پیش تیمار با غلظت 0/1میلی‌مولار بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و بنیه بذر را دارا بود. در تیمار عدم خشکی پیش تیمار با سالسیلیک اسید منجر به افزایش معنی دار صفات مورد بررسی در مقایسه با عدم پیش تیمار نشد، و در تیمار تنش خشکی پیش تیمار باعث افزایش معنی دار تمامی صفات مورد بررسی شد. همچنین بین سطوح اسید سالیسیلیک، پیش تیمار با غلظت 0/5 میلی مولار بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی را ایجاد نمود. سطح اسید سالیسیلیک با غلظت 0/1میلی مولار بیشترین طول ریشه چه و ساقه چه را دارا بود و در تیمار عدم شوری پیش تیمار با اسید سالیسیلیک منجر به افزایش معنی دار صفات مورد بررسی در مقایسه با عدم پیش تیمار نشد. در مجموع نتایج نشان داد پیش تیمار بذر توسط اسید سالسیلیک در مناطق مستعد تنش خشکی و شوری میتواند باعث تسریع در جوانه زنی بذور گیاه بادرنجبویه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1407 - اثر پیش تیمار بذر بر خصوصیات جوانهزنی سه گونه جنس گون (Astaragalus sp.)
رضا دهقانی بیدگلی آزاده بخشنده فرج پور سیدعلی حسینی تفرشگون ها بهعنوان یکی از بزرگترین جنس های گیاهی جهان بخش قابل توجهی از فلور ایران را شامل می شوند هدف از این تحقیق بررسی تأثیر چند پیش تیمار بذر شامل آب مقطر 100 درجه سانتیگراد، جیبرلین، خراش دهی با سمباده، نیترات پتاسیم و سرمای خشک بر ویژگی های جوانه زنی بذر سه گونه گون چکیده کاملگون ها بهعنوان یکی از بزرگترین جنس های گیاهی جهان بخش قابل توجهی از فلور ایران را شامل می شوند هدف از این تحقیق بررسی تأثیر چند پیش تیمار بذر شامل آب مقطر 100 درجه سانتیگراد، جیبرلین، خراش دهی با سمباده، نیترات پتاسیم و سرمای خشک بر ویژگی های جوانه زنی بذر سه گونه گون شامل، Astragalus hamosus وAstragalus microcephalus وAstragalus adscendens و تأثیر آن بر برخی خصوصیات رویشی مانند طول ریشه چه و ساقه چه بود. به این منظور بذر گونههای مورد نظر از رویشگاه های طبیعی آن در مراتع استان اصفهان در سال 1393جمع آوری گردید و در آزمایشگاه مرکز رشد دانشگاه کاشان در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی بهصورت فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از این تیمارها میتواند نقش موثری در بهبود صفات جوانه زنی ایفا نماید. تیمارهای آب مقطر100 درجه، نیترات پتاسیم و جیبرلین بیشترین تاثیر را بر روی درصد جوانهزنی بهترتیب به میزان 8/11، 6/11 و 12 درصد ، تیمار جیبرلین بیشترین تاثیر را بر طول ریشه‌چه به میزان 5/7 درصد و تیمارهای جیبرلین، خراش دهی و سرمای خشک بیشترین تاثیر را بر طول ساقه‌چه بهترتیب به میزان 7/8، 6/7 و 8 درصد نشان دادند. مقایسه میانگین سرعت جوانهزنی به روش دانکن نشان داد که بین تیمارهای خواب شکنی اختلاف معنیدار وجود دارد. بیشترین میزان جوانه زنی مربوط به گونه Astragalus hamosus بود که در تمام تیمارها مشاهده شد، همچنین طول ساقه چه و طول ریشه چه در تیمارهای مختلف نسبت به شاهد افزایش نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1408 - اثر جیبرلین بر شاخصهای جوانهزنی، پروتئین و آنزیمهای آنتیاکسیدانت بذر پیش تیمار شده کلزا تحت شرایط تنش خشکی
محمدصادق آزادی احسان یونسی سیدعلی طباطبایی امید انصاریپایین بودن درصد جوانهزنی و استقرار گیاهچه از مشکلات اساسی در مناظق خشک میباشند. امروزه تکنیک پیش‌تیمار بذر بهعنوان یکی از عاملهای بهبود دهنده جوانهزنی و استقرار تحت تنشهای محیطی معرفی شده است. بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی رشد و تغییرات بیوشیمیایی در بذر پیش چکیده کاملپایین بودن درصد جوانهزنی و استقرار گیاهچه از مشکلات اساسی در مناظق خشک میباشند. امروزه تکنیک پیش‌تیمار بذر بهعنوان یکی از عاملهای بهبود دهنده جوانهزنی و استقرار تحت تنشهای محیطی معرفی شده است. بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی رشد و تغییرات بیوشیمیایی در بذر پیش تیمار شده کلزا با جیبرلین، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار در آزمایشگاه بذر دانشگاه تهران و در سال 1391 انجام شد. فاکتور اول شامل تیمار بذر با غلظتهای صفر، 50 و 100 پی‌پی‌ام جیبرلین و بذر بدون پیش تیمار و فاکتور دوم شامل سه سطح خشکی (صفر، 6- و 12- بار) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، درصد گیاهچه نرمال، وزن خشک گیاهچه، طول گیاهچه و افزایش متوسط مدت زمان جوانهزنی شد. تیمار بذر با جیبرلین سبب بهبود در صفات اندازهگیری شد. همچنین، با استفاده از تیمار بذر با جیبرلین 50 پی‌پی‌ام میزان پروتئین و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و آسکوربات پروکسیداز افزایش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1409 - تأثیر پیش تیمار بذر بر شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه گوجه فرنگی
محمد نوروزی گیوی بهروز اسماعیل پور مهدی محب الدینی سرور خرم دل سعید خماریاین پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر پیش تیمار بذر بر شاخصهای جوانهزنی و رشد گیاهچه گوجه‌فرنگی در شرایط دمای پایین با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1391 اجرا شد.فاکتورهای آزمایش شامل پیش‌تیمار بذر با اسپرمی چکیده کاملاین پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر پیش تیمار بذر بر شاخصهای جوانهزنی و رشد گیاهچه گوجه‌فرنگی در شرایط دمای پایین با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1391 اجرا شد.فاکتورهای آزمایش شامل پیش‌تیمار بذر با اسپرمین 1/5 میلی‌مولار، اسپرمیدین 0/5 میلی‌مولار، پوترسین 0/5 میلی‌مولار، متیل‌جاسمونات 0/22 میلی‌مولار، آب مقطر و بدون پیش‌تیمار (شاهد) و سه تیمار دمایی (10، 15 و 20 درجه سانتیگراد)بودند. نتایج نشان داد که اثر ساده پیش تیمار و درجه حرارت بذر بر بیشتر صفات مورد مطالعه معنیدار بود. اثر متقابل پیش‌تیمار و دما نیز بر سرعت جوانهزنی، طول ، وزن تر و وزن خشک ساقه‌چه و مدت جوانهزنی معنیدار شد.با افزایش دما از 15 به 20 درجه سانتیگراد یکنواختی جوانه زنی و مدت زمان 50 درصد جوانهزنی بهترتیب24 و 63 درصد کاهش یافت. بیشترین سرعت جوانهزنی جوانهزنی (0/3) در پیش تیمار با پوترسین در دمای 20 درجه سانتیگراد و کمترین سرعت جوانهجوانه‌زنی (0/1) به شاهد در دمای 15 درجه سانتیگراد حاصل شد. نتایج نشان داد که پیش‌تیمار موجب تسریع جوانهزنی و بهبود شاخصهای جوانهزنی بذر گوجه‌فرنگی در دمای پایین میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1410 - نقش اسموپرایمینگ بر جوانهزنی گندم (Triticum aestivum L.) تحت شرایط عصاره آللوپاتیک علف هرز دم روباهی (Setaria viridis L.)
علی بابایی قاقلستانی معصومه اسدی گاکیه نوشین فلاحی نسرین حاتمی قره قوینیبه منظور بررسی اثر اسموپرایمینگ بر مؤلفههای جوانهزنی گندم (Triticum aestivum L.) رقم آذر 2 تحت شرایط عصاره آللوپاتیک علف هرز دم روباهی (Setaria viridis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه بیوتکنولوژی اداره کل فنی و حرفه ای چکیده کاملبه منظور بررسی اثر اسموپرایمینگ بر مؤلفههای جوانهزنی گندم (Triticum aestivum L.) رقم آذر 2 تحت شرایط عصاره آللوپاتیک علف هرز دم روباهی (Setaria viridis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه بیوتکنولوژی اداره کل فنی و حرفه ای استان کرمانشاه در سال 1394 اجرا گردید. فاکتورهای تحقیق شامل محلولهای اسمزی به عنوان فاکتور اول در چهار سطح، 1% KNO3، 2% KNO3، 1% CaCl2، 2% CaCl2و شاهد (بدون پرایمینگ) و مدت زمان پرایم به عنوان فاکتور دوم در دو مدت زمان 2 و 6 ساعت بودند. نتایج نشان داد که بذرهای پرایمینگ شده بهتر از شاهد (بدون پرایمینگ) در عصاره آللوپاتیک رشد کردند، بهطوریکه بیشترین طول ساقه‌چه و گیاهچه در تیمار 1% CaCl2بدست آمد. درصد و سرعت جوانهزنی، وزن خشک ریشه چه و گیاهچه و شاخص ویگور II در زمان 2 ساعت برترین فاکتور تحقیق بود. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که پرایمینگ باعث بهبود مؤلفههای جوانهزنی گندم در شرایط تنش آللوپاتیک شد و مقاومت گندم را در مقابل این تنش در مرحله جوانهزنی و استقرار افزایش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1411 - بررسی اثر پرایمینگ بذر بر مؤلفههای جوانهزنی و رشد رویشی ریحان (Ocimum basilicum L.) در تنش خشکی
محمدهاشم برادران لیلا رضائی سعید بختیاریبهمنظور بررسی اثر پرایمینگ بذر به جهت مقاومت در برابر تنش خشکی گیاه ریحان، پژوهشی در آزمایشگاه تحقیقات گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور در سال 1397 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای انجام شد. هر دو مرحله شامل چهار سطح پرای چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر پرایمینگ بذر به جهت مقاومت در برابر تنش خشکی گیاه ریحان، پژوهشی در آزمایشگاه تحقیقات گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور در سال 1397 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای انجام شد. هر دو مرحله شامل چهار سطح پرایم با غلظت های متفاوت محلول پلی اتیلن گلایکول (شاهد، 3- بار، 6- بار، 9- بار) بود. در مرحله اول سطوح خشکی شامل چهار سطح تنش خشکی (شاهد، 3- بار، 6- بار، 9- بار) و مرحله دوم شامل سه سطح تنش خشکی (شاهد (100 درصد ظرفیت زراعی)، 75 درصد ظرفیت زراعی،50 درصد ظرفیت زراعی) بود. نتایج نشان داد تنش خشکی میتواند اثرات معنیداری در کاهش درصد مؤلفههای جوانهزنی (درصد جوانه زنی، سرعت جوانهزنی، شاخص جوانه زنی، وزن تر ریشه چه و ساقه‌چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه) و رشدی گیاه ریحان در سطح (P≤0.01) در مرحله آزمایشگاه و گلخانه داشته باشد. در گلخانه تنها طول ریشه، میانگین تعداد برگ روی بوته و سطح برگ ثانویه معنیدار بود. همچنین در بررسی اثر متقابل پرایمینگ بر تنش خشکی نیز اثرات معنیداری در کاهش درصد مؤلفههای جوانهزنی و رشد گیاه ریحان در سطح (P≤0.01) در مرحله آزمایشگاه و گلخانه مشاهده شد. درکل نتایج نشان می دهد ریحان گیاهی است بسیار حساس به خشکی و با توجه به شرایط اقلیمی و رویکرد به گیاهان دارویی بهتر است پژوهشهای بیشتری در این زمینه صورت گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1412 - بررسی تأثیر پیش تیمار هورمونی بر شاخصهای جوانهزنی و رشد گیاهچه بالنگو شهری (Lallemantia iberica F and C.M.) تحت تنش خشکی
زهرا مرادیان حشمت امیدی طاهره کریمی فرشته آزاد بخت رحیم بازمکانیبه منظور بررسی تأثیر پیش تیمار هورمونی بر شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه بالنگوی شهریتحت تنش خشکی، پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عوامل آزمایش شامل: پیش تیمار با جیبرلین (صفر و 500 میلی گرم در لیتر)، آبسیزیک اسید (صفر و 5 میک چکیده کاملبه منظور بررسی تأثیر پیش تیمار هورمونی بر شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه بالنگوی شهریتحت تنش خشکی، پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عوامل آزمایش شامل: پیش تیمار با جیبرلین (صفر و 500 میلی گرم در لیتر)، آبسیزیک اسید (صفر و 5 میکرومولار) و تنش خشکی (صفر، 3-،6-، 9-، 12- و 15- بار) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر پیش تیمار بر طول ساقه چه، جوانه غیر نرمال، ضریب آلومتریک و درصد جوانه زنی در سطح احتمال یک درصد، بر طول گیاهچه و جوانه نرمال در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. هم چنین نتایج این پژوهش نشان داد که اثر تنش خشکی بر تمامی صفات مذکور بغیر از جوانه نرمال و متوسط زمان جوانه زنی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل پیش تیمار و تنش خشکی بر طول ساقه چه، وزن تر گیاهچه، ضریب آلومتریک، درصد جوانه زنی و متوسط زمان جوانهزنی در سطح احتمال یک درصد معنی دار ولی بر بقیه صفات غیر معنی دار بود. بیش ترین درصد جوانه زنی مربوط به پیش تیمار جیبرلین (91 درصد) بود که افزایش 49/1 درصدی نسبت به تیمار شاهد داشت. هم چنین بیش ترین درصد جوانه زنی مربوط به تیمار عدم تنش خشکی (5/92 درصد) بود که افزایش72/4 درصدی را نسبت به تیمار تنش خشکی 15- بار نشان داد. کم ترین متوسط زمان جوانه زنی (02/2 روز) با پیش تیمار آبسیزیک اسید 5 میکرومولار و عدم تنش خشکی بدست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر با جیبرلین باعث افزایش شاخص های جوانه زنی بالنگو میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1413 - اثر نیترات پتاسیم (KNo3) بر جوانهزنی و برخی ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک ناخنک (Astragalus hamosus) در محیط کشت MS
آزاده بخشنده فرج‌پور رضا دهقانی بیدگلی سیدعلی حسینی تفرشیبهمنظور بررسی اثر پیش تیمار بذور ناخنک با محلول MS و محلول نیترات پتاسیم در مراحل اولیه جوانهزنی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه کاشان در سال 1395 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پرایمینگ ب چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر پیش تیمار بذور ناخنک با محلول MS و محلول نیترات پتاسیم در مراحل اولیه جوانهزنی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه کاشان در سال 1395 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پرایمینگ با محلول MS در 4 سطح (صفر بهعنوان شاهد، 01/0، 05/0 و 1/0 درصد وزنی- حجمی) و نیترات پتاسیم در 4 سطح (صفر به عنوان شاهد، 1/0 ، 2/0 و 5/0 درصد وزنی- حجمی) به مدت 2 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد بودند. نتایج آزمایش ها نشان داد محلولMS ، نیترات پتاسیم و اثر متقابل تیمارها در سطح احتمال 1 درصد بر تمامی صفات مورد مطالعه شامل درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، ضریب جوانه زنی، محتوای نسبی آب، محتوای کلروفیل a، b و کلروفیل کل معنیدار بود. بالاترین میزان درصد جوانه زنی، محتوای کلروفیل a،b و طول ساقه چه با اعمال تیمار 01/0 درصد وزنی- حجمی محلول MS به همراه تیمار 5/0 درصد وزنی- حجمی نیترات پتاسیم بدست آمد. همچنین اعمال تیمارهای ذکر شده به تنهایی نیز بر ویژگیهای مورد پژوهش اثرات مثبت و معنیدار داشتند. استفاده از روش های پرایمینگ از جمله روشهای مورد استفاده در این پژوهش میتواند تأثیرات مفیدی بر گیاه ارزشمند ناخنک داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1414 - تأثیر دماهای مختلف بر شاخصهای جوانهزنی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum)
علی بابائی قاقلستانی سیده آسیه خاتمی رفعت حسنی نسب فرزانه محمدتقی آلابراهیمبهمنظور بررسی تأثیر دماهای مختلف بر شاخص های جوانه زنی گیاه دارویی شنبلیله، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. دماهای مورد بررسی شامل 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد بود. در دمای 10 درجه سانتی گراد در چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر دماهای مختلف بر شاخص های جوانه زنی گیاه دارویی شنبلیله، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. دماهای مورد بررسی شامل 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد بود. در دمای 10 درجه سانتی گراد درصد جوانه زنی 51 درصد بود و با افزایش دما درصد جوانه زنی افزایش یافت. بیشترین جوانه زنی (6/95 درصد) در دمای 25 درجه به دست آمد و با افزایش دما به 40 درجه سانتی گراد درصد جوانه زنی روند نزولی گرفت. کمترین درصد جوانه زنی (37/46 درصد) در دمای 40 درجه سانتی گراد مشاهده شد. کمترین سرعت جوانه زنی در دمای 10 درجه سانتی گراد و بیشترین سرعت جوانه زنی در دمای 25 درجه سانتی گراد بود. با افزایش دما به 40 درجه سانتی گراد از سرعت جوانه زنی به طور معنی داری کاسته شد. کمترین طول و وزن خشک گیاهچه نیز در دمای 10 درجه سانتی گراد مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1415 - تاثیر کاربرد بنتونیت بر خصوصیات جوانهزنی بذور کاهو تحت شرایط تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن گلایکول
اکرم ولیزاده قلعه‌بیگ سیدحسین نعمتی علی تهرانی‌فر حجت امامیبهمنظور بررسی تأثیر خشکی و بنتونیت بر شاخصهای جوانهزنی بذر کاهو آزمایش فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملا تصادفی، با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 5 سطح خشکی حاصل از پلی اتیلن گلایکول (صفر، 5/0-، 1-، 5- و 10- بار) به عنوان فاکتور اول و 4 سط چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر خشکی و بنتونیت بر شاخصهای جوانهزنی بذر کاهو آزمایش فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملا تصادفی، با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 5 سطح خشکی حاصل از پلی اتیلن گلایکول (صفر، 5/0-، 1-، 5- و 10- بار) به عنوان فاکتور اول و 4 سطح بنتونیت (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار) بهعنوان فاکتور دوم انتخاب شدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی کلیه شاخصهای جوانهزنی شامل درصد و سرعت جوانهزنی، شاخص جوانهزنی، شاخص بنیه بذر، وزن تر و خشک گیاهچه، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه و انرژی جوانهزنی کاهش و میانگین زمان جوانهزنی افزایش یافت. درصد و سرعت جوانهزنی، شاخص بنیه بذر، وزن تر و خشک گیاهچه، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه در سطح 100 میلی‌مولار بنتونیت دارای بیشترین مقدار بودند. بیشترین و کمترین میانگین زمان جوانهزنی به ترتیب در خشکی 10- ، بنتونیت صفر (45/4 روز) و خشکی صفر، بنتونیت 100 میلی‌مولار (32/1 روز) مشاهده شد. بیشترین طول ساقه‌چه و ریشه‌چه به ترتیب (20/62 و 85/66 میلیمتر) در خشکی صفر و بنتونیت 100 میلی‌مولار به دست آمد. وزن تر گیاهچه از تیمار خشکی صفر و بنتونیت 100 میلی‌مولار به خشکی 10- بار و بنتونیت صفر کاهش 26/85 درصدی را نشان داد. در غلظت 150 میلی‌مولار بنتونیت، بین بنتونیت و بذر در جذب آّب رقابت ایجاد شده که بنتونیت بر بذر غلبه کرده و نتوانسته در بهبود صفات موثر باشد. براساس نتایج بهدست آمده، غلظت 100 میلی‌مولار بنتونیت جهت بهبود جوانهزنی بذور کاهو پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1416 - تأثیر پیری تسریع شده و تنش خشکی بر جوانهزنی و مؤلفههای رشدی گیاهچههای جو
ایمان احمدی محمد حسین قرینهجوانهزنی و سبز شدن سریع بذر، یک عامل مهم و تعیین کننده عملکرد نهایی گیاهان است. تنش خشکی و فرسودگی بذور مهم ترین عوامل غیر زیستی تهدیدکننده گیاهان به ویژه جو است. در این پژوهش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف فرسودگی بذر و تنش خشکی بر جوانهزنی بذر جو، آزمایشی به صورت فاک چکیده کاملجوانهزنی و سبز شدن سریع بذر، یک عامل مهم و تعیین کننده عملکرد نهایی گیاهان است. تنش خشکی و فرسودگی بذور مهم ترین عوامل غیر زیستی تهدیدکننده گیاهان به ویژه جو است. در این پژوهش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف فرسودگی بذر و تنش خشکی بر جوانهزنی بذر جو، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی در این آزمون شامل سطوح فرسودگی در سه سطح (شاهد، 48 و 96 ساعت)، رقم در پنج سطح (جنوب، زهک، به‌رخ، کارون و ریحانه) و تنش خشکی با استفاده از پلی اتیلن گلایکول در سه سطح (شاهد، 2- و 4- بار) بودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که فرسودگی 96 ساعت و تنش خشکی 2- بار کمترین سرعت جوانهزنی را در رقم جنوب به وجود آورد، با توجه به اینکه کمترین درصد جوانهزنی در همین رقم و در فرسودگی 48 ساعت با تنش 4- بار گزارش شد. کمترین میزان طول ریشه‌چه و ساقچه به ترتیب در تیمارهای رقم جنوب در فرسودگی 48 ساعت و تنش شاهد و همچنین رقم به‌رخ در تیمارهای بدون فرسودگی و تنش 4- بار مشاهده شد. با افزایش میزان فرسودگی و شدت تنش در تمام ارقام مورد آزمایش روند نزولی را نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1417 - تأثیر پرایمینگ بذر بر شاخصهای جوانهزنی گشنیز (Coriandrum sativum L.) تحت تنش شوری
علی بابایی قاقلستانی معصومه اسدی گاکیه فاطمه پور پیله ور نسرین حاتمی قره قوینیپرایمینگ بذر یکی از روشهای بسیار موثر در بهبود جوانهزنی و استقرار گیاهچه است. بهمنظور تأثیر پرایمینگ روی خصوصیات جوانهزنی گشنیز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل هیدرو پرایمینگ، پرایمینگ (%1KNO3 چکیده کاملپرایمینگ بذر یکی از روشهای بسیار موثر در بهبود جوانهزنی و استقرار گیاهچه است. بهمنظور تأثیر پرایمینگ روی خصوصیات جوانهزنی گشنیز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل هیدرو پرایمینگ، پرایمینگ (%1KNO3 ، 1% CaSO4) و شاهد بدون پرایمینگ و سطوح شوری 0، 50، 100 و 200 میلی‌مولار بودند. صفات مورد اندازهگیری درصد جوانهزنی و سرعت جوانهزنی، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر بودند. نتایج نشان داد که شوری اثر بازدارنده بر جوانهزنی، طول و وزن خشک گیاهچه داشت و هیدرو پرایمینگ با افزایش میانگین این شاخصها تأثیر تنش شوری را کاهش داد. استفاده از روش هیدروپرایمینگ توانست اثرات منفی تنشها را جبران کند و اثر مثبت بر شاخصهای جوانهزنی داشت و باعث شد تا جوانهزنی بذرها سریعتر انجام شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1418 - اثر شوری بر خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه گیاهان دارویی هوفاریقون و قدومه شیرازی
شیوا اکبری شهرام رضوانبیدختیبهمنظور بررسی خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی قدومه و هوفاریقون تحت تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با فاکتور شوری (کلرید سدیم) در 6 سطح (0، 2، 4، 6، 8 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و چهار تکرار، در آزمایشگاه علوم زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان چکیده کاملبهمنظور بررسی خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی قدومه و هوفاریقون تحت تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با فاکتور شوری (کلرید سدیم) در 6 سطح (0، 2، 4، 6، 8 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و چهار تکرار، در آزمایشگاه علوم زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان در سال 1391 انجام گرفت. تنش شوری اثر معنیداری بر کلیه صفات مورد مطالعه داشت. در هر دو گیاه، تحت تأثیر تنش شوری، درصد و سرعت جوانهزنی، وزن تر و خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه، نسبت وزن خشک ریشه‌چه به ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، بنیه بذر، شاخص تحمل به شوری بهطور معنیداری کاهش و میانگین زمان جوانهزنی افزایش یافت. اکثر پارامترهای اندازهگیری شده، در هوفاریقون در سطوح پایینتر شوری، بهطور معنیداری دچار کاهش شدند. اما در قدومه، برخی از صفات مانند طول ساقه‌چه و وزن تر و خشک ریشه‌چه و وزن تر و خشک ساقه‌چه در سطوح اولیه شوری تفاوت معنیداری نسبت به شاهد نشان ندادند ولی در شوریهای شدیدتر دچار کاهش معنیداری گردیدند. شاخص تحمل به شوری در هوفاریقون در مقایسه با قدومه، در سطح شوری پایینتر در مقایسه با شاهد دچار کاهش معنیداری شد و میتوان نتیجه گرفت، هوفاریقون نسبت به شوری حساس‌تر میباشد ولی قدومه تحمل نسبتا خوبی در برابر تنش شوری به خصوص سطوح پایینتر و ضعیف‌تر شوری دارا میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1419 - بررسی اثر تنش خشکی بر شاخصهای جوانهزنی بذر سویا
فاطمه بهرامی ناصر لطیفی علیرضا طبسیبه منظور ارزیابی تنش خشکی بر شاخص های جوانه زنی بذر سویا، تولید شده تحت اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری، آزمایشی در آزمایشگاه علوم بذر دانشگاه بهاران در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 انجام شد. تیمارهای اعمال شده بر گیاه مادری شامل: آبیاری کامل به عنوان شاه چکیده کاملبه منظور ارزیابی تنش خشکی بر شاخص های جوانه زنی بذر سویا، تولید شده تحت اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری، آزمایشی در آزمایشگاه علوم بذر دانشگاه بهاران در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 انجام شد. تیمارهای اعمال شده بر گیاه مادری شامل: آبیاری کامل به عنوان شاهد (R1) مرحله کامل گلدهی (R2)، به‌محض بسته شدن کامل شدن غلاف ها (R3)، کامل شدن غلاف ها (R4)، شروع دانه بندی (R5) و دانه‌بندی کامل (R6) بود. درصد جوانه زنی در تیمار R3 (به محض بسته شدن غلاف) نسبت به شاهد 23 درصد کاهش داشت. کمترین طول ریشه چه هم در تیمار کامل گلدهی (R2) بود که نسبت به شاهد 39 درصد کاهش یافت، کمترین طول ساقه چه نیز در تیمار قطع آبیاری کامل گلدهی (R2) مشاهده شد که نسبت به شاهد 37 درصد کاهش داشت. همچنین کاهش وزن خشک گیاهچه در تیمار گلدهی نسبت به شاهد 44 درصد بود. نتایج کلی این پژوهش نشان داد که بیشترین تأثیر تنش آب در مرحله کامل گلدهی بود، که باید در این خصوص از تنش خشکی تا حد امکان در این مرحله جلوگیری نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1420 - تاثیر برخی پرایمینگ‌های هورمونی بر خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه بالنگوی سیاه (Lallemantia iberica Fisch. & C.A.Mey) در شرایط تنش خشکی
طاهر همراهی منصوره قوام علی طویلیدر سراسر دنیا یکی از مهمترین عوامل غیر زیستی و محدودکننده جوانهزنی و همچنین رشد اولیه گیاهچه‌ها، تنش خشکی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر پرایمینگ هورمون‌های شیمیایی بر بذر گیاه دارویی بالنگوی سیاه در مراحل اولیۀ رشد و نقش آن در کاهش اثرات منفی تنش خشکی به صور چکیده کاملدر سراسر دنیا یکی از مهمترین عوامل غیر زیستی و محدودکننده جوانهزنی و همچنین رشد اولیه گیاهچه‌ها، تنش خشکی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر پرایمینگ هورمون‌های شیمیایی بر بذر گیاه دارویی بالنگوی سیاه در مراحل اولیۀ رشد و نقش آن در کاهش اثرات منفی تنش خشکی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار جداگانه درآزمایشگاه مرکز آموزش جهاد کشاورزی شهر تبریر طراحی و انجام شد. فاکتور اول پرایمینگ با اسید سالیسیلیک (100، 200 و 300 میلیگرم برلیتر)، اسید آسکوربیک (100، 200 و 300 میلیگرم بر لیتر) و اکسین (50، 100و 150 ppm) و آب‌مقطر بهعنوان شاهد و فاکتور دوم 5 سطح خشکی (0، 3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال) با پلی‌اتیلین گلایکول6000 بود. نتایج تجزیۀ واریانس نشان‌داد که پرایمینگ و تیمارهای خشکی و اثرات متقابل آنها بر خصوصیات جوانهزنی بذر بالنگوی سیاه اثر معنیداری در سطح 1 درصد دارند. تنش خشکی تأثیر بازدارنده‌ای برخصوصیات جوانهزنی بذر گیاه داشت و عدم جوانه زنی در سطح خشکی 9/0- و 2/1- مگاپاسکال ثبت شد. لیکن تاثیر منفی این تنشها در بذرهای پرایمینگ شده بهمراتب پایینتر از بذور پرایمینگ نشده بود. بیشترین تأثیر به وسیله اسیدسالیسیلیک 200 میلیگرم بر لیتر (79 درصد جوانه زنی در سطح خشکی 3/0- مگاپاسکال) و کمترین تأثیر توسط هورمون اکسین با 13 درصد جوانه زنی در سطح خشکی 9/0- مگاپاسکال مشاهده شد. از این رو تیمار سالیسیلیک اسید بهترین تیمار برای کاهش اثرات منفی تنش خشکی بر روی مؤلفههای مختلف جوانهزنی بالنگوی سیاه بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1421 - تأثیر تنش خشکی بر شاخصهای جوانهزنی بذور 15 ژنوتیپ پایه مادری گندم نان (Triticum aestivum L.)
طیبه سنجری مزاج مجید امینی‌دهقی خدیجه احمدی هادی درزی رامندیخشکی از عمده ترین خطرات برای تولید موفق محصولات زراعی است. به منظور ارزیابی خصوصیات جوانه زنی بذرهای پایه مادری 15 لاین بومی گندم نان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد در سال 1395 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررس چکیده کاملخشکی از عمده ترین خطرات برای تولید موفق محصولات زراعی است. به منظور ارزیابی خصوصیات جوانه زنی بذرهای پایه مادری 15 لاین بومی گندم نان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد در سال 1395 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل بذرهای تولید شده در دو سطح (بدون تنش یا آبیاری نرمال) و اعمال تنش خشکی آخر فصل (قطع آبیاری در مرحله سنبله دهی) بر گیاه مادری و 15 لاین بومی گندم نان (کشه فراهان، کوره ساوه 26، کوره ساوه 27، مال میر اهواز 66، مال میر اهواز 67، محت علیا اراک بروجرد، مشهد 7، مشهد 8، مشهد 14، مشهد 18، مشهد 22، مغان، مل آباد ساوه، ملاوی، نهاوند) بود. صفات مورد بررسی شامل درصد و سرعت جوانه زنی، میانگین مدت زمان جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، تعداد ریشه های فرعی، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه گیاهچه بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش خشکی، ژنوتیپ و اثر متقابل آن ها تأثیر معنی داری بر صفات مورد پژوهش داشت. بذرهای تولید شده ژنوتیپ مشهد14 در هر دو شرایط نوسان کم تری را نشان داد. این ژنوتیپ دارای بالاترین درصد و سرعت جوانه زنی، تعداد ریشه های فرعی، وزن خشک گیاهچه و شاخص وزنی بنیه گیاهچه بود. ژنوتیپ مشهد14 در شرایط تنش خشکی دارای بیش ترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بود و بیش ترین شاخص طولی بنیه گیاهچه در ژنوتیپ نهاوند مشاهده شد. با توجه به اینکه شاخص قدرت بذر در بیش تر بذور ژنوتیپ های تولید شده در شرایط تنش خشکی کاهش یافت، برای مناطق خشک و نیمه خشک نمی توان آن ها را توصیه کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1422 - تعیین رطوبت بذر برخی از گیاهان زراعی بدون آسیاب کردن
علیرضا نه ‏بندانی ریحانه ربانی محمدیه سیده مرضیه حسینی فاطمه خیرآبادی فرشید قادری‏ فرمقدار آب موجود در بذر را به عنوان مقدار رطوبت بیان میکنند. مقدار رطوبت بذر یکی از عوامل مؤثر بر طول عمر، قابلیت حیات بذر، قابلیت انبارداری و تجارت بذر میباشد. انجمن بینالمللی آزمون بذر برای خشک کردن بذرها دو دمای 103 و 130 درجه سانتیگراد را پیشنهاد کرده است. این ان چکیده کاملمقدار آب موجود در بذر را به عنوان مقدار رطوبت بیان میکنند. مقدار رطوبت بذر یکی از عوامل مؤثر بر طول عمر، قابلیت حیات بذر، قابلیت انبارداری و تجارت بذر میباشد. انجمن بینالمللی آزمون بذر برای خشک کردن بذرها دو دمای 103 و 130 درجه سانتیگراد را پیشنهاد کرده است. این انجمن در روش خود بیان داشته که برخی از بذرها نیاز به آسیاب ریز و برخی دیگر نیاز به آسیاب درشت دارند. انجام آسیاب به دلایل مختلفی از جمله یکسان نبودن اندازه بذرهای آسیاب شده و از دست رفتن مقداری از رطوبت بذرها در زمان آسیاب کردن سبب ایجاد خطا در اندازهگیری درصد رطوبت بذر میشود. به همین دلیل در این مطالعه مدت زمان لازم برای تعیین رطوبت بذر برخی از گیاهان زراعی در روش آون بدون انجام آسیاب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد زمان لازم برای تعیین رطوبت بذر در بذرهای گندم، جو و برنج بهترتیب در 41/14، 02/14 و 60/16 ساعت و در بذرهای ذرت و لوبیا بهترتیب در 63/13 و 22/15 ساعت بود. با توجه به نتایج این تحقیق پیشنهاد میگردد بهمنظور تعیین رطوبت بذرهای نشاسته‌ای و نیز در شرایطی که امکان آسیاب کردن بذرها وجود ندارد این بذرها را به‌مدت 14 تا 17 ساعت در آون در دمای 130 درجه سانتیگراد قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1423 - مقایسه اثر پرایمینگ در بهبود ویژگیهای جوانهزنی بذر کدو تخم کاغذی تحت شرایط تنش خشکی
یگانه سادات کریم‌زاده حسینیان امیر بهزاد بذرگر رضا صدرآبادی حقیقی سعید بختیاریپرایمینگ یکی از تکنیک‌هایی است که باعث افزایش درصد و سرعت جوانهزنی در شرایط تنشهای محیطی از قبیل شوری و خشکی میشود. این پژوهش بهمنظور تاثیر پرایمینگ بذر بر ویژگیهای جوانهزنی بذر کدو تخم کاغذی در شرایط تنش خشکی در دانشگاه آزاد اسلامی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش ش چکیده کاملپرایمینگ یکی از تکنیک‌هایی است که باعث افزایش درصد و سرعت جوانهزنی در شرایط تنشهای محیطی از قبیل شوری و خشکی میشود. این پژوهش بهمنظور تاثیر پرایمینگ بذر بر ویژگیهای جوانهزنی بذر کدو تخم کاغذی در شرایط تنش خشکی در دانشگاه آزاد اسلامی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 سطح پرایمینگ (عدم پرایمینگ، هیدروپرایمینگ، اسموپرایمینگ با نیترات پتاسیم با غلظت 1 درصد و کلرید پتاسیم با غلظت 2 درصد) و پنج سطح تنش خشکی (0، 2-، 4-، 6-، 8- بار) با پلی اتیلن گلایکول 6000 بود. نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش تنش خشکی درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و یکنواختی جوانهزنی و وزن خشک و تر و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه کاهش یافت. اما هیدروپرایمینگ و نیترات پتاسیم نسبت به شاهد کاهش نداشت، بلکه نتایج نشان داد که بذرهای تیمار شده در مقایسه با شاهد دارای درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و یکنواختی جوانهزنی وزن خشک و تر و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بیشتری بود. در کلیه سطوح اثر متقابل معنیدار بود و براساس نتایج بدست آمده، درصد، یکنواختی و سرعت جوانهزنی در سطوح پایین خشکی 2- (بار) و عدم خشکی، پرایمینگ بذر بهصورت نیترات پتاسیم سبب بهبود صفات جوانهزنی شده است و در سطوح بالای خشکی 4- (بار)، پرایمینگ بذر بهصورت نیترات پتاسیم و کلرید پتاسیم سبب کاهش صفات جوانهزنی شده است. به‌طورکلی میتوان نتیجه گرفت که پرایمینگ باعث بهبود مولفه‌های جوانهزنی در شرایط تنش خشکی در مرحله جوانهزنی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1424 - تأثیر حذف پوسته بذر آفتابگردان در تحمل جوانه زنی به تنش شوری و خشکی
رامین عالیوند فرزاد شریف زاده رحیم سروستانی محسن ممبنیشوری و خشکی از عوامل عمده محدود کننده تولیدات کشاورزی در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می‌روند. به همین منظور دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل دو فاکتور پوسته (همراه با پوست و بدون پوست) و تنش شوری با نمک NaCl چکیده کاملشوری و خشکی از عوامل عمده محدود کننده تولیدات کشاورزی در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می‌روند. به همین منظور دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل دو فاکتور پوسته (همراه با پوست و بدون پوست) و تنش شوری با نمک NaCl در شش سطح 0، 2-، 4-، 6-، 8- و10- بار و آزمایش دوم نیز شامل دو فاکتور پوسته (همراه با پوست و بدون پوست) و تنش خشکی با پلی اتیلن گلایکول 6000 در شش سطح 0، 2-، 4-، 6-، 8- و10- بار بود. آزمون بهصورت تست جوانهزنی استاندارد در دمای 25 درجه سانتیگراد به مدت 10 روز انجام شد. اثر تیمار حذف پوست بر شاخصهای جوانهزنی (درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول گیاهچه، درصد گیاهچه نرمال، وزن تر و خشک گیاهچه) در سطح ک درصد برای هر دو آزمایش معنیدار بود. اثر تنش شوری و خشکی بر شاخصهای جوانهزنی نیز در سطح یک درصد معنیدار بود. اثر متقابل حذف پوسته در شوری برای همه صفات مورد اندازهگیری به غیر از متوسط زمان جوانهزنی در سطح یک درصد معنیدار بود. در تنش خشکی برای همه صفات در سطح یک درصد معنیدار بود. در تنش شوری بذور با پوست در تیمار شاهد70 درصد جوانهزنی داشتند، در حالی که حذف پوسته درصد جوانهزنی را به 94 درصد افزایش داد. درصد جوانهزنی برای پتانسیل 10- بار برای بذور بدون پوست 70 درصد و برای بذور با پوست تنها 98/18 درصد بود. در شرایط تنش خشکی میانگین درصد جوانهزنی بذور با پوست 39 درصد بود، در حالی که تیمار حذف پوست 91 درصد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1425 - تأثیرپرایمینگ بذر بر جوانهزنی و رشد هتروتروفیک گیاهچههای گندم در شرایط استرس خشکی و شوری
محمد آرمین حسین عجم نوروزیبهمنظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار بذر بر جوانهزنی و رشد هتروتروفیک گیاهچههای گندم در شرایط استرس خشکی و شوری دو آزمایش جداگانه در آزمایشگاه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار انجام شد. هر آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گردید. در آزمایش چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار بذر بر جوانهزنی و رشد هتروتروفیک گیاهچههای گندم در شرایط استرس خشکی و شوری دو آزمایش جداگانه در آزمایشگاه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار انجام شد. هر آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گردید. در آزمایش شوری 5 پتانسیل اسمزی (0، 5/0، 1، 5/1 و 2 مگاپاسکال) و در آزمایش خشکی 5 پتانسیل اسمزی (0، 2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 مگاپاسکال) به عنوان فاکتور اول و پرایمینگ و عدم پرایمینگ بذر به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. به منظور اعمال پرایمینگ از محلول 10 درصد پلی‌اتیلن گلایکول به‌مدت 12 ساعت در دمای 20 درجه سانتیگراد استفاده شد. با افزایش تنش خشکی و شوری مؤلفههای رشد هتروتروفیک گندم (مقدار استفاده از ذخایر بذر، کارایی استفاده از ذخایر بذر و درصد تخلیه ذخایر بذر) کاهش پیدا کرد که این کاهش برای بذور پرایم نشده بیشتر بود. استرس خشکی تأثیر بیشتری نسبت به استرس شوری بر این پارامترها داشت. تنش خشکی و شوری تأثیر کمی بر روی میانگین مدت جوانهزنی داشتند اگرچه بذور پرایم شده میانگین مدت جوانهزنی کمتری را دارا بودند. در مجموع نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر میتواند در شرایط استرس خشکی و شوری سبب بهبود جوانهزنی شود و مقاومت گیاه را در این مرحله به این استرس‌ها افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1426 - بررسی اثرات تنش اسمزی بر برخی از خصوصیات رشد گیاهچه‌ای در مرحله جوانهزنی برنج
صدیقه رمضانی شهرستانی پیمان شریفی علی اکبر عبادیبهمنظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله جوانهزنی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1395 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت انجام گرفت. عاملهای مورد مطالعه شامل تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن گلیکول 6000 (0، 5- و 15– بار) و چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله جوانهزنی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1395 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت انجام گرفت. عاملهای مورد مطالعه شامل تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن گلیکول 6000 (0، 5- و 15– بار) و سه رقم برنج هاشمی، طارم و خزر و 14 لاین موتانت حاصل از آنها بودند. صفات اندازهگیری شده شامل طول و وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه بود. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی، ژنوتیپ و اثر متقابل تنش در ژنوتیپ بر تمام صفات معنیدار بود. با افزایش تنش، میانگین کلیه صفات کاهش یافت. درصد کاهش طول ریشه‌چه (بهترتیب 45 و 25 درصد) و طول ساقه‌چه (بهترتیب 36 و 21 درصد) تحت هر دو شرایط تنش 5- و 15– بار، نسبت به سایر صفات بیشتر بود، که نشان میدهد از آنها میتوان بهعنوان معیارهایی برای ارزیابی تحمل به خشکی استفاده کرد. در شرایط عدم تنش و تنش (5- و 15- بار)، ژنوتیپ 5 (TM6-B-7-1) با مقادیر 13/15، 00/14 و 38/12 سانتیمتر دارای بیشترین طول ساقه‌چه بود. بیشترین میزان وزن خشک ریشه‌چه (بهترتیب برابر با 0119/0، 0107/0 و 0089/0 گرم) در شاهد و سطوح تنش 5- و 15- بار مربوط به ژنوتیپ 12 (HM5-300-3-1) بود. از نظر شاخص تنش نیز ژنوتیپهای 5 و 6 (TM6-B-19-2) متحمل به خشکی بودند. در مجموع، لاینهای موتانت 5 و 12 (HM5-300-3-1) متحمل به خشکی و ارقام خزر، هاشمی و طارم حساس به آن بودند. بنابراین لاینهای موتانت 5 و 12، ژنوتیپ‌هایی مناسب برای معرفی بهعنوان رقم متحمل و یا برای استفاده در تحقیقات تحمل به خشکی بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1427 - تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر صفات مرتبط با جوانهزنی و رشد اولیه گیاهچه گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.)
اسماعیل قلینژادبهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات مرتبط با جوانه زنی و رشد اولیه گیاه شوید (Anethum graveolens L.)، آزمایشی در سال 1394 در آزمایشگاه کشاورزی دانشگاه پیام نور ارومیه به اجرا در آمد. تحقیق به صورت طرح کاملاً تصادفی با پنج سطح تنش خشکی (0، 1- ، 2- ، 3- و 4- بار بدست آم چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات مرتبط با جوانه زنی و رشد اولیه گیاه شوید (Anethum graveolens L.)، آزمایشی در سال 1394 در آزمایشگاه کشاورزی دانشگاه پیام نور ارومیه به اجرا در آمد. تحقیق به صورت طرح کاملاً تصادفی با پنج سطح تنش خشکی (0، 1- ، 2- ، 3- و 4- بار بدست آمده از پلی اتیلن گلیکول 6000 (PEG 6000) که پتانسیل صفر بار به عنوان شاهد در نظر گرفته شد) با چهار تکرار اجرا شد. صفات شاخص مقاومت به خشکی، وزن خشک و تر ریشه‌چه، ساقه چه و گیاهچه، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، طول ریشه چه، نسبت وزن خشک ریشه چه به وزن خشک ساقه چه، ضریب آلومتریک و نسبت طول ریشه چه به طول ساقه‌چه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر کلیه صفات مورد مطالعه در این تحقیق (به جز نسبت طول ریشه چه به طول ساقه چه، نسبت وزن خشک ریشه چه به وزن خشک ساقه چه و ضریب آلومتریک) تأثیر معنی داری در سطح یک درصد داشت. مقایسه میانگین نشان داد با افزایش تنش خشکی، کلیه صفات مورد مطالعه در این تحقیق (به جز نسبت طول ریشه چه به طول ساقه چه، نسبت وزن خشک ریشه چه به وزن خشک ساقه چه و ضریب آلومتریک) کاهش معنی داری یافت. تنش خشکی 4- و 3- بار در مقایسه با شاهد وزن خشک ریشه‌چه، ساقه چه و گیاهچه را به ترتیب 95 و 87 درصد کاهش داد. بین شاخص مقاومت به خشکی و وزن خشک ریشه چه (**98/0)، ساقه چه (**99/0) و گیاهچه (**99/0)، طول ریشه چه (**97/0) و ساقه چه (**93/0)، سرعت جوانه زنی (**96/0) و درصد جوانه زنی (**98/0) همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. نتایج بیانگر آن است تنش خشکی دارای اثرات قابل توجهی بر صفات مرتبط به جوانه زنی گیاه شوید می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1428 - تأثیر سرمادهی و آبشویی در رفع خواب بذر انجدان رومی (Levisticum officinale KOCH)
صابر افضلی گروه نفیسه مهدی نژاد حمیده آزاد قوجه بیگلو نادر سالارنیااز آنجائی که بذر انجدان رومی به سختی جوانه می‌زند، به منظور ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر جوانه زنی بذر انجدان رومی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار جداگانه و سه تکرار در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سرمادهی مرطوب در دما های 3، 5 و 7 درجه سانت چکیده کاملاز آنجائی که بذر انجدان رومی به سختی جوانه می‌زند، به منظور ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر جوانه زنی بذر انجدان رومی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار جداگانه و سه تکرار در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سرمادهی مرطوب در دما های 3، 5 و 7 درجه سانتیگراد، مدت زمان سرمادهی مرطوب 3، 6 و 9 هفته و مدت زمان خیساندن بذر صفر، 12 و 24 ساعت بودند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد اثر تیمارهای مختلف شکست خواب بذر بر درصد جوانه زنی و شاخص های رشد گیاهچه بذر انجدان رومی اثر معنی داری در سطح احتمال پنج درصد داشت. بیشترین درصد جوانه زنی (67/51 و 33/48 درصد) و متوسط زمان جوانه زنی روزانه (97/0 و 91/0 جوانه زنی در روز) در مدت سرمادهی شش هفته و خیساندن بذور در 12 ساعت به دست آمد. نتایج نشان دهنده افزایش شاخص های رشد گیاهچه (طول ریشه چه، قطر ریشه چه، وزن تر و وزن خشک ریشه چه) در تیمار 12 ساعت خیساندن بذر نسبت به تیمارهای شاهد بود. همچنین بین تیمار خیساندن بذر و سایر تیمارهای اعمال شده نیز از لحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود داشت. بنابراین مناسب ترین و کارآمدترین تیمار برای شکست خواب فیزیولوژیکی بذر انجدان رومی، خیساندن بذور در آب به مدت 12 ساعت و سرمادهی در دمای پنج درجه به مدت شش هفته می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1429 - بررسی اثر دما و شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه دو رقم ماشک Vicia sp.
بتول مهدویدر این تحقیق مقاومت دو رقم ماشک (Vicia pannonica وVicia sativa) در مرحله جوانهزنی و رشد اولیه به شوریهای صفر، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی مولار در دماهای 5، 10، 15، 20، 25 و 30 درجه سانتیگراد مطالعه شد. آزمایش در شرایط محیطی کنترل شده بهصورت فاکتوریل در قالب طرح ک چکیده کاملدر این تحقیق مقاومت دو رقم ماشک (Vicia pannonica وVicia sativa) در مرحله جوانهزنی و رشد اولیه به شوریهای صفر، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی مولار در دماهای 5، 10، 15، 20، 25 و 30 درجه سانتیگراد مطالعه شد. آزمایش در شرایط محیطی کنترل شده بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که دما و شوری و اثر متقابل آنها تأثیر معنیداری بر درصد و سرعت جوانهزنی، بنیه گیاهچه، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، وزن خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه داشت. دو رقم تنها از نظر وزن خشک ریشه‌چه با هم تفاوت معنیداری داشتند. با افزایش سطوح شوری، در تمامی سطوح دمایی درصد جوانهزنی کاهش یافت. بالاترین درصد جوانهزنی در تمامی سطوح شوری در گستره دمایی 25-20 درجه سانتیگراد رخ داد. بیشترین سرعت جوانهزنی و بنیه گیاهچه در دمای 20 درجه سانتیگراد و تیمار شاهد مشاهده شد. همچنین بیشترین طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و وزن خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه از گیاهان شاهد در دمای 20 درجه سانتیگراد بدست آمد. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که در گیاهان شاهد و تنش دیده دو رقم ماشک، کاهش یا افزایش دما از 20 درجه سانتیگراد جوانهزنی و رشد گیاهچه را محدود میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1430 - تأثیر هیدروپرایمینگ بر جوانهزنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی
مجید عبدلی عزت اسفندیاریتنش خشکی و پیش تیمار کردن بذر تأثیر زیادی بر خصوصیات جوانه زنی گیاهان می گذارد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم (رقم الوند) تحت تنش خشکی، آزمایشی طی سال 1394 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکر چکیده کاملتنش خشکی و پیش تیمار کردن بذر تأثیر زیادی بر خصوصیات جوانه زنی گیاهان می گذارد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم (رقم الوند) تحت تنش خشکی، آزمایشی طی سال 1394 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول (صفر و 12- بار) و دو سطح پیش تیمار بذر (شاهد یا عدم پرایمینگ و هیدروپرایمینگ) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار هیدروپرایمینگ بر طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، متوسط زمان جوانه زنی و شاخص بنیه بذر گندم در سطح پنج درصد معنی دار بود. بیشترین و کمترین مقادیر صفات به جزء متوسط زمان جوانه زنی به ترتیب در تیمار هیدروپرایمینگ و شاهد (بدون پرایم) بدست آمد. اثر تنش خشکی بر تمامی صفات مورد مطالعه معنی دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی، صفات اندازهگیری شده به طور قابل توجهی کاهش یافتند به طوری که در پتانسیل 12- بار طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، ضریب آلومتری، درصد جوانه زنی و شاخص بنیه بذر گندم به ترتیب به میزان 3/38، 1/45، 1/54، 0/2 و 5/39 درصد کاهش یافت اما سبب افزایش متوسط زمان جوانه زنی به میزان 9/47 درصد شد. به طور کلی، هیدروپرایمینگ ویژگی های جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم را بهبود داد و توانست تحمل گندم به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی را افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1431 - بررسی اثر پرایمینگ بر شاخصهای جوانهزنی گندم (Triticum aestivum L) رقم آذر2
علی بابایی قاقلستانی نوشین فلاحی معصومه اسدی گاکیه نسرین حاتمی قره قوینیبهمنظور بررسی اثر پرایمینگ بر شاخصهای جوانهزنی گندم رقم آذر 2، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1394 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل پرایمینگ (1% KNO3، 2% KNO3، 1% CaCl2، 2% CaCl2و شاهد بدون پرایمینگ) و مدت زمانهای 4 و 8 ساعت بو چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر پرایمینگ بر شاخصهای جوانهزنی گندم رقم آذر 2، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1394 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل پرایمینگ (1% KNO3، 2% KNO3، 1% CaCl2، 2% CaCl2و شاهد بدون پرایمینگ) و مدت زمانهای 4 و 8 ساعت بودند. صفات اندازهگیری شده شامل درصد جوانهزنی، طول ساقه‌چه، ریشه‌چه، وزن‌تر و خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه، بنیه طولی و وزنی بذر بودند. نتایج نشان داد بذور تیمار شده به وسیله نیترات پتاسیم یک درصد دارای بیشترین طول و وزن‌تر ساقه‌چه بودند. تیمار نیترات پتاسیم یک درصد با زمان 4 ساعت بهتر از سایر تیمارها بر روی صفات مورد مطالعه تأثیر داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1432 - بررسی اثر پرایمینگ با سالیسیلیک اسید بر شاخصهای جوانه زنی بذر بالنگو شهری تحت تنش خشکی
خدیجه احمدی عاطفه شجاعیان طاهره کریمی زهرا حاجی براتبهمنظور بررسی پرایمینگ بذر با هورمون سالیسیلیک اسید بر ویژگی های جوانه زنی گیاه دارویی بالنگو شهری تحت تنش خشکی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل هورمون سالسیلیک اسید در چهار سطح (صفر (آب مقطر)، چکیده کاملبهمنظور بررسی پرایمینگ بذر با هورمون سالیسیلیک اسید بر ویژگی های جوانه زنی گیاه دارویی بالنگو شهری تحت تنش خشکی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل هورمون سالسیلیک اسید در چهار سطح (صفر (آب مقطر)، 5/0 و 1 میلی مولار) و تنش خشکی در چهار سطح (صفر، 3-، 6- و 9- بار) بود. نتایج تجزیه واریانس دادههای این پژوهش نشان داد که فاکتورهای مورد آزمایش تأثیر معنی داری بر صفات مورد مطالعه داشتند (یک درصد). پیش تیمار سالیسیلیک اسید باعث بهبود خصوصیات جوانه زنی بذر و ویژگیهای رشد گیاهچه بالنگو شهری تحت تنش خشکی شد. بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی، بنیه گیاهچه، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر ساقه چه و وزن خشک گیاهچه در پرایمینگ سالسیلیک اسید یک میلی مولار در عدم تنش خشکی مشاهده شد. نتایج به طور کلی نشان داد که پیش تیمار با سالسیلیک اسید یک میلی‌مولار درمقایسه با سطوح دیگر، مؤلفههای جوانه زنی و در نتیجه رشد گیاهچه بالنگو شهری را بهبود میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1433 - اثر خشکسالی بر کیفیت منابع آبهای سطحی استان گلستان جهت اهداف آبیاری، مطالعه موردی: رودخانه گرگانرود
نادر جندقی علی حشمت پور مجتبی قره محمودلو سعیده پسنددر این مطالعه، قسمتی از حوزه آبخیز گرگانرود برای ارزیابی اثر خشکسالی بر روی 13 پارامتر فیزیکوشیمیایی آب انتخاب شد. پس از جمعآوری آمار ایستگاههای هواشناسی و هیدرومتری در یک دوره 43 ساله (1393-1350)، با استفاده از روش شاخص بارندگی استاندارد و میانگین متحرک، دوره خشکسالی چکیده کاملدر این مطالعه، قسمتی از حوزه آبخیز گرگانرود برای ارزیابی اثر خشکسالی بر روی 13 پارامتر فیزیکوشیمیایی آب انتخاب شد. پس از جمعآوری آمار ایستگاههای هواشناسی و هیدرومتری در یک دوره 43 ساله (1393-1350)، با استفاده از روش شاخص بارندگی استاندارد و میانگین متحرک، دوره خشکسالی شاخص 5 ساله تعیین شد. سپس با استفاده از آمار ایستگاههای هیدرومتری موجود، پارامترهای کیفی آب برای یک دوره طولانی‌مدت و یک دوره خشکسالی شاخص تهیه شد. میانگین غلظت اکثر آنیون‌ها و کاتیون‌ها، هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم از بالادست به پایین‌دست رودخانه روند افزایشی داشته به طوریکه این افزایش در ایستگاه انتهایی گرگانرود حدود 7 برابر سرشاخه‌های آن در دوره خشکسالی است. میانگین اکثر آنیون‌ها، کاتیون‌ها، هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم در دوره خشکسالی نسبت به دوره طولانی‌مدت افزایش یافته است. بر اساس دیاگرام ویلکوکس، کیفیت آب کشاورزی در جهت جریان آّب رودخانه کاهش یافته به طوریکه رده آّب از C2S1 (مناسب برای کشاورزی) در بالادست جریان به C4S3 (مضر برای کشاورزی) در پایین‌دست تغییر یافته است. از اینرو میتوان نتیجه گرفت که وقوع دورههای خشکسالی تاثیر بسزایی بر روی فاکتورهای کیفی آب در مقایسه با دوره طولانی‌مدت دارد بطوریکه با کاهش میزان بارندگی و دبی رودخانه در دوره خشکسالی، کیفیت آب در بخش کشاورزی به شدت کاهش یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1434 - ارزیابی پایداری زیست محیطی با تأکید بر خشکسالی و منابع آب با استفاده از فن چند معیاره شبکه عصبی مصنوعی( مطالعه موردی شهر بابک )
محمد ابراهیم عفیفی احمد منگلی میدوک علی وخشوریدر این پژوهش ابتدا از طریق مطالعه پژوهش اقدام به شناسایی معیارها و زیرمعیارهای که در جهت پایداری زیست محیطی موثر است شد. پس از پایان مراحل دلفی ، معیارهای منابع و خدمات محیط ، سلامت محیط و انرژی به عنوان مهمترین معیارهای ارزیابی پایداری زیست محیطی در شهر بابک انتخاب گرد چکیده کاملدر این پژوهش ابتدا از طریق مطالعه پژوهش اقدام به شناسایی معیارها و زیرمعیارهای که در جهت پایداری زیست محیطی موثر است شد. پس از پایان مراحل دلفی ، معیارهای منابع و خدمات محیط ، سلامت محیط و انرژی به عنوان مهمترین معیارهای ارزیابی پایداری زیست محیطی در شهر بابک انتخاب گردیدند سپس با استفاده از مدل شبکه عصبی به تحلیل و ارزیابی پایداری زیست محیطی شهر بابک پرداخته شد. در این مطالعه خشکسالی در شهر بابک را طی یک دوره آماری سی و دو ساله 1361 - 1392 با شاخص SPI خشکسالی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این شاخص به طور خاص برای سری‌های زمانی شش؛ دوازده و چهل و هشت ماهه محاسبه شد. که شهر بابک طی دوره آماری سی و دوساله و بویژه هفت ساله اخیر مواجه با خشکسالی بوده که در مقیاس سالانه شش ماهه بیشتر خشکسالیهای آن از نوع خشکسالیهای ضعیف تا متوسط است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1435 - پایش تغییرات پوشش گیاهی در اثر خشکسالی در حوضه آبریز درودزن با استفاده از تصاویر MODIS
مرضیه موغلییکی از رروش‌های مطالعۀپایش و پهنهبندی خشکسالی با استفاده از شاخصهای هواشناسی و تکنیکهای سنجش از راه دور میباشد. به منظور تعیین تأثیر خشکسالیها بر تغییرات پوشش گیاهی ابتدا شدت‌های خشکسالی با استفاده از شاخص های خشکسالی SPI سالانه توسط دادههای بارندگی ایستگاههای هو چکیده کاملیکی از رروش‌های مطالعۀپایش و پهنهبندی خشکسالی با استفاده از شاخصهای هواشناسی و تکنیکهای سنجش از راه دور میباشد. به منظور تعیین تأثیر خشکسالیها بر تغییرات پوشش گیاهی ابتدا شدت‌های خشکسالی با استفاده از شاخص های خشکسالی SPI سالانه توسط دادههای بارندگی ایستگاههای هواشناسی تعیین شد . در این تحقیق شاخص خشکسالی SPI در دورههای کوتاه‌مدت یک و سه ماهه و دوره سالانه برای سه ایستگاه شیراز ، اقلید و درودزن بررسی شد که با توجه به نتایج حاصل شده از محاسبات در تمامی ایستگاههای موجود در سالهای 2001 ، 2003 ، 2005 ، 2007 و 2013 خشکسالی از ضعیف تا شدید رخداده است همچنین در سالهای 2009 و 2014 دوره ترسال در منطقه اتفاق افتاده است . در ابتدا، شاخص( SPI ) برای سه ایستگاه هواشناسی طی سالهای 2015 – 2001 محاسبه گردید و در مرحله بعد بر اساس تصاویر گرفته شده از MODIS در ماههای اکتبر ، اگوست ، سپتامبر شاخص نرمال شده اختلاف پوشش گیاهی NDVI محاسبه شد سپس همبستگس بین شاخص های هواشناسی و پوشش گیاهی در طی دوره آماری برای سالهای خشک و تر گرفته شد با دقت به نتایج آماری شاخصNDVI به تغییرات خشکسالی و اقلیمی بیشترین همبستگی را در ایستگاه درودزن داشته است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1436 - پایش فصلی خشکسالی در کشور با استفاده از داده های شبکه ای CRU
آزاده اربابی سبزواریخشکسالی از ویژگیهای طبیعی و تکرارشونده آب‌وهوا است که در تمامی مناطق اقلیمی رخ میدهد اما ساختار و اثرات مهم آن از یک منطقه به منطقه دیگر متفاوت است. هدف اصلی پژوهش حاضر نیز بررسی خشکسالیهای هواشناسی کشور طی دوره طولانی‌مدت با استفاده از دادههای شبکهای با قدرت تفکیک چکیده کاملخشکسالی از ویژگیهای طبیعی و تکرارشونده آب‌وهوا است که در تمامی مناطق اقلیمی رخ میدهد اما ساختار و اثرات مهم آن از یک منطقه به منطقه دیگر متفاوت است. هدف اصلی پژوهش حاضر نیز بررسی خشکسالیهای هواشناسی کشور طی دوره طولانی‌مدت با استفاده از دادههای شبکهای با قدرت تفکیک مکانی و زمانی مناسب است. تجزیه وتحلیل دادهها با استفاده از شاخص چند متغیره SPEI انجام شد. نتایج محاسبه خشکسالی نشان داد از نظر زمانی طی دوره (1966-2015) به طورکلی بارش دوره سرد سال روند کاهش دارد، کاهش بارش در مناطق مختلف کشور عمدتاً از اواخر دهه 90 شروع میشود و بهطور پیوسته با گسست‌های جزئی تا انتهای دوره مطالعاتی تداوم یافته است.در سالهای انتهایی دوره مطالعاتی به‌جز فصل پاییز، شاهد تکرار بیشتر دورههای خشک هستیم و برخلاف اواخر دهه 80، خشکسالیها بیشتر اتفاق افتاده‌اند.از نظر مکانی طی دوره موردمطالعه جنوب و جنوب شرق ایران با فراوانی و تداوم بالای خشکسالی در مقیاسهای مختلف زمانی و برخورداری از شدت‌های خشکسالی متوسط قابل‌توجه و تجربه برخورداری از خشکسالیهای شدید می باشد که جز بحرانی‌ترین نواحی کشور محسوب میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1437 - واکاوی خشکسالیهای نهان درآب و هوای فراخشک ایران (مطالعه موردی: مرکز، جنوب و شرق ایران)
مجید گزل خو رضا برنا حسین محمدی فریده اسدیانخشکسالی از جمله مخاطرات اقلیمی میباشد که از اهمیت ویژهای برخوردار است. یکی از مشکلات مطالعات خشکسالی بارش‌های بیش از نرمال در کنار یک دوره خشکی به نسبت طولانی است. این موضوع باعث به انحراف کشیده شدن شاخص پرکاربردی نظیر SPI می-شود؛ تا جایی که گاه با وجود رخداد خشکسالی، چکیده کاملخشکسالی از جمله مخاطرات اقلیمی میباشد که از اهمیت ویژهای برخوردار است. یکی از مشکلات مطالعات خشکسالی بارش‌های بیش از نرمال در کنار یک دوره خشکی به نسبت طولانی است. این موضوع باعث به انحراف کشیده شدن شاخص پرکاربردی نظیر SPI می-شود؛ تا جایی که گاه با وجود رخداد خشکسالی، شاخص به غلط آن دوره را نرمال و یا حتی ترسال نشان میدهد و باعث تصمیمگیری نادرست در برنامهریزیهای مقابله با خشکسالی میشود. در این مطالعه شاخص خشکسالی SPI در سطح 8 استان با تعداد 27 ایستگاه سینوپتیک واقع در مرکز، جنوب و شرق ایران با اقلیم فراخشک به روش دومارتن گسترش یافته در بازه زمانی 34 ساله (1398-1364) برای بازه دوازده ماهه محاسبه و مورد واکاوی قرار گرفت. در این پژوهش برای اولین بار شاخص اصلاحی EP-SPI ارائه شده است که در آن دادههای بارش موثر به عنوان ورودی برنامه مورد استفاده قرار گرفت. بدین ترتیب اثر بارش‌های قدیمی‌تر کاهش یافته و شاخص، برآورد بهتری از خشکسالی ارائه نموده است. نتایج تحلیل آماری مقادیرEP-SPI مقابل SPI نظیر نشان از همبستگی معنی دار در سطح 5٪ دارد.83 درصد وقایع با اختلاف بیش از یک در ماههای مهر تا اسفند دیده شده و بیشترین اختلاف دو روش معادل چهار سطح جابه‌جایی شاخص خشکسالی از ترسال شدید به خشکسال متوسط بوده است. در این پژوهش مشخص شد که 3/9 درصد از وقایع خشکسالی دوازده ماهه از دید شاخص SPI پنهان مانده است. از این رو میتوان گفت کارایی روش EP-SPI جهت آشکار سازی خشکسالیهای نهان در بازه دوازده ماهه، مورد تایید است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1438 - مقایسه روش های CVI و AHP در ارزیابی خشکسالی و سنجش آسیب پذیری اقلیمی استان گیلان
پژواک راستگو بهمن رمضانی پرویز رضاییخشکسالی یکی از پرهزینه‌ترین بلایای طبیعی ایران میباشد. این امر ضرورت مطالعه در زمینه تعیین آسیب‌پذیری و شناسایی عوامل اثرگذار بر آن در مناطق مختلف کشور را مشهود میسازد. در این پژوهش هدف، مقایسه روشهای CVI و AHP در ارزیابی خشکسالی و سنجش آسیب‌پذیری اقلیمی استان گیلا چکیده کاملخشکسالی یکی از پرهزینه‌ترین بلایای طبیعی ایران میباشد. این امر ضرورت مطالعه در زمینه تعیین آسیب‌پذیری و شناسایی عوامل اثرگذار بر آن در مناطق مختلف کشور را مشهود میسازد. در این پژوهش هدف، مقایسه روشهای CVI و AHP در ارزیابی خشکسالی و سنجش آسیب‌پذیری اقلیمی استان گیلان بهمنظور شناسایی ابعاد آن است. روش پژوهش تحلیلی مکانی و ازنظر هدف کاربردی است. ابتدا مؤلفههای شاخص آسیب‌پذیری اقلیمی استان گیلان در هر دو مدل AHPو CVI، مؤلفههای منابع(R)، هواشناختی(W)، دسترسی(A)، ظرفیت(C)، استفاده و بهرهوری اقتصادی(U)، حفظ یکپارچگی زیست‌محیطی(E)، ویژگیهای جغرافیایی(G) تعیین گردید. متغیرها با توابع عضویت فازی همسان شدند و در مدل AHP وزن دهی شد و نقشه پهنهبندی نهایی دو مدل AHPو CVI به دست آمد. در مدل AHP ازنقطه‌نظر کارشناسان اهمیت مؤلفه منابع(R) با وزن 0.293 بیشترین و مؤلفه ویژگیهای جغرافیایی(G) با وزن 0.045، کمترین مقدار بود. در بررسی متغیرها نیز در مدل AHP، متغیر مجموع بارندگی با وزن 0.750 مؤثرترین متغیر و تنوع و کیفیت محصولات کشاورزی با وزن 0.088 کم اثرترین متغیر از نظر کارشناسان بود. در بررسی مؤلفههای CVI، شاخص CVI کل استان 44.5% به دست آمد. شاخص CVI در مؤلفه منابع(R) % 56.12 بالاترین رتبه و در مؤلفه دسترسی(A) 36.94% کمترین رتبه را به دست آورد. پهنهبندی مدل AHP نشان داد بخش میانی استان شامل رشت، سراوان، کسما، انزلی و بیشترین را با مساحت 42.11 درصد دارد. در مدل CVI، بیشترین آسیب‌پذیری در کل شهرستان تالش با مساحت 15.57 درصد میباشد. شهرستانهای آستارا و رضوانشهر با مساحت 20.88 درصد در کلاس آسیب‌پذیری خیلی کم مشاهده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1439 - ارزیابی شاخص خشکی گیاه مبتنی بر تصاویر ماهواره‌ای در استان سیستان و بلوچستان
کمال امیدوار معصومه نبوی زاده حمیدرضا غفاریان مالمیری احمد مزیدیکاهش بارندگی و افزایش دما باعث وقایع آب و هوایی شدید مثل خشکسالی شده است که بـه شـدت در زمینه کشـاورزی تأثیرگذار است. اطلاعات درباره زمان، شدت و وسعت خشکسالی میتواند به برنامهریزی و تصمیم-گیری کمک کند. شاخصهای خشکسالی حاصل از دادههای ایستگاههای هواشناسی قدرت تفکیک چکیده کاملکاهش بارندگی و افزایش دما باعث وقایع آب و هوایی شدید مثل خشکسالی شده است که بـه شـدت در زمینه کشـاورزی تأثیرگذار است. اطلاعات درباره زمان، شدت و وسعت خشکسالی میتواند به برنامهریزی و تصمیم-گیری کمک کند. شاخصهای خشکسالی حاصل از دادههای ایستگاههای هواشناسی قدرت تفکیک زمانی و مکانی بالایی دارند بنابراین تعیین شرایط خشکسالی در زمان واقعی با استفاده از آنها برای مناطق وسیع بسیار سخت است به همین دلیل، امروزه شاخصهای خشکسالی سنجش از دوری به طور گسترده جهت پایش خشکسالی استفاده می-شود. در این پژوهش به ارزیابی کارآیی شاخص خشکی گیاه VDI در محدوده استان سیستان و بلوچستان پرداخته شد. برای انجام تحقیق از تصاویر طیف‌سنجی مادیس با وضوح متوسط ( MOD02HKM وMOD11A1) ، شاخص بارش استاندارد (SPI) و دادههای بارش ماهانه GLDAS از 2000 تا 2018 استفاده شده است. جهت ارزیابی دقت نقشه‌های توزیع مکانی شاخص VDI در برآورد خشکسالی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج معیار ارزیابی، نشان دهنده میزان همبستگی بالا در منطقه مورد مطالعه بود. از این رو شاخص خشکسالی VDI مبتنی بر دادههای سنجش از دوری به خوبی میتواند در سیستمهای هشدار سریع خشکسالی استفاده شود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1440 - تحلیل اثر پدیده خشکسالی بر رخدادهای گردوغبار مناطق مختلف استان قزوین
سمیرا زندی فر محمد خسروشاهی زهره ابراهیمی خوسفیاین مطالعه باهدف بررسی تأثیر خشکسالی بر رخدادهای گردوغبار شهرستانهای مختلف استان قزوین انجام شد. از دادههای بارندگی و دما بهمنظور محاسبه شاخص بارش و تبخیر- تعرق استاندارد شده (SPEI) و از دادههای سه‌ساعتۀ رخدادهای گردوغبار برای محاسبۀ تعداد روزهای غبارآلود در ایستگا چکیده کاملاین مطالعه باهدف بررسی تأثیر خشکسالی بر رخدادهای گردوغبار شهرستانهای مختلف استان قزوین انجام شد. از دادههای بارندگی و دما بهمنظور محاسبه شاخص بارش و تبخیر- تعرق استاندارد شده (SPEI) و از دادههای سه‌ساعتۀ رخدادهای گردوغبار برای محاسبۀ تعداد روزهای غبارآلود در ایستگاههای مطالعاتی استفاده گردید. بر اساس ضریب همبستگی اسپیرمن، میزان اثرپذیری رخدادهای گردوغبار از پدیده خشکسالی با در نظر گرفتن تأخیرهای زمانی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. حداکثر میزان همبستگی بین SPEI و تعداد روزهای غبارآلود در شهرستان قزوین بدون در نظر گرفتن تأخیر زمانی برابر با 38/0- و در سطح اطمینان 99%، معنیدار نشان داده شد که بیانگر اثرپذیری همزمان رخدادهای گردوغبار از پدیده خشکسالی در مرکز استان است. نتایج همچنین نشان داد که زمان پاسخگویی رخدادهای گردوغبار به خشکسالی هواشناسی با تأخیر یکساله در شهرستان معلم کلایه در سطح اطمینان 90% معنیدار است (52/0-=r). این در حالی است که در سایر شهرستانهای استان قزوین، ارتباط معنیداری بین دو پدیدۀ رخداد گردوغبار و خشکسالی هواشناسی مشاهده نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1441 - تحلیل فضایی خشکسالی با استفاده از تکنیک سنجش از دور (مطالعه موردی: حوضه مهارلو بختگان)
مرضیه موغلیخشکسالی یکی از مخربترین پدیدههای اقلیمی است که تأثیر آن در مقیاس منطقهای اهمیت بیشتری دارد. اهمیت پدیده خشکسالی در حوضه‌ای همچون مهارلو بختگان به دلیل شرایط استراتژیک منطقه، وسعت اراضی کشاورزی و وجود دریاچه‌های مهارلو بختگان بارزتر می باشد. بر این اساس این پژوهش با هد چکیده کاملخشکسالی یکی از مخربترین پدیدههای اقلیمی است که تأثیر آن در مقیاس منطقهای اهمیت بیشتری دارد. اهمیت پدیده خشکسالی در حوضه‌ای همچون مهارلو بختگان به دلیل شرایط استراتژیک منطقه، وسعت اراضی کشاورزی و وجود دریاچه‌های مهارلو بختگان بارزتر می باشد. بر این اساس این پژوهش با هدف ارزیابی خشکسالی با استفاده از سنجش از دور، آمار فضایی در حوضه مهارلو بختگان تهیه شده است. در این پژوهش، به منظور بررسی اثر خشکسالی روی پوشش گیاهی از تصاویر مادیس برای محاسبه شاخص نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) استفاده شد و سپس تغییرات مساحت پوشش گیاهی بررسی گردید. نتایج نشان داد که در سالهای مورد مطالعه مساحت پوشش گیاهی در منطقه کاهش یافته است. از دلایـل ایـن تغییرات میتـوان بـه کـاهش بارنـدگی هـای زمسـتانه، تغییـرات کاربری اراضی، افزایش چرای خارج از فصل و بیرویـه اشـاره کرد. در واقع نتایج بیانگر وجود خشکسالی در منطقه می باشد. همچنین برای بررسی خشکسالی در حوضه مهارلو بختگان، از داده های هواشناسی برای برآورد شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و تحلیل آمار فضایی، از آمار 6 ایستگاه منتخب سینوپتیک(شیراز، زرقان، سد درودزن، اقلید، نی ریز و آباده) طی سالهای 2000 تا 2020 استفاده شد. نتایج شاخص موران در مورد خشکسالی نشان داد که مقادیر مربوط به سالهای مختلف در طول دوره آماری دارای ضریب مثبت و نزدیک به یک می باشند که نشان دهنده‌ی این است که دادههای شاخص خشکسالی SPI دارای الگوی خوشهای می باشد. همچنین نتایج حاصل از مقادیر امتیاز استاندارد Z و مقدار P-Value، خوشهای بودن توزیع فضایی خشکسالی را مورد تأیید قرارداد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1442 - بررسی تطبیقی عملکرد پایگاههای داده CHIRPS و ERA5-Land در آشکارسازی خشکسالیهای ایران
سروش غلامی منوچهر فرج زاده یوسف قویدل رحیمیهدف پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد دو پایگاه داده بارش ماهواره‌ای CHIRPS و پایگاه داده بازتحلیل ERA5-Land در آشکارسازی خشکسالیهای ایران با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده در محدوده ایران میباشد. به همین منظور دادههای رستری دو پایگاه داده با استفاده از شاخص بارش استاندا چکیده کاملهدف پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد دو پایگاه داده بارش ماهواره‌ای CHIRPS و پایگاه داده بازتحلیل ERA5-Land در آشکارسازی خشکسالیهای ایران با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده در محدوده ایران میباشد. به همین منظور دادههای رستری دو پایگاه داده با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده در 11 گام زمانی، و با استفاده از دادههای 110 ایستگاه هواشناسی و تحلیل آزمون همبستگی در محدوده کشور ایران مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که هر دو پایگاه داده در گامهای زمانی 1 تا 12 ماهه در سرتاسر ایران بجز مناطق شمالی کشور، از همبستگی خوبی با دادههای ایستگاهی (RCHIRPS = 0.56, RERA5 = 0.76) برخوردار میباشند. همچنین پایگاه داده ERA5-Land در گامهای زمانی بالاتر (24-72 ماهه) نیز عملکرد قابل قبولی در آشکارسازی خشکسالیها نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که مساحت مناطق تحت سیطره خشکسالی در هر دو پایگاه داده تا گام زمانی 12 ماهه نسبتا برابر بوده اما در گامهای زمانی بالاتر در پایگاه داده CHIRPS دچار خطا شده و قابل اعتماد نخواهد بود. همچنین بر اساس نتایج مشخص شد که بطور کلی دقت و قابلیت پایگاههای داده در گامهای زمانی بالا با طول دوره آماری 30-40 سال کاهش قابل ملاحضه‌ای یافته و برای گامهای زمانی بلندتر می‌بایست از طول دوره آماری طولانی تری استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1443 - نقش موقعیت و شدت مراکز پرارتفاع در وقوع دوره های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر
مهناز جعفری شهریار خالدیدر این پژوهش با بهره گیری از داده های ایستگاهی و شبکه بندی شده و با استفاده از شاخص استاندارد شده Z (ZSI)، دوره های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر شناساییشد. سپس موقعیت هسته های مرکزیپرارتفاعبرایدوره های منتخب در ترازهای زیرین جو استخراج،و نقشه پراکنش آن ترسیم شد. نت چکیده کاملدر این پژوهش با بهره گیری از داده های ایستگاهی و شبکه بندی شده و با استفاده از شاخص استاندارد شده Z (ZSI)، دوره های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر شناساییشد. سپس موقعیت هسته های مرکزیپرارتفاعبرایدوره های منتخب در ترازهای زیرین جو استخراج،و نقشه پراکنش آن ترسیم شد. نتایج نشان داد در دوره خشک، موقعیت هسته ها در عرض های جغرافیایی پایین در محدوده بین 35 تا 55 درجه شمالی است. قوی ترین هسته ها در اطراف دریای خزر، نزدیک به منطقه مطالعاتیاست. در دوره مرطوب، استقرارآنهادر تمامی ترازها، در دو بخش است، یکی شمال غرب دریای خزر (جنوب غربی روسیه) و دیگری تاحدودی اطراف منطقهبا بیشینه تمرکز در محدوده 50 تا 60 درجه شمالی، است. قوی ترین هسته ها،با فاصله از منطقه،در شمال غرب دریاقرار دارند. روند فشار و هسته مرکزی پرارتفاع در دوره مرطوب افزایشی است. همچنین مقادیر نم ویژه در سواحل، بویژه در تراز 850 هکتوپاسکال افزایش داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1444 - توان سنجی اقلیمی مناطق مستعد کشت گندم دیم و نیشکر مطالعه موردی: استان خوزستان)
سید عرفان مومن پور سعید بازگیرهدف این پژوهش، توان سنجی اقلیمی-کشاورزی کشت گندم دیم و نیشکر با استفاده از سه روش فائو، پاپاداکیس و یونسکو در مناطق استان خوزستان است و از دو روش فائو و پاپاداکیس برای شناسایی مناطق کشت هر دو محصول و از روش یونسکو برای مشخص کردن مکانهای مستعد کشت گندم دیم استفاده شده ا چکیده کاملهدف این پژوهش، توان سنجی اقلیمی-کشاورزی کشت گندم دیم و نیشکر با استفاده از سه روش فائو، پاپاداکیس و یونسکو در مناطق استان خوزستان است و از دو روش فائو و پاپاداکیس برای شناسایی مناطق کشت هر دو محصول و از روش یونسکو برای مشخص کردن مکانهای مستعد کشت گندم دیم استفاده شده است. برای این منظور از آمار 23 ساله (1994-2016) دادههای اقلیمی روزانه مربوط به دما، بارش، ساعت آفتابی، رطوبت نسبی و سمت و سرعت باد 10 ایستگاه همدیدی استان استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بخشهای عمده‌ای از مناطق شمالی و شمال شرق استان برای کشت گندم دیم مناسب بوده و بخشهای جنوبی و جنوب غربی از این نظر نامناسب بودهاند. در این میان کارآیی دو روش فائو و پاپاداکیس نسبت به روش یونسکو بهتر بود. از نتایج قابل توجه این مطالعه میتوان به شناسایی مناطق مستعدّ کشت نیشکر در استان خوزستان به واسطه نتایج دو روش فائو و پاپاداکیس اشاره کرد. براساس نتایج این دو روش بخشهای مرکزی، جنوب و جنوب غربی استان برای کشت نیشکر مناسب بوده درحالی که براساس واقعیّات منطقه، تنها در شهرستان اهواز این گیاه کشت میشود. در مورد نیشکر هیچ یک از دو روش فائو و پاپاداکیس از نظر کارآیی بر یکدیگر برتری نداشته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1445 - شناخت الگوهای همدید مؤثر بر دوره های ترسالی و خشکسالی در ایران مرکزی
مهران فاطمی کمال امیدوار مهدی نارنگی فرد خداکرم حاتمی بهمن بیگلوهدف اصلی این پژوهش شناخت الگوهای گردش جوی، مسبب ایجاد دورههای خشکسالی ومرطوب است. به این منظور دورههای خشکسالی و ترسالی طی دوره آماری 99 ساله در سطح6 ایستگاه همدید ایران مرکزی مشخص شد. سپس با استفاده از تحلیل مؤلفه مبنا به روشماتریس همبستگی و دوران آن به روش واریمکس بر چکیده کاملهدف اصلی این پژوهش شناخت الگوهای گردش جوی، مسبب ایجاد دورههای خشکسالی ومرطوب است. به این منظور دورههای خشکسالی و ترسالی طی دوره آماری 99 ساله در سطح6 ایستگاه همدید ایران مرکزی مشخص شد. سپس با استفاده از تحلیل مؤلفه مبنا به روشماتریس همبستگی و دوران آن به روش واریمکس بر روی دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز099 هکتوپاسکال و فشار سطح دریا به شناسایی عناصر اصلی تشکیل دهنده جریانهای جویپرداخته شد. در ادامه با کاربرد تحلیل خوشهای به روش پیوند وارد بر روی نمرههاو مؤلفههاالگوهای گردشی موجود خشکسالی و ترسالی شناسایی گردید. بررسی مؤلفه اصلی دورهخشکسالی نشان داد بیش از 14 درصد واریانس دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 099هکتوپاسکال با گسترش کمارتفاع جنب قطبی به عرضهای پایین همراه است که باعث جنوبیشدن مناطق پرارتفاع از قبیل پرارتفاع سیبری شده و زبانه پرارتفاع یا پرفشار بر روی منطقهپژوهش تشکیل میشود که با ریزش هوای سرد، صافی هوا و بدون ابرناکی همراه بوده و باعثایجاد پایداری، کمی بارش و بروز رخداد خشکسالی میشود. نتایج تحلیل مؤلفهی اصلی دورهیترسالی نشان داد مؤلفهی نخست با بیشترین درصد ظهور نقش اصلی در میان الگوهایگردشی دارد که گام منفی آن بیانگر پرفشار قطبی و سیبری است که دارای دو الگوی چشمگاوی جداگانه میباشند و باقیمانده مؤلفهها با توجه به گامهای منفی و مثبت کانونها نشاندهنده ناپایداریهای جوی است که از سمت دریای مدیترانه و دریای سیاه و دریای سرخ بهدرون منطقه رخنه میکنند و باعث رخداد ترسالی میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1446 - تحلیل فضایی کیفیت منابع آب زیرزمینی جهت مصارف شرب، کشاورزی و صنعتی (مطالعه موردی: دشت آباده طشک-جهان آباد)
کمال امیدوار حسین بهزادی کریمیهدف از این مطالعه، تحلیل مکانیکیفیتآب زیرزمینی دشت آباده طشک-جهان‌آبادواقع در شرق استان فارس برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعتی براساسدیاگرام‌های شولر، ویلکوکس و شاخصاشباع‌شدگیلانژلیهاست. ابتدا دادههای 8 پارامتر کیفی مؤثر در مصارف فوق،شاملTDS،TH ،Na+،Cl-، SO42-،PH ،ECو SA چکیده کاملهدف از این مطالعه، تحلیل مکانیکیفیتآب زیرزمینی دشت آباده طشک-جهان‌آبادواقع در شرق استان فارس برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعتی براساسدیاگرام‌های شولر، ویلکوکس و شاخصاشباع‌شدگیلانژلیهاست. ابتدا دادههای 8 پارامتر کیفی مؤثر در مصارف فوق،شاملTDS،TH ،Na+،Cl-، SO42-،PH ،ECو SARمربوط به 29 حلقه چاه منطقهجمع‌آوریو از نرمال بودن توزیع دادهها اطمینان حاصل گردید. به کمکتحلیل‌گرزمین‌آماری در سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مدلهای مختلف روش کوکریجینگبرای هر پارامتربررسی و نتایج حاصل از مدلهای مذکور براساسفن اعتبارسنجی متقابل با معیار آماری ریشه‌ی دوم میانگین مربعات خطا (RMSe) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای پارامترهای TDS،TH ، Cl- و PH، مدلرشنال کوادریک و برای متغیرهای Na+، SO42-، EC و SAR، مدلنمایی از بیشترین دقت و کمترین خطا نسبت به سایر مدل‌هایواریوگرام برخوردار میباشند.براساس نمودار شولر، 38% چاههای دشت در گروه خوب و قابلقبول قرار داشته و مانعی ازنظر شرب ندارند. نمودار ویلکوکس نشان میدهد که اکثر چاهها (62%) در کلاس خیلی شور قرار داشته و برای کشاورزی مناسب نمی‌باشند. با توجه به ضریب اشباع‌شدگی لانژلیه، 76% آب زیرزمینی دشت در رده‌ی رسوبگذار و 24% باقیمانده در رده‌ی خورنده ازنظر صنعتی قرار دارند.نقشه‌های طبقهبندی کیفیآب زیرزمینی دشتازلحاظ شرب، کشاورزی و صنعتی نشان داد که کیفیت آب از مناطق مرتفع شمال به سمت نواحی پست جنوب (به‌استثنایناحیه‌ی ده زیر 2)، بخصوص در اراضی فاقد کشاورزی یعنی محدوده‌یدریاچه‌ی بختگان که کلاس کیفیت آبِ غیرقابل استفاده غالب است؛ کاهش مییابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1447 - ارزیابی شاخصهای درونیابی در پهنهبندی خشکسالیها با استفاده از GIS (مطالعه موردی: لارستان)
مرضیه موغلیخشکسالی یکی از وقایع محیطی و بخش جدایی ناپذیر نوسانات اقلیمیی اسیتا ایید پدییدهشرایطی از کمبود بارندگی و افزایش دما است که در هر وضعیت اقلیمی ممکد است رخ دهیداآگاهی از وضعیت خشکسالی با پیشبینی و پهنهبندی شیدتهای خشکسیالی میتوانید خطیرزیانهای ناشی از اید پدیده را تا حد ق چکیده کاملخشکسالی یکی از وقایع محیطی و بخش جدایی ناپذیر نوسانات اقلیمیی اسیتا ایید پدییدهشرایطی از کمبود بارندگی و افزایش دما است که در هر وضعیت اقلیمی ممکد است رخ دهیداآگاهی از وضعیت خشکسالی با پیشبینی و پهنهبندی شیدتهای خشکسیالی میتوانید خطیرزیانهای ناشی از اید پدیده را تا حد قابل توجهی کاهش دهدا پژوهش حاضر، تلاشیی بیرایارزیابی دقت روشهای درونیابی مکانی به منظور پهنهبنیدی شیدّتهای خشکسیالیهای رخداده در لارستان در سال 1349 با استفاده از شاخصهای درصد نرمال بارندگی ) PNPI (، بارشاستاندارد ) SPI (، دهکهای بارش ) DPI ( و ناهنجاری های بارش ) RAI ( میباشدا بدید منظیور ازدادههای مربوط به 79 ایستگاه بارانسنجیهای لارستان کیه از پیراکنش مناسیبی برخیورداربودند استفاده شد و روشهای معکوس فاصله ) IDW ( با توانهای یک تا 3، کریجینگ معمیولی( OK ( و کریجینگ عام ) UK ( مورد بررسی قرار گرفتا پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1448 - طبقه بندی تغییرات طول دوره های خشک وابسته به بارش در ایران
سید کرامت هاشمی عناجهت بررسی رفتار طول دوره های خشک از دادههای بارش در مقیاس روزانه برای 45 ایستگاه سینوپتیک ایران(1985 تا 2017) استفاده شد. به منظور توزیع فضایی دورههای خشک از توالی های10، 20، 30 و بیشتر از30 روزه استفاده و به پهنه تبدیل شدند. نتایج نشان داد که بیشترین رخداد فراوانی د چکیده کاملجهت بررسی رفتار طول دوره های خشک از دادههای بارش در مقیاس روزانه برای 45 ایستگاه سینوپتیک ایران(1985 تا 2017) استفاده شد. به منظور توزیع فضایی دورههای خشک از توالی های10، 20، 30 و بیشتر از30 روزه استفاده و به پهنه تبدیل شدند. نتایج نشان داد که بیشترین رخداد فراوانی دوره های خشک بلندمدت(30 روز و بیشتر)، با 86 رخداد مربوط به پهنه ی جنوب-شرق ایران و ایستگاه ایرانشهر است. کمترین فراوانی نیز با 3 مورد متعلق به ایستگاه رشت در کرانه جنوب‌غربی دریای خزر در شمال ایران بوده است. برای ارزیابی نوع توزیع دوره های خشک، تداوم بازگشت و احتمال وقوع آنها از توزیع احتمالاتی مارکوف مرتبه دوم استفاده شد. ماتریس احتمال و دوره‌ی بازگشت برای تداوم های 10، 20 و 30 روزه در مقیاس ماهانه محاسبه و مشخص گردید که ماههای خرداد و فروردین کوتاهترین دوره بازگشت دوره های خشک(18 روزه) در مناطق خشک مرکزی و شرقی کشور با بیشترین احتمال رخداد(89 درصد) و طولانی‌ترین دوره بازگشت مربوط به ماههای مهر و آبان در پهنه های مرطوب نوار ساحلی شمال و شمالغرب کشور با (338روزه) و کمترین احتمال رخداد(28درصد) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1449 - آشکارسازی روند تغییرات دریاچه‌ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی[GIS] و سنجش از دور[RS]مطالعه موردی: دریاچه تکتونیکی زریوار
موسی عابدینی افشین ستوده پورآشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرارگرفته است. هدف از این تحقیق آشکارسازی تغییرات فیزیکی تالاب زریوار در یک دوره 57 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه توپوگرافی و بررسی علل تغییرات بود. چکیده کاملآشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرارگرفته است. هدف از این تحقیق آشکارسازی تغییرات فیزیکی تالاب زریوار در یک دوره 57 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه توپوگرافی و بررسی علل تغییرات بود. بدین منظور بعد از پردازش تصاویر ماهواره ای روند تغییرات آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از سال 1392 تا 1335 زمین های کشاورزی به طور چشمگیری کاهش و اراضی جنگلی افزایش را نشان می دهد.آشکارسازی تغییرات در سه دوره زمانی 1335 شمسی و(1381)2002 میلادی و (1392)2013میلادی حاکی از کاهش دریاچه از 1297 هکتار در سال1335 شمسی به 882 هکتار در سال 2013 میلادی است. در ادامه به تحلیل عوامل مهم از جمله تاثیر کاهش بارندگی، استفاده بی رویه از منابع آب، حفر بی رویه چاه های مجاز و غیرمجاز، افزایش تبخیر سطحی و..، در این بازه زمانی پرداخته شد و جهت جلوگیری از کاهش بیشتر وسعت دریاچه و میزان آب راهکارهایی ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1450 - بررسی رابطه بین الگوهای پیوند از دور نیمکره شمالی با خشکسالیهای شمال غرب ایران
یوسف طلوعی امیر گندمکار محسن باقری بداغ آبادیخشکسالی از پدیدههای اقلیمی است که در هر منطقهای احتمال رخداد آن وجود دارد و منجر به زیان‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی میشود. با توجه به اهمیت الگوهای پیوند از دور و تأثیر آنها بر آب و هوا، از اینرو پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین الگوهای پیوند از دور و خشک چکیده کاملخشکسالی از پدیدههای اقلیمی است که در هر منطقهای احتمال رخداد آن وجود دارد و منجر به زیان‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی میشود. با توجه به اهمیت الگوهای پیوند از دور و تأثیر آنها بر آب و هوا، از اینرو پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین الگوهای پیوند از دور و خشکسالی در شمال غرب ایران صورت گرفته است. در این راستا از آمار بارش 17 ایستگاه سینوپتیک واقع در استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان طی دوره آماری 1988 تا سال 2018 و آمار 16 الگوی پیوند از دور نیمکره شمالی طی همان دوره استفاده شد. ابتدا با استفاده از شاخص(SPI) خشکسالی منطقه مورد مطالعه در مقیاس سالانه، با زمان تأخیر یکماهه و با زمان تأخیر دوماهه بررسی شد. سپس با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ارتباط بین خشکسالی و الگوهای پیوند از دور بررسی شد. نتایج حاصل شده بیانگر آن است که در مقیاس ماهانه الگوی PNA، در زمان تأخیر یکماهه الگوی TNA و در زمان تأخیر دوماهه الگوی NAO بیش از سایر الگوها با ایستگاههای مورد مطالعه همبستگی نشان داده است. از نظر مکانی نیز ایستگاههای مراغه و جلفا بیش از سایر ایستگاه با الگوهای پیوند از دور همبستگی نشان داده‌اند. بررسی ضرایب همبستگی فصلی نیز نشان داد که در فصل زمستان الگوهای HCNA و SNA؛ در فصل بهار الگوهای NAM، NPI و PN؛در فصل تابستان الگوی SNAO و در فصل پائیز الگوی POL/PEP بیش از سایر الگوها با خشکسالی ایستگاههای مورد مطالعه همبستگی داشتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1451 - ارزیابی برنامه احیاء دریاچه ارومیه از ابعاد طبیعی _ زیستی ، اقتصادی و حکمروایی آب
اکبر صوفی پرویز کردوانی رحیم سروردریاچه ارومیه یکی از مهم ترین حوضه های آبریز کشور است که به دلیل عوامل متعدد ، از جمله اجرای پروژه های عمرانی، در سالهای اخیر در معرض نابودی قرار گرفته است. دراین مقاله هدف اصلی و کلی ارزیابی برنامه احیا دریاچه ارومیه می باشد. روش تحقیق در این مقاله با توجه به مولفه های چکیده کاملدریاچه ارومیه یکی از مهم ترین حوضه های آبریز کشور است که به دلیل عوامل متعدد ، از جمله اجرای پروژه های عمرانی، در سالهای اخیر در معرض نابودی قرار گرفته است. دراین مقاله هدف اصلی و کلی ارزیابی برنامه احیا دریاچه ارومیه می باشد. روش تحقیق در این مقاله با توجه به مولفه هایی مورد بررسی براساس هدف از نوع کاربردی و براساس روش و ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه روستاهای اطراف دریاچه ارومیه می باشد که کل جمعیت مورد نظر روستاها70267نفربوده؛ حجم نمونه براساس فرمول کوکران(382نفر) انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات مورد نیاز به دوصورت 1)کتابخانه ای - اسنادی2)روش میدانی(پرسشنامه محقق ساخته)انجام شده است. برای پردازش و تجزیه تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار(Spss,- GIs - Excel)استفاده شده است و با توجه به نوع مقیاسها از آزمون کای اسکوئر (خی2)برای اثبات فرضیات و همچنین برای تعین شدت رابطه دو متغیر از آزمون وی کرامر استفاده شده است. براساس یافته های تحقیق ، محاسبه میانگین نشان می دهد که بین بحران دریاچه ارومیه و ابعاد طبیعی _ زیستی ، ابعاد اقتصادی و حکمروایی خوب آب یک رابطه معنی دار وجود دارد. چرا که تاثیر مستقیم ابعاد فوق بر روی دریاچه ( با توجه به بالاتر بودن میانگین 3 از 5 سطح معنی دار ) مورد تائید می باشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1452 - بررسی دورههای ترسالی و خشکسالی و اثرات آن بر منابع آب زیرزمینی دشت ممسنی
مریم انصاری صمد فتوحینوسانات در پارامترهای هواشناسی از جمله بارندگی یکی از ویژگی های چرخه اتمسفری است، ضمن اینکه کاهش شدید بارندگی و دوره های خشک ناشی از آن، تأثیر های منفی بسیاری بر منابع آب می گذارد. در این تحقیق اثر دوره های خشکسالی و ترسالی بر منابع آب زیرزمینی دشت ممسنی مورد بررسی قرار چکیده کاملنوسانات در پارامترهای هواشناسی از جمله بارندگی یکی از ویژگی های چرخه اتمسفری است، ضمن اینکه کاهش شدید بارندگی و دوره های خشک ناشی از آن، تأثیر های منفی بسیاری بر منابع آب می گذارد. در این تحقیق اثر دوره های خشکسالی و ترسالی بر منابع آب زیرزمینی دشت ممسنی مورد بررسی قرار گرفته است. جهت انجام این تحقیق از داده های تراز آب زیرزمینی چاههای پیزومتری (19 چاه) دشت ممسنی استفاده شده است. این آمار مربوط به سالهای 83-82 تا سال آبی 92-91 می باشد. همچنین از آمار بارش ایستگاه نورآباد برای تعیین دوره های ترسالی و خشکسالی استفاده شده است. در این تحقیق با استفاده از شاخص SPI خصوصیات خشکسالی و دوره های آن ارزیابی شده، جهت بررسی اثر دوره های ترسالی و خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی از روش همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد خشکسالیها باعث افت آبهای زیرزمینی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1453 - بررسی خشکی هیدرولوژیکی حوضه‌های داخلی ایران
غلام حسن جعفری مینا آوجیچالههای داخلی ایران پس از کوهزایی پاسادنین بهصورت سطح پایه آبهای روان درآمده است. بررسی تفاوت های مکانی این چاله ها هدف اصلی این پژوهش است. ازآنجایی‌که اختلافات مکانی و توپوگرافیکی در طبیعت بهصورت تفاوتهای اقلیمی منعکس میشوند؛ با استفاده از شاخصهای خشکی متأثر از چکیده کاملچالههای داخلی ایران پس از کوهزایی پاسادنین بهصورت سطح پایه آبهای روان درآمده است. بررسی تفاوت های مکانی این چاله ها هدف اصلی این پژوهش است. ازآنجایی‌که اختلافات مکانی و توپوگرافیکی در طبیعت بهصورت تفاوتهای اقلیمی منعکس میشوند؛ با استفاده از شاخصهای خشکی متأثر از دما و بارش، تفاوتهای مکانی سالانه و ماهانه حوضه‌های ارومیه، مهارلو، میقان، قم، ابرکوه، اردستان، سیرجان، قطروئیه، یزد، جازموریان، لوت و بافق ازنظر مدت آبگیری بررسی شدند. با بررسی خشکی هیدرولوژیکی ماهانه، تعداد ماههای مرطوبی که هر حوضه قادر به تأمین آب دریاچه است، مشخص شد. بر این اساس حوضه‌های میقان، گاوخونی، مهارلو و ارومیه با بیلان مثبت آب و 6 ماه مرطوب، بهعنوان دریاچه‌های دائمی شناخته میشوند. ابرکوه، بافق، قم و سیرجان بین 20% تا 26% و حوضه‌های درانجیر، قطروئیه و یزد بین 15% تا 20% از ایام سال امکان احیا کردن دریاچه را دارند و سرانجام لوت، اردستان و جازموریان باقابلیت آبگیری کمتر از 5% از سال کاملاً بهصورت پلایا و کویری هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1454 - مقایسه شاخص های خشکسالی اقلیمی در ایستگاه های بارشی ایران
علی وخشوری زین العابدین جعفرپور پرویز کردوانیخشکسالی ها از جمله مهم ترین بلایای طبیعی هستند که علی رغم تلفات انسانی کم، از خسارت های اقتصادی و تبعات اجتماعی فراوانی برخوردار هستند. خشکسالی ها به سه شکل اقلیمی، هیدرولوژی و کشاورزی دیده می شوند؛ که نوع اول آن در وقوع و خاتمه انواع دیگر از تقدم و اولویت برخوردار است. چکیده کاملخشکسالی ها از جمله مهم ترین بلایای طبیعی هستند که علی رغم تلفات انسانی کم، از خسارت های اقتصادی و تبعات اجتماعی فراوانی برخوردار هستند. خشکسالی ها به سه شکل اقلیمی، هیدرولوژی و کشاورزی دیده می شوند؛ که نوع اول آن در وقوع و خاتمه انواع دیگر از تقدم و اولویت برخوردار است. تحقیق حاضر خشکسالی اقلیمی را مد نظر قرار داده و تاثیر بارندگی را بر شاخص های این نوع از خشکسالی ارزیابی کرده است. بدین نحو که ابتدا آمار بارندگی تمامی ایستگاه ها مورد توجه واقع شد و از بین تمامی ایستگاه های موجود، 36 ایستگاه که دارای آمار هواشناسی کامل تر و معتبرتری نسبت به بقیه ایستگاه ها بودند، انتخاب شدند. سپس از بین شاخص های خشکسالی اقلیمی شش شاخص RAI,SIAP,PNPI,DI,Z و SPI را برگزیده و خشکسالی هر کدام از ایستگاه های انتخابی به وسیله این شاخص ها تعیین گردید. در نهایت رابطه تغییرات بارندگی با نتایج هر یک از شاخص ها به وسیله سه روش مورد سنجش قرار گرفت. روش اول تاثیرات مستقیم بارندگی بر شاخص ها، روش دوم سنجش شاخص های خشکسالی با روش TOPSIS و روش سوم پهنه بندی ضرایب همبستگی شاخص ها با بارندگی در سطح ایران. در پایان مشخص گردید شاخص DI بیشترین رابطه را با بارندگی داشته و در تمامی پهنه ایران این رابطه با ضریب همبستگی بالا و به یکسان مشاهده می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1455 - تحلیل و مقایسه شاخصهای SPI و GRI در ارزیابی خشکسالی هواشناسی و آبهای زیرزمینی، مطالعه موردی: دشت مهران استان ایلام
علی عباس نیا جعفر مرشدی منیژه ظهوریان جبرائیل قربانیانخشکسالیها از مخربترین رویدادهای آب و هوایی هستند که باعث آسیب های قابل توجهی هم در بخش منابع طبیعی و هم در زندگی انسانها میشوند. هدف از این پژوهش تحلیل و مقایسه خشکسالی هواشناسی و آبهای زیرزمینی دشت مهران با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص آب زیرز چکیده کاملخشکسالیها از مخربترین رویدادهای آب و هوایی هستند که باعث آسیب های قابل توجهی هم در بخش منابع طبیعی و هم در زندگی انسانها میشوند. هدف از این پژوهش تحلیل و مقایسه خشکسالی هواشناسی و آبهای زیرزمینی دشت مهران با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص آب زیرزمینی (GRI) است. جهت بررسی خشکسالی هواشناسی از اطلاعات بارندگی ماهانه ایستگاه سینوپتیک مهران استفاده شد و بهمنظور بررسی خشکسالی آبهای زیرزمینی دشت مهران، تغییرات تراز آب زیرزمینی دشت مهران بر اساس دادههای سطح آب تعداد 23 حلقه چاه مشاهده‌ای مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. همچنین بهمنظور پایش خشکسالی هواشناسی از شاخص SPI و پایش خشکسالی هیدرولوژیکی دشت مهران از شاخص GRI استفاده گردید. دوره آماری مورد نیاز جهت تحلیل خشکسالی یک دوره آماری 25 ساله از سال آبی 75-74 تا 97-96 انتخاب شد. بعد از تعیین دورههای رطوبتی شاخصها، اقدام به تهیه نقشه‌های پهنهبندی ماهانه آبهای زیرزمینی گردید که جهت تهیه این نقشه‌ها از بین مدلهای مختلف، مدل کریجینگ انتخاب گردید. در نهایت با اعمال مدل نیم تغییر نمای بهینه در کریجینگ و ورود دادههای آبهای زیرزمینی بهصورت لایه نقطه‌ای، نقشه‌های رستری با استفاده از نرمافزار Arc GIS تهیه شد. نتایج بررسی شاخص SPI نشان میدهد که طی دورهای آمار مدنظر 4 دوره خشکسالی شدید اتفاق افتاده که شدیدترین آن سال آبی 91-90 بوده که مقدار شاخص SPI آن 73/1- میباشد. همچنین نتایج به دست آمده از شاخص GRI در منطقه نشان میدهد که یک دورۀ خشکسالی 11 ساله آبهای زیرزمینی اتفاق افتاده یعنی از سال آبی 87-88 شروع شده و تا سال آبی 98-97 ادامه داشته است که شدیدترین آن سال 91-90 با مقدار شاخص 11/1- است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1456 - برنامه مدیریت تطبیقی منابع آبی استان گلستان جهت کاهش ریسک خشکسالیهای آتی
عبدالعظیم قانقرمه غلامرضا روشن سعید نگهباناستان گلستان یکی از قطب‌های مهم کشاورزی است. بنابراین ضرورت ایجاد می کند تا طرحواره های مختلفی جهت مدیریت تطبیقی آب برای سالهای آتی ارائه شود تا بتواند بار منفی خشکسالی را کاهش و حداکثر سود را به ارمغان آورد. لذا جهت رسیدن به این هدف، این تحقیق با استفاده از سه دسته داد چکیده کاملاستان گلستان یکی از قطب‌های مهم کشاورزی است. بنابراین ضرورت ایجاد می کند تا طرحواره های مختلفی جهت مدیریت تطبیقی آب برای سالهای آتی ارائه شود تا بتواند بار منفی خشکسالی را کاهش و حداکثر سود را به ارمغان آورد. لذا جهت رسیدن به این هدف، این تحقیق با استفاده از سه دسته داده های رشد جمعیت، منابع و مصارف آبی استان و تغییرات کاربری اراضی، 9 طرحواره مدیریت منابع آب ارائه داده است. از میان 9 سناریوی پیشنهادی، دو طرحواره ی دوم و نهم از نظر اختصاص منابع آب نسبت به شرایط کنونی، میزان مصرف پایین تر و متعادل تری را پیشنهاد می دهند. اما یکی از راهبردهای اساسی در طرحواره دوم جهت مدیریت منابع آب، حذف گندم آبی بوده که مسلماً این سناریو از طرف کشاورزان و مسئولان با اقبال مناسب همراه نخواهد بود و بعبارتی می توان پیش بینی نمود که اجرای آن با شکست همراه خواهد شد. حال آنکه با عملیاتی نمودن دستورالعمل طرحواره نهم و مقایسه نتایج آن با روند کنونی مصرف آب تا دهه های آینده پیش بینی می شود که بترتیب برای دوره های مختلف 1391-1400، 1391-1410، 1391-1430 و 1391-1450 کاهش مصرف آبی به میزان 1311، 1425، 1663 و 1920 میلیون متر مکعب استحصال گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1457 - بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر الگوی توزیع زمانی ومکانی خشکسالی درایران با استفاده از شاخص تبخیر وتعرق گیاه مرجع(ETo )
شهمراد علیزاده حسین محمدی پرویز کردوانیعوامل متعددی درپیدایش خشکسالی موثرند،که تغییر ودخالت درآنهابه منظورجلوگیری ازیروز ووقوع آنها،از توان بشر خارج وغیرممکن است.روی همین اصل،امکان داردکه این شرایط درهرمنطقه از سطح کره زمین درکشور های غنی وفقیر ،مرطوب وخشک ،پیشرفته ودرحال توسعه وغیره اتفاق افتد.در این تحقیق چکیده کاملعوامل متعددی درپیدایش خشکسالی موثرند،که تغییر ودخالت درآنهابه منظورجلوگیری ازیروز ووقوع آنها،از توان بشر خارج وغیرممکن است.روی همین اصل،امکان داردکه این شرایط درهرمنطقه از سطح کره زمین درکشور های غنی وفقیر ،مرطوب وخشک ،پیشرفته ودرحال توسعه وغیره اتفاق افتد.در این تحقیق دادههای هواشناسی جمع‌آوری‌شده از 19ایستگاههای هواشناسی در طی 2003-1961ایرانو با استفاده از یک شاخص مرکب (CI) از خشکسالیهای هواشناسی به تجزیهوتحلیل ویژگیهای زمانی و مکانی خشکسالی در ایران پرداخته شد. فرکانس وقوع، حوزه و شدت خشکسالی هواشناسی محاسبه و برای آشکار ساختن الگوهای وقوع زمانی و مکانی در بخشهای مختلف موردبررسی قرارگرفتند و سپس با رویکرد پویایی سیستم اقدام به شبیهسازی اثرات در جنبههای مختلف گردید.مقادیر ETo در همه ایستگاه ها در ماه ژولای به بیشترین مقدار خود رسیده است. همچنین در تمامی ایستگاه ها، مقادیر ETo از ماه ژانویه تا ژولای افزایش و سپس تا ماه دسامبر کاهش‌یافته است.متوسط سالانه کل EToایران در دوره 1961 تا 2003 حدود 1154 میلی متر می باشد. متوسط سالانه ETo در ایران روندی صعودی با 9/2 میلی متر بر سال (mm/yr) در طول این دوره را نشان داد. بیشترین مقدار EToدر سال 1970 (mm/yr 1309) و سپس در سالهای 1999 و 2001 (mm/yr 1308) اتفاق افتاده است و کمترین مقدار آن در سالهای 1979 (mm/yr 893) و 1990 (mm/yr 974) مشاهده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1458 - آزمون مدلهای ارزیابی خشکسالی و ترسالی برای ایستگاههای اندیمشک و ماهشهر خوزستان
فریده عظیمی غلامعلی فرهادوند منیژه ظهوریان پردلدر پژوهش حاضر،پدیده خشکسالی وترسالی در دو منطقه اندیمشک و ماهشهر دراستان خوزستان ،بر اساس داده های ایستگاه های هواشناسی در یک دوره زماانی 08 سااله 5138 5113 (، ماورد -بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از شاخصهای استاندارد شده بارش (SPI) ، درصد از نرماا (PN) ،روش نیچه (NITZ چکیده کاملدر پژوهش حاضر،پدیده خشکسالی وترسالی در دو منطقه اندیمشک و ماهشهر دراستان خوزستان ،بر اساس داده های ایستگاه های هواشناسی در یک دوره زماانی 08 سااله 5138 5113 (، ماورد -بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از شاخصهای استاندارد شده بارش (SPI) ، درصد از نرماا (PN) ،روش نیچه (NITZCHE) ، Z نرما و شاخص دهکها بارای سانشش میااان شاد و تاداو دورهخشکسالی وترسالی استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که در تمامی شاخصها، سا هاای باابارش نرما از توالی و تدوا بیشتری نسبت به سا های خشاک و مرواوب برخاوردار بودناد. باهگونهای که براساس شاخص SPI ، ایستگاه اندیمشک دارای 51 ساا باارش تقریباار نرماا اساتوایستگاه ماهشهر نیا دارای 51 سا بارشی تقریبار نرما بود، بر اساس شااخص PN ، در ساا 31در هر دو ایستگاه ماهشهر و اندیمشک خشکسالی شدید واقع شده است. بر اساس روش نیچاه درایستگاه اندیمشک 51 سا نرما و در ایستگاه ماهشهر 51 سا بارش نرما اتفاق افتااده اسات.بر اساس شاخص Z نرما ، در ایستگاه اندیمشک دو سا 5113 و 5115 ( و در ایستگاه ماهشاهریک سا 5113 ( به عنوان سا بارش دارای خشکسالی شدید مکتوب گردیاده اسات. بار اسااسشاخص دهک، خشک ترین سا بارشی هر دو ایستگاه اندیمشک و ماهشاهر ساا هاای 13 و 31است که در دهک او واقع شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1459 - پهنه بندی شاخصهای خشکسالی SPI و DI با استفاده از داده های شبکه ای بارش در شمال غرب ایران
خدیجه جوان محمدرضا عزیز زاده هوشنگ بشیری فریبا شهریار سرنقیخشکسالی از جمله مخاطرات طبیعی است که بشر همواره در معرض آن قرار دارد، از این روشناخت و واکاوی آن اجتناب ناپذیر است. شاخصهای خشکسالی در واقع بیان کننده حدودطبیعی خشکسالیهای رخداده در دوره زمانی هستند تا امکان ارزیابی آن را در مقیاسهایمختلف زمانی و مکانی ممکن سازند. در ای چکیده کاملخشکسالی از جمله مخاطرات طبیعی است که بشر همواره در معرض آن قرار دارد، از این روشناخت و واکاوی آن اجتناب ناپذیر است. شاخصهای خشکسالی در واقع بیان کننده حدودطبیعی خشکسالیهای رخداده در دوره زمانی هستند تا امکان ارزیابی آن را در مقیاسهایمختلف زمانی و مکانی ممکن سازند. در این پژوهش از دادههای شبکهای بارش سالهای1/09 درجه قوسی استفاده شد. با استفاده از نرم افزار ×1/ 4394 تا 0117 با تفکیک 09GRADS این دادهها و اطلاعات بارش به فایلهای قابل استفاده در نرم افزار MATLAB تبدیلو محاسبههای مربوط به شاخصهای پایش خشکسالی SPI و DI بر روی تک تک یاختههااعمال گردید. سپس با استفاده از نرم افزارهای ArcGIS و Surfer اطلاعات به صورت گرافیکیو نقشه ترسیم شد. نتایج بدست آمده نشان میدهد که در مقایسه نقشه سالانه شاخصدهکها و شاخص بارش استاندارد، بخش شرقی ناحیه شمالغربی ایران به نسبت بخشغربی آن با توجه به دوره آماری 90 ساله مرطوبتر است و بخش غربی و مرکزی ناحیهآذربایجان دارای خشکسالی است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1460 - سنجش رابطه میان وقوع خشکسالی و تغییرات پهنه آبی تالاب انزلی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست
کیوان اسدی پرویز رضائی بهمن رمضانی گورابیتغییر اقلیم یکی از بزرگترین خطرات پیش روی بشر در حال حاضر و نیز در نسلهای آینده است. پدیده تغییر اقلیم موجب تغییرات زیادی در الگوهای مکانی بارندگی شده و افزایش پدیدههای حدی همچون خشکسالی را به دنبال دارد. همچنین پیشبینی شده است که تغییر اقلیم بر فراوانی، شدت و مدت چکیده کاملتغییر اقلیم یکی از بزرگترین خطرات پیش روی بشر در حال حاضر و نیز در نسلهای آینده است. پدیده تغییر اقلیم موجب تغییرات زیادی در الگوهای مکانی بارندگی شده و افزایش پدیدههای حدی همچون خشکسالی را به دنبال دارد. همچنین پیشبینی شده است که تغییر اقلیم بر فراوانی، شدت و مدت خشکسالی تأثیر خواهد داشت. خشکسالی در تمامی اقلیم‌ها، حتی در اقلیم‌های مرطوب و نیمه مرطوب به وقوع می‌پیوندد از این جهت تالاب‌ها نیز که از مهمترین زیست‌بوم‌های کره زمین میباشند، مستثنا نیستند. در این پژوهش به بررسی رخدادهای خشکسالی در تالاب انزلی و ارتباط آن با تغییرات پهنه تالاب در طول دوره آماری 1975-2016 پرداخته شده است. بهمنظور بررسی خشکسالی از دو شاخص SPI و RDI استفاده شده است. جهت تعیین پهنه آبی، تصاویر ماهواره‌های لندست مورد استفاده قرار گرفت. بررسی شاخصهای خشکسالی در حوزه تالاب انزلی نشان میدهد که مقادیر به دست آمده توسط شاخص RDI نسبت به مقادیر به دست آمده توسط شاخص SPI، خشکسالی را با شدت کمتری برآورد میکند. همچنین نتایج نشان داد که مساحت پهنه آبی تالاب انزلی در طول سالهای مورد بررسی روند کاهشی دارد که با روند افزایشی پدیده خشکسالی از لحاظ دفعات وقوع و شدت کاملاً همسو است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1461 - ارزیابی میزان آسیب پذیری سکونتگاهای روستایی از پدیده خشکسالی با استفاده از مدل تصمیمگیری چندشاخصه کوپراس مطالعه موردی : شهرستان دلفان
ناصر شفیعی ثابت بهزاد دوستی معصومه قربانیتعیین نقاط حادثه خیز و مستعد از نظر مخاطرات محیطی، برنامه ریزان را قادر میسازد در کوتاهترین زمان به بهترین شکل تصمیمگیری کنند. این تحقیق برای ارزیابی و رتبه بندی سکونتگاههای روستایی شهرستان دلفان از نظر حساسیت به پدیده خشکسالی با استفاده از مدل تصمیم گیری چندشاخصه کو چکیده کاملتعیین نقاط حادثه خیز و مستعد از نظر مخاطرات محیطی، برنامه ریزان را قادر میسازد در کوتاهترین زمان به بهترین شکل تصمیمگیری کنند. این تحقیق برای ارزیابی و رتبه بندی سکونتگاههای روستایی شهرستان دلفان از نظر حساسیت به پدیده خشکسالی با استفاده از مدل تصمیم گیری چندشاخصه کوپراس انجام شد. در این مطالعه توصیفی – تحلیلی، 21 شاخص آسیب پذیری در سه بعد فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی بررسی شد. گردآوری اطلاعات برای شاخص های مورد نظر در 24 روستای نمونه تصادفی از طریق دهیاران صورت گرفت. پس از وزن دهی به شاخصها به روش آنتروپی شانون، روستاها با استفاده از مدل کوپراس رتبه بندی شدند. نتایج نشان داد با توجه به متنوع بودن شاخصهای آسیب پذیری، مدل کوپراس در رتبه بندی سکونتگاهها در مقابل خشکسالی قابلیت دارد. مطابق محاسبات، روستاهای گلام بهری وکفراج بیشترین آسیب پذیری و روستاهای ظفرآباد و گرمه خانی کم ترین آسیب پذیری را از پدیده خشکسالی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1462 - پایش شاخصهای خشکسالی در شهر زاهدان در بازه‌های زمانی مختلف
محمدرضا پودینه محمد حیدری نیا سید روح ا... موسوی حسین دوستی مقدمهدف پژوهش حاضر بررسی شاخص‌هایخشک‌سالیدر بازه‌های زمانی مختلف در شهر زاهدان است. جهت دستیابی به اهداف پژوهش از دادههای بارش ماهانهایستگاه سینوپتیک زاهدان در دوره زمانی (2012– 1995) استفاده شد. نتایج این پژوهشنشان میدهد که خشکسالی شدید و بسیار شدید به‌وسیله شاخص چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی شاخص‌هایخشک‌سالیدر بازه‌های زمانی مختلف در شهر زاهدان است. جهت دستیابی به اهداف پژوهش از دادههای بارش ماهانهایستگاه سینوپتیک زاهدان در دوره زمانی (2012– 1995) استفاده شد. نتایج این پژوهشنشان میدهد که خشکسالی شدید و بسیار شدید به‌وسیله شاخص ZSIدر هیچ‌یک از دورههای زمانی تشخیص داده نشد. این شاخص برای مطالعات مقایسه‌ای چندان مفید تشخیص داده نشد. همچنین برای پی بردن به رابطه بین شاخصها ضریب همبستگی تمام شاخصها در سه بازه زمانی سه، شش و دوازده ماهه بهدست آمد که نتایج نشان داد که هر چه بازه زمانی افزایش مییابد هماهنگی سه شاخص جهت پایش خشکسالی در زاهدان افزایش مییابد. هماهنگی در رفتار این سه شاخص را میتوان در بررسی نوسانات مشاهده کرد که بهطور کلی شاخص SPI نسبت به شاخصهایZSIو CZIخشکسالی را بهتر نشان میدهد. همچنین شاخص ZSI بیشترین درصد خشکسالی کلی را نسبت به شاخص SPI و CZI در همه بازه‌های زمانی داشته است که علت آن سهم زیاد این شاخص در وضعیت خشکسالی ضعیف و متوسط است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1463 - بررسی تاثیر عوامل فیزیوگرافی بر وضعیت کمی و کیفی جنگلهای زاگرس در منطقه سرپل ذهاب کرمانشاه
آزاده سهرابی زاده رضاحسین حیدری مازیار حیدریهدف از این پژوهش بررسی تاثیر فیزیوگرافی (ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی) بر مشخصه های کمی وکیفی، تعیین میزان خشکیدگی و شدت آلودگی به گیاه نیمه انگل موخور و تعیین ساختار سنی بخشی از جنگل های زاگرس میانی است. جهت اجرای این پژوهش جنگل های حدفاصل شهرستان های سرپل ذهاب و چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی تاثیر فیزیوگرافی (ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی) بر مشخصه های کمی وکیفی، تعیین میزان خشکیدگی و شدت آلودگی به گیاه نیمه انگل موخور و تعیین ساختار سنی بخشی از جنگل های زاگرس میانی است. جهت اجرای این پژوهش جنگل های حدفاصل شهرستان های سرپل ذهاب و کرندغرب انتخاب گردید وبه سه طبقه ارتفاعی 700تا1000متر،1000تا1300متر و1300تا1500متر از سطح دریا و دو جهت جغرافیایی اصلی شمالی و جنوبی تقسیم شد. 96 قطعه نمونه دایره ای شکل 10 آری به روش آماربرداری منظم-تصادفی به ابعاد شبکه 100*100متر برداشت گردید. نتایج نشان داد بیشترین مقدار میانگین مشخصه های سطح مقطع برابر سینه و درصد تاج پوشش در طبقه ارتفاعی 1300 تا 1500 متر از سطح دریا و دامنه شمالی مشاهده شد و نتایج آزمون تجزیه واریانس و تی مستقل نشان داد که بین میانگین مشخصه های کمی درختان در طبقه های ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی اختلاف معنی دار وجود دارد. توده دارای ساختار ناهمسال جوان است، درختان واقع در دامنه شمالی و طبقه ارتفاعی 700 تا 1000 متر در طبقه های قطری بزرگتر، بیشتر پراکنش دارند. درختان با خشکیدگی شدید، در دامنه جنوبی و طبقه ارتفاعی 700 تا 1000 متر از سطح دریا مشاهده گردید، درختان با آلودگی شدید به گیاه نیمه انگل موخور در دامنه شمالی و طبقه ارتفاعی 700 تا 1000 متر از سطح دریا مشاهده شد. براساس نتایج بررسی مشخصه ها کمی و کیفی درختان، جهت مدیریت پایدار جنگل های مورد پژوهش، عملیات های احیایی پیشنهاد می شود، دامنه های جنوبی و طبقه ارتفاعی 700 تا 1000 متر بیشتر مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1464 - بررسی تنوع و جمعیت پرندگان خشکی زی حاشیه تالاب میانگران در دو فصل زمستان و بهار
بهروز بهروزی راددر این بررسی 32 گونه پرنده خشکی زی، از 17 تیره در حاشیه تالاب میانگران شناسایی شد. شناسایی پرندگان هرماه یک روز از دیماه سال 1395 تا پایان خردادماه سال 1396 با پیاده‌روی در حاشیه تالاب با دوربین چشمی 10×40 زایس و تلسکوپ 15×60 به روش مشاهده مستقیم و تمام شما چکیده کاملدر این بررسی 32 گونه پرنده خشکی زی، از 17 تیره در حاشیه تالاب میانگران شناسایی شد. شناسایی پرندگان هرماه یک روز از دیماه سال 1395 تا پایان خردادماه سال 1396 با پیاده‌روی در حاشیه تالاب با دوربین چشمی 10×40 زایس و تلسکوپ 15×60 به روش مشاهده مستقیم و تمام شماری Total count با هدف بیان اهمیت بوم سازگان تالابی میانگران برای پرندگان خشکی زی انجام‌شده است. درمجموع 1643 پرنده خشکی زی شمارش شد که بیشترین تعداد در بهمن‌ماه 386 قطعه و کمترین تعداد در خردادماه 209 قطعه و بیشترین جمعیت پرندگان 970 قطعه در زمستان و کمترین جمعیت در بهار 673 پرنده شمارش‌شده است. بیشترین یکنواختی در اسفندماه (691/0) و کمترین یکنواختی در خردادماه (448/0) بود. بیشترین تنوع گونهای مارگالف، شانون، و منهینیک در اسفندماه به ترتیب 926/4، 807/1 و 854/2 بود. تنوع β ویتاکر، هریسون و ویلیام در بین دو فصل زمستان و بهار صفر بود. ضریب تشابه بین جامعه پرندگان خشکی زی در دو فصل زمستان و بهار 5/95 درصد و تفاوت اقلیدسی 22/125 بود. آزمون t نشان داد تفاوت معنیداری بین جمعیت و تعداد گونه در دو فصل بهار و زمستان باحدود اطمینان 95 درصد وجود ندارد. این بررسی نشان داد نقش تالاب میانگران برای تامین زیستگاه برای پرندگان خشکی زی نیز دارای اهمیت است و بایستی در مدیریت و حفاظت آن مورد توجه قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1465 - مطالعه فلورستیک تالاب‌های‌آلاگل، آلماگل و آجی‌گل و مناطق پیرامونی آنها در استان گلستان
جمیله پناهی میرزاحسنلو نورمحمد شیرمحمدلی عیسی جرجانی نورمحمد نظریتعیین فلور مناطق‎طبیعی، پایه و اساس برنامهریزیهای زیست‎محیطی برای هر منطقه و شناخت وضع پوشش‎گیاهی آن است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی فلور و پراکنش جغرافیایی گیاهان در تالاب‌های آلاگل، آلماگل و آجی‌گل در استان گلستان میباشد. به منظور مطالعۀ فلور منطقه، گیاه چکیده کاملتعیین فلور مناطق‎طبیعی، پایه و اساس برنامهریزیهای زیست‎محیطی برای هر منطقه و شناخت وضع پوشش‎گیاهی آن است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی فلور و پراکنش جغرافیایی گیاهان در تالاب‌های آلاگل، آلماگل و آجی‌گل در استان گلستان میباشد. به منظور مطالعۀ فلور منطقه، گیاهان طی فصول رویشی سال‎های 1394 تا 1395جمع آوری شده و شناسایی شدند. در این مطالعه بطور کلی تعداد 105گونه متعلق به 84 جنس و 39 تیره شناسایی شد که بزرگترین تیره‌ها از نظر تعداد گونه شامل تیره Asteraceae با 18 گونه، Chenopodiaceae با 18 گونه و Poaceae با 14 گونه میباشند. از نظر شکل‎زیستی، تروفیتها با 3/48% و همی‌کریپتوفیت‌ها با 9/21% فراوان ترین شکل‎های زیستی در منطقه مورد مطالعه بودند. بیشترین پراکنش جغرافیایی را عناصر چندناحیه‌ای (PL) با 20% و عناصر ایرانی- تورانی (IT) با 19/16% به خود اختصاص داده بودند. در بررسی مقایسه‌ای سه تالاب مشخص شد که به لحاظ شکل‎زیستی، تروفیتها در هر سه تالاب غالب‌ترین شکل زیستی را دارند پس از تروفیتها، همی‌کریپتوفیت‌ها در ردۀ بعدی قرار می گیرند. به لحاظ پراکنش جغرافیایی نیز عناصر دو یا چند ناحیه ای در هر سه تالاب بیشترین درصد فلور را تشکیل میدهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1466 - تحلیل تغییرات شاخصهای پوشش‌گیاهی در سنجنده‌های ماهواره لندست (مطالعه موردی: ارسزارهای شرق پارک ملی گلستان و منطقه حفاظت شده قرخود)
سامره فلاحت کار رحیمه صابرفر سید حسین کیاامروزه کسب آگاهی و دانش در رابطه با پوشش گیاهی و سلامت آن نقش مهمی را در مدیریت مناطق حفاظت شده و حفاظت از گونههای گیاهی و جانوری آن دارد. سنجش از دور فنآوری بسیار مفیدی است که جهت بررسی پوشش گیاهی از گذشته تاکنون نسبت به سایر روشها ارجحیت داده میشود. استفاده از شاخ چکیده کاملامروزه کسب آگاهی و دانش در رابطه با پوشش گیاهی و سلامت آن نقش مهمی را در مدیریت مناطق حفاظت شده و حفاظت از گونههای گیاهی و جانوری آن دارد. سنجش از دور فنآوری بسیار مفیدی است که جهت بررسی پوشش گیاهی از گذشته تاکنون نسبت به سایر روشها ارجحیت داده میشود. استفاده از شاخصهای پوشش گیاهی در تعیین گستره پوشش گیاهی یکی از راههای موجود در آشکارسازی تغییرات پوشش گیاهی میباشد. در تحقیق حاضر به‌دلیل شرایط اتمسفری مناسب و درصد ابرناکی کمتر از 10 درصد از تصاویر ماه ژوئن سالهای 1987و 2016 و ماه می سال 2003 مربوط به سه سنجنده TM، ETM+ و OLI ماهواره لندست و از سه شاخص NDVI، SAVI و EVI برای شناسایی و طبقهبندی پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه استفاده گردید. از روشCross classification برای مقایسه شاخصهای پوشش گیاهی با نقشه پوشش اراضی تهیه شده از روش طبقهبندی هیبرید و انتخاب بهترین شاخص پوشش گیاهی در طبقهبندی استفاده گردید. ضریب کاپای بهدست آمده از مقایسه نقشه پوشش گیاهی با استفاده از شاخص NDVI و نقشه پوشش اراضی برای سالهای 1987، 2003 و 2016 بهترتیب 87/0، 82/0 و 87/0 بود که مقادیر بالاتری نسبت به دو شاخص پوشش گیاهی دیگر را در سه سنجنده دارا بود. همچنین نتایج آشکارسازی تغییرات سی ساله، بیانگر کاهش 27/9153 هکتار از ارسزارهای منطقه مورد مطالعه بوده است که 43/9092 هکتار از آن به طبقه اراضی مرتعی و 84/60 هکتار به اراضی بایر تبدیل شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1467 - بررسی شدت، مدت و پراکنش فضایی خشکسالی استان سمنان
محمدرضا زندمقدم بهروز ارسطو عسکری مجتهدزادهخشکسالی جزء وقایع محیطی و بخش جدایی ناپذیر نوسانات اقلیمی بوده و یک ویژگی دوره ای و نرمال آب و هوایی است. برخلاف خشکی که یک ویژگی دائم آب و هوایی است، خشکسالی یک اتفاق موقتی است که نتیجه مستقیم کاهش میزان دریافت بیش از حد باران در یک مدت زمان طولانی معمولاً در یک فصل یا چکیده کاملخشکسالی جزء وقایع محیطی و بخش جدایی ناپذیر نوسانات اقلیمی بوده و یک ویژگی دوره ای و نرمال آب و هوایی است. برخلاف خشکی که یک ویژگی دائم آب و هوایی است، خشکسالی یک اتفاق موقتی است که نتیجه مستقیم کاهش میزان دریافت بیش از حد باران در یک مدت زمان طولانی معمولاً در یک فصل یا بیشتر بوده و نتایج آن کمبود آب برای برخی فعالیتها، گروهها یا بخشهای زیست محیطی میباشد. بیشترین تمرکز مراجع در ارزیابی خشکسالی ها، روی خشکسالی اقلیمی می باشد، که علت آن در وجود اطلاعات وسیع تر وکامل تر و همچنین عاملی بارندگی در عوامل به وجود آورنده ی خشکسالی است. به علت تاثیر خشکسالی استان سمنان در بخش های مختلف، رویکردهای متفاوتی برای این پدیده در نظر گرفته می شود، که هدف برای مدیریت آن، نیاز به توجه مکانی و زمانی و گسترش آن می باشد. در حال حاضر آنالیز خشکسالی براساس داده های بارندگی به عنوان مهمترین عامل، برای انواع خشکسالی به کار می رود. در این تحقیق ابتدا مقادیر شاخص استاندارد بارش(SPI) سالانه با انتخاب توزیع پیش فرض (گاما) محاسبه و سپس فراوانی طبقات مختلف خشکسالی برای هر یک از دوره های 24،12،6،3،1 ماهه منتهی به فروردین ماه سال 1395 برای نقاط سکونتگاهی استان استخراج گردید و برای توزیع فضایی–زمانی گستره های تحت تاثیر خشکسالی از روش میان یابی معکوس فاصله IDW استفاده شد. براساس فراوانی طبقات خشکسالی یک لایه وکتوری تهیه و محدوده هر یک از طبقات در استان مشخص گردید، که خروجی آن نقشه های توزیع فضایی–زمانی خشکسالی می باشد و مساحت هر یک از طبقات مختلف خشکسالی در نرم افزار GIS محاسبه گردیده و با تحلیل وضعیت دوره ها مشخص شد، در دوره 1 ماهه منتهی به فروردین ماه سال 1395 بیشترین توزیع فضایی–زمانی با حدود 68.13 درصد از نقاط سکونتگاهی استان مربوط به شاخص در حد نرمال، در دوره 3 ماهه با حدود 50.64 درصد مربوط به خشکسالی متوسط و در دوره های 12،6و24 ماهه به ترتیب با 38.72، 41.76 و 36.98 درصد مربوط به خشکسالی ضعیف می باشد و هر مقدار دوره زمانی به سمت مدت زمان طولانی پیش می رود، آثار خشکسالی بیشتر نمایان می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1468 - بررسی اثرات تغییرات بارش و خشکسالی بر اکوسیستم دریاچه زریوار
امیر گندمکار نادر فلاح علیرضا عباسیحوضه های آبی و تالاب ها به واسطه وجود آب متنوع ترین اکوسیستم های کره زمین از نظر زیستی می باشند. آنها در سرتاسر کره زمین گستـرده شده اند و نقش مهمی در چرخه آب دارند. با توجه به اهمیت این موضوع پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات بارش و خشکسالی در دریاچه زریوار و اثرات آنها چکیده کاملحوضه های آبی و تالاب ها به واسطه وجود آب متنوع ترین اکوسیستم های کره زمین از نظر زیستی می باشند. آنها در سرتاسر کره زمین گستـرده شده اند و نقش مهمی در چرخه آب دارند. با توجه به اهمیت این موضوع پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات بارش و خشکسالی در دریاچه زریوار و اثرات آنها بر اکوسیستم دریاچه صورت پذیرفته است. در این راستا از آمار بارش سالانه ایستگاه دریاچه زریوار طی دوره آماری 1397-1378 استفاده شده است. پس از سنجش بهنجاری داده های مورد مطالعه با استفاده از آزمون اندرسون دارلینگ مشخص شد که از توزیع نابهنجار برخوردار می باشند، لذا برای محاسبه روند آنها از آزمون ناپارامتری من- کندال استفاده شد. سپس جهت بررسی خشکسالی دریاچه از شاخص SIAP استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از روند افزایشی بارش طی دوره آماری مورد مطالعه می باشد. بررسی های صورت گرفته بر روی خشکسالی نیز نشان داد که سال های 1378 تا 1382 جزء سال های خشک دریاچه بوده است. طی دوره 1387-1383 شرایط تقریباً نرمال وجود داشته است. از سال 1387 نیز شرایط مرطوب بر دریاچه حاکم شده است. سال 1397 نیز از شرایط بسیارمرطوبی برخوردار می باشد. با توجه به این که سال 1397 سالی بسیار پربارش بوده لیکن سبب سرریز و جاری شدن آب در رودخانه زریوار و همچنین تقویت و تغذیه آب زیرزمینی دشت جنوب دریاچه و بالا بردن کیفیت آب در مسیر رودخانه خواهد شد و نقش بسزایی در احیاء و تقویت اکوسیستم دریاچه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1469 - الگوی پراکنش مکانی و حجم خشکه دارها در راشستان های شمال ایران (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
زهرا نوری جهانگیر فقهی محمدرضا مروی مهاجرپژوهش حاضر به مطالعه و کمی نمودن برخی از مهمترین خصوصیات خشکه دارها از جمله الگوی پراکنش مکانی، حجم و مراحل پوسیدگی آنها در یک جنگل راش می پردازد. به این منظور پارسل 319 بخش گرازبن جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود به مساحت 48 هکتار که تا زمان آماربرداری در آن هیچ گونه عملیات چکیده کاملپژوهش حاضر به مطالعه و کمی نمودن برخی از مهمترین خصوصیات خشکه دارها از جمله الگوی پراکنش مکانی، حجم و مراحل پوسیدگی آنها در یک جنگل راش می پردازد. به این منظور پارسل 319 بخش گرازبن جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود به مساحت 48 هکتار که تا زمان آماربرداری در آن هیچ گونه عملیات مدیریتی در قالب طرح های جنگلداری انجام نگرفته به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شد و گونه، قطر برابر سینه و ارتفاع خشکه دارهای سرپا مورد اندازه گیری قرار گرفت. در خشکه دارهای افتاده نیز گونه درختی، قطر میانی و طول آنها ثبت شد. همچنین به منظور مطالعه الگوی مکانی خشکه دارها، موقعیت هر یک از خشکه دارها با روش آزیموت- فاصله و با استفاده از دستگاه فاصله یاب لیزری بدست آمد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد حجم در هکتار خشکه دارها در منطقه مورد مطالعه 93/34 متر مکعب در هکتار میباشد که حجم خشکه دارهای افتاده و سرپا به ترتیب 835/28 و 622/6 مترمکعب در هکتار است. بیشترین درصد خشکه دارها متعلق به درجه پوسیدگی نرم درجه یک میباشد که 44 درصد از کل حجم خشکه دارها را به خود اختصاص داده است. استفاده از تابع K-Ripley نشان داد الگوی پراکنش خشکه دارهای افتاده، سرپا و همچنین کل خشکه دارهای موجود در منطقه مورد مطالعه کپه ای می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1470 - جوانه زنی دو گونه مرتعی Helichrysum globiferum و Helichrysum aucheri تحت تنش خشکی
زینب جعفریان الهه احمدیبا توجه به اینکه قسمت اعظم کشور را مراتع خشک و نیمه خشک تشکیل داده است، گیاهان این مناطق باید سازگار به کمبود آب باشند. استفاده از گونه های مرتعی مقاوم به خشکی در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. بر این اساس تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی دو گونه Helichrysu چکیده کاملبا توجه به اینکه قسمت اعظم کشور را مراتع خشک و نیمه خشک تشکیل داده است، گیاهان این مناطق باید سازگار به کمبود آب باشند. استفاده از گونه های مرتعی مقاوم به خشکی در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. بر این اساس تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی دو گونه Helichrysum globiferum و Helichrysum aucheri در قالب یک طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در 4 تکرار و 4 سطح خشکی (0-50-100-150 مگاپاسکال محلول پلی اتیلن گلایکول 6000) انجام شد. بذرهای این دو گونه از مراتع قوشچی واقع در 70 کیلومتری جاده قدیم ارومیه – قره باغ جمع آوری گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که در نتیجه تنش خشکی، درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، ریشه چه و گیاه چه در هر دو گونه به طور معنی داری کاهش می یابد. مقدار این کاهش در همه صفات در گونه Helichrysum globiferum کمتر از گونه Helichrysum aucheri بوده، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه (ضریب آلومتری) نیز در گونه Helichrysum globiferumدارای بالاترین مقدار بود، بنابراین می توان نتیجه گرفت که این گونه مقاوت بیشتری نسبت به گونه ی دیگر دارد. همچنین بیشترین کاهش جوانه زنی در تیمار 100 و 150 میلی مول بود بطوریکه در تیمارهای مذکور هیچ بذری جوانه نزد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1471 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه هرارون استان کرمان
سید محمد علی وکیلی شهربابکیمنطقه هرارون با وسعت حدود 13000هکتار و ارتفاع متوسط 2044 متر از سطح دریا، در جنوب شهرستان بافت استان کرمان قرار دارد. هدف از این تحقیق، شناسایی و معرفی فلور منطقه بوده است. این ناحیه شامل 112 گونه گیاهی (3بازدانه، 7تک لپه و102دولپه) می باشد که متعلق به 33 تیره و 89 جنس چکیده کاملمنطقه هرارون با وسعت حدود 13000هکتار و ارتفاع متوسط 2044 متر از سطح دریا، در جنوب شهرستان بافت استان کرمان قرار دارد. هدف از این تحقیق، شناسایی و معرفی فلور منطقه بوده است. این ناحیه شامل 112 گونه گیاهی (3بازدانه، 7تک لپه و102دولپه) می باشد که متعلق به 33 تیره و 89 جنس است. مهمترین تیره های گیاهی به ترتیب تعداد شامل: Asteracea با 15 گونه، Lamiaceae با 15 گونه، Papilonaceae با 13گونه، Rosaceae با 8گونه و Geramineaeبا 6گونه می باشند. شکل زیستی عمده منطقه، به صورت همی کریپتوفیت با%47/29، تروفیت با%67/27، کامفیت با %64/11، فانروفیت با %6/11، ژئوفیت با %6/11 وکریپتوفیت با %14/7 می باشد. از لحاظ عناصر رویشی منطقه% 17/65 ایرانی- تورانی، % 5/12 ایرانی تورانی صحرا سندی، % 05/8 صحرای سندی، % 25/6 مدیترانه ای، % 57/3 جهان وطنی و %46/4 مربوط به منطقه هیرکانی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1472 - بررسی سازگاری گیاهان مناطق بیابانی نسبت به تغییرات بارندگی با استفاده از شاخص گیاهی NDVI (مطالعه موردی: دشت اردکان-عقدا)
منیرالسادات طباطبایی زاده فاطمه هادیان سید زین العابدین حسینی جلال برخورداری حسن خسرویپایش خشکسالی یکی از مهمترین برنامههای مدیریت به حساب می آید، اما هزینههای اقتصادی، وسعت عرصههای طبیعی و صعب‌العبور بودن مناطق مختلف از عواملی هستند که پایش مناطق را با مشکل مواجه می سازند بنابراین امروزه از تصاویر ماهواره ای به عنوان یکی از سریعترین و کم هزینه ترین ر چکیده کاملپایش خشکسالی یکی از مهمترین برنامههای مدیریت به حساب می آید، اما هزینههای اقتصادی، وسعت عرصههای طبیعی و صعب‌العبور بودن مناطق مختلف از عواملی هستند که پایش مناطق را با مشکل مواجه می سازند بنابراین امروزه از تصاویر ماهواره ای به عنوان یکی از سریعترین و کم هزینه ترین روشها جهت پایش و مدیریت مناطق مورد استفاده قرار میگیرد. در این مطالعه از تصاویر ماهواره ای نوآ و مقادیر بارندگی فصلی و سالانه از سال 1982 تا 2005 استفاده شد و تاثیر بارندگی بر پوشش گیاهی بخشی از استان یزد (منطقه اردکان- عقدا) مورد مطالعه قرار گرفت، برای محاسبه میزان بارش در هر تیپ گیاهی 92 نقشه بارش با استفاده از آمار هواشناسی و پهنهبندیStance Weighting Interpolation) ) تهیه شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که در منطقه مورد مطالعه شاخص های گیاهی NDVIو بارندگی به تنهایی قادر به توصیف پوشش گیاهی منطقه نخواهد بود که این امر ضرورت استفاده از روشهای رگرسیون چند متغیره با کمک سایر عوامل اقلیمی را نشان می دهد علاوه بر این به دلیل همبستگی بسیار پایین بین بارندگی و شاخص NDVI، بیانگر این است که این شاخص کارایی لازم را در پایش این منطقه ندارد بهتر است از شاخصهای گیاهی و تصاویر ماهواره‌ای با دقت بیشتر استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1473 - بررسی نقش گونه های زبان گنجشک و سرو نقره ای در زیست پالایی فلز سنگین کادمیوم (مطالعه موردی شهر اصفهان)
سعید کاردار سیدرضا فاطمی طلب کیوان صائب امین خادمیفعالیت های صنعتی باعث ورود مقادیر فراوانی از عناصر سنگین به اتمسفر می شود و استفاده از گونه های گیاهی می تواند در ارزیابی و کاهش آلودگی هوا با این فلزات موثر باشد. این تحقیق با هدف بررسی میزان جذب کادمیوم در اجزای درختان زبان گنجشک (Fraxinus excelsior) و سرو نقره ای (Cu چکیده کاملفعالیت های صنعتی باعث ورود مقادیر فراوانی از عناصر سنگین به اتمسفر می شود و استفاده از گونه های گیاهی می تواند در ارزیابی و کاهش آلودگی هوا با این فلزات موثر باشد. این تحقیق با هدف بررسی میزان جذب کادمیوم در اجزای درختان زبان گنجشک (Fraxinus excelsior) و سرو نقره ای (Cupressus arizonica) در شهر اصفهان صورت پذیرفت. برای این منظور در رویشگاه های آلوده و شاهد در پایان فصل بهار و تابستان، نمونه هایی از برگ ها و ریشه های سطحی درختان به صورت خطی و تصادفی در سه تکرار تهیه گردید و میزان غلظت کادمیوم موجود در هر یک از آنها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که میزان جذب کادمیوم در اندام های هوایی گونه سرو نقره ای بیشتر از زبان گنجشک اتفاق می افتد و در گونه های مورد مطالعه جذب کادمیوم در برگ بیشتر از ریشه می باشد. همچنین جذب کادمیوم در اندام های مختلف گونه ها، در رویشگاه آلوده بیشتر از سایر رویشگاه ها بوده و بالاترین میزان جذب کادمیوم در شهریور ماه و کمترین مقدار آن در خرداد ماه مشاهده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1474 - بررسی مقایسه‌ای مشخصات کمی و کیفی درختان کیکم در منطقه قرق و غیر قرق(مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده باغ شادی)
فریبرز ایراندوست محمد حسن امتحانی بهمن کیانی هدایت الله میرشمسیبرای بررسی مقایسه ای مشخصات کمی و کیفی درختان کیکم در دو بخش قرق و غیر قرق(هر یک به مساحت 120 هکتار) منطقه حفاظت شده باغ شادی هرات در استان یزد، ابتدا شبکه آماربرداری به ابعاد 200 × 200 متر پیاده شد. در مجموع تعداد 60 قطعه نمونه به صورت تصادفی سیستماتیک با مساحت چکیده کاملبرای بررسی مقایسه ای مشخصات کمی و کیفی درختان کیکم در دو بخش قرق و غیر قرق(هر یک به مساحت 120 هکتار) منطقه حفاظت شده باغ شادی هرات در استان یزد، ابتدا شبکه آماربرداری به ابعاد 200 × 200 متر پیاده شد. در مجموع تعداد 60 قطعه نمونه به صورت تصادفی سیستماتیک با مساحت ثابت 12 آر برداشت شد. در هر قطعه نمونه خصوصیات کمی و کیفی درختان کیکم از قبیل: تعداد درختان، ارتفاع درختان، قطر یقه کیکم(چون حالت شاخه زاد دارند و دارای تنه واحد نمی باشند)، فرم رویش، قطر بزرگ و کوچک تاج، زادآوری، سایر گونه های همراه، آفت زدگی و سرخشکیدگی درختان کیکم برداشت شد. هر دو منطقه مذکور دارای شیب بالای 12 درصد بوده و جهت عمومی به طرف شرق می باشد. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها و اعمال آزمونهای نرمالیه کلموگروف اسمیرنف، من_ویتنی یو و تی مستقل، میانگین قطر در محل یقه در مناطق قرق و خارج از قرق، به ترتیب 65/17و 3/23 سانتیمتر و تعداد نهال در سطح هکتار به ترتیب 7778/2 و 4321/0 بود. درصد تاج پوشش در هکتار کیکم به ترتیب 18/5 درصد و 18/3 درصد بود. میانگین تراکم کیکم به ترتیب 1667/69 و 4516/46 اصله در هکتار، میانگین تراکم توده به ترتیب 27/180 و 66/106 اصله در هکتار، درصد فراوانی کیکم نسبت به کل توده به ترتیب 36/38 درصد و 55/43 درصد و میانگین تعداد جست کیکم نیز به ترتیب 4/44 و 31 عدد بود. در مجموع از نظر خصوصیات کمی در قسمت قرق وضعیت بهتری مشاهده شد. در خصوص مشخصات کیفی، میانگین تعداد درختان دارای سرخشکیدگی در قسمتهای قرق و خارج از قرق به ترتیب 33/46 و 08/35 اصله در هکتار و میانگین تعداد درختان آفت زده کیکم به ترتیب 43 و 7/7 اصله در هکتار بود. از نظر کیفی درختان خارج از قرق آفت زدگی و خشکیدگی کمتری داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1475 - مطالعه فلوریستیک منطقه وارک خرمآباد (استان لرستان)
فاطمه پورفلاحی غلامحسن ویسکرمیچکیده منطقه وارک با مساحت 2000 هکتار در جنوب‌غربی خرمآباد واقع شده است. حداقل ارتفاع 1190 متر و حداکثر ارتفاع 1990 متر از سطح دریا می باشد. مطالعات انجام شده نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 49 خانواده، 156 سرده و 254 گونه گیاهی وجود دارد. از مهم ترین خانواده های منطق چکیده کاملچکیده منطقه وارک با مساحت 2000 هکتار در جنوب‌غربی خرمآباد واقع شده است. حداقل ارتفاع 1190 متر و حداکثر ارتفاع 1990 متر از سطح دریا می باشد. مطالعات انجام شده نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 49 خانواده، 156 سرده و 254 گونه گیاهی وجود دارد. از مهم ترین خانواده های منطقه می توان خانوادهFabaceae(33 گونه) و Lamiaceae(27 گونه) را نام برد. تروفیت ها (47 درصد)، ژئوفیت ها (26 درصد)، کاموفیت ها (12 درصد)، همیکریپتوفیت ها (10 درصد) و فانروفیت ها (5 درصد) مهمترین گروههای ساختاری طیف زیستی منطقه به روش رانکایر بودند. از نظر عناصر رویشی منطقه، 43 درصد ایرانی – تورانی ، 23 درصد مدیترانهای و ایرانی– تورانی و 17 درصد چند منطقهای (ایرانی - تورانی، مدیترانهای و اروپا – سیبری) و 5 درصد عنصر جهانی می باشند. هدف از این تحقیق، شناسایی گونههای گیاهی منطقه وارک در شهرستان خرمآباد بوده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1476 - مقایسه صفات ریخت شناختی و فیتوشیمیایی محصولات بهاره و تابستانه سه ژنوتیپ انجیر در استان گلستان
زهرا کیخا اسماعیل سیفی فریال وارسته عظیم قاسمنژاداین تحقیق به منظور بررسی تفاوتهای محصولات بهاره و تابستانه در سه ژنوتیپ انجیر گلبهار، کمال‌آباد و رضوان 41 در استان گلستان انجام شد. نمونهها از دو نوع محصول مختلف از درختان سالم برداشت و صفات ریخت شناختی و فیتوشیمیایی در آنها بر اساس دسکریپتور مخصوص انجیر و روشهای ا چکیده کاملاین تحقیق به منظور بررسی تفاوتهای محصولات بهاره و تابستانه در سه ژنوتیپ انجیر گلبهار، کمال‌آباد و رضوان 41 در استان گلستان انجام شد. نمونهها از دو نوع محصول مختلف از درختان سالم برداشت و صفات ریخت شناختی و فیتوشیمیایی در آنها بر اساس دسکریپتور مخصوص انجیر و روشهای استاندارد اندازهگیری گردید. تجزیه‌ی واریانس نشان داد که ژنوتیپ و نوع میوه دارای اثرات متقابل معنیدار بر طول، قطر و شکل میوه، طول دم و گردن و طول بخش گوشتی میوه بودند، اما اثر آنها بر قطر روزن معنیدار نبود. نتایج نشان داد که میوههای تابستانه از میوههای بهاره کوچکتر بودند و طول و قطر آنها و هم چنین طول دم و گردن و طول بخش گوشتی میوه در اکثر ارقام کمتر بود. فارغ از نوع ژنوتیپ، قطر روزن در میوههای بهاره بیشتر از میوههای تابستانه بود. تجزیه‌ی واریانس هم چنین نشان داد که ژنوتیپ و نوع میوه دارای اثرات متقابل معنیدار بر مقادیر فلاونوئید و آنتوسیانین میوه بودند، اما این اثر بر مواد جامد محلول، اسیدیته‌ی قابل تیتراسیون و مقدار فنول معنیدار نبود. میوههای تابستانه مقادیر بیشتری از مواد جامد محلول و اسیدیته اما مقدار کمتری فنول داشند. ژنوتیپ کمال‌آباد دارای مواد جامد محلول و اسیدیته بیشتری از سایر ژنوتیپها بود. در ژنوتیپ گلبهار، میوههای بهاره آنتوسیانین کمتری داشتند، اما در سایر ژنوتیپها آنتوسیانین بیشتری نسبت به میوههای تابستانه داشتند. در مقابل، در تمام ژنوتیپهای مورد مطالعه، میوههای بهاره فلاونوئید بیشتری داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1477 - اثر کودهای زیستی بر اجزای عملکرد، عملکرد، پروتئین و روغن سویا (Glycine max Merrill.) تحت رژیم‌های مختلف آبیاری
مجید قنبری علی مختصی بیدگلی پرنیان طالبی سیه سرانهدف از این تحقیق، ارزیابی تأثیر کاربرد باکتری تثبیت کننده نیتروژن از جنس ازتوباکتر کروکوکوم در ترکیب با باکتری حل‌کننده فسفات سودوموناس پوتیدا بر کاهش اثرات کمبود آب آبیاری در رقم زراعی سویا تحت شرایط مزرعه بود. آزمایش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل چکیده کاملهدف از این تحقیق، ارزیابی تأثیر کاربرد باکتری تثبیت کننده نیتروژن از جنس ازتوباکتر کروکوکوم در ترکیب با باکتری حل‌کننده فسفات سودوموناس پوتیدا بر کاهش اثرات کمبود آب آبیاری در رقم زراعی سویا تحت شرایط مزرعه بود. آزمایش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 95-1394 در دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری مطلوب، تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید، به ترتیب بر اساس 15، 30، 45 و 60 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس از زمان استقرار تا پایان دوره رشد و چهار نوع تلقیح بذر سویا با باکتری شامل (شاهد یا بدون مصرف باکتری، تلقیح با Azotobacter chroococcum، تلقیح با Pseudomonas putida و تلقیح با هر دو باکتری) در نظر گرفته شدهاند. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر اصلی رژیم آبیاری بر کلیه صفات به جز وزن هزار دانه و اثر اصلی کود زیستی به جز وزن هزار دانه، نیتروژن و روغن دانه بر کلیه صفات معنی دار بود. بیشترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، محتوای نسبی آب، نیتروژن دانه، پروتئین دانه، عملکرد پروتئین، روغن دانه و عملکرد روغن دانه از تیمار کاربرد توأم Azotobacter chroococcum و Pseudomonas putida به دست آمد. بیشترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، محتوای نسبی آب، نیتروژن دانه، پروتئین دانه، عملکرد پروتئین، روغن دانه و عملکرد روغن دانه در تیمار شاهد مشاهده گردید. از نتایج آزمایش، می توان نتیجه گرفت که کاربرد ازتوباکتر به تنهایی موجب افزایش 9/17 درصد عملکرد روغن دانه، کاربرد سودوموناس پوتیدا به تنهایی موجب افزایش 4/32 درصد عملکرد روغن دانه و کاربرد توأم هر دو باکتری موجب افزایش 8/39 درصد عملکرد روغن دانه شد. به طور کلی، با توجه به عدم معنی داری برهمکنش کود بیولوژیک در سطوح تنش آبی، می توان به این نتیجه رسید که چه در شرایط آبیاری مطلوب و چه در شرایط تنش خشکی، کاربرد کود بیولوژیک در بهبود عملکرد و اجزای عملکرد دانه، عملکرد پروتئین و روغن دانه سویا مؤثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1478 - بررسی عملکرد دانه، میزان کلروفیل، مواد اسمولیتی، فنول کل و فعالیت آنزیم کاتالاز ذرت (Zea mays L.) در پاسخ به تنش خشکی
وحید نصراله زاده اصل سجاد محرم نژاد مهری یوسفیبهمنظور بررسی عملکرد دانه، میزان کلروفیل (a+b)، گلایسین بتائین، پرولین، قندهای محلول، پلی‌فنول کل و فعالیت آنزیم کاتالاز در هیبریدهای ذرت در پاسخ به تنش خشکی، آزمایشی بهصورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار طی دو سال زراعی 1390 و 1391 در م چکیده کاملبهمنظور بررسی عملکرد دانه، میزان کلروفیل (a+b)، گلایسین بتائین، پرولین، قندهای محلول، پلی‌فنول کل و فعالیت آنزیم کاتالاز در هیبریدهای ذرت در پاسخ به تنش خشکی، آزمایشی بهصورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار طی دو سال زراعی 1390 و 1391 در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی مغان اجرا شد. عامل اصلی تنش خشکی در دو سطح (آبیاری عادی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه) و عامل فرعی هیبریدهای ذرت (NS640، SC704 و SC720) بودند. تجزیه مرکب داده ها نشان داد که تنش خشکی بر همه صفات اثر معنی داری داشت. تنش خشکی باعث کاهش عملکرد دانه و میزان کلروفیل (a+b) شد. اما تنش خشکی باعث افزایش میزان گلایسین بتائین، پرولین، قندهای محلول، پلی فنول کل و فعالیت کاتالاز در برگ های هیبرید ذرت مورد مطالعه گشت. سینگل کراس 704 دارای بیشترین عملکرد دانه و مواد اسمولیتی را در بین هیبریدهای ذرت مورد مطالعه به خود اختصاص داد. براساس نتایج حاصل، می توان از عملکرد دانه، میزان کلروفیل، مواد اسمولیتی (گلایسین بتائین و پرولین)، قندهای محلول، پلی فنول کل و فعالیت آنزیم کاتالاز برای بررسی نحوه پاسخ هیبریدهای ذرت به تنش خشکی و شناسایی ارقام متحمل استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1479 - ارزیابی ژنتیکی برخی جمعیتهای گیاه دارویی زیره سیاه (Carum carvi)با استفاده از نشانگرهای RAPD و ISSR
لیلا فهمیده لیلا جانی پور بهمن فاضل نسبدر این تحقیق بهمنظور، تعیین رابطه خویشاوندی و فاصله ژنتیکی بین جمعیتهای زیره ی سیاه از نشانگرهای RAPD و ISSR استفاده شد. با استفاده از نشانگر RAPD در مجموع 126 آلل تکثیر شد که آغازگر TIBMBC08 و TIBMBA02 با 7 آلل کمترین تعداد و آغازگر TIBMBC05با 22 آلل بیشترین تعداد دا چکیده کاملدر این تحقیق بهمنظور، تعیین رابطه خویشاوندی و فاصله ژنتیکی بین جمعیتهای زیره ی سیاه از نشانگرهای RAPD و ISSR استفاده شد. با استفاده از نشانگر RAPD در مجموع 126 آلل تکثیر شد که آغازگر TIBMBC08 و TIBMBA02 با 7 آلل کمترین تعداد و آغازگر TIBMBC05با 22 آلل بیشترین تعداد داشتند. در نشانگر ISSR در مجموع 79 الل شناسایی که آغازگر UBC112 با 1 الل کمترین تعداد و آغازگر UBC809 با 15 آلل بیشترین تعداد داشتند. در نشانگر RAPD، بیشترین میزان شاخص چند شکلی با میزان 94/0 مربوط به آغازگر TIBMBC05و کمترین میزان شاخص چندشکلی با میزان 8/0 مربوط به آغازگر TIBMBA02 و میزان شاخص تنوع شانن (57/0) و شاخص تنوع نی (38/0) مشاهده گردید. همچنین در نشانگر ISSR، بیشترین میزان شاخص چندشکلی با میزان 92/0 مربوط به آغازگرهای UBC809 و کمترین میزان شاخص چندشکلی مربوط به آغازگر UBC112با میزان صفر و میزان شاخص تنوع شانن (57/0) و شاخص تنوع نی (39/0) مشاهده گردید. بر اساس اطلاعات RAPD و ISSR بهصورت توأم بیشترین میزان تشابه مربوط به زیره ی سیاه کرمان و زیره ی سیاه جندق (48/0) و کمترین میزان تشابه مربوط به ژنوتیپ های زیره ی سیاه کرمان و زیره ی سیاه نیشابور (115/0) با میانگین 315/0 می باشد. تجزیه خوشهای جمعیتهای زیره ی سیاه را بر اساس اطلاعات توأم هر دو نشانگر RAPD و ISSR در سه گروه مختلف که تا حدودی با موقعیت جغرافیایی آنها مطابفت داشت، طبقه بندی و از همدیگر تفکیک نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1480 - ارزیابی اثر پوترسین بر برخی شاخصهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نهال‌های استبرق (Calotropis procera Ait) تحت شرایط خشکی
مجتبی دولت کردستانی منصور تقوایی سعید برخوریبا توجه به اهمیت درختچه استبرق در احیای مناطق خشک و بیابانی و قرار گیری کشور ایران در مناطق کم باران و خشک تاکنون پژوهش های کافی برای شناخت ویژگی های مورفوفیزیولوژیک درختچه استبرق در شرایط تنش خشکی و تعیین جایگاه پوترسین در کاهش اثرات مخرب خشکی انجام نشده است. به همین م چکیده کاملبا توجه به اهمیت درختچه استبرق در احیای مناطق خشک و بیابانی و قرار گیری کشور ایران در مناطق کم باران و خشک تاکنون پژوهش های کافی برای شناخت ویژگی های مورفوفیزیولوژیک درختچه استبرق در شرایط تنش خشکی و تعیین جایگاه پوترسین در کاهش اثرات مخرب خشکی انجام نشده است. به همین منظور پژوهشی با هدف اثر پوترسین بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نهال های استبرق در شرایط تنش خشکی، بهصورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه هرمزگان انجام شد. فاکتور اصلی شامل پنج سطح (1 (شاهد)، 3، 6، 9 و 12 روز دور آبیاری) و تیمار پوترسین به صورت محلول پاشی برگی 3 نوبت به فاصله 20 روز یکبار در پنج سطح (0، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی مولار) در پلات های فرعی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش دور آبیاری تا 12 روز سبب کاهش سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه و محتوای کلروفیل شد. همچنین افزایش دور آبیاری تا 12 روز سبب افزایش محتوای پرولین و فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز گردید. افزایش در غلظت پوترسین به طور معنی داری سبب افزایش سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل، محتوای پرولین و فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در برگ ها گردید. بهترین تیمار پوترسین جهت کاهش اثرات مخرب خشکی در غلظت 2 میلی مولار مشاهده شد. با توجه به نتایج بهدست آمده استفاده از پوترسین جهت استقرار این گیاه در شرایط خشکی قابل توصیه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1481 - اثر محلول پاشی متانول بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی سویا (Glycine max L.) تحت تنش خشکی
بهزاد امرایی فرزاد پاک نژاد محمدعلی ابراهیمی حمید سبحانیانبهمنظور بررسى اثرمحلول پاشى متانول وتنش خشکى بر برخى صفات بیوشیمیایی سویا (Glaycine max L.) آزمایشى گلدانی در محیط مزرعه انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه سطح آبیاری نرمال (آبیاری پس از 40 در چکیده کاملبهمنظور بررسى اثرمحلول پاشى متانول وتنش خشکى بر برخى صفات بیوشیمیایی سویا (Glaycine max L.) آزمایشى گلدانی در محیط مزرعه انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه سطح آبیاری نرمال (آبیاری پس از 40 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس خاک)، تنش متوسط (آبیاری پس از 60 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس خاک) و تنش شدید (آبیاری پس از 70 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس خاک) بهعنوان عامل اصلی و سطوح متانول به صورت محلول پاشی برگی شامل محلولهای شاهد( محلول پاشی آب بدون مصرف متانول) و محلولهای 7، 14 و 21 درصد حجمی متانول به عنوان عامل فرعی بود. نتایج تحقیق نشان داد بین سطوح مختلف متانول اختلاف معنى دارى در میزان کلروفیل و ترکیبات کاروتنوئیدی، محتوای رطوبت نسبی، ترکیبات فنلی، مقدار پروتئین کل، پرولین و میزان پراکسید هیدروژن برگ در سطح احتمال خطای یک درصد مشاهده شد. با شروع تنش رطوبتی از تنش ملایم تا تنش شدید کاربرد متانول 14درصد تاثیر بیشتری بر میزان کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، داشت. همچنین در شرایط تنش ملایم و تنش شدید با کاربرد بیشترین مقدار از سطح متانول مقدار تولید پراکسید هیدروژن به کمترین میزان رسید و مقدار ترکیبات فنلی با افزایش کاربرد متانول از 7 به 14درصد افزایش یافت. طبق نتایج بهدست آمده با کاربرد 14 درصد متانول افزایش بیشتری در کارایی پرولین در شرایط تنش شدید مشاهده شد. با افزایش کاربرد حجمی متانول از 7 به 14 درصد مقدار آب نسبی بیشتر در گیاه در شرایط تنش حفظ شد. در مورد پروتئین با شدت یافتن تنش خشکی، تاثیر کاربرد متانول 14درصد در مقایسه با متانول 21 درصد به یک میزان بود. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که متانول مقاومت گیاه در برابر تنش خشکی را بهبود بخشید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1482 - اثر تنش خشکی و کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی، فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی و عملکرد کمی و کیفی ژنوتیپهای کلزا (Brassica napus L.)
امید لطفی فر لیلا متقی امیرحسین شیرانی راد سمانه متقیبهمنظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک، فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی و عملکرد دانه و روغن گیاه کلزا در شرایط تنشخشکی آزمایشی بهصورت فاکتوریل-اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقات موسسه اصلاح و تهیه نهال و چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک، فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی و عملکرد دانه و روغن گیاه کلزا در شرایط تنشخشکی آزمایشی بهصورت فاکتوریل-اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقات موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تنشخشکی در سه سطح (آبیاری پس از 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی بهترتیب به عنوان عدم تنش، تنش متوسط و تنش شدید) و کاربرد زئولیت در دو سطح (صفر و 10 تن در هکتار زئولیت) به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و ژنوتیپ های کلزا (لاین KR4 و Eldo و ارقام GKH305 و Anatol) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنشخشکی، در تمامی سطوح زئولیت و ژنوتیپهای کلزا، سبب کاهش آب نسبی برگ و افزایش درجه حرارت سایه‌انداز و مقاومت روزنه ای، همچنین میزان قندهای محلول و پرولین و فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز و میزان مالون دی آلدئید در برگ‌های جوان بالای بوته گردید. دو تنش متوسط و شدید خشکی سبب کاهش عملکرد دانه روغن شد. با افزایش شدت تنش کارایی زئولیت در کاهش اثرات منفی تنش افزایش یافت و استفاده از آن در شرایط اعمال تنش متوسط و شدید باعث کاهش معنیدار در فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز، همچنین کاهش میزان قندهای محلول و غلظت پرولین شد. کاربرد زئولیت موجب افزایش معنیدار عملکرد دانه در تیمار عدم تنش، تنش متوسط و شدید و افزایش عملکرد. در بین ژنوتیپها لاین KR4 و رقم GKH305 بهترتیب در صورت استفاده و عدم استفاده از زئولیت بالاترین عملکرد دانه را داشتند ولی با اعمال تنش متوسط و شدید رقم Anatol کمترین میزان خسارت و بالاترین عملکرد را در بین ژنوتیپ های مورد بررسی به خود اختصاص داد. براساس نتایج بهدست آمده، استفاده از زئولیت در تمامی سطوح تنش سبب افزایش معنیدار عملکرد کلزا شد که با افزایش محدودیت آبی، کارایی آن بالاتر رفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1483 - ارزیابی اثرات تنش آبی و کود کمپوست زباله شهری بر شاخصهای مورفوفیزیولوژیک و اجزای عملکردی گیاه عدس (Lens culinaris Medik)
راهله احمدپور سعیدرضا حسین زادهکود کمپوست به سبب دارا بودن مواد مغذی فراوان، ظرفیت نگه داری آب بالا، تنظیم کننده های رشد گیاهی و وجود ریزجانداران مفید می تواند خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک را بهبود و تأثیر مطلوب بر رشد و نمو گیاهان داشته باشد. به این منظور آزمایشی با هدف بررسی تأثیر کود کمپوست بر شاخص ه چکیده کاملکود کمپوست به سبب دارا بودن مواد مغذی فراوان، ظرفیت نگه داری آب بالا، تنظیم کننده های رشد گیاهی و وجود ریزجانداران مفید می تواند خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک را بهبود و تأثیر مطلوب بر رشد و نمو گیاهان داشته باشد. به این منظور آزمایشی با هدف بررسی تأثیر کود کمپوست بر شاخص های مورفوفیزیولوژیکی گیاه عدس تحت تنش کمبود آب بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و در محیط باز در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان به اجراء درآمد. تیمارهای آزمایش شامل 5 سطح اختلاط کمپوست و خاک (با نسبت های وزنی 100:0، 95:5، 85:15، 75:25 و 65:35) و 3 سطح تنش آبی شامل بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید (بهترتیب آبیاری در سطح 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) بود. نتایج نشان داد که بین سطوح مختلف کمپوست و تنش آبی در تمامی صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری وجود داشت. مقایسه میانگین ها نشان داد که در شرایط بدون تنش و تنش ملایم، استفاده از مخلوط کمپوست و خاک در سطوح 25 و 35 درصد وزنی منجر به افزایش معنی دار ارتفاع بوته، سطح برگ، تعداد برگ، وزن خشک ریشه، سطح ریشه، کلروفیل a و نسبت کلروفیل a/b در مقایسه با سطوح شاهد شد. در شرایط تنش شدید، کاربرد کمپوست در سطح 35 درصد وزنی منجر به افزایش معنی دار تعداد برگ، سطح برگ، طول ریشه و میزان کلروفیل a گشت. لذا استفاده از مخلوط کود کمپوست و خاک به خصوص با نسبت 65:35 به منظور بهبود خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و عملکردی گیاه عدس در شرایط تنش آبی ملایم (یا شدید) توصیه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1484 - تاثیر پیش تیمار اسپرمیدین و پلی‌اتیلن گلیکول بر جوانهزنی و برخی فعالیتهای فیزیولوژی و مرفولوژی در گیاه گندم دروم (Triticum durum)
پروانه راهداریبهمنظور بررسی تاثیر پیش تیمار اسپرمیدین و پلی‌اتیلن‌گلیکول بر روی جوانهزنی و برخی از شاخصهای فیزیولوژی و مورفولوژی در گیاه گندم تحت تنش خشکی، یک آزمایش فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 20 تیمار و سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح اسپرمیدین ( چکیده کاملبهمنظور بررسی تاثیر پیش تیمار اسپرمیدین و پلی‌اتیلن‌گلیکول بر روی جوانهزنی و برخی از شاخصهای فیزیولوژی و مورفولوژی در گیاه گندم تحت تنش خشکی، یک آزمایش فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 20 تیمار و سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح اسپرمیدین (0، 02/0 ، 05/0، 1/0و 15/0 میلی‌مولار) و چهار سطح پلی‌اتیلن‌گلیکول (0، 2-، 4- و 5- بار) بودند. نتایج آزمایشات نشان داد که کاربرد اسپرمیدین باعث افزایش وزن نسبی برگ، سطح برگ، کلروفیل ،کربوهیدرات و فنل کل گردید. در این مطالعه با افزایش سطح اسپرمیدین از میزان کاروتنوئیدها و ظرفیت انتی اکسیدانی برگ کاسته شد. همچنین بر روی جوانه زنی به لحاظ آماری اثر معنی داری نداشت. تنش خشکی که با پلی‌اتیلن‌گلیکول مورد ارزیابی قرار گرفت. باعث افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، فنل کل وکربوهیدرات گردید. نتایج نشان داد که افرایش سطح پلی‌اتیلن‌گلیکول منجر به کاهش جوانهزنی برگ شد. بنابراین با توجه به نتایج فوق بکارگیری اسپرمیدین و پلی اتیلن گلیکول بعنوان پیش تیمار بذر می تواند در شرایط تنش برروی شاخصهای فیزیولوژیکی ومورفولوژیکی تاثیر قابل توجهی داشته باشد و توان گیاه را در شرایط تنش افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1485 - بررسی تغییرات ترکیبات کربوهیدراتی، فنلی و فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی در حذف خواب جوانه‌های جانبی گردوی ایرانی (Juglans regia L.) تحت تیمارهای مختلف سرمادهی
ژیلا قلی زاده حمیدرضا صادقی پور احمد عبدل زاده خدایار همتیهدف از این پژوهش مطالعه اثر تیمار ساعات مختلف سرمادهی بر حذف خواب جوانه‌های جانبی گردو، متابولیسم کربوهیدرات‌ها، محتوای ترکیبات فنلی و فعالیت پراکسیداز محلول، دیوارهای و پلی‌فنل اکسیداز بود. در این راستا شاخه‌های یکساله درختان 10 ساله روستای زیارت (از توابع شهرستان گ چکیده کاملهدف از این پژوهش مطالعه اثر تیمار ساعات مختلف سرمادهی بر حذف خواب جوانه‌های جانبی گردو، متابولیسم کربوهیدرات‌ها، محتوای ترکیبات فنلی و فعالیت پراکسیداز محلول، دیوارهای و پلی‌فنل اکسیداز بود. در این راستا شاخه‌های یکساله درختان 10 ساله روستای زیارت (از توابع شهرستان گرگان)، پس از خزان برگها بهصورت تصادفی جمعآوری و به قطعات 9 سانتیمتری حاوی یک جوانه جانبی تقسیم و در دمای 1±4 درجه سانتیگراد تحت زمانهای مختلف (0، 700، 1400 ساعت) قرار گرفتند و سپس در شرایط القایی شکوفایی جوانه (2±25 درجه سانتیگراد، فتوپریود 12 ساعت نور 12 ساعت تاریکی و شدت نور سفید فلورسانت µ mol m-2 s-120) واقع شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای 700 و 1400 ساعت سرمادهی، درصد و سرعت حذف خواب را در جوانه‌های جانبی گردوی ایرانی در مقایسه با شاهد به شکل معنیداری افزایش و زمان آغاز شکوفایی را کاهش داد. همچنین سرمادهی سبب تجزیه نشاسته و قندهای غیراحیایی و افزایش قندهای احیایی شد که با افزایش درصد حذف خواب جوانه ارتباط مثبت و معنیداری داشت. محتوای فنل‌ها، فعالیت آنزیمهای پراکسیداز محلول و دیوارهای تا 700 ساعت و فعالیت آنزیم پلی‌فنل اکسیداز تا 1400 ساعت سرمادهی نسبت به شاهد افزایش یافت. با توجه به نتایج بدست آمده به نظر میرسد در ساعات طولانی تر سرما دهی افزایش قندهای احیایی انرژی مورد نیاز جهت حذف خواب جوانه را تامین کرده و افزایش فنل کل و فعالیت پراکسیداز محلول و دیوارهای منجر به کاهش تنش اکسیداتیو و ایجاد تحمل سرما شد. به علاوه، افزایش فعالیت پلی فنل اکسیداز، نیز حذف فنل‌های بازدارنده و ساخت فنل‌های آنتی‌اکسیداتیو را در پی داشت که در نهایت این فرایندها به موازات هم منجر به حذف خواب در ساعات بالای سرما دهی جوانه‌های گردوی ایرانی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1486 - اثر سطوح مختلف بیوچار بر صفات فیزیولوژیک کدو (Cucurbita pepo L.) تحت تنش کمبود آب
علی رضا صفاهانی رضا نورااخیرا، بیوچار توجه زیادی را بهعنوان یک راهبرد قابل قبول برای افزایش بهره وری گیاه زراعی به خود جلب کرده است. کمبود آب، بهره وری کشاورزی را محدود و یک راه حل ممکن برای این مشکل، استفاده از بیوچار است. هدف از این مطالعه بررسی اثر بیوچار بر فیزیولوژی و عملکرد کدو تخم پوست چکیده کاملاخیرا، بیوچار توجه زیادی را بهعنوان یک راهبرد قابل قبول برای افزایش بهره وری گیاه زراعی به خود جلب کرده است. کمبود آب، بهره وری کشاورزی را محدود و یک راه حل ممکن برای این مشکل، استفاده از بیوچار است. هدف از این مطالعه بررسی اثر بیوچار بر فیزیولوژی و عملکرد کدو تخم پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) تحت تنش کمبود آب بود. برای این منظور، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال متوالی (1395-1394) در شهرستان گرگان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار دور آبیاری 45، 60، 75 و 90 درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده در خاک (I1-I4) و بیوچار با مقادیر 0، 5، 10 و 20 تن در هکتار بود (B0-B20). تشدید کم آبیاری فعالیت آنزیم های آنتی‌اکسیدان و گونه های واکنشی اکسیژن در برگ کدو را نسبت به تیمار آبیاری 45 درصد، افزایش داد. در مقابل، تمام فعالیت های آنتی اکسیدانی، گونه های واکنشی اکسیژن و محتوای پرولین برگ کدو در خاک تیمار شده با بیوچار، بویژه در تیمار 20 تن بیوچار در هکتار ، کاهش نشان داد و همچنین بیشترین و کمترین صفات مذکور به ترتیب به تیمارهای I4B0 و I1B20 متعلق بود. جالب توجه است که کاربرد بیوچار اثرات منفی کم آبیاری را بر پارامترهای تبادل گازی برگ، کلروفیل و جذب عناصر غذایی، عملکرد محصول، راندمان مصرف آب و وضعیت آبی گیاه را کاهش داد. عملکرد بذر کاهش 6، 46 و 58 درصدی در I2،I3 و I4 در مقایسه با تیمار I1، بدون در نظر گرفتن میزان بیوچار استفاده شده، نشان داد. نتایج واقعی و شبیه سازی شده، نشان دهنده سطح آستانه کاربرد بیوچار برای هر تیمار آبیاری با توجه به عملکرد دانه بود. میزان پاسخ به بیوچار در مقادیر پایین بیوچار، با افزایش شدت کم آبیاری کند و متوقف شد. اما واکنش تیمار I2 به بیوچار، در مقدار بالای بیوچار به عنوان بیوچار آستانه (Bcritical)، 14 تن بیوچار در هکتار متوقف شد. این بدان معنی است که تیمار I2 واکنش کدو به بیوچار را بهبود بخشید که با راندمان مصرف آب بالاتری همراه بود. این نتایج نشان می دهد که کاربرد بیوچار می تواند یک راهبرد موفق برای بهبود بهره وری آب و افزایش تولید محصول در منطقه مورد مطالعه (گرگان) باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1487 - اثر محلولپاشی آهن، بور و سلنیوم بر خصوصیات مورفولوژیک ریشه و محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش شوری کلرید سدیمی
مهدی عقیقی شاهوردی حشمت امیدی سید جلال طباطباییتنش شوری از جمله عوامل محدود کننده رشد گیاهان و یکی از موانع مهم در عدم جذب عناصر غذایی توسط گیاه می باشد. به همین منظور آزمایش گلدانی در فضای محیطی، بهصورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی در سه تکرار برای ارزیابی اثر محلول پاشی عناصر آهن (سکوسترن 138 با غلظ چکیده کاملتنش شوری از جمله عوامل محدود کننده رشد گیاهان و یکی از موانع مهم در عدم جذب عناصر غذایی توسط گیاه می باشد. به همین منظور آزمایش گلدانی در فضای محیطی، بهصورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی در سه تکرار برای ارزیابی اثر محلول پاشی عناصر آهن (سکوسترن 138 با غلظت 5 در هزار)، بور (اسید بوریک با غلظت 5 در هزار) و سلنیوم (سلنیت سدیم با غلظت 2 در هزار) تحت شرایط شوری کلرید سدیمی بر خصوصیات رشدی ریشه و محتوای رنگیزه های فتوسنتزی گیاه استویا انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح مختلف کلرید سدیم (صفر، 3، 6 و9 دسی زیمنس بر متر) و محلول پاشی ترکیبات عناصر در هشت سطح (عدم محلول پاشی، آهن، بر، سلنیوم، آهن+سلنیوم، آهن+بر، سلنیوم+بر و آهن+ سلنیوم+ بر) بودند. نتایج نشان داد که با افزیش سطح شوری کاهش معنی دار در میانگین وزن خشک ریشه، حجم، طول، سطح، قطر و چگالی ریشه، درصد خشک ریشه به حجم خاک و میزان کلروفیل a، b و کل مشاهده گردید. در بین ترکیب های مختلف محلول پاشی، استفاده توأم از سه عنصر آهن، بور و سلنیوم بالاترین میانگین صفات وزن تر و خشک ریشه، حجم، طول، سطح و چگالی ریشه را داشت که تفاوت معنادار آماری با بقیه سطوح تیماری نشان داد. محلول پاشی توأم هر سه عنصر در مقایسه با عدم محلول پاشی باعث افزایش میانگین وزن خشک، حجم، طول و سطح ریشه در مقایسه با تیمار شاهد شد. بیشترین میانگین معنادار آماری صفات کلروفیل b و مجموع کلروفیل کل در محلول پاشی عنصر آهن در سطح بدون تنش و ترکیب آهن و سلنیوم در سطح شوری سه دسی زیمنس بر متر بود. به‌طورکلی کاهش رشد ریشه و کاهش محتوای کلروفیل برگ (به خصوص کلروفیل a) در اثر تنش شوری رخ داد و مجموع این عوامل، موجب افت رشد گیاه در سطوح بالاتر شوری (6 و 9 دسی زیمنس بر متر) گردید. بر اساس پژوهش حاضر به منظور کاهش اثرات منفی تنش شوری به خصوص در سطوح پایین تر (3 و 6 دسی زیمنس بر متر) محلول پاشی با عناصر آهن و سلنیوم که باعث افزایش میزان کلروفیل گیاه و بهبود رشد ریشه می گردند، توصیه می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1488 - پاسخهای فیزیولوژیک و فعالیتهای آنتی اکسیدان در برگ پرچم و سنبله ژنوتیپهای گندم (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی
پریسا شریفی نیر محمدخانیاین مطالعه به منظور بررسی اثر تنش خشکی پس از گرده افشانی بر صفات زراعی و برخی از ویژگی های فیزیولوژیکی برگ پرچم و سنبله ژنوتیپهای مختلف گندم به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عامل (آبیاری و ژنوتیپ گندم) و سه تکرار اجرا گردید. دو سطح فاکتور آبیار چکیده کاملاین مطالعه به منظور بررسی اثر تنش خشکی پس از گرده افشانی بر صفات زراعی و برخی از ویژگی های فیزیولوژیکی برگ پرچم و سنبله ژنوتیپهای مختلف گندم به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عامل (آبیاری و ژنوتیپ گندم) و سه تکرار اجرا گردید. دو سطح فاکتور آبیاری شامل-شاهد (آبیاری در تمام مراحل رشدی بر اساس شرایط کشت آبی) و تنش خشکی (قطع آبیاری پس از گرده افشانی تا پایان دوره رشد) و سطوح ژنوتیپ های گندم را (SHARK و TEVEE'S'//CROW/VEE'S: حساس، Manning/Sdv1/Dogu8 و Sabalan: نیمه متحمل، Sardari HR-86 و Dogu88/Ghafghaz 7: متحمل به خشکی) تشکیل دادند و صفات زراعی و فیزیولوژیکی اندازه گیری شدند. تنش خشکی باعث کاهش عملکرد دانه از طریق کاهش وزن هزار دانه شد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ نیمه متحمل Manning/Sdv1/Dogu8 و کمترین عملکرد مربوط به ژنوتیپ SHARK بود. نتایج تحقیق مشخص ساخت که در تیمارهای تحت تنش محتوای پروتئین محلول در برگ پرچم و سنبله نسبت به شاهد افزایش یافت. بیشترین و کمترین محتوا به ترتیب مربوط به ژنوتیپهای Sardari HR-86 و SHARK - و در سنبله بیشترین محتوای پروتئین محلول در ژنوتیپ Manning/Sdv1/Dogu8 و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ SHARK بود. بررسی ها همچنین مشخص ساخت که فعالیت آنزیم های پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز تحت تنش خشکی افزایش یافت. بیشترین فعالیت آنزیم‌ها در برگ پرچم در ژنوتیپ متحملSardari HR-86 و در سنبله در ژنوتیپ نیمه متحملManning/Sdv1/Dogu8 در آخرین مرحله نمونه برداری مشاهده شد. همچنین ژنوتیپهای حساس کمترین فعالیت آنزیمی را نشان دادند. بر اساس نتایج به دست آمده به نظر می رسد که در ژنوتیپ نیمه متحمل Manning/Sdv1/Dogu8، فعال شدن سیستم دفاعی آنزیم های پراکسیداز وسوپراکسیددیسموتاز نقش موثری در افزایش تحمل به تنش خشکی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1489 - تعیین کلون‌های متحمل به تنش خشکی چای (Camellia sinensis L.) با بررسی فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت
مهدی رحیمی مجتبی کردرستمی مجتبی مرتضوی صنم صفایی چایی کاربهمنظور بررسی فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت 14 کلون چای در شرایط نرمال و تنش خشکی، دو آزمایش جداگانه بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو تکرار در سال زراعی 1396 در ایستگاه تحقیقات چای فشالم (رشت) اجرا گردید. در هر دو طرح، آبیاری بهصورت معمول تا آخر تیر ماه انجام ش چکیده کاملبهمنظور بررسی فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت 14 کلون چای در شرایط نرمال و تنش خشکی، دو آزمایش جداگانه بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو تکرار در سال زراعی 1396 در ایستگاه تحقیقات چای فشالم (رشت) اجرا گردید. در هر دو طرح، آبیاری بهصورت معمول تا آخر تیر ماه انجام شد؛ اما در تیمار خشکی، از ابتدای مرداد تا موقع برداشت برگ‌های چای، آبیاری قطع گردید. در آخر مرداد، از هر کرت در هر دو آزمایش، برگ کلون‌های چای برداشته شده و به فریزر 80- منتقل شدند. فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت آسکوربات پراکسیداز، سوپراُکسیددیس‌موتاز، کاتالاز، فنیل‌آلانین آمونیالیاز، لیپید پراکسیداز، میزان مالون‌دی‌آلدئید، بتاکاروتن و لیکوپن اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت گردید. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از مقایسات میانگین، کلون‌های 100، 399 و بذری تحت شرایط تنش خشکی دارای بیشترین مقادیر برای بیشترین مقدار فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت آسکوربات پراکسیداز، سوپراُکسیددیس‌موتاز، کاتالاز، پراکسیداز، فنیل‌آلانین آمونیالیاز، لیپید پراکسیداز بودند. در طرف مقابل، این کلو‌ن‌ها کمترین مقدار را برای مالون‌دی‌آلدئید دارا بودند. این مساله تحمل نسبی آنها را به خشکی نشان میدهد. کلون‌های 278 و 276 با کمترین مقدار آنزیمهای آنتی اکسیدانت در شرایط تنش خشکی (بجز مالون‌دی‌آلدئید) بهعنوان کلون‌های حساس در نظر گرفته شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1490 - تاثیر تنش خشکی و محلول پاشی اسید جیبرلیک و اسید سالیسیلیک بر عملکرد کمی و کیفی کلزا (Brassica napus L.)
ناصر عزتی عباس ملکی امین فتحیآزمایشی طی یک سال زراعی به صورت طرح کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در شهرستان دره شهر از توابع استان ایلام انجام شد. فاکتورهای آزمایشی عبارتنداز آبیاری در چهار سطح شامل: آبیاری عادی یا شاهد، قطع آبیاری در مرحله ساقه رفتن، چکیده کاملآزمایشی طی یک سال زراعی به صورت طرح کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در شهرستان دره شهر از توابع استان ایلام انجام شد. فاکتورهای آزمایشی عبارتنداز آبیاری در چهار سطح شامل: آبیاری عادی یا شاهد، قطع آبیاری در مرحله ساقه رفتن، قطع آبیاری در آغاز گلدهی، قطع آبیاری در آغاز غلاف دهی به عنوان بلوک های اصلی و فاکتور فرعی شامل عدم مصرف و مصرف100 پی‌پی‌ام جیبرلیک اسید و فاکتور فرعی فرعی شامل عدم مصرف و مصرف 150 پی پی ام اسید سالیسیلیک بود. نتایج مقایسه میانگین اثر هورمون جیبرلیک اسید نشان داد در تیمار مصرف هورمون بیشترین اسید چرب اشباع و در تیمار عدم مصرف هورمون جیبرلیک اسید کمترین اسید چرب اشباع بدست آمد. همچنین با به تاخیر افتادن اعمال تنش خشکی درصد روغن نیز به طور معنی داری کاهش یافت. تاثیر تنش خشکی بر اسید چرب اشباع معنی دار بود ولی اسید چرب غیراشباع تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفت. مصرف اسیدهای جیبرلیک و سالیسلیک موجب افزایش معنی دار درصد روعن و اسیدهای چرب اشباع گردید. مقایسه میانگین تیمار قطع آبیاری نشان داد بیشترین تاثیر بر عملکرد بیولوژیک در شاهد و مصرف هورمون جیبرلیک اسید و اسید سالیسیلیک بود، اما کمترین در تیمار قطع آبیاری در مرحله آغاز غلاف دهی و عدم محلول پاشی هردو(جیبرلیک اسید و اسید سالیسیلیک) مشاهده شد. همچنین کابرد توام هر دو هورمون درصد روغن را بصورت معنی داری افزایش داد. بر اساس نتایج این پژوهش میتوان نتیجه گرفت، که اعمال محلول پاشی هورمون های جیبرلیک اسید و اسید سالیسیلیک در کشت کلزا تحت تاثیر تنش آبی، تاثیر معنی داری بر عملکرد کلزا داشته و در صورت مصرف هورمون های مذکور در زمان صحیح اثر سوء تنش کاهش یافته و عملکرد روغن کلزا افزایش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1491 - اثر افزودن پرلیت در خاک بر برخی ویژگیهای رشد و فیزیولوژی نهال‌های بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.M.) تحت تنش کم‌آبی
زهره ذوقی سید محسن حسینی مسعود طبری کوچکسرایی یحیی کوچتنش خشکی مهمترین تنش غیر زنده است که بر رشد، توسعه و عملکرد گیاهان تاثیر به‎سزایی دارد. این تحقیق به منظور بررسی اثر پرلیت، معرفی شده به عنوان اصلاح کننده خاک، روی پاسخ‎های رشد و فیزیولوژیکی نهال‎های بلندمازو تحت تنش کم‎آبی انجام شد. به این منظور آزمایشی چکیده کاملتنش خشکی مهمترین تنش غیر زنده است که بر رشد، توسعه و عملکرد گیاهان تاثیر به‎سزایی دارد. این تحقیق به منظور بررسی اثر پرلیت، معرفی شده به عنوان اصلاح کننده خاک، روی پاسخ‎های رشد و فیزیولوژیکی نهال‎های بلندمازو تحت تنش کم‎آبی انجام شد. به این منظور آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی در شرایط گلخانه در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گشت. نهال‎های مورد نظر در بستر‎های مختلف پرلیت شامل صفر (بدون پرلیت)، 15، 25 و 35 درصد در خاک به مدت 5 ماه تحت تنش کم‎آبی در سه سطح 40، 70 و 100 درصد ظرفیت زراعی قرار گرفتند. اندازه گیری تبادلات گازی شامل فتوسنتز، هدایت روزنه‎ای و تعرق و نیز پتانسیل آبی برگ، رویش قطری و ارتفاعی و وزن خشک ریشه، ساقه، برگ نهال های بلندمازو در تیمارهای مختلف در آخر دوره انجام شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش رطوبتی و پرلیت بر صفات مورد بررسی معنی‎دار بود. کمبود آب تا 40 درصد ظرفیت زراعی سبب کاهش 51 و 68 درصد به ترتیب در میزان فتوسنتز وهدایت روزنه‎ای برگ نهال‎های بلندمازو شد. بیشترین میزان رویش قطری، طولی و وزن خشک نهال‎های بلندمازو در شرایط عادی و تنش به ترتیب در تیمار 25 و 35 درصد پرلیت مشاهده گشت. نتایج این تحقیق نشان داد افزودن پرلیت به خاک (25 درصد) در رشد نهال‎های بلندمازو مؤثر بود و ویژگی‎های فیزیولوژیکی را در شرایط تنش کم‌آبی بهبود بخشید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1492 - بررسی پاسخ برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام خرفه (Portulaca oleracea L.) به تنش خشکی و محلولپاشی نانو کلات آهن
نفیسه مهدی نژاد حمیده جمالپور براتعلی فاخری حمیده آزاد قوجهبیگلوبه منظور بررسی تأثیر محلول پاشی نانو کلات آهن و تنش خشکی بر تغییرات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام خرفه، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اهر در سال 1394 اجرا شد. تیم چکیده کاملبه منظور بررسی تأثیر محلول پاشی نانو کلات آهن و تنش خشکی بر تغییرات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام خرفه، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اهر در سال 1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح تنش خشکی (90 (شاهد)، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی)، دو سطح نانو کلات آهن ( صفر (شاهد) و یک لیتر در هکتار) و دو رقم خرفه (تهران و کازرون) بود. نتایج نشان داد محلول پاشی آهن در شرایط تنش خشکی تأثیر معنی داری بر برخی صفات داشت، به طوری که بیشترین مقدار کلروفیل b در شرایط نرمال آبیاری و محلول پاشی نانو کلات آهن، بیشترین غلظت سدیم از برهم کنش 50 درصد ظرفیت زراعی و عدم محلولپاشی و بیشترین پتاسیم در شرایط خشکی 50 درصد ظرفیت زراعی و محلول پاشی نانو کلات آهن حاصل گردید. با توجه به معنی داری اثرات سه جانبه، بیشترین میزان پرولین، قند محلول و میزان آهن از رقم کازرون در شرایط خشکی 50 درصد ظرفیت زراعی با محلول پاشی نانو کلات آهن حاصل گردید. بیشترین میزان کلروفیل a ، کارتنوئیدها و آنتوسیانین ها از محلول پاشی نانو کلات آهن بر رقم کازرون در شرایط آبیاری نرمال به دست آمد. همچنین در شرایط تنش استفاده از نانو کلات آهن نسبت به شاهد موجب افزایش 66/32 درصدی عملکرد دانه گردید و رقم کازرون نسبت به رقم تهران برتری داشت به طوری که عملکرد دانه رقم کازرون 31/1 برابر رقم تهران بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1493 - اثر نانولوله های کربنی چند جداره بر تحریک ریشه‌زایی قلمه‌های به‌لیمو (Lippia citriodora L.)
ذبیح‌اله ریگی کارواندری محمد جمال سحرخیز فاطمه رئوف فرد مهرداد زرافشارامروزه استفاده از نانولوله های کربن در علوم گیاهی جایگاه ویژه ای پیدا کرده و اثرات قابل قبولی از آن گزارش شده است. بهمنظور مطالعه اثر نانولوله های کربنی چند جداره (0، 10، 25، 50، 75 و 100 میلی گرم در لیتر) بر تحریک ریشه‌زایی قلمه‌های به‌لیمو (Lippia citriodora L.)، آزم چکیده کاملامروزه استفاده از نانولوله های کربن در علوم گیاهی جایگاه ویژه ای پیدا کرده و اثرات قابل قبولی از آن گزارش شده است. بهمنظور مطالعه اثر نانولوله های کربنی چند جداره (0، 10، 25، 50، 75 و 100 میلی گرم در لیتر) بر تحریک ریشه‌زایی قلمه‌های به‌لیمو (Lippia citriodora L.)، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شیراز انجام شد. نتایج نشان داد کاربرد نانولوله های کربنی چند جداره در غلظتهای 10 تا 50 میلی گرم در لیتر بهطور معنیداری منجر به بهبود ویژگیهای مورفولوژیکی ریشه در مقایسه با شاهد شد. بیشترین افزایش در وزن ریشه (حدود 200% افزایش نسبت به تیمار شاهد) در پاسخ به کاربرد 50 میلی گرم در لیتر نانولوله های کربن مشاهده شد. همچنین حجم ریشه در پاسخ به این غلظت از تیمار تا حدود 165% نسبت به شاهد ارتقاء یافت؛ درحالیکه کاربرد 100 میلیگرم در لیتر نانولوله های کربنی حجم ریشه را بهطور معنیداری کاهش داد. پایین‌ترین تعداد ریشه‌ها در قلمه‌های تیمار شده با 100 میلی گرم در لیتر نانولوله های کربن مشاهده شد. اعمال نانولوله های کربنی به میزان 50 میلی گرم در لیتر تعداد ریشه‌های موجود در قلمه‌ها را بهطور معنیداری (تا 50 درصد) نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. از سوی دیگر، بالاترین طول ریشه در نمونهها به دنبال اعمال این غلظت از تیمار مشاهده شد بطوری که 94/65 درصد افزایش نسبت به شاهد ثبت شد. تحقیق حاضر ضمن گزارش اثرات امید بخش نانولوله‌های کربنی در ارتقاء ریشه زایی گونه به لیمو، مطالعات تکمیلی در رابطه با بهبود رشد اندام های بالازمینی این گونه دارویی را پیشنهاد می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1494 - ارزیابی پاسخهای مورفوفیزیولوژیکی ارقام گیاه آفتابگردان (Helianthus annuus L.)تحت رژیم های مختلف آبیاری
محمد امینی حسین عجم نوروزی ابوالفضل فرجی بهرام مجد نصیریبرای تعیین نیاز آبی ارقام گیاه آفتابگردان آزمایشی در سال 1394 و 1395 با استفاده از طرح اسپیلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در ایستگاه زراعی اردستان اصفهان اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از: 3 رژیم آبیاری D1، D2 و D3 بهترتیب آبیاری پس ا چکیده کاملبرای تعیین نیاز آبی ارقام گیاه آفتابگردان آزمایشی در سال 1394 و 1395 با استفاده از طرح اسپیلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در ایستگاه زراعی اردستان اصفهان اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از: 3 رژیم آبیاری D1، D2 و D3 بهترتیب آبیاری پس از 60، 120 و 180 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و پنج رقم ارقام آفتابگردان آذرگل، پروگرس، گابور،هایسان 25 و‌هایسان 36. نتایج نشان داد که در شرایط بدون تنش و تنش ملایم، ارقام آذرگل و پروگرس دارای بیشترین میزان دوره پرشدن دانه، وزن هزار دانه، قطر ساقه و قطر طبق بودند. در شرایط تنش کمبود آب شدید ارقام پروگرس و گابور برتری محسوسی داشتند به طوری که رقم پروگرس بیشترین میزان دوره پرشدن دانه، وزن هزار دانه، قطر ساقه و رقم گابور بیشترین میزان غنچه دهی، گلدهی و قطر ساقه را داشتند. در بررسی خصوصیات فیزیولوژیک در شرایط بدون تنش و تنش ملایم مشاهده شد که در ارقام پروگرس و گابور میزان کلروفیل a، b، کاروتنوئیدها، کلروفیل کل و فتوسنتز خالص در مقایسه با سایر ارقام افزایش معنی داری داشت. در شرایط تنش شدید نیز ارقام پروگرس و گابور در محتوای کلروفیل a، b و کلروفیل کل بر دیگر ارقام مورد بررسی برتری داشتند. در بررسی محتوای پرولین برگی نتایج نشـان داد که با افزایش شدت تنش محتوای پرولین برگی بهصورت معنی داری افزایش یافت. در بین ارقام مورد بررسی در شرایط تنش شدید، محتوای پرولین برگی در ارقام پروگرس و گابور نسبت به سایر ارقام افزایش معنیداری داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که ارقام آذرگل، گابور و پروگرس تحمل بیشتری نسبت به تنش کم آبی در مقایسه با ارقام‌هایسان 25 و‌هایسان 36 دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1495 - ارزیابی صفات بیوشیمیای و فیزیولوژیک لاینهای S6 ذرت (Zea mays L.) در شرایط نرمال و کمبود آب و بررسی روابط خویشاوندی آنها با تجزیه خوشهای
فرهاد صادقی مهدی رحیمیبهمنظور بررسی واکنش 15 لاین S6 ذرت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان اجرا گردید. در این مطالعه فاکتور اصلی تنش در دو سطح (نرمال با چکیده کاملبهمنظور بررسی واکنش 15 لاین S6 ذرت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان اجرا گردید. در این مطالعه فاکتور اصلی تنش در دو سطح (نرمال با دور آبیاری 5 روز و تنش کم آبیاری با دور آبیاری 10 روز) و فاکتور فرعی لاین ذرت در 15 سطح بود. نتایج نشان داد که بین سطوح تنش و لاین‌ها از نظر تمام صفات مورد بررسی (کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، قندهای احیاءکننده، محتوای پروتئین و پرولین) اختلاف معنیداری وجود داشت. مقایسه میانگین لاین‌ها نشان داد که لاین 9، 3 و 5 بیشترین مقدار پرولین را در شرایط تنش خشکی دارا بودند. کمترین ضریب تغییرات فنوتیپی مربوط به صفت محتوای پروتئین کل و بیشترین آن مربوط به پرولین بود و بقیه صفات در این بین قرار داشتند. تجزیه خوشهای لاینهای مورد مطالعه را در شرایط نرمال، تنش خشکی و میانگین هر دو شرایط به ترتیب در چهار، پنج و شش گروه قرار داد و درصد شباهت گروه‌بندی آنها با یکدیگر بالا بود. براساس نتایج تجزیه خوشهای و مقایسات میانگین، لاین‌هایی که فاصله ژنتیکی زیادی با هم داشتند در یک گروه قرار گرفتند. به این ترتیب سه گروه که هر کدام پنج لاین داشتند، حاصل شد تا در برنامهریزی پروژه‌های اصلاحی و برنامههای دورگه‌گیری مورد استفاده قرار گیرند. همچنین لاین 9 میانگین بالایی برای اکثر صفات مورد مطالعه در هر دو شرایط نشان داد و میتواند بهعنوان لاین امیدبخش در آزمایشات بعدی مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1496 - بررسی اثر تنش شوری بر جوانهزنی بذر 18 رقم گندم (Triticum aestivum L.)
محبوبه ریاحی اکبر مستاجران مهران میراولیاییشوری یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که موجب خسارت شدید به محصولات باغی و زراعی و همچنین کاهش تنوع زیستی در گیاهان میگردد. مقاومت به شوری در طول جوانهزنی و رشد اولیه دانه رست‌ها در مورد 18 رقم گندم (Triticum aestivumL.؛ شامل ارقام بومی، غیر بومی و هیبرید) در چهار سط چکیده کاملشوری یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که موجب خسارت شدید به محصولات باغی و زراعی و همچنین کاهش تنوع زیستی در گیاهان میگردد. مقاومت به شوری در طول جوانهزنی و رشد اولیه دانه رست‌ها در مورد 18 رقم گندم (Triticum aestivumL.؛ شامل ارقام بومی، غیر بومی و هیبرید) در چهار سطح کنترل، 100، 200 و 250 میلی‌مولار کلرور سدیم مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش، بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار تصادفی در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه زیست شناسی دانشگاه اصفهان در سال 1394 انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری در محیط کاشت، شاخصهای مختلف جوانهزنی با شدت بیشتری تحت تاثیر قرار گرفت. مقایسه میانگین صفات نشان داد که ارقام مختلف گندم واکنش‌های متفاوتی داشتند. این ارقام از نظر مقاومت به شوری طبقهبندی شده و ارقام سرخ تخم، هامون، سیوند،، بزوستایا، سپاهان و روشن در گروه مقاوم و ارقام قدس، گاسپارد، کرج و نوید در گروه حساس و پایین دندروگرام قرار گرفتند. سرخ تخم و قدس از نظر شاخص استرس جوانه‌زدنی (GSI) و شاخص تحمل شوری (STI) بهترتیب بیشترین و کمترین میزان شاخص را نشان داده بودند. همچنین دیده شده که تیمارهای مختلف شوری اثر قابل توجهی بر درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و همچنین وزن خشک ریشه و ساقه در تمام ارقام مورد مطالعه داشته است. تمام متغیرهای اندازهگیری شده با افزایش سطح شوری کاهش معنیداری نشان دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1497 - بررسی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه استبرق (Calotropts procera L) در مناطق خشک و شور استان گلستان
مصطفی حمیدی سعید نواب پور ابوالفضل مازندرانی احد یامچی علی اصغر نصرالله نژادگیاه استبرق (Calotropts procera L.) متعلق به خانواده Asclepiadaceae و مقاوم به سطوح نسبتاً بالای خشکی و شوری است. اندام های این گیاه برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شود. به منظور بررسی پایداری و سازگاری این گیاه در اقلیم‌های خشک و شور استان گلستان در دانشگاه علوم چکیده کاملگیاه استبرق (Calotropts procera L.) متعلق به خانواده Asclepiadaceae و مقاوم به سطوح نسبتاً بالای خشکی و شوری است. اندام های این گیاه برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شود. به منظور بررسی پایداری و سازگاری این گیاه در اقلیم‌های خشک و شور استان گلستان در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سالهای 1393 و 1394، بذرهای گیاه استبرق در سه منطقه گرگان، گنبدکاووس و آق‌قلا با درجه شوری و خشکی متفاوت در سه تاریخ (اول اسفند، اول فروردین و اول اردیبهشت) کشت شد. در طول فصل رشد، ارتفاع گیاه، تعداد، سطح و وزن خشک برگ، مقدار پرولین و کلروفیل اندازهگیری شد. بررسی دادهها از طریق تجزیه مرکب در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد اثر مکان برای ارتفاع بوته، سطح و وزن خشک برگ و میزان پرولین معنیدار و اثر سال، تنها برای ارتفاع بوته و تعداد برگ معنیدار شد. اثر تاریخ کاشت و نمونه‌برداری برای تمامی صفات معنیدار گردید. طبق نتایج، صفات مهمی همچون میزان پرولین، کلروفیل، وزن خشک، سطح برگ و ارتفاع گیاه بهعنوان مهمترین صفات برای بررسی سازگاری و تعیین مکان مورد نظر گیاه معرفی گردید و مناسبترین مکان کشت در استان گلستان، منطقه گرگان بود. تغییر تاریخ کاشت منجر به تغییر در میزان سازگاری و پایداری گیاه شد. بدینترتیب، بهترین تاریخ، کاشت در اردیبهشت ماه بود. با توجه به نتایج، گیاه توانایی تحمل شرایط خشک و شور استان را دارا بوده و بر این اساس میتوان از استبرق بهعنوان یک گیاه جایگزین در مناطق خشک و شور استان استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1498 - ارزیابی و مقایسه ده اکوتیپ از گیاه دارویی کلپوره (Teucrium polium L.)در تحمل به تنش خشکی
زهرا توحیدی حمید سبحانیان امین باقی زادهگیاهان دارویی به عنوان محصولات مهم کشاورزی می توانند به دلیل نقش حیاتی آنها در پیشبرد اهداف ملی برای تحقق سلامت و همچنین بهعنوان گنجینه‌های ژنتیکی، بزرگترین ثروت ملی برای هر کشور محسوب شوند. کشور ایران با داشتن اقلیم‌های متفاوت دارای تنوع گیاهان دارویی زیادی میباشد. چکیده کاملگیاهان دارویی به عنوان محصولات مهم کشاورزی می توانند به دلیل نقش حیاتی آنها در پیشبرد اهداف ملی برای تحقق سلامت و همچنین بهعنوان گنجینه‌های ژنتیکی، بزرگترین ثروت ملی برای هر کشور محسوب شوند. کشور ایران با داشتن اقلیم‌های متفاوت دارای تنوع گیاهان دارویی زیادی میباشد. تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط تنش خشکی میتواند منجر به کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم‌آب شود. درپژوهش حاضر به مطالعه پاسخهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ده اکوتیپ از گیاه دارویی کلپوره (Teucrium polium L.) بومی جنوب شرقی ایران در شرایط تنش خشکی خواهیم پرداخت. لذا به این منظور یک آزمایش گلخانه‌ای فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای رطوبتی 100، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی اعمال شد. نتایج حاصل از دادهها نشان داد صفات مورفولوژیکی مورد بررسی شامل طول ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی درسطح پنج درصد با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. همچنین تنش خشکی موجب افزایش طول ریشه، محتوای پرولین و ترکیبات فنلی، کاهش محتوای کلروفیل a، b، کلروفیلکل و محتوای پروتئین گردید. بالاترین مقاومت به تنش را اکوتیپ های مناطق سرچشمه و کوهپایه و کمترین مقاوت را گیاهان مناطق شهداد و عنبرآباد نشان دادند. نتایج حاصل از پژوهش مورد نظر حاکی از مقاومت نسبی این گیاه به تنش خشکی میباشد. لذا گیاه دارویی بسیار مناسبی برای کاشت در مناطق خشک و کم آب ایران می باشد. از بین اکوتیپ های بررسی شده گیاهان منطقه سرچشمه و کوهپایه به شرایط تنش خشکی 40 درصد پاسخ مطلوبتری دادند و با اطمینان بیشتری می توان کشت این اکوتیپ ها را در مناطق تحت تنش توصیه کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1499 - تأثیر هورمون جیبرلین بر عملکرد، شاخصهای رشدی و صفات بیوشیمیایی ذرت (Zea mays L.) تحت تنش خشکی
عباس ملکی امین فتحی صادق بهامینبهمنظور بررسی تأثیر هورمون جیبرلین و تنش خشکی بر ذرت آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارتند از سطوح تنش رطوبتی در سه سطح آبیاری نرمال (60I0=)، تنش متوسط (90I1=) و تنش شدید (120I2=) میلیمتر تب چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر هورمون جیبرلین و تنش خشکی بر ذرت آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارتند از سطوح تنش رطوبتی در سه سطح آبیاری نرمال (60I0=)، تنش متوسط (90I1=) و تنش شدید (120I2=) میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A بهعنوان فاکتور اصلی و فاکتور فرعی شامل محلولپاشی هورمون جیبرلین در چهار سطح عدم مصرف (0G0=)، (ppm15G1=)، (ppm20G2=) و (ppm25G3=) میباشد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در تیمار 60 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر به همراه مصرف 20 پی پی ام جیبرلیک اسید و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر بدون مصرف جیبرلیک اسید به میزان 2/9658 و 3/5797 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. همچنین در تمامی سطوح تنش مصرف جیبرلیک اسید موجب افزایش عملکرد دانه ذرت شد. اثر متقابل هورمون و آبیاری تأثیر معنیداری بر نشاسته، پرولین، آلفا آمیلاز، بتاآمیلاز، پروتئاز دارد. با اعمال تنش خشکی غلظت پرولین در برگ ذرت افزایش یافت. هورمون جیبرلین در شرایط عدم تنش خشکی تأثیر معنیداری بر غلظت پرولین برگ ذرت نداشت اما در شرایط تنش خشکی باعث افزایش غلظت پرولین گردید. کاربرد 20 و 25 پی پی ام جیبرلین در شرایط تنش کم آبی متوسط (90 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) غلظت پرولین برگ در مقایسه با شاهد (عدم مصرف جیبرلین) به ترتیب به میزان 36 و 50 درصد افزایش داد. در شرایط تنش خشکی شدید (120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) غلظت پرولین با کاربرد 20 و 25 پی پی ام جیبرلین به ترتیب 32 و 21 درصد بیشتر از عدم مصرف جیبرلین بود. بهطور کلی نتایج نشان داد که اسید جیبرلیک از طریق تأثیر مثبت بر افزایش و بهبود اجزاء عملکرد در نهایت می تواند عملکرد دانه ذرت را افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1500 - ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپهای کنجد (Sesamum indicum L.) با استفاده از صفات و شاخصهای جوانهزنی تحت شرایط خشکی
محمدامین باقری سید کمال کاظمی تبار علی دهستانی پویان مهربان جوبنی حمید نجفی زرینیکنجد به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان زراعی دانه روغنی از ظرفیت های صنعتی، غذایی و دارویی بالایی برخوردار است. تنش خشکی به ویژه در مرحله جوانه زنی و گیاهچه ای تولید کنجد را با چالش رو برو می کند. به منظور غربال ژنوتیپ های کنجد برای تحمل به خشکی در مرحله جوانه زنی آزمایش چکیده کاملکنجد به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان زراعی دانه روغنی از ظرفیت های صنعتی، غذایی و دارویی بالایی برخوردار است. تنش خشکی به ویژه در مرحله جوانه زنی و گیاهچه ای تولید کنجد را با چالش رو برو می کند. به منظور غربال ژنوتیپ های کنجد برای تحمل به خشکی در مرحله جوانه زنی آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. عوامل مورد بررسی شامل 4 سطح خشکی القا شده به وسیله پلی‌اتیلن‌گلیکول (غلظت های 0، 20، 25 و 30 درصد) و 15 ژنوتیپ کنجد بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اثر ژنوتیپ، خشکی و بر هم کنش آن ها بر روی تمامی صفات جوانه زنی مورد بررسی شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه 1 و 2، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر و خشک گیاهچه در سطح یک درصد معنی دار بود. کاهش معنی دار (در سطح 5 درصد) در تمامی سطوح تنش نسبت به شاهد در صفات مطالعه شده مشاهده گشت. صفات درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و طول ساقه چه (به ترتیب با 10، 17 و 18 درصد کاهش) حساسیت کمتری به تنش خشکی در سطح ضعیف (غلظت 20 درصد) نشان دادند، در حالی که بیشترین تاثیر منفی برای صفات شاخص بنیه 2، وزن خشک گیاهچه و وزن تر گیاهچه (به ترتیب با 5/52، 3/47 و 4/34 درصد کاهش) بدست آمد. از سوی دیگر تحت خشکی شدید (غلظت 30 درصد) بیشترین کاهش در طول ساقه چه، شاخص بنیه 1 و 2 (به ترتیب 98، 97 و 96 درصد) حاصل گشت. از شاخص های تحمل به خشکی محاسبه شده برای هر یک از صفات در تجزیه به مولفه های اصلی و رسم بای پلات استفاده شد. بدین ترتیب ژنوتیپ ها بر اساس تحمل به 5 دسته تقسیم شدند. ژنوتیپ های دشتسان 2 و داراب 1 به عنوان متحمل ترین و ژنوتیپ های قائم، یکتا، سودان و کرمان به عنوان حساس ترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند. یافته های این پژوهش می تواند در مطالعات و برنامه های اصلاحی آینده کنجد برای تحمل خشکی مورد استفاده قرار بگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1501 - بررسی اثر محیط غرقاب و خشک بر ظهور نواحی ژنی کنترل کننده صفات گیاهچههای برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از نشانگرهای SSR
بهاره قاسمی حسین صبوری حسین حسینی مقدم عباس بیابانی محمد جواد شیخ زادهشناسایی ژنهای مرتبط با تحمل به تنشها و مکانیسم‌های تحمل به آنها یک عامل مهم برای ایجاد مقاومت در گیاهان است. به‌همین منظور؛ آزمایشی با استفاده از 99 ژنوتیپ برنج در سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط غرقاب و تنش خشکی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه چکیده کاملشناسایی ژنهای مرتبط با تحمل به تنشها و مکانیسم‌های تحمل به آنها یک عامل مهم برای ایجاد مقاومت در گیاهان است. به‌همین منظور؛ آزمایشی با استفاده از 99 ژنوتیپ برنج در سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط غرقاب و تنش خشکی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1397 اجرا شد. در شرایط غرقاب در طول دوره رشد گیاه آبیاری انجام شد. برای اعمال تنش خشکی، آبیاری از مرحله سه برگی قطع شد. با توجه به منحنی رطوبت، میزان تنش 2 درصد رطوبت وزنی معادل 55/0- مگا پاسکل تخمین زده شد. صفات ارزیابی شده در هر دو شرایط کشت تفاوت معنیداری با هم داشتند. تجزیه ارتباط اطلاعات بهدست آمده از آزمایشهای مولکولی و بررسیهای فنوتیپی در شرایط غرقاب نشاندهنده این موضوع بود که از میان آلل‌ها، آلل RM129A با وزن تر ساقه و طول ریشه و آلل RM129G با وزن‌تر ریشه و عرض بزرگترین برگ و آلل RM129B با وزن خشک ریشه و طول بزرگترین برگ و آلل RM1029I با وزن خشک ساقه و طول بزرگترین برگ و در شرایط تنش خشکی آلل RM1029G با وزن خشک ساقه، حجم ریشه و تعداد ریشه دارای بیشترین ارتباط با صفت‌های مورد ارزیابی در آزمایش بودند. پرایمر RM1029 یکی از پرایمرهای مهم در مرحله گیاهچه شناسایی شد. از نتایج حاصل از این پژوهش میتوان در جهت افزایش تحمل به خشکی ارقام برنج استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1502 - بررسی برخی صفات فیزیومورفولوژیکی تودههای مختلف خرفه ( Portulaca oleracea L) تحت شرایط تنش خشکی
الهام عزیزی یونس رضاپور جغال منصوره کرمانی علی معصومیگیاه خرفه (Portulaca Oleracea L.) از گیاهان دارویی ارزشمند مناطق گرم و خشک است. با توجه به این که تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی در این مناطق است، تحقیقی با هدف ارزیابی تحمل تودههای مختلف گیاه دارویی خرفه به تنش خشکی، در بهار سال 1395 در چکیده کاملگیاه خرفه (Portulaca Oleracea L.) از گیاهان دارویی ارزشمند مناطق گرم و خشک است. با توجه به این که تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی در این مناطق است، تحقیقی با هدف ارزیابی تحمل تودههای مختلف گیاه دارویی خرفه به تنش خشکی، در بهار سال 1395 در گلخانه دانشگاه پیام نور شهرستان درگز اجرا شد. این آزمایش، بصورت فاکتوریل درقالب طرح کاملاً تصادفی، با چهار سطح تنش خشکی (حد ظرفیت زراعی، 75 درصد ظرفیت زراعی، 50 درصد ظرفیت زراعی و 25 درصد ظرفیت زراعی) و 5 توده بومی خرفه (قم، کلات، سبزوار، یزد، گچساران) با سه تکرارانجام شد. صفات مورد بررسی شامل محتوای آب نسبی برگ، ضریب ثبات غشاء، میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی، ضریب ثبات کلروفیل (سنجش میزان کلروفیل‌ها وکاروتنوئیدها)، میزان پرولین، میزان کربوهیدرات محلول برگی، وزن تروخشک به تفکیک اندامهای ریشه، برگ، ساقه، قطرتاج خرفه، تعداد برگ، تعداد انشعابات و ارتفاع بوته در دو مرحله رشد رویشی و زایشی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که افزایش تنش خشکی سبب کاهش مقدار نسبی آب گیاه، شاخص پایداری غشاء سلول و افزایش معنی داری در شاخص کلروفیل برگ، مقدارکاروتنوئیدها، پرولین و کربوهیدراتهای تودههای مختلف خرفه گردید. ارقام گچساران و یزد تحت شرایط تنش رطوبتی از شاخص پایداری غشاء بالاتر، محتوای آب نسبی برگ کمتر و عدد کلروفیل متر پائین تری برخوردار بودند. همچنین در بین تودههای مورد بررسی، تودههای قم و کلات برتری معنی داری نسبت به تودههای سبزوار، یزد و گچساران از نظر انباشت پرولین و کربوهیدراتهای محلول نشان دادند. با افزایش تنش خشکی، وزن تر و خشک ریشه، برگ و ساقه در مراحل رویشی و زایشی کاهش یافت، به‌طوری که بیشترین مقدار این صفات، بهترتیب درسطوح 100 و 75 درصد ظرفیت زراعی و کمترین مقدار این پارامترها در آبیاری تحت شرایط 25 درصد ظرفیت زراعی حاصل گردید. بنابراین طبق نتایج بهدست آمده از این پژوهش، بترتیب دو توده قم وکلات در مقایسه با سایرتوده‌ها ازحساسیت کمتری نسبت به تنش خشـکی برخوردار بودند و بـه‌عنوان تودههای متحمل به خشکی انتخـاب شـدند. تـوده‌های گچساران، یزد و سبزوار نیز به‌دلیل داشتن عکس العمل نسبتاً ضعیف در برابر تنش خشکی در بیشتر صفات اندازه گیری شده، بهعنوان تودههای حسـاس به تنش خشکی ارزیابی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1503 - ارزیابی تحمل به تنش یخ زدگی گیاه پوششی فیلا (Phyla lanceolata) تحت تاثیر برخی مالچ‌های آلی در شرایط کنترل شده
مریم کمالی یحیی سلاح ورزی جعفر نباتیبه منظور بررسی اثر تنش یخ زدگی در گیاه پوششی فیلا، تحت تاثیر برخی مالچ‌های آلی، این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشکده ی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. پنج سطح دمای یخ زدگی (0، 5-، 10-، 15- و 20- درجه سانتیگراد) و سه نوع چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش یخ زدگی در گیاه پوششی فیلا، تحت تاثیر برخی مالچ‌های آلی، این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشکده ی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. پنج سطح دمای یخ زدگی (0، 5-، 10-، 15- و 20- درجه سانتیگراد) و سه نوع مالچ (دامی، سوزنی برگ و سبوس) تیمارهای این آزمایش بودند. جهت ارزیابی تحمل به دماهای یخ زدگی صفاتی چون درصد نشت الکترولیت‌ها، مقدار کربوهیدرات محلول و پرولین برگی، تعداد برگ، سطح برگ و وزن خشک بوته در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد اثرات ساده و متقابل مالچ و دما صفات مورفولوژیکی اندازه گیری شده، میزان نشت الکترولیت، محتوای نسبی آب برگ گیاه فیلا، عدد اسپد و مقدار رنگدانه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a، b و کل) معنی دار شد. تمام مالچ‌های آلی به کار رفته در این پژوهش منجر به افزایش وزن خشک بخش هوایی و ریشه گیاه فیلا در دوره رشد پس از تنش یخبندان شد. بهطوریکه با کاربرد سه مالچ سبوس، سوزنی برگ و دامی وزن خشک هوایی از 15/2 گرم در شرایط عدم استفاده از مالچ به 72/2، 13/3 و 19/3 گرم در هر بوته و وزن خشک ریشه از 50/1 گرم به 90/1، 23/2 و 19/2 گرم در هر بوته رسید. بیشترین نشت الکترولیت سلولهای برگی (80%) در دمای 20- درجه و گیاهان تحت تیمار مالچ سبوس و بیشترین محتوای نسبی آب برگ (55%) در دمای 0 درجه و گیاهان تحت تیمار مالچ سوزنی برگ بود. همچنین مقدار کلروفیل کل در شرایط استفاده از مالچ کود دامی 11/0 میلی گرم بیشتر از شاهد بود. به طور کلی در بین مالچ‌های استفاده شده مالچ کود دامی تاثیر بیشتری بر بهبود اثرات ناشی از یخبندان بر صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1504 - تاثیر سطوح مختلف اسید هیومیک بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس مرزه(Satureja hortensis L.) در شرایط کاربرد ورمی‌کمپوست
الهام عزیزی نفیسه جناتی محمد آرمینحاصلخیزی خاک بهعنوان یکی از عوامل موثر بر خصوصیات کمی و کیفی گیاهان زراعی و دارویی مطرح است. به منظور بررسی اثرورمی کمپوست و اسید هیومیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گیاه مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایش گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط محیط چکیده کاملحاصلخیزی خاک بهعنوان یکی از عوامل موثر بر خصوصیات کمی و کیفی گیاهان زراعی و دارویی مطرح است. به منظور بررسی اثرورمی کمپوست و اسید هیومیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گیاه مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایش گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط محیط طبیعی در دانشگاه پیام نور سبزوار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل ورمی کمپوست در سه سطح (0، 25، 50 درصد حجمی) و اسید هیومیک در چهار سطح (0، 250، 500 و 750 میلی گرم در لیتر) بود. در این تحقیق، صفات ارتفاع گیاه، طول ریشه، تعداد انشعاب، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه، نسبت وزن خشک برگ به ساقه، درصد اسانس و عملکرد اسانس اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که اثر ورمی کمپوست بر ارتفاع ساقه، تعداد انشعاب در متر مربع، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه و ریشه و نسبت وزن خشک برگ به ساقه گیاه معنی دار بود، اما این تیمار، تاثیر معنی داری بر درصد و عملکرد اسانس گیاه مرزه نداشت. بیشترین ارتفاع ساقه و وزن خشک برگ، ساقه و ریشه در تیمار 50 درصد حجمی ورمی کمپوست مشاهده شد. تاثیر سطوح مختلف اسید هیومیک نیز بر وزن خشک ساقه، وزن خشک ریشه و نسبت وزن خشک برگ به ساقه از نظر آماری معنی دار بود. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد که دو کود آلی مورد استفاده، اثر هم افزایی داشتند به گونه ای که بالاترین مقدار وزن خشک برگ، ساقه و ریشه و عملکرد اسانس در تیمار 50 درصد حجمی ورمی کمپوست و 750 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک حاصل شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1505 - بررسی تأثیر تراکم بوته و اسید هیومیک بر عملکرد شلتوک، کارایی مصرف آب و صفات بیوشیمیایی برنج (Oryza sativa L.) در سیستم خشکه‌کاری در شمال ایران
منیژه کلته حسین عجم نوروزی ابوالفضل فرجی عبدالعزیز حقیقی ابراهیم غلامعلی پور علمداریگذر از کشت نشایی به سمت کشت مستقیم برنج در ایران و به ویژه استان گلستان مدت زمان کوتاهی است که آغاز گردیده است و اطلاعاتی در مورد اثر عوامل مختلف از جمله اسیدهیومیک و تراکم بوته بر عملکرد شلتوک و برخی صفات بیوشیمیایی آن در دسترس نیست. بدین منظور آزمایشی در مزرعه ایستگاه چکیده کاملگذر از کشت نشایی به سمت کشت مستقیم برنج در ایران و به ویژه استان گلستان مدت زمان کوتاهی است که آغاز گردیده است و اطلاعاتی در مورد اثر عوامل مختلف از جمله اسیدهیومیک و تراکم بوته بر عملکرد شلتوک و برخی صفات بیوشیمیایی آن در دسترس نیست. بدین منظور آزمایشی در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان گلستان واقع در شهرستان گنبد در طی ماه های اردیبهشت تا شهریور در سال 1398 به صورت اسپلیت پلات - فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تراکم بوته (فاصله بوته روی ردیف) به عنوان عامل اصلی با 4 سطح (5، 10، 15 و 20 سانتی متر) و مصرف اسیدهیومیک در 2 سطح (مصرف اسیدهیومیک، عدم مصرف اسیدهیومیک) بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. کود اسیدهیومیک با غلظت 250 میلی لیتر در هکتار در سه مرحله شامل مرحله پنجه زنی (4-6 برگی)، به ساقه رفتن (30-20 روز پس از پنجه زنی) و مرحله قبل از خوشه دهی (50 درصد مزرعه به خوشه رفته باشد) اضافه گردید. نتایج نشان داد اثر فاصله بوته روی ردیف و اسید هیومیک بر وزن هزار دانه، عملکرد شلتوک، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، پروتئین دانه، کارایی مصرف آب و کلروفیل a و b و کل معنی دار بود. همچنین با اعمال فاصله بوته روی ردیف 5 و 10 سانتی متر به همراه مصرف اسیدهیومیک، بیشترین عملکرد شلتوک و کارایی مصرف آب به دست آمد. از طرفی، محتوی کلروفیل با افزایش تراکم بوته، تغییر معنی داری نشان داد و مصرف اسیدهیومیک موجب افزایش معنی دار کلروفیل a و b گردید که به نوبه خود بر افزایش عملکرد شلتوک مؤثر بود. پروتئین شلتوک نیز در فاصله بوته روی ردیف 10 سانتی متر به همراه مصرف اسیدهیومیک بیشترین میزان را نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1506 - ارزیابی تأثیر ریزوباکتری‌های محرک رشد جداسازی شده از خاکهای زراعی بر محتوای یونی گیاه گوجه‌فرنگی (Lycopersicon esculentum Mill.) تحت تنش خشکی
سارا کمال زاده نیما بهادر فرشاد صادقیاستفاده از عوامل زیستی در جهت افزایش رشد گیاهان و مقاومت آنها در برابر انواع تنش ها، اهمیت ویژهای دارد. در این تحقیق باکتریهای محرک رشد گیاه از نمونه های خاک جداسازی و پس از شناسایی توانایی آنها در کمک به مقابله گیاه گوجه‌فرنگی در برابر تنش خشکی ارزیابی گردید. نمونه چکیده کاملاستفاده از عوامل زیستی در جهت افزایش رشد گیاهان و مقاومت آنها در برابر انواع تنش ها، اهمیت ویژهای دارد. در این تحقیق باکتریهای محرک رشد گیاه از نمونه های خاک جداسازی و پس از شناسایی توانایی آنها در کمک به مقابله گیاه گوجه‌فرنگی در برابر تنش خشکی ارزیابی گردید. نمونه برداری از خاک های مزارع گندم و جو اطراف کرج انجام شد و پس از جداسازی و خالص‌سازی اولیه ی باکتریهای حل‌کننده فسفات، تثبیت‌کننده‌ی نیتروژن و تولیدکننده‌ی سیدروفور به ترتیب با استفاده از محیط کشت PVK، تکنیکPCR برای شناسایی ژنnifH و محیط کشت CAS-آگار جداسازی شدند. سپس با استفاده از جدایههای شناسایی‌شده تحمل آنها در برابر خشکی با محیط حاوی پلی اتیلن گلیکول سنجیده شد. درنهایت نشاء گیاه گوجه‌فرنگی با ایزوله های باکتریایی (جنس های باسیلوس، بروی باکتریوم و اکتینومایسیت) تلقیح شده و گیاه پس از رشد تحت تنش خشکی در سه سطح فشار اسمزی صفر، 4/0- و 8/0- مگاپاسکال قرار گرفت و سپس میزان یون‌های سدیم و پتاسیم در برگ، ریشه و ساقه گیاهان با استفاده از فلیم فتومتری و کلسیم با روش جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج بیانگر آن است که هر پنج ایزوله ای که دارای توانایی حل کردن فسفات، تثبیت نیتروژن و تولید سیدروفور بودند، قادر به تحمل خشکی تا فشار اسمزی 8/0- بودند. تمامی ایزوله ها در تنش خشکی، شدت کاهش یون ها در برگ، ریشه و ساقه بهطور معنیداری کمتر از گیاهان شاهد اثر داشتند نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان داد که تلقیح باکتریایی ایزوله ها با توجه به تولید سیدروفور و توانایی تثبیت نیتروژن به مقاومت گیاه در برابر تنش خشکی کمک می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1507 - اثر محلولپاشی اسیدسالیسیلیک و کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیای ریحان(Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش کم‌آبی
احمد افکاریبهمنظور بررسی اثر محلولپاشی سالیسیلیک‌اسید و کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیای ریحان در شرایط تنش کم‌آبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398 در شهرستان هوراند از توابع استان آذربایجانشرقی انجام شد. تیمار چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر محلولپاشی سالیسیلیک‌اسید و کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیای ریحان در شرایط تنش کم‌آبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398 در شهرستان هوراند از توابع استان آذربایجانشرقی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح تنش خشکی (70، 140 و 210 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A) فاکتور دوم شامل تلقیح بذر با باکتری‌ها در 5 سطح (عدم تلقیح بهعنوان شاهد، تلقیح با ازوتوباکتر، سودوموناس، آزوسپریلیوم و کاربرد همزمان ازوتوباکتر، سودوموناس و آزوسپریلیوم) و فاکتور سوم شامل محلولپاشی با سالیسیلیک‌اسید در چهار سطح (عدم مصرف، 5/0، 1 و 5/1 میلی‌مولار) بود. نتایج نشان داد که اثرات اصلی تنش خشکی، کودهای زیستی و محلولپاشی سالیسیلیک‌اسید بر کلیه صفات مورد مطالعه معنیدار بود. فعالیت آنزیمهای سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II تحت تأثیر ترکیب تیماری تنش خشکی در کودهای زیستی، تنش خشکی در سالیسیلیک‌اسید در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شد. با اعمال تنش کم‌آبی، پایداری غشای سلولی، حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II و عملکرد دانه در گیاه ریحان کاهش یافت و میزان تجمع کربوهیدرات، فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی، محتوای مالون دی‌آلدئید و درصد اسانس افزایش یافت. نتایج مقایسه میانگین برهمکنش تنش خشکی و کودهای زیستی نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد دانه (11/917 کیلوگرم در هکتار) و حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II (713/0) از تیمار 70 میلیمتر تبخیر و کاربرد همزمان ازوتوباکتر، سودوموناس و آزوسپریلیوم حاصل شد. محلولپاشی سالیسیلیک‌اسید بهترتیب منجر به افزایش 33/41، 17/54، 43/24 و 98/38 درصدی فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز، کربوهیدرات محلول برگ، شاخص پایداری غشاء و درصد اسانس و کاهش 72/54 محتوای مالون دی‌آلدئید شد. طبق نتایج بهدست آمده، محلولپاشی با سالیسیلیک‌اسید و کاربرد توأم باکتری‌ها (ازوتوباکتر، سودوموناس و آزوسپریلیوم) توانست تا حدی اثرات منفی تنش خشکی را بر طرف و منجر به بهبود عملکرد و کیفیت گیاه ریحان گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1508 - غربال ژنوتیپهای مختلف نیشکر (Saccharum ssp L.) مقاوم به سرما با استفاده از شاخصهای مورفولوژی و بیوشیمیایی
محمود فولادوند آسا ابراهیمی مهدی رهایی وحید شریعتی جونینیشکر گیاهی است که تا مدار حدود 32 درجه شمالی و جنوبی در نقاط مختلف جهان کشت می گردد. مقاومت این گیاه نسبت به سرما پایین است. با توجه به حساسیت نیشکر به سرما، به منظور شناسایی مسیرها و ژنهای دارای بیان افتراقی در ارقام نیشکر در هنگام تنش سرما و استفاده از آنها در برنامه چکیده کاملنیشکر گیاهی است که تا مدار حدود 32 درجه شمالی و جنوبی در نقاط مختلف جهان کشت می گردد. مقاومت این گیاه نسبت به سرما پایین است. با توجه به حساسیت نیشکر به سرما، به منظور شناسایی مسیرها و ژنهای دارای بیان افتراقی در ارقام نیشکر در هنگام تنش سرما و استفاده از آنها در برنامه اصلاح نبات نیشکر، پس از وقوع سرمای ᴏC2/1 زیر صفر در دیماه 1394، تعداد 454 رقم نیشکر با استفاده از شاخص های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی، در یکی از مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات نیشکر خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله اول با استفاده از شاخص های مورفولوژی، ارقام متحمل و حساس در برابر سرما انتخاب شدند. در مرحله دوم در سال 1395، پس از تنش سرما، شاخصهای بیوشیمیایی از قبیل پرولین( Prolin) و مالون دی آلدئید (MDA )، در ارقام متحمل(منتخب مرحله اول)، افزایش بیشتری پیدا کرد و بر اساس نتایج دو مرحله، دو رقم BR00-01 وTUC66-107 بهترتیب بهعنوان متحمل ترین و حساسترین رقم نسبت به سرما شناسایی شدند. نتایج بررسی واکنش مورفولوژی و بیوشیمیایی ارقام نیشکر به تنش سرما نشان داد که ارقامی که طبق شاخص های مورفولوژیکی، میزان تحمل بیشتری به تنش سرما دارند، همین ارقام در مرحله بررسی بیوشیمیایی نیز از نظر میزان پرولین (Prolin) و مالون دی آلدئید (MDA) در سطح بالاتری نسبت به ارقام حساس قرار دارند. همچنین همبستگی بالایی بین صفات مورفولوژیکی و شاخص های بیوشیمیایی از نظر میزان تحمل و مقاومت به سرما وجود داشت. بنابراین، با استفاده از اندازه گیری شاخص های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی، می توان پیش از انجام بررسی مولکولی و بدون صرف هزینه های زیاد، نوع واکنش ارقام نیشکر به تنش سرما را بررسی نمود و در هنگام غربال کلون های نیشکر در مراحل مختلف اصلاحی، با اندازه گیری مقدار شاخص های مورفولوژی و بیوشیمیایی نیشکر در هنگام تنش سرما، نسبت به غربال و انتخاب کلون های برتر اقدام نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1509 - متابولیسم فروکتان در گیاه گندم تحت تنشهای غیر زنده
مهدی جودیتجمع فروکتان‌ها در اندامهای مختلف گندم از راهکارهای فیزیولوژیکی مهم جهت مقابله با تنش های مختلف محیطی میباشد. فروکتان‌ها اولیگومر یا پلی مرهای مولکول های فروکتوز منشاء گرفته از ساکاروز بوده و بسته به نوع پیوند، انواعی مختلفی از فروکتان در گیاهان مختلف شناسایی شده است. چکیده کاملتجمع فروکتان‌ها در اندامهای مختلف گندم از راهکارهای فیزیولوژیکی مهم جهت مقابله با تنش های مختلف محیطی میباشد. فروکتان‌ها اولیگومر یا پلی مرهای مولکول های فروکتوز منشاء گرفته از ساکاروز بوده و بسته به نوع پیوند، انواعی مختلفی از فروکتان در گیاهان مختلف شناسایی شده است. فروکتان تجمع یافته در گندم از نوع لوان (دارای پیوندهای (2-6)β) و گرامینان یا لوان مخلوط (دارای پیوندهای (1-6)β و (2-6)β) می باشد. سه آنزیم 1-SST، 6-SFT و 1-FFT در ساخت فروکتان گندم دخیل هستند. با توجه به اینکه مسیرهای ساخت فروکتان در گندم متنوع است، لذا ارقام مختلف گندم از نظر مقدار و ترکیب فروکتان با یکدیگر فرق می کنند. تجزیه فروکتان در گندم توسط آنزیمهای 1-FEH و 6-FEH انجام می شود که به ترتیب باعث شکستن پیوندهای (1-6)β و (2-6)β بین مولکولهای فروکتوز در فروکتان می شوند. ارقام مقاوم گندم به تنشهای آخر فصل رشد (خشکی و گرما) مقادیر بالایی از فروکتان را در ساقه تجمع داده و با کارایی بالایی از آنها استفاده می کنند. فروکتان‌ها از طریق پایداری غشا، تنظیم اسمزی و تداوم فتوسنتزی مقاومت به تنش شوری را در گندم افزایش می دهد. همچنین گیاهچه های گندم در طی مقاوم سازی به سرما قندهای محلول و فروکتان را در برگها و طوقه خود تجمع می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1510 - تنش خشکی و راهکارهای مقابله با آن در گیاهان زراعی
اسماعیل قلی نژاد رضا درویش زاده عباس ابهریتنش خشکی روی جنبه های مختلف رشد و نمو گیاهان (رشد رویشی، زایشی، پیدایش و تشکیل گل، گرده افشانی و لقاح و تشکیل دانه) تاثیر می گذارد. برای کاهش اثرات تنش خشکی بر گیاهان، شناسایی مکانیسم های عکس العمل گیاه در برابر تنش خشکی بسیار مهم است. در پاسخ به تنش خشکی در گیاهان تغیی چکیده کاملتنش خشکی روی جنبه های مختلف رشد و نمو گیاهان (رشد رویشی، زایشی، پیدایش و تشکیل گل، گرده افشانی و لقاح و تشکیل دانه) تاثیر می گذارد. برای کاهش اثرات تنش خشکی بر گیاهان، شناسایی مکانیسم های عکس العمل گیاه در برابر تنش خشکی بسیار مهم است. در پاسخ به تنش خشکی در گیاهان تغییرات مورفوفیزیولوژیکی، بیوشیمیایی، سلولی و مولکولی رخ می دهند که برآیند این تغییرات بهبود در سیستم ریشه، ساختار برگ، تنظیم اسمزی، محتوای نسبی آب و تنظیم روزنه و برخی عوامل دیگر است. نمود فنوتیپی مواجهۀ گیاهان با تنش خشکی به صورت فرار از خشکی (زودرسی یا دوره رشد کوتاه، حساسیت به طول روز و کنترل پنجه‎دهی)، اجتناب از خشکی (سیستم ریشه‎ای توسعه یافته، هدایت روزنه‎ای مطلوب، بهبود اندازه و فراوانی روزنه‎ها، تجمع آبسیزیک اسید و ضخامت کوتیکول و قشر مومی روی برگ)، تحمل خشکی (تنظیم فشار اسمزی، تنظیم غیر فعال، تنظیم فعال، تجمع پرولین و جابجایی مواد پرورده) و بازیافت بروز پیدا می کند. از روش های مدیریتی بهبود تحمل تنش خشکی می توان ایجاد ارقام متحمل، استفاده از اسمولیت های خارجی مانند گلیسین بتائین و پرولین، محلول پاشی با هورمون‌های گیاهی مانند آبسیزیک اسید، سالسیلیک اسید (آسپرین)، جیبرلیک اسید، جاسمونیک اسید، براسینو استروییدها و پلی آمین ها، کاربرد خارجی آنتی اکسیدان هایی مانند گلوتاتیون، آسکوربیک اسید (ویتامین C)، توکوفرول (ویتامین E) و اکسید نیتریک، محلول پاشی با عناصر ریز مغذی مانند آهن و روی، محلول پاشی با عناصر کمیاب مانند سیلیکون و سلنیوم و برهمکنش های میکروبی گیاهان مانند باکتری های محرک رشد و قارچ ها اشاره کرد. مقاله حاضر یک مقاله مروری است که با جستجو در مقاله های مرتبط در سایت های معتبر (Google scholar, Web of science, PubMed, Scopus, sid) بدست آمده است و با هدف بررسی اثرات، مکانیسم های تحمل، روش های پژوهش، صفات مهم قابل اندازه گیری، مدیریت و کنترل تنش خشکی تهیه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1511 - بررسی تاثیر بیوچار حاصله از Azolla filiculoides بر مشخصههای مورفو فیزیولوژیکی گونه Kochia prostrata L. تحت تنش خشکی
فاطمه حیدری قاسمعلی دیانتی تیلکی یحیی کوچ مهدی عبداللهیتنش آبی از مهمترین تنشهای غیرزیستی است که تاثیر نامطلوبی بر رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارد و صفات گیاهی منعکس‌کننده واکنش و سازگاری گیاهان به تغییرات محیطی هستند که نقش مهمی در پیشبینی اثرات مختلف محیطی بر گیاهان و فرآیندهای گیاهی ایفا میکنند. در این تحقیق چکیده کاملتنش آبی از مهمترین تنشهای غیرزیستی است که تاثیر نامطلوبی بر رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارد و صفات گیاهی منعکس‌کننده واکنش و سازگاری گیاهان به تغییرات محیطی هستند که نقش مهمی در پیشبینی اثرات مختلف محیطی بر گیاهان و فرآیندهای گیاهی ایفا میکنند. در این تحقیق به منظور بررسی تاثیر بیوچار بر مشخصههای مورفوفیزیولوژیک گونه( Kochia prostrata.L) در شرایط کم آبی،. آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. تیمارهای تنش کم‌آبی شامل چهار سطح ] 25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی مزرعه [و تیمار بیوچارتولید شده از آزولا شامل چهار سطح (شاهد ، 5 گرم، 15 گرم و 30 گرم) بودند. مشخصههای مورفولوژیکی (ارتفاع گیاه، طول ریشه، وزن زیست توده اندامهای هوایی، وزن زیست توده ریشه) و مشخصههای فیزیولوژیکی (فتوسنتز، پتانسیل آبی گیاه، هدایت روزنه‌ای و تعرق)گونه مورد نظر تحت دو تیمار خشکی و بیوچار قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش خشکی و بیوچار بر تمامی مشخصه‌ها (بجز ارتفاع گیاه) معنیدار شد. اثر اصلی تنش خشکی بجز مشخصههای (فتوسنتز و پتانسیل آبی) و اثر اصلی بیوچار بجز مشخصه (طول ریشه) بر سایر مشخصه‌ها اثر معنیداری داشتند. تیمار 30 گرم بیوچار باعث افزایش مشخصههای مورفولوژی (طول ریشه، ارتفاع گیاه، زیست‌توده گیاهی) به ترتیب به میزان 22، 36 و 50 درصد نسبت به شاهد شد و همچنین تیمار 30 گرم بیوچار باعث افزایش معنیدار مشخصه فتوسنتز و هدایت روزنه‌ای به میزان 107 و 32 درصد نسبت به شاهد گردید. با توجه به نتایج این پژوهش میتوان اذعان کرد که تیمار بیوچار 15 گرم در بین سطوح مختلف عملکرد بهتری نشان داده است و میتواند مقدار مناسبی برای افزایش کارایی گونه مورد مطالعه باشد. نتایج به دست آمده از این پژوهش میتواند گامی مهم، در جهت استفاده کاربردی از بیوچار در احیا و اصلاح مراتع باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1512 - مقایسه فیزیکوشیمیایی میوههای تمشک بومی (Rubus persicus Boiss.) در مناطق شرقی و غربی استان گلستان
اسماعیل سیفی صادق آتشی مریم قزلسفلو ام‌البنین باباییتمشکهای سیاه چندین نوع ماده فیتوشیمیایی مفید برای انسان تولید میکنند و تمشکهای وحشی از این نظر غنی‌تر هستند. شرایط آب‌وهوایی تاثیر زیادی بر گیاهان، از جمله تمشک‌ها، دارند. در این آزمایش، تمشکهای بومی از دو منطقه در غرب و شرق استان گلستان (حومه بندرگز چکیده کاملتمشکهای سیاه چندین نوع ماده فیتوشیمیایی مفید برای انسان تولید میکنند و تمشکهای وحشی از این نظر غنی‌تر هستند. شرایط آب‌وهوایی تاثیر زیادی بر گیاهان، از جمله تمشک‌ها، دارند. در این آزمایش، تمشکهای بومی از دو منطقه در غرب و شرق استان گلستان (حومه بندرگز و حومه مینودشت)، در هر منطقه از دو مکان (دشت و کوهپایه) و در هر مکان از دو فصل مختلف رسیدن میوه ها (اواخر بهار و اواخر تابستان) تهیه شدند و از نظر صفات ریخت‌شناختی و فیتوشیمیایی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که منطقه و مکان رویش و فصل برداشت تاثیر زیادی بر صفات ریخت‌شناختی و فیتوشیمیایی میوه تمشک سیاه وحشی دارند. تمشکهای بندرگز طول و عرض خوشه بیشتری نسبت به تمشکهای مینودشت داشتند. از نظر تعداد میوه در خوشه و تعداد شفتچه در میوه، بین تمشکهای بهاره و تابستانه اختلاف معنیدار وجود داشت. همچنین از نظر تمام صفات میوه، از جمله طول، قطر و وزن میوه، بین تمشکهای بهاره و تابستانه اختلاف معنیدار دیده شد. میوههای تمشکهای بندرگز گردتر (نسبت طول به قطر 97/0) و با وزن تر بیشتر (23/1 گرم) بودند. نتایج همچنین نشان داد که از نظر اسیدیته کل، اسید آسکوربیک و pH بین تمشکهای دو منطقه و همچنین بین دو فصل برداشت اختلاف معنیدار وجود داشت. میوههای بهاره مینودشت بیشترین مقادیر اسیدیته (52/5 میلیگرم بر 100 میلیگرم) و مواد جامد محلول (23/11 درجه بریکس) و کمترین مقدار pH (28/2) را نشان دادند. تمشکهای مینودشت دارای آنتوسیانین کل بیشتر (245/1 میلیگرم بر 100 میلی‌لیتر) و در مقابل فلاونوئید (471/0 میلیگرم بر 100 میلی‌لیتر) و فنول کل (36/0 میلیگرم بر 100 میلی‌لیتر) کمتری نسبت به تمشکهای بندرگز بودند. بین میوههای بهاره و تابستانه هر دو منطقه از نظر صفات فوق و همچنین فعالیت آنتی‌اکسیدانی اختلاف معنیدار دیده شد و میوههای بهاره از نظر اغلب صفات مقادیر بیشتری را نشان دادند. به نظر میرسد که شرایط اقلیمی منطقه برای پرورش ارقام بهاره تمشک مناسب‌تر است و میوههای حاصل از این نوع ارقام و ژنوتیپها دارای خواص تغذیهای و دارویی بالاتری هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1513 - معرفی فلور منطقه کهمان الشتر، استان لرستان
عارفه حسنوند یونس عصری حسین لاری یزدی و محمد مهرنیاذخیرهگاه کهمان به وسعت 400 کیلومتر مربع واقع در شمال شرقی الشتر، زیستگاههای متنوعی از صخره‌ها و برون‌زدگیهای سنگی، دشتهای دامنه‌ای، دشتهای آبرفتی، دره‌ها و چشمه‌ها را دارا میباشد. محدوده ارتفاعی منطقه از 1600 تا3600 متر بالای سطح دریا متغیر است. میانگین بارندگی سالانه چکیده کاملذخیرهگاه کهمان به وسعت 400 کیلومتر مربع واقع در شمال شرقی الشتر، زیستگاههای متنوعی از صخره‌ها و برون‌زدگیهای سنگی، دشتهای دامنه‌ای، دشتهای آبرفتی، دره‌ها و چشمه‌ها را دارا میباشد. محدوده ارتفاعی منطقه از 1600 تا3600 متر بالای سطح دریا متغیر است. میانگین بارندگی سالانه 554 میلیمتر و متوسط دمای سالانه آن 2/15 درجه سانتیگراد است. در این بررسی تعداد 224 گونه و تقسیمات تحت‌گونه‌ای متعلق به 47 تیره و 153 جنس از سطح منطقه جمعآوری و شناسایی گردید. به ترتیب تیرههای Asteraceae با 34 گونه، Lamiaceae با 25 گونه، Fabaceae و Poaceae هر یک با 21 گونه مهمترین تیرههای گیاهی منطقه هستند. بررسی شکل زیستی گیاهان به روش رونکیه نشان داد که گیاهان تروفیت با 1/45 درصد (101 گونه) و همیکریپتوفیت با 9/33 درصد (76 گونه) فراوانترین شکلهای زیستی منطقه میباشند. بررسی پراکنش جغرافیایی گیاهان نیز نشان داد که 1/49 درصد گونهها (110 گونه) به ناحیه رویشی ایران – تورانی تعلق دارند که از این تعداد 25 گونه انحصاری ایران میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1514 - اثر اسیدسالیسیلیک بر برخی شاخصهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دو ژنوتیپ نخود (Cicer arietinum L.) در مواجه با تنش خشکی
رضوان رمضان نژاد مهرداد لاهوتی علی گنجعلیبهمنظور بررسی اثرات توام تنش خشکی و اسید سالیسیلیک بر روی برخی از شاخصهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آزمایشی بر روی دو ژنوتیپ از مجموعه کلکسیون نخود مشهد (MCC441 و MCC358) در چهار سطح تنش خشکی بر اساس ظرفیت زراعی (100، 75 ، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و تیمار اسید سالیسیل چکیده کاملبهمنظور بررسی اثرات توام تنش خشکی و اسید سالیسیلیک بر روی برخی از شاخصهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آزمایشی بر روی دو ژنوتیپ از مجموعه کلکسیون نخود مشهد (MCC441 و MCC358) در چهار سطح تنش خشکی بر اساس ظرفیت زراعی (100، 75 ، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و تیمار اسید سالیسیلیک با غلظتهای 0 و 7/0 میلی‌مولار بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی پتانسیل آب برگ و کارایی فتوسیستم II را کاهش و مقاومت روزنه‌ای، میزان پرولین و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز را به طور معنیداری افزایش داد. میزان پرولین برگ در هر دو ژنوتیپ در سطح تنش خشکی 25 درصد و 50 درصد ظرفیت زراعی نسبت به شاهد افزایش معنیداری یافت. فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز نیز در سطح تنش 25 درصد و 50 درصد بهطور معنیداری افزایش یافت که در ژنوتیپ MCC358 این افزایش نسبت به شاهد بیشتر از ژنوتیپ دیگر بود. مقاومت روزنه‌ای،کارایی فتوسیستم II و پتانسیل آب برگ بعد از تیمار با اسید سالیسیلیک افزایش یافت که در ژنوتیپ MCC358 این افزایش نسبت به شاهد بیشتر از ژنوتیپ دیگر بود. میزان پرولین و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در ژنوتیپ MCC358 بعد از تیمار با اسید سالیسیلیک افزایش معنیداری یافت. به نظر میرسد که تاثیر زیان‌آور تنش خشکی بر ژنوتیپ MCC441 بیشتر از ژنوتیپ MCC358 بود و اسید سالیسیلیک نتوانست تاثیرات آنتی‌اکسیدانی خود را در بهبود شرایط ناشی از تنش خشکی در ژنوتیپ MCC441 به خوبی اعمال کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1515 - بررسی اثر هورمون آبسیزیک اسید بر افزایش تحمل خشکی گیاه علفی رستاخیزی Sporobolus stapfianus Sporobolus pyramidalis در مقایسه با گیاه علفی و غیررستاخیزی
هوشنگ امیریان حمیدرضا قاسمپور مه لقا قربانلی سکینه ونایی حمید رضا قاسمیچکیده در این تحقیق به بررسی اثر دهیدراسیون بر محتوای نسبی آب، میزان کلروفیلی و آزمون زنده مانی سلول‌ها در دو گیاه Sporobolus stapfianuوSporobolus pyramidalisطی خشک شدن پرداخته شد. همچنین با اعمال جداگانة تنش خشکی بر روی بافتهای برگ هر دو گیاه، میزان نشت الکترولیت‌ها ا چکیده کاملچکیده در این تحقیق به بررسی اثر دهیدراسیون بر محتوای نسبی آب، میزان کلروفیلی و آزمون زنده مانی سلول‌ها در دو گیاه Sporobolus stapfianuوSporobolus pyramidalisطی خشک شدن پرداخته شد. همچنین با اعمال جداگانة تنش خشکی بر روی بافتهای برگ هر دو گیاه، میزان نشت الکترولیت‌ها از بافتهای برگ به عنوان فاکتوری برای اندازه گیری میزان آسیب وارده آمده به غشاهای سلول، مورد ارزیابی قرار گرفت. اعمال تنش بر روی نمونهها به‌مدت 50 روز با قطع کامل آبیاری انجام گردید و در طول این مدت (با فواصل 10 روز یک بار) از بافتهای هوایی دو گیاه نمونه برداری با سه تکرار صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که کاهش محتوای نسبی آب از 96 درصد در برگ‌های کاملاً آبدار به 8 درصد در برگ‌های خشک، منجر به کاهش در محتوای کلروفیلی هر دو گیاه گشت. همچنین نتایج بدست آمده از بررسی میزان نشت الکترولیت‌ها از بافتهای برگی هر دو گیاه، با دادههای حاصل از آزمون زنده مانی سلول‌ها، همخوانی و رابطة قابل قبولی را نشان داد. در مجموع، نتایج دادهها با فاکتورهای مطالعه شده در گیاهان رستاخیزی و نقش آنها در القاء مقاومت به خشکی هماهنگی داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1516 - معرفی فلور، اشکال زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان مراتع ییلاقی پلور
شکوفه شکرالهی حمید رضا مرادی قاسمعلی دیانتی تیلکیبررسی فلور هر منطقه به دلیل اینکه حضور گیاهان و وضعیت آنها را در منطقه نشان میدهد از اهمیت خاصی برخوردار است. در این بررسی مراتع ییلاقی پلور با مساحت 4600 هکتار و ارتفاع 2600 متر از سطح دریا در جنوب استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعه فلورستیک- فیزیونومی چکیده کاملبررسی فلور هر منطقه به دلیل اینکه حضور گیاهان و وضعیت آنها را در منطقه نشان میدهد از اهمیت خاصی برخوردار است. در این بررسی مراتع ییلاقی پلور با مساحت 4600 هکتار و ارتفاع 2600 متر از سطح دریا در جنوب استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعه فلورستیک- فیزیونومیک منطقه به روش پیمایش زمینی در دو مقطع زمانی (اوایل فروردین و اواخر خرداد) نشان داد که در منطقه مورد بررسی تعداد 44 تیره، 157 جنس و 276 گونه گیاهی وجود دارد. تیرههای Poaceae (45 گونه)، Astraceae (37 گونه)، Labiatae (22 گونه) و Fabaceae (21 گونه) مهمترین تیرههای گیاهی موجود در منطقه بوده که در مجموع 6/45 درصد از کل گونهها را شامل میشوند. جنس‌های Astragalus (9 گونه)، Agropyron (7 گونه) و Bromus (6 گونه) دارای بیشترین غنای گونهای هستند. همی‌کریپتوفیت‌ها (51 درصد) و تروفیتها (6/24 درصد) از مهمترین گروههای ساختاری طیف زیستی منطقه به روش رانکیه هستند. بررسی پراکنش جغرافیایی عناصر گیاهی بر اساس روش زهری نشان داد که 55 درصد از گونههای منطقه مورد بررسی به ناحیه رویشی ایران- تورانی تعلق دارند و 9/2 درصد از جهان وطن و سایر گونهها چند منطقهای میباشند که از بین آنها ایران- تورانی، مدیترانهای و ایران- تورانی، مدیترانهای، اروپا- سیبری از بالاترین درصد برخوردارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1517 - بررسی اثرات تنش شوری و خشکی بر جوانهزنی، رشد گیاهچه و محتوای یونی در دو گونهSalsola imbricata var Forssk و var Spach ex Moq Salsola tomentosa
اصغر مصلح آرانی غلامرضا بخشی خانیکی فاطمه عرباین آزمایش بهمنظور بررسی اثرات پتانسیلهای اسمزی مختلف (0، 33/0-، 37/0- و 03/1- مگاپاسگال) ناشی از کلرید سدیم و پلی‌اتیلن گلیکول 6000 به عنوان القاءکننده‌های تنشهای شوری و خشکی بر جوانهزنی دو گونه Spach ex Moq Salsola imbricata، Forssk Salsola tomentosa انجام گرفت. چکیده کاملاین آزمایش بهمنظور بررسی اثرات پتانسیلهای اسمزی مختلف (0، 33/0-، 37/0- و 03/1- مگاپاسگال) ناشی از کلرید سدیم و پلی‌اتیلن گلیکول 6000 به عنوان القاءکننده‌های تنشهای شوری و خشکی بر جوانهزنی دو گونه Spach ex Moq Salsola imbricata، Forssk Salsola tomentosa انجام گرفت. این آزمایش در قالب دو طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بهصورت فاکتوریل در اتاق رشد در دمای 25 درجه سانتیگراد به اجرا درآمد. داخل هر پتریدیش 20 عدد بذر سالم و هم اندازه قرار گرفت و درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه اندازهگیری شدند. به منظور بررسی رابطه بین املاح خاک و تجمع آنها در اندامهای هوایی گیاهان مذکور، خاک رویشگاه و اندامهای هوایی آنها جمعآوری و مورد تجزیه قرار گرفتند. تنش شوری و خشکی بهطور معنیداری باعث کاهش درصد و سرعت جوانهزنی، رشد ریشه‌چه و ساقه‌چه در هر دو گونه گردید. بیشترین این شاخصها در شاهد و کمترین آن در پتانسیل 03/1- مگاپاسگال اندازهگیری شد. مقایسه میزان سدیم و پتاسیم در بافتهای هوایی دو گونه سالسولا نشان داد که میزان سدیم در هر دو گونه بهطور معنیداری بیشتر از پتاسیم بود. نتایج این تحقیق نشان داد که که مقاومت Forss Salsola imbricata در مرحله جوانهزنی در برابر خشکی و شوری بیشتر از Spach ex Moq S. tomentosa بود ولی هر دو در مرحله گلدهی مشابه دیگر هالوفیت‌ها با تجمع سدیم در بافتهای خود در برابر این تنشها مقاومت کردند. در پتانسیلهای اسمزی مشابه، اثر بازدارندگی تنش شوری در مقایسه با تنش خشکی بر جوانهزنی و رشد گیاهچه شدیدتر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1518 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه ورسان در شهرستان آشتیان (استان مرکزی) ایران
معصومه خسروی رینه یونس عصری عظیم ابوطالبیمنطقه ورسان، با مساحت حدود 990 هکتار در شمال شهرستان آشتیان واقع شده است. ارتفاع منطقه از سطح دریا بین 2042 تا 2314 متر میباشد. مقدار بارندگی سالانه منطقه، 11/333 میلیمتر و متوسط دمای سالانه آن، 5/11 درجه سانتیگراد است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی گونههای گیاهی و معرف چکیده کاملمنطقه ورسان، با مساحت حدود 990 هکتار در شمال شهرستان آشتیان واقع شده است. ارتفاع منطقه از سطح دریا بین 2042 تا 2314 متر میباشد. مقدار بارندگی سالانه منطقه، 11/333 میلیمتر و متوسط دمای سالانه آن، 5/11 درجه سانتیگراد است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی گونههای گیاهی و معرفی فلور منطقه، تعیین شکلهای زیستی گیاهان و پراکنش جغرافیایی آنها میباشد. به این منظور نمونههای گیاهی منطقه، در سال 1387 جمعآوری و با استفاده از فلورهای معتبر شناسایی، شکلهای زیستی گونهها تعیین و طیف زیستی منطقه ترسیم گردید. بر اساس اطلاعات بدست آمده از پراکنش جغرافیایی گونههای گیاهی و منابع موجود، جایگاه منطقه از نظر جغرافیای گیاهی ایران مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 270 گونه در منطقه شناسایی شد که به 37 تیره و 139 جنس تعلق دارند. بیشترین غنای گونهای در تیرههای Asteraceae (45 گونه)، Papilionaceae (36 گونه)، Poaceae (22 گونه) و Apiaceae (19 گونه) دیده میشود. در بین گیاهان منطقه، همی‌کریپتوفیت‌ها با 127 گونه (47 درصد) فراوانترین شکل زیستی منطقه بوده و پراکنش 201 گونه (44/74 درصد) به ناحیه ایران - تورانی منحصر میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1519 - بررسی اکولوژیک و شکل زیستی گیاهان اسانس‌دار استان یزد
عباس زارع زاده علی میر حسینی محمد رضا عربزاده مهدی شمس زاده محمد باقر رضاییبا توجه به اهمیت گیاهان معطر و اسانس‌دار، طرح تحقیقاتی بررسی اکولوژیک گیاهان اسانس‌دار استان یزد به منظور اهلی کردن و کشت آنها، به اجرا درآمد. برای این منظور با مراجعه به منابع علمی و کاوش‌های کامپیوتری مطالعه کلی پیرامون گونههای گیاهی اسانس‌دار موردنظر صورت گرفت. سپس چکیده کاملبا توجه به اهمیت گیاهان معطر و اسانس‌دار، طرح تحقیقاتی بررسی اکولوژیک گیاهان اسانس‌دار استان یزد به منظور اهلی کردن و کشت آنها، به اجرا درآمد. برای این منظور با مراجعه به منابع علمی و کاوش‌های کامپیوتری مطالعه کلی پیرامون گونههای گیاهی اسانس‌دار موردنظر صورت گرفت. سپس با مراجعه به رویشگاه‌های مختلف، فاکتورهای اکولوژیک شامل مشخصات خاک، طول و عرض جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، جهت شیب، میانگین بارندگی سالیانه، گونههای همراه، گونه یا گونههای غالب و وضعیت شادابی گیاه در طبیعت ثبت گردید. نتایج نشان داد که از 950 گونه فلور استان، 71 گونه گیاه اسانس‌دار خودرو متعلق به 41 جنس و 16 تیره میباشند. بیشترین تعداد گونهها به ترتیب مربوط به تیره Lamiaceaeبا 36 گونه، Asteraceae با 10 گونه و Apiaceae با 8 گونه میباشند. از میان جنس‌هایی که نسبت به بقیه دارای گونههای بیشتری هستند، میتوان به جنس Nepetaبا 9 گونه، Salvia با 7 گونه و Artemisia با 4 گونه اشاره کرد. از نظر شکل زیستی، 7/50 درصد گونهها همی کریپتوفیت، 9/9 درصد کریپتوفیت، 14 درصد تروفیت، 7/12 درصد فانروفیت و 7/12 درصد کامفیت هستند. همی کریپتوفیتها (7/50 درصد) مهمترین شکلهای زیستی گیاهان اسانس‌دار استان را تشکیل میدهند. به طور کلی اکثر گونههای اسانس‌دار جزء گونههای همراه در تیپ‌های گیاهی میباشند. به جز گونههای Artemisia sieberi Besser. و Artemisia aucheri Boiss. که تشکیل تیپ‌های گیاهی را میدهند و در سطح وسیعی پراکنش دارند. بیشترین فراوانی گونههای اسانس‌دار در مناطق کوهستانی و ارتفاعات در اقلیم‌های خشک سرد و نیمه خشک سرد مشاهده می‌گردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1520 - بررسی تنوع ژنتیکی جمعیتهای Agropyron cristatum (L.) Garetn. با استفاده از نشانگرهای مولکولی RAPD
رضا تقی‌زاده علی‌اشرف جعفری علی اصغری رجب چوکاندر این پژوهش، از نشانگر مولکولی چندشکلی قطعات تکثیر شده تصادفی DNA (RAPD) برای تعیین تنوع ژنتیکی 10 جمعیت Agropyroncristatum (L.) Garetn. استفاده شد. قطعات چندشکلی بوسیله 10 آغازگر اختیاری 10 نوکلئوتیدی از میان 50 آغازگر تولید گردید. در مجموع 58 نوار چندشکل که دارای تکر چکیده کاملدر این پژوهش، از نشانگر مولکولی چندشکلی قطعات تکثیر شده تصادفی DNA (RAPD) برای تعیین تنوع ژنتیکی 10 جمعیت Agropyroncristatum (L.) Garetn. استفاده شد. قطعات چندشکلی بوسیله 10 آغازگر اختیاری 10 نوکلئوتیدی از میان 50 آغازگر تولید گردید. در مجموع 58 نوار چندشکل که دارای تکرارپذیری بالایی بودند، انتخاب و وارد محاسبات شدند. ضرایب تشابه ژاکارد بر اساس حضور و عدم حضور باندها محاسبه گردید. دامنه ضرایب تشابه از 17/0 تا 37/0 متغیر بود. بیشترین تشابه ژنتیکی بین جمعیتهای 7844 (بافت) با 3029 (بجنورد) و کمترین تشابه ژنتیکی بین 4336 (کرمان) با 4056 (چادگان) و 208 (اصفهان) با 1727 (گرگان) مشاهده شد. نتایج تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که تنوع بین جمعیت‌ها و درون جمعیت‌ها معنیدار و از مجموع تنوع کل، سهم بین جمعیت‌ها و درون جمعیت‌ها به ترتیب 46/13 و 54/86 درصد بود. میانگین درجه تمایز ژنی (15/0=FST) نشان داد که درصد بالایی از تنوع کل مربوط به تنوع درون جمعیت‌ها بود. تجزیه کلاستر با استفاده از ضرایب تشابه ژاکارد مبتنی بر روش ادغام بر حسب متوسط گروهها (UPGMA) انجام گرفت و جمعیت‌ها در سه گروه مجزا قرار گرفتند. نتایج تجزیه به مؤلفههای هماهنگ اصلی به طور قوی نتایج تجزیه کلاستر را تایید کرد. گروه‌بندی جمعیت‌ها با استفاده از تجزیه کلاستر با الگوی جغرافیایی محل رویش آنها مطابقت زیادی نداشت ولی با نتایج مطالعات مورفولوژیکی که قبلا بر روی جمعیت‌ها انجام شده بود همخوانی خوبی داشت و با توجه به نتایج این تحقیق در شرایط آزمایش کنترل شده، نشانگرهای RAPD میتوانند وسیله‌ای مناسب و مؤثر در ارزیابی تنوع ژنتیکی بین جمعیتهای A.cristatum باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1521 - معرفی لیست فلورستیک منطقه سر علی آباد گرگان - ایران
سید علی حسینیسرعلی آباد گرگان با وسعت 2500 هکتار در 45 کیلومتری جنوب شهرستان گرگان واقع شده است. حداقل ارتفاع این منطقه 1800 متر و حداکثر آن 3200 متر از سطح دریا میباشد. میزان متوسط بارندگی سالیانه منطقه 384 میلیمتر است که بیشتر به صورت برف میباشد. بررسی به عمل آمده (1389-1385) نش چکیده کاملسرعلی آباد گرگان با وسعت 2500 هکتار در 45 کیلومتری جنوب شهرستان گرگان واقع شده است. حداقل ارتفاع این منطقه 1800 متر و حداکثر آن 3200 متر از سطح دریا میباشد. میزان متوسط بارندگی سالیانه منطقه 384 میلیمتر است که بیشتر به صورت برف میباشد. بررسی به عمل آمده (1389-1385) نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 255 گونه گیاهی متعلق به 177 جنس و 54 خانواده گیاهی وجود دارد. بیشترین تعداد گونه به ترتیب مربوط به خانواده‌های Asteraceae با 33 گونه (9/12 درصد)،Lamiaceae با 28 گونه(11 درصد)، Poaceae با 27 گونه (6/10 درصد)، Fabaceae با 20 گونه (8/7 درصد)، Caryphyllaceae با 18 گونه (1/7 درصد)، Brassicaceae با 17گونه (7/6 درصد) و Liliaceaee با 10 گونه (1/3 درصد) است. از نظر شکل زیستی، 5/52 درصد گونه ها همی کریپتوفیت، 6/17 درصد تروفیت، 2/12 درصدکامفیت، 2/10 کریپتوفیت، 7/6 درصد فانروفیت و 8/0 درصد اپی فیت هستند. از نظر عنصر رویشی منطقه 7/44 درصد عنصر ایران و تورانی، 4/18 درصد عنصر اروپا - سیبری، 9 درصد عنصر اروپا- سیبری، مدیترانه ای و ایران- تورانی، 8/7 درصد عنصرچند منطقه ای، 1/5 درصد عناصر اروپا – سیبری و ایران - تورانی، 7/4 درصد عنصر ایران - تورانی و مدیترانه ای،3/4 درصد عنصرجهانی، 5/3 درصد عنصر اروپا- سیبری و مدیترانه ای، 2/1 درصد عنصر ایران – تورانی و صحرا - سندی، 8/0 درصد عنصر ایران – تورانی، مدیترانه ای و صحرا - سندی و 4/0 درصد عناصر اروپا سیبری، صحرا - سندی و ایران – تورانی میباشد. از 255 گونه از فلور منطقه 85 گونه (3/33 %) گیاه دارویی و 14 گونه (5/5%) بومزاد ایران میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1522 - اثر دگرآسیبی کلزا (رقم RGS) بر جوانهزنی، پارامترهای رشد و فعالیت برخی آنزیمهای آنتی اکسیدانی علف هرز فالاریس
حسین لاری یزدی مه لقا قربانلی میترا روشنیآللوپاتی پدیدهای است که طی آن برخی ازگونه‌های گیاهی با آزاد کردن مواد شیمیایی خاص، جوانهزنی رشد و نمو دیگر گونههای گیاهی را تحت تاثیر قرار میدهد. امروزه استفاده از توان آللوپاتیکی گیاهان جهت کنترل رشد علفهای هرز مورد توجه محققان قرار گرفته است. درپژوهش حاضر تاثیر م چکیده کاملآللوپاتی پدیدهای است که طی آن برخی ازگونه‌های گیاهی با آزاد کردن مواد شیمیایی خاص، جوانهزنی رشد و نمو دیگر گونههای گیاهی را تحت تاثیر قرار میدهد. امروزه استفاده از توان آللوپاتیکی گیاهان جهت کنترل رشد علفهای هرز مورد توجه محققان قرار گرفته است. درپژوهش حاضر تاثیر مقادیرمتفاوت عصاره آبی کلزا رقم RGS بر درصد جوانهزنی، پارامترهای رشد و فعالیت آنزیمهای پراکسیداز، کاتالاز وپلی فنل اکسیداز در دانه رست علف هرز فالاریس مورد ارزیابی قرار گرفت تا مکانیسم احتمالی اثر دگر آسیبی این گیاه مورد ارزیابی قرار گیرد.نتایج این تحقیق نشان داد که عصاره آبی کلزا در غلظتهای بالاسبب کاهش درصد جوانهزنی، طول، وزن تر و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه گشت. همچنین فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی پراکسیداز وکاتالاز در حضور غلظت بالای عصاره کلزا کاهش یافت. شایان ذکر است که تنها غلظت 20 درصد عصاره کلزا منجر به افزایش در صد جوانه زنی، وزن تر، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک ساقه چه گشت. فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز تحت تاثیر مقادیر مختلف عصاره کلزا قرار نگرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1523 - مطالعه رستنی‌های ( فلورستیکی) منطقه عین الکش کرمانشاه
مهتاب شهرکی منیژه پاکروان یونس عصریمنطقه عین الکش با مساحت حدود 2500 هکتار در جنوب غربی کرمانشاه واقع شده است. حداقل ارتفاع منطقه 1550 متر و حداکثر ارتفاع 1850متر از سطح دریا میباشد. میانگین بارندگی سالانه منطقه 7/430 میلیمتر و متوسط دمای سالانه آن 1/15 درجه سانتیگراد است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی گون چکیده کاملمنطقه عین الکش با مساحت حدود 2500 هکتار در جنوب غربی کرمانشاه واقع شده است. حداقل ارتفاع منطقه 1550 متر و حداکثر ارتفاع 1850متر از سطح دریا میباشد. میانگین بارندگی سالانه منطقه 7/430 میلیمتر و متوسط دمای سالانه آن 1/15 درجه سانتیگراد است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی گونههای گیاهی و معرفی فلور منطقه، تعیین شکلهای زیستی گیاهان و پراکنش جغرافیایی آنها می باشد. به این منظور نمونههای گیاهی از زیستگاههای مختلف منطقه طی دوره رویشی سال 1385 جمع آوری و با استفاده از فلورهای مختلف شناسایی شدند. شکلهای زیستی گونههای شناسایی شده تعیین گردید و طیف زیستی منطقه ترسیم شد. بر اساس اطلاعات به دست آمده از پراکنش جغرافیایی گونه ها و منابع موجود، جایگاه منطقه از نظر جغرافیای گیاهی ایران مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 156 گونه و تقسیمات تحت گونه ای شناسایی شده از منطقه به 27 تیره و 118 جنس تعلق دارند. بیشترین غنای گونهای در تیرههای Asteraceae (32 گونه)، Fabaceae (27 گونه) و Poaceae (14 گونه) دیده میشود. در بین گیاهان منطقه تروفیتها با 91 گونه (3/58 درصد) فراوان ترین شکل زیستی منطقه هستند. پراکنش 86 گونه (1/55 درصد) به ناحیه ایران ـ تورانی منحصر میگردد که از این تعداد 12 گونه اندمیک ایران هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1524 - تاثیر تنش خشکی و پاکلوبوترازول بر میزان تجمع فلاونوئیدها و عناصر معدنی در گیاه کلزا (L. Brassica napus) در شرایط کشت درون شیشه
مهری عموبیگی رویا رضوی زادهتنش خشکی بهعنوان یک عامل محدودکننده تولیدات گیاهی است. در این پژوهش نقش پاکلوبوترازول در بهبود یا کاهش اثرات سوء تنش خشکی در گیاه کلزا در شرایط کشت درون شیشه‌ای بررسی شد. بذرهای گیاه کلزا پس از ضدعفونی، در محیط کشت MS حاوی غلظتهای 0، 4 و 8 درصد وزنی مانیتول (سطوح مختل چکیده کاملتنش خشکی بهعنوان یک عامل محدودکننده تولیدات گیاهی است. در این پژوهش نقش پاکلوبوترازول در بهبود یا کاهش اثرات سوء تنش خشکی در گیاه کلزا در شرایط کشت درون شیشه‌ای بررسی شد. بذرهای گیاه کلزا پس از ضدعفونی، در محیط کشت MS حاوی غلظتهای 0، 4 و 8 درصد وزنی مانیتول (سطوح مختلف خشکی) و غلظتهای 0، 10 و 20 پی‌پی‌ام پاکلوبوترازول کشت گردیدند. تنش خشکی سبب کاهش درصد جوانهزنی و همچنین وزن تر اندام هوایی و ریشه گردید. ولی تیمار با پاکلوبوترازول این پارامترها را در شرایط تنش خشکی به طور معنیداری افزایش داد. محتوای فلاونوئیدها و آنتوسیانین‌ها تحت تنش خشکی و تیمار پاکلوبوترازول به طور معنیداری افزایش یافت. تیمار پاکلوبوترازول موجب کاهش تجمع سدیم در اندام هوایی و ریشه و کلسیم در اندام هوایی تحت شرایط تنش خشکی گردید و مقدار پتاسیم اندام هوایی و ریشه و کلسیم ریشه را به میزان کمتری کاهش داد. در مجموع کاربرد پاکلوبوترازول در محیط کشت برای رفع آسیب ناشی از تنش خشکی در گیاه کلزا موثر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1525 - بررسی تاثیر تنش خشکی و آسکوربات بر فعالیت برخی آنزیمهای آنتی اکسیدان در دفاع آنتی اکسیدانی گیاه آنیسون (Pimpinella anisum L.)
ژیکا اسدی کاوان مه لقا قربانلی آرین ساطعیاسترسهای غیرزیستی از جمله خشکی باعث تحریک ساخته شدن گونههای اکسیژن فعال در بافتهای گیاهی میشوند. سیگنالهای ROS شبکه پیچیده‌ای از آنزیمهای آنتی اکسیدانی را راه اندازی میکنند. آسکوربیک اسید یکی از مهمترین بافرهایی است که ساختارهای سلولی را در مقابل حمله اکسیدانها در چکیده کاملاسترسهای غیرزیستی از جمله خشکی باعث تحریک ساخته شدن گونههای اکسیژن فعال در بافتهای گیاهی میشوند. سیگنالهای ROS شبکه پیچیده‌ای از آنزیمهای آنتی اکسیدانی را راه اندازی میکنند. آسکوربیک اسید یکی از مهمترین بافرهایی است که ساختارهای سلولی را در مقابل حمله اکسیدانها در گیاهان حفظ مینماید. اثرات تنش خشکی در دو حالت حضور و عدم حضور آسکوربات خارجی بر فعالیت آنزیمهای کاتالاز(CAT)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و پلی فنل اکسیداز (PPO) در گیاه علفی و معطر Pimpinella anisum L. با ارزش صادراتی فراوان که در معرض کمبود آب کنترل شده قرار گرفته بود، مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به اهمیت این گونه گیاهی، این آزمایش در شرایط گلدانی انجام شد و سنجشهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی به صورت تصادفی در شاهد و تیمارها (با دو عامل خشکی 60درصد و 25در صد ظرفیت زراعی خاک و یک عامل آسکوربات با غلظت mM 4/1 صورت پذیرفت. نتایج حاصل نشان داد فعالیت آنزیمهای PPO, APX, CAT در حضور و غیاب آسکوربات با پیشرفت تنش در برگها بطور معنیداری نسبت به شاهد افزایش یافت. در ریشه فعالیت آنزیمهای CAT و APX در غیاب آسکوربات ابتدا در سطح خشکی 60در صد ظرفیت زراعی افزایش معنیداری نسبت به شاهد داشت و سپس در سطح درصد 25 ظرفیت زراعی با کاهشی در حد شاهد روبرو شد که با اعمال آسکوربات خارجی فعالیت آنزیمهای ریشه ای تا حد معنیداری تقریبا در تمام سطوح افزایش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1526 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه ندوشن (استان یزد)
علی میرحسینی عباس زارع زاده ناصر باغستانی میبد مهدی سلطانی گرد فرامرزیمنطقه ندوشن بخشی از شهرستان صدوق به وسعت 109400هکتاراست که در فاصله80 کیلومتری غرب شهر یزد قرار دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی در محدوده 46 و 31 تا 15و32 عرض شمالی و 24 و 52 تا 47 و 53 طول شرقی قراردارد. حداقل و حداکثر ارتفاع منطقه از سطح دریا 1529 و3260 متر میباشد. میز چکیده کاملمنطقه ندوشن بخشی از شهرستان صدوق به وسعت 109400هکتاراست که در فاصله80 کیلومتری غرب شهر یزد قرار دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی در محدوده 46 و 31 تا 15و32 عرض شمالی و 24 و 52 تا 47 و 53 طول شرقی قراردارد. حداقل و حداکثر ارتفاع منطقه از سطح دریا 1529 و3260 متر میباشد. میزان متوسط بارندگی سالیانه منطقه بین 109 تا 220 میلیمتراست که درارتفاعات بیشتر به صورت برف میباشد. بررسی به عمل آمده (1385-1375) نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 282 گونه گیاهی متعلق به 204 جنس و 48 تیره وجود دارد. بیشترین تعداد گونهها، به ترتیب مربوط به تیرههای Asteraceae با 44 گونه (6/15 درصد)، Papilionaceae با 27 گونه (57/9 درصد)، Brassicaceae با 25 گونه (86/8 درصد) و Lamiaceae با 24 گونه (51/8 درصد) است. بررسی اشکال زیستی گیاهان به روش رونکیه نشان داد که همی کریپتوفیتها با 94/37 درصد (107 گونه) فراوانترین شکل زیستی هستند. شکلهای زیستی تروفیت با 72/28 درصد (81 گونه) و کامفیت با 31/16 درصد (46 گونه) در درجه بعدی قرار دارند. پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان میدهد که 47/74 درصد گونهها (210 گونه) به ناحیه ایرانی ـ تورانی تعلق دارند. سایرگونه‌ها علاوه بر ناحیه ایرانی ـ تورانی در نواحی رویشی دیگر نیز پراکنش دارند. از 282 گونه فلور منطقه 55 گونه (5/19 درصد) گیاه دارویی، 32 گونه (35/11 درصد) انحصاری ایران و 3 گونه انحصاری یزد هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1527 - بررسی نقش گونههای پرستار (حامی) بر حفظ گونههای خوشخوراک مرتعی در عرصه‌ها تحت سه مدیریت چرایی (چرای شدید، مناسب و قرق) در مراتع ییلاقی سرعلی‌آباد گرگان
ناصر مهاجر محمد حسن جوری محمد مهدوی نوید مهاجرروابط متقابل بین دو گیاه، استقرار و بقای آنها را تحت تأثیر قرار میدهد، بنابراین آگاهی از چگونگی وقوع این روابط میتواند برای حفظ و نگهداری گونههای مرتعی و نیز اصلاح و مدیریت مراتع کشور قابل استفاده باشد. از آنجایی که تسهیل بهعنوان یک عامل تأثیرگذار بر جوامع گیاهی محس چکیده کاملروابط متقابل بین دو گیاه، استقرار و بقای آنها را تحت تأثیر قرار میدهد، بنابراین آگاهی از چگونگی وقوع این روابط میتواند برای حفظ و نگهداری گونههای مرتعی و نیز اصلاح و مدیریت مراتع کشور قابل استفاده باشد. از آنجایی که تسهیل بهعنوان یک عامل تأثیرگذار بر جوامع گیاهی محسوب میشود، میتوان از این پدیده برای احیای اراضی تخریب شده استفاده کرد. از این رو نقش گونههای پرستار (حامی) بر حفظ گونههای خوشخوراک مرتعی در عرصههای چرایی (شدید، رایج و قرق) در مراتع ییلاقی سرعلی‌آباد گرگان مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این تحقیق ابتدا با عملیات میدانی پلات‌های یک مترمربعی به صورت سیستماتیک در 4 جهت اصلی در نواحی نزدیک استقرار دام‌ها جهت دانگ شماری بهمنظور تعیین نواحی با زون‌های چرایی، مستقر گردیدند. سپس در هر سه منظقه موردنظر 40 پلات یک مترمربعی بهصورت سیستماتیک تصادفی مستقر گردید و تعداد پایه گونهها در هر یک از پلاتها ثبت شد. در هر یک از عرصههای چرایی گونههای پرستار و ذینفع تعیین شدند و شدت وابستگی گونهها به یکدیگر محاسبه شد. نتایج بهدست آمده نشان میدهد گونه Festuca ovina در هر سه منطقه چرایی مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنیداری با گونه گون داشته است و این میزان در منطقه چرای شدید بیش از دو منطقه چرای متوسط و قرق بوده است. بنابراین با توجه به اینکه اکثر مراتع کشور در حد متوسط تا فقیر به سر می‌برند، تعیین گونههای حامی و حمایت شونده میتواند در تدوین برنامههای احیایی به مدیریت اکولوژیک مراتع کمک نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1528 - بررسی فلور اشکال زیستی و کوروتیپ‌های گیاهان منطقه خضرآباد (ارزانک)، استان یزد
غلامرضا بخشی خانیکی رزا قوچانیمنطقه خضرآباد با مساحت حدود 1146 کیلومتر مربع در قسمت غرب دشت یزد اردکان واقع شده است. این منطقه دارای تعدادی حوزه آبخیز میباشد که ارزانک یکی ازحوزه‌های بزرگ آن است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی گونههای گیاهی و معرفی فلور یکی از واحدهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز ارزانک اس چکیده کاملمنطقه خضرآباد با مساحت حدود 1146 کیلومتر مربع در قسمت غرب دشت یزد اردکان واقع شده است. این منطقه دارای تعدادی حوزه آبخیز میباشد که ارزانک یکی ازحوزه‌های بزرگ آن است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی گونههای گیاهی و معرفی فلور یکی از واحدهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز ارزانک است. به این منظور نمونههای گیاهی از زیستگاههای مختلف منطقه در طی سه فصل رویشی بهار، تابستان و پاییز سال 1383 جمعآوری و سپس با استفاده از فلورهای مختلف شناسایی شدند. شکلهای زیستی گونههای شناسایی شده از این منطقه تعیین و طیف زیستی منطقه ترسیم شد. براساس دادههای بدست آمده از پراکنش جغرافیایی گونهها و منابع موجود، جایگاه منطقه از نظر جغرافیای گیاهی مورد بررسی قرار گرفت. از مجموع 103 گونه گیاهی که متعلق به 86 جنس و 30 تیره میباشد، یک گونه متعلق به بازدانه، 86 گونه نهاندانه دو لپه‌ای و 16 گونه نهاندانه تک لپه‌ای هستند. بیشترین غنای گونهای در تیرههای Asteraceae (4/20 درصد)، Poaceae (6/12 درصد)، Lamiaceae (7/9 درصد)، (7/8 درصد) و Rosaceae (8/7 درصد) دیده میشود. در بین گیاهان منطقه، همی‌کریپتوفیت‌ها با 40 گونه (8/38 درصد) و تروفیتها با 23 گونه (3/22 درصد) از فراوانترین اشکال زیستی منطقه هستند. پراکنش 71 گونه (9/68 درصد) به ناحیه ایران ـ تورانی منحصر میگردد که از این تعداد 22 گونه (1/28 درصد) اندمیک ایران هستند. در میان گونههای انحصاری ایران، دو گونه Nepeta gloeocephala و Helichrysum davisianumانحصاری یزد میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1529 - بررسی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان دارویی منطقه خشک و نیمه‌خشک شمال شرق استان گلستان
سیده زهره میردیلمی غلامعلی حشمتی معصومه مازندرانیآگاهی از خصوصیات اکولوژیکی و پراکنش جغرافیایی گیاهان دارویی یک منطقه کمک به فعالیتهای مدیریتی، حفاظتی و بهره برداری پایدار از پتانسیل آنها خواهد نمود. این تحقیق در محدوده خشک و نیمه خشک شمال‌شرق استان گلستان با وسعت تقریبی 24416 هکتار که دارای میانگین بارندگی سالانه 32 چکیده کاملآگاهی از خصوصیات اکولوژیکی و پراکنش جغرافیایی گیاهان دارویی یک منطقه کمک به فعالیتهای مدیریتی، حفاظتی و بهره برداری پایدار از پتانسیل آنها خواهد نمود. این تحقیق در محدوده خشک و نیمه خشک شمال‌شرق استان گلستان با وسعت تقریبی 24416 هکتار که دارای میانگین بارندگی سالانه 323 میلیمتر و متوسط درجه‌حرارت سالانه 5/16 درجهسانتیگراد میباشد، انجام پذیرفت. حداقل ارتفاع از سطح دریا در این منطقه 80 متر و حداکثر آن 1264 متر و معرف مناطق تپه ماهوری میباشد. از لحاظ زمینشناسی دارای تناوبی از رسوبات بادی (لس)، آبرفتی و دریایی میباشد. بررسی فلور این ناحیه منجر به شناسایی 86 گونه دارویی از 29 تیره شد. تیرههای Asteraceae وLamiaceae هر یک با 16 گونه دارای بیشترین گونههای دارویی در محدوده مورد مطالعه بودند. از نظر شکل زیستی تروفیتها با 43 گونه (50 درصد) مهمترین شکل زیستی و پس از آن ژئوفیت‌ها با 15 گونه (44/17 درصد) و همیکریپتوفیت با 14 گونه (28/16 درصد) بیشترین تعداد گونهها را به خود اختصاص دادند. مطالعه خاستگاه شناسایی شده نشان داد که عناصر رویشی شامل 91/27 درصد اروپا سیبری و مدیترانه ای، 74/26 درصد ناحیه مدیترانهای و ایران و‌تورانی و 09/22 درصد مختص نواحی ایران و تورانی بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1530 - اثر تنش خشکی بر رشد و میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز (Curcuma longa L.) و آسکوربات پراکسیداز در گیاه زردچوبه
زهره زمانی اکبر مستاجران غلامرضا اصغریزردچوبه گیاهی ریزوم دار از خانواده زنجبیل که در مناطق گرمسیری کشت می شود و به دلیل دارا بودن ترکیبات فنولی با ارزش نظیر کورکومینوئید به لحاظ پزشکی و دارویی از جایگاه بالایی برخوردار است. با توجه به عدم کشت زردچوبه و واردات آن به کشور و با توجه خواص فارماکولوژیکی ریزوم ز چکیده کاملزردچوبه گیاهی ریزوم دار از خانواده زنجبیل که در مناطق گرمسیری کشت می شود و به دلیل دارا بودن ترکیبات فنولی با ارزش نظیر کورکومینوئید به لحاظ پزشکی و دارویی از جایگاه بالایی برخوردار است. با توجه به عدم کشت زردچوبه و واردات آن به کشور و با توجه خواص فارماکولوژیکی ریزوم زردچوبه و ارزش آن از نظر پزشکی و دارویی از یک سو و شرایط آب و هوای خشک ایران از سوی دیگر، در این تحقیق رشد رویشی و میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی (کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز ) جهت کسب اطلاعات در مورد مقاومت این گیاه نسبت به خشکی مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از کشت ریزو مهای زردچوبه و رشد گیاه به 6- و ، مرحله 3 برگی، گیاه زردچوبه در معرض تنش خشکی در آزمایشی با پتانسیل های آبی صفر (شاهد) ، 3 -9 بار به کمک پلی اتیلن گلایکول 6000 در محیط هیدروپونیک قرار گرفت و پس از 7 روز، اثر پتانسیل های مذکور بر روی تغییرات رویشی گیاه و میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز مورد بررسی قرار گرفت. تنش خشکی به طور معنی داری رشد رویشی و فعالیت آنزیم ها را در اجزای مختلف گیاه تحت تأثیر قرار داد، به نحوی که با کاهش پتانسیل آب از صفر به 9- بار وزن کل گیاه زردچوبه کاهش یافت و فعالیت هر دو آنزیم نیز تا پتانسیل آب 6- بار روند افزایشی داشت و با کاهش بیشتر پتانسیل آب فعالیت آنها کاهش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1531 - اثر تنظیم کننده پیکس بر پاسخهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه پنبه (Gossypium hirsutum L.) به تنش خشکی
مریم نیاکان عبدالرشید حبیبی سیده زهرا حسینی کلبادی الهه کیاییامروزه استفاده از تنظیم کننده‌های رشد نه نتها سبب بهبود شرایط رشد و افزایش عملکرد در گیاه پنبه میگردد، بلکه مقاومت این گیاهان را نیز نسبت به تنشهای محیطی افزایش میدهد. در این تحقیق اثر خشکی و خشکی به همراه کاربرد غلظتهای مختلف پیکس (5/0، 5/1 و 5/2 لیتر در هکتار) به چکیده کاملامروزه استفاده از تنظیم کننده‌های رشد نه نتها سبب بهبود شرایط رشد و افزایش عملکرد در گیاه پنبه میگردد، بلکه مقاومت این گیاهان را نیز نسبت به تنشهای محیطی افزایش میدهد. در این تحقیق اثر خشکی و خشکی به همراه کاربرد غلظتهای مختلف پیکس (5/0، 5/1 و 5/2 لیتر در هکتار) به شکل محلولپاشی در کنار شاهد (آبیاری معمولی) در فاز زایشی بر پارامترهای رشد، میزان کلروفیل a و b، قندهای محلول و نشاسته تحت شرایط گلدانی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد پیکس سبب کاهش معنیدار طول ساقه نسبت به تیمار خشکی و نیز شاهد گشت. سایر پارامترهای رویشی نظیرطول ریشه، تعداد میانگره تعداد قوزه، وزن تر و خشک اندام هوایی در تیمارهای خشکی به همراه مقادیر مختلف پیکس تغییرات معنیداری را نشان ندادند. تعداد برگها نیز تنها در تیمار خشکی به همراه غلظت 5/1 لیتر در هکتار پیکس کاهش معنیداری را نسبت به تیمار خشکی نشان داد. همچنین میزان کلروفیل a و b تحت تاثیر تیمارهای مورد آزمایش واقع نشد و روند تغییرات آن معنیدار نبود. از سوی دیگر بیشترین میزان قندهای محلول و نشاسته در برگ تنها در شاهد و در ریشه در تیمار خشکی مشاهده شد و بین سایر تیمارها معنیدار نبود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1532 - بررسی فلورستیک، شکل زیستی و ناحیه رویشی گیاهان دارویی منطقه درکش در استان خراسان شمالی
مرجانه آیدانی فرخ قهرمانی‌نژاد رمضانعلی خاوری‌نژاد محمدرضا جوهرچیمنطقه قرق درکش در مختصات جغرافیایی '49 - ْْ56 و '41 - ْ56 طول شرقی و '27- ْآْ37 و '24- ْ37 عرض شمالی واقع شده است و از نظر موقعیت مکانی در شمال شرق ایران و در غرب بجنورد، به فاصله 75 کیلومتری از آن قرار دارد. مساحت این ناحیه کوهستانی که بخشی از ارتفاعات آلاداغ میباشد چکیده کاملمنطقه قرق درکش در مختصات جغرافیایی '49 - ْْ56 و '41 - ْ56 طول شرقی و '27- ْآْ37 و '24- ْ37 عرض شمالی واقع شده است و از نظر موقعیت مکانی در شمال شرق ایران و در غرب بجنورد، به فاصله 75 کیلومتری از آن قرار دارد. مساحت این ناحیه کوهستانی که بخشی از ارتفاعات آلاداغ میباشد، 4000 هکتار است حداقل ارتفاع از سطح دریا 1000 متر و حداکثر ارتفاع آن 2455 متر است. در این تحقیق فلور منطقه برای اولین بار مورد بررسی قرار گرفت و در مجموع تعداد 506 گونه متعلق به 310 جنس و 76 تیره گیاهی شناسایی شد که از بین آنها بیش از 140 گونه با ارزش دارویی تشخیص داده شد که به 116 جنس و 39 تیره گیاهی تعلق دارند. در بین تیرههای شناسایی شده، تیره نعناعیان (Lamiaceae) با 26 گونه، کاسنی (Asteraceae) با 21 گونه و تیره گل سرخ (Rosaceae) با 13 گونه به ترتیب دارای بیشترین تعداد گونه دارویی هستند. مطالعه طیف شکل زیستی گیاهان دارویی منطقه نشان میدهد که همی کریپتوفیتها، تروفیتها و ژئوفیت‌ها به ترتیب با 40، 4/18 و 25/14 درصد بیشترین شکل زیستی را دارا هستند. از نظر فیتوجغرافیایی نیز گونههای دارویی متعلق به نواحی رویشی ایران ـ تورانی، اروپا ـ سیبری (هیرکانی و اکسینوهیرکانی) و مدیترانهای هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1533 - اثر تنش خشکی و سالیسیلات بر میزان فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی، گیاه دارویی شنبلیله
مریم نیاکان اکرم زنگانهتنش کم آبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات گیاهی در بسیاری از نقاط دنیا بهویژه مناطق خشک و نیمه‌خشک مانند ایران محسوب میشود. اسیدسالیسیلیک و مشتقات آن میتوانند در سازش گیاهان در مقابل تنشهای محیطی شرکت کرده و با سایر متابولیت‌های سلولی بر هم کنش داشته باشد. در ای چکیده کاملتنش کم آبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات گیاهی در بسیاری از نقاط دنیا بهویژه مناطق خشک و نیمه‌خشک مانند ایران محسوب میشود. اسیدسالیسیلیک و مشتقات آن میتوانند در سازش گیاهان در مقابل تنشهای محیطی شرکت کرده و با سایر متابولیت‌های سلولی بر هم کنش داشته باشد. در این تحقیق اثر دو غلظت از سالیسیلات (4-10 و7-10 مولار) تحت دو تنش خشکی ملایم (25 درصد ظرفیت اشباع خاک) و شدید (15 درصد ظرفیت اشباع خاک) بر فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی شامل کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، پلی‌فنل اکسیداز در برگ و ریشه گیاه شنبلیله مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت نیل به این هدف ابتدا گیاه شنبلیله (L. Trigonella foenum Graecu)تحت شرایط گلدانی کشت شد. در اواسط دوره رویشی گیاهان به‌مدت 60 روز تحت تیمار دو سطح از تنش خشکی قرار گرفتند. همزمان با شروع اعمال تنش خشکی سالیسیلات در دو غلظت 4-10 و 7-10 مولار هفتهای سه بار بر روی اندام‌هوایی گیاهان محلول پاشی شد. پس از گذشت یک ماه از شروع تیمارها گیاهان جهت سنجش پارامترهای مورد نظر برداشت شدند. در این تحقیق مشخص شد اعمال تنش خشکی باعث افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی ریشه و برگ گیاه به غیر از آنزیم آسکوربات پراکسیداز گردید. محلول پاشی سالیسیلات در غلظتهای مختلف موجب کاهش فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی برگ و افزایش فعالیت آنها در ریشه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1534 - اثر سویه‌های فلورسنت سودومونادس (Pseudomonas fluorescent) بر وضعیت هورمونی، قندهای محلول و پرولین ذرت تحت تنش خشکی
محمد حسین انصاری محمد رضا اردکانی هادی اسدی رحمانی فرزاد پاک‌نژاد داوود حبیبیهورمونها نقش حیاتی در تنظیم رشد گیاهان و پاسخ به تنش بازی میکنند. بهمنظور مطالعه رابطه بین کمبود آب و سویه‌های باکتری فلورسنت سودومونادس بر پرولین و برخی از هورمون‌های رشد در گیاه ذرت آزمایشی در طی دو سال بهصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکر چکیده کاملهورمونها نقش حیاتی در تنظیم رشد گیاهان و پاسخ به تنش بازی میکنند. بهمنظور مطالعه رابطه بین کمبود آب و سویه‌های باکتری فلورسنت سودومونادس بر پرولین و برخی از هورمون‌های رشد در گیاه ذرت آزمایشی در طی دو سال بهصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد که در آن کرتهای اصلی شامل سه سطح تنش خشکی براساس 40، 60 و 75 درصد تخلیه رطوبتی و کرتهای فرعی شامل چهار سویه باکتری فلورسنت سودومونادس (سویه‌های S4، S108، S153و S169) به همراه شاهد بدون تلقیح بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب تغییر در تعادل هورمونی گیاه ذرت شده و افزایش میزان پرولین، قندهای محلول و آبسزیک اسید و کاهش ایندول استیک اسید، جیبرلین و سیتوکینین را القاء میکند. با این وجود تلقیح بذرهای ذرت با سویه‌های فلورسنت سودومونادس منجر به افزایش میزان پرولین، آبسزیک‌اسید، ایندول استیک اسید و سیتوکینین نسبت به شاهد شد. سویه S153 بیشترین میانگین میزان پرولین، آبسیزیک اسید، جیبرلین، ایندول استیک اسید و سیتوکینین را در برگ نشان داد. این مطالعه نشان داد که کاربرد سویه‌های باکتری سودوموناسی میزان هورمون‌های گیاه ذرت را در شرایط تنش خشکی نسبت به شاهد افزایش میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1535 - معرفی فلور و شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان معدن آهن ده زمان در شهرستان بردسکن (استان خراسان رضوی)
محمدرضا جوهرچی مه لقا قربانلی فاطمه اسداللهیدر این تحقیق فلور منطقه معدن آهن ده زمان در شهرستان بردسکن مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع آوری گیاهان منطقه مذکور روش مرسوم مطالعات تاکسونومیک بوده است. نمونه های جمع آوری شده براساس روشهای مرسوم تاکسونومی گیاهی و به کارگیری منابع لازم شناسایی شدو خانواد ه،جنس و گو چکیده کاملدر این تحقیق فلور منطقه معدن آهن ده زمان در شهرستان بردسکن مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع آوری گیاهان منطقه مذکور روش مرسوم مطالعات تاکسونومیک بوده است. نمونه های جمع آوری شده براساس روشهای مرسوم تاکسونومی گیاهی و به کارگیری منابع لازم شناسایی شدو خانواد ه،جنس و گونه هریک از آنها تعیین گردید. اسامی تاکسونهای منطقه به صورت فهرست الفبایی و به ترتیب خانواده و نام علمی تنظیم شد. نمونه های جمع آوری شده در این بررسی به هرباریوم پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد منتقل و در آنجا با استفاده از فلورهای معتبر شناسایی شد.شکل زیستی هریک ازعناصرگیاهی منطقه بااستفاده ازروش رانکیر (Raunkiaer) مشخص شد. این بررسی نشان داد که در منطقه معدن آهن 29 خانواده و75 جنس و 95 گونه گیاهی وجود دارد که بیشترین گونهها در تیره Asteraceae (12گونه) میباشد. همچنین اشکال زیستی گیاهان منطقه معدن آهن شامل 68.42% تروفیت،12.63% همیکریپتوفیت، 8.42%، ژئوفیت، 5.26% کامفیت و 5.26% فانروفیت میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1536 - بررسی فلور و شکل زیستی گیاهان در جنگلهای طبیعی حوزه آبخیز سراب ایوان در استان ایلام
علی رستمیبه منظور بررسی فلور و شکل زیستی گونههای گیاهی در جنگلهای شمال شهرستان ایلام منطقه ای به مساحت 4300 هکتار در روی نقشه توپوگرافی 50000/1 محصور گردید. ابتدا جهت تعیین مساحت قطعات نمونه از روش حداقل سطح استفاده شد. طبق این روش حداقل سطح قطعه نمونه در منطقه مورد مطالعه 400 چکیده کاملبه منظور بررسی فلور و شکل زیستی گونههای گیاهی در جنگلهای شمال شهرستان ایلام منطقه ای به مساحت 4300 هکتار در روی نقشه توپوگرافی 50000/1 محصور گردید. ابتدا جهت تعیین مساحت قطعات نمونه از روش حداقل سطح استفاده شد. طبق این روش حداقل سطح قطعه نمونه در منطقه مورد مطالعه 400 مترمربع تعیین گردید. سپس اقدام به پیاده کردن قطعات نمونه به روش سیستماتیک تصادفی در منطقه مورد مطالعه نموده و گونههای گیاهی حاضر در سطح قطعات نمونه جمعآوری و مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته و شکل زیستی آنها بر اساس روش رانکیه تعیین گردید. در مورد نمونههای گیاهی که در شناسایی آنها ابهام وجود داشت به بخش گیاهشناسی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع جهت شناسایی فرستاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهنده حضور 188 گونه گیاهی متعلق به 150 جنس و 45 خانواده در منطقه مورد مطالعه بوده که تیرههای Poaceae و Asteraceae بهترتیب با 28 و 26 گونه معادل 89/14 و 83/13 درصد غنی ترین تیره‌ها را به خود اختصاص میدهند و بعد از آنها تیره Lamiaceae و Fabaceae با 16 و 15 گونه معادل 51/8 و 98/7 درصد قرار دارند. بر اساس مطالعات انجام شده و بررسی فلور منطقه با توجه به اشکال زیستی رانکیه 98/7 درصد از گونههای گیاهی موجود در منطقه فانروفیت، 04/9 درصد کامفیت، 66/27 درصد همی کریپتوفیت، 21/45 درصد تروفیت و 11/10 درصد ژئوفیت میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1537 - بررسی اثرسیتوکینین برشاخص‌های رشد و فتوسنتز گیاه Cucurbita maxima L. در سطوح مختلف خشکی
مریم نیاکان معصومه حبیبیخشکی از جمله تنشهای محیطی است که بهعنوان مهمترین عامل محدود کننده رشد و تولید گیاهان در اکثر نقاط جهان شناخته شده است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر سطوح مختلف خشکی بر شاخصهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه Cucurbita maxima L. به شکل مستقل و نیز به همراه کاربرد کینتین در دو غلظ چکیده کاملخشکی از جمله تنشهای محیطی است که بهعنوان مهمترین عامل محدود کننده رشد و تولید گیاهان در اکثر نقاط جهان شناخته شده است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر سطوح مختلف خشکی بر شاخصهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه Cucurbita maxima L. به شکل مستقل و نیز به همراه کاربرد کینتین در دو غلظت به شکل محلول پاشی بر میزان پارامترهای رشد، رنگیزه‌های فتوسنتزی و قندهای محلول و نامحلول برگ و ریشه بود. جهت رسیدن به این هدف، آزمایشی گلدانی در محیط باز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در قالب 9 تیمار با 4 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. در مرحله رویشی سه سطح از تنش خشکی شامل ظرفیت 3/2 زراعی معادل تنش ملایم و 3/1 ظرفیت زراعی معادل تنش شدید خشکی به همراه کاربرد دو غلظت از کینتین شامل 2 و 4 میلیگرم در لیتر به شکل محلول پاشی بر اندام هوایی گیاهان اعمال شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش پارامترهای رشد، نشاسته ورنگیزه‌های فتوسنتزی و کاربرد کینتین منجر به افزایش معنیداری در آنها شد. از سوی دیگر تنش خشکی قندهای محلول را افزایش داد در حالی که کاربرد کینتین موجب کاهش پارامترهای نامبرده شد. در مجموع کاربرد کینتین در این تحقیق توانست بهطور قابل توجهی از اثرات منفی خشکی بر گیاه مورد تحقیق بکاهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1538 - اثر پیش تیمار سالیسیلات بر پارامترهای رشد و رنگیزه‌های فتوسنتزی گیاه نعناع فلفلی (Menta piperita L.) تحت سطوح مختلف خشکی
معصومه تازیکه میان دره مریم نیاکان مازیار احمدی گلسفیدیاسیدسالیسیلیک و مشتقات آن میتوانند در سازش گیاهان در مقابل تنشهای محیطی شرکت کرده و با سایر متابولیت‌های سلولی و عوامل محیطی برای تنظیم پاسخهای گیاه به تنشها بر هم کنش داشته باشد. در این تحقیق اندام هوایی گیاه نعناع فلفلی (Menta piperita L.) در اواسط رشد رویشی توسط چکیده کاملاسیدسالیسیلیک و مشتقات آن میتوانند در سازش گیاهان در مقابل تنشهای محیطی شرکت کرده و با سایر متابولیت‌های سلولی و عوامل محیطی برای تنظیم پاسخهای گیاه به تنشها بر هم کنش داشته باشد. در این تحقیق اندام هوایی گیاه نعناع فلفلی (Menta piperita L.) در اواسط رشد رویشی توسط دو غلظت از سالیسیلات (7-10و4-10 مولار) به طور جداگانه به مدت 20 روز هفتهای 3 بار محلول پاشی و پیش تیمار شدند. بعد از این مدت، تنش خشکی در دو سطح خشکی ملایم (درصد 35 ظرفیت اشباع خاک) و خشکی شدید (درصد 15 ظرفیت اشباع خاک) به همراه شاهد یعنی آبیاری معمولی (درصد 50 ظرفیت اشباع خاک) توأم با محلول پاشی سالیسیلات (با دو غلظت) بر گیاهان به‌مدت 20روز اعمال شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد تغییرات طول اندام هوایی و ریشه و نیز تعداد و سطح برگ تحت تاثیر تنشهای خشکی به کار گرفته شده در این تحقیق در مقایسه با شاهد معنیدار نبود، اما وزن تر و خشک ریشه و برگ تحت تاثیر تنش خشکی شدید کاهش معنیداری یافت. از سوی دیگر محلول پاشی با سالیسیلات به خصوص در غلظت 4-10 مولار موجب افزایش پارامترهای رشد در مقایسه با تنش شدید خشکی شد. تغییرات میزان کلروفیل‌های a و b در تیمارهای سالیسیلات و خشکی قابل ملاحظه نبود. بیشترین مقدار کاروتن و گزانتوفیل نیز در تیمارهای مربوط به تنش خشکی ملایم به همراه محلول پاشی با غلطت 4-10مولار مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1539 - بررسی اثرات فیزیولوژیکی تنش خشکی بر رشد رویشی، آنتی اکسیدانها و محلولهای سازشی گیاه Sesbania aculeate L.
مظفر کامرانی آرین ساطعی عباسعلی نوری نیادر این تحقیق اثر تنش خشکی بر گیاه سسبانبا آکوله آتا مورد بررسی قرار گرفت و پارامترهای رشد پرولین، گلایسین بتائین، فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) مورد سنجش قرار گرفت. آزمایش به صورت گلخانه‌ای و با طراحی 6 تیمار وهر تیمار 7 تک چکیده کاملدر این تحقیق اثر تنش خشکی بر گیاه سسبانبا آکوله آتا مورد بررسی قرار گرفت و پارامترهای رشد پرولین، گلایسین بتائین، فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) مورد سنجش قرار گرفت. آزمایش به صورت گلخانه‌ای و با طراحی 6 تیمار وهر تیمار 7 تکرار با تغییر زمان آبیاری انجام شد.. پارامترهای رشد نظیر تعداد برگ، اندازه‌ی برگ، طول نهال، تعداد نهال طی چند مرحله اندازهگیری شد همچنین طول ریشه پس از جدا کردن نهال‌ها از گلدان و شستن ریشه‌ها با آب اندازهگیری گردید. سنجشهای شیمیایی در آزمایشگاه صورت گرفت. در این تحقیق مشخص شد که افزایش تنش سبب تغییرات زیادی بر روی بخشهای رویشی گیاه و همچنین بر روی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و محلولهای سازشی میشود. با افزایش تنش، رشد نهال، تعداد برگ، اندازه‌ی برگ، تعداد نهال‌ها کاهش مییابد و نسبت رشد ریشه به طول نهال افزایش مییابد. گلیسین بتایین (GB) هم بر اثر تنش تغییر یافته یعنی با افزایش تنش میزان آن هم در ریشه و هم در برگ افزایش نشان میدهد. میزان پرولین در برگ و هم در ریشه با افزایش تنش، افزایش نشان میدهد. با افزایش تنش میزان فعالیت کاتالاز ریشه و برگ افزایش مییابد. پراکسیداز در برگ با افزایش تنش افزایش نشان میدهد و هیچکدام از تیمارها نسبت به همدیگر اختلاف معنیدار پیدا نکردند. در ریشه با افزایش تنش در تیمارها فعالیت این آنزیم افزایش یافته است. فعالیت آنزیم SOD در برگ با افزایش تنش افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا نکرده است و در بین تنشها در ریشه فعالیت این آنزیم بیشتر شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1540 - آنالیز کمی و کیفی برخی متابولیت‌های اولیه و ثانویه علفهای هرز رایج منطقه گنبد کاووس
ابراهیم غلامعلی پور علمداری جواد بیات کوهسار امیر قربانی علی محمد خوجه فاطمه حسنعلی زاده چاریهدف از این آزمایش آنالیز کیفی برخی متابولیت‌های ثانویه و ارزیابی کمی برخی ترکیبات شیمیایی اولیه و ثانویه در علف‌های‌هرز رایج منطقه گنبد کاووس شامل Amaranthus retroflexus، Chenopodium album، Sorghum halepense، Echinochloa crus-galli، Cynodon dactylonوPortulaca oleraceaدر چکیده کاملهدف از این آزمایش آنالیز کیفی برخی متابولیت‌های ثانویه و ارزیابی کمی برخی ترکیبات شیمیایی اولیه و ثانویه در علف‌های‌هرز رایج منطقه گنبد کاووس شامل Amaranthus retroflexus، Chenopodium album، Sorghum halepense، Echinochloa crus-galli، Cynodon dactylonوPortulaca oleraceaدر مرحله رسیدگیبود. آنالیز کیفی نشان داد که ساپونین‌ها و ترپنوئیدها در همه گونههای مورد بررسیحاضر بودند. تنها تانن‌ها در Cynodon dactylon، آنتوسیانین‌ها در Chenopodium album و فلاونوئیدها در Sorghum halepenseوCynodon dactylon مشاهده نشد. در حالی که فلاوون‌ها تنها در Cynodon dactylon شناسایی شد. نتایج آنالیز کمی نشان داد که بین گونهها از لحاظ مقدار ماده‌آلی، خاکستر‌خام، پروتئین‌خام، نشاسته، قندهای احیاء کننده، میزان الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و فنل‌کل اختلاف معنیداری وجود داشت. بیشترین میزان ماده آلی، نشاسته و فنل‌کل مربوط به Sorghum halepense بود. در حالی که بیشترین مقدار خاکستر‌خام، پروتئین‌خام و قندهای احیاء‌کنندهدرPortulaca oleraceaبهدست آمد. در این مطالعه همچنین مشاهده شده است که گونه Cynodon dactylon بیشترین میزان الیاف نامحلول در شوینده خنثی و شوینده اسیدی را نسبت به دیگر گونهها داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1541 - اثر سوپر جاذب بر کاهش اثر تنش خشکی بر برخی صفات فیزیولوژیکی گل جعفری (Tagetes marigold)
صفورا دهباشی علیرضا لادن مقدم علی غفوریاناین تحقیق به منظوربررسیتأثیرکاربردپلیمرسوپرجاذبدرکاهشاثراتتنشخشکیبربرخیصفات فیزیولوژیکی گل جعفریدرقالب فاکتوریل برپایه طرح بلوک‌هایکاملاًتصادفیباسهتکرارصورتگرفت، که در آن سهفاکتورسوپر جاذب (0،30 و60گرم درکیلوگرم)و سه سطحدور آبیاری با (2،4و6روز) در نظر گرفته شد. نتایججدو چکیده کاملاین تحقیق به منظوربررسیتأثیرکاربردپلیمرسوپرجاذبدرکاهشاثراتتنشخشکیبربرخیصفات فیزیولوژیکی گل جعفریدرقالب فاکتوریل برپایه طرح بلوک‌هایکاملاًتصادفیباسهتکرارصورتگرفت، که در آن سهفاکتورسوپر جاذب (0،30 و60گرم درکیلوگرم)و سه سطحدور آبیاری با (2،4و6روز) در نظر گرفته شد. نتایججدولتجزیهواریانسنشاندادکهتحتتأثیرسوپرجاذبمیزان کلروفیلa و کلروفیلکل دارایاختلافمعنی‌داردرسطح1 درصدبود. همچنینمیزان کلروفیل b تحتتأثیردور آبیاریوسوپرجاذبدرسطح5 درصددارای اختلاف معنیدار بود. در بررسی میزان ترکیبات کاروتنوئیدیتحتتأثیرسوپرجاذبو اثراتمتقابلدورآبیاریوسوپرجاذباختلافمعنی‌داردرسطح1 مشاهده شد. همچنین دربررسی اثر متقابلدور آبیاریوسوپرجاذبنشانداده شد که میزان کلروفیلa وb و کلدرمیزان60 گرمسوپرجاذبودورآبیاری4 روزبیشترینافزایشرا داشتکهالبتهباسایرمیزان‌های60 گرمسوپرجاذباختلافمعنی‌داریمشاهدهنشد. میزان ترکیبات کاروتنوئیدی نیز در دورههای آبیاری 4 و 6 روز تحت تاثیر سوپر جاذب قرار نگرفت. .بیشترینمحتویپرولین در دورآبیاری 6 روزو میزان 60 گرمسوپرجاذب و کمترینمحتویرطوبتنسبیدر 6 روزو صفر گرمسوپرجاذب (شاهد)مشاهدهگردید. همچنین طبق نتایج بدست آمده بیشترینمحتویرطوبت نسبی با سایر دوره‌ها کهحاویسوپرجاذببودند،اختلافمعنی‌دارینداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1542 - تاثیر پوتریسین برون زا بر میزان ترکیبات فنلی، فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان و نیترات ردوکتاز دانه رست گیاه بنگ دانه (Hyoscyomus niger)تحت تنش خشکی
زهرا زمانی مریم نیاکان مه لقا قربانلیدر این پژوهش جهت اعمال تیمار خشکی از پلی‌اتیلن گلیکول 6000 با غلظت 150 گرم در لیتر معادل 2- بار (تنش ملایم خشکی) و 250 گرم در لیتر معادل 7- بار (تنش شدید خشکی) و برای اعمال تیمار پلی‌آمین از پوتریسین با غلظت 05/0 و 1/0 میلی‌مولار بهصورت مستقل و ترکیبی به شکل 9 تیمار هم چکیده کاملدر این پژوهش جهت اعمال تیمار خشکی از پلی‌اتیلن گلیکول 6000 با غلظت 150 گرم در لیتر معادل 2- بار (تنش ملایم خشکی) و 250 گرم در لیتر معادل 7- بار (تنش شدید خشکی) و برای اعمال تیمار پلی‌آمین از پوتریسین با غلظت 05/0 و 1/0 میلی‌مولار بهصورت مستقل و ترکیبی به شکل 9 تیمار همراه با 4 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد و تغییرات میزان ترکیبات فنلی، فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی و نیترات ردوکتاز دانه رست بنگ دانه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در شرایط تنش شدید خشکی ترکیبات فنلی دانه رست نسبت به شاهد کاهش یافت و کاربرد غلظت 05/0 میلی‌مولار پوتریسین در شرایط غیرتنش و تنش منجر به افزایش معنیدار میزان ترکیبات فنلی گردید. همچنین در شرایط تنش خشکی افزایش معنیداری در میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و پلی‌فنل‌اکسیداز و آسکوربات پراکسیداز دانه‌رست مشاهده شد. کاربرد پوتریسین در هر دو غلظت در شرایط تنش شدید خشکی منجر به افزایش فعالیت کاتالاز دانه‌رست شد. میزان فعالیت پلی فنل اکسیداز دانه‌رست نیز در شرایط تنش شدید خشکی، با افزودن غلظتهای مختلف پوتریسین کاهش معنیداری یافت. مطابق با نتایج بدست آمده فعالیت آسکوربات پراکسیدازی دانه‌رست در تنشهای خشکی به همراه کاربرد غلظت 05/0 میلی‌مولار پوتریسین افزایش و در غلظت 1/0 میلی‌مولار منجر به کاهش فعالیت آنزیم شد. فعالیت نیترات ردوکتاز نیز در تنش خشکی ملایم و شدید نسبت به شاهد کاهش یافت و کاربرد پوتریسین در غلظت 05/0 میلی‌مولار موجب افزایش فعالیت آنزیم نامبرده در تنش خشکی شدید شد. با توجه به نتایج این تحقیق کاربرد پوتریسین برون زا توانست با تغییر سیستم آنتی‌اکسیدانی و نیز نیترات ردوکتازی روند پاسخهای بیوشیمیایی دانه رست گندم را درجهت مقابله با تنش خشکی تعدیل کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1543 - بررسی رشد و محتوای رنگیزه‌ها و پروتئین کل گیاه دارویی گزنه (Urtica dioica L.) در رژیم‌های مختلف آبی
سحر مریدپور آرین ساطعی مه لقا قربانلیدر این مطالعه بذرهای گیاه دارویی گزنه تحت شرایط گلدانی کشت داده شد. 34 روز بعد از جوانهزنی، 4 تیمار آبی شامل هر روز آبیاری (شاهد)، سه روز در میان، پنج روز در میان و هفت روز در میان اعمال شد. 85 روز بعد از اعمال تیمارها پارامترها رشد و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی و پروتئ چکیده کاملدر این مطالعه بذرهای گیاه دارویی گزنه تحت شرایط گلدانی کشت داده شد. 34 روز بعد از جوانهزنی، 4 تیمار آبی شامل هر روز آبیاری (شاهد)، سه روز در میان، پنج روز در میان و هفت روز در میان اعمال شد. 85 روز بعد از اعمال تیمارها پارامترها رشد و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی و پروتئین مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد با تشدید تنش خشکی میزان وزن تر و خشک ریشه و برگ و نیز سطح برگی کاهش معنیدار و طول ریشه افزایش معنیدار یافت. همچنین میزان کلروفیل a وb و مجموع کلروفیل a+b کاهش معنی داری نسبت به شاهد و میزان کاروتن وگزانتوفیل افزایش معنیداری را نسبت به شاهد نشان داد. با افزایش فواصل آبیاری در مقدار پروتئین کل ریشه و برگ نسبت به شاهد کاهش معنیدار مشاهده شد همچنین نتایج این تحقیق نشان داد بین کلروفیل a و مجموع کلروفیل a+b با پروتئین برگ همبستگی وجود دارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1544 - اثر تنش خشکی بر برخی خصوصیات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و سطوح فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان در ژنوتیپهای مختلف سورگوم علوفه‌ای
یوسف حیدری پیام معاونی علی بدرقهدر تحقیق حاضر چهار ژنوتیپ سورگوم علوفه‌ای در دوره آبیاری نرمال وتنش تحت شرایط مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی فیروزآباد فارس مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده، در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عامل آبیاری در کرتهای اصلی و ژنوتیپها در کرت چکیده کاملدر تحقیق حاضر چهار ژنوتیپ سورگوم علوفه‌ای در دوره آبیاری نرمال وتنش تحت شرایط مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی فیروزآباد فارس مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده، در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عامل آبیاری در کرتهای اصلی و ژنوتیپها در کرتهای فرعی قرار گرفتند. صفات ارزیابی شده در طول دوره رشد شامل فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز، ماده خشک، ارتفاع گیاه، طول سنبله، طول برگ، عرض برگ، تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد برگ درگیاه، هدایت الکتریکی برگ (پایداری غشاء سیتوپلاسمی) و محتوی رطوبت نسبی برگ بود. نتایج بدست آمده نشان داد که سطوح مختلف فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفتند و در مورد سورگوم معیار مناسبی برای انتخاب ارقام مقاوم به خشکی نیستند. در مورد طول سنبله اختلاف معنیداری بین سطوح تنش و ژنوتیپهای مختلف وجود داشت. همچنین تفاوت معنیداری در مورد ماده خشک، تعداد سنبله در واحد سطح، عرض برگ، تعداد برگ درگیاه و پایداری غشاء سیتوپلاسمی در همه ژنوتیپها مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1545 - بررسی اثر تنش خشکی بر میزان پرولین، قندهای محلول و فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی گیاه داروییL. Oenothera biennis
مریم رجبی مه لقا قربانلی علی جعفری مفید آبادیبه منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه دارویی گل مغربی، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تنش خشکی در سه سطح بر اساس ظرفیت زراعی شامل50، 75 و 100 درصد اعمال شد. نتایج نشان داد که تأثیر تنش خشکی بر میزان پرولین، قندهای محلول و آنز چکیده کاملبه منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه دارویی گل مغربی، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تنش خشکی در سه سطح بر اساس ظرفیت زراعی شامل50، 75 و 100 درصد اعمال شد. نتایج نشان داد که تأثیر تنش خشکی بر میزان پرولین، قندهای محلول و آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی، در سطح 5 درصد معنیدار بود. نتایج این بررسی نشان داد که گیاه، برای مقاومت به خشکی مقدار پرولین و قندهای محلول را افزایش داد. با اعمال سطوح مختلف خشکی، میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پلی فنل اکسیداز، افزایش در حالی که فعالیت پراکسیداز، کاهش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1546 - ارزیابی ترکیبهای شیمیایی اسانس دوگونه Nepeta cephalotes Boiss. و Nepeta gloeocephala Rech.f. در دو حالت خشک و تر
مهردخت نجف پور نوایی مهدی میرزادو گونه Nepeta cephalotesBoiss ,Nepeta gloeocephala Rech.f. از گونههای انحصاری کشور هستند که در منطقه ایران و تورانی کشور پراکنش دارند. هدف از این تحقیق شناسایی و مقایسه ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس این دو گونه در حالت تر و خشک بود. بدین منظور سرشاخه‌های گلدار گونه چکیده کاملدو گونه Nepeta cephalotesBoiss ,Nepeta gloeocephala Rech.f. از گونههای انحصاری کشور هستند که در منطقه ایران و تورانی کشور پراکنش دارند. هدف از این تحقیق شناسایی و مقایسه ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس این دو گونه در حالت تر و خشک بود. بدین منظور سرشاخه‌های گلدار گونههای N.gloeocephalaو N.cephalotes بهترتیب از رویشگاه‌های طبیعی منطقه کاشان قمصر (قهرود- 1700 متری) و جاده دماوند (1500 متری) در خرداد و تیرماه سال 1394 جمعآوری گردید.اسانس نمونههای تر و خشک به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) اسانس‌گیری و بازده اسانس محاسبه گردید. ترکیبهای تشکیل‌دهنده نمونهها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC-MS) و محاسبه شاخص بازداری و مقایسه با ترکیبهای موجود در کتابخانه‌های مختلف شناسایی شدند. نتایج بیانگر آن بود که بازده اسانس هردو گونه در حالت خشک از حالت تر بیشتر بود. در گونه Nepeta gloeocephala تعداد 29 ترکیب شناسایی شد که از ماده موثره 1و 8-سینئول در شرایط تر و خشک بهترتیب با 9/28 درصد و 5/36 درصد از بالاترین مقدار برخوردار بود. در گونه Nepeta cephaloutes تعداد 17 ترکیب شناسایی شد که نپتا لاکتون-ایزومر(4a α,7 α,7a α-) بهترتیب با 43 و 64 درصد در نمونههای تر و خشک بیشترین مقدار را داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1547 - مطالعه اثر روشهای مختلف انجماد و خشک کردن بر کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس و تعیین مقدار اسیدکافئیک در عصاره گیاه دارویی Rosmarinus officinalis L.
الهام تازیکه لمسکی جواد مهدوی میقاندر این تحقیق بهمنظور بررسی اثر انجماد و خشک کردن بر کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس، برگ‌های گیاه رزماری Rosmarinus officinalis L. در مرحله رویشی در تیرماه ۱۳۹۳ از محل مزرعه مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان جمع آوری ودر چهار مرحله: تازه، خشک، تا چکیده کاملدر این تحقیق بهمنظور بررسی اثر انجماد و خشک کردن بر کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس، برگ‌های گیاه رزماری Rosmarinus officinalis L. در مرحله رویشی در تیرماه ۱۳۹۳ از محل مزرعه مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان جمع آوری ودر چهار مرحله: تازه، خشک، تازه منجمد و خشک منجمد برای اسانس گیری آماده گردید. اسانس نمونهها بوسیله دستگاه تقطیر با بخار آب (طرح کلونجر) استخراج، آنالیز مواد موثره نمونهها با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی (GC/MS) انجام گرفت و بهمنظور تعیین مقدار میزان اسید کافئیک در عصاره اتانولی گیاه از تکنیک کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا HPLC استفاده شد. نتایج نشان داد که در هر ۴ روش مورد بررسی بهترتیب ترکیبات مشترک : ایزو- بورنیل استات ( ۵/۱۱-۳/۱۴ درصد)، کامفور (۳۴/۱۱-۷/۱۲ درصد)، پولگون (۸/۷-۶/۱۰ درصد)، آلفا- فلاندرن (۳/۰-۲/۹ درصد)، بتا-کاریوفیلن (۱/۲-۸۷/۸ درصد)، آلفا- ترپینئول (۳۴/۳-۸/۹ درصد)، ۱و۸- سینئول (۹۳/۰-۷/۶ درصد) ولینالول (۰-۴۵/۴ درصد) و کامفن (۳/۳-۷/۵ درصد) از بالاترین مقدار در اسانس گیاه برخوردار بودند و حداکثر میزان اسید کافئیک در عصاره تازه گیاه به مقدار ۰۱۶/۰ میکروگرم بر گرم برگ تازه تعیین گردید و اینکه در هر دو حالت نمونههای تازه و خشک، اسانس‌ها از بالاترین کمیت و کیفیت مواد موثره برخوردار بودند، بهطوریکه ترکیبات: ترانس -پینوکاروئول (۱/۵ درصد)، سابینن (۸۸/۴ درصد)، ترانس- اوسیمن (۳۴/۶ درصد) و ژرانیل استات (۲۲/۱۵ درصد) فقط در دو روش تازه و خشک در اسانس نمونهها گزارش گردیدند و از آنجایی که ترکیبات فوق از بیشترین عملکرد آنتی‌اکسیدانی، ضدپاتوزنی، ضدالتهابی و ضدعفونی کنندگی برخورداند، لذا پیشنهاد میگردد بهمنظور ارتقای کیفیت، فراوری گیاه بیشتر در دو حالت خشک و تازه انجام پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1548 - ارزیابی اثر تنشهای خشکی و شوری بر خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی چهار گونه از جنس Papaver
بهنام داودنیا جعفر احمدی صدیقه فابریکی اورنگتحقیق حاضر به منظور ارزیابی تغییرات صفات مورفولوژیک و متابولیت های ثانویه در چهار گونه از جنس خشخاش (P.bracteatum, P.somniferum, P.armeniacum, P.argemone) تحت تنش خشکی و شوری انجام پذیرفت. این تحقیق در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. چکیده کاملتحقیق حاضر به منظور ارزیابی تغییرات صفات مورفولوژیک و متابولیت های ثانویه در چهار گونه از جنس خشخاش (P.bracteatum, P.somniferum, P.armeniacum, P.argemone) تحت تنش خشکی و شوری انجام پذیرفت. این تحقیق در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل شوری با NaCl (mM100)، خشکی (50 درصد ظرفیت زراعی) و آبیاری نرمال (شاهد) بودند. برای سنجش فلاونوئیدکل، آنتوسیانین و محتوی آلکالوئید کل از روش اسپکتروفتومتری و برای اندازهگیری میزان کلروفیل برگ از دستگاه spad استفاده گردید. آزمایش نشان داد که نوع تنش و گونه تأثیر بسیار معنیداری (01/0P≤ ) بر روی صفات مورفولوژیک داشتند. مقایسه میانگین نتایج نشان داد که مقادیر صفات مورفولوژیک، تحت تنش های خشکی و شوری بهطور معنیداری کاهش پیدا کردند. بهطوریکه میزان کاهش در صفات مورفولوژیک در شرایط تنش خشکی بیشتر از تنش شوری بود. ولیکن مقادیر طول ریشه در شرایط تنش خشکی و وزن خشک اندام هوایی در تنش شوری افزایش نشان داد. در نتایج تجزیه واریانس مشخص شد که نوع تنش تأثیر معنیداری (01/0P≤) بر میزان آلکالوئید، فلاونوئید، آنتوسیانین کل و غلظت کلروفیل داشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که محتوی آلکالوئید، فلاونوئید و آنتوسیانین کل تحت تنش های خشکی و شوری در مقایسه با شرایط بدون تنش افزایش یافت. بیشترین (OD.g-1.FW 24/2) و کمترین (OD.g-1.FW 64/1) میزان آلکالوئید کل بهترتیب مربوط به گونه P. bracteatum در تنش خشکی و گونه P. somniferum در شرایط عدم تنش بود. گونه P. somniferum با کمترین کاهش در خصوصیات مورفولوژیکی، عملکرد بالایی در تولید متابولیت های ثانویه داشته است و اینکه تجمع متابولیت‌های ثانویه با تنش خشکی و شوری رابطه مثبت داشته و میزان افزایش متابلولیت‌های نمونهها تحت تنش خشکی از شوری بیشتر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1549 - بررسی اثر تنش خشکی و شوری برخصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی Satureja hortensis L.
صدیقه فابریکی اورنگ ثریا مهرآباد پور بنابگزارشهای زیادی مبنی بر افزایش متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی تحت تاثیر تنشهای محیطی وجود دارد. به همین منظور، جهت بررسی اثر تنشهای خشکی متوسط و شدید (70 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و شوری (50 میلی‌مولار نمک NaCl) بر برخی از پارامترهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی مرزه ت چکیده کاملگزارشهای زیادی مبنی بر افزایش متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی تحت تاثیر تنشهای محیطی وجود دارد. به همین منظور، جهت بررسی اثر تنشهای خشکی متوسط و شدید (70 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و شوری (50 میلی‌مولار نمک NaCl) بر برخی از پارامترهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی مرزه تابستانه شامل وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، ارتفاع بوته، طول ریشه، نسبت ریشه به اندام هوایی، تعداد برگ و شاخه فرعی، میزان کلروفیل کل، a و b، آنتوسیانین، فلاونوئید و آلکالوئیدکل در برگ و ریشه، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی (CRD) با چهار تکرار و چهار تیمار در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 اجرا شد. ترکیبات بیوشیمیایی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری سنجش شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش خشکی و شوری، نوع بافت گیاهی و اثر متقابل آنها اختلاف آماری معنیداری (01/0P≤) از نظر تمام ترکیبات بیوشیمیایی بجز فلاونوئید داشتند. نتایج نشان داد که تنش شوری تاثیر منفی بر صفات مورفولوژیکی مرزه نداشته و در تنش شوری نسبت به عدم تنش، ارتفاع بوته (از 4/18 به 8/19 سانتیمتر)، تعداد برگ (از 33 به 36) و وزن تر ریشه (از 05/0 به 08/0 گرم) افزایش معنیداری داشت و وزن تر اندام هوائی (به ترتیب با 5/0 و 52/0 گرم)، وزن خشک اندام هوائی (با 08/0 و 07/0 گرم)، وزن خشک ساقه (با 03/0 و 03/0 گرم)، وزن خشک ریشه (با 02/0 و 016/0 گرم) و وزن خشک برگ (با 04/0 و 04/0 گرم) بدون اختلاف معنیدار در یک کلاس آماری قرار گرفتند. اما تمام صفات در تنش خشکی نسبت به عدم تنش کاهش معنیداری یافتند و مشخص گردید که مرزه تابستانه نسبت به شوری مقاوم و در برابر خشکی حساس است. میزان آلکالوئید کل تحت تنش خشکی شدید (OD.g-1.DW 173/0) و تنش شوری (OD.g-1.DW 16/0) نسبت به عدم تنش (OD.g-1.DW 12/0) بهترتیب 44 و 33 درصد افزایش نشان داد. میزان کارتنوئید با افزایش شدت تنش خشکی کاهش یافت، در حالیکه تحت تنش شوری (133/0 میلیگرم درگرم بافت تر) نسبت به عدم تنش(12/0 میلی گرم در گرم بافت تر) افزایش داشت. محتوای فلاونوئید تحت تاثیر تیمارهای تنش قرار نگرفت در حالیکه میزان آنتوسیانین طی تنشهای خشکی و شوری (بهترتیب با مقادیر 67/0 وOD.g-1.FW 62/0) کاهش معنیداری نسبت به شرایط عدم تنش (OD.g-1.FW23/1) نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1550 - ارزیابی تنوع برخی از شاخصهای فیتوشیمیایی عصاره برگ ژنوتیپهای مختلف گیاه زرشک (Berberis) در شمال غرب ایران
ناصر قلیزاده بهمن حسینی ابولفضل علیرضالودر این تحقیق برگ تعداد 28 ژنوتیپ از گیاه زرشک در اردیبهشت 1395 از شمال غرب کشور جمع آوری گردید. نمونه ها پس از عصاره گیری با دستگاه اولتراسونیک، از نظر صفات فیتوشیمیایی فنول کل (روش فولین سیوکالتیو)، فلاونوئید کل (روش کلرید آلمینیوم)، کلروفیل a، b و کارتنوئید (روش لیچن چکیده کاملدر این تحقیق برگ تعداد 28 ژنوتیپ از گیاه زرشک در اردیبهشت 1395 از شمال غرب کشور جمع آوری گردید. نمونه ها پس از عصاره گیری با دستگاه اولتراسونیک، از نظر صفات فیتوشیمیایی فنول کل (روش فولین سیوکالتیو)، فلاونوئید کل (روش کلرید آلمینیوم)، کلروفیل a، b و کارتنوئید (روش لیچن تالر) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (روش FRAP و DPPH) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین میزان فنول کل بهترتیب در ژنوتیپهای 8Z و 19Z به میزان 96/75 و 59/13(میلیگرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک) میباشد. بیشترین و کمترین میزان فلاونوئید کل بهترتیب در ژنوتیپهای 20 Z و 19Z به میزان 99/14 و 10/2 (میلی گرم کوئرستین بر صد گرم ماده خشک) مشاهده شد. بیشترین میزان کلروفیلa، b و کارتنوئید بهترتیب در ژنوتیپ های 3Z، 26Z، 8Z به میزان32/26، 37/5 و 86/18 (میلی گرم بر صد گرم ماده خشک) گزارش شد. بررسی خواص آنتی‌اکسیدانی نشان داد که بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی در روش FRAP بهترتیب مربوط به ژنوتیپ 8Z به میزان 14/4 (میکرومول آهن بر گرم ماده خشک گیاه) بود. بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی در روش DPPH نیز متعلق به ژنوتیپ 6Z به میزان 30/92 درصد بود و این که میزان فعالیت آنتی اکسیدانی با میزان فنول و فلاونوئید کل در عصاره‌های گیاه ارتباط مستقیم دارد و می توان از خواص آنتی اکسیدانی ژنوتیپ های 20Z و 8Z گیاه زرشک که از بیشترین میزان فنول و فلاونوئید کل برخوردارند، در صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1551 - بررسی تغییرات صفات رشدی و متابولیت‌های ثانویه در گیاه دارویی Thymus vulgaris تحت استرس‌های ملایم شوری و خشکی
صدیقه فابریکی اورنگ بهنام داودنیادر این تحقیق آزمایشی گلخانه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بهمنظور مطالعه روند تغییرات صفات رشدی و فیتوشیمیایی گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) تحت شرایط ملایم شوری وخشکی در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 انجام پذیرفت. تیمارهای مورد استفاد چکیده کاملدر این تحقیق آزمایشی گلخانه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بهمنظور مطالعه روند تغییرات صفات رشدی و فیتوشیمیایی گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) تحت شرایط ملایم شوری وخشکی در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 انجام پذیرفت. تیمارهای مورد استفاده شامل تنش خشکی (50% F.C)، تنش شوری (100 mM NaCl) و تیمار شاهد (100% F.C) بودند. صفات وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد شاخه فرعی، قطر شاخه اصلی، قطر شاخه فرعی، ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک ریشه، طول ریشه، میزان کلروفیل و محتوی نسبی آب برگ (RWC) بعد از اتمام دوره تنش در گیاهان هر سه تیمار اندازهگیری شدند. همچنین میزان فنل ، فلاونوئید کل و آنتوسیانین در سه اندام برگ، ساقه و ریشه به روش اسپکتروفتومتری تعیین گردید. نتایج آماری نشان داد که تنشهای خشکی و شوری اثر معنیداری بر تمام صفات مورفولوژیک، به جز وزن خشک اندام هوایی و تعداد شاخه فرعی داشتند؛ به طوری که تحت تنش خشکی ارتفاع گیاه، قطر شاخه اصلی، قطر شاخه فرعی، وزن خشک ریشه، وزن تر ریشه و وزن تر اندام هوایی در مقایسه با شرایط عدم تنش کاهش یافتند. نتایج نشان داد که نوع تنش اثر معنیداری بر میزان فلاونوئید و فنل کل در برگ و ساقه داشته است. در مقابل، اختلاف معنیداری بین تنشهای مختلف از نظر فلاونوئید و فنل کل ریشه وجود نداشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تحت تنش خشکی میزان فنل و فلاونوئید کل برگ ،در مقایسه با شرایط عدم تنش افزایش پیدا کرد. در جمع‌بندی این تحقیق مشخص شد که شوک‌های ملایم خشکی و شوری سبب افزایش متابولیت‌های ثانویه در آویشن باغی شدند ولیکن تأثیر تنش شوری در افزایش میزان متابولیت‌های ثانویه در مقایسه با تنش خشکی کمتر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1552 - بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فیتوشیمیایی و ترکیبات موثره اسانس گیاه دارویی Origanum vulgare L. Subsp. gracile
امیر رحیمی الهام فرخیخشک کردن رایج ترین روش نگهداری از گیاهان دارویی و معطر و حفاظت از ترکیبات بیوشیمیایی آنها است. آنتی‌اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که از بدن در برابر خسارات ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کنند. بهمنظور بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن بر فعالیت آنتی اکسیدانی و فیتوشیمی چکیده کاملخشک کردن رایج ترین روش نگهداری از گیاهان دارویی و معطر و حفاظت از ترکیبات بیوشیمیایی آنها است. آنتی‌اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که از بدن در برابر خسارات ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کنند. بهمنظور بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن بر فعالیت آنتی اکسیدانی و فیتوشیمیایی اسانس سرشاخه های گلدار مرزنجوش در مرحله 50 درصد گلدهی، آزمایشی بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه (ارتفاع 1365 متر از سطح دریا) در سال 1396 اجرا شد. اندام هوایی گیاه با استفاده از چهار نوع روش خشک کردن از جمله، دمای اتاق (20-23 درجه سانتیگراد)، هوای آزاد (نور مستقیم خورشید)، هوای آزاد (سایه) و دمای آون (40 درجه سانتیگراد) خشک شدند. اسانس گیری به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) انجام گرفت. اجزاء اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی مورد شناسایی قرار گرفت. میزان فنل فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (DPPH)، فعالیت جمع‌کنندگی رادیکال سوپراکسید و فعالیت جمع کنندگی رادیکال نیتریک اکسید به ترتیب با استفاده از معرف فولین سیوکالتو، کلرید آلومینیوم، 2و2 دی فنیل-1- پیکریل هیدرازیل، بافر Tris-HCLو واکنش Illosvoy Griess اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد تفاوت معنی داری بین روش های مختلف خشک کردن وجود دارد. بیشترین مقدار اسانس، محتوای فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت جمع کنندگی رادیکال DPPH و فعالیت جمع کنندگی رادیکال سوپراکسید در روش خشک کردن در سایه مشاهده شد. با این حال کارواکرول و تیمول بهعنوان ترکیبات اصلی اسانس دارای بیشترین مقدار در شرایط خشک کردن در هوای آزاد تحت نور مستقیم آفتاب بودند. بیشترین مقدار ترکیباتی نظیر بتا-مرسین، آلفا-ترپینن، گاما-ترپینن و ام-سیمول که بعد از کارواکرول و تیمول دارای بالاترین مقادیر بودند در روش خشک کردن در سایه بدست آمدند. می توان نتیجه گرفت ترکیبات اسانس و فعالیت آنتی اکسیدانی مرزنجوش به شدت تحت تاثیر روش خشک کردن قرار می گیرد و در بین روشهای خشک کردن، خشک کردن در سایه بهترین روش برای گیاه مرزنجوش بود تا ترکیب شیمیایی اش را حفظ کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1553 - بررسی امکان افزایش عملکرد فیزیولوژیکی گیاه دارویی Lippia citriodora L. با استفاده از محرک‌های زیستی در شرایط تنش شوری
رضا دهقانی بیدگلیتنشهای محیطی جزء مهمترین عوامل کاهش عملکرد گیاهان دارویی بهشمار می‌روند و استفاده از مواد تنظیم‌کننده رشد گیاهان نظیر باکتریهای محرک رشد میتواند راهکاری برای کاهش اثرات تنش شوری باشد. عوامل محیطی از یک سو باعث تغییراتی در رشد گیاهان دارویی و از طرف دیگر موجب تغییر چکیده کاملتنشهای محیطی جزء مهمترین عوامل کاهش عملکرد گیاهان دارویی بهشمار می‌روند و استفاده از مواد تنظیم‌کننده رشد گیاهان نظیر باکتریهای محرک رشد میتواند راهکاری برای کاهش اثرات تنش شوری باشد. عوامل محیطی از یک سو باعث تغییراتی در رشد گیاهان دارویی و از طرف دیگر موجب تغییر در مقدار و کیفیت مواد موثره آنها نظیر آلکالوئیدها، گلیکوزیدها، استروئیدها و روغنهای فرار (اسانس‌ها) می‌گردند. این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 12 تیمار در 4 تکرار در گلخانه دانشگاه کاشان انجام شد. عامل اول تنش شوری بود 3 سطح شوری 25، 50 و 100 میلی مولار بود که تیمارهای شوری پس از اسقرار کامل پایه‌های کشت شده انجام گرفت. عامل دوم سویه باکتری محرک رشد در چهار سطح شامل شاهد (صفر) و افزودن 10-10، 8-10 و 6-10 مولار به خاک گلدان‌ها بهصورت محلول قبل از اعمال تنش شوری بود. از نتایج بدست آمده مشخص شد که استفاده از ماده تنظیم‌کننده رشد گیاهی (باکتری محرک رشد) برای حفظ عملکرد اقتصادی گیاهان تحت تنش ضروری و قابل توجیه است. نتایج نشان داد که افزایش تنش شوری تاثیر معنیداری در کاهش پارامترهای رشد شامل وزن خشک، طول ریشه، ارتفاع گیاه و عملکرد اسانس داشت. براساس نتایج، درصد اسانس با افزایش سطح شوری، افزایش معنیداری را در سطح یک درصد نشان داد؛ بهطوریکه درصد اسانس از 45/0 در تیمار شوری 25 میلی مولار به 96/0 در تیمار 100 میلی مولار و استفاده از غلظت 8-10 مولار باکتری رسید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1554 - بررسی اثر تراکم و کاه غنی شده بر پاسخهای فیتوشیمیایی اسانس گیاه Satureja bachtiarica Bunge. در شرایط دیم
احمد میرجلیلی محمد حسین لباسچی محمد رضا اردکانی حسین حیدری شریف آباد مهدی میرزااین تحقیق به منظور ارزیابی عملکرد و خصوصیات فیتوشیمیایی گیاه دارویی مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) تحت تاثیر کاه گندم غنی شده و تراکم‌های مختلف بوته انجام شد. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سالهای زراعی 1396 و 1397 در شرایط چکیده کاملاین تحقیق به منظور ارزیابی عملکرد و خصوصیات فیتوشیمیایی گیاه دارویی مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) تحت تاثیر کاه گندم غنی شده و تراکم‌های مختلف بوته انجام شد. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سالهای زراعی 1396 و 1397 در شرایط دیم و در ایستگاه تحقیقات مراتع همند دماوند اجرا گردید. عامل اصلی شامل دو تیمار، کاه گندم 10 تن در هکتار (فرآوری شده با سولفات آمونیوم) و شاهد و عامل فرعی شامل سه تیمار، تراکم 26666 و 40000 و 80000 بوته در هکتار بود. صفات اندازهگیری شده شامل عملکرد وزن تر و خشک، درصد و عملکرد اسانس و شناسایی ترکیبات اسانس بود که از اندام هوایی گیاه و در مرحله گلدهی کامل انجام شد. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و از روشهای تجزیه و تحلیل GC وMS GC/ برای تعیین درصد و نوع ترکیبات اسانس استفاده گردید. بیشترین عملکرد اسانس با 7/3 کیلوگرم در هکتار در تیمار کاه غنی شده، تراکم زیاد و در سال دوم بدست آمد. بالاترین درصد ترکیبات مربوط به کارواکرول با 85/61 درصد در تیمار کاه غنی شده، تراکم زیاد و در سال دوم و تیمول با 51/12 درصد در تیمار کاه غنی شده، تراکم متوسط و در سال دوم بدست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد، مرزه بختیاری میتواند با کاربرد تیمار کاه غنی شده و تراکم‌های زیاد و متوسط از سال دوم، ضمن افزایش مقاومت و عملکرد گیاه، موجب افزایش ترکیبات عمده اسانس مرزه بختیاری شامل کارواکرول، تیمول، گاماترپینن و لینالول گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1555 - ارزیابی و مقایسه مهمترین متابولیت‌های ثانویه عصاره متانولی اندامهای مختلف گیاه Cynara Scolymus L. تحت تاثیر تنش آبی و تراکم کاشت
منوچهر طهماسبی یوسف حمیداوغلی محمدباقر رضایی علیرضا حسینیدر این تحقیق به منظور بررسی و مقایسه مهمترین ترکیبات فنلی دارویی در عصاره اندامهای مختلف کنگرفرنگی (Cynara Scolymus L.)تحت خشکی و تراکم، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله–ایلام و طی سالهای چکیده کاملدر این تحقیق به منظور بررسی و مقایسه مهمترین ترکیبات فنلی دارویی در عصاره اندامهای مختلف کنگرفرنگی (Cynara Scolymus L.)تحت خشکی و تراکم، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله–ایلام و طی سالهای زراعی 95-1394 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تنش خشکی در چهار سطح (100، 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی) به عنوان عامل اصلی و تراکم در چهار سطح (10، 20، 30 و 40 هزار بوته در هکتار به ترتیب با فواصل 2، 1، 67/0 و 5/0 متر در طول و 5/0 متر بین ردیف) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. برگ و غنچه در سال دوم برداشت و پس از خشک شدن در دمای محیط جهت استخراج عصاره استفاده شد. شناسایی و میزان نارنجین، کافئیک و کلروژنیک اسید با استفاده از دستگاه HPLC مشخص شد. نتایج نشان داد که افزایش تنش رطوبتی باعث کاهش 78 و 11 درصدی میزان نارنجین نسبت به شاهد در عصاره غنچه و برگ شد. بیشترین میزان کافئیک اسید در عصاره برگ (74/0 میلیگرم در گرم ماده خشک) و اثر متقابل آبیاری کامل و تراکم 10 هزار بوته مشاهده شد. خشکی باعث افزایش بیوسنتز کافئیک و کلروژنیک اسید غنچه شد اما در اثر متقابل با تراکم، فقط کلروژنیک اسید در تنش شدید آبی و تراکم 10 هزار بوته بیشترین مقدار را داشت. بین عصاره اندامهای مصرفی، کافئیک اسید و نارنجین در عصاره برگی و کلروژنیک اسید در عصاره غنچه بیشترین مقدار را داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1556 - بررسی اثر کودهای زیستی بر برخی از صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی Dracocephalum kotschyi Boiss. تحت رژیم‌های رطوبتی مختلف خاک
رامین چم سید علی ابطحی مجتبی جعفری نیا جعفر یثربیزرین گیاهBoiss. Dracocephalum kotschyi از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است تغییرات برخی از صفات فیزیولوژیکی، اثر کودهای زیستی در چهار سطح بر رشد زرین گیاه در شرایط که به علت تحمیل شرایط نامساعد محیطی در حال انقراض است. بهمنظور بررسی کارایی کودها چکیده کاملزرین گیاهBoiss. Dracocephalum kotschyi از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است تغییرات برخی از صفات فیزیولوژیکی، اثر کودهای زیستی در چهار سطح بر رشد زرین گیاه در شرایط که به علت تحمیل شرایط نامساعد محیطی در حال انقراض است. بهمنظور بررسی کارایی کودهای زیستی بر روی تنش خشکی در سه سطح (آبیاری تا تکمیل 4٠، 6٠ و 80 درصد ظرفیت مزرعهای) آزمایشی در سال ۱۳۹۸ به اجرا درآمد. بررسی روند تغییرات رنگیزه های فتوسنتزی، فلورسانس کلروفیل و میزان نسبی آب برگ در زرین گیاه نشان داد که با افزایش تنش خشکی میزان کلروفیل a، b و کلروفیل کل به همراه فلورسانس کلروفیل (Fv/Fm) کاهش معنیداری داشت. در حالی که مصرف کودهای زیستی سوپرنیتروپلاس و بیوفسفر در شرایط آبیاری تا تکمیل ۶٠ و ۴٠ درصد ظرفیت مزرعه ای بهطور معنیداری میزان صفات فوق‌الذکر را در برگ‌های زرین گیاه در مقایسه با گیاهان تیمار شده با کود نیتروکسین و گیاهان شاهد بالاتر نگه داشت. افزایش شدت خشکی همچنین باعث افزایش معنیدار در کربوهیدرات‌ها، پروتیین‌های محلول، آنتوسیانین‌ها و فلاونویید‌ها گردید، که البته مصرف کودهای زیستی حاوی باکتریهای محرک رشد٬ میزان این ترکیبات در مقایسه با شاهد همراه با افزایش بیشتری بود. بیشترین میزان آنتوسیانین (۸۲/۳۷ میلیگرم بر گرم بافت تازه) و ترکیبات فلاونویید‌ها (۶۲/۱۶ میلیگرم بر گرم بافت تازه) مربوط به گیاهان رشد یافته تحت تنش خشکی شدید (آبیاری تا تکمیل ۴٠ درصد ظرفیت مزرعهای) و مصرف کود زیستی بیوفسفر بهدست آمد. براساس نتایج این آزمایش استفاده از کودهای زیستی سوپرنیتروپلاس و بیوفسفر باعث بهبود خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی زرین گیاه در هر دو شرایط تنش کم آبی و بدون تنش گردید. افزایش صفات اندازهگیری شده، نشاندهنده نوعی سازگاری به شرایط تنش خشکی به حساب میآید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1557 - بررسی فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ترکیبات فیتوشیمیایی میوه گیاه دارویی Rubus ulmifolius sub sp. sanctus جمعآوری شده از منطقه خان‌دره‌سی ارومیه
شیرین رحمن زاده ایشکه محمدرضا اصغری حبیب شیرزاد ابوالفضل علیرضالوتمشک (Rubus ulmifolius sub sp. sanctus)، درختچه‌ای است چند ساله، از تیره گلسرخیان که دارای مصارف دارویی و خوراکی بوده و به صورت خودرو در منطقه خان دره‌سی ارومیه رویش و گسترش بسیاری دارد. میوه تمشک به دلیل برخورداری از فعالیت آنتی‌اکسیدانی بالا، انواع فلاونوئیدها و پروآن چکیده کاملتمشک (Rubus ulmifolius sub sp. sanctus)، درختچه‌ای است چند ساله، از تیره گلسرخیان که دارای مصارف دارویی و خوراکی بوده و به صورت خودرو در منطقه خان دره‌سی ارومیه رویش و گسترش بسیاری دارد. میوه تمشک به دلیل برخورداری از فعالیت آنتی‌اکسیدانی بالا، انواع فلاونوئیدها و پروآنتوسیانین‌ها اهمیت زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارد. در این تحقیق پس از برداشت میوه‌ها از منطقه خان دره‌سی ارومیه در اواخر تابستان سال 1395، میزان اسیدیته به وسیله‌یpH متر، اسیدهای آلی به روش تیتراسیون با سود 1/0 نرمال، مواد جامد محلول با استفاده از دستگاه رفراکتومتر، فنل کل به روش فولین سیوکالتیو، فلاونوئید کل با استفاده از کلرید آلومنیوم، فعالیت آنتی‌اکسیدانی به دو روش DPPHو FRAP، آنتوسیانین به روش اختلاف pHها، و همچنین آنزیمهای L-فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) و گایاکول‌پراکسیداز (G-POD) اندازهگیری شد. نتایج نشان دادند که میزان pH، اسیدهای آلی و مواد جامد محلول به ترتیب برابر با 23/3، 14/1 و 6/12 بودند، همچنین محتوای فنل و فلاونوئید کل به ترتیب 44/26 میلیگرم اسیدگالیک بر 1 میلی‌لیتر عصاره و 940/1 میلیگرم کوئرسیتین بر 1 میلی‌لیتر بودند. همچنین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندازهگیری شده و میزان آنتوسیانین کل این میوه دارویی به ترتیب برابر با 29/55 درصد و 789/63 میلیگرم سیانیدین 3-گلیکوزید در 1 میلی‌لیتر عصاره بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که میوه تمشک دارای محتوای بالایی از ترکیبات پلی‌فنلی بوده و فعالیت آنتی‌اکسیدانی قابل توجهی دارد، بنابراین میتواند در صنایع غذایی و دارویی کاربرد فراوانی داشته باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1558 - بررسی تنوع فیتوشیمیایی عصاره اتانولی پوست درخت Fraxinus excelsior L. در رویشگاه‌های مختلف جنگلهای هیرکانی در استان مازندران
معصومه سلیمانی رحیم ابادی سید محمد حسینی نصر حمید جلیلوند سید محمد حجتی پوریا بی پروازبان گنجشک (Fraxinus excelsior L.)، گونه ای جنگلی با فعالیت های همه جانبه بیولوژیکی و دارویی است که از عصاره اندام های مختلف آن بهعنوان الگویی برای ساخت ترکیبات جدید در درمان بیماری های مختلف انسان استفاده می شود. در این تحقیق بهمنظور بررسی چگونگی تاثیرپذیری خصوصیات چکیده کاملزبان گنجشک (Fraxinus excelsior L.)، گونه ای جنگلی با فعالیت های همه جانبه بیولوژیکی و دارویی است که از عصاره اندام های مختلف آن بهعنوان الگویی برای ساخت ترکیبات جدید در درمان بیماری های مختلف انسان استفاده می شود. در این تحقیق بهمنظور بررسی چگونگی تاثیرپذیری خصوصیات بیوشیمیایی این گونه جنگلی از شرایط محیطی، چهار رویشگاه پرچینک، امره، الندان و قارن سرا با حدود ارتفاعی 200 تا 1400 متری، در حوزه آبخیز تجن و سیاهرود در استان مازندران انتخاب شدند. در هر رویشگاه نمونه های پوست از سه درخت (تکرار) در فصل تابستان برداشت شد. استخراج عصارهها به روش خیساندن با اتانول صورت گرفت. مهم ترین ترکیبات شیمیایی عصارهها با استفاده از کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی مورد شناسایی قرار گرفت و مشخصه های فیزیکو شیمیایی خاک نیز اندازه گیری شد. مقادیر مهم ترین ترکیبات شناسایی شده شامل بنزن - اتانول (33/30- 35/51 درصد)، دی- آلوز (20/6- 72/31 درصد)، اسکوپولتین (65/14- 83/26 درصد)، تیروزول - استات (37/5- 06/9 درصد)، کارواکرول (0-93/4 درصد)، هومو وانیل - الکل (84/3- 53/6 درصد) در چهار رویشگاه مورد نظر با افزایش ارتفاع افزایش یافت که با عناصر غذایی پرمصرف خاک رابطه منفی مشاهده شد. در این میان تنها پلی فنول تیروزول-استات رفتاری متفاوت از سایر ترکیبات داشته به نوعی که با عامل ارتفاع از سطح دریا رابطه منفی و با مقادیر کربن و فسفر قابل جذب خاک همبستگی مثبت نشان داد. نتایج حاکی از تاثیرپذیری ترکیبات شیمیایی پوست درخت از شرایط رویشگاهی است. با توجه افزایش میزان مواد موثره پوست در ارتفاعات بالاتر که طبعا باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر پاتوژنها می شود، به نظر میرسد کاشت این گونه در ارتفاعات به منظور تامین اهداف چندگانه در جنگل کاری ها بازدهی بیشتری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1559 - بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن بر عملکرد آنتی‌اکسیدانی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی Allium hirtifolium Boiss.
مریم پورغریب محبوبه زارع مهرجردی اکبر عرب حسینیموسیر با نام علمیAllium hirtifolium Boiss. گیاهی بومی ایران بوده و به لحاظ دارا بودن ترکیبات گوگردی علاوه بر مصرف خوراکی، کاربرد دارویی دارد. به منظور بررسی تاثیر روشهای مختلف خشککردن بر کیفیت موسیر آزمایشی طراحی شد. برش های موسیر، با ده روش مختلف شامل قرار گیری در سا چکیده کاملموسیر با نام علمیAllium hirtifolium Boiss. گیاهی بومی ایران بوده و به لحاظ دارا بودن ترکیبات گوگردی علاوه بر مصرف خوراکی، کاربرد دارویی دارد. به منظور بررسی تاثیر روشهای مختلف خشککردن بر کیفیت موسیر آزمایشی طراحی شد. برش های موسیر، با ده روش مختلف شامل قرار گیری در سایه و آفتاب، خیساندن موسیر به مدت 24 ساعت در آب و سپس قرارگیری در آفتاب (روش سنتی مورد استفاده)، استفاده از آون با دماهای 50، 60 و 70 درجه سانتی گراد، استفاده از مایکروویو با توان 360، 540 و 720 وات و استفاده از خشککن انجمادی خشک شدند. تاثیر روشهای مختلف خشککردن بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (روش DPPH)، میزان فنول کل (روش فولین سیو کالتو)، فلاونوئید (روش آلومینیوم کلراید)، آلیسین (روش 4-مرکاپتوپیریدین) و کربوهیدرات محلول و ذخیره ای (روش آنترون) و همچنین کیفیت رنگ (روش پردازش تصویر) موسیر بررسی شد. مقدار رطوبت اولیه نمونه ها 69/41 درصد بر پایه وزن تر بود. بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی به عصاره متانولی بدست آمده از خیساندن، نمونه تازه و سپس خشک شده در سایه تعلق داشت. بیشترین محتوی فنول کل متعلق به عصاره حاصل از خیساندن نمونه های خشک شده در خشک کن انجمادی بود. بیشترین میزان فلاونوئید نیز به عصاره حاصل شده به روش اولتراسونیک، نمونه تازه و سپس خشک کن انجمادی تعلق داشت. بعد از موسیر تازه بیشترین آلیسین در نمونه های خشک شده در سایه مشاهده شد. موسیر خشک شده در خشک کن انجمادی و مایکروویو با توان 720 وات به ترتیب بیشترین کربوهیدرات محلول و ذخیره ای را داشتند. کمترین مقدار قهوه‌ای شدن در پی خشک شدن در نمونه خشک شده با خشک کن انجمادی مشاهده گردید. در بین روش های خشک کردن موسیر، سایه خشک مناسب ترین روش برای حفظ کیفیت موسیر معرفی شد و مشخص گردید که روش سنتی خشک کردن موسیر موجب از دست رفتن ترکیبات زیست فعال آن می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1560 - بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن بر مدت زمان خشک شدن و برخی خصوصیات فیتوشیمیایی .Solidago virgaurea L
سپیده پارسافر قاسم اقلیما محمدحسین میرجلیلی صمد نژادابراهیمی جواد هادیانبه منظور بررسی تاثیر روشهای مختلف خشک کردن بر گیاه دارویی Solidago virgaurea L.، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در سال 1397 در آزمایشگاه اکوفیزیولوژی پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی دانشگاه شهیدبهشتی تهران اجرا شد. در این مطالعه از اندام‌ه چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر روشهای مختلف خشک کردن بر گیاه دارویی Solidago virgaurea L.، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در سال 1397 در آزمایشگاه اکوفیزیولوژی پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی دانشگاه شهیدبهشتی تهران اجرا شد. در این مطالعه از اندامهای هوایی گیاه S. virgaurea L. که از رویشگاه طبیعی سنگده واقع در استان مازندان که در مرحله‌گلدهی کامل برداشت شده بود، استفاده گردید. تیمارهای مورد آزمایش شامل خشک کردن طبیعی (خشک کردن در سایه و آفتاب)، خشک کردن در آون (40 و 50 درجهسانتیگراد) و خشک کردن در مایکروویو (توان 550 و 1000 وات) بودند. در روشهای مختلف، خشک کردن تا رسیدن محتوای رطوبت به 10 درصد (بر پایه وزن تر گیاهی) ادامه یافت. از نمونههای خشک شده جهت استخراج عصاره متانولی بهمنظور اندازهگیری برخی متابولیت‌های ثانویه شامل میزان فنل کل، فلانوئیدکل و لئوکارپوزاید استفاده گردید. محتوای فنل کل، فلاونوئید کل و مقدار لئوکارپوزاید[1] بهترتیب به روش فولین سیوکالتو، آلومینیوم کلراید و آنالیز کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا اندازه گیری شدند. کمترین (7 دقیقه) و بیشترین (60 ساعت) مدت زمان خشک شدن به ترتیب مربوط به تیمارهای خشک کردن با توان 1000 وات مایکروویو و خشک کردن در سایه بود. بالاترین محتوای فنل کل (30 میلیگرم گالیک اسید در یک گرم ماده خشک) در تیمار خشک کردن در سایه و بیشترین محتوای فلاونوئید کل (95/7 میلیگرم روتین در یک گرم ماده خشک) و لئوکارپوزاید (07/3 میلیگرم بر یک گرم ماده خشک) در تیمار آون با دمای 40 درجه سانتیگراد مشاهده گردید. به علاوه با افزایش توان مایکروویو و دمای آون میزان متابولیت های فعال کاهش یافت. در مجموع گزینش صحیح روش خشک کردن به عوامل متعددی بستگی دارد و در این میان استفاده از روشی بر مبنای مصرف بهینۀ انرژی و صرفه جویی در هزینه نیز باید مورد توجه قرار گیرد.[1] Leiocarposide پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1561 - بررسی اثر تنش خشکی بلندمدت بر کمیت و کیفیت اسانس گونههای مختلف جنس Thymus spp
بهروز شیران کاظم یوسف زاده سعدالله هوشمند حسین زینلی جواد هادیان محمد مهدی قیصریگونههای جنس آویشن (Thymus L.) از مهمترین گیاهان دارویی هستند که به‌دلیل سنتز متابولیت‌های ثانوی تیمول و کارواکرول، مصارف گسترده دارویی دارند. در این تحقیق اثر تنش خشکی بر کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس هشت گونه از آویشن مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل با چکیده کاملگونههای جنس آویشن (Thymus L.) از مهمترین گیاهان دارویی هستند که به‌دلیل سنتز متابولیت‌های ثانوی تیمول و کارواکرول، مصارف گسترده دارویی دارند. در این تحقیق اثر تنش خشکی بر کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس هشت گونه از آویشن مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل با سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در دو سطح آبیاری 25 و 50 درصد بهترتیب مربوط به تنشهای خشکی ملایم و شدید نسبت به ظرفیت زراعی، در سال 1393 و در دانشگاه شهرکرد انجام شد. سرشاخه‌های گلدار گیاه از فاصله پنج سانتیمتری سطح خاک گلدان برداشت و به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) اسانس‌گیری و ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس توسط دستگاه GC/MS شناسایی شدند. نتایج نشان داد تنش خشکی تاثیر معنیداری بر میزان بازده اسانس داشته و در بین گونهها، بهترتیب گونه T. vulgaris از بیشترین میزان اسانس (69/2 درصد) و گونه T. migricus با بازده (49/0 درصد) از کمترین میزان برخوردار بود. بیشترین مقدار تیمول (85/42 و 41/42 درصد) بهترتیب متعلق به گونههای: T. daenensis و T. kotschyanus، بیشترین مقدار کارواکرول (9/28 درصد) در گونهT. armeniacus و ژرانیول با مقدار (38/41 درصد) در گونه T. trautvetterii گزارش شد. درصد تیمول در شرایط تنش خشکی شدید نسبت به تنش ملایم در گونههای T.kotschyanus، T. migricus و T. vulgaris بدون تغییر و در گونههای T. daenensis، T. armeniacus و T. lancifolius کاهش نشان داد. در مجموع اعمال تنش خشکی شدید بسته به نوع گونه، موجب کاهش یا افزایش بازده اسانس گردید و در مقایسه با تیمول، کارواکرول در گونههای مورد بررسی تحت تاثیر تنش خشکی شدید قرار نگرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1562 - بررسی اثر محلولپاشی اوره و اسید سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی و ترکیبات فیتوشیمیایی گیاه دارویی Physalis alkekengi L.
علی پزشکی حسن نورافکن مهدی اورعی ناصر محب علی پور اسد اسدیگیاه دارویی عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi L.)، متعلق به تیره Solanacae است که به طور گسترده در طب سنتی از میوه آن برای درمان بیمارهایی نظیر سنگ کلیه و مجاری ادراری، نقرس و هپاتیت استفاده می شود. از آنجایی که استفاده از محرک های زیستی در کشاورزی می تواند در ارتقـای چکیده کاملگیاه دارویی عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi L.)، متعلق به تیره Solanacae است که به طور گسترده در طب سنتی از میوه آن برای درمان بیمارهایی نظیر سنگ کلیه و مجاری ادراری، نقرس و هپاتیت استفاده می شود. از آنجایی که استفاده از محرک های زیستی در کشاورزی می تواند در ارتقـای کمـی و کیفـی مـواد موثره گیاهان دارویی و بهبود عملکرد آنها موثر باشد، در این تحقیق اثر محلول پاشی اسید سالیسیلیک و اوره بر خصوصیات مورفولوژیکی و ترکیبات فیتوشیمیایی این گیاه در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در سال 1398 مورد بررسی قرار گرفت. محلول پاشی اسید سالیسیلیک (001/0، 0025/0، 005/0 و 01/0 میلی مولار) و اوره (25/0 ،5/0، 1 و 2 درصد) در سه مرحله با فاصله 10 روز یکبار در سه تکرار اعمال گردید. عصاره گیری اواسط شهریور ماه همزمان با برداشت به روش خیساندن انجام شد و میزان ترکیبات فیتوشیمیایی در اندام هوایی با استفاده از دستگاه HPLC تعیین گردید. بر طبق نتایج تجزیه واریانس اثر تیمار محلولپاشی بر روی همه صفات مورفولوژیکی اندام هوایی (به جز عرض برگ)، صفات مورفولوژیکی ریشه و همچنین صفات عملکردی معنی دار بود. افزایش غلظت اوره و اسید سالیسیلیک در بیشتر صفات اندازه گیری شده اثر مثبتی نشان داد و بیشترین افزایش در صفات مذکور عمدتا مربوط به کاربرد غلظت های اوره 1 و 2 درصد و اسید سالیسیلیک 01/0 میلی مولار بود. استفاده از غلظت های اوره 1 درصد و اسید سالیسیلیک 01/0 میلی مولار در مقایسه با تیمار شاهد موجب افزایش تعداد میوه (به ترتیب 8/76 و 6/64 درصد)، قطر میوه (بهترتیب 3/17 و 7/25 درصد)، طول میوه (بهترتیب 07/15 و 4/33 درصد)، وزن تر اندام هوایی (بهترتیب 9/29 و 4/56 درصد) و وزن خشک اندام هوایی (بهترتیب 4/28 و 4/61 درصد) شد. به علاوه با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک میزان ترکیبات لوتئولین، کوئرستین، کامفرول، اسید فرولیک و اسید کلوروژنیک در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1563 - بررسی تنوع ژنتیکی، زمان برداشت و روش خشک کردن تودههای گیاه دارویی (Mentha piperita L.) بر اساس صفات فیتوشیمیایی
زهرا بشیرزاده مهدی محب الدینی رقیه فتحی سید یعقوب سید معصومینعناعفلفلیMentha piperita L. گیاهی از خانواده نعنائیان Lamiaceae و نام رایج Peppermint یکی از گیاهان مهم و ارزشمند در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی است که انجام مطالعات فیتوشیمیایی بیشتر بر روی آن ضروری میباشد. این آزمایش بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با س چکیده کاملنعناعفلفلیMentha piperita L. گیاهی از خانواده نعنائیان Lamiaceae و نام رایج Peppermint یکی از گیاهان مهم و ارزشمند در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی است که انجام مطالعات فیتوشیمیایی بیشتر بر روی آن ضروری میباشد. این آزمایش بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در محل اداره ایستگاه تحیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان مشگین‌شهر در سال 1400 اجرا شد. در این تحقیق تودههای مختلف نعناع‌فلفلی از مناطق مختلف ایران جمعآوری و کشت گردید و بررسی صفات فیتوشیمیایی در مرحله نیمه گلدهی انجام شد. همچنین اسانس مواد گیاهی در مرحله نیمه گلدهی و تمام گلدهی به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد، میزان کلروفیل a و میزان اسانس در مرحله 50 و 100 درصد گلدهی و خشک کردن در دمای آون 40 درجه سانتیگراد تفاوت معنیداری در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت و بین آنتوسیانین، فلاونوئید، کارتنوئید، میزان اسانس در مرحله 50 و 100 درصد گلدهی و خشک شده در سایه تفاوت معنیداری وجود نداشت. بر اساس نتایج مقایسه میانگین‌ها میزان آنتوسیانین بین 0/93 تا 2/37 میلیگرم بر گرم، فلاونوئید 0/94 تا 2/95 میلیگرم بر گرم، میزان اسانس در مرحله 50 درصد گلدهی و خشک شده در سایه 0/44 تا 2/06 درصد متغییر بود و آنالیز اسانس‌ها هم نشان داد که بیشترین میزان اسانس در مرحله تمام گلدهی و خشک شده در سایه (3/88 درصد) و در توده نورآباد به دست آمد و کمترین میزان اسانس هم در مرحله 50 درصد گلدهی و خشک شده در سایه (0/44 درصد) و در توده تبریز مشاهده گردید. نتایج همبستگی بین صفات نشان داد که بیشترین میزان همبستگی بین صفات کلروفیل b با کارتنوئید (0/98) مشاهده شد. نورآباد، اردبیل، زنجان و همدان نسبت به بقیه توده‌ها برتر بودند. بنابرین میتوان از تودههای برتر در برنامههای اصلاحی به منظور تولید ارقام بهتر از لحاظ میزان اسانس استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1564 - بررسی تأثیر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد اکوتیپهای گیاه دارویی Cuminum cyminum L. در شرایط آب و هوایی استان کرمان
الهام مسلمی محمد مهدی اکبریان سیدذبیح الله راوری محمد رضا یاورزاده نادر مدافع بهزادیزیره سبز Cuminum cyminum L.)) از مهمترین گیاهان دارویی، با داشتن دوره رشد کوتاه و نیاز آبی پایین، مناسب کشت در مناطق خشک و نیمه خشک ایران میباشد. خشکی یکی ازمهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان در سرتاسر جهان و شایع‌ترین تنش محیطی است. در مورد گیاهان دارویی، خشکی ممک چکیده کاملزیره سبز Cuminum cyminum L.)) از مهمترین گیاهان دارویی، با داشتن دوره رشد کوتاه و نیاز آبی پایین، مناسب کشت در مناطق خشک و نیمه خشک ایران میباشد. خشکی یکی ازمهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان در سرتاسر جهان و شایع‌ترین تنش محیطی است. در مورد گیاهان دارویی، خشکی ممکن است اثر محسوسی بر عملکرد و میزان مواد مؤثره برجای گذارد. بهمنظور بررسی تحمل به خشکی اکوتیپهای زراعی زیره سبز، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان در سال زراعی 1400- 1399 اجرا شد. در این مطالعه اثر تنش خشکی در سه سطح (آبیاری نرمال، قطع آبیاری بعد از 50 درصد گلدهی مزرعه، قطع آبیاری بعد از 100 درصد گلدهی مزرعه) بر روی پنج اکوتیپ زیره سبز (ماهان، کوهبنان، خوسف، کاشمر، سبزوار) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد اثر اکوتیپ و تنش بهصورت جداگانه و توأم بر کلیه صفات مورد بررسی از جمله ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت، تعداد شاخه‌های فرعی، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن کاه و کلش و درصد اسانس دانه در سطح پنج درصد معنیدار بود. بیشترین عملکرد دانه و درصد اسانس در اکوتیپ خوسف بهترتیب در شرایط بدون تنش و قطع آبیاری بعد از 50 درصد گلدهی مزرعه حاصل شد. نتایج رگرسیون در هر سه شرایط آبیاری نشان داد که تعداد چتر، چترک و تعداد دانه در بوته میتوانند منجر به حصول بیشترین عملکرد گشته و مهمترین عوامل در تعیین عملکرد دانه میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1565 - بررسی تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه Salvia mirzayanii L. در شرایط خشکی و نانو سریم اکساید
مسعود گماریان افشار فلاح ایمانی منصور قربان پور پروین رامک سعید چاووشیدر این تحقیق تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مریم‌گلی ایرانی (Salvia mirzayanii L.) در شرایط تیمار خشکی و سطح متفاوت نانو سریم اکساید، پژوهشی گلدانی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با آزمایش اسپلیت پلات در سه تکرار بررسی گردید. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی در 4 سطح 25، چکیده کاملدر این تحقیق تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مریم‌گلی ایرانی (Salvia mirzayanii L.) در شرایط تیمار خشکی و سطح متفاوت نانو سریم اکساید، پژوهشی گلدانی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با آزمایش اسپلیت پلات در سه تکرار بررسی گردید. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی در 4 سطح 25، 50، 75 و 100 (شاهد) درصد ظرفیت زراعی و فاکتور فرعی محلول پاشی با نانوسریم اکساید در پنج سطح عدم مصرف (شاهد)، 125، 250، 500 و 1000 میلی لیتر در لیتر بود. اسانس گیری از اندام ها با استفاده از روش تقطیر با آب صورت گرفت و ترکیبات با استفاده از GC/MS جداسازی و شناسایی گردیدند.نتایج نشان داد اثر متقابل شرایط بدون تنش خشکی × 1000 میلی لیتر نانو سریم اکساید نسبت به تیمار شاهد بیشترین اثر را بر افزایش ارتفاع بوته (35 درصد)، طول ریشه (22 درصد)، وزن خشک ریشه (9/14 درصد)، درصد اسانس (19 درصد)، کلروفیل a (32 درصد)، کلروفیل b (31 درصد) و کاتالاز (16 درصد داشت. همچنین اثر متقابل تنش خشکی در سطح 25 درصد در 125 میلی‌لیتر نانو سریم اکساید بیشترین اثر را بر کاهش وزن خشک بوته (12 درصد)، طول ریشه (13 درصد)، وزن خشک ریشه (19 درصد)، درصد اسانس (10 درصد)، کلروفیل a (14 درصد) داشت. ترکیب دکان (53/19 درصد) در شرایط بدون تنش خشکی، ترکیبات اسپاتولئول (86/35 درصد)، دودکانه (4/18 درصد)، بوتانیک اسید (8/19 درصد) و لینالول (03/25 درصد) در شرایط تنش خشکی 50 درصد ظرفیت زراعی و اوکتان (76/13 درصد بنابراین غلظت 1000 میلی گرم در لیتر نانو اکسید سریم بیشترین تاثیر را بر بهبود ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی مریم گلی گذاشت. اما در شرایط 50 درصد ظرفیت زراعی ترکیبات ثانویه اسپاتولئول، دودکانه، بوتانیک اسید و لینالول بیشترین و در شرایط 75 درصد ظرفیت زراعی ترکیبات ثانویه اوکتان، تریمتیل و هگزیل ایزووالرات بیشترین مقدار را داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1566 - ارزیابی خواص فیزیکی و شیمیایی اسانس حاصل از شیرابه دو جمعیت باریجه (Ferula gummosa) از استانهای فارس و اصفهان
عارفه واعظ شهرستانی راضیه عظیمی اترگله وحید عبدوسی مهدی میرزا مرضیه قنبری جهرمیباریجه (Ferula gummosa) متعلق به خانواده چتریان، یکی از گیاهان مهم مرتعی، دارویی و صنعتی ميباشد که شیرابه استحصال شده از آن جنبه تجارتی دارد. اسانس و الئورزین باریجه کاربرد فراوان در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی دارد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی و مقایسه خواص ف چکیده کاملباریجه (Ferula gummosa) متعلق به خانواده چتریان، یکی از گیاهان مهم مرتعی، دارویی و صنعتی ميباشد که شیرابه استحصال شده از آن جنبه تجارتی دارد. اسانس و الئورزین باریجه کاربرد فراوان در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی دارد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی و مقایسه خواص فیزیکوشیمیایی اسانس حاصل از شیرابه دو جمعیت باریجه از رویشگاه اصفهان و فارس می¬باشد. بدین منظور، شیرابه باریجه از دو منطقه کاشان و فارس جمعآوری شد. سپس اسانس‌گیری از شیرابه تازه با روش تقطیر با آب و بخار آب انجام شد. اسانس با استفاده از دستگاه‌هایGC و GC/MS مورد آنالیز کمی و کیفی قرار گرفت. ویژگیهای ظاهری، فیزیکی و شیمیایی نمونههای اسانس باریجه شامل چگالی نسبی، ضریب شکست، چرخش نوری و فیتوشیمیایی اسانس مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل، اسانس باریجه به صورت مایع شفاف و بیرنگ بوده که بوی تربانتین و نت سبز خاص دارد. اسانس باریجه دو جمعیت کاشان و فارس به ترتیب دارای چگالی نسبی 0/874 و 0/869، ضریب شکست 1/4810 و 1/4795 و چرخش نوری ◦11/35 و ◦23/52میباشد. نتایج مقایسه میانگین ویژگیهای فیزیکوشیمیایی اسانس حاصل از شیرابه باریجه دو جمعیت فارس و کاشان حاکی از عدم وجود اختلاف معنیدار در ویژگیهای چگالی نسبی و ضریب شکست و در مقابل مشاهده اختلاف معنیدار در میزان چرخش نوری دو نمونه اسانس میباشد. بر اساس آنالیز اسانس، مونوترپن‌های هیدروکربنی شامل بتا-پینن (71/0و 68/8 درصد)، دلتا-3-کارن (9/4 و 5/2 درصد)، میرسن (3/9 و 2/4 درصد)، آلفا-پینن (3/6 و 3/4 درصد) و لیمونن (2/4 و 15/6درصد) به عنوان ترکیبهای عمده اسانس به ترتیب در دو جمعیت باریجه کاشان و فارس شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1567 - مقایسه ترکیبهای شیمیائی اسانس گیاه Mindium laevigatum (Vent.) Rech. f. & Schiman-Czeika در زمانهای مختلف رشد در منطقه کاشان
حسین بتولی عبدالرسول حقیر ابراهیم آبادی محمد مهدی موحد پور اسماء مازوچیجنس "گل شکافته"(Mindium L.) متعلق به تیره گل استکانی (Campanulaceae)، دارای گونههای بوته‌ای متعددی است که تاکنون بالغ بر 7 گونه از این جنس در جهان و 3 گونه از ایران گزارش شده است. در این تحقیق ترکیبهای شیمیائی اسانس اندامهای رویشی و زایشی گیاه "گل شکافته" (Mindium l چکیده کاملجنس "گل شکافته"(Mindium L.) متعلق به تیره گل استکانی (Campanulaceae)، دارای گونههای بوته‌ای متعددی است که تاکنون بالغ بر 7 گونه از این جنس در جهان و 3 گونه از ایران گزارش شده است. در این تحقیق ترکیبهای شیمیائی اسانس اندامهای رویشی و زایشی گیاه "گل شکافته" (Mindium laevigatum (Vent.) Rech. f. & Schiman-Czeika)واقع در دو رویشگاه رهق و شهسواران کاشان مورد بررسی قرار گرفته است. ساقه و میوههای رسیده این گیاه در بهار سال 1390 جمعآوری و در شرایط آزمایشگاه خشک شدند و به روش تقطیر و استخراج با بخار همزمان با حلال آلی (SDE) اسانس‌گیری شدند. برای شناسائی ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس، از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل شده به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. تعداد 43 ترکیب شیمیایی در اسانس میوه و 34 ترکیب در اسانس ساقه‌های گیاه رویشگاه رهق شناسائی شدند. 42 ترکیب شیمیایی در اسانس میوه و 44 ترکیب در اسانس ساقه‌های گیاه رویشگاه شهسواران شناسایی شد. اجزای اصلی اسانس میوه گیاه در رویشگاه منطقه رهق شامل: هنی‌کوزان (58/9%)، پالمیتیک اسید (41/7%)، پی-وینیل گوائیکول (97/4%) و دی هیدرو‌کاروئول (47/4%) بودند. اجزای اصلی اسانس ساقه گیاه در رویشگاه منطقه رهق شامل: پالمیتیک اسید (93/30%)، لینولئیک اسید (32/10%)، میرستیک اسید (97/5%) و پلارگونیک اسید (25/4%) بودند. ترکیبهای عمده اسانس میوه گیاه رویشگاه منطقه شهسواران شامل: لینولئیک اسید (63/18%)، پالمیتیک اسید (13/14%)، هنی‌کوزان (47/7%) و نونادکان (52/3%) بودند. اجزای اصلی اسانس ساقه گیاه رویشگاه منطقه شهسواران شامل: پالمیتیک اسید (67/33%)، لینولئیک اسید (56/6%)، اتیل پالمتات (32/5%) و اوژنول (14/3%) بودند. بیشترین اجزاء تشکیل‌دهنده اسانس اندامهای رویشی و زایشی گیاه گل‌شکافته موجود در دو رویشگاه، ترکیبهای مومی و سنگین بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1568 - بررسی اثر برخی عوامل محیطی بر جوانهزنی گیاه Salvia hypoleuca
سارا طهماسبی گوجگی حسنعلی نقدیبادی علی مهرآفرین وحید عبدوسی محمدرضا لبافیدر این آزمایش اثر برخی عوامل محیطی بر جوانه‎زنی گیاه Salvia hypoleuca در 5 آزمایش بهصورت فاکتوریل و 4 تکرار در آزمایشگاه کشت و توسعه پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، در سال 1393 مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش نور شامل 3 سطح، تاریکی، تاریکی-روشنایی، روشنایی و عم چکیده کاملدر این آزمایش اثر برخی عوامل محیطی بر جوانه‎زنی گیاه Salvia hypoleuca در 5 آزمایش بهصورت فاکتوریل و 4 تکرار در آزمایشگاه کشت و توسعه پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، در سال 1393 مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش نور شامل 3 سطح، تاریکی، تاریکی-روشنایی، روشنایی و عمق‎ کاشت در پنج سطح 5/0، 1، 5/1، 2 و 3 سانتیمتر، تنش غرقابی در پنج سطح 0، 1، 3، 6 و 10 روز، سطح پتانسیل اسمزی شامل 0، 2/0-، 4/0-، 6/0- و 8/0- مگاپاسکال و تنش شوری دارای پنج سطح 0، 100، 150، 200 و 250 میلی‌مولار در غلظت نمک کلریدسدیم انجام گرفت نتایج نشان داد بیشترین جوانه‎زنی در عمق کاشت 1 سانتی‎متر و تیمار روشنایی – تاریکی انجام گرفت و درصد جوانه‎زنی با افزایش غلظت کلرید سدیم به شدت کاهش یافت به‎طوری که با افزایش غلظت نمک (250 میلی‎مولار) جوانه‎زنی مشاهده نشد و اینکه با افزیش تنش خشکی از درصد جوانه‎زنی گیاه کاسته شد. اطلاعات حاصل از این آزمایش نیز به خوبی ثابت کرد که جوانه‎زنی این گونه به شدت تحت عوامل محیطی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1569 - بررسی اثر تنشهای خشکی و شوری بر میزان ترکیبات فنلی گیاه دارویی Thymus vulgaris L.
افسانه صیادی جعفر احمدی بهور اصغری سید محسن حسینیترکیبات فنلی گیاه آویشن باغی(Thymus vulgaris L.) از جمله مهمترین فرآوردههای آنتی اکسیدانی آن میباشد که در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار میگیرد. بدین منظور در این تحقیق تغییرات کمی ترکیبات فنلی گیاهدارویی آویشنتحت تنش خشکی و شوری مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیقدر سا چکیده کاملترکیبات فنلی گیاه آویشن باغی(Thymus vulgaris L.) از جمله مهمترین فرآوردههای آنتی اکسیدانی آن میباشد که در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار میگیرد. بدین منظور در این تحقیق تغییرات کمی ترکیبات فنلی گیاهدارویی آویشنتحت تنش خشکی و شوری مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیقدر سال 1392در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه و آزمایشگاه دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) اجرا گردید. عصاره‌گیری به روش ماسراسیون انجام گرفت و ترکیبات فنلی با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازهگیری گردید. نتایج آزمایش نشان داد که تنش شوری و خشکی اثر معنیداری (1%≥P) در میزان تیمول و سایر ترکیبات فنلی دارند. در تنش خشکی مقادیر وانیلیک اسید، تیمول، کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، پاراکوماریک اسید، فرولیک اسید وسالیسیلیک اسید بهترتیب 189، 48، 144، 158، 153، 137 و 84 درصد نسبت به شرایط بدون تنش (شاهد) افزایش نشان دادند. مقدار ترکیبات بررسی شده در اثر تنش شوری نیز تغییراتی نشان داد اما این تغییرات در مقایسه با تنش خشکی قابل توجه نبود. بیشترین افزایش در تنش شوری مربوط به ترکیب رزمارینیک اسید بود که نسبت به شاهد افزایش 3/36 درصدی را نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1570 - اتنوفارماکولوژی، فیتوشیمیایی (فنل و فلاونویید کل) و ارزیابی اثر ضد باکتریائی عصاره اتانولی گیاهان دارویی-خوراکی ( Allium cepa, Actinidia deliciosa, Berberis vulgaris ) بر جدایههای لیستریا مونوسیتوژنز
یونس انزابی آرش خاکیبررسیهای اتنوفارماکولوژیکی، فیتوشیمیایی و ضد باکتریایی گیاهان دارویی و خوراکی، بهمنظور دستیابی به ترکیبات طبیعی آنتی‌اکسیدان و ضدعفونی‌کننده در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریهای عفونی، از مهمترین چالشهای سازمان جهانی بهداشت (WHO) گزارش شده است. در این تحقیق گیاهان چکیده کاملبررسیهای اتنوفارماکولوژیکی، فیتوشیمیایی و ضد باکتریایی گیاهان دارویی و خوراکی، بهمنظور دستیابی به ترکیبات طبیعی آنتی‌اکسیدان و ضدعفونی‌کننده در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریهای عفونی، از مهمترین چالشهای سازمان جهانی بهداشت (WHO) گزارش شده است. در این تحقیق گیاهان خوراکی: زرشک، کیوی و پیاز از استانهای مختلف کشور جمعآوری و همزمان مهمترین استفاده‌های دارویی آنها از مردم محلی اخذ و ثبت گردید، عصاره اتانولی گیاهان با استفاده از روش ماسراسیون در قیف پرکولاسیون، میزان فنل و فلاونوئید کل به روش اسپکتروفوتومتری، ارزیابی اثر ضد باکتریایی عصارهها علیه جدایههای باکتری لیستریا مونوسیتوژنز از روشهای دیسک دیفیوژن، تعیین حداقل غلظت ممانعت از رشد (MIC) وحداقل غلظت باکتری کشی (MBC) بر مبنای روش رقت لوله‌ای استفاده گردید و نتایج در سطح 05/0P< ارزیابی گردید. ارزیابی اتنوفارماکولوژیکی نشان داد که از فراورده‌های مختلف پیاز، سیر، زرشک، اسفند و سیاهدانه در طب سنتی استانهای مورد بررسی بهعنوان مقوی سیتم ایمنی، ضدالتهاب و ضدمیکروب قوی در پیشگیری و درمان عفونتهای گوارشی، روده، عفونت سینوسی و ریه استفاده میشود. نتایج نشان داد بالاترین میزان ترکیبات فنلی (402.14±1.51mgGAE/g) و فلاونوییدی (278.1±12.1 mgQUEg-1) در دو گیاه زرشک و پیاز مربوط به عصاره گیاه زرشک بود و عصاره‌های کیوی، زرشک و پیاز در مقایسه با آنتی‌بیوتیک استاندارد آمپی‌سیلین، بهترتیب با قطر هاله‌های عدم رشد 5/25، 22 و 21 میلیمتر، مقدار MIC معادل 5/62، 125 و 125 میکروگرم بر میلی‌لیتر و MBC معادل 250، 500 و 500 میکروگرم بر میلی‌لیتر از عملکرد بهینه علیه باکتری لیستریا مونوسیتوژنز برخوردار بودند. نتایج آنالیز آماری نیز مشخص کرد که عصاره گیاه کیوی نسبت به عصاره دو گیاه دیگر از عملکرد ضدلیستریایی بیشتری برخوردار است و پیشنهاد میگردد در این رابطه بررسیهای تکمیلی در مدلهای حیوانی و بالینی صورت پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1571 - بررسی تأثیرگذاری مؤلفههای فضای شهری بر شکلگیری الگوهای رفتاری (نمونه موردی منطقه 2 تهران)
مریم برومند شیرین طغیانی حمید صابریارزیابی فضاهای شهری عموماً با تأکید بر ابعاد کالبدی و فارغ از نگاه اجتماعی صورت پذیرفته است؛ در صورتی که فضاهای شهری تنها به وسیله طراحان و برنامه ریزان ساخته نشده بلکه در عمل از شیوه استفاده شهروندان و تصویر ذهنی آنها نیز تأثیر می گیرند. این پژوهش با هدف واکاوی تأثیر چکیده کاملارزیابی فضاهای شهری عموماً با تأکید بر ابعاد کالبدی و فارغ از نگاه اجتماعی صورت پذیرفته است؛ در صورتی که فضاهای شهری تنها به وسیله طراحان و برنامه ریزان ساخته نشده بلکه در عمل از شیوه استفاده شهروندان و تصویر ذهنی آنها نیز تأثیر می گیرند. این پژوهش با هدف واکاوی تأثیرپذیری رفتار انسان از مؤلفه های محیطی شامل معنا، عملکرد و شکل فضای شهری انجام شده است. روش انجام این پژوهش کارکردی برگرفته از نتایج بررسی های توصیفی- استنتاجی و اسنادی- کتابخانه ای بوده که بر مبنای آن مدل سازی صورت گرفته است. ارزیابی صحت و دقت فرضیات به کمک روش معادلات ساختاری SEMبه طور مشخص روش کمترین مربعات جزئی (PLS)در نرم افزارهای Smart PLSو SPSS صورت پذیرفته است. آزمون های خودگردان سازی (Bootstraping)، تحلیل عاملی تأییدی و تی تک نمونه ای (t-value)در این راستا و آزمون های شاخص اعتبار اشتراک (CV com.)، شاخص اعتبار افزونگی (CV red.)، واریانس تبیین شده (R2)و شاخص GOFجهت نکویی برازش مورد استفاده قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشانگر فزونی سطح معناداری 403/3، 405/2 و 085/6 به ترتیب در ارتباط با معنا، عملکرد و شکل فضای شهری از میزان قابل قبول 96/1 و در نهایت، تأیید رابطه میان معنا، عملکرد و شکل فضای شهری بر شکل گیری الگوهای رفتاری می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1572 - اولویت بصری میدان ها شهری از منظر کاربران(نمونه موردی: میدان های شهر همدان)
شیدا حقیریان حسن سجادزاده مهرداد کریمی مشاورمیدان ها همواره به عنوان یکی از فضاهای شهری موثر در شهرهای کهن جهان و همچنین در ایران مطرح بوده اند که "حضور مردم از تمامی اقشار" در این فضا اتفاق می افتاد. اما در دوره های اخیر به دلیل ورود اتومبیل به شهرها، میدان ها معنای گذشته خود را از دست داده اند و تنها به عنصری ت چکیده کاملمیدان ها همواره به عنوان یکی از فضاهای شهری موثر در شهرهای کهن جهان و همچنین در ایران مطرح بوده اند که "حضور مردم از تمامی اقشار" در این فضا اتفاق می افتاد. اما در دوره های اخیر به دلیل ورود اتومبیل به شهرها، میدان ها معنای گذشته خود را از دست داده اند و تنها به عنصری ترافیکی و در اختیار سواره ها تبدیل شده اند. همین امر باعث شده تا در طراحی میدان ها جدید، اصول زیبایی شناختی کنار گذاشته شود. آنچه که در تعریف جدید میدان ها دیده می شود، با تعریف گذشته میدان ها فاصله بسیاری دارد. در همین راستا، پژوهش حاضر قصد دارد که شناسایی عوامل زیبایی شناختی موثر در ادراک مردم از میدان ها شهری را مورد بررسی قرار دهد. به همین منظور، سه میدان شهر همدان که از نظر ویژگی های کالبدی، فرهنگی و اجتماعی با یکدیگر تمایز دارند، انتخاب شد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که با به کارگیری نرم افزار SPSS و با استفاده از روش آنالیز واریانس یک طرفه، صورت گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که دو عامل طراحی از پیش اندیشیده شده و فرهنگ و اجتماع تاثیر معناداری در ادراک زیبایی شناسانه از میدان شهری توسط مردم خواهند داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1573 - Narrative Formation of Teacher Identity from the Perspective of Complexity Theory
Saeed Ayiewbey Mehdi SarkhoshTeacher identity has been studied from several perspectives. However, the present study makes an attempt to investigate the process of identity formation through narrative telling from the framework of complexity theory. In a case study design semi-structured interview چکیده کاملTeacher identity has been studied from several perspectives. However, the present study makes an attempt to investigate the process of identity formation through narrative telling from the framework of complexity theory. In a case study design semi-structured interview data and teacher-produced diaries of a novice Iranian English teacher were analyzed in order to identify attractors of identity formation. As a result, four major attractors that had the strongest effect on the process of identity formation were detected. Then the mechanisms through which these attractors exerted influence on identity formation are discussed. Finally, it has been argued that narrative construction of identity requires the individual to stress different aspects of their identity at different times; and that the phase shifts that occurred when the identity system moved in the direction of another attractor were triggered by the moment-to-moment requirements of narrative formation. The findings are followed by a discussion of pedogogical and theoretical implications. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1574 - Effects of Genre-Based Pedagogy on Iranian Medical Researchers’ Discussion Writing Ability
Sadegh Ghaffari Zhila MohammadniaGenre-based pedagogy has gained a lot of attention since the mid-1980s. Genre is defined in relation to the use of language in conventionalized communicative situations. In this research, there was an attempt to scrutinize the effects of genre-based pedagogy on Iranian چکیده کاملGenre-based pedagogy has gained a lot of attention since the mid-1980s. Genre is defined in relation to the use of language in conventionalized communicative situations. In this research, there was an attempt to scrutinize the effects of genre-based pedagogy on Iranian medical researchers’ discussion writing ability. To examine the formulated hypotheses, A group of 35 subjects were randomly selected from medical researchers in Zanjan and Tehran Universities of Medical Sciences. Both male and female researchers were invited to this study. A within-group pre-test and post-test design was implemented. The instructional procedures went on for four sessions before the posttest was administered. The results of the paired t-test revealed that genre-based pedagogy had a significant effect on the discussion writing ability of Iranian researchers of medical sciences. Ultimately, in a Focus-group interview, the participants contended their expertise in writing significantly increased due to the treatment sessions. Implications of this study may include genre-based pedagogy in the Iranian ESP curriculum. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1575 - طراحی مدل مدیریت دانش براساس رویکرد یادگیری سازمانی مطالعه موردی دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران
مهدی دهقان نژاد مختار رنجبر علیرضا پیوند سنجر سلاجقهسابقه و هدف: پژوهش حاضر به عوامل مدل مدیریت دانش با رویکرد یادگیری سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران پرداخته است. مواد و روش ها: روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی اکتشافی می باشد و با بهره گیری از تکنیک مصاحبه و فیش برداری اقدام به شناخت عوامل مدل مربوطه پرداخت ها چکیده کاملسابقه و هدف: پژوهش حاضر به عوامل مدل مدیریت دانش با رویکرد یادگیری سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران پرداخته است. مواد و روش ها: روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی اکتشافی می باشد و با بهره گیری از تکنیک مصاحبه و فیش برداری اقدام به شناخت عوامل مدل مربوطه پرداخت هاست. از اینرو پژوهش حاضر ابتدا با شناسایی خبرگان با تکنیک گلوله برفی اقدام به شناسایی خبرگان امر نموده که برابر با 15 نفر می باشند سپس با برگزاری جلسات مصاحبه ای نیم ساعته با هریک از خبرگان اقدام به شناخت عوامل شده و پس از آن با ستفاده از مصاحبه های بسته تکنیک دلفی در پژوهش اجرا شد. یافته ها: نتایج آن منجر به شناسایی عوامل و متغیرهای رمبوط به مدل شده است که این متغیرها شامل شرایط علی، بستر، مقوله اصلی، مداخله گرها، پیامدها و راهبرد می شود. نتیجه گیری: براساس اجرای تکنیک دلفی مشخص شد که هریک از این متغیرها دارای زیر مولفه هایی می باشند که در به ترتیب برگیرنده مهارت های فردی، مدل های ذهنی و ارتباطات، متغیر دوم شامل میل به تقویت ، یاددهی و یادگیری، متغیر سوم آگاهی و چشم اندز مشترک، جبر سیستمی و تفویض اختیار، متغیر چهارم عوامل شرکتی، عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی، عوامل فرهنگی و عوامل ساختاری، متغیر پنجم دانش افزایی، تطبیقی محیطی، یادگیری اجتماعی، تجربه اندوزی گروهی، متغیر ششم تفکر سیستمی، یادگیری تیمی، پیوندهای مشترک، مدیریت سرمایه فکری و ارزیابی عملکرد می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1576 - تأثیر و نقش طب تمدنهای غیر اسلامی بر طب تمدن اسلامی
محمد علی شاه حیدری غفار پوربختیار عبدالعزیز موحدرشد و گسترش دانش پزشکی در تمدن اسلامی تنها مرهون پزشکان مسلمان نیست، چراکه پزشکان غیر مسلمان نیز در شکلگیری و شکوفایی این دانش سهم داشتهاند. واکاوی سهم پزشکان غیر مسلمان در پزشکی دوره اسلامی از راه بررسی کمی و کیفی آثار آنان در سه حوزه ترجمه، درمان وتألیف امکان‌پذیر ا چکیده کاملرشد و گسترش دانش پزشکی در تمدن اسلامی تنها مرهون پزشکان مسلمان نیست، چراکه پزشکان غیر مسلمان نیز در شکلگیری و شکوفایی این دانش سهم داشتهاند. واکاوی سهم پزشکان غیر مسلمان در پزشکی دوره اسلامی از راه بررسی کمی و کیفی آثار آنان در سه حوزه ترجمه، درمان وتألیف امکان‌پذیر است. بنابر بررسی آماری کتابهای ترجمه شده علوم طبی ونزدیک به نیمی از پزشکان حاذق و مشهور شاغل در دربار خلفای جهان اسلام، مسیحی، یهودی و بعضاً صابئی و سامری بودند. نیاز خلفا و درباریان به درمانگر، کمبود پزشکان حاذق مسلمان به نسبت پزشکان غیرمسلمان، و تساهل و تسامح خلفا و مصونیت نسبی این پزشکان زمینه ساز حضور آنان در دربار خلفای اسلامی بود. از سوئی حضور این پزشکان در دربارها افزون بر درمانگری، نتایج و آثار دیگری، از جمله گسترش و پیشرفت دانش پزشکی را در پی‌داشت . این پژوهش در صدد است با اشاره به راههای انتقال طب سایرملل به حوزه تمدن اسلامی و نقش اطبای آنها در توسعه دانش پزشکی جهان اسلام و زمینه های تأثیرپذیری پزشکان مسلمان از این حوزه را بررسی کند. یافته های اساسی این پژوهش نشان می دهد، که از دوره عباسیان به بعد، مسلمانان به طور مستقیم و غیرمستقیم، به اخذ و اقتباس علم پزشکی ملل مختلف پرداخته اند و در کنار تأثیرپذیری از آنها، در برخی از شاخه ها، همچون پزشکی، درمان ، گیاه شناسی و داروسازی از ایشان متأثر گردیده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1577 - نقش طب درتوسعه تمدن اسلامی
محمد علی شاه حیدری غفار پوربختیار عبدالعزیز موحدتشویق بی نظیر اسلام به فراگیری علوم از جمله تأکید فراوان بر بهداشت وسلامت جسم وروان، مسلمین را واداشت تا به علم طب بیش از دیگر علوم اهمیت قائل شوند و آنرا از شریفترین علم ها به شمار آورند. لذا به برکت تعالیم اسلامى مسلمانان به توفیقات بزرگى در امور ترجمه ، علم طب و تألی چکیده کاملتشویق بی نظیر اسلام به فراگیری علوم از جمله تأکید فراوان بر بهداشت وسلامت جسم وروان، مسلمین را واداشت تا به علم طب بیش از دیگر علوم اهمیت قائل شوند و آنرا از شریفترین علم ها به شمار آورند. لذا به برکت تعالیم اسلامى مسلمانان به توفیقات بزرگى در امور ترجمه ، علم طب و تألیف متون پزشکى دست یافتند، که این امور موجبات ظهور متفکران ومحققان منحصر به فردی در جهان اسلام گردید تا با شیوه های ابداعی خویش در درمان بیماری ها و نیز با تألیفات گرانقدر خود سهم و نقش قابل توجهی را در توسعه دانش پزشکی وبه تبع آن تمدن اسلامی بعمل آوردند .منابع تاریخی نشان از این دارد که طب در تمدن اسلامی حائز مقام شامخی بوده و اسلام و تمدن اسلامی به پیشرفت علم پزشکی و جنبه های مختلف آن، چه بصورت مستقیم و چه غیر مستقیم به دیگر ملتهای متمدن کمک کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1578 - بررسی عوامل اجتماعی مؤثر در پیدایش گفتمان نمایشی واقعۀ کربلا
محسن آقاحسنی امیر تیمور رفیعی سید حسن قریشی حمیدرضا جدیدیواقعۀ کربلا از خاطرات غم‌انگیز شیعیان در طول تاریخ میباشد. پس از این واقعه، شیعیان به گونههای مختلف برای احیاء و ترویج فرهنگ عاشورایی تلاش نمودهاند. آیین شبیه‌خوانی هرچند که قرن‌ها پس از آن واقعه ظاهر شد اما در راستای تحقق همان تلاش‌ها قرارمی‌گیرد. صرف‌نظراز پیشینه ب چکیده کاملواقعۀ کربلا از خاطرات غم‌انگیز شیعیان در طول تاریخ میباشد. پس از این واقعه، شیعیان به گونههای مختلف برای احیاء و ترویج فرهنگ عاشورایی تلاش نمودهاند. آیین شبیه‌خوانی هرچند که قرن‌ها پس از آن واقعه ظاهر شد اما در راستای تحقق همان تلاش‌ها قرارمی‌گیرد. صرف‌نظراز پیشینه باستانی ایرانیان در برگزاری آیینهای سوگواری، عوامل متعددی در شکلگیری این هنر ایرانی تأثیرگذار بودهاند. هرچندکه؛ تفکیک تلاش‌های ائمه‌اطهار، شخصیت‌ها، اندیشمندان، غلمای دینی نویسندگان و آثار آنها که در این پژوهش تحت عنوان عوامل اجتماعی مورد بررسی قرار میگیرند از دیگر عوامل مؤثردر پیدایش این نمایش ایرانی، دشوار می‌نمود اما از آنجا که آگاهی از این تآثیر ضمن تأکید بر هویت ایرانی این پدیده، اثباتی بر ظهور مقطعی خلاقیت‌های حقیقت‌جویانه ایرانیان و تدریجی بودن شکلگیری آیین شبیه‌خوانی نیز خواهد بود، با بررسی گزارش‌های تاریخی موجود، به روش کتابخانهای و شیوۀ تحلیلی و توصیفی درصدد تبیین جایگاه اینگونه عوامل اجتماعی در پیدایش این آیین ایرانی برآمدیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1579 - وجه تسمیه بیشاپور و مکانیابی دو اثر ساسانی در شهر بیشاپور بر پایه گزارش‌های منابع اسلامی
احمد حیدریبیشاپور نام سومین شهر دولت ساسانی است که شاپوریکم ساخته است. نام این شهر در گزارش‌های مورخان و اسناد به-دست آمده از کاوش‌های باستانشناسی به اشکال مختلف به ثبت رسیده است. بسیاری از پژوهشگران سعی نمودهاند نام بیشاپور و آثار ذکر شده در اسناد موجود را با آثار شناسایی شد چکیده کاملبیشاپور نام سومین شهر دولت ساسانی است که شاپوریکم ساخته است. نام این شهر در گزارش‌های مورخان و اسناد به-دست آمده از کاوش‌های باستانشناسی به اشکال مختلف به ثبت رسیده است. بسیاری از پژوهشگران سعی نمودهاند نام بیشاپور و آثار ذکر شده در اسناد موجود را با آثار شناسایی شده از کاوش‌های باستانشناسی تطبیق دهند و گاه به وجه اشتقاق آن پی ببرند. پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که وجه تسمیه بیشاپور چیست و دو اثر شناسایی شده در کاوش‌های معاصر به نامهای معبدآناهیتا و تالار پذیرایی قابل تطبیق با نام کدام آثار ذکر شده توسط جغرافیانویسان اسلامی است؟ پژوهش حاضر به این نتیجه میرسد که نام بیشاپور به معنای "کار نیک شاپور" یا "خداوندگار شاپور" نیست. بیشاپور تصحیفی از واژه "بیت‌شاپور" به معنای خانه یا شهر شاپور است، این نام به شکل پیشوند مکان در نام بسیاری از شهرهای ساسانی مشاهده میشود. همچنین مطابق مطالعات صورت گرفته، نام دو آتشکده مشهوری که مولفین صدراسلام از آن به نامهای شِبِرخَشین و گمبذگاوسر ذکر کرده‌اند، در واقع نام دو ساختمان بزرگ شهر بیشاپور به ترتیب ساختمانB (تالار پذیرایی) و ساختمانA (معبد آناهیتا) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1580 - نقش ایران و روم در حیات سیاسی اشکانیان ارمنستان در قرن چهارم میلادی
محمد ملکیاشکانیان ارمنستان، در معاهده صلحی که بین ایران و روم در اواخر قرن سوم میلادی منعقد شد، بار دیگر سلطه خود را بر ارمنستان، در نتیجه اتحاد با امپراتوری روم و تقابل با شاهنشاهی ساسانی، احیا کرد. هدف روم از اتحاد با اشکانیان ارمنستان، تحت فشار قرار دادن ساسانیان بود. زیرا ار چکیده کاملاشکانیان ارمنستان، در معاهده صلحی که بین ایران و روم در اواخر قرن سوم میلادی منعقد شد، بار دیگر سلطه خود را بر ارمنستان، در نتیجه اتحاد با امپراتوری روم و تقابل با شاهنشاهی ساسانی، احیا کرد. هدف روم از اتحاد با اشکانیان ارمنستان، تحت فشار قرار دادن ساسانیان بود. زیرا ارمنستان به‌دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، برای حفظ سلطه بر میانرودان و سرزمین‌های ماورای فرات، برای روم و ساسانیان بسیار مهم بود. اهمیت ارمنستان برای ایران و روم در قرن چهارم میلادی، باعث اثرپذیری خاندان اشکانی حاکم در ارمنستان از هریک از دو قدرت شاهنشاهی ساسانی و امپراتوری روم شد. این مقاله با بررسی حوادث تاریخی این دوره، با تحلیل دادههای منابع، نه تنها بر نقش موثر ایران و روم در تداوم و انقطاع حیات سیاسی این خاندان تاکید میکند، بلکه به تبیین روابط ایران و روم، با در نظر گرفتن نقش این خاندان ایرانی حاکم بر ارمنستان، نیز می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1581 - تحلیل نقوش شکار در اثر مهرهای ایلامی از 3000 تا 700 ق.م.
مهرداد نوری مجیری مهرناز بهروزی میرزا محمد حسنیصحنه های شکار و ترسیم تسلط انسان بر جانوران از جمله نقوش محبوب و مطرح دوران باستان است که بر مهرهای ایلامی حک شده اند. تحلیل و تفسیر این تصاویر بازگوکننده پیام های نمادینی است که اندیشه و باورهای مردم این دوره را آشکار می کند. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل نقوش صحنه های ش چکیده کاملصحنه های شکار و ترسیم تسلط انسان بر جانوران از جمله نقوش محبوب و مطرح دوران باستان است که بر مهرهای ایلامی حک شده اند. تحلیل و تفسیر این تصاویر بازگوکننده پیام های نمادینی است که اندیشه و باورهای مردم این دوره را آشکار می کند. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل نقوش صحنه های شکار در آثار مهرهای ایلامی از 3000 تا 700 ق.م. باتوجه به امر مقدس است. برای تحلیل و تفسیر اثر مهرها از روش آیکونوگرافی استفاده شد. برای بررسی صحنه های شکار تعداد 34 اثر مهر به صورت هدفمند گزینش شد که با روش آماری و ثبت اطلاعات در نمودار فراوانی مورد بررسی قرار گرفت. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات این نتیجه به دست آمد: نقوش صحنه های شکار در اثر مهرهای ایلامی دارای مفاهیمی چون شکار برای خوراک و پوشاک، شجاعت در میدان نبرد، دفاع از مالکیت انسان بر گله ها، بازگوکننده بروج فلکی، تسلط بر آن حیوان در دنیای واقعی، دریافت قدرت های آن جانور و انتقال آن به انسان، نمادهایی از خدایان و حیوانات متعلق به آنهاست. این صحنه ها، صحنه هایی از امر قدسی را می نمایند. زیرا عمل شکار، امری مقدس، و میدان شکار، کارزاری الوهی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1582 - بررسی و تحلیل اوضاع اقتصادی عصر طلایی اندلس در دورۀ حاکمیت عبدالرحمن الناصر 300-350 هجری قمری و حَکَم المستنصر 350-366 هجری قمری
سمیه کسائیان ستار عودی نصراله پور محمدی املشیدر اواخر قرن سوم هجری، در شرایطی که اوضاع نابسامان اندلس خبر از زوال حاکمیت اسلامی در این سرزمین می‌داد، با روی کارآمدن الناصر و حکم المستنصر فصلی جدید بهنام عصر طلایی در تاریخ ثبت شد که پیامد آن بازگشت آرامش و وحدت به اندلس بود. وضعیت اقتصادی اندلس در این دوره، مقولۀ چکیده کاملدر اواخر قرن سوم هجری، در شرایطی که اوضاع نابسامان اندلس خبر از زوال حاکمیت اسلامی در این سرزمین می‌داد، با روی کارآمدن الناصر و حکم المستنصر فصلی جدید بهنام عصر طلایی در تاریخ ثبت شد که پیامد آن بازگشت آرامش و وحدت به اندلس بود. وضعیت اقتصادی اندلس در این دوره، مقولۀ مهمی است که در سایه تحولات سیاسی و نظامی کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. در این پژوهش برآنیم به روش توصیفی-تحلیلی، از لابه‌لای منابع تاریخی حیات اقتصادی اندلس را ترسیم کرده و به این سوال پاسخ دهیم که مهمترین پیامدهای اقتصادی در عصر حاکمیت عبدالرحمن الناصر و حکم المستنصر چه بوده است؟ نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از این است که اقدامات و تدابیر اقتصادی الناصر و پسرش در راستای اعمال قوانین مالیاتی بر اساس عقائد دینی، اجرای شیوه‌های نوین در کشاورزی، رشد صنعت نساجی و پیوند بازار تجاری اندلس با بازارهای مدیترانه وشرق، تاثیر شگرفی در تحولات اقتصادی عصر طلایی داشته و تاییدی بر حاکمیتی باتدبیر، دراین برهه زمانی است که با توجه به‌آن میتوان به الگویی مناسب برای پیشرفت جوامع اسلامی دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1583 - تاثیر ساختار اجتماعی ناهمگن بر ناکارآمدی وناپایداری احزاب دردوره پهلوی دوم
علی اکبر محمدی الموتی سینا فروزش غلامحسین زرگرینژادهر چند محققین مختلف مولفه های مختلفی در عدم پایداری احزاب و ناکارآمدی آنها در دوره پهلوی دوم بررسی نمودهاند اما شاید بتوان گفت گستردگی ایران و به تبع آن ساختار اجتماعی ناهمگن جامعه ایرانی یکی از دلایلی است شکاف های اجتماعی آن در طی روند تاریخ، بویژه در بعد از به قدرت ر چکیده کاملهر چند محققین مختلف مولفه های مختلفی در عدم پایداری احزاب و ناکارآمدی آنها در دوره پهلوی دوم بررسی نمودهاند اما شاید بتوان گفت گستردگی ایران و به تبع آن ساختار اجتماعی ناهمگن جامعه ایرانی یکی از دلایلی است شکاف های اجتماعی آن در طی روند تاریخ، بویژه در بعد از به قدرت رسیدن رضاشاه گسترده تر شده و وفاق اجتماعی لازم برای توسعه سیاسی و در راس آن شکل گیری احزاب سیاسی را تقلیل داده است. وفاق ملی در جوامعی که از قومیت ها، گروه ها و خرده فرهنگ های متعددی تشکیل شده اند از اهمیت ویژه ای برخوردار است و عامل مهمی در ثبات و انسجام سیاسی و اجتماعی بدون کنترل بیرونی است. پیامد های حاصل از وجود بسترهای اجتماعی ناهمگن مانند گسترده تر شدن شکاف قومی-مذهبی ، ایجاد و گسترش شدن شکاف بین سنت گرایان و تجددخواهان ، افزایش شکاف طبقاتی بین مردم و تعارضات ایدولوژیک دربین نخبگان سیاسی دخیل در امر فعالیت احزاب سیاسی، باعث شد تا احزاب سیاسی در دوره پهلوی دوم نتوانند به کارآمدی و ثبات مدنظر دست یابند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1584 - مکانیابی شهرهای قرارگرفته برسر شاهراه خراسان در کرمانشاهان (محور ساسانی قصر شیرین- کرمانشاه)
صبا غلامی رضا مهرآفرین رسول موسوی حاجیجغرافیای تاریخی روشی علمی برای مطالعات محوطههای باستانی، جای یابی شهرها و محوطه‌ها، است. جغرافیای تاریخی عوامل جغرافیایی را در طول تاریخ بررسی میکند. غرب ایران در طول تاریخ به‌واسطه موقعیت استراتژیک و همسایگی با عراق و فاصله کم با تیسفون همواره مورد اهمیت و توجه بوده چکیده کاملجغرافیای تاریخی روشی علمی برای مطالعات محوطههای باستانی، جای یابی شهرها و محوطه‌ها، است. جغرافیای تاریخی عوامل جغرافیایی را در طول تاریخ بررسی میکند. غرب ایران در طول تاریخ به‌واسطه موقعیت استراتژیک و همسایگی با عراق و فاصله کم با تیسفون همواره مورد اهمیت و توجه بوده است جاده قصر شیرین-کرمانشاه دارای ارزش تاریخی و تجاری است، این جاده بهعنوان بخشی از شاهراه تجاری خراسان آسیای غربی را به آسیای شرقی وصل میکند. کرمانشاه دومین استانی است که بیشترین آثار ازدوره ساسانی را دارا است، مسیر تجاری راه خراسان با گذر از قصر شیرین و کرمانشاه از ایران میگذرد امروزه بخشی از آنکه منطبق با جاده‌ای است که از عراق به سمت کرمانشاه میرود. بانام محور ساسانی قصر شیرین – کرمانشاه شناخته میشود، حدفاصل شهر قصر شیرین تا کرمانشاه شهرهای سرپل ذهاب، کرند، اسلام‌آباد غرب و ماهیدشت قرار دارد، این شهرها و روستاهای اطراف آن هرکدام آثار تاریخی متعلق به دوران‌های تاریخی، اشکانی، ساسانی و پس از ساسانی را دارا است. این مسیر باستانی هنوز مورداستفاده و اهمیت است. در دوران اشکانی و ساسانی با توجه به نقش واسطه‌گری تجاری از این مسیر استفاده‌شده است، در دوران اسلامی این منطقه بخشی از ایالت جبال بود. اهمیت تجارت در این مسیر باعث ایجاد شهرهای مهم و پویا شده است. این جاده همواره موردتوجه سیاحان و جغرافیا نویسان بوده است. در این مقاله جغرافیای تاریخی منطقه در دوران اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی موردمطالعه قرارگرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1585 - ردیابی شهر تاریخی مشکویه و جایگاه آن در مسیر جاده ابریشم باتکیه بر منابع تاریخی و باستانشناختی
مرضیه عباس زاده غلام شیرزادهچکیده: مسأله تجارت و داد و ستد از روزگاران باستان مورد توجه جوامع انسانی بوده و آنان بصورت کاملاً ساده اقدام به مبادله کالا در مقیاس محدود می کردند. این مبادلات بازرگانی در طول زمان و پس از ایجاد حکومت های متمرکز دچار تغییر و تحولات زیادی شده و از مبادلات ساده و کم ا چکیده کاملچکیده: مسأله تجارت و داد و ستد از روزگاران باستان مورد توجه جوامع انسانی بوده و آنان بصورت کاملاً ساده اقدام به مبادله کالا در مقیاس محدود می کردند. این مبادلات بازرگانی در طول زمان و پس از ایجاد حکومت های متمرکز دچار تغییر و تحولات زیادی شده و از مبادلات ساده و کم اهمیت محلی به مبادلات فرامنطقه ای بزرگ مبدل گشته است. تجارت در طول جاده ابریشم نمونه ای از این مبادلات فرامنطقه ای است که علاوه بر حمل و نقل کالا باعث انتقال فرهنگ و آداب و رسوم ملل مختلف در طول این مسیر شده است. شهرها و استراحتگاههایی که در طول این مسیر وجود داشتند یا به مرور زمان ایجاد شدند، نقش مهمی در توسعه این تجارت فرامنطقه ای بر عهده داشتند. شهر مشکویه یا محوطة مشکین تپه نمونه ای از این شهرهای واقع در طول جاده ابریشم است که در منابع اسلامی به کرّات به آن اشاره شده است. محوطه مشکین تپه در شمال شرقی استان مرکزی، شرق شهرستان زرندیه و جنوب شرقی شهر پرندک واقع شده است. در این مقاله کوشش شده ضمن بررسی متون جغرافیایی و تاریخی دوره اسلامی در حد فاصل قرن 4 تا 7 ه.ق، اقدام به بازسازی مسیر جاده ابریشم از این بخش از سرزمین ایران(مسیر همدان به ساوه و ری) شود. در این راه، یافته های باستان شناسی بدست آمده از کاوش های باستان شناسی محوطه نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. واژگان کلیدی: تجارت، جاده ابریشم، شهر مشکویه، محوطه مشکین تپه، باستان شناسی پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1586 - تحلیلی بر دلایل لشکر کشی نادر شاه به هند
دکتر داود اصفهانیان محمد فریدیچکیده: لشکر کشی نادر به هند زمانی اتفاق افتاد که در داخل ایران نادرشاه همانند یک ناجی، یکپارچگی و غـرور و سر‌بلندی را به ایرانیان بازگردانده بود. هر چند تصرف قدرت مطلقه همیشه برای حاملان آن با عوارض و اجحافاتی همراه است و نادر نیز از این عوارض بری نبود، اما روی هم ر چکیده کاملچکیده: لشکر کشی نادر به هند زمانی اتفاق افتاد که در داخل ایران نادرشاه همانند یک ناجی، یکپارچگی و غـرور و سر‌بلندی را به ایرانیان بازگردانده بود. هر چند تصرف قدرت مطلقه همیشه برای حاملان آن با عوارض و اجحافاتی همراه است و نادر نیز از این عوارض بری نبود، اما روی هم رفته تا این مقطع اقدامات نادر ستایش همگان را در پی داشته است. در نقطه مقابل، حکومت گورکانیان هند چون مریضی در حال احتضار بود که به نظر میرسد افتادنش به تلنگر نادر بند بوده است. نادر را چه نیازی به این لشکرکشی بود؟ قانون طبیعت قدرت و سقوط حکومت‌های فاسد بدست شایستگان و قاطعان، تعقیب و تنبیه افغانهای فراری، جبران فقر و فاقه‌ی کشور، خیانت امرائ هند، مشغول و آماده نگه‌داشتن سپاهیان، رساندن مرزهای ایران به سرحدات طبیعی و تاریخی، دفاع نادر از یک پادشاه مسلمان در برابر شورش اقوام کافر، استعداد جهانگیری نادر و ... را از دلایل حملـه نادر به هنـدوستـان دانسته‌انـد. این پژوهش به روش توصیفیـ تحلیلی تلاش میکند جواب‌های مورد نظر را بررسی و استعداد جهانگشایی نادر را مورد توجه بیشتری قرار دهد. واژگان کلیدی:نادرشاه، وحدت ملی، لشکرکشی به هندوستان، محمدشاه، افغانها پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1587 - بررسی سیاست دینی پادشاهان اشکانی
دکتر احمد کامرانی فر راضیه مصطفویچکیده در ایران عهد باستان همه ی ادیان ومذاهب ،در رقابت با یکدیگر،به دنبال رسیدن به قدرت بودند وحتی سعی در تشکیل حکومت داشتند .برخی حکومت ها هم با به قدرت رسیدن بعضی از ادیان تشکیل شده اند. در این میان حکومت اشکانی با روحیه بردباری و شکیبایی مذهبی، خود را از دعواهای د چکیده کاملچکیده در ایران عهد باستان همه ی ادیان ومذاهب ،در رقابت با یکدیگر،به دنبال رسیدن به قدرت بودند وحتی سعی در تشکیل حکومت داشتند .برخی حکومت ها هم با به قدرت رسیدن بعضی از ادیان تشکیل شده اند. در این میان حکومت اشکانی با روحیه بردباری و شکیبایی مذهبی، خود را از دعواهای دینی رها ساخت وتوانست بر ادیان حکومت کند. شاهان اشکانی که عقاید مذهبی خود را داشتند و گاهی در راه رسیدن به مقاصد سیاسی، خویش را مقید به انجام امور دینی نشان می دادند با سیاست تساهل وتسامح دینی، همه ی ادیان ومذاهب را به رسمیت شناختند ولی هیچ دین ومذهبی را به عنوان آیین رسمی اعلام نکردند وپیروان هر یک از ادیان، آزادانه در کیش خود باقی می ماندند . سوال اصلی این مقاله عبارت از آن است که : سیاست دینی پادشاهان اشکانی بر چه اساسی بود؟ این پژوهش در ردیف تحقیقات تاریخی جای می گیرد که به شیوه ی تحلیلی توصیفی به نگارش درآمده است و از نظر هدف از جمله تحقیقات نظری می باشد . در فرایند تحقیق ، اطلاعاتی راجع به سیاست دینی شاهان اشکانی جمع آوری شده که با مطالعه ی آن می توان روحیه ی تساهل و تسامح مذهبی اشکانیان را عامل مهم عمر طولانی حکومت اشکانی دانست . این مقاله با بررسی همه جانبه موضوع به مواردی از جمله : عقاید دینی وباورهای مذهبی سلاطین اشکانی، سیاست دینی شاهان اشکانی ، بررسی تساهل و تسامح مذهبی در دوره ی اشکانیان ؛ پرداخته است. این نوشتار شامل یک مقدمه ، متن اصلی ، نتیجه وفهرست منابع ومآخذمی باشد. واژگان کلیدی :دین ، سیاست دینی ، اشکانیان ، تساهل و تسامح . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1588 - جایگاه و نقش مکتب کوفه در بنیان‌گذاری و شکوفایی علمی در تمدن اسلامی ( از ورود امام علی (ع) تا تاسیس حوزه علمی بغداد )
احمد رضا بهنیافرچکیده: در شکوفایی علمی در تمدن اسلامی، ملل، مکاتب و شخصیت‌های مختلف تأثیرگذار بودند. از جمله مکتب علمی کوفه و اندیشمندان آن که با توجه به ساختار جمعیتی ایرانی ـ عربی (یمنی ـ نزاری) و حضور حضرت علی(ع) و امام صادق(ع) در این شهر موجب تحرک علمی و پیدایش و شکوفایی علوم چکیده کاملچکیده: در شکوفایی علمی در تمدن اسلامی، ملل، مکاتب و شخصیت‌های مختلف تأثیرگذار بودند. از جمله مکتب علمی کوفه و اندیشمندان آن که با توجه به ساختار جمعیتی ایرانی ـ عربی (یمنی ـ نزاری) و حضور حضرت علی(ع) و امام صادق(ع) در این شهر موجب تحرک علمی و پیدایش و شکوفایی علوم مختلف گردید. در مقاله‌ی حاضر با استفاده از روش کتابخانهای به پیدایش مکتب علمی کوفه و نقش دانشمندان آن در تمدن اسلامی از ورود امام علی (ع) تا تاسیس حوزه علمی بغداد پرداخته شده و نتیجه‌ی حاصله آن است که آغاز تدوین در علومی مانند تفسیر، کلام، فقه مربوط به کوفه و حوزه‌ی علمی آن است و در مدون کردن سایر علوم و انتشار و شکوفایی آن نیز نقش بسزایی داشت. میراث کوفه بعدها به سایر حوزههای علمی ا ز جمله بغداد انتقال یافت. واژگان کلیدی :مکتب کوفه– تمدن اسلامی – شکوفایی علمی- امام علی (ع) – حوزه بغداد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1589 - گرایش فرهنگی اشکانیان: یونانی‌مآبی یا ایران‌گرایی
علی رحمانی نادره نفیسی سلیمان امین زاده فرزاد مافیاصطلاح هلنیسم (یونانی‌مآبی) نخستین بار از سوی یوهان گوستاو درویزن، مورّخ و سیاستمدار آلمانی قرن نوزدهم مطرح شد. از آن زمان تاکنون، این اصطلاح و دیدگاههای گوناگون برخاسته از آن محلّ بحث و مناقشۀ بسیار بوده است. به عقیدۀ درویزن، هلنیسم پدیدهای بود که در اثر فتوحات و لش چکیده کاملاصطلاح هلنیسم (یونانی‌مآبی) نخستین بار از سوی یوهان گوستاو درویزن، مورّخ و سیاستمدار آلمانی قرن نوزدهم مطرح شد. از آن زمان تاکنون، این اصطلاح و دیدگاههای گوناگون برخاسته از آن محلّ بحث و مناقشۀ بسیار بوده است. به عقیدۀ درویزن، هلنیسم پدیدهای بود که در اثر فتوحات و لشکرکشی‌های اسکندر به کشورهای مشرق‌زمین، و از تأثیر و تأثر فرهنگ یونانی و فرهنگ ملتهای مغلوب پدید آمده بود. اعتقاد به تأثیر گسترده و همه‌جانبۀ فرهنگ هلنیستی در دورۀ اشکانی در ایران و ارمنستان از مسائل بحث‌انگیزی است که همواره از سوی پژوهشگران غربی به‌گونه‌ای بسیار اغراق‌آمیز مطرح شده است. با این حال، به‌تازگی نشانه‌های تغییر در تاریخ‌نگاری دورۀ اشکانی پدیدار شده است. این امر به دلیل نقد منابع و متون مؤلفان کلاسیک است و به‌تدریج به سوی اصلاح نگرشهای سدۀ نوزدهم پیش میرود. نگارندگان این مقاله کوشیده‌اند با بررسی اجمالی پیشنیۀ اصطلاح هلنیسم و سپس جستجوی ردپای این فرهنگ در دورۀ اشکانیان به ارزیابی و نقد این تفکّر بپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1590 - مدلسازی پیشبینی ورشکستگی با استفاده از متغیرهای مدیریت سود
مسلم قاطبی ,ولی خدادادی علیرضا جرجرزاده احمد کعب عمیرهدف این مقاله مدلسازی و پیش بینی ورشکستگی با استفاده از متغیرهای مدیریت سود تعهدی و واقعی است. بر این اساس با استفاده از رگرسیون لجستیک، صحت و دقت مدل های ورشکستگی قبل و بعد از افزودن متغیرهای مدیریت سود، مورد سنجش قرار گرفته است. بر این اساس، نمونه ای مشتمل بر 1287 سا چکیده کاملهدف این مقاله مدلسازی و پیش بینی ورشکستگی با استفاده از متغیرهای مدیریت سود تعهدی و واقعی است. بر این اساس با استفاده از رگرسیون لجستیک، صحت و دقت مدل های ورشکستگی قبل و بعد از افزودن متغیرهای مدیریت سود، مورد سنجش قرار گرفته است. بر این اساس، نمونه ای مشتمل بر 1287 سال- شرکت طی دوره زمانی 1385 - 1397 از شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران انتخاب شده است. نتایج نشان داد توان پیش بینی مدلهای ورشکستگی آلتمن، اسپرینگیت و زیمسکی پس از افزودن متغیرهای مدیریت سود تعهدی نسبت به مدل های اولیه، به طور قابل توجهی افزایش یافته است. همچنین، پارامترهای مدیریت سود واقعی باعث تضعیف توان پیشبینی مدل های آلتمن، اسپرینگیت و زیمسکی میشود. بر اساس نتایج، به حسابداران، مدیران شرکتها و برنامه‌ریزان اقتصادی توصیه میشود، برای تصمیمگیری بهتر و بهینه در خصوص مدیریت مالی شرکتها به پدیده مدیریت سود شرکتها توجه ویژه ای نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1591 - برآورد نابرابری درآمد و فقر شهری و روستایی استان هرمزگان در مقایسه با کل کشور
حسین حیدری اسمعیل ابونوری احمد جعفری صمیمی یونس نادمیدر این مقاله روند فقر و نابرابری در استان هرمزگان و کل کشور به تفکیک مناطق شهری و روستایی طی دوره زمانی 1363-1398 برآورد شده است. برای این منظور، از ریزداده‌های طرح درآمد- هزینه منتشره سالانه در مرکز آمار ایران استفاده و شاخص ضریب جینی به صورت ناپارامتریک، خط فقر و سپس چکیده کاملدر این مقاله روند فقر و نابرابری در استان هرمزگان و کل کشور به تفکیک مناطق شهری و روستایی طی دوره زمانی 1363-1398 برآورد شده است. برای این منظور، از ریزداده‌های طرح درآمد- هزینه منتشره سالانه در مرکز آمار ایران استفاده و شاخص ضریب جینی به صورت ناپارامتریک، خط فقر و سپس شکاف فقر به دست آمده است. سپس، برای مقایسه نابرابری و همچنین، فقر بین مناطق شهری و روستایی استان هرمزگان با مناطق شهری و روستایی کل کشور از 6 الگوی رگرسیونی تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج نشان داده است که فقر و نابرابری در مناطق شهری استان هرمزگان از فقر و نابرابری در مناطق روستایی استان کمتر بوده است. فقر در مناطق شهری و روستایی استان هرمزگان به ترتیب از فقر در مناطق شهری و روستایی کشور بیشتر بوده است؛ در حالی که نابرابری در مناطق شهری و روستایی استان هرمزگان به طور معنادار به ترتیب از مناطق شهری و روستایی کشور کمتر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1592 - تبیین پویایی‌های بین متغیرهای کلان اقتصادی و شکاف تورم هسته
امیر منصور طهرانچیان میر حسین موسوی زهرا میلا علمی زهرا کاشانیانهدف مقاله بررسی پویایی‌های متغیرهای کلان اقتصادی و شکاف هسته تورم با استفاده از روش خودرگرسیون برداری با دادههای توالی زمانی مختلط (MIDAS-VAR) در اقتصاد ایران در بازه زمانی 1367 - 1399 است. نتایج حاکی از آن است که تورم هسته در مقایسه با تورم جاری باثبات‎تر است. تکا چکیده کاملهدف مقاله بررسی پویایی‌های متغیرهای کلان اقتصادی و شکاف هسته تورم با استفاده از روش خودرگرسیون برداری با دادههای توالی زمانی مختلط (MIDAS-VAR) در اقتصاد ایران در بازه زمانی 1367 - 1399 است. نتایج حاکی از آن است که تورم هسته در مقایسه با تورم جاری باثبات‎تر است. تکانه نوسانات قیمت نفت و نقدینگی تاثیر معناداری بر شکاف تورم هسته ندارند. شکاف تورم هسته بیشترین تاثیرپذیری را از تکانه‎های ارزی و نوسانات خود دریافت میکند که این مساله نشاندهنده‎ تاثیر انتظارات تورمی در شکلگیری تورم هسته است؛ با توجه به یافته‎های تحقیق، کنترل نوسانات نرخ ارز و هدف‎گذاری تورم هسته برای کنترل انتظارات تورمی پیشنهاد می‎گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1593 - برآورد فقر و شاخصهای فقر در مناطق شهری و روستایی
علی اکبر خسروی نژاددر این مقاله فقر نسبی مورد توجه قرار گرفته و خط فقر بر اساس رویکرد رفتار مصرفی و مطلوبیت گرایی در قالب سیستم مخارج خطی با استفاده از داده های خام بودجه خانوار که در طبقات پنج گانه گروه بندی شده اند، برای جوامع شهری و روستایی طی دوره 86-1380 برآورد شده است. سپس شاخص های چکیده کاملدر این مقاله فقر نسبی مورد توجه قرار گرفته و خط فقر بر اساس رویکرد رفتار مصرفی و مطلوبیت گرایی در قالب سیستم مخارج خطی با استفاده از داده های خام بودجه خانوار که در طبقات پنج گانه گروه بندی شده اند، برای جوامع شهری و روستایی طی دوره 86-1380 برآورد شده است. سپس شاخص های فقر سرشمار، شکاف فقر و شاخص فوستر،گریر و توربک(FGT) محاسبه و تحلیل شده است. نتایج حاکی از آن است که در نیمه اول دوره مطالعه شاخص های فقر روند تقریباً نزولی را طی کرده اند، این در حالی است که نیمه دوم، تصویری از صعودی بودن شاخص های فقر را ارائه می کند. از این رو، توجه هرچه بیشتر به پدیده فقر، پایش مستمر آن، و تلاش بیشتر برای فقرزدایی را یادآور می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1594 - ارتباط غیرخطی بین ضریب نفوذ بیمه و درآمد سرانه
اسماعیل صفرزاده هدی جعفریدر این مقاله ارتباط غیرخطی بین ضریب نفوذ بیمه و درآمد سرانه بررسی شده است. برای این منظور منحنی S شکل در قالب توابع رشد لجستیک دو متغیره تصریح شده و پارامترهای آن با استفاده از دادههای تلفیقی 70 کشور با درآمدهای پایین، متوسط، متوسط به بالا و بالا در طول دوره 2011-2000 چکیده کاملدر این مقاله ارتباط غیرخطی بین ضریب نفوذ بیمه و درآمد سرانه بررسی شده است. برای این منظور منحنی S شکل در قالب توابع رشد لجستیک دو متغیره تصریح شده و پارامترهای آن با استفاده از دادههای تلفیقی 70 کشور با درآمدهای پایین، متوسط، متوسط به بالا و بالا در طول دوره 2011-2000 و روش حداکثر راست‌نمایی برآورد شده است. بر اساس برآوردهای صورت گرفته کشش‌های درآمدی ضرایب نفوذ بیمه‌های زندگی، غیرزندگی و کل صنعت به ترتیب در سطح درآمد سرانه 18697، 7492 و 10392 به بیشینه خود (63/1، 38/1 و 42/1) می‌رسند. همچنین کمینه و بیشینه ضرایب نفوذ بیمه‌های زندگی، غیرزندگی و کل به ترتیب 54/4، 9/2 و 44/7 و 75/0، 02/1 و 83/1 است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1595 - استفاده از معیار شکاف بازار آزاد (BMP) جهت بررسی تغیرات نرخ ارز بر ارزش افزوده بخش صنعت
حمیدرضا ایزدی مریم ایزدیبیثباتی در نرخ واقعی ارز باعث افزایش ریسک و نااطمینانی، کاهش سرمایهگذاری، کوتاهتر شدن افق سرمایهگذاری، بی‌ثباتی بازارهای مالی، کاهش حجم تجارت خارجی، تخصیص منابع به فعالیتهای غیر تولیدی، کاهش ارزش افزوده بخش صنعت، نرخ رشد تولیدی و اقتصادی میگردد. نظر به اهمیت تغییر چکیده کاملبیثباتی در نرخ واقعی ارز باعث افزایش ریسک و نااطمینانی، کاهش سرمایهگذاری، کوتاهتر شدن افق سرمایهگذاری، بی‌ثباتی بازارهای مالی، کاهش حجم تجارت خارجی، تخصیص منابع به فعالیتهای غیر تولیدی، کاهش ارزش افزوده بخش صنعت، نرخ رشد تولیدی و اقتصادی میگردد. نظر به اهمیت تغییرات نرخ ارز، این مقاله با استفاده از شاخص شکاف بازار آزاد (BMP) برای دوره زمانی (1389-1350) به بررسی و ارزیابی اثر نوسانات نرخ ارز و انحراف آن از مسیر تعادلی پرداخته و سپس تأثیرات منفی این نوسانات و انحرافات آن را بر ارزش افزوده بخش صنعت بررسی میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1596 - تاثیر شکاف بودجه استانی بر شکاف درآمد منطقهای استانهای ایران با استفاده از مدل PVAR
هادی رحمانی فضلی عباس عرب مازارهدف مقاله بررسی ارتباط میان شکاف استانی بودجه عمرانی و بودجه کل با شکاف درآمد سرانه به عنوان شاخص نابرابری منطقهای در میان استانهای کشور طی دوره زمانی 1385 - 1390 با استفاده از رویکرد خودرگرسیونی برداری تابلویی است. بر اساس نتایج آزمون همجمعی تابلویی، ارتباط معنادار ب چکیده کاملهدف مقاله بررسی ارتباط میان شکاف استانی بودجه عمرانی و بودجه کل با شکاف درآمد سرانه به عنوان شاخص نابرابری منطقهای در میان استانهای کشور طی دوره زمانی 1385 - 1390 با استفاده از رویکرد خودرگرسیونی برداری تابلویی است. بر اساس نتایج آزمون همجمعی تابلویی، ارتباط معنادار بلندمدت میان شکاف درآمد سرانه استانی با شکاف استانی بودجه کل و شکاف بودجه عمرانی وجود دارد. نتایج حاصل از برآورد مدل PVAR و تجزیه و تحلیل توابع ضربه واکنش نشان میدهد که شوک شکاف بودجه اثر مثبت بر شکاف درآمد سرانه دارد و تعدیل اثر این شوک بر شکاف درآمد سرانه حدود شش دوره زمانی به طول می‌انجامد. نتایج تجزیه واریانس شوک‌ها نشان داد شکاف استانی بودجه کل و شکاف استانی بودجه عمرانی سهم زیادی از تغییرات شکاف درآمد سرانه استانی را توضیح میدهند. نتایج بر ضرورت کاهش شکاف در تخصیص بودجه به استانهای کشور تاکید دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1597 - اقتصاد سایه و نابرابری درآمدی در ایران
احمد اسدزاده زهرا جلیلیچکیده مقاله‌ی حاضر رابطه بین نابرابری درآمدی و اقتصاد سایه را در ایران طی دوره 1389- 1350 مورد مطالعه قرار میدهد. پس از بررسی شکست ساختاری در دادهها با استفاده از آزمون شکست ساختاری درون‌زای بای- پرون و انجام آزمون ریشه واحد لی- استرازیکیچ مطالعه با روش حداقل مربعات چکیده کاملچکیده مقاله‌ی حاضر رابطه بین نابرابری درآمدی و اقتصاد سایه را در ایران طی دوره 1389- 1350 مورد مطالعه قرار میدهد. پس از بررسی شکست ساختاری در دادهها با استفاده از آزمون شکست ساختاری درون‌زای بای- پرون و انجام آزمون ریشه واحد لی- استرازیکیچ مطالعه با روش حداقل مربعات معمولی انجام گرفت. براساس نتایج به دست آمده اثر اقتصاد سایه بر نابرابری درآمدی مثبت بوده و با افزایش آن، نابرابری درآمدی افزایش مییابد. همچنین نتایج نشان دادند افزایش اندازه دولت، منجر به افزایش نابرابری‌های درآمدی شده است. به علاوه اثر اقتصاد سایه در همزمانی با رشد اقتصادی و اندازه دولت حاکی از آن است که در حالت افزایش اقتصاد سایه، نابرابری‌های درآمدی افزایش مییابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1598 - رابطه پایداری شکاف تورم و سیاست پولی بانک مرکزی در برنامههای اول تا چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
علیرضا عرفانی سمیرا مرادیدر این مقاله ارتباط بین قاعدهی تیلور برای سیاست پولی بانک مرکزی و پایداری شکاف تورم در یک مدل ساده‌ی کینزین‌های جدید بررسی شده است. این قاعده تابعی از شکاف تورم و تولید است که وزن‌هایی را به این دو متغیر نسبت میدهد. با برآورد این وزنها در یک سیستم معادلات همزمان با چکیده کاملدر این مقاله ارتباط بین قاعدهی تیلور برای سیاست پولی بانک مرکزی و پایداری شکاف تورم در یک مدل ساده‌ی کینزین‌های جدید بررسی شده است. این قاعده تابعی از شکاف تورم و تولید است که وزن‌هایی را به این دو متغیر نسبت میدهد. با برآورد این وزنها در یک سیستم معادلات همزمان با استفاده از دادههای فصلی 1389- 1368، این ارتباط در برنامههای اول تا چهارم توسعه مورد بررسی قرار گرفته است. طبق نتایج، شکاف تورم در هیچکدام از برنامههای توسعه پایدار نیست و رابطهی معناداری بین پایداری شکاف تورم و وزن‌های شکاف تورم و تولید در سیاست پولی بانک مرکزی وجود ندارد. بدین معنا که افزایش و کاهش پارامتر پایداری تحت تاثیر ساختار اقتصادی کشور است. نبود رابطهی معنادار نشاندهندهی عدم دقت سیاستهای پولی اتخاذ شده توسط بانک مرکزی و عقیم ماندن تاثیر این سیاست است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1599 - مدل ادوار تجاری حقیقی با شکلگیری عادات: راه حلی برای معمای صرف سهام
سید فخرالدین فخر حسینیدر ادبیات اقتصادی، شکلگیری عادات در بازتولید برخی از اطلاعات مالی تاریخی موفق بوده است و میتواند مشکلات مربوط به شبیهسازی متغیرهای بازارهای مالی و ادوار تجاری را آسانتر کند. هدف این مقاله بررسی عملکرد شکلگیری عادات با جدایی‌ناپذیری بین مصرف و فراغت میباشد. دادهها چکیده کاملدر ادبیات اقتصادی، شکلگیری عادات در بازتولید برخی از اطلاعات مالی تاریخی موفق بوده است و میتواند مشکلات مربوط به شبیهسازی متغیرهای بازارهای مالی و ادوار تجاری را آسانتر کند. هدف این مقاله بررسی عملکرد شکلگیری عادات با جدایی‌ناپذیری بین مصرف و فراغت میباشد. دادههای مورد استفاده در این مقاله مربوط به قیمت‌های ثابت 1383 بوده و به طور سالانه برای دوره زمانی 1345-93 میباشند. بر این اساس، پس از لگاریتم‌‌گیری از متغیرها با استفاده از فیلتر هدریک- پرسکات، متغیرها روند‌زدایی شدند. معادلات نهایی الگو، پیرامون وضعیت باثبات خطی شده و با استفاده از رهیافت اُهلیگ (1999) معادلات تصادفی خطی شده، به صورت یک الگوی فضا- حالت در محیط برنامه‌نویسی Matlab تصریح شد. نتایج نشان میدهد افزودن پارامتر شکلگیری عادات میتواند نسبت شارپ یا نوسانات دارایی بدون ریسک را افزایش دهد و جداناپذیری بین مصرف و فراغت، میتواند معمای صرف سهام را تبیین نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1600 - بررسی و تحلیل عناصر داستانی در افسانه‌های تخیّلی بختیاری (مطالعۀ موردی: قصّۀ گنجشک به لهجۀ محلّیِ فارسانی)
حمزه محمدی ده چشمه حمید رضایی الهام محمودیافسانههای بختیاری با گویشی ساده و نزدیک به زبان فارسی و با تلفیقی از زبان محلّی روایت میشوند. این در حالی است که در بیان وجوه دیگر ادبیّات عامه؛ یعنی زبان‌زدها و ضرب‌المثل‌ها، افسانه‌ها و قصّه‌ها، پایۀ اصلی در روایت، گویش منطقۀ مورد نظر است. قصّه‌های بختیاری علاوه بر چکیده کاملافسانههای بختیاری با گویشی ساده و نزدیک به زبان فارسی و با تلفیقی از زبان محلّی روایت میشوند. این در حالی است که در بیان وجوه دیگر ادبیّات عامه؛ یعنی زبان‌زدها و ضرب‌المثل‌ها، افسانه‌ها و قصّه‌ها، پایۀ اصلی در روایت، گویش منطقۀ مورد نظر است. قصّه‌های بختیاری علاوه بر نزدیکی زبانی با افسانه‌های مناطق مرکزی ایران، از شباهت معنایی و ساختاری برخوردارند؛ به‌طوری که با انجام تغییراتی اندک در این افسانه‌ها، میتوان اغلب آنها را به مَتَل‌هایی قابل‌فهم برای شنوندگان و مخاطبان دیگر مناطق تبدیل کرد. جمعآوری اینگونه قصّه‌ها گذشته از اهمیّتی که در زمینۀ مردم‌شناسی، جامعه‌شناسی، تاریخ اجتماعی اقوام و ... دارد، از نظر زبانی؛ یعنی دربرگرفتن نحو، واژگان و نوع تلفّظ آنها، از اهمیّت شایانی برخوردار است؛ چراکه با حفظ و ضبط این قصّه‌ها میتوان ساختار نحوی، واژگان و تلفّظ آنها را ثبت کرد و در دوره ای که بیشتر گرایش به استفاده از زبان رسمی است و کم‌کم لهجه‌ها و گویش‌ها در حال نابودی هستند، از این طریق به حفظ لهجه‌ها و گویش‌های مختلف کمک کرد. بر همین اساس، در این پژوهش یکی از افسانه‌های محلّی بختیاری (قصّۀ گنجشک) به لهجۀ فارسانی جمعآوری و آوانویسی گردیده و سپس با استفاده از روش توصیفی و تحلیل محتوا، عناصر داستانی در این قصّه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. با توجّه به از بین‌رفتن بسیاری از لهجه‌ها و گویش‌ها در عصر جدید، هدف از پژوهش پیشِ رو ضرورت حفظ اینگونه قصّه‌ها و گویش مورد استفاده در آنهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1601 - تحلیل قصه های رایج در گویش لکی بر مبنای الگوی ولادیمیر پروپ
علی حیدریاین مقاله، ابتدا به تعریف قصه، سابقۀ قصه، ساختار قصه و طبقهبندی قصه‌ها میپردازد و سپس دیدگاههای ولادیمیر پروپ، قصه‌شناس مشهور روسی و 31 خویشکاری که او از صد قصۀ رایج در روسیه (قصۀ پریان) استخراج کرده است، همراه با شخصیت‌های اصلی قصه و حوزۀ خویشکاری‌های آنها نقل میک چکیده کاملاین مقاله، ابتدا به تعریف قصه، سابقۀ قصه، ساختار قصه و طبقهبندی قصه‌ها میپردازد و سپس دیدگاههای ولادیمیر پروپ، قصه‌شناس مشهور روسی و 31 خویشکاری که او از صد قصۀ رایج در روسیه (قصۀ پریان) استخراج کرده است، همراه با شخصیت‌های اصلی قصه و حوزۀ خویشکاری‌های آنها نقل میکند. در ادامه، ناهماهنگی الگوی پروپ را با قصه‌های رایج در گویش یا لهجۀ لکی شرح میدهد و نمونههایی از آن قصه‌ها را ذکر میکند که در حوزههای مختلفی از خویشکاری‌ها و شخصیت‌های اصلی قصه با الگوی پروپ در تضاد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1602 - COVID۱۹ و تاثیر آن بر ورزشکاران جوان
یاسر جانباززمینه و هدف: پاندمی کووید-19 ورزش سازمان‌یافته در جامعه را با لغو، اصلاح یا به تعویق انداختن مشارکت ورزشی به عنوان بخشی از استراتژی کاهش انتقال ویروس، مختل کرده‌است. این امر تاثیر قابل‌توجهی بر ورزشکاران جوان در رابطه با ملاحظات روانی - اجتماعی، حرکتی-جسمانی و پیشرفت ش چکیده کاملزمینه و هدف: پاندمی کووید-19 ورزش سازمان‌یافته در جامعه را با لغو، اصلاح یا به تعویق انداختن مشارکت ورزشی به عنوان بخشی از استراتژی کاهش انتقال ویروس، مختل کرده‌است. این امر تاثیر قابل‌توجهی بر ورزشکاران جوان در رابطه با ملاحظات روانی - اجتماعی، حرکتی-جسمانی و پیشرفت شغلی آنها داشته است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر کووید-19 بر ورزشکاران جوان میباشد. مواد و روشها: در این مطالعه مقالات مرتبط از تمام پایگاههای اطلاعاتی شامل اسکوپوس، پابمد، گوگل اسکالار، سامانه همایش‌های معتبر علمی، مگیران و نور مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در فرایند جست‌وجوی مقالات از کلیدواژه‌های ویروس کرونا، کووید 19، فعالیت ورزشی و ویروس کرونا، فعالیت ورزشی و سیستم ایمنی بدن، فعالیت ورزشی پرشدت و سیستم ایمنی بدن استفاده شد. نتایج: با توجه به محدودیتهای قرنطینه، نیاز به غلبه بر قوانین و شرایط ملی ناکارآمد برای ارائه مراقبتهای پزشکی، تأمین مالی و اجرای برنامه واکسن مؤثر در سطح محلی، ملی و جهانی، ایجاد ایمنی کافی گروه و ایجاد محیط، این اختلال احتمالاً برای چند سال ادامه خواهد داشت. نتیجه گیری: این مقاله چالشهای موقت مربوط به اهمیت حرکتی-جسمانی و روانی - اجتماعی حفظ یک برنامه ورزشی فعال برای ورزشکاران جوان را در نظر خواهد گرفت، که منعکس‌کننده اقدامات ایمنی برای اصلاح تجهیزات ورزشی و حمایت‌های محیطی است تا اجازه مشارکت ایمن در آموزش و رقابت و ارائه مشاوره در مورد پروتکل‌های بازگشت تدریجی به ورزش برای ورزشکاران جوان پس از ابتلا به کووید-19 را بدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1603 - تاثیر تمرینات یوگا بر میزان اضطراب آسیب ورزشی و تحمل ناکامی بانوان ورزشکار
مونا رضاییزمینه و هدف: هدف از انجام این پژوهش تعیین تاثیر تمرینات یوگا برمیزان اضطراب آسیب ورزشی وتحمل ناکامی بانوان ورزشکار است. مواد و روشها: تحقیق حاضرکاربردی و نیمه تجربی است. جامعه آماری تحقیق شامل بانوان بازیکن لیگ بسکتبال بود. آزمودنی ها به طور تصادفی در دو گروه 7 نفره آز چکیده کاملزمینه و هدف: هدف از انجام این پژوهش تعیین تاثیر تمرینات یوگا برمیزان اضطراب آسیب ورزشی وتحمل ناکامی بانوان ورزشکار است. مواد و روشها: تحقیق حاضرکاربردی و نیمه تجربی است. جامعه آماری تحقیق شامل بانوان بازیکن لیگ بسکتبال بود. آزمودنی ها به طور تصادفی در دو گروه 7 نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابتدا آزمون اضطراب آسیب ورزشی و ناکامی در میان دو گروه برگزار شد، سپس گروه آزمایش به مدت 12 جلسه متوالی( 2 جلسه در هفته) تحت تمرینات یوگا قرار گرفتند. در پایان مجددا همه تحت آزمون اضطراب آسیب ورزشی و ناکامی قرار گرفتند. بعد از یک دوره یک ماهه برای بررسی ماندگاری اثر بخشی یوگا مجددا آزمودنیها پیگیری شدند. برای تحلیل داده ها از روش های آماری در دو سطح توصیفی و استنباطی و از آزمون های آماری متناسب با مقیاس دادهها و از نرمافزار آماری SPSS استفاده شدهاست. نتایج: طبق نتایج تمرینات یوگا بر کاهش اضطراب آسیب ورزشی وتحمل ناکامی آزمودنیها اثر مثبت دارد. نتیجهگیری: همچنین نتایج بدست آمده از پیگیری مجدد اثرات یوگا نشان داد که همچنان این عامل بر اضطراب آسیب ورزشی و تحمل ناکامی موثر بوده‌است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1604 - بررسی تجربی جوشکاری مقاومتی نقطه‌ای ورقهای فولادی با ضخامت نامشابه: مشخصههای دکمه‌ی جوش و رفتار شکست
مجید پورانوریبا توجه به کاربرد گسترده اتصالات جوش مقاومتی نقطه‌‌ای با ضخامت نامشابه در صنعت خودروسازی، بررسی رفتار مکانیکی آن‌ها اهمیت قابل توجهی دارد. این مقاله به بررسی مشخصه‌های دکمه‌ی جوش، مود و مکانیزم شکست اتصال جوش مقاومتی نقطه‌ای فولاد کم کربن ب چکیده کاملبا توجه به کاربرد گسترده اتصالات جوش مقاومتی نقطه‌‌ای با ضخامت نامشابه در صنعت خودروسازی، بررسی رفتار مکانیکی آن‌ها اهمیت قابل توجهی دارد. این مقاله به بررسی مشخصه‌های دکمه‌ی جوش، مود و مکانیزم شکست اتصال جوش مقاومتی نقطه‌ای فولاد کم کربن با ضخامت نامشابه حین تست کشش-برش می‌پردازد. از پارامترهای نیروی شکست، انرژی شکست و مود شکست برای توصیف رفتار مکانیکی اتصال استفاده شد. در جوش‌های با اندازه‌ی دکمه‌ی مناسب، خط انجماد نهایی در مرکز هندسی اتصال قرار دارد. در مود شکست محیطی، شکست با گردنی‌شدن فلز پایه در ورق نازک‌تر رخ داد. نتیجه گرفته شد که اندازه‌ی دکمه‌ی جوش، عمق نفوذ جوش و استحکام فلز پایه با ضخامت کم‌تر فاکتورهای اصلی کنترل کننده‌ی ظرفیت تحمل نیرو و قابلیت جذب انرژی جوش‌های مقاومتی نقطه‌ای با ضخامت نامشابه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1605 - مطالعه تجربی شکل دهی ورقهای فلزی با استفاده از انرژی شیمیایی
رضا عباسیان مهران مرادی غریبوند بوذرجمهر قاسمیدر این تحقیق فرآیند شکل‌دهی ورق‌های فولادی با استفاده از انرژی فعل و انفعالات شیمیایی یک نوع سیمان خاص به منظور جایگزینی نیروی پرس متداول صورت گرفته است. بدین منظور دستگاه آزمایشی طراحی و ساخته شده است. در این دستگاه مواد شیمیایی با انبساط و حرارتی که ایجاد می چکیده کاملدر این تحقیق فرآیند شکل‌دهی ورق‌های فولادی با استفاده از انرژی فعل و انفعالات شیمیایی یک نوع سیمان خاص به منظور جایگزینی نیروی پرس متداول صورت گرفته است. بدین منظور دستگاه آزمایشی طراحی و ساخته شده است. در این دستگاه مواد شیمیایی با انبساط و حرارتی که ایجاد می‌کنند قادرند ورق فولادی به ضخات 1 میلیمتر و قطر 120 میلیمتر را به شکل نیمکره‌ای تغییر شکل دهند. تجربه نشان می‌دهد که با توجه به فشار هیدرواستاتیکی یکنواخت و دمای تولید شده در حدود 150درجه سانتیگراد عمل شکل‌دهی بدون ایجاد چروک خورگی صورت می‌گیرد که جزئیات دستگاه طراحی شده و نحوه عمل آن در پی می‌آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1606 - تخمین استحکام کششی قطعات در جوشکاری قوسی تنگستن- گاز با سرعتهای پیشروی کنترل شده با استفاده از شبکه های عصبی
غلامرضا مرامی امیر مصطفی پور اصل رامین مشک آبادیجوشکاری قوسی تنگستن – گاز یکی از فرایندهای مهم جوشکاری در صنعت می باشد که از الکترود غیر مصرفی تنگستن برای جوشکاری استفاده می کند. این روش برای جوشکاری قطعات نازک فولادهای ضد زنگ و فلزات غیر آهنی از قبیل آلومینیوم، منیزیم و آلیاژهای مس به کار برده می شود. در این ت چکیده کاملجوشکاری قوسی تنگستن – گاز یکی از فرایندهای مهم جوشکاری در صنعت می باشد که از الکترود غیر مصرفی تنگستن برای جوشکاری استفاده می کند. این روش برای جوشکاری قطعات نازک فولادهای ضد زنگ و فلزات غیر آهنی از قبیل آلومینیوم، منیزیم و آلیاژهای مس به کار برده می شود. در این تحقیق با طراحی و ساخت یک بازوی جوشکاری اتوماتیک که سرعت جوشکاری آن بوسیله میکرو کنترلر کنترل می شود در شرایط مختلف جوشکاری مانند انواع سرعت پیشروی، شدت جریان و دمای پیش گرم آزمایشات عملی صورت گرفته و مقدار استحکام کششی نمونه های جوشکاری شده اندازه گیری شد. سپس با استفاده از این اطلاعات تجربی، سیستم هوشمندی از نوع شبکه های عصبی طراحی ، آموزش و تست گردید که ورودی های آن پارامترهای تنظیمی جوشکاری و خروجی آن استحکام کششی جوش حاصل می باشد. نتایج کار نشان می دهد که با استفاده از شبکه عصبی با دقت بسیار بالائی می توان استحکام کششی را قبل از انجام جوشکاری تخمین زد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1607 - شبیه سازی شکل دهی انفجاری ورق از جنس آلیاژ آلومینیوم
مهدی ظهور مسعود کریمیدر سالهای اخیر ورق‌های آلیاژ آلومینیوم در صنعت خودروسازی کاربرد وی‍ژه‌ای پیدا کرده‌اند. شکل‌دهی این مواد با روش‌های استاتیکی مانند هیدروفرمینگ و پرس بسیار مشکل است چرا که این ورق‌ها محدوده پلاستیک پیش از پارگی کمتری نسبت به ورق‌های چکیده کاملدر سالهای اخیر ورق‌های آلیاژ آلومینیوم در صنعت خودروسازی کاربرد وی‍ژه‌ای پیدا کرده‌اند. شکل‌دهی این مواد با روش‌های استاتیکی مانند هیدروفرمینگ و پرس بسیار مشکل است چرا که این ورق‌ها محدوده پلاستیک پیش از پارگی کمتری نسبت به ورق‌های فولادی معمول دارند. در این پژوهش شکل‌دهی آزاد آلیاژ آلومینیوم به عنوان مطالعه پایه‌ای بررسی شده است که با استفاده از موج شوک حاصل از انفجار در زیر آب و ماده منفجره SEP و تغییر پارامتر ضخامت ورق انجام می‌شود. جهت معتبرسازی تحلیل عددی نرم افزار DYNA LS یکی از این ضخامت‌ها با نتایج بدست آمده در مقالات معتبر مقایسه شده که همخوانی مناسبی دارد و می‌توان از آن جهت اعتبار بخشی به آنالیز انجام شده و نتایج حاصل کمک گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1608 - بررسی مدل ریاضی تراشکاری با جت الکتروشیمیایی
امین میراحمدی نادر شرفییکی از انواع روشهای ماشینکاری الکتروشیمیایی تراشکاری الکتروشیمیایی می‌باشد. اگر در تراشکاری الکتروشیمیایی به جای ابزارهای متداول ECM از یک نازل برای رساندن الکترولیت به گپ ماشینکاری استفاده شود، فرآیندی با نام تراشکاری با جت الکتروشیمیایی بوجود می‌آید. در تحقی چکیده کاملیکی از انواع روشهای ماشینکاری الکتروشیمیایی تراشکاری الکتروشیمیایی می‌باشد. اگر در تراشکاری الکتروشیمیایی به جای ابزارهای متداول ECM از یک نازل برای رساندن الکترولیت به گپ ماشینکاری استفاده شود، فرآیندی با نام تراشکاری با جت الکتروشیمیایی بوجود می‌آید. در تحقیق حاضر یک مدل ریاضی برای این فرآیند ارائه شده و نتایج حاصل از آن با آزمایشهای عملی مقایسه و نشان داده شده که تطابق قابل قبولی بین آنها وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1609 - بررسی تولید مواد با استحکام بالا در فرآیند ECAP به کمک شبیه سازی سه بعدی
عرفان عباسی سید راوش احدیدر روش تغییرشکل در کانال‌های مساوی زاویه‌دار (ECAP)، ماده از داخل یک قالب با دو کانال متقاطع عبور کرده و تغییرشکل برشی شدیدی در ماده ایجاد می‌شود که به موجب آن کرنش‌های شدیدی در ماده پدیدار گشته و سبب ریزدانگی ساختار ماده می‌شود. در این تحقیق به چکیده کاملدر روش تغییرشکل در کانال‌های مساوی زاویه‌دار (ECAP)، ماده از داخل یک قالب با دو کانال متقاطع عبور کرده و تغییرشکل برشی شدیدی در ماده ایجاد می‌شود که به موجب آن کرنش‌های شدیدی در ماده پدیدار گشته و سبب ریزدانگی ساختار ماده می‌شود. در این تحقیق به کمک شبیه‌سازی سه‌بعدی فرآیند ECAP با استفاده از نرم‌افزار المان محدود اثر پارامترهای موثر نظیر سرعت پرس، زاویه‌ی کانال، زاویه‌ی گوشه‌ی قالب و ضریب اصطکاک بررسی شده و سپس تغییرات ساختار با نتایج آزمایشات تجربی مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج حاصله انطباق مناسبی بین روش‌های ارزیابی صورت گرفته وجود دارد و شبیه‌سازی انجام شده می‌تواند جهت پیش‌بینی نتایج فرآیند به‌کار گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1610 - ارائه مدل پیش بینی ریسک ورشکستگی مالی شرکت های بورسی و فرابورسی با بهره گیری از الگوریتم های یادگیری ماشین
محسن عالی سید علیرضا میرعرب بایگی نیما فرجیانورشکستگی یا شکست کسب و کار می تواند تاثیر منفی هم روی خود شرکت و هم اقتصاد جهانی داشته باشد. در این پژوهش ارائه پیش بینی ریسک ورشکستگی مالی شرکت های بورسی و فرابورسی با بهره گیری از الگوریتم های یادگیری ماشین صورت گرفته است، که در آن هدف پیش بینی نهایی ریسک ورشکستگی مال چکیده کاملورشکستگی یا شکست کسب و کار می تواند تاثیر منفی هم روی خود شرکت و هم اقتصاد جهانی داشته باشد. در این پژوهش ارائه پیش بینی ریسک ورشکستگی مالی شرکت های بورسی و فرابورسی با بهره گیری از الگوریتم های یادگیری ماشین صورت گرفته است، که در آن هدف پیش بینی نهایی ریسک ورشکستگی مالی شرکت های بورسی و شرکت های فرابورسی است. یادگیری جمعی، حوزه ای از یادگیری ماشین هست که در آن به جای اینکه از یک مدل برای حل یک مسئله استفاده کنند، از چندین مدل به صورت ترکیبی استفاده می کنند تا توان تخمین خروجی مدل را بالاتر ببرند. هر مدل با بهره گیری از ویژگی های بهینه مورد آموزش مجدد قرار می گیرد. در نتیجه دقت پیش بینی مدل یادگیری ماشین به روش Stacking که یکی از قوی ترین تکنیک های یادگیری جمعی است، برای پیش بینی ریسک ورشکستگی مالی از روش های مشابه بالاتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1611 - مدیریت سود، استراتژی کسب‌وکار و ریسک ورشکستگی
مهدی فیل سرائی محمدرضا شورورزی مهدی زنگنهحاکم شدن وضعیت رقابتی بر بازارهای مالی بسیاری از شرکتها را با احتمال ریسک ورشکستگی مواجه کرده و از گردونه رقابت خارج میشوند. این امر میتواند موجب نگرانی صاحبان سرمایه شود. از ریسک ورشکستگی به عنوان یک حقیقت مهم در چرخه عمر واحدهای تجاری مدرن یاد میشود که میتواند من چکیده کاملحاکم شدن وضعیت رقابتی بر بازارهای مالی بسیاری از شرکتها را با احتمال ریسک ورشکستگی مواجه کرده و از گردونه رقابت خارج میشوند. این امر میتواند موجب نگرانی صاحبان سرمایه شود. از ریسک ورشکستگی به عنوان یک حقیقت مهم در چرخه عمر واحدهای تجاری مدرن یاد میشود که میتواند منجر به تحمل هزینههای اقتصادی و اجتماعی سنگین به سهامداران، اعتباردهندگان، مدیران، کارکنان و در مجموع به کل اقتصاد خواهد شد. مسئله اصلی در اینجا شناسایی عواملی است که میتوان از طریق آنها احتمال ریسک ورشکستگی شرکت در آینده نزدیک را پیش بینی کرد. این پژوهش با طرح این سؤال و مسئله صورت خواهد پذیرفت که آیا مدیریت سود تعهدی و نوع استراتژی تجاری شرکت میتواند به سهامداران و مدیران در پیشبینی ریسک ورشکستگی شرکت کمک کند؟ هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر استراتژی تجاری بر مدیریت سود و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر پس از اعمال برخی از محدودیتهای موجود در این تحقیق، متشکل از 140 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سالهای 1392 تا 1398 میباشد. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از مدل رگرسیون خطی چندگانه استفاده گردیده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از این است که مدیریت سود بر ریسک ورشکستگی تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که استراتژی رهبری هزینه بر ریسک ورشکستگی اثر منفی و معناداری دارد. علاوه بر این، نتایج پژوهش نشان داد که استراتژی تمایز محصولبر ریسک ورشکستگی اثر منفی و معناداری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1612 - طراحی مدل پیش بینی ورشکستگی مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی و مقایسه آن با مدل رگرسیون لوجیت
فرهاد سنچولیبا توجه به نگرانی‌هایی که سرمایهگذاران از بازگشت اصل و سود سرمایه دارند و پیامدها و هزینه‌هایی که وقوع ورشکستگی برای شرکتها و اقتصاد کشور و سایر افراد و نهادها میتواند ایجاد نماید، طراحی یک مدل قابل اطمینان جهت پیشبینی احتمال وقوع ورشکستگی شرکتها برای راهنمایی برا چکیده کاملبا توجه به نگرانی‌هایی که سرمایهگذاران از بازگشت اصل و سود سرمایه دارند و پیامدها و هزینه‌هایی که وقوع ورشکستگی برای شرکتها و اقتصاد کشور و سایر افراد و نهادها میتواند ایجاد نماید، طراحی یک مدل قابل اطمینان جهت پیشبینی احتمال وقوع ورشکستگی شرکتها برای راهنمایی برای تصمیم‌گیرندگانی همچون شرکت-های سرمایهگذاری، بانکها و دولت ضروری به نظر میرسد. در این پژوهش از روش شبکه عصبی مصنوعی و روش رگرسیون لوجیت جهت پیشبینی ورشکستگی تعدادی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1395 تا 1399 استفاده شده و نتایج با روش رگرسیون لوجیت مقایسه شده است. میزان دقت کلی پیشبینی روش شبکه عصبی مصنوعی برای هریک از سال-های t، t-1، t-2 و t-3 به ترتیب برابر با 55/96 % ، 55/96 % ،24/92 % و 24/92 % و برای روش رگرسیون لوجیت برای همین سالها به ترتیب 94% ، 82/94% ، 51/90% و 06/87% میباشد که نشان داد روش شبکه عصبی مصنوعی از دقت بالاتری نسبت به روش رگرسیون لوجیت برخوردار می باشد. لذا می توان نتیجه گرفت که روش شبکه عصبی مصنوعی ابزار مناسبتری برای پیشبینی ورشکستگی شرکتها در اختیار قرار میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1613 - ارائه یک روش جدید آشکارسازی برای فرستنده‌های تلویزیونی دیجیتال زمینی با آنتن دوقطبی چند ورودی چند خروجی
مرتضی طالبی محمدآبادی سید محمود دانشور فرزانگانجهت بهبود کیفیت سرویس، فرستنده‌های تلویزیونی دیجیتال زمینی باید ظرفیت کانال و نرخ داده را افزایش دهند و در برابر محوشدگی، سیستم را تا حد لازم پایدار نمود. یک راهکار برای رسیدن به این هدف، استفاده از سیستم چند ورودی چند خروجی که مجهز به آنتنهای دو قطبی با همبستگی کم بین چکیده کاملجهت بهبود کیفیت سرویس، فرستنده‌های تلویزیونی دیجیتال زمینی باید ظرفیت کانال و نرخ داده را افزایش دهند و در برابر محوشدگی، سیستم را تا حد لازم پایدار نمود. یک راهکار برای رسیدن به این هدف، استفاده از سیستم چند ورودی چند خروجی که مجهز به آنتنهای دو قطبی با همبستگی کم بین آنتنها هستند، می باشد. اما استفاده از آنتنهای دو قطبی باعث ایجاد تداخل ناشی از قطبش متقابل در گیرنده میگردد که این پدیده باعث کاهش نرخ ارسال و ظرفیت انتقال میگردد. برای کاهش تاثیر قطبش زدایی استفاده از آشکارسازهای حذف تدریجی تداخل بسیار موثر میباشد. در این مقاله، یک الگوریتم آشکارسازی جدید بر پایه آشکارسازی حذف تدریجی تداخل ارائه می گردد. ویژگی اصلی این الگوریتم تغییر در مرحله پوچ سازی آشکار ساز حذف تدریجی تداخل میباشد. برای ارزیابی روش پیشنهادی، یک سیستم فرستنده-گیرنده تلویزیونی دیجیتال زمینی چند ورودی چند خروجی دو قطبی شبیه سازی گردید. در این مقاله نشان داده خواهد شد که در روش آشکارسازی پیشنهادی، عملکرد نرخ خطای بیت برحسب SNR در مقایسه با روشهای آشکارسازی دیگر بر پایه آشکارساز حذف تدریجی تداخل، مثل ZF-SIC ، MMSE-SIC بهبود یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1614 - بهبود عملکرد طرح آشکارسازی خطای مبتنی بر اعوجاج هارمونیکی کل در ریزشبکه‌های اینورتری جزیره‌ای
ایمان صادق خانیبا توجه به گرم شدن زمین و نگرانیهای زیست محیطی، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر که به واسطه مبدلهای الکترونیک قدرت به ریزشبکه متصل میشوند، رو به افزایش است. یکی از چالشهای اساسی ریزشبکه‌های اینورتری، آشکارسازی خطا در حالت کار جزیره‌ای است. این مقاله به بررسی عملکرد چکیده کاملبا توجه به گرم شدن زمین و نگرانیهای زیست محیطی، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر که به واسطه مبدلهای الکترونیک قدرت به ریزشبکه متصل میشوند، رو به افزایش است. یکی از چالشهای اساسی ریزشبکه‌های اینورتری، آشکارسازی خطا در حالت کار جزیره‌ای است. این مقاله به بررسی عملکرد طرح آشکارسازی خطای مبتنی بر اعوجاج هارمونیکی کل (THD) هنگام استفاده از پیکربندی‌های مختلف، محدودکننده‌های جریان اصلی و قابهای مرجع متفاوت محاسبات سیستم کنترل مبدل میپردازد. سپس بر مبنای تحلیل انجام شده، طرح آشکارسازی خطای مبتنی بر THD اصلاح میگردد که از محدودکننده اشباع لحظه‌ای و ویژگی کنترل مستقل قاب مرجع فاز بهره می‌برد. طرح پیشنهادی در حضور بارهای غیرخطی به اشتباه عمل نکرده و توانایی تمییز وقوع خطا از تغییر بار ریزشبکه را داراست. همچنین با استفاده از سیستم کنترل کمکی، طرح آشکارسازی خطای پیشنهادی قادر است خطاهای تکفاز به زمین در سیستمهای سه سیمه‌ای که محاسبات سیستم مبدل آنها در قاب مرجع ساکن و سنکرون انجام میشود را به درستی تشخیص دهد. نتایج شبیهسازی خطاهای متقارن و نامتقارن مؤید کارآیی روش پیشنهادی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1615 - افزایش جذب نور در سلول های خورشیدی CIGS با نانوساختارهای پلاسمونیکی نقره جهت افزایش راندمان
سیدمحمدصادق هاشمی نسب محسن ایمانیه عباس کمالی سیدعلی امام قرشی سعید حسن حسینیدر سال های اخیر، مشکلات زیست محیطی در مقیاس جهانی به صورت جدی افزایش پیدا کرده است. برای غلبه بر این مشکلات سلول های خورشیدی به عنوان یک منبع انرژی پاک و عاری از آلودگی، اهمیت پیدا کرده اند. با توجه به استفاده روزافزون از انرژی های تجدیدپذیر، استفاده از سلول های خورشی چکیده کاملدر سال های اخیر، مشکلات زیست محیطی در مقیاس جهانی به صورت جدی افزایش پیدا کرده است. برای غلبه بر این مشکلات سلول های خورشیدی به عنوان یک منبع انرژی پاک و عاری از آلودگی، اهمیت پیدا کرده اند. با توجه به استفاده روزافزون از انرژی های تجدیدپذیر، استفاده از سلول های خورشیدی جهت تأمین انرژی رو به گسترش است. این سلول ها، نور خورشید را به طور مستقیم توسط اثر فتوولتائیک به الکتریسیته تبدیل می کنند. تحقیق و توسعه در مورد انرژی فتوولتائی، عموماً در دو زمینه کاهش هزینه ها و افزایش بازده صورت می گیرد. بازده سلول های خورشیدی لایه نازک را می توان با جفت کردن سلول های خورشیدی با نانوذرات پلاسمونیک1 به طور قابل توجهی افزایش داد. در این مقاله، از طریق شبیه سازی های دقیق، آثار مربوط به شکل و اندازه نانوذرات را در بهبود بازده سلول های خورشیدی مس_ایندیم_گالیم_سلنیوم2 (CIGS) مورد بررسی قرار گرفته و دو شکل متفاوت، شامل کره و استوانه مورد مطالعه قرار گرفته اند. نشان داده شد که نانوذرات استوانه ای نقره با قطر 50 نانومتر، ارتفاع 125 نانومتر و پریود آرایه 215 نانومتر بیشترین افزایش را در جذب اپتیکی و تولید جریان الکتریکی ایجاد نموده اند. نتیجه به دست آمده در این مقاله از طریق آنالیز اپتیکی و الکتریکی و همچنین مطالعه ی تصویر میدان نزدیک حاصل شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1616 - ارائه یک سیستم خودکار برای تشخیص افراد سالم و افراد دارای بیماری رتینوپاتی دیابتی
مینا غیور حسین پورقاسمدیابت یکی از شایع ترین بیماری ها در جهان است که آثار مخربی بر روی قسمت های مختلف بدن برجای می گذارد. از ابتدایی ترین قسمت هایی که دچار عارضه می شود چشم است. تحلیل صدمات وارد شده بر روی شبکیه چشم از بهترین راه های تشخیص دیابت است. به همین علت ابتدا یک روش پرکاربرد و موثر چکیده کاملدیابت یکی از شایع ترین بیماری ها در جهان است که آثار مخربی بر روی قسمت های مختلف بدن برجای می گذارد. از ابتدایی ترین قسمت هایی که دچار عارضه می شود چشم است. تحلیل صدمات وارد شده بر روی شبکیه چشم از بهترین راه های تشخیص دیابت است. به همین علت ابتدا یک روش پرکاربرد و موثر برای حذف نویز تصاویر با ترکیب فیلتر وینر و تبدیل موجک گسسته اعمال می شود. در مرحله بعد از الگوریتم خوشه بندی k-means برای حذف قسمت های نامطلوب تصویر شامل نواحی خیلی روشن و خیلی تیره تصویر، استفاده می شود. سپس ویژگی های رنگ و شکل تصاویر استخراج می شود. برای استخراج ویژگی های رنگ تصویر، تصاویر را به فضای lab که برای چشم انسان بهتر قابل درک است برده می شود و برای استخراج ویژگی های شکل ابتدا تصاویر را به تصاویر خاکستری تبدیل کرده و سپس اقدام به استخراج ویژگی های شکل می گردد. پس از استخراج ویژگی ها به کمک الگوریتم تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی تعداد ویژگی ها را کاهش داده و بهترین و مؤثرترین ویژگی ها انتخاب می شود. در پایان برای طبقه بندی ویژگی ها و تصاویر به دو گروه سالم و بیمار، از طبقه بند ماشین بردار پشتیبان با کرنل های متفاوت استفاده می شود. این الگوریتم صحت بالای 90% برای تصاویر آزمایشی حاصل می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1617 - طراحی سیستمی یک گیرنده غیرهمدوس کم‌توان برای تحریک کاشتینه‌های عصبی بیسیم
فخرالسادات رستگاری مسعود دوستی بهبد قلمکاریدر سال های اخیر فرستنده ـ گیرنده های کم توان، کاربردهای وسیعی در زمینه مهندسی پزشکی پیدا کرده اند. در این مقاله طراحی و شبیه سازی سیستمی یک گیرنده کم توان قابل کاشت در بدن برای تحریک سلول های مغز ارائه شده است. گیرنده مورد نظر به صورت کم توان با نرخ داده بالا در ب چکیده کاملدر سال های اخیر فرستنده ـ گیرنده های کم توان، کاربردهای وسیعی در زمینه مهندسی پزشکی پیدا کرده اند. در این مقاله طراحی و شبیه سازی سیستمی یک گیرنده کم توان قابل کاشت در بدن برای تحریک سلول های مغز ارائه شده است. گیرنده مورد نظر به صورت کم توان با نرخ داده بالا در باند رادیویی صنعتی، علمی و پزشکی (ISM) برای استفاده در یک لینک دوسویه همزمان بی سیم جهت برقراری ارتباط بین سیستم کاشت شده در بدن و دنیای بیرون طراحی شده است. گیرنده ارائه شده با ساختار غیرهمدوس در فرکانس 4/2 گیگاهرتز با مدولاسیون کلید زنی خاموش-روشن (OOK) کار می کند. این گیرنده دارای نرخ خطای بیت (BER) کمتر از 001/0 و نرخ داده 100 مگابیت در ثانیه است. نتایج شبیه سازی سیستمی مدار پیشنهادی طراحی شده، بهره (S21) 4/26 دسی بل، تلفات برگشتی ورودی (S11) 39- دسی بل و عدد نویز (NF) 22/5 دسی بل را نشان می دهد. این نتایج مطابقت خوبی با محاسبات طراحی انجام شده دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1618 - بررسی تاثیر مشخصات لایه آلومینیومی بر عملکرد آشکارساز نوری MSM سیلیکنی
مریم زارع پور حامد دهدشتی جهرمیآشکارساز نوری فلز-نیمه‌هادی-فلز از دو پیوند شاتکی و روزنه‌هایی برای جذب فوتون تشکیل شده و جریان تاریک کمی دارد. در این مقاله، به بررسی تاثیر مشخصات اتصال آلومینیومی بر جریانهای تاریک و نوری و پاسخ نوری آشکارساز فلز- نیمه هادی-فلز (MSM) سیلیکنی پرداخته شده است. با توجه چکیده کاملآشکارساز نوری فلز-نیمه‌هادی-فلز از دو پیوند شاتکی و روزنه‌هایی برای جذب فوتون تشکیل شده و جریان تاریک کمی دارد. در این مقاله، به بررسی تاثیر مشخصات اتصال آلومینیومی بر جریانهای تاریک و نوری و پاسخ نوری آشکارساز فلز- نیمه هادی-فلز (MSM) سیلیکنی پرداخته شده است. با توجه به روش رشد لایه فلزی، تابع کار یک فلز میتواند در یک بازه محدود تغییر کند. تاثیر تغییرات تابع کار آلومنیوم بر عملکرد آشکارساز مذکور مطالعه شده است. پس از تعیین تابع کار بهینه لایه فلزی، تاثیر ضخامت لایه آلومینیومی بر عملکرد آشکارساز بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد تابع کار و ضخامت لایه آلومینیوم تاثیر مستقیمی بر جریان تاریک، جریان نوری و پاسخ نوری قطعه دارد. تاثیر این دو مولفه بر پارامترهای آشکارساز نوری مذکور به نحوی است که میتواند ساختار را از حالت آشکارسازی خارج کرده و تبدیل به یک مقاومت الکتریکی نماید. بنابراین لازم است برای ساخت، با انتخاب روش لایه نشانی مناسب و ضخامت لایه فلزی مناسب، پارامترهای مذکور بهینه شوند. در این تحقیق برای یک آشکارساز نوری MSM با ساختار متقارن، تابع کار بهینه برابر با 26/4 الکترون ولت به دست آمد. توابع کار کمتر از این مقدار منجر به ایجاد اتصال اهمی بین لایه آلومینیومی و لایه سیلیکنی و توابع کار بیشتر از این مقدار منجر به ایجاد یک پیوند شاتکی با ولتاژ شکست بسیار کم در ناحیه بایاس معکوس می شود. همچنین بهترین ضخامت لایه آلومینیومی برابر با 1/1 میکرو-متر به دست آمد. این ضخامت منجر به بیشترین مقدار پاسخ نوری در آشکارساز مورد مطالعه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1619 - مبدل افزاینده درهم‌تنیده جدید با بازیابی انرژی سلف‌های نشتی و راندمان بالا
حسین تلگینی مجید دلشاد رامتین صادقیدر این مقاله یک مبدل درهم تنیده افزاینده جدید با بازیابی انرژی سلف های نشتی ارایه شده است. در واقع مدار کمکی در مبدل پیشنهادی نه تنها شرایط کلیدزنی در ولتاژ صفر را برای تمام سوییچ ها فراهم می کند بلکه طرفی انرژی سلف نشتی سلف های تزویج شده بازیابی شده و به افزایش بهره و چکیده کاملدر این مقاله یک مبدل درهم تنیده افزاینده جدید با بازیابی انرژی سلف های نشتی ارایه شده است. در واقع مدار کمکی در مبدل پیشنهادی نه تنها شرایط کلیدزنی در ولتاژ صفر را برای تمام سوییچ ها فراهم می کند بلکه طرفی انرژی سلف نشتی سلف های تزویج شده بازیابی شده و به افزایش بهره و کاهش استرس سوییچ ها نیز کمک می کند. به همین علت نیازی به مدارهای کلمپ غیرفعال برای مهار جهش های ولتاژ دو سر سوییچ ها ندارند. از طرفی کلیدزنی تمام سوییچ ها به صورت کلیدزنی در ولتاژ صفر است و در نتیجه تلفات روشن شدن خازنی در سوییچ ها وجود ندارد. از طرفی دیودهای خروجی به صورت کلیدزنی در جریان صفر عمل کرده و مشکل بازیابی معکوس ندارند. همچنین کنترل مبدل به صورت مدولاسیون پهنای پالس است و از آنجایی که سوییچ های کمکی به صورت مکمل با سوییچ های اصلی روشن می شوند، مدار کنترل پیچیده ای ندارند. مبدل پیشنهادی به صورت کامل تحلیل شده و برای تایید درستی آن، یک نمونه 100 وات از مبدل ساخته شده و نتایج آزمایشگاهی آن ارایه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1620 - یک رویکرد مقاوم و هوشمند برای پخش پیام در شبکه‌های موردی بین خودرو یی برای موارد اضطراری
محمدصادق اژدری علی براتی حمید براتیشبکههای موردی بین خودرویی با هدف ایجاد ایمنی و راحتی برای رانندگان و مسافران ایجاد شده است. در این شبکه‌ها، تغییرات زیاد توپولوژی، چالشهای زیادی را برای تحویل کارآمد دادهها ایجاد میکند. روش انتشار داده میتواند نیازهای پخش پیام اضطراری را برآورده کند. انتشار دادهها چکیده کاملشبکههای موردی بین خودرویی با هدف ایجاد ایمنی و راحتی برای رانندگان و مسافران ایجاد شده است. در این شبکه‌ها، تغییرات زیاد توپولوژی، چالشهای زیادی را برای تحویل کارآمد دادهها ایجاد میکند. روش انتشار داده میتواند نیازهای پخش پیام اضطراری را برآورده کند. انتشار دادهها در این شبکه‌ها کاری پیچیده و مهم است زیرا تغییر زیاد سرعت ماشین‌ها، احتمال وجود شکافهای ارتباطی را بالا می‌برد. در این شبکه‌ها تحویل سریع و تضمینی بالای بسته‌ها دارای اهمیت بسیاری است. در این مقاله روشی پیشنهاد شده که در آن کانال ارتباطات برد کوتاه اختصاصی (DSRC) با سه نوع اولویت متفاوت برای پیام‌های ایمنی تقسیم میگردد. جهت انتشار پیام برای هر کلاس یک گیرنده پویا تعریف میگردد، برای جلوگیری از انتشارات افزونه و استفاده بهینه از پهنای باند، شرط مابین بودن گره مبدأ و گره انتشار دهنده در نظر گرفته شده است. روش پیشنهادی به هیچگونه سخت‌افزار یا کنترل کننده مرکزی نیاز ندارد. به منظور تحلیل میزان کارایی، روش پیشنهادی را با روشهای تقسیمبندی و پخش برنامه‌ریزی‌شده تطبیقی (ASPBT) و پروتکل انتشار دادههای انطباقی (AddP) مقایسه شده است. نتایج ارزیابی تحلیلی و شبیهسازی نشان میدهد که در روش پیشنهادی تاخیر در مقایسه با روشهای ASPBT و AddP به ترتیب 5 درصد و 14 درصد کاهش یافته است. نرخ تحویل بسته در مقایسه با روشهای AddP و ASPBT به ترتیب 37 درصد و 83/0 درصد بهبود یافته است. همچنین نرخ تصادم روش پیشنهادی 4 درصد و 11 درصد در مقایسه با روشهای ASPBT و AddP بهبود یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1621 - نهان نگاری مقاوم و نیمه کور تصاویر دیجیتال بر اساس تابع تبدیل موجک گسسته و تجزیه مقادیر تکین
محمدرضا رضایتمند علیرضا نقشدر کار با تصاویر پزشکی، اولویت اصلی تأمین امنیت اسناد بیمار در برابر هرگونه دستکاری توسط افراد غیرمجاز است؛ بنابراین، نگرانی اصلی سیستم پزشکی الکترونیکی موجود، ایجاد برخی از راه‌حل‌های استاندارد برای حفظ اصالت و یکپارچگی محتوای تصاویر پزشکی است. بر این اساس نهان نگاری چکیده کاملدر کار با تصاویر پزشکی، اولویت اصلی تأمین امنیت اسناد بیمار در برابر هرگونه دستکاری توسط افراد غیرمجاز است؛ بنابراین، نگرانی اصلی سیستم پزشکی الکترونیکی موجود، ایجاد برخی از راه‌حل‌های استاندارد برای حفظ اصالت و یکپارچگی محتوای تصاویر پزشکی است. بر این اساس نهان نگاری تصاویر دیجیتال زمینه های کاربردی فراوانی دارد، یکی از مهمترین کاربردهای آن در حفاظت از تصاویر پزشکی، حک کردن اسم ها، امضاها و مشخصات بیماران بر روی تصاویر، ویدئو ها و غیره می باشد به طوری که مشخص نخواهد بود. شیوه های مختلفی برای نهان نگاری تصاویر دیجیتال ارائه شده اند، اما در این بین یکی از پرکاربردترین روش ها جهت دستیابی به نهان نگاری مقاوم در برابر انواع حملات به کار گیری ترکیب حوزه تبدیل موجک گسسته و تجزیه مقدار منفرد می باشد. ما در این تحقیق از 2 مرحله تبدیل موجک هار روی تصویر میزبان و یک سطح تجزیه ی مقدار منفرد روی زیر گروه فرکانس پایین آن و ترکیب با ضریبی از نهان نگار و یک سطح دیگر تجزیه ی مقدار منفرد جهت جایگذاری نهان نگار و افزایش مقاومت نهان نگاری استفاده کرده ایم به صورتی که در زمان استخراج نهان نگار بتوان به صورت نیمه کورعمل کرد. با این روش توانسته ایم به طور متوسط به نسبت حداکثر سیگنال به نویز 55 و 7 درصد بهبود جهت غیر قابل مشاهده بودن نهان نگار و همچنین به طور متوسط به ضریب همبستگی 0.97 و 34 درصد بهبود جهت افزایش مقاومت نهان نگاری نسبت به حملات مختلف برسیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1622 - آشکارسازی فشرده‌سازی JPEG مضاعف با استفاده از شبکه‌های عصبی عمیق در حوزه مکان
محمد رحمتی فربد رزازی علیرضا بهراد: با افزایش علاقه‌مندی به فشرده نمودن تصاویر با فرمت فرمت گروه مشترک متخصصان عکاسی (JPEG)، یکی از مهمترین مباحث در دستکاری تصاویر دیجیتال، یافتن روشی مناسب جهت آشکارسازی فشرده‌سازی JPEG مضاعف است. در این مقاله با معرفی یک فیلتر تطبیقی آموزش‌دیده بر پایه خودرمزگذار پیچ چکیده کامل: با افزایش علاقه‌مندی به فشرده نمودن تصاویر با فرمت فرمت گروه مشترک متخصصان عکاسی (JPEG)، یکی از مهمترین مباحث در دستکاری تصاویر دیجیتال، یافتن روشی مناسب جهت آشکارسازی فشرده‌سازی JPEG مضاعف است. در این مقاله با معرفی یک فیلتر تطبیقی آموزش‌دیده بر پایه خودرمزگذار پیچشی (CAE) و در حوزه مکان، به این موضوع پرداخته میشود تا با حذف اطلاعات تداخلی ناشی از محتوای تصویر، آشکارسازی دقیقتری داشته باشیم. از آنجایی که شبکه عصبی پیچشی (CNN) توانسته عملکرد موفقی در طبقهبندی تصاویر داشته باشد، از این شبکه‌ها در قسمت طبقهبندی استفاده میشود. مدل پیشنهادی بر اساس CAE متوالی شده با CNN است که توانسته دقت آشکارسازی و حساسیت به ضرایب کیفیت (QFs) قابل قبولی را در دو سناریوی هم‌تراز و ناهم‌تراز ارائه نماید. این مدل توانسته در برخی از حالت ها، حساسیت نسبت به ضرایب کیفیت را تا 86 در صد در مقدار کاهش خطای نسبی (RER) بهبود دهد. آزمایشهای دیگری از جمله مکانیابی محل دستکاری بر روی مجموعه داده RAISE برای ارزیابی روش پیشنهادی انجام شده است. این نتایج نشاندهنده عملکرد بسیار خوب این روش نسبت به الگوریتمهای مشابه در شرایطی است که ضریب کیفیت فشرده‌سازی دوم بزرگتر از ضریب کیفیت فشرده‌سازی اول باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1623 - یک روش مبتنی بر بینایی ماشین برای اندازه گیری فلش در خطوط برق
محمد جواد عبدالهی فرد محمد رضا مهرداددر زندگی مدرن، تامین انرژی الکتریکی پایدار اهمیت ویژه ای دارد و اختلال در این امر می تواند خسارت های سنگینی را به بخش های مختلف صنعت، تجارت، حمل و نقل، بهداشت و سلامت، آموزش و مدیریت جامعه وارد کند. برای جلوگیری از اتصال کوتاه شدن شبکه به زمین لازم است مقدار فلش (افتادگ چکیده کاملدر زندگی مدرن، تامین انرژی الکتریکی پایدار اهمیت ویژه ای دارد و اختلال در این امر می تواند خسارت های سنگینی را به بخش های مختلف صنعت، تجارت، حمل و نقل، بهداشت و سلامت، آموزش و مدیریت جامعه وارد کند. برای جلوگیری از اتصال کوتاه شدن شبکه به زمین لازم است مقدار فلش (افتادگی) هادی ها در محدوده استانداردی قرار داشته باشد. روش های موجود برای اندازه گیری فلش اغلب نیازمند نصب دائمی تجهیزاتی مانند دوربین، گیرنده GPS (سیستم موقعیت یابی جهانی) و حسگر میدان مغناطیسی روی خط و تیرها/دکل ها یا اطراف آنها هستند. روش ارائه شده در این مقاله اندازه گیری فلش را بر مبنای تک تصویری که از هادی و تیرها/دکل های دو طرف آن ثبت می شود انجام می دهد. همچنین لازم است فاصله دو انتهای هادی از دوربین به کمک یک فاصله سنج لیزری اندازه گیری شود. ابتدا به کمک داده های فاصله سنج، موقعیت دو انتهای هادی در فضای سه-بعدی به دست می آید. سپس از بین تمامی سهمی هایی که از این دو نقطه عبور می کنند، سهمی ای که با مشاهدات تصویری و فرضیات میدانی بهترین تطابق را دارد انتخاب می شود و بر مبنای آن مدل سه -بعدی هادی تولید و میزان فلش محاسبه میشود. روش اندازه گیری پیشنهادی بدون قطع شبکه و نزدیک شدن مخاطره آمیز به خط و با کمک تجهیزات قابل حمل و ارزان قیمت قابل انجام است. ارزیابی روی ستاپ های آزمایشگاهی و داده های میدانی نشان داد که روش پیشنهادی به زاویه عکس برداری حساس نیست، در پس زمینه‌های شلوغ عملکرد خوبی دارد و خطای متوسط آن کمتر از یک درصد مقدار فلش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1624 - طراحی مدارهای محاسباتی با استفاده از دروازه اکثریت 7 ورودی جدید در آتوماتای سلولی کوانتومی
فرزانه جهانشاهی جواران سمیه جعفرعلی جاسبی حسین خادم الحسینی راضیه فرازکیشآتوماتای سلولی کوانتومی (QCA) نوعی فن آوری محاسباتی است که جهت ساخت مدارهایی در ابعاد نانو به کار برده میشود. با کاهش ابعاد قطعات، حساسیت مدار بیشتر شده و مدارهای کوانتومی نسبت به وقوع عیوب و تشعشعات محیط آسیب پذیرتر هستند. دو دروازه پایه در این فن آوری دروازه معکوس کن چکیده کاملآتوماتای سلولی کوانتومی (QCA) نوعی فن آوری محاسباتی است که جهت ساخت مدارهایی در ابعاد نانو به کار برده میشود. با کاهش ابعاد قطعات، حساسیت مدار بیشتر شده و مدارهای کوانتومی نسبت به وقوع عیوب و تشعشعات محیط آسیب پذیرتر هستند. دو دروازه پایه در این فن آوری دروازه معکوس کننده و دروازه اکثریت هستند که بیشتر مدارها بر پایه این دو ساخته می شوند. در این مقاله دروازه اکثریت هفت ورودی در QCA طراحی می شود، به گونه ای که حداقل سربار به مدار تحمیل شود. استفاده از دروازه اکثریت با ورودی های بیشتر باعث کاهش تعداد سلول ها، تاخیر و پیچیدگی در مدار QCA می شود. هرچند شاید ضرورت استفاده از دروازه هفت ورودی هنوز چندان احساس نمی شود. گیت پیشنهادی در این مقاله با 19سلول کوانتومی در فضای اشغالی 24564 نانومتر مربع در یک لایه و با یک فاز کلاک طراحی شده است. سپس تعدادی از دروازه های منطقی از جمله دروازه های منطقی "و" و"یا" چهار ورودی، دروازه "نقیض یای انحصاری" و "یای انحصاری" دو ورودی، دروازه"یای انحصاری" سه ورودی و تمام جمع کننده چند بیتی را با استفاده از دروازه هفت ورودی پیشنهادی طراحی و پیاده سازی می شود. جمع کننده پیشنهادی با دروازه اکثریت هفت ورودی و یک دروازه اکثریت سه ورودی تحمل پذیر اشکال، طراحی شده است. پس می توان گفت که جمع کننده طراحی شده تا حدودی تحمل پذیر اشکال است یعنی در برابر خطاهایی که در این فن آوری رخ می دهد تا حدودی تحمل پذیر است. سپس از نرم افزار QCAPro برای تجزیه و تحلیل توان مصرفی دروازه پیشنهادی استفاده شده و در ادامه عملکرد مدار با استفاده از نرم افزار شبیه ساز آتوماتای سلولی کوانتومی QCADesigner 2.0.3 مورد ارزیابی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1625 - آشکارسازی آتش براساس استخراج ویژگی های مکانی- زمانی از طریق شبکه های عصبی کانولوشنی و تجزیه و تحلیل فراکتال
منیر ترابیان حسین پورقاسم همایون مهدوی نسب پیام سناییآتشسوزی یکی از خطراتی است که میتواند سلامت انسان را در مدت زمان کوتاهی به خطر اندازد و اگر به موقع محدود نشود، خسارات زیادی به همراه خواهد داشت. تشخیص به موقع و دقیق مکان آتش‌سوزی میتواند از پیامدهای انتشار آن جلوگیری کند. در این تحقیق روش جدیدی برای تشخیص آتش بر مبن چکیده کاملآتشسوزی یکی از خطراتی است که میتواند سلامت انسان را در مدت زمان کوتاهی به خطر اندازد و اگر به موقع محدود نشود، خسارات زیادی به همراه خواهد داشت. تشخیص به موقع و دقیق مکان آتش‌سوزی میتواند از پیامدهای انتشار آن جلوگیری کند. در این تحقیق روش جدیدی برای تشخیص آتش بر مبنای استخراج ویژگیهای زمانی-مکانی آتش در قابهای ویدئویی پیشنهاد شده است. در الگوریتم پیشنهادی، از یک شبکه عصبی کانولوشنی چند مقیاسی به همراه یک شبکه یولو (YOLO) جهت استخراج ویژگیهای مکانی و شناسایی مناطق نامزد آتش استفاده شده است. سپس به منظور حذف بافتهای غیر‌متحرک مشابه آتش و بررسی ویژگیهای زمانی ناحیه نامزد، روش تجزیه و تحلیل فراکتال بر اساس پتوی‌پوشان زمانی به کار برده شده است. در نهایت ناحیه آتش از طریق تلفیق نتایج دو مرحله از سایر قسمتهای تصویر جدا میگردد. نتایج ارزیابی بر روی سه مجموعه داده نشان میدهد که صحت روش پیشنهادی تشخیص آتش حدود 1/96 درصد است و این در حالی است که عوامل دقت و بازیابی به ترتیب 92 درصد و 9/96 درصد است. بنابر نتایج تجربی، روش پیشنهادی از سایر الگوریتمهای ارائه شده عملکرد بهتری دارد و بنابراین الگوریتم طراحی‌شده در دنیای واقعی به صورت کارآمد قابل استفاده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1626 - طراحی و شبیهسازی یک ضربکننده خازنی جدید با بایاس جریان تطبیقی و تکنیک گیت شبه‌‌شناور با ویژگی تنظیم‌‌پذیری الکترونیکی و خطینگی بالا برای کاربردهای زیست‌‌پزشکی
محمد آقایی جشوقانی مهدی دولتشاهی سید محمد علی زنجانی محمدامین هنروراستفاده از ضرب‌‌کننده‌‌های خازنی در مدارهای مجتمع فرکانس پایین، تاثیر قابل توجه در کاهش مساحت تراشه دارد. در مدار پیشنهادی بهمنظور کاهش مقاومت معادل سری در طبقه ورودی از ساختار مبتنی‌‌بر دنبال‌‌کننده جریان بازگشتی استفاده شده است. استفاده از مدار کمکی جهت تطبیق ج چکیده کاملاستفاده از ضرب‌‌کننده‌‌های خازنی در مدارهای مجتمع فرکانس پایین، تاثیر قابل توجه در کاهش مساحت تراشه دارد. در مدار پیشنهادی بهمنظور کاهش مقاومت معادل سری در طبقه ورودی از ساختار مبتنی‌‌بر دنبال‌‌کننده جریان بازگشتی استفاده شده است. استفاده از مدار کمکی جهت تطبیق جریان بایاس ترانزیستورها و اعمال سیگنالهای لازم توسط تکنیک گیت شبه‌‌شناور بهمنظور کاهش توان مصرفی ایستا و افزایش خطینگی از دیگر ویژگیهای مدار پیشنهادی است. همچنین جهت افزایش خطینگی از فیدبک منفی استفاده شده است تا ولتاژ لازم به گیت ترانزیستورهای نمونه‌‌بردار جریان اعمال شود. ضریب مقیاس‌‌گذاری K با روش فعال قابل تنظیم است. مقاومت ورودی پایین و مقاومت خروجی بالا و حداقل مساحت مدار پیشنهادی، از نتایج نظری و شبیهسازی مدار پیشنهادی است. مدار پیشنهادی در فناوری 18/0 میکرومتر و با تغذیه 8/0 ولت شبیهسازی شده است. نتایج نشان میدهد مدار پیشنهادی برای خازن معادل 204 پیکوفاراد با خازن پایه 1 پیکو فاراد، توانی معادل 850 نانووات مصرف میکند. بهعنوان مثالی دیگر، برای تحقق خازن 101 پیکو فاراد با تغذیه و خازن پایه مذکور، ضربکننده پیشنهادی، به مساحتی 3/6 بار کمتر و پهنای باند 23 بار بیشتر نسبت به FCF نیاز دارد که نشانگر افزایش صحت طرح پیشنهادی است. در مدار پیشنهادی، با حضور مدار تطبیق جریان با دامنه سیگنال 7 نانوآمپر در ورودی، دامنه سیگنال جریان خروجی 1510 نانو آمپر است؛ در حالی که جریان بایاس خروجی 100 نانوآمپر بوده و مقدار اعوجاج هارمونیکی 6/3 درصد است. مدار پیشنهادی دارای بیشترین ضریب شایستگی یعنی 823/48 مگاهرتز بر میکرووات است که معرف عملکرد بهتر نسبت به مدارهای گزارششده قبلی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1627 - بازیابی تصاویر پزشکی بر اساس محتوا با استفاده از نگاشت ویژگیهای تصاویر در سطح بازخورد ربط
محمد بهنام حسین پورقاسمهدف از این تحقیق طراحی یک سیستم بازیابی تصاویر پزشکی مبتنی بر محتوا و ارائه روشی نوین برای کاهش شکاف معنایی موجود بین ویژگیهای دیداری و مفاهیم مورد جستجوی کاربر میباشد. به طور کلی عملکرد سیستمهای بازیابی تصویر تنها بر اساس ویژگیهای دیداری کاهش مییابد چرا که این ویژ چکیده کاملهدف از این تحقیق طراحی یک سیستم بازیابی تصاویر پزشکی مبتنی بر محتوا و ارائه روشی نوین برای کاهش شکاف معنایی موجود بین ویژگیهای دیداری و مفاهیم مورد جستجوی کاربر میباشد. به طور کلی عملکرد سیستمهای بازیابی تصویر تنها بر اساس ویژگیهای دیداری کاهش مییابد چرا که این ویژگیها اغلب در توصیف مفاهیم معنایی تصویر ناتوان‌اند. در این تحقیق این مشکل با ارائه راهکاری نوین در سطح بازخورد ربط و با استفاده از انتقال فضای ویژگیهای تصاویر مرتبط و غیر مرتبط به فضایی جدیدتر، با ابعاد کمتر و دارای همپوشانی کمتر مرتفع میگردد. برای این منظور با استفاده از تکنیکهای آنالیز مؤلفههای اصلی(PCA) و آنالیز تفکیک‌کننده خطی (LDA) فضای ویژگیها را تغییر داده و سپس با بهرهگیری از ماشین بردار پشتیبان (SVM) به طبقهبندی تصاویر مرتبط و غیرمرتبط میپردازیم. الگوریتم ارائه شده بر روی پایگاه دادهای شامل 10000 تصویر اشعه X پزشکی از 57 کلاس معنایی ارزیابی شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که الگوریتم ارائه شده به طور قابل توجهی دقت سیستم بازیابی را بهبود می‌بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1628 - تحریک شکاف موازی طولی توسط تیغه‌ی زیگ زاگی شکل، در موجبر مجتمع شده در زیر لایه
مهدی سالمی مهدی مرادیان رضا صفیاندر این مقاله کاربرد یک موجبر مجتمع شده در زیر لایه با تیغه زیگ زاگی شکل، برای تحریک آنتن شکافی طولی موازی نشان داده شده است. دو رابطهی اصلی یرای طراحی ساختار موجبر مجتمع شده در زیر لایه و به دست آوردن پارامترهای ساختار مورد نظر، برای تحریک شکاف موازی طولی توسط تیغه زیگ چکیده کاملدر این مقاله کاربرد یک موجبر مجتمع شده در زیر لایه با تیغه زیگ زاگی شکل، برای تحریک آنتن شکافی طولی موازی نشان داده شده است. دو رابطهی اصلی یرای طراحی ساختار موجبر مجتمع شده در زیر لایه و به دست آوردن پارامترهای ساختار مورد نظر، برای تحریک شکاف موازی طولی توسط تیغه زیگ زاگی شکل، در موجبر مجتمع شده در زیر لایه تعیین شده است. تیغه زیگ زاگی درست زیر شکاف طولی قرار گرفته است. شکاف مورد نظر در امتداد خط مرکزی موجبر و در مرکز موجبر روی سطح مسی دی الکتریک و بالای موجبر قرار میگیرد. میزان عمق زیگزاگ از خط مرکزی موجبر متناسب با تشعشع مورد نیاز از شکاف است و کنداکتانس نرمالیزه شده شکاف نیز با افزایش عمق زیگ زاگ میتواند افزایش یابد. در این مقاله فرض توزیع المان موازی برای ساختار پیشنهادی در نظر گرفته شد. نتایج شبیهسازی نشان میدهد ساختار پیشنهادی، کاندیدای مناسبی برای جایگزینی با شکاف موازی طولی رایج است. از جمله دلایلی که این ساختار برای تحریک یک آنتن شکافی طولی معرفی شده است، هزینه ساخت کم، کوچک بودن و سازگاری آنها با مدارهای مایکرواستریپ است. هم چنین با توجه به این که شکاف مورد نظر در امتداد خط مرکزی موجبر قرار میگیرد و عمق زیگ زاگ جایگزین انحراف شکاف از خط مرکزی (offset) میشود، با این روش می‌توانیم طراز گلبرگهای پروانه‌ای‌در الگوی تشعشعی یک آرایه متشکل از ساختار پیشنهادی را کاهش دهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1629 - یک روش مقاوم آشکارسازی لبه با دقّت زیرپیکسل در حضور نویز
مسعود علی‌دوست منصور زینلی همایون مهدوی نسبآشکارسازی لبه یکی از مهمترین مسائل مطرح در پردازش تصویر و بینایی ماشین میباشد. لبه‌یابی یکی از فرآیندهای مرتبه پایین در پردازش تصاویر میباشد، به طوری که عملکرد فرآیندهای مرتبه بالاتر مانند تشخیص اشیاء، قطعه‌بندی و کدگذاری تصاویر مستقیماً به کارآیی این پردازش سطح پای چکیده کاملآشکارسازی لبه یکی از مهمترین مسائل مطرح در پردازش تصویر و بینایی ماشین میباشد. لبه‌یابی یکی از فرآیندهای مرتبه پایین در پردازش تصاویر میباشد، به طوری که عملکرد فرآیندهای مرتبه بالاتر مانند تشخیص اشیاء، قطعه‌بندی و کدگذاری تصاویر مستقیماً به کارآیی این پردازش سطح پایین وابسته است. برآورد پارامترهای لبه با استفاده از محاسبۀ بردار گرادیان معمولاً دقیق نیست. حفظ ساختار لبه یکی از بارزترین مسائلی است که باید در آشکارسازی، بهویژه آشکارسازی تصاویر نویزدار مورد توجه قرار گیرد. برای کاربردهای عملی که لبه‌های دقیق مورد نیاز است، آشکارسازی لبه در مقیاس زیرپیکسل انجام میشود. در این مقاله یک روش جدید آشکارساز لبه معرفی میشود که بر اساس شکل لبه و مدل به دست آمده از تأثیر پیکسلهای مجاور و روابط مکانی پیکسلهای تصویر، اقدام به لبه‌یابی میکند. سپس یک روند ترمیم تکرار شونده بر اساس لبه‌یاب معرفی شده پیشنهاد میشود. هدف این روش افزایش دقّت در شناسایی موقعیت زیرپیکسل، انحنا، جهت، و تغییرات شدّت لبه در تصاویر نویزدار است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1630 - آشکارسازی و تشخیص علائم سرعت با استفاده از اطلاعات رنگ و شکل
حامد حمیدی‌راد حسین پورقاسم همایون مهدوی نسب احمد کشاورزرنگ و شکل دو پارامتر اساسی برای شناسایی علائم ترافیکی هستند. این مقاله یک روش جدید در مورد شناسایی علائم هشدار دهنده سرعت در تصاویر جاده‌ای در شرایط مختلف ارائه میدهد. در این روش با استفاده از تکنیک آستانه گذاری در فضای رنگ HSI، تقسیم بندی رنگ در تصویر انجام میگیرد. د چکیده کاملرنگ و شکل دو پارامتر اساسی برای شناسایی علائم ترافیکی هستند. این مقاله یک روش جدید در مورد شناسایی علائم هشدار دهنده سرعت در تصاویر جاده‌ای در شرایط مختلف ارائه میدهد. در این روش با استفاده از تکنیک آستانه گذاری در فضای رنگ HSI، تقسیم بندی رنگ در تصویر انجام میگیرد. در ادامه گوشه‌های بهینه در تصویر را با کانوالو کردن تعدادی ماسک به دست می‌آوریم و با استفاده از یکسری عملیات هندسی مکان علامت در تصویر استخراج میگردد. اولین مزیت در تشخیص مکان علامت، دقت بالای آن است. به طوری که مکان علامت تا فاصله 30 متر، تصاویر نویز دار تا 30 درصد و تصاویر چرخیده تا 5 درجه توسط این روش قابل شناسایی است. از دیگر مزایای این الگوریتم میتوان به سادگی ساختار ماسک‌ها و سرعت محاسبات بیشتر از روشهای دیگر تشخیص ارائه شده، اشاره کرد. در نهایت، با حذف اطلاعات اضافی در تصویر استخراج شده و تطبیق با تصاویر پایگاه داده، نوع علامت تشخیص داده میشود. اگر عکس برداری در شرایط نورپردازی و آب و هوایی مناسبی صورت گیرد، نرخ تشخیص علامت بالای %89 خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1631 - مقاوم سازی الگوریتم شکل دهی پرتو
سجاد دهقانی ناصر پرهیزگارعملکرد الگوریتمهای شکل‌دهی پرتو در شرایط عدم قطعیت در بردار هدایت و یا در ماتریس کوواریانس داده، به شدت خراب میشوند. در این مقاله یک روش جدید برای مقاوم سازی الگوریتم شکل‌دهی پرتو وفقی حداقل واریانس ارائه میشود که هم نسبت به عدم قطعیت در بردار هدایت و هم نسبت به عدم چکیده کاملعملکرد الگوریتمهای شکل‌دهی پرتو در شرایط عدم قطعیت در بردار هدایت و یا در ماتریس کوواریانس داده، به شدت خراب میشوند. در این مقاله یک روش جدید برای مقاوم سازی الگوریتم شکل‌دهی پرتو وفقی حداقل واریانس ارائه میشود که هم نسبت به عدم قطعیت در بردار هدایت و هم نسبت به عدم قطعیت در ماتریس کوواریانس داده مقاوم میباشد. این روش شامل حداقل‌سازی یک مسأله بهینه سازی با تابع هزینه مرتبه دوم و قید غیر محدب است. در این مقاله نشان داده خواهد شد که مسأله بهینه سازی غیر محدب به یک مسأله محدب تبدیل شده و بردار وزن شکل دهنده پرتو مقاوم سازی شده به دست میآید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1632 - طراحی و شبیه سازی یک آنتن شکافی مایکرواستریپی جدید با خاصیت پلاریزاسیون دایروی پهن باند
الهه شیرازی محمدامین هنروردر این مقاله یک آنتن شکافی مایکرواستریپی چاپی جدید با خاصیت پلاریزاسیون دایروی و تغذیه شده با خط CPW طراحی، تحلیل و شبیه سازی شده است. ساختار آنتن شکافی پیشنهادی از یک پچ پله ای شکل اصلاح شده و صفحه زمین مربعی که درون آن یک شکاف پله-ای واقع شده ترکیب بندی شده است. با اس چکیده کاملدر این مقاله یک آنتن شکافی مایکرواستریپی چاپی جدید با خاصیت پلاریزاسیون دایروی و تغذیه شده با خط CPW طراحی، تحلیل و شبیه سازی شده است. ساختار آنتن شکافی پیشنهادی از یک پچ پله ای شکل اصلاح شده و صفحه زمین مربعی که درون آن یک شکاف پله-ای واقع شده ترکیب بندی شده است. با استفاده از پچ پله ای و صفحه زمین مربعی اصلاح شده، رزونانس های اضافی دیگری تحریک شده و پهنای باند امپدانس وسیعی مخصوصا در باند بالاتر به دست میآید. همچنین با استفاده از چنین ساختاری، خصوصا اضافه کردن دو باریکه مستطیلی به صفحه زمین باعث ایجاد پهنای‌باند پلاریزاسیون دایروی بسیار وسیعی خواهد شد. ساختار پیشنهادی در مقایسه با کارهای مشابه قبلی دارای ابعاد کوچکی می باشد. نتایج شبیه سازی پهنای باند امپدانس در حدود 81.7%و پهنای باند پلاریزاسیون دایروی(3dB AR) در حدود57.6% را نشان میدهد. همچنین نتایج شبیه سازی در تطابق خوبی با ملزومات سیستم های WLAN می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1633 - انتخاب حالت پیشبینی درون و بین فریمی در H.264/AVC برای فشرده‌سازی تصویر پزشکی بر اساس ناحیه مورد علاقه
مهدی جعفری همایون مهدوی نسب شهره کساییهدف این مقاله به کار گرفتن H.264 در کاربردهای فشرده‌سازی ویدئویی پزشکی و بهبود عملکرد آن با کیفیت بصری بالاتر و پیچیدگی کدگذاری کمتر است. جهت این امر ما یک مدل جدید ناحیه‌ی مورد علاقه بر اساس H.264/AVC را پیشنهاد می‌دهیم که فشرده‌سازی بدون اتلاف را برای نواحی مورد علاقه چکیده کاملهدف این مقاله به کار گرفتن H.264 در کاربردهای فشرده‌سازی ویدئویی پزشکی و بهبود عملکرد آن با کیفیت بصری بالاتر و پیچیدگی کدگذاری کمتر است. جهت این امر ما یک مدل جدید ناحیه‌ی مورد علاقه بر اساس H.264/AVC را پیشنهاد می‌دهیم که فشرده‌سازی بدون اتلاف را برای نواحی مورد علاقه، و فشرده‌سازی با اتلاف با نرخ بالا را برای سایر نواحی به کار می‌برد. این مقاله یک روش جدید برای دستیابی به پیشبینی سریع درون و بین فریمی ارائه میدهد که بر اساس ماکروبلاکهای بزرگتر برای پس‌زمینه و ماکروبلاکهای کوچکتر برای ناحیه‌ی مورد علاقه عمل میکند. همچنین ماکروبلاکهای پس‌زمینه با بزرگترین ضریب کوانتیزاسیون ممکن در H.264/AVC جهت به دست آوردن حداکثر ضرایب صفر کدگذاری میشوند. نتایج تجربی نشان میدهند که الگوریتم پیشنهادی به نرخ فشرده‌سازی بالاتر ویدئوهای پزشکی با کیفیت برتر ناحیه‌ی مورد علاقه ضمن پیچیدگی کمتر کدگذاری در مقایسه با الگوریتم قبلی ما و سایر استانداردهای موجود دست مییابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1634 - یک چارچوب جدید آشکارسازی و تشخیص لوگو در تصاویر متنی
حسین پورقاسم امیر سالار جعفرپیشهآشکارسازی و تشخیص لوگو یک بخش اساسی در یک سیستم خودکارسازی اداری جهت بایگانی و بازیابی تصاویر متنی میباشد. در این مقاله، ما یک چارچوب جدید آشکارسازی و تشخیص لوگو مبتنی بر یک استراتژی ناحیه‌بندی و طبقهبندی پشت سر هم در تصاویر متنی پیشنهاد میکنیم. در این چارچوب، با است چکیده کاملآشکارسازی و تشخیص لوگو یک بخش اساسی در یک سیستم خودکارسازی اداری جهت بایگانی و بازیابی تصاویر متنی میباشد. در این مقاله، ما یک چارچوب جدید آشکارسازی و تشخیص لوگو مبتنی بر یک استراتژی ناحیه‌بندی و طبقهبندی پشت سر هم در تصاویر متنی پیشنهاد میکنیم. در این چارچوب، با استفاده از یک الگوریتم ناحیه‌بندی دو مرحله‌ای (شامل الگوریتمهای ناحیه‌بندی مبتنی بر تبدیل ویولت و آستانه‌گذاری) و طبقهبندی سلسله مراتبی به وسیله دو طبقه‌بند شبکه عصبی پرسپترون چندلایه و یک طبقه بند نزدیکترین همسایگی، یک تصویر متنی به نواحی کاندیدای لوگو، عکسی خالص و متنی تقسیم بندی میگردد. سرانجام نیز در تصمیمگیری نهایی، کلاس لوگو کاندیدا بر اساس یک مجموعه از کلاسهای از پیش تعریف‌شده‌ای تعیین میگردد. در مرحله طبقهبندی و تشخیص سلسله مراتبی لوگو، بهترین مجموعه از ویژگیهای شکل و بافت به وسیله الگوریتم انتخاب ویژگی رو به جلو انتخاب میگردد. چارچوب پیشنهادی براساس یک پایگاه داده بزرگ و متنوع از تصاویر متنی و غیرمتنی و همچنین لوگوهای ایرانی و بینالمللی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل کارایی و کارآمدی چارچوب پیشنهادی را در شرایط محیط پیادهسازی واقعی و عملی نشان میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1635 - تغذیه آنتن شکافی طولی توسط موجبر تیغه‌ای بیضی شکل
مهدی مرادیان محمد خلج امیرحسینی مجید طیرانیدر این مقاله از موجبر تیغه‌ای که دارای تیغه با انحراف بیضی شکل است جهت تغذیه آنتن شکافی طولی قرار گرفته بر روی خط مرکزی موجبر تیغه‌دار استفاده میشود. روش پیشنهادی با جایگزین نمودن قسمتی از تیغه مستقیم موجبر تیغه‌دار با تیغه با انحراف بیضی شکل محقق میشود. تیغه با انحرا چکیده کاملدر این مقاله از موجبر تیغه‌ای که دارای تیغه با انحراف بیضی شکل است جهت تغذیه آنتن شکافی طولی قرار گرفته بر روی خط مرکزی موجبر تیغه‌دار استفاده میشود. روش پیشنهادی با جایگزین نمودن قسمتی از تیغه مستقیم موجبر تیغه‌دار با تیغه با انحراف بیضی شکل محقق میشود. تیغه با انحراف بیضی شکل دقیقا در زیر شکاف قرار گرفته است و در این حالت شکاف هیچگونه انحرافی نسبت به خط مرکزی موجبر ندارد. نتایج شبیهسازی بیانگر آن است که با افزایش قطر کوچک بیضی میزان تشعشع افزایش مییابد در نتیجه از آنتن پیشنهادی میتوان به عنوان جایگزین مناسبی برای آنتن شکافی طولی قرار گرفته بر روی موجبر مستطیلی استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1636 - بررسی گردشگری شهرهای مناطق خشک و نقش آن در توسعه پایدار (مطالعه موردی: شهرستان میامی)
محمدرضا زندمقدم مهدی اصغرییکی از مدلهایی که برخی کشورها در دو دهه اخیر، برای تو سعه گرد شگری پایدار خود در مناطق خشک به آن توجه کرده اند، بحث پرداختن به هویت و ساختارهای بومی در حوزه گردشگری بوده است که باعث شکل گیری پدیده بوم گردی شده است. توجه به بهره مندی از ظرفیت های بی شمار گردشگری بوم گردی چکیده کاملیکی از مدلهایی که برخی کشورها در دو دهه اخیر، برای تو سعه گرد شگری پایدار خود در مناطق خشک به آن توجه کرده اند، بحث پرداختن به هویت و ساختارهای بومی در حوزه گردشگری بوده است که باعث شکل گیری پدیده بوم گردی شده است. توجه به بهره مندی از ظرفیت های بی شمار گردشگری بوم گردی در شهرستان میامی ، می تواند در توسعه گردشگری پایدار آن مؤثر باشد. لذا هدف از انجام این تحقیق بررسی گردشگری شهرهای مناطق خشک ونقش آن در توسعه پایدار شهرستان میامی بود. این تحقیق از نظر ماهیت بر اساس روشهای جدید تحلیلی و اکتشافی و از نظر هدف کابردی است. جامعه آماری آن 384 نفر بوده و ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و پرسشنامه می باشد. پاسخ های جمع آوری شده استخراج و با روش معادلات ساختاری pls فرضیات تحلیل و آزمون شدند. نتایج این تحقیق در این خصوص نشان داد که توانمندی های بوم گردی روستاهای شهرستان میامی بجز در بخش ساختارهای زیربنایی گردشگری بر توسعه گردشگری پایدار آن اثرگذار بوده اند. بطوریکه ساختار بومی گرا با میزان و ساختار محیطی بومی گرا و ساختار مالکیت و مدیریت دارای اثر معنادار بر توسعه گردشگری پایدار در مناطق مورد مطالعه شده اند ولی ساختارهای زیربنایی گردشگری با 17.5 درصد اثر نتوانسته اثری معناداری بر توسعه پایدار این مناطق بگذارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1637 - تحلیل و بررسی موانع ارتباطی و فرهنگی توسعه گردشگری پزشکی و سلامت با استفاده از مدلسازی تفسیری ساختاری (مطالعهی موردی: شهرستان مشکین‌شهر)
احد نوروززاده مهدی حسینی مجید معتمدیهدف از پژوهش حاضر شناسایی موانع ارتباطی توسعه گردشگری پزشکی و سلامت و همچنین طراحی و آزمون مدل مفهومی این موانع با توجه به ماهیت میان فرهنگی گردشگری پزشکی و سلامت با استفاده از مدلسازی تفسیری ساختاری میباشد. شناسایی مهمترین موانع ارتباطی و فرهنگی توسعه گردشگری پزشکی و چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر شناسایی موانع ارتباطی توسعه گردشگری پزشکی و سلامت و همچنین طراحی و آزمون مدل مفهومی این موانع با توجه به ماهیت میان فرهنگی گردشگری پزشکی و سلامت با استفاده از مدلسازی تفسیری ساختاری میباشد. شناسایی مهمترین موانع ارتباطی و فرهنگی توسعه گردشگری پزشکی و سلامت در جامعه مورد بررسی، طراحی مدل این موانع با روش مدلسازی تفسیری ساختاری و در نهایت، آزمون فرضیه‌های حاصل از این مدل در یک نمونه 150 نفری، سه مرحله طی شده در این پژوهش میباشند. نتایج پژوهش نشان داد که موانع ارتباطی و فرهنگی توسعه گردشگری پزشکی و سلامت عبارتند از: نبود شناخت، تفاوت زبانی ادراک‌شده، نبود اعتماد، تفاوت فرهنگی ادراک‌شده، تعصب و برخورد کلیشه‌ای. همچنین به شرط جمعآوری و دسته‌بندی عوامل اثرگذار بر مفهوم گردشگری پزشکی و سلامت توسط مدیران تصمیم‌گیر در حوزههای مربوطه، این موضوع میتواند راهگشای متولیان و مسئولین حوزه سلامت کشور در ایجاد و افزایش درآمد ارزی برای کشور باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1638 - تبیین تغییرات ساختاری در مدلسازی تقاضای گردشگری ایران
جواد براتیاز یک سو با وجود گسترش آمار و امکان استفاده از اطلاعات سری زمانی در مطالعات اقتصاد گردشگری، مدل های سری زمانی در گردشگری ایران کاربرد بیشتری یافته است؛ از سوی دیگر به دلیل تأثیرپذیری بالای صنعت گردشگری از عوامل مختلفی همچون بیماری، جنگ، تحریم، رخدادهای سیاسی و شوک های ا چکیده کاملاز یک سو با وجود گسترش آمار و امکان استفاده از اطلاعات سری زمانی در مطالعات اقتصاد گردشگری، مدل های سری زمانی در گردشگری ایران کاربرد بیشتری یافته است؛ از سوی دیگر به دلیل تأثیرپذیری بالای صنعت گردشگری از عوامل مختلفی همچون بیماری، جنگ، تحریم، رخدادهای سیاسی و شوک های اقتصادی، عملاً تغییرات ساختاری در این صنعت رخ می دهد که نتایج متداول در بررسی های سری زمانی را غیرقابل اتکا می سازد. برای رفع آن، بایستی نقاط شکست ساختاری در مطالعات صنعت گردشگری شناسایی شود تا در مطالعات این حوزه، مبنای مدلسازی های پژوهشگران قرار گیرد. تحقیق حاضر با هدف تعیین نقاط شکست ساختاری در صنعت گردشگری ایران، از داده های فصلی بهار 1392 تا تابستان 1399 استفاده کرده است. بررسی آزمون های مختلف شکست ساختاری، وجود شکست ساختاری در پاییز 1398 را مورد تأیید قرار داده اند. با توجه به روند کاهشی گردشگری از زمستان 1398، انتظار می رود در بررسی های سالانه، سال 1399 تنها سالی باشد که شکست ساختاری در صنعت گردشگری ایران رخ داده باشد. رخدادهای سیاسی (از قبیل رخداد مربوط به سفارت عربستان یا امضای برجام) عملاً باعث ایجاد تغییرات ساختاری در گردشگری ایران نشده اند و عوامل فراگیرتری همچون اپیدمی کووید-19 هستند که موجب شکست ساختاری در گردشگری ایران شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1639 - تحلیل واکاوی کارایی بیمارستان های تهران در جذب گردشگر پزشکی با استفاده رابطة خاکستری
ابتهال زندی مهنا نیک بینگردشگری پزشکی، فرصت هایی را برای بیمارستان ها فراهم می سازد تا از پتانسیل های خود در ارائه خدمت به بیماران سایرکشورها استفاده نمایند و تحلیل وضعیت این بخش میتواند در اتخاذ تدابیری برای شناخت و بهبود حیطه های دارای اولویت، تقویت توانمندیها در این صنعت و در نهایت جذب بی چکیده کاملگردشگری پزشکی، فرصت هایی را برای بیمارستان ها فراهم می سازد تا از پتانسیل های خود در ارائه خدمت به بیماران سایرکشورها استفاده نمایند و تحلیل وضعیت این بخش میتواند در اتخاذ تدابیری برای شناخت و بهبود حیطه های دارای اولویت، تقویت توانمندیها در این صنعت و در نهایت جذب بیشتر گردشگر پزشکی سودمند باشد. یکی از روش های سنجش عملکرد و کارایی در صنعت گردشگری و هتلداری روش تحلیل پوششی داده ها[1] است که به سبب جامعیت و دقت بالای آن نقش مهمی در تحلیل کارایی نسبی و سنجش عملکرد صنایع گردشگری ایفا میکند که در این تحقیق سعی شده است از این روش استفاده شود. همچنین برای تعیین ضریب کارایی بیمارستان های دارای مجوز IPD در حوزه گردشگری پزشکی از مدلهای مضربی BCC و CCR خروج محور و برای مقایسه و رتبه بندی واحدهای کارا از تحلیل رابطة خاکستری استفاده شده است. یافته ها نشان داد که 8 بیمارستان از 52 بیمارستان دارای مجوز IPD در حوزه گردشگری پزشکی براساس مدل CCR و 18 بیمارستان براساس مدل BCC ، کارا و مابقی ناکارا هستند. همچنین در ادامه، بیمارستانهای مرجع الگوی بیمارستانهای ناکارا معرفی و پیشنهاد شدند. با مقایسة دو مدل فوق میتوان گفت که مدل بازده به مقیاس ثابت محدودکننده تر از مدل بازده به مقیاس متغیر است و واحدهای کارای کمتری را دربرمی‌گیرد. همچنین، میزان کارایی محاسبه شده برای هر بیمارستان نیز، در این مدل کمتر از مدل بازده به مقیاس متغیر است و ضروری است مدیران ذیربط از نتایج این روش برای ارتقای سطح کارایی بیمارستانهای خود استفاده کنند.[1] - Data Envelopment Analysis پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1640 - رویکرد قانونگذاری ایران در گزارش معاملات مشکوک به پولشویی و موانع قانونی، فقهی و اجرایی آن
امیر جمالی حاجیانی اسماعیل عبدالهی احمد میرزاییتاریخ دریافت: 1402/01/26 تاریخ بازنگری: 1402/04/12 تاریخ پذیرش: 1402/04/14 از گزارش معاملات مشکوک که در توصیه 20 اف‌ای‌تی‌اف بر آن تأکید شده است، به سنگ بنای مبارزه با پولشویی یاد میشود و موفقیت تمامی اقدامات ضد پولشویی، در گرو آن است. در پژوهش حاضر، به روش توصیفی تح چکیده کاملتاریخ دریافت: 1402/01/26 تاریخ بازنگری: 1402/04/12 تاریخ پذیرش: 1402/04/14 از گزارش معاملات مشکوک که در توصیه 20 اف‌ای‌تی‌اف بر آن تأکید شده است، به سنگ بنای مبارزه با پولشویی یاد میشود و موفقیت تمامی اقدامات ضد پولشویی، در گرو آن است. در پژوهش حاضر، به روش توصیفی تحلیلی، با هدف آشنایی با الزامات گزارش‌دهی معاملات مشکوک به پولشویی، موضع قانونگذاری ایران، در مقایسه با استانداردهای جهانی مورد مطالعه قرار می گیرد و در پایان، به بررسی مهمترین موانع قانونی، فقهی و اجرایی فرا روی گزارش‌دهی معاملات مشکوک پرداخته می شود. یافتهها گویای آن است که در مقررات ضد پولشویی ایران، به ویژه قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی مصوب 1397 و آیین‌نامه اجرایی ماده 14 آن، مصوب 1398، اقدامات بایسته ی همسو با استانداردهای جهانی، به منظور گزارش‌دهی معاملات مشکوک، صورت پذیرفته است و ساختارهای لازم ایجاد شده است. با این وجود، ممکن است قواعد مربوط به راز داری حرفهای، اصل صحت، اماره تصرف، سیاستهای مرتبط با جذب سرمایه در بانکها و هزینههای بالای انطباق با استانداردهای ضد پولشویی، این اصل مهم را در مبارزه با پولشویی، تحت‌الشعاع قرار دهد و در مسیر گزارش‌دهی مطلوب معاملات مشکوک خلل وارد سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1641 - شناخت شناسی سازه انگارانه مدل بحرانهای اجتماعی در جرائم علیه امنیت با تأکید بر بحران شکاف نسلی و چند قطبی سازی
سیدمحمّدرضا موسوی فرد مریم فراتیتاریخ دریافت: 1401/11/23 تاریخ بازنگری: 1402/04/24 تاریخ پذیرش: 1402/04/25 مدیریت نادرست شکاف نسلی و بحرانهای اجتماعی ناشی از آن، از یک سو به جرائم علیه امنیت عمومی و از دیگر سو، به حفره هویتی تبدیل می گردد. می توان با رویکرد تئوریک سازه انگارانه، مدل بحرانهای اجت چکیده کاملتاریخ دریافت: 1401/11/23 تاریخ بازنگری: 1402/04/24 تاریخ پذیرش: 1402/04/25 مدیریت نادرست شکاف نسلی و بحرانهای اجتماعی ناشی از آن، از یک سو به جرائم علیه امنیت عمومی و از دیگر سو، به حفره هویتی تبدیل می گردد. می توان با رویکرد تئوریک سازه انگارانه، مدل بحرانهای اجتماعی ناشی از شکاف نسلی را بررسی و با رویکردهای جرم‌شناسی پیشگیرانه رشد مدار و امنیتی در میان مدت و بلند مدت، از تبعات منفی آن کاست. رویکرد سازه انگارانه، درک بهتری از بحرانهای اجتماعی ناشی از شکاف نسلی و ابعاد آن، فراهم می‌آورد. در این رویکرد، نقش عوامل مختلفی مانند شبکه‌های اجتماعی بر جریان بحرانهای اجتماعی مورد بررسی قرار میگیرد؛ چه اینکه امروزه، شبکه‌های اجتماعی، یکی از مهمترین سلاح های دشمن برای شکاف نسلی، چند قطبی سازی اجتماعی و تضعیف وحدت ملی و سیاسی است. برای مدیریت بحرانهای اجتماعی ناشی از شکاف نسلی، باید مطالبات اجتماعی بحران زا را از جرائم سازمان یافته علیه امنیت عمومی تمایز داد و برای پیشگیری از تبدیل شکاف نسلی به حفره هویتی و بهبود امنیت اجتماعی، استفاده از رویکردهای جرم‌شناسی پیشگیرانه رشد مدار ضروری است؛ چه اینکه رویکرد سازه انگارانه و استفاده از رویکردهای جرم‌شناسی پیشگیرانه رشد مدار، در میان مدت و یا بلند مدت به کاهش تأثیرات بحران های مذکور و بهبود امنیت اجتماعی می گراید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1642 - بررسی تطبیقی رسم‌الخط مصحف تاشکند با قواعد و نقل‌های تاریخی رسم‌المصحف
مجتبی محمدی انویق مرتضی توکلی مرتضی رحیمی آهنگرکلاییعلم رسم‌المصحف، از قواعد و روشهایی در باب کتابت قرآن سخن می‌گوید که به واسطۀ منقولات دانشمندان از مصاحف کهن، در دسترس قرار گرفته‌اند. کتابهای المقنع و مختصر التبیین، مهمترین منابع دانش رسم‌المصحف به شمار می‌روند که در نگارش اکثر مصاحف جهان اسلام مورد استفاده قرار گرف چکیده کاملعلم رسم‌المصحف، از قواعد و روشهایی در باب کتابت قرآن سخن می‌گوید که به واسطۀ منقولات دانشمندان از مصاحف کهن، در دسترس قرار گرفته‌اند. کتابهای المقنع و مختصر التبیین، مهمترین منابع دانش رسم‌المصحف به شمار می‌روند که در نگارش اکثر مصاحف جهان اسلام مورد استفاده قرار گرفته‌اند؛ چنانکه به نویسندگان آنها، لقب شیخین علم رسم‌المصحف اطلاق شده است. این مقاله کوشیده است که رسم کلمات مصحف تاشکند بهعنوان معروف‌ترین مصحف از حیث انتساب به خلیفۀ سوم را با نقل‌های دو کتاب مذکور مقایسه کرده و میزان انطباق گزارش‌های رسم‌المصحف را با رسم نمونهای از مصاحف کهن ارزیابی کند. رسم کلمات در مصحف تاشکند سه دسته است: 1- رسم‌هایی که با نقل‌های شیخین همخوانی دارد؛ 2- رسم‌هایی که تنها با نقل‌های یکی از شیخین همخوانی دارد؛ 3- رسم‌هایی که با نقل‌های شیخین ناهمخوان است. رسم‌های ناهمخوان با نقل‌های شیخین در مصحف تاشکند، به دو بخش قابل تقسیم است: الف) رسم‌هایی که عالمانی دیگر، آنها را در گزارش‌های خود، نقل کرده‌اند؛ ب) رسم‌هایی که برای آنها گزارشی یافت نمی‌شود. نتیجۀ پژوهش حاضر نشان از آن دارد که گزارش‌های علم رسم‌المصحف باید با مراجعۀ مستقیم به مصاحف کهن، تکمیل و در مواردی اصلاح شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1643 - بررسی تاریخی-محتوایی منابع احادیث پزشکی
الهام اوستادیبرخی بر آنند که دین دخالت تام و انحصاری در عرصه طب دارد و تنها راه رسیدن به دانش پزشکی و درمان بیماران، وحی است و تنها مرجع و منبع، برای بنیان‌نهادن طبّ اسلامی آیات شریف قرآن و احادیث ائمّه هدی است. این نوشتار با روش اسنادی- کتابخانهای ضمن بررسی برخی منابع مستفاد در طب چکیده کاملبرخی بر آنند که دین دخالت تام و انحصاری در عرصه طب دارد و تنها راه رسیدن به دانش پزشکی و درمان بیماران، وحی است و تنها مرجع و منبع، برای بنیان‌نهادن طبّ اسلامی آیات شریف قرآن و احادیث ائمّه هدی است. این نوشتار با روش اسنادی- کتابخانهای ضمن بررسی برخی منابع مستفاد در طب اسلامی؛ بر اساس سیر تاریخی آنها؛ بر آن است تا تحقّق نظریه ابتنای علم پزشکی صرفا بر مبنای روایات را واکاوی نماید. با تحلیل محتوایی-تاریخی منابع به نظر میرسد که اغلب منابع با ضعف سند و یا ضعف محتوا مواجه و از این رو فاقد اعتبارند. بنابراین هر چند استقرای منطقی خصوصاً اگر تام نباشد، قابل اعتماد نیست؛ لیکن این قضیه جزئیه صحیح مینماید که بنیان نهادن علمی با عنوان طبّ اسلامی با اتّکای صرف بر آیات و احادیث، امری شایسته و منطقی نبوده و چه بسا آفاتی همچون آسیبِ تفسیر علمی در قرآن را در پی داشته باشد. چرا که بنیان نهادن پایه‌های استوار و متقن دین بر مبنای احادیث ضعیف و موضوع؛ لاجرم به وهن و سستی در مبانی دینی منجر شده و عاملی میشود برای دین‌گریزی افرادی که به واسطه آموزههای دینی غلط و احادیث مجعول سلامتی نیافته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1644 - مطالعۀ ترجمه‌های فارسی قرآن از حیث صحت ترجمۀ لای نفی جنس
زهره اخوان مقدم مجید نبویضرورت ترجمۀ دقیق قرآن کریم به زبانهای مختلف از جمله فارسی، اقتضا میکند که برای شناخت بهتر این قواعد و اعمال آن در ترجمۀ قرآن کریم کوشش کنیم. از جملۀ این قواعد، نفی جنس است که در زبان عربی با کاربرد ادات لا صورت میگیرد. لای نفی جنس در قرآن ۱۱۲ بار به کار رفته است. لازم چکیده کاملضرورت ترجمۀ دقیق قرآن کریم به زبانهای مختلف از جمله فارسی، اقتضا میکند که برای شناخت بهتر این قواعد و اعمال آن در ترجمۀ قرآن کریم کوشش کنیم. از جملۀ این قواعد، نفی جنس است که در زبان عربی با کاربرد ادات لا صورت میگیرد. لای نفی جنس در قرآن ۱۱۲ بار به کار رفته است. لازم است اسلوب نفی جنس در قرآن کریم چنان به زبانهای دیگر ترجمه شود که تمایز آن با اسالیب دیگری که در آنها هم از ادات لا استفاده میشود، معلوم گردد. در مطالعۀ حاضر کوشیده‌ایم 9 ترجمۀ فارسی از قرآن کریم را از حیث نحوۀ ترجمۀ لای نفی جنس با یکدیگر مقایسه کنیم. چنان که مشاهده میشود، از حیث صحت ترجمۀ لای نفی جنس، ترجمۀ رضایی اصفهانی با 107 مورد ترجمۀ صحیح دقیق‌ترین است و در ردۀ بعد، ترجمۀ حداد عادل با 19 مورد ترجمۀ درست جای دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1645 - پروژه ژنوم انسان با رویکردی به دیدگاه اخلاقی و آزادی انسان
امیررضا محمودی عباس تقوایی سیده مهشید میری بالاجورشریدر این تحقیق، نتایج پروژه ژنوم انسانی (HGP) و مشکلات اخلاقی احتمالی که امکان دارد ایجاد نماید، از طریق مثال‌های عینی مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه سعی شده است به‌تفصیل آشکار گردد که چگونه حقوق و آزادی‌های اجتماعی، اخلاق، هنجارهای اجتماعی و ارزشهای فرد تحت تأثیر چکیده کاملدر این تحقیق، نتایج پروژه ژنوم انسانی (HGP) و مشکلات اخلاقی احتمالی که امکان دارد ایجاد نماید، از طریق مثال‌های عینی مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه سعی شده است به‌تفصیل آشکار گردد که چگونه حقوق و آزادی‌های اجتماعی، اخلاق، هنجارهای اجتماعی و ارزشهای فرد تحت تأثیر قرار داده و مرزهای خطرات احتمالی که پروژه ژنوم انسانی به همراه دارد، از کجا شروع و به کجا ختم میشوند. در مورد این مسئله که مداخلات ژنتیکی فرد میتواند مورداستفاده ابزاری قرار بگیرد و به کالا تبدیل شود، بحث شده و متأسفانه مشخص شد که مداخلات در ساختار ژنتیکی میتواند به عنوان مداخله در حقوق و آزادی‌های اساسی فرد درنظر گرفته شود. هدف از این مطالعه نشان دادن زمینه‌های استفاده از پروژه ژنوم انسانی و بررسی نتایج این پروژه ازنظر پیامدهای اخلاقی ،تکنیک‌ها و کاربردهای مورداستفاده هست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1646 - واکاوی حکم گریستن بر امام حسین علیه السلام
سید علی ربانی موسویانروایات فراوانی در رابطه با فضیلت و امر بر گریستن بر حضرت امام حسین علیه السلام از جانب رسول خدا و ائمه اهل بیت علیهم السلام از فریقین رسیده است و تاکید فراوان فقهاء عظام نیز همواره بر اقامه عزا بر آنحضرت بوده است. گستره دایره روایات این موضوع و شدت اهمیت و تاکید آن از ج چکیده کاملروایات فراوانی در رابطه با فضیلت و امر بر گریستن بر حضرت امام حسین علیه السلام از جانب رسول خدا و ائمه اهل بیت علیهم السلام از فریقین رسیده است و تاکید فراوان فقهاء عظام نیز همواره بر اقامه عزا بر آنحضرت بوده است. گستره دایره روایات این موضوع و شدت اهمیت و تاکید آن از جانب بزرگان مذهب موجب شد تا با هدف یافتن حکم واقعی بکاء بر امام حسین علیه اسلام با روش توصیفی و تحلیلی ادله این موضوع مورد واکاوی مجدد قرار گیرد. نتایج حاصله نشان داد اصل اعتقاد به مشروعیت گریه و اقامه عزا بر آنحضرت از ضروریات مذهب بوده و انجام آن بر این اساس که به طور عموم مصداق آیه مودت و فریضه تولی است مانند سایر مصادیق واجبات، واجب است و همانگونه که هیچ مصداقی از عناوین واجبات به این سبب که مصداق آن واجب، محدود به آن مورد نیست از دائره وجوب خارج نگشته و مستحب نمیگردد، گریه و اقامه بر امام حسین علیه السلام نیز که از مصادیق واجب تولی و مودت اهل بیت است به عذر محدود نبودن مصداق مودت و ابراز محبت به گریستن بر آنحضرت، از دایره فریضه بودن خارج نمیگردد. این درحالی است که ادله خاص فراوان از جانب معصومین نشان میدهد هیچ مصداقی مانند گریه بر امام حسین علیه السلام برای مودت و تولی (غیر از اصل اعتقاد به امامت و وجوب معرفت ائمه و باور به مفروض الطاعه بودن معصومین) این مقدار مورد تاکید قرار نگرفته و اصرار شارع بر اقامه بکاء بر آنحضرت تا حدیکه آن را از علائم ایمان شمرده عذری را در ترک آن برای مکلف مومن در حد میسور باقی نمیگذارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1647 - بهبود عملکرد لرزه ای میراگر شکافدار پروانه ای با استفاده از آلیاژ حافظه دار شکلی نایتینول در مهاربند همگرای قطری
فرزاد وفادار وحید بروجردیان علی قمریمقاوم سازی سازه ها با وجود تغییرشکل پلاستیک در اعضای اصلی، مقرون به صرفه نمی باشد. لذا با افزودن میراگرها می توان این نقیصه را مرتفع نمود. عملکرد میراگر به نحوی است که قبل از عضو مهاربندی، تسلیم و مانع ایجاد مفصل پلاستیک در آن می شود. هرچند وجود میراگر باعث بهبود رفتار چکیده کاملمقاوم سازی سازه ها با وجود تغییرشکل پلاستیک در اعضای اصلی، مقرون به صرفه نمی باشد. لذا با افزودن میراگرها می توان این نقیصه را مرتفع نمود. عملکرد میراگر به نحوی است که قبل از عضو مهاربندی، تسلیم و مانع ایجاد مفصل پلاستیک در آن می شود. هرچند وجود میراگر باعث بهبود رفتار لرزه ای می گردد اما تاثیری در برگشت پذیری سازه ندارد و تعمیر آنها پس از زلزله به علت وجود تغییرشکل های ماندگار در کل سازه، گاهاً با مشکل همراه است. آلیاژهای حافظه دار شکلی (SMA) بعنوان مواد هوشمند بسیاری از نواقص سیستم های مستهلک کننده انرژی فعلی را جبران می نمایند. اثر سیستم حافظه دار شکلی، رفتارکشسان، میرایی ذاتی و مقاومت بالا از مهمترین خصوصیات این آلیاژها هستند. در این تحقیق نوع جدیدی از میراگر شکافدار (تحت عنوان میراگر شکافدار پروانه ای) در چهار گروه با نسبت های مختلف ابعادی h1/hو b1/b ، با و بدونSMA آنالیز شده است که با افزودنSMA از نوع میله ای و جاگذاری آن بطوری که در بارهای فشاری و کششی ایجاد شده در مهاربند ، همواره در تعدادی ازSMA ها نیروی کششی در جریان باشد. در ترکیب پیشنهادی، المان قطری تحت اثر نیروی کششی و فشاری، باعث ایجاد برش در میراگر شکافدار و ایجاد کشش درSMA می شود. نتایج نشان داد، بکارگیری SMA علاوه بر افزایش سختی و مقاومت سیستم، باعث ایجاد قابلیت برگشت پذیری و حذف پدیده کمانش مهاربند در فشار میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1648 - بررسی کارایی روش اصلاح شده‌ی بی ‏نیاز از المان گالرکین در حل مسائل استاتیکی و بهسازی
رامین وفائی پور علی زارع علیرضا علیزاده مجدی فریبا بهروز سرندروش رایج المان محدود روشی قدرتمند در حل مسائل مقدار مرزی است که معادلات فرم قوی دیفرانسیلی را با استفاده از گسسته‌سازی دامنه به معادلات فرم ضعیف تبدیل می کند. این روش اگرچه برای محاسبه ی تغییر مکان (متغیر مکانی) در حل مسائل استاتیکی و دینامیکی به خوبی کاراست اما در محاس چکیده کاملروش رایج المان محدود روشی قدرتمند در حل مسائل مقدار مرزی است که معادلات فرم قوی دیفرانسیلی را با استفاده از گسسته‌سازی دامنه به معادلات فرم ضعیف تبدیل می کند. این روش اگرچه برای محاسبه ی تغییر مکان (متغیر مکانی) در حل مسائل استاتیکی و دینامیکی به خوبی کاراست اما در محاسبه ی مقادیر تنش دچار مقداری خطا میشود. برای رفع این خطا که ناشی از گسسته بودن میدان تنش محاسباتی است و همچنین برای رفع مشکل نیازمندی به شبکه مش از پیش تعریف شده برای گسسته سازی دامنه، روش های بی نیاز از المان (مش) شکل گرفته اند. یکی از این روش ها، روش بی نیاز از المان گالرکین می باشد. توابع شکل ایجادی در روش بی نیاز از المان گالرکین مبتنی بر تقریب کمترین مربعات متحرک می باشند. این توابع شکل دارای خاصیت درون یابی نبوده و خاصیت دلتای کرونیکر را ندارند. اخیرا روشی توسط محققین برای ایجاد خاصیت درون یابی در توابع شکل کمترین مربعات متحرک برای حل مسائلی با گسسته سازی مرز دامنه ارائه گردیده است. تاکنون ارزیابی از عملکرد روش اصلاحی پیشنهاد شده در حل مسائل مرتبط با کل دامنه ارائه نگشته است. در این مقاله با استفاده از روش مورد اشاره، روش بی نیاز از المان گالرکین اصلاح گردیده و برای حل مسائل با گسسته سازی کل دامنه به کار گرفته شده است. کاربرد و کارآیی روش اصلاحی مورد استفاده در حل مسائل استاتیکی در این مقاله مورد ارزیابی قرار گرفته است و مقایسه‌ای میان عملکرد روش اولیه و روش اصلاح شده ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1649 - بهبود عملکرد لرزهای میراگر شکافدار پروانه‌ای با استفاده از آلیاژ حافظه‌دار شکلی نایتینول در مهاربند همگرای قطری
فرزاد وفادار وحید بروجردیان علی قمریمقاومسازی سازه‌ها با وجود تغییرشکل پلاستیک در اعضای اصلی، مقرون به صرفه نمی‌باشد. لذا با افزودن میراگرها میتوان این نقیصه را مرتفع نمود. عملکرد میراگر به نحوی است که قبل از عضو مهاربندی، تسلیم و مانع ایجاد مفصل پلاستیک در آن میشود. هرچند وجود میراگر باعث بهبود رفتار چکیده کاملمقاومسازی سازه‌ها با وجود تغییرشکل پلاستیک در اعضای اصلی، مقرون به صرفه نمی‌باشد. لذا با افزودن میراگرها میتوان این نقیصه را مرتفع نمود. عملکرد میراگر به نحوی است که قبل از عضو مهاربندی، تسلیم و مانع ایجاد مفصل پلاستیک در آن میشود. هرچند وجود میراگر باعث بهبود رفتار لرزهای میگردد اما تاثیری در برگشت پذیری سازه ندارد و تعمیر آنها پس از زلزله به علت وجود تغییرشکلهای ماندگار در کل سازه، گاهاً با مشکل همراه است. آلیاژهای حافظه دار شکلی ([1]SMA) بعنوان مواد هوشمند بسیاری از نواقص سیستمهای مستهلک کننده انرژی فعلی را جبران می‌نمایند. اثر سیستم حافظه‌دار شکلی، رفتارکشسان، میرایی ذاتی و مقاومت بالا از مهمترین خصوصیات این آلیاژها هستند. در این تحقیق نوع جدیدی از میراگر شکافدار (تحت عنوان میراگر شکافدار پروانه‌ای) در چهار گروه با نسبتهای مختلف ابعادی/h 1 hو /b1b ، با و بدونSMA آنالیز شده است که با افزودنSMA از نوع میله‌ای و جاگذاری آن به طوری که در بارهای فشاری و کششی ایجاد شده در مهاربند، همواره در تعدادی ازSMA ها نیروی کششی در جریان باشد. در ترکیب پیشنهادی، المان قطری تحت اثر نیروی کششی و فشاری، باعث ایجاد برش در میراگر شکافدار و ایجاد کشش درSMA میشود. نتایج نشان داد، بکارگیری SMA علاوه بر افزایش سختی و مقاومت سیستم، باعث ایجاد قابلیت برگشت‌پذیری و حذف پدیده کمانش مهاربند در فشار میشود. [1] Shape memory alloy پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1650 - مطالعه آزمایشگاهی تاثیر عملکرد و نحوه آرایش ژئوگریدها و توزیع یکسان تنش در ناحیه کششی سازه های بتنی
اشکان خدابنده لو علی اصغر اکبری برگشادیبا توجه به اینکه بتن یکی از مصالح اصلی بکار رفته در صنعت ساختمان می باشد و در ضمن روش متداول استفاده از فولاد که باعث کاهش تردشکنی و گسیختگی بتن میشود دارای معایبی میباشد. امروزه گسترش علم استفاده از مواد پلیمری در رفع این معایب سریعاً جای خود را در مواد تشکیل‌دهنده ب چکیده کاملبا توجه به اینکه بتن یکی از مصالح اصلی بکار رفته در صنعت ساختمان می باشد و در ضمن روش متداول استفاده از فولاد که باعث کاهش تردشکنی و گسیختگی بتن میشود دارای معایبی میباشد. امروزه گسترش علم استفاده از مواد پلیمری در رفع این معایب سریعاً جای خود را در مواد تشکیل‌دهنده بتن باز نموده است. با استفاده از این مواد می توان بتن مستحکم تر با انعطاف‌پذیری بیشتر و سطحی صافتر و با مقاومت بیشتر در مقابل فرسایش، ضربه و خورندگی تولید کرد. در این تحقیق با استفاده از ژئوگرید که از خانواده ژئوسنتتیک‌ها می باشد، افزایش مقاومت کششی بتن به مقدار 15% محقق می شود. چون بصورت جامد بکار گرفته میشود با ریسک بسیار کم، ژئوگرید در فواصل مختلف از تار خنثی قرار داده شده است. در نتایج آزمایشهای انجام داده شده و با توجه به نمودار حاصل از آزمایشات، ژئوگریدها اگر به صورت نیمه جامد در ناحیه کششی به کار گرفته شوند باعث توزیع یکسان تنشها گردیده و تاثیر خود را در افزایش مقاومت کششی بهتر نشان خواهند داد. البته با استفاده از ترکیب فولاد و ژئوگرید در ناحیه کششی و با توجه به خصوصیات ژئوگرید، دسترسی به شکست نرم ( شکست کششی) که بهترین نوع شکست برای سازه‌های بتنی میباشد آسانتر می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1651 - بررسی جداسازی پایه در بهبود رفتار ساختمانهای فولادی تحت تاثیر اعمال زلزله‌هایی با زوایای مختلف
کوروش مهدی زاده سیده وحیده هاشمی عباسعلی صادقی غلامرضا شوبیریجداسازی لرزه ای یک روش طراحی مقاوم در برابر زلزله است که بر اساس کاهش تقاضای لرزه ای به جای افزایش ظرفیت سازه ای می باشد. با توجه به کثرت مطالعات انجام‌شده در زمینه ی بررسی رفتار لرزه ای جداساز ها تحت اثر زلزله، در این تحقیق، نقش جداساز پایه در بهبود رفتار ساختمان های ف چکیده کاملجداسازی لرزه ای یک روش طراحی مقاوم در برابر زلزله است که بر اساس کاهش تقاضای لرزه ای به جای افزایش ظرفیت سازه ای می باشد. با توجه به کثرت مطالعات انجام‌شده در زمینه ی بررسی رفتار لرزه ای جداساز ها تحت اثر زلزله، در این تحقیق، نقش جداساز پایه در بهبود رفتار ساختمان های فولادی تحت تأثیر اعمال زلزله هایی با زوایای مختلف با در نظر گرفتن اثر ارتفاع سازه و شکل پلان موردبررسی قرارگرفته است. در تحقیق حاضر، ساختمان‎های فولادی با و بدون جداساز پایه لاستیکی- سربی (LRB) بهصورت سهبعدی با تعداد طبقات 8 و 12 و پلان های منظم مربعی و مستطیلی مدلسازی شده اند و عملکرد لرزه‎ای آنها با توجه به زاویه ی اعمال 4 زوج رکورد زلزله (8 رکورد زلزله) نزدیک به گسل (0، 30، 60 و 90 درجه) بر اساس دستورالعمل FEMA P695 تحت تحلیل‎های دینامیکی غیرخطی تاریخچه زمانی در نرمافزار SAP2000 موردبررسی و مقایسه قرارگرفته اند. نتایج بررسی ها نشان داد که ساختمان های فولادی تحت زوایای 60 و 90 درجه دارای پاسخ های لرزه ای بزرگتر و بحرانی تری بوده اند و تأثیر جداساز بر کاهش پاسخ های لرزه ای ساختمان ها در زوایای 0 و 30 درجه اندک و در زوایای 60 و 90 درجه چشم گیرتر بوده است. استفاده از جداساز، تأثیر بسیار زیادی بر بهبود عملکرد و پاسخ های لرزه ای سازه ها داشته است. همچنین نتایج نشان داد که در اکثر رکوردها، ارتفاع بیش از شکل پلان بر پاسخ های لرزه ای ساختمانهای جداسازی شده تأثیرگذار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1652 - بررسی احتمال آسیب‌پذیری سازه‌های میان‌مرتبه قاب خمشی فولادی دارای سیستم کاهش مقطع تیر(RBS)
محمد اسدی مهدی رحیمی اصل علی بخشیدر این مطالعه به تعیین میزان تأثیرگذاری ایجاد کاهش مقطع در تیرها، بروی منحنی‌های شکنندگی سیستم قاب خمشی متوسط و بررسی نتایج آن پرداخته شده است. برای این منظور از تحلیلهای دینامیکی غیرخطی استفاده شده است. بطورکلی دو نوع سازه در این مطالعه انتخاب گردیده است دسته اول قاب چکیده کاملدر این مطالعه به تعیین میزان تأثیرگذاری ایجاد کاهش مقطع در تیرها، بروی منحنی‌های شکنندگی سیستم قاب خمشی متوسط و بررسی نتایج آن پرداخته شده است. برای این منظور از تحلیلهای دینامیکی غیرخطی استفاده شده است. بطورکلی دو نوع سازه در این مطالعه انتخاب گردیده است دسته اول قابهای 5 و 10 طبقه قاب خمشی و دسته دوم سازه‌های با ایجاد کاهش مقطع در تیرها. باتوجه به اینکه این تحقیق با استفاده از نرمافزار OpenSees انجام گردیده است، لذا جهت مدلسازی مقطع کاهش‌یافته از مدل فنر پیچشی Ibarra-Krawinkler بصورت پلاستیسیته متمرکز روی تیرها، ستونها و ناحیه پانل زون استفاده گردیده است، که پس از تثبیت عملکرد سازه RBS برای یک تیر طره‌ای، این مدل برای سازه‌های چند درجه آزادی تعمیم داده شده است، و در انتها مدلها تحت تحلیل دینامیکی افزایشی قرارگرفته و از نتایج حاصل از تحلیل سازه‌های قاب خمشی و سازه‌های RBS برای محاسبه و استخراج منحنی‌های شکنندگی سازه‌ها استفاده شده و باهمدیگر مقایسه گردیده‌اند. با توجه به نمودارهای منحنی‌های شکنندگی سازه‌های میان‌مرتبه احتمال آسیب مدل IMF نسبت به RBS بیشتر بدست آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1653 - ارزیابـی و مقایسـۀ رفتار لـرزه‌ایِ ساختمانهای بلنـدمرتبـۀ فولادی با کاربرد دیوار برشـی‌های بتنـی و فـولادی
سیدفتح اله ساجدی فرید سلیمانییکی از عوامل مؤثر در فرآیند طراحی ساختمان ها، چگونگیِ کنترل و مدیریت نیروی زلزله برای دستیـابی به مقاومتِ لـرزه ای مطلوب، در عینِ رعایت شکل پذیریِ مناسب می باشد. در این راستـا، به کارگیریِ سیستم های مهاربندیِ مختلف در سازۀ ساختمان های بلندمرتبه، نظیر دیوار برشـی هایِ فو چکیده کاملیکی از عوامل مؤثر در فرآیند طراحی ساختمان ها، چگونگیِ کنترل و مدیریت نیروی زلزله برای دستیـابی به مقاومتِ لـرزه ای مطلوب، در عینِ رعایت شکل پذیریِ مناسب می باشد. در این راستـا، به کارگیریِ سیستم های مهاربندیِ مختلف در سازۀ ساختمان های بلندمرتبه، نظیر دیوار برشـی هایِ فولادی و بتنـی از راهکارهای متـداول است. لـذا در این پژوهش، یک بار با در نظرگرفتن اندرکنش خاک- سازه و بار دیگر بدون لحاظِ این اندرکنش بر روی دو سازۀ 10و 15 طبقه، در حالات وجود دیوار برشی های فولادی و بتنی، مدل هایِ مختلفی در نرم افزار ABAQUS به روش تحلیـلِ غیـر خطـی بررسی شدند. به همین منظور با مدل سازیِ سازه های مذکور در نرم افزار ، تأثیـرِ استفاده از دیوار برشی هایِ فولادی و بتنـی، با لحاظِ اثر اندرکنشِ خاک- سازه و بدون آن تحلیل شدند. نتایجِ حاصل از مدل سازی ها برای سازه 10 طبقه نشان داد که عملکرد سازه با دیوار برشی فولادی بهتراز دیوار برشی بتنی می باشد. هم چنین نتایج به دست آمده برای سازه 15 طبقه نیز نشان داد که عملکرد این سازه با دیوار برشی فولادی بهتر از دیوار برشی بتنی بوده است. به طور کلی، نتـایج نشان داد که دیوار برشـی فولادی رفتارِ بهتری را نسبت به دیوار برشـی بتنـی از خود نشـان می دهد. در مجموع به دست آمد که با لحـاظ نمودنِ اندرکنش خاک - سازه در مدل سازی هایِ انجام شده برای هر دو نوع سازه، خروجـی ها به واقعـیت نزدیک تر می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1654 - مطالعه رفتار چرخه ای اتصال قابهای خمشی فولادی ویژه با استفاده از فیوز کمانی شکل دوبل و معکوس در بال تیر
ابوذر صالح سید مهدی زهرائی سید رسول میرقادریبروز گسیختگی های ترد غیر قابل انتظار در اتصالات قاب خمشی ویژه طی زلزله های نرثریج(1994) و کوبه(1995) خواص شکل پذیری و قابلیت جذب و استهلاک انرژی القایی، ناشی از زلزله را در این نوع سیستم سازه ای با چالش مواجه نمود، بطوریکه ایجاد شکل پذیری و توانایی مقاومت در برابر تغییر چکیده کاملبروز گسیختگی های ترد غیر قابل انتظار در اتصالات قاب خمشی ویژه طی زلزله های نرثریج(1994) و کوبه(1995) خواص شکل پذیری و قابلیت جذب و استهلاک انرژی القایی، ناشی از زلزله را در این نوع سیستم سازه ای با چالش مواجه نمود، بطوریکه ایجاد شکل پذیری و توانایی مقاومت در برابر تغییر شکلهای بزرگ چرخهای مورد اهمیت قرار گرفت. عوامل خرابی در این اتصالات، تنشهای بزرگ متمرکز در نواحی جوشی اتصال و آسیب پذیری اتصال در تقاضاهای شکل پذیری زیاد، مطرح گردید و استانداردهای طراحی با فرض ایجاد ناحیه مستهلک کننده انرژی، بر روی تیر و در نزدیکی محل اتصال تیر به ستون همراه گردید. لذا در همین راستا، در طرح حاضر دو اتصال نوین خمشی تیر به ستون با مقطع کاهش یافته که با ایجاد برش در بال و بخشی از جان تیر و با بکارگیری قطعات کمانی شکل بعنوان بال تیر در این قسمت بدست می آید در دو حالت، استفاده از کمان دوبل (DAFS) و استفاده از کمان معکوس (AFS) مورد بررسی قرار می گیرد و با انجام چهار مدل عددی از اتصالات معرفی شده، به کمک نرم افزار ABAQUS6.10 پرداخته و نتایج عددی مورد مطالعه قرارمی گیرد. نتایج بررسی نشان می دهد که استفاده از قطعات کمانی شکل در نزدیکی محل اتصال تیر به ستون در بال تیر، با تضعیف مقطع در این ناحیه و مستهلک نمودن انرژی زلزله، ضمن ایجاد فیوز شکل پذیر می تواند تا 8% تغییر مکان نسبی در تیر را، بدون کاهش مقاومت خمشی در وجه اتصال، تجربه نماید. در این بین استفاده از قطعه کمانی شکل معکوس، از نقطه نظر مقاومت خمشی الاستیک و معیار سختی تیر نیز گزینه مناسبتری است بطوریکه در این خصوص با مدلهای RBS برابری می نماید. بدلیل عدم مناسب بودن اتصال RBS در تیر ورقها و تیرهای بال پهن، بخاطر تشدید پارامترهای ناپایداری در این نوع اتصال، استفاده از ایده بکارگیری کمان معکوس در بال تیر ضمن برقراری شرایط پذیرش اتصال صلب بر اساس AISC2010 ، مقاومت در برابر کمانش جانبی-پیچشی جان و کمانش موضعی جان و بال را بهبود می بخشد و می تواند بعنوان گزینه مناسب در تیر ورقها مطرح گردد.. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1655 - معرفی و مدلسازی عددی نوعی پانل پیش‌ساخته کامپوزیت مسلح بهعنوان یک تکنولوژی نوین در صنعت ساختمان
مهرداد موحدنیا محمد رضا تابش پوربا توجه به بررسی های انجام شده استفاده از مصالح ضعیف و شکننده ای مانند آجر سنتی به علت وزن زیاد، مقاومت و شکلپذیری پایین در اثر وقوع زلزله با بیشترین خسارات و تلفات جانی همراه خواهند بود. در مقاله حاضر رفتار نوعی پانل مسلح کامپوزیت نوین در ساختمان مورد مطالعه و مزایای چکیده کاملبا توجه به بررسی های انجام شده استفاده از مصالح ضعیف و شکننده ای مانند آجر سنتی به علت وزن زیاد، مقاومت و شکلپذیری پایین در اثر وقوع زلزله با بیشترین خسارات و تلفات جانی همراه خواهند بود. در مقاله حاضر رفتار نوعی پانل مسلح کامپوزیت نوین در ساختمان مورد مطالعه و مزایای آن در مقایسه با مصالح سنتی بکار رفته در ساختمان های معمول مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. مواد کامپوزیت قابل دسترس و ارزان قیمت استفاده شده در این پانل علاوه بر افزایش مقاومت فشاری و کششی باعث یکپارچگی این قطعات شده به نحوی که در هنگام خرابی، ذرات آن متلاشی نشده و هیچگونه آواری نخواهد داشت. به منظور دستیابی به مشخصات مکانیکی و رفتاری این محصول نوین آزمایشات متعدد کششی، فشاری و برشی روی نمونه های مختلف در آزمایشگاه مصالح دانشکده مکانیک دانشگاه صنعتی شریف انجام شده است. شکلپذیری، مقاومت کششی و فشاری بسیار خوب، وزن پایین، حداقل هزینه و زمان در اجرا، افزایش جذب انرژی و... از مزایای این محصول نوین در مقایسه با مصالح بنایی موجود میباشد. در ادامه به منظور بررسی دقیق رفتار پانل‌های گچی مرکب به عنوان دیوارهای باربر و نیز مقایسه‌ی رفتار لرزهای آنها با رفتار دیوار بنایی متناظر با بازشو ، به مدلسازی و تحلیل چندین دیوار با بازشو با نرمافزار اجزای محدود پرداخته شده است. نتایج آزمایشات انجام شده نشان داد که مقاومت کششی و فشاری این پانل به ترتیب 3/4 و 18 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع بوده که در مقایسه با مصالح بنایی مورد استفاده دیگر قابل ملاحظه میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1656 - تأثیر فرم چیدمان بادبندی در ارتفاع بر منحنی شکنندگی فروریزش قابهای مهاربندی شده فولادی
علی سیدکاظمی سیدرضا هاشمی شاهاندشتییکی از سیستمهای مقاوم باربر جانبی که به وفور در ساختمانهای کوتاه تا متوسط استفاده میشود سیستم قاب فولادی ساده با مهاربند میباشد. در این سیستم سازهای، بدلیل محدویت‌های معماری و سازهای یا نظر طراح، آرایش بادبندی‌ها در ارتفاع میتواند شکلهای مختلفی داشته باشد. اما ف چکیده کاملیکی از سیستمهای مقاوم باربر جانبی که به وفور در ساختمانهای کوتاه تا متوسط استفاده میشود سیستم قاب فولادی ساده با مهاربند میباشد. در این سیستم سازهای، بدلیل محدویت‌های معماری و سازهای یا نظر طراح، آرایش بادبندی‌ها در ارتفاع میتواند شکلهای مختلفی داشته باشد. اما فرم چیدمان بادبندی، عملکرد لرزهای سیستم سازهای و کارکرد تک به تک المان‌ها را تحت تأثیر قرار میدهد. در این مطالعه به بررسی تأثیر شکل آرایش بادبندی در ارتفاع بر ظرفیت فروریزش و منحنی‌های شکنندگی فروریزش قابهای ساده فولادی با مهاربند همگرا پرداخته میشود. برای انجام این کار، نمونههایی از این سیستم سازهای با دو تراز ارتفاعی 4 و 8 طبقه و 6 فرم مختلف از چیدمان بادبندی، در نرمافزار PERFORM-3D مدلسازی شده و تحت تحلیل دینامیکی غیرخطی افزایشی (IDA) قرار میگیرد. سپس ظرفیت فروریزش مدلهای سازهای و شاخص عدم قطعیت محاسبه شده و منحنی‌های شکنندگی فروریزش استخراج می‌گردند. نتایج نشان میدهند با تغییر در فرم چیدمان بادبندی میتوان بدون آنکه سختی جانبی و پریود اصلی سیستم سازهای چندان تحت تأثیر قرار بگیرد، شتاب فروریزش سازه را افزایش و احتمال فروریزش را به ازای زلزله‌های شدید کاهش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1657 - تأثیر میراگر آلیاژ حافظه‌ای هوشمند در استهلاک انرژی و کاهش دامنه ارتعاش قابهای فولادی چند طبقه
علی سیدکاظمی میلاد اسمعیلی سامان افتخار اردبیلی مرتضی حسینعلی بیگیدر سال های اخیر ایده ی استفاده از مصالح با دوام، دارای قابلیت جذب انرژی و شکل پذیری بالا در مهندسی سازه پر رنگ تر شده است. از جمله ی این نوع مصالح آلیاژهای حافظه دار شکلی هستند که در شرایط مختلف از خود خواص فیزیکی از پیش تعریف شده ای نشان می دهند. این مواد تحت سیکل های چکیده کاملدر سال های اخیر ایده ی استفاده از مصالح با دوام، دارای قابلیت جذب انرژی و شکل پذیری بالا در مهندسی سازه پر رنگ تر شده است. از جمله ی این نوع مصالح آلیاژهای حافظه دار شکلی هستند که در شرایط مختلف از خود خواص فیزیکی از پیش تعریف شده ای نشان می دهند. این مواد تحت سیکل های بارگذاری و باربرداری حتی پس از گذشتن از ناحیه ی تسلیم از خود کرنش پسماند ناچیزی نشان می دهند و در واقع در سازه نیروهای بازسازی کننده ای ایجاد می کنند. در مطالعه ی حاضر به بررسی تأثیر آلیاژهای حافظه دار شکلی در استهلاک انرژی و کاهش دامنه ارتعاش قاب فولادی چند طبقه پرداخته می شود و برای انجام این کار از میلگردهای آلیاژ حافظه دار شکلی در وسط المان قطری مهاربند استفاده شده است. نرمافزار مورد استفاده در این پژوهش نرم افزار ABAQUS می باشد. جهت اعتبارسنجی مدل ها، در ابتدا قاب دو طبقه مهاربندی مجهز به آلیاژ حافظه دار شکلی که در مطالعات آزمایشگاهی هان و همکاران در سال 2003 استفاده شده بود، در نرم افزار، مدل سازی و تحلیل شد. نتایج تطابق قابل قبول پاسخ های بدست آمده از دو روش آزمایشگاهی و تحلیلی را نشان می دهد. جهت بررسی تأثیر ارتفاع برعملکرد لرزه ای سازه های مجهز به این نوع از میراگرها، ساختمان های مورد مطالعه به 3 و12 طبقه افزایش یافت و روی مدل ها، تحلیل های رفت و برگشتی غیرخطی و دینامیکی غیرخطی تاریخچه زمانی تحت شتاب نگاشت زلزله طبس انجام گرفت. نتایج بررسی ها نشان می دهد استفاده از این نوع میراگرها باعث تسریع در استهلاک انرژی و کاهش چشمگیر در دامنه ارتعاش و برش پایه می شود بطوریکه در حضورآلیاژ حافظه دار شکلی در ساختمان 3 طبقه، قابلیت جذب واستهلاک انرژی سیستم سازه ای 5/2 برابر و سختی اولیه سیستم سازه ای 2 برابر حالت اولیه می باشد. همچنین با افزایش ارتفاع، اثر بخشی آن در کنترل پاسخ لرزه ای سازه بین 10 تا 15 درصد کاهش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1658 - برش پانچینگ در دال‌های تخت و راهکار مناسب جهت جلوگیری از شکست برشی در دال‌ها
جواد عزتی ارسطو ارمغانیچکیده رفتار دال بتن مسلح در محل اتصال به ستون بتنی به دلیل احتمال ایجاد شکست برشی در این قسمت یکی از مهم ترین دغدغه های مهندسین در طراحی این اعضا می باشد. با وجود تحقیقات گسترده و بهبود چشمگیر استانداردهای مرتبط، نگرانی هایی در مورد ارزیابی سیستم های دال تخت وجود دارد. چکیده کاملچکیده رفتار دال بتن مسلح در محل اتصال به ستون بتنی به دلیل احتمال ایجاد شکست برشی در این قسمت یکی از مهم ترین دغدغه های مهندسین در طراحی این اعضا می باشد. با وجود تحقیقات گسترده و بهبود چشمگیر استانداردهای مرتبط، نگرانی هایی در مورد ارزیابی سیستم های دال تخت وجود دارد. در این مقاله بررسی برش پانچینگ در دال های تخت مورد مطالعه قرار گرفته و سعی شده است با روشهای مناسب از جمله استفاده از پهنه، گل‌میخ های فولادی با شکست برشی در محل اتصال به ستون مقابله گردد. لازم به ذکر است با روش اجزای محدود و در نرم افزار المان محدود Ansys این مطالعه انجام پذیرفته و در نهایت با ارائه نتایج شبیهسازی های عددی، تاثیر نتایج به دست آمده بررسی و ارزیابی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1659 - مطالعه عددی تأثیر دال بتن آرمه فداشونده بر عملکرد سازه‌های بتن‌آرمه قوسی شکل زیرزمینی تحت بار انفجار
سید صفر صالح کوتاه اسماعیل ایزدی زمان آبادیبا گسترش روزافزون تکنولوژی ساخت تجهیزات نظامی با تخریب بالا، نیاز به ساخت سازه‌هایی با مقاومت قابل قبول در برابر انفجار در مراکز حساس و حیاتی بیش از پیش احساس میشود. این سازه‌ها به عنوان امکانات شهری در زمان صلح و در زمان جنگ و بلایای طبیعی عاملی برای حفظ جان مردم محسو چکیده کاملبا گسترش روزافزون تکنولوژی ساخت تجهیزات نظامی با تخریب بالا، نیاز به ساخت سازه‌هایی با مقاومت قابل قبول در برابر انفجار در مراکز حساس و حیاتی بیش از پیش احساس میشود. این سازه‌ها به عنوان امکانات شهری در زمان صلح و در زمان جنگ و بلایای طبیعی عاملی برای حفظ جان مردم محسوب میشوند. به علت عدم وجود اطلاعات تجربی مناسب و مشکلات روشهای آزمایشگاهی در زمینه انفجار سازه‌ها، استفاده از روشهای مدلسازی عددی و اجزا محدود میتواند کمک شایانی در طراحی سازه‌ها و برآورد بارهای وارد بر آنها داشته باشد. در این تحقیق تأثیر دال بتن‌آرمه فداشونده بر عملکرد سازه‌های بتن‌آرمه قوسی شکل زیرزمینی تحت بار انفجار با جزئیات متداول و همچنین پارامترهای تأثیرگذار مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. جهت حل از نرمافزار اجزا محدود Ls-Dyna استفاده شده و مدلهای بهینهسازی شده قوس‌های بتنی تحت میزان مختلف مواد منفجره مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحلیلهای مختلف صورت گرفته نشان میدهد که در صورت قرار دادن دال بتنی فداشونده روی تاج سازه قوسی شکل زیرزمینی تخریبی روی سازه مورد مطالعه صورت نمی‌گیرد و فقط تخریب مربوط به دال بتنی خواهد بود که با افزایش میزان TNT تخریب روی آن بیشتر میشود و در اصل وجود این دال باعث پخش قدرت انفجار در سطح بیشتری از خاک میگردد که این موجب کاهش انتقال نیرو به سازه مورد مطالعه میباشد. بنابراین درجه ایمنی این سازه‌ها به لحاظ عملکرد در برابر بار انفجار به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1660 - مطالعه حالتهای تغییر شکل خطوط لوله مدفون تحت جابجایی ماندگار زمین در محل گسل فعال
محسن عقابی مهدی خوش وطنرفتار لوله های مدفون تحت جابجایی گسل موضوعی پیچیده است. در زلزله های گذشته جابجایی 1/2 و 3 و 4 متر گسل گزارش شده است. مرور تحقیقات نشان می دهد، شناخت حالت های خرابی لوله تحت جابجایی های بزرگ گسل، یک چالش است. در این مقاله، تاثیر پارامتر ضخامت لوله، بر رفتار لوله در تقاط چکیده کاملرفتار لوله های مدفون تحت جابجایی گسل موضوعی پیچیده است. در زلزله های گذشته جابجایی 1/2 و 3 و 4 متر گسل گزارش شده است. مرور تحقیقات نشان می دهد، شناخت حالت های خرابی لوله تحت جابجایی های بزرگ گسل، یک چالش است. در این مقاله، تاثیر پارامتر ضخامت لوله، بر رفتار لوله در تقاطع لوله و گسل بررسی شده است. رفتار لوله با تمرکز بر جابجایی های بزرگتر از 1 متر گسل، مورد بررسی قرار گرفته است. با تحلیل دینامیکی و در نظر گرفتن اندرکنش خاک و لوله با نرم افزار المان محدود ABAQUS شبیه سازی انجام شده است. ابعاد مدل خاک و لوله و خصوصیات مصالح در تمامی نمونه های تحلیل، ثابت بوده و مقدار جابجایی گسل (2/0 تا 3 متر) و ضخامت لوله (از 2/8 تا 20 میلیمتر) پارامترهای متغیر مقاله حاضر است. برای دو متغیر مقدار جابجایی گسل و ضخامت لوله تحلیل انجام گرفته است. مقدار حداکثر کرنش محوری و حالت های تغییر شکل لوله تحت جابجایی گسل مورد بحث قرار گرفته است. همچنین، اثر ضخامت لوله و مقدار جابجایی گسل بر مقدار کرنش جداره لوله در تحلیل عددی در نتایج آورده شده است. در جابجایی کمتر از 1 متر، تغییر شکل لوله شبیه به حرف S بوده و کمانش موضعی در لوله رخ می دهد. در جابجایی از 5/1 متر و بیشتر تغییر شکل لوله شبیه حرف Z است و چروکیدگی در لوله رخ می دهد. در جابجایی بیشتر از 5/1 متر، تغییر شکل لوله بصورت اعوجاج و چروکیدگی است. در جابجایی بیشتر از 1 متر با افزایش ضخامت لوله، کرنش کاهش می یابد. تغییر ضخامت لوله، می تواند حالت خرابی لوله را تغییر دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1661 - ارزیابی عملکرد لرزهای سازه‌های فولادی مجهز به مهاربندهای ترکیبی فولاد-آلیاژ حافظه‌دار شکلی
محمد هوشمند بهزاد رافضی جلیل خلیل علافیدر این مقاله به بررسی رفتار لرزهای مهاربندهای ترکیبی از جنس فولاد و آلیاژهای حافظه‌دار شکلی پرداخته شده است. جهت بررسی از شش مدل مهاربند ترکیبی با میزان مصرف آلیاژ حافظه‌دار شکلی با معیار طول به ترتیب صفر ، 20 ، 40 ، 60 ، 80 و 100 درصد از طول کل استفاده شده است. ارزیاب چکیده کاملدر این مقاله به بررسی رفتار لرزهای مهاربندهای ترکیبی از جنس فولاد و آلیاژهای حافظه‌دار شکلی پرداخته شده است. جهت بررسی از شش مدل مهاربند ترکیبی با میزان مصرف آلیاژ حافظه‌دار شکلی با معیار طول به ترتیب صفر ، 20 ، 40 ، 60 ، 80 و 100 درصد از طول کل استفاده شده است. ارزیابی مدلها به کمک تحلیل دینامیکی غیر خطی تحت زلزله السنترو مقیاس شده با شتاب‌های حداکثر 0.6g و 0.9g در نرم افزار ANSYS v11 انجام گرفته است. نتایج مطالعات انجام شده مقادیر طولی بهینه برای درصد مهاربند ترکیبی را مشخص میکند بطوریکه میتوان با استفاده از مقادیر پیشنهادی و طرح ارائه شده، سازه‌هایی بار رفتار لرزهای مناسب و با هزینه ساخت قابل توجیه طراحی و اجرا نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1662 - بررسی تاثیرچسبندگی-لغزش برترک خوردگی صفحه ی بتن آرمه با استفاده ازمدل شبکه ای
حمید شجاعی فر مسعود فرزامچکیده: دراین مقاله سه مدل چسبندگی-لغزش(Farra,Harajli,CEB-FIP) که برمبنای نتایج مطالعات تجربی قبلی بدست آمده اند، مطالعه می شوند تا اثر چسبندگی-لغزش در فاصله ی ترک و نحوه ی انتشار ترک صفحه ی بتن آرمه بررسی شود. برای این منظور، یک صفحه ی بتن آرمه با استفاده از مدل عددی چکیده کاملچکیده: دراین مقاله سه مدل چسبندگی-لغزش(Farra,Harajli,CEB-FIP) که برمبنای نتایج مطالعات تجربی قبلی بدست آمده اند، مطالعه می شوند تا اثر چسبندگی-لغزش در فاصله ی ترک و نحوه ی انتشار ترک صفحه ی بتن آرمه بررسی شود. برای این منظور، یک صفحه ی بتن آرمه با استفاده از مدل عددی شبکه ای توسط نرم افزار ABAQUS مدل سازی شده است و روند ترک خوردگی توسط خرابی عضوهای میله ای بتن نشان داده شده است. مدل های شبکه ای بر اساس معیار ترک خوردگی توسعه یافته و با بکارگیری اصول مکانیک شکست در ارزیابی ترک خوردگی اعضا بتن آرمه بکار رفته اند. بتن وفولاد با یک مدل برهم کنش دهنده (Bond-Link) و با در نظر گرفتن اثر چسبندگی-لغزش با یکدیگر ترکیب شده اند تا رفتار مصالح ترکیبی بتن آرمه را توصیف کنند. نتایج تحلیل ها نشان داده‌اند که مدل های چسبندگی-لغزش تاثیر مهمی در فاصله ی ترک، عرض ترک، نحوه ی انتشار ترک و موضع شدگی خرابی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1663 - بررسی عملکرد خطی و غیرخطی اتصال درختی – سپری سیمپسون
علی قمری فرزین غفاری لیلا حسین زادهپس از زلزله نورتریج مشخص گردید که اتصالات تیر به ستون در قابهای خمشی ضعیف است و نیاز به اصلاح و بازنگری دارد. در سالهای اخیر استفاده از اتصالات پیچی گسترش یافته و تقریبا جایگزین اتصالات جوشی شده است. آیین نامه آمریکا (AISC358-16) اتصال جدیدی به نام اتصال سیپسون معرفی چکیده کاملپس از زلزله نورتریج مشخص گردید که اتصالات تیر به ستون در قابهای خمشی ضعیف است و نیاز به اصلاح و بازنگری دارد. در سالهای اخیر استفاده از اتصالات پیچی گسترش یافته و تقریبا جایگزین اتصالات جوشی شده است. آیین نامه آمریکا (AISC358-16) اتصال جدیدی به نام اتصال سیپسون معرفی کرد که یک اتصال نیمه صلب با ایده کنترل خسارت میباشد. اتصال پیشرو نوع جدید و هوشمند از اتصالات پیچی است که شامل صفحه ضعیف شده، صفحه انتهایی، نبشی و همچنین صفحه کمانشی است. هدف اصلی این پژوهش بررسی رفتار خطی و غیر خطی اتصال سیمپسون با استفاده از نرم افزار آباکوس است. نمونه مبنا، مدل مطرح شده در آیین نامه آمریکا (AISC358-16) انتخاب شد. برای دستیابی به درک بهتر از مدل جدید اتصال سیمپسون، 14 مدل عددی ساخته شد و نقاط ضعف و قوت مدلها اعم از شکل پذیری، سختی، مقاومت و جذب انرژی مدل ها با هم مقایسه گردید. در این اتصال صفحه ضعیف شده و عملکرد آن بسیار حائز اهمیت است لذا برای این مهم متغییر‌هایی نظیر طول میانی، عرض میانی، طول اولیه و همچنین سخت‌کننده در ناحیه طول اولیه صفحه ضعیف شده بررسی شد. مدل با سخت‌کننده با ضخامت 30 میلیمتر نسبت به بقیه مدلها با توجه به خصوصیات ذکر شده، نتایج قابل قبولی از جمله لنگر متحمل 1010 کیلونیوتن متر و جذب انرژی 53/55 کیلونیوتن میلی متر از خود نشان داد که استفاده آن برای مناطق با لرزه خیزی بالا مناسب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1664 - توسعه روابط حاصل از الگوریتم ژنتیک در برآورد شکلپذیری کلی سازه فولادی با مهاربندی واگرا تحت زلزله‌های حوزه نزدیک گسل پالس‌گونه
سیدعبدالنبی رضوی نوید سیاه پلو مهدی مهدوی عادلی محمد بهمنی سیدافشین محبی بهرام بریشکلپذیری سازه قابلیت تحمل تغییرشکلهای فرا ارتجاعی سازه بدون افت قابل ملاحظه در مقاومت میباشد. بررسی نتایج زلزله‌های گذشته و خسارات وارده به سازه‌ها، شکلپذیری و تامین آن در سازه را به موضوعی پراهمیت تبدیل میکند. در این مقاله در راستای ارزیابی شکل پذیری سازه در سازه چکیده کاملشکلپذیری سازه قابلیت تحمل تغییرشکلهای فرا ارتجاعی سازه بدون افت قابل ملاحظه در مقاومت میباشد. بررسی نتایج زلزله‌های گذشته و خسارات وارده به سازه‌ها، شکلپذیری و تامین آن در سازه را به موضوعی پراهمیت تبدیل میکند. در این مقاله در راستای ارزیابی شکل پذیری سازه در سازه های با مهاربندی واگرا، قاب هایی با تعداد 3، 6، 9، 12، 15 و 20 طبقه در نظر گرفته شده است. تعداد دهانه قاب های بررسی شده 3 دهانه با عرض 5متر می باشد. طول تیرپیوند بهعنوان یکی دیگر از پارامترهای مؤثر بر پاسخ، به میزان 1، 75/1 و 50/2 متر تعریف‌شده است. سپس یک بانک داده ی وسیع متشکل از 12960 داده با منظور نمودن 3 تیپ سختی ستون و 3 درجه لاغری مهاربندی تولید و طراحی شده و در برابر 20 زلزله نزدیک گسل پالس گونه برای 4 سطح عملکردی مختلف تحلیل شدند. در نهایت با بهره گیری از الگوریتم ژنتیک، رابطه های تجربی متناظر با ضرایب رفتار، شکل پذیری تیر پیوند و شکل پذیری کلی ارائه شده است. روابط پیشنهادی تحت تاثیر مشخصات هندسی همچون تعداد طبقات، نسبت سختی ستون ها، لاغری مهاربندها، طول تیر پیوند و سطوح شکل پذیری می باشند. نتایج حاصل از طراحی لرزه ای بکمک روابط پیشنهادی بروی سازه های خارج از رنج بانک داده ی تعریف شده، در مقایسه با روش های نیرویی، نشان از دقت این روش در تخمین نیازهای لرزه ای قاب های مهاربندی واگرا دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1665 - تعیین تعداد بهینه ابزارهای محدود کننده نیرو در بهبود رفتار خرابی شبکه‌های دولایه تخت فضاکار
محمد عزیز افشار محمدرضا شیدایی مهدی درویش هاشمیچکیده برای بهبود رفتار خرابی شبکه‌های دولایه فضاکار، دو روش بهبود توزیع نیروها و بهبود شکل پذیری وجود دارد. در روش بهبود شکلپذیری، با اعمال تمهیداتی مانند استفاده از ابزار محدود کننده نیرو برای جلوگیری از کمانش عضو فشاری، رفتار سازه به رفتار شکل‌پذیر تبدیل خواهد شد، چکیده کاملچکیده برای بهبود رفتار خرابی شبکه‌های دولایه فضاکار، دو روش بهبود توزیع نیروها و بهبود شکل پذیری وجود دارد. در روش بهبود شکلپذیری، با اعمال تمهیداتی مانند استفاده از ابزار محدود کننده نیرو برای جلوگیری از کمانش عضو فشاری، رفتار سازه به رفتار شکل‌پذیر تبدیل خواهد شد، بنابراین تاثیر تعداد ابزار محدود کننده نیرو (FLD) در بهبود رفتار خرابی شبکه‌های دولایه فضاکار تا حدی موثر است که شکلپذیری و ظرفیت باربری سازه به طور چشمگیری افزایش یابد. در این مقاله تاثیر تعداد بهینه ابزارهای محدود کننده نیرو در بهبود رفتار خرابی شبکه‌های دولایه فضاکار با توجه به اینکه تعداد ابزارهای محدود کننده تا چه حدی بر افزایش شکلپذیری و ظرفیت باربری شبکه‌های دو لایه فضاکار موثر واقع میباشند، مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1666 - بررسی آزمایشگاهی تعداد دفعات جوشکاری تعمیری در محل اتصال بر روی استحکام کششی قطعه فولادی
علی سیدکاظمی محمود میرزاآقاییفولاد کاربرد وسیعی در صنعت ساختمان دارد و یکی از اتصالات متعارف فولاد، اتصال جوشی است. کیفیت جوش باید با شرایط مندرج در استاندارد مورد استفاده و با قرارداد منطبق باشد. در صورتیکه این موارد احراز نگردد باید اقدامات اصلاحی بر اساس استاندارد انجام گیرد. پس از اجرای اقداما چکیده کاملفولاد کاربرد وسیعی در صنعت ساختمان دارد و یکی از اتصالات متعارف فولاد، اتصال جوشی است. کیفیت جوش باید با شرایط مندرج در استاندارد مورد استفاده و با قرارداد منطبق باشد. در صورتیکه این موارد احراز نگردد باید اقدامات اصلاحی بر اساس استاندارد انجام گیرد. پس از اجرای اقدامات اصلاحی قطعه باید مجدداً تحت بازرسی، آزمون و کنترل کیفی قرار بگیرد و با شرایط مورد نیاز مطابقت داده شود و شرایط و علل ایجاد عیب باید بدرستی بررسی و رفع گردد. رفع عیوب جوش های غیر قابل قبول بعنوان تعمیرات جوش نامیده می شود. در این تحقیق تأثیر تکرار عملیات جوشکاری تعمیری بر خواص کششی قطعه در ناحیه اتصال مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور چهار نمونه (نمونه بدون تعمیر، یکبار تعمیر، دو بار تعمیر و سه بار تعمیر) با ضخامتهای 10 میلیمتر و 20 میلیمتر، بصورت شیاری یکطرفه ( vشکل) جوشکاری شدند و ارزیابی مقاومت در برابر کشش انجام شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که برای نمونه های به ضخامت 10 و 20 میلیمتر، مقدار میانگین تنش های تسلیم و تنش های نهایی در حالت سه بار تعمیر نسبت به حالت بدون تعمیر افزایش می یابند. همچنین گسیختگی حاصل از کشش نمونه ها اغلب در خارج از منطقه متأثر از حرارت رخ می دهد و استحکام کششی فولاد نرمه(37St) با انجام سه بار تکرار تعمیر در نواحی جوشکاری شده، قابل پذیرش می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1667 - ارائه یک رابطه محاسباتی جدید جهت ارزیابی ظرفیت باربری پی نواری واقع بر زمین دو لایه ی چسبنده ی- اصطکاکی
لقمان رحیمی نوید گنجیان مکائیل یوسف زاده فرد مهدی درخشندیدر این تحقیق به منظور ارائه ی یک رابطه تحلیلی جدید جهت ارزیابی ظرفیت باربری پی نواری واقع بر توده خاک دو لایه چسبنده ی اصطکاکی، 12 سری آزمون بار گذاری مدل فیزیکی برای سه تیپ لایه خاک فوقانی با تراکم و ضخامت های مختلف انجام شده است. در ادامه یک سری مطالعات پارامتریکی جهت چکیده کاملدر این تحقیق به منظور ارائه ی یک رابطه تحلیلی جدید جهت ارزیابی ظرفیت باربری پی نواری واقع بر توده خاک دو لایه چسبنده ی اصطکاکی، 12 سری آزمون بار گذاری مدل فیزیکی برای سه تیپ لایه خاک فوقانی با تراکم و ضخامت های مختلف انجام شده است. در ادامه یک سری مطالعات پارامتریکی جهت ارزیابی دقت رابطه پیشنهادی با استفاده از نرم افزار المان محدود PLAXIS 2D انجام گردید. جهت بررسی نتایج مدلسازی های عددی و کنترل صحت این مدلسازی ها، نتایج این تحلیل ها با نتایج آزمایش مدل های فیزیکی متناظر با در نظر گرفتن تاثیر پارامترهای مختلف(ضخامت نسبی، نسبت تراکم و پارامترهای مقاومت برشی لایه های خاک) بر مکانیسم خرابی و ظرفیت باربری خاک مقایسه شدند. با توجه به انطباق مناسب منحنی های بار-جابجایی، الگوی خرابی و متوسط اختلاف ظرفیت باربری در حدود 3/3 درصد بین مدل های فیزیکی و عددی، نشان می دهد مدل های اجزای محدود دارای دقت مناسبی در پیش بینی رفتار واقعی نمونه های آزمایشگاهی هستند و می توان به نتایج حاصل از شبیه سازی عددی اعتماد نمود. بعداز اطمینان ازصحت نتایج آنالیز عددی، مقادیر ظرفیت باربری بدست آمده از هر دو روش عددی و تحلیلی برای 88 حالت مختلف از پی نواری به ابعاد 1 و 2 متر و توده ی خاک با لایه بندی، عمق و پارامترهای مقاومت برشی متفاوت، با هم مقایسه گردید و اختلافی در حدود 7 و 5/12 درصد به ترتیب برای پی به ابعاد 1 و 2 متر مشاهده شد. این نتایج نشان دادند که توافق نسبتا خوبی بین هر سه روش تجربی، عددی و تحلیلی در ارزیابی ظرفیت باربری نهایی وجود دارد و رابطه تحلیلی می تواند با دقت نسبتا خوبی روند تغییرات فشار حدی برحسب ضخامت نسبی لایه ها و ارزیابی ظرفیت باربری نهایی برای حالات مختلفی از پی نواری واقع بر زمین دولایه را پیش بینی بکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1668 - ضریب زلزله زاویه‌ای در سازه‌های نامنظم در پلان
محمد رضا بهاری علیرضا فاروقی محمد قانونی بقاامروزه روش رایج طراحی لرزهای سازه‌ها در آیین نامه‌ها براساس روش استاتیکی معادل و تعیین برش پایه طراحی با استفاده از طیف خطی میباشد. برای تعیین برش پایه از ضریبی به نام ضریب زلزله استفاده میشود. در این مقاله ابتدا روشهای محاسبه و عوامل تاثیرگذار بر ضریب رفتار بررسی م چکیده کاملامروزه روش رایج طراحی لرزهای سازه‌ها در آیین نامه‌ها براساس روش استاتیکی معادل و تعیین برش پایه طراحی با استفاده از طیف خطی میباشد. برای تعیین برش پایه از ضریبی به نام ضریب زلزله استفاده میشود. در این مقاله ابتدا روشهای محاسبه و عوامل تاثیرگذار بر ضریب رفتار بررسی میشود. سپس تعدادی سازه فولادی با سیستمهای باربر جانبی قاب خمشی و مهاربندی هم محور با تعداد طبقات 3 و 7 و 10، نامنظم در پلان مورد ارزیابی قرار میگیرد. با انجام یک تحلیل استاتیکی غیرخطی پوش‌آور تحت اثر بارهای جانبی، شکلپذیری و ضرایب اضافه مقاومت آنها در زوایای مختلف با توجه به محدود نمودن شکلپذیری محلی در المانهای سازه (بر اساس دریفت حداکثر) و نهایتاً ضرایب رفتار (با توجه به مقادیر بدست آمده از تحلیل) محاسبه میشود. فرض میشود که ضرایب رفتار زاویه‌ای از یک قاعده مستطیلی پیروی میکنند بطوریکه مقادیر ضریب رفتار زاویه‌ای با طول پاره خطی که از مبدا با زاویه مورد نظر در مستطیلی که اضلاع آن ضریب رفتار جهت اصلی سازه میباشند برابر است. سپس مقادیر ضریب رفتار زاویه‌ای بدست آمده از این قاعده با مقادیر بدست آمده از تحلیل استاتیکی غیرخطی مقایسه میگردد. با توجه به نتایج نیز مشاهده میشود که ضرایب رفتار زاویه‌ای بدست آمده از این نوع تحلیل در مقایسه با مقادیر آن از قاعده مستطیلی، کمی دست بالاتر بوده و از این قاعده به خوبی پیروی میکند و همچنین سازه در این زوایا نسبت به جهات اصلی رفتار بهتری از خود نشان میدهد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1669 - بررسی مقایسه ای رفتار مکانیکی بتن مسلح شده با الیاف فلزی صنعتی و براده‌ای بازیافتی
فرهاد جیره ضیاءالدین زمان زاده لیلا جلیلیدر سالهای اخیر اغلب تحقیقات آزمایشگاهی صورت گرفته در مورد رفتار مکانیکی بتن مسلح شده با الیاف فولادی بازیافتی و صنعتی در کشورهای خارجی بوده و لازم است مطالعه هایی در مورد بتن الیافی ساخته شده از مصالح موجود کشور انجام گیرد. در این مقاله تحقیق آزمایشگاهی و عددی در مورد ر چکیده کاملدر سالهای اخیر اغلب تحقیقات آزمایشگاهی صورت گرفته در مورد رفتار مکانیکی بتن مسلح شده با الیاف فولادی بازیافتی و صنعتی در کشورهای خارجی بوده و لازم است مطالعه هایی در مورد بتن الیافی ساخته شده از مصالح موجود کشور انجام گیرد. در این مقاله تحقیق آزمایشگاهی و عددی در مورد رفتار مکانیکی بتن الیافی انجام گرفته است. در قسمت آزمایشگاهی ابتدا با الگو برداری از طرح اختلاط ارائه شده در تحقیقات پیشین برای بتن الیافی بازیافتی دو طرح اختلاط متناسب با مصالح موجود کشور تعیین گردید به طوری که با افزودن دو مقدار متفاوت الیاف فولادی، اسلامپ روانی مطلوب را به ما بدهد. اثر الیاف صنعتی و براده‌ای بر روی رفتار فشاری و کششی بتن الیافی با انجام تستهای فشاری و کشش غیر مستقیم بررسی شد. افزودن الیاف صنعتی و براده ای باعث کاهش ناچیز مقاومت فشاری و کششی غیر مستقیم گردیده است. در شبیه سازی و مدلسازی اجزای محدود تستهای فشاری تشکیل ترک ها در المانهای بتنی اطراف عناصر فولادی، وقوع گرادیان تنش در این المانهای بتنی را تایید کرد که منجر به کاهش مقاومت فشاری بتن می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1670 - بررسی عددی تاثیر شکل و ابعاد بازشوها درشکل پذیری لرزهای اتصالات ستون و دال بتنی مسلح شده با تقویت کننده ها و بولتهای برشی
نسیبه متذکر محمدعلی لطف الهی یقینچکیده: دال‌های بتن آرمه از مهمترین اجزاء سازه‌های بتنی محسوب میشوند. اجرای دال تخت به خاطر سادگی قالب‌بندی و سهولت آرماتور‌گذاری آسانتر از دال‌های دیگر بوده و اقتصادی‌تر میباشد ضمنا در ساختمانهای با پلان‌های نسبتا نامنظم از سازه‌های ستون- دال تخت زیاد استفاد چکیده کاملچکیده: دال‌های بتن آرمه از مهمترین اجزاء سازه‌های بتنی محسوب میشوند. اجرای دال تخت به خاطر سادگی قالب‌بندی و سهولت آرماتور‌گذاری آسانتر از دال‌های دیگر بوده و اقتصادی‌تر میباشد ضمنا در ساختمانهای با پلان‌های نسبتا نامنظم از سازه‌های ستون- دال تخت زیاد استفاده میشود. متاسفانه این نوع از سازه‌ها در شکست برش پانچینگ مستعد هستند. ولی با تقویت کننده‌های برشی میتوان این شکست ترد را کنترل کرد. بولتهای برشی یک نوع از این تقویت کننده‌ها میباشند که در این تحقیق به تاثیر آنها بر روی دال پرداخته شده است. از سوی دیگر اغلب به دلیل عبور کانال تهویه هوا، آب و برق به طبقات بالا در دال‌ها بازشوهایی قرار داده میشود. وجود بازشوها، شکل و ابعاد آنها در محل اتصال دال به ستون در مقاومت و شکلپذیری دال موثر میباشد. این نمونهها تحت بار محوری و بارهای جانبی سیکلی قرار گرفته‌اند. بار گرانشی در طول آنالیز ثابت بوده و بارهای جانبی افزایش مییابند. حداکثر تنش ایجاد شده و جابه‌جایی و خیز در نقاط مختلف از دال و شکلپذیری نمونهها باهم مقایسه شده است. نتایج آنالیز و خروجی‌ها نشان داده‌اند که بولتهای برشی میتوانند ظرفیت مقاومت دال در حداکثر بار جانبی و شکلپذیری دال را افزایش دهند. و مد شکست را در اتصالات دال- ستون تغییر دهند. ابعاد بازشو مربعی هرچه کوچکتر باشد بهتر بوده و بازشو دایره ای نسبت به بازشو مربعی با مساحت یکسان شکلپذیری بیشتری در دال ایجاد میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1671 - بررسی تاثیر استفاده از میراگر TADAS در سازه های آبی هیدرولیکی تحت بارگذاری های پیوسته
محمود محمدی محمد اسدیان قهفرخی محمد امیریمیراگرهای الحاقی TADAS[1] یک نوع سیستم کنترل غیرفعال می باشند که میتوان در طراحی لرزه ای یا مقاوم سازی سازه های دریایی از آنها استفاده نمود. متداولترین نوع سازه های فراساحلی دریایی ثابت که مورد استفاده قرار میگیرند، سکوهای جکت یا شابلونی هستند. این میراگرها در حالت ت چکیده کاملمیراگرهای الحاقی TADAS[1] یک نوع سیستم کنترل غیرفعال می باشند که میتوان در طراحی لرزه ای یا مقاوم سازی سازه های دریایی از آنها استفاده نمود. متداولترین نوع سازه های فراساحلی دریایی ثابت که مورد استفاده قرار میگیرند، سکوهای جکت یا شابلونی هستند. این میراگرها در حالت ترکیبی با سازه های دریایی با استهلاک بخش زیادی از انرژی ورودی زلزله، تقاضای اتلاف انرژی توسط اعضای اصلی قاب در این نوع سازه ها را به شدت کاهش می دهند و از این جهت موجب افزایش ایمنی سازه‌ها می‌گردند. در این مطالعه، رفتار میراگر TADAS در تغییرمکان های بزرگ در سکوی SPD21 که از سکوهای دریایی فاز یک پارس جنوبی میباشد مورد بررسی قرار گرفته و بعضی از جزئیات نادرست محتمل در طراحی آن، که در صورت عدم توجه میتواند خساراتی را برای سازه در پی داشته باشد، بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تحقیق پیرامون این موضوع، میراگر TADAS با تمام جزئیات در سازه دریاییSPD21 در نرم افزار اجزا محدود ABAQUS شبیه سازی شد و تحت بارگذاری زلزله پیوسته منتج به تغییرمکان های بزرگ قرار گرفت . مشخص گردید که سختی میراگر در یک تغییرمکان بزرگ به شدت و به صورت ناگهانی افزایش مییابد که این افزایش ناگهانی میتواند منجر به پاسخ های نامطلوب و حتی کمک به تخریب سازه دریایی گردد و لقی پین ها سبب تاخیر در عملکرد میراگر شده و احتمال آن که میراگر در زلزله ها نقش کمتری ایفا کند را افزایش میدهد. در این پژوهش مشخص گردید که اگر ارتفاع شکاف میراگر TADAS تا 9 سانتیمتر افزایش داده شود و پین ها نیز در هنگام نصب میراگر در پایین ترین نقطه درون شکاف قرار گیرند، میراگرهای TADAS نصب شده بر سکوی شابلونی توانایی مقاومت در برابر نیروهای وارده زلزله و تغییر مکانهای بزرگ ناشی از آن ها تا 9/17 سانتیمتر را دارا میباشند که نقش بسزایی در پایداری سازه‌های سکوهای شابلونی نظیر SPD21 را در هنگام وقوع زلزله و تغییر مکان های بزرگ خواهند داشت.[1] Triangular added damping and stiffness پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1672 - تحلیل خطر زلزله در گستره شهرستان اندیمشک و تعیین میزان آسیب‌پذیری لرزهای آن
مهدی مهدوی عادلی شاهرخ طافیشهرستان اندیمشک به عنوان یک نقطه کلیدی در مسیرهای جاده ای و ریلی اصلی ایران، همواره از جایگاه استراتژیکی در کشور برخوردار می باشد. لیکن بسیاری شواهد نشان می دهد این شهرستان در منطقه ای لرزه خیز قرار دارد و بروز یک پدیده لرزه ای مهیب در آن دور از ذهن نیست. با چنین پیش زم چکیده کاملشهرستان اندیمشک به عنوان یک نقطه کلیدی در مسیرهای جاده ای و ریلی اصلی ایران، همواره از جایگاه استراتژیکی در کشور برخوردار می باشد. لیکن بسیاری شواهد نشان می دهد این شهرستان در منطقه ای لرزه خیز قرار دارد و بروز یک پدیده لرزه ای مهیب در آن دور از ذهن نیست. با چنین پیش زمینه ای، هدف از انجام این تحقیق، تحلیل خطر زلزله در گستره شهرستان اندیمشک و ارزیابی وضعیت آسیب پذیری آن می باشد. برای نیل به این هدف، ابتدا از طریق انجام یک تحلیل احتمالاتی خطر لرزه ای، منحنی خطر شتاب حداکثر زمین برای این شهرستان بدست آمد و سپس با ارزیابی ساختمانهای موجود در گستره آن، بصورت چهار تیپ، اقدام به تعیین منحنی های آسیب پذیری لرزه ای در سه سطح گردید تا از طریق ترکیب این منحنی ها با منحنی خطر، میزان آسیب پذیری هرکدام از ساختمانها مشخص و در پایان با ترکیب نتایج، میزان آسیب پذیری لرزه ای شهرستان اندیمشک مورد ارزیابی کمی قرار گیرد. نتایج حاصل نشان می دهد شهرستان اندیمشک متعلق به پهنه با سطح خطر زلزله بالای استان خوزستان است و شتاب مبنای طرح آن، معادل g325/0 و حتی بیشتر از مقدار پیشنهاد شده در استاندارد 2800 می باشد. همچنین ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای ساختمانهای این گستره نشان داد که اگرچه در خصوص ساختمانهای بتنی و فولادی نگرانی چندانی وجود ندارد اما دوره بازگشت فروریزش ساختمانهای بنایی و سنتی که به ترتیب 155 و 80 سال محاسبه شده است بسیار نگران کننده می باشد و در نهایت نتایج نشان می دهد یک دوره بازگشت 20 سال برای آسیب پذیری ناچیز به عنوان فرصتی کوتاه برای مقاوم سازی این شهر قابل پیشنهاد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1673 - تأثیر سخت‌کننده‌های داخلی در عملکرد قائم و جانبی ستونهای فولادی L و T شکل پرشده از بتن
محمدرضا جورابچی محمد رضا اولیاییستونهای فولادی پرشده از بتن با شکل خاص، به طور عمده ستونهای L شکل، T شکل و شکل متقاطع، به عنوان ستونهای منفرد یا به عنوان اعضای مرزی دیوار برشی استفاده شده و از نظر طراحی سازهای و به خصوص معماری مورد توجه بسیاری از محققان و طراحان قرار گرفته و به دلیل اجرای منا چکیده کاملستونهای فولادی پرشده از بتن با شکل خاص، به طور عمده ستونهای L شکل، T شکل و شکل متقاطع، به عنوان ستونهای منفرد یا به عنوان اعضای مرزی دیوار برشی استفاده شده و از نظر طراحی سازهای و به خصوص معماری مورد توجه بسیاری از محققان و طراحان قرار گرفته و به دلیل اجرای مناسب خود در اتصالات تیر، جدیداً در دنیا مورد توجه فزاینده‌ای قرار گرفته‌اند، با این حال این ستونها با توجه به بارهای سنگین جانبی، شرایط ساختمانهای مرتفع را برآورده نمی‌کنند که جای مطالعات بیشتر در خصوص افزایش عملکرد آنها همواره وجود دارد. در این تحقیق از مقاطع فولادی با نورد سرد جهت سخت کنندگی، تقویت و یکسوسازی عملکرد محوری و برشی ستونهای فولادی پرشده از بتن L شکل و T شکل استفاده شده است. متغیرهای تحقیق در این مطالعه سخت‌کننده‌های داخلی بین مقاطع ستون است که هدف اصلی این تحقیق بررسی عددی عملکرد محوری و برشی ﺳﺘﻮن فولادی پرشده از بتن با مقطع L شکل و T شکل با نرمافزار آباکوس میباشد، همچنین در این مطالعه مشخص میگردد که با اضافه کردن ورقهای فولادی در فضای بین ستونها، مقاومت، سختی و شکلپذیری محوری و برشی چه تغییری میکند. در مرحله اول، پنج ستون فولادی پرشده از بتن L شکل و پنج ستون T شکل که توسط صفحات فولادی داخلی طولی مختلف و لوله های فولادی تحت بارگذاری محوری، به صورت عددی مورد بررسی قرار گرفته و در مرحله دوم، همان ستون ها به صورت جانبی تحت بارگذاری قرار می گیرند. نتایج تحقیق نشان میدهد که ستون فولادی پرشده از بتن در مقطع T شکل، عملکرد بالاتری نسبت به مقطع مشابه L شکل دارند، ضمناً درصد رشد یا افت عملکرد نمونهها نسبت به نمونه مبنا در مقاطع L و T شکل تقریباً مشابه یکدیگر است. همچنین نتایج تحقیق نشان میدهد که ایجاد سخت‌کننده در داخل مقطع باعث افزایش سختی و مقاومت محوری و جانبی ستون فولادی پرشده از بتن میشود و بخش فولاد سخت‌کننده تأثیر زیادی در عملکرد ستونهای فولادی پرشده از بتن L و T شکل دارد به طوری که تقویت ستونهای فولادی پرشده از بتن با این روش منجر به افزایش ظرفیت تحمل بار، افزایش نسبت رانش، شکلپذیری، جلوگیری از کمانش موضعی در دیوار فولادی و افزایش اتلاف انرژی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1674 - بررسی عوامل موثر بر شکلپذیری دیوار برشی فولادی با ورق موج‌دار تحت بارگذاری چرخهای
زمان مجیدی نیا کوروش مهدی زاده عباسعلی صادقی سیده وحیده هاشمیامروزه استفاده از دیوار برشی فولادی بدون سخت‌کننده توصیه میشود. یکی از نوآوری‌های دیوار برشی فولادی، استفاده از ورقهای موج‌دار به‌جای ورقهای ساده است. بنابراین برای به تعویق انداختن وقوع کمانش از ورقهای موج دار استفاده می شود. در این تحقیق، با توجه به اهمیت موضوع، ب چکیده کاملامروزه استفاده از دیوار برشی فولادی بدون سخت‌کننده توصیه میشود. یکی از نوآوری‌های دیوار برشی فولادی، استفاده از ورقهای موج‌دار به‌جای ورقهای ساده است. بنابراین برای به تعویق انداختن وقوع کمانش از ورقهای موج دار استفاده می شود. در این تحقیق، با توجه به اهمیت موضوع، برای اطمینان از صحت مدل سازی، نمونه ی آزمایشگاهی چوی و پارک برای راستی آزمایی انتخاب و پس از اطمینان از درستی نتایج، تعداد 8 نمونه ی دیوار برشی فولادی با ورق موج دار توسط نرمافزار آباکوس (ABAQUS) مدلسازی گردید. در این نمونهها به بررسی پارامترهایی از قبیل ضخامت ورق فولادی، نسبت طول به عرض ورق (a/b) و تغییر مشخصات هندسی المانهای محیطی پرداخته شده است. نتایج عددی نشان دادند که پایداری چرخه‌های منحنی هیسترزیس در نمونه با ضخامت ورق 8 میلی متر ثابت نبوده، به طوری که در گامهای آخر بارگذاری، افت مقاومت و کمانش موضعی در چرخه‌های بارگذاری مشاهده شده است. از نظر عددی میتوان گفت که نمونه با ضخامت ورق 8 میلی متر نسبت به نمونههایی با ضخامت ورق های 4 و 6 میلی متر دارای بیشترین ظرفیت باربری میباشد. تأثیر المانهای مرزی در عملکرد نمونهها ناچیز بوده است. در نهایت مشخص شد که با افزایش طول ورق نسبت به ارتفاع آن، میزان شکل پذیری افزایش قابل‌توجهی یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1675 - بررسی عملکرد لرزهای دیوارهای برشی فولادی مرکب با تاکید بر تاثیر ضخامت ورق فولادی و پوشش بتنی
مرتضی رستاخیز احمد ملکیدیوار برشی فولادی مرکب به عنوان سیستم مقاوم جانبی است که برای سازه های جدید و هم بعنوان سیستم تقویت کننده برای ساختما های موجود مناسب است. دیوارهای برشی مرکب در مقایسه با دیوارهای برشی بتنی مسلح، یک دیوار مرکب طراحی شده برای همان نیروی برشی، با وجود سختی و مقاومت برشی ب چکیده کاملدیوار برشی فولادی مرکب به عنوان سیستم مقاوم جانبی است که برای سازه های جدید و هم بعنوان سیستم تقویت کننده برای ساختما های موجود مناسب است. دیوارهای برشی مرکب در مقایسه با دیوارهای برشی بتنی مسلح، یک دیوار مرکب طراحی شده برای همان نیروی برشی، با وجود سختی و مقاومت برشی بیشتر،دارای ضخامت و وزن کمتری می باشد مقاله ی حاضر به بررسی امکان بهبود پارامترهای لرزه ای دیوارهای برشی مرکب می پردازد. میزان افزایش در ظرفیت باربری، شکل پذیری و میزان استهلاک انرژی از پارامترهایی هستند که مورد بررسی قرار گرفته اند. تحلیل عددی با استفاده از نرم افزارهای اجزای محدود برای بررسی پارامترهای مذکور مورد استفاده قرار گرفته است. بررسی مقایسه ای نتایج آزمایشگاهی با نتایج مدلسازی ها نشان می دهد که نرم افزارهای اجزای محدود توانایی مدلسازی مناسب را داشته باشد. نتایج حاصل از مطالعات عددی نشان داد که افزایش ضخامت ورق فولادی سختی اولیه نمونه ها را افزایش داده است و به ترتیب ضخامت 8.4 و 131 میلی متر برای ورق فولادی و پوشش بتنی بعنوان مناسب ترین ابعاد هندسی برای دیوار برشی مرکب با ابعاد 2.5*3 متر می باشد 35 mm . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1676 - بهبود رفتار خرابی شبکه‌های دولایه فضاکار چلیکی با استفاده از ابزارهای محدود کننده نیرو
مهدی درویش هاشمی محمدرضا شیدایی هادی زرین طلاچکیده : شبکه‌های دولایه فضاکار از جمله سازه‌هایی هستند که در برابر پدیده خرابی پیشرونده آسیب‌پذیر هستند. بر این اساس برای شبکه‌های دولایه فضاکار باید روشهایی مورد بررسی قرار گیرد تا رفتار خرابی آنها را از رفتار ترد به رفتار نرم و شکل‌پذیر تبدیل کند. از این رو جهت ب چکیده کاملچکیده : شبکه‌های دولایه فضاکار از جمله سازه‌هایی هستند که در برابر پدیده خرابی پیشرونده آسیب‌پذیر هستند. بر این اساس برای شبکه‌های دولایه فضاکار باید روشهایی مورد بررسی قرار گیرد تا رفتار خرابی آنها را از رفتار ترد به رفتار نرم و شکل‌پذیر تبدیل کند. از این رو جهت بهبود رفتار خرابی شبکه‌های دولایه فضاکار با روش استفاده از ابزار محدودکننده نیرو برای جلوگیری از کمانش عضو فشاری، رفتار سازه به رفتار شکل‌پذیر تبدیل خواهد شد، بنابراین افزایش شکلپذیری خرپا با استفاده از ابزارهای محدودکننده نیرو میتواند روشی موثر در نظر گرفته شود. به همین دلیل در این مقاله تاثیر بهینه تعداد ابزارهای محدودکننده نیرو در بهبود رفتار خرابی این سازه ها مبنی بر اینکه ابزارهای محدودکننده تا چه حدی از نظر تعداد بر افزایش شکلپذیری و تغییر ظرفیت باربری شبکه‌های دو لایه فضاکار چلیکی موثر واقع میباشند، مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1677 - تأثیر میراگر پیچشی-تسلیمی بر جذب انرژی ارتعاشی سازه
علیرضا انصاری سعید عباسی اصغر رسولیبرای بهبود رفتار سیستم لرزه بر و افزایش ظرفیت سازه ، اﺳﺘﻔﺎده از میراگرها روشی مناسب برای استهلاک انرژی و کاهش تقاضای لرزه ای می باشد. رفتار سازه ها در هنگام زمین لرزه رابطه مستقیم با سختی، شکل پذیری و منحنی های هیسترزیس استهلاک انرژی سیستم مقاوم دارد و کنترل و استهلاک چکیده کاملبرای بهبود رفتار سیستم لرزه بر و افزایش ظرفیت سازه ، اﺳﺘﻔﺎده از میراگرها روشی مناسب برای استهلاک انرژی و کاهش تقاضای لرزه ای می باشد. رفتار سازه ها در هنگام زمین لرزه رابطه مستقیم با سختی، شکل پذیری و منحنی های هیسترزیس استهلاک انرژی سیستم مقاوم دارد و کنترل و استهلاک انرژی ورودی به سازه به منظور کاهش خسارت ناشی از زمین لرزه، روش مناسب برای پاسخ به نیاز سازه ها می باشد. بدین منظــور سیسـتمی معرفـی شـده است که با کاربرد آن حین وقوع زلزله و به دلیل شکل پذیری بالایی که دارد مانند یک فیوز عمل نموده و از وقــوع خرابـی در المان های اصلی سازه جلوگیری می کند. در این مطالعه نوع خاصی از میراگر تسلیمی با رفتار پیچشی کـه آن را میراگر تسلیمی-پیچشی یـا بـه اختصـار TFD[1] می نامیم مورد بررسی قرار می گیرد و توان جذب انرژی سازه مورد بررسی قرار می گیرد. بدین منظور سیستم پیشنهادی به صورت عددی در نرم افزار ABAQUS مورد بررسی غیر خطی قرار گرفته است و نتایج این تحقیق بدست آمده حاکی از آن است که استفاده از میراگر TFD سبب استهلاک انرژی در عضو رابط شده و سهم سایر اعضای سازه را در جذب انرژی به طور چشم گیری کاهش داده و رفتار سازه را در سطح عملکرد بهتری قرار می دهد.[1] Torsion Frame Damper پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1678 - بررسی عددی اتصال پیشنهادی فلزی با استفاده از استاب ستون کوتاه
مهرداد طاهری پور فرزاد حاتمی برق رضا رؤفیدر سازه‌های آسیب دیده در زلزله‌های مختلف، تنها شواهد اندکی دال بر اینکه نواحی پلاستیک واقعاً تشکیل شده باشند وجود دارد. اکثر مطالعات انجام شده بر روی ایجاد مفصل پلاستیک در قسمتی از تیر تمرکز داشته، که این امر در صورت وقوع باعث آسیب غیر قابل جبران برای تیر میشود و چکیده کاملدر سازه‌های آسیب دیده در زلزله‌های مختلف، تنها شواهد اندکی دال بر اینکه نواحی پلاستیک واقعاً تشکیل شده باشند وجود دارد. اکثر مطالعات انجام شده بر روی ایجاد مفصل پلاستیک در قسمتی از تیر تمرکز داشته، که این امر در صورت وقوع باعث آسیب غیر قابل جبران برای تیر میشود و در صورت عدم وقوع مفصل پلاستیک در تیر سبب انتقال نیرویی بیش از لنگر پلاستیک تیر به اتصال و در نتیجه به ستون شده که این امر یا باعث شکست ترد اتصال میشود و یا منجر به آسیب دیدن ستون به ویژه چشمه اتصال خواهد شد. لذا در این تحقیق با هدف کاهش آسیب در تیر و ستون و امکان جایگزینی قطعات آسیب چهار اتصال با هندسه جدید ارائه شده است. در حالت کلی، اتصالات پیشنهادی با جایگزینی یک مقطع H یاI شکل همراه یا به جای ورق‌انتهایی به عنوان استاب ستون کوتاه پیشنهاد میگردد. در این مطالعه ابتدا یک نمونه مدل اجزاء محدودی از اتصال ورق انتهایی که ترکیب جوش و پیچ بوده و تحت بار گذاری متناوب قرار گرفته است، انتخاب و پس از صحت سنجی در نرمافزار آباکوس مطالعه برروی اتصالات پیشنهادی انجام پذیرفت. نتایج نشان میدهد ناحیه‌ی استاب، با رفتار غیرخطی، یک مفصل محدود کنترل شده، با شکل پذیری فوق العاده را بوجود می‌آورد. تسلیم به هنگام در استاب سبب رفتار فیوزی آن و عدم آسیب به تیر و ستون میشود و تنش و کرنش پلاستیک را به‌طور‌قابل ملاحظه ای در چشمه اتصال ستون کاهش میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1679 - بررسی عملکرد لرزهای قابهای بتن مسلح مجهز به مهاربندهای فولادی زیپی شکل تحت اثر زلزله‌های حوزة دور و نزدیک گسل
سید رامین ابطحی بابک بهفروزدر سالهای اخیر زلزله‌های نزدیک گسل به‌واسطه ماهیت فرکانسی متفاوت، حرکت پالس گونه و همچنین ایجاد خرابی‌های فزاینده بیش‌از پیش موردتوجه محققین قرارگرفته است. ازطرفی سازه‌های بتنی به‌واسطه فراوانی ساخت در ایران بیش از هر سازة دیگر در خطر آسیبهای ناشی از زلزله‌های نزدیک گ چکیده کاملدر سالهای اخیر زلزله‌های نزدیک گسل به‌واسطه ماهیت فرکانسی متفاوت، حرکت پالس گونه و همچنین ایجاد خرابی‌های فزاینده بیش‌از پیش موردتوجه محققین قرارگرفته است. ازطرفی سازه‌های بتنی به‌واسطه فراوانی ساخت در ایران بیش از هر سازة دیگر در خطر آسیبهای ناشی از زلزله‌های نزدیک گسل قراردارند. این موضوع لزوم اهمیت استفاده از سیستمهای نوین باربر جانبی در سازه‌های بتنی را به‌وضوح نشان میدهد. یکی از سیستمهای باربر جانبی، ترکیب مهاربندهای شورون با المانهای زیپی شکل میباشد. باتوجه‌به این موضوع هدف اصلی این تحقیق بررسی عملکرد لرزهای قابهای بتنی مجهز به المانهای فولادی زیپی شکل تحت اثر زلزله‌های نزدیک گسل میباشد. براین‌اساس پس از انتخاب هفت رکورد زلزله دور و هفت رکورد زلزله نزدیک گسل، سه قاب بتنی 3، 6 و 9 طبقه با و بدون درنظرگرفتن المانهای زیپی شکل، ابتدا با استفاده از تحلیل استاتیکی خطی طراحی و سپس به‌وسیله تحلیل دینامیکی تاریخچه زمانی غیرخطی تحت آنالیز قرار گرفتند. پس از انجام تحلیل، نتایج از قبیل تغییرمکان کلی طبقات، تغییرمکان نسبی طبقات، برش طبقات و همچنین نحوه تشکیل مفاصل پلاستیک با یکدیگر مقایسه گردیدند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که المانهای زیپی شکل بهصورت محسوسی در انتقال بارهای نامتقارن مهاربندهای طبقات تحتانی به طبقات فوقانی موفق عمل کرده و از ایجاد طبقه نرم در اولین تراز ارتفاعی سازه جلوگیری نمودهاند. از طرفی مقایسه نتایج حاکی از تأثیر بسزای فاصله از گسل در تغییر شکلهای کلی و نسبی سازه با افزایش ارتفاع طبقات است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1680 - ﺗﺤﻠﯿﻞ رفتار ﺳﺪﻫﺎی بتنی وزﻧﯽ در ﺗﺮازﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ آب ﺗﺤﺖ اﺛﺮ بار زﻟﺰﻟﻪ
پرویز ثابتی احمد ملکیبا توجه به مشکلات آبگیری که سدهای کشور در حال حاضر با آن مواجه هستند، و به منظور آگاهی کامل از تغییرات تنش در تراز های مختلف حین آبگیری سد ها، ارزیابی متد های موجود در محاسبات پایداری سدها و کسب نتایج تنش و تغییر مکان در ترازهای مختلف آبگیری دارای اهمیت ویژه گردیده است، چکیده کاملبا توجه به مشکلات آبگیری که سدهای کشور در حال حاضر با آن مواجه هستند، و به منظور آگاهی کامل از تغییرات تنش در تراز های مختلف حین آبگیری سد ها، ارزیابی متد های موجود در محاسبات پایداری سدها و کسب نتایج تنش و تغییر مکان در ترازهای مختلف آبگیری دارای اهمیت ویژه گردیده است، لذا در اﯾﻦ تحقیق ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﻨﺶ ﻫﺎی وارده ﺑﺮ ﺳﺪ ﻗﺒﻞ از آﺑﮕﯿﺮی (ﻣﺨﺰن ﺧﺎﻟﯽ)، ﺣﯿﻦ آﺑﮕﯿﺮی (ﻣﺨﺰن ﻧﯿﻤـﻪﭘﺮ) و ﭘﺲ از آﺑﮕﯿـﺮی (ﺗﺮازﻧﺮﻣﺎل)، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﮐﻼﺳﯿــﮏSimplified Method (ﭼﻮﯾﺮا) و روش ﻣﺪرن Finite Element، در ﻗﺎﻟﺐ نرم افزارهای Abaqus , Cadam انجام شده است. اﺻﻮل ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ لرزهای ﺳﺪﻫﺎی ﺑﺘﻨﯽ وزﻧﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻄﯽ و ﻏﯿﺮ ﺧﻄﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. با ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﺪ وزﻧﯽ ﺑﺘﻨﯽ ژاوه و ﺳﺪ pineflat ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻄﯽ ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ زﻣﺎﻧﯽ به ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه در تراز های مختلف رسیده ایم. در ادامه بر اساس معیار شکست رانکین مسیر ترک های احتمالی و صحت سنجی بین روش های خطی و غیرخطی انجام شده است. در تحلیل دینامیکی پی ارتجاعـی، و اثرات هیدرودینامیکی مخزن و مدل سازی با پی بدون جرم و پی جرمدار توسط Abaqus انجام شده است. در ﺗﺤﻠﯿل ﻏﯿﺮﺧﻄﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺘﺎب نگاشت های Kobe،Koyena ، Chi-Chi، ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﻮرد ارزیابی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1681 - بررسی رفتار میراگرهای شکافدار فولادی در سازه‌های بتنی
سید مجید علوی نیا لیلا حسین زاده علی قمری عباس اکبرپورکشور ایران یکی از مناطق لرزه خیز دنیا میباشد. نیاز به مقاوم‌سازی لرزهای ساختمانهای موجود ضروری است. یکی از روشهای مناسب در مقاوم‌سازی لرزهای ساختمانها استفاده از میراگرهاست. میراگرها اغلب به منظور افزایش میرایی و مستهلک نمودن انرژی زلزله مورد استفاده قرار میگیرند چکیده کاملکشور ایران یکی از مناطق لرزه خیز دنیا میباشد. نیاز به مقاوم‌سازی لرزهای ساختمانهای موجود ضروری است. یکی از روشهای مناسب در مقاوم‌سازی لرزهای ساختمانها استفاده از میراگرهاست. میراگرها اغلب به منظور افزایش میرایی و مستهلک نمودن انرژی زلزله مورد استفاده قرار میگیرند. تحقیقات متعدد نشان میدهد که میراگرها میتوانند تغییرمکان‌های ناشی از زلزله را کاهش دهند بدین صورت عملکرد بیشتر اعضای باربر سازه، در محدوده ارتجاعی باقی می‌ماند. در این تحقیق تاثیر استفاده از میراگر شکافدار فولادی در سازه‌های بتنی مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور 4 مدل از میراگر شکافدار فولادی به صورت 3 شکاف تکی و دوبل، 5 شکاف تکی و دوبل در سه ضخامت 6 ، 8 و 10 میلیمتر طراحی شده و در قاب بتنی با مهاربند تک قطری در محل اتصال مهاربند به تیر ستون قرار گرفت. اثرات افزایش تعداد شکافها از 3 به 5، از تکی به دوبل و نیز اثر افزایش ضخامت مورد بررسی قرار گرفت نتایج نشان داد که با افزایش ضخامت میراگر، سطح زیر نمودار نیرو - تغییرمکان، سختی و مقاومت در قاب افزایش مییابد. همچنین قاب‌هایی که از میراگرهای با 3 شکاف دوبل بهره می‌برند نسبت به قاب‌هایی که میراگر آن 5 شکاف دارد عملکرد مطلوبتری را دارند. به طوریکه قاب دارای میراگر با 5 شکاف تکی در ضخامت 10 میلیمتر نسبت به مدل دوبل 9/4% کاهش سختی داشته و نسبت به مدل دوبل 3تایی تکی و دوبل به ترتیب 9/2% و 3/7 % کاهش سختی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1682 - طراحی معکوس تیرها و شبکه ها به لحاظ تامین شرایط مقاومت و تغییر شکل همزمان
نوبخت بختیاری حسن موسوی اصل میرچکیده هدف از این مقاله ارائه یک روش جدید برای تحلیل و طراحی تیرها و شبکه‌ها میباشد. نقطه تمایز این روش با روشهای متعارف طراحی این قبیل سازه‌ها، در این خواهد بود که در روشهای متعارف طراحی، معمولا بسته به نوع سازه، ابتدا یکی از دو شرط مقاومت و یا سختی تامین شده و سپس چکیده کاملچکیده هدف از این مقاله ارائه یک روش جدید برای تحلیل و طراحی تیرها و شبکه‌ها میباشد. نقطه تمایز این روش با روشهای متعارف طراحی این قبیل سازه‌ها، در این خواهد بود که در روشهای متعارف طراحی، معمولا بسته به نوع سازه، ابتدا یکی از دو شرط مقاومت و یا سختی تامین شده و سپس شرط دوم بررسی میشود درحالی که در این روش، هر دو شرط مقاومت و سختی در مورد تیرها همچنین در مورد تیر ستونها، شرط پایداری را نیز به طور همزمان تامین مینماید. در ادامه با حل یک مثال و مقایسه آن با تحلیل های موجود، کارآئی روش نشان داده شده است. در نتیجه روش طرح معکوس را میتوان به راحتی به عنوان یکی از روشهای اقتصادی و آسان برای تحلیل و طراحی تیرها، ستونها و شبکه‌ها با شرایط مرزی و بارگذاری مختلف مورد استفاده قرار داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1683 - تأثیر تنش خشکی و محدودیت منابع فتوسنتزی در گیاه مادری بر خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر تولیدی گندم (رقم زرین)
مجید عبدلی محسن سعیدیشرایط محیطی در طی نمو و رسیدگی بذر میتواند روی خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر تولید شده تأثیر بگذارد. بر همین اساس، آزمایشی در دو قسمت مزرعهای و آزمایشگاهی طی سال 1390 در دانشگاه رازی کرمانشاه بمنظور ارزیابی تأثیر شرایط رطوبتی و محدودیت منابع فتوسنتزی بر جوانه زنی و خصوص چکیده کاملشرایط محیطی در طی نمو و رسیدگی بذر میتواند روی خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر تولید شده تأثیر بگذارد. بر همین اساس، آزمایشی در دو قسمت مزرعهای و آزمایشگاهی طی سال 1390 در دانشگاه رازی کرمانشاه بمنظور ارزیابی تأثیر شرایط رطوبتی و محدودیت منابع فتوسنتزی بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گندم (رقم زرین) به اجراء درآمد. تیمار شرایط رطوبتی شامل آبیاری مطلوب و تنش خشکی بود و تیمار محدودیت منابع فتوسنتزی شامل شاهد، حذف برگ پرچم و حذف همه برگها بغیر از برگ پرچم بودند. بذور بدست آمده از قسمت مزرعه ای در آزمایشگاه مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل شرایط رطوبتی و محدودیت منابع فتوسنتزی بر طول و وزن خشک ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه و همچنین شاخص بنیه بذر معنیدار بود اما بر روی درصد جوانه زنی و متوسط زمان جوانه زنی غیرمعنی دار بود. بطوری که با افزایش شدت محدودیت منابع فتوسنتزی در شرایط آبیاری مطلوب از میزان کلیه خصوصیات رشدی گیاهچه اعم از وزن خشک و طول ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه و همچنین شاخص بنیه بذر کاسته میشود ولی در شرایط تنش خشکی با اعمال تیمارهای محدودیت فتوسنتزی خصوصیات رشدی گیاهچه روند افزایشی دارد. بطور کلی تنش خشکی اعمال شده بر روی گیاه مادری سبب کاهش طول و وزن گیاهچه و همچنین افزایش متوسط زمان جوانه زنی میشود بنابراین ظاهر شدن گیاهچه ها در سطح مزرعه زمان بیشتری می برد، پس بذوری که در اینگونه شرایط تولید می گردند جهت کشت در سال بعد توصیه نمی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1684 - اثرات هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ با استفاده از نمکهای نیتراتی بر شاخصهای جوانهزنی گیاهچه سویا (Glycine max L)
مجید عبدلی بهنوش رساییبمنظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بصورت هیدروپرایمینگ و نمکهای نیترات بر خصوصیات رشدی سویا رقم ویلیامز (cv. Williams 82)، آزمایشی طی سال 1396 در دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با محلولهای ا چکیده کاملبمنظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بصورت هیدروپرایمینگ و نمکهای نیترات بر خصوصیات رشدی سویا رقم ویلیامز (cv. Williams 82)، آزمایشی طی سال 1396 در دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با محلولهای اسمزی 0.5، 1 و 2 درصد نیترات پتاسیم، نیترات آمونیوم، نیترات کلسیم و نیترات سدیم بودند. نتایج نشان داد که با افزایش نیترات پتاسیم و نیترات سدیم از 0.5 به 2 درصد جهت پیش تیمار کردن بذور سبب کاهش وزن خشک گیاهچه تولیدی و شاخص بنیه بذر شد در حالی که در مورد نیترات کلسیم با افزایش دز مصرفی جهت پرایم کردن وزن خشک گیاهچه تولیدی و شاخص بنیه بذر افزایش یافت و در بین دزهای 0.5، 1 و 2 درصد نیترات آمونیوم از نظر صفات فوق تفاوتی وجود نداشت. از طرفی هیدورپرایمینگ در مقایسه با شاهد تأثیر مثبتی بر وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر سویا نداشت. نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر با نیترات آمونیوم 2 درصد کمترین میزان درصد جوانهزنی (57 درصد) و بیشترین مدت زمان جهت جوانهزنی (5 روز) را به خود اختصاص داد و در بین بقیه پیش تیمارهای نمکی نیترات و هیدروپرایمینگ با شاهد تفاوت معنیداری وجود نداشت. بطور کلی در بین انواع نمکهای نیتراتی، نیترات آمونیوم 2 درصد ضعیف ترین پیش تیمار و نیترات کلسیم 2 درصد بعنوان برترین پیش تیمار مشاهده شد که نیترات کلسیم 2 درصد تأثیر بسزایی بر جوانهزنی و ویژگیهای رشدی گیاهچه سویا داشت و قابل توصیه جهت پیش تیمار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1685 - اثر تیمارهای مختلف شکست خواب و تحریک جوانهزنی بذرگونه زرشک معمولی (Berberis vulgaris L. )
سهیل حسین زاده جلال محمودی بهرام ناصریبه دلیل ارزش بالای دارویی، غذایی، جلوگیری از فرسایش خاک و استفاده در طراحی فضای سبز، بذر گونه زرشک معمولی از مبدأ کلاردشت مورد مطالعه قرار گرفت. بذرها تحت تاثیر تیمارهای اسید سالیسلیک، اسید جیبرلیک، اسید اسکوربیک و پراکسید هیدروژن قرار گرفت و شاخص های جوانه زنی (درصد، س چکیده کاملبه دلیل ارزش بالای دارویی، غذایی، جلوگیری از فرسایش خاک و استفاده در طراحی فضای سبز، بذر گونه زرشک معمولی از مبدأ کلاردشت مورد مطالعه قرار گرفت. بذرها تحت تاثیر تیمارهای اسید سالیسلیک، اسید جیبرلیک، اسید اسکوربیک و پراکسید هیدروژن قرار گرفت و شاخص های جوانه زنی (درصد، سرعت، زمان شروع، ...) و شاخص بنیه ارزیابی شد. کلیه آزمایشها بر اساس طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. بر اساس نتایج تحقیق، بذر زرشک معمولی، تحت تاثیر تیمارهای اسید آسکوربیک، اسید سالسیلیک و پراکسید هیدروژن تقریبا تمامی ویژگیهای فیزیولوژیک در مقایسه با شاهد نتیجه بهتری حاصل شد. ولی در تیمار اسید جیبرلیک با افزایش غلظت، میزان رشد و جوانهزنی افزایش یافته و در غلظت 1000 قسمت/ میلیون بهترین نتایج حاصل شد. تیمارهای اسید اسکوربیک با غلظت 200 میلیگرم/ لیتر کمترین میزان جوانهزنی و رشد را نشان داده است و به عنوان ضعیف‌ترین تیمار میباشد. بنابراین بجز اسید جیبرلیک، تمامی تیمارها ، به عنوان عامل بهبود دهنده جوانهزنی و استقرار تحت تنشهای محیطی مناسب نبودند. اما تیمار اسید جیبرلیک با غلظت 1000 قسمت/ میلیون میتواند تیمار مناسبی در بهبود جوانهزنی باشد. بنابرین پیشنهاد میشود بدلیل ارزش بالای دارویی این گونه، سایر تیمارها به منظور شکست خواب در این گونه آزمایش گردد، تا بهترین و مقرون به صرفه‌ترین تیمار انتخاب و اجرایی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1686 - تأثیر اسمو و هیدروپرایمینگ و قطع آبیاری در مرحله گلدهی بر شاخصهای جوانهزنی عدس (Lense culinaris L.)
رهام محتشمیبهمنظور بررسی اثر هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ بر شاخصهای سبزشدن و برهمکنش آن با قطع آبیاری در مرحله گلدهی عدس (رقم گچساران) دو آزمایش جداگانه، سال 97-1396 در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی یاسوج اجرا شد. آزمایش اول بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو عا چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ بر شاخصهای سبزشدن و برهمکنش آن با قطع آبیاری در مرحله گلدهی عدس (رقم گچساران) دو آزمایش جداگانه، سال 97-1396 در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی یاسوج اجرا شد. آزمایش اول بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو عامل (1-شش غلظت نیترات پتاسیم و سولفات روی و آب خالص، مجموعا هفت سطح و 2- پنج سطح زمانی خیساندن در آب) انجام شد. آزمایش دوم در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی یاسوج، بهصورت اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد، به طوری که عامل اصلی آبیاری با دو سطح ( آبیاری کامل و قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل فرعی پرایمینگ بذر با چهار سطح (پرایمینگ با محلول نیترات پتاسیم با غلظت 2/0 درصد، سولفات روی با غلظت 3/0 درصد، آب مقطر و عدم پرایمینگ) بود. نتایج نشان داد ﭘﺮﺍﻳﻤﻴﻨـﮓ بذر با نیترات پتاسیم باعث کاهش 91/9 و 89/7 درصدی میانگین زمان ﺳﺒﺰﺷﺪﻥ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﺷـﺎﻫﺪ ﻭ هیدروپرایمینگ گردید. تأثیر خیسانده شدن بذور به‌مدت 6 ساعت بر درصد و سرعت جوانهزنی در شرایط آزمایشگاهی، بهتر از سایر تیمارهای زمانی بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1687 - اثر بستر کاشت بر جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه عنصل (Drimia maritima L. )
مختار حیدری سمانه کیانیگیاه عنصل (Drimia maritima L.) گیاه پیازدار چند ساله با می باشد که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه در بخش های جنوبی ایران رویش می یابد ولی در مورد تکثیر این گیاه با استفاده از بذر در ایران گزارشی منتشر نگردیده است. در آزمایش حاضر اثرات بسترهای کاشت خاک، پ چکیده کاملگیاه عنصل (Drimia maritima L.) گیاه پیازدار چند ساله با می باشد که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه در بخش های جنوبی ایران رویش می یابد ولی در مورد تکثیر این گیاه با استفاده از بذر در ایران گزارشی منتشر نگردیده است. در آزمایش حاضر اثرات بسترهای کاشت خاک، پومیس، خاک/ پومیس، کوکوپیت، کوکوپیت/ پرلیت، پرلیت ریز، پرلیت درشت، ماسه، شن و کمپوست ضایعات نیشکر بر جوانه زنی بذر و برخی شاخص های رشد گیاهچه عنصل بررسی شد. نتایج نشان داد درصد جوانه زنی بذر، شاخص جوانه زنی، شاخص جوانه زنی تیمسون، روند شاخص جوانه زنی و سرعت جوانه زنی بذر عنصل در بسترهای خاک، ماسه و خاک/ پومیس کمتر از بسترهای دیگر بود. کمترین طول ریشه و بخش هوایی در بستر خاک بود. بیشترین وزن تر و خشک ریشه، بخش هوایی و وزن خشک کل گیاهچه و هم چنین شاخص رشد شاخساره در بستر خاک/ پومیس بود. نتایج نشان داد بستر کاشت بر درصد جوانه زنی بذر و شاخص های جوانه زنی و هم چنین شاخص های رشد گیاهچه عنصل اثر معنی داری داشت. برای تکثیر گیاه عنصل با بذر، استفاده از بسترهای کشت بدون خاک توصیه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1688 - ارزیابی شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه Drimia maritima L. تحت تنش شوری و دما
فاطمه برنا مختار حیدریجوانه زنی بذر یک مرحله مهم در سیکل زندگی گیاهان عالی است. جوانه زنی بذر تحت تاثیر تنش های محیطی مختلف مانند شوری، درجه حرارت بالا و خشکی قرار می گیرد. استفاده از بذر یکی از روش های تکثیر گیاه دارویی عنصل (Drimia maritima) است که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. در چکیده کاملجوانه زنی بذر یک مرحله مهم در سیکل زندگی گیاهان عالی است. جوانه زنی بذر تحت تاثیر تنش های محیطی مختلف مانند شوری، درجه حرارت بالا و خشکی قرار می گیرد. استفاده از بذر یکی از روش های تکثیر گیاه دارویی عنصل (Drimia maritima) است که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد اثر تنش های محیطی بر جوانه زنی بذر این گیاه اطلاعاتی وجود ندارد. در این پژوهش اثر تیمارهای دمایی(15، 20 و 25 درجه سلیسیوس) و سطوح مختلف شوری (0، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی مولار) بر شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه های عنصل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای دمایی و شوری اثر معنی داری بر شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه دارد. در هر سه درجه حرارت 15، 20 و 25 درجه سلسیوس، شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه تحت تاثیر تنش شوری کاهش یافت و در تیمارهای 200 و 250 میلی مولار کلرید سدیم کمترین جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه حاصل شد. در هرسه درجه حرارت، تنش شوری بر شاخص های رشد گیاهچه مانند طول بخش های مختلف گیاهچه و وزن تر و خشک گیاهچه و هم چنین قدرت رشد گیاهچه عنصل اثر بازدارنده داشت. نتایج آزمایش حاضر نشان داد گیاه عنصل در مرحله جوانه زنی حساس به شوری است و دمای 20 درجه سلیسیوس دمای مناسب برای جوانه زنی بذر عنصل می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1689 - ارزیابی تاثیر پرایمینگ بذر بر خصوصیات سرعت جوانه زنی واریته های جدید پنبه در سطوح مختلف تنش خشکی
اندیشه ترابی دشتی الیاس سلطانی فرزاد پاک نژادپرایمینگ یکی از تکنیکهای بهبود بذر است که میتواند باعث افزایش درصد و سرعت جوانهزنی، سبز شـدن و افـزایش دامنه جوانه‌زدن بذرها در شرایط محیطی تنش زا از قبیل شوری، دما و خشکی شود. در این آزمایش تیمارها شامل ۴ سطح تنش خشکی (۰، 3-، 6- و 9- بار) و دو سطح بذور پرایمینگ شده چکیده کاملپرایمینگ یکی از تکنیکهای بهبود بذر است که میتواند باعث افزایش درصد و سرعت جوانهزنی، سبز شـدن و افـزایش دامنه جوانه‌زدن بذرها در شرایط محیطی تنش زا از قبیل شوری، دما و خشکی شود. در این آزمایش تیمارها شامل ۴ سطح تنش خشکی (۰، 3-، 6- و 9- بار) و دو سطح بذور پرایمینگ شده و شاهد با 4 تکـرار بودنـد. سـطوح مختلـف تنش خشکی با استفاده از پلی‌اتیلن گلایکـول 6000 ایجـاد شـد. بـرای پرایمینـگ از روش هیـدروپرایمینگ استفاده شد و شش رقم بذر پنبه به‌مدت 12 و 16 ساعت در آب و در دمای 25 درجه سانتیگراد قرار داده شدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی مولفه‌های جوانهزنی شامل درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و وزن خشک گیاهچه کاهش یافت اما میزان این کاهش برای بذرهای پرایمینگ شده کمتر بود. در کلیه سطوح خـشکی بـذرهای پرایمینـگ شده نسبت به شاهد دارای سرعت جوانهزنی و وزن خشک گیاهچۀ بیشتری بودند. همچنین، درصـد جوانـه‌زنـی در بـذرهای پرایمینگ شده بیشتر از شاهد بود که درصد افزایش آن در سطوح بالاتر خـشکی، بیـشتر بـود. مقـادیر زمـان تـا 10، 50 و 90 درصد خاتمه جوانهزنی با تشدید خشکی افزایش یافتند ولی میزان این افزایش برای بذور پرایمینگ شده کمتر بود. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که پرایمینگ باعث بهبود مولفه‌های جوانهزنی بذر پنبه در شرایط تنش خشکی شده و مقاومت گیاه را در مقابل تنش خشکی در مرحله جوانهزنی افزایش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1690 - رفتار جوانهزنی بذر آرتیشو Cynara scolymus L.تحت تاثیر رنگ پوسته بذر و سطوح شوری
محمد علی دری هدیه مصنعیاین مطالعه برای تعیین ارتباط اثر رنگ پوسته بذر در دو سطح (سیاه و سبز) و شوری در پنج سطح (0، 6، 12، 16 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) بر جوانه زنی بذر گیاه آرتیشو (Cynara scolymus L.) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. بذر لازم از مرکز تحقیقات و آمو چکیده کاملاین مطالعه برای تعیین ارتباط اثر رنگ پوسته بذر در دو سطح (سیاه و سبز) و شوری در پنج سطح (0، 6، 12، 16 و 20 دسی‌زیمنس بر متر) بر جوانه زنی بذر گیاه آرتیشو (Cynara scolymus L.) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. بذر لازم از مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان تهیه شد. بذرها قبل از آزمایش با هیپوکلریت سدیم ضدعفونی و سپس با آب مقطر شسته شدند. صفات درصد جوانه زنی، نسبت طول اندام هوایی به ریشه، نسبت وزن اندام هوایی به ریشه و شاخص قدرت گیاهچه اندازه گیری شد. رنگ بذر بر نسبت طول اندام هوایی به ریشه و نسبت وزن اندام هوایی به ریشه اثر معنی دار نداشت درحالیکه بر درصد جوانه زنی در سطح پنج درصد و بر شاخص قدرت گیاهچه در سطح یک درصد اثر معنی دار داشت. همه صفات اندازه گیری شده تحت تأثیر شوری در سطح یک درصد اختلاف معنی دار داشتند. با افزایش شوری درصد جوانه زنی در هر دو بذر سیاه و سبز کاهش داشت و بیشترین کاهش در بذرهای بارنگ سبز (52 درصد) در سطح شوری 20 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد. نتایج حاکی از آن بود که بذر های بارنگ سیاه نسبت به بذر های سبزرنگ ارجحیت دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1691 - مطالعه اثر پیش تیمار بذر با سالسیلیک اسید در شرایط تنش شوری و خشکی بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه بادرنجبویه (Melissa officinalis L)
مادح احمدی مراد شعبان رضا یاریاین آزمایش به منظور مطالعه اثر پیش تیمار بذر توسط اسید سالسیلیک در شرایط تنش خشکی و شوری بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه بادرنجبویه در سال 1393 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان انجام شد. این مطالعه بهصورت دو آزمایش مجزا با پیش تیمار مشترک اسید سالیسیلیک چکیده کاملاین آزمایش به منظور مطالعه اثر پیش تیمار بذر توسط اسید سالسیلیک در شرایط تنش خشکی و شوری بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه بادرنجبویه در سال 1393 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان انجام شد. این مطالعه بهصورت دو آزمایش مجزا با پیش تیمار مشترک اسید سالیسیلیک و تیمارهای جداگانه تنش خشکی و شوری انجام شد. هر دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش اول شامل اسید سالسیلیک در 3 سطح (0، 0/1 و 0/5 میلی‌مولار) و خشکی در 4 سطح (0، 0/1-، 0/3- و 0/5- مگاپاسکال) بود. تیمارهای آزمایش دوم نیز شامل اسید سالیسیلیک در 3 سطح ( 0، 0/1 و 0/5میلی‌مولار) و شوری در 4 سطح (0، 0/2-، 0/4- و 0/8- مگاپاسکال) بود. در پایان 12 روز شمارش، صفات جوانه زنی و رشدی گیاهچه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو آزمایش اثرات فاکتورها بر روی صفات درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشه چه و ساقه چه و بنیه بذر معنیدار بود. در بین سطوح اسید سالسیلیک، پیش تیمار با غلظت 0/1میلی‌مولار بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و بنیه بذر را دارا بود. در تیمار عدم خشکی پیش تیمار با سالسیلیک اسید منجر به افزایش معنی دار صفات مورد بررسی در مقایسه با عدم پیش تیمار نشد، و در تیمار تنش خشکی پیش تیمار باعث افزایش معنی دار تمامی صفات مورد بررسی شد. همچنین بین سطوح اسید سالیسیلیک، پیش تیمار با غلظت 0/5 میلی مولار بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی را ایجاد نمود. سطح اسید سالیسیلیک با غلظت 0/1میلی مولار بیشترین طول ریشه چه و ساقه چه را دارا بود و در تیمار عدم شوری پیش تیمار با اسید سالیسیلیک منجر به افزایش معنی دار صفات مورد بررسی در مقایسه با عدم پیش تیمار نشد. در مجموع نتایج نشان داد پیش تیمار بذر توسط اسید سالسیلیک در مناطق مستعد تنش خشکی و شوری میتواند باعث تسریع در جوانه زنی بذور گیاه بادرنجبویه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1692 - اثر پیش تیمار بذر بر خصوصیات جوانهزنی سه گونه جنس گون (Astaragalus sp.)
رضا دهقانی بیدگلی آزاده بخشنده فرج پور سیدعلی حسینی تفرشگون ها بهعنوان یکی از بزرگترین جنس های گیاهی جهان بخش قابل توجهی از فلور ایران را شامل می شوند هدف از این تحقیق بررسی تأثیر چند پیش تیمار بذر شامل آب مقطر 100 درجه سانتیگراد، جیبرلین، خراش دهی با سمباده، نیترات پتاسیم و سرمای خشک بر ویژگی های جوانه زنی بذر سه گونه گون چکیده کاملگون ها بهعنوان یکی از بزرگترین جنس های گیاهی جهان بخش قابل توجهی از فلور ایران را شامل می شوند هدف از این تحقیق بررسی تأثیر چند پیش تیمار بذر شامل آب مقطر 100 درجه سانتیگراد، جیبرلین، خراش دهی با سمباده، نیترات پتاسیم و سرمای خشک بر ویژگی های جوانه زنی بذر سه گونه گون شامل، Astragalus hamosus وAstragalus microcephalus وAstragalus adscendens و تأثیر آن بر برخی خصوصیات رویشی مانند طول ریشه چه و ساقه چه بود. به این منظور بذر گونههای مورد نظر از رویشگاه های طبیعی آن در مراتع استان اصفهان در سال 1393جمع آوری گردید و در آزمایشگاه مرکز رشد دانشگاه کاشان در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی بهصورت فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از این تیمارها میتواند نقش موثری در بهبود صفات جوانه زنی ایفا نماید. تیمارهای آب مقطر100 درجه، نیترات پتاسیم و جیبرلین بیشترین تاثیر را بر روی درصد جوانهزنی بهترتیب به میزان 8/11، 6/11 و 12 درصد ، تیمار جیبرلین بیشترین تاثیر را بر طول ریشه‌چه به میزان 5/7 درصد و تیمارهای جیبرلین، خراش دهی و سرمای خشک بیشترین تاثیر را بر طول ساقه‌چه بهترتیب به میزان 7/8، 6/7 و 8 درصد نشان دادند. مقایسه میانگین سرعت جوانهزنی به روش دانکن نشان داد که بین تیمارهای خواب شکنی اختلاف معنیدار وجود دارد. بیشترین میزان جوانه زنی مربوط به گونه Astragalus hamosus بود که در تمام تیمارها مشاهده شد، همچنین طول ساقه چه و طول ریشه چه در تیمارهای مختلف نسبت به شاهد افزایش نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1693 - اثر جیبرلین بر شاخصهای جوانهزنی، پروتئین و آنزیمهای آنتیاکسیدانت بذر پیش تیمار شده کلزا تحت شرایط تنش خشکی
محمدصادق آزادی احسان یونسی سیدعلی طباطبایی امید انصاریپایین بودن درصد جوانهزنی و استقرار گیاهچه از مشکلات اساسی در مناظق خشک میباشند. امروزه تکنیک پیش‌تیمار بذر بهعنوان یکی از عاملهای بهبود دهنده جوانهزنی و استقرار تحت تنشهای محیطی معرفی شده است. بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی رشد و تغییرات بیوشیمیایی در بذر پیش چکیده کاملپایین بودن درصد جوانهزنی و استقرار گیاهچه از مشکلات اساسی در مناظق خشک میباشند. امروزه تکنیک پیش‌تیمار بذر بهعنوان یکی از عاملهای بهبود دهنده جوانهزنی و استقرار تحت تنشهای محیطی معرفی شده است. بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی رشد و تغییرات بیوشیمیایی در بذر پیش تیمار شده کلزا با جیبرلین، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار در آزمایشگاه بذر دانشگاه تهران و در سال 1391 انجام شد. فاکتور اول شامل تیمار بذر با غلظتهای صفر، 50 و 100 پی‌پی‌ام جیبرلین و بذر بدون پیش تیمار و فاکتور دوم شامل سه سطح خشکی (صفر، 6- و 12- بار) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، درصد گیاهچه نرمال، وزن خشک گیاهچه، طول گیاهچه و افزایش متوسط مدت زمان جوانهزنی شد. تیمار بذر با جیبرلین سبب بهبود در صفات اندازهگیری شد. همچنین، با استفاده از تیمار بذر با جیبرلین 50 پی‌پی‌ام میزان پروتئین و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و آسکوربات پروکسیداز افزایش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1694 - تأثیر پیش تیمار بذر بر شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه گوجه فرنگی
محمد نوروزی گیوی بهروز اسماعیل پور مهدی محب الدینی سرور خرم دل سعید خماریاین پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر پیش تیمار بذر بر شاخصهای جوانهزنی و رشد گیاهچه گوجه‌فرنگی در شرایط دمای پایین با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1391 اجرا شد.فاکتورهای آزمایش شامل پیش‌تیمار بذر با اسپرمی چکیده کاملاین پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر پیش تیمار بذر بر شاخصهای جوانهزنی و رشد گیاهچه گوجه‌فرنگی در شرایط دمای پایین با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1391 اجرا شد.فاکتورهای آزمایش شامل پیش‌تیمار بذر با اسپرمین 1/5 میلی‌مولار، اسپرمیدین 0/5 میلی‌مولار، پوترسین 0/5 میلی‌مولار، متیل‌جاسمونات 0/22 میلی‌مولار، آب مقطر و بدون پیش‌تیمار (شاهد) و سه تیمار دمایی (10، 15 و 20 درجه سانتیگراد)بودند. نتایج نشان داد که اثر ساده پیش تیمار و درجه حرارت بذر بر بیشتر صفات مورد مطالعه معنیدار بود. اثر متقابل پیش‌تیمار و دما نیز بر سرعت جوانهزنی، طول ، وزن تر و وزن خشک ساقه‌چه و مدت جوانهزنی معنیدار شد.با افزایش دما از 15 به 20 درجه سانتیگراد یکنواختی جوانه زنی و مدت زمان 50 درصد جوانهزنی بهترتیب24 و 63 درصد کاهش یافت. بیشترین سرعت جوانهزنی جوانهزنی (0/3) در پیش تیمار با پوترسین در دمای 20 درجه سانتیگراد و کمترین سرعت جوانهجوانه‌زنی (0/1) به شاهد در دمای 15 درجه سانتیگراد حاصل شد. نتایج نشان داد که پیش‌تیمار موجب تسریع جوانهزنی و بهبود شاخصهای جوانهزنی بذر گوجه‌فرنگی در دمای پایین میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1695 - نقش اسموپرایمینگ بر جوانهزنی گندم (Triticum aestivum L.) تحت شرایط عصاره آللوپاتیک علف هرز دم روباهی (Setaria viridis L.)
علی بابایی قاقلستانی معصومه اسدی گاکیه نوشین فلاحی نسرین حاتمی قره قوینیبه منظور بررسی اثر اسموپرایمینگ بر مؤلفههای جوانهزنی گندم (Triticum aestivum L.) رقم آذر 2 تحت شرایط عصاره آللوپاتیک علف هرز دم روباهی (Setaria viridis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه بیوتکنولوژی اداره کل فنی و حرفه ای چکیده کاملبه منظور بررسی اثر اسموپرایمینگ بر مؤلفههای جوانهزنی گندم (Triticum aestivum L.) رقم آذر 2 تحت شرایط عصاره آللوپاتیک علف هرز دم روباهی (Setaria viridis L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه بیوتکنولوژی اداره کل فنی و حرفه ای استان کرمانشاه در سال 1394 اجرا گردید. فاکتورهای تحقیق شامل محلولهای اسمزی به عنوان فاکتور اول در چهار سطح، 1% KNO3، 2% KNO3، 1% CaCl2، 2% CaCl2و شاهد (بدون پرایمینگ) و مدت زمان پرایم به عنوان فاکتور دوم در دو مدت زمان 2 و 6 ساعت بودند. نتایج نشان داد که بذرهای پرایمینگ شده بهتر از شاهد (بدون پرایمینگ) در عصاره آللوپاتیک رشد کردند، بهطوریکه بیشترین طول ساقه‌چه و گیاهچه در تیمار 1% CaCl2بدست آمد. درصد و سرعت جوانهزنی، وزن خشک ریشه چه و گیاهچه و شاخص ویگور II در زمان 2 ساعت برترین فاکتور تحقیق بود. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که پرایمینگ باعث بهبود مؤلفههای جوانهزنی گندم در شرایط تنش آللوپاتیک شد و مقاومت گندم را در مقابل این تنش در مرحله جوانهزنی و استقرار افزایش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1696 - بررسی اثر پرایمینگ بذر بر مؤلفههای جوانهزنی و رشد رویشی ریحان (Ocimum basilicum L.) در تنش خشکی
محمدهاشم برادران لیلا رضائی سعید بختیاریبهمنظور بررسی اثر پرایمینگ بذر به جهت مقاومت در برابر تنش خشکی گیاه ریحان، پژوهشی در آزمایشگاه تحقیقات گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور در سال 1397 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای انجام شد. هر دو مرحله شامل چهار سطح پرای چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر پرایمینگ بذر به جهت مقاومت در برابر تنش خشکی گیاه ریحان، پژوهشی در آزمایشگاه تحقیقات گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور در سال 1397 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای انجام شد. هر دو مرحله شامل چهار سطح پرایم با غلظت های متفاوت محلول پلی اتیلن گلایکول (شاهد، 3- بار، 6- بار، 9- بار) بود. در مرحله اول سطوح خشکی شامل چهار سطح تنش خشکی (شاهد، 3- بار، 6- بار، 9- بار) و مرحله دوم شامل سه سطح تنش خشکی (شاهد (100 درصد ظرفیت زراعی)، 75 درصد ظرفیت زراعی،50 درصد ظرفیت زراعی) بود. نتایج نشان داد تنش خشکی میتواند اثرات معنیداری در کاهش درصد مؤلفههای جوانهزنی (درصد جوانه زنی، سرعت جوانهزنی، شاخص جوانه زنی، وزن تر ریشه چه و ساقه‌چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه) و رشدی گیاه ریحان در سطح (P≤0.01) در مرحله آزمایشگاه و گلخانه داشته باشد. در گلخانه تنها طول ریشه، میانگین تعداد برگ روی بوته و سطح برگ ثانویه معنیدار بود. همچنین در بررسی اثر متقابل پرایمینگ بر تنش خشکی نیز اثرات معنیداری در کاهش درصد مؤلفههای جوانهزنی و رشد گیاه ریحان در سطح (P≤0.01) در مرحله آزمایشگاه و گلخانه مشاهده شد. درکل نتایج نشان می دهد ریحان گیاهی است بسیار حساس به خشکی و با توجه به شرایط اقلیمی و رویکرد به گیاهان دارویی بهتر است پژوهشهای بیشتری در این زمینه صورت گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1697 - بررسی تأثیر پیش تیمار هورمونی بر شاخصهای جوانهزنی و رشد گیاهچه بالنگو شهری (Lallemantia iberica F and C.M.) تحت تنش خشکی
زهرا مرادیان حشمت امیدی طاهره کریمی فرشته آزاد بخت رحیم بازمکانیبه منظور بررسی تأثیر پیش تیمار هورمونی بر شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه بالنگوی شهریتحت تنش خشکی، پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عوامل آزمایش شامل: پیش تیمار با جیبرلین (صفر و 500 میلی گرم در لیتر)، آبسیزیک اسید (صفر و 5 میک چکیده کاملبه منظور بررسی تأثیر پیش تیمار هورمونی بر شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه بالنگوی شهریتحت تنش خشکی، پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عوامل آزمایش شامل: پیش تیمار با جیبرلین (صفر و 500 میلی گرم در لیتر)، آبسیزیک اسید (صفر و 5 میکرومولار) و تنش خشکی (صفر، 3-،6-، 9-، 12- و 15- بار) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر پیش تیمار بر طول ساقه چه، جوانه غیر نرمال، ضریب آلومتریک و درصد جوانه زنی در سطح احتمال یک درصد، بر طول گیاهچه و جوانه نرمال در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. هم چنین نتایج این پژوهش نشان داد که اثر تنش خشکی بر تمامی صفات مذکور بغیر از جوانه نرمال و متوسط زمان جوانه زنی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل پیش تیمار و تنش خشکی بر طول ساقه چه، وزن تر گیاهچه، ضریب آلومتریک، درصد جوانه زنی و متوسط زمان جوانهزنی در سطح احتمال یک درصد معنی دار ولی بر بقیه صفات غیر معنی دار بود. بیش ترین درصد جوانه زنی مربوط به پیش تیمار جیبرلین (91 درصد) بود که افزایش 49/1 درصدی نسبت به تیمار شاهد داشت. هم چنین بیش ترین درصد جوانه زنی مربوط به تیمار عدم تنش خشکی (5/92 درصد) بود که افزایش72/4 درصدی را نسبت به تیمار تنش خشکی 15- بار نشان داد. کم ترین متوسط زمان جوانه زنی (02/2 روز) با پیش تیمار آبسیزیک اسید 5 میکرومولار و عدم تنش خشکی بدست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر با جیبرلین باعث افزایش شاخص های جوانه زنی بالنگو میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1698 - اثر نیترات پتاسیم (KNo3) بر جوانهزنی و برخی ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک ناخنک (Astragalus hamosus) در محیط کشت MS
آزاده بخشنده فرج‌پور رضا دهقانی بیدگلی سیدعلی حسینی تفرشیبهمنظور بررسی اثر پیش تیمار بذور ناخنک با محلول MS و محلول نیترات پتاسیم در مراحل اولیه جوانهزنی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه کاشان در سال 1395 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پرایمینگ ب چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر پیش تیمار بذور ناخنک با محلول MS و محلول نیترات پتاسیم در مراحل اولیه جوانهزنی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه کاشان در سال 1395 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پرایمینگ با محلول MS در 4 سطح (صفر بهعنوان شاهد، 01/0، 05/0 و 1/0 درصد وزنی- حجمی) و نیترات پتاسیم در 4 سطح (صفر به عنوان شاهد، 1/0 ، 2/0 و 5/0 درصد وزنی- حجمی) به مدت 2 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد بودند. نتایج آزمایش ها نشان داد محلولMS ، نیترات پتاسیم و اثر متقابل تیمارها در سطح احتمال 1 درصد بر تمامی صفات مورد مطالعه شامل درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، ضریب جوانه زنی، محتوای نسبی آب، محتوای کلروفیل a، b و کلروفیل کل معنیدار بود. بالاترین میزان درصد جوانه زنی، محتوای کلروفیل a،b و طول ساقه چه با اعمال تیمار 01/0 درصد وزنی- حجمی محلول MS به همراه تیمار 5/0 درصد وزنی- حجمی نیترات پتاسیم بدست آمد. همچنین اعمال تیمارهای ذکر شده به تنهایی نیز بر ویژگیهای مورد پژوهش اثرات مثبت و معنیدار داشتند. استفاده از روش های پرایمینگ از جمله روشهای مورد استفاده در این پژوهش میتواند تأثیرات مفیدی بر گیاه ارزشمند ناخنک داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1699 - تأثیر دماهای مختلف بر شاخصهای جوانهزنی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum)
علی بابائی قاقلستانی سیده آسیه خاتمی رفعت حسنی نسب فرزانه محمدتقی آلابراهیمبهمنظور بررسی تأثیر دماهای مختلف بر شاخص های جوانه زنی گیاه دارویی شنبلیله، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. دماهای مورد بررسی شامل 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد بود. در دمای 10 درجه سانتی گراد در چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر دماهای مختلف بر شاخص های جوانه زنی گیاه دارویی شنبلیله، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. دماهای مورد بررسی شامل 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد بود. در دمای 10 درجه سانتی گراد درصد جوانه زنی 51 درصد بود و با افزایش دما درصد جوانه زنی افزایش یافت. بیشترین جوانه زنی (6/95 درصد) در دمای 25 درجه به دست آمد و با افزایش دما به 40 درجه سانتی گراد درصد جوانه زنی روند نزولی گرفت. کمترین درصد جوانه زنی (37/46 درصد) در دمای 40 درجه سانتی گراد مشاهده شد. کمترین سرعت جوانه زنی در دمای 10 درجه سانتی گراد و بیشترین سرعت جوانه زنی در دمای 25 درجه سانتی گراد بود. با افزایش دما به 40 درجه سانتی گراد از سرعت جوانه زنی به طور معنی داری کاسته شد. کمترین طول و وزن خشک گیاهچه نیز در دمای 10 درجه سانتی گراد مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1700 - تاثیر کاربرد بنتونیت بر خصوصیات جوانهزنی بذور کاهو تحت شرایط تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن گلایکول
اکرم ولیزاده قلعه‌بیگ سیدحسین نعمتی علی تهرانی‌فر حجت امامیبهمنظور بررسی تأثیر خشکی و بنتونیت بر شاخصهای جوانهزنی بذر کاهو آزمایش فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملا تصادفی، با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 5 سطح خشکی حاصل از پلی اتیلن گلایکول (صفر، 5/0-، 1-، 5- و 10- بار) به عنوان فاکتور اول و 4 سط چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر خشکی و بنتونیت بر شاخصهای جوانهزنی بذر کاهو آزمایش فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملا تصادفی، با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 5 سطح خشکی حاصل از پلی اتیلن گلایکول (صفر، 5/0-، 1-، 5- و 10- بار) به عنوان فاکتور اول و 4 سطح بنتونیت (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار) بهعنوان فاکتور دوم انتخاب شدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی کلیه شاخصهای جوانهزنی شامل درصد و سرعت جوانهزنی، شاخص جوانهزنی، شاخص بنیه بذر، وزن تر و خشک گیاهچه، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه و انرژی جوانهزنی کاهش و میانگین زمان جوانهزنی افزایش یافت. درصد و سرعت جوانهزنی، شاخص بنیه بذر، وزن تر و خشک گیاهچه، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه در سطح 100 میلی‌مولار بنتونیت دارای بیشترین مقدار بودند. بیشترین و کمترین میانگین زمان جوانهزنی به ترتیب در خشکی 10- ، بنتونیت صفر (45/4 روز) و خشکی صفر، بنتونیت 100 میلی‌مولار (32/1 روز) مشاهده شد. بیشترین طول ساقه‌چه و ریشه‌چه به ترتیب (20/62 و 85/66 میلیمتر) در خشکی صفر و بنتونیت 100 میلی‌مولار به دست آمد. وزن تر گیاهچه از تیمار خشکی صفر و بنتونیت 100 میلی‌مولار به خشکی 10- بار و بنتونیت صفر کاهش 26/85 درصدی را نشان داد. در غلظت 150 میلی‌مولار بنتونیت، بین بنتونیت و بذر در جذب آّب رقابت ایجاد شده که بنتونیت بر بذر غلبه کرده و نتوانسته در بهبود صفات موثر باشد. براساس نتایج بهدست آمده، غلظت 100 میلی‌مولار بنتونیت جهت بهبود جوانهزنی بذور کاهو پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1701 - تأثیر پیری تسریع شده و تنش خشکی بر جوانهزنی و مؤلفههای رشدی گیاهچههای جو
ایمان احمدی محمد حسین قرینهجوانهزنی و سبز شدن سریع بذر، یک عامل مهم و تعیین کننده عملکرد نهایی گیاهان است. تنش خشکی و فرسودگی بذور مهم ترین عوامل غیر زیستی تهدیدکننده گیاهان به ویژه جو است. در این پژوهش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف فرسودگی بذر و تنش خشکی بر جوانهزنی بذر جو، آزمایشی به صورت فاک چکیده کاملجوانهزنی و سبز شدن سریع بذر، یک عامل مهم و تعیین کننده عملکرد نهایی گیاهان است. تنش خشکی و فرسودگی بذور مهم ترین عوامل غیر زیستی تهدیدکننده گیاهان به ویژه جو است. در این پژوهش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف فرسودگی بذر و تنش خشکی بر جوانهزنی بذر جو، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی در این آزمون شامل سطوح فرسودگی در سه سطح (شاهد، 48 و 96 ساعت)، رقم در پنج سطح (جنوب، زهک، به‌رخ، کارون و ریحانه) و تنش خشکی با استفاده از پلی اتیلن گلایکول در سه سطح (شاهد، 2- و 4- بار) بودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که فرسودگی 96 ساعت و تنش خشکی 2- بار کمترین سرعت جوانهزنی را در رقم جنوب به وجود آورد، با توجه به اینکه کمترین درصد جوانهزنی در همین رقم و در فرسودگی 48 ساعت با تنش 4- بار گزارش شد. کمترین میزان طول ریشه‌چه و ساقچه به ترتیب در تیمارهای رقم جنوب در فرسودگی 48 ساعت و تنش شاهد و همچنین رقم به‌رخ در تیمارهای بدون فرسودگی و تنش 4- بار مشاهده شد. با افزایش میزان فرسودگی و شدت تنش در تمام ارقام مورد آزمایش روند نزولی را نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1702 - تأثیر پرایمینگ بذر بر شاخصهای جوانهزنی گشنیز (Coriandrum sativum L.) تحت تنش شوری
علی بابایی قاقلستانی معصومه اسدی گاکیه فاطمه پور پیله ور نسرین حاتمی قره قوینیپرایمینگ بذر یکی از روشهای بسیار موثر در بهبود جوانهزنی و استقرار گیاهچه است. بهمنظور تأثیر پرایمینگ روی خصوصیات جوانهزنی گشنیز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل هیدرو پرایمینگ، پرایمینگ (%1KNO3 چکیده کاملپرایمینگ بذر یکی از روشهای بسیار موثر در بهبود جوانهزنی و استقرار گیاهچه است. بهمنظور تأثیر پرایمینگ روی خصوصیات جوانهزنی گشنیز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل هیدرو پرایمینگ، پرایمینگ (%1KNO3 ، 1% CaSO4) و شاهد بدون پرایمینگ و سطوح شوری 0، 50، 100 و 200 میلی‌مولار بودند. صفات مورد اندازهگیری درصد جوانهزنی و سرعت جوانهزنی، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر بودند. نتایج نشان داد که شوری اثر بازدارنده بر جوانهزنی، طول و وزن خشک گیاهچه داشت و هیدرو پرایمینگ با افزایش میانگین این شاخصها تأثیر تنش شوری را کاهش داد. استفاده از روش هیدروپرایمینگ توانست اثرات منفی تنشها را جبران کند و اثر مثبت بر شاخصهای جوانهزنی داشت و باعث شد تا جوانهزنی بذرها سریعتر انجام شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1703 - اثر شوری بر خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه گیاهان دارویی هوفاریقون و قدومه شیرازی
شیوا اکبری شهرام رضوانبیدختیبهمنظور بررسی خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی قدومه و هوفاریقون تحت تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با فاکتور شوری (کلرید سدیم) در 6 سطح (0، 2، 4، 6، 8 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و چهار تکرار، در آزمایشگاه علوم زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان چکیده کاملبهمنظور بررسی خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی قدومه و هوفاریقون تحت تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با فاکتور شوری (کلرید سدیم) در 6 سطح (0، 2، 4، 6، 8 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و چهار تکرار، در آزمایشگاه علوم زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان در سال 1391 انجام گرفت. تنش شوری اثر معنیداری بر کلیه صفات مورد مطالعه داشت. در هر دو گیاه، تحت تأثیر تنش شوری، درصد و سرعت جوانهزنی، وزن تر و خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه، نسبت وزن خشک ریشه‌چه به ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، بنیه بذر، شاخص تحمل به شوری بهطور معنیداری کاهش و میانگین زمان جوانهزنی افزایش یافت. اکثر پارامترهای اندازهگیری شده، در هوفاریقون در سطوح پایینتر شوری، بهطور معنیداری دچار کاهش شدند. اما در قدومه، برخی از صفات مانند طول ساقه‌چه و وزن تر و خشک ریشه‌چه و وزن تر و خشک ساقه‌چه در سطوح اولیه شوری تفاوت معنیداری نسبت به شاهد نشان ندادند ولی در شوریهای شدیدتر دچار کاهش معنیداری گردیدند. شاخص تحمل به شوری در هوفاریقون در مقایسه با قدومه، در سطح شوری پایینتر در مقایسه با شاهد دچار کاهش معنیداری شد و میتوان نتیجه گرفت، هوفاریقون نسبت به شوری حساس‌تر میباشد ولی قدومه تحمل نسبتا خوبی در برابر تنش شوری به خصوص سطوح پایینتر و ضعیف‌تر شوری دارا میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1704 - بررسی اثر تنش خشکی بر شاخصهای جوانهزنی بذر سویا
فاطمه بهرامی ناصر لطیفی علیرضا طبسیبه منظور ارزیابی تنش خشکی بر شاخص های جوانه زنی بذر سویا، تولید شده تحت اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری، آزمایشی در آزمایشگاه علوم بذر دانشگاه بهاران در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 انجام شد. تیمارهای اعمال شده بر گیاه مادری شامل: آبیاری کامل به عنوان شاه چکیده کاملبه منظور ارزیابی تنش خشکی بر شاخص های جوانه زنی بذر سویا، تولید شده تحت اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری، آزمایشی در آزمایشگاه علوم بذر دانشگاه بهاران در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1396 انجام شد. تیمارهای اعمال شده بر گیاه مادری شامل: آبیاری کامل به عنوان شاهد (R1) مرحله کامل گلدهی (R2)، به‌محض بسته شدن کامل شدن غلاف ها (R3)، کامل شدن غلاف ها (R4)، شروع دانه بندی (R5) و دانه‌بندی کامل (R6) بود. درصد جوانه زنی در تیمار R3 (به محض بسته شدن غلاف) نسبت به شاهد 23 درصد کاهش داشت. کمترین طول ریشه چه هم در تیمار کامل گلدهی (R2) بود که نسبت به شاهد 39 درصد کاهش یافت، کمترین طول ساقه چه نیز در تیمار قطع آبیاری کامل گلدهی (R2) مشاهده شد که نسبت به شاهد 37 درصد کاهش داشت. همچنین کاهش وزن خشک گیاهچه در تیمار گلدهی نسبت به شاهد 44 درصد بود. نتایج کلی این پژوهش نشان داد که بیشترین تأثیر تنش آب در مرحله کامل گلدهی بود، که باید در این خصوص از تنش خشکی تا حد امکان در این مرحله جلوگیری نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1705 - تاثیر برخی پرایمینگ‌های هورمونی بر خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه بالنگوی سیاه (Lallemantia iberica Fisch. & C.A.Mey) در شرایط تنش خشکی
طاهر همراهی منصوره قوام علی طویلیدر سراسر دنیا یکی از مهمترین عوامل غیر زیستی و محدودکننده جوانهزنی و همچنین رشد اولیه گیاهچه‌ها، تنش خشکی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر پرایمینگ هورمون‌های شیمیایی بر بذر گیاه دارویی بالنگوی سیاه در مراحل اولیۀ رشد و نقش آن در کاهش اثرات منفی تنش خشکی به صور چکیده کاملدر سراسر دنیا یکی از مهمترین عوامل غیر زیستی و محدودکننده جوانهزنی و همچنین رشد اولیه گیاهچه‌ها، تنش خشکی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر پرایمینگ هورمون‌های شیمیایی بر بذر گیاه دارویی بالنگوی سیاه در مراحل اولیۀ رشد و نقش آن در کاهش اثرات منفی تنش خشکی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار جداگانه درآزمایشگاه مرکز آموزش جهاد کشاورزی شهر تبریر طراحی و انجام شد. فاکتور اول پرایمینگ با اسید سالیسیلیک (100، 200 و 300 میلیگرم برلیتر)، اسید آسکوربیک (100، 200 و 300 میلیگرم بر لیتر) و اکسین (50، 100و 150 ppm) و آب‌مقطر بهعنوان شاهد و فاکتور دوم 5 سطح خشکی (0، 3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال) با پلی‌اتیلین گلایکول6000 بود. نتایج تجزیۀ واریانس نشان‌داد که پرایمینگ و تیمارهای خشکی و اثرات متقابل آنها بر خصوصیات جوانهزنی بذر بالنگوی سیاه اثر معنیداری در سطح 1 درصد دارند. تنش خشکی تأثیر بازدارنده‌ای برخصوصیات جوانهزنی بذر گیاه داشت و عدم جوانه زنی در سطح خشکی 9/0- و 2/1- مگاپاسکال ثبت شد. لیکن تاثیر منفی این تنشها در بذرهای پرایمینگ شده بهمراتب پایینتر از بذور پرایمینگ نشده بود. بیشترین تأثیر به وسیله اسیدسالیسیلیک 200 میلیگرم بر لیتر (79 درصد جوانه زنی در سطح خشکی 3/0- مگاپاسکال) و کمترین تأثیر توسط هورمون اکسین با 13 درصد جوانه زنی در سطح خشکی 9/0- مگاپاسکال مشاهده شد. از این رو تیمار سالیسیلیک اسید بهترین تیمار برای کاهش اثرات منفی تنش خشکی بر روی مؤلفههای مختلف جوانهزنی بالنگوی سیاه بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1706 - تأثیر تنش خشکی بر شاخصهای جوانهزنی بذور 15 ژنوتیپ پایه مادری گندم نان (Triticum aestivum L.)
طیبه سنجری مزاج مجید امینی‌دهقی خدیجه احمدی هادی درزی رامندیخشکی از عمده ترین خطرات برای تولید موفق محصولات زراعی است. به منظور ارزیابی خصوصیات جوانه زنی بذرهای پایه مادری 15 لاین بومی گندم نان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد در سال 1395 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررس چکیده کاملخشکی از عمده ترین خطرات برای تولید موفق محصولات زراعی است. به منظور ارزیابی خصوصیات جوانه زنی بذرهای پایه مادری 15 لاین بومی گندم نان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد در سال 1395 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل بذرهای تولید شده در دو سطح (بدون تنش یا آبیاری نرمال) و اعمال تنش خشکی آخر فصل (قطع آبیاری در مرحله سنبله دهی) بر گیاه مادری و 15 لاین بومی گندم نان (کشه فراهان، کوره ساوه 26، کوره ساوه 27، مال میر اهواز 66، مال میر اهواز 67، محت علیا اراک بروجرد، مشهد 7، مشهد 8، مشهد 14، مشهد 18، مشهد 22، مغان، مل آباد ساوه، ملاوی، نهاوند) بود. صفات مورد بررسی شامل درصد و سرعت جوانه زنی، میانگین مدت زمان جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، تعداد ریشه های فرعی، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه گیاهچه بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش خشکی، ژنوتیپ و اثر متقابل آن ها تأثیر معنی داری بر صفات مورد پژوهش داشت. بذرهای تولید شده ژنوتیپ مشهد14 در هر دو شرایط نوسان کم تری را نشان داد. این ژنوتیپ دارای بالاترین درصد و سرعت جوانه زنی، تعداد ریشه های فرعی، وزن خشک گیاهچه و شاخص وزنی بنیه گیاهچه بود. ژنوتیپ مشهد14 در شرایط تنش خشکی دارای بیش ترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بود و بیش ترین شاخص طولی بنیه گیاهچه در ژنوتیپ نهاوند مشاهده شد. با توجه به اینکه شاخص قدرت بذر در بیش تر بذور ژنوتیپ های تولید شده در شرایط تنش خشکی کاهش یافت، برای مناطق خشک و نیمه خشک نمی توان آن ها را توصیه کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1707 - تعیین رطوبت بذر برخی از گیاهان زراعی بدون آسیاب کردن
علیرضا نه ‏بندانی ریحانه ربانی محمدیه سیده مرضیه حسینی فاطمه خیرآبادی فرشید قادری‏ فرمقدار آب موجود در بذر را به عنوان مقدار رطوبت بیان میکنند. مقدار رطوبت بذر یکی از عوامل مؤثر بر طول عمر، قابلیت حیات بذر، قابلیت انبارداری و تجارت بذر میباشد. انجمن بینالمللی آزمون بذر برای خشک کردن بذرها دو دمای 103 و 130 درجه سانتیگراد را پیشنهاد کرده است. این ان چکیده کاملمقدار آب موجود در بذر را به عنوان مقدار رطوبت بیان میکنند. مقدار رطوبت بذر یکی از عوامل مؤثر بر طول عمر، قابلیت حیات بذر، قابلیت انبارداری و تجارت بذر میباشد. انجمن بینالمللی آزمون بذر برای خشک کردن بذرها دو دمای 103 و 130 درجه سانتیگراد را پیشنهاد کرده است. این انجمن در روش خود بیان داشته که برخی از بذرها نیاز به آسیاب ریز و برخی دیگر نیاز به آسیاب درشت دارند. انجام آسیاب به دلایل مختلفی از جمله یکسان نبودن اندازه بذرهای آسیاب شده و از دست رفتن مقداری از رطوبت بذرها در زمان آسیاب کردن سبب ایجاد خطا در اندازهگیری درصد رطوبت بذر میشود. به همین دلیل در این مطالعه مدت زمان لازم برای تعیین رطوبت بذر برخی از گیاهان زراعی در روش آون بدون انجام آسیاب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد زمان لازم برای تعیین رطوبت بذر در بذرهای گندم، جو و برنج بهترتیب در 41/14، 02/14 و 60/16 ساعت و در بذرهای ذرت و لوبیا بهترتیب در 63/13 و 22/15 ساعت بود. با توجه به نتایج این تحقیق پیشنهاد میگردد بهمنظور تعیین رطوبت بذرهای نشاسته‌ای و نیز در شرایطی که امکان آسیاب کردن بذرها وجود ندارد این بذرها را به‌مدت 14 تا 17 ساعت در آون در دمای 130 درجه سانتیگراد قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1708 - مقایسه اثر پرایمینگ در بهبود ویژگیهای جوانهزنی بذر کدو تخم کاغذی تحت شرایط تنش خشکی
یگانه سادات کریم‌زاده حسینیان امیر بهزاد بذرگر رضا صدرآبادی حقیقی سعید بختیاریپرایمینگ یکی از تکنیک‌هایی است که باعث افزایش درصد و سرعت جوانهزنی در شرایط تنشهای محیطی از قبیل شوری و خشکی میشود. این پژوهش بهمنظور تاثیر پرایمینگ بذر بر ویژگیهای جوانهزنی بذر کدو تخم کاغذی در شرایط تنش خشکی در دانشگاه آزاد اسلامی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش ش چکیده کاملپرایمینگ یکی از تکنیک‌هایی است که باعث افزایش درصد و سرعت جوانهزنی در شرایط تنشهای محیطی از قبیل شوری و خشکی میشود. این پژوهش بهمنظور تاثیر پرایمینگ بذر بر ویژگیهای جوانهزنی بذر کدو تخم کاغذی در شرایط تنش خشکی در دانشگاه آزاد اسلامی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 سطح پرایمینگ (عدم پرایمینگ، هیدروپرایمینگ، اسموپرایمینگ با نیترات پتاسیم با غلظت 1 درصد و کلرید پتاسیم با غلظت 2 درصد) و پنج سطح تنش خشکی (0، 2-، 4-، 6-، 8- بار) با پلی اتیلن گلایکول 6000 بود. نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش تنش خشکی درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و یکنواختی جوانهزنی و وزن خشک و تر و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه کاهش یافت. اما هیدروپرایمینگ و نیترات پتاسیم نسبت به شاهد کاهش نداشت، بلکه نتایج نشان داد که بذرهای تیمار شده در مقایسه با شاهد دارای درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و یکنواختی جوانهزنی وزن خشک و تر و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بیشتری بود. در کلیه سطوح اثر متقابل معنیدار بود و براساس نتایج بدست آمده، درصد، یکنواختی و سرعت جوانهزنی در سطوح پایین خشکی 2- (بار) و عدم خشکی، پرایمینگ بذر بهصورت نیترات پتاسیم سبب بهبود صفات جوانهزنی شده است و در سطوح بالای خشکی 4- (بار)، پرایمینگ بذر بهصورت نیترات پتاسیم و کلرید پتاسیم سبب کاهش صفات جوانهزنی شده است. به‌طورکلی میتوان نتیجه گرفت که پرایمینگ باعث بهبود مولفه‌های جوانهزنی در شرایط تنش خشکی در مرحله جوانهزنی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1709 - تأثیر حذف پوسته بذر آفتابگردان در تحمل جوانه زنی به تنش شوری و خشکی
رامین عالیوند فرزاد شریف زاده رحیم سروستانی محسن ممبنیشوری و خشکی از عوامل عمده محدود کننده تولیدات کشاورزی در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می‌روند. به همین منظور دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل دو فاکتور پوسته (همراه با پوست و بدون پوست) و تنش شوری با نمک NaCl چکیده کاملشوری و خشکی از عوامل عمده محدود کننده تولیدات کشاورزی در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می‌روند. به همین منظور دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل دو فاکتور پوسته (همراه با پوست و بدون پوست) و تنش شوری با نمک NaCl در شش سطح 0، 2-، 4-، 6-، 8- و10- بار و آزمایش دوم نیز شامل دو فاکتور پوسته (همراه با پوست و بدون پوست) و تنش خشکی با پلی اتیلن گلایکول 6000 در شش سطح 0، 2-، 4-، 6-، 8- و10- بار بود. آزمون بهصورت تست جوانهزنی استاندارد در دمای 25 درجه سانتیگراد به مدت 10 روز انجام شد. اثر تیمار حذف پوست بر شاخصهای جوانهزنی (درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول گیاهچه، درصد گیاهچه نرمال، وزن تر و خشک گیاهچه) در سطح ک درصد برای هر دو آزمایش معنیدار بود. اثر تنش شوری و خشکی بر شاخصهای جوانهزنی نیز در سطح یک درصد معنیدار بود. اثر متقابل حذف پوسته در شوری برای همه صفات مورد اندازهگیری به غیر از متوسط زمان جوانهزنی در سطح یک درصد معنیدار بود. در تنش خشکی برای همه صفات در سطح یک درصد معنیدار بود. در تنش شوری بذور با پوست در تیمار شاهد70 درصد جوانهزنی داشتند، در حالی که حذف پوسته درصد جوانهزنی را به 94 درصد افزایش داد. درصد جوانهزنی برای پتانسیل 10- بار برای بذور بدون پوست 70 درصد و برای بذور با پوست تنها 98/18 درصد بود. در شرایط تنش خشکی میانگین درصد جوانهزنی بذور با پوست 39 درصد بود، در حالی که تیمار حذف پوست 91 درصد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1710 - تأثیرپرایمینگ بذر بر جوانهزنی و رشد هتروتروفیک گیاهچههای گندم در شرایط استرس خشکی و شوری
محمد آرمین حسین عجم نوروزیبهمنظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار بذر بر جوانهزنی و رشد هتروتروفیک گیاهچههای گندم در شرایط استرس خشکی و شوری دو آزمایش جداگانه در آزمایشگاه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار انجام شد. هر آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گردید. در آزمایش چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار بذر بر جوانهزنی و رشد هتروتروفیک گیاهچههای گندم در شرایط استرس خشکی و شوری دو آزمایش جداگانه در آزمایشگاه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار انجام شد. هر آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گردید. در آزمایش شوری 5 پتانسیل اسمزی (0، 5/0، 1، 5/1 و 2 مگاپاسکال) و در آزمایش خشکی 5 پتانسیل اسمزی (0، 2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 مگاپاسکال) به عنوان فاکتور اول و پرایمینگ و عدم پرایمینگ بذر به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. به منظور اعمال پرایمینگ از محلول 10 درصد پلی‌اتیلن گلایکول به‌مدت 12 ساعت در دمای 20 درجه سانتیگراد استفاده شد. با افزایش تنش خشکی و شوری مؤلفههای رشد هتروتروفیک گندم (مقدار استفاده از ذخایر بذر، کارایی استفاده از ذخایر بذر و درصد تخلیه ذخایر بذر) کاهش پیدا کرد که این کاهش برای بذور پرایم نشده بیشتر بود. استرس خشکی تأثیر بیشتری نسبت به استرس شوری بر این پارامترها داشت. تنش خشکی و شوری تأثیر کمی بر روی میانگین مدت جوانهزنی داشتند اگرچه بذور پرایم شده میانگین مدت جوانهزنی کمتری را دارا بودند. در مجموع نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر میتواند در شرایط استرس خشکی و شوری سبب بهبود جوانهزنی شود و مقاومت گیاه را در این مرحله به این استرس‌ها افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1711 - بررسی اثرات تنش اسمزی بر برخی از خصوصیات رشد گیاهچه‌ای در مرحله جوانهزنی برنج
صدیقه رمضانی شهرستانی پیمان شریفی علی اکبر عبادیبهمنظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله جوانهزنی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1395 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت انجام گرفت. عاملهای مورد مطالعه شامل تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن گلیکول 6000 (0، 5- و 15– بار) و چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله جوانهزنی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1395 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت انجام گرفت. عاملهای مورد مطالعه شامل تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن گلیکول 6000 (0، 5- و 15– بار) و سه رقم برنج هاشمی، طارم و خزر و 14 لاین موتانت حاصل از آنها بودند. صفات اندازهگیری شده شامل طول و وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه بود. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی، ژنوتیپ و اثر متقابل تنش در ژنوتیپ بر تمام صفات معنیدار بود. با افزایش تنش، میانگین کلیه صفات کاهش یافت. درصد کاهش طول ریشه‌چه (بهترتیب 45 و 25 درصد) و طول ساقه‌چه (بهترتیب 36 و 21 درصد) تحت هر دو شرایط تنش 5- و 15– بار، نسبت به سایر صفات بیشتر بود، که نشان میدهد از آنها میتوان بهعنوان معیارهایی برای ارزیابی تحمل به خشکی استفاده کرد. در شرایط عدم تنش و تنش (5- و 15- بار)، ژنوتیپ 5 (TM6-B-7-1) با مقادیر 13/15، 00/14 و 38/12 سانتیمتر دارای بیشترین طول ساقه‌چه بود. بیشترین میزان وزن خشک ریشه‌چه (بهترتیب برابر با 0119/0، 0107/0 و 0089/0 گرم) در شاهد و سطوح تنش 5- و 15- بار مربوط به ژنوتیپ 12 (HM5-300-3-1) بود. از نظر شاخص تنش نیز ژنوتیپهای 5 و 6 (TM6-B-19-2) متحمل به خشکی بودند. در مجموع، لاینهای موتانت 5 و 12 (HM5-300-3-1) متحمل به خشکی و ارقام خزر، هاشمی و طارم حساس به آن بودند. بنابراین لاینهای موتانت 5 و 12، ژنوتیپ‌هایی مناسب برای معرفی بهعنوان رقم متحمل و یا برای استفاده در تحقیقات تحمل به خشکی بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1712 - تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر صفات مرتبط با جوانهزنی و رشد اولیه گیاهچه گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.)
اسماعیل قلینژادبهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات مرتبط با جوانه زنی و رشد اولیه گیاه شوید (Anethum graveolens L.)، آزمایشی در سال 1394 در آزمایشگاه کشاورزی دانشگاه پیام نور ارومیه به اجرا در آمد. تحقیق به صورت طرح کاملاً تصادفی با پنج سطح تنش خشکی (0، 1- ، 2- ، 3- و 4- بار بدست آم چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات مرتبط با جوانه زنی و رشد اولیه گیاه شوید (Anethum graveolens L.)، آزمایشی در سال 1394 در آزمایشگاه کشاورزی دانشگاه پیام نور ارومیه به اجرا در آمد. تحقیق به صورت طرح کاملاً تصادفی با پنج سطح تنش خشکی (0، 1- ، 2- ، 3- و 4- بار بدست آمده از پلی اتیلن گلیکول 6000 (PEG 6000) که پتانسیل صفر بار به عنوان شاهد در نظر گرفته شد) با چهار تکرار اجرا شد. صفات شاخص مقاومت به خشکی، وزن خشک و تر ریشه‌چه، ساقه چه و گیاهچه، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، طول ریشه چه، نسبت وزن خشک ریشه چه به وزن خشک ساقه چه، ضریب آلومتریک و نسبت طول ریشه چه به طول ساقه‌چه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر کلیه صفات مورد مطالعه در این تحقیق (به جز نسبت طول ریشه چه به طول ساقه چه، نسبت وزن خشک ریشه چه به وزن خشک ساقه چه و ضریب آلومتریک) تأثیر معنی داری در سطح یک درصد داشت. مقایسه میانگین نشان داد با افزایش تنش خشکی، کلیه صفات مورد مطالعه در این تحقیق (به جز نسبت طول ریشه چه به طول ساقه چه، نسبت وزن خشک ریشه چه به وزن خشک ساقه چه و ضریب آلومتریک) کاهش معنی داری یافت. تنش خشکی 4- و 3- بار در مقایسه با شاهد وزن خشک ریشه‌چه، ساقه چه و گیاهچه را به ترتیب 95 و 87 درصد کاهش داد. بین شاخص مقاومت به خشکی و وزن خشک ریشه چه (**98/0)، ساقه چه (**99/0) و گیاهچه (**99/0)، طول ریشه چه (**97/0) و ساقه چه (**93/0)، سرعت جوانه زنی (**96/0) و درصد جوانه زنی (**98/0) همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. نتایج بیانگر آن است تنش خشکی دارای اثرات قابل توجهی بر صفات مرتبط به جوانه زنی گیاه شوید می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1713 - تأثیر سرمادهی و آبشویی در رفع خواب بذر انجدان رومی (Levisticum officinale KOCH)
صابر افضلی گروه نفیسه مهدی نژاد حمیده آزاد قوجه بیگلو نادر سالارنیااز آنجائی که بذر انجدان رومی به سختی جوانه می‌زند، به منظور ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر جوانه زنی بذر انجدان رومی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار جداگانه و سه تکرار در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سرمادهی مرطوب در دما های 3، 5 و 7 درجه سانت چکیده کاملاز آنجائی که بذر انجدان رومی به سختی جوانه می‌زند، به منظور ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر جوانه زنی بذر انجدان رومی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار جداگانه و سه تکرار در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سرمادهی مرطوب در دما های 3، 5 و 7 درجه سانتیگراد، مدت زمان سرمادهی مرطوب 3، 6 و 9 هفته و مدت زمان خیساندن بذر صفر، 12 و 24 ساعت بودند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد اثر تیمارهای مختلف شکست خواب بذر بر درصد جوانه زنی و شاخص های رشد گیاهچه بذر انجدان رومی اثر معنی داری در سطح احتمال پنج درصد داشت. بیشترین درصد جوانه زنی (67/51 و 33/48 درصد) و متوسط زمان جوانه زنی روزانه (97/0 و 91/0 جوانه زنی در روز) در مدت سرمادهی شش هفته و خیساندن بذور در 12 ساعت به دست آمد. نتایج نشان دهنده افزایش شاخص های رشد گیاهچه (طول ریشه چه، قطر ریشه چه، وزن تر و وزن خشک ریشه چه) در تیمار 12 ساعت خیساندن بذر نسبت به تیمارهای شاهد بود. همچنین بین تیمار خیساندن بذر و سایر تیمارهای اعمال شده نیز از لحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود داشت. بنابراین مناسب ترین و کارآمدترین تیمار برای شکست خواب فیزیولوژیکی بذر انجدان رومی، خیساندن بذور در آب به مدت 12 ساعت و سرمادهی در دمای پنج درجه به مدت شش هفته می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1714 - بررسی اثر دما و شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه دو رقم ماشک Vicia sp.
بتول مهدویدر این تحقیق مقاومت دو رقم ماشک (Vicia pannonica وVicia sativa) در مرحله جوانهزنی و رشد اولیه به شوریهای صفر، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی مولار در دماهای 5، 10، 15، 20، 25 و 30 درجه سانتیگراد مطالعه شد. آزمایش در شرایط محیطی کنترل شده بهصورت فاکتوریل در قالب طرح ک چکیده کاملدر این تحقیق مقاومت دو رقم ماشک (Vicia pannonica وVicia sativa) در مرحله جوانهزنی و رشد اولیه به شوریهای صفر، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی مولار در دماهای 5، 10، 15، 20، 25 و 30 درجه سانتیگراد مطالعه شد. آزمایش در شرایط محیطی کنترل شده بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که دما و شوری و اثر متقابل آنها تأثیر معنیداری بر درصد و سرعت جوانهزنی، بنیه گیاهچه، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، وزن خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه داشت. دو رقم تنها از نظر وزن خشک ریشه‌چه با هم تفاوت معنیداری داشتند. با افزایش سطوح شوری، در تمامی سطوح دمایی درصد جوانهزنی کاهش یافت. بالاترین درصد جوانهزنی در تمامی سطوح شوری در گستره دمایی 25-20 درجه سانتیگراد رخ داد. بیشترین سرعت جوانهزنی و بنیه گیاهچه در دمای 20 درجه سانتیگراد و تیمار شاهد مشاهده شد. همچنین بیشترین طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و وزن خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه از گیاهان شاهد در دمای 20 درجه سانتیگراد بدست آمد. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که در گیاهان شاهد و تنش دیده دو رقم ماشک، کاهش یا افزایش دما از 20 درجه سانتیگراد جوانهزنی و رشد گیاهچه را محدود میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1715 - تأثیر هیدروپرایمینگ بر جوانهزنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی
مجید عبدلی عزت اسفندیاریتنش خشکی و پیش تیمار کردن بذر تأثیر زیادی بر خصوصیات جوانه زنی گیاهان می گذارد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم (رقم الوند) تحت تنش خشکی، آزمایشی طی سال 1394 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکر چکیده کاملتنش خشکی و پیش تیمار کردن بذر تأثیر زیادی بر خصوصیات جوانه زنی گیاهان می گذارد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم (رقم الوند) تحت تنش خشکی، آزمایشی طی سال 1394 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول (صفر و 12- بار) و دو سطح پیش تیمار بذر (شاهد یا عدم پرایمینگ و هیدروپرایمینگ) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار هیدروپرایمینگ بر طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، متوسط زمان جوانه زنی و شاخص بنیه بذر گندم در سطح پنج درصد معنی دار بود. بیشترین و کمترین مقادیر صفات به جزء متوسط زمان جوانه زنی به ترتیب در تیمار هیدروپرایمینگ و شاهد (بدون پرایم) بدست آمد. اثر تنش خشکی بر تمامی صفات مورد مطالعه معنی دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی، صفات اندازهگیری شده به طور قابل توجهی کاهش یافتند به طوری که در پتانسیل 12- بار طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، ضریب آلومتری، درصد جوانه زنی و شاخص بنیه بذر گندم به ترتیب به میزان 3/38، 1/45، 1/54، 0/2 و 5/39 درصد کاهش یافت اما سبب افزایش متوسط زمان جوانه زنی به میزان 9/47 درصد شد. به طور کلی، هیدروپرایمینگ ویژگی های جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم را بهبود داد و توانست تحمل گندم به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی را افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1716 - بررسی اثر پرایمینگ بر شاخصهای جوانهزنی گندم (Triticum aestivum L) رقم آذر2
علی بابایی قاقلستانی نوشین فلاحی معصومه اسدی گاکیه نسرین حاتمی قره قوینیبهمنظور بررسی اثر پرایمینگ بر شاخصهای جوانهزنی گندم رقم آذر 2، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1394 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل پرایمینگ (1% KNO3، 2% KNO3، 1% CaCl2، 2% CaCl2و شاهد بدون پرایمینگ) و مدت زمانهای 4 و 8 ساعت بو چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر پرایمینگ بر شاخصهای جوانهزنی گندم رقم آذر 2، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1394 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل پرایمینگ (1% KNO3، 2% KNO3، 1% CaCl2، 2% CaCl2و شاهد بدون پرایمینگ) و مدت زمانهای 4 و 8 ساعت بودند. صفات اندازهگیری شده شامل درصد جوانهزنی، طول ساقه‌چه، ریشه‌چه، وزن‌تر و خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه، بنیه طولی و وزنی بذر بودند. نتایج نشان داد بذور تیمار شده به وسیله نیترات پتاسیم یک درصد دارای بیشترین طول و وزن‌تر ساقه‌چه بودند. تیمار نیترات پتاسیم یک درصد با زمان 4 ساعت بهتر از سایر تیمارها بر روی صفات مورد مطالعه تأثیر داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1717 - بررسی اثر پرایمینگ با سالیسیلیک اسید بر شاخصهای جوانه زنی بذر بالنگو شهری تحت تنش خشکی
خدیجه احمدی عاطفه شجاعیان طاهره کریمی زهرا حاجی براتبهمنظور بررسی پرایمینگ بذر با هورمون سالیسیلیک اسید بر ویژگی های جوانه زنی گیاه دارویی بالنگو شهری تحت تنش خشکی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل هورمون سالسیلیک اسید در چهار سطح (صفر (آب مقطر)، چکیده کاملبهمنظور بررسی پرایمینگ بذر با هورمون سالیسیلیک اسید بر ویژگی های جوانه زنی گیاه دارویی بالنگو شهری تحت تنش خشکی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل هورمون سالسیلیک اسید در چهار سطح (صفر (آب مقطر)، 5/0 و 1 میلی مولار) و تنش خشکی در چهار سطح (صفر، 3-، 6- و 9- بار) بود. نتایج تجزیه واریانس دادههای این پژوهش نشان داد که فاکتورهای مورد آزمایش تأثیر معنی داری بر صفات مورد مطالعه داشتند (یک درصد). پیش تیمار سالیسیلیک اسید باعث بهبود خصوصیات جوانه زنی بذر و ویژگیهای رشد گیاهچه بالنگو شهری تحت تنش خشکی شد. بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی، بنیه گیاهچه، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر ساقه چه و وزن خشک گیاهچه در پرایمینگ سالسیلیک اسید یک میلی مولار در عدم تنش خشکی مشاهده شد. نتایج به طور کلی نشان داد که پیش تیمار با سالسیلیک اسید یک میلی‌مولار درمقایسه با سطوح دیگر، مؤلفههای جوانه زنی و در نتیجه رشد گیاهچه بالنگو شهری را بهبود میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1718 - اثر فرآیند خشک کردن پاششی بر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی و میکروساختار پودر عصاره مالت
خشایار سرابندی علیرضا صادقی ماهونک مریم محمدی زهرا اکبربگلودر این مطالعه، تأثیردمای خشککردن و غلظت صمغ عربی بر بازده تولید، ویژگیهای فیزیکوشیمیایی، جریان‌پذیری و ریزساختار پودر عصاره مالت مورد بررسی قرار گرفت. فرآیند خشککردن نمونههای مایع با استفاده از یک خشککن پاششی در مقیاس نیمه‌صنعتی انجام شد. دمای هوای ورودی و غلظت صم چکیده کاملدر این مطالعه، تأثیردمای خشککردن و غلظت صمغ عربی بر بازده تولید، ویژگیهای فیزیکوشیمیایی، جریان‌پذیری و ریزساختار پودر عصاره مالت مورد بررسی قرار گرفت. فرآیند خشککردن نمونههای مایع با استفاده از یک خشککن پاششی در مقیاس نیمه‌صنعتی انجام شد. دمای هوای ورودی و غلظت صمغ عربی متغیرهای فرآیند بودند. غلظتهای (w/w) 20،30 و 40% کمک خشککن براساس وزن عصاره مالت مورد استفاده قرار گرفت. دمای هوای ورودی (C˚140، C˚160 و C˚180) و بهصورت همسو با محلول خوراک برای خشک کردن استفاده گردید. با افزایش دمای هوای ورودی و غلظت صمغ عربی، بازده تولید پودر و جریان‌پذیری افزایش، در حالیکه از مقدار رطوبت، فعالیت آبی، دانسیته توده، دانسیته ضربه، دانسیته ذره و جاذب‌الرطوبه‌بودن کاسته شد. از سوی دیگر دمای هوای ورودی بالاتر موجب افزایش انحلال‌پذیری پودرها گردید اما با افزایش غلظت صمغ عربی، این مقدار کاهش یافت. در نهایت ذرات توسط میکروسکوپ الکترونی مورد بررسی قرار گرفتند و مشخص گردید که پودرهای تولید شده در غلظتهای کمتر حامل ذراتی با سطوح صافتر، در حالیکه غلظتهای بالاتر صمغ عربی ذراتی نامنظم با چروکیدگی‌های بیشتری داشتند. در این تحقیق، پودرهای خشک شده حاصل از 40% صمغ عربی در C˚180، بالاترین بازده تولید پودر و بهترین ویژگیهای فیزیکوشیمیایی و عملکردی را از خود نشان دادند. نتایج حاصل از این مطالعه میتواند در تولید اقتصادی پودر عصاره مالت با بالاترین بازده تولید، بهترین ویژگیهای فیزیکی، پایداری میکروبیولوژیکی و جریان‌پذیری در مقیاس صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین این محصول میتواند بعنوان نوشیدنی فوری و جزء طعم‌دهنده در ژله، بستنی، ماست، آبنبات و قنادی استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1719 - بررسی خصوصیات کیفی و سینتیک خشک کردن کدوحلوایی به روش آبگیری اسمزی- مایکروویو
زهرا شریفیان سید حسین حسینی قابوسکدوحلوایی یک محصول جالیزی مهم با ارزش غذایی بسیار بالا میباشد. در این پژوهش تأثیر خشک کردن ترکیبی آبگیری اسمزی- مایکروویو برش‌های کدوحلوایی با ضخامتهای 5 و 7 میلیمتر، غلظتهای محلول اسمز 45، 55 و 65 درصد ساکاروز و در زمانهای 15، 30، 45، 60، 90، 120،150،180 دقیقه و ت چکیده کاملکدوحلوایی یک محصول جالیزی مهم با ارزش غذایی بسیار بالا میباشد. در این پژوهش تأثیر خشک کردن ترکیبی آبگیری اسمزی- مایکروویو برش‌های کدوحلوایی با ضخامتهای 5 و 7 میلیمتر، غلظتهای محلول اسمز 45، 55 و 65 درصد ساکاروز و در زمانهای 15، 30، 45، 60، 90، 120،150،180 دقیقه و توانهای 100، 300 و 500 وات به عنوان خشک کن تکمیلی موردبررسی قرار گرفت. پارامترهای فیزیکی شامل بافت، چروکیدگی و پارامترهای شیمیایی شامل خاکستر، رطوبت، بتاکاروتن، چربی، فیبر و ویتامین A موردبررسی قرار گرفتند. تیمارهای آبگیری اسمزی، مقاومـت و سـفتی بافـت را کاهش داده‌اند. مقدار بتاکاروتن کدوحلوایی با ضخامت 5/0 و 7/0 سانتیمتر آبگیری شده در غلظت 55 درصد بین 6/2-5/3 درصد بود. از نظر نتایج آماری بین فیبر بین نمونههای خشک‌شده در توان 100 و 300 وات اختلاف معنیداری مشاهده نشد ولی با نمونه خشک‌شده در توان 500 وات اختلاف معنیدار داشتند. با توجه به نتایج حاصل از فرایند آبگیری اسمزی از حدود زمان 150 دقیقه به بعد روند کاهش در محتوای رطوبت، کاهش مواد جامد و افزایش در درصد حذف آب مشاهده نشد. لذا زمان 150 دقیقه به عنوان بهترین زمان انجام فرایند آبگیری اسمزی در نظر گرفته شد. برش های خشک شده با توان 500 وات نیز نسبت به سایر تیمارها کیفیت بالاتری داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1720 - بررسی اثر جایگزینی بخشی از شکر با قند مایع خرما بر روی ویژگی های فیزیکوشیمیایی و حسی حلوای گردوئی ارومیه
رقیه اشرفی پورقانلو زهرا رجبی احسان مقدس کیا صمد زارعاز دلایل افزایش میزان ضایعات خرما در کشور عدم توجه به فرآورده های جانبی آن است. بنابراین تحقیق در مورد کاربرد فرآورده های جانبی خرما (مانند شیره، قند و پالپ خرما) ضروری می باشد. هدف از این پژوهش جایگزینی بخشی از شکر موجود در فرمولاسیون حلوای گردوئی بعنوان یکی از محصولات چکیده کاملاز دلایل افزایش میزان ضایعات خرما در کشور عدم توجه به فرآورده های جانبی آن است. بنابراین تحقیق در مورد کاربرد فرآورده های جانبی خرما (مانند شیره، قند و پالپ خرما) ضروری می باشد. هدف از این پژوهش جایگزینی بخشی از شکر موجود در فرمولاسیون حلوای گردوئی بعنوان یکی از محصولات سنتی آذربایجان غربی، توسط قند مایع خرما (در سطوح 25% و 50%) و بررسی اثر آن بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی، شاخصه های رنگی و خواص حسی فراورده تولیدی در طول 20 روز نگهداری حلوا در دماهای 10، 20 و 30 درجه سانتیگراد بود. نتایج نشان داد که جایگزینی شکر با قند مایع خرما بر بهبود ویژگی های حلوای گردوئی موثر بود، نمونه های حاوی قند مایع خرما دارای رطوبت و نرمی بافت و همچنین میزان خاکستر بیشتری نسبت به نمونه شاهد فاقد قند مایع خرما بودند. همچنین با افزایش قند مایع خرما در فرمولاسیون حلوای گردوئی بر میزان قندهای احیاکننده گلوکز و فروکتوز افزوده شد و از مقدار قند کل نمونههای حلوا کاسته شد. با نگهداری نمونه های حلوا گردوئی در دماهای مختلف به مدت 20 روز، میزان رطوبت، قندهای احیا و قند کل افزایش یافت. نتایج آنالیز پارامترهای رنگی حلوای گردوئی نشان داد که با افزایش درصد جایگزینی قند مایع خرما در فرمولاسیون حلوا از میزان شاخصه L* کاسته شد و بر میزان شاخصه های a* و b* افزوده شد، در حالیکه با افزایش دمای نگهداری میزان شاخصه های L* و b* کاهش ولی شاخصه a* افزایش نشان داد. نتایج ویژگی های حسی نشان داد که افزودن قند مایع خرما به فرمولاسیون حلوا موجب بهبود امتیاز پذیرش کلی ارزیابان حسی گردید. بنابراین طبق نتایج بدست آمده از این تحقیق، بهترین نمونه از نظر خواص فیزیکوشیمیایی و حسی حلوای تولید شده با 25% جایگزینی شکر با قند مایع خرما بود که در دمای 10 درجه سانتی گراد نگهداری گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1721 - تاثیر فرآیند ریزپوشانی با استفاده از خشک کن انجمادی بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و آنتی اکسیدانی اسانس گلپر
پروین شرایعی ریحانه احمدزاده قویدل حسین بادفرسااین پژوهش با هدف بررسی تأثیر فرآیند ریزپوشانی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی اسانس گلپر طی مدت نگهداری انجام این پژوهش با هدف بررسی تأثیر فرآیند ریزپوشانی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی اسانس گلپر طی مدت نگهداری انجام گرفت. بدین منظور ابتدا امولسیون روغن در آب حاوی ۱۰درصد ماده وزنی چکیده کاملاین پژوهش با هدف بررسی تأثیر فرآیند ریزپوشانی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی اسانس گلپر طی مدت نگهداری انجام این پژوهش با هدف بررسی تأثیر فرآیند ریزپوشانی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی اسانس گلپر طی مدت نگهداری انجام گرفت. بدین منظور ابتدا امولسیون روغن در آب حاوی ۱۰درصد ماده وزنی خشک اسانس گلپر در محلولهای آبی حاوی ۵ و۱۰درصد مواد دیواره (بتاسیکلودکسترین و کازئینات‌سدیم) با کمک امواج فراصوت (به مدت 3دقیقه، شدت 100 درصد و فرکانس20کیلوهرتز) تهیه شد و سپس با استفاده از خشککن انجمادی در دمای ۵۵- درجه‌سلسیوس خشک گردید. خصوصیات ریزکپسول‌های حاصل، نظیر راندمان ریزپوشانی ترکیبات مؤثره، رطوبت، دانسیته توده، اندازه قطر ذرات، ریزساختار ریزکپسول‌ها (میکروسکوپ الکترونی)، قدرت احیاء کنندگی آهن Ш (FRAP) و اندازهگیری ترکیبات فنلی مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین طی مدت 42 روز نگهداری در دمای 4 و 2۵ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 7۵درصد سرعت رهایش ترکیبات فنلی اسانس مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حفاظت از ترکیبات مؤثرة (ترکیبات فنلی) اسانس گلپر ریزپوشانی شده با ماده دیواره کازئینات‌سدیم (181میکروگرم بر 100گرم) در مقایسه با مادة دیواره بتاسیکلودکسترین (138 میلیگرم بر 100گرم) بیشتر بود. با افزایش غلظت بتاسیکلودکسترین و کازئینات‌سدیم از ۵ به 10 درصد، میزان مواد مؤثرة اسانس گلپر در ریزکپسول‌ها افزایش یافت (از 121 به 161میکروگرم بر 100گرم). ریزکپسول‌های حاصل از هر دو مادةدیواره، شکل هندسی مشخصی نداشتند و محدودة اندازه قطر ذرات آنها تقریباً یکسان بود؛ هرچند، اندازه قطر ریزکپسول‌های حاوی دیوارة کازئینات‌سدیم 10درصد، کمی بیشتر ازسایر ریزکپسول‌ها بود. طی 42 روز نگهداری ریزکپسول‌ها در شرایط دمایی مختلف، مقادیر ترکیبات فنلی اسانس گلپر کاهش یافت (05/0 >p). ریزکپسول‌های حاوی غلظت 10درصد کازئینات-سدیم بعد از 42 روز نگهداری در 4 درجه سلسیوس، با نیمه عمر 231 روز، کمترین میزان کاهش ترکیبات فنلی را داشتندکه به عنوان تیمار بهینه معرفی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1722 - کاربرد روش بهینهسازی الگوریتم ژنتیک جهت بررسی افت وزن سیب‌زمینی طی خشک کردن با سامانه مادون‌قرمز
فخرالدین صالحی سید حسین حسینی قابوسروش بهینهسازی الگوریتم ژنتیک یکی از روشهای نوین بهینهسازی است که عملکرد بالایی در حل مشکلات سیستمهای مختلف دارد. این الگوریتم با الگوبرداری از ساختار ژنتیکی انسان، قادر است تا همواره بهینه‌ترین جواب را ارائه نماید. در این مطالعه رفتار خشک شدن سیب‌زمینی در یک سامانه چکیده کاملروش بهینهسازی الگوریتم ژنتیک یکی از روشهای نوین بهینهسازی است که عملکرد بالایی در حل مشکلات سیستمهای مختلف دارد. این الگوریتم با الگوبرداری از ساختار ژنتیکی انسان، قادر است تا همواره بهینه‌ترین جواب را ارائه نماید. در این مطالعه رفتار خشک شدن سیب‌زمینی در یک سامانه مادون‌قرمز بررسی گردید. اثر توان لامپ مادون‌قرمز در سه سطح 150، 250 و 375 وات، فاصله نمونه از لامپ در سه سطح 5، 10 و 15 سانتیمتر، ضخامت نمونهها در دو سطح 5/0 و 1 سانتیمتر و زمان بر خشک شدن سیب‌زمینی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج خشک کردن سیب‌زمینی به روش مادون‌قرمز نشان داد با افزایش توان لامپ و کاهش فاصله نمونهها از منبع حرارتی، سرعت خشک کردن افزایش مییابد. با افزایش توان لامپ از 150 به 375 وات، مقدار کاهش وزن از 87/29 به 03/78 درصد افزایش یافت. با افزایش فاصله لامپ از 5 به 15 سانتیمتر، درصد کاهش وزن از 34/69 به 94/37 درصد، کاهش یافت. با افزایش زمان فرآیند خشک شدن، مقدار کاهش وزن نمونهها افزایش یافت. در این پژوهش همچنین مدلسازی فرآیند به روش الگوریتم ژنتیک - شبکه عصبی مصنوعی با 4 ورودی (توان، فاصله لامپ، ضخامت نمونه و زمان خشک کردن) و 1 خروجی جهت پیشگویی کاهش وزن انجام شد. نتایج مدلسازی به روش الگوریتم ژنتیک - شبکه عصبی مصنوعی نشان داد شبکهای با تعداد 18 نرون در یک لایه پنهان و با استفاده از تابع فعال‌سازی تانژانت هیپربولیک میتوان به خوبی درصد کاهش وزن در طی فرآیند خشک کردن سیب‌زمینی به روش مادون‌قرمز را پیشگویی نمود (997/0R=). نتایج آنالیز حساسیت توسط شبکه عصبی بهینه نشان داد که فاصله لامپ پرتودهی مادون‌قرمز از نمونهها به عنوان مؤثرترین عامل در کاهش وزن سیب‌زمینی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1723 - تاثیرخشک کن های پاششی برویژگی های فیزیکو شیمیایی پودرمخلوط بستنی لبنی – گیاهی
عبدالرضا میرچولی مصطفی مظاهری تهرانی سید علی مرتضوی سید محمد علی رضویدر این پژوهش از یک خشک کن پاششی پایلوت پلنت برای خشک کردن مخلوط بستنی استفاده شد در مخلوط های آماده شده ، چهارسطح 10 ، 20 ، 30 و 40 درصد شیر بادام جایگزین شیر گاو شد و نمونه شاهد که حاوی هیچ شیر بادامی نبود پس از آماده شدن هریک ازمخلوط ها ، و گذراندن دوره رسیدن ( دوازده چکیده کاملدر این پژوهش از یک خشک کن پاششی پایلوت پلنت برای خشک کردن مخلوط بستنی استفاده شد در مخلوط های آماده شده ، چهارسطح 10 ، 20 ، 30 و 40 درصد شیر بادام جایگزین شیر گاو شد و نمونه شاهد که حاوی هیچ شیر بادامی نبود پس از آماده شدن هریک ازمخلوط ها ، و گذراندن دوره رسیدن ( دوازده ساعت ) ؛ ویسکوزیته مخلوط اندازه گیری و بلافاصله برای پودرکردن به کارخانه منتقل شدند ودر نهایت خواص فیزیکوشیمیایی پودرهای تولید شده ازجمله : دانسیته ، قابلیت جذب رطوبت ، چربی آزاد سطح ، اندازه سایز ذرات ، قابلیت حل شدن و قابلیت روان بودن آنالیزو مورد بررسی قرار گرفتند ویسکوزیته مخلوط حاصل ازپودرنسبت به ویسکوزیته قبل از پودر کردن کاهش نشان داد با افزایش جایگزینی شیر بادام در نمونه ها ، اندازه سایز ذرات ، چربی آزاد سطح ، قابلیت جذب رطوبت و قابلیت حلالیت نیز افزایش نشان داد و دارای اختلاف معنی دار بودند با نمونه شاهد( 0.05 > P). تاثیرحرارت داخل برج بر کیفیت پودرهای تولیدی بخصوص با جایگزینی شیر بادام به وضوح نمایان بود . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1724 - اثر جایگزینی ربادیوزیدA و مالتودکسترین بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی و حسی شیر کاکائو
علیرضا عابدینی رضوان پوراحمد مهناز هاشمی رواناز سالیان متمادی نگرانی هایی در مورد اثرات سوء مصرف شکر و چربی بر سلامتی انسان ها وجود داشته است و همواره فکر انسان را جهت تهیه جایگزین های بی ضرر شکر و چربی به خود مشغول کرده است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر ربادیوزید A به-عنوان جایگزین شکر و مالتودکسترین بهعنوان جای چکیده کاملاز سالیان متمادی نگرانی هایی در مورد اثرات سوء مصرف شکر و چربی بر سلامتی انسان ها وجود داشته است و همواره فکر انسان را جهت تهیه جایگزین های بی ضرر شکر و چربی به خود مشغول کرده است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر ربادیوزید A به-عنوان جایگزین شکر و مالتودکسترین بهعنوان جایگزین چربی بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی و حسی شیرکاکائوی پاستوریزه طی نگهداری بود. در تولید شیر کاکائو از ربادیوزید A بهعنوان جایگزین شکر در سطوح 0 تا 100 درصد و مالتودکسترین بهعنوان جایگزین چربی در سطوح 0 تا 100 درصد استفاده شد. سپس ویژگیهای فیزیکوشیمیایی و حسی نمونههای شیر کاکائو مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج مشخص گردید که با افزایش میزان ربادیوزید A و مالتودکسترین، میزان pH، دانسیته، بریکس، و شاخص روشنایی به طور معنیداری (05/0p <) کاهش ولی میزان شاخص رنگیa* (قرمزی) وb* (زردی) و ویسکوزیته نمونه-های شیر کاکائو بهطور معنیداری افزایش یافت (05/0p <). طی زمان نگهداری، میزان رسوب دهی، شاخص رنگی قرمزی و زردی در کلیه نمونهها بهطور معنیداری افزایش یافت (05/0p <). ارزیابی حسی پذیرش کلی نشان داد که در بین نمونههای تست، نمونه حاوی 50 درصد مالتودکسترین و 50 درصد ربادیوزید A شباهت بیشتری به نمونه شاهد داشت. این تیمار از نظر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی و حسی مطلوب بود. بنابراین نمونه شیر کاکائو حاوی 50 درصد مالتودکسترین و 50 درصد ربادیوزید A بهعنوان تیمار برتر انتخاب شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1725 - مدلسازی سینتیک خشک کردن گلبرگ زعفران با استفاده از روشهای مختلف خشک کردن بستر سیال و نیمه سیال
موسی الرضا هوشمند دلیر حمید توکلی پور حسین چاجی احمد کلباسی اشتری پروین شرایعیاین پژوهش با هدف بررسی و تعیین مناسبترین مدل سینیتیکی نیمه تجربی برای توصیف فرآیند خشک کردن گلبرگ زعفران با استفاده از دو روش بستر نیمه سیال و بستر سیال در دماهای 45 و 55 درجه سانتی گراد انجام شد. آزمایش تجربی خشک کردن گلبرگ زعفران در دماهای (45 و 55 درجه سانتی گراد ) چکیده کاملاین پژوهش با هدف بررسی و تعیین مناسبترین مدل سینیتیکی نیمه تجربی برای توصیف فرآیند خشک کردن گلبرگ زعفران با استفاده از دو روش بستر نیمه سیال و بستر سیال در دماهای 45 و 55 درجه سانتی گراد انجام شد. آزمایش تجربی خشک کردن گلبرگ زعفران در دماهای (45 و 55 درجه سانتی گراد ) و سرعت هوای خشک کن بستر نیمه سیال و سیال (7/0 و 7/1 متر بر ثانیه) انجام و رفتار خشکشدن براساس داده‌هاى آزمایشگاهى مورد برازش قرار گرفت. نتایج نشان داد زمان لازم جهت خشکشدن گلبرگ زعفران با افزایش دمای هوای خشککردن از 45 به 55 درجه سانتی گراد و سرعت جریان هوا از 7/0 به 7/1 متر بر ثانیه ، کاهش یافت. به طوری که فرآیند خشک کردن گلبرگ زعفران در دمای 45 درجه سانتیگراد با سرعت سیال 7/1 متر بر ثانیه طی زمان 60 دقیقه و با سرعت سیال 7/0 متر بر ثانیه طی زمان 96 دقیقه و در دمای 55 درجه سانتیگراد با سرعت سیال 7/1 متر بر ثانیه طی زمان30 دقیقه و با سرعت 7/0 متر بر ثانیه متر بر ثانیه طی زمان 36 دقیقه به پایان رسید. به گونه ای که بیشترین زمان خشک کردن مربوط به جریان هوای 7/0 متر برثانیه در دمای 45 درجه سانتی گراد و کمترین زمان مربوط به جریان هوای 7/1 متر بر ثانیه در دمای 55 درجه سانتی گراد می باشد. در برازش دادهها با 11 مدل نیمه تجربی مشخص شد برای برازش دادههای آزمایشگاهی، مدلهای دو جمله ای، لگاریتمی واصلاح شده هندرسون و پابیس با داشتن بالاترین ضریب تبیین و کمترین ریشه متوسط خطای دادهها و مجموع مربعات خطا، مدلهای مناسب بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1726 - غنی‌سازی نان قالبی با عصاره و پودر عصاره مالت جو خشک شده به روش پاششی: ویژگیهای کیفی،حسی و قابلیت ماندگاری
شیما کاوه علیرضا صادقی ماهونک مجتبی رئیسیبیاتی نان باعث غیرقابل پذیرش شدن آن میگردد. عصاره مالت سرشار از مواد مغذی، فیبر و ویتامین‌های B1 وB2 است که کاربرد آن به‌دلیل چسبندگی بالا و احتمال فسادمیکروبی در محصولات غذایی دشوار است. خشک کردن پاششی رایج ترین روش مورد استفاده برای افزایش پایداری و سهولت استفاده از چکیده کاملبیاتی نان باعث غیرقابل پذیرش شدن آن میگردد. عصاره مالت سرشار از مواد مغذی، فیبر و ویتامین‌های B1 وB2 است که کاربرد آن به‌دلیل چسبندگی بالا و احتمال فسادمیکروبی در محصولات غذایی دشوار است. خشک کردن پاششی رایج ترین روش مورد استفاده برای افزایش پایداری و سهولت استفاده از انواع محصولات غذایی از طریق تبدیل آنها به شکل پودر است. هدف از این پژوهش تولید پودر عصاره مالت با استفاده از حامل‌های مالتودکسترین، کنسانتره پروتئین آب پنیر و ترکیبی از این دو و بررسی ویژگیهای فیزیکی پودر حاصل بود. سپس تاثیر استفاده از عصاره مالت و پودر آن در سطوح (10 و 5/7، 5 ،5/2%) بر ویژگیهای حسی، کیفی و بیاتی نان طی دوره نگهداری ارزیابی شد. نتایج نشان دادند که استفاده همزمان از مالتودکسترین و کنسانتره پروتئین آب پنیر به نسبت 1:1 بهمیزان قابل توجهی باعث افزایش بازده تولید پودر (58%) شد و پودر حاصل حلالیت و قابلیت جذب رطوبت مناسبی داشت. استفاده از عصاره مالت و پودر آن بهمیزان 5/7 % منجر به افزایش چشمگیر حجم و ارتفاع تاج نان شد، درحالیکه مولفه رنگی L* بهمیزان قابل توجهی کاهش یافت. افزودن عصاره مالت و پودر آن (حاوی مالتودکسترین و کنسانتره پروتئین آب پنیر بهعنوان حامل و به نسبت 1:1 ) به میزان 10 درصد بهترتیب منجر به افزایش رطوبت نان تا 5/37 % و 53/34 % شد و تاثیر قابل توجهی در به تاخیر انداختن بیاتی در طول دوره نگهداری داشت. ارزیابی ویژگیهای حسی نشان داد که بالاترین امتیاز پذیرش کلی مربوط به نمونههای حاوی 5 و 5/7 % پودر عصاره مالت و 5% عصاره مالت بود. بنابراین از نظر اقتصادی استفاده از عصاره مالت و پودر آن تا سطح 5% راهکاری مفید در تولید نان فراسودمند با ویژگیهای حسی مطلوب میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1727 - مقایسه اثر‌خشک‌کردن همرفت و تحت خلاء بر برخی ویژگیهای فیزیکوشیمیایی لواشک زغال‌اختهی فرموله‌شده
معصومه حسینی خصال نارملا آصفیزغالاخته میوهای فصلی است که بعد از برداشت حدود 2 الی 3 هفته قابلیت ماندگاری دارد. یکی از روشهای نگهداری این میوه و افزایش قابلیت ماندگاری آن، تهیه‌ی لواشک است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر روشهای مختلف خشک کردن بر ویژگیهای لواشک زغال‌اخته میباشد. در پژوهش حاضر تاثی چکیده کاملزغالاخته میوهای فصلی است که بعد از برداشت حدود 2 الی 3 هفته قابلیت ماندگاری دارد. یکی از روشهای نگهداری این میوه و افزایش قابلیت ماندگاری آن، تهیه‌ی لواشک است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر روشهای مختلف خشک کردن بر ویژگیهای لواشک زغال‌اخته میباشد. در پژوهش حاضر تاثیر سه نوع فرمولاسیون متفاوت (نمک1%، شکر2% و مخلوط نمک 2% و شکر4%) و شاهد در دو نوع خشککن هوای داغ و خشککن تحت‌خلاء در فشار ثابت 200 میلی‌بار و دماهای 55، 65 و 75 درجه‌ی سانتیگراد بررسی شد. سپس محتوای رطوبتی، ضریب نفوذ رطوبت، میزان آنتوسیانین کل، هیدروکسی متیل فورفورال، رنگ و ویژگیهای حسی نمونههای تهیه شده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسیها نشان داد که بیشترین میزان آنتوسیانین و کمترین تجمع هیدروکسی متیل فورفورال و تغییرات رنگ، مربوط به نمونههای خشککن تحت خلاء بوده است. مقایسه نمونههای تیمار شده در هر دو خشککن، نیز نشان داد که نمونههای شاهد از نظر خواص شیمیایی و فیزیکی مورد بررسی، مطلوب‌ترین و نمونههای فرموله شده با مخلوط نمک 2% و شکر4% نامطلوب‌ترین تیمار در این بررسی بودهاند. با توجه به نتایج حاصل از بررسی های انجام شده، از بین روشهای انتخاب شده برای خشک کردن، خشککن تحت خلاء به علت عدم وجود هوا و پیشگیری از واکنش‌های ناخواسته، مناسب‌تر بوده و باعث حفظ بیشتر کیفیت نمونهها شده است و به دلیل سرعت خشککردن و ضریب نفوذ رطوبت بالا و انرژی اکتیواسیون مناسب، مناسبترین روش جهت خشککردن نمونههای لواشک زغال‌اخته بود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1728 - بررسی حفظ خواص فیزیکوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و حسی نوشیدنی انار و زرشک و مخلوط این دو طی مدت نگهداری یکماهه
الهام امت محمدی جواد فیضی مجید خانیتولید نوشیدنی‌های غنی از ترکیبات فنولی و آنتی‌اکسیدان‌ها با توجه به سبک زندگی‌های امروزی و اهمیت مقابله با استرس اکسیداتیو و تغییر سلیقه مردم در استفاده از نوشیدنی‌های آماده و گازدار ضروری به نظر می رسد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر شرایط نگهداری بر خصوصیات فیزیکوشیمیای چکیده کاملتولید نوشیدنی‌های غنی از ترکیبات فنولی و آنتی‌اکسیدان‌ها با توجه به سبک زندگی‌های امروزی و اهمیت مقابله با استرس اکسیداتیو و تغییر سلیقه مردم در استفاده از نوشیدنی‌های آماده و گازدار ضروری به نظر می رسد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر شرایط نگهداری بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی، حسی و میزان ماندگاری در سه نمونه نوشیدنی انار، زرشک و مخلوط این دو، بهمنظور بهبود کیفیت میباشد. در این مطالعه شاخصهای خواص آنتی‌اکسیدانی، رنگ، ویتامین ث و ارزیابی حسی سه نمونه نوشیدنی انار، زرشک و مخلوط این دو (حجمی/ حجمی50:50) در مدت زمان ( یک ماه) در تیمارهای مختلف دما (4، 17 و 30 درجه سانتی گراد) و نور، نگهداری و برای هر شاخص اندازهگیری شد. نتایج حاصل نشان داد که تاثیر متقابل میان نوع تیمار (دما و نور) و زمان نگهداری، بر تغییر خواص فیزیکوشیمیایی و حسی این سه نوع نوشیدنی تأثیرمعنی‌داری دارد (05/0P <). این تحقیق نشان داد که روند کاهش خاصیت آنتی‌اکسیدانی نوشیدنی در سویه‌های گازدار و بدون گاز تفاوت معنیداری با هم ندارند و در مواردی نوع گازدار قابلیت بیشتری در حفظ خواص فیزیکوشیمیایی خود نشان داد که این موضوع با توجه به تغییر گرایش عموم در استفاده از نوشیدنی‌های گازدار اهمیت پیدا میکند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده و بهمنظور حفظ خواص ارزشمند تغذیهای، نوشیدنی‌ها باید پس ازتولید در دمای پایین نگهداری شده و در مدت کوتاهی پس از تولید به مصرف برسند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1729 - بهینه یابی و بررسی تغییرات فیزیکی شیمیایی برش های هویج غنی شده با ترکیبات عصاره چای ترش طی خشک کردن هوای داغ
محمد مالکی فخری شهیدی محمد جواد وریدی الهام آذرپژوهدر این پژوهش ویژگیهای فیزیکوشیمیایی برش‌های هویج اسمز شده، در طی مرحله خشککردن تکمیلی با هوای داغ مورد بررسی قرار گرفت. نمونههای برش خورده هویج ابتدا تحت پیش تیمار اسمزی بهینه‌شده، قرار گرفتند، شرایط بهینه در مرحله‌ی آبگیری اسمزی، محلول چای ترش با غلظت 60 درصد ساکارز چکیده کاملدر این پژوهش ویژگیهای فیزیکوشیمیایی برش‌های هویج اسمز شده، در طی مرحله خشککردن تکمیلی با هوای داغ مورد بررسی قرار گرفت. نمونههای برش خورده هویج ابتدا تحت پیش تیمار اسمزی بهینه‌شده، قرار گرفتند، شرایط بهینه در مرحله‌ی آبگیری اسمزی، محلول چای ترش با غلظت 60 درصد ساکارز، مدت‌زمان 60 دقیقه و نسبت 20:1 در نظر گرفته شد. در مرحله خشککردن هوای داغ، متغیر مستقل دماهای (60، 70 و 80 درجه سانتی گراد) و متغیرهای وابسته میزان رطوبت، چروکیدگی، میزان آبگیری مجدد، میزان ترکیبات فنلی، بافت و ارزیابی حسی بودند. اثر دما بر تمام پاسخ ها معنی دارد بود. با افزایش دما، میزان رطوبت کاهش و به 11/0 رسید. با افزایش دما، میزان چروکیدگی، آبگیری مجدد و بافت افزایش یافت. بیشترین میزان ترکیبات فنلی (ppm400) و ارزیابی حسی مربوط به دمای 70 درجه سانتی گراد بود. در پایان نقطه بهینه بر اساس حداکثر میزان آبگیری مجدد، حفظ بیشترین میزان ترکیبات فنلی و ویژگیهای حسی، حداقل میزان رطوبت، چروکیدگی و سفتی بافت تعیین و دمای 70 درجه سانتی گراد انتخاب شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1730 - تاثیر شرایط خشک کردن پاششی بر ویژگیهای فیزیکی، عملکردی و بازده تولید پودر آب ماست
مهران اعلمی مجید شیرمحمدی یحیی مقصودلو مرتضی خمیریدر این مطالعه تاثیر پارامترهای مختلف شامل دمای هوای ورودی، نرخ و غلظت ورود خوراک بر ویژگیهای فیزیکی، عملکردی و بازده تولید پودر آب ماست تهیه شده به روش خشککن پاششی مورد بررسی قرار گرفت. فرایند تولید پودر آب ماست با استفاده از یک خشککن پاششی در مقیاس پایلوت انجام شد. چکیده کاملدر این مطالعه تاثیر پارامترهای مختلف شامل دمای هوای ورودی، نرخ و غلظت ورود خوراک بر ویژگیهای فیزیکی، عملکردی و بازده تولید پودر آب ماست تهیه شده به روش خشککن پاششی مورد بررسی قرار گرفت. فرایند تولید پودر آب ماست با استفاده از یک خشککن پاششی در مقیاس پایلوت انجام شد. متغیرهای فرایند شامل دمای هوای ورودی (C° 140، 160، 180)، غلظت خوراک ورودی (30 و 40 درصد) و نرخ ورود خوراک ( ml min-1 15 و 22) بودند. در طول اجرای فرایند دور اتمایزر، دمای خوراک ورودی و فشار هوای نازل در مقدار ثابت و به ترتیب در مقادیر rpm 18000، C° 1 ± 25 و bar 1/0 ± 4 ثابت نگه داشته شدند. نتایج بررسی بیانگر آن بود که میزان بازده تولید پودر تحت تاثیر متغیرهای در نظر گرفته شده بود و ترتیب شدت تاثیر از بیشترین به کمترین به صورت دمای هوای ورودی، نرخ ورود خوراک و غلظت خوراک ورودی بود. همچنین تغییرات ویژگی-های پودرهای مورد بررسی نسبت به تغییرات دمای هوای ورودی، معنیدار بوده ولی تغییرات ناشی از نرخ ورود خوراک و غلظت خوراک ورودی در یک دمای ثابت نسبتاً کم و غالباً غیر معنیدار بدست آمد. با در نظر گرفتن مجموع نتایج پارامترهای اندازه-گیری شده برای پودر میتوان بیان داشت که انتخاب دمای هوای ورودی C° 160 و غلظت خوراک ورودی 40 درصد و نرخ ورود خوراک ml min-1 15 میتوان به پودر آب ماست با ویژگیهای مطلوب دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1731 - بررسی ویژگیهای شکلات تلخ حاوی عصاره و میکروکپسول‌های گیاه چای سفید
سمیه شهبازی زهره دیدار محسن وظیفه دوست مصطفی شهیدی نوقابی عیسی جاهددر این مطالعه اثر عصاره آزاد و میکروکپسوله شده چای سفید بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی، اندازه ذرات، FTIR و SEM و همچنین ترکیبات فنلی کل، خاصیت آنتی اکسیدانی و ویژگی های حسی شکلات تلخ بررسی شد. عصاره چای سفید در غلظتهای 1، 3، 5 و 7 درصد (بر اساس پیش تیمارهای انجام شده) به صو چکیده کاملدر این مطالعه اثر عصاره آزاد و میکروکپسوله شده چای سفید بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی، اندازه ذرات، FTIR و SEM و همچنین ترکیبات فنلی کل، خاصیت آنتی اکسیدانی و ویژگی های حسی شکلات تلخ بررسی شد. عصاره چای سفید در غلظتهای 1، 3، 5 و 7 درصد (بر اساس پیش تیمارهای انجام شده) به صورت آزاد و میکروکپسول به فرمولاسیون شکلات تلخ افزوده شد. نتایج حاصل نشان داد، محدوده اندازه ذرات میکروکپسول µm 23/157-3/2 بود. بررسی تصویر حاصل از میکروسکوپ الکترونی روبشی حاکی از آن بود که ذرات شکلات تلخ حاوی عصاره میکروکپسول چای سفید دارای اندازه کوچکتر و یکنواختی بیشتری نسبت به نمونه شاهد و نمونه حاوی عصاره آزاد چای سفید بودند. افزایش غلظت عصاره از 1 تا 7 درصد در هر دو حالت آزاد و میکروکپسوله سبب افزایش معنی دار (p <0.05) میزان ترکیبات فنلی کل و خاصیت آنتی اکسیدانی شکلات تلخ شد. در بررسی ویژگیهای حسی، نمونه های حاوی 3% عصاره آزاد چای سفید و 1% عصاره میکروکپسوله چای سفید بیشترین پذیرش را توسط ارزیاب ها کسب نمودند. از جهت بررسی ویژگی های رنگی، نمونه های حاوی عصاره کپسوله شده بیشترین درجه روشنایی (L*)، درجه قرمزی (a*) و درجه زردی (b*) را داشتند. با افزایش میزان عصاره آزاد و میکروکپسول چای سفید، رطوبت روند افزایشی داشته اما سفتی و pH روند معکوسی را نشان دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1732 - بررسی امکان کاربرد فرآوردههای جنبی‌صنایع قند در تولید جونده‌کش (موشهای سوری)
فائزه لطفی حقیقت مسعود هنرور نگار پناهیچکیدهیکی از وظایف متخصصین صنایع غذایی جلوگیری از ایجاد ضایعات در صنایع غذایی و در صورت لزوم کاهش تولید این ضایعات می باشد.یکی از راهکارهایی که متخصصین صنعت غذا در نظر می گیرند تبدیل ضایعات صنایع غذایی به یک محصول با ارزش افزوده بالا می باشد. پژوهش انجام شده با توجه به ا چکیده کاملچکیدهیکی از وظایف متخصصین صنایع غذایی جلوگیری از ایجاد ضایعات در صنایع غذایی و در صورت لزوم کاهش تولید این ضایعات می باشد.یکی از راهکارهایی که متخصصین صنعت غذا در نظر می گیرند تبدیل ضایعات صنایع غذایی به یک محصول با ارزش افزوده بالا می باشد. پژوهش انجام شده با توجه به امکان ایجاد محصولاتی با ارزش افزوده بیشتر از محصولات جانبی چغندر قند صورت پذیرفته است.هدف از این پژوهش علاوه بر به کارگیری ضایعات مواد غذایی و تولید محصول با ارزش افزوده بالا از ایجاد ضایعات محصولات کشاورزی و مواد غذایی که توسط جوندگان ایجاد می شود جلوگیری نماید.برای تولید محصول با استفاده از نرم افزار Design expert ،طرح مخلوط 16 فرمولاسیون به صورت پلت ساخته شده و پس از آزمون اندازه گیری میزان فیبر خام، فرمول بهینه محصول با استفاده از نرم افزار حاصل و پس از ساخت ، بر روی 60 سر موش سوری ماده آزمایش شد.در این مطالعه،سمیت حاد با هدف تعیین محدوده LD50 ،در موش سوری ماده به روش خوراکی اقدام گردید. بررسی تغییرات رفتار و مرگ و میر ناشی از سمیت در موش ها به مدت ۴۸ ساعت انجام شد.بر اساس نتایج به دست آمده از مطالعه سمیت حاد خوراکی، LD50 محصول تولید شده 1500میلی گرم/ کیلوگرم گزارش گردید.کلیدواژه ها : فیبر خام ، ملاس ، تفاله خشک ، ضایعات پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1733 - بررسی تأثیر پیش تیمارهای اتیل اولئات و فراصوت بر برخی ویژگیهای کیفی بامیه خشک شده به روش مادون قرمز
محسن مختاریاندر این مطالعه تأثیر دماهای خشک کردن (55، 65 و oC75) و نوع پیش تیمار (اتیل اولئات+کربنات سدیم و فراصوت) بر روی رفتار خشک کردن بامیه مورد مطالعه قرار گرفت. منحنی خشک کردن بامیه توسط مدلهای تجربی مختلف (آغباشلو و همکاران، انتشار فیک، پلگ، پیج، دو جمله‌ای و لویس) برازش و م چکیده کاملدر این مطالعه تأثیر دماهای خشک کردن (55، 65 و oC75) و نوع پیش تیمار (اتیل اولئات+کربنات سدیم و فراصوت) بر روی رفتار خشک کردن بامیه مورد مطالعه قرار گرفت. منحنی خشک کردن بامیه توسط مدلهای تجربی مختلف (آغباشلو و همکاران، انتشار فیک، پلگ، پیج، دو جمله‌ای و لویس) برازش و مناسبترین مدل جهت برازش منحنی خشک کردن بامیه تعیین شد. نتایج نشان دادند که بالاترین سرعت خشک کردن بامیه با پیش تیمار اتیل اولئات+کربنات سدیم در دمای oC75 بدست آمد. مدلهای پلگ و دو جمله‌ای به عنوان مناسبترین مدلهای برازش‌کنندۀ منحنی خشک کردن بامیه تعیین گردیدند. مقادیر ضرایب انتشار رطوبت بین m2/s7-10×959/3 تا m2/s7-10×387/7 بدست شد (7586/0<R2). بیشترین میزان بازآب‌پوشی با پیش تیمار اتیل اولئات+کربنات سدیم در دمای oC65 بدست آمد که بیشترین تغییرات رنگ (∆E) را نسبت به سایر تیمارها نشان داد. به طور کلی با توجه به نتایج این پژوهش روشهای خشک کردن با پیش تیمارهای فراصوت و اتیل اولئات+کربنات سدیم در دمای خشک کردن oC55 به عنوان مناسبترین تیمارها جهت خشک کردن بامیه پیشنهاد میگردد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1734 - تأثیر پوره و کنسانتره آلو بعنوان افزودنی طبیعی بر خصوصیات فیزیکی، بافتی و حسی کیک اسفنجی
ریحانه شاهین فر زهرا شیخ الاسلامی سید حسین استیریمواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت پخت با انواع طبیعی از نظر سلامت و اقتصادی حائز اهمیت است لذا این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پوره و کنسانتره آلوی خشک بعنوان یک افزودنی طبیعی در سه سطح (2، 4 و 6%) بر خواص فیزیکی، بافتی و حسی کیک اسفنجی بر پایه طرح کاملا تصادفی صورت پذیرفت چکیده کاملمواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت پخت با انواع طبیعی از نظر سلامت و اقتصادی حائز اهمیت است لذا این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پوره و کنسانتره آلوی خشک بعنوان یک افزودنی طبیعی در سه سطح (2، 4 و 6%) بر خواص فیزیکی، بافتی و حسی کیک اسفنجی بر پایه طرح کاملا تصادفی صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که افزودن پوره و کنسانتره آلو به فرمول کیک باعث افزایش حجم مخصوص کیک نسبت به نمونه شاهد شد. بالاترین میزان تخلخل در نمونه حاوی 4% پوره و کمترین میزان تخلخل در نمونه شاهد مشاهده گردید. استفاده از پوره و کنسانتره آلو روشنایی پوسته و مغز کیک را نسبت به نمونه شاهد افزایش داد. نمونههای کیک که با پوره و کنسانتره آلو تهیه شده بودند سفتی کمتری نسبت به نمونه شاهد داشتند. نمونه حاوی 4% کنسانتره و پوره بالاترین امتیاز پذیرش کلی، رنگ و طعم را داشت. در نهایت میتوان بیان داشت که، افزودن 4 درصد پوره و کنسانتره آلو به فرمولاسیون کیک بعنوان یک افزودنی طبیعی منجر به بهبود کیفیت، خصوصیات حسی، رنگ و افزایش ماندگاری کیک گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1735 - تحلیل روش سنتی استفاده از مشک در فرآوری و نگهداری فرآورده شیری ریچال و بررسی فلورمیکروبی آن
فرزاد کریم پور فلورا تخرونی سجاد قادریانسانهای باستانی با رام کردن حیوانات و پرورش آنها تولیداتی از جمله گوشت، شیر، کره، روغن، ماست، دوغ، و غیره داشتند که مازاد تولیدات را در ظروفی برای، حمل، نگهداری وجلوگیری از فساد آنها استفاده می کردند. مشک یکی از این ظروف بود است، که از پوست فرآوری شده حیوانات اهلی ساخ چکیده کاملانسانهای باستانی با رام کردن حیوانات و پرورش آنها تولیداتی از جمله گوشت، شیر، کره، روغن، ماست، دوغ، و غیره داشتند که مازاد تولیدات را در ظروفی برای، حمل، نگهداری وجلوگیری از فساد آنها استفاده می کردند. مشک یکی از این ظروف بود است، که از پوست فرآوری شده حیوانات اهلی ساخته می شود. علاوه برموارد قبل ازآن برای تبدیل فرآورده های لبنی استفاده می کردند. هدفاز اینمطالعه پژوهشی-مروری، معرفی و تحلیل استفاده از مشک در تولید فرآورده شیری سنتی تخمیری بنام ریچال هست. در این پژوهش از متون، مقالات علمی و مطالعات میدانی در استانهای کهگیلویه و بویراحمد و برخی مناطق استانهای مجاور بهره گرفته شد. در این مطالعه، مقداری از ریچال ماستی، دوغی و شیری فراهم آمده به روش بومی که از شیر و سبزی‌های محلی از جمله کرفس کوهی، کاسنی، پیاز موسیر، نعناع و نمک در مشک ریخته و تهیه گردید. نمونه‌برداری در شرایط استریل انجام شد و جداسازی ، شناسایی باکتریهای لاکتیکی بر اساس شکل کلنی از سه نوع ریچالماستی، دوغی و شیری انجام گرفت. پس ازرشد باکتری‌ها در محیط های اختصاصی، خالص‌سازی، رنگآمیزی و بررسی میکروسکوپی انجام و مقایسه بین آنها صورت پذیرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد سه نوع ریچال تولیدی در مشک از لحاظ خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و میکروبی تفاوتهایی باهم داشتند.همچنین در مقایسه خواص ریچال ها با دوغ طبیعی و زمان ماندگاری از کیفیت خوبی برخوردار بودند. به نظر می رسد مشک میتواند عاملی موثر بر جمعیت میکروارگانیسم های ریچال و سوشها ی لاکتیکی موثر بر عطر، طعم و همچنین زمان ماندگاری آن باشند. بنابراین ریچال را میتوان به عنوان فرآورده ای جدید و عمل‌گربه متخصصین صنعت لبنیات معرفی نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1736 - تاثیر انواع پیش‌تیمارها بر ویژگیهای رنگی و فیزیکوشیمیایی برش‌های بادمجان خشک شده با هوای داغ
معصومه مجتهدی زنجیرآباد شهین زمردیدر این تحقیق، تاثیر پیش تیمارهای مختلف بر خواص فیزیکوشیمیایی و رنگ حلقه های بادمجان خشک شده با هوای داغ مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها عبارت بودند از نمونه شاهد بدون هیچگونه عملیات پیش تیمار، غوطه وری در محلول نمک طعام 5 و 10 درصد به مدت 60 دقیقه، غوطه وری در محلول متابی چکیده کاملدر این تحقیق، تاثیر پیش تیمارهای مختلف بر خواص فیزیکوشیمیایی و رنگ حلقه های بادمجان خشک شده با هوای داغ مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها عبارت بودند از نمونه شاهد بدون هیچگونه عملیات پیش تیمار، غوطه وری در محلول نمک طعام 5 و 10 درصد به مدت 60 دقیقه، غوطه وری در محلول متابی سولفیت سدیم 5/0و 1 درصد به مدت 2 دقیقه. سپس تیمارها در دمای 70 درجه سانتی گراد خشک شدند و فاکتورهای رنگ سنجی (L*، a* و b*)، میزان چروکیدگی و قهوه‌ای شدن، درصد رطوبت و نمک و نسبت جذب آب مجدد نمونه ها تعیین شد. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد که استفاده از پیش تیمارها موجب کاهش مقدار رطوبت نمونه ها شد که در این بین متابی سولفیت موثرتر از محلول نمک بود. قابلیت جذب آب برش های خشک بادمجان تیمار شده با متابی سولفیت بطور معنیداری بیشتر از نمونه های تیمار شده با آب نمک و شاهد بود. میزان چروکیدگی نمونه شاهد بطور معنی داری بیشترین مقدار و تیمار آب نمک بطور معنی داری کمترین مقدار بود. استفاده از عملیات پیش فراوری موجب کاهش معنی دار دانسیته نوری و به عبارت دیگر موجب کاهش قهوه ای شدن و افزایش اندیس L* برش های بادمجان شد که تاثیر متابی سولفیت بیشتر بود. نمونه شاهد بطور معنی داری کمترین اندیس L* و تیمار متابی سولفیت بطور معنی داری بیشترین مقدار L* را داشتند (p<0.05). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1737 - بهینه یابی پارامترهای بریکس، دبی شربت و دما در فرآیند رنگبری شربت شکرخام با ازن
مهدی نیک فرجام سید محمد علی رضوی محمد حسین حداد خداپرست خلیل بهزاد مصطفی شهیدی نوقابی جواد فیضیاز بین بردن رنگ شکر از مهمترین اهداف تصفیه خانه های شکر خام می باشد. همچنین رنگ و خاکستر مهمترین تاثیر را روی کیفیت شکر متبلور می گذارند. به منظور تولید محصولی با کیفیت بالا هر سال هزینه های عملیاتی و تجهیزات زیادی برای حذف رنگ و خاکستر در هر کارخانه قند و تصفیه خانه صر چکیده کاملاز بین بردن رنگ شکر از مهمترین اهداف تصفیه خانه های شکر خام می باشد. همچنین رنگ و خاکستر مهمترین تاثیر را روی کیفیت شکر متبلور می گذارند. به منظور تولید محصولی با کیفیت بالا هر سال هزینه های عملیاتی و تجهیزات زیادی برای حذف رنگ و خاکستر در هر کارخانه قند و تصفیه خانه صرف می شود. کیفیت شکر وابسته به کیفیت شربتی است که از آن شکر ساخته می شود، بنابراین فرآیند موثر تصفیه، که توانایی تولید شربت شفاف با مقدار رنگ پایین را دارا باشد، در صنعت قند ضروری است.در این تحقیق تیمارهای بریکس در سه سطح40، 50 و 60، دبی شربت در سه سطح 4، 6 و 8 لیتر در دقیقه و دما در سه سطح40، 50 و60 درجه سانتیگراد در نظر گرفته شد و آزمون های درجه خلوص (کوسیان)،pH ، درصد قند انورت، رنگ و خاکستر مطابق با روشهای ICUMSAاندازه گیری شد و بر اساس کارایی هر یک از تیمارها در متغیرهای وابسته و همچنین با توجه به خصوصیات شربت حاصل، بهینه یابی توسط روش سطح پاسخ انجام شد. مدل ارائه شده توسط سطح پاسخ برای پاسخ های رنگ، pH، قند انورت و کوسیان معنی دار شد و مشخص شد که استفاده از ازن در پارامترهای مهم در صنعت قند شامل کاهش رنگ دارای اثر مثبت می باشد و بر روی سایر پارامترها از جمله pH، قند انورت و کوسیان دارای اثر بسیار کمی می باشد و بر روی خاکستر اثر معنی داری نداشت. تیمار بهینه معرفی شده بر اساس مدلسازی عددی، دما °c 53، شدت جریان (lit/min)2/4 و بریکس 54 تعیین گردیدو مشخص شد که تفاوت معنی داری بین مقدار بهینه مشخص شده توسط نرم افزار و مقدار تجربی به دست آمده وجود ندارد(05/0<P) و نقاط بهینه به درستی مشخص شده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1738 - بهینه سازی فرآیند تولید پودر دوغ با خشک کردن کف پوشی به روش سطح پاسخ
حمید رصا عبادتی اکرم شریفی مهرداد نیاکوثریدوغ از سال های بسیار دور بخشی از تغذیه مردم ایران و سراسر دنیا را تشکیل داده است ولی به این دلیل که نگهداری آن مشکلاتی از قبیل دو فاز شدن و ماندگاری ایجاد می کند، در این تحقیق در مرحله اول به بررسی امکان تولید پودر دوغ با خشک کردن کف پوشی به روش سطح پاسخ پرداخته شد و در چکیده کاملدوغ از سال های بسیار دور بخشی از تغذیه مردم ایران و سراسر دنیا را تشکیل داده است ولی به این دلیل که نگهداری آن مشکلاتی از قبیل دو فاز شدن و ماندگاری ایجاد می کند، در این تحقیق در مرحله اول به بررسی امکان تولید پودر دوغ با خشک کردن کف پوشی به روش سطح پاسخ پرداخته شد و در مرحله دوم درصد ترکیبات کف زا ورودی به خشک کن و اثر دماهای مختلف خشک کردن (50،60 و70 درجه ی سانتی گراد) بر دانسیته توده، رطوبت، حلالیت، دانسیته کف، ظرفیت جذب آب، فعالیت آبی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده مدل ارائه شده توسط روش سطح پاسخ برای همه پاسخ ها معنی دار شد. دانسیته فشرده با افزایش میزان مالتودکسترین در ابتدا کاهش و سپس افزایش داشت و در مورد دانسیته غیر فشرده نتیجه عکس بود. رطوبت با خاصیت آب دوستی مالتودکسترین در انتها کاهش و حلالیت با افزایش مالتودکسترین وآلبومین به طور خطی افزایش نشان داد. ظرفیت جذب آب و فعالیت آبی با افزایش دما و دناتوره شدن پروتئین ها کاهش داشت. تیمار بهینه معرفی شده توسط مدل، مالتودکسترین 20 درصد وآلبومین 6 درصد در دمای 60 درجه ی سانتی گراد بود که در آزمایشات صورت گرفته بالاترین کیفیت را نشان داد وکمترین دانسیته کف به طور خاص در این تیمار مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1739 - مطالعه فرایندتولید پودر خرما بر پایه افزودنیهای آرد گندم، ذرت و مالتو دکسترین و اندازه گیری پارامترهای فیزیکو شیمیایی آن
زهرا نجار حمید توکلی پور مسعود شفافی زنوزیتعلق دارد. خرمای مضافتی Palmaceae میوه هستهدار حاصل از درخت نخل خرما بوده که به خانواده (L. phoenixdactylifera) خرماسومین رقم خرمای اقتصادی کشور است . به منظور رسیدن به رطوبت مطلوب و حفظ کیفیتدر طول حمل و نقل و انبارداری فرآیند خشککردن خرما الزامی است . در این تحقیق اثر چکیده کاملتعلق دارد. خرمای مضافتی Palmaceae میوه هستهدار حاصل از درخت نخل خرما بوده که به خانواده (L. phoenixdactylifera) خرماسومین رقم خرمای اقتصادی کشور است . به منظور رسیدن به رطوبت مطلوب و حفظ کیفیتدر طول حمل و نقل و انبارداری فرآیند خشککردن خرما الزامی است . در این تحقیق اثر نوع افزودنی شامل آرد ذرت ، آرد گندم و مخلوطی از آرد ذرت ، آرد گندم و مالتودکسترین ودمای فرآیند خشککردن در سه سطح 60 ، 50 و 70 درجه سانتیگراد بر روی تغییراتفیزیکو شیمیایی فرمولاسیون پودر خرما مورد بررسی، (P<0/ قرار گرفته است . نتایج نشان داد که نوع افزودنی روی خصوصیات حلالیت وتوزیع پذیری پودر خرمای تولیدی معنیدار بود ( 01به طوری که بیشینهی ، (P<0/ همچنین نتایج نشان داد که دمای هوای خشککردن روی توزیعپذیری پودر خرمای تولیدی معنیدار بود ( 01و a ، L مقدار این پارامتر در دمای خشککردن 70 درجه سانتیگراد مشاهده گردید . علاوه بر این ، نوع افزودنی روی شاخصهای رنگگردید . (P<0/ پودر خرمای تولیدی ، معنیدار ( 01 BI و ΔE ، b و دمای هوای خشککردن روی شاخصهای رنگ ΔE پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1740 - تعیین و اعتبارسنجی ضریب انتشار رطوبتی دانه گیاه زیره سبز طی فرایند خشک شدن به روش لایه نازک
مهدی مرادی علی زمردیانگیاه زیره سبز با استفاده از یک خشک کن خورشیدی کابینتی به صورت لایه نازک تحت شرایط مختلف خشک گردید. معادله انتقال جرم حین خشک شدن دانه زیره سبز در حالت های مختلف خشک شدن به روش تحلیلی حل شده و ضرایب انتشار رطوبتی دانه زیره سبز بر مبنای داده های آزمایشگاهی به صورت توابعی چکیده کاملگیاه زیره سبز با استفاده از یک خشک کن خورشیدی کابینتی به صورت لایه نازک تحت شرایط مختلف خشک گردید. معادله انتقال جرم حین خشک شدن دانه زیره سبز در حالت های مختلف خشک شدن به روش تحلیلی حل شده و ضرایب انتشار رطوبتی دانه زیره سبز بر مبنای داده های آزمایشگاهی به صورت توابعی از رطوبت دانه به دست آورده شد. جهت ارزیابی این توابع، معادله انتقال جرم حاوی ضرایب انتشار رطوبتی حاصله، در حالت های مختلف خشک شدن با کمک روش عددی تفاضل محدود حل گردیده و محتوای رطوبت دانه تعیین و با نتایج آزمایشگاهی مقایسه گردید. نتایج حاصل از این شبیه سازی عددی نشان داد که همبستگی بالا و خطای کمی بین تغییرات محتوای رطوبت دانه زیره طی فرایند خشک شدن به روش آزمایشگاهی و نتایج حاصل از مدل سازی وجود دارد. بنابراین ضرایب انتشار رطوبتی به دست آمده دارای اعتبار مناسب می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1741 - تعیین ویژگی های شیمیایی،فیزیکی و حسی پودر کشک فراسودمند حاصل از اختلاط ماست و عصاره بذر کتان
حسن رشیدی فوژان خراسانیان مسعود نجف نجفیمقادیر 5/2، 5، 5/7، 10، 5/12 و 15 درصد پودر عصاره کتان با ماست آبگیری شده مخلوط و سپس خشک کردن پاششی انجام شد. آزمون های انجام شده بر روی پودر کشک شامل آزمون های شیمیایی(رطوبت، چربی، پروتئین، pH واسیدیته)، حسی (طعم، رنگ، بو، مزه و پذیرش کلی) و فیزیکی (حلالیت و ویسکوزیته چکیده کاملمقادیر 5/2، 5، 5/7، 10، 5/12 و 15 درصد پودر عصاره کتان با ماست آبگیری شده مخلوط و سپس خشک کردن پاششی انجام شد. آزمون های انجام شده بر روی پودر کشک شامل آزمون های شیمیایی(رطوبت، چربی، پروتئین، pH واسیدیته)، حسی (طعم، رنگ، بو، مزه و پذیرش کلی) و فیزیکی (حلالیت و ویسکوزیته) بود. نتایج نشان داد که با افزایش درصد عصاره، میزان pH، رطوبت و چربی افزایش و مقدار اسیدیته و پروتئین کاهش معنی داری داشت (05/0 ≥p). در خصوص ویژگی های فیزیکی، افزایش مقدار عصاره کتان در پودر کشک باعث کاهش حلالیت و افزایش معنی دار (05/0 ≥p) ویسکوزیته شد. ارزیابی حسی نمونه های پودر کشک نشان داد که افزودن عصاره کتان باعث کاهش امتیاز رنگ محصول شد. همچنین بیشترین مقدار امتیاز قوام مربوط به نمونه دارای 15 درصد عصاره کتان بود که با سایر تمونه ها اختلاف معنی داری(05/0 ≥p) داشت. افزودن عصاره کتان اثر معنی داری (05/0 ≥p) بر امتیاز بوی نمونه های مختلف نداشت. از سوی دیگر نتایج نشان داد که افزودن عصاره بذر کتان تا 5/7 درصد اثر معنی داری بر امتیاز طعم نمونه ها نداشت اما در مقادیر بیشتر باعث کاهش معنی دار(05/0 ≥p) امتیاز طعم شد که عمدتا به دلیل ایجاد ته مزه تلخ بود. به همین ترتیب امتیاز پذیرش کلی نیز در نمونه های دارای حداکثر 5/7 درصد عصاره کتان مشابه نمونه شاهد بود و پس از آن با افزایش عصاره کتان امتیاز پذیرش کلی کاهش معنی داری (05/0 ≥p) داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1742 - مقایسه ترکیبات شیمیایی عضله دو ماهی قباد (Scomberomorus guttatus) و کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel)
غالب بنفشی ابوالفضل عسکری ساری مژده چله مال دزفول نژاد محمد ولایت زادهاین تحقیق در سال 1390 به منظور تعیین و مقایسه میزان پروتئین خام، چربی خام، عصاره عاری از ازت، فیبر، خاکستر و رطوبت در دو گونه قباد (Scomberomorus guttatus) و کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) انجام شد. 18 قطعه نمونه های ماهی از اسکله صیادی بندر آبادان تهیه شدند. تجزیه و چکیده کاملاین تحقیق در سال 1390 به منظور تعیین و مقایسه میزان پروتئین خام، چربی خام، عصاره عاری از ازت، فیبر، خاکستر و رطوبت در دو گونه قباد (Scomberomorus guttatus) و کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) انجام شد. 18 قطعه نمونه های ماهی از اسکله صیادی بندر آبادان تهیه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS17 انجام شد که وجود یا عدم وجود اختلاف معنی دار در سطح 95 درصد (P=0.05) تعیین گردید. میانگین میزان پروتئین خام، چربی خام، خاکستر و رطوبت در ماهی کفشک زبان گاوی به ترتیب 2/0±5/17، 32/0±53/3، 1/0±11/1 و 45/0±1/77 درصد بود. همچنین این ترکیبات در ماهی قباد به ترتیب 15/0±06/18، 2/0±4/5، 02/0±86/0 و 2/0±4/75 درصد به دست آمد. میزان چربی خام بین دو گونه کفشک زبان گاوی و قباد اختلاف معنی داری داشت (05/0P<)، اما بین میزان پروتئین خام، خاکستر و رطوبت در دو گونه مورد مطالعه ماهی اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0P>). میزان پروتئین خام و چربی خام در ماهی قباد بالاتر از ماهی کفشک زبان گاوی بود. میزان رطوبت و خاکستر در ماهی کفشک زبان گاوی بالاتر از ماهی قباد بود. بطور کلی در تون ماهیان سطح زی (مانند ماهی قباد) به دلیل اینکه دارای عضلات تیره هستند و مهاجرت طولانی مدت دارند چربی خام بالاتری مشاهده می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1743 - بهینه یابی فرمولاسیون شکلات تیره پری‌بیوتیک با استفاده از مخلوط اینولین، ایزومالت و مالتیتول
مریم کیومرثی سمیرا یگانه زاد مصطفی شهیدی ابوالفضل پهلوانلو مارال خوش گیشدر سالهای اخیر، استفاده از شیرین‌کننده‌های جایگزین شکر در فرمولاسیون شکلات اهمیت ویژهای پیدا کرده‌است که دلیل آن را میتوان گرایش مصرف‌کنندگان به مصرف محصولات کم‌کالری با محتوای قندی کمتر بهمنظور ارتقاء بعد سلامت عنوان کرد. در این پژوهش، شکلات پری‌بیوتیک بدون قند با چکیده کاملدر سالهای اخیر، استفاده از شیرین‌کننده‌های جایگزین شکر در فرمولاسیون شکلات اهمیت ویژهای پیدا کرده‌است که دلیل آن را میتوان گرایش مصرف‌کنندگان به مصرف محصولات کم‌کالری با محتوای قندی کمتر بهمنظور ارتقاء بعد سلامت عنوان کرد. در این پژوهش، شکلات پری‌بیوتیک بدون قند با مخلوط شیرین‌کننده‌های کم‌کالری اینولین، مالتیتول و ایزومالت در سطوح مختلف (0 تا 38%) تولید گردید و فرمولاسیون بهینه از نظر خصوصیات رئولوژیکی، توزیع اندازه ذرات و رنگ با توجه به اهمیت آنها در کیفیت نهایی شکلات تیره تعیین شد. نتایج مریوط به ویژگیهای رئولوژیکی نشان داد ویسکوزیته کاسون در شکلات با افزایش مقدار اینولین، ایزومالت و کاهش همزمان مالتیتول افزایش یافت. از طرفی دیگر، تنش تسلیم کاسون در نمونههای شکلات با افزایش مقدار مالتیتول و کاهش همزمان اینولین افزایش یافته بطوریکه نمونه حاوی 100% مالتیتول بیشترین و نمونه حاوی 100% اینولین کمترین تنش تسلیم را دارا بود(p<0.05). همچنین نتایج مربوط به توزیع اندازه ذرات نشان داد که شاخص D90 در نمونهها با افزایش اینولین، ایزومالت و کاهش مالتیتول افزایش یافت و شاخص D10 در نمونه حاوی 100% مالتیتول کمترین مقدار بود (p<0.05). رنگ‌سنجی نمونهها نیز حاکی بر این بود که اینولین در تیرگی و مالتیتول در روشن‌تر دیده شدن شکلات نقش موثری داشت(p<0.05). در نهایت با استفاده از نرمافزار میکسچر، مقادیر ایزومالت 236/23 %، اینولین 236/23% و مالتیتول 526/53% بعنوان فرمولاسیون بهینه شکلات تلخ بدون قند بر اساس ویژگی های رئولوژیکی، اندازه ذرات و رنگ تخمین زده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1744 - بررسی اجزای ترکیبی تشکیل دهنده‌ی فیله قزل آلای رنگین کمان(Oncorynchus mykiss) با استفاده از روش عکس برداری دیجیتالی
محمد حسن کمانی امید صفری سید علی مرتضوی معصومه مهربان سنگ آتش فاطمه مسلم خلیل غفوریقزل آلای رنگین کمان به دلیل بازار پسندی بالا و قابلیت پرورش در اکثر نقاط ایران، جایگاه ویژهای نسبت به دیگر آبزیان در سبد غذایی خانوارهای ایرانی پیدا کرده است. امروزه آنچه که در مورد این ماهی، مخصوصا نوع پرورشی اهمیت زیادی پیدا کرده است، اجزای ترکیبی تشکیل دهنده و شاخص چکیده کاملقزل آلای رنگین کمان به دلیل بازار پسندی بالا و قابلیت پرورش در اکثر نقاط ایران، جایگاه ویژهای نسبت به دیگر آبزیان در سبد غذایی خانوارهای ایرانی پیدا کرده است. امروزه آنچه که در مورد این ماهی، مخصوصا نوع پرورشی اهمیت زیادی پیدا کرده است، اجزای ترکیبی تشکیل دهنده و شاخص های مهم تغذیهای نظیر میزان چربی و پروتئین می باشد. از طرف دیگر توانایی و کارامدی تکنیک پردازش تصویر در بررسی شاخص های کیفی گوشت ماهی به اثبات رسیده است. به همین جهت در این پژوهش، به بررسی و تخمین میزان درصد پروتئین، چربی، رطوبت و خاکستر فیله قزل آلای رنگین کمان با استفاده از پردازش تصویر عکسهای دیجیتالی پرداخته شد. نتایج حاصل از بررسی پارامترهای شیمایی و رنگ سنجی، مدل های مختلف معنی داری را برای همه شاخص ها نشان داد. بررسی روابط رگرسیونی بین میزان درصد چربی و پارامترهای اولیه رنگ سنجی رابطهی ) 05/0P< ; 2/56 b* (R2 adjusted=02/0 + a*01/0 - L*009/0- 645/4= FATو پارامترهای ثانویه رابطهی )05/0P< ;6/62 h* (R2 adjusted=201/0 - L*011/0+ 546/4= FATرا نشان داد. بررسی روابط همبستگی بین اجزای تشکیل دهنده گوشت و شاخص های رنگ سنجی نیز نشان داد که پارامتر *h (ته رنگ) بیشترین میزان همبستگی را با کلیه پارامترهای شیمایی اندازه گیری شده دارد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که با اندازه گیری شاخصهای رنگ سنجی به کمک تکنیک پردازش تصویر و ارائه مدلهای پیشگو میتوان اجزای ترکیبی تشکیل دهنده فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان نگهداری را پیش بینی نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1745 - تأثیرپیش فرآیندهای پوست‌گیری و آبگیری اسمزی بر خصوصیات کیفی و حسی آلو خشکباری
الهام آذرپژوه پروین شرایعیدر این پژوهش فرآیند پوست‌گیری و خشککردن آلوبخارا (Santa Rosa) به روش اسمز با استفاده ازمخلوط محلولهای ساکارز، نمک مورد بررسی قرار گرفتند.بدین منظور آلو، با دو روش (غوطه‌وری در محلول جوشان هیدروکسید سدیم 5/1 درصد به مدت 1 دقیقه و غوطه‌وری در محلول آب و نمک 7 درصد به مد چکیده کاملدر این پژوهش فرآیند پوست‌گیری و خشککردن آلوبخارا (Santa Rosa) به روش اسمز با استفاده ازمخلوط محلولهای ساکارز، نمک مورد بررسی قرار گرفتند.بدین منظور آلو، با دو روش (غوطه‌وری در محلول جوشان هیدروکسید سدیم 5/1 درصد به مدت 1 دقیقه و غوطه‌وری در محلول آب و نمک 7 درصد به مدت یک ساعت) پوست‌گیری شد. سپس در محلولهای اسمزی دوتایی با غظت‌های مختلف (ساکارز/ نمک) به مدت 5 ساعت غوطه‌ور شد. نمونهها با استفاده ازخشک‌کن کابینی با هوای داغ در 60 درجه سلسیوس تا رسیدن به رطوبت نهایی 14 درصد خشک گردیدند. نتایج نشان داد که با افزایش درصد ساکارز در محلولهای اسمزی، درصد جذب مواد و درصد کاهش آب افزایش یافت. با افزایش غلظت ساکارز در محلولهای اسمزی، میزان قهوه‌ای شدن و درصد چروکیدگی بافت نمونههای آلو کاهش یافت. نتایج ارزیابی حسی نمونهها نشان داد که تیمار پوست‌گیری شده با آب‌نمک و غوطه‌وری در محلول اسمزی 54 درصد ساکارز و 5 درصد نمک بهترین تیمار فرآوری از نظر مصرف کننده بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1746 - ارزیابی و تعیین مقادیر سرب و کادمیوم موجود در شکر سفید تولید شده در استان خوزستان
کریم ابراهیم نجف‌آبادی آزاده اشتری نژادشکر یکی از اجزای اصلی سبد غذایی در کشور ما بوده و سرانه مصرف آن در کشور سالیانه به حدود 33 کیلوگرم میرسد. یکی از آلاینده‌ای مهم موجود در شکر فلزات سنگین و به‌خصوص سرب و کادمیوم گزارششده که مواجهه طولانی‌مدت با آنها عوارض خطرناکی مانند انواع سرطان‌ها و آسیبهای سیستم ع چکیده کاملشکر یکی از اجزای اصلی سبد غذایی در کشور ما بوده و سرانه مصرف آن در کشور سالیانه به حدود 33 کیلوگرم میرسد. یکی از آلاینده‌ای مهم موجود در شکر فلزات سنگین و به‌خصوص سرب و کادمیوم گزارششده که مواجهه طولانی‌مدت با آنها عوارض خطرناکی مانند انواع سرطان‌ها و آسیبهای سیستم عصبی-عضلانی را به دنبال دارد. در این مطالعه به ارزیابی مقادیر سرب و کادمیوم موجود در شکر تولیدی در کارخانه‌های استان خوزستان پرداخته شد. برای اندازهگیری سرب و کادمیوم از روش طیف‌سنجی جذب اتمی و کوره گرافیت استفاده شد. نمونههای شکر به تفکیک کارخانه و مزرعه جمعآوری، هموژن شده و بعد از خاکستر شدن در کوره و هضم اسیدی به دستگاه تزریق شدند. میانگین مقادیر سرب و کادمیوم در نمونههای جمع‌آوری‌شده به ترتیبg/kgµ 37/31±55/71 و 3/16±76/41 تعیین گردید که از حدود استاندارد ملی ایران در خصوص میزان مجاز فلزات سنگین در مواد غذایی (g/kgµ 200و 100 به ترتیب برای سرب و کادمیوم) کمتر و از حدود توصیه‌شده توسط سازمان بهداشت جهانی (g/kgµ4-5/3 برای سرب وg/kgµ 2/1-1 برای کادمیوم) بالاتر میباشد. مقایسه آماری مقادیر سرب و کادمیوم موجود در نمونههای مربوط به کارخانه‌ها و مزارع مختلف هیچ تفاوت معنیداری را نشان نداد. بر اساس نتایج این مطالعه، لازم است برای ارتقاء سطح سلامت افراد جامعه و به‌خصوص کودکان، منابع احتمالی آلودگی شکر به سرب و کادمیوم را شناسایی و در جهت حذف آنها اقدامات عملی صورت پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1747 - بررسی خصوصیات فیزیکی ریزکپسول های عصاره تمشک سیاه وحشی تهیه شده با روش خشک کن پاششی
محمد کورشیان اکرم شریفی الهام مهدویان شادی بلوریانهدف از این تحقیق ریزپوشانی عصاره تهیه شده از تمشک بوسیله خشک کن پاششی و با استفاده از نسبت های متفاوت مالتودکسترین و صمغ عربی به عنوان عامل پوشش دهنده بود. نوع ماده دیواره و دمای هوای ورودی در دو سطح 140 و 160 درجه سانتیگراد بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی پودر تولید شده شامل چکیده کاملهدف از این تحقیق ریزپوشانی عصاره تهیه شده از تمشک بوسیله خشک کن پاششی و با استفاده از نسبت های متفاوت مالتودکسترین و صمغ عربی به عنوان عامل پوشش دهنده بود. نوع ماده دیواره و دمای هوای ورودی در دو سطح 140 و 160 درجه سانتیگراد بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی پودر تولید شده شامل درصد رطوبت، حلالیت، فعالیت آبی، دانسیته توده، مقدار آنتوسیانین کل و سطحی ، اندازه ذرات و شاخص بس پاشیدگی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد پودرهای تولید شده در دمای 160 درجه سانتی گراد میزان آنتوسیانین بالاتری در مقایسه با پودرهای تولید شده در دمای 140 درجه دارند و در نمونه 6 با نسبت 50 به50 مالتودکسترین به صمغ عربی دردمای 160درجه سانتی گراد بالاترین مقدار آنتوسیانین مشاهده شد. ترکیب مواد پوشش دهنده با نسبت های 50 به 50 مالتو دکسترین به صمغ عربی بهترین نوع ریز پوشانی را در رابطه با میزان حلالیت در مقایسه با انواع دیگر نسبت های صمغ عربی و مالتو دکسترین ایجاد کرد. خشک کردن محصول در دمای 140 درجه سانتی گراد سبب افزایش شاخص بس پاشیدگی نسبت به دمای 160 درجه شد وبیشترین راندمان تولید پودر 53/58 درصد و مربوط به نمونه ی تولید شده در دمای 140 درجه درجه سانتی گراد و نسبت مالتودکسترین به صمغ عربی 75 به 25 بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1748 - بررسی فعالیت ضد میکروبی عصاره ریشه زرشک بیدانه حاصل از استخراج توسط آب مادون بحرانی
نرگس رحیمی سید علی مرتضوی عبدالمجید مسکوکی امیرحسین الهامی راد قدیر رجب زادهافزایش مقاومت به انواع آنتی بیوتیک ها از مهمترین چالش هائیست که در زمان مصرف این داروها مطرح می باشد. در همین راستا علاقه به استفاده از داروهای با منشاء گیاهی در سطح جهان رو به افزایش است .در این پژوهش به منظور ارزیابی تاثیرروش استخراج بربرین توسط آب مادون بحرانی ، در چکیده کاملافزایش مقاومت به انواع آنتی بیوتیک ها از مهمترین چالش هائیست که در زمان مصرف این داروها مطرح می باشد. در همین راستا علاقه به استفاده از داروهای با منشاء گیاهی در سطح جهان رو به افزایش است .در این پژوهش به منظور ارزیابی تاثیرروش استخراج بربرین توسط آب مادون بحرانی ، در مقایسه با بربرین استاندارد، بر فعالیت ضد میکروبی عصاره از پودرریشه زرشک، استفاده گردید و اثرات ضدمیکروبی این پودر بر علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیاکلی و مخمر کاندیدا آلبیکنس بررسی و با بربرین خالص مقایسه گردید. نتایج نشان دادند که فعالیت ضد میکروبی این ماده بر علیه باکتری های گرم مثبت بیشتر از انواع گرم منفیست و میزان MBC برای اشرشیاکلی ومیزان لازم برای کشندگی کاندیدا آلبیکنس بیش از80میلی گرم/میلی لیتر در حالیکه برای استافیلوکوکوس اورئوس حدود mg/ml70تعیین گردید. فعالیت ضد میکروبی بربرین نیز در غلظت های مشابه با عصاره نتایج مشابهی داشت. در واقع ترکیبات همراه با بربرین در عصاره، تاثیری بر میزان فعالیت بربرین موجودر عصاره نداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1749 - تاثیر فرایند ترکیبی خشککردن اسمزی توسط خشککن کابینتی و انجماد بر برخی از خصوصیات شیمیایی و بافتی میوههای توت‌فرنگی
مریم عاملی مهدی قیافه داوودی ریحانه احمدزاده قویدل حمید بخش آبادیهدف از این مطالعه بررسی تاثیر نوع تیمار اسمزی بر برخی از خواص شیمیایی و بافتی توت‌فرنگی‌های خشک و منجمدشده به منظور افزایش عمر انبارمانی این میوه‌ها بود. بدین منظور اثر محلول اسمزی در پنج سطح ساکارز (0، 20، 30، 40 و 50 درصد براساس وزن میوه) و2/0 درصد اسید آسکوربیک، 1/0 چکیده کاملهدف از این مطالعه بررسی تاثیر نوع تیمار اسمزی بر برخی از خواص شیمیایی و بافتی توت‌فرنگی‌های خشک و منجمدشده به منظور افزایش عمر انبارمانی این میوه‌ها بود. بدین منظور اثر محلول اسمزی در پنج سطح ساکارز (0، 20، 30، 40 و 50 درصد براساس وزن میوه) و2/0 درصد اسید آسکوربیک، 1/0 درصد اسید سیتریک و ترکیبی از این دو اسید، بر ویژگیهای شیمیایی (میزان رطوبت، اسیدیته، میزان قند و اسید آسکوربیک) و بافتی توت‌فرنگی‌های خشک شده با خشککن کابینتی و سپس منجمد شده در قالب طرح کاملا تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج بدست آمده مشخص گردید، زمانی که از تیماری با غلیظ‌ترین محلول اسمزی (50 درصد ساکاروز) استفاده شد، نمونهها بیشترین میزان سختی را داشتند در حالی که این نمونهها کمترین میزان رطوبت را به خود اختصاص دادند. در بین میوههای توت‌فرنگی انجمادزدایی شده بیشترین میزان قندکل (9/8 درصد) متعلق به میوه‌هایی بود که در محلول حاوی 50 درصد ساکاروزی قرار داشتند. میزان اسید آسکوربیک توت‌فرنگی‌های تازه بین 60 میلیگرم در هر 100 گرم است و مقایسه میانگین‌ها به روش آزمون دانکن به وضوح مشخص نمود که نمونههای تیمار شده با اسید آسکوربیک، میزان اسید آسکوربیک بیشتری دارند.براساس نتایج بدست آمده میتوان بیان داشت که توت‌فرنگی‌های با 40 درصد ساکارز با 2/0 درصد اسید آسکوربیک و 40 درصد ساکارز با اسید ترکیبی ( 2/0 درصد اسید آسکوربیک و 1/0 درصد اسید سیتریک ) بهترین تیمارها از نظر کیفیت بافت، میزان قند و اسید آسکوربیک میباشند. در پایان از این تحقیق نتیجه میشود که این روش نگهداری کاربرد صنعتی و تجاری داشته و امکان صادرات را برای این محصول فراهم میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1750 - تأثیر ترکیبات مختلف دیواره بر خصوصیات ریزکپسول‌های حاصل از ریزپوشانی روغن ماهی کیلکا (Clupeonella cultriventris caspia) به روش خشک کردن انجمادی
مریم حسنی امیر حسین الهامی راد مجید محمد حسینی مصطفی شهیدی نوقابیروغن ماهی به دلیل داشتن مقادیر بالای اسیدهای چرب چند غیر اشباع، حساسیت اکسیداتیو بالایی داشته که سبب ایجاد طعمی نامطلوب و عدم تمایل به مصرف آن می شود. از این رو ریزپوشانی این ترکیب با هدف حفاظت آن در مقابل شرایط محیطی با استفاده از روش خشک کن انجمادی مورد مطالعه قرار گر چکیده کاملروغن ماهی به دلیل داشتن مقادیر بالای اسیدهای چرب چند غیر اشباع، حساسیت اکسیداتیو بالایی داشته که سبب ایجاد طعمی نامطلوب و عدم تمایل به مصرف آن می شود. از این رو ریزپوشانی این ترکیب با هدف حفاظت آن در مقابل شرایط محیطی با استفاده از روش خشک کن انجمادی مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور روغن ماهی کیلکا (Clupeonella cultriventris caspia) استخراج و پروفایل اسید چرب آن تعیین گردید. امولسیون روغن ماهی با نسبت 1:3 روغن: پوشش با پوشش هایی از مالتودکسترین، کازئینات سدیم، کنسانتره آب پنیر و نشاسته اصلاح شده با نسبت های متفاوت تهیه شد. به منظور تعیین میزان هر یک از چهار ترکیب، از طرح مخلوط استفاده شد. سپس تأثیر ترکیبات مختلف دیواره بر خصوصیات امولسیون و پودر شامل ثبات امولسیون، ویسکوزیته ظاهری، رطوبت پودر، اندازه ذرات و شاخص بس پاشیدگی، راندمان ریزپوشانی و مورفولوژی ریزکپسول ها مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد امولسیون های حاوی مقادیر کم کازئینات سدیم و یا فاقد کازئینات سدیم از ثبات امولسیونی کمتری برخوردار بودند. ویسکوزیته امولسیون تهیه شده با فرمولاسیون حاوی مقادیر بالای ترکیبات دیواره پروتئینی (کازئینات سدیم و کنسانتره آب پنیر) نسبت به سایر فرمولاسیون ها دارای بیشترین مقدار (mPa.s 5/465± 34/2639) بود. مقایسه ویژگی های ریزکپسول ها دلالت بر این داشت که نوع و مقادیر متفاوت ترکیبات دیواره تأثیر معنی داری (05/0≤ P) بر میزان رطوبت و اندازه ذرات میکروکپسول ها دارد. بررسی مورفولوژی پودر های میکروکپسوله روغن ماهی با راندمان ریزپوشانی بالاتر، تصاویر کروی تر با سطوحی صاف را نشان دادند و مقدار خروج روغن ماهی در آن ها نیز کمتر مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1751 - بررسی تاثیر افزودن پودر دانۀ تاج خروس (Amaranthus cruentus) بر ویژگی های فیزیکو شیمیایی کشک مایع
لیلا علی محمدی مهشید جهادی هاجر عباسی مریم اعرج سلطانیهدف از این تحقیق غنی سازی کشک مایع با 3%، 5% و 7% پودر دانه تاج خروس و بررسی ویژگی های شیمیایی، رئولوژیکی و حسی در یک طرح کاملا تصادفی با استفاده از مقایسه میانگین به روش LSD شد. براساس نتایج به دست آمده افزودن پودر تاج خروس تفاوت معناداری در میزان ، فیبر، محتوای جامد ک چکیده کاملهدف از این تحقیق غنی سازی کشک مایع با 3%، 5% و 7% پودر دانه تاج خروس و بررسی ویژگی های شیمیایی، رئولوژیکی و حسی در یک طرح کاملا تصادفی با استفاده از مقایسه میانگین به روش LSD شد. براساس نتایج به دست آمده افزودن پودر تاج خروس تفاوت معناداری در میزان ، فیبر، محتوای جامد کل، کلسیم، منیزیم، پتاسیم وآهن داشت (05/0p<). نتایج حاصل از آزمون های رئولوژیکی نشان داد کشک ماده ای سودوپلاستیک است و ویسکوزیته ظاهری در تمامی نمونه ها با افزایش نرخ برش کاهش یافت. افزایش پودر دانه تاج خروس باعث افزایش شاخص رفتار جریان و در نتیجه افزایش رفتار ضعیف شوندگی با برش نمونه ها گردید. در سراسر محدودۀ فرکانس مورد آزمون، مقادیر مدول الاستیک از مدول ویسکوز بیشتر بود. این موضوع ماهیت جامد ویسکوالاستیک نمونه ها را نشان می دهد. در تمامی نمونه ها مقادیر مدول کمپلکس و ویسکوزیته کمپلکس با افزایش درصد پودر تاج خروس کاهش و مقدار تانژانت افت افزایش یافت. افزایش استفاده از پودر دانه تاج خروس در کشک مایع به دلیل کاهش بافت و ویسکوزیته ناشی از کمبود پروتئین از میزان مطلوبیت کلی می کاهد. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه کشک حاوی 3 درصد پودر تاج خروس در مقایسه با نمونه شاهد، به عنوان بهترین فرمول پیشنهاد می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1752 - بررسی فقهی بانک شیر براساس پارامترهای تغذیه، فرمول ترکیبی شیرهای مادران و سازوکارهای ایمونولوژیکی و فیزیولوژیکی پزشکی
محسن ولایتیبررسی زوایای مختلف بانک شیر و حکم فقهی آن از مسائل مستحدثه فقهی و مسائل نوظهور در دنیای پزشکی امروز است. از زوایای این پژوهش مضر بودن بانک شیر برای کودک است که نتایج حاصله از آیات و روایات ویافته های پزشکی برتری شیر مادر بر اینگونه شیرها است. زاویه دیگر نکوهش مرضعه به ع چکیده کاملبررسی زوایای مختلف بانک شیر و حکم فقهی آن از مسائل مستحدثه فقهی و مسائل نوظهور در دنیای پزشکی امروز است. از زوایای این پژوهش مضر بودن بانک شیر برای کودک است که نتایج حاصله از آیات و روایات ویافته های پزشکی برتری شیر مادر بر اینگونه شیرها است. زاویه دیگر نکوهش مرضعه به علت مشخص نبودن آن در این بانک ها است. از آن جا که از نظر پزشکی شیردهی توسط مادر، مقدمه سلامتی کودک ومادر است و سلامتی آنها نیز امری لازم است، از باب مقده واجب می توان شیرددهی توسط مادر را ضروری دانست. اساسی ترین مؤلّفه که بانک شیر را در مذاهب اسلامی دچار اشکال می کند قرابت رضاعی ناشی از آن است که مشهور اهل سنت آن را پذیرفته و حرام می دانند. امّا شیعه با ارائه دو نظریّه جواز و احتیاط با آن مواجه شده است. با تأمّلی عمیق می توان اذعان داشت اگر مادر در شیردهی دچار اضطرار گردد بعید نیست که بتوان آن را جایز دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1753 - بهینه سازی فرآیند تولید پاستیل فراسودمند از میوه زرشک بی دانه به روش سطح پاسخ
مهدی هراتی فرزقی اکرم شریفی سیدحسین استیریتنقلات بر پایه میوه و سبزی نسبت به سایر محصولات مشابه دارای ویژگی های خوراکی بهتر و ارزش تغذیه ای بالاتری میباشند. میوه زرشک دارای ویژگی های تغذیه ای متعددی است که شاخص ترین آن ها میزان ویتامین C و ترکیبات آنتی اکسیدانی آن می باشد. در این پژوهش تولید فراورده ای نوین از چکیده کاملتنقلات بر پایه میوه و سبزی نسبت به سایر محصولات مشابه دارای ویژگی های خوراکی بهتر و ارزش تغذیه ای بالاتری میباشند. میوه زرشک دارای ویژگی های تغذیه ای متعددی است که شاخص ترین آن ها میزان ویتامین C و ترکیبات آنتی اکسیدانی آن می باشد. در این پژوهش تولید فراورده ای نوین از زرشک تحت عنوان پاستیل میوه ای بر پایه عصاره زرشک با استفاده از نسبت های مختلف هیدروکلوئیدهای ژلاتین (6-4 درصد) و گوار (3-1 درصد) به روش آماری سطح پاسخ مورد مطالعه قرار گرفت. صفات مورد اندازه گیری شامل رطوبت، فعالیت آبی، آنتوسیانین، اسیدیته، ویتامین ث، مولفه های رنگی و خواص حسی محصول نهایی بود. نتایج حاصل حاکی از آن بود که تیمارهای که ژلاتین بیشتری داشتند باعث حفظ بیشتر آنتوسیانین، درصد قند و رطوبت شد و تیمارهای که گوار بیشتری داشتند نیز بر حفظ بیشتر مولفه های a* ،b* وآنتوسیانین وهمچنین در اثر متقابل با ژلاتین باعث حفظ بیشتر درصد قند گردید. نقطه بهینه گوار و ژلاتین نیز به ترتیب 96/2 و06/5 مشخص گردید. مقدار پارامترهای اندازه گیری شده در نقطه بهینه برای 664/0 = aw، آنتوسیانین mg/l 063/0، اسیدیته 17/34، میزان رطوبت 09/ 11درصد، ویتامین ث mg/l 04/11 و و مولفه های رنگی شاملL* و a*و b*به ترتیب معادل 02/25 و 71/25 و 14 بدست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1754 - بررسی پارامترهای کمی و کیفی گیاه اوجی خشک شده با روشهای بستر سیال و مایکروویو
فرزانه صفری سیده زهرا سید النگی هادی عالمیگیاه اوجی با نام علمی Mentha aquatic، متعلق به خانواده نعناعیان با خواص داروئی مهم می باشد. در این پژوهش تأثیر روش های مختلف خشک کردن (بستر سیال و مایکروویو) بر پارامترهای کمی و کیفی (محتوای رطوبت، ویتامین ث، آهن، کلسیم، فسفر و فعالیت آنتی اکسیدانی) برگ‌های اوجی مورد چکیده کاملگیاه اوجی با نام علمی Mentha aquatic، متعلق به خانواده نعناعیان با خواص داروئی مهم می باشد. در این پژوهش تأثیر روش های مختلف خشک کردن (بستر سیال و مایکروویو) بر پارامترهای کمی و کیفی (محتوای رطوبت، ویتامین ث، آهن، کلسیم، فسفر و فعالیت آنتی اکسیدانی) برگ‌های اوجی مورد بررسی قرار گرفت. خشککردن در سه سطح دمایی (50 ، 65 و80 درجه سانتی گراد) خشککن بستر سیال و سه توان مایکروویو (180، 360 و 450 وات) انجام شد. طبق نتایج به دست آمده، بیشترین و کمترین مدت زمان لازم جهت کاهش رطوبت به ترتیب متعلق به تیمار بستر سیال 50 درجه سانتی گراد (82 دقیقه) و مایکروویو 450 وات (22 دقیقه)بود. بیشترین و کمترین شدت خشککردن به ترتیب متعلق به تیمارهای مایکروویو 450 وات و بستر سیال 50 درجه سانتی گراد بود. بالاترین میزان ویتامین ث در گیاه تازه و کمترین آن در تیمار بستر سیال 50 درجه سانتیگراد وجود داشت. حداقل و حداکثر میزان آهن به ترتیب در نمونه های تازه و مایکروویو 450 وات و برای کلسیم به ترتیب در تیمارهای بستر سیال 80 درجه سانتی گراد و مایکروویو 360 وات وجود داشت. از نظر شاخص فسفر بالاترین و کمترین میزان به ترتیب در مایکروویو 360 وات و بستر سیال80 درجه سانتی گراد دیده شد. همچنین، تیمار مایکروویو 180 از نظر مهار رادیکال آزاد DPPH نسبت به دیگر تیمارها بهتر عمل نمود. به طورکلی می توان گفت که استفاده از مایکروویو با توان 180 وات در خشککردن برگ اوجی مؤثرتر از بستر سیال و توان های دیگر مایکروویو عمل نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1755 - بهینهسازی فرمولاسیون کشک مایع فراسودمند حاوی اینولین بومی و گوار
شکوفه مروی سید علی مرتضوی الناز میلانیکشک مایع یکی از فرآوردههای لبنی است که دارای ارزش تغذیهای بالایی میباشد؛ این فرآورده بدلیل دارا بودن باکتریهای مفید اسید لاکتیک و انجام فرایند تخمیر ارزش تغذیهای بالایی داشته و حاوی مقادیر زیادی کلسیم میباشد. کشک به عنوان فراورده سنتی ارائه می شود؛ متاسفانه در ایر چکیده کاملکشک مایع یکی از فرآوردههای لبنی است که دارای ارزش تغذیهای بالایی میباشد؛ این فرآورده بدلیل دارا بودن باکتریهای مفید اسید لاکتیک و انجام فرایند تخمیر ارزش تغذیهای بالایی داشته و حاوی مقادیر زیادی کلسیم میباشد. کشک به عنوان فراورده سنتی ارائه می شود؛ متاسفانه در ایران تولید کشک از دیدگاه پژوهشی، بویژه صنعتی و با رویکرد تنوع فرمولاسیون و بهبود خصوصیات کیفی و ارزش غذایی کمتر مورد توجه قرارگرفته است. در راستای اهمیت ترکیبات پری‌بیوتیک و اثرات سلامتی‌بخش محصولات وابسته، هدف از انجام پژوهش، معرفی و تولید کشک مایع فراسودمند حاوی اینولین و گوار به بازار مصرف داخلی می باشد. بر این اساس در قالب طرح مرکب مرکزی تاثیر افزودن همزمان صمغ گوار (در سطوح 0- 4/0 درصد) و اینولین بومی استحصال شده از سیب زمینی ترشی(در سطوح0- 2 درصد)، بر ویژگیهای کشک مایع نظیر چسبندگی، صمغیت، اسیدیته، ماده خشک و خصوصیات رنگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد افزودن این دو متغیر باعث افزایش چسبندگی، صمغیت و اسیدیته شد. همچنین میزان روشنایی، فاکتور قرمزی و میزان ماده خشک روند کاهشی نشان دادند. بر طبق نتایج، فرمولاسیون بهینه کشک با احتساب مقادیر بیشینه بیشینه روشنی رنگ3/84، امتیاز عطروطعم4، اسیدیته 7/1، چسبندگی007/0، صمغیت 83/2 و کمینه ماده خشک 6/21 شامل غلظت 25/1 درصد اینولین و 27/0 درصد گوار تعیین گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1756 - تحلیل شکاف بین انتظارات و ادراکات کاربران از سیستم اطلاعات دانش آموزی مدارس (مورد مطالعه: مدیران و معاونین اجرایی مدارس ابتدایی شهر کرمانشاه)
خالد غفوری بی بی عشرت زمانی محمدصادق کریمی میترا میرزاآقایی کیاکلاییپژوهش حاضر با هدف تحلیل شکاف بین انتظارات و ادراکات کاربران از سیستم اطلاعات دانش آموزی انجام شد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کاربران (مدیران و معاونین اجرایی) مدارس ابتدایی شهر کرمانشاه به تعداد 28 چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف تحلیل شکاف بین انتظارات و ادراکات کاربران از سیستم اطلاعات دانش آموزی انجام شد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کاربران (مدیران و معاونین اجرایی) مدارس ابتدایی شهر کرمانشاه به تعداد 281 نفر می باشد. بر اساس جدول مورگان و به صورت تصادفی ساده، 162 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. از پرسشنامه به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه توسط اساتید مورد تأیید قرار گرفت. برای بررسی پایایی پرسشنامه نیز، بهدست آمدن مقدار 78/0 برای آلفای کرونباخ، حاکی از پایایی قابل قبول پرسشنامه میباشد. مبنای کار مدل سروکوال و برای محاسبه میانگین و انحراف معیار ادراکات و انتظارات، آزمون نرمال بودن توزیع دادهها، بررسی معناداری شکاف و مشخص ساختن ترتیب شکاف از تکنیکهای آمار توصیفی و استنباطی در نرمافزار SPSS 20 استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین انتظارات و ادراکات کاربران شکاف وجود دارد. بنابراین نیاز به طراحی مجدد سیستم دانش آموزی بر اساس انتظارات کاربران احساس می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1757 - بررسی تأثیر دوره های ٓاموزشی فن ٓاوری اطلاعات بر بهبود عملکرد کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی مازندران
سیدسجاد فضلی سعید صفاریان فاطمه هاشم نژادپژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر دوره های آموزشی فنآوری اطلاعات بر بهبود عملکرد کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، با روش توصیفی پیمایشی انجام شد. جامعه آماری، متشکل از کلیه کارکنان ستادی (1024 نفر) و مدیران (113 نفر) دانشگاه علوم پزشکی مازندران بوده که از این جا چکیده کاملپژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر دوره های آموزشی فنآوری اطلاعات بر بهبود عملکرد کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، با روش توصیفی پیمایشی انجام شد. جامعه آماری، متشکل از کلیه کارکنان ستادی (1024 نفر) و مدیران (113 نفر) دانشگاه علوم پزشکی مازندران بوده که از این جامعه، تعداد 281 نفر از کارکنان و 88 نفر از مدیران با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به صورت تصادفی طبقه‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده‌ها، از پرسش‌نامه محقق‌ساخته استفاده شد. به منظور تعیین روایی از قضاوت استادان این رشته استفاده گردید و میزان پایایی پرسش‌نامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ معادل 89/0حاصل گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با آمار توصیفی (محاسبه فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون‌های ناپارامتریک باینومیال و فریدمن) انجام گردید. نتایج حاصل نشان داد که آموزش فن‌آوری اطلاعات (ICDL) بر هر شش مؤلفه عملکرد (مهارت‌های جدید، دقت و اثربخشی در انجام کار، سرعت و مقدار انجام کار، موفقیت شغلی، جاذبه و علاقه‌مندی در انجام کار، استرس شغلی) تأثیر معناداری داشته و نهایتاً موجب بهبود عملکرد کارکنان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1758 - مطالعه اثر ضد باکتریایی عصاره ریشه زرشک (Berberis vulgaris) و دانه رازیانه (Foeniculum vulgare) بصورت انفرادی و توام با نایسین و دی استات سدیم بر باکتری یرسینیا انتروکولیتیکا
مریم اختلاط ریحانه محمدی دیدارگاهی فروغ نامجویان عبدالغنی عامریاﻣﺮوزه بدلیل ﺳﻨﺘﺰى و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﻰ ﺑﻮدن آنتی‌بیوتیک‌ها و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺪن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آنها، اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﮔﯿﺎﻫﻰ ﺑﺮاى درﻣﺎن بیماریها و عفونت‌ها بسیار موردتوجه قرار گرفته اﺳﺖ. در این تحقیق، عصاره گیری از گیاهان با روش خیساندن در اتانول 80 درصد انجام و عصاره ریشه زرشک با روش HPTLC و چکیده کاملاﻣﺮوزه بدلیل ﺳﻨﺘﺰى و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﻰ ﺑﻮدن آنتی‌بیوتیک‌ها و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺪن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آنها، اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﮔﯿﺎﻫﻰ ﺑﺮاى درﻣﺎن بیماریها و عفونت‌ها بسیار موردتوجه قرار گرفته اﺳﺖ. در این تحقیق، عصاره گیری از گیاهان با روش خیساندن در اتانول 80 درصد انجام و عصاره ریشه زرشک با روش HPTLC و عصاره دانه رازیانه با استفاده ازGC/MS مورد آنالیز قرار گرفت. برای اثر ضد میکروبی در 3 تکرار از روش انتشار در آگار و میکرودایلوشن استفاده شد. در بررسی حداقل غلظت بازدارندگی (MIC)، بین اثر ضد باکتریایی عصاره ریشه زرشک و دانه رازیانه بهصورت انفرادی و توام با نایسین و دی استات سدیم بر یرسینیا انتروکولیتیکا اختلاف معنیداری مشاهده شد. در بین عوامل مورد بررسی، نایسین بیشترین اثر آنتی باکتریال و پس از آن به ترتیب عصاره ریشه زرشک و دانه رازیانه اثر ضد باکتریایی خود را نشان دادند. اثر آنتی باکتریال دی استات سدیم بر یرسینیا انتروکولیتیکا کمتر بود. این نتایج با نتایج تست انتشار دیسک در آگار تا حد زیادی همخوانی داشت. نتایج نشان داد MIC دی استات سدیم و نایسین توام با عصاره های ریشه زرشک و دانه رازیانه کاهش قابل‌توجهی نسبت به حالت انفرادی هر یک به تنهایی داشت (05/0P<). در خصوص حداقل غلظت کشندگی (MBC) نیز نتایج مشابهی به دست آمد که نشان داد استفاده توأم دی استات سدیم با این عصارهها میتواند سبب کاهش میزان مصرف دی استات سدیم به تنهایی و عوارض ناشی از آن گردد. همچنین استفاده توأم عصارهها با نایسین در کاهش مصرف عصاره و تغییرات ارگانولپتیکی ناشی از آنها مؤثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1759 - بررسی الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی کرونوباکتر ساکازاکی جدا شده از انواع شیر خشک و غذای کودک
سمیرا عباسی بافطرت محمد گلی حسن ممتازکرونوباکتر ساکازاکی از اصلیترین پاتوژن‌های منتقله از شیر خشک و غذای کودک آلوده، به نوزاد است و از عوامل اصلی مرگ و میر، بیماری گوارشی و مننژیت در نوزادان است. بررسی حاضر به تشخیص میکروبیولوژیکی و مولکولی کرونوباکتر ساکازاکی در نمونههای غذای کودک و شیر خشک نوزاد و بررس چکیده کاملکرونوباکتر ساکازاکی از اصلیترین پاتوژن‌های منتقله از شیر خشک و غذای کودک آلوده، به نوزاد است و از عوامل اصلی مرگ و میر، بیماری گوارشی و مننژیت در نوزادان است. بررسی حاضر به تشخیص میکروبیولوژیکی و مولکولی کرونوباکتر ساکازاکی در نمونههای غذای کودک و شیر خشک نوزاد و بررسی الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی جدایههای باکتریایی پرداخته است. 200 نمونه غذای کودک و شیر خشک از برندهای مختلف جمع آوری و پس از کشت میکروبی، جدایههای باکتری با آزمون PCR مورد تشخیص قرار گرفت. سپس الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی ایزوله‌ها با استفاده از روش انتشار دیسک مورد ارزیابی قرار گرفت. 3 نمونه از کل 100 غذای کودک (3 درصد) و 5 نمونه از کل 100 شیر خشک نوزاد (5 درصد) آلوده به کرونوباکتر ساکازاکی بود. برندهای A، B و C از شیر خشک نوزاد و برندهای A و D از غذای کودک آلوده به کرونوباکتر ساکازاکی بودند. برندهای B و C از شیر خشک نوزاد (هر کدام 10 درصد) و برند A از غذای کودک (8 درصد) آلوده به کرونوباکتر ساکازاکی بود. ایزوله‌های کرونوباکتر ساکازاکی بیشترین حساسیت را به آنتی‌بیوتیک سیپروفلوکسازین (38/20)، مروپنم (83/19) و ایمی‌پنم (63/19) و بیشترین مقاومت را به آنتی‌بیوتیک‌های آموکسی سیلین، آمپی سیلین، تیجسیکلین، تیکارسیلین، آزترونام و سفتازیدیم نشان داد. بازرسی دقیق بر کیفیت مواد اولیه شیر خشک و غذای کودک و نظارت دقیق بر روند تولید و رعایت اصول بهداشتی و استفاده از ضد میکروب‌های طبیعی از میزان شیوع آلودگی به این باکتری می‌کاهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1760 - بررسی امکان جایگزینی نیتریت و اسید اسکوربیک موجود در سوسیس با استفاده از پودر کرفس و آب زرشک تازه طی نگهداری در دمای 4 درجه
سید ابراهیم حسینی ساناز سیفی نوفرستی محمد رضا خانیهدف از این تحقیق معرفی محصولی جدیدی ازفرآورده های گوشتی می باشد که با بررسی امکان حذف نگهدارنده های موجود در سوسیس با استفاده از پودر کرفس و آب زرشک، محصولی با حداقل مواد نگهدارنده را بتوان تولید کرد. مطالعه حاضر تولید سوسیس 55 با جایگزینی نیتریت در اندازه 60،90 و صفر پ چکیده کاملهدف از این تحقیق معرفی محصولی جدیدی ازفرآورده های گوشتی می باشد که با بررسی امکان حذف نگهدارنده های موجود در سوسیس با استفاده از پودر کرفس و آب زرشک، محصولی با حداقل مواد نگهدارنده را بتوان تولید کرد. مطالعه حاضر تولید سوسیس 55 با جایگزینی نیتریت در اندازه 60،90 و صفر پی پی ام با پودر کرفس در سه سطح 1درصد ،2درصد و 4 درصد و اسید اسکوربیک با آب زرشک در یک سطح 5 درصد بوده است. [P1]ویژگی نمونه های تولید شده توسط آزمون های شیمیایی)تیوباربیتوریک اسید، میزان نیتریت باقی مانده، رنگ، پراکسید) و آزمون های میکروبی و آزمون ارزیابی حسی در روز اول و بیست و یکم بعد از تولید واکاوی گشت. نمونه 1 درصد پودر کرفس و آب زرشک در آزمایشات شاخص قرمزی در آزمون رنگ سنجی میانگین 63/12، میانگین نیتریت باقی مانده 76/40، میانگین عدد پر اکسید با میانگین 06/4و آزمون اندیس تیوباربیتوریک با میانگین 183/0 نسبت به سایر نمونه ها نتایج مشابه نمونه شاهد بدست آورد[P2]. کشت میکروبی کپک و مخمر و انتروباکتریاسه در طی 21 روز شرایط مناسب تولید و کیفیت مواد را تایید می نماید و آزمون حسی از نظر بافت و رنگ با میانگین 5/4 نسبت به سایر نمونه ها نتایج مشابه نمونه شاهد داشت. با توجه به خصوصیات سلامتی بخشی ترکیبات گیاهی و نیز زیان های ناشی از استفاده از نگهدارنده های سنتزی و با توجه به نتایج حاصله از تحقیق پیش رو می توان جایگزینی بخشی از نیتریت با پودر کرفس و آب زرشک، را موثر بر ارزش سلامتی فرآوردههای گوشتی دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1761 - تغییرات شاخصهای حسی و جمعیت میکروبی فیله ماهی آمور (Ctenopharyngodon idella) تحت فرآیند خشک کردن حرارتی و نگهداری آن در 4 درجه سلسیوس
مسعود هدایتی فرد نجمه یوسف‌تبار میری ابوالفضل فدویشاخصهای حسی (شامل رنگ، بو، بافت، طعم و مزه و پذیرش کلی) و جمعیت میکروبی (شامل باکتریهای مزوفیل کل و مجموع کپک و مخمر) بافت ماهی آمور تحت تاثیر فرآیند خشک کردن حرارتی مورد ارزیابی گرفت. نمونههای ماهی طی 4 تا 24 ساعت در حرارت 65 درجه سلسیوس در خشککن آزمایشگاهی خشک و چکیده کاملشاخصهای حسی (شامل رنگ، بو، بافت، طعم و مزه و پذیرش کلی) و جمعیت میکروبی (شامل باکتریهای مزوفیل کل و مجموع کپک و مخمر) بافت ماهی آمور تحت تاثیر فرآیند خشک کردن حرارتی مورد ارزیابی گرفت. نمونههای ماهی طی 4 تا 24 ساعت در حرارت 65 درجه سلسیوس در خشککن آزمایشگاهی خشک و در شرایط معمولی با پوشش سلوفان، بستهبندی شده و در درجه حرارت 4 درجه سلسیوس نگهداری شدند. درجه حرارت و زمان فرآیند خشککردن تا کاهش رطوبت به 40 درصد مورد کنترل قرار گرفت. نمونههای خام و فرآورده خشک‌شده مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اختلافی بین شاخصهای حسی و شمارش میکروبی بعد از فرآیند خشک کردن دیده نشد (p>0.05). نتایج همچنین نشان داد جمعیت میکروبی و شاخصهای حسی طی نگهداری در سردخانه دچار تغییر شدند (p<0.05). بار باکتریایی ماهیان تازه خشک‌شده پائین‌تر از نمونههای نگهداری‌شده در سردخانه بود (p<0.05)، بطوریکه شمارش باکتری‌ها و کپک و مخمر بطور معنیداری به ترتیب از 90/2 به 58/3 Log cfu/g و از 62/1 به 31/3 Log cfu/g در روز 30 نگهداری رسید. از میان شاخصهای حسی نیز طعم و مزه و بافت بیشترین تغییرات حین نگهداری را نشان دادند (p<0.05). نهایتا فرآوده خشک شده علیرغم افت شاخصهای حسی و افزایش جمعیت میکروبی، کیفیت قابل قبولی را طی 30 روز نگهداری در درجه حرارت 4 درجه سلسیوس داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1762 - ارزیابی کیفیت میکروبی شیرینی‌های خشک عرضه شده در شهر بیرجند
عطااله اژدری نیلوفر هاشم زهیآلودگی میکروبی فراورده های شیرینی از جمله مواردی است که باعث ابتلاء انسان به انواع بیماری های قابل انتقال از راه دستگاه گوارش می شود. هدف از این تحقیق ارزیابی کیفیت میکروبی شیرینی های خشک عرضه شده در شهر بیرجند بود. بدین منظور در مجموع تعداد 100 نمونه شیرینی خشک در فو چکیده کاملآلودگی میکروبی فراورده های شیرینی از جمله مواردی است که باعث ابتلاء انسان به انواع بیماری های قابل انتقال از راه دستگاه گوارش می شود. هدف از این تحقیق ارزیابی کیفیت میکروبی شیرینی های خشک عرضه شده در شهر بیرجند بود. بدین منظور در مجموع تعداد 100 نمونه شیرینی خشک در فواصل زمانی متفاوت، برحسب میزان تراکم شیرینی فروشی ها در مناطق مختلف شهر بصورت کاملا تصادفی نمونه گیری و در آزمایشگاه میکروبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند طبق روش های مرجع و استاندارد ملی مورد آزمون قرار گرفتند. آنالیز آماری داده ها نشان داد که میزان آلودگی به باکتری های انتروباکتریاسه و کلی فرم به ترتیب در 13و 8 درصد نمونه ها بیشتر از حد مجاز بوده ضمن آن که هیچ یک از نمونه ها به باکتری اشریشیاکلی آلوده نبودند، علاوه بر آن 35 درصد نمونه های مورد بررسی به کپک و مخمر آلوده بودند که در این بین میزان آلودگی در 15 درصد نمونه ها بیشتر از حد مجاز بود. نتایج این تحقیق نشان داد که در مجموع 19 درصد شیرینی های خشک عرضه شده در شهر بیرجند به دلیل آلودگی میکروبی غیرقابل مصرف بودند، در نتیجه اعمال نظارت های پیشگیرانه دقیق تر ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1763 - بررسی چند شکلی ژن کواگولاز استافیلوکوکوس آرئوس جدا شده از نمونههای غذایی و انسانی به روش RFLP
رقیه بخت آور اهری چنگیز احمدی زادهاستافیلوکوکوساورئوس یکی از عوامل مهم در ایجاد عفونت های بیمارستانی به شمار می رود. در این میان پرسنل بیمارستانی و مواد غذایی جز عوامل مهمی هستند که میکروب را به سایرین منتقل می نمایند. هدف ما از این تحقیق تعیین فراوانی چند شکلی ژن کواگولاز در استافیلوکوکوس آرئوس جدا شد چکیده کاملاستافیلوکوکوساورئوس یکی از عوامل مهم در ایجاد عفونت های بیمارستانی به شمار می رود. در این میان پرسنل بیمارستانی و مواد غذایی جز عوامل مهمی هستند که میکروب را به سایرین منتقل می نمایند. هدف ما از این تحقیق تعیین فراوانی چند شکلی ژن کواگولاز در استافیلوکوکوس آرئوس جدا شده از نمونه های مواد غذایی و انسانی می باشد. این مطالعه مقطعی توصیفی درطول 6 ماه اول سال 1395 بر روی نمونه های مواد غذایی مختلف و انسانی ارسالی مشکوک به استافیلوکوکوس آرئوس به آزمایشگاه میکروبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد و پس از غنی سازی اولیه، نمونه های رشد کرده در محیط های جامد بلاد آگار و مانیتول سالت آگار کشت داده شدند. برای تائید حضور ژن کواگولاز از پرایمرهای Coa G2و Coa G3 استفاده شد: ژنوتایپینگ ژن کواگولاز با روش RFLP انجام شد که برای این منظور محصول PCR در حضور آنزیم ALUI مورد هضم آنزیمی قرار گرفت. محصول PCR پس از هضم آنزیمی بر روی ژل آگارز الکتروفورز گردید. از مجموع 63 نمونه که شامل 11 نمونه پرسنلی و52 نمونه مواد غذایی 10 نمونه همبرگر و7 نمونه مرغ و 11 نمونه شیر8، نمونه پنیر و 12 نمونه بستنی و 1 نمونه ماهی و 3 نمونه بلدرچین که مورد مطالعه قرار گرفته که از بین آن ها 35 نمونه هیچ گونه ژنوتیپی مشاهده نگردید و 28 نمونه ناقل استافیلوکوکوس آرئوس بودند .با توجه به نتایج به دست آمده هیچ گونه ارتباط معنا داری بین نوع نمونه ها و ژنوتیپ سویه های استافیلوکوکوس آرئوس جدا سازی شده مشاهده نشدکه نیازمند تحقیقات بیشتر در این مورد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1764 - بررسی آلودگی به آفلاتوکسین M1 در کشک پاستوریزه و کشک خشک در استان اصفهان با استفاده از روش الایزا در سال 1395
گلناز ریزوندی ایرج جوادیمقدمه: سموم قارچی(مایکوتوکسین‌ها) دسته‌ای از متابولیت‌های ثانویه‌ی قارچ‌ها هستند که دارای اثرات مختلف جهش‌زایی ،سرطانزایی ،استروژنیک و یا سمیت حاد میباشند.در بین انواع سموم قارچی ، آفلاتوکسین‌ها به عنوان عامل بالقوه‌ی سرطان کبد مطرح بوده و سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر چکیده کاملمقدمه: سموم قارچی(مایکوتوکسین‌ها) دسته‌ای از متابولیت‌های ثانویه‌ی قارچ‌ها هستند که دارای اثرات مختلف جهش‌زایی ،سرطانزایی ،استروژنیک و یا سمیت حاد میباشند.در بین انواع سموم قارچی ، آفلاتوکسین‌ها به عنوان عامل بالقوه‌ی سرطان کبد مطرح بوده و سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار میدهند. آفلاتوکسین M1 در شیر دامهای تغذیه شده با خوراک آلوده به آفلاتوکسین B1 یافت می شود. این مطالعه با هدف تعیین حضور و میزان آفلاتوکسین M1 در کشک پاستوریزه و کشک خشک مصرف شده در شهرهای استان اصفهان در ایران انجام شد.مواد و روش ها: در این پژوهش میزان آفلاتوکسین M1 در کشک پاستوریزه و سنتی بررسی شد و به این منظور از روش الایزا استفاده گردید. یافته ها: با توجه به نتایج بدست آمده میانگین حداقل و حداکثر غلظت آفلاتوکسین M1 در نمونه های کشک خشک به ترتیب وppb 0.020±0.210و 0.02ppb0± 0.66 میباشد. همچنین میانگین حداقل و حداکثر غلظت آفلاتوکسین M1 در نمونههای کشک پاستوریزه به ترتیب برابرppb 0.02±0.2 وppb 0.02±0.65 میباشد. تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده نشان داد 30% از نمونههای مورد مطالعه در این پژوهش آلودگی بیش از حد مجاز داشتند.نتیجه گیری: با توجه به پر مصرف بودن کشک و سایر لبنیات در کشور ما باید توجه بیشتری به کنترل و نظارت بر تولید و مصرف لبنیات داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1765 - تاثیر استویا و اینولین بر خصوصیات شیمیایی و میکروبی دسر لبنی شکلاتی کم کالری
امین سید محمودزاده آسیه احمدی فاطمه کیانی علی آبادیاز آنجایی‌که کربوهیدرات و چربی به عنوان مهمترین منابع افزایش دهنده کالری در محصولات غذایی شناخته میشوند، توجه زیادی به جایگزینهای بدون کالری یا کم کالری معطوف گردیده است. در این مطالعه، اینولین و استویا به عنوان جایگزینهای چربی و شکر در فرمولاسیون دسر شیری شکلاتی است چکیده کاملاز آنجایی‌که کربوهیدرات و چربی به عنوان مهمترین منابع افزایش دهنده کالری در محصولات غذایی شناخته میشوند، توجه زیادی به جایگزینهای بدون کالری یا کم کالری معطوف گردیده است. در این مطالعه، اینولین و استویا به عنوان جایگزینهای چربی و شکر در فرمولاسیون دسر شیری شکلاتی استفاده شد. به منظور بهینهسازی فرمول و تولید دسر شیری شکلاتی کم کالری، سه فاکتور میزان اینولین (0 تا 8 گرم در 100 گرم نمونه)، میزان استویا (0 تا 06/0 گرم در 100 گرم نمونه) و مدت انبارداری (1 تا 14 روز) با استفاده از طرح مرکب مرکزی با روش آماری سطح پاسخ انتخاب شدند. سپس ویژگیهای شیمیایی و میکروبی مورد ارزیابی قرار گرفت. از روش فلوچ برای استخراج اسیدهای چرب استفاده شد و براى تعیین میزان اسیدهای چرب از دستگاه گازکروماتوگرافى (GC) بهرهگیری شد. نتایج نشان داد که pH با افزایش مقدار اینولین کاهش مییابد. افزایش میزان اسیدهای چرب غیر اشباع در نمونه دسر شیری شکلاتی کم کالری مشاهده شد. بیشترین درصد اسیدهای چرب در دسر شیری شکلاتی پالمیتیک اسید و اولئیک اسید بود. ارزیابی قندهای اصلی ساکارز، گلوکز و فروکتوز با تکنیک HPLCنشان داد که قند غالب در نمونه کنترل ساکارز بود و نمونه بهینه مقدار لاکتوز بیشتری داشت. تعداد کلی باکتری‌ها، کپک و مخمر در دسر شیری شکلاتی تا پایان دوره نگهداری کمتر از حد مجاز تعیین شده توسط استاندارد میباشد. براساس مدل بدست آمده، فرمولاسیون با 628/5 (گرم/100 گرم) اینولین، 032/0 (گرم در صد گرم) استویا و 83/5 (گرم/ 100 گرم) شکر انتخاب گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1766 - مطالعه اثرات ضد میکروبی قطران دود پزشکی کلپوره (L Teucrium polium) بر میکروارگانیسم‌های غذازاد در شرایط آزمایشگاهی
فرهنگ تیرگیر پردیس نادری دهکردی فاطمه ملکپور علی کاظمی باباحیدریاستفاده از دودهای پزشکی در درمان بسیاری از بیماریها ی ایجاد شده بوسیله باکتری‌ها در ایران و به خصوص استان چهارمحال و بختیاری رواج داشته است. هدف از این تحقیق، بررسی اثرات ضد میکروبی دود پزشکی کلپوره بر میکروارگانیسم‌های غذازاد در شرایط آزمایشگاهی بود. ترکیبات حاصل از ح چکیده کاملاستفاده از دودهای پزشکی در درمان بسیاری از بیماریها ی ایجاد شده بوسیله باکتری‌ها در ایران و به خصوص استان چهارمحال و بختیاری رواج داشته است. هدف از این تحقیق، بررسی اثرات ضد میکروبی دود پزشکی کلپوره بر میکروارگانیسم‌های غذازاد در شرایط آزمایشگاهی بود. ترکیبات حاصل از حرارت غیرمستقیم کلپوره به صورت دو فاز مایع آلی 1 و 2 استخراج شد. عصاره گیاه نیز با استفاده از حلال اتانول استخراج شد. سپس اثرات ضد میکروبی دو فاز آلی بر علیه باکتریهای سودوموناس آئروژینوزا، کلبسیلا پنومونیه، اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوسارزیابی شد. حداقل غلظت مهار کنندگی MIC)) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) با استفاده از روش رقت لوله‌ای تعیین گردید. اختلاف آماری معنادار (P <0/05) بین اثرات ضد میکروبی فاز-های آلی دود و عصاره کلپوره روی باکتریهای تست شده دیده شد. فاز آلی 1 دود در غلظت ppm 2000 بیشترین قطر هاله عدم رشد را بر باکتریهای ارزیابی شده، داشت. فازهای آلی ارزیابی شده بیشترین اثرات ضد میکروبی را روی استافیلوکوکوس اورئوس داشتند. همچنین اثرات ضد میکروبی فازهای آلی روی باکتریهای گرم مثبت بیشتر از گرم منفی بود. با توجه به ارزان، کم هزینه، پر بازده و ایمن بودن فرایند تولید دود از گیاه کلپوره و همچنین اثرات ضد میکروبی بالاتر آن نسبت به عصاره‌گیری، استفاده از فاز آلی 1 حاصل از قطران دود گیاه کلپوره به منظور حذف باکتری های مضر و عامل فساد در محصولات غذایی و همچنین افزایش مدت زمان ماندگاری آنها، پیشنهاد میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1767 - بررسی میزان شیوع و الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی باکتری باسیلوس سرئوس در شیرخشک نوزاد و موادغذایی حاوی شیرخشک
بیگم امیدی شیلا صفائیان ناهید رحیمی فرد رضوان رضوان موسوی ندوشن بابک پوراکبریمطالعه حاضر با هدف ارزیابی شیوع و الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی باسیلوس سرئوس در بستنی، کیک، پنیر و شیرخشک نوزاد انجام گرفت. بدینمنظور 600 نمونه از مراکز فروش مواد غذایی در شهر تهران تهیه و به آزمایشگاه کنترل کیفی دانشکده دامپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتقل شد و بر روی چکیده کاملمطالعه حاضر با هدف ارزیابی شیوع و الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی باسیلوس سرئوس در بستنی، کیک، پنیر و شیرخشک نوزاد انجام گرفت. بدینمنظور 600 نمونه از مراکز فروش مواد غذایی در شهر تهران تهیه و به آزمایشگاه کنترل کیفی دانشکده دامپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتقل شد و بر روی محیط کشت اختصاصی باسیلوس سرئوس، MYP که حاوی مکمل پلی‌میکسین‌بی و زرده تخممرغ بود، کشت داده شد. سپس از کلونی‌های صورتی‌رنگ تشکیل شده، رنگآمیزی گرم و تست کاتالاز انجام شد و حساسیت باکتریهای جدا شده نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های آمپی سیلین، پنی سیلین، وانکومایسین، سفازولین، متی سیلین، سفکسیم، سولفامتوکسازول تری متوپریم، کلرامفنیکل، سفپیم و تتراسایکلین براساس روش انتشار دیسک ارزیابی شدند. در هیچ یک از نمونههای کیک، پنیر و بستنی آلودگی به باسیلوس سرئوس مشاهده نشد. اما از 150 نمونه شیرخشک نوزاد، 30 نمونه آلوده به باسیلوس سرئوس (18 نمونه دارای کمتر از CFU/g 10 ، 7 نمونه CFU/g 102-10 و 5 نمونه بیشتر از CFU/g 102) بودند. نتایج آنتی‌بیوگرام نشان داد که باسیلوس سرئوس‌های جدا شده نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های وانکومایسین (76/7 درصد)، تتراسایکلین (70 درصد) و کلرامفنیکل (3/63 درصد) بیشترین حساسیت و به آنتی‌بیوتیک پنی سیلین (100 درصد)، سفکسیم (100 درصد) و آمپی سیلین (7/96 درصد) بیشترین مقاومت را داشتند. نتایج کلی حاکی از شیوع قابل توجه باسیلوس سرئوس در شیر خشک های مورد آزمایش بود، که با توجه به روند رو به رشد استفاده از شیر خشک و اهمیت بیشتر به کیفیت و ارزیابی سلامت در شیر خشک های مصرفی، باید بررسی آلودگی و رویکردهای پیشگیرانه بیشتر مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1768 - Effect of Diospyros kaki L. fruit extract on gag reflex
الهام شادمهر احسان حکمتیان غلام رضا اصغریBackground & Aim: A gag reflex (GR) can be a problem to compliance and delivery of dental treatment. The aim of this study was to evaluate the use of Diospyros kaki L. fruit extract in controlling gag reflex during dental treatment. Experimental: Our study was a ran چکیده کاملBackground & Aim: A gag reflex (GR) can be a problem to compliance and delivery of dental treatment. The aim of this study was to evaluate the use of Diospyros kaki L. fruit extract in controlling gag reflex during dental treatment. Experimental: Our study was a randomized double blind controlled trial with convenient sampling on 84 patients that is candidate for radiographic procedures in Dental School, Isfahan University of Medical Sciences. Randomization procedure entered in each group of intervention with Diospyros kaki L. extracts or placebo. Before and after intervention gag reflex was categorized in 4 score (0 to 3) and evaluated. Data analysis and comparing performed with SPSS software and Chi-square and McNamara tests. Results & Discussion: Gag reflex in soft palate region & tensile was found on all patients. After intervention the decrease on gag reflex was recorded 97.6 and 100 percent for case and 19.4 and 16.6 percent for control group on soft palate region and tensile respectively. Statistical significant decreased between intervention (case) & placebo groups (pIndustrial and practical recommendations: Our results indicate that consumption of Diospyros kaki L. extracts are seems to be an effective method of controlling gag reflex during dental treatment. It can be a confidence method to use on dental procedures especially radiographic. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1769 - Biomass production and heavy metal content of Rosmarinus officinalis grown on MSW compost and cattle manure
سهیلا کاوه مجید فکری مجید محمودآبادی ناصر برومندBackground & Aim: Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) is an evergreen and aromatic plant that is used in pharmaceutical and cosmetic industries-health. Little research has been reported on the greenhouse production of this plant. This paper presents the effects of چکیده کاملBackground & Aim: Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) is an evergreen and aromatic plant that is used in pharmaceutical and cosmetic industries-health. Little research has been reported on the greenhouse production of this plant. This paper presents the effects of municipal solid waste compost (MSWC) and cattle manure on rosemary growth in pots at greenhouse. Martial & Methods: Municipal solid waste compost of Kerman city and cattle manure were mixed with soil at rates of 0, 2 and 4 % dry matter basis. The micronutrient and heavy metal contents of the aerial parts of the plant were analyzed to determine nutritional status and heavy metal accumulation. Results & Discussion: Biomass production increased significantly when plants were grown in the municipal solid waste compost and cattle manure. Plants grown on amended soils showed a general improvement in their micronutrient (Fe and Zn) status, yet their heavy metal (Pb and Cd) contents did not increase significantly. Conclusion: The concentration of heavy metals found in the shoots would not significantly increase their transfer from the soil to humans via the food chain. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1770 - Effects of Jasmonic acid on essential oil yield and chemical compositions of two Iranian landraces of basil (Ocimum basilicum) under reduced irrigation
فاطمه ملک پور اعظم سلیمی عبدالله قاسمی پیربلوطیBackground & Aim: Sweet basil (Ocimum basilicum), a plant that is extensively cultivated in some countries, is used to enhance the flavour of salads, sauces, pasta, confectioneries and other products as both a fresh and dried herb. The effect of foliar application o چکیده کاملBackground & Aim: Sweet basil (Ocimum basilicum), a plant that is extensively cultivated in some countries, is used to enhance the flavour of salads, sauces, pasta, confectioneries and other products as both a fresh and dried herb. The effect of foliar application of Jasmonic acid and reduced irrigation on essential oil yield and chemical components of two Iranian landrace of basil (Ocimum basilicum) were investigated. Experimental: Treatments comprised control, 0.0, 200 and 400 µL Jasmonic acid applied to plants under normal irrigation and stressed conditions (30 and 60% F.C) based on a completely randomized design with three replications. The essential oils from the aerial parts of basil were analyzed by GC-FID and GC/MS. Results & Discussion: Results indicated that the different levels of Jasmonic acid and irrigation had significant effects on oil yield and some main components of the essential oil. The highest value of oil content was obtained from application of 400 µL JA. Percentage of some chemical constituents in the essential oil extracted from the plants under stress was higher than non-stressed plants. Foliar application of Jasmonic acid significantly improved methyl chavicol in the oils, but reduced Germacrene- D, α-Cadinol and δ-Cadinene amounts. Industrial and practical recommendations: Since, essential oil of basil, particularly methyl chavicol component, have many application in pharmaceutical and perfumery industry and has health benefits such as antiviral, antibacterial and antispasmodic activity, we can use Jasmonic acid elicitor to enhance the therapeutic properties of basil and also essential oil content and methyl chavicol of plant. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1771 - Investigation of physicochemical compositions of Elaeagnus angustifolia L fruit for using in food industry
میترا خاکی ریزی اسماعیل عطای صالحی لاله مشرف فائزه تجلیBackground & Aim: Elaeagnus angustifolia L, belongs to Elaeagnaceae family, and, growing in Azarbaijan, Kurdistan, Chaharmahal va Bakhtiari and Esfahan provinces, Iran. Elaeagnus fruit contains a wide range of different food components. Recent researches indicated t چکیده کاملBackground & Aim: Elaeagnus angustifolia L, belongs to Elaeagnaceae family, and, growing in Azarbaijan, Kurdistan, Chaharmahal va Bakhtiari and Esfahan provinces, Iran. Elaeagnus fruit contains a wide range of different food components. Recent researches indicated that there are remedial properties in this plant and, is used as painkiller in patients with rheumatoid arthritis and seizures. With respect to the medicinal and nutritional properties of elaeagnus as an appropriate additive, researches about its application in the food industry is of special importance. In this study, the chemical and rheological properties of sugar variety of elaeagnus for using in food processes were examined.Experimental: For this purpose, the perfect flour of the elaeagnus was evaluated in terms of its chemical and rheological properties in the flour system using Farinograph.Results & Discussion: The results indicated that elaeagnus fruit have crude fiber (4.2%), fat (2.0%), ash (1.9), protein (7.8%) and suger (48.9%). The Farinography test results showed that increasing of stability of wheat flour dough containing elaeagnus flour by 40% in comparison with the control sample. Improving the rheological properties of dough was due to the increased amount of protein, fat, crude fiber and minerals of flour containing 10% elaeagnus flour in comparison with the control sample.Industrial and practical Recommendations: The results of this study indicated that different combinations of elaeagnus fruit for using in various food products and its effect on rheological properties of dough and its maintenance conditions. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1772 - Folk Herbal Veterinary Medicines of Tehran Watershed (Iran)
اردوان قربانی فرزاد میرزائی آقجه قشلاق سمیرا کرامتی جبه‌دارBackground & Aim: The use of medicinal plants is an option for livestock farmers who do not want to use allopathic drugs under certified organic programs or cannot afford to use allopathic drugs for minor health problems of livestock. Thus, the main aim of this stud چکیده کاملBackground & Aim: The use of medicinal plants is an option for livestock farmers who do not want to use allopathic drugs under certified organic programs or cannot afford to use allopathic drugs for minor health problems of livestock. Thus, the main aim of this study is the identification of some ethnoveterinary medicinal plants of Tehran watershed and their medicinal effects on livestock. Experimental: Initially, plant species were collected from the watershed, and then using reliable literature collected species was identified. After that, medicinal plants from veterinary value perspective by comparison with the published literature were determined. Moreover, identified species with disease therapy value were classified. Results & Discussion: Initially 278 medicinal plant species were identified in this area. From those, 47 species were identified with ethnoveterinary medicinal value, which were belonged to 28 families. Identified species were used for treating different disease and syndromes such as parasites (17%), oestrusovis (7%), gastrointestinal diseases (12%), diarrhea (7%), pain killer (9%), mastitis (7%), skin infection (5%), wounds (17%), lack of some vitamins and nutrients (10%) and some other diseases and syndromes such as theileriosis, immunomodulation and bloat in livestock. Industrial and practical recommendations: This information can be improved our knowledge of native plants that are useful for curing animal disease and attempt to conserve the area and its plant species. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1773 - Folk Herbal Veterinary Medicines of Zilberchay Watershed of East Azerbaijan (Iran)
اردوان قربانی فرزاد میرزایی رقیه ولی زاده یونجالیBackground & Aim: Ethnoveterinary medicinal plants of Iran are not scientifically well known, but they have been using traditionally especially in rural areas.This study was carried out to identify the Folk Herbal Veterinary Medicines (FHVM) of ZilberChay watershed چکیده کاملBackground & Aim: Ethnoveterinary medicinal plants of Iran are not scientifically well known, but they have been using traditionally especially in rural areas.This study was carried out to identify the Folk Herbal Veterinary Medicines (FHVM) of ZilberChay watershed in east Azerbaijan province in northwest of Iran. Experimental: FHVM plants were identified by collecting plant species from the study area and comparing them with previous studies to identify the plant with FHVM value. Overall, 493 plant species that were belong to 243 genera and 59 families were collected. From those, 42 species belong to 37 genera and 23 families were identified as FHVM. Results: These plants can be used for treatment of different disease and syndromes in livestock, such as internal parasites, mastitis, burns, skin disease, gastrointestinal tract problems, diarrhea, etc. Results showed that most of the FHVM belong to the families including: Fabaceae (14.29%), Asteraceae (14.29%), Apiaceae (7.14%), Poaceae (7.14%), Rosaceae (7.14%), Cupressaceae (4.76%), Lamiaceae(4.76%) and Moraceae (4.76%). Moreover, results showed that chrotypes of identified FHVM belong to IT (Irano-Toranian) with 49.1%, Plur (Plural) with 27.27%, ES (Euro-Siberian) with 18.18 % and M (Mediterranean) regions with 5.45%, respectively. Furthermore, identified FHVM belong to life forms of He (Hemicryptophytes) with 55%; Ph (Phanerophytes) with 26.19%; Th (Therophytes) with 14.28% and Ch (Chamaephytes) with 4.76%, respectively. Recommended applications/industries: Identifying FHVM of ZilberChay and their application in treating domestic animals can give us opportunity to increase our knowledge about FHVM and attempt to conserve the area and its plant species. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1774 - Chemical composition and antimicrobial activity of Achillea wilhelmsii C.Koch essential oil against selected bacterial and fungal pathogens of fish
میلاد عادل آرمین عابدین امیری مریم دیوبند رضا سفری الهام خلیلیBackground & Aim: By increasing resistance of fish pathogens to chemical drugs, using herbal plants with antimicrobial properties is necessary.In this study, the composition of the essential oil and antimicrobial activity of aerial parts of Achillea wilhelmsii C.Koc چکیده کاملBackground & Aim: By increasing resistance of fish pathogens to chemical drugs, using herbal plants with antimicrobial properties is necessary.In this study, the composition of the essential oil and antimicrobial activity of aerial parts of Achillea wilhelmsii C.Koch growing wild in Zagross mountain (Southwest of Iran) was analyzed against common bacterial and fungal pathogens of fish. Experimental: In the present study, aerial parts of A. Wilhelmsii were tested against five bacterial strains including Streptococcus iniae, Yersinia ruckeri, Vibrio angularum, Aeromonas hydrophila and Pseudomonas aeruginosa and four pathogenic fungi namely Saprolegnia sp., Fusarium solani, Candida albicansand Aspergillus flavus. Also, the oil constituents of A. Wilhelmsii were analyzed by gas chromatography/mass spectrometry (GC/MS). Results & Discussion: The major composition of the essential oil of A. Wilhelmsii was 1.8-cineol (25.2%), Camphor (18.9%), Linalool (6.9%), Borneol (5.7%) and Artemisia alcohol (4.3). All microorganisms showed more sensitivity to essential oil of A. Wilhelmsii than the control antibiotics. Maximum antibacterial and antifungal activity was observed against Y. ruckeri (25.4 mm)and C. albicans (25 mm) respectively, while S. iniae (16.4 mm)and A. flavus (14 mm)exhibited the least sensitivity. In addition, MIC test showed that minimum concentrations of the essential oil ranged from 125 to 800 μg/l were able to inhibit the growth of the selected bacterial and fungal pathogens. Industrial and practical recommendations: The results showed that the essential oil of A. Wilhelmsii could be a potential source of new and effective antibacterial components in aquaculture industry. Although, more study needed to purify, fractional and characterize various antimicrobial compounds from the essential oil of A. Wilhelmsii. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1775 - Effect of Different Drying Methods on Some Biochemical Properties of Iranian Ox-tongue (Echium amoenum Fisch. & Mey.)
آرش سعیدی حسینعلی اسدی قارنهBackground & Aim:Iranian ox-tongue (Echium amoenum Fisch. & Mey.) is an endemic Iranian medicinal plant belongs to Boraginaceae family. The violet-blue petals of this plant have been used in traditional medicine. Drying is one of the most critical and fundamenta چکیده کاملBackground & Aim:Iranian ox-tongue (Echium amoenum Fisch. & Mey.) is an endemic Iranian medicinal plant belongs to Boraginaceae family. The violet-blue petals of this plant have been used in traditional medicine. Drying is one of the most critical and fundamental operations in the post-harvest processing of medicinal plants. Experimental: This research was carried out in Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) branch in 2015. The experiment was arranged based on completely randomized design with three repetitions. Drying methods are including sun and shade drying, oven-drying (45, 65 and 85∘C) and microwave drying (200, 300 and 400 W). Drying time of Iranian Ox-tongue petals and some biochemical properties such as total chlorophyll, the amount of carotenoids, anthocyanin content and total flavonoids were measured. Results: The results showed that different drying methods had significant effects on drying time, chlorophyll, carotenoids, total flavonoid and anthocyanin contents of Iranian ox-tongue petals. The maximum and minimum drying times were measured in shade drying and microwave 400 W, respectively. The anthocyanin content gradually decreased with the increase of oven temperatures and microwave powers. Also shade drying method had the highest amount of total chlorophyll and carotenoids. Generally, regarding the biochemical composition, traditional shade drying is the optimum method for dying of Iranian ox-tongue petals. Recommended applications/industries: According to this study, shade drying could be recommended in terms of qualitative characteristics of mentioned medicinal plant. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1776 - Effect of different treatments of organic fertilizers on growth characteristics and yield of Cassia angustifolia Vahl.
امین نیک خواه حسن علی نقدی بادی محمدحسن شیرزادی علی مهر آفرین نیلوفر طاهریانBackground & aim: In sustainable agriculture, organic fertilizers are considered as important alternatives for chemical ones and are of great importance in organic producing of medicinal plants. This study was conducted to study the effects of organic fertilizers on چکیده کاملBackground & aim: In sustainable agriculture, organic fertilizers are considered as important alternatives for chemical ones and are of great importance in organic producing of medicinal plants. This study was conducted to study the effects of organic fertilizers on Cassia angustifolia Vahl in dry and subtropical climate. Experimental: This study was carried out in Jiroft region, Kerman (Iran), at 2009-2010 in a randomized complete block design with three replications and thirteen fertilizer treatments. Results & discussion: The results of analysis of variance showed that treatments had significant effects on plant height, leaf width, number of branches, fresh weight of leaves, dry weight of leaves, fresh weight of shoot and dry weight of shoot (ppIndustrial and practical recommendations: In environmental conditions of the studied region, the integrated application of organic fertilizers containing nitrogen can improve quantitative yield of Cassia angustifolia Vahl. Therefore application of organic fertilizers can improve sustainable agriculture and organic production of medicinal plants in addition to decrease of chemical fertilizers application. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1777 - The influence of reduced irrigation on herbage, essential oil yield and quality of Thymus vulgaris and Thymus daenensis
سید محمد علوی سامانی عبدالله قاسمی پیربلوطی مهرداد عطایی کچویی بهزاد حامدیBackground & Aim: Drought stress, as a main abiotic stress, has a significant influence on growth and metabolic activities of plant species. In this study, the influence of reduced irrigation on dry herbage, essential oil yield, and chemical components of two thyme چکیده کاملBackground & Aim: Drought stress, as a main abiotic stress, has a significant influence on growth and metabolic activities of plant species. In this study, the influence of reduced irrigation on dry herbage, essential oil yield, and chemical components of two thyme species were investigated. Experimental: This study was done in an experimental greenhouse, I.A.U., Shahrekord Branch, Iran at 2012 in a CRD with three replications. Three irrigation levels were I1 (irrigated in field capacity or control), I2 (slightdroughtstressor irrigation in 75% fieldcapacity), and I3 (milddroughtstressor irrigation in 50% fieldcapacity). Two thyme species included Thymus daenensis and T. vulgaris. The essential oils obtained by hydro-distillation and were analyzed by Gas Chromatography-Mass Spectrometry. Results & Discussion: Results indicated that irrigation levels had a significant effect on many morphological and physiological characteristics, including dry matter, plant height, and leaf area index (LAI). In addition, levels of irrigation affected on oil yield and some major constituents in the essential oils. Carvacrol, γ-terpinene, and p-cymene contents in the essential oils were significantly increased under stressed conditions, whereas thymol amount was significantly reduced under stressed conditions. Recommended applications/industries: According to the results of this study, droughtstress reduces the essential oil yields and dry herbage in both species of thyme. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1778 - Effect of different drying methods on quantity and quality of active substances of Purple coneflower (Echinacea purpureae L.)
طالب قبائی سمیه نظیرزاده حسن نورافکنBackground & Aim: The genus Echinacea (family Asteraceae), commonly known as purple coneflower, is an important medicinal plant that has been used for centuries, customarily as a treatment for the common cold, coughs, bronchitis, upper respiratory infections, and so چکیده کاملBackground & Aim: The genus Echinacea (family Asteraceae), commonly known as purple coneflower, is an important medicinal plant that has been used for centuries, customarily as a treatment for the common cold, coughs, bronchitis, upper respiratory infections, and some inflammatory conditions . The present study was carried out to evaluate the effect of six different methods of drying to obtain the highest of active substances from Echinacea purpurea. Experimental: To determine the effect of drying methods on quantity and quality of active substances, the samples were dried with six drying methods (sun, shade, greenhouse and industrial-drying at 50° C, 60° C and 80 ° C). Active substances of aerial parts were extracted by ultrasonic method and the amounts caffeic acid derivatives, alkamides (8/9) were measured by using high performance liquid chromatography analysis, and also total phenolics determined with spectrophotometer. Results: The results showed that different drying methods had significant effects on active substances. Samples dried in greenhouse had higher amounts of chlorogenic acid (3.18 mg/g.dw), echinacoside (4.29 mg/g.dw), cynarin (1.55 mg/g.dw) and total phenols contents (363 mg / g.dw). Also, samples dried in shade had higher amounts of caftaric acid (25.8 mg / g.dw), cichoric acid (36.57 mg / g.dw) and alkamides (361.1 μg / g.dw). Recommended applications/ industries: Greenhouse drying and shade-drying were proper methods of drying to achieve more amounts of active compounds in E. purpurea. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1779 - Ethnobotanical study of medicinal plants in the central district of the Zanjan county, Zanjan province, Iran
لیلا مقانلو فرخ قهرمانی نژاد مهناز وفادارBackground & Aim: The aim of this study was to document the medicinal uses of plants in the central district of Zanjan county. Experimental: In the frequent field trips, plants species were collected, and their ethnopharmacological importance were reported by person چکیده کاملBackground & Aim: The aim of this study was to document the medicinal uses of plants in the central district of Zanjan county. Experimental: In the frequent field trips, plants species were collected, and their ethnopharmacological importance were reported by personal visits to a total of 32 informants. Results& Discussion: 77 plant species belonging to 32 families were reported. Results revealed that from the total of 32 families, Asteraceae with 14 species was the largest medicinal plant family. The most frequently used plant parts were shoot (27%). Among the 77 species, Achillea millefolium, Achillea tenuifolia, Achillea wilhelmsii, Alcea transcaucasica, Anchusa strigosa, Cichorium intybus, Cichorium pumilum, Descurainia sophia, Elaeagnus angustifolia, Falcaria vulgaris, Fumaria asepala, Glycyrrhiza glabra, Juglans regia, Malva neglecta, Mentha longifolia, Nasturtium officinalis, Peganum harmala, Rosa canina, Stachys lavandulifolia, Thymus kotschyanus, Tragopogon graminifolius, with 32 number of informants was the highest which showed that they were well known and therefore used by most residents. FIC were calculated for each of the 14 categories of disease, and the values revealed that Cold & Pulmonary problems had the highest agreement with an FIC value of 0.92.Recommended applications/ industries: Considering the great variety of medicinal plants in the region, ethnobotany studies is essential to preserving a valuable treasure of medical experience, preservation and conservation the existing herb resources, cultivating and developing medicinal plants that are adapted to the ecological conditions of the region, acquiring new drugs and advancing the pharmaceutical industry and developing employment plans. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1780 - بررسی اثر خشک کردن بر استخراج اینولین از کاسنی ریشه ای (Cichuriumintybus L.)
حمیده وکیلی محمد حجت الاسلامیمقدمه و هدف: اینولین یک پلی ساکارید ذخیره ای از دسته فروکتون ها با خواص تغذیهای و تکنولوژیکی منحصر بفردی است و ریشه کاسنی ریشه‌ای (چیکوری) حاوی اینولین با زنجیرهای بلند و پایدار بعنوان تنها منبع ریشه ای برای تولید صنعتی اینولین میباشد. هدف از این تحقیق بررسی مقایسه مق چکیده کاملمقدمه و هدف: اینولین یک پلی ساکارید ذخیره ای از دسته فروکتون ها با خواص تغذیهای و تکنولوژیکی منحصر بفردی است و ریشه کاسنی ریشه‌ای (چیکوری) حاوی اینولین با زنجیرهای بلند و پایدار بعنوان تنها منبع ریشه ای برای تولید صنعتی اینولین میباشد. هدف از این تحقیق بررسی مقایسه مقدار و زمان استخراج بیشینه اینولین و رنگ عصاره استخراجی از ریشه چیکوری تازه و خشک در طول زمان استخراج میباشد. روش تحقیق: ریشه چیکوری کاشته شده در مجتمع کشت و صنعت قزوین برداشت و برای استخراج عصاره از روش دیفوزیون و نسبت آب به خلال ۵ به ۱ و دمای ۶۰ درجه سانتیگراد و pHبرابر با ۵ استفاده شد. خشک کردن خلال ها در آون سیرکوله دار ودمای ۷۰ درجه سانتیگراد انجام گرفت. برای اندازه گیری اینولین از دستگاه HPLC و برای اندازه گیری رنگ عصاره از دستگاه رنگ سنج در طول موج ۴۲۰ نانومتر استفاده گردید. نتایج و بحث: بیشترین مقدار اینولین برای خلال تازه در زمان ۶۰ و درمورد خلال خشک در زمان ۱۱۰ دقیقه استخراج گردید. اگرچه خشک کردن به طور معنی دار باعث کاهش در میزان اینولین در ریشه چیکوری نمی‌شود اما به طور چشمگیر باعث افزایش زمان استخراج تا ۲ برابر میگردد.همینطورخشک کردن به طور معنادار باعث کاهش رنگ عصاره استخراج شده از خلال چیکوری میشود که بدلیل اثر آنزیم بری در حین فرایند خشک کردن میباشد. توصیه کاربردی/صنعتی: با توجه به محدود بودن زمان برداشت گیاه و در عین حال محدودیت ظرفیت کارخانه جهت استخراج، خشک کردن روش مناسبی جهت نگهداری ریشه ها برای استفاده در فصول دیگر سال میباشد بدون اینکه اثر نامطلوبی بر راندمان استخراج داشته باشد و همچنین خشک کردن ریشه ها در محل کاشت، باعث کاهش حجم ریشه و کاهش هزینه حمل و نقل آن به کارخانه میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1781 - Effect of oven and shade drying methods on essential oil yield and chemical composition of Kelussia odoratissima Mozaff.
فرنام میرحسینی مهدی رحیم ملک عبدالله قاسمی پیربلوطیBackground & Aim: Kelussiaodoratissima Mozaff is a valuable plant of Apiaceae family that is used as medicinal and aromatic herb. According to the importance of drying treatment on quality and quantity of essential oil, the effect of different drying methods on esse چکیده کاملBackground & Aim: Kelussiaodoratissima Mozaff is a valuable plant of Apiaceae family that is used as medicinal and aromatic herb. According to the importance of drying treatment on quality and quantity of essential oil, the effect of different drying methods on essential oil yield and chemical composition of Kelussia odoratissima Mozaff was examined in this research. Experimental: This research done in completely randomized design with three replications at Research Center for Medicinal Plants, I.A.U., Shahrekord Branch, Iran. Drying methods, included air drying at shade and ambient temperature, oven 45 °C and fresh sample. The hydro-distillation essential oil was analyzed using GC and GC/MS. Results & Discussion: The results indicated that there was significant difference among drying methods on the essential oil yield and chemical composition. The main component was (Z)-ligustilide that significantly increased in oven-drying (68.3%), while this compound significantly decreased in fresh sample (16.6%). The main compound in fresh sample was thymol with 12.3% that had significant difference with drying treatments. Recommended applications/industries: The results indicated the positive effect drying methodology on essential oil content and oil compositions of Kelussiaodoratissima. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1782 - A comparative study of some biochemical characteristics of peroxidase isoenzymes in rosemary plant (Rosmarinus officinalis L.)
شیلر شمس سارا خاوری نژاد اکرم عیدیBackground & Aim: Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) includes species that have high drug and nutritional values. Considering the importance of the antioxidant enzyme system as an effective factor in increasing the resistance of plants to different environmental s چکیده کاملBackground & Aim: Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) includes species that have high drug and nutritional values. Considering the importance of the antioxidant enzyme system as an effective factor in increasing the resistance of plants to different environmental stresses, in this research, some biochemical properties of catalase and peroxidase enzymes of rosemary plants were investigated in three different situations. Experimental: Rosemary plant was kept at home after being prepared from the greenhouse. For live situation, leaves were extracted directly and for carved situations, they were first airborne for 10 days. For dried sample, plant leaves were exposed to air during 10 days at first and then were completely dried for 2 minutes with 100% microwave power. Extraction of all 3 samples was done separately. The catalase (EC 1.11.1.6) and peroxidase (EC 1.11.1.7) enzymes were extracted from the leaves using 0.1 pH phosphate buffer with pH 7.2. Results & Discussion: According to results, the presence of an isoenzyme catalase with pH optimum 7 and three isoenzymes of peroxidase with optimum pH of 5 and 7 was confirmed in this plant by gel electrophoresis of Rosemary extract. In the enzyme peroxidase, the active isoenzymes in pH 5 were more resistant to temperature rising in the live plant compared to active isoenzyme at pH. Also, the catalase enzyme had higher resistance compared to peroxidase and its activity increased during stress. Industrial/ Practical recommendation: This study showed that rosemary plant is an inexpensive and available source for the extraction of antioxidative compounds such as catalase and peroxidase enzymes. Also, this research with the gaining of more effective herbal ingredients can be of great help to the pharmaceutical industry. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1783 - Effect of drought stress on some physiological properties and antioxidant activity of Achillea tenuifolia Lam.
شیما غریبی بدرالدین ابراهیم سید طباطبایی قدرت الله سعیدی سید امیرحسین گلی مجید طالبیBackground & Aim: Osmotic stress in plants lead to increase free radicals and plants use different mechanisms to scavenge these radicals. So, researchers apply stresses especially drought stress to increase secondary metabolites such as phenolics, and antioxidants. چکیده کاملBackground & Aim: Osmotic stress in plants lead to increase free radicals and plants use different mechanisms to scavenge these radicals. So, researchers apply stresses especially drought stress to increase secondary metabolites such as phenolics, and antioxidants. One of the valuable medicinal plants is yarrow (Achillea tenuifolia) which is a perennial plant with different medicinal applications.Experimental: In order to assess the effect of drought stress, four different treatments (25%, 50%, 75% and 100% of Field Capacity) with four replicates was done in plastic pots at greenhouse. After 30 days, leaves of samples were used to evaluate total phenolics, antioxidant activity using three model systems including 1,1-diphenyl-2-picrylhydrazy (DPPH), ferric thiocyanate (FTC), and β-carotene-linoleic acid assay. In addition, malone dialdehyde (MDA), and proline content were evaluated.Results & Discussion: Drought stress in A.tenuifolia significantly increased total phenoloics, and antioxidant activity (in DPPH and β-carotene-linoleic acid assay). In addition, proline and malone dialdehyde were elevated by stress, while according to FTC model, there was no significant differences between 25% and 50% FC treatments.Industrial and practical recommendations: According to the results of present study, the 50% FC treatment can be introduced as acceptable drought level to produce sufficient phenolics and acceptable plant yield. Finally, more studies suggested for assessing the effect of drought stress on amount of other compounds in this medicinal plant. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1784 - The effect of ethanolic and aqueous extracts of Berberies vulgaris on multidrug- resistant gram-negative pathogenic bacteria
زهرا عطائی کچوئی سیما یحیی آبادی منیر دودیBackground and Aim: In recent years, due to the indiscriminate and irrational use of synthetic drugs, the resistance of pathogenic microorganisms has increased; therefore, new compounds are vitally needed. The purpose of this study was to investigate the effect of ethan چکیده کاملBackground and Aim: In recent years, due to the indiscriminate and irrational use of synthetic drugs, the resistance of pathogenic microorganisms has increased; therefore, new compounds are vitally needed. The purpose of this study was to investigate the effect of ethanolic and aqueous extracts of Berberis vulgaris on Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Citrobacter frundi, Enterobacter aerugenes, Pseudomonas aeruginosa and Acinetobacter baumannii in standard conditions. Material and methods: Ethanolic and aqueous extracts of B. vulgaris were prepared by maceration method. After the bacteria were identified, antibiotic resistance was determined by agar disk diffusion method. Antibacterial effect of ethanolic and aqueous extracts of B. vulgaris on multidrug resistant bacteria was examined at four concentrations of 50, 100, 400 and 800 mg/ml, and (MIC) and (MBC) of these extracts on macro dilution method was also used. The collected data were analyzed using SPSS Software and Kruskal-Wallis and Mann-Whitney tests. Results and Conclusion: The results showed that ethanolic and aqueous extracts of B. vulgaris had an antibacterial effect on a multi-drug-resistant bacteria (MDR). The MIC and MBC of the extracts were reported 50 and 100 mg/ml, respectively. Industrial and practical recommendations: After further investigations, extract B. vulgaris was recommended to be utilized as an alternative to antibiotics for treatment. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1785 - Plant growth promoting rhizobacteria enhance oil content and physiological status of Thymus daenensis Celak. under drought stress
علی عبداللهی محمد فیضیان غزاله مهدی پوریانBackground & Aim:Currently, the use of beneficial microorganisms with the hope to reduce the adverse effects of drought has been the focus of attention. In present study, the effects of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) and drought stress on essential oil چکیده کاملBackground & Aim:Currently, the use of beneficial microorganisms with the hope to reduce the adverse effects of drought has been the focus of attention. In present study, the effects of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) and drought stress on essential oil (EO) and physiological status of Thymus daenensis Celak, were investigated. Experimental: The experiment was arranged as a factorial pattern in a randomized complete design with three replications. Factors were four irrigation regimes included: well-watered (A: absence of stress), irrigation after depletion of 20-25% of field capacity (L: low stress), irrigation after depletion of the 35-40% of field capacity (M: mild stress) and irrigation after depletion of the 55-60% of field capacity (S: severe stress). Also, two PGPR treatments, non-inoculation (C: control) and inoculation with PGPR were conducted. Results:The results showed that drought stress reduced root and shoot dry weight, relative water content, photosynthetic pigments and gas change parameters but PGPR inoculation improved all of them. Proline, malondialdehyde, electrolyte leakage and stomatal resistance increased with increasing water stress, but PGPR inoculation ameliorate these increases in corresponding treatments. PGPR inoculation increased essential oil production although this increase was not statistically significant but water stress decreased it.Recommended applications/industries:The results suggest that PGPR inoculation could be an excellent strategy to alleviate adverse effects of water stress in Thymus daenensis cultivation in drought stress conditions. Therefore, farmers in semiarid regions could produce T. daenensis by using of PGPR at low water stress for the highest economic amount of extracted essential oil. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1786 - Effect of harvest times on quantity (morphological) and quality characteristics of Thymus daenensis Celak. in Isfahan
احمدرضا گل پرور عبدالله قاسمی پیربلوطی حسین زینلی امین هادی پناهBackground & Aim: Deanaie thyme (Thymus daenensis Celak.), a member of the Lamiaceae family. Thymus in one of the most important medicinal and aromatic plants that was used in pharmaceutical, food, cosmetics hygienic industries in most of developed countries. Recent چکیده کاملBackground & Aim: Deanaie thyme (Thymus daenensis Celak.), a member of the Lamiaceae family. Thymus in one of the most important medicinal and aromatic plants that was used in pharmaceutical, food, cosmetics hygienic industries in most of developed countries. Recent studies have showed that thyme have strong antibacterial, antifungal, spasmolytic and antioxidant activities.Experimental: This experiment was done in a random block design with three replications conducted in field of Islamic Azad University, Khorasgan (Isfahan) 2010. Treatment phonological stages such as: before flowering stage; at beginning of flowering stage; 50% flowering stage; at full flowering stage and at fruit set stageResults & Discussion: The results obtained in our study, showed that effects phonological stages had very significant effect (p<0.01) on plant height, diameter, fresh and dry herb weight and thymol percentage. The highest plant height (31.83 cm) and highest plant diameter (38.50 cm) were at the fruit set stage. The highest fresh herb weight (10621 kg/ha) and the highest dry herb weight (4243 kg/ha) was at the fruit set stage. The lowest Fresh herb weight (5545 kg/ha) and the lowest dry herb weight (2035 kg/ha) was at the before flowering stage. The highest essential oil content (1.41%) was extracted at the 50% flowering stage. The highest thymol content (84.1%) was extracted at the before flowering stage.Industrial and Practical Recommendations: According to the findings of this research, the fruit set stage can be introduce as a the most appropriate time of harvesting for gaining the highest function of wet and dry Thymus daenensis, but for achieving to highest rate of thymol , the flowering stage can be recommended. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1787 - تحلیل دولت شکننده عراق و معمای امنیت در خلیج فارس،
حسین معین آبادی بیدگلی منصوره منصوری پریسا شاه محمدیمعمای امنیت به عنوان یکی از دغدغههای اصلی کشورها در صحنه بینالمللی است که با افزایش امنیت یک کشور، سایر کشورها روند ناامنی را سیر خواهند کرد. وظیفه دولتها ارائه کالاهای سیاسی مانند؛ امنیت، امکانات اقتصادی، نظم قانونی و زیرساختارها است. زمانی که دولت این کارویژهها را نتو چکیده کاملمعمای امنیت به عنوان یکی از دغدغههای اصلی کشورها در صحنه بینالمللی است که با افزایش امنیت یک کشور، سایر کشورها روند ناامنی را سیر خواهند کرد. وظیفه دولتها ارائه کالاهای سیاسی مانند؛ امنیت، امکانات اقتصادی، نظم قانونی و زیرساختارها است. زمانی که دولت این کارویژهها را نتواند ارائه کند، یک دولت شکننده محسوب میشود. مفهوم دولتهای شکننده در یک دهه اخیر، ازجمله ویژگیهای برخی کشورهای خاورمیانه شده است. عراق پس از سال 2003، در گروه دولتهای شکننده قرار گرفته و در طول این سالها همواره در سطح نامطلوبی از امنیت ارزیابی شده است. براین اساس، سوال اصلی این است که، دولت شکننده عراق چه تاثیری بر معمای امنیت در خلیج فارس دارد؟ هدف این نوشتار با استفاده از روش توصیفی –تحلیلی، این است که به بررسی معمای امنیت در عراق به عنوان دولتی در منطقه خلیج فارس پس از سال 2003 بپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهد دولت شکننده عراق با برهم زدن نظم عربی منطقهای، زمینه‌سازی افزایش مداخلات نظامی، تاثیرگذاری بر موازنه قوای منطقهای بین ایران و عربستان، زمینه‌سازی گسترش فعالیتهای تروریستی و قاچاق نفت در منطقه، معمای امنیت در خلیج فارس را تشدید نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1788 - زمینه‌های پیدایش و رشد افراطی‌گری در آسیای مرکزی: مطالعه موردی داعش
محمد رضا مجیدی یوسف باقریچکیده یکی از جریانهای تکفیری که طی سال‎های اخیر موجبات خشونت و افراطی‌گری را در منطقه غرب آسیا فراهم آورده، جریانی موسوم به داعش است. این جریان بنا به دلایلی نظیر فقدان دموکراسی و حقوق شهروندی، تحجر و واپس‌گرایی بروز یافت و با حمایت‌های مالی- لجستیکی برخی قدرتهای چکیده کاملچکیده یکی از جریانهای تکفیری که طی سال‎های اخیر موجبات خشونت و افراطی‌گری را در منطقه غرب آسیا فراهم آورده، جریانی موسوم به داعش است. این جریان بنا به دلایلی نظیر فقدان دموکراسی و حقوق شهروندی، تحجر و واپس‌گرایی بروز یافت و با حمایت‌های مالی- لجستیکی برخی قدرتهای منطقهای و فرامنطقه‌ای توانست قریب به نیم دهه به حیات خود تداوم بخشد و چالشی اساسی را فراروی دولتهای این منطقه قرار دهد. داعش همچنین با توجه به ماهیت، اهداف و دورنمایی که برای خود متصور است، تهدیدی بالقوه برای کشورهای آسیای‎ مرکزی است. این پژوهش با کاربست نظریه مواجهه با مدرنیته و نیز نظریه دولت ورشکسته درصدد بررسی موارد امکان و امتناع حضور داعش در آسیای مرکزی است. نویسندگان مقاله برآنند که به دلیل تأثیرپذیری بخشی از جریان اسلام‌گرایی در آسیای مرکزی از اندیشه‎های افراطی موجود در غرب آسیا و تضادی که این نوع اندیشه با انگاره‌های مدرنیته دارد، زمینه برای حضور داعش در آسیای مرکزی فراهم است؛ به ویژه پس از آنکه داعش از سوریه و عراق رخت بربسته و در جستجوی فضایی جدید برای ادامه حیات خود است. با این حال، وجود دولتهای اقتدارگرا و نسبتاً باثبات در آسیای مرکزی، حضور داعش را در این منطقه با محدودیت‌هایی روبه رو ساخته است. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی-تحلیلی و ابزار گردآوری دادهها کتابخانهای و استفاده از دادههای اینترنتی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1789 - موانع پیش روی روند دولت‌سازی در عراق
احمد زارعان سعید معدنی محمدباقر تاج الدینچکیده پس از سقوط صدام، با مشارکت فعال شیعیان و کردها و مشارکت حداقلی و منفعلانه اهل‌سنت، ساختار جدیدی مبتنی بر اصول دموکراتیک در عراق شکل گرفت. در دورانی که تصور می‌شد با حذف یکی از بزرگترین دیکتاتورهای تاریخ، عراق به ساحل آرامش خواهد رسید، بحرانهای سیاسی ـ امنیتی، ی چکیده کاملچکیده پس از سقوط صدام، با مشارکت فعال شیعیان و کردها و مشارکت حداقلی و منفعلانه اهل‌سنت، ساختار جدیدی مبتنی بر اصول دموکراتیک در عراق شکل گرفت. در دورانی که تصور می‌شد با حذف یکی از بزرگترین دیکتاتورهای تاریخ، عراق به ساحل آرامش خواهد رسید، بحرانهای سیاسی ـ امنیتی، یکی پس از دیگری در این کشور به وجود آمد و ضمن ایجاد اختلال در روند دولت‌سازی دموکراتیک، دولت عراق را به ورطه فروماندگی کشاند. این مقاله با استفاده از روش اکتشافی و استفاده از ابزار کتابخانهای و مصاحبه، به دنبال پاسخ به این سؤال است که موانع پیش روی روند دولت‌سازی در عراق کدامند؟ برای پاسخ به سؤال تحقیق، این فرضیه بررسی شده است که شکافهای اجتماعی در عراق که به دلیل توزیع طایفه‌ای جمعیت در جغرافیا فعال شده است، به همراه فقدان زیرساختهای مورد نیاز برای دموکراسی‌سازی، ساختار قبایلی و عشایری و مداخلات خارجی، در روند دولت‌سازی اختلال ایجاد کرده است. یافتههای تحقیق علاوه بر اثبات فرضیه فوق نشان میدهد دموکراسی توافقی به عنوان الگوی حاکم بر نظام سیاسی از یک سو باعث تشدید شکافهای اجتماعی و از سوی دیگر، باعث ناکارآمد شدن حاکمیت سیاسی در عراق شده است و از موانع دولت‌سازی در عراق بهشمار میرود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1790 - بیوتروریسم، سیاست مرگ و امنیت ملی
علی اکبر جعفریبیوتروریسم به مثابه یک رفتار ضد-امنیتی، مولود فرا-فرآیندهای جهانی‌شدن میباشد که تهدیداتی برای جوامع انسانی، ساختارهای حکومت و امنیت بینالملل به بار می‌آورد. طبق چنین فهمی، تقدیس سیاست مرگ و گفتمان نفرت- ارعاب به مثابه شالوده رفتار بیوتروریستی، باعث شد تا قرن بیست‌و‌یک چکیده کاملبیوتروریسم به مثابه یک رفتار ضد-امنیتی، مولود فرا-فرآیندهای جهانی‌شدن میباشد که تهدیداتی برای جوامع انسانی، ساختارهای حکومت و امنیت بینالملل به بار می‌آورد. طبق چنین فهمی، تقدیس سیاست مرگ و گفتمان نفرت- ارعاب به مثابه شالوده رفتار بیوتروریستی، باعث شد تا قرن بیست‌و‌یکم به مثابه دوران گذار از عصر اطلاعات به عصر تروریسم تلقّی شود. با توسعه مطالعات و فنون بیولوژیک، پیوند بین قدرت و دانش به یک موضوع ژانوسی بدل شد که علاوه بر مصارف پزشکی، برای اهداف سیاسی هم به کار میرود. هم‌افزایی کارکرد دیالکتیکی بیوتروریسم با رشد منابع مالی-فنی، سازمانی-لجستیکی و کاهش انزوای سیاسی- ایدئولوژیک، آن را به یک پدیده استراتژیک امنیتی بدل ساخت. نگاشته جاری به تحلیل پیوند بین بیوتروریسم و امنیت به مثابه پرسش اصلی میپردازد. فرضیه پژوهش با تأکید بر همسبتگی منفی بین امنیت و بیوتروریسم، رشد یکی را ملازم با کاهش دیگری می‌پندارد. از این رو، تکمیل زنجیره نهادی سیاست پزشکی و فهم سیاست به مثابه پزشکی سیاسی به عنوان راهکار پیشنهادی پژوهش جاری است که با امنیتی‌سازی سلامت و پزشکی‌سازی امنیت، ضمن رشد امنیت جامعهای، منجر به تکثیر نیروهای اجتماعی سلامت در سیاست بینالملل میشود. نگاشته جاری با روش تحلیلی و تئوری مسئولیت حفاظت و مدیریت منازعات به آزمون فرضیه جاری میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1791 - درک تهدید و آثار آن بر رویکرد محیط‌شناسی اندیشکده‌های روسیه؛ با تأکید بر محیط آسیای مرکزی و قفقاز
مهدی هدایتی شهیدانی محمدرضا لارتیدر طرح‌ریزی دکترین‌های امنیتی، همواره برای مؤلفه تهدید نقش ویژهای در نظر گرفته میشود. اگر تهدید را معادل ترکیبی از احتمال یک رویداد و پیامدهای منفی آن بدانیم، گزاره تهدید در الگوی ذهنی تحلیلگران روسی به مجموعه وضعیت‌هایی گفته میشود که به نحوی منافع، ارزشها و اولو چکیده کاملدر طرح‌ریزی دکترین‌های امنیتی، همواره برای مؤلفه تهدید نقش ویژهای در نظر گرفته میشود. اگر تهدید را معادل ترکیبی از احتمال یک رویداد و پیامدهای منفی آن بدانیم، گزاره تهدید در الگوی ذهنی تحلیلگران روسی به مجموعه وضعیت‌هایی گفته میشود که به نحوی منافع، ارزشها و اولویت‌های ملی کوتاه‌مدت و بلندمدت کشور روسیه را به خطر انداخته، به آنها آسیب‌زده و یا نابودی آنها را نشانه رفته است. این نوشتار با اولویت دادن به تحولات امنیتی و توجه به تهدیدهای محوری در این محیط، سؤال اصلی خود را اینگونه مطرح میکند که اندیشکده‌های دولتی و غیردولتی روسیه چه تعریف، دیدگاه، ابعاد و مؤلفه‌هایی پیرامون دو مفهوم تهدید و محیط در آسیای مرکزی و قفقاز دارند؟ فرضیه اصلی مقاله عبارت است از آن که اندیشکده‌های دولتی و غیردولتی در روسیه بر پایه تجربیات تاریخی، جغرافیای ملی، هویت طبیعی و فرهنگی، منافع و اولویت‌های مادی خود به تعریف و بسط مفاهیم تهدید و محیط در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز پرداخته‌اند این مقاله در چارچوب نظریه سازه‌انگاری به تبیین ادراکات روسی از تهدید و تأثیر آن بر مفهوم محیط به ویژه آسیای مرکزی و قفقاز میپردازد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانهای به انجام رسیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1792 - کالبدشکافی بحران سیاسی ـ امنیتی افغانستان ازاشغال تا نا امنی(2022)وتاثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران
رشید رکابیانمتأثر از تحولات اخیرافغانستان که منجر به سقوط دولتاشرف‌غنی از اریکۀ قدرت شد، ملت افغانستان ونیروهای نظامی این کشوربدون هیچ مقاومتی حکومت را دراشغال طالبان دیدند وشرایط ناامنی دیگری براین کشورحاکم شد.علاوه براین گروه تروریستی داعش برای مقابله با طالبان برعملیات انتحاری و چکیده کاملمتأثر از تحولات اخیرافغانستان که منجر به سقوط دولتاشرف‌غنی از اریکۀ قدرت شد، ملت افغانستان ونیروهای نظامی این کشوربدون هیچ مقاومتی حکومت را دراشغال طالبان دیدند وشرایط ناامنی دیگری براین کشورحاکم شد.علاوه براین گروه تروریستی داعش برای مقابله با طالبان برعملیات انتحاری ونا امنی دراین کشور افزود ودرحال حاظراین کشوربدون دولت ودرمنازعات ناامنی بسرمی‌برد.(مساَله)پژوهش پیشرو با هدف بررسی تحولات و کنشگرانِ میدانیِ مؤثردرافغانستان کوشیده است تا با تأسی از مؤلفههای تئوریکِ مطالعات امنیتی جهان سوم و با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد(هدف-روش) که فقدان امنیت در سامان سیاسیِ نوینِ افغانستان متأثر از چه عواملی می‌باشدو تاثیر آن بر جمهوری اسلامی ایران چیست؟(سؤال) فرضیۀ قابل طرح بهعنوان یافتۀ پژوهش ناظر بر آن است که انباشت مؤلفه‌هایِ مانع و پَس‌ران در دولت‌سازی موجب شدهاست تا افغانستان امروزی بهعنوان جامعهای از هم گُسیخته، مُضمحل و واگرا، که در مارپیچِ تنازلی منازعه، ناامنی و فقر قرار دارد به بهشت تروریست‌های مدرن از جمله طالبان وداعش بدل شود؛ گروه‌هایی که با تمسُک به عنصر دین و با هدف کسب قدرت سیاسی، نه‌تنها در داخل مانع ایجاد هرگونه مردم‌سالاری نهادمند شدهاند، بلکه در سطحی گسترده‌تر امنیت جمهوری اسلامی ایران، منطقه و حتی نظام بینالملل را آماج حملات تروریستی خود قرار داده‌اند(یافته ها) پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1793 - پیامدهای بحران هویت در ناامنی هستی‌شناختی و راهبردهای سیاست خارجی اسرائیل
مصطفی تارین احمد جانسیز رضا سیمبرگسترش روزافزون شکافهای اجتماعی در جامعه ناهمگون اسرائیل و نیز تردیدافکنی در نمادهای هویتی صهیونیسم، امنیت هستی‌شناختی این رژیم را با چالشهایی روبرو کرده است. اسرائیل با اعمال سیاستهای تبعیض نژادی، عناصر اجتماعی را با انفکاک ساختاری مواجه ساخته و با شدت بخشیدن به تعار چکیده کاملگسترش روزافزون شکافهای اجتماعی در جامعه ناهمگون اسرائیل و نیز تردیدافکنی در نمادهای هویتی صهیونیسم، امنیت هستی‌شناختی این رژیم را با چالشهایی روبرو کرده است. اسرائیل با اعمال سیاستهای تبعیض نژادی، عناصر اجتماعی را با انفکاک ساختاری مواجه ساخته و با شدت بخشیدن به تعارضات داخلی، تمایل نیروهای اجتماعی را در حمایت از این رژیم، کاهش داده است. مقاله حاضر با مفروض‌گرفتن وجود شکافهای متعدد در اسرائیل، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، در چارچوب نظری سازه‌انگاری به این پرسش پاسخ میدهد که نقش و جایگاه بحران هویت در شکلگیری ناامنی هستی‌شناختی رژیم اسرائیل چیست؟ طبق یافتههای حاصل از این پژوهش، عدم توانایی در رفع معضلات و شکافهای حاصل از اختلافات درونی، منجر به امنیتی‌کردن ساختار این رژیم شده است. شکلگیری این فضای امنیتی، با بکارگیری خشونت منبعث از ایدئولوژی صهیونیستی، موجب گرایش اسرائیل به جنگ‌طلبی شده، به گونهای که تهدید و تنش به بخشی از امنیت وجودی این حکومت بدل یافته و تلاش در جهت حفظ امنیت، در راهبرد سیاست خارجی آن قرار گرفته است. از اینرو، حل بحران ناامنی هستی‌شناختی، مستلزم تغییر در رویکرد متصلب صهیونیستی به رویکرد منعطف و نیز طی کردن فرآیند غیرامنیتی‌کردن و از میان برداشتن ساختاری است که صهیونیسم حول مولفه‌های خود ایجاد کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1794 - گفتمان سیاست اروپایی بریتانیا تحلیلی استعاره ای
حمیرا مشیرزاده فاطمه هموییرابطه بریتانیا و اتحادیه اروپا به دلیل رویکرد منفی این کشور نسبت به همگرایی و وحدت اروپا همواره یکی از موضوعات مهم و چالش برانگیز در عرصه سیاست داخلی این کشور در طول 50 سال گذشته بوده است. مسئله ای که این مقاله به آن می پردازد، این است که چگونه این رویکرد بدبینانه و پرت چکیده کاملرابطه بریتانیا و اتحادیه اروپا به دلیل رویکرد منفی این کشور نسبت به همگرایی و وحدت اروپا همواره یکی از موضوعات مهم و چالش برانگیز در عرصه سیاست داخلی این کشور در طول 50 سال گذشته بوده است. مسئله ای که این مقاله به آن می پردازد، این است که چگونه این رویکرد بدبینانه و پرتنش بریتانیا نسبت به وحدت اروپا امکان پذیر شده و چه شرایطی در شکل گیری چنین نگرشی دخیل بوده است؟ این مقاله بر آن است تا با تمرکز بر نظریه ادراکی-شناختی لاکوف و جانسون و روش تحلیل استعاره های اسنادی میلیکن و با بررسی زبان مورد استفاده در سخنرانی ها و بیانیه های سیاستمداران و وزرای خارجه بریتانیا در رابطه با همگرایی اتحادیه اروپا، به استخراج و تحلیل استعاره ها، نشانه ها، گزاره ها، نمادها و نظام-های دلالت موجود در گفتمان پرداخته و چگونگی امکان پذیری این رویکرد سیاست خارجی، فرایند برساخته شدن هویت بریتانیایی و اروپایی و نیز عرف همگانی این کشور نسبت به سیاست های اروپایی و پویایی های موجود در این گونه دریافت را تبیین کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1795 - تاثیر تحولات فناورانه و بحرانهای منطقهای بر سازماندهی چتر دفاع موشکی آمریکا
ابراهیم متقیسازماندهی چتر دفاع موشکی آمریکا تابعی از قابلیتهای فناورانه و همچنین توانمندی نیروی انسانی آن کشور است. اگر نظام بین الملل در شرایط آشوب زدگی قرار داشته باشد، بحرانهای امنیتی می تواند عامل مکمل ابزارهای فناورانه باشد. در این مقاله تلاش می شود تا رفتار راهبردی آمریکا برا چکیده کاملسازماندهی چتر دفاع موشکی آمریکا تابعی از قابلیتهای فناورانه و همچنین توانمندی نیروی انسانی آن کشور است. اگر نظام بین الملل در شرایط آشوب زدگی قرار داشته باشد، بحرانهای امنیتی می تواند عامل مکمل ابزارهای فناورانه باشد. در این مقاله تلاش می شود تا رفتار راهبردی آمریکا براساس مؤلفه هایی مانند فناوری در حوزه دفاع استراتژیک بررسی شود. موضوع سپر دفاع موشکی اولین بار در اوایل دهه 1980 مطرح شد. رونالد ریگان رئیس جمهور آمریکا بر این اعتقاد بود که باید در برخورد با اتحاد شوروی به بازدارندگی مطلق دست یافت. این امر به مفهوم بهره گیری از ابزار و فناوری هایی بود که زمینه مقابله با تهدیدات استراتژیک اتحاد شوروی علیه اروپا، آمریکا و جهان غرب را فراهم می آورد. براساس چنین رویکردی زمینه برای تبیین ابتکار دفاع استراتژیک فراهم شد. جورج شولتز وزیر امور خارجه آمریکا (88-1983) را می توان در زمره اصلی ترین کارگزاران چنین رهیافتی دانست. برنامه ریزی دفاعی آمریکا در دهه 1990 زمانی که گروههای محافظه کار به تدریج موقعیت خود را در ساختار قدرت آمریکا تثبیت نمودند؛ زمینه برای بازسازی و اعاده طرحهای دفاعی دوران جنگ سرد به وجود آمد. این افراد اعتقاد داشتند که قدرت نظامی در زمره ابزار غیرقابل چشم پوشی در سیاست بین المللی محسوب می شود. رویکرد قدرت محور بار دیگر بر ادراک و نگرش راهبردی آمریکا تاثیر به جا گذاشت. پرسش اصلی مقاله این است که چرا اهداف راهبردی آمریکا در زمینه چتر دفاع موشکی تداوم یافته است؟ فرضیه پژوهش بر این امر تاکید دارد که برنامه ریزان (استراتژیست های) محافظه کار، برنامه های دفاعی خود را در جهت مقابله با تهدیدات بین المللی تنظیم نمودند، از سوی دیگر، نسبت به ایران دیدگاه بدبینانه ای ابراز داشته و آن را عامل بی ثباتی در حوزه سیاست بین المللی می دانستند. به این ترتیب، برنامه ریزی دفاعی آمریکا ماهیت دو شاخه ای پیدا نمود. از یک سو، در نقطه مقابل اهداف امنیتی و استراتژیک ایران قرار داشت و از سوی دیگر در برابر نشانه های قدرت یابی مجدد روسیه نقش بازدارنده را ایفا می کرد. در این شرایط بار دیگر موضوع سپر دفاع موشکی در دستور کار برنامه ریزان راهبردی آمریکا قرار گرفت. طرح جدید با عنوان دفاع موشکی ملی مورد توجه قرار گرفت. این امر نشان می دهد که اهداف راهبردی آمریکا ثابت باقی مانده اما مخاطبان آن تغییر یافته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1796 - تأثیر ژئوپلیتیک کردستان عراق بر سیاست خارجی آمریکا در عراق(2012 ـ2003)
سید جلال دهقانی فیروز آبادی خضر خدیری وریکتحولات سال 2003 میلادی عراق، شطرنج سیاسی این کشور را به کلی با گذشته ی آن عوض کرد. آمریکا که با هدف ایجاد یک دولت متحد مرکزی و سکولار گام اول سیاست های خود را به اجرا گذاشت، مجبور به تغییر رویکرد و اجرای گام دوم سیاست خود (پی گیری اهداف از طریق مدخل های کوهنی) شد. در ای چکیده کاملتحولات سال 2003 میلادی عراق، شطرنج سیاسی این کشور را به کلی با گذشته ی آن عوض کرد. آمریکا که با هدف ایجاد یک دولت متحد مرکزی و سکولار گام اول سیاست های خود را به اجرا گذاشت، مجبور به تغییر رویکرد و اجرای گام دوم سیاست خود (پی گیری اهداف از طریق مدخل های کوهنی) شد. در این میان کردها به خاطر ویژگی های مهم ژئوپلیتیکی و استراتژیکی در عراق، مورد توجه دستگاه سیاست گذاری آمریکا قرار گرفتند. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی تلاش می شود به این پرسش پاسخ داده شود که ژئوپیتیک کردستان عراق بعد از سقوط صدام چه تاثیری بر سیاست خارجی آمریکا در عراق داشته است؟ با توجه به یافته های به دست آمده، به نظر می رسد ویژگی های ژئوپلیتیکی کردستان عراق، تسهیل کننده ی نقش نافذتر آمریکا در تاثیر گذاری بر تدوین سیاست های کشور عراق بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1797 - سامانه دفاع ضد موشکی آمریکا و بازدارندگی هسته ای
علی اصغر کاظمی محمد حسین زادهگسترش سامانه های دفاع ضد موشکی ایالات متحده آمریکا موجب بروز واکنش-های مختلفی شده است. برخی کشورها و به ویژه متحدین واشنگتن استقرار آنها را تامین کننده امنیت خود و ثبات امنیت بینالملل می دانند. در مقابل، کشورهایی همچون چین و به ویژه روسیه این سامانه ها را موجب بی ثباتی چکیده کاملگسترش سامانه های دفاع ضد موشکی ایالات متحده آمریکا موجب بروز واکنش-های مختلفی شده است. برخی کشورها و به ویژه متحدین واشنگتن استقرار آنها را تامین کننده امنیت خود و ثبات امنیت بینالملل می دانند. در مقابل، کشورهایی همچون چین و به ویژه روسیه این سامانه ها را موجب بی ثباتی امنیت بین الملل،از میان رفتن بازدارندگی هسته ای و ناقض امنیت ملی خود دانسته اند. مقاله توصیفی-تحلیلی حاضر رابطه میان دفاع ضد موشکی و بازدارندگی هسته ای را مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور، به تعریف و واکاوی ویژگی های استراتژی بازدارندگی هسته ای و دفاع موشکی پرداخته و پس از آن رابطه این دو مفهوم را در دوره جنگ سرد و بعد از آن مورد بررسی قرار داده است. در نهایت این نتیجه حاصل شده است که سامانه های ضد موشکی در دوره جنگ سرد در راستای تثبیت موازنه و از این رو موجد ثبات بودند. اما در دوره پس از جنگ سرد دفاع به مثابه تهاجم و در راستای ایجاد تفوق نظامی-هسته ای است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1798 - روابط سیاسی وامنیتی روسیه و آمریکا در زمان ریاست جمهوری پوتین در اروپای شرقی (2008-1998)
حمید هادیان هستی سیفنظام بین المللی پس از جنگ سرد همچنان در حال گذار است. اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده آمریکا قریب به نیم قرن بنابر سرشت و ساختار دو قطبی قدرت در دوران جنگ سرد به رقابت با یکدیگر پرداختند. به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و جدا شدن جمهوری‌های متعدد از آن کشور و تول چکیده کاملنظام بین المللی پس از جنگ سرد همچنان در حال گذار است. اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده آمریکا قریب به نیم قرن بنابر سرشت و ساختار دو قطبی قدرت در دوران جنگ سرد به رقابت با یکدیگر پرداختند. به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و جدا شدن جمهوری‌های متعدد از آن کشور و تولد روسیه تغییرات زیادی در روابط دو کشور به وجود آمد. روابط آمریکا و روسیه در دوران ریاست جمهوری ولادمیر پوتین به خاطر نفوذ آمریکا در حوزه‌ی پیرامونی و تحت نفوذ روسیه شکل جدیدی به خود گرفت. مشارکت برای صلح از سوی ناتو با بروز اختلافات روسیه با آن سازمان و همچنین استقرار سپر دفاع موشکی آمریکا در جمهوری چک و لهستان از مسائل مهم و چالش برانگیز در روابط بین دو کشور بود. البته این اقدامات از سوی آمریکا ، واکنش روسیه در قالب دیپلماسی انرژی و همچنین دیپلماسی تسلیحاتی را در پی داشت و در این میان اروپای شرقی مرکز ثقل تمامی این رخدادها بود و این ناحیه جایگاه قابل توجهی را در سیاستهای امنیتی کشورهای روسیه و آمریکا طی سالهای 2008-1998 به خود اختصاص داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1799 - Appraising Iranian EFL Learners’ Perceptions Towards the Teachers’ Implementation of Classroom Fairness: Focus on the Main Problems
مقداد صادقی واله جلالی ندا فاتحی رادThe current research tried to investigate Iranian EFL learners’ perceptions of teacher classroom fairness as well as the main problems of their teachers’ implementation of classroom fairness. In doing so, the present study used a qualitative procedure, and 3 چکیده کاملThe current research tried to investigate Iranian EFL learners’ perceptions of teacher classroom fairness as well as the main problems of their teachers’ implementation of classroom fairness. In doing so, the present study used a qualitative procedure, and 30 Iranian EFL learners at the intermediate level from different private language institutes participated in it. They were selected through available sampling from different virtual groups in WhatsApp or Telegram. This study benefited from two semi-structured interviews consisting of five open-ended questions, designed by the researchers. Data were gathered and analyzed through MAXQDA software. The results revealed EFL learners' perceptions of teacher classroom fairness included using the same techniques and extra teaching activities for all students, showing equal respect to all students, teacher's objectivity in grading, teacher's interacting with all students, obliging all students to observe the classroom rules, etc. Moreover, EFL learners' perceptions of the main problems of their teachers' implementation of classroom fairness were identified as time limitations, diversity of students' needs, differences in the socio-economic level of students and performance, mismatch between teachers and students, students' impoliteness, and inattention to morality. Findings can enrich the attitudes and activities of different groups of stakeholders in ELT, including policymakers, teacher educators, teacher education administrators, and curriculum developers. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1800 - A Contrastive Rhetoric Analysis of 'Code Glosses' in Medicine Academic Research Posters Written in English by Native and Iranian Writers
محمدرضا طالبی نژاد فریبا قدیانیThe present contrastive rhetoric study was aimed at analyzing 'Code Glosses' in a corpus of 60 Medicine Academic Research Posters (MARPs) written in English by Native and Iranian writers. To the best of the researchers’ knowledge, none of the previous studies had چکیده کاملThe present contrastive rhetoric study was aimed at analyzing 'Code Glosses' in a corpus of 60 Medicine Academic Research Posters (MARPs) written in English by Native and Iranian writers. To the best of the researchers’ knowledge, none of the previous studies had focused on this case. The two mentioned categories of MARPs published from 2012 to 2013 were selected randomly and regardless of particular specialty of medicine disciplinary. MARPs written by native and Iranian writers were respectively taken from F1000 posters site and Fifth International Congress (FIC) on Quality Improvement in Clinical Laboratories held in Tehran, Iran. Hyland’s (2005) model was used as the framework of the study and ‘Code Glosses’ were scrutinized in the corpus as the sub-type of meta-discourse markers. In line with the goals of the study the researchers conducted the following procedures: First, they performed the quantitative analysis of ‘Code Glosses’ by text analyzer_ MAXQDA software. Then, they performed the qualitative analysis manually to be sure of meta-discourse functionality of the counted markers in the context. Finally, they ran Chi- Square tests at α=0.05 to determine the probable significant differences between two categories of MARPs. The results of the study showed a significant difference between MARPs written by Native and Iranian writers in using rhetorical strategies regarding' Code Glosses'. It can be concluded that the observed difference was due to writers’ different first language and cultural context. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1801 - مطالعه نسبت میان حاشیه‌نشینی و شکافهای اجتماعی در کلانشهر تهران (مطالعه موردی خاتوان آباد و حصار امیر)
راضیه امیری رز محمدرحیم عیوضی ابراهیم برزگر مصطفی ابطحیحاشیهنشینی پیرامون شهرها، به‌مثابه پدیدهای جامعه‌شناختی، عوارض و پیامدهای بی‌شماری را متوجه کشورها ازجمله جوامع درحال‌توسعه کرده است. جدا شدن مردم مناطق روستایی از متن فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی خود و حضور در فضای پیرامونی شهرها، علاوه بر آسیب زدن به مهاجران حاشیه‌نشین چکیده کاملحاشیهنشینی پیرامون شهرها، به‌مثابه پدیدهای جامعه‌شناختی، عوارض و پیامدهای بی‌شماری را متوجه کشورها ازجمله جوامع درحال‌توسعه کرده است. جدا شدن مردم مناطق روستایی از متن فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی خود و حضور در فضای پیرامونی شهرها، علاوه بر آسیب زدن به مهاجران حاشیه‌نشین، به ظهور شکافهای متعدد در کلانشهرها منجر شده است. شناخت دقیق این وضعیت و ارائه راه‌حل برای مقابله با پیامدهای مختلف آن، بهعنوان هدف این مقاله، مستلزم مطالعه نسبت حاشیه‌نشینی و شکافهای اجتماعی در این مناطق است؛ بنابراین، در پژوهش حاضر برای مطالعه میدانی، دو منطقه خاتون‌آباد و حصار امیر در جنوب شرقی کلانشهر تهران، بهعنوان جمعیت نمونه انتخاب و با شیوه خوشهای ـ تصادفی سه محله از هرکدام از آنها مورد مطالعه پیمایشی قرار گرفته است. نحوه مطالعه نیز بر اساس پرسشنامه محقق‌ساخت بود که طبق طیف لیکرت تهیه شده است. در پرسش‌های مطرح‌شده، انواع شکافهای اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس تحلیل و ارزیابی پاسخها و استخراج آمارهای کمی با استفاده از Spss و Excel و... میتوان گفت که تراکم نارضایتی حاصل از توسعه ناموزون و احساس محرومیت نسبی، مشکلات و ضعف‌های ساختاری در این مناطق، حدود 67 درصد است و این عدم رضایت، به ظهور انواع شکافها در مناطق حاشیه‌نشین منجر شده و این مناطق را مستعد کنش‌های اعتراضی کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1802 - مطالعة نسبت حاشیه‌نشینی و شکافهای اجتماعی در کلانشهر تهران (مطالعة موردی :خاتون‌آباد و حصار امیر)
راضیه امیری رز محمدرحیم عیوضی ابراهیم برزگر مصطفی ابطحیحاشیهنشینی درمورد شهرها، به مثابة پدیدهای جامعه‌شناختی، عوارض و پیامدهای بی‌شماری را متوجه کشورها از جمله جوامع در حال توسعه کرده است. جدا شدن مردم مناطق روستایی از متن فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی خود و حضور در فضای پیرامونی شهرها، علاوه بر آسیب زدن به مهاجران حاشیه‌ن چکیده کاملحاشیهنشینی درمورد شهرها، به مثابة پدیدهای جامعه‌شناختی، عوارض و پیامدهای بی‌شماری را متوجه کشورها از جمله جوامع در حال توسعه کرده است. جدا شدن مردم مناطق روستایی از متن فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی خود و حضور در فضای پیرامونی شهرها، علاوه بر آسیب زدن به مهاجران حاشیه‌نشین، به ظهور شکافهای متعدد در کلانشهرها منجر شده است. شناخت دقیق این وضعیت و ارائة راه حل برای مقابله با پیامدهای مختلف آن، به عنوان هدف این مقاله، مستلزم مطالعة نسبت حاشیه‌نشینی و شکافهای اجتماعی در این مناطق است؛ بنابراین، در پژوهش حاضر برای مطالعة میدانی، دو منطقة خاتون‌آباد و حصار امیر در جنوب شرقی کلانشهر تهران، به عنوان جمعیت نمونه انتخاب و با شیوة خوشهای ـ تصادفی، سه محله از هرکدام از آنها مورد مطالعة پیمایشی قرار گرفته است. نحوة مطالعه نیز بر اساس پرسشنامة محقق‌ساخته بود. که طبق طیف لیکرت تهیه شده است. در پرسش‌های مطرح‌شده، انواع شکافهای اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس تحلیل و ارزیابی پاسخها و استخراج آمارهای کمی با استفاده از Spss و Excel و... میتوان گفت که تراکم نارضایتی حاصل از توسعة ناموزون و احساس محرومیت نسبی، مشکلات و ضعف‌های ساختاری در این مناطق، حدود 67 درصد است و این عدم رضایت، به ظهور انواع شکافها در مناطق حاشیه‌نشین منجر شده و این مناطق را مستعد کنش‌های اعتراضی کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1803 - سنجش و ارزیابی تأثیر سبک زندگی بر میزان تاب آوری شهری (مطالعه ی تطبیقی: محلات قیطریه و شکوفه ی شمالی در مناطق 1 و 19 تهران)
زهره فنی لیلا معصومیسبکهای زندگی به عنوان محصول اجتماعی، اقتصادی، نهادی و سیاسی با توجه به تغییرات فرهنگی، دارای نوعی آسیب‌پذیری هستند. بنابراین ارتقاء تاب آوری اجتماعات، با استفاده از ظرفیت آنها به شکل سازگاری، به عنوان اصلی برای کاهش آسیب‌ها دارای اهمیت است. این پژوهش با هدف سنجش میزان چکیده کاملسبکهای زندگی به عنوان محصول اجتماعی، اقتصادی، نهادی و سیاسی با توجه به تغییرات فرهنگی، دارای نوعی آسیب‌پذیری هستند. بنابراین ارتقاء تاب آوری اجتماعات، با استفاده از ظرفیت آنها به شکل سازگاری، به عنوان اصلی برای کاهش آسیب‌ها دارای اهمیت است. این پژوهش با هدف سنجش میزان تابآوری و ارتباط آن با سبک زندگی، با روش پیمایشی- تحلیلی و مطالعات میدانی و کتابخانهای اقدام به جمعآوری اطلاعات از ساکنان محله‌های قیطریه و شکوفه ی شمالی کرده است. در سنجش دادهها و تحلیل نظرات ساکنان در زمینه ی سبک زندگی و ارتباط آن با ابعاد تابآوری از نرمافزار SPSS استفاده شده است. همچنین برای تعیین حجم جامعه ی نمونه از جدول مورگان استفاده کرده‌اند. در محله ی قیطریه 377 و در محله ی شکوفه ی شمالی 379 پرسشنامه توزیع شده است. ابتدا سبک زندگی از ابعاد اجتماعی، اقتصادی و نهادی و سپس ابعاد تاب آوری در سطح محلات مطالعه و مشخص شده است. برای تحلیل میزان ارتباط سبک زندگی و تاب آوری از آزمون پیرسون و در سنجش تأثیرگذاری متغیرهای پژوهش از آزمون رگرسیون استفاده شده است. نتایج پژوهش گویای آن است که در کل، به لحاظ سبک زندگی متفاوت در دو محله، تاب آوری یا میزان سازگاری اجتماع محلی در محله ی قیطریه نسبت به محله ی شکوفه ی شمالی بیشتر است. در محله ی قیطریه تابآوری در بعد اقتصادی و نهادی و در محله ی شکوفه ی شمالی تابآوری از بعد اجتماعی بیشتر است. در نهایت میتوان گفت با توجه به سطح پایینتر تابآوری در محله ی شکوفه ی شمالی، این محله آسیب پذیرتر از محله ی قیطریه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1804 - برساخت معنایی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود (با تأکید بر پایداری شهری)
سحر فائقی مهرداد نوابخشدر این مقاله برساخت معنایی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر پایداری شهری، از طریق تجربه زیسته‌ی شهروندان اصفهانی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش مطالعه ی حاضر کیفی، از نوع پدیدارشناسی و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع چکیده کاملدر این مقاله برساخت معنایی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر پایداری شهری، از طریق تجربه زیسته‌ی شهروندان اصفهانی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش مطالعه ی حاضر کیفی، از نوع پدیدارشناسی و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس بوده است. بر این اساس 32 نفر از شهروندان زن و مرد اصفهانی در محدودهی سنی 30 تا 65 سال انتخاب شدند و در طول مصاحبه‌ی عمیق نیمه ساختاریافته، تجربه‌ی زیسته ی خود درباره‌ی کم‌آبی و خشکسالی زاینده رود را به طور کامل بیان کردند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون و برای تعیین اعتبار یافته ها از معیارهای قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان و مطابقت با عینیت داشتن، استفاده شد. یافته های این پژوهش در قالب 4 مقوله‌ی فراگیر دسته بندی شد که حاصل استخراج و مفهوم بندی داده ها در 92 مقوله‌ی پایه، 27 مقوله‌ی سازمان دهنده و 14 مقوله‌ی زیر فراگیر است. مقوله های فراگیر به عنوان پیامدهای اجتماعی و فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر پایداری شهری عبارتند از: سرمایه‌ی اجتماعی(کاهش مشارکت اجتماعی،...)، سرمایه‌ی سیاسی(کاهش اعتماد سیاسی، ...)، سرمایه‌ی اقتصادی(کاهش قیمت زمین های کشاورزی بی آب و کم آب، تغییر در کاشت محصولات، ...) و سرمایه‌ی فرهنگی(تغییر در ذائقه‌ی غذایی، ...)، در مجموع یافته ها بیانگر آن است که کم آبی و خشکسالی زاینده رود، سرمایه های(اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی) شهروندان و بویژه ساکنان منطقهی شرق اصفهان(عمدتاً کشاورزان) را تحت تأثیر قرار داده است. در عین حال، شهروندان خشکسالی و کم آبی را دلیل اساسی تخریب تمدن و فرهنگ شهر تاریخی اصفهان قلمداد نموده و سلامت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شهر را در خطر می بینند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1805 - رابطۀ مؤلفههای فرهنگی و شکوفایی شهر با تأکید بر مناطق حاشیه‌نشین
علی جعفری بهنام حسن زادههدف از پژوهش حاضر بررسی رابطۀ بین مؤلفه های فرهنگی و شکوفایی شهر با تأکید بر مناطق حاشیه نشین است. روش پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از لحاظ شیوۀ گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی است. جامعۀ آماری این پژوهش تمامی شهروندان بالای 18 سال ساکن در مناطق حاشیه‌نشین شهر اردب چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر بررسی رابطۀ بین مؤلفه های فرهنگی و شکوفایی شهر با تأکید بر مناطق حاشیه نشین است. روش پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از لحاظ شیوۀ گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی است. جامعۀ آماری این پژوهش تمامی شهروندان بالای 18 سال ساکن در مناطق حاشیه‌نشین شهر اردبیل میباشند. برای نمونهگیری از شیوۀ نمونهگیری چندمرحلهای و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد. تعداد نمونۀ آماری برابر 384 نفر برآورد گردید. برای تحلیل اطلاعات از نرمافزار Spss و برای تحلیل فرضیات از آزمونهای پیرسون، رگرسیون و t تک نمونهای استفاده شده است. نتایج نشان داد که وضعیت مؤلفههای شکوفایی شهر (بهرهوری، کیفیت زندگی، زیرساختها، پایداری محیطی و دربرگیرندگی و شمول اجتماعی) کمتر از حد متوسط است. همچنین بین مؤلفههای فرهنگی و شکوفایی شهر رابطۀ معناداری وجود دارد. نتایج نشان داد که متغیر ارزشها و باورها با بیشترین میزان تأثیر با بتای (70/0)، الگوهای انگیزشی (32/0)، سبک زندگی (24/0) و تحمل ابهام با کمترین میزان تأثیر با بتای (16/0) متغیر شکوفایی شهر با تأکید بر مناطق حاشیه‌نشین شهر اردبیل را پیشبینی می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1806 - الگو شناسی کالبدی و فضایی خانه ایرانی در اقلیم گرم و خشک (مورد مطالعه: خانه عباسیان کاشان)
وحید میرزایی حسن سجادزاده نسیم خانلودر طول تمام دوران خانه در فرهنگ ایرانیان به خصوص بعد از اسلام دارای اهمیت بسزایی است. خانه از جهت حفظ حریم خانواده به عنوان مکانی مقدس شناخته شده، دسترسی بیرون به درون خانه ایرانی دارای شبکه فضایی نظامی میباشد. این شبکه، فضای عمومی و خصوصی خانه را در سه‌لایه، لایه اول؛ چکیده کاملدر طول تمام دوران خانه در فرهنگ ایرانیان به خصوص بعد از اسلام دارای اهمیت بسزایی است. خانه از جهت حفظ حریم خانواده به عنوان مکانی مقدس شناخته شده، دسترسی بیرون به درون خانه ایرانی دارای شبکه فضایی نظامی میباشد. این شبکه، فضای عمومی و خصوصی خانه را در سه‌لایه، لایه اول؛ فضای باز، لایه دوم؛ فضای پوشیده و لایه سوم؛ فضای بسته مورد تفکیک قرار داده است. زیرا ورود به خانه دارای درجه اهمیت و سلسه‌مراتب دسترسی به تمام نقاط خانه ایرانی یک اصل جداناشدنی معماری سکونتگاهها است. هرچند در سالهای اخیر گسست فضایی عناصر معماری از مقیاس خرد تا کلان، کالبد سکونتگاه شهرهای تاریخی ایران را دچار بی‌هویتی نموده است. ازاین‌رو خانه‌های تاریخی ایران گنجینه‌ای از مفاهیم و الگوهای طراحی، همچنین منبع الهام برای معماری خانه‌های معاصر در دسترس است. با بازشناسی و درک صحیح نظام فضایی میتوان شرایط آسایش بصری، استفاده بهینه از فضا را دستور کار معماری حال حاضر قرارداد. لذا پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توسعه‌ای و از لحاظ روش از نوع تحقیقات تاریخی - توصیفی به طور خاص خانه تاریخی عباسیان کاشان را موردمطالعه قرار داده است. بررسی انجام شده بیان گر مشخصه های عناصر فضایی با هدف ایجاد سلسله مراتب، پیوستگی فضایی که خود انسجام بخش در تمام فضاها در نظام جزء به کل الگو حاکم بر معماری خانه تاریخی است، در متن مقاله الگو های ارائه شده شناسایی مفصل های انسجام بخش، به عنوان فضاهای بینابین، عامل پیوستگی ساختار فضایی سکونتگاهای ایران ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1807 - بررسی تغییرات اقلیم شهر اهواز در رابطه با توسعه منطقه ای و برنامه ریزی شهری
علی نظر صیدی امیر گندمکارشهر اهواز، از جمله شهرهای واقع در منطقه نسبتا خشک است . شهر و اقلیم، تأثیر گذاری تنگاتنگی بر یکدیگر دارند. به دلیل اهمیت این موضوع، ایـن تحقیق بر آن است که با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از مدل رتبه ای من- کندال به مطالعه تغییـرات عناصر اقلیمی شامل حداقل، حداکث چکیده کاملشهر اهواز، از جمله شهرهای واقع در منطقه نسبتا خشک است . شهر و اقلیم، تأثیر گذاری تنگاتنگی بر یکدیگر دارند. به دلیل اهمیت این موضوع، ایـن تحقیق بر آن است که با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از مدل رتبه ای من- کندال به مطالعه تغییـرات عناصر اقلیمی شامل حداقل، حداکثر و متوسط دما، بارش و رطوبت اهواز در طـول دوره آمـاری2015-1965 در فرایند توسعه منطقه ای و برنامه ریزی شهری پرداخته است .نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها نشان می دهد که با توجه به مطابقت روند های دما و بارش، بافت قدیمی شهر جهت آسایش و رفاه شهروندان ، فضاسازیهای درون شهری خود را کاملا بر اساس عناصر محیطی انجام داده است. ساخت فشرده، کوچه های باریک و سایه دار و حتی رنگ ساختمانها متأثر از این توجه می باشد. بر این اساس محور اصلی بحث، بررسی چگونگی تأثیر شرایط اقلیمی بر شهرسازی بومی ایران و نیز استخراج این اصول بکار گرفته اقلیمی در مصالح، تیپولوژی معماری، سازمان فضای شهری و عناصر شهری می باشد. که باید برای احتراز از این خشکی و پیامدهای دیگر آن، برنامه ریزی توسعه شهری و منطقـه ای در راستای مقابله با بحران و به صورت مدیریت ریسک جهت یابی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1808 - ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت‌رسانی در راستای توسعه منطقه ایی (موردمطالعه: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام)
صمیر جمشیدی هادی همتیان ابوالفضل داناییبه دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا ارتباط بین مردم و کارکنان این سازمانها بیشتر شده و لزوم توجه به این موضوع دوچندان شده است. بـا در نظـر گـرفتن اسـتراتژی های توسعه و توانمندسـازی به عنوان یک سیستم، پیامدهای نهایی آن ها بر توسعه منطقه ایی اثرگـذار است. مطالعهی عوامل موثر چکیده کاملبه دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا ارتباط بین مردم و کارکنان این سازمانها بیشتر شده و لزوم توجه به این موضوع دوچندان شده است. بـا در نظـر گـرفتن اسـتراتژی های توسعه و توانمندسـازی به عنوان یک سیستم، پیامدهای نهایی آن ها بر توسعه منطقه ایی اثرگـذار است. مطالعهی عوامل موثر بر توسعه منطقه ایی میتواند برنامه‌ریزان را با تحلیل عمیق و علمی علل و موانع موجود بر سر راه توسعه آشنا سازد تا آنها با طراحی برنامه های مدون توسعه در سطح کلان راه را به سوی توسعهی پایدار همراه سازند. با توجه به مباحث ذکرشده هدف پژوهش حاضر ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت‌رسانی در راستای توسعه منطقه ایی در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام است. برای شناسایی ابعاد مدل و عوامل مرتبط با آن ابتدا در گام نخست با استفاده از مطالعات کتابخانهای مخزن شاخصها استخراج شد و سپس دلفی خبرگان برای پایش شاخصها و به دست آوردن ابعاد نهایی مدل در سه مرحله انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و خبرگان واحد منابع انسانی باسابقه بالای 15 سال خدمت در منطقه موردمطالعه است. نمونه آماری پژوهش متشکل از کارشناسان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام و همچنین اساتید و اعضاء هیئت‌علمی دانشگاهها در رشته‌های مرتبط با موضوع موردمطالعه بوده است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شد و تمامی این افراد (380) مورد توزیع پرسشنامه قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1809 - ارزیابی توان بوم شناسی و تعیین واحدهای گردشگری براساس عوامل طبیعی-اقلیمی مطالعه موردی: شهرستان چالوس
مهرداد رمضانی‏پورچکیده صنعت گردشگری در ایران و بالاخص در منطقۀ شمالی کشور از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. بدین حهت، هدف این پژوهش، شناسایی واحدهای گردشگری متمرکز و گسترده در سه طبقۀ 1 و 2 مناسب و طبقۀ نامناسب بر پایۀ توان بوم شناسی برای فصول گرم سال در شهرستان چ چکیده کاملچکیده صنعت گردشگری در ایران و بالاخص در منطقۀ شمالی کشور از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. بدین حهت، هدف این پژوهش، شناسایی واحدهای گردشگری متمرکز و گسترده در سه طبقۀ 1 و 2 مناسب و طبقۀ نامناسب بر پایۀ توان بوم شناسی برای فصول گرم سال در شهرستان چالوس بوده است. در این راستا، با توجه به معیارهای مدل بوم گردشگری و سامانه های اطلاعات جغرافیایی، لایه های اقلیمی دما، بارندگی، آفتابگیری و شیب، زمین شناسی و کاربری زمین ایجاد شد. سپس با روش بولین، توان بوم شناسی منطقه تحقیق، ارزیابی گردیده و واحدهای هر یک از طبقـه های گردشگری مشـخص شد و نهایتاً نقشۀ پهنه بندی واحدها تهیه شد. پس از تحلیل، 342 واحد طبقه 1 مناسب متمرکز با مساحت 377 هکتار، خارج از محدوده جنگل های متراکم و ارتفاع 550 متر به بالا و غالباً در امتداد جاده و رودهای شهرستان چالوس شناسایی شدند. تعداد 348 واحد بوم گردشگری طبقۀ 1 مناسب گسترده با مساحتی حدود 2/159 هکتار در ارتفاعات میانی و بالادستِ شهرستان چالوس شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1810 - شناسایی و ارزیابی مشکلات راهنمایان اکوتوریسم (مطالعه موردی: راهنمایان اکوتوریسم استان تهران)
دکتر علی رحیم پور دکتر سید سعید هاشمی هانیه واحدی زارچ -
دسترسی آزاد مقاله
1811 - کاربرد مدل "تحلیل شکاف" در بررسی نقاط قوت و ضعف مؤلفههای سرمایه اجتماعی در محلات شهری در راستای برنامهریزی سیستمی در فضاهای شهری (نمونه موردی محلات کیانپارس و لشکرآباد اهواز)
بابک محمدی آوندی آزیتا رجبی ناصر اقبالیچکیده کمبود تعاملات و کم رنگ شدن ارتباطات، کاهش اعتماد شهروندان و کاهش تعلق خاطر به محلاتی که هویت خاصی ندارند، از ویژگیهای شهرهای امروزی است. بنابراین برنامه ریزی و توسعه بدون سرمایه اجتماعی در محلات عملاً امکان پذیر نیست. تحقیق حاضر بر آن است که میزان وابستگی توسعه پ چکیده کاملچکیده کمبود تعاملات و کم رنگ شدن ارتباطات، کاهش اعتماد شهروندان و کاهش تعلق خاطر به محلاتی که هویت خاصی ندارند، از ویژگیهای شهرهای امروزی است. بنابراین برنامه ریزی و توسعه بدون سرمایه اجتماعی در محلات عملاً امکان پذیر نیست. تحقیق حاضر بر آن است که میزان وابستگی توسعه پایدار محلات لشکر آباد و کیانپارس شهر اهواز را به سرمایه اجتماعی و تعلق خاطر را مورد بررسی قرار دهد. هدف اصلی، بررسی توسعه پایدار محله شهری با رویکرد اجتماعی و ارائه الگوی مناسب رسیدن به توسعه همه جانبه انسانی و فضایی میباشد. این مطالعه از نوع کاربردی توسعه‌ای است به منظور تجزیه و تحلیل فرضیات تحقیق با توجه به سطح سنجش و نوع متغیر از آزمونهای مربوط به هر کدام استفاده شده است. پس از جمعآوری پرسشنامهها، دادهها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نقاط ضعف و قوت هر کدام از محلات در محک شاخصهای سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار با تاکید بر نقاط قوت متغیر مستقل (سرمایه اجتماعی) الگوی پیشنهادی با به کار گیری مدل "تحلیل شکاف" ارائه شده است. نتایج نشان میدهد در محله لشکرآباد بر اساس رتبه بندی صورت گرفته، از بهترین وضعیت (نقطه قوت) تا بدترین وضعیت (نقطه ضعف)، رتبه ها به ترتیب تعلق اجتماعی، اعتماد اجتماعی، ارتباط اجتماعی، آگاهی اجتماعی، و مشارکت اجتماعی صورت بندی شدهاند. درمحله کبانپارس نیز از بهترین وضعیت (نقطه قوت) تا بدترین وضعیت (نقطه ضعف)، رتبه ها به صورت آگاهی اجتماعی، تعلق اجتماعی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و ارتباط اجتماعی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1812 - برآورد پتانسیل سیلاب با تاکید بر ویژگیهای ژئومورفولوژیک در حوضه آبخیز خرشک با استفاده از روشSCS ، رودبار، استان گیلان
فرهاد حمزه اردوان بهزادچکیده سیل ازجمله پدیده‌هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می‌آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی میتواند این پدیده را در حوضه‌ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که درطرحهای بهره برداری از منابع چکیده کاملچکیده سیل ازجمله پدیده‌هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می‌آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی میتواند این پدیده را در حوضه‌ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که درطرحهای بهره برداری از منابع آب،کنترل سیلاب، سدسازی، عملیات آبخیزداری و اکثر زمینه‌های مطالعات هیدرولوژی، دبی سیلاب اهمیت دارد لذا دقت مطالعات و درجه ایمنی طراحی تأسیسات و سازه‌های آبی، بستگی زیادی به روش مطالعات دارد.در تحقیق حاضر پتانسیل سیلاب حوضه آبخیز خرشک با استفاده از روش SCSمطالعه شده است. ابعاد هیدروگراف حوضه با توجه به مقادیر بارش 24 ساعته، زمان تمرکز، شماره منحنی، بارش مازاد، زمان تا اوج و دبی اوج بدست آمد، سپس هیدروگراف سیل برای حوضه خرشکدر دورههای زمانی 2، 5، 10، 25، 50 و 100 سال محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با توجه به شکل حوضه خرشک، این حوضه توان سیل خیزی ندارد، اما با توجه به باریک بودن حوضه، رواناب‌های حاصل از بارندگی در مدت زمان کوتاهی به زهکش اصلی رسیده و آن را پر نموده و در نتیجه جایی که رودخانه از واحد کوهستان خارج میشود، خطر سیل وجود خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1813 - تامین آسایش حرارتی فضای معماری در اقلیم گرم و خشک ایران با بهره مندی از رفتار حرارتی زمین(مطالعه موردی: استفاده از زمین در خانه‌های سنتی مناطق گرم و خشک ایران)
محمد رضا نادی دکترعباس ملک حسینی حسین صالحی احمد فتحی نجف آبادیچکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینههای ساختمانی، از اثرات معماری نا چکیده کاملچکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینههای ساختمانی، از اثرات معماری نا آشنا با اقلیم محلی است. در این میان، مناطق گرم و خشک، از این هجمه ی نامناسب ساختمانی- بویژه در کشور در حال توسعه ی ایران - در امان نیستند. با توجه به خطری چنین هولناک، تمامی جهان رو به انواع توسعه ی پایدار گذاشته که این مهم در مورد مناطق خشک و بیابانی با وجود محدودیتهای جغرافیایی نیز صادق است. این در حالی است که در ایران – با وجود منابع وافر انرژیهای طبیعی و تجارب گرانقدر معماری کهن اقلیمی-طی سالیان گذشتهبه دلیل عدم توجه به این داشتههای فرهنگی و طبیعی، شاهد تولید انواع هزینههای ساختمانی و اقلیمی- در بخش خانگی بیش از 42% از کل سبد مصرفی انرژی کشور - بوده که نتیجه آن تخریب شرایط زیستی بوده است. از اینرو، این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی و با مطالعات کتابخانه ای، پس از بررسی حجم مصرف انرژی و لزوم جایگزینی پایداری در معماری ملی و جهانی، در جهت هدف پژوهش به معرفی یکی از پایدارترین راهکارهای معماری در بومهای گرم و خشک، یعنی ارتباط با زمین و اصول آن پرداخته، و پس از شناخت ارتباط معنادار رفتار دما با عمق، جنس و تراکم خاک در مناطق گرم و خشک ایران – شاخص شهر یزد-سابقه ی این روش را در معماری سنتی کویری کشور کاویده، و سرانجام راهکارهایی را برای استفاده ی بهینه زمین در تامین شرایط آسایش دمایی - گرمایش و سرمایش ایستا - در معماری مسکونی گرم و خشک ایران پیشنهاد دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1814 - تحلیل و بررسی تاثیر نوسانات اقلیمی بر کوچ عشایر فارس (مطالعه موردی طایفه عمله)
حسن لشکری محمد ابراهیم عفیفی زهرا پربارچکیده آب و هوا یکی از عوامل اساسی تاثیرگذار در زیست انسان و همه جانوران و شکل دهنده چهره طبیعت است. همه فعالیتهای روزانه ما انسانها از عناصر سازنده جو تاثیر پذیرفته و متقابلا فعالیتهای ما بر آب و هوای اطراف ما اثر میگذارد. غلبه و تاثیر عوامل و عناصر جوی به گونهای چکیده کاملچکیده آب و هوا یکی از عوامل اساسی تاثیرگذار در زیست انسان و همه جانوران و شکل دهنده چهره طبیعت است. همه فعالیتهای روزانه ما انسانها از عناصر سازنده جو تاثیر پذیرفته و متقابلا فعالیتهای ما بر آب و هوای اطراف ما اثر میگذارد. غلبه و تاثیر عوامل و عناصر جوی به گونهای بوده است که بشر از ابتدای پیدایش در تلاش سازگاری خود با این پدیده مهم طبیعی بوده است. در این میان جانوران و گیاهان بدلیل عدم برخورداری از قوه تعقل آسیب‌پذیرتر از انسانها میباشند. در نتیجه مجبور هستند از تا سرحد امکان، خود را با شرایط اقلیمی محیط اطراف خود سازگار نمایند. به همین دلیل جانوران و حیات وحش در طول سال در انطباق با تغییرات فصلی و دورهای آب و هوا دست به مهاجرت زده‌اند. انسانها نیز که اقدام به نگهداری وپرورش جانوارن اقدام نموده برای جلوگیری از آسیب دام‌هایی خود و از طرفی بهرهبرداری مناسب از شرایط اقلیمی همراه دام خود در طول سال اقدام به کوچ نمودهاند. حرکت بین ییلاق و قشلاق در واکنش طبیعی انسان و دام به شرایط اقلمی محیط است. در این تحقیق جهت بررسی نقش اقلیم در زمانبندی حرکت عشایر طایفه عمله بین ییلاق و قشلاق در نوسانات اقلیمی، با استفاده از شاخص SPI یک نمونه از خشکسالی شدید (2001) وتر سالی شدید (2004) در یک دوره آماری پانزده ساله انتخاب و تحلیل شده است. ملاحظه شد که در خشکسالیهای شدید عشایر یک ماه تا 45 روز زودتر از قشلاق حرکت کرده و روزانه 40 کیلومتر و مسافت 900 کیلومتری بین قشلاق و ییلاق را در مدت زمان 20 روز طی کرده است. در حالی که در ترسالی‌های شدید مسیر فوق را در 45 تا 50 روز طی کرده و به طور متوسط روزانه 18 تا 20 کیلومتر حرکت کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1815 - نقش توانمندسازی جوامع محلی در مدیریت پایدار منابع طبیعی (مطالعه موردی: حوزه رامه شهرستان آرادان)
پیمان اکبرزاده سید حسن کابلی محمد رضا رجبیچکیده منابع طبیعی یکی از ثروت‌های حائز اهمیت برای نسلهای کنونی و آینده است که نقش بسیار مهمی در تعادل بوم‌شناختی، درآمدزایی و توسعه روستایی دارد؛ اما این منابع اکنون با بهرهبرداری بیش‌ازحد مجاز و غیراصولی در معرض نابودی قرارگرفته است. حفاظت از این منابع بهصورت حاکمی چکیده کاملچکیده منابع طبیعی یکی از ثروت‌های حائز اهمیت برای نسلهای کنونی و آینده است که نقش بسیار مهمی در تعادل بوم‌شناختی، درآمدزایی و توسعه روستایی دارد؛ اما این منابع اکنون با بهرهبرداری بیش‌ازحد مجاز و غیراصولی در معرض نابودی قرارگرفته است. حفاظت از این منابع بهصورت حاکمیتی و با برنامهریزی از بالا به پایین انجام میشود و علیرغم اقدامات سخت‌گیرانه و هزینههای زیاد از طرف دولت، تخریب منابع طبیعی همچنان ادامه دارد، این مسئله نیاز به مدیریتی سازگار برای حفاظت منابع طبیعی با تأکید بر همکاری جوامع محلی را ضروری مینماید. جامعه آماری در بخش کمی تحقیق شامل بهره برداران مراتع حوزه رامه بود است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین و تعداد 70 پرسشنامه تکمیل و مقایسه نگرش ساکنین و تحلیل عاملی صورت گرفت. یافتههای این پژوهش نشان میدهد اجرای توانمندسازی و توان افزایی جوامع محلی درنهایت منجر به حفاظت بهتر منابع طبیعی شده و گروههای محلی پایدار مانده و رضایتمندی مردم با مشارکت در مراحل برنامهریزی اجرا و پایش حاصل‌شده است. نتایج حاصل از تحلیل دادههای کمی و کیفی مربوط به اثرات اجرای طرح و میزان واریانس تبیین شده آنها نشان میدهد مؤلفه مشارکت مردم در اجرای طرح اثربخش تر بوده و توجیه کننده واریانس بیشتری (95/32) نسبت به دیگر مؤلفهها بود؛ به‌عبارت‌دیگر در تلخیص مؤلفههای موردبررسی، مشارکت مردم در اجرای طرح بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1816 - نقش پناهندگان در جغرافیای شهرها و مرزهای شاهنشاهی اشکانی با امپراتوری روم از آغاز تا سقوط سلسله؛ با نگاهی به اهمیت آنها در معماری و برنامهریزی شهری دوران معاصر
حمیده مظفری ناصر جدیدی احمد کامرانی فرچکیده با روی کار آمدن شاهنشاهی اشکانی و سقوط سلسله سلوکی در ایران مناسبات ایران با دولت‎های همجوار شکل جدیدی به خود گرفت. در این زمان یکی از مسائل مهمی که بروز کرد، پناهندگی عده‎ای از شاهزادگان اشکانی به امپراتوری روم و از سوی دیگر پناه آوردن برخی شخصیت‎های چکیده کاملچکیده با روی کار آمدن شاهنشاهی اشکانی و سقوط سلسله سلوکی در ایران مناسبات ایران با دولت‎های همجوار شکل جدیدی به خود گرفت. در این زمان یکی از مسائل مهمی که بروز کرد، پناهندگی عده‎ای از شاهزادگان اشکانی به امپراتوری روم و از سوی دیگر پناه آوردن برخی شخصیت‎های نظامی روم به دربار ایران بود. با توجه به قدرت دو کشور و نزدیکی قلمروهای سرزمینی و مرزهای دو امپراتوری، شخصیت‎های مهم دو کشور برای رسیدن به قدرت یا نجات جان خود به دیگری پناهنده یا می‎گریختند. نکته قابل ملاحظه در این زمینه این است که این پناهندگان به چه میزان در مراودات سیاسی و دست به دست کردن مکان‎های جغرافیایی و سوق‎الجیشی تأثیر و نقش داشته‎اند؟ آیا پناهندگی آن‎ها باعث شده است که چشم‎انداز جغرافیایی و بعضاً توسعه‎طلبی دو دولت قدرتمند آن روز دستخوش تغییر و تحول گردد؟ این پژوهش با طرح سؤالات مذکور در پی آن است که با روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر داده‎های تاریخی و جغرافیایی به این پرسش‎ها پاسخ دهد. استنباطی که از این پژوهش می‎شود این است که پناهندگان با توجه به جایگاه و نفوذی که در قلمرو خود داشتند و نظر به شناختی که از قلمروها و سرزمین‎های پیرامون داشته‎اند و با توجه به حمایت و جانبداری دولت‎‎ها از آن‎ها مرزها و قلمروهای سرزمینی را در اثر مرور زمان دستخوش جابجایی به نفع و ضرر دیگری رقم زنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1817 - دستگاه اطلاعاتی وجاسوسی ایران در گستره جغرافیای سیاسی اشکانیان
افسانه معتمد احمد کامرانی فر ناصر جدیدیچکیده دولت اشکانی در بسیاری از جنبههای حکومتی و فرهنگی میراث‌دار دولت هخامنشی و سلوکی بود. از جملۀ این موارد دستگاه اطلاعاتی، خبرچینی و جاسوسی بود. با توجه به جنگ‌های متعدد و طولانی اشکانیان با سلوکیان و سپس رومیان و همینطور تمرکز دولت اشکانی بر درآمدهای گمرگی و تجاری، چکیده کاملچکیده دولت اشکانی در بسیاری از جنبههای حکومتی و فرهنگی میراث‌دار دولت هخامنشی و سلوکی بود. از جملۀ این موارد دستگاه اطلاعاتی، خبرچینی و جاسوسی بود. با توجه به جنگ‌های متعدد و طولانی اشکانیان با سلوکیان و سپس رومیان و همینطور تمرکز دولت اشکانی بر درآمدهای گمرگی و تجاری، لزوم گسترش و پایش مداوم چنین دستگاهی بیش از پیش احساس می‌شد. اشکانیان گذشته از بهره‌مندی از تجارب پیشین در زمینۀ دستگاه جاسوسی، با گسترش سیستم اطلاعاتی، تلاش کردند با کنترل راههای تجاری و جلوگیری از تجارت مستقیم چین و روم، درآمدهای هنگفتی به خزانۀ خود سرازیر کنند. بخش عمده‌ای از این موفقیت، از طریق دستگاه اطلاعاتی و جاسوسی آنها حاصل می‌شد. این مقاله تلاش میکند با وجود کمبود فاحش منابع و آگاهی‌های تاریخی، در حد امکان برخی زوایای پنهان موضوع را مورد بررسی قرار دهد. بر اساس نتایج به دست آمده، اشکانیان از دستگاه جاسوسی خود در زمینۀ کنترل راههای تجاری، برتری نظامی در جنگ با رومیان، تداوم برتری تجاری و افزایش درآمدهای گمرگی بهره می‌بردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1818 - An ANP and MULTIMOORA-Based SWOT Analysis for Strategy Formulation
سهیلا مظلوم واجاری ایروان مسعودی اصل کامران حاجی نبی لیلا ریاحیSince no organization can have unlimited resources, strategists should decide on a strategy that can provide the greatest benefits to the organization. Decisions on strategy formulation commit the organization to produce specific products, work in specific markets, and چکیده کاملSince no organization can have unlimited resources, strategists should decide on a strategy that can provide the greatest benefits to the organization. Decisions on strategy formulation commit the organization to produce specific products, work in specific markets, and exploit certain resources and technologies for a relatively long time. Strategies dictate the long-term competitive advantages of an organization. Either good or bad, strategic decisions have multifaceted results and long-lasting consequences for organizations. So, organizations should adopt optimal strategies to move in the right direction and avoid irreparable losses. This planning calls for an optimal model of strategy formulation so that the strategists of organizations can formulate a strategy for their respected organizations readily and accurately. The present study presents a composite approach to organizational strategy formulation. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1819 - Identification and Prioritization of Factors Affecting Authentic Leadership Deployment at the University of Medical Sciences by AHP
مهرزاد عبداله زاده لاله دشتی مهرداد گودرزوند چگینی حمیدرضا رضایی کلیدبریAuthentic leadership is a pattern of leadership behavior that, by possessing positive psychological abilities, can create a special place for service organizations. The purpose of this study was to identify and prioritize the factors influencing the establishment of aut چکیده کاملAuthentic leadership is a pattern of leadership behavior that, by possessing positive psychological abilities, can create a special place for service organizations. The purpose of this study was to identify and prioritize the factors influencing the establishment of authentic leadership in the University of Medical Sciences through hierarchical analysis. The purpose of the study is practical and based on qualitative-quantitative approach. The statistical population of the study consisted of Philosophers of Management and Experimental Experts at the University of Medical Sciences who were selected by purposeful sampling and snowball technique until theoretical saturation was reached. The data collection tool was semi-structured interview. Based on the theme analysis technique, MAXQDA11 software identified effective factors on authentic leadership approach and then identified the factors identified by AHP using Expert Choice11 software. The findings showed that among the 13 effective factors considered by experts, the factor of supportive authenticity has the most influence on the implementation of authentic leadership approach in medical sciences university and economic conditions have the least weight or importance. Based on this, it is possible to establish a authentic leadership approach in the University of Medical Sciences by establishing a flexible, service-oriented and flexible structure, in addition to creating a transparent and reliable atmosphere. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1820 - A New Hybrid Conjugate Gradient Method Based on Secant Equation for Solving Large Scale Unconstrained Optimization Problems
نصیرو صلیحو Mathew Odekunle Mohammed Waziri Abubakar HaliluThere exist large varieties of conjugate gradient algorithms. In order to take advantage of the attractive features of Liu and Storey (LS) and Conjugate Descent (CD) conjugate gradient methods, we suggest hybridization of these methods in which the parameter is computed چکیده کاملThere exist large varieties of conjugate gradient algorithms. In order to take advantage of the attractive features of Liu and Storey (LS) and Conjugate Descent (CD) conjugate gradient methods, we suggest hybridization of these methods in which the parameter is computed as a convex combination of and respectively which the conjugate gradient (update) parameter was obtained from Secant equation. The algorithm generates descent direction and when the iterate jam, the direction satisfy sufficient descent condition. We report numerical results demonstrating the efficiency of our method. The hybrid computational scheme outperform or comparable with known conjugate gradient algorithms. We also show that our method converge globally using strong Wolfe condition. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1821 - اشکانیان و شاهنامه
داریوش نظریابوالقاسم فردوسی یکی از مهم ترین شاعران ایرانی است که در سال 319 هجری قمری در طابران توس بدنیا آمد. به دلیل اینکه در این زمان ایران زیر سلطه بیگانگان بود، فردوسی بخاطر علاقه ملی به فکر نظم شاهنامه و گردآوری تاریخ ایرانیان در عصر باستان می افتد. شاهنامه به دو بخش اساطیری چکیده کاملابوالقاسم فردوسی یکی از مهم ترین شاعران ایرانی است که در سال 319 هجری قمری در طابران توس بدنیا آمد. به دلیل اینکه در این زمان ایران زیر سلطه بیگانگان بود، فردوسی بخاطر علاقه ملی به فکر نظم شاهنامه و گردآوری تاریخ ایرانیان در عصر باستان می افتد. شاهنامه به دو بخش اساطیری و تاریخی تقسیم می شود. با وجود اینکه فردوسی در شاهنامه ابیات زیادی را به اساطیر ایرانی و به خصوص دوره ساسانی اختصاص داده است ولی فقط 20 بیت در مورد اشکانیان سروده است. خود فردوسی نیز در پایان این چند بیت بیان می دارد که از اشکانیان فقط نامی شنیده و در نوشته های تاریخی و غیر تاریخی از آنها ذکری نشنیده است. در این مقاله به علت توجه کم فردوسی به دوره اشکانی که طولانی ترین مدت زمامداری را در تاریخ ایران داشته اند اشاره می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1822 - پزشکی در تمدن اسلامی
کریم گلشنی راد محمد کریمقدیمیترین تاریخ ملل تاریخ پزشکی است چرا که بشر از روزی که خود را شناخته با درد همراه و با حوادث رو به رو بوده است. از همان روزی که آدمی در صدد دفع شر و زحمت و درد از خود برآمده است تاریخ طب شروع میشود. در اسلام به علم پزشکی اهمیت بسیار داده شده و پس از علم حلال و حرام چکیده کاملقدیمیترین تاریخ ملل تاریخ پزشکی است چرا که بشر از روزی که خود را شناخته با درد همراه و با حوادث رو به رو بوده است. از همان روزی که آدمی در صدد دفع شر و زحمت و درد از خود برآمده است تاریخ طب شروع میشود. در اسلام به علم پزشکی اهمیت بسیار داده شده و پس از علم حلال و حرام، یعنی علم فقه، از شریفترین علم‌ها به شمار آمده و در حدیث شریف علم ابدان در کنار علم ادیان قرار گرفته است؛ چرا که اگر تن سالم نباشد نمیتواند درباره مبدا جهان بیندیشد و او را ستایش و پرستش کند و از آن جا که تعالیم پیامبر اسلام (ص) افراد را به خیرات و مبرات و انفاق مال در راه خیر هدایت و ارشاد فرموده بدین مناسبت به نظر میرسد پزشکی در تمدن اسلامی بیش از سایر علوم پیشرفت داشته است و خوشبختانه نمایندگان بزرگ پزشکی اسلامی بیشتر ایرانی بودهاند و اینان توانستند در دوران تمدن ستارگان قدر اول این آسمان باشند مانند رازی، اهوازی، ابن سینا و جرجانی (گرگانی). در تاریخ پزشکی اسلامی کسانی که اولین بار جرات آن را پیدا نمودند که بر کتب اساتید یونانی خرده گیری نمایند ایرانیان بودهاند در کنار این ناموران می توان از پزشگان عرب مانند حارث بن کلده ثقفی پزشک اهل طائف که شاید نخستین عربی باشد که بتوان آن را پزشک نامید. شخصی بنام ابورمثه تمیمی که جراح بوده وشخص دیگری همچون حنین بن اسحاق که کتاب صدرساله جالینوس را به فارسی ترجمه کرد و همچنین رساله‌ای در چشم پزشکی دارد که قدیمیترین اثر دراین زمینه است و از ابن نفیس و ابوالقاسم الزهراوی و..... بزرگان دیگری می توان نام برد. هدف از این مقاله بررسی نقش مسلمانان در دانش پزشکی است که با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانهای نگاشته میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1823 - شاه گزینی در دوره ی اشکانیان
محمدتقی فاضلی فرزانه احمدیگزارش تاریخی نشان می دهد که در دوره نیرومندی دستگاه پادشاهی اشکانی، پادشاهان پیش از مرگ خود شاهزاده ای را به عنوان ولیعهد تعیین می کرده اند، و در دوره ناتوانی آن خاندان، بزرگان و اشراف خاندان های نژاد شاهنشاهی در گردهمایی خود، به خواست خویش از تخمه اشکانی را به تخت شهری چکیده کاملگزارش تاریخی نشان می دهد که در دوره نیرومندی دستگاه پادشاهی اشکانی، پادشاهان پیش از مرگ خود شاهزاده ای را به عنوان ولیعهد تعیین می کرده اند، و در دوره ناتوانی آن خاندان، بزرگان و اشراف خاندان های نژاد شاهنشاهی در گردهمایی خود، به خواست خویش از تخمه اشکانی را به تخت شهریاری می نشانده اند. از طرفی اندیشه ی شاه گزینی شاهنشاهی اشکانیان آمیخته از سه سنت کوچ گرایانه، هلنیستی و هخامنشی بود. اساس حکومت اشکانی میان این سه سنت و در واقع تلفیقی از این سه الگو می باشد. ارتباط تنگاتنگی میان این سه الگو در طول حکومت اشکانیان وجود داشت. انتخاب بزرگ قبیله به عنوان شاه و همچنین تعیین برادر شاه به عنوان جانشین، سنت کوچ گرایانه انتخاب یک شاه بود. از طرف دیگر تعلق داشتن منصب شاهنشاهی در یک خاندان اشکانی و موروثی بودن آن سنت برجای مانده از هخامنشیان است. کارکرد مجلس سنا نیز نشان از فرهنگ و نفوذ هلنیستی در ساختار حکومت اشکانیان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1824 - کاوش های باستان شناسی محوطه اشکانی نیسک آباد سردشت
مرضیه عباس زاده غلام شیرزادهمحوطه نیسک آباد( Nisk Abad ) در فاصله 5.5 کیلومتری جنوب شرقی شهر سردشت، 5 کیلومتری جنوب شهر ربط و 1 کیلومتری شمال روستای نیسک آباد در امتداد ساحل غربی رودخانه زاب کوچک قرار دارد. کاوش این محوطه در راستای برنامه عملیات نجات بخشی محوطه های تاریخی پشت سد سردشت به انجام رسی چکیده کاملمحوطه نیسک آباد( Nisk Abad ) در فاصله 5.5 کیلومتری جنوب شرقی شهر سردشت، 5 کیلومتری جنوب شهر ربط و 1 کیلومتری شمال روستای نیسک آباد در امتداد ساحل غربی رودخانه زاب کوچک قرار دارد. کاوش این محوطه در راستای برنامه عملیات نجات بخشی محوطه های تاریخی پشت سد سردشت به انجام رسید. از اهداف مهم در کاوش محوطه نیسک آباد می توان به دستیابی به اطلاعات لازم از نحوه زندگی و شیوه معیشت جوامع انسانی حاضر در منطقه و مشخص کردن وضعیت گاهنگاری نسبی دوره های تاریخی منطقه اشاره کرد. در کاوش های انجام شده در محوطه نیسک آباد شواهد مختلفی از بقایای معماری( دیواره های سنگ چین از نوع سنگ های رودخانه ای )، قطعات متعدد سفال و ابزارهای سنگی شناسایی شده است. مطالعۀ بقایای معماری و نمونه سفال های محوطۀ نیسک آباد نشان دهندۀ تک دوره ای بودن محوطه و سکونت کوتاه مدت گروه های انسانی در این محل بوده است.با توجه به اندک بودن سابقه مطالعات باستان شناسی منطقه در دوره اشکانی، یکی از پرسش های اساسی پژوهش حاضر، چگونگی سکونت جوامع انسانی منطقه در دوره اشکانی می باشد. در این خصوص، سفال های اشکانی محوطه علاوه بر قابل مقایسه بودن با محوطه هایی نظیر قلعه یزدگرد، قروه کردستان، محوطه های حوزۀ همدان، لرستان و شمال غرب ایران، دارای برخی ویژگی های بومی و محلی نیز می باشند. به نظر می رسد مطالعه، ارزیابی و بررسی داده های فرهنگی محوطۀ نیسک آباد بتواند در روشن تر شدن وضعیت فرهنگی دوره اشکانی در منطقه موثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1825 - بررسی باستان شناسی قلعه قره‌قیه و استحکامات اشکانی حاشیه گذرگاه ارتباطی زنجان
علی نوراللهیقلعه قره‌قیه در ارتفاعات تپه ماهوری حاشیه جنوبی کریدور زنجان و جنوب شرقی شهر زنجان واقع است و دید کاملی بر آن دارد. این کریدور در دوره پیشا تاریخی و تاریخی مسیر اصلی ارتباطات شمال غرب با نواحی مرکزی و شرق ایران و بالعکس بوده است. وجود قلعه‌های متعدد در ارتفاعات حاشیه ای چکیده کاملقلعه قره‌قیه در ارتفاعات تپه ماهوری حاشیه جنوبی کریدور زنجان و جنوب شرقی شهر زنجان واقع است و دید کاملی بر آن دارد. این کریدور در دوره پیشا تاریخی و تاریخی مسیر اصلی ارتباطات شمال غرب با نواحی مرکزی و شرق ایران و بالعکس بوده است. وجود قلعه‌های متعدد در ارتفاعات حاشیه این کریدور نشاندهنده اهمیت آن در ارتباطات تجاری و فرهنگی در این دوره است. این قلعه که از مصالح بوم آورد ساخته شده، در دوره میانی و متاخر اشکانی با قلاع دیگر بصورت شبکهای پیوسته و منسجم در ارتفاعات مشرف بر گذرگاه ایجاد شدهاند. علاوه بر تامین امنیت تجارت و بازرگانی، در مواقع لزوم به عنوان سدی در برابر هجوم به نواحی داخلی‌تر عمل می‌کرده‌اند. به‌گمان با توجه به اوضاع سیاسی و نظامی این منطقه و مناطق همجوار در نیمه دوم دوره میانی و متاخر اشکانی این قلاع جنبه استراتژی داشته و در یک زمان و هماهنگ با هم برای مقابله با تهدیدات فوری و احتمالی بنا شدهاند که در معماری و شیوه ساخت این قلاع که با مصالح بوم آورد و در دسترس ساخته شدهاند، بازتاب یافته است. در کنار آثار معماری اندکی که از پی‌های لاشه‌سنگی و گلی قلعه باقی مانده، تعدادی سفال نیز جمعآوری گردید. این سفال‌ها شامل سفال‌های جلینگی(کلینکی)، سفال‌های معمولی، سفال قرمز و لعابدار میباشند. بررسی و مطالعه این سفال‌ها از نظر فنی و شیوه ساخت قابل مقایسه با سفال‌های نواحی شمال شرق، شمال و نواحی مرکزی و همچنین نواحی غرب و شمال غرب هستند و بازتابی از شاخصه‌های سفال این مناطق هستند. این موضوع از آنجا ناشی میشود که این منطقه حلقه ارتباطی این نواحی با همدیگر بوده و این سنت‌های سفالی که در مناطق پیشگفته رواج داشته در این منطقه با هم تلاقی داشته و تاثیر متقابلی با هم داشتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1826 - بررسی و نقد کتابچه چکیده مقالات همایش شکوه سخن
مسعود باوان پوری فاروق نعمتی سودابه جعفری نرگس لرستانیدومین همایش ملّی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور در آبان ماه 1392 در دانشگاه پیام نور بجنورد برگزار شد که در نهایت سیصد و نوزده مقاله از آن برگزیده و در مجموعه مقالاتی به نام" شکوه سخن" گردآوری شد. نویسندگان این جستار با بررسی کتابچه چکیده مقالات همایش، درصددند به چکیده کاملدومین همایش ملّی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور در آبان ماه 1392 در دانشگاه پیام نور بجنورد برگزار شد که در نهایت سیصد و نوزده مقاله از آن برگزیده و در مجموعه مقالاتی به نام" شکوه سخن" گردآوری شد. نویسندگان این جستار با بررسی کتابچه چکیده مقالات همایش، درصددند به بررسی تحلیلی- آماری و نیز نقد این مقالات بپردازند. بدین منظور موارد زیر در سه محور مورد بررسی قرار گرفت: محور اول به بررسی آماری و تحلیلی تعداد نویسندگان مقالات، مدارک نویسندگان، میزان همکاری بین نویسندگان، مراکز و مؤسسات فعال در همایش پرداخته است. در محور دوم مقاله نیز بحث عناوین مقالات مورد بررسی قرار گرفت. موضوع دیگری که مورد بررسی قرار گرفته است، بحث مختصر یا کلّی بودن موضوع و عنوان بحث است. نگارندگان در پایان مقاله پیشنهادهایی در جهت بهبود روند ارائه مقالات در همایش های آتی ارائه کرده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1827 - هنجارگریزی در شعر احمدرضا احمدی
مراد اسماعیلیهنجارگریزی مؤثرترین شگرد برای برجستگی زبان و آشنایی‌زدایی در شعر است که همواره، دغدغه شاعران بوده است. این شگرد در شعری که با عنوان موج نو مطرح می شود و احمدرضا احمدی بهعنوان برجسته ترین شاعر این جریان در اشعارش بهصورت گسترده، رویکردی هنجارگریزانه دارد، اساس رویکرد ش چکیده کاملهنجارگریزی مؤثرترین شگرد برای برجستگی زبان و آشنایی‌زدایی در شعر است که همواره، دغدغه شاعران بوده است. این شگرد در شعری که با عنوان موج نو مطرح می شود و احمدرضا احمدی بهعنوان برجسته ترین شاعر این جریان در اشعارش بهصورت گسترده، رویکردی هنجارگریزانه دارد، اساس رویکرد شاعر را تشکیل میدهد. این جستار، در پی پاسخ به این سؤال است که احمدی چگونه و در چه حوزه هایی و به چه اشکالی به هنجارگریزی دست زده است. بررسی های به‌عمل‌آمده، نشانگر این موضوع است که احمدرضا احمدی در اشعارش از انواع هنجارگریزی بهره برده است. یکی از انواع هنجارگریزی ها در شعر او، هنجارگریزی نحوی است. هنجارگریزی زمانی یا باستان‌گرایی نیز در اشعارش بسامد بالایی دارد که شاعر هم در حوزه فعل و هم در حوزه واژگان، از آن بهره گرفته است. هنجارگریزی معنایی بهصورت گسترده و در هیأت آرایه های تشبیه، تشخیص، حسامیزی و تصاویر پارادوکسی در اشعار او نمود دارد. افزون بر این، او در حوزه ها ی نوشتار، سبک، واژگان و آوا نیز به هنجارگریزی دست زده است. این پژوهش درنهایت به این نتیجه رسیده است که هنجارگریزی، اساس رویکرد شاعر را تشکیل داده که خود جریان تازه‌ای از شعر را رقم می زند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1828 - تحلیل داستان کوتاه «صبر کن الله تی‌تی» اثر قاسم کشکولی بر اساس نظریه «بالدشویلر»
زهرا اسحقی سکینه گریوانی احمد فروزانفرداستان کوتاه شاعرانه یا غنایی از جمله گونههای داستان پست‌مدرن به شمار میرود که بنا بر؛ نظریه آیلین بالدشویلر ذهنیت و دنیای درونِ شخصیت‌ها با تصویری مستقیم و بی‌واسطه و با زبانی غنایی روایت میشود و حالات روحی و فراز و فرود احساسات و عواطف شخصیت اصلی را درباره موضوعی چکیده کاملداستان کوتاه شاعرانه یا غنایی از جمله گونههای داستان پست‌مدرن به شمار میرود که بنا بر؛ نظریه آیلین بالدشویلر ذهنیت و دنیای درونِ شخصیت‌ها با تصویری مستقیم و بی‌واسطه و با زبانی غنایی روایت میشود و حالات روحی و فراز و فرود احساسات و عواطف شخصیت اصلی را درباره موضوعی خاص نشان میدهد. هدف از این جستار بررسی داستان کوتاه غنایی صبر کن الله تی‌تی از مجموعه داستانِ زن در پیاده‌رو راه میرود نوشته قاسم کشکولی، بر اساس نظریهی بالدشویلر است. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با مراجعه به کتابخانه و گردآوری اطلاعات جمعآوری گردیده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نویسنده هیجانات عاطفی و دنیای درون شخصیت اصلی را با روش بیان رخدادهای بیرونی پررنگ‌تر کرده است و از این طریق تداعی‌های متفاوتی را بیان میکند. زبان ایجاز و غنایی از جمله مهارتهای نویسنده در تألیف این داستان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1829 - دگردیسى و جابه جایى در اسطوره "ضحّاک"
اصغر شهبازىچگونگى دگردیسى و جابه جایى در اساطیر، موضوعى مهم در بازشناخت آن هاست. اساطیر در گذر زمان از شکل و کاربرد ویژه خود فاصله مى گیرند و دست خوش تحوّل و دگرگونى مى شوند. این تحوّل و دگرگونى در اساطیر، خود را به صورت تغییر فرم، بیان، ساختار و کاربرد خود را نشان مى دهد. پى بردن چکیده کاملچگونگى دگردیسى و جابه جایى در اساطیر، موضوعى مهم در بازشناخت آن هاست. اساطیر در گذر زمان از شکل و کاربرد ویژه خود فاصله مى گیرند و دست خوش تحوّل و دگرگونى مى شوند. این تحوّل و دگرگونى در اساطیر، خود را به صورت تغییر فرم، بیان، ساختار و کاربرد خود را نشان مى دهد. پى بردن به چگونگى این دگرگونى ها، به ما در شناخت صورت اصلى اساطیر کمک مى کند. در اسطوره "ضحّاک" که یکى از کهن ترین و رمزآلودترین اساطیر ایرانى است، این فرایند به نحو چشمگیرى خود را نشان داده، به گونه اى که برخى "ضحّاک" را صورت تحوّل یافته اهریمن در هزاره اهریمنى و برخى دیگرگون شده اسطوره "پهلوان اژدرکش" و بعضى آن را مثالى براى دیو خشک سالى مى دانند. بنا به اهمیّت بازشناخت این اسطوره در "شاهنامه فردوسى"، نگارنده بر آن شد تا در قالب این مقاله و با مرورى بر متون پیش و پس از اسلام، نشان دهد که این اسطوره در روند انتقال و جابه جایى، چگونه از شکل و فرم اصلى خود خارج شده، به گونه پادشاهى دژرفتار در "شاهنامه" در آمده است. نتایج این مقاله مى تواند الگویى باشد براى بررسى روند انتقال در سایر اساطیر و بازشناخت ماهیّت اسطوره هایى که در حماسه ملّى ایران جاى گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1830 - تراز ادبی متن (پیشنهادی در نقد ادبی)
مجید دادفر امین یعقوبیمقالة حاضر کوششی است در راستای پیشنهاد یک شیوة نقد بر اساس معیارهای محسوس و سنجش پذیر. زبان ادبی از دیدگاه شکل‌گرایان، نشان دهندة نقش خاصی از زبان است که توسط عناصر شکلی برجسته شده است. بر این اساس به نظر میرسد تمام عناصر اینگونه از زبان قابل شناخت و توصیف‌‌پذیر ب چکیده کاملمقالة حاضر کوششی است در راستای پیشنهاد یک شیوة نقد بر اساس معیارهای محسوس و سنجش پذیر. زبان ادبی از دیدگاه شکل‌گرایان، نشان دهندة نقش خاصی از زبان است که توسط عناصر شکلی برجسته شده است. بر این اساس به نظر میرسد تمام عناصر اینگونه از زبان قابل شناخت و توصیف‌‌پذیر باشند. برای تعیین ادبیّت یک متن، نخست باید عناصر شکلی آن را مشخص کرد و برشمرد. سپس با توجّه به فاصلة این عناصر از زبان خودکار، تراز ادبی هر عنصر را نسبت به دیگر عناصر تعیین کرد. پس از این مرحله باید مجموع تراز ادبی عناصر بهکار رفته در متن را معیار تعیین تراز ادبی کل متن قرار داد. علاوه بر موارد یاد شده، این شیوه نقد راهکارهایی را برای بررسی متن در سه حوزة تناسب، خلاقیت و تنوّع ارائه میدهد که عینی و قابل سنجش‌اند. این نوع نقد، میتواند بهصورت قابل‌سنجش تراز ادبی متن را در واحد جمله یا بیت، با جملاتی ارجاعی ارائه دهد و به نقد و بررسی سه عامل تناسب، خلّاقیت و تنّوع بهصورت معیارمند بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1831 - مسأله‌مداری در اندیشه و شخصیت ناصرِخسرو (بر پایۀ نظریۀ خودشکوفایی آبراهام مزلو)
رضا جلیلی مهدی نوروزدر میان شخصیت های مطرح در عرصۀ شعر فارسی می توان به "ناصرِخسرو" اشاره کرد که دست کم در نیمۀ دوم زندگی خود همواره مسأله محور بوده و به واسطۀ آن سختی های بسیاری را تحمل کرده است. به این اعتبار، آنچه در پژوهش پیش رو بررسی می شود، تطبیق ویژگی های انسان خودشکوفا و مسأله محو چکیده کاملدر میان شخصیت های مطرح در عرصۀ شعر فارسی می توان به "ناصرِخسرو" اشاره کرد که دست کم در نیمۀ دوم زندگی خود همواره مسأله محور بوده و به واسطۀ آن سختی های بسیاری را تحمل کرده است. به این اعتبار، آنچه در پژوهش پیش رو بررسی می شود، تطبیق ویژگی های انسان خودشکوفا و مسأله محورِ مورد نظر مزلو با اندیشه و شخصیت ناصرِخسرو قبادیانی خواهد بود. روش تحقیق نیز، تطبیقی- تحلیلی است. به نظر می رسد که مهم ترین دغدغه های شاعر، هواداری از اسماعیلیان و دشمنی با عباسیان، خردورزی و دانش اندوزی، دوری گزینی از دنیا و مظاهر آن و نکوهش مداحی و ستایش آزادگی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1832 - تحلیل ریخت شناختى "قصه شهر سنگستان"
عبدالله حسن ‏زاده میرعلى رضا قنبرى عبدالملکى"قصه شهر سنگستان" از مجموعه "از این اوستا"، چهارمین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث است. در این مقاله، این شعر-قصّه با هدف ارزیابى کارآیى و قابلیت الگوى ولادیمیر پراپ در تحلیل ریخت شناسانه آن بررسى شده است. در آغاز این مقاله، به موضوع روایت گرى در شعر نو فارسى پرداخته شده اس چکیده کامل"قصه شهر سنگستان" از مجموعه "از این اوستا"، چهارمین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث است. در این مقاله، این شعر-قصّه با هدف ارزیابى کارآیى و قابلیت الگوى ولادیمیر پراپ در تحلیل ریخت شناسانه آن بررسى شده است. در آغاز این مقاله، به موضوع روایت گرى در شعر نو فارسى پرداخته شده است؛ البته با نگاهى به اشعار روایى اخوان ثالث که بزرگ ترین شاعر قصه پرداز در شعر نو فارسى است. در ادامه، به جنبه اسطوره اى "قصه شهر سنگستان" اشاره مى شود که این شعر را به روایت اسطوره اى تبدیل مى سازد. بعد از آن، اشاره اى کوتاه به عناصر داستان در این قصه شده است که شامل "زوایه دید" و عناصر "گفت وگو" و "زمان و مکان" است. در بحث اصلى مقاله به تحلیل خویشکارى ها، شخصیت ها و حرکت ها در این قصه پرداخته شده است. با توجه به این نکته که هر قصه نباید تمام سى ویک خویشکارى در نظریه پراپ را دارا باشد؛ سیزده خویشکارى در این قصه یک حرکتى وجود دارد و سه شخصیت انجام دهنده این خویشکارى ها هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1833 - شخصیت پردازى در داستان هاى زولا
مریم دیباجدر نیمه دوم قرن نوزدهم، در فرانسه، به واسطه پیشرفت سریع علم، دیدگاه نویسندگان نسبت به داستان نویسى دگرگون و به سمت حقایق زندگى سوق داده شد. در این میان، "امیل زولا"، به عنوان سردمدار مکتب ناتورالیسم، بیش از پیش به سمت واقعیت، گرایش پیدا کرد. متأثر از این دیدگاه، قهرمان چکیده کاملدر نیمه دوم قرن نوزدهم، در فرانسه، به واسطه پیشرفت سریع علم، دیدگاه نویسندگان نسبت به داستان نویسى دگرگون و به سمت حقایق زندگى سوق داده شد. در این میان، "امیل زولا"، به عنوان سردمدار مکتب ناتورالیسم، بیش از پیش به سمت واقعیت، گرایش پیدا کرد. متأثر از این دیدگاه، قهرمان هاى داستان هاى او مانند دوران هاى پیشین، داراى خصوصیات خارق العاده و افسانه اى نیستند؛ بلکه انسان هایى کاملاً عادى، برگزیده از جامعه زمان نویسنده اند؛ زولا بدین وسیله جامعه لجام گسیخته امپراطورى دوم را به یارى دیده ها، شنیده ها و تجارب زندگى خود به تصویر مى کشد. در این جستار کوشش شده است، با تکیه بر سه اثر او به نام هاى "سهم سگان شکارى"، "شاهکار" و "قلب پاریس"، شگردهاى خاص زولا در پردازش قهرمانان داستان هایش بررسى شود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1834 - شیوه هاى شخصیت پردازى در رمان کلیدر
فاطمه حیدرى فرناز وفایى دیزجىعنصر شخصیت در روایت داستان، مهم ترین عامل طرح داستان است. داستان به وقایع مربوط به زندگى مردم مى پردازد، بنابراین رمان نویس بسته به نوع رمانى که مى نویسد شخصیت هاى داستانى خود را خلق مى کند. محمود دولت آبادى از بزرگ ترین نویسندگان رئالیست ایران در رمان ده جلدى خود "کلید چکیده کاملعنصر شخصیت در روایت داستان، مهم ترین عامل طرح داستان است. داستان به وقایع مربوط به زندگى مردم مى پردازد، بنابراین رمان نویس بسته به نوع رمانى که مى نویسد شخصیت هاى داستانى خود را خلق مى کند. محمود دولت آبادى از بزرگ ترین نویسندگان رئالیست ایران در رمان ده جلدى خود "کلیدر" به آفرینش بیش از صد و بیست شخصیت زن و مرد و کودک مى پردازد. تعدّد شخصیت ها در این رمان، آن را به بهترین منبع براى بررسى انواع شخصیت هاى داستانى تبدیل کرده است. این مقاله بر آن است تا شیوه ها و شگردهاى شخصیت پردازى و انواع شخصیت را در رمان "کلیدر" بررسى نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1835 - مشکلات عاطفی و اجتماعی زنان در آثار داستانی راضیه تجار
لیلا عاشقی قلعه ناصر علیزاده خیاط آرش مشفقیادبیات محملی برای بازتاب نگرش‌ها، گفتمان‌ها و ایدئولوژی‌هایی است که بنابر ضرورت روزگار و تحولات گسترده اجتماعی-سیاسی به وجود آمده است. آثار ادبی یکی از مهمترین ابزارهای درک مسائل و مشکلات زنان در جامعه است به‌خصوص مطالعه آثار نویسندگان زن میتواند به روشن شدن زوایا چکیده کاملادبیات محملی برای بازتاب نگرش‌ها، گفتمان‌ها و ایدئولوژی‌هایی است که بنابر ضرورت روزگار و تحولات گسترده اجتماعی-سیاسی به وجود آمده است. آثار ادبی یکی از مهمترین ابزارهای درک مسائل و مشکلات زنان در جامعه است به‌خصوص مطالعه آثار نویسندگان زن میتواند به روشن شدن زوایای متعددی درزمینه اجتماعی و عاطفی زنان بینجامد. بیشتر شخصیت‌های اصلی داستان‌های نویسندگان زن، زنان هستند. در این داستانها مسائل عاطفی و اجتماعی زندگی زنان مطرح و از آسیبهای جبران‌ناپذیری که به زنان وارد میشود سخن به میان میآید. لذا شناخت این مسائل از پیش‌شرط‌های اساسی در حل‌وفصل مشکلات و دغدغههای زنان است. این پژوهش به بررسی مشکلات عاطفی و اجتماعی زنان در آثار داستانی "راضیه تجار" با دیدی فمینیستی پرداخته است. راضیه تجار بیشتر زنانی را به تصویر می‌کشد که در بند و تسلیم، وابسته به مردان، محصور در خانه و ناامید و ناراحت هستند بهطوریکه زن در آثار او موجودی تنها، مضطرب و سرگردان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1836 - آشنایی‌زدایی واژگانی و مفهومی در غزل بیدل دهلوی، با تکیه بر نظریّة اشکلوفسکی
محمدحسین نیکدار اصل محمود حمیدی بلدانتا زمانی که یک شاعر یا نویسنده، به اصول و معیارهای پذیرفته شده در ادبیّات، که در بستر زمان جاری است، پایبند باشد، سخن یا کلام عادّی و ذهن‌آشنا دارد، امّا همین که از اصول رایج در ادبیّات خارج شد، در حقیقت سبک تازه ای را پایه ریزی کرده است و در اصطلاح آشنایی زدایی صورت گ چکیده کاملتا زمانی که یک شاعر یا نویسنده، به اصول و معیارهای پذیرفته شده در ادبیّات، که در بستر زمان جاری است، پایبند باشد، سخن یا کلام عادّی و ذهن‌آشنا دارد، امّا همین که از اصول رایج در ادبیّات خارج شد، در حقیقت سبک تازه ای را پایه ریزی کرده است و در اصطلاح آشنایی زدایی صورت گرفته است. براساس نظریّه ی اشکلوفسکی، نظریه پرداز صورت گرای روسی، آشنایی زدایی در ادبیّات، در سه سطح زبان، مفهوم و اَشکال ادبی عمل می کند. مولانا ابوالمعانی عبدالقادر بیدل دهلوی (1133-1054)، از شاعران پرمایه و مقتدر زبان فارسیِ دیار هند است که با به کارگیری اندیشه های غریب، بیان دشوار، ازدحام آرایش‌های لفظی و معنوی، شعر- به ویژه غزل- را در مسیری تازه انداخت. این پژوهش برای نخستین بار و با روش مطالعه ی موردی، به بررسی مصادیق و جلوه هایی از آشنایی زدایی در دو سطح زبان و مفهوم در پنجاه غزل نخستِ بیدل دهلوی پرداخته و نشان داده است که بیدل، همسو با نظریه ی اشکلوفسکی، در زبانِ شعر از طریق ترکیبات و واژگان زبانی خاص، تناقض گویی، اوزان و بحور عروضی غیرمصطلح و طولانی و طول غزل ها و در مفهوم غزل، به گونه های تزاحم تصاویر و ایماژها، باورها و تلمیحات، آشنایی زدایی کرده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1837 - <i>In vitro</i> Assessment of the Effect of Plant Extracts on Digestibility, Estimated Energy Value, Microbial Mass and Rumen Fermentation Kinetics
و. ناصری ف. کفیل زاده ح. جهانی عزیزآبادیThree ethanol extracts, chamomile (CHA), clove (CLO) and tarragon (TAR), were tested at five doses (0, 250, 500, 750 and 1000 µL/L) to determine their effects on in vitro organic matter digestibility (IVOMD), metabolizable energy (ME), net energy of lactation (NEL چکیده کاملThree ethanol extracts, chamomile (CHA), clove (CLO) and tarragon (TAR), were tested at five doses (0, 250, 500, 750 and 1000 µL/L) to determine their effects on in vitro organic matter digestibility (IVOMD), metabolizable energy (ME), net energy of lactation (NEL), short-chain fatty acids (SCFA), microbial mass (MM) and rumen fermentation kinetics of a 40:60 forage: concentrate diet using in vitro gas production. These three extracts had significant effects on gas production kinetics. CHA (at 500 µL/L dose) and CLO (at 1000 µL/L dose) decreased (P<0.05) potential gas production. The initial gas production rate constants (c) was increased (P<0.05). However, CHA, CLO and TAR ethanol decreased (P<0.05) later gas production rate constants (d). Lag time (h) was decreased (P<0.05) due to addition of CHA and TAR ethanol (at 750 µL/L dose), and CLO (at 500 and 1000 µL/L doses). TAR and CLO ethanol did not affect fermentation rate (h-1), but CHA at 1000 µL/L increased it. The TAR and CLO ethanol did not affect IVOMD, ME, NEL, SCFA and microbial mass. However, organic matter digestibility, ME, NEL, SCFA and microbial mass were increased by addition of CHA ethanol at 750 and 1000 µL/L doses. Results suggest that CHA, CLO and TAR ethanol extracts at appropriate doses may have potential to improve the rumen fermentation kinetics and nutritive value of ruminant diets due to secondary metabolites contents. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1838 - Nutritional Value of BRS Capiaçu Grass (<i>Pennisetum purpureum</i>) Silage Associated with Cactus Pear
اف.پی. مونکااُ و.ر. روچاجونیور جی.تی. سیلوا ن.جی. دِجسوس اُ.اف.سی. مارکواِس جی.پی.اس. رگوئیرا ای.سی.جی. سالس آ.آ.جی. سیلوا جونیور د.د. آلوز سی.سی.سی. کاروالهو و.م. گومس د.ب. لیلThe objective of this study was to evaluate the best level of inclusion of cactus pear in the ensiling of elephant grass Brazil seeds (BRS) capiaçu (Pennisetum purpureum), its effects on fermentative characteristics; and nutritional value. Experimental treatments چکیده کاملThe objective of this study was to evaluate the best level of inclusion of cactus pear in the ensiling of elephant grass Brazil seeds (BRS) capiaçu (Pennisetum purpureum), its effects on fermentative characteristics; and nutritional value. Experimental treatments consisted of BRS capiaçu grass silage with five levels of inclusion of cactus pear (0, 5, 10, 15 and 20% inclusion as fresh basis) during ensiling. A completely randomized design with five treatments and six replicates was used. The inclusion of cactus pear in BRS capiaçu grass silage did not alter the pH of the ensiled mass (P=0.18), mean of 3.8. The marginal variation between the highest cactus pear inclusion dose and the control group (without cactus pear) for effluent was 50.33%, mean of 1.06% for each percentage unit of cactus pear inclusion. The ash content (P=0.79), total carbohydrates (P=0.30), total digestible nutrients (P=0.79), neutral detergent insoluble protein (P=0.66) and ether extract (P=0.42) did not change with the inclusion of cactus pear, being the averages of 8.01, 2.53, 3.14, 11.74, 80.88 and 44.69%, respectively. In vitro digestibility of dry matter (p <0.01) and neutral detergent fiber (p <0.01) increased linearly with the inclusion of cactus pear. The inclusion of up to 5% of cactus pear in silage BRS capiaçu grass improves the fermentation characteristics and the nutritional value of silage. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1839 - The Effects of Phenolic Compounds in Iranian Propolis Extracts on <i>in vitro</i> Rumen Fermentation, Methane Production and Microbial Population
ش. احتشام ع.ر. وکیلی م. دانش مسگران و. بانکواThe objective of this study was to determine the chemical compounds of Iranian propolis (IP) extracts and to show flavonoids and phenol effects on methane production, fermentation characteristics and rumen microbial population (in vitro). In this study two diets with di چکیده کاملThe objective of this study was to determine the chemical compounds of Iranian propolis (IP) extracts and to show flavonoids and phenol effects on methane production, fermentation characteristics and rumen microbial population (in vitro). In this study two diets with different concentrate: forage ratios as (HC: high concentrate) and (MC: middle concentrate), respectively as non-supplemented or supplemented with different Iranian propolis (IP) extracts were used. The treatments were HC (control), HC + IP 25%, HC + IP 50%, HC + IP 75%, MC (control), MC + IP 25%, MC + IP 50% and MC + IP 75%, which means 25, 50 and 75 g of propolis in 100 mL ethanol 70%, respectively. The results showed that IP significantly increased gas production in IP 75% with different concentrate: forage ratios. Adding IP caused a decrease in pH, however this decrease was not significant in all treatments. There was a significant difference between the effect of HC + IP 50% on NH3-N compared to the HC + IP 25% and HC. Adding IP 75% significantly decreased CH4 production compared to the other treatments. In HC diet, there was no significant difference in total populations of protozoa and Ruminococcus albus between the individual IP 25%, 50%, 75% treatments, however when they were considered as the group, a significant difference was observed between them and the control group. The highest decrease and the highest increase in total populations of Prevotella bryantii was observed in IP 75% and in IP25%, respectively. In MC diet, methanogens were significantly reduced in IP 25%, 50% and 75%, compared to control treatment. The propolis extract caused improvement in fermentation and decreased methane and nitrogen ammonia. This may help the nitrogen retain longer in ruminants. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1840 - Association between <i>MTNR1A</i> and <i>CYP19</i> Genes Polymorphisms and Economic Traits in Kurdi Sheep
ز. داوری ورانلو س. حسنی م. آهنی آذری ف. صمدی س. زکی‌زاده ع.ر. خان احمدیThe ovine melatonin receptor 1A (MTNR1A) and aromatase (CYP19) genes were structurally characterized and the association between their variants and reproductive and growth traits was studied in Kurdi sheep at Kurdi sheep breeding station located in Shirvan, Iran. The ge چکیده کاملThe ovine melatonin receptor 1A (MTNR1A) and aromatase (CYP19) genes were structurally characterized and the association between their variants and reproductive and growth traits was studied in Kurdi sheep at Kurdi sheep breeding station located in Shirvan, Iran. The genomic DNA was extracted by guanidine thiocyanate-silica gel method. Polymerase chain reaction was carried out to amplify 824 bp fragment of exon 2 of MTNR1A and 140 bp fragment of the exon 3 of the ovine CYP19 genes. The PCR products were digested with restriction endonucleases RsaI for MTNR1A and BstMBI for CYP19 genes and checked by polyacrylamide gel electrophoresis for the presence of restriction sites. Two alleles were found for all the loci investigated, which were named as A and B for CYP19, and R and r for MTRN1A. Allelic frequencies for MTRN1A were 0.49 and 0.51 for R and r alleles, while in the case of CYP19 gene, frequencies were 0.475 and 0.525for A and B alleles, respectively. Association analysis did not show any significant relations between MTNR1A gene polymorphisms and litter size (LS), age at first lambing (AFL) and lambing interval (LI). Moreover, CYP19 gene polymorphism did not affect birth weight (BW), weaning weight (WW), 6, 9 and 12 months (YW) body weights, age at first lambing (AFL) and lambing interval (LI). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1841 - Investigation of Bovine Leukocyte Adhesion Deficiency (BLAD) and Complex Vertebral Malformation (CVM) in a Population of Iranian Holstein Cows
B. Hemati S. Gharaie-Fathabad M.H. Fazeli Z. Namvar M. RanjiIn the present research, molecular detection of bovine leukocyte adhesion deficiency (BLAD) and complex vertebral malformation (CVM)in a population of Iranian Holstein cows has been carried outusing milk somatic cells by polymerase chain reaction-restriction fragment le چکیده کاملIn the present research, molecular detection of bovine leukocyte adhesion deficiency (BLAD) and complex vertebral malformation (CVM)in a population of Iranian Holstein cows has been carried outusing milk somatic cells by polymerase chain reaction-restriction fragment length polymorphism(PCR-RFLP). The BLAD and CVM are monogenic and autosomal recessive heredity lethal syndrome in Holstein-Friesian cattle. BLAD characterized by affecting the haematopoietic system via reduced expression of the adhesion molecules on neutrophils. CVM characterized by intra-uterine mortality with disorders such as short neck, curved legs, abnormality of ribs and some certain heart abnormalities. In the first step of our research program,tank milk samples from 50 herds were collected. PCR-RFLP was performed to detect a point mutation of both CVM and BLAD genes. After DNA extraction, PCR was amplified using specific primers for 136 bp DNA (CD18 gene) and233 bp DNA (SLC35A3 gene).TaqIand EcoT22I enzymes were used to identify both BLAD and CVM alleles of both genes by digestion of PCR products.In these herds, we did not find any affected herd with the mutant allele of BLAD comparing with a positive evidence but the mutation of SLC35A3 gene found in 17 different herds. In the next step of our study a herd with 120 cows was randomly selected for individual test using blood samples. We showed two cows out of 120 were identified as carriers of this gene. In this herd, the total number of dominant homozygote (AA), heterozygote (Aa) and recessive homozygote (aa) genotypes for CVM were 118, 2 and 0, respectively and the frequency of A and a alleles were 0.992 and 0.008, respectively. The other affected herds will be tested in the next step of our research program. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1842 - The Effects of Indigestible Neutral Detergent Fiber (iNDF) of Alfalfa Hay and Corn Silage on Ruminal Degradability of Ration Fiber in Sheep
س. یوسفیان ا. تیموری یانسری ی. چاشنی دلTwo experiments were carried out to evaluate the effects of indigestible neutral detergent fiber (iNDF) of ration for estimation of rumen degradability of fiber in sheep. In experiment 1, to determine feed iNDF, four ruminal fistulated Zel ewes were used. Three grams of چکیده کاملTwo experiments were carried out to evaluate the effects of indigestible neutral detergent fiber (iNDF) of ration for estimation of rumen degradability of fiber in sheep. In experiment 1, to determine feed iNDF, four ruminal fistulated Zel ewes were used. Three grams of alfalfa hay, corn silage, barley grain, wheat bran, ration 1 (including alfalfa hay and concentrate), and ration 2 (including corn silage and concentrate) in four replications were put in nylon bags and incubated in the rumen for 288 h. In experiment 2, the ruminal degradation of dry matter (DM), NDF, iNDF and potential digestible NDF (pdNDF) of alfalfa hay, corn silage, in both ration 1 and 2, were determined with in situ method using four ruminal fistulated Zel ewes. Rumen disappearance of DM at 0 and 2 hour incubation time and NDF at 96 hour incubation time in ration 2 were higher. The soluble, slowly degraded fractions, and rate of degradation in rations 1 and 2 were 28.93 and 25.93%; 50.40 and 46.26%; 2.36 and 3.19 %/h for DM; 11.81 and 11.74%; 61.37 and 46.32%, and 1.74 and 2.33 %/h for NDF, respectively. The iNDF content in alfalfa hay, corn silage, barley grain, wheat bran, ration 1 and 2 were 30.74 ± 3.02, 16.84 ± 2.14, 4.77 ± 1.48, 11.75 ± 2.29, 21.32 ± 0.77, and 11.42 ± 0.91% of DM, respectively. The results showed that despite the similarities in NDF content in both rations, difference in the iNDF content could affect on degradability in rumen. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1843 - Effect of Halophyte <i>Salicornia bigelovii</i> (Torr.) as Animal Supplement in Goat in Sonora Desert, Mexico
ر.جی. هولگوین پنا ب.ای. لوپز کرونا اچ. سلایا میچل جی.م. وارگاس لوپز اف. رُدری گواِز فلیکس یو. رامیرز کامپاس جی. اُرتگا-گارسیا ای.اُ. رواِدا پواِنتاIn the northwest of Mexico, a desert zone, new alternatives are required to satisfy the needs of food in goats; evidence indicate that feeding with Salicornia bigelovii forage, could be a contribution to goat obtaining system. Regarding to this halophyte, the informatio چکیده کاملIn the northwest of Mexico, a desert zone, new alternatives are required to satisfy the needs of food in goats; evidence indicate that feeding with Salicornia bigelovii forage, could be a contribution to goat obtaining system. Regarding to this halophyte, the information related to its use as a forage supplement in Sonora desert is very limited, specifically in goats. The goal of this study consist to analyze to Salicornia bigelovii about nutritional composition as a forage in pregnant goats, evaluating the weight of goat kids at birth, their average weight gain daily, the weight at weaning, as well as milk production goats from mothers. The diet was based on Salicornia and Alfalfa (Treatment 1: fully fed (100% Salicornia bigelovii) (96% dry matter, 14% crude protein, 17% crude fiber and 45% nitrogen-free extract). Treatment 2: fed totally (100%) with alfalfa (90% dry matter, 18% crude protein, 24% crude fiber and 52% nitrogen-free extract), 20 experimental units per treatment were analyzed. The daily dry matter provided to each experimental unit (dry matter/goat/daily) was 600 g. The results indicate that hay-based forage of Salicornia can used as a forage ingredient, but is not essential in Creole goat’s diet, since it benefited positively the growth of goat kids and milk production. It is important to carry out evaluations with the halophyte Salicornia in different variables of obtaining goats, by using diets based on other forage species alternatives such as salty grass and coquia, among and other native species. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1844 - Polymorphism of the Melatonin Receptor 1A Gene and Its Association with Litter Size in Zel and Naeini Sheep Breeds
ن. مرادی ق. رحیمی ن. نظیفی ع. نوربخشThe influence of melatonin receptor 1A gene on litter size was studied in 150 ewes from Zel (n=100) and Naeini (n=50) sheep breeds. Two restriction fragment length polymorphism (RFLP) analyses were done to determine all genotypes occurring by variations at MnlI and RsaI چکیده کاملThe influence of melatonin receptor 1A gene on litter size was studied in 150 ewes from Zel (n=100) and Naeini (n=50) sheep breeds. Two restriction fragment length polymorphism (RFLP) analyses were done to determine all genotypes occurring by variations at MnlI and RsaI restriction sites. The M and C were the most frequent alleles in both of these breeds. The MM genotype was predominant in Zel and Naeini breeds (0.52 and 0.60, respectively). The CT genotype (0.45) has the highest frequency in Zel and the CC genotype (0.44) was predominant in Naeini breed. The MMCT genotype was identified with the highest frequency of 0.25. There were no significant differences between melatonin receptor 1A (MTNR 1A) genotypes and litter size in Naeini ewes. But it seems that selection of animals with mm and Mm genotypes can progress mean litter size in Zel breed. The positive effect of mC and mT alleles was significant on lambing rate in Zel and Naeini breeds. However, the mmCT genotype has considerably greater mean litter size than the other ones. Finally, the MTNR 1A polymorphism can explain only a small part of the genetic variability on seasonal sexual activity between these breeds. Therefore, the implication of other genes must be noticed. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1845 - Effects of Supplementing Finger Millet (<i>Eleusine coracana</i>) Straw with Dried Poultry Dropping Based Diet on the Performance of Konkan Kanyal Goats
آ.آ. بلو بی.جی. دسای آر.جی. بورته وی.اس. دندکار جی.اس. دیهکاله اس. کومار وی.کا. گبرمدهینThis experimental trial was conducted to study the effects of dried poultry dropping based diets on the dry matter intake, live weight changes, nutrient digestibility and N-balanceof Konkan Kanyal goats. Thirty Konkan Kanyal goats aged between 9-12 months and with avera چکیده کاملThis experimental trial was conducted to study the effects of dried poultry dropping based diets on the dry matter intake, live weight changes, nutrient digestibility and N-balanceof Konkan Kanyal goats. Thirty Konkan Kanyal goats aged between 9-12 months and with average weight of 13.66 kg were used in a randomized block design (RBD) experiment. The experimental goats were randomly assigned to five treatments (TI-T5). T1 were goats fed with 0% dried poultry droppings based diets (DPDBD), T2 were fed with 20% dried poultry droppings based diets (DPDBD), T3 were fed with 40% dried poultry droppings based diets (DPDBD), T4 were fed with 60% dried poultry droppings based diets (DPDBD), T5 were fed with 80% dried poultry droppings based diets (DPDBD). Mean dry matter intake (kg) was higher in treatment groups supplemented with dried poultry droppings based diet T2, (572.99±18.12), T3, (614.09±27.76), T4, (605.37±32.79), T5 (619.24±9.15) in comparison to the control treatment group T1, (571.47±28.86). The final live body weight (kg) was significantly (P<0.05) higher in T5 (19.4±1.27) than T1 (14.72±1.02), T2 (15.45±0.88), T3 (16.03±0.48) and slightly higher than T4(18.28±1.19). Similarly in feed conversion efficiency T5 (9.0±0.28) and (8.34±0.44) T4 performed significantly (P<0.05) better compared to other treatment groups: T3 (3.53±0.29), T2 (2.88±0.48) and T1 (2.89±0.34). Nutrient digestibility was significantly higher (P<0.05) in T5 in all parameters measured, N-balance was positive across the treatment groups with significant differences across the board. The results of this study suggests that feeding of dried poultry droppings based diets up to 80% inclusion to Konkan Kanyal goats consuming finger millet straw as basal diet would improve the feed value and give satisfactorily performance. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1846 - Novel Single Nucleotide Polymorphisms (SNPs) in Two Oogenesis Specific Genes (<i>BMP15</i>, <i>GDF9</i>) and Their Association with Litter Size in Markhoz Goat (Iranian Angora)
ب. عارف‌نژاد ی. مهدی‌زاده آ. جوانمرد م.ج. ضمیری ع. نیازیBMP15 and GDF9 are two oogenesis specific genes play a pivotal role in female fertility in mammals and potential for improvement of prolificacy in marker-assisted selection. The aim of present research was to investigate the variation and association between BMP15 and G چکیده کاملBMP15 and GDF9 are two oogenesis specific genes play a pivotal role in female fertility in mammals and potential for improvement of prolificacy in marker-assisted selection. The aim of present research was to investigate the variation and association between BMP15 and GDF9 polymorphism and litter size in Markhoz goats. The sequence variability of the different amplified fragments utilized for genotyping was further investigated by polymerase chain reaction-restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP), polymerase chain reaction-single strand conformation polymorphism (PCR-SSCP) and sequencing. Sequencing technology allowed the detection of two nucleotide variations: A both non-functional mutation (G/A) transition at nt 1026 known as P3) and a synonymous mutation at 1049 position which for the first time was found at the BMP15 gene. Also, GDF9 gene exhibited a polymorphism on BcnI site (1159 bp) within exon 2 of amplified PCR products (glutamine/proline). Our analysis using general linear model (GLM) statistical methods showed litter size was significantly influenced by genotypes of GDF9 (P<0.01). Heterozygous genotype showed higher litter size than homozygous genotypes (P<0.01). The conformation of this founding would need large sample size and test to screen in other indigenous goats. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1847 - Effect of Supplementing Sheep Diet with <i>Glycyrrhiza glabra</i> and <i>Urtica dioica</i> Powder on Growth Performance, Rumen Bacterial Community and some Blood Biochemical Constituents
ر. راه چمنی م. فرامرزی ف. مسلمی پور ج. بیات کوهسارIn this study, nine male Dallagh sheep (initial weight 35±2 kg) were used in a replicated 3 × 3 latin square design experiment with three treatments and three 21-day periods (14 d adaptation, 7 d collection). Treatments were control (without addition) and t چکیده کاملIn this study, nine male Dallagh sheep (initial weight 35±2 kg) were used in a replicated 3 × 3 latin square design experiment with three treatments and three 21-day periods (14 d adaptation, 7 d collection). Treatments were control (without addition) and two treatment diets containing 10% dry matter Glycyrrhiza glabra (licorice) and Urtica dioica (nettle) powder. The dry matter intake, average daily gain, feed conversion ratio were determined. Rumen fluid was obtained at 0, 4 and 8 hours after feeding. Also, blood samples were collected 2 h after feeding. Diet containing 10% licorice significantly increased feed conversion ratio versus control (P<0.05). In licorice treatment, lactic acid bacteria in rumen fluid were lower than nettle 8 hours after morning feeding. Sheep fed licorice had higher rumen protozoa count than control before morning feeding (P<0.05). Dietary supplementations had no effect on the weight gain, dry matter intake, and total count of bacteria, coliforms, rumen pH, blood glucose, total protein, triglyceride, cholesterol, and albumin. In conclusion, licorice dry powder decreased lactic acid bacteria, increased feed conversion ratio, and had no significant effect on other studied factors. Also, nettle had no effect on performance, blood metabolite and rumen parameters. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1848 - The Effect of Tannins in Grape Pomace and Oak Leaf on the <i>in vitro</i> Organic Matter Digestibility and <i>in situ</i> Disappearance of Sheep
M.J. Abarghuei Y. Rouzbehan D. AlipourThe effect of grape pomace (Vitis vinifera) and in oak leaf (Quercus libani) tannins by three runs of in vitro gas production on the organic matter digestibility (OMD) and in situ dry matter (DM) and crude protein (CP) disappearance were studied in four sheeps. Polyethy چکیده کاملThe effect of grape pomace (Vitis vinifera) and in oak leaf (Quercus libani) tannins by three runs of in vitro gas production on the organic matter digestibility (OMD) and in situ dry matter (DM) and crude protein (CP) disappearance were studied in four sheeps. Polyethylene glycol (PEG) was used to deactivate the tannins. In vitro gas production was recorded at 2, 4, 6, 8, 12, 48, 72, 96 and 120 h of incubation. The chemical composition (g/kg DM) of grape pomace and oak leaf were 940, 940 organic matter (OM); 94, 116 crude protein (CP); 568, 515 neutral detergent fiber (NDFom); 467, 316 acid detergent fiber (ADFom); 242, 93; (lignin (sa)); 70.5, 82 total phenols (TP); 49.7, 73 total tannins (TT); 79, 5.4 condensed tannin (CT) and 40, 70 hydrolysable tannin (HT). Using grape pomace and oak leaf decreased OMD, short chain fatty acids (SCFA), insoluble but fermentable fraction (b) and fermentation rate (c) comparing to control (P<0.05). The addition of PEG increased in vitrogas production (IVGP) at all times of incubation. Kinetics of gas production, OMD and SCFA were also increased by PEG incorporation (P<0.05). The increase in gas production (%) (IGP) in grape pomace (GP) diet was higher than those in oak leaf (OL) diet. The amounts of total protozoa, Isotricha, Dasytricha, subfamily of Entodiniinae, Diplodiniinae and Ophrioscolecinae were decreased by addition of grape pomace and oak leaf. The addition of PEG increased total protozoa, subfamily of Entodiniinae, Diplodiniinae andOphrioscolecinae populations in grape pomace diet (P<0.05), but increased Isotricha, Dasytricha andsubfamily of Diplodiniinae in oak leaf diet (P<0.05). The effective degradability (ED) (g/kg DM) of DM and CP for alfalfa, grape pomace and oak leafwere (646.6, 357.7 and 362.3) and (821, 227.3 and 202), respectively based on in situ fermentation. In conclusion, using grape pomace and oak leaf have positively modified NH3-N concentration and protozoa population. Diet containing grape pomace and oak leaf had lower fermentability than the diet containing alfalfa. Supplementation of PEG in GP and OL diets improved the fermentability of these diets. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1849 - Association of <i>IGF-I</i> Gene Polymorphisms with Carcass Traits in Iranian Mehraban Sheep Using SSCP Analysis
S. Behzadi S.R. Miraei-Ashtiani M. Sadeghi P. Zamani R. AbdoliMolecular genetics selection on individual genes is a promising method to genetically improve economically important traits in livestock. The insulin like growth factor-I (IGF-I) gene may play important roles in growth of multiple tissues, including muscle cells, cartil چکیده کاملMolecular genetics selection on individual genes is a promising method to genetically improve economically important traits in livestock. The insulin like growth factor-I (IGF-I) gene may play important roles in growth of multiple tissues, including muscle cells, cartilage and bone. The objectives of the present study were the estimate the haplotype frequencies of the IGF-I gene polymorphisms in Iranian Mehraban sheep and to determine associations between polymorphisms and carcass traits in 439 individuals. Polymerase chain reaction-single strand conformational polymorphism (PCR-SSCP) and DNA sequencing methods were employed in screening for genetic variation. Two single nucleotide polymorphisms (C114G and G116A) and two amino acid exchange (S5T and G6S) withthree patterns were found in IGF-I gene fragment. Associations of IGF-I patterns with blood cholesterol and blood triglycerides were significant (P<0.05) and tended to be significant (P<0.1) for dorsal fat thick and carcass weight. The other studied traits were not significantly affected by different patterns of IGF-I. This finding indicates that IGF-I polymorphisms may be used as DNA markers for selection in the breeding process of Mehraban sheep. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1850 - Study of Dopamine Receptor Gene Polymorphisms and Their Association with Growth and Egg Production Traits in West Azerbaijan Native Chicken
م. غلامی م. غفاری ع. هاشمیThe objective of this study was to search for single nucleotide polymorphism (SNP)-type polymorphisms in the dopamine D1 receptor in West Azerbaijani native chicken and look for their association with egg production and body weight traits of chickens by polymerase chain چکیده کاملThe objective of this study was to search for single nucleotide polymorphism (SNP)-type polymorphisms in the dopamine D1 receptor in West Azerbaijani native chicken and look for their association with egg production and body weight traits of chickens by polymerase chain reaction-single strand conformation polymorphism (PCR-SSCP). For this purpose 180 blood samples were taken from native chickens in a poultry breeding station in West Azerbaijan, Iran. DNA was extracted from blood samples using the salting-out procedure. Specific primers were designed for PCR amplification of the 283 base segment of the dopamine D1 receptor gene. In order to demonstration of gene polymorphism, Single-stranded conformation polymorphism followed by sequencing was performed. Four samples from each banding pattern were sent for sequencing. The polymorphism was found in the D1 receptor gene (G123A). We detected three genotypes in DRD1 gene. The frequencies of three genotypes were 0.42 (AA), 0.49 (AG), and 0.09 (GG), respectively. The analysis of variance was performed using of SAS software. The Result shows that there was a significant relationship between genotypes of dopamine D1 receptor gene with egg production traits. This finding indicates that the dopamine D1 receptor gene was polymorphic and could be a candidate locus or linked to a major gene that influences reproductive traits in chickens. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1851 - The Effect of Dried Poultry Droppings Levels Supplementation on Body Linear Measurements of Growing Rams Fed with Sorghum Stover
آ.آ. بلوEffect of dietary treatment levels on body linear measurements of growing Yankasa rams (Ovis aries) fed sorghum (Sorghum bicolor)Moench stover supplemented with graded levels of dried poultry dropping based diets was assessed using thirty growing Yankasa rams (Ovis arie چکیده کاملEffect of dietary treatment levels on body linear measurements of growing Yankasa rams (Ovis aries) fed sorghum (Sorghum bicolor)Moench stover supplemented with graded levels of dried poultry dropping based diets was assessed using thirty growing Yankasa rams (Ovis aries) consisting of five treatments (T1-T5). Each treatment consisted of three replicates with two animals per replicate. T1: were rams fed with 0% dried poultry droppings based diet (DPDBD), T2: with 20 % DPDBD, T3: with 40 % DPDBD, T4: with 60 % DPDBD and T5: with 80% DPDBD. Significant (P<0.05) differences were observed amongst the treatments for body length, height at wither, chest girth, fore leg length, ear length, neck length and face length. Hind leg length, horn length, poll distance, neck circumference, tail length and horn base circumference varied non-significantly. The highest correlation coefficient was observed between horn base circumference and poll distance (r=0.990) followed by neck circumference and height at wither (r=0.980). Therefore it was concluded that horn base circumference, poll distance, neck circumference and height at wither were highly influenced by the dietary treatment levels in the present study. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1852 - Analysis of Growth Hormone Gene in Alpine and Saanen Goats Using PCR-SSCP Method
ر. خاتمی نژاد س. یوسفی م. آهنی آذریIn this study the genetic polymorphism of growth hormone (GH) gene as a candidate gene in livestock was investigated. Blood samples were randomly collected from 34 Alpine and 42 Saanen goats. DNA was extracted from blood samples and a 365 bp region of exon 5 of the GH g چکیده کاملIn this study the genetic polymorphism of growth hormone (GH) gene as a candidate gene in livestock was investigated. Blood samples were randomly collected from 34 Alpine and 42 Saanen goats. DNA was extracted from blood samples and a 365 bp region of exon 5 of the GH genewas amplified by polymerase chain reaction (PCR). PCR products were analyzed using single strand conformation polymorphism (SSCP) method on polyacrylamide gel. The results indicated that there are four (G1, G2, G3 and G4) conformational patterns with frequencies 0.38, 0.21, 0.23 and 0.18 for Alpine goat and 0.48, 0.21, 0.17 and 0.14 for Saanen goat, respectively. These results revealed that GH gene was polymorph in this studyand showed that PCR-SSCP is an appropriate tool for detecting polymorphism and evaluating genetic variability. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1853 - Evaluation of Potential New Opportunities for Herbal Plants as Natural Products on Rumen Fermentation Patterns <i>in vitro</i>
م. مهرآبادی ع. وکیلی م. دانش مسگران ر. ولیزادهTwo experiments (Exp.) were conducted to determine the effects of dietary addition of five herbal plants (HP) alone or as herbal plant mixture (HPM) on in vitro gas production and ruminal fermentation patterns. In Exp. 1, five varieties of HP (garlic, eucalyptus, cinnam چکیده کاملTwo experiments (Exp.) were conducted to determine the effects of dietary addition of five herbal plants (HP) alone or as herbal plant mixture (HPM) on in vitro gas production and ruminal fermentation patterns. In Exp. 1, five varieties of HP (garlic, eucalyptus, cinnamon, thyme, and peppermint) were added to the diet at 3 different concentrations (5, 10 and 15% of concentrate dry matter). In Exp. 2, the HPM was used at the concentration of 2, 4 and 6%. The results show that most ruminal fermentation parameters were affected by HP and HPM. The addition of HP and HPM to the diet significantly increased total in vitro gas production (b) and the fractional rate constant of gas production (c, P<0.01). Concentrations of NH3 (Exp. 1), CH4 (Exp. 1 and 2), total volatile fatty acids (Exp. 1 and 2), acetate (Exp. 1), propionate (Exp. 1 and 2) and acetate/propionate ratio (Exp. 1) were affected by HP and HPM. Ruminal short-chain fatty acids (SCFA, Pin vivo conditions. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1854 - The Effects of Various Essential Oils of Medical Plant Seeds and Spices on Digestion Characteristics and Population Changes of Ruminal Anaerobic Fungi in <i>in vitro</i> Condition
م. سجادیان م. دانش مسگران ع.ر. وکیلیThe effect of essential oils (EO) of medical plant seeds and spices on rumen microbial fermentation of alfalfa hay, sugar beet pulp and barley grain (as substrate) were evaluated under in vitro conditions. In vitro incubations were carried out using the gas production m چکیده کاملThe effect of essential oils (EO) of medical plant seeds and spices on rumen microbial fermentation of alfalfa hay, sugar beet pulp and barley grain (as substrate) were evaluated under in vitro conditions. In vitro incubations were carried out using the gas production method with glass syringes. Treatments were as follows; a control (no additive), monensin, EO of cinnamon, black pepper seed, cumin seed, fennel seed and garlic oil (200 and 400 µL/g DM). Monensin was used as a positive control in the medium at 5 µmol. Data on gas production were fitted using an exponential equation. Results showed that compared to control treatments, monensin had a significant increase on gas production (P<0.05), and cumin seed EO decreased gas production of the feed samples (200 and 400 µL). The effects of treatments on in vitro ruminal fermentation characteristics were tested using an in vitro culture inoculated by mixed rumen microbes. The test treatments were as follows; control (no additive), EO of cinnamon, black pepper seed, cumin seed and fennel seed. Evaluations were made for medium pH, ammonia nitrogen concentration and dry matter disappearance after a 48 h incubation period. To evaluate the effect of EO on in vitro ruminal fungi populations, a sample was taken from the medium after a 120 h incubation period and fungal population was determination by real-time polymerase chain reaction. Compared to the control treatment, cumin and cinnamon additions resulted in a significant decrease (P<0.05) on disappearance of dry matter in the feed samples. In the present study, additions of all tested EO to alfalfa hay treatment showed a significant increase in the final pH of the culture (P<0.05). However, cinnamon addition resulted in a significant decrease in medium ammonia nitrogen concentration for each of the feed samples (P<0.05). Results of the present study also demonstrate that addition all of the tested EO to alfalfa hay had a significantly decrease on in vitro ruminal fungal population (P<0.05). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1855 - Effects of Thyme Essential Oil and Disodium Fumarate on Ruminal Fermentation Characteristics, Microbial Population and Nutrient Flow in a Dual Flow Continuous Culture System
ه. براز ح. جهانی-عزیزآبادی ع. عزیزیThe aim of the present study was to investigate the effects of di-sodium fumarate (DSF) and thyme essential oil (TEO) solely and simultaneously on ruminal fermentation properties and microbial abundance. A dual-flow continuous culture system (DFCC) with eight 1400-mL fe چکیده کاملThe aim of the present study was to investigate the effects of di-sodium fumarate (DSF) and thyme essential oil (TEO) solely and simultaneously on ruminal fermentation properties and microbial abundance. A dual-flow continuous culture system (DFCC) with eight 1400-mL fermenters was used in a period of 12 d that divided to 9 d for adaptation and 3 d for sampling. Fermenters were fed 100 g d-1 [dry matter (DM) basis] of a 50:50 alfalfa hay:concentrate ration. Treatments were no additive (control), 10 mM of DSF, 125 µL/L of TEO and simultaneous use of 10 mM of DSF, and 125 µL/L of TEO (SIMTF). Treatments had no effect on organic matter (OM) and neutral detergent fiber (NDF) disappearance, total and cellulolytic bacteria and protozoa abundance, large peptides and N-NH3 concentration of the effluent, N-NH3 and dietary N flow and molar proportions of acetate (C2), butyrate and isovalerate. DSF significantly increased crude protein (CP) degradation, the molar proportion of propionate (C3) and reduced C2:C3ratio (p <0.05). TEO decreased (p <0.05) DM disappearance (-14.4%) and total volatile fatty acid (-19.4%) concentration, relative to the DSF. Relative to the control, small peptide plus amino acid N concentration was higher (p <0.05) in TEO treatment and DSF. SIMTF increased (p <0.05) the acid detergent fiber (ADF) disappearance and decreased the N-NH3 concentration from zero to 4 h after feeding. Total N, non-ammonia N and bacterial N flow and efficiency of microbial CP synthesis increased with SIMTF. Findings demonstrated that feed efficiency and ruminal fermentation were improved by the simultaneous use of DSF and TEO. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1856 - Factors Affecting the Dry Period Length and Its Effect on Milk Production and Composition in Subsequent Lactation of Holstein Cows
آی. بوجنانهThe study aimed to determine factors affecting the dry period length and effect of dry days on milk yield, milk composition and lactation length in the next lactation of dairy cows. Data used for analysis included 7264 lactation records collected from 2012 to 2016 on 47 چکیده کاملThe study aimed to determine factors affecting the dry period length and effect of dry days on milk yield, milk composition and lactation length in the next lactation of dairy cows. Data used for analysis included 7264 lactation records collected from 2012 to 2016 on 4737 Holstein cows raised in 152 herds. The statistical model used to determine the factors influencing the dry period length showed that multiparous cows had a dry period 3.7 days longer than primiparous cows, and cows that calved from October to February had a dry period 2.5 days shorter than that of cows calved from March to September. The mixed model used to evaluate the influence of dry period on milk yield, milk composition and lactation length showed that the dry period influenced significantly milk yield and composition in the next 305 d lactation, but not the lactation length (P>0.05). Milk, fat and protein yields in the subsequent lactation were maximized with a 41 to 60-d dry period, whereas dry periods less than 20 d result in very pronounced losses in subsequent lactation yield. Fat and protein percentages were highest with the dry period classes greater than 80-d and less or equal than 20 d, respectively. The interaction between parity and dry length period was not significant (P>0.05) for any studied trait, indicating that dry days effects on milk yield and composition were consistent across lactations. It was concluded that dry period of 40 to 80 dry days does provide maximal performance in Holstein cows. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1857 - <i>In situ</i> Rumen Degradation Characteristics of Maize, Sorghum and Sorghum-Sudan Grass Hybrids Silages as Affected by Stage of Maturity
ن. کیلیکالپ اچ. هیزلی م. سومرلی ن. آوسیThis research was conducted to investigate in situ degradation characteristics of maize, sorghum and sorghum-Sudan grass hybrids. whole plant of maize (TTM-815, DK-711), sorghum (SS-506, FS-5) and sorghum × Sudan grass hybrids (P-988, Grazer N2) were grown under s چکیده کاملThis research was conducted to investigate in situ degradation characteristics of maize, sorghum and sorghum-Sudan grass hybrids. whole plant of maize (TTM-815, DK-711), sorghum (SS-506, FS-5) and sorghum × Sudan grass hybrids (P-988, Grazer N2) were grown under semi-arid conditions and harvested at different maturity stages (mid-flowering (MF), milk-line (ML) and hard-dough (HD)) and ensiled. Three replicate silage samples were incubated at 0, 12, 24, 36, 48, 72 and 96 h. in three rumen fistulated Holstein heifers. Effects of species had a large impact on rumen degradation characteristics values (a, b, (a+b), c), effective dry matter degradability (EDMD) and metabolizable energy (ME) MJ/kg for maize (M), sorghum (S) and sorghum × Sudan grass hybrids (SSH) silages. Effective dry matter degradability (EDMD2) of dry matter was found as 286.65, 259.37, 265.0 g/kgfor species silages, respectively (P<0.0001). Acid detergent fiber (ADF) was found to be the best single predictor of effective dry matter degradability of sorghum × Sudan grass hybrids silages (P<0.05, R=0.448). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1858 - Novel Single Nucleotide Polymorphisms (SNPs) in Intron 2 and Exon 3 Regions of Leptin Gene in Sumba Ongole Cattle
و.پ.ب. پوترا پ.پ. آگونگThe bovine leptin (LEP) gene was widely used as a candidate gene for molecular selection to improve productivity traits of cattle. This study was carried out to identify single nucleotide polymorphisms (SNPs) in the LEP gene of Sumba Ongole (SO, Bos indicus) cows using چکیده کاملThe bovine leptin (LEP) gene was widely used as a candidate gene for molecular selection to improve productivity traits of cattle. This study was carried out to identify single nucleotide polymorphisms (SNPs) in the LEP gene of Sumba Ongole (SO, Bos indicus) cows using sequencing method. A total of 31 animals were used in this study for analyses. Research showed that total of 16 SNPs were detected in the LEP gene. Along 2025 bp of LEP gene sequence was analyzed in this study and consisted of intron 2 (1002 bp) and exon 3 (1023 bp). The polymorphic informative content (PIC) value was reached from 0.06 (low) to 0.37 (moderate). Total of 16 SNPs in LEP gene of SO cattle had moderate PIC value (0.25<PIC<0.50) and consisted of twelve SNPs in intron 2 and four SNPs in exon 3. The SNPs with moderate PIC value were detected in intron 2 (g.2325G/T; g.2423A/C; g.2448C/T; g.2456C/G; g.2466C/T; g.2778T/A; g.2857G/A) and exon 3 (g.3260T/C; g.3272T/C; g.3356C/T; g.3468G/A). The SNP of g.3468G/A as the novel SNP in LEP gene of SO cattle that not reported in other breeds of cattle. This SNP was changed the amino acid from glycine (GGG) to arginine (AGG). Two type of mutation were detected in the LEP gene of SO cattle and consisted of transversions (44%) and transitions (56%). It was concluded that the LEP gene in SO cattle was showed polymorphisme and potential for molecular selection in the breeding program through depth research. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1859 - Ruminal Methane Emission, Microbial Population and Fermentation Characteristics in Sheep as Affected by <i>Malva sylvestris</i> Leaf Extract: <i>in vitro</i> Study
ص. خاموشی ف. کفیل‌زاده ح. جهانی-عزیزآبادی و. ناصریThe objective of this study was to investigate in vitro effect of Malva sylvestris leaf extract (at 0, 25, 50 and 100 µL/30 mL of medium) on sheep ruminal cellulolytic and total viable bacteria growth, protozoa populations, methane production, neutral detergent fi چکیده کاملThe objective of this study was to investigate in vitro effect of Malva sylvestris leaf extract (at 0, 25, 50 and 100 µL/30 mL of medium) on sheep ruminal cellulolytic and total viable bacteria growth, protozoa populations, methane production, neutral detergent fiber degradability (NDFD) and fermentation efficiency of oat hay. The addition of Malva sylvestris leaf extract at 25, 50 and 100 µL led to a linear increase (P<0.01) in vitro truly degraded dry matter (INTDDM), NDFD and partitioning factor (PF) of oat hay and decrease (P<0.01) methane emission after 24 hours of incubation. The addition of Malva sylvestris leaf extract resulted in a decrease (P<0.01) in potential of gas production at 25 and 50 µL and increase in lag time (0.95, 1.01 and 1.13 h relative to 0.61 h), constant rate of gas production (b)and gas produced at half-life (c)at 25, 50 and 100 µL. The addition of this extract decreased a number of total protozoa and Entodinium, Isotrichae, Diplodinium and Ophryoscolex species (P<0.01). The number of total and cellulolytic bacteria was not influenced by the addition of Malva sylvestris leaf extract. The result of this study demonstrated that Malva sylvestris extract had some potential for improving the rumen fermentation. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1860 - Performance of Yankasa Sheep Fed Complete Rations Containing Inclusion Levels of Ensiled Sugarcane Waste with Poultry Litter
ر.م. آشیرو ی. گاربا اس.آ. مایگاندی آی.ر. موحممدA feeding trial was conducted to assess the effect of inclusion of ensiled sugarcane waste (ESCW) with poultry litter on performance of Yankasa rams in a completely randomized design (CRD) for twelve weeks (84 days). Sugarcane waste was mixed with poultry litter in 3:1 چکیده کاملA feeding trial was conducted to assess the effect of inclusion of ensiled sugarcane waste (ESCW) with poultry litter on performance of Yankasa rams in a completely randomized design (CRD) for twelve weeks (84 days). Sugarcane waste was mixed with poultry litter in 3:1 and ensiled for 21 days. The ESCW was used as partial replacement in complete diet. Sixteen Yankasa rams (mean body weigh 28.94 ± 5.77 kg and aged 12 to 18 months) were allotted to the four groups on the basis of body weights into control group without ESCW (CG) or control diets as treatment groups (TGs) partially replaced with ESCW at 15% (TG1), 30% (TG2) or 45% (TG3). Diets were offered ad libitum, along with clean drinking water and mineral salt lick at will. The results showed no significant (P>0.05) differences in the treatment means of all the growth parameters evaluated, values recorded for TG3 (45%) were numerically higher in final live weight, weight gain and average daily gains (ADG). Significant (P<0.05) differences were recorded in dry matter and ash intakes while the dry matter, crude fibre and ash apparent digestibility differed significantly (P<0.05) among the CG and TGs. In conclusion, performances of Yankasa rams with 45% inclusion of ESCW were comparable to CG and its usage is therefore recommended as alternative choice during the lean periods based on the observed nutritional facts. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1861 - Effects of Barley Grain Particle Size on Ruminal Fermentation and Carcass Characteristics of Male Lambs Fed High Urea Diet
س.ر. ابراهیمی-محمودآباد م. تقی نژاد-رودبنهTwo experiments were conducted to evaluate effects of barley grains particle size on ruminal pH and ammonia concentration of rams (experiment 1) and carcass characteristics (experiment 2) of male lambs fed high urea diet. Treatments in two experiments were (1: basal die چکیده کاملTwo experiments were conducted to evaluate effects of barley grains particle size on ruminal pH and ammonia concentration of rams (experiment 1) and carcass characteristics (experiment 2) of male lambs fed high urea diet. Treatments in two experiments were (1: basal diet + whole barley grains, 2: basal diet + ground barley grains with a 5 mm screen, 3: basal diet + ground barley grains with a 3 mm screen and 4: basal diet + ground barley grains with a 1 mm screen). Basal diet (on a dry matter (DM) basis) consisted of 365 g/kg corn silage, 10 g/kg limestone, 10 g/kg urea, 5 g/kg salt, 10 g/kg a vitamin-mineral premix and 600 g/kg of barley. In experiment 1, three 2-year old rams were fistulated for measuring ruminal pH and ruminal ammonia concentration. Ruminl pH was decreased by feeding ground barley grains through a 1 mm screen compared to feeding the whole barley grains (P<0.05). However, Ruminal ammonia concentrations were similar for all groups. In experiment 2, twenty four male lambs were used in a completely randomized design. Lambs were fed with the above mentioned diets for 90 days. Average daily gain, feed conversion ratio, average DM intake was significantly affected by treatments (P<0.05). Final body weight, cold carcass weight, dressing percentage, back fat thicknesses, carcass cuts (leg, shoulder, back and neck weights), internal organs (kidney, lungs, heart and gastrointestinal tract) weights were not significantly different between diets (P>0.05). Lambs fed diet containing ground barley with 3 mm of screen had (P<0.05) higher longissimus muscle area compared to lambs fed whole barley grain. Consumption of whole barley grains increased DM intake and pelvic and abdominal fats. As a conclusion, the consumption of ground barley grain with a 3 mm or a 5 mm screen is suggested for feeding lambs fed high urea diet. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1862 - Investigation of Kappa Casein Gene Polymorphism by PCR-RFLP in Najdi Cattle Breed Population in Khuzestan Province
گ. فرهادی م.ت. بیگی نصیری ج. فیاضی ه. روشنفکرMore than 80% of the total milk protein contains caseins that are to forms α-s1, α-s2, β-casein and kappa casein. Kappa casein is smaller than other milk proteins but due to have a role in size and stability of micelles. The present study describes poly چکیده کاملMore than 80% of the total milk protein contains caseins that are to forms α-s1, α-s2, β-casein and kappa casein. Kappa casein is smaller than other milk proteins but due to have a role in size and stability of micelles. The present study describes polymorphism of kappa casein gene. This is the first study of kappa casein gene polymorphism in Najdi cattle of Iran. We used the polymerase chain reaction restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP) technique to screen DNA polymorphism in cattle. We amplified the 453 fragment consisting on part of exon 4. The amplified fragment was digested with HinfI restriction endonuclease and subjected to electrophoretic separation in 3% agarose gel. Two alleles were observed, A and B. It gives frequencies of 0.54 and 0.46 for A and B alleles. Also, genotypes AA, AB and BB with frequencies of 35%, 37.5% and 27.5% of the total study population were diagnosed. Existence of Hardy-Weinberg equilibrium indicated that there was not any choice in order to increase or decrease the frequency of genotypes in the kappa-casein population in this herd. Also, in this population kappa-casein gene has medium level of heterozygosity. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1863 - The Comparison of <i>in vitro</i> Digestibility of Wheat Straw by Rumen Anaerobic Fungi of Khuzestan Buffalo and Holstein Cattle
ف. شاکرمی م. چاجی م. اسلامی ط. محمد آبادی م. بوجارپورThis study was conducted to compare digestibility of wheat straw (WS) by fungi and whole rumen microorganisms (WRM). Dry matter (DM), neutral and acid detergent fiber (NDF and ADF) digestibility of WS were compared with in vitro digestion (IVD), gas production (GP) and چکیده کاملThis study was conducted to compare digestibility of wheat straw (WS) by fungi and whole rumen microorganisms (WRM). Dry matter (DM), neutral and acid detergent fiber (NDF and ADF) digestibility of WS were compared with in vitro digestion (IVD), gas production (GP) and specific rumen anaerobic fungi culture (SRAFC). Dry matter, NDF and ADF digestibility of WS by WRM of buffalo (60.80, 49.93 and 17.45%, respectively) were more than cattle (53.00, 38.63 and 10.62%, respectively) (P<0.05). Regardless the type of microorganisms, digestibility of DM (P>0.05), NDF and ADF by buffalo (51.03, 44.41 and 12.09%) was more than cattle (48.04, 36.34 and 8.76) (P<0.05). Potential of GP (B) by fungi and WRM in cattle was more than buffalo (P<0.05). Rate of GP (C) for WRM and fungi of cattle was less than buffalo (P<0.05). Regardless the type of microorganisms, C in buffalo was more than cattle (P<0.05) and was vice versa for B (P<0.05). Regardless the type of animal species, WRM had higher digestibility and B than fungi (P>0.05), but rate of GP of them was same. In SRAFC, DM digestibility of WS by fungi of buffalo at days 3 and 12 was more than cattle (P<0.05). The number of fungi in cattle rumen was more than buffalo (P<0.05). The potential of fungi and WRM of buffalo were more than cattle. Therefore, the results were shown the advantage and supremacy of buffalo in usage the low quality roughages. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1864 - Effects of Fat Supplementation and Chop Length on Milk Composition and Ruminal Fermentation of Cows Fed Diets Containing Alfalfa Silage
م. شریفی ع. حسین خانی م. صوفی زاده ج. موسویThe aim of this study was to evaluate the effect of fat supplementation for enhancing milk conjugated linoleic acid (CLA) in early lactation without affecting ruminal fermentation. 24 Holstein dairy cows were assigned to a completely randomized design employing a 2 &tim چکیده کاملThe aim of this study was to evaluate the effect of fat supplementation for enhancing milk conjugated linoleic acid (CLA) in early lactation without affecting ruminal fermentation. 24 Holstein dairy cows were assigned to a completely randomized design employing a 2 × 4 factorial arrangement. Factors were particle size (15 and 25 mm) and two different sources of alfalfa supplemented with and without fat (alfalfa hay; alfalfa hay plus 3% fat; alfalfa silage and alfalfa silage plus 3% fat). The results indicated that fat supplementation had no effect on body condition score, milk yield, feeding behaviour and C18 fatty acids profile of milk. Alfalfa silage with fat increased significantly the amount of C18:1and C18:2 in rumen and milk compared to alfalfa hay with fat. Particle size had no effect on milk yield, C18 fatty acids of milk, ruminal NH3-N and butyrate in the rumen. Dry matter intake, milk fat and acetic acid declined with fat supplementation. Dietary alfalfa silage had significant effect on dry matter intake, milk fat, ruminating time and rumen fermentation. Feeding behaviour decreased with reducing particle size. Results revealed that alfalfa silage with fat increased milk yield enhanced CLA in milk improved blood and ruminal metabolite and maintained higher body weight in Holstein dairy cows. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1865 - <i>In vitro</i> Assessment of Adsorbents to Counteract Lead Toxicity in Ruminal Fermentation
س. آزادبخت ع.ا. خادم م.ع. نوروزیانAn in vitro gas production technique was used to evaluate the effects of different adsorbents on the gas production parameters of lead-exposed diet. Ruminal fluid, obtained from fistulated sheep (3-4 years of age and 40±5 kg BW), and experimental diets samples, 2 چکیده کاملAn in vitro gas production technique was used to evaluate the effects of different adsorbents on the gas production parameters of lead-exposed diet. Ruminal fluid, obtained from fistulated sheep (3-4 years of age and 40±5 kg BW), and experimental diets samples, 200 ± 0.2 mg DM, were incubated in 100 mL glass bottles. To each bottle, one of the following treatments was applied: 1) control (no Pb and adsorbent), 2) 15 mg/kg DM Pb as Pb acetate and no adsorbent, 3) 15 mg/kg DM Pb as Pb acetate and 3% activated carbon, 4) 15 mg/kg DM Pb as Pb acetate and 3% nanoclay and 5) 15 mg/kg DM Pb as Pb acetate and 3% bentonite. Supplementation of ruminal medium with 15 ppm Pb significantly (P<0.01) decreased total and rate of gas production at all incubation times. Rate and total gas production were significantly (P<0.05) higher for nanoclay compared to control and the other adsorbents treatments. Lead inclusion decreased organic matter digestibility (OMD), net and metabolizable energy contents and short chain fatty acids production (P<0.01). Among the adsorbents, nanoclay showed to be more effective on ruminanl fermentation parameters and improved rate and total gas production. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1866 - The Calpastatin Gene Polymorphism Study and Its Effect on Early Body Weight Traits in Zandi Sheep
ن. پیرویسی ع. نوشری ب. همتیThe goal of this study was investigation of the calpastatin gene polymorphism and its effect on early body weight traits in Zandi sheep by polymerase chain reaction restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP) method. Calpastatin is the main inhibitors of calpain چکیده کاملThe goal of this study was investigation of the calpastatin gene polymorphism and its effect on early body weight traits in Zandi sheep by polymerase chain reaction restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP) method. Calpastatin is the main inhibitors of calpain-calpastatin enzyme system that play an important role in regulating the protein regeneration process. Genomic DNA was extracted by whole blood samples from 124 randomly selected Zandi breed sheep using salting out method. Birth weight, weight on 150 days old and daily weight gain from birth to 150 days old were recorded. The exon and intron 1 of ovine calpastatin gene were amplified to produce a 622 bp fragment. The PCR products were digested with MspI restriction enzyme and electrophoresised on agarose gel. Results showed 80.6% and 19.4% allele frequencies for A and B alleles and 65.32%, 4.04% and 30.64% genotype frequencies for AA, BB and AB genotypes, respectively. X2 and G2 tests showed the Hardy-Weinberg equilibrium for studied locus. The effect of calpastatin genotype on growth traits was insignificant, but genotype BB had the best performance among all the three traits, which indicates the better performance of normal allele (B) than mutant allele (A) for these traits. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1867 - The Association of Single Nucleotide Polymorphism (SNP) g.281G > A of CAST Gene with Meat Quality of Boerka Goat
ا. آنتنیوس س.پ. گینتینگ س. الایزر ا. تاریگان س. سلهودین آی.گ.س. بودیساتریا آ.پ.ز.ن.ل. ساری د.ن.ه. هاریونو د. ماهارانیCalpastatin gene has been known as a candidate gene for meat quality in cattle, sheep, and chicken. The purpose of this study was to identify CAST gene polymorphisms and its association with meat traits in Boerka goat. The data of pH, cooking loss (CL), warner-bratzler چکیده کاملCalpastatin gene has been known as a candidate gene for meat quality in cattle, sheep, and chicken. The purpose of this study was to identify CAST gene polymorphisms and its association with meat traits in Boerka goat. The data of pH, cooking loss (CL), warner-bratzler shear force (WBSF), water holding capacity (WHC), cholesterol, water, ash, fat, and protein contains were recorded. Sequencing of 21 samples revealed five polymorphisms of CAST gene in intron 12 within Boerka goat, namely g.146C > A, g.224A > G, g.281G > A, g.737C > T, and g.431G > A. Only single nucleotide polymorphism (SNP) g.281G > A was used for genotyping. The genotype and allele frequency based on g.281G > A showed 14.29% (GG genotype) and 85.71% (GA genotype) followed with 57% G allele and 43% A allele. The chi-square test showed deviation from HWE (p <0.05) in Boerka goat. The SNP g.281G > A revealed having significantly effect to CL. The GA animals had lower CL percentage compared to the GG animals. In conclusion, the SNP selected may be used for identify meat having low CL in Boerka goat. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1868 - <i>In vitro</i> Effects of Exogenous Fibrolytic Enzymes on Rumen Fermentation of Wild Guinea Grass (<i>Panicum maximum</i>)
اس. سوجانی آ.ن. پاتهیرانا ر.ت. سرسینهه ک.ب. داسانایاکاThis study aimed to evaluate the potential of commercial enzymes cellulase (CE), xylanase (XY) and the combination of CE + XY to improve rumen fermentation of Guinea grass ecotype ‘A’ (Panicum maximum). The experiment was carried out in a randomized complete چکیده کاملThis study aimed to evaluate the potential of commercial enzymes cellulase (CE), xylanase (XY) and the combination of CE + XY to improve rumen fermentation of Guinea grass ecotype ‘A’ (Panicum maximum). The experiment was carried out in a randomized complete block design. In vitro incubations were performed with four doses of individual enzymes and their combinations (1:1 from each enzyme) as 50, 100, 150 and 200 µL enzymes with 500 mg substrate. In vitro gas production (IVGP) was measured at 4 h intervals. At the end of 24 h incubation in vitro rumen dry matter disappearance (IVRDMD), ammonia nitrogen (NH3-N), protozoa population and volatile fatty acid (VFA) were estimated. Supplementation with CE, XY and CE + XY significantly enhanced IVGP (control: 38.54 mL; CET1: 50.06 mL; XYT1: 54.27 mL and CET1 + XYT1: 52.77 mL) and IVRDMD (control: 46.78%; CET1: 51.21%; XYT1: 51.53% and CE1 + XY1: 52.64%). The rumen NH3-N production was significantly increased (P<0.05) with XY and CE + XY (control: 100%; XYT1: 108.88%; and CET1 + XYT1: 111.6%). Though the total VFA did not exhibit any significant change, acetate production was significantly reduced by CE + XY while the same treatment enhanced the butyrate production. The alterations of acetate and propionate profiles led to the significantly decreased acetate: propionate with CE and CE + XY. Insignificant deduction of rumen protozoa population was observed with all enzyme treatments. In conclusion, the supplementation of exogenous fibrolytic enzyme could improve the rumen fermentation of Guinea grass ecotype ‘A’. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1869 - Effect of Season on Dry Matter Intake and Reproductive Activity of Merghoz Buck Goats in West of Iran
م. سوری ر. میرمحمودیTen male Merghoz goats with initial live weights of 29.2 ± 1.2 kg (Mean±SE) were used to investigate the effect of natural changes in photoperiod on dry matter intake (DMI) and reproductive activity during a 365 day study. The bucks were housed in individu چکیده کاملTen male Merghoz goats with initial live weights of 29.2 ± 1.2 kg (Mean±SE) were used to investigate the effect of natural changes in photoperiod on dry matter intake (DMI) and reproductive activity during a 365 day study. The bucks were housed in individual pens, under natural daylength condition at west of Iran, Kermanshah (34˚ 18¢N and 47˚ 3¢E and 1420 m above sea level). A diet was offered with an estimated concentration of metabolizable energy and crude protein of 7.9 MJ and 98.8 g per kg dry matter (DM) respectively. Live weight, DMI, and additive daily gain (ADG) of individual animals were recorded weekly. The serum testosterone concentrations were determined in blood samples collected at monthly intervals. During the observation period, semen was collected monthly with the aid of an electro-ejaculator and examined microscopically immediately after collection. The physical parameters of semen and the semen index were recorded. The sexual behavior and testicular size of goats were assessed monthly throughout the study period. The highest DMI was observed during summer (64.3±0.9 g/kg BW0.75) and spring (62.2±2.9 g/kg BW0.75) however, the lowest was recorded in the winter season (54.0±0.9 g/kg BW0.75). The seasonal values of ADG (g/d) ranked spring > summer > winter > autumn. Bucks demonstrated the highest sexual behavior in late summer and, thereafter during autumn, using the lower (P<0.05) number of mounts per ejaculation and a higher frequency (P<0.05) to sniff, approach, and vocalize a doe with estrous status. This was coincided with a higher (P<0.05) level of plasma testosterone (8-10.1 ng/mL) and the best semen quality (semen index: 744-989×106/mL) and quantity (semen volume: 1.1-1.2 mL per ejaculate), higher testis length (13.3-14.7 cm) and width (6.0-6.1 cm) and scrotal circumference (32.2-35.5 cm). It is concluded that, in Merghoz bucks, the seasonal pattern of DMI and reproductive activity may be attributed to each other as well as photoperiod. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1870 - Polymorphism of DGAT1 Gene and Its Relationship with Carcass Weight and Dressing Percentage in Moghani Sheep Breed
ف. علاء نوشهر ع. رأفتThe diacylglycerol acyltransferase 1 gene (DGAT1) was identified as a strong candidate gene affecting mutton quality traits in sheep. Single nucleotide polymorphism creates a single base mutation (C to T) in AGCT site of endonuclease AluI. DGAT1 is one of the candidate چکیده کاملThe diacylglycerol acyltransferase 1 gene (DGAT1) was identified as a strong candidate gene affecting mutton quality traits in sheep. Single nucleotide polymorphism creates a single base mutation (C to T) in AGCT site of endonuclease AluI. DGAT1 is one of the candidate genes to improve carcass characteristics in feedlot animals. In order to study area T487C in exon 17 of the DGAT1 polymorphism, Iranian Moghani sheep breeds randomly slaughtered in the abattoir were recorded. DNA was extracted from 150 samples of Moghani sheep. Polymerase chain reaction to amplify 309 bp of exon 17 DGAT1 gene using a pair of specific primers was performed. Genotypes obtained from method PCR-RFLP and directly from agarose gel. Two alleles T and C with frequencies of 0.829 and 0.171 were observed respectively. Statistical analysis showed polymorphism in exon 17 region of the gene significantly correlated with carcass weight and dressing percentage (P<0.05). So that the CC genotypes of the significant mean carcass weight and dressing percentage heavier than had TT genotypes (P<0.05). Of polymorphism can be observed that improvement in breeding programs to improve carcass weight and dressing percentage through selection in favor of superior genotypes be used. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1871 - Polymorphism in FSHβ and FSHRGenes and Their Relationship with Productive and Reproductive Performance in Iran Black, Arman and BaluchiSheep Breeds
ن. نظیفی ق. رحیمی میانجی ز. انصاری پیر سراییThe objective of the present study was to detect polymorphism in follicle stimulating hormone receptor (FSHR) and beta subunit of follicle stimulating hormone (FSHβ) genes and their relation to litter size and body weight trait in Baluchi, Iran black and Arman shee چکیده کاملThe objective of the present study was to detect polymorphism in follicle stimulating hormone receptor (FSHR) and beta subunit of follicle stimulating hormone (FSHβ) genes and their relation to litter size and body weight trait in Baluchi, Iran black and Arman sheep breeds. PCR-RFLP technique using ACCI and HinfI enzyme treatments employed to detection of polymorphism in FSHβ marker site but detected no polymorphism pattern in this locus. SSCP analysis used for more survey on detection of polymorphism in FSHβ marker site which resulted in AA and AC genotypes in Baluchi sheep, AA and AB genotypes in Iran black population and no polymorphism pattern detected in Arman breed and all samples showed AA genotype. Polymorphism in FSHR gene has been detected by treatment with MSCI restriction enzyme. Three genotypes of AA, AB and BB were observed among studied breeds. The B allele was found with the highest frequency in all tree breeds. Analysis of variance for the effects of theses marker loci was carried out using SAS program. Mean comparison by Duncan test showed that the effect of each FSHβ and FSHR marker sites on litter size has significant effect only in Baluchi sheep population. It seems mutant alleles can improve considerably mean of litter size than the wild type ones. Analysis of data for body weight and polymorphisms in different ages showed that there are no significant differences between genotypes of FSHβ locus and body weight trait in various ages in none of Baluchi, Iran-black and Arman breeds. Survey on polymorphisms of FSHR locus and body weight trait revealed significant difference in some ages only in Arman breed and wild type allele caused better performance. This information can be used to plan breeding programs for sheep breeds aimed at improving production and reproduction performance. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1872 - Effects of Specific Gravity and Particle Size of Passage Marker on Particulate Rumen Turnover in Holestine Dairy Cattle
ا. تیموری یانسریThis experiment was carried out to evaluate the effect of specific gravity (SG) and particle size (PS) of Chromium-mordanated alfalfa neutral detergent fiber (NDF) markers on estimation of particulate rumen turnover. Thirty-two multiparous, mid lactation Holstein dairy چکیده کاملThis experiment was carried out to evaluate the effect of specific gravity (SG) and particle size (PS) of Chromium-mordanated alfalfa neutral detergent fiber (NDF) markers on estimation of particulate rumen turnover. Thirty-two multiparous, mid lactation Holstein dairy cows (body weight=654±24 kg) were allotted to a completely randomized design experiment with two replications in a 4×4 factorial method. The experiment was accomplished over 21 d (adaptation, 14 d; sample collection, 7 d). Cows were ad libitum fed twice daily at 09:00 and 21:00 with similar total mixed rations. To prepare the marker, alfalfa in the individual bales was chopped for theoretical cut length 19, 10 and 5 mm. The fine alfalfa was prepared by grinding the 5 mm cut alfalfa through a 2 mm screen. The marker preparation followed a modified procedure of Uden et al. (1980) by different PS (8.45, 4.38, 3.00 and 1.10 mm) and K2Cr2O7 concentration in mordanting solution (50, 300, 500 and 900 g/kg K2Cr2O7 instead of 300 g/kg). Fecal grab samples were taken at 0, 6, 12, 16, 20, 24, 30, 36, 48, 60, 72, 96, 120 and 144 h after dosing. Reduction of PS and enhancement of K2Cr2O7 concentration increased SG of marker, ruminal passage rate, but decreased ruminal mean retention time, time delay and total mean retention time. The coefficient of correlation between SG and PS of marker, ruminal passage rate, time delay and ruminal mean retention time were -0.62, -0.70 and 0.65; 0.45, 0.75 and 0.12, respectively. The SG of themarker was the most influential factor affecting ruminal passage rate and mean retention time. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1873 - <i>In situ</i> Evaluation of Ruminal Degradability and Intestinal Digestibility of Sunflower Meal Compared to Soybean Meal
کا.و. ندلکووThe aim of this study was to compare the nutritional value of sunflower meal (SFM) and soybean meal (SBM) protein by determining both its ruminal degradability and intestinal digestibility. Three non lactating Jersey cows fitted with a rumen and T-type duodenal cannulas چکیده کاملThe aim of this study was to compare the nutritional value of sunflower meal (SFM) and soybean meal (SBM) protein by determining both its ruminal degradability and intestinal digestibility. Three non lactating Jersey cows fitted with a rumen and T-type duodenal cannulas were used to estimate rumen degradability and intestinal digestibility of SFM and SBM dry matter (DM) and crude protein (CP). Samples of SFM were collected from seven sunflower processing plants (SFM1 to SFM7). Six different samples of SBM were collected from three main suppliers (SBM1 to SBM6). Both protein feeds were incubated in the rumen of the cows for 0, 2, 4, 8, 16, 24 and 48 h in 6 replications. The rapidly degradable fraction of DM averaged 24.8% for SFM which was lower (P<0.01) than that observed for SBM (29.2%). The effective DM degradability of SFM (56.2 %/h), at mean rumen outflow rate of 0.06/h, was lower (P<0.01) compared with SBM samples (67.3 %/h). The washable fraction a of CP was higher (P<0.01) for SFM samples (26.3%) in comparison to all batches of SBM (16.5%). The effective degradability of SFM CP (67.7 %/h) at rumen passage rate of 0.06/h was higher (P<0.01) than in SBM (63.0 %/h). The DM intestinal digestibility of SFM samples (42.6%) measured by the mobile bag technique was lower (P<0.01) compared to SBM samples (71.9%). The intestinal digestibility of SFM CP (89.9%) was also lower (P<0.01) than in SBM (94.6%). Results of this study indicate that SBM samples were more resistant to ruminal degradation than SFM. The data suggest that changing the toasting parameters can decrease degradability of SFM to improve protein quality. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1874 - Effect of Different Levels of Milk Thistle (<i>Silybum Marianum</i>) in Diets Containing Cereal Grains with Different Ruminal Degradation Rate on Rumen Bacteria of Khuzestan Buffalo
ض. نیکزاد م. چاجی ک. میرزاده ت. محمدآبادی م. ساریThe objective of this study was to investigate the effects of diets containing different levels of milk thistle (0, 100 and 200 g/kg dry matter) and grains (barley and corn) with different rumen degradation rates on rumen bacteria and whole rumen microorganisms (WRM) of چکیده کاملThe objective of this study was to investigate the effects of diets containing different levels of milk thistle (0, 100 and 200 g/kg dry matter) and grains (barley and corn) with different rumen degradation rates on rumen bacteria and whole rumen microorganisms (WRM) of Khuzestan buffalo. The gas production (GP) technique, two steps digestion and specific bacteria culture medium methods were used for this purpose. The rumen fluid was taken from two fistulated buffaloes. The results of GP potential of experimental diets by WRM were not significantly different, however in both basal diets GP increased by increasing the level of milk thistle (P>0.05). The highest amount of GP in diet based on barley and corn was for diets containing 200 and 100 g milk thistle, respectively. Rate of GP by WRM was significantly different (P<0.05), so that in both basal diets at the level of 100 g milk thistle had the highest GP rates. Potential and rate of GP of diets by buffalo rumen bacteria was not significantly different (P>0.05). In two-steps digestion method using of different levels of milk thistle in diets (based on barley and corn) had no negative effect on the digestibility of nutrients by WRM (P>0.05). In barley-based diet adding milk thistle was numerically increased dry matter andneutral detergent fiber (NDF) digestibility compared with the control (P>0.05), while in the corn-based diet dry matter and NDF digestibility were reduced (P>0.05). The digestibility of dry matter by bacteria in corn-based diet was significantly reduced compared with the control (P<0.05). Nutrient digestibility of experimental diets by bacteria in the specific bacteria culture did not be affected by milk thistle in diets (P>0.05). Therefore, results provided here suggest that milk thistle could be used up to 20% of buffalo's diet without any negative effect on digestion and fermentation characteristics by WRM and bacteria. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1875 - Productive Performance of Laying Hens Fed Different Levels of Distillers Dried Grains with Solubles with or without Certain Feed Additives
ک.م. ماهروس م. عبدل-هاک آ. آتیا م. ال-هینداویThe objective of this work was to evaluate the inclusion of distillers dried grains with solubles (DDGS) as substitution for soybean meal in Hisex Brown laying hen diets with or without enzyme or vitamin E supplementation on productive performance. A total number of 180 چکیده کاملThe objective of this work was to evaluate the inclusion of distillers dried grains with solubles (DDGS) as substitution for soybean meal in Hisex Brown laying hen diets with or without enzyme or vitamin E supplementation on productive performance. A total number of 180 Hisex Brown laying hens at 26 weeks of age were randomly divided into 15 treatment groups in a 5 × 3 factorial design experiment, included five levels of DDGS substitution rates for soybean meal (0, 25, 50, 75 and 100%) and three levels of feed additives (without, 250 mg enzyme/kg diet or 200 mg vitamin E/kg diet) through 26-38 weeks of age. The results indicated that increasing DDGS substitution level more than 50% decreased (P≤0.01) averages of feed consumption and feed conversion, egg number and mass. All of these traits gave satisfactory results when hens fed 25 or 50% DDGS substituted by soybean meal. Enzyme or vitamin E supplementation significantly (P≤0.01) decreased both of feed consumption and egg mass. It could be concluded that DDGS was successfully substituted for soybean meal in laying hen diets up to 50% without adverse effects on the performance of laying hens. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1876 - Effects of Sodium Bentonite on Blood Parameters, Feed Digestibility and Rumen Fermentation Parameters of Male Balouchi Sheep Fed Diet Contaminated by Diazinon, an Organophosphate Pesticide
م.ه. اعظمی ع.م. طهماسبی و. فروهر ع.ع. ناصریانThe remnants of pesticides in livestock feeds have been increased by excessive using of these pesticides so as to meet extreme demands for more feeds. Finding a new strategy for reducing pesticides negative effects is absolutely necessary. Therefore, evaluation of the e چکیده کاملThe remnants of pesticides in livestock feeds have been increased by excessive using of these pesticides so as to meet extreme demands for more feeds. Finding a new strategy for reducing pesticides negative effects is absolutely necessary. Therefore, evaluation of the effects of sodium bentonite on blood parameters, feed digestibility and rumen fermentation parameters in sheep fed diets contaminated by diazinon, an organophosphate pesticide, was the aim of this study. Eight canulated male Balouchi sheep (40±2 kg) assigned to a 2 × 2 factorial arrangement in four 21-day-period. Treatments were: 1) control group, 2) control + 4% sodium bentonite, 3) control + 21 ppm diazinon and 4) control + 4% sodium bentonite + 21 ppm diazinon. Dry matter, organic matter, crude protein, neutral detergent fiber (NDF) and acid detergent fiber (ADF) digestibility were not affected by treatments. Sodium bentonite decreased pH variation after feeding. Ammonia nitrogen of rumen liquor was the same among treatments before feeding however 3 and 6 hours after feeding, amount of ammonia nitrogen was significantly higher in groups fed pesticide contaminated diets (P<0.05). Hemoglobin, white blood cells and hematocrit were not affected by treatments but red blood cells and acetylcholinesterase activity were significantly reduced in groups fed pesticide contaminated diets (P<0.05). Results of present study showed that using sodium bentonite as a binder was effective to reduce negative effects of diazinon on pH variation and acetylcholinesterase activity and it has no effect on hemoglobin, white blood cells, hematocrit and nutrient digestibility. Therefore, sodium bentonite can be used as an effective diazinon binder in sheep diet. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1877 - The Effect of Native Grass Substitution Using Jengkol (<i>Archidendron jiringa</i>) Peel and Leaves Powder on <i>in vitro</i> Rumen Fermentation
ن. هیدایا ر. لوبیس ک.گ. ویریاوان س. سوهارتی و. ریتا ر. زوریناThe effect of substituting native grass with jengkol (Archidendron jiringa) by-product on fermentation characteristics, rumen microbial profile, methane production, and hydrogen balance using in vitro method was investigated. Seven treatments (different composition of n چکیده کاملThe effect of substituting native grass with jengkol (Archidendron jiringa) by-product on fermentation characteristics, rumen microbial profile, methane production, and hydrogen balance using in vitro method was investigated. Seven treatments (different composition of native grass, jengkol peel, jengkol leaves, and concentrate) with five replications in a block randomized design were used. Substitution of native grass with jengkol peel powder up to 22.5% decreased rumen pH and protozoa, increased N-NH3, did not change feed digestibility (dry matter digestibility (DMD) and organic matter digestibility (OMD)), total and proportional volatile fatty acid (VFA) production, microbial protein synthesis, methane production, and hydrogen balance. The use of jengkol leaves powder up to 45% decreased rumen pH, increased N-NH3, feed digestibility (DMD and DMO) and microbial protein synthesis, but did not affect total and proportional VFA production, protozoa population, hydrogen balance, and methane production. It is concluded that native grass can be substituted with jengkol peel powder up to 22.5% and leaves powder up to 45%. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1878 - Single Nucleotide Polymorphisms (SNPs) of <i>GDF9</i> Gene in Bahmaei and Lak Ghashghaei Sheep Breeds and Its Association with Litter Size
م. محقق دولت آبادی ج. حبیبی‌زادGrowth differentiation factor 9 (GDF9) belong to the superfamily of transforming growth factor β that is highly expressed in growing ovarian follicles of oocyte, and it has been strongly related to fecundity traits in sheep. Therefore, the GDF9 gene could serve as چکیده کاملGrowth differentiation factor 9 (GDF9) belong to the superfamily of transforming growth factor β that is highly expressed in growing ovarian follicles of oocyte, and it has been strongly related to fecundity traits in sheep. Therefore, the GDF9 gene could serve as a genetic marker for improvement of reproductive performance in sheep. Therefore, the aim of this study was to investigate the fecundity gene of GDF9 in two local sheep breeds, Bahmaei and Lak Ghashghaei, reared at Kuhgiloyeh and Boyer-Ahmad province of Iran. For this purpose, genomic DNA was extracted from 20 Bahmaei and 20 Lak Ghashghaei (10 single birth, 10 twin births in each breed) multiparous ewes. The entire length of exon 1 and 2 in ovine GDF9 gene was amplified using three designed primer pairs, and detection of single nucleotide polymorphisms (SNPs) in the amplified fragments was determined by direct DNA sequencing method. The first and third amplified fragments of ovine GDF9 showed single genotype in two breeds. Sequencing results of the second fragment (P2) discovered 4 SNPs, including 3 SNPs in coding sequence of exon 2 and one novel in intron of GDF9 gene. No significant association was obtained between combined genotypes of identified SNPs with litter size in both sheep breeds. In general, the two sheep breeds were different in their genetic structure with regard to the GDF9 gene. Frequency distributions of identified SNPs in exon 2 GDF9 gene were different in two sheep breeds. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1879 - Area of Origin, But Not Farm or Sex, Predicts Horse Carcass Weight as a Main Effect
پی.ام. پارس-کاسانواThe aim of this study was to evaluate the differences between cold carcass weights (CCW) for the Catalan Pyrenean horse (Cavall pirinenc català) breed according to different variables: area of origin, farm, gender and age. Linear regression models were applied us چکیده کاملThe aim of this study was to evaluate the differences between cold carcass weights (CCW) for the Catalan Pyrenean horse (Cavall pirinenc català) breed according to different variables: area of origin, farm, gender and age. Linear regression models were applied using a generalized linear model (GLM) procedure for CCW of 397 animals (217 males and 180 females) slaughtered in a commercial abattoir. Fixed effects GLMs included age, gender, farm and area of origin, and their interactions. The best model for explaining CCW included area of origin only (ßorigin=0.02541, Wi=0.67, R2=0.0518) thus indicating that sex and farm were not important explanatory variables, as might have been expected. This information may be useful for obtaining better estimates of carcass weight of this breed for carcasses from specific breeding areas. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1880 - Microbial Fuel Cell: New Assay for Nutritive Value Determination of Whole Cottonseed Used in Ruminants Nutrition
م. بشارتی ا. تقی زادهThe aim of this study was to determine the relationship between gas produced through in vitro gas production test and microbial fuel cell (MFC) technique and introduce new assay for evaluation of ruminants feedstuffs. The treatments were 1) control diet (without whole c چکیده کاملThe aim of this study was to determine the relationship between gas produced through in vitro gas production test and microbial fuel cell (MFC) technique and introduce new assay for evaluation of ruminants feedstuffs. The treatments were 1) control diet (without whole cottonseed, monensin and vitamin E; CD), 2) diet containing 20.00% whole cottonseed (CSD), 3) diet including 20.00% whole cottonseed plus vitamin E (12000 IU per day; CSDE) and 4) diet containing 20.00% whole cottonseed plus monensin (24 ppm kg-1 dry matter/day; CSDM). For MFC trial, the homemade MFC configuration consisted of two plexiglass cylinders (dual-chambered) was used. The results showed that treatment containing vitamin E had higher gas production compared to the other treatments. Gas production in the monensin treatment was lower than the other treatments. The vitamin E treatment had higher voltage, current and power values in comparison with other treatments. The obtained data showed that addition of monensin in comparison with CSD treatment improved the MFC performance. The results indicated that there were high positive correlations between obtained gas production values and achieved MFC performance in experimental treatments. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1881 - The Influence of Growth Hormone Gene Polymorphism on Growth Rate of Young Cattle
ت.ا. سدیخ ای.ی. دولماتووا ف.ر. والیتوو ر.س. گیزاتولین ل.ا. کالاشینکوواBeef production is an important development area in animal breeding with meat quality being determined by both paratypic and genetic factors. In this regard evaluating genetic material for the presence of desirable allele combinations of genes associated with growth and چکیده کاملBeef production is an important development area in animal breeding with meat quality being determined by both paratypic and genetic factors. In this regard evaluating genetic material for the presence of desirable allele combinations of genes associated with growth and development indicators, as well as meat qualities of animals have a certain scientific and practical significance. The aim of the study was to determine the influence of growth hormone gene polymorphism on the growth rate of bull calves of different breeds kept in the Bashkortostan Republic. The method of polymerase chain reaction (PCR) followed by the analysis of restriction fragment length polymorphism (PFLP) (SNP GH-L127V) was used to genotype Hereford (115 heads), Limousine (114 heads), Black-and-White (200 heads), Bestuzhev (200 heads) bull calves being fattened. The conducted research showed that there is a similar distribution of genotypes among bull calves of meat breeds with GHLL homozygous genotype being more common (47.83% and 52.63%). Black-and-White and Bestuzhev bull calves have a higher frequency of GHLV heterozygous genotype (62.50% and 59.0%). Hereford, Limousine and black-and-white bulls have a greater frequency of GHL allele (0.69; 0.71; 0.51), Bestuzhev animals have a higher rate of GHV allele (0.62). The paper presents the influence of somatotropin hormone gene polymorphism on some meat productivity and growth rate indicators of young animals. Thus, GHLL-genotyped Hereford, Limousine, and Black-and-White bull calves had significantly higher live weight (pre-slaughter live weight) as well as absolute and average daily live weight gains at the end of rearing. According to the results GHLV-genotyped animals were in the second place and GHVV-genotyped bulls ranked the last. As a result of the one-way analysis of variance, there has been found a high proportion of the studied polymorphism factor in developing meat productivity and growth rate indicators for Limousine, Black-and-White and Hereford bull calves. Genotyping by the GH gene as an additional criterion can be used in the selection of animals to improve cattle meat quality. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1882 - Prevalence and Risk Factors of Subclinical Mastitis in Iranian Holstein Cows
س. نقشینه س.ع. رافت ج. شجاع غ.ع. مقدم م. ابراهیمیThe present study aimed to estimate the effects of parity, calving season and year of calving on the prevalence of subclinical mastitis in Holstein cows. A total of 2682 records from 869 Holstein cows in a large dairy farm (Azarbaijan province, Iran), respecting the per چکیده کاملThe present study aimed to estimate the effects of parity, calving season and year of calving on the prevalence of subclinical mastitis in Holstein cows. A total of 2682 records from 869 Holstein cows in a large dairy farm (Azarbaijan province, Iran), respecting the period from 2006 to 2009, were collected. Data was analyzed using Proc Mixed of SAS software by MIVQUE method. Subclinical mastitis was also studied based on three differentmodels including: 1) considering each udder quarter as a separate unit (Udder quarter model), 2) considering all the four udder quarters of a cow as one overall unit (Subclinm model) and 3) considering the sum of positive subclinical mastitis scores in all udder quarters of an animal (Episode model). Diagnosis of subclinical mastitis was based on California Mastitis Test. Results showed that the prevalence of subclinical mastitis was20.83%. The prevalence of cows with only one udder quarter affected by subclinical mastitis was 23.71%. Parity and year of calving significantly affected the prevalence of subclinical mastitis (P>0.001). Older cows with higher parity number had increased prevalence of subclinical mastitis. Therefore, the highest prevalence of subclinical mastitis was observed in cows having number of parities between 5and 11. The lowest subclinical mastitis prevalence (using three mastitis models) was recorded in 2010, whilst its highest prevalence was observed in 2008. Season of calving also significantly influenced subclinical mastitis prevalence (P<0.05): cows calving in autumn had higher prevalence of subclinical mastitis than those calving in the other seasons. Concluding, data from the present study demonstrated thatparity, calving season and year of calving influenced the prevalence of subclinical mastitis on the three mentioned models. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1883 - Association of PIT1 Gene with Milk Fat Percentage in Holstein Cattle
ز. ابراهیمی حسین‌زاده م.ر. محمدآبادی ع. اسمعیلی‌زاده الف خضری ع. نجمی نوریThe pituitary-specific transcription factor (PIT1) gene is responsible for pituitary development and hormone secreting gene expression in mammals. PIT-1 is studied as a candidate genetic marker for growth, carcass and also for milk yield traits. In dairy farm animals, t چکیده کاملThe pituitary-specific transcription factor (PIT1) gene is responsible for pituitary development and hormone secreting gene expression in mammals. PIT-1 is studied as a candidate genetic marker for growth, carcass and also for milk yield traits. In dairy farm animals, the principal goal of the selection is the improvement of milk yield and composition. The genes of milk proteins and hormones are excellent candidate genes for linkage analysis with quantitative trait loci (QTL) because of their biological significance on the quantitative traits of interest. Thus, in this study association between polymorphism of the pituitary transcription factor 1 (PIT1) gene and milk fat percentage of Holstein cattle in Khorasan Razavi province of Iran were analyzed. A total of 100 dairy cows from a herd containing 1000 animals were included in the study. Genomic DNA was extracted from the whole blood. One pair primers were used for amplification of PIT1 gene and PCR products were electrophoresed on 1% agarose gel. Then, PCR products were digested with HinfI restriction enzyme. Results were analyzed using PopGene software and allele frequencies A and B were 0.25 and 0.75, respectively. Frequencies of AA, AB and BB genotypes, number of observed alleles, number of effective alleles, expected heterozygosity, observed heterozygosity, mean of heterozygosity, expected hemozygosity, observed hemozygosity, Nei’s index and Shanon’s index were 6, 40 and 54%, 2, 1.6, 0.37, 0.40, 0.37, 0.62, 0.59, 0.37 and 0.56, respectively. Results of k-square shown that population is in Hardy-Weinberg equilibrium. SAS software with GLM procedure was used for calculation of association between milk fat percentage and observed genotypes and results indicated that the effect of genotype on fat percentage was significant (P<0.01) and AB genotype had the highest effect on milk fat percentage. These results imply that the PIT1 genotypes affected milk fat percentage, suggesting that this polymorphism can be used as a molecular marker for this trait. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1884 - Association of Biological and Chemical Additives on Nutrient Composition, Total Losses, Microbiological and Fermentative Profile of Sugarcane Silage
اچ.ام.سی. اراکی ای.آر. د اُلیویرا جی.آر. گندرا آر.اچ. تی.بی. د گواِس سی.اس. تکیا آ.جی. جکواَنا کا.ام.پی. د اُلیویرا دی.ان. وسکواِس ان.آر. برندااُ کنسلو تی.آ. دل واله ان. دوآن اُرباچThe aim of this study was to determine the effects of a bacterial inoculant and chemical additives on nutrient composition, in vitro degradation, total loss, aerobic stability, microbiological quality, and fermentative profile of sugarcane silage. Treatments were distri چکیده کاملThe aim of this study was to determine the effects of a bacterial inoculant and chemical additives on nutrient composition, in vitro degradation, total loss, aerobic stability, microbiological quality, and fermentative profile of sugarcane silage. Treatments were distributed to forty-eight mini-silos in a 2 × 4 factorial arrangement: two levels of microbial inoculant (INO, 0 or 4 g/t of fresh sugarcane and three chemical additives (CHE, CaO, NaCl and urea at 10 g/kg on as-is basis). The association of INO and urea had the highest values of dry matter (DM) and neutral detergent fiber in vitro degradation. Treatments with inoculant and chemical additives reduced the gas loss (g/kg as-is basis). The association of INO and CHE increased the amounts of lactic acid bacteria. The association of INO and CHE resulted in a synergetic effect to decrease ethanol production and to increase lactic acid production. Inoculant and CHE showed a positive synergetic effect on total losses, dry matter recovery, microbiological profile, and production of ethanol and lactic acid. Treatments containing urea had greater DM in vitro degradation and aerobic stability compared with the other chemical additives. The association of INO and CHE positively affected the chemical composition, in vitro degradation, total losses, aerobic stability, microbiological and fermentative profile of sugarcane silage. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1885 - Economics of Feeding Sun-Dried Poultry Dropping Based Diets on Growing Rams Consuming Sorghum Stover
آ.آ. بلوThis study analyzed the economics of feeding dried poultry droppings as supplement in ram production. Gross margin analysis and profitability ratio was used to analyze the data collected. The result of the budgetary analysis revealed that highest total cost of ₦5292.98/ چکیده کاملThis study analyzed the economics of feeding dried poultry droppings as supplement in ram production. Gross margin analysis and profitability ratio was used to analyze the data collected. The result of the budgetary analysis revealed that highest total cost of ₦5292.98/ram was incurred, highest total revenue of ₦7565.40/ram, highest gross margin of ₦3272.41/ram and highest net farm income of ₦2272.42/ram were observed for the supplemented treatment groups. The profitability ratio gave the best benefit-cost ratio of 1.43, rate of return of 0.43, gross ratio of 0.70 and expense structure ratio of 0.23. This indicates that feeding of dried poultry droppings to rams is a profitable venture. This study therefore recommends the supplementation of dried poultry droppings at 20% inclusion level for optimum profitability. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1886 - The Effect of Graded Levels of Crude Glycerin in BRS Capiaçu Grass Silage: Fermentation Profile and Bromatological Composition
م.سی.آ. سیلوا ن.م. کستا جی.پی.اس. ریگوریا د.ل.اس. جسوس ن.ب.اس. سیلوا و.اس. سیلوا فیلهو جی.ت. سیلوا جی.جی.اس. آرایوجو وی.ر. روچا جونیور د.د. آلوز جی.م.آ. چامون اف.پی. مونکااُThe objective of this study was to evaluate the effect of crude glycerin inclusion levels on BRS Capiaçu grass (Pennisetum purpureum) silage on the parameters of fermentation and chemical-bromatological composition. Experimental treatments consisted of BRS Capia& چکیده کاملThe objective of this study was to evaluate the effect of crude glycerin inclusion levels on BRS Capiaçu grass (Pennisetum purpureum) silage on the parameters of fermentation and chemical-bromatological composition. Experimental treatments consisted of BRS Capiaçu grass silage with five levels of inclusion of crude glycerin (0, 1, 5, 10 and 15% inclusion in the natural matter) during ensiling. In this study, a completely randomized design was used along with five treatments and six replicates. The inclusion of crude glycerin in BRS capiaçu grass silage linearly reduced pH (P<0.01) and effluent losses (P<0.01). For each percentage unit of glycerin addition, there was a reduction of 0.013 pH units and 0.0485% of the effluent losses. There was no effect of crude glycerin on the ammoniacal nitrogen content (P=0.82, an average of 6.65% of the total nitrogen). The variation in the dry matter content between the highest glycerin inclusion dose (15% of natural matter) and the control group (without glycerin) was 30.5%. The crude protein content (P=0.01), ash (P<0.01), neutral detergent fiber (NDF; P<0.01), neutral detergent fiber corrected for ash and crude protein (NDFap; P<0.01) and acid detergent fiber (ADF; P<0.01) linearly reduced with the inclusion of crude glycerin compare to the control group. In the same order, there was a reduction of 0.115%, 0.08%, 1.95%, 1.84% and 1.06%, respectively, for each percentage unit of glycerin added. The addition of crude glycerin in elephant grass silage vs. BRS Capiaçu up to 15% of the natural material had improved the fermentation profile and the chemical-bromatological composition. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1887 - Effect of Supplementation with Different Proportion of Concentrate Mixture and Untreated or Calcium Hydroxide Treated <i>Acacia toritilis</i> Leaves on Feed Intake, Digestibility, Nutrient Retention and Rumen Fermentation Parameters of Arsi-Bale Goats Fed Rhodes Grass Hay Basal Diet
م. بایسا ت. نگس آ. تولراAn experiment was conducted to examine the effect of replacing a concentrate supplement with untreated or calcium hydroxide (3% w/w) treated Acacia toritlis leaves in Rhodes grass (Chloris gayana) hay basal diets on feed intake, digestibility, nutrient retention and rum چکیده کاملAn experiment was conducted to examine the effect of replacing a concentrate supplement with untreated or calcium hydroxide (3% w/w) treated Acacia toritlis leaves in Rhodes grass (Chloris gayana) hay basal diets on feed intake, digestibility, nutrient retention and rumen fermentation parameters of 54 yearling male goats of Arsi-Bale breed (body wt of 13.78 ± 1.9 kg and 12 months old). The experiment was conducted for 84 days in a 2 × 5 factorial design (factor 1: alkali treatment of leaves (treated or untreated) and factor 2: five levels of leaves in concentrate mixture). The treatment diets were: UL-0: hay + 300 g concentrate mixture; UL-25: hay + 225 g concentrate and 75 g untreated dried leaves, UL-50: hay + 150 g concentrate and 150 g untreated dried leaves; UL-75: hay + 75 g concentrate and 225 g untreated dried leaves; UL-100: hay + 300 g untreated dried leaves; TL-0: hay + 300 g concentrate; TL-25: hay + 225 g concentrate and 75 g treated dried leaves; TL-50: hay + 150 g concentrate and 150 g dried treated leaves; TL-75: hay + 75 g concentrate and 225 g treated dried leave and TL-100: hay + 300 g treated dried leaves. Both Ca(OH)2 treatment and partial replacement of the concentrate mixture by Acacia leaf meal (ALM) significantly (P<0.05) reduced ether extract (EE), total phenolics (TP), total tannins (TT) and CT contents of the diets. Whereas, dietary concentrations of ash, acid detergent fibre (ADF), acid detergent lignin (ADL) and calcium (Ca); intakes of dry matter (DM), crude protein (CP), neutral detergent fibre (NDF), nitrogen, Ca and P; digestibility of DM, organic matter (OM), CP and NDF; concentration of rumen ammonia nitrogen and pH of the rumen fluid were significantly (P<0.05) increased by the alkali treatment and partial replacements. In general comparable results of intake, digestibility and balances of nutrients were observed when concentrate ration in the diets was replaced by treated ALM at 75% and untreated 50% in order of importance against untreated leaf meals. It is concluded that partial replacement of acacia leaf meals in the concentrate mixture combined with calcium hydroxide treatment at 75% level gave maximum benefits to goats than other levels of untreated or treated leaves. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1888 - Sward Factors Influence on Pasture Dry Matter Intake of Grazing Dairy Cows: A Review
آ.ال. روکا فرناندز آ. گنزالو ردریگوئزSuccessful pasture-based milk production systems pivot on balancing dairy cows’ feed requirements with seasonal and annual fluctuations in pasture production. In order to maximise cow production from grazing dairy systems, it is necessary to reach an efficient uti چکیده کاملSuccessful pasture-based milk production systems pivot on balancing dairy cows’ feed requirements with seasonal and annual fluctuations in pasture production. In order to maximise cow production from grazing dairy systems, it is necessary to reach an efficient utilization of grazed grass for feeding cows and the development of appropriate grazing management systems designed to maximize daily pasture dry matter intake (PDMI) per cow and per hectare, while maintaining high sward quality over the grazing season by keeping high pasture levels of crude protein, water soluble carbohydrates and digestibility of organic matter and low levels of acid and neutral detergent fibers in the swards. To maximize PDMI, cows need to consume plants that have characteristics that allow rapid consumption and lead to fast rates of passage through the rumen. This review considers the role of sward factors which affect the short-term feed budget of cows at pasture and, therefore, condition cow feed requirements at grazing and influence on PDMI. Furthermore, it highlights the relevance that havefor the development of pasture-based milk production systems the study of the species of grasses and / or legumes that integrate the pastures, the changes on sward structure, the seasonality in grass production, the pasture chemical constituents, the sward botanical composition, the grass feeding value, the digestibility of pastures, the intensity of sward defoliation, and the importance of sward height and herbage mass in relation to maximizing PDMI. The amount of herbage consumed is the major determinant of cow production but it is yet one of the most difficult aspects of forage quality to predict. In this review, three methods for PDMI calculation are presented as faecal output/diet digestibility method, sward difference method and the grazing-behaviour method. Also, three equations for PDMI estimation are described considering different sward and animal variables. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1889 - Reduced Skull Sexual Dimorphism in a Local Sheep Breed
P.M. Pares-CasanovaThis study estimated the magnitude of sexual dimorphism in a relict sheep from Catalunya (NE Spain), called Fardasca,using geometric morphometric techniques. For these analyses, a total of 18 skull specimens (2 adult males and 16 females) were studied. Our results sugge چکیده کاملThis study estimated the magnitude of sexual dimorphism in a relict sheep from Catalunya (NE Spain), called Fardasca,using geometric morphometric techniques. For these analyses, a total of 18 skull specimens (2 adult males and 16 females) were studied. Our results suggest that the breed is not cranially dimorphic, so sex determination using landmarks described here as criteria is likely to yield poor results. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1890 - Polymorphism of some Genes Associated with Meat-Related Traits in Egyptian Sheep Breeds
کا.ف. ماهروس م.اس. حسنان م. ابدل مردی اچ.آی. شافی اچ.ای. روشدیThe genetic polymorphism of some genes related to meat production in three Egyptian sheep breeds (Barki, Rahmani and Osseimi) was studied. The candidate genes were: Calpastatin, Myostatin, Diacylglycerol-acyltransferase1, Insulin-like growth factor binding protein-3 and چکیده کاملThe genetic polymorphism of some genes related to meat production in three Egyptian sheep breeds (Barki, Rahmani and Osseimi) was studied. The candidate genes were: Calpastatin, Myostatin, Diacylglycerol-acyltransferase1, Insulin-like growth factor binding protein-3 and Booroola fecundity gene. The technique applied was the restriction fragment length polymorphism for the polymerase chain reaction products. Polymorphism was found in the genes: Calpastatin, MyostatinandDiacylglycerol-acyltransferase 1, while no polymorphism was exhibited by the other two genes, Insulin-like growth factor binding protein-3 and the Booroola fecundity in the three breeds understudy. Calpastatin locus digested with MspI had two genotypes MM and MN. The highest allelic frequency was for allele M. The same locus Calpastatin digested with NcoI also exhibited two genotypes MM and MN. The NN genotype was absent with both the MspI and the NcoI enzymes in all breeds. Myostatin digested with DraI had two genotypes AB and BB. The AA genotype cannot be detected. The highest allelic frequency was for allele B. Diacylglycerol-acyltransferase1 digested with AluI showed two genotypes CC and CT. The highest allelic frequency was for allele C. The detected CT genotype might explain the moderate intramuscular fat content and muscle marbling in the Egyption sheep breeds. Each of the remaining two loci (Insulin-like growth factor binding protein-3 and the Booroola fecundity) had only one genotype, BB genotype for Insulin-like growth factor binding protein-3 digested with HaeIII and ++ genotype for the Booroola fecundity digested with AvaII enzyme, therefore they are not recommended in the selection program. The result of Chi-square analysis indicated that the three Egyptian sheep breeds were in Hardy-Weinberg equilibrium. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1891 - Effects of Rumen Undegradable Protein on Productive Performance and N Balance of Holstein Cows in Early Post-Partum Period
م. ابوذر ف. نیازیMetabolizable protein (MP) supply and amino acid balance were manipulated through selection of highly digestible rumen-undegradable protein (RUP) sources. Effects on production efficiency and N utilization of early post-partum dairy cows were determined. Forty-two multi چکیده کاملMetabolizable protein (MP) supply and amino acid balance were manipulated through selection of highly digestible rumen-undegradable protein (RUP) sources. Effects on production efficiency and N utilization of early post-partum dairy cows were determined. Forty-two multiparous and 16 primiparous Holstein cows were assigned to the diets in a randomized complete block design immediately after parturition with 3-wk experimental periods, and then were fed a ration for 120 days in milk. Diets were formulated to provide 3 concentrations of dietary RUP (LRUP 6.65, MRUP 7.72 and HRUP 8.79% of dry matter (DM)) while rumen-degradable protein remained constant (11.3% of DM). Diets contained 26.30% alfalfa hay, 12.60% corn silage, 9.50% sugar beet pulp and 51.5% concentrate in DM basis. Ingredients within the diets were equal across treatments except for fish meal and corn gluten meal that partially replaced with steam rolled barley and soybean meal. Dry matter intake linearly increased by the treatments. Milk yield, Fat corrected milk (FCM) and protein content and yield increased significantly when cows were fed the diets with greater RUP, but milk fat and lactose was not different between treatments. Body weight (BW) changes was improved with intake of high RUP but Body condition score (BCS) changes had significant difference and improved by increasing RUP in the diet. The efficiency of N use increased linearly. Milk urea N and predicted urinary N increased linearly when cows were fed higher amounts of RUP, but differences between the control treatment and high RUP diets were not significant. Fecal N and N balance did not have significant difference. Total tract digestibility of DM and crude protein (CP) intakes increased significantly with greater RUP. In general, increasing amounts of MP and RUP improved productive performance and BCS status of fresh cows and enhanced digestibility of DM and CP. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1892 - The Effect of Uncoupling Protein Polymorphisms on Growth, Breeding Value of Growth and Reproductive Traits in the Fars Indigenous Chicken
آ. محمدی‌فر م.ر. محمدآبادیThe avianuncoupling protein (avUCP) is a member of the mitochondrial transporter superfamily that uncouples proton entry in the mitochondrial matrix from ATP synthesis. The polymerase chain reaction restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP) method was used to چکیده کاملThe avianuncoupling protein (avUCP) is a member of the mitochondrial transporter superfamily that uncouples proton entry in the mitochondrial matrix from ATP synthesis. The polymerase chain reaction restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP) method was used to estimate the allele and genotype frequencies of the UCP/HhaI polymorphisms and to determine associations between these polymorphisms and the growth traits, breeding value of growth and reproductive traits in the Fars indigenous chicken. For this purpose phenotype information of 18 successive generations from 200 birds were analyzed using a univariate animal model in ASREML procedure. The evaluation of the association between this single nucleotide polymorphisms (SNP) with reproductive traits suggests a positive effect of TC genotype with age at first egg (ASM) compared with CC genotype. In addition, TC genotype was significantly associated with the breeding value of age at first egg compared with the CC genotype (P<0.05). In conclusion, our results suggest that the TC genotype of the UCP gene is associated with age at sexual maturity (ASM) and breeding value of age at sexual maturity and UCP polymorphisms may be used as DNA markers for selection in the breeding process of the Fars indigenous chicken. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1893 - <i>In vitro</i> Ruminal Acid Load and Methane Emission Responses to Supplemented Lactating Dairy Cow Diets with Inorganic Compounds Varying in Buffering Capacities
م. جعفرپور بروجنی م. دانش مسگران ع.ر. وکیلی ع.ع. ناصریانUsing 24 hours in vitro cultures of rumen microorganisms, this study investigates the effect of buffering capacity of 2 inorganic compounds (M1=119.43 and M2=116.50 meq/L) on the in vitro rumen acidogenic value (AV), medium pH, dry matter disappearance (INVDMD) and meth چکیده کاملUsing 24 hours in vitro cultures of rumen microorganisms, this study investigates the effect of buffering capacity of 2 inorganic compounds (M1=119.43 and M2=116.50 meq/L) on the in vitro rumen acidogenic value (AV), medium pH, dry matter disappearance (INVDMD) and methane emission of lactating dairy cow diets containing various forage to concentrate ratios as 40:60 (FC40:60) and 30:70 (FC30:70) in a completely randomized design. Inorganic compounds were included in the experimental diets at the rate of 0.0, 10 or 20 g/kg DM. Diet with higher amount of concentrate caused a decline in medium pH, an increase in both AV and IVDMD. The acidogenic value of FC40:60 containing M2 at 20, M1 at 10 and 20 g/kg DM and FC 30:70 plus M1 and M2 at 20 g/kg DM was the lowest. The lowest level of CH4 emission (mL/0.20 g DM) was observed in FC30:70 plus M1 at the rate of 10 g/kg DM, while the highest level belongs to FC40:60 plus M1 at 10 g/kg DM and FC30:70 containing M1 at 20 and M2 at 10 g/kg DM. It has been concluded that the higher buffering capacity of a lactating diet might reduce the rumen acid load and increased IVDMD, while a diet with higher amount of concentrate causes to decline rumen methane emission. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1894 - Molecular Study on the Exon 2 Region of the Ovis Bone Morphology Protein 15 (BMP-15) Gene in Iranian Bluchi Sheep Breed by PCR-SSCP Technique
A. Gholibeikifard M. Amin Afshar M. Hosseinpour Mashhadi H. MohammadiLitter size is one of the most important economical traits in sheep breeding industry. In addition to minor genes, litter size is under the influence of major genes. Bone morphogenetic protein 15 (BMP-15), a member of the transforming growth factor beta (TGF-ß) su چکیده کاملLitter size is one of the most important economical traits in sheep breeding industry. In addition to minor genes, litter size is under the influence of major genes. Bone morphogenetic protein 15 (BMP-15), a member of the transforming growth factor beta (TGF-ß) superfamily, which is specifically expressed in oocytes, plays a dramatic role in sheep prolificacy. Reported mutations in this gene cause increased ovulation rate and infertility in a dosage-sensitive manner. Six different point mutations have been indicated in the BMP-15 gene of sheep, each having a major effect on prolificacy. The aim of the current study was to investigate the Lacaune (FecXL) mutation in the prolificacy of the Iranian Baluchi sheep breed. Blood samples were collected in ethylenediaminetetraacetic acid(EDTA) coated tubes from jugular vein and genomic DNA was extracted from whole blood samples. Single nucleotide polymorphism of FecXL loci in BMP-15 gene were determined using polymerase chain reactionsingle-strand conformation polymorphism(PCR-SSCP) technique. No evidence of mutation in FecXL was observed, all of which were monomorphic for exon 2 BMP-15 gene. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1895 - Use of Microsatellite Polymorphisms in <i>Ovar-DRB1</i> Gene for Identifying Genetic Resistance in Fat-Tailed Ghezel Sheep to Gastrointestinal Nematodes
ر. حاجی علیزاده ولیلو س.ع. رافت م. فیروزآمندی م. ابراهیمیThis study was designed to identify genetically resistant animals to gastrointestinal nematode (GIN) infections using microsatellite polymorphisms of Ovar-DRB1 gene in Iranian Ghezel sheep breed lambs. In the present study 120 male Ghezel lambs were at 4 to 6 months of چکیده کاملThis study was designed to identify genetically resistant animals to gastrointestinal nematode (GIN) infections using microsatellite polymorphisms of Ovar-DRB1 gene in Iranian Ghezel sheep breed lambs. In the present study 120 male Ghezel lambs were at 4 to 6 months of age randomly selected from six different sheep flocks in East Azerbaijan province (n=20 per flock). These lambs were naturally infected with GINs, and individual fecal samples were collected twice with a week interval to evaluate fecal egg counts (FEC). Blood samples were also collected for DNA isolation and PCR was performed to amplify the second exon and microsatellites within the second intron of the Ovar-DRB1 gene. The data were analyzed using a mixed modelof SAS software. The present study identified 24 genotypes and 20 alleles on Ovar-DRB1 gene. Results indicated that the presence of 510 bp (base pair) allele (called allele F) in both homozygote and heterozygote animals had a strong association (P<0.01) with lower FEC; while, presence of 506 bp allele (called allele E) in homozygote animals was significantly associated (P<0.01) with higher FEC. Thus, this study showed a strong association between microsatellite polymorphism of Ovar-DRB1 gene and resistance to GIN infections in Ghezel sheep lambs. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1896 - Utilization of Date by Product on Sheep Feeding: Its Ruminal Degradation, Nutrient Digestibility and Its Effect on Sheep Growth
م. تقی نژاد رودبنه س.ر. ابراهیمی-محمودآباد ه. قریشی م. کاظمی-بنچناریThis study was conducted in two separate experiments. Four rumen-cannulated sheep were allocated in the first experiment to evaluate date by-product (DBP) and date seed (DS) nutrients degradation in rumen. In experiment two eighteen fattening lambs were allocated in thr چکیده کاملThis study was conducted in two separate experiments. Four rumen-cannulated sheep were allocated in the first experiment to evaluate date by-product (DBP) and date seed (DS) nutrients degradation in rumen. In experiment two eighteen fattening lambs were allocated in three different treatments (6 animals/treatment) to evaluate DBP effects on animal performance and nutrients’ digestibility. Three experimental treatments were as follow; 1) control group (C, diet without DBP inclusion), 2 and 3) diets with DBP at two inclusion levels of 10(DBP10) and 20(DBP20) %, respectively. The performance trial lasted 90 days. The results of degradation kinetics showed that both wash out fraction (a) and potentially degradable fraction (b) were greater in DBP compared to DS for dry matter (DM), organic matter (OM) and neutral detergent fiber (NDF) degradation. Effective degradability for DM, OM and NDF was differed between DBP and DS in all measured passage rate times. Results of the performance trail revealed that inclusion of 20% DBP decreased daily gain (DG) and hence increased feed conversion ratio (FCR; 7.1, 7.7 and 8.6 for C, DBP10 and DBP20, respectively). Daily gain was 210, 200 and 160 g/d for C, DBP10 and DBP20; respectively showing that inclusion of 20% decreased gain but the inclusion of 10% had an acceptable gain compared to control treatment. The diet cost was decreased by inclusion of DBP. Considering the degradation rate of DBP in rumen and also the performance trial results, it could be suggested that limited inclusion of DBP in sheep diet could decrease dietary costs and improve economic efficiency without reducing gain or efficiency in intensive lamb fattening system. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1897 - Genetic Polymorphism of GDF9 Gene in Iranian Moghani Sheep Breed
F. Ala Noshahr A. RafatThe families of TGF-β proteins are the most important growth factors in the ovary for growth and differentiation of early ovarian follicles. Three related oocyte-derived members of the transforming growth factor-β superfamily namely growth differentiation fact چکیده کاملThe families of TGF-β proteins are the most important growth factors in the ovary for growth and differentiation of early ovarian follicles. Three related oocyte-derived members of the transforming growth factor-β superfamily namely growth differentiation factor 9 (GDF9), BMP15 and BMPR-IB have been shown to be essential for follicular growth and ovulation. Different mutations in the GDF9 gene cause increased ovulation rate and infertility in a dosage-sensitive manner in sheep. In this study, blood samples were collected from 150 Moghani sheep breed using venojects treated with the anti-clot substance (EDTA) and subsequently their DNA content were salted out and extracted. The quantity and quality of extracted DNA was examined using spectrophotometery and gel electrophoresis, respectively. With using a pair of specific primers, the DNA fragment was amplified from exon 1 of GDF9 (462 bp). Digested PCR products with HhaI enzyme showed a G to A substiuation in GDF9 locus. The wild type allele of this gene (G/+) with two restriction site resulted DNA fragments of 156, 52 and 254 bp while the mutant allele (G/-) with one restriction site resulted two DNA fragments with the size of 52 and 410 bp. Genotype frequencies for G (+/+), G (+/-) and G (-/-) were 0.66, 0.24 and 0.1, respectively. From studied luci, GDF9 was polymorphic in Iranian Moghani sheep breed. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1898 - Effect of Varying Protein Levels and Preservation Methods and Duration on Egg Production Performance and External Egg Qualities of Japanese Quails in a Semi-Arid Environment
ن. موحامد اس. آلتینه آ. ابوبکر یو.ام. چاف ام.ام. میکایلوThe study was conducted to determine the effect of varying protein levels and preservation method on external egg qualities of Japanese quails. A total of 180 birds were randomly allotted into three dietary treatments in a completely randomized design (CRD) replicated s چکیده کاملThe study was conducted to determine the effect of varying protein levels and preservation method on external egg qualities of Japanese quails. A total of 180 birds were randomly allotted into three dietary treatments in a completely randomized design (CRD) replicated six times. A factorial arrangement of 3 × 4 × 4 which involves 3 protein levels (15, 20 and 25% crude protein), 4 storage methods and 4 time intervals was designed to determine the effect of storage methods on external egg quality characteristics. The birds were fed diets containing 15, 20 and 25% crude protein in treatment 1, 2 and 3, respectively. The trial lasted for 10 weeks during which egg production, egg weight and external egg qualities were monitored. The egg weight, hen day and hen house egg production were significantly higher for quails fed diet containing 25% crude protein. There was significant effect of protein level on egg width, height and shell thickness (P<0.05). However, there was no significant effect of preservation on egg height, shell thickness and shell index. However, significant effects were observed in egg weight and shell area when the eggs were immersed in oil and stored at room temperature (P<0.05), Results indicated that length of preservation has no significant effect on Haugh unit, shell weight, shell index and shell area. However, egg weight was lower at week 0, other storage intervals remain the same. Storage time was found to be significant for all the traits observed. Refrigeration and immersion in oil and stored at room temperature provide significant (P<0.05) value for Haugh unit, indicating a minimal loss in quality. It was concluded that increasing dietary protein level of 25% will increase the production performance and internal egg quality of Japanese quails. Refrigeration and immersion in oil provided the best method for storage of eggs of the Japanese quails. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1899 - Genetic Polymorphism Detection of the Exon 1 Region of Acetyl-CoA Carboxylase Alpha Gene in Iranian Mahabadi Goat Breed
س. جوزی شکالگورابی ح. مرادی شهربابک م. عباسی فیروزجائی آ. قربانیAcetyl-coenzyme A carboxylase α (ACC-alpha) is considered as the key regulatory enzyme in fatty acid biosynthesis. ACC-alpha gene is located on Caprine chromosome 11 and is polymorphic in many goat breeds. In the current study, we aimed to find possible single nuc چکیده کاملAcetyl-coenzyme A carboxylase α (ACC-alpha) is considered as the key regulatory enzyme in fatty acid biosynthesis. ACC-alpha gene is located on Caprine chromosome 11 and is polymorphic in many goat breeds. In the current study, we aimed to find possible single nucleotide polymorphisms (SNPs) in the exon 1 region of the ACC-alpha gene in Iranian Mahabadi goat breed. Genomic DNA was extracted from blood samples of 150 Mahabadi does. The exon 1 region of the ACC-alpha gene was amplified to produce a 390 bp fragment. The PCR products were analyzed by both polymerase chain reaction-restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP) and polymerase chain reaction-single strand conformation polymorphism (PCR-SSCP) techniques. RFLP was performed utilizing HinfI endonuclease enzyme. No polymorphism was observed after digestion of the PCR products using HinfI. However, SSCP of the PCR products revealed two conformation patterns at the exon 1 region of goat ACC-alpha gene with frequencies of 86% and 14%, respectively. Sequencing the observed conformation patterns presented more than 10 SNPs compared with its reported squences in the exon 1 region of ovine ACC-alpha gene. Most observed polymorphic sites did not follow the Hardy-Weinberg equilibrium. Sequence results indicated more similarity in the exon 1 of the ACC-alpha gene among indigenous sheep and goat breeds. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1900 - بررسی تغییرات زمانی و مکانی خطر خشکسالی استان خوزستان با استفاده از شاخص استاندارد شده بارش(SPI )
فاطمه ظهرابزاده حسین اسلامیخشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که ماهیتی اقلیمی داشته و عمدتاٌ از ناهنجاریها و بی نظمی های ایجاد شده در بارش بوجود می آید. در این مقاله به بررسی پدیده خشکسالی و تغییرات زمانی مکانی آن در استان خوزستان پرداخته شده است. در راستای تعیین درجه شدت های خشکسالی از شاخص استاند چکیده کاملخشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که ماهیتی اقلیمی داشته و عمدتاٌ از ناهنجاریها و بی نظمی های ایجاد شده در بارش بوجود می آید. در این مقاله به بررسی پدیده خشکسالی و تغییرات زمانی مکانی آن در استان خوزستان پرداخته شده است. در راستای تعیین درجه شدت های خشکسالی از شاخص استاندارد شده بارش(SPI ) به دلیل مزایایی که در تحلیل مکانی و ایجاد ارتباط زمانی بین رخدادهای خشکسالی دارد، استفاده شده است. در پژوهش حاضر از آمار بارندگی 48 ایستگاه باران سنجی و سینوپتیک استان خوزستان در سال های (1393-1361) استفاده شده است. نقشه های پهنه بندی شاخص SPI ایستگاه ها با استفاده از روش میان یابی کریجینگ طی دوره آماری مورد مطالعه ترسیم گردید و خشک ترین و ترترین سال مشخص شد. بر این اساس سال های 1378 و 1387 شدیدترین خشکسالی ها و سال 1371 ترسالی شدید رخ داده است. طبق نتایج به دست آمده سال های 78، 86 و 87 سالهای با بیشترین درصد مساحت خشکسالی و سالهای 70، 71 ، 76 و 80 سالهای با بیشترین درصد مساحت ترسالی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1901 - بررسی الگوی آبشستگی اطراف تکیه گاه پل ، تکیه گاه بصورت شیبدار شکاف دار با مشاهده و مقایسه آنها.
بهنام نشائی محسن سلیمانیهمه ساله تعداد زیادی از پلها ، به دلیل فرسایش آبی در اطراف پایه ها و تکیه گاه شان تخریب می شوند استفاده از شکاف یکی از رو شهای مناسب برای کاهش آبشــستگی موضعی تکیه گاه های پل است. در این تحقیق بر روی دبی های متفاوت تاثیر شکاف وشیب در فلوم آزمایشگاهی بر روی تکیه گاه پل م چکیده کاملهمه ساله تعداد زیادی از پلها ، به دلیل فرسایش آبی در اطراف پایه ها و تکیه گاه شان تخریب می شوند استفاده از شکاف یکی از رو شهای مناسب برای کاهش آبشــستگی موضعی تکیه گاه های پل است. در این تحقیق بر روی دبی های متفاوت تاثیر شکاف وشیب در فلوم آزمایشگاهی بر روی تکیه گاه پل مستطیلی بررسی شد. سپس با استفاده از مدل آزمایشگاهی ، تاثیر شکاف و شیب بطور همزمان بر میزان عمق آبشستگی اطراف تکیه گاه های پل مورد بررسی قرار گرفت و با حالت بدون شــکاف و بدون شیب مقایسه شد. نتایج نشان داد که ایجاد شکاف بر روی پایه و همزمان شیبدار نمودن پایه ها از میزان تنش آبشسـتگی احتمالی به میزان قابل توجهی می کاهد . نتایج حاصل از آزمایشات نشان میدهد که ایجاد شیب در تکیه گاه مستطیلی ، حداکثر کاهش عمق آبشستگی را بمیزان 25% در دبی 28 متر مکعب بر ساعت ایجاد نموده و استفاده همزمان از شیب و شکاف در پایه ها حداکثر کاهش آبشستگی را بمیزان 25% نسبت به تکیه گاه شاهد در دبی 28 متر مکعب بر ساعت نشان میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1902 - بررسی عددی آبشستگی اثر طوقه های ال شکل بر الگوی فرسایش در اطراف تکیه گاه پل با استفاده ازنرم افزار Flow 3D
علی افروس سلوا عبیاتدر تحقیق حاضر تأثیر دو نمونه طوقه ی کامل و ال شکل در کاهش آبشستگی پیرامون تکیه گاه پل به صورت عددی و با استفاده از نرم افزار Flow 3D مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل با تحقیق آزمایشگاهی مشابهی مقایسه شد و نموداری کاربردی در این زمینه استخراج و مشخص گردید که ابعاد طوقه چکیده کاملدر تحقیق حاضر تأثیر دو نمونه طوقه ی کامل و ال شکل در کاهش آبشستگی پیرامون تکیه گاه پل به صورت عددی و با استفاده از نرم افزار Flow 3D مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل با تحقیق آزمایشگاهی مشابهی مقایسه شد و نموداری کاربردی در این زمینه استخراج و مشخص گردید که ابعاد طوقه بر عملکرد آن، تاثیر بسزایی دارد. نتایج نشان داد با افزایش ابعاد طوقه عملکرد آن بهبود می یابد. با مقایسه ی دو نوع طوقه، مشخص شد، درصورتی که پیش آمدگی طوقه در طول، بیش از نیم برابر طول تکیه گاه باشد، طوقه های ال شکل موثرتر از طوقه ی کامل عمل می کنند. طوقه های ال شکل به دلیل اینکه مانع حرکت رسوبات ناشی از فعالیت گرداب برخاستگی در پایین دست تکیه گاه نمی شوند، عملکرد بهتری از خود نشان دادند، از طرفی طوقه های ال شکل به دلیل مساحت کمتر درمقایسه با طوقه های کامل، در صورت کاربردی شدن از نظر اقتصادی نیز به صرفه تر خواهند بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1903 - بررسی تاثیر فاصله و نسبت قطر پایه های دوکی شکل بر میزان نیروی وارده از امواج در گروه پایه ها در حالت چیدمان منظم
محمد قطاربند مهدی بهداروندی عسکردر این پژوهش در راستای بهینه سازی سازه های دریایی با تغییر شکل آن و تغییر فواصل ، نیرو در تک تک ستون های گروه پایه ها مورد بررسی قرار گرفت در این پژوهش برای مقطع ستون ها از شکل دوک استفاده گردید زیرا شکل دوک دارای هیدرو دینامیک بهتری در مواجه با امواج استهمچنین به بررسی چکیده کاملدر این پژوهش در راستای بهینه سازی سازه های دریایی با تغییر شکل آن و تغییر فواصل ، نیرو در تک تک ستون های گروه پایه ها مورد بررسی قرار گرفت در این پژوهش برای مقطع ستون ها از شکل دوک استفاده گردید زیرا شکل دوک دارای هیدرو دینامیک بهتری در مواجه با امواج استهمچنین به بررسی دقیق تر شکل در چهار زاویه راس مواجه با امواج با زوایای °30 ، °45 ، °60 و °90 درجه پرداخته شد و سپس هر کدام از این اشکال دوکی شکل را در پنج فاصله مختلف طولی و عرضی برابر مورد بررسی قرار گرفت که نتایج آن در قالب نمودارهایی در این مقاله آمده است این پنج فاصله که به صورت نسبت بی بعد S/D نشان داده می شوند عبارت اند از 1.8 ، 2.9 ، 4 ، 5.5 و 9 نتایج نشان میدهد که میزان نیرو با زاویه راس نسبت مستقیم دارد و با فاصله ستون ها از یکدیگر نسبت عکس دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1904 - بررسی عددی الگوی آبشستگی آبشکن مستقیم با نفوذ پذیری مختلف در مسیر رودخانه
ناصر قانعی گزل اباد عباس منصوریدر این تحقیق با مطالعه عددی بر روی سری آبشکن های مستقیم در شرایط آب زلال با نفوذپذیر 0، 35 و 50 درصد، با تغییر در میزان دبی ورودی آبشکن ها انجام گرفته است و به منظور بررسی عددی تاثیر نفوذپذیری آبشکن مستقیم بر الگوی جریان و آبشستگی از مدل flow 3d استفاده می شود نتایج تحق چکیده کاملدر این تحقیق با مطالعه عددی بر روی سری آبشکن های مستقیم در شرایط آب زلال با نفوذپذیر 0، 35 و 50 درصد، با تغییر در میزان دبی ورودی آبشکن ها انجام گرفته است و به منظور بررسی عددی تاثیر نفوذپذیری آبشکن مستقیم بر الگوی جریان و آبشستگی از مدل flow 3d استفاده می شود نتایج تحقیق نشان می دهد که در یک فاصله ثابت بین آبشکن ها نفوذپذیرهر چقدر دبی افزایش یابد میزان عمق آبشستگی افزایش می یابد. در یک دبی ثابت با افزایش فاصله بین آبشکن ها، میزان نسبت عمق آبشستگی به عمق جریان روند کاهشی دارد و بیشترین میزان عمق آبشستگی در طول آبشکن اول اتفاق می افتد. همچنین در یک دانه بندی ثابت، با افزایش عدد فرود جریان، میزان عمق آبشستگی به عمق جریان روند افزایشی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1905 - بررسی شاخصهای PN, SIAP,RAI در خشکسالیهای استان خوزستان با تأکید بر ایستگاههای اهواز، آبادان، دزفول و امیدیه
موسی ملایی پیمان گراوندچکیده در این مقاله خشکسالی هواشناسی چهار ایستگاه منتخب در خوزستان بر اساس شاخص معیار بارش سالانه (SIAP)، درصد نرمال بارش (PNPI) و ناهنجاری بارش (RAI) در یک دوره آماری 32 ساله (20014-1983) مورد بررسی قرار گرفت. ضرایب شاخص های خشکسالی محاسبه و فراوانی و شدت خشکسالی بر اسا چکیده کاملچکیده در این مقاله خشکسالی هواشناسی چهار ایستگاه منتخب در خوزستان بر اساس شاخص معیار بارش سالانه (SIAP)، درصد نرمال بارش (PNPI) و ناهنجاری بارش (RAI) در یک دوره آماری 32 ساله (20014-1983) مورد بررسی قرار گرفت. ضرایب شاخص های خشکسالی محاسبه و فراوانی و شدت خشکسالی بر اساس هریک از شاخص ها تعیین گردید و هر یک از شاخص ها در ایستگاههای مورد نظر محاسبه شد. نتایج نشان داد که فراوانی و توالی (دوره تداوم) خشکسالیها با درجات مختلف بر اساس شاخص SIAP در دزفول در دوره آماری موردنظر بیشتر بود. در بررسی شاخص PNPI فراوانی خشکسالیهای آبادان بیشتر از ایستگاههای دیگر بوده است؛ شدیدترین خشکسالی براساس این شاخص در اهواز بوقوع پیوست. ازنظر شاخص RAI فراوانی خشکسالی در دزفول بیشتر و ازنظر شدت خشکسالی در امیدیه بیشترین شدت خشکسالی به وقوع پیوست. در نهایت دربین سه شاخص مورد مطالعه، بیشترین تداوم خشکسالی مربوط به شاخص PNPI می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1906 - مطالعه آزمایشگاهی تاثیر تعداد و زاویه گرداب شکن بر آستانه استغراق در سرریز نیلوفری مربعی و دایره ای
سید رضا موسوی عادل براتی امیر عباس کمان بدستسرریز نیلوفری یکی از انواع سرریزها است که در مواقعی که امکان استفاده از سایر سریزها فراهم نباشد از آن استفاده می شود. با شروع استغراق و ایجاد افت جریان و نیز شدت یافتن جریان های چرخشی، کارایی سرریز به شدت افت کرده و ارتفاع آب مخزن افزایش می یابد و باعث افزایش احتمال آس چکیده کاملسرریز نیلوفری یکی از انواع سرریزها است که در مواقعی که امکان استفاده از سایر سریزها فراهم نباشد از آن استفاده می شود. با شروع استغراق و ایجاد افت جریان و نیز شدت یافتن جریان های چرخشی، کارایی سرریز به شدت افت کرده و ارتفاع آب مخزن افزایش می یابد و باعث افزایش احتمال آسیب دیدن سد بر اثر عدم توانایی تخلیه جریان های بزرگ می شود. افزایش آستانه ی استغراق سرریز، امکان عبور جریان های بزرگ تر ،بدون استغراق و بروز پیامدهای منفی آن را فراهم می کند. به منظور بررسی تاثیر گرداب شکن در افزایش آستانه ی استغراق، تعداد 199 آزمایش بوسیله مدل فیزیکی روی سرریزهایی بامقطع مربعی و دایره ای در حالتهای مختلف تعداد و زاویه گرداب شکن انجام شد. نتایج نشان داد در سرریز مربعی با افزایش تعداد (بهترین حالت 8 تیغه)، یا کاهش زاویه تیغه ها (بهترین حالت30 درجه) آستانه استغراق افزایش می یابد. در سرریز دایره ای با افزایش تعداد (بهترین حالت 8 تیغه)، یا افزایش زاویه تیغه ها (بهترین حالت90 درجه) آستانه استغراق افزایش می یابد. در همه ی حالتهای تعداد و زاویه تیغه ها، میزان افزایش آستانه استغراق در سرریز دایره ای بیشتر از مربعی است ولی مقادیر آستانه ی استغراق در سرریز مربعی در همه حالتها بیشتر می باشد. .همچنین در هر دو سرریز زاویه تیغه ها بیشتر از تعداد آنها بر آستانه استغراقت اثیر می گذارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1907 - بررسی اثر سوپرجاذب بر برخی از اجزاء عملکرد ذرت تحت شرایط تنش خشکی در استان خوزستان
داود خدادادی دهکردی محسن سلیمانی کامران محسنی فراین تحقیق به منظور بررسی تاثیر تنش رطوبتی و سطوح مختلف سوپرجاذب بر اجزاء عملکرد ذرت رقم سینگل کراس 704 ، آزمایشی در یک خاک شنی در منطقه حمیدیه خوزستان در غالب طرح کرت‎های خرد شده بر پایه بلوک‎های کامل تصادفی در 12 تیمار و سه تکرار انجام شد. در این تحقیق عمق آب چکیده کاملاین تحقیق به منظور بررسی تاثیر تنش رطوبتی و سطوح مختلف سوپرجاذب بر اجزاء عملکرد ذرت رقم سینگل کراس 704 ، آزمایشی در یک خاک شنی در منطقه حمیدیه خوزستان در غالب طرح کرت‎های خرد شده بر پایه بلوک‎های کامل تصادفی در 12 تیمار و سه تکرار انجام شد. در این تحقیق عمق آب آبیاری، شامل I1، I2 و I3 به ترتیب معادل 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه به عنوان تیمار اصلی و سوپرجاذب شامل S0، S1، S2 و S3 به ترتیب معادل 0 (شاهد)، 30.15 و 45 گرم در مترمربع به عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شدند. با توجه به نتایج این تحقیق اثر مستقل تیمارهای آبیاری در سطح 1 درصد بر تعداد دانه در ردیف بلال و در سطح 5 درصد بر طول بلال محصول ذرت معنی‎دار شد. اما این اثر در سطح 5 درصد بر تعداد ردیف دانه در بلال و درصد پروتئین دانه معنی‎دار نبود. اثر مستقل تیمارهای سوپرجاذب در سطح 1 درصد بر تعداد دانه در ردیف بلال معنی‎دار شد. اما این اثر در سطح 5 درصد بر تعداد ردیف دانه در بلال، طول بلال و درصد پروتئین دانه ذرت معنی‎دار نبود. در پایان نیز نتیجه گیری شد که با استفاده از سوپرجاذب می‎توان با کاربرد آب کمتر، اجزاء عملکرد قابل قبولی را بدست آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1908 - آنالیز عملکرد طوق و شکاف در کاهش آبشستگی اطراف پایه پلها به کمک نرم افزار SSIIM
کورس نکوفر فرشید پولادی مهرناز روزبهانیفرسایش بستر و حمل مواد جداشده از آن به وسیله جریان آبشستگی نامیده می شود به دلیل اینکه یکی از مهم ترین دلایل تخریب پل ها به خصوص در مواقع سیلابی، آبشستگی موضعی اطراف پایه پل است، تعیین عمق آبشستگی موضعی اطراف پایه های پل، نقش بسیار مهمی در طراحی پل ها در مقابل این پدیده چکیده کاملفرسایش بستر و حمل مواد جداشده از آن به وسیله جریان آبشستگی نامیده می شود به دلیل اینکه یکی از مهم ترین دلایل تخریب پل ها به خصوص در مواقع سیلابی، آبشستگی موضعی اطراف پایه پل است، تعیین عمق آبشستگی موضعی اطراف پایه های پل، نقش بسیار مهمی در طراحی پل ها در مقابل این پدیده مخرب ایفا می کند. به همین دلیل ارائه روش هایی برای کنترل و کاهش این پدیده حائز اهمیت است. با استفاده از نرم افزار SSIIM که یک نرم افزار سه بعدی با قابلیت زمانی است، آبشستگی و کاهش آن با استفاده از طوق و شکاف بررسی می شود. مشخص شد که استفاده همزمان از طوق و شکاف تأثیر محسوسی بر کاهش عمق آبشستگی دارد و نتایج به دست آمده از مدل سازی عددی تفاوتی حدود 20 تا 25% با نتایج مدل آزمایشگاهی نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1909 - بررسی اثر پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و برخی از فاکتورهای رشدی گیاه نخودفرنگی تحت شرایط تنش خشکی
بابک کریمیان نعمتی داود خدادادی دهکردی کامران محسنی فردر این تحقیق اثر پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و برخی از فاکتورهای رشدی گیاه نخودفرنگی تحت شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. طرح آزمایشی به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی بود. فاکتورهای آزمایشی شامل: تیمارهای آبیاری، که در دو سطح 100 درصد نیاز آبی گیاه (I1 چکیده کاملدر این تحقیق اثر پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و برخی از فاکتورهای رشدی گیاه نخودفرنگی تحت شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. طرح آزمایشی به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی بود. فاکتورهای آزمایشی شامل: تیمارهای آبیاری، که در دو سطح 100 درصد نیاز آبی گیاه (I1) و 70 درصد نیاز آبی گیاه (I2) بودند. فاکتور دوم سطوح کاربرد سوپرجاذب بود که در سه سطح تیمار کنترل (S0)، 1 درصد وزنی از خاک گلدان (S1) و 2 درصد وزنی از خاک گلدان (S2) بودند. فاکتور سوم محل کارگذاری سوپرجاذب درون گلدان بود که شامل کارگذاری سوپرجاذب در 10 سانتی‎متر اول خاک گلدان (O)، کارگذاری سوپرجاذب در طول محدوده ریشه در گلدان (M) و کارگذاری سوپرجاذب در 10 سانتی‎متر آخر خاک گلدان (U) بودند. با توجه به نتایج این تحقیق، بیشترین مقادیر طول ریشه، وزن خشک ریشه، وزن خشک بوته، وزن خشک دانه و تعداد غلاف در بوته هنگامی که آبیاری به میزان 70 درصد نیاز آبی گیاه (I2) و سوپرجاذب به مقدار 1 درصد وزنی از خاک گلدان (S1) و در 10 سانتی‎متر آخر خاک گلدان (U) بود اتفاق افتاد و نیز بیشترین تعداد دانه در غلاف در تیمار I2S2U بود که همگی در سطح آماری 5 درصد معنی‎دار بودند. هم‎چنین نتیجه‎گیری شد که وجود سوپرجاذب در سطح و وسط گلدان تاثیر چندانی در فراهم‎سازی آب و مواد غذایی برای گیاه نداشت و تنها وجود سوپرجاذب در انتهای گلدان در فراهم‎سازی آب و مواد غذایی برای ریشه گیاه موثر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1910 - بررسی خشکسالی هواشناسی اسلام‌آباد غرب با استفاده از شاخصهای خشکسالی
رسول باقرآبادیخشکسالی از مهمترین پدیده های اقلیمی است که ناشی از ناهنجاری اقلیمی است که به طور دوره ای در اثر کمبود رطوبت ناشی از کاهش میزان بارندگی به وقوع می پیوندد. مدت زمان ماندگاری خشکسالی ممکن است از ماه تا چند سال متغییر باشد. از این رو با پایش و ارزیابی خشکسالی میتوان خسارا چکیده کاملخشکسالی از مهمترین پدیده های اقلیمی است که ناشی از ناهنجاری اقلیمی است که به طور دوره ای در اثر کمبود رطوبت ناشی از کاهش میزان بارندگی به وقوع می پیوندد. مدت زمان ماندگاری خشکسالی ممکن است از ماه تا چند سال متغییر باشد. از این رو با پایش و ارزیابی خشکسالی میتوان خسارات ناشی از آن را کاهش داد. خشکسالی یکی از مهمترین و مخربترین پدیده هایی است که در سالهای اخیر اثرات اقتصادی و اجتماعی زیادی در شهر اسلام آباد غرب بجا گذاشته است. از این رو در این پژوهش، به بررسی وضعیت خشکسالی اسلام آباد غرب با استفاده از دادههای بارندگی در 30 ساله (1370 تا 1399) با استفاده از نرم افزار DIP به صورت سالانه براساس شاخصهای PNI، SPI، ZSI، CZI به عنوان سنجه هایی جهت پایش خشکسالی هواشناسی پرداخته شد. نتایج حاصل نشان داد که این شاخصها با یکدیگر همخوانی داشته به گونهای که براساس شاخصهای نامبرده نتایج نشان میدهد که اسلام آباد غرب در سال 1378 و 1393 شدیدترین خشکسالی در دوره آماری مورد نظر اتفاق افتاده است. سالهای 1384 و 1387 نیز خشکسالی متوسط اتقاق افتاده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1911 - ارزیابی و مقایسه پارامترهای ناشی از شکست سد قره آقاچ با استفاده از رابطه Froehlich و مدل BREACH
سیدعلی شاهرضائی مهدی رادفر الهام قنبری عدیویسد نیز مانند سایر سازه های ساخت بشر ممکن است دچار شکست شده و خسارات فراوانی به وجود آورد. در تحقیق حاضر به ارزیابی پارامتر های ناشی از شکست سد قره آقاچ از نوع نشت شریانی در تراز های 2444 و 2448 از بدنه سد با استفاده از رابطه Froehlich و مدل BREACH پرداخته شده است. نتا چکیده کاملسد نیز مانند سایر سازه های ساخت بشر ممکن است دچار شکست شده و خسارات فراوانی به وجود آورد. در تحقیق حاضر به ارزیابی پارامتر های ناشی از شکست سد قره آقاچ از نوع نشت شریانی در تراز های 2444 و 2448 از بدنه سد با استفاده از رابطه Froehlich و مدل BREACH پرداخته شده است. نتایج نشان داد در صورتی که از رابطه Froehlich جهت بررسی پارامتر های ناشی از شکست سد استفاده شود و روزنه در تراز 2444 ایجاد گردد شاهد دبی اوجی معادل 4/2383 متر مکعب بر ثانیه خواهیم بود این درحالیست که در صورتی که روزنه در تراز 2448 ایجاد گردد شاهد دبی اوجی معادل 9/3254 متر مکعب بر ثانیه خواهیم بود. در صورتی که از مدل BREACH جهت بررسی شکست سد استفاده شود و روزنه در تراز 2444 از بدنه سد ایجاد گردد شاهد دبی اوجی معادل 3/1722 متر مکعب بر ثانیه خواهیم بود این در حالیست که اگر در تراز 2448 روزنه ایجاد گردد شاهد دبی اوجی معادل 9/2595 متر مکعب بر ثانیه خواهیم بود. هرچند مدل BREACH دقیق تر است، اما با توجه به اینکه دبی اوج حاصل شده از روش Froehlich به میزان 9978/0 با دبی اوج مشاهده شده از مدل BREACH همبستگی دارد؛ بنابراین از دقت قابل قبولی برخوردار است. در صورتی که روزنه ای در تراز 2448 از بدنه سد ایجاد گردد نسبت به زمانی که روزنه ای در تراز 2444 از بدنه سد ایجاد می گردد دارای دبی اوج بیشتر بوده و در نتیجه شاهد خسارات مالی و همچنین تلفات جانی بیشتری در مناطق پایین دست سد خواهیم بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1912 - بررسی تاثیر شکل پایه پل در میزان آبشستگی پایه پل با استفاده از نرم افزار SSIIM
کورس نکوفر علی زرودیمطالعات انجام‌شده روی سازه‌های هیدرولیکی به‌خصوص اطراف پایه‌های پل نشان میدهد که یکی از عوامل اصلی تخریب پلها آشفتگی موضعی جریان است. برای اینکه بتوان طراحی اقتصادی و قابل اطمینان داشت، باید حداکثر عمق آبشستگی در اطراف پایه‌ها را به دست آورد. برآورد حداکثر عمق آبشستگ چکیده کاملمطالعات انجام‌شده روی سازه‌های هیدرولیکی به‌خصوص اطراف پایه‌های پل نشان میدهد که یکی از عوامل اصلی تخریب پلها آشفتگی موضعی جریان است. برای اینکه بتوان طراحی اقتصادی و قابل اطمینان داشت، باید حداکثر عمق آبشستگی در اطراف پایه‌ها را به دست آورد. برآورد حداکثر عمق آبشستگی با هدف تعیین عمق لازم برای پایه‌های پل لازم است، زیرا در غیر این صورت ممکن است منجر به تخریب پل شود. در این پژوهش از نرمافزارSSIIM استفاده شده است که بهصورت سهبعدی، معادلات جریان و رسوب را لحاظ میکند. در این نرمافزار، میدان جریان از معادلات ناویراستوکس و مدل آشفتگی εK- به دست میآید و سپس، با استفاده از حل غیردائمی میدان رسوب و معادله پیوستگی، تغییرات تراز کف در اطراف پایه پل محاسبه میشود. نتایج حاصله در این پژوهش نشان میدهند، مدل عددی استفاده شده که یکی از مدلهای سهبعدی در دسترس مهندسین هست، در شبیهسازی جریان، محاسبه سطح آزاد و محاسبه تغییرات توپوگرافی بستر در رودخانه مقادیری قابلقبول پیشبینی مینماید و با اینکه در نواحی دارای جریانهای چرخشی شدید، در بعضی نقاط خطای محاسبه‌سرعت زیاد میشود، ولی مدل قادر است توزیع سرعت و جریانهای چرخشی را به‌خوبی مدلسازی نماید. از مدل-های ارائهشده اثبات گردید که تحت شرایط یکسان، آبشستگی حول پایه‌ی مربعی و استوانه‌ای نسبت به پایه‌ی مستطیلی بیشتر هست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1913 - آشکارسازی نوسانات رواناب با شدت خشکسالی در صورت افزایش راندمان و کاهش سطح زیر کشت و طرح تغذیه مصنوعی
آرمین بنی بیات حسین قربانی زاده خرازی حسین اسلامی صائب خوش نواز بهروز دهان زادههدف از این تحقیق بررسی منابع آب های زیرزمینی دشت خانمیرزا در شرایط خشکسالی بر نوسانات رودهای منتهی به حوضه خانمیرزا با استفاده از نرم افزار WEAP می باشد. به منظور تحقق این هدف ابتدا سال 2007 (87-1386) به عنوان سال پایه انتخاب گردید سپس سناریوهایی در بازه زمانی 30 ساله ( چکیده کاملهدف از این تحقیق بررسی منابع آب های زیرزمینی دشت خانمیرزا در شرایط خشکسالی بر نوسانات رودهای منتهی به حوضه خانمیرزا با استفاده از نرم افزار WEAP می باشد. به منظور تحقق این هدف ابتدا سال 2007 (87-1386) به عنوان سال پایه انتخاب گردید سپس سناریوهایی در بازه زمانی 30 ساله (2037-2007) توسط مدل WEAP مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج سناریوی اول نشان داد که برای تعادل بخشی به بیلان آبخوان دشت خانمیرزا صرفا با اجرای طرح کاهش سطح زیر کشت حداقل 50 درصد الزامی می باشد. سناریوی دوم نشان میدهد با اجرای طرح آبیاری تحت فشار و افزایش راندمان آبیاری در تمام دشت نه تنها دشت به حالت تعادل پایدار نمی‌رسد بلکه نیاز آبی اراضی کشاورزی بطور کامل قابل تأمین نخواهد بود. همچنین سناریوی سوم نشانگر عدم کافی بودن اجرای طرح تغذیه مصنوعی در دشت خانمیرزا برای رسیدن به تعادل رسیدن بیلان آب زیرزمینی دشت می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1914 - بررسی هیدروژئوشیمیایی آب زیرزمینی آبخوان جنوب شرق مشکان، استان خراسان رضوی
محمد ابراهیم فاضل ولی پورآگاهی از میزان تغییرات شیمیایی آبهای زیرزمینی و پهنهبندی آنها نقش مهمی در مدیریت بهینه آبهای زیرزمینی یک منطقه ایفا می کند. هدف از این مطالعه بررسی ویژگیهای هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی جنوب مشکان در سال 99 بود. جهت دستیابی به این هدف، 10 نمونه آب از چاههای چکیده کاملآگاهی از میزان تغییرات شیمیایی آبهای زیرزمینی و پهنهبندی آنها نقش مهمی در مدیریت بهینه آبهای زیرزمینی یک منطقه ایفا می کند. هدف از این مطالعه بررسی ویژگیهای هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی جنوب مشکان در سال 99 بود. جهت دستیابی به این هدف، 10 نمونه آب از چاههای منطقه برداشت گردید. آنالیز هیدروژئوشیمیایی دادهها در آزمایشگاه به روش پلاسمای القایی صورت گرفت و تجزیه و تحلیل های آماری در محیط نرم افزارها ,ArcGis ,Excle ,AqQA انجام شد. به منظور تعیین منشأ یون‌ها در آبخوان مطالعه شده از نسبتهای یونی ژئوشیمیایی و نمودارهای ترکیبی استفاده شد. نمودارهای ژئوشیمیایی ضمن تأیید فعال بودن واکنش‌های آب- سنگ در آبخوان مطالعه شده، فرآیند تبادل یونی طبیعی را در بیشتر منابع نشان دادند. بر اساس نتایج بدست آمده در تمام چاه ها نسبت Cl / Sum anions > 0.8، Mg / Mg + Ca < 0.5، Ca / Ca + S04 < 0.5، است. در اکثر چاه ها نسبت Na / Cl > 1، Na / Na + Cl > 0.5 و So4 / Hco3 < 1 می باشد. در بیشتر چاه ها 1< Ca / Mg < 3 است. با توجه به نتایج استفاده از روش کریچینگ برای پهنهبندی غلظت یون‌ها، غلظت یون‌های کلسیم، منیزیم، سولفات و کلر در غرب و جنوب غرب و سدیم در غرب منطقه افزایش نشان می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1915 - مدیریت سیلاب مناطق شهری ناشی از شکست احتمالی سد (مطالعه موردی سد قشلاق و شهر سنندج)
سید محمود جزایری مقدس بختیار احمدیسدها اگرچه پتانسیلی در جهت دستیابی به اهداف کلان و ملی هستند، اما گاه زمینه لازم برای وقوع تهدیدهایی را نیز فراهم می‌آورند. یکی از این تهدیدها، خطر سیلاب ناشی از شکست احتمالی سدها برای سکونتگاه‌هایی است که در نزدیکی آنها استقراریافته‌اند. در این تحقیق شکست سد قشلاق، سد چکیده کاملسدها اگرچه پتانسیلی در جهت دستیابی به اهداف کلان و ملی هستند، اما گاه زمینه لازم برای وقوع تهدیدهایی را نیز فراهم می‌آورند. یکی از این تهدیدها، خطر سیلاب ناشی از شکست احتمالی سدها برای سکونتگاه‌هایی است که در نزدیکی آنها استقراریافته‌اند. در این تحقیق شکست سد قشلاق، سدی که در ۱۲ کیلومتری شمال شهر سنندج مرکز استان کردستان واقع گردیده، موردبررسی قرار گرفته است. شکست این سد با استفاده از برنامه HEC- RAS تجزیهوتحلیل شده و نتایج حاصل مؤید آن است که پس از شروع شکست سد، در مقاطع ابتدایی رودخانه سطح آب به شدت بالاآمده و ارتفاعات طرفین رودخانه را به زیر آب می برد. اما توپوگرافی پائین‌دست سد به گونه ای است که اگر چه بسیاری از زمین های اطراف رودخانه به زیر آب می رود، ولی نواحی شهری چندان مستعد خطر سیل نسیتند. بااین‌حال باتوجه به مخاطرات جانی ایجاد شده در ساحل رودخانه، استفاده از سیستم هشداردهنده سیل بهعنوان یک راهکار مؤثر پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1916 - مدیریت بهره برداری از منابع آب در شرایط خشکسالی با به‌کارگیری چند شاخص خشکسالی پرکاربرد (مطالعه موردی ایستگاه سد شهید عباسپور)
عباس صفائی مسعود چرامین کیمیا کرکنیخشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که خسارات زیادی به زندگی انسان و اکوسیستم های طبیعی وارد می آورد و با دیگر حوادث طبیعی تفاوت هایی دارد. عمده این تفاوت ها در تأثیر تدریجی خشکسالی طی یک دوره نسبتاً طولانی، عدم امکان تعیین دقیق زمان شروع و خاتمه و وسعت جغرافیایی تأثیر آن م چکیده کاملخشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که خسارات زیادی به زندگی انسان و اکوسیستم های طبیعی وارد می آورد و با دیگر حوادث طبیعی تفاوت هایی دارد. عمده این تفاوت ها در تأثیر تدریجی خشکسالی طی یک دوره نسبتاً طولانی، عدم امکان تعیین دقیق زمان شروع و خاتمه و وسعت جغرافیایی تأثیر آن می باشد. از طرف دیگر نبود تعریف دقیق و قابل قبول جهانی از خشکسالی به پیچیدگی و سردرگمی این پدیده افزوده است.در این مقاله به منظور بررسی وضیت خشکسالی در ایستگاه سد شهید عباسپور آنالیز آماری بر روی داده های در یک دوره آماری 45 ساله (1390-1345) انجام گرفته است و شدت خشکسالی ها بر اساس شاخص های خشکسالی ZSI،PNPI،SPI مشخص و توصیف گردید. این شاخص ها با یکدیگر همخوانی داشته به گونه ای که بر اساس شاخص های نامبرده نتایج نشان می دهد که در سد شهید عباسپور در سال های آبی (87-1386) شدید ترین خشکسالی در دوره آماری مورد نظر به وقوع پیوسته.شاخصSPI دوره های خشکسالی بیشتری را نشان می دهد، لذا شاخص حساس تری نسبت به دو شاخص ZSI و PNPI می باشد و از حساسیت بالاتر و طبقه بندی کامل تر در بررسی دوره های خشک برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1917 - توسعه مدل هیبریدی موجکی در برآورد خشکسالیهای منطقهای حوضه آبریز سیمینه رود
عرفان رستم زاده علیرضا پرویشیدر مطالعه حاضر خشکسالی حوضه آبریز سیمنه‌رود به وسیله مدلهای هوشمند ماشین بردار پشتیبان (SVM)، شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و تئوری موجک (W) مورد بررسی قرار گرفت. از دادههای شش ایستگاه بارانسنجی در منطقه استفاده و شاخص خشکسالی در چهار مقیاس زمانی محاسبه گردید. همچنین خود همبس چکیده کاملدر مطالعه حاضر خشکسالی حوضه آبریز سیمنه‌رود به وسیله مدلهای هوشمند ماشین بردار پشتیبان (SVM)، شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و تئوری موجک (W) مورد بررسی قرار گرفت. از دادههای شش ایستگاه بارانسنجی در منطقه استفاده و شاخص خشکسالی در چهار مقیاس زمانی محاسبه گردید. همچنین خود همبستگی مرتبه اول به عنوان تاخیر بهینه انتخاب شد. سپس ساختار مناسب شبکه عصبی مصنوعی با استفاده از روش آزمون و خطا تعیین و ضرایب سهگانه مدل SVM نیز مشخص و مدلسازی انجام شد. نتایج ارزیابی مدلهای منفرد نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو روش در پیشبینی خشکسالیها وجود ندارد. در ادامه مدلهای هیبریدی WANN و WSVMتهیه شدند. نتایج نشان داد کاربست تئوری موجک عملکرد مدلهای منفرد را بسیار بهبود داده و مقدار شاخصهای RMSE و MAE به ترتیب 19٪ و 21٪ کاهش و ضریب همبستگی 30٪ افزایش داشته و مدل W(L2)SVM برای پیشبینی خشکسالیهای حوضه آبریز سیمینه‌رود پیشنهاد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1918 - بررسی مقدماتی پدیده فرونشست زمین در شهرستان لردگان
فرید امیری سهراب میراثی محمد مومنیپدیده فرونشست زمین در طی سالهای اخیر در اغلب دشت‌ها و شهرهای ایران و بخصوص دشتهای استان چهارمحال و بختیاری به علت برداشت بی‌رویه از آبهای زیرزمینی، خشکسالی و عوامل دیگر، سبب بروز آسیبهای جدی به زمینهای کشاورزی، ساختمانهای مسکونی، جاده‌ها، شریان‌های حیاتی و دیگر س چکیده کاملپدیده فرونشست زمین در طی سالهای اخیر در اغلب دشت‌ها و شهرهای ایران و بخصوص دشتهای استان چهارمحال و بختیاری به علت برداشت بی‌رویه از آبهای زیرزمینی، خشکسالی و عوامل دیگر، سبب بروز آسیبهای جدی به زمینهای کشاورزی، ساختمانهای مسکونی، جاده‌ها، شریان‌های حیاتی و دیگر سازندها شده است. هم‌اکنون و بدون شک در آینده نزدیک بهصورت شدیدتر شاهد آسیبهای حاصله از پدیده فرونشست و بروز معضلات اقتصادی، زیست‌محیطی، اجتماعی برای انسانها خواهیم بود. در این مقاله به بررسی موضوع فرونشست و چگونگی ایجاد آن و عوامل اصلی و اثرگذار در سطح دشت شهرستان لردگان و همچنین چشمه برم شهر لردگان پرداخته‌شده است و اشاره‌ای به راهکارهای مناسب جهت جلوگیری و کنترل این پدیده شده است. مشاهدات صحرایی و بازدیدهای میدانی و دادههای به‌دست‌آمده از هیدروگراف دشت و همچنین آسیب‌ها و مشکلات رخداده در سطح دشت و اطراف چشمه حاکی از رخداد فرونشست زمین در این شهرستان میباشد. کاهش دبی آب چشمه، افت سطح آب زیرزمینی در سطح دشت، افت سطح آب و کاهش شدید حجم ورودی و خروجی آب چشمه واقع در مرکز شهر، نشست سطح زمین، خشک شدن چاهها، ایجاد شکاف و ترک در ساختمانها، ایجاد شکافهای متعدد در خیابان، ریزش سقف قنات و غیره همه نشاندهنده پدیده فرونشست زمین در این منطقه میباشند. هیدروگراف‌های بدست آمده نشاندهنده افت شدید سطح آب زیرزمینی از سال ۸۶ به بعد همراه با کاهش بارشها و خشکسالی است. در پایان متناسب با شرایط منطقه برای مقابله با پدیده فرونشست در شهرستان لردگان راهکارهای متعددی ارائه گردیده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1919 - مطالعه لایسیمتری تاثیرمدیریت سطح ایستابی بر جذب فسفات و شوری موجود در زهاب در اقلیم گرم وخشک دزفول
پریا صدیق علی افروسروشهای مدیریتی امروزه از کارآمدترین روشها برای افزایش کارایی و بهرهوری و ایجاد بازدة بیشتر در یک سیستم میباشند. کنترل و مدیریت بخشهای مختلف یک سیستم بهمنظور هدایت آن به سمت ایجاد سیستم بهتر مهمترین وظیفه‌ای است که درکنار طراحی باید به آن پرداخته شود مدیریت سیستم چکیده کاملروشهای مدیریتی امروزه از کارآمدترین روشها برای افزایش کارایی و بهرهوری و ایجاد بازدة بیشتر در یک سیستم میباشند. کنترل و مدیریت بخشهای مختلف یک سیستم بهمنظور هدایت آن به سمت ایجاد سیستم بهتر مهمترین وظیفه‌ای است که درکنار طراحی باید به آن پرداخته شود مدیریت سیستمهای آبیاری و زهکشی بسیار مهم و بسیار تاثیرگذار بر روی قسمتهای مختلف سیستم نظیر آب، خاک و گیاه بوده و در تولید محصول نقش موثری ایفا میکند. در مناطق مرطوب ایجاد سطح ایستابی و حفظ آن درطول دوره ی رشد به منظور استفادة بهینه از آب آبیاری و ایجاد رطوبت در منطقة ریشه‌ها روشی متداول است. اما در مناطق گرم و خشک بالا آمدن نمکها به همراه آب در اثر جریان مویینه ای که به دلیل تبخیر و تعرق زیاد صورت میگیرد، میتواند عامل باز دارنده ای برای استفاده از این روشها محسوب شود.در این تحقیق بوسیله ی گلدان های آزمایشگاهی بزرگ امکان استفاده از روشهای کنترل سطح ایستابی (زهکشی کنترل‌شده و آبیاری زیرزمینی) با اعمال مدیریت آبشویی در اقلیم گرم و خشک دزفول بررسی گردید. به این منظور سه تیمار با شرایط مختلف کنترل سطح ایستابی شامل زهکشی آزادو زهکشی کنترل‌شده و آبیاری زیرزمینی در سه تکرار در 9 عدد لایسیمتر (ارتفاع 75 و قطر 40سانتیمتر) در نظر گرفته شد. سطح ایستابی با EC آب برابر3.5در عمق 50سانتیمتری ازسطح خاک در دو تیمار زهکشی کنترل‌شده و آبیاری زیرزمینی ایجاد گردید. گیاه آزمایش شده گوجه فرنگی بود. آبشویی خاک زمانیکه میزان تجمع نمک در منطقة ریشه به حد آستانة شوری می رسید در نظر گرفته شده بود. شوری زهاب در زهکشی آزاد بیشتر زهکشی کنترل شده بود از نظر دفع فسفات روش زهکشی آزاد با بالاتر بودن غلظت فسفات (4 Po) موجود در زهاب، تلفات بیشتری را نشان داد و کلا تنظیم سطح ایستابی تاثیر مثبتی در جذب املاح داشت.با توجه به اینکه میزان شوری در منطقة ریشه و در آبیاری زیرزمینی کمتر از dS/m 3 بود هیچگونه آبشویی صورت نگرفت. لذا نتایج فوق امکان کارایی این سیستم را در مناطق گرم و خشک مشخص میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1920 - بررسی عددی تاثیر افزایش ارتفاع شکاف پایه برکاهش بیشینه سرعت برشی حول پایه پل در گروه پایه پل های استوانه ای
غلام عباس کرد ابراهیم نوحانییکی از دلایل اصلی وقوع آبشستگی پایه پل تنش برشی اطراف پایه است. از راههای کاهش اثر این عامل استفاده از شکاف در پایه پل ها برای تقویت پایداری سنگ چین اطراف پایه پل می باشد.در این تحقیق به منظور دستیابی به مدل عددی شکاف پایه پل از مدل فیزیکی اسماعیلی و همکاران (2011) با د چکیده کاملیکی از دلایل اصلی وقوع آبشستگی پایه پل تنش برشی اطراف پایه است. از راههای کاهش اثر این عامل استفاده از شکاف در پایه پل ها برای تقویت پایداری سنگ چین اطراف پایه پل می باشد.در این تحقیق به منظور دستیابی به مدل عددی شکاف پایه پل از مدل فیزیکی اسماعیلی و همکاران (2011) با دو پایه به قطر b=6cm به فواصل 3bو4b که در آن شکاف هایی به عرض متغییر w با مقادیر0و1و2و3 سانتیمتر و ارتفاع متغییر yl از بستر با مقادیر5و12و20 سانتیمتر در کانالی به طول6 متر و عرض60 سانتیمتر و عمق20 سانتیمتر با دبی جریان Q=/04 متر مکعب بر ثانیه استفاده شد.نتایج تحقیق حاضر با بهره گیری از مدل فلوتریدی نشان داد بهترین حالت برای کاهش سرعت بیشینه زمانی است که شکاف پایه ارتفاعی معادل عمق جریان از بستر داشته باشد و می توان گفت شکاف در وضعیت و هم ارتفاعی با عمق جریان ، بیشینه سرعت برشی به میزان 13درصد نسبت به وضعیتی که در آن شکاف پایه عمق جریان از بستر ارتفاع دارد کاهش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1921 - بررسی عمق،طول وعرض آبشستگی آبشکن نفوذپذیر در رودخانه
ناصر قانعی گزل اباد عباس منصوریرودخانه ها شریان های اصلی حیات کلیه سازه های آبی محسوب می شوند ،رودخانه ها به لحاظ اهمیتی که این منابع طبیعی در برآورد نیازهای بشری دارد از دیرباز تاکنون مورد توجه بوده است به همین خاطر جهت انحراف جریان از ساحل فرسایش پذیر رودخانه و حفاظت دیواره خارجی رودخانه ها از سازه چکیده کاملرودخانه ها شریان های اصلی حیات کلیه سازه های آبی محسوب می شوند ،رودخانه ها به لحاظ اهمیتی که این منابع طبیعی در برآورد نیازهای بشری دارد از دیرباز تاکنون مورد توجه بوده است به همین خاطر جهت انحراف جریان از ساحل فرسایش پذیر رودخانه و حفاظت دیواره خارجی رودخانه ها از سازه هایی مختلف، بایستی استفاده نمود در این تحقیق با مطالعه عددی بر روی سری آبشکن های مستقیم در شرایط آب زلال با نفوذپذیر 0، 35 و 50 درصد، با تغییر در میزان دبی ورودی آبشکن ها انجام گرفته است و نتایج تحقیق نشان می دهد که در یک فاصله ثابت بین آبشکن ها هر چقدر دبی افزایش یابد میزان عمق آبشستگی افزایش می یابد. به منظور بررسی عددی تاثیر نفوذپذیری آبشکن مستقیم بر الگوی جریان و آبشستگی از مدل flow 3d استفاده می شود. در یک دبی ثابت با افزایش فاصله بین آبشکن ها، میزان نسبت عمق آبشستگی به عمق جریان روند کاهشی دارد و بیشترین میزان عمق آبشستگی در طول آبشکن اول اتفاق می افتد. همچنین در یک دانه بندی ثابت، با افزایش عدد فرود جریان، میزان عمق آبشستگی به عمق جریان روند افزایشی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1922 - بررسی تاثیر خشکسالیهای اخیر بر کیفیت آب زیرزمینی به کمک روشهای آماری (مطالعه موردی دشتهای مهم استان خوزستان)
حیدر زارعی معصومه فراستی هادی معاضدخشکسالی از پدیدههای طبیعی است که رخداد آن در طبیعت از قانونمندی خاص خود پیروی میکند، ولی تشدید ، فراوانی، وقوع و تکرار آن به فعالیت انسان ها در طبیعت بستگی دارد. از مهمترین اثرات خشکسالی میتوان به تخریب کیفیت آب، تخریب پوشش گیاهی، فرسایش خاک و بیابان زایی اشاره کرد. چکیده کاملخشکسالی از پدیدههای طبیعی است که رخداد آن در طبیعت از قانونمندی خاص خود پیروی میکند، ولی تشدید ، فراوانی، وقوع و تکرار آن به فعالیت انسان ها در طبیعت بستگی دارد. از مهمترین اثرات خشکسالی میتوان به تخریب کیفیت آب، تخریب پوشش گیاهی، فرسایش خاک و بیابان زایی اشاره کرد. در این مقاله جهت بررسی تاثیر خشکسالی های اخیر بر کیفیت آب زیر زمینی، از نتایج آنالیز هیدروشیمیایی نمونه های آب برداشت شده از چاه های موجود در سه دشت ایذه- پیون، دزفول- اندیمشک و گتوند- عقیلی واقع در استان خوزستان در دو سال آبی 86-85 (با بارندگی مناسب) و 87-86 (با کاهش چشمگیری در میزان بارش) استفاده شد. پارامترهای مورد بررسی شامل غلظت یون های کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، بیکربنات، سولفات، کلر، هدایت الکتریکی، مواد جامد محلول و pH می باشد. جهت بررسی اینکه خشکسالی مذکور سبب ایجاد تغییر در فرایندهای واقعی تاثیر گذار بر شیمی آب زیرزمینی در دشتهای مورد بحث شده است یا خیر از آزمون ناپارامتری من-ویتنی و تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج نشان داد هرچند خشکسالی سال 87-86 تاثیر چشمگیری بر کیفیت آب زیرزمینی در دشت های مورد بحث نداشته است ولی در صورت ادامه خشکسالی، احتمال تاثیرپذیری کیفیت آب زیرزمینی زیاد می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1923 - پیش بینی تقریبی بهبود الگوی فرسایش و رسوب گذاری در محل تقاطع کانال ها با بهینه سازی پارامترهای هندسی و هیدرولیکی به کمک الگوریتم ژنتیک
امین مجیدی پور علی افروساین پژوهش با هدف بهبود الگوی فرسایش و رسوب در محل تقاطع کانال ها با بهینه سازی پارامترهای هندسی و هیدرولیکی به کمک الگوریتم ژنتیک انجام گرفته است. در مطالعه حاضر الگوی سه بعدی جریان در قوس 180 درجه با آبگیر جانبی با بستر صلب و نیز مکانیسم شکل گیری توپوگرافی بستر در قوس چکیده کاملاین پژوهش با هدف بهبود الگوی فرسایش و رسوب در محل تقاطع کانال ها با بهینه سازی پارامترهای هندسی و هیدرولیکی به کمک الگوریتم ژنتیک انجام گرفته است. در مطالعه حاضر الگوی سه بعدی جریان در قوس 180 درجه با آبگیر جانبی با بستر صلب و نیز مکانیسم شکل گیری توپوگرافی بستر در قوس 180 درجه با آبگیر جانبی به روش وارد شدن رسوب بر روی بستر صلب با استفاده از نرم افزارHEC-RAS و الگوریتم ژنتیک در متلب مدل سازی عددی و شبیه سازی شده است.. برای روندیبی از روش محاسباتی و روش الگوریتم ژنتیک بهره گرفته شده است و در این زمینه نتایج نشان می دهد که الگوریتمGA دقت بالاتری در روندیابی سیل رودخانه داشته است. علاوه براین تفاوت بین دبی پیک مشاهداتی و روندیابی شده در الگوریتمGA، 85/4 و در محاسباتی 7/9 متر مکعب بر ثانیه به دست آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1924 - ارزیابی مشخصه های کیفی با تحلیل رگرسیون چندمتغیره در حوضه رودخانه کشکان
یاسر سبزواری محدثه کردی علی حیدر نصرالهیرودخانه ها به دلیل اینکه با محیط اطراف خود در ارتباط هستند دچار نوسانات کیفی می شوند لذا بررسی تغییرات کیفیت آن ها حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین تغییرات پارامترهای کیفی مختلف و تاثیر این تغییرات بر میزان کل جامدات محلول در آب می باشد. برای این منظ چکیده کاملرودخانه ها به دلیل اینکه با محیط اطراف خود در ارتباط هستند دچار نوسانات کیفی می شوند لذا بررسی تغییرات کیفیت آن ها حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین تغییرات پارامترهای کیفی مختلف و تاثیر این تغییرات بر میزان کل جامدات محلول در آب می باشد. برای این منظور از تحلیل رگرسیونی چند متغیره و اطلاعات کیفی 26 ساله رودخانه کشکان استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین تمام پارامترها EC,Ca,Mg,Th,Sar,Na,Cl,SO4 دارای رابطه خطی با TDS بوده و تحلیل مدل رگرسیونی حاکی از تاثیر مثبت EC ، SO4، Sarو Mg با TDS و تأثیر منفی Cl ، Thو Ca با مقدار TDS می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1925 - بررسی آزمایشگاهی آبشستگی درگروه پایه های پل با اثرات توام تعداد صفحات مستغرق و افزایش دبی
امین پالیزبان ابراهیم نوحانیآبشستگی پدیده طبیعی است که در نتیجه عمل فرسایش بستر و کناره های رودخانه های آبرفتی و پایه پل ها توسط جریان آب رخ می دهد.در این تحقیق با استفاده از مدلهای آزمایشگاهی،اثرات توام تعداد صفحات مستغرق و تغییرات دبی در گروه پایه های استوانه ای شکل در آب زلال انجام شد.نتایج حاص چکیده کاملآبشستگی پدیده طبیعی است که در نتیجه عمل فرسایش بستر و کناره های رودخانه های آبرفتی و پایه پل ها توسط جریان آب رخ می دهد.در این تحقیق با استفاده از مدلهای آزمایشگاهی،اثرات توام تعداد صفحات مستغرق و تغییرات دبی در گروه پایه های استوانه ای شکل در آب زلال انجام شد.نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد با افزایش دبی Q=18,23,28 متر مکعب در ساعت ، مقدار آبشستگی افزایش می یابد و با افزایش تعداد صفحات مسغرق Nv=1,2,3 به ازای عرض شکاف به قطر پایه در تمامی پایه Bs/Dp=0.2 مقدار آبشستگی کاهش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1926 - بررسی عددی آبشستگی اثر طوقه های ال شکل بر الگوی فرسایش در اطراف تکیهگاه پل با استفاده ازنرم افزار Flow 3D
علی افروس سلوا عبیاتدر تحقیق حاضر تأثیر دو نمونه طوقه ی کامل و ال شکل در کاهش آبشستگی پیرامون تکیه گاه پل به صورت عددی و با استفاده از نرم افزار Flow 3D مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل با تحقیق آزمایشگاهی مشابهی مقایسه شد و نموداری کاربردی در این زمینه استخراج و مشخص گردید که ابعاد طوقه چکیده کاملدر تحقیق حاضر تأثیر دو نمونه طوقه ی کامل و ال شکل در کاهش آبشستگی پیرامون تکیه گاه پل به صورت عددی و با استفاده از نرم افزار Flow 3D مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل با تحقیق آزمایشگاهی مشابهی مقایسه شد و نموداری کاربردی در این زمینه استخراج و مشخص گردید که ابعاد طوقه بر عملکرد آن، تاثیر بسزایی دارد. نتایج نشان داد با افزایش ابعاد طوقه عملکرد آن بهبود می یابد. با مقایسه ی دو نوع طوقه، مشخص شد، درصورتی که پیش آمدگی طوقه در طول، بیش از نیم برابر طول تکیه گاه باشد، طوقه های ال شکل موثرتر از طوقه ی کامل عمل می کنند. طوقه های ال شکل به دلیل اینکه مانع حرکت رسوبات ناشی از فعالیت گرداب برخاستگی در پایین دست تکیه گاه نمی شوند، عملکرد بهتری از خود نشان دادند، از طرفی طوقه های ال شکل به دلیل مساحت کمتر درمقایسه با طوقه های کامل، در صورت کاربردی شدن از نظر اقتصادی نیز به صرفه تر خواهند بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1927 - رابطه مدیریت ریسک و وضعیت ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران
سید حسام وقفی زهرا مرید احمدی محسن فکوری علی نظامیرابطه مدیریت ریسک و وضعیت ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران چکیده مدیریت ریسک بنگاه با دیدگاهی سیستماتیک، از ریسکهای موجود در یک صنعت و بنگاه تجاری حداکثر ارزش را ایجاد مینماید. تحلیل ورشکستگی یک موضوع بااهمیت برای سرمایهگذاران، اعتباردهندگان و س چکیده کاملرابطه مدیریت ریسک و وضعیت ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران چکیده مدیریت ریسک بنگاه با دیدگاهی سیستماتیک، از ریسکهای موجود در یک صنعت و بنگاه تجاری حداکثر ارزش را ایجاد مینماید. تحلیل ورشکستگی یک موضوع بااهمیت برای سرمایهگذاران، اعتباردهندگان و سایر استفادهکنندگان از اطلاعات مالی محسوب میشود. تعیین عوامل مؤثر بر احتمال درمانده شدن یک شرکت قبل از بروز درماندگی یک موضوع بسیار جالب و جذاب محسوب میشود و میتواند هم برای مدیران و هم برای سرمایهگذاران و اعتباردهندگان مفید واقع شود. این پژوهش با استفاده از اطلاعات 178 شرکت طی دوره 1390 الی1396 باهدف سنجش تأثیر مدیریت ریسک بر وضعیت ورشکستگی شرکت با رویکرد معادلات ساختاری انجام شده است. متغیر مستقل در این پژوهش مدیریت ریسک و متغیر وابسته وضعیت ورشکستگی مالی شرکت است. نتایج تحقیق حاکی از تأثیر معکوس مدیریت ریسک بر ریسک ورشکستگی شرکتهای پذیرفته‌شده بورس اوراق بهادار تهران میباشد. کلمات کلیدی: مدیریت ریسک، ورشکستگی، معادلات ساختاری پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1928 - بکارگیری رویکرد سیستم پویا به منظور کاهش هزینههای کیفیت
عزیز الله سلطانی رضا احتشام راثی صادق عابدیامروزه توجه به کیفیت و هزینههای آن یکی از مهمترین عوامل موفقیت در بازارهای رقابتی است و تحولات جهانی صورت گرفته در دهه‌های اخیر، کیفیت را به یک ضرورت تبدیل نموده است. از این رو در تحقیق پیش رو، از مدل P-A-F جهت شناسایی هزینههای کیفیت در صنعت تولید قطعات خودرو استفاده چکیده کاملامروزه توجه به کیفیت و هزینههای آن یکی از مهمترین عوامل موفقیت در بازارهای رقابتی است و تحولات جهانی صورت گرفته در دهه‌های اخیر، کیفیت را به یک ضرورت تبدیل نموده است. از این رو در تحقیق پیش رو، از مدل P-A-F جهت شناسایی هزینههای کیفیت در صنعت تولید قطعات خودرو استفاده شده است. در این تحقیق از رویکرد سیستمهای پویا جهت بررسی تاثیر کاهش یا افزایش هزینههای کیفیت بر یکدیگر استفاده و به منظور تعیین روابط بین هزینههای کیفیت و فرضیه-های دینامیکی، نظرات خبرگان (مدیران و کارشناسان فنی با سابقه صنعت خودرو) در حوزه تولید قطعات خودرو بکار گرفته شده است. هدف این مقاله شناسایی عوامل موثر بر هزینههای کیفیت و همچنین بررسی تاثیر این عوامل با رویکرد دینامیکی و با استفاده از تعاملات مرتبط و اثرگذار است. تحقیق حاضر از نوع هدف کاربردی و با توجه به شناسایی هزینههای کیفیت تحقیق اکتشافی میباشد.جامعه آماری پژوهش، خبرگان شامل مدیران و کارشناسان فنی با سابقه صنعت خودرو و قطعات خودرو میباشند. در این تحقیق، از آزمونهای ساختاری جهت اعتبارسنجی مدل استفاده و در در نهایت مدل تحقیق در نرم افزار Vensim شبیهسازی شده و نتیجه اجرای شش سیاست تغییر هزینه در هزینه کل کیفیت بررسی گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1929 - بررسی رابطه بین ابعاد اصلی شغل و میزان تعهد سازمانی (کارکنان مراکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان)
مجید شیخی پیشکمری محسن مک محمدیدر پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین ابعاد اصلی شغل و میزان تعهد سازمانی کارکنان مراکزبهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان ( مراکز گالیکش، کلاله، مراوه تپه ) پرداخته شده است. در این راستا ابعاد اصلی شغل بر اساس الگوی الدهام و هاکمن و تعهد سازمانی بر مبنای الگوی آلن و مایر چکیده کاملدر پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین ابعاد اصلی شغل و میزان تعهد سازمانی کارکنان مراکزبهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان ( مراکز گالیکش، کلاله، مراوه تپه ) پرداخته شده است. در این راستا ابعاد اصلی شغل بر اساس الگوی الدهام و هاکمن و تعهد سازمانی بر مبنای الگوی آلن و مایر مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان مراکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان ( مراکز گالیکش، کلاله، مراوه تپه ) به تعداد 581 نفر می باشد، و حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان برابر با 234 نفر می باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی و همبستگی است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید، ضریب آلفای کرونباخ (پرسشنامه ابعاداصلی شغل 930/0 و پرسشنامه تعهد سازمانی 958/0 می باشد، نتایج حاصل از تحقیق به شرح زیر می باشد: بین ابعاد اصلی شغل با تعهد سازمانی کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1930 - ارزیابی کیفیت خدمات شهرداری از دید کارکنان بر اساس مدل SERVQUAL (مطالعه موردی : شهرداری شهرستان بوکان)
عادل صلواتی حبیب اله سالار زهی لقمان ابراهیمیهدف اصلی این پژوهش،ارزیابی کیفیت خدمات شهرداری بر اساس مدل سرکوال می باشد.در این راستا ادراکات و انتظارات کارکنان از کیفیت خدمات شهرداری مورد بررسی قرار گرفته است. کارکنان شهرداری شهرستان بوکان جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. برای آزمون فرضیات در این پژوهش با اس چکیده کاملهدف اصلی این پژوهش،ارزیابی کیفیت خدمات شهرداری بر اساس مدل سرکوال می باشد.در این راستا ادراکات و انتظارات کارکنان از کیفیت خدمات شهرداری مورد بررسی قرار گرفته است. کارکنان شهرداری شهرستان بوکان جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. برای آزمون فرضیات در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، 140 نفر از کارکنان انتخاب شدند. برای گرداوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد سروکوال استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده هااز روش های آمار توصیغی و استنباطی( ناپارامتریک) استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بین انتطارات و ادراکات کارکنان از کیفیت خدمات ارائه شده شکاف وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1931 - بررسی و استقرار سیستم مدیریت ارتباط با مشتری در ایجاد مزیتی رقابتی پایدار برای شرکتهای IT در شرکتهای IT زنجان
مهرداد علیپور محمد حلاج محمدی موسی اجاقلوواژه CRM فرایندی است که تمام جنبه های مورد نیاز شرکت جهت تعامل با مشتریان از جمله برآوردهای فروش وخدمات را شامل می شود برنامه های کاربردی مدیریت ارتباط بامشتری در تلاشند شرکتها را در جهت ارتباط با مشتری توسعه دهند این پروژه با هدف بررسی و استقرار سیستم مدیریت ارتباط با چکیده کاملواژه CRM فرایندی است که تمام جنبه های مورد نیاز شرکت جهت تعامل با مشتریان از جمله برآوردهای فروش وخدمات را شامل می شود برنامه های کاربردی مدیریت ارتباط بامشتری در تلاشند شرکتها را در جهت ارتباط با مشتری توسعه دهند این پروژه با هدف بررسی و استقرار سیستم مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) در ایجاد مزیت رقابتی پایدار برای شرکتهای IT در شهر زنجان انجام پذیرفت. روش اجرای تحقیق توصیفی پیمایشی می باشد جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارشناسان فروش و خدمات پس از فروش می باشد که با توجه به معلوم بودن حجم جامعه آماری (110 نفر) نمونه انتخابی بصورت تصادفی و با استفتده از فرمول کوکران 78 نفر محاسبه شد که جهت جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای و پرسشنامه به صورت میدانی استفاده شده است.جهت تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج کلی حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که از دیدگاه مدیران شرکتها با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن تمام روابط در سطح خطای 5% معنادار است و رسیدگی به شکایات مشتریان بیشترین تاثیر رضایتمندی و وفاداری مشتریان کمترین تاثیر را در متغیر وابسته دارد، همچنین با استفاده از آزمون فریدمن وضعیت مطلوبیت متغیرها در شرکت از دیدگاه مدیران به این ترتیب می باشد که ایجاد رضایت و وفاداری در مشتریان، رسیدگی به شکایات مشتریان،ارائه خدمات پس از فروش مناسب، ارتباط متقابل و ارائه ارزش به مشتری. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1932 - بررسی تاثیر فضای عمومی شهری بر ابعاد سلامت اجتماعی ( مورد مطالعه شهروندان شهر کرمان )
سپیده حضرتی افشین قربانی پارام آزاده موسویتحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر فضای عمومی شهری بر ابعاد سلامت اجتماعی انجام شد. این مطالعه،توصیفی تحلیلی و به روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری کلیه شهروندان بالای 18 سال شهر کرمان که تعداد آنها طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال 1390، 508984 نفر گزارش شده است. حجم چکیده کاملتحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر فضای عمومی شهری بر ابعاد سلامت اجتماعی انجام شد. این مطالعه،توصیفی تحلیلی و به روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری کلیه شهروندان بالای 18 سال شهر کرمان که تعداد آنها طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال 1390، 508984 نفر گزارش شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 384نفر برآورد گردید ؛روش نمونه گیری در این پژوهش تلفیقی است که با استفاده از دو روش خوشه ای و تصادفی انجام شد.جهت جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز(2004)و پرسشنامه محقق ساخته فضای عمومی شهری بهره گرفتیم .جهت انجام تحلیل آماری از روش حداقل مربعات جزئی با نرم افزار Smart PLSاستفاده شد.یافته های بدست آمده ازآزمون فرضیات نشان داد فضای عمومی شهری بر شکوفایی اجتماعی ؛ همبستگی اجتماعی ؛ انسجام اجتماعی؛ پذیرش اجتماعی ، مشارکت اجتماعی شهروندان تاثیر دارد. در نتیجه می توان گفت که فضای عمومی شهری بر توانایی انجام موثر و کارآمد نقش های اجتماعی؛ ارزیابی و شناخت فرد از چگونگی عملکردش در اجتماع و کیفیت روابطش با افراد دیگر، نزدیکان و گروه های اجتماعی تاثیردارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1933 - بررسی و ارزیابی اثرات شکوفایی شهری بر زیست‌پذیری شهری (مطالعه موردی: شهر سراوان)
عبدالسلام سپاهیان مریم کریمیان بستانی زهرا سرابندی سیما فیروزی رادهر شهر در راستای نیل به شکوفایی، دستخوش فراز و نشیب‌هایی میشود؛ گاهی بروز عواملی به شکوفایی آن کمک میکند و در مواقعی نیز برخی مشکلات، این شکوفایی را در معرض خطر قرار میدهد. درک روشن و استفاده از این عوامل در برنامهریزی و اصلاح سیاست‌ها و حمایت از برخی ساختارها و مکا چکیده کاملهر شهر در راستای نیل به شکوفایی، دستخوش فراز و نشیب‌هایی میشود؛ گاهی بروز عواملی به شکوفایی آن کمک میکند و در مواقعی نیز برخی مشکلات، این شکوفایی را در معرض خطر قرار میدهد. درک روشن و استفاده از این عوامل در برنامهریزی و اصلاح سیاست‌ها و حمایت از برخی ساختارها و مکانیسم‌های تأثیرگذار بر شکوفایی اهمیت زیادی دارد؛ به همین دلیل، شناخت عوامل تشویق‌کننده و بازدارنده شکوفایی در هر شهر ضروری است. هدف از تدوین این پژوهش، بررسی و ارزیابی اثرات شکوفایی شهری بر زیست‌پذیری شهری در شهر سراوان بوده است. این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، جزء پژوهشهای توصیفی-تحلیلی است. گردآوری دادهها از طریق منابع کتابخانهای و پیمایشی انجام شده است. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه است. حجم جامعه آماری، 60014 نفر و حجم نمونه براساس فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونهای نشان میدهد شهر سراوان از نظر وضعیت شاخصهای شکوفایی شهری در وضعیت مناسبی قرار ندارد. شاخص کیفیت زندگی با مقدار بتای 0/314 بیشترین و شاخص توانایی تولید با ضریب بتای 0/126 کمترین تاثیر را بر زیست‌پذیری شهر سراوان داشته است. شاخص زیرساختها با ضریب بتای 0/254، شاخص برابری و عدالت اجتماعی با ضریب بتای 0/212 و شاخص پایداری زیست‌محیطی با ضریب بتای 158/0 به ترتیب در رتبه‌های دوم تا چهارم تاثیرگذارترین شاخصهای شکوفایی شهری بر زیست‌پذیری شهر سراوان قرار دارند. همچنین، در میان شاخصهای شکوفایی شهری در شهر سراوان، شاخص زیرساختها با میانگین 3/235 بالاترین میانگین و شاخص پایداری زیست‌محیطی با میانگین 2/277 کمترین میانگین را به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1934 - معرفی نسخههای خطی «فوائدالسالکین» و بررسی متنی آن
بهاره محمدزاده اصغر دادبه عبدالحسین فرزادفوائدالسالکین تألیف خواجه فریدالدین مسعود شکرگنج بابافرید است. این اثر بهطور عام مشتمل بر مجالس و مقامات جمعی از پیران صوفیة هند و بهطور خاص نگارش ملفوظات قطب‌الدین بختیار اوشی ـ از اقطاب و پیران سلسلة چشتی قرن ششم و هفتم هند ـ است. هدف از نوشتن فوائدالسالکین حفظ و ان چکیده کاملفوائدالسالکین تألیف خواجه فریدالدین مسعود شکرگنج بابافرید است. این اثر بهطور عام مشتمل بر مجالس و مقامات جمعی از پیران صوفیة هند و بهطور خاص نگارش ملفوظات قطب‌الدین بختیار اوشی ـ از اقطاب و پیران سلسلة چشتی قرن ششم و هفتم هند ـ است. هدف از نوشتن فوائدالسالکین حفظ و انتقال تفکر و تعلیمات فرقة چشتی است؛ نیز گردآوری مقامات و مقالات پیران صوفیه ـ بهویژه انتقال سخنان پیر و مرشد بابا فریدالدین، قطب‌الدین بختیار اوشی ـ و گفت‌وگوهای عارفانه‌ای است که سالکان طریق تصوّف دربارة سیر و سلوک عارفانه در جلسه بیان می‌کرده‌اند. موضوع اصلی فوائدالسالکین عرفان و تصوّف هند است. این اثر اطلاعات مهمی از تصوّف هند در قرن ششم به دست میدهد و نمونة خوبی از مجالس صوفیانة آن عهد به زبان فارسی است. درواقع هدف مؤلف از نگارش این نسخه نشر تعالیم چشتیان و گسترش عقاید و اندیشه‌های آنان بوده است. با بررسی مجالس صوفیانة هند، افزون‌بر کسب اطلاعات ادبی و عرفانی و سبک‌شناسی اثر، به اطلاعات مهمی دربارة یکی از طرق تصوّف در ایران و هند، پیش از ورود تفکر ابن‌عربی و قبل از تغییر آن دست می‌یابیم؛ نیز میزان اشتراک فرهنگی بین مسلمانان ایران و شبه‌قاره و تأثیر سلسلة چشتیه و طرفداران آن بر شکلگیری چهرة اسلام در این منطقه بررسی میشود؛ ازاین‌رو در این مقاله به شرح حال بابافرید، معرفی کتاب و سپس بررسی محتوایی اثر پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1935 - ضرورت تصحیح مجدد حسنات العارفین داراشکوه
مریم حسینی الهام روستایی رادحسنات العارفین یکی از آثار برجستۀ شاهزاده محمد داراشکوه در بیان شطحیات 107 تن از صوفیان مسلمان است که نخستین بار، سید مخدوم رهین آن را در سال 1352 تصحیح و منتشر کرد. با وجود تلاش مصحح، در این چاپ، ایرادات اساسی دیده میشود که ضرورت تصحیح مجدد آن را یادآور میشود. این نو چکیده کاملحسنات العارفین یکی از آثار برجستۀ شاهزاده محمد داراشکوه در بیان شطحیات 107 تن از صوفیان مسلمان است که نخستین بار، سید مخدوم رهین آن را در سال 1352 تصحیح و منتشر کرد. با وجود تلاش مصحح، در این چاپ، ایرادات اساسی دیده میشود که ضرورت تصحیح مجدد آن را یادآور میشود. این نوشتار بر آن است که با بررسی و مقایسۀ نسخۀ چاپی حسنات العارفین با پنج نسخۀ خطی دیگر، به بیان کاستی‌ها و ایرادهای نسخۀ منتشرشده بپردازد و دلایل ضرورت تصحیح دوبارۀ آن را بیان کند. سید مخدوم رهین چهل سال پیش این نسخه را بر اساس چهار نسخۀ خطی تصحیح کرده است که هویت سه مورد از آن نسخ مشخص نیست. نگارندگان پس از دستیابی به چهار نسخۀ جدید و قیاس با تصحیح رهین، بر آن هستند که با بهرهگیری از این منابع، اشتباهاتی نظیر عدم استفاده از روش تصحیح مشخص و علمی، معرفی نکردن نسخههای مورد استفاده، حذف و اضافات بی‌جا، ایرادات نگارشی و عدم نگارش تعلیقات و شرح بر متن را مرتفَع نموده و به متنی منقح و سالم دست یابند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1936 - سیاوش شخصیتی خودشکوفا( بر اساس نظریه آبراهام مزلو)
محمد نامداری مهدی رضاییچکیده: در قرن بیستم میلادی مکاتب روانشناختی بسیاری ظهور کردند که به جنبه های مختلف روان آدمی پرداختند و به نتایج شگفت انگیزی دست یافتند. یکی از این مکاتب روانشناختی که برخلاف مکاتب روانی دیگر به جنبه های مثبت و روشن زندگی انسان پرداخته، روانشناسی انسانگرای آبراهام مز چکیده کاملچکیده: در قرن بیستم میلادی مکاتب روانشناختی بسیاری ظهور کردند که به جنبه های مختلف روان آدمی پرداختند و به نتایج شگفت انگیزی دست یافتند. یکی از این مکاتب روانشناختی که برخلاف مکاتب روانی دیگر به جنبه های مثبت و روشن زندگی انسان پرداخته، روانشناسی انسانگرای آبراهام مزلوی آمریکایی است. او تحقیقات خود را بر روی سالم ترین افراد جامعه انجام داد و به این نتیجه رسید که درصد کمی از افراد جامعه هستند که اگر تمام نیازهای جسمی و روانی آن ها فراهم باشد به خودشکوفایی و کمال مطلوب خواهند رسید. شخصیت های بزرگ و انسان های متعالی بسیاری در شاهنامه فردوسی هستند که مصداق بارز انسانهای کامل و رشدیافته طرح و الگوی آبراهام مزلو بشمار می روند. یکی از این شخصیت ها سیاوش فرزند کی کاووس است که جزو عزیزترین پهلوانان شاهنامه است. در این نوشتار به روش توصیفی-تحلیلی و به کمک منابع کتابخانه ای ابتدا به مولفه های سلسله مراتب نیازهای آبراهام مزلو پرداخته ایم، سپس با بررسی اجمالی شخصیت سیاوش در شاهنامه فردوسی بر اساس مولفه های ارائه شده توسط مزلو درباره افراد خودشکوفا به این نتیجه رسیدیم که سیاوش با توجه به اخلاق، رفتار و تصمیماتی که در مواجهه با اتفاقات زندگی خود گرفته است مانند: پذیرش خود و دیگران، داشتن استقلال وحریم خصوصی، درک درست از واقعیت، قدرشناسی نسبت به پدیده های اطراف، روابط میان فردی قوی، حس همدردی و نوعدوستی، تجربه های متعالی وعارفانه، مقاومت در برابر فرهنگ پذیری، می تواند جزو نمونه های بارز افراد خودشکوفا و خواستاران تحقق خود بشمار رود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1937 - تحلیل کنش‌های اخلاقی و تعلیمیِ کتایون و هما در شاهنامۀ فردوسی، بر اساس نظریۀ خودشکوفایی مزلو
افسانه رخشانی حمید طبسی حبیب الله جدید الاسلامیدر نظریۀ اخلاقی خودشکوفایی مزلو، برخی صفات نیک و پسندیده، به عنوان الگوهای برتر اخلاقی، برای شکل گیری یک زندگی ایده آل و آرمانی ارائه شده است که بصورت بالقوه در همه افراد وجود دارد.پرداختن به ابعاد اخلاقی و تعلیمیِ اشخاص مختلف در شاهنامه، یکی از موضوعات ادبی قابل توجّه چکیده کاملدر نظریۀ اخلاقی خودشکوفایی مزلو، برخی صفات نیک و پسندیده، به عنوان الگوهای برتر اخلاقی، برای شکل گیری یک زندگی ایده آل و آرمانی ارائه شده است که بصورت بالقوه در همه افراد وجود دارد.پرداختن به ابعاد اخلاقی و تعلیمیِ اشخاص مختلف در شاهنامه، یکی از موضوعات ادبی قابل توجّه است که در تحقیق‌های متعددی به آن پرداخته شده و با توجّه به نظریۀ خودشکوفایی مزلو، الگوهای برتر اخلاقی و تعلیمی دو تن از بانوان خاندان گشتاسپی در اشعار شاهنامه که سند و کارنامة فرهنگی و تاریخی ملّت ایران است و در هرم اخلاقی این نظریه وجود دارد، شناسایی شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی چنین نتیجه ای را نشان میدهد که در شاهنامه، کردارهای آموزندۀ بعضی از زنان در رویدادها، از جمله عوامل منحصر به‌فرد و تأثیرگذار بوده که از نیازهای اصلی در استحکام بنیان خانواده است و با نظریه های روز دنیا، علی الخصوص نظریۀ مزلو همخوانی دارد؛ به عنوان مثال همان‌طورکه در شخصیت کتایون دختر قیصر روم می‌بینیم، در جریانات مختلف، نقش خلّاق و سازنده ای دارد و نمونهای بارز از گذشت و ایثار و عشق است که پایبند به همسر بوده، نه در بند زر و مال دنیا؛ همچنین حضور اخلاق‌مدارانۀ زن را در اجرای امر عظیم عدالت و سخاوت، میتوان در شخصیت هُما، همسر بهمن مشاهده کرد. خصایص ذکر شده از عناصر اصلی هرم خودشکوفاییِ اخلاقی مزلو است که باعث پیدایش جریانهای معناسازِ اخلاقی وآموزنده در حوزۀ ادب فارسی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1938 - انسان خودشکوفا و خودشکوفایی سعدی با رویکرد تطبیقی به نظریۀ مزلو
محمود مهدوی دامغانی علی رضا صادقیروانشناسی انسان‌گرا (Humanistic) از مکاتب روانشناختی نیمۀ دوم قرن بیستم است و سعی در کشف خودآگاهی، رشد و کمال، خودشکوفایی، خلاقیت و توانمندیهای بالقوه و بالفعل انسانی دارد. پدر معنوی اندیشه‌های این مکتب، آبراهام مزلو است. مزلو بر آن بود که رفتار انسان توسط سلسله‌مرا چکیده کاملروانشناسی انسان‌گرا (Humanistic) از مکاتب روانشناختی نیمۀ دوم قرن بیستم است و سعی در کشف خودآگاهی، رشد و کمال، خودشکوفایی، خلاقیت و توانمندیهای بالقوه و بالفعل انسانی دارد. پدر معنوی اندیشه‌های این مکتب، آبراهام مزلو است. مزلو بر آن بود که رفتار انسان توسط سلسله‌مراتب نیازها برانگیخته میشود که در قالب یک هِرَم ترسیم میگردد. در رأس هرم سلسله‌مراتب نیازهای مزلو خودشکوفایی (self-actualization) قرار دارد. در واقع مزلو نخستین روانشناسی بود که مفهوم خودشکوفایی را مطرح کرد. سعدی شاعری کمال‌طلب و کمال‌گراست. دو کتاب گلستان و بوستان او بهترین تصویر واقع‌گرایی و ایدئال‌گرایی اندیشه‌های او را به نمایش میگذارد. سعدی یکی از بزرگترین شاعران ادب فارسی است که علاوه بر آنکه سخنش در فصاحت، بلاغت و زیبایی در اوج قرار دارد، محتوای سروده‌ها و نوشته‌هایش نیز مورد توجه بوده و به شیوه‌های گوناگون مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بسیاری از اندیشه‌های سعدی با مفاهیم روانشناختی امروز قابل تطبیق‌اند. در بسیاری از گفتار سعدی، مفهوم خودشکوفایی را مطابق آنچه مزلو بررسی کرده است، بهطور کاملاً واضح میتوان تشخیص داد. در این مجال، مفهوم خودشکوفایی و انسان خودشکوفا را در آثار و نوشته‌های سعدی به بحث می‌نشینیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1939 - بررسی مؤلفههای «خودشکوفایی» و «کمال‌طلبی» در تذکرۀ عرفانی کلام الملوک باباجان قزوینی و نظریات آبراهام مَزلو
آسیه ذبیح نیا عمرانتذکرۀ کلام الملوک از باباجان قزوینی در سال 1043 به فارسی تالیف شده است. موضوع کلام الملوک باباجان قزوینی درمقامات عرفانی، احوالات و سخنان عرفا و اولیاء است.توجه به کمال آدمی و شکوفایی فرد در آرای عرفانی باباجان بسیار مورد توجه بوده است. به علاوه انسان کامل محور اصلی عرف چکیده کاملتذکرۀ کلام الملوک از باباجان قزوینی در سال 1043 به فارسی تالیف شده است. موضوع کلام الملوک باباجان قزوینی درمقامات عرفانی، احوالات و سخنان عرفا و اولیاء است.توجه به کمال آدمی و شکوفایی فرد در آرای عرفانی باباجان بسیار مورد توجه بوده است. به علاوه انسان کامل محور اصلی عرفان نظری است. آبراهام مزلو (1908- 1970م.) بنیان گذار روانشناسی انسان گرا است. استفاده از دستاوردهای دانش روان شناسی در ادبیّات، ابزاری سودمند در تحلیل شخصیّت ها در متون عرفانی است. موضوع انسان و الزامات حیاتی او سیر کمال درآرای مزلو و باباجان نقشی محوری دارد. این مقاله به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی با تلفیق الگو و تفکرکمال طلبی و خودشکوفایی شخصیت آبراهام مزلو و باباجان قزوینی تلاش دارد به این مهم دست یابد. از نتایج تحقیق برمی آید که تحلیل نگرش باباجان قزوینی بر پایۀ دیدگاه مزلو و در ارتباط با حسّ همدردی نشان می دهد که رفتار او همچون مزلو، در مناسبات بینافردی توأم با خشم و مهربانی بوده است. نگرش باباجان قزوینی نسبت به مخاطبان خود، کل نگر و فراگیر بوده و دغدغه های او شامل همۀ افراد جامعۀ انسانی می شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1940 - مقایسۀ مضامین اندرزی مینوی خرد و آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی
قربانعلی ابراهیمیادبیات تعلیمی و بهویژه اندرزگویی در ادب فارسی پیشینه‌ای به دیرینگی تاریخ دارد. این ادبیات، نخست شفاهی و نانوشته بود و بعدها در دورة نویسندگی به رشتۀ تحریر درآمد. ادبیات اندرزی به معنای ویژة آن در عصر ساسانی رواج یافت و از دو سرچشمة سنت‌های شفاهی و منابع نوشتاری به ادبی چکیده کاملادبیات تعلیمی و بهویژه اندرزگویی در ادب فارسی پیشینه‌ای به دیرینگی تاریخ دارد. این ادبیات، نخست شفاهی و نانوشته بود و بعدها در دورة نویسندگی به رشتۀ تحریر درآمد. ادبیات اندرزی به معنای ویژة آن در عصر ساسانی رواج یافت و از دو سرچشمة سنت‌های شفاهی و منابع نوشتاری به ادبیات فارسی دری وارد شد. مینوی خرد یکی از آثار دورة میانه از زبانهای ایرانی و متعلق به دورۀ ساسانی است که در این پژوهش در مقایسه با آفرین‌نامة ابوشکور بلخی، شباهت‌های مضمونی و فکری آنها بررسی و تحلیل میشود. در این مقاله به این پرسش پاسخ داده خواهد شد که آیا آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی از متون اندرزی در دورة میانۀ زبانهای ایرانی تأثیر پذیرفته است یا خیر. این پژوهش برپایة روش تحلیل مقایسه‌ای به انجام رسید. هدف از این گفتار، یافتن سرچشمه‌هایی از مضامین تعلیمی است که در آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی بیان شده است. در این مقایسه چنین دریافت شد که آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی تأثیرپذیرفته و الهام‌گرفته از آثار اندرزی در دورۀ ساسانی است و شباهت‌های میان آنها انکارناپذیر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1941 - پیام‌های جهانی عطار برای مشکلات فکری انسان معاصر
حسین علی قبادی قدرت الله طاهری سیّد علی قاسم زاده علیرضا فولادیچگونگی رویارویی گفتمان های ادبی با مشرب های فکری و فلسفی معاصر، از جمله مسائلی است که طرح آن ضروری می نماید؛ علّت آن نیز وجود بحران هایی است که بشر معاصر را در بر گرفته است. بحران هایی که علّت آن ها را می توان در پوچ گرایی، عصبیت های نژادی مدرن، اصالت سود و سرمایه و فرد چکیده کاملچگونگی رویارویی گفتمان های ادبی با مشرب های فکری و فلسفی معاصر، از جمله مسائلی است که طرح آن ضروری می نماید؛ علّت آن نیز وجود بحران هایی است که بشر معاصر را در بر گرفته است. بحران هایی که علّت آن ها را می توان در پوچ گرایی، عصبیت های نژادی مدرن، اصالت سود و سرمایه و فردیت گرایی افراطی جست وجو کرد. مفاهیم به کار رفته در آثار عطّار، خاصّه منطق الطیر وی، از آن رو که خود التیامی است بر جراجت حاصل از این بحران ها در خور بررسی است. سبب آن نیز رویکرد عطّار به معارف عرفانی، بی اعتنایی به دایرۀ تنگ قوم اندیشی و تمرکز بر احساسات زلال انسانی است که این یک خود حاصل عبور از عواطف شخصی و اجتماعی عطّار است. این پژوهش که به شیوة توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر رهیافت هرمنوتیک انجام گرفته است، در صدد است تا پیام های رهایی بخش عطّار را با استقصا در منطقالطیر بکاود و با برشمردن بحران هایی که به برخی از علل آن ها اشاره شد، تناظر آموزههای او را با نیازهای معنوی بشر امروز روشن سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1942 - بررسی مؤلّفه های «خودشکوفایی» در شخصیّت زال برپایة نظریة روانشناختی مزلو
فخری زارعی سید کاظم موسوی علی محمدی آسیابادیبررسی و پژوهش در حوزة ادبیات، در ارتباط با علوم مختلف ازجمله روان شناسی، جامعه شناسی، تاریخ، زبان شناسی و... نشان دهندة قابلیت های چندگانة گسترة ادبیات است. در میان علوم مختلف، روان شناسی رابطة تنگاتنگی با ادبیات دارد و می توان آن را در تحلیل آثار ادبی به کار برد. از می چکیده کاملبررسی و پژوهش در حوزة ادبیات، در ارتباط با علوم مختلف ازجمله روان شناسی، جامعه شناسی، تاریخ، زبان شناسی و... نشان دهندة قابلیت های چندگانة گسترة ادبیات است. در میان علوم مختلف، روان شناسی رابطة تنگاتنگی با ادبیات دارد و می توان آن را در تحلیل آثار ادبی به کار برد. از میان شاخه های متعدّد آن، روان شناسی شخصیّت ابزار مناسبی برای بررسی شخصیّت های داستانی است. در میان نظریات متعدّد شخصیّت، الگوی هرمی آبراهام مزلو، روان شناس انسان گرای امریکایی، شاخص و فرایندی است که می توان از آن در بازشناسی شخصیّت ها استفاده کرد. این هرم، الگوی مناسبی برای شناخت ویژگی های انسان کمال طلب و خواستارِ تحقّق خود، در متون ادبی است. آنچه از فرایند این نظریه بر روی شخصیّت ها و تبیین جایگاه آن ها مهم به نظر می آید، جنبة تعلیمی و الگویی و تربیتی آن است. اینکه شخصیّتِ به کمال رسیده و خودشکوفا چه آموخته ها و تجربیاتی کسب کرده است، از جنبة شاخص های تربیتی و اخلاقی بسیار مهم می نماید. از بین آثار مختلف ادبی، شاهنامة فردوسی از آثار انسان گراست؛ نژاد، گوهر، هنر و خرد، چهار عنصری است که به تأکید فردوسی می تواند فرد را در ذهن و عمل به تکامل برساند. انسان در شاهنامه از واقعیت و فراواقعیت، تعقّل و تعهّد و در کلامی گسترده، خرد و اسطوره برخوردار است. خویشکاری شخصیّت های شاهنامه زمینه ای است که می تواند در شناسایی مرتبة انسانی آن ها کمک کند. بازشناخت روانی و شخصیّتی آن ها و اینکه آیا با بررسی روان شناختی شخصیّت ها می توان به شناخت دیگر از آن ها رسید، پرسش محوری این پژوهش است. این پژوهش به شیوة توصیفی تحلیلی می‌کوشد تا نشان دهد در میان شخصیّت های متعدّد این اثر، زال می تواند مصداق فرد خودشکوفا در نظریة مزلو باشد. او از شخصیّت های برجستة شاهنامه است که از ویژگی کامل پیوند خرد و اسطوره برخوردار است و توانسته است به مرحلة خودشکوفایی برسد. یافتة مهم این جستار آن است که زال الگوی خواستاران تحقّق خود است و شخصیّت اسطوره ایـحماسی او دارای ویژگی های افراد اخلاق مدار و خودشکوفاست. از ویژگی های او، ادراک روشن از واقعیات، مسئله مداری، فرهنگ ناپذیری، خودانگیختگی، خوی مردم گرایی، پذیرش دیگران، خود و طبیعت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1943 - واکاوی نمودهای شخصیت خودشکوفا در بوستان و گلستان سعدی با رویکرد تطبیقی به نظریه راجرز
سیده فاطمه مظفرپور خوشرودی ناهید اکبرى حسینعلی پاشاپاسندینیمة دوم قرن بیستم، مکتب انسان‌گرایی پدیدار شد. هدف در این مکتب، تلاش برای بالابردن سطح خودآگاهی انسان و کشف توانمندیهای بشر امروزی است. یکی از طرفداران و نظریه‌پردازان این مکتب کارل راجرز (1902‑1987م.) بود. او ویژگیهایی را برای افراد در مسیر رشد و شکوفایی برگزید. از چکیده کاملنیمة دوم قرن بیستم، مکتب انسان‌گرایی پدیدار شد. هدف در این مکتب، تلاش برای بالابردن سطح خودآگاهی انسان و کشف توانمندیهای بشر امروزی است. یکی از طرفداران و نظریه‌پردازان این مکتب کارل راجرز (1902‑1987م.) بود. او ویژگیهایی را برای افراد در مسیر رشد و شکوفایی برگزید. از میان حکیمان و بزرگان ادب فارسی، سعدی در دوران زندگی با مسائل گوناگون اجتماعی روبه‌رو بوده است. وی در قالب حکایت و شخصیت‌های داستانی، راهکارهایی برای رسیدن انسان به رستگاری معرفی میکند. در این پژوهش، شخصیت‌های دو اثر مهم و ارزشمند بوستان و گلستان سعدی برپایة الگوی انسان خودشکوفای راجرز بررسی میشود و مطابق با دیدگاه وی تطبیق مییابد. نگارندگان در این پژوهش، خودشکوفایی و انسان خودشکوفا را بحث و بررسی میکنند. نتیجة بررسیها نشان میدهد در این دو اثر تعلیمیِ ارزشمند که رهاورد سیر آفاقی و انفسی سعدی است، شخصیت‌هایی از اقشار گوناگون، ازجمله عالم، عارف، زاهد، ملک‌زاده و همسر مرد درویش نقش تأثیرگذاری داشتهاند. آنان با پذیرش روبه‌رو‌شدن با دشواری‌های زندگی، خلّاقیت و ارادة آزاد در تصمیم‌گیری‌ها، مطابق نظریة راجرز، توانسته‌اند به خودآگاهی و کمال انسانی راه یابند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1944 - بررسی مورفولوژیکی زنبورهای عسل گونه معمولی در شمال استان ایلام
Ebrahim Babaahmadyیکی از روشهایی که وضعیت توده زنبور عسل معمولی ایران را مشخص مینماید، بررسی خصوصیات ظاهری و رابطه آن با نژادهای دیگر جهان است. شکل‌شناسی یا به عبارتی اندازهگیری و مقایسه خصوصیات ظاهری زنبورهای عسل به عنوان یکی از ابزارهای شناسائی و تفکیک بین گونه-ها و نژادهای زنبور چکیده کاملیکی از روشهایی که وضعیت توده زنبور عسل معمولی ایران را مشخص مینماید، بررسی خصوصیات ظاهری و رابطه آن با نژادهای دیگر جهان است. شکل‌شناسی یا به عبارتی اندازهگیری و مقایسه خصوصیات ظاهری زنبورهای عسل به عنوان یکی از ابزارهای شناسائی و تفکیک بین گونه-ها و نژادهای زنبور عسل مطرح میباشد. در بررسی بدن زنبور عسل از لحاظ مورفولوژی میتوان آن را به دو قسمت داخلی و خارجی و بدن زنبور عسل به سه قسمت سر، سینه و شکم تقسیم کرد. این پژوهش در خرداد ماه سال 1396 با مطالعه ریخت شناسی از زنبورهای کارگر، ملکه و نر از 6 گروه از زنبورستان‌های دامنه زاگرس در استان ایلام انجام پذیرفت. از هر گروه 30 زنبور و از هر جنس نر و ماده 10 زنبور از کندوها به عنوان نمونه در پلاک پتری و در محلول الکل 70 % گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ویژگیهای مورفولوژیکی اندامک‌ها در نمونهها نشان داد که همه گروهها از یک نژاد بودند و تفاوتی از نظر توصیف آناتومی مشاهده نگردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1945 - ریخت شناسی اسکلتی – عضلانی اسب در دامپزشکی کهن
بابک عباس بیگیچکیده: ناحیه اسکلتی و بخش عضلات در هر جاندار خونگرمی به عنوان یک داربست و چهارچوب عمل می کند که قابلیت شکل دهی و حرکت اندامها نیز از ویژگی های خاص این ناحیه خواهد بود.هرگونه نارسایی ،بیماری وحالتی که باعث تغییر و اشکال در عملکرد این ناحیه شود ،می تواند بر سازوکار سایر ا چکیده کاملچکیده: ناحیه اسکلتی و بخش عضلات در هر جاندار خونگرمی به عنوان یک داربست و چهارچوب عمل می کند که قابلیت شکل دهی و حرکت اندامها نیز از ویژگی های خاص این ناحیه خواهد بود.هرگونه نارسایی ،بیماری وحالتی که باعث تغییر و اشکال در عملکرد این ناحیه شود ،می تواند بر سازوکار سایر اندامها نیز تاثیر بگذارد.در دامپزشکی کهن و کتابهای مربوطه ، شروط و راهکارهای خاصی برای بررسی تفکیک اسبها از نقطه نظر سیستم اسکلتی- عضلانی وجود دارد، که به طور معمول سالها مورد استفاده بوده است.در این پژوهش سعی بر آن است تا داشته ها و دانسته های دامپزشکی در حوزه تاریخی آن، در این رابطه تبیین گردد و میزان تسلط و دانش برموضوع ریخت شناسی اعضای اسکلتی- عضلانی ، (که با درک درست اعضا و اندام بدست آمده) ، مشخص گردد.تسلطی که متاسفانه و عموما در صفحات کتب تاریخی دامپزشکی باقی مانده و به مرحله اجرا و آزمون در علم نوین راه نیافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1946 - تبیین اثرات گردشگری در پایداری روستایی (مورد مطالعه: روستای شمشک، استان تهران)
حیدر لطفی ابوالفضل مرادی ابراهیم خلیفه زهرا حقیقی مطلقامروزه با گسترش روز افزون جمعیت و گسترش فقر درجوامع محلی، توجه به گردشگری روستایی به عنوان منبعی جهت افزایش درآمد و ایجاد رفاه مالی مطرح شده و در نتیجه سیاستگذاری ها و سرمایه گذاری های دولتی و خصوصی زمینه های تحولات ساختاری- عملکردی این گونه فضاهای روستایی را فراهم نمود چکیده کاملامروزه با گسترش روز افزون جمعیت و گسترش فقر درجوامع محلی، توجه به گردشگری روستایی به عنوان منبعی جهت افزایش درآمد و ایجاد رفاه مالی مطرح شده و در نتیجه سیاستگذاری ها و سرمایه گذاری های دولتی و خصوصی زمینه های تحولات ساختاری- عملکردی این گونه فضاهای روستایی را فراهم نموده که منجر به پایداری/ ناپایداری سکونتگاهی شده است. این پژوهش سعی برآن دارد تا به این مساُله پاسخ دهد که گسترش گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت اقتصادی - فرهنگی چگونه منجربه پایداری/ ناپایداری سکونتگاهی در روستای مورد مطالعه (شمشک) درمقطع زمانی (1390- 1375 ) شده است. روش تحقیق در این پژوهش (توصیفی – تحلیلی ) می باشد، و داده ها و اطلاعات مورد نیاز نیز به صورت اسنادی و میدانی گردآوری شده اند، نرم افزارهای آماریExcel وSPSS جهت تحلیل داده ها و نیز جهت ترسیم نقشه ها از Arc GIS استفاده گردیده است. جامعه آماری شامل 362 خانوار بوده که از طریق فرمول کوکران، 20 خانوار به عنوان نمونه انتخاب و مورد پرسشگری قرار گرفته است؛ و از میان گردشگران نیز 20 نفر به عنوان نمونه تعیین شده است. گردشگری با تشدید مشکلات زیست محیطی و همچنین ایجاد دوگانگی و تضاد در بافت کالبدی روستای مورد مطالعه منجر به ناپایداری محیطی– اکولوژیک و کالبدی گردیده؛ اما در زمینه اجتماعی - فرهنگی و اقتصادی، گردشگری با افزایش درآمد،کاهش مهاجرت های روستایی - شهری و در نتیجه بالابردن تمایل به ماندگاری در سکونتگاه روستایی منجر به پایداری اجتماعی - فرهنگی و اقتصادی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1947 - نقش سازمانهای مردم نهاد و تشکل های مردمی در بازآفرینی بافتهای فرسوده شهری (نمونه موردی: محله مهدیه واقع در ناحیه غرب شهرکرد)
نجمه توکلی سعیده مؤیدفر ملیحه ذاکریانسازمان های غیردولتی، گروه هایی هستند که با استقلال از دولت، در جهت دفاع از منافع خاصی همچون مسائل اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و ... تشکیل گردیده اند. یکی از نیازهای شهروندان ساکن بافت های فرسوده و قدیمی در شهرها،ورود تشکل های مردمی و سمن ها جهت بازآفرینی است چرا که توجه به چکیده کاملسازمان های غیردولتی، گروه هایی هستند که با استقلال از دولت، در جهت دفاع از منافع خاصی همچون مسائل اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و ... تشکیل گردیده اند. یکی از نیازهای شهروندان ساکن بافت های فرسوده و قدیمی در شهرها،ورود تشکل های مردمی و سمن ها جهت بازآفرینی است چرا که توجه به این بافت ها جهت جلب مشارکت بخش خصوصی و رفع ناپایداری آن ها، به موضوعی محوری تبدیل شده و سازمان های غیردولتی را به تکاپوی بازآفرینی در شهر با حفظ ویژگی های اصلی کالبدی و فعالیتی سوق داده است. محله ی مهدیه در ناحیه ی غرب شهرکرد با مشکلاتی از قبیل فرسودگی کالبدی ابنیه، معضلات اجتماعی و فرهنگی، مسائل محیطی و ... به عنوان یک محله فرسوده محسوب می شودکه جهت احیاء آن، مشارکت مردم و تشکل های مختلف ضروری است. در این مقاله سعی بر آن است که با استفاده از پتانسیل سازمان های غیردولتی و سمن ها و با شناخت همه جانبه این محله، با بهره گیری از مدل تحلیلی SWOT، راهبردهایی را در جهت بازآفرینی بافت فرسوده این محله ارائه نماید. اطلاعات مورد نظر به صورت اسنادی و میدانی فراهم شده و جامعه آماری تحقیق را مردم و کارشناسان تشکیل می دهند. نتایج بیانگر آن است که نقش عوامل خارجی در فرسودگی محله مهدیه بیشتر از نقش عوامل داخلی بوده و استفاده از راهبردهای تهاجمی پیشنهاد می شودتا علاوه بر حفظ وضع موجود در محله هدف، تلاش کافی در زمینه تقویت نقاط قوت و استفاده بهینه از آن ها صورت گیرد. بر مبنای مدل Qspm مهمترین راهکارها شامل استفاده از پتانسیل شورایاری ها و افزایش نقش مشارکتی مردم و ایجاد کاربریهای مورد نیاز در محله می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1948 - تبیین الگوی فضایی شاخصهای شکوفایی شهری در ایران رویکردی نوین در مطالعه پایداری کلان شهرها (مطالعه موردی کلان شهر تهران)
منصور رضاعلی حسین حاتمی نژاد حسنعلی فرجی سبکبار سید علی علوی صفر قائد رحمتیشکوفایی شهرها نخستین بار در گزارش برنامه اسکان بشر سازمان ملل(UN-Habitat)، در سال 2013، تحت عنوان City Prosperity Index"" ارائه شده است. این گزارش پاسخی به بحران های چند بعدی پیش‌آمده در دهه های اخیر در جهان است. در گزارش ارائهشده، اسکان بشر به تعریف شکوفایی شهری و ار چکیده کاملشکوفایی شهرها نخستین بار در گزارش برنامه اسکان بشر سازمان ملل(UN-Habitat)، در سال 2013، تحت عنوان City Prosperity Index"" ارائه شده است. این گزارش پاسخی به بحران های چند بعدی پیش‌آمده در دهه های اخیر در جهان است. در گزارش ارائهشده، اسکان بشر به تعریف شکوفایی شهری و ارائه شاخص هایی چند بعدی از شکوفایی شهری پرداخته است. به‌واقع به‌جای اندازه گیری عوامل اقتصادی بهصورت تک‌بعدی از قبیل میزان تولید و درآمد، نگرش جدید به ارزیابی زیرساخت ها، برابری، پایداری و کیفیت زندگی می پردازد. هر یک از ابعاد سهم مهمی در افزایش درک از شکوفایی شهری دارند. شهرهای ایران نیز در طول دهه های اخیر با مسئله رشد شتابان شهری و توسعه نامتوازن مواجه بوده اند که ضرورتا به توسعه ی شهری ختم نشده است. در این میان شاخص شکوفایی بتواند به سنجش این توسعه و یافتن کمبودها پرداخته و با طرح راهکارهایی در رفع این کمبودها کمک نماید. از طرفی با توجه به این که هر جامعه ای برخاسته از ویژگی ها، باورها و فرهنگ منحصر به فرد خود می باشد، لذا توسعه در هر جامعه ای متناسب با ویژگی های آن جامعه متفاوت از دیگری خواهد بود. با این اوصاف نگارندگان به بازنگری، معیارها و شاخص ها و سنجه ای شکوفایی در راستای تبیین الگو و تکمیل این ساختار در کلان شهر تهران یا به عبارت کلی بومی در فرهنگ شهرنشینی ایران پرداخته و در این ساختار توجه اصلی مقاله ساختارهای کلان شهرها به خصوص شهر تهران می باشد. روش تحقیق از نوع تحلیلی است و بر مبنای آمار فضایی است و با توجه .... پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1949 - تحلیل نقش مدیریت روستایی در افزایش تابآوری روستاییان در برابر خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان میاندوآب)
محمد ولائی عبداله عبدالهی آیناز اسکندرزاده اکبر حسین زاده هادی ضربیبنیان روش تحقیق مبتنی بر پراگماتیسم، روش تحقیق آمیخته است. هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش مدیریت روستایی در تابآوری روستاییان در برابر خشکسالی میباشد. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، روش و ماهیت توصیفی - تحلیلی و به منظور جمع-آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانهای و میدانی استف چکیده کاملبنیان روش تحقیق مبتنی بر پراگماتیسم، روش تحقیق آمیخته است. هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش مدیریت روستایی در تابآوری روستاییان در برابر خشکسالی میباشد. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، روش و ماهیت توصیفی - تحلیلی و به منظور جمع-آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. قلمرو مکانی این تحقیق سکونتگاههای روستایی شهرستان میاندوآب میباشد. این شهرستان در سال 1395 دارای 73388 خانوار و 260628 جمعیت بوده و جامعه آماری تحقیق شامل 176 نفر از مدیران و کارکنان اداراتی که در امور روستایی دخالت دارند از جمله، معاونت توسعه‌روستایی، فرمانداری، بخشداری‌‌ها، اداره برق، فاضلاب روستایی، اداره کل منابع آب، بنیاد مسکن، جهاد کشاورزی و غیره بوده است. برای نمونهگیری از روشهای کیفی هدفمند (گلوله‌برفی و روش متواتر نظری) استفاده شده است. سطح پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ برای شاخصهای مدیریت روستایی 729/0 و برای شاخصهای تابآوری 651/0 بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش آمیخته (کمی و کیفی) استفاده شده است. نتایج نشان داد، بین مدیریت روستایی و بهبود تابآوری روستاییان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین مهمترین عوامل ارتقاء تابآوری روستاییان در برابر خشکسالی، عامل سیاست‌ها و حمایت‌های دولت و عامل متنوع‌سازی اقتصاد روستایی میباشد. همچنین عملکرد مدیران روستایی در شاخصهای زیرساختی-کالبدی و تخصیص بودجه و منابع مالی نمود بیشتری داشته و موجب شده است تا این شاخص بیشترین تأثیر را در ارتقاء تابآوری روستاییان در برابر‌خشکسالی داشته باشد. ولی برعکس شاخص افزایش ظرفیت‌های اقتصادی، به دلیل بهتر نبودن عملکرد مدیران کمترین تأثیر را در تابآوری روستاییان شهرستان میاندوآب داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1950 - سنجش وضعیت مولفه های شکوفایی شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
صفیه حاضری محسن احدنژاد روشتی ابوالفضل مشکینی عیسی پیریچکیده مقدمه: امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزایند‌ه‌ی جمعیت، توسعه شهرها با مشکلات متعدی مواجه میباشد. از اینرو برای پاسخگویی به مشکلات توسعه شهری و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار رویکردهای متعددی ارائه شدهاند. در این راستا رویکرد شکوفایی برای رسیدن به توسعه چکیده کاملچکیده مقدمه: امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزایند‌ه‌ی جمعیت، توسعه شهرها با مشکلات متعدی مواجه میباشد. از اینرو برای پاسخگویی به مشکلات توسعه شهری و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار رویکردهای متعددی ارائه شدهاند. در این راستا رویکرد شکوفایی برای رسیدن به توسعه متعادل و متوازن و پایداری در شهرها مطرح شده است. هدف پژوهش : مقاله حاضر درصدد اولویّت‌بندی نواحی شهری تبریز به لحاظ ابعاد پنجگانه شکوفایی شهری میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی میباشد. روش‌شناسی تحقیق: برای نیل به هدف تحقیق، ابتدا، عوامل دخیل در شکوفایی کلانشهر تبریز، در قالب ابعاد پنجگانه شکوفایی شامل بهرهوری، توسعه‌زیرساخت، کیفیت‌زندگی، برابری و پایداری محیط‌زیست، استخراج شدهاند و ارتباط آنها توسط نرمافزار MICMAC به صورت ساختاری بررسی و پانزده عامل کلیدی استخراج شدهاند. در این مرحله اطلاعات مکانی عوامل کلیدی از نقشه‌های شهری و اطلاعات غیر‌مکانی نیز از دادههای سرشماری نفوس و مسکن استخراج میشوند. و با تلفیق سیستمهای اطلاعات جغرافیایی و سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری اطلاعات بدست آمده تجزیه و تحلیل شده و نهایتاً نواحی شهری به لحاظ عوامل پیشران شکوفایی با مدلOreste رتبهبندی گردید. قلمروجغرافیایی: محدوده مورد شهر تبریز میباشد. که در شمال غربی ایران واقع شده و مرکز استان آذربایجانشرقی است.یافته ها و بحث: در بررسی و مقایسه نواحی 38گانه تبریز بر مبنای شرایط موجود پانزده عامل کلیدی شکوفایی مشخص گردید که هسته مرکزی شهر و بازار، شهرک باغمیشه و رشدیه، بخشهایی از شهرک ارم و رضوانشهر، یاغچیان، گلشهر، پرواز، ولیعصر جنوبی، زعفرانیه و ائل‌گلی به لحاظ شکوفایی در رده بسیار بالا قرار دارند. این نواحی 43/25 درصد از جمعیت و 16/22 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین مطالعات نشان داد که محلات کرکج، کوی ایرادک، ملازینال، ایده‌لو، سیلاب قوشخانه، رسالت، جلالیه، رازی، خلیل‌آباد، ارم و فرودگاه جزء نواحی با شکوفایی بسیار ضعیف میباشند. این نواحی یا جزء نواحی صنعتی بوده و یا بافت آشفته و متراکم حاصل از توسعه‌های شتابان غیرقانونی و فاقد برنامه در دهه‌های اخیر میباشند و 82/18 درصد از جمعیت و 48/31 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج: نتایج حاصل نشان میدهد که نواحی 8-1، 2-2، 1-5، رتبه‌های اول تا سوم را به لحاظ شکوفایی دارا میباشند. و نواحی 1-10، 6-5 و 2-10 به ترتیب سه رتبه آخر را در شکوفایی شهری در بین نواحی 38 گانه تبریز به خود اختصاص داده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1951 - تحلیل فضایی مخاطرات طبیعی با تأکید خشکسالی و سنجش ظرفیت سازگاری (مطالعه موردی :سکونتگاههای روستایی، شهرستان رزن، استان همدان)
فاطمه احمدی مرتضی اسماعیل نژاد محمود فال سلیماناستان همدان از جمله کانون هایی است که دارای تنوع و فراوانی مخاطرات طبیعی است؛ بنابراین، واکاوی و پایش آنها از جمله خشکسالی که مستقیم با معیشت کشاورزان سرکار دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این پژوهش تحلیل فضایی مخاطرات طبیعی با تأکید بر خشکسالی و سنجش ظرفیت ساز چکیده کاملاستان همدان از جمله کانون هایی است که دارای تنوع و فراوانی مخاطرات طبیعی است؛ بنابراین، واکاوی و پایش آنها از جمله خشکسالی که مستقیم با معیشت کشاورزان سرکار دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این پژوهش تحلیل فضایی مخاطرات طبیعی با تأکید بر خشکسالی و سنجش ظرفیت سازگاری روستاهای شهرستان رزن می باشد. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی و با با استفاده از ابزار پرسشنامه و پیمایش میدانی به ارزیابی و سنجش ظرفیت سازگاری کشاورزان با خشکسالی پرداخته است. در گام نخست با استفاده از شاخص های مختلف رفتار خشکسالی در منطقه شناسایی و در مرحله دوم استراتژی های سازگاری با خشکسالی توسط کشاورزان تدوین گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص SPI از نظر جداسازی سال های خشک و تفکیک دوره های خشکسالی نسبت به سایر شاخص ها روش مناسبتری در پهنه بندی سرزمینی خشکسالی به شمار می رود و بررسی استراتژیهای سازگاری کشاورزان در سکونت گاههای روستایی شهرستان رزن بیانگر این بود که میزان استفاده جامعه محلی از روش های سنتی یا بومی جهت سازگاری با شرایط خشکسالی زیاد می باشد. میزان استفاده از روشهای سنتی یا بومی و روشهای نوین و مدرن جهت سازگاری با شرایط خشکسالی با استفاده از آزمون دوجملهای مورد آزمون و سنجش قرار داده شده است و نتایج حاصل از آمار استنباطی حاکی از آن است که بهطور کلی میزان استفاده از روشهای سنتی یا بومی جهت سازگاری با شرایط خشکسالی زیاد میباشد همچنین میزان استفاده از روشهای نوین و مدرن جهت سازگاری با شرایط خشکسالی متوسط میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1952 - تبیین راهبردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه پایدار نواحی روستایی،مطالعه موردی: استان زنجان
مهدی فخربین سبحانی نصرالله مولائی هشجین عیسی پوررمضان یوسف زین العابدینمقدمه: امروزه تغییرات سریع محیطی، سازمانی و فناوری، محیط رقابتی پیچیده ای را برای سازمان ها ایجاد کرده است و از سویی با تحقق بهره وری در راستای توسعه پایدار، زندگی افراد جامعه از جهت کمی و کیفی ارتقا پیدا می کند.هدف پژوهش: بررسی و ارائه راهبردهای فناوری اطلاعات در توسعه چکیده کاملمقدمه: امروزه تغییرات سریع محیطی، سازمانی و فناوری، محیط رقابتی پیچیده ای را برای سازمان ها ایجاد کرده است و از سویی با تحقق بهره وری در راستای توسعه پایدار، زندگی افراد جامعه از جهت کمی و کیفی ارتقا پیدا می کند.هدف پژوهش: بررسی و ارائه راهبردهای فناوری اطلاعات در توسعه پایدار نواحی روستایی استان زنجان.روش شناسی تحقیق: تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش شناسی توصیفی- تحلیلی میباشد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و میدانی است. با توجه به تعداد بالای خانوارها در روستاها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 360 خانوار به عنوان حجم نمونه تحقیق انتخاب شدند. جهت تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است.قلمروجغرافیایی پژوهش: جامعه آماری تحقیق حاضر خانوارهای روستاهای دارای دفاتر ICT هفت شهرستان استان زنجان میباشد. براین اساس استان زنجان در سال 1394 دارای 226 روستای دارای دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده است. به منظور مطالعه دقیق، 10 درصد روستاها که شامل 22 روستا میشود به عنوان روستاهای مورد مطالعه تحقیق انتخاب شدند.یافته ها و بحث: مجموعه فرصتها و تهدیدهای موجود و موثر در این ناحیه از لحاظ فناوری اطلاعات و ارتباطات در غالب ابعاد توسعه روستایی(اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، اکولوژیکی و نهادی) مورد توجه و بررسی قرار گرفته اند.نتایج: در مجموع تعداد 20 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیت ها و تعداد 20 نقطه ضعف و تهدید به عنوان محدودیت های پیش روی قابل شناسایی است. شاخص مسئولیت پذیری روستائیان در نوجوانی و جوانی دارای بالاترین نمره می باشد. شاخص عدم حضور مروجان جهت آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات و پائین بودن استفاده اهالی روستا از فناوری های نوین دارای بالاترین نمره می باشد. شاخص تمایل خریداران جهت آشنایی با محصولات روستا دارای بالاترین نمره می باشد. ضعف جایگاه بخشداری ها جهت حمایت از فعالیت های شورای اسلامی و دهیاری ها مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات بالاترین نمره نهایی تهدید را دارا می باشد. با توجه به اینکه نمره نهایی نقاط قوت و ضعف و نمره نهایی فرصت ها و تهدیدات معادل، جهت استراتژیک توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات بیانگر انتخاب استراتژی رقابتی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1953 - ارزیابی و رتبهبندی شکوفایی شهری محلات منطقه 18 شهرداری تهران
موسی کمان رودی کجوری طاهر پریزادی فرهاد آگاه آزیتا مومنی بیدزرد فاطمه شفیعیمقدمه: شکوفایی شهری بطور رسمی در سال 2012 توسط برنامه اسکان بشر ملل متحد مطرح شد و دارای شش بعد بهره وری، زیرساختها، کیفیت زندگی، عدالت و شمول اجتماعی، پایداری محیط زیستی و حکمروایی و قانونگذاری و شصت و چهار شاخص میباشد. با توجه به اینکه توسعه مشترک و متوازن از ویژگ چکیده کاملمقدمه: شکوفایی شهری بطور رسمی در سال 2012 توسط برنامه اسکان بشر ملل متحد مطرح شد و دارای شش بعد بهره وری، زیرساختها، کیفیت زندگی، عدالت و شمول اجتماعی، پایداری محیط زیستی و حکمروایی و قانونگذاری و شصت و چهار شاخص میباشد. با توجه به اینکه توسعه مشترک و متوازن از ویژگیهای مهم شکوفایی است، این اتفاق باید در کلیه این ابعاد و کارکردهای شهری صورت پذیرد.هدف: هدف این پژوهش، بررسی و سطح‌بندی محلات آن منطقه بر اساس شاخصهای شکوفایی شهری است.روش شناسی تحقیق: در این پژوهش از مطالعات کتابخانهای برای تعیین شاخصهای شکوفایی شهری و از روش میدانی برای شناخت وضعیت آنها در محلات آن منطقه استفاده شده است. برای تحلیل داده و اطلاعات این پژوهش و ارزیابی و رتبهبندی محلات آن منطقه از نظر شاخصهای شکوفایی شهری از مدل تاکسونومی عددی و نرمافزارهای ARC GIS،SPSS و EXCEL استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه 18 شهرداری تهران به عنوان یکی از مناطق حاشیه‌ای این شهر با گسترش بی‌رویه و پراکنده، تخریب و افزایش آلودگی محیط زیست، کم‌توجهی به بهسازی و نوسازی بافتهای ناکارآمد و مسئله‌دار، افزایش هزینه خدمات و گسترش حاشیه‌نشینی و فقر مواجه میباشد و از شکوفایی مناسبی برخوردار نیست.یافته ها و بحث: نتایج این پژوهش نشان می دهد که محدوده این پژوهش از نظر شکوفایی شهری در شرایط نامناسبی قرار دارد و این وضعیت در محلات مختلف آن متفاوت است. این شرایط از فقدان سیاست و برنامههای تعادل‌بخشی فضایی توسعه و شکوفایی محلات آن محدوده ناشی شده است. برای شکوفایی محلات آن محدوده، تهیه و اجرای برنامه یکپارچه موضوعی و موضعی شکوفایی با مشارکت شهروندان ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1954 - واکاوی مؤلفههای شکوفایی شهری در ایجاد رضایتمندی سکونتی با رویکرد آینده‌پژوهی (مطالعه موردی: شهر رشت)
سعید زنگنه شهرکی نوشا همقدمدر دهه‌های اخیر بررسی رضایتمندی سکونتی ساکنین از مهمترین موضوعات پژوهشی در رشته‌های مختلف محسوب شدهاست. در این راستا آگاهی از رضایتمندی سکونتی در چهارچوب شکوفایی شهری نیازمند ارائه تحلیلی ساختاری از آن در آینده است، تا به وسیله آن بتوان رضایتمندی سکونتی در شهر را افزا چکیده کاملدر دهه‌های اخیر بررسی رضایتمندی سکونتی ساکنین از مهمترین موضوعات پژوهشی در رشته‌های مختلف محسوب شدهاست. در این راستا آگاهی از رضایتمندی سکونتی در چهارچوب شکوفایی شهری نیازمند ارائه تحلیلی ساختاری از آن در آینده است، تا به وسیله آن بتوان رضایتمندی سکونتی در شهر را افزایش داد. پژوهش حاضر کاربردی و به لحاظ روش انجام توصیفی- تحلیلی بوده که در راستای مبانی علم آینده پژوهی با رویکرد اکتشافی و تحلیلی به وضعیت رضایتمندی سکونتی در چارچوب شکوفایی شهری در شهر رشت پرداخته‌است. در این راستا نیز گردآوری دادهها در بخش نظری به روش اسنادی و در بخش عملی نیز با نظر خبرگان و متخصصان شهر رشت در زمینه تحقیق با استفاده از تکنیک دلفی و با بهرهگیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روشهای متداول و مورد پذیرش آینده‌پژوهی میباشد، صورت پذیرفته است. همچنین با استفاده از نرمافزار میک‌مک و سناریو ویزارد به تحلیل رضایتمندی سکونتی در چارچوب شکوفایی شهری در شهر رشت پرداخته است. ابتدا 30 عامل به عنوان عوامل مؤثر در رضایتمندی سکونتی شهر رشت در چهارچوب شکوفایی شهری شناسایی و از نرم افزار میک مک برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شده است. در نهایت 12 عامل کلیدی شناسایی شد و تعداد 28 وضعیت احتمالی برای عوامل کلیدی در نظر گرفته شد. مسولیت‌پذیری مسئولین و مردم، تولید شهر به ازای هر نفر و دسترسی به خدمات عمومی بیشترین ارزش سازگاری را بین عوامل کلیدی در بهبود وضعیت رضایتمندی سکونتی شهر رشت در چهارچوب شکوفایی شهری دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1955 - تحلیل شکاف در فرآیند توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان گوگ تپه،شهرستان بیله سوار)
مجتبی قدیری معصوم عطا غفاری گیلانده محتشم احدیامروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان پارادایم غالب توسعه، رویکردی است که در کانون توجه محافل علمی قرار گرفته است. طیف بالای همایش ها و آثاری که در رابطه با توسعه پایدار شکل گرفته اند گویای فراگیری این مفهوم در عرصه بین المللی است. در همین راستا لازم است که مدیریت و برنام چکیده کاملامروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان پارادایم غالب توسعه، رویکردی است که در کانون توجه محافل علمی قرار گرفته است. طیف بالای همایش ها و آثاری که در رابطه با توسعه پایدار شکل گرفته اند گویای فراگیری این مفهوم در عرصه بین المللی است. در همین راستا لازم است که مدیریت و برنامه ریزی روستایی در این مسیر کانالیزه شده و تمهیدات لازم در رفع موانع موجود اندیشیده شود. انتخاب شاخص های متناسب با شرایط محلی و ایجاد چهارچوبی برای طرح معرف های پایداری، پیش نیاز تبیین سطح پایداری در فرآیند توسعه روستایی و تحلیل شکاف نسبت به وضعیت پایدارتر، محسوب می شود. در کار تحقیقی حاضر، طرح وضعیت شاخص ها و معرف های توسعه پایدار در رابطه با هر روستای واقع در دهستان مورد مطالعه، در چهارچوب یک ماتریس ساختاری صورت گرفته و از طریق گردآوری اطلاعات ثانویه و همچنین تولید اطلاعات از طریق استفاده از پرسش نامه، اطلاعات مورد نیاز در ماتریس، تهیه و جای گذاری شده است. در ادامه با استفاده از روش موریس، به سطح بندی میزان پایداری روستاها و تعیین شکاف موجود در فرا راه دستیابی به وضعیت پایدارتر پرداخته شده است. نتیجه حاصل از تحلیل از یک سو گویای وضعیت چالش برانگیز پایداری و از سوی دیگر نشانگر وجود تفاوت های بارز در میان روستاهای دهستان به لحاظ سطح پایداری است. همچنین تحلیل میزان همبستگی میان سطح پایداری در روستاهای دهستان و فاصله آنها از مراکز اداری - اقتصادی درجه ضعیفی از همبستگی معکوس را نشان می دهد. این امر می تواند نشانگر آن باشد که با بهبود وضعیت ارتباطی در سطح دهستان، عاملیت تأثیر نزدیکی به مراکز اداری اقتصادی در بالا رفتن درجه پایداری یک روستا نسبت به روستاهای دیگر، کمرنگ شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1956 - مدلسازی الگوی کاربری اراضی شهری با استفاده از مدل CLUE-S ( مطالعه موردی: مشکین شهر)
فریدون بابائی اقدم نورالدین عظیمی ایرج حسینیاز وظایف مهم و اساسی برنامه ریزان شهری، تخصیص زمین به کاربری های گوناگون شهری با نگاه ویژه به نقش و کارکرد شهر، اقتصاد آن و توانایی شبیه سازی و تأثیر عوامل متقابل کاربری ها با همدیگر است. برررسی و تحلیل تغییرات کاربری اراضی در شهر مشکین شهر، درک عوامل و نیروهای تأثیرگذا چکیده کاملاز وظایف مهم و اساسی برنامه ریزان شهری، تخصیص زمین به کاربری های گوناگون شهری با نگاه ویژه به نقش و کارکرد شهر، اقتصاد آن و توانایی شبیه سازی و تأثیر عوامل متقابل کاربری ها با همدیگر است. برررسی و تحلیل تغییرات کاربری اراضی در شهر مشکین شهر، درک عوامل و نیروهای تأثیرگذار بر روند گسترش و توسعه مناطق مختلف شهر و در نتیجه شبیه سازی و پیش بینی روند توسعه آتی شهر هدف اصلی این تحقیق می باشد. روش تحقیق بکار رفته در این پژوهش، روش ترکیبی متکی بر روش های تاریخی، توصیفی، همبستگی، علّی- تطبیقی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داداه ها از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و در تبیین علل ایجاد تغییرات کاربری اراضی و آزمون فرضیه ها از تحلیل رگرسیون لجستیکی در محیط نرم افزار SPSS استفاده شده است. ارزیابی توسعه هر کدام از کاربری ها در مشکین شهر، متکی بر مشاهدات و مطالعات میدانی، مصاحبه با ساکنین، مسئولین و برنامه ریزان محلی می باشد. با استفاده از مدل کمی CLUE-S به پیش بینی الگوهای آتی کاربری اراضی در قالب دو سناریوی تغییرات آهسته و زیاد با محوریت افزایش کاربری های مسکونی و عمومی پرداخته شده است که نتایج حاصله به صورت، آلترناتیوهای مختلف بصری مشاهده می گردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1957 - بررسی شاخص های مؤثر بر سکونتگاه های غیر رسمی سنندج
اصغر نظریان محمود رحیمیاسکان غیر رسمی همراه با بزرگتر شدن شهرها در ایران پدیده ای رو به رشد است اکنون سرعت توسعه شهری از ظرفیت و توانایی شهرداری ها و دولت در گسترش زیرساخت ها و ایجاد اشتغال سبقت گرفته است. در نتیجه پدیده اسکان غیر رسمی به سرعت و به صورتی بی قاعده گسترش یافته است. با توجه به ب چکیده کاملاسکان غیر رسمی همراه با بزرگتر شدن شهرها در ایران پدیده ای رو به رشد است اکنون سرعت توسعه شهری از ظرفیت و توانایی شهرداری ها و دولت در گسترش زیرساخت ها و ایجاد اشتغال سبقت گرفته است. در نتیجه پدیده اسکان غیر رسمی به سرعت و به صورتی بی قاعده گسترش یافته است. با توجه به بررسی های انجام شده در سکونتگاههای غیر رسمی سنندج در استان کردستان، مشخص می گردد که اکثر مهاجرت ها به بافتهای حاشیه ای شهر سنندج از روستاها بوده و به دو دلیل اقتصادی و امنیتی (در طول مدت زمان جنگ ایران و عراق و ناامنی های درون استان) صورت گرفته است. و در بررسی طرح های جامع و تفصیلی شهر سنندج، مشاهده می گردد که برای اقشار کم درآمد شهری جایگاه مناسبی دیده نشده است و به عبارتی جای آنان در مطالعات انجام شده خالی است. لذا یکی از علت‌های به خارج راندن اقشار کم درآمد شهری به حاشیه شهرها و ساکن شدن در خارج از محدوده را می توان عدم توجه به نیاز مسکن این قشر در طراحی برنامههای رسمی دانست. در این مقاله ضمن شناسایی مهم ترین مشکلات کالبدی موجود در سکونت گاه های غیر رسمی سنندج با استفاده از روش ماتریس همبستگی میزان ارتباط شاخص ها با یکدیگر بررسی شده است و نتایج نشان می دهد که اصلی ترین مشکل موجود در محلات حاشیه ای سنندج، درصد بالای استفاده از مصالح کم دوام و غیرمتعارف در ساخت و ساز ساختمان ها است و مشکل بعدی پایین بودن متوسط مساحت قطعات مسکونی می باشد.و سپس با استفاده از تکنیک SWOT، بخش مسکن غیر رسمی سنندج مورد ارزیابی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1958 - بررسی مسایل ومشکلات بهره برداری از شبکه های آبیاری و زهکشی واهمیت مشارکت مردمی (نمونه موردی حوزه آبریز سد ارداک)
علیرضا بنی واهب عصمت مظلومتأمین نیازهای غذایی کشور از اولویت های اساسی برنامه دولت در طی دهه های اخیر بوده و در همین ارتباط توسعه کشاورزی به منظور تولید بیشتر و تأمین احتیاجات غذایی به عنوان محور قلمداد شده است.محدودیت منابع آب کشور و تشدید این محدودیت که ناشی از تداوم افزایش میزان تقاضا - در بخ چکیده کاملتأمین نیازهای غذایی کشور از اولویت های اساسی برنامه دولت در طی دهه های اخیر بوده و در همین ارتباط توسعه کشاورزی به منظور تولید بیشتر و تأمین احتیاجات غذایی به عنوان محور قلمداد شده است.محدودیت منابع آب کشور و تشدید این محدودیت که ناشی از تداوم افزایش میزان تقاضا - در بخشهای مختلف کشاورزی، صنعت، شرب و زیست محیطی که خود متاثر از روند رو به رشد جمعیت می باشد- سبب گردیده تا حداکثر استفاده از منابع آب موجود و افزایش بهره وری و بالطبع افزایش تولید در واحد سطح مطرح گردد.در شرایط کشور ایران که آب دارای پتانسیل محدودی است، و توسعه کشاورزی تابع آن می باشد. در این ارتباط بدیهی است که آبهای استحصال شده فعلی و آب قابل استحصال پاسخگوی روند توسعه کشاورزی و تأمین مواد غذایی جمعیت رو به رشد جامعه نخواهد بود، لذا آن چه که در این زمینه اهمیت می یابد مدیریت مصرف بهینه آب همراه با مدیریت تقاضا در بخشهای مختلف صنعت، کشاورزی، شرب و محیط زیست می باشد تا توسعه پایدار در کلیه بخش های اقتصادی به ویژه بخش کشاورزی را امکان پذیر سازد. این امر در مقطع کنونی از طریق اتخاذ سیاستهای کاری مناسبی میسر می باشد که از اهم این راهکارها می توان به انتقال مدیریت شبکه ها به بخش خصوصی یا بهره برداران و یا مشارکت آنان در امر بهره برداری و نگهداری اشاره نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1959 - اثرات اقتصادی و اجتماعی خشکسالی بر نواحی روستایی شهرستان گرمی (مطالعه موردی: دهستان آزادلو)
وحید ریاحی اصغر پاشازادهدر حال حاضر خشکسالی، یکی از مخاطرات مهم طبیعی محسوب می شود که دارای اثرات مستقیم و غیر مستقیم به ویژه در نواحی روستایی است. از جمله پیامدهای خشکسالی در نواحی روستایی، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی است. از این رو بررسی علمی این پدیده به منظور برنامه ریزی و مقابله با آن ضرو چکیده کاملدر حال حاضر خشکسالی، یکی از مخاطرات مهم طبیعی محسوب می شود که دارای اثرات مستقیم و غیر مستقیم به ویژه در نواحی روستایی است. از جمله پیامدهای خشکسالی در نواحی روستایی، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی است. از این رو بررسی علمی این پدیده به منظور برنامه ریزی و مقابله با آن ضروری می باشد. این مقاله به بررسی آثار خشکسالی سال های 1384 تا 1388 بر وضیعت جامعه روستایی شهرستان گرمی پرداخته است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده ها از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را جمعیت روستایی دهستان آزادلو با 24 روستا و خانوار 919 تشکیل می دهد که از بین آن ها 6 روستای بالای 50 خانوار که تأثیر خشکسالی بر آن ها بیشتر بوده به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده است. برای بررسی جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران 270 پرسش نامه به صورت طبقه بندی شده تصادفی در روستاهای نمونه تکمیل شده و برای تجزیه و تحلیل داده های پرسش نامه ای از نرم افزار SPSS استفاده گردیده است. نتایج حاصل از یافته های تحقیق حاکی از آن است که خسارات ناشی از خشکسالی در کاهش درآمد و پس انداز، تغییر در ساختار شغلی روستا، افزایش تمایل به مهاجرت از روستا، کاهش مشارکت و روابط اجتماعی و کاهش دام ها و تولیدات کشاورزی، تأثیر داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1960 - پهنهبندی شدت خشکسالی با استفاده از نمایههای درصد از نرمال (PN) و دهکها (DC) در استان خراسان رضوی
سید محمد عسکریزاده ابوالفضل بهنیافر فاطمه زابل عباسی شراره ملبوسیزندگی بشر در طول تاریخ در سراسر جهان در معرض انواع مخاطرات طبیعی قرار داشته که بخشی از آن ناشی از فعالیتها و فرایندهای زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی از قبیل زلزله، آتشفشان و غیره بوده ولی بخشی از حوادث ناشی از فرایندهای اقلیمی میباشد که شدت و فراوانی این پدیده‌ها تا حد چکیده کاملزندگی بشر در طول تاریخ در سراسر جهان در معرض انواع مخاطرات طبیعی قرار داشته که بخشی از آن ناشی از فعالیتها و فرایندهای زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی از قبیل زلزله، آتشفشان و غیره بوده ولی بخشی از حوادث ناشی از فرایندهای اقلیمی میباشد که شدت و فراوانی این پدیده‌ها تا حدود زیادی به مختصات جغرافیایی محل بستگی دارد از جمله این حوادث می توان به طوفان های سهمگین، خشکسالی، سیل و ... اشاره کردکه در این میان خشکسالی از اهمیت ویژهای برخوردار است خشکسالی حادثه‌ای طبیعی و پدیدهای آرام و مرموز است، که در دهه‌های اخیر در میان حوادث طبیعی که جمعیتهای انسانی را تحت تأثیر قرار داده‌اند فراوانی و خسارات ناشی از خشکسالی بیش از سایر حوادث اقلیمی بوده است. در مقاله پژوهشی حاضر سعی شده است ضمن مطالعه اجمالی روشها و نمایههای ارزیابی شدت خشکسالی، این پدیده از دیدگاه اقلیمی نیز مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از دادههای موجود بارش ماهانه ایستگاههای سینوپتیک استان خراسان رضوی، نقشه پهنهبندی خشکسالی با استفاده از شاخص های درصد از نرمال (PN) و دهکها (DC) تهیه شده و در نهایت کاربرد این دو نمایه در ارزیابی شدت خشکسالی در شهرستانهای استان خراسان رضوی با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1961 - پایش و پهنه بندی خشکسالی در گیلان
مرضیه تاتینا محمود روشنی آتوسا بیگدلیپژوهش حاضر جهت پایش خشکسالی و همچنین بررسی ویژگیهای پدیده فوق در سطح استان گیلان انجام شده است. بدین منظور ابتدا دادههای مورد نیاز برای انجام کار از سازمان آب منطقه ای استان به مدت 30 سال(سال آبی1357 تا شهریور1387) اخذ گردید. برای آنالیز دادههای بارش از روش شاخص استا چکیده کاملپژوهش حاضر جهت پایش خشکسالی و همچنین بررسی ویژگیهای پدیده فوق در سطح استان گیلان انجام شده است. بدین منظور ابتدا دادههای مورد نیاز برای انجام کار از سازمان آب منطقه ای استان به مدت 30 سال(سال آبی1357 تا شهریور1387) اخذ گردید. برای آنالیز دادههای بارش از روش شاخص استاندارد شده بارش(SPI) استفاده شده است. باتوجه به قابلیت این روش در پایش خشکسالی و آنالیز شدت، مدت، فراوانی و سطح درگیر این پدیده، نتایج نشان داد که خشکسالی به طور متناوت و با سیکلهای نسبتاً منظم در منطقه اتفاق میافتد فراوانی وقوع خشکسالی در ایستگاههای مرطوب و خشک با هم متفاوت بوده و فراوانی وقوع خشکسالی در شدت های متوسط و شدید نسبت به ایستگاه های مرطوب بیشتر رخ میدهد. رابطه مدت – فراوانی حاکی از وجود همبستگی معکوس بین دو ویژگی خشکسالی بوده و از تابع لگاریتمی نیز پیروی مینماید. همبستگی مقادیر SPI در 19 ایستگاه مورد مطالعه نشان دهنده هم زمانی وقوع خشکسالی در ایستگاههای مجاور هم است و با افزایش فاصله، میزان آن کاهش مییابد همچنین عدم هم زمانی وقوع خشکسالی بین ایستگاههای مناطق خشک با مرطوب از ضریب همبستگی بسیار پایین آن کاملاً مشهود است. همچنین الگوی مکانی- زمانی خشکسالی بعد از پایش، حاکی از وقوع خشکسالیهای پیوسته و ناپیوسته در محدوده مورد مطالعه است که شرایط بحرانی برای منابع طبیعی و انسانی ایجاد می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1962 - تحلیل کنش های فضای طبیعی ایران در جغرافیای سیاسی آن
علی بلادپس غلامحسین بی باک قربانعلی ذکیجغرافیای سیاسی ایران از نقش آفرینی های عوامل محیط طبیعی(پایدار) تأثیرات زیادی پذیرفته است. فرآیند یکپارچه سازی و وحدت ملی و نیز عقب ماندگی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تحت کنش های درازمدت فضای طبیعی ایران به طور عام و مولفه هایی مانند اقلیم، ناهمواری و وسعت و شکل ایران به ط چکیده کاملجغرافیای سیاسی ایران از نقش آفرینی های عوامل محیط طبیعی(پایدار) تأثیرات زیادی پذیرفته است. فرآیند یکپارچه سازی و وحدت ملی و نیز عقب ماندگی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تحت کنش های درازمدت فضای طبیعی ایران به طور عام و مولفه هایی مانند اقلیم، ناهمواری و وسعت و شکل ایران به طور خاص بوده است. کارکرد این عوامل هم مثبت و سازنده و هم منفی و تخریبی بوده ولی در مجموع نقش تخریبی آن ها بر پیکره جغرافیای سیاسی بیشتر بوده است. تمرکز قدرت در دست حکومت های استبدادی و با منشاء قبیلگی، بی ثباتی اجتماعی و عدم رشد سرمایه داری، تقویت نابرابری ها و عدم تعادل بین نواحی، ناحیه گرایی سیاسی منفی و... مثال هایی از عوامل مخرب محیطی به شماره می آیند. هدف این مقاله شناساندن کارکردهای مثبت و منفی فضای طبیعی ایران برمکان سیاسی ایران با رهیافتی تاریخی تا به امروز است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1963 - سنجش و تحلیل کیفیت زندگی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان مهبان، شهرستان نیک شهر)
فرامرز پریمانی مهدی جعفری عثمان بلوچینواحی روستایی درکشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته به ویژه در مناطق جغرافیایی خشک و دارای محدودیت طبیعی با چالش های عدیده ای در زمینه های منابع تولیدی و کسب درآمد، دستیابی به فرصت های مناسب شغلی، مسکن پایدار، برخورداری از بسیاری از امکانات اساسی و تسهیلات رفاهی چکیده کاملنواحی روستایی درکشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته به ویژه در مناطق جغرافیایی خشک و دارای محدودیت طبیعی با چالش های عدیده ای در زمینه های منابع تولیدی و کسب درآمد، دستیابی به فرصت های مناسب شغلی، مسکن پایدار، برخورداری از بسیاری از امکانات اساسی و تسهیلات رفاهی و همچنین خدمات تفریحی و فراغتی مواجه هستند و از آنجایی که امروزه هدف نهایی برنامه ریزی ها و انواع توسعه، بهبود کیفیت زندگی است، مطالعه و سنجش آن در کلیه اجتماعات انسانی خصوصاً در سکونتگاه های روستایی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و جزو ضرورت های اساسی در فرآیند توسعه پایدار روستایی به حساب می آید. هدف اصلی این تحقیق سنجش کیفیت زندگی(عینی) روستاییان در ابعاد اقتصادی و اجتماعی در دهستان مهبان، شهرستان نیک شهر واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر تکمیل پرسش نامه بوده و برای تحلیل داده ها از نرم افزارSPSSاستفاده شده است. داده های تحقیق از 273 نفر سرپرست خانوار نمونه در روستاهای بالای 20 خانوار بدست آمده است. نتایج بدست آمده نشان می دهند،کیفیت زندگی روستاییان مهبان در ابعاد اقتصادی و اجتماعی از حد متوسط پایین تر است. منابع و امکانات اقتصادی(مالکیت زمین کشاورزی، مالکیت دام، خدمات بیمه کشاورزی و دام، میزان تولیدات کشاورزی، دامی و صنایع دستی)بیشترین تأثیر(1/076) و امکانات و خدمات اساسی(آب شرب لوله کشی،راه دسترسی،مسکن)، کمترین تأثیر(0/538) را بر کیفیت زندگی دارند. همچنین میزان جمعیت روستایی عاملی بسیار تأثیرگذار(1/751)برسطح کیفیت زندگی درمحدوده موردمطالعه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1964 - نقش سازمان های غیر دولتی (NGO) درتوانمندسازی زنان و جوانان روستایی (نمونه: روستای اردوغش)
مجید یاسوریتوانمندسازی و کسب مهارت های بهره برداری بهینه از منابع محلی، ایجاد زمینه های لازم برای مشارکت است. با توجه به نقش محوری زنان در خانواده و برنامه های توسعه جوامع محلی، توانمند سازی زنان یکی از مهمترین اقدامات برنامه های توسعه به شمار ِمی آید. یکی از مهمترین راه های توانم چکیده کاملتوانمندسازی و کسب مهارت های بهره برداری بهینه از منابع محلی، ایجاد زمینه های لازم برای مشارکت است. با توجه به نقش محوری زنان در خانواده و برنامه های توسعه جوامع محلی، توانمند سازی زنان یکی از مهمترین اقدامات برنامه های توسعه به شمار ِمی آید. یکی از مهمترین راه های توانمند سازی زنان روستایی، تشکیل نهادهای محلی (تشکل های غیر دولتی) است. شناخت زمینه های ایجاد و گسترش تشکل های محلی و نقش آن در فرایند توسعه و ترویج روستایی و توانمند سازی به خصوص در بین زنان روستایی با توجه به نقش محوری در اقتصاد خانوار روستایی، از اهداف تحقیق حاضر است. این تحقیق با تأکید بر نظریه توانمند سازی در روستاهای دهستان اردوغش و با تاکید ویژه بر باشگاه کشاورزان جوان به عنوان تنها تشکل فعال منطقه و به صورت میدانی(تکمیل 60 پرسش نامه و مصاحبه با افراد) صورت گرفته است. این تشکل حدود 90 عضو داشته که 40 نفر از آنان را زنان تشکیل می دهد. نتایج تحقیق نشان می دهد که؛ پی گیری برنامه های آموزشی، ایجاد مراکز فعالیت از جمله بسته بندی محصولات باغی، ایجاد گروه های تخصصی در زمینه های اشتغال زایی، فرهنگی، ورزشی و ... منجر به ایجاد توانایی ها و مهارت هایی در بین زنان گردیده است. بعلاوه استفاده مستمر از نیروی کار زنان همراه با مشارکت دادن آنان در عرصه تصمیمگیری و ایجاد زمینه برای مشارک آنان در فعالیت های مختلف باعث بالارفتن آگاهی و توانایی آنان در مسائل مربوط به خود و روستا است. از طرف دیگرعواملی نظیر: عدم اطلاع رسانی مناسب، مشکلات مالی، عدم پشتیبانی کافی دستگاه های ذی ربط و موانع فرهنگی و اجتماعی در کند شدن روند حرکت و پیشرفت برنامه های تشکل مذکور مؤثر بوده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1965 - بررسی امکان استفاده از نقشه واحدهای اراضی به عنوان نقشه واحدهای کاری در تهیه نقشه فرسایش‌های سطحی، شیاری و خندقی به کمک سامانه اطلاعات جغرافیای (GIS)
علی محمدی ترکاشوندامکان استفاده از نقشه واحدهای اراضی به عنوان نقشه واحدهای کاری در تهیه نقشه های چهره های مختلف فرسایش آبی در حوزه پایین دست سد لتیان بررسی شد. نقشه های واقعیت زمینی هر یک از فرسایش های سطحی، شیاری، خندقی و اشکال فرسایش تهیه شد و لایه رقومی هر یک از آنها با لایه واحدهای چکیده کاملامکان استفاده از نقشه واحدهای اراضی به عنوان نقشه واحدهای کاری در تهیه نقشه های چهره های مختلف فرسایش آبی در حوزه پایین دست سد لتیان بررسی شد. نقشه های واقعیت زمینی هر یک از فرسایش های سطحی، شیاری، خندقی و اشکال فرسایش تهیه شد و لایه رقومی هر یک از آنها با لایه واحدهای اراضی قطع داده شد و صحت، خطا و دقت این لایه به عنوان یک مدل در برآورد چهره های فرسایش محاسبه گردید. نتایج نشان داد که صحت نقشه واحدهای اراضی در تهیه نقشه فرسایش های سطحی، شیاری، خندقی و اشکال فرسایش به ترتیب 1/66، 6/66، 0/82 و 0/53 درصد است. این نقشه در تهیه نقشه اشکال فرسایش دارای صحت پایینی است، لذا نمی تواند به عنوان نقشه واحدهای کاری در تهیه نقشه اشکال فرسایش استفاده شود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1966 - تحلیل و ارزیابی خشکسالی هواشناسی در ایستگاه همدیدی گرگان
حسین محمدی محسن سلطانی علی حنفیخشکسالی یکی از مهمترین انواع مخاطرات طبیعی و پدیده آرام و مرموز است که ناشی از فرآیندهای آب و هوایی میباشد. شدت و فراوانی آن تاحدودی به موقعیت جغرافیایی محل بستگی دارد که هر چند سال یک بار در نتیجه کاهش میزان بارندگی اتفاق میافتد. به منظور مطالعه و بررسی خشکسالیهای چکیده کاملخشکسالی یکی از مهمترین انواع مخاطرات طبیعی و پدیده آرام و مرموز است که ناشی از فرآیندهای آب و هوایی میباشد. شدت و فراوانی آن تاحدودی به موقعیت جغرافیایی محل بستگی دارد که هر چند سال یک بار در نتیجه کاهش میزان بارندگی اتفاق میافتد. به منظور مطالعه و بررسی خشکسالیهای ایستگاه سینوپتیک گرگان، دادههای بارندگی دوره آماری(2005-1976) از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید و بعد از بررسیهای اولیه و آزمون نرمال بودن دادهها با استفاده از شاخصهای توزیع استاندارد، درصد نرمال و دهکها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، به‌طوری که خشکسالیهای ضعیف، متوسط و روند آن برای ایستگاه گرگان استخراج شد. نتایج بهدست آمده نشان داد که بر این اساس دهه (95-85) خشکترین دهه در دوره آماری بوده و سال1990 با توجه به شاخصهای مورد استفاده، شدیدترین میزان خشکسالی را دارا بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1967 - پیامدهای اقتصادی خشکسالی های دوره 85-1375 بر نواحی روستایی دهستان شاندیز شهرستان مشهد
هادی قنبرزاده ابوالفضل بهنیافربه طور کلی خشکسالی سال های 85-1375 اثرات اقتصادی و اجتماعی نسبتاً وسیعی در نواحی روستایی به ویژه به دلیل کمبود منابع آب ، کاهش سطح زیرکشت ، کاهش راندمان محصول و تلفات دامی داشته است .دهستان شاندیز با وسعت 337.85 کیلومترمربع به عنوان منطقه نمونه گردشگری در پایکوه های بین چکیده کاملبه طور کلی خشکسالی سال های 85-1375 اثرات اقتصادی و اجتماعی نسبتاً وسیعی در نواحی روستایی به ویژه به دلیل کمبود منابع آب ، کاهش سطح زیرکشت ، کاهش راندمان محصول و تلفات دامی داشته است .دهستان شاندیز با وسعت 337.85 کیلومترمربع به عنوان منطقه نمونه گردشگری در پایکوه های بینالود یکی از مراکز عمده فعالیت های باغداری ، زراعی و تولید مواد لبنی در حومه کلان شهر مشهد محسوب می شود . در سالهای اخیر خشکسالی در منطقه مورد مطالعه خسارات زیادی به بار آورده است . بروز خشکسالی در طی سال های 85-1375 که از طریق پایش خشکسالی در این محدوده به اثبات رسیده است ، بیش از 50% چشمه ها خشک شده و با کاهش منابع آب سطحی و زیرزمینی خسارات زیادی به بخش باغداری ، زراعت و دامداری وارد آورده است . با بررسی های به عمل آمده از منطقه مشخص گردید که در برخی از سالها خشکسالی های شدید تا متوسط به ویژه در آبادی های پایین دست دهستان پیامدهای اقتصادی جبران ناپذیری را به دنبال داشته است . به طوری که 64.9 درصد سطح زیر کشت باغات طی دهه خشکسالی نسبت به سال 1375 کاهش یافته است وسه روستای غسالخانه ، قرقی و معاون طی این دوره خالی از سکنه گردیدند . تغییرات سطح زیرکشت آبی طی دوره خشکسالی در روستاهای نمونه 3/624- هکتار بوده است . اراضی روستاهای پایین دست دهستان شاندیز که قبل از دهه خشکسالی تحت کشت محصولات سیر و پیاز بوده اند ، در اواخر دهه خشکسالی کاملاً لم یزرع شده و کشاورزان به سوی فعالیت های مبل سازی و غیر کشاورزی روی آورده اند . در این پژوهش با استفاده از چهار شاخص اقتصادی ، آثار و پیامدهای اقتصادی خشکسالی منطقه بررسی گردید . اهداف کلی مقاله حاضر عبارتند از ، آشکارسازی پایش خشکسالی طی دوره 85 – 1375 درمنطقه مورد مطالعه و آثار وپیامدهای اقتصادی خشکسالی ها بر نواحی روستایی دهستان شاندیز . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1968 - Effect of Paclobutrazol on Some Morphological and Physiological Characteristics of Petunia under Drought Stress
Niusha Hatamifar Ramin Babadaei SamaniThis experiment was conducted to investigate the effect of paclobutrazol as an anti-gibberellin on some morpho-physiological characteristics of Petunia × grandiflora ‘Bravo Blue’, and determine the optimum concentration of paclobutrazol for drought res چکیده کاملThis experiment was conducted to investigate the effect of paclobutrazol as an anti-gibberellin on some morpho-physiological characteristics of Petunia × grandiflora ‘Bravo Blue’, and determine the optimum concentration of paclobutrazol for drought resistance in this plant. The experiment was carried out as factorial based on completely randomized design with three replications in greenhouse. The studied factors were included paclobutrazol in four levels (0, 25, 50 and 75 mg a.i. l-1) and drought stress in three levels (irrigation when soil moisture reached 90 %, 75 % and 50 % of field capacity). Results showed that the application of paclobutrazol had increased the number of flowers, aerial part dry weight and number of lateral branches, and the application of this substance decreased the plant height, root dry weight and amount of carotenoids. While, paclobutrazol did not have significant effect on the electrolyte leakage, main branch number and leaf area of petunia. Also, the results showed that drought stress increased the number of flowers per plant, and reduced the content of chlorophyll, carotenoids, flower diameter, shoot and root dry weight and leaf area of petunia. Application of 75 mg a.i. l-1 paclobutrazol had the greatest effect on height controlling of petunia plant under drought stress. Carotenoids and chlorophyll content was increased by increasing the paclobutrazol concentration under 50% of field capacity. Generally, the results indicated that the application of paclobutrazol under severe drought stress could prevent chlorophyll and carotenoids decline, and had partially been effective in overcoming adverse effects of drought stress. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1969 - The Effect of <i>Trichoderma</i> Isolates on Morpho-Physiological Changes of <i>Polianthes tuberose</i> Under Drought Stress Conditions
Hamidreza Zekavati Mahmoud Shoor Hamid Rohani Seyyed Fazel Fazeli Kakhki Ebrahim Ganji MoghadamIn order to evaluate the effect of different Trichoderma isolates on reducing the effects of drought stress on Polianthes tuberose flower, two factorial experiments were carried out based on a completely randomized design with three replications. In the first and second چکیده کاملIn order to evaluate the effect of different Trichoderma isolates on reducing the effects of drought stress on Polianthes tuberose flower, two factorial experiments were carried out based on a completely randomized design with three replications. In the first and second experiments, the first factors were Bi and 65 isolates of Trichoderma harzianum at three levels (0, 10, 20% v/v) and the second factor in both experiments was three levels of drought stress (25, 50, 100% field capacity). The results showed that both isolates increased biomass fresh and dry weights and root dry weight of Polianthes tuberosa plants exposed to stress conditions. Biomass fresh weight was increased by 4 g at 25% stress level by the isolate Bi and 14 g by the isolate 65, indicating the growth of this flower in the presence of Trichoderma fungus. The amount of proline in the treatment of isolate 65 at 20% stress level was increased compared to other levels of the fungus at 25 and 50% stress levels. Relative water content and leaf green area were enhanced when the two fungal isolates were applied under increasing stress levels. In general, it seems that the isolates Bi and 65 of Trichoderma harzianum have different effects under drought stress conditions. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1970 - Effect of Light Combination and Timing of Supplemental Lighting on Growth Characteristics and Flowering of Pansy (<i>Viola × wittrockiana</i> Rose)
Azadeh Rashidi Ali Tehranifar Hossein NematiThe goal of this study was to examine how different light combinations and timing of supplemental lighting affect the vegetative and reproductive responses of pansy (Viola × wittrockiana Rose). The present study was designed as a factorial experiment based on a co چکیده کاملThe goal of this study was to examine how different light combinations and timing of supplemental lighting affect the vegetative and reproductive responses of pansy (Viola × wittrockiana Rose). The present study was designed as a factorial experiment based on a completely randomized block design with three replications and two factors of timing of supplemental lighting (night-interruption and day-extension) and light combination treatments consisting of different proportion of blue (B, 467 nm) and red (R, 625 nm) light with high pressure sodium lamp (HPS) serving as control. The light combination treatments (65 mmol m-2 s-1) included 100% R, 85% R: 15% B, 70% R: 30% B, and HPS. Our results showed that the plants exposed to 85% R: 15% B had the highest foliage fresh and dry weights (2.06 g and 0.23 g), stem diameter (1.42 mm), leaf area (44.72 cm2), and leaf number (16.5), and plants exposed to 100% R had the highest root fresh and dry weights (1.63 g and 0.39 g) and height (6.17 cm), respectively. The results showed a significant interaction between light combination and the timing of supplemental lighting on Chl a, Chl b, Chl total, and carotenoids contents and flowering time. Night-interruption supplemental lighting in exposure to 85% R: 15% B led to the highest Chl a (0.86 mg g-1 FW), Chl b (0.52 mg g-1 FW) and Chl total (1.51 mg g-1 FW) contents. The highest carotenoids content (0.69 mg FW) was obtained from night-interruption supplemental lighting under 70% R: 30% B. Night-interruption supplemental lighting was related to the shortest time to flowering (56 days after seed sowing), but it did not differ significantly from day-extension supplemental lighting under 70% R: 30% B. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1971 - Application of Superabsorbent and Mulch on Some Traits of African Marigold (<i>Tagetes erecta</i>) under Irrigation Intervals
Haidar Al-Obaidy Zahra Karimian Leila samiei Ali TehranifarWater scarcity is an important obstacle to the development and expansion of the urban landscape in the arid and semi-arid regions of the world. Nowadays, organic and artificial materials can be used to reduce water consumption without impairing the quality and quantity چکیده کاملWater scarcity is an important obstacle to the development and expansion of the urban landscape in the arid and semi-arid regions of the world. Nowadays, organic and artificial materials can be used to reduce water consumption without impairing the quality and quantity of urban landscape. In order to study the effect of mulch type on reducing irrigation interval for a popular seasonal plant in the Middle East, African marigold, an experiment was carried out in Mashhad, Iran during 2016-2017 in which two treatments were applied including mulch type (typical soil as control, palm fiber mulch, plastic mulch, and superabsorbent) and irrigation intervals (3, 6 and 9 days). Some morphological, biological, physiological and biochemical traits were evaluated. Results indicated that the superabsorbent could significantly increase most recorded traits. The palm fiber mulch also improved plant height, flower number, and dry shoot weight. In most traits, the 3-day irrigation interval indicated a significant increase versus the 6- and 9-day intervals, but plant height, flower number, and photosynthetic rate did not differ significantly between the 3-day and 9-day irrigation intervals. The findings show that superabsorbent and at the next level, palm fiber mulch with 9-day irrigation intervals can be suggested for African marigold in the arid and semi-arid climates. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1972 - A Preliminary Experiment on <i>Agrobacterium tumefaciens</i>-Mediated Transformation of the <i>P5CS1</i> GENE in Tall Fescue
Mostafa K. Sarmast Hassan Salehi Mehrnaz ZareiAbiotic stress conditions can be imposed on plants through either poor water quality or adverse climate condition. These types of stress affect plant growth and development throughout their life cycle. Plants that are tolerant to drought are therefore valuable, and turf چکیده کاملAbiotic stress conditions can be imposed on plants through either poor water quality or adverse climate condition. These types of stress affect plant growth and development throughout their life cycle. Plants that are tolerant to drought are therefore valuable, and turf grasses have the potential to grow tolerant. Turf grasses provide ground cover and offer multiple benefits, from their aesthetic value which affects our daily lives to their preservation of land against erosion. The objectives of the present work were to find the ideal media for callus induction and regeneration followed by overexpressing the P5CS1 gene encoding proline for improving drought stress resistance in Festuca arundinacea Schreb. The husks of tall fescue seeds were removed and the seeds were then sliced longitudinally. The result of this treatment showed a greater callus induction efficiency in comparison with intact seeds in the culture media. In addition, an increase in regeneration efficiency was observed in media supplemented with 2,4-D along with BAP. The average of G418‒resistant calli obtained in the experiment was around 10%. The heterologous transformation of P5CS1 in F. arundinacea background was confirmed by PCR and the transient Gus assay. More than 90% of calli expressed the uida gene which can most probably convey resistance to drought stress. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1973 - The Effects of Regulated Deficit Irrigation in Growth Response to <i>Büchloe dactyloides</i> (Bowie and Cody) Compared with <i>Festuca arundinacea</i>
Milad Akbarzadeh Ali Tehranifar Behdad Alizadeh Hossein AnsariNow days, turf management has encountered with water deficit, mostly due to low precipitation also industrial, agricultural and household demand and consumption. So, the objective of this project was to identify drought tolerance of warm and cool season turfgrass cultiv چکیده کاملNow days, turf management has encountered with water deficit, mostly due to low precipitation also industrial, agricultural and household demand and consumption. So, the objective of this project was to identify drought tolerance of warm and cool season turfgrass cultivars to different levels of regulated-deficit irrigation. The field experiment was set out in a split-plot based on completely randomized experimental design with three replications at the experimental farm of the Department of Horticultural Science‚ Agricultural College‚ Ferdowsi University of Mashhad‚ Mashhad‚ Iran. Water treatments (40‚ 70‚ 100 percentages of regulated deficit irrigation) (RDI) were considered as main plot and turf grass types as subplots. Irrigation value was according to daily reference of evapotranspiration (ETO). In all measured traits, Bowie and Cody genotypes of buffalograss showed better response as compare to fescue genotype. There was significant difference in turf quality traits of turfgrass (such as color, texture and quality after clipping) dealt with different level of drought stress. Cody has shown the lowest quality for color index. Whereas, the finer leaves have recorded in Cody and Bowie, but not significantly to each other. However tall fescue represented the rough leaves among others. Boffalograss cultivars preserved more relative water content (RWC) in contrast to that of fescue. Results suggested that buffalograss cultivars likely can cope with severe drought stress so as to maintain its morphological quality and also is able to justify its physiological traits under severe water stress. The research results indicated that buffalograss cultivars need lower levels of irrigation compare to tall fescue. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1974 - Investigating Growth of <i>Frankenia thymifolia</i> as a Cover Plant During Drought Stress in Different Growth Media and Irrigation Periods
Mohsen Majidi Ali Mohammadi Torkashvand Raheleh EbrahimiThere are some plants can replace grass among cover plants. Cover plants are obvious solution of problem in these places that the most important plant is Frankinia and Lisimakia etc. The aim of this study is to use organic wastes, biological fertilizers and moisture sup چکیده کاملThere are some plants can replace grass among cover plants. Cover plants are obvious solution of problem in these places that the most important plant is Frankinia and Lisimakia etc. The aim of this study is to use organic wastes, biological fertilizers and moisture super absorbents in the growth media of Frankinia to increase water holding capacity, delay in permanent wilting point and drought stress control. The experiment was carried out during drought stress out of greenhouse in open space in 2017. A factorial experiment based on Randomized Completely Block Design with two factors was conducted. First factor was three periods of irrigation in 2 and 4 days and one week, second factor was different growth media including: 1.90% soil+10% manue, 2. 70% soil, 15% manure+ 15% vermicompost, 3.70% soil, 15% manure+ 15% vermicompost + 1 g/kg stockosorb (super absorbent), 4.50% soil, 25% manure+ 25% vermicompost and 5. 50% soil, 25% manure+ 25% vermicompost + 1 g/kg super absorbent. Rooted transplants of Frankinia in pots (diameter 12 cm and height 15 cm) were planted in boxes 30×30 cm numbered 6 every box. Morphological traits including longest branch, total number of lateral branches, dry and fresh weight of shoot, prolin, leaf relative water and the concentration of K, P, Fe and Zn in shoot and uptake of these nutrients by shoot, were measured. The growth media were analyzed for pH, EC, organic carbon, total nitrogen, C/N ratio and P and K available. Results showed the mixture 50-50 of soil and organic compounds (composted manure and vermicompost) is used as the growth medium. Using one g/kg superabsorbent in cited medium in compared with control medium (irrigation period 2 days), can increase irrigation period to one week. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1975 - Study of Morphological and Biochemical Traits of Marigold as Influenced by Phosphorous Biofertilizer and Zinc
Farzad Jalali Davood NaderiThe application of biofertilizers constitutes one of the main components of nutrient management with a fundamental role in sustainable agriculture and the improvement of plant qualitative traits. The present research assessed the effect of various treatments of phosphat چکیده کاملThe application of biofertilizers constitutes one of the main components of nutrient management with a fundamental role in sustainable agriculture and the improvement of plant qualitative traits. The present research assessed the effect of various treatments of phosphate solubilizing bacteria including Pantoea agglomeransstrain P5 and Pseudomonas putida strain P13 (seed inoculation, the application of biofertilizer 2, 4 and 6 weeks after plant emergence, and no inoculation of seeds as control treatment) and the foliar application of ZnSO4 (at 0, 1, 2, and 3 gL-1 rates) on morphological and biochemical traits of marigolds. It was found that the highest plant height and flower fresh weight belonged to plants whose seeds were inoculated with biofertilizer and were fertilized with 2 g L-1 ZnSO4 and also, in plants treated with biofertilizer 2 weeks after plant emergence and fertilized with 1 and 2 g L-1 ZnSO4. Also, the highest flower dry weight and anthocyanin content were obtained from the treatments of biofertilizer 2 and 4 weeks after plant emergence supplemented with 1 and 2 gL-1 ZnSO4. The highest P content was seen in the treatments of biofertilizer 4 and 6 weeks after plant emergence × 2 and 1 gL-1 ZnSO4. In addition, the highest Zn content was obtained from biofertilizer application 6 weeks after plant emergence and in plants fertilized with 3 gL-1 ZnSO4. In contrast, the lowest amount of most parameters was observed at different levels of biofertilizer application without the use of ZnSO4 and with the use of 3 gL-1 ZnSO4. Therefore, the foliar application of ZnSO4 and the soil application of phosphate solubilizing fertilizers can influence the biochemical and morphological traits of marigolds. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1976 - Evaluation of Different Growing Media and Nitrogen Fertilizer on Some Morphological Traits in <i>Spathiphyllum wallisii</i> L.
Seyyed Fazel Fazeli Kakhki Ali Reza Sharifian Nasser BeikzadehIn order to evaluate different growing media and nitrogen fertilizer (urea) on some morphological traits of Spathiphyllum, an experiment was carried out in a split-plot arrangement based on a completely randomized block design in three replications in greenhouse conditi چکیده کاملIn order to evaluate different growing media and nitrogen fertilizer (urea) on some morphological traits of Spathiphyllum, an experiment was carried out in a split-plot arrangement based on a completely randomized block design in three replications in greenhouse conditions in 2018. The main plot was assigned to different growing media including T1: leaf-mold, T2: vermicompost, and T3: a mixed growing medium (peat moss 20% + cocopeat 50% + perlite 30%) and the subplot was assigned to urea fertilizer at different rates of 0, 1, 2, 3 and 4 g/L. Results showed that the mixed growing medium plus 2 g/L urea fertilizer had significant positive effects on all traits. According to the results for the interaction effects, the highest shoot fresh weight (26.5 g/plant), shoot dry weight (3.75 g/plant), root fresh weight (35.5 g/plant), root dry weight (4.87 g/plant), length petiole (55.1 cm), and leaf number (12.1) were obtained from the mixed growing medium plus 2 g/L urea fertilizer, while the traits were the least in all studied growing media plus 0 g/L urea fertilizer. The increase in the urea fertilizer from 0 to 2 g/L increased shoot dry weight and petiole length while the urea fertilizer at the rates of 3 and 4 g/L decreased them. The growing media with an EC of 2 dS/m, high porosity, and high water holding capacity can have significant effects on improving morphologic traits of Spathiphyllum plants. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1977 - Life-History of the Predatory Mite <i>Amblyseius swirskii</i> (Athias-Henriot) (Acari: Phytoseiidae) on <i>Tetranychus urticae</i> Koch (Acari: Tetranychidae), <i>Carpoglyphus lactis</i> Linnaeus (Acari: Carpoglyphidae) and <i>Trialeurodes vaporariorum</i> (Westwood) (Hemiptera: Aleyrodidae)
Asghar Hosseininia Mohamad Khanjani Mahdieh Asadi Jalal SoltaniThe predatory mite Amblyseius swirskii Athias-Henriot is one of the most common biological-control agent of different mites and insect pests, such as two-spotted spider mite and greenhouse whitefly. To evaluate A. swirskii potential role in controlling three pest specie چکیده کاملThe predatory mite Amblyseius swirskii Athias-Henriot is one of the most common biological-control agent of different mites and insect pests, such as two-spotted spider mite and greenhouse whitefly. To evaluate A. swirskii potential role in controlling three pest species, the present survey investigated the life history of this predatory mitewhen fed on eggs of Tetranychus urticae, Trialeurodes vaporariorum and Carpoglyphus lactis under laboratory conditions (25 ± 1°C, 70 ± 5% RH and 16L: 8D). Results showed that the predator mite is able to feed and complete its development on the above mentioned pest species. The predator displays particularly high capacity for population growth when fed on T. urticae and C. lactis, therefore it be able to provide an effective control of these pests in the gardens and the greenhouses. When T. vaporariorum was fed, significantly, increase in development and pre-oviposition times, and a reduction in oviposition period and fecundity were observed. In addition, the estimated life table parameters of A. swirskii including r, λ and R0 significantly descended when the predator fed on the whitefly. Our results showed that this predatory mite has an effective ability as an effective biological control agent for T. urticae, C. lactis and T. vaporariorum in greenhouse. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1978 - Development of Graft Union Formation and Histological Observations in Cactus Influenced by Benzyladenine, Grafting Method and Rootstock
Najme Kamalzade Seied Mehdi Miri Noushin GhazijahaniAttractive and colorful cultivars of cactus have been developed that are mainly propagated by grafting. The aim of this study was to determine histological events during graft union formation in Gymnocalycium cactus influenced by BA (Benzyladenine) application, grafting چکیده کاملAttractive and colorful cultivars of cactus have been developed that are mainly propagated by grafting. The aim of this study was to determine histological events during graft union formation in Gymnocalycium cactus influenced by BA (Benzyladenine) application, grafting method and rootstock. The basal end of the scions and the top end of the rootstocks were first dipped into BA solution at concentrations of 0, 100 and 500 mg L-1 for 10 s, before being grafted on Lemaireocereus marginatus and Myrtillocactus geometrizans rootstocks using horizontal or wedge techniques. Longitudinal sections of the graft union were taken weekly to observe the developmental process of graft formation. The rootstocks did not have a significant effect on grafting success and scion growth, while horizontally grafted Gymnocalycium showed better grafting success rate. The grafting rate and scion growth were enhanced by application of BA compared with the control. The best results were obtained from treating the graft cut-surfaces of both scions and rootstocks with 100 mg L-1 BA. Histological observations showed that the graft union process involved development of a thin necrotic layer, callus formation at the graft interface, cambium differentiation and initiation of new vascular elements, developing the new vascular tissue, and connection of scion and rootstock vascular bundles. BA stimulated rapid proliferation of callus between the scion and rootstock as well as differentiation of vascular elements. We suggest the horizontal graft and application of BA (100 mg L-1) on the cut surfaces of both scion and rootstock as an easy and reliable method for successful graft union in Gymnocalycium cactus, which may have potential use in the commercial production of other cactus species as well. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1979 - The Improvement of Postharvest Longevity of Cut <i>Alstroemeria</i> ‘Konst Coco’ Flowers by a Combination of Mechanical and Chemical Methods
Mehdi Hakimi Asl Ahmadreza BerimavandiThe interactive effect of mechanical methods (stem-end splitting) and chemical methods (silver nanoparticles) was studied on the vase life and biochemical characteristics of cut Alstroemeria cv. ‘Konst Coco’ flowers in a factorial experiment based on a compl چکیده کاملThe interactive effect of mechanical methods (stem-end splitting) and chemical methods (silver nanoparticles) was studied on the vase life and biochemical characteristics of cut Alstroemeria cv. ‘Konst Coco’ flowers in a factorial experiment based on a completely randomized design with 10 treatments, 3 replications, 30 plots, and 150 flowers. The experimental treatments included longitudinal stem-end split at two levels (no split and a 5 cm split) and silver nanoparticles (SNP) at five levels (0, 5, 10, 20, and 30 mg L-1). The results showed that the interaction of the experimental treatments was statistically significant for all recorded traits. Based on the results, the longest vase life (13.88 days) was obtained from the application of “5 cm split × 20 mg L-1 SNP”, showing a 6.83 day increase versus the control. The treatment of “5 cm split × 20 mg L-1 SNP” recorded the highest water uptake (2.03 ml g-1 F.W.), dry matter (14.11%), total chlorophyll (2.432 mg g-1 F.W.), and petal carotenoid (2.307 µg g-1 F.W.) and the lowest fresh weight loss (1.34 g), stem-end and vase solution bacteria (3 Log10 CFU mL-1), ethylene synthesis (0.807 nl l-1 h-1 g-1 F.W.), electrolyte leakage (6.04 %), MDA (12.53 nmol g-1 F.W. min-1), SOD activity (12.64 IU g-1 F.W. min-1), and POD activity (0.009 nmol g-1 F.W. min-1), so it was the best treatment in preserving vase life and biochemical properties of the cut Alstroemeria ‘Konst Coco’ flowers. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1980 - Evaluation of the Effects of 1-MCP (1-Methylcyclopropene) on Morphophysiological Indexes and Display Life of <i>Primula sinensis</i> L.
Elmira Ghassemzadeh Neda Nekoyar Mahmoud Ghasemnejad Zakieh SafaThe effects of 1-MCP on some morphophysiological traits and display life of primrose were investigated in a factorial experiment based on a completely randomized design composed of two factors including 1-MCP at six levels (0, 50, 75, 100, 150, and 200 nl l-1) applied i چکیده کاملThe effects of 1-MCP on some morphophysiological traits and display life of primrose were investigated in a factorial experiment based on a completely randomized design composed of two factors including 1-MCP at six levels (0, 50, 75, 100, 150, and 200 nl l-1) applied in three periods (18, 21, and 24 hours) in three replications, amounting to 54 experimental plots and 270 primrose plants. The experiment was conducted in the post-harvest room of the Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Rasht Branch with an ambient temperature of 20 ± 2°C, relative humidity of 60 to 70%, a light intensity of 15 to 20 μmol s-1 m-2, and a day length of 12 hours. In this study, ethylene production, dry matter percentage, display life of primrose, protein content in the petals, chlorophyll a and b indices, total chlorophyll, and the ratio of open florets to closed florets were measured. The results of the analysis of variance showed that the effect of duration was significant only on ethylene production and the amount of petal protein, but the concentration of 1- MCP was significant on all traits except for the display life. The interactive effect of duration and concentration of 1-MCP was statistically significant on the display life at the 5% level so that the T3C5 treatment (24 hours + 150 nl l-1 1-MCP) increased the display life by 1.2 days compared to the control. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1981 - The Effect of Ascorbic Acid Foliar Application on the Ecophysiological Characteristics of <i>Catharanthus roseus</i> L. Under Water Deficit Stress
Ali HosseiniWater is one of the most important environmental factors that regulate plant growth and development, and water deficit is considered the most important restricted factor for plant products, in that several chemical materials have been used to reduce the harmful effects چکیده کاملWater is one of the most important environmental factors that regulate plant growth and development, and water deficit is considered the most important restricted factor for plant products, in that several chemical materials have been used to reduce the harmful effects of water deficit. One of these compounds is ascorbic acid and it has antioxidant effects in plants. For this purpose, a factorial pot experiment in the form of a completely randomized design with three replications was conducted to investigate the effect of water deficit on the morphological and physiological characteristics of Catharanthus roseus (Cape periwinkle) under ascorbic acid foliar spraying in 2019. The test factors include: Drought stress (I) at 4 levels based on field capacity (FC): 1) Control (no stress) (I1) Irrigation at 100% FC, 2) Mild stress (I2) Irrigation at 75% FC; 3) Medium stress (I3) Irrigation at 50% FC; and 4) Severe stress (I4) Irrigation at 25% FC; foliar application of ascorbic acid was at 4 levels: 0, 25, 50, 100 mM. The seeds of C. roseus were sown in a 50% field soil +30% peat + 20% perlite substrate. The obtained results showed that the concentration of chlorophyll a and carotenoids, leaf soluble sugar, proline amount and catalase enzyme activity increased with increasing severity of water deficit, but the morphological characteristics of root weight and total biomass decreased. Application levels of ascorbic acid led to the improvement of the measured traits, and in most of the traits, the 50 mM level was significantly superior to other levels. According to the obtained results, it is recommended to use ascorbic acid to improve the growth of plants such as C. roseus under drought stress. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1982 - Evaluation of Potassium Silicate Applying to Reduce Adverse Effects of Salinity on Marigold Plant (<i>Tagetes erecta</i> L. ‘Nana’)
Abolfazl Babapour Chalki Mahmoud Shoor Seyyed Fazel Fazeli Kakhki Bhram AbediIn order to evaluation of mitigation effect on salinity stress on the morphological and biochemical properties of ornamental marigold plant (Tagetes erecta L. Nana), an experimental was carried out in factorial arrangement base on randomized complete block design in thr چکیده کاملIn order to evaluation of mitigation effect on salinity stress on the morphological and biochemical properties of ornamental marigold plant (Tagetes erecta L. Nana), an experimental was carried out in factorial arrangement base on randomized complete block design in three replications at Khorasan Razavi Agriculture Research and Education Center in 2018. The first factor was four salinities (0, 4, 8, 12 dS m-1) and the second factor was potassium silicate (PS) at three levels (0, 100 and 150 ppm). The results showed that the highest plant height was obtained at zero salinity with application 100 ppm PS. The highest shoot dry weight was recorded at salinity of 8 dS m-1 with 150 ppm PS. The highest amount of leaf potassium was observed at salinity of 12 dS m-1 with using of 100 ppm PS and the highest amount of root potassium was obtained at 4 dS m-1 salinity treatment with 100 ppm PS. The results was also showed that in marigold plant at high salinity (more than 8 dS m-1), potassium silicate composition could not have a favorable effect on plant growth. The use of PS in salinity of 12 dS m-1 was able to reduce the concentration of sodium in leaf tissues and increase the amount of potassium, although the amount of potassium increase was higher in low salinities. In general, the use of potassium silicate can be considered as a supplement in plant nutrition at low salinities. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1983 - Investigating the Adjustment of Soil Drought Stress with Potassium in Different Levels of Potash Fertilizers (Case Study: <i>Zinnia</i>)
Maryam Marashi Bahareh YarahmadiOne of the important issues in sustainable agricultural management is the proper yeid of the agricultural products under environmental stress conditions. Naturally, in the dry country of Iran, lack of moisture is one of the main challenges of agriculture. Proper plant n چکیده کاملOne of the important issues in sustainable agricultural management is the proper yeid of the agricultural products under environmental stress conditions. Naturally, in the dry country of Iran, lack of moisture is one of the main challenges of agriculture. Proper plant nutrition can moderate the effects of drought stress. To investigate the effects of drought stress on plant yield, Zinnia was used as a test plant. For this purpose, the growth of Zinnia plant in response to drought stress at different levels of potassium fertilization was investigated in a factorial experiment based on a randomized completely block design with two factors. The first factor: Three periods of irrigation including 2 days, 4 days, one week and the second factor: Four levels of potassium fertilizer including: 1) Use of potash fertilizer as base, 2) Use of potash fertilizer as base and during the growth period, 3) Use of potassium fertilizer as a base and during the growth period + 2 times foliar spraying, 4) Using potash fertilizer as base and during the growth period + 4 times foliar spraying. The cultivation medium was used in a 2:1 ratio of soil and manure in each pot. After the end of the growth period, the vegetative indicators include fresh and dry weight of aerial organs (shoot), plant height, number of lateral branches, number of flowers, flower weight, length of the longest branch were measured. The highest growth indices were: Fresh and dry shoot weight in treatment 4 and 2 days irrigation equal 2.36 and 0.33 g, respectively; plant height in treatment 4 and 2 days irrigation; the number of lateral branches in treatment 4 and 2 days irrigation equal 8; and the length of the longest branch in treatment 4 and 2 days irrigation equal 9 cm. The growth conditions in the fertilizer treatments were better than the control and this shows that potassium has increased the resistance of the plant to drought stress. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1984 - Relationship between Physico-Chemical Soil Properties and Drying of Coniferous Trees in the South of Tehran and Alborz by Multiple Linear Regression Models
Afsoon Ahmadipour Ali Mohammadi Torkashvand Abbas Ahmadi Raheleh EbrahimiIn recent years, as a result of environmental stress, a large number of pine trees in parks and forestry in Tehran and Alborz provinces have dried up, that has conditions provided for contamination by secondary pests such as pine bark beetles (Orthotomicus erosus). In o چکیده کاملIn recent years, as a result of environmental stress, a large number of pine trees in parks and forestry in Tehran and Alborz provinces have dried up, that has conditions provided for contamination by secondary pests such as pine bark beetles (Orthotomicus erosus). In one hundred pine growing locations, three trees were randomly selected in each location, and in these locations, the average percentage of trees canopy dryness (three trees), the percentage of soil area under the trees canopy and the number of irrigations during in growing season (spring and summer) were measured; and thus the soils were sampled from the root activity zone at two depths of 0-30 and 30-60 cm. The percentage of coarse particles (> 2 mm) was measured in the soil samples after being dried in the vicinity of air, pounded and passed through a 2 mm sieve. In each soil sample, soil texture (percentage of sand, silt and clay particles), soil pH, electrical conductivity (ECe), equivalent calcium carbonate (CCE), organic matter and available concentration of sodium, potassium and phosphorus elements were measured. At a depth of 30-60 cm (subsurface soil), a soil sample was taken with a cylinder in order to measure the bulk density and soil porosity. Regression analysis was carried out using three methods: Enter, stepwise by backward and forward with 15 series of variables as input variables to estimate or predict the percentage of pine drying (dryness of tree canopy). In total, the forward stepwise regression model, with R2=0.757 and RMSE=15.02% error, the most suitable model is the most appropriate model for assessing the percentage of tree drying, with two variables, the percentage of subsurface sand of the soil (30-60 cm) and coarse material (> 2 mm) of soil surface depth (0-30 cm), a more suitable model was recognized. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1985 - Improvement Postharvest Quality of Cut Alstroemeria (<i>Alstroemeria hybrida<i>) by Stem-End Splitting and Ethanol
Nastaran Sadeghi Hafshejani Davood HashemabadiFor the improvement the postharvest longevity of cut alstroemeria (Alstroemeria hybrida L.), a factorial experiment was carried out based on RCD with 2 factors of stem end splitting at two levels (5 cm splitting and without splitting) and ethanol at five levels (0, 1, 2 چکیده کاملFor the improvement the postharvest longevity of cut alstroemeria (Alstroemeria hybrida L.), a factorial experiment was carried out based on RCD with 2 factors of stem end splitting at two levels (5 cm splitting and without splitting) and ethanol at five levels (0, 1, 2, 4 and 6%), 10 treatments, 3 replications and 30 plots. In this experiment, the estimated traits included vase life, water absorbtion, fresh weight, dry matter percent, ethylene, petal anthocyanin, electrolyte leakage and lipid peroxidation (MDA). ANOVA showed significant differences among treatments for vase life, water absorbtion, dry matter percent and electrolyte leakage at the 5% probability level and for other traits at the 1% probability level. Results showed that different treatments improved vase life as compared to control and maximum vase life of 19.77 days was achieved under the treatment of ethanol 1% + with 5 cm splitting compared to control (11.09 days). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1986 - Evaluation of the Mechanical Strength of Gerbera Flower Stem in Response to Silicon and Salicylic Acid Application
Mesbah Babalar Behzad Edrisi Roohangiz NaderiStem and peduncle bending by the weight of the flower is one of the main postharvest problems in gerbera (Gerbera jamesonii Bolus.) and sometimes caused stem crushing or water loss. In this research, silicon and salicylic acid were applied to enhance the mechanical stre چکیده کاملStem and peduncle bending by the weight of the flower is one of the main postharvest problems in gerbera (Gerbera jamesonii Bolus.) and sometimes caused stem crushing or water loss. In this research, silicon and salicylic acid were applied to enhance the mechanical strength of inflorescence stem, and the results revealed that stem curving was decreased by silicon and salicylic acid treatments. Shear strength and lignin content were increased by SA treatments at both upper and lower parts of the stem. It seems that lignin content was associated with shear strength at upper part of stem. Additionally, silicon content of flower stem was significantly increased under silicon application and mechanical strength of the lower part of stem has correlation with silicon content in stem tissue. These results suggested that silicon and salicylic acid application could enhance the mechanical strength of inflorescence stem and improve the cut flower quality in gerbera. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1987 - اثر سویه‌های قارچ مایکوریزا و کود فسفره ﺑﺮ صفات رشدی و ﻋﻤﻠﻜﺮد دانه گندم (Triticum aestivum L.)
حسین حمیدی1و2 سیدکیوان مرعشی2به منظور بررسی اثر سویه های قارچ مایکوریزا و کود فسفره بر صفات رشدی و عملکرد دانه گندم، این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1395-1394 انجام گرفت. فاکتور اول شامل کاربرد سویه‌های قارچ مایکوریزا بصورت عدم استفاده از قارچ ( شاهد)، چکیده کاملبه منظور بررسی اثر سویه های قارچ مایکوریزا و کود فسفره بر صفات رشدی و عملکرد دانه گندم، این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1395-1394 انجام گرفت. فاکتور اول شامل کاربرد سویه‌های قارچ مایکوریزا بصورت عدم استفاده از قارچ ( شاهد)، استفاده از قارچ گلوموس اینترارادیز، گلوموس موسه و گلوموس فاسی کولاتوم و فاکتور دوم شامل مقادیر کود فسفره بصورت عدم مصرف کود (شاهد) و مصرف 40 ، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار بود.نتایج نشان داد که اثر قارچ، کود فسفره و برهمکنش قارچ و کود فسفره بر شاخص سطح برگ، ماده خشک کل، ماده خشک ریشه و عملکرد دانه معنیدار بود. در تمامی تیمارهای قارچ مایکوریزا با کاربرد کود فسفره، شاخص سطح برگ، ماده خشک کل، ماده خشک ریشه و عملکرد دانه افزایش یافت. بیشترین مقدار در صفات مورد بررسی در شرایط کاربرد دو سویه قارچ گلوموس اینترارادیز و گلوموس موسه مشاهده شد. نتایج نشان داد که در دو سویه گلوموس موسه و اینترارادیز در سطح کودی 80 کیلوگرم بیشترین مقدار از نظر کلیه صفات مورد بررسی بود، ولی در مورد قارچ گلوموس فاسی‌کولاتوم سطح کودی 120 کیلوگرم در هکتار برای رسیدن به حداکثر صفات مورد نیاز است. نتایج کلی آزمایش نشان داد که با کاربرد دو سویه گلوموس موسه و اینترارادیز میتوان مصرف کودهای شیمیائی فسفره را کاهش داد و این میتواند دریچه‌ای در جهت رسیدن به کشاورزی پایدار باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1988 - اثر کاربرد پلیمرسوپرجاذب بر برخی صفات آگروفیزیولوژیک و عملکرد گیاه نخود تحت تنش کم‌آبی در منطقه هوراند
سعیده بابایی احمد افکاریبهمنظور بررسی اثر کاربرد پلیمر سوپرجاذب بر برخی از پارامترهای رشدی و عملکرد گیاه نخود در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1401- 1400 در منطقه هوراند از توابع استان آذربایجانشرقی اجرا گردید. تیمارهای آز چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر کاربرد پلیمر سوپرجاذب بر برخی از پارامترهای رشدی و عملکرد گیاه نخود در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1401- 1400 در منطقه هوراند از توابع استان آذربایجانشرقی اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل به عنوان شاهد، محدودیت ملایم آبی یا قطع آبیاری در مرحله غلاف دهی و محدودیت شدید آبی یا قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی) و مقادیر مختلف سوپرجاذب (عدم استفاده از سوپرجاذب، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که اعمال تنش و اثر مصرف پلیمر سوپرجاذب بر تمام صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. برهمکنش تنش خشکی و پلیمر سوپرجاذب بر ارتفاع بوته، محتوای کلروفیل برگ، تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه و زیست توده در سطح احتمال یک درصد و بر سایر صفات اثر معنیداری نداشتند. به‌طوری که بیشترین عملکرد دانه (94/1710 کیلوگرم در هکتار) به تیمار (آبیاری کامل و 150 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب) اختصاص یافت. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی مقادیر صفات فیزیولوژیکی مانند محتوای کلروفیل و محتوای نسبی آب برگ کاهش اما مقدار پرولین برگ افزایش یافت. در صورتیکه استفاده از سوپرجاذب بهطور معنیداری صفات فیزیولوژیکی را افزایش داد. با توجه به نتایج بهدست آمده سوپرجاذب موجب کاهش خسارات وارد شده در مواجه با خشکی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1989 - بررسی امکان کاهش مقدار علفکشهای 4،2-دی و تریبنورون متیل در کنترل اکوتیپهای مختلف علفهرز ازمک (Cardaria draba L. Desv)
امیر توفیقی مرجان دیانتبه منظور بررسی کارایی دو علفکش 4،2-دی و تریبنورونمتیل بر اکوتیپهای علف هرز ازمک و امکان کاهش مقدار توصیه، آزمایش مقدار-پاسخ به صورت بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه پارک قائم واقع در منطقه 18 تهران در سال 1399 انجام شد. اکوتیپهای مورد بررسی شامل سلماس، رفسنجان، سم چکیده کاملبه منظور بررسی کارایی دو علفکش 4،2-دی و تریبنورونمتیل بر اکوتیپهای علف هرز ازمک و امکان کاهش مقدار توصیه، آزمایش مقدار-پاسخ به صورت بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه پارک قائم واقع در منطقه 18 تهران در سال 1399 انجام شد. اکوتیپهای مورد بررسی شامل سلماس، رفسنجان، سمیروم، شهرکرد، بافت، بیرجند، سمنان و کرج بودند و دو علفکش مورد بررسی در چهار مقدار (25، 50 ، 75 و 100 درصد مقدار توصیه شده) در مرحله چهار تا شش برگی استفاده شدند. نتایج نشان داد که 4،2-دی کارایی بیشتری در کنترل اکوتیپهای ازمک نسبت به تریبنورونمتیل داشت. با کاربرد 100 درصد مقدار توصیه شده 4،2-دی وزن خشک جمعیتهای ازمک 91-99 درصد کاهش پیدا کرد. مقدار ED50 در واکنش به 4،2-دی و تریبنورونمتیل برای اکوتیپهای ازمک به ترتیب از 41/0 تا 89/0 لیتر در هکتار و از 5/8 تا 27/17 گرم در هکتار متغیر بود. براساس مقدار ED50 برآورد شده حساسترین و مقاومترین اکوتیپهای ازمک به هر دو علفکش به ترتیب اکوتیپهای سمیروم و کرج بودند. بهطور کلی با توجه به کاهش 90 درصدی وزن خشک اکوتیپهای سمیروم، بافت، شهرکرد و رفسنجان در 75 درصد مقدار توصیه شده 4،2-دی میتوان مقدار مورد نیاز جهت کنترل این اکوتیپها را کاهش داد و علفکش کمتری مصرف نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1990 - اثر کودهای آلی و شیمیایی همراه با کاربرد سیلیسیم بر ویژگیهای مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد سرخارگل (Echinacea purpurea L.)
حسن یحیی پور یوسف نیکنژادپژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات کودهای آلی و شیمیایی همراه با کاربرد سیلیکون بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد سرخارگل (Echinacea purpurea L.)، در مزرعه ای واقع در استان مازندران، شهرستان آمل طی سال 1401 اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات کودهای آلی و شیمیایی همراه با کاربرد سیلیکون بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد سرخارگل (Echinacea purpurea L.)، در مزرعه ای واقع در استان مازندران، شهرستان آمل طی سال 1401 اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل مصرف کودهای آلی و شیمیایی در چهار سطح (شاهد، کود دامی، ورمی‌کمپوست و کود شیمیایی) به عنوان عامل اصلی و کاربرد سیلیسیم در سه سطح (شاهد، سیلیکات پتاسیم و نانوسیلیس) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که یشترین صفات رشدی نظیر ارتفاع بوته، تعداد گل در بوته و سطح برگ با کاربرد کود شیمیایی حاصل شد. حداکثر وزن خشک اندام گیاهی با مصرف کود شیمیایی حاصل شد اگرچه اختلاف معنیداری با کاربرد ورمی‌کمپوست نداشت. بیشترین وزن خشک گل (429/3 گرم در متر مربع) با کاربرد کود شیمیایی حاصل شد که با مصرف ورمی‌کمپوست (417/3 گرم در متر مربع) اختلاف معنیداری نداشت. کاربرد هر دو منبع سیلیکون منجر به بهبود تعداد گل در بوته، سطح برگ و غلظت کلروفیل‌ها در مقایسه با تیمار شاهد گردید اگرچه کاربرد نانوسیلیکون اثرات بهبوددهندگی بالاتری در مقایسه با سیلیکات پتاسیم داشت. مصرف نانوسیلیکون بهترتیب موجب افزایش 9/6 و 7/4 درصدی وزن خشک گل در مقایسه با عدم کاربرد سیلیکون و کاربرد سیلیکات پتاسیم گردید. بنابراین، با توجه به نتایج مطالعه حاضر، کاربرد ورمی-کمپوست به عنوان جایگزین مناسب برای کودهای شیمیایی و استفاده از نانوسیلیکون جهت بهبود خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد سرخارگل معرفی میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1991 - مقایسه واکنش عملکرد کمی و کیفی ژنوتیپهای مختلف چغندرقند تحت شرایط تنش خشکی
بهنام احمدی حسین حیدری شریف آباد محمد عبداللهیان نوقابی علی مختصی بیدگلی رحیم محمدیانتنش خشکی از عمده دلایل کاهش عملکرد کمی و کیفی در زراعت چغندرقند میباشد، از طرفی کاهش روز افزون آب در دسترس، بویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک باعث تشدید این وضع شده است. در این شرایط استفاده از ارقام مقاوم به خشکی روشی مؤثر برای کاهش ریسک تولید میباشند. برای این منظور آ چکیده کاملتنش خشکی از عمده دلایل کاهش عملکرد کمی و کیفی در زراعت چغندرقند میباشد، از طرفی کاهش روز افزون آب در دسترس، بویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک باعث تشدید این وضع شده است. در این شرایط استفاده از ارقام مقاوم به خشکی روشی مؤثر برای کاهش ریسک تولید میباشند. برای این منظور آزمایشاتی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با فاکتور اصلی آبیاری (90 و 180 میلیمتر) و فرعی ژنوتیپ (۱۶ هیبرید و چهار رقم شاهد ژنوتیپ) در سالهای ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در موسسه تحقیقات چغندرقند کرج انجام شد. نتایج نشان داد که روند کاهشی میانگین عملکرد ریشه و عملکرد قند خالص در دو سال به ترتیب در شرایط تنش 5/28 و 5/10 درصد نسبت به شرایط نرمال آبیاری وجود دارد. با این حال، در شرایط تنش محتوای قند ناخالص و خالص روندی افزایشی و مقادیر ناخالصی ریشه (سدیم و نیتروژن) روندی کاهشی داشت که همراه با بیشترین مقادیر ضریب استحصال قند شد. همچنین کاهش مصرف آب در شرایط تنش منجر افزایش کارایی آب آبیاری در شرایط تنش نسبت به نرمال شد. در بررسی ژنوتیپها بر اساس دو شاخص تحمل و مقاومت به تنش خشکی و شاخص عملکرد، ژنوتیپهای شماره ۱، ۳، ۹، ۱۲ و ۱۶ به عنوان ژنوتیپهای امیدبخش شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1992 - اثر مقادیر مصرف و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد، انتقال مجدد ماده خشک و میزان فتوسنتز جاری در گندم رقم چمران
مرتضی خانجانی عبدالله بحرانیاین آزمایش در سال زراعی94-1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه رامهرمز اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو عامل که فاکتور اول مقادیر مختلف کود نیتروژن خالص (صفر،50، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره و فاکتور دوم مربوط ب چکیده کاملاین آزمایش در سال زراعی94-1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه رامهرمز اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو عامل که فاکتور اول مقادیر مختلف کود نیتروژن خالص (صفر،50، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره و فاکتور دوم مربوط به تقسیط کود نیتروژن شامل : T1 = (50% کاشت + 50% ساقه رفتن)، T2 = (33% کاشت + 33% ساقه رفتن + 33% قبل از ظهور سنبله)، T3 = (25% کاشت + 50% ساقه رفتن + 25% قبل از ظهور سنبله) و T4 = (25% کاشت + 25% ساقه رفتن + 25% قبل از ظهور سنبله + 25% در مرحله شیری) بود. نتایج نشان داد که تفاوت بین سطوح مقادیر مختلف کود نیتروژن از نظر ارتفاع ساقه، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و میزان و کارایی فتوسنتز جاری در سطح یک درصد و میزان انتقال مجدد ماده خشک در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود. اثر تقسیط کود نیتروژن بر ارتفاع ساقه، تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و میزان فتوسنتز جاری در سطح یک درصد و بر کارایی فتوسنتز جاری در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شد. همچنین بر همکنش مقدار و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد بیولوژیک، میزان و کارایی انتقال مجدد ماده خشک و میزان و کارایی فتوسنتز جاری در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. بیشترین عملکرد دانه در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص با 5/5141 کیلوگرم در هکتار و در تقسیط کود در سطح T3 با 4/4592 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. بیشترین میزان و کارایی فتوسنتز جاری در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و T3 مشاهده شد. به طور کلی با توجه به نتایج این تحقیق، مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص و تقسیط کود 25% کاشت + 50% ساقه رفتن + 25% قبل از ظهور سنبله نسبت به سایر تیمارها باعث افزایش عملکرد و اجزای عملکرد شده و در منطقه مورد مطالعه نیز قابل توصیه میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1993 - ارزیابی تحمل به کم آبی هیبریدهای ذرت (Zea mays) با استفاده از شاخصهای تحمل خشکی
محسن فرشادفر هوشمند صفری هومن شیروانی مصطفی امجدیان هوشنگ رحمتیبهمنظور بررسی تحمل خشکی هیبریدهای ذرت، آزمایشی در بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه در سال ۱۳۹۲ انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی (شرایط تنش و شرایط نرمال) و فاکتور فرعی شامل نه هیبرید ذرت بود. نتا چکیده کاملبهمنظور بررسی تحمل خشکی هیبریدهای ذرت، آزمایشی در بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه در سال ۱۳۹۲ انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی (شرایط تنش و شرایط نرمال) و فاکتور فرعی شامل نه هیبرید ذرت بود. نتایج تجزیه واریانس نشان‌دهندۀ واکنش متفاوت هیبرید های موردمطالعه برای عملکرد دانه و امکان انتخاب هیبریدها بر اساس عملکرد است. مقایسه مقادیر عددی و رتبه هر هیبرید بر اساس شاخص های تحمل خشکی مبتنی بر عملکرد دانه نشان داد که هیبریدهای شماره یک، سه، هفت و هشت بهعنوان هیبریدهای متحمل خشکی شناسایی گردیدند. نتایج همبستگی میان شاخصهای تحمل خشکی و عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که شاخصهای STI، MP، GMP، HAR، SSPI، K1STI، K2STI و YI دارای همبستگی مثبت معنی دار با Yp و Ys بوده و برای انتخاب هیبریدهای با عملکرد بالا در هر دو شرایط مناسب هستند. ترسیم بای پلات گابریل بر اساس تجزیه به مؤلفه های اصلی انجام گرفت. بر اساس این تجزیه دو مؤلفه اول حدود 98 درصد از تغییرات داده ها را توجیه نمودند. نتایج نشان داد که هیبریدهای موردمطالعه در دو ناحیه پتانسیل عملکرد بالا و ناحیه پتانسیل عملکرد ضعیف قرار گرفتند، بهطوریکه هیبریدهای شماره یک، سه، هفت و هشت با قرارگرفتن در مجاورت بردارهای تحمل به تنش خشکی بهعنوان هیبریدهای برتر شناسایی شدند. تجزیه خوشه ای بر اساس شاخص های برتر هیبریدهای مورد مطالعه را در دو گروه کلی تفکیک کرد که این نتایج با نتایج حاصل از ترسیم بای پلات گابریل مطابقت کامل نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1994 - ارزیابی عملکرد فامیل‌های تمام خواهری چغندر قند نسبت به تنش خشکی
سارا بستاندوست راد اسلام مجیدی هروان محمد رضا اوراضی زادهاین پژوهش به منظور تهیه والد پدری (گرده افشان) متحمل به تنش خشکی با استفاده از فامیل‌های تمام خواهری در منطقه کرج در ایستگاه مهندس مطهری موسسه تحقیقات چغندر قند در سال 1394 در شرایط بدون تنش (بر اساس نیاز آبی) و تنش خشکی انجام شد. برای این منظور 13 فامیل تمام خواهری به چکیده کاملاین پژوهش به منظور تهیه والد پدری (گرده افشان) متحمل به تنش خشکی با استفاده از فامیل‌های تمام خواهری در منطقه کرج در ایستگاه مهندس مطهری موسسه تحقیقات چغندر قند در سال 1394 در شرایط بدون تنش (بر اساس نیاز آبی) و تنش خشکی انجام شد. برای این منظور 13 فامیل تمام خواهری به همراه دو رقم متحمل به تنش خشکی (IR7) و (پایا) و یک ژنوتیپ معمولی (191) به عنوان ارقام شاهد به صورت یک آزمایش کرت خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی که فاکتور اصلی شامل دو سطح (آبیاری با اعمال تنش خشکی و آبیاری بدون تنش) و فاکتور فرعی فامیل‌های تمام خواهری و ژنوتیپ های شاهد در چهار تکرار به مدت یک سال اجرا شد. نتایج نشان داد که بین تیمارهای آبیاری برای صفت عملکرد ریشه و عملکرد شکر ناخالص از نظر آماری به ترتیب در سطح احتمال یک درصد و پنج درصد اختلاف معنیدار وجود داشت بطوری که بالاترین عملکرد این دو صفت به رقم پایا اختصاص یافت همچنین میانگین عملکرد ریشه در فامیل‌های مورد بررسی در دو حالت آبیاری معمولی و تنش اختلاف معنیدار در سطح احتمال یک درصد نشان داد. در نتیجه اعمال تنش خشکی (SI=0/72) باعث کاهش عملکرد ریشه و عملکرد شکر شد همچنین بیشترین درصد قند ناخالص و بالاترین شاخص تحمل به خشکی متعلق به رقم شماره سه با منشاء S1-930637 میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1995 - بررسی اثرات تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن‌گلایکول بر جوانهزنی و رشد گیاهچه هیبریدهای ذرت
محمد مرادی احمد حسنکی فرد محمد معتمدیکمبود آب یکی از مشکلات رو به تزاید کشاورزی ایران است و تهدیدی برای این صنعت و امنیت غذایی کشور محسوب میشود. جوانه زنی یکی از مراحل حساس در طول دوره رشد گیاهان است که اغلب تحت اثر تنشهای محیطی بویژه خشکی قرار میگیرد. در این تحقیق، اثر چهار سطح پتانسیل آب (صفر، 3-، 6- چکیده کاملکمبود آب یکی از مشکلات رو به تزاید کشاورزی ایران است و تهدیدی برای این صنعت و امنیت غذایی کشور محسوب میشود. جوانه زنی یکی از مراحل حساس در طول دوره رشد گیاهان است که اغلب تحت اثر تنشهای محیطی بویژه خشکی قرار میگیرد. در این تحقیق، اثر چهار سطح پتانسیل آب (صفر، 3-، 6- و 9- بار با استفاده از پلی‌اتیلن‌گلایکول) بر جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه هیبرید های ذرت (سه هیبرید 500 SC،640SC و 704SC) بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس بیانگر اثر معنیدار سطوح مختلف تنش خشکی و نوع هیبرید و برهمکنش آنها بر مؤلفههای جوانهزنی بود. نتایج نشان داد که با کاهش پتانسیل آب در تمام سطوح تنش خشکی صفات رشدی شامل سرعت و درصد جوانه زنی، طول و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و در نهایت ارتفاع گیاهچه کاهش یافت. به طور کلی هیبرید 500 SC با داشتن بالاترین درصد جوانه زنی، طول و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و ارتفاع گیاهچه نسبت به سایر هیبریدهای مورد بررسی متحمل‌ترین هیبرید بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1996 - پاسخهای مورفوفیزیولوژیک گیاه شوید (Anethum graveolens) به محلولپاشی برگی پلی‌آمین‌ها در مراحل مختلف رشد
مهتاب زاهدی حسینعلی اسدی قارنهاربرد پلی آمین‌ها با اثر در محدوده وسیعی از فرآیندهای رشد و نمو گیاه میتواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر شاخصهای رشد و عملکرد متابولیکی گیاه اثر بگذارد. این تحقیق با هدف بررسی اثرات محلولپاشی برگی پلی آمین‌ها در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی با 10 تیمار شامل اسپر چکیده کاملاربرد پلی آمین‌ها با اثر در محدوده وسیعی از فرآیندهای رشد و نمو گیاه میتواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر شاخصهای رشد و عملکرد متابولیکی گیاه اثر بگذارد. این تحقیق با هدف بررسی اثرات محلولپاشی برگی پلی آمین‌ها در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی با 10 تیمار شامل اسپرمین، اسپرمیدین و پوتریسین هر کدام در سه سطح 50، 100 و 150 میلیگرم در لیتر با 3 تکرار انجام شد. تیمار بدون محلول پاشی بهعنوان تیمار شاهد استفاده شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی با سطوح مختلف اسپرمین، اسپرمیدین و پوتریسین تأثیر معنیداری (01/0 P≤) بر صفات وزن خشک ریشه، وزن‌تر و خشک اندام هوایی و همچنین تأثیر معنیداری (01/0 P≤) بر میزان کلروفیل a،b و کل، کاروتنوئید، ارتفاع بوته، تعداد چتر، تعداد شاخه جانبی و وزن صد دانه داشت. بیشترین وزن خشک ریشه و وزن‌تر و خشک اندام هوایی و تعداد شاخه جانبی مربوط به تیمار اسپرمیدین 150 میلیگرم در لیتر، بیشترین کلروفیل a و b و کلروفیل کل وتعداد چتر مربوط به تیمار اسپرمین 150 میلیگرم در لیترو بیشترین کاروتنوئید برگ مربوط به تیمار اسپرمین 100 میلیگرم در لیتر و بیشترین وزن صد دانه و ارتفاع بوته به ترتیب برای کاربرد تیمارهای پوتریسین 150 و 100 میلیگرم در لیتر بود. بیشترین وزن تر ریشه نیز مربوط به تیمار شاهد بود. بر اساس نتایج این تحقیق به نظر میرسد که پلی‌آمین‌های اسپرمین و اسپرمیدین اثرات بیشتری بر صفات اندازه گیری داشته اند. همچنین محلول پاشی برگی پلی‌آمین‌ها میتواند باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی شوید شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1997 - ارزیابی اثر سطوح زئولیت بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و انتقال مجدد ماده خشک ارقام برنج (.Oryza sativa L) در منطقه میانه
داور قره داغی علی فرامرزی جلیل اجلی مهرداد عبدی ناصر نظریآزمایش در سال زراعی 97-1396 در روستای آچاچی میانه بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح کاملاً ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﺎ سه تکرار اجرا ﺷﺪ. تیمارها شامل سه سطح تنش (a1: بدون تنش (غرقاب) و a2: دور آبیاری هر 10 روز (از مرحله شروع پنجه زنی)، a3: دور آبیاری 20 روز (از شروع پنجه‌زنی)؛ زئو چکیده کاملآزمایش در سال زراعی 97-1396 در روستای آچاچی میانه بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح کاملاً ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﺎ سه تکرار اجرا ﺷﺪ. تیمارها شامل سه سطح تنش (a1: بدون تنش (غرقاب) و a2: دور آبیاری هر 10 روز (از مرحله شروع پنجه زنی)، a3: دور آبیاری 20 روز (از شروع پنجه‌زنی)؛ زئولیت در دو سطح (b1: عدم کاربرد (شاهد)؛ b2: 10 تن در هکتار) و ارقام در چهار سطح (c1: شاه‌پسند ؛ c2: طارم محلی ؛ c3: CT13382-8-3-M و c4: سنگ جو) بود. ترکیب غرقاب در کاربرد زئولیت در رقم CT13382-8-3-Mبا میانگین 9/5 تن در هکتار بیشترین و ترکیب 20 روز یکبار در عدم کاربرد زئولیت در رقم شاه‌پسند با میانگین 06/1 تن در هکتار کمترین عملکرد دانه داشت. بیشترین میزان انتقال مجدد ماده خشک از اندام هوایی هنگامی به دست آمـد کـه رقم سنگ جو تحت سطح هر 10 روز یکبار آبیاری در عدم کاربرد زئولیت قـرار گرفـت (816 کیلـوگرم در هکتار) و با افزایش مصرف زئولیت از سهم انتقال مجدد در عملکرد شلتوک کاسته شد. سایر برگ ها در مقایسه با سایر اندام ها (برگ پرچم و ساقه) نقش اصلی را در انتقال مجدد مـاده خشک به دانه‌ها ایفا کرده و میزان آن بسته به ژنوتیپ و شـرایط محیطـی از 45/3-63/14 درصـد متغیر بود. ساقه ها در انتقال مجدد ماده خشک به دانه از سایر اندام های هوایی کمتر بوده بین 5/2 -7/16 درصد بود. درمجموع به نظر می رسد که انتقال مجدد ماده خشک از اندام های هوایی ژنوتیپ های برنج نقش مهمی در پر کردن دانه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1998 - بررسی مدیریت علف‌های‌هرز و عملکرد چغندرقند در میزان‌های متفاوت کود اوره با پوشش گوگردی
عین اله حسامیبه منظور بررسی مدیریت علف‌های‌هرز، در کنترل علف‌های‌هرز چغندرقند در سطوح مختلف اوره با پوشش گوگردی بر عملکرد و خصوصیات کیفی چغندرقند، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در شهرستان شوشتر به صـورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارها چکیده کاملبه منظور بررسی مدیریت علف‌های‌هرز، در کنترل علف‌های‌هرز چغندرقند در سطوح مختلف اوره با پوشش گوگردی بر عملکرد و خصوصیات کیفی چغندرقند، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در شهرستان شوشتر به صـورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح مختلف اوره با پوشش گوگردی (0، 150، 180 و 250 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل اصلی و استفاده از ترکیب علف کش‌های علفکش فن مدیفام + دس مدیفام + اتوفاموزیت (3 لیتر در هکتار) و کلوپیرالید (500میلی لیتر در هکتار) و استفاده از ترکیب علف کش‌های علف کش فن مدیفام + دس مدیفام + اتوفاموزیت (3 لیتر در هکتار) و متامیترون (5 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی میباشد. نتایج نشان داد وزن خشک علف های هرز تحت تأثیر مقادیر مختلف اوره با پوشش گوگردی قرار گرفت و با افزایش اوره با پوشش گوگردی باعـث افزایش وزن‌خشک علف‌های‌هرز شد، بهطوریکه بالاترین آن در کاربرد بیشترین میزان اوره با پوشش گوگردی در هکتار به همراه عـدم وجـین علف‌های‌هرز به مقدار 237 گرم در هر مترمربع حاصل شد. همچنین در تیمارهای اثر برهمکنش کود و روش کنترل علف هرز، بیشترین عملکرد ماده خشک چغندرقند به میزان 13421کیلوگرم، مربوط به تیمار وجین کامل و بیشترین میزان کاربردی اوره با پوشش گوگردی است. بالاترین عملکرد ریشه چغندرقند به مقدار 57004 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار کنترل علف‌های‌هرز و کاربرد بیشترین میزان اوره با پوشش گوگردی بود. در بین تیمارهای کنترل شیمیایی علف‌های‌هرز، بیشترین عملکرد ریشه چغندرقند به میزان 46711 کیلوگرم در هکتار در تیمار علف کش متامیترون + علف کش فن‌مدیفام + دس‌مدیفام+ اتوفاموزیت و کاربرد بیشترین میزان اوره با پوشش گوگردی در هکتار بدست آمد. همچنین بالاترین درصد قند خالص در تیمار عدم کاربرد اوره با پوشش گوگردی به همراه عدم کنترل علفهای هرز به ترتیب به مقدار 6/18 و 30/20 درصد بدست آمد. به طور کلی می توان گفت کود اوره با پوشش گوگردی با کاربرد علف کش های فن مدیفام + دس مدیفام + اتوفاموزیت+ متامیترون موجب عملکرد بهینه چغندرقند می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
1999 - بررسی تطبیقی نگرش دو نسل نسبت به تشکیل خانواده ( مطالعه موردی پسران 20 تا 30 ساله شهر شوشتر و پدرانشان)
یوسف امینی محمد امینی مصطفی محمودیموضوع این تحقیق، برسی تطبیقی طرز تلقی پدران و پسرانشان از تشکیل خانواده (ازدواج و فرزندآوری) است. این تحقیق از روش پیمایش بهره گرفته و از نوع مقایسه گروهها میباشد. جمعیت آماری پسران 20 تا 30 ساله شهر شوشتر و پدرانشان هستند. حجم نمونه معادل 280 نفر (140 نفر پسر و 140 ن چکیده کاملموضوع این تحقیق، برسی تطبیقی طرز تلقی پدران و پسرانشان از تشکیل خانواده (ازدواج و فرزندآوری) است. این تحقیق از روش پیمایش بهره گرفته و از نوع مقایسه گروهها میباشد. جمعیت آماری پسران 20 تا 30 ساله شهر شوشتر و پدرانشان هستند. حجم نمونه معادل 280 نفر (140 نفر پسر و 140 نفر پدرانشان) محاسبه گردید. روش نمونهگیری تصادفی ساده است و تکنیک گردآوری اطلاعات، پرسشنامه همراه با مصاحبه میباشد. پس از مرور ادبیات تحقیق بر پایه نظریههای ازدواج، دیدگاههای شکاف نسلی و نگرش‌ها و به کمک یافتههای تحقیقات پیشین، سؤالات تحقیق در قالب فرضیه قرار گرفت. دادهها حکایت از بالا رفتن سن ازدواج دو جنس دارند. در همه سطوح، میان نظر پدران و پسران در مورد سن ازدواج تفاوت معناداری وجود داشت. بین نظر پسران در مورد سن مناسب ازدواج با قومیت و میزان گرایش دینی، اختلاف معنیداری وجود داشت. این تفاوت در گروه پدران نیز مشاهده گردید. میانگین فرزند مطلوب هم از نظر پدران و هم از نظر پسران تقریباً دو فرزند بود در حالیکه میانگین تعداد فرزند پدران حدود 4 فرزند است. هر دو گروه بر عدم ادامه باروری در صورت دختر بودن فرزند اول به یک اندازه توافق نظر دارند ولی در میان کسانی که با ادامه باروری موافقند، پدران با تعداد بالاتری موافقت نشان داده‌اند. هم پدران و هم پسران درخصوص ترکیب جنسی فرزندان در تعداد بیش از دو فرزند بر ترکیب غالب پسر تأکید دارند. در خصوص همسان همسری در زمینه مذهبی و قومی، پدران علاقه بیشتری نشان داده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2000 - مطالعه رابطه بین سرمایه اجتماعی و گرایش به استفاده از مواد نیروزا (مورد مطالعه: جوانان ورزشکار شهر شیراز)
بیژن خواجه نوری حمید صداقتچکیدههدف مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و گرایش به مصرف مواد نیروزا در جوانان است. این مطالعه با رویکرد کمی و روش پیمایش انجام شده و دادهها با استفاده از پرسشنامه جمعآوری شده است. جامعهی آماری تحقیق شامل جوانان ورزشکار 15-29 سال ساکن در شهر شیراز میباشد. حج چکیده کاملچکیدههدف مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و گرایش به مصرف مواد نیروزا در جوانان است. این مطالعه با رویکرد کمی و روش پیمایش انجام شده و دادهها با استفاده از پرسشنامه جمعآوری شده است. جامعهی آماری تحقیق شامل جوانان ورزشکار 15-29 سال ساکن در شهر شیراز میباشد. حجم نمونه 400 نفر است. یافتهها نشان میدهند که رابطه معنیداری بین ابعاد سرمایه اجتماعی (اعتماد نهادی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و فرهنگی، روابط اجتماعی، حمایت دوستان و خانواده، هنجار اجتماعی) وگرایش یه استفاده از مصرف مواد نیروزا وجود دارد. از بین متغیرهای زمینهای نیز تفاوت معناداری بین گروههای سنی، رشته ورزشی، وضعیت تحصیلات، وضعیت اشتغال بر حسب گرایش به استفاده از مواد نیروزا تفاوت وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد به ترتیب یازده متغیر (بدن‌سازی، درآمدزیر 500 هزار تومان، 2 تا 5/2 و 3 تا 5/3 میلیون تومان خانواده، روابط اجتماعی، تحصیلات زیر دیپلم، تحصیلات پدر با فوق‌دیپلم، حمایت جامعه ورزشی، مشارکت ورزشی، درآمد 3 تا 5/3 و 5/3 تا 4 میلیون پاسخگو) 27 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمودهاند. واژههای کلیدی: سرمایه اجتماعی، گرایش به استفاده از مواد نیرزوا، ورزشکاران، جوانان، شیراز. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2001 - تحلیل جامعه‌شناختی اثر رفتارهای اخلاقی و شیوه‌های اعمال قدرت مربیان بر رفتارها و میزان خطرپذیری رزمی‌کاران با توجه به نقش میانجی رابطه مربی و ورزشکار
سعید کیانی اشترجانی رخساره بادامیاین پژوهش با هدف بررسی اثر رفتارهای اخلاقی و شیوه‌های اعمال قدرت مربیان بر رفتارها و میزان خطرپذیری نوجوانان رزمی‌کار با توجه به نقش میانجی رابطه مربی و ورزشکار بود. شرکت کنندگان این پژوهش را 304 نفر از رزمی‌کاران نوجوان با دامنه سنی 14 تا 16 سال تشکیل میدادند که به رو چکیده کاملاین پژوهش با هدف بررسی اثر رفتارهای اخلاقی و شیوه‌های اعمال قدرت مربیان بر رفتارها و میزان خطرپذیری نوجوانان رزمی‌کار با توجه به نقش میانجی رابطه مربی و ورزشکار بود. شرکت کنندگان این پژوهش را 304 نفر از رزمی‌کاران نوجوان با دامنه سنی 14 تا 16 سال تشکیل میدادند که به روش هدفمند و در دسترس از باشگاه‌های شهر نجف آباد انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس رفتار مربیگری مرتبط با اخلاق ورزشکاری بولتر و ویس، شیوه‌های اعمال قدرت مربیان سوسمان و دیپ، رفتارهای اجتماعی و ضداجتماعی در ورزش کاوسانو و بوردلی، خطرپذیری نوجوانان ایران زاده محمدی و همکاران و رابطه مربی و ورزشکار جوویت و نتومانیس بودند. نتایج حاصل از الگوسازی معادله ساختاری نشان داد که مدل تأثیر رفتار اخلاقی مربی و اعمال قدرت بر خطر پذیری و رفتار های اجتماعی و ضد اجتماعی نوجوانان رزمی کار با میانجیگری کیفیت ارتباط مربی و ورزشکار از برازش مطلوب برخوردار است. نتایح نشان داد که رفتار اخلاقی مربی هم بر خطر پذیری نوجوانان و هم بر رفتارهای اجتماعی آن ها تأثیر دارد و با وارد شدن کیفیت ارتباط مربی این تأثیر بیشتر می شود. شیوه‌های اعمال قدرت مربی اثر مستقیم بر رفتار و خطرپذیری رزمی‌کاران ندارد اما به صورت غیر مستقیم با میانجیگری رابطه مربی و ورزشکار بر رفتار و خطرپذیری رزمی‌کاران اثر میگذارد. بنابراین نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که رابطه مربی و ورزشکار متغیر واسطهای در رابطه بین رفتار اخلاقی و شیوه اعمال قدرت مربی بر رفتارها و میزان خطرپذیری رزمی‌کاران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2002 - بررسی تاثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر دستکاری سود مبتنی بر مدل بنیش، و ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
مریم نادری پور اکبر رحیمی پور فاطمه افشار زیدآبادیپژوهش حاضر به بررسی تاثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر دستکاری سود و ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1391-1395 میپردازد. در این پژوهش اعتماد بیش از حد مدیریت بر اساس دو شاخصِ سود پیشبینی شده و مخارج سرمایه-ای اندازهگیری شده چکیده کاملپژوهش حاضر به بررسی تاثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر دستکاری سود و ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1391-1395 میپردازد. در این پژوهش اعتماد بیش از حد مدیریت بر اساس دو شاخصِ سود پیشبینی شده و مخارج سرمایه-ای اندازهگیری شده است. نتایج آزمونهای آماری پژوهش بیانگر آن است بیش‌اعتمادی مدیریت بر ورشکستگی شرکتها تاثیر نداشته، اما بر دستکاری سود اثرگذار است. در واقع نتایج نشان میدهند که ورشکستگی شرکتها، مستقل از میزانِ اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر اساس معیار سود پیشبینی شده و مخارج سرمایه‌ای است.اما با توجه به مثبت و معنیدار بودن تأثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر اساس شاخص سود پیشبینی شده و مخارج سرمایه‌ای بر دستکاری سود شرکتها، این فرضیه پژوهش مورد تأیید واقع میشود.ما با توجه به مثبت و معنیدار بودن تأثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیریت بر اساس شاخص سود پیشبینی شده و مخارج سرمایه‌ای بر دستکاری سود شرکتها، این فرضیه پژوهش مورد تأیید واقع میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2003 - بررسی جامعه شناختی آلودگی صوتی و کنترل سر و صدا با گسترش فضای سبز شهری
نرمینه معینیانچکیدههدف بررسی حاضر، تحقیق در آلودگی صوتی به عنوان یک مشکل زیست محیطی، اجتماعی و شهری است که ابعاد و کم و کیف آلودگی صوتی با توجه به تعریف آن مورد توجه قرار گرفته و به عوارض جسمانی، روانی و اجتماعی آن از زاویه دانش جامعه شناسی پزشکی نگریسته شده و از میان راه حل های ممکن چکیده کاملچکیدههدف بررسی حاضر، تحقیق در آلودگی صوتی به عنوان یک مشکل زیست محیطی، اجتماعی و شهری است که ابعاد و کم و کیف آلودگی صوتی با توجه به تعریف آن مورد توجه قرار گرفته و به عوارض جسمانی، روانی و اجتماعی آن از زاویه دانش جامعه شناسی پزشکی نگریسته شده و از میان راه حل های ممکن برای مبارزه با این مشکل به شرح یکی از مهمترین آنها یعنی طراحی فضای سبز شهری با رویکردی به دیدگاه های حوزه ی محیط زیست پرداخته شده است. این بررسی از نوع بررسی های ژرفانگرانه و کیفی بوده و جمع آوری اطلاعات به شیوه اسنادی و کتابخانه ای صورت گرفته و برای تحلیل یافته ها از رویکردهای اجتماعی محیطی متعلق به حوزه ی جامعه شناسی پزشکی و همچنین نظریه نوسازی بوم شناختی استفاده شده است. یافته های این بررسی حاکی از آن است که آلودگی صوتی یکی از مهمترین آلودگی هایی است که سلامت جسمانی و روانی و راندمان کاری و صحت انجام کار و سلامت روابط اجتماعی انسان را به طور جدی تهدید می کند و در راستای جستجوی راه حلی برای کاهش این مشکل، گسترش فضای سبز شهری و توجه به آن در طراحی و برنامه ریزی شهری می تواند آلودگی صوتی را به میزان قابل توجهی در نقاط پر سرو صدا و پرترافیک شهری کاهش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2004 - مطالعه ی مقوله ی عدم شکلگیری گفتگو در میان همسران در زندگی مشترک (مورد مطالعه : کارکنان وزارت آموزش و پرورش تهران)
زهره طاها حسین ابوالحسن تنهایی مصطفی ازکیاروابط میان همسران در جریان کنش‌های روزمره‌ی ایشان شکل میگیرد و همین کنش‌ها است که به زندگی خانوادگی آنها معنا می‌بخشد. به منظور درک چگونگی کنش میان همسران با بهرهگیری از روش کیفی گراندد تئوری و تکنیک مصاحبه عمیق و با روش نمونهگیری هدفمند به بررسی کنش در میان همسرانی چکیده کاملروابط میان همسران در جریان کنش‌های روزمره‌ی ایشان شکل میگیرد و همین کنش‌ها است که به زندگی خانوادگی آنها معنا می‌بخشد. به منظور درک چگونگی کنش میان همسران با بهرهگیری از روش کیفی گراندد تئوری و تکنیک مصاحبه عمیق و با روش نمونهگیری هدفمند به بررسی کنش در میان همسرانی که یکی از آنها کارمند وزارت آموزش و پرورش میباشند، پرداختیم.پس از کدگذاری ۱۴ مصاحبه با زوجین به اشباع نظری دست یافتیم. بر اساس یافتههای پژوهش و استنباط نظری محقق، شرایط علی شامل: احساس ناتوانی یا نگرانی در بیان مسائل، احساسات و انتظارات، خودمحوری، عدم تشخیص موقعیت مناسب برای گفتگو، عدم رویکرد مشارکت‌جویانه و احترام نگذاشتن به نظر دیگری، نابرابری جنسیتی، فقدان مهارت چگونگی گفتگو کردن و نیز شرایط مداخله‌گر چون: یکسان انگاری خانوادهها در زمینه‌ی گفتگو، تأثیرات مسائل بوجود آمده در گذشته ، تکرار مسائل گذشته؛ سبب عدم شکلگیری گفتگو در میان همسران میشود. در زمینه‌هایی که گفتگو شکل نمی‌گیرد، همسران راهبردهایی چون : مشورت نکردن، مشاجره، پرخاشگری نسبت به کودکان و سکوت کردن را اتخاذ میکنند که منجر به احساس فشار روحی و روانی، اتخاذ روشهای متفاوت تربیتی نسبت به فرزندان، درگیری ذهنی ، عدم توافق در زمینه‌های مختلف، طولانی شدن زمان شناخت، احساس درک نشدن میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2005 - موضوع این مقاله بررسی جامعه شناختی رابطه کاهش منابع آب و احساس امنیت اجتماعی کشاورزان می باشد
محمد رضا ارجمندمزیدیموضوع این مقاله بررسی جامعه شناختی رابطه کاهش منابع آب و احساس امنیت اجتماعی کشاورزان می باشد. جامعه آماری، کشاورزان استان فارس می باشند. تعداد حجم نمونه براساس فرمول کوکران 400نفر می باشد که از بین کشاورزان ساکن در شهر ها وروستاهای دشت های فهلیان وخرامه وبصورت تصادفی ا چکیده کاملموضوع این مقاله بررسی جامعه شناختی رابطه کاهش منابع آب و احساس امنیت اجتماعی کشاورزان می باشد. جامعه آماری، کشاورزان استان فارس می باشند. تعداد حجم نمونه براساس فرمول کوکران 400نفر می باشد که از بین کشاورزان ساکن در شهر ها وروستاهای دشت های فهلیان وخرامه وبصورت تصادفی انتخاب وبه وسیله پرسشنامه مورد پرسش قرار گرفته اند ونتایج در دو دشت با هم مقایسه شده اند. دلیل انتخاب این دشت ها وضعیت منابع آب آنها است بطوری که دشت فهلیان از وضعیت منابع آب بهتری برخوردار است ودشت خرامه وارد فازبحران کم آبی شده است. هدف کلی مقاله بررسی رابطه کم آبی با احساس امنیت اجتماعی کشاورزان واهداف جزئی آن بررسی رابطه کم آبی با احساس امنیت مالی کشاورزان، بررسی رابطه کم آبی با احساس امنیت جانی کشاورزان، بررسی رابطه کم آبی با احساس امنیت جمعی کشاورزان، بررسی رابطه کم آبی با احساس امنیت فکری کشاورزان است. مقاله حاضر پیمایشی و تحلیلی است. نتایج نشان می دهد کم آبی با احساس امنیت اجتماعی رابطه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2006 - توصیف سابقة مشارکت در فعالیتهای بدنی و ورزشی خانوادۀ ورزشکاران نخبه
ستاره دینلی رخساره بادامیهدف از پژوهش حاضر، توصیف سابقة شرکت در فعالیت بدنی و ورزشی اعضای خانوادة ورزشکاران نخبه بوده است. بدین منظور 119 ورزشکار در سطح ملی و بین الملل از رشته های مختلف ورزشی به صورت در دسترس انتخاب شدند. از پرسشنامۀ تعدیل شدۀ خانوادۀ هوپ وود (2013) برای جمع آوری داده ها استفا چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر، توصیف سابقة شرکت در فعالیت بدنی و ورزشی اعضای خانوادة ورزشکاران نخبه بوده است. بدین منظور 119 ورزشکار در سطح ملی و بین الملل از رشته های مختلف ورزشی به صورت در دسترس انتخاب شدند. از پرسشنامۀ تعدیل شدۀ خانوادۀ هوپ وود (2013) برای جمع آوری داده ها استفاده شد. در این پرسشنامه میزان شرکت پدر، مادر، خواهر و برادر ورزشکاران در فعالیت های تناسب اندام، تفریحی و مسابقه ای در دو سطح "هرگز شرکت نکرده ام" و "شرکت کرده ام" سنجیده شد. بر اساس یافته ها، بیش از نیمی از پدران و مادران سابقة شرکت در فعالیت های تناسب اندام و تفریحی را داشتند اما درصد کمتری از آن ها به فعالیت های مسابقه ای پرداخته بودند. همین طور، فراوانی شرکت خواهران و برادران در فعایت های تناسب اندام 3/65 %، در فعالیت های تفریحی 1/83 % و در فعالیت های مسابقه‌ای 1/56 % بوده است. بر این اساس، بیش از نیمی از بستگان ورزشکاران سابقة شرکت در فعالیت های بدنی را داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2007 - نقش حمایت اجتماعی در فرایند اکتساب خبرگی ورزشکاران سطوح ملی و بینالمللی
ستاره دینلی رخساره بادامیهدف از پژوهش حاضر بررسی نقش حمایت خانواده، مربی و دوستان در رسیدن به خبرگی ورزشکاران سطوح ملی و بینالمللی بوده است. بدین منظور 119 ورزشکار مدال‌آور در سطح ملی و بینالمللی از رشته های مختلف ورزشی به صورت در دسترس انتخاب شدند. با استفاده از پرسشنامه تاریخچۀتکاملی ورزشکا چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر بررسی نقش حمایت خانواده، مربی و دوستان در رسیدن به خبرگی ورزشکاران سطوح ملی و بینالمللی بوده است. بدین منظور 119 ورزشکار مدال‌آور در سطح ملی و بینالمللی از رشته های مختلف ورزشی به صورت در دسترس انتخاب شدند. با استفاده از پرسشنامه تاریخچۀتکاملی ورزشکاران هوپ وود (2013)، میزان حمایت عاطفی و مالی و همینطورمیزان حمایت مربی بالاتر ازسطح متوسط ارزیابی شد. اما میزان حمایت خواهر و برادر و همینطور حمایت دوستان در سطح متوسط بود. یافته هایاین مطالعه مهر تأییدی بر نقش مهم حمایت والدین و مربی در فرآیند اکتساب خبرگی در ورزش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2008 - شکاف نسلی در بین دانش‌آموزان شهر اسدآباد
محمدسلمان قایمی زاده شکیبا کولیونداین پژوهش به بررسی تفاوت های موجود میان دو نسل والدین و فرزندان می پردازد و در تفسیر این تفاوت ها از نظریه‎های تغییرات اجتماعی و نوسازی اجتماعی استفاده شده است، یافته های این تحقیق با استفاده از پرسشنامه استاندارد شده و با روش پیمایش در میان 150 نفر از دانش آموزان م چکیده کاملاین پژوهش به بررسی تفاوت های موجود میان دو نسل والدین و فرزندان می پردازد و در تفسیر این تفاوت ها از نظریه‎های تغییرات اجتماعی و نوسازی اجتماعی استفاده شده است، یافته های این تحقیق با استفاده از پرسشنامه استاندارد شده و با روش پیمایش در میان 150 نفر از دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی شهر اسدآباد بدست آمده است؛ نتایج تحقیق نشان از وجود شکاف نسلی دانش آموزان با والدینشان دارد، به گونه ای که بیشتر عوامل مورد بررسی دارای رابطه معناداری با میزان شکاف نسلی دانش آموزان با والدینشان دارد. به طورکلی نتایج این بررسی نشان از وجود رابطه معناداری بین میزان تحصیلات والدین، ارتباط صمیمی با خانواده، ارتباط دوستان، تفاوت سنی مادران با میزان شکاف نسلی در بین دانش آموزان داشت. در بررسی سایر عوامل مانند بعد خانوار و محل تولد والدین با میزان شکاف نسلی روابط معنادار نبود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2009 - ارزیابی اثر بخشی کارگروهی و تعیین راهکارهای بهبود کار گروهی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز
نبی اله ایدر طاهره طاهریاین پژوهش با هدف ارزیابی اثربخشی کارگروهی و تعیین راهکارهای بهبود کارگروهی در در دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شده است. برای این منظور مدلی شامل شش فاکتور طراحی شد که تأثیر عواملی چون مدیریت مناسب، برنامه ریزی استراتژیک، ارتباطات مؤثر، رضایت شغلی، مهارت کارگروهی و رهبر چکیده کاملاین پژوهش با هدف ارزیابی اثربخشی کارگروهی و تعیین راهکارهای بهبود کارگروهی در در دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شده است. برای این منظور مدلی شامل شش فاکتور طراحی شد که تأثیر عواملی چون مدیریت مناسب، برنامه ریزی استراتژیک، ارتباطات مؤثر، رضایت شغلی، مهارت کارگروهی و رهبری را بر اثر بخشی کارگروهی مورد بررسی قرار میدهد. روش تحقیق توصیفی – پیمایشی و از حیث هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل 40 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز هستند که به وسیله روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و نظرات آنها بوسیله پرسشنامه محقق ساخته، مورد سنجش قرار گرفت. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که از دیدگاه کارکنان، مدیریت مناسب و مهارت کارگروهی بر اثربخشی گروهی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز تا حدودی تأثیر گذار بوده و این یافتهها به لحاظ آماری نیز معنادار نبوده اند و عواملی چون برنامه ریزی استراتژیک، ارتباطات مؤثر، رضایت شغلی و رهبری بر اثربخشی گروهی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز تأثیر داشته و این یافتهها به لحاظ آماری معنادار و مورد تأیید هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2010 - Developing an Appropriate Model for Entrepreneurial Faculty of Agriculture in Iran
نگین فلاح‌حقیقی مسعود بیژنی احمد رضوانفر ناصر ولیزادهNowadays, promoting entrepreneurship to train graduates endowed with entrepreneurial traits is considered as one of the new functions of the faculties of agriculture. In this regard, the purpose of this study was to design an appropriate model for entrepreneurial facult چکیده کاملNowadays, promoting entrepreneurship to train graduates endowed with entrepreneurial traits is considered as one of the new functions of the faculties of agriculture. In this regard, the purpose of this study was to design an appropriate model for entrepreneurial faculty of agriculture in Iran. This study was of descriptive-correlational research type in which a survey method was employed for data collection. The study population comprised all students (N1=19973) and faculty members (N2=713) of all faculties of agriculture in Iran's state-run (public) universities of whom 403 students and 344 faculty members were sampled by multi-staged (three-stage) method. The sample size was determined by Krejcie and Morgan's sample size table. The research instrument was a self-designed questionnaire whose face and content validity were confirmed by a panel of experts. The diagnostic validity of the questionnaire in the case of its latent variables was also confirmed using the average variance extracted method (0.76≤AVE≤0.87). Furthermore, its internal consistency (0.81≤α≤0.93) and composite reliability (0.80≤Pc≤0.91) were confirmed using Cronbach's alpha coefficient. The collected data were also analyzed using SPSS22 and LISREL9.1. The results showed a significant relationship between structural, content, and contextual factors and entrepreneurship of faculties of agriculture. Meanwhile, content factors showed the greatest effect (path coefficient = 0.83) on the entrepreneurship of agricultural faculties. According to the findings, the final proposed model was developed with respect to the factors listed in three categories of education, research, and entrepreneurship for the establishment of entrepreneurial faculties of agriculture in Iran. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2011 - Quality Analysis of the Problems and Barriers of Greenhouse Growers: Case Study of Isfahan Province, Iran
مسعود رمضانی عبدالحمید پاپ زنThe purpose of this study is to investigate problems and barriers of greenhouse growers in Isfahan Province, Iran using the qualitative paradigm. Data were collected with semi-structured interviews and direct observations. Most participants were questioned by phone inte چکیده کاملThe purpose of this study is to investigate problems and barriers of greenhouse growers in Isfahan Province, Iran using the qualitative paradigm. Data were collected with semi-structured interviews and direct observations. Most participants were questioned by phone interview. The response rate to phone calls was 59.2 percent. Data are analyzed by the grounded theory. Structural analysis is utilized to evaluate open-ended questions. The components of the questionnaire including the words, concepts and their correlations in terms of frequency, the number of words, vocabularies, metaphors, and idioms used in the sentences are investigated to discover the existing patterns in their statements. As a result, 849 problems are expressed by greenhouse growers. At the open coding stage, the extracted phrases are formulated in 27 terms of meaningful expressions by integrating the same items and removing repetitive cases. At the axial coding stage, 27 formulated concepts are obtained. Subsequently, the extracted phrases create eight main factors. At the selective coding stage, the greenhouse owners' basic problems are categorized into four categories: economic, infrastructure and strategic, human, and extra-organizational. The study shows that about 50 percent of greenhouse growers’ problems are caused by three factors as follows: extreme price fluctuations, brokerage interval, and high costs of fuel. Finding solutions can improve the greenhouse sector. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2012 - Solutions to Enhance the Farmers’ Participation in Water Users Associations (WUAs) in Lorestan Province, Iran
فاطمه سپهوند سعید غلامرضایی مهدی رحیمیانWater Users Association (WUAs) is one of the methods of participatory water resource management whose success and efficiency requires the participation of farmers. Purpose of this study was to identify and prioritize the solutions for farmers’ participation enhanc چکیده کاملWater Users Association (WUAs) is one of the methods of participatory water resource management whose success and efficiency requires the participation of farmers. Purpose of this study was to identify and prioritize the solutions for farmers’ participation enhancing in WUAs. This exploratory article was carried out by the mixed methods design. The qualitative part of the study was conducted by Grounded Theory (GT). The statistical population consisted of 14 key informant experts of water resources management. Data were gathered by semi-structured interview. The triangulation of peers in different position was used to enhance the accuracy of the data. Categories were derived from interviews by MAXQDA12 software. In the quantitative phase, 133 members of WUAs were sampled in Lorestan Province (N=1990) using the Cochran formula. Solutions proposed by experts were provided to the members of WUAs in the form of a questionnaire. Results showed that there were distrust among members, members' distrust to WUAs mangers and tension in management of this organization. The most important solutions for farmer's participation in WUAs were to reduce local tensions, motivating mechanisms for cooperation of farmers in WUAs and helping farmers for a better consensus پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2013 - Factors Affecting Farmer's Satisfaction with Water Users Associations Performance at Gotvand Irrigation Scheme in Khuzestan Province, Iran
آیت الله کرمی حمید ییلاق چغاخورThe purpose of this study was to assess the farmer's satisfaction with services delivered by Water User Associations (WUAs) and determine the factors affecting farmer's satisfaction with the WUAs. Stratified sampling was used to select 124 farmer members of WUAs in the چکیده کاملThe purpose of this study was to assess the farmer's satisfaction with services delivered by Water User Associations (WUAs) and determine the factors affecting farmer's satisfaction with the WUAs. Stratified sampling was used to select 124 farmer members of WUAs in the Gotvand irrigation Scheme (GIS). A researcher-made questionnaire was employed for data collection. Its validity was confirmed by content validity and its total reliability was estimated by Cronbach's alpha as to be 0.73. Data were analyzed using descriptive statistics to describe WUAs performance; ordinal logistic regression was also used to determine the relationship between physical, socio-economic characteristics of region context and farmer's satisfaction. Results revealed that although the WUAs performance in operation, maintenance and repair and management is medium, these WUAs are successful in collection of irrigation service fee. Status of maintenance and repair in GIS is a very essential factor in farmer satisfaction with the WUAs and its status is dependent on the strength of WUA connection with government authorities. Therefore, it is recommended that maintenance and repair management is transferred to the WUAs. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2014 - Effect of Climate Change Dimensions on Agricultural Entrepreneurial Opportunities Recognition
مژگان خوش مرام نعمت اله شیری مسلم سواریClimate change is one of the most important challenges of the current century, affecting agriculture more than other ones, an entrepreneur farmer perceives environmental challenges and changes as an opportunity. In this regard, this study aims to analyze the effects of چکیده کاملClimate change is one of the most important challenges of the current century, affecting agriculture more than other ones, an entrepreneur farmer perceives environmental challenges and changes as an opportunity. In this regard, this study aims to analyze the effects of climate change dimensions on Entrepreneurial Opportunities Recognition(EOR) intheagricultural sector of Kermanshah Province, Iran. The statistical population of the study included all entrepreneurs of the agricultural sector in Kermanshah Province, with 102 of them being selected through a simple randomization method. A researcher-made questionnaire was used as the main tool of data collection whose validity and reliability were confirmed by a panel of experts and Cronbach’s alpha coefficient and Kuder and Richardson formulas. The findings indicated that respondents had correctly and successfully identified existing entrepreneurial opportunities in the agricultural sector since they examined the proportion and desirability of these opportunities at a high level of possibility. Results also showed that more than half of the respondents perceived climate changes at a high level and took them into account for initiating their business. According to the results of regression analysis, climate changes dimensions (drought, dust, and temperature rise) account for 41% of variance changes in EOR in the agricultural sector of Kermanshah Province. Our findings have implications to help policymakers, planners, and managers in improving entrepreneurial opportunities and recognizing farmers’ capability. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2015 - Modeling of Climate Change Effects on Groundwater Resources: The Application of Dynamic Systems Approach
مصطفی تیموری سیدمهدی میردامادی Seyed Jamal Farajollah HosseiniThe purpose of the present study was the simulation of climate change effects on groundwater resources in Iran by using the dynamic systems approach. The approach was performed through system dynamics modeling process including problem explanation, system description, m چکیده کاملThe purpose of the present study was the simulation of climate change effects on groundwater resources in Iran by using the dynamic systems approach. The approach was performed through system dynamics modeling process including problem explanation, system description, model development, model testing, and the use of the model for policy analysis. The impact of the application of various exogenous scenarios including drought scenarios, management of water supply and population growth was assessed and the behavior of variables of water resources volume and per capita volume of renewable water of the Southern Khorasan province was simulated by Vensim software for the 2013-2041 period. Data were collected by referring to relevant organizations like South Khorasan Regional Water Organization, South Khorasan Agricultural Organization, and Statistical Center of Iran and the input data of the model were fed into the model in an Excel worksheet. The results showed that the water resource exploitation management scenario had a significant positive effect on the balance of aquifers of South Khorasan Province so that the balance of the province aquifers in the scenario of controlling water resources exploitation has been significantly different from the scenario of the lack of control of different drought in all the studied years. In addition, the results of examination of the province's renewable water showed that droughts have had a negative impact on the volume of renewable water of the province and droughts together with population growth have reduced the province per capita renewable water. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2016 - Faculty Members’ Development in Agricultural Higher Education: Does the University Size Matter?
مرتضی اکبری افسانه باقری عایت عباسیHigher education has recently faced new challenges and responsibilities such as higher expectations to contribute to national and regional developments, considerable cuts in public funds, and the highly competitive educational markets. Previous research has suggested a چکیده کاملHigher education has recently faced new challenges and responsibilities such as higher expectations to contribute to national and regional developments, considerable cuts in public funds, and the highly competitive educational markets. Previous research has suggested a positive association between the development of human capital and capacity to deal with these challenges in higher education institutions. Yet, there are few empirical studies on the factors that constitute faculty members’ development. The main purpose of this study was to investigate faculty members’ development components in Agricultural Higher Education in Iran. Specifically, it aimed to explore the differences among faculties of agriculture on the components of their faculty members’ development and analyzed academics’ perceptions toward the current and desirable status of their development. Furthermore, this research examined the faculty members’ perceptions of the most influential component of their development. The population was 1837 faculty members and 280 of them were selected using the stratified random sampling method. The results showed that the faculty members perceived their individual development as higher than and equal to average. There was also a significant difference between universities on the components of their faculty members’ development based on their size except for their individual development. The analysis also suggested wide gaps between the status quo and desirable situations of each component of development as perceived by the faculty members. Furthermore, the faculty members perceived their professional development as the most influential component of their development. Recommendations are made to improve faculty members’ development in agricultural higher education particularly in Iran. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2017 - Analysis of Scientific–Executive Capability and Up-to-date of Iran's Parliament Approvals in Drought Crisis Management
جلال محمودزاده محمدصادق صبوری مهرداد نیکنامی الهام داناییDrought is one of the most complex and at the same time most underrated phenomena compared to other natural disasters, yet it has had drastic, and sometimes catastrophic, effects on essential human activities across the world since ancient times. Drought is a slow-movin چکیده کاملDrought is one of the most complex and at the same time most underrated phenomena compared to other natural disasters, yet it has had drastic, and sometimes catastrophic, effects on essential human activities across the world since ancient times. Drought is a slow-moving hazard with negative social and environmental consequences. Crisis management is part of the drought management cycle. In Iran, crisis management is the primary strategy adopted against this crisis, and consists of a spectrum of related regulations that codify the responsibilities of every organization, institution, and people from all walks of life against drought. One of the main flaws in crisis management is the absence of suitable laws and regulations and their proper execution. This study aims to review drought crisis management focusing on parliament approvals. The study results showed that there are no comprehensive and exclusive regulations against drought in Iran. There were also certain challenges associated with the implementation of these laws. This study can help reduce vulnerabilities and improve coordination in the management of drought crisis. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2018 - Factors Affecting the Development and Strengthening of Rural Women Enterprises in Iran
رضا موحدی مسعود سامیان احمد یعقوبی فرانی خلیل میرزاییGiven the importance of women's participation and taking advantage of their ability, it is essential that a systematic and strategic plan should be organized in this area. Undoubtedly, planning for the development of the specific associations of rural women can be an ef چکیده کاملGiven the importance of women's participation and taking advantage of their ability, it is essential that a systematic and strategic plan should be organized in this area. Undoubtedly, planning for the development of the specific associations of rural women can be an effective step to increase their participation in various scenes, and it can also help improve the status and rights of women. The main objective of this study was to explore factors affecting the development and strengthening of rural women’s enterprises. A mixed method was used in this study. Data gathering tools were both semi-structured interviews and questionnaires. Target samples were both 25 rural development experts and 92 rural women in the Hamadan County. The results showed that the following items are essential for the development and strengthening rural women’s enterprises: applying legal and financial support; family support; management support, and education and cultural support. In addition, the following strategies are required: culture building; women's empowerment programs, continued implementation of consulting and training programs, and encouraging the introduction of the women's enterprises. The results of factor analysis showed that economic, sociocultural, and education and extension factors can determine approximately 60 percent of factors affecting the development and strengthening of rural women’s enterprises. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2019 - Assessment of Water Use Efficiency Indices in Selected Plains of Fars Province, Iran
حمیدرضا میرزایی خلیل مهدی اسفندیاری جواد شهرکی مرتضی یعقوبیThis paper aimed to evaluate Water Use Efficiency (WUE) indices for crops and horticulture productions. In doing so, after gathering data from 164 farmers, we investigated water withdrawal cost indices and monetary return per cubic meter of water through two econometric چکیده کاملThis paper aimed to evaluate Water Use Efficiency (WUE) indices for crops and horticulture productions. In doing so, after gathering data from 164 farmers, we investigated water withdrawal cost indices and monetary return per cubic meter of water through two econometric and managerial approaches . Besides, water shadow pricesand dry matters of per cub meter of water were calculated. The results revealed that the average monetary return per cubic metre of water is 3875.4 IRR (0.134 USD) and cost per cubic metre of well water equals 839.3 IRR (0.029 USD), four times more than the value of some current development projects of water resources. Finally, according to the findings, we suggested a corrected price trade term to adjust water monetary return indices.Control policies and government participation in funding of artificial recharge of undergorund aquifers projects were recommended as well. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2020 - Extent of the Use of Drought Management Practices by Farmers in Tafresh County
Maryam Bagheri Mehrdad Nikanami Hossein Shabanali FamiThe extent of utilization of drought management practices by the farmers of Tafresh County was studied in a descriptive-correlational research. Statistical population consisted of all farmers in Tafresh County which summed up to around 9061 people out of which 300 farme چکیده کاملThe extent of utilization of drought management practices by the farmers of Tafresh County was studied in a descriptive-correlational research. Statistical population consisted of all farmers in Tafresh County which summed up to around 9061 people out of which 300 farmers were taken as the sample in accordance with Cochran’s formula. The main tool of the study was a questionnaire. The validity of the questionnaire was confirmed by a panel of expert consisting of some faculty members of Islamic Azad University, GarmsarBranch and the University of Tehran, and the reliability of the questionnaire was estimated as to be 0.848 using Cronbach Alpha. The results of correlation test indicated a direct, significant relationship between the extent of utilization of drought management practices and the variables of agricultural activities experience and the level of farmers’ social capabilities at 0.01 level. Moreover, there was a negative significant relationship among age, farming experience and the application of drought management practices at 0.01 level. Finally, the results of multiple regression analysis showed that three variables, i.e. extent of farmers’ social capabilities, experience of agricultural activities and the age of the farmers, had the greatest influence on the extent of utilization of drought management practices. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2021 - شناسایی ابعاد و مولفه های شایستگی مدیران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
ایمان وکیل زاده علیرضا منظری توکلی رستم پور رشیدی امین نیک پورچکیده زمینه و هدف: اﻣﺮوزه، ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻜﺎفﻫﺎی ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ در ﺳﻄﻮح ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻣﻮاﺟﻪاﻧﺪ. نظام‌های سلامت با توجه به مشکلات بهداشتی پیچیده و اهداف اثربخشی و رضایتمندی در تمام سطوح با چالشهای زیادی در این حوزه مواجه هستند. از این رو، هدف این پژوهش شناسایی ابعاد و مولفه های شایستگ چکیده کاملچکیده زمینه و هدف: اﻣﺮوزه، ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻜﺎفﻫﺎی ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ در ﺳﻄﻮح ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻣﻮاﺟﻪاﻧﺪ. نظام‌های سلامت با توجه به مشکلات بهداشتی پیچیده و اهداف اثربخشی و رضایتمندی در تمام سطوح با چالشهای زیادی در این حوزه مواجه هستند. از این رو، هدف این پژوهش شناسایی ابعاد و مولفه های شایستگی مدیران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میباشد.روش بررسی: این پژوهش کیفی-کمی بر حسب هدف، بنیادی- کاربردی می باشد. در بخش کیفی (تحلیل مضمون )، جامعه آماری شامل خبرگان آشنا به موضوع بودند و تعداد 14 نفر تا اشباع نظری انتخاب شدند. در بخش کمی از مدلسازی ساختاری تفسیری استفاده شد. یافتهها: یافته ها نشان داد مدل شایستگی مدیران دارای 5 بعد و 40 مولفه می باشد. این ابعاد شامل مهارت حرفه ای، مهارت تعاملی و مشارکتی، مهارت توسعه کیفیت سلامت، مهارت فردی، و مهارت مبتنی بر تحقیق و بررسی می باشند. از میان این ابعاد، بعد مهارت توسعهکیفیت سلامت، سنگ زیربنای مدل را تشکیل می دهد. نتیجه گیری: به کارگیری الگوی شایستگی های مدیران بخش سلامت یکی از شیوه های بهبود و ارتقای مدیران می باشد که می تواند سطح سلامت کشور را ارتقاء دهد. استفاده از این مدل در عمل نیازمند آگاهی مدیران سطوح بالا بوده و ایجاد سازوکار مناسب برای استفاده از این مدل امری غیرقابل انکار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2022 - طراحی الگوی یادگیری خودراهبر در دانشگاه علوم پزشکی به روش فراترکیب
مهران ملارضاییزمینه و هدف: یکی از جنبه های یادگیری سازمانی، ﻳﺎدﮔﻴﺮی خودراهبر است که کارکنان سازمان را مسئول یادگیری شخصی خود می دانند تا آنها دانش تخصصی و توانایی انتقال دانش در موقعیت های جدید را توسعه دهند. هدف این پژوهش، طراحی الگوی یادگیری خودراهبر در دانشگاه علوم پزشکی به روش فر چکیده کاملزمینه و هدف: یکی از جنبه های یادگیری سازمانی، ﻳﺎدﮔﻴﺮی خودراهبر است که کارکنان سازمان را مسئول یادگیری شخصی خود می دانند تا آنها دانش تخصصی و توانایی انتقال دانش در موقعیت های جدید را توسعه دهند. هدف این پژوهش، طراحی الگوی یادگیری خودراهبر در دانشگاه علوم پزشکی به روش فراترکیب می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر به روش فراترکیب در چند مرحله در دانشگاه علوم پزشکی انجام شد. بعد از شناسایی مفاهیم و کدهای عوامل اثرگذار بر یادگیری خودراهبر و ارزیابی روایی و پایایی آن، مدل مفهومی اولیه پژوهش طراحی شد. از 72 مطالعه بازیابی شده، 7 مطالعه مرتبط با هدف مطالعه برای انجام فراترکیب وارد شدند. در سطح تحلیل و ارائه الگو، از روش فراترکیب سندلوسکی و بارسو (2006) استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد مدل پژوهش شامل 6 عامل تاثیرگذار بر یادگیری خودراهبر بود. این عوامل شامل خودکارآمدی، انگیزه پیشرفت، مهارت خودمدیریتی، تمایل به استفاده از فن آوری، تمایل به یادگیری و تسهیم دانش بود. عوامل شناسایی شده مورد تایید خبرگان قرار گرفت. نتیجه گیری: اهمیت یادگیری خودراهبر در سازمان ها می طلبد که بر عوامل تاثیرگذار بر آن تمرکز داشت و این عوامل را در میان کارکنان نهادینه کرد. الگوی جدیدی که برای دانشگاه علوم پزشکی ارائه شد می تواند برای مدیران و برنامه ریزان نظام سلامت مفید واقع شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2023 - اعتبارسنجی الگوی دانش پایدار مبتنی بر منابع انسانی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
مسلم صفدری حسین کاظمی ملیکه بهشتی فرزمینه وهدف: دانش پایدار یک مسئله نوظهور و مورد توجه گسترده در بخش مراقبتهای بهداشتی کشور در دهه های اخیر قرار گرفته است. هدف این پژوهش، اعتبارسنجی الگوی دانش پایدار مبتنی بر منابع انسانی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد. روش تحقیق: روش این پژوهش، تحلیل محت چکیده کاملزمینه وهدف: دانش پایدار یک مسئله نوظهور و مورد توجه گسترده در بخش مراقبتهای بهداشتی کشور در دهه های اخیر قرار گرفته است. هدف این پژوهش، اعتبارسنجی الگوی دانش پایدار مبتنی بر منابع انسانی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد. روش تحقیق: روش این پژوهش، تحلیل محتوا می باشد. جامعه آماری شامل خبرگان و متخصصین حوزه مدیریت منابع انسانی در وزارت بهداشت، درمان آموزش پزشکی، و اعضای هیات علمی دانشگاه بودند که با روش نمونه گیری گلوله برفی به تعداد 20 نفر تا اشباع نظری به روش نیمه ساختار یافته مورد مصاحبه قرار گرفتند. پس از جمع آوری دادهها از نرم افزار MAXQDA 2020 استفاده شد. برای اعتبارسنجی مدل، از مدلسازی ساختاری تفسیری استفاده گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که مدل دانش پایدار شامل 6 مقوله اصلی (بهبود زندگی کاری در راستای ارتقای دانش، حمایت‌گرایی در جهت گسترش دانش، واقع گرایی برای تسهیم دانش، اعتمادسازی برای نشر دانش، تعهد اجتماعی در راستای به کارگیری دانش و صلاحیت در راستای توسعه دانش) و 19 مقوله فرعی می باشد. از میان 19 مقوله فرعی، یافته های ISM نشان داد که دو مولفه صلاحیت اجتماعی و عشق به کار، سنگ زیربنای مدل را تشکیل می دهند. نتیجه گیری: بی شک تمرکز بر دانش پایدار در بخش سلامت اجتناب ناپذیر می باشد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید ابعاد دانش پایدار را مورد تحلیل قرار دهد تا از این طریق بتواند در عرصه سلامت به موفقیت دست یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2024 - برّرسی رخساره ها، توالی ها و میکروفاسیس محیط های رسوبگذاری سازند شمشک (شمال غرب شاهرود) منطقه ی طزره
پرستو صفائی عمرآبادی رحیم مهاری عبدالرضا جعفریانسازند شمشک با سن ژوراسیک، واحد سنگ چینهای آواری ضخیمی است که در منطقهی البرز نهشته شده است. در این مقاله رخسارهها و محیط رسوبگذاری این سازند در منطقهی البرز شرقی - طزره به ضخامت 1028 متر و با سن لیاس (ژوراسیک پائینی) مورد بررسی قرار گرفت. مطالعهی میکروسکپی 50 نمونهی برد چکیده کاملسازند شمشک با سن ژوراسیک، واحد سنگ چینهای آواری ضخیمی است که در منطقهی البرز نهشته شده است. در این مقاله رخسارهها و محیط رسوبگذاری این سازند در منطقهی البرز شرقی - طزره به ضخامت 1028 متر و با سن لیاس (ژوراسیک پائینی) مورد بررسی قرار گرفت. مطالعهی میکروسکپی 50 نمونهی برداشت شده از لیتوفاسیسهای این منطقه منجر به تشخیص 6 دسته رخسارهای و زیررخسارههای آن در دو محیط رودخانهی ماندری (محیط خشکی) تا محیط دلتا (محیط حد واسط) گردید. همچنین تغییرات عمودی میکروفاسیسها و منحنیها بیانگر وجود سکانس رسوبی با 18 چرخه پیشروی و 19 چرخه پسروی در اثر عوامل اتوسیکلی در منطقه میباشد. در نتیجه محیط رسوبگذاری سازند شمشک یک پیشروی تدریجی به سمت دریا میباشد. مطالعات وجود توالیها و تکرار لایههای ضخیم ماسه سنگ، شیل، ماسه شیلی، ماسه ذغالی، سیلت، شیل ذغالی و ذغال را نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2025 - بررسی اثرات مخرب زیست محیطی ناشی از برداشت بی رویه مصالح رودخانه ای (شن و ماسه) در محورهای اصلی برداشت شهر مشهد
نرجس قهرمانی محمد غفوری غلامرضا لشکری پور غلامرضا غلامیسنگ ها ماندگارترین مصالح ساختمانی هستند که از تخت جمشید ایران تا اهرام مصر سالیان سال پایدار مانده اند. مصالح خرده سنگی که اصطلاحاً به آن شن و ماسه گفته م یشود، پر مصرف ترین مصالح ساختمانی هستند. پیشرفت تمدن بشری در امر احداث سازه، نیاز بشر به شن و ماسه را افزایش داده ا چکیده کاملسنگ ها ماندگارترین مصالح ساختمانی هستند که از تخت جمشید ایران تا اهرام مصر سالیان سال پایدار مانده اند. مصالح خرده سنگی که اصطلاحاً به آن شن و ماسه گفته م یشود، پر مصرف ترین مصالح ساختمانی هستند. پیشرفت تمدن بشری در امر احداث سازه، نیاز بشر به شن و ماسه را افزایش داده است. برداشت های ب یرویه جهت تامین نیاز بشر، لزوم حفظ بستر و حریم رودخان هها و نیز حفظ هویت آن و اجتناب از بهم خوردن تعادل موجود در محیط زیست رودخانه توجه به جلوگیری از برداشت ب یرویه مصالح رودخانه ها را بیش از پیش مطرح ساخت. اما برداشت بدون برنام ه ریزی این گونه مصالح اثرات مخربی بر پیکره محیط زیست دارد. در این مقاله سعی شد تا با انجام بازدیدهای میدانی از محورهای اصلی تامی نکننده شن و ماسه شهر مشهد (محور سرخس، کلات، فریمان و فردوسی) به بررسی اثرات مخرب و غیر مستقیم استحصال مصالح رودخانه ای بر محیط زیست پرداخته شود و پیشنهاداتی جهت جایگزینی و استفاده از مصالح نوین ساختمانی ارائه گردد. مصالح کوهی در محور سرخس (به علت تجمع واحدهای شن شویی در این محور) به عنوان مطالعه موردی در این مقاله انتخاب گردیده و آزمایشات مختلفی بر روی آن ها انجام گردید، نتایج نشا ندهنده مقاومت فشاری 420 تا 450 kg/cm2 می باشند. حجم این توده آهکی به وسیله نر مافزار جی آی اس (GIS) محاسبه و حدود 37/1044 میلیون تن تخمین زده شده است . مقاومت بالا و حجم مناسب این منبع کوهی استفاده از این مصالح را به عنوان جایگزین مناسب مصالح رودخانه ای تایید میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2026 - بررسی نقش شکستگی ها در آبدهی چشمه چم آسیاب در شمال شرق استان خوزستان
نصرالله کلانتری علی خوبیاری محمدصادق درانی نژادحوضه آبریز چمآسیاب با مساحتی در حدود 17 کیلومتر مربع، در شمال شرق استان خوزستان واقع شده است. پوشش واحدهای ماسه سنگی آغاجاری، سبب تشکیل آبخوان ماسه سنگی در منطقه شده است که توسط چشمه چمآسیاب به سطح زمین زهکشی میشود. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه اهمیت شکستگیها در آبدهی چکیده کاملحوضه آبریز چمآسیاب با مساحتی در حدود 17 کیلومتر مربع، در شمال شرق استان خوزستان واقع شده است. پوشش واحدهای ماسه سنگی آغاجاری، سبب تشکیل آبخوان ماسه سنگی در منطقه شده است که توسط چشمه چمآسیاب به سطح زمین زهکشی میشود. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه اهمیت شکستگیها در آبدهی چشمه چم آسیاب و شناخت وضعیت آب زیرزمینی آن میباشد. در این پژوهش از بخشهای مختلف حوضه آبگیر چشمه برداشت درزه و شکستگی انجام شد و با استفاده از سنجش از دور (Geographic Information System, GIS) شکستگیهای منطقه بررسی شدند. نتایج نشان داد که تراکم شکستگیها با ایجاد تخلخل ثانویه، باعث افزایش تراوایی سازند شده و نقش مهمی را در آبدهی چشمه ایفا مینماید. همچنین غالب شکستگیها از نوع عرضی میباشند و به موازات محور تنش بیشینه در منطقه ایجاد شدهاند. آبدهی چشمه در فصل خشک در حدود 20 لیتر بر ثانیه (L/Sec) و در فصل تر به بیش از 60 لیتر بر ثانیه (L/Sec) میرسد. این مسأله نشان دهنده ی تراوایی ماسه سنگ در منطقه مورد مطالعه می باشد، همچنین بیانگر آن است که چشمه در فصل تر نسبت به بارش پاسخ مناسبی نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2027 - بررسی روش های غیرمستقیم تخمین مقاومت تراکمی تک محوری شیل های سازند شمشک
مهدی کیانپور Ali Uromeihy Mohammad Reza Nikudelدر این تحقیق روشهای غیرمستقیم تخمین مقاومت تراکمی تکمحوری (Uniaxial Compressive Strength, UCS) شیلهای سازند شمشک با استفاده از شاخص بارنقطه ای (Point Load Strength Index, Is(50))، تخلخل (n)، حد روانی (Liquid Limit, LL) و شاخص دوام و وارفتگی (Durability Index, Id) بررسی چکیده کاملدر این تحقیق روشهای غیرمستقیم تخمین مقاومت تراکمی تکمحوری (Uniaxial Compressive Strength, UCS) شیلهای سازند شمشک با استفاده از شاخص بارنقطه ای (Point Load Strength Index, Is(50))، تخلخل (n)، حد روانی (Liquid Limit, LL) و شاخص دوام و وارفتگی (Durability Index, Id) بررسی شده است. به منظور بدست آوردن روابط موجود، از روشهای آماری رگرسیون ساده (یک متغیر مستقل و یک متغیر وابسته) و رگرسیون چندمتغیره (دو متغیر مستقل و یک متغیر وابسته) بر روی دادههای بدست آمده در آزمایشگاه استفاده شده است. نتایج بدست آمده از روش رگرسیون ساده، نشاندهندهی کارایی بهتر شاخص بار نقطه ای (Is(50)) و شاخصهای دوام چرخه ی سوم و چهارم (Id3-4) نسبت به دیگر ویژگیهای سنگ در تخمین UCS را است. همچنین در صورت استفاده از رگرسیون چندمتغیره، میتوان تخمین دقیقتری از UCS بدست آورد و بهترین رابطهی چندمتغیره به ازای استفاده از متغیرهای مستقل شاخص بار نقطه ای (Is(50)) و شاخص دوام چرخهی چهارم (Id4) برای کل نمونهها بهدست می آید. در ادامه نمونهها به سه گروه نمونه های با مقاومت بسیار پایین، مقاومت پایین و مقاومت متوسط تفکیک شدند و روابط موجود در هر گروه مورد بررسی قرار گرفت. در حالت اخیر با انجام آنالیز چندمتغیره، میتوان تخمین دقیقتری از UCS را در نمونه های با مقاومت بسیار پایین به ازای متغیرهای مستقل شاخص دوام چرخهی چهارم (Id4) و حد روانی (LL) و برای نمونه های با مقاومت پایین و متوسط به ازای متغیرهای مستقل شاخص بار نقطه ای (Is(50)) و شاخص دوام چرخهی چهارم (Id4) به دست آورد. علاوه بر آن، نتایج بدست آمده نشاندهندهی افزایش کارایی شاخص بار نقطه ای و کاهش کارایی شاخص دوام، حد روانی و تخلخل در تخمین UCS با افزایش مقاومت سنگ است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2028 - ارزیابی بلوغ و تاریخچه ی حرارتی رسوبات حاوی مواد آلی گروه شمشک البرز شمالی، بر اساس حرارت سنجی سیالات درگیر
هاشم شالی کار* مهناز رضائیان علی امیری فریبا پادیار زیبا زمانی عباس بحرودیدر این مطالعه که برای نخستین بار در حوضه البرز (البرز مرکزی-شمالی) انجام شده است، نهشته های تریاس فوقانی گروه شمشک، به عنوان سنگ منشاء احتمالی حوضه های البرز و خزر جنوبی مورد مطالعه قرار گرفتند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی روش حرارت سنجی سیالات درگیر (Fluid Inclusion چکیده کاملدر این مطالعه که برای نخستین بار در حوضه البرز (البرز مرکزی-شمالی) انجام شده است، نهشته های تریاس فوقانی گروه شمشک، به عنوان سنگ منشاء احتمالی حوضه های البرز و خزر جنوبی مورد مطالعه قرار گرفتند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی روش حرارت سنجی سیالات درگیر (Fluid Inclusion)، در جهت تعیین تاریخچه و بلوغ حرارتی رسوبات حاوی مواد آلی گروه شمشک است. پس از حرارت سنجی سیالات درگیر و محاسبه ی درصد انعکاس ویترینیت به طور مستقیم انجام شده، نتایج با داد ههای حرارتی پیشین حاصل از مطالع هی اثر شکافت آپاتیت مقایسه شد. نمونه های مطالعه شده در این پژوهش از رخساره های آهکی و ماس هسنگی و رخساره های شیلی و زغالی رخنمون سازند های اکراسر، لله بند و کلاریز بخش قاعده گروه شمشک در برش گلندرود برداشت شدند. مطالعه ی حرارت سنجی به منظور تعیین بیشینه دمای تدفین بر روی 73 سیال درگیر اولیه و ثانویه انجام شد، نتایج نشان داد که این سیالات بسته به عمق چینه شناسی، در محدوده دمایی oC 115-75 همگن می شوند. همچنین تطابق خوب بین عمق چینه شناسی و دمای همگن شدن سیالات درگیر، شیب زمین گرمایی دیرین های را در حدود oC/km 35 برای زمان بیشینه تدفین نشان داد. بر اساس شیب زمین گرمایی دیرینه، بیشینه عمق تدفین این رسوبات حدود 2900 متر برآورد شد. انعکاس ویترینیت نیز بسته به عمق چینه شناسی مقادیر متفاوتی بین 67/0 تا 05/1 درصد را نشان داد. نتایج حاصل از بررسی سیالات درگیر رسوبات آلی منطق هی مورد مطالعه با داده های انعکاس ویترینیت و داد ههای موجود اثر کافت آپاتیت، انطباق و هماهنگی بسیار مناسبی را نشان داد. نتایج حاصل از حرارت سنجی سیالات درگیر و مقادیر اندازه گیری شده ی انعکاس ویترینیت نشان داد که نهشته های تریاس فوقانی گروه شمشک در مقطع گلندرود، بلوغ حرارتی کم تا متوسطی را تحمل نموده و وارد پنجره نفت زایی شده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2029 - هیدروژئوشیمی منابع آب سطحی حوضه آبریز سد شهریار (استور) میانه (آذربایجان شرقی)
حسین حسینخانی میررضا موسوی مرتضی نجیب محبوبه حسینی برزیحوضه ی آبریز سد شهریار در منطقه میانه، از هفت زیرحوضه، به نام های رودخانه قزل اوزن، زنجان رود، آجی چای، گرمی چای، شهرچای، قرنقو و آیدوغموش تشکیل شده است. این حوضه بخشی از پهنه زمین ساختی البرز - آذربایجان و ترکیبی از واحدهای سنگی به سن پالئوزوئیک تا کواترنری می باشد. ای چکیده کاملحوضه ی آبریز سد شهریار در منطقه میانه، از هفت زیرحوضه، به نام های رودخانه قزل اوزن، زنجان رود، آجی چای، گرمی چای، شهرچای، قرنقو و آیدوغموش تشکیل شده است. این حوضه بخشی از پهنه زمین ساختی البرز - آذربایجان و ترکیبی از واحدهای سنگی به سن پالئوزوئیک تا کواترنری می باشد. این منطقه بر اساس اقلیم نمای آمبرژه جزء مناطق نیمه خشک سرد محسوب می گردد. در این تحقیق، 12 نمونه آب از رودخانه های منتهی به سد، جهت بررسی کیفیت و نوع آن از لحاظ مصارف مختلف مانند شرب، استفاده صنعتی و آبیاری آنالیز گردید. نتایج نشان داد که کیفیت شیمیایی آب به دلیل تأثیر عوامل زمین شناسی، اقلیم شناسی و هیدرولوژی، کلروره و سدیک است. به جز نمون ههای آب مربوط به رودخانه قز لاوزن در دو ایستگاه شکرچی (R1) و قره گونی (R5) که تنها برای استفاده دام مناسب می باشند، سایر نمونه ها بیشتر جهت شرب انسان و دام، آبیاری و مصارف صنعتی قابل استفاده میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2030 - بررسی و مقایسه شاخص های ارزش اطلاعات و تراکم سطح در تهیه نقشه های خطر زمین لغزش (مطالعه موردی: منطقه پیشکوه فریدونشهر اصفهان)
کورش شیرانی احمد نصر Jafar Rahnamarad عبدالرسول شفیعی دستجردیشناسایی و تاثیر حرکات توده ای به عنوان یکی از جلوه های فرسایش در تهدید مناطق مسکونی، مزارع، مخازن سدها، جاده ها و غیره از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. منطقه پیشکوه با وسعت ۱۲۷ کیلومترمربع در غربی ترین بخش استان اصفهان و در ۸۰ کیلومتری غرب شهرستان فریدونشهر قرار دارد. چکیده کاملشناسایی و تاثیر حرکات توده ای به عنوان یکی از جلوه های فرسایش در تهدید مناطق مسکونی، مزارع، مخازن سدها، جاده ها و غیره از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. منطقه پیشکوه با وسعت ۱۲۷ کیلومترمربع در غربی ترین بخش استان اصفهان و در ۸۰ کیلومتری غرب شهرستان فریدونشهر قرار دارد. جهت انجام مطالعات ابتدا با استفاده از عکس هوایی، داده های ماهواره ای TM Landsat و پیمایش صحرایی، پراکنش زمین لغزش ها در گستره ی مورد مطالعه مشخص گردید. در مرحله بعد عوامل موثر در وقوع زمین لغزش شامل لیتولوژی، شیب، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل، فاصله از جاده، بارندگی سالیانه و پوشش گیاهی شناسایی گردید. سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و نرم افزارهای ILWIS و ArcGIS و بر اساس پارامترهای موثر در لغزش، نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش تهیه گردید. برای انجام پهنه بندی از روش های دومتغیره آنالیز ارزش اطلاعاتی و تراکم سطح جهت پهنه بندی منطقه استفاده گردید. درنهایت مشخص گردید که پارامترهای لیتولوژی، پوشش گیاهی و بارندگی از مهم ترین عوامل موثر در وقوع زمین لغزش می باشند. مقایسه دو روش پهنه بندی آماری دومتغیره با استفاده از دو شاخص ارزش اطلاعات (Information Value) و تراکم سطح (Density Area) نشان دادند که روش آنالیز ارزش اطلاعاتی، پهنه های با خطر بالا و بسیار بالا را بهتر از روش تراکم سطح از هم متمایز می کند. همچنین در هر دو روش پهنه های با خطر کم و متوسط به خوبی از هم متمایز نمی شود. بنابراین روش پهنه بندی ارزش اطلاعاتی نسبت به روش تراکم سطح برای منطقه مورد مطالعه مناسب تر بوده و ارجحیت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2031 - بررسی مشکلات زمین شناسی در زون گسله پورکان-وردیج و نحوه برهم کنش آن با ماشین TBM(مطالعه موردی تونل انتقال آب کرج-تهران)
محسن غلامی محمدرضا جاری رسول اجل لوییانبه دلیل اهمیت حفاری تونل در زمین های گسله توسط دستگاه های TBM و وقوع پدیده هایی از قبیل ریزش، فشارندگی و نیز جریان شدید آب به داخل تونل، کنترل حفاری در این مناطق و نیز بررسی ابعاد ناحیه مستعد خطر ضرورت دارد. چنانچه حادثه ای از قبیل گیر کردن دستگاه به هر دلیل باعث توقف د چکیده کاملبه دلیل اهمیت حفاری تونل در زمین های گسله توسط دستگاه های TBM و وقوع پدیده هایی از قبیل ریزش، فشارندگی و نیز جریان شدید آب به داخل تونل، کنترل حفاری در این مناطق و نیز بررسی ابعاد ناحیه مستعد خطر ضرورت دارد. چنانچه حادثه ای از قبیل گیر کردن دستگاه به هر دلیل باعث توقف در فرایند حفاری تونل گردد، این توقف موجب صرف هزینه های گزاف و نیز از دست دادن زمان برای پروژه خواهد شد. در مسیری از تونل قطعه دوم انتقال آب کرج-تهران، بررسی های میدانی و صحرایی شواهدی را مبنی بر وجود یک گسل رورانده با پهنای خردشدگی زیاد به نام گسل پورکان-وردیج به ثبت رسانیده است. این گسل از لحاظ پارامترهای ژئومکانیکی و نحوه برهم کنش آن با ماشین سپری TBM فعال در تونل، تردید های زیادی از لحاظ وجود خطرات فشارندگی، ریزش و هجوم آب به داخل تونل را ایجاد کرده بود. در این مقاله به وضعیت ساختاری گسل مذکور و محدوده های شکستگی و خردشده در محل تلاقی آن با تونل اشاره شده و در ادامه با بیان برخی از مشکلات تونل سازی در این محدوده، به نحوه عبور از این زون گسله با استناد به پارامترهای حفاری دستگاه TBM از قبیل نیروی پیشران، تعداد دور کاترهد، گشتاور و نرخ نفوذ پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2032 - بررسی زمین شناسی و پترولوژی زغال سنگ های گلندرود البرز مرکزی
لیلا اردبیلی پدرام ناوی واصف بابازاده ذاکر ممداودر این مقاله زمین شناسی و مشخصات پتروگرافیکی زغا لهای بیتومینوز (82% 10Ra) منطقه گلندرود البرز مرکزی در شمال ایران بررسی گردیده است. زغال سنگ های این منطقه که در داخل رسوبات زغال دار سازند شمشک قرار گرفته اند، در زمان تریاس فوقانی – ژوراسیک زیرین به صورت 32 لایه ز چکیده کاملدر این مقاله زمین شناسی و مشخصات پتروگرافیکی زغا لهای بیتومینوز (82% 10Ra) منطقه گلندرود البرز مرکزی در شمال ایران بررسی گردیده است. زغال سنگ های این منطقه که در داخل رسوبات زغال دار سازند شمشک قرار گرفته اند، در زمان تریاس فوقانی – ژوراسیک زیرین به صورت 32 لایه زغالی در یک محیط مردابی نهشته شد هاند. این زغال ها با درصد خاکستر (6/18-2/12%)، مواد فرار (3/39-3/28%)، و ارزش حرارتی (kcal/kg 8880-7430) نسبتاً زیاد مشخص م یشوند. وجود مقدار گوگرد کلی کم در زغال های گلندرود (0.45-1.05 %wt)، نشانه نهشته شدن این زغا ل ها در یک محیط رسوبی لیمنیک وابسته به آب شیرین است. کانی های شناسائی شده در زغال سنگ های گلندرود از نوع دلومیت (بیش از 80 %)، سیدریت، کوارتز، اسفالریت، گالنیت و کائولینیت است و پیریت فقط در زغال برخی لایه های زغالی به صورت ذرات ریز و پراکنده دیده م یشود. ماسرال های تشکیل دهندهبخش آلی این زغال ها بیشتر از گروه ویترینیت (کلوتلینیت) و اینرتینیت (فوزینیت) می باشد که حفرات و درز و شکاف آ نها از کربنات و سیلیس پر شده است. با کاهش درصد مواد فرار زغال ها از لایه های سطحی به سمت عمق، درجه زغالی شدن زغال ها افزایش یافته و نوع زغال ها از گازی تا گازی چرب تغییر پیدا میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2033 - ناپایداری دامنه های رودخانه رجدون تحت تاثیر بارگذاری لرزه ای (شمال گناوه)
عباس کنگی Jafar Rahnamarad نادر سعادت خواه علی روحانیدامنههای حاشیهی رودخانهی رجدون در شمال شهرستان گناوه از لحاظ لغزش، پتانسیل بالایی دارد. رویداد زمین لرزه های نیرومند ، این پتانسیل ناپایداری را به شدت افزایش میدهد. نهشتههای پایین دست رودخانه که بیشتر از سیلتستون تشکیل شدهاند، توانایی تولید لغزشهای دایرهای و رسوبات بالا چکیده کاملدامنههای حاشیهی رودخانهی رجدون در شمال شهرستان گناوه از لحاظ لغزش، پتانسیل بالایی دارد. رویداد زمین لرزه های نیرومند ، این پتانسیل ناپایداری را به شدت افزایش میدهد. نهشتههای پایین دست رودخانه که بیشتر از سیلتستون تشکیل شدهاند، توانایی تولید لغزشهای دایرهای و رسوبات بالا دست رودخانه که از مادستون ساخته شدهاند، پتانسیل لغزشهای صفحهای-ستونی دارند. در چنین شرایطی رویداد زمین لرزهای با شتاب افقی بیش از g 14/0 در محدودهی رودخانهی رجدون، دامنههای با شیب بیش از 20 درجه را ناپایدار میکند. چنین لغزشهایی سبب مسدود شدن مسیر جریان آب و در نتیجه تشکیل سدهای طبیعی در مسیر رودخانه میگردد. پی آمد این رویداد و شکسته شدن سدها، سبب تولید سیلابهای عظیم و در نتیجه تخریب بخشهایی از شهرستان گناوه را به همراه خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2034 - ارزیابی شکستگی مغزه ها و نمودارهای تصویری سازند سروک در میدان نفتی اهواز
نادر قلی بهرام حبیب نیا روح انگیز محمدیانسازند سروک بیشتر از جنس سنگ های کربناته بوده و در بین دو سازند کژدمی و سورگاه واقع گردیده است. این سازند یکی از مخازن گروه بنگستان (در جنوب غربی ایران) در ناحیه فروافتادگی دزفول از کمربند چین خورده زاگرس می باشد که با دو رخساره مشخص شده است. در این تحقیق نمودار تصویرگر چکیده کاملسازند سروک بیشتر از جنس سنگ های کربناته بوده و در بین دو سازند کژدمی و سورگاه واقع گردیده است. این سازند یکی از مخازن گروه بنگستان (در جنوب غربی ایران) در ناحیه فروافتادگی دزفول از کمربند چین خورده زاگرس می باشد که با دو رخساره مشخص شده است. در این تحقیق نمودار تصویرگر ریزسازندی چاه AZ-383 واقع در بخش مرکزی میدان اهواز بررسی و مطالعه شد. تصویربرداری الکتریکی از دیواره چاه، با استفاده از ابزارهای مخصوص نمودارگیری، مانند ابزار تصویرگر ریزسازندی (FMI) انجام شد. تعداد شکستگی ها، میانگین شیب و امتداد لایه بندی و فراوانی نسبی شکستگی ها در زون های مختلف تعیین گردید. همچنین تنش های وارده بر حفره چاه بر اساس بررسی روند ساختاری، شکستگی های برشی مصنوعی (Borehole breakout) و مغزه های چاه مذکور شناسایی و تشریح شدند. نمودارهای تصویری در فواصل عمقی 3417 تا 4167 متر تفسیر شدند. بیشترین تراکم شکستگی ها در زون های D، E و F مشاهده شد. 3 شکستگی حفره ای، 15 شکستگی باز (با شیب 57 تا 77 درجه )، 2 امتداد و 14 شکستگی بسته (با شیب 52 تا 80 درجه، با 3 امتداد) در این فاصله عمقی مشخص شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2035 - تحلیل رگه های کششی به عنوان نشان گر های سوی برش در ناحیه معدنی هیرد (شرق پهنه لوت)
محمدعلی قربانی محمدمهدی خطیب معصومه علیمحمدیناحیه معدنی هیرد واقع در شرق پهنه لوت و غرب پهنه زمین درز سیستان، تحت تأثیر یک سیستم برشی- فشارشی راست بر قرار گرفته که در آن گسل های با راستای NW-SE (آزیموت 320-310 درجه)، همانند پهنه گسلی شرق کوه سیه کمر، اصلی ترین روند ساختاری و عامل مهم دگرشکلی در منطقه را ایجاد نمو چکیده کاملناحیه معدنی هیرد واقع در شرق پهنه لوت و غرب پهنه زمین درز سیستان، تحت تأثیر یک سیستم برشی- فشارشی راست بر قرار گرفته که در آن گسل های با راستای NW-SE (آزیموت 320-310 درجه)، همانند پهنه گسلی شرق کوه سیه کمر، اصلی ترین روند ساختاری و عامل مهم دگرشکلی در منطقه را ایجاد نموده اند. پهنه مذکور طی یک دگرشکلی پیش رونده، فضاهای کششی متعددی را ایجاد نموده است که این فضاها در موارد زیادی توسط کوارتز، کلسیت و آراگونیت با بافت شانه ای و به صورت فیبری پر شده اند. براساس ترکیب و تنوع جهت گیری، سه نسل مختلف از رگه ها قابل تشخیص می باشند. رشد مستقیم فیبرهای آراگونیتی-کلسیتی در رگه های کششی، گویای فرآیند کشش افزایشی در یک جهت مشخص است و این رابطه زاویه ای عمود بین فیبرها و دیواره رگه، در مراحل مختلف کشش حفظ شده است. مقایسه جهت گیری های حاصله برای محور طوی لشدگی بیضی واتنش با استفاده از نسل های مختلف رگه های کششی، بیان گر چرخش بیضی واتنش در جهت عقربه های ساعت و حدود 40-35 درجه است که این چرخش خاص برش راست بر می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2036 - مطالعات پالئولیمنولوژی و علل کاهش ناگهانی تراز آب دریاچه ارومیه
راضیه لک جواد درویشی خاتونی علی محمدیدریاچه ارومیه به عنوان یکی از بزرگ ترین دریاچه های فوق اشباع از نمک جهان واقع در شمال غرب ایران، امروزه در خطر خشک شدگی قرار گرفته است. بحران اخیر زیست محیطی و خشک شدن دریاچه ارومیه هم اکنون یکی از بزرگترین مخاطرات زمین شناختی کشور محسوب می گردد . بررسی تاریخچه تکاملی د چکیده کاملدریاچه ارومیه به عنوان یکی از بزرگ ترین دریاچه های فوق اشباع از نمک جهان واقع در شمال غرب ایران، امروزه در خطر خشک شدگی قرار گرفته است. بحران اخیر زیست محیطی و خشک شدن دریاچه ارومیه هم اکنون یکی از بزرگترین مخاطرات زمین شناختی کشور محسوب می گردد . بررسی تاریخچه تکاملی دوره هولوسن و شناخت علل کاهش ناگهانی تراز آب دریاچه ارومیه، موضوع پژوهش حاضر می باشد. در این پژوهش ضمن انجام بررسی های دورسنجی در بازه زمانی 35 ساله، پردازش داد ههای اقلیمی 55 ساله و رابطه آن با تغییرات تراز آب دریاچه، مغزه های رسوبی دست نخورده رسوبات بستر دریاچه در بخش غربی به روش مغزه گیری Auger تهیه گردید. تعداد 16 مغزه با بیشینه ژرفای 9 متر و مجموعا بیش از 98 متر از رسوبات زیر بستر دریاچه مورد بررسی قرار گرفت. رخساره های رسوبی بر اساس رنگ، اندازه دانه، ویژگی های کانی شناسی، ساخت رسوبی و نوع کانی های تبخیری تفکیک گردید. با توجه به تغییر رخساره های رسوبی از سطح به عمق، جغرافیا، اقلیم و تغییرات تراز آب دریاچه از سطح به عمق بازسازی گردید. نتایج حاکی از وجود 17 رخساره رسوبی قابل تفکیک در مغزه ها می باشد. رخساره ها متعلق به محی طهای رسوبی دریاچ ه ای، باتلاقی، پلایایی، رودخانه ای و خشکی می باشد. مغزه گیری و بررسی رخساره های رسوبات زیر بستر دریاچه، نشان م یدهد اگر چه در نواحی کران ه ای دریاچه آثار خشک شدگی به تناوب دیده می شود اما بخش اصلی دریاچه در حداقل 13000 سال گذشته (5/6 متری رسوبات بستر) محیط دریاچه ای بوده است رسوبگذاری پیوسته دیده می شود. داده های لرزه ای موجود نیز مؤید این نکته می باشد. لذا تغییر اقلیم و به ویژه افزایش تبخیر در سال های اخیر اگر چه خود عاملی در کاهش تراز آب دریاچه محسوب م یگردد، اما علت اصلی خشکسالی دریاچه ارومیه نیست. از حال تا حدود 13000 سال گذشته،کشور ایران دستخوش خشکسالی های وسیعی بوده است و دریاچه های کم عمق از قبیل دریاچه مهارلو، میرآباد، زریوار به کرات خشک شده اند اما دریاچه ارومیه در آن بحرانهای خشکسالی بجز در نواحی کرانه ای، هرگز خشک نگردیده است. فاز عمده خشکی دریاچه ارومیه از حدود 13000 سال قبل آغاز شده است که آنرا می توان به خشکسالی عمده آخرین عصر یخچالی که با کاهش رطوبت و پایین رفتن تراز آب دریاچه های شمال افریقا و جنوب آسیا تؤام بوده است، نسبت داد. بنابراین عامل مهم در کاهش تراز آب امروزی دریاچه ارومیه عوامل آنتروپوژنیک (انسانی) می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2037 - تحلیل هندسی شکستگی ها در زون افیولیتی سبزوار
سیدحسین میرزینلی یزدی محسن پورکرمانی مهران آرین محمود الماسیانزون افیولیتی سبزوار (SOZ) واقع در شمال ایران مرکزی (شمال گسل کویر بزرگ و جنوب گسل میامی) است که حوضه رسوبی کپه داغ در شمال را از فلات ایران مرکزی در جنوب جدا می نماید. زمان تکامل این مجموعه افیولیتی در کرتاسه فوقانی (سانتونین کامپانین) و زمان جایگزینى آن کامپانین میانى چکیده کاملزون افیولیتی سبزوار (SOZ) واقع در شمال ایران مرکزی (شمال گسل کویر بزرگ و جنوب گسل میامی) است که حوضه رسوبی کپه داغ در شمال را از فلات ایران مرکزی در جنوب جدا می نماید. زمان تکامل این مجموعه افیولیتی در کرتاسه فوقانی (سانتونین کامپانین) و زمان جایگزینى آن کامپانین میانى تا ماستریشتین فوقانى بوده است. این نوار افیولیتی شامل حجم زیادی از سنگ های اولترامافیک، تود ههای کوچک گابرویی و ترادفی ضخیم از گدازه های بازالتی زیردریایی همراه با آهک های پلاژیک کرتاسه فوقانی و رادیولاریت است که بطور دگرشیب و با یک قاعده کنگلومرایی توسط سنگ های آتشفشانی و رسوبی پوشیده شده است. این مطالعه ساختارهای شکنند ه منطقه SOZ را جهت تحلیل هندسی آن بررسی می کند. هدف این پژوهش تعیین الگوی ساختاری مناسب و منطبق با ساختارهای محدوده می باشد. در این پژوهش، وضعیت هندسی کلیه ساختارها و ارتباط های منطقی موجود بین شکستگی ها و ساختارهای کلان منطقه ای بررسی شد. برای نیل به این اهداف طی بازدیدهای صحرایی و بررسی تصاویر ماهواره ای ساختارهای محدوده شناسایی شده و مبنای تهیه نقشه ساختاری قرار گرفتند. با بررسی های آماری داده ها و تهیه نمودارهای گل سرخی و کنتوری، روند اصلی شکستگی ها و الگوی جهت گیری آن ها بدست آمد. راستای بدست آمده N59W هماهنگ با امتداد قطع های از گسل میامی بوده و ساختارهای منطقه متأثر از این گسل می باشند. اگر این راستا روند اصلی برش راستگرد منطقه در نظر گرفته شود، سایر روندهای بدست آمده از محدوده، با الگوی جهت گیری انواع شکستگیهای مرتبط با یک برش گسلی منطبق میشود. به طوری که شکستگیهای با روند N14E، N68E، N86E، N77W، N59W و N41W در محدوده به ترتیب بر شکستگ یهای مرتبط با برش نوع X، R’، T، R، D و P منطبق می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2038 - تاثیر مهارت سیاسی کارکنان بر رفتار شهروندی سازمانی (مورد مطالعه: اداره کل ورزش و جوانان استان گیلان)
سجاد صالحی کردآبادی مراد رضایی دیزگاه اسماعیل صالحی کردآبادیهدف: هدف اصلی این مطالعه ارزیابی تاثیر مهارت سیاسی بر رفتار شهروندی سازمانی در اداره کل ورزش و جوانان استان گیلان است.روش‌شناسی: روش تحقیق توصیفی تحلیلی از نوع کاربردی است. جامعه آماری پژوهش مدیران ستادی اداره کل ورزش و جوانان استان گیلان، روسا، معاونان و کارکنان ادارات چکیده کاملهدف: هدف اصلی این مطالعه ارزیابی تاثیر مهارت سیاسی بر رفتار شهروندی سازمانی در اداره کل ورزش و جوانان استان گیلان است.روش‌شناسی: روش تحقیق توصیفی تحلیلی از نوع کاربردی است. جامعه آماری پژوهش مدیران ستادی اداره کل ورزش و جوانان استان گیلان، روسا، معاونان و کارکنان ادارات شهرستانهای استان گیلان به تعداد 297 نفر است. روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 184 نفر تعیین شد.یافتهها: نتایج آزمون فرضیه‌های پژوهش و تجزیه و تحلیلهای انجام شده به کمک آزمون رگرسیون بیانگر آن است که مهارت سیاسی و ابعاد آن (توانایی شبکهسازی، نفوذ بین فردی، هوشیاری اجتماعی، صمیمیت آشکار) بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان تاثیرگذار است. میزان ضریب بتا متناظر مهارت سیاسی و هر یک از ابعاد آن با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان به ترتیب عبارت است از: 769/0+، 725/0+، 501/0+، 567/0+، و 686/0+.نتیجهگیری: میتوان گفت که یکی از متغیرهای تاثیرگذار برای بروز رفتارهای شهروندی سازمانی سطح مهارت سیاسی کارکنان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2039 - پیشبینی وقوع ورشکستگی با استفاده از چابک‌سازی نیروی کار در سازمان
وحید بخردی نسبچابکسازی پدیده ناشناخته‌ای است که به لحاظ تجربی در پژوهشها کمتر به بررسی آن پرداخته شده است.کاهش بهنگام نیروی کار در شرکت توسط مدیریت، به معنای چابک‌سازی است که به عنوان یک راهبرد رهبری بها میتوان از آن یاد نمود. تغییرات نیروی انسانی در شرکت، کاهش هزینههای کارکنان و چکیده کاملچابکسازی پدیده ناشناخته‌ای است که به لحاظ تجربی در پژوهشها کمتر به بررسی آن پرداخته شده است.کاهش بهنگام نیروی کار در شرکت توسط مدیریت، به معنای چابک‌سازی است که به عنوان یک راهبرد رهبری بها میتوان از آن یاد نمود. تغییرات نیروی انسانی در شرکت، کاهش هزینههای کارکنان و حقوق و دستمزد پرسنل را به با خود به ارمغان می‌آورد که در مواقع بحرانی یک مزیت رقابتی برای شرکت میباشد. منطبق بر نظریه بازیها اتخاذ راهبرد رهبری بها از سوی مدیران، شرکتهای در معرض ورشکستگی را نجات می دهد. چابک‌سازی سازوکاری از راهبرد رهبری بها است که با اتخاذ آن یک شکاف عمیق بین شرکتهای پیروی کننده از این راهبرد و ورشکستگی بوجود می‌آورد. بر این اساس از هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر چابک‌سازی بر ورشکستگی شرکت‌‌هاست. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1390 تا 1395 میباشد. حجم نمونه بر اساس روش حذف نظام‌مند بالغ بر 175 شرکت انتخاب شد. روش اجرای پژوهش مبتنی بر رگرسیون چندگانه و دادههای ترکیبی است. نتایج پژوهش نشان داد که مدیران با اتخاذ راهبردهای رهبری بها و سیاست چابک‌سازی، احتمال وقوع ورشکستگی را به صورت قابل ملاحظه‌ای کاهش میدهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2040 - شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تعارضات بین نسلی در سازمان (مورد مطالعه: پرسنل ستادی صنایع خودروسازی کرمان)
رستم درخشانپژوهش حاضر به منظور شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تعارضات بین نسلی در سازمان انجام گردیده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ جمع آوری اطلاعات، توصیفی از نوع توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری در این پژوهش شامل بخش ستادی صنایع خودروسازی کرمان موتور ، که از روش چکیده کاملپژوهش حاضر به منظور شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تعارضات بین نسلی در سازمان انجام گردیده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ جمع آوری اطلاعات، توصیفی از نوع توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری در این پژوهش شامل بخش ستادی صنایع خودروسازی کرمان موتور ، که از روش نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس برای انتخاب اعضای نمونه آماری استفاده شده است. با توجه به جامعه آماری 310 نفری کارکنان ستادی، حجم نمونه از فرمول کوکران 173 نفر تعیین شده است. برای سنجش تعارضات بین نسلی، در ابتدا گروه خبره متشکل از 20 خبره تشکیل، سپس پرسشنامه پژوهش در 9 مولفه و 36 گویه بدست آمدکه در طیف لیکرت 5 گزینه ای مورد سنجش قرار گرفت. روایی پرسشنامه ها به صورت صوری مورد تایید قرار گرفت. ضریب پایایی کل پرسشنامه 0.752 بوده که توسط آلفای کرونباخ بدست آمده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که عوامل تکنولوژیکی و فنی، مهارت های اکتسابی ، شکاف نسلی، ویژگیهای شخصیتی، باورهای فردی، سطح انتظارات، سبک مدیریتی، فرهنگ سازمانی و ساختار اداری در ایجاد تعارضات بین نسلی در شرکت کرمان موتور تاثیر بسزایی دارند. اما وضعیت صنایع خودرو سازی کرمان موتور به لحاظ این عوامل در وضعیت مطلوبی قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2041 - طراحی و تبیین پیشایندها و پیامدهای پنهان سازی دانش در بیمارستان های دولتی استان گیلان
فرشته اکبرزاده کساری سعید باقرسلیمی بهمن کارگرشهامتچکیدهمقدمه: هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی و تبیین پیشایندها و پیامدهای پنهان سازی دانش در بیمارستان های دولتی استان گیلان می باشد.مواد و روش: پژوهش از حیث هدف کاربردی و مبتنی بر رویکرد کیفی – کمی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان فلسفی در رشته مدیریت و خبرگا چکیده کاملچکیدهمقدمه: هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی و تبیین پیشایندها و پیامدهای پنهان سازی دانش در بیمارستان های دولتی استان گیلان می باشد.مواد و روش: پژوهش از حیث هدف کاربردی و مبتنی بر رویکرد کیفی – کمی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان فلسفی در رشته مدیریت و خبرگان تجربی دانشگاه علوم پزشکی بودند که به روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری تعداد 20 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. پس از احصاء شاخص های موثر بر پنهان سازی دانش توسط روش تحلیل مضمون و انجام تکنیک دلفی، اعتبار سنجی مدل توسط نرم افزار آماری Smart PLS انجام شد.ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش قبل از مصاحبه با خبرگان از آنها رضایت نامه کتبی در خصوص آگاهانه بودن و محرمانه بودن انجام پژوهش دریافت گردید.یافته ها: بر اساس یافته های تحقیق، پیشایندهای موثر بر پنهان سازی دانش در 4 دسته عوامل شخصی، شغلی، سازمانی و بین فردی پیش بینی شدند و پیامدهای پنهان سازی دانش نیز به زعم خبرگان حوزه علوم پزشکی، شامل: لذا در تحقیق حاضر پیشایندها و پسایندهای پنهان سازی دانش در حوزه علوم پزشکی ارائه گردیدنتیجه گیری: بر این اساس میتوان با توجه به عناصر موثر بر پنهان سازی دانش و آشنایی با پیامدهای این متغیر منفی در سازمان و به ویژه در د انشگاه علوم پزشکی می توان ضررهای احتمالی این پدیده را تا حد زیادی کاهش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2042 - تدوین الگوی حکمرانی شرکتی با رویکرد کارآفرینی و مسئولیت اجتماعی (مورد مطالعه: شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی)
حسین دریساوی بهمنشیر فریدون امیدی فواد مکوندی مهدی بصیرتکارآفرینی شرکتی نقش کلیدی در موفقیت شرکتها دارد. هدف از تحقیق حاضر، تدوین الگوی حکمرانی شرکتی با رویکرد کارآفرینی و مسئولیت اجتماعی میباشد. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و اکتشافی است. جامعه آماری شامل مقالات و متون مرتبط با کارآفرینی شرکتی، حکمرانی و مسئولیت اجتماعی چکیده کاملکارآفرینی شرکتی نقش کلیدی در موفقیت شرکتها دارد. هدف از تحقیق حاضر، تدوین الگوی حکمرانی شرکتی با رویکرد کارآفرینی و مسئولیت اجتماعی میباشد. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و اکتشافی است. جامعه آماری شامل مقالات و متون مرتبط با کارآفرینی شرکتی، حکمرانی و مسئولیت اجتماعی و خبرگان و متخصصان صنعت شکر استان خوزستان میباشند. قلمرو زمانی از سال 1398تا1400 میباشد. در مرحله کیفی، نمونه آماری برای روش فراترکیب مقالات و متون مرتبط و برای فن دلفی فازی 17 نفر از خبرگان به روش هدفمند میباشد. در مرحله کمی نمونه آماری برای مدل سازی ساختاری تفسیری و مدل یابی معادلات ساختاری، 40 نفر از خبرگان میباشند. برای گردآوری دادهها در مرحله کیفی از مقالات و متون مرتبط و در مرحله کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که براساس مقادیر شاخصهای برازندگی به دست آمده، ساختار کلی مدل پژوهش مناسب است. مدل نهایی دارای 4 بعد و 15 مؤلفه و 71 شاخص میباشد. در تبیین یافتههای این تحقیق، حکمرانی تأثیر معناداری بر کارآفرینی شرکتی وکارآفرینی شرکتی، تأثیر معناداری بر مسئولیت اجتماعی شرکت و در نهایت عملکرد شرکت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2043 - تحلیل ساختار دانش عوامل موفقیت و شکست ابرپروژه‌ها
جعفر قیدر خلجانی پدرام جاهدیابرپروژه لفظی برای تشخیص پروژه‌های راهبردی از پروژه‌های عادی است. ابرپروژه نیازمند تخصیص منابع زیاد و دارای پیامدهای تحول‌آفرین است. پژوهشهای زیادی برای شناسایی مصداقی عوامل موفقیت و شکست ابرپروژه‌ها انجام شدهاست. هدف این پژوهش تحلیل ساختار دانش عوامل موفقیت و شکست اب چکیده کاملابرپروژه لفظی برای تشخیص پروژه‌های راهبردی از پروژه‌های عادی است. ابرپروژه نیازمند تخصیص منابع زیاد و دارای پیامدهای تحول‌آفرین است. پژوهشهای زیادی برای شناسایی مصداقی عوامل موفقیت و شکست ابرپروژه‌ها انجام شدهاست. هدف این پژوهش تحلیل ساختار دانش عوامل موفقیت و شکست ابرپروژه‌ها است. پژوهش از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش محتوای نمایه شده مرتبط با عوامل موفقیت و شکست ابرپروژه‌ها در وبگاه علم، روش نمونهگیری قضاوتی و حجم نمونه 3728 است. راهکنش تحلیل دادههای پژوهش شامل تحلیل ساختار بافت و تحلیل ساختار محتوا است. تحلیل ساختار بافت شامل گامهای فهرست‌سازی، مرتبسازی، مصورسازی و تحلیل دادههای زمینهای و تحلیل ساختار محتوا شامل دو مرحله استخراج داده‌ه‌ها و کدگذاری است. تحلیل ساختار بافت مؤید روند صعودی نمایه‌سازی، جریان غالب معرفی یک کشور بهعنوان سکوی ابرپروژه و سهم نمایه‌سازی بیشتر حوزه مدیریت پروژه است. تحلیل ساختار محتوا نیز موجب شناسایی 277 کد، 177 مفهوم، 101 زیرمقوله، 69 مقوله و 9 بُعد شده است. این بُعدها شامل موفقیت و شکست ابرپروژه‌ها، زمینه، حوزه، تیمهای ابرپروژه، چرخه عمر ابرپروژه، سرمایهگذاری، محیط، طرفین درگیر و عوامل اجتماعی است. پراکندگی نظری در گزینش واژگان نشاندهنده نیاز به همگرایی در گزینش واژگان و ضرورت شناسایی چهارچوبهای نظری از محتوای نمایه‌شده مرتبط با موفقیت و شکست ابرپروژه‌ها است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2044 - مشاغل افراد ایل بیرانوند در دوره قاجار و پهلوی با تکیه بر شکار
اسماعیل سپهوندایلات و عشایر ایران در عصر قاجار و پهلوی چه به صورت روستانشین یا کوچ نشین علاوه بر دامداری و مختصر امور کشاورزی، در آن مقاطع زمانی که زندگی کردن سخت بود، به مشاغل دیگری از جمله غارت و دستبرد کاروان ها، نظامی گری، شکار و ... نیز می پرداختند. شکار از جمله مشاغلی بود که بش چکیده کاملایلات و عشایر ایران در عصر قاجار و پهلوی چه به صورت روستانشین یا کوچ نشین علاوه بر دامداری و مختصر امور کشاورزی، در آن مقاطع زمانی که زندگی کردن سخت بود، به مشاغل دیگری از جمله غارت و دستبرد کاروان ها، نظامی گری، شکار و ... نیز می پرداختند. شکار از جمله مشاغلی بود که بشر از ابتدای زندگی خویش بر روی این کره خاکی بدان پرداخته بود و در سرزمین وسیع ایران از زمان های بسیار قدیم تا عصر پهلوی نیز ادامه داشت زیرا حیوانات حلال گوشت در سرزمین ایران به وفور وجود داشتند. از جمله ایلات و طوایف کشور که در شکار کردن برای سیر کردن شکم خود و خانواده شان تبحر خاصی داشتند می توان به افرادی از ایل بزرگ بیرانوند اشاره کرد که بسیاری از این افراد برای معیشت خود چه برای سیر کردن شکم خود و اهل و عیال و چه برای فروش شکار و یا پوست آن برای گذران زندگی در عصر مورد بحث مشغله داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2045 - بررسی میزان مطلوبیت و عوامل موثر بر استفاده از پایگاههای اطلاعاتی پیوسته توسط اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 98-1397
سعید غفاری رویا رحیم زاده علی فرجیهدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان استفاده، سطح رضایت و عوامل موثر بر استفاده اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز از پایگاههای اطلاعاتی پیوسته، درسال تحصیلی 98-1397 به انجام رسیده است. روش پژوهش: گردآوری داده ها با پرسشنامه صورت گرفت و پرسشنامه ای که روایی آن با انج چکیده کاملهدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان استفاده، سطح رضایت و عوامل موثر بر استفاده اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز از پایگاههای اطلاعاتی پیوسته، درسال تحصیلی 98-1397 به انجام رسیده است. روش پژوهش: گردآوری داده ها با پرسشنامه صورت گرفت و پرسشنامه ای که روایی آن با انجام آزمایشی (Pilot Study) روی گروه 18نفره از اعضای هیات علمی و نظر متخصصان و پایایی آن با فرمول آلفای کرونباخ تایید شده بود، در بین 140 نفر از اعضای نمونه توزیع و تکمیل شد. حجم نمونه نیز بااستفاده از جدول مورگان تعیین شد و انتخاب از بین افراد جامعه نیز با روش تصادفی به نسبت جمعیت اعضای هیات علمی هر دانشکده (تصادفی طبقه ای) صورت گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از این است که میزان تأثیر پایگاه های اطلاعاتی موجود در سایت دانشگاه در دستیابی به اطلاعات مورد نیاز اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در حد متوسط است. از نظر تأثیر دو ره های آموزشی در نحوه جستجوی اطلاعات، نشان می دهد که تعداد 51 نفر (4/36 درصد) تأثیر دوره های آموزشی را در حد زیاد مفید می دانند و بیشترین عاملی که موجب محدودیت در استفاده اعضای هیات علمی از پایگاه ها می شود حجم پایین پهنای باند جهت دانلود با فراوانی 35 نفر (1/30 درصد)، است. مهمترین هدف اعضای هیات علمی برای استفاده از پایگاههای اطلاعاتی، انجام فعالیت های پژوهشی(ارائه مقالات بین المللی، پر استناد و برتر)، بالا بردن کیفیت تدریس و روزآمد کردن اطلاعات تخصصی و حرفه ای است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که پایگاه اطلاعاتی ساینس دایرکت بیشتر از سایر پایگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد و کمترین میزان استفاده نیز مربوط به پایگاه کلنیکال کی است. همچنین کمترین میزان رضایت از ویژگی های پایگاه ها، مربوط به تعداد و تنوع پایگاه ها و بالاترین سطح رضایت مربوط به دقت بازیابی از پایگاه ها و ساعات تدریس اعضای هیات علمی رابطه معکوسی وجود دارد ولی در بین اعضای هیات علمی با رتبه های علمی مختلف از لحاظ میزان استفاده تفاوت معنی داری مشاهده نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2046 - ارزیابی جو سازمانی کتابخانهها و رابطهی آن با میزان رضایت کاربران مطالعه موردی کتابخانه‌های دانشکده‌ای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
مریم شکفته فرزاد زبانی مریم کازرانی فرید زایریهدف: با توجه به اهمیت جوسازمانی و از آنجایی که به نظر میرسد جوسازمانی سالم باعث ارتقاء خدمات به مشتریان میشود؛ هدف از این پژوهش ارزیابی جوسازمانی کتابخانه‌های دانشکده‌ای دانشگاه علوم پرشکی شهید بهشتی و بررسی ارتباط آن با میزان رضایت مراجعان است. روش پژوهش: این پژوهش چکیده کاملهدف: با توجه به اهمیت جوسازمانی و از آنجایی که به نظر میرسد جوسازمانی سالم باعث ارتقاء خدمات به مشتریان میشود؛ هدف از این پژوهش ارزیابی جوسازمانی کتابخانه‌های دانشکده‌ای دانشگاه علوم پرشکی شهید بهشتی و بررسی ارتباط آن با میزان رضایت مراجعان است. روش پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات پیمایشی- توصیفی است. کلیه کارکنان کتابخانه‌های دانشکده‌ای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مراجعان این کتابخانهها، جامعه پژوهش حاضر را تشکیل میدهند و ابزار گردآوری دادهها شامل پرسشنامه بومی سازی شده کلایمت کوآل و پرسشنامه رضایت مراجعان صراف پور است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن، با کمک نرم افزار SPSS 19 انجام شده است. یافته ها: وضعیت جو سازمانی کتابخانه های مورد بررسی کمی بیش از میانگین (42/4) و وضعیت رضایت مندی کتابخانه های مورد بررسی نیز اندکی بیش از میانگین (3/3) به دست آمد. بین جوسازمانی و رضایت مراجعان در کتابخانه های دانشکده ای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی رابطه معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: توجه مدیران کتابخانه های مورد بررسی به ابعاد مختلف جوسازمانی و رضایت مراجعان و تقویت ابعادی که میانگین نمره کمتری کسب کرده اند ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2047 - چگونگی وضعیت مولفه ها در طراحی الگوی مالکیت فکری نشریات پزشکی دسترسی آزاد(ایران)
آناهیتا گیتی عاطفه زارعی بهروز بیاتهدف: هدف پژوهش تعیین وضعیت مولفه های نویسنده، موضوع، تجاری سازی، ناشر و نشریات در طراحی الگوی مالکیت فکری نشریات پزشکی دسترسی آزاد(ایران) انجام شده است. روش پژوهش: مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی – اکتشافی و از نوع مطالعه آمیخته(کمی - کیفی) است. جامعه آماری پژوهش ک چکیده کاملهدف: هدف پژوهش تعیین وضعیت مولفه های نویسنده، موضوع، تجاری سازی، ناشر و نشریات در طراحی الگوی مالکیت فکری نشریات پزشکی دسترسی آزاد(ایران) انجام شده است. روش پژوهش: مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی – اکتشافی و از نوع مطالعه آمیخته(کمی - کیفی) است. جامعه آماری پژوهش کلیه نشریات پزشکی دسترسی آزاد (430 نشریه) بودند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته ای (تحلیل محتوی و پانل دلفی) بودکه از پنج مولفه اصلی (ناشر، نویسنده، انتشارات، موضوع و تجاری سازی) و 63 سوال تشکیل شده بود. نرم افزار مورد استفاده برای تحلیل آماریSPSS 24 بود. روایی پرسشنامه (با ضریب 50) و پایایی(با ضریب7/0)، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تایید بر روی پرسشنامه انجام شد. برای طراحی مدل، بررسی وضعیت پنج مولفه انجام شد. یافته ها: بر اساس یافتههای شاخص کایزر-مایر-اولکین (kmo)، داده های پرسشنامه پژوهش قابل تقلیل به تعدادی عامل های زیربنایی و بنیادی هستند. و چون مقدار آماره KMO برابر با 885/0 است، پس داده ها برای انجام تحلیلی عاملی مناسب اند. نتیجه آزمون بارتلت نیز معنی دار است و نشان می دهد که ماتریس همبستگی بین گویه ها، ماتریس همانی و واحد نیستند. یعنی از یک طرف بین گویه های داخل هر عامل همبستگی بالایی وجود دارد و از طرف دیگر بین گویه های یک عامل با گویه های عامل دیگر هیچ گونه همبستگی مشاهده نمی شود. نتیجه گیری: نتایج نشانگر آنست که بین کلیه مولفه های مالکیت فکری نشریات پزشکی دسترسی آزاد ارتباط معنادار وجود دارد و مولفه ها و سوالات از پایایی و همگرایی قابل قبولی برخوردار هستند. نهایتا این پرسشنامه می تواند در نشریات دسترسی آزاد پزشکی به منظور بررسی مالیکت فکری مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2048 - بررسی تاثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی بر افزایش مشارکت کارکنان با نقش میانجی تعهد سازمانی درکتابخانه های علوم پزشکی
نیره دوست محمدی سعید غفاری شعله زکیانیهدف: هدف این پژوهش، تاثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی بر مشارکت کارکنان با نقش میانجی تعهد سازمانی در کتابخانه های علوم پزشکی است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از منظر روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان کتابخانه های علوم پزشکی بود که با توج چکیده کاملهدف: هدف این پژوهش، تاثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی بر مشارکت کارکنان با نقش میانجی تعهد سازمانی در کتابخانه های علوم پزشکی است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از منظر روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان کتابخانه های علوم پزشکی بود که با توجه به فرض محدود بودن جامعه آماری از طریق فرمول کوکران، 113 نفر به عنوان نمونه انتخاب و از طریق نمونه گیری تصادفی ساده پرسشنامه در میانشان توزیع شد. جهت جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه استاندارد، با طیف پنچ گزینه ای لیکرت استفاده شده است. از روشهای آماری توصیفی و استنباطی(آزمون کولموگروف-اسمیرنف- سوبل و آزمون همبستگی ناپارامتری اسپیرمن و رگرسیون دو متغیره) جهت تجزیه و تحلیل داده ها و با استفاده از نرم افزار 21spss استفاده شد. یافته ها: نتایج بررسی ضریب همبستگی آزمون اسپرمن بین متغیرهای اقدامات مدیریت منابع انسانی با تعهد سازمانی و مشارکت کارکنان به ترتیب 283/0 و 162/0 و مقدار سطح معناداری (sig) آنها 001/0 وکمتر از سطح خطای 05/0= αبوده که نشان از وجود رابطه معنی داری بین این سه متغیر است. نتایج بررسی نقش میانجی گری تعهد سازمانی در تاثیرگذاری اقدامات مدیریت منابع انسانی بر مشارکت کارکنان از طریق آزمون سوبل بزرگتر از مقدار 96/1 بود. نتیجه گیری: نتایج حاصله از پژوهش، نقش میانجی تعهد سازمانی در ارتباط بین اقدامات مدیریت منابع انسانی و مشارکت کارکنان تایید کرد. به عبارتی اقدامات مدیریت منابع انسانی هم به طور مستقیم و هم به طور غیر مستقیم (از طریق متغیر تعهد سازمانی) بر مشارکت کارکنان تاثیر می گذارد. لذا مدیران کتابخانه های علوم پزشکی با توجه و تمرکز ویژه بر اقدامات مدیریت منابع انسانی از قبیل جذب، آموزش، پاداش و ارزیابی عملکرد می توانند سطح مشارکت و تعهد کارکنان به سازمان را بهبود بخشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2049 - سازماندهی اطلاعات شخصی اعضای هیئت علمی و عوامل مؤثر بر آن
سونا ایمانی طیبی نیره سادات سلیمانزاده نجفی فیروزه زارع فراشبندیهدف: مدیریت اطلاعات شخصی برای اعضای هیأت علمی که با حجم زیادی از اطلاعات مواجه هستند، اهمیت بسیاری دارد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی انواع روش های سازماندهی اطلاعات شخصی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و عوامل مؤثر بر آن بود.روش پژوهش: این مطالعه با استفاده از رو چکیده کاملهدف: مدیریت اطلاعات شخصی برای اعضای هیأت علمی که با حجم زیادی از اطلاعات مواجه هستند، اهمیت بسیاری دارد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی انواع روش های سازماندهی اطلاعات شخصی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و عوامل مؤثر بر آن بود.روش پژوهش: این مطالعه با استفاده از روش کیفی و از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته انجام شد. نمونه گیری به صورت هدفمند صورت گرفت و مصاحبه ها تا رسیدن به سطح اشباع داده ها ادامه پیدا کرد. تعداد 21 نفر مصاحبه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها به روش تحلیل محتوای موضوعی انجام شد.یافتهها: 10 درونمایه اصلی و 18 درونمایه فرعی شناسایی شد. اعضای هیأت علمی مورد بررسی 5 روش موضوعی، اسمی، تاریخی، شکلی و زبانی را برای سازماندهی اطلاعات شخصی خود استفاده می کردند. 5 دسته عوامل مؤثر بر نحوه سازماندهی اطلاعات شخصی آنان شامل عوامل مربوط به مدیریت اطلاعات شخصی، عوامل فردی، عوامل شغلی، عوامل مربوط به رایانه و عوامل مربوط به اطلاعات و منابع اطلاعاتی نیز شناسایی شد.نتیجه گیری: با توجه به متغیرهایی همچون ماهیت شغلی، نوع اطلاعات، تفاوت های فردی و سایر شرایط و توانمندی ها، اعضای هیأت علمی، شیوه و روش خاص خود را در سازماندهی اطلاعات به کار می بردند. این روش ها و شیوه ها در عین داشتن شباهت کلی لزوماً به طور کامل برای همه یکسان نیست و تفاوتهایی با یکدیگر دارد. همچنین عوامل متعددی چون عوامل فردی، شغلی، مسائل مربوط به رایانه، منابع اطلاعاتی و خود مدیریت اطلاعات می تواند بر چگونگی سازماندهی افراد تأثیرگذار باشد. برگزاری کارگاه های آموزشی مدیریت اطلاعات برای این افراد می تواند نحوه سازماندهی اطلاعات شخصی آنان را بهبود دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2050 - سنجش میزان آمادگی یادگیری الکترونیکی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران
هوشنگ علی اصغری جلودار صفیه طهماسبی لیمونیهدف:هدف از این پژوهش ارزیابی میزان آمادگی یادگیری الکترونیکی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران است.روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل دانشجویان دکتری حرفه ای رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران به تعداد چکیده کاملهدف:هدف از این پژوهش ارزیابی میزان آمادگی یادگیری الکترونیکی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران است.روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل دانشجویان دکتری حرفه ای رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران به تعداد 210 نفر بود که با روش نمونهگیری تعداد96 نفر نیز به پرسشنامهها پاسخ دادند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بوده و پایاییآن بر حسب ضریب آلفای کرونباخ (839/0) تایید شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی، آزمون کولموگروف- اسمیرنوف و آزمون های تی استیودنت و فریدمن استفاده شده است.یافتهها: میانگین دسترسی به تکنولوژی برابر با(47/3)، مهارت ها و ارتباطات پیوسته برابر با(95/2)، انگیزش برابر با(40/2)، توانایی یادیری از طریق رسانه ها برابر با(67/2)، گفتگوهای گروهی اینترنت برابر با (72/2) و مسائل مهم جهت موفقیت در یادگیری الکترونیکی برابر با (89/2) است. سطح معناداری آزمون فریدمن کوچکتر از مقدار 05/0 است. در رتبه اول، میزان مهارت ها و ارتباطات پیوسته(با میانگین رتبه 02/4) و میزان انگیزش(با میانگین رتبه 76/1) در رتبه ششم قرار دارد.نتیجهگیری: دانشجویان دکتری حرفه ای رشته پزشکی از آمادگی پایین یادگیری الکترونیکی برخوردار هستند، لذا با توجه به شرایط موجود ویروس کووید 19 ضرورت به‌کارگیری این روش و فراهم نمودن امکان تحصیل به شیوه الکترونیکی در این دانشگاه امری بدیهی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2051 - بررسی میزان استفاده از شیوه نامه ونکوور در نحوه استناد دهی پروپزال نویسی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد
زهرا رضازادههدف: میزان آشنایی و استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد از شیوه‌نامه ونکوور در نحوه استناد دهی پروپوزال نویسی به تفکیک گرایش های موجود (علوم پایه ، پاتوبیولوژی، علوم درمانگاهی ، بهداشت و مواد غذایی) است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف چکیده کاملهدف: میزان آشنایی و استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد از شیوه‌نامه ونکوور در نحوه استناد دهی پروپوزال نویسی به تفکیک گرایش های موجود (علوم پایه ، پاتوبیولوژی، علوم درمانگاهی ، بهداشت و مواد غذایی) است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به شیوه پیمایشی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود. نمونه پژوهش شامل 265 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد / دکتری عمومی و دکتری تخصصی دانشکده دامپزشکی که با روش نمونهگیری طبقهای غیر نسبتی انتخاب شدند. دادهها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار اس پی اس اس و مینی تب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: بین میزان آشنایی دانشجویان تحصیلات تکمیلی از عناصر مرتبط با نحوه استناد دهی پروپوزال نویسی شیوه‌نامه ونکوور در گرایشهای تحصیلی مختلف دانشکده دامپزشکی(علوم پایه، پاتوبیولوژی، علوم درمانگاهی، بهداشت و مواد غذایی) تفاوت معناداری وجود دارد. بین میزان آشنایی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده دامپزشکی از عناصر مرتبط با نحوه استناد دهی پروپوزال نویسی شیوه‌نامه ونکوور در مقاطع تحصیلی ارشد / دکترا عمومی و دکتری تخصصی تفاوت معناداری وجود دارد. بین میزان استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی از عناصر مرتبط با نحوه استناد دهی پروپوزال نویسی شیوه‌نامه ونکوور در گرایش های تحصیلی مختلف (علوم پایه،پاتوبیولوژی،علوم درمانگاهی، بهداشت و مواد غذایی) تفاوت معناداری وجود دارد. بین میزان استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی از عناصر مرتبط با نحوه استناد دهی پروپوزال نویسی بر اساس شیوه‌نامه ونکوور در مقاطع تحصیلی ارشد / دکترا عمومی و دکتری تخصصی تفاوت معناداری وجود دارد.نتیجه گیری : دانشجویان تحصیلات تکمیلی از عناصر شیوه‌نامه استفاده مطلوب داشته باشند، اما نمره میانگین آنان حاکی از آن است که ایشان در استفاده از عناصر شیوه‌نامه از وضعیت مطلوبی برخوردار نبودند. نتایج این پژوهش میتواند منجر به آگاهی گروههای علمی و مسئولان کتابخانه نسبت به سطح کیفی پایاننامهها از نظر نگارش علمی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2052 - رابطه بین هوش فرهنگی و تعهد سازمانی کتابداران (مورد مطالعه کتابخانه‌های دانشکده‌ای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی تهران)
رویا وصال آزاد احمدرضا احمدی میرقائد نصرت ریاحی نیاهدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و تعهد سازمانی کتابداران در کتابخانه های دانشکده ای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی تهران است.روش پژوهش: پژوهش حاضر یک مطالعه پیمایشی- توصیفی[1] و از نوع همبستگی[2] است که در آن رابطه بین هوش فرهنگی و تعهد چکیده کاملهدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و تعهد سازمانی کتابداران در کتابخانه های دانشکده ای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی تهران است.روش پژوهش: پژوهش حاضر یک مطالعه پیمایشی- توصیفی[1] و از نوع همبستگی[2] است که در آن رابطه بین هوش فرهنگی و تعهد سازمانی کتابداران دانشکده‌های زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری شامل 25 نفر از کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشکده ای دانشگاه علوم پزشکی تهران است. برای جمع آوری اطلاعات نیز از دو پرسشنامه هوش فرهنگی ارلی و آنگ[3] (2003)، و تعهد سازمانی می یر و آلن[4] (1991)، استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل رابطه متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون[5] و تحلیل رگرسیون استفاده گردید. در نهایت داده ها نیز به‌وسیله نرم افزارSPSS ویرایش 22 و همچنین نرم افزار Excel تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که از بین مؤلفه های هوش فرهنگی، مؤلفه استراتژی و پس از آن رفتار هوش فرهنگی رابطه معناداری با تعهد سازمانی دارند. ولی میان مؤلفه های دانش و انگیزش با تعهد سازمانی، رابطه ای وجود ندارد. همچنین یافته ها، از وجود ارتباط بین سن و سابقه کار کتابداران و هوش فرهنگی و تعهد سازمانی آنها حکایت دارد؛ در حالیکه بین تحصیلات و جنسیت کتابداران با تعهد سازمانی و هوش فرهنگی آنها ارتباطی مشاهده نگردید.نتیجه گیری: با توجه به اینکه بین مولفه‌های هوش فرهنگی و تعهد سازمانی کتابداران ارتباطی انکارناپذیر وجود دارد، مشخص شد که تأثیرگذاری هوش فرهنگی بر تعهد سازمانی، وظیفه ای برخاسته از مؤلفه های استراتژی و رفتار هوش فرهنگی است. هوش فرهنگی به کتابداران، بالاخص مدیران کتابخانه ها کمک خواهد کرد تا با درک سریع و صحیح مؤلفه های فرهنگی مختلف، رفتاری متناسب از خود بروز دهند، بنابراین تقویت مؤلفه های هوش فرهنگی کتابداران، بسیار حائز اهمیت است و ارتباطی مستقیم و مؤثر بر تعهد سازمانی کتابداران این دانشکده ها دارد.[1]. Survey– Descriptive[2]. Correlation Type Study[3] .Earley P. C and Ang S.[4]. Allen & Meyer’s Organizational Commitment Questionnaire[5]. Pearson Correlation Coefficient پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2053 - بررسی میزان آشنایی کتابداران دانشگاه های علوم پزشکی با مهارت های فردی و سازمانی مدیریت زمان
فاطمه تهرانی فرهدف: مدیریت زمان از جمله اصول مدیریت اثربخش است که نیازمند برخى مهارت هاست. می توان آن را به دو مقوله کلی مهارت فردی و سازمانی تقسیم کرد. این پژوهش به دنبال بررسی چگونگی رابطه بین مقوله های مهارت فردی، سازمانی در مدیریت زمان و میزان آشنایی کتابداران شاغل درکتابخان چکیده کاملهدف: مدیریت زمان از جمله اصول مدیریت اثربخش است که نیازمند برخى مهارت هاست. می توان آن را به دو مقوله کلی مهارت فردی و سازمانی تقسیم کرد. این پژوهش به دنبال بررسی چگونگی رابطه بین مقوله های مهارت فردی، سازمانی در مدیریت زمان و میزان آشنایی کتابداران شاغل درکتابخانه‌های دانشگاههای علوم پزشکی مستقردر شهر تهران با این مولفه ها می باشد.روش پژوهش: در این پژوهش روش تحقیق توصیفی و از نوع کاربردی بود. جامعه آماری شامل تمامی کتابداران کتابخانه های دانشگاههای علوم پزشکی تهران که با روش نمونه گیری تمام شمار در دسترس135 نفر از آنها انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه ی پژوهشگرساخت دو قسمتی جمعیت شناختی و سنجش مهارت فردی و سازمانی مدیریت زمان استفاده شد. داده های گردآوری شده با استفاده از شاخص های آماری توصیفی، آزمون همبستگی پیرسون و t تک نمونه در نرم افزار SPSS19 تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها: رابطه بین مهارت فردی با رفتار سازمانی با ضریب همبستگی192/0 مثبت می باشد (05/0>p) میزان آشنایی کتابداران با مهارت فردی مدیریت زمان در وضعیت خوب و مهارت سازمانی بسیار خوب بود. از نظر جنسیت و نوع دانشگاه کاربرد مهار ت های مدیریت زمان تفاوتی نداشت و تقریباً برابر بود.نتیجه گیرى: آشنایی کتابداران با مولفه های مهارت های سازمانی بیش از مهارتهای فردی بود و بین مهارت های فردی مدیریت زمان با ابعاد ششگانه مهارت های سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود داشت و در مولفه هدف‌گذاری، بیشترین رابطه و تفویض اختیار کمترین ارتباط دیده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2054 - بررسی اولویت‌های مطالعاتی و مزایای مطالعه منابع چاپی و الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی استان بوشهر در سال تحصیلی 93-1392
میترا باغ جنتی عبدالرسول خسروی مرضیه باغ جنتیهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اولویت‌های مطالعاتی و مزایای مطالعه منابع چاپی و الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی استان بوشهر در سال تحصیلی 93-1392 است. روش پژوهش: این پژوهش توصیفی پیمایشی با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته دادهها چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اولویت‌های مطالعاتی و مزایای مطالعه منابع چاپی و الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی استان بوشهر در سال تحصیلی 93-1392 است. روش پژوهش: این پژوهش توصیفی پیمایشی با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته دادهها گرداوری شده است. حجم نمونه 400 نفری از همه دانشجویان مقاطع دکتری حرفهای، کارشناسی ارشد و کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در سال تحصیلی 93-1392 با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای نسبی تا سطح رشته گزینش شد. برای گرداوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که پایایی آن به‌وسیله روش برآورد ضریب آلفای کرونباخ 869/0 بهدست آمد. دادهها با استفاده از نرمافزار اس پی اس اس ویرایش 18 با استفاده ازآمار توصیفی و استنابطی و با آزمون کای اسکوایر تحلیل شد. یافتهها: یافتهها نشان داد از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، فهمیدن و درک ساده با میانگین 5/25 درصد بهعنوان اولویت اول، دسترسی تمام وقت با میانگین 6/23 درصد بهعنوان اولویت دوم، امنیت و اعتبار اطلاعات با میانگین 8/14 بهعنوان اولویت سوم در انتخاب منابع چاپی برای مطالعه و دسترسی سریع به اطلاعات موردنیاز با میانگین 2/37 درصد بهعنوان اولویت اول، بهدست آوردن اطلاعات روزآمد با میانگین 7/21 درصد بهعنوان اولویت دوم، صرفه‌جویی در وقت با میانگین 2/9 بهعنوان اولویت سوم در انتخاب منابع الکترونیکی برای مطالعه انتخاب شدند. نتیجهگیری: دانشجویان خواهان محیط اطلاعاتی ترکیبی (چاپی و الکترونیکی) هستند که در آن اطلاعات الکترونیکی جایگزین اطلاعات چاپی نشود، بلکه موقعیتهای دسترسی بیشتر با کمرنگ شدن مشکلاتی مانند سرعت کم شبکه، مشکلات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، بالا بردن مهارتهای رایانه‌ای کاربران و از سوی دیگر غنی‌تر شدن آرشیو مجلات الکترونیکی، امکانات و قابلیتهای جدید این مجلات و برگزاری دورههای آموزشی برای آنان، فراهم شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2055 - بررسی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بر اساس نظریه رفتار برنامهریزی شده
نفیسه امینی نژاد محمد اعظمی فرزانه ذوالعلی علی طابیانهدف: اشتراک دانش یک امر حیاتی برای سازمان هاست که آن را به صورت فعالیت های ارسال و توزیع دانش از یک فرد، گروه و یا سازمان به فرد، گروه و یا سازمان دیگر تعریف کرده اند. لذا این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بر اساس چکیده کاملهدف: اشتراک دانش یک امر حیاتی برای سازمان هاست که آن را به صورت فعالیت های ارسال و توزیع دانش از یک فرد، گروه و یا سازمان به فرد، گروه و یا سازمان دیگر تعریف کرده اند. لذا این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بر اساس نظریه رفتار برنامهریزی شده انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر پیمایشی از نوع تحلیلی است. جامعه آماری این مطالعه شامل 395 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشگی کرمان است که با استفاده از ضریب همبستگی، حجم نمونه 120 نفر تعیین گردید. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس نظریه رفتار برنامهریزی شده است و با ضریب همبستگی 74 درصد پرسشنامه پایا است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، توزیع فراوانی، درصد، واریانس، میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون مدل خطی عمومی استفاده شده است و نرم افزار مورد استفاده 16spss می باشد. یافته ها: یافتههای پژوهش بیانگر آن است میان نگرش و قصد اشتراک دانش اعضای هیأت علمی رابطه معنیداری وجود ندارد، اما رابطه میان هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده با قصد اشتراک دانش در اعضای هیات علمی مثبت و معنیدار است. همچنین میان اطلاعات دموگرافیک ( شامل سن، جنس، دانشکده محل فعالیت، مرتبه علمی، مدرک تحصیلی و سابقه هیات علمی) با نگرش و هنجارهای ذهنی رابطه معنیدار نمی باشد، اما میان اطلاعات دموگرافیک و کنترل رفتاری درک شده و قصد، فقط بر اساس مرتبه افراد شرکت‌کننده در پژوهش تفاوت معنیداری مشاهده شد. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که نظریه رفتار برنامه ریزی شده در خصوص بیان و شناسایی عوامل موثر بر اشتراک دانش تاثیرگذار می باشد. علاوه بر سازه های این نظریه، برخی از متغیرهای زمینه ای مانند مرتبه علمی اعضای هیات علمی نیز می تواند بر قصد اشتراک دانش اثرگذار باشند. جهت ارتقاء رفتار اشتراک دانش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، لازم است متولیان آموزش و پرورش دانشگاه اقدامات اصلاحی بهبود نگرش اعضای هیات علمی را در دستور کار قرار دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2056 - ارائه پیشنهادی برای ایجاد طرح میز مرجع دیجیتال در کتابخانه های دانشکده فنی دختران تهران"دکتر شریعتی"
زهرا اباذری اکرم دلشادهدف: هدف از این پژوهش طراحی میز مرجع دیجیتال در کتابخانه های دانشکده فنی و حرفه ای دختران تهران "دکتر شریعتی" (وابسته به وزارت علوم و تحقیقات) می باشد. بدین منظور، به نظر سنجی از کاربران در بعد امکانات، توانمندی ها و نگرش نیروی انسانی و ویژگی های مورد نظر آنان در خصوص ا چکیده کاملهدف: هدف از این پژوهش طراحی میز مرجع دیجیتال در کتابخانه های دانشکده فنی و حرفه ای دختران تهران "دکتر شریعتی" (وابسته به وزارت علوم و تحقیقات) می باشد. بدین منظور، به نظر سنجی از کاربران در بعد امکانات، توانمندی ها و نگرش نیروی انسانی و ویژگی های مورد نظر آنان در خصوص ارائه خدمات میز مرجع دیجیتال، پرداخته شده است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، پیمایشی - توصیفی است؛ این پژوهش دارای 3 بخش می باشد. بخش اوّل به نظر سنجی از کاربران، بخش دوّم به تجزیه و تحلیل یافته ها و بخش سوّم میز مرجع دیجیتالی مناسب، با توجه به امکانات و ارائـه پیشنهادهای مربوطه طراحی می گردد. جامعه پژوهش را دانشجویان، کتابداران و اعضــای هیأت علمی این دانشکده تشکیل می دهند. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه محقق ساخته، و از نرم افزار spss برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. یافتهها: یافته های پژوهش نشان می دهد نگرش و مهارت نیروی انسانی موجود در حد زیاد نسبت به ایجــاد میز مرجع دیجیتالی 2/69 درصد می باشد؛ به طور کلی، امکانات و بودجه کتابخانه با 8/30 درصد در سطح متوسطی است و کاربران با 23/4 درصد در حد بسیار زیاد با فناوری های جدید آشنایی دارند و بهترین خدمات الکترونیکی برای ایجاد میز مرجع دیجیتال از نظر کاربــران با 2/69 درصد، فرم های وبی می باشد. درج اطلاعات شخصی کــاربر، پیــوند به منابع الکترونیکی، درج زبان فارسی و انگلیسی، ایجاد پرسش های رایج و برای تشریح نیازهای اطلاعاتی کاربر، قالب اطلاعاتی و زبان منـابع اطــلاعاتی برای طراحی میز مرجع دیجیتال ضرورت دارد. نتیجهگیری: نتایج این پژوهش طراحی فرآیند میز مرجع دیجیتال کتابخانه های دانشکده فنی و حرفه ای دختران تهران "دکتر شریعتی" بر اساس درج صفحه اطلاعات شخصی کاربر، صفحه دریافت اطلاعات منابع، زبان منابع مورد درخواست فارسی و انگلیسی، قالب اطلاعاتی مورد نیاز، هدف از جستجوی اطلاعات، منابعی که قبلاً مورد جستجو قرار گرفته، صفحه پیوند به منابع الکترونیکی، صفحه پرسش های رایج می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2057 - دیدگاه مدیران کتابخانه‌های بیمارستانهای آموزشی نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در این کتابخانهها: یک مطالعه تطبیقی
علیرضا اسفندیاری مقدم مژده دهقانی مریم سه دهی لیلا نعمتی انارکی الهه حسن زادههدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای دیدگاه مدیران کتابخانه‌های بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در کتابخانه ها است. روشپژوهش : نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش پیماشی بود. این پژوهش برای گردآوری دادهها از چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای دیدگاه مدیران کتابخانه‌های بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در کتابخانه ها است. روشپژوهش : نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش پیماشی بود. این پژوهش برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده نمود. جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش مدیران 40 کتابخانه بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران بودند که تنها 32 پرسشنامه عودت داده شد. برای تجزیه و تحلیل دادها از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 17) استفاده شد. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که 5/12 درصد از مدیران دانشگاه تهران، 6/15 درصد از دانشگاه ایران و 25 درصد از دانشگاه شهید بهشتی به میزان بسیار زیاد با به کارگیری و توسعه فناوری اطلاعات و ابزارهای آن موافقند و 7/93 درصد از مدیران هر سه کتابخانه بیمارستانی استفاده از فناوری اطلاعات را ضروری می دانند. از دیدگاه مدیران بیشترین مزیت فناوری اطلاعات مربوط به کاهش تلاش انسانی( 4/59درصد) است. 100درصد مدیران کتابخانه‌های هر سه دانشگاه نیاز به ارتقاء بیشتر مهارت خود در زمینه‌های مختلف فناوری اطلاعات را تأیید نمودند. در دانشگاه تهران 1/16درصد، در دانشگاه ایران 9/12 درصد و در دانشگاه شهید بهشتی 29 درصد از مدیران به منظور ارتقاء مهارتهای کتابداران به میزان بسیار زیاد با آموزش رسمی آنها موافقند و در نهایت نقش کتابخانهها را به عنوان مراکز اطلاع رسانی برای گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مؤثر میدانند. نتیجه گیری: با توجه به یافتههای پژوهش می توان نتیجه گرفت که نگرش عینی و عملی مدیران کتابخانه‌های بیمارستانی نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات از تفاوت معناداری برخوردار است به طوری که مدیران کتابخانه‌های بیمارستانی دانشگاه شهید بهشتی نگرش و تمایل عینی و عملی بالاتری نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های بیمارستانی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2058 - بررسی چگونگی کاربرد فناوری اطلاعات در مجموعه سازی و سازماندهی منابع در کتابخانه‌های مرکزی و دانشکده‌ای دانشگاههای آزاد مستقر در شهر تهران
هادی جعفریهدف: هدف اصلی پژوهش، شناسایی و تعیین میزان امکانات سخت افزاری و نرم افزاری، نیروی انسانی و چگونگی کاربرد فناوری جدید و مشکلات و موانع احتمالی آن در بخش مجموعه سازی و فهرست نویسی کتابخانه های مورد بررسی در پژوهش می باشد. روش پژوهش: روش مناسب برای انجام این تحقیق روش پیم چکیده کاملهدف: هدف اصلی پژوهش، شناسایی و تعیین میزان امکانات سخت افزاری و نرم افزاری، نیروی انسانی و چگونگی کاربرد فناوری جدید و مشکلات و موانع احتمالی آن در بخش مجموعه سازی و فهرست نویسی کتابخانه های مورد بررسی در پژوهش می باشد. روش پژوهش: روش مناسب برای انجام این تحقیق روش پیمایشی - توصیفی است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه می باشد که پرسشنامه به چندین نفر از اساتید و متخصصین رشته کتابداری ارائه شده تا در صورت عدم وجود روایی کلمات یا عباراتی که باعث بروز مشکل می شدند، حذف و اصلاحات صورت پذیرد. از این رو اعتبار پرسشنامه مشخص گردیده و روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. یافته ها در دو قسمت توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفته است. قسمت توصیفی به وسیله جدول های توزیع فراوانی و رسم نمودار برای دریافت وضعیت موجود ارائه شده و در بخش استنباطی با استفاده از آزمون های آماری به روابط موجود بین متغیر ها و تعیین میزان معنی داری متغیر ها پرداخته شده است. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که بیشترین امکانات سخت افزاری در کتابخانه ها شامل رایانه ها و چاپگر ها بوده، و بیشترین امکانات نرم افزاری موجود شامل نرم افزار جامع کتابخانه می باشد که 40 درصد از نرم افزار نوسا و 7/37 درصد از نرم افزار پارس آذرخش استفاده می کنند. در این میان استفاده از بخش فهرست نویسی نرم افزار (2/82 درصد) بیشترین میزان استفاده، و بخش سفارشات (2/2 درصد) کمترین میزان را داراست. 9/88 درصد کتابخانه ها فاقد وب سایت مستقل هستند و از امکانات وب سایت کتابخانه مرکزی جهت خدمات دهی به کاربران استفاده می کنند. علاوه بر کتاب، بیشترین منبع مورد استفاده جهت مجموعه سازی و فهرست نویسی، پایان نامه ها می باشند. جست‌وجو در پایگاه های اطلاعاتی (9/48 درصد) و به همین میزان اطلاع یابی و جست‌وجو در اینترنت بیشترین حوزه هایی هستند که نسبت به سایر زمینه ها، کارکنان مجموعه سازی با آن آشنایی دارند. وب سایت های مربوط به کتابداری و سازماندهی با 22 کتابخانه (9/48 درصد) و ابزارهای جست‌وجو با 20 مورد (4/44 درصد) از مهم ترین امکانات اینترنتی هستند که بیشترین استفاده را برای انجام فرایند فهرست نویسی، در میان جامعه پژوهش دارند. نتیجه گیری: در بخش مجموعه سازی کمبود اعتبار مالی و در بخش فهرست نویسی کمبود نیروی متخصص به طور معنی داری، از مهم ترین مشکلات و موانع در استفاده از این فناوری ها است. دارا نبودن وب سایت مستقل در بیشتر کتابخانه های مورد نظر، و پیوسته نبودن چکیده پایان نامه ها از موارد مهمی هستند که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. عدم آشنایی کافی کارکنان کتابخانه های دانشگاه آزاد و کمبود نیروی متخصص در بخش مجموعه سازی منابع الکترونیکی و اینترنتی نیز از مشکلات عمده ای است که مانع از خدمات رسانی لازم به دانشجویان و اساتید دانشگاه ها می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2059 - ارزیابی محیطهای جست‌وجو در فهرستهای پیوسته کتابخانه‌های دانشگاههای علوم پزشکی ایران و ارائه راهکارهای لازم در طراحی آنها
علیرضا رحیمی رقیه قضاوی حکیمه پسندیده خو ناهید میرزاییهدف: این تحقیق با هدف ارزیابی محیط های جست‌وجوی فهرست های پیوسته کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی ایران در بازیابی اطلاعات و ارائه راهکارهای لازم برای بهبود طراحی آنها جهت انجام جست‌وجوی موضوعی با کیفیتی مطابق با نیاز کاربر انجام شده است. روش پژوهش: روش تح چکیده کاملهدف: این تحقیق با هدف ارزیابی محیط های جست‌وجوی فهرست های پیوسته کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی ایران در بازیابی اطلاعات و ارائه راهکارهای لازم برای بهبود طراحی آنها جهت انجام جست‌وجوی موضوعی با کیفیتی مطابق با نیاز کاربر انجام شده است. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی - پیمایشی بود که اپک های کل دانشگاه های علوم پزشکی (44 دانشگاه) را بهصورت سرشماری و از طریق چک‌لیست محقق ساختهای (بر پایه‌ی چک‌لیست لانگ) که روایی آن توسط چند تن از کارشناسان و متخصصین حوزه کتابداری و اطلاع رسانی و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ 74/0 مورد تأیید واقع شد، مورد بررسی قرار گرفت . داده های جمع‌آوری‌شده به‌وسیله نرمافزار اس‌پی‌اس‌اس و از طریق آمار توصیفی (جداول فراوانی، درصد فراوانی، نمودار و ...) مورد تجزیه و تحلیل و سپس بر اساس استانداردهای موجود پیشنهادهایی جهت طراحی بهتر و کارآمدتر اینگونه فهرست ها ارائه شد. یافته ها: بر اساس دادههای تحقیق، بررسی امکانات و قابلیت های اپک ها نشان داد که وضعیت اپک ها از لحاظ سادگی و جذابیت، به‌کارگیری آیکون های گرافیکی، محدود کردن تعداد رکوردها، استفاده از فنون برجسته سازی، اطلاعات محل، موجودی و وضعیت امانت، مشخص کردن انواع فیلدهای جست‌وجوی کلیدواژه ای، جست‌وجو از طریق شماره رده و قابلیت جست‌وجوی آنلاین در فهرست سرعنوان های موضوعی کتابخانه تقریباً در وضعیت مطلوبی قرار دارد. ولی اطلاع رسانی به کاربر در مورد فهرست موضوعی کنترل‌شده و قابلیت جست‌وجوی کلیدواژه ای از سرعنوان های موضوعی کنترل‌شده بهطور مطلوب و کارآمد در نظر گرفته نشده است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق، دسترس‌پذیری به انواع محیط های جست‌وجو در حد ضعیف، همچنین کمتر توجهی به محیط جست‌وجوی کنترل‌شده از لحاظ تعبیه امکانات و قابلیت های ویژه شده است و نیز کیفیت اطلاعات ارائهشده در راهنمایی ها و پیشنهادها و دستورالعمل ها در حد مطلوب نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2060 - بررسی چگونگی استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران از پایگاه اطلاع رسانی تخصصی موجود در وب سایت دانشگاه تهران
فهیمه باب الحوائجی رضا پور داداش سنگدههدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران از پایگاه اطلاع رسانی تخصصی موجود در وب سایت دانشگاه تهران می باشد. روش تحقیق از نوع پیمایشی می باشد.برای گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای بین 335 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمی چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران از پایگاه اطلاع رسانی تخصصی موجود در وب سایت دانشگاه تهران می باشد. روش تحقیق از نوع پیمایشی می باشد.برای گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای بین 335 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران توزیع گردید. در مجموع 255 پرسش نامه تکمیل و برگشت داده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده نمودار Excel براساس متغیرهایموجود در تحقیق در قالب جداول و نمودارهای توزیع فراوانی و محاسبه شاخصهای مرکزی مانند میانگین کل استفاده گردید و بر حسب مورداز نرم افزار آماری SPSS استفاده شد. یافته های نتایج پژوهش نشان می دهد که بیشترین استفاده از پایگاه های اطلاعات علمی به ترتیب ازپایگاه اطلاعات علمی Elsevier (80)درصد و Springer (53) درصد می باشد. این پایگاه ها بطور میانگین به میزان(54) درصد خیلی زیاد و زیاد ، پاسخگوی نیاز تحقیقاتی و آموزشی دانشجویان می باشد. کاربران از سرعت اینترنت برای انجام امور تحقیقاتی ناراضی هستند. دانشجویان مورد پژوهش عدم آشنایی کافی به استراتژی جستجو و یا کاوش در بازیابی اطلاعات را به میزان (28) درصد ارزیابی نمودند. مهم ترین موانع در استفاده از پایگاه مورد پژوهش را به ترتیب:کند بودن سرعت اینترنت برای کاوش اطلاعات، نداشتن اطلاعات کامل از محتویات آن، پاسخگو نبودن به نیاز های اطلاعاتی مورد نیاز، عدم اطلاع رسانی قبلی از موجودیت پایگاه اطلاعات علمی و شلوغ بودن سایت دانشکده عنوان نمودند. مهم ترین اهداف دانشجویان تحصیلات تکمیلی در استفاده از پایگاه اطلاع رسانی تخصصی دانشگاه تهران، نوشتن پایان نامه و تدوین مقالات علمی می-باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2061 - بررسی وضعیت وب سایتهای کتابخانه‌های دانشکده‌ای و پژوهشکده‌ای در دانشگاه شهید بهشتی
امیررضا اصنافی هما ارشدی زهرا پیری سارا صفازاده مریم میرزاییهدف: تحقیق حاضر، در نظر دارد به ارزیابی محتوایی و ساختاری وب سایتهای کتابخانه های دانشکده ای و پژوهشکده ای در دانشگاه شهید بهشتی و رتبه بندی این وب سایت‍ها بپردازد. روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و به صورت توصیفی، صورت گرفته است. ابزار پژوهش، سیاهه وارسی اس چکیده کاملهدف: تحقیق حاضر، در نظر دارد به ارزیابی محتوایی و ساختاری وب سایتهای کتابخانه های دانشکده ای و پژوهشکده ای در دانشگاه شهید بهشتی و رتبه بندی این وب سایت‍ها بپردازد. روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و به صورت توصیفی، صورت گرفته است. ابزار پژوهش، سیاهه وارسی است که پایه اصلی آن، مقاله منصوریان (1390) بوده است که با بررسی متون و انجام اصلاحات لازم در آن، 53 عنصر به صورت نهایی به دست آمده است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل صفحات وب کتابخانه های دانشکده ای و پژوهشکده های دانشگاه شهید بهشتی است. داده های پژوهش مورد نظر از طریق مراجعه به صفحات وب کتابخانه های دانشکده ای و پژوهشکده های دانشگاه شهید بهشتی از اواخر بهمن ماه 1391 تا نیمه اردیبهشت ماه سال 1392 به دست آمده است. ارزیابی وب سایتهای کتابخانه های دانشکده ای و پژوهشکده‌های دانشگاه شهید بهشتی به صورت مشاهده مستقیم این وب سایت‌ها و بر اساس تنظیم سیاهه وارسی انجام شده است. یافته ها: از مجموع 11 وبگاه کتابخانه دانشکده ای در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده های علوم تربیتی و روانشناسی، حقوق و الهیات در رتبه های اوّل تا سوّم قرار دارند. از کل 53 عنصر ضروری برای وبگاه‌های کتابخانه های مورد بررسی، کتابخانه های دانشکده های علوم تربیتی و روانشناسی 19، حقوق 14 و الهیات 13 عنصر را در وبگاه‌های خود قرار داده اند. این امر نشان میدهد که وبگاه‌های مذکور، حداقل عناصر ضروری در یک وبگاه کتابخانه ای را مورد استفاده قرار نداده اند و نتوانسته اند با کاربران خود ارتباط و تعامل ایجاد کنند. از طرفی، یافته ها نشان داد از مجموع 4 پژوهشکده موجود در دانشکده شهید بهشتی، وبگاه پژوهشکده خانواده با درج 13 عنصر از 53 عنصر در در رتبه اوّل قرار دارد. هر چند این وبگاه، بین وبگاه‌های سایر پژوهشکده های دانشگاه شهید بهشتی شاخص ترین است، ولیکن با یک وبگاه کارآمد و کاربرد پذیر که بتواند به کاربران خود خدمات ارائه کند فاصله بسیار دارد. نتیجه گیری: این امر ضروری به نظر می رسد که کتابداران و مدیران کتابخانه های دانشکده ای و پژوهشکده ای در دانشگاه شهید بهشتی، با بهره گیری از نتایج پژوهش حاضر، نسبت به تغییر ساختار وبگاه‌های خود و غنی سازی اطلاعاتی آن به لحاظ آموزشی، پژوهشی و خدماتی اقدام نموده و با اصلاح محتوا و ساختار این وبگاه‌ها به ارائه خدمات بهینه و روزآمد به کاربران خود بپردازند. در انتها، پیشنهاد می شود در پژوهشی دیگر، دیدگاه کاربران وبگاه‌های کتابخانه‌های دانشکده‌ای و پژوهشکده ای دانشگاه شهید بهشتی به منظور بررسی میزان کاربردپذیری این وبگاه‌ها مورد ارزیابی و مطالعه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2062 - بررسی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران و نقش کتابخانه در تامین این نیازها
محمدرضا رضوانی عباس اسلامیهدف: هدف از انجام این تحقیق بررسی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران و نقش کتابخانه دانشکده در تامین نیازهای اطلاعاتی آنها میباشد.. روش شناسی: روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه سازمان یافته است. جامعه آ چکیده کاملهدف: هدف از انجام این تحقیق بررسی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران و نقش کتابخانه دانشکده در تامین نیازهای اطلاعاتی آنها میباشد.. روش شناسی: روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه سازمان یافته است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران هستند. با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل دادهها صورت گرفته است. یافتهها: این تحقیق نشان داد،مهمترین هدف استفاده از کتابخانه انجام پروژه‌های درسی(8/68 درصد) و بیشترین میزان استفاده از کتابخانه، با تناوب هفتگی با 6/52 درصد میباشد. جامعه آماری مورد پژوهش به طور میانگین در طی هفته 9/6 ساعت در کتابخانه دانشکده مطالعه میکنند، همچنین 6/41 درصد جامعه آماری فقط برای امانت کتاب به کتابخانه مراجعه کرده و 3/50 درصد آنها، اولین گام در دستیابی به اطلاعات در کتابخانه را استفاده از کامپیوتر ذکر کرده‌اند. نتیجهگیری: بیشترین رضایت را از مجموعه در تامین نیازهای اطلاعاتی مربوط به کتابهای فارسی، و کمترین رضایت از بخش نشریات لاتین کتابخانه ذکرشده است..و همیچنین استفاده از اینترنت و منابع الکترونیک به عنوان منبع مهم در زفع نیاز اطلاعاتی بیان شده که نیازمند توجه به زیرساختها و خرید منابع الکترونیک است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2063 - سنجش کیفیت خدمات کتابخانۀ مرکزی سازمان مدیریت صنعتی از دیدگاه گروه های کاربران با استفاده از ابزار لیب‌کوآل
نجلا حریری شبنم شاهوارهدف : هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین کیفیت خدمات کتابخانۀ مرکزی سازمان مدیریت صنعتی از دیدگاه گروه های مختلف کاربران کتابخانه است. روش پژوهش: پیمایشی توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه لیب‌کوال است. جامعه پژوهش شامل912 نفر اعضای کتابخانه میباشد که از بین این افر چکیده کاملهدف : هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین کیفیت خدمات کتابخانۀ مرکزی سازمان مدیریت صنعتی از دیدگاه گروه های مختلف کاربران کتابخانه است. روش پژوهش: پیمایشی توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه لیب‌کوال است. جامعه پژوهش شامل912 نفر اعضای کتابخانه میباشد که از بین این افراد بعد از شناسایی دقیق گروههای کاربری، تعداد 274 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافتههای پژوهش: نشان داد خدمات کتابخانه مرکزی سازمان مدیریت صنعتی در سه مولفۀ "منابع الکترونیکی مورد نیاز من"، "دسترس پذیر کردن منابع الکترونیکی در منزل و یا محل کار من" و "فضای عمومی برای یادگیری و مطالعه گروهی" دارای بیشترین شکاف منفی است. خدمات در بُعد کنترل اطلاعات، نسبت به ابعاد دیگر فاصله بیشتری با انتظارهای استفادهکنندگان دارد. نتیجه گیری: در میان گروههای کاربران کتابخانه بیشترین شکافهای کفایت منفی به ترتیب مربوط به اعضای برون سازمانی با 9 شکاف منفی، اعضای هیات علمی با 4 شکاف منفی و دانشجویان کارشناسی ارشد، کارشناسان و دانشجویان دکترا با 3 شکاف منفی و بالأخره مدیران با یک شکاف منفی است. بر اساس یافتههای پژوهش، پیشنهادهایی برای ارتقای کیفیت خدمات کتابخانه ارایه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2064 - بررسی مقایسه‌ای موانع ساختار سازمانی استقرار مدیریت کیفیت در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه بوعلی سینا همدان
زهره بهاری موفق یدالله حمیدی آناهیتا گیتیهدف: مدیریت کیفیت در کتابخانهها و مراکز خدمات اطلاع رسانی، توسط اکثریت محققان در مفاهیم کیفیت، اصول مدیریت کیفیت، فرایندهای مرتبط و محدودیتهای آن مورد توجه خاص قرار گرفته است. لذا، پژوهش حاضر با هدف مقایسه بررسی موانع ساختاری استقرار مدیریت کیفیت در کتابخانه‌های دانشگ چکیده کاملهدف: مدیریت کیفیت در کتابخانهها و مراکز خدمات اطلاع رسانی، توسط اکثریت محققان در مفاهیم کیفیت، اصول مدیریت کیفیت، فرایندهای مرتبط و محدودیتهای آن مورد توجه خاص قرار گرفته است. لذا، پژوهش حاضر با هدف مقایسه بررسی موانع ساختاری استقرار مدیریت کیفیت در کتابخانه‌های دانشگاههای علوم پزشکی همدان و دانشگاه بوعلی سینا انجام شد. روش پژوهش: نوع پژوهش در این مطالعه توصیفی – تحلیلی، و از نوع مقطعی، و جامعه پژوهش مدیران و کارکنان شاغل در کتابخانه‌های دانشگاههای علوم پزشکی و بوعلی سینای همدان بودند. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه بودکه شامل 29 سؤال (10 سؤال رسمیت، 9 سؤال پیچیدگی و 10 سؤال تمرکز) بود. پس از تکمیل پرسشنامهها، اطلاعات گردآوری شده با استفاده از نرم افزار آماری اس پی اس اس تجزیه و تحلیل گردید. تجزیه و تحلیل نتایج و تست فرضیهها بر مبنای آزمون آماری کای – دو و مقایسه میانگین در بعد آمار استنباطی انجام شد. یافتهها: طبق نتایج به دست آمده رسمیت در دانشگاه علوم پزشکی به میزان 3/47 و در دانشگاه بوعلی سینا به میزان7/52، پیچیدگی در دانشگاه علوم پزشکی به میزان 4/46 و در دانشگاه بوعلی سینا به میزان 6/53، تمرکز در دانشگاه علوم پزشکی به میزان 3/46 و در دانشگاه بوعلی سینا به میزان 7/53 می باشد. در دانشگاه علوم پزشکی رسمیت با میانگین 84/2 و انحراف معیار 6/0، پیچیدگی با میانگین 35/2 و انحراف معیار 47/0، تمرکز با میانگین 89/2 و انحراف معیار7/0 و نیز در دانشگاه بوعلی سینا رسمیت با میانگین 3 و انحراف معیار 48/0، پیچیدگی با میانگین 029/2 و انحراف معیار 49/0 ، تمرکز با میانگین 35/2 و انحراف معیار 98/0 بر آورد گردیده است. نتیجه گیری: طبق تجزیه و تحلیل دادههای این پژوهش، در مجموع کمترین موانع ساختاری استقرار مدیریت کیفیت در دانشگاه علوم پزشکی به میزان 47/2، و بیشترین موانع در دانشگاه بوعلی سینا به میزان 71/2 می باشد، و هر چه مقدار درصد موانع کمتر باشد، محیط برای استقرار مدیریت کیفیت مناسب تر است. بنابراین دانشگاه علوم پزشکی همدان واجد شرایط برای استقرار مدیریت کیفیت می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2065 - بررسی وضعیت ارائه‌ی خدمات در بخش پایان‌نامه‌های کتابخانه‌های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در شهر تهران
اسماعیل جعفریهدف: پژوهش حاضر که به بررسی وضعیت ارائه خدمات در بخش پایان‌نامه‌های کتابخانه‌های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سطح تهران، متشکل از 36 کتابخانه، شامل: 11 کتابخانه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران، 10 کتابخانه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 10 چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر که به بررسی وضعیت ارائه خدمات در بخش پایان‌نامه‌های کتابخانه‌های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سطح تهران، متشکل از 36 کتابخانه، شامل: 11 کتابخانه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران، 10 کتابخانه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 10 کتابخانه وابسته به علوم پزشکی ایران و 5 کتابخانه وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران میپردازد. روش شناسی: پژوهش حاضر به روش پیمایشی توصیفی صورت گرفته است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرمافزار آماری SPSS استفاده شده است. یافتهها: از 174 نفر پرسنلی که در بخش پایان نامههای کتابخانه‌های مورد مطالعه در پژوهش مشغول به کار هستند، 100 نفر (4/57 درصد) از آنها نیروی غیر کتابداری هستند. که این مسئله ضعف بسیار عمده را در این بخش نشان میدهد که بیش از نیمی از پرسنل این بخش را نیروی غیر کتابداری تشکیل میدهند. که این مسئله خود باعث عدم سازماندهی درست پایان نامه‌ها و ناتوان بودن در ارائه خدمات کافی به مراجعان به این بخش میشود. همچنین از نظر وضعیت سازماندهی و نمایه‌سازی 82 درصد کتابخانه‌های مورد بررسی اقدام به سازماندهی و نمایه‌سازی پایاننامهها نمودهاند و در 8/17درصد کتابخانه‌های مورد بررسی این اقدام هنوز صورت نگرفته است. در خصوص امکانات رایانه ای، یافتههای پژوهش ناظر بر این است در اکثر دانشکده‌های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی و دانشگاه آزاد امکانات رایانه‌ای وجود داشته و تنها در بیشتر دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی ایران این امکانات وجود نداشته است. 22 کتابخانه (5/78 درصد) در بخش پایان‌نامه خود دارای امکانات نرم‌افزاری بوده و 4/21 درصد بخش پایاننامهها فاقد امکانات نرم‌افزاری هستند که با توجه به این میتوان گفت اکثر کتابخانه‌های دانشکده‌های مورد مطالعه در وضعیت نسبتاً مطلوبی به سر می‌برند. 75 درصد کتابخانه‌های مورد مطالعه بیان داشتند که پایان نامههای خود را در اختیار تمامی دانشجویان دانشگاههای آزاد، دولتی و پیام نور و... قرار میدهند. 8/17 درصد کتابخانهها بیان داشتهاند که پایان نامههای خود را تنها در اختیار دانشجویان و اعضاء هیأت علمی دانشگاههای وابسته به خود قرار میدهند و 14/7 درصد کتابخانهها بیان کرده‌اند که پایان نامههای خود را تنها در اختیار دانشجویان دانشگاههای دولتی قرار میدهند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان میدهد که از نظر فضا و مکان اختصاص یافته 50درصد کتابخانه‌های مورد بررسی، فضای مجزایی را برای نگهداری پایاننامهها اختصاص داده‌اند، و 50درصد نیز فاقد فضای کافی و مجزا میباشند. 9 کتابخانه (2/32 درصد) پایان‌نامه‌های دانشکده‌های دیگر را در بخش پایان‌نامه‌های خود نگهداری کرده و (8/67 درصد) این عمل را انجام نمی‌دهد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2066 - تحلیل فرایندهای اصلی مدیریت زنجیره تأمین کتابهای فارسی در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران
نجلا حریری مینا اسماعیلی گلسفیدهدف: هدف پژوهش حاضر، تحلیل فرایندهای اصلی مدیریت زنجیره تأمین کتابهای فارسی در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی و ابزار پژوهش سه پرسشنامه مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت زنجیره تأمین داخلی (رابطه ن چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر، تحلیل فرایندهای اصلی مدیریت زنجیره تأمین کتابهای فارسی در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی و ابزار پژوهش سه پرسشنامه مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت زنجیره تأمین داخلی (رابطه ناشران با بخش سفارش کتابخانهها) و مدیریت روابط با تأمین کنندگان منابع اطلاعاتی کتابخانه است. جامعه پژوهش شامل 397 نفر است که از 375 نفر مراجعان کتابخانه (دانشجویان) 10 ناشر و 12 کتابدار (مسئول سفارش) تشکیل شده است. کل جامعه ناشران و کتابداران و 313 نفر از جامعه مراجعان به پرسشنامهها پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل دادهها در این پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در سطح آمار توصیفی، یافتهها با استفاده از شاخصهای آماری نظیر فراوانی، مجموع امتیازها، میانگین و انحراف معیار ارائه شدند. در آمار استنباطی نیز از آزمون تی برای تعیین روابط بین متغیرها استفاده شد. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که فرایند مدیریت ارتباط با مشتری با 001/0 P_ Value< و میانگین 12/2 در حد پایینتر از متوسط است. فرایند مدیریت زنجیره تأمین داخلی با 013/0 P_ Value =و میانگین 33/3 و فرایند مدیریت روابط با تأمین کنندگان با 005/0P_ Value = و میانگین 34/3 در حد بالاتر از متوسط قرار دارند. نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان داد که مهمترین موانع و مشکلات یکپارچه سازی زنجیره تأمین از دیدگاه مسئولان بخش سفارش کتابخانهها، تمرکز بر خرید منابع اطلاعاتی از طریق نمایشگاه‌های کتاب، و از دیدگاه ناشران، نداشتن ارتباط با کتابخانه، موانع ارتباطی و پستی با کتابخانه و تأخیر در اطلاع رسانی به موقع از آخرین انتشارات به کتابخانهها بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2067 - نقش کتابداران بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تبریز در عملکرد مبتنی بر شواهد
نازنین مومن زاده فریدون آزاده تفرشی احمد فیاض بخش صابر خدایی آشانهدف: کتابداری بالینی فرایندی است که در آن کتابدار بیمارستانی با حضور در بخشهای بیمارستان به طورمستقیم نیازهای اطلاعاتی پزشکان را دریافت نموده و با جستجوی دقیق و مناسب مباحث را دراسرع وقت در اختیار آنها قرارمی‌دهد. در این پژوهش به بررسی نقش کتابخانه و کتابدار درعملکرد مب چکیده کاملهدف: کتابداری بالینی فرایندی است که در آن کتابدار بیمارستانی با حضور در بخشهای بیمارستان به طورمستقیم نیازهای اطلاعاتی پزشکان را دریافت نموده و با جستجوی دقیق و مناسب مباحث را دراسرع وقت در اختیار آنها قرارمی‌دهد. در این پژوهش به بررسی نقش کتابخانه و کتابدار درعملکرد مبتنی برشواهد، آگاهی پزشکان و کتابداران از پزشکی مبتنی بر شواهد و موانع پیش روی پرداخته است . روش پژوهش: روش این پژوهش پیمایشی و بدون فرضیه میباشد .. نیجه‌گیری: نتایج بررسی نشان میدهد . 76% پزشکان و 84% کتابداران از کاربرد پزشکی مبتنی برشواهد که لازمه اجرای برنامه میباشد آگاهی دارند . و 86%کتابداران با اجرای این خدمات درکتابخانه موافقند . از لحاظ امکانات و نیروی انسانی از بین 10 کتابخانه بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تبریز مدنی، امام رضا(ع)، کودکان از شرایط مناسب برخوردار بودند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2068 - سایبرنتیک و الگوی مدیریت مد زودگذر
محمد حسن زاده زینب صدیقی منصوره حسینی شعارهدف: این پژوهش با هدف درک میزان علاقه به موضوع سایبرنتیک در سطح بینالمللی در بازه زمانی 16 ساله (1995 – 2011) صورت گرفته است تا دریابد که آیا موضوع سایبرنتیک از الگوی مدیریت مد زودگذر پیروی میکند یا خیر. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، پیمایش توصیفی است؛ بدین منظور، چکیده کاملهدف: این پژوهش با هدف درک میزان علاقه به موضوع سایبرنتیک در سطح بینالمللی در بازه زمانی 16 ساله (1995 – 2011) صورت گرفته است تا دریابد که آیا موضوع سایبرنتیک از الگوی مدیریت مد زودگذر پیروی میکند یا خیر. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، پیمایش توصیفی است؛ بدین منظور، پس از شناسایی و انتخاب کلیدواژه‌های این حوزه به کمک منابع اطلاعاتی مختلف، کار جست‌وجوی پیشرفته واژههای گزینش شده در پایگاه اطلاعاتی امرالد و وایلی انجام و تعداد انتشارات صورت گرفته در هر سال بر مبنای عنوان، چکیده و کلیدواژه، استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: یافتههای به دست آمده از پژوهش نشان داد که بیشترین تعداد مقالات در موضوع سایبرنتیک در اواخر دهه 90 در پایگاه اطلاعاتی امرالد منتشر گردیده و از آن زمان تاکنون نیز روند صعودی را در پیش گرفته است. پایگاه وایلی نیز نتایج مشابهی را نشان داد. بنابراین در اوایل قرن 20 شاهد رشد روزافزون انتشارات مرتبط با این موضوع هستیم که این مسئله، پیروی سایبرنتیک از الگوی مدیریت مد را به چالش می‌کشد. بدین مفهوم که علاقه به این موضوع از الگوی نوسانات زنگی‌شکلآبراهامسون که نشاندهنده مدیریت مد زودگذر است پیروی نمی‌کند. نتیجهگیری: بنابر نتایج حاصل، میزان علاقه به موضوع سایبرنتیک از الگوی نوسانات زنگی شکل که نشاندهنده مدیریت مد است، پیروی نمی‌کند و با توجه به افزایش تعداد مقالات در موضوع سایبرنتیک و به دنبال آن افزوده شدن تعداد مجلات تخصصی در این زمینه موضوعی، احتمال نهادینه شدن سایبرنتیک به عنوان یک رشته دانشگاهی، برای آینده قابل پیشبینی وجود خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2069 - سنجش اضطراب کتابخانه ای در بین دانشجویان مطالعه موردی: دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران
نجلا حریری سمیه نعمتی لفمجانیهدف پژوهش حاضر، آگاهی از وضعیت اضطراب کتابخانه ای در دانشجویان دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و جامعه آماری مورد مطالعه نمونه ای به تعداد 211 نفر از دانشجویان است. ابزار پژوهش، مقیاس اضطراب کتابخانه ای باستیک است که پس از و چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، آگاهی از وضعیت اضطراب کتابخانه ای در دانشجویان دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و جامعه آماری مورد مطالعه نمونه ای به تعداد 211 نفر از دانشجویان است. ابزار پژوهش، مقیاس اضطراب کتابخانه ای باستیک است که پس از ویرایش و بومی سازی، در قالب 39 سوال مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس یافته ها، اضطراب کتابخانه ای دانشجویان مورد بررسی در حد متوسط است. میانگین اضطراب کتابخانه ای در کلیه مقیاس های فرعی موانع کارکنان، موانع عاطفی، دانش کتابخانه ای، راحتی در کتابخانه و موانع مکانیکی نیز در حد متوسط است، با این تفاوت که در مقیاس فرعی موانع مکانیکی، سطح اضطراب در طیف بالای حد متوسط قرار دارد. یافته های پژوهش تفاوت معنی داری در اضطراب کتابخانه ای بر حسب مقطع و پایه تحصیلی نشان نداد، تنها در مقیاس فرعی موانع مکانیکی، مردان به نحو معنی داری نسبت به زنان اضطراب کتابخانه ای بیشتری داشتند. وجود اضطراب کتابخانه ای در حد متوسط در بین دانشجویان، یافتۀ حائز اهمیتی است که اتخاذ راهکارهای لازم برای کاهش آن را از سوی مسوولان کتابخانه ها و کتابداران ایجاب می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2070 - بررسی نقش کتابداران بیمارستان در اطلاع رسانی به پزشکان متخصص، دستیاران و پزشکان عمومی مراکز آموزشی و درمانی شهر همدان
سعید غفاری لیلا معصومیهدف از این پزوهش بررسی نقش کتابداران بیمارستانی در اطلاع رسانی به پزشکان متخصص، دستیاران و پزشکان عمومی مراکز آموزشی و درمانی شهر همدان می باشد. این مطالعه از نوع توصیفی است و جامعه مورد پژوهش پزشکان ( متخصص، دستیار و عمومی ) هستند که روش اجرا با استفاده از پرسشنامه بود چکیده کاملهدف از این پزوهش بررسی نقش کتابداران بیمارستانی در اطلاع رسانی به پزشکان متخصص، دستیاران و پزشکان عمومی مراکز آموزشی و درمانی شهر همدان می باشد. این مطالعه از نوع توصیفی است و جامعه مورد پژوهش پزشکان ( متخصص، دستیار و عمومی ) هستند که روش اجرا با استفاده از پرسشنامه بوده و تعداد 250 پرسشنامه بر مبنای نمونه تصادفی طبقه ای بین جامعه مورد پژوهش در 5 مرکز آموزشی و درمانی توزیع شده و در نهایت تعداد 153 پرسشنامه تکمیل و اطلاعات آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اطلاعات مربوط به وضعیت کتابخانه های مورد پژوهش نیز از طریق پرسشنامه مجزایی که برای کتابداران این کتابخانه ها تهیه شده بود جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که 45/65 درصد از پزشکان متخصص بطور روزانه و هفته ای یک بار از کتابخانه مراکز آموزشی و درمانی استفاده می نمایند، با استفاده از آزمون ناپارامتری فریدمن، مشخص گردید که مهمترین مشکل در زمینه دریافت اطلاعات محدودیت ساعات کار کتابخانه ها می باشد. در بین راههای کسب اطلاعات، تماس با همکاری حرفه ای به دلیل سرعت، قابل دسترس بودن و راحتی در اولویت قرار دارد (38/6 درصد) همچنین با استفاده از آزمون ناپارامتری مجذور کای مشخص شد. بیشترین پاسخ دهندگان هفته ای یک بار از کتابخانه استفاده می کنند. نتایج در مورد در رابطه بین نوع تحصیلات و زمان استفاده از کتابخانه بیمارستان ها بر اساس نوع امکانات، متفا وت است. در مجموع 8/75در صد از جامعه مورد مطالعه در پژوهش اطلاعات بدست آمده را مفید دانسته اند و 5/93در صد از پزشکان اعلام نموده اند که کتابدار در تهیه اطلاعات روز آمد در زمینه پیشگیری، مراقبت و درمان میتواند نقش داشته باشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2071 - بررسی رابطه جنسیت با میزان اضطراب کتابخانهای دانشجویان دانشگاههای دولتی شهر بوشهر
سیدحسینی شهره عبدالرسول خسروی رضا بصیریان جهرمیهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه جنسیت با میزان اضطراب کتابخانهای دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر بوشهر است. روش پژوهش: روش این پژوهش توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی میباشد. در مجموع 700 دانشجو از دانشگاه علوم پزشکی بوشهر (وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) و چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه جنسیت با میزان اضطراب کتابخانهای دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر بوشهر است. روش پژوهش: روش این پژوهش توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی میباشد. در مجموع 700 دانشجو از دانشگاه علوم پزشکی بوشهر (وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) و دانشگاه خلیج فارس (وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) به شیوه نمونهگیری طبقهای تصادفی انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسشنامه بومی سازی شده اضطراب کتابخانهای بوستیک، جمعآوری شد و با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمون های آماری تی تک متغیّره، تی مستقل، من ویتنی، آزمون همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون خطی در سطح معناداری (05/0P value>) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: یافتهها نشان داد دانشجویان این دو دانشگاه از اضطراب کتابخانهای پایینتر از سطح متوسط برخوردارند (73/91) و این اضطراب فقط در مؤلّفه "عوامل مکانیکی" بالاتر از سطح متوسط قراردارد. با مقایسه دانشجویان دختر و پسر مشاهده شد که آنها در سطح معناداری 97/0 تفاوتی از نظر اضطراب کتابخانهای ندارند؛ البته از نظر مقایسه مؤلّفه‌ها، دانشجویان دختر و پسر فقط از نظر "عوامل ناشی از تعامل با کتابداران" تفاوت معناداری دارند. نتیجهگیری: با بررسی میزان اضطراب کتابخانهای دانشجویان به تفکیک جنسیت، آنها تفاوتی از نظر نمره اضطراب کتابخانهای ندارند. در بین مؤلّفه‌های اضطراب کتابخانهای این تفاوت فقط در مؤلّفه" عوامل ناشی از تعامل با کتابداران" دیده شد که انجام پژوهشهای بیشتری در این زمینه توصیه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2072 - بررسی جریان اطلاعات در مراکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
علی صادق زاده وایقان محمد حسن زادههدف: این پژوهش با هدف شناسایی وضعیت درون‌داد، پردازش و بروندادهای جریان اطلاعات در مراکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شناسایی عوامل تأثیر گذار و موانع و مشکلات فنی و تخصصی که موجب کندی قابل توجه آن میشود، انجام گرفته است. روش پژوهش: این پژ چکیده کاملهدف: این پژوهش با هدف شناسایی وضعیت درون‌داد، پردازش و بروندادهای جریان اطلاعات در مراکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شناسایی عوامل تأثیر گذار و موانع و مشکلات فنی و تخصصی که موجب کندی قابل توجه آن میشود، انجام گرفته است. روش پژوهش: این پژوهش کاربردی و برای انجام آن از روش تحقیق پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل معاونین پژوهشی، مدیران پژوهشکده‌های تابعه، مدیران گروههای علمی، مدیران کتابخانهها و اعضای هیأت علمی در 62 مرکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. ضریب آلفای کرونباخ (92/0) نشان داد که پرسشنامه از پایایی بسیار خوبی برخوردار است. تعداد 306 پرسشنامه بین پژوهشگران جامعه آماری توزیع و در نهایت، تعداد 222 (55/72 درصد) پرسشنامه عودت داده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار اس پی اس اس و آزمون آنوا (ANOVA) استفاده شد. یافته ها: وضعیت کلی جریان اطلاعات در مراکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مرحله "گردآوری" مناسب و در مرحله "تولید و ذخیره" و "اشاعه" نامناسب بوده است. در مرحله "گردآوری و استفاده" از اطلاعات، قالبهای الکترونیکی بیشتر از قالبهای چاپی، در دو مرحله "تولید و ذخیره" و "اشاعه" اطلاعات، قالبهای چاپی بیشتر از قالبهای الکترونیکی مورد استفاده قرار میگیرد. نتیجهگیری: دست اندرکاران با تدوین برنامه مناسب برای بهبود تولید، ذخیره و اشاعه اطلاعات در مراکز تحقیقاتی نسبت به رفع موانع جریان ملی و بین المللی اطلاعات و استفاده بهینه از انواع منابع اطلاعات، نیروی انسانی متخصص و بودجه پژوهشی کمک نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2073 - بررسی چگونگی استفاده پژوهشگران از مجلات الکترونیکی، پایگاههای اطلاعاتی و خدمات Alert مطالعه موردی: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی
نجلا حریری فرزانه فاضلیهدف: پژوهش حاضر با هدف آگاهی از چگونگی استفاده اعضای هیات علمی از پایگاههای اطلاعاتی و مجلات الکترونیکی و همچنین خدمات Alert قابل دسترس از طریق وب سایت کتابخانه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اجرا شده است. روش: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی و ابزار گرداوری دادهها پرسشنامه چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف آگاهی از چگونگی استفاده اعضای هیات علمی از پایگاههای اطلاعاتی و مجلات الکترونیکی و همچنین خدمات Alert قابل دسترس از طریق وب سایت کتابخانه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اجرا شده است. روش: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی و ابزار گرداوری دادهها پرسشنامه ای است که در بین نمونه ای هدفمند متشکل از 92 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که بنا به اظهار خود از خدمات Alert استفاده میکنند، توزیع گردید. یافتهها: یافتهها نشان داد که 2/52 درصد نمونه پژوهش، جستجو و دسترسی به مقالات را از پایگاه اطلاعاتی PubMed آغاز میکنند و مراجعه به موتورهای کاوش، دومین گزینه و پایگاههای اطلاعاتی مورد اشتراک دانشگاه سومین گزینه انها برای شروع کاوش است. 7/46 درصد از اعضای هیات علمی 2-3 صفحه از نتایج بازیابی را مرور میکنند. بر اساس سایر یافتهها، عدم وجود پیوند به متن کامل برخی مقالات از جمله مشکلات مهم در استفاده از مقالات آنلاین است و 2/90 درصد کاربران در مشاهده مقالات، فرمت PDF را ترجیح میدهند. مهم ترین دلیل استفاده اعضای هیأت علمی از خدمات Alert، اطلاع از مقالات جدید در زمینه علمی مورد نظر، و اولین اقدام آنها پس از دریافت Alert، مطالعه چکیده مقاله است. دسترسی به اصل مقالات از طریق مجلات مورد اشتراک دانشگاه انجام میشود. نتیجهگیری: از آن جا کهPubMed نقطه شروع کاوش‌های علمی اکثریت نمونه مورد پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است و پایگاههای اطلاعاتی مورد اشتراک دانشگاه در وهله سوم یعنی پس از موتورهای کاوش عمومی مورد مراجعه کاربران قرار میگیرند، شناساندن و آموزش پایگاههای مورد اشتراک دانشگاه به عنوان یک اقدام ضروری، میتواند در بهره وری هزینه صرف شده برای این پایگاهها نقش مؤثری داشته باشد. خدمات Alert نیز در صورتی که از طرف کتابخانه به اعضای هیأت علمی معرفی و سودمندی آن توجیه شود، موجب اطلاع بهنگام کاربران از جدیدترین مقالات مورد نیاز آنها خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2074 - بررسی دانش، نگرش و عملکرد اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در به کارگیری کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران
سلیمه گوهی نژاد سید بهنام الدین جامعی زهرا فرجیهدف: هدف از مطالعه ی حاضر تعیین میزان دانش، نگرش و عملکرد اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص به‌کارگیری منابع و پایگاه های اطلاعاتی کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران می باشد. روش پژوهش: مطالعه حاضر توصیفی و از نوع مقطعی است که در سال 1389 انجام شده است. جا چکیده کاملهدف: هدف از مطالعه ی حاضر تعیین میزان دانش، نگرش و عملکرد اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص به‌کارگیری منابع و پایگاه های اطلاعاتی کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران می باشد. روش پژوهش: مطالعه حاضر توصیفی و از نوع مقطعی است که در سال 1389 انجام شده است. جامعه ی پژوهش شامل کلیه ی اعضای هیأت علمی دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی ایران (700 نفر) بوده، و حجم نمونه به روش تصادفی ساده، با استفاده از جدول مورگان 152 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی محقق ساخته ای بود که دانش، نگرش و عملکرد اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در به کارگیری منابع کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران را مورد بررسی قرار داد. در نهایت داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار SPSS 17 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده در مورد دانش اعضای هیأت علمی در استفاده از منابع کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران 42.8% درصد بود. نگرش اعضای هیأت علمی در استفاده از منابع کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی در ارتقای فعالیت های دانشگاهی مثبت ارزیابی شد. عملکرد اعضای هیأت علمی در استفاده از منابع کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی در بعد هدف و انگیزه، انتشار مقالات علمی و در بعد میزان استفاده از پایگاه های اطلاعاتی، استفاده از پایگاه Science Direct بیش از سایر پایگاه ها بود. نتیجه گیری: با توجه به نگرش مثبت نتایج اعضای هیأت علمی نسبت به استفاده از منابع کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران پیشنهاد میشود تدابیری برای ارتقای دانش و عملکرد کاربران در استفاده بهینه از منابع و رهایی از موانع موجود لحاظ گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2075 - بررسی میزان آگاهی و استفاده کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از پایگاههای اطلاعاتی تمام متن موجود در صفحه خانگی کتابخانه مرکزی این دانشگاه در سال 1390
شهره سید حسینی محمد جواد آل مختار فاطمه آناریهدف: پژوهش حاضر به بررسی میزان آگاهی و استفاده کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از پایگاههای اطلاعاتی تمام متن موجود در صفحه خانگی کتابخانه مرکزی این دانشگاه پرداخته است، و تلاش دارد، علاوه بر یافتن مشکلات و موانع پیش روی استفاده هر چه بیشتر از این منابع اطلاعاتی، ر چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر به بررسی میزان آگاهی و استفاده کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از پایگاههای اطلاعاتی تمام متن موجود در صفحه خانگی کتابخانه مرکزی این دانشگاه پرداخته است، و تلاش دارد، علاوه بر یافتن مشکلات و موانع پیش روی استفاده هر چه بیشتر از این منابع اطلاعاتی، راهکارهای لازم جهت اشاعه مطلوب اطلاعات توسط کتابداران و بهبود و یا ارتقاء وضعیت موجود ارائه دهد. روش پژوهش: پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع کاربردی است، و جامعه آماری آن را کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکیل می دهند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که پس از توزیع و جمع آوری، دادههای به دست آمده، از طریق نرم افزار آماری اس پی اس اس در سطح آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها: نتایج نشان میدهد میانگین نمره آشنایی واقعی کتابداران در رابطه با پایگاههای اطلاعاتی تمام متن 52/51 با انحراف معیار 4/26 می باشد. آزمون t-test نشان داد بین رشته تحصیلی و میزان آگاهی و استفاده کتابداران از پایگاههای تمام متن رابطه معناداری وجود دارد. همچنین ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد بین سطح تحصیلات کتابداران با نمره آگاهی، استفاده و نمره آشنایی واقعی آنان رابطه معنادار مستقیم وجود دارد، و بیشترین رتبه آگاهی و استفاده آنان ابتدا مربوط به پایگاههای تمام متن داخلی و سپس پایگاههای خارجی می باشند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد میزان آگاهی و استفاده کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از پایگاههای اطلاعاتی تمام متن موجود در صفحه خانگی این دانشگاه در حد متوسط به بالا است. جنسیت کتابداران در میزان آگاهی و استفاده آنان تأثیر نداشت، ولی بین سطح تحصیلات و همچنین رشته تحصیلی و نمره آگاهی و استفاده آنان رابطه معنادار مستقیم وجود دارد. بیشترین میزان آگاهی و استفاده آنان ابتدا مربوط به پایگاههای داخلی و سپس پایگاههای خارجی می باشد، و بر اساس نتایج این پژوهش می توان نتیجه گرفت که هرچه در طول زمان میزان آگاهی کتابداران نسبت به پایگاهها افزایش و یا بلعکس کاهش یافته، میزان استفاده آنان نیز به همان نسبت تغییر کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2076 - شاخص هرش: الگوی مناسب برای محاسبه برونداد علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه های علوم پزشگی گیلان و گلستان در پایگاه اسکوپوس تا پایان اگوست 2011
غلامعلی رودی محسن فلاحهدف : میزان تولیدات علمی نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی معتبر نظیر اسکوپوس از ملاک های مهم رتبه بندی دانشگاه های پزشکی می باشد و انتشار تولیدات علمی در این پایگاه ها باعث افزایش رؤیت پذیری و افزایش استناد به آنها نیز می شود هدف از این مقاله وضعیت انتشار و استناد به مق چکیده کاملهدف : میزان تولیدات علمی نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی معتبر نظیر اسکوپوس از ملاک های مهم رتبه بندی دانشگاه های پزشکی می باشد و انتشار تولیدات علمی در این پایگاه ها باعث افزایش رؤیت پذیری و افزایش استناد به آنها نیز می شود هدف از این مقاله وضعیت انتشار و استناد به مقالات دانشگاه علوم پزشکی گلستان و گیلان تا پایان آگوست 2011 و شاخص هرش آنان می باشد. روش پژوهش : این پژوهش یک مطالعه علم سنجی است که به روش توصیفی انجام شد و در آن کلیه مقالات منتسب به این دو دانشگاه که در پایگاه اسکوپوس منتشر و نمایه شده بودند تحت بررسی قرار گرفتند و یافته ها با بهره گیری از آمار توصیفی ارائه گردیدند. یافته ها: بر اساس آمار بدست آمده در پایگاه scopus تعداد مقاله های اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان 262 عنوان و دانشگاه علوم پزشکی گلستان 502 عنوان بوده است. جامعه پژوهش 444 نفر هیأت علمی دو دانشگاه می باشند. دانشگاه علوم پزشکی گلستان 103 نفر و دانشگاه علوم پزشکی گیلان 341 نفر. از تعداد 103 نفر اعضای هیأت علمی در دانشگاه علوم پزشکی گلستان فقط 32 نفر (06/31 ) درصد و در دانشگاه علوم پزشکی گیلان از 341 نفر فقط 43 نفر (61/12) درصد دارای شاخص هرش هستند. در دانشگاه علوم پزشکی گلستان بیشترین هرش بعد از شاخص 1 که 11 نفر می باشند مربوط به هرش 3 و 4 می باشد که هر کدام 6 نفر می باشد با (83/5) درصد و کمترین هرش مربوط به شاخص 7 و 11 می باشد با 1 نفر معادل (97/. )درصد. و در دانشگاه گیلان بیشترین هرش بعد از شاخص 1 که 21 نفر می باشند مربوط به هرش 2 می باشد که 16 نفر می باشد با (70/4) درصد و کمترین هرش مربوط به شاخص 4 و 5 و 6 و 9 می باشد با 1 نفر معادل (29/. )درصد . نتیجه گیری: در دانشگاه علوم پزشکی گلستان اعضای هیأت علمی با مرتبه دانشیار 13 نفر بیشترین بیشینه مقدار و اعضای هیأت علمی با مرتبه مربی با تعداد 9 نفر کمترین بیشینه مقدار و در دانشگاه علوم پزشکی گیلان اعضای هیأت علمی با مرتبه استاد 5 نفر بیشترین بیشینه مقدار و اعضای هیأت علمی با مرتبه مربی و دانشیار کمترین بیشینه مقدار را دارند . در دانشگاه علوم پزشکی گلستان با توجه به اینکه هیأت علمی تعدادش 32 نفر می باشند در سه زمینه (تعداد مقاله ، استناد و اچ ایندکس ) نسبت به دانشگاه علوم پزشکی گیلان که هیأت علمی بیشتری (43 نفر ) دارد بیشتر است . از تعداد 32 نفر در دانشگاه علوم پزشکی گلستان 502 مقاله، 1080 استناد و اچ ایندکس آن هم 94 می باشد. از تعداد 43 نفر در دانشگاه علوم پزشکی گیلان 262 مقاله، 689 استناد و اچ ایندکس آن هم 82 می باشد. پس نتیجه می گیریم که هر چه استناد ما بیشتر باشد اچ ایندکس ما بیشتر است نه مقاله ، و دانشگاه علوم پزشکی گلستان با اینکه هیأت علمی کمتری نسبت به دانشگاه علوم پزشکی گیلان دارد، اما دارای اچ ایندکس و توان علمی بالاتری برخوردار می باشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2077 - بررسی کیفیت خدمات در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه از طریق مدل لایب کوال
سعید غفاریهدف: پژوهش حاضر، با هدف سنجش کیفیت خدمات کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و براساس مدل لایب کوال[1]، انجام شده است. روش شناسی: جامعه آماری این پیمایش کاربردی را کاربران بالفعل کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی تشکیل می دهد که با استفاده از روش " نمونه گیری تصادف چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر، با هدف سنجش کیفیت خدمات کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و براساس مدل لایب کوال[1]، انجام شده است. روش شناسی: جامعه آماری این پیمایش کاربردی را کاربران بالفعل کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی تشکیل می دهد که با استفاده از روش " نمونه گیری تصادفی طبقه بندی با تخصیص متناسب" حجم نمونه بدست آمده معادل با 195 است. ابزار مورد استفاده جهت گردآوری داده ها، پرسشنامه بین المللی لایب کوال می باشد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از این است که کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی از نظر کل خدمات کتابخانه ای حداقل انتظار کاربران خود را فراهم کرده است و خدمات کتابخانه از لحاظ کیفی بالاتر از حداقل قابل قبول کاربران است (با شکاف کفایت خدمات 12/0). اما کیفیت خدمات کتابخانه ها بسیار پایین تر از مطلوب ترین سطح مورد انتظار استفاده کنندگان است (با شکاف برتری 22/2-).براساس سایر یافته ها، کیفیت خدمات کتابخانه در برخی موارد، از حداقل سطح قابل قبول استفاده کنندگان پایین تر است. این موارد عبارتند از: دسترس پذیر کردن منابع الکترونیکی در منزل و یا محل کار کاربران، فضای عمومی برای یادگیری و مطالعه گروهی، فضای ساکت و آرام برای فعالیت های فردی، وب سایت کتابخانه که به کاربران امکان بدهد شخصاً اطلاعات را مکان یابی کنند، منابع الکترونیکی مورد نیاز استفاده کنندگان و تجهیزات مدرنی که به کاربران امکان می دهد به راحتی به اطلاعات مورد نیاز خود دست پیدا کنند. نتیجه گیری: کتابخانه در بعد تأثیر خدمات برخلاف دو بعد دیگر توانسته است حداقل خدمات مورد قبول کاربران را به نحو مناسبی برآورده کند. همچنین کتابخانه دانشکده بهداشت با میانگین 37/6 نسبت به سایر کتابخانه ها عملکرد بهتری داشته است و کتابخانه دانشکده پزشکی با میانگین 36/5 ضعیف ترین خدمات را از لحاظ کیفیت ارائه داده است. [1] . Lib QUAL پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2078 - میزان انطباق توصیفگرهای نمایه‌سازی و کلیدواژه‌های پایان -ای رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اصطلاحنامه پزشکی فارسی وMESH
لیلا بهادری ناهید بنی اقبالهدف: هدف ازپژوهش حاضر تعیین میزان انطباق توصیفگرهای نمایه سازی فارسی و انگلیسی و کلید واژه های فارسی و انگلیسی پژوهشگر مربوط به پایان نامه های رشته پزشکی عمومی و رشته های تخصص و فوق تخصص پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اصطلاحنامه پزشکی فارسی واصطلاحنامه پزشکی مشMESH [ چکیده کاملهدف: هدف ازپژوهش حاضر تعیین میزان انطباق توصیفگرهای نمایه سازی فارسی و انگلیسی و کلید واژه های فارسی و انگلیسی پژوهشگر مربوط به پایان نامه های رشته پزشکی عمومی و رشته های تخصص و فوق تخصص پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اصطلاحنامه پزشکی فارسی واصطلاحنامه پزشکی مشMESH [1] طی سال های 85 الی 89 است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی به شیوه ی کتابسنجی مقایسه ای وکتابخانه ای است و ابزارگردآوری داده ها چک لیستی است که توسط محقق تهیه شده است. جامعه آماری شامل کلیه پایان نامه های رشته پزشکی از سال 1385-1389 می باشد که نمونه گیری از آنها با استفاده از جدول کرسینگ مورگان انجام شد، حجم نمونه شامل 302 پایان نامه بود که بررسی بر روی کلیه توصیفگرها و کلیدواژه های آنها انجام گردید آنآ اطلاعات جمع آوری شده به وسیله ی نرم افزار spss تجزیه و تحلیل و با آزمون آماری کای اسکوئر مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهند که میزان انطباق در توصیفگرهای فارسی 1/50 درصد همخوانی کامل،3/4 درصد همخوانی نسبی، 7/32 درصد ناهمخوانی و 9/12 درصد عدم حضور در اصطلاحنامه وجود داشت در توصیفگرهای انگلیسی 7/99درصد همخوانی کامل، 07/0 درصد همخوانی نسبی، 07/0درصد ناهمخوانی و 14/0 درصد عدم حضور در اصطلاحنامه وجود داشت، در کلید واژه های فارسی 18 درصد همخوانی کامل، 9/1درصد همخوانی نسبی، 7/35 درصد ناهمخوانی و 4/44 درصد عدم حضور در اصطلاحنامه وجود داشت و در کلید واژه های انگلیسی 26.8 درصد همخوانی کامل، 4/15درصد همخوانی نسبی، 7/28 درصد ناهمخوانی و 1/29 درصد عدم حضور در اصطلاحنامه وجود داشته است. نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده این است که میزان همخوانی در توصیفگرهای انگلیسی به مراتب بیشتر از توصیفگرهای فارسی است. اما میزان همخوانی در کلیدواژه های فارسی و کلید واژه های انگلیسی هر دو در سطح پایینی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2079 - نقش دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع‌رسانی بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاههای اصفهان و علوم پزشکی اصفهان نسبت به اینترنت بر اساس مدل IAS
احمد شعبانی محبوبه صادقی علی قطبی ورزنههدف: نقش روزافزون اینترنت در دانشگاهها و آموزش عالی، موجب دغدغه مسئولان در هدایت دانشجویان به بهرهگیری مؤثر از این فناوری نوین شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاههای اصفهان و علوم‌پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان کتابدا چکیده کاملهدف: نقش روزافزون اینترنت در دانشگاهها و آموزش عالی، موجب دغدغه مسئولان در هدایت دانشجویان به بهرهگیری مؤثر از این فناوری نوین شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاههای اصفهان و علوم‌پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع‌رسانی نسبت به اینترنت بر اساس مدل IAS بود. روش پژوهش : روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری آن کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در مقطع کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاههای اصفهان و علوم‌پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 1389-1390، مشتمل بر 91 نفر بود. با توجه به محدودیت جامعه مورد مطالعه، از روش سرشماری استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد سنجش نگرش نسبت به اینترنت بوده که مشتمل بر چهار خرده مقیاس اضطراب اینترنتی، مفید دانستن، لذت بخش بودن، و خودکارآمدی در استفاده از اینترنت است. به منظور تأیید مجدد اعتبار پرسشنامه از روایی محتوایی و جهت سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، که ضریب مزبور 96/0 بدست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پژوهش، در سطح آمار توصیفی از شاخصهای فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار در قالب جدول و در سطح آمار استنباطی از آزمونهای t تک متغیره و تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) استفاده شد. یافتهها: بنابر یافتههای پژوهش، دوره کارشناسی کتابداری واطلاع‌رسانی بر اضطراب، مفید دانستن، لذت‌بخش بودن، و احساس خودکارآمدی در اینترنت نقش مثبت داشته است. درحالی که نقش این دوره بر کاهش اضطراب اینترنتی مردان بیش از زنان و بر مفید دانستن، لذت‌بخش بودن و احساس خودکارآمدیِ نسبت به اینترنت در دانشجویان مجرد بیش از متأهلین بود. دانشگاه و سنینِ متفاوت تأثیری در نظرات دانشجویان ایجاد نکرده، اما تأثیر دوره کارشناسیِ کتابداری و اطلاع‌رسانی بر مؤلفهی خودکارآمدی نسبت به اینترنت، در دانشجویان سال آخر نسبت به دانشجویان سال اوّل بیشتر بوده است. نتیجهگیری: بررسی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع‌رسانی در دانشگاههای مزبور نشان از تأثیر مثبت آن بر نگرش دانشجویان در قالب چهار مؤلفه مورد بحث دارد. همچنین از مسئولان انتظار میرود نسبت به ایجاد و توسعه دوره‌‌هایی تأثیرگذار بر اساس چهار مؤلفهی مورد بحث در این پژوهش همت گمارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2080 - سنجش کیفیت خدمات کتابخانه‌های وابسته به آستان قدس رضوی (ع): مطالعه موردی کتابخانه‌های خارج از شهر مشهد
فرامرز سهیلی الهام یاری علی اکبر فامیل روحانیهدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی کیفیت خدمات کتابخانه های وابسته به آستان قدس رضوی در خارج از شهر مشهد است. روش پژوهش: این پژوهش با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده و جامعه آماری این پژوهش کلیه کاربران بالفعل کتابخانه‌های وابسته به آستان قدس رضوی در خارج از شهر مشهد است که با چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی کیفیت خدمات کتابخانه های وابسته به آستان قدس رضوی در خارج از شهر مشهد است. روش پژوهش: این پژوهش با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده و جامعه آماری این پژوهش کلیه کاربران بالفعل کتابخانه‌های وابسته به آستان قدس رضوی در خارج از شهر مشهد است که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهبندی با تخصیص متناسب، حجم نمونه به دست آمده معادل 382 نفر است. ابزار مورد استفاده جهت گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد سروکوال بوده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که کتابخانه های مورد مطالعه در هیچ یک از ابعاد کیفی به جزء بعد تضمین نتوانسته‌اند انتظارات کاربران را برآورده کنند، بیشترین شکاف مربوط به بعد قابلیت اعتماد و کمترین آن مربوط به بعد پاسخگویی میباشد. در بین کتابخانه‌های مورد بررسی کتابخانه درگز بهترین وضعیت و کتابخانه شوشتر پایین‌ترین کیفیت خدمات را در بین سایر کتابخانهها داشتهاند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از وجود شکاف منفی کیفیت خدمات از نظر زن و مرد و در همه سطوح تحصیلات است که این مقدار از نظر زن‌ها بیشتر از مردها بود و در سطح تحصیلی کارشناسی ارشد بیشترین شکاف در بین سایر سطوح تحصیلی داشت. بالاخره شکاف کیفیت خدمات کتابخانه های وابسته به آستان قدس رضوی منفی به دست آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2081 - ارزیابی عملکرد پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در پایگاه استنادی گوگل اسکالر طی سالهای 2009-2013
خدیجه شبانکار میترا باغ جنتی علی حمیدیهدف: با توجه به اهمیت تولیدات علمی در رتبهبندی دانشگاهها و ارزیابی اعضای هیأت علمی بهعنوان پژوهشگرانی که بیشترین سهم هدف را در تولیدات علمی هر دانشگاهی دارند؛ پژوهش حاضر عملکرد پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر را در پایگاه استنادی گوگل اسکالر از نظر کم چکیده کاملهدف: با توجه به اهمیت تولیدات علمی در رتبهبندی دانشگاهها و ارزیابی اعضای هیأت علمی بهعنوان پژوهشگرانی که بیشترین سهم هدف را در تولیدات علمی هر دانشگاهی دارند؛ پژوهش حاضر عملکرد پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر را در پایگاه استنادی گوگل اسکالر از نظر کمیّت و کیفیت، مورد بررسی قرار داده است. روش‌شناسی: مطالعه حاضر پژوهشی توصیفی پیمایشی است که به روش تحلیل استنادی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش بروندادهای علمی تمامی اعضای هیأت علمی شاغل در دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در سال 1393 (شامل 160 نفر) است که در پایگاه استنادی گوگل اسکالر نمایه شده است. بهمنظور گردآوری دادهها از نرمافزار تحلیل استنادی publish or perish، استفاده شده و تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار اکسل و شاخصهای توصیفی صورت گرفته است. یافتهها: بر اساس نتایج پژوهش 26/37 درصد جامعه مورد مطالعه هیچ مدرک علمی در گوگل اسکالر نداشتند. بیشتر افراد (37/59 درصد) نیز کمتر از 20 مدرک داشتند. بهطور میانگین 73/4 مدرک به ازای هر یک از افراد جامعه پژوهش در گوگل اسکالر نمایه شده بود و هر فرد بهطور متوسط 33/19 استناد دریافت کرده بود. تعداد متوسط استنادها برای هر مدرک نیز 83/1 بود. میانگین شاخص هرش برای جامعه پژوهش برابر با 45/1 و میانگین شاخص جی 1/2 بود. 12/48 درصد جامعه پژوهش نیز دارای شاخصهای هرش و جی برابر با صفر بودند. نتیجهگیری: از یافتههای پژوهش میتوان نتیجه گرفت که تعداد کل مدارک، تعداد کل استنادها و شاخصهای هرش و جی اغلب پژوهشگران مورد مطالعه در سطح پایینی قرار دارد. سابقه پایین اغلب پژوهشگران، محدودیتهای زبانی و دسترسی بینالمللی پایین به مدارک منتشر شده به زبان فارسی از دلایل عمده پایین بودن شاخصهای مورد مطالعه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2082 - بررسی میزان پاسخگویی پایگاههای اطلاعاتی پیوسته‌ی در دسترس، در برآوردن نیازهای اطلاعاتی دانشجویان پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی کرمان
مژده سلاجقه فریده عصاره مهدیه مومن آبادیهدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان پاسخگویی پایگاه های اطلاعاتی پیوسته ی در دسترس به نیازهای اطلاعاتی دانشجویان پزشکی عمومی مشغول به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1388 بوده است. روش: این پژوهش از نوع پیمایشی - توصیفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش چکیده کاملهدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان پاسخگویی پایگاه های اطلاعاتی پیوسته ی در دسترس به نیازهای اطلاعاتی دانشجویان پزشکی عمومی مشغول به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1388 بوده است. روش: این پژوهش از نوع پیمایشی - توصیفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان رشته پزشکی عمومی مشغول به تحصیل در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان هستند که تعداد آنها در زمان انجام پژوهش به 500 نفر رسید. با استفاده از فرمول کرجسی مورگان حجم نمونه 217 نفر تعیین گردید. ابزار گردآوری داده های این پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته است. برای محاسبه روایی، نظرات 5 تن از اساتید و کارشناسان و پایایی آن به میزان 922/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از دو روش آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد است. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان آشنایی این دانشجویان با پایگاه های اطلاعاتی پیوسته کمتر از حد متوسط (5/92 درصد) و میزان استفاده آنان کمتر از حد متوسط (7/95 درصد) بوده است. میزان برآورده شدن نیازهای آموزشی و پژوهشی این دانشجویان در بکارگیری پایگاه های اطلاعاتی پیوسته، متوسط به بالا (2/90 درصد) و بیشترین درصد پاسخگویان (6/48 درصد) از جست‌وجوی ساده بهره گرفته اند. پر استفاده‌ترین پایگاه پاب مد است (با میانگین 52/2 درصد) و از نظر این دانشجویان (5/75 درصد) محتوای این پایگاه های اطلاعاتی محتوای منابع چاپی را تکمیل کرده است. بیشترین درصد پاسخگویان دلیل استفاده از این پایگاه ها را جست‌وجوی منابع آموزشی و پژوهشی (8/50 درصد) ذکر کرده نمودهاند. نتیجه گیری: این منابع کمتر از حد متوسط مورد مراجعه‌اند به دلیل: یافتن منابع آموزشی و پژوهشی، روزآمد کردن اطلاعات علمی، استفاده راحت، دسترسی آسان، صرفه جویی در وقت، اشاعه سریع اطلاعات. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2083 - ارزیابی وب‌سایت‌های دانشگاههای علوم پزشکی ایران بر اساس معیارهای بهینهسازی موتورهای جست‌وجو
خدیجه شبانکار رحیم طهماسبی علی حمیدیهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت وب‌سایت‌های دانشگاههای علوم پزشکی ایران بر اساس معیارهای بهینهسازی موتورهای جست‌وجو انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع پژوهشهای پیمایشی با رویکرد توصیفی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش وب‌سایت‌های دانشگاههای علوم پزشکی چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت وب‌سایت‌های دانشگاههای علوم پزشکی ایران بر اساس معیارهای بهینهسازی موتورهای جست‌وجو انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع پژوهشهای پیمایشی با رویکرد توصیفی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش وب‌سایت‌های دانشگاههای علوم پزشکی ایران وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران شامل 47 وب‌سایت است. گردآوری دادهها با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته انجام شده است. روایی سیاهه وارسی با استفاده از نظرهای کارشناسی تعدادی از صاحبنظران و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کودر- ریچاردسون (74/0) تأیید گردید. تجزیه و تحلیل دادهها نیز با استفاده از آمار توصیفی و نرمافزار اس.پی.اس.اس. ویرایش 20 انجام شده است. یافتهها: یافتهها نشان داد وب‌سایت دانشگاههای علوم پزشکی اصفهان، تهران و تبریز بیشترین میزان همخوانی با سیاهه‌وارسی را داشتند. کمترین میزان همخوانی نیز مربوط به وب‌سایت دانشگاههای علوم پزشکی جیرفت، همدان و فسا بود. همچنین براساس یافتههای پژوهش 82/63 درصد از دانشگاههای جامعه پژوهش، بیش از 50 درصد عوامل مربوط به معیارهای بهینهسازی موتورهای جست‌وجو موجود در سیاهه‌وارسی را در طراحی وب‌سایت خود مورد توجه قرار داده بودند. نتیجهگیری: این پژوهش نشان داد همه وب‌سایت‌های مورد بررسی از وضعیت ایده‌آل فاصله داشتند. همچنین، نتایج بیانگر این است که مسئولین و طراحان وب‌سایت‌های مورد بررسی به ویژگیهای فنی مربوط به طراحی وب‌سایت توجه بیشتری داشتهاند؛ درحالیکه به عوامل مؤثر بر بهینهسازی خارجی موتورهای جست‌وجو که در جذب پیوند حائز اهمیّت هستند، توجه چندانی صورت نگرفته است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2084 - امکان سنجی پیاده سازی مدیریت دانش درکتابخانه های دانشگاهی شهرکرمانشاه بر پایه مدل بکوویتز و ویلیامز
فریبا جلیلی علی اکبر فامیل روحانیهدف: پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی پیادهسازی مدیریت‌دانش در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه بر اساس مدل بکوویتز و ویلیامز تدوین شده است. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی _تحلیلی، جامعه پژوهش 76 نفر کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه است چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی پیادهسازی مدیریت‌دانش در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه بر اساس مدل بکوویتز و ویلیامز تدوین شده است. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی _تحلیلی، جامعه پژوهش 76 نفر کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه است. ابزار مورد استفاده جهت جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه بر اساس مدل بکوویتز و ویلیامز که پایایی آن با محاسبه الفای کرونباخ (0/96) اندازهگیری شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پژوهش، در سطح آمار توصیفی از شاخصهای فراوانی، درصد میانگین و انحراف معیار در قالب جدول و در سطح آمار استنباطی از آزمون t تک نمونهای استفاده شد. یافتهها: با توجه به بررسیهای انجام شده، یافتههای حاصل از این پژوهش نشان داد که بالاترین میانگین مربوط به متغیرهای یافتن دانش (10/3) و به کارگیری دانش (03/3) بوده است و سایر متغیرها میانگینی کمتر از اندازه متوسط جامعه به خود اختصاص داده‌اند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که امکان پیادهسازی مؤلفههای مدل بکویتز و ویلیامز در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و نیاز به توجه بیشتر به خصوص در اشتراک و ایجاد دانش دارد. اجرای این برنامه‌ها موجبات خدمات‌رسانی بهتر و به تبع آن تسهیل یادگیری، آموزش و پژوهش خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2085 - تحلیل شکاف کیفیت خدمات در کتابخانه‌های دانشگاه رازی
افروز عظیمی وزیری علی اکبر فامیل روحانی محمود مرادیهدف: هدف از این مقاله، تحلیل کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه رازی کرمانشاه با استفاده از مدل تحلیل شکاف است. بدین منظور، به نظر سنجی از کاربران بر اساس ابعاد احساس کاربر از خدمت، کنترل اطلاعات، و کتابخانه به عنوان مکان با استفاده از سه سطح ادراکات کاربران یعنی حداقل ان چکیده کاملهدف: هدف از این مقاله، تحلیل کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه رازی کرمانشاه با استفاده از مدل تحلیل شکاف است. بدین منظور، به نظر سنجی از کاربران بر اساس ابعاد احساس کاربر از خدمت، کنترل اطلاعات، و کتابخانه به عنوان مکان با استفاده از سه سطح ادراکات کاربران یعنی حداقل انتظارات، حداکثر انتظارات، و سطح دریافت پرداخته شده است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی– توصیفی است و به منظور گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانهای و میدانی استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه لایب کوال است. جامعهی آماری تحقیق شامل 9000 عضو کتابخانه‌های دانشگاه رازی کرمانشاه است که بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای- تصادفی و مطابق جدول مورگان حجم نمونه 358 نفر برآورد شد. تجزیه و تحلیل دادههای این پژوهش، با کمک نرم افزار اس پی اس اس 18 و با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافتهها: یافتهها نشان میدهد که میانگین حداقل خدمات مورد قبول استفاده کنندگان در بعد تأثیر خدمات کتابخانه بیش از دو بعد دیگر است. از نظر مطلوب‌ترین سطح خدمات مورد انتظار نیز کاربران از بعد تأثیر خدمات کتابخانه بیشترین انتظار را دارند. شکاف کفایت خدمات در بعد کتابخانه به عنوان یک محل و بعد کنترل اطلاعات به ترتیب 724/- و 376 /- است که هر دو منفی هستند. در خصوص شکاف برتری خدمات، کتابخانه‌های دانشگاه رازی در هیچ یک از ابعاد نتوانسته‌اند به سطح مورد انتظار استفادهکنندگان برسند. لذا، در هر سه بعد لایب‌کوال شکاف برتری خدمات منفی است و بیشترین شکاف به ترتیب عبارتند از: بعد کنترل اطلاعات (99/1-)، بعد تأثیر خدمات (46/1-)، و بعد کتابخانه به عنوان محل (34/1-). نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیانگر این مطلب است که میانگین کل خدمات کتابخانهای از نظر شکاف کفایت خدمات مثبت است. یعنی کتابخانه‌های دانشگاه رازی توانسته‌اند حداقل انتظارات کاربران خود را برآورده کنند. اما شکاف برتری خدمات منفی است. یعنی کتابخانهها فاصلهی زیادی تا تأمین انتظارات کاربران در رابطه با مطلوب‌ترین سطح خدمات دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2086 - بررسی ومیزان رضایتمندی دانشجویان از کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی سمنان
مرجان مومنی شهین کمال راهب قربانیکتابخانه های دانشگاهی یکی از مهمترین مراکز اطلاع رسانی محسوب می شوند که می توانند اطلاعات مورد نیاز دانشجویان و پژوهشگران را در اختیار آنان قرارداده و با برنامه ریزی صحیح، نقش خود را در اشاعه اطلاعات ایفا نمایند.تحقیق حاضر به منظور دستیابی به میزان رضایت دانشجویان از خد چکیده کاملکتابخانه های دانشگاهی یکی از مهمترین مراکز اطلاع رسانی محسوب می شوند که می توانند اطلاعات مورد نیاز دانشجویان و پژوهشگران را در اختیار آنان قرارداده و با برنامه ریزی صحیح، نقش خود را در اشاعه اطلاعات ایفا نمایند.تحقیق حاضر به منظور دستیابی به میزان رضایت دانشجویان از خدمات مختلف ارائه شده در کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی سمنان انجام شده است.روش تحقیق پیمایشی از نوع توصیفی و جامعه آماری دانشجویان عضو کتابخانه مرکزی می باشد.نمونه آماری 290 نفر از دانشجویان عضو کتابخانه هستند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است.داده ها پس از جمع آوری توسط نرم افزار SPSS و جداول آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد به طور کلی 9/45 درصد از دانشجویان از خدمات ارائه شده در کتابخانه به میزان زیادی رضایت دارند.5/56 درصد از دانشجویان از وجود سیستم کامپیوتری جهت جستجوی منابع کتابخانه آگاهی نداشتند.روز آمد نبودن کتاب های مرجع، کم بودن تعداد نسخه های کتابهای فارسی و نیز کافی نبودن تعداد کامپیوتر در کتابخانه از مهمترین دلایل ایجاد عدم رضایت در دانشجویان بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2087 - مقایسه میزان آشنایی و استفاده دانشجویان پزشکی از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران
لیلا نعمتی انارکی فهیمه باب الحوائجیهدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان آشنایی و استفاده دانشجویان پزشکی دانشگاههای ایران، تهران و شهید بهشتی از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران است. روش‌شناسی: پژوهش حاضراز نوع پیمایشی و توصیفی است. برای گردآوری دادهها از روش توزیع تصادفی پرسشنامه استفاده شد که پس از بررس چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان آشنایی و استفاده دانشجویان پزشکی دانشگاههای ایران، تهران و شهید بهشتی از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران است. روش‌شناسی: پژوهش حاضراز نوع پیمایشی و توصیفی است. برای گردآوری دادهها از روش توزیع تصادفی پرسشنامه استفاده شد که پس از بررسی روایی و پایایی در‌اختیاردانشجویان پزشکی دانشگاههای علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی (جمعاً 300 نفر) قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آمار توصیفی نظیرجداول فراوانی، نمودارهای ستونی و محاسبه شاخصهای مرکزی مانند میانگین استفاده شد. برای محاسبه آمارهای لازم از نرمافزار Excel استفاده شده است. یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که میزان استفاده و آگاهی دانشجویان در هر سه دانشگاه پایینتر از حد متوسط است. افرادی که از وجود کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی آگاه نبودند. دانشجویان در هر سه دانشگاه بیشترین مشکل را نا آشنایی با این کتابخانه اعلام نمودند. در کل از میان دانشگاههای مورد بررسی دانشگاه تهران در پایگاههای Proquest، Scopus، Thomson، Elsevier وEndNoteبیشترین میزان استفاده را داشت. میانگین امتیاز توانایی دانشجویان در بهرهگیری از راهبردهای جستجو برای دانشگاه ایران، تهران و شهید بهشتی به ترتیب 43/2، 89/2 و 87/2 است. نتیجه گیری: یافتههای پژوهش حاکی از آن است که توانمندی پژوهشی دانشجویان پایینتر ازحد متوسط است و در حد مطلوبی قرار ندارد. پیشنهاد میگردد آگاهی و توانایی پژوهشی دانشجویان را به طرق مختلف افزایش دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2088 - تحلیل آماری نسخههای خطی پزشکی کتابخانه حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی(ره)
سعید غفاری رضا خاکیانهدف: پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل آماری نسخههای خطی پزشکی کتابخانه آیت‌ا... مرعشی نجفی(ره) و عوامل تأثیرگذار در کاهش و افزایش فراهم‌آوری نسخههای خطی در آن کتابخانه پرداخته است. روشپژوهش: برای اجرای این پژوهش از روش پیمایشی تحلیلی استفاده شدهاست که جامعه آماری آن 70 چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل آماری نسخههای خطی پزشکی کتابخانه آیت‌ا... مرعشی نجفی(ره) و عوامل تأثیرگذار در کاهش و افزایش فراهم‌آوری نسخههای خطی در آن کتابخانه پرداخته است. روشپژوهش: برای اجرای این پژوهش از روش پیمایشی تحلیلی استفاده شدهاست که جامعه آماری آن 701 عنوان نسخه خطی در موضوع پزشکی از بین 18409 عنوان نسخه میباشد و برای پاسخ به برخی از سؤال‌ها، از روش میدانی و با استفاده از منابع کتابخانهای، جمعآوری اطلاعات با تهیه چک لیست و استفاده از فهرست کتابهای خطی موجود در بانک کتابشناختی کتابخانه مرعشی و در برخی موارد رؤیت فیزیکی کتاب شکل گرفتهاست و همچنین در آمار توصیفی از فراوانی درصد و در آمار استنباطی از آزمون خی‌دو استفاده شدهاست. یافتهها: با توجه به یافتههای پژوهش از مجموع 701 منبع جامعه آماری، بیشترین منابع در قرن سیزدهم با 4/26درصد کتابت شدهاند، منابع دارای عنوان 7/99 درصد، بیشترین منابع به زبان فارسی با فراوانی 1/48 درصد و 8/42 درصد به خط نسخ نگارش شدهاند. نتیجهگیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که خطمشی کتابخانه درخصوص کتابشناسی نسخ خطی بهصورت شفاهی بوده‌است و در دهه‌های گذشته روند فراهم‌آوری به شیوه خرید بوده و به علت بالا رفتن تورم خرید نسخههای خطی کاهش یافتهاست و از این رو باید در حفظ و نگهداری نسخههای موجود تلاش مؤثرتری انجام داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2089 - بررسی میزان آشنایی و استفاده دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل از پایگاههای اطلاعاتی پیوسته(Online)
فاطمه مهاجری محبوبه علیجانپور کاسگریهدف:هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آشنایی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل با پایگاههای اطلاعاتی پیوسته و همچنین میزان استفاده آنها از این پایگاههاست. روش: روش پژوهش پیمایشی از نوع توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد.از کل جامعه پژوهش، 340 نفر به روش تصادفی طب چکیده کاملهدف:هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آشنایی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل با پایگاههای اطلاعاتی پیوسته و همچنین میزان استفاده آنها از این پایگاههاست. روش: روش پژوهش پیمایشی از نوع توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد.از کل جامعه پژوهش، 340 نفر به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه بین آنها توزیع شد.در نهایت 350 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. داده های به دست آمده از پژوهش با روشهای آمار توصیفی و آزمونهای آماریکای دو و ضریب همبستگی اسپیرمن به کمک نرم افزار Spss16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد بین مقطع تحصیلی دانشجویان و میزان آشنایی آنها با پایگاههای اطلاعاتی پیوسته و همچنین بین رشته تحصیلی دانشجویان و میزان آشنایی آنها با پایگاههای اطلاعاتی پیوسته رابطه معناداری وجود دارد. (8/34درصد) دانشجویان اصلا با پایگاههای اطلاعاتی آشنایی نداشته و (42درصد) از آنها نیز از پایگاهها استفاده نمی کنند. با توجه به یافته های به دست آمده، بین میزان آشنایی دانشجویان با پایگاههای اطلاعاتی و میزان استفاده آنها از این پایگاهها رابطه معناداری وجود دارد. از بین پایگاههای اطلاعاتی پیوسته " Science direct " ، با میانگین آشنایی (67/2 درصد) و میانگین استفاده (39/2 درصد) شناخته شده ترین و پراستفاده ترین پایگاه اطلاعاتی در بین دانشجویان است. بین مقطع تحصیلی دانشجویان با میزان دسترسی آنها به پایگاههای اطلاعاتی و بین رشته تحصیلی دانشجویان و میزان دسترسی آنها به پایگاهها رابطه معناداری مشاهده شد. میزان دسترسی دانشجویان به پایگاههای اطلاعاتی با (2/50 درصد) در حد متوسط است. حدود نیمی از دانشجویان به طور متوسط با اینترنت و ابزارهای جستجوی وب آشنایی دارند. و این بیانگر این است که بین میزان آشنایی دانشجویان با پایگاههای اطلاعاتی و میزان آشنایی آنها با اینترنت رابطه معناداری وجود دارد. بیشترین درصد(7/36 درصد) دانشجویان ، آشنایی با نحوه جستجو را به عنوان مهمترین عامل در استفاده موثر از پایگاهها اعلام کردند. نتیجه گیری: اکثر دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل با پایگاههای اطلاعاتی پیوسته اصلا آشنایی نداشته ویا آشنایی بسیارکمی دارندوهمچنین از آنها استفاده نمی کنند.که این امر به دلیل عدم اطلاع رسانی مناسب و فقدان آموزش می باشد.لذا این مسئله لزوم برنامه ریزی و اهتمام بیشتر مسئولین و دست اندرکاران این دانشگاه را می طلبد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2090 - نقش کتابخانهها و مراکز اطلاع رسانی در جریان اطلاعات از دیدگاه مدیران و پژوهشگران پژوهشکده‌های وابسته به آموزش عالی ایران
علی صادق زاده وایقان اعظم نجفقلی نزاد ورجویهدف: بررسی نقش کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی در جریان اطلاعات از دیدگاه مدیران و پژوهشگران پژوهشکده‌های وابسته به آموزش عالی ایران است. روش پژوهش: از نوع پژوهشهای کاربردی است و از روش پیمایشی استفاده شده است. جهت گردآوری دادههای مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شد. ضر چکیده کاملهدف: بررسی نقش کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی در جریان اطلاعات از دیدگاه مدیران و پژوهشگران پژوهشکده‌های وابسته به آموزش عالی ایران است. روش پژوهش: از نوع پژوهشهای کاربردی است و از روش پیمایشی استفاده شده است. جهت گردآوری دادههای مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ (92/0) نشان داد که پرسشنامه از پایایی بسیار خوبی برخوردار است. از نرمافزار SPSS برای تحلیل و پاسخ به سؤالات استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش دست‌اندرکاران پژوهشی 212 پژوهشکده وابسته به مراکز آموزش عالی کشور بود که 139 پژوهشکده همکاری نمودند. یافته ها: کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی کل مراکز تحقیقاتی آموزش عالی در مرحله گردآوری، تامین و دسترس پذیر کردن منابع اطلاعاتی، مؤثرتر از سایر مراحل، و در مرحله اشاعه اطلاعات تولید شده کمترین اثر را در روند جریان اطلاعات دارند. اگرچه تاثیر کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی مراکز تحقیقاتی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در روند جریان اطلاعات نسبت به سایر سازمانهای مورد مطالعه مؤثرتر است، اما مرحله اشاعه اطلاعات در تمام این مراکز کمترین تأثیر را در روند جریان اطلاعات دارد. نتیجه گیری: مرحله اشاعه اطلاعات در جامعه مورد مطالعه، کمترین تأثیر را در روند جریان اطلاعات دارد و این مؤید شکاف با جامعه اطلاعاتی است. بنابراین توجه و سرمایهگذاری در بعد اشاعه اطلاعات لازم و ضروری به نظر میرسد. لذا استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، دیجیتال‌سازی، سیستمهای خبره، دسترسی آزاد به اطلاعات، ارتقای سواد کتابخانهای کتابداران باید بیش از پیش مورد توجه مدیران کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2091 - بررسی وضعیت بروندادهای پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشکده های داروسازی تهران بر اساس شاخص h
زهره میرحسینی مرجان جلیلی بالهپژوهش حاضر، وضعیت بروندادهای پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشکده های داروسازی دانشگاه های تهران بر اساس شاخص h را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق پیمایشی، ارزیابی و علم سنجی است و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسو چکیده کاملپژوهش حاضر، وضعیت بروندادهای پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشکده های داروسازی دانشگاه های تهران بر اساس شاخص h را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق پیمایشی، ارزیابی و علم سنجی است و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفته است. در این پژوهش محاسبه شاخص h از طریق بازیابی مقالات نمایه شده اعضای جامعه پژوهش و بررسی استنادات آنها در دو پایگاه استنادی اسکوپوس و وبگاه علوم انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در هر سه دانشکده بالاترین شاخص h مربوط به اعضای گروه تخصصی "سم شناسی داروشناسی" بوده است. در بین استادیاران جامعه مورد پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی تهران شاخص h 4 (08/26%)، بین دانشیاران شاخص h 2 (27/27%) و در میان استادان این دانشگاه شاخص h 6 (30%) بالاترین میزان توزیع را دارا می باشند. در میان استادیاران جامعه پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شاخص h 2 (33/33%)، دانشیاران با شاخص h 2 (07/23%) و در میان استادان شاخص h 6 و 9 (22/22%) بالاترین توزیع را تشکیل می دهند. بالاترین توزیع شاخص h در میان جامعه پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی نیز شاخص h 2 (45/45%) می باشد. در میان این اعضا بالاترین شاخص h (20) مربوط به جامعه پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده است. آزمون فرضیات این پژوهش نشان داد که بین شاخص h و تعداد مقالات همچنین بین تعداد استنادات و شاخص h رابطه معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2092 - سنجش کیفیت خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از دید کاربران با استفاده از مدل لایب کوال
حمید مقدسی سعیده ولی زادههدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از دیدگاه کاربران، با استفاده از مدل لایب کوال در سه سطح حداقل، حداکثر و واقعی انجام گرفته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی بوده است. داده ها از طریق پرسشنامه لا چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از دیدگاه کاربران، با استفاده از مدل لایب کوال در سه سطح حداقل، حداکثر و واقعی انجام گرفته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی بوده است. داده ها از طریق پرسشنامه لایب کوال جمع آوری گردید. روش نمونه گیری بصورت تصادفی و حجم نمونه از طریق جدول برآورد حجم نمونه کرجی و مورگان تعداد 224 نفر تعیین شد. جامعة آماری این پژوهش، کاربران کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، شامل تمامی دانشجویان، در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می باشد. یافته ها: خواسته های کاربران حتی در سطح حداقل نیز برآورده نشده است و با سطح مطلوب و حداکثر انتظارات کاربران، تفاوت قابل ملاحظه ای وجود دارد. همچنین، بیشترین نارضایتی مربوط به بعد اثر گذاری خدمات می باشد. نتیجه گیری: بین انتظارات کاربران و خدمات ارائه شده از سوی کتابخانة مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تفاوت معناداری وجود دارد و کتابخانه مذکور از دید کاربران خود، عملکرد مطلوبی نداشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2093 - بررسی مشکلات ناشران استان تهران طی سالهای 1376 – 1386
طاهره مفتخری نظری پور زهره میرحسینیهدف تحقیق حاضر، بررسی مشکلات ناشران استان تهران طی سالهای 1376 – 1386 است. روش پژوهش حاضر پیمایشی توصیفی است. جامعه پژوهش شامل کلیه ناشران استان تهران محدود به زمان مورد مطالعه میباشد 130 نفر به عنوان نمونه با روش نمونهگیری در دو مرحله: طبقهبندی و تصادفی ساده چکیده کاملهدف تحقیق حاضر، بررسی مشکلات ناشران استان تهران طی سالهای 1376 – 1386 است. روش پژوهش حاضر پیمایشی توصیفی است. جامعه پژوهش شامل کلیه ناشران استان تهران محدود به زمان مورد مطالعه میباشد 130 نفر به عنوان نمونه با روش نمونهگیری در دو مرحله: طبقهبندی و تصادفی ساده انتخاب شدند. شیوة جمعآوری دادهها در انجام این پژوهش از طریق مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه میباشد. دادهها، با استفاده از نرمافزارهایSPSS وExcel تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از یافتهها مهمترین عوامل و موانع مشکلات نشر کتاب را به ترتیب ذیل نشان میدهد: اصلیترین مشکل ناشران غیراقتصادی بودن این حرفه است. ناشران سرمایهگذاری در نشر کتاب را با فراوانی 6/94 درصد، در مجموع از نظر اقتصادی زیان‌آور اعلام کردند. عوامل و موانع مشکلات کتابخوانی به ترتیب اولویت؛ نازل بودن سطح فرهنگ عمومی با 3/42 درصد، عدم عادت و آموزش کتابخوانی در سطح جامعه با 5/28 درصد و نبود فرهنگ کتاب در سبد خرید خانوار ایرانی با 2/26 درصد است. عوامل و موانع مشکلات پخش و توزیع کتاب را ناشران در وهله اول عدم اطلاع‌رسانی رسانه‌های جمعی با فراوانی 8/33 درصد و در وهله دوم عدم اطلاع‌رسانی ناشر با فراوانی 7/37 درصد و در وهله سوم کمبود تعداد مراکز پخش کتاب با فراوانی 5/28 درصد اظهار کردند. نتایج حاصل از وجود وضعیت شمارگان کتابهای منتشر شده در بین سالهای مورد مطالعه نوسان بالا و پایینی داشته است و بیشترین تولیدات موضوعی در حوزة علوم خالص با 5/21 درصد میباشد. فرضیه‌های پژوهش حاضر با استفاده از آزمون خی دو تحت آزمون قرار گرفته است، فرضیه اول؛ وجود رابطه معنیدار بین حمایت تشکل صنفی و انگیزه ناشران تأیید شد. نیز عدم وجود رابطه معنیدار بین حمایت تشکل صنفی و عضویت در این تشکل تأیید گردید و در واقع فرضیه دوم رد شد. و وجود رابطه معنیدار بین حمایت تشکل صنفی و سرمایهگذاری ناشران نیز تأیید گردید. برای راههای کمک به بهبود اقتصاد نشر، ناشران به ترتیب اولویت؛ افزایش تبلیغ رایگان کتاب با 6/34 درصد در مرتبه اول، ترویج فرهنگ کتابخوانی در مدارس و از طریق تلویزیون و رسانه‌ها با 8/33 درصد در مرتبه دوم و پرداخت یارانه به وسیله دولت با 5/28 درصد در مرتبه سوم را به عنوان مهمترین راهکارها برای کمک به بهبود اقتصاد نشر اعلام کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2094 - مطالعه ریز ساخت‌ها در توده گرانیتوئیدی بوئین – میاندشت (زون سنندج – سیرجان)
سهیلا ساکی محمود صادقیانتوده گرانیتوئیدی بوئین – میاندشت با ترکیب عمده آلکالی فلدسپار گرانیتی، درون متاپلیت‌های درجه پایین تا متوسط زون ساختاری سنندج – سیرجان به سن تریاس و ژوراسیک جایگیری کرده است. مطالعه دقیق مقاطع نازک از 65 ایستگاه مطالعاتی، نشان داد که ریزساختهای ماگمایی در ب چکیده کاملتوده گرانیتوئیدی بوئین – میاندشت با ترکیب عمده آلکالی فلدسپار گرانیتی، درون متاپلیت‌های درجه پایین تا متوسط زون ساختاری سنندج – سیرجان به سن تریاس و ژوراسیک جایگیری کرده است. مطالعه دقیق مقاطع نازک از 65 ایستگاه مطالعاتی، نشان داد که ریزساختهای ماگمایی در بیشتر قسمتهای این توده نفوذی مشاهده میشوند. ریزساختهای ساب ماگمایی در قسمتهای شمالی، شمالغرب و به مقدار کمتر در قسمت جنوبی توده حضور دارند، ریزساختهای ساب سالیدوس حالت جامد دمای بالا نسبت به سایر ریزساختهای این توده از فراوانی کمتری برخوردارند، ریزساختهای حالت جامد دمای پایین در حواشی توده و قسمتهای شمال و شمالغرب توده دیده میشوند. میلونیت‌ها نیز در مناطق مرکزی و به سمت شمال و شمالغرب منطقه حضور دارند. تمرکز شدت دگرشکلی در قسمتهای مرکزی به سمت شمال و شمالغرب منطقه را میتوان به وجود پهنه‌های برشی و عملکرد گسل‌ها در این مناطق نسبت داد که با فراوانی ریزساختهای ساب سالیدوس حالت جامد دما پایین و میلونیتی مطابقت دارد. بطور کلی ریزساختهای ماگمایی و حالت جامد دمای بالا همزمان با جایگیری توده، و ریزساختهای حالت جامد دمای پایین پس از جایگیری توده تشکیل شده و تحت تأثیر تنشهای تکتونیکی بعدی قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2095 - خلاف آمد (پارادوکس) نامی نو بر صنعتی کهن
مهرانگیز اوحدی -
دسترسی آزاد مقاله
2096 - سنجش تاثیرپذیری دانشکده هنرهای زیبا از مدارس معماری بوزار و باوهاوس
آلاله بقالیان غزال کرامتی حسین سلطانزاده مهرداد متینبا قرار گرفتن ایران در آستانه مدرنیزاسیون و تأسیس دانشگاه تهران در سال 1934م (1313ه.ش) و سپس شکلگیری تدریجی دانشکده هنرهای زیبا در سال1940م (1319ه.ش)، آموزش هنر و معماری شکل جدیدی از آموزش با رویکرد به سمت روش آکادمیک را تجربه نمود. در بررسی پیش‌زمینه‌های شکلگیری این چکیده کاملبا قرار گرفتن ایران در آستانه مدرنیزاسیون و تأسیس دانشگاه تهران در سال 1934م (1313ه.ش) و سپس شکلگیری تدریجی دانشکده هنرهای زیبا در سال1940م (1319ه.ش)، آموزش هنر و معماری شکل جدیدی از آموزش با رویکرد به سمت روش آکادمیک را تجربه نمود. در بررسی پیش‌زمینه‌های شکلگیری این حرکت نوگرایی در مطالب آموزشی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران و معماری‌های شکل گرفته توسط اساتید و دانشجویان هنرهای زیبا، تأثیرگذاری دو رویکرد غالب از مدرسه بوزار و باوهاوس قابل مشاهده است. این پژوهش در جست‌وجوی آن است تا از طریق تحلیل مقوله نظام آموزشی و معماری شکل گرفته توسط اساتید و دانشجویان مدارس بوزار و باوهاوس شرحی از چگونگی و میزان تأثیر این مدارس بر معماری دانشکده هنرهای زیبا ارائه نماید. روش تحقیق به کار رفته در این مقاله در مطالعه اولیه از نوع تفسیری- تاریخی است و در پی آن به منظور تحلیل نتایج و شرح چگونگی تاثیر از مقایسه تطبیقی بهره برده شده است. در پژوهشهای انجام شده در این زمینه تا کنون علی رغم پوشش دادن به زوایای مختلف معماری این دوره به شرح و تحلیل چگونگی تاثیر برنامه عملی آموزش معماری، در آثار ایجاد شده در دانشکده هنرهای زیبا به عنوان اولین دانشکده آکادمیک پرداخته نشده است. از این رو نتایج این تحقیق میتواند منبعی موثر را در جهت شناخت و ریشه یابی زبان معماری در آثار معاصر ارائه نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2097 - اثر تنش کم آبی بر ویژگیهای رویشی، میکرومورفولوژیکی و تکوین گل در ارقام احمدی و کرج 2 گیاه کلزا (Brassica napus L.)
آزاده مدرسی پریسا جنوبی احمد مجد محمد طهماسب امیر حسین شیرانی رادبه منظور بررسی واکنش گیاه کلزا به تنش کم آبی، یک آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در کرج در موسسه تحقیقات اصلاح نهال و بذر کرج انجام شد. آبیاری در دو سطح آبیاری نرمال و قطع آبیاری از مرحله گلدهی در کرت های اصلی و گیاهان رقم Ahmadi و گیاهان رقم Kara چکیده کاملبه منظور بررسی واکنش گیاه کلزا به تنش کم آبی، یک آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در کرج در موسسه تحقیقات اصلاح نهال و بذر کرج انجام شد. آبیاری در دو سطح آبیاری نرمال و قطع آبیاری از مرحله گلدهی در کرت های اصلی و گیاهان رقم Ahmadi و گیاهان رقم Karaj2 در کرت های فرعی انجام شد. گیاهان رقم کرج2 بیشترین نسبت پوست به استوانه آوندی (79/0) و احمدی بیشترین میزان آبکش (3/13 μm) را در ریشه داشتند. در مقایسه گیاهان ارقام احمدی بیشترین ضخامت پوست (5/146 μm) و بیشترین آوند چوب (144 μm) ، پروتوگزیلم (3/13 μm) و قطر پارانشیم مغز (16/118 μm) را در ساقه داشتند. در آبیاری نرمال گیاهان رقم احمدی بیشترین طول خامه (48/1 mm) و طول میله پرچم (32/6 mm) را داشتند. گیاهان رقم احمدی به دلیل داشتن کمترین نسبت پوست به استوانه آوندی و بیشترین میزان آبکش در ریشه و داشتن بیشترین ضخامت پوست در ساقه از تحمل بیشتری به تنش برخوردار بود و به عنوان گیاهان رقم مقاوم شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2098 - بررسی ویژگیهای تشریحی، عملکردی گیاه نیشکر (Saccharum officinarum L.) و میزان پتاسیم خاک در پاسخ به نیترات پتاسیم
مریم کلاهی سبحان موسوی حسین حاج شرفی مهدی مساواتی محمد حسین شیخ رضایی الهام صفار عاطفه کرد زنگنهپتاسیم که بعد از ازت، فراوانترین میزان مصرف عناصر در گیاهان را دارد، کارکردهای بسیار مهمی برای تنظیم پتانسیل اسمزی سلول، حفظ و نگهداری آماس، نمو سلول و فعالیت روزنه دارد. نیشکر (Saccharum officinarum L.) محصول مهم برای تامین قند و صنایع جانبی است و با توجه به زیست‌توده چکیده کاملپتاسیم که بعد از ازت، فراوانترین میزان مصرف عناصر در گیاهان را دارد، کارکردهای بسیار مهمی برای تنظیم پتانسیل اسمزی سلول، حفظ و نگهداری آماس، نمو سلول و فعالیت روزنه دارد. نیشکر (Saccharum officinarum L.) محصول مهم برای تامین قند و صنایع جانبی است و با توجه به زیست‌توده بالا، نیاز به جذب مقدار زیادی پتاسیم در سراسر چرخه حیات خود دارد. این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی در مزرعه تحقیقات کاربردی کشت و صنعت امیرکبیر انجام شد. برای انجام تحقیق ، تیمار کود نیترات پتاسیم در سه سطح شاهد، 75 و 150 کیلوگرم درهکتار اعمال شد. در طی اجرای طرح تراکم، عملکرد، وزن ساقه، میزان پتاسیم قابل جذب، پتاسیم تثبیت شده و ساختار تشریحی بخش های هوایی گیاه مطالعه گردید. اعمال تیمار کود پتاسیم بر میزان تراکم و عملکرد گیاه در مزرعه تغییرات معنیداری نشان نداد. همچنین میزان پتاسیم تثبیت شده تحت تاثیر تیمار کود پتاسیم تغییرات معنی داری را نشان نداد، اما در تیمار 150 کیلوگرم در هکتار، اختلاف معنی داری در میزان پتاسیم قابل جذب دیده شد. میزان وزن ساقه در تیمار 150 کیلوگرم در هکتار نسبت به نمونه شاهد و تیمار 75 کیلوگرم در هکتار، اختلاف معنی داری نشان داد. اغلب صفات تشریحی، تغییرات معنی داری را در گیاه نیشکر تحت تیمار پتاسیم نشان‌دادند. مصرف کود پتاسیم در زمان استفاده موجب بهترشدن شرایط رشد نیشکر نشد. تغییرات تشریحی اندام های هوایی به مصرف کود پتاسیم بیانگر سازگاری تشریحی گیاه به افزایش پتاسیم خاک است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2099 - اثر تنش خشکی بر برخی ویژگی های مورفولوژیک و میزان تولید اسانس در گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) در مراحل مختلف رشد و نمو
مهین قائمی زهرا زارع یار محمد نصیریگیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) از خانواده نعناع (Lamiaceae به عنوان گیاه دارویی و سبزی تازه مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ واﻛﻨﺶ ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ درعملکرد و تولید مواد موثره دارﻧﺪ، شناسایی ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﺷﺪ آنها ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺨﺘلف ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ میتو چکیده کاملگیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) از خانواده نعناع (Lamiaceae به عنوان گیاه دارویی و سبزی تازه مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ واﻛﻨﺶ ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ درعملکرد و تولید مواد موثره دارﻧﺪ، شناسایی ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﺷﺪ آنها ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺨﺘلف ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ میتواند ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻱ ﻛﺸﺖ گیاهان مقاوم به خشکی و کم آبی باشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی بر ویژگی-های مورفولوژیک و میزان تولید اسانس و به ویژه لینالول در مراحل مختلف رشد گیاه ریحان، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح خشکی(بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید) در شرایط گلدانی، در مراحل رویشی، پیش گلدهی، گلدهی و میوه دهی بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر صفات مورد ارزیابی داشته است. ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک، ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ، در تمامی مراحل رشد کاهش و قطر ساقه در مراحل رشد به ویژه تنش شدید و طول ریشه در مرحله ی گلدهی افزایش داشته است. تنش خشکی سبب کاهش معنی دار تعداد گل ها شده است. تنش شدید در مراحل گل دهی و میوه دهی، کاهشی در میزان اسانس و به ویژه لینالول داشته است در حالیکه تنش ملایم در هر دو مرحله افزایش در میزان این ترکیبات نشان داد. بیشترین میزان درصد اسانس (59/0 درصد) مربوط به تنش خشکی ملایم در مرحله گلدهی و بیشترین میزان لینالول (77/26 میلیگرم در بوته) مربوط به تنش خشکی ملایم در مرحله میوه‌دهی بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2100 - باززایی تمشک بیخار رقم مرتون از جوانه جانبی در محیط کشت بافت تحت تاثیر هورمون، سیلسیک اسید، ساکاروز و ذغال فعال
عباسعلی دهپور جویباری سعید سلطانی رویا بیشه کلایی کامران قاسمی زهرا رجب زادههدف از این تحقیق بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد گیاهی میزان سیلیس، ساکارز و زغال فعال بر باززایی و تکثیر درون شیشه گیاه تمشک بیخار رقم مرتون می باشد. جوانه جانبی در محیط 2/1 MSحاوی 1/0 درصد زغال فعال کشت گردید و پس از سه هفته شاخه جدید حاصل از کشت جوانه برای اعمال تیما چکیده کاملهدف از این تحقیق بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد گیاهی میزان سیلیس، ساکارز و زغال فعال بر باززایی و تکثیر درون شیشه گیاه تمشک بیخار رقم مرتون می باشد. جوانه جانبی در محیط 2/1 MSحاوی 1/0 درصد زغال فعال کشت گردید و پس از سه هفته شاخه جدید حاصل از کشت جوانه برای اعمال تیمار های بدست آمد.جوانه های جدید در محیط MS حاوی غلظت های متفاوت هورمون BA، IBA و NAA جهت باززایی شاخه کشت شدند. بهترین تیمار شاخه زایی تمشک در محیط کشت MS حاوی 5/1 میلی گرم بر لیتر BA به همراه 1/0 میلی گرم بر لیتر IBA بدست آمد. همچنین شاخه های باززایی شده در محیط حاوی 2/0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم بر لیتر هورمون NAA و IBA جهت ریشه زایی کشت شدند. پس از تعیین بهترین تیمار ریشه زایی از نظر میزان هورمون، شاخه ها برای بهبود ریشه زایی در محیط های مختلف نظیر غلظت های متفاوت زغال فعال ، سیلیسیک اسید و همچنین ساکارزمنتقل شدند. ساکارز در غلظت 4% موجب افزایش طول ریشه، وزن ریشه و میزان کلروفیل برگ شد. اضافه کردن زغال فعال به محیط کشت موجب افزایش طول ریشه و ساقه در محیط کشت گردید. افزودن سیلیسیک اسید موجب کاهش تعداد شاخه های باززایی شده نسبت به محیط شاهد شد اما با افزایش غلظت تا 5 میلی گرم بر لیتر طول شاخه افزایش یافت. استفاده از سیلیسیک اسید در غلظت 1 mg/l موجب افزایش طول ریشه و در غلظت 5 mg/l موجب افزایش وزن ریشه نسب به شاهد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2101 - بررسی اثر عصاره هیدروالکلی زرشک بر روی تغییرات هیستومورفولوژیک کورتکس پره فرونتال مغز موش صحرایی نر در مدل ایسکمی/ بازگشت مجدد خون
سارا ببران شبنم موثقی محمد مهدی نظرنژاد زهرا نادیا شریفیمقدمه: ایسکمی مغزی یک معضل بزرگ جهانی است که میتواند موجب از دست رفتن سلولهای هرمی قشر مغز به دنبال آسیب ایسکمی/ بازگشت خون شود. اخیرا مطالعاتی به نقش نوروپروتکتیو عصاره هیدروالکلی زرشک در ایسکمی حاد پرداخته است.روش اجرای تحقیق: این مطالعه به صورت تجربی و بر روی 18 سر چکیده کاملمقدمه: ایسکمی مغزی یک معضل بزرگ جهانی است که میتواند موجب از دست رفتن سلولهای هرمی قشر مغز به دنبال آسیب ایسکمی/ بازگشت خون شود. اخیرا مطالعاتی به نقش نوروپروتکتیو عصاره هیدروالکلی زرشک در ایسکمی حاد پرداخته است.روش اجرای تحقیق: این مطالعه به صورت تجربی و بر روی 18 سر رت نر ویستار انجام شد. رت ها به 3 گروه 6 تایی کنترل ، ایسکمی و آزمایشی تقسیم شدند. مدل ایسکمی توسط بستن دو طرفه شریان های کاروتید مشترک به مدت 20 دقیقه انجام و سپس بازگشت خون برقرار گردید.در گروه آزمایشی ،تزریق عصاره هیدروالکلی زرشک بصورت داخل صفاقی به مدت 7 روز قبل از ایسکمی انجام شد. پس از 4 روز بعد ایسکمی مغز موش ها بیرون آورده شده و پس از آماده سازی به روش کریزل فست ویوله رنگ آمیزی گردیدند. تعداد سلولهای هرمی قشر پره فرونتال مخ هر سه گروه توسط نرم افزار Imaging-Pro-Plusشمارش شدند سپس آنالیز آماری داده ها توسط آزمون ANOVA یکطرفه و آزمون Tukey صورت گرفت.نتایج: نتایج نشان داد که 20 دقیقه ایسکمی موجب کاهش معنی دار تعداد سلولهای هرمی قشر مخ شده بود بطوری که تفاوت معنی داری در تعداد این سلول ها بین گروه ایسکمی با گروه کنترل و آزمایشی دیده شد. در صورتیکه این تفاوت بین گروه کنترل و گروه آزمایشی معنی دار نبود. نتیجه گیری: این بررسی نشان داد که عصاره هیدروالکلی زرشک دارای اثر نوروتروفیک بر روی سلولهای هرمی قشر پره‌فرونتال مغز بوده و میتواند به عنوان درمان جدیدی جهت آسیبهای مغزی ایسکمیک مطرح باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2102 - تغییرات درصد جوانهزنی و ویژگی های روزنه برگ گیاه سیاه دانه (Nigella sativa L.) در پاسخ به تنشهای خشکی و شوری
شیوا آقاجان زاده قشلاقی مریم پیوندی احمد مجد حسین عباسپورگیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.) گیاهی علفی، یک ساله با خواص دارویی و اقتصادی ارزشمند متعلق به تیره آلاله میباشد. با توجه به اهمیت اقتصادی و دارویی این گیاه و جدی بودن معضلات شوری و خشکی در ایران، در این پژوهش مطالعه تاثیر تنشهای شوری و خشکی بر درصد جوانهزنی و تغیی چکیده کاملگیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.) گیاهی علفی، یک ساله با خواص دارویی و اقتصادی ارزشمند متعلق به تیره آلاله میباشد. با توجه به اهمیت اقتصادی و دارویی این گیاه و جدی بودن معضلات شوری و خشکی در ایران، در این پژوهش مطالعه تاثیر تنشهای شوری و خشکی بر درصد جوانهزنی و تغییرات روزنه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه در سطوح مختلف تنش خشکی (آبیاری دو روز و سه روز درمیان) و شوری (تیمار با محلول30 و 60 میلی‌مولار NaCl) انجام شد. آزمایش با طرح بلوک های کاملا تصادفی اجراشد. صفات روزنه‌ای برگ، دوماه پس از اعمال تیمار با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد افزایش تنش خشکی و شوری موجب کاهش درصد جوانهزنی شد. همچنین تنش خشکی تاثیر بیشتری بر کاهش ابعاد روزنه داشت. به طوریکه قطر دستگاه روزنه‌ای و طول منفذ کاهش معنیداری نشان دادند و روزنه‌ها به صورت دراز و کشیده شدند که نشان از تاثیر تنش خشکی بر بسته شدن بیشتر روزنه‌ها در طی خشکی سه روزه بوده است. همجنین تنش شوری شدید (60 میلی مولار NaCl) موجب افزایش معنی دار عرض منفذ گردید و بر سایر خصوصیات روزنه‌ای تاثیر معنیداری نداشت. تنشهای خشکی و شوری اعمال شده افزایش معنیداری در تعداد روزنه‌ها نشان ندادند و واکنش روزنه‌ای گیاه سیاه دانه نسبت به شرایط تنش خشکی بیشتر از تنش شوری بود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2103 - بررسی تأثیر یک سویه از باکتری Azosprillium بر تغییرات اسانس گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.)تحت تأثیر تنش خشکی
رضا دهقانی بیدگلیشناخت عوامل محیطی، نقش مهمی در موفقیت کشت گیاهان دارویی دارد در این میان باکتریهای محرک رشد از طریق تأثیر بر چرخه های بیوسنتز، باعث تغییر محصولات و فرآورده های گیاهی می‎شوند.به منظور بررسی رشد و تغیرات اسانس گیاه دارویی ریحان تحت تأثیر تنش خشکی، و همچنین به منظور بر چکیده کاملشناخت عوامل محیطی، نقش مهمی در موفقیت کشت گیاهان دارویی دارد در این میان باکتریهای محرک رشد از طریق تأثیر بر چرخه های بیوسنتز، باعث تغییر محصولات و فرآورده های گیاهی می‎شوند.به منظور بررسی رشد و تغیرات اسانس گیاه دارویی ریحان تحت تأثیر تنش خشکی، و همچنین به منظور بررسی کاهش اثرات تنش در همزیستی با یک سویه از باکتری Azosprillium تحقیقی در سال 1397 بر اساس یک آزمایش گلدانی در یک گلخانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل باکتری محرک رشد در دو سطح تلقیح و عدم تلقیح و تنش خشکی در پنج سطح شاهد(ظرفیت زراعی) ، 20 درصد ظرفیت زراعی، 40 درصد ظرفیت زراعی ، 60 درصد ظرفیت زراعی و80 درصد ظرفیت زراعی بودند. صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد برگ، سطح برگ، وزن‎ تر و خشک اندام هوایی، و همچنین درصد اسانس و آنالیز آن بوسیله دستگاه GC/MS و عملکرد اسانس اندازه‎گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی شده و اثرات این تنش را تا حد زیادی ترمیم نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2104 - بررسی اثرات ضد میکروبی منسوجات آغشته شده به عصاره گیاه زنجبیل بر برخی از میکروب های پاتوژن
حمیدرضا کریمی محمدرضا بصیری زهرا دارابدر این مقاله اثرات ضد میکروبی پارچه های با جنس پلی پروپیلن مورد استفاده در منسوجات پزشکی آغشته با عصاره گیاه زنجبیل با نام علمی Zingiber officinale Rosc ازخانواده زنجبیلیان مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور پارچه ها با عصاره های آبی ، متانولی و اتیل استات زنجبیل آغشته چکیده کاملدر این مقاله اثرات ضد میکروبی پارچه های با جنس پلی پروپیلن مورد استفاده در منسوجات پزشکی آغشته با عصاره گیاه زنجبیل با نام علمی Zingiber officinale Rosc ازخانواده زنجبیلیان مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور پارچه ها با عصاره های آبی ، متانولی و اتیل استات زنجبیل آغشته شده و سپس اثر ضد میکروبی پارچه های تهیه شده بر روی میکروب های S. aureus ، C. albicans ، B. cereus ، E. aerogenes ، coli E. ، B. subtilis ،vulgaris P. مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی های ضد میکروبی از روش سنجش قطر هاله مهار رشدو دیسک بلانک استفاده شد. هر آزمایش سه تکرار همزمان داشت برای هر تکرار چهار ظرف پتری در نظر گرفته شد بررسی آماری نتایج با مقایسه میانگین تکرارها(تست دانکن) انجام شد. نتایج نشان داد عصاره های زنجیل بر روی همه میکرو ارگانیسم های بکار رفته در این پژوهش اثر ممانعت کننده داشته و می توان آن را گیاهی موثر بر روی میکروبها دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2105 - بازنگری در وضعیت دو گونه از جنس تمشکJuz. Rubus dolichocarpus وR. ochthodes Juz. در ایران
فهیمه سلیم پور فریبا شریف نیا زینب کیانی صدیقه اربابیانجنس Rubus L. متعلق به تیرهRosaceae می باشد .این جنس شامل بیش از 750 تعداد گونه در جهان است. بین برخی از گونه های این جنس مانندR. dolichocarpus Juz. و R. ochthodes Juz. تشابه ریختی در صفاتی مانند تعداد برگچه ها ، شکل گوشوارک ها و رنگ و شکل گلبرگ ها مشاهده می شود که شناسا چکیده کاملجنس Rubus L. متعلق به تیرهRosaceae می باشد .این جنس شامل بیش از 750 تعداد گونه در جهان است. بین برخی از گونه های این جنس مانندR. dolichocarpus Juz. و R. ochthodes Juz. تشابه ریختی در صفاتی مانند تعداد برگچه ها ، شکل گوشوارک ها و رنگ و شکل گلبرگ ها مشاهده می شود که شناسایی این دو گونه نزدیک بهم را با مشکل مواجه می سازد. گونه R. dolichocarpus در فلور ایران، مترادف با گونه R. ochthodes اعلام شده است ، در حالی که این دو گونه در فلور ایرانیکا ، فلور روسیه و فلور ایران بعنوان دو گونه مجزا در یک زیرجنس و دو بخشه متفاوت قرار دارند. بدین منظور در این تحقیق به بررسی روابط تاکسونومیکی این دو گونه بر اساس خصوصیات ریخت شناسی پرداخته شد که نتایج حاکی از اختلافاتی در صفات ریخت شناسی از جمله شکل و حالت خار ساقه یکساله ، شکل برگچه های جانبی در ساقه گل دهنده ، شکل حاشیه برگچه ها و تراکم گل در گل آذین است. هم چنین طبق داده های مولکولی با استفاده از نشانگر هسته ای ITS این دو گونه دارای 36 نوکلئوتید متفاوت از هم هستند که موئد جدا بودن این دو گونه از هم هستند. لذا با توجه به نتایج بدست آمده در این مطالعه و مقایسه با مطالعات قبلی پیشنهاد می شود که دو گونه R. dolichocarpus و R. ochthodes. مطابق با نظر فلور ایرانیکا ، فلور روسیه و فلور ایران بصورت دو گونه مجزا از هم تعریف شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2106 - استفاده از سلول های بنیادی به عنوان رویکرد جدید برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک
سمیه ابراهیمی باروق فاطمه کوچک زاده سید مهدی کلانتر جعفر آی بهروز افلاطونیانسندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال شایع در زنان است که معمولا در سنین باروری در تعدادی از افراد در سراسر جهان رخ می دهد. علائم شامل اختلال در فولیکولوژنز، هیپرآندروژنیسم، بی نظمی قاعدگی، فولیکول های کیستیک کوچک متعدد، ناباروری و عدم تخمک گذاری مزمن است. مطالعه مرو چکیده کاملسندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال شایع در زنان است که معمولا در سنین باروری در تعدادی از افراد در سراسر جهان رخ می دهد. علائم شامل اختلال در فولیکولوژنز، هیپرآندروژنیسم، بی نظمی قاعدگی، فولیکول های کیستیک کوچک متعدد، ناباروری و عدم تخمک گذاری مزمن است. مطالعه مروری حاضر با هدف توصیف کاربرد انواع سلول های بنیادی برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک، ویژگی های بیولوژیکی و مکانیسم اثر آنها انجام شد. در این مقاله نتایج حاصل از مطالعه 53 مقاله از سال 2012 تا 2022 که از پایگاه اطلاعاتی نظیر SID ،Magiran،PubMed ،Google Scholar ،Iranmedx Scopus و clinicaltrials به دست امده بود، جمع آوری گردید. تاکنون سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان انسان، بافت چربی انسان، بند ناف انسان و اگزوزوم های مشتق از سلول های بنیادی برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک در مدل حیوانی و سلول های تخمدان انسانی در مطالعات پیش بالینی استفاده شده است. در حال حاضر تنها دو مطالعه بالینی برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک با استفاده از سلولهای بنیادی صورت گرفته است. به علت عدم اطمینان از ایمنی این روش به منظور استفاده از سلول های بنیادی در نمونه های انسانی در حال حاضر مطالعات بیشتری در این زمینه باید طراحی و اجرا شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2107 - مدیریت مشکلات رفتاری با تکیه بر آموزشهای مبتنی بر ذهن آگاهی با رویکرد اسلامی
سیده زهرا رشیدی فرد فاطمه سلطانیانامروزه گفتگوهای متعددی در زمینه همراهی مذهب و روانشناسی بین متخصصان مطرح شده است. هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر ذهن آگاهی با رویکرد اسلامی بر مدیریت مشکلات رفتاری کودک و کاهش تعارضات والد- فرزندی مادران دارای کودک مبتلا به بیشفعالی بود. جامع چکیده کاملامروزه گفتگوهای متعددی در زمینه همراهی مذهب و روانشناسی بین متخصصان مطرح شده است. هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر ذهن آگاهی با رویکرد اسلامی بر مدیریت مشکلات رفتاری کودک و کاهش تعارضات والد- فرزندی مادران دارای کودک مبتلا به بیشفعالی بود. جامعه آماری شامل مادران دارای کـودک (6 تا 10 سال) مبـتلا بـه اختلال بیشفعالی ـ نقص توجه شهر تهران بودند که تعداد 20 نفر به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گـواه جـایگزین شـده (هـر گـروه 10 نفـر) و برای هر دو گروه، مداخلات شناختی- رفتاری طی 16 جلسه درمانی صورت گرفت. برای گروه اول آموزش های ذهن آگاهی و فرزندپروری براساس توجه آگاهی با رویکرد اسلامی در 4 جلسه ی 2 ساعته و هفته ای یک مرتبه در نظر گرفته شد و گروه دوم نیز فقط جلسات درمانی کودکان را دریافت نمودند.یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن بودند که میزان رضایت از فرزندپروری در گروه اول که متاثر از آموزه های اسلامی بود به طور چشمگیری افزایش و میزان استرس والدین کاهش یافته و در گروه دوم نیز تغییرات کودک تحت نظر، قابل مشاهده بوده و در مقابل میزان استرس و نیز رضایت والدین از خود تغییر چندانی نکرده بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2108 - طراحی مدل مدیریت استرس در سازمان در پزشکی قانونی بر اساس روش دلفی فازی
حسین شهنوازی علی اکبر فرهنگی مهرداد گودرزوند چگینی‍ هدف: در دهه‌ی اخیر موضوع استرس و آثار آن در سازمان یکی از مباحث اصلی مدیریت رفتار سازمانی را به خود اختصاص داده است . براین اساس این تحقیق با در نظر گرفتن ماهیت کاری خاص در سازمان پزشکی قانونی در نظر دارد که به ارائه الگوی مدیریت استرس در این سازمان بپردازد.روش: چکیده کامل‍ هدف: در دهه‌ی اخیر موضوع استرس و آثار آن در سازمان یکی از مباحث اصلی مدیریت رفتار سازمانی را به خود اختصاص داده است . براین اساس این تحقیق با در نظر گرفتن ماهیت کاری خاص در سازمان پزشکی قانونی در نظر دارد که به ارائه الگوی مدیریت استرس در این سازمان بپردازد.روش: این پژوهش بصورت کمی و کیفی در پارادایم قیاسی استقرایی انجام شده است. ابزار گرداوری اطلاعات پرسشنامه میباشد. برای تعیین میزان اهمیت شاخصها و غربال مهمترین شاخصهای شناسایی شده از تکنیک دلفی فازی استفاده شده است. طرح بحث: بر اساس کدگذاری تحلیل محتوای کیفی در سه سطح کدهای اولیه،مقوله های فرعی و مقوله های اصلی در نهایت 151 شاخص شناسایی شد. نتیجه بررسی شاخص ها در دو راند بر اساس پرسشنامه ارائه شده به 15 نفر خبره نشان داد که که در تمامی موارد اختلاف کوچکتر از 2/0 است بنابراین همه شاخصهای تعیین شده مورد تایید قرار گرفت.نتیجه گیری: به نظر میرسد که پزشکی قانونی در زمینه راهکارهای مدیریت استرس شغلی در میان کارکنان عملکرد چندان موفقی نداشته است و پیشنهاد میشود تا راهکارهایی مانند: برگزاری جلسه‌های مشاوره فردی و گروهی در سازمان برای تعیین ویژگیهای مختلف وظایف و مسئولیت‌ها از بعد استرس‌زایی،در میان کارکنان بیشتر مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2109 - بررسی تاثیر رفتار های سبز مدیران بر توسعه مدیریت منابع انسانی راهبردی در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان
نادیا الله مرادی مسعود بسطامی امیرمحسن مدنیاین تحقیق در راستای بررسی تاثیر رفتار های سبز مدیران بر توسعه مدیریت منابع انسانی راهبردی در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری چکیده کاملاین تحقیق در راستای بررسی تاثیر رفتار های سبز مدیران بر توسعه مدیریت منابع انسانی راهبردی در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه کارکنان بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان می باشند که تعداد آنها حدودا 3500 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (براساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان( تعداد 340 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 32 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده ها در دو بخش متغیرهای زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه ها از آزمون رگرسیون خطی استفاده شده است. با توجه به داده های تحقیق می توان گفت، رفتار های سبز مدیران بر توسعه مدیریت منابع انسانی راهبردی در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان اثر مثبت و معنی داری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2110 - سنجش اثرگذاری رفتار حمایتی مدیران بر بهبود رفتار کارآفرینانه کارکنان با میانجیگری مشارکت کاری کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز
مهرزاد سرفرازی وحید قلی پور کیهانه رضائیپژوهش حاضر با هدف بررسی سنجش اثرگذاری رفتار حمایتی مدیران بر بهبود رفتار کارآفرینانه کارکنان با میانجیگری مشارکت کاری کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهرستان شیراز انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری اطلاعات توصیفی- هم چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی سنجش اثرگذاری رفتار حمایتی مدیران بر بهبود رفتار کارآفرینانه کارکنان با میانجیگری مشارکت کاری کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهرستان شیراز انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری اطلاعات توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهرستان شیراز می باشد که تعداد آنها 27013 نفر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 379 نفر به عنوان نمونه انتخاب و برای توزیع پرسشنامه از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه می باشد که از پرسشنامه رفتار حمایتی مدیران (رونی و گوتلیب)، رفتار کارآفرینانه کارکنان (زامپتاکیس و همکاران) و مشارکت کاری (رزماری و همکاران) استفاده شد روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات پنج تن از خبرگان این حوزه مورد تایید قرار گرفت و در نهایت استاد راهنما نیز پرسشنامه ها را تایید کردند. و جهت تعیین پایایی پرسشنامه ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. پس از جمع آوری پرسشنامه ها و مشخص شدن نرمال بودن متغیر با توجه به آزمون کولموگروف-اسمیرنوف با استفاده از نرم افزار SPSS و Lisrel از آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون جهت تجزیه و تحلیل داده ها و برای بررسی رابطه بین متغیرها استفاده گردید. نتیجه فرضیه اصلی تحقیق نشان داد رفتار حمایتی مدیران بر بهبود رفتار کارآفرینانه کارکنان با در نظر گرفتن نقش میانجی مشارکت کاری کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهرستان شیراز تاثیر معناداری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2111 - بررسی تأثیر شبکه‌های مجازی بر اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران
زهرا فیض اله زاده لیلا حامدی فاطمه اردهائیهدف کلی پژوهش بررسی تأثیر شبکه‌های مجازی بر رضایتمندی از اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدلسازی معادلات ساختاری بود که دادهها بهصورت میدانی و از طریق پرسشنامه گردآوری شد. جامعۀ آماری آن تمام دانشجویان دا چکیده کاملهدف کلی پژوهش بررسی تأثیر شبکه‌های مجازی بر رضایتمندی از اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدلسازی معادلات ساختاری بود که دادهها بهصورت میدانی و از طریق پرسشنامه گردآوری شد. جامعۀ آماری آن تمام دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران که حداقل در یکی از شبکه‌های مجازی به مدت 3 ماه عضو بوده باشند را تشکیل داد که تعداد آنها 2000 نفر و نمونۀ آماری براساس فرمول کوکران به تعداد 323 نفر و بهصورت دردسترس انتخاب شد. در این تحقیق از پرسشنامه رضایت از اوقات فراغت بیرد و راغب (1983) و پرسشنامه شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی مجردی (1393) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از شاخصهای آمار توصیفی، آزمون کولموگروف اسمیرنف و مدلسازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شد. از نرم افزار SPSS نسخۀ 26 و نرم افزار Smart Pls نسخۀ 3 نیز برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شد. نتایج نشان داد که شبکه‌های مجازی در ابعاد اجتماعی، آموزشی، جسمانی، آرامش‌سازی و جذابیت رضایتمندی از اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران تأثیر معنادار دارند اما شبکه‌های مجازی بر بُعد روانشناختی، رضایتمندی از اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران تأثیر معنادار ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2112 - بررسی تأثیر ایجاد کنجکاوی ناشی از تبلیغات بر رفتار مصرف کننده ورزشی
مصطفی حیدری هراتمهصنعت ورزش تاثیر قابل توجهی بر جامعه هر کشوری دارد به گونه ایی که اندازه ان بیش از صنعت اتومبیل و فیلم سازی در بسیاری از کشورهای پیشرفته می رسد، علاوه بر این، فعالیتهای ورزشی گوناگون، مانند مشارکت ورزشی، حضور در ورزش و نگاه کردن یا گوش دادن به ورزش از طریق رسانه‌های جمع چکیده کاملصنعت ورزش تاثیر قابل توجهی بر جامعه هر کشوری دارد به گونه ایی که اندازه ان بیش از صنعت اتومبیل و فیلم سازی در بسیاری از کشورهای پیشرفته می رسد، علاوه بر این، فعالیتهای ورزشی گوناگون، مانند مشارکت ورزشی، حضور در ورزش و نگاه کردن یا گوش دادن به ورزش از طریق رسانه‌های جمعی، محبوب ترین فعالیتهای تقریبی در زندگی روزانه افراد دیده شده اند. بنابراین به واسطه اهمیت موضوع هدف این تحقیق بررسی تاثیر ایجاد کنجکاوی ناشی از تبلیغات بر رفتار مصرف کننده ورزشی بر اساس مدل (2002) Menon and Soman ادر نظر گرفته شد . با استفاده از تبلیغات شبیه سازی و انجام دو مطالعه جداگانه ، 150 نفر از مصرف کنندگان ورزشی به عنوان نمونه تحقیق از جامعه مصرف کنندگان ورزشی در استان اصفهان منظور گردید جهت تجزیه و تحلیل داده ها از یک ANOVA یک طرفه ، رگرسیون‌های چندگانه و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده گردید . نتایح نشان داد : الف ) شکاف دانش به صورت مثبتی بر کنجکاوی ایجاد شده تاثیر دارد علاوه بر این، کنجکاوی ایجاد شده بر قصد رفتاری تاثیر مثبتی دارد ب ) با توجه به نقش میانجی کنجکاوی ایجاد شده، شکاف دانش به صورت قابل توجهی بر کنجکاوی ایجاد شده تاثیر داشته که به نوبه خود بر قصد رفتاری تاثیر معنی داری خواهد داشت. ج ) برانگیختن کنجکاوی به طور کامل تاثیر شکاف دانش بر قصد رفتاری را نشان میدهد. . بنابراین هر سه فرضیه تایید و حمایت گردید .بر اساس یافتههای نحقیق نیاز به استراتژی های بازاریابی جدید لازم است چرا که بازاریابان ورزشی ممکن است نیازمند ارائه اطلاعات یا تبلیغاتی باشند که یک شکاف دانش متوسط را برای افرادی که در حال حاضر مصرف کننده ورزش نیستند ارائه دهند. اگر یک سطح متوسط از شکاف دانش ارائه شود، افراد بیشتر احتمال دارد که به دنبال اطلاعاتی برای پر کردن شکاف بین آنچه میدانند و آنچه می‌خواهند بدانند باشد. این پژوهش برای دانش افزایی میتواند در افزایش حضور در رخدادهای ورزشی و مخاطبین ورزشی بزرگتر نتیجه دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2113 - تأثیرخطای رفتاری و قدرت مدیرعامل بر سیاست کاهش شکنندگی شبکه بانکی
سیمین راجی زاده امیر حسین تائبی نقندری حدیث زینلیدر ادبیات اقتصادی جهان امروز، نقش و اهمیت نظام پولی و به تبع آن شبکه بانکی به عنوان ابزار توسعه اقتصادی کشور مشهود است. عوامل متعددی در ایجاد شکنندگی شبکه بانکی وجود دارد که یکی از عوامل مهم و تأثیر گذار بر آن خطای رفتاری و شاخصهای قدرتی مدیرعامل که باعث شکلگیری تصمیم چکیده کاملدر ادبیات اقتصادی جهان امروز، نقش و اهمیت نظام پولی و به تبع آن شبکه بانکی به عنوان ابزار توسعه اقتصادی کشور مشهود است. عوامل متعددی در ایجاد شکنندگی شبکه بانکی وجود دارد که یکی از عوامل مهم و تأثیر گذار بر آن خطای رفتاری و شاخصهای قدرتی مدیرعامل که باعث شکلگیری تصمیمات غیرمنطقی و غیر عقلایی میشود.. هدف این پژوهش بررسی تأثیرخطای رفتاری و قدرت مدیرعامل بر شکنندگی شبکه بانکی میپردازد.: جامعه آماری این پژوهش، 31 بانک و موسسه اعتباری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سالهای 1390 تا 1399 است. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از رگرسیون حداقل مربعات تعمیم‌یافته چندگانه در نرمافزار استتا استفاده شده است. یافتهها حاکی از آن است که بر اساس آزمون فرضیهها، هرچه تأثیرخطای رفتاری و قدرت مدیرعامل افزایش یابد، آسیب‌پذیری و شکنندگی بانکها افزایش مییابد. نتایج نشان میدهد که خطای رفتاری و قدرت مدیرعامل باعث آسیب‌پذیری و شکنندگی بانکها میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2114 - تبیین الگوی رهبری تحول‌آفرین و مدیریت تجدیدشونده با رویکرد آینده‌پژوهی تعبیری به مضامین فرهنگ و عرفان ایرانی
رهنما فرید داود کیا کجوری محمد جواد تقی پوریان سعید اسلامیرهبری سازمان از مباحث مهم و دارای تنوع و پیچیدگی در حوزه سازمان و مدیریت به شمار میآید.در آینده‌پژوهی تعبیری با استدلال استعاری، هدف پیشبینی نیست بلکه بصیرت یافتن است.ازآنجایی‌که هر استعاره پردازی جدید درباره سازمان و رهبری، باعث میشود که علاوه بر اتخاذ نگاهی جدید به چکیده کاملرهبری سازمان از مباحث مهم و دارای تنوع و پیچیدگی در حوزه سازمان و مدیریت به شمار میآید.در آینده‌پژوهی تعبیری با استدلال استعاری، هدف پیشبینی نیست بلکه بصیرت یافتن است.ازآنجایی‌که هر استعاره پردازی جدید درباره سازمان و رهبری، باعث میشود که علاوه بر اتخاذ نگاهی جدید به پدیده سازمان، کنشی متناسب با آن و افق‌های جدید برای رهبری و اداره آن تجلی و ظهور یابد، این پژوهش بر اساس روش کیفی- کمّی با رویکرد توصیفی- تحلیلی تلاش دارد که از مضامین و مفاهیم غنی و مهم همانند جشن نوروز و فرشکرد که از فرهنگ ایران باستان نشات میگیرند، در استعاره پردازی مفاهیم رهبری تحول‌آفرین و مدیریت تجدیدشونده استفاده شود.نتایج تحقیق نشان میدهد مطابق با مفهوم اوستایی فرشکرد و نوزایی و تجدید حیات طبیعت در بهار، سازمانها و افراد نیز بایستی به احیاء و تجدیدقوا بپردازند.لذا استعاره پردازی رهبری تحول‌آفرین بهاری و مدیریت تجدیدشونده مبتنی بر مضامین ایرانی نوروز، انارام و ققنوس و فرشکرد میتواند مبتنی بر مضامین ایرانی و الگویی بومی مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2115 - اندازه گیری مقادیر ناچیز آترازین در نمونه های آبی با روش ریزاستخراج تشکیل حلال درجا به کمک حلال های سبز (مایع‌های یونی) و سوانگاری مایعی با کارایی بالا
مهدی حسینی مهدیه چگنی وحید عزیزخانییک روش سریع، دقیق و حساس برگرفته از روش ریزاستخراج مایع-مایع همگن به نام ریزاستخراج تشکیل حلال درجا به کمک مایع های یونی به عنوان حلال و فاز استخراج کننده برای تجزیه مقادیر ناچیز آترازین در نمونه های آبی حقیقی به کارگرفته شد. فاز استخراج کننده، حلالی از خانواده مایع چکیده کاملیک روش سریع، دقیق و حساس برگرفته از روش ریزاستخراج مایع-مایع همگن به نام ریزاستخراج تشکیل حلال درجا به کمک مایع های یونی به عنوان حلال و فاز استخراج کننده برای تجزیه مقادیر ناچیز آترازین در نمونه های آبی حقیقی به کارگرفته شد. فاز استخراج کننده، حلالی از خانواده مایع های یونی به نام 1-اتیل-3-متیل ایمیدازولیم کلرید [Emim][Cl] بود که در آب امتزاج پذیر است و پس از برهم کنش با آنالیت و افزودن یون مخالف هگزافلوئوروفسفات [-PF6]، به مایع یونی امتزاج ناپذیر یعنی 1-اتیل-3-متیل ایمیدازولیم هگزافلوئوروفسفات [Emim][PF6] تبدیل می شود. در ابتدا و حین فرایند استخراج آنالیت از فاز آبی، به دلیل عدم وجود مرز مشترک بین فاز آبی و آلی، کارایی استخراج بیشینه مقدار است. پس از انجام فرایند استخراج، به منظور جداسازی دو فاز از هم و سنجش مقدار آنالیت استخراج شده، به دلیل تشکیل مایع یونی غیرقابل امتزاج در آب، جداسازی فازها از هم امکان پذیرمی شود. تاثیر عامل های متفاوت تجزیه ایی بر مقدار کارایی استخراج مانند pH محلول نمونه حاوی آنالیت، مقدار مایع یونی، مدت استخراج و مقدار یون مخالف بررسی و مقدارهای بهینه تعیین شدند. ویژگی های روش مانند حد تشخیص (LOD)، حد کمی (LOQ)، انحراف استاندارد نسبی (RSD) و گسترده دینامیکی خطی (LDR) به ترتیب 12/3ppt, 6/1µgl-1,1/78µgl-1و 5 تا µgl-11500 به دست آمدند. روش به طور موفقیت آمیز برای استخراج و تعیین مقدار مقادیر ناچیز آترازین در چندین نمونه آبی حقیقی به کاربرده شد. اندازه گیری آترازین با روش حساس سوانگاری مایعی با کارایی بالا انجام شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2116 - میکرواستخراج و پیش تغلیظ نیکل در نمونه های شکلات با نانوجاذب مغناطیسی SrFe12O19@CTAB و اندازه گیری با جذب اتمی برق گرمایی
وحید مرتضوی نیک الهه کنوز علیرضا فیض بخش امیرعبداله مهرداد شریفدانه های کاکائو حاوی چربی های سیرنشده هستند و برای هیدروژن دارکردن این چربی ها از کاتالیزر نیکل استفاده می شود و نیکل می تواند با غلظت بالا در شکلات وجود داشته باشد. در این پژوهش، استخراج فاز جامد پخشی همراه با روش جذب اتمی برق گرمایی به عنوان یک روش جدید برای اند چکیده کاملدانه های کاکائو حاوی چربی های سیرنشده هستند و برای هیدروژن دارکردن این چربی ها از کاتالیزر نیکل استفاده می شود و نیکل می تواند با غلظت بالا در شکلات وجود داشته باشد. در این پژوهش، استخراج فاز جامد پخشی همراه با روش جذب اتمی برق گرمایی به عنوان یک روش جدید برای اندازه گیری نیکل در نمونه شکلات به کارگرفته شد. در ابتدا نانوجاذب های مغناطیسی هگزافریت استرانسیم ساخته شد. سپس سطح آن با ماده سطح فعال ستیل تری متیل آمونیم برمید (CTAB) اصلاح و نانوجاذب مغناطیسیSrFe12O19@CTAB تهیه شد. ویژگی های جاذب ساخته شده با روش های تجزیه وزن سنجی گرمایی-گرماسنجی پویشی تفاضلی (TGA-DSC) ، پراش پرتو ایکس (XRD) ، طیف سنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR)، مغناطیس سنجی نمونه ارتعاشی (VSM) و میکروسکوپی الکترونی پویشی گسیل میدانی (FESEM) مطالعه شد. سپس، مقدارهای بهینه عامل های موثر بر استخراج به دست آمد (pH برابر با 8، مقدار جاذب برابر با 50 میلی گرم، محلول (v/v) 2 % متانول در نیتریک اسید به حجم 2 میلی لیتر به عنوان حلال شستشو). همچنین، نیکل در نمونه های حقیقی شکلات در شرایط بهینه پیش تغلیظ و با دستگاه جذب اتمی برق گرمایی اندازه گیری شد. عامل های تجزیه ای نیز شامل گستره خطی بودن 1 تا µg l-1100، حدتشخیص µg kg-1 0/45، درصد بازیافت 97/8 تا 100/2 ، انحراف استاندارد نسبی 0/222 تا 0/68 % و عامل پیش تغلیظ برابر با 50 تعیین شدند. این روش، روشی ساده، سریع، کم هزینه، موثر، بسیار حساس و دوستدار محیط زیست برای اندازه گیری نیکل درنمونه های شکلات است دانه های کاکائو حاوی چربی های سیرنشده هستند و برای هیدروژن دارکردن این چربی ها از کاتالیزر نیکل استفاده می شود و نیکل می تواند با غلظت بالا در شکلات وجود داشته باشد. در این پژوهش، استخراج فاز جامد پخشی همراه با روش جذب اتمی برق گرمایی به عنوان یک روش جدید برای اندازه گیری نیکل در نمونه شکلات به کارگرفته شد. در ابتدا نانوجاذب های مغناطیسی هگزافریت استرانسیم ساخته شد. سپس سطح آن با ماده سطح فعال ستیل تری متیل آمونیم برمید (CTAB) اصلاح و نانوجاذب مغناطیسیSrFe12O19@CTAB تهیه شد. ویژگی های جاذب ساخته شده با روش های تجزیه وزن سنجی گرمایی-گرماسنجی پویشی تفاضلی (TGA-DSC) ، پراش پرتو ایکس (XRD) ، طیف سنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR)، مغناطیس سنجی نمونه ارتعاشی (VSM) و میکروسکوپی الکترونی پویشی گسیل میدانی (FESEM) مطالعه شد. سپس، مقدارهای بهینه عامل های موثر بر استخراج به دست آمد (pH برابر با 8، مقدار جاذب برابر با 50 میلی گرم، محلول (v/v) 2 % متانول در نیتریک اسید به حجم 2 میلی لیتر به عنوان حلال شستشو). همچنین، نیکل در نمونه های حقیقی شکلات در شرایط بهینه پیش تغلیظ و با دستگاه جذب اتمی برق گرمایی اندازه گیری شد. عامل های تجزیه ای نیز شامل گستره خطی بودن 1 تا µg l-1100، حدتشخیص µg kg-1 45/0، درصد بازیافت 8/97 تا 2/100 ، انحراف استاندارد نسبی 22/0 تا 68/0 % و عامل پیش تغلیظ برابر با 50 تعیین شدند. این روش، روشی ساده، سریع، کم هزینه، موثر، بسیار حساس و دوستدار محیط زیست برای اندازه گیری نیکل درنمونه های شکلات است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2117 - تعیین شرایط تعادل ترمودینامیکی تشکیل هیدرات گازی اتان و هیدرات گازی پروپان با روش سریع و مستقیم
اکبر ایراندوخت حسین بریجانیاندر این پژوهش، یک روش سریع و مستقیم برای تعیین شرایط تعادلی هیدرات گازی ارایه شده است. آزمایش ها با گاز اتان و پروپان و آب مقطر در یک سامانه واکنشگاهی فشار بالا PARR انجام شد. فشار تعادلی تشکیل هیدرات گازی اتان در دما های 2، 4، 6، 8، 10، 12 و C° 14 و برای فشار تعادلی چکیده کاملدر این پژوهش، یک روش سریع و مستقیم برای تعیین شرایط تعادلی هیدرات گازی ارایه شده است. آزمایش ها با گاز اتان و پروپان و آب مقطر در یک سامانه واکنشگاهی فشار بالا PARR انجام شد. فشار تعادلی تشکیل هیدرات گازی اتان در دما های 2، 4، 6، 8، 10، 12 و C° 14 و برای فشار تعادلی هیدرات گازی پروپان در 2، 4 و C° 5 به صورت تجربی به دست آمد. مقدار عددی درصد انحراف مطلق نتیجه های به دست آمده از این روش با نتیجه های تجربی Deaton-Frostو سایر پژوهشگران و نیز با نتیجه های به دست آمده از پیش بینی نرم افزار AQUAlibrium برای هیدرات گازی اتان به ترتیب معادل 56/4، 79/4 و 27/3 است. همچنین، مقدار عددی درصد انحراف مطلق نتیجه های به دست آمده از این روش با نتیجه های Deaton-Frost و نتیجه های پیش بینی نرم افزار HWU برای هیدرات گازی پروپان به ترتیب 17/10 و 31/13 به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2118 - هواژل‌ها، مواد نانوساختار سهبعدی: روشهای سنتز، مشخصه‌یابی و کاربردها
مرتضی نامور مصطفی مهین روستا علی اله وردیهواژل ها به دلیل ویژگی شگفت‌انگیز و کاربردهای بالقوه‌شان در حوزههای بسیار متنوع فناوری، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. هواژل ها شبکه‌های متخلخل سهبعدی یا موادی با ساختار متخلخل هستند که از ژل‌های مرطوب به دست می‌آیند، جایی که حلال‌ها با هوا جایگزین شدهاند. خشک‌کر چکیده کاملهواژل ها به دلیل ویژگی شگفت‌انگیز و کاربردهای بالقوه‌شان در حوزههای بسیار متنوع فناوری، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. هواژل ها شبکه‌های متخلخل سهبعدی یا موادی با ساختار متخلخل هستند که از ژل‌های مرطوب به دست می‌آیند، جایی که حلال‌ها با هوا جایگزین شدهاند. خشککردن ژل یک مرحله حیاتی در تهیه هواژل است. تاکنون روشهای زیادی برای خشککردن هواژل به‌کاربرده شده است که متداولترین، امن‌ترین و ارزان‌ترین روش، روش خشککردن در فشار محیط است. به دلیل هزینه بالا در سنتز هواژل های یکپارچه، در سالهای اخیر تهیه هواژل های متخلخل با روشهای نوین خشککردن در مقیاس بالا مورد توجه پژوهشگران قرارگرفته است. در این مقاله، به معرفی هواژل، انواع آن، تاریخچه، ویژگیها، طبقهبندی، سنتز و کاربردهای این ماده ارزشمند پرداخته شده است. از هواژل ها در کاربردهای فنی جدیدی به عنوان عایق گرمایی کارامد، کاتالیست، ذخیره‌ساز انرژی، جاذب تصفیه آب و جاذب صدا استفاده میشود. همچنین، هواژل ها در زیست پزشکی و حسگرها نیز به کار می‌روند. بحث در مورد چالشها، محدودیتها و نیاز مبرم به توسعه فناوری‌های جدید برای تولید هواژل ارایه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2119 - از دریچه‌های قلب تا آسمان‌ها: مروری بر ساختارها، روشهای ساخت، و کاربردهای متنوع کربن گرماکافتی
مجتبی هادی علی احسانیکربن گرماکافتی به‌طورمعمول با روش رسوبدهی شیمیایی در فاز بخار و به دنبال گرماکافت برخی گازهای هیدروکربنی سبک در دماهای بالا در گستره‌ی از حدود 900 تا 2200 درجه‌ی سلسیوس بهصورت یک پوشش کربنی روی سطح بستر، لایه نشانی میشود. این ماده کربنی از جهت ساختاری شامل تعداد زیاد چکیده کاملکربن گرماکافتی به‌طورمعمول با روش رسوبدهی شیمیایی در فاز بخار و به دنبال گرماکافت برخی گازهای هیدروکربنی سبک در دماهای بالا در گستره‌ی از حدود 900 تا 2200 درجه‌ی سلسیوس بهصورت یک پوشش کربنی روی سطح بستر، لایه نشانی میشود. این ماده کربنی از جهت ساختاری شامل تعداد زیادی نانوبلورهای گرافیتی یا صفحات گرافیتی با ابعاد چند نانومتر است. به دلیل ویژگیهای زیست سازگاری، فیزیکی، مکانیکی، مقاومت سایشی و مقاومت اکسایشی بالا در زمینه‌های متفاوتی ازجمله برخی کاشتنی‌های پزشکی (دریچه‌های مصنوعی قلب و مفاصل مصنوعی انگشتان دست)، صنایع هسته‌ای (پوشش ذرات سوخت هسته‌ای در واکنشگاه‌های دما بالای خنک شونده با گاز)، حسگرهای الکتروشیمیایی ولتامتری، دیسک ترمز هواپیما، مواد با مقاومت اکسایشی بالا (پوشش لوله‌های گرافیتی در طیف‌سنجی جذب اتمی کوره گرافیتی) و صنایع هوا-فضا (افشانک موتور و سپر محافظتی نوک برخی موشک‌ها) کاربرد داشته است. در این پژوهش بهطور خلاصه با معرفی ساختارها و روشهای ساخت، مروری بر کاربردهای متنوع آن نیز ارائه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2120 - بررسی جذب سطحی کربن مونوکسید، هیدروژن و متان بر روی غربال مولکولی کربنی
حمیدرضا بزرگ زاده زهرا موسوی محمدرضا قاسمیفرایند جداسازی گازهای کربن مونوکسید، هیدروژن و متان از مخلوط گازها دارای اهمیت ویژهای در صنایع شیمیایی است. در این پژوهش، مقدار جذب این گازها بر روی غربال مولکولی کربنی (CMS) در دمای 20درجه ی سانتی گراد در گستره فشار 200 تا 3500kPa به روش حجمی مورد بررسی قرار گرفته است چکیده کاملفرایند جداسازی گازهای کربن مونوکسید، هیدروژن و متان از مخلوط گازها دارای اهمیت ویژهای در صنایع شیمیایی است. در این پژوهش، مقدار جذب این گازها بر روی غربال مولکولی کربنی (CMS) در دمای 20درجه ی سانتی گراد در گستره فشار 200 تا 3500kPa به روش حجمی مورد بررسی قرار گرفته است. بیشترین مقدارهای جذب کربن مونوکسید، هیدروژن و متان به ترتیب 6/98، 3/93 و 2/77mmol.g-1 بهدست آمده است. نمودار هم‌دمای جذب این گازها با استفاده از نرم افزار اکسل، منطبق با مدل لانگمیر ارزیابی شده است. نمودار هم‌دمایجذب لانگمیر نشان میدهد که سرعت جذب گازهای کربن مونوکسید، هیدروژن و متان با غربال مولکولی کربنی بر اساس تفاوت در سرعت جذب این گازها صورت میگیرد و از مدلهای سینتیکی شبه مرتبه دوم پیروی میکند. با استفاده از مدل دوبینین رادوشکویچ (DR) حداکثر حجم گاز جذب شده در ریز حفره‌ها و انرژی پتانسیل جذب برای پیش بینی نوع جذب محاسبه شد. انرژی پتانسیل بهدست آمده برای جذب کربن مونوکسید، هیدروژن و متان به ترتیب 7/95، 7/87و kJ.mol-1 7/97بهدست آمده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2121 - بررسی نانوکمپلکس آلبومین سرم گاوی-کورکومین به روش طیف‌سنجی فلوئورتابی
نرگس شاهقلیان قدیر رجب زاده بیژن ملائکه نیکویییکی از مهمترین عملکردهای زیستی آلبومین، توانایی پیوند با ترکیبات زیست‌فعال طبیعی و سنتزی است. لذا آلبومین بهعنوان حامل، برای پیوند با موادی مانند ترکیبات گیاهی با ویژگیهای درمانی و دارویی گزینه مناسبی به نظر میرسد. از سوی دیگر پیشرفتهای اخیر در زمینه علم نانو و انت چکیده کاملیکی از مهمترین عملکردهای زیستی آلبومین، توانایی پیوند با ترکیبات زیست‌فعال طبیعی و سنتزی است. لذا آلبومین بهعنوان حامل، برای پیوند با موادی مانند ترکیبات گیاهی با ویژگیهای درمانی و دارویی گزینه مناسبی به نظر میرسد. از سوی دیگر پیشرفتهای اخیر در زمینه علم نانو و انتقال غذا داروها، مستلزم پژوهشهای گسترده در زمینه تهیه و بررسی ساختار نانوکمپلکس مواد زیست فعال است. در این مطالعه، برهمکنش آلبومین گاوی با کورکومین بهعنوان یک پلی فنل با خواص دارویی متعدد، به روش آزمون طیف‌سنجی فلوئورتابی حالت پایدار، در pH فیزیولوژیکی، بررسی شده است. در بررسی خاموشی فلوئورتابی دو جزء فلوروفور در آلبومین، ثابت‌پیوندی و تعداد مکانهای پیوند با کورکومین محاسبه شد. ثابت استرن- ولمر (KSV) و ثابت نرخ فرونشانندگی کورکومین (kq)، به ترتیب M-1 105× 2/88 و M-1 S-1 1014 × 0/58 به دست آمد. ثابت پیوند (Ka)، بر اساس معادله بنسی-هیلدربرند محاسبه و مقدار آن M-1 105 × 2 بود. نسبت استوکیومتری پیوند 1/1 و مقدار °ΔG در تشکیل کمپلکس کورکومین-آلبومین معادل 30/24- kJ mol-1بود که معرف یک واکنش خود به خودی و گرمازاست. بررسی پتانسیل زتای سوسپانسون حاوی ذرات کمپلکس شده آلبومین- کورکومین، پایداری کمپلکس ایجاد شده را تأیید کرد. تشکیل کمپلکس به روش میکروسکوپ الکترونی موردبررسی قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2122 - تشکیل پیوند آمیدی با اعمال شوک گرمایی و شناسایی سریع فراورده با طیف‌سنجی تحرک یونی
فرشاد میرزایی ولدی حامد بهرامی منیژه توضیحیپیوند آمیدی ستون فقرات پپتیدهای زیستی مهم و همچنین، پروتئین ها را تشکیل می دهد. گروه آمیدی در بسیاری از ترکیب های دارویی موجود است. بنابراین، توسعه کارآمد روش های تشکیل پیوند آمیدی همچنان از نظر علمی موردتوجه است. در این پژوهش روشی ساده برای تهیه مستقیم و بدون حلال آمید چکیده کاملپیوند آمیدی ستون فقرات پپتیدهای زیستی مهم و همچنین، پروتئین ها را تشکیل می دهد. گروه آمیدی در بسیاری از ترکیب های دارویی موجود است. بنابراین، توسعه کارآمد روش های تشکیل پیوند آمیدی همچنان از نظر علمی موردتوجه است. در این پژوهش روشی ساده برای تهیه مستقیم و بدون حلال آمیدها و شناسایی بلادرنگ فراورده معرفی شده است. ابتدا طیف تحرک یونی نمک پریندوپریل ترشیو‎بوتیل‎آمین به دست آمد و گونه های یونی به‎دست آمده از تبخیر و یونش این نمک در تخلیه کرونا شناسایی شد. در ادامه با اعمال شوک گرمایی در دمای C° 400 به نمک پریندوپریل ترشیو‎بوتیل‎آمین و ثبت بی‎درنگ طیف تحرک یونی، تشکیل فراورده ای با جرم بیشتر از پریندوپریل پروتونه‎شده به اثبات رسید. با بررسی تغییر شدت پیک‎ها در طیف های تحرک یونی با گذشت زمان و همچنین، پیش بینی جرم گونه های یونی در طیف تحرک یونی، ماهیت فراورده جدید به‎عنوان یک ترکیب آمیدی مشخص شد. کارایی روش دو مرجعی برای به‎کارگیری معادله ارتباط جرم و تحرک یونی برای پیش‎بینی جرم گونه های یونی در طیف‎سنجی تحرک یونی به اثبات رسید. از نتیجه های این پژوهش مشخص شد که اعمال شوک گرمایی به نمک پریندوپریل اربومین افزون بر تخریب نمونه، می تواند موجب ایجاد فراورده های جدید از راه تشکیل پیوند آمیدی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2123 - اندازهگیری تری هالومتان‌ها در آب آشامیدنی با استفاده از روش فضای فوقانی ایستا/کروماتوگرافی گازی/آشکارساز رسانایی الکترولیتی
طاهره پورصابریهدف از این پژوهش، توسعه و ارزشیابی استفاده از روش فضای فوقانی در ترکیب با کروماتوگرافی گازی مجهز به آشکارساز رسانایی الکترولیتی برای اندازه‌گیری‌تری هالومتان‌ها (THMs) در آب آشامیدنی است. اثر عاملهای مؤثر مانند دمای آب، قدرت یونی محیط، زمان هم‌زدن و حجم نمونه بر عملکرد چکیده کاملهدف از این پژوهش، توسعه و ارزشیابی استفاده از روش فضای فوقانی در ترکیب با کروماتوگرافی گازی مجهز به آشکارساز رسانایی الکترولیتی برای اندازه‌گیری‌تری هالومتان‌ها (THMs) در آب آشامیدنی است. اثر عاملهای مؤثر مانند دمای آب، قدرت یونی محیط، زمان هم‌زدن و حجم نمونه بر عملکرد روش بررسی شد. اندازه‌گیری‌ها با استفاده از استاندارد داخلی 1-کلرو-2- بروموپروپان انجام شدند. پاسخ برای تمامی تری‌هالومتان‌ها در گستره غلظتی 0/5 تا 40 میکروگرم بر لیتر، خطی بوده و حد تشخیص برای کلروفرم، برومو دی کلرومتان، دی بروموکلرومتان و بروموفرم به ترتیب برابر 0/09، 0/13، 0/21 و 0/34 میکرو گرم بر لیتر تعیین شد. انحراف استاندارد نسبی روش کمتر از 4/8 درصد بوده و از این روش به طور موفقیت آمیزی برای تجزیه THMs در آب آَشامیدنی افزوده شده و آب چاه استفاده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2124 - تعیین شرایط تعادل ترمودینامیکی تشکیل هیدرات متان به روش تجربی سریع
اکبر ایراندوخت حسین بریجانیان مصطفی دهقانی مبارکههیدراتهای گازی در واقع مواد پیچیده غیر استوکیومتری از آب و گاز هستند که تحت شرایط خاصی، ساختارهای شبکهای آب تشکیل و در بین این شبکه‌ها حفراتی ایجاد میشوند در صورتی که تمام یا بخشی از این حفره‌ها با مولکولهای گاز اشغال شود، ساختار هیدراتی تشکیل میشود. تعیین شرایط ت چکیده کاملهیدراتهای گازی در واقع مواد پیچیده غیر استوکیومتری از آب و گاز هستند که تحت شرایط خاصی، ساختارهای شبکهای آب تشکیل و در بین این شبکه‌ها حفراتی ایجاد میشوند در صورتی که تمام یا بخشی از این حفره‌ها با مولکولهای گاز اشغال شود، ساختار هیدراتی تشکیل میشود. تعیین شرایط تعادل ترمودینامیکی تشکیل هیدرات بسیار زمان بر است. در این مقاله یک روش سریع برای تعیین شرایط تعادلی هیدرات گاز متان ارایه شده است. آزمایشها با گاز متان به خلوص 97/37 درصد و آب مقطر در یک سامانه واکنشگاهی فشار بالا PARR انجام شد. در این روش پس از گرم کردن مخلوط آب و متان تا دمای 40 درجه سلسیوس، فشار تعادلی تشکیل هیدرات در دمای 4، 5، 6، 8 و 10 درجه سلسیوس به ترتیب 598، 651، 727، 909 و psia 1053 بهدست آمد. دادههای فشار تعادلی تکرار پذیر در این روش بررسی شد. مقایسه نتیجه‌های بهدست آمده از این روش با نتیجه‌های تجربی Frost و Deaton و نیز با نتیجه‌های بهدست آمده از پیش بینی رابطه تصحیح HWU و نرم افزار CSMHYD و همچنین با پیش بینی رابطه Kamath نشان داد که تطابق خیلی خوب بین آنها وجود دارد. میانگین قدر مطلق اختلاف فشارها برای تمامی دماهای تعادلی در مقایسه با نتیجه‌های رابطه تصحیح HWU و نرم افزار CSMHYD به ترتیب 7/86 % و 5/24 % بهدست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2125 - مطالعه نظری ساختار و ویژگیهای الکترونیکی روتیل تیتانیم دی اکسید برای بهبود کارایی سلولهای خورشیدی
پروین صالحی ابر سید مجید هاشمیان زاده سید وحید موسویباتوجه به ماهیت فرایند فوتو ولتائیک در سلولهای خورشیدی، مواد جاذب نور تنها سطح انرژی خاصی از فوتون را جذب میکنند. بنابراین، تنظیم شکاف انرژی نیم رساناها در سلولهای خورشیدی حائز اهمیت است. در این مقاله ساختار و ویژگیهای الکترونیکی نقطه‌ی کوانتومی تیتانیم دی اکسید به چکیده کاملباتوجه به ماهیت فرایند فوتو ولتائیک در سلولهای خورشیدی، مواد جاذب نور تنها سطح انرژی خاصی از فوتون را جذب میکنند. بنابراین، تنظیم شکاف انرژی نیم رساناها در سلولهای خورشیدی حائز اهمیت است. در این مقاله ساختار و ویژگیهای الکترونیکی نقطه‌ی کوانتومی تیتانیم دی اکسید به عنوان تابعی از اندازه برای بهبود بازده سلولهای خورشیدی با استفاده از روش آغازی بررسی شده است و از سوی دیگر ویژگیهای ساختاری از جمله انرژی کل و ویژگیهای الکترونیکی از جمله چگالی حالتها و چگالی لومو و هومو مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2126 - سنتز و شناسایی نانو ذرات TiO2 دوپه شده با +La3 - بررسی شکاف انرژی و فعالیت فوتوکاتالیتیکی آنها
سیمین جانی تبار درزی علیرضا محجوبنانو ذرات TiO2 دوپه شده با +La3 با روش سل- ژل و با استفاده از ماده‌های اولیه‌ی TiCl4 و La(NO3)3.6H2O سنتز شدند. شناسایی فراورده با استفاده از روشهای XRD ،XRF ،SEM ،EDX ،Uv-vis ،BET-BJH انجام شد. نتیجه‌ها نشان میدهند که مادهی سنتزی حاوی 6 درصد یون +La3 بوده و حضور فاز چکیده کاملنانو ذرات TiO2 دوپه شده با +La3 با روش سل- ژل و با استفاده از ماده‌های اولیه‌ی TiCl4 و La(NO3)3.6H2O سنتز شدند. شناسایی فراورده با استفاده از روشهای XRD ،XRF ،SEM ،EDX ،Uv-vis ،BET-BJH انجام شد. نتیجه‌ها نشان میدهند که مادهی سنتزی حاوی 6 درصد یون +La3 بوده و حضور فازهای آناتاز و روتیل TiO2 در کنار La2O3 تأیید شد. شکاف انرژی این ماده eV 2/5، مساحت سطح ویژه آن2m/g 59/3 و متوسط قطر حفرات آن nm 4/61 محاسبه شد. فعالیت فوتوکاتالیتیکی نانوکاتالیست سنتز شده و TiO2 تجاری (دگوسا P25) جهت تجزیه رنگ آزوی کنگورد تحت تابش نورهای فرابنفش و مرئی مورد مقایسه قرار گرفت. TiO2 دوپه شده با +La3 در مقایسه با TiO2 تجاری (دگوسا) کارایی فوتوکاتالیتیکی بسیار بالاتری در حذف رنگ تحت نور مرئی نشان داد بهطوریکه راندمان رنگ‌زدایی با استفاده از TiO2 دوپه شده با +La3 در مدت زمان110 دقیقه 88 درصد محاسبه شد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2127 - مدلسازی فرایند تبدیل خشک متان به‌کمک پلاسما با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و الگوریتم ژنتیک
سیدمرتضی فاضلی فاطمه راوری حمیدرضا بزرگ زاده جعفر صادق زاده اهریپیشبینی فراورده‌های (هیدروژن و کربن مونوکسید) تبدیل خشک متان به‌کمک پلاسما در فشار جوی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی شبیهسازی شد. دادههای تجربی موردنیاز برای مدلسازی شبکه عصبی مصنوعی از یک واکنشگاه پلاسمایی تخلیه کرونا جمعآوری شد. اثر عاملهای فرایندی (توان تخلیه چکیده کاملپیشبینی فراورده‌های (هیدروژن و کربن مونوکسید) تبدیل خشک متان به‌کمک پلاسما در فشار جوی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی شبیهسازی شد. دادههای تجربی موردنیاز برای مدلسازی شبکه عصبی مصنوعی از یک واکنشگاه پلاسمایی تخلیه کرونا جمعآوری شد. اثر عاملهای فرایندی (توان تخلیه پلاسما، دبی خوراک ورودی) بر کارایی تبدیل متان و گزینش‌پذیری نسبت به فراورده‌های مورد بررسی قرار گرفتند. شبکه پیش‌خور با الگوریتم پس انتشار خطا، تابع آموزش انتشار رو به عقب لونبرگ مارکوارت، تابع فعال‌سازی سیگموئیدی برای لایه مخفی و تابع فعال‌سازی خطی برای لایه خروجی، مناسبترین شبکه عصبی بهدست آمده در این پژوهش است. برای مثال، مدل شبکه عصبی مصنوعی تبدیل متان 25/12% و گزینش پذیری نسبت به هیدروژن و کربن‌مونوکسید به ترتیب 71/15% و 74/85% را در توان تخلیه 4 وات پیشبینی کرد که مقادیر خطای مدل برای درصد تبدیل متان، گزینش‌پذیری نسبت به هیدروژن و کربن‌مونوکسید به ترتیب برابر 0/47%،1/2% و 0/2% است. برای رسیدن به شرایط بهینه عملیاتی در فرایند تبدیل از ترکیب الگوریتم ژنتیک و شبکه عصبی مصنوعی استفاده شد. نتیجه‌ها نشان دادند که شدت‌جریان خو.راک ورودی بهینه 175 میلی‌لیتر بر دقیقه و توان تخلیه بهینه 6 وات بود. در این شرایط درصد تبدیل متان 25/85% و گزینش‌پذیری نسبت به هیدروژن برابر 65/15% بهدست آمد. اختلاف کوچک در شرایط عملیاتی بهینه بین مقادیر پیشبینی شده و تجربی، تأیید میکند که مدل شبکه عصبی مصنوعی ترکیب شده با الگوریتم ژنتیک، ابزاری مناسب برای مدلسازی و بهینهسازی فرایند تبدیل خشک متان به‌کمک پلاسماست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2128 - سنتز و شناسایی نانوکاتالیست‌های پروسکایتی Mg1-xZrxNiO3 بهمنظور استفاده در فرایند تبدیل خشک متان
نوشین طلایی حمیدرضا آقابزرگ موید حسینی صدر کریم زارعنانوکاتالیستهای پروسکایتی Mg1-xZrxNiO3 به روش سیترات سل-ژل سنتز شد. نمونههای ساخته شده با روشهای پراش پرتو ایکس (XRD)، کاهش برنامهریزی شده دمایی (TPR) و تجزیه‌ی عنصری به روش پلاسمای جفت شده القایی (ICP) شناسایی شدند. مساحت سطح نمونهها با روش BET اندازهگیری شد. ریخ چکیده کاملنانوکاتالیستهای پروسکایتی Mg1-xZrxNiO3 به روش سیترات سل-ژل سنتز شد. نمونههای ساخته شده با روشهای پراش پرتو ایکس (XRD)، کاهش برنامهریزی شده دمایی (TPR) و تجزیه‌ی عنصری به روش پلاسمای جفت شده القایی (ICP) شناسایی شدند. مساحت سطح نمونهها با روش BET اندازهگیری شد. ریخت‌شناسی نمونهها با میکروسکوپ الکترونی روبشی و عبوری (TEM و SEM) مورد بررسی قرار گرفت. بررسی الگوهای XRD نانوکاتالیست‌های سنتز شده، نشان داد که Zr در ساختار پروسکایت MgNiO3، تا x برابر 0/4، جانشانی شده است. تصویرهای SEM نانوکاتالیست‌ها نشان دادند که اندازه ذرات سنتز شده در مقیاس نانو است. نتیجه‌های بهدست آمده از TPR نشان دادند، با افزایش مقدار Zr تا x برابر 0/3، میزان مصرف هیدروژن بیشتر و منجر به کاهش بهتر شده است برای این نمونهها فعالیت کاتالیتیکی نانوکاتالیست‌ها در تبدیل خشک متان با دی‌اکسید کربن بررسی شد. بر اساس نتیجه‌های بهدست آمده روند کاهشی نسبت H2/CO در حضور نانوکاتالیست‌های سنتز شده به ترتیب زیر است: Mg0.7Zr0.3NiO3 > Mg0.9Zr0.1NiO3 > MgNiO3 پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2129 - نقش بحرانهای مالی در تاثیر قدرت نقدشوندگی بر بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران
احسان رجبیاحتمال وقوع بحرانهای مالی در جهان در سالهای اخیر بیش از هر زمانی در دوران توسعه بازارهای مالی است. در دو دهه اخیر ارقام و اعداد اقتصادی و صورت های مالی نشان دهنده ی افزایش بی‌سابقه ی، ورشکستگی شرکت ها است. در این پـژوهش تاثیر نقدشوندگی بر بازده سهام در شرایط بحران م چکیده کاملاحتمال وقوع بحرانهای مالی در جهان در سالهای اخیر بیش از هر زمانی در دوران توسعه بازارهای مالی است. در دو دهه اخیر ارقام و اعداد اقتصادی و صورت های مالی نشان دهنده ی افزایش بی‌سابقه ی، ورشکستگی شرکت ها است. در این پـژوهش تاثیر نقدشوندگی بر بازده سهام در شرایط بحران مالی (مشمول قوانین ورشکسته شدن، رشد اقتصادی منفی بحران مالی جهانی سال 1387) با استفاده از رگرسیون چند متغیره و داده های تابلویی و در بازه زمانی 1399-1387 بررسی شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده و با استفاده از روش نمونه گیری حذف سیستماتیک، 177 شرکت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و مدل پژوهش با نرم افزار استاتا نسخه 15 برآورد شده است. نتایج حاکی از آن است که نقدشوندگی در دوران بحران مالی جهانی، بر بازده سهام به صورت معناداری تاثیر ندارد. این در حالی است که سالهایی که رشد اقتصادی در ایران منفی شده(1387،1391،1392،1394،1397،1398) میزان تاثیر متغیر نقدشوندگی سهام بر بازده سهام شرکت های بورسی نسبت به سایر سال ها، بیشتر شده است. در شرکتهای ورشکسته با افزایش قدرت نقدشوندگی سهام، بازده آن نیز افزایش یافته است. به عبارت دیگر، با بالارفتن قدرت نقدشوندگی سهام شرکت های ورشکسته و در سال هایی که رشد اقتصادی منفی است، بازده سهام آنها نیز افزوده شده است. توسعه ابزارهای مالی نوین مانند صندوق های بازارگردانی باعث افزایش قدرت نقدشوندگی سهام ها و به طبع افزایش بازدهی سهام ها خواهد شد که در نهایت باعث ارتقای جایگاه بازار سرمایه در جذب نقدینگی و سرمایه های خرد جامعه به این بازار مالی خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2130 - کاربرد ارزیابی پس سکنایی در طراحی فضای آموزشی دانشگاهی (مورد پژوهشی: دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب)
رضا نقدبیشی زینب گوهریساختمان به عنوان نظامی پویا همواره تحت تأثیر تغییرات محیط درونی و بیرونی قرار گرفته و نیاز مجدد به طراحی و تغییرات دارد، به کمک ارزیابی پس سکنایی یک تعامل دو طرفه میان کاربر و طراح به منظور رفع موارد و معایب بنا پس از بهره برداری شکل میگیرد که به کمک مشارکت کاربر در رو چکیده کاملساختمان به عنوان نظامی پویا همواره تحت تأثیر تغییرات محیط درونی و بیرونی قرار گرفته و نیاز مجدد به طراحی و تغییرات دارد، به کمک ارزیابی پس سکنایی یک تعامل دو طرفه میان کاربر و طراح به منظور رفع موارد و معایب بنا پس از بهره برداری شکل میگیرد که به کمک مشارکت کاربر در روند مطالعات، طراح به جمع آوری اطلاعات و طراحی فضا به منظور مرتفع کردن معایب میپردازد. همچنین به رضایتمندی ساکنان ساختمان و ایجاد روابط مؤثر بین محیط و ساختمان و همچنین بهبود عملکرد را در پی خواهد داشت.امروزه با افزایش متقاضیان تحصیلات دانشگاهی و افزایش کمی فضاهای دانشگاهی بدون در نظر گرفتن کیفیت، عملکرد و کارایی این فضاها با چالش بزرگی روبه روست.هدف مقاله حاضر سنجش شاخصهای ارزیابی پس سکنایی در فضاهای آموزشی دانشگاهی است. این نوع ارزیابی به بررسی بناهای از پیش ساخته شده و در حال بهره برداری اشاره دارد. مولفه هایی که از نظر کاربران حاضر در آن بنا در کارایی و عملکرد آن اختلال ایجاد کرده اند شناسایی و تحلیل می شوند تا با نیازسنجی کاربران آنَ، الگوها و طرحواره های جدید ارائه شود.با مطالعه وضع موجود بنا و مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف در پاسخ دهی به نیازهای کاربران ، راهکارهای عملکردی برای بهبود شرایط پیشنهاد میگردد. تعریف و ارائه‌ی قواعد یا الگوهایی برای طراحی فضاهای آموزشی دانشگاهی، با توجه به نیازهای کاربران آن درقالب کالبد مساله ایست که در این پژوهش مورد بررسی و تحقیق قرار خواهد گرفت.در این پژوهش نیز با هدف ارتقاء کیفیت فضاهای آموزشی دانشگاهی، سعی شده تا مؤلفههای مؤثر در طراحی فضاهای آموزشی دانشگاهی و همچنین مؤلفههای مؤثر در ارزیابی پس سکنایی معرفی و مورد پرسش قرار گیرند؛ در نهایت پس از تحلیل به وسیله معادلات ساختاری و به دست آوردن ضرایب تاثیرگذاری و اولویتها، به ارائه راهکارهای طراحی پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2131 - از زبان شکل تا طراحی تبیین الگوی معماری یادمانی معاصر ایران با استفاده از دستور زبان شکل
کیانوش حسنیبافتهای معماری یادمانی درخلاء و در عدم خلق نشده‌اند بلکه محصول زنجیرهای از علّت‌‌ها و سلسله‌ای از دلیل‌های مرئی و نامرئی بسیار هستند. این‌ها همه‌وقتی با دقّت و مراقبت ردیابی شوند و در درون بسترها یا بافتهای مشخص نهاده شوند و مناسبت میان هرکدام رمزگشایی بشود، میتوان چکیده کاملبافتهای معماری یادمانی درخلاء و در عدم خلق نشده‌اند بلکه محصول زنجیرهای از علّت‌‌ها و سلسله‌ای از دلیل‌های مرئی و نامرئی بسیار هستند. این‌ها همه‌وقتی با دقّت و مراقبت ردیابی شوند و در درون بسترها یا بافتهای مشخص نهاده شوند و مناسبت میان هرکدام رمزگشایی بشود، میتوان امید به جاودانگی‌شان داشت. این پژوهش در پی آن است که با پاسخگویی به سؤال چگونگی درک معماری یادمانی معاصر ایران به‌وسیله دستور زبان شکل و چگونگی ایجاد و خلق طرحهای نو با استفاده از دستور زبان شکل در معماری یادمانی معاصر، قدمی در راستای استمرار این پدیدههای فرهنگی بردارد. این مقاله با استفاده از زمینه‌های نظری معماری یادمانی و روش دستور زبان شکل، از طرفی ساختاری مناسب برای تداوم این معماری فراهم و نیز چارچوبی برای ارزیابی نظام‌مند آنها به وجود میاورد. هدف از انجام این پژوهش؛ ادراک معماری یادمانی معاصر ایران به کمک استخراج اشکال پایه در دستور زبان شکل؛ - خلق طراحیهای نو با حفظ جوهره‌ی بناهای یادمانی معاصر ایران است. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت از نوع تحقیقات کاربردی و ازلحاظ روش تحقیق از نوع روشهای اسنادی-تحلیلی است. در گرداوری دادهها از روشهای کتابخانهای و میدانی استفاده‌شده است. در این پژوهش پس از شناخت دستور زبان شکل که درواقع سامانه‌های تولیدی هستند که اشکال پایه را با کمک مجموعه قوانین به طرحهای نوین می‌رسانند؛ و چگونگی طراحی با آن روش، به تحلیل و بررسی نمونههای تحقیق (شش بنای یادمانی معاصر ایران) پرداخته و اشکال پایه را استخراج کرده و پس از ارائه و شناخت مجموعه قوانین، طرحهای نو با جوهره‌ی نمونههای منتخب خلق میشود. با استفاده از فن دستور زبان شکل در شش بنای یادمانی معاصر و ایجاد الگوریتم، با تعداد مجموعه متناهی شکل پایه و دستورالعمل، به تعداد نامتناهی راه‌حل طراحی رسیده میشود. هر طرح نو، زمینه تداوم اصول شاخص معماری یادمانی را فراهم میکند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2132 - شناسایی عوامل موثر بر ماندگاری و افزایش عمر قهرمانی ورزشکاران تیم های ملی در رقابت های بین المللی جهانی و المپیک
امیر حسین آیت اللهی حسین پیمانی زاد حسن فهیم دوین احسان اسداللهیهدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر ماندگاری و افزایش عمر قهرمانی ورزشکاران تیم های ملی بود. تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ نوع جستجوی داده ها از نوع ترکیبی و به لحاظ روش تجزیه و تحلیل داده ها از نوع اکتشافی می باشد که جمع آوری داده ها به صو چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر ماندگاری و افزایش عمر قهرمانی ورزشکاران تیم های ملی بود. تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ نوع جستجوی داده ها از نوع ترکیبی و به لحاظ روش تجزیه و تحلیل داده ها از نوع اکتشافی می باشد که جمع آوری داده ها به صورت میدانی و پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل کلیه خبرگان فدراسیون های ورزشی منتخب کشور و جامعه آماری در بخش کمی شامل کلیه مسئولین، کارشناسان و مربیان تیم ملی فدراسیون شنا، دو و میدانی و ژیمناستیک و ورزشکاران تیم های ملی می باشد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه عمیق با خبرگان و در بخش کمی عبارت بود از پرسشنامه 72 عبارتی محقق ساخته حاصل از بخش کیفی. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی با کمک نرم افزار SPSS نسخه 21 و LISEREL نسخه 8/8 استفاده شد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که عوامل موثر بر افزایش طول عمر قهرمانی ورزشکاران تیم های ملی در رقابت های بین المللی جهانی و المپیک از دیدگاه خبرگان در 3 دسته کلی عوامل مربوط به ورزشکار، عوامل مربوط به فدراسیون و عوامل مربوط به محیط قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2133 - آزمون مدل معادلات ساختاری نقش میانجی شوخ طبعی مربی در رابطه هوش فرهنگی مربیان با انسجام گروهی ورزشکاران دانشگاهی
حسن فهیم دوین احسان اسداللهیدر این تحقیق توصیفی–همبستگی که با استفاده از روش معادلات ساختاری انجام گرفته است هدف تعیین نقش میانجی شوخ طبعی مربی در رابطه هوش فرهنگی مربیان با انسجام گروهی ورزشکاران رشته های تیمی شرکت کننده در مسابقات ورزشی بین دانشگاهی دانشگاه های آزاد کشور بود. جامعه آماری ت چکیده کاملدر این تحقیق توصیفی–همبستگی که با استفاده از روش معادلات ساختاری انجام گرفته است هدف تعیین نقش میانجی شوخ طبعی مربی در رابطه هوش فرهنگی مربیان با انسجام گروهی ورزشکاران رشته های تیمی شرکت کننده در مسابقات ورزشی بین دانشگاهی دانشگاه های آزاد کشور بود. جامعه آماری تحقیق را 70 نفر از ورزشکاران رشته های تیمی فوتبال که در سه سال گذشته (سال تحصیلی 95،94 ،96 و نیمسال اول 97) عضو تیم های ورزشی بودند و در طول این سال ها از مربیان یکسانی استفاده می کردند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه های استاندارد هوش فرهنگی آنگ و ارلی (2004)، شوخ طبعی مارتین (2003) و انسجامی گروهی کارون، ویدمایر و براولی (1998) در مقیاس 5 گزینه ای لیکرت (از کاملا مخالفم نمره 1 تا کاملا موافقم نمره 5) استفاده شد. بود. روایی هر سه پرسشنامه مورد تایید متخصصان این رشته قرار گرفت. پایایی پرسشنانه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در تحقیق حاضربه ترتیب (81/0 و86/0 و91/0) بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش از دو روش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. بر اساس یافته های تحقیق بین هوش فرهنگی با انسجام گروهی و شوخ طبعی و همچنین بین شوخ طبعی و انسجام گروهی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. شوخ طبعی می تواند نقش میانجی بین هوش فرهنگی و انسجام گروهی ایفا کند. مدل ارتباطی پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2134 - رابطه علی مهارت منتورینگ مربی و انگیزه پیشرفت ورزشی با نقش میانجیگری شوخ طبعی مربیان در ورزشکاران دوومیدانی کار خراسان بزرگ
حسن فهیم دوین امیر ماهیان جاغرق احسان اسداللهی حسن قره داشیدر این پژوهش توصیفی – همبستگی که با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری انجام گرفت، هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه علی مهارت منتورینگ مربی و انگیزه پیشرفت ورزشی با نقش میانجیگری شوخ طبعی مربیان در ورزشکاران دوومیدانی کار خراسان بزرگ بود. جامعه آماری در این تحقیق عبار چکیده کاملدر این پژوهش توصیفی – همبستگی که با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری انجام گرفت، هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه علی مهارت منتورینگ مربی و انگیزه پیشرفت ورزشی با نقش میانجیگری شوخ طبعی مربیان در ورزشکاران دوومیدانی کار خراسان بزرگ بود. جامعه آماری در این تحقیق عبارتند از کلیه ورزشکاران دوومیدانی کار خراسا ن بزرگ به تعداد کل 650 نفر (350 نفر زن و 300 نفر مرد) می باشند. نمونه آماری تحقیق با توجه به حجم جامعه آماری و همچنین به منظور دست یابی به حداکثر ویژگی های جامعه مورد مطالعه تعداد 242 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند که به پرسشنامه های استاندارد 85 عبارتی مهارت منتورینگ، 25 عبارتی انگیزه پیشرفت ورزشی و 25 عبارتی شوخ طبعی پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی (از شاخصهایی مانند درصد، میانگین و انحراف معیار برای ارزیابی ویژگیهای جمعیت‌شناختی و همچنین تعیین میزان اهمیت متغیرها) و استنباطی (آزمون کولموگروف اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون معادلات ساختاری) با کمک نرم افزار SPSS نسخه 21 و LISEREL نسخه 8.8 استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که مهارت منتورینگ مربی بر انگیزه پیشرفت ورزشی با نقش میانجیگری شوخ طبعی مربیان در ورزشکاران دوومیدانی کار خراسان بزرگ تاثیر معنی داری دارد و مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار است. با توجه به یافته های پژوهش مربیان دوومیدانی می توانند با استفاده از مهارت منتورینگ با چاشنی شوخ طبعی، انگیزه پیشرفت را در ورزشکاران دوومیدانی کار، بالا ببرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2135 - تحلیل ارتباط مهارتهای سیاسی با قانونشکنی خیرخواهانه در بین مدیران ورزشی با نقش میانجی جرات‌ورزی
داوود نصر اصفهانی سمیه رهبری روح اله رامیارهدف از تحقیق حاضر تحلیل ارتباط مهارتهای سیاسی با قانونشکنی خیرخواهانه در بین مدیران ورزشی با نقش میانجی جرات‌ورزی بود. این پژوهش از حیث هدف، یک پژوهش کاربردی با رویکرد کمی و از لحاظ رابطه بین متغیرها از نوع پژوهشهای همبستگی- علی محسوب می شود. جامعه آماری این تحقیق ش چکیده کاملهدف از تحقیق حاضر تحلیل ارتباط مهارتهای سیاسی با قانونشکنی خیرخواهانه در بین مدیران ورزشی با نقش میانجی جرات‌ورزی بود. این پژوهش از حیث هدف، یک پژوهش کاربردی با رویکرد کمی و از لحاظ رابطه بین متغیرها از نوع پژوهشهای همبستگی- علی محسوب می شود. جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران ورزش کشور (373 N=) که براساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 191 نفر به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامههای مهارت سیاسی فریز و همکاران (2007)، قانونشکنی خیرخواهانه واردامان و همکاران (2014) و جرات‌ورزی راتوس (2007) بود. تجزیه وتحلیل دادهها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون های تی تک نمونه ای و مدلسازی معادلات ساختاری از طریق نرم افزارهای spss و PLS صورت گرفت. با توجه به نتایج تحقیق مشخص شد که وضعیت مهارت سیاسی، و جرات ورزی در مدیران عالی ورزش کشور در سطح مطلوبی قرار دارد، در صورتی که وضعیت قانون شکنی خیرخواهانه از سطح متوسط تفاوت معناداری ندارد. نتایج نشان داد که مهارتهای سیاسی بر قانون شکنی خیرخواهانه (68/0 (r=، مهارتهای سیاسی و جرات‌ورزی (89/0 (r= و جرات‌ورزی بر قانونشکنی خیرخواهانه (30/0 (r= در مدیران ورزش رابطه مستقیم و معنیداری وجود دارد. همچنین نتایج وجود رابطه علی معنادار و مثبت مهارتهای سیاسی بر قانون شکنی خیرخواهانه با نقش میانجیگری جرات ورزی در مدیران ورزش (26/0 (r= را تائید نمود. براساس نتایج تحقیق می توان گفت وجود مهارتهای سیاسی در مدیران عالی ورزش منجر به پدیده جرات‌ورزی در این افراد میشود و قانون شکنی خیرخواهانه را افزایش میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2136 - بررسی و تعیین تفاوت سبکهای هویتی درمیان هواداران تیمهای حاضر در لیگ برتر فوتبال ایران برحسب ویژگیهای جمعیت شناختی آنها
حسن قاسمعلی پور محمدناصر نجف پور فاطمه نصر اصفهانی داود نصر اصفهانیدر فوتبال مدرن، جذاب و پولساز امروز، هواداران و تماشاچیان فوتبال ــ بهعنوان حامیان احساسی، معنوی و تاحدودی مادی باشگاه‌ها و تیم‌ها- اهمیت خاصی دارند. چنانچه هواداران هویتی شکل‌یافته داشته باشند، میتوانند به بزرگترین حامیان تیم‌ها تبدیل شوند و اگر افرادی نابالغ و با ه چکیده کاملدر فوتبال مدرن، جذاب و پولساز امروز، هواداران و تماشاچیان فوتبال ــ بهعنوان حامیان احساسی، معنوی و تاحدودی مادی باشگاه‌ها و تیم‌ها- اهمیت خاصی دارند. چنانچه هواداران هویتی شکل‌یافته داشته باشند، میتوانند به بزرگترین حامیان تیم‌ها تبدیل شوند و اگر افرادی نابالغ و با هویتی شکل‌نیافته باشند، ممکن است با رفتارهای نامناسب، انواع خطرها و تهدیدها را برای باشگاه‌ها ایجاد کنند. هدف از تحقیق حاضر، بررسی و تعیین تفاوت سبکهای هویتی در هواداران تیمهای حاضر در لیگ برتر فوتبال ایران با توجه به ویژگیهای جمعیت‌شناختی آنها بود. این تحقیق، توصیفی ـ پیمایشی و از انواع تحقیقات کاربردی بود که جامعة آماری آن را هواداران لیگ برتر فوتبال ایران تشکیل میدادند. حجم نمونه با استفاده از فرمول آماری تخمین زده شد و تعداد 410 نفر بهدست آمد. ابزار اندازهگیری، پرسشنامة سنجش سبکهای هویت مارسیا(1980) بود که اعتبار و روایی آن جهت اجرای این تحقیق آزمون شد(ضریب آلفای کرونباخ 86 درصد، ضریب کندال 78 درصد). برای تحلیل دادههای حاصل، از نرمافزار SPSS (نسخة 15) استفاده شد و با استفاده از آزمون t دو نمونة مستقل و آزمون تحلیل واریانس یکطرفه نتایج بهدست آمد. نتایج نشان داد که سبک هویتی هواداران تیم‌ها برحسب ویژگیهای جمعیت‌شناختی مورد مطالعه(سن، سطوح تحصیلی، میزان درآمد شخصی ماهیانه، میزان سابقة حضور هواداران در استادیوم، میزان زمان ماهانه برای تماشای فوتبال و تمایل به سفر به سایر شهرها) تفاوت معنادار داشت، ولی این تفاوت برحسب وضعیت تأهل و هزینة ماهیانة هواداران معنادار نبود. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، لزوم توجه مسئولان به ارتباط بین ویژگیهای هواداران با سبکهای هویتی آنها، جهت اتخاذ استراتژیهای موفق بسیار ضروری به‌نظر میرسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2137 - ارتباط منبع کنترل (درونی ـ بیرونی) و احساس تنهایی دختران ورزشکار و غیرورزشکار
حمید فروغی پور لیلا سماعیهدف از این تحقیق، بررسی ارتباط منبع کنترل (درونی ـ بیرونی) و احساس تنهایی در دختران ورزشکار و غیرورزشکار است. روش تحقیق: 60 دختر دانشجوی ورزشکار شرکت کننده در تیمهای ورزشی و 160 دختر دانشجوی غیرورزشکار، همه در ردۀ سنی 26-19 سال، به عنوان آزمودنی درنظر گرفته شدند. احسا چکیده کاملهدف از این تحقیق، بررسی ارتباط منبع کنترل (درونی ـ بیرونی) و احساس تنهایی در دختران ورزشکار و غیرورزشکار است. روش تحقیق: 60 دختر دانشجوی ورزشکار شرکت کننده در تیمهای ورزشی و 160 دختر دانشجوی غیرورزشکار، همه در ردۀ سنی 26-19 سال، به عنوان آزمودنی درنظر گرفته شدند. احساس تنهایی با پرسشنامۀ UCLA و منبع کنترل با پرسشنامۀ لونسون (I, P, C)اندازه گیری و از آزمونt برای گروههای مستقل و ضریب همبستگی پیرسون جهت تحلیل دادهها استفاده شد. یافتهها: نتایج تحقیق نشان داد که بین منبع کنترل درونی ورزشکاران و غیرورزشکاران تفاوت معنی داری وجود دارد؛ همچنین، بین منبع کنترل بیرونی (گرایش به شانس) ورزشکاران و غیرورزشکاران تفاوت معنی داری مشاهده شد و غیرورزشکاران از این نظر وابسته‌تر بودند. اما بین منبع کنترل بیرونی (گرایش به افراد قدرتمند) دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. دیگر نتایج نشان داد که بین احساس تنهایی و منبع کنترل درونی و بیرونی رابطۀ مثبت و معنی داری وجود دارد. بحث: وجود تفاوت معنی دار بین منبع کنترل درونی در دو گروه بیانگر آن است که ورزشکاران کنترل بیشتری روی زندگی خود دارند و خود را بیشتر مسئول موفقیت‌ها و شکست های خود میدانند. بیرونی‌تربودن منبع کنترل غیرورزشکاران نیز به این معنا است که غیرورزشکاران بیشتر از ورزشکاران دلایل وقایع زندگی خود را به دیگران نسبت میدهند. وجود رابطه بین احساس تنهایی و منبع کنترل نیز به معنای آن است که غیرورزشکاران با منبع کنترل بیرونی، با این اعتقاد که کنترل کمی برروی دیدگاههای زندگی خود دارند، بیشتر احساس تنهایی میکنند. تفاوت معنی دار بین احساس تنهایی در دو گروه، اثر مفید روانی ـ اجتماعی فعالیتهای ورزشی را تأیید میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2138 - مقایسۀ سرسختی و خودکارآمدی در دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار
سیده لیلا دلقندی محمد رضا اسماعیل زاده امیر مقدمعوامل روانی، نقش تعیین کننده ای در افزایش آمادگی جسمانی و موفقیت ورزشکاران ایفا می کند. سرسختی و خودکارآمدی، از عوامل روانی مهم در تعیین موفقیت ورزشکاران محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر، مقایسۀ سرسختی روان شناختی و خودکارآمدی در دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار است. پژوهش حا چکیده کاملعوامل روانی، نقش تعیین کننده ای در افزایش آمادگی جسمانی و موفقیت ورزشکاران ایفا می کند. سرسختی و خودکارآمدی، از عوامل روانی مهم در تعیین موفقیت ورزشکاران محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر، مقایسۀ سرسختی روان شناختی و خودکارآمدی در دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار است. پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیۀ دانشجویان دانشگاه دولتی و دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد که در سال تحصیلی 1391-1390 مشغول به تحصیل اند، تشکیل می دهد. حجم نمونه در این پژوهش، 677 نفر است که براساس فرمول کوکران محاسبه شده است و از این تعداد 106 نفر ورزشکار و 566 نفر غیرورزشکار بودند. در پژوهش حاضر، از پرسشنامۀ سرسختی روان شناختی کوباسا و پرسشنامۀ خودکارآمدی بندورا (GSE) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش آمار توصیفی و آزمون های کلموگروف ـ اسمیرنوف، آزمون کای اسکوئر و آزمون t برای مقایسۀ میانگین دو گروه مستقل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین میانگین متغیر سرسختی و ابعاد آن شامل تعهد، مبارزه جویی و کنترل در دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار تفاوت معناداری وجود دارد (16/3=t و01/0> p)، (623/1=t و05/0> p)، (277/2=t و01/0> p) و (276/4=t و01/0> p)؛ نتایج همچنین بیانگر وجود تفاوت معنادار در متغیر خودکارآمدی بین دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار است (987/1=t و05/0> p). ارتقای سختکوشی حاصل از شرکت در فعالیت های ورزشی و کنترل استرس ناشی از مهارانگیختگی هیجانی را می توان به عنوان تبیین های نتایج پژوهش حاضر بیان کرد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2139 - برآورد سهم نسبی واکنش‌های رفتاری نامناسب هواداران فوتبال از ابعاد هویتی آنها
فاطمه صابری علی صابری مهرداد افخمیهدف پژوهش حاضر، برآورد سهم نسبی واکنش‌های رفتاری نامناسب هواداران فوتبال از ابعاد هویتی آنها است. روش پژوهش، توصیفی ـ همبستگی، از شاخۀ میدانی است. جامعۀ آماری تحقیق شامل کلیۀ تماشاگران عضو کانون باشگاه سپاهان اصفهان در سال 1390 است که تعداد آنها از سوی کانون هواداران با چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، برآورد سهم نسبی واکنش‌های رفتاری نامناسب هواداران فوتبال از ابعاد هویتی آنها است. روش پژوهش، توصیفی ـ همبستگی، از شاخۀ میدانی است. جامعۀ آماری تحقیق شامل کلیۀ تماشاگران عضو کانون باشگاه سپاهان اصفهان در سال 1390 است که تعداد آنها از سوی کانون هواداران باشگاه سپاهان 3089 نفر اعلام شد. حجم نمونه نیز براساس فرمول محاسبه شد؛ که با انجام یک مطالعۀ مقدماتی، تعداد 435 نفر به عنوان نمونۀ آماری انتخاب شدند. در بین آنها 440 پرسشنامه توزیع شد و درنهایت 410 پرسشنامه برگشت داده شد. روش نمونه گیری به صورت تصادفی در دسترس بود. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامۀ سنجش ابعاد هویت مارسیا (EOM-EIS2) و پرسشنامۀ محقق ساختۀ 15سؤالی برای سنجش واکنش‌های رفتاری نامناسب تماشاگران بود. جهت پایایی پرسشنامهها از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. به این منظور، یک مطالعۀ مقدماتی انجام گرفت و درنهایت، ضریب پایایی، به ترتیب 86/0 و 84/. به دست آمد. برای تأیید روایی پرسشنامه از نظر متخصصان مدیریت ورزشی استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی(میانگین، انحراف استاندارد) و استنباطی(ضریب همبستگی، رگرسیون، آنالیز واریانس) استفاده شد. نتایج حاصل با نرم افزار spss تجزیه وتحلیل شد. براساس نتایج، و r مشاهده شده در سطح 05/0 ، بین هویت سردرگم، هویت دنباله رو و شکل نایافته با واکنش‌های رفتار نامناسب هواداران همبستگی مثبت و معنادار اما با هویت شکل یافته همبستگی منفی و معناداری وجود دارد. باتوجه به نتایج میتوان رفتارهای تماشاگران را ازطریق ابعاد هویتی آنها تشخیص داد و از حضور تماشاچیان با شخصیت‌های هویتی که باعث بروز تشنج در ورزشگاه میشوند، جلوگیری کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2140 - رتبهبندی اعتباری شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رویکرد امتیاز بازار نوظهور
سیده محبوبه جعفری میثم احمدونددر نوشتار حاضر، قصد داریم با استفاده از رویکرد امتیاز بازار نوظهور، رتبۀ اعتباری 47 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران را طی سالهای 1388 تا 1392 تعیین کنیم. این رویکرد، نسخۀ ارتقا‌یافتۀ مدل مشهور امتیازZ (آلتمن[1]، 1968) محسوب میشود. برخلاف مدل اولیۀ امتیاز چکیده کاملدر نوشتار حاضر، قصد داریم با استفاده از رویکرد امتیاز بازار نوظهور، رتبۀ اعتباری 47 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران را طی سالهای 1388 تا 1392 تعیین کنیم. این رویکرد، نسخۀ ارتقا‌یافتۀ مدل مشهور امتیازZ (آلتمن[1]، 1968) محسوب میشود. برخلاف مدل اولیۀ امتیاز Z، از رویکرد امتیاز بازار نوظهور میتوان برای رتبهبندی اعتباری انواع شرکتها، اعم از تولیدی، غیرتولیدی، سهامی خاص و سهامی عام در بازارهای توسعهیافته یا نوظهور استفاده کرد. رویکرد امتیاز بازار نوظهور، ویژگیهای اعتباری شرکتهای فعال در بازارهای نوظهور را لحاظ کرده است و ابزار مناسبی برای محاسبۀ رتبۀ اعتباری آنها خواهد بود. رویکرد مزبور، با تلفیق نتایج تحلیل اعتباری بنیادی و معیارهای دقیق، به یک رتبه تعدیل‌شده دست مییابد، سپس آن را با مقادیر محاسبه‌شده ازسوی بازار و مؤسسات رتبهبندی اعتباری مقایسه میکند. طبق بررسیهای انجام‌شده و با استناد به اطلاعات مالی شرکتهای مشمول مادۀ 141 اصلاحیۀ قانون تجارت، مشاهده شد که در طول دورۀ زمانی پژوهش، رویکرد مذکور، بهطور متوسط، درماندگی مالی بیش از 96 درصد شرکتهای ایرانی را با موفقیت پیشبینی کرده است. نتایج پژوهش پیشرو نشان داد که برخی از شرکتهای منتخب، در منطقه تردید و یا درماندگی مالی قرار دارند و این موضوع میتواند توجه سرمایه-گذاران و اعتباردهندگان را به خود جلب کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2141 - بررسی تاثیر نقد شوندگی سهام بر بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
یونس بادآور نهندی مهدی زینالی اژدر ملکیسرعت و قابلیت نقدشوندگی سهام از عوامل مهم در تصمیمات سرمایه گذاری در بازار سرمایه است.سرمایه گذاران در انتخاب گزینه های سرمایه گذاری،علاوه بر ریسک و بازده،به میزان نقدشوندگی آنها توجه خاصی دارند.تاثیر این ویژگی از اوراق بهادار بر متغیرهای بازار سرمایه،موضوع بسیاری از تح چکیده کاملسرعت و قابلیت نقدشوندگی سهام از عوامل مهم در تصمیمات سرمایه گذاری در بازار سرمایه است.سرمایه گذاران در انتخاب گزینه های سرمایه گذاری،علاوه بر ریسک و بازده،به میزان نقدشوندگی آنها توجه خاصی دارند.تاثیر این ویژگی از اوراق بهادار بر متغیرهای بازار سرمایه،موضوع بسیاری از تحقیقات مالی است.هدف از این تحقیق،بررسی رابطه نقدشوندگی با بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.در این تحقیق،شکاف قیمتی نسبی و تعداد دفعات گردش سهام به عنوان معیارهای نقد شوندگی و اندازه شرکت،نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار واهرم مالی به عنوان متغیرهای کنترلی در نظر گرفته شده است.تعداد 89 شرکت نیز از بین جامعه آماری برای دوره 5 ساله(84-88) به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شد.روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و هدف آن از نوع کاربردی است و فرضیه های تحقیق نیز با استفاده از روش رگرسیون ترکیبی به آزمون گذاشته شد.نتایج تحقیق نشان میدهد که شکاف قیمتی نسبی و تعداد دفعات گردش سهام به عنوان معیارهای نقدشوندگی با بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه مثبت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2142 - Identity Construction of Iranian EFL Teachers: A Case Study
Hamid Reza Niknaghsh Mohammad Reza khodarezaConsidering the importance of identity construction in learning situations, the current study aimed at exploring how language teachers in Iranian EFL context construct their language identity in their learning situation. It also focused on finding whether gender could h چکیده کاملConsidering the importance of identity construction in learning situations, the current study aimed at exploring how language teachers in Iranian EFL context construct their language identity in their learning situation. It also focused on finding whether gender could have significant role in the identity construction for language teachers. For this purpose, six EFL teachers at an English language institute, both male and female were invited to take part in the study. The researcher asked the participants to fill out Berzonsky’s (2010) identity construction questionnaire in order to descriptively analyze their answers. This questionnaire had 40 questions in a Likert-scale format. Analysis of the data showed that the participants had almost high perception for the informational style and commitment sections of the questionnaire but had an average perception for normative and diffuse-avoidant styles. The result of second research question showed that there was only a statistically significant difference between the male and female participants in their “informational style” components. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2143 - A Comparative Quality Assessment of Two English Translations of Ghazaliyat of Hafez Using House's Model
Maryam Moghtaderi Esfahani Hossein YounesiThe present research studied two translations of Hafez’s Ghazaliyat: one in prose by John Slater, Jeffrey Einboden, and the other in rhymed prose by Manavaz Alexandrian. House’s Translation Quality Assessment model concerning overt and covert errors was adap چکیده کاملThe present research studied two translations of Hafez’s Ghazaliyat: one in prose by John Slater, Jeffrey Einboden, and the other in rhymed prose by Manavaz Alexandrian. House’s Translation Quality Assessment model concerning overt and covert errors was adapted in this assessment. In this regard, the commonly translated poetry of two translators (14 poems) was compared. To prepare the overt errors tables, each verse was initially understood through the interpretation of the book Sharh-e Shoq by Hamidian (2011) and then compared with the two translations to detect the errors. The study also extracted the covert errors by deeply analyzing both profiles of the source and target texts. The findings revealed that the two translations were not very different in terms of quality. Nevertheless, the first one was somehow closer to covert translation because it did not make any additional rhyme contrary to Alexandrian. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2144 - Berman’s Negative Deformation Tendencies in the Persian Translation of Tracy Chevalie’s Girl with a Pearl Earring
Azar Bagheri Masoudzade Neda Fatehi RadThe present research analyzed Berman's (2000) negative deformation tendencies in the Persian translation of Chevalier's Girl with a Pearl Earring.The data came from a sample of 100 sentences that were randomly selected from the novel translated into Persian by Goli Emam چکیده کاملThe present research analyzed Berman's (2000) negative deformation tendencies in the Persian translation of Chevalier's Girl with a Pearl Earring.The data came from a sample of 100 sentences that were randomly selected from the novel translated into Persian by Goli Emami. The researchers read the English text line by line carefully to find the negative deformation tendencies based on the mentioned model. After finding the mentioned cases, the equivalences used in the Persian translation were found by the researchers. Then, the extent of the translatability of negative deformation tendencies and the most/least frequent ones were presented by the researchers. The results revealed that most deformation tendencies applied in the source text (ST) were not translatable in the target language (TL) by the Persian translator. Also, the most frequently applied tendency in translating the statements was rationalization which seemed to affect syntactic structures. However, the least frequent one was the effacement of the superimposition of languages which refers to the omission of the traces of different forms of languages that coexist in the ST in translation. The significant issue was that the destruction of linguistic patterning which destroys the constructions and patterning of the ST and quantitative impoverishment which is loss of lexical variation in translation, were not employed in the translation. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2145 - Translation Quality Assessment of Metaphors in Omar Khayyam’s Quatrains: Conceptual Metaphor in Focus
Hajieh Aprouz Roya Ranjbar MohammadiThis study aimed to evaluate the translation quality of metaphors in Khayyam’s poetry using House’s model and to identify the extent to which the source text (ST) and the target text (TT) use common conceptual metaphors. To this end, 37 metaphors were chosen چکیده کاملThis study aimed to evaluate the translation quality of metaphors in Khayyam’s poetry using House’s model and to identify the extent to which the source text (ST) and the target text (TT) use common conceptual metaphors. To this end, 37 metaphors were chosen out of ten quatrains based on purposive sampling. Then, the ST profile was compared to the TT profile and the metaphors were descriptively analyzed and the errors were identified. The results indicated that there were both covert and overt errors in the translation of Omar Khayyam’s quatrains by Fitzgerald. The covert errors were across the dimensions of field, mode, and tenor while the overt errors were due to the mismatches in the denotative meanings of the ST and the TT with substitution and omission being the largest group of overt errors. Moreover, the analysis of the conceptual metaphors between the two texts revealed that there were some shared conceptual metaphors between the ST and the TT. These common conceptual metaphors indicate that both speakers of Persian and English conceptualize reality in the same way despite their belonging to different cultures. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2146 - A Comparative Study of Transposition in English Translations of Gulistan of Saadi: A Case Study of Thackston’s and Rehatsek’s Translation
Niloofar Nakisaei Azadeh Nemati Samad Mirza SuzaniThis study aimed at investigating transposition in English translations of Gulistan of Saadi. To this aim, a mixed methods design was utilized. The corpus of this study consisted of 20 poems and 20 proses along with their English translations by Thackston (2008) and Reh چکیده کاملThis study aimed at investigating transposition in English translations of Gulistan of Saadi. To this aim, a mixed methods design was utilized. The corpus of this study consisted of 20 poems and 20 proses along with their English translations by Thackston (2008) and Rehatsek (2010). To collect the data, first, the researcher and an experienced translator explored the translations carefully to identify the cases of trans- position. Then, the identified cases of transposition were categorized based on Whittlesey’s (2012) framework. Next, the frequency and percentage of different types of transposition were calculated. Final- ly, chi-square test was run to investigate the difference between the two translations in terms of transpos- ing form and content. The results of data analysis showed 10 and 14 cases of transposing the form in the translations by Rehatsek and Thackston, respectively. The content has been modified in 30 cases of translation by Rehatsek and in 26 cases of translation by Thackston. Thackston revealed more transpositions of form while Rehatsek revealed more transpositions of content in English translations of Gulistan of Saadi. There was no significant difference between the two translations in terms of transposing form and content. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2147 - Influence of Psychological Problems on the Construction of the Unique Language Acquisition Device Among Iranian Foreign Instructors in the SLA Process
Milad Omidi Hamid Reza Khalaji Keyvan MahmoudiThis study investigates the way psychological problems affect unique LAD while acquiring a second language. A qualitative study and semi-structured interview, ranging from 50 to 70 minutes were employed. Twelve professional L2 teachers have been interviewed to meet the چکیده کاملThis study investigates the way psychological problems affect unique LAD while acquiring a second language. A qualitative study and semi-structured interview, ranging from 50 to 70 minutes were employed. Twelve professional L2 teachers have been interviewed to meet the study's findings. Participants' quotes help the researchers find that psychological problems include four main properties, namely OCD, lack of concentration, stress, and other unique psychological problems affecting the process of SLA. During the interview, the researchers found that these properties affect learners' rate of learning, interest, acquisition progress, concentration, self-confidence, interaction in the TL, motivation, and learning potential. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2148 - وسواس های طهارت و عبادت در یهودیت و تشیع با التفات به رویکرد علمی
رویا هذبی علیرضا ابراهیم طاهره حاج ابراهیمیتردید یکی از ویژگیهای اندیشه‌ی انسان و عارضه‌ای شناختی است که از فقدان آگاهی سرچشمه میگیرد و در صورت تداوم، میتواند به ایجاد اضطراب و رفتار وسواسی بیانجامد. امور دینی در سرشت خویش رازآمیز بهشمار می‌روند و بر همین اساس، همواره در معرض تردید، تولید اضطراب و مستعد وسوا چکیده کاملتردید یکی از ویژگیهای اندیشه‌ی انسان و عارضه‌ای شناختی است که از فقدان آگاهی سرچشمه میگیرد و در صورت تداوم، میتواند به ایجاد اضطراب و رفتار وسواسی بیانجامد. امور دینی در سرشت خویش رازآمیز بهشمار می‌روند و بر همین اساس، همواره در معرض تردید، تولید اضطراب و مستعد وسواس هستند. این پژوهش که با روش تحلیلی- تطبیقی و با التفات به یافتههای روانشناسی صورت پذیرفته، نشان میدهد که وسواس دینداران در یهودیت و تشیع، تا اندازهای مرهون رازآمیز بودن امور مقدس است و تا حدی نیز از تفاسیر اضطراب‌انگیز برخی دینیاران بر متون مقدس سرچشمه میگیرد. از دیدگاه درون‌دینی، القائات شیطانی هم در ایجاد وسواس سهیم هستند و میتوانند رفتارهایی ناهنجار را در پاکسازی بدن از خون و دفعیات و یا خواندن نیایش باعث شوند. درمان وسواس به شیوه‌هایی چون تغییر نگرش فرد مبتلا نسبت به امور مقدس، تصحیح و تلطیف تفاسیر اضطراب‌انگیز از متون مقدس، و آگاهی بخشی در مورد نقش شیاطین صورت میگیرد. البته استفاده از روشهای شبه‌دینی (طب سنتی) یا مراجعه به مراکز روان‌درمانی نیز مرسوم است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2149 - بررسی مسئولیت پزشک در جراحی با نگاهی به آموزه های فقهی
محمدکاظم رستمی کفاکی ابراهیم یاقوتی امراله نیکومنشمسئولیت مدنی پزشک،به عنوان یکی از مقوله های مورد بحث در حوزه مسئولیت مدنی وحقوق خصوصی، از اهمیتی به سزا برخوردار است. مسئولیت مدنی در حقوق ایران به تبعیت از نظرغالب فقهی، مبتنی بر نظریه اتلاف وتسبیب است. بر این اساس، بیشتر حقوقدانان مسئولیت پزشک رانیز با تکیه بر این دو چکیده کاملمسئولیت مدنی پزشک،به عنوان یکی از مقوله های مورد بحث در حوزه مسئولیت مدنی وحقوق خصوصی، از اهمیتی به سزا برخوردار است. مسئولیت مدنی در حقوق ایران به تبعیت از نظرغالب فقهی، مبتنی بر نظریه اتلاف وتسبیب است. بر این اساس، بیشتر حقوقدانان مسئولیت پزشک رانیز با تکیه بر این دو قاعده توجیه نموده اند.نتیجه این امر آن است که پزشک در صورت مباشرت در ورود صدمه به بیمار، چه تجویز داروی اشتباهی،یا قصور در اعمال جراحی وغیره در هر صورت مسئول شناخته می شود ودر صورت تسبیب در ورود زیان،تنها در موردی ضمان را برعهده دارد که مرتکب تقصیر شده باشد.با توجه به بررسی سیر تاریخی قوانین مصوب در باب مسئولیت پزشک در حقوق ایران، به موجب قانون مجازات 13۹2 در صورت عدم تقصیر پزشک در علم و عمل ضمانی برای وی وجود ندارد، هرچند برائت اخذ نکرده باشد (تبصره 1 ماده 4۹۵)؛ در واقع قانون مجازات جدید مبنای تقصیر را پذیرفته است. این در حالی است که پیش از این پزشک ضامن هرگونه خسارتی بود که در حین درمان به بیمار وارد می شد ولو مرتکب قصوری هم نمی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2150 - مسئولیت کیفری ارائه‌دهندگان خدمات پزشکی از راه دور
امیر سماواتی پیروز سوگند عسگریامروزه دیگر مرز مشخصی میان علوم وجود ندارد، تخصص‌های فراوانی در حد فاصل علوم جا گرفته‌اند که سلامت الکترونیکی و پزشکی از راه دور از جمله آنها است. البته در نگاه کلی نمی توان این علم را مختص علوم سلامت یا صرفا در حوزه فن آوری اطلاعات دانست. درهر حال پزشکی از راه دور یکی چکیده کاملامروزه دیگر مرز مشخصی میان علوم وجود ندارد، تخصص‌های فراوانی در حد فاصل علوم جا گرفته‌اند که سلامت الکترونیکی و پزشکی از راه دور از جمله آنها است. البته در نگاه کلی نمی توان این علم را مختص علوم سلامت یا صرفا در حوزه فن آوری اطلاعات دانست. درهر حال پزشکی از راه دور یکی از تکنولوژی‌هایی است که پیشبینی می شود به طور چشمگیری الگوی ارائه خدمات بهداشتی - درمانی را متحول سازد چنان که در حال حاضرنیز تحول شگرف در خیلی از حوزه های این علم یعنی پزشکی ایجاد نموده است. این فناوری به عنوان ابزار ارتباطی است که متخصصان مراقبت بهداشتی و بیماران را درمحل‌های مختلف از طریق تلفن، بیسیم، نمابر، ویدئو کنفرانس و اینترنت و بسیاری از وسیله‌های ارتباطی دیگر به هم متصل میسازد و امکان ارائه خدمات پزشکی و درمانی را به بیماران بدون نیاز به حضور فیزیکی آنها فراهم میسازد. از سوی دیگر بسیاری از مشکلات و مسائل دیگر در خصوص روابط بین بیمار و پزشک، اتفاقات و حوادثی که در این راستا و درپی عملیات مختلف پزشکی و درمانی ممکن است روی دهد، ایجاد میشود که هرچند در پزشکی سنتی و به‌عبارتی در جایی که مابین پزشک و بیمار حائل و فاصله‌ای نیست تا حد فراوانی حل شدهاست ولی در رابطه با پزشکی از راه دور این مسئله قابل بحث و محتاج مداقه و تامل است. در سرویس‌های پزشکی که از طریق سیستم پزشکی از راه‌دور به بیمار ارائه می شود، مرکز درمانی که این خدمات در آن ارائه میشود طرف قرارداد بیمار است، باوجود اینکه در این فرض رابطه قراردادی میان بیمار و پزشک راه دور متصور نیست اما مسئولیت خطاهای پزشک به صورت تبعی و براساس مبانی‌ای نظیر مسئولیت کارفرما، مسئولیت جانشینی و نمایندگی ظاهری با مرکز درمانی مطرح میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2151 - بازخوانی نظریۀ تشکیل دولت ابن‌خلدون به‌مثابۀ نظریۀ اصلاح دینی در خوانش سید فرید العطاس (مطالعۀ موردی مراکش)
فاطمه امین رعیا جزه علی مرادخانی سید حسین سجادی سید جواد میر مینقدغدغۀ اصلی ابن‌خلدون هم در مقدمه و هم در العبر شرح چگونگی تشکیل و زوال دولت در شرق و غرب جهان اسلام بوده که تلاش کرده است آن را براساس نبرد دوری میان دو جامعۀ بدوی و حضری تبیین کند. فرید العطاس به منظور بسط نظریۀ ابن‌خلدون، آن را به‌مثابۀ نظریۀ اصلاح دینی مسلمانان معرفی چکیده کاملدغدغۀ اصلی ابن‌خلدون هم در مقدمه و هم در العبر شرح چگونگی تشکیل و زوال دولت در شرق و غرب جهان اسلام بوده که تلاش کرده است آن را براساس نبرد دوری میان دو جامعۀ بدوی و حضری تبیین کند. فرید العطاس به منظور بسط نظریۀ ابن‌خلدون، آن را به‌مثابۀ نظریۀ اصلاح دینی مسلمانان معرفی کرده است. از نظر او مراکش، یک مورد تاریخی است که اصلاح دینی را تجربه کرده است. نظریۀ ابن‌خلدون فاقد نظام اقتصادی است؛ از اینرو، فرید العطاس تلاش کرده شیوه‌های تولید را از کارل مارکس اخذ و در نظریۀ ابن‌خلدون ادغام کند. هدف این پژوهش، تبیین نظریۀ تشکیل دولت ابن‌خلدون به‌مثابۀ نظریۀ اصلاح دینی مسلمانان در خوانش فرید العطاس است که به همین منظور به مطالعۀ سه سلسلۀ متوالی مراکش _ مرابطون، موحدون و مرینیان _ پرداخته است. بنابر یافتههای پژوهش که به شیوۀ توصیفی _ تحلیلی بهدست آمده، فرید العطاس به‌جای تکرار محض اطلاعاتی که از مقدمه بهدست میآید، کاربردی نظری از دیدگاه ابن‌خلدون ارائه داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2152 - بررسی شاخصه های تجربۀ اوج عرفانی در غزل های بیدل دهلوی بر اساس نظریّۀ خودشکوفایی آبراهام مزلو
رضا جلیلی نسرین فقیه ملک مرزبانبا استفاده از نقد روانشناسی که برای تحلیل متون ادبی به کار گرفته میشود، کنکاشی در لایههای زیرین شخصیّت صاحب اثر و متن آفریده‌شده از سوی او، صورت میگیرد. انسان‌گرایی یکی از مکاتب روانشناسی است که در آن به جنبههای مثبت انسانی توجه شده است. آبراهام مزلو به عنوان چهرۀ چکیده کاملبا استفاده از نقد روانشناسی که برای تحلیل متون ادبی به کار گرفته میشود، کنکاشی در لایههای زیرین شخصیّت صاحب اثر و متن آفریده‌شده از سوی او، صورت میگیرد. انسان‌گرایی یکی از مکاتب روانشناسی است که در آن به جنبههای مثبت انسانی توجه شده است. آبراهام مزلو به عنوان چهرۀ اصلی این مکتب، با ارائۀ نظریّۀ خودشکوفایی به توصیف انسان سالم و بالنده پرداخته است. تجربۀ اوج یکی از معیارهای اصلی نظریّۀ مذکور است که مبانی آن شباهت‌های زیادی به آراء شاعران عارف مسلک مسلمان از جمله بیدل دهلوی در باب فنا، وصال، وحدت و اتّحاد دارد. دیوان بیدل سرشار از توصیف تجربیّات عاشقانه‌ای است که سالک کمال‌جو با آن روبه‌رو شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی، نمودهای تجربۀ اوج را در غزل‌های بیدل با رویکرد به یافتههای مزلو کاویده است. نتایج پژوهش نشان میدهد مواردی مانند گشوده‌شدن افق نامحدود در برابر دیدگان، احساس شدید وجد و حیرتی فرامکانی و فرازمانی، احساس یکپارچگی و بی‌خویشتنی و گرایش به شعر، عرفان و مذهب در آزمودنیهای مزلو و تجربه‌های بیان‌شده از سوی بیدل مشابه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2153 - شقاوت و شکنجه در اساطیر و حماسه‌های ایرانی (با تکیه بر شاهنامۀ فردوسی)
صادق جقتاییشکنجه از قدیمیترین پدیدههای زندگی اجتماعی و سیاسی بشر است. تاریخ ملل مملو از اعمال شنیع و ننگین انسانها است که غالباً به مرگ دردناک همنوع می‌انجامیده؛ شقاوت‌ها‌یی همچون مُثله کردن، سوزانیدن، پوست بازکردن، شکنجۀ نُه مرگ، و جز آنها. شگفت‌آور است دانستن اینکه دین‌ورزان چکیده کاملشکنجه از قدیمیترین پدیدههای زندگی اجتماعی و سیاسی بشر است. تاریخ ملل مملو از اعمال شنیع و ننگین انسانها است که غالباً به مرگ دردناک همنوع می‌انجامیده؛ شقاوت‌ها‌یی همچون مُثله کردن، سوزانیدن، پوست بازکردن، شکنجۀ نُه مرگ، و جز آنها. شگفت‌آور است دانستن اینکه دین‌ورزان نیز گاه در همسویی با ارباب قدرت، مُهر تأیید بر چنین رفتارهایی می‌نهاده‌اند. نویسندۀ این جستار بر آن است تا با روشی توصیفی ـ تحلیلی ضمن اشاره‌ای گذرا به چند و چون شکنجه در ایران باستان، آن را در برخی آثار حماسی فارسی به ویژه شاهنامه بررسی کند. یافتهها نشان میدهد که به گواهی شاهنامه، در ایران پیش از اسلام، انواع شکنجه به انگیزه‌های مختلف اِعمال میشده و فردوسی با تمام دلبستگی به فرهنگ ایران، از بیان این نقاط تاریک تاریخ ایران فروگذار نکرده است. دیگر آنکه سخت‌ترین شکنجه‌ها در پی اتّحاد قدرت‌مندان و دین‌ورزان، برای سرکوب مخالفان و دستیابی به مشروعیت و قدرت بیشتر، اِعمال میشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2154 - همانندی خویشکاری المپ نشینان یونان و آفریدگان اهورا مزدا در سه هزار سال نخستین آفرینش
نسرین اصلانیاسطوره واکنشی است از ناتوانی های انسان در مقابله با درماندگی ها و ضعف های او. عناصر و شخصیت های اسطوره ریشه در واقعیت هایی دارند که در طی زمان تغییر و تحول می یابند و همان گونه که فرهنگ ها با هم آمیخته می شوند؛ اسطوره ها نیز با هم می آمیزند و اسطوره های جدید می سازند و چکیده کاملاسطوره واکنشی است از ناتوانی های انسان در مقابله با درماندگی ها و ضعف های او. عناصر و شخصیت های اسطوره ریشه در واقعیت هایی دارند که در طی زمان تغییر و تحول می یابند و همان گونه که فرهنگ ها با هم آمیخته می شوند؛ اسطوره ها نیز با هم می آمیزند و اسطوره های جدید می سازند و گاهی اسطوره ها در سرزمین های مختلف با نام های متفاوت و خویشکاری یکسان ظهور می یابند. پژوهش حاضر از نوع تحلیلی ـ تطبیقی است بر پایه داده های کتابخانهای، که با هدف اثبات وجود همانندی در خویشکاری اساطیر ایران و یونان و نیز بیان علت آن نگاشته شده است. در این پژوهش، با توجه به یافته های به دست آمده از خویشکاری اسطوره‌های دو سرزمین یونان و ایران، تطبیق آن ها با یکدیگر و اثبات وجود تشابه در وظایف آن ها؛ فرضیه یکسانی تفکر نوع بشر در هزاره های آغازین بررسی می شود و در بخش نتیجهگیری بیان میگردد که از آنجا که اسطوره حاصل تفکر بشر و برگرفته از سرشت آدمی است؛ بدیهی است که تشابهاتی میان اسطوره های سرزمین های مختلف دیده شود، هر چند که نام و توصیف مردم این سرزمین ها از یک پدیده فرازمینی، متفاوت از هم باشد و نیز تفاوتهای موجود میان اسطوره ها را می توان متأثر از شرایط اجتماعی هر سرزمین در زمان خلق آن اسطوره دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2155 - تابوشکنی عرفا در فروع دین با توجه به متون عرفانی فارسی تا قرن هشتم (مطالعۀ موردیِ نماز، روزه)
رضا امینی سیاوش حق‌جو مسعود روحانی حسین حسن پور آلاشتیبا ژرف‌نگری در متون عرفانی، در کنار رابطۀ مطیعانۀ عارف با حقّ، گونۀ دیگری از ارتباط وجود دارد که در گفتار و کردارشان مرزهای مقدّس نادیده انگاشته میشود که اجتماع این دو، تأمّل برانگیز است. جستار حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی ضمن بیان اَشکال تابوشکنی در نماز و روزه، در پ چکیده کاملبا ژرف‌نگری در متون عرفانی، در کنار رابطۀ مطیعانۀ عارف با حقّ، گونۀ دیگری از ارتباط وجود دارد که در گفتار و کردارشان مرزهای مقدّس نادیده انگاشته میشود که اجتماع این دو، تأمّل برانگیز است. جستار حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی ضمن بیان اَشکال تابوشکنی در نماز و روزه، در پی اثبات پیوند این تابوشکنی‌ها با دو شکل اصلاح خود و دیگری با اولویّت اصلاح خود یا تأدیب نفس است که در نهایت به اصلاح دیگری یا جامعه منجر میشود. همچنین تابوشکنی‌های دو مقولۀ مذکور در مقاله به شکلهای انتخاب اُولی، مردم‌گریزی و تأدیب نفس و ... استخراج شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد گرچه شکستن ظاهر حریم مقدّسات، با وجود پایبند بودن عرفا به شریعت، از یک سو مخاطبان را دچار تناقض میکند، کارکردهایی همچون کشاندن انسان از مرتبۀ عادت و غفلت به آگاهی (معرفت) و تزکیۀ اخلاقی را در پی دارد که با گذر از ظاهر به باطن و معانی پوشیده در اشارات ایشان، قابل توجیه است؛ از دیگر سو نه تنها روش این بزرگان برای جامعه مُضر نیست، بلکه مبانی اخلاقی ارائه میکند که انسان و جامعه را به جایگاهی اعتلا می‌بخشد که عبادت، شکلی از اخلاق و اخلاق شکلی از عبادت شده و موجب انضباط بیرونی و درونی میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2156 - علل و مصادیق تابوشکنی در داستان شیخ صنعان براساس نظریۀ یونگ
محمد آهی الیاس قادریتابو در لغت به معنی حرام و ممنوع است و در اصطلاح به اموری گفته می شود که آن امور دارای حد و مرز و قوانین خاصی هستند که نباید تحت هیچ شرایط شکسته شوند و در صورت شکسته شدن، فرد و اطرافیان دچار پی‌آمدهای منفی و زیانبار میشوند. پژوهش حاضر به روش کتابخانهای و با رویکرد توص چکیده کاملتابو در لغت به معنی حرام و ممنوع است و در اصطلاح به اموری گفته می شود که آن امور دارای حد و مرز و قوانین خاصی هستند که نباید تحت هیچ شرایط شکسته شوند و در صورت شکسته شدن، فرد و اطرافیان دچار پی‌آمدهای منفی و زیانبار میشوند. پژوهش حاضر به روش کتابخانهای و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی به بررسی مصادیق تابوشکنی در داستان شیخ صنعان از منظومۀ عرفانی منطقالطیر عطار میپردازد. برای تحلیل ، تابوها به دو دستة تابوهای اسلامی و تابوهای مسیحی تقسیم شده و هر یک از این تابوها از منظر خود آن دین، تحلیل گردیده است. این پژوهش در صدد پاسخ به این سؤال اساسی است که با توجه به شخصیت شیخ صنعان، چرا این تابوها شکسته میشود؟ پاسخ به این سؤال از دیدگاه روانشناسی یونگ با توجه به دین اسلام و مسیحیّت بیان میشود. کارل گوستاو یونگ معتقد است ویژگیها و عوامل ناسازگار و منفی حاصل عملکرد کهن‌الگوی سایه است. بر این اساس در این پژوهش سبب تابوشکنی قهرمانان داستان ـ شیخ صنعان و دختر ترسا ـ کنش کهن‌الگوی سایه دانسته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2157 - نمودها و خویشکاری فرّه در اقتباس‌های محمّدرضا یوسفی از شاهنامه با رویکرد بوم‌گرا
زهرا پارساپور فاطمه محمدزادهفرّه یکی از مفاهیم اسطوره‌ای است که رابطة انسان و طبیعت را به خوبی نمایان میکند. این نیروی اَهورایی که به باور انسانهای دورة اسطوره، در همة موجودات (انسان و حیوان) سَرَیان دارد، سبب به کمال رساندن خویشکاری‌های خود میشود.در شاهنامة فردوسی این نیرو گاهی با نمادهای جان چکیده کاملفرّه یکی از مفاهیم اسطوره‌ای است که رابطة انسان و طبیعت را به خوبی نمایان میکند. این نیروی اَهورایی که به باور انسانهای دورة اسطوره، در همة موجودات (انسان و حیوان) سَرَیان دارد، سبب به کمال رساندن خویشکاری‌های خود میشود.در شاهنامة فردوسی این نیرو گاهی با نمادهای جانوری همراه است و هم‌گامی انسان و طبیعت را در دورة اسطوره‌ای در جهت برقراری نظم و نجات طبیعت از سلطة ضدّ طبیعت آشکار میسازد. مقالة حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به کنش‌گری‌های فرّه با نمودهای جانوری پرنده (سپیدا) و برّه (فرهان) در ایجاد نظم، نجات انسان و طبیعت از تسلّط ضدّ طبیعت (دیوان، خشکسالی، سرمای سخت و...) با اقتباس محمّدرضا یوسفی از شاهنامة فردوسی برای کودکان و نوجوانان میپردازد. نتایج پژوهش نشان میدهد که یوسفی با رویکردی زیست‌محورانه، نمادهای جانوری فرّه را در ساحتی اسطوره‌ای برای مخاطبان خود بازنمایی کرده است. بنابراین، فرّه در این آثار بخشی از طبیعت است که با مقابله با شرور و برگرداندن نظم گیتی، همزمان به بقای انسان و ناانسان یاری می‌رساند. نقش فرّه بعدها در ادوار تاریخی تغییر مییابد و در خدمت نظم سیاسی و اجتماعی قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2158 - فروغ فرخزاد؛ شاعر عاطفه و شکست
عباس باقینژادفروغ فرخزاد، شاعری عاطفی و نخستین زنی است که از عواطف زنانة خود در شعر فارسی سخن گفته است. عاطفه با ابعاد و عناصر مختلف شعر فروغ درآمیخته و آن را از ظرفیتی تازه و بی‌سابقه برخوردار ساخته است. او در شعر، از حساسیت و قابلیتهای زنانة خود، کمال بهره را برده و از این طریق، چکیده کاملفروغ فرخزاد، شاعری عاطفی و نخستین زنی است که از عواطف زنانة خود در شعر فارسی سخن گفته است. عاطفه با ابعاد و عناصر مختلف شعر فروغ درآمیخته و آن را از ظرفیتی تازه و بی‌سابقه برخوردار ساخته است. او در شعر، از حساسیت و قابلیتهای زنانة خود، کمال بهره را برده و از این طریق، به نگرش شاعرانه و زبانی ویژه دست یافته است. فرخزاد، مایه و سرمایه‌های شعر خود را از واقعیات و تجربه‌های زنانه در زندگی میگیرد. او توانسته است احوال، عواطف و سرنوشت خود را به عنوان یک زن، با سرگذشت همة زنان سرزمین خویش به یگانگی برساند. فروغ در مدت زمانی کوتاه و بعد از سه اثرِ نخستین خود ـ اسیر، عصیان و دیوار ـ توانست نگرش و عواطف خویش را عمق و توسعه بخشد و به جایگاه شاعری بزرگ، با آرمان‌های انسانی دست یابد. فروغ در مقام یک منتقد اجتماعی نیز ـ که شعری معترض و در عین حال عاطفی سروده است ـ قرار دارد. انسان در شعر او، ناخواسته، شخصیت و موجودیتی زنانه مییابد و با احساسات، آرزوها و رفتارهایی زنانه ظاهر میشود. شعر فروغ، دنیایی ملموس و عاطفی است که جسارت، صراحت و صمیمتی خاص را در خود جای داده است. در این مقال، تجلی عاطفه و مظاهر زنانگی در شعر فرخزاد، با ذکر اشعاری از او، بررسی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2159 - پساساختارگرایی و عرفان حافظ
مهری تلخابیهدف مقاله پیشرو آن است که نشان دهد چگونه مکتب پساساختارگرایی، از تعیین معنای نهایی برای متن امتناع می‌ورزد. در این راستا، نخست با اشاره به بخشی از ویژگیهای متنی چون غزلیات حافظ، به تبیین این مطلب پرداخته میشود که از منظر نقد پساساختارگرایی، نمیتوان معنای غزل حافظ را چکیده کاملهدف مقاله پیشرو آن است که نشان دهد چگونه مکتب پساساختارگرایی، از تعیین معنای نهایی برای متن امتناع می‌ورزد. در این راستا، نخست با اشاره به بخشی از ویژگیهای متنی چون غزلیات حافظ، به تبیین این مطلب پرداخته میشود که از منظر نقد پساساختارگرایی، نمیتوان معنای غزل حافظ را تنها در انحصار تحلیل عرفانی نگاه داشت. از این رو، برای رسیدن به فهم متن، باید خود را از بند قصد مؤلف رهانید و با تکیه بر متن و افق انتظار خواننده، معنی را آفرید. نقد پساساختارگرایی با تکیه بر عدم قطعیت رابطه بین دال و مدلول و بازی بی پایان دلالت‌ها در زبان و نیز به واسطة ویژگیهای خاص زبان ادبی، مانند ابهام و معما و ماهیت استعاری و مجازی آن و استفاده از قواعد ساختارشکنی، نشان میدهد که چگونه دال‌ها میتوانند در یک روند دلالتی بی‌انتها ادامه داشته باشند. این نوشتار در پایان پیشنهاد میکند که برای تفسیر و تأویل متنی گشوده چون حافظ نیاز به خواننده‌ای است که واقف بر نظام و مناسبات نشانگان متن باشد، از روند ساختارشکنی آگاه باشد و نیز بداند که چگونه میتوان معنا را افزایش داد و از حصار یک معنای قطعی و نهایی گریخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2160 - نعل وارونه در گفتار و رفتار شیخ ابوسعید ابوالخیر
ثمره اشرفی ملک محمد فرخ زادباژگونگی امور یا وارونگی معنا، مبنای بسیاری از اندیشه‌های ابوسعید ابوالخیر در اسرارالتوحید است و بررسی آن میتواند یکی از مهمترین عوامل جذابیّت این اثر گران‌سنگ عرفانی را تبیین کند. در این مقاله نخست گونه‌هایی از وارونگی معنا معرفی میشود؛ مواردی مانند ترجیح ثروت بر فق چکیده کاملباژگونگی امور یا وارونگی معنا، مبنای بسیاری از اندیشه‌های ابوسعید ابوالخیر در اسرارالتوحید است و بررسی آن میتواند یکی از مهمترین عوامل جذابیّت این اثر گران‌سنگ عرفانی را تبیین کند. در این مقاله نخست گونه‌هایی از وارونگی معنا معرفی میشود؛ مواردی مانند ترجیح ثروت بر فقر، خوشباشی بر عزلت، تساهل و تسامح و مدارا بر انتقام و... از دلایل اصلی این نوع نگرش، التزام به سکر در مقابل صحو در مشرب فکری ابوسعید است. ابوسعید ابوالخیر، اغلب به هنگام ترویج یا تذکار هنجارهای اخلاقی، تبیین و تأیید احوال خود یا دیگران و رفع حوایج مادی و معنوی مخاطبان عام و خاص اغلب با استفاده از زبان و رفتاری ادبی و تمسک به شیوه‌های متفاوت و وارونه نسبت به معیارها، هنجارها و نُرم رفتاری معاصران خویش، بسته به موقعیّت و مقتضای مخاطب، رفتاری با ساختار باژگونه از خود نشان میدهد. هنگامی که پشت دریچۀ تفسیرهای وارونۀ او را می‌نگریم، نمی‌توانیم انکار کنیم که این شیوۀ ابوسعید مواجهۀ او با نخوت صوفیانۀ عصر خویش است. روش تحقیق در این مقاله کتابخانهای، به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و بر اساس یافته‌هایی از اسرارالتوحید و مقالات و پژوهشهای مرتبط استوار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2161 - ابهام، تنوع و پرورش استعاره در غزل بیدل
محمدرضا اکرمیآنچه در این نوشتار به آن پرداخته میشود، ابهام، تنوع و پرورش استعاره در غزل بیدل است. بیدل با نگاهی استعاری به پدیدههای جهان، نامهای قراردادی را با معادل‌هایی استعاری مبادله میکند تا راهی به ماهیت اشیا بگشاید. در نتیجه، با تنوع و فراوانی استعاره‌های دیریاب، جهانی خی چکیده کاملآنچه در این نوشتار به آن پرداخته میشود، ابهام، تنوع و پرورش استعاره در غزل بیدل است. بیدل با نگاهی استعاری به پدیدههای جهان، نامهای قراردادی را با معادل‌هایی استعاری مبادله میکند تا راهی به ماهیت اشیا بگشاید. در نتیجه، با تنوع و فراوانی استعاره‌های دیریاب، جهانی خیالی و سورئالیستی رقم می‌خورد که درک شعر وی را دشوار میسازد.این شاعر بزرگ در کنار استعاره‌های نو و شگفت، و ابهامی که آگاهانه آفریده، از جادوی انسجام در اندیشه و اجزای غزل غافل نمانده است. وی می‌داند که شعر مبهم اگر دارای انسجام و وحدتی سازمند باشد – حتی بدون درک شدن – موجب لذت هنری خواننده میگردد و در ناخودآگاه وی تأثیر میگذارد. بنابراین، او اغلب با حمایت‌های آشکار و پنهان از استعاره‌های بعید در مسیر غزل ( در بیت، ابیات همجوار و کل غزل)، توانمندی خود را در ایجاد شعر مبهم، اما منسجم به ظهور می‌رساند. نگارنده این حمایت‌ها را پرورش استعاره نامیده و با ذکر نمونههایی، شگردهای گوناگون شاعر را در غزل او نشان داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2162 - بررسی خویشکاری‌های آناهیتا و سپندارمذ در اسطوره و پیوند آن با پیشینه مادرسالاری
رضا ستاری سوگل خسرویپیش از ورود آریایی‌ها به نجد ایران، پرستش ایزدبانوی بزرگ نزد بومیان این سرزمین که دارای فرهنگ مادرسالار بودند، امر رایجی بود. آریایی‌ها پس از سکونت در ایران تحت تأثیر این فرهنگ، ایزدبانوانی را در آیین خود پذیرفتند. با آمدن دین زردشت، این ایزدبانوان از آیین جدید به بیرون چکیده کاملپیش از ورود آریایی‌ها به نجد ایران، پرستش ایزدبانوی بزرگ نزد بومیان این سرزمین که دارای فرهنگ مادرسالار بودند، امر رایجی بود. آریایی‌ها پس از سکونت در ایران تحت تأثیر این فرهنگ، ایزدبانوانی را در آیین خود پذیرفتند. با آمدن دین زردشت، این ایزدبانوان از آیین جدید به بیرون رانده شدند، اما به سبب اهمیّت‌شان دوباره پس از زردشت به آئین مزدیسنا بازگشتند. آناهیتا و سپندارمذ از جمله نامدارترین و مهمترین این ایزدبانوان هستند. در مقاله حاضر ضمن پرداختن به پیشینه مادرسالاری و چگونگی پیدایش ایزدبانوان در اساطیر ایرانی، خویشکاری‌های این دو ایزدبانوی نامدار در فرهنگ ایران باستان بررسی شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2163 - اسطوره‌های ترکیبی پیکرگردانی در هزار و یک شب
مریم حسینی سارا پورشعباناسطورههای ترکیبی پیکرگردانی موجوداتی هستند که انسان در تماس با حیوانات، گیاهان، طبیعت و حتی انسانهای دیگر و به تجربه یا تخیل خود، خلق میکند. موجوداتی با سر ماهی و تن پلنگ و برخی با پای گور و تن پلنگ و یا موجوداتی که نیمة پایین تن‌شان اسب یا بز و نیمة بالای تن‌شان انس چکیده کاملاسطورههای ترکیبی پیکرگردانی موجوداتی هستند که انسان در تماس با حیوانات، گیاهان، طبیعت و حتی انسانهای دیگر و به تجربه یا تخیل خود، خلق میکند. موجوداتی با سر ماهی و تن پلنگ و برخی با پای گور و تن پلنگ و یا موجوداتی که نیمة پایین تن‌شان اسب یا بز و نیمة بالای تن‌شان انسان است. داستان‌های هزار و یک شب منبعی گرانقدر برای حفظ انواع این موجودات بهشمار میرود. حضور همیشگی این غول ـ انسانها، عفریت ـ اجنه‌ها، پریان خاکی و آبی، دوال‌پایان و موجودات دوجنسیتی در داستانها، دلیلی بر نیاز بشر به بازنمایی تخیل فعال وی است که در گروه ناخودآگاهی جمعی گرفتار است. بررسی و طبقهبندی این دسته از شخصیت‌های داستان‌های هزار و یک شب با تکیه بر روانشناسی قصه هدف مقالة پیشِ رو است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2164 - شکل‌شناسی سه داستان از گرشاسب‌نامه بر بنیاد نظریه پراپ
فاطمه کوپا نوشین رفیعی سخاییاین نوشتار، تحلیل حکایاتی از گرشاسب‌نامه با به کارگیری روش ریخت‌شناسی پراپ است. کاربرد این روش، آزمونی برای نظریة ریخت شناسی در نوع ادبی اسطوره بهشمار میرود. بسیاری از اجزا و کنش‌های بررسی شده در روایات گرشاسب‌نامه با روایت‌شناسی پراپ یکسان است. همچنین با بررسی تطبیقی چکیده کاملاین نوشتار، تحلیل حکایاتی از گرشاسب‌نامه با به کارگیری روش ریخت‌شناسی پراپ است. کاربرد این روش، آزمونی برای نظریة ریخت شناسی در نوع ادبی اسطوره بهشمار میرود. بسیاری از اجزا و کنش‌های بررسی شده در روایات گرشاسب‌نامه با روایت‌شناسی پراپ یکسان است. همچنین با بررسی تطبیقی ساختار حکایات، همگونی‌هایی در زیر ظاهر آشفته و گوناگون آنها نمایان میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2165 - اسطوره و ادبیات مدرن
محمود طاووسی آمنه درودگربررسی نقش و جایگاه اسطوره‌ها در ادبیات مدرن و رویکرد تأمل‌برانگیز نویسندگان مدرنیست به بینش اسطوره‌ای، در عصر و زمانهای که بیشک استیلای دانش در تمامی عرصههای تفکر و حیات، بی‌اعتباری مطلق چنین بینشی را گریزناپذیر مینماید، موضوعی است که محل تأمل مقالة پیشرو بهشمار م چکیده کاملبررسی نقش و جایگاه اسطوره‌ها در ادبیات مدرن و رویکرد تأمل‌برانگیز نویسندگان مدرنیست به بینش اسطوره‌ای، در عصر و زمانهای که بیشک استیلای دانش در تمامی عرصههای تفکر و حیات، بی‌اعتباری مطلق چنین بینشی را گریزناپذیر مینماید، موضوعی است که محل تأمل مقالة پیشرو بهشمار میرود. بر مبنای رهیافت حاصل از این پژوهش، از جمله مهمترین دلایل حضور اسطوره‌های کهن در پیکرة آثار ادبی مدرن را میتوان در موارد ذیل تبیین نمود: ماهیت مشترک اسطوره‌ها و تجارب بشری، تسری پیچیدگیهای زندگی مدرن بر پیکرة آثار ادبی به یاری اسطوره‌ها، اعادة نظم در جهان اثر به مدد نظام‌های اسطوره‌ای، برساختن قهرمانی مدرن در برابر قهرمان اسطوره‌ای کلاسیک، تغییر نگرش انسان عصر مدرنیسم نسبت به ماهیت اسطوره‌ها و بازنگری و نقد برخی از ابعاد اسطوره‌های کلاسیک. پژوهشِ پیشِ رو به منظور دستیابی به نتایجِ یادشده، از شیوة توصیفی ـ تحلیلی و اتکا بر مطالعات کتابخانهای بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2166 - از سمبلیسم تا اسطوره در اشعار فروغ فرخزاد
مهدی ممتحن مهدی رضا کمالی بانیانیواحدهای ساختاری اسطوره (Myth) از واحدهای ساختاری سازنده زبان به همان شیوه متفاوت است که واحدهای ساختاری زبان از یکدیگر. اساطیر، پویایی انسان برای معنادارکردن یک مفهوم از میان اطلاعات بی‌نظمی است که طبیعت و دیگر نمادهای اسطوره ارائه می‌‌هند. آنان ایماژهای تجسم‌یافتة نیر چکیده کاملواحدهای ساختاری اسطوره (Myth) از واحدهای ساختاری سازنده زبان به همان شیوه متفاوت است که واحدهای ساختاری زبان از یکدیگر. اساطیر، پویایی انسان برای معنادارکردن یک مفهوم از میان اطلاعات بی‌نظمی است که طبیعت و دیگر نمادهای اسطوره ارائه می‌‌هند. آنان ایماژهای تجسم‌یافتة نیروهای کیهانی و نمودگار تجربه‌ای در عالم قداست‌اند که در آفرینش کیهانی، امور پهلوانی، آیین‌ها و توتم‌پرستی و ... نمایان هستند.فروغ فرخزاد از شاعران معاصر ادب پارسی است که اشعارش، با یاری گرفتن از اساطیر، سیری را از ایستایی به سوی دو معنایی یا چند معنایی پشت سر گذاشته‌اند و در نتیه این زبانِ شعری، باعثِ جایگزین‌کردن اجزاءِ عینی با اجزاءِ ذهنی اسطوره گردیده است. در این مقاله به بررسی اسطوره و ابعاد آن در اشعار فروغ فرخزاد پرداخته شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2167 - بهرام از اسطوره تا تاریخ (جستاری در ویژگیهای مشابه یک نام مشترک)
هوشنگ محمدی افشاراغلب نامهای مشترک در اساطیر کهن دارای سرانجام و تقدیر مشابه و متأثر از نمونۀ ازلی و کهن‌الگوی واحد هستند. نمونۀ این نامها در اسطوره‌های ایرانی و حماسۀ ملّی ایران فراوان به چشم می‌خورد. از جمله نامهای بسیار پربسآمد که هم جنبۀ اسطوره‌ای و آئینی دارد، هم حماسی، نام بهرام چکیده کاملاغلب نامهای مشترک در اساطیر کهن دارای سرانجام و تقدیر مشابه و متأثر از نمونۀ ازلی و کهن‌الگوی واحد هستند. نمونۀ این نامها در اسطوره‌های ایرانی و حماسۀ ملّی ایران فراوان به چشم می‌خورد. از جمله نامهای بسیار پربسآمد که هم جنبۀ اسطوره‌ای و آئینی دارد، هم حماسی، نام بهرام است که در فرهنگ آریایی و تاریخ ایران باستان دارای خویشکاری‌هایی چون، خدای جنگ، ایزد پیروزی، موعود، منجی، شاه و پهلوان زیناوند و ارتشتار و پیروزمند است. در این جستار که به شیوۀ توصیفی و تحلیلی نوشته شده است، تلاش شده است شخصیت بهرام‌های مشهور در بستر اساطیر ایرانی و حماسۀ ملّی ایران، بیشتر شناسایی شود و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و اثبات گردد که مصادیق این نام در اساطیر و تاریخ ایران، تقریباً دارای ویژگیها، خویشکاری‌ها و تقدیر و سرنوشت مشابه هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2168 - ورزش و تحول روانی - اجتماعی
سوسن رحیم زادهورزش و فعالیتهای بدنی به دلیل ایجاد موقعیتهای تعاملی با دیگران، تسریع اجتماعی شدن فرد را به همراه دارند و میتوانند توان مقابله را افزایش دهند و یک سبک زندگی سالم را فراهم آورند. در پژوهش حاضر تحول روانی - اجتماعی 172 دانشجوی مؤنث و مذکر ورزشکار انفرادی و گروهی و غیر و چکیده کاملورزش و فعالیتهای بدنی به دلیل ایجاد موقعیتهای تعاملی با دیگران، تسریع اجتماعی شدن فرد را به همراه دارند و میتوانند توان مقابله را افزایش دهند و یک سبک زندگی سالم را فراهم آورند. در پژوهش حاضر تحول روانی - اجتماعی 172 دانشجوی مؤنث و مذکر ورزشکار انفرادی و گروهی و غیر ورزشکار بررسی شد. در این پژوهش، آزمون تحول روانی- اجتماعی هاولی که دارای بیست و هفت مقیاس مثبت، منفی، نتیجه و کلی است به کار رفت. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که: ورزش در تحول روانی- اجتماعی به طور معناداری مؤثر است (866/1 F= و 004/0P<)، متغیر جنس در تحول روانی- اجتماعی ورزشکاران و غیر ورزشکاران تاثیر ندارد. تحول روانی - اجتماعی ورزشکاران گروهی با ورزشکاران انفرادی مشابه بود. براساس یافته های این پژوهش به نظر میرسد که بررسی میزان مشارکت، تعاون، تقابل و انسجام بویژه انسجام وظیفه، به منظور نتیجهگیری قطعی از تأثیر ورزشهای گروهی و انفرادی بر تحول روانی- اجتماعی ورزشکاران، ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2169 - هوش هیجانی در ورزشکاران معلول
محمد علی اصلانخانی بهروز عبدلی سید حجت زمانی ثانی زهرا فتحی رضایینمونـهای از 163 معلول (53 ورزشکار پارالمپیکی، 50 ورزشکار ملی و 60 غیرورزشکار) پرسشنامه هوش هیجانی بار ـ ان (1997) را تکمیـل کـردند. نتایج تحلیل واریانس یک راهه نشان دادند که هر دو گـروه ورزشکـار نسبت به گروه غیرورزشکار دارای هوش هیجانی بالاتـری بودنـد. نتایج تحلیل واری چکیده کاملنمونـهای از 163 معلول (53 ورزشکار پارالمپیکی، 50 ورزشکار ملی و 60 غیرورزشکار) پرسشنامه هوش هیجانی بار ـ ان (1997) را تکمیـل کـردند. نتایج تحلیل واریانس یک راهه نشان دادند که هر دو گـروه ورزشکـار نسبت به گروه غیرورزشکار دارای هوش هیجانی بالاتـری بودنـد. نتایج تحلیل واریانـس چند متغیری حـاکی از نمرههای بـالاتر ورزشکـاران پارالمپیـکی در دو زیر مقیاس خودتحقق‌دهی و استقـلال نسبت به ورزشکاران ملی بود. ورزشکاران در زیرمقیاسهای خودآگاهی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، روابـط بین فردی، حل مسئله، تحمل تنیدگـی و شادکامی نسبت به غیرورزشکاران نمرههای بالاتری کسب کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2170 - نقش واسطهای بخشش در رابطه بین ابعاد کمال‌گرایی و مشکلات بین شخصی:مقایسه بر حسب جنس
حامد کاشانکی محمدعلی بشارت فرشته رجبیانتابشهدف این پژوهش تعیین نقش واسطهای انواع بخشش در رابطه بین کمال‌گرایی و مشکلات بین‌شخصی بود. تعداد 286 نفر (154 دختر، 132 پسر) از دانشجویان دانشگاههای تهران در این پژوهش شرکت کردند. شرکت‌کنندگان مقیاس کمال‌گرایی چندبعدی تهران (بشارت، 1386)، مقیاس بخشش هارتلند (تامپسون و چکیده کاملهدف این پژوهش تعیین نقش واسطهای انواع بخشش در رابطه بین کمال‌گرایی و مشکلات بین‌شخصی بود. تعداد 286 نفر (154 دختر، 132 پسر) از دانشجویان دانشگاههای تهران در این پژوهش شرکت کردند. شرکت‌کنندگان مقیاس کمال‌گرایی چندبعدی تهران (بشارت، 1386)، مقیاس بخشش هارتلند (تامپسون و دیگران، 2005)، و پرسشنامه مشکلات بین‌شخصی (بشارت، 1395) را تکمیل کردند. نتایج پژوهش نشان داد که ابعاد کمال‌گرایی با انواع بخشش رابطة منفی معنادار دارند و این رابطه در دختران و پسران متفاوت بود. همچنین ابعاد کمال‌گرایی در هر دو جنس با مشکلات بین‌شخصی رابطه مثبت داشت. نتایچ پژوهش نشان داد که به طور کلی، بخشش در رابطه بین کمال‌گرایی و مشکلات بین‌شخصی نقش واسطهای ایفا میکند. مقایسه دختران و پسران نشان داد که جنس نقشی تعیین‌کننده در مدل رابطه بین این متغیرها دارد. بر اساس یافتههای این پژوهش، میتوان نتیجه گرفت که کمال‌گرایی در روابط الزاماً آسیب‌زا نیست و اگر با بخشش همراه شود، میتواند کارآمد و مؤثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2171 - اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی و مشکلات خواب: نقش واسطهای نظمدهی هیجانی
مهران آزادی صغری ابراهیمی قوامهدف این پژوهش شناخت اثر اختلال نارسایی توجه/فرون‎کنشی از طریق نظم دهی هیجانی بر مشکلات خواب بزرگسالان بود. از بین دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در سال تحصیلی 93-92، 312 دانشجو (178 مرد و 134 زن) با روش نمونه برداری طبقه ای انتخاب شدن چکیده کاملهدف این پژوهش شناخت اثر اختلال نارسایی توجه/فرون‎کنشی از طریق نظم دهی هیجانی بر مشکلات خواب بزرگسالان بود. از بین دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در سال تحصیلی 93-92، 312 دانشجو (178 مرد و 134 زن) با روش نمونه برداری طبقه ای انتخاب شدند و مقیاس درجه بندی اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بزرگسالان، فرم خودگزارش دهی و کوتاه کانرز (کانرز، ارهارد و اسپارو، 1999)، مقیاس دشواری نظم‎دهی هیجانی (گراتز و رومر، 2004) و شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ (بایس، رینولدز، مانک، برمن و کوپفر، 1989) را تکمیل کردند. نتایج نشان دادند همبستگی اختلال نارسایی توجه/ فزون‎کنشی با دشواری در نظم دهی هیجانی و مشکلات خواب، مثبت معنادار بود و نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان دهنده تأثیرگذاری فزون کنشی بر مشکلات خواب از طریق نظم دهی هیجان بود. بنابراین آموزش مهارت های نظم دهی هیجانی به بزرگسالان فزون کنش می تواند در کاهش مشکلات خواب آنان مؤثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2172 - تعارض های زناشویی و سرمایه گذاری هیجانی اجتماعی والدین: پیشبینی تمایزی مشکل های رفتاری بیرونی کودکان
عباس امان الهی محمد زربخش غلامرضا رجبیهدف از این پژوهش، پیشبینی تمایزی مشکل‌های رفتاری بیرونی کودکان بر اساس تعارض‌های زناشویی و سرمایهگذاری عاطفی‌ـ‌اجتماعی والدین کودکان شهر اهواز بود.پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و جامعه پژوهش مادران دارای کودک6تا12ساله شهر اهواز بود.تعداد702نفر به روش نمونه‌برداری د چکیده کاملهدف از این پژوهش، پیشبینی تمایزی مشکل‌های رفتاری بیرونی کودکان بر اساس تعارض‌های زناشویی و سرمایهگذاری عاطفی‌ـ‌اجتماعی والدین کودکان شهر اهواز بود.پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و جامعه پژوهش مادران دارای کودک6تا12ساله شهر اهواز بود.تعداد702نفر به روش نمونه‌برداری داوطلبانه به عنوان مشارکت‌کنندگان پژوهش انتخاب شدند.به منظور گردآوری دادهها از سنجش رفتار کودک و بزرگسال(مورین، میلر، اسمیت و جانسون،2016)، پرسشنامه تعارض زناشویی(ثنایی‌ذاکر،1387)و سرمایهگذاری والدین بر روی کودکان(بردلی و کالدول،1997)استفاده شد.برای تحلیل دادهها از روش تحلیل تمایز استفاده شد.نتایج نشان داد که‌تعارض‌های زناشویی و سرمایهگذاری عاطفی اجتماعی والدین قادر به پیشبینی عضویت گروهی کودکان دارای مشکل‌های رفتاری بیرونی و بدون مشکل‌های رفتاری بیرونی هستند.بنابراین میتوان نتیجه گرفت که کاهش تعارض‌های زناشویی و افزایش سرمایهگذاری عاطفی‌ـ‌اجتماعی والدین میتواند مشکل‌های رفتاری بیرونی کودکان را کاهش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2173 - رابطه بین زمان واکنش با هوش و سطح اضطراب
مریم ضیایی شعله امیریبه منظور بررسی رابطه بین زمان واکنش، هوش و سطح اضطراب، 36 دانشجـوی زن و 29 دانشجوی مرد دانشگاه تهـران به آزمون زمان واکنش (داندرز، 1968)، مقیاس اضطراب کتل و آزمون ماتریسهای پیشرونده ریون پاسخ دادند. نتایج نشان دادند که بین زمان واکنش سـاده و هوش (002/0 = P و 373/0- = r) چکیده کاملبه منظور بررسی رابطه بین زمان واکنش، هوش و سطح اضطراب، 36 دانشجـوی زن و 29 دانشجوی مرد دانشگاه تهـران به آزمون زمان واکنش (داندرز، 1968)، مقیاس اضطراب کتل و آزمون ماتریسهای پیشرونده ریون پاسخ دادند. نتایج نشان دادند که بین زمان واکنش سـاده و هوش (002/0 = P و 373/0- = r) و بیـن هوش و اضطراب آشکار (038/0 = P و 257/0- = r) و اضطراب کل (022/0 = P و 284/0- = r) رابطه منفی وجود دارد. بررسی زمان واکنش انتخابی نشان داد که نتایج مردان به طور معناداری از زنان برتر بود. با این وجود، بین هوش و سطح اضطراب در دو جنس تفاوت معنادار وجود نداشت. همچنین، همبستگی بین زمان واکنش و اضطراب معنادار نبود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2174 - رابطه دلبستگی مادر-کودک و ویژگیهای روانی مادران با مشکلات غذا خوردن در کودکان
شیرین زینالی محمدعلی مظاهری منصوره‌السادات صادقی مهسا جباریدو مطالعة جداگانه اما مرتبط با یکدیگر در زمینة رابطة دلبستگی و ویژگیهای روانی مادر با مشکلات خوردن کودکان انجام شد. در مطالعة نخست، نمونه¬ای متشکل از 214 مادر به مقیاس مشکلات غذا خوردن (لوینسون و دیگران، 2005) و مقیاس دلبستگی پس از تولد (کاندون و کورکیندال، 1998) پا چکیده کاملدو مطالعة جداگانه اما مرتبط با یکدیگر در زمینة رابطة دلبستگی و ویژگیهای روانی مادر با مشکلات خوردن کودکان انجام شد. در مطالعة نخست، نمونه¬ای متشکل از 214 مادر به مقیاس مشکلات غذا خوردن (لوینسون و دیگران، 2005) و مقیاس دلبستگی پس از تولد (کاندون و کورکیندال، 1998) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند که مؤلفة نبود خصومت، 35 درصد از واریانس مشکلات غـذا خوردن را در کودکان تبیین میکند. در مطالعة دوم، نمونه¬ای متشکّل از 89 مادر به مقیاسهای مشکلات غذا خوردن و افسردگی، اضـطراب، تنـیدگی (لویباند و لویباند، 1995) پـاسخ دادند. نتایـج نشان دادند کـه تنیدگی مادر، 5 درصد از واریانس مشکلات غذا خوردن را تبیـین میکند. همچنین، نتایج هر دو مطالعـه نشان دادند که مدت زمان تغذیه از سینة مادر، مشکلات غـذا خوردن را پیـش‌بینی می¬کند. برمبنـای یافتههای پژوهش حاضر، نقص در پیـوند دلبستگی مادر به کودک و تنیدگـی مادر، مشکلات غذا خوردن را در کودک افزایش می¬دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2175 - مقایسه بازخورد ورزشکاران دانش‌آموز و دانشجو و مربیان نسبت به روانشناسی ورزش
هادی کجباف‌نژاد رضوان رضوانی اصلاین پژوهش به منظور مقایسه بازخورد ورزشکاران دانش‌آموز و دانشجو و مربیان نسبت به روانشناسی ورزش اجرا شد. 100 مربی، 100 ورزشکار دانشجو و 100 ورزشکار دانش‌آموز با روش نمونهگیری تصادفی و به نسبت مساوی از هر دو جنس انتخاب شدند. همه آزمودنیها پرسشنامه بازخورد نسبت به روانشنا چکیده کاملاین پژوهش به منظور مقایسه بازخورد ورزشکاران دانش‌آموز و دانشجو و مربیان نسبت به روانشناسی ورزش اجرا شد. 100 مربی، 100 ورزشکار دانشجو و 100 ورزشکار دانش‌آموز با روش نمونهگیری تصادفی و به نسبت مساوی از هر دو جنس انتخاب شدند. همه آزمودنیها پرسشنامه بازخورد نسبت به روانشناسی ورزش مارتین و دیگران (1997) را تکمیل کردند. تحلیل نتایج با آزمون t و تحلیل واریانس یکراهه نشان داد که بازخورد مربیان و دانشجویان هر دو جنس در مقایسه با دانش‌آموزان نسبت به روانشناسی ورزش مثبت‌تر بود و زنان و مردان با سابقه ورزشی کمتر بازخورد منفی‌تری نسبت به روانشناس ورزشی داشتند. بر مبنای نتایج حاصل پیشنهادهای کاربردی ارائه شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2176 - اثربخشی آموزش روان‌نمایشگری بر برانگیختگی و انعطاف‌پذیری روانشناختی دانش‌آموزان طلاق دارای مشکلات رفتاری برونی‌سازی
مهشید شعبانی جواد خلعتبری شهره قربان شیرودیهـدف ایـن پژوهـش تعییـن اثربخشـی آمـوزش روان‌نمایشـگری بـر برانگیختگـی و انعطاف‌پذیـری روان‌شـناختی دانش‌آمـوزان طـلاق دارای مشـکلات رفتـاری برونی‌سـازی و پژوهـش حاضـر شـبه‌تجربی بـا طـرح پیش‌آزمـون- پس‌آزمـون بـا گـروه گـواه و دورۀ پیگیـری دوماهـه بـود. جامعـۀ آ چکیده کاملهـدف ایـن پژوهـش تعییـن اثربخشـی آمـوزش روان‌نمایشـگری بـر برانگیختگـی و انعطاف‌پذیـری روان‌شـناختی دانش‌آمـوزان طـلاق دارای مشـکلات رفتـاری برونی‌سـازی و پژوهـش حاضـر شـبه‌تجربی بـا طـرح پیش‌آزمـون- پس‌آزمـون بـا گـروه گـواه و دورۀ پیگیـری دوماهـه بـود. جامعـۀ آمـاری شــامل دانش‌آمــوزان طــلاق دارای مشــکلات رفتــاری برونی‌ســازی شــده بــود کــه در دورۀ اول متوســطه در ســال تحصیلــی 1400-1399 در شــهر اصفهــان مشــغول بــه تحصیــل بودنــد. 40 دانش‌آمــوز طــلاق دارای مشــکلات رفتــاری برونی‌ســازی بــا روش نمونه‌بــرداری هدفمنــد انتخــاب و بــا گمـارش تصادفـی در گروههـای آزمایـش و گـواه گمـارده شـدند (هـر گـروه 20 دانش‌آمـوز) و بـه پرسشـنامۀ برانگیختگـی (بـارت، اسـتانفورد، کنـت و فلتـوس، 2004)، پرسشـنامۀ انعطاف‌پذیـری روان‌شـناختی (دنیـس و ونـدروال، 2010) و سـیاهۀ رفتـاری کـودکان و نوجوانـان (آشـنباخ و رسـکورلا، 2001) پاسـخ دادنـد. گـروه آزمایـش آمـوزش روان‌نمایشـگری (خوبانـی، محمـدی و جـراره، 1392) را طـی دو و نیـم مـاه در 10 جلسـه 75 دقیقـه‌ای دریافـت کردنـد. در گـروه آزمایـش 4 نفـر و در گـروه گـواه نیـز 3 نفـر ریـزش داشـتند. نتایـج تحلیـل واریانـس بـا اندازه‌گیـری مکـرر نشـان داد آمـوزش روان‌نمایشـگری بـر برانگیختگـی و انعطاف‌پذیـری روان‌شـناختی دانش‌آمـوزان طـلاق دارای مشـکلات رفتـاری برونی‌سـازی تأثیـر معنـادار دارد. بـر اسـاس یافته‌هـای ایـن پژوهـش میتـوان چنیـن نتیجـه گرفـت کـه آمـوزش روان‌نمایشـگری بـا بهره‌گیـری از فنونـی هماننـد مواجهه‌سـازی، ابـراز احساسـات، پالایـش هیجانـی و ایفـای نقـش می‌توانـد بـه عنـوان یـک روش کارآمـد جهـت کاهـش برانگیختگـی و افزایـش انعطاف‌پذیـری روان‌شـناختی دانش‌آمـوزان طـلاق دارای مشـکلات رفتـاری برونی‌سـازی شـده مـورد اسـتفاده گیـرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2177 - بررسی جداسازی پردازش اطلاعات در حافظة عملی و کلامی
رضا کرمی نوری اولا - بریت برامدال لارس گوران نیلسوندر مطالعه حاضر، از روش جداسازی پردازش اطلاعات (PDP) برای دو هدف استفاده شده است: 1. تا سهم پردازشهای خودکار و کنترل شده در تکلیف اجرای عمل (SPT) و تکلیف کلامی (VT) بطور جداگانه انداه گیری شود؛ 2. مشخص شود که آیا دو تکلیف SPT و VT در ارتباط با اندازه پردازش خودکار با هم چکیده کاملدر مطالعه حاضر، از روش جداسازی پردازش اطلاعات (PDP) برای دو هدف استفاده شده است: 1. تا سهم پردازشهای خودکار و کنترل شده در تکلیف اجرای عمل (SPT) و تکلیف کلامی (VT) بطور جداگانه انداه گیری شود؛ 2. مشخص شود که آیا دو تکلیف SPT و VT در ارتباط با اندازه پردازش خودکار با هم متفاوت هستند. در آزمایش اول، دو تکلیف اجرای عمل و کلامی در دو حالت جداگانه غیرفراگیر دستکاری شدند. در آزمایش دوم، هر دو تکلیف SPT و VT به طور همزمان در یک حالت واحد غیرفراگیر دستکاری شدند. بعلاوه در آزمایش سوم، به آزمودنیها گفته نشد این دو تکلیف را به یاد بسپارند و یا در بارة آزمون حافظة آتی اطلاعی به آنها داده نشد. نتایج هر سه آزمایش نشان داد که روش PDP ، بزار مناسبی برای تمایز بین دو پردازش خودکار (نهان) و کنترل شده (آشکار) نیست و برای موقعیت ها یا برای مواد یادگیری گوناگون تقسیم پذیر نیست. این نتایج، با توجه به نقض دو فرض روش PDP (تغییرناپذیری در آشنایی و تغییرناپذیری در یادآوری) مورد بحث قرار گرفته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2178 - اثر بخشی یک الگوی جدید درمانگری شناختی – اجتماعی بر کودکان پرخاشگر
علی صاحبی عفت السادات میر عبدالهیاین پژوهش با هدف تعیین اثربخشی یک الگوی درمانگری جدید بر کودکان پرخاشگر ایرانی انجام شد. مداخله درمانگری بر یک الگوی شناختی – اجتماعی استوار بود. 157 کودک (19 پسر و 38 دختر) 8 تا 15 ساله (77/10 = M، 33/1 S.D.=) در این تحقیق شرکت کردند. کودکان براساس دارا بودن یکی چکیده کاملاین پژوهش با هدف تعیین اثربخشی یک الگوی درمانگری جدید بر کودکان پرخاشگر ایرانی انجام شد. مداخله درمانگری بر یک الگوی شناختی – اجتماعی استوار بود. 157 کودک (19 پسر و 38 دختر) 8 تا 15 ساله (77/10 = M، 33/1 S.D.=) در این تحقیق شرکت کردند. کودکان براساس دارا بودن یکی از شش نشانه پرخاشگری که در اختیار معلمان مدارس منتخب قرار گرفت، ارجاع شدند. سپس براساس فهرست نشانه‌های مبتنی بر ضوابط تشخیصی DSN-IV به تعیین وضعیت آنها مبادرت شد. 31 کودک دارای اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی (ADHD)، 19 نفر واجد اختلال تضاد ورزی گستاخانه / اختلال رفتار هنجاری (ODD/CD)، 47 نفر با ADHD/ODD، 22 نفر ADHD/CD و 38 نفر دارای اختلالهایی بودند که در مقوله‌های تشخیصی بالا قرار نمی‌گرفت. سپس پرسشنامه افسردگی کودکان (CDI)، مقیاس خود پنداشت پیرز- هریس (PHCS)، مقیاس خودگزارش دهی جوانان (YSR) به عنوان ابزارهای سنجش پیش آزمون ـ پس آزمون به کار رفت. به آزمون رفتار مدرسه‌ای بور مایستر (BSBI) نیز به منزلـه یک مقیاس تشخیصی مکمل توسط معلمان پاسخ داده شد. بر مبنای اطلاعات به دست آمده دانش‌آموزان به پنج گروه (شکایتهای جسمانی، اضطراب/افسردگی، مشکلات اجتماعی، مشکلات توجه و رفتار پرخاشگرانه) تقسیم شدند و هر گروه، هشت جلسه درمانگری اجتماعی/شناختی را دریافت کردند. یافتهها اثربخشی درمان اجتماعی/شناختی را، صرف نظر از نوع طبقه بندی تشخیصی نشان دادند و کاهش معنادار شکایتهای بدنی، اضطراب/افسردگی، مشکلات اجتماعی، مشکلات توجه و رفتار پرخاشگرانه را برجسته کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2179 - رابطه دلبستگی مادر-کودک با مشکلات خوردن: نقش واسطه ای خودنظم جویی کودک در خوردن و مراقبت تغذیه ای والدین
امید راهدان شکوفه متقی آزاده چوب فروش زادههدف این پژوهش تعیین نقش واسطهای خودنظم‌جویی کودک در خوردن و مراقبت تغذیهای والدین در رابطه بین دلبستگی مادر‌ـ کودک با مشکلات خوردن بود. 248 نفر از مادران کودکان 2 تا 4 سال شهر شهرکرد با روش نمونه‌برداری دردسترس انتخاب شدند و مقیاس دلبستگی پس از تولد (کاندون و کورکیندا چکیده کاملهدف این پژوهش تعیین نقش واسطهای خودنظم‌جویی کودک در خوردن و مراقبت تغذیهای والدین در رابطه بین دلبستگی مادر‌ـ کودک با مشکلات خوردن بود. 248 نفر از مادران کودکان 2 تا 4 سال شهر شهرکرد با روش نمونه‌برداری دردسترس انتخاب شدند و مقیاس دلبستگی پس از تولد (کاندون و کورکیندال، 1998)، مقیاس مشکلات خوردن کودک (لوینسون، 2005)، پرسشنامه خودنظم‌جویی در خوردن (شری و دیگران، 2004) و پرسشنامه ساختار و شیوه‌های تغذیه (جانسن، ویلیامز، مالان، نیکولسون و دنیلز، 2014) را تکمیل کردند. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی با روی‌آورد مدلیابی معادلات ساختاری بود. یافتهها نشان داد مراقبت تغذیهای والدین در رابطه بین دلبستگی مادر‌ـ کودک و مشکلات خوردن نقش واسطهای دارد. تأثیر دلبستگی مادر‌ـ کودک از طریق مراقبت تغذیهای والدین بر کاهش مشکلات خوردن کودک برابر 26/0 بود. همچنین دلبستگی مادر‌ـ کودک با خودنظم‌جویی در خوردن، رابطه مثبت معناداری داشت اما نقش واسطهای خودنظم‌جویی در خوردن در رابطه بین دلبستگی مادر‌ـ کودک و مشکلات خوردن تأیید نشد. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود متخصصان قلمرو تربیت، به اهمیت و ضرورت ارتباط مادر و کودک بهعنوان عامل تعیین‌کننده در سلامت روانی و پیشگیری از بروز مشکلات رفتاری و تغدیه‌ای کودکان، توجه ویژهای داشته باشند. واژههای کلیدی:خودنظم‌جویی در خوردن، دلبستگی مادر‌ـ کودک، مشکلات غذاخوردن، مراقبت تغذیهای والدین پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2180 - آیا دانشجویان ایرانی در حال شکوفایی هستند؟
مسعود نصرت آبادی محسن جوشن لو فاطمه محمدی خدیجه شاه محمدیبر مبنای الگوی کیز (2002) سلامت روانی به سه مقوله در حال شکوفایی، در حال پژمردگی و سلامت روانی نسبی تقسیم میشود. این پژوهش با هدف بـررسی این الگو در جمعیت ایرانی انجام شد. یک نمونه 424 نفری (226 دختر، 198 پسر) از دانشجویان دانشگاه تهران، سه مقیاس بهزیستی هیجانـی (کیـز، چکیده کاملبر مبنای الگوی کیز (2002) سلامت روانی به سه مقوله در حال شکوفایی، در حال پژمردگی و سلامت روانی نسبی تقسیم میشود. این پژوهش با هدف بـررسی این الگو در جمعیت ایرانی انجام شد. یک نمونه 424 نفری (226 دختر، 198 پسر) از دانشجویان دانشگاه تهران، سه مقیاس بهزیستی هیجانـی (کیـز، 2002)، بهزیستی روانشناختی (ریف و کیز، 1995) و بهزیستی اجتماعی (کیز، 1998) را تکمیل کردنـد. یافتهها آشکار ساخـت که در حـدود 16 درصد دانشجویان در حال شـکوفایی، 20 درصد در حال پژمردگی و 64 درصد از سلامت روانی نسبی برخوردار بودند. در الگوی سلامت روانی بین دو جنس تفاوت معناداری به دست نیامد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2181 - پیشبینی رفتارهای خودشکن توسط جهت‌گیری هدف: نقش واسطه‌گری احساسات شرم و گناه
زهره محمدی بهرام جوکار مسعود حسین چاریپژوهش حاضر در چهارچوب یک مدل علّی، پیش‌آیندهای رفتارهای خودشکن را بررسی کرد. در این مدل، انواع جهت‌گیری هدف به عنوان متغیرهای برون‌زا، احساسات شرم و گناه متغیرهای واسطهای و رفتارهای خودشکن متغیر درون‌زا بودند. شرکت‌کنندگان پژوهش 430 دانشجوی (286 زن، 144 مرد) دانشگاه شی چکیده کاملپژوهش حاضر در چهارچوب یک مدل علّی، پیش‌آیندهای رفتارهای خودشکن را بررسی کرد. در این مدل، انواع جهت‌گیری هدف به عنوان متغیرهای برون‌زا، احساسات شرم و گناه متغیرهای واسطهای و رفتارهای خودشکن متغیر درون‌زا بودند. شرکت‌کنندگان پژوهش 430 دانشجوی (286 زن، 144 مرد) دانشگاه شیراز بودند که به روش خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند و به پرسشنامههای هدف پیشرفت (الیوت و مک‌گریگور، 2001)، مقیاس گرایش به شرم و گناه (کوهن، وودلف، پنتر و اینسکو، 2011) و مقیاس رفتار و شناخت خودشکن (کانینگهام، 2007) پاسخ دادند. مدل پیشنهادی پژوهش با استفاده از تحلیل مسیر آزمون شد و برای معناداری اثرات غیرمستقیم متغیرهای رابطه‎ای، روش نمونه‌برداری‌های مکرر خودراه‌انداز بهکار رفت. یافتهها نشان داد جهت‌گیری تسلط گرایشی، هم بهطور مستقیم و هم با واسطه‌گری احساسات شرم و گناه، پیش‌بینی‌کننده منفی معنادار رفتارهای خودشکن است. اما تسلط اجتنابی تنها به شیوه مستقیم و مثبت، رفتارهای خودشکن را پیشبینی میکند. عملکرد گرایشی پیش‌بینی‌کننده منفی مستقیم و عملکرد اجتنابی پیش‌بینی‌کننده منفی غیرمستقیم رفتارهای خودشکن است. نتایج بر مبنای نقش واسطهای احساسات شرم و گناه مورد بحث قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2182 - رابطه سبکهای دلبستگی و مشکلات جنسی در زوجین نابارور
محمدعلی بشارت سیدمحمود میرزمانیناباروری به عنوان یک بحران و فقدان بزرگ، مشکلات روانشناختی و ارتباطی بسیاری را بر زوجین تحمیل میکند و سبکهای دلبستگی بر کیفیت و ابعاد این مشکلات مؤثرند. هدف این پژوهش تعیین رابطة سبکهای دلبستگی با مشکلات جنسی در زوجین نابارور بود. 90 زوج نابارور (180 = n) مراجعه‌کنـنده چکیده کاملناباروری به عنوان یک بحران و فقدان بزرگ، مشکلات روانشناختی و ارتباطی بسیاری را بر زوجین تحمیل میکند و سبکهای دلبستگی بر کیفیت و ابعاد این مشکلات مؤثرند. هدف این پژوهش تعیین رابطة سبکهای دلبستگی با مشکلات جنسی در زوجین نابارور بود. 90 زوج نابارور (180 = n) مراجعه‌کنـنده به مراکز ناباروری بیمـارستانهـای امـام خمیـنی و دکتـر شریعتی تهـران با تکمیـل مقیـاس دلبستگی بزرگسال (AAI) و پرسشنامههای وضعیت جنسی گلومبک ـ روست (GRISS – M, GRISS-F) در این پژوهش شرکت کردند. نتایج پژوهش رابطه معنادار سبکهای دلبستگی با کنش‌وری جنسی را نشان دادند و این نکته را برجسته کردند که زنان و مردان ایمن در مقایسه با افراد ناایمن، مشکلات جنسی کمتری داشتند. علت ناباروری با مشکلات جنسی مردان رابطه‌ای معنادار داشت بدون آنکه بر مشکلات جنسی زنان مؤثر باشد. مشکلات جنسی مردان نابارور بیش از مشکلات جنسی زنان نابارور بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2183 - نقش افسردگی و فراشناخت بدشکلی بدن در اختلال خوردن
خدیجه فولادوندهدف این پژوهش بررسی نقش مؤلفههای افسردگی و فراشناخت بدشکلی بدن در اختلال خوردن بود. طرح این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود.324 دانش‌آموز دختر از دبیرستانهای دخترانه استان لرستان به روش نمونه‌برداری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش ش چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی نقش مؤلفههای افسردگی و فراشناخت بدشکلی بدن در اختلال خوردن بود. طرح این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود.324 دانش‌آموز دختر از دبیرستانهای دخترانه استان لرستان به روش نمونه‌برداری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش شامل آزمون بازخوردهای خوردن (گارنر، اولستد، بوهر و گارفینکل، 1982)،پرسشنامة فراشناخت بدشکلی بدن (ربیعی، صلاحیان، بهرامی و پالاهنگ، 2011) و سیاهة افسردگی کودکان (کواکس و بک، 1977) بود. نتایج نشان داد مؤلفههای افسردگی (خلق منفی، مسائل بین فردی، ناکارآمدی، بی لذتی و حرمت خود منفی) و فراشناخت بدشکلی بدن (کنترل فراشناختی، درآمیختگی افکار _عمل، باورهای مثبت و منفی فراشناختی و فتارهای ایمنی بخش) با اختلال خوردن رابطه مثبت معنادار دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد خلق منفی، حرمت خود منفی و مهار فراشناختی توانایی پیشبینی اختلال خوردن را دارد. در نظر گرفتن مؤلفههای افسردگی و فراشناخت بدشکلی بدن نقش بالینی مهمی در فرایندهای پیشگیری و درمان اختلال خوردن دارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2184 - رابطه کمال گرایی و فرسودگی در ورزشکاران نخبه دارای معلولیت‌های جسمانی-حرکتی
سارا عزیزی رضا نیکبخشهدف این تحقیق تعیین رابطة کمال¬گرایی و فرسودگی در ورزشکاران نخبة معلول جسمانی‎ـ حرکتی بود. 118 نفر (با میانگین سنی 74/5±83/24 سال، سابقة ورزشی 53/6±43/12 سال و سابقه رقابتی 40/4±39/8 سال) از ورزشکاران حاضر در بازی¬های آسیایی گوانجو در سا چکیده کاملهدف این تحقیق تعیین رابطة کمال¬گرایی و فرسودگی در ورزشکاران نخبة معلول جسمانی‎ـ حرکتی بود. 118 نفر (با میانگین سنی 74/5±83/24 سال، سابقة ورزشی 53/6±43/12 سال و سابقه رقابتی 40/4±39/8 سال) از ورزشکاران حاضر در بازی¬های آسیایی گوانجو در سال 2010، به‎صورت داوطلبانه مقیاس کمال¬گرایی مثبت و منفی (هاس و پراپاوسیس، 2004) و پرسشنامة فرسودگی ورزشکار (رادک و اسمیت، 2001) را تکمیل کردند. ضرایب همبستگی پیرسون نشان دادند که (1) کمال¬گرایی مثبت، روابط منفی معنا¬دار با کاهش احساس پیشرفت، خستگی جسمانی/ هیجانی، احساس بی¬ارزشی و سطح کلی فرسودگی دارد، و (2) رابطة کمال¬گرایی منفی فقط با بُعد کاهش احساس پیشرفت، معنا¬دار بود. نتایج تحلیل رگرسیون نشان دادند که تنها کمال-گرایی مثبت پیش‎بینی‎کنندة معنا¬دار سطح کلی فرسودگی است. بر اساس یافته¬ها، وجود گرایش¬های کمال¬گرایی مثبت در پیشگیری از اثرات مخرب فرسودگی در ورزشکاران معلول جسمانی‎ـ‎حرکتی مؤثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2185 - اثربخشی مداخله شناختی-رفتاری متمرکز بر والد-کودک بر مشکلات رفتاری کودکان آزاردیده جسمی و شیوه‌های والدینی
مینا معین‌اسلام محمدعلی مظاهری کارینه طهماسیان جلیل فتحآبادیهدف این پژوهش تعیین اثربخشی مداخله شناختی-رفتاری متمرکز بر والد-کودک بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان آزاردیده جسمی و بهبود رفتارهای والدینی است. 28 کودک 7 تا 9 سال از انجمن حمایت از کودکان کار شهر تهران و مادران آن ها به شیوه نمونه‌برداری در دسترس انتخاب شدند. 15 زوج مادر چکیده کاملهدف این پژوهش تعیین اثربخشی مداخله شناختی-رفتاری متمرکز بر والد-کودک بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان آزاردیده جسمی و بهبود رفتارهای والدینی است. 28 کودک 7 تا 9 سال از انجمن حمایت از کودکان کار شهر تهران و مادران آن ها به شیوه نمونه‌برداری در دسترس انتخاب شدند. 15 زوج مادر و کودک در گروه مداخله متمرکز بر والد-کودک و 13 مادر در گروه مداخله متمرکز بر والد جایگزین شدند. بسته درمان شناختی-رفتاری ترکیبی والد-کودک در طول 5 جلسه به مادران و 8 جلسه به کودکان عرضه شد. پس از پایان مداخله، پس‌آزمون و پس از دو ماه، پیگیری انجام شد. ابزارها شامل فهرست رفتاری کودک (آشنباخ، 1991)، پرسشنامه والدگری آلاباما (فریک، 1991) و پرسشنامه ظرفیت کودک‌آزاری (میلنر، 1986) بود. نتایج تحلیل واریانس آمیخته حاکی از آن بود که مداخله شناختی-رفتاری در کاهش مشکلات درونی‌سازی و برونی‌سازی مؤثر بوده است. در زیرمقیاسهای رفتارهای والدینی نیز فقر نظارت و تنبیه بدنی کاهش یافت، اما ظرفیت کودک‌آزاری تغییر معناداری نشان نداد. همچنین از لحاظ اثربخشی مداخله روی متغیرهای مشکلات رفتاری، رفتارهای والدینی و ظرفیت کودک‌آزاری میان دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشد، که نشاندهنده نقش اصلی مادران در مداخله‎های کودک آزاری است. نتایج این پژوهش با روشن‌تر ساختن نقش کودک و والد در حیطه مداخله‎های کودک آزاری، در موقعیتهای بالینی و برای کاهش این پدیده کاربرد خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2186 - اثربخشی مداخلة مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر نشانه‌های نارسایی توجه/ فزون‌کنشی زیر آستانة تشخیص و مشکلات برونی‌سازی نوجوانان
اشکان ناصح لیلا حیدری نسب محمدرضا شعیریاین پژوهش اثربخشی مداخلة مبتنی بر ذهن‌آگاهی را بر کاهش نشانه‌های نارسایی توجه/ فزون‌کنشی زیر آستانة تشخیص و مشکلات برونی‌سازی نوجوانان بررسی کرد. فهرست رفتاری کودک و فرم خودگزارش‌دهی نوجوانان نظام سنجش مبتنی بر تجربة آشنباخ در نمونة 253 نفری از نوجوانان و مادران آنها چکیده کاملاین پژوهش اثربخشی مداخلة مبتنی بر ذهن‌آگاهی را بر کاهش نشانه‌های نارسایی توجه/ فزون‌کنشی زیر آستانة تشخیص و مشکلات برونی‌سازی نوجوانان بررسی کرد. فهرست رفتاری کودک و فرم خودگزارش‌دهی نوجوانان نظام سنجش مبتنی بر تجربة آشنباخ در نمونة 253 نفری از نوجوانان و مادران آنها اجرا شد. 24 نفر از نوجوانانی که بنابر نتایج فهرست رفتاری کودکان، نمرههای مرزی در زیرمقیاس مشکلات توجه و نمرههای بالا در مشکلات برونی‌سازی داشتند و نشانه‌های آنها در فرم خودگزارش‌دهی نوجوانان نیز تأیید شده بود، به‌تصادف در دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسة مداخلة مبتنی بر ذهن‌آگاهی در مدت 8 هفته دریافت کرد. گروه کنترل در این بازه زمانی هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. دادههای کمّی با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شد و یافتهها نشان داد که پس از مداخله نشانه‌های نارسایی توجه/ فزون‌کنشی و مشکلات برونی‌سازی در نوجوانان گروه آزمایش در مقایسه با نوجوانان گروه کنترل کاهش معنادار داشته است. یافتههای این پژوهش کاربرد بالینی در پیشگیری و درمانگری نشانه‌های نارسایی توجه/ فزون‌کنشی و مشکلات برونی‌سازی نوجوانان در فضاهای بالینی و مدارس دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2187 - مشکلات درونی‌سازی‌شده و برونی‌سازی‌شده درکودکان: ترتیب تولد و فاصله سنی
سید عباس ساطوزبان عباسعلی هراتیان کارینه طهماسیان محمدرضا احمدیپژوهش حاضر از نوع علّی‌ـ‌مقایسه‌ای بود که با هدف مقایسه مشکلات رفتاری درونی و برونی سازی شده کودکان با توجه به فاصله سنی و ترتیب تولد انجام گرفت. نمونه مورد پژوهش را 536 دانش‌آموز دورة ابتدایی شهرستان یزد به همراه والدین شان تشکیل دادند که به روش نمونه‌برداری خوشهای تص چکیده کاملپژوهش حاضر از نوع علّی‌ـ‌مقایسه‌ای بود که با هدف مقایسه مشکلات رفتاری درونی و برونی سازی شده کودکان با توجه به فاصله سنی و ترتیب تولد انجام گرفت. نمونه مورد پژوهش را 536 دانش‌آموز دورة ابتدایی شهرستان یزد به همراه والدین شان تشکیل دادند که به روش نمونه‌برداری خوشهای تصادفی انتخاب شدند. از سیاهه رفتاری کودکان (CBCL؛ آشنباخ و رسکورلا، 2001)، به همراه فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی محقق ساخته برای جمع آوری داده ها استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس دوراهه نشان دادند فاصله سنی و ترتیب تولد فرزندان تأثیر معناداری بر مشکلات برونی سازی شده کودکان دارد. نتایج نشان دادند کودکانی که تفاوت سنی آنها با خواهر/برادرشان، کمتر از دو سال است، بیشترین میزان مشکلات برونی سازی شده را نشان می دهند. همچنین، فرزندانی که رتبه تولد آنها چهارم به بعد یا رتبه اول در خانواده‌اند، به ترتیب بیشترین میانگین مشکلات برونی سازی شده را نشان دادند. طبق یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که تفاوت سنی دو تا سه سال بین دو فرزند فاصله مناسبی است و خانواده هایی که سه فرزند دارند، میانگین مشکلات رفتاری کودکان آنها کمتر از سایر گروه ها است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2188 - کنش وری خانوادگی، هویت شخصی و رفتار مشکل‌آفرین در نوجوانی
زهره مجدآبادی فراهانی ولی‌اله فرزاد مهرناز شهرآرای علیرضا مرادیهـدف این پژوهش شنـاخت نقش هویت در رابـطة بین کنش‎وری خانـوادگی و رفتار مشکل‎آفرین در نمونهای متشکل از 300 دانش‎آموز پایة دوم راهنمایـی (150 دختـر و 150 پسر) بود. کنش‎وری خانوادگی برحسب نشانگرهـای ارتباط والد ـ نوجوان، دلمشغولی والدین و والدگری مثبت و رف چکیده کاملهـدف این پژوهش شنـاخت نقش هویت در رابـطة بین کنش‎وری خانـوادگی و رفتار مشکل‎آفرین در نمونهای متشکل از 300 دانش‎آموز پایة دوم راهنمایـی (150 دختـر و 150 پسر) بود. کنش‎وری خانوادگی برحسب نشانگرهـای ارتباط والد ـ نوجوان، دلمشغولی والدین و والدگری مثبت و رفتار مشکل‎آفرین با نشانگرهای رفتار پرخاشگرانه، رفتار نقض قـانون و مشکلات توجه، عملیاتی شدند. الگوهای معادلة ساختاری نشان دادند که 22 درصد از کل رابطه (مستقیم و غیرمستقیم) بین کنش‎وری خانوادگی و رفتار مشکل‎آفرین از خلال دو متغیر هویت عمل می‎کند و سردرگمی هویت به طور نسبی رابطة بین کنش‎وری خانوادگی و رفتار مشکل‎آفرین را واسطه‎گری می‎کند. یافته‎های این پژوهش مطرح ساختند که هم کنش‎وری خانوادگی و هم هویت نقش مهمی در هدایت نوجوانان به سمت رفتار مشکل‎آفرین یا دورشدن آنها از چنین رفتارهایی دارند. در مورد مضامین مداخله‎ای نیز بحث شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2189 - نظریه تحول ذهن و رابطه آن با مهارتهای اجتماعی در کودکان و نوجوانان مبتلا به آسیب بینایی
علی مشهدی محبوبه هاشمی جوزدانی حمیرا هاشمی برزآبادیاین پژوهش با هدف شناخت نظریه تحول ذهن و رابطة آن با مهارتهای اجتماعی در کودکان و نوجوانان مبتلا به آسیب بینایی صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش‌آموزان مبتلا به آسیب بینایی شهر مشهد تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه‌برداری هدفمند، 43 نفر از این کودکان در 4 گر چکیده کاملاین پژوهش با هدف شناخت نظریه تحول ذهن و رابطة آن با مهارتهای اجتماعی در کودکان و نوجوانان مبتلا به آسیب بینایی صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش‌آموزان مبتلا به آسیب بینایی شهر مشهد تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه‌برداری هدفمند، 43 نفر از این کودکان در 4 گروه سنی (4، 7، 10 و 13 سال) انتخاب شدند. برای اندازهگیری نظریه ذهن از دو تکلیف باور غلط (تکلیف پیشبینی باور؛ پرنر و وایمر، 1987؛ تکلیف پیش‌‌ـ بینی عمل؛ وایمر و پرنر، 1983) و برای سنجش مهارتهای اجتماعی و مشکلات رفتاری از مقیاس مهارتهای اجتماعی (فرم معلم؛ گراشام و الیوت، 1990) بهره گرفته شد. داده¬های پژوهش با استفاده از آزمون مجذور کای، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون لوجستیک، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بین عملکرد در تکلیف پیشبینی عمل و نمره کلی مهارتهای اجتماعی و عملکرد در هر دو تکلیف (پیشبینی بـاور و پیشبینی عمل) و نمره کلی مشکلات رفتاری رابطة معنادار وجود دارد. همچنین، بهره هوش کلامی و سن، عملـکرد در تکلیف پیشبینی عمل را پیشبینی کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2190 - بروز نشانگان روان پزشکی در زنان دارای همسران معتاد
پروانه محمدخانی علی عسگری ستاره آمنه فروزان فرشته مؤمنی بهارک دلاوراعتیاد شوهران به مواد مخدر میتواند به مشکلات روانشناختی همسران آنان منتهی شود. در پژوهش حاضر نشانگان روانپزشکی همسران مردان معتاد بـا غیرمعتاد مقایسه شدند. صد و هشتاد و شش زن دارای همسر معتاد از یک مرکز دریافت کمکهای حرفهای در تهران و 173 زن از اقوام گروه اول که همس چکیده کاملاعتیاد شوهران به مواد مخدر میتواند به مشکلات روانشناختی همسران آنان منتهی شود. در پژوهش حاضر نشانگان روانپزشکی همسران مردان معتاد بـا غیرمعتاد مقایسه شدند. صد و هشتاد و شش زن دارای همسر معتاد از یک مرکز دریافت کمکهای حرفهای در تهران و 173 زن از اقوام گروه اول که همسرانشان معتاد نبودند، به پرسشنامه نشانگان مختصر روانپزشکی (دروگاتیس و کلیرلی، 1977) پاسخ دادند. نتایج تحلیل نیمرخ نشان دادند که نمره‌هـای زنان با همسران معتاد در همه نشانگان روانپزشکی به گونه معناداری بالاتر بودند. نتایج براساس مشکلات روابط زناشویی و سوء رفتارهای شوهران معتاد مورد بحث قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2191 - شیوه‌های خواباندن و مشکلات خواب در کودکان 1 الی 2 ساله
الهامه محسنیان زهرا طبیبی علی مشهدیپژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط بین مشکلات خواب و پنج نوع شیوه خواباندن کودکان انجام شد. بر اساس نمونه‌برداری در دسترس، 180 مادر دارای کودک یک الی دو ساله، از سه مرکز بهداشتی درمانی واقع در منطقه 9 شهر مشهد انتخاب شدند و به پرسشنامه خواب کودک (مورل، 1999) و پرسشنامه رفتا چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط بین مشکلات خواب و پنج نوع شیوه خواباندن کودکان انجام شد. بر اساس نمونه‌برداری در دسترس، 180 مادر دارای کودک یک الی دو ساله، از سه مرکز بهداشتی درمانی واقع در منطقه 9 شهر مشهد انتخاب شدند و به پرسشنامه خواب کودک (مورل، 1999) و پرسشنامه رفتار تعاملی والد‌ـ‌کودک هنگام خواباندن (مورل و کورتینا‌ـ‌بورجا، 2002) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند مشکلات خواب در کودکان یک الی دو ساله، با شیوه‌های خواباندن کودک به طورکلی و دو نوع از شیوه‌های خواباندن (تسکین جسمانی فعال و تسکین جسمانی غیرفعال) ارتباط معنادار دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری نشان دادند بر اساس شیوه‌های تسکین جسمانی فعال و غیرفعال، مشکلات خواب کودکان قابل پیشبینی است. شیوه تسکین جسمانی فعال برخلاف شیوه تسکین جسمانی غیرفعال، به تنهایی پیش‌بینی‌کننده معنادار مشکلات خواب کودک بود. نتایج پژوهش، بر اهمیت شناسایی و اجتناب از شیوه‌های خواباندن نامناسب کودک تأکید میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2192 - اثربخشی آموزش گروهی مهارتهای اجتماعی مبتنی بر قصّه‌گویی بر مشکلات رفتاری برونی‌سازی‌شده کودکان
ندا یحیی محمودی اشکان ناصح سیروس صالحی طاهر تیزدستدر این پژوهش اثربخشی آموزش گروهی مهارتهای اجتماعی مبتنی بر قصّه‌گویی بر مشکلات رفتاری برونی¬سازی شده کودکان بررسی شد. فهرست مشکلات رفتاری کودکان (CBCL؛ آشنباخ و رسکورلا، 2001/1384) در یک نمونه 267 نفری از مادران اجرا شد. 48 دانش‌آموزی که نمره بالایی در مقیاس برونی چکیده کاملدر این پژوهش اثربخشی آموزش گروهی مهارتهای اجتماعی مبتنی بر قصّه‌گویی بر مشکلات رفتاری برونی¬سازی شده کودکان بررسی شد. فهرست مشکلات رفتاری کودکان (CBCL؛ آشنباخ و رسکورلا، 2001/1384) در یک نمونه 267 نفری از مادران اجرا شد. 48 دانش‌آموزی که نمره بالایی در مقیاس برونی‌سازی‌شده فهرست مشکلات رفتاری کودکان داشتند، انتخاب شدند و به تصادف در دو گروه آزمایش (24 نفر) و کنترل (24 نفر) قرار گرفتند. کودکان گروه آزمایش در طی چهار هفته، هشت جلسه آموزش مهارتهای اجتماعی مبتنی بر قصّه‌گویی دریافت کردند. کودکان گروه کنترل در این بازه زمانی هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان دادند که در گروه آزمایش، در مقایسه با گروه کنترل، رفتارهای پرخاشگرانه و قانون‎شکنانه در پایان دوره کاهش معناداری می‎یابد. یافته¬های این پژوهش واجد کاربردهای بالینی در قلمرو پیشگیری و درمان مشکلات رفتاری برونی¬سازی‎شده کودکان در فضاهای بالینی و مدارس است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2193 - دلبستگی و پیامدهای تحولی: نقش بازنمایی‌های ذهنی در پیشبینی مشکلات درونی‌سازی و برونی‌سازی کودکان پیشدبستانی
پریسا‌سادات سیدموسوی ثنا نوریمقدمهدف این پژوهش تعیین نقش بازنمایی‌های ذهنی در پیشبینی مشکلات درونی‎سازی و برونی‎سازی در کودکان پیشدبستانی بود. نمونه پژوهش شامل 75 کودک 4 تا 6 ساله (52 دختر ، 23 پسر) بود که از شش مهدکودک به روش خوشه‎ای چندمرحله‎ای در تهران انتخاب شدند. مادران فهرست رف چکیده کاملهدف این پژوهش تعیین نقش بازنمایی‌های ذهنی در پیشبینی مشکلات درونی‎سازی و برونی‎سازی در کودکان پیشدبستانی بود. نمونه پژوهش شامل 75 کودک 4 تا 6 ساله (52 دختر ، 23 پسر) بود که از شش مهدکودک به روش خوشه‎ای چندمرحله‎ای در تهران انتخاب شدند. مادران فهرست رفتاری کودک (آشنباخ و رسکولا، 2001) را تکمیل کردند و بازنمایی‌های ذهنی کودکان نیز به وسیله مجموعه داستان‎های مک‎آرتور (امد، ولف و اپنهایم، 2003) ارزیابی شد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان دادند بازنمایی‎های ذهنی منفی از خود، موضوع‎های اخلاقی، روابط همدلانه، هیجان منفی و تعارض کلامی مهمترین پیش‌بینی‌کننده‌های مشکلات درونی‌سازی و بازنمایی‌های ذهنی پرخاشگری، تعارض کلامی و بازنمایی منفی از والدین مهمترین پیش‌بینی‌کننده‌های مشکلات برونی‌سازی در کودکان است. یافتههای پژوهش همسو با نظریه دلبستگی نشان دادند مدل‎های کاری درونی کودک میتواند مکانیزم اثرتعامل والد‎ـ‎کودکبر پیامدهای تحولی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2194 - بازی درمانگری بی‌رهنمود در کودکان مبتلا به مشکلات درونی سازی شده
مریم بیاتدر ایـن پ‍ژوهش بـه بررسی اثربخشی بازی درمانگری بی‌رهنمود بر کاهش رفتارهای درونی‌سازی‌شده در کودکـان پیش دبستانی که بر اساس فهرست رفتاری کودک (CBCL، آشنباخ و رسکورلا،2001) در حیطه مشکلات درونی‌سازی‌شده (اضطراب، افسردگی و کناره‌گیری) نیازمند توجه بالینی بودند به عنوا چکیده کاملدر ایـن پ‍ژوهش بـه بررسی اثربخشی بازی درمانگری بی‌رهنمود بر کاهش رفتارهای درونی‌سازی‌شده در کودکـان پیش دبستانی که بر اساس فهرست رفتاری کودک (CBCL، آشنباخ و رسکورلا،2001) در حیطه مشکلات درونی‌سازی‌شده (اضطراب، افسردگی و کناره‌گیری) نیازمند توجه بالینی بودند به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. این کودکان در قالب گروههای دو نفره در طی هفت هفته در 16 جلسه بازی درمانگری شرکت کردند. مادران این کودکان پس از پایان جلسه‌های چهارم، هشتم، دوازدهم و شانزدهم فرمهای CBCL را در مورد فرزندان خود تکمیل کردند. نتیجه آزمون اندازهگیریهای مکرر نشان داد، نمرههای مقیاس درونی‌سازی شده بهطور معناداری کاهش یافت. اهمیت عملی یافتههای پژوهش در ارتباط با یافتههای پیشین در قلمرو پیشگیری و درمانگری اختلالهای درونی‌سازی‌شده زودرس مورد بحث قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2195 - کمال گرایی، مشکلات هیجانی و رضایت از زندگی در دانشجویان ایرانی
زهره محمدی بهرام جوکاردر پژوهش حاضر رابطه بین پیامدهای کمال‌گرایی، مشکلات هیجانی و رضایت از زندگی اندازهگیری شدند. شرکت‌کنندگان، شامل 297 (81 پسر و 216 دختر) دانشـجوی دانشگاه آزاد اسلامـی واحد مرودشت بودند و مقیاسهای چند بعـدی کمال‌گرایی (فراست، مارتن، لاهارت و روزنبلیت، 1990)، مقیاس افسرد چکیده کاملدر پژوهش حاضر رابطه بین پیامدهای کمال‌گرایی، مشکلات هیجانی و رضایت از زندگی اندازهگیری شدند. شرکت‌کنندگان، شامل 297 (81 پسر و 216 دختر) دانشـجوی دانشگاه آزاد اسلامـی واحد مرودشت بودند و مقیاسهای چند بعـدی کمال‌گرایی (فراست، مارتن، لاهارت و روزنبلیت، 1990)، مقیاس افسردگـی، اضـطراب و تنیدگی (لاویبوند و لاویبوند، 1995)و مقـیاس رضایت از زندگی (هبنر، 1994) را تکمیل کردند. تحلیل رگرسیون چند متغیری به شیوه همزمـان نشان دادند که ابعاد کمال‌گرایی شامل نگرانی درباره اشتباهها، انتقادگری والدینی، شک درباره اعمال و هنجارهای شخصی، رضایت از زندگی را تبیین میکنند (21/0= 2R ). دو بُعد هنجارهای شخصی و سازماندهی، اضطراب (33/0= 2R)، افسردگی (41/0= 2R) و تنیدگی (28/0= 2R) را تبیین کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2196 - اثربخشی قصه‌گویی مبتنی بر دلبستگی بر کاهش مشکلات زمان خواب و بهبود رابطه کودک‌ـ‌مادر
شایسته شکوفه‌فرد محمدعلی مظاهری کارینه طهماسیانهدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی قصه‌گویی مبتنی بر دلبستگی با اجرای روتین‌های مثبت بر کاهش مشکلات زمان خواب و بهبود رابطه کودک-مادر بود. جامعه آماری کلیه کودکان 4 تا 6 ساله دچار مشکلات زمان خواب مهدکودک‌های شهر شیراز را دربر‌گرفت. 30 زوج مادر-کودک به روش نمونه‌برداری در دس چکیده کاملهدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی قصه‌گویی مبتنی بر دلبستگی با اجرای روتین‌های مثبت بر کاهش مشکلات زمان خواب و بهبود رابطه کودک-مادر بود. جامعه آماری کلیه کودکان 4 تا 6 ساله دچار مشکلات زمان خواب مهدکودک‌های شهر شیراز را دربر‌گرفت. 30 زوج مادر-کودک به روش نمونه‌برداری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروههای روتین مثبت، قصه‌گویی مبتنی بر دلبستگی و گواه جایگزین شدند. آزمودنیهای گروههای آزمایش در جلسه‌های آموزشی شرکت کردند. پس از پایان مداخله‌ها، پس‌آزمون اجرا شد. ابزارها شامل پرسشنامه عادات خواب کودکان (اوونز و دیگران، 2000) و مقیاس رابطه والد-کودک (پیانتا، 1992) بود. نتایج تحلیل واریانس اندازه‌های مکرر حاکی از آن بود که قصه‌گویی مبتنی بر دلبستگی، علاوه بر اینکه همچون راهکار روتین‌های مثبت توانست از مزاحمت‌های زمان خواب کودک بکاهد، منجر به بهبود معنادار رابطه والد‌ـ‌کودک، به عنوان یکی از همبسته‌های مشکلات خواب شد. از این رو کاربرد بالینی قصه‌گویی مبتنی بر دلبستگی نه تنها در مورد بهبود مشکلات خواب بلکه برای ارتقای سلامت عاطفی و روانی کودک و خانواده قابل توجه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2197 - نقش آموزش مهارتهای فرزندپروری بر کاهش تنیدگی مادران و مشکلات رفتاری کودکان
سیده زینب فرزادفرد حیدر علی هومناثربخشی آموزش مهارتهای والدگری بر پیشگیری تنیدگی در یک نمونه غیربالینی از مادران و کاهش مشکلات رفتاری کودکان آنها در این پژوهش بررسی شد. شاخص تنیدگی والدین (PSI ، آبیدین، 1990) در یک نمونه 198 نفری از مادران اجـرا شد. 51 نفر از مادرانی که نمره‌هـای بالایی در PSI داشتند چکیده کاملاثربخشی آموزش مهارتهای والدگری بر پیشگیری تنیدگی در یک نمونه غیربالینی از مادران و کاهش مشکلات رفتاری کودکان آنها در این پژوهش بررسی شد. شاخص تنیدگی والدین (PSI ، آبیدین، 1990) در یک نمونه 198 نفری از مادران اجـرا شد. 51 نفر از مادرانی که نمره‌هـای بالایی در PSI داشتند به تصادف در دو گروه آزمایشی (26 نفر) و کنترل (25 نفر) قرار گرفتند و به فهرست مشکلات رفتاری کودکان (CBCL، آشنبـاخ، 2001) پـاسخ دادند. دادههـای کمّی با استفـاده از پیشآزمون ـ پس‌آزمون (آزمون t)، ضریب همبستگی و تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شـدند. یافتهها نشان دادند که پس از مداخلـه : الف) مادران گروه آزمایشی در مقایسه با مادران گروه کنترل سطح تنیدگی کمتری داشتند، ب) کودکان مادران گروه آزمایشی از کودکان مادران گروه کنترل مشکلات رفتاری نشان دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2198 - اثربخشی بازی درمانگری والدینی برکاهش نشانه‌های اختلالهای برونی‌سازی در کودکان
الهه آقایی مریم بیاتهدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازی درمانگری والدین در کاهش نشانه‌های اختلالهای برونی‌سازی در کودکان دبستانی بود. ابتدا 300 کودک (150 دختر و 150 پسر) 7 تا 8 ساله با استفاده از فهرست رفتاری کودک آشنباخ (آشنباخ و رسکورلا، 2001) مورد آزمون قرار گرفتند و از بین کسانی که نمره چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازی درمانگری والدین در کاهش نشانه‌های اختلالهای برونی‌سازی در کودکان دبستانی بود. ابتدا 300 کودک (150 دختر و 150 پسر) 7 تا 8 ساله با استفاده از فهرست رفتاری کودک آشنباخ (آشنباخ و رسکورلا، 2001) مورد آزمون قرار گرفتند و از بین کسانی که نمره بالایی در این آزمون کسب کردند، 15 کودک (هفت دختر ، هشت پسر) به شیوه تصادفی چند مرحله‌ای به عنوان نمونه اصلی پژوهش انتخاب شدند. مادران این کودکان در هشت جلسه درمان گروهی سه ساعته شرکت کردند. مادران در پایان جلسه‌های دوم، چهارم، ششم و هشتم، بار دیگر فهرست رفتاری کودک و پیش از آغاز و در پایان دوره، پرسشنامه خوداثربخشی (دومکا، 1996) و تنیدگی والدین (آبیدین، 1983) را تکمیل کردند. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل اندازهگیریهای مکرر بهره گرفته شد. یافتهها نشان دادند بازی درمانگری والدینی موجب کاهش رفتارهای برونی‌سازی کودکان و نادیده گرفتن قوانین شد. اما تأثیر معناداری بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه نداشت. این روش همچنین موجب کاهش تنیدگی والدین و افزایش خوداثربخشی آنها شد. در نتیجه میتوان بازی‌درمانگری والدینی را روش مؤثری در کاهش مشکلات برونی‌سازی کودکان در نظر گرفت که در زمانی کوتاه از شدت مشکلات کودک می‌کاهد و بر تنیدگی و خوداثربخشی والدین مؤثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2199 - تأثیر آموزش نظم جویی هیجان بر مشکلات رفتاری کودکان دچار کم‌توانی‌هوشی
احسان حاتمی معصومه پورمحمدرضای تجریشی فیروزه ساجدی عنایت اله بخشیایـن پژوهـش بـا هـدف تعییـن تأثیـر آمـوزش نظم‌جویـی هیجـان بـر مشـکلات رفتـاری کـودکان دچـار کم توانـی هوشـی و بـا اسـتفاده از روش شـبه‌تجربی بـا طـرح پیـش‌آزمـون-پس‌آزمـون بـا گـروه آزمایـش و گـواه انجـام شـد. ۴۴ دانش آمـوز ۱۸-۱۰ سـال از مـدارس اسـتثنایی شـهر تهـ چکیده کاملایـن پژوهـش بـا هـدف تعییـن تأثیـر آمـوزش نظم‌جویـی هیجـان بـر مشـکلات رفتـاری کـودکان دچـار کم توانـی هوشـی و بـا اسـتفاده از روش شـبه‌تجربی بـا طـرح پیـش‌آزمـون-پس‌آزمـون بـا گـروه آزمایـش و گـواه انجـام شـد. ۴۴ دانش آمـوز ۱۸-۱۰ سـال از مـدارس اسـتثنایی شـهر تهـران در سـال تحصیلـی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ بـه روش نمونه بـرداری دردسـترس از بیـن کودکانـی انتخـاب شـدند کـه نمـرۀ ۶۰ و بالاتـر در فهرسـت رفتـاری کـودک (CBCL) آشـنباخ ، دومنسـی و رسـکورلا (۲۰۰۱) بـه دسـت آورده بودنـد و بـه طـور تصادفـی در دو گـروه آزمایـش و گـواه قـرار گرفتنـد. گـروه آزمایـش در ۱۶ جلسـۀ ۵۰ دقیقـه‌ای تحـت آمـوزش نظم‌جویـی هیجـان قـرار گرفـت و گـروه گـواه فقـط برنامـۀ جـاری مدرسـه را دریافـت کردنـد. همـۀ کـودکان قبـل و بعـد از مداخلـه بـا اسـتفاده از فهرسـت رفتــاری کـودک ارزیابـی شـدند و دادههـای به دسـت آمده بـا اسـتفاده از تحلیـل کوواریانـس تحلیـل شـد. نتایـج نشـان داد شـرکت کـودکان گـروه آزمایـش در جلسـات آمـوزش نظم‌جویـی هیجـان موجـب کاهـش معنـادار مشـکلات رفتـاری درونی‌سـازی و برونی‌سـازی در مقایسـه بـا گـروه گـواه شـده و بنابرایـن برنامه‌ریـزی و اجـرای مداخلـۀ آموزشـی نظم‌جویـی هیجـان در مراکـز آمـوزش اسـتثنایی بـه دانش‌آمـوزان یـاد می‌دهـد چگونـه بـا مدیریـت و ابـراز هیجان‌هـای خـود از مشـکلات رفتـاری پیشـگیری کننـد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2200 - الگوی رفتار عبور از خیابان کودکان با مشکلات درونی‌سازی و برونی سازیشده
محبوبه هاشمی جوزدانی زهرا طبیبی علی مشهدیایـن پژوهـش بـا هـدف بررسـی تفاوت هـا در الگـوی رفتـار عبـور از خیابـان کـودکان دچـار مشـکلات درونی‌سـازی و برونی‌سازی شـده انجـام شـد. بـه منظـور درک بهتـر الگـوی رفتـار عبـور از خیابـان ایـن گـروه از کـودکان، سـن و نقایـص در کنش‌هـای اجرایـی نیـز اندازه‌گیـری و کنتـرل چکیده کاملایـن پژوهـش بـا هـدف بررسـی تفاوت هـا در الگـوی رفتـار عبـور از خیابـان کـودکان دچـار مشـکلات درونی‌سـازی و برونی‌سازی شـده انجـام شـد. بـه منظـور درک بهتـر الگـوی رفتـار عبـور از خیابـان ایـن گـروه از کـودکان، سـن و نقایـص در کنش‌هـای اجرایـی نیـز اندازه‌گیـری و کنتـرل شـد. درمجمـوع ۷۹ کـودک ۷/۵ تـا ۱۰ سـال در قالـب سـه گـروه عـادی، دچـار مشـکلات درونی‌سـازی و برونی‌سـازی بـا روش نمونه‌بـرداری دردسـترس بــرای شــرکت در پژوهــش انتخــاب شــدند. بــرای اندازه‌گیــری رفتــار عبــور از خیابــان و نقایــص در کنش‌هــای اجرایــی به ترتیــب از یــک محیــط واقعیــت مجــازی (شـوبل، گینــز و سورســون، ۲۰۰۸) و مقیــاس نقایــص در کنش‌هــای اجرایــی کــودکان و نوجوانــان (بارکلــی، ۲۰۱۲) اســتفاده شــد. نتایـج، بـا اسـتفاده از تحلیـل کوواریانـس چندمتغیـری بـا کنتـرل آمـاری سـن و نقایـص کنش‌هـای اجرایـی، نشـان داد کـه کـودکان دچـار مشـکلات درونی‌سازی شـده، در مقایسـه بـا کـودکان عـادی و کـودکان بـا مشـکلات برونی‌سازی شـده، مـدت زمـان بیشـتری کنـار خیابـان منتظـر می‌ماننـد، فرصت‌هـای از دسـت‌رفتۀ بیشـتری دارنـد و پـس از ایجـاد شـکاف ترافیکـی بـا تأخیـر بیشـتر اقـدام بـه عبـور می‌کننـد، امـا کـودکان دچـار مشـکلات برونی‌سازی شـده، در مقایسـه بـا کـودکان عـادی، تعـداد برخـورد بیشـتری دارنـد و در مقایسـه بـا هـردو گـروه، رفتـار کمتـر ایمنـی در عبـور از خیابـان نشـان می‌دهنـد، بنابرایـن لازم اسـت متخصصـان برنامههـای پیشـگیری از آسـیب‌های ترافیکـی کـودکان بـا درنظـر داشـتن الگـوی رفتـار عبـور از خیابـان گروههـای در خطـر، بـر مداخـلات مبتنـی بـر اصـلاح رفتـار تمرکـز کننـد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2201 - مهارتهای اجتماعی و مشکلات رفتار کودکان پیش دبستانی ایرانی
بهشته عبدیبا هدف اندازهگیری مهارتهـای اجتماعی، مشکلات درونی‌سازی‌شده و مشکلات برونی‌سازی‌شده براساس تفاوتهای جنس در کودکان، والدین (1001 = n) و مربیان (284 = n) 518 دختر و 483 پسر (3 تا 5 ساله)، به فرمهای والد و مربی نظام رتبه‌گذاری مهارتهای اجتماعی (گرشام و الیوت، 1990) پاسخ دا چکیده کاملبا هدف اندازهگیری مهارتهـای اجتماعی، مشکلات درونی‌سازی‌شده و مشکلات برونی‌سازی‌شده براساس تفاوتهای جنس در کودکان، والدین (1001 = n) و مربیان (284 = n) 518 دختر و 483 پسر (3 تا 5 ساله)، به فرمهای والد و مربی نظام رتبه‌گذاری مهارتهای اجتماعی (گرشام و الیوت، 1990) پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان دادند که برحسب رتبه‌گذاری والدین و مربیان، در زیرمقیاسهای مهارتهای اجتماعی (همیاری، خودمهارگری و مسئولیت‌پذیری) و مشکلات درونی‌‌ـ سازیشده (غمگینی، افسردگی و تنهایی) دختران رتبه‌های بالاتر از پسران بهدست آوردند. پسران در مقایسه با دختران، رتبه‌های بالاتری در زیرمقیاس مشکلات برونی‌سازی‌شده (پرخاشگری، مهار ضعیف خلق و بحث با دیگران) کسب کردند. رتبه‌گذاری والدین برای نمرههای جرئت‌ورزی در دختران و پسران تفاوت معناداری را نشان نداد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2202 - اثربخشی آموزش فراشناخت و تحول مثبت نوجوانی بر تابآوری و بهزیستی تحصیلی دانش‌آموزان دختر با مشکلات رفتاری
زهرا موحدیان امیر قمرانی ایلناز سجادیانایـن پژوهـش بـا هـدف مقایسـۀ اثربخشـی آمـوزش فراشـناخت و تحـول مثبـت نوجوانـی بـر تابآوری و بهزیسـتی تحصیلـی دانـش‌آمـوزان دختـر دارای مشـکلات رفتـاری انجـام شـد. روش پژوهـش شـبه تجربـی بـا طـرح پیـش‌آزمـون- پـس‌آزمـون و پیگیـری سـه ماهـه بـود. جامعـۀ آمـاری دا چکیده کاملایـن پژوهـش بـا هـدف مقایسـۀ اثربخشـی آمـوزش فراشـناخت و تحـول مثبـت نوجوانـی بـر تابآوری و بهزیسـتی تحصیلـی دانـش‌آمـوزان دختـر دارای مشـکلات رفتـاری انجـام شـد. روش پژوهـش شـبه تجربـی بـا طـرح پیـش‌آزمـون- پـس‌آزمـون و پیگیـری سـه ماهـه بـود. جامعـۀ آمـاری دانش‌آمـوزان دارای اختـلال رفتـاری پایـه نهـم در سـال تحصیلـی ۱۳۹۷-۱۳۹۶ در مـدارس شـهر یـزد بـود کـه بـر اسـاس مـلاک تشـخیص اختـلال رفتـاری دانش‌آمــوزان غربــال شــدند. جهــت انتخــاب نمونــه از روش نمونه‌بــرداری تصادفــی مرحلــه‌ای اســتفاده شــد و ۵۴ دانش‌آمــوز بــا مشــکلات رفتــاری انتخـاب و به‌تصـادف در دو گـروه آزمایشـی و یـک گـروه گـواه جـای داده شـدند و بـه فهرسـت رفتـاری کـودک آشـنباخ (۱۹۹۱)، سـیاهۀ تـاب‌آوری تحصیلـی (سـامویٔلز، ۲۰۰۴) و سـیاهۀ بهزیسـتی تحصیلـی (پیترینـن، سـوینی و پایهالتـو، ۲۰۱۴) پاسـخ دادنـد. دو گـروه آزمایشـی بسـتۀ آموزشـی تحـول مثبـت نوجوانـی (موحدیـان، ۲۰۱۹) و فراشـناخت تحـت آمـوزش قـرار گرفتنـد. نتایـج آزمـون تحلیـل واریانـس بـا اندازه‌گیـری مکـرر نشـان داد کـه تأثیـر بسـته آموزشـی تحـول مثبـت نوجوانـی و آمـوزش فراشـناخت بـر تـاب‌آوری و بهزیسـتی تحصیلـی معنـادار و بـا ثبـات اسـت. همچنیـن نتایـج نشـان داد بیـن اثربخشـی بسـته آموزشـی تحـول مثبـت نوجوانـی و آمـوزش فراشـناخت تفـاوت معنـاداری وجـود نـدارد. ایـن پژوهـش نشـان داد کـه اسـتفاده از آمـوزش فراشـناخت بـه فـرد کمـک می‌کنـد در مواجهـه بـا مشـکلات بـر مبنـای پـردازش اطلاعـات، بـا تمرکززدایـی از مشـکل و تبعـات آن به‌سـوی توجـه بـه خـود، رونـد فکـری بهتـری را طـی کنـد و آمـوزش تحـول مثبـت نوجوانـی نیـز بـا توجـه بـه درگیـر کـردن دانش‌آمـوزان ظرفیـت و توانمنـدی دانش‌آمـوزان را در مواجهـه بـا مشـکلات و تـلاش در راسـتای موفقیـت و پیشـرفت تحصیلـی را افزایـش می‌دهـد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2203 - شناسایی نیازها، مسائل و مشکلات روان شناختی و اجتماعی سالمندان و اولویت بندی آن ها: یک پژوهش کیفی
مهدی منوچهری سعیده محسنی نژاد فاطمه خرمیانایـن پژوهـش بـا هـدف شناسـایی نیازهـا، مسـایٔل و مشـکلات روان‌شـناختی و اجتماعـی سـالمندان و اولویت‌بنـدی آنهـا به‌منظـور ارایٔـه پیشـنهادها بـرای پژوهش‌هـای مداخلـه‌ای در آینـده انجـام شـد. روش پژوهـش از نـوع کیفـی و جامعـۀ آمـاری سـالمندان عضـو کانـون جهان‌دیـدگان چکیده کاملایـن پژوهـش بـا هـدف شناسـایی نیازهـا، مسـایٔل و مشـکلات روان‌شـناختی و اجتماعـی سـالمندان و اولویت‌بنـدی آنهـا به‌منظـور ارایٔـه پیشـنهادها بـرای پژوهش‌هـای مداخلـه‌ای در آینـده انجـام شـد. روش پژوهـش از نـوع کیفـی و جامعـۀ آمـاری سـالمندان عضـو کانـون جهان‌دیـدگان شـهرداری شـهر تهـران بـود. 48 نفـر بـه روش نمونه‌بـرداری مرحلـه‌ای انتخـاب شـدند (چهـار گـروه 12 نفـری). بـرای گـردآوری اطلاعـات از روش بحـث گروهـی متمرکـز جهـت جمـع‌آوری مسـایل و مشـکلات سـالمندان و از روش گـروه اسـمی بـرای اولویت‌بنـدی مسـایٔل و مشـکلات اسـتفاده شـد. نتایـج پژوهـش نشـان داد در نمونـۀ سـالمندان موردنظـر مقولـۀ نگرانی‌هـای مربـوط بـه فرزنـدان بالاتریـن اولویـت را به‌دسـت آورده اسـت. سـپس مقولـۀ افـکار و خاطـرات مزاحـم دومیـن اولویـت سـالمندان و مقولـۀ اضطـراب دربـارۀ بیماری‌هـا و مقولـۀ مسـایٔل مالـی، اجتماعـی و جغرافیایـی اولویـت سـوم و چهـارم سـالمندان بـود. مقولـۀ تنهایـی نیـز کمتریـن اولویـت را در بیـن سـالمندان داشـت. نتایـج حاصـل در ایـن پژوهـش می‌توانـد جهـت تدویـن برنامههـای مداخلـه‌ای در راسـتای رفـع مشـکلات روان‌شـناختی و اجتماعـی سـالمندان توسـط درمانگـران مـورد اسـتفاده قـرار گیـرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2204 - نقش واسطه ای مشکلات درونی سازی در رابطه ناگویی هیجانی و مشکلات برونی سازی
هانیه لواف سعید قنبری امید شکریهدف این پژوهش آزمون دو مدل واسطه‎گری نسبی و کامل مشکلات درونی‎سازی بین ناگویی هیجانی و مشکلات برونی‎سازی در دختران نوجوان بود. به این منظور 297 دانش‎آموز دختر در مقطع دبیرستان از مناطق تهران به روش نمونه‎برداری خوشه‎ای انتخاب و با مقیاس ناگویی هی چکیده کاملهدف این پژوهش آزمون دو مدل واسطه‎گری نسبی و کامل مشکلات درونی‎سازی بین ناگویی هیجانی و مشکلات برونی‎سازی در دختران نوجوان بود. به این منظور 297 دانش‎آموز دختر در مقطع دبیرستان از مناطق تهران به روش نمونه‎برداری خوشه‎ای انتخاب و با مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو (بگبی، پارکر و تیلور، 1994) و مقیاس خودگزارش‎دهی مشکلات رفتاری کودک و نوجوان (آشنباخ، 1991) ارزیابی شدند. داده‎ها با استفاده از روش مدل‎ یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد که مدل واسطه‎گری کامل مشکلات درونی‎سازی در رابطة بین ناگویی خلقی با مشکلات برونی‎سازی با داده‎ها برازش مطلوب دارد. همچنین نتایج نشان داد که رابطه ناگویی خلقی مشکلات درونی‎سازی و رابطه مشکلات درونی‎سازی و مشکلات برونی‎سازی مثبت معنادار بود. تفسیر این نتایج به این معناست که ناگویی هیجانی فقط در افرادی به مشکلات برونی‎سازی تبدیل می‎شود که در آنها مشکلاتی نظیر اضطراب، افسردگی، کناره‎گیری و شکایت‎های جسمانی پدید آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2205 - رابطه کنش تأملی مادران و مشکلات رفتاری کودکان: نقش واسطهای نظم‌جویی هیجان
زهرا گودرزی سعید قنبری شهلا پاکدامن محمدعلی مظاهری الهه وحیدیهـدف ایـن پژوهـش تعییـن نقـش واسـطه‌ای نظم‌جویـی هیجـان در رابطـۀ بیـن کنـش تأملـی مـادران و مشـکلات درونی‌سـازی و برونی‌سـازی کـودکان بـود. شـرکت‌کنندگان ۲۸۹ مـادر و کـودک ۶ تـا ۱۲ سـاله بودنـد کـه بـا روش نمونه‌بـرداری داوطلـب از مناطـق مختلـف شـهر کـرج انتخـاب شـدن چکیده کاملهـدف ایـن پژوهـش تعییـن نقـش واسـطه‌ای نظم‌جویـی هیجـان در رابطـۀ بیـن کنـش تأملـی مـادران و مشـکلات درونی‌سـازی و برونی‌سـازی کـودکان بـود. شـرکت‌کنندگان ۲۸۹ مـادر و کـودک ۶ تـا ۱۲ سـاله بودنـد کـه بـا روش نمونه‌بـرداری داوطلـب از مناطـق مختلـف شـهر کـرج انتخـاب شـدند. مـادران پرسشـنامۀ کنـش تأملـی والدیـن (لویتـن و دیگـران، ۲۰۱۷)، فهرسـت نظم‌جویـی هیجـان (شـیلدز و سـیکته، ۱۹۹۵) و فهرسـت رفتـاری کـودک (آشـنباخ و رسـکورلا، ۲۰۰۱) را تکمیـل کردنـد. دادههـا بـا اسـتفادۀ از روش‌هـای همبسـتگی و مدل‌یابـی معادله‌هـای سـاختاری تحلیـل شـدند. نتایـج نشـان داد کـه بیـن تمـام زیرمقیاس‌هـای کنـش تأملـی بـا نظم‌جویـی هیجـان و مشـکلات برونی‌سـازی، و بیـن زیرمقیـاس حالـت پیش‌ذهنی‌سـازی بـا مشـکلات درونی‌سازی همبسـتگی معنـاداری وجـود دارد. همچنیـن، نتایـج مدل‌یابـی معادله‌هـای سـاختاری نشـان داد کـه نظم‌جویـی هیجـان در رابطـۀ کنـش تأملـی مـادر و مشـکلات درونی‌سـازی و برونی‌سـازی کـودک نقـش واسـطه‌ای ایفـا می‌کنـد. در مجمـوع یافته‌هـای ایـن پژوهـش حاکـی از آن بـود کـه کنـش تأملـی پاییـن مـادران بـا مشـکلات هیجانـی و رفتـاری در کـودکان ارتبـاط دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2206 - شمارش آشیانه پرندگان آبزی، کنار آبچر و خشکی زی جوجه‌آور خورموسی در اردیبهشت ماه 1394
بهروز بهروزی رادشناسایی و شمارش آشیانه پرندگان آبزی، کنارآبچر و خشکی زی جوجه آور در خورموسی در اردیبهشت سال 1394 با دوربین چشمی 10×40 زایس و تلسکوپ 15 ×60 با روش مشاهده مستقیم و تمام شماری Total Count انجام شد. در این بررسی درخور موسی 65 گونه پرنده از سه گروه آبزی، خشکی زی چکیده کاملشناسایی و شمارش آشیانه پرندگان آبزی، کنارآبچر و خشکی زی جوجه آور در خورموسی در اردیبهشت سال 1394 با دوربین چشمی 10×40 زایس و تلسکوپ 15 ×60 با روش مشاهده مستقیم و تمام شماری Total Count انجام شد. در این بررسی درخور موسی 65 گونه پرنده از سه گروه آبزی، خشکی زی و کنارآبچر شناسایی شد که 23 گونه (38/35 درصد) از آن ها جوجه آوری کرده بودند. جمعیت جوجه‌آوران در بهار سال 1394، در خورموسی 14455 جفت بود که 12862 جفت (72/97 درصد) از آنها در دو جزیره دارا و قبرناخدا جوجه‌آوری کرده بودند. از پرندگان آبزی 7 گونه متعلق به 4 تیره، از کنار آبچر‌ها 6 گونه متعلق به 7 تیره و از خشکی زی‌ها 8 گونه متعلق به 8 تیره در خورموسی جوجه‌آوری داشتند. دو جزیره قبرناخدا و دارا زیستگاه های حساس برای جوجه آوری پرندگان آبزی بخصوص پرستوهای دریایی Sternidae و سلیم‌خرچنگ‌خوار Dromas ardeolaمی باشند. جمعیت غیرجوجه‌آور پرندگان آبزی و کنارآبچر و خشکی زی مشاهده‌شده در خورموسی 2181 قطعه متعلق به 65 گونه بودند، که 16 گونه (6/24 درصد) با جمعیت 595 قطعه (28/27 درصد) خشکی زی، و 49 گونه (4/75 درصد) با جمعیت 1586 قطعه (72/72 درصد) آبزی و کنار آبچر بودند. بنابراین مدیریت و حفاظت بوم سازگان خورموسی بهعنوان زیستگاه حساس جوجه آوری، کانون حفاظت تنوع زیستی برای بقاء پرندگان آبزی و خشکی زی از ضروریات است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2207 - بررسی تجمع زیستی جیوه، کادمیوم و آرسنیک و برخی ترکیبات شیمیایی عضله ماهی کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) بندر هندیجان
شیما جنت مکان ابوالفضل عسکری ساری مهران جواهری بابلی محمد ولایت زادهاین تحقیق در سال 1390 به منظور تعیین میزان پروتئین، چربی، خاکستر و فلزات آرسنیک، جیوه و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) در بندر هندیجان انجام شد. تعداد 10 نمونه ماهی کفشک زبان گاوی از سواحل بندر هندیجان به کمک تور ترال صید شد. میانگین میزان جیوه، چکیده کاملاین تحقیق در سال 1390 به منظور تعیین میزان پروتئین، چربی، خاکستر و فلزات آرسنیک، جیوه و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) در بندر هندیجان انجام شد. تعداد 10 نمونه ماهی کفشک زبان گاوی از سواحل بندر هندیجان به کمک تور ترال صید شد. میانگین میزان جیوه، آرسنیک و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی به ترتیب 27/7±60/41، 50/7±20/73 و 40/21±02/189 میکروگرم در کیلوگرم وزن تر بود. همچنین میزان پروتئین، چربی و خاکستر در عضله این ماهی به ترتیب 54/0±58/16، 14/0±04/1 و 13/0±57/1 درصد تعیین شد. نتایج نشان دهنده ارتباط مثبت و معنی داری بین غلظت جیوه، آرسنیک و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بود (05/0P<). بالاترین ضریب همبستگی (05/0 , P<964/0r=) در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بین فلزات کادمیوم و آرسنیک مشاهده گردید. در این تحقیق ارتباط مثبت و معنی داری بین غلظت جیوه، آرسنیک و کادمیوم با میزان ترکیبات شیمیایی در عضله ماهی کفشک زبان گاوی وجود داشت (05/0P<). بالاترین ضریب همبستگی (05/0 , P<972/0r=) در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بین آرسنیک و پروتئین مشاهده گردید. همچنین پایین ترین ضریب همبستگی (05/0 , P<880/0r=) در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بین جیوه و پروتئین مشاهده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2208 - شناسایی ترکیبات اسیدچرب و مطالعه اثرات عوامل محیطی بر تغییرات فصلی این ترکیبات در دوگونه از شکم پایان غالب در خلیج چابهار
نوشین سجادی پیمان اقتصادیترکیبات اسید چرب و تغییرات فصلی این ترکیبات در دو گونه از شکم پایان غالب منطقه خلیج چابهار واقع در جنوب شرقی ایران و شمال دریای عمان ، شامل نریتا تکستیلیس و توربو کوروناتوس شناسایی و بررسی شد. سپس عوامل محیطی شامل دما ، کلروفیلa و شوری به طور ماهانه اندازه گیری و اثرات چکیده کاملترکیبات اسید چرب و تغییرات فصلی این ترکیبات در دو گونه از شکم پایان غالب منطقه خلیج چابهار واقع در جنوب شرقی ایران و شمال دریای عمان ، شامل نریتا تکستیلیس و توربو کوروناتوس شناسایی و بررسی شد. سپس عوامل محیطی شامل دما ، کلروفیلa و شوری به طور ماهانه اندازه گیری و اثرات آن ها در تغییرات ترکیبات اسید چرب توسط روش های آنالیز آماری بررسی شد. توسط روش کروماتوگرافی گازی 12 اسید چرب در نریتا تکستیلیس و 15 اسید چرب در توربو کوروناتوس شناسایی شد. بر طبق نتایج کروماتوگرافی گازی در نریتا تکستیلیس اسیدهای چرب غیر اشباع غالب بر اسیدهای چرب اشباع شده بودند و اسید اولییک اسید چرب غالب در این جاندار بود در حالیکه در توربو کوروناتوس اسیدهای چرب اشباع شده غالب بوده و اسیدچرب اصلی اسید پالمیتیک بود. نتایج آنالیز آماری ارتباط معنی داری بین اسید اولییک و دما ، اسید گادولییک و کلروفیلa و اسید مارگاریک با شوری را در نریتا تکستیلیس نشان داده و در توربو کوروناتوس شوری تنها فاکتور محیطی بوده است که ارتباط معنی دار با اسید لیگنوسریک نتیجه داده است. در نتیجه گیری کلی می توان گفت که محتویات اسید چرب در جانداران متفاوت بوده و همچنین فاکتورهای محیطی اثرات متقاوتی بر تغییرات جانداران در دوگونه از یک رده و حتی در یک زیستگاه مشترک نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2209 - جذب زیستی فلز سنگین کروم VI توسط بیوماس خشک جلبک دریایی Padina borgeseni
درینه کوثری شیلا صفائیان حسین غفوریاندر این تحقیق حذف یون های فلز سنگین کروم VI از محلول آبی در شرایط آزمایشگاهی مختلف با استفاده از جلبک قهوه ای Padina borgesenni خشک به عنوان جاذب زیستی مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه ها از سواحل جزیره هنگام واقع در خلیج فارس با موقعیت جغرافیایی ۲۶ درجه و ۴۰ دقیقه شمالی چکیده کاملدر این تحقیق حذف یون های فلز سنگین کروم VI از محلول آبی در شرایط آزمایشگاهی مختلف با استفاده از جلبک قهوه ای Padina borgesenni خشک به عنوان جاذب زیستی مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه ها از سواحل جزیره هنگام واقع در خلیج فارس با موقعیت جغرافیایی ۲۶ درجه و ۴۰ دقیقه شمالی و ۵۲ درجه و ۳۰ دقیقه شرقی در پاییز 1389 با غواصی scuba) ) جمع آوری و به آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال منتقل شد. پارامترهایی از جمله میزان غلظت اولیه 1000، 750، 500، 250و 125 ppm و pH اولیه 2، 4و 7 در مدت زمان 6 ساعت بررسی شدند. میزان باقیمانده جذب توسط دستگاه جذب اتمی 240AA VARIAN انجام شد . بررسی های آماری با روش آنالیز واریانس دوطرفه در نرم افزار SPSS 14 با سه تکرار جهت مقایسه تفاوت ها و درجه معنی داری داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که، حذف کروم VI به دو عامل میزان غلظت اولیه محلول کروم در بیوماس خشک جلبک قهوه ای دریایی Padina borgesenni و همچنین میزان pH اولیه وابسته می باشد. نتایج بدست آمده نشان داد با افزایش میزان غلظت اولیه، میزان جذب افزایش یافته و میزان pH اولیه نیز عامل بسیار موثری بر فاکتور جذب می باشد. در pH اولیه ۲ و غلظت ۷۵۰ ppm حداکثر جذب کروم VI توسط بیوماس خشک جلبک مزبور صورت گرفت. هرچه میزان pH کمتر باشد جذب بهتر صورت می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2210 - تأثیر جیره های غذایی مختلف بر شاخصهای ضریب رشد ویژه و درصد افزایش وزن نوزاد فرشته ماهی (Pterophyllum scalare )
سودابه عبدالباقیان عباس متین فر شهلا جمیلیعوامل زیاد و متنوعی بر میزان بقاء و کیفیت نوزادان فرشته ماهی (Pterophyllum scalare) تأثیر دارند، در این راستا نوع غذای مصرفی یکی از تأثیرگذارترین عوامل محسوب می شود. در این تحقیق ، تاثیر3 نوع جیره غذایی، بر میزان شاخصهای ضریب رشد ویژه و افزایش وزن نوزادان فرشته ماهی در چکیده کاملعوامل زیاد و متنوعی بر میزان بقاء و کیفیت نوزادان فرشته ماهی (Pterophyllum scalare) تأثیر دارند، در این راستا نوع غذای مصرفی یکی از تأثیرگذارترین عوامل محسوب می شود. در این تحقیق ، تاثیر3 نوع جیره غذایی، بر میزان شاخصهای ضریب رشد ویژه و افزایش وزن نوزادان فرشته ماهی در یک دوره زمانی 30 روزه مورد مطالعه قرار گرفت . تیمارهای غذایی شامل کرم خونی خشک پودر شده ، سیست پوسته زدایی شده آرتمیا و کرم خونی خشک پودر شده به همراه سیست پوسته زدایی شده آرتمیا بود. هر تیمار ، سه تکرار داشت. برای این کار از 9 دستگاه آکواریوم به ابعاد 30 × 40 × 60 سانتی متر استفاده گردید. دمای آب در 31 درجه سانتی گراد تنظیم گردید. طی این مدت سایر متغیرها شامل دما ، pH و میزان اکسیژن محیط برای همه تیمارها، یکسان و مشابه تنظیم گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که نوع جیره غذایی بر میزان شاخصهای ضریب رشد ویژه (SGR) و افزایش وزن (WG) تأثیر بسزایی داشته و حداکثر میزان شاخص ضریب رشد ویژه مربوط به تیمار غذایی کرم خونی خشک با مقدار 0083/0±0350/0 و حداقل آن مربوط به تیمار غذایی سیست پوسته زدایی شده آرتمیا با مقدار 0075/0 ± 0189/0 بود. حداکثر شاخص افزایش وزن، مربوط به تیمار غذایی کرم خونی خشک برابر 102/73 444/194 و حداقل آن مربوط به تیمار غذایی سیست پوسته زدایی شده آرتمیا برابر 596/39 318/80 بدست آمد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2211 - بررسی و تعیین مخاطرات بهداشتی فلز سنگین کروم در فاضلاب نهر فیروز آباد تهران به روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست ( EFMEA)
سید علی جوزی حسن کبیری‌فرد سمیه شکوری اکبر احمدی مجداین مطالعه با هدف بررسی میزان فلز سنگین کروم درنهر فیروز آباد تهران به انجام رسید. بدین منظور با تعین 5 ایستگاه اندازه گیری در مسیر نهر در موعد های زمانی بهار ،تابستان و پاییز سال 1386 کار نمونه برداری از آب به انجام رسید. آنالیز نمونه ها با استعانت ازروش Atomic Absorpt چکیده کاملاین مطالعه با هدف بررسی میزان فلز سنگین کروم درنهر فیروز آباد تهران به انجام رسید. بدین منظور با تعین 5 ایستگاه اندازه گیری در مسیر نهر در موعد های زمانی بهار ،تابستان و پاییز سال 1386 کار نمونه برداری از آب به انجام رسید. آنالیز نمونه ها با استعانت ازروش Atomic Absorption صورت گرفت . نتایج این مطالعه نشان می دهد که میزان فلز کروم سنجیده شده در ایستگاه های سوم ، چهارم و پنجم به ترتیب با مقادیرمیانگین503 /0 ، 29/ 1و62/2 میلی گرم بر لیتر بالاترازحد مجاز کروم تعیین شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست (0.5mg/l ) در آب های جاری می باشد. به منظور برآورد میزان مخاطرات زیست محیطی کروم بر محیط زیست منطقه تحت تاثیر از روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست استفاده شد. بدین منظور، نخست بر مبنای هر ایستگاه یک جدول طراحی شد، که درآن غلظت کروم در هر ایستگاه از نظر شدت مخاطرات و پیامد های احتمالی در بازه امتیازات بین1 تا50 نمره دهی گردید. در ادامه، از حاصلضرب شدت مخاطره در پیامد احتمالی، نمره اولویت ریسک یا RPN ( Risk Priority Number ) برای هر ایستگاه محاسبه گردید. در ایستگاههایی که میزان فلز سنگین کروم بالاتر از مقدار استاندارد قرار دارد اقداماتی به منظور کاهش RPN پیشنهاد گردید. در این مطالعه میزان مخاطرات زیست محیطی این فلز در پنج ایستگاه براساس نمره اولویت ریسک(RPN) به ترتیب به صورت ذیل برآورد گردید: RPNایستگاه اول =2 < RPNایستگاه دوم =10< RPNایستگاه سوم =30 < RPNایستگاه چهارم =200 < RPNایستگاه پنجم =450 که به دلیل آبیاری اراضی کشاورزی بخصوص مزارع سبزی کاری و صیفی کاری در جنوب تهران توسط آب این نهر،غلظت بیش ازحد کروم سبب افزایش مقدار قابل توجه جذب فلز سنگین فوق الذکردر گیا هان شده وپیامد آن ورود هر چه بیشتر این فلز به زنجیره غذایی و عوارض سوء آن بر انسان خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2212 - تحلیل میدانی انتشار BOD در دریاچه سد میناب
مژده ثقفی کورش کیهان محمد مهدویدر این پژوهش سد چند منظوره استقلال میناب، واقع در استان هرمزگان مورد مطالعه قرار گرفت. 8 فرض برای مواد آلاینده نامیرا (Conservative) و میرا (Decay) با فرض اینکه آلایندهها در دو نقطه، شامل نزدیکی محور سد (مورد اول یاS1) و دیگری در ابتدای ورودی مخزن‌سد (مورد دو چکیده کاملدر این پژوهش سد چند منظوره استقلال میناب، واقع در استان هرمزگان مورد مطالعه قرار گرفت. 8 فرض برای مواد آلاینده نامیرا (Conservative) و میرا (Decay) با فرض اینکه آلایندهها در دو نقطه، شامل نزدیکی محور سد (مورد اول یاS1) و دیگری در ابتدای ورودی مخزن‌سد (مورد دوم یاS2) تخلیه گردد تعیین و دو زمان ترسالی شامل سال 2005 و خشکسالی شامل سال 2007 برای این منظور تعریف و اجراءگردید. علایم‌اختصاری مورد استفاده دراین مطالعات، عبارتند از ترسالی با علامت W و خشکسالی با علامت D. همچنین آلاینده مصرف‌شونده با علامت D و آلایندهها جرم ثابت با علامت C مشخص شده است. مقایسه دو فرض W.C.S1 و D.C.S1نشان داد نحوه پراکنش آلاینده در ساعات اولیه انتشار، مشابه است. تقریبا تا 120 ساعت پس از ورود آلاینده به محیط، میزان پراکندگی آلاینده در زمان ترسالی بیشتر از زمان خشکسالی به دست آمد. در فرض‌های W.C.S2و D.C.S2، تنها تفاوت در زمان پخش آلایندهها میباشد و در ساعات اولیه انتشار، مساحتی که از دریاچه مخزن توسط آلایندهها اشغال میگردد مشابه است. تفاوت در میزان پخشیدگی تنها از زمان حدودا 5 الی 10 روز پس از ورود آلاینده به محیط آغاز میگردد. به این نحو که در زمان ترسالی پراکنش آلاینده روبه افزایش است در حالیکه در زمان خشکسالی‌تقریبا میزان پراکندگی در همان اندازه اولیه از میزان پخشیدگی باقی می‌ماند. در فرض‌های W.D.S1 و D.D.S1 مشاهده میشود که از میزان آلاینده مصرف شونده در حین پخشیدگی کاسته میشود. همچنین بررسی دو فرض W.D.S2 و D.D.S2 نیز نتایجی مشابه مواردW.D.S1 و D.D.S1را نشان داد. تحقیق انجام شده بیانگر این مسئله است که دو عامل اصلی در میزان پراکندگی آلایندهها در محیط آبی نقش دارند. یکی زمان پخشیدگی آلاینده در محیط که در ترسالی‌ها به دلیل بیشتر بودن حجم آب، پراکنش آلاینده در محیط بیشتر از زمان خشکسالی است و دیگری نوع ماده آلاینده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2213 - مطالعه شعاع تغییر شکل Rossby در تحول نظام های جوی
علی محمدی حسین اردکانی محمد تقی زمانیاندر این پژوهش، رشد امواج چگال گرای در منطقه جغرافیایی بین عرض های 15 و 65 درجه شمالی و طول جغرافیایی 15 و 80 درجه شرقی(خاورمیانه) مورد مطالعه قرار گرفته است. سامانه جوی مورد مطالعه از مورخه 13 بهمن لغایت 19 بهمن 1388 بر فراز منطقه مورد مطالعه عبور نموده است. رشد فرود مو چکیده کاملدر این پژوهش، رشد امواج چگال گرای در منطقه جغرافیایی بین عرض های 15 و 65 درجه شمالی و طول جغرافیایی 15 و 80 درجه شرقی(خاورمیانه) مورد مطالعه قرار گرفته است. سامانه جوی مورد مطالعه از مورخه 13 بهمن لغایت 19 بهمن 1388 بر فراز منطقه مورد مطالعه عبور نموده است. رشد فرود موج و شکل گیری فراز موج بر روی منطقه با محاسبه شعاع تغییر شکل و عدد نشان داده شده است. شعاع تغییر شکل ، فراسنجی با بعد طول می باشد که در حل مدل پایداری به دست می آید و این شعاع معیاری است که آستانه شروع و حد پایانی طول موج های ناپای دار را مشخص می نماید. برای محاسبه فراسنج های شعاع تغییر شکل و عدد از داده های آنالیز مجدد مدل پیش بینی جهانی استفاده شده است و نشان داده شده است که طی حداقل 24 ساعت و حداکثر 36 ساعت (بستگی به شرایط و میزان قدرت نظام جوی) آینده، امواج چگونه رشد می کنند. دستاورد اصلی این پژوهش این است که با کاهش شعاع تغییرشکل تا 800 کیلومتر و افزایش معکوس عدد به عدد 3 امواج جوی در 24 الی 48 ساعت آینده در جهت شکل گیری فرود موج رشد می کنند. هر گاه این فراسنج از 1000 کیلومتر بیش تر شود و معکوس عدد نیز کمتر از 1 گردد، انتظار رشد و توسعه ریج بر فراز منطقه می رود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2214 - بررسی رابطه بین نم نسبی و کمبود اشباع در هوای مرطوب در سطح زمین دردوره پنج ساله (1386-1382) در ایستگاه های مهرآباد و شمال تهران
رمون هاروطونیاندراینتحقیقسعیبرایناستکه رابطهایخطیبیننمنسبیوکمبوداشباعاز طریقیسادهو تنها از طریقروابطکلاسیوسکلاپیرونو نمنسبیوهمچنینبااستفادهاز دادههــایتجــربیروزانــهدورهپنـجسالـه(2004 لغایت 2008-1382 لغایت 1386)ایستگاه هایهواشناسیشمال تهــران(ارتفاع 1549 مترازسطحدریا)و مهرآباد تهــرا چکیده کاملدراینتحقیقسعیبرایناستکه رابطهایخطیبیننمنسبیوکمبوداشباعاز طریقیسادهو تنها از طریقروابطکلاسیوسکلاپیرونو نمنسبیوهمچنینبااستفادهاز دادههــایتجــربیروزانــهدورهپنـجسالـه(2004 لغایت 2008-1382 لغایت 1386)ایستگاه هایهواشناسیشمال تهــران(ارتفاع 1549 مترازسطحدریا)و مهرآباد تهــران (ارتفاع1191 مترازسطحدریا)تعیین شود. این نتیجه گیریبا توجهبهجو و محیطجغرافیایشهرتهراناستحصالگـردید.درنتیجـهرابطهخطیبدستآمــده بصورتRH100-5/18(T-Td) بود. این امرنمایانگر یکدرجهسانتی گراد کاهشدر دماینقطهشبنمو نیز یکدرجهسانتی گراد افزایشکمبود اشباعبهازایهر18/5 درصدکاهشنمنسبیمی باشد . علیهذاچندینکاربردمفیدبرای اینرابطهسادهوجوددارد،کهازجملهآنهاتخمین ارتفاعپـایهابـرکومولوسی ( ترازمیعانفرازشییاLCL) است .رابطه خطی تخمین ارتفاع پایه ابر کومولوسی که به شکل Zlcl125(T-Td)است باتوجهبهارتباطتغییراتنمنسبیو کمبوداشباع بصورتZlcl24/13(100-RH)خواهدبود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2215 - Welding of Aged hardened Nickel base superalloys
محمد رضا محقق نیا -
دسترسی آزاد مقاله
2216 - Experimental and Numerical Studying of Earing in Deep Drawing of a Square cup Made of Al-Br Bilayer Sheet
محمدحسین محمودیانOne of the most important methods of forming sheets is the deep stretching of metal sheets. Deep tension is widely used in deforming sheet metal into hollow sheet metal. In this study, the deep tensile strength of sheets made of brass and aluminum is first simulated and چکیده کاملOne of the most important methods of forming sheets is the deep stretching of metal sheets. Deep tension is widely used in deforming sheet metal into hollow sheet metal. In this study, the deep tensile strength of sheets made of brass and aluminum is first simulated and investigated using practical experiments.The general structure of the dissertation is as follows: First, the records and researches that have been done inside and outside the country in the field of deep drawing of two-layer sheets so far have been introduced and the obtained results have been reviewed. in the following, practical experiments and experimental study of deep tensile strength of double-walled sheets and effective parameters in this process are discussed. To confirm the simulation results, a number of experiments are performed which are divided into twoparts: preliminary and main experiments. Also, how to do the simulation by Abacus software is explained step by step.The results of research conducted by Abacus software and practical experiments show that the way the layers are arranged in the mold affects the shrinkage of the sheets. Also, it has been found that the amount of force is inversely related to the amount of folding. Finally, suggestions are provided to continue working on this issu پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2217 - Analysis of Buckling of Functionally Graded Carbon Nanotubes-reinforced Composite Beams in Hygrothermal Environments
زهره مزروعی سبدانی علیرضا شاطرزاده -
دسترسی آزاد مقاله
2218 - Effect of radial stress field component on the prediction of brittle failure in V-shaped notches under plate-mode combined loading
سید حسن سجادی احمدرضا خورشیدوند محسن جباری مهرداد جوادی -
دسترسی آزاد مقاله
2219 - Improvement of Sea Klatter Modeling and Target detection by Using Tsallis distribution Function
وحید طباطبا‌وکیلی محمد واحدیSea Klatter is the rader reflection from water surface which can be detected by pulsating rader and it is a very complex part of radar klatter modeling. Many approaches for fitting sean klatter amplitude with statistical distribution functions have been done, but sea kl چکیده کاملSea Klatter is the rader reflection from water surface which can be detected by pulsating rader and it is a very complex part of radar klatter modeling. Many approaches for fitting sean klatter amplitude with statistical distribution functions have been done, but sea klatter nonstatinary characteristics makes it here impossible to complete fitting with distribution funcrions. So, The parameters of distribution function to be estimated and hence target detection from sea klatter is more complicated. In The recent years, The Tsallis distribution have been proposed for klatter simulation. This distribution function resulted from Tsallis entropy which is generalized form of shanen entropy. Two main short comes of the Tsallis simulation are: First, short step size parameters estimation and long time comsuming; second, low target detection accuareey. Main Contribution of this paper increasing of step size for parameters estimation and improving target detection accurecy with using full samples set. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2220 - Long wave length infrared photo detector design bared on electromagnetic transpire
مجید ضیائی شیشوان Ali RostamiIn this paper a novel long-wavelength infrared (IR) photodetector based on Electromagneticlly induced transparency (EIT) is proposed. This kind of photo-detectors is suitable for operation in room temperature and terahertz range (low level signal) detection. Main idea f چکیده کاملIn this paper a novel long-wavelength infrared (IR) photodetector based on Electromagneticlly induced transparency (EIT) is proposed. This kind of photo-detectors is suitable for operation in room temperature and terahertz range (low level signal) detection. Main idea for operation in the room temperature is related to convert the incoming long-wave length IR signal to short-wave length or visible probe field through EIT phenomena. Realization of the idea implemented with using atomic states (that can be simulated by introducing quantum wells or dots). In the proposed structure long-wave length IR signal dose not directly interact with electrons, but affects the absorption characteristic of short-wave length or visible probe field. Therefore; the introduced structure reduces and/or cancels out the thermionic dark current component and can operate as a long-wave length photo detector پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2221 - پتانسیل شکارگری دلوویبریو باکتریووروس علیه جدایه های پاتوژن بالینی دارای مقاومت دارویی بسیار گسترده
سلمان عدولی رسول روغنیان گیتی امتیازی میلاد محکم یونس قاسمیسابقه و هدف: باکتری های مشابه دلوویبریو(BALOs) گروهی از باکتری های شکارچی هستند که منظور تکثیرشان، سایر باکتری های گرم منفی را به عنوان طعمه مورد تهاجم قرار می دهند. ماهیت باکتری کشی دلوویبریوها(Bdellovibrios)آنها را به یکی از جایگزین های امیدوارکننده برای آنتی بیوتیک ه چکیده کاملسابقه و هدف: باکتری های مشابه دلوویبریو(BALOs) گروهی از باکتری های شکارچی هستند که منظور تکثیرشان، سایر باکتری های گرم منفی را به عنوان طعمه مورد تهاجم قرار می دهند. ماهیت باکتری کشی دلوویبریوها(Bdellovibrios)آنها را به یکی از جایگزین های امیدوارکننده برای آنتی بیوتیک های رایج تبدیل کرده است. در این مطالعه، جداسازی و شناسایی مولکولی دلوویبریو باکتریووروس سویه SOIR-1 توصیف شد. الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی برخی از جدایه های بالینی تعیین و پتانسیل شکارگری SOIR-1 علیه آنها ارزیابی گردید.مواد و روش ها: برای جداسازی، ارزیابی ریخت شناسی، و شناسایی مولکولی SOIR-1 به ترتیب از روش های آگار دولایه، میکروسکوپ الکترونی عبوری و واکنش زنجیره ای پلیمراز علیه جایگاه ژنتیکی اختصاصی دلوویبریوها (hit) استفاده شد. به دنبال تعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی جدایه های بالینی، فعالیت باکتری کشی SOIR-1 علیه آنها از طریق ارزیابی تشکیل پلاک و سنجش لیز در کشت های هم زمان مایع ارزیابی گردید.نتایج: SOIR-1 توسط بررسی میکروسکوپ الکترونی عبوری و واکنش زنجیره ای پلی مراز اختصاصی به عنوان یک سویه دلوویبریو باکتریووروس شناسایی شد. تمام جدایه های بالینی دارای ویژگی مقاومت بسیار گسترده در برابر دارو (XDR) بودند و پلاک های شاخص دلوویبریو بر روی گستره سلولی همه آنها تشکیل شد. در میان جدایه های بالینی، SOIR-1 بیشترین و کمترین راندمان شکارگری را به ترتیب علیه آسینتوباکتر بامانی (%33/84) و سودوموناس آئروجینوسا-369 (%16/55) دارا بود.نتیجه گیری: این مطالعه پتانسیل بالای SOIR-1 را برای لیز جدایه های بالینی XDR صرف نظراز وضعیت مقاومت دارویی آنها آشکار ساخت. بنابراین، دلوویبریو باکتریووروس در موارد عفونت های ناشی از باکتری های مقاوم در برابر چندین دارو می تواند به عنوان یک آنتی بیوتیک زنده محسوب گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2222 - تنوع ژنتیکی و اکولوژیکی قارچ‌های بی‌هوازی شکمبه حیوانات نشخوارکننده: گذشته، حال و آینده
علی خدایی مهدی ارزنلو اسداله بابای اهری محمد حسین افسریان حمید بدلیسابقه و هدف: قارچ‌های شکمبه برای اولین بار در سال 1910 توجه قارچ‌شناسان را به خود جلب کردند. بعدها به دلیل محتوای کیتین در دیواره سلولی، این قارچ‌ها در گروه قارچ های حقیقی طبقه بندی شدند و با عنوان نئوکالیماستیکس فرونتالیس نامگذاری گردیدند. امروزه بر اساس ویژگی های ریخ چکیده کاملسابقه و هدف: قارچ‌های شکمبه برای اولین بار در سال 1910 توجه قارچ‌شناسان را به خود جلب کردند. بعدها به دلیل محتوای کیتین در دیواره سلولی، این قارچ‌ها در گروه قارچ های حقیقی طبقه بندی شدند و با عنوان نئوکالیماستیکس فرونتالیس نامگذاری گردیدند. امروزه بر اساس ویژگی های ریخت‌شناختی مانند تعداد تاژک در زئوسپور، ریزومیسلیوم، شکل اسپورانژ، فراساختار زئوسپور و دادههای توالی‌های نوکلئوتیدی شش جنس از این قارچ‌ها شناسایی شده اند که در دو گروه مونوسنتریک و پلی‌سنتریک قرار میگیرند. مواد و روش ها: در مطالعه حاضر از بانکهای اطلاعاتی شاملPubmed ، Scopus، Google Scholar، Elsevier databases، Irandoc ، Iranmedex،Magiran ،SID وMEDLIB واژه های کلیدی MeSH به کار رفته در جستجوی مقالات شامل فیلوژنی، تک نیایی، نئوکالیمستیگومیکوتا و قارچ های شکمبه محدود شده در مقالات منتشر شده در سالهای 1992 تا 2013 استخراج و مطالعه مروری بر روی آنها انجام گرفت. یافته ها: ویژگی های گوناگونی از این قارچ‌ها مانند چرخه زندگی، ساختارهای تولیدمثلی، تال رویشی و دادههای مولکولی، ارتباط آنها را با کیتریدیومایکوتا نشان داده‌اند. مطالعه روابط فیلوژنی بین این قارچ‌ها و وابستگان آنها با سایر یوکاریوت‌ها با استفاده از دادههای توالی ناحیه 18S rDNA و آنالیز خوشهای دادههای ساختاری و نیز درصد G+C نشان داده است که این قارچ‌ها یک گروه تک‌نیایی را تشکیل میدهند. نتیجه گیری: ارزیابی عوامل بازدارنده و نقش آن ها در برهم کنش های بین قارچ ها و باکتری ها می تواند موجب درک بهتر از اکوسیستم شکمبه گردد. شناخت این عوامل می تواند زمینه ساز کاوش روش های نوین شناسایی اکولوژیکی شکمبه باشد. همچنین شناسایی عوامل باکتریایی بازدارنده فعالیت شکمبه می تواند زمینه ساز نقش فعال تر قارچ ها در هضم فیبر گیاهی در این اکوسیستم باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2223 - مسئولیت مدنی دولت ناشی از فقدان ، نقص یا سوء کاربرد تجهیزات پزشکی
سید محمود هاشمی کوروش استوار سنگری سید محمد هاشمی حمید ضرابیمسئولیت مدنی دولت در قبال امر درمان بحثی مهم در حیطه مسئولیت مدنی محسوب می گردد ؛لذا تنقیح آن از تمامی جهات در احقاق حقوق افراد در جامعه موثر است .در اینکه دولت مسئول تامین نیازهای معقول درمانی جامعه است تردیدی وجود ندارد ؛زیرا بر اساس تصریح قوانین دولت به طور کلی مسئول چکیده کاملمسئولیت مدنی دولت در قبال امر درمان بحثی مهم در حیطه مسئولیت مدنی محسوب می گردد ؛لذا تنقیح آن از تمامی جهات در احقاق حقوق افراد در جامعه موثر است .در اینکه دولت مسئول تامین نیازهای معقول درمانی جامعه است تردیدی وجود ندارد ؛زیرا بر اساس تصریح قوانین دولت به طور کلی مسئول تامین سلامت شهروندان خود است . از سویی با دگرگون شدن جوامع طرز تفکرها ،انتظارات و اهداف مسئولیت مدنی نیز تغییر کرده است . حضور پررنگ دولت در حوزه درمان به استناد قوانین در حوزه های سیاست گذاری ، اجرا و نظارت درمانی یکی از موارد ایجاد مسئولیت برای او محسوب می گردد . اما آنچه مورد نظر نگارنده در این نوشتار است این می باشد که چگونه وظیفه تامین سلامتی افراد و مشخصا اینکه به کار گیری تجهیزات معیوب و ناقص و یا بالاتر از این فقدان تجهیزات لازم و یا روز آمد نبودن تجهیزات که موجب خسارات به بیماران می شود ؛ می تواند موجب مسئولیت برای دولت گردد . نگارنده در این نوشتار سعی نموده است ضمن بیان ماهیت مسئولیت مدنی دولت با پیش فرض قرار دادن نقش مستقیم دولت در درمان و مدیریت اقدامات درمانی و تامین و تجهیز و راه اندازی مراکز واحدهای درمانی ، چالش های مربوط به کمبود و نقص و یا سوء کاربرد تجهیزات پزشکی که به موجب آن خسارات مادی یا جسمی به افراد وارد می گردد را از منظر الزامات حقوقی مورد بررسی قرار دهد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2224 - مبانی عدم تحمل کیفر؛ چالشهای فراروی آن در اجرای حکم با رویکردی بر حقوق کیفری انگلیس
محمدعلی نصرالهی علی مزیدی شرف‌آبادی سیدمهدی منصوریزمینه و هدف: هدف‌های کیفر باید همسو و در راستای اهداف نظام عدالت کیفری باشد. این اهداف با مجازات کردن بزهکارانی که فاقد شرایط اجرای مجازات هستند، برآورده نمی شود. ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری بیماری محکوم را به عنوان معیار عدم تحمل کیفر پیش بینی کرده است. عدم تحمل چکیده کاملزمینه و هدف: هدف‌های کیفر باید همسو و در راستای اهداف نظام عدالت کیفری باشد. این اهداف با مجازات کردن بزهکارانی که فاقد شرایط اجرای مجازات هستند، برآورده نمی شود. ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری بیماری محکوم را به عنوان معیار عدم تحمل کیفر پیش بینی کرده است. عدم تحمل کیفر دارای مبانی فقهی و حقوقی است. در مرحله اجرا، توان تحمل کیفر از سوی پزشکی قانونی احراز میگردد. رویکرد حقوق کیفری انگلیس، درجهت مداوای بزهکار و معافیت از کیفر به جای تحمیل مجازات است. در حقوق کیفری ایران، گاهی مواضع قانون با ترجیح اجرای مجازات به جای درمان بزهکار با اصول حقوق بشر و اهداف مجازات متفاوت است. روش شناسی: روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت تحلیلی – توصیفی انجام شده است. یافته ها و نتایج: مقاله حاضر، علاوه بر تبیین مبانی عدم تحمل کیفر، در پی بررسی چالشهای قانون در فرایند اجرای عدم تحمل کیفر و راهکارآن میباشد. حقوق کیفری ما علیرغم توجه ویژه به بیمار بزهکار، با به کاربردن شرایط کلی واصرار بر اجرای کیفر حدی و تعزیری حتی با فرض ضرر بر فرد، ناکافی بودن معیار پزشکی برای احراز توان تحمل کیفر در مرحله اجرا و کارایی نداشتن شرایط کلی مندرج در ماده ذکر شده، در خصوص بیماریهای واگیردار مانند کرونا ویروس(کووید-19) با چالشهای جدی روبه‌رو است. نظر به شرایط خاص بزهکار بیمار و امکان تشدید بیماری، بهترین راهکار معافیت از کیفر است. از سویی دیگر، بهتر است در احراز توان تحمل کیفر، معیار پزشکی- قضایی به کار گرفته شود و نیز عدم تحمل کیفر برای بیماری واگیردار بدون نیاز به احراز شرایط کلی در قانون پیشبینی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2225 - کارخانه های بحران زده در حقوق ایران با نگاهی به حقوق ایالات متحده آمریکا و فرانسه
شاهرخ صیادیان محمد صقری فرید محسنیزمینه و هدف: با تصویب قانون تجارت سال ١٣١١، آیین اعسار تجارتی دوران مشروطیت حذف گردید و با انحلال دادگاه تجارتی، صرفا ایین ورشکستگی به صرف عدم تادیه دین در سررسید حاکم گردید. از طرفی، انعقاد دیرهنگام قرارداد ارفاقی به دلیل فقدان جنبه پیشگیرانه نسبت به حکم ورشکستگی، عملا چکیده کاملزمینه و هدف: با تصویب قانون تجارت سال ١٣١١، آیین اعسار تجارتی دوران مشروطیت حذف گردید و با انحلال دادگاه تجارتی، صرفا ایین ورشکستگی به صرف عدم تادیه دین در سررسید حاکم گردید. از طرفی، انعقاد دیرهنگام قرارداد ارفاقی به دلیل فقدان جنبه پیشگیرانه نسبت به حکم ورشکستگی، عملا موفق به جلوگیری از تصفیه اموال تاجر متوقف نگردید. حاکمیت قانون تصفیه و توجه به منافع بستانکاران نیز موجب نادیده گرفتن سایر مولفه‌ها از جمله حفظ کارخانه و اشتغال کارگران و حقوق مالکیتی مدیون شد.روش شناسی: روش تحقیق، تطبیقی-تحلیلی و روش جمعآوری دادهها، بررسی اسنادی است. روش تحلیل دادهها، رویکرد توصیفی- تحلیلی است.یافته ها و نتایج: در مقررات فراورشکستگی، تلاش‌هایی برای حفظ کارخانه و بیان اختلاف میان توقف و ورشکستگی انجام گرفته است، لیکن به دلایل ناکافی بودن و عدم تجانس با مقررات قانون تجارت توفیقی چندان جهت احیای کارخانجات بحران‌زده به دست نیاورد. بررسی روند حاکم بر مقررات مذکور و مقایسه با نهاد بازسازی، موید ضرورت تحول فلسفه حقوق ورشکستگی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2226 - مسئولیت مدنی و کیفری پزشک در مقابل بیمار در حقوق ایران وفرانسه
سیده لونا محمدی پریا کرم زادهزمینه و هدف: مسئولیت پزشکان در قبال خطای پزشکی یکی از قدیمی ترین موضوعات حقوق پزشکی است که به عنوان یک اصل پذیرفته شده، بیمار حق دارد از پزشک برای جبران خسارت به موجب قرارداد یا جرم واقع شده اقدام کند. نظام حقوقی فرانسه بعد از سال ها، رابطه بین بیمار و پزشک را یک رابطه چکیده کاملزمینه و هدف: مسئولیت پزشکان در قبال خطای پزشکی یکی از قدیمی ترین موضوعات حقوق پزشکی است که به عنوان یک اصل پذیرفته شده، بیمار حق دارد از پزشک برای جبران خسارت به موجب قرارداد یا جرم واقع شده اقدام کند. نظام حقوقی فرانسه بعد از سال ها، رابطه بین بیمار و پزشک را یک رابطه قراردادی قلمداد نمود که به موجب آن زمانی پزشک مسئول خواهد بود که تقصیری از جانب وی رخ دهد. روش شناسی: تحقیق حاضر به روش توصیفی – تحلیلی از طریق مطالعات کتابخانه ای و به صورت فیش برداری انجام شده است. یافته ها: هر چند قانونگذار ایران به تبعیت از قول مشهور فقها، تعهد پزشک را تعهد به نتیجه می دانست، این امر با هدف علم پزشکی و درمان بیمار و عدالت مخالف است و پزشک باید مسئولیتی مبتنی بر تقصیر داشته تا بتواند بدور از هرگونه ترس، تمام تلاش خود را جهت درمان بیمار بکار گیرد. لذا بر همین اساس، قانون مجازات اسلامی جدید، همانند مقررات کشور فرانسه، مسئولیت پزشک را مبتنی بر تقصیر دانست. نتیجه گیری: با مقایسه مسئولیت پزشک در نظام حقوقی ایران و فرانسه و آنچه که از یافته های تحقیق بدست آوردیم، مقررات حقوق فرانسه بسیار وسیع تر به موضوع درمان و روابط بیمار و پزشک پرداختند و در عین حال که پزشک را تنها در صورت مقصر بودن، مسئول می دانند به روش های مختلفی سعی کردند تا از بیمار با برقراری نظام بیمه و رسیدگی سریع و خارج از چارچوب نظام قضایی، حمایت کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2227 - مطالعه تطبیقی فرایندها و چالش های بازسازی شرکت های تجاری در حقوق ایران و دیگر کشورها
محسن ناظمی زاده محمدرضا پاسبان علی جبلی رادانزمینه و هدف: حفظ تداوم فعالیت شرکتها به عنوان یکی از مهمترین بازیگران عرصه اقتصاد، اهمیت فراوانی برای دولتها و جامعه دارد؛ بنابراین یکی از سازکارهایی که در نظام حقوقی بسیاری از کشورها برای پیشگیری از انحلال شرکت ها، در نظر گرفته شده است، نهاد بازسازی میباشد. با وجود چکیده کاملزمینه و هدف: حفظ تداوم فعالیت شرکتها به عنوان یکی از مهمترین بازیگران عرصه اقتصاد، اهمیت فراوانی برای دولتها و جامعه دارد؛ بنابراین یکی از سازکارهایی که در نظام حقوقی بسیاری از کشورها برای پیشگیری از انحلال شرکت ها، در نظر گرفته شده است، نهاد بازسازی میباشد. با وجود آنکه نظام اقتصادی ایران در طی چند دهه اخیر ورشکستگی بسیاری از شرکت های تجاری را تجربه کرده است، اما تاکنون در قوانین و مقررات، به طور مستقل به فرآیند و چالشهای بازسازی شرکتهای ورشکسته توجهی نشده است.روش‌شناسی: با توجه به ضرورت وجود نهاد بازسازی در حقوق ایران و خلاءهای قانونی موجود در نظام تقنینی ایران، مقاله کنونی با رویکرد تطبیقی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی فرآیندها و چالش های بازسازی شرکت های تجاری در قانون نمونه آنسیترال و کشورهای دیگر پرداخته استیافته‌ها و نتایج: یافتههای این پژوهش دلالت بر آن دارد که بازسازی یک شرکت فرآیند متعددی دارد که در قانون نمونه آنسیترال و بیشتر کشورها عمدتا عبارتند از: تقاضای بازسازی؛ موافقت بستانکاران؛ تصدیق دادگاه؛ فعالیت با نظارت دادگاه و در نهایت، صدور حکم نهایی. علاوه بر این، با وجود آنکه بازسازی قدمت دیرینه ای در بیشتر کشورهای توسعه یافته دارد، در عمل در این کشورها با چالش ها و موانعی چون: تاخیر در اعلام توقف؛ مخالفت بستانکاران؛ ناتوانی شرکت تجاری، همراه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2228 - فعالان محدود، فعالیتهای نامحدود؛ بررسی نقش و عملکرد سازمانهای بینالمللی غیردولتی INGOs در مقابله با بحران جهانی ویروس کرونا
سهیلا یوسفی حسن سلیمانیزمینه و هدف: سازمانهای بینالمللی غیردولتی از جمله بازیگران فعال در عرصههای مختلف حقوق بینالملل در تمامی صحنه‌های جهانی هستند که نقشهای مفید و موثری را تاکنون ایفا کرده‌اند. در جریان شیوع بیماری کووید 19 نیز این سازمانها با تکیه بر اصل بینالمللی همکاری میان اعضای جا چکیده کاملزمینه و هدف: سازمانهای بینالمللی غیردولتی از جمله بازیگران فعال در عرصههای مختلف حقوق بینالملل در تمامی صحنه‌های جهانی هستند که نقشهای مفید و موثری را تاکنون ایفا کرده‌اند. در جریان شیوع بیماری کووید 19 نیز این سازمانها با تکیه بر اصل بینالمللی همکاری میان اعضای جامعه جهانی، علیرغم داشتن ضمانت اجرا و نهاد الزام‌کننده، تاثیرات مهم و کارکردهای فراوانی در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، بهداشت، اقتصادی و حتی سیاسی در مقابله با این اپیدمی و در همگرایی با سایر بازیگران بینالمللی داشتهاند. بررسی ابعاد، نحوه عملکرد و میزان تأثیرگذاری این فعالان بینالمللی موضوعی است که در این پژوهش مورد واکاوی قرار گرفته و از اهداف این پژوهش است.روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است.یافتهها و نتایج: با وجود عدم تأیید و ارزش‌گذاری کافی نسبت به نقش سازمانهای بینالمللی غیردولتی، این فعالان محدود عرصه بینالملل، فعالیتهای نامحدودی را در جهت کمک به حل معضلات جهانی از جمله این همه‌گیری انجام داده و اغراق‌آمیز نخواهد بود اگر نتایج آن را قابل‌ستایش بدانیم. این سازمان ها با ورود خود به عرصههای بهداشتی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و تأثیرگذاری در رویه دولتها و سازمانهای بینالمللی و اصلاح آنها به طرق مختلف، در زمینه‌های پیشگیری و کنترل اپیدمی کووید 19 و کاهش اثرات زیانبار آن حتی در دوره پساکرونا، از شناسایی مشکلات گرفته تا اجماع و تبادل‌نظر و اجرای برنامههای توافق‌شده، سعی در نجات جهان از این بلای ویرانگر و به نوعی اثبات مزایای وجود و حضور خود و به رخ کشیدن تواناییهایشان به جامعه جهانی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2229 - تاثیر انتقال دعوی دادرسی مدنی با تاکید بر ورشکستگی
سید مهدی جلالی نگین شایستهچکیدهدعوی به جهات چندی از شخصی یه شخص دیگر انتقال می یابد. در این جابجاییخواهان یا خوانده موقعیت و سمت خود را از دست د اده و حسب مورد شخصدیگری به جای وی در جایگاه خواهان یا خوانده قرار می گیرد و یا اصولا با خروجطرف دعوای اولیه، روند دادرسی متوقف و به پایان می رسد. در مق چکیده کاملچکیدهدعوی به جهات چندی از شخصی یه شخص دیگر انتقال می یابد. در این جابجاییخواهان یا خوانده موقعیت و سمت خود را از دست د اده و حسب مورد شخصدیگری به جای وی در جایگاه خواهان یا خوانده قرار می گیرد و یا اصولا با خروجطرف دعوای اولیه، روند دادرسی متوقف و به پایان می رسد. در مقالۀ پیش رو مفهوم وانواع قائم مقامی و احتمالات گوناگون واگذاری دعوی که عبارتند از انتقال دعوی بهصورت قهری و از طریق ارث، از طریق ورشکستگی و با قائم مقا می عام و واگذاریمال موضوع دعوی بررسی می گردد. در این مقاله ضمن آنکه به این پرسش پاسخ دادهشده که آیا واگذاری مال موضوع دعوی موجب انتقال دعوی از مالک پیشین مال بهمالک جدید می گردد یا خیر، به واگذاری دعوی و آثار آن در ورشکستگی پرداخته شدهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2230 - رویه ی عملی اداره‌ی تصفیه در فروش اموال
محمود عاشری علی زارعدر این مقاله هدف آشنایی با رویه‌ی عملی اداره‌ی تصفیه در فروش اموال ورشکسته ومسایل و نواقص و موانع موجود بر سر راه اداره‌ی تصفیه و ارایه‌ی راه حل برای این نقیصه‌ها میباشد. به طور اختصار در اداره‌ی تصفیه 2 نوع فروش صورت میگیرد: فروش های قبل از قطعیت حکم توقف و ف چکیده کاملدر این مقاله هدف آشنایی با رویه‌ی عملی اداره‌ی تصفیه در فروش اموال ورشکسته ومسایل و نواقص و موانع موجود بر سر راه اداره‌ی تصفیه و ارایه‌ی راه حل برای این نقیصه‌ها میباشد. به طور اختصار در اداره‌ی تصفیه 2 نوع فروش صورت میگیرد: فروش های قبل از قطعیت حکم توقف و فروش های بعد از قطعیت حکم توقف. فروش های قبل از قطعیت حکم توقف‌یا به دلیل طبیعت اموال است (اموال فاسد شدنی) یا به دلیل هزینه های زیاد حاصل از نگهداری آن، صورت میگیرد . فروش های بعد از قطعیت حکم توقف شامل اموال منقول وغیر منقول میشود. اداره‌ی تصفیه به موجب ماده 44 قانون تصفیه مکلف به رعایت شرایط فروش بر طبق عرف وعادت ومصلحت بستان کاران شده است، اما تعیین مدت 3 ماه برای پرداخت بهاء در ماده مذکور مخالف مصلحت بستان کاران ورشکسته است ونیاز مند اصلاح است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2231 - ضمان پزشک از منظر فقه امامیه
خسرو حسین‌پور سید فضل اله موسوییکی از اساسی‌ترین نیازهای هر جامعه نیاز به پزشک است. به دلیل گریز ناپذیر بودن این نیاز و از طرفی تلف یا نقص ناشی از معالجه پزشک، ضمان پزشک از گذشته مورد توجه قرار گرفتهاست. بالتبع در فقه امامیه نیز بحث ضمان پزشک در ذیل بحث ضمان مورد مداقه و بررسی از جنبههای مختلف قرا چکیده کاملیکی از اساسی‌ترین نیازهای هر جامعه نیاز به پزشک است. به دلیل گریز ناپذیر بودن این نیاز و از طرفی تلف یا نقص ناشی از معالجه پزشک، ضمان پزشک از گذشته مورد توجه قرار گرفتهاست. بالتبع در فقه امامیه نیز بحث ضمان پزشک در ذیل بحث ضمان مورد مداقه و بررسی از جنبههای مختلف قرار گرفته است. مشهور فقها معتقد هستند پزشک ضامن خسارات ناشی از معالجه میباشد هر چند در امر معالجه مأذون باشد و مرتکب تقصیر نیز نگردد و تنها راه عدم ضمان پزشک تحصیل برائت همراه با عدم تقصیر است. در مقابل این شهرت فتوایی، اقلیتی از فقها معتقدند با قیود مذکور پزشک ضامن نیست. هر دو گروه برای اثبات مدعای خود به دلایلی استناد کرده و در ضمن دلایل طرف مقابل را نیز پاسخ داده‌اند. در این نوشتار ضمان پزشک از منظر دو گروه اکثریت و اقلیت فقهای امامیه و دلایل هر کدام برای اثبات مدعای خود مورد ارزیابی و نقد قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2232 - نقد و بررسی رأی شماره 146-29/11/1373 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص صلاحیت دیوان عدالت اداری جهت رسیدگی به شکایات شرکتهای وابسته به بنیاد جانبازان و مستضعفان
علی انصاری سیدمحمدهادی راجیدر سال 1373 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در رأی وحدت رویه ی شماره ی 146، شرکتهای وابسته به بنیاد جانبازان و مستضعفان را به عنوان شرکت دولتی تلقی نمود و شکایات آنان را مستنداً به اصل 173 قانون اساسی و ماده¬ی 11 قانون دیوان عدالت اداری 1360 (ماده¬ی 13 قانون دیوان چکیده کاملدر سال 1373 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در رأی وحدت رویه ی شماره ی 146، شرکتهای وابسته به بنیاد جانبازان و مستضعفان را به عنوان شرکت دولتی تلقی نمود و شکایات آنان را مستنداً به اصل 173 قانون اساسی و ماده¬ی 11 قانون دیوان عدالت اداری 1360 (ماده¬ی 13 قانون دیوان عدالت اداری 1385)، قابل طرح در دیوان ندانست. این رویه در طول سالهای گذشته نیز مورد تبعیت قرار گرفته است. این رأی از دو جهت قابل بررسی است: صلاحیت دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شکایات واحدهای دولتی، استدلال دیوان بر شرکت دولتی بودن شرکتهای وابسته به بنیاد مستضفعان و جانبازان. در این مقاله با بررسی مختصر موضوع نخست، به صورت تفصیلی به موضوع دوم پرداخته و با بررسی ماهیت حقوقی شرکتهای وابسته به بنیاد مستضعفان و جانبازان به عنوان مؤسسه عمومی غیردولتی، و با در نظر گرفتن مقررات مختلف، مشخص میشود که شرکتهای وابسته به بنیاد نه شرکت دولتی تلقی میشوند و نه مؤسسه ی عمومی غیردولتی؛ لذا باید بتوانند همانند سایر اشخاص حقوق خصوصی، شکایات خود را علیه واحدهای دولتی، در دیوان عدالت اداری مطرح نمایند. بنابراین رأی صادره از این جهت که حقوق این شرکتها در مراجعه و طرح شکایت در دیوان را نقض نموده است، بر خلاف قوانین موضوعه و اصول و موازین حقوقی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2233 - بررسی مصادیق برجسته ی عدالت قضایی در سیره ی امام علی (ع)
محمد صالح ولیدیچکیده:در این مقاله، سیرهی عملی امام علی (ع) و نقش پیروی از این شیوه مرضیه در استقرار عدالتقضایی در جامعهی اسلامی بررسی و تبیین شده است.که امروزه مدنظر عدالت قضایی و سیره در بیان مطالب آن مفاهیم فقهی و حقوقی واژههایحقوق دانان و مقررات ناظر به حقوق بشر است، طرح و برر چکیده کاملچکیده:در این مقاله، سیرهی عملی امام علی (ع) و نقش پیروی از این شیوه مرضیه در استقرار عدالتقضایی در جامعهی اسلامی بررسی و تبیین شده است.که امروزه مدنظر عدالت قضایی و سیره در بیان مطالب آن مفاهیم فقهی و حقوقی واژههایحقوق دانان و مقررات ناظر به حقوق بشر است، طرح و بررسی شده است. طبیعی است که در این راهباید وجود، حدود، قلمرو و اهداف چنین منبع و قاعدهی عملی و بازتاب محتوای سیره در داوریها وقضاوتهای آن امام همام، در اعلامیههای جهانی حقوق بشر و حقوق بشر اسلامی (بیانیه ی قاهره ) وهم چنین میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی مجمع عمومی سازمان ملل متحد و قانون اساسیجمهوری اسلامی ایران و مقررات قانون آیین دادرسی کیفری، در مراحل تحقیق و بازجویی اولیه وجریان محاکمه و رعایت حقوق صاحبان حق بررسی شود.در پایان، ارزش و اعتبار سیرهی امام علی (ع) در داوریهای آن حضرت از دیدگاه علم پزشکی قانونی وهمینطور دانش کشف علمی جرایم که در عصر حاضر از ادلهی اثبات دعوی محسوب می گردند . درامر قضا و دادرسی در نظام حقوقی مورد بررسی و بحث قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2234 - رشد جزائی و کمال عقل کودک درجرائم مستوجب حد و قصاص در قانون مجازات اسلامی مصوب1392
نکین هاشمی احمدرضا توحیدیچکیده: هدف مطالعه حاضر بررسی رشد و کمال عقل کودک در جرائم مستوجب حد و قصاص است، زیرا از جمله موضوعاتی که در رابطه با کودک بزهکار سوال برانگیز است، سن مسئولیت کیفری وی است. در کشور ما سن رشد جزایی با سن بلوغ در جرایم غیرتعزیری منطبق است. بنابراین در ابتدا فرض بر رشد است چکیده کاملچکیده: هدف مطالعه حاضر بررسی رشد و کمال عقل کودک در جرائم مستوجب حد و قصاص است، زیرا از جمله موضوعاتی که در رابطه با کودک بزهکار سوال برانگیز است، سن مسئولیت کیفری وی است. در کشور ما سن رشد جزایی با سن بلوغ در جرایم غیرتعزیری منطبق است. بنابراین در ابتدا فرض بر رشد است و در رابطه با جرایم مستوجب قصاص و حد رشد و کمال عقل در دختر و پسر به ترتیب 9 و 15 سال تمام قمری مفروض انگاشته و در تبصره ماده 91 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 بیان شده است که دادگاه برای تشخیص رشد و کمال عقلی متهم می تواند از کارشناسان پزشکی قانونی کمک بگیرد، اما از آنجا که آزمون استاندارد و قابل اعتمادی برای تعیین رشد وجود ندارد، در واقع معیار مشخص و همگام با سیستم های بین المللی در اختیار نیست، ممکن است گرایش های ذهنی روانپزشکان شاغل در سازمان پزشکی قانونی کشور در روند مصاحبه و معاینه تأثیر داشته باشد. در نتیجه با در نظر گرفتن اشکالات وارده مناسب تر است تا سن مشخصی به عنوان سن مسوولیت کیفری در جرایم مستوجب حد و قصاص در نظر گرفته شود که بتوان همسو با استانداردهای بین المللی پیش رفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2235 - عوامل موثر برجرم یابی تصادفات ساختگی با تاکید بر صحنه زنی(خسارت بدنی) (مطالعه موردی- استان مقدس قم)
احمد کرمیزمینه و هدف: امروزه یکی از شیوه و شگردهای کلاهبرداری و تقلب تدارک تصادف ساختگی و اقدام به صحنه‌زنی، که یک پدیده ناهنجار اجتماعی است میباشد، این مسئله تهدیدی جدی برای کشوری که رسالت ایجاد امنیت اقتصادی و اجتماعی را به عنوان یکی از اهداف مهم در استراتژی حرفهای خود گنجان چکیده کاملزمینه و هدف: امروزه یکی از شیوه و شگردهای کلاهبرداری و تقلب تدارک تصادف ساختگی و اقدام به صحنه‌زنی، که یک پدیده ناهنجار اجتماعی است میباشد، این مسئله تهدیدی جدی برای کشوری که رسالت ایجاد امنیت اقتصادی و اجتماعی را به عنوان یکی از اهداف مهم در استراتژی حرفهای خود گنجانده است تلقی میگردد. بیشک دقت‌نظر کارآگاهان مبارزه با کلاهبرداری به عنوان جرم‌یابان این حوزه و پزشکان سازمان پزشکی قانونی به عنوان مرجع مهم کارشناسی در انجام معاینات و ارائه نظرات کارشناسی اعم از تفکیک صدمات و تطبیق آن با زمان ایجاد حادثه و بروز صدمات، عامل حدوث، سیر بهبودی و مضافا" تطبیق صدمات با قانون دیات در رسیدگی دقیق به پرونده‌های قضایی بسیار مثمرثمر میباشد. در نهایت همکاری و پیگیری‌های همه جانبه و برخورد مناسب مقام قضایی قطعاً تأثیر بازدارنده‌ای بر نحوه انجام، سیر فزآینده و کاهش وقوع اینگونه حوادث و جرائم را در پی خواهد داشت. لذا این تحقیق با هدف شناخت عوامل موثر در جرم‌یابی تصادفات ساختگی با تاکید بر صحنه‌زنی انجام پذیرفته است.روش: این تحقیق از نظر نوع و هدف کاربردی، روش توصیفی- تحلیلی و از لحاظ جمع آوری داده ها، کمی به شیوه پیمایش است و داده های مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه که به جهت محدود بودن جامعه آماری به صورت تمام شمار بین 52 نفر از کارآگاهان خبره مبارزه با کلاهبرداری، بازپرسان و دادیاران دادسرای عمومی و انقلاب، پزشکان پزشکی قانونی، سندیکای بیمه، کارشناسان و متخصصین صنعت بیمه، گردآوری و با توجه به تجزیه و تحلیل آماری انجام شده مقدار ضریب همبستگی محاسبه شده از طریق نرم افزار spss مشخص گردید.یافته ها: یافته ها نشان می دهد: بین دو متغیر عوامل درون سازمانی شامل؛ اقدامات اطلاعاتی، عملیاتی و عوامل برون سازمانی شامل؛ نقش دستگاه قضا، نقش پزشکی قانونی و نقش صنعت بیمه با جرم‌یابی تصادفات ساختگی رابطه وجود دارد و با استفاده از آزمون رگرسیون گام به گام رتبه تاثیر هر کدام از مولفه‌های درون و برون سازمانی مشخص گردید.نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیانگر این است که جهت افزایش کشف جرم مذکور براساس یافته های تحقیق، پلیس در یک رویکرد جامع‌نگر از همه مولفه‌ها و ظرفیت‌های عوامل موثر درون و برون سازمانی در جرم‌یابی تصادفات ساختگی باید بیشترین بهره را ببرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2236 - روایت رئالیسم در داستان های پزشکزاد
افسانه صحتی گرگان منیره احمد سلطانیهدف مقاله‌ی حاضرآن است که روایت رئالیسم یا واقع‌گرایی را در دو اثر ایرج پزشکزاد بررسی کند. یکی از آن آثار دائی جان ناپلئون است که معمولاً به سبب طنز بودن آن به جزءآثار طنز نقد و بررسی شده است اما نگارنده سعی دارد این اثر را از زوایه دید واقع‌گرایی که همانا واقعی بودن ا چکیده کاملهدف مقاله‌ی حاضرآن است که روایت رئالیسم یا واقع‌گرایی را در دو اثر ایرج پزشکزاد بررسی کند. یکی از آن آثار دائی جان ناپلئون است که معمولاً به سبب طنز بودن آن به جزءآثار طنز نقد و بررسی شده است اما نگارنده سعی دارد این اثر را از زوایه دید واقع‌گرایی که همانا واقعی بودن اشخاص و حوادث و روایت کردن آنان با در نظرگرفتن موقعیت و شرایط راوی است، بررسی کند که نکات اصلی این مقاله است. اثر دیگری که مورد بررسی قرار خواهد گرفت حاج ممدجعفر در پاریس است که به خاطرات بازرگان ایرانی در سفر به پاریس میپردازد. ازآنجا که حوادث و شخصیت‌ها واقعی است و راوی داستان از ابتدا تا انتها ناظر بر اعمال و رفتار افراد میباشد نگارنده سعی کرده است به روایتگری از جهت رئالیست بودن اثر بپردازد. این نکته قابل ذکر است که این اثر هم خالی از طنز نیست اما چون در برههای از زمان این حوادث اتفاق افتاده است نگارنده به جنبههای واقعی داستان و اثبات این نکته که سبک این داستان رئالیسم است، پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2237 - تحلیل ترجمه های کتاب دوبلینی ها بر اساس مدل هاوس
َََکرم هاشمیکتاب دوبلینی ها نوشته جیمز جویس(1882-1941م )که توسط چندین مترجم به فارسی برگردانده شده که دراین تحقیق ترجمه های آقایان پرویز داریوش و نادر شیخ زادگان ترجمه های آنان به روش های کیفی و توصیفی مورد بررسی قرار میگیرند.این کتاب شامل ۱۵داستان کوتاهاست که به داستان ا‌ویلین (Ev چکیده کاملکتاب دوبلینی ها نوشته جیمز جویس(1882-1941م )که توسط چندین مترجم به فارسی برگردانده شده که دراین تحقیق ترجمه های آقایان پرویز داریوش و نادر شیخ زادگان ترجمه های آنان به روش های کیفی و توصیفی مورد بررسی قرار میگیرند.این کتاب شامل ۱۵داستان کوتاهاست که به داستان ا‌ویلین (Eveline) براساس نظریه هاوس که یک الگوی کیفی برای ارزیابی کیفیت ترجمه است،می پردازد. در این قسمت آقای داریوش تحت اللفظی ترجمه کرده و به کلمه های جدید توجه نکرده اند.در قسمت های دیگر نیز به همین صورت می باشد .لحن و سبک پرویز داریوش قدیمی است و کلمه هایی که استفاده کرده برای زمان حال نیست ولی شیخ زادگان امروزی تر ترجمه کرده است. به نظر می رسد متن بطورغیر تلو یحی ترحمه شده و حتی قسمت هایی ازمتن ترجمه نشده است. درحالیکه آقای شیخ زادگان ازسبک حس و معنی نهان , که این روش به معنی حس و معنی سازی برای ترجمه می باشداستفاده کرده، درحالی که آقای داریوش از ترجمه آشکار استفاده کرده و سعی داشته تحت اللفظی ترجمه کند. نگارنده مقاله بر آن است تا با ارائه مثال هایی از داستان های کتاب دوبلینی ها و شیوه های استفاده جویس استراتژی های نظریه هاوس را، بررسی و تبیین نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2238 - نقش شعر در شکوفایی تفسیر کشف الاسرار میبدی
تقی امینی مفردتأثیر، تأثر، تبادل و تعامل، از جمله مؤلفههای مهم و اثرگذار در شکوفایی پدیدههای انسانی و اجتماعی است. تأثیر متقابل و سازندة فرهنگها، اندیشه‌ها و گرایشهای گوناگون علم و دانش در یکدیگر به عنوان پدیدههای ارزنده و سازنده نیز امری است آشکار. با نگاهی گذرا به چگونگی مناسب چکیده کاملتأثیر، تأثر، تبادل و تعامل، از جمله مؤلفههای مهم و اثرگذار در شکوفایی پدیدههای انسانی و اجتماعی است. تأثیر متقابل و سازندة فرهنگها، اندیشه‌ها و گرایشهای گوناگون علم و دانش در یکدیگر به عنوان پدیدههای ارزنده و سازنده نیز امری است آشکار. با نگاهی گذرا به چگونگی مناسبات میان قرآن کریم و ادبیات، به عنوان گرایشی از دانش، میزان تأثیر دولت قرآن در قلمرو ادبیات فارسی و عربی بدان پایه است که در قالب کتاب‌ها، مقالات و سخنرانی‌ها بدان پرداخته شده و کرسی درسی نیز بدان اختصاص یافته است؛ اما آنچه در این مقال به طور محوری بدان پرداخته شده، گذری بر نقش برجستة شعر در اعتلا و شکوفایی تفسیر قرآن کریم است. در این نوشتار، ضمن گذری بر چند تفسیر، به اجمال به نقش شعر در تفسیر کشف‌الاسرار و عُدَّة الابرار میبدی پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2239 - چرا منظومه خسرو و شیرین نظامی دو صدایی است؟
علی اصغر حلبی فرزانه یوسف قنبریبا بررسی منظومة خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی‌می‌توان دریافت‌که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه میکند. در حقیقت عملکرد چکیده کاملبا بررسی منظومة خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی‌می‌توان دریافت‌که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه میکند. در حقیقت عملکرد و رفتار موقرانه و سنگین وار شیرین که برساختة داستان پرداز است، بلندترین بانگ در سراسر این منظومه، است که تا لحظة مرگ خاموش او ادامه دارد. هنگامی که صدای شیرین را که برخاسته از ناخودآگاه شاعر است، با نگاهی روان شناسانه تحلیل کنیم، در می یابیم که آنیمای شاعر در پرداخت شخصیت شیرین، نقشی بیشتر از بن مایة اصلی روایت داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2240 - نقد و بررسی دیدگاه جورج شکّور درباره ی رسول خدا در«ملحمة الرسول»
زهرا خسروی فاطمه السادات ارفعجورج شکّور ادیب معاصر مسیحی از لبنان ، برای رسول خدا و خاندان ایشان احترامی ویژه قائل است. از جمله آثار وی، ملحمة الرسول است که در بیش از هزار بیت سروده شده و به وقایع تاریخی از ولادت تا وفات رسول خدا اشاره کرده است. شکّور در این ملحمه رسول خدا را پیام آور دوستی و محبت چکیده کاملجورج شکّور ادیب معاصر مسیحی از لبنان ، برای رسول خدا و خاندان ایشان احترامی ویژه قائل است. از جمله آثار وی، ملحمة الرسول است که در بیش از هزار بیت سروده شده و به وقایع تاریخی از ولادت تا وفات رسول خدا اشاره کرده است. شکّور در این ملحمه رسول خدا را پیام آور دوستی و محبت معرفی نموده ، ایشان را میراث دار پیامبران گذشته می داند که همان روش و شیوه آنها را ادامه داده است. وی ضمن بیان حوادث زندگی رسول خدا به ترسیم فضایل اخلاقی و ویژگی های ایشان پرداخته و امانتداری، صداقت، وفای به عهد و صبر و استقامت رسول خدا را می ستاید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2241 - مطالعه رئالیستی رمان های «شکر تلخ» و «گزنه» از جعفر شهری
اعظم لطفی ویدا وفاییدر این مقاله برآنیم که با معرفی سبک رئالیسم و ویژگی های آن، به مؤلفه های طرح شده در ساختار روایی رمان های رئالیستی دست یابیم. رئالیسم به منزلة نگرشی در هنر و ادبیات و روشی دقیق برای باز نمایی واقعیت در آثار هنری و ادبی است. در واقع رئالیست ها نگاه کاوشگرانة خود را دقیقا چکیده کاملدر این مقاله برآنیم که با معرفی سبک رئالیسم و ویژگی های آن، به مؤلفه های طرح شده در ساختار روایی رمان های رئالیستی دست یابیم. رئالیسم به منزلة نگرشی در هنر و ادبیات و روشی دقیق برای باز نمایی واقعیت در آثار هنری و ادبی است. در واقع رئالیست ها نگاه کاوشگرانة خود را دقیقاً به دیدن مشکلات اجتماعی نظیر فقر، فحشا و محرومیت ها معطوف می دارند و مصداق ها و نمونه های آن را در برهه ای خاص از زمان و نیز مکانی خاص دستمایة نوشتن می کنند در این مقاله با بررسی دیدگاه ها و نظریه های متعدد راجع به سبک رئالیسم، مؤلفه های این سبک از جمله زاویه دید، مکان، زمان، توصیف، شخصیت پردازی و پیرنگ را در کتاب های "شکر تلخ" و "گزنه" از "جعفر شهری" مورد بررسی و ارزیابی قرار داده ایم . روش تحقیق در این پژوهش کیفی، بر مبنای هدف، توصیفی - تحلیلی و بر مبنای پیشینة پژوهش توسعه ای - ترویجی و روش گردآوری داده ها اسنادی - کتابخانه ای می باشد. از آن جا که سبک رئالیسم عرصة وسیعی از ادبیات معاصر و حتی برخی آثار کلاسیک را به خود اختصاص داده، لذا امید است تعمیق بیشتر بر روی این جنبش و بررسی آثار نویسندگانی چون "جعفر شهری " که درباره شان تا به امروز گامی جدی برداشته نشده است، راهی هموارتر برای علاقه مندان به رمان ها و مجموعه داستان های سبک رئالیسم باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2242 - مقایسه ی ادبیات ضد جنگ در آثار اریش ماریا رمارک و ولفگانگ بورشرت
پرویز معتمدی نسرین ظهیری فردآلمان نقش بسزایی در جنگ های جهانی اول و دوم داشته است و بیشترین پیامدهای این جنگ نیز دامنگیر این کشور بوده است. از این رو طبیعی است که جنگ و پدیده های مرتبط به آن از مضامین مهم در تاریخ ادبیات این کشور محسوب شود. از جمله نویسندگان بنام که در ادبیات آلمان با آثار فوق الع چکیده کاملآلمان نقش بسزایی در جنگ های جهانی اول و دوم داشته است و بیشترین پیامدهای این جنگ نیز دامنگیر این کشور بوده است. از این رو طبیعی است که جنگ و پدیده های مرتبط به آن از مضامین مهم در تاریخ ادبیات این کشور محسوب شود. از جمله نویسندگان بنام که در ادبیات آلمان با آثار فوق العاده ی خود به شرح جنگ پرداختند اریش ماریا رمارک3 و ولفگانگ بورشرت4 بودند. رمارک و بورشرت توانستند با سبک جدید و ویژۀ خود تحولی در ادبیات بعد از این دو جنگ ایجاد کنند. این دو نویسندۀ جوان بی رحمی و عاقبت جنگ های جهانی را تجربه کرده بودند، بنابراین آن ها موضوع جنگ را در آثار خود از دیدگاه یک سرباز توصیف کردند. موضوع اصلی آثار این دو نویسنده جنگ، حس بازگشت به وطن و مشکلات آن ها در جامعه ی جدید پس از جنگ است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2243 - بررسی ویژگیهای سبکی اشعار باقی ماندۀ دورۀ اول ادبیات فارسی (طاهریان و صفاریان)
سیاوش مرشدی محمد نجاریاز دورۀ نخست شعر فارسی ـ که از دهۀ نخستین سدۀ سوم هجری آغاز و تا پایان این سده ادامه داشت ـ تنها 64 بیت از هشت شاعر این دوره (حنظله بادغیسی، محمد بن وصیف سگزی (سیستانی)، بَسّام کورد، محمد بن مخلّد، محمود بن ورّاق، فیروز مشرقی، ابوسلیک گرگانی و شاکر بخاری) باقی مانده است چکیده کاملاز دورۀ نخست شعر فارسی ـ که از دهۀ نخستین سدۀ سوم هجری آغاز و تا پایان این سده ادامه داشت ـ تنها 64 بیت از هشت شاعر این دوره (حنظله بادغیسی، محمد بن وصیف سگزی (سیستانی)، بَسّام کورد، محمد بن مخلّد، محمود بن ورّاق، فیروز مشرقی، ابوسلیک گرگانی و شاکر بخاری) باقی مانده است که ژیلبر لازار ـ پژوهشگر و متخصص فرانسوی زبان فارسی ـ آنها را در کتاب اشعار پراکندۀ قدیم ترین شاعران زبان فارسی گردآوری کرده است. تعاریف گوناگونی نیز برای سبک ارایه شده است که در این جستار این تعاریف به طور مختصر ارایه و در نهایت بیشتر سبک دوره واکاوی شده است؛ یعنی: به طور کلی ویژگی های مشترک و خاصی که در شعر شاعران یک دوره به صورت بسامدی[1] به کار می رود. برای این منظور، بسامد ویژگیهای سبکی از سه منظر: 1ـ شکل بیرونی[2] (وزن، قافیه، ردیف، حرف روی، آرایه های لفظی بدیع، قالبهای شعری، کلمات شعر و ویژگی های دستوری)؛ 2ـ شکل درونی[3] (صور خیال و آرایه های معنوی بدیع)؛ 3ـ پیام یا درون مایه[4] بررسی و نتایج حاصل از پژوهش، به صورت بسامدی و جداول آماری ارایه شده است. [1] frequency [2] . external form [3] internal form [4] . subjective form پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2244 - «بررسی چگونگی به‌کارگیری آرایه تلمیح در شعر خاقانی و معرفی نوآوری او در این حوزه»
اکبر حسین پور مسلم احمدیدر این نوشته سعی شده است چگونگی به‌کارگیری تلمیح از نظر معنا و مفهوم، و ساختار در قصاید خاقانی بررسی گردد. نتیجه این کاوش به ما نشان میدهد او علاوه بر بهرهگیری از تلمیح مانند سایر شاعران، کوشید تا براساس بنیادیترین تفکر خود؛ یعنی نوجویی و نوآوری با این آرایه رفتار نم چکیده کاملدر این نوشته سعی شده است چگونگی به‌کارگیری تلمیح از نظر معنا و مفهوم، و ساختار در قصاید خاقانی بررسی گردد. نتیجه این کاوش به ما نشان میدهد او علاوه بر بهرهگیری از تلمیح مانند سایر شاعران، کوشید تا براساس بنیادیترین تفکر خود؛ یعنی نوجویی و نوآوری با این آرایه رفتار نماید تا جایی که این عملکرد منجر به ساختارشکنی در روابط عناصر تلمیح گردید. بازسازی مجدد و آفرینش روایتی جدید از همان تلمیح در آثار او نه تنها موجب گسترش بیشتر معنا شد بلکه ابهامی هنری را نیز با خود به همراه آورد که در لایه های به هم پیچیده صناعات ادبی به کار رفته در قصائد او به وضوح قابل درک است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2245 - ارزیابی شکست بازار در انعکاس ناکارایی زیست‌محیطی (مطالعه موردی: بازار خودروهای متداول در ایران
مجید احمدیان زهرا عابدی حمیدرضا غفارزاده الهه کاشفامروزه نگرش بلندمدت و سیستمی به پایداری محیط‌زیست، به دغدغه سیاستگذاران و برنامه ریزان در سطوح جهانی، منطقه ای، ملی و حتی محلی در کشورهای توسعهیافته، بدل شده است. هر چند چالش های زیست محیطی متعددی را می توان برشمرد، اما دامنه گسترش و حساسیت دو چالش زیست محیطی کم آبی و چکیده کاملامروزه نگرش بلندمدت و سیستمی به پایداری محیط‌زیست، به دغدغه سیاستگذاران و برنامه ریزان در سطوح جهانی، منطقه ای، ملی و حتی محلی در کشورهای توسعهیافته، بدل شده است. هر چند چالش های زیست محیطی متعددی را می توان برشمرد، اما دامنه گسترش و حساسیت دو چالش زیست محیطی کم آبی و آلودگی هوا، فراگیرتر از سایر چالش هاست. توسعه شهرنشینی در کنار تغییر الگوی زندگی و تبدیل شدن اتومبیل از یک کالای لوکس به یک کالای ضروری در سبد مصرفی خانوارها و افزایش تقاضا برای فراورده های نفتی، اهمیت توجه به عامل اصلی افزایش مصرف انرژی و منشأ ایجاد آلودگی – به ویژه در کلان شهرها- را دوچندان می نماید، هرچند موضوع حمایت از خودروهای تولید داخل، سبب شده تا دو مسئله محوری کارایی انرژی و کارایی زیست محیطی به موضوعاتی حاشیه ای و کم اهمیت بدل شوند. آلودگی خودروها شامل دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن، مونواکسید کربن، دی اکسید کربن و هیدروکربن های سوخته نشده است که می تواند تأثیرات نامطلوبی بر سلامت انسان داشته باشد. این مهم سبب شده تا کشورهای توسعه یافته، سیاست های متعددی را برای کاهش این آلاینده ها مورد استفاده قرار دهند که یکی از این سیاست ها تمرکز بر ساخت خودروهایی است که از کارایی زیست محیطی بالاتری برخوردارند. این پژوهش در نظر دارد تا در گام نخست با توجه به اطلاعات جمع آوری شده از مراکز معاینه فنی تهران از ۱۹ خودروی مورد بررسی در بازار داخلی کشور در سال ۱۳۹۳، چند مدل مختلف برای محاسبه ناکارایی زیست محیطی مؤلفه ای و ناکارایی زیست محیطی کل، طراحی و حل نماید. نتایج حاصل از کاربرد رهیافت تحلیل پوششی داده ها در ارزیابی ناکارایی زیست محیطی مؤلفه ای نشان می دهد که اتومبیل ام وی ام ۱۱۰ ناکاراترین خودرو از حیث تولید دی اکسید کربن، اتومبیل پراید، ناکاراترین خودرو از حیث هیدروکربن های سوخته نشده و اتومبیل روآ ناکاراترین خودرو از حیث مونوکسید کربن تولیدی بوده اند. همچنین در ارزیابی ناکارایی زیست محیطی کل، اتومبیل روآ، ناکاراترین و اتومبیل زانتیا کاراترین خودرو در بین خودروهای مورد بررسی در پژوهش بوده اند. Abstract Today the long run and systematic attitude to environmental sustainability, is being the concern of policy makers and planers in world, regional, national and local level in developed countries. Although a lot of environmental challenges can be outlined, but water scarce and air pollution are the most important challenges. Urban development beside the life pattern changes and convert of automobile from one luxury goods to essential goods in families consumption basket, caused improvement of oil products and is the most important source of air pollution in major cities. Automobile industries protection, causes the environmental pollutions to a less important subject. These pollutants include SO2, NOx, CO, CO2 and HC that can an unfavorable effects on health. In developed countries, a lot of policies are used to reducing pollutants. One of the usual policy is focus on producing the high environmental efficiency automobiles. This research uses the information of 19 ordinary cars in domestic market in 2014 (Iranian calendar 1393 shamsi). Some models is designed and solved for computing the dimensional and total environmental efficiency of cars. The results with application of Data Envelopment Analysis (DEA) model show that MVM110, Pride and ROA have been the inefficient cars in production of CO2, HC and CO respectively. In evaluation of total environmental inefficiency, ROA is the most inefficient and Zantia is the most efficient car in case study. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2246 - تحلیل شکست ساختاری بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب صادرکننده نفت (۱۹۸۰-۲۰۱۰)
سید کمیل طیبی زهرا زمانی مصطفیl رجبی عطیه عظیمیرشد اقتصادی فرآیندی است که بدون استفاده کارآمد از منابع امکان‌پذیر نیست. انرژی به عنوان یک نهاده مهم و استراتژیک در دنیای کنونی و تأثیر آن در رشد اقتصادی امری انکار ناپذیر است. بررسی رابطه ی مصرف انرژی و رشد اقتصادی، می تواند تأثیر بسزایی در تنظیم و برقراری سیاست های بخ چکیده کاملرشد اقتصادی فرآیندی است که بدون استفاده کارآمد از منابع امکان‌پذیر نیست. انرژی به عنوان یک نهاده مهم و استراتژیک در دنیای کنونی و تأثیر آن در رشد اقتصادی امری انکار ناپذیر است. بررسی رابطه ی مصرف انرژی و رشد اقتصادی، می تواند تأثیر بسزایی در تنظیم و برقراری سیاست های بخش انرژی ایفا کند. این رابطه می تواند در صورت وجود شکست های ساختاری تغییر کند، لذا توجه به وجود شکست ساختاری در بررسی های تجربی امری مهم و ضروری بوده و عدم توجه به آن ممکن است منتج به نتایج گمراه کننده و غیر واقعی منتهی شود. در این پژوهش به بررسی شکست ساختاری بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب صادرکننده نفت در دوره )۲۰۱۰-۱۹۸۰( پرداخته شده است. با استفاده از آزمونهای هم انباشتگی، آزمون چاو برای دادههای تابلویی تأثیر شکست ساختاری بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی مورد تأیید تحقیق است.. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2247 - واکنش تولید و تجارت خارجی به سیاست ارزی برای خروج اقتصاد کشور از رکود بدون تورم
سید کمیل طیبی زهرا زمانی سید حسن ملک حسینیحذف نظام چند نرخی ارز، کاهش نوسان های نرخ ارز، تقویت رقابت پذیری در بنگاه ها و بخش های اقتصادی و بهبود ارائه ی خدمات ارزی از جمله سیاست های ارزی است که برای تعدیل اثرهای منفی رکود تورمی می تواند مؤثر واقع شود. همچنین افزایش صادرات غیرنفتی به عنوان محرک تولید و رونق کسب چکیده کاملحذف نظام چند نرخی ارز، کاهش نوسان های نرخ ارز، تقویت رقابت پذیری در بنگاه ها و بخش های اقتصادی و بهبود ارائه ی خدمات ارزی از جمله سیاست های ارزی است که برای تعدیل اثرهای منفی رکود تورمی می تواند مؤثر واقع شود. همچنین افزایش صادرات غیرنفتی به عنوان محرک تولید و رونق کسب‌وکار هم در کانون توجه سیاستگذاران اقتصادی قرار می گیرد. هدف این مقاله بررسی کارآمدی سیاست های ارزی و تجاری مناسب برای خروج از شرایط رکود تورمی در ایران است. بر این اساس، سیاست های ارزی از طریق تصریح ۱ الگوی خودرگرسیونی برداری ساختاری (SVAR) در قالب تکانه های وارده بر مهم ترین شاخص های اقتصادی مثل تولید و اشتغال مورد ارزیابی قرار می گیرد تا کارآمدی آن ها برای خروج از رکود مشخص شود. نتایج تجربی نشان می دهد که ۱ سیاست مناسب ارزی مانند یکسان سازی نرخ ارز، نوسان های ایجادشده بر شکاف تولید و اشتغال را در ۱ دوره ی زمانی ۵ ساله از بین برده و ثبات نسبی را در اقتصاد ایجاد می کند که می تواند زمینه ای برای خروج از رکود- تورمی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2248 - اندازهگیری شکنندگی سیستم بانکی ایران بر اساس شاخص BSFI
محسن پورعبادالهان کویچ حسین اصغر پور فیروز فلاحی همت ستار رستمیبرخلاف حالت بحرانهای ارزی، ساختن شاخصهایی برای شناسایی دورههای بحران بانکی به دلیل مشکلاتی همچون فقدان اطلاعات قابل اعتماد در مورد متغیرهای سیستم بانکی (مانند سطح مطالبات معوق) دشوار است. عمده روش به کار برده شده برای تعیین دقیق دورههای بحران بانکی، مبتنی بر وقایع چکیده کاملبرخلاف حالت بحرانهای ارزی، ساختن شاخصهایی برای شناسایی دورههای بحران بانکی به دلیل مشکلاتی همچون فقدان اطلاعات قابل اعتماد در مورد متغیرهای سیستم بانکی (مانند سطح مطالبات معوق) دشوار است. عمده روش به کار برده شده برای تعیین دقیق دورههای بحران بانکی، مبتنی بر وقایع میباشد. این روش به دلیل استفاده از وقایعی مانند ادغام، تعطیلی، هجوم به مؤسسات مالی و اقدامات اضطراری دولت از مشکل تورش انتخاب رنج می‌برد. از این روی، مطالعه حاضر از شاخص دیگری تحت عنوان شاخص شکنندگی سیستم بانکی بهره گرفته و با استفاده از اطلاعات سری زمانی فصلی دوره 1394:4-1381:1 به اندازهگیری سطوح شکنندگی و ریسک‌پذیری سیستم بانکی ایران میپردازد. مطابق نتایج حاصله، سه دوره با ریسک‌پذیری بیش از حد و دو دوره با شکنندگی بالا طی دوره زمانی مورد مطالعه، شناسایی میشود. دورههای شکنندگی بالای شناسایی شده که منجر به مشکلاتی در سیستم بانکی کشور شدهاند مربوط به سالهای 1387 و 1391 میباشند که میتوان آنها را به شوک‌های ناشی از ادوار انتخاباتی نسبت داد.به نظر میرسد که شاخص مزبور میتواند شاخص خوبی برای اندازهگیری، پیشبینی و نظارت بر شکنندگی سیستم بانکی کشور باشد. Unlike case of currencycrises,construction of a time series index to identify banking crisis episodes is highlydifficult, particularly because of the lack of reliable data on banking sector variables such asthe level of non−performing loans. Accordingly, existing methods used to pinpoint bankingcrisis years are generally event−based. These methods due to the use of events such as closures,mergers, runs on financial institutions, and government emergency measures may suffer from selection bias. For this purpose, This paper uses seasonally time series data of Iran during 1381:1-1394:4 for construction the banking sector fragility index (BSFI) to measure the levels of fragility and risk-taking within the Iranian banking sector. The BSFI identified three main episodes of excessive risk-taking and two periods of high fragility over the study period. Two periods of high fragility in the banking sector resulted in banking sector difficulties in 2001 and 2009 respectively, mainly attributed to shocks emanating from the electoral cycle. Overall, the BSFI seems to be highly useful in measurement and monitoring of banking sector fragility. Keywords: excessive risk-taking, banking System fragility,banking crises, Iran. JEL Classification: E44, G21, G28 پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2249 - بررسی کارایی سیاستهای مالی انبساطی در ایران: مقایسه تطبیقی الگوی VAR خطی و آستانه‌ای
الهام غلامی کامبیز هژبر کیانیاین مقاله درصدد پاسخ به این سؤال است که آیا سیاستهای مالی انبساطی به صورت افزایش مخارج دولت و کاهش مالیات بر رشد اقتصادی در ایران به صورت خطی تأثیرگذار است یا غیرخطی؟ به این منظور، کارایی هر یک از برنامههای مذکور با به‌کارگیری دو الگوی خودرگرسیون برداری خطی و آستانه‌ا چکیده کاملاین مقاله درصدد پاسخ به این سؤال است که آیا سیاستهای مالی انبساطی به صورت افزایش مخارج دولت و کاهش مالیات بر رشد اقتصادی در ایران به صورت خطی تأثیرگذار است یا غیرخطی؟ به این منظور، کارایی هر یک از برنامههای مذکور با به‌کارگیری دو الگوی خودرگرسیون برداری خطی و آستانه‌ای و اطلاعات سالهای ۱۳۳۸ الی ۱۳۹۱ بررسی شده است. در این ارتباط، هنگام استفاده از الگوی آستانه‌ای، مشاهده های سالهای مورد بررسی بر اساس مثبت یا منفی بودن شکاف تولید به دو رژیم تفکیک شد. توابع واکنش آنی الگوی خطی حاکی از آن است که کاهش درآمدهای مالیاتی و افزایش مخارج دولت به عنوان محرک‌های مالی منجر به افزایش رشد اقتصادی شدهاند، اما میزان تأثیرگذاری مخارج دولت بیشتر از درآمدهای مالیاتی است. افزایش مخارج دولت در الگوی آستانه‌ای نیز کاراترین محرک مالی است. به علاوه، مقایسه توابع عکس‌العمل آنی الگوی خطی و رژیم بالا نشان میدهد که واکنش تولید ناخالص داخلی به درآمدهای مالیاتی در مدل خطی و در شرایط شکاف تولیدی مثبت تقریباً یکسان است. این در حالی است که آثار افزایش مخارج دولت بر تولید ناخالص داخلی در مدل خطی اختلاف زیادی با این آثار در رژیم بالا دارد. در رژیم پایین نیز واکنش تولید ناخالص داخلی به درآمدهای مالیاتی و مخارج دولت متفاوت از مدل خطی است. براین اساس، ضرایب فزاینده سیاستهای مالی انبساطی به شرایط اقتصادی بر حسب شکاف تولید وابسته هستند. Abstract This paper aims to answer the question of whether expansionary fiscal policy (increasing government spending and tax cuts) on economic growth in Iran is in linear or non-linear effects ? On this purpose, the performance of each of these programs using both linear and threshold vector autoregressive model and the data years 1338 to 1391 is investigated. In this connection, when using the threshold model, the studied period observationsbased on positive or negative output gap was divided into two regimes. Impulse response functions results from the linear model indicate that reduced tax revenues and increased government spending as fiscal stimulus have led to increasing economic growth, but the impact of government spending is greater than tax revenues. Increasing government spending is most effective in threshold model, also. In addition, comparison of Impulse response functions from linear and threshold model show that response of GDP to tax revenues in linear model and positive output gap are almost identical. However, the effect of increasing government spending on GDP in linear model is very different from high regime. GDP response to tax revenues and government spending in lower regime is also different from the linear model. Accordingly, the expansionary fiscal policies multipliers are dependent on economic conditions in terms of the output gap. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2250 - ارزیابی پدیده خشکسالی کشاورزی شهرستان شیراز
عباسعلی ابونوریپیش بینی زمان وقوع و برآورد شدت و نوسانات وقوع خشکسالی در جلوگیری از اصابتها و تخریبهای اقتصادی و اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است.در این پژوهش تلاش میکنیم تا با استفاده از روش بودجه آبی تورنت ویت،وضعیت تعادل آبی ایستگاه سینوپتیک شیراز را برای مدت 58 سال (1951-2009 چکیده کاملپیش بینی زمان وقوع و برآورد شدت و نوسانات وقوع خشکسالی در جلوگیری از اصابتها و تخریبهای اقتصادی و اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است.در این پژوهش تلاش میکنیم تا با استفاده از روش بودجه آبی تورنت ویت،وضعیت تعادل آبی ایستگاه سینوپتیک شیراز را برای مدت 58 سال (1951-2009 میلادی و یا 1330-1387 شمسی) متوالی را بررسی کرده و با برآورد تعداد دفعات وقوع پدیده خشکسالی ،شدت انها را نیز اندازه گیری کنیم.روش بودجه آبی تورنت-ویت با استفاده از پارامترهای متعدد عوامل طبیعی مانند درجه حرارت،سرعت باد،درخشش و تابش خورشید،بافت و ساختار و یا چگالی خاک در ذخیره سازی آب،رطوبت خاک،تبخیر و تعرق،دوره رشد گیاهان و عمق ریشه انها و پیشینه بارندگی منطقه به منظور برآورد پدیده خشکسالی به کار گرفته شده است.با به کارگیری این روش نشان می دهیم که در در هر دوره میزان کمبود و یا مازاد آب در چه ماه هایی از سال وجود داشته و با تعیین شاخص خشکی و انحراف معیار ان از میانگین متوسط،مشخص می شود که ایستگاه شیراز در هر ده سال حداقل 3 بار مواجه با خشکسالی شده و پس از 2000 میلادی بر تعداد دفعات آن افزوده شده است،به گونه ای که ایم منطقه از سال 2000 تا 2009 میلادی 35 بار تحت تاثیر این پدیده قرار گرفته است که تعداد 5 بار مورد اصابت خشکسالی حاد و حادترین آن مربوط به سال 2001 بوده و سال 2008 نیز این پدیده با شدت کمتر بار دیگر تکرار شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2251 - ارزیابی اثر نوسان‌های قیمت نفت و شکاف تولید بر تراز تجاری اقتصاد ایران
مهدی یزدانی طاهره نور افروزنوسان ها و تغییر قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی در کشورهای جهان تأثیر گذاشته و اقتصاد کشورها را با چالشی جدی روبرو کرده است.این عامل موجب شده تا آنها برای در امان ماندن از تأثیرهای منفی ناشی از این شوک‌ها، تدابیر مختلفی بیندیشند. همچنین بی ثباتی بازار نفت، برنامه‌ری چکیده کاملنوسان ها و تغییر قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی در کشورهای جهان تأثیر گذاشته و اقتصاد کشورها را با چالشی جدی روبرو کرده است.این عامل موجب شده تا آنها برای در امان ماندن از تأثیرهای منفی ناشی از این شوک‌ها، تدابیر مختلفی بیندیشند. همچنین بی ثباتی بازار نفت، برنامهریزی و سیاستگذاری بلندمدت بر اساس درآمدهای نفتی در کشورهای صادرکننده نفت را ناممکن خواهد ساخت. هدف این مطالعه بررسی اثر نوسان های قیمت نفت بر تراز تجاری اقتصاد ایران طی دوره ۱۳۹۰-۱۳۵۷ با استفاده از تکنیک خود رگرسیونی با وقفه‌های گسترده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که ضرایب مربوط به قیمت نفت و شکاف تولید در سطح ۹۵ درصد معنادار هستند و رابطهی آنها با تراز تجاری، منفی است. با این حال ضریب مربوط به اثر نرخ ارز بر تراز تجاری، مثبت و از لحاظ آماری در سطح ۹۹ درصد معنادار است. بر این اساس، با مشخص شدن رابطهی بین قیمت نفت و تراز تجاری، سیاستگذاران میتوانند استراتژیهای مناسبی در مواجهه با نوسان‌های قیمت نفت اتخاذ کنند و در توسعه اقتصادی، تدوین برنامه اجتماعی، تنظیم بودجه‌های سالانه‌ی کشور و طراحی سیاستهای مناسب برای حفظ تعادل و ثبات اقتصادی، از آن بهره ببرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2252 - تحلیل تأثیر توسعه مالی و شکنندگی مالی بر رشد اقتصادی (مطالعه موردی کشورهای منتخب شرق و غرب آسیا)
مصطفی رجبی مریم جعفری طادیدرادبیات تجربی رشد اقتصادی، اعتبارات بخش داخلی و بانکی و بدهی های نقدی بر رشد تولید سرانه تاثیر مثبتی داشته و از آن به عنوان بهبود تاثیر توسعه مالی بر رشد اقتصادی تفسیر می شود. بحران بانکی وکاهش ارزش پولی نشان می دهد که حجم پول (از جمله اعتبارات بخش داخلی) بهترین متغیر چکیده کاملدرادبیات تجربی رشد اقتصادی، اعتبارات بخش داخلی و بانکی و بدهی های نقدی بر رشد تولید سرانه تاثیر مثبتی داشته و از آن به عنوان بهبود تاثیر توسعه مالی بر رشد اقتصادی تفسیر می شود. بحران بانکی وکاهش ارزش پولی نشان می دهد که حجم پول (از جمله اعتبارات بخش داخلی) بهترین متغیر پیش بینی کننده برای بحران ها و کاهش رشد اقتصادی محسوب می شوند. هدف این پژوهش تحلیل تقابل دو شاخه ی ادبیات در تاثیر واسطه مالی بر فعالیت اقتصادی است. به این منظور از روش تخمین زننده تلفیقی میانگین گروهی(PMG[i]( معرفی شده توسط پسران و اسمیت (1999)، دادههای آماری مورد نظر برای 12 کشور منتخب شرق و غرب آسیایی، شامل ایران، ترکیه، چین، بحرین، اردن، فیلیپین، سنگاپور، مالزی، تایلند، پاکستان، کره جنوبی و ژاپن به صورت سالانه از 2015-1983 جمع آوری و الگو برآورد شده است. نتایج حاکی از تاثیر منفی توسعه مالی در کوتاه مدت در کشورهای منتخب آسیایی می باشد که وجود شکنندگی مالی را تأیید میکند. از طرفی در بلند مدت توسعه مالی تاثیر مثبت و معنا داری بر رشد اقتصادی در همه کشورها نشان داده است . [i] pooled Mean Group In the empirical study of growth, it is described that there is a positive effect of domestic and banking credit and cash debt criteria on the per capita economic growth and it is interpreted as the improvement impact of the financial development on growth. On the other hand, banking crises and monetary depreciation suggest that the volume of money (including domestic credit) is the best predictor for crises and economic growth. The purpose of this study is to analyze the contradiction between two branches of literature in the financial effects for economic activity. To evaluate this, the pooled mean group approach (PMG), which is introduced by Pesaran and Smith (1999), has been used. The statistical data for the 12 selected countries from East and West Asia including Iran, Turkey, China, Bahrain, Jordan, Philippines, Singapore, Malaysia, Thailand, Pakistan, South Korea and Japan have been collected annually from 1983 to 2015. The estimated results indicate a negative effect of short-term financial development in selected Asian countries that the existence of financial fragility is confirmed. On the other hand, in long-term financial development has shown positive and significant impacts on economic growth in all countries. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2253 - بررسی اثر تحریم بر صنعت بیمه با تأکید بر تورم و مشکلات نقل‌وانتقالات پولی
اسماء حمزه فاطمه عطاطلبتحریماقتصادیدرسالهایاخیرعرصههایمختلفاقتصادیراموردهدفقرارداده استوهرروزبرگستره‌نفوذخودمی‌افزایدتابیشازپیشروابطاقتصادیدولت‌هارا دست‌خوشتغییرقراردهد. بیمهنیز اینروزهابا سدمحکمتحریم‌هایاقتصادیروبرو شدهاست. تحریم‌های اقتصادی باعث افزایش تورم و ایجاد اختلال در نقل‌وانتقالات چکیده کاملتحریماقتصادیدرسالهایاخیرعرصههایمختلفاقتصادیراموردهدفقرارداده استوهرروزبرگستره‌نفوذخودمی‌افزایدتابیشازپیشروابطاقتصادیدولت‌هارا دست‌خوشتغییرقراردهد. بیمهنیز اینروزهابا سدمحکمتحریم‌هایاقتصادیروبرو شدهاست. تحریم‌های اقتصادی باعث افزایش تورم و ایجاد اختلال در نقل‌وانتقالات پول میشود. تورم عبارت است از افزایش دائم و بی‌رویه سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات که در نهایت به کاهش قدرت خرید و نابسامانی اقتصادی منجر میشود. در اکثر کشورها، امروزه موضوع تورم از مباحث مهم اقتصادی بهشمار میرود. تورم زمانی که از حد قابلقبول خود در اقتصاد، بالاتر رود، روابط مالی بین افراد و شرکتها را تحت تأثیر قرار میدهد. صنعت بیمه نیز، به‌دلیل ارتباط گسترده با سایر بخشهای اقتصادی و اجتماعی کشور از اثرات مختلف شرایط تورمی در امان نیست. همچنین پاره‌ای از مسائل در کشور موجب مشکلات در نقل‌وانتقالات پولی میشود که این امر نیز بر صنعت بیمه تأثیر فراوان دارد. به موجب آن، همکاری بیمه‌گران داخلی و طرف خارجی کاهش مییابد و با توجه به مشکل گشایش اعتبار، پذیرش ریسک بانکهای طرف قرارداد در حوزه تجارت خارجی دچار مشکل میشود.همچنین فعالیت شرکتهای بیمه داخلی در عرصه بینالملل و پذیرش اتکایی و یا سرمایهگذاری به سهولت قبل نخواهد بود. در این راستا، در این تحقیق، قصد داریم به بررسی آثار تورم و مشکلات نقل‌وانتقال پول بر صنعت بیمه بپردازیم. مسلم است بررسی این تأثیرات بر صنعت بیمه در شکل کلی امکان‌پذیر نیست. بنابراین به طور جداگانه حوزههای مختلف بیمه که تحت تأثیر قرار میگیرند را مورد بررسی قرار می‌دهیم. Economic sanctions have been targeting different economic areas in recent years, and they are increasing their influence each day to further change the economic relations of governments. Insurers have also faced severe economic sanctions these days. Economic sanctions increase inflation and disrupt the circulation of money. Inflation is a steady increase in the general level of prices of goods and services, which ultimately leads to a reduction in purchasing power and economic turmoil. In most countries, today the issue of inflation is one of the most important economic issues. Inflation, when exceeded in the economy, is affecting the financial relationships between individuals and companies. The insurance industry is not immune from the effects of various inflationary conditions, due to its extensive communication with other sectors of the economy and society. Also, some of the issues in the country cause problems in the transfer of monetary affairs, which also affects the insurance industry. As a result, the cooperation of domestic and foreign insurers decreases, and due to the problem of opening letter of credit, it is difficult to accept the risk of other party banks in the field of foreign trade. Also, the activities of domestic insurance companies in the international arena and reinsurance acceptance or investment will not be easy as before. In this regard, in this research, we are going to examine the effects of inflation and the problems of transferring money to the insurance industry. Certainly, it's not possible to examine these effects on the insurance industry in general. So we examine separately the different areas of insurance that are affected. Keywords: Inflation, Problems of transfer of monetary affairs, Life insurance, Non-life insurance, Reinsurance e31-f51-g22-g32- JEL Classification پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2254 - بررسی اثرات انواع جریان وجه نقد و سهامداران کنترلی بر ارتباط مدیریت سود و عملکرد مالی جهت پیشبینی ورشکستگی مالی (الگوریتم کرم شب تاب)
قربان هکی بهروز صادقی عمروآبادی سید محمدرضا داودیچکیده شرکت ها برای ادامه فعالیت خود به منابع کافی نیاز دارند که از جمله آن وجه نقد کافی برای پرداخت به وام دهندگان است. اگر شرکت در کسب منابع برای رفع نیاز هایش توانایی کافی نداشته باشد، دچار درماندگی مالی می شود. شرکت ها در مواجهه با درماندگی مالی، سود حسابداری را به چکیده کاملچکیده شرکت ها برای ادامه فعالیت خود به منابع کافی نیاز دارند که از جمله آن وجه نقد کافی برای پرداخت به وام دهندگان است. اگر شرکت در کسب منابع برای رفع نیاز هایش توانایی کافی نداشته باشد، دچار درماندگی مالی می شود. شرکت ها در مواجهه با درماندگی مالی، سود حسابداری را به عنوان یکی از اقلام ارزیابی عملکرد، دستکاری می نمایند. در این شرایط، مدیریت با دستکاری حساب ها به مدیریت سود اقدام می نماید که هدف آن، دادن اطلاعات و اخبار خوب به بازار سرمایه است تا بدین وسیله از کاهش ارزش شرکت جلوگیری نماید. در صورت دستکاری حساب ها، فلسفه وجودی صورت های مالی خدشه دار می شود و قابلیت اتکای آنها از بین می رود. از این رو در پژوهش حاضر به تحلیل اثرات انواع جریان وجه نقد و سهامداران کنترلی بر ارتباط مدیریت سود و عملکرد مالی جهت پیش بینی ورشکستگی مالی در شرکت های بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. برای این منظور از داده های 128 شرکت منتخب طی دوره زمانی 1390 تا 1398 استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش انجام شده؛ در بخش اول، با استفاده از روش رگرسیونی داده های تابلویی، به برآورد اثر انواع جریان وجه نقد و سهامداران کنترلی بر ارتباط مدیریت سود و عملکرد مالی شرکت ها پرداخته شده است. نتایج این قسمت نشان داد که متغیر مدیریت سود اثرات مثبت و متغیرهای عملکرد، سهامداران کنترلی، جریانات نقدی سرمایه ای، جریانات نقدی حقوق صاحبان سهام و جریانات نقدی عملیاتی آزاد اثر منفی بر معیار ورشکستگی شرکت ها داشته است؛ علاوه بر این، مشاهده شد که انوع جریانات نقدی مورد بررسی در این تحقیق، اثر تعدیل کننده بر ارتباط بین مدیریت سود با ورشکستگی شرکت ها داشته است. در ادامه و در بخش دوم تجزیه و تحلیل ها، بر اساس ضرایب بدست آمده در بخش قبلی و با استفاده از الگوریتم کرم شب تاب پرداخته شده است. نتایج این قسمت نیز نشان داد که درصد موفقیت الگوریتم کرم شب تاب در پیش بینی ورشکستگی شرکت ها برابر با 12/98 درصد بوده است. بر همین اساس پیشنهاد می گرد که سیاستهای مبتنی بر کنترل و حفظ انواع جریانات نقدی و بهره گیری از سهامداران کنترلی استفاده شود تا از این طریق احتمال ورشکستگی شرکت ها کاهش پیدا کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2255 - ارزیابی تأثیر دوره مصونیت از ورشکستگی غیر ممکن بانکها بر میزان سپردهها در بانکهای خصوصی و دولتی ایران (رهیافت دادههای تابلویی پویا)
حسین میرزایی مهرداد رضایی جواد صلاحی مجید افشاری رادچکیدهپس از وقوع بحران مالی اخیر بیشتر توجه‌ها به مسئله بزرگ بودن اندازه بانک برای ورشکستگی آن متمرکز بوده و نقش این موضوع در ایجاد بحران، بسیار زیاد ارزیابیشده است. مساله نظارت و قانونگذاری بانکی نشاندهنده این واقعیت است که اندازه بانک و پیچیدگیهای ساختار سازمانی، نقش چکیده کاملچکیدهپس از وقوع بحران مالی اخیر بیشتر توجه‌ها به مسئله بزرگ بودن اندازه بانک برای ورشکستگی آن متمرکز بوده و نقش این موضوع در ایجاد بحران، بسیار زیاد ارزیابیشده است. مساله نظارت و قانونگذاری بانکی نشاندهنده این واقعیت است که اندازه بانک و پیچیدگیهای ساختار سازمانی، نقش اساسی در بروز بحرانهای بانکی دارد. البته بروز ورشکستگی یا احتمال رخداد آن در بانکهای بزرگ میتواند مانند یک شوک در بازارهای مالی محسوب شده و رقابت در میان بانک‌هارا برای عدم پیروی از ساختارهای مناسب مدیریت ریسک و حاکمیت شرکتی افزایش دهد.برای این منظور اینمطالعه با بهرهگیری از رهیافت مدلهای دورهای و روش گشتاور تعمیم یافته به بررسیتأثیر دوره مصونیت از ورشکستگی غیر ممکن بانکها بر میزان سپردهها در بانکهای خصوصی و دولتی ایران طی سالهای 1396-1387 میپردازد.نتایجبرآورد مدل نشان میدهد متغیرهای میزان سرمایه و بازده حقوق صاحبان سهام تأثیر مثبت و معنیدار بر طول دوره مصونیت از ورشکستگی بانکهای خصوصی و دولتی و درنهایت بر بر حجم سپرده‌های بانکها داشته است. علاوه بر این، متغیرهای کیفیت دارایی، اندازه بانک و رشد تولید ناخالص داخلی حقیقی تأثیر مثبت و نرخ تورم تأثیر منفی و معنیدار بر حجم سپرده بانکهای مورد بررسی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2256 - ایرادات در ضمانت‌نامه‌های عندالمطالبه بانکی با تاکید بر مقررات متحدالشکل اتاق بازرگانی بین المللی
موسی طالبی گلین قشلاقی حیدر حسن زاده ستار زرکلام جلیل مالکیچکیدهاصل استقلال با مزیت خاصی که به اسناد تجاری به ویژه ضمانت‎نامه عندالمطالبه اعطا کرده است؛ موجبات پرداخت فوری آن را علی‎الاصول بدون توجه به ایرادات قراردادپایه فراهم کرده تا بدین ترتیب نوعی اطمینان را در معاملات تجاری حاصل کند. استثنائات اصل استقلال به نحوی م چکیده کاملچکیدهاصل استقلال با مزیت خاصی که به اسناد تجاری به ویژه ضمانت‎نامه عندالمطالبه اعطا کرده است؛ موجبات پرداخت فوری آن را علی‎الاصول بدون توجه به ایرادات قراردادپایه فراهم کرده تا بدین ترتیب نوعی اطمینان را در معاملات تجاری حاصل کند. استثنائات اصل استقلال به نحوی مربوط به عدم استحقاق ذی نفع با توجه به قراردادپایه و در پی آن حکم قانون است که مثال مشهور آن مطالبه متقلبانه می باشد. برخی از قوانین بانکی کشور و به ویژه لایحه جدید قانون تجارت استفاده از ضمانت‎نامه را به رسمیت شناخته اند اما رویه قضائی در روشن شدن ابعاد بیشتر ایرادات قابل استناد در این باره نیاز به تکامل بیشتری دارد. ایرادات قابل استناد در مقررات متحدالشکل ضمانت‎نامههای عندالمطالبه 758 مسأله اصلی است که به نظر می رسد با توجه به سایر قوانین موجود در این حوزه یعنی همان سوء استفاده آشکار یا تقلب، قابلیت استناد در عدم پرداخت ضمانت نامه را داشته باشد و ماده 19 آن به نحو ضمنی ایرادات شکلی و ماهوی را بیان می کند که بعضاً با تحلیل برخی از مواد میتوان حتی به این نتیجه رسید که در مواردی این ایرادات به نحوی رفع شده اند و البته این امر باعث شده تا کارکرد اصل استقلال در صحنه بینالمللی با اختلالاتی مواجه گردد که درنتیجه آن مقررات مزبور در تجارت بین الملل با اقبال چندانی مواجه نگردند. علی ایحال با تحلیل مواد مزبور و مطابقت دادن آن با حقوق داخلی کشور میتوان نقایص مربوط به اصل استقلال و استثنائات آن را با حفظ منافع طرفین ضمانت نامه عندالمطالبه مرتفع نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2257 - بررسی اثر تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و شاخص های بهبود فضای کسب و کار بر جریان سرمایهگذاری مستقیم خارجی در کشورهای منتخب
نگار جعفری فشارکی عباس معمارنژاد سید شمس الدین حسینی کامبیز هژبر کیانیچکیده سرمایهگذاری یکی از اجزای مهم تقاضای کل است که نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در رشد اقتصادی هر کشور ایفا میکند. لذا شناخت رفتار سرمایهگذاری مورد توجه اقتصاددانان و سیاستگذاران اقتصادی بوده است. یکی از عوامل مهمی که در تصمیم برای سرمایهگذاری چه در سرمایهگذاری داخلی چکیده کاملچکیده سرمایهگذاری یکی از اجزای مهم تقاضای کل است که نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در رشد اقتصادی هر کشور ایفا میکند. لذا شناخت رفتار سرمایهگذاری مورد توجه اقتصاددانان و سیاستگذاران اقتصادی بوده است. یکی از عوامل مهمی که در تصمیم برای سرمایهگذاری چه در سرمایهگذاری داخلی و چه در سرمایهگذاری خارجی موثر است، وجود فضای امن و آنچه تحت عنوان بهبود فضای کسب و کار از آن تعبیر شده، میباشد. به نحوی که ارتقای رتبه کشورها در شاخص های بهبود فضای کسب و کار یکی از پیش زمینه های جذب سرمایه داخلی و خارجی و در نتیجه سرمایه گذاری محسوب می شود. تحقیق حاضر به دنبال بررسی اثر شاخص های بهبود فضای کسب و کار و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص بر سرمایه گذاری خارجی است. بدین منظور بر اساس تقسیم بندی بانک جهانی چهار گروه کشور بر حسب میزان درآمد آنها اعم از کشورهای با درآمد پایین، با درآمد متوسط به پایین، با درآمد متوسط به بالا و با درآمد بالا در نظر گرفته شده و اثر متغیرهای تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و شاخص های بهبود فضای کسب و کار بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی با استفاده از مدل داده های ترکیبی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتیجه برآورد نشان می دهد سطح توسعه یافتگی کشورها و درآمد آنها بر میزان و جهت اثرگذاری تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و شاخص های بهبود فضای کسب و کار تاثیر دارد. به نحوی که در کشورهای با درآمد پایین، متوسط به پایین و بالا اثر تشکیل سرمایه ثابت ناخالص بر سرمایه گذاری خارجی، مثبت و در کشورهای متوسط به بالا، این اثر منفی است. در ضمن اثر هر یک از شاخص های بهبود کسب و کار بر سرمایه گذاری خارجی بسته به سطح درآمد کشورها متفاوت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2258 - بازارهای ایرانی تجسم اندیشه های پایدار
آزیتا رجبی افشین سفاهنبازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه چکیده کاملبازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه ی تجارت شکل گرفته و به میراثی با ارزش از تمدن ایرانی-اسلامی تبدیل شده است و با نقش آفرینی های متعددو ملحم از باور های ایدئولوژیکی اسلامی و معماری متعالی ایرانی به صورت الگویی از طراحی فضا های تجاری-اسلامی با اجزا و عناصر منحصر محل تبادلات اقتصادی و اجتماعی وفرهنگی و...در شهر های ایرانی و بسیاری از کشورهای اسلامی غرب آسیاوشمال آفریقاعرض اندام می نماید. که با ملاحظات پایداری در ساختاروعملکرد به عنوان نمادی از ارزش های جامعه ،مرکزیت اقتصادی را به عهده داشته و تجلی معماری پایدار و اسلوبی متعالی و عرفانی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2259 - بررسی ارتباط عناصر جوی و آلاینده CO برمرگ ومیر ناشی از بیماری های تنفسی در افراد زیر 12 سال شهر تهران
حسین محمدی حسین اویسی رادتوسعهی شهرها و گسترش شهرنشینی به همراه رشد شتابان جمعیت و افزایش فعالیتهای صنعتی و به دنبال آن مصرف بی رویه سوخت های فسیلی موجب آلودگی هوا شده است مراتب این آلودگی‌ها همه ساله به صورت امراض و بیماریهای تنفسی ، قلبی، عروقی و شیوع بیماریهای روحی و روانی و در پی آن خسا چکیده کاملتوسعهی شهرها و گسترش شهرنشینی به همراه رشد شتابان جمعیت و افزایش فعالیتهای صنعتی و به دنبال آن مصرف بی رویه سوخت های فسیلی موجب آلودگی هوا شده است مراتب این آلودگی‌ها همه ساله به صورت امراض و بیماریهای تنفسی ، قلبی، عروقی و شیوع بیماریهای روحی و روانی و در پی آن خسارات مالی فراوان خود را نشان میدهد. در این مقاله ارتباط بین عناصراقلیمی چون دما، فشار، باد و بارش و آلاینده‌ی CO با مرگ و میر ناشی از بیماریهای تنفسی افراد زیر 12 سال شهر تهران طی دوره‌یآماری 1387-1378 بررسی گردید. و با استفاده از روشهای آماری توصیفی و رگرسیون و روابط همبستگی به تحلیل میانگین روزانه و ماهانه‌ی متغیرها با فوت شدگان بیماریهای تنفسی در ماههای سرد سال پرداخته شد. نتایج نشان میدهد بین عناصر اقلیمی همچون دما، فشار ، باد و بارش با فوت شدگان ناشی از بیماریهای تنفسی زیر 12 سال رابطهی همبستگی معنیدار و قوی وجود دارد. بدین معنی که در ماههای سرد سال با کاهش دما و متعاقب آن افزایش فشار میزان فوت‌شدگان بیماریهای تنفسی نیز افزایش داشته است. همچنین میان باد و بارش روزانه و میزان مرگ و میر کودکان بیمار تنفسی همبستگی معنیداری وجود دارد و نشان میدهد هر قدرسرعت باد و میزان بارش بیشتر باشد میزان آلاینده یcoوبه تبع آن مرگ و میر کودکان نیز کمتر خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2260 - استفاده از گیاهان مقاوم به خشکی و سطوح آبگیرباران جهت منظر سازی جاده ها و بزرگراهها مطالعه جاده بندرعباس – میناب استان هرمزگان
تورج اسدی مریم وراوی پور محمود مشعلبا توجه به اینکه استان هرمزگان در اقلیم خشک ونیمه خشک قرار گرفته طراحی فضای سبز با استفاده از سطوح آبگیر باران در مسیر جاده های استان بویژه مسیر بندرعباس – میناب بدلیل پرتردد بودن این جاده و گسترش فضای سبز به منظور جلوگیری از آلودگی هوا و جلوگیری از خستگی رانندگان چکیده کاملبا توجه به اینکه استان هرمزگان در اقلیم خشک ونیمه خشک قرار گرفته طراحی فضای سبز با استفاده از سطوح آبگیر باران در مسیر جاده های استان بویژه مسیر بندرعباس – میناب بدلیل پرتردد بودن این جاده و گسترش فضای سبز به منظور جلوگیری از آلودگی هوا و جلوگیری از خستگی رانندگان و ایجاد تصادف، با گیاهان بومی مقاوم به خشکی جهت صرفه جویی در آب یک امر حیاتی محسوب می شود که لازم است در کلیه طرح های عمرانی مد نظر قرار گیرد. در طراحی اینگونه مناطق اصولاً از گیاهانی استفاده می شود که قادرند با ظرفیت های محیط به زندگی خود ادامه دهند. مراجعه به طبیعت و استفاده از ذخائر ژنتیکی آن می تواند پاسخ در خور و مناسبی به این مشکل باشد. زیرا طبیعت در رهگذر تحولات خود گیاهانی را به ما معرفی می نماید که شرایط زیستی خود را از جمله مقاومت به شرایط خشکی تطبیق داده است. در این مقاله تعداد 28 گونه گیاهی با توجه به گرما و خشکی هوا ، شوری و قلیائیت خاک ، پایین بودن ظرفیت نگهداری آب ، نامناسب بودن بافت خاک و فرسایش پذیری خاک در طول مسیر جاده بندرعباس – میناب با منظور نمودن دو معیار مقاوم به خشکی و دارا بودن منظر در فصول مختلف شناسایی و معرفی گردید. این گیاهان برای دوام خود احتیاج به آبیاری ندارند و با داشتن اندام ویژه از هدر رفتن آب جلوگیری می نمایند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2261 - بررسی دوره های خشکسالی و تاثیر آن بر منابع آب پایین دست کرخه
علیرضا شکیبا فریده عظیمی فاطمه بوعذارخشکسالی یکی از وقایع محیطی و بخش جدایی ناپذیر نوسانات اقلیمی است. این پدیده شرایطی از کمبود بارندگی و افزایش دما است که در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد. تحقیق حاضر،تلاشی برای ارزیابی کارآیی برخی شاخص های متداول اقلیمی در ایستگاه های حوضه پایین دست کرخه است. این شاخص چکیده کاملخشکسالی یکی از وقایع محیطی و بخش جدایی ناپذیر نوسانات اقلیمی است. این پدیده شرایطی از کمبود بارندگی و افزایش دما است که در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد. تحقیق حاضر،تلاشی برای ارزیابی کارآیی برخی شاخص های متداول اقلیمی در ایستگاه های حوضه پایین دست کرخه است. این شاخص ها در حال حاضر در سیستم های فعال جهانی مورد استفاده قرار می گیرند و عبارتند از : شاخص بارش استاندارد 1SPI، درصد نرمال2 PN و بارش قابل اعتماد3 DRIکه این شاخص ها در طی یک دوره ی آماری 30 ساله از سال (1386-1357) در ایستگاه های هواشناسی حوضه پایین دست کرخه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته اند. و تغییرات مکانی خشکسالی در منطقه مطالعاتی در محیط GIS انجام شده و از آن طریق روند آنها مشخص گردید. در نهایت با مشخص شدن دوره های کم آبی و پرآبی میزان رواناب حاصله در دوره های مذکور مورد بررسی قرارگرفت. نتایج بررسی نشان می دهد که کمترین مقدار SPI مشاهده شده، و شدیدترین خشکسالی در ایستگاه آبادان در سال (1368-1367) واقع در جنوب حوضه و ایستگاه اهواز سال (1378-1377) در جنوب شرق حوضه می باشد. و بیشترین تداوم خشکسالی در ایستگاه های حوضه پایین دست کرخه مربوط به سال 1369، 1377 و 1384 می باشد در این سال تقریباً تمامی ایستگاه های حوضه پایین دست کرخه دچار خشکسالی شده اند. وضعیت خشکسالی از سال 1377 به بعد در بیشتر ایستگاه ها به صورت متوالی با خشکسالی ملایم تکرار می شود. در میان روش های به کار گرفته شده، شاخص SPI با داشتن توانایی و قابلیت های بالا و معایب و محدودیت های کمتر بهتر از سایر روشها تشخیص داده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2262 - منشأ رفتارهای انتخاباتی ایرانیان
حمید تاجدوزیان زهرا پیشگاهی فردپژوهش حاضر در صدد ارائه تبیین و تحلیلی از رفتار انتخاباتی مردم در ایران است. از ایـن رو بـا روشـی تحلیلـی - توصیفی و با بهره گیری از نظریهی تلفیقی مبتنی بر موقعیتهای پیشینی، شرایط انتخاباتی و ادراک فـردی، امکـان فهـم کیفیت انتخاب رای دهندگان را فراهم می نماید. در فهم فا چکیده کاملپژوهش حاضر در صدد ارائه تبیین و تحلیلی از رفتار انتخاباتی مردم در ایران است. از ایـن رو بـا روشـی تحلیلـی - توصیفی و با بهره گیری از نظریهی تلفیقی مبتنی بر موقعیتهای پیشینی، شرایط انتخاباتی و ادراک فـردی، امکـان فهـم کیفیت انتخاب رای دهندگان را فراهم می نماید. در فهم فاکتورهای فوق شناخت عوامل تحول و تغییر ساز، شکافهای اجتماعی مبتنی بر علائق و منافع و نیز ویژگیهای جامعه کنونی ایران مد نظر قرار گرفته است. در واقـع در جسـتجوی پاسخ به این سوال که عوامل تاثیرگذار بر رفتار انتخاباتی مردم ایران در دوره پس از انقلاب اسلامی چیست.این نوشتار درصدد است با تبیینی جامعه شناسانه به فهمی واقع بینانه از این کنش سیاسی دست یابد. در واقـع محـیط اجتمـاعی - اقتصادی و شکافهای ساختاری محور و تکیه گاه اصلی این تحلیل هستند که مهمترین عامل جهت دهنده بـه محتـوای رأی مردم نیز محسوب می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2263 - پیش بینی و پهنه بندی سیلاب در حوضه رودخانه کشکان با مدل HEC RAS
یوسف پارسا مهر فرزاد نوری زادهپهنه بندی خطر سیل بدون اطلاع از بزرگی سیل و رفتار جریان سیلابی در مسیر و دشت سیلابی ممکن نیست. بر اساس آمارهای موجود، حوضه کشکان در اکثر سال های گذشته متحمل خسارات سنگین و حوادث گاه ناگواری ناشی از سیل بوده است که سیل خیزترین رودخانه استان لرستان محسوب می شود. در این مط چکیده کاملپهنه بندی خطر سیل بدون اطلاع از بزرگی سیل و رفتار جریان سیلابی در مسیر و دشت سیلابی ممکن نیست. بر اساس آمارهای موجود، حوضه کشکان در اکثر سال های گذشته متحمل خسارات سنگین و حوادث گاه ناگواری ناشی از سیل بوده است که سیل خیزترین رودخانه استان لرستان محسوب می شود. در این مطالعه، ابتدا آمار و اطلاعات هیدرولوزیکی نظیر بارندگی و دبی حوضه (جنوب غربی ایران) جمع آوری شده و سپس به تجزیه و تحلیل، بازسازی و تکمیل آنها پرداخته شد. با توجه به وسعت حوضه و لزوم استفاده از یک ابزار مناسب، نرم افزار ArcGIS با بکار بردن افزونه HECgeo RAS لایه های اطلاعات هندسی مسیر جریان تهیه و به نرم افزار محاسباتی HEC RAS منتقل شد. سپس با معرفی مشخصات جریان و ضریب مانینگ هر مقطع و تنظیمات دیگر پهنه بندی سیلاب در دوره های بازگشت معین تهیه شد. یافته ها نقاط حادثه خیز و پهنه سیل گیر را در خروجی حوضه نشان می دهد و همچنین مشخص شد که شهر پلدختر و مناطق روستایی در مسیر جریان دارای پتانسیل بالایی برای وقوع سیلاب می باشند. سیلاب های اخیر مشاهده شده در این مناطق، صحت نتایج را تایید می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2264 - بررسی اشکال کارستی و چشمه‌های آب سرد بخش مرکزی شهرستان بیجار
محمدرضا افشاری آزاد هاله پورکینتیجه فرآیندهای ژئومورفولوژیکی بر روی تشکیلات آهکی ، کارست و ناهمواریهای حاصل از آن می باشد .آبخوان های کارستی مهمترین منابع آب آشامیدنی در جهان می باشند. هدف از این تحقیق ، شناسایی اشکال کارست و نقش ان در پیدایش آبخوان های کارستی و اهمیت آنها در زندگی ساکنان منطقه است چکیده کاملنتیجه فرآیندهای ژئومورفولوژیکی بر روی تشکیلات آهکی ، کارست و ناهمواریهای حاصل از آن می باشد .آبخوان های کارستی مهمترین منابع آب آشامیدنی در جهان می باشند. هدف از این تحقیق ، شناسایی اشکال کارست و نقش ان در پیدایش آبخوان های کارستی و اهمیت آنها در زندگی ساکنان منطقه است . بخش مرکزی شهرستان بیجار ناهمواری کوهستانی و آهکهای توده ای است که درمرکزاستان کردستان واقع شده است. اغلب ارتفاعات آن از سازندهای کربناته تشکیل شده است. مهم ترین اشکال کارستی شامل شیارها ، حفره های متعدد و غارها می باشد . پهنه های کارستی شهر بیجار نقش مهمی در تأمین و تغذیه آبخوانها دارد. مهم ترین چشمه سراب می باشد که قسمت عمده ای از آب شرب ساکنان شهر بیجار را تامین می کند. از عوامل مؤثر بر آب چشمه‌های آهکی منطقه و سیستم کارست عوامل و فرایندهای اقلیمی و عوامل زمینشناسی میباشد . در تحول و توسعه کارست های منطقه ، متغیرهای اصلی سنگ شناسی زمین ساخت ، شیب و اقلیم دخالت داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2265 - بررسی ویژگی های پوشش گیاهی منطقه آتشفشانی سبلان
علیرضا استعلاجیبررسی پوشش گیاهی هر منطقه یکی از شاخص های مهم برای شناخت ساختار طبیعی آن منطقه به منظور کاربرد در برنامه ریزی کشاورزی و برنامه ریزی توسعه روستایی می باشد، لذا بررسی پوشش گیاهی ناحیه مورد مطالعه از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. در ناحیه مورد مطالعه علیرغم پتانسیل های ب چکیده کاملبررسی پوشش گیاهی هر منطقه یکی از شاخص های مهم برای شناخت ساختار طبیعی آن منطقه به منظور کاربرد در برنامه ریزی کشاورزی و برنامه ریزی توسعه روستایی می باشد، لذا بررسی پوشش گیاهی ناحیه مورد مطالعه از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. در ناحیه مورد مطالعه علیرغم پتانسیل های بسیار بالا در مؤلفه های فوق الذکر به ویژه پوشش گیاهی به منظور کاربرد در برنامه ریزی های توسعه در حال حاضر شناخت کافی از این ساختار و ویژگیهای زیست محیطی آن به ویژه از دیدگاه پوشش گیاهی وجود ندارد. نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که ناحیه مورد مطالعه یکی از مهمترین نواحی کشور از دیدگاه زیست محیطی و برنامه های توسعه محسوب می گردد. با این دیدگاه در مقاله حاضر ساختار وضع موجود تشریح و ویژگیهای پوشش گیاهی منطقه به تفصیل ارائه گردیده است. با توجه به تنوع اکولوژیکی در ناحیه مورد مطالعه تنوع پوشش گیاهی نیز وجود دارد که متناسب با این تنوع و قابلیتهای آنها در برنامه ریزی های کشاورزی، توسعه روستایی، زیست محیطی، گردشگری و همچنین جغرافیای پزشکی می توان از آنها بهره مند شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2266 - بازارهای ایرانی تجسم اندیشه های پایدار
آزیتا رجبی افشین سفاهنبازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه چکیده کاملبازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه ی تجارت شکل گرفته و به میراثی با ارزش از تمدن ایرانی-اسلامی تبدیل شده است و با نقش آفرینی های متعددو ملحم از باور های ایدئولوژیکی اسلامی و معماری متعالی ایرانی به صورت الگویی از طراحی فضا های تجاری-اسلامی با اجزا و عناصر منحصر محل تبادلات اقتصادی و اجتماعی وفرهنگی و...در شهر های ایرانی و بسیاری از کشورهای اسلامی غرب آسیاوشمال آفریقاعرض اندام می نماید. که با ملاحظات پایداری در ساختاروعملکرد به عنوان نمادی از ارزش های جامعه ،مرکزیت اقتصادی را به عهده داشته و تجلی معماری پایدار و اسلوبی متعالی و عرفانی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2267 - تاثیر خشکسالی بر کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت ابهر
شوکت مقیمی همایون مقیمی ام سلمه باباییآب زیرزمینی بخشی از چرخه ی آب را تشکیل می دهد و منبع قابل اطمینانی برای تامین آب مورد نیاز انسان است. خشکسالی ها مهمترین پدیده آب و هوایی هستند که این منابع را تحت تأثیر خود قرار می دهند. این مطالعه برای مدیریت بهینه ی منابع آب زیر زمینی در دشت ابهر، به بررسی تاثیر خشکس چکیده کاملآب زیرزمینی بخشی از چرخه ی آب را تشکیل می دهد و منبع قابل اطمینانی برای تامین آب مورد نیاز انسان است. خشکسالی ها مهمترین پدیده آب و هوایی هستند که این منابع را تحت تأثیر خود قرار می دهند. این مطالعه برای مدیریت بهینه ی منابع آب زیر زمینی در دشت ابهر، به بررسی تاثیر خشکسالی بر کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت فوق می پردازد تا تغییرات کیفیت شیمیایی آب های زیرزمینی را در مواقع تداوم خشکسالی ها پیگیری نماید. یکی از بهترین مقیاس ها برای ارزیابی خشکسالی و اثرات آن بکارگیری شاخص بارندگی استاندارد شده (SPI است. در این تحقیق به منظور تعیین دوره های خشکسالی از داده های بارش 5 ایستگاه دوره 1971 تا 2007 استفاده شد و برای بررسی کیفیت شیمیایی آب های زیرزمینی نتایج تجزیه شیمیایی نمونه های آب 27 حلقه چاه استفاده شد. نقشه های هم ارزش Cl, TDS, EC و Na با استفاده از سامانه ی اطلاعات جغرافیایی جهت بیان تغییرات کیفی تهیه شد. نتایج نشان داد با توجه به کاهش بارندگی، میانگین کل عناصر و مواد در آبهای زیرزمینی طی دوره مورد نظر 20 تا 25 درصد در آب افزایش یافته است. بدیهی است علاوه بر عامل طبیعی که خشکسالی است عوامل انسانی نظیر افزایش جمعیت، تغییر کاربری اراضی، افزایش کارخانه ها، افزایش استفاده از کود شیمیایی و سموم دفع آفات در این تغییر کیفیت آب نقش زیادی داشته است. ادامه این روند کاهش بارندگی و برداشت بیش از اندازه می تواند وضعیت این دشت را به حالت بحرانی نزدیک نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2268 - امکان رویکردی تلفیقی در معناشناسی اوصاف الهی
قدرت الله قربانیرویکردهای مختلفی درباب معناشناسی اوصاف الهی وجود دارند که تلاش دارند به شیوه معناداری درباره خدا و اوصاف او سخن گویند. از جمله انها میتوان به رویکردهای تشبیه انگاری، تنزیه انگاری، زبان نمادین، حمل تمثیلی، زبان کارکردی و حمل تشکیکی اشاره کرد. از میان آنها، رویکرد حمل تش چکیده کاملرویکردهای مختلفی درباب معناشناسی اوصاف الهی وجود دارند که تلاش دارند به شیوه معناداری درباره خدا و اوصاف او سخن گویند. از جمله انها میتوان به رویکردهای تشبیه انگاری، تنزیه انگاری، زبان نمادین، حمل تمثیلی، زبان کارکردی و حمل تشکیکی اشاره کرد. از میان آنها، رویکرد حمل تشکیکی قابلیتهای بیشتری دارد. هریک از این رویکردها به سهم خود در شناخت اوصاف الهی کاربردی دارند، اما هیچ یک قادر نیست شناخت نسبتا کاملی از صفات پیچیده و متکثر الهی به ما ارائه دهند. رویکرد تلفیقی با استفاده از مزیت‌های رویکردهای مذکور و اجتناب از معایب آنها، تلاش دارد تا فهم نسبتا قابل قبولی از صفات الهی به دست دهد که امکان ارتباط و گفتگو با خدا نیز به طرز معناداری فراهم گردد. در واقع این رویکرد، تلاش میکند با نظر به تقسیم اوصاف الهی به مابعدالطبیعی و غیرمابعدالطبیعی (یعنی اوصاف مشترک با انسان)، و تقسیم نوع دوم به صفات اخلاقی و غیراخلاقی (مانند علم و قدرت) و همچنین با نظر به تقسیم صفات الهی به صفات ذاتی و فعلی و ثبوتی و سلبی، متناسب با هریک از این تقسیمات و مطابق میزان سطح دانایی انسانها و کارکردهای مختلف زبانی، درباره اوصاف الهی سخن گوید. چراکه فهم عوام، محققان و خواص از مردم از خدا و اوصاف او لزوما یکسان نیست که ضرورت بکارگیری روش تلفیقی را بیشتر میسازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2269 - «تأثیر آموزههای معرفت‌شناسانه‌ی فلسفه‌ی گفتمانی بوبر بر بهبود رابطهی پزشک ـ بیمار»
اعظم محسنی سید مسعود سیف علی فتح طاهریمطالعات نشان میدهند که ارتباط اثر بخش پزشک و بیمار، موجب افزایش پیروی از روند درمانی و بهبود نتایج سلامت، افزایش رضایتمندی بیمار و پزشک، کاهش مدت اقامت در بیمارستان، کاهش هزینههای درمانی، کاهش خطاهای پزشکی و دارویی و همچنین کاهش شکایات از پزشکان میگردد. عدم برقراری چکیده کاملمطالعات نشان میدهند که ارتباط اثر بخش پزشک و بیمار، موجب افزایش پیروی از روند درمانی و بهبود نتایج سلامت، افزایش رضایتمندی بیمار و پزشک، کاهش مدت اقامت در بیمارستان، کاهش هزینههای درمانی، کاهش خطاهای پزشکی و دارویی و همچنین کاهش شکایات از پزشکان میگردد. عدم برقراری ارتباط مناسب بین پزشک و بیمار، نیز موجب درک نادرست، پیروی نکردن بیمار از دستورات پزشک، عدم رضایت و پیامدهای نامطلوب دیگر میشود. نوع ارتباط بین بیمار و پزشک وابسته به شرایط همکاری و نیز باورهای آنان نسبت به جایگاه مطلوب مسؤولیت و قدرت است. اگرچه فیلسوف قرن بیستم میلادی، مارتین بوبر مستقیماً چیزی در باب پزشکی ننگاشته است، اما فلسفه‌ی گفتمانی وی، بویژه تفکیکی که وی بین دو نحوه مواجهه‌ای که انسانها باهم میتوانند داشته باشند، یعنی نسبتِ من ـ آن، که مستلزم وجود سوژه‌ای فعال و تعیین کننده در مقابل ابژه‌ی منفعل و تعیین شونده است و رابطهی من ـ تو، که در آن هر دو طرف رابطه به نحو همزمان و به نحو یکسان فعال و منفعل هستند، بینش‌های ارزشمندی را در باب رابطهی پزشک ـ بیمار ارائه میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2270 - تبیین سازگارترین الگو از تشکیک وجود صدرایی با مبانی معرفتی ملاصدرا بر اساس نظریه داده بنیاد (گرندد تئوریGrounded Theory)
زهره زارعی قدرت الله قربانی رسول رسولی پور محمد سعیدی مهرچکیدهتشکیک وجود به عنوان یکی از اصول مبنایی متافیزیک صدرایی در تنقیح و تبیین ساختار حکمت متعالیه نقش بسزایی داشته و لوازم و نتایجی را در حوزه وجودشناسی و معرفت شناسی به بار می آورد.با توجه به اینکه تلقی های متفاوتی از تشکیک در حکمت متعالیه موجود است و الگوهای تصوری متفا چکیده کاملچکیدهتشکیک وجود به عنوان یکی از اصول مبنایی متافیزیک صدرایی در تنقیح و تبیین ساختار حکمت متعالیه نقش بسزایی داشته و لوازم و نتایجی را در حوزه وجودشناسی و معرفت شناسی به بار می آورد.با توجه به اینکه تلقی های متفاوتی از تشکیک در حکمت متعالیه موجود است و الگوهای تصوری متفاوتی از آن قابل ترسیم است که در صورت انتساب هریک از آن ها به ملاصدرا، دیدگاه های معرفت شناختی وی تحت تاثیر قرار می گیرد، هدف از نوشتار حاضر که ماهیت بنیادی دارد، تبیین سازگارترین الگو از تشکیک وجود صدرایی با مبانی معرفتی او بر پایه روش گرندد تئوری است. روش شناسی حاکم بر متن، ماهیت توصیفی- تحلیلی دارد و ضمن استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای و مصاحبه با چند کارشناس خِبره، عوامل زمینه ای، علی، مداخله گر و پیامدهای معرفتی دو الگو طرح و بررسی شد. نمونه ها از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش گرندد تئوری کدگذاری و تجزیه و تحلیل شده اند. یافته های پژوهش نشان داد که الگوی تشکیک در مراتب و الگوی تشکیک در مظاهر، ضمن تفاوت هایی در عوامل زمینه ای، علی و مداخله گر، لوازم و نتایج معرفتی یکسانی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2271 - بررسی دیدگاه لوئیس پویمن در باب دفاع از واقع‌گرایی اخلاقی
محمد سعید عبداللهی محمدعلی عبداللهیواقعگرایی اخلاقی، یکی از مهمترین رویکردهایی است که در فرا اخلاق مطرح است. پذیرفتن این رویکرد و یا انکار آن، نقش بی بدیلی در منظومه فکری یک فیلسوف اخلاق دارد. لوئیس پویمن، فیلسوف برجسته آمریکایی یکی از مدافعان دو آتشه واقع‌گرایی اخلاقی است. وی معتقد است شکاکیت و پوچ‌گرا چکیده کاملواقعگرایی اخلاقی، یکی از مهمترین رویکردهایی است که در فرا اخلاق مطرح است. پذیرفتن این رویکرد و یا انکار آن، نقش بی بدیلی در منظومه فکری یک فیلسوف اخلاق دارد. لوئیس پویمن، فیلسوف برجسته آمریکایی یکی از مدافعان دو آتشه واقع‌گرایی اخلاقی است. وی معتقد است شکاکیت و پوچ‌گرایی اخلاقی که مکی و هارمن آن دو را نمایندگی میکنند، مهمترین حملات به واقع‌گرایی اخلاقی‌اند و اگر بتوان واقع‌گرایی را از این دو گردنه علمی به سلامت عبور داد، میتوان با آسودگی این رویکرد مهم اخلاقی را پذیرفت. در این مقاله پس از طرح دو استدلال بنیادین مکی، یعنی استدلال از راه نسبیت و غرابت، با توجه به دیدگاه پویمن سعی در نشان دادن نارسایی‌های استدلال او داریم. در ادامه به ناکارآمدی فرضیه ضد قیاس هارمن پرداخته و آشکار ساخته که چگونه واقعیات اخلاقی وجود دارند و در پایان نیز، به رویکرد پویمن در دفاع از واقع‌گرایی اخلاقی میپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2272 - مسئله وجود از منظر شیخ اشراق
عزیزاله افشار کرمانیسهروردی آنچه را در خارج تحقق دارد هویت می نامد. این هویت عین تشخص و فرد بودن است. ذهن پس از یافتن این امر خارجی آن را به دو مفهوم عقلانی وجود و ماهیت تحلیل می کند. سهروردی وجود و ماهیت و سایر مفاهیم فلسفی را انتزاعی عقلانی و یا اعتبار ذهن می داند. و معتقد است ، این مفاه چکیده کاملسهروردی آنچه را در خارج تحقق دارد هویت می نامد. این هویت عین تشخص و فرد بودن است. ذهن پس از یافتن این امر خارجی آن را به دو مفهوم عقلانی وجود و ماهیت تحلیل می کند. سهروردی وجود و ماهیت و سایر مفاهیم فلسفی را انتزاعی عقلانی و یا اعتبار ذهن می داند. و معتقد است ، این مفاهیم فلسفی در جهان واقع هیچ گونه زیادت و مغایرتی با آن هویت ندارند. و همه مفاهیم فلسفی ابزارهای تحلیل عقلانی واقعیت اند و زیادت آن ها بر واقعیت خارجی موجب تسلسل در مفاهیم فلسفی می شود. بنابراین سهروردی به اصالت واقع یا اصالت هویت معتقد است . و ماهیت را هم همانند وجود اعتباری می داند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2273 - در باب یقین ویتگنشتاین و نقد برهان خواب دکارت
اعظم محسنی سید مسعود سیفویتگنشتاین به صراحت از مبنا بودن یقین و تقدم آن بر شک سخن می گوید و معتقد است که بازی شک در زمین یقین امکان پذیر است و شکاکیت افراطی خود متناقض است؛ برای ویتگنشتاین برهان خواب دکارت، عمیق ترین و قوی ترین نوع شکاکیت افراطی است. ادعای اصلی دکارت در این برهان این است که هی چکیده کاملویتگنشتاین به صراحت از مبنا بودن یقین و تقدم آن بر شک سخن می گوید و معتقد است که بازی شک در زمین یقین امکان پذیر است و شکاکیت افراطی خود متناقض است؛ برای ویتگنشتاین برهان خواب دکارت، عمیق ترین و قوی ترین نوع شکاکیت افراطی است. ادعای اصلی دکارت در این برهان این است که هیچ ملاک قطعی برای تمایز قائل شدن میان حالات خواب و بیداری وجود ندارد. برخی از فیلسوفان این فرضیه را یکی از چالش برانگیزترین مباحث در موضع شکاکیت دانسته و تمام همّ و غم خود را مصروف پاسخگویی به این برهان کرده اند؛ که البته در این زمینه توفیق چندانی نصیب آنها نشده است. اما ویتگنشتاین معتقد بود که شکاکیت بی معنی است و جوابی را نمی طلبد؛ با توجه به همین مبنا زمانیکه به برهان خواب می رسد، می گوید این عبارت که من ممکن است خواب باشم اگر جدی گرفته شود، همانطور که دکارت آن را جدی گرفته است، بی معنی است. برخلاف تصور ویتگنشتاین و دیگران، هدف دکارت هرگز ماندن در حالت عدم یقین نبوده است؛ او همواره بدنبال فرا رفتن از شک و رسیدن به یقین بوده است و در مورد شکاکیت حاصل از برهان خواب هم، در نهایت می گوید باید آن تردید کلی در مورد خواب را که به علت آن نمی توانستیم میان خواب و بیداری فرق بگذاریم، به عنوان شکوک مبالغه آمیز و مضر به دور افکنیم و در ادامه معیاری برای تفکیک تجارب ما در حالت خواب و بیداری ارائه می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2274 - ماهیت دانش از دیدگاه پل هرست و دلالت‌های آن بر انتخاب محتوای تعلیم و تربیت
سمیرا حیدری فاطمه زیباکلام مفرد محمدعلی میرزابیگیانتخاب محتوای تعلیم و تربیت همواره در زمره مسائل مهم مورد بحث فیلسوفان و اندیشمندان عرصه تعلیم و تربیت بوده است. این مسئله امروزه با توجه به افزایش روزافزون دانش جایگاه ویژهای پیدا نموده است و همواره این پرسش مطرح است که از میان فوج عظیم دانش‌های عصر حاضر کدام دانش‌ها چکیده کاملانتخاب محتوای تعلیم و تربیت همواره در زمره مسائل مهم مورد بحث فیلسوفان و اندیشمندان عرصه تعلیم و تربیت بوده است. این مسئله امروزه با توجه به افزایش روزافزون دانش جایگاه ویژهای پیدا نموده است و همواره این پرسش مطرح است که از میان فوج عظیم دانش‌های عصر حاضر کدام دانش‌ها برای ارائه در نهادهای تعلیم و تربیت اهمیت دارد. پل هرست یکی از فیلسوفان برجسته قرن بیستم در انگلستان و یکی از بنیان‌گذاران مکتب فلسفی و تربیتی لندن، نظریه اشکال دانش را در حوزه معرفت‌شناسی ارائه داد و این اشکال را بهعنوان محتوای تعلیم و تربیت همگانی معرفی نمود. در این مقاله با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی، نظریه اشکال دانش هرست مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و اصول انتخاب محتوا مبتنی بر شکلگیری نظریه معرفت‌شناسی مذکور ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2275 - تفکر جادویی و تخیلِ علمی
علی یعقوبی مریم ضمیری بلسبنههمة معرفت های بشری به تدریج روند تطورات تاریخی را سپری کرده و به مرحلة کنونی رسیده اند. این مقاله با استفاده از روش اسنادی، به واکاوی نسبتِ بین جادو و علم می پردازد. یکی از حوزه های معرفتی، معرفت علمی است. بر مبنای پارادایم پوزیتیویستی، تفکر جادویی چون بدیل های ناپخته و چکیده کاملهمة معرفت های بشری به تدریج روند تطورات تاریخی را سپری کرده و به مرحلة کنونی رسیده اند. این مقاله با استفاده از روش اسنادی، به واکاوی نسبتِ بین جادو و علم می پردازد. یکی از حوزه های معرفتی، معرفت علمی است. بر مبنای پارادایم پوزیتیویستی، تفکر جادویی چون بدیل های ناپخته و گمراه کنندة تفکرِ علمی تلقی شده است. پوزیتیویست ها در روش شناسی بر مشاهده و تجربه تأکید زیادی می کردند و امور غیرتجربی را مُحمل و بی معنی می دانستند. این خوانشِ رادیکالی توسط پوزیتیوست های جدید اصلاح و تعدیل یافت. برخی فیلسوفان و مردم شناسان با رویکرد مردم شناسانه از جادو اعادة حیثیت کردند. آن ها تأکید می کنند برهان قاطعی برای برتری علم بر انواع دیگرِ معرفت وجود ندارد. هر معرفتی دارای بازی های زبانی گوناگون و مجموعه ای از واژگان است که درک آن برای بیرون از آن حوزه مشکل است. برمبنای پارادایم مردم شناختی نوین نیز تفکر علمی و تفکر اسطوره ای ـ جادویی درآمیخته اند و در جوامع گذشته و حال وجود داشته و از یکدیگر تغذیه کرده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2276 - مقایسه تطبیقی کنوانسیون زنان با حقوق بشر زنان در قوانین داخلی ایران
معصومه رمضانی طاهره ابراهیمی فر اردشیر سناییپژوهش حاضر با هدف بررسی رویکرد کنوانسیون زنان و نیز قوانین داخلی ایران به موضوع حقوق بشر زنان، با کاربست شیوه کیفی مبتنی بر گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانهای (اسنادی) و روش تحلیلی - توصیفی، در صدد پاسخگویی به این سؤال است که کنوانسیون زنان و نیز قوانین داخلی ایران چه چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی رویکرد کنوانسیون زنان و نیز قوانین داخلی ایران به موضوع حقوق بشر زنان، با کاربست شیوه کیفی مبتنی بر گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانهای (اسنادی) و روش تحلیلی - توصیفی، در صدد پاسخگویی به این سؤال است که کنوانسیون زنان و نیز قوانین داخلی ایران چه رویکردی به حقوق بشر زنان داشته و مصادیق این حقوق به چه نحو در منابع حقوقی مذکور بروز و ظهور داشته است؟ یافتههای این مطالعه حاکی از آن است که تعارضات حقوقی در حوزههای تابعیت، اقامتگاه و مسکن زنان، حقوق خانوادگی، حقوق فرهنگی، حق اشتغال، حق برخورداری از ارث، حقوق سیاسی (حق انتخاب شدن)، اهلیت حقوقی، تساوی در برابر قانون و... میان حقوق ایران و مفاد کنوانسیون زنان به چشم می‌خورد که عمدتاً ناشی از اختلاف در تفاسیر و نیز وجود برخی ابهامات حقوقی میباشد؛ این تعارضات زمینه‌ساز آن گردیده که جمهوری‌اسلامی ایران به کنوانسیون زنان سازمان ملل‌متحد ملحق نگردد و این عدم الحاق به طرح ادعاهایی مبنی بر ناقض حقوق زنان بودن این کشور دامن زده است؛ حال آنکه، ادعای مطرح شده، مبنای حقوقی قابل‌توجه و اثرگذاری در مجامع و محاکم بینالمللی نداشته امّا آنچه در تلاش است این ادعا را بیش‌ازپیش حقوقی جلوه نماید، مبانی و عواملی سیاسی چون، اعمال‌نفوذ غرب بر علیه ایران، رویکرد سیاسی و گزینشی نسبت به مقوله حقوق بشر در ایران، اسلام‌ستیزی و عناد غرب با ایران میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2277 - مبانی و راهکارهای حقوقی- سیاسی مقابله با اتهام نقض کنوانسیون‌های بینالمللی از سوی جمهوری‌اسلامی‌ایران
معصومه رمضانی طاهره ابراهیمی فر اردشیر سناییپژوهش حاضر با کاربست شیوه کیفی مبتنی بر گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانهای (اسنادی) و روش تحلیلی - توصیفی، در صدد پاسخگویی به این سوال میباشد که اتهامات مطرح‌شده از سوی غرب مبنی بر ناقض کنوانسیون‌های حقوق‌بشر بودن جمهوری‌اسلامی ایران، بر چه مبانی‌ای استوار است؟ فرضیه چکیده کاملپژوهش حاضر با کاربست شیوه کیفی مبتنی بر گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانهای (اسنادی) و روش تحلیلی - توصیفی، در صدد پاسخگویی به این سوال میباشد که اتهامات مطرح‌شده از سوی غرب مبنی بر ناقض کنوانسیون‌های حقوق‌بشر بودن جمهوری‌اسلامی ایران، بر چه مبانی‌ای استوار است؟ فرضیه پژوهش مبین آن است که این اتهامات مبتنی بر مبانی‌ای دوگانه مشتمل بر مبانی‌حقوقی و سیاسی میباشد؛ یافتههای پژوهش با اثبات فرضیه مطرح شده، حاکی از آن است که این اتهامات مبتنی بر مبانی حقوقی (از جمله، عدم پذیرش و الحاق به برخی کنوانسیون‎های حقوق‌بشری به جهت وجود تعارضات حقوقی میان حقوق ایران و کنوانسیونها، اختلاف در تفاسیر و نیز وجود برخی ابهامات‌حقوقی و..) و نیز مبانی‌سیاسی (از جمله، رویکرد سیاسی و گزینشی نسبت به مقوله حقوق‌بشر در ایران، امنیتی‌شدن حقوق‌بشر و مناسبات‌بین‌المللی، اسلام‌ستیزی و عناد غرب با ایران) میباشد. با توجه به مبانی دوگانه مذکور، الحاق به کنوانسیون‌های حقوق‌بشری، تجدیدنظر و اعمال برخی اصلاحات در قوانین حقوقی ایران، استفاده از ظرفیت‌های فقهی– حقوقی اسلام و نیز استفاده از حق‌شرط، شکایت به دادگاه‌های‌بین‌المللی در زمره راهکارهای حقوقی و برخورد تهاجمی با اتهامات مطرح‌شده، شرکت در مجامع‌بین‌المللی و صدور بیانیه، نظارت هر چه بیشتر دولتمردان بر عملکرد بدنه‌دولت، در زمره راهکارهای سیاسی، پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2278 - آمریکا و روسیه، رقابت و منازعه
داود آقایی علیرضا ثمود ی مهدی موسویچکیده با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تصور می شد رقابت میان این دو ابرقدرت به پایان رسیده است و تضاد و رقابت جای خود را به همکاری خواهد داد،اما پس از مدتی این خوش بینی ازصحنه بین المللی رخت بر بست و دوران جدیدی از رویارویی میان این دو کشور آغاز شد. این تقابل و رویارویی چکیده کاملچکیده با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تصور می شد رقابت میان این دو ابرقدرت به پایان رسیده است و تضاد و رقابت جای خود را به همکاری خواهد داد،اما پس از مدتی این خوش بینی ازصحنه بین المللی رخت بر بست و دوران جدیدی از رویارویی میان این دو کشور آغاز شد. این تقابل و رویارویی اگر چه همانند گذشته نبود، ولی از شکل گیری منازعه و رقابت جدیدی در روابط دو کشور حکایت می کرد. رقابت و منازعه جدید را می توان در زمینه موضوعاتی همچون همسایگان روسیه (آسیای مرکزی و قفقاز) ،دفاع موشکی وکنترل تسلیحات و ایران ملاحظه کرد. این مقاله به دنبال توضیح جنگ سرد جدید بر مبنای موضوعات مذکور است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2279 - سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ؛ مطالعه موردی بحران سوریه و حمله موشکی امریکا
امیر ساجدیچکیده سیاست خاورمیانه ای امریکا در دوره یک ساله ترامپ باعث انتقاد زیادی شده است. سیاست های نژادپرستانه، خارج کردن امریکا از پیمان پاریس، حمله موشکی به پایگاه هوایی سوریه، تهدید به خارج شدن از برجام، انتقال سفارت امریکا به بیت‌المقدس و غیره همگی نشان از سیاست خارجی متفاو چکیده کاملچکیده سیاست خاورمیانه ای امریکا در دوره یک ساله ترامپ باعث انتقاد زیادی شده است. سیاست های نژادپرستانه، خارج کردن امریکا از پیمان پاریس، حمله موشکی به پایگاه هوایی سوریه، تهدید به خارج شدن از برجام، انتقال سفارت امریکا به بیت‌المقدس و غیره همگی نشان از سیاست خارجی متفاوت ترامپ با سلفش (اوباما) دارد. بخشی از سیاست خارجی ترامپ، ناشی از رفتار غیر معمول شخصیتی وی می باشد. بحران سوریه و نقش قدرت های منطقه ای و فرامنطقه‌ای (به خصوص امریکا) در آن باعث گردیده تا این بحران به یکی از طولانی ترین و پیچیده ترین بحران های ناحیه خاورمیانه تیدیل و پایان یافتن آن با مشکل مواجه گردد. با گذشت شش سال از شروع ناآرامی ها در سوریه و عدم دستیابی به یک پیروزی قاطع از جانب هر یک از طرفین، نگاه ها به تدریج بسمت مذاکرات سوق داده شد. هرچندگفتگوها به موفقیت نیانجامید ولی برای طرفین درگیر، امید مذاکرات بیشتر برای حل بحران از دست نرفته بود. حمله شیمیایی در خان شیخون و متعاقب آن تصمیم یک جانبه دولت ترامپ در بمباران موشکی پایگاه هوایی الشعیرات و حمایت از کردهای سوریه برای ایجاد یک منطقه امن باعث گردید تا گروههای مسلح مبارز به حمایت نظامی امریکا امیدوارتر و تمایل کمتری به گفتگوی صلح نشان دهند. پرسش اصلی در مقاله حاضر این است که چرا دولت جدید امریکا در بحران سوریه تغییر تاکتیک داد؟ در پاسخ ﺳﺆال فرضیه اینگونه مطرح است که زندگی سیاستمداران، تحصیلات، سوابق سیاسی، تجارب تعیین‌کننده زندگی اجتماعی و سلامت جسم و روان آنها در تصمیم‌های شخصی و گروهی آنها ﻣﺆثر می باشد. ترامپ با تغییر مواضع خود سعی می نماید تا با افزایش نفوذ اقتصادی و همزمان با تهدید نظامی در خاورمیانه دوران یکه‌تازی امریکا را در برخی از مناطق آشفته جهان مانند ناحیه خاورمیانه مجدداً احیا کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2280 - جنگ سرد نوین در روابط روسیه و آمریکا
جهانبخش محبی نیا منصور صالحیپس از سپری شدن دو دهه جنگ سرد میان روسیه و آمریکا هم چنان شاهد عرصه-های جدی رقابت بین این دو قدرت بر سر موضوعات گوناگونی هستیم که ریشه در نگاه رقابت آمیز جنگ سردی است که نه تعامل و همکاری بلکه نشان ازتعارضات ایده ای در نگاه به مسائل پیرامون و نحوه مدیریت سیاست بین الملل چکیده کاملپس از سپری شدن دو دهه جنگ سرد میان روسیه و آمریکا هم چنان شاهد عرصه-های جدی رقابت بین این دو قدرت بر سر موضوعات گوناگونی هستیم که ریشه در نگاه رقابت آمیز جنگ سردی است که نه تعامل و همکاری بلکه نشان ازتعارضات ایده ای در نگاه به مسائل پیرامون و نحوه مدیریت سیاست بین الملل است. با خاتمه یافتن دوران جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، آمریکا یکّه تازی در جهان را آغاز نمود تا خود را به عنوان تنها قدرت جهان به سایر ملت¬ها تحمیل کند. روسیه به دلیل قدرت هسته ای اش، سرمایه عظیم انسانی اش، مهارت¬هایش در فناوری های سایبری، نزدیکی اش به اروپا و نیز پتانسیل مثل اتحاد با چین منابعی در دست خواهد داشت که بتواند در مقابل قدرت امریکا عرض اندام کند. در حالی که مسائلی چون مسئله سوریه و پرونده هسته‌ای ایران، قانون "ماگنیتسکی" و قانون "دیمایاکولوف"، پرونده اسنودن در سالهای اخیر، چالشها در روابط تنش‌آمیز روسیه و آمریکا را به نقطه حساسی رسانده است؛ این رویداد اتفاقی دیگر در روابط دو کشور است که به دامنه‌دارتر شدن اختلافات میان آنها کمک میکند. اختلافاتی که در تداوم فضای جنگ سرد بی¬اعتمادی و رقابت موجود میان دو کشور را دامن خواهد زد. واکنش مقامات روسی به سپر دفاع موشکی آمریکا در اروپای شرقی، تعلیق عضویت روسیه در CFP، اخراج دیپلمات‌های انگلیسی در تلافی اقدام انگلیس، رقابت با آمریکا بر سر قطب شمال و اعلام شروع به کار ناوگان هواپیمایی قاره پیمای روسی، همگی نشان از سیاست جدید روسیه در قبال تحولات جهانی دارد. برخی این تحولات را چه در داخل و چه در خارج به وضعیت جنگ سرد جدید تعبیر میکنند و البته برخی دیگر با این تفکر مخالف هستند. برخی معتقدند این اقدامات واکنشی به کوشش‌های آمریکا برای ایجاد تغییرات اساسی در موازنه استراتژیک میان آمریکا و روسیه میباشد. اما آیا این اقدامات میتواند فضای عمومی روابط دو کشور را به سمت مسابقه تسلیحاتی جدید و تقابل استراتژیک از نوع جنگ سردی آن بکشاند؟ با توجه به فقدان ایدوئولوژی متعارض، روسیه و آمریکا، دورهای از رقابت و همکاری در حوزههای مختلف را تجربه خواهند کرد که بحران اوکراین یکی از آنهاست. با آغاز بروز بحران اوکراین (مارس 2014) و خارج شدن کنترل و حاکمیت شبه جزیره کریمه از حاکمیت کیف، شاهد بروز دور تازه ای از کشاکش های سیاسی بین غرب به رهبری آمریکا و روسیه هستیم. با توجه به سر باز کردن رقابت های مسکو- واشنگتن در موضوعاتی چون لیبی، سوریه، طرح سپر موشکی و غیره، عده ای بر این باورند که بحران اوکراین را باید به مثابه تقسیم برلین بعد از جنگ جهانی دوم و طلایه جنگ سرد جدید قلمداد کنیم. در چنین وضعیتی شاهد تغییر پارادایم در نظام جهانی بوده و روسیه نقش عمده ای را در شکل گیری روابط جدید بین المللی به عهده گرفته به طوری که این مقاله سعی دارد تا سیاست روسیه را در تطابق با سیاست آمریکا در حوزه های مورد اختلاف بررسی نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2281 - شالوده شکنی جدال های امنیتی ایران و عربستان (2001-2014)
رضا سیمبرایران و عربستان از جمله کشورهایی هستند که داعیه تسلط و رهبری بر جهان اسلام را دارند و از دریچه معرفتی خاص خود این هدف را دنبال می کنند. به دلیل اختلافات بنیادین در نشانگان زبان شناختی، رقابت و تقابل بین دو کشور نه تنها کم نشده، بلکه به شدت در اشکال گروههای شبه نظامی واب چکیده کاملایران و عربستان از جمله کشورهایی هستند که داعیه تسلط و رهبری بر جهان اسلام را دارند و از دریچه معرفتی خاص خود این هدف را دنبال می کنند. به دلیل اختلافات بنیادین در نشانگان زبان شناختی، رقابت و تقابل بین دو کشور نه تنها کم نشده، بلکه به شدت در اشکال گروههای شبه نظامی وابسته توسعه یافته است. بحران سوریه، نبرد بین حزب الله لبنان با گروه النصره و داعش در سوریه، درگیری های فرقه گرایانه شبه نظامیان اهل سنت و شیعه در عراق، درگیری های فرقه گرایانه در لبنان نشانگان نبرد سخت ایدئولوژیک با بنیادهای زبان شناختی در محیط خاورمیانه است. از طرفی دیگر با توجه به اینکه مساله التفاتی یا اراده سیاست گذاران خارجی دو کشور به شدت محدود به این عناصر ایدئولوژیک با بنیاد زبان شناختی شده، امکان یک راه حل سریع منطقه ای در خاورمیانه برای کنترل تروریسم در کوتاه مدت را از میان برده است. با این اوصاف سوال این است که آیا در پس جدال های ظاهری سیاست خارجی عربستان و ایران، اراده قدرت توسعه بنیاد گرایی با اشکال متفاوت متنی زبان شناختی نمی باشد؟ بدین وجه نیاز است که تحلیل گران روابط بین الملل تا حدودی به بنیاد های زبان شناختی سنت، فرهنگ و اختلافات در خاورمیانه توجه نمایند. پاسخ به این جدال بدین گونه مطرح است که رقابت دو کشور بیش از آنکه تحت انگاره های منافع ملی عرفی دو کشور باشد، تحت تاثیر رقابت های زبان شناختی و نشانگان متنی آن می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2282 - بحران هویت ملی و شکاف دولت و ملت در عصر جهانی شدن: نقش زبان و مذهب در بحث هویت ملی در تاجیکستان و قزاقستان
عبدالعلی قوام ندا محمدچکیده هویت به عنوان سازمان دهنده معنا، نقش، کارکردها و هسته نظام اجتماعی یکی از مهمترین مباحثی است که بشر در طول حیات خود به طرق گوناگون در پی حفظ و تعریف آن بوده است. در جریان جهانی شدن و مباحث ساختار شکنانه پست مدرنیسم نیز یکی از مهمترین مسائلی که دستخوش تحول و دگرگون چکیده کاملچکیده هویت به عنوان سازمان دهنده معنا، نقش، کارکردها و هسته نظام اجتماعی یکی از مهمترین مباحثی است که بشر در طول حیات خود به طرق گوناگون در پی حفظ و تعریف آن بوده است. در جریان جهانی شدن و مباحث ساختار شکنانه پست مدرنیسم نیز یکی از مهمترین مسائلی که دستخوش تحول و دگرگونی شده، هویت است. بدین طریق هویتها کارکرد مذکور را تا حد زیادی از دست داده و این تحول عامل نوعی بحران هویتی شده است. مهمترین نوع هویت به عنوان نماد انسجام جمعی هویت ملی است. در این حال دولتهایی که تا دیروز نقش برجسته ای در حفظ انسجام و تعریف هویت ملی داشته کارکرد خود را از دست داده و سعی در حفظ قدرت خود با ایجاد یک نظام معنایی محدود شده به دولت می نمایند و سعی دارند تا تعریف جامعی از هویت برساخته خود ارائه داده و با قدرت تحمیل، سرکوب و ارعاب این هویت برساخته دولتی را به عنوان نمادی از هویت ملی جامعه نمایش دهند در حالی که ممکن است مولفه های هویتی تعیین شده توسط چنین دولتهایی با مولفه های هویت ملی جامعه چنان متفاوت و حتی متضاد باشد که برای حل این تعارض اقدام به ایدوئولوژیک نمودن معانی تعریف شده توسط دولت با استفاده از ابزارهای گوناگونی چون عمل خشونت آمیز، سانسور، ارعاب و غیره نمایند. این امر در بلند مدت می تواند عامل جدایی دولت از بستر جامعه و افزایش استقلال عمل آن و در نهایت شکاف دولت و ملت شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2283 - موانع و مشکلات روزنامه نگاری در فضای سایبر
سید محمد دادگران اذر رسولیموضوع پایان نامه در مورد موانع و مشکلات روزنامه نگاری سایبر از نگاه روزنامه نگاران سایبر است . روزنامه نگاری الکترونیک با تکیه بر فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات، بارزترین نهاد تحولات ارتباطی در آغاز هزاره سوم شناخته می شود و این نوع روزنامه نگاری اکنون جدال گفتمان س چکیده کاملموضوع پایان نامه در مورد موانع و مشکلات روزنامه نگاری سایبر از نگاه روزنامه نگاران سایبر است . روزنامه نگاری الکترونیک با تکیه بر فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات، بارزترین نهاد تحولات ارتباطی در آغاز هزاره سوم شناخته می شود و این نوع روزنامه نگاری اکنون جدال گفتمان سنگینی را با رسانه های همگانی یا به تعبیری روزنامه نگاری سنتی از سر می گذرانند. هدف از این پژوهش شناسایی راهکارهای کاهش موانع توسعه روزنامه نگاری سایبر است که می توان در این زمینه به تعامل با مخاطبان داخلی و خارج کشوری، بهبود وضعیت محتوای مطالب و ساختار مدیریتی روزنامه سایبر از نظر محتوا اشاره کرد. همچنین ارائه راهکارهای استاندارد برای رسیدن به شرایط مطلوب است و شناساتدن اینکه در جامعه کنونی، رفتن به سمت روزنامه نگاری سایبر یک ضرورت است و این نوع روزنامه نگاری شرایط و ا بزارهای خاص خود را می طلبد. در اجرای این پژوهش از روش پیمایشی و از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. پرسشنامه بین روزنامه نگاران روزنامه های آنلاین توزیع و ارزیابی شد. روش نمونه گیری به شیوه تمام شماری انجام شد و روش استخراج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی با ترسیم جداول یک و دو بعدی و با استفاده از نرم افزار spss انجام شد. طبق نتایج به دست آمده بخشی از مشکلات مربوط به مشکلات نرم و سخت افزاری و برخی مربوط به سیستم مدیریتی روزنامه است. مسئله قابل بحث دیگر آنکه این نوع روزنامه نگاری هنوز در کشور ما به عنوان یک نیاز به آن توجه نشده و هنوز در جامعه ما نهادینه نشده است. پنج فرضیه این پژوهش تأیید و سه فرضیه آن، رد شد. از جمله راهکارهایی که به صورت پیشنهاد ارائه می شود؛ ارائه آموزش های حرفه ای و به روز به روزنامه نگاران فعال در روزنامه های سایبر . همچنین ارائه آموزش های مدیریتی رسانه و سیاستگذاری های رسانه ای و آموزش های فنی متناسب با نیاز مدیران به مدیران روزنامه های آنلاین است. همچنین دائر کردن یک مدرسه روزنامه نگاری سایبر نیز پیشنهاد می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2284 - نقش تکنولوژی های نوین در هویت فرهنگی جوانان
حسن درزیان رستمی منصوره منصوری سدههدف از انجام این تحقیق شناخت نقش تکنولوژی های نوین در هویت فرهنگی جوانان با تاکید بر اینترنت و ماهواره می-باشد. برای رسیدن به این هدف از دیدگاه های نظریه پردازانی چون، گیدنز، استوارت هال، تاچفل، گربنر، مک لوهان، پیر بوردیو و پارسونز استفاده¬شده است. ماهواره واینترنت چکیده کاملهدف از انجام این تحقیق شناخت نقش تکنولوژی های نوین در هویت فرهنگی جوانان با تاکید بر اینترنت و ماهواره می-باشد. برای رسیدن به این هدف از دیدگاه های نظریه پردازانی چون، گیدنز، استوارت هال، تاچفل، گربنر، مک لوهان، پیر بوردیو و پارسونز استفاده¬شده است. ماهواره واینترنت به عنوان ابزارهای جهانی شدن در نظر گرفته شده است.متغیرهای مستقل این پژوهش شامل میزان استفاده از تکنولوژیهای نوین ارتباطی(ماهواره و اینترنت) و هویت فرهنگی متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. در این مطالعه از روش پیمایشی و تکنیک پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات در بین پاسخگویان استفاده شده¬است. جامعه آماری تحقیق شامل دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز می¬باشد، جامعه نمونه 305 نفر است که از طریق نمونه¬گیری غیراحتمالی دردسترس انتخاب شده اند. داده¬های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته؛ که نتایج به صورت زیر است: - اینترنت نقش بیشتری در مقایسه با ماهواره در تغییر هویت فرهنگی جوانان دارد. - افزایش میزان استفاده از تکنولوژی¬های نوین ارتباطی نقش منفی در هویت ملی ندارد. - باافزایش میزان استفاده از تکنولوژی¬های نوین ارتباطی هویت مذهبی کاهش می یابد. - تکنولوژی¬های نوین ارتباطی نقش مستقیمی در ایجاد شکاف نسلی دارند. - تکنولوژی¬های نوین ارتباطی نقش مستقیمی برمتمایل کردن جوانان به سبک زندگی غربی دارند. - به طور کلی تکنولوژی¬های نوین ارتباطی نقش منفی در هویت فرهنگی دارند و موجب می¬شوند جوانان به سمت جهانی شدنی که مورد نظر جوامع سرمایه داری و امپریالیستی است نزدیک شده و از فرهنگ ایرانی اسلامی خود دور شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2285 - نقش رهبران فکری در شکلگیری الگوهای رایج افکار عمومی در میان مردم تهران
مریم درستانیمقاله حاضر به منظور بررسی نقش رهبران فکری در شکلگیری الگوهای رایج افکار عمومی در میان مردم تهران تنظیم شده است. در این رساله ضمن استفاده از مطالب ارائه شده در زمینه ارتباطات انسانی و افکار عمومی به سوالاتی نیز پاسخ داده شده است. در حقیقت این پژوهش به دنبال این فرض محور چکیده کاملمقاله حاضر به منظور بررسی نقش رهبران فکری در شکلگیری الگوهای رایج افکار عمومی در میان مردم تهران تنظیم شده است. در این رساله ضمن استفاده از مطالب ارائه شده در زمینه ارتباطات انسانی و افکار عمومی به سوالاتی نیز پاسخ داده شده است. در حقیقت این پژوهش به دنبال این فرض محوری بوده است که چه عواملی در بروز و شکلگیری افکار عمومی مؤثر هستند و چه چیز مردم تهران را ترغیب میکند تا هنگام بروز مساله‌ای خاص به همفکری برسند. سوالات اصلی پژوهش این است که نقش منبع اطلاع رسانی مردم تهران، نقش اعتماد آنان به رسانه‌های داخلی و خارجی و تأثیر شایعه و سمینارها و کنفرانس‌ها و تشویق و ترغیب دوستان و آشنایان آنان و همینطور رهبران فکری تا چه میزان در شکلگیری افکار عمومی مؤثر بوده است. روش این تحقیق پیمایشی و ابزار اندازهگیری آن پرسشنامه است و جداول از طریق نرم افزار اس پی اس اس بدست آمده و اعتبار 80 درصدی برای آن تحلیل شد. جامعه آماری پژوهش مردم تهران میباشند و روش نمونهگیری خوشهای چند مرحله‌ای استفاده شده است. بررسیهای انجام شده نشان داد که میزان سن و تحصیلات و همینطور جنس در شکلگیری افکار عمومی نقش مؤثری دارند. میزان سن به دلیل حضور فیزیکی و مشارکت جوانان در عرصههای مختلف اجتماعی در میان مردم تهران نسبت به مشارکت کنندگان در گروه سنی بالاتر نقش بیشتری دارد از طرفی در اختیار داشتن زمان کافی برای حضور در اجتماعی که گریبان‌گیر مشکلی اجتماعی، اقتصادی و یا اجتماعی است برای گروه سنی جوانان نسبت به بزرگسالان در مقاطع سنی دیگر بیشتر است. در این تحقیق میتوان اینطور نتیجهگیری کرد که مشارکت گروه سنی جوان بین 15-25 سال نقش مهمی در شکلگیری افکار عمومی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2286 - بررسی میزان سواد رسانه ای دانشجویان کارشناسی ارشد ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی
عبد الرضا شاه محمدی یگانه حنجنی زادهدر عصر جدید و با ویژگی ظهور وسایل ارتباط نوین، به مراتب بیش از گذشته ما و به خصوص فرزندانمان تحت بمباران رسانه ای هستیم. به نظر می رسد بهترین راه ممکن برای بقا در این شبکه اطلاعاتی که در سراسر محیط فرهنگی ما ریشه دوانده، اجتناب از انفعال، بهره مندی از تفکری منتقدانه و ا چکیده کاملدر عصر جدید و با ویژگی ظهور وسایل ارتباط نوین، به مراتب بیش از گذشته ما و به خصوص فرزندانمان تحت بمباران رسانه ای هستیم. به نظر می رسد بهترین راه ممکن برای بقا در این شبکه اطلاعاتی که در سراسر محیط فرهنگی ما ریشه دوانده، اجتناب از انفعال، بهره مندی از تفکری منتقدانه و افزایش مهارت ها و توانایی ها در برخورد با این امواج فراگیر باشد و این امر تنها از طریق تکامل سواد رسانه ای امکان¬پذیر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2287 - مقایسه عملکرد اقتصادی دولت ها بعد از انقلاب اسلامی بر ضریب جینی
فرامرز نعمتی میری رضا شیرزادی میرابراهیم صدیقشکاف طبقاتی همواره منشأ بسیاری از نابسامانی‌های اجتماعی بوده است.گسترش فاصله طبقاتی از یکسو به افزایش فقر در جامعه منجر میشود. شکاف طبقاتی یکی ازعمده‌ترین معضلات پیش روی هرجامعه‌ای بوده به طوری که دولتها با اجرای برنامههای اقتصادی موجب عمیق‌تر شدن و یا کمتر شدن آن د چکیده کاملشکاف طبقاتی همواره منشأ بسیاری از نابسامانی‌های اجتماعی بوده است.گسترش فاصله طبقاتی از یکسو به افزایش فقر در جامعه منجر میشود. شکاف طبقاتی یکی ازعمده‌ترین معضلات پیش روی هرجامعه‌ای بوده به طوری که دولتها با اجرای برنامههای اقتصادی موجب عمیق‌تر شدن و یا کمتر شدن آن در کشور شدهاند که در سالهای اخیر فاصله طبقاتی در جامعه ایران افزایش یافته است. شکاف طبقاتی که گسترش فقر و نابرابری را در پی دارد باعث ایجاد نارضایتی بین اقشار ضعیف جامعه میشود و میتواند به کاهش حمایت مردم از حکومت منجر شود. هدف این پژوهش بررسی شکاف طبقاتی در جامعه ایران بعد از انقلاب اسلامی است. سوال اصلی پژوهش به این صورت مطرح میشود. از مهمترین دلایل شکاف طبقاتی در جامعه ایران بعد از انقلاب اسلامی میتوان به چه مواردی اشاره کرد؟ فرضیه پژوهش این است که اجرای سیاست‌ها وجهت‌گیری دولتهای بعدازانقلاب اسلامی به ویژه پس‌ازجنگ تحمیلی واجرای برنامه‌های‌توسعه پنج ساله‌ورویکرد متفاوت هر دولت به عدالت اجتماعی روند تشدید شکاف طبقاتی بانوساناتی شروع شد و‌ادامه یافت.روش تحقیق در این مقاله کیفی با رویکرد توصیفی-تحلیلی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2288 - بررسی ارتباط نرخ تورم و شکاف نرخ تسهیلات سپرده در اقتصاد ایران
سحر ستایش فرهاد حنیفی غلامرضا زمردیاننرخ سود بانکی از ابزارهای پولی مهم اقتصاد است مقامـات پولی با تغییر مدیریت شده آن میتوانند بخـش واقعـی اقتـصاد را تحریک کنندایران به دلیل ناکارایی بانکی نرخ سود پرداختی به سپرده‌گذاران پایـین اما بهرۀ دریافتی از تسـهیلات گیـرندگان بالاستدر چنین شرایطی برخـی صاحبنظران چکیده کاملنرخ سود بانکی از ابزارهای پولی مهم اقتصاد است مقامـات پولی با تغییر مدیریت شده آن میتوانند بخـش واقعـی اقتـصاد را تحریک کنندایران به دلیل ناکارایی بانکی نرخ سود پرداختی به سپرده‌گذاران پایـین اما بهرۀ دریافتی از تسـهیلات گیـرندگان بالاستدر چنین شرایطی برخـی صاحبنظران معتقدند که با کاهش شکاف نرخ سود علی‌الحساب بانکی هزینۀ تمام‌شده کالاها و خدمات کاهش ثانیاً سرمایهگذاری در نتیجه تولید افزایش مییابد و این هر دو کاهش تورم را به دنبال دارد و زمینۀ اشتغال پایدار را فراهم می‌آورد بجهت دستیابی به این هدف با استفاده از آزمون علیتگرنجر جهت علیت و ارتباط میان شکاف نرخ تسهیلات سپرده و نرخ تورم مشخص و فرم تابعی نحوه ارتباط میان این متغیرها تعیین گردیدبر اساس ادبیات تحقیق متغیرهایی دیگری به عنوان متغیرهای مستقل در الگو لحاظ و فرم تابعی نهایی طراحی شده در چارچوب الگوی خود توضیح برداری با وقفه‌های گسترده (ARDL) برای دوره زمانی 97-1357 برآورد شد آزمون علیتگرنجر نشان داد که رابطه علیت یکطرفه از نرخ تورم به شکاف نرخ تسهیلات سپرده وجود دارد نتایج بیانگر است اگر شوکی غیرمنتظره به متغیر شکاف نرخ تسهیلات سپرده وارد شود، زمانی نزدیک به چهار دوره لازم است تا آثار شوک تعدیل و اقتصاد به تعادل اولیه باز گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2289 - شناسایی و تحلیل ریسک بر اساس رویکرد تلفیقی PMBOK و RFMEA در پروژه‌های صنعت پتروشیمی
مسعود نجمی حسن مهرمنش نصرت الله شادنوشامروزه با پیچیده‌تر شدن پروژه‌ها، عدم قطعیت در پروژه‌ها نیز بیشتر میشود. ریسک پروژه در برگیرنده تهدیدهایی بر اهداف پروژه است. مدیریت ریسک از قسمتهای اصلی مدیریت استراتژیک هر پروژه به شمار میرود و شامل فرایندهایی است که از طریق آن میتوان به صورت روشمند خطرهای مرتبط چکیده کاملامروزه با پیچیده‌تر شدن پروژه‌ها، عدم قطعیت در پروژه‌ها نیز بیشتر میشود. ریسک پروژه در برگیرنده تهدیدهایی بر اهداف پروژه است. مدیریت ریسک از قسمتهای اصلی مدیریت استراتژیک هر پروژه به شمار میرود و شامل فرایندهایی است که از طریق آن میتوان به صورت روشمند خطرهای مرتبط با فعالیتها را شناسایی کرد. در همین راستا هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تحلیل ریسک بر اساس رویکرد تلفیقی PMBOK و RFMEA در پروژه‌های صنعت پتروشیمی میباشد. جامعه آماری شامل کارفرما، مدیریت پیمان، مشاور مهندسی و پیمانکاران شرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه می باشد. از این جامعه 10 نفر برای بخش کیفی و 248 برای بخش کمی (تحلیل رگرسیون) انتخاب شدند. پرسشنامه بین افراد انتخاب شده توزیع شد. 220 پرسشنامه تکمیل و به صورت قابل قبول برگشت داده شد. در نتیجه مجموعاً 22 ریسک بهعنوان ریسک بحرانی (با RPN 1) شناسایی شد و نقش عوامل مدیریتی، سازمانی و محیطی در مدیریت ریسک مورد بررسی قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2290 - بررسی عوامل مؤثر بر رفتاربدبینانه(منفی) مصرف کنندگان
بهرام خیری مولود سادات فرازنده مهر حامد رضی پورامروزه بسیاری از مصرف‌کنندگان مواجه با نوعی بدبینی جدید میباشند. چون اغلب عملکردهای بازاریابی شرکتها را کمتر مورد پذیرش قرار میدهند. هدف این پژوهش بررسی و تعیین عوامل مؤثر بر رفتار بدبینانه مصرف کنندگان میباشد. در پژوهش حاضر که از نظر گردآوری داده¬ها، توصیفی-پیم چکیده کاملامروزه بسیاری از مصرف‌کنندگان مواجه با نوعی بدبینی جدید میباشند. چون اغلب عملکردهای بازاریابی شرکتها را کمتر مورد پذیرش قرار میدهند. هدف این پژوهش بررسی و تعیین عوامل مؤثر بر رفتار بدبینانه مصرف کنندگان میباشد. در پژوهش حاضر که از نظر گردآوری داده¬ها، توصیفی-پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است، جامعه آماری را مصرف‌کنندگان فروشگاه‌های زنجیرهای (رفاه، شهروند) تشکیل می‌دهنداز آمار توصیفی برای نمایش اطلاعات جمعیت شناختی و توزیع فراوانی دادههای تحقیق و در داده پردازی از مدل معادلات ساختاری (SEM) و برای انجام تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار LISREL استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داده است که هر گونه افزایش در همخوانی اهداف سبب رفتارهای مثبت و هر گونه افزایش در نا همخوانی اهداف سبب رفتارهای منفی خواهد شد. مصرف کنندگانی که نا همخوانی ارزشی را تجربه میکنند، درگیر رفتارهای منفی شده در حالی که همخوانی ارزشی رفتارهایی مثبت را از سوی مصرف کنندگان سبب نمی‌شود. اثر (نا) همخوانی اهداف بر انتظارات قابل پیش بینی مثبت است و این نشان میدهد هر گونه همخوانی در اهداف سبب بهبود انتظارات قابل پیش بینی میشود و بالعکس یعنی با افزایش نا همخوانی سبب کاهش انتظارات قابل پیش بینی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2291 - بررسی تاثیر ارگونومی بر عملکرد کارکنان دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران
محمدرضا ربیعی مندجین زینب خسروی دهقیدر جهان کنونی و در سرآغاز سده بیست و یکم میلادی، علوم، بخش عمده‌ای از مشکلات افراد را در سیستمهای کاری گوناگون حل وفصل کرده است. در این راستا، علوم و فنونی وجود دارند که از زوایای مختلف سلامت و بهداشت انسانها و نیز عملکرد آن ها را مورد بررسی و تحلیل قرار میدهند. یکی چکیده کاملدر جهان کنونی و در سرآغاز سده بیست و یکم میلادی، علوم، بخش عمده‌ای از مشکلات افراد را در سیستمهای کاری گوناگون حل وفصل کرده است. در این راستا، علوم و فنونی وجود دارند که از زوایای مختلف سلامت و بهداشت انسانها و نیز عملکرد آن ها را مورد بررسی و تحلیل قرار میدهند. یکی از این علوم، ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی است. هدف اصلی این تحقیق تعیین تأثیر ارگونومی بر عملکرد کارکنان دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی ـ پیمایشی است. جامعه آماری شامل کارکنان دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران است. در این تحقیق متغیر مستقل، ارگونومی است که از هفت مولفه فضای کار، وضعیت بدنی، تسهیلات رفاهی، عوامل ایمنی، عوامل بهداشتی، شرایط محیطی و تجهیزات تشکیل شده است و عملکرد کارکنان به عنوان متغیر وابسته که برای سنجش آن از مدل هفت مؤلفه‌ای اچیو (مدل پیشنهادی هرسی، گلداسمیت، با ابعاد؛ توان، وضوح، کمک، انگیزه، ارزیابی، اعتبار، محیط) استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است که برای برآورد پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ و برآورد روایی از نظر کارشناسان استفاده شده است. در این پژوهش، با استفاده از روش های آمار توصیفی نظیر میانگین، انحراف معیار به بررسی داده ها پرداخته شده است و پس از بررسی نرمال بودن داده ها، همبستگی متغیرها نسبت به هم به دست آمده است که به منظور دقت آزمون ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که هر یک از هفت مولفه ارگونومی بر عملکرد کارکنان دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران تأثیر مثبت دارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2292 - بررسی تأثیر توانمندسازی بر افزایش تعهد سازمانی (مورد مطالعه: دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)
سیّد محمد علی خاتمی فیروزآبادی احسان ابوئی مهریزیتوانمندی کارکنان فرآیند نیل به بهبود مستمر در عملکرد سازمان از طریق ایجاد و گسترش نفوذ مبتنی بر صلاحیت افراد و گروهها در تمام حوزه‌ها و وظایف است که بر عملکرد آنها و عملکرد کلّی سازمان اثر میگذارد. توانمندی روانشناختی با توجه به مدل پیشنهادی اسپریتزر و تحقیقات میشرا چکیده کاملتوانمندی کارکنان فرآیند نیل به بهبود مستمر در عملکرد سازمان از طریق ایجاد و گسترش نفوذ مبتنی بر صلاحیت افراد و گروهها در تمام حوزه‌ها و وظایف است که بر عملکرد آنها و عملکرد کلّی سازمان اثر میگذارد. توانمندی روانشناختی با توجه به مدل پیشنهادی اسپریتزر و تحقیقات میشرا مبتنی بر پنج بُعد متشکل از: احساس موثر‌بودن، احساس شایستگی، احساس معنا داربودن کار، احساس داشتن حق انتخاب یا خود سامانی و احساس اعتماد است؛ همچنین تعهد، وابستگی افراد به سازمان را نشان می دهد و بر اساس مدل می یر و آلن (1993)، دارای سه بُعد تعهد عاطفی، تعهد مستمر و تعهد هنجاری است. پژوهش حاضر تأثیر توانمندی بر افزایش تعهد سازمانی را در دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز بررسی می کند و مدلی مفهومی مبتنی بر مدل های اسپریتزر و می یر و آلن (1993) را پیشنهاد می کند. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است و پژوهشی پیمایشی از شاخه همبستگی و از نوع همبستگی دو متغیری است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز به تعداد 58 نفر است. برای به دست آوردن حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد. از میان پرسش نامه های توزیع‌شده در میان جامعه آماری، 36 مورد جمع آوری شد که نسبت پاسخ‌دهندگان حدود 62 درصد بود. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه است و داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شده اند که نتایج وجود رابطه معنا دار مستقیم بین توانمندی و تعهد در نمونه موردمطالعه را نشان می دهد و از میان ابعاد توانمندی، احساس مؤثر بودن و احساس معنا داربودن، رابطه معنا داری با افزایش تعهد سازمانی دارند و رابطه ی بین سایر ابعاد و تعهد سازمانی تأیید نشد. در پایان با استفاده از آزمون فریدمن و آزمون تعقیبی فریدمن مؤلفه های توانمندی و تعهد سازمانی اولویت بندی شدند که احساس معنا داربودن کار، احساس شایستگی و تعهد هنجاری، بالاترین اولویت را در جامعه نمونه دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2293 - طراحی مدل بازاریابی پزشکی با استفاده ازروش تحلیل مضمون
علی قربانی سارا امیرحصاریتامین نیازها و برآوردن توقعات بیماران و آگاهی پزشکان از انتظارات آنان می تواند منجر به ارائه خدمات بهتر و برآورده کردن نیازهای منطقی بیماران شود. ماهیت هر فعالیت بازاریابی، آمیخته بازاریابی است و بازاریابی پزشکی نیز برای توسعه نیازمند طراحی آمیخته بازاریابی است. پژوهش ح چکیده کاملتامین نیازها و برآوردن توقعات بیماران و آگاهی پزشکان از انتظارات آنان می تواند منجر به ارائه خدمات بهتر و برآورده کردن نیازهای منطقی بیماران شود. ماهیت هر فعالیت بازاریابی، آمیخته بازاریابی است و بازاریابی پزشکی نیز برای توسعه نیازمند طراحی آمیخته بازاریابی است. پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل بازاریابی پزشکی، سعی در شناخت عوامل موثر بر انتخاب یک پزشک توسط بیماران شهر تهران و شناسایی انتظارات بیماران از پزشکان عمومی و متخصص دارد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش اکتشافی است و به کمک روش پژوهش کیفی تحلیل مضمون با انجام دادن 7 مصاحبه ی اکتشافی، 12 مشاهده ی مشارکتی و مرور 357 مقاله ی مرتبط انجام شده است، پس از بررسی های صورت گرفته در حوزه ی بازاریابی خدمات و بازاریابی پزشکی و طی مراحل گام به گام تحلیل مضمون، 18 کد از طریق مصاحبه، 7 کد به کمک مشاهده و 8 کد با مطالعه ی مقالات استخراج گردید و در نهایت 7 تم اصلی( نیازها و خواسته ها، هزینه ها، مکان، ارتباطات، فروش شخصی، برندینگ، روابط عمومی) و 31 تم فرعی معرفی گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2294 - شناسایی عوامل کلیدی موفقیت پروژه های شاخص سازمان مهندسی و عمران شهر تهران
حسین وظیفه دوست سید مهدی نامجوی عبدالله جاسبی رضا رادفرپژوهش حاضر به شناسایی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت پروژه های شاخص سازمان مهندسی و عمران شهر تهران پرداخته است. نوع تحقیق گذشته نگر، به لحاظ هدف، کاربردی و توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه متخصصان دست اندرکار در حوزه پیمانکاران، مشاوران و کارفر چکیده کاملپژوهش حاضر به شناسایی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت پروژه های شاخص سازمان مهندسی و عمران شهر تهران پرداخته است. نوع تحقیق گذشته نگر، به لحاظ هدف، کاربردی و توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه متخصصان دست اندرکار در حوزه پیمانکاران، مشاوران و کارفرمایان پروژه هایی است که از بین تعداد زیاد پروژه های سازمان، بر اساس نظر خبرگان سازمان و بر اساس ملاک های اهمیت پروژه به لحاظ بهره برداری (مثلا ترافیکی)، اهمیت پروژه به لحاظ وضعیت فناوری و اهمیت پروژه به لحاظ حجم ریالی قرار دارد، به عنوان شاخص تشخیص داده شد که تعداد آن ها در بازه زمانی مدنظر، بالغ بر 15 پروژه عمرانی شاخص است که عملا تعداد 220 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرمافزارهای SPSS، لیزرل و سوپر دسیژن انجام شده است. بر اساس نتایج عوامل فردی، سازمانی، محیطی و ماهیت پروژه که در مجموع دارای 25 شاخص مورد تایید بوده اند، عوامل کلیدی موفقیت پروژه شناخته شدند. نتایج بررسی به کمک سوپر دسیژن نیز نشان داد که عامل محیطی دارای بیشترین وزن و سایر عوامل به ترتیب اولویت، عوامل فردی، سازمانی و ماهیت پروژه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2295 - بررسی علل عدم‌موفقیت و افول دفاتر خدمات مسافرتی در تهران
حیدر امیران شیوا موذنامروزه بیش از گذشته بازار صنعت گردشگری در ایران، خصوصاً شهر تهران، رقابتی است. در این میان مشکلات اقتصادی کشور نیز به رقابتهای بالا افزوده شده است. اکنون این پرسش مطرح است که چرا دفاتر خدمات گردشگری، جدا از شرایط رقابتی این صنعت و مشکلات اقتصادی جامعه، تاکنون نتوانسته چکیده کاملامروزه بیش از گذشته بازار صنعت گردشگری در ایران، خصوصاً شهر تهران، رقابتی است. در این میان مشکلات اقتصادی کشور نیز به رقابتهای بالا افزوده شده است. اکنون این پرسش مطرح است که چرا دفاتر خدمات گردشگری، جدا از شرایط رقابتی این صنعت و مشکلات اقتصادی جامعه، تاکنون نتوانسته‌اند موفق عمل کنند و دچار تهدید و چالش شدهاند؟ به نظر میرسد عوامل شکست سازمانی بر عدم‌موفقیت و افول آژانس‌های مسافرتی تأثیر معناداری دارد؛ بنابراین دیگر رویکردهای سنتی، اعتبار ندارند و دفاتر خدمات مسافرتی، نیازمند برنامه‌ای راهبردی بر پایه برنامهریزی هستند؛ بر همین اساس پژوهش حاضر یک هدف اصلی و چهار هدف فرعی را در نظر گرفته است که در هدف اصلی به‌دنبال تعیین تأثیر عوامل شکست سازمانی بر عدم‌موفقیت و افول دفاتر خدمات مسافرتی است و در اهداف فرعی چهار فرض عوامل سازمانی، عوامل محیطی، عوامل عملیاتی و عوامل روانشناختی را در نظر گرفته است تا عدم‌موفقیت و افول دفاتر خدمات مسافرتی را مورد‌آزمون قرار دهد. چهار عامل بهترتیب با نتایج زیر تأثیرگذار بودهاند که عبارت‌اند از: نخست عوامل سازمانی که در ابتدا به تبیین مأموریت و رسالت هدف و سپس به تعیین و رسم راهبرد خاص برای سازمان بپردازد؛ اما در این مسیر به عامل دوم یعنی محیط توجه نموده و نکات بالا را مدنظر داشته که نخست توان وسیع بازار داخلی و دوم تعیین راهبرد در جهت تنوع و گسترش خدمات است؛ اما در این راستا در عامل سوم، یعنی عامل عملیات، لازم است که با اتخاذ مدیریت بر پایه دانش و علم به آموزش کارکنان پرداخته شود؛ ولی برای تکمیل‌کردن سه عامل ذکرشده باید با توجه به عامل چهارم، یعنی عامل روانشناختی، به تعیین راهبرد تبلیغات و بازاریابی بر پایه روش علمی با توجه و نیاز روز جامعه امروزی ایران، خصوصاً شهر تهران، پرداخته شود؛ بنابراین با ارائه راهکارهایی با استفاده از تجربه‌ها و دادههای به‌دست‌آمده بالا، این صنعت از حالت رکود خارج شود؛ بنابراین با روش تجزیهوتحلیل داده ها و استفاده از آمار توصیفی - استنباطی سعی در ارائه مطالب کرده است تا به توزیع داده های جامعه آماری در آزمون کولموگروف ـ اسمیرنوف بپردازد و برای تأیید یا رد فرضیهها نیز از آزمونهای آماری مناسب در نرمافزارهای SPSS و LISLER استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2296 - بررسی پدیده ضربه قوچ و نقش آن در شکست کسب و کارها
مجید سعیدیانشکست کسب و کارها واقعیتی است که باید از همان مراحل اولیه ایجاد یک کسب و کار در نظر گرفته شود. چنین پیش بینی نیازمند توسعه طرح های احتمالی و درک موثر و کافی از رویدادهایی است که حتی ممکن است هرگز اتفاق نیافتد. تعیین منشا شکست یک کسب و کار هیچگاه ساده نبوده و بسیاری از کس چکیده کاملشکست کسب و کارها واقعیتی است که باید از همان مراحل اولیه ایجاد یک کسب و کار در نظر گرفته شود. چنین پیش بینی نیازمند توسعه طرح های احتمالی و درک موثر و کافی از رویدادهایی است که حتی ممکن است هرگز اتفاق نیافتد. تعیین منشا شکست یک کسب و کار هیچگاه ساده نبوده و بسیاری از کسب و کارها حتی پس از شکست هم نمی توانند به دلایل واقعی آن پی ببرند. بسیاری از شکست ها به علت توقف های ناگهانی در کسب و کار اتفاق می افتد که به اشتباه ممکن است علت شکست را همین توقف ها بدانند، در حالیکه اینگونه نیست، و منشا بسیاری از شکست ها می تواند در پدیده های قبلی باشد که اکنون تشدید شده اند. مقاله حاضر به روش کتابخانه ای و با مرور ادبیات نظری و پیشینه مطالعات قبلی، پدیده جدیدی به نام ضربه قوچ و نقش آن در شکست کسب و کارها را معرفی خواهد کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2297 - رفتار متصدیان بانکی و تأثیر آن بر تصمیمگیری مشتری
هاشم آقازاده غلامرضا جندقی زینب بزازاین مطالعه به منظور بررسی رابطه بین رفتار متصدیان شعب بانک ها و تصمیم مشتریان برای دریافت خدمات بانکی انجام شده است، تا از این رهگذر بانک ها با اصلاح رفتار متصدیان شعب به حفظ مشتریان خود کمک کنند. برای بررسی رفتار متصدیان در بانک انصار قم از ابعاد رفتاری مطرح شده در م چکیده کاملاین مطالعه به منظور بررسی رابطه بین رفتار متصدیان شعب بانک ها و تصمیم مشتریان برای دریافت خدمات بانکی انجام شده است، تا از این رهگذر بانک ها با اصلاح رفتار متصدیان شعب به حفظ مشتریان خود کمک کنند. برای بررسی رفتار متصدیان در بانک انصار قم از ابعاد رفتاری مطرح شده در مدل طیف مصالحه کیفیت خدمات و موقعیت های پیشنهاد شده، استفاده شده است. در خصوص بررسی تصمیم مشتریان برای دریافت خدمات نیز فرایند رفتار پس از خرید در نظر گرفته شده است که شامل رضایت / عدم رضایت، رفتار شکایت‌آمیز، مصرف‌کننده، کنارگذاری محصول / خدمات و یا شکلگیری وفاداری به مارک است. به منظور بررسی رابطه بین رفتار متصدیان و تصمیم مشتریان برای خرید، ابتدا تأثیر هر یک از ابعاد رفتاری بر رضایت ایجاد شده از رفتار کارکنان مورد بررسی واقع شده و سپس رابطه بین رضایت و وفاداری و رفتار ترک،و همچنین انواع رفتار شکایت آمیزی بررسی شد که مشتریان در صورت نارضایتی بروز میدهند. نتایج این بررسی نشان میدهد که چهار بعد(مشکل گشایی، ادب و تواضع، توجه و دقت و مدیریت شکایت) از هفت بعد رفتاری بررسی شده در این تحقیق در ایجاد رضایت تأثیر داشته و بین رضایت و وفاداری و رفتار ترک مشتریان نیز رابطه معناداری وجود دارد و مشتریان ناراضی به ترک خدمات بانک بیشتر از شکایت به صورت قانونی تمایل دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2298 - تبیین جامعه‌شناختی شکلگیری احزاب از دیدگاه کارکردگرایان
محمدحسین اسلامیبا تشکیل احزاب نیرومند و فراگیر به‌یقین از تکیه بر شانس و اقبال جلوگیری میشود و بازدهی کارکرد حزبی باعث توانمندسازی منابع و ظرفیت‌های نیروی انسانی شده و ترکیب کیفی مجالس و دولتها روزبه‌روز قوی‌تر، عقلانی‌تر و توسعه‌یافته‌تر میشود. بیشک باید پذیرفت که یکی از موانع ن چکیده کاملبا تشکیل احزاب نیرومند و فراگیر به‌یقین از تکیه بر شانس و اقبال جلوگیری میشود و بازدهی کارکرد حزبی باعث توانمندسازی منابع و ظرفیت‌های نیروی انسانی شده و ترکیب کیفی مجالس و دولتها روزبه‌روز قوی‌تر، عقلانی‌تر و توسعه‌یافته‌تر میشود. بیشک باید پذیرفت که یکی از موانع نهادینه شدن احزاب، وجود تعداد بی‌شمار احزاب سیاسی در کشور است و نباید در انتظار دست غیبی از سوی دولتها و حتی حکومتها برای نهادینه شدن جایگاه حقیقی احزاب ماند.این مقاله با هدف بررسی دیدگاه کارکردگرایان در مورد حزب نگارش شده است. ابتدا با بیان جامعه‌شناسی احزاب سیاسی به معرفی خصوصیاتی از شکلگیری احزاب سیاسی پرداخته سپس با تعریف کارکردگرایی و معرفی نظریه پردگان آن و نقد این مکتب به مبحث کارکردگرایی و احزاب سیاسی می پردازیم . در این مقاله احزاب را بر اساس دیدگاه کارکردگرایان طبقهبندی کرده ایم .توجه به نظم و ثبات در جامعه است که اکثر نظریه‌پردازان کارکردگرایی بدان توجه داشته اند. کارکردگرایان نقش محیط و ارتباط استوار بین عوامل محیطى و احزاب را نادیده میگیرند و از این نکته غافل‌اند که کارکردهاى یادشده را در موارد بسیارى، نهادها و تشکیلاتى به انجام می‌رسانند که بی تردید حزب سیاسى نمى باشند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2299 - خودشیفتگی و زوال سوژگی؛ تحلیل سوءمصرف تریاک در ایران و نگاهی به تاریخ آن
سارا رحیمی ریحانه اصلان زادهتا امروز تلاش برای نظارت، کنترل و حل مسئله سوءمصرف در ایران به قوت خود باقی بوده است. در این میان مسئله سوءمصرف در سالهای اخیر بیش از گذشته ربطی جدی به گفتمان پزشکی پیدا کرده است. مسئله تریاک که در آغاز نیز بیشتر از سوی گفتمان پزشکی نو به عنوان مسئله طرح شد، با حذف مصر چکیده کاملتا امروز تلاش برای نظارت، کنترل و حل مسئله سوءمصرف در ایران به قوت خود باقی بوده است. در این میان مسئله سوءمصرف در سالهای اخیر بیش از گذشته ربطی جدی به گفتمان پزشکی پیدا کرده است. مسئله تریاک که در آغاز نیز بیشتر از سوی گفتمان پزشکی نو به عنوان مسئله طرح شد، با حذف مصرف برای آرام بخشیدن به کودکان و کنترل مسمومیت و عمده شیوه خودکشی زنان و پر رنگ شدن وجه مصرف به عنوان نماد انزوا و جاماندگی خود خواسته از نظم عقلانی و اقتصادی جدید موضوع کرد وکارهای نظارتی و کنترلی خارج از حیطه پزشکی قرار گرفت. در این مقاله کوشیده‌ایم با رویکردی روانکاوانه زوال و انحطاطی در حیطه سوژگی در جامعه ایران را مورد بررسی قراردهیم که به صورت سوءمصرف تریاک بروز و نمود پیدا کرده است. بررسی تاریخی در باب تاریخچه شکل گیری و رشد این مسئله و نوع مواجهه با آن حاوی بصیرتی برای تحلیل و فهم بهتر شرایط امروز از حیث بررسی و پژوهش در باب آن خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2300 - عوامل موثر بر سازگاری اجتماعی مهاجران (مطالعه موردی : شهر بومهن )
ناهید ساریخانی لیلا هماییامروزه افراد زیادی در سراسر دنیا به دلایل متفاوتی مانند جنگ ، کار ، تحصیل و... تن به مهاجرت های کوتاه و طولانی مدت و یا حتی دائم می دهند. از طرفی، وجود فرهنگ ها، باورها، ارزش های متفاوت در جوامع مختلف، تأثیر زیادی در ساختار شخصیت و تربیت افراد مهاجر و حتی جوامع مهاجرپذی چکیده کاملامروزه افراد زیادی در سراسر دنیا به دلایل متفاوتی مانند جنگ ، کار ، تحصیل و... تن به مهاجرت های کوتاه و طولانی مدت و یا حتی دائم می دهند. از طرفی، وجود فرهنگ ها، باورها، ارزش های متفاوت در جوامع مختلف، تأثیر زیادی در ساختار شخصیت و تربیت افراد مهاجر و حتی جوامع مهاجرپذیرخواهد داشت که این تأثیرات میتواند منجر به تغییرات مثبت یا منفی رفتاری و یا حتی آسیب‌هایی در این افراد شود. بنابراین سازگاری اجتماعی افراد مهاجر و منطقه مهاجر پذیر از جمله مباحثی است که توجه بسیاری از اندیشمندان و جامعه شناسان را به خود جلب کرده است. این مطالعه به منظور شناسائی عوامل موثر بر سازگاری اجتماعی مهاجران شهر بومهن صورت گرفته است.جامعه آماری، شامل کلیه افراد مهاجر شهر بومهن در سال 1393 بوده، و روش پژوهش علی- مقایسه ای؛ با بهره گیری از فرمول کوکران حجم جمعیت نمونه انتخاب گردید .200 نفر به گروه مهاجر و 200 نفر به گروه بومی اختصاص داده شد. با توجه به نتایج جمعیت شناختی افراد مهاجر در شهر بومهن، مهاجرت پدیدهای اقتصادی بوده است. همچنین نتایج فرضیهها نشان داد، بین اثر تعاملی "جنسیت " و " سازگاری اجتماعی" افراد مهاجر و غیر مهاجر ( بومی) تفاوت معناداری(F=24/997 و Sig=0/000) وجود داشته است. به علاوه، بین اثر تعاملی وضعیت تاهل و سازگاری اجتماعی افراد مهاجر و غیر مهاجر (بومی) تفاوت معنادری(F=25/976 و Sig=0/000) نیز وجود داشته است. هم چنین بین اثر تعاملی گروه سنی و سازگاری اجتماعی افراد مهاجر و غیر مهاجر (بومی) هم تفاوت معناداری (F=2/757 و Sig=0/042) وجود داشته است و بین اثر تعاملی پایگاه اقتصادی- اجتماعی و میزان سازگاری اجتماعی افراد مهاجر و غیر مهاجر (بومی) نیز تفاوت معناداری(F=7/298 وSig=0/000) وجود داشته است؛ و در نهایت راهکارهای کاربردی در زمینه بهبود سازگاری اجتماعی در بومهن و هم چنین پیشگیری از مهاجرت ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2301 - عوامل اجتماعی موثر بر شکاف بین نسلی(مطالعه موردی شهر خلخال در سال 1390)
محمد رحیمی امیر آشفته تهرانی زهرا حضرتی صومعهپژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی موثر بر شکاف بین نسلی، افراد 20 تا 24 سال و والدینشان در شـهر خلخال انجام شده است. در این پژوهش آنچه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده شکاف نسـلی میـان جوانان و والدین آنان است. چارچوب نظری و مدل تحلیلی با استفاده از نظریههای چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی موثر بر شکاف بین نسلی، افراد 20 تا 24 سال و والدینشان در شـهر خلخال انجام شده است. در این پژوهش آنچه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده شکاف نسـلی میـان جوانان و والدین آنان است. چارچوب نظری و مدل تحلیلی با استفاده از نظریههای نظریهپردازانی همچـون گئـورگ زیمل، پیتر برگر و تامس لاکمن، رونالد اینگلهارت، اریک اریکسون، جکلین گودنو و ورنل بنگستون ارائه شـد. ایـن پژوهش به روش پیمایشی انجام شد. با تکنیک پرسشنامه که دارای اعتبار صوری و اعتبار سـازهای و اعتمـاد (آلفـای کرونباخ بالای 70 درصد) بود به گردآوری اطلاعات اقدام شد. جامعه آمـاری پـژوهش شـامل تمـامی 5746 نفـر از جوانان 20 تا 24 ساله شهر خلخال به همراه والدینشان بودند که از بین آنان با استفاده از فرمول کـوکران تعـداد 360 نفر به روش خوشهای چندمرحلهای و سهمیهای به عنوان نمونه انتخاب گردیـد. بـرای تجزیـه و تحلیـل دادههـا بـا استفاده از دو شیوه آمار توصیفی و استنباطی و با بهرهگیری از نرمافزار آماری، پس از تهیه جدول ماتریس، اطلاعات در قالب جداول یکبعدی و دوبعدی تنظیم شد. یافتههای پژوهش نشانگر این بودند که شـکاف بـین نسـلی (متغیـر وابسته) با متغیرهای بحران هویت، حشو ارزشی والدین، تشتت ارزشـی، فردگرایـی، گـرایش بـه اعتقـادات دینـی و اعتماد اجتماعی رابطه معنیداری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2302 - ارزیابی عملکرد تکنیسین فوریتهای پزشکی اورژانس تهران در سال 1391
علی دلاور غلامرضا محمودی الهام شمسمراقبت¬های پیش بیمارستانی نقش مهمی در مدیریت بیماران اورژانس دارد. هرچقدر مدیریت این بیماران مناسب تر، صحیح تر. سریع تر باشد میزان بیماری زایی و مرگ و میر کمنر خواهد شد .پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی، تحلیلی است که به صورت مقطعی در سال 1391 در تمامی پایگاه های اورژانس ته چکیده کاملمراقبت¬های پیش بیمارستانی نقش مهمی در مدیریت بیماران اورژانس دارد. هرچقدر مدیریت این بیماران مناسب تر، صحیح تر. سریع تر باشد میزان بیماری زایی و مرگ و میر کمنر خواهد شد .پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی، تحلیلی است که به صورت مقطعی در سال 1391 در تمامی پایگاه های اورژانس تهران انجام شده است. در این پژوهش، داده های مربوط به کارکنان و تجهیزات موجود در پایگاه ها ی شهر تهران با استفاده از چک لیست ارزیابی عملکرد استخراج شدند. همچنین، تمامی چک لیست ها به تایید سرپرستاران مستقیم نیروها رسیده و آنان نیز نیروهایشان را به لحاظ عملیاتی ارزیابی نمودند. وضعیت نیروی انسانی با استاندارد تدوین شده وزارت بهداشت ، وضعیت تجهیزات با استاندارد ارائه شده توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و زمان پاسخ محاسبه شده با استانداردهای زمانی تعیین شده در واحد کنترل کیفیت اورژانس تهران و بازرسان ستادی و مدیران هماهنگی اورژانس ، تدوین شده است . بر اساس یافته های پژوهش و با توجه به جمعیت شهر تهران 100 درصد از پایگاههای اورژانس تهران با کمبود نیروی انسانی و کمبود آمبولانس مواجه هستند . همچنین تمامی آمبولانس ها ی پایگاه های اورژانس ، دارای تجهیزات و مواد مصرفی ضروری برای بیماران اورژانسی حین ماموریت می باشند ولی باید این نکته را اظهار داشت که بیشترین کمبود ، مربوط به تجهیزات مدیریت درمانی – حیاتی (AED ) بوده که با توجه به وارداتی بودن این کالای اساسی و نیز استفاده بسیار ضروری و مبرم آن ،به منظور احیای بیماران قلبی – ریوی ، اکنون اورژانس تهران دریک بحران اساسی با این وسیله مواجه است زیرا ادوات و وسایل مرتبط با آن از جمله پدل های دستگاه که هزینه بسیار بالایی برای هر بیمار دارد، در کشور ساخته نشده و واردات آن نیز دچار مشکلات تحریم می باشد، لذا کم کم این دستگاه بسیار حیاتی برای بیماران از پایگاه های اورژانس جمع آوری خواهد شد. نتیجه گیری که از پژوهش بدست آمد نشان داد ، هرچند زمان پاسخ، عاملی بسیار مهم در کاهش تلفات بیماری ها و حوادث اورژانس می باشد اما کاستی های موجود در نیروی انسانی و تجهیزات آمبولانس می¬تواند باعث کاهش اثر بخشی ماموریت های انجام شده گردد. لذا ، رفع کمبودهای نیروی انسانی و تجهیزات ضروری به نظر می رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2303 - رابطه خلق و دلبستگی مادر با مشکلات رفتاری فرزندان: نقش میانجی رابطهی مادر-کودک
زهرا امین آبادیمقدمه: هدف پژوهش بررسی میانجیگری رابطه مادر-فرزند در رابطه خلق و دلبستگی مادر با مشکلات رفتاری کودکان 6 تا 12 سال بود.روش: مطالعه به روش همبستگی و با نمونهگیری در دسترس انجام شد. از جامعه هزار نفری کودکان شرکت‌کننده در فعالیتهای تابستانی مراکز منطقه رجایی‌شهر کرج 30 چکیده کاملمقدمه: هدف پژوهش بررسی میانجیگری رابطه مادر-فرزند در رابطه خلق و دلبستگی مادر با مشکلات رفتاری کودکان 6 تا 12 سال بود.روش: مطالعه به روش همبستگی و با نمونهگیری در دسترس انجام شد. از جامعه هزار نفری کودکان شرکت‌کننده در فعالیتهای تابستانی مراکز منطقه رجایی‌شهر کرج 300 مادرِ کودکان با متوسط 5/9 سال به ابزارهای ارزیابی رابطه مادر-کودک راس (1961)؛ دلبستگی کولینز و رید (1990)؛ استرس، اضطراب و افسردگی 21 سؤالی (1998)؛ و مشکلات رفتاری راتر (1964) پاسخ دادند. پس از کنار گذاشتن 86 پرسشنامه، دادههای 214 پرسشنامه با روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار لیزرل تحلیل شد.یافتهها: نتایج نشان داد دو متغیر خلق و دلبستگی مادر به طور مستقیم در رابطه با فرزند تأثیر مستقیم به ترتیب برابر با (18/0=β و 35/0-=β با 001/ 0P=) و بر مشکلات رفتاری کودک تأثیر مستقیم در هر دو مسیر برابر (39/0=β، 001/0P=) است. این در حالی است که متغیر میانجی یعنی رابطه مادر–فرزند تأثیر معنیداری بر مشکلات رفتاری کودکان ندارد (12/0-=β، 001/ 0P=). در ضمن دو متغیر مطرح شده توانستند 55 درصد از مشکلات رفتاری کودکان را در سطح 05/0 تبیین نمایند.نتیجهگیری: با توجه به یافتههای پژوهش میتوان نتیجه گرفت که از جمله عوامل مؤثر در مداخلات در کاهش مشکلات رفتاری، علاوه بر مهارتهای فرزندپروری مداخله جهت بهبود خلق و مشکلات دلبستگی مادر میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2304 - رابطه خلق و دلبستگی مادر با مشکلات رفتاری فرزندان: نقش میانجی رابطهی مادر-کودک
زهرا امین آبادی نورمحمد رضایی سمیرا قربانیمقدمه: هدف پژوهش بررسی میانجیگری رابطه مادر-فرزند در رابطه خلق و دلبستگی مادر با مشکلات رفتاری کودکان 6 تا 12 سال بود. روش: مطالعه به روش همبستگی و با نمونهگیری در دسترس انجام شد. از جامعه هزار نفری کودکان شرکت‌کننده در فعالیتهای تابستانی مراکز منطقه رجایی‌شهر کرج 3 چکیده کاملمقدمه: هدف پژوهش بررسی میانجیگری رابطه مادر-فرزند در رابطه خلق و دلبستگی مادر با مشکلات رفتاری کودکان 6 تا 12 سال بود. روش: مطالعه به روش همبستگی و با نمونهگیری در دسترس انجام شد. از جامعه هزار نفری کودکان شرکت‌کننده در فعالیتهای تابستانی مراکز منطقه رجایی‌شهر کرج 300 مادرِ کودکان با متوسط 5/9 سال به ابزارهای ارزیابی رابطه مادر-کودک راس (1961)؛ دلبستگی کولینز و رید (1990)؛ استرس، اضطراب و افسردگی 21 سؤالی (1998)؛ و مشکلات رفتاری راتر (1964) پاسخ دادند. پس از کنار گذاشتن 86 پرسشنامه، دادههای 214 پرسشنامه با روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار لیزرل تحلیل شد. یافتهها: نتایج نشان داد دو متغیر خلق و دلبستگی مادر به طور مستقیم در رابطه با فرزند تأثیر مستقیم به ترتیب برابر با (18/0=β و 35/0-=β با 001/ 0P=) و بر مشکلات رفتاری کودک تأثیر مستقیم در هر دو مسیر برابر (39/0=β، 001/0P=) است. این در حالی است که متغیر میانجی یعنی رابطه مادر–فرزند تأثیر معنیداری بر مشکلات رفتاری کودکان ندارد (12/0-=β، 001/ 0P=). در ضمن دو متغیر مطرح شده توانستند 55 درصد از مشکلات رفتاری کودکان را در سطح 05/0 تبیین نمایند. نتیجهگیری: با توجه به یافتههای پژوهش میتوان نتیجه گرفت که از جمله عوامل مؤثر در مداخلات در کاهش مشکلات رفتاری، علاوه بر مهارتهای فرزندپروری مداخله جهت بهبود خلق و مشکلات دلبستگی مادر میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2305 - تأثیر مالکیت شرکتهای سرمایه گذاری بر نقدشوندگی سهام
حسین نوروزی نصر مهدی مرادزاده فرد اعظم شکریتحقیقات تجربی نشان میدهد که هزینه معاملات در بازارهای سرمایه به لحاظ اقتصادی با اهمیت است. با افزایش نقدشوندگی، هزینه معاملات به شکل چشمگیری پایین میآید. نقدشوندگی همچنین نقش مهمی را در فرآیند کشف قیمت بازی میکند. مفهوم نقدشوندگی در بازارهای نوپایی مثل بازار ایران به چکیده کاملتحقیقات تجربی نشان میدهد که هزینه معاملات در بازارهای سرمایه به لحاظ اقتصادی با اهمیت است. با افزایش نقدشوندگی، هزینه معاملات به شکل چشمگیری پایین میآید. نقدشوندگی همچنین نقش مهمی را در فرآیند کشف قیمت بازی میکند. مفهوم نقدشوندگی در بازارهای نوپایی مثل بازار ایران به مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار است. نتایج تحقیق‌هایی که در زمینه نقدشوندگی سهام در بازار اوراق بهادار ایران انجام شده است، نشان میدهد که سرمایه گذاران ریسک عدم نقدشوندگی را در تصمیمات خود به شدت لحاظ میکنند آمیهود (2002). از این رو، هدف این مقاله بررسی تأثیر مالکیت شرکتهای سرمایه گذاری بر نقد شوندگی سهام شرکتهای سرمایه پذیر میباشد. به منظور اندازه گیری نقدشوندگی سهام از معیار شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش استفاده شده است. در راستا نمونهای متشکل از 72 شرکت از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب و با استفاده از مدل رگرسیونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. در حالت کلی در سطح اطمینان 95% نتایج نشان میدهد که بین درصد مالکیت شرکتهای سرمایه گذاری و دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، به عبارت دیگر، بین درصد مالکیت شرکتهای سرمایه گذاری و نقدشوندگی سهام رابطه منفی و معناداری وجود دارد. Empirical research indicates the cost of transactions in capital markets is economically important. Transaction costs decrease dramatically as liquidity increase. Also, Liquidity plays an important role in the process of price discovery. The concept of liquidity in fledgling markets like Iran is more important. The results of papers in the field of stocks Liquidity in Iran Stock Exchange indicates investors consider the illiquidity risk in their decision. Hence, the purpose of this paper is to investigate the impact of investment Companies ownership on stock liquidity of investee companies. In order to measure stock liquidity Bid-Asked spread criteria is used. For this purpose a sample of 72 companies listed in Tehran Stock Exchange have been analyzed using panel data regression model (fixed effects). Generally, in 95% confidence level, the results show there is a significant positive relationship between the ownership percentage of investment companies and Bid-Asked spread. In other words, there is a significant negative relationship between the ownership percentage of investment companies and investee's stock liquidity. Keywords: Stock Liquidity, Bid-Asked Spread, Institutional Ownership, Investment Companies Ownership پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2306 - اندازه موسسه حسابرسی و کیفیت حسابرسی: نقد نظری، نقد روش پژوهش و ارائه پیشنهادات
فخرالدین محمد رضایی احمد یعقوب نژادبراساس نظریه اندازه موسسه حسابرسی در ایران نیز پژوهش‌هایی به منظور مطالعه تفاوت کیفیت حسابرسی سازمان حسابرسی به عنوان حسابرس بزرگ و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی به عنوان حسابرس کوچک، انجام شده است. اما نتایج پژوهشهای انجام شده در کشور در این حوزه متناقض است. چکیده کاملبراساس نظریه اندازه موسسه حسابرسی در ایران نیز پژوهش‌هایی به منظور مطالعه تفاوت کیفیت حسابرسی سازمان حسابرسی به عنوان حسابرس بزرگ و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی به عنوان حسابرس کوچک، انجام شده است. اما نتایج پژوهشهای انجام شده در کشور در این حوزه متناقض است. چنین نتایج متناقضی میتواند بیانگر این موضوع باشد که نظریه به کار برده شده مناسب فضای حسابرسی ایران نیست یا ضعف در روش پژوهشی به کار برده شده وجود دارد یا هر دو مشکل به طور همزمان وجود دارند. لذا هدف پژوهش حاضر نقد نظری و روش پژوهشهای داخلی پیشین براساس نظریه اندازه موسسه حسابرسی بین سالهای 1385 تا 1394 میباشد. بهطور کلی، نقد نظری نشان میدهد که سازمان حسابرسی فاقد اکثر ویژگیهای حسابرس بزرگ طبق نظریه اندازه موسسه حسابرسی است. همچنین، نقد روش پژوهش نشان میدهد که مشکل انتخاب درون‌زای حسابرس توسط پژوهشگران ایرانی کنترل نشده است. متغیر درون‌زا متغیری است که حداقل از یک متغیر دیگر در مدل یا الگوی طراحی شده اثر می‌پذیرد. زمانی که متغیر مستقل درون‌زا باشد، مشکلات عمده‌ای از لحاظ آماری در برآورد مدل ایجاد میکند. پژوهش حاضر برای رفع مشکل نظری پژوهشهای این حوزه در ایران، دو نظریه متناقض "فشار حق الزحمه حسابرسی" و "حسابرسی شونده و حسابرسی کننده دولتی" را مطرح میکند. همچنین، برای رفع مشکل روش پژوهش، استفاده از فرآیند دو مرحله‌ای هکمن (1979) و مدلهای انطباقی روزن بوم و روبین (1983) را مطرح میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2307 - مقایسه قدرت پیش بینی بحران مالی توسط تکنیک های مختلف هوش مصنوعی
زهرا پورزمانی حسن کلانتریامروزه پیشرفت سریع فنآوری و تغییرات محیطی وسیع، منجر به رقابت روزافزون شده و دستیابی به سود را محدود و احتمال دچار شدن به بحران مالی را افزایش داده است. هدف این تحقیق بررسی قدرت پیشبینی بحران مالی توسط تکنیکهای مختلف هوش مصنوعی(الگوریتم ژنتیک خطی و غیر خطی و شبکه عصب چکیده کاملامروزه پیشرفت سریع فنآوری و تغییرات محیطی وسیع، منجر به رقابت روزافزون شده و دستیابی به سود را محدود و احتمال دچار شدن به بحران مالی را افزایش داده است. هدف این تحقیق بررسی قدرت پیشبینی بحران مالی توسط تکنیکهای مختلف هوش مصنوعی(الگوریتم ژنتیک خطی و غیر خطی و شبکه عصبی) است. بر اساس اطلاعات و آمارهای در دسترس شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره 1389-1376، از بین شرکتهای مشمول ماده 141 قانون تجارت، 72 شرکت و از بین بقیه شرکتها نیز 72 شرکت انتخاب شد. نتایج آزمون مک‌نمار برای تکنیکهای الگوریتم ژنتیک غیرخطی و شبکه عصبی نشان میدهد که تفاوت معنیداری بین نتایج الگوریتم ژنتیک خطی و غیرخطی با شبکه عصبی وجود ندارد. اگر چه دقت پیشبینی الگوریتم ژنتیک غیرخطی(90 درصد) و الگوریتم ژنتیک خطی(80 درصد) بیشتر از شبکه عصبی(70 درصد) است ولی این تفاوت از لحاظ آماری معنیدار نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2308 - کاربرد مفهوم رجحان محتوا بر شکل در اجاره‌ها؛ چالشی در حسابداری اسلامی
ساسان مهرانی غلامرضا کرمی علیرضا رامروز سید علی حسینیسازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامی، خود را بهعنوان نهاد پیشرو در زمینه تدوین استانداردهای حسابداری اسلامی معرفی نموده است. این سازمان برخلاف مفاهیمی چون به موقع بودن و قابلیت اتکا، دو مفهوم کلیدی رجحان محتوا بر شکل و ارزش زمانی پول را مغایر اسلام می‌داند. بط چکیده کاملسازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامی، خود را بهعنوان نهاد پیشرو در زمینه تدوین استانداردهای حسابداری اسلامی معرفی نموده است. این سازمان برخلاف مفاهیمی چون به موقع بودن و قابلیت اتکا، دو مفهوم کلیدی رجحان محتوا بر شکل و ارزش زمانی پول را مغایر اسلام می‌داند. بطور خاص، استفاده از مفهوم رجحان محتوا بر شکل در طبقهبندی اجاره‌ها به عملیاتی و سرمایه‌ای را مغایر رهنمودهای اسلام محسوب مینماید. در این دیدگاه، تمامی اجاره‌ها به‌جز اجاره به‌شرط تملیک باید عملیاتی محسوب شوند. ارائه پاسخ برای چالشهای حسابداری اسلامی نیازمند بررسی فقهی و حسابداری میباشد. بنابراین موضوع مورد مطالعه بین‌رشته‌ای محسوب شده و پژوهش حاضر به روش آمیخته اکتشافی انجام میشود. در این راستا، ابتدا در فاز کیفی تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی چالش و ارائه پاسخ مناسب از منظر فقهی پرداخته خواهد شد. در گام بعدی و فاز کمی پژوهش، در راستای اخذ نظر خبرگان حسابداری و مقایسه آن با نتایج فاز کیفی، از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه استفاده میگردد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، استفاده از مفهوم رجحان محتوا بر شکل در طبقه بندی اجاره‌ها از منظر فقهی بلا مانع بوده و نظرات خبرگان حسابداری نیز با این نتیجه هم راستا میباشد. Abstract Accounting and auditing organization of Islamic Financial Institutions (AAOIFI) as the pioneer Islamic accounting standard setting organization believes that, unlike reliability and timeliness, substance over form and time value of money concepts are not in line with Islam.AAOIFI specifies that adoption of substance over form in classifying leases into finance or operating ones, are not aligned with Islamic guidance. In this approach all leases except Ijara-Bitamlik must be mentioned as operational lease. The appreciate answer to Islamic challenges-as a multidisciplinary issue- will be achieved via assessing the topic in both Fiqh and accounting aspects. Hence this issue will be processed via Mixed-exploration method. So in first stage of qualitative research, all challenges will be answered through descriptive-analytical method.In next stage which is quantitative, accounting experts view will be asked via questionnaire and compared with results of qualitative phase of research.Based on final results, adoption of substance over form in classification of leases in Fiqh approach has no problem & accounting experts view are aligned with them. Keywords: Lease, Content Preference on Form, Islamic Accounting. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2309 - ارزیابی تأثیر محتوای اطلاعات حسابداری تورمی‌در مقایسه با اطلاعات تاریخی در طراحی مدلهای پیشبینی ورشکستگی مبتنی بر رویکردهای سنتی و فراابتکاری
نعیمه جبلی ایمان داداشیچکیدهپیشبینی ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی یکی از شاخه‌های رشته مالی است که در تحقیقات اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است به‌گونه‌ای که الگوهای ورشکستگی توسعه یافته است. در عمده پژوهشهای صورت گرفته در حوزه پیشبینی عملکرد مالی شرکتها و بهطور خاص، ورشکستگی، تنها به پیش چکیده کاملچکیدهپیشبینی ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی یکی از شاخه‌های رشته مالی است که در تحقیقات اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است به‌گونه‌ای که الگوهای ورشکستگی توسعه یافته است. در عمده پژوهشهای صورت گرفته در حوزه پیشبینی عملکرد مالی شرکتها و بهطور خاص، ورشکستگی، تنها به پیشبینی و یا مقایسه توان پیشبینی مدلها با استفاده از اطلاعات تاریخی صورت‌های مالی پرداخته شده است. از آنجا که در ایران بیشتر از اطلاعات تاریخی حسابداری استفاده شده است هدف اصلی این پژوهش لحاظ نمودن آثار تورم بر روی متغیرهای ورودی در طراحی مدل پیشبینی ورشکستگی میباشد. لذا متغیرها در دو گروه نسبتهای مالی تعدیل شده و تاریخی، در طراحی دو مدل متفاوت دسته‌بندی شدند، سپس با استفاده از الگوریتم لارس نسبتهای گویاتر تمایز بین شرکتهای ورشکسته و غیرورشکسته، انتخاب گردیدند و در نهایت با به‌کارگیری آزمون رگرسیون لاجیت و الگوریتمهای ماشین بردار پشتیبان و نیو بیزین مدل نهایی پیش‌بینی‌کننده ورشکستگی شکل گرفت. بدین منظور دادههای50 شرکت پذیرفته شده در بورس تهران براساس ماده 141 قانون تجارت برای حداقل یکسال ورشکستگی را تجربه کرده بودند، به‌کار‌گرفته شد. نتایج این پژوهش اثبات نمود که نسبتهای مالی تعدیل شده بر مبنای شاخص قیمت‌ها پیش‌بینی‌کننده مناسبتری برای ورشکستگی شرکتها میباشند همچنین، مدل طراحی شده توسط الگوریتم ماشین بردار پشتیبان با دقت 4/99% و برازش بالاتر نسبت به مدلهای دیگر، پیش‌بینی‌کننده مناسبی برای ورشکستگی شرکتها میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2310 - شناسایی علائم هشداردهنده وجود مشکلات کنترل داخلی در موسسات غیرانتفاعی
اسفندیار ملکیان اسماعیل توکل نیا منصور خواجه وندموسسات غیرانتفاعی سهام صادر نمی کنند و مأموریت آنها حداکثرسازی سود نیست. درحالی که مدیران موسسات غیرانتفاعی با مسئله پاسخگویی به سهامداران مواجه نیستند، آنان باید به اهداکنندگان و کمک کنندگان که منبع مهم سرمایه اند، پاسخگو باشند. این کمک کنندگان و اهداکنندگان منابع نا م چکیده کاملموسسات غیرانتفاعی سهام صادر نمی کنند و مأموریت آنها حداکثرسازی سود نیست. درحالی که مدیران موسسات غیرانتفاعی با مسئله پاسخگویی به سهامداران مواجه نیستند، آنان باید به اهداکنندگان و کمک کنندگان که منبع مهم سرمایه اند، پاسخگو باشند. این کمک کنندگان و اهداکنندگان منابع نا محدود ندارند و بنابراین موسسات غیرانتفاعی باید برای جذب سرمایه رقابت نمایند. اگر موسسه ای کنترل داخلی نامطلوبی داشته باشد، اهداکنندگان و کمک کنندگان می توانند به حمایت موسسه ای دیگر بپردازند، جایی که احتمال می رود استفاده کارآمدتری از سرمایه شود. هدف اصلی این مطالعه، شناسایی علائم هشداردهنده وجود مشکلات کنترل داخلی در موسسات غیرانتفاعی است. نمونه نهایی مورد استفاده برای این مطالعه شامل 162 عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می باشد. همچنین به منظور گردآوری داده ها، از پرسشنامه استفاده شده است. به منظور پردازش داده ها، از آمار توصیفی و آزمون فریدمن استفاده شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که از نظر اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران، پیچیدگی سازمانی، وجود کسری، انتقال گیرنده جدید بودن، خطر تداوم فعالیت، سطح ریسک و کوچک بودن موسسه حسابرسی کننده سال گذشته، از علائم بااهمیت وجود نقاط ضعف در سیستم کنترل داخلی موسسات غیر انتفاعی قلمداد می شوند. Abstract Nonprofit organizations do not issue shares and their missions are not to maximize profit. While nonprofit managers are not accountable to shareholders, they are accountable to donors and grantors who provide an important source of capital. These donors and grantors do not have limitless resources and, therefore, nonprofit organizations must compete for funding. If an organization has an internal control problem, donors and grantors could choose to support another organization where, presumably, the capital is used more efficiently. The main purpose of this study is to explore warning signs of existence internal control problems in nonprofit organizations. The final sample used for this study consists of 162 members of Iranian Association of Certified Public Accountants. Also, data were collected using a questionnaire survey. Descriptive statistics and Friedman test were used to analyze data. The result of this study showed that from viewpoint of the members of Iranian Association of Certified Public Accountants, organizational complexity, deficit, new grantee, going concern risk, risk level and smallness of audit firm in prior year are important warning signs of existence internal control problems in nonprofit organizations. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2311 - بررسی کارایی شاخص های کلان اقتصادی در الگوهای پیش بینی بحران مالی در محیط اقتصادی ایران (الگوهای مورد مطالعه : تافلرو دیکن
زهرا پورزمانی آزیتا جهانشاد وجیهه رحمتیالگوهای پیش بینی ورشکستگی یا بحران های مالی در مطالعات و مقالات موجود در حوزه های حسابداری و اعتباری مدیریت بسیار مورد بحث واقع شده است و مطالعات فراوانی در رابطه با روش تجربی موثرتر برای پیش بینی ورشکستگی انجام شده است . سیستمهای هشداردهنده بسیاری مانند الگوهای آلتمن ( چکیده کاملالگوهای پیش بینی ورشکستگی یا بحران های مالی در مطالعات و مقالات موجود در حوزه های حسابداری و اعتباری مدیریت بسیار مورد بحث واقع شده است و مطالعات فراوانی در رابطه با روش تجربی موثرتر برای پیش بینی ورشکستگی انجام شده است . سیستمهای هشداردهنده بسیاری مانند الگوهای آلتمن (1968) و اوهلسون (1980) با استفاده از نسبتهای مالی تدوین شده است که به شناسایی شرکتهای درگیر مشکلات مالی کمک می کنند . اما مطالعات انجام شده مبین این واقعیت است که سایر منابع اطلاعاتی از جمله شاخصهای اقتصادی نیز می تواند برای تشریح اضطرار مالی سودمند باشد . هدف از این مطالعه تعیین و تبیین این واقعیت است که آیا الگویی که علاوه بر نسبت های مالی ، متغیرهای اقتصادی را نیز شامل می شود نسبت به الگویی که صرفا دارای نسبتهای مالی است ، توانایی بیشتری برای پیش بینی بحران مالی دارد . در این راستا توانایی پیش بینی دو الگوی پیش بینی بحران مالی تافلرودیکن در مقایسه با الگوهای توسعه یافته مذکور با استفاده از شاخصهای اقتصادی مورد آزمون قرار گرفت . در پژوهش حاضر از نمونه ای مشتمل بر 30 شرکت ورشکسته و 30 شرکت موفق انتخاب شده از شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1376-1385 استفاده شده است . مبنای انتخاب شرکتهای ورشکسته ماده 141 قانون تجارت و شرکتهای موفق کیو توبین ساده می باشد . برای آزمون توانایی پیش بینی بحران مالی الگوها ، از روش آماری لوجیت استفاده گردید . نتایج آزمون نشان می دهد که تنها الگوی سنتی تافلردارای توانایی پیش بینی بحران مالی است درحالیکه الگوهای توسعه یافته تافلرو دیکن با استفاده از شاخصهای اقتصادی ، توانایی پیش بینی بحران مالی را ندارند . بنابراین بطور کلی می توان نتیجه گرفت متغیرهای اقتصادی اضافه شده به الگوهای اصلی موجب ارتقای کارایی این الگوها نمی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2312 - رابطه کیفیت حسابرسی و نقد شوندگی سهام
سید حسین علوی طبری حدیثه حاجی مراد خانیبر اساس سوابق موجود انتظار بر این است که افزایش کیفیت حسابرسی منجر به افزایش کیفیت افشا، کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و افزایش نقد شوندگی سهام شرکت ها در بازار بورس گردد. لذا در این پژوهش رابطه برخی معیارهای کیفیت حسابرسی(حق الزحمه حسابرسی، چرخش حسابرسان و اندازه حسابرس) با چکیده کاملبر اساس سوابق موجود انتظار بر این است که افزایش کیفیت حسابرسی منجر به افزایش کیفیت افشا، کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و افزایش نقد شوندگی سهام شرکت ها در بازار بورس گردد. لذا در این پژوهش رابطه برخی معیارهای کیفیت حسابرسی(حق الزحمه حسابرسی، چرخش حسابرسان و اندازه حسابرس) با نقد شوندگی سهام( شکاف قیمت نسبی، شکاف قیمت مؤثر و عمق بازار ) به عنوان متغیر وابسته، مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی در یک نمونه از 64 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و با استفاده از روش تحلیل داده های ترکیبی(پنل) انجام شد.نتایج نشان داد رابطه معناداری بین حق الزحمه حسابرسی مستقل و معیارهای نقد شوندگی شکاف قیمت مؤثر و عمق بازار وجود ندارد اما رابطه آن با شکاف قیمت نسبی(نقد شوندگی)، مثبت (منفی) و معنادار می باشد. لذا در مجموع در خصوص رابطه حق الزحمه حسابرسی مستقل با نقد شوندگی سهام نتیجه قطعی حاصل نگردید هر چند، شواهد به سمت عدم وجود رابطه معنادار قوی تر است.همچنین نتایج نشان داد شرکت هایی که به وسیله مؤسسات حسابرسی بزرگ حسابرسی می شوند، سهام نقد شونده تری دارند. بعلاوه یافته های این مقاله حاکی از عدم وجود رابطه معنادار بین چرخش حسابرسان و نقد شوندگی سهام بود. Abstract According to the literature, It is expected that increase in Audit Quality results in higher disclosure quality and lower information asymmetry which this in turn leads to increase in stock market liquidity of firms. In this paper, we investigated the relationship between some measures of audit quality (Independent Audit Fee, Auditors’ Tenure & Size) and stock market liquidity (Quoted Spread, Effective Spread & Market Depth).This study has been done using a sample of 64 listed companies in Tehran Stock Exchange and panel data analysis. The results suggest that there is not a meaningful relationship between independent audit fee and market depth & effective spread but it’s relation with quoted spread (liquidity) is positive (negative) and meaningful. So, altogether evidences are mixed but stronger toward no significant relation between liquidity and audit fee. Moreover, findings confirmed a positive and significant relationship between stock liquidity and audit institute size but not meaningful relationship between liquidity and auditors’ tenure. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2313 - آزمون تجربی نظریههای رقیب قیمت‌گذاری در حسابرسی نخستین: شواهدی از نحوه تأثیر برخی عوامل محیطی
زهره مهدی زاده رضا حصارزاده محمود لاری دشت بیاضقیمتگذاری حسابرسی نخستین و تأثیر آن بر استقلال و کیفیت حسابرسی، همواره مورد توجه بازار سرمایه، نهادهای ناظر و نهادهای حرفه حسابرسی بوده است. در رابطه با قیمت‌گذاری حسابرسی نخستین، دو نظریه رقیب وجود دارد. نظریه اول حامی وقوع پدیده نرخ شکنی و نظریه دوم مخالف وقوع پدیده چکیده کاملقیمتگذاری حسابرسی نخستین و تأثیر آن بر استقلال و کیفیت حسابرسی، همواره مورد توجه بازار سرمایه، نهادهای ناظر و نهادهای حرفه حسابرسی بوده است. در رابطه با قیمت‌گذاری حسابرسی نخستین، دو نظریه رقیب وجود دارد. نظریه اول حامی وقوع پدیده نرخ شکنی و نظریه دوم مخالف وقوع پدیده نرخ شکنی میباشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی وقوع یا عدم وقوع پدیده نرخ شکنی با توجه به عواملی همچون نوع شرکت صاحبکار، میزان رقابت و طبقه شرکتهای بورسی میباشد. جامعه آماری شامل شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. برای آزمون فرضیهها از تکنیک رگرسیون چندگانه استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که نوع شرکت صاحبکار و طبقه شرکتهای بورسی در قدرت تبیین نظریههای رقیب مؤثر نبوده و در تمامی موارد، پدیده نرخ شکنی به صورت معناداری وجود دارد. در عوض، میزان رقابت تا میزان قابل ملاحظه‌ای در قدرت تبیین نظریهها مؤثر میباشد. بدین صورت که با افزایش رقابت، پدیده نرخ شکنی کاهش مییابد. Initial audit pricing and its impacts on independence and audit quality have great of interest in capital markets, supervisory legislations and audit profession institutions. There are two competing theories regarding the initial audit pricing. The first theory supports low-balling phenomenon while the second theory is against low-balling. The main objective of the current study is to investigate the occurrence/ non-occurrence of low-balling due to factors such as the type of client's company, the degree of competition and classification for listed Companies. The statistical population includes all companies listed on the Tehran Stock Exchange and Iranian's non-listed companies. Multiple regression techniques employed to test the hypotheses. Result shows that the type of client's company and classification for listed Companies do not affect the power of expressing the competing theories and low-balling phenomenon significantly exists in all cases. Instead, the degree of competition considerably affects the power of expressing the competing theories. With the increase in competition, low-balling decreases. Keywords: Pricing Competing Theories, Audit Fees, Initial Audit Engagements, Low-Balling. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2314 - بررسی روابط بین حسابرس - صاحبکار و رتبه بندی مشکلات مربوطه در محیط حسابرسی ایران
احمد خدامی پور کاظم علی پور سر مستدر محیطی متأثر از جهانی شدن استانداردهای حسابداری و حسابرسی، شناسایی عوامل و مشکلات اثرگذار بر روابط بین حسابرسان و صاحبکاران حسابرسی و تلاش در جهت رفع آنها میتواند گام مؤثری در جهت گسترش حرفه حسابرسی در ایران باشد، لذا اقدام به انجام تحقیقی در خصوص روابط بین صاحبکار چکیده کاملدر محیطی متأثر از جهانی شدن استانداردهای حسابداری و حسابرسی، شناسایی عوامل و مشکلات اثرگذار بر روابط بین حسابرسان و صاحبکاران حسابرسی و تلاش در جهت رفع آنها میتواند گام مؤثری در جهت گسترش حرفه حسابرسی در ایران باشد، لذا اقدام به انجام تحقیقی در خصوص روابط بین صاحبکار و حسابرسان و مشکلات مربوطه در محیط اقتصادی ایران گردید. هدف اصلی این تحقیق گسترش ادبیات موضوع در خصوص روابط بین صاحبکار و حسابرس به‌وسیله بررسی مسائل و مشکلات مربوطه که حسابرسان و صاحبکار حسابرسی در طی انجام فرآیند حسابرسی در ایران با آن مواجه هستند، میباشد. متدولوژی انجام تحقیق، توصیفی- پیمایشی بوده و برای جمعآوری داده¬ها از پرسشنامه کتبی که اعتبار ساختاری و محتوایی آن به تأیید رسیده، استفاده شده است. براساس یافتههای تحقیق، فقدان تجربه کافی کارکنان حسابرسی بهمنظور درک فعالیت واحد مورد رسیدگی و عدم رعایت اخلاق حرفهای از سوی حسابرسان در طی انجام حسابرسی از مهمترین مشکلات مشاهده شده از سوی صاحبکار حسابرسی بیان گردیده است. به علاوه، عدم دسترسی به اطلاعات واحد مورد رسیدگی و عدم وجود اطلاعات٬ دفاتر و سوابق حسابداری در واحد مورد رسیدگی، از مهمترین مشکلات مشاهده شده از سوی حسابرسان میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2315 - تأثیر هزینههای نمایندگی بر رفتار سرمایه گذاری
رسول برادران حسن زاده وحید تقی زاده خانقاهتئوری نمایندگی بیان میکند که هزینههای نمایندگی ناشی از تضاد منافع بین مدیران و سهامداران میباشد که ممکن است پیامدهایی مانند انحراف از رفتار سرمایهگذاری مطلوب را در پی داشته باشد. بنابراین، احتمال میرود که مدیران رفتار سرمایهگذاری متفاوتی با وجود هزینههای نمایندگی چکیده کاملتئوری نمایندگی بیان میکند که هزینههای نمایندگی ناشی از تضاد منافع بین مدیران و سهامداران میباشد که ممکن است پیامدهایی مانند انحراف از رفتار سرمایهگذاری مطلوب را در پی داشته باشد. بنابراین، احتمال میرود که مدیران رفتار سرمایهگذاری متفاوتی با وجود هزینههای نمایندگی داشته باشند. از این رو مقاله حاضر با بررسی تأثیر هزینههای نمایندگی بر رفتار سرمایهگذاری سعی دارد تا چالش پیش رو را در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار دهد. بدین ترتیب، تعداد 110 شرکت با روش نمونهگیری حذفی انتخاب گردید. جهت اندازهگیری هزینههای نمایندگی از نسبتهای کارایی و تعامل فرصتهای رشد با جریانهای نقد آزاد و برای تخمین میزان رفتار سرمایهگذاری (سرمایهگذاری بیشتر از حد و کمتر از حد) از مدل بیدل و همکاران (2009) استفاده شده است. از الگوی دادههای ترکیبی برای آزمون فرضیه‌های پژوهش استفاده شد. نتایج پژوهش نشان میدهد که هزینههای نمایندگی موجب انحراف از رفتار سرمایهگذاری مطلوب میشوند. بدین ترتیب با افزایش هزینههای نمایندگی مشکلات مربوط به سرمایهگذاری بیشتر از حد و کمتر از حد تشدید میشود و تصمیمات سرمایهگذاری شرکت تحت تأثیر قرار میگیرد. همچنین، نتایج نشان داد که شدت تأثیر هزینههای نمایندگی بر رفتار سرمایهگذاری در شرکتهای بیش سرمایه‌گذار متفاوت از شرکتهای کم سرمایه‌گذار میباشد. Agency theory suggests that agency costs are resulting from conflicts of interest between managers and shareholders that might cause consequences such deviations from the optimal investment behavior. Thus, it is likely that managers have different investment behavior where the agency costs exist. Hence the present study examines the impact of agency costs on investment behavior in Tehran Stock Exchange. Thus, sampling deletion, numbers of 110 companies was chosen. We use efficiency ratios for measuring agency costs and to estimate the investment behavior (over and under investment) the Biddle et al (2009) model have been used. The panel data model was used to test the hypothesis. The results show that agency costs are causing deviations from optimal investment behavior. Thereby increasing agency costs, related problems with over and under investment will intensify and investment decisions will affect companies. Also, the results showed that the impact of agency costs on the investment behavior in over and under investment firms is different. Keywords: Agency Costs, Investment Behavior, Agency Problems, Information Asymmetric. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2316 - تاثیر کیفیت سود بر پیشبینی ورشکستگی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
بیتا مشایخی حمیدرضا گنجیپیشبینی تداوم فعالیت عملیاتی واحدهای اقتصادی در دورههای آتی، یکی از عناصر مهم در تصمیمگیری برای سرمایهگذاران بوده و در این میان انتخاب متغیرهای پیشبینی کننده همواره بهعنوان یکی از مسائل چالش برانگیز در ادبیات پیشبینی ورشکستگی مطرح بوده است که در راس آنها همواره چکیده کاملپیشبینی تداوم فعالیت عملیاتی واحدهای اقتصادی در دورههای آتی، یکی از عناصر مهم در تصمیمگیری برای سرمایهگذاران بوده و در این میان انتخاب متغیرهای پیشبینی کننده همواره بهعنوان یکی از مسائل چالش برانگیز در ادبیات پیشبینی ورشکستگی مطرح بوده است که در راس آنها همواره سود حسابداری و متغیرهای سودآوری قرار داشته است. بنابراین کیفیت سود حسابداری از معیارهای با اهمیت در تصمیم‌گیری‌های سرمایهگذاری در پیشبینی ورشکستگی محسوب میگردد. این پژوهش سعی بر آن دارد تا با مقایسه توان پیشبینی متغیرهای سودآوری شرکتهایی با سود باکیفیت و شرکتهایی با سود بی کیفیت، اثر کیفیت سود بر کارائی متغیرهای سودآوری در پیشبینی ورشکستگی را مورد بررسی قرار دهد. در نمونهای که از بین شرکتهای حاضر در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب گردید، ابتدا بر اساس آزمون کولموگوروف-اسمیرنوف به بررسی نرمال بودن توزیع پرداخته شده، در ادامه میزان دقت و خطای نوع اول و دوم مدل شبکه عصبی برای دو گروه شرکتهای با کیفیت سود بالا و پایین بررسی شده و سپس از آزمون t به منظور مقایسه میانگین دو نمونه در سطح اطمینان 95% استفاده گردید. یافتهها نشان میدهد که دقت پیشبینی شبکه عصبی مصنوعی برای شرکتهای با سود با کیفیت بهطور معنی داری بیشتر از شرکتهای با سود بی کیفیت میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2317 - بررسی ارتباط بین مالیات بر ارزش‌افزوده با ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل اطلاعات حسابداری
سارا یوسف زاده قدرت اله طالب نیا جلیل بیطاریچکیده هدف از این مقاله بررسی ارتباط بین مالیات بر ارزش‌افزوده با ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل اطلاعات حسابداری میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و متخصصین مالیاتی مالیات بر ارزش‌افزوده و صاحب نظران سازمان امور مالیاتی و مودیان شرکتها بوده که با چکیده کاملچکیده هدف از این مقاله بررسی ارتباط بین مالیات بر ارزش‌افزوده با ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل اطلاعات حسابداری میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و متخصصین مالیاتی مالیات بر ارزش‌افزوده و صاحب نظران سازمان امور مالیاتی و مودیان شرکتها بوده که با استفاده از 328 پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته و پرسشنامه های مستخرج شده به وسیله طیف لیکرت بررسی شده اند. همچنین روایی آن به وسیله آلفای کرنباخ سنجش شده و از نرمافزار آموس برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده گردیده است. نتایج آزمون رابطه مالیات بر ارزش‌افزوده با هر یک از متغیرهای مستقل به صورت جداگانه حاکی از آن است که تمامی‌فرضیه‌های مطرح شده با 95٪ اطمینان مورد تأیید قرار گرفته‌اند. یافته های این پژوهش بیانگر ارتباط مستقیم مالیات بر ارزش‌افزوده با ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل اطلاعات حسابداری میباشد. نتایج بیانگر این است که داشتن ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل در اطلاعات حسابداری باعث میشود کیفیت حسابداری مالیات بر ارزش‌افزوده بهبود یابد. این نتایج میتواند به وسیله سازمان حسابرسی، سازمان امور مالیاتی، مدیران و رؤسای حسابداری و کارکنان مالی جهت انجام عملیات مالی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2318 - پیشبینی ورشکستگی شرکتها مبتنی بر سیستمهای هوشمند ترکیبی
مهدی غضنفری اقبال رحیمی کیا علی عسکریبا توجه به شرایط رقابتی اقتصاد کشورها و بحرانهای اقتصادی ایجاد شده در سطح بینالمللی و داخل کشور، نیاز به یک مدل مناسب برای پیشبینی ورشکستگی شرکتهای کشور احساس میشود. تصمیم‌گیران کلان اقتصادی، سازمانهای اقتصادی کشور و سیستم بانکی با استفاده از این مدلها توانایی ات چکیده کاملبا توجه به شرایط رقابتی اقتصاد کشورها و بحرانهای اقتصادی ایجاد شده در سطح بینالمللی و داخل کشور، نیاز به یک مدل مناسب برای پیشبینی ورشکستگی شرکتهای کشور احساس میشود. تصمیم‌گیران کلان اقتصادی، سازمانهای اقتصادی کشور و سیستم بانکی با استفاده از این مدلها توانایی اتخاذ تصمیمات دقیقتر و با عوارض کمتری را دارا خواهند بود. همچنین مدلهای فوق در سطح خرد نیز برای تصمیمگیری برای سرمایه‌گذاری‌های آتی قابل استفاده میباشد. در این تحقیق با پیادهسازی یک سیستم منسجم و هوشمند مبتنی بر شبکه عصبی، ماشین‌های بردار پشتیبان و یادگیری تشدید شده و در کنار آن استفاده از الگوریتمهای بهینهسازی رقابت استعماری، الگوریتم فرهنگی و جستجوی هارمونی سعی شده است تا حد امکان نواقص مدلهای پیشین در سطح بینالملل رفع شود. علاوه بر آن با همکاری سازمان امور مالیاتی کشور مقیاس بررسی سیستم به دادههای کل کشور تعمیم یافته است که بررسی در ابعاد فوق در سطح بینالملل منحصر به فرد میباشد. تعداد نمونههای مورد بررسی در صنعت موادغذایی و نساجی به ترتیب برابر با ۵۸۲۵ و 4089 میباشد که با اعمال معیار قانونی ورشکستگی به ترتیب ۹۹۹ و ۸۴۸ نمونه شرایط ورشکستگی را در دو سال مورد بررسی دارا بودهاند. نتایج نشان دهنده برتری عملکرد ترکیب ماشین بردار پشتیبان با الگوریتمهای بهینهسازی جستجوی هارمونی و رقابت استعماری در شرایط عدم حذف دادههای پرت میباشد Abstract Due to the competitiveness of nations' economies and the recent financial crisis at both national and international levels, the need for an effective model to predict the bankruptcy of domestic companies is felt more than ever. Macroeconomic decision makers, economic agencies, and the banking system can benefit from this modeling to make more accurate decisions and reduce undesired outcomes. These models can also be used at the microeconomic level to help with decision-making for future investments.In this research, by implementing an intelligent and coherent system based on Artificial Neural Network (ANN), Support Vector Machine (SVM), Extreme Learning Machine (ELM), and utilizing Imperialist Competitive Algorithm (ICA), Cultural Algorithm (CA) and Harmony Search (HS), we have attempted to improve on the shortcomings of existing models used internationally. Furthermore, in a joint effort with the Iranian National Tax Administration (INTA), the evaluation scale has been extended to incorporate nationwide data which makes the scope of the work unprecedented in the world. The number of examined samples are 5825 and 4089 respectively in the food and textile sectors, and by applying bankruptcy criteria 999 and 848 samples were detected as bankrupt companies. We found the best performance in the combination of support vector machine with harmony search and imperialist competitive algorithm in terms of not using outlier detection. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2319 - عوامل فردی ،خانوادگی و اجتماعی موثر بر تجربه ی شکست عشقی : یک مرور نظام مند
لادن عراقی عبدالله شفیع ابادی علی دلاور مژگان مردانی رادچکیده:یکی از پرچالش‌ترین مسائلی که امروزه میتواند برای افراد در طول زندگی‌شان اتفاق بیافتد تجربة شکست عشقی است که عمدتاً با پیامدهای منفی گوناگونی همراه است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر در شکست عشقی بود. بدین منظور از روش مرور نظامند استفاده شد. جامعه در این بخش چکیده کاملچکیده:یکی از پرچالش‌ترین مسائلی که امروزه میتواند برای افراد در طول زندگی‌شان اتفاق بیافتد تجربة شکست عشقی است که عمدتاً با پیامدهای منفی گوناگونی همراه است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر در شکست عشقی بود. بدین منظور از روش مرور نظامند استفاده شد. جامعه در این بخش کلیه منابع نوشتاری (چاپی/الکترونیکی) داخلی و بین المللی در زمینه تجربه شکست عشقی بود که از طریق پایگاهای اطلاعاتی داخلی و خارجی قابل‌بازیابی و دسترسی بودند. پس از تعیین معیارهای ورود (منتشر شده از سال 2000 تا کنون؛ پژوهش‌هایی که در یک مجله معتبر به چاپ رسیده باشند و دارای متن کامل بودند؛ پژوهشهای تجربی و مروری) و غربالگری و ارزیابی مقالات، 37 مطالعه انتخاب شد. با بررسی نظامند پیشینه پژوهش و بر اساس مرور نظامند انجام شده، ویژگیهای شخصیتی، سبک دلبستگی و طرحوارههای ناسازگار بهعنوان سه عامل مهم فردی، الگوهای فرزندپروری به عنوان یک عامل مهم خانوادگی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده بهعنوان عامل مهم اجتماعی موثر بر تجربه شکست عشقی شناسایی شدند. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، ضروری است در طراحی مداخلات و برنامه‌هایی که برای پیشگیری و یا درمان شکست عاطفی طراحی میشوند، به متغیرهای فردی، خانوادگی و اجتماعی شناسایی شده توجه داشته باشند. چگونگی تاثیر و نقش هریک از این متغیرها بر شکست عاطفی به بحث گذاشته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2320 - مقایسه سبکهای تبادل اجتماعی، جامعه پسندی و بهزیستی روانشناختی در میان محکومین، شاکیان و گروه عادی مجتمع تعزیرات حکومتی(تخلفات پزشکی)
مهوش ایزدی مجید صفاری نیاهدف پژوهش حاضر مقایسه سبکهای تبادل اجتماعی و جامعه پسندی و بهزیستی روانشناختی در میان محکومین و شاکیان و افراد عادی مجتمع تعزیرات حکومتی (تخلفات پزشکی) انجام شد. طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی و جامعه آن کلیه مراجعین مجتمع تعزیرات حکومتی شهر تهران (شعب رسیدگی به تخلفات پز چکیده کاملهدف پژوهش حاضر مقایسه سبکهای تبادل اجتماعی و جامعه پسندی و بهزیستی روانشناختی در میان محکومین و شاکیان و افراد عادی مجتمع تعزیرات حکومتی (تخلفات پزشکی) انجام شد. طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی و جامعه آن کلیه مراجعین مجتمع تعزیرات حکومتی شهر تهران (شعب رسیدگی به تخلفات پزشکی) در سال (1399) بود. 255 نفربه عنوان نمونه به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند، 85 نفر شاکی و 85 پزشک متخلف و 85 نفر از افراد عادی و همگی مرد می باشند. ابزار پژوهش پرسشنامه سبکهای تبادل اجتماعی لیبمن (2011)، جامعه پسندی پنر (2002) و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (1995) می باشد. برای تجزیه تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغییری و آزمون های تعقیبی با نرم افزار spss26 و لیزرل 10 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین سبک های تبادل اجتماعی و جامعه پسندی سه گروه تفاوت معنادار وجود دارد و درمورد بهزیستی روانشناختی در گروه عادی بالاتر از گروه متهم و شاکی می باشد. با شناخت ویژگی های شخصیت اجتماعی این متخلفین می توان تا حدودی به علت بروز تخلفات از نظر شخصیتی پی برد و با اقدامات مشاوره ای پیش از استخدام و صدور مجوز در جلوگیری و کاهش اینگونه تخلفات گام برداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2321 - بررسی تجربه ی زیسته ی زنان و مردان مبتلا به سرطان در شهر تهران
شمیم شرافت کیانا تقی خانسرطان یکی از شایع ترین بیماری ها در سطح جهان است. این بیماری می تواند بر ابعاد مختلف زندگی فرد تاثیر بگذارد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر این بیماری بر زندگی بیماران سرطانی و تجربه زیسته این افراد است. به همین منظور ۱۴ زن و ۶ مرد سرپرست خانوار که با روش گلوله برفی انتخاب ش چکیده کاملسرطان یکی از شایع ترین بیماری ها در سطح جهان است. این بیماری می تواند بر ابعاد مختلف زندگی فرد تاثیر بگذارد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر این بیماری بر زندگی بیماران سرطانی و تجربه زیسته این افراد است. به همین منظور ۱۴ زن و ۶ مرد سرپرست خانوار که با روش گلوله برفی انتخاب شده بودند با مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته از طریق برنامه مکس کیو دی ای، مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های این تحقیق نشان دادند که این بیماری در دو بعد اقتصادی و اجتماعی بر روی افراد تاثیر می گذارد. در بعد اقصادی هزینه ی بالای درمان، سپس از دست دادن شغل و مصرف کننده بودن باعث اختلال در زندگی فرد می شود و در بعد اجتماعی تجربه احساس طرد، تنهایی، تحمل کلیشه های جنسیتی، بی توجهی برخی پزشکان، عدم اختصاص وقت کافی برای بیمار توسط پزشک، تشخیص های غلط و عدم حفظ عزت نفس افراد توسط سازمان ها از مهم ترین موارد گزارش شده بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2322 - تفاوت بین نسلی در خانواده
حبیب صبوری خسروشاهیتفاوت بین نسلی با توجه به اهمیت آن در جامعه ایران، از جمله مباحثی است که در دهه های اخیر مورد توجه جامعه شناسان قرار گرفته است. تفاوت بین نسلی به معنای وجود اختلاف نظرهای مهم میان دو نسل والدین و فرزندان در جنبه های مختلف زندگی نظیر الگوی همسرگزینی، الگوی مصرف کالای فر چکیده کاملتفاوت بین نسلی با توجه به اهمیت آن در جامعه ایران، از جمله مباحثی است که در دهه های اخیر مورد توجه جامعه شناسان قرار گرفته است. تفاوت بین نسلی به معنای وجود اختلاف نظرهای مهم میان دو نسل والدین و فرزندان در جنبه های مختلف زندگی نظیر الگوی همسرگزینی، الگوی مصرف کالای فرهنگی، نحوه‌گذران اوقات فراغت، رفتار دینی، نگرش به جنسیت است. جامعه ایران در دهه‌های اخیر در جریان تحولات فرهنگی و اجتماعی وسیعی قرار گرفته است. این تحولات به ویژه در خانوادهها چشمگیر بوده است. یکی از مهمترین تحولات، برجسته‌تر شدن تفاوت های ارزشی میان فرزندان و والدین است که موجب شده خانواده ها در معرض چالشهای جدی قرار گیرند. چالشهایی که به نظر میرسد شکل سنتی خانواده را زیر سؤال برده است. این پژوهش با استفاده از نظریات افرادی نظیر مانهایم (تجارب نسلی)، و بنگستون (جامعه پذیری نسل ها) و اینگلهارت (دگرگونی ارزش ها)، تلاش کرده است تا تفاوت بین نسلی در خانواده را تشریح کند. روش تحقیق در این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق پرس و جو در دو منطقه سه و هفده شهر تهران و با نمونه ای 398 نفری انجام شده است. تکنیک های آماری مورد استفاده، آماره‌های شاخص تمرکز و تشتت، آزمون اف و تحلیل عاملی بوده است. یافتهها نشان میدهد میان والدین و فرزندان تفاوت بین نسلی تا حدی وجود دارد لیکن شاخص کل نشان میدهد این تفاوت بین نسلی شکل بحرانی ندارد. در واقع ما شاهد نوعی وفاق نسبی هستیم بیشترین حوزه های تفاوت نسلی میان فرزندان و والدین در؛ دوستی دختر با پسر بوده است و کمترین تفاوت در معاشرت با دوستان همجنس بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2323 - مطالعه مقایسه‌ای تحولات ارزشها و باورهای دینی بین نسل امروز و گذشته (جوانان و والدین آنها) در شهرستان یزد
محمدحسین پوریانی سید علی محمد اسلامیطرزجانییکی از عمدهترین مسأله جهانی در کشور ما پدیده شکاف نسلی است که هر نسل نسبت به نسل پیش از خود تفاوتهایی دارد. گاهی این تفاوتهای فرهنگی، فکری و رفتاری به سطحی میرسد که نوعی نا هم زبانی و جدایی ایجاد میکند. این موضوع چالشی، محصول تغییرات سریع اجتماعی و واقعیتی انکار نا چکیده کاملیکی از عمدهترین مسأله جهانی در کشور ما پدیده شکاف نسلی است که هر نسل نسبت به نسل پیش از خود تفاوتهایی دارد. گاهی این تفاوتهای فرهنگی، فکری و رفتاری به سطحی میرسد که نوعی نا هم زبانی و جدایی ایجاد میکند. این موضوع چالشی، محصول تغییرات سریع اجتماعی و واقعیتی انکار ناپذیر است برای آن که جامعه قابل زندگی باشد باید ارزشها و اعتقادات دینی آن جامعه حفظ گردد و با هر نوع کجروی اجتماعی که این ارزشها و اعتقادات را تهدید میکند مبارزه شود و در این راه پیش گیری به مراتب مهم‌تر از درمان و بهتر از مداواست. به منظور پیش گیری از شکاف نسلی بین والدین و فرزندان می‌باید علل و عوامل مؤثر بر آن شناخته شود و عوامل موجود مشخص گردد چرا که تنها با شناسایی این عوامل است که میتوان قدم‌هایی در جهت پیش گیری و درمان آن برداشت. این تحقیق با هدف بررسی مقایسه‌ای تحولات ارزشی و باورهای دینی بین نسل امروز و گذشته (جوانان و والدین آنها) در شهرستان یزد با حجم نمونه 400 نفر (200 جوانان و 200 والدین) و به منظور جمعآوری دادهها پرسشنامه جهت‌گیری مذهبی که اعتبار و روایی آنها طی تحقیقات متعددی تأیید و همچنین در این پژوهش نیز بر روی 30 نفر مورد آزمون قرار گرفته و تأیید شده است بر روی حجم نمونه اجرا گردید و دادههای حاصل جمع‌بندی و پس از ترسیم جدول ماتریس با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و برای آزمون فرضیات تحقیق نیز از محاسبات میانگین، انحراف معیار و آزمونتی (t) استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2324 - شکاف نسلی در ارزشها: بررسی مقایسه‌ی جوانان و سالمندان
علی اصغر عباسی اسفجیر شیما سامامروزه بیش از دهه‌های گذشته شکاف نسلی مورد توجه قرار گرفته است. شکاف نسلی تفاوت در بینش و ارزشهای میان دو نسل بخصوص جوانان و والدینشان میباشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان شکاف موجود بین ارزشهای جوانان و سالمندان شهر بابل صورت گرفته است. این پژوهش بر روی 240 نفر از چکیده کاملامروزه بیش از دهه‌های گذشته شکاف نسلی مورد توجه قرار گرفته است. شکاف نسلی تفاوت در بینش و ارزشهای میان دو نسل بخصوص جوانان و والدینشان میباشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان شکاف موجود بین ارزشهای جوانان و سالمندان شهر بابل صورت گرفته است. این پژوهش بر روی 240 نفر از جوانان و سالمندان شهر بابل 120 نفر جوانان 30- 18 و 120 نفر سالمندانبالای سال60انجام شده است. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. دادهها به وسیله پرسشنامههای استاندارد شده (طبقهبندی ارزشی شوارتز) با 57 گویه در طیف لیکرت جمعآوری شده است که اعتبار و روایی آن تأیید گردیده است. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS، روش آماری توصیفی و آزمون تی تست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که دو گروه سنی از نظر ارزشهای فردی تفاوت معناداری با هم داشتهاند (p >0.05).البته قابل ذکر است که در تمامی موارد مطرح شده جوانان و سالمندان اهمیت موضوع را اذعان داشتهاند اما میزان اهمیت و اولویت بندی آنها متفاوت بوده است.نگاه توصیفی تحلیلی و حتی به گونه مشاهده مستقیم یا تجربی، حاکی از تغییر فضای فرهنگی- فکری دو نسل حاضر میباشد. که نیاز به تعمق بیشتری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2325 - نقش سرمایه اجتماعی بر شکاف ارزشی در بین خانواده های شهر گرمسار
سروش فتحی اعظم شیرین بیانخانواده به عنوان کانون اصلی تعامل طبیعی بین نسلی، ضمن فراهم ساختن رابطه تعاملی بین نسلی، محل تفاوت ها و تعارض های نسلی نیز هست. سرمایه ی اجتماعی شامل شبکه ها،هنجارها یا پیوندها و اعتماد اجتماعی است که همکاریو هماهنگی برای منافع متقابل را آسان می سازد..سرمایه ی اجتماعی د چکیده کاملخانواده به عنوان کانون اصلی تعامل طبیعی بین نسلی، ضمن فراهم ساختن رابطه تعاملی بین نسلی، محل تفاوت ها و تعارض های نسلی نیز هست. سرمایه ی اجتماعی شامل شبکه ها،هنجارها یا پیوندها و اعتماد اجتماعی است که همکاریو هماهنگی برای منافع متقابل را آسان می سازد..سرمایه ی اجتماعی در گروه های مدنی ،دینی،خانوادگی،شبکه اجتماعی غیر رسمی دوستان و خویشاوندان،داوطلب شدن ،از خود گذشتگی و اعتماد نهفته است.هنجارهای اعتماد و همکاری در بین شبکه ها، منابع اصلی سرمایه اند.بنابراین سرمایه اجتماعی یکی از عناصر بنیادین تعامل اجتماعی است، که موجب ارتقای همکاری اعضای آن جامعه شده و کاهش سرمایه ی اجتماعی منجر به شکاف بین نسل ها می شود. هدف کلی پژوهش شناخت سرمایه اجتماعی و تأثیر آن بر شکاف ارزشی بین(والدین و فرزندان ) می باشد. چارچوب نظری پژوهش ترکیب دیدگاه ها و نظریه های سرمایه اجتماعی در زمینه خرد و کلان(گیدنز ، بوردیو و اینگلهارت) را شامل می شود. استدلال اصلی مقاله بر این است خانواده هایی که دارای سرمایه ی اجتماعی بیشتری هستند شکاف ارزشی(یعنی تفاوت در باورها و ارزش ها و اعمال و رفتار) بین والدین و فرزندان کمتر است و خانواده هایی که سرمایه اجتماعی کمتری دارند شکاف ارزشی بین والدین و فرزندان بیشتر است. روش پژوهش اسنادی و پیمایش است و از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و فیش برداری برای جمع آوری داده ها و اطلاعات استفاده شده است. با توجه به گستردگی جامعه پژوهش، حجم نمونه ای به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای - تصادفی از فرزندان و والدین شامل( 215نفر) فرزندان و(215 نفر) والدین آنها( پدر و مادر ) شهر گرمسار انتخاب شده است . جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آمارهای توصیفی و استنباطی متناسب با نوع متغیرها و فرضیه ها بهره جسته ایم. یافته های پژوهش حاکی آز آن است که با اطمینان 95/0 سرمایه ی اجتماعی بر شکاف ارزشی اثر معناداری می گذارد، به طوری که هرچقدر سرمایه ی اجتماعی خانواده ها بالا می رود شکاف ارزشی بین والدین و فرزندان کمتر می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2326 - بررسیعواملاجتماعیمؤثّربرتفاوتهاینگرشیدونسلمادراندختراننسبت به ارزش های اجتماعی در شهر بوکان
صمد عابدینی سیما رجب نژادپژوهشحاضرباهدفتعیینعواملاجتماعیمؤثّربرتفاوتهاینگرشیدونسلمادراندختراننسبتبهارزشهایاجتماعیدرشهربوکانصورتگرفتهاستروش تحقیقپیمایشیوجامعهآماریآنتمامدختراندانشآموزمقطعمتوسطهشهربوکانبههمراهمادرانآنهامیباشدکهدرسال1388دراینشهرتحصیلمیکنندنمونهگیریبهروشتصادفیطبقاتیبهتفکیکرشتهتحصیل چکیده کاملپژوهشحاضرباهدفتعیینعواملاجتماعیمؤثّربرتفاوتهاینگرشیدونسلمادراندختراننسبتبهارزشهایاجتماعیدرشهربوکانصورتگرفتهاستروش تحقیقپیمایشیوجامعهآماریآنتمامدختراندانشآموزمقطعمتوسطهشهربوکانبههمراهمادرانآنهامیباشدکهدرسال1388دراینشهرتحصیلمیکنندنمونهگیریبهروشتصادفیطبقاتیبهتفکیکرشتهتحصیلیبهتعداد259دختربههمراهمادرانآنهامجموعاً518نفرانتخابگردیددادههابهوسیلهپرسشنامههایمحققساختهودرقالبطیفلیکرتطراّحیشدرواییآنهابهصورتمحتوایصوریوپایاییآنبااستفادهازضریبآلفایکورنباخموردتأییدشدنتایجبااستفادهازنرمافزارSPSSوروشهایآماریتیتستمستقل،ضریبهمبستگیپیرسون،رگرسیونگامبهگامموردتجزیهوتحلیلآماریقرارگرفتنتایج تحقیق نشان داد کهمیانگینسنّیدانشآموزاندختر5317باانحرافمعیار952وهمچنینمیانگینسنّیمادران96/42 باانحرافمعیار927بودبیندخترانومادرانازنظرمیزاناعتقادبهرعایتحجاب،نگرشبهطلاق،اعتقادبهرابطهیقبلازازدواجدختروپسر،اعتقادبهنوعدوستی،اعتقادبهاشتغالزنانتفاوتآماریمعنیداریوجودداردازنظرسطحدینداریبیندخترانومادرانتفاوتیآماریمعنیداریوجودنداشتمیزانجامعهپذیریدختران،فراوانیعضویتدرتشکلها ،ومیزانتبعیّتدخترانازگروهمرجعهنرمندانباتفاوتهاینگرشیدونسلمادراندختراننسبتبهارزشهایاجتماعیهمبستگیمثبتمعنیداریداشتند،نتایجتحلیلرگرسیوننیزنشانداداین3 عاملمجموعاً20 درصدازواریانستفاوتهاینگرشیدونسلمادراندخترانراتبیینمیکندبینفردگرایی،صمیمیتخانوادگیوتفاوتهاینگرشیدونسلمادراندخترانرابطهآماریمعنیداریبه دستنیامد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2327 - بررسی پدیده شکاف نسلی و عوامل اجتماعی مؤثَر بر آن در بین والدین و دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل)
ابوالقاسم حیدرآبادی امین رمضانپور سیده سمیه مجتبوی مجید فیروزمندهدف از پژوهش حاضر بررسی پدیده شکاف نسلی و عوامل اجتماعی مؤثَر بر آن در بین والدین و دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل) است. روش تحقیق، پیمایشی و از نوع همبستگی بوده است و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 300 نفر تعیین گردید. با روش چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر بررسی پدیده شکاف نسلی و عوامل اجتماعی مؤثَر بر آن در بین والدین و دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل) است. روش تحقیق، پیمایشی و از نوع همبستگی بوده است و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 300 نفر تعیین گردید. با روش نمونهگیری چندمرحلهای و تصادفی سیستماتیک نمونهها انتخاب و اطلاعات با تکنیک پرسشنامه جمعآوری گردید. با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، آزمون آنالیز واریانس، همچنین رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر فرضیات آزمون شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که میزان شکاف نسلی در حد متوسط میباشد. با این وجود بین میزان اعتماد اجتماعی، ساختار خانواده، وسایل ارتباط جمعی و اوقات فراغت با میزان شکاف نسلی رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. بین پایگاه اقتصادی اجتماعی با شکاف نسلی تفاوت معناداری وجود دارد. همبستگی بین پایگاه اقتصادی اجتماعی و شکاف نسلی منفی بوده بدین صورت که هر چه پایگاه اقتصادی اجتماعی بیشتر باشد، شکاف نسلی(در چهار بعد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی) بین والدین و دانشجویان افزایش مییابد و برعکس. تحلیل رگرسیون نشانگر آن است که متغیرهای مستقل 3/29 درصد از تغییرات میزان شکاف نسلی را تبیین نموده و بیشترین تأثیر را به ترتیب میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، تغییر ساختار خانواده، میزان اعتماد اجتماعی، پایگاه اقتصادی اجتماعی و گروه مرجع دارند. میزان تأثیر مستقیم کل متغیرهای مستقل بر میزان شکاف نسلی برابر با 79/0، تأثیر غیرمستقیم برابر با 3/0 و مجموع تأثیرات مستقیم و تأثیر غیرمستقیم برابر با 09/1 میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2328 - عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف بین نسلی (مطالعه موردی والدین و جوانان هجده تا بیست و چهار ( 18 تا 24) ساله شهر دزفول )
امیر مسعود امیر مظاهری زینب منجزی پورپژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف بین نسلی جوانان 18 تا 24 سال و والدین شان در شهر دزفول انجام شده است.در این پژوهش، آن چه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده شکاف نسلی میان جوانان و والدین آنان است. چارچوب نظری با استفاده از نظریه های نظریه پردازا چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف بین نسلی جوانان 18 تا 24 سال و والدین شان در شهر دزفول انجام شده است.در این پژوهش، آن چه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده شکاف نسلی میان جوانان و والدین آنان است. چارچوب نظری با استفاده از نظریه های نظریه پردازانی هم چون مانهایم، دورکیم، اینگلهارت، مارگارت مید، جانسون ،گیدنز، مک لوهان، جاکوبسن و والسون ارایه شد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است و گردآوری اطلاعات از طریق تکنیک پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 5941 نفر از جوانان 18 تا 24 ساله شهر دزفول به همراه والدین شان است که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 360 نفر به روش خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشانگر این است که شکاف بین نسلی (متغیر وابسته) با متغیرهای مدرنیزاسیون، افزایش فردگرایی، گسترش وسایل ارتباط جمعی، وضعیت شغلی مادر و میزان درآمد ماهیانه خانواده، دارای رابطه معنی داری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2329 - بررسی جامعه شناختی ناپایداری تحولات دموکراتیک در ایران معاصر
محمود سلطانی عزت ابراهیم متقیاین پژوهش با هدف شناسایی علل ناپایداری تحولات دموکراتیک در ایران معاصرانجام شد. چهار موج گذار به دموکراسی در ایران عبارتند از: انقلاب مشروطیت، نهضت ملی شدن نفت، انقلاب اسلامی 57 و جنبش اصلاحات. اما در هر مقطع ما شاهد واقعه دموکراسی شکننده هستیم. جهت تبیین این مسأله، صاح چکیده کاملاین پژوهش با هدف شناسایی علل ناپایداری تحولات دموکراتیک در ایران معاصرانجام شد. چهار موج گذار به دموکراسی در ایران عبارتند از: انقلاب مشروطیت، نهضت ملی شدن نفت، انقلاب اسلامی 57 و جنبش اصلاحات. اما در هر مقطع ما شاهد واقعه دموکراسی شکننده هستیم. جهت تبیین این مسأله، صاحبنظران به طرح دیدگاههای خود پرداخته اند. تئوری تلفیقی ساموئل هانتینگتون با تأکید بر نقش قابلیت رهبران به عنوان عاملیت و تأثیر ماهیت دولت، جامعه مدنی و شرایط بین المللی به عنوان شرایط ساختاری در ایران معاصر، به عنوان تئوری راهنما در تحلیل کیفی مطرح شده است. از روش تاریخی- تطبیقی با جبر بولی استفاده شده است. نتیجه تحلیل کیفی این پژوهش قدرت تبیین وجه ساختاری تئوری هانتینگتون را نشان می دهد. هرچند که قابلیت رهبری و نفوذ و دخالت قدرت های بزرگی چون آمریکا، انگلیس و روسیه در تاریخ معاصر اثرگذار بوده اند اما شرط کافی برای تحکیم دموکراسی نبوده اند. در تحلیل نهایی، ضعف جامعه مدنی و شکنندگی ماهیت دولت (پاتریمونیالی، رانتیر و ایدئولوژیک) به عنوان شرط لازم و کافی واقعه دموکراسی شکننده در ایران معاصر مطرح است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2330 - علل و پیامدهای روابط خارج از ازدواج (مورد مطالعه: زنان شهرستان رفسنجان)
رضا اکبری افسانه توسلی بهرام قدیمیبرقراری تعامل اجتماعی بین افراد، از جمله نیازهای ذاتی انسان است. تعامل و ارتباط با دیگران، یکی از نیازهای اساسی در زندگی انسانی به شمار می آید. آدمی به دنبال کسی که در کنار ایشان احساس خوشبختی کرده و از تعامل با آن ها لذت و منفعت بیشتری را نصیب خود نماید. نیازهای مختلف چکیده کاملبرقراری تعامل اجتماعی بین افراد، از جمله نیازهای ذاتی انسان است. تعامل و ارتباط با دیگران، یکی از نیازهای اساسی در زندگی انسانی به شمار می آید. آدمی به دنبال کسی که در کنار ایشان احساس خوشبختی کرده و از تعامل با آن ها لذت و منفعت بیشتری را نصیب خود نماید. نیازهای مختلف انسان وی را در معرض ارتباطات مختلف قرار می دهد. نیاز به ارتباط با جنس مخالف، گهگاه روابطی را باعث می شود که خارج از عرف و فرهنگ اسلامی کشور ما می باشد. این پژوهش با هدف بررسی علل و پیامدهای بوجود آورنده روابط خارج از ازدواج، در میان زنان شهرستان رفسنجان، انجام شده است. روش پژوهش نظریه داده بنیاد می باشد که داده های مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با 15 نفر از زنان انجام شده است. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان، هدفمند و تعیین تعداد آنها با رسیدن به مرحله اشباع، مشخص گردیده است. از مجموع 1127داده ی خام، 875 مفهوم، 125خرده مقوله و 54 مقوله اصلی از داده های اولیه استخراج گردید. در نهایت مفهوم محوری رویای ازدواج، به عنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش می داد، انتخاب گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که مهم ترین انگیزه زنان از گرایش به روابط خارج از ازدواج، تشکیل خانواده و ازدواج می باشد. استقلال یابی، و میل به رها شدن از قوانین و چارچوب های خانواده از جمله شرایط علّی این گرایش به حساب می آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2331 - تبیین جامعه شناختی داغ ننگ در ورزش معلولین (مطالعه موردی مردان و زنان ورزشکار معلول شهر تهران در سال 1398)
ابوالفضل تجرد بهرام قدیمی زهرا علیپور درویشی شهلا حجت معصومه شجاعیمطالعه حاضر با هدف شناسایی و تبیین پدیده داغ ننگ در جامعه ورزش معلولین اجرا و از روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی استفاده شد ابتدا در بخش کیفی پژوهش با استفاده از تکنیک گراندد تئوری مدل استراوس و کوربین ، مصاحبه با 70 نفر و سپس، در بخش کمّی به شیوه پیمایشی پرسشنامه در اخ چکیده کاملمطالعه حاضر با هدف شناسایی و تبیین پدیده داغ ننگ در جامعه ورزش معلولین اجرا و از روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی استفاده شد ابتدا در بخش کیفی پژوهش با استفاده از تکنیک گراندد تئوری مدل استراوس و کوربین ، مصاحبه با 70 نفر و سپس، در بخش کمّی به شیوه پیمایشی پرسشنامه در اختیار 120 نفر از ورزشکار معلول قرار داده شد. اعتبار پرسشنامه را صاحبنظران تأیید کردند و پایایی آن با آلفای کرونباخ (971/0) محاسبه شد در این خروجی از مدل سازی معادلات ساختاری" با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده به بررسی مسیرهای مشخص شده پژوهش مطابق با مدل مفهومی پرداخته شد که محکی برای اعتبار نظریه برپایه تلقی می شود. یافته ها نشان داد که داغ ننگ بعنوان یک برساخته اجتماعی چگونه بر هنجارهای جامعه ورزشی و طرد اجتماعی در این افراد و جلوگیری از شرکت فعالانه آنها در عرصه های اجتماعی ورزشی نقش ایفا می کند که منجر به پدیده بهره کشی ابزاری از فرد معلول ورزشکار چه در سطح فرد، خانواده و جامعه ورزشی می شود این پدیده بهره کشی از معلولان ورزشکار همزمان می تواند جزء شرایط علی ، شرایط پدیده ، شرایط کنش و تعامل محسوب شود . شاخص برازش مدل کمی 088/0 که بیانگر مطلوبیت قوی مدل است و می تواند الگوی مناسبی با نگاهی کلی گرا ، سیستمی و بلندمدت به مقولة ورزش معلولین باشد و می کوشد تا راهنمای عمل مدیران در افق های زمانی دورتر و حیطه های وسیع تر اجرایی باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2332 - بررسی ارتباط بین دینداری و سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار شهر رشت
قربانعلی عاطفی هنزنی عالیه شکربیگی امید علی احمدیدینداری عامل اساسی اجتماعی‌شدن و انسجام فکری، عملی و جهت‌گیری در رفع مشکلات و پدیده‌ها و مسائل اجتماعی است و بنابراین عاملی در بهبود سلامت اجتماعی افراد میباشد. با توجه به اهمیت بحث از سلامت اجتماعی، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش، ابزار پرسشنامه و ا چکیده کاملدینداری عامل اساسی اجتماعی‌شدن و انسجام فکری، عملی و جهت‌گیری در رفع مشکلات و پدیده‌ها و مسائل اجتماعی است و بنابراین عاملی در بهبود سلامت اجتماعی افراد میباشد. با توجه به اهمیت بحث از سلامت اجتماعی، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش، ابزار پرسشنامه و استفاده از نرمافزارهای SPSS و Smart PLS، به‌دنبال پاسخ به این سؤال اصلی میباشد که آیا بین ابعاد مختلف دینداری و سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار شهر رشت ارتباط وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش حاضر زنان سرپرست خانوار شهر رشت میباشد که تعداد آنها بر اساس آخرین آمار در حدود 26000 نفر میباشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین میزان کل دینداری (0.33) و ابعاد آن یعنی بعد پیامدی (0.22=P)، بعد مناسکی (0.39=P)، بعد اعتقادی (0.36=P)، بعد تجربی (0.25=P) و بعد شناختی (0.34=P) با سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار ارتباط مثبت و مستقیم و معنادار وجود دارد. بنابراین تمامی فرضیه‌های پژوهش تأیید میشوند. نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری (Smart PLS) نیز نشان دادند که در کل اثر متغیر مستقل دینداری بر سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار به میزان0.57 میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2333 - مطالعه تجربه‌زیسته حاشیه‌نشینی در کلانشهر تهران از چشم انداز شکاف سنت و مدرنیته
راضیه امیری رز محمدرحیم عیوضی مصطفی ابطحی ابراهیم برزگرحاشیهنشینی در سطح جهان بهویژه در مناطق درحال‌توسعه، ارتباطی ناگسستنی با شهرنشینی مدرن دارد و در روند خود، به تکوین انواعی از شکافهای اجتماعی منتهی شده است. هدف این پژوهش بررسی حاشیه‌نشینی از منظر شکاف سنت و مدرنیته در پیرامون کلانشهر تهران است که بهصورت توصیفی ـ تح چکیده کاملحاشیهنشینی در سطح جهان بهویژه در مناطق درحال‌توسعه، ارتباطی ناگسستنی با شهرنشینی مدرن دارد و در روند خود، به تکوین انواعی از شکافهای اجتماعی منتهی شده است. هدف این پژوهش بررسی حاشیه‌نشینی از منظر شکاف سنت و مدرنیته در پیرامون کلانشهر تهران است که بهصورت توصیفی ـ تحلیلی و با دو روش مطالعه کتابخانهای و ثانویه از طریق کلان‌داده‌ها، انجام شده است. مبنای کلان‌داده‌ها، مطالعات پیمایشی در دو منطقه حاشیه‌نشین جنوب شرقی تهران (خاتون‌آباد و حصار امیر) بود که با تفسیر کلیت سبک زندگی رایج در منطقه، مظاهر تلاقی سنت و مدرنیته مورد توجه قرار گرفت. بر اساس یافتههای پژوهش، زمینه‌های حاشیه‌نشینی در تهران با برچیده شدن حصارهای ناصری در دوره پهلوی اول فراهم شد و با رشد شهرنشینی مدرن، تکنولوژیهای صنعتی و... در دهه‌های بعد، سیل مهاجران به پیرامون این شهر سرازیر شدند. با تحولات ادراکی ـ شناختی در میان ساکنان جدید، صورت‌بندی نوینی از شکافها با محوریت سنت و مدرنیته در کلانشهر تهران تکوین یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2334 - تاثیرروش های نوین یادگیری بردرگیری تحصیلی تفکر و سواد رسانه ای در چهارچوب طبقه بندی فعالیتهای متمایز شده آشکار یادگیری (DOLA)
مسعود محمدی داوود حسینی نسب علی نقی اقدسیدر دنیای مدرن امروزی ،سلامت فکری و انتقادی هر جامعه ای در گرو پرورش دانش آموزانی با قدرت تفکر بالا و سواد رسانه ای قوی است. هدف از این پژوهش بررسی روش های یادگیری در چهار سطح مختلف در چهارچوب طبقه بندی فعالیتهای متمایز شده آشکار یادگیری (DOLA) بر درگیری تحصیلی تفکر و س چکیده کاملدر دنیای مدرن امروزی ،سلامت فکری و انتقادی هر جامعه ای در گرو پرورش دانش آموزانی با قدرت تفکر بالا و سواد رسانه ای قوی است. هدف از این پژوهش بررسی روش های یادگیری در چهار سطح مختلف در چهارچوب طبقه بندی فعالیتهای متمایز شده آشکار یادگیری (DOLA) بر درگیری تحصیلی تفکر و سواد رسانه ای دانش آموزان است.سوال اصلی این است که آیا آموزش در چهارچوب فعالیتهای متمایز شده آشکار ( DOLA) (سطوح آموزشی انفعالی، فعال،سازنده‌گرا، تعاملی) بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان پسر کلاس دهم موثر است .روش پژوهش نیمهآزمایشی و از نوع طرح های پیشآزمون –پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه دهم دبیرستانهای دولتی شهر میاندوآب در سال تحصیلی 1396-1395 بود. 117 نفر (30 نفر در گروه کنترل، 28 نفر سطح فعالیت تعاملی، 30 نفر سطح فعالیت سازنده گرا،29 نفر سطح فعالیت فعال) به طور تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای اندازه گیری نمرات درگیری تحصیلی از پرسشنامه درگیری تحصیلی تینیو (2009) استفاده شد. تمام گروهها به مدت 8 جلسه تحت آموزش قرار گرفت. بعد از جمعآوری داده ها، با استفاده از نرمافزار SPSS آزمون کوواریانس یک راهه (ANCOVA) و مقایسه زوجی بونفرونی به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که آموزش در این چهارچوب بر درگیری تحصیلی تفکر و سواد رسانه ای تاثیر مثبت و معناداری دارد. سطح تعاملی نسبت به سایر گروه ها بالاترین اختلاف مثبت را با بقیه گروه ها داشت و بعد از آن به ترتیب سطح سازنده گرا، فعال و انفعالی قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2335 - فهم پدیدار شناسانه تجارب زیسته جوانان مجرد از شیوه جدید دیدن و دیده شدن
مرضیه شهریاری نجمه مطیعی تبارهدف از پژوهش حاضر، واکاوی تجربه زیسته جوانان و معناهای برآمده از دنیای ذهنی آناناز زندگی مجردی است. مطابق با روش پدیدارشناسی و زمینه تحقیق از مصاحبه عمیق استفاده گردید. جامعه آماری در این پژوهش، جوانان مجرد بالای 30 سال شهر اهواز است. پژوهش با روش نمونه گیری هدفمند و با چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر، واکاوی تجربه زیسته جوانان و معناهای برآمده از دنیای ذهنی آناناز زندگی مجردی است. مطابق با روش پدیدارشناسی و زمینه تحقیق از مصاحبه عمیق استفاده گردید. جامعه آماری در این پژوهش، جوانان مجرد بالای 30 سال شهر اهواز است. پژوهش با روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. نتایج پژوهش بیانگر آن است کهبی توجهی به ارزش ها در مهارتهای گزینش، تمایل به آزادی، ترس از صدمه دیدن در نگاه جدید، داشتن اولویت‌های متفاوت، عادت به روزمرگی، بازاندیشی تعاملات جنسی و جسارت ورزی های جنسی بود. به طور خاص، مردان، تنهایی، رهاشدگی و انزوایی که حاصل از حرکت در خلاف مسیر پذیرفته شده جامعه است را در درون خود، احساس می کنند و خود را متعلق به داشته های اجتماعی و فرهنگی جامعه خویش نمی داند و بدون توجه به ارزش ها، اقدام به تصمیم برای تعیین تکلیف خویش میکنند، در حالی که زنان برای جلوگیری از آسیب دیدن بدنبال ادراک شیوه جدیدی از دیده شدن در فضای مجازی و تعاملات جنسی جهت انتخاب شدن می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2336 - نقش حسابداری مدیریت با رویکرد توسعه توان اجتماعی و شکست‌ناپذیری
سید ابراهیم موسوی مهدی زینالی احمد محمدی یعقوب پور کریمطی دو دهه گذشته تحولات عمده‌ای در محیطهای کسب‌وکار در عرصه جهانی پدید آمد که تأثیر عمیق و همه جانبه‌ای بر کارکرد و فعالیت بنگاه‌های اقتصادی بر جامعه گذاشته است. به‌طوری که حیات بسیاری از سازمانها به توانایی آنها در افزایش دقت سیستم مدیریت هزینه و کاهش هزینهها در تما چکیده کاملطی دو دهه گذشته تحولات عمده‌ای در محیطهای کسب‌وکار در عرصه جهانی پدید آمد که تأثیر عمیق و همه جانبه‌ای بر کارکرد و فعالیت بنگاه‌های اقتصادی بر جامعه گذاشته است. به‌طوری که حیات بسیاری از سازمانها به توانایی آنها در افزایش دقت سیستم مدیریت هزینه و کاهش هزینهها در تمام طول فرآیند تولید و زنجیره ارزش متمرکز است. حسابداری مدیریت میتواند به خوبی این نقش حیاتی را با بهرهگیری از استراتژیهای شکست‌ناپذیری ایفا نماید. پژوهش حاضر با هدف، بررسی پیامدهای اجتماعی حسابداری مدیریت با رویکرد شکست‌ناپذیری انجام گردید. روش تحقیق بهصورت آمیخته بود که ابتدا فاز کیفی و سپس فاز کمی اجرا شد. روش بخش کیفی از نوع نظریه داده بنیاد(رویکرد‌نظامند) و بخش کمی نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. جامعه آماری بخش کیفی شامل: خبرگان حسابداری مدیریت، مدیران عملیاتی و هیئت‌علمی دانشگاهها بود. روش نمونهگیری در بخش کیفی هدفمند و پس از جمعآوری دادههای مصاحبه تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد و در نهایت با 28 نفر مصاحبه شد. ابزار جمعآوری دادهها در مرحله کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه تهیه گردید. نتایج تحلیل کیفی توسط نرم افزار ان ویوو نشان داد کدهای محوری شامل 50 کد بود که با توجه به رویکرد استقرایی در تحقیق حاضر محقق به 16 کد اصلی دست پیدا کرد. نتایج تحقیق نشان میدهد: نقش حسابداری مدیریت از شرکتی به شرکت دیگر و صنعتی به صنعت دیگر، از اقتصادی به اقتصاد دیگر متفاوت است که لازمه این توجه به ابزارهای حسابداری مدیریت از جمله بودجهریزی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2337 - رابطه میان ساختار توسعه اقتصادی ـ اجتماعی و تحولات ساختار جمعیتی نظام خانواده در ایران طی سه دهه اخیر (مطالعه موردی خانواده‌های ساکن شهر تهران سال 95ـ94)
ناهید طاهرمحمدی سیف الله سیف اللهیپژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ساختار توسعه اقتصادی ـ اجتماعی و ساختار جمعیتی نظام خانواده در ایران طی سه دهه اخیر انجام گرفته است. چارچوب نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریه سیف‌اله سیف‌اللهی در دو سطح کلان و خرد میباشد. این تحقیق به روش اسنادی، مطالعه میدانی و پیمایشی ب چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ساختار توسعه اقتصادی ـ اجتماعی و ساختار جمعیتی نظام خانواده در ایران طی سه دهه اخیر انجام گرفته است. چارچوب نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریه سیف‌اله سیف‌اللهی در دو سطح کلان و خرد میباشد. این تحقیق به روش اسنادی، مطالعه میدانی و پیمایشی با تکنیک پرسشنامه که دارای اعتبار صوری و سازهای و اعتماد (آلفای کرونباخ بالای 70 درصد) به‌دست‌آمده است. جامعه آماری بررسی حاضر خانوارهای ساکن سال 95ـ94 ساکن شهر تهران میباشد که تعدادشان بر اساس دادههای مرکز آمار ایران 1/4 میلیون نفر گزارششده است و بر اساس فرمول کوکران تعداد حجم نمونه به شیوه نمونهگیری خوشهای و سهمیهای انتخاب شد و با توجه به سطح سنجش متغیرها از آزمونهای آماری کولموگروف ـ اسمیرنوف و بررسی فرضیه‌های تحقیق از طریق آزمون t تک نمونهای گزارش گردید و نتایج ذیل حاصل گردید. یافتههای اسنادی نشان از رابطه ناگسستنی ساختار توسعه اقتصادی ـ اجتماعی و تحولات عناصر و مؤلفههای جمعیتی نظام خانواده میباشد. مصاحبه با متخصصان نشان از مهمترین تحولات خانواده بر اساس گسترش خانواده هسته‌ای است و یافتههای پیمایشی نشان از نتایج آزمون t تک نمونهای حاکی از رابطه معنادار میان ساختار توسعه اقتصادی ـ اجتماعی و تحولات عناصر و مؤلفههای جمعیتی نظام خانواده در ایران طی سه دهه اخیر میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2338 - مسأله‌ی «مسأله در علوم اجتماعی علامه طباطبایی» (مطالعهی موردی پایان‌نامه‌های دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی تهران)
علی قوتی سفیدسنگی وحید شالچیدر این پژوهش به تحلیل اسنادی 845 پایان‌نامه رشته علوم اجتماعی در گرایشهای جامعه‌شناسی، مددکاری، برنامهریزی، رفاه اجتماعی، مطالعات فرهنگی و مطالعات زنان در دو مقطع ارشد و دکتری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران از سال 1363 تا سال 1393، پرداخته شده است. چکیده کاملدر این پژوهش به تحلیل اسنادی 845 پایان‌نامه رشته علوم اجتماعی در گرایشهای جامعه‌شناسی، مددکاری، برنامهریزی، رفاه اجتماعی، مطالعات فرهنگی و مطالعات زنان در دو مقطع ارشد و دکتری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران از سال 1363 تا سال 1393، پرداخته شده است. پایان‌نامه‌های تولید شده جزو اسناد علمی معتبر کشور میباشد که تحلیل آنها میتواند راهنمای کار دانشجویان و محققان دیگر باشد. در بررسی حاضر از رویکرد، بر سازه‌گرایی لوزیک استفاده شده است. از منظر این رویکرد، واقعیت صرفاً از یک منظر قابل بررسی نیست و منظرهای دیگری هم وجود دارد و این که ما چگونه جهان را درک میکنیم. روش انجام این پژوهش تحلیل اسنادی میباشد؛ جامعه آماری این پژوهش کلیه پایان‌نامه‌های دانشکده علوم اجتماعی در رشته‌های جامعه‌شناسی، مددکاری، برنامهریزی رفاه اجتماعی، مطالعات فرهنگی و مطالعات زنان میباشد و به‌دلیل اینکه تمام پایاننامهها مورد بررسی قرار گرفت هیچ نمونه‌گیری‌‌ای نداشتیم. نتایج تحقیق بیانگر این میباشد که روش پیمایشی نسبت به دیگر روشهای پژوهش در انجام پایاننامهها غلبه دارد. همچنین در حوزه مسائل و موضوعات پرداخته شده، موضوعات در حوزه مسائل اجتماعی بر دیگر موضوعات غلبه دارد. در قسمت سطح تحلیل مورد استفاده، سطح خرد بیشترین سهم را دارد و در نهایت رویکرد نظری مورد استفاده در پایاننامهها نشان میدهد که بیشتر پژوهشها از تلفیق و ترکیب دو یا چند نظریه، صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2339 - بررسی موانع پژوهش و عوامل مرتبط با آن از دیدگاه اساتید دانشکده‌های منطقه 2 سما و ارائه راهکارهایی برای حل آن
حسام نصیری حسن رشیدی عبدالله محمودیهدف از انجام این تحقیق، بررسی موانع پژوهش و عوامل مرتبط با آن از دیدگاه اساتید دانشکده های منطقه 2 سما و ارائه راه کارهایی برای حل آن می باشد. روش تحقیق، توصیفی از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، کلیه اساتید اعم از اساتید حق التدریس و اعضای چکیده کاملهدف از انجام این تحقیق، بررسی موانع پژوهش و عوامل مرتبط با آن از دیدگاه اساتید دانشکده های منطقه 2 سما و ارائه راه کارهایی برای حل آن می باشد. روش تحقیق، توصیفی از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، کلیه اساتید اعم از اساتید حق التدریس و اعضای هیأت علمی دانشکده های منطقه 2 سما در سال 94 – 93 به تعداد 511 نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 219 نفر (اساتید حق التدریس 197 و اعضای هیأت علمی 22 نفر) برآورد شد. نمونه ها به دو شیوه سرشماری و همچنین نمونه گیری احتمالی خوشه ای تصادفی انتخاب گردید. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته متشکل از دو بخش اطلاعات فردی و مؤلفه های موانع پژوهش که ضریب پایایی آن به کمک آلفای کرونباخ 91/0 به دست آمد، صورت گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس، تی مستقل و تی یک گروه استفاده شد. نتایج یافته های این پژوهش بیانگر آن است که همه عوامل فردی، اداری، مدیریتی، اجتماعی و اقتصادی به عنوان موانع پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2340 - پیش بینی ورشکستگی مالی شرکتهای بورس اوراق بهادار با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و الگوریتم کرم شب‌تاب
مهدی حیدری شکراله زیاری سید احمد شایان نیا علیرضا رشیدی کمیجانبا پیشبینی نابسامانی مالی، پیشگیری‌ها و اقدامات مقتضی لازم توسط مدیران و سرمایهگذاران انجام شود. پژوهش حاضر، دو مدل پیش بینی ورشکستگی با استفاده از شبکه عصبی و الگوریتم فراابتکاری کرم شب‌تاب در بورس اوراق بهادار تهران، آزمون و نتایج با هم مقایسه می شود. برای اجرای آزم چکیده کاملبا پیشبینی نابسامانی مالی، پیشگیری‌ها و اقدامات مقتضی لازم توسط مدیران و سرمایهگذاران انجام شود. پژوهش حاضر، دو مدل پیش بینی ورشکستگی با استفاده از شبکه عصبی و الگوریتم فراابتکاری کرم شب‌تاب در بورس اوراق بهادار تهران، آزمون و نتایج با هم مقایسه می شود. برای اجرای آزمون ابتدا یک مقادیر اولیه برای وزنها و بایاس‌های شبکه تعیین شده و سپس در طی پروسه بهینهسازی، جمعیتی از وزنها و بایاس‌های مختلف توسط الگوریتم کرم شب‌تاب تولید میشوند. تابع تبدیل مورد استفاده در لایه خروجی از نوع خطی و برای لایه میانی یک تابع غیرخطی سیگمویدی انتخاب شده است. برای انجام این پژوهش دادههای 79 شرکت در بازه زمانی 1391 تا 1394 گردآوری و با به‌کارگیری الگوریتمهای شبکه عصبی پس انتشار و کرم شب تاب تجزیه و تحلیل شدند. یافتههای این پژوهش نشان می دهد که شبکه عصبی بهینه شده بوسیله الگوریتم کرم شب‌تاب عملکرد بهتری نسبت به شبکه عصبی پس انتشار خطا در پیشبینی ورشکستگی شرکتهای نمونه دارد. همچنین الگوریتم کرم شب‌تاب به خوبی نسبت بین شرکتهای ورشکسته و عدم ورشکسته را همانند داده های واقعی حفظ کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2341 - نسبتهای مالی تصویری و پیشبینی ورشکستگی شرکتها با استفاده از مدل شبکه‌های عصبی کانولوشن
عباسعلی حق پرست علیرضا مومنی عزیز گرد فردین منصوریپژوهش حاضر با هدف بکارگیری شبکه عصبی کانولوشن برای پیش بینی ورشکستگی شرکتها با استفاده از نسبتهای مالی تصویری انجام میگیرد. در دنیای به سرعت در حال تغییر، برای شناسایی تصاویر، شبکه‌های عصبی کانولوشن در مسائل مربوط به بسیاری از رشته‌ها بکار می‌روند. دوره زمانی پژوهش 138 چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بکارگیری شبکه عصبی کانولوشن برای پیش بینی ورشکستگی شرکتها با استفاده از نسبتهای مالی تصویری انجام میگیرد. در دنیای به سرعت در حال تغییر، برای شناسایی تصاویر، شبکه‌های عصبی کانولوشن در مسائل مربوط به بسیاری از رشته‌ها بکار می‌روند. دوره زمانی پژوهش 1388 تا 1397 و شرکتهای نمونه از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و در قالب دو گروه شامل 66 شرکت ورشکسته و 66 شرکت غیر ورشکسته انتخاب شدند. از آنجا که کار شبکه عصبی کانولوشن شناخت تصاویر از بین تصاویر موجود است لذا ابتدا نسبتهای مالی به عنوان داده های پژوهش از طریق نرم افزار متلب 2019 به تصویر تبدیل و سپس با کمک شبکه عصبی کانولوشن و تحت معماری گوگل نت اقدام به تشخیص و پیش بینی وضعیت شرکتهای نمونه گردید. نتایج حاصل از تحلیل یافتهها نشان داد که مدل شبکه‌های عصبی کانولوشن در پیش بینی و شناخت از روی تصاویر، پیش بینی درستی با دقت 50 درصد از بین شرکتها انجام داد. به عبارتی در پیش بینی وضعیت تداوم فعالیت شرکتها 50 درصد از شرکتهای ورشکسته و 50 درصد از شرکتهای غیر ورشکسته را درست تشخیص داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2342 - تأثیر میانجی شکنندگی سیستم بانکی بر رابطهی حساسیت سهامداران کنترلی و واگرایی نرخ بهره
سیمین راجی زاده امیرحسین تائبی نقندری حدیث زینلییکی از مبانی تصمیمگیری سرمایهگذاران جهت سرمایهگذاری در شرکتها، اعتماد به وضعیت آنها در شرایط اقتصادی کشور است. بانک ها و مؤسسات اعتباری به عنوان یکی از ارکان اصلی بازارهای مالی، از آسیب‌پذیری خاصی در این زمینه برخوردارند و آنها را در مقابل بحرانها شکننده میسازد. ب چکیده کاملیکی از مبانی تصمیمگیری سرمایهگذاران جهت سرمایهگذاری در شرکتها، اعتماد به وضعیت آنها در شرایط اقتصادی کشور است. بانک ها و مؤسسات اعتباری به عنوان یکی از ارکان اصلی بازارهای مالی، از آسیب‌پذیری خاصی در این زمینه برخوردارند و آنها را در مقابل بحرانها شکننده میسازد. بانکها با توجه به وضعیت خود نرخ های بهره متفاوتی ناشی از سود سپرده و تسهیلات ارائه میدهند که منجر به واگرایی نرخ بهره می شود. این پژوهش به بررسی تأثیر میانجی شکنندگی سیستم بانکی بر رابطهی بین حساسیت سهامداران کنترلی و واگرایی نرخ بهره در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. در این مطالعه 31 بانک و مؤسسات مالی پذیرفته‌شده در بورس بهصورت سالانه در طی سالهای 1389 تا 1398 موردبررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره نشان میدهد که 1- بین حساسیت سهامداران کنترلی و واگرایی نرخ بهره رابطه منفی و معنادار وجود دارد.2-بین حساسیت سهامداران کنترلی و شکنندگی سیستم بانکی رابطه منفی و معنادار وجود دارد.3-بین شکنندگی سیستم بانکی و واگرایی نرخ بهره رابطه منفی و معنادار وجود دارد.4-شکنندگی سیستم بانکی رابطه بین حساسیت سهامداران کنترلی و واگرایی نرخ بهره را توضیح میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2343 - بررسی تاثیر ریسک درماندگی مالی بر سقوط قیمت سهام
مرجان ایزدخواه رضا راعی سعید فلاح پورهدف این مقاله بررسی تاثیر ریسک درماندگی مالی بر سقوط قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش از داده های آماری 195 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1395 الی 1399 استفاده شده است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از رگ چکیده کاملهدف این مقاله بررسی تاثیر ریسک درماندگی مالی بر سقوط قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش از داده های آماری 195 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1395 الی 1399 استفاده شده است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون چندگانه به روش دادهای پانل استفاده شده است. برای اندازه گیری متغیر درماندگی مالی از شاخص فاصله تا ورشکستگی مرتون و برای اندازه گیری سقوط قیمت سهام از چهار روش دوره خطر سقوط قیمت سهام، چولگی منفی بازده سهام، سیگمای حداکثری و نوسان پایین به بالا استفاده شده است و همچنین از متغیرهای نسبت بازدهی دارایی ها، نسبت اهرمی، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری و اندازه شرکت به عنوان متغیرهای کنترلی استفاده شده است. نتابج پژوهش نشان می دهد که بین درماندگی مالی و سقوط قیمت سهام رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2344 - بررسی مقایسه دقت پیش بینی سیستم شبکه های عصبی مصنوعی بر مبنای رویکرد پرسپترون چندلایه و مدل باینری-لجستیک فالمر در راستای پیش بینی ورشکستگی
سمیه ساروئی حمیدرضا وکیلی فرد قدرت اله طالب نیاتحلیلگران مالی و سایر استفادهکنندگان برای پیشبینی ورشکستگی شرکتها نیاز به اطلاعات مربوط و قابل اتکا دارند که باید اطلاعات به صورت متقارن بین تمامی استفادهکنندگان توزیع گردد. بر همین اساس، هدف این پژوهش، بررسی مقایسه دقت پیش بینی سیستم شبکه های عصبی مصنوعی بر مبنای چکیده کاملتحلیلگران مالی و سایر استفادهکنندگان برای پیشبینی ورشکستگی شرکتها نیاز به اطلاعات مربوط و قابل اتکا دارند که باید اطلاعات به صورت متقارن بین تمامی استفادهکنندگان توزیع گردد. بر همین اساس، هدف این پژوهش، بررسی مقایسه دقت پیش بینی سیستم شبکه های عصبی مصنوعی بر مبنای رویکرد پرسپترون چندلایه و مدل باینری-لجستیک فالمر در راستای پیش بینی ورشستگی است. برای آزمون فرضیهها، از دادههای ترکیبی 172 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1385-1396 استفاده شد. یافتههای حاصل از تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش نشان داد که سیستم شبکه‌های عصبی مصنوعی بر مبنای رویکرد پرسپترون چندلایه قادرند با دقتی معادل 98 درصد عوامل تاثیر گذار بر ورشکستگی شرکتهای ایرانی را در سال قبل از ورشکستگی شناسایی نماید. یافتههای حاصل از بررسی مدل باینری-لجستیک نشان داد که الگوی پیشبینی طراحی شده بر اساس روش رگرسیون فالمر قادر است با دقت 82 درصد ورشکستگی شرکتهای نمونه را مورد پیشبینی قرار دهد. لذا، استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی میتواند با قدرت و دقت بیشتری ورشکستگی را نسبت مدلهای رگرسیونی پیشبینی نماید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2345 - حل مساله توزیع دادههای نامتوازن در پیشبینی ورشکستگی به روش یادگیری حساس به هزینه
سید بهروز رضوی ابراهیم عباسیهدف از پژوهش حاضر افزودن تکنیک یادگیری حساس به هزینه به مدلهای پیشبینی ورشکستگی مبتنی بر دادههای نامتوازن به منظورکاهش خطای نوع اول و افزایش معیار میانگین هندسی دقت است تا بتوان هزینههای طبقهبندی اشتباه شرکتهای ورشکسته را بر ذینفعان کاهش داد. بدین منظور خطای نو چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر افزودن تکنیک یادگیری حساس به هزینه به مدلهای پیشبینی ورشکستگی مبتنی بر دادههای نامتوازن به منظورکاهش خطای نوع اول و افزایش معیار میانگین هندسی دقت است تا بتوان هزینههای طبقهبندی اشتباه شرکتهای ورشکسته را بر ذینفعان کاهش داد. بدین منظور خطای نوع اول، خطای نوع دوم و معیار میانگین هندسی دقت مدلهای پیشبینی ورشکستگی مبتنی بر یادگیری حساس به هزینه با مدلهای پیشبینی ورشکستگی با داده به شدت نامتوازن مقایسه شدند، نمونه آماری شامل 1200 سال-شرکت در بازه زمانی سال 1380 الی سال 1399 شامل %90 شرکتهای سالم و %10 شرکتهای ورشکسته است، نتایج آزمون فرضیهها بیانگر آن است که افزودن تکنیک یادگیری حساس به هزینه به مدلهای پیشبینی ورشکستگی منجر به کاهش معنادار خطای نوع اول، افزایش معنادار خطای نوع دوم و افزایش معنادار معیار میانگین هندسی دقت مدلهای مبتنی بر دادههای نامتوازن در سطح اطمینان %95 شد، همچنین با افزایش مقدار هزینه طبقهبندی اشتباه شرکتهای ورشکسته، خطای نوع اول روند نزولی و خطای نوع دوم روند صعودی و میانگین هندسی دقت روند صعودی دارند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2346 - ارائه مدلی جهت پیشبینی ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از سیستم استنتاج فازی عصبی انطباق پذیر (ANFIS)
حمیدرضا وکیلی فرد نازنین پیله وری سیده سمانه زیدییکی از مهم¬ترین تهدیدات اقتصاد ملی، ورشکستگی شرکت¬ها است. ارزیابی ورشکستگی، اطلاعات ارزشمندی را فراهم می¬نماید که به واسطه آن، دولت¬ها، سرمایه¬گذاران و سهامداران می¬توانند تصمیم-گیری¬های مالی خود را به منظور جلوگیری از ضرر و زیان¬های احتم چکیده کاملیکی از مهم¬ترین تهدیدات اقتصاد ملی، ورشکستگی شرکت¬ها است. ارزیابی ورشکستگی، اطلاعات ارزشمندی را فراهم می¬نماید که به واسطه آن، دولت¬ها، سرمایه¬گذاران و سهامداران می¬توانند تصمیم-گیری¬های مالی خود را به منظور جلوگیری از ضرر و زیان¬های احتمالی پایه¬گذاری کنند. هدف از این تحقیق، ارائه مدلی جهت پیش¬بینی ورشکستگی با استفاده از سیستم استنتاج فازی عصبی انطباق¬پذیر (ANFIS) است. جامعه آماری برای انجام تحقیق، شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1380 تا 1389 است که با توجه به ماده 141 قانون تجارت، شامل 40 شرکت ورشکسته و 40 شرکت غیر¬ورشکسته می¬باشد. این شرکت¬ها به طور تصادفی به سه مجموعه تقسیم شدند: مجموعه آموزش جهت طراحی مدل، مجموعه آزمایش و مجموعه وارسی جهت اعتبارسنجی مدل. نسبت¬های مالی این شرکت¬ها در سال قبل از ورشکستگی به عنوان متغیرهای ورودی ANFIS درنظر گرفته شد. مدل طراحی شده ورشکستگی را با دقت 83.75 درصد یک سال پیش از وقوع آن پیش¬بینی نمود. بنابراین می¬توان نتیجه گرفت که ANFIS ابزاری مناسب برای پیش¬بینی درماندگی مالی شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2347 - کاربردی از مدل های حافظه بلند مدت و شکست ساختاری
منصور کاشی میرفیض فلاح شمس لیالستانی محمد دنیاییفرایند حافظه کوتاه مدت با در برداشتن شکست ساختاری در میانگین، ممکن است به علت کاهش هیپربولیکی تابع خودهمبستگی یا دیگر خصوصیات، فرایند انباشته کسری را به تصویر کشد. در پژوهش حاضر به بررسی وجود احتمالی این امر با آزمون های نیمه پارامتریک و پارامتریک حافظه بلندمدت و تشخیص چکیده کاملفرایند حافظه کوتاه مدت با در برداشتن شکست ساختاری در میانگین، ممکن است به علت کاهش هیپربولیکی تابع خودهمبستگی یا دیگر خصوصیات، فرایند انباشته کسری را به تصویر کشد. در پژوهش حاضر به بررسی وجود احتمالی این امر با آزمون های نیمه پارامتریک و پارامتریک حافظه بلندمدت و تشخیص و تعیین نقاط زمانی شکست توسط آزمون های OLS مبنی بر SupF ،CUSUM و بای و پرون (1998 ،2003) پرداخته شده است. نتایج مشاهده شده حاکی از وجود همزمان حافظه بلندمدت و نقاط زمانی شکست در سری بازده TEPIX می باشد. بنابراین، برای استنباط صحیح در مورد حافظه بازار، ویژگیهای آماری و آزمون های حافظه بلندمدت، در دوره های قبل و بعد نقاط زمانی شکست بررسی گردید. نتایج بدست آمده، از الگوی آماری تقریبی یکسان و وجود حافظه بلندمدت در تمام دوره های زمانی تقسیمبندی شده بواسطه شکست های ساختاری حمایت می کند. بعلاوه، برای اطمینان بیشتر از عدم تاثیری پذیری حافظه بلندمدت از شکست های ساختاری، آزمون GPH اصلاح شده اسمیت (2005) استفاده شد که در نتیجه، تخمین زن GPH تعدیل شده از عدم تاثیری حافظه بلندمدت از نقاط شکست حمایت نمود. در نهایت میتوان چنین ادعا کرد که حافظه بازده TEPIX، بلندمدت و حقیقی است و بالطبع، نمیتواند تحت تاثیر شکست های ساختاری باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2348 - واکنش سرمایه گذاران نسبت به پایداری ذهنی و عینی اجزای سود در شرکتهای مشکوک به درماندگی مالی
کاوه پرندین بابک جمشیدی نوید مهرداد قنبری افشین باغفلکیهدف این پژوهش، مطالعه واکنش سرمایه گذاران نسبت به پایداری ذهنی و عینی اجزای سود در شرکتهای مشکوک به درماندگی مالی طی یک دوره 11 ساله از سال 1386 تا 1396 با 1320 مشاهده در 120 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، است. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها و آزمون فرضیه چکیده کاملهدف این پژوهش، مطالعه واکنش سرمایه گذاران نسبت به پایداری ذهنی و عینی اجزای سود در شرکتهای مشکوک به درماندگی مالی طی یک دوره 11 ساله از سال 1386 تا 1396 با 1320 مشاهده در 120 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، است. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها و آزمون فرضیهها از الگوی معادلات همزمان میشکین(1983) و مدل رگرسیون چندمتغیره با استفاده از نرمافزار ایویوز نسخه 10 استفاده‌شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که سرمایهگذاران پایداری ذهنی اجزاء نقدی و تعهدی سود را نسبت به پایداری عینی اجزاء نقدی و تعهدی سود را بیشتر از واقع ارزش‌گذاری میکنند. بنابراین سرمایهگذاران پایداری سود شرکتهای مشکوک به درماندگی مالی را نادرست قیمت‌گذاری میکنند و بازار سرمایه نسبت به اطلاعات اجزای سود، کارایی ندارد. به‌عبارت‌دیگر، شرکتهای مشکوک به درماندگی مالی، واکنش نادرست سرمایهگذاران و قیمت‌گذاری غیر عقلایی و نادرست آنها را به دنبال دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2349 - سر ریز نوسانات بین قیمت نفت، نرخ ارز، قیمت طلا و بازار سهام تحت فواصل زمانی و شکست ساختاری: استفاده از مدل گارچ(BEKK) و الگوریتم ICSS
الهه سفیدبخت محمدحسین رنجبرسرایت تلاطم میان شاخص های مالی، حاکی از فرایند انتقال اطلاعات میان بازارها می باشد. با توجه به اینکه بازارهای مالی با یکدیگر مرتبط هستند، اطلاعات ایجاد شده در یک بازار، می تواند سایر بازارها را متأثر سازد. در این میان، مدل سازی تلاطم بازده در بازارهای مختلف و ارتباط ای چکیده کاملسرایت تلاطم میان شاخص های مالی، حاکی از فرایند انتقال اطلاعات میان بازارها می باشد. با توجه به اینکه بازارهای مالی با یکدیگر مرتبط هستند، اطلاعات ایجاد شده در یک بازار، می تواند سایر بازارها را متأثر سازد. در این میان، مدل سازی تلاطم بازده در بازارهای مختلف و ارتباط این بازارها با یکدیگر از منظر افراد آکادمیک و نیز کارپردازان حوزه ی مالی، به لحاظ موارد استفاده آن در پیش بینی ها، موضوع با اهمیتی به شمار می رود. در این پژوهش سر ریز نوسانات بازارهای نفت، ارز، طلا و سهام با استفاده از مدل BEKK دو متغیره GARCH، بدون استفاده از شکست ساختاری و همچنین با در نظر گرفتن آن با استفاده از الگوریتم ICSS و همچنین با مدل VAR، مورد آزمون قرار گرفت و سپس رابطه ی بین آنها از طریق آزمون علیت گرنجر بررسی گردید. نتایج نشان می دهد در صورتی که از محاسبه ی شکست ساختاری در معادلات صرف نظر کنیم، تغییرات نرخ ارز بر قیمت نفت تأثیری ندارد اما بر قیمت طلا و شاخص سهام اثر معنی داری دارد، در این حالت تغییرات قیمت نفت بر هیچکدام از متغیرهای مورد مطالعه تأثیری ندارد. از طرف دیگر تغییرات قیمت طلا می تواند بر شاخص سهام تأثیر گذار بوده و تغییرات سهام نیز می تواند بر روی نرخ ارز تأثیر بگذارد. اما زمانی که از شکست ساختاری در معادلات استفاده شود نتایج متفاوت خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2350 - طراحی مدل پیش بینی ورشکستگی شرکت ها به وسیله شبکه های عصبی فازی (مطالعه موردی:شرکت های بورس اوراق بهادار تهران)
مریم ظهری محمدعلی افشارکاظمیدر این مقاله به منظور پیش بینی درصد ورشکستگی شرکت های بورسی از مدلهای شبکه عصبی فازی استفاده گردیده که توانایی کار در محیط پویا و غیر قطعی را امکان پذیر می سازد. در این میان با استفاده از منطق فازی متغییر های مختلف کلامی به منظور تعریف هر شاخص مشخص گردیده است و با ایجاد چکیده کاملدر این مقاله به منظور پیش بینی درصد ورشکستگی شرکت های بورسی از مدلهای شبکه عصبی فازی استفاده گردیده که توانایی کار در محیط پویا و غیر قطعی را امکان پذیر می سازد. در این میان با استفاده از منطق فازی متغییر های مختلف کلامی به منظور تعریف هر شاخص مشخص گردیده است و با ایجاد توابع عضویت هر کدام با استفاده شبکه عصبی به ایجاد یک سیستم یادگیرنده اقدام شده است. از میان مدل های مختلف شبکه عصبی،شبکه پرسیترون چند لایه پیش خور، با قانون یادگیری پس انتشار خطا انتخاب شده است. در اینجا از چهار شبکه عصبی فازی استفاده شده است. بدین منظور ابتدا پارامترهای مؤثر بر ورشکستگی شناسایی و سپس متغیرهای نهایی در سه دسته اصلی طبقه بندی و به عنوان ورودی های شبکه های عصبی فازی نقدینگی، اهرمی و بازار در نظر گرفته شده است . و سپس خروجی های شبکه های عصبی فازی نقدینگی، اهرمی و بازار به عنوان ورودی های شبکه عصبی فازی پیش بینی ورشکستگی شرکت ها وارد می گردد و خروجی آن احتمال ورشکستگی شرکت های داروسازی بورس را نمایش می دهد. عملکرد شبکه های عصبی فازی در محیط مطلب، سیستم استنتاج فازی سوگینو و توابع عضویت جی بل مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتیجه بدست آمده از این مقاله یک مدل پیش بینی بهینه با کمترین مقدار خطا را ارایه داده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2351 - نقش اجرای خصوصی سازی در اقتصاد ایران بر تعمیق بازار سهام (با تأکید بر نسبت نقدشوندگی)
محمد ابراهیم محمدپورزرندی معصومه ترکمان احمدییکی از اهداف اصلی دولت ها در اجرای خصوصی سازی در کنار اهدافی همچون افزایش درآمد و ارتقا کارایی اقتصادی، توسعه بازارهای سهام است. در این مطالعه با استفاده از تکنیک بای و پرون[1] بروز شکست ساختاری[2] در متغیر نقدشوندگی به عنوان یکی از نشانه های عمق بازار سهام، رصد می شود. چکیده کاملیکی از اهداف اصلی دولت ها در اجرای خصوصی سازی در کنار اهدافی همچون افزایش درآمد و ارتقا کارایی اقتصادی، توسعه بازارهای سهام است. در این مطالعه با استفاده از تکنیک بای و پرون[1] بروز شکست ساختاری[2] در متغیر نقدشوندگی به عنوان یکی از نشانه های عمق بازار سهام، رصد می شود. نتجه مدل از وجود حداقل دو شکست ساختاری اثربخش و معتبر حکایت می کند و نشان می دهد که در بسیاری از رخدادهای مرتبط، اجرای خصوصی سازی به افزایش نقدشوندگی بازار به عنوان یکی از اصول توسعه یافتگی بازارها منجر گردیده و بازار سهام را عمق بخشیده است. از این امر می توان به نوعی این نتیجه گیری را داشت که ظرفیت نهادی کشور بواسطه تغییرات نهادی و تشکیل کمیته ها و شوراهای لازم در فرآیند واگذاری ها ارتقا یافته و اثرات آن در بلندمدت بر تغییر عمق آن نیز نمایان شده است. همچنین با استفاده از روش MRS-GARCH مشخص شد که خصوصی سازی بر پیدایش تغییر رژیم در متغیر بازده شاخص بورس اوراق بهادار در طول برنامه های سوم، چهارم و پنجم توسعه در قالب مدلهای پویا اثرگذار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2352 - یش بینی ورشکستگی شرکتها با استفاده از مدل لاجیت
سیدعلی نبوی چاشمی موسی احمدی صادق مهدوی فرح آبادییکی از ابزارهای مورد استفاده برای تصمیم به سرمایه گذاری در یک شرکت، مدلهای پیش بینی ورشکستگی است. هدف از این تحقیق ارائه بهترین مدل ورشکستگی شرکتها در ایران است. برای این منظور از مدل لاجیت استفاده شد و مدلی جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بها چکیده کاملیکی از ابزارهای مورد استفاده برای تصمیم به سرمایه گذاری در یک شرکت، مدلهای پیش بینی ورشکستگی است. هدف از این تحقیق ارائه بهترین مدل ورشکستگی شرکتها در ایران است. برای این منظور از مدل لاجیت استفاده شد و مدلی جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارائه گردیده است. جامعه آماری برای انجام تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی از سال 1382 تا 1386 می باشد. برای انجام تحقیق ابتدای نمونه ای شامل 40 شرکت متشکل از 20 شرکت ورشکسته و 20 شرکت غیر ورشکسته انتخاب گردیده است به منظور طراحی مدل ابتدا از 9 نسبت مالی استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق، مدل لاجیت با متغیرهای توضیحی سرمایه در گردش بر کل دارایی، دارایی جاری بر بدهی جاری و سود ناویژه بر فروش که به ترتیب نسبتهای نقدینگی، نقدینگی و سودآوری می باشند، بیشترین قدرت پیش بینی را نسبت به ورشکستگی شرکتها در ایران دارا می باشند. دقت پیش بینی مدل برای سال ورشکستگی 5/87درصد و برای یک سال قبل از ورشکستگی 5/72درصد و برای دو سال قبل 5/52درصد می باشد. بنابراین تحقیق حاضر نشان می دهد که روند ورشکستگی شرکتها در ایران، یک فرآیند تدریجی و درازمدت نیست، بلکه شرکتها تحت تأثیر نوسانات اقتصادی و متغیرهای سیاستی، در کوتاه مدت، دچار ورشکستگی می گردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2353 - بررسی کاربرد استفاده از مدل KMV در پیشبینی ریسک ورشکستگی
حسن قالیباف منیژه افشاربا توجه به پیامدهای نامطلوبی که درماندگی مالی برای شرکتها، اقتصاد کشور و نهادهای پولی و مالی به‌همراه دارد، استفاده از روشهایی که بتواند وقوع ناتوانی مالی را پیشبینی نموده و از به‌هدر رفتن ثروت جلوگیری نماید از اهمیت ویژهای برخوردار است. تاکنون مدلهای مختلفی برای پیش چکیده کاملبا توجه به پیامدهای نامطلوبی که درماندگی مالی برای شرکتها، اقتصاد کشور و نهادهای پولی و مالی به‌همراه دارد، استفاده از روشهایی که بتواند وقوع ناتوانی مالی را پیشبینی نموده و از به‌هدر رفتن ثروت جلوگیری نماید از اهمیت ویژهای برخوردار است. تاکنون مدلهای مختلفی برای پیشبینی احتمال نکول شرکتها ارائه شده است. عمده مدلهای ارزیابی ریسک اعتباری بر اطلاعات گذشته‌نگر متکی بوده و استفاده از مدلهایی که از دادههای روز بازار نیز جهت پیشبینی احتمال نکول آتی استفاده نماید، میتواند به افزایش قابلیت اتکای نتایج منتهی گردد. هدف از این تحقیق بررسی قابلیت استفاده از مدل KMV در ارزیابی ریسک ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و مقایسه قدرت تبیین نتایج حاصله با مدل رتبه Z آلتمن بعنوان یکی از روشهای رایج در سنجش احتمال قصور شرکتها است. دادههای تحقیق شامل اطلاعات کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که طی سالهای 1380 تا 1384 مشمول ماده 141 قانون تجارت و ورشکسته بودهاند. در مجموع 50 شرکت حائز شرایط لازم بودهاند، همچنین 50 شرکت غیرورشکسته نیز بعنوان گروه شاهد انتخاب و نتایج مدلKMV در دو گروه مقایسه گردید. نتایج تحقیق که از نوع کاربردی و کمی است، نشان داد که مدل KMV قابلیت پیشبینی درماندگی مالی را داشته و در مقایسه با مدل آلتمن قابلیت پیشبینی ورشکستگی و تفکیک بین شرکتهای درمانده و غیردرمانده را دارا میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2354 - به کارگیری رویکرد تصمیمگیری چند معیاره فازی در ارزیابی سهام و تشکیل پرتفلیو
کامران پاکیزه حسین فلاح طلبمسئله ی انتخاب پرتفلیو شامل پارامترهای مبهم بسیاری است و مجموعه فازی یک ابزار قدرتمند برای مقابله با عدم قطعیت مربوط به متغییرهای بازارهای مالی و رفتار سرمایهگذاران میباشد. این مقاله یک شیوه تصمیم گیری با معیارهای چندگانه فازی[i](FMCDM) برای ارزیابی 10 سهم از بورس اور چکیده کاملمسئله ی انتخاب پرتفلیو شامل پارامترهای مبهم بسیاری است و مجموعه فازی یک ابزار قدرتمند برای مقابله با عدم قطعیت مربوط به متغییرهای بازارهای مالی و رفتار سرمایهگذاران میباشد. این مقاله یک شیوه تصمیم گیری با معیارهای چندگانه فازی[i](FMCDM) برای ارزیابی 10 سهم از بورس اوراق بهادار تهران و تشکیل سبد سهام را ارائه می دهد. روش فرآیند تحلیلی سلسله مراتبی فازی[ii](FAHP) برای مشخص نمودن وزن معیارها برطبق اولویت‌های دو سرمایه‌گذار به کار گرفته شده است. عملکرد گزینه‌های سرمایهگذاری نسبت به هر معیار به وسیله عبارات کیفی کلامی[iii]بررسی میشود و در انتها نسبتهای مناسب هر سهم در پرتفلیو بر پایه ارزیابی عملکرد هر گزینه، پیشنهاد میگردد. نتایج نشان میدهد که نرخ بازده مورد انتظار سالانه پرتفلیو تشکیل شده به کمک روش فوق بیشتر از بازده شاخص بورس اوراق بهادار تهران در طی سال 89 میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2355 - ارزیابی ورشکستگی در بورس اوراق بهادارتهران با بکارگیری مدل پویایی شبکه: روشی بر پایه تحلیل پوششی دادهها
اسماعیل اقدامی سهراب کرد رستمی مجتبی ملکی ام حبیبه آزمایندهورشکستگیهای اخیر شرکتهای بزرگ در سطح بینالمللی و نوسان‌های بورس اوراق بهادار در ایران لزوم وجود ابزارهایی برای ارزیابی ورشکستگی شرکتها از طریق تعیین کارآیی شرکتها را نشان میدهد. یکی از روشهایی که میتوان به کمک آن ورشکستگی شرکتها را مورد ارزیابی قرار داد، استفا چکیده کاملورشکستگیهای اخیر شرکتهای بزرگ در سطح بینالمللی و نوسان‌های بورس اوراق بهادار در ایران لزوم وجود ابزارهایی برای ارزیابی ورشکستگی شرکتها از طریق تعیین کارآیی شرکتها را نشان میدهد. یکی از روشهایی که میتوان به کمک آن ورشکستگی شرکتها را مورد ارزیابی قرار داد، استفاده از نسبتهای مالی و به‌کارگیری مدل پویایی شبکه در تحلیل پوششی دادهها میباشد. هدف این پژوهش پاسخ به این سوال میباشد که چگونه میتوان از مدل پویایی شبکه برای ارزیابی ورشکستگی در دورههای زمانی که هر کدام مستقل از هم هستند استفاده کرد؟ برای پاسخ به این سوال از نمرات کارآیی شرکتها استفاده شده است. جامعه آماری برای انجام تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی از سال 86 تا 89 میباشد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی، کاربردی و پس رویدادی مبتنی بر تکنیک ریاضی DEA میباشد. برطبق بررسیهای انجام شده از بین 52 شرکت موجود تعداد 9 شرکت (3/17% از شرکتهای موجود) کارآ، تعداد 21 شرکت (3/40% از شرکتهای موجود) ناکارآ و تعداد 22 شرکت (حدود3/42% از شرکتهای موجود) در بعضی از سالها کارآ و در بعضی از سالها ناکارآ شناخته شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2356 - ارائه مدل ریاضی پیش بینی ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
رضا پیرایش حسن داداشی آرانی محمدرضا برزگردر این مقاله پنج مدل مهم پیشبینی ورشکستگی را مطالعه و از میان متغیرهای پنج مدل، مدل بازطراحی شده پیشبینی ورشکستگی را ارائه میکنیم که دربرگیرنده هشت متغیر میباشد. مسأله اصلی در این تحقیق این است که با بررسی و تحلیل صورت‌های مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بها چکیده کاملدر این مقاله پنج مدل مهم پیشبینی ورشکستگی را مطالعه و از میان متغیرهای پنج مدل، مدل بازطراحی شده پیشبینی ورشکستگی را ارائه میکنیم که دربرگیرنده هشت متغیر میباشد. مسأله اصلی در این تحقیق این است که با بررسی و تحلیل صورت‌های مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بتوانیم مدلی برای پیشبینی ورشکستگی شرکتها ارائه نماییم. به منظور طراحی مدل، از اطلاعات دو گروه از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده میکنیم، گروه اول شرکتهای غیر ورشکسته و گروه دوم شرکتهای ورشکسته میباشد. به منظور طراحی مدل از هشت نسبت مالی شامل نسبتهای: سود قبل از بهره و مالیات بر کل داراییها، سرمایه در گردش بر کل داراییها، مجموع بدهی‌ها بر ارزش بازار کل داراییها، ضریب بتای سهام، لگاریتم قیمت (بسته شده از سال مالی گذشته)، عامل تنوع‌بخشی، بازده سالانه تجمعی و ارزش وزنی شاخص بورس تهران و تغییرات درآمد خالص استفاده شده است. قلمرو زمانی تحقیق را دادههای صورت‌های مالی شرکتهای بورسی طی سالهای ۸3 تا ۹۳ تشکیل میدهد. نتایج آزمون در ارتباط با توانایی پیشبینی مدل نشاندهنده این واقعیت هست که مدل میتواند دو سال قبل از وقوع ورشکستگی در شرکتها، پیشبینی صحیحی در خصوص وجود بحران و ورشکستگی ارائه کند. با دوری از زمان وقوع ورشکستگی بدلیل کمرنگ شدن شاخصهای پیشبینی کننده ورشکستگی، از توان پیشبینی مدل کاسته میشود. که نتایج پیش بینی برای یک سال قبل از ورشکستگی 91 درصد و برای دو سال قبل از ورشکستگی 83 درصد می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2357 - پیش بینی ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از الگوریتم کرم شب تاب(FA)
علی بیات سید علیرضا احمدی مجید محمدیسرمایه گذاران ، سهامداران، مدیران و دیگر ذینفعان با ورشکسته شدن شرکت، متضرر شده و دارایی خود را از دست خواهند داد. بنابراین وجود مکانیزمی که به بررسی و پیش بینی بحران مالی شرکت ها بپردازد امری ضروری و اجتناب ناپذیر بشمار می رود. تحقیقات متعددی در خصوص پیش بینی ورشکستگی چکیده کاملسرمایه گذاران ، سهامداران، مدیران و دیگر ذینفعان با ورشکسته شدن شرکت، متضرر شده و دارایی خود را از دست خواهند داد. بنابراین وجود مکانیزمی که به بررسی و پیش بینی بحران مالی شرکت ها بپردازد امری ضروری و اجتناب ناپذیر بشمار می رود. تحقیقات متعددی در خصوص پیش بینی ورشکستگی صورت گرفته که استفاده از الگوریتم های هوش مصنوعی و فرا اکتشافی از نمونه مدل های دهه اخیر می باشند. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات شرکت های بورس اوراق بهادار تهران مربوط به سال های 1390-1395، شامل 41 شرکت موفق و 25 شرکت ورشکسته به عنوان جامعه آماری تحقیق استفاده شده است. نسبت های مالی به عنوان متغیرهای این پژوهش می باشند که این متغیرها به عنوان نسبت های موثر در ورشکستگی با استفاده از الگوریتم فراکتشافی کرم شب تاب به عنوان یکی از مدل های هوش مصنوعی استخراج شده است که 9 نسبت مالی را شامل می شود، و در این راستا رتبه بندی شرکت های سالم و ورشکسته نیز صورت گرفت. دو فرضیه برای این پژوهش تدوین گردیده است که نتایج بدست آمده علاوه بر تایید فرضیات، حاکی از پیش بینی های درست 95.12 درصدی برای سال اول، 85.36 درصدی برای سال دوم و 80.48 درصدی برای سال سوم است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2358 - بررسی عوامل کالبدی مؤثر در معماری داخلی کلینیک‌های دندانپزشکی با رویکرد کاهش استرس
نگین ارغوانی سیده مریم مجتبوی مریم مجیدیبا پیشرفت جوامع و افزایش بیماری های گوناگون، توجه به مسائل روحی و روانی از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. محیط های درمانی از فضاهایی هستند که حس اضطراب و استرس در آن ها به وفور دیده می شود. قرار گرفتن در محیطی ناآشنا، عدم اطلاع از فرآیند درمان، درد، تزریقات، بوهای نامط چکیده کاملبا پیشرفت جوامع و افزایش بیماری های گوناگون، توجه به مسائل روحی و روانی از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. محیط های درمانی از فضاهایی هستند که حس اضطراب و استرس در آن ها به وفور دیده می شود. قرار گرفتن در محیطی ناآشنا، عدم اطلاع از فرآیند درمان، درد، تزریقات، بوهای نامطبوع و مواردی دیگر می تواند حس ناخوشایندی را در بیماران ایجاد کند. امروزه توجه به کالبد محیط درمانی و ایجاد محیطی شفابخش برای بیماران در اولویت طراحان است. هدف از این پژوهش بررسی مؤلفه های اثرگذار بر کاهش استرس در کلینیک های دندان پزشکی و ارائه راهکارهایی خاص جهت طراحی داخلی کلینیک های دندان پزشکی است که سبب ایجاد محیطی مطبوع در فرایند درمان می گردد. در این پژوهش، ابتدا دیدگاه نظریه پردازان مرتبط مورد بررسی قرار گرفته و از جمع بندی مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، مدل مفهومی پژوهش استخراج گردیده است. سپس با استفاده از پرسشنامه، نظر متخصصین و خبرگان در رابطه با مؤلفه های کالبدی مؤثر برکاهش استرس، سنجیده شد و با استفاده از نرم افزار آماریSPSS سطح ارزش مؤلفه ها محاسبه و مؤلفه ها رتبه بندی شدند. در انتها، مدل مفهومی در دو نمونۀ موردی (دندان پزشکی کلینیک ظفر و کلینیک وحدتی فر) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و نتایج به دست آمده به صورت جداول و دیاگرام ها ارائه شده است. با توجه به نتایج به دست آمده، مؤلفه های کالبدی محیط مانند: رنگ، هندسه در فرم و پلان، نور طبیعی و مصنوعی، صدا و موسیقی، تهویه و هوای آزاد، عناصر طبیعی و فضای سبز، بو و رایحه مطلوب، دید و منظر مطلوب، تناسبات و مقیاس می توانند با تأثیر مثبت بر سلامت بیماران به کاهش استرس آن ها کمک نموده و حتی منجر به تسریع روند بهبودی گردد و نهایتاً می تواند آثار مطلوب آن به صورت آرامش بیماران در کلینیک های دندان پزشکی مشاهده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2359 - رهیافتی بر ارتقا کیفیت فضایی دانشکده معماری با رویکرد پایداری اجتماعی مکان
منصوره فرخی راضیه لبیب زاده حسین ذبیحیبیان مساله: پایداری اجتماعی در معماری بر ویژگیهای کیفی فضا و روابط متقابل نیازهای انسان و فضای زندگی متمرکز میشود و میتواند برکنش ها و روابط اجتماعی افراد تاثیرگذار باشد، از این دیدگاه دانشکده های معماری نیازمند توجه خاص از لحاظ ویژگیهای کیفی فضایی هستند تا ضمن فراه چکیده کاملبیان مساله: پایداری اجتماعی در معماری بر ویژگیهای کیفی فضا و روابط متقابل نیازهای انسان و فضای زندگی متمرکز میشود و میتواند برکنش ها و روابط اجتماعی افراد تاثیرگذار باشد، از این دیدگاه دانشکده های معماری نیازمند توجه خاص از لحاظ ویژگیهای کیفی فضایی هستند تا ضمن فراهم نمودن رضایتمندی دانشجویان، به لحاظ اجتماعی پایدار باشند.سوال پژوهش: بررسی این موضوع که مولفه‌های پایداری اجتماعی کدامند و چگونه میتوان از این ویژگیها در جهت افزایش مطلوبیت فضایی دانشکده‌های معماری بهره برد، سوالات اصلی این مقاله میباشند.هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر آن است که به ارزیابی مولفه‌های پایداری اجتماعی در ارتقا کیفیت و مطلوبیت فضایی دانشکده معماری بپردازد.روش پژوهش: در پژوهش حاضر که به روش کیفی و تحلیل محتوا ارائه گردیده، ضمن بیان نظریات مختلف در حوزه پایداری اجتماعی بر مبنای مطالعات کتابخانهای و اسنادی، چالشهای فضاهای آکادمیک معماری تشریح و در نهایت در جهت ارتقا کیفی فضای آموزشی دانشکده‌های معماری با رویکرد پایداری اجتماعی مکان مدلی ارائه میگردد.نتیجه گیری: یافتهها و تحلیل محتوای پژوهش نشان می دهد افزایش سطح کیفی فضاها با ایده‌های معمارانه همچون : فرم و هندسه فضایی، دسترسی‌های مناسب و خوانا، ابعاد مناسب و تناسبات فضایی، کیفیت مناسب مصالح، تهویه مناسب، نورپردازی صحیح و پیش بینی فضاهای مشارکتی، در افزایش تعاملات اجتماعی، حس دلبستگی و تعلق به مکان، همبستگی و هویت موثر خواهند بود و به عبارتی فضای آموزشی را از لحاظ اجتماعی به سمت پایداری سوق می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2360 - تأثیر کیفیت اطلاعات حسابداری و سیاست پولی بر پیش بینی ورشکستگی
محمد حسین ستایش میلاد رحیمیچکیدهپژوهش حاضر، تأثیر کیفیت اطلاعات حسابداری و سیاست پولی بر پیشبینی ورشکستگی را مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور از میان شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، نمونهای به تعداد 135 شرکت انتخاب شد. بهمنظور جمعآوری دادههای مورد نیاز برای محاسبه متغیرهای چکیده کاملچکیدهپژوهش حاضر، تأثیر کیفیت اطلاعات حسابداری و سیاست پولی بر پیشبینی ورشکستگی را مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور از میان شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، نمونهای به تعداد 135 شرکت انتخاب شد. بهمنظور جمعآوری دادههای مورد نیاز برای محاسبه متغیرهای پژوهش، از بانک اطلاعاتی ره‌آورد نوین، پایگاه اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و همچنین پایگاه اطلاعاتی بانک مرکزی استفاده شده است. تجزیهوتحلیل دادههای جمعآوری شده با استفاده از مدل رگرسیونی دادههای تابلویی اثرات ثابت انجام گرفته است. این پژوهش، برای تحلیلگران مالی، مدیران، حسابداران و سیاستگذارن به منظور ارزیابی موقعیت مالی و پیشبینی ورشکستگی مالی شرکتها دارای کاربرد میباشد. نتایج آزمون فرضیهها، نشان از عدم رد هر سه فرضیه دارد و حاکی از این است که کیفیت اطلاعات حسابداری در تعامل با سیاست پولی تأثیر مثبت و معناداری بر پیشبینی ورشکستگی دارد. ضریب برآوردی کیفیت اطلاعات حسابداری در تعامل با سیاست پولی بر پیشبینی ورشکستگی پیش از موعد کمتر از ضرایب متغیرهای کیفیت اطلاعات حسابداری و سیاست پولی بر پیشبینی ورشکستگی پیش از موعد شده است و این نشان میدهد که تعامل کیفیت اطلاعات حسابداری و سیاست پولی، نقش تعدیلگری بر پیشبینی ورشکستگی پیش از موعد داشته است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2361 - نقش شک سازمانی در رابطه ریسک کشف تقلب و شک و تردید حرفهای حسابرس
امیر شمسچکیدههدف این مقاله بررسی نقش تعدیلگری شک سازمانی در رابطه ریسک کشف تقلب و شک و تردید حرفهای است. جامعه آماری تحقیق شامل؛ حسابرسان مؤسسات حسابرسی معتبر بورس کل کشور (عضو جامعه حسابداران رسمی) بوده است که دارای حداقل 10 سال سابقه فعالیت بوده و حداقل مدرک لیسانس داشتهاند. چکیده کاملچکیدههدف این مقاله بررسی نقش تعدیلگری شک سازمانی در رابطه ریسک کشف تقلب و شک و تردید حرفهای است. جامعه آماری تحقیق شامل؛ حسابرسان مؤسسات حسابرسی معتبر بورس کل کشور (عضو جامعه حسابداران رسمی) بوده است که دارای حداقل 10 سال سابقه فعالیت بوده و حداقل مدرک لیسانس داشتهاند. با توجه به مشروطشدن جامعه آماری، مشمولین به روش تصادفی در دسترس مطالعه شدند که پرسشنامههای جمعآوری شده، پس از حذف نسخههای مخدوش یا شامل پاسخهای ناقص به تعداد 133 نسخه در تجزیهوتحلیل شرکت دادهشدند. برای بررسی روابط از روش مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد بین ریسک کشف تقلب و شک و تردید حرفهای، رابطه وجود دارد. همچنین، باتوجه به اینکه ضریب این متغیر269/0برآوردشدهکه مقداری مثبت است، نتیجه میشود که با تقویت ریسک کشف تقلب، شک و تردید حرفهای افزایش مییابد. همچنین مشخص شد شک سازمانی رابطه ریسک کشف تقلب و شک و تردید حرفهای را تعدیل میکند؛که باتوجه به اینکه مقدار بتا برابر 625/0 بهدست آمدهاست و علامت آن مثبت است، میتوان نتیجه گرفت که باتقویت شک سازمانی، رابطه ریسک کشف تقلب و شک و تردید حرفهای در مؤسسات حسابرسی، تقویت میشود.Moderator Role of Organizational Doubt in Relationto Fraud Detection and Professional SkepticismAbstractThe purpose of this study is to investigate the moderating role of organizational skepticism in relation to the risk of fraud detecting and professional skepticism. The statistical population of the research includes; The auditors of reputable auditing firms of the entire stock exchange (members of the Society of Certified Public Accountants) have at least 10 years of experience and have at least a bachelor's degree. Due to the conditionality of the statistical population, the subjects were studied by the available random method. The collected questionnaires were included in the analysis after removing the distorted copies or including incomplete answers in 133 copies. Structural equation modeling with Smart PLS software was used to investigate the relationships. The results showed that there is a relationship between the risk of fraud detecting and professional skepticism. Also, considering that the coefficient of this variable is estimated to be 0.269, which is a positive value, it is concluded that by increasing the risk of fraud detection, professional skepticism increases. Organizational skepticism was also found to moderate the relationship between the risk of fraud detecting and professional skepticism. Given that the value of β is equal to 0.625 and its sign is positive, it can be concluded that by strengthening organizational skepticism, the relationship between the risk of fraud detecting and professional skepticism in auditing firms is strengthened. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2362 - شرایط علی ارزیابی سیاستهای آموزش‌عالی رشته‌های غیرپزشکی (تئوری داده بنیاد)
بهنام طالبی حکیمه انصاری اسدالله خدیویاین پژوهش با هدف بررسی شرایط علّی ارزیابی سیاستهای آموزش‌عالی رشته های غیرپزشکی انجام پذیرفت. روش تحقیق پژوهش بصورت کیفی(تئوری داده بنیاد)- کمّی(پیمایشی) میباشد. تعداد 17 نفر از خبرگان شامل نماینده مجلس، مدیران و اساتید دانشگاهی جهت مصاحبه حضوری با روش غیرتصادفی هدفم چکیده کاملاین پژوهش با هدف بررسی شرایط علّی ارزیابی سیاستهای آموزش‌عالی رشته های غیرپزشکی انجام پذیرفت. روش تحقیق پژوهش بصورت کیفی(تئوری داده بنیاد)- کمّی(پیمایشی) میباشد. تعداد 17 نفر از خبرگان شامل نماینده مجلس، مدیران و اساتید دانشگاهی جهت مصاحبه حضوری با روش غیرتصادفی هدفمند انتخاب شدند. پرسشنامهها از روی مصاحبه های کدگذاری و تایید شده، با روش سه سو سازی طراحی شد. در بخش کمّی از بین اساتید و مدیران آموزشی رشته های غیر پزشکی استان آذربایجان شرقی، تعداد 200 نفر بر اساس استاندارد تعیین حجم نمونه در تحلیل‌عاملی (رعایت حداقل 200 نمونه) انتخاب شد. به منظور تحلیل داده های بدست آمده از مصاحبه ها، فرایند سه مرحله ای کد گذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. ابعاد و مولفه ها تعیین شد و مدل مورد بررسی قرار گرفت. جهت توصیف داده ها از نرم افزارهای آماریspss و Lisrel استفاده شد. نتایج تحلیل‌عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم نشان داد شرایط علّی ارزیابی سیاستهای آموزش‌عالی رشته های غیر پزشکی شامل نیاز کشور به نیروی آموزش دیده، نبود برنامه ریزی آموزشی قوی، نبود آموزشهای مهارتی در سطح آموزش‌عالی، نیاز به هماهنگی سیاستهای آموزش‌عالی با بازار‌کار می باشد. نتیجه نهایی اینکه شرایط علّی ارزیابی سیاستهای آموزش‌عالی رشته های غیرپزشکی نیازمند سیاستگذاری ها و برنامهریزیهای دقیق در حوزه مهارتی و تطابق با بازار‌کار منطقهای می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2363 - شناسایی ابعاد و مؤلفههای مدل سرمایه انسانی مدیران دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان
صبا مسیبیان امین رحیمی کیا مهری داراییپژوهش حاضر باهدف اصلی شناسایی ابعاد و مؤلفههای مدل مناسب سرمایه انسانی مدیران دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان است. لذا با توجه به مبنای نتیجه، این تحقیق جزو تحقیقات کاربردی است. با توجه به نوع هدف، تحقیقی توصیفی-پیمایشی است. به لحاظ نوع دادهها، از نوع تحقیقات آمیخته ا چکیده کاملپژوهش حاضر باهدف اصلی شناسایی ابعاد و مؤلفههای مدل مناسب سرمایه انسانی مدیران دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان است. لذا با توجه به مبنای نتیجه، این تحقیق جزو تحقیقات کاربردی است. با توجه به نوع هدف، تحقیقی توصیفی-پیمایشی است. به لحاظ نوع دادهها، از نوع تحقیقات آمیخته اکتشافی(کمی و کیفی) است. این تحقیق به لحاظ مبنای روش نیز جزو تحقیقات اکتشافی - پیمایشی است و ازآنجاکه این تحقیق تلاش دارد به ارائه مدلی در این خصوص بپردازد، جزو تحقیقات اکتشافی است. در این تحقیق در بخش کیفی برای تحلیل دادهها از شاخصهای آمار توصیفی ازجمله میانگین، میانه و مد و انحراف معیار و ضریب توافق کندال(برای رتبهبندی و اولویت بندی عامل اکتشافی) استفاده شده است. در راند اول تکنیک دلفی، پرسشنامه تک سؤالی باز پاسخ به خبرگان ارائه گردید.گروه خبرگان این پژوهش شامل 13 نفر از اساتید مجرب در حوزه سرمایه انسانی بودند. پس از انجام مصاحبه و جمعآوری نظرات خبرگان در راند اول، در راند دوم دادههای حاصله با استفاده از شاخصهای توصیفی میانگین و انحراف معیار تحلیل شدند، همچنین جهت محاسبه میزان توافق خبرگان از ضریب توافق کندال استفاده شد. پس از حذف برخی از شاخصها بر اساس محاسبه ضریب کندال و تجمیع تعدادی از شاخصها در راند سوم مجدد دادههای حاصله با استفاده از شاخصهای توصیفی میانگین و انحراف معیار تحلیل شدند. همچنین جهت محاسبه میزان توافق خبرگان از ضریب توافق کندال استفاده شد. چون مقدار به‌دست‌آمده برای آماره آزمون کندال (714/0) در سطح خطای 01/0=α معنیدار است (01/0>sig)، چنین استنباط میشود که بین پاسخگویان در ارتباط با سؤالات توافق معنیدار وجود دارد. مقدار به‌دست‌آمده بری آماره کندال (714/0) حاکی از اتفاق‌نظر بالای خبرگان است. بعد از پایان دورههای دلفی مدل نهایی سرمایه انسانی مدیران دانشگاه علوم پزشکی لرستان در سه بعد فردی، سازمانی و عاطفی و به ترتیب با مؤلفههای مشخص تلاش، تجربه، تخصص،رضایت، دانش، یادگیری، استعداد، مهارت، تعهد، رهبری، خلاقیت، ارتباطات، فرهنگ، انگیزش، چابکی، انضباط و اخلاق، هوش و نگرش به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2364 - بررسی تأثیر مؤلفههای اخلاق حرفهای در ترویج آن در اعضای هیئت‌علمی دانشکده‌های علوم ورزشی دانشگاههای دولتی و آزاد استان تهران
سعید حبیبی مهدی سلیمی سید حسن حسینیهدف محوری این پژوهش بررسی تأثیر مؤلفههای اخلاق حرفهای در ترویج آن در اعضای هیئت‌علمی دانشکده‌های علوم ورزشی دانشگاههای دولتی و آزاد استان تهران بوده است. در این راستا تلاش شده است تا پس از احصاء مؤلفههای اخلاق حرفهای، نقش این مؤلفهها در ارتقاء و ترویج اخلاق حرفه‌ا چکیده کاملهدف محوری این پژوهش بررسی تأثیر مؤلفههای اخلاق حرفهای در ترویج آن در اعضای هیئت‌علمی دانشکده‌های علوم ورزشی دانشگاههای دولتی و آزاد استان تهران بوده است. در این راستا تلاش شده است تا پس از احصاء مؤلفههای اخلاق حرفهای، نقش این مؤلفهها در ارتقاء و ترویج اخلاق حرفهای در میان اعضاء هیئت‌علمی موردتوجه قرار گیرد. روش‌شناسی پژوهش حاضر از نوع آمیخته است. جامعه آماری بخش کیفی، اعضای هیئت‌علمی دانشکده‌های علوم ورزشی دانشگاههای دولتی و آزاد استان تهران بودهاند که از میان آنها یک نمونه 20 نفری با روش نمونهگیری هدفمند از نوع گلوله برفی با در نظر گرفتن قاعده اشباع نظری انتخاب و با آنها مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته انجام گرفت. تحلیل داده ها در قسمت کیفی با استفاده از روش داده بنیاد مبتنی بر کدگذاری 2 مرحله‌ای در راستای احصاء مؤلفههای اخلاق حرفهای با استفاده از نرمافزار Nvivo انجام گرفت. نمونه آماری بخش کمی، شامل 385 نفر از اساتید و کارشناسان دانشکده‌های علوم ورزشی دانشگاههای دولتی و آزاد استان تهران مبتنی بر نمونهگیری طبقهای متناسب در بازه زمانی بهار 1399 انجام گرفت. تحلیل دادهها در قسمت کیفی مبتنی بر روش داده بنیاد و در قسمت کمی با استفاده از روش معادلات ساختاری با نرمافزار Amos24 انجام‌گرفته است. نتایج در بخش کیفی حاکی از احصاء مؤلفههای اخلاق حرفهای شامل (ویژگیهای شخصیتی و فردی، مسائل آموزشی، مسائل پژوهشی، عوامل محیطی، روابط و تعاملات، عوامل اقتصادی، نگرش، عدالت و احترام، عوامل فرهنگی و اجتماعی، قوانین و مقررات، عوامل سیاسی و شایسته‌سالاری) و وجود رابطه مثبت و معنادار بین مؤلفههای اخلاق حرفهای و نقش آنها در ترویج آن در اعضای هیئت‌علمی علوم ورزشی دانشگاههای دولتی و آزاد استان تهران در سطح اطمینان 99 درصد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2365 - تدوین الگوی برنامه درسی چند فرهنگی مبتنی بر آرای فوکو در دانشگاه های علوم پزشکی استان سمنان
فریبا دوالفقاری لادن سلیمی عصمت رسولیچکیده: هدف پژوهش حاضر، تدوین الگوی برنامه درسی چند فرهنگی مبتنی بر آرای فوکو در دانشگاه های علوم پزشکی استان سمنان بوده است. مطالعه کاربردی از نوع آمیخته بود. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند به شیوه گلوله برفی(زنجیره ای) و معیار اشباع نظری بود چکیده کاملچکیده: هدف پژوهش حاضر، تدوین الگوی برنامه درسی چند فرهنگی مبتنی بر آرای فوکو در دانشگاه های علوم پزشکی استان سمنان بوده است. مطالعه کاربردی از نوع آمیخته بود. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند به شیوه گلوله برفی(زنجیره ای) و معیار اشباع نظری بود که تعداد 20 نفر از صاحب نظران مقوله آموزش پزشکی و برنامه ریزی درسی شهـر سمنان انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته فردی استفاده شده است. داده های به دست آمده از مصاحبه ها، با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شدند. بعد از طراحـی اولـیـه الـگـوی مفهومی برنامه درسی چند فرهنگی مبتنی بر آرای فوکو برای اعتبارسنجی الگو، از دیدگاه های 18 نفر از متخصصان آموزش پزشکی شهرسمنان استفاده شد. که در این مرحله از، پرسشنامه محقق ساخته برنامه درسی چندفرهنگی مبتنی بر آرای فوکو 70 سوال و 4 بعد هدف، محتوا، راهبردهای یاددهی-یادگیری و ارزشیابی و هر بعد نیز دارای سه مولفه دانش، نگرش و مهارت، با مقیاس پنج درجه ای لیکرت استفاده شده است. روایی پرسشنامه محقق ساخته به تایید چند نفر از خبرگان این رشته رسید و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی مورد بررسی قرار گرفت که به ترتیب با ضرایب 95/0 و 97/0 تأیید شدند. یافته های این پژوهش نشان داد که مولفه های هدف، محتوا، روش تدریس و ارزشیابی در تبیین الگوی برنامه درسی چندفرهنگی مبتنی بر آرای فوکو، موثر هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2366 - تأثیر آموزش- توسعه و نقاط قوت بر شکوفایی و قصد ترک شغل
فریبا صلاحیبهبود عملکرد نیروی انسانی (همچون شکوفایی شغلی) و پیشگیری از قصد ترک شغلی کارکنان از جمله فاکتورهای حیاتی در موفقیت سازمان است. مطالعه حاضر، با هدف تعیین تأثیر آموزش- توسعه و استفاده از نقاط قوت بر شکوفایی و قصد ترک شغل با نقش واسطه گری رضایت از نیاز روانشناختی انجام شد. چکیده کاملبهبود عملکرد نیروی انسانی (همچون شکوفایی شغلی) و پیشگیری از قصد ترک شغلی کارکنان از جمله فاکتورهای حیاتی در موفقیت سازمان است. مطالعه حاضر، با هدف تعیین تأثیر آموزش- توسعه و استفاده از نقاط قوت بر شکوفایی و قصد ترک شغل با نقش واسطه گری رضایت از نیاز روانشناختی انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، از نوع کاربردی و از نظر روش تحقیق، از نوع توصیفی و از طبقه پیمایشی بوده است که در آن با بهره گیری از روش مدل سازی معادلات ساختاری تأثیر متغیرها بر روی عملکرد نیروی انسانی تعیین گردید. در مطالعه حاضر (با بهره گیری از فرمول کوکران) تعداد 226 مورد از کارکنان مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی در استان گیلان به عنوان نمونه (با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده) مشارکت نمودند. نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه ها نشان داد که آموزش- توسعه و استفاده از نقاط قوت کارکنان بر روی افزایش شکوفایی و کاهش قصد ترک شغل تأثیر دارد و از سویی دیگر، نیز رضایت از نیاز روانشناختی در این میان نقش واسطه ای دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2367 - تأثیر آموزش مهارتهای ارتباطی بر استرس ناشی از کرونا در دانشجویان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی
پریناز بنیسیدانشجویان پزشکی در خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا قرار دارند که همین موضوع موجب قرارگرفتن در معرض استرس کرونا نیز می شود. بنابراین هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر استرس کرونا در دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی است. این مطالعه نیمه آزمایشی با چکیده کاملدانشجویان پزشکی در خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا قرار دارند که همین موضوع موجب قرارگرفتن در معرض استرس کرونا نیز می شود. بنابراین هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر استرس کرونا در دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی است. این مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ پژوهش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران که در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. نمونه پژوهش 170 نفر بودند که با روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب و به صورت تصادفی با کمک قرعه‌کشی در دو گروه 85 نفری شامل گروههای آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 4 جلسه 90 دقیقه‌ای به مدت یک ماه تحت آموزش مهارتهای ارتباطی قرارگرفت و گروه کنترل در این مدت آموزشی ندید و در لیست انتظار برای آموزش ماند. ابزارهای پژوهش فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی و مقیاس استرس کرونا بود. دادهها با آزمونهای کای اسکوئر، تی مستقل و تحلیل کوواریانس تک متغیری در نرمافزارspss-26 تحلیل شدند. یافتههای آزمون کای اسکوئر و تی مستقل نشان داد که گروههای آزمایش و کنترل ازنظر جنسیت و میانگین سنی تفاوت معنیداری نداشتند (05/0 ). همچنین، یافتههای آزمون تحلیل کوواریانس تک‌متغیری نشان داد که آموزش مهارتهای ارتباطی باعث کاهش استرس کرونا دانشجویان پزشکی شد(05/0 ). نتایج حاکی از نقش مؤثر آموزش مهارتهای ارتباطی بر کاهش استرس کرونا در دانشجویان پزشکی بود. بنابراین، متخصصان حوزه سلامت روان میتوانند از آموزش مهارتهای ارتباطی به جهت کاهش مشکلات مرتبط با شیوع ویروس کرونا در بین جامعه سلامت استفاده نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2368 - بررسی و تبیین شاخصهای سرمایه‌ی فکری در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
پوران نوری مشیران یوسف نامور اعظم راستگو صدرالدین ستاریاین پژوهش با هدف بررسی شاخص های سرمایه ی فکری در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل و تبیین چرایی وضعیت شاخص های سرمایه فکری طی سال های 92 تا 96 انجام گرفت. روش تحقیق (کمی) بود. جامعه ی آماری پژوهش500 نفر شامل رؤسا، معاونین و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بود که با روش نمونه چکیده کاملاین پژوهش با هدف بررسی شاخص های سرمایه ی فکری در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل و تبیین چرایی وضعیت شاخص های سرمایه فکری طی سال های 92 تا 96 انجام گرفت. روش تحقیق (کمی) بود. جامعه ی آماری پژوهش500 نفر شامل رؤسا، معاونین و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بود که با روش نمونه گیری تصادفی ساده، با توجه به جدول کرجسی و مورگان تعداد 220 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. برای شناسایی شاخص های سرمایه فکری دانشگاه با بهره گیری از نظرات کارشناسی اساتید راهنما و مشاور و با مشورت کارشناسان شاغل در واحدهای مختلف دانشگاه، تعدادی از مناسب ترین شاخص های سرمایه فکری بر اساس مطالعه منابع معتبر علمی و قابل استناد متناسب با ساختار دانشگاه علوم پزشکی اردبیل استخراج شد. در این راستا از پرسشنامه شاخص های استخراج شده توسط مهرعلی زاده و همکاران (1390)، الگو گرفته شد. یافته ها نشان داد وضعیت شاخص سرمایه انسانی (6/78 درصد رشد مثبت؛ 2/7 درصد عدم رشد؛ 2/14 درصد رشد منفی)؛ شاخص سرمایه ساختاری (45/45 درصد رشد مثبت؛ 91/40 درصد عدم رشد؛ 64/13 درصد رشد منفی) و شاخص سرمایه رابطه ای (0/10درصد رشد مثبت؛ 0/80 درصد عدم رشد؛ 0/1 درصد رشد منفی) در طی سال های 92 تا 96 وجود داشته است و سرمایه ی انسانی دانشگاه از وضعیت بهتری نسبت به سرمایه ی ساختاری و رابطه ای برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2369 - تأثیر مدیریت نوآوری بر عملکرد آموزشی در دانشگاههای علوم پزشکی مازندران
غلامعلی پاشا کیومرث خطیر پاشا سعید صفاریان همدانینوآوری، عامل مهم و حیاتی برای سازمانها به منظور ایجاد ارزش است، لذا پژوهش حاضر با هدف برررسی تأثیر مدیریت نوآوری بر عملکرد آموزشی در دانشگاههای علوم پزشکی مازندران انجام شد. این مطالعه کاربردی با رویکردی ترکیبی به صورت کیفی و کمی انجام شد. در بخش کمی نیز از روش توصی چکیده کاملنوآوری، عامل مهم و حیاتی برای سازمانها به منظور ایجاد ارزش است، لذا پژوهش حاضر با هدف برررسی تأثیر مدیریت نوآوری بر عملکرد آموزشی در دانشگاههای علوم پزشکی مازندران انجام شد. این مطالعه کاربردی با رویکردی ترکیبی به صورت کیفی و کمی انجام شد. در بخش کمی نیز از روش توصیفی-پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری بخش کیفی شامل 10 نفر از اساتید دانشگاههای علوم پزشکی مازندران بودکه به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در بخش کمی 256 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده بر اساس فرمول کوکران از میان765 استاد هیأت علمی دانشگاه های علوم پزشکی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه محقق ساخته مدیریت نوآوری با 66 سؤال و پرسشنامه عملکرد آموزشی زندی با 25 سؤال استفاده شد. روایی و میزان اعتبار ابزارها تأیید شد و آلفای کرونباخ آنها نیز بالای 7/0 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS21 و PLS3.2 استفاده شد. نتایج نشان داد بالاترین میزان میانگین در میان ابعاد مدیریت نوآوری مربوط به بعد فرهنگ سازمان با 92/3، و پایین ترین مقدار هم به بعد مشوق های سازمانی با مقدار 53/3 است و بعد فرهنگ سازمان با مقدار R2 برابر 835/0 در سطح بالاتر از قوی قرار دارد. همچنین بر اساس ضرایب مسیر، بار عاملی 368/0 برقرار است، لذا میتوان نتیجه گرفت که تأثیر مدیریت نوآوری بر عملکرد آموزشی در دانشگاههای علوم پزشکی مازندران مثبت و معنادار میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2370 - تاثیر مقادیر بذر مصرفی و دزهای کاهش یافته علفکش Haloxyfop-R-methyl بر کنترل علفهای هرز، عملکرد و اجزای عملکرد ماش
عبدالرحیم شکیباپور سعید سعیدی پوردر این تحقیق اثرات تراکم گیاه زراعی و رژیم های مختلف علف کشی بر میزان آلودگی علف های هرز و میزان محصول ماش مورد بررسی قرار گرفته است. دو عامل میزان بذر مصرفی (15، 25 و 35 کیلوگرم در هکتار) و دزهای مختلف گالانت سوپر (0، 4/0، 8/0 و 2/1 لیتر در هکتار) در این آزمایش بررسی ش چکیده کاملدر این تحقیق اثرات تراکم گیاه زراعی و رژیم های مختلف علف کشی بر میزان آلودگی علف های هرز و میزان محصول ماش مورد بررسی قرار گرفته است. دو عامل میزان بذر مصرفی (15، 25 و 35 کیلوگرم در هکتار) و دزهای مختلف گالانت سوپر (0، 4/0، 8/0 و 2/1 لیتر در هکتار) در این آزمایش بررسی شدند. آزمایش در قالب طرح کرت های خرد شده که در آن تراکم، کرت اصلی و دز علف کش کرت فرعی بوده، با چهار تکرار اجرا شد. میانگین داده ها نشان داد که تراکم و وزن خشک علف های هرز بطور قابل توجهی تحت تاثیر دز علف کش و تراکم گیاه زراعی قرار گرفتند. بیشترین درصد کاهش وزن خشک و تراکم علف هرز به ترتیب به میزان 65 و 53 درصد در دز 2/1 لیتر در هکتار علف کش کاربردی مشاهده شد. با افزایش تراکم گیاه زراعی در صد کاهش این دو متغیر نیز افزایش یافت. همینطور اثر تراکم گیاه زراعی بر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه معنی دار بود. متغیرهای مختلف نظیر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، وزن 1000 دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه به طور معنی داری تحت تاثیر تغییرات دز علف کش قرار گرفتند. عملکرد دانه در دز 2/1 لیتر در هکتار به میزان 26 درصد نسبت به تیمار عدم کاربرد علف کش بهبود یافت. اثرات متقابل تراکم و دز علف کش بر شاخص برداشت و عملکرد دانه معنی دار بود. بهترین عملکرد دانه به میزان 512 گرم در متر مربع از تلفیق تراکم 35 کیلوگرم و دز 8/0 لیتر در هکتار علف کش بدست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2371 - اثر برخی فعالیتهای آگروتکنیکی بر تولید علوفه و توزیع مادهی خشک تریتیکاله (X Triticosecale Wittmack)
فرهاد بیرانوند مسعود رفیعی علی خورگامی کاظم تالشیبهمنظور بررسی اثر کود زیستی و شیمیایی بر عملکرد و انتقال مواد فتوسنتزی تریتیکاله در شرایط دیم، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو سال زراعی (1394 و 1395) اجرا شد. عوامل مورد آزمایش شامل کود زیستی (فاکتور اصلی) در پنج سطح، شاهد (عدم مصرف) چکیده کاملبهمنظور بررسی اثر کود زیستی و شیمیایی بر عملکرد و انتقال مواد فتوسنتزی تریتیکاله در شرایط دیم، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو سال زراعی (1394 و 1395) اجرا شد. عوامل مورد آزمایش شامل کود زیستی (فاکتور اصلی) در پنج سطح، شاهد (عدم مصرف)، ازتوبارور-1، میکوریزا، فسفات بارور-2، پتا بارور-2 و کود شیمیائی نیتروژن (فاکتور فرعی) (منبع اوره) در چهار سطح، شامل، شاهد، 50، 100 و 150 کیلو گرم در هکتار در نظر گرفته شد. در این آزمایش، تلفیق کود زیستی-شیمیایی، عملکرد علوفه و انتقال مواد را افزایش داد. عمکرد علوفه خشک در ترکیب 100 و 150 کیلو گرم در هکتار کود اوره با کودهای زیستی نسبت به شاهد، به ترتیب 5428، 5668 و 3528 کیلوگرم درهکتار بود. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین انتقال مواد فتوسنتزی از اندام رویشی به دانه (انتقال ماده خشک، سهم انتقال ماده خشک به دانه، میزان انتقال ماده خشک از ساقه) 6/634 گرم/گیاه و 121 درصد، تغییر مییابد. نتایج کلی نشان داد که در شرایط دیم، کاربرد توام کود زیستی با اوره در زمان کاشت، عملکرد مطلوب تریتیکاله را سبب خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2372 - کارایی علفکشهای مختلف بر کنترل علف‌های‌هرز، شاخصهای رشدی و عملکرد علوفه یونجه
مسعود نوروزی محمدرضا داداشی فریبا میقانی حسین عجم نوروزیبه منظور بررسی مدیریت شیمیایی علف‌های‌هرز یونجه تازه کاشت با هدف ارزیابی شاخصهای رشد، آزمایشی با 9 تیمار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور واقع در مشکین‌دشت کرج طی سالهای 1393-1395 انجام گرفت. تیمارهای آزمای چکیده کاملبه منظور بررسی مدیریت شیمیایی علف‌های‌هرز یونجه تازه کاشت با هدف ارزیابی شاخصهای رشد، آزمایشی با 9 تیمار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور واقع در مشکین‌دشت کرج طی سالهای 1393-1395 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل: ارادیکان (1/4 کیلوگرم ماده موثره در هکتار)، متری بوزین (525 گرم ماده موثره در هکتار)، توفوردی بی(1269 گرم ماده موثره در هکتار) ، توفوردی بی (1480 گرم ماده موثره در هکتار)، بنتازون (1440 گرم ماده موثره در هکتار)، ایمازاتاپیر (50 گرم ماده موثره در هکتار) به همراه ۲۰۰ میلی‌لیتر سیتوگیت، ایمازتاپیر (100 گرم ماده موثره در هکتار) به همراه ۲۰۰ میلی‌لیتر سیتوگیت، شاهد بدون کنترل علفهرز و شاهد وجین دستی تمام فصل علف‌های‌هرز بودند. نتایج مربوط به علف‌های‌هرز در یونجه تازه کشت نشان داد که موثرترین علفکشها در کاهش تراکم علف‌های‌هرز پهن‌برگ متری بوزین (99 دو 97 درصد در چین اول و دوم) و ایمازاتاپیر به میزان 1 لیتر در هکتار(91 و 90 درصد در چین اول و دوم) و ضعیف‌ترین کنترل، کاربرد ارادیکان (44 و 36 درصد در چین اول و دوم) بود. همچنین نتایج کاهش تراکم علف‌های‌هرز باریک‌برگ نشان داد که بیشترین کارایی در بین علفکشها مربوط به ارادیکان (100 درصد در دو چین)، متری بوزین (87 و 91 درصد در چین اول و دوم) ایمازاتاپیر به میزان 100 گرم ماده موثره در هکتار (81 درصد و 90 درصد در چین اول و دوم) بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2373 - تاثیر سطوح کود نانو کلاته نیتروژن و اوره در گیاه گندم در تنش خشکی بعد ازگلدهی
نعیمه آستانه فرود بذر افشان مهدی زارع بهرام امیری عبدالله بحرانیبه منظور مقایسه کارایی کود نانو کلاته نیتروژن وکود اوره در گیاه گندم تحت شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در دو منطقه نصرآباد وکودیان در استان فارس انجام شد. فاکتور اصلی شامل تیمار آبیاری (آبیاری نرمال و قطع آبیاری در مرحله چکیده کاملبه منظور مقایسه کارایی کود نانو کلاته نیتروژن وکود اوره در گیاه گندم تحت شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در دو منطقه نصرآباد وکودیان در استان فارس انجام شد. فاکتور اصلی شامل تیمار آبیاری (آبیاری نرمال و قطع آبیاری در مرحله گلدهی)، فاکتور فرعی شامل مصرف کود اوره درسطوح (0، 37، 74 و 110 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) ، و فاکتور فرعی فرعی شامل مصرف کود نانو کلاته نیتروژن در سطوح ( 0، 14، 27 و 41 کیلوگرم نیتروژن در هکتار ) بود . نتایج نشان داد که تیمارهای تنش خشکی، کود اوره و کود نانو کلاته نیتروژن اثر معنی داری بر روی تمام صفات مورد مطالعه داشت. با توجه به مقادیر میانگین، تنش خشکی در مرحله قطع گلدهی باعث کاهش 51 درصدی در عملکرد دانه گندم در مقایسه با آبیاری طبیعی شد. استفاده از کود اوره 37، 74 و 110 کیلوگرم نیتروژن در هکتار باعث افزایش 9، 19 و 27 درصد در عملکرد دانه در مقایسه با شاهد شد. کاربرد کود نانو کلاته نیتروژن در مقادیر 14، 27 و 41 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به ترتیب باعث افزایش 31، 44 و 98 درصد افزایش عملکرد دانه نسبت به شاهد بود. در اثر متقابل تنش، اوره و کود نانوکلاته نیتروژن بر عملکرد دانه، مشخص شد که در شرایط نرمال و قطع آبیاری در مرحله گلدهی بالاترین عملکرد دانه (7591 و4091کیلوگرم در هکتار) توسط 110 کیلوگرم نیتروژن در هکتارکود اوره و 41 کیلوگرم نیتروژن در هکتار کود نانو بدست آمد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2374 - ارزیابی رقم‌ها و لاینهای گندم برای تحمل به خشکی آخر فصل با استفاده از شاخصهای تحمل و حساسیت به خشکی
فضل اله حسنی سعداله هوشمند فریبا رفیعی علی نیازیچکیدهاین تحقیق به منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپهای مختلف گندم نان (Triticum aestivum L.) و دوروم (Triticum turgidum L. ssp. durum) در شرایط تنش خشکی بعد از گلدهی و تعیین مناسبترین شاخصهای کمی تحمل به تنش خشکی، در سالهای زراعی 91-1390 و 92-1391 در ایستگاه تحقیقات کشاورز چکیده کاملچکیدهاین تحقیق به منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپهای مختلف گندم نان (Triticum aestivum L.) و دوروم (Triticum turgidum L. ssp. durum) در شرایط تنش خشکی بعد از گلدهی و تعیین مناسبترین شاخصهای کمی تحمل به تنش خشکی، در سالهای زراعی 91-1390 و 92-1391 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زرقان اجرا شد. تعداد 168 رقم و لاین گندم (166 گندم نان و 2 گندم دوروم) در شرایط تنش (قطع آبیاری از مرحله گرده‌افشانی به بعد) و آبیاری کامل در قالب آزمایش آلفالاتیس با دو تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که رقم‌های سیمره، روشن و یکورا روخو(Yecora Rojo) در شرایط آبیاری کامل و رقم‌های سیمره، روشن و کاپتی در شرایط تنش بیشترین عملکرد دانه را داشتند. با توجه به همبستگی مثبت و معنیدار شاخصهای میانگین هارمونیک (HARM)، میانگین هندسی بهرهوری (GMP)، شاخص تحمل به تنش (STI)، میانگین بهرهوری (MP)، شاخص مقاومت به خشکی (DI)، شاخص عملکرد (YI) و شاخص تغییر یافته تحمل به تنش (MSTIs و MSTIp) با عملکرد دانه در شرایط تنش و آبیاری کامل، این شاخصها به عنوان بهترین معیارهای انتخاب در شرایط آزمایش برای تنش خشکی معرفی شدند. غربال ژنوتیپهای متحمل به خشکی با استفاده از میانگین رتبه و انحراف معیار رتبه شاخصهای انتخاب شده و تجزیه بای‌پلات (Biplot) با استفاده از تجزیه مولفه‌های اصلی (PCA) انجام شد. در نهایت لاین‌ها و رقم‌های سیمره، روشن، کاپتی، اکبری و DN11 به عنوان متحمل‌ترین ژنوتیپها معرفی شدند.واژههای کلیدی: گندم، تحمل به خشکی بعد از گلدهی، شاخصهای تحمل به خشکی، عملکرد دانه. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2375 - تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی از ارقام جدید ذرت (.Zea mays L) در کرمانشاه
منصور احمدی فرزاد مندنی محمود خرمی وفا غلامرضا محمدی علی شیرخانیبه منظور ارزیابی تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ذرت آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح کود نیتروژن (40، 70، 100 و 140 درصد نیاز گیاهی ذرت به عنصر چکیده کاملبه منظور ارزیابی تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ذرت آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح کود نیتروژن (40، 70، 100 و 140 درصد نیاز گیاهی ذرت به عنصر نیتروژن که مقدار توصیه شده بر اساس آزمون خاک معادل 138، 238، 350 و 483 کیلوگرم اوره در هکتار در نظر گرفته شد) در قالب کرت های اصلی و سه رقم رایج ذرت 704، سیمون و 678 BC در قالب کرت های فرعی بود. نتایج نشان داد کاربرد کود نیتروژن باعث بهبود تعداد بلال در متر مربع (12 درصد)، تعداد ردیف در بلال (9 درصد)، تعداد دانه در ردیف بلال (32 درصد)، عملکرد دانه (63 درصد) و وزن خشک کل (58 درصد) شد. رقم سیمون نیاز کودی بیشتری برای رسیدن به حداکثر عملکرد داشت و نسبت به ارقام دیگر از عملکرد دانه (19 درصد) بیشتری برخوردار بود. رقم سیمون در سطح کودی 140 درصد از شاخص برداشت بیشتری برخوردار بود در حالی که در دو رقم دیگر با افزایش کود نیتروژن تا 140 درصد، شاخص برداشت کاهش یافت. رقم سیمون (10467 کیلوگرم در هکتار) در سطح کودی 140 درصد و ارقام 704 (8402 کیلوگرم در هکتار) و 678 BC (8030 کیلوگرم در هکتار) در سطح کودی 100 درصد دارای حداکثر عملکرد دانه بودند. به طور کلی نتایج نشان داد که در منطقه مورد بررسی جهت دستیابی به عملکرد بالاتر بهتر است ارقام جدید ذرت مانند رقم سیمون کشت شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2376 - بررسی قابلیت تولید و تحمل به خشکی سه رقم ارزن و سورگوم اسپیدفید در منطقه رفسنجان
محمد صفائی آرمان آذریاین تحقیق با هدف بررسی میزان تحمل به خشکی ارقام ارزن در منطقه رفسنجان بهصورت آزمایش کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی دور آبیاری در سه سطح شامل انجام آبیاری پس از 80 (شاهد)، 120 و 160 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A و ع چکیده کاملاین تحقیق با هدف بررسی میزان تحمل به خشکی ارقام ارزن در منطقه رفسنجان بهصورت آزمایش کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی دور آبیاری در سه سطح شامل انجام آبیاری پس از 80 (شاهد)، 120 و 160 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A و عامل فرعی شامل یک رقم سورگوم (Sorghum bicolor var. Speedfeed) و سه رقم ارزن باستان (Setaria italica var. Bastan)، پیشاهنگ (Panicum miliaceum var. Pishahang) و نوتریفید (Pennisetum americanum var. Nutrifeed) بود. براساس نتایج، افزایش دور آبیاری سبب کاهش در صفات رویشی و فیزیولوژیک و عملکرد علوفه گردید و بر اهمیت ساقه به عنوان اندام ذخیره‌ای مهم در این شرایط افزود. تنش خشکی سبب کاهش سطح برگ و شاخص پربرگی شد و از این طریق سبب کاهش کیفیت علوفه تولیدی گردید. تحمل به خشکی سورگوم اسپیدفید به دلیل تولید ماده خشک زیادتر و بالاترین مقادیر شاخصهای MP، GMP، STI و HAM، بیشتر از ارقام ارزن مورد مطالعه بود. بیشترین عملکرد خشک علوفه (Kg/ha 9376) از سورگوم اسپیدفید و در بین اقام ارزن نیز از رقم پیشاهنگ (Kg/ha 6251) در دور آبیاری شاهد بدست آمد. ارزن پیشاهنگ نیز بر سایر ارقام ارزن برتری داشت. ارزن نوتریفید به دلیل تولید عملکرد خشک برگ و همچنین دارا بودن بیشترین شاخص پربرگی (45%) و درصد پروتئین خام (7/20) از کیفیت علوفه بالاتری برخوردار میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2377 - بررسی تاثیر روشهای مصرف کود سرک اوره و محلولپاشی سلنیوم بر گندم در شرایط دیم
محمد کونانی نورعلی ساجدیاین آزمایش به منظور بررسی تأثیر روشهای مصرف کود سرک اوره و محلولپاشی سلنیوم بر خصوصیّات زراعی و فیزیولوژیکی گندم دیم رقم سرداری در فصل زراعی 1392-1391 انجام شد. عوامل آزمایشی شامل روش-های مصرف کود سرک اوره در چهار سطح (بدون مصرف کود، مصرف 60 کیلوگرم اوره در هکتار در م چکیده کاملاین آزمایش به منظور بررسی تأثیر روشهای مصرف کود سرک اوره و محلولپاشی سلنیوم بر خصوصیّات زراعی و فیزیولوژیکی گندم دیم رقم سرداری در فصل زراعی 1392-1391 انجام شد. عوامل آزمایشی شامل روش-های مصرف کود سرک اوره در چهار سطح (بدون مصرف کود، مصرف 60 کیلوگرم اوره در هکتار در مرحله پنجه-زنی، مصرف 30 کیلوگرم اوره در مراحل پنجه‌زنی توام با محلولپاشی 200 میلیگرم در لیتر در مرحله قبل از سنبله-دهی و مصرف 20 کیلوگرم اوره در مرحله پنجه‌زنی توام با محلولپاشی 200 میلیگرم در لیتر قبل از سنبله‌دهی و 200 میلیگرم در لیتر در مرحله اواخر سنبله‌دهی) و سلنیوم در سه سطح (عدم مصرف، 5 و10 میلیگرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که با محلولپاشی 5 و 10 میلیگرم در لیتر سلنیوم میزان نشت یونی سلول نسبت به شاهد به ترتیب به میزان 7/6 و 3/5 درصد کاهش یافت. مصرف 20 کیلوگرم کود سرک اوره در هکتار در مرحله پنجه‌زنی و دو مرحله محلولپاشی در مرحله زایشی توام با محلولپاشی 10 میلیگرم در لیتر سلنیوم، عملکرد دانه نسبت به شاهد 3/44 درصد و نسبت به تیمار مصرف 60 کیلوگرم اوره به صورت سرک در مرحله پنجه‌زنی توام با محلولپاشی 10 میلیگرم در لیتر سلنیوم، عملکرد دانه را 12 درصد افزایش داد. بطور کلی نتایج نشان داد که با مصرف30 کیلوگرم اوره درهکتار بصورت سرک و یک مرحله محلولپاشی اوره توام با محلولپاشی 5 میلیگرم درلیتر سلنیوم میتوان حدود 50 درصد مصرف کود اوره را کاهش داد و به عملکرد مطلوب دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2378 - اثرنانوذرات تیتانیوم و سطوح مختلف آبیاری بر رنگیزه‌های فتوسنتزی، پرولین، کربوهیدراتهای محلول و پارامترهای رشدی خرفه
حسین سرتیپ علیرضا سیروس مهرکمبود رطوبت خاک از مهمترین عوامل بازدارنده رشد و نمو گیاه است. به منظور بررسی اثر محلولپاشی نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر برخی از صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه خرفه در شرایط سطوح مختلف آبیاری آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اج چکیده کاملکمبود رطوبت خاک از مهمترین عوامل بازدارنده رشد و نمو گیاه است. به منظور بررسی اثر محلولپاشی نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر برخی از صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه خرفه در شرایط سطوح مختلف آبیاری آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری 60 ، 80 و 100 درصد ظرفیت زراعی و محلولپاشی نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم در مرحله 6-8 برگی در چهار سطح 0، 1، 2 و 3 میلی گرم بر لیتر بودند. نتایج نشان داد که سطوح مختلف آبیاری اثر معنیداری بر تمامی صفات اندازه گیری شده داشت و باعث کاهش مقدار کلروفیل کل و افزایش مقادیر قند و پرولین شد. بیشترین مقدار کلروفیل کل به میزان 36/32 میلی گرم بر گرم برگ تازه در تیمار آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی و کمترین مقدار به میزان 42/13 میلی گرم بر گرم برگ تازه در تیمار آبیاری 60 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. محلولپاشی نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم نیز بر اکثر صفات معنیدار بود و باعث افزایش کلروفیل کل، وزن تر و خشک گیاه خرفه شد. بیشترین وزن تر بوته نیز با مقدار 61/20 گرم در تیمار محلول پاشی 3 میلی گرم بر لیتر نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم و کمترین وزن تر با مقدار 16/17 گرم در تیمار شاهد (محلولپاشی با آب مقطر) بدست آمد. نتایج نشان داد که کاربرد نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم، کلروفیل a و وزن خشک گیاه خرفه را به طور معنیداری افزایش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2379 - اثر مقدار مصرف نیتروژن بر عملکرد دانه و انتقال مجدد ماده خشک ذرت (Zea mays L.) در شرایط تنش خشکی
عبدالکریم بنی سعیدی محمد معتمدیپژوهشی در سال 1392 در قالب آزمایش اسپلیت پلات با پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان شوشتر اجرا شد. این پژوهش شامل تنش خشکی بهصورت قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد گیاه (=V1 قطع آبیاری از ابتدای 10 برگی گیاه تا مرحله ظهور تاسل ها، V2=قطع آبیاری از ظهور 50 درص چکیده کاملپژوهشی در سال 1392 در قالب آزمایش اسپلیت پلات با پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان شوشتر اجرا شد. این پژوهش شامل تنش خشکی بهصورت قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد گیاه (=V1 قطع آبیاری از ابتدای 10 برگی گیاه تا مرحله ظهور تاسل ها، V2=قطع آبیاری از ظهور 50 درصد تاسل تا قهوه‌ای شدن ابریشم‌ها و V3= آبیاری برابر نیاز آبی گیاه تا پایان فصل رشد) بهعنوان کرت اصلی و سطوح نیتروژن (50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بهعنوان کرت فرعی بود. نتایج نشان داد عملکرد دانه بهطور معنیدار تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفت. بیشترین میزان انتقال مجدد ماده خشک در تیمار قطع آبیاری از زمان ظهور 50 درصد تاسل ها تا قهوه‌ای شدن ابریشم‌ها بود و با افزایش میزان نیتروژن مصرفی، میزان انتقال ماده خشک کاهش معنیداری یافت. تیمار قطع آبیاری از زمان ظهور 50 درصد تاسل ها تا قهوه‌ای شدن ابریشم‌ها با میانگین 40 درصد، دارای بیشترین سهم انتقال مجدد ماده خشک در عملکرد دانه بود. افزایش میزان نیتروژن مصرفی، عامل جزئی تولید نیتروژن مصرفی را بهطور معنیداری کاهش داد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، تأمین رطوبت و نیتروژن کافی در مرحله قبل از گلدهی، از طریق افزایش تحریک سهم و میزان انتقال مجدد ماده خشک به دانه در صورت بروز تنش در مرحله بعد، از کاهش شدید وزن دانه تا حدودی جلوگیری شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2380 - تخمین برخی پارامترهای مهم مورد استفاده در پیش بینی رشد گندم
علی راحمی کاریزکی عباس بیابانی نبی خلیلی اقدمبه جهت اهمیت فیزیولوژیکی پارامترهای مدلهای رگرسیون غیر خطی در الگوهای رشد سیگموئیدی در این تحقیق از هشت مدل رگرسیون غیرخطی برای توصیف روند تغییرات ماده خشک تجمعی و از دو مدل لجستیک و بتا برای توصیف روند تغییرات سطح برگ دو رقم گندم در دو سطح کودی استفاده شد. به این منظو چکیده کاملبه جهت اهمیت فیزیولوژیکی پارامترهای مدلهای رگرسیون غیر خطی در الگوهای رشد سیگموئیدی در این تحقیق از هشت مدل رگرسیون غیرخطی برای توصیف روند تغییرات ماده خشک تجمعی و از دو مدل لجستیک و بتا برای توصیف روند تغییرات سطح برگ دو رقم گندم در دو سطح کودی استفاده شد. به این منظور آزمایشی در قالب فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سطح کودی ( صفر و 150 کیلوگرم ازت در رقم کوهدشت، صفر و 120 کیلوگرم کود ازته در رقم دوروم) در طی دوسال زراعی(93-1392 و 94-1393) بهصورت آزمایش مرکب در دانشگاه گنبد کاووس به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که هر دو مدل به‌خوبی قادر به توصیف تغییرات شاخص سطح برگ بودهاند و هیچکدام برتری نسبی بر دیگری ندارند. همچنین حداکثر شاخص سطح برگ (LAImax) در رقم کوهدشت در هر دو سطح کودی در هر دو مدل بالاتر از رقم دوروم بود. همچنین نتایج نشان داد که کلیه مدلها به‌خوبی روند تغییرات ماده خشک تجمعی را در برابر روز پس از کشت در هر دو سطح کودی نشان دادند اما در این بین، مدلهای ریچاردز، نمایی متقارن، نمائی بریده و ویبول به لحاظ مقادیر آماره‌های محاسبه شده، کمی مناسب‌تر از سایر مدل-ها بودند، ضمن اینکه از پارامترهای بدست آمده در این مدلها میتوان در مطالعات مربوط به مقایسه ارقام و تیمارهای مختلف، آنالیز رشد و شبیه سازی رشد و تولید گندم استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2381 - ارزیابی قدرت رقابتی کرچک (L. Ricinus communis) با علف هرز تاج خروس (.Amaranthus retroflexus L) در تراکم های گیاهی مختلف
تاصر جعفرزاده علیرضا پیرزاد هاشم هادیبه منظور ارزیابی اثرات رقابتی کرچک با علف هرز تاج خروس در تراکم‌های گیاهی مختلف، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی ارومیه در سال 1392 اجرا شد. عامل اول شامل تراکم‌های صفر (کشت خالص تاج خروس) چکیده کاملبه منظور ارزیابی اثرات رقابتی کرچک با علف هرز تاج خروس در تراکم‌های گیاهی مختلف، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی ارومیه در سال 1392 اجرا شد. عامل اول شامل تراکم‌های صفر (کشت خالص تاج خروس)، 3، 4، 5 و 6 بوته در متر مربع کرچک و عامل دوم تراکم‌های صفر (کشت خالص کرچک)، 5 ، 10 و 15 بوته در مترمربع تاج خروس بود. نتایج نشان داد با افزایش تراکم تاج خروس کاهش 38-20 درصد در عملکرد دانه، 39 درصد در عملکرد روغن و 32 درصد کاهش در ارتفاع کرچک نسبت به کشت خالص مشاهده شد. بیشترین مقدار وزن خشک برگ (7/58 گرم در متر مربع)، ساقه (3/49 گرم در مترمربع)، تعداد شاخه فرعی (3/5) و ارتفاع بوته (9/44 سانتیمتر) مربوط به کشت خالص تاج خروس بود که با افزایش تراکم کرچک از مقدار آنها کاسته شد. با افزایش تراکم تاج خروس شاخص سطح برگ تاج خروس در کشت خالص به بیشترین مقدار خود رسید (44/1) که در مقایسه با تراکم 15 بوته تاج خروس و شش بوته کرچک به میزان 50 درصد افزایش داشت. بیشترین (157 سانتیمتر)، و کمترین (107 سانتیمتر) ارتفاع کرچک به ترتیب در تراکم‌های شش و سه بوته کرچک در مترمربع مشاهده شد. بنابراین با افزایش تراکم تاج خروس، عملکرد دانه و روغن در کرچک کاهش یافت و میزان این کاهش با تراکم‌های تاج خروس ارتباط داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2382 - اثر روش های متفاوت آبیاری و پلیمر سوپر جاذب بر عملکرد و بهره وری آب ذرت (Zea mays L.)
فیاض آقایاری فاطمه خلیلی محمد رضا اردکانیبه منظور بررسی اثر روشهای متفاوت آبیاری و پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و بهره وری آب ذرت، آزمایشی بصورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام گرفت. کم آبیاری در سه سطح شام چکیده کاملبه منظور بررسی اثر روشهای متفاوت آبیاری و پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و بهره وری آب ذرت، آزمایشی بصورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام گرفت. کم آبیاری در سه سطح شامل آبیاری بر اساس 100، 75 و50 درصد نیاز آبی گیاه و روشهای آبیاری جویچه ای در دو سطح شامل آبیاری جویچه ای یک در میان ثابت و آبیاری تمام جویچه ای بصورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و کاربرد سوپرجاذب در دو سطح شامل عدم مصرف سوپرجاذب و مصرف سوپرجاذب به میزان 30 کیلوگرم در هکتار در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد برای حصول عملکرد دانه مطلوب در شرایط کم آبیاری، استفاده از روش آبیاری جویچه ای یک در میان به جای روش تمام جویچه ای میتواند سودمند باشد. بیشترین بهره وری آب برای تولید عملکرد دانه (2/06 کیلوگرم در متر مکعب) و عملکرد بیولوژیک (4/71 کیلوگرم در متر مکعب) در شرایط آبیاری با 75% نیاز آبی و روش جویچه ای یک در میان به دست آمد. کاربرد سوپرجاذب در روش آبیاری جویچه ای یک در میان باعث افزایش 26/6 درصدی بهره وری آب برای عملکرد دانه و افزایش 14/5 درصدی بهره وری آب برای عملکرد بیولوژیک شد. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، اعمال روش آبیاری جویچه ای یک در میان بر اساس 75% نیاز آبی گیاه و کاربرد سوپر جاذب به همراه آن، برای افزایش بهره وری آب و عملکرد ذرت پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2383 - بررسی اثرات کاربرد کودهای زیستی بر جذب روی و برخی از صفات رشد رویشی ذرت (Zea Mays L.) در یک خاک غیر استریل آهکی با درجات مختلف شوری
حمید رضا بوستانی مصطفی چرم عبدالامیر معزی نجف علی کریمیان نعیمه عنایتی ضمیر مهدی زارعیشوری رشد گیاهان را از طریق کاهش جذب آب و عناصر غذایی و برهم زدن تعادل تغذیهای محدود میسازد. به-منظور بررسی اثر قارچ میکوریز آرباسکولار و باکتریهای محرک رشد گیاه بر جذب روی و برخی از شاخص-های رشد گیاه ذرت در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا چکیده کاملشوری رشد گیاهان را از طریق کاهش جذب آب و عناصر غذایی و برهم زدن تعادل تغذیهای محدود میسازد. به-منظور بررسی اثر قارچ میکوریز آرباسکولار و باکتریهای محرک رشد گیاه بر جذب روی و برخی از شاخص-های رشد گیاه ذرت در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. فاکتور اول سه سطح شوری (0 (S0)، 15 (S1) و 30 (S2) میلی-اکی‌والان نمک در کیلوگرم خاک) و فاکتور دوم چهار سطح تلقیح میکروبی ( قارچ گلوموس اینترادیسس (F)، باکتری سودوموناس (B)، تلقیح همزمان باکتری و قارچ (BF) و بدون تلقیح (C) ) بود. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح شوری از S0 به S2، ماده خشک اندام هوایی و ریشه، درصد کلونیزاسیون ریشه، ارتفاع گیاه، سطح برگ، قطر ساقه و شاخص کلروفیل به طور معنیداری کاهش یافت. استفاده از تمام تیمارهای میکروبی، در تمامی سطوح شوری سبب افزایش معنیدار شاخصهای یاد شده در بالا گردید. بهطور کلی تاثیر استفاده از تیمارهای قارچ و قارچ-باکتری در افزایش شاخصهای رشدی گیاه بیشتر از کاربرد تیمار مجزای باکتری بود. با افزایش سطوح شوری غلظت روی در اندام هوایی و ریشه افزایش یافت در حالی که جذب روی در اندام‌هوایی و ریشه به طور معنیداری کاهش نشان داد. همچنین با کاربرد تمامی تیمارهای میکروبی غلظت و جذب روی در اندام هوایی و ریشه گیاه بهطور معنیداری افزایش یافت و بیشترین افزایش مربوط به تیمار کاربرد توام باکتری و قارچ و کمترین میزان افزایش مربوط به تیمار مجزای باکتری بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2384 - اثر تنش خشکی بر کارائی فتوسیستم دو و محتوی رنگدانه‌ها در برگ گیاه قرداغ (Nitraria schoberi L)
ابوالفضل رنجبر سید علی موسویمطالعات بعمل آمده مؤید این است که گیاه قره داغ مورد تعذیه نشخوارکنندگان قرار می گیرد و بعنوان یک اندوخته قابل چرا به منظور تامین کمبود علوفه در دوره های خشک در نظر گرفته میشود. تنش های محیطی از جمله تنش خشکی، منجر به اثرات مستقیم و غیر مستقیم بر عملکرد دستگاه فتوسنتز ک چکیده کاملمطالعات بعمل آمده مؤید این است که گیاه قره داغ مورد تعذیه نشخوارکنندگان قرار می گیرد و بعنوان یک اندوخته قابل چرا به منظور تامین کمبود علوفه در دوره های خشک در نظر گرفته میشود. تنش های محیطی از جمله تنش خشکی، منجر به اثرات مستقیم و غیر مستقیم بر عملکرد دستگاه فتوسنتز کننده می شود. مطالعات بر مبنای ارزیابی پارامترهای بازپخش کلروفیلa نشان داده که فتوسیستم دو به تنش آبی کاملا مقاوم است، اما میزان انتقال الکترون به منظور بازدارندگی نوری و آسیب نرسیدن به دستگاه فتوسنتز کننده متوقف می شود. به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد دستگاه فتوسنتز کنندهی گیاه قره داغ، تیمارهای خشکی بر اساس پتانسیل آب موجود در خاک درظرفیت مزرعه به پنج سطح شامل: بدون تنش خشکی (100% ظرفیت مزرعه)، خشکی ملایم (80% ظرفیت مزرعه)، خشکی متوسط (60% ظرفیت مزرعه)، خشکی زیاد ( 40% ظرفیت مزرعه) و خشکی شدید (20% ظرفیت مزرعه) تقسیم و اعمال گردید. با اندازه گیری پارامترهای بازپخش کلروفیلa (F0، Fm، Fv/Fm، ΦPSII، qP و NPQ)، محتوی رنگدانه ها (کلروفیل های a، b و کاروتنوئید) و مقایسه‌ی میانگین پارامترها، اثر معنی دار تنش خشکی در سطح تیمار T4 آشکار و تا T5 ادامه داشت. بنابراین، نتیجه گیری مهمی که از داده های بدست آمده می توان کرد این است که گونه‌ی قره داغ یک گونه‌ی مقاوم به خشکی است. نتایج حاصله بیانگر آن است که این گونه توانایی حفظ عملکرد دستگاه فتوسنتز کننده را در سطوح نسبتا بالای خشکی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2385 - پاسخ زراعی و فیزیولوژیک سیاه دانه ( Nigella sativa L.) به محلول پاشی آسکوربات و متانول در شرایط تنش کم آبیاری
مجتبی برادران فیروزآبادی مهدیه پارسائیان مهدی برادران فیروزآبادیامروزه کاربرد مواد آنتی اکسیدان و تنظیم کننده اسمزی بهمنظور کاهش آثار منفی ناشی از تنش های مختلف مطرح شده است. آسکوربات و متانول از جمله موادی هستند که موجب مقاومت گیاه به تنشها میشوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه دارویی سیاهدانه آزمایشی در سال 1390 بهصورت اسپلیت پ چکیده کاملامروزه کاربرد مواد آنتی اکسیدان و تنظیم کننده اسمزی بهمنظور کاهش آثار منفی ناشی از تنش های مختلف مطرح شده است. آسکوربات و متانول از جمله موادی هستند که موجب مقاومت گیاه به تنشها میشوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه دارویی سیاهدانه آزمایشی در سال 1390 بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در دانشگاه شاهرود انجام شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری (8 و 16 روز بهعنوان عدم‌تنش و تنش) و فاکتورهای فرعی شامل محلولپاشی متانول (صفر، 15 و 30 درصد حجمی) و آسکوربات (صفر، 10 و 20 میلی‌مولار) بودند. سطوح تنش پس از استقرار بوته‌ها و محلول‌پاشی‌ها 45 و 55 روز پس از کاشت انجام شد. نتایج نشان داد که تجمع ماده خشک در برگ و ساقه، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی در بوته، محتوای نسبی آب برگ و شاخص پایداری غشاء تحت تأثیر تنش کم‌آبیاری بهطور معنیدار کاهش پیدا کردند. محلولپاشی آسکوربات و متانول بهویژه در غلظت بالاتر سبب افزایش کلیه صفات یاد شده به‌جز وزن هزار دانه در هر دو شرایط تنش و عدم‌تنش گردید. گیاهانی که بالاترین غلظت آسکوربات و متانول را باهم دریافت کردند، از شاخص پایداری غشاء و محتوای نسبی آب برگ بالاتری برخوردار بودند. عملکرد روغن نیز در این شرایط 8/27 درصد بیشتر از شاهد بود. بنابراین در شرایط این آزمایش تیمار 20 میلی‌مولار آسکوربات و 30 درصد حجمی متانول قابل توصیه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2386 - ارزیابی شاخصهای کمی و کیفی علوفه ارقام یونجه در چینهای مختلف در منطقه یزد
سید علی طباطبایی احسان شاکری مژگان علی نیابرای بررسی اثر رقم و چینهای مختلف برداشت بر عملکرد و اجزای عملکرد و میزان نیتروژن علوفه ارقام یونجه (مساسرسا، سنتتیک، یزدی، بمی، نیک شهری و بغدادی) در منطقه یزد، آزمایشی در سال 93-1392 به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. ارق چکیده کاملبرای بررسی اثر رقم و چینهای مختلف برداشت بر عملکرد و اجزای عملکرد و میزان نیتروژن علوفه ارقام یونجه (مساسرسا، سنتتیک، یزدی، بمی، نیک شهری و بغدادی) در منطقه یزد، آزمایشی در سال 93-1392 به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. ارقام مساسرسا، یزدی، بمی و سنتتیک دارای بیشترین میزان عملکرد علوفه تر به ترتیب با میانگین 29/17، 02/17، 37/17 و 27/18و عملکرد ماده خشک به ترتیب با میانگین 47/4، 7/4، 56/4، 59/4 تن در هکتار بودندر بین مراحل برداشت نیز، بالاترین نسبت برگ به ساقه درچین اول (2) و کمترین مقدار آن در چین پنجم (44/0) بدست آمد. چین اول و سوم نیز به ترتیب با 5/30% و 99/29% دارای بیشترین درصد ماده خشک بودند. از نظر عملکرد علوفه خشک، چین اول (55/6 تن در هکتار) بیشترین مقدار را تولید نمود. میزان نیتروژن ارقام نیز متفاوت بود و رقم مساسرسا (98/21) بالاترین درصد میزان نیتروژن را داشت. همچنین چین های اول و سوم بترتیب با 81/22% و 98/21% دارای بیشترین درصد نیتروژن بافت بودند. ب نتایج اثرات متقابل نشان داد رقم یزدی در چین اول در اکثر شاخصهای مورد بررسی از جمله نسبت برگ به ساقه (68/2)، درصد ماده خشک (68/34%) و عملکرد علوفه خشک (03/8 تن در هکتار) دارای بیشترین مقدار بود که در نتیجه نسبت به سایر ارقام در منطقه یزد برتری داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2387 - بررسی اثر علف کش های باریک برگ کش و دو منظوره توام با تیمار سیلیس بر کنترل علف هرز یولاف وحشی در گندم
نرگس سادات زسولی فرد حمید رضا میری علیرضا باقریبه منظور ارزیابی سطوح مختلف سیلیس به همراه کاربرد علف کش های انتخابی گندم بر کنترل علف هرز یولاف وحشی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار در شهرستان اقلید در سال زراعی 1393 انجام گرفت. فاکتور اول شامل هفت ت چکیده کاملبه منظور ارزیابی سطوح مختلف سیلیس به همراه کاربرد علف کش های انتخابی گندم بر کنترل علف هرز یولاف وحشی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار در شهرستان اقلید در سال زراعی 1393 انجام گرفت. فاکتور اول شامل هفت تیمارکاربرد علف کش های تاپیک، پوماسوپر، آتلانتیس ،آپیروس ، سافیکس، شاهد با علف هرز و شاهد بدون علف هرز و فاکتور دوم دو سطح سیلیس(کاربرد و عدم کاربرد) بود. نتایج نشان داد که وزن خشک یولاف وحشی در شرایط کاربرد سیلیس نسبت به عدم کاربرد سیلیس 20% افزایش و اختلاف معنی داری داشت. بیشترین وزن خشک یولاف وحشی مربوط به دو علف کش تاپیکو پوماسوپربود که در کنترل علف هرز یولاف وحشی موفق نبودند. علف کش آتلانتیس و سافیکس دارای بیشترین کنترل بودند.نتایج عملکرد و اجزای عملکرد دانه نیز نشان داد که کاربرد سیلیس در تیمارهای شاهد با علف هرز، تاپیک و پوماسوپر منجر به کاهش صفات طول سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک گردید. در مورد دو علف کش آتلانتیس و آپیروس در شرایط عدم کاربرد سیلیس کاهش عملکرد و اجزای عملکرد مشاهده گردید. در تیمارهای کاربرد سیلیس در دو علف کش آتلاتتیس و آپیروس عملکرد دانه به طور چشمگیری افزایش پیدا کرد. در واقع نتایج نشان داد که سیلیس منجر به کاهش اثر گیاه سوزی دو علف کش آتلانتیس و آپیروس در شرایط آب و هوایی اقلید گردید.کلمات کلیدی: یولاف وحشی، وزن خشک، عملکرد دانه، گیاه سوزی،آتلانتیس،آپیروس پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2388 - تعیین بهترین تاریخ کاشت نخود دیم در استان کرمانشاه با استفاده از رهیافت مدل سازی
سیدرضا امیریمدلهای شبیهسازی رشد و عملکرد گیاهان زراعی ابزاری مفید در تعیین راهبردهای مطلوب مدیریت زراعی و پایداری تولید در بوم‌نظام‌های کشاورزی به شمار می‌آیند. هدف از این تحقیق بررسی اثر تاریخ‌های مختلف کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب نخود (رقم بیونیج) تحت چکیده کاملمدلهای شبیهسازی رشد و عملکرد گیاهان زراعی ابزاری مفید در تعیین راهبردهای مطلوب مدیریت زراعی و پایداری تولید در بوم‌نظام‌های کشاورزی به شمار می‌آیند. هدف از این تحقیق بررسی اثر تاریخ‌های مختلف کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب نخود (رقم بیونیج) تحت شرایط دیم 5 منطقه در استان کرمانشاه بود. بدین منظور از مدل SSM-Chickpea برای انجام شبیه سازیهای بلند مدت30 ساله درمناطق مورد مطالعه استفاده شد. نتایج نشان داد که کشت زود هنگام همراه با افزایش سطح برگ، افزایش عملکرد بیولوژیک و نیز به تعویق انداختن تنش خشکی انتهای فصل منجر به افزایش عملکرد گردید. بیشترین و کمترین عملکرد دانه در تاریخ‌های کاشت یکم اسفند و یکم اردیبهشت به ترتیب برابر با 1269 و 446 کیلو گرم بر هکتار بود. تأخیر در کاشت منجر به کاهش 64 درصدی عملکرد دانه شد. همچنین بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیک به ترتیب در تاریخ‌های کاشت یکم اسفند (3448 کیلو گرم در هکتار) و یکم اردیبهشت (2217 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. از طرف دیگر، بیشترین کارایی مصرف آب در تاریخ کاشت یکم اسفند (6/6 کیلوگرم بر هکتار بر میلیمتر) حاصل شد. به طور کلی در شرایط کشت بهاره، تاریخ‌کاشت زود هنگام منجر به افزایش طول دوره رشد گیاه و افزایش همزمانی باران با دوره رشد گیاه میشود که راهکاری مفید در مناطق تحت کشت دیم با کمبود بارندگی و رطوبت میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2389 - مدلسازی رشد و عملکرد گلرنگ در اصفهان
ولی الله دادرسی بنیامین ترابی سهیلا قاسمی مهاماین مطالعه، به منظور مدل سازی آماری و پیش بینی عملکرد محصول گلرنگ در استان اصفهان، انجام شده است. برای پیشبینی مراحل رشد و عملکرد گیاه زراعی بایستی زیر مدلهای فنولوژی، تولید و توزیع ماده خشک، موازنه آب و خاک مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. براساس آمار هواشناسی استان اص چکیده کاملاین مطالعه، به منظور مدل سازی آماری و پیش بینی عملکرد محصول گلرنگ در استان اصفهان، انجام شده است. برای پیشبینی مراحل رشد و عملکرد گیاه زراعی بایستی زیر مدلهای فنولوژی، تولید و توزیع ماده خشک، موازنه آب و خاک مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. براساس آمار هواشناسی استان اصفهان و با استفاده از زیر مدلهای مربوط به فنولوژی، تولید و توزیع ماده خشک، تغییرات رشد و عملکرد آن محاسبه شده و عملکرد مربوط به محصول گلرنگ در پایان فصل رشد پیش بینی گردید. از معیارهای ارزیابی مدل، مقایسه ضرایب رگرسیون خطی بین عملکرد مشاهده شده و پیشبینی شده (0.46 ± 0.073a = و 1.49 ± 0.18b =) با ضرایب خط 1:1 میباشد. در خصوص ضریب تغییرات مربوط به عملکرد دانه پیشبینی شده و مشاهده شده (CV = 8.89 ) دقت مدل بسیار بالا بوده به گونهای که در آزمایشات مزرعهای حد مجاز برای ضریب تغییرات 20 تا 25 میباشد. مقدار ضریب تبیین(R2) برای عملکرد دانه برابر با 0.75 بوده که این امر بیانگر این است که دادههای پیشبینی شده با دادههای مشاهده شده به احتمال 75 درصد همخوانی دارند. تغییرات عملکرد دانه برای دادههای مشاهده شده بین 1.2 تا 4.61 تن در هکتار و میانگین دادهها 2.9 تن بود و برای دادههای پیشبینی شده دامنه تغییرات عملکرد بین 1.94 تا 3.62 تن و میانگین آنها 2.78 تن در هکتار بود که در تمام موارد عملکرد شبیهسازی شده مطابقت خوبی با عملکرد مشاهده شده دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2390 - اثر محلولپاشی شاخساره‌ای سالیسیلیک‌اسید بر برخی ویژگیهای رشدی و عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش آبی
افسون طیبی فرهاد فرح وش بهرام میرشکاری علیرضا تاری‌نژاد مهرداد یارنیابهمنظور بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید بر برخی صفات رویشی و عملکرد گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) تحت شرایط تنش آبی، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، به صورت کرتهای دو بارخردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید بر برخی صفات رویشی و عملکرد گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) تحت شرایط تنش آبی، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، به صورت کرتهای دو بارخردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله‌ی اجرا درآمد .فاکتور اصلی شامل تنش خشکی (S) با دو سطح 70 و 140 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک کلاس A بود. فاکتورهای آبیاری پس از زمان استقرار گیاه تا پایان رسیدگی فیزیولوژیک ارقام اعمال شد. فاکتور فرعی اول شامل سالیسیلیک-اسید در 3 سطح شاهد (محلولپاشی با آب‌مقطر)، محلولپاشی با غلظت 100 و 200 میلیگرم در لیتر بود. فاکتور فرعی دوم شامل دو رقم گلرنگ محلی اصفهان و رقم اصلاح شده اصفهان (گلدشت) بود.به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که اگرچه در شرایط تنش خشکی، نمیتوان از طریق مصرف سالیسیلیک‌اسید، اثر منفی تنش بر عملکرد دانه را کاهش داد، در بین اثرات متقابل نیز برهمکنش تنش خشکی و رقم بر صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه معنیدار بود و بیشترین تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه از تیمار 70 میلیمتر آبیاری و رقم گلدشت بدست آمد. بنابراین رقم گلدشت دارای راهکار دفاعی بهتر و کارآمدتری نسبت به رقم محلی اصفهان بود و در نتیجه متحمل‌تر به تنش خشکی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2391 - بررسی اثر تنش خشکی بر درصد پروتئین، روغن و ترکیب اسیدهای چرب دانه سویا
مریم دیوسالار زین العابدین طهماسبی سروستانی سید علی محمد مدرس ثانوی آیدین حمیدیبه منظور بررسی اثر تنش خشکی بر ترکیبات شیمیایی دانه و تعیین مرحله ای که تنش خشکی بیشترین اثر را بر ترکیبات دانه می گذارد، پژوهشی در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل تنش خشکی به چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی بر ترکیبات شیمیایی دانه و تعیین مرحله ای که تنش خشکی بیشترین اثر را بر ترکیبات دانه می گذارد، پژوهشی در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل تنش خشکی به صورت قطع آبیاری در مراحل گل دهی، تشکیل غلاف و پر شدن دانه و شاهد (عدم تنش)، دو رقم سویا (ویلیامز و L17) و بذرهای حاصل از سه تاریخ کشت مختلف در سال قبل در مغان (20 اردیبهشت، 20 خرداد و 20 تیر) بود. صفات مورد بررسی شامل درصد اسیدهای چرب مهم سویا، درصد روغن و پروتئین دانه سویا بود. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر درصد روغن و پروتئین دانه و اسیدهای چرب به جز اسید پالمیتیک معنی دار بود. کمترین درصد روغن (29/19%) و بیشترین درصد پروتئین (36/37%) در تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه به دست آمد. اثر متقابل تنش خشکی و رقم و همچنین اثر متقابل تنش خشکی و تاریخ کشت بذرها در سال اول بر درصد اسید اولئیک دانه معنی دار بود. بیشترین درصد اسید اولئیک (75/25%) و کمترین درصد اسید لینولنیک (98/5%) در رقم ویلیامز در تنش مرحله پر شدن دانه مشاهده شد. با توجه به این که هدف عمده کشت سویا در ایران تولید روغن می باشد و تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه اثر منفی بر روغن دانه دارد، آبیاری در این مرحله از رشد زایشی سویا جهت حصول عملکرد قابل قبول روغن ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2392 - برآورد سطح برگ با برخی ویژگیهای رویشی در ارقام گندم نان و دوروم
جعفر پوررضا افشین سلطانی احمد نادریبه منظور برآورد سطح برگ با استفاده از ویژگیهای رویشی در ارقام مختلف گندم ، آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز در سالهای 87-1385 انجام شد. تیمارهای آزمایش 13 رقم گندم نان (اترک، بیات، چمران، چناب، دز، ای چکیده کاملبه منظور برآورد سطح برگ با استفاده از ویژگیهای رویشی در ارقام مختلف گندم ، آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز در سالهای 87-1385 انجام شد. تیمارهای آزمایش 13 رقم گندم نان (اترک، بیات، چمران، چناب، دز، اینییاء، کویر، مرودشت، S78-18، شیراز، زاگرس، استار، ویریناک) و دو رقم گندم دوروم (یاواروس و شوامالد) بودند. از معادلات مختلفی برای توصیف رابطه سطح برگ با ویژگیهای ذکر شده استفاده شد و سرانجام معادله توانی (y=axb) به صورت تبدیل شده خطی [ln(Y)=ln(a)+b×ln(X)]به عنوان بهترین معادله تعیین گردید. نتایج نشان داد که اختلاف معنی-داری بین ارقام در ضرایب مربوط به روابط بین سطح برگ با ویژگیهای رویشی وجود نداشت بنابراین یک معادله کلی برای همه ارقام در دو سال برای هر رابطه استفاده گردید. معادله 96/0X2/219Y= (99/0R2=) توصیف بسیار خوبی از برآورد سطح برگ(Y) با استفاده از وزن خشک برگ(X) نشان داد، همچنین سطح برگ(Y) با استفاده از داده های وزن خشک اجزای رویشی(X) بر اساس معادله 60/0X77/84Y= (92/0R2=) به خوبی برآورد گردید. رابطه سطح برگ (Y) با تعداد کل برگ در بوته (Y) نسبت به دو رابطه بالا؛ رابطه ی مناسبی بوده ولی سطح برگ با دقت کمتری برآورد گردید (57/1X34/1Y=،89/0R2=) و برآورد سطح برگ با استفاده از داده های ارتفاع بوته به خوبی انجام نشد. از این روابط میتوان برای تخمین سطح برگ به ویژه زمانی که دستگاه‌های سنجش سطح برگ موجود نیست، استفاده کرد. علاوه براین، چنین روابطی قابلیت کاربرد در مدلهای شبیهسازی گیاهان زراعی را دارا هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2393 - تاثیرکم آبی با استفاده از شاخصهای تحمل به خشکی در لوبیا Phaseolus vulgaris L) )
علی راحمی کاریزکی سیده حکیمه داودی علی نخ&lrm;زری مقدم ابراهیم غلامعلی پور علمداریدو آزمایش بهصورت جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1392 اجرا شد. آزمایش اول بررسی تنش متوسط بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و آزمایش دوم بررسی تنش شدید بعد از مرحل چکیده کاملدو آزمایش بهصورت جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1392 اجرا شد. آزمایش اول بررسی تنش متوسط بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و آزمایش دوم بررسی تنش شدید بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 70 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) روی ارقام مختلف لوبیا شامل لوبیا سفید (داران)، لوبیا قرمز (آزادشهر)، لوبیا سبز (سانری) و لوبیا چیتی (سامان) بود. نتایج تحقیق نشان داد که ارقام از نظر کلیه شاخص‎های مورد مطالعه در شرایط تنش متوسط و بدون تنش به جز سه شاخص TOL، SSI و STI اختلاف معنیداری داشتند. همچنین همبستگی مثبت و معنیداری در سطح احتمال یک درصد بین عملکرد دانه و برخی شاخصها همچون HARM، MP و GMP در دو شرایط تنش متوسط و بدون تنش مشاهده شد. بنابراین، این شاخصها میتوانند برای گزینش ارقام مقاوم به خشکی متوسط انتخاب شوند. در این مطالعه، لوبیا چیتی بیشترین مقدار شاخصهای HARM،MP و GMP را داشت و بهعنوان متحمل‌ترین رقم در شرایط تنش متوسط شناسایی شد. در شرایط تنش شدید، ارقام از نظر شاخصهای TOL، MP و GMP در سطح احتمال پنج درصد اختلاف معنیداری داشتند. شاخص GMP همبستگی مثبت و معنیدار با عملکرد دانه در دو شرایط تنش شدید و بدون تنش داشت. به عنوان مناسبترین شاخص برای گزینش ارقام متحمل به خشکی شدید شناسایی شد. بر اساس شاخص GMP، لوبیا قرمز و لوبیا چیتی بهعنوان ارقام برتر در تنش شدید شناخته شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2394 - ارزیابی شاخصهای رشد دو رقم اصلاح شده و بومی برنج (Oryza sativa L.) در مدیریت‌های مختلف آبیاری
نعمت اله صداقت همت اله پیردشتی علی راحمی کاریزکی سعید صفی خانیبه منظور تعیین اثر مدیریت‌های مختلف آبیاری بر شاخصهای رشد برنج، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با دو عامل آبیاری در چهار سطح و رقم در دو سطح در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) در سال 1390 به اجرا درآ چکیده کاملبه منظور تعیین اثر مدیریت‌های مختلف آبیاری بر شاخصهای رشد برنج، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با دو عامل آبیاری در چهار سطح و رقم در دو سطح در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) در سال 1390 به اجرا درآمد. تیمارها شامل تناوب خشکی و رطوبت (AWD)، کشت نیمه خشک (SDC)، ترکیب آب کم عمق با تناوب خشکی و رطوبت (SWD) و روش سنتی (TI) و دو رقم بومی طارم محلی و اصلاح شده فجر بودند. با اندازهگیری وزن خشک و سطح برگ در طی هفت نوبت نمونه‌برداری در طول رشد برنج، روند تغییرات شاخصهای رشد به روش تابعی نسبت به روز پس از نشاکاری رسم شد. نتایج نشان داد تیمار TIبا میانگین 7694 کیلوگرم بیش-ترین مقدار عملکرد شلتوک را داشته و مدیریت‌های AWD با میانگین 7056 کیلوگرم و SDC با میانگین 8/6856 کیلوگرم و SWD با میانگین 7/6358 کیلوگرم به ترتیب کمترین مقدار عملکرد شلتوک در هکتار را به خود اختصاص دادند. بیشترین شاخص سطح برگ در رقم طارم محلی به مقدار 6/4 در تناوب خشکی و رطوبت و کمترین آن به مقدار 99/2 در ترکیب آب کم عمق با تناوب خشکی و رطوبت بدست آمد. ولی در رقم فجر بیشترین مقدار شاخص سطح برگ (6/5) در آبیاری سنتی و کمترین مقدار آن (1/4) مربوط به تناوب خشکی و رطوبت بودند. بنابراین با توجه به حداکثر شاخص سطح برگ، سرعت جذب خالص در طارم محلی و فجر میتوان مدیریت‌های آبیاری AWD و SDC را بکار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2395 - بررسی کارآیی علفکش آتلانتیس واختلاط آن با دوپلسان سوپر و برومایسید ام آ در کنترل علفهای هرز گندم (Triticum aestivum L.)
سعید سعید ی&amp;rlm;پور زینب زلقیبه منظور بررسی کارآیی علف کش دو منظوره آتلانتیس و اختلاط آن با برخی علف کش ها در کنترل علف های هرز گندم، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و چهار تکرار در شهرستان دزفول در سال زراعی 1391-1390 اجرا گردید. تیمارها شامل، کاربرد پس رویشی علف کش آتلان چکیده کاملبه منظور بررسی کارآیی علف کش دو منظوره آتلانتیس و اختلاط آن با برخی علف کش ها در کنترل علف های هرز گندم، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و چهار تکرار در شهرستان دزفول در سال زراعی 1391-1390 اجرا گردید. تیمارها شامل، کاربرد پس رویشی علف کش آتلانتیس در دو میزان 1 و 5/1 لیتر در هکتار، مخلوط علف کش آتلانتیس به میزان 5/1 لیتر در هکتار+برومایسیدام آ در دو میزان 5/0 و 1 لیتر در هکتار، مخلوط علف کش‌های آتلانتیس به میزان 5/1 لیتر در هکتار+دوپلسان سوپر در دو میزان 1 و 2 لیتر در هکتار و شاهد کنترل کامل و عدم کنترل بودند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان کنترل علفهای هرز پهن برگ پیچک و شبدر به ترتیب به میزان 95 و 89 درصد متعلق به تیمار اختلاط آتلانتیس به میزان 5/1+دوپلسان سوپر به میزان 2 لیتر در هکتار و پس از آن اختلاط آتلانتیس به میزان 5/1+برومایسید ام آ به میزان 1 لیتر در هکتار بود. در کنترل علفهای هرز باریک برگ، آتلانتیس 5/1 لیتر در هکتار برترین تیمار بود. بیشترین عملکرد دانه معادل 3/6075 کیلوگرم در هکتار از اختلاط آتلانتیس 5/1+دوپلسان سوپر 2 لیتر در هکتار به دست آمد که با شاهد وجین کامل در یک گروه آماری قرار گرفت. بر این اساس نتایج این تحقیق در صورت غالب بودن علف های هرز پهن برگ از اختلاط علف کش های آتلانتیس به میزان 5/1 لیتر با دوپلسان سوپر به میزان 2 لیتر در هکتار و در صورت غالبیت باریک برگ ها کاربرد آتلانتیس به میزان 5/1 لیتر در هکتار توصیه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2396 - تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر برخی ویژگیهای بیوشیمیایی و زراعی لاین های کلزا (Brassica napus L)
همایون چگنی مرتضی گلدانی امیرحسین شیرانی راد محمد کافیدر بررسی تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر اولئیک اسید، لینولئیک اسید، مقدار کلروفیل و عملکرد لاین های کلزا به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرارانجام شد. آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح آبیاری معمول بر اساس 80 میلیمتر تبخیر از تشتک کلا چکیده کاملدر بررسی تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر اولئیک اسید، لینولئیک اسید، مقدار کلروفیل و عملکرد لاین های کلزا به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرارانجام شد. آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح آبیاری معمول بر اساس 80 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاسی A و تنش (قطع آبیاری از مرحله گل هی به بعد) و لاین ها به عنوان عامل فرعی در چهار سطح شامل BAL3 ,R15 ,109 ,BAL15 بود.آزمایش در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد.اثر آبیاری بر عملکرد، لینولئیک اسید،کلروفیل a و کلروفیل b معنی دار بود.بیشترین درصد اسید اولئیک با 14/66 درصد مربوط به لاین L109 وکمترین میزان در لاین BAL15 با 63/79 درصد گزارش شد. اثر متقابل آبیاری و لاین بر روی کلروفیل a و b و کلروفیل کل معنی دار بود. مقدار کلروفیل a با اعمال تنش از 1/417 به 0/916 میلیگرم در گرم در وزن تر کاهش 10 درصدی داشت و.میزان کلروفیل b در تیمار تنش نسبت به تیمار آبیاری معمول 11 درصد کاهش نشان داد.میزان کلروفیل کل از 1/516 به 1/23 میلی گرم در گرم در وزن تر در مقایسه با تیمار آبیاری کاهش نشان داد. در بررسی برهمکنش آبیاری و لاین،در تیمار آبیاری معمول و لاین L109 عملکرد دانه با 5568 کیلوگرم در هکتار بیشترین محصول را داشت. نتایج نشان داد.کمترین عملکرد دانه مربوط به لاین BAL15 بود که بعد ازاعمال تنش خشکی لاینBAl15 حدود 35 درصد افت عملکرد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2397 - بررسی روند تغییرات تجمع ماده خشک در اندامهای مختلف چهار رقم گلرنگ
بنیامین ترابی حسن سعادتخواه ولی اله دادرسی نسترن صلحی اسکوییهدف از این مطالعه کمّی کردن روند تغییرات ماده خشک در اندامهای مختلف گیاه گلرنگ بود. بدین منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان در سال 1391 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت (16 فروردی چکیده کاملهدف از این مطالعه کمّی کردن روند تغییرات ماده خشک در اندامهای مختلف گیاه گلرنگ بود. بدین منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان در سال 1391 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت (16 فروردین، 6 و 27 اردیبهشت) و ارقام (ژنوتیپ 411، سینا، محلی اصفهان و صفه) بودند. نتایج نشان داد مدل نمایی خطی بریده بهترین توصیف را از روند تغییرات تجمع ماده خشک در برابر روز پس از کاشت نشان داد. بیشترین تجمع ماده خشک در تاریخ کاشت اول به‎دست آمد. بهترین توصیف روند تغییرات تجمع ماده خشک برگ و ساقه توسط مدل بتا به دست آمدند. با تاخیر در کاشت حداکثر تجمع وزن خشک برگ و ساقه و نیز زمان رسیدن به حداکثر سرعت رشد هر یک از آنها کاهش یافت. در تاریخ کاشت اول و دوم رقم محلی‎اصفهان از لحاظ وزن خشک برگ و ساقه نسبت به سایر ارقام برتری نسبی داشتند. در حالیکه در تاریخ کاشت سوم اختلاف معنیداری بین ارقام از این لحاظ وجود نداشت. روند تغییرات تجمع ماده خشک دانه با مدل لجستیک به خوبی توصیف گردید. تجمع ماده خشک دانه در تاریخ کاشت اول و دوم بیشتر و سپس در تاریخ کاشت سوم به شدت کاهش یافت. در تاریخ کاشت اول و سوم حداکثر تجمع ماده خشک دانه در بین ارقام مختلف اختلاف معنی داری نداشت. در تاریخ کاشت دوم کمترین تجمع ماده خشک در دانه مربوط به رقم 411 بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2398 - اثر اشعه فرابنفش و آبسیزیک اسید بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و ویژگی های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum L.) تحت دورهای مختلف آبیاری
بهنوش رسایی سعید جلالی هنرمند مختار قبادی گوئیشنگ ژواین آزمایش به منظور بررسی تأثیر کاربرد اشعه فرابنفش (UV) و آبسیزیک اسید بر فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی، خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گوجه فرنگی تحت شرایط تنش خشکی انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی به مرح چکیده کاملاین آزمایش به منظور بررسی تأثیر کاربرد اشعه فرابنفش (UV) و آبسیزیک اسید بر فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی، خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گوجه فرنگی تحت شرایط تنش خشکی انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی به مرحله اجرا در آمد. عوامل آزمایشی شامل تابش اشعه فرابنفش در سه سطح (شاهد، UV-AB و UV-C)، محلولپاشی آبسیزیک اسید در دو سطح (عدم کاربرد و کاربرد با غلظت 10 میلی گرم در لیتر) و تنش خشکی در دو سطح بدون تنش خشکی (آبیاری کامل در کل دوره رشد) و تنش خشکی در مرحله رویشی (از 20 روز پس از انتقال نشاء تا شروع گلدهی) بودند. نتایج نشان داد که در اثر اشعه UV-AB، محتوای نسبی آب برگ و وزن خشک شاخساره افزایش یافت در حالی که کاربرد اشعه UV-C سبب کاهش محتوای نسبی آب برگ و وزن خشک شاخساره نسبت به تیمار شاهد شد. با اعمال تنش خشکی میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز و همچنین غلظت کربوهیدراتهای محلول افزایش یافت در حالی که محتوای نسبی آب برگ و وزن خشک شاخساره به شدت کاهش یافت. در اثر محلولپاشی آبسیزیک اسید، میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز، محتوای نسبی آب برگ، غلظت کربوهیدراتهای محلول و وزن خشک شاخساره افزایش یافت. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق میتوان بیان کرد که تنش خشکی و فرابنفش اثرات زیانباری بر گیاه گوجه فرنگی داشتند و برهمکنش دو تنش محیطی فوق بطور هم افزایی عمل کرده تا مکانیسم های حفاظتی و سیستم دفاعی را القا کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2399 - بررسی تاثیر دور آبیاری و مقادیر کود نیتروژن بر برخی از شاخص های رشد و عملکرد ذرت
ابراهیم امیریبه منظور بررسی تأثیر آبیاری و کاربرد کود نیتروژن بر تغییرات شاخصهای رشد و عملکرد ذرت دانهای رقم سینگل کراس 704 در استان گیلان، آزمایشی به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد واحد لاهیجان انجا چکیده کاملبه منظور بررسی تأثیر آبیاری و کاربرد کود نیتروژن بر تغییرات شاخصهای رشد و عملکرد ذرت دانهای رقم سینگل کراس 704 در استان گیلان، آزمایشی به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد واحد لاهیجان انجام شد. تیمارها شامل سه سطح آبیاری: دیم (بدون آبیاری)، دور آبیاری 6 روز و دور آبیاری 12 روز به عنوان فاکتور اصلی و کود نیتروژن در پنج سطح شامل: صفر، 60، 120، 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که عدم استفاده از آبیاری و کود نیتروژن منجر به کاهش معنی دار تجمع ماده خشک کل، شاخص سطح برگ و عملکرد دانه گردید. در شرایط کمبود آب و کود نیتروژن، تعداد روز از سبزشدن تا گلدهی، روز از سبزشدن تا ظهور ابریشم و روز از سبز شدن تا تشکیل دانه به تعویق افتاد و طول دوره گلدهی کاهش یافت، در حالی که بین تیمارهای 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و همچنین تیمارهای آبیاری 6 و 12 روز در صفات ذکر شده تفاوت معنی داری مشاهده نشد. به طور کلی نتایج نشان داد که مناسب ترین مدیریت آبیاری و کود نیتروژن در دور آبیاری 12 روز و مصرف 180 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2400 - بررسی سازگاری و شاخصهای تحمل تنش خشکی در ژنوتیپهای پیشرفته گندم نان
حبیب اله سوقیتنش خشکی یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. به منظور بررسی پایداری عملکرد دانه و شاخصهای تحمل تنش خشکی در گندم، 20ژنوتیپ امیدبخش گندم در سه سال زراعی از 1391 تا 1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله گرگان در قالب طر چکیده کاملتنش خشکی یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. به منظور بررسی پایداری عملکرد دانه و شاخصهای تحمل تنش خشکی در گندم، 20ژنوتیپ امیدبخش گندم در سه سال زراعی از 1391 تا 1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله گرگان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. ژنوتیپهای مورد نظر در دو سال اول فقط در شرایط آبیاری معمول ولی در سال سوم آزمایش در دو شرایط آبیاری معمول و قطع آبیاری پس از گلدهی بررسی شدند. هشت شاخص تحمل تنش شامل شاخص حساسیت به تنش خشکی(SSI)، تحمل(TOL)، میانگین هندسی پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2401 - مطالعه اثر کاشت تاغ (Haloxylon persicum ) و آتریپلکس (Atriplex canescens ) بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در مراتع ملارد زرندیه
عباس احمدی حمید ترنج زر مسعود گماریان سهراب پاژنامهتاغ و آتریپلکس از گونه های مقاوم به شوری و خشکی هستند که در چند دهه اخیر، به طور وسیع در عملیات مقابله با بیابان زایی و احیای مراتع خشک و نیمه خشک در ایران کاشته شدهاند. این مطالعه به منظور بررسی اثر تاغ‌کاری و آتریپلکس‌کاری بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در بخشی از مرات چکیده کاملتاغ و آتریپلکس از گونه های مقاوم به شوری و خشکی هستند که در چند دهه اخیر، به طور وسیع در عملیات مقابله با بیابان زایی و احیای مراتع خشک و نیمه خشک در ایران کاشته شدهاند. این مطالعه به منظور بررسی اثر تاغ‌کاری و آتریپلکس‌کاری بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در بخشی از مراتع بیابانی ملارد شهرستان زرندیه انجام گرفت. بدین منظور سه منطقه شامل شاهد (مرتع طبیعی) منطقه آتریپلکس کاری و منطقه تاغ‌کاری هر یک به مساحت 5 هکتار انتخاب شد. نمونه برداری به روش تصادفی –سیستماتیک انجام گرفت و در هر کدام از مناطق 20 پلات در امتداد 2 ترانسکت به طول 500 متر مستقر شد. نمونه برداری خاک در دو عمق 0-30 و 30-60 سانتیمتر از مناطق شاهد و تیمار (آتریپلکس کاری و تاغزار) انجام گرفت و خصوصیات مهم فیزیکو شیمیایی خاک نظیر بافت خاک ، شوری یا هدایت الکتریکی(EC) ، اسیدیته (pH) ، کربن آلی ، آهک، فسفر، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم، کلر و بیکربنات در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز واریانس یکطرفه استفاده گردید. نتایج نشان داد به‌غیر از اسیدیته و مقدار سیلت در بقیه متغیرهای خاک، اختلاف معنی‎دار بین تیپ‌های گیاهی و منطقه شاهد وجود دارد. گونه تاغ، بیش از آتریپلکس موجب شوری، قلیاییت و آهکی شدن خاک سطحی گردیده است؛ اما با توجه به بومی بودن و سازگاری بالای این گونه، به نظر می رسد گزینه مناسب تری برای احیای چنین مراتع خشکی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2402 - تاثیر محلول پاشی سولفات روی و اسیدآسکوربیک بر رشد و عملکرد اسانس گیاه دارویی سر خارگل (Echinacea purpurea ) در شرایط تنش خشکی
فرهاد فرح وشبه منظور ارزیابی پاسخ رشدی و عملکرد گیاه سر خارگل (Echinacea purpurea )به کاربرد سولفات روی و اسیدآسکوربیک در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در طی سال 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزا چکیده کاملبه منظور ارزیابی پاسخ رشدی و عملکرد گیاه سر خارگل (Echinacea purpurea )به کاربرد سولفات روی و اسیدآسکوربیک در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در طی سال 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی به عنوان فاکتور اصلی در 3 سطح (a1: آبیاری پس از 70،a2: آبیاری پس از 120 و a3: آبیاری پس از 170 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A) و ترکیب تیماری شامل محلول پاشی سولفات روی در دو سطح (b1: صفر و b2: 5 در هزار) و محلولپاشی اسیدآسکوربیک در 4 سطح (c1: صفر ، c2:50، :c3100و :c4150 میلیگرم در لیتر) به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان دادند که اعمال تنش خشکی در سرخارگل منجر به ایجاد افزایش معنیدار در صفات عملکرد بیولوژیک(8/249٪)، مقاومت روزنه‌ای(6/582٪)، فعالیت آنزیم اکسیداز(9/40٪) و پراکسیداز (1/167٪) و کاهش معنیدار در صفت ارتفاع بوته(51/21٪) نسبت به شاهد گردید. مقایسه میانگین‌ها برای اثر تنش خشکی نشان داد که بیشترین عملکرد بیولوژیک سرخار گل (3/290 کیلوگرم در هکتار) با محلولپاشی سولفات روی در شرایط آبیاری کامل به دست آمد. بیشترین درصد اسانس (805/0 ٪) با محلولپاشی سولفات روی در شرایط تنش 120 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A حاصل گردید. کاربرد اسیدآسکوربیک(100 میلی گرم در لیتر) به عنوان یک آنتی اکسیدان، میتواند اثرات مضر تنش خشکی را در برخی صفات مورد مطالعه در سرخارگل کاهش و درصد اسانس و عملکرد بیولوژیک سرخارگل را افزایش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2403 - بررسی همبستگی و روابط علی و معلولی ویژگیهای مؤثر بر عملکرد وش 14 ژنوتیپ پنبه در شرایط آبیاری نرمال و اعمال تنش خشکی پس از مرحله گلدهی
سامان صدیق محمد ضابط محمدقادر قادری علی رضا صمدزادههدف از این تحقیق شناسایی مهمترین ویژگیهای مؤثر بر عملکرد وش 14 ژنوتیپ پنبه در شرایط نرمال و اعمال تنش خشکی پس از مرحله گلدهی بود. دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 1392 به اجرا در آمد چکیده کاملهدف از این تحقیق شناسایی مهمترین ویژگیهای مؤثر بر عملکرد وش 14 ژنوتیپ پنبه در شرایط نرمال و اعمال تنش خشکی پس از مرحله گلدهی بود. دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 1392 به اجرا در آمد. نتایج همبستگی فنوتیپی ویژگیها نشان داد در محیط نرمال عملکرد وش با ویژگیهای وزن الیاف، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد غوزه در بوته، تعداد روز تا چین دوم و درصد روغن و در محیط تنش نیز عملکرد وش با ویژگیهای وزن الیاف، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن هزار دانه و تعداد غوزه در بوته همبستگی مثبت و معنیدار داشت. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که در محیط نرمال ویژگی تعداد غوزه در بوته و در شرایط تنش ویژگی وزن الیاف بیشترین تغییرات عملکرد را توجیه نمود. نتایج تجزیه علیت نشان داد که در محیط نرمال ویژگی های وزن الیاف و عملکرد بیولوژیک و در محیط تنش ویژگی های عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بیشترین اثر مستقیم مثبت را بر عملکرد داشتند. تجزیه خوشهای نیز در هر دو محیط ژنوتیپها را در پنج گروه دسته بندی کرد. با انجام تجزیه به عامل‌ها، در محیط نرمال پنج عامل اول 03/90 درصد و در محیط تنش خشکی چهار عامل اول 28/81 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند. در شرایط نرمال و تنش عامل عملکرد بهعنوان اولین و دومین عامل مهم انتخاب شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2404 - تاثیر رژیم های آبیاری بر برخی ویژگی های کمی و کیفی سه رقم کندم در اصفهان
حمید دهقان زادهبرای تعیین تاثیر رژیم‌های آبیاری بر برخی ویژگیهای کمی و کیفی سه رقم گندم نان در اصفهان، دو آزمایش مزرعه ای یکساله در سالهای زراعی 92-1391 و 93 - 1392 به صورت کرتهای خرد شده، با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا درآمد. کرتهای اصلی شامل رژیم‌های آبیا چکیده کاملبرای تعیین تاثیر رژیم‌های آبیاری بر برخی ویژگیهای کمی و کیفی سه رقم گندم نان در اصفهان، دو آزمایش مزرعه ای یکساله در سالهای زراعی 92-1391 و 93 - 1392 به صورت کرتهای خرد شده، با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا درآمد. کرتهای اصلی شامل رژیم‌های آبیاری (آبیاری پس از 75 ، 95 و 115 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) و کرتهای فرعی شامل ارقام گندم (سپاهان، قدس و پیشتاز) بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای آبیاری پس از 75 و 95 میلیمتر تبخیر تجمعی، در صفات مورفولوژی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه تفاوت معنیداری نداشتند. تاخیر در آبیاری از 95 به 115 میلیمتر تبخیر تجمعی سبب کاهش معنیدار عملکرد دانه و اجزای آن و افزایش درصد پروتیین دانه شد. ارقام قدس و پیشتاز به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد دانه در سنبله و دارای کمترین و بیشترین وزن هزار دانه و کمترین و بیشترین عملکرد دانه بودند. نتیجه گرفته شد که با آبیاری گندم پس از 95 میلیمتر تبخیر تجمعی، بدون کاهش معنیدار در عملکرد، در حالی که پروتئین دانه 77/1 درصد افزایش یافته است، میتوان 22 درصد در آب صرفه جوئی کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2405 - بررسی رابطه بین سطح برگ و برخی خصوصیات رویشی در گلرنگ
بنیامین ترابی ناصر دستفالی اصغر رحیمی افشین سلطانیبه منظور یافتن روش سریع و مطمئن برای تخمین سطح برگ در گیاه گلرنگ رقم محلی اصفهان، آزمایش مزرعهای با چهار تکرار و دو فاکتور شامل تاریخ کاشت (17 فروردین، 6 اردیبهشت و 29 اردیبهشت) و تراکم (15، 40، 65 و 90 بوته در متر مربع) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کام چکیده کاملبه منظور یافتن روش سریع و مطمئن برای تخمین سطح برگ در گیاه گلرنگ رقم محلی اصفهان، آزمایش مزرعهای با چهار تکرار و دو فاکتور شامل تاریخ کاشت (17 فروردین، 6 اردیبهشت و 29 اردیبهشت) و تراکم (15، 40، 65 و 90 بوته در متر مربع) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در این مطالعه، از مدلهای رگرسیونی مختلفی برای تخمین سطح برگ از طریق اندازهگیریهای انجام شده برای تعداد برگ در ساقه اصلی، تعداد گره در ساقه اصلی، وزن خشک برگ و وزن خشک ساقه استفاده شد. بر اساس RMSE (جذر میانگین مربعات خطا) و R2 (ضریب تبیین) مدل های مورد مطالعه، وزن خشک برگ بهترین متغیر مستقل برای تخمین سطح برگ معرفی شد. رابطه بین سطح برگ و وزن خشک برگ توسط مدل خطی توصیف شد. مقادیر RMSE در تراکم‌های مختلف بین 39/24 تا 35/61 متغیر بود و مقدار R2 بیش از 96/0 بود که حاکی از دقت نسبتا خوب مدل در پیشبینی سطح برگ از طریق وزن خشک برگ است. شیب تغییرات سطح برگ در مقابل وزن خشک برگ بین 8/104 تا 7/116 سانتیمتر مربع بر گرم متغیر بود. از آنجا که هیچ اختلاف معنیداری بین شیب افزایش سطح برگ در مقابل وزن خشک برگ در بین تراکم ها وجود نداشت، دادههای مربوط به همه تراکم‌ها با هم ادغام شدند و یک مدل خطی کلی برای تخمین سطح برگ توسط وزن خشک برگ به دست آمد که ضرایب a و b آن به ترتیب برابر 7/9 و 7/108 تخمین زده شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2406 - ارزیابی مصرف آب و الگوی کاشت بر خصوصیات خاک و عملکرد دانه ذرت در استان خوزستان
حورا دشتی شهرام لک غلامرضا عبادوزجهت تعیین نیاز آبی و الگوی کاشت مناسب ذرت آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز در سال 1391 اجرا شد. فاکتور اصلی آبیاری شامل سه سطح 60%، 80 % و 100% نیاز آبی گیاه و فاکتور فرعی دو ال چکیده کاملجهت تعیین نیاز آبی و الگوی کاشت مناسب ذرت آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز در سال 1391 اجرا شد. فاکتور اصلی آبیاری شامل سه سطح 60%، 80 % و 100% نیاز آبی گیاه و فاکتور فرعی دو الگوی کاشت شامل کشت در کف جوی و کشت در وسط پشته بودند. اثر نیاز آبی به جز شاخص برداشت، بر کلیه صفات شامل شوری خاک، درصد رطوبت وزنی خاک، نسبت جذب سدیم، تعداد روز تا ظهور 50% گل تاجی، تعداد روز تا ظهور 50% ابریشم بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطح یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل درصد نیاز آبی و الگوی کاشت بر صفات شوری خاک، درصد رطوبت وزنی خاک، نسبت جذب سدیم، عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک معنی دار شد. بیشترین عملکرد دانه (2/1086 گرم بر متر مربع) و عملکرد ماده خشک (5/2060 گرم بر متر مربع) در تیمار تامین صد درصد نیاز آبی و الگوی کاشت کف جوی بدست آمد. در مقابل بیشترین میزان شوری خاک (183/6 دسی زیمنس بر متر) و نسبت جذب سدیمی (487/4) در تیمار تامین 60 درصد نیاز آبی و الگوی کاشت روی پشته بدست آمد. در مجموع برای حصول حداکثر عملکرد ذرت در اراضی لب شور الگوی کاشت کف جوی و عدم تنش خشکی با تامین صد در صد نیاز آبی توصیه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2407 - اثر کودهای زیستی بر شاخصهای رشد و اسانس بادرشبو (Dracooephalum moldivica L.) تحت تنش خشکی
حسین گرگینی شبانکاره محمد رضا اصغری پور براتعلی فاخرییکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. بدین منظور آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی زابل در سال 91-92 چکیده کاملیکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. بدین منظور آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی زابل در سال 91-92 اجرا شد. تیمارهای تنش خشکی 40، 60، 80 و 100 درصد ظرفیت زراعی به عنوان کرتهای اصلی و منابع کودی شامل بدون کود (شاهد)، نیتروکسین، سوپر نیتروپلاس و بیوفسفر به مقدار 2 لیتر در هکتار به صورت بذرمال عنوان کرتهای فرعی بودند. نتایج نشان داد که گیاهان تحت تیمار نیتروکسین بیشترین محتوای نسبی آب برگ، ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، وزن تازه و خشک گیاه را دارا بودند و پس از آن گیاهان در تیمار نیتروپلاس و بیوفسفر قرار داشتند. گیاهان آبیاری شده در 80 درصد ظرفیت زراعی در مقایسه با سایر گیاهان ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، وزن تازه و خشک بیشتری داشتند. درحالیکه بیشترین محتوای نسبی آب برگ از تیمار آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی (شاهد) به دست آمد. گیاهان تحت تنش خشکی شدید (آبیاری در 60 درصد ظرفیت زراعی) و عدم مصرف کود بیشترین درصد اسانس را دارا بودند. با توجه به نتایج این پژوهش به نظر میرسد که استفاده از کود زیستی نیتروکسین همراه با 80 درصد رطوبت ظرفیت زراعی میتواند در شرایط کمبود رطوبت برای غلبه بر اثرات منفی تنش خشکی مفید واقع گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2408 - بررسی توان ذخیره سازی و میزان مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه گندم نان متاثر از تنش خشکی انتهای فصل
ماندانا آژند سعید جلالی هنرمند محسن سعیدی مختار قبادی کیانوش چقامیرزا مجید عبدلیبه منظور مطالعه تجمع ماده خشک و قندهای محلول و انتقال مجدد آنها به دانههای گندم تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل، آزمایش مزرعهای به صورت طرح کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی 89-1388 در دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. تیمارهای رطوبتی شامل: چکیده کاملبه منظور مطالعه تجمع ماده خشک و قندهای محلول و انتقال مجدد آنها به دانههای گندم تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل، آزمایش مزرعهای به صورت طرح کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی 89-1388 در دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. تیمارهای رطوبتی شامل: آبیاری کامل (شاهد) و قطع آبیاری در شروع مرحله پرشدن دانه تا زمان رسیدگی در کرتهای اصلی و چهار ژنوتیپ گندم شامل: ارقام مرودشت و پیشتاز و لاینهای 336 و DN-11 در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در شرایط شاهد و تنش خشکی، لاین DN-11 بیشترین و رقم مرودشت کمترین عملکرد دانه را داشتند. تنش خشکی موجب افزایش مقدار و کارآیی انتقال مجدد ماده خشک و قندهای محلول میانگره دم گل آذین در همه ژنوتیپها و میانگره ماقبل آخر در لاینهای 336 و DN-11 شد. ظرفیت لاینهای 336 و DN-11 برای استفاده از ذخایر ساقه و انتقال مجدد آنها در مقایسه با رقم حساس مرودشت به طور معنیداری بیشتر بود. در بین میانگره‌های مورد بررسی، میانگره‌های زیرین علاوه بر داشتن پتانسیل بالاتر برای تجمع مواد فتوسنتزی، میزان انتقال مجدد بالاتری نیز داشتند و میانگره‌های ماقبل آخر و دم گل آذین به ترتیب از این نظر در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده، لاین DN-11 با افت کمتر عملکرد دانه تحت شرایط تنش خشکی در مرحله پرشدن دانه‌ها نسبت به سایر ژنوتیپها مقاومت بیشتری داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2409 - تأثیر تنش خشکی انتهای فصل بر مصرف آب، رشد و عملکرد نخود (Cicer arietinum L.)
علیرضا نه بندانی افشین سلطانی پریسا درویشی راداکثر کشورهای تولیدکننده نخود از جمله ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار داشته و تنش خشکی در آخر فصل در زمان تشکیل غلاف و پر شدن دانه از مهم ترین عوامل محدودکننده عملکرد این گیاه است. به منظور بررسی تاثیر زمان شروع تنش خشکی انتهای فصل بر نخود، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طر چکیده کاملاکثر کشورهای تولیدکننده نخود از جمله ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار داشته و تنش خشکی در آخر فصل در زمان تشکیل غلاف و پر شدن دانه از مهم ترین عوامل محدودکننده عملکرد این گیاه است. به منظور بررسی تاثیر زمان شروع تنش خشکی انتهای فصل بر نخود، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل دو تاریخ کشت 15 دی ماه و 27 بهمن ماه و سه سطح زمان شروع خشکی انتهای فصل در زمان گلدهی، 10 و 20 روز پس از شروع گلدهی و تیمار شاهد با آبیاری مناسب بودند. نتایج آزمایش نشان داد که وقوع خشکی انتهای فصل در مراحل گلدهی و 10 و 20 روز پس از گلدهی به ترتیب سبب کاهش 36، 24 و 15 درصد در آب مصرفی و 31، 23 و 10 درصد در ماده خشک تجمعی نسبت به تیمار شاهد شد. در مجموع در تاریخ کشت اول، وقوع خشکی انتهای فصل در مراحل گلدهی و 10 و 20 روز پس از گلدهی به ترتیب سبب کاهش 79، 71 و 7 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد شد و در تاریخ کشت دوم، وقوع خشکی انتهای فصل در مراحل گلدهی و 10 و 20 روز پس از گلدهی به ترتیب سبب کاهش 57، 57 و 42 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد شد. بنابراین، تاریخ کشت مطلوب و آبیاری تکمیلی در مراحل زایشی میتواند گزینه مدیریتی برای کاهش جنبههای منفی خشکی انتهای فصل باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2410 - تاثیر کم آبیاری و کاربرد روی بر میزان روغن، عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم کلزا
راضیه آهنگرها بابک دلخوش امیر حسین شیرانی راد قربان نورمحمدیچکیده به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر صفات کمی و کیفی ارقام کلزا در شرایط کاربرد و عدم کاربرد عنصر روی آزمایشی به صورت اسپیلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه اسماعیل آباد شهرستان قزوین در سال 1390 اجرا شد. عامل آزمایشی شامل آبیاری، محلول پ چکیده کاملچکیده به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر صفات کمی و کیفی ارقام کلزا در شرایط کاربرد و عدم کاربرد عنصر روی آزمایشی به صورت اسپیلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه اسماعیل آباد شهرستان قزوین در سال 1390 اجرا شد. عامل آزمایشی شامل آبیاری، محلول پاشی و رقم بودند بطوریکه آبیاری و محلول پاشی به صورت فاکتوریل در کرت اصلی و رقم در کرت فرعی قرار گرفت. آبیاری در چهار سطح شامل آبیاری معمول (شاهد)، قطع آبیاری از مرحله ساقه دهی به بعد، قطع آبیاری از مرحله گل دهی به بعد و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد؛ محلول پاشی در دو سطح شامل عدم محلول پاشی با عنصر روی (شاهد) و محلول پاشی با عنصر روی (دو در هزار) و عامل رقم در سه سطح شامل ارقام OKAPI، ZARFAM و SLM046 بود. نتایج نشان داد با اعمال آبیاری معمول و محلول پاشی روی بیشترین وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه، شاخص برداشت، میزان روغن دانه و عملکرد روغن دانه حاصل شد؛ رقم ZARFAM و SLM046 به ترتیب بیشترین عملکرد دانه (1/3030 و 1/2771 کیلوگرم در هکتار) و رقم ZARFAM بیشترین عملکرد روغن دانه (2/1324 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص دادند. بطور کلی محلول پاشی روی در افزایش عملکرد دانه و روغن دانه مؤثر بود. توصیه میشود به منظور بدست آوردن حداکثر عملکرد، در شرایط آبیاری معمول نیز محلول پاشی روی انجام شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2411 - اثر متیل‌جاسمونات و فسفر بر فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز، فلاوونوئیدها و برخی پارامترهای فیزیولوژیکی در برگ و میوه‌ی فلفل قرمز
کلثوم شمس الدینی بتول کرامت حسین مظفریجاسموناتها از تنظیم کنندگان رشد گیاهی میباشند که بر بسیاری از فرآیندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاه تأثیر میگذارند. فسفر یک ماده غذایی ضروری برای رشد و نمو گیاه است . این عنصر نقش بنیادی در متابولیسم و تولید انرژی در گیاهان دارد. در این مطالعه اثر متیل جاسمونات (1، چکیده کاملجاسموناتها از تنظیم کنندگان رشد گیاهی میباشند که بر بسیاری از فرآیندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاه تأثیر میگذارند. فسفر یک ماده غذایی ضروری برای رشد و نمو گیاه است . این عنصر نقش بنیادی در متابولیسم و تولید انرژی در گیاهان دارد. در این مطالعه اثر متیل جاسمونات (1، 50 و100 میکرومولار) و فسفر (0، 2 و4 میلی مولار) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی همراه با سه تکرار بر وزن خشک، محتوای کلروفیل، محتوای فلاوونوئیدها و فعالیت آنزیم فنیل‌آلانین‌آمونیالیاز در برگ و میوه‌ی گیاه فلفل قرمز در مرحله‌ی زایشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تیمار توام متیل جاسمونات و فسفر در هر دو غلظت(فسفر2 به همراه متیل جاسمونات 50 و100 میکرومولار و فسفر4 به همراه متیل جاسمونات 50 و100 میکرومولار ) سبب افزایش معنیدار وزن خشک گیاهان تحت تیمار در مقایسه با شاهد گردید. همچنین کاربرد توام فسفر( 2 و 4 میلی مولار) به همراه متیل جاسمونات 50 میکرومولار سبب افزایش معنیدار کلروفیلa ، b و کلروفیل کل در گیاهان تحت تیمار در مقایسه با شاهد گردید. تیمار متیل جاسمونات 50 میکرومولار به همراه فسفر 2 و 4 میلی مولار سبب افزایش محتوای فلاوونوئیدها در برگ شد در حالی که در میوه، تیمار متیل جاسمونات 100 میکرومولار به همراه فسفر 4 میلی مولار موثر بود. نتایج حاصل از بررسی آنزیم فنیل‌آلانین‌آمونیالیاز نیز نشان داد که تیمار توام متیل جاسمونات 100 میکرومولار و فسفر 4 میلی مولار سبب افزایش فعالیت این آنزیم میوه‌ی گیاه فلفل گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2412 - تأثیر محرک زیستی کیتوزان بر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی ریحان بنفش (Ocimum basilicum L.) تحت تنش کم آبی
فاطمه ملک پور اعظم سلیمی عبداله قاسمی پیربلوطیگیاهان دارویی واکنش‌های متفاوتی نسبت به تنش خشکی در عملکرد و مواد مؤثر تولیدی دارند. ریحان (Ocimum basilicum L.) به عنوان یک گیاه دارویی کاربرد زیادی در درمان بسیاری از بیماریها دارد. کیتوزان از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونههای قارچی، باعث تغییرات فیزیولوژی چکیده کاملگیاهان دارویی واکنش‌های متفاوتی نسبت به تنش خشکی در عملکرد و مواد مؤثر تولیدی دارند. ریحان (Ocimum basilicum L.) به عنوان یک گیاه دارویی کاربرد زیادی در درمان بسیاری از بیماریها دارد. کیتوزان از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونههای قارچی، باعث تغییرات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان میشود. این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش کمبودآب (100، 60 و 30 درصدظرفیت زراعی) و محرک کیتوزان (0، 2/0 و 4/0 گرم در لیتر) بر روی ویژگیهای رشدونمو گیاه ریحان در مزرعه دانشگاه آزاداسلامی شهرکرد در سال 1393 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی، با سه تکرار اجرا گردید. پارامترهای مورفولوژیکی (طول ساقه، تعداد شاخه جانبی، سطح برگ، وزن تر وخشک) و فیزیولوژیکی (میزان کلروفیل، کارتنوئید، پرولین، قندهای محلول، فنل و فلاونوئید) اندازهگیری شد. تجزیه واریانس نشان داد سطوح مختلف خشکی و کیتوزان و اثرات متقابل آنها بر برخی پارامترهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه مؤثر بودند. تنش خشکی باعث کاهش در رنگیزه‌ها، سطح برگ، طول ساقه، وزن تر ریشه و اندام هوایی و افزایش در میزان پرولین، قندهای محلول و محتوی فنل و فلاونوئید گردید. تیمار با کیتوزان باعث افزایش وزن تر ریشه و ساقه، قندهای محلول، پرولین، فنل و فلاونوئید گیاهان در شرایط تنش و غیرتنش گردید. باتوجه به اینکه خشکی از ویژگیهای بارز جغرافیایی کشور ایران میباشد و از این پدیده‌ی طبیعی و غیرقابل تغییر، گریزی نیست، بنابراین جهت مقابله و کاهش خسارت کمبود آب استفاده از پلیمرزیستی کیتوزان، به عنوان ماده طبیعی کاهش دهنده تنش خشکی در ریحان، حائز اهمیت میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2413 - تأثیر تنش کم آبی و مصرف کود بیولوژیک حل کننده فسفات بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)
سید میثم نصیری آرش روزبهانی مهدی ضیایی نسببه منظور بررسی اثرات تنش خشکی و کود بیولوژیک حل کننده فسفات بر عملکرد کمی و کیفی گلرنگ رقم پدیده، آزمایشی در سال 1391 در منطقه ماهدشت استان البرزانجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید.فاکتور تنش خشکی در چهار سطح شامل: ش چکیده کاملبه منظور بررسی اثرات تنش خشکی و کود بیولوژیک حل کننده فسفات بر عملکرد کمی و کیفی گلرنگ رقم پدیده، آزمایشی در سال 1391 در منطقه ماهدشت استان البرزانجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید.فاکتور تنش خشکی در چهار سطح شامل: شاهد (بدون تنش)، تنش در مرحله گلدهی، تنش در مرحله میوه دهی و تنش در هر دو مرحله گلدهی و میوه دهی و فاکتور کود بیولوژیک حل کننده فسفات، در چهار سطح شامل: شاهد (عدم مصرف)، بذرمال، محلول پاشی و کاربرد توام کود بیولوژیک بصورت بذرمال و محلول پاشی در نظر گرفته شد .نتایج نشان داد تنش خشکی و کود بیولوژیک، روی همه صفات مورد مطالعه به استثناء صفت شاخص برداشت در سطح احتمال یک درصد اثر معنی دار داشتند. در صورتیکه اثر متقابل تنش خشکی در کاربرد کود بیولوژیک فقط در مورد صفات تعداد طبق، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد روغن و عملکرد روغن معنی دار بود. در مورد صفات قطر طبق و وزن هزار دانه، بیشترین میزان صفات فوق در بین سطوح تنش خشکی، مربوط به تیمار شاهد و در بین تیمارهای مختلف کود بیولوژیک،مربوط به تیمار کاربرد توام به صورت بذرمال و محلولپاشی بود. اما در مورد صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد و عملکرد روغن بیشترین مقادیر صفات مذکور در تیمار بدون تنش و کاربرد همزمان کود بیولوژیک بصورت بذرمال و محلولپاشی حاصل شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2414 - تاثیر کاربرد هیومیک اسید بر ویژگیهای زراعی برخی ارقام شبدر
علی تدین مجتبی ظفریانبهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف اسید هیومیک بر خصوصیات زراعی برخی ارقام شبدر آزمایشی مزرعهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. در این آزمایش3 رقم شبدر شامل برسیم چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف اسید هیومیک بر خصوصیات زراعی برخی ارقام شبدر آزمایشی مزرعهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. در این آزمایش3 رقم شبدر شامل برسیم (مصری)، ایرانی هفت چین و کرمانشاهی بهعنوان فاکتور اول و سه سطح اسید هیومیک شامل شاهد بدون اسید هیومیک، ٥ و ١٠ لیتر در هکتار به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک تک بوته، وزن خشک ریشه و شاخساره تک بوته، ارتفاع، تعداد برگ و قطر ساقه تحت برهمکنش رقم در اسید هیومیک قرار گرفت. در بین دو چین برداشت‌شده 57 درصد بیشترین مقدار ویژگیهای اندازه‌گیری‌شده از چین اول و 43 درصد آنها از چین دوم بدست آمدند و در بین ارقام مورد آزمایش شبدر هفت چین و کرمانشاهی بیشترین و شبدر برسیم کمترین مقدار ویژگیهای کمی را ایجاد کردند. همچنین در بین تیمارهای اسید هیومیک، تیمار 10 لیتر در هکتار بیشترین مقادیر را در بین ویژگیها ایجاد کرد. در مجموع ارقام شبدر کرمانشاهی و هفت چین با 10 لیتر در هکتار اسید هیومیک به ترتیب با تولید 3800 و 3410 کیلوگرم در هکتار بالاترین مقدار ماده خشک اندام هوائی و رقم شبدر برسیم با تولید 686 کیلوگرم در هکتار کمترین مقدار ماده خشک اندام هوائی را ایجاد کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2415 - واکنش های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه لوبیا سبز رقم سانری به اسید سالیسیلیک و مواد زیست محرک در شرایط کم آبی
سیده زینب حسینی طاهر برزگر جعفر نیکبخت زهرا قهرمانیبهمنظور مطالعه تأثیر اسید سالیسیلیک و مواد زیست محرک بر رشد، عملکرد، غلظت عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم و برخی صفات فیزیولوژیکی لوبیا سبز تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زن چکیده کاملبهمنظور مطالعه تأثیر اسید سالیسیلیک و مواد زیست محرک بر رشد، عملکرد، غلظت عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم و برخی صفات فیزیولوژیکی لوبیا سبز تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) و محلولپاشی برگی در هفت سطح شامل سه سطح اسید سالیسیلیک (5/0، 1 و 5/1 میلی‌مولار)، سه سطح مگافول (1/0، 2/0 و 3/0 درصد) و آب مقطر (بهعنوان شاهد برای هر دو تیمار)، اجرا شد. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی بهطور معنیداری رشد و عملکرد غلاف را کاهش داد. کاربرد اسید سالیسیلیک و مگافول، رشد و عملکرد گیاه را بهبود بخشید. با توجه به نتایج اثرات متقابل، بیشترین تعداد برگ (17/43)، سطح برگ (3/2729 سانتیمتر مربع) و عملکرد غلاف (9/6193 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد مگافول 2/0 درصد در شرایط آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه بهدست آمد. حداکثر هدایت روزنه‌ای (27/205 میلی‌مول بر مترمربع در ثانیه) در گیاهان محلولپاشی شده با اسید سالیسیلیک 5/1 میلی‌مولار تحت آبیاری 100 درصد حاصل شد. بیشترین غلظت عنصر نیتروژن (47/2 درصد)، فسفر ( ppm67/181) و پتاسیم (88/0 درصد) به ترتیب با محلولپاشی مگافول 2/0 درصد، اسید سالیسیلیک یک میلی‌مولار و مگافول 3/0 درصد در شرایط آبیاری 100 درصد مشاهده گردید. با توجه به نتایج، مگافول 2/0 درصد و اسید سالیسیلیک 5/0 میلی‌مولار بیشترین تاثیر را بر رشد و عملکرد غلاف در شرایط تنش کم‌آبی داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2416 - ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و آبشویی نیترات در کشت سویا تحت تأثیر انواع کود و تداخل علفهای هرز
محمود رمرودی جواد محمودی مهدی دهمرده محمد گلویدر بین عوامل متعدد کاهش دهنده عملکرد گیاهان، تداخل علفهای هرز در مزارع از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور بررسی تأثیر انواع کود و مدیریت علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا و آبشویی نیترات، آزمایشی در تابستان سالهای 1394 و 1395 در شهرستان چالوس به صورت کرت‌ه چکیده کاملدر بین عوامل متعدد کاهش دهنده عملکرد گیاهان، تداخل علفهای هرز در مزارع از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور بررسی تأثیر انواع کود و مدیریت علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا و آبشویی نیترات، آزمایشی در تابستان سالهای 1394 و 1395 در شهرستان چالوس به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. انواع کود شامل: کود شیمیایی، کود دامی و محلولپاشی نانو کلات‌ها به عنوان عامل اصلی و کنترل علفهای هرز به عنوان عامل فرعی در سه سطح کنترل از سبز شدن تا گلدهی، کنترل در دوره بحرانی تداخل علف هرز و عدم کنترل در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد بین تیمارهای کنترل علفهای هرز، عملکرد دانه با کنترل در دوره بحرانی و کنترل تا گلدهی در یک گروه آماری قرار گرفت، که با تفاوت معنیداری بیشتر از عدم کنترل بود. بیشترین وزن خشک علفهای هرز از تیمار عدم وجین بهدست آمد و با افزایش مدت کنترل علفهای هرز وزن آنها روند نزولی داشت. بین تیمارهای کودی نیز بیشترین وزن خشک علفهای هرز از کاربرد کود شیمیایی بهدست آمد. حداکثر غلظت نیترات خاک در عمق 100-80 سانتیمتر از کاربرد کود شیمیایی بهدست آمد، همچنین با کاهش مدت کنترل علفهای هرز، وزن خشک آنها افزایش و غلظت نیترات خاک کاهش یافت. بهطور کلی، نتایج نشان داد که تیمار کنترل علفهای هرز در دوره بحرانی از طریق افزایش اجزای عملکرد، سبب افزایش عملکرد دانه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2417 - برخی واکنش های فیزیولوژیکی دو رقم گندم نان به محلولپاشی سالیسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی
فرشته دارابی رحیم ناصری امیر میرزایی میثم مرادیبه منظور بررسی برخی واکنش‌های فیزیولوژیکی دو رقم گندم نان در پاسخ به محلولپاشی سالیسیلیک اسید در شرایط متغیر رطوبتی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال زراعی 94-1393 انجام شد. ف چکیده کاملبه منظور بررسی برخی واکنش‌های فیزیولوژیکی دو رقم گندم نان در پاسخ به محلولپاشی سالیسیلیک اسید در شرایط متغیر رطوبتی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال زراعی 94-1393 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تیمارهای رطوبتی در سه سطح (کنترل (100)، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی خاک) در کرتهای اصلی، سالیسیلیک اسید در سه سطح (شاهد (صفر)، 50 و 100 میکرومولار) در کرت فرعی و دو رقم گندم نان (پیشتاز و بهار) در کرتهای فرعی فرعی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد، محتوای آب نسبی، نشت‌یونی، فتوسنتز و فعالیت کربوکسیلازی روبیسکو، هدایت روزنه‌ای و کربن دی اکسید زیر روزنه‌ای و میزان تعرق بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش خشکی و محلول پاشی سالیسیلیک اسید در تمامی صفات مورد بررسی معنیدار بود. اگرچه با افزایش شدت تنش خشکی عملکرد دانه و محتوای نسبی آب کاهش یافت اما کاربرد سالیسیلیک اسید در این شرایط سبب بهبود این صفات شد. همچنین با افزایش شدت تنش خشکی نشت یونی افزایش یافت که با کاربرد سالیسیلیک اسید این میزان کاهش یافت. فتوسنتز و فعالیت کربوکسیلازی روبیسکو با افزایش سطوح غلظت سالیسیک اسید نسبت به شاهد (عدم محلول پاشی) کاهش یافت. به طور کلی با توجه به نقش سالیسیلک اسید در تقلیل تاثیر منفی تنش بر برخی فرایندهای فیزیولوژیکی مورد مطالعه در این پژوهش، کاربرد آن در شرایط تنش خشکی قابل توصیه میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2418 - بررسی رقابت پذیری ژنوتیپ های مختلف گندم نان با علف های هرز و برخی تغییرات کمی و کیفی آنها در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی
الیاس نیستانی حسن مکاریان علی اکبر عامری مصطفی حیدریبه منظور مطالعه رشد و عملکرد ژنوتیپهای مختلف گندم دیم در حضور علفهای هرز و شرایط آبیاری تکمیلی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی به صورت مجزا در سال زراعی 1395-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی د چکیده کاملبه منظور مطالعه رشد و عملکرد ژنوتیپهای مختلف گندم دیم در حضور علفهای هرز و شرایط آبیاری تکمیلی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی به صورت مجزا در سال زراعی 1395-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان در استان خراسان شمالی به اجرا درآمد. وجین و عدم وجین علف هرز در کرت های اصلی و 20 ژنوتیپ برتر گندم دیم در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد، بین ژنوتیپهای مختلف گندم در تمامی صفات مورد مطالعه اختلاف معنیداری وجود داشت. میزان خسارت علفهای هرز بر عملکرد دانه ژنوتیپهای مختلف گندم در شرایط آبی بیشتر از شرایط دیم بود. نتایج نشان داد ژنوتیپهای 12 و 17 بترتیب با نامهای MOB/NE94406 BALANCO و SISABAN-4 بیشترین عملکرد دانه را در هر دو شرایط آبیاری تکمیلی و دیم در تیمارهای با علفهرز و بدون علفهرز نسبت به سایر ژنوتیپها دارا بودند. بیشترین کاهش زیست‌توده علف‌های‌هرز مربوط به ژنوتیپهای 12 و 17 بود. بیشترین خسارت علفهای هرز در کاهش عملکرد دانه، به ترتیب با 37 درصد در شرایط آبیاری تکمیلی و 26 درصد در شرایط دیم مربوط به ژنوتیپ 20 SOKOLL//SUNCO/2*PASTOR بود. کمترین میزان خسارت علفهای هرز در ژنوتیپهای 12 و 17 مشاهده گردید که بطور معنیداری از سایر ژنوتیپها کمتر بود. براساس نتایج این پژوهش، ژنوتیپهای مختلف گندم قابلیت رقابت متفاوتی با علفهای هرز در شرایط دیم و آبی دارند و همچنین، کنترل علفهای هرز در شرایط آبی نسبت به دیم اهمیت بیشتری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2419 - بررسی کاربرد کودهای ازتوباکتر و اوره بر ویژگیهای مرفولوژیک ریشه و اندامهای هوایی جو
محمداقبال قبادی اردشیر طاهری نژاد سعید جلالی هنرمند حسن حیدریدر صورت وجود باکتری ازتوباکتر در خاک محیط ریشه، علاوه بر تأمین بخشی از نیاز نیتروژن با تولید مواد محرک رشد گیاهی باعث تقویت رشد ریشه و عملکرد محصول میشود. بر این اساس دو آزمایش به منظور بررسی اثر ازتوباکتر و نیتروژن بر رشد ریشه و اندام هوایی در مراحل شکم خوش (آزمایش او چکیده کاملدر صورت وجود باکتری ازتوباکتر در خاک محیط ریشه، علاوه بر تأمین بخشی از نیاز نیتروژن با تولید مواد محرک رشد گیاهی باعث تقویت رشد ریشه و عملکرد محصول میشود. بر این اساس دو آزمایش به منظور بررسی اثر ازتوباکتر و نیتروژن بر رشد ریشه و اندام هوایی در مراحل شکم خوش (آزمایش اول) رسیدگی (آزمایش دوم) بر روی جو آبی رقم بهمن به صورت گلدانی در شهرستان سنقر، استان کرمانشاه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 94-1393 اجرا گردید. فاکتورها شامل سطوح کود زیستی ازتوباکتر کروکوکوم (0، 100 و 200 گرم در هکتار) و سطوح نیتروژن (0، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات ساده ازتوباکتر و نیتروژن و همچنین اثرات متقابل بین آنها بر تمامی صفات مورد بررسی در دو آزمایش معنیدار بودند. بیشترین مقدار صفات ریشه‌ای، وزن خشک اندامهای هوایی و عملکرد دانه (77/21 گرم در گلدان) در مراحل شکم‌خوش و رسیدگی در تیمار 200 گرم در هکتار ازتوباکتر و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بدست آمد و با کاهش میزان این نهاده‌ها، مقادیر صفات کاهش نشان داد، ولی با تیمار 100 گرم در هکتار ازتوباکتر و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن (85/20 گرم در گلدان) اختلاف معنیداری نداشت. بطور کلی نتایج نشان داد که با مصرف اندک ازتوباکتر (100 گرم در هکتار)، در مصرف حدود 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن صرفه جویی شده است که هزینه تولید و مشکلات زیست- محیطی را کاهش می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2420 - اثر تنش خشکی و محلولپاشی سولفات روی بر رشد، عملکرد و رنگیزه‌های فتوسنتزی در گندم رقم الوند
عباس فلاحﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﻲ ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻨﺪم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﻋﻨﺎﺻﺮ رﻳﺰﻣﻐﺬی ﺑﻪوﻳﮋه ﻋﻨﺼﺮ روی از خاک میشود. این آزمایش به منظور بررسی اثر سولفات روی در افزایش تحمل به شرایط خشکی در گندم، به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزر چکیده کاملﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﻲ ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻨﺪم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﻋﻨﺎﺻﺮ رﻳﺰﻣﻐﺬی ﺑﻪوﻳﮋه ﻋﻨﺼﺮ روی از خاک میشود. این آزمایش به منظور بررسی اثر سولفات روی در افزایش تحمل به شرایط خشکی در گندم، به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی در شهرستان فریدونشهر استان اصفهان در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح 50، 75 و 90 درصد ظرفیت مزرعه (FC) و محلولپاشی سولفات روی در سطوح صفر (شاهد)، 5/0 درصد و 1 درصد در سه مرحله (پنجه زنی، ساقه رفتن و ظهور برگ پرچمی) بودند. در این آزمایش تنش خشکی موجب کاهش معنیدار ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه، طول سنبله، عملکرد بیولوژیک، کلروفیل a، کلروفیلb و پروتئین شد. آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی (تنش شدید) میزان پرولین را 24/41 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. محلولپاشی سولفات روی در بالاترین غلظت (1 درصد) موجب افزایش معنیدار تمام پارامترهای مورد بررسی از جمله عملکرد دانه (3/2602 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (4/7603 کیلوگرم در هکتار)، پروتئین (04/13 درصد) و پرولین (03/35 میکرومول بر گرم وزن تر) گردید. بررسی برهمکنش محلولپاشی سولفات روی (1 درصد) نشان داد تنش شدید باعث افزایش 85/34 درصدی کلروفیلb نسبت به عدم محلولپاشی میگردد. ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ محلولپاشی سولفات روی توانست اثرات مضر ناشی از تنش آب را کاهش دهد و شرایط رشد گیاه را بهبود بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2421 - پاسخ کمی و کیفی بذر ژنوتیپ های امید بخش کلزای پاییزه به محدودیت آب انتهای فصل
مهدی قاسم بگلو سعید خماری بهمن پاسبان اسلام امید سفالیاناین پژوهش جهت ارزیابی اثر تنش خشکی انتهای فصل بر کمیت و کیفیت بذرهای تولیدی شش ژنوتیپ امید بخش کلزای پاییزی، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در طی سال زراعی 94-1393 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل دو عامل ژن چکیده کاملاین پژوهش جهت ارزیابی اثر تنش خشکی انتهای فصل بر کمیت و کیفیت بذرهای تولیدی شش ژنوتیپ امید بخش کلزای پاییزی، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در طی سال زراعی 94-1393 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل دو عامل ژنوتیپ (شش ژنوتیپ کلزای پاییزی به نامهای Karaj2, Karaj3, KS7, L5, L146, L210) و محدودیت آب (سه سطح تنش کمبود آب شامل آبیاری کامل IW1، قطع آبیاری از گلدهی IW2 و قطع آبیاری از بذردهی IW3) در سه تکرار انجام شد. اعمال محدودیت آب از آغاز مرحله گلدهی موجب افت بیشتر تعداد خورجین و بذر و عملکرد نهایی گردید. کمترین افت عملکرد بذر در ژنوتیپهای L5 و L210 تحت تنش خشکی از شروع مرحله گلدهی حاصل شد. بیشترین افت قابلیت جوانهزنی در ژنوتیپ L146 تحت تیمار خشکی از مرحله گلدهی و کمترین افت به ترتیب در ژنوتیپهای L5 و L210 در همان سطح تنش ثبت گردید. در شرایط وقوع محدودیت آب از گلدهی، کمترین میزان افزایش هدایت الکتریکی بذر در ژنوتیپ L5 ملاحظه گردید. بیشترین طول و شاخص قدرت گیاهچه در ژنوتیپهای L210 و L5 در شرایط قطع آبیاری از شروع گلدهی مشاهده شد. در کل، وقوع تنش خشکی انتهای فصل به ویژه در طی مرحله گلدهی کلزا منجر به افت معنیدار تولید بذر به لحاظ کمی و کیفی گردید. از طرف دیگر، ژنوتیپهای L210 و L5 بهترین عملکرد را در شرایط تنش داشته و از نظر وارد نمودن در برنامه اصلاحی مقابله با تنش خشکی قابل توصیه خواهند بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2422 - کار آیی مصرف انفرادی و اختلاط علفکشها بر برخی خصوصیات علفهرز گشنیزک (Bifora testiculata L.) و گندم (Triticum aestivum)
ابراهیم غلامعلی پور علمداری امیر طوق زرین علی نخزری مقدم زینب اورسجی معصومه نعیمیبهمنظور ارزیابی کار آیی مصرف انفرادی و اختلاط برخی از سموم پهن برگ کش بر کنترل علفهرز گشنیزک (Bifora testiculata)، خصوصیات رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم، آزمایشی بهصورت طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 1394- چکیده کاملبهمنظور ارزیابی کار آیی مصرف انفرادی و اختلاط برخی از سموم پهن برگ کش بر کنترل علفهرز گشنیزک (Bifora testiculata)، خصوصیات رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم، آزمایشی بهصورت طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 1394-1393 اجرا شد. تیمارها شامل علفکشهای تری بنورون متیل (گرانستار)، بروموکسینیل+ ام سی پی آ (برمایسید ام آ)، توفوردی (یو 46 دی) + دایکمبا (دیالن سوپر)، مکوپروپ پی + دیکلروپروپ‌پی + MCPA (دوپلسان سوپر)، توفوردی (یو 46 دی)، اختلاط گرانستار با سایر سموم، شاهد با علفکش و شاهد بدون علفکش بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای مختلف شاهد با علفهرز، شاهد بدون علفهرز و علفکشها بر وزن خشک، تراکم بوته و میزان کلروفیل کل گشنیزک و بر تمام صفات موردبررسی گندم معنیدار بود (p<0.01). به‌طورکلی اثر کاهشی مصرف اختلاط علفکشها بر تراکم بوته، وزن خشک و میزان کلروفیل کل علفهرز گشیزک بیش‎تر از اثر انفرادی علفکشها بود. در این مطالعه، تیمار مصرف انفرادی گرانستار و وجین به ترتیب با مقادیر 3527 و 3720 کیلوگرم در هکتار، بیشترین مقدار عملکرد را به خود اختصاص دادند. در مقابل عدم مصرف علفکش دارای کمترین مقدار عملکرد (1864 کیلوگرم در هکتار) بود. اختلاط گرانستار با دوپلسان سوپر و دیالن سوپر نسبت به مصرف انفرادی آنها موجب تخریب کامل گشنیزک و از طرفی تأثیر منفی کمتری بر تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه شد. با توجه به کار آیی بیشتر گرانستار در اختلاط با علفکشهای جدید در مهار علفهرز گشنیزک و کاهش جزئی عملکرد دانه گندم برای جلوگیری از مقاومت، پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2423 - تأثیر گیاه پوششی چاودار وماشک و بقایای آنها بر علف‌های‌هرز مزرعه، عملکرد و اجزای عملکرد گندم
فاطمه آبدانی معصومه فرزانه موسی مسکرباشیبه منظور بررسی تأثیر گیاه پوششی و بقایای آن بر علف‌های‌هرز مزرعه و عملکرد و اجزای عملکرد گندم آزمایشی به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار طی دو مرحله اجرا شد. در مرحله اول گیاهان پوششی به مدت 45 روز تا اعمال مدیریت بقایا سبز بودند. در مرحله چکیده کاملبه منظور بررسی تأثیر گیاه پوششی و بقایای آن بر علف‌های‌هرز مزرعه و عملکرد و اجزای عملکرد گندم آزمایشی به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار طی دو مرحله اجرا شد. در مرحله اول گیاهان پوششی به مدت 45 روز تا اعمال مدیریت بقایا سبز بودند. در مرحله دوم گندم پس از اعمال عامل اصلی در سه سطح شامل برگرداندن گیاه پوششی، کف بر کردن گیاه پوششی و سم پاشی کردن گیاه پوششی کشت گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که قبل از اعمال مدیریت بقایا در زمانی که گیاهان پوششی سرپا بودند تیمار چاودار و مخلوط، به طور متوسط تراکم (60 درصد) و وزن خشک (87 درصد) علف‌های‌هرز برگ‌باریک کمتری نسبت به شاهد داشتند. بعد از مدیریت بقایا، بیشترین و کمترین تراکم علف‌های‌هرز باریک‌برگ به ترتیب در تیمار کف‌بر و کاربرد علفکش وجود داشت. گیاهان پوششی نسبت به شاهد، تراکم و وزن خشک علف‌های‌هرز برگ‌باریک را به طور معنیداری در هر دو مرحله ظهور سنبله (به ترتیب 59 و 62 درصد) و رسیدگی گندم (60 و 68 درصد) کاهش دادند. با توجه به اثرات کاهشی گیاهان پوششی و بقایای آنها در خاک بر تراکم و وزن خشک علف‌های‌هرز باریک‌برگ خصوصا به صورت مخلوط چاودار+ماشک (به ترتیب کاهش 72 و 75 درصد نسبت به شاهد) میتوان از گیاهان پوششی حتی با یک دوره رویشی کوتاه برای کاهش جوانهزنی و یا تاخیر در سبز شدن علف‌های‌هرز و در نتیجه کاهش قدرت رقابتی آنها در مدیریت علف‌های‌هرز مزرعه گندم سود جست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2424 - تاثیر حضور بقایای برنج و تاریخ کشت بر رشد و عملکرد لوبیای محلی گیلان (پاچ باقلا)
رقیه قربانی محمد نقی صفرزاده ویشکاییتاریخ کشت و حفظ رطوبت خاک از مهمترین عوامل زراعی مؤثر بر افزایش عملکرد گیاهان زراعی می-باشند. به منظور تعیین تاریخ کشت مناسب و بررسی اثر کاربرد بقایای برنج با نام علمی Oryza sativa (مالچ) بر رشد و عملکرد لوبیای محلی گیلان (با نام انگلیسی Cranberry bean و نام علمی Phaseo چکیده کاملتاریخ کشت و حفظ رطوبت خاک از مهمترین عوامل زراعی مؤثر بر افزایش عملکرد گیاهان زراعی می-باشند. به منظور تعیین تاریخ کشت مناسب و بررسی اثر کاربرد بقایای برنج با نام علمی Oryza sativa (مالچ) بر رشد و عملکرد لوبیای محلی گیلان (با نام انگلیسی Cranberry bean و نام علمی Phaseolus vulgaris)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393 در مزرعه تحقیقاتی روستای حسن آباد کوچصفهان استان گیلان اجرا گردید. فاکتورها شامل سه تاریخ کشت 3، 10 و 17 اردیبهشت و دو حالت کاربرد و عدم کاربرد بقایای برنج بود. نتایج نشان داد که تاثیر تاریخ کشت بر تمام صفات، به جز تعداد غلاف سبز، تاثیر بقایا بر همه صفات به جز تعداد دانه سبز در بوته، تعداد گل در بوته، عملکرد بیولوژیک و درجه باردهی و برهمکنش تاریخ کشت و بقایا بر صفات تعداد دانه خشک، تعداد گره ریشه، تعداد برگ، عملکردهای دانه خشک و بیولوژیک و درجه باردهی معنیدار بود. مقادیر میانگین صفات تعداد دانه سبز (79/29)، تعداد دانه خشک (03/30) و تعداد گل (16) در هر بوته، عملکرد غلاف خشک (58/1139 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (93/47 درصد) در تاریخ کشت نخست به صورت معنیداری بیشتر از سایر تاریخ‌های کشت بود. صفات تعداد غلاف سبز در هر بوته (33/8)، عملکرد غلاف (28/1085کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (68/42 درصد) در شرایط کاربرد بقایای برنج بیشترین مقدار را نشان دادند که بیانگر افزایش مؤثر اجزای عملکرد لوبیا در صورت کاربرد بقایا بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2425 - ارزیابی کیفیت علوفه در کشت مخلوط ذرت و لوبیا چشم بلبلی تحت تأثیر کاربرد ورمی کمپوست و محلولپاشی کود اوره
قدرت اله شاکرمی فرخ رحیم زاده خویی مسعود رفیعی بهرام میرشکاری ورهرام رشیدیاز عوامل مهم تولید و مدیریت گیاهان علوفه‌ای، بالا بودن کیفیت علوفه میباشد. به منظور ارزیابی تأثیر محلولپاشی اوره و کود ورمی‌کمپوست بر کیفیت علوفه در کشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) و لوبیای چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata L.)، آزمایشی در دو سال زراعی 90-1389 و 91-1390 به صور چکیده کاملاز عوامل مهم تولید و مدیریت گیاهان علوفه‌ای، بالا بودن کیفیت علوفه میباشد. به منظور ارزیابی تأثیر محلولپاشی اوره و کود ورمی‌کمپوست بر کیفیت علوفه در کشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) و لوبیای چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata L.)، آزمایشی در دو سال زراعی 90-1389 و 91-1390 به صورت استریپ- اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در منطقه معتدل خرمآباد اجرا شد. محلولپاشی و عدم محلولپاشی کود اوره، کاربرد و عدم کاربرد ورمی‌کمپوست و الگوی کشت مخلوط ذرت و لوبیای چشم‌بلبلی به روش جایگزینی شامل کشت خالص و نسبتهای اختلاط 25: 75، 50: 50، 75: 25 ذرت:لوبیا سطوح عامل‌ها را تشکیل دادند. تجزیه مرکب دادهها نشان داد که درصد الیاف خام، درصد خاکستر علوفه، پروتین خام، میزان انرژی خام، ماده خشک قابل هضم و پروتین کل تحت تأثیر نسبتهای مختلف کشت قرار گرفتند. و تیمار محلولپاشی اوره و کاربرد ورمی کمپوست برتری معنیداری نسبت به عدم کاربرد آنها نشان دادند. کمترین الیاف خام و بالاترین میزان خاکستر، پروتئین خام، میزان انرژی، ماده خشک قابل هضم و پروتئین کل علوفه از اعمال محلولپاشی اوره و کاربرد ورمی‌کمپوست و نسبت اختلاط 25: 75 و 50: 50 ذرت:لوبیا بدست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2426 - تأثیر مقادیر نیتروژن بر صفات مورفولوژیک و عملکرد دانه گندم در شرایط متفاوت آبیاری
صادق شهراسبی یحیی امام هادی پیرسته انوشهدر یک پژوهش دو ساله مزرعهای، روند رشد و عملکرد گندم تحت تاثیر کاربرد مقادیر نیتروژن در شرایط متفاوت آبیاری در دانشگاه شیراز در دو سال زراعی 94-1392 بررسی شد. نتایج نشان داد که در هر دو سال آزمایش در مراحل گلدهی و رسیدگی در همه تیمارهای آبیاری به‌جز شرایط دیم، تیمار 300 چکیده کاملدر یک پژوهش دو ساله مزرعهای، روند رشد و عملکرد گندم تحت تاثیر کاربرد مقادیر نیتروژن در شرایط متفاوت آبیاری در دانشگاه شیراز در دو سال زراعی 94-1392 بررسی شد. نتایج نشان داد که در هر دو سال آزمایش در مراحل گلدهی و رسیدگی در همه تیمارهای آبیاری به‌جز شرایط دیم، تیمار 300 کیلوگرم نیتروژن درهکتار بیشترین ارتفاع بوته را داشت، درحالیکه بیشترین ارتفاع بوته در شرایط دیم در همه مراحل رشدی از تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن درهکتار بهدست آمد. در همه تیمارهای آبیاری به‌جز شرایط دیم، کرتهای با سطوح بالاتر نیتروژن دارای شاخص سطح برگ بیشتری در همه مراحل بودند. با اعمال تنش خشکی و تشدید آن، مقدار نیتروژن کمتری برای رسیدن به بیشینه وزن خشک در هر زمان نیاز بود، بهطوریکه بیشترین وزن خشک نهایی در شرایط مطلوب، قطع آبیاری در مراحل پرشدن دانه، ظهور سنبله و تیمار دیم در هر دو سال بهترتیب مربوط به سطوح 225، 225، 150 و 75 کیلوگرم نیتروژن درهکتار بهترتیب برابر با 1/1195، 2/1115، 1/931 و 6/517 کیلوگرم درهکتار در سال اول و برابر با 8/1015، 9/957، 5/791 و 9/389 کیلوگرم درهکتار در سال دوم بود. در هر دو سال بیشترین شاخص سبزینگی در شرایط دیم و کاربرد 375 کیلوگرم درهکتار و بیشترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری مطلوب با کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن درهکتار برابر با 1/568 و 5/454 کیلوگرم در هکتار بهترتیب در سالهای اول و دوم مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2427 - ارزیابی ژنوتیپ های جو با استفاده از شاخص های تحمل به تنش در شرایط مطلوب و تنش خشکی
رسول احمدزاده حسن پاک نیت الهه توکل صادق شهراسبیبه منظور بررسی تحمل خشکی در هشت ژنوتیپ و دو رقم جو در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 1393-1392در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در شرایط مطلوب مربوط به ژنوتیپهای 79 (7/9274 کیلوگرم در هکتار)، چکیده کاملبه منظور بررسی تحمل خشکی در هشت ژنوتیپ و دو رقم جو در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 1393-1392در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در شرایط مطلوب مربوط به ژنوتیپهای 79 (7/9274 کیلوگرم در هکتار)، 95 (7/9421 کیلوگرم در هکتار)، 120 (3/9362 کیلوگرم در هکتار) و رقم یوسف (7/9353 کیلوگرم در هکتار) و در شرایط تنش مربوط به ژنوتیپهای 95 (7/8197 کیلوگرم در هکتار) و 120 (7/8487 کیلوگرم در هکتار) بود. در هر دو شرایط، کمترین عملکرد مربوط به ژنوتیپ شـماره 21 (0/2270 کیلوگرم در هکتار) بود. از نظر شاخصهای سهگانه ارزیابی شامل شاخصهای تحمل، افت محصولدهی و حساسیت به تنش، ژنوتیپهای 125، 97، 21 و رقم ریحان، حساس و کم محصول تشخیص داده شدند. از نظر شاخصهای دیگر ارزیابی شامل شاخصهای میانگین محصولدهی، تحمل به تنش، میانگین هندسی محصولدهی و میانگین هارمونیک، ژنوتیپهای 95، 120 و رقم یوسف متحمل به خشکی شناخته شدند. برای انتخاب و معرفی بهترین معیار(های) تحمل به خشکی، همبستگی هر یک از شاخصهای فوق با عملکرد تحت شرایط مطلوب و تنش محاسبه گردید. با توجه به نتایج میزان همبستگی بین شاخصهای تنش، شاخصهای میانگین بهرهوری، میانگین هندسی بهرهوری، میانگین هارمونیک، شاخص عملکرد و تحمل به تنش بیشترین همبستگی مثبت با عملکرد در هر دو شرایط مطلوب و تنش را نشان دادند. با توجه به این شاخصها و عملکرد بالای ژنوتیپها در دو شرایط محیطی، بهترین ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی، ژنوتیپهای 95 و120 تشخیص داده شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2428 - مدل سازی ارتباط عوامل موثر بر جزء اصلی عملکرد در گندم
عباس ابهریدر طول فصل رشد عوامل مختلفی روی تعداد دانه تاثیر گذارند و هر یک از این عوامل در دوره بحرانی خود می توانند روی تعداد دانه نهایی و عملکرد تاثیر داشته باشد. به منظور بررسی ارتباط عوامل مختلف روی تعداد دانه گندم آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چکیده کاملدر طول فصل رشد عوامل مختلفی روی تعداد دانه تاثیر گذارند و هر یک از این عوامل در دوره بحرانی خود می توانند روی تعداد دانه نهایی و عملکرد تاثیر داشته باشد. به منظور بررسی ارتباط عوامل مختلف روی تعداد دانه گندم آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار رقم گندم (بکراس روشن، پیشتاز، چمران و مهدوی) و چهار تاریخ کاشت (اول آبان، 25 آبان، 20 آذر و 15 دی) و چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار در سال های 1390-1389 و 1391-1390 اجرا شد. دما، نیتروژن برگ و ساقه و وزن خشک ساقه در گرده افشانی بیشترین اثر را روی تعداد دانه داشتند. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که رابطه تعداد دانه در واحد سطح با میانگین دما از ساقه رفتن تا گرده افشانی در درجه اول اهمیت قرار داشت. برای نشان دادن اثر ماده خشک ساقه در گرده افشانی روی تعداد دانه از مدل نمایی استفاده شد. حداقل ماده خشک ساقه در گرده افشانی برای تولید تعداد دانه 7/156 گرم در متر مربع بود. و مقدار ماده خشک ساقه لازم در گرده افشانی برای رسیدن به 95 درصد حداکثر تعداد دانه730 گرم در متر مربع برآورد شد. در طول فصل رشد فراهمی شیره پرورده، دما و طول روز در تولید ماده خشک کل دخیل هستند و تولید ماده خشک ارتباط مستقیم با تعداد دانه دارد، بنابراین هر یک از این عوامل در دوره بحرانی خود می توانند روی تعداد دانه نهایی و عملکرد تاثیر داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2429 - تاثیر روش و عمق کاشت بر ویژگیهای کمی و کیفی ارقام مختلف سیب زمینی در منطقه ماهیدشت کرمانشاه
مریم خسروی عباس ملکی حیدر ذوالنوریانبه منظور بررسی تاثیر روش و عمق کاشت بر برخی ویژگیهای کمی و کیفی ارقام مختلف سیب زمینی، آزمایشی در سال 1392 در سه تکرار و به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه واقع در ایستگاه ماهیدشت به اجرا در آمد. فاکتو چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر روش و عمق کاشت بر برخی ویژگیهای کمی و کیفی ارقام مختلف سیب زمینی، آزمایشی در سال 1392 در سه تکرار و به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه واقع در ایستگاه ماهیدشت به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سه روش کشت مرسوم، کشت در زمین مسطح و کشت درون شیار، عمق کشت با سطوح 7، 12 و 17 سانتیمتر و ارقام سیب‌زمینی آگریا، آریندا و بانبا بودند. نتایج نشان داد روش های کشت بر تمام صفات مورد بررسی معنی دار بوده، همچنین اثر عمق کشت فقط بر اسیدیته غده معنی دار گردید. اثر متقابل روش کشت و عمق کشت بر میانگین وزن غده و عملکرد کل معنی دار گردید. بیشترین تعداد غده در بوته (67/14 عدد) در روش کشت داخل شیار و عمق کاشت 17 سانتیمتر در رقم آگریا و کمترین تعداد غده در بوته (33/6 عدد) در کشت روی پشته، عمق کاشت 7 سانتیمتر و در رقم بانبا تولید شد. نتایج نشان داد بیشترین درصد ماده خشک در روش کشت داخل شیار با مقدار 4/6 درصد و کمترین آن در روش کشت روی پشته با مقدار 29/3 درصد مشاهده شد. روش کشت داخل شیار به دلیل دسترسی بهتر به کاتیون‌های غذایی، pH بالاتری (81/5) نسبت به سایر روشهای کشت، دارا بود. در مجموع و با توجه به نتایج آزمایش، دو رقم آگریا و آریندا برای کشت در منطقه قابل توصیه میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2430 - بررسی مدیریت تلفیقی علف هرز سس (Yuncker Cuscuta campestris) در مزارع چغندرقند (Beta vulgaris L.) میاندوآب
ناصر جعفرزاده حسین نجفیبه منظور کنترل تلفیقی سس زراعی که در مزارع چغندرقند کشور در حال گسترش است، آزمایشی به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه آزمایشی چغندرقند در استان آذربایجان غربی در سال زراعی 1395-1394 اجرا شد. در این آزمایش زمان تهیه بستر کاشت چکیده کاملبه منظور کنترل تلفیقی سس زراعی که در مزارع چغندرقند کشور در حال گسترش است، آزمایشی به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه آزمایشی چغندرقند در استان آذربایجان غربی در سال زراعی 1395-1394 اجرا شد. در این آزمایش زمان تهیه بستر کاشت چغندرقند به عنوان عامل اصلی، تاریخ کاشت به عنوان عامل فرعی و نوع و دوز علفکشهای پروپیزامید در مقادیر 1000، 1250 و 1500 و اتوفومیزات در مقادیر 750، 1000 و 1250 گرم ماده موثره در هکتار در کرتهای فرعی فرعی در نظر گرفته شد. ارزیابی تیمارهای آزمایشی 30 روز بعد از سمپاشی شامل ارزیابی سطح آلودگی و وزن خشک سس و همچنین قبل از برداشت شامل تعیین عملکرد ریشه چغندرقند بود. نتایج این بررسی نشان داد زمان تهیه بستر بذر تأثیر قابل توجهی بر سس نگذاشت. نتایج سطح آلودگی بر اساس EWRC نشاندهنده کاهش در تاریخ کاشت اول (3/39 درصد) نسبت به تاریخ کاشت دوم(8/44 درصد) بود. وزن خشک سس در تاریخ کاشت فروردین 49 درصد کمتر از تاریخ کاشت اردیبهشت بود. بیشترین عملکرد ریشه چغندرقند (4/53 تن در هکتار) از هر دو بستر کاشت و تاریخ کاشت فروردین و کاربرد علفکش پروپیزامید بدست آمد. میانگین سطح آلودگی با کاربرد علفکش پروپیزامید 2/36 درصد و در زمان استفاده از اتوفومزیت سطح آلودگی 8/47 درصد به دست آمد. به طور کلی، کشت چغندرقند در اولین فرصت ممکن و استفاده از علفکش پروپیزامید به میزان 1250 گرم ماده موثر در هکتار برای کنترل سس قابل توصیه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2431 - تاثیر کاربرد گلایسین بتائین بر عملکرد و ویژگی های فیزیولوژیک رقم های گندم دیم در کرمانشاه
مهدی روزرخبه منظور بررسی پاسخ عملکرد و ویژگیهای فیزیولوژیکی رقم های گندم دیم (Triticum aestivum L.)به کاربرد خارجی گلایسین بتائین ،آزمایشی بصورت فاکتوریل و در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار، در سال زراعی 95-1394 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه انجام شد. چکیده کاملبه منظور بررسی پاسخ عملکرد و ویژگیهای فیزیولوژیکی رقم های گندم دیم (Triticum aestivum L.)به کاربرد خارجی گلایسین بتائین ،آزمایشی بصورت فاکتوریل و در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار، در سال زراعی 95-1394 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه انجام شد. تیمارها شامل چهار رقم گندم منتخب (سرداری و آذر2 ،متحمل به خشکی)و (رصد و اوحدی ،حساس به خشکی )، و چهار سطح کاربرد گلایسین بتائین در دو مرحله رشدی ابتدای سنبله دهی و آغاز پر شدن دانه ها بود. نتایج نشان داد، بین رقم ها در بیشتر ویژگی ها تفاوت معنی داری وجود داشت و رقم سرداری در اغلب موارد برتر از سایر رقم ها ظاهر شد،به نحوی که بالاترین عملکرد دانه و پرولین (88/3571 کیلوگرم در هکتار ) و پرولین دانه (94/29 میکرو مول بر گرم )را داشت.محلولپاشی گلایسین بتائین در غلظت 100میلی مولار باعث افزایش معنی دار طول سنبله، وزن هزار دانه،عملکرد دانه،شاخص برداشت و میزان پرولین دانه شد.بررسی برهمکنش رقم در گلایسین بتائین نشان داد که در غلظت 100 میلی مولار گلایسین بتائین ،پرولین تنها در دو رقم متحمل به خشکی سرداری و آذر2،بیشترین میزان و با تفاوت معنی دار از سایر سطوح محلولپاشی بود ،بنابراین در مجموع می توان بیان کرد که بین میزان پرولین و عملکرد دانه در رقم های متحمل به خشکی در گندم رابطه مثبتی وجود دارد . و بنا براین می توان محتوای پرولین را به عنوان معیار مناسبی در پیش بینی تحمل به خشکی رقم های گندم دیم توصیه کرد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2432 - تأثیر کاربرد خارجی اسید سالیسیلیک و اسپرمین بر خصوصیات عملکردی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) تحت شرایط قطع آبیاری
اعظم رومانی عباس بیابانی علی راحمی کاریزکی ابراهیم غلامعلی پور علمداری عبداللطیف قلی زادهاین مطالعه بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه پژوهشی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای آبیاری شامل: شاهد (بدون تنش)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه، چکیده کاملاین مطالعه بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه پژوهشی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای آبیاری شامل: شاهد (بدون تنش)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه، بهعنوان فاکتور اصلی و محلولپاشی برگی اسید سالیسیلیک (صفر، 4/0 و 8/0 میلی‌مولار) و اسپرمین (صفر و 02/0 میلی‌مولار) بهعنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. براساس نتایج آزمایش بیشترین وزن هزار دانه (00/2 گرم) در تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه با محلولپاشی 4/0 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک و عملکرد زیستی (37/2472 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری نرمال و محلولپاشی برگی اسید سالیسیلیک با غلظت 8/0 میلی‌مولار و اسپرمین با غلظت 02/0 میلی‌مولار بهدست آمد. به‌علاوه بیشترین میزان فاکتور تورم بذر (42/12 میلی‌لیتر) و درصد موسیلاژ دانه (33/21 درصد) بهترتیب تحت شرایط تنش متوسط و تنش شدید مشاهده شد. بالاترین میزان عملکرد دانه (05/547 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد موسیلاژ دانه (12/102 کیلوگرم در هکتار) و درصد پوسته بذر (72 درصد) نیز به تیمار تلفیقی محلولپاشی برگی اسید سالیسیلیک با غلظت 8/0 میلی‌مولار و اسپرمین با غلظت 02/0 میلی‌مولار تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه اختصاص داشت. با توجه به نتایج .. با توجه به نتایج حاصل؛ استنباط میشود نقش مؤثر اسید سالیسیلیک و اسپرمین در تنظیم اسمزی، پایداری غشاء و از بین بردن رادیکال‌های فعال محیط سلول توانست تحمل گیاه دارویی اسفرزه را در شرایط تنش کم‌آبی افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2433 - تأثیر تنش خشکی و مقادیر مصرف کود دامی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب هندوانه ابوجهل (Citrullus colocynthis L.)
حمید مروی پرویز رضوانی مقدم محسن جهان محمد آرمینهندوانه ابوجهل یکی از گیاهان دارویی مهم در طب سنتی میباشد که عمدتاً در مناطق خشک و بیابانی رشد میکند. بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و مقادیر مصرف کود دامی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب هندوانه ابوجهل آزمایشی در شرایط مزرعهای در دو سال زراعی 92-91 و 93-92 به چکیده کاملهندوانه ابوجهل یکی از گیاهان دارویی مهم در طب سنتی میباشد که عمدتاً در مناطق خشک و بیابانی رشد میکند. بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و مقادیر مصرف کود دامی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب هندوانه ابوجهل آزمایشی در شرایط مزرعهای در دو سال زراعی 92-91 و 93-92 بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در منطقه سبزوار اجرا گردید. تنش خشکی بهعنوان کرت اصلی بر اساس میزان تبخیر از تشتک تبخیر در سه سطح (50، 75 و 100 میلیمتر) و مقادیر مختلف کود دامی (0، 20، 40 و 60 تن در هکتار) بهعنوان کرت فرعی در چهار سطح در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد افزایش سطح تنش باعث کاهش تعداد میوه در مترمربع (49 درصد)، وزن خشک تک میوه (14 درصد) و به‌دنبال آن کاهش عملکرد میوه (38 درصد) و دانه (40 درصد) گردید. تعداد دانه در میوه، وزن صد دانه تحت تأثیر تنش خشکی قرار نگرفت. افزایش مقادیر مصرف کود دامی باعث افزایش عملکرد و اجزای عملکرد (به‌جز وزن صد دانه) گیاه شد. کمترین میزان عملکرد میوه و دانه و اجزای عملکرد در تیمار عدم مصرف کود دامی و بیشترین آنها در نتیجه مصرف 60 تن کود دامی در هکتار مشاهده گردید. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد میوه و دانه از آبیاری پس از 50 میلیمتر تبخیر و مصرف 60 تن کود دامی در هکتار به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2434 - بررسی اثر تنش خشکی، سطوح مختلف کود نیتروژن و پتاسیم بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیکی ذرت سینگل‌کراس 704
رضا رضایی سوخت آبندانی عطا اله سیادت علیرضا پازکی شهرام لک مانی مجدمبه منظور مطالعه اثر تنش خشکی، سطوح مختلف کود نیتروژن و پتاسیم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و زراعی ذرت، تحقیقی در مرکز تحقیقات کشاورزی بایع‌کلا (نکاء) طی دو سال زراعی 1394و 1395 انجام پذیرفت. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ر چکیده کاملبه منظور مطالعه اثر تنش خشکی، سطوح مختلف کود نیتروژن و پتاسیم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و زراعی ذرت، تحقیقی در مرکز تحقیقات کشاورزی بایع‌کلا (نکاء) طی دو سال زراعی 1394و 1395 انجام پذیرفت. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار روی هیبرید ذرت سینگل‌کراس 704 اجرا شد. تنش خشکی به عنوان عامل اصلی در 4 سطح (آبیاری پس از 75، 100، 125 و 150 میلی-متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و نیتروژن سه سطح (80، 160 و 240 کیلوگرم در هکتار) وپتاسیم در سه سطح (75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار ) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد.مقایسه میانگین‌ها اثر متقابل نشان داد که با افزایش مقادیر نیتروژن و پتاسیم شاخص برداشت 52/30 درصد کاهشیافت.همچنین کمترین شاخص برداشت نیتروژنتحت اثر متقابلدور آبیاری×نیتروژن مربوط به تیمار دور آبیاری 150 میلیمتر تبخیر با مصرف 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به میزان 91/30 درصد کاهش داشت. بیشترینمحتوای نسبی آب و شاخص مقدار کلروفیل برگدر دور آبیاری 75 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر و مصرف 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مقایسه میانگین‌هابه ترتیب برابر 12/94%و 59/61%حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه و نیتروژن برگ بلال برای سال دوم در دور آبیاری 75 میلی-متر تبخیر و مصرف 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به ترتیب با میانگین 12807 کیلوگرم در هکتار و 72/2 درصدبدست آمد. لذا باافزایش تنش خشکی، نیتروژن و پتاسیمصفات شاخص برداشت و شاخص برداشت نیتروژن کاهش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2435 - بررسی برخی ویژگی های رشدی جو و شنبلیه در کشت مخلوط تحت تاثیر کود نیتروژن در مرحله سنبله جو
شهناز طریفی اسفندیار فاتح امیر آینه بندبه منظور مطالعه ی پتانسیل تولید و توان رقابتی گیاهان جو و شنبلیله در الگوی کشت مخلوط دانه ای و علوفه ای، تحت تأثیر الگوهای مختلف کاشت و نسبت های مختلف کودی و تراکمی گیاهان جوو شنبلیله، آزمایشی در زمستان 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجر چکیده کاملبه منظور مطالعه ی پتانسیل تولید و توان رقابتی گیاهان جو و شنبلیله در الگوی کشت مخلوط دانه ای و علوفه ای، تحت تأثیر الگوهای مختلف کاشت و نسبت های مختلف کودی و تراکمی گیاهان جوو شنبلیله، آزمایشی در زمستان 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. فاکتور اول کود نیتروژن در دو سطح (صفر و 40 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور دوم الگوهای مختلف کشت مخلوط در هشت سطح ( تک کشتی جو، تک کشتی شنبلیله، نسبت های جایگزینی دو : یک شنبلیله- جو، دو : دو، سه : یک، ،یک : سه، افزایشی 20% افزایش تراکم شنبلیله به جو و کشت مخلوط درهم ) بود. نتایج نشان داد در مرحله گل دهی جو، بیشترین میزان وزن خشک کل مربوط به تیمار سه (جو) : یک (شنبلیله) با سطح کودی 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن با تولید (84/1345 گرم در مترمربع) و کمترین میزان وزن خشک مخلوط مربوط به تیمار کشت خالص شنبلیله بدون کود نیتروژن (شاهد) با تولید (6/482 گرم در مترمربع) میباشد. همچنین مشخص که تمامی نسبتهای کشت مخلوط میزان ماده خشک بیشتری نسبت به کشت خالص تولید کرده بودند. که این نشاندهندهی برتری کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی است. نسبت برابری زمین در تیمار سه (جو) : یک (شنبلیله) بیشتر از تیمارهای دیگر بود ( 5/1LER=) که نشان میدهد 50% درصد سطح زمین بیشتری برای سیستم کشت خالص نیاز است تا بتواند محصولی برابر با محصول سیستم مخلوط مذکور تولید نماید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2436 - تأثیر سطوح آبیاری، نیتروژن و پتاسیم بر صفات عملکردی ارزن پادزهری (Panicum antidotale Retz.)
زین العابدین جویبان محمد کافی احمد نظامی سید غلامرضا موسویبه منظوربررسی اثرات تنش خشکی و عناصر نیتروژن و پتاسیم بر صفات عملکردی گیاه ارزن پادزهری (Panicum antidotale Retz.)آزمایشیطی سال زراعی 1393-1394 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند انجام شد. فاکت چکیده کاملبه منظوربررسی اثرات تنش خشکی و عناصر نیتروژن و پتاسیم بر صفات عملکردی گیاه ارزن پادزهری (Panicum antidotale Retz.)آزمایشیطی سال زراعی 1393-1394 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری بر اساس تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر در سه سطح (70، 140 و 210 میلیمتر)، نیتروژن بر اساس آزمون خاک در سه سطح صفر، مصرف به میزان 50 درصد (100 کیلوگرم در هکتار) و مصرف بر اساس مقدار توصیه شده آزمون خاک (200 کیلوگرم در هکتار) و پتاسیم در دو سطح (صفر و 100 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که برای صفات وزن برگ، ساقه و پانیکول، اثر متقابل سه گانه رژیم آبیاری، کود نیتروژن و کود پتاسیم در چین دوم و در مجموع چین‌ها، معنیدار شد. بطوری که بیشترین وزن برگ (962.5 گرم در متر مربع) و ساقه (934.9 گرم در متر مربع) و پانیکول (416 گرم در متر مربع) در سطح 200 کیلو نیتروژن و بدون پتاسیم مشاهده شد. در صفت عملکرد ماده خشک در مجموع چین‌ها، اثر متقابل سهگانه رژیم آبیاری و کودهای نیتروژن و پتاسیم معنیدار بود بطوری که بیشترین وزن زیست توده در تیمار بدون تنش درسطح 200 کیلو نیتروژن و بدون پتاسیم (2314.4 گرم در متر مربع) مشاهده شد. کاربرد عناصر کودی در زمان افزایش شدت تنش، صفت فوق را بهبود داد بطوریکه در تیمار تنش متوسط و تنش شدید حداکثر عملکرد علوفه در تیمار 200 کیلو نیتروژن و 100 کیلو پتاسیم به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2437 - ارزیابی مدلهای رگرسیونی غیرخطی در تجزیه و تحلیل رشد کدو پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.)
حمیده خلج محمدرضا لبافی حسین آبادیاین مطالعه به‎منظور بررسی تجزیه و تحلیل رشد گیاه کدو پوست کاغذی و کمّی سازی تغییرات سطح برگ و ماده خشک تحت تاثیر تیمار تاریخ کشت انجام شد. آزمایش در سال 1393 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران واقع در پاکدشت چکیده کاملاین مطالعه به‎منظور بررسی تجزیه و تحلیل رشد گیاه کدو پوست کاغذی و کمّی سازی تغییرات سطح برگ و ماده خشک تحت تاثیر تیمار تاریخ کشت انجام شد. آزمایش در سال 1393 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران واقع در پاکدشت اجرا شد. تاریخ های کشت شامل یک اردیبهشت، یک خرداد و یک تیر ماه بودند. با اندازه گیری تغییرات سطح برگ و وزن خشک اندام های گیاهی از هشت مدل برای توصیف روند تغییرات وزن خشک (لجستیک، گومپرتز، ریچاردز، ویبول، نمایی خطی بریده، نمایی خطی متقارن و مدل بتا 1و 2) و از سه مدل (لجستیک، گومپرتز و بتا) برای توصیف روند تغییرات سطح برگ استفاده شد. نتایج نشان داد که تمام مدل‎ها به‎خوبی روند تغییرات وزن خشک و سطح برگ را در برابر زمان (روزهای پس از کشت) توصیف کردند و از مدل‎های رگرسیونی غیرخطی می‎توان در مطالعه های تجزیه وتحلیل رشد استفاده کرد. در این پژوهش از مدل بتا 1، به‎صورت مشترک در هر سه تاریخ کشت جهت برآورد شاخص سطح برگ و ماده خشک استفاده شد. در بین تاریخ های کشت‎، اردیبهشت ماه 1 بیشترین شاخص سطح برگ (78/1) و خرداد ماه بیشترین وزن ماده خشک (1379 گرم در مترمربع) را تولید کردند. بهترین زمان کشت کدو پوست کاغذی در منطقه ورامین خرداد ماه می‎باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2438 - ارزیابی شاخص های مقاومت به خشکی و استفاده از روش بای پلات در اکوتیپ های گاودانه
سید رسول صحافی محدثه غنی پور گورکیبه منظور ارزیابی قابلیت استفاده از شاخص های مقاومت به خشکی در اکوتیپ های گاودانه، دو آزمایش جداگانه (محیط بدون تنش و تنش) در شرایط مزرعه در دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان در سال زراعی 97-1396 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. شاخص های مختلف مقاومت به چکیده کاملبه منظور ارزیابی قابلیت استفاده از شاخص های مقاومت به خشکی در اکوتیپ های گاودانه، دو آزمایش جداگانه (محیط بدون تنش و تنش) در شرایط مزرعه در دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان در سال زراعی 97-1396 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. شاخص های مختلف مقاومت به خشکی شامل شاخص حساسیت به تنش (SSI)، تحمل به خشکی (TOL)، بهره وری متوسط (MP)، میانگین بهره وری هندسی (GMP)، میانگین هارمونیک (HM) و تحمل به تنش (STI) بر اساس عملکرد دانه اکوتیپ ها در محیط بدون تنش و تنش محاسبه شدند. تجزیه واریانس نشان داد اختلاف معنی داری (01/0>p) بین اکوتیپ ها از نظر عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و تنش خشکی و شاخص های مورد بررسی وجود داشت. همچنین نتایج نشان داد که در محیط تنش خشکی شاخص های MP، GMP، HM و STI بدلیل دارا بودن همبستگی مثبت و معنی دار (01/0>p) با عملکرد (بدون تنش و تنش) به عنوان مناسب ترین شاخص ها در جهت شناسایی اکوتیپ های گاودانه با عملکرد بالا و متحمل به تنش خشکی تعیین شدند. بر اساس مقادیر این شاخص ها و همچنین کاربرد نمودار پراکنش سه بعدی و نمودار چند متغیره بای پلات اکوتیپ های بایقوت و سقزچی متحمل ترین اکوتیپ های گاودانه در محیط تنش خشکی در شرایط آب و هوایی رفسنجان شناخته شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2439 - بررسی اثر سطوح مختلف رطوبت خاک و هیدروپرایمینگ بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ماش (Vigna radiate L.) در شرایط آب و هوایی منطقه مشهد
سید مسعود ضیائی احمد نظامی حمیدرضا خزاعیکمبود آب خاک از جمله عواملی است که بر عملکرد و کارکرد فیزیولوژیکی ماش، تأثیر بسزایی دارد. در شرایط تنش خشکی پرایمینگ بذر می تواند یک روش ساده و ارزان جهت کاهش اثرات تنش باشد. لذا بهمنظور بررسی مقادیر رطوبت خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ماش آزمایش مزرعهای در سال 1 چکیده کاملکمبود آب خاک از جمله عواملی است که بر عملکرد و کارکرد فیزیولوژیکی ماش، تأثیر بسزایی دارد. در شرایط تنش خشکی پرایمینگ بذر می تواند یک روش ساده و ارزان جهت کاهش اثرات تنش باشد. لذا بهمنظور بررسی مقادیر رطوبت خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ماش آزمایش مزرعهای در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آزمایش بصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی آبیاری در سه سطح 80، 60 و 40درصد ظرفیت زراعی و عامل فرعی شامل فاکتوریل لاینA73-726 و رقم ازبکستانی در دو سطح هیدروپرایمینگ و عدم پرایمینگ بودند. نتایج نشان داد که لاین A73-726 در تمام سطوح رژیم رطوبتی اعمال شده دارای بیشترین و رقم ازبکستانی کمترین عملکرد دانه و شاخص برداشت را دارا بودند. هیدروپرایمینگ بذر سبب کوتاه شدن طول دوره رویشی و افزایش کل طول دوره رشد گیاه نسبت به شرایط عدم پرایمینگ بذر گردید، به طور کلی در تیمار هیدروپرایمینگ بذر افزایش حدود هشت درصدی عملکرد نسبت به شرایط عدم پرایمینگ بذر مشاهده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2440 - ارزیابی صفات مورفوفیزیولوژیکی و شاخصهای تحمل به خشکی در تعدادی از لاینهای پیشرفته گندم دوروم (Triticum durum L.) در شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری
فرشته جوکار اسد معصومی اصل رحمت اله کریمی زادهتتوسعه صنایع تبدیل غذایی، ضرورت افزایش تولید گندم دوروم در کشور را آشکار ساخته و از طرفی، تنشهای محیطی عامل کاهش عملکرد گیاهان زراعی به شمار می‌روند. به منظور مقایسه 12 لاین پیشرفته گندم دوروم از نظر تحمل به خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار و چکیده کاملتتوسعه صنایع تبدیل غذایی، ضرورت افزایش تولید گندم دوروم در کشور را آشکار ساخته و از طرفی، تنشهای محیطی عامل کاهش عملکرد گیاهان زراعی به شمار می‌روند. به منظور مقایسه 12 لاین پیشرفته گندم دوروم از نظر تحمل به خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار و در دو شرایط بدون آبیاری و آبیاری تکمیلی در سال زراعی 94-1393 در ایستگاه تحقیقاتی دیم گچساران انجام و صفات مورفوفیزیولوژیکی آنها شامل ارتفاع بوته، طول خوشه، طول پدانکل، طول دوره پر شدن دانه، تعداد بوته در متر مربع، وزن هزار دانه و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی در لاین‌ها (به جز طول پدانکل) واکنش متفاوتی به شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری نشان دادند که نشاندهنده تنوع ژنتیکی بالا بین ژنوتیپهای مورد مطالعه می-باشد. با در نظر گرفتن اکثر صفات، لاین Ter در هر دو شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری، متحمل‌ترین ژنوتیپ به خشکی بود. با توجه به شاخصهای GMP و STI لاینهای Ter، Icajihan و Aghrass متحمل‌ترین ژنوتیپها بودند. تجزیه خوشه ای در هر دو شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری تکمیلی، لاین‌ها را در چهار گروه قرار داد ولی لاینهای متحمل کنار هم قرار نگرفتند. بطور کلی، با توجه به عملکرد و شاخصهای تحمل، لاین Icajihan مناسب-ترین ژنوتیپ برای کشت در شرایط بدون آبیاری تکمیلی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2441 - بررسی اثر متقابل سطوح مختلف کود نیتروژن و تنش خشکی بر محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی و عملکرد چهار رقم گندم
سعید صمصامی فرود بذرافشان مهدی زارع بهرام امیری عبدالله بحرانیبه منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژن بر رنگدانه‌های کلروفیل a، کلروفیل b، فلاونوئید، کارتنوئید و اجزای عملکرد چهار رقم گندم در دو منطقه کودیان و نصرآباد از توابع استان فارس ایران پژوهش انجام شد. آزمایش به صورت کرت دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ب چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژن بر رنگدانه‌های کلروفیل a، کلروفیل b، فلاونوئید، کارتنوئید و اجزای عملکرد چهار رقم گندم در دو منطقه کودیان و نصرآباد از توابع استان فارس ایران پژوهش انجام شد. آزمایش به صورت کرت دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به انجام رسید به نحوی که فاکتور اصلی شامل دو سطح آبیاری (نرمال و قطع آبیاری در مرحله ساقه‌دهی)، فاکتورهای فرعی شامل چهار سطح کودی صفر، 120، 240 و 360 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و چهار رقم گندم (شیرودی، چمران 2، چمران مادری و سیروان) با سه تکرار بود. صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه و رنگدانه‌های کلروفیل a، کلروفیل b، کارتنوئید و فلاونوئید مورد مطالعه قرار گرفتند. براساس نتایج به دست آمده مشخص گردید تنش خشکی منجر به کاهش کلروفیل a، کلروفیل b، کارتنوئید، فلاونوئید، عملکرد و اجزای عملکرد گردید به طوریکه اعمال تنش خشکی منجر به کاهش 29 درصدی عملکرد دانه گردید اما اعمال تیمارهای 120، 240 و 360 کیلوگرم در هکتار نیتروژن منجر به افزایش 25، 32 و 15 درصدی عملکرد دانه نسبت به عدم کابرد نیتروژن گردید. بنابراین استفاده از این ارقام با 240 کیلوگرم نیتروژن برای شرایط تنش خشکی و عدم تنش مناسب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2442 - تاثیر کاربرد نیتروکسین و سطوح آبیاری بر صفات کمی و کیفی ارقام کلزا
محمدرضا صفری ابوالفضل فرجی محمدرضا داداشی محمد آرمینبه منظور بررسی واکنش کمی وکیفی ارقام پاییزه کلزا به کود بیولوژیک نیتروکسین در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی1395-1394 و 1396-1395در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع ط چکیده کاملبه منظور بررسی واکنش کمی وکیفی ارقام پاییزه کلزا به کود بیولوژیک نیتروکسین در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی1395-1394 و 1396-1395در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان بجنورد اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تنش خشکی در سه سطح به صورت بدون تنش، تنش ملایم، تنش شدید به عنوان کرت اصلی و مصرف نیتروکسین به صورت بذرمال در دو سطح کاربرد نیتروکسین و عدم کاربرد نیتروکسین و سه رقم کلزای پاییزه ناتالی، اکاپی و نپتون به صورت فاکتوریل ترکیب شده و به عنوان کرت فرعی بودند. تنش شدید در مقایسه با شرایط بدون تنش سبب کاهش 5/62 درصدی ارتفاع بوته، 3/76 درصدی تعداد شاخه فرعی، 56/45 درصدی تعداد غلاف در بوته، 3/1 درصدی تعداد دانه در غلاف، 52/11 درصدی وزن هزار دانه، 2/19 درصدی عملکرد دانه، 5/5 درصدی درصد روغن دانه و 45/90 درصدی عملکرد روغن دانه شد، بیشترین ارتفاع بوته (156 سانتی متر) و تعداد شاخه فرعی(1/8 عدد) در رقم اکاپی، تعداد دانه در غلاف (8/24 عدد) و وزن هزار دانه (44/3 گرم) در رقم نپتون، عملکرد دانه (2062 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن دانه (933 کیلوگرم در هکتار) در رقم ناتالی و عملکرد پروتئین (321 کیلوگرم در هکتار) در رقم ناتالی و نپتون مشاهده گردید. در مجموع نتایج نشان داد رقم ناتالی، نسبت به سایر ارقام تحمل بیشتری در برابر تنش خشکی دارد. مصرف نیتروکسین موجب افزایش تحمل گیاه کلزا در مقابل تنش خشکی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2443 - اثر سیلیکون و کود زیستی نیتروکارا بر پارامترهای مورفوفیزیولوژیک گندم تحت رژیم های مختلف آبیاری
مهرداد عرب اول حمیدرضا گنجعلیبه منظور مطالعه اثر محلولپاشی سیلیکون و کود زیستی نیتروکارا بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل، طی دو سال زراعی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زابل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل تنش رطوبتی چکیده کاملبه منظور مطالعه اثر محلولپاشی سیلیکون و کود زیستی نیتروکارا بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل، طی دو سال زراعی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زابل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل تنش رطوبتی (آبیاری پس از تخلیه رطوبتی 50، 75 و 90 درصد ظرفیت مزرعه) در کرتهای اصلی و محلولپاشی سیلیکون در سه سطح صفر، 1 و 5/1 میلی‌مولار و کود زیستی نیتروکارا در دو سطح تلقیح و عدم تلقیح در کرتهای فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد عدم تلقیح بذور با نیتروکارا تحت رژیم آبیاری 50 درصد و تلقیح بذور تحت رژیم آبیاری 75 درصد در سال دوم اجرای آزمایش، منجر به تولید بیشترین عملکرد دانه بهترتیب با میانگین 5/1901 و 3/1892 گرم در مترمربع گردید. بیشترین بیوماس کل مربوط به تلقیح بذور با نیتروکارا به همراه استفاده از 1 میلی‌مولار سیلیکون در سال دوم آزمایش تحت رژیم آبیاری 50 درصد تخلیه رطوبتی (3/8793 گرم در مترمربع) بود. بهطور کلی، تحت شرایط کم‌آبیاری، استفاده از کود زیستی نیتروکارا و محلولپاشی سیلیکون منجر به بهبود پارامترهای فیزیولوژیکی و افزایش شاخصهای رشدی و عملکردی گندم در شرایط اقلیمی سیستان گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2444 - تغییر فعالیتهای فیزیولوژیک بادام زمینی در واکنش به رژیم‌های مختلف آبیاری و کاربرد برگی اتانول
رضا احمدی شریف حمیدرضا ذاکرین معرفت مصطفوی راد سعید سیف زاده سید علیرضا ولدآبادیبهمنظور ارزیابی فعالیتهای فیزیولوژیک بادام زمینی در واکنش به رژیم‌های مختلف آبیاری و کاربرد برگی اتانول آزمایشی در طی فصل زراعی 1398 و 1399 بهصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی است چکیده کاملبهمنظور ارزیابی فعالیتهای فیزیولوژیک بادام زمینی در واکنش به رژیم‌های مختلف آبیاری و کاربرد برگی اتانول آزمایشی در طی فصل زراعی 1398 و 1399 بهصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار سطح رژیم آبیاری پس از 25، 50، 75 و 100 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A بهعنوان کرت اصلی و سه سطح اتانول 10، 20 و 30 درصد حجمی بهعنوان کرت فرعی بود. اثر متقابل بین رژیم آبیاری × الکل اتانول بر تمامی صفات اندازهگیری شده در بادام زمینی در سطح احتمال یک درصد معنیدار گردید. تنش خشکی سبب کاهش عملکرد دانه در واحد سطح، شاخص کلروفیل برگ و رطوبت نسبی برگ در بادام زمینی گردید ولی، تنش خشکی میزان پرولین، قندهای محلول، پروتئین محلول، آنتوسیانین‌ها و فعالیت آنزیمهای کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز و پراکسیداز را افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه (3275 کیلوگرم در هکتار) بادام زمینی در واکنش به رژیم آبیاری پس از 25 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A همراه با کاربرد برگی اتانول با غلظت 20 درصد حجمی بهدست آمد. بهطور کلی نتایج نشان داد که کاربرد برگی اتانول میتواند در راستای ارتقای عملکرد دانه و افزایش مقاومت بوته‌های بادام زمینی در مقابل تنش خشکی تحت شرایط اقلیمی مشابه قابل توصیه باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2445 - بررسی پایش و تغییرات شاخصهای گیاهی در مراتع نیمه استپی خلیل بیگ ارسنجان فارس
سید محمد رضا حبیبیان علیرضا افتخاری مرتضی خداقلی نادیا کمالیتغییرات مداوم را باید جز جدایی‌ناپذیر هر اکوسیستم دانست. مراتع نیز بهعنوان اکوسیستم‌های طبیعی از این موضوع مستثنا نیستند. به‌طوری که پایش مرتع به مفهوم بررسی مستمر این اراضی با توجه به اهمیت اکولوژیک، کارکردهای اقتصادی و تغییرات دائمی این منابع، امری ضروریست. بر این ا چکیده کاملتغییرات مداوم را باید جز جدایی‌ناپذیر هر اکوسیستم دانست. مراتع نیز بهعنوان اکوسیستم‌های طبیعی از این موضوع مستثنا نیستند. به‌طوری که پایش مرتع به مفهوم بررسی مستمر این اراضی با توجه به اهمیت اکولوژیک، کارکردهای اقتصادی و تغییرات دائمی این منابع، امری ضروریست. بر این اساس پایش مراتع خلیل بیگ شهرستان ارسنجان به مدت 2 سال (1399 و 1400) انجام شد. شاخصهای گیاهی مورد ارزیابی شامل درصد تاج پوشش گونههای گیاهی، میزان تولید گونههای گیاهی، درصد لاشبرگ، سنگ و سنگریزه، خاک عاری از پوشش، وضعیت و گرایش مرتع بودند. نتایج نشان داد میزان درصد تاج پوشش گیاهی از 98/10 درصد در سال 1400 تا 5/15 درصد در سال 1399 و میزان تولید از 208/350 تا 306/566 کیلوگرم ماده خشک در هکتار متغیر بود. وضعیت مرتع در حالت ضعیف در دو سال مورد بررسی قرار داشته و گرایش آن منفی بود. براساس نتایج مقایسات انجام شده با استفاده از آزمون t مستقل، اکثر شاخصهای تاج پوشش گیاهان (فرمهای رویشی و کلاسهای خوشخوراکی مختلف) و شاخصهای تولید (فرمهای رویشی و کلاسهای خوشخوراکی مختلف) بین دو سال دوره بررسی (سال 1399 نماینده یک سال مرطوب و سال 1400 نماینده یک سال خشک) تفاوت معنیداری در سطح 1 و 5 درصد داشتند. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نیز نشان داد که میزان بارش پاییز و زمستان، میزان بارش سالانه ، متوسط دمای کمینه و متوسط دمای سالانه بیشترین همبستگی را در میزان تاج پوشش و تولید کل گیاهان منطقه بر عهده داشتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2446 - بررسی میزان انتقال مجدد ماده خشک مواد فتوسنتزی و سهم آن ها در عملکرد ارقام و لاین های مختلف گندم نان در اردبیل
رقیه ذبیحی محمودآباد احمد توبه معرفت قاسمی شهزاد جماعتی ثمرینبه منظور بررسی میزان انتقال مجدد ماده خشک مواد فتوسنتزی و سهم آنها در عملکرد ارقام و لاینهای مختلف گندم نان در اردبیل، آزمایشی در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی در سه تکرار با ده رقم (شامل: Uroom، Zare، MV-Magdalena، Soissons، MV-Toborzo، Mihan، Pishgam، FD-11111 و FD- چکیده کاملبه منظور بررسی میزان انتقال مجدد ماده خشک مواد فتوسنتزی و سهم آنها در عملکرد ارقام و لاینهای مختلف گندم نان در اردبیل، آزمایشی در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی در سه تکرار با ده رقم (شامل: Uroom، Zare، MV-Magdalena، Soissons، MV-Toborzo، Mihan، Pishgam، FD-11111 و FD-12073) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال زراعی 95-1394 به اجرا آمد. نتایج تجزیه واریانس، نشان دهنده وجود اختلاف معنیدار بین ارقام و لاینهای مورد مطالعه، برای صفات مختلف بود. لاین FD-11111 دارای بیشترین تعداد دانه در سنبله، بیشترین عملکرد دانه در مترمربع و سهم در پر شدن و رشد دانه (9/7417 گرم در مترمربع) بود. رقم MV-bodri دارای بیشترین عملکرد بیولوژیک در مترمربع، درصد سهم فرآیند انتقال مجدد ماده خشک اندامهای هوایی (723/19 درصد) در عملکرد دانه و میزان انتقال ماده خشک از کل اندام های هوایی به دانه بود. رقم MV-Magdalena نیز دارای کمترین عملکرد بیولوژیک و بیشترین شاخص برداشت، بیشترین درصد (797/47 درصد) کارآیی انتقال مجدد مادة خشک اندامهای هوایی و با 57/3 درصد دارای بیشترین کارآیی فتوسنتز جاری بود. بیشترین سهم فتوسنتز جاری در رقم زارع (923/89 گرم در مترمربع) که دارای کمترین سهم انتقال مجدد ماده خشک بود، بهدست آمد. بنابراین به طورکلی میتوان گفت که سهم فتوسنتز جاری در افزایش عملکرد دانه بسیار بیشتر بود و لاین FD-11111 در بین ارقام مورد مطالعه، بهترین لاین بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2447 - تأثیر زمانهای کاربرد اسید سالیسیلیک بر خصوصیات بیوشیمیایی، زراعی و عملکرد جو (Hordeum vulgare L.) در رژیم‌های مختلف رطوبتی
مجتبی شعاع فرهاد مهاجری محمد رحیم اوجی علیرضا باقریبه منظور بررسی اثرات زمان کـاربرد خـارجی هورمـون اسید سالیـسیلیک بـر خـصوصیات مورفولوژیـک و فیزیولوژیک جو (رقم نصرت) در شرایط تنش، آزمایشی در شهرستان نی ریز در طی دو سال زراعـی 1399-1398 و 1400-1399 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با عامل اصلی شرایط چکیده کاملبه منظور بررسی اثرات زمان کـاربرد خـارجی هورمـون اسید سالیـسیلیک بـر خـصوصیات مورفولوژیـک و فیزیولوژیک جو (رقم نصرت) در شرایط تنش، آزمایشی در شهرستان نی ریز در طی دو سال زراعـی 1399-1398 و 1400-1399 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با عامل اصلی شرایط مختلف آبیاری (بدون آبیاری، دو و چهار نوبت آبیاری) و عامل فرعی زمانهای محلولپاشی اسـید سالیسـیلیک (بدون محلولپاشی، انتهای پنجه‌زنی، ظهور 50 درصد ساقه و انتهای ظهور برگ پرچم) اجرا شد. نتایج نشان دادند که تیمار بدون آبیاری باعث کاهش شاخص کلروفیل برگ و کلروفیل های a و b به میزان به ترتیب 2/74، 02/66 و 31/42 درصد شد. تیمار بدون آبیاری هم چنین باعث کاهش معنیدار عملکرد دانه به میـزان 9/86 درصد (میانگین دو سال آزمایش) شد. محلولپاشی در انتهای پنجه‌زنی بهطور متوسط عملکرد دانه را 36/10 درصد افزایش داد. افزایش عملکرد دانه در اثر محلولپاشی در انتهای پنجه‌زنی در تیمار بدون آبیاری، 2/6 و در تیمار چهار نوبت آبیاری، 1/10 درصد بود که نشان دهنده تأثیر مثبت محلولپاشی در شرایط رطوبتی بالاتر میباشد. محلولپاشی اسید سالیسیلیک باعث افزایش غلظت پـرولین نسبت به شاهد بدون محلولپاشی شد. بیشترین غلظت پرولین در تیمار محلولپاشی در انتهای پنجه‌زنی بود. غلظت پرولین با کاهش دفعات آبیاری افزایش یافت. نتایج بیانگر آن هستند که کاربرد اسید سالیسیلیک در انتهای پنجه‌زنی از طریق بهبود ویژگیهای بیوشیمیایی، در کاهش عوارض تنش خشکی موثر بوده و در شـرایط آب و خاک مشابه، کاربرد آن در جو توصیه می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2448 - اثر میکوریزا و پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه در رژیم‌های مختلف آبیاری
خسرو طاهری حقیقی برمک جعفری عبدالرضا جعفری حمیدرضا میری حمید رضا ابراهیمیبه منظور بررسی اثر کاربرد قارچ میکوریزا و پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه سیاهدانه در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 در شهرستان مرودشت انجام گردید. چهار سطح آبیاری (آبیاری در با چکیده کاملبه منظور بررسی اثر کاربرد قارچ میکوریزا و پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه سیاهدانه در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 در شهرستان مرودشت انجام گردید. چهار سطح آبیاری (آبیاری در با 100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان کرت اصلی و کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزا، کاربرد و عدم کاربرد کود پتاسیم به صورت فاکتوریل در کرت فرعی در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر آبیاری، قارچ مایکوریزا، پتاسیم و همچنین اثرات متقابل آبیاری و قارچ مایکوریزا بر صفات مورد مطالعه معنیدار شد. با افزایش تنش خشکی ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد فولیکول در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد روغن کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه مربوط به آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی در شرایط کاربرد قارچ میکوریزا (856 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه مربوط به آبیاری در 25 درصد ظرفیت زراعی در شرایط عدم کاربرد قارچ مایکوریزا (174 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. همچنین، نتایج نشان داد که کاربرد قارچ میکوریزا در شرایط آبیاری در 75 درصد ظرفیت زراعی منجر به افزایش عملکرد و اجزای عملکرد دانه شد و با تیمار آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی در شرایط عدم کاربرد قارچ میکوریزا اختلاف معنیداری نداشت. در تیمار آبیاری در 25 درصد ظرفیت زراعی بین کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزا برای اکثر صفات سیاهدانه اختلاف معنیداری مشاهده نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2449 - واکنش عملکرد و کیفیت دانه دو رقم کلزا به کاربرد عناصر روی و آهن تحت شرایط کم‌آبی
حمیدرضا ذاکرین امیرحسین شیرانی راد سعید سیف زاده سید علیرضا ولدآبادیاین آزمایش بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1399-1398 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله گلدهی و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی و چهار سطح عناصر ریزمغذی شامل صفر چکیده کاملاین آزمایش بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1399-1398 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله گلدهی و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی و چهار سطح عناصر ریزمغذی شامل صفر (بهعنوان شاهد)، کاربرد برگی روی، آهن و روی + آهن، بهصورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و دو رقم کلزا به‌نام‌های ساریگل و آرجی‌اس300 در کرتهای فرعی بودند. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد شاخه فرعی در بوته (72/7 عدد)، تعداد خورجین در شاخه‌های فرعی (8/125 عدد)، وزن هزار دانه (49/5 گرم)، عملکرد زیست‌توده (23760 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (5668 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن کلزا (2519 کیلوگرم در هکتار) در رقم آرجی‌اس-300 تحت شرایط آبیاری کامل و کاربرد روی + آهن بهدست آمد و در شرایط مشابه تفاوت معنیداری با رقم ساریگل نشان نداد. در این آزمایش، قطع آبیاری از مرحله گلدهی بیشترین کاهش عملکرد دانه کلزا را نشان داد و تحت شرایط تنش کم‌آبی از مرحله گلدهی، کاربرد برگی روی + آهن، عملکرد دانه ارقام آرجی‌اس300 و ساریگل را در مقایسه با شاهد بهترتیب، معادل 107 و 136 افزایش داد. کاربرد تلفیقی روی و آهن بهصورت کاربرد برگی از طریق بهبود رشد رویشی و زایشی بوته‌های کلزا، عملکرد دانه را در سطوح مختلف رژیم آبیاری افزایش داد. بدین ترتیب، کاربرد برگی ترکیبی عناصر ریزمغذی روی و آهن هر دو با غلظت 4 در هزار میتواند برای افزایش عملکرد کمی و کیفی کلزا تحت شرایط اقلیمی مشابه توصیه شود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2450 - ارزیابی شاخصهای انتخاب غیر مستقیم برای بهبود عملکرد ژنوتیپهای تریتیکاله تحت شرایط تنش خشکی
آرمین ساعدموچشی ژاله ساعدموچشی فاطمه انصارشوریجهجهت بررسی لاینهای تریتیکاله با بهرهوری مناسب در شرایط نرمال و تنش خشکی با استفاده از صفات عملکرد و اجزای عملکرد و نحوه محاسبه ضرایب شاخص انتخاب همزمان اسمیت-هیزل است آزمایشهای مزرعهای جداگانه در سه سال زارعی از 1393 تا 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه چکیده کاملجهت بررسی لاینهای تریتیکاله با بهرهوری مناسب در شرایط نرمال و تنش خشکی با استفاده از صفات عملکرد و اجزای عملکرد و نحوه محاسبه ضرایب شاخص انتخاب همزمان اسمیت-هیزل است آزمایشهای مزرعهای جداگانه در سه سال زارعی از 1393 تا 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز با 56 ژنوتیپ و دو رقم تریتیکاله در دو شرایط نرمال و تنش خشکی انجام شد. در این مطالعه میزان وراثت‌پذیری عمومی، تنوع و همبستگی ژنتیکی صفات عملکرد و اجزای عملکرد محاسبه شد. وراثت‌پذیری اجزای عملکرد نشان داد که برای ایجاد ارقام با عملکرد بالا میتوان از عملکرد دانه و صفاتی نظیر تعداد پنجه با وراثت‌پذیری بالا بهره جست. صفات با اثرگذاری بالا روی عملکرد شامل تعداد روز تا گلدهی و عملکرد کاه با همبستگی منفی و طول برگ پرچم و عملکرد زیست‌توده با همبستگی مثبت در شرایط نرمال بود. به نظر میرسد در شرایط نرمال به دلیل اختصاص منابع به رشد اندام هوایی، افزایش میزان عملکرد کاه دارای اثر منفی روی شاخص انتخاب همزمان و در نتیجه کاهش عمکرد ژنوتیپهای تریتیکاله دارد. در شرایط تنش خشکی نیز صفات وزن سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله و تعداد دانه در سنبله دارای اثر مثبت روی عملکرد بودند. بر اساس این پژوهش میتوان از شاخص انتخاب جهت تشخیص ژنوتیپهای برتر با استفاده همزمان از چندین صفت در برنامههای به‌نژادی سود جست. همچنین در شرایط نرمال ژنوتیپهای 53، 48، 32، 29 و 39 و در شرایط تنش ژنوتیپهای 36، 38، 39، 48 و 50 به عنوان ژنوتیپهای برتر شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2451 - تأثیر نیتروژن و خشکی بر عملکرد دانه و انتقال مجدد ماده خشک در گندم و جو
عبدالله بحرانی سوشیانس حامدی محمدسعید تدینپر شدن دانه در غلات در شرایط آب و هوایی مدیترانهای به میزان زیادی به انتقال مجدد مواد ذخیره شده قبل از مرحله گرده افشانی وابسته است. به این منظور آزمایش مزرعهای برای ارزیابی تاثیر تنش خشکی بعد از مرحله گرده افشانی و کاربرد کود نیتروژن (50و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص) د چکیده کاملپر شدن دانه در غلات در شرایط آب و هوایی مدیترانهای به میزان زیادی به انتقال مجدد مواد ذخیره شده قبل از مرحله گرده افشانی وابسته است. به این منظور آزمایش مزرعهای برای ارزیابی تاثیر تنش خشکی بعد از مرحله گرده افشانی و کاربرد کود نیتروژن (50و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص) در دو رقم گندم و جو (دو رقم گندم شیراز و مرودشت و دو رقم جو نصرت و ریحانه) در سال زراعی 1389-1388 در منطقه مرودشت واقع در شمال استان فارس انجام شد. آزمایش بصورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که در بین ارقام گندم و جو مورد مطالعه رقم مرودشت بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد. تنش خشکی در مرحله گرده افشانی باعث افزایش انتقال مجدد ماده خشک و کارایی آن گردید. همچنین مشخص شد که ساقه نسبت به دیگر اندامهای رویشی سهم بیشتری در انتقال مجدد ماده خشک داشت. انتقال مجدد ماده خشک و کارایی آن در ارقام گندم بیشتر از ارقام جو بود. افزایش مصرف نیتروژن انتقال مجدد ماده خشک را افزایش و کارایی آن را کاهش داد. اثرات متقابل بین نیتروژن و آبیاری در اغلب صفات معنی دار بود، که حاکی از این مطلب است که مصرف زیاد نیتروژن همراه با تنش خشکی باعث کاهش کارایی لازم در کود نیتروژن میگردد. به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که در شرایط مطلوب آبیاری مصرف 200 کیلو گرم کود نیتروژن با تأثیر مثبت بر کلیه اجزای عملکرد، باعث تولید عملکرد دانه بیشتر در هر دو گیاه گندم و جو گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2452 - اثرکاربرد سالیسیلیک اسید بر عملکرد واجزاء عملکرد ذرت (Zea mays L.) در شرایط تنش خشکی
مجتبی ابراهیمی برمک جعفری حقیقیتنش خشکی مهمترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی است. به منظور بررسی اثر کاربرد سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت در شرایط تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی 1389 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای آزما چکیده کاملتنش خشکی مهمترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی است. به منظور بررسی اثر کاربرد سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت در شرایط تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی 1389 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل دور آبیاری در سه سطح(4، 6 و 8 روز) به عنوان عامل اصلی و کاربرد سالیسیلیک اسید در چهار سطح(0، 4/0، 7/0 و 1 میلی مولار) به عنوان عامل فرعی بودند. صفات مورد بررسی شامل شاخص سطح برگ، وزن هزار دانه، میزان پرولین برگ و عملکرد دانه بود. نتایج نشان داد که سالیسیلیک اسید بر شاخص سطح برگ، میزان پرولین برگ، وزن هزار دانه و عملکرد دانه اثر مثبت معنی داری داشت. غلظت 1 میلی مولار هورمون در تمام سطوح آبیاری باعث افزایش معنی داری در صفات مورد آزمایش بود، به طوری که غلظت 1 میلی مولار هورمون با دور آبیاری 4 روزه بیشترین تأثیر را در افزایش صفات مورد بررسی داشته است. در این آزمایش مشاهده شد که اثرات تنش همچون کاهش سطح برگ در غلظت های 1 میلی مولار هورمون تا حدی کنترل شده است، که این موضوع می تواند به میزان تجمع پرولین در برگ و دیگر تغییرات فیزیولوژیکی در گیاه اشاره کند. بنابراین بر اساس نتایج بدست آمده در این طرح مشخص گردید که غلظت 1 میلی مولار سالیسیلیک اسید می تواند برای کشت ذرت در مناطقی که با کمبود آب مواجه هستند، در جهت دستیابی به عملکرد مطلوب مناسب باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2453 - بررسی واکنش برخی ژنوتیپهای آفتابگردان به تنش خشکی با استفاده از شاخص-های تحمل به تنش
تقی عوض آبادیان جعفر مسعود سینکی نصرت الله حسینی علیرضا دشتبان مهرناز زارعیاین آزمایش با هدف تعیین میزان تحمل به خشکی ارقام آفتابگردان در شرایط قطع آبیاری، به صورت اسپلیت استریپ پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 90-89 در شهرستان دامغان طراحی و شاخص حساسیت خشکی(SSI)، شاخص تحمل(TOL)، شاخص تحمل تنش(STI)، میانگین هندسی چکیده کاملاین آزمایش با هدف تعیین میزان تحمل به خشکی ارقام آفتابگردان در شرایط قطع آبیاری، به صورت اسپلیت استریپ پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 90-89 در شهرستان دامغان طراحی و شاخص حساسیت خشکی(SSI)، شاخص تحمل(TOL)، شاخص تحمل تنش(STI)، میانگین هندسی بهرهوری (GMP)و میانگین بهرهوری(MP) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بین ارقام از نظر علمکرد دانه اختلاف معنیداری وجود داشت. در شرایط بدون تنش رقم هایسان 33 با 4790 کیلوگرم درهکتار بیشترین عملکرد دانه همچنین در شرایط تنش نیز این رقم با 2645 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را نسبت به دو رقم دیگر تولید کرد. بالاترین میزان شاخص (STI) در تنش شدید متعلق به رقم رکورد و تنش ملایم متعلق به رقم پروگرس بود، همچنین رقم هایسان 33، بیشترین MP و GMP را نسبت به سایر شاخص ها نشان داد. محاسبه همبستگی شاخص های ارزیابی با عملکرد در شرایط مطلوب و تنش نشان داد که عملکرد در شرایط تنش (YS) رابطه معنیداری با Yp و تمامی شاخصها به جز شاخص حساسیت به تنش SSIداشت و همبستگی Yp با STI، GMP ,MPو TOL معنیدار بود. همبستگی بین MP با STI وGMP و نیز STI با GMP مثبت معنیدار ولی بیشترین همبستگی بین MP و GMPدیده شد. SSI نیز رابطه منفی وغیر معنیداری با همه شاخص های تحمل به تنش نشان داد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد شاخص های STI ، GMPو MPشاخصهای مناسبی برای برآورد پایداری عملکرد ودستیابی به ارقام پر محصول بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2454 - اثر محلول پاشی آسکوربیک اسید و متانول بر تجمع ماده خشک و عملکرد سویا رقم(DPX) تحت شرایط کم آبی
ناهید قنبری تیلمی حسین عباسپور مهدی فیروز آبادیامروزه کاربرد مواد تنظیم کننده رشد گیاهان به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش های مختلف مطرح شده است. آسکوربیک اسید و متانول به عنوان یکی از این مواد موجب بهبود تحمل گیاه به تنشها میشوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه سویا، آزمایشی در سال 1391 به صورت اسپلیت فاکتوریل د چکیده کاملامروزه کاربرد مواد تنظیم کننده رشد گیاهان به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش های مختلف مطرح شده است. آسکوربیک اسید و متانول به عنوان یکی از این مواد موجب بهبود تحمل گیاه به تنشها میشوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه سویا، آزمایشی در سال 1391 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود اجرا شد. عامل اصلی شامل 2 سطح آبیاری (8 روز و 16 روز) و عوامل فرعی شامل 3 سطح محلول پاشی آسکوربیک اسید (صفر، 10 و 20 میلی مولار) و متانول (در غلظتهای صفر، 10 و 20 درصد حجمی) بودند. نتایج نشان داد که اثر محلول پاشی آسکوربیک اسید و متانول بر وزن خشک بوته معنی دار بود و با افزایش غلظت تیمارها، وزن خشک افزایش یافت. ترکیب تیماری متانول 20 درصد حجمی و آسکوربیک اسید 20 میلی مولار سبب افزایش تعداد غلاف در متر مربع، وزن هزار دانه و عملکرد دانه گردید. همچنین با افزایش در غلظت متانول و آسکوربیک اسید تعداد دانه در غلاف افزایش یافت. ترکیب تیماری متانول 20 درصد حجمی و آسکوربیک اسید 20 میلی مولار، تحت شرایط آبیاری8 روزه سبب افزایش 70/105 درصدی عملکرد روغن نسبت به گیاهان شاهد شد. بیشترین عملکرد پروتئین با 12/116 کیلو گرم در هکتار مربوط به ترکیب تیماری اسید آسکوربیک 20 میلی مولار و متانول 20 درصد حجمی تحت شرایط سطح آبیاری 8 روز به دست آمد. بنابراین در شرایط وجود خشکی استفاده از متانول و آسکوربیک اسید در سویا می تواند سبب بهوبد عملکرد شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2455 - تأثیر خشکی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.)
محبوبه محمدی البرزی فضل الله صفی خانی جعفر مسعود سینکی بهلول عباسزادهشرایط آب و هوایی ایران خشک و نیمه خشک میباشد. به همین دلیل یکی از تنشهای مهم در کشور ما تنش خشکی میباشد. به منظور بررسی تأثیر خشکی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی انیسون، آزمایشی در سال زراعی 1390 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج به صورت آزمایش اسپیلیت پلات چکیده کاملشرایط آب و هوایی ایران خشک و نیمه خشک میباشد. به همین دلیل یکی از تنشهای مهم در کشور ما تنش خشکی میباشد. به منظور بررسی تأثیر خشکی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی انیسون، آزمایشی در سال زراعی 1390 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج به صورت آزمایش اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. عامل اصلی شامل 3 جمعیت انیسون (سبزوار، کرمان و جیرفت) و عامل فرعی شامل 4 سطح تنش رطوبتی (10، 30، 50 و 70 درصد تخلیه رطوبت) بود. نتایج نشان داد که، اثر عامل اصلی (جمعیت) بر تعداد چتر، وزن خشک برگ و وزن هزار دانه، همچنین اثر عامل فرعی (تنش خشکی) بر ارتفاع گیاه، قطر تاج پوشش کوچک، قطر تاج پوشش بزرگ، تعداد چتر، وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، عملکرد ماده خشک و وزن هزار دانه معنیدار بود. اثر متقابل عامل اصلی در فرعی بر قطر تاج پوشش کوچک و تعداد چتر در سطح 1% و بر وزن خشک ساقه و عملکرد ماده خشک در سطح 5% معنیدار بود. مقایسه میانگین اثر عامل اصلی (جمعیت) نشان داد که، بیشترین تعداد چتر از جمعیت جیرفت با میانگین 62/66 عدد در بوته، وزن خشک برگ از جمعیت سبزوار با میانگین 543/198 کیلوگرم در هکتار و وزن هزار دانه از جمعیت کرمان با میانگین 95/2 گرم در بوته بدست آمد. بیشترین ارتفاع گیاه (91/48 سانتیمتر)، تعداد چتر (83/81 عدد در بوته)، وزن خشک ریشه (778/91 کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک ساقه (725/577 کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک برگ (724/272 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد ماده خشک (227/942 کیلوگرم در هکتار) و وزن هزاردانه (20/3 گرم در بوته) در تیمار 10% تخلیه رطوبت بدست آمد. بطور کلی میتوان گفت جمعیت جیرفت نسبت به جمعیت کرمان و سبزوار برتری داشت، زیرا در شرایط تنش خشکی پایداری بیشتری از خود نشان داد و متحمل تر به خشکی بود. سطح 10% تخلیه رطوبت بهترین سطح آبیاری برای تولید بیشترین ماده خشک تولیدی بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2456 - عملکرد راندمان مصرف آب در کلزا در شرایط آبیاری PRD
فاطمه جعفری حمید رضا میری برمک جعفری حقیقیبرای غلبه بر کمبود آب، مدیریت و صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی ضروری است. در طول دو دهه اخیر روش های مدیریت آبیاری از جمله آبیاری خشکی بخشی از ریشه(PRD)، معرفی شده اند. در این تحقیق مزرعه ای اثر آبیاری PRD بر بهبود کارآیی مصرف آب در کلزا بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتو چکیده کاملبرای غلبه بر کمبود آب، مدیریت و صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی ضروری است. در طول دو دهه اخیر روش های مدیریت آبیاری از جمله آبیاری خشکی بخشی از ریشه(PRD)، معرفی شده اند. در این تحقیق مزرعه ای اثر آبیاری PRD بر بهبود کارآیی مصرف آب در کلزا بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل فاکتور آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، آبیاری یک در میان متناوب و آبیاری یک در میان ثابت و فاکتور استفاده از مالچ در سه سطح بدون مالچ، کاربرد مالچ بین و روی ردیف و کاربرد مالچ بین ردیف بود. نتایج نشان داد که کارآیی مصرف آب بین تیمار آبیاری یک در میان متناوب و سایر تیمارها ی آبیاری اختلاف معنی داری داشت. بطوریکه در تیمار آبیاری یک در میان متناوب نسبت به تیمار آبیاری کامل و آبیاری یک در میان ثابت به ترتیب 70/1 و 61/9 درصد افزایش داشت. تاثیر سطوح مختلف کاربرد مالچ نیز بر راندمان مصرف آب معنی دار بود، به طوریکه بیشترین کارایی مصرف آب در تیمار کاربرد مالچ بین و روی ردیف با میانگین0/48 کیلوگرم بر متر مکعب بدست آمد. در مجموع با توجه به نتایج به دست آمده برای رسیدن به حداکثر راندمان مصرف آب و عملکرد قابل قبول در کلزا تیمار آبیاری یک در میان متناوب به همراه کاربرد مالچ بین و روی ردیف در منطقه آزمایشی و مناطق آب و هوایی مشابه پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2457 - اثر محلول پاشی اسیدسالیسیلیک روی برخی از شاخص های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام حساس و مقاوم نخود(Cicer arietinum L.) تحت تنش خشکی
رضوان رمضان نژاد مهرداد لاهوتی علی گنجعلیبه منظور بررسی اثرات توام تنش خشکی و اسید سالیسیلیک روی برخی از شاخص های فیزیولوژیکی (شاخص پایداری غشاء) و بیوشیمیایی (محتوای کلروفیل a و b ، کلروفیل کل ، نسبت کلروفیل a/b و کاروتینوئید) آزمایشی روی دو ژنوتیپ از مجموعه کلکسیون نخود مشهد (MCC441 و MCC358) در چهار سطح تنش چکیده کاملبه منظور بررسی اثرات توام تنش خشکی و اسید سالیسیلیک روی برخی از شاخص های فیزیولوژیکی (شاخص پایداری غشاء) و بیوشیمیایی (محتوای کلروفیل a و b ، کلروفیل کل ، نسبت کلروفیل a/b و کاروتینوئید) آزمایشی روی دو ژنوتیپ از مجموعه کلکسیون نخود مشهد (MCC441 و MCC358) در چهار سطح تنش خشکی بر اساس ظرفیت زراعی ( ظرفیت زراعی، 75% ظرفیت زراعی، 50 % ظرفیت زراعی و 25% ظرفیت زراعی) و تیمار اسید سالیسیلیک با غلظت های 0 و 7/0 میلی مول به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی در تمام موارد به غیر از نسبت کروفیل a/b با عث کاهش معنی دار شاخص های مورد بررسی شد. تیمار اسید سالیسیلیک باعث افزایش معنی دار شاخص پایداری غشاء و میزان کاروتینوئید در ژنوتیپ MCC358 شد. اسید سالیسیلیک توانست باعث افزایش معنی دار محتوای کلروفیل b و کلروفیل کل در ژنوتیپ MCC441 شود. اما در ژنوتیپ MCC358 محتوای کلروفیل b بعد از تیمار با اسید سالیسیلیک بطور معنی داری نسبت به شاهد کاهش یافت. به نظر می رسد که تاثیر بازدارنده ی تنش خشکی بر ژنوتیپ MCC441 بیشتر از ژنوتیپ MCC358 بوده است و کاربرد اسیدسالیسیلیک با توجه به تاثیر آنتی اکسیدانی آن، اثری بر بهبود شاخص های مورد بررسی در ژنوتیپ MCC441 نداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2458 - تعیین مناسبترین شاخص مقاومت به خشکی در ژنوتیپ های مختلف نخود
مهدی روزرخ سید حسین صباغ پور محمد آرمینبه منظور تعیین مناسبترین شاخص انتخاب مقاومت به خشکی در بیست ژنوتیپ نخود زراعی آزمایشی در سالهای زراعی 86-1385 و 1387-1386در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه و دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه در شرایط جداگانه آبی و دیم با یک آزمایش مرکب در قالب طرح بل چکیده کاملبه منظور تعیین مناسبترین شاخص انتخاب مقاومت به خشکی در بیست ژنوتیپ نخود زراعی آزمایشی در سالهای زراعی 86-1385 و 1387-1386در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه و دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه در شرایط جداگانه آبی و دیم با یک آزمایش مرکب در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. در این بررسی ژنوتیپ تازه معرفی شده مورد استفاده قرار گرفت. شاخصهای کمی مقاومت و حساسیت به خشکی مانند شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل تنش((STI، شاخص تحمل(TOL)، شاخص میانگین هندسی بهرهوری(GMP)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص بهرهوری متوسط(MP)، شاخص میانگین هارمونیک (MH) و شاخص معیار برتریت(Pi) بر اساس عملکرد گیاه در شرایط تنش آبی و شرایط بدون تنش محاسبه شد. نتایج بدست آمده نشان داد در بین شاخصهای مقاومت به خشکی، شاخصهای MP, MH, GMP, STI به عنوان بهترین شاخصها در گزینش ژنوتیپهای مقاوم به خشکی معرفی شدند. تجزیه خوشه ای ژنوتیپهای مورد مطالعه بر اساس صفات یاد شده، نشان دهنده طبقه بندی آنها به سه گروه عمده است که سه ژنوتیپ شماره 7، 8 و 11(آزاد،ILC.482 وILC.1799) در یک گروه جای گرفته و معرف ژنوتیپ های مقاوم به خشکی بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2459 - اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر برخی صفات مورفولوژیک و عملکرد اسانس شوید (Anethum graveolens L.)
نادر امیدوار مونا دستوری عبدالرضا جعفریبه منظور بررسی اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر خصوصیات رشد و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1390 در شهرستان صفاشهر انجام شد. عامل اول شامل سه سطح تنش خشکی (آبیاری در حد ظرفیت چکیده کاملبه منظور بررسی اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر خصوصیات رشد و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1390 در شهرستان صفاشهر انجام شد. عامل اول شامل سه سطح تنش خشکی (آبیاری در حد ظرفیت مزرعه در طی دوره رویش، تنش ملایم آبیاری با 3/2 ظرفیت مزرعه در دو مرحله رویشی و گلدهی و تنش شدید با 3/1 ظرفیت مزرعه در مرحله گلدهی) و عامل دوم شامل چهار سطح کاربرد سالیسیلیک اسید (0، 100، 200 و 300 میلی گرم بر لیتر سالیسیلیک اسید) بود. نتایج نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی شوید مربوط به تیمار آبیاری در حد ظرفیت مزرعه و کمترین صفات اندازه گیری شده در بین سطوح مختلف تیمار آبیاری مربوط به تیمار تنش آبیاری با 3/1 ظرفیت مزرعه در مرحله گلدهی بود. بیشترین درصد اسانس مربوط به تیمارهای تنش آبیاری در 3/1 ظرفیت مزرعه در مرحله گلدهی و تیمار 3/2 در دو مرحله رویشی و زایشی بود و بیشترین عملکرد اسانس نیز در تنش ملایم (آبیاری 3/2 ظرفیت مزرعه) به دست آمد. نتایج کاربرد سالیسیلیک اسید نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی، درصد اسانس و عملکرد اسانس مربوط به کاربرد 300 میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید و کمترین میزان برای این صفات نیز مربوط به تیمار شاهد (عدم کاربرد سالیسیلیک اسید) بود. بیشترین عملکرد اسانس در هکتار در تیمار تنش آبیاری در 3/2 ظرفیت مزرعه در دو مرحله رویشی و گلدهی بود و نتایج نشان داد که با ایجاد تنش خشکی در زمان مناسب می توان علاوه بر کاهش آب مصرفی، هم به درصد اسانس و هم به عملکرد اسانس بالا دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2460 - تاثیر 28-هموبراسینولید بر پارامترهای رشد و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید Anethum graveolens
جلال الدین حق شناس مهدی اسکندریبراسینواستروئیدها گروهی از تنظیم کننده های رشد گیاهی هستند که اثرات زیستی قابل توجهی بر رشد و نمو گیاهان دارند. ازجمله باعث افزایش مقاومت گیاهان به تنش های محیطی می شوند. در این پژوهش اثر ماده 28-هموبراسینولید بر خصوصیات رشد، درصد و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید(Anethum چکیده کاملبراسینواستروئیدها گروهی از تنظیم کننده های رشد گیاهی هستند که اثرات زیستی قابل توجهی بر رشد و نمو گیاهان دارند. ازجمله باعث افزایش مقاومت گیاهان به تنش های محیطی می شوند. در این پژوهش اثر ماده 28-هموبراسینولید بر خصوصیات رشد، درصد و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید(Anethum graveolens) رشد یافته در تنش خشکی، در سال 1388 در گلخانه مرکز آموزش فنی و حرفه ای ارسنجان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و 4 تکرار صورت پذیرفت. فاکتور اول شامل تنش خشکی در 3 سطح آبیاری شاهد (ظرفیت مزرعه ای خاک، تنش ملایم (3/2 ظرفیت مزرعه ای ) و تنش شدید (3/1 ظرفیت مزرعه ای ) انجام گرفت و فاکتور دوم شامل تنظیم کننده رشد 28-هموبراسینولید در چهار سطح، شاهد(صفر)، 10-10 مولار، 8-10 مولار و 6-10 مولار به صورت محلول، که قبل از اعمال تنش خشکی تیمار با تنظیم کننده رشد صورت گرفت. گیاهان جوان در مرحله 4 تا 5 برگی با محلول 28 هموبراسینولید محلول پاشی شدند. پس از استقرار گیاهان و در مرحله 6 شاخه فرعی تیمار تنش خشکی اعمال شد صفات رشدی شامل ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی (گرم در گلدان)، وزن خشک ریشه، درصد اسانس و عملکرد اسانس بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که هرچند سطوح مختلف تنش خشکی باعث کاهش وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع و عملکرد اسانس شد، اما باعث افزایش درصد اسانس گردید. استفاده از ماده 28-هموبراسینولید در شرایط تنش ملایم و شدید باعث بهبود برخی خصوصیات رشد همچون وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، همچنین درصد و عملکرد اسانس شوید گردید. استفاده از 10-10 مولار از ماده28-هموبراسینولید در شرایط آبیاری کامل و تنش ملایم به ترتیب افزایش 36 و 37 درصدی عملکرد اسانس گیاه شوید را به همراه داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2461 - تاثیر محلول پاشی سولفات روی و دور آبیاری برعملکرد، اجزای عملکرد و میزان پروتئین ذرت دانهای
حسین قطاوی غلامرضا معافپوریان عبدالله بحرانیبا توجه به کمبود آب آبیاری و لزوم صرفه جویی در منابع آب و از طرف دیگر نقش مثبت عناصری مانند روی در کاهش اثرات منفی تنش خشکی این تحقیق انجام گردید. این آزمایش در استان فارس، شهرستان کوار روی ذرت رقم ماکسیما انجام شد. سطوح مختلف دور آبیاری شامل آبیاری 8 روزه، 10 روزه، 12 چکیده کاملبا توجه به کمبود آب آبیاری و لزوم صرفه جویی در منابع آب و از طرف دیگر نقش مثبت عناصری مانند روی در کاهش اثرات منفی تنش خشکی این تحقیق انجام گردید. این آزمایش در استان فارس، شهرستان کوار روی ذرت رقم ماکسیما انجام شد. سطوح مختلف دور آبیاری شامل آبیاری 8 روزه، 10 روزه، 12 روزه و 14 روزه به عنوان فاکتور اصلی و تعداد دفعات محلول پاشی شامل بدون محلول پاشی، یکبار محلول پاشی و دوبار محلول پاشی به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج این آزمایش نشان داد که دور آبیاری 8، 10 و 12 روزه تفاوت معنی داری روی عملکرد دانه ندارد، در حالیکه دور آبیاری 14 روز کاهش معنی داری روی عملکرد نهایی نشان می دهد. دوبار محلول پاشی روی در برخی از صفات من جمله شاخص سطح برگ و میزان پروتیین دانه اختلاف های معنی داری را ایجاد کرد. در برهمکنش دفعات محلول پاشی روی و دور آبیاری بهترین عملکرد نهایی از تیمار دوبار محلول پاشی و آبیاری 12 روزه به میزان9438 کیلو گرم در هکتار حاصل شد. بنابراین میتوان نتیجه گیری کرد که تفاوت قابل ملاحظه ای بین اعمال تنش در دور های آبیاری 8، 10 و 12 روزه بر عملکرد گیاه ذرت قابل مشاهده نیست. در شرایطی که دوبار محلول پاشی سولفات روی انجام گرفت، افزایش به ترتیب 5 و 13 درصدی عملکرد نهایی و پروتیین دانه نسبت به شاهد، مشاهده گردید ودر شرایط آبیاری 14 روزه و دو بار محلول پاشی روی نسبت به شرایط آبیاری های 8، 10 و 12 روزه در صفات شاخص سطح برگ، اجزای عملکرد و عملکر نهایی کاهش معنی داری، نشان داد، اما در صفات شاخص برداشت و پروتیین دانه افزایش معنی داری مشاهده گردید. درنهایت می توان چنین نتیجه گیری نمود که بهترین عملکرد دانه در تلفیق آبیاری 12 روزه و دوبار محلول پاشی مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2462 - اثر تنش خشکی و سالیسیلیک اسید روی رنگدانه های فتوسنتزی و جذب عناصر غذایی ارقام زراعی آفتابگردان (Helianthus annuus L.)
احسان نعمت اللهی عبدالرضا جعفری علیرضا باقریبه منظور بررسی تحمل ارقام مختلف آفتابگردان (Helianthus annuus L.) نسبت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و در محیط کشت گلدان طراحی شد. ارقام یوروفلور و هایسون 33 آفتابگردان به عنوان فاکتور اصلی و سطوح مختلف تنش خشکی (شاهد، 3/0- چکیده کاملبه منظور بررسی تحمل ارقام مختلف آفتابگردان (Helianthus annuus L.) نسبت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و در محیط کشت گلدان طراحی شد. ارقام یوروفلور و هایسون 33 آفتابگردان به عنوان فاکتور اصلی و سطوح مختلف تنش خشکی (شاهد، 3/0- ، 6/0- و9/0- مگاپاسکال) و محلول پاشی توسط سالیسیلیک اسید (صفر و 100 میکرومولار) به عنوان فاکتور فرعی انتخاب گردیدند. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از این است که با افزایش سطوح تنش خشکی، کاهش معنی داری در جذب عناصر غذایی ماکرو و همچنین رنگدانه های فتوسنتزی به وجود آمد. بیشترین میزان کاهش در صفات مذکور، در سطح 9/0- مگاپاسکال بود. با استناد به نتایج این پژوهش، رقم هایسون 33 در مقایسه با یورفلور، به دلیل توانایی بالاتر در جذب عناصر غذایی و همچنین محتوای بیش تر رنگدانه های فتوسنتزی برگ، به عنوان رقم مقاوم تر آفتابگردان نسبت به شرایط تنش خشکی در مقایسه با رقم یوروفلور شناخته شد. محلول پاشی سالیسیلیک اسید با غلظت 100 میکرومولار نیز از طریق افزایش معنی دار جذب عناصر غذایی ماکرو و رنگدانه های فتوسنتزی، سبب کاهش خسارت ناشی از تنش خشکی در هر دو رقم آفتابگردان گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2463 - اثر آبسیزیک اسید و براسینواستروئید بر میزان پرولین و رنگیزه های فتوسنتزی و دوام سطح برگ جو بدون پوشینه در رژیم‌های مختلف آبیاری
خدیجه السادات تهمتن امید علیزاده برمک جعفری حقیقیبه منظور بررسی اثر آبسیزیک اسید و براسینواستروئید بر میزان پرولین و رنگیزه های فتوسنتزی و دوام سطح برگ جو بدون پوشینه در سطوح مختلف آبیاری، آزمایش در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی ارسنجانبه صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در محیط کشت گلدان به م چکیده کاملبه منظور بررسی اثر آبسیزیک اسید و براسینواستروئید بر میزان پرولین و رنگیزه های فتوسنتزی و دوام سطح برگ جو بدون پوشینه در سطوح مختلف آبیاری، آزمایش در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی ارسنجانبه صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در محیط کشت گلدان به مورد اجرا درآمد. فاکتورهای مورد بررسی شامل، سطوح آبیاری در دو سطح آبیاری در حد ظرفیت زراعی و 50 درصد ظرفیت زراعی و محلول پاشی هورمون های آبسیزیک اسید و براسینواستروئید در مرحله گلدهی در چهار سطح (سطح صفر (شاهد)، مصرف4 پی پی ام آبسیزیک اسید، مصرف 10 پی پی ام براسینو استروئید و مصرف 4 پی پی ام آبسیزیک اسید و 10 پی پی ام براسینو استروئید بود. نتایج نشان داد تنش کم آبی سبب افزایش پرولین، کلروفیل a و کلروفیل b و کاروتینوئید در جو بدون پوشینه شد و دوام سطح برگ با بروز تنش آبی کاهش یافت. کاربرد براسینو استروئید به تنهایی خسارت ناشی از تنش کم آبی را افزایش داد، اما کاربرد آبسیزیک اسید به تنهایی و یا توام با براسینو استروئید بوسیله افزایش رنگیزه های فتو سنتزی می تواند تا حدودی اثرات مضر تنش کم آبی را در جو بدون پوشینه تعدیل نماید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2464 - تأثیر زمان آبیاری تکمیلی و محلولپاشی روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود
محمد آرمین مسلم بیدیبه منظور بررسی زمان آبیاری تکمیلی و زمان محلولپاشی روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود دیم آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 در سبزوار انجام گرفت. تیمارهای مورد بررسی شامل زمان آبیاری تکمیلی در چهار سطح (عد چکیده کاملبه منظور بررسی زمان آبیاری تکمیلی و زمان محلولپاشی روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود دیم آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 در سبزوار انجام گرفت. تیمارهای مورد بررسی شامل زمان آبیاری تکمیلی در چهار سطح (عدم آبیاری ، آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی، آبیاری تکمیلی در مرحله غلاف دهی و آبیاری تکمیلی در هر دو مرحله غلاف دهی و گلدهی) به عنوان کرت اصلی و زمان محلولپاشی با سولفات روی با غلظت دو در هزار در چهار سطح (عدم محلولپاشی، محلول پاشی در مرحله رویشی، مرحله گلدهی و محلول پاشی در مرحله گلدهی و رویشی) به عنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد که آبیاری تکمیلی در هر دو مرحله غلاف دهی و گلدهی بالاترین عملکرد دانه (57/49 گرم در متر مربع)، عملکرد بیولوژیک (04/65 گرم در متر مربع)، تعداد دانه در بوته (84/28) و ارتفاع بوته (27 سانتی متر) را تولید کرد، درحالیکه وزن هزار دانه عکس‌العمل خاصی به آبیاری تکمیلی نشان نداد. واکنش عملکرد دانه و اجزای عملکرد به زمان محلولپاشی متفاوت بود. به نحوی که حداکثر عملکرد دانه (44/47 گرم در متر مربع)، عملکرد بیولوژیک (59/65 گرم در متر مربع)، و تعداد دانه در بوته (65/26) در محلولپاشی سولفات روی در دو زمان رویشی وگل‌دهی به دست آمد در حالی که محلولپاشی در زمان گلدهی سبب افزایش وزن هزار دانه شد. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد که جهت حصول عملکرد مطلوب، محلولپاشی سولفات روی در مرحله رویشی+گلدهی و آبیاری تکمیلی در هر دو مرحله غلاف دهی و گلدهی در شرایط آب و هوایی سبزوار بهترین نتیجه را خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2465 - بررسی اثر سولفات روی بر رشد و نمو ارقام گندم شمال فارس
سید حسین میرطالبی محمد رضا خواجه‌پور سید ماشاالله حسینی علی سلیمانیکمبود روی در گیاهان از طریق کاهش تولید مواد فتوسنتزی و اکسین موجب نقصان رشد و عملکرد دانه گندم میگردد. به منظور تعیین اثر سولفات روی بر رشد و نمو ارقام گندم آزمایشی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اقلید، با آرایش کرت های خرد شده به صورت بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار چکیده کاملکمبود روی در گیاهان از طریق کاهش تولید مواد فتوسنتزی و اکسین موجب نقصان رشد و عملکرد دانه گندم میگردد. به منظور تعیین اثر سولفات روی بر رشد و نمو ارقام گندم آزمایشی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اقلید، با آرایش کرت های خرد شده به صورت بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در سال زارعی 87-1386 به اجرا در آمد. فاکتور اصلی شامل سطوح، صفر، 30 و 60 کیلوگرم سولفات روی (حاوی 36 درصد روی) در هکتار و فاکتور فرعی ارقام زرین ، الوند و شهریار بود. افزایش سطوح سولفات روی باعث افزایش معنیدار وزن خشک گیاه در اوایل ساقه دهی و وزن خشک برگ، ساقه، سنبله و وزن خشک کل در مرحله گرده افشانی و بیوماس کل، عملکرد دانه و شاخص برداشت در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک گردید. ارقام زرین و الوند به طور معنیداری وزن خشک برگ، ساقه، سنبله، وزن خشک کل در گرده افشانی و بیوماس کل، عملکرد دانه و شاخص برداشت بیشتری نسبت به رقم شهریار در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک داشتند. افزایش سطوح سولفات روی و ارقام تأثیری بر مراحل نموی نداشتند. در این مطالعه بیشترین رشد رویشی و عملکرد دانه با مصرف 60 کیلوگرم سولفات روی در هکتار در ارقام الوند و زرین (به ترتیب 10040 و 10030 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. لذا این مقدار سولفات روی در هکتار و ارقام الوند و زرین ممکن است برای تولید گندم در شرایطی مشابه با مطالعه حاضر مناسب باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2466 - اثر تنش کم‌آبی بر عملکرد دانه و صفات موثر بر عملکرد چند هیبرید ذرت علوفه‌ای
مریم حاجی بابائی فرهاد عزیزیبه منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی بر عملکرد دانه و صفات موثر بر عملکرد چند هیبرید جدید ذرت، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1388 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه سطح چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی بر عملکرد دانه و صفات موثر بر عملکرد چند هیبرید جدید ذرت، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1388 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری معمولی، تنش ملایم و تنش شدید و فاکتور فرعی نیز شامل 14 هیبرید ذرت بود. نتایج نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی به جز تعداد ردیف دانه در بلال به رژیم‌های آبیاری واکنش نشان داده و اختلاف آنها در رژیم‌های مختلف آبیاری در سطح احتمال 1% معنیدار شد. اثر متقابل رژیم‌های آبیاری و هیبریدهای ذرت فقط در صفت طول بلال در سطح احتمال 1% معنیدار بود. هیبرید KSC700 دارای عملکرد دانه بالایی (12961 کیلوگرم در هکتار) بود که به عنوان برترین هیبرید شناسایی شد و هیبرید K47/2-2-1-2-2-1-1-1×K3544/1 دارای کمترین میزان عملکرد دانه بود که کاهش معنیدار عملکرد دانه در شرایط تنش کم‌آبی به علت کاهش تعداد کل دانه در بلال و وزن هزار دانه بود. با افزایش میزان تنش از تیمار آبیاری نرمال به تنش شدید عملکرد دانه به میزان 31% درصد کاهش یافت. با توجه به همبستگی صفات میتوان نتیجه گرفت که صفات طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، وزن هزار دانه در تغییرات عملکرد دانه در شرایط کمبود رطوبت خاک میتوانند تاثیر قابل ملاحظه‌ای داشته باشند. نتایج حاصل از بررسی همبستگی با توجه به شرایط نرمال و تنش ملایم شاخصهای بهرهوری متوسط، میانگین هندسی بهرهوری و تحمل به تنش و با در نظر گرفتن شرایط نرمال و تنش شدید شاخصهای تحمل و حساسیت به تنش را به عنوان بهترین شاخصها برای تعیین ارقام متحمل به تنش کم‌آبی میان هیبریدهای مختلف ذرت معرفی نمود. هیبریدهای KSC700،KLM77029/8-1-2-3-2-3×MO17 و K47/2-2-1-4-1-1-1×MO17نیز توسط شاخصهای مختلف به عنوان متحمل‌ترین هیبریدها به تنش کم‌آبی شناسایی گردیدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2467 - بررسی توان رقابتی ارقام مختلف لوبیا و علف هرز تاج خروس خودرو تحت تأثیر کود نیتروژن
رفعت السادات میر هاشمی اقدم محمد سعید تدین مسعود زاده باقریبه منظور ارزیابی توان رقابتی ارقام مختلف لوبیا و سطوح مختلف کود نیتروژن بر کنترل علف های هرز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد شیراز واقع در صدرا انجام گرفت. فاکتور اول شامل چهار رقم لوبیا (ناز، گلی، شازند و دی 801 جی چکیده کاملبه منظور ارزیابی توان رقابتی ارقام مختلف لوبیا و سطوح مختلف کود نیتروژن بر کنترل علف های هرز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد شیراز واقع در صدرا انجام گرفت. فاکتور اول شامل چهار رقم لوبیا (ناز، گلی، شازند و دی 801 جی) و فاکتور دوم شامل چهار سطح کود نیتروژن (0، 40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار) به صورت اوره 46 درصد بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر فاکتور ارقام لوبیا بر صفات تعداد غلاف، وزن هزار دانه، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی دار و برای صفت طول غلاف معنی دار نبود. اثر کاربرد سطوح مختلف کود نیتروژن نیز برای تمام صفات در سطح یک درصد معنی دار بود. اثرات متقابل نیز برای تمام صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. نتایج نشان داد که واکنش ارقام مختلف لوبیا به سطوح مختلف کود نیتروژن متفاوت بود. رقم ناز به سطح کود 40 کیلوگرم در هکتار واکنش مثبتی نشان داد و بیشترین عملکرد دانه در سطح 40 کیلوگرم در هکتار به دست آمد و این در حالی بود که در رقم گلی و شازند در سطح کودی 80 کیلوگرم در هکتار، دارای بیشترین مقدار عملکرد بود. رقم D801G در سطح کودی 120 کیلوگرم در هکتار، دارای بیشترین عملکرد دانه در متر مربع بود. کمترین میزان وزن خشک علفهای هرز مربوط به دو رقم شازند وD801G و بیشترین وزن خشک علفهای هرز مربوط به دو رقم گلی و ناز بود. در کل نتایج نشان داد که واکنش ارقام لوبیا به سطوح کود متفاوت می باشد و در حضور علف های هرز، باید با توجه به ظرفیت رقم نسبت به کود نیتروژن، مدیریت کود در نظر گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2468 - ارزیابی کارایی علف کش های انتخابی گندم و زمان کاربرد آنها بر کنترل علف هرز یولاف وحشی
خسرو طاهری حمید رضا ابراهیمی عبدالرضا جعفریبه منظور ارزیابی علفکشهای انتخابی گندم در زمانهای مختلف آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان مرودشت در سال زراعی 92-1391 انجام گرفت. فاکتور اول شامل 4 علف کش انتخابی و متداول گندم ( آتلانتیس(مزوسولفورون+ یدوسولفورون+ مفن پا چکیده کاملبه منظور ارزیابی علفکشهای انتخابی گندم در زمانهای مختلف آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان مرودشت در سال زراعی 92-1391 انجام گرفت. فاکتور اول شامل 4 علف کش انتخابی و متداول گندم ( آتلانتیس(مزوسولفورون+ یدوسولفورون+ مفن پاپر دی اتیل)، توتال(مت سولفورون متیل+ سولفوسولفورون)، تاپیک (فنوکساپروپ پی اتیل) و پوما سوپر(کلودینافوپ پروپارژیل) و فاکتور دوم شامل چهار زمان کاربرد ( 6-8 برگی گندم، اوایل پنجه‌زنی، اواسط پنجه‌زنی و مرحله اوایل ساقه‌دهی) بود. نتایج نشان داد که بین زمانهای کاربرد و همچنین علفکشهای انتخابی از لحاظ کنترل علف هرز یولاف وحشی اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد وجود داشت. نتایج مقایسات میانگین مربوط به زمان های کاربرد نشان داد که بیشترین کنترل علف هرز یولاف وحشی مربوط به زمان کاربرد علف کش در مرحله اواسط پنجه زنی بود و کمترین درصد کنترل علف هرز یولاف مربوط به مرحله ساقه رفتن بود. نتایج مربوط به اثر علفکشهای انتخابی نیز نشان داد که بیشترین وزن خشک علفهرز یولاف وحشی مربوط به دو علف کش تاپیک و پوما سوپر بود. کمترین وزن خشک علفهرز یولاف وحشی مربوط به دو علفکش آتلانتیس و توتال بود. نتایج مربوط به عملکرد و اجزای عملکرد گندم نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به زمان کاربرد علف کش در مرحله اواسط پنجه زنی بود و کاربرد علف کش در مرحله ساقه دهی منجر به کاهش عملکرد دانه گندم به دلیل عدم کنترل مناسب علف های هرز گردید. همچنین نتایج نشان داد که کاربرد علف کش آتلانتیس در مرحله 6-8 برگی روی گندم منجر به گیاه سوزی شدید گندم گردید و در نتیجه منجر به کاهش عملکرد دانه گندم گردید. در کل توصیه می شود که از علفکش های خانواده استیل کوآنزیم آ کربوکسیلاز که کنترل نسبتاً ضعیفی بر علفهای هرز دارند، خودداری گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2469 - بررسی اثر پوشش دار کردن بذر بر وزن خشک گونه مرتعی گون گزی تحت شرایط مختلف رطوبتی وعمق کاشت در منطقه بروجرد
ماندانا رضایی حمیدرضا محرابی مهدی فرحپورروش پوشش‌دار کردن بذر از روشهای تقویت کننده‌ای است که در آن مواد مختلفی را به سطح خارجی بذر می‌چسبانند، که باعث افزایش کارایی بذر میشود. این تحقیق به منظور بررسی اثر پوشش‌دار کردن بذر بر وزن خشک گونه مرتعی گون گزی ((Astragalus adscendens در شرایط مختلف تنش خشکی و عمق چکیده کاملروش پوشش‌دار کردن بذر از روشهای تقویت کننده‌ای است که در آن مواد مختلفی را به سطح خارجی بذر می‌چسبانند، که باعث افزایش کارایی بذر میشود. این تحقیق به منظور بررسی اثر پوشش‌دار کردن بذر بر وزن خشک گونه مرتعی گون گزی ((Astragalus adscendens در شرایط مختلف تنش خشکی و عمق کاشت انجام شد که به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار به اجرا در آمد. تیمار ماده پوشش‌دهنده در چهار سطح بدون پوشش (NC) ، ماده با پایه معدنی (CC)، ماده با پایه آلی (OC) و ماده با پایه هیدروژل (HC)، تیمار درصد رطوبت خاک در سه سطح 9%، 14% و 21% وزن خاک خشک، تیمار عمق کاشت در دو سطح کشت سطحی و سه برابر قطر بزرگ بذر استفاده شد. نتایج تیمارهای اصلی نشان داد که تیمار رطوبت و عمق کاشت معنیدار بوده و تیمار مواد پوششی اثر معنیداری(P<0.01) نداشت. در بررسی اثر متقابل دوگانه نیز اختلاف معنیداری به لحاظ وزن خشک بین تیمارهای پوشش دهنده و شاهد مشاهده نشد. در بررسی اثرهای متقابل سهگانه با افزایش رطوبت و عمق کاشت اگرچه وزن خشک روند افزایشی داشت، اما از لحاظ آماری معنیدار نشد، ولی از لحاظ توصیفی تفاوت نسبتاٌ زیادی ایجاد کرد. در سطح رطوبت 9% و کشت سطحی (تنش بالا) تیمار شاهد نسبت به تیمار مواد پوششی، رشدی نداشته، که میتوان نقش مواد پوششی را در بالا بردن عملکرد گیاه موثر دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2470 - همبستگی و تجزیه علیت عملکرد شکر سفید با برخی صفات تحت رژیم‌های آبیاری در ژنوتیپهای چغندرقند
مستانه شریفیشناخت رابطه عملکرد ریشه و عملکرد شکر در چغندرقند با صفات دیگر، در اصلاح چغندر از اهمیت خاصی برخوردار است. تجزیه علیت یکی از روش های بسیار مفید کاربردی برای تجزیه ضرائب همبستگی و پی بردن به اثرات مستقیم و غیر مستقیم به شمار می رود. در این تحقیق روابط بین عملکرد شکر سفید، چکیده کاملشناخت رابطه عملکرد ریشه و عملکرد شکر در چغندرقند با صفات دیگر، در اصلاح چغندر از اهمیت خاصی برخوردار است. تجزیه علیت یکی از روش های بسیار مفید کاربردی برای تجزیه ضرائب همبستگی و پی بردن به اثرات مستقیم و غیر مستقیم به شمار می رود. در این تحقیق روابط بین عملکرد شکر سفید، اجزای عملکرد و برخی صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک در چغندرقند مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی زرقان-فارس انجام گرفت. سه رژیم آبیاری شامل: آبیاری در حد بهینه، تنش ملایم ( آبیاری به میزان 75% نیاز آبی بهینه ) و تنش شدید (آبیاری به میزان 50% نیاز آبی بهینه) به عنوان فاکتور اصلی و 10 ژنوتیپ چغندرقند به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از همبستگی صفات در شرایط بدون تنش و تنش ملایم نشان داد که درصد قند، سدیم، ضریب استحصال و دمای سایه انداز گیاهی در درجه اول و بعد ازاین صفات، پتانسیل اسمزی برگ و فشاری همبستگی بالایی با عملکرد شکر سفید داشتند. هیچ کدام از این صفات در شرایط تنش شدید با عملکرد شکر سفید همبستگی نداشتند. با تجزیه علیت، در شرایط بدون تنش، درصد قند، سدیم، ضریب استحصال و دمای سایه‌انداز گیاهی اثرات مستقیم بالایی بر عملکرد شکر سفید نشان دادند، در نتیجه به نظر میرسد که این صفات معیار انتخاب مناسبی برای بهبود عملکرد شکر در ژنوتیپهای چغندرقند باشند. در شرایط تنش ملایم علاوه بر صفات ذکرشده، پتانسیل اسمزی و فشاری دارای اثرات مستقیم بالا بودند. در شرایط تنش شدید به غیر از نیتروژن آمینه و دمای سایه‌انداز گیاهی، سایر صفات تقریباً دارای اثرات مستقیم بالایی بر عملکرد شکر سفید بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2471 - تأثیر سطوح مختلف شوری و خشکی بر صفات جوانهزنی گونه چاودارکوهی (Secale montanum) در مراحل اولیه رشد
پرویز غلامی جمشید قربانی شهلا قادریاستفاده از گونههای مرتعی مقاوم به خشکی و شوری در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. چاودار کوهی یکی از گندمیان مهم مرتعی برای ایجاد چراگاه و تولید علوفه خشک است و با توجه به اهمیت این گونه مرتعی و این که تا کنــون مطالعه‌ای در مورد تحمل به شوری و خشکی آن چکیده کاملاستفاده از گونههای مرتعی مقاوم به خشکی و شوری در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. چاودار کوهی یکی از گندمیان مهم مرتعی برای ایجاد چراگاه و تولید علوفه خشک است و با توجه به اهمیت این گونه مرتعی و این که تا کنــون مطالعه‌ای در مورد تحمل به شوری و خشکی آن انجام نشده است، بنابراین در این تحقیق میزان مقاومت این گونه به تنش شوری و خشکی در مرحله جوانهزنی و اثر این تنشها بر شاخصهای درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه گونه مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. برای ایجاد تنش شوری از کلرید سدیم (NaCl) و برای اعمال تنشهای خشکی مختلف از پلی‌اتیلن گلیکول (PEG6000) استفاده شد. طرح آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در چهار تکرار و پنج سطح شوری (شاهد، 50 ، 100، 150، 200 و 300 میلی‌مولار) و همچنین پنج سطح خشکی (شاهد (صفر)، 2/0-، 4/0-، 6/0- و 8/0- مگاپاسکال) بوده است. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تیمارهای شوری و خشکی بر درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و بنیه بذر اثر معنیداری داشتند، به طوری که با افزایش تنش شوری و خشکی درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول سـاقه‌چه و طول ریشه‌چه کاهش یافتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2472 - اثر نیتروژن و تداخل علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ارزن
فتانه ایزدی علیرضا باقری حمیدرضا میریبه منظور بررسی اثر نیتروژن و تداخل علف های هرز(تاج خروس و سلمه تره) بر عملکرد و اجزای عملکرد ارزن، آزمایشی گلخانه ای در منطقه بوانات، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در پاییز 1389 به اجرا در آمد. فاکتور اول، میزان نیتروژن از منبع اوره شامل سه سطح چکیده کاملبه منظور بررسی اثر نیتروژن و تداخل علف های هرز(تاج خروس و سلمه تره) بر عملکرد و اجزای عملکرد ارزن، آزمایشی گلخانه ای در منطقه بوانات، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در پاییز 1389 به اجرا در آمد. فاکتور اول، میزان نیتروژن از منبع اوره شامل سه سطح 0،100و200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و فاکتور دوم رقابت ارزن با علف هرز در 3 سطح شامل یک سطح عاری از علف هرز و دو سطح ارزن آلوده به علف های هرز تاج خروس و سلمه تره بود. صفات مورد اندازه گیری عبارت بودند از عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد نسبی گیاه (PRY). نتایج نشان داد که تأثیر تداخل علف های هرز بر عملکرد واجزای عملکرد ارزن معنی دار بود. افزایش میزان نیتروژن از 100 کیلوگرم در هکتار به 200 کیلوگرم در هکتار تاثیر معنی داری بر عملکرد ارزن نداشت و به دلیل فشار زیاد رقابت از سوی علف های هرز، افزایش میزان نیتروژن موجب کاهش عملکرد ارزن شد. اثر سطوح مختلف نیتروژن و سطوح مختلف رقابت و اثرات متقابل آنها بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در سطح 01/0 معنی دار گردید. میزان PRY ارزن در مخلوط با علف های هرز کاهش یافت. در مخلوط ارزن و سلمه تره میزان PRY سلمه تره کمتر از ارزن و در مخلوط ارزن و تاج خروس PRY تاج خروس بیشتر از PRY ارزن بود. این امر به رقابت کنندگی بیشتر این گیاه با ارزن ارتباط داده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2473 - برهمکنش نیتروژن و تلقیح بذر با باکتریهای آزادزی تثبیت کننده نیتروژن بر فیلوکرون و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی و سهم آنها در عملکرد دانه گندم
رئوف سید شریفی پریسا قنبری حسین کمریبه منظور ارزیابی برهمکنش نیتروژن و تلقیح بذر با باکتریهای آزادزی تثبیت کننده نیتروژن بر فیلوکرون و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی و سهم آنها در عملکرد دانه گندم، آزمایشی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصاد چکیده کاملبه منظور ارزیابی برهمکنش نیتروژن و تلقیح بذر با باکتریهای آزادزی تثبیت کننده نیتروژن بر فیلوکرون و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی و سهم آنها در عملکرد دانه گندم، آزمایشی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 92-1391 اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل تلقیح بذر با باکتریهای آزادزی تثبیت کننده نیتروژن در پنج سطح (عدم تلقیح، تلقیح بذر با ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5، آزوسپریلیوم لیپوفروم استرین OF و سودوموناس پوتیدا با دو سویه 4 و 11) و مقادیر کود نیتروژنه در چهار سطح (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره بود. نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد (5/3829 کیلوگرم در هکتار)، اجزای عملکرد و سرعت ظهور برگ به ترکیب تیماری تلقیح بذر با ازتوباکتر × مصرف 180 کیلوگرم کود نیتروژنه در هکتار و کمترین آنها در عدم تلقیح بذر با باکتریهای آزادزی تثبیت کننده نیتروژن × عدم مصرف کود نیتروژنه به دست آمد. بیشترین مشارکت ذخایر ساقه و اندام هوایی در عملکرد دانه در ترکیب تیماری عدم تلقیح بذر با باکتری‌ها × عدم مصرف کود نیتروژنه به دست آمد. در نتیجه به منظور افزایش عملکرد و افزایش سرعت ظهور برگ گندم می توان کاربرد 180 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار در تلقیح بذر با ازتوباکتر را توصیه نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2474 - بررسی سازگاری اکوتیپهای کاسنی (Cichorium intybus L.) تحت تأثیر تنش آبی در منطقه باجگاه شیراز
محمدجواد عباسی مریم جهانی دوقزلو هادی پیرسته انوشه سیدعبدالرضا کاظمینی مسعود تقواییکمبود آب از عوامل مهم محدودکننده رشد و تولید گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. در این پژوهش تاثیر چهار فاصله آبیاری (5، 8، 11 و 14 روز) بر رشد و مقدار اسانس چهار اکوتیپ کاسنی (سفید شیراز، سیاه شیراز، سفید اصفهان و سیاه اصفهان) بررسی شد. آزمایش حاضر به صورت کرت‌ها چکیده کاملکمبود آب از عوامل مهم محدودکننده رشد و تولید گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. در این پژوهش تاثیر چهار فاصله آبیاری (5، 8، 11 و 14 روز) بر رشد و مقدار اسانس چهار اکوتیپ کاسنی (سفید شیراز، سیاه شیراز، سفید اصفهان و سیاه اصفهان) بررسی شد. آزمایش حاضر به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1392 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز (باجگاه) اجرا گردید. بر اساس نتایج این پژوهش، تنش آبی ناشی از افزایش فاصله آبیاری موجب کاهش سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ریشه و وزن خشک کل بوته شد. از سوی دیگر، افزایش فاصله آبیاری از 5 یا 8 به 11 و 14 روز با افزایش میزان اسانس در همه اکوتیپها همراه بود. سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ریشه و وزن خشک کل بوته در تیمار شدیدترین تنش به ترتیب به مقادیر 3/40، 2/46، 8/37 و 8/45 درصد کمتر از تیمار بدون تنش بودند. افزایش فاصله آبیاری از 5 به 14 روز سبب کاهش 9/47، 1/56، 4/22 و 6/53 درصدی وزن خشک کل بوته به ترتیب در اکوتیپهای سفید شیراز، سیاه شیراز، سفید اصفهان و سیاه اصفهان شد. اگرچه رشد و اسانس اکوتیپهای سیاه و سفید شیراز بیشتر بود، ولی اکوتیپهای سیاه و سفید اصفهان حساسیت کمتری به تنش آبی نشان دادند. بنابراین، در شرایط اقلیمی مشابه با منطقه باجگاه، اکوتیپهای شیراز و اصفهان به ترتیب برای کشت در شرایط آبیاری مطلوب و کم‌آبیاری نیازمند بررسی بیشتر هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2475 - بررسی تنوع و تراکم شکم پایان در قبل و بعد از مانسون تابستانه در سواحل ایرانی دریای عمان
ثمانه اصغری محمدرضا احمدی فلورا محمدی زاده محمود ابراهیمی کیوان اجلالی شیوا آقاجری غلامعلی اکبرزادهبه منظور بررسی تنوع و تراکم شکم پایان رسوبات بستر سواحل ایرانی دریای عمان(از تنگه هرمز تا خلیج گواتر) تعداد 10 ایستگاه ثابت نمونه برداری(هر 30 مایل دریایی یک ایستگاه) انتخاب گردید. جهت انجام این مطالعه از کشتی فردوس 1 و برای نمونه برداری از رسوبگیر ون– وین با مساح چکیده کاملبه منظور بررسی تنوع و تراکم شکم پایان رسوبات بستر سواحل ایرانی دریای عمان(از تنگه هرمز تا خلیج گواتر) تعداد 10 ایستگاه ثابت نمونه برداری(هر 30 مایل دریایی یک ایستگاه) انتخاب گردید. جهت انجام این مطالعه از کشتی فردوس 1 و برای نمونه برداری از رسوبگیر ون– وین با مساحت 1/0 مترمربع در سه تکرار استفاده شد و علاوه بر آن پارامترهای فیزیکی و شیمیایی از قبیل درجه حرارت، شوری، اکسیژن محلول وpH با استفاده از دستگاه CTD مورد سنجش قرار گرفت. نمونههای جمعآوری شده با الکل %95 تثبیت و با رزبنگال رنگ آمیزی گردید. در بررسی حاضر جمعا تعداد 71 جنس متعلق به 43 خانواده از شکم پایان مورد شناسایی قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده خانواده های غالب شکم پایان از نظر درصد فراوانی به ترتیب شامل Nassaridae 27% ، Retusidae 16% ، Pyramidellidae 12% ، Cyclostrematidae 8% و Scaphandridae 7% بوده است. نتایج نشان می داد تنوع و تراکم شکم پایان در دریای عمان، تحت تاثیر بادهای موسمی جنوب غربی اقیانوس هند قرار دارد، بطوری که فراوانی آنها در بعد از مانسون تابستانه افزایش و تنوع آنها کاهش یافت ولی فراوانی شکم پایان در دو وضعیت پیش و پس مانسون از نظر سطح آماری دارای اختلاف معنی دار نبود(05/0P> ). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2476 - پارامترهای اندازه و شکل سنگ گوش ماهی موتو معمولیEncrasicholina punctifer Fowler ,1938 در خلیج فارس و دریای عمان
نورالهدی عطایی دریایی احسان کامرانی علیرضا سالار زاده علی سالار پوریسنگ گوش یکی از مهم ترین ابزارهای مطالعه جمعیت آبزیان به حساب می آید و در این میان آنالیز شکل آن مهمترین کاربرد را در تفکیک ذخایر آبزیان دارد. ماهی موتو معمولی (Encrasicholina punctifer) یکی از گونه های مهم سطح‌زی ریز است، که در سواحل استان هرمزگان از شرق (جاسک) تا غرب ( چکیده کاملسنگ گوش یکی از مهم ترین ابزارهای مطالعه جمعیت آبزیان به حساب می آید و در این میان آنالیز شکل آن مهمترین کاربرد را در تفکیک ذخایر آبزیان دارد. ماهی موتو معمولی (Encrasicholina punctifer) یکی از گونه های مهم سطح‌زی ریز است، که در سواحل استان هرمزگان از شرق (جاسک) تا غرب (گرزه) صید می شود. تعداد 360 عدد نمونه ماهی موتو معمولی، از سه صیدگاه مهم این ماهی در منطقه (قشم، گرزه و جاسک)، از دی ماه 89 تا آذرماه 1390 جمع آوری شدند. سپس نمونه ها مورد زیست سنجی قرار گرفته و پس از تفکیک جنسیت ، توزین و ثبت آنها در فرم های مخصوص، سنگ گوش آنها استخراج شد.به علت عدم تفاوت معنا دار بین پارامتر های زیست سنجی شده نمونه ها از سنگ گوش ساجیتای سمت چپ در مراحل بعدی تحقیق استفاده شد. سپس با استفاده از نرم افزارMotic Image plus 2 ، پارامتر های مختلف سنگ گوش ها آنالیز و با استفاده از معادلات ریاضی شاخص های مختلف شکل سنگ گوش نیز محاسبه گردیدند، که تفاوت معنی دار بین شاخص های شکل سنگ گوش در مناطق مختلف مشاهده نشد( 05/0P>). از طریق آزمون چند متغیره ANOSIM میزان تشابه بین شاخص های شکل سنگ گوش موتو معمولی در سه صیدگاه ، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج میزان تشابه 099/0 R= و سطح معنی دار 1/0 درصد را نشان داد که بیانگر شباهت بالای شاخص های مورد بررسی در مناطق مورد مطالعه بود. در پایان نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که جمعیتهای ماهی موتو معمولی در سه صیدگاه جاسک، قشم و بندرگرزه، اختلاف معنی داری با هم ندارند و احتمالا می توانند متعلق به ذخیره واحد باشند ( 05/0 P>). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2477 - Isolation and identification of salinity and drought tolerant bacteria from Jiroft agricultural fields
زینب فتوحیان احمد یوسفیDue to the increasing spread of dry lands in different regions of the world, including Iran, it should be adapted to the new conditions and there must be a plan to prevent the development of these lands. Due to the fact that some areas of Jiroft city were affected by dr چکیده کاملDue to the increasing spread of dry lands in different regions of the world, including Iran, it should be adapted to the new conditions and there must be a plan to prevent the development of these lands. Due to the fact that some areas of Jiroft city were affected by drought and salinity facoers, therefore they were considered in this study. One of the new ways to cope with salinity in plants and reduce its harmful effects is to introduce salt-tolerant bacteria. In this research, indigenous bacteria resistant to salinity and drought were isolated and identified. The growth rate of isolates at different concentrations of salinity (5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 35% and 40%), drought(0.50, -0.15, -0.03, -0.49 and -0.73 MPa), pH and temperature of 50°C was calculated by reading the optical absorption by spectrophotometer. Then, the production of auxin, siderophore and hydrogen cyanide and phosphate solubility of resistant isolates were investigated. A total of 42 soil samples were collected from the salty and dry areas of Jiroft city in the crop year 2019 and of this number of soil amples, 50 bacteria were obtained. From isolates, K4, K10, K12, K14, K15 codes for the Konar-sandal, C18, C10, C11codes for Karim-abad, A2, A3, A4 codes for anbar-abad were resistant to salinity due to their growth up to 40% salt concentration. Also, the K4, K14, K15, and C8 codes had the ability to grow in water potential at -0.73 and resistant to drought. From selective isolates, the isolate C8 had the ability to grow at high pH and C8 and K4 isolates were capable of growing at 50°C. Also, isolate C8 produced the highest amount of auxin among isolates by producing 1.8 μg/ml of auxin and it was the only isolate that dissolved phosphate. The isolates C8 and K14 had the ability to produce cidrofur in isolates. Therefore, according to biochemical and molecular identification of isolate C8, it was Bacillus subtilis as the superior isolate. This isolate was isolated from the Karim-abad region. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2478 - Effect of drought stress on seed quality of summer oilseed rape produced on drought stressed mother plants
H.R. Badrooj K. Khaksar A. Hamidi A.H. Shirani RadIn order to study of drought stress and normal irrigation effect on summer oilseed rape cultivars seed germination, the experiment was conducted as a Factorial in Randomize Complete design with 4 replications, in central laboratory of Seed and Plant Certification Resear چکیده کاملIn order to study of drought stress and normal irrigation effect on summer oilseed rape cultivars seed germination, the experiment was conducted as a Factorial in Randomize Complete design with 4 replications, in central laboratory of Seed and Plant Certification Research Institute (SPCRI) Karaj. Experimental treatments were the seed produced in normal irri[1]gation (S1) and drought stress in floral stage (S2) with cutting irrigation of floral time until the maturity stage and ten cul[1]tivars of summer oilseed rape as RGS003, Sarigol, Option500, RGS006, 19-H, ORS 3150-3006, ORS 3150-3008, RG 4403, RG 405/03 and RGAS 0324. Some seed and seedling germination traits such as 1000-seed mass, Final Germination Percentage (FGP), Mean Time of Germination (MTG), Coefficient of Germination Velocity (CGV), Mean Daily Germi[1]nation (MDG), Daily Germination Speed (DGS), seedling length, root, shoot and seedling fresh and dry weight and traits of Longitudinal Vigour Index and Weight vigour Index were studied after accelerated ageing test on seeds. The results showed that significant differences were observed regarding FGP, MTG, CGV, MDG, DGS, traits of longitudinal vigour index and root dry weight by drought stress and cultivar. The means comparison results of drought stress and cultivar inte[1]raction on 1000-seed mass showed that the cultivars of RG 4403 with 3.498g had the most and RGS006 with 3.082g had the lowest 1000-seed mass respectively. Where Sarigol cultivar produced with normal irrigation 983.4 and RGS003 277.1 had the most LVI1 and LVI2. As a point of view of MTG, CGV, MDG and DGS respectively the seeds of Sarigol pro[1]duced under the drought stress, RGS003 produced in normal irrigation and Sarigol produced under the drought stress. In general, it can be concluded that drought stress on investigated reduced the seed quality of the cultivars. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2479 - بررسی تأثیر مدیریت دانش در خلاقیت کارکنان شرکت گاز شهرستان ارومیه
طاهره دانش فر اسداله خدیویسازمانها برای باقی ماندن در رقابت، با تغییرات محیط نوآوری، پاسخگویی به تقاضاهای بازار، ارتقای افراد و ظرفیت هایشان و حفظ ارتباطات مناسب با فراهم کنندگان، مشتریان و شرکا، به مدیریت دانش نیاز دارند مدیریت دانش سبب دسترسی به تجارب، دانش و مهارت هایی می شود که در مجموع چکیده کاملسازمانها برای باقی ماندن در رقابت، با تغییرات محیط نوآوری، پاسخگویی به تقاضاهای بازار، ارتقای افراد و ظرفیت هایشان و حفظ ارتباطات مناسب با فراهم کنندگان، مشتریان و شرکا، به مدیریت دانش نیاز دارند مدیریت دانش سبب دسترسی به تجارب، دانش و مهارت هایی می شود که در مجموع توانایی های جدید، قدرت اجرای عملیات بیشتر، تشویق خلاقیت و نوآوری، شیوة به کار بردن بهتر دانش موجود سازمان و استفادة بهتر از دانش در فرایند تجارت روز به روز را در سازمان ایجاد می کنند. در تحقیق حاضـر سعی شد تاثیر مدیریت دانش در خلاقیت کارکنان شرکت گاز بررسی شود. جامعه آماری تحقیق کارکنان شرکت گاز بود و از پرسشنامه برای جمع آوری داده های تحقیق استفاده شد. تعداد 186 پرسشنامه از نمونه آماری جمع آوری شد. برای بررسی تائید یا عدم تائید فرضیات و برازش کلی مدل از آزمون ها، تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس این آزمون ها و از نرمافزار PLS استفاده شد و نیز با استفاده از سه معیار R2، اعداد معناداری T (T-values) ومعیارGOF فرضیات و مدل ارزیابی شد. همچنین از آمار توصیفی و استنباطی نیز استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که مدیریت دانش در خلاقیت کارکنان تاثیر مثبت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2480 - تاثیر توسعه و نااطمینانی مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب آسیایی
مریم جعفری طادی مصطفی رجبیبازارهای مالی کارآمد و قوی از جمله ساز وکارهای مهم در عرصه اقتصادی به شمار می روند. بدونداشتن یک بخش مالی کارا نمیتوان به توسعه مالی و در پی آن به توسعه اقتصادی دست یافت. در واقععملکرد بهینه نظام اقتصادی در هر جامعهای وابسته به وجود دو بخش حقیقی و مالی کارا، قدرتمند ومک چکیده کاملبازارهای مالی کارآمد و قوی از جمله ساز وکارهای مهم در عرصه اقتصادی به شمار می روند. بدونداشتن یک بخش مالی کارا نمیتوان به توسعه مالی و در پی آن به توسعه اقتصادی دست یافت. در واقععملکرد بهینه نظام اقتصادی در هر جامعهای وابسته به وجود دو بخش حقیقی و مالی کارا، قدرتمند ومکمل است. فعالیتّ این دو بخش در کنار یکدیگر شرط لازم و کافی برای نظام اقتصادی به شمارمی رود. هدف این مطالعه بررسی تاثیر توسعه مالی و نا اطمینانی مالی بر رشد اقتصادی در کشور هایمنتخب آسیاسی در طی دوره زمانی 2010-1980می باشد. برای تحلیل از الگوی اقتصاد سنجی توسعه -مالی به پیروی از رنسیر و لویزا (2006 )، و از یک مجموعه داده های تابلوئی و نیز از تکنیک پانل پویامبتنی بر روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که توسعه مالیدر بلند مدت باعث رشد اقتصادی می شود. اما تکانههای ناشی ، از شاخص عمق مالی(شکنندگی مالی) تاثیر منفی بر رشد اقتصادی میگذرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2481 - ارزیابی اثرات منفی خصوصی سازی بر میزان فقر و شکاف درآمدی در برنامه پنجم توسعه
سپهر سید سجادی مسعود جعفری نژاد محمد کتابیخصوصی سازی به عنوان فرایندی اجرایی و مؤثر در رشد اقتصادی و افزایش کارایی در دوران حاضر مورد استقبال بسیاری از سیاستگذاران در کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است، همچنین این فرایند توانسته در حوزههای اقتصادی رشد اقتصادی را نیز در مواردی به ارمغان آورد. پژوهش حاضر برنامه پ چکیده کاملخصوصی سازی به عنوان فرایندی اجرایی و مؤثر در رشد اقتصادی و افزایش کارایی در دوران حاضر مورد استقبال بسیاری از سیاستگذاران در کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است، همچنین این فرایند توانسته در حوزههای اقتصادی رشد اقتصادی را نیز در مواردی به ارمغان آورد. پژوهش حاضر برنامه پنجم توسعه را از حیث وجود برخی سیاست‌هایی که خصوصی سازی را تشویق و یا تسهیل می‌نمایند با بهره گیری از روش تحلیل ثانویه بررسی نموده و اثرات نامطلوبی، همچون شکاف درآمدی و فقر را متأثر از روشهای اجرایناقص و یا نا صحیح خصوصی سازی در این برنامه می‌داند. بر این اساس به دنبال اجرای سیاستهای خصوصی سازی طی برنامههای پیشین و انتقال تبعات آن به این دوره و نیز طی دوره اجرای برنامه پنجم توسعه، شکاف در آمدی بین سالهای 1390 تا 1392 روندی افزایشی را طی کرده و نابرابری‌های جغرافیایی در توزیع امکانات به چشم می‌خورد. کاهش فقر نیز طی این دوره روند مطلوبی را طی نکرده و نتایج رضایت بخشی را نشان نمی‌دهد. ارزیابی اثرات و ریشه یابی آثار منفی خصوصی سازی که هدف اصلی پژوهش حاضر است میتواند در تدوین برنامههای آتی توسعه از بروز آسیب پیشگیری نماید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2482 - بررسی تحلیلی ساختار و مزیت نسبی صنایع کارخانه ای ایران(با تاکید بر رهیافت انتقال سهم shift-share Analysis)
صالح قویدلدر این مقاله برای ارزیابی مزیت نسبی صادرات صنایع کارخانه ی ایران به تفکیک کد lslc دو رقمی از دو شاخص ، انتقال رقابتی[1] و مزیت نسبی آشکار قرینه شده [2] (SRCA) طی سال های 1381 تا 1385 استفاده شده است . سپس با استفاده از روش تاکسونومی [3] این دو شاخص را ترکیب نموده و صنای چکیده کاملدر این مقاله برای ارزیابی مزیت نسبی صادرات صنایع کارخانه ی ایران به تفکیک کد lslc دو رقمی از دو شاخص ، انتقال رقابتی[1] و مزیت نسبی آشکار قرینه شده [2] (SRCA) طی سال های 1381 تا 1385 استفاده شده است . سپس با استفاده از روش تاکسونومی [3] این دو شاخص را ترکیب نموده و صنایع مزیت دار را مشخص می نماییم . نتایج حاکی از آن است که به ترتیب ، صنایع تولید ذغال کک-پالاشگاه های نفت (23)، تولید مواد و محصولات شیمیایی (24) و تولید سایر محصولات کانی غیر فلزی (26) دارای بیشترین مزیت و صنایع تولید ماشین آلات اداری (30)، تولید ابزار پزشکی (33) در پایین ترین رده های مزیت نسبی قرار می گیرند. 1-Competetive shift Analysis 2-Symmetric Revealed Comparative Advantage 3-Taxonomy Analysis پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2483 - Repair of ear cartilage fracture in the horse using Kirschner wire
Sahar Gohari-Rad Alireza NajafpourOne of the most common methods used in horses to restrain them is rolling up their ear’s pinna, which is involved some fracture for the animal, albeit it is convenient. The important defect of this method is the probability of fracture in the ear cartilage. Tradit چکیده کاملOne of the most common methods used in horses to restrain them is rolling up their ear’s pinna, which is involved some fracture for the animal, albeit it is convenient. The important defect of this method is the probability of fracture in the ear cartilage. Traditionally used approaches for restraining horses also possessed disadvantages for the animal such as leaving scar tissues and leading to an unfavorable appearance of the horse ear. The present study aims at employing a novel approach to prevent fracture in the horse ear as well as solving other undesirable effects on the animal’s appearance. For this purpose, 5 horses were selected to proceed this investigation, with a weight average of 450 ± 50 kg and an age average of 3-7 years old. After general anesthesia, the area of surgery was prepared and the ear cartilage was immobilized using a Kirschner wire. Afterward, the interrupted suture was utilized to stitch the ear and a radiograph was depicted from the area of Kirschner wire to reassure of proper immobilization of Kirschner wire. The area of surgery was controlled for 21 days in the terms of having infection or inflammatory, and the granulation tissue of the ear. Based on the obtained clinical results in this study, it can be stated that the employment of Kirschner wire exhibited promising results in terms of healing speed, wound quality, final scar and faster return of livestock to daily activity. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2484 - Intra-abdominal Necrotic Lipoma in a Terrier dog
Farshad Baghban Maziar Manshaei Mohammad Hossein Saljooghian Mohammad Sadegh AshtariA ten-year-old female unspayed terrier, weighing 13 kg, presented for chronic abdominal distention, urinary incontinence, and pollakiuria suspected of urinary bladder infection. Physical examination revealed abdominal pressure with pain in palpation. Other clinical sign چکیده کاملA ten-year-old female unspayed terrier, weighing 13 kg, presented for chronic abdominal distention, urinary incontinence, and pollakiuria suspected of urinary bladder infection. Physical examination revealed abdominal pressure with pain in palpation. Other clinical signs of the vital organs were in the normal range. Hematology and biochemistry and urinalysis were done. Hematological examination, due to neutrophilia, showed increased white blood cell count (27.6 X 109/L). Other hematological parameters were in the normal range. Biochemical parameters including, albumin, total protein, creatinine, globulin, alanine transaminase (ALT) and aspartate aminotransferase (AST), and uric acid were in normal range except alkaline phosphatase (ALP) (160 IU/L) was higher than the normal range. Radiography and ultrasonography revealed an abdominal mass, measuring (100mm X 74mm X 56mm) near the descending colon. Ventrodorsally (VD) abdominal radiography demonstrated an oval soft tissue mass with areas of mineralization, caudal of the abdomen which displaced descending colon left laterally and was adjacent to the left kidney. Exploratory laparotomy was performed to remove the fatty mass. Histopathological examination revealed a necrotic and moderately calcified cystic lipoma. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2485 - تجمع ماده خشک در اندام های هوایی آفتابگردان در تداخل با تاج خروس ریشه قرمز
بهرام میرشکاریبا هدف اندازه گیری تجمع ماده خشک در اندام های هوایی آفتابگردان در تداخل با تاج خروس ریشه قرمز آزمایشی در تبریز استفاده از طرح افزایشی به صورت فاکتوریل با رقم آفتابگردان آذرگل، هایسان وآلستار، تراکم تاج خروس (3/8، 25 و 7/41 بوته در متر مربع) و زمان سبز شدن تاج خروس چکیده کاملبا هدف اندازه گیری تجمع ماده خشک در اندام های هوایی آفتابگردان در تداخل با تاج خروس ریشه قرمز آزمایشی در تبریز استفاده از طرح افزایشی به صورت فاکتوریل با رقم آفتابگردان آذرگل، هایسان وآلستار، تراکم تاج خروس (3/8، 25 و 7/41 بوته در متر مربع) و زمان سبز شدن تاج خروس همزمان، 15 و 30 روز بعد از سبزشدن آفتابگردان اجرا شد. نتایج نشان داد که با افزایش 4/33 بوته تاج خروس به هر متر مربع، عملکرد بیولوژیک آفتابگردان به ترتیب در سه رقم حدود 40، 65 و 73 گرم در مترمربع در زمان اول سبز شدن افزایش یافت. اثر هر واحد تراکم تاج خروس بر بیوماس برگ آفتابگردان در سطوح پایین تراکم بیشتر از سطوح بالای آن بود. سهم برگ از بیوماس کل توسط تیمارهای مورد مطالعه زیاد تحت تأثیر قرار نگرفت. رقم آذرگل توانست حضور 3/8 بوته تاج خروس را در 30 روز پس از سبز شدن بدون کاهش معنی دار در وزن خشک ساقه تحمل کند، ولی اثر این تیمار در دو رقم دیگر کاهش معنی دار ایجاد کرد. با افزایش تراکم و زودتر سبز شدن تاج خروس، وزن خشک طبق در سه رقم مورد مطالعه کاهش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2486 - کنترل آللوپاتیک علفهای هرز در زراعت سیب زمینی
آژنگ جاهدیاستفاده از پدیده آللوپاتیک یا دگرآسیبی تعدادی از گیاهان جهت کنترل علف های هرز محصولات مختلف به اثبات رسیده است. این آزمایش به صورت مزرعه ای طی سال های 80-81 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی همدان به اجرا در آمد. آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چ چکیده کاملاستفاده از پدیده آللوپاتیک یا دگرآسیبی تعدادی از گیاهان جهت کنترل علف های هرز محصولات مختلف به اثبات رسیده است. این آزمایش به صورت مزرعه ای طی سال های 80-81 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی همدان به اجرا در آمد. آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و هشت تیمار درنظر گرفته شد. در این بررسی، کلزا، ماشک گل خوشه ای و چاودار به عنوان گیاهان دگرآسیب، قبل از کشت سیب زمینی به تنهایی و به صورت ترکیب دو و سه تایی به همراه شاهد بدون کشت گیاه دگرآسیب تحت بررسی قرار گرفتند. این گیاهان در پاییز کشت و در بهار سال بعد بصورت کود سبز با خاک مخلوط شدند، سپس سیب زمینی جهت بررسی اثر آن ها در کنترل علف های هرز کشت گردید. نتایج به دست آمده، اختلاف معنی داری را بین صفات اندازه گیری شده، شامل وزن تر گیاه دگرآسیب، برحسب گرم در متر مربع، وزن تر علف های هرز، بر حسب گرم در متر مربع، تراکم علف هرز، در متر مربع و عملکرد محصول سیب زمینی بر حسب تن در هکتار نشان داد. چاودار در بین سایر تیمارها، بیشترین وزن تر را به عنوان کود سبز قبل از کشت سیب زمینی داشته است. کلیه تیمارها، اختلاف معنی داری با تیمار شاهد از نظر کاهش وزن تر علف هرز داشتند. عملکرد محصول سیب زمینی نیز در تیمارهای چاودار نسبت به شاهد افزایش 40 درصدی را نشان داد. نتایج نهایی این بررسی نشان داد که استفاده از گیاهان دگرآسیب به عنوان کود سبز قبل از کشت سیب زمینی، ضمن افزایش عملکرد سیب زمینی میزان علف های هرز و لزوم استفاده از علف کش ها را کاهش می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2487 - اثر تنش کمبود آب در برخی مراحل رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید 704 در تراکم های مختلف بوته
آرزو جزایری شوشتری احمد نادری مجتبی علوی فاضل معصومه گوهریبه منظور بررسی اثر تنش خشکی در برخی مراحل رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید 704 در تراکم های مختلف بوته آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان سال 1387 در اهواز انجام شد. در این تحقیق تنش کمبود آب به عنوان فاکتور اص چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی در برخی مراحل رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید 704 در تراکم های مختلف بوته آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان سال 1387 در اهواز انجام شد. در این تحقیق تنش کمبود آب به عنوان فاکتور اصلی در چهار سطح شامل عدم آبیاری در مرحله هشت برگی(S1)، عدم آبیاری در مرحله دوازده برگی(S2)، عدم آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی(S3) و آبیاری کامل در طول دوره رشد (S4) به عنوان تیمار شاهد انتخاب شد. تراکم بوته به عنوان تیمار فرعی دارای سه سطح 75000 بوته در هکتار(D1)،85000 بوته در هکتار(D2) و95000 بوته در هکتار (D3) در نظر گرفته شد. عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت تحت تاثیر تنش کمبود آب و تراکم بوته قرار گرفتند. عدم آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی در مقایسه با سایر تیمارها اثر کاهنده بیشتری بر عملکرد دانه و شاخص برداشت نشان داد. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به تیمار آبیاری مطلوب با تولید 890 گرم در مترمربع و تیمار عدم آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی با تولید 265 گرم در مترمربع بود. با افزایش تراکم از 75000 به 95000 بوته در هکتار عملکرد دانه و شاخص برداشت کاهش و عملکرد بیولوژیکی افزایش یافتند. تیمار S4D2 با تولید 934 گرم در مترمربع در بالاترین سطح قرار گرفت و تیمار S3D3 با تولید 152 گرم در مترمربع در پایین ترین مرتبه بود. تنش کمبود آب در هر مرحله از رشد ذرت بویژه مرحله ظهور گل تاجی باعث افت قابل توجهی در عملکرد شد و زمانی این افت، افزایش بیشتری یافت که تراکم بوته نیز افزایش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2488 - تامین مقادیر مختلف آب و کاربرد سطوح مختلف کود نیتروژن و پتاسیم بر خصوصیات کمی و کیفی چای ترش
حلیمه پیریامروزه تغییرالگویکاشتبهسمتاهمیت گیاهانمقاومبهکم‌آبیبرایمقابلهباخشکیمطرحشدهاست. یکی از این گیاهان مقاوم به خشکی گیاه چای ترش میباشد. در این تحقیق اثر سطوح مختلف آب آبیاری، کود نیتروژن و کود پتاسیم بر چای ترش مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح کرتهای دوبار خرد شده چکیده کاملامروزه تغییرالگویکاشتبهسمتاهمیت گیاهانمقاومبهکم‌آبیبرایمقابلهباخشکیمطرحشدهاست. یکی از این گیاهان مقاوم به خشکی گیاه چای ترش میباشد. در این تحقیق اثر سطوح مختلف آب آبیاری، کود نیتروژن و کود پتاسیم بر چای ترش مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح کرتهای دوبار خرد شده با چهار سطح آب آبیاری (I1، I2، I3 و I4 به ترتیب معادل25، 50، 75 و 100 % نیاز‌آبی‌گیاه) و سه سطح نیتروژن(N1، N2 وN3به ترتیب معادل 50، 75 و 100 % نیاز‌کودی نیتروژن) در کرت های فرعی و سه سطح پتاسیم(K1، K2 وK3به ترتیب معادل 50، 75 و 100 % نیاز‌کودی پتاسیم) در کرت های فرعی فرعی قرار گرفتند. صفات ارتفاع گیاه، وزن کپسول، عملکرد خشک، مقدار آنتوسیانین و بهرهوری آب آبیاری مورد سنجش و اندازهگیری قرار گرفت. نتایج نشان داد اثرات ساده آب آبیاری و کود پتاسیم در سطح احتمال یک و پنج درصد بر تمامی صفات اندازهگیری شده و کود نیتروژن بر تمامی صفات به غیر از بهرهوری آب آبیاری معنیدار گردید. بیشترین عملکرد از تیمارهای 100% مصرف کود و 100% نیاز آبی به دست آمد اما از این نظر بین تیمار 100 و 75% نیاز آبی تأثیر معنیدار مشاهده نشد. بیشترین بهرهوری آب آبیاری در تیمار 75% نیاز آبی و 100% مصرف کود نیتروژن و پتاسیم به دست آمد اما از این نظر بین تیمارهای مختلف کود نیتروژن تفاوت معنیدار حاصل نشد. بنابراینباتوجهبهوضعیتآبمنطقهوکاهشمنابع آبیبه‌کاربردن75%نیازآبیباعث صرفه‌جویی در مصرف آب میگردد بدون آن که تأثیر معنیدار در کاهش عملکرد داشته باشد. همچنین با توجه به شرایط آب و هوایی خشک منطقه سیستان استفاده از کود پتاسیم و نیتروژن میتواند باعث تعدیل خسارات ناشی از تنش خشکی در چای ترش شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2489 - ارزیابی تحمل به خشکی ارقام و لاین های مختلف گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به تنش خشکی
محمد حطیم مجید مجیدیان تقی باباییبه منظور بررسی تأثیر تنش خشکی پایان فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و انتقال مجدد مواد در هشت رقم و لاین گندم نان و همچنین تشخیص رقم ها و لاین های متحمل و حساس به خشکی، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی است چکیده کاملبه منظور بررسی تأثیر تنش خشکی پایان فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و انتقال مجدد مواد در هشت رقم و لاین گندم نان و همچنین تشخیص رقم ها و لاین های متحمل و حساس به خشکی، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی در سال زراعی 88-1387 اجرا شد. در آزمایش اول شرایط تنش خشکی اعمال شد که قطع آبیاری در مرحله بعد از گرده افشانی بود، اما در آزمایش دوم تا آخر فصل رشد، آبیاری به صورت معمول منطقه انجام گرفت. صفت هایی از قبیل عملکرد دانه، وزن دانه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، انتقال مجدد مواد پرورده ذخیره شده قبل از گلدهی، میزان مواد پرورده انتقال یافته از پدانکل و ارتفاع بوته اندازه گیری شد. عکس العمل ارقام و لاین های مختلف گندم در دو آزمایش متفاوت بود. تنش خشکی موجب کاهش عملکرد دانه و وزن هزار دانه شد. نتایج این آزمایش نشان داد لاین های C-84-4 و C-82-12 مقاوم ترین لاین ها در دو شرایط بهینه و تنش و لاین C-78-14 و رقم شهریار دارای عملکرد خوب در شرایط بهینه و لاین های C-81-14 و C-83-7عملکرد خوب در شرایط تنش دارند. همچنین شش شاخص شامل میانگین هارمونیک، شاخص تحمل تنش، شاخص تحمل، شاخص بهره وری متوسط، شاخص حساسیت به تنش و میانگین هندسی بهره وری مورد ارزیابی قرار گرفت.این شاخص ها همبستگی بالایی با عملکرد دانه و شاخص برداشت تحت شرایط آبیاری بهینه و تنش نشان دادند. با توجه به رابطه و همبستگی بین شاخص های مقاومت به خشکی شاخص های حساسیت به تنش، میانگین هندسی بهره وری و شاخص تحمل تنش مناسب ترین شاخص ها در هر دو شرایط بودند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2490 - تاثیر کاربرد اسید سالیسیلیک، سلنیوم و برخی ریز مغذی ها بر عملکرد و صفات زراعی گندم لاین 7814 Cتحت شرایط کم آبیاری
الهام داود زاده نورعلی ساجدی حمید مدنی داوود حبیبیکم آبی یکی از عوامل محدود کننده عملکرد گندم محسوب می شود. به منظور بررسی اثر کم آبیاری و عوامل سلنیوم، اسید سالیسیلیک و کود میکرو بر برخی صفات زراعی لاین امید بخش گندم 7814 C آزمایشی به صورت کرت خرد شده نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 89- چکیده کاملکم آبی یکی از عوامل محدود کننده عملکرد گندم محسوب می شود. به منظور بررسی اثر کم آبیاری و عوامل سلنیوم، اسید سالیسیلیک و کود میکرو بر برخی صفات زراعی لاین امید بخش گندم 7814 C آزمایشی به صورت کرت خرد شده نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 89- 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. آبیاری در دو سطح شاهد و قطع آبیاری در مرحله ظهور خوشه و مصرف عوامل سلنیوم، اسید سالیسیلیک و کود میکرو در شش سطح شامل شاهد، اسید سالیسیلیک، سلنیوم، کود میکرو، سلنیوم با اسید سالیسیلیک و سلنیوم با اسید سالیسیلیک با کود میکرو بودند. نتایج حاصله نشان داد کم آبی موجب کاهش ارزش عددی صفات زراعی و عملکرد شد. ارتفاع گیاه با مصرف عوامل سلنیوم، اسید سالیسیلیک و کود میکرو کاهش یافت اما صفات وزن خوشه، تعداد سنبله در واحد سطح، زیست توده، شاخص برداشت و عملکرد افزایش یافتند. در شرایط آبیاری کامل با مصرف عوامل سلنیوم، اسید سالیسیلیک و کود میکرو، عملکرد دانه 8 % و در شرایط قطع آبیاری عملکرد دانه 5 % نسبت به شاهد افزایش نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2491 - تاثیر روشهای متفاوت خاک ورزی حفاظتی و محلول پاشی با عناصر ریز مغذی بر عملکرد ذرت علوفه ای
محمد شریف مقدسی سعید عزیزیهدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات روش های مختلف خاک ورزی حفاظتی و محلول پاشی با عناصر ریز مغذی بر اجزاء عملکرد و عملکرد ذرت علوفه ای هیبرید 704 سینگل کراس به عنوان کشت دوم پس از گندم بود. این آزمایش به صورت اسپیلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در چکیده کاملهدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات روش های مختلف خاک ورزی حفاظتی و محلول پاشی با عناصر ریز مغذی بر اجزاء عملکرد و عملکرد ذرت علوفه ای هیبرید 704 سینگل کراس به عنوان کشت دوم پس از گندم بود. این آزمایش به صورت اسپیلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در شهرستان بابلسر در سال 1392 انجام شد. آزمایشات نشان داد جوانه زنی در همه تیمارها مشابه بود. نوع شخم اثر معنی داری بر وزن خشک گیاه در تمام دوران رشد گیاه گذاشت و موجب کاهش آن در روش بدون شخم و سطح آهن کود و روی صفر گرم بر لیتر شد. اما در همین روش شخم و با سطح کود آهن 30 میلی گرم بر لیتر و سطح روی مایع 40 میلی گرم بر لیتر عملکرد به طور معنی داری افزایش یافته و بطور معنی داری عملکردش با عملکرد گیاه در روش شخم و دیسک قابل مقایسه بود. شاخص سطح برگ از روند مشابهی پیروی کرد. قطر ساقه در روش های مختلف شخم بطور معنی داری متفاوت بود. کمترین قطر ساقه در روش بدون شخم و سطح کود مایع آهن و روی صفر، بدست آمد. اما در روش های بدون شخم و حداقل شخم، با سطح کود مایع آهن 30 میلی گرم بر لیتر و کود مایع روی 80 میلی گرم بر لیتر، افزایش معنی داری در برگ و قطر ساقه بدست آمد. نتایج به دست آمده نشان داد که مصرف کودهای میکرو به ویژه کلات روی موجب افزایش عملکرد ذرت علوفه ای گردید. با توجه به نتایج فوق محلول پاشی عناصر ریز مغذی روی و آهن در دو زمان ساقه رفتن و ظهور گل تاجی برای افزایش عملکرد ذرت هیبرید 704 در بابلسر در روش بدون شخم و حداقل شخم زراعی توصیه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2492 - پارامترهای جدول زندگی و تولید مثل سن شکارگر Reuter Orius albidipennis روی مراحل مختلف سنی کنه دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch
کریم اسکندرلی علی‌اصغر طالبی رضا وفایی‌شوشتری حسینی نیا حسینی نیاسن شکارگرOrius albidipennis یکی از عوامل کنترل بیولوژیک برخی از آفات گیاهی در ایران میباشد. در این تحقیق پارامترهای جدول زندگی و تولید مثل این سن در اتاقک رشد تحت شرایط دمایی 1±25 درجه سانتی گراد ، رطوبت نسبی 10±65 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و10 ساع چکیده کاملسن شکارگرOrius albidipennis یکی از عوامل کنترل بیولوژیک برخی از آفات گیاهی در ایران میباشد. در این تحقیق پارامترهای جدول زندگی و تولید مثل این سن در اتاقک رشد تحت شرایط دمایی 1±25 درجه سانتی گراد ، رطوبت نسبی 10±65 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و10 ساعت تاریکی با تغذیه از مراحل مختلف سنی کنه دولکه‌ای، Tetranychus urticae مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از 100 تخم یک روزه سن شروع و میزان مرگ و میر مراحل مختلف سنی به صورت روزانه تعیین گردید. نتایج نشان داد مرگ و میر ویژه سنی(qx) پوره‌های O. albidipennisدر 4 روزگی شروع و با نوسانات جزیی به تدریج افزایش یافت. امید به زندگی بعد از خروج پوره‌ها از تخم اندکی افزایش یافت ولی پس از آن روند کاهشی نشان داد. امید به زندگی در زمان خروج پوره ها از تخم 86/18 روز و در زمان ظهور حشرات کامل 97/12روز برآورد گردید. نرخ ناخالص باروری، بارآوری و تفریخ به ترتیب 42/0±45/76، 39/2±12/60 و 79/0 محاسبه گردید. همچنین میانگین تعداد تخم تولید شده توسط هر فرد ماده در هر روز 25/4 تخم به دست آمد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2493 - اثرات تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن گلیکول (PEG) بر ویژگیهای مورفولوژیکی و عملکرد جو بدون پوشینه
جواد عینعلی عباسعلی نوری نیا قدیر طاهری الیاس سلطانیاین آزمایش به منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر روی خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد جو بدون پوشینه انجام شد. آزمایش با استفاده از طرح کاملاً تصادفی (CRD) در شش تکرار با چهار سطح تنش خشکی در گلخانه اجرا شد. سطوح خشکی شامل محیط معمولی (D1) با پتانسیل آب 3/0- مگاپاسکال، تنش ملایم چکیده کاملاین آزمایش به منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر روی خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد جو بدون پوشینه انجام شد. آزمایش با استفاده از طرح کاملاً تصادفی (CRD) در شش تکرار با چهار سطح تنش خشکی در گلخانه اجرا شد. سطوح خشکی شامل محیط معمولی (D1) با پتانسیل آب 3/0- مگاپاسکال، تنش ملایم (D2) با پتانسیل آب 6/0– مگاپاسکال، تنش خشکی متوسط (D3) با پتانسیل آب 9/0- مگاپاسکال و تنش خشکی شدید (D4) با پتانسیل آب 2/1- مگاپاسکال بودند. نتایج نشان داد طول ساقه اصلی، طول سنبله، ارتفاع بوته، درصد پنجه های نابارور، درصد پنجه های بارور، تعداد دانه در سنبله اصلی، تعداد دانه در پنجه ها، وزن هزار دانه و عملکرد نهایی تفاوت معنی داری داشتند. جو لخت در شرایط تیمارهای خشکی 3/0-، 6/0- ، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال به ترتیب دارای عملکردی حدود 55، 46، 42 و 33 گرم در گلدان بودند. این در حالی بود که تنش خشکی بر هیچ یک از صفات تعداد کل پنجه ها، وزن خشک ساقه اصلی، وزن خشک پنجه ها و وزن خشک برگ ها معنی دار اثر معنی داری نداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2494 - مقایسه ژنوتیپ های گندم نان بر اساس شاخص های تحمل به خشکی
فرزاد بابایی عباس ملکی حامد چهارسوقی امین حجت مرادخانی جعفر احمدیبه منظور بررسی تغییرات عملکرد و واکنش ژنوتیپهای مختلف گندم نان نسبت به تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی 84-85 در مزرعه تحقیقاتی واقع در منطقه صالح آباد از توابع استان ایلام اجرا شد. پنج ژنوتیپ گندم شامل ارقام چمران، اترک، زاگرس، کوهدشت و چناب از ارقام متداول منطقه، در دو چکیده کاملبه منظور بررسی تغییرات عملکرد و واکنش ژنوتیپهای مختلف گندم نان نسبت به تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی 84-85 در مزرعه تحقیقاتی واقع در منطقه صالح آباد از توابع استان ایلام اجرا شد. پنج ژنوتیپ گندم شامل ارقام چمران، اترک، زاگرس، کوهدشت و چناب از ارقام متداول منطقه، در دو آزمایش جداگانه در شرایط آبیاری و تنش خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخصهای کمّی مقاومت به خشکی نظیر TOL ،STI ،GMP ، MP و SSI بر مبنای عملکرد ژنوتیپها در شرایط تنش و بدون تنش محاسبه شدند. شاخصهای دارای همبستگی مثبت و معنیدار با عملکرد دانه به عنوان معیار گزینش ژنوتیپهای مقاوم به خشکی با پتانسیل عملکرد بالا انتخاب گردیدند. از این نظر شاخصهای STI ،GMP ، MP بیشترین همبستگی را با یکدیگر و با عملکرد دانه در هر دو شرایط تنش و غیرتنش و شاخصهای TOL و SSI همبستگی معنیداری با یکدیگر نشان دادند. بر مبنای شاخصهای مورد مطالعه، ارقام زاگرس و چمران، مقاومترین و ارقام اترک و چناب در برابر تنش خشکی حساسیت بیشتری نشان دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2495 - تاثیر روشهای متفاوت خاکورزی حفاظتی و محلول پاشی با عناصر ریز مغذی بر عملکرد ذرت علوفه ای
محمد شریف مقدسی سعید عزیزیاین تحقیق به منظور بررسی اثرات روش های مختلف خاکورزی حفاظتی و محلول پاشی با عناصر ریز مغذی بر اجزاء عملکرد و عملکرد ذرت علوفه ای هیبرید 704 سینگل کراس به عنوان کشت دوم پس از گندم انجام شد. آزمایش به صورت اسپیلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در چکیده کاملاین تحقیق به منظور بررسی اثرات روش های مختلف خاکورزی حفاظتی و محلول پاشی با عناصر ریز مغذی بر اجزاء عملکرد و عملکرد ذرت علوفه ای هیبرید 704 سینگل کراس به عنوان کشت دوم پس از گندم انجام شد. آزمایش به صورت اسپیلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در منطقه بابلسر در سال 1392 انجام شد. نتایج نشان داد شاخص جوانه زنی در همه تیمارها مشابه بود. نوع شخم اثر معنی داری بر وزن خشک گیاه در تمام دوران رشد گیاه گذاشت و موجب کاهش آن در روش بدون شخم و سطح آهن کود و روی صفر گرم بر لیتر شد. اما در همین روش شخم و با سطح کود آهن 30 میلی گرم بر لیتر و سطح روی مایع 40 میلی گرم بر لیتر عملکرد به طور معنی داری افزایش یافته و بطور معنی داری عملکرد آن با عملکرد گیاه در روش شخم و دیسک قابل مقایسه بود. شاخص سطح برگ از روند مشابهی پیروی کرد. قطر ساقه در روش های مختلف شخم بطور معنی داری متفاوت بود. سایر نتایج به دست آمده نشان داد مصرف کودهای میکرو به ویژه کلات روی موجب افزایش عملکرد ذرت علوفه ای گردید. با توجه به نتایج فوق محلول پاشی عناصر ریز مغذی روی و آهن در دو زمان ساقه رفتن و ظهور گل تاجی برای افزایش عملکرد ذرت هیبرید 704 در بابلسر در روش بدون شخم و حداقل شخم زراعی توصیه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2496 - اثرات تنش خشکی و تراکم بوته بر صفات رویشی و زایشی ارقام کلزا
امین فرنیا احسان آراستهبه منظور بررسی اثرات تنش خشکی و تراکم بوته بر صفات رویشی و زایشی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد در سال زراعی 89- 88 اجرا شد. در این آزمایش تنش خشکی در سه سطح شامل شرایط بدون چکیده کاملبه منظور بررسی اثرات تنش خشکی و تراکم بوته بر صفات رویشی و زایشی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد در سال زراعی 89- 88 اجرا شد. در این آزمایش تنش خشکی در سه سطح شامل شرایط بدون تنش ، دو تنش خشکی (در مراحل بعد از روزت و قبل از شروع گل) و سه تنش خشکی (در مراحل بعد از روزت ، قبل از شروع کل و پر شدن غلاف) در کرت اصلی و سطوح مختلف تراکم بوته در سه سطح 6، 10و 14 کیلوگرم بذر مصرفی در هکتار در کرت فرعی و ارقام کلزا سه رقم زرفام، SLM046و اکاپی در کرت فرعی فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات مورد بررسی نشان داد که تنش خشکی و تراکم بوته و اثرات متقابل آنها بر تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن ارقام کلزا اثر معنی داری دارد. بیشترین میزان درصد روغن در شرایط بدون تنش و تراکم بوته 10 کیلوگرم بذر مصرفی در هکتار در رقم زرفام بدست آمد که با توجه به عملکرد بیولوژیک بیشتر و عملکرد دانه بیشتر سبب افزایش درصد روغن شده اند، با افزایش میزان آب درصد روغن نیز افزایش یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2497 - بررسی اثر کاربرد باکتری های محرک رشد، محلول پاشی اسید های آمینه و سیلیسیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در شرایط تنش خشکی
داوود حبیبیدر این تحقیق اثر آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل شاهد یا آبیاری معمول، قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد و تیمار دوم آزمایشی به عنوان سطوح عامل فرعی در پنج سطح شامل بذرمال با باکتری( Azospirillumو Azotobacterو Pseudomonas)، بذرمال با باکتری (Azospirillum و Azoto چکیده کاملدر این تحقیق اثر آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل شاهد یا آبیاری معمول، قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد و تیمار دوم آزمایشی به عنوان سطوح عامل فرعی در پنج سطح شامل بذرمال با باکتری( Azospirillumو Azotobacterو Pseudomonas)، بذرمال با باکتری (Azospirillum و Azotobacter وPseudomonas) به همراه محلول پاشی سیلیسیک اسید، بذرمال با باکتری ( Azospirillum و Azotobacter وPseudomonas) به همراه محلول پاشی اسید های آمینه، بذرمال با باکتری ( Azospirillumو Azotobacter و Pseudomonas) به همراه محلول پاشی سیلیسیک اسید و اسید های آمینه طی آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. نتایج حاصله نشان داد اعمال تنش خشکی صفات اندازه گیری شده را کاهش داد اما باتلقیح بذر با باکتری های محرک رشد و محلول پاشی سیلیسیک اسید و اسید های آمینه هم در شرایط آبیاری معمول و هم در شرایط تنش خشکی صفات وزن هزار دانه، طول سنبل، تعداد سنبلچه در سنبل، تعداد دانه در سنبل، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه افزایش یافت. همچنین تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد و مصرف توام اسید سیلیسیک و اسیدهای آمینه عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد در شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی به ترتیب به میزان 76/27% و64/44% افزایش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2498 - تأثیر محدودیت منبع بر عملکرد و شاخص های رشد ذرت دانه ای KSC704 در شرایط تنش خشکی
میثم اویسی محمدجواد میرهادی حمید مدنی قربان نورمحمدی رضا ضرغامیجهت بررسی تأثیر محدودیتمنبع بر عملکرد و شاخص های رشد ذرت دانه ای KSC704در شرایط تنش خشکی در منطقه ورامین و در طی سال های زراعی 1387-1386 و،تکرار اجرا آبیاری در کرت های اصلی وترکیب . رطوبت قابل استفاده انجام گرفت و تنش خشکیدر مراحل هشت برگی و ظهوربرگ های برگ های . نتای چکیده کاملجهت بررسی تأثیر محدودیتمنبع بر عملکرد و شاخص های رشد ذرت دانه ای KSC704در شرایط تنش خشکی در منطقه ورامین و در طی سال های زراعی 1387-1386 و،تکرار اجرا آبیاری در کرت های اصلی وترکیب . رطوبت قابل استفاده انجام گرفت و تنش خشکیدر مراحل هشت برگی و ظهوربرگ های برگ های . نتایج نشان داد در شرایط آبیاری مطلوب با تأخیر یا افزایش شدت برگزدایی سرعت رشد نسبی بطور معنی داری کاهش یافت در حالی که در شرایط تنش خشکی حتی حذف 2:3 برگ ها در مرحله کاکل دهی نتوانست. تحت شرایط تنش خشکی با قطع 1:3 برگ ها در مرحله کاکل دهی، عملکرد دانه نسبت به تیمار شاهد به میزان 28% افزایش یافت. بنابراین برگزدایی نه تنها موجب کاهش قدرت منبع یا کارایی تولید بیوماس و فتوسنز جاری نشده است بلکه در شرایط تنش خشکی ماده خشک بیشتری به دانه اختصاص یافته است و شیب فشار اسمزی وهیدروستاتیک به علت فرآهمی آب و کاهش تعرق بعد از برگزدایی بهبود یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2499 - تاثیر دور آبیاری و کاربرد مقادیر نیتروژن بر عملکرد علوفه خشک و راندمان مصرف آب ذرت سینگل کراس 704 در استان مازندران
رضا رضایی سوخت آبندانی علی چراتی آرائی داوود اکبری نودهی حمیدرضا مبصر مهدی رمضانیبه منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن برعملکرد ذرت علوفه ای (K.Sc704)، آزمایشی درسال زراعی 87-1388 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلا(نکا) اجرا شد. عامل اصلی دور آبیاری در چهار سط چکیده کاملبه منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن برعملکرد ذرت علوفه ای (K.Sc704)، آزمایشی درسال زراعی 87-1388 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلا(نکا) اجرا شد. عامل اصلی دور آبیاری در چهار سطح (1I، 2I، 3I و4I که به ترتیب 75، 100، 125 و 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیرکلاسA ) و عامل فرعی نیتروژن (صفر، 96 و184 کیلوگرم نیتروژن که به ترتیب معادل صفر، 200 و400 کیلوگرم اوره در هکتار) بود. نتایج نشان داد کمترین عملکرد وزن خشک و علوفه تر برای دور آبیاری با 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیرکلاس A حاصل شد. بیشترین عملکرد علوفه تر و کارآیی مصرف آب ماده خشک با دور آبیاری 125 میلی متر به دست آمد. حداکثر کارآیی بیولوژیک مصرف آب و راندمان مصرف آب با دور آبیاری 125 میلی متر و 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیرکلاس A حاصل گردید.کمترین عملکرد وزن خشک با150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیرکلاس A به دست آمد. ارتفاع بوته، وزن خشک در مترمربع، طول بلال، وزن علوفه تر در هکتار، راندمان مصرف آب، کارآیی مصرف آب ماده خشک، درصد آب نسبت به وزن خشک و کارآیی مصرف آب با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین بود. حداکثر راندمان مصرف آب با 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیرکلاس A با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد، در حالی که عملکرد وزن خشک با 75 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A با همین مقدار نیتروژن حاصل گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2500 - بررسی فون بال ریشکداران(Thysanoptera) مزارع گندم در منطقه مرودشت، استان فارس
نازیلا سقایی علی روشن شاددر بررسی هایی که در سال 1384در استان فارس (منطقه مرودشت) به منظور شناسایی بال ریشکداران مزارع گندم انجام گرفت در مجموع 13 گونه متعلق به 6 جنس از 3 خانواده جمع آوری شد. نمونه های مذکور پس از تهیه اسلاید میکروسکوپی با استفاده از کلید های موجود شناسایی گردید. لیست گونه های چکیده کاملدر بررسی هایی که در سال 1384در استان فارس (منطقه مرودشت) به منظور شناسایی بال ریشکداران مزارع گندم انجام گرفت در مجموع 13 گونه متعلق به 6 جنس از 3 خانواده جمع آوری شد. نمونه های مذکور پس از تهیه اسلاید میکروسکوپی با استفاده از کلید های موجود شناسایی گردید. لیست گونه های شناسایی شده به شرح زیر می باشد: Terebrantia,Thripidae,Thripinae Chirothrips manicatus Haliday, 1836 Frankliniella pallida (Uzel, 1895) F. occidentalis (Pergande, 1895) Odontothrips confusus Priesner, 1926 Thrips meridionalis (Priesner, 1926) T. tabaci Lindeman, 1889 T. vuilleti (Bagnall, 1933) Terebrantia, Melanthripidae Melanthrips fuscus (Sulzer, 1776) Tubulifera, Phlaeothripidae, Phlaeothripinae Haplothrips (Haplothrips) cerealis Priesner, 1939 H. (Haplothrips) iraniensis Priesner, 1954 H. (Haplothrips) knechteli Priesner, 1923 H. (Haplothrips) reuteri (Karny, 1907) H. (Haplothrips) tritici (Kurdjumov, 1912) بیشترین غنای گونه ای مربوط به جنس Haplothripsمی باشد و گونهH. reuteriاز بیشترین فراوانی دربین نمونه های جمع آوری شده برخوردار بود. گونه های تشخیص داده شده توسط دکتر R. zurStrassen از موزه حشره شناسی فرانکفورت آلمان مورد تایید قرار گرفتند. تمامی گونه ها برای اولین بار از مزارع گندم منطقه مرودشت گزارش می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2501 - بررسی اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر برخی صفات رشدی، رنگیزه-های فتوسنتزی و عملکرد اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)
سعید فتاحی سیاه کمری حمیده آزاد قوجه‌بیگلو علی صالحی ساردویی هاجر معتمدی شارک خیرالله باباییبهمنظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر صفات رشدی، رنگیزه های فتوسنتزی و میزان اسانس نعناع فلفلی تحت تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تنش خشکی در جهار سطح (90 (شاهد)، 75، 45 و 25% ظرفیت زراعی) و سالیسیلیک چکیده کاملبهمنظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر صفات رشدی، رنگیزه های فتوسنتزی و میزان اسانس نعناع فلفلی تحت تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تنش خشکی در جهار سطح (90 (شاهد)، 75، 45 و 25% ظرفیت زراعی) و سالیسیلیک اسید در دو سطح (صفر (شاهد) و 60 پی پی ام) بود. صفات مورد ارزیابی شامل ارتفاع گیاه، تعداد شاخه فرعی، طول شاخه فرعی، تعداد گره، وزن تر و خشک گیاه، وزن تر و خشک ریشه، کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئیدها، درصد و عملکرد اسانس بود. اندازهگیری رنگیزه‌ها با دستگاه اسپکتروفتومتری و اسانس توسط دستگاه اسانس‌گیر آنالیز گردید. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که اثر تنش خشکی بر تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال آماری یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل تنش خشکی در هورمون اسید سالیسیلیک برای صفات طول شاخه فرعی، وزن تر و خشک بوته، کلروفیل a، b، و کل، درصد و عملکرد اسانس معنی دار بود. تنش موجب کاهش تمامی صفات (به جز وزن تر و خشک ریشه) شد و کاربرد اسید سالیسیلیک موجب کاهش اثرات تنش شده به طوری که بالاترین مقدار این صفات از 60 پی پی ام اسید سالیسیلیک به دست آمد با توجه به اثرات متقابل بیشترین مقدار درصد و عملکرد اسانس از 90% ظرفیت زراعی و کاربرد اسید سالیسیلیک حاصل گردید. در مجموع کاربرد این هورمون سبب بهبود خصوصیات کمی و کیفی نعناع فلفلی تحت تنش خشکی گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2502 - تعیین حساسیت پنج هیبرید ذرت به تنش خشکی
سیروس منصوری فر عباس فلاح سیدحسام الدین حسین زادهبرای بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد پنج هیبرید ذرت، پژوهشی در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی در سال 1393-1392 طراحی و اجرا شد. عامل اول در چهار سطح شامل بدون تنش، تنش در مراحل 8 برگی، ظهور گل‌تاجی و پرشدن دانه و عامل دوم شامل پنج هیبرید ذرت سینگل کراس چکیده کاملبرای بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد پنج هیبرید ذرت، پژوهشی در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی در سال 1393-1392 طراحی و اجرا شد. عامل اول در چهار سطح شامل بدون تنش، تنش در مراحل 8 برگی، ظهور گل‌تاجی و پرشدن دانه و عامل دوم شامل پنج هیبرید ذرت سینگل کراس704، 500، 524، 400 و 370 بود. نتایج نشان داد که بیشترین کاهش در اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه در مرحله ظهور گل‌تاجی و پرشدن دانه، بر وزن هزار دانه در مرحله پرشدن دانه، بر دانه در بلال در مرحله ظهور گل‌تاجی و بر روز تا رسیدگی در مرحله 8 برگی بود. همچنین هیبرید 704 بیشترین عملکرد، تعداد دانه در بلال و روز تا رسیدگی و هیبرید 400 بیشترین وزن هزار دانه را داشت. به طور میانگین تنش خشکی حدود 79/36% کاهش عملکرد را در پی داشت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که اگرچه تنش خشکی در همه مراحل رشدی ذرت کاهش رشد و عملکرد را به دنبال دارد و برای جلوگیری از خسارات اقتصادی بایستی از بروز تنش خشکی اجتناب کرد، لیکن می توان با چشم پوشی از آبیاری در مرحله رشد رویشی و پذیرش اندک کاهش در عملکرد ذرت، در شرایط محدودیت منابع آبیاری را به سایر محصولات اختصاص داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2503 - تاثیر تنش خشکی بر گره‌بندی و تثبیت نیتروژن نژادهای مختلف باکتری ریزوبیوم ژاپونیکوم در سویا
امین فرنیا قربان نورمحمدی احمد نادریبه منظور ارزیابی گره‌بندی و میزان تثبیت نیتروژن در رقم کلارک سویا در شرایط تنشخشکی و تعیین باکتری ریزوبیوم ژاپونیکوم برتر، تحقیقی در دو سال زراعی 1382 و1383 انجام گرفت. آزمایش ها به صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهایکامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آ چکیده کاملبه منظور ارزیابی گره‌بندی و میزان تثبیت نیتروژن در رقم کلارک سویا در شرایط تنشخشکی و تعیین باکتری ریزوبیوم ژاپونیکوم برتر، تحقیقی در دو سال زراعی 1382 و1383 انجام گرفت. آزمایش ها به صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهایکامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل سه سطح خشکی، تنش ملایم(85% نیاز آبی گیاه)، تنش متوسط(70% نیاز آبی گیاه)، تنش سخت (55% نیاز آبی گیاه) و آبیاری مطلوب (شاهد) به عنوان فاکتور اصلی در نظر گرفته شدند. سه نژاد باکتری ریزوبیوم ژاپونیکوم به نامهای هلی‌نیترو، ریزوکینگ، نیتراژن و یک تیمار بدون تلقیح با باکتری(شاهد) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. مقدار آب آبیاری به روش برآورد نیاز آبی گیاه و تشتک تبخیر، محاسبه و اعمال گردید. در زمان کاشت تلقیح بذور با باکتری انجام گرفت. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل تعداد گره، وزن‌خشک گره، اندازه گره، میزان تثبیت نیتروژن و عملکرد نیتروژن تثبیت شده در واحد سطح بودند. نتایج نشان داد تفاوت میزان تثبیت نیتروژن و عملکرد نیتروژن تثبیت شده در شرایط مطلوب آبیاری و تنش خشکی، معنیدار گردید. نژادهای مختلف باکتری دارای کارآیی متفاوتی بودند، در شرایط مطلوب آبیاری نژاد هلی‌نیترو با تثبیت بیشتر نیتروژن، ماده‌خشک بالاتری را تولید نمود. با اعمال تنش خشکی، نژاد ریزوکینگ از کارآیی بیشتری برخوردار بود و در شرایط تنش خشکی، افزایش تولید تعداد گره فعال موجود روی ریشه و تثبیت نیتروژن بیشتر منجر به تولید ماده‌خشک بالاتری گردید. بنابراین دستیابی به ماده‌خشک بالا، در شرایط آبیاری مطلوب با استفاده از نژاد هلی‌نیترو و در شرایط تنش خشکی با استفاده از نژاد ریزوکینگ میسر میباشد. نتایج نشان داد اندازه و وزن گره معیار مناسبی برای سنجش میزان تثبیت نیتروژن نمی‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2504 - ارتباط بین عملکرد و اجزای آن در ژنوتیپهای گندم نان (Triticum aestivum L.) تحت شرایط تنش و بدون تنش خشکی
احمدرضا گل پرور حمید مدنی محمد رسولیبه منظور ارزیابی و تعیین مؤثرترین صفات در بهبود عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم نان، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه پژوهشی آموزشکده کشاورزی شهرکرد روی 320 ژنوتیپ صورت گرفت. بدین ترتیب که ژنوتیپ ها همراه با شاهدهای کرج یک و سرداری در قالب طرح آزمایشی مقایسه عملکرد مقدماتی در د چکیده کاملبه منظور ارزیابی و تعیین مؤثرترین صفات در بهبود عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم نان، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه پژوهشی آموزشکده کشاورزی شهرکرد روی 320 ژنوتیپ صورت گرفت. بدین ترتیب که ژنوتیپ ها همراه با شاهدهای کرج یک و سرداری در قالب طرح آزمایشی مقایسه عملکرد مقدماتی در دو سطح تنش و بدون تنش کشت شدند. در این تحقیق عملکرد دانه و 10 صفت وابسته به آن اندازهگیری شد. تجزیه ضرایب همبستگی بین صفات بیانگر این بود که تمامی صفات به جز طول ریشک در هر دو محیط و وزن سنبله با عملکرد دانه گیاه در محیط بدون تنش همبستگی مثبت و معنیداری در سطح احتمال 1 درصد داشت. با انجام تجزیه رگرسیون گام به گام در محیط تنش پنج صفت و در محیط بدون تنش سه صفت وارد مدل شده که به ترتیب 8/97 و 5/96 درصد از تغییرات عملکرد دانه گیاه را توجیه نمودند. تجزیه علیت برای عملکرد دانه گیاه نشان داد که در محیط تنش صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله و در محیط بدون تنش صفات عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بیشترین اثر مستقیم مثبت را بر عملکرد دانه گیاه داشتند. تعداد دانه در سنبله در محیط تنش به صورت مستقیم و در محیط بدون تنش به صورت غیر مستقیم در افزایش عملکرد دانه نقش مثبت و معنیداری داشت. نتایج تحقیق استفاده از این صفات به عنوان معیارهای انتخاب غیر مستقیم به منظور بهبود عملکرد دانه ژنوتیپهای گندم نان در هر دو محیط تنش و بدون تنش را تایید می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2505 - تأثیر تنش کم آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام پیشرفته کلزا در منطقه اصفهان
فیروزه فیاض محمدرضا نادری درباغشاهی امیرحسین شیرانی رادتأثیر تنش کم آبی بر شش رقم کلزای پاییزه در یک آزمایش مزرعه ای بر اساس طرح آماری کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی کبوتر آباد اصفهان انجام گرفت. تیمار ها ی مورد مطالعه شامل قطع آبیاری در سه سطح، آبیاری پس از80 میلی متر تبخی چکیده کاملتأثیر تنش کم آبی بر شش رقم کلزای پاییزه در یک آزمایش مزرعه ای بر اساس طرح آماری کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی کبوتر آباد اصفهان انجام گرفت. تیمار ها ی مورد مطالعه شامل قطع آبیاری در سه سطح، آبیاری پس از80 میلی متر تبخیر از تشتک کلاسA تا زمان رسیدگی فیزیولوژیکی به عنوان تیمار شاهد، قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد، قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه به بعد روی شش رقم کلزای پاییزه در نظر گرفته شد. نتایج نشان دادند که قطع آبیاری در مرحله گلدهی به بعد کاهش معنی داری در اجزای عملکرد، عملکرد دانه را تحت تأثیر نامطلوب خود قرار داد به طوری که تعداد خورجین در بوته از 2/79 به 1/50، تعداد دانه در خورجین از 8/50 به 8/40، وزن هزاردانه از 5/4 به 9/3 گرم و عملکرد دانه از3131 به 2584 کیلوگرم در هکتار کاهش نشان دادند. درصد روغن دانه نیز تحت تأثیر این تیمار کاهش معنی دار از 5/48 به 6/46 درصد نشان داد.در بین ارقام نیز از لحاظ صفات مذکور اختلاف معنی دار وجود داشت. رقم زرفام در رژیم های مختلف آبیاری بالاترین عملکرد دانه و روغن دانه را به خود اختصاص داد و رقمSLMO46در رتبه بعدی قرار گرفت. با توجه به پتانسیل بالای ارقام مذکور در تولید روغن در شرایط تنش، قابلیت آنها برای بهره گیری در مطالعات آینده و تولید در شرایط تنش خشکی مشخص می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2506 - بررسی اثرات کاربرد عناصر بور و روی بر فرایند تشکیل دانه ذرت در مازندران
مسعود محسنی محمد حسین حدادی رضا ولی الله پوربه منظور بررسی تاثیر دو عنصر غذائی روی و بور بر فرایند تولید دانه در ذرت، طی سال های 1383 تا 1385، آزمایش هایی در ایستگاه تحقیقات زراعی قراخیل قائم شهر اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با 20 تیمار در سه تکرار بود. تیمارها ترکیبی از پن چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر دو عنصر غذائی روی و بور بر فرایند تولید دانه در ذرت، طی سال های 1383 تا 1385، آزمایش هایی در ایستگاه تحقیقات زراعی قراخیل قائم شهر اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با 20 تیمار در سه تکرار بود. تیمارها ترکیبی از پنج سطح کود روی ( صفر، 8 ،16 و 24 کیلوگرم در هکتار روی خالص به صورت مصرف خاکی و محلول پاشی نیم درصد سولفات روی) و چهار سطح کود بور (صفر،20 و 40 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک به صورت مصرف خاکی و محلول پاشی آن با غلظت سه در هزار) بودند و نهایتا میانگین آن ها با هم مقایسه شدند. نتایج بدست آمده از مازندران نشان داد کاربرد روی موجب افزایش معنی داری (5%=α) بر عملکرد دانه گردید اما کاربرد منفرد بور و کاربرد توام روی و بور تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه نداشتند. بالاترین عملکرد دانه به میزان 10380 کیلوگرم در هکتار در حالی از کاربرد 120 کیلو گرم در هکتار سولفات روی و 40 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک به دست آمد که حدود 1415 کیلوگرم در هکتار بیش از شاهد بود. علاوه بر این کاربرد منفرد روی تنها بر طول بلال و ارتفاع بوته و کاربرد توام روی و عنصر بور تنها بر محیط بلال و درصد کچلی تاثیر معنی دار داشتند. کاربرد منفرد بور بر درصد کچلی تاثیر داشت و بر بقیه پارامترهای مطالعه شده تاثیر معنی داری نداشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2507 - بررسی اثر تراکم بوته و رژیم های مختلف رطوبتی بر صفات کمی و کیفی آفتابگردان در منطقه سیستان
رضا برادران حمیدرضا فنایی مرتضی سرگزیاین آزمایش در سال زراعی 89-1388 به صورت کرت های یک بار خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان انجام شد. عامل اصلی تنش خشکی در چهار سطح شامل شاهد(آبیاری در 7-5 برگی، ستاره ای شدن، ظهور طبق کامل ،50% گلدهی و پر شدن چکیده کاملاین آزمایش در سال زراعی 89-1388 به صورت کرت های یک بار خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان انجام شد. عامل اصلی تنش خشکی در چهار سطح شامل شاهد(آبیاری در 7-5 برگی، ستاره ای شدن، ظهور طبق کامل ،50% گلدهی و پر شدن دانه) قطع آبیاری در مرحله7-5 برگی، قطع آبیاری در مراحل 7-5 برگی، ستاره ای شدن و ظهور طبق کامل و قطع آبیاری در مراحل 7-5 برگی،50 % گلدهی و پر شدن دانه بود. عامل فرعی تراکم بوته درسه سطح 8،10 و12 بوته در متر مربع بود. نتایج نشان داد اثر تنش خشکی در مراحل رشدی گیاه بر ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و عملکرد روغن در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری داشت. تاثیر تراکم بوته به جز بر ارتفاع بوته، بر سایر صفات اندازه گیری شده تفاوت معنی داری از لحاظ آماری نشان داد. اثرات متقابل تنش خشکی و تراکم بوته به جز بر ارتفاع بوته و درصد روغن بر سایر صفات اندازه گیری شده تفاوت معنی داری از لحاظ آماری نشان نداد. بیشترین عملکرد دانه در تیمار شاهد با میانگین 2314 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه با میانگین 810 کیلوگرم در هکتار در تیمار S3 به دست آمد. با افزایش تراکم بوته عملکرد دانه با وجود کاهش در اجزاء عملکرد افزایش معنی داری نسبت به تراکم کم بوته نشان داد بطوری که بالاترین مقدار در تراکم 12 بوته در متر مربع با میانگین 2141 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. نتایج همبستگی ساده صفات نشان داد عملکرد دانه با تعداد دانه در طبق بالاترین ضریب همبستگی را داشت. از نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که آبیاری در مراحل قبل و بعد از گلدهی به همراه تراکم 12 بوته در متر مربع برای شرایط منطقه سیستان قابل توصیه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2508 - اثر تنش خشکی و سطوح مختلف کود پتاسیم بر عملکرد کمی و کیفی علوفه کوشیا (Kochia scoparia L.)
محمدعلی کریمیان محمد گلوی مهدی دهمرده محمد کافیاین آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی سال 1390 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا گردید. در این آزمایش آبیاری در سه سطح، شاهد (50% تخلیه مجاز رطوبت)، تنش متوسط (70% تخلیه مجاز رطوبت) و تنش شدید (90% تخلیه مجاز رطوبت) به ع چکیده کاملاین آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی سال 1390 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا گردید. در این آزمایش آبیاری در سه سطح، شاهد (50% تخلیه مجاز رطوبت)، تنش متوسط (70% تخلیه مجاز رطوبت) و تنش شدید (90% تخلیه مجاز رطوبت) به عنوان عامل اصلی و مقادیر کود سولفات پتاسیم در چهار سطح، عدم مصرف پتاسیم (شاهد)، 75 ، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد تنش خشکی باعث کاهش وزن تازه، وزن خشک، ارتفاع، قابلیت هضم ماده خشک، پروتئین خام و افزایش هیدراتهای کربن محلول در آب علوفه گردید و در مقابل کود پتاسیم، وزن تازه، وزن خشک، ارتفاع، قابلیت هضم ماده خشک علوفه را افزایش داد، ولی هر دو تیمار بر تعداد ساقه فرعی بی تاثیر بود. بین سطوح کود پتاسیم بالاترین میزان عملکرد خشک و تازه علوفه، ارتفاع، تعداد ساقه فرعی، قابلیت هضم ماده خشک و هیدرات های کربن محلول در آب در مصرف 225 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم بود. اثرات متقابل عوامل آزمایشی بر کلیه صفات مورد بررسی به جز تعداد ساقه فرعی معنی دار بود. با توجه به نتایج به دست آمده جهت حصول حداکثر عملکرد کمی و کیفی علوفه بهتر است از تیمار آبیاری پس از 50% تخلیه رطوبتی و مصرف 225 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم استفاده گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2509 - تاثیر تنش خشکی و تراکم بوته بر عملکرد چای ترش (Hibiscus sabdarifa) در منطقه جیرفت
پرویز رهبریان غلامرضا افشارمنش نادر مدافع بهزادیبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر گیاه چای ترش آزمایشی در سال 1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. آزمایش با استفاده از کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار به مرحله اجرا رسید. تیمارهای آبیاری یا تنش کم آبی در 4 سطح ش چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر گیاه چای ترش آزمایشی در سال 1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. آزمایش با استفاده از کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار به مرحله اجرا رسید. تیمارهای آبیاری یا تنش کم آبی در 4 سطح شامل عدم تنش، آبیاری زمانی که رطوبت خاک به75%FC، 50%FC و 25%FC رسید به عنوان عامل اصلی و تراکم بوته در 4 سطح شامل تراکم 20-40-60-80 بوته در مترمربع به عنوان عامل فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد اثر تنش خشکی بر وزن خشک کاسبرگ، کپسول و کل گیاه و همچنین ارتفاع گیاه از لحاظ آماری در سطح 1% معنی دار بود. اثر تراکم بوته بر عملکرد کاسبرگ، تعداد میوه در گیاه، وزن میوه و وزن خشک بوته در سطح آماری 5% معنی دار بود. کم آبیاری کاهش معنی داری بر عملکرد کاسبرگ داشت به طوری که عملکرد کاسبرگ از5/617 کیلوگرم در تیمار عدم تنش به 8/430 کیلو گرم در هکتار تقلیل یافت. بیشترین عملکرد کاسبرگ از آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 75%FC رسید حدود 8/660 کیلو گرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد کاسبرگ خشک 7/576 کیلو گرم در هکتار از تراکم بوته 40 بوته در متر مربع حاصل شد ولی تفاوت معنی داری با تراکم 20 بوته در متر مربع نداشت. در نهایت برای کشت این گیاه در منطقه جیرفت آبیاری در زمانی که رطوبت خاک به 75%FC رسید وتراکم بین 40-20 بوته در مترمربع توصیه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2510 - بررسی تجزیه همبستگی و علیت عملکرد دانه و روغن در ارقام گلرنگ بهاره تحت شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی
احمدرضا گلپرور عبداله قاسمی پیربلوطیشناسائی اجزای مهم عملکرد دانه و روغن در گلرنگ به عنوان یک گیاه دانه روغنی در بهبود ژنتیکی این صفات از طریق انتخاب غیرمستقیم بسیار حائز اهمیت میباشد. به این منظور، تعداد ده رقم گلرنگ بهاره در دو محیط آبیاری نرمال و تنش خشکی و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار چکیده کاملشناسائی اجزای مهم عملکرد دانه و روغن در گلرنگ به عنوان یک گیاه دانه روغنی در بهبود ژنتیکی این صفات از طریق انتخاب غیرمستقیم بسیار حائز اهمیت میباشد. به این منظور، تعداد ده رقم گلرنگ بهاره در دو محیط آبیاری نرمال و تنش خشکی و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) درسال 1387 کشت شدند. نتایج تجزیه و تحلیل ضرایب همبستگی صفات در شرایط آبیاری نرمال نشان داد که صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در گیاه دارای اثرات مثبت و قابل ملاحظه بر عملکرد دانه گیاه بوده و بیشترین میزان تغییرات این صفت را توجیه نمودند. این صفات به عنوان بهترین شاخصهای انتخاب در جهت بهبود ژنتیکی عملکرد دانه در شرایط آبیاری نرمال میباشند. صفات وزن هزار دانه، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و تعداد دانه در گیاه مهمترین اجزای عملکرد روغن بوده و به منظور اصلاح این صفت در شرایط آبیاری نرمال قابل توصیه میباشند. در شرایط تنش خشکی صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه و عملکرد روغن همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد دانه و صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه، عملکرد دانه و درصد روغن نیز همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد روغن در این شرایط داشتند. بررسی همبستگی بین صفات، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت نشان می دهد صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه، تعداد دانه در طبق و عملکرد بیولوژیک بهترین شاخصهای انتخاب برای بهبود ژنتیکی عملکرد دانه و صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در گیاه نیز بهترین شاخصها برای بهبود ژنتیکی عملکرد روغن ارقام گلرنگ بهاره در شرایط تنش خشکی میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2511 - بررسی تجزیه همبستگی و علیت عملکرد دانه و روغن در ارقام گلرنگ بهاره تحت شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی
احمدرضا گلپرور عبداله قاسمی پیربلوطیشناسائی اجزای مهم عملکرد دانه و روغن در گلرنگ به عنوان یک گیاه دانه روغنی در بهبود ژنتیکی این صفات از طریق انتخاب غیرمستقیم بسیار حائز اهمیت میباشد. به این منظور، تعداد ده رقم گلرنگ بهاره در دو محیط آبیاری معمول و تنش خشکی و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار چکیده کاملشناسائی اجزای مهم عملکرد دانه و روغن در گلرنگ به عنوان یک گیاه دانه روغنی در بهبود ژنتیکی این صفات از طریق انتخاب غیرمستقیم بسیار حائز اهمیت میباشد. به این منظور، تعداد ده رقم گلرنگ بهاره در دو محیط آبیاری معمول و تنش خشکی و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) واقع در منطقه خاتون‌آباد در تاریخ 15 اسفند 1387 کشت شدند. نتایج تجزیه و تحلیل ضرایب همبستگی صفات در شرایط آبیاری معمول نشان داد که صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در گیاه دارای اثرات مثبت و قابل ملاحظه بر عملکرد دانه گیاه بوده و بیشترین میزان تغییرات این صفت را توجیه نمودند. لذا، این صفات به عنوان بهترین شاخصهای انتخاب در جهت بهبود ژنتیکی عملکرد دانه در شرایط آبیاری معمول میباشند. از طرفی، صفات وزن هزار دانه، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و تعداد دانه در گیاه مهمترین اجزای عملکرد روغن بوده و به منظور اصلاح این صفت در شرایط آبیاری معمول قابل توصیه میباشند. در شرایط تنش خشکی صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه و عملکرد روغن همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد دانه و صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه، عملکرد دانه و درصد روغن نیز همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد روغن در این شرایط داشتند. بررسی همبستگی بین صفات، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت نشاندهنده این مطلب بود که صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در گیاه، تعداد دانه در طبق و عملکرد بیولوژیک بهترین شاخصهای انتخاب برای بهبود ژنتیکی عملکرد دانه و صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در گیاه نیز بهترین شاخصها برای بهبود ژنتیکی عملکرد روغن ارقام گلرنگ بهاره در شرایط تنش خشکی میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2512 - مطالعه تاثیر زمان قطع آبیاری بر صفات زراعی ارقام پاییزه کلزا
شهناز سلیمانپور امیر حسین شیرانی راد حمید مدنی عباس رضایی زاد شراره فارغیبه منظور بررسی تاثیر زمان قطع آبیاری بر صفات زراعی و شاخص های رشد ارقام پاییزه کلزا در منطقه کرمانشاه، آزمایشی با استفاده از کرت های خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی اسلام آباد کرمانشاه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی (D چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر زمان قطع آبیاری بر صفات زراعی و شاخص های رشد ارقام پاییزه کلزا در منطقه کرمانشاه، آزمایشی با استفاده از کرت های خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی اسلام آباد کرمانشاه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی (D) به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل آبیاری معمول یا آبیاری پس از 80 میلی متر تبخیر از تشتک، (D1)، قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد (D2) و رقم (V) به عنوان عامل فرعی در 9 سطح شامل ارقام پاییزه Opera (V1)، ARC-5 (V2)، Dexter (V3)، SLM046 (V4)، Zarfam (V5)، Okapi (V6)، Talaye (V7)، Licord (V8) و Modena (V9) بودند. نتایج حاصل نشان داد قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد، تاثیر نامطلوبی بر فعالیت های رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و صفات زراعی مورد بررسی داشت و اختلاف حاصل در سطوح آماری 1 و 5 درصد معنی دار بود .اثر ساده رقم بر صفات مورد بررسی معنی دار گردید ولی اثر متقابل آبیاری و رقم فقط بر تعداد دانه در خورجین ساقه اصلی معنی دار شد و بر سایر صفات از لحاظ آماری معنی دار نگردید. رقم SLM046از نظر عملکرد روغن، عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص تحمل به تنش در گروه برتر و ارقام Talaye،Zarfam،Licord،Opera، ARC-5، Dexter، Okapi و Modena به ترتیب در گروه های بعدی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل مراحل رشد گیاهان نشان داد با افزایش تنش خشکی ناشی از قطع آبیاری، وزن خشک کل گیاه و شاخص سطح برگ کاهش یافت، میزان این کاهش در رقم SLM046کمتر از سایر ارقام بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2513 - برهمکنش تنش خشکی، روی و میکوریزا بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص برداشت ذرت
نورعلی ساجدی حمید مدنیبه منظور بررسی اثر سطوح مختلف روی بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص برداشت در گیاه ذرت میکوریزایی تحت تنش خشکی، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در غالب طرح بلوک های کامل تص چکیده کاملبه منظور بررسی اثر سطوح مختلف روی بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص برداشت در گیاه ذرت میکوریزایی تحت تنش خشکی، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در غالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار های آزمایشی سه سطح آبیاری شامل: آبیاری معادل نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری معادل 75 درصد نیاز آبی گیاه و آبیاری معادل50 درصد نیاز آبی گیاه، تلقیح با میکوریز(Glomus intraradices) در دو سطح شامل تلقیح و عدم تلقیح و روی در سه سطح شامل شاهد(صفر)، 25 و 45 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات روی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنی دار شاخص برداشت، عملکرد و اجزای عملکرد دانه گردید. تاثیر میکوریزا بر صفات تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال، وزن بلال و عملکرد دانه معنی دار بود. مصرف میکوریزا هم در شرایط مطلوب و هم در شرایط تنش، عملکرد و اجزای آن را نسبت به تیمار های مشابه و بدون مصرف میکوریزا افزایش داد. کاربرد میکوریزا و روی هر کدام در شرایط آبیاری مطلوب صفات مورد بررسی را افزایش دادند. نتایج نشان داد که با آبیاری معادل 75% نیاز آبی گیاه، مصرف میکوریزا و کاربرد 45 کیلوگرم در هکتار سولفات روی می توان به عملکرد مطلوب دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2514 - بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد جو تحت روشهای مختلف خاکورزی
کامی کابوسی سعید رضایی نژاد آسیه سیاهمرگوییبه منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه جو تحت روش‎های مختلف خاکورزی در شهرستان گرگان، آزمایشی به صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در فصل زراعی 92-1391 اجرا گردید. عامل اصلی روشهای مختلف خاکورزی شامل شخم با چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه جو تحت روش‎های مختلف خاکورزی در شهرستان گرگان، آزمایشی به صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در فصل زراعی 92-1391 اجرا گردید. عامل اصلی روشهای مختلف خاکورزی شامل شخم با گاوآهن برگردان دار، شخم با گاوآهن قلمی، دو بار دیسک و بی خاکورزی و عامل فرعی مقادیر مختلف آبیاری در مرحله 50% ظهور سنبله به میزان 100% ظرفیت زراعی، 75% ظرفیت زراعی، 50% ظرفیت زراعی و بدون آبیاری بود. نتایج نشان داد تنش خشکی باعث تأخیر در بروز مراحل فنولوژیکی و کاهش ارتفاع گیاه، طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت گردید. خاکورزی با گاوآهن قلمی تعداد روز تا بروز مراحل فنولوژیکی را کاهش داد. همچنین این تیمار منجر به افزایش کمی صفات تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله و تعداد دانه در مترمربع گردید. ارتفاع گیاه در تیمارهای دو بار دیسک و بی خاکورزی به طور معنی داری کمتر از تیمارهای خاکورزی با گاوآهن قلمی و برگردان دار بود. در تیمارهای خاکورزی حفاظتی به روش دو بار دیسک و بی خاکورزی کاهش وزن هزار دانه به ترتیب به میزان 3/2 و 8 درصد نسبت به تیمار خاکورزی با گاوآهن برگردان دار مشاهده گردید اما این کاهش معنی دار نبود. بیشترین میزان عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت به ترتیب به میزان 3049 و 9322 کیلوگرم بر هکتار و 51/32 تحت شرایط استفاده از گاوآهن قلمی مشاهده شد که اختلاف آن با سایر روش ها معنی دار بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2515 - مقایسه کاربرد نیتروژن از منابع مختلف بر خصوصیات مرفولوژیک ذرت علوفه ای تحت تنش خشکی
محسن کاوند حمید مدنی علی رضا دادیانبه منظور بررسی تاثیر کود شیمیایی و کود بیولوژیک و اثر متقابل آنها بر عملکرد ذرت علوفه ای رقم ماگزیما تحت شرایط تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی1390 در اراک انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عامل فرعی آزما چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر کود شیمیایی و کود بیولوژیک و اثر متقابل آنها بر عملکرد ذرت علوفه ای رقم ماگزیما تحت شرایط تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی1390 در اراک انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عامل فرعی آزمایش شامل ترکیب سطوح مصرف کود نیتروژنه با سه سطح صفر، 125 و 250 کیلوگرم کود اوره در هکتار بود که در پنج مرحله، موقع کاشت، 6 برگی، 10 برگی، قبل از گلدهی و بعد از گرده افشانی و سه سطح صفر، 5/ و 1 لیتر مصرف کود بیولوژیک نیتروکسین به ازاء هر 25 کیلوگرم بذر به صورت تلقیح با بذر صورت پذیرفت. عامل اصلی شامل دور آبیاری در دو سطح، دور آبیاری 7 روز یکبار (عدم تنش) و دور آبیاری 10 روزه (تنش خشکی) در کرت های اصلی قرار گرفتند. صفات اندازه گیری شده شامل ارتفاع بلال از زمین، قطر بلال، طول بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال و عملکرد علوفه بودند. نتایج آزمایش نشان داد کاربرد توام اوره و نیتروکسین بر عملکرد علوفه بهتر از تیمار شاهد بود. همچنین آبیاری کامل نسبت به تنش خشکی برتری معنی داری به لحاظ تاثیر بر عملکرد علوفه داشت. بیشترین و کمترین عملکرد علوفه به ترتیب در تیمار های تلفیق 125 کیلوگرم کود اوره و 1 لیتر کود نیتروکسین در شرایط آبیاری کامل با میانگین 9/110 تن در هکتار و در تیمارعدم استفاده از اوره و نیتروکسین و تنش خشکی با میانگین 1/59 تن در هکتار حاصل شد. از بین صفات اندازه گیری شده تعداد دانه در بلال کمترین تغییر را دارا بود. در مجموع تیمار تلفیق 125 کیلوگرم کود اوره و 1 لیتر کود نیتروکسین در شرایط آبیاری کامل بهتر از سایر تیمارها بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2516 - بررسی اثرات تلقیح میکوریزا در سطوح مختلف آبیاری و نیتروژن برخصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک ذرت
امید علیزاده اسلام مجیدی حبیب الله نادیان قربان نورمحمدی محمد رضا عامریانبه منظور بررسی اثرات تلقیح قارچ میکوریزا در سطوح مختلف آبیاری و نیتروژن بر بعضی خصوصیات فیزیولوژیک و مورفولوژیک ذرت رقم سینگل کراس 704 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1384 انجام شد. آزمایشها در ایستگاه پژوهشی آموزشی دان چکیده کاملبه منظور بررسی اثرات تلقیح قارچ میکوریزا در سطوح مختلف آبیاری و نیتروژن بر بعضی خصوصیات فیزیولوژیک و مورفولوژیک ذرت رقم سینگل کراس 704 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1384 انجام شد. آزمایشها در ایستگاه پژوهشی آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزآباد انجام گرفت. نتایج نشان داد که اثرات ساده نیتروژن، میکوریزا، سطوح آبیاری و اثرات متقابل میکوریزا و سطوح آبیاری و نیتروژن بر ارتفاع گیاه، ماده خشک اندام هوایی، ماده خشک ریشه، سطح برگ و طول ریشه معنی دار بودند. افزایش مصرف کود نیتروژن منجر به افزایش ماده خشک اندام هوایی و طول ریشه در گیاه ذرت شد. این در حالی بود که ماده خشک ریشه با مصرف بیشتر نیتروژن کاهش یافت. نسبت ریشه به اندام هوایی، طول ریشه و درصد ریشه کلنی ذرت تحت تاثیر سطوح مختلف آبیاری قرار گرفت، طوری که با افزایش شدت تنش خشکی طول ریشه و درصد ریشه کلنی شده کاهش یافت و در مقابل نسبت ریشه به اندام هوایی افزایش یافت. به طور کلی نتیجه پاسخ رشد میکوریزایی به افزایش شدت تنش خشکی مثبت بوده و نسبت ریشه به اندام هوایی در تیمار میکوریزا نسبت به شاهد تحتتنش خشکی بیشتر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2517 - اثر سایکوسل و عناصر ریزمغذی بر میزان آنزیم های آنتی اکسیدانت به عنوان شاخص های مقاومت به تنش خشکی در کلزا
سارا همراهی داوود حبیبی حمید مدنی مسعود مشهدی اکبر بوجارتاثیر هورمون گیاهی سایکوسل و ریزمغذی های آهن، روی، مس، بر و منگنز بر برخی شاخص های تحمل به تنش خشکی در کلزا رقم اکاپی، در یک آزمایش اسپیلت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسل چکیده کاملتاثیر هورمون گیاهی سایکوسل و ریزمغذی های آهن، روی، مس، بر و منگنز بر برخی شاخص های تحمل به تنش خشکی در کلزا رقم اکاپی، در یک آزمایش اسپیلت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال زراعی 87-1386 انجام پذیرفت. آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شاهد (آبیاری) و تنش (قطع آبیاری بعد از گلدهی) در کرت های اصلی و کود ریزمغذی Combi2 حاوی عناصر آهن، روی، مس، بر و منگنز در سه سطح شاهد (بدون مصرف ریز مغذی)، 1 و 5/1 لیتر در هکتار و هورمون گیاهی سایکوسل در دو سطح شاهد و 5/1 لیتر در هکتار به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرارگرفتند. ده وی‍ژگی شامل ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، وزن خشک کل، شاخص برداشت، محتوی آب نسبی، پایداری غشاء، آنزیم های آنتی اکسیدان سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز به عنوان شاخص های مقاومت به تنش خشکی ارزیابی گردید. نتایج حاصل نشان داد میزان آنزیم های آنتی آکسیدانت در شرایط تنش خشکی افزایش معنی داری داشته است. کود ریزمغذی سبب اختلاف معنی دار میزان آنزیم ها در شرایط تنش و شاهد گردید که افزایش تحمل به خشکی در گیاه را به همراه خواهد داشت. همچنین هورمون گیاهی سایکوسل سبب کاهش معنی دار ارتفاع بوته و افزایش معنی دار قطر ساقه و نیز مقاومت به خشکی از طریق کاهش فشار تنش بر روی گیاه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2518 - اثرتنظیم کننده های رشد و تنش کم آبی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار
مجید جیریایی نورعلی ساجدی حمید مدنی محسن شیخیبه منظور بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد و تنش خشکی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل تنش چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد و تنش خشکی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل تنش کم آبی در سه سطح 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و تنظیم کننده های رشد شامل سالیسیلیک اسید و سایکوسل به صورت مصرف و عدم مصرف به عنوان عامل فرعی به صورت فاکتوریل در نظر گرفته شد. نتایج حاصله نشان داد اعمال تنش خشکی صفات اندازه گیری شده را کاهش داد اما با محلول پاشی سایکوسل و مصرف سالیسیلیک اسید هم در شرایط مطلوب و هم در شرایط تنش کم آبی صفات طول خوشه ، وزن خوشه، وزن دانه در خوشه و عملکرد دانه افزایش یافت. مصرف توام سایکوسل و سالیسیلیک اسید، عملکرد دانه را نسبت به شاهد 5/13 درصد افزایش داد. به طور کلی نتایج نشان داد که با آبیاری معادل 75 درصد نیاز آبی گیاه و مصرف توام سایکوسل و سالیسیلیک اسید به عملکرد دانه قابل قبول دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2519 - مقایسه شاخص های تحمل خشکی و خصوصیات فنولوژیک و زراعتی ژنوتیپ های لوبیا سیاه
میلاد صفاپور شهاب خاقانی مریم تیموریبه منظور ارزیابی اثر تنش آبیاری بر صفات فنولوژی و زراعی لوبیا تعداد 10 ژنوتیپ لوبیای سیاه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبیاری معمول و تنش آبی در بهار و تابستان 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتای چکیده کاملبه منظور ارزیابی اثر تنش آبیاری بر صفات فنولوژی و زراعی لوبیا تعداد 10 ژنوتیپ لوبیای سیاه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبیاری معمول و تنش آبی در بهار و تابستان 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد در شرایط تنش بیشترین تاثیر بر عملکرد دانه در لوبیا سیاه مربوط به صفت عملکرد تک بوته بود. نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که صفات تعداد روز تا ظهور برگ های اولیه، تعداد روز تا ظهور سومین سه برگچه ای، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، قطر ساقه، ارتفاع بوته، تعداد گره در ساقه اصلی، وزن تر بوته در شرایط نرمال و صفات تعداد روز تا ظهور برگ های اولیه، تعداد روز تا سومین سه برگچه، تعداد روز تا مرحله گلدهی، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، طول ریشه اصلی، ارتفاع، طول میانگره، وزن تر بوته و وزن خشک بوته در شرایط تنش بیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه داشتند. تجزیه عامل ها نشان داد در شرایط معمول تعداد 6 عامل مشخص گردیدند که بیش از 80 % تغییرات عملکرد را توجیه می کنند و در شرایط تنش تعداد 7 عامل موثر وجود دارد که بیش از 84 % تغییرات مربوط به عملکرد دانه را تحت تاثیر قرار می دهند. در این رابطه مناسبترین شاخص های مقاومت به خشکی GMP، STI، MP بودند که بر اساس آنها ژنوتیپ های Ks41225، Ks41147 و Ks41231 به عنوان ژنوتیپ های متحمل برگزیده شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2520 - بررسی آماری اثرات تنش آبیاری بر صفات فنولوژی و زراعی ژنوتیپ های لوبیا سفید
میلاد صفاپور شهاب خاقانی محسن امیرآبادی مریم تیموری محمد کاظم بزیانبه منظور ارزیابی اثر تنش کم آبی بر صفات فنولوژی و زراعی لوبیا تعداد 10 ژنوتیپ لوبیای سفید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبیاری معمول و تنش آبی در بهار و تابستان 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتای چکیده کاملبه منظور ارزیابی اثر تنش کم آبی بر صفات فنولوژی و زراعی لوبیا تعداد 10 ژنوتیپ لوبیای سفید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبیاری معمول و تنش آبی در بهار و تابستان 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد در شرایط تنش بیشترین تاثیر بر عملکرد دانه در لوبیا سفید مربوط به کاهش تعداد دانه در بوته بود. نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد صفات تعداد روز تا مرحله پر شدن غلاف، تعداد روز تا ظهور مرحله رسیدگی، طول بلندترین غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه و طول ریشه اصلی در شرایط معمول و صفات تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه و طول ریشه اصلی در شرایط تنش بیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه داشتند. تجزیه عامل ها نشان داد در شرایط معمول تعداد 6 عامل مشخص گردیدند که بیش از 80% تغییرات عملکرد را توجیه می کنند و در شرایط تنش تعداد 7 عامل موثر وجود دارد که بیش از 84% تغییرات مربوط به عملکرد دانه را تحت تاثیر قرار می دهند. در این رابطه مناسبترین شاخص های مقاومت به خشکی GMP، STI وMP بودند که بر اساس آنها ژنوتیپ های KS41225، KS41147 و KS41231 به عنوان ژنوتیپ های مقاوم برگزیده شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2521 - تأثیر تنشخشکی و نژادهای مختلف باکتری ریزوبیوم ژاپونیکوم بر خصوصیات کمی و کیفی سویا رقم کلارک
امین فرنیا حمید مدنیبه منظور ارزیابی عملکرد دانه، درصد پروتئین و درصد روغن رقم کلارک سویا در شرایط تنش خشکی و همچنین کارآیی نژادهای مختلف باکتری ریزوبیوم‌ژاپونیکوم، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1382 و 1383، در ایستگاه تحقیقات چکیده کاملبه منظور ارزیابی عملکرد دانه، درصد پروتئین و درصد روغن رقم کلارک سویا در شرایط تنش خشکی و همچنین کارآیی نژادهای مختلف باکتری ریزوبیوم‌ژاپونیکوم، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1382 و 1383، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل سه سطح تنش خشکی، تنش ملایم(85% نیاز آبی گیاه)، تنش متوسط(70% نیاز آبی گیاه)، تنش سخت(55% نیاز آبی گیاه) و آبیاری مطلوب (شاهد) به عنوان عامل اصلی و سه نژاد باکتری ریزوبیوم ژاپونیکوم به نامهای هلی‌نیترو، ریزوکینگ، نیتراژن و تیمار بدون تلقیح با باکتری(شاهد) به عنوان سطوح عامل فرعی، منظور گردیدند. تیمارهای آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه و تشتک تبخیر محاسبه و اجرا شد. در زمان کاشت تلقیح بذور با باکتری صورت گرفت. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل عملکرد دانه، درصد روغن دانه، عملکرد روغن دانه در واحد سطح، درصد پروتئین دانه و عملکرد پروتئین دانه در واحد سطح بودند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه و درصد روغن و درصد پروتئین دانه در شرایط مطلوب آبیاری و تنش خشکی، معنیدار گردید. نژادهای مختلف باکتری ریزوبیوم ژاپونیکوم دارای عکس‌العمل متفاوتی بودند. در شرایط آبیاری مطلوب، نژاد هلی‌نیترو با تثبیت بیشتر نیتروژن، عملکرد دانه و درصد پروتئین بالاتر و درصد روغن کمتری را تولید نمود، اما با توجه به عملکرد دانه بیشتر، افزایش عملکرد روغن در مترمربع حاصل شد. با اعمال تنش خشکی به دلیل کاهش تثبیت نیتروژن، عملکرد دانه کاهش و درصد روغن افزایش یافت و با توجه به کاهش بیشتر عملکرد دانه، عملکرد روغن در واحد سطح، کاهش یافت. تحت شرایط تنش خشکی ملایم و متوسط نژاد ریزوکینگ از کارآیی بیشتری برخوردار بود، در تنش سخت به دلیل کاهش شدید تولید مواد فتوسنتزی گیاه و کاهش اکسیژن مورد نیاز تنفس گره‌های ریشه، تفاوت معنیداری در بین نژادهای باکتری مشاهده نشد. در مجموع با کاهش رطوبت مورد نیاز سویا در خاک، عملکرد دانه، عملکرد روغن و پروتئین دانه در مترمربع کاهش یافت که به دلیل کاهش نیتروژن موجود در گیاه و در نتیجه کاهش تولید مواد فتوسنتزی در گیاه بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2522 - ارتباط اجزا نقدی سود، پایداری سود بر احتمال (پیشبینی) ورشکستگی شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران
امین قمری مقدم محمود لاری دشت بیاض حبیب الله نخعیهدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط پایداری جزء نقدی سود بر وجوه نقد توزیع‌شده، پایداری سود بر احتمال (پیشبینی) ورشکستگی شرکتهای پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار تهران میباشد.روش‌شناسی پژوهش: جهت تحقق هدف پژوهش، نمونهای متشکل از 130 شرکت از بین شرکتهای بورس اوراق چکیده کاملهدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط پایداری جزء نقدی سود بر وجوه نقد توزیع‌شده، پایداری سود بر احتمال (پیشبینی) ورشکستگی شرکتهای پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار تهران میباشد.روش‌شناسی پژوهش: جهت تحقق هدف پژوهش، نمونهای متشکل از 130 شرکت از بین شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران و شرکتهایی که مشمول ماده 141 قانون تجارت (ورشکسته) و از سازمان بورس و اوراق بهادار خارج شدهاند، برای دوره زمانی ۵ساله بین 1398-1394 پرداخته است. جمعآوری اطلاعات با استفاده از نرمافزار ره‌آورد نوین و سایتهای اینترنتی سازمان بورس اوراق بهادار صورت پذیرفته است. در این پژوهش جهت انجام تحلیلهای نهایی، از نرمافزار اقتصادسنجی ایویوز استفاده شده است.یافتهها: جزء نقدی سود نسبت به جزء تعهدی سود دارای ارتباط قوی‌تری با سود آتی شرکت است و در نتیجه پایداری بیشتری نسبت به جزء تعهدی سود دارد، همچنین، نتیجه فرضیه دوم نشان داد که ارتباط پایداری جزء نقدی سود از جزء نقدی پرداخت شده به سهامداران ناشی میشود، پایداری جزء نقدی پرداخت شده به سهامداران نسبت سایر اجزا نقدی بیشتر است. در نهایت در فرضیه سوم ارتباط پایداری جزء نقدی سود با ورشکستگی شرکت بیشتر از پایداری جزء تعهدی سود است.اصالت / ارزش افزوده علمی: پژوهش حاضر شواهدی جهت ارتباط اجزا نقدی سود، پایداری سود و احتمال (پیشبینی) ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده ارائه میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2523 - بررسی نظام‌مند مدلهای پیشبینی ورشکستگی
جابر زحمتکش اکرم تفتیان محمود معین‌الدین امین نظاراتهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نظام‌مند مدلهای پیشبینی ورشکستگی در راستای ایجاد مدلی است که بهعنوان راهنمایی برای انتخاب ابزار مناسب که بهترین انطباق را با دادههای موجود و معیارهای کیفیت مدلهای پیشبینی ورشکستگی دارد عمل کند.روش‌شناسی پژوهش: برای انجام این پژوهش، جستجوی چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نظام‌مند مدلهای پیشبینی ورشکستگی در راستای ایجاد مدلی است که بهعنوان راهنمایی برای انتخاب ابزار مناسب که بهترین انطباق را با دادههای موجود و معیارهای کیفیت مدلهای پیشبینی ورشکستگی دارد عمل کند.روش‌شناسی پژوهش: برای انجام این پژوهش، جستجوی سیستماتیک از database (web of Science) با استفاده از کلیدواژه‌های Bankruptcy، Default، Distress، Failure، Forecasting، Predicting، Prediction و Insolvency بین سالهای ۲۰15 لغایت 2023 صورت پذیرفت. باتوجه‌به معیارهای ورود و خروج تعریف‌شده، حاصل این جستجو 1000 مقاله بود که درنهایت 49 مقاله از میان آنها انتخاب و مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. سپس یافتههای به‌دست‌آمده از مقالات، در جداول خلاصه‌سازی وارد گردیده و در گام بعدی، مدلهای بزرگ پیشبینی ورشکستگی بر اساس 9 معیار کلیدی با یکدیگر مقایسه و نتیجهگیری نهایی به عمل آمد.یافتهها: شبکه عصبی مصنوعی و ماشین‌های بردار پشتیبان دارای بیشترین دقت میباشند درحالیکه تحلیل شخصیتی چندگانه دارای کمترین دقت است. همچنین شبکه عصبی مصنوعی و تحلیل شخصیتی چندگانه، درخت تصمیمگیری و رگرسیون لجستیک به نمونه آموزشی بزرگی نیاز دارند تا الگویی را منطقاً شناسایی کرده و طبقهبندی بسیار دقیقی ارائه دهند؛ اما استدلال مبتنی بر مورد، مجموعه‌های راف و ماشین‌های بردار پشتیبان میتوانند با اندازه نمونههای کوچک کار کنند.اصالت / ارزش‌افزوده علمی: نتایج این پژوهش به درک کامل ویژگیهای ابزارهای مورداستفاده برای توسعه مدلهای پیشبینی ورشکستگی و کاستی‌های مربوط به آنها کمک میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2524 - بررسی کارایی بازارهای سرمایه داخلی گروههای تجاری در تخصیص منابع و عملکرد؛ تأثیر شکاف مالکیتی- کنترلی و رقابت بازار محصول
فرامرز کرمی طالقانی محمدرضا وطن پرست جواد رضازاده کیهان آزادی هیرهدف: وجهِ اشتراک رویکردهای نظری اتخاذ شده برای مطالعه گروههای تجاری، وجود بازارهای سرمایه داخلی در این گروهها است. ادبیات حسابداری نشان میدهد که کارایی این بازارها در تخصیص منابع و عملکرد میتواند تحت. تأثیر انگیزه‌های منفعت‌طلبانه ناشی از مسئله نمایندگی قرار گیرد؛ چکیده کاملهدف: وجهِ اشتراک رویکردهای نظری اتخاذ شده برای مطالعه گروههای تجاری، وجود بازارهای سرمایه داخلی در این گروهها است. ادبیات حسابداری نشان میدهد که کارایی این بازارها در تخصیص منابع و عملکرد میتواند تحت. تأثیر انگیزه‌های منفعت‌طلبانه ناشی از مسئله نمایندگی قرار گیرد؛ بنابراین، هدف این پژوهش، بررسی تأثیر شکاف مالکیتی- کنترلی بر کارایی بازارهای سرمایه داخلی گروههای تجاری در تخصیص منابع و عملکرد با در نظر گرفتن رقابت بازار محصول است.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی، از منظر هدف کاربردی و با استفاده از رویکرد پس رویدادی انجام شده است. بهمنظور دستیابی به هدف پژوهش، دادههای 18 گروه تجاری که شرکت اصلی آنها در بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس پذیرفته شدهاند و شرکتهای تابعه این گروهها در بازه زمانی 1394 الی 1400 (756 سال-شرکت) جمعآوری و با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه مبتنی بر دادههای ترکیبی مورد آزمون قرار گرفت.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که شکاف مالکیتی-کنترلی بر کارایی تخصیص منابع و کارایی عملکرد بازارهای سرمایه داخلی گروههای تجاری تأثیر منفی و معنادار دارد. همچنین، یافتهها تنها نشان میدهد که رابطه بین شکاف مالکیتی-کنترلی و کارایی عملکرد بازارهای سرمایه داخلی گروههای تجاری، با افزایش رقابت بازار محصول تضعیف میشود. بااین‌حال، شواهدی از تأثیر رقابت بازار محصول بر رابطه بین شکاف مالکیتی-کنترلی و کارایی تخصیص منابع گروههای تجاری مشاهده نگردید.اصالت / ارزش‌افزوده علمی: توجه به بازارهای سرمایه داخلی گروههای تجاری بهعنوان یک مکانیزم بالقوه برای تسهیل در تخصیص کارای منابع و دستیابی به مزایای استراتژیک حائز اهمیت است. ازاین‌رو، با شناخت بیشتر از پدیده شکاف مالکیتی-کنترلی و تأثیر آن بر کارایی بازارهای سرمایه داخلی گروههای تجاری در تخصیص منابع و عملکرد، میتوان گامهای اساسی برای دستیابی به مزایای استراتژیک (از قبیل توسعه اقتصاد داخلی) برداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2525 - تبیین الگوی جامع ورشکستگی
سمیه ایمانی محمدجواد تصدی کاریهدف: ازآنجاکه چرخه اقتصادی هر کشوری به استمرار و بقای واحدهای گزارشگر آن کشور وابسته است، این پژوهش در صدد ارائه الگویی جامع بهمنظور پیشبینی ورشکستگی واحدهای گزارشگر با هدف هشداردهی به‌موقع جهت پیشگیری از وقوع آن است.روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کیفی است. داده‌ه چکیده کاملهدف: ازآنجاکه چرخه اقتصادی هر کشوری به استمرار و بقای واحدهای گزارشگر آن کشور وابسته است، این پژوهش در صدد ارائه الگویی جامع بهمنظور پیشبینی ورشکستگی واحدهای گزارشگر با هدف هشداردهی به‌موقع جهت پیشگیری از وقوع آن است.روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کیفی است. دادهها به‌وسیله تحلیل محتوای نتایج پژوهشهای پیشین حاصل از طریق روش دلفی - فازی مورد تجزیهوتحلیل و وزن‌دهی قرار گرفتند. جامعه آماری پژوهش حاضر نیز شامل 17 نفر از اساتید دانشگاه و مدیران مالی واحدهای گزارشگر هستند که بهصورت روش نمونهگیری غیراحتمالی هدفمند و نظری و به‌وسیله تکنیک گلوله‌برفی انتخاب شدهاند.یافتهها: نتایج نشان میدهد که از میان چهار عامل شناسایی‌شده، ویژگی واحدهای گزارشگر بهترین معیار در تعیین ورشکستگی واحدهای گزارشگر هستند. همچنین از زیرعوامل نسبتهای مالی، نسبت سود خالص به فروش؛ از زیرعوامل ویژگی واحدهای گزارشگر، نظام راهبری؛ از زیرعوامل عامل محیطی، نحوه تأمین مالی و از زیرعوامل ویژگیهای فردی نیز تخصص مدیران بهعنوان بهترین عامل در تعیین ورشکستگی واحدهای گزارشگر تلقی میشوند.اصالت / ارزش‌افزوده علمی: باتوجه‌به عدم همگرایی نتایج پژوهشهای پیشین، در پژوهش حاضر تلاش شده تا بر اساس موارد شناسایی شده در حوزه ورشکستگی، به دنبال همگرایی عوامل موجود پرداخته شود تا با شناسایی عواملی که وزن بیشتری در تعیین ورشکستگی دارند، با جامعیت بیشتر و کمترین میزان خطا نتایج قابل‌اتکاتری را حاصل نمود. نتایج این پژوهش میتواند زمینه توجه مدیران و سرمایهگذاران به عوامل کلیدی مؤثر بر وقوع ورشکستگی را فراهم نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2526 - بررسی رفتار کار گرم فوم کامپوزیتی سلول بسته Al/SiCp
آرمین دهنوی غلامرضا ابرهیمی مسعود گلستانی پوردر این پژوهش با استفاده از روش فوم سازی مستقیم مذاب با کمک عامل فوم ساز کربنات کلسیم (CaCO3) و با مقادیر مختلف ذرات پایدارساز و تقویت‌کننده SiC فوم کامپوزیتی زمینه آلومینیومی تولید گردیده است. چگالی فوم‌های تولیدی 0.5 گرم بر سانتیمتر مکعب اندازهگیری شد. سپس در محدوده ح چکیده کاملدر این پژوهش با استفاده از روش فوم سازی مستقیم مذاب با کمک عامل فوم ساز کربنات کلسیم (CaCO3) و با مقادیر مختلف ذرات پایدارساز و تقویت‌کننده SiC فوم کامپوزیتی زمینه آلومینیومی تولید گردیده است. چگالی فوم‌های تولیدی 0.5 گرم بر سانتیمتر مکعب اندازهگیری شد. سپس در محدوده حرارتی مختلف 100، 200، 300 و 400 درجه سانتی گراد و با نرخ کرنش متوسط 0.1s-1 تحت تغییر شکل فشار تک محوری قرار داده شد. نتایج حاصل نشان میدهد که در دمای ثابت تغییر شکل، با افزایش کسر حجمی ذرات SiC، تنش تسلیم، تنش مسطح و میزان جذب انرژی افزایش، و با افزایش دما کاهش می یابد. همچنین افزایش میزان ذرات تقویت‌کننده سبب دندانه ای شدن منحنی سیلان شده است، که بیان‌کننده افزایش تردی دیواره سلولی فوم میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2527 - بررسی تاثیر فاصله توقف بر مورفولوژی و خواص مکانیکی فصل مشترک اتصال انفجاری صفحات سه لایه ضخیم AlMg5-Al-Steel
محمدرضا خانزاده قره شیران امیر اکرامی حمید عربیدر این مقاله تاثیر پارامتر فاصله توقف بر مورفولوژی و خواص مکانیکی فصل مشترک اتصال آلیاژهای AlMg5-Al-Steel مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داده با تغییر فاصله توقف و تغییر میزان انرژی جنبشی مصرفی ناشی از برخوردشکل فصل مشترکهای حاصله از حالت موجی- مسطح به موجی و مو چکیده کاملدر این مقاله تاثیر پارامتر فاصله توقف بر مورفولوژی و خواص مکانیکی فصل مشترک اتصال آلیاژهای AlMg5-Al-Steel مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داده با تغییر فاصله توقف و تغییر میزان انرژی جنبشی مصرفی ناشی از برخوردشکل فصل مشترکهای حاصله از حالت موجی- مسطح به موجی و موجی گردابه ای تغییر می نماید. با افزایش فاصله توقف به دلیل انتقال انرژی برخوردی بیشتر، در مجاورت گردابه های امواج در فصل مشترک آلومینیوم – فولاد مناطق ذوب موضعی تشکیل شده که ترکیب این مناطق براساس ماهیت حرکت چرخشی جت جهنده ترکیبی از عناصر دو صفحه بوده است. این مناطق به دلیل تمرکز تنش، باعث افت خواص استحکامی در فصل مشترک شده اند. نتایج هم چنین نشان داده حد استحکامی کلیه اتصالات در فصل مشترک آلومینیوم به فولاد از حد استاندارد بالاتر بوده است و نمونه ای که فاقد ترکیبات ذوب موضعی و دارای شکل فصل مشترک موجی بوده بالاترین استحکام را داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2528 - تاثیر دمای آنیل انحلالی بر جوش پذیری تعمیری کویلهای (1.4852) HP پیرشده مورد استفاده در کوره های کراکینگ پتروشیمی
هادی رضایی حامد ثابت رضا محمودیفولادهایHP درحالت ریختگی قابلیت جوش پذیری خوبی دارند اما نگرانی عمده در مورد جوشکاری تعمیری این فولادها می باشد زیرا چنانچه به مدت طولانی و دمای بالا (حدود 1000درجه سانتی گراد) در سرویس قرار گیرند، تشکیل کاربیدهای پراکنده و درشت ثانویه در زمینه باعث تردی و افت شدید انعط چکیده کاملفولادهایHP درحالت ریختگی قابلیت جوش پذیری خوبی دارند اما نگرانی عمده در مورد جوشکاری تعمیری این فولادها می باشد زیرا چنانچه به مدت طولانی و دمای بالا (حدود 1000درجه سانتی گراد) در سرویس قرار گیرند، تشکیل کاربیدهای پراکنده و درشت ثانویه در زمینه باعث تردی و افت شدید انعطاف پذیری و جوش پذیری می گردد. در تحقیق حاضر تاثیر دماهای آنیل انحلالی بر جوش پذیری فولاد HP مورد بررسی قرار گرفته شده است، برای این منظور پنج نمونه از فولاد مذکور که پس از یک دوره کارکرد (30000 ساعت) شرایط اولیه خود را از دست داده بودند انتخاب و پس از انجام آنیل در دماهای 900،1100،1150 و1200 درجه سانتی گراد، نمونه های آنیل شده و یک نمونه پیر شده تحت جوشکاری به روش GTAW با استفاده از فلز پرکننده ER2535 قرار گرفتند. سپس سختی سنجی و بررسی میکروسکوپی (OM+SEM) و آزمون کشش داغ در دمای 950 درجه سانتی گراد معادل دمای کارکرد نمونه ها در سرویس، بر روی نمونه های استاندارد انجام پذیرفت، نتایج یک روند صعودی در ازدیاد طول نسبی نمونه ها و میزان انحلال کاربیدها و نیز کاهش نسبی سختی و استحکام کششی را با افزایش دمای آنیل نشان دادند، با توجه به نتایج و بررسی های صورت گرفته، در یک جمع بندی کلی از نتایج آزمونهای مکانیکی و بررسی ریز ساختاری مشاهده گردید نمونه آنیل شده در دمای1150درجه سانتی گراد، بهترین نتایج (کمترین تغییرات خواص مکانیکی) را در حین جوشکاری تعمیراتی از خود نشان داده است، لذا دمای 1150 درجه سانتی گراد مناسب ترین دما جهت انجام عملیات آنیل انحلالی فولاد HP پیشنهاد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2529 - تاثیر نانو ذرات آلومینا، تعداد پاس اختلاط و سرعت دوران در رفتار مکانیکی آلیاژ منیزیم AM60 جوشکاری شده به روش اصطکاکی- اغتشاشی (FSW)
آرش بهزادی نژاد عباس محصل حمید امیدوار نادر ستودهدر پژوهش حاضر رفتار مکانیکی قطعات آلیاژی AM60 جوشکاری شده به روش اصطکاکی اغتشاشی تحت تاثیر تعداد پاس اختلاط و حضور نانو ذرات آلومینیا بررسی شد. بررسی های میکروسکوپی نشان داد افزایش سرعت دوران ابزار کار در ناحیه بهم خورده جوش باعث افزایش دما و افزایش کرنش و در نتیجه کاهش چکیده کاملدر پژوهش حاضر رفتار مکانیکی قطعات آلیاژی AM60 جوشکاری شده به روش اصطکاکی اغتشاشی تحت تاثیر تعداد پاس اختلاط و حضور نانو ذرات آلومینیا بررسی شد. بررسی های میکروسکوپی نشان داد افزایش سرعت دوران ابزار کار در ناحیه بهم خورده جوش باعث افزایش دما و افزایش کرنش و در نتیجه کاهش اندازه دانه و افزایش بیشتر دما باعث رشد دانه می شود. نتایج به وقوع تبلور مجدد دینامیکی در منطقه اختلاط یافته جوش، وقوع تبلور مجدد ناقص در منطقه متاثر از تغییرشکل پلاستیک و حرارت و رشد دانه ها در منطقه متاثر از حرارت جوش دلالت داشت. سرعت دوران rpm1200به عنوان سرعت دوران بهینه برای ریزدانگی، سختی و استحکام نهایی کششی استنتاج شد. در حضور نانو ذرات، اندازه دانه ها کاهش یافت اما بدلیل رقابت دو عامل بالا سرعت دوران بهینه تغییر نکرد. در عدم حضور نانوذرات، افزایش تعداد پاس اختلاط منجر به کاهش اندازه دانه ها شد اما در نمونه های دارای نانوذرات آلومینا، هرچند که وجود ذرات تقویت کننده منجر به کاهش اندازه دانه ها شد ولی افزایش تعداد پاس اختلاط، تاثیر محسوس در کاهش اندازه دانه ها نداشت. نتایج XRD نشان داد اختلاط مواد در حین عملیات جوشکاری منجر به حلالیت ترکیب Mg17Al12 می شود. در نمونه های با نانو ذرات آلومینا نسبت به نمونه های بدون ذرات، در یک سرعت دوران معین، سختی و استحکام بیشتر افزایش یافت. با افزایش سرعت دوران، میزان نش های برشی در حین عملیات جوشکاری افزایش یافته و منجر به کاهش اندازه ذرات آلومینای آگلومره شده و بهبود چقرمگی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2530 - بررسی تاثیر افزودن نانوذرات کاربید سیلیسیم بر خواص مکانیکی آلیاژ منیزیم AZ31 جوشکاری شده به روش اصطکاکی اغتشاشی
امین عبداله زاده علی شکوه فر حمید امیدوار محمد علی صفرخانیان محمدرضا نادریدر این پژوهش از فرایند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی برای انجام اتصال لب به لب آلیاژ منیزیم AZ31 و تولید همزمان نانوکامپوزیت Mg/Sic در محل اتصال استفاده شد. نمونه ها با سه سرعت دورانی 600، 800 و 1000 دور بر دقیقه و چهار سرعت پیشروی 25، 75، 125 و 175 میلیمتر بر دقیقه جوشکاری ش چکیده کاملدر این پژوهش از فرایند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی برای انجام اتصال لب به لب آلیاژ منیزیم AZ31 و تولید همزمان نانوکامپوزیت Mg/Sic در محل اتصال استفاده شد. نمونه ها با سه سرعت دورانی 600، 800 و 1000 دور بر دقیقه و چهار سرعت پیشروی 25، 75، 125 و 175 میلیمتر بر دقیقه جوشکاری شدند و خواص مکانیکی آن ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که توزیع مناسب نانوذرات در محل اتصال، موجب کاهش قابل ملاحظه متوسط اندازه دانه و بهبود خواص مکانیکی اتصال می شود. علت اصلی این تغییرات به حضور نانوذرات کاربید سیلیسیم مربوط می شود که با ایجاد اثر قفل کنندگی مرزدانه ها، کمک به جوانه زنی دانه های تبلور مجدد یافته و تاثیر بر روی شکسته شدن دانه های اولیه، به ریز شدن ساختار کمک می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2531 - مقایسه رفتار خوردگی آلیاژ آلومینیوم 6061 جوش داده شده به روش FSLW و GTALW
رضا بازرگان لاری احسان وفادر این تحقیق، ورق های آلیاژ آلومینیوم 6061 به ضخامت پنج میلی متر، به روش های جوشکاری هم زن اصطکاکی (FSLW) و قوس الکترود تنگستن - گاز (GTALW) با طرح اتصال لبه روی هم به منظور مقایسه رفتار خوردگی آلیاژ به یکدیگر جوش داده شده اند. جوشکاری به صورت دو پاسه ( یک پاس از رو و ی چکیده کاملدر این تحقیق، ورق های آلیاژ آلومینیوم 6061 به ضخامت پنج میلی متر، به روش های جوشکاری هم زن اصطکاکی (FSLW) و قوس الکترود تنگستن - گاز (GTALW) با طرح اتصال لبه روی هم به منظور مقایسه رفتار خوردگی آلیاژ به یکدیگر جوش داده شده اند. جوشکاری به صورت دو پاسه ( یک پاس از رو و یک پاس زیر) انجام شد. ساختار متالورژیکی نمونه ها بعد از متالوگرافی توسط تصاویر میکروسکوپی نوری و میکروسکوپ الکترونی روبشی( SEM ) و آنالیز کیفی (EDS) و همچنین ریز سختی بررسی شده است. رفتار خوردگی ناحیه جوش توسط نمودار پلاریزاسیون تافل در محلول 5/3 درصد NaCl بررسی شده است. آنالیز کیفی EDS وجود رسوبات حاوی آهن و سیلیسیم را در نمونه ها اثبات می کند. اندازه دانه نمونه های جوش داده شده به روش FSLW و GTALW در ناحیه جوش کاری شده به ترتیب حدود 5 و 18 میکرومتر مشخص گردید. دانه بندی نمونه ها در ناحیه جوش نمونه جوش داده شده به روش GTALW به دلیل انتقال حرارت جهت دار در حین جوشکاری، دندریتی بوده که در یک جهت رشد کرده بودند. نمودار های حاصل از آزمون تافل نشان داد که مقاومت به خوردگی هر دو نمونه جوشکاری شده کمتر از فلز پایه است. همچنین نمونه جوشکاری شده به روش FSLW مقاومت به خوردگی بهتری نسبت به نمونه GTALW داشته است. دلیل این امر می تواند تفاوت دانه بندی و سرعت سرد شدن نمونه ها پس از جوشکاری باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2532 - اتصال همجنس و غیر همجنس آلیاژهای آلومینوم 5754 و 6063 به روش جوشکاری اصطکاکی- اغتشاشی
امین ربیعی زاده احمد افسری فرهاد ارغوانی فرناز احمدی کیسمیفرآیند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی یکی از فرآیندهای نوین در اتصال فلزات گوناگون در حالت جامد است. در این پژوهش اتصال همجنس و غیرهمجنس آلیاژهای آلومینیم 5754 و 6063 مورد مطالعه قرار گرفت. با تغییر پارامترهای سرعت دورانی و سرعت پیشروی، نهایتا بهترین سرعت دورانی 2000 دور بر دق چکیده کاملفرآیند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی یکی از فرآیندهای نوین در اتصال فلزات گوناگون در حالت جامد است. در این پژوهش اتصال همجنس و غیرهمجنس آلیاژهای آلومینیم 5754 و 6063 مورد مطالعه قرار گرفت. با تغییر پارامترهای سرعت دورانی و سرعت پیشروی، نهایتا بهترین سرعت دورانی 2000 دور بر دقیقه و سرعت پیشروی 4 میلیمتر بر دقیقه انتخاب گردید. نمونههای جوشکاری شده توسط روشهای بازرسی غیر مخرب از قبیل بازرسی چشمی و رادیوگرافی مورد بررسی قرار گرفتند و هیچگونه عیبی مشاهده نشد. در ادامه آزمونهای استحکام کششی انجام شد که افزایش اندک در استحکام کششی این آلیاژها دیده شد. آزمون ریز سختی نیز بر روی نمونهها صورت گرفت که در نتیجه‌ی ریز شدن دانه‌ها سختی اندکی کاهش پیدا کرد و نهایتا ریزساختار ناحیه اتصال توسط میکروسکوپ نوری و الکترونی روبشی مورد مشاهده و بررسی قرار گرفت. بررسیهای ریزساختاری محل شکست نمونهها نشان داد که شکست نرم مکانیزم اصلی شکست در اتصال‌های همجنس و غیرهمجنس است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2533 - ارزیابی ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال لبه رویهم جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی آلیاژ آلومینیوم 6061 در سرعت های پیشروی متفاوت
فرهاد غروی ایمان ابراهیم زاده علی سهیلیدر این تحقیق ورق هایی از جنس آلیاژ آلومینیوم 6061 با طرح اتصال لبه رویهم بوسیله روش جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی جوش داده شدند. تاثیر پارامتر سرعت پیشروی ابزار روی ریز ساختار و خواص مکانیکی اتصالات جوشکاری شده مورد ارزیابی قرار گرفت. فرآیند جوشکاری در شرایط سرعت دورانی ثابت چکیده کاملدر این تحقیق ورق هایی از جنس آلیاژ آلومینیوم 6061 با طرح اتصال لبه رویهم بوسیله روش جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی جوش داده شدند. تاثیر پارامتر سرعت پیشروی ابزار روی ریز ساختار و خواص مکانیکی اتصالات جوشکاری شده مورد ارزیابی قرار گرفت. فرآیند جوشکاری در شرایط سرعت دورانی ثابت (1000 دور بر دقیقه) و سرعت های پیشروی متغییر ( 20 تا 60 میلیمتر بر دقیقه) انجام پذیرفت. نتایج حاصله نشان داد با افزایش سرعت پیشروی استحکام برشی-کششی و راندمان اتصال به ترتیب از حدود 126 تا 132 مگا پاسکال و از حدود 6/40 تا 5/42 درصد افزایش یافت. اگرچه میزان متوسط سختی در ناحیه دکمه جوش (NZ) نسبت به ناحیه متاثر از حرارت (HAZ) با افزایش سرعت پیشروی افزایش یافت ولی اندازه متوسط دانه در ناحیه دکمه جوش و ناحیه متاثر از حرارت به ترتیب از حدود 43 به 32 میکرومتر و از حدود 99 به 87 میکرومتر کاهش یافت. همچنین میزان پارامتر ضخامت موثر ورق (EPT) با افزایش سرعت پیشروی از حدود 4/3 تا 1/4 میلیمتر افزایش یافت و باعث محدود شدن شکل و ابعاد عیب نازک شدگی از ناحیه دکمه جوش تا فصل مشترک نواحی دکمه جوش و متاثر از کار مکانیکی (TMAZ) گردید. حالت و شیوه شکست در اتصالاتی با بالاترین استحکام برشی-کششی بصورت جدایش ورق در امتداد عیب نازک شدگی در سمت پیشرو در درون ناحیه دکمه جوش نمایان شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2534 - بررسی تاثیر هندسه ابزار بر خواص مکانیکی و شکل گیری عیوب رایج در اتصال لبه روی هم آلیاژهای آلومینیوم در فرآیند جوشکاری هم زن اصطکاکی
محمدرضا نادری محمد علی صفرخانیان امیر حسین کوکبی امین عبداله زادهدر این پژوهش، اثر هندسه ابزار برخواص مکانیکی و ریز ساختار جوش هم زن اصطکاکی آلیاژ آلومینیوم 5456 که به دو صورت آنیل شده و کار سرد شده مورد استفاده قرار گرفته اند، بررسی شد. نمونه ها با سه پین مخروطی ناقص، مخروطی ناقص با سه شیار عمودی (تری فلوت) و مخروطی ناقص پله دار ( ب چکیده کاملدر این پژوهش، اثر هندسه ابزار برخواص مکانیکی و ریز ساختار جوش هم زن اصطکاکی آلیاژ آلومینیوم 5456 که به دو صورت آنیل شده و کار سرد شده مورد استفاده قرار گرفته اند، بررسی شد. نمونه ها با سه پین مخروطی ناقص، مخروطی ناقص با سه شیار عمودی (تری فلوت) و مخروطی ناقص پله دار ( با سرعت های دورانی 650 و 500 دور بر دقیقه و سرعت جوشکاری 25 و 50 میلی متر بر دقیقه) جوشکاری شدند. سپس، این نمونه ها تحت آزمون های کشش برشی و ریز سختی سنجی قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که ابزاری مناسب است که سیلان بهتری ایجاد کند، به نحوی که بتواند عیوب رایج در اتصال لبه روی هم را بهینه کند. بر این اساس، پین تری فلوت را می توان به عنوان ابزار بهینه در نظر گرفت، زیرا نمونه های جوشکاری شده با این پین دارای بالاترین نیروی شکست بوده و نیرویی بیش از 20000 نیوتن را تحمل کرده اند که این میزان نیرو از استحکام کششی ورق آلومینیوم 5456 آنیل شده بیشتر است و به همین دلیل نمونه ها از سمت این فلز پایه دچار شکست شده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2535 - بررسی ریز ساختار و خواص مکانیکی اتصال غیر مشابه فولاد زنگ نزن AISI304L به فولاد ASTMA514 به روش جوشکاری قوس تنگستن تحت گاز محافظ
موسی توکلی عباس سعادت محمدرضا خانزاده قره شیرانچکیده در این پژوهش، ریز ساختار و خواص مکانیکی جوش‌های غیر مشابه فولاد زنگ نزن آستنیتی AISI 304L به فولاد ASTM A514 مورد بررسی گرفته است. بدین منظور، روش جوشکاری قوس تنگستن-گاز با استفاده از دو نوع فلز پرکننده ER309L و ERNiCr-3 استفاده شده است. پس از جوشکاری، ریز ساختار چکیده کاملچکیده در این پژوهش، ریز ساختار و خواص مکانیکی جوش‌های غیر مشابه فولاد زنگ نزن آستنیتی AISI 304L به فولاد ASTM A514 مورد بررسی گرفته است. بدین منظور، روش جوشکاری قوس تنگستن-گاز با استفاده از دو نوع فلز پرکننده ER309L و ERNiCr-3 استفاده شده است. پس از جوشکاری، ریز ساختار مناطق مختلف هر اتصال شامل فلزات جوش، مناطق متأثر از حرارت، فصل مشترک‌ها و مناطق مخلوط نشده مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. فلز جوش ERNiCr-3 ریز ساختار کاملاً آستنیتی ایجاد نموده و ریز ساختار فلز جوش ER309L به صورت فریت اولیه همراه با مقداری آستنیت در پایان انجماد بوده است. همچنین، خواص مکانیکی شامل استحکام خمشی، کششی، مقاومت در برابر ضربه، سختی نمونهها بررسی شده است. در آزمایش کشش تمامی نمونهها از منطقه متأثر از حرارت فلز پایه فولاد زنگ نزن آستنیتی 304L و به صورت نرم دچار شکست شده است. میزان استحکام کششی اتصال ایجاد شده با فلز پرکننده ERNiCr-3، MPa593 و با فلز پرکننده ER309L، MPa556 شده است. میزان انرژی جذب شده در اتصال ایجاد شده، فلز پرکننده ERNiCr-3 به طور میانگین 117 ژول و با فلز پرکننده ER309L، 95 ژول شده است. فلز جوش ERNiCr-3 بیشترین سختی، 156 ویکرز را دارا بوده، در حالی که فلز جوش فولاد زنگ نزن آستنیتی ER309L، 127 ویکرز کمترین مقدار را دارا بود. میتوان نتیجه گرفت برای اتصال بین فلز پایه فولاد زنگ نزن آستنیتی AISI304L به فولاد کوئنچ و تمپر شده ASTMA514، ماده پرکننده‌ی ERNiCr-3 ویژگیهای بهتری از لحاظ خواص مکانیکی ارائه داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2536 - مطالعه ریزساختار و سختی جوش اصطکاکی اغتشاشی فولاد API 70 در حضور ذرات اکسیدتیتانیوم
رسول پوریامنش کامران دهقانیدر این مطالعه، خواص ریزساختاری و سختی جوش اصطکاکی اغتشاشی فولاد کم‌آلیاژ استحکام بالای API- X70 در حضور ذرات دی اکسید تیتانیوم (TiO2) مطالعه شده است. در این راستا، مخلوط همگنی از پودر TiO2 و پودر فولاد X70 به درزجوش اضافه شده و جوشکاری اعمال شده است. جوشکاری اصطکاکی اغت چکیده کاملدر این مطالعه، خواص ریزساختاری و سختی جوش اصطکاکی اغتشاشی فولاد کم‌آلیاژ استحکام بالای API- X70 در حضور ذرات دی اکسید تیتانیوم (TiO2) مطالعه شده است. در این راستا، مخلوط همگنی از پودر TiO2 و پودر فولاد X70 به درزجوش اضافه شده و جوشکاری اعمال شده است. جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی روی فولاد X70 در دو حالت حاوی ذرات و بدون ذرات TiO2 انجام شده است. جهت بررسیهای ریزساختاری از میکروسکوپ نوری و اندازهگیری سختی از ابزار سختی سنجی ویکرز استفاده شده است. نتایج نشان داده است که در نمونهی حاوی ذرات TiO2، سختی نواحی مختلف فلزجوش وابستگی شدیدی به ریزساختاردارد؛ ریزساختار نیز تحت تأثیر گرمای ورودی و عملیات اغتشاشی است. قابل ذکر است که ذرات پودر TiO2 در منطقهی اغتشاشی بصورت همگن توزیع یافته و ریزساختار و سختی را تغییر داده‌اند. به‌طورخاص، ریزساختار از حالت غالب فریت سوزنی با سختی حدود 300HV در نزدیکی سطح نمونه به فریت چندوجهی (PF) با سختی 180HV در نزدیکی ریشه‌ی جوش تبدیل شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2537 - اثر زاویه سطح شانه ابزار روی خواص اتصال در جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی آلیاژ آلومینیوم 5052
فرهاد غرویدر این تحقیق، جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی با طرح اتصال لبه رویهم آلیاژ آلومینیوم 5052 اجرا گردید و اتصالات جوش لبه رویهم توسط سرعت پیشروی 63 میلیمتر بر دقیقه و سرعت چرخش ابزار 1450 دور بر دقیقه ساخته شدند. سه نوع ابزار با زاویه سطح شانه متفاوت (صفر، 5 و 10 درجه) طراحی و است چکیده کاملدر این تحقیق، جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی با طرح اتصال لبه رویهم آلیاژ آلومینیوم 5052 اجرا گردید و اتصالات جوش لبه رویهم توسط سرعت پیشروی 63 میلیمتر بر دقیقه و سرعت چرخش ابزار 1450 دور بر دقیقه ساخته شدند. سه نوع ابزار با زاویه سطح شانه متفاوت (صفر، 5 و 10 درجه) طراحی و استفاده شد. تاثیر زاویه سطح شانه بر خواص اتصال جوش بوسیله میکروسکوپ نوری و آزمون کشش-برش مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در زاویه سطح شانه صفر درجه، یک کانال پیوسته در سمت پیشرونده نزدیک به دکمه جوش ایجاد و در طول خط جوش گسترده شد. اتصال لب رویهم با بیشترین استحکام شکست، کوچک ترین اندازه قلاب و در طی آزمون برشی کششی، شکست از محل عیب قلاب نبوده و در فصل مشترک ورق ها رخ داده است. اندازه عیب قلاب (Hook) و ضخامت موثر ورق (EPT) با زیاد شدن زاویه سطح شانه به ترتیب از 5/4 به 2 و از 25/2 به 1 کاهش یافتند در حالی که بالاترین خواص کششی-برشی در زاویه سطح شانه برابر با 10 درجه به 4650 نیوتن بر میلیمتر رسید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2538 - تأثیر سرعت چرخش ابزار بر خواص مکانیکی و رفتار خوردگی اتصال غیرهمجنس آلیاژ آلومینیوم 5083 و تیتانیوم خالص تجاری به روش جوشکاری همزن اصطکاکی
مسعود شعبانی بهروز شایق بروجنی رضا ابراهیمی کهریزسنگیدر این مقاله، تأثیر سرعت چرخش ابزار بر روی خواص مکانیکی و خوردگی اتصال تیتانیوم خالص تجاری و آلیاژ آلومینیوم 5083، به روش همزن اصطکاکی، بررسی شده است. ابتدا با جوشکاری‌های مقدماتی محدوده پارامترهای لازم برای دستیابی به اتصال مناسب بدست آمده و سپس با تغییر سرعت چرخش ابزا چکیده کاملدر این مقاله، تأثیر سرعت چرخش ابزار بر روی خواص مکانیکی و خوردگی اتصال تیتانیوم خالص تجاری و آلیاژ آلومینیوم 5083، به روش همزن اصطکاکی، بررسی شده است. ابتدا با جوشکاری‌های مقدماتی محدوده پارامترهای لازم برای دستیابی به اتصال مناسب بدست آمده و سپس با تغییر سرعت چرخش ابزار، خواص مکانیکی و خوردگی نواحی متأثر از حرارت، ناحیة جوش و سطح مقطع جوش به کمک آزمون پلاریزاسیون تافل و روش طیف‌نگاری امپدانس الکتروشیمیایی، بررسی شده و نتایج حاصل مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که رفتار خوردگی در اتصالات، از سرعت چرخش ابزار تأثیر پذیر بوده و نواحی جوش و متأثر از حرارت، مقاومت در برابر خوردگی ضعیف‌تری نسبت به فلزات پایه داشتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2539 - تاثیر زبری سطح و شدت جریان بر استحکام اتصال پین به روش گل‌میخ
محمد خدائی جواد مختاریاتصال پین به سطوح فولادی به منظور اتصال سرکابل به لوله‌ها، اتصال نگه دارنده به سازه‌های فولادی داخل بتن و بستن مهره و کاور داخل مخازن با سرعت زیاد تنها به روش جوشکاری گل‌میخ ممکن میباشد. در این روش با برقراری یک قوس الکتریکی بین پین و فلز پایه برقرار شده و با ذوب جزئی چکیده کاملاتصال پین به سطوح فولادی به منظور اتصال سرکابل به لوله‌ها، اتصال نگه دارنده به سازه‌های فولادی داخل بتن و بستن مهره و کاور داخل مخازن با سرعت زیاد تنها به روش جوشکاری گل‌میخ ممکن میباشد. در این روش با برقراری یک قوس الکتریکی بین پین و فلز پایه برقرار شده و با ذوب جزئی سطوح پین و فلز پایه و اعمال فشار، اتصال برقرار میشود. در این تحقیق پین به فلز پایه در سه زبری سطح مختلف و سه سطح شدت جریان مختلف به روش جوشکاری گل‌میخ اتصال داده شده است. نتایج حاصل از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) نشان داد که هنگامی که سطح فلز پایه زبر میباشد، با افزایش شدت جریان از 160 به 200 آمپر، سطح اتصال بیشتری بین پین و فلز پایه (از 50 تا 95 درصد) ایجاد میشود. اما هنگامی که سطح فلز پایه صیقل و نرم میباشد، با افزایش شدت جریان از 160 به 200 آمپر، سطح اتصال کمتری بین پین و فلز پایه (از 95 تا 50 درصد) ایجاد خواهد شد. همچنین فصل مشترک پین و فلز پایه به صورت فاز مارتنزیت منجمد شده و نتایج ریزسختی سنجی (Micro hardness) تایید کننده سختی بالاتر فصل مشترک نسبت به فلز پایه و پین بود. طبق نتایج اندازهگیری استحکام کششی (Tension Test)، بیشترین استحکام اتصال (400 مگاپاسکال) مربوط به نمونه صیقل شده با سمباده P60 و شدت جریان 200 آمپر (P60-200A) میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2540 - ارزیابی خواص مکانیکی جوش های غیر مشابه فولاد زنگ نزن AISI 347 به فولاد کم آلیاژ ASTM A335
ایمان حاجیان نیادراین تحقیق، خواص مکانیکی جوش های غیرمشابه فولاد زنگ نزن آستنیتی 347 AISI به فولادکم آلیاژ ASTM A335 با استفاده از روش قوسی تنگستن-گاز با قطبیت منفی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از دو فلز پرکننده ERNiCr-3 و ER309L استفاده شد. برای بدست آوردن ساختار مطلوب و خواص مکان چکیده کاملدراین تحقیق، خواص مکانیکی جوش های غیرمشابه فولاد زنگ نزن آستنیتی 347 AISI به فولادکم آلیاژ ASTM A335 با استفاده از روش قوسی تنگستن-گاز با قطبیت منفی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از دو فلز پرکننده ERNiCr-3 و ER309L استفاده شد. برای بدست آوردن ساختار مطلوب و خواص مکانیکی عالی در اتصالات مذکور، کنترل حرارت ورودی و عملیات حرارتی پیشگرم، از جمله پارامترهای موثر و قابل کنترل بود. ریزساختار فلزات پایه و فلزات جوش، با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد ارزیابی قرار گرفت و برای بررسی سطوح شکست، از میکروسکوپ الکترونی روبشی1(SEM) استفاده شد. بررسی های ریزساختاری نشان داد که یک ساختار دو فازی شامل مناطق دندریتی و بین دندریتی در فلز جوش ERNiCr-3 با انجماد به صورت آستنیتی و در فلز جوش ER309L ساختاری شامل فریت اولیه استخوانی شکل در زمینه آستنیت مشاهده شد. همچنین خواص مکانیکی، شامل استحکام خمشی، استحکام کششی، مقاومت در برابر ضربه، سختی و نیز شکست نگاری نمونهها بررسی شد. در آزمایش کشش تمامی نمونهها، از منطقه 2HAZ فلز پایه فولادکم آلیاژ 335A و به صورت نرم دچار شکست شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2541 - بررسی ریزساختار، سختی و لایههای بین‌فلزی در جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی آلومینیوم 6065 و مس
مجید الیاسی رحیم نریمانی مرتضی حسین زاده حامد آقاجانی درازکلادر این پژوهش، تغییرات متالورژیکی اتصال لب روی هم غیر همجنس فلز مس و آلیاژ آلومینیوم 6065 با استفاده از روش جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی خواص متالورژیکی اتصال از میکروسکوپ نوری، آنالیزهای پراش اشعه ایکس (XRD)، پراش انرژی اشعه ایکس (EDS) و چکیده کاملدر این پژوهش، تغییرات متالورژیکی اتصال لب روی هم غیر همجنس فلز مس و آلیاژ آلومینیوم 6065 با استفاده از روش جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی خواص متالورژیکی اتصال از میکروسکوپ نوری، آنالیزهای پراش اشعه ایکس (XRD)، پراش انرژی اشعه ایکس (EDS) و آزمون ریزسختی سنج ویکرز استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی ها نشان داد به دلیل تماس مسقیم آلومینیوم با شانه ایزار، تغییرات اندازه ریز ساختار فلز آلومینوم 6065 نسبت به فلز مس بیشتر بود. با افزایش سرعت دورانی ابزار و بیشتر شدن گرمای حاصل از اصطکاک، اندازه ریزساختار هر دو فلزپایه آلومینوم 6065 و مس کوچکتر شد و با افزایش سرعت خطی، و افزایش نرخ خنک شوندگی محل اتصال اندازه آنها بزرگتر شد. نتایج حاصل نشان داد که در منطقه اغتشاش، ساختارهای لایه ای در مرز دو فلز شکل گرفت که با افزایش دمای ورودی به محل اتصال ابعاد ساختارهای لایه ای شکل گرفته نازکتر و طول آنها طویل تر میشود. امتزاج بین دو فلز پایه در سرعت دورانی بالا و سرعت خطی پایین ابزار سبب شد تا ترکیبات بین فلزی CuAl2 و Cu9Al4 در مرز بین دو فلز شکل بگیرد. به دلیل تغییرات ریزساختاری محل اتصال و نیز شکلگیری لایههای بین‌فلزی، سختی محل اتصال از قسمت های دیگر اتصال بیشتر بود. بیشترین سختی محل اتصال بر اساس ریزسختی ویکرز 111 بود که در سرعت دورانی 1130 دور در دقیقه و سرعت خطی 24 میلیمتر بر دقیقه تولید شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2542 - بررسی جوشکاری لیزر پالسی در آلیاژ آلومینیوم 6061 بر اساس پیش بینی مدلهای فیزیکی ایجاد ترک گرم
حسین ابراهیم زاده حسن فرهنگی سید علی اصغر اکبری موسویببه وسیله مدلهای فیزیکی ارتباط بین متغیرهای جوشکاری و ترک گرم بر قرار میشود. این مدلها در مقیاسهای میکرو، میانه و ماکرو موجود هستند. در این پژوهش ورقی از جنس آلومینیوم 6061 به وسیله یک دستگاه لیزر پالسی Nd:YAG مورد جوشکاری قرار گرفت. برای اولین بار قطر بازوهای دندری چکیده کاملببه وسیله مدلهای فیزیکی ارتباط بین متغیرهای جوشکاری و ترک گرم بر قرار میشود. این مدلها در مقیاسهای میکرو، میانه و ماکرو موجود هستند. در این پژوهش ورقی از جنس آلومینیوم 6061 به وسیله یک دستگاه لیزر پالسی Nd:YAG مورد جوشکاری قرار گرفت. برای اولین بار قطر بازوهای دندریتی در جوش لیزر آلومینیوم اندازهگیری و نتایج با مدلهای انجمادی مقایسه شد. بر خلاف پیشبینی مدلهای ایجاد ترک گرم افزایش قطر بازوهای دندریتی، کاهش سرعت انجماد و کاهش نرخ کرنش باعث کاهش ترک‌های گرم نشد. اگرچه بر اساس مدلهای موجود پیشگرم می‌بایست از مقدار ترک‌های گرم بکاهد ولی برعکس مقدار ترک‌ها را به شدت افزایش داد. تصاویر دوربین‌های سرعت بالا و بررسیهای سطح ترک به وسیله میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان داد که ایجاد ترک در جوشکاری لیزر پالسی سه مرحله‌ای است: 1) شروع ترک، 2) رشد ترک مرحله اول 3) رشد ترک مرحله دوم. رشد ترک در مرحله دوم در مرزدانه‌های ضعیف ولی منجمد شده انجام میگیرد. آنچه در نهایت به عنوان ترک در جوش ایجاد میشود مجموعهای از ترک گرم و ترک دمای بالا است و بنابراین مدلهایی که برای جوشکاری پیوسته در نظر گرفته میشوند نیاز به اصلاح بر اساس شرایط ذوب و انجماد پالسی دارند و باید شکست مرزدانه‌های ضعیف بعد از انجماد نیز در نظر گرفته شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2543 - جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی آلومینیوم 1050 فوق ریزدانه: بررسی متغیرهای هندسه پین، دمای اتمسفر جوشکاری و سرعتهای جوشکاری بر خواص مکانیکی
مرتضی حسینی حبیب دانش منشبهکارگیری آلومینیوم فوق ریزدانه و یا نانو ساختار به دلیل نسبت استحکام به وزن بالا بسیار موردتوجه میباشد. یکی از چالشهای اصلی این حوزه جوشکاری این مواد جهت تولید سازه‌های مهندسی میباشد. با توجه به پتانسیل بالای روش جوشکاری حالت‌جامد اصطکاکی اغتشاشی در اتصال مواد فلزی چکیده کاملبهکارگیری آلومینیوم فوق ریزدانه و یا نانو ساختار به دلیل نسبت استحکام به وزن بالا بسیار موردتوجه میباشد. یکی از چالشهای اصلی این حوزه جوشکاری این مواد جهت تولید سازه‌های مهندسی میباشد. با توجه به پتانسیل بالای روش جوشکاری حالت‌جامد اصطکاکی اغتشاشی در اتصال مواد فلزی نانو ساختار، در این تحقیق با استفاده از تجهیزات و تکنیکهای مختلف مانند میکروسکوپ‌های نوری و الکترونی، آزمایش ریز سختی و آزمایش کشش تک‌محوره نحوه اثر برخی از متغیرهای اصلی این روش جوشکاری بر خواص مکانیکی اتصال ورقهای آلومینیومی 1050 فوق ریزدانه تولید شده توسط تکنیک اتصال نورد تجمعی مورد مطالعه قرار گرفته است. متغیرهای مورد مطالعه شامل سرعتهای جوشکاری، هندسه پین ابزار جوشکاری و دمای اتمسفر جوشکاری بوده است. نتایج به دست آمده نشاندهنده افزایش ریز سختی جوش با کاهش سرعت چرخشی یا افزایش سرعت انتقالی ابزار به دلیل حرارت کمتر ورودی به منطقه جوش میباشد. بررسی تأثیر هندسه پین نشاندهنده کم تأثیر بودن این متغیر بر خواص کششی اتصال میباشد. تنها در مورد ابزار با پین رزوه خورده بهبود مختصری در خواص کششی ایجاد شده است. انجام جوشکاری به شکل زیر آبی به نسبت جوشکاری در هوا میتواند سبب بهبود استحکام اتصال شود اما استفاده از آبی با دمای بسیار پایین (1 درجه سانتیگراد) در مقایسه با نمونه جوشکاری شده در آب با دمای 25 درجه سانتیگراد با ایجاد برخی عیوب جوشکاری مانند حفرات و کانال داخلی تأثیری معکوس داشته و خواص کششی اتصال ایجاد شده را به‌شدت تنزل میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2544 - بهبود چقرمگی شکست و مقاومت سایشی پوشش پلاسمایی اکسید کروم از طریق افزودن نانوذرات YSZ
سید مهدی هاشمی نادر پروین ضیاء والفیدر پژوهش حاضر، رفتار سایشی پوشش‌های Cr2O3-20YSZ (CZ) و Cr2O3 (C) ایجادشده به روش پاشش پلاسمایی اتمسفری (APS) بررسی شده است. بدین منظور در ابتدا نانوپودرهای اکسید کروم و YSZ پس از 5 ساعت آسیاکاری در آسیاب با انرژی بالا تولید شده و متعاقباً پاشش پلاسمایی مخلوط‌های پودری آ چکیده کاملدر پژوهش حاضر، رفتار سایشی پوشش‌های Cr2O3-20YSZ (CZ) و Cr2O3 (C) ایجادشده به روش پاشش پلاسمایی اتمسفری (APS) بررسی شده است. بدین منظور در ابتدا نانوپودرهای اکسید کروم و YSZ پس از 5 ساعت آسیاکاری در آسیاب با انرژی بالا تولید شده و متعاقباً پاشش پلاسمایی مخلوط‌های پودری آگلومره بر سطح زیرلایه فولادی ضدزنگ 304L انجام گرفت. ارزیابیهای ریزساختار این پوشش های سرامیکی از طریق پراش اشعه ایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی گسیل مغناطیسی (FE-SEM) و میکروسکوپ نوری انجام شد. خواص مکانیکی پوشش‌ها شامل سختی، استحکام چسبندگی و چقرمگی شکست بهمنظور توجیه رفتار سایشی پوشش‌ها ارزیابی گردید. آزمون سایش گلوله بر دیسک، با به‌کارگیری گلوله آلومینا و در دمای محیط انجام شد. افزودن نانوذرات YSZ به زمینه اکسیدکروم، از طریق مکانیزم استحاله زیرکونیا موجب افزایش چقرمگی شکست پوشش تولیدی گردید که البته کاهش جزئی در سختی پوشش را نیز به همراه داشت. نتایج آزمون سایش نشان داد که هر دو پوشش دارای ضریب اصطکاک در بازه مناسب 15/0-11/0 بودند. پوشش کامپوزیتی CZ در مقایسه با پوشش C مقاومت سایشی بالاتری نشان داد به گونهای که کاهش وزن پوشش‌ها به ترتیب برابر با 11 و 31 میلیگرم به دست آمد. بررسیهای صورت گرفته در شیار ناشی از سایش پوشش CZ نشان داد که نرخ سایش پایینتر این پوشش مربوط به چقرمگی بالاتر پوشش و در نتیجه پر شدن تخلخل‌های پوشش از طریق تغییر شکل پلاستیکی براده های سایش بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2545 - مورفولوژی سطح شکست و ارتباط آن با چقرمگی/انعطاف پذیری در شیشه فلز حجمی آلیاژ Zr46(Cu4.5/5.5Ag1/5.5)46Al8
محمدتقی اسدی خانوکیهدف از این پژوهش بررسی رفتار شکست و پدیده‌ی تبدیل نرمی به تردی در یک شیشه‌فلز حجمی آلیاژ پایه‌ی زیرکونیم است. همچنین به-طور خاص ارتباط بین مورفولوژی‌های سطح شکست و چقرمگی و انعطاف‌پذیری بررسی شده است. به همین منظور با استفاده از فرآیند ذوب قوسی و ریخته‌گری مکشی در خلأ، چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی رفتار شکست و پدیده‌ی تبدیل نرمی به تردی در یک شیشه‌فلز حجمی آلیاژ پایه‌ی زیرکونیم است. همچنین به-طور خاص ارتباط بین مورفولوژی‌های سطح شکست و چقرمگی و انعطاف‌پذیری بررسی شده است. به همین منظور با استفاده از فرآیند ذوب قوسی و ریخته‌گری مکشی در خلأ، آلیاژ آمورف تولید و در نرخ mm/min 2/0 و دماهای 77 و 298 کلوین تحت آزمون خمش سه-نقطه‌ای قرار گرفت. سطوح شکست به کمک SEM مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند و با استفاده از مدل ناپایداری انحنای جریان، ضمن تعیین چقرمگی آلیاژ مورد مطالعه از طریق محاسبه‌ی اندازه‌ی مورفولوژی سطح شکست، ساز و کار شکست ترد و نرم بررسی شد. در ادامه، شرایط و دلایل تشکیل مورفولوژی‌های مختلف در این دو حالت بهصورت کمّی تعیین گردید. نتایج نشان میدهد که آلیاژ پایه‌ی زیرکونیم علیرغم نرم بودن در دمای اتاق، در دماهای بسیار پایین (77 کلوین) به‌شدت ترد و بیانگر رفتار تبدیل نرمی به تردی است. تحت این شرایط میزان متوسط چقرمگی شکست از حدود MPa.m1/2 16 در دمای اتاق به حدود MPa.m1/2 5/3 در دمای 77 کلوین کاهش یافت. همچنین با کمک مدل ناپایداری انحنای جریان و اطلاعات سطح شکست، طول موج اعوجاج بحرانی (λc) برای این آلیاژ nm 127 محاسبه شد. درصورتی که طول موج اعوجاج اولیه (λI) کمتر از این مقدار بحرانی باشد، مشخصه‌ی سطح شکست به صورت نانو شیارهای موازی و متناوب خواهد بود. در صورتی که λI بزرگتر از مقدار بحرانی باشد شرایط برای تشکیل طرح دیمپل و طرح رگهای فراهم خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2546 - بهبود قابلیت تحمل بار در موضع اتصال آلومینیوم 1100 توسط سنتز درجای Al-Cr در حین فرایند FSSW
سعید مطلبی فشارکی مسعود مصلایی پور علیرضا مشرقی سید صادق قاسمیبرای بهبود استحکام اتصال نقطه‌ای صفحات آلومینیومی از سنتز درجای آلومینیوم و کروم (Al/Cr) در موضع اتصال استفاده شد. بدین منظور مقدار gr 0.03پودر Cr با اندازه ذرات µm10 به موضع اتصال نقطه‌ای آلومینومی افزوده و تحت فرایند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی نقطه‌ای (FSSW) واقع ش چکیده کاملبرای بهبود استحکام اتصال نقطه‌ای صفحات آلومینیومی از سنتز درجای آلومینیوم و کروم (Al/Cr) در موضع اتصال استفاده شد. بدین منظور مقدار gr 0.03پودر Cr با اندازه ذرات µm10 به موضع اتصال نقطه‌ای آلومینومی افزوده و تحت فرایند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی نقطه‌ای (FSSW) واقع شد. بررسیهای ریزساختاری، تشکیل ترکیبات بین فلزی و خواص مکانیکی نمونهها به ترتیب توسط میکروسکوپ نوری، میکروسکوپ الکترونی روبشی به همراه آنالیز خطی و نقطه‌ای EDS و آزمونهای کشش و ریزسختی سنجی انجام شد. توسط بررسی آنالیز شیمیایی نقطه‌ای و خطی موضع اتصال نشان داد که سرعت چرخشی لازم برای تشکیل ترکیبات بین فلزی Al و Cr حین فرایند FSSW، rpm 2500 میباشد که با تأمین حرارت لازم برای سنتز، موجب تشکیل ترکیبات بین فلزی(Al13Cr2) غنی از Al و Cr در موضع اتصال شد. مقدار سختی در مرکز اتصال برای نمونه بدون پودر Cr و نمونه تقویت شده با پودر Cr به ترتیب HV5±60 و HV 5±140 و استحکام بیشینه برای این دو نمونه به ترتیب MPa 5±40 و MPa 10±130 حاصل شد که این افزایش سختی و استحکام مذکور ناشی از تشکیل رسوبات غنی از Al و Cr در موضع اتصال بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2547 - بررسی چقرمگی شکست و حساسیت به نرخ کرنش لایه نازک نیترید تانتالوم تولید شده به روش کندوپاش مغناطیسی واکنشی
Siavash فیروزآبادی کامران دهقانی مالک نادری فرزاد محبوبینیترید تانتالوم به دلیل سختی بالا و مقاومت به خوردگی خوب توانسته است توجهات زیادی را به عنوان پوششی مناسب جلب نماید. اما چقرمگی شکست لایههای نازک نیترید تانتالوم که یکی از عوامل تاثیرگذار بر طول عمر پوشش است، هنوز به خوبی بررسی نشده است. در این پژوهش، برای نخستین بار، چکیده کاملنیترید تانتالوم به دلیل سختی بالا و مقاومت به خوردگی خوب توانسته است توجهات زیادی را به عنوان پوششی مناسب جلب نماید. اما چقرمگی شکست لایههای نازک نیترید تانتالوم که یکی از عوامل تاثیرگذار بر طول عمر پوشش است، هنوز به خوبی بررسی نشده است. در این پژوهش، برای نخستین بار، چقرمگی شکست، پلاستیسیته و حساسیت به نرخ کرنش لایه های نازک نیترید تانتالوم به کمک روش نانو فرورونده بررسی و ارزیابی شد. در این بررسی نشان داده شده که تغییرات چقرمگی شکست فازهای مختلف نیترید تانتالوم از MPa√m 6/0 تا MPa√m 7/8 بسته به میزان نیتروزن موجود در سیستم لایه نشانی و به تبع آن نیتروژن موجود در شبکه نیترید تانتالوم افزایش مییابد. همچنین دو فاز مهم نیترید تانتالوم یعنی γ-Ta2N و δ-TaN دارای حساسیت به نرخ کرنش منفی و مثبت هستند که میتوان این رفتار را به تغییرات ساختار فازی حین انجام آزمون نسبت داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2548 - بررسی اثر تعداد پاس جوش بر ساختار، سختی و مقاومت به سایش ورق جوشکاری شده با الکترود ESAB 85.65
عباس سعادت محمد خلیلی پرور محمدرضا خانزادهدر این پژوهش با استفاده از فرآیند جوشکاری با الکترود دستیSMAW، لایه مقاوم به سایش توسط الکترود ESAB 85.65 برروی فولاد ساده کربنی ایجاد و اثر تعداد پاس بر ریزساختار، مقاومت سایشی و سختی بررسی گردید. از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و طیف سنجی اشعه ایکس (XRD) به منظور چکیده کاملدر این پژوهش با استفاده از فرآیند جوشکاری با الکترود دستیSMAW، لایه مقاوم به سایش توسط الکترود ESAB 85.65 برروی فولاد ساده کربنی ایجاد و اثر تعداد پاس بر ریزساختار، مقاومت سایشی و سختی بررسی گردید. از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و طیف سنجی اشعه ایکس (XRD) به منظور مشاهده ریزساختار، شناسایی نوع فازها و مورفولوژی رسوبات در منطقه جوش استفاده گردید. همچنین به منظور بررسی سختی و مقاومت به سایش، از آزمون ریزسختی سنجی ویکرز، سختی سنجی راکول و آزمون مقاومت به سایش پین روی دیسک استفاده شد. نتایج نشان داد که در ساختار نمونه های سخت کاری شده، فازهای کاربیدهای کمپلکس Fe2W2C و M6C ، فازهای فریت و آستنیت مشاهده می گردد. فاز کاربیدی Fe2W2C غنی از تنگستن و کربن بوده و به عنوان یک کاربید با سختی و مقاومت به سایش بالا شناخته می شود. همچنین با افزایش تعداد پاس های فرآیند، میزان سختی نمونه های سخت کاری افزایش یافته است به طوریکه نمونه حاصله از فرآیند سه پاس با میانگین سختی HRC59 نسبت به نمونه تک پاسHRC) 54)، سختی بهتری دارد. نتایج آزمون سایش نشان می دهد که کمترین کاهش وزن مربوط به نمونه جوشکاری شده با سه پاس در دمای بالا می باشد. همچنین مشاهده می شود که با افزایش سختی، مقاومت به سایش نیز افزایش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2549 - تاثیر دمای فرآیند فشردن در کانال‌های هم مقطع زاویه‌دار بر خواص مکانیکی و زیست سازگاری کاشتنی دندانی تیتانیومی
محمد خدائی پیام اسلامیان محمود مرآتیان ، سید محمد مهدی هادویبیومواد فلزی مانند فولاد زنگ‌نزن، تانتالیوم، تیتانیوم، کبالت و آلیاژهای آنها به طور گسترده در کاشتنی‌های پزشکی جهت کمک به ترمیم دندان و استخوان استفاده میشوند. تحقیقات نشان می دهد فلزاتی نظیر کبالت، کروم، نیکل، آلومینیوم و وانادیوم در بدن یون آزاد می کنند که این آزادشد چکیده کاملبیومواد فلزی مانند فولاد زنگ‌نزن، تانتالیوم، تیتانیوم، کبالت و آلیاژهای آنها به طور گسترده در کاشتنی‌های پزشکی جهت کمک به ترمیم دندان و استخوان استفاده میشوند. تحقیقات نشان می دهد فلزاتی نظیر کبالت، کروم، نیکل، آلومینیوم و وانادیوم در بدن یون آزاد می کنند که این آزادشدن یون، بدن را مستعد آلرژی و پس‌زدن کاشتنی می کند. زیست‌سازگاری تیتانیوم و عدم آزادسازی یون سمی، آن را به گزینه ای مناسی برای کاشت در بدن تبدیل میکند، در حالی که بهتر است که استحکام و زیست فعالی آن افزایش یابد. تیتانیوم خالص نانوساختار، راه و ایده‌ی جدید برای افزایش استحکام محسوب میشود. در این تحقیق پارامترهای موثر در تغییرشکل شدید تیتانیوم مانند تعداد پاس های فشردن در کانال‌های هم مقطع زاویه-دار (ECAP) و دمای شکل دهی، مورد بررسی قرار گرفت. پس از انجام فرآیند پرس بر روی تیتانیوم خالص، خواص مکانیکی، ریزساختاری و زیستی نمونهها به کمک آزمون های استاندارد بررسی شد. نتایج نشان میدهد با اعمال فرآیند پرس و کاهش اندازه دانه از 14 میکرون به 440 نانومتر، خواص مکانیکی و زیستی تیتانیوم بهبود یافت. نتایج زیست سازگاری نشان داد که دمای فرایند 240 درجه سانتیگراد، زیست‌سازگاری بسیار خوبی با سلولهای بنیادی ASCs ایجاد میکند، و افزایش تعداد پاس‌های فرایند پرس به بهبود زیست‌سازگاری کمک میکند. تیتانیوم فرآوری شده در دمای 240 درجه سانتیگراد طی 4 مرحله پرس به عنوان بهترین گزینه در بین تمامی گروههای دیگر برای ساخت انواع محصولات زیست پزشکی مانند کاشتنی‌های استخوانی و دندانی پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2550 - تحلیل رفتار مکانیکی-حرارتی نانوسیم طلا به روش دینامیک مولکولی
محمد طهماسبی پور ریحانه احمدی مهرزاد مدرسبا رشد و توسعه فزاینده علم و فناوری نانو، کاربرد نانو سنسورها، سیستمهای نانو الکترومکانیکی، سیستمهای نانوالکترونیکی و وسایل نانو فتونیکی رو به افزایش است. نانوسیمها به عنوان یکی از اجزاء کلیدی این سیستم‌ها نقش قابل توجهی در عملکرد درست آنها دارند. بنابراین شناخت رف چکیده کاملبا رشد و توسعه فزاینده علم و فناوری نانو، کاربرد نانو سنسورها، سیستمهای نانو الکترومکانیکی، سیستمهای نانوالکترونیکی و وسایل نانو فتونیکی رو به افزایش است. نانوسیمها به عنوان یکی از اجزاء کلیدی این سیستم‌ها نقش قابل توجهی در عملکرد درست آنها دارند. بنابراین شناخت رفتار مکانیکی- حرارتی نانوسیمها از اهمیت ویژهای برخوردار است. با توجه به مشکلات اجتناب‌ناپذیر در انجام آزمایشهای تجربی بر روی نانوسیمها، از جمله نیاز به تجهیزات بسیار دقیق و پیشرفته و همچنین هزینه و زمان زیاد مورد نیاز برای انجام این آزمایشها، تعدادی از پژوهشگران به مدلسازی و شبیهسازی رفتار نانوسیمها پرداخته‌اند. شبیهسازی دینامیک مولکولی یکی از بهترین روشهای شناخت خواص نانوسیمها میباشد که در اغلب شبیه‌سازی‌های نانو مقیاس از این روش استفاده میشود. با استفاده از روشهای شبیهسازی و مدلسازی می توان خواص نانوسیمها را با صرف هزینه اندک و زمان بسیار کوتاهی، در مقایسه با روشهای تجربی، به انجام رساند. در این مقاله، با هدف شناخت رفتار مکانیکی- حرارتی نانوسیم طلا، تاثیر دما ( 300، 450، 600 و 700 درجه کلوین) و نرخ کرنش (1/s 1082، 1/s 1092 و 1/s 10102) بر خواص مکانیکی نانوسیم از جمله منحنی تنش- کرنش، تنش تسلیم، تنش در لحظه شکست و میزان ازدیاد طول نانوسیم با قطر و طول به ترتیب 3 و 6 نانومتر به روش دینامیک مولکولی با استفاده از روش اتم جایگزین شده (پتانسیل EAM ) بررسی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2551 - اتصال آلیاژ آلومینیوم (АМГ6М) توسط دو فرآیند جوشکاری اصطکاکی-اغتشاشی و قوس الکترود تنگستن با گاز خنثی و مقایسه خواص مکانیکی و ریزساختاری آنها
علی اصغر ترابی تهمینه احمدی افشین شیرعلی محمدرضا خانزاده قره شیران مجید تقیانهدف از انجام این تحقیق بررسی امکان جایگزینی فرآیندجوشکاری قوس تنگستن گاز با فرآیندجوشکاری اصطکاکی اغتشاشی جهت اتصال آلیاژ آلومینیم (АМГ6М) میباشد. در این راستا پس از اعمال پارامترهای اولیه برای هر دو فرآیند جوشکاری ضمن دستیابی به پارامترهای بهینه، آزمونهایی مانند آزمون چکیده کاملهدف از انجام این تحقیق بررسی امکان جایگزینی فرآیندجوشکاری قوس تنگستن گاز با فرآیندجوشکاری اصطکاکی اغتشاشی جهت اتصال آلیاژ آلومینیم (АМГ6М) میباشد. در این راستا پس از اعمال پارامترهای اولیه برای هر دو فرآیند جوشکاری ضمن دستیابی به پارامترهای بهینه، آزمونهایی مانند آزمون کشش، خمش، رادیوگرافی، سختی سنجی، بررسی ساختاری و بررسی میزان اعوجاج بر روی نمونهها انجام گرفت. نتایج حاصل ازاین تحقیق نشان داد که اندازه دانه بدست آمده برای فلز جوش اصطکاکی اغتشاشی و قوس تنگستن گاز به ترتیب 6 و14 میکرون میباشد که درمقایسه با اندازه دانه درفلز پایه که برابر با 30 میکرون است، ریز شدهاند. استحکام کششی نهایی اتصال در جهت همراستای نورد و عمود بر خط جوش در مورد اتصالات جوش اصطکاکی اغتشاشی نسبت به اتصالات جوش قوس تنگستن گاز به مراتب بالاتر است؛Mpa 364 در مقابلMpa 278. افت سختی در ناحیه فلز جوش تقریبا در هر دو فرآیند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی و قوس تنگستن گاز در یک محدوده بوده است. میزان اعوجاج اندازهگیری شده در جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی یک چهارم فرآیندجوشکاری قوس تنگستن گاز میباشد. نتیجه آزمایش خمش نمونه جوش اصطکاکی اغتشاشی از رویه مانند نتیجه آزمایش فلز پایه عاری از ترک میباشد. لذا به منظور افزایش خواص مکانیکی و متالورژیکی و همچنین کاهش اعوجاج اتصالات جوشی در سازه های آلومینیومی، فرایند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی گزینه مناسبی جهت جایگزینی با فرآیند جوشکاری قوس تنگستن گاز تشخیص داده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2552 - تأثیر نانو ذرات آلومینای روکش شده با اکسید منگنز بر ریزساختار و خواص مکانیکی فولاد کم کربن در فرآیند جوشکاری GMAW
فرزاد پهنانه مسعود آقاخانی فرید نعیمی معین منصوبیدر این تحقیق از نانو ذرات سنتزشده کامپوزیتی اکسید فلزی بر پایه آلومینا همراه با پوشش منگنز به منظور بهبود ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال لب‌به‌لب جوش یک پاسه ورق فولاد کم کربن با استفاده از فرآیند GMAW استفاده شده است. پس از انتخاب پارامترهای مناسب جوشکاری و اضافه نمودن چکیده کاملدر این تحقیق از نانو ذرات سنتزشده کامپوزیتی اکسید فلزی بر پایه آلومینا همراه با پوشش منگنز به منظور بهبود ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال لب‌به‌لب جوش یک پاسه ورق فولاد کم کربن با استفاده از فرآیند GMAW استفاده شده است. پس از انتخاب پارامترهای مناسب جوشکاری و اضافه نمودن مقادیر 25/0 و 5/0 گرم از نانو پودر به‌دست‌آمده به درز جوش و انجام فرآیند جوشکاری، نمونه های موردنیاز جهت آزمون ریز سختی سنجی و کشش آماده شدند. سپس، نمونه بهینه با توجه به عدم وجود عیوب ظاهری و متالورژیکی در ریزساختار و با توجه به بیشترین استحکام کششی نهایی انتخاب شد. ریزساختارهای حاصل با استفاده از میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و سطح شکست نمونه ورق بدون مواد نانو نمونه بهینه با حضور مواد نانو مورد مطالعه قرار گرفت. نانو ذرات به منطقه جوش نفوذ کرده و باعث ایجاد ساختار سوزنی شکل (فریت سوزنی) و درهمبافته گردیده است. علت تشکیل این ساختار را می توان حضور نانو ذرات در حین فرآیند جوشکاری و تشکیل مراکز جوانه زا جهت ایجاد جوانه‌های مناسب در مکانهای مناسب دانست. با توجه به نتایج، استحکام کششی نهایی و درصد ازدیاد طول به ترتیب از 387 مگاپاسکال و 8/6 درصد به 408 مگاپاسکال و 6/13 درصد افزایش یافت. مقدار میانگین سختی در ناحیه فلز جوش در نمونه جوشکاری شده با 5/0 گرم پودر نسبت به نمونه بدون پودر از VHN 158 به VHN 172 افزایش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2553 - اثر فلز پرکننده بر مقاومت اکسیداسیون منطقه جوش آلیاژ مقاوم به حرارت 35Cr-45Ni
اسماعیل احمدی زاده رضا درخشنده حقیقی امین ربیعی زاده شیوا منصورزادهدر این پژوهش، اثر فلزات پرکننده UTP 2535 Nb و UTP 3545 Nb بر ریزساختار و مقاومت اکسیداسیون فلز جوش آلیاژ 35Cr-45Ni مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج، ریزساختار فلزات جوش شامل کاربیدهای کروم و نیوبیم است که در امتداد مرزدانه‌های دندریتی زمینه آستنیتی رسوب یافته‌ان چکیده کاملدر این پژوهش، اثر فلزات پرکننده UTP 2535 Nb و UTP 3545 Nb بر ریزساختار و مقاومت اکسیداسیون فلز جوش آلیاژ 35Cr-45Ni مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج، ریزساختار فلزات جوش شامل کاربیدهای کروم و نیوبیم است که در امتداد مرزدانه‌های دندریتی زمینه آستنیتی رسوب یافته‌اند؛ با این تفاوت که ریزساختار فلز جوش ایجاد شده توسط فلز پرکنندهUTP 3545 Nb دارای کاربیدهای پیوسته‌تر و متراکم‌تر است که مربوط به درصد بالاتر کروم در این فلز پرکننده است. بر اساس نتایج آنالیز پراش اشعه ایکس نمونههای اکسید شده در دمای ℃ 1000 به مدت h 96، یک لایه اکسید خارجی (عمدتا شامل اکسید کروم) و یک لایه اکسید داخلی (عمدتا شامل اکسید سیلیسیم) در تمامی نمونهها شناسایی شد. پس از آزمون اکسیداسیون، بیشترین افزایش وزن (mg/cm2 3/4) و ضخامت لایه اکسید (µm 20) مربوط به فلز جوش ایجاد شده توسط فلز پرکننده UTP 2535 Nb بود؛ در حالی که این مقادیر برای فلز جوش ایجاد شده توسط فلز پرکننده UTP 3545 Nb به ترتیب mg/cm2 6/3 وµm 20 بود. درصد بالاتر کروم در نمونه آخر سبب ایجاد یک لایه مقاوم، پیوسته و عاری از عیوب اکسید کروم بر سطح میشود که مقاومت به اکسیداسیون را می‌افزاید. همچنین، درصد بالاتر سیلیسیم آن سبب ایجاد یک لایه اکسید داخلی میشود که مقاومت به اکسیداسیون را افزایش میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2554 - اثر نوع لایه واسط بر خواص مکانیکی و ریزساختار اتصال آلومینیوم 6061 از روش جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی (FSW)
سید امین کفائی حامد ثابت محسن قنبریدر پژوهش حاضر اثر متغیرهای جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی فلز آلومینیوم 6061 با استفاده از لایه واسط و بدون لایه واسط انجام شده است. پس از انجام فرآیند جوشکاری، آزمونهای میکرو سختی، کشش و بررسی ریزساختار با استفاده از میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی روبشی انجام شد. در بین چکیده کاملدر پژوهش حاضر اثر متغیرهای جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی فلز آلومینیوم 6061 با استفاده از لایه واسط و بدون لایه واسط انجام شده است. پس از انجام فرآیند جوشکاری، آزمونهای میکرو سختی، کشش و بررسی ریزساختار با استفاده از میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی روبشی انجام شد. در بین نمونههای جوشکاری شده با لایههای واسط آلومینیوم 4043، 5556 و 2024 و بدون لایه واسط، نمونه جوشکاری شده با نسبت سرعت دورانی به خطی ۲۵ دور بر میلیمتر (سرعت دورانی 1250 دور بر دقیقه و سرعت خطی 50 میلیمتر بر دقیقه) با لایه واسط آلومینیوم 2024 دارای بیشترین استحکام کششی به مقدار ۱۹۲ مگاپاسکال و دارای بیشترین سختی با مقدار 154 ویکرز بود. کمترین استحکام کششی مربوط به نمونه جوشکاری شده با لایه واسط آلومینیوم 4043 با نسبت سرعت دورانی به خطی ۲۵ دور بر میلیمتر (سرعت دورانی 800 دور بر دقیقه و سرعت خطی 5/31 میلیمتر بر دقیقه) به مقدار ۱۶۶ مگاپاسکال بوده و با ۹۶ ویکرز نیز دارای کمترین میزان سختی در قسمت دکمه جوش در بین تمامی نمونهها بود. بررسی ریزساختاری نیز نشاندهنده درشت بودن دانه‌ها در نمونههای جوشکاری شده با لایه واسط و بدون لایه واسط با نسبت سرعت دورانی به خطی ۳۲ دور بر میلیمتر به نسبت بقیه نمونهها بود. نمونه جوشکاری شده با لایه واسط آلومینیوم 4043 و در نسبت سرعت دورانی به خطی ۲۵ دور بر میلیمتر بر دقیقه دارای ریزترین اندازه دانه به مقدار ۹ میکرومتر در بین نمونههای جوشکاری شده با لایه واسط بود. نتایج آزمون‌ها نشان میدهد استفاده از آلومینیوم 5556 و 2024 بهعنوان لایه واسط باعث بهبود خواص مکانیکی ناحیه اتصال گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2555 - تأثیر سرعت دورانی در جوشکاری اصطکاکی اختلاطی بر ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال لبه رویهم آلیاژ AA5456
محمدعلی صفرخانیانفرآیند جوشکاری اصطکاکی اختلاطی، روش اتصال حالت جامدی است که بسیاری از عیوب رایج در روشهای ذوبی را ندارد. در این فرآیند برای ایجاد جوش بهینه باید پارامترهای مختلف جوشکاری از جمله هندسه ابزار، سرعت دورانی و سرعت پیشروی بهینه گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سرعت دورانی چکیده کاملفرآیند جوشکاری اصطکاکی اختلاطی، روش اتصال حالت جامدی است که بسیاری از عیوب رایج در روشهای ذوبی را ندارد. در این فرآیند برای ایجاد جوش بهینه باید پارامترهای مختلف جوشکاری از جمله هندسه ابزار، سرعت دورانی و سرعت پیشروی بهینه گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سرعت دورانی جوشکاری اصطکاکی اختلاطی بر ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال لبه رویهم آلیاژ 5456AA در حالت دوار است. بدین منظور، نمونهها با سرعتهای دورانی 300، 500، 700 و 900 دور بر دقیقه و سرعت جوشکاری 45 میلیمتر بر دقیقه جوشکاری شدند. به‌طوری که ورق کارسرد شده 321H با ضخامت 5 میلیمتر بر لوله‌ی آنیل شده به ضخامت 5/2 میلیمتر در حالت Lap joint قرار داده شدند. در ابتدا درشت ساختار و ریزساختار مقطع جوش توسط میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترون روبشی مورد بررسی قرار گرفت. سپس پروفیل سختی و آزمون کشش نمونهها به دست آمد و با یکدیگر مقایسه گردید. در نهایت سطح مقطع شکست برای تعدادی از نمونهها، توسط میکروسکوپ الکترون روبشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسیهای درشت ساختاری و ریزساختاری نشان میدهد که افزایش سرعت دورانی سبب افزایش سیلان عمودی مواد، ارتفاع عیب هوک و اندازه دانه در دکمه جوش و همچنین ریز شدن رسوبات میگردد و بالعکس. با افزایش سرعت دورانی سختی جوش کاهش ولی عرض ناحیه جوش افزایش مییابد. بر اساس نتایج، نمونه جوشکاری شده با سرعت دورانی 700 دور بر دقیقه دارای جوش بسیار تمیز و بدون عیب است که در آزمون کشش از فلز پایه شکسته میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2556 - بررسی ریزساختار و خواص مکانیکی فولاد دوفازی فریتی/مارتنزیتی DP700 جوشکاری شده به روش اصطکاکی همزدنی
مهدی محمودی نیا امیر حسین کوکبی مسعود گودرزیدر تحقیق حاضر، به بررسی اثر متغیر سرعت پیشروی بر ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال فولاد دوفازی DP700 جوشکاری شده به روش اصطکاکی همزدنی پرداخته شده است. جوشکاری در سرعت دورانی rpm 800 و سرعت های پیشروی 50 و mm/min 100 انجام شد. بررسی های ریزساختاری توسط میکروسکوپ های نوری چکیده کاملدر تحقیق حاضر، به بررسی اثر متغیر سرعت پیشروی بر ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال فولاد دوفازی DP700 جوشکاری شده به روش اصطکاکی همزدنی پرداخته شده است. جوشکاری در سرعت دورانی rpm 800 و سرعت های پیشروی 50 و mm/min 100 انجام شد. بررسی های ریزساختاری توسط میکروسکوپ های نوری و الکترونی روبشی و ارزیابی خواص مکانیکی توسط آزمون های سختی سنجی و کشش صورت گرفت. نتایج ریزساختاری نشان داد منطقه همزده شامل فازهای بینیت، فریت سوزنی و فریت پلی گونال است. همچنین مشخص شد که منطقه متأثر از حرارت، با توجه به پیک دمایی در قسمت های مختلف، به سه ناحیه درونی (پیک دمایی بالاتر از دمای بحرانی Ac3)، ناحیه میانی (پیک دمایی بین دماهای بحرانی Ac1 و Ac3) و ناحیه بیرونی (پیک دمایی کمتر از دمای بحرانی Ac1) قابل تفکیک است. همچنین مشخص شد که در ناحیه متأثر از حرارت بیرونی فاز مارتنزیت تمپر شده و شدت تمپر در این منطقه با افزایش سرعت پیشروی ابزار، به دلیل کاهش نرخ حرارت ورودی، کم می شود. بررسی های سختی سنجی نشان داد که افت سختی در منطقۀ نرم شده با افزایش سرعت پیشروی از 28 به 20 ویکرز کاهش پیدا می کند. بیشترین سختی اتصال مربوط به منطقۀ همزده بود که افزایش سرعت پیشروی مقدار متوسط آن از 345 به 375 ویکرز افزایش یافت. نتایج آزمون کشش نشان داد که استحکام نهایی اتصالات ایجاد شده کمتر از فلز پایه (MPa723) می باشد و با افزایش سرعت پیشروی از 662 به MPa671 افزایش می یابد. همچنین مشاهده شد که افزایش سرعت پیشروی از 50 به mm/min100 باعث بهبود 6/2% ازدیاد طول می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2557 - بررسی اثر اندازه در آزمون فشار به کمک مدل ترکیبی هیل- تیلور
فراز رحیم زاده لطف آباد رامین ابراهیمیدر این مقاله، ابتدا با ترکیب مفاهیم پلاستیسته‌ی کریستال ارائه شده توسط تیلور و فرم ریاضی معیار تسلیم هیل برای توصیف ناهمسانگردی، مدل نوینی جهت توصیف پاسخ مکانیکی دانه‌ها در نمونه برحسب جهت‌گیری آنها توسعه داده شد. مزیت این روش نسبت به دیگر روشهای المان محدود پلاستیسته چکیده کاملدر این مقاله، ابتدا با ترکیب مفاهیم پلاستیسته‌ی کریستال ارائه شده توسط تیلور و فرم ریاضی معیار تسلیم هیل برای توصیف ناهمسانگردی، مدل نوینی جهت توصیف پاسخ مکانیکی دانه‌ها در نمونه برحسب جهت‌گیری آنها توسعه داده شد. مزیت این روش نسبت به دیگر روشهای المان محدود پلاستیسته‌ی کریستال در آن است که در کدهای مرسوم پلاستیسیته‌ی کریستال، عموماً تمام سیستمهای لغزش فعال در نظر گرفته میشوند که این فرض معتبر نیست، اما در این روش، تغییر شکل با 5 سیستم لغزش مدنظر قرار میگیرد. با به‌کارگیری این مدل که مدل ترکیبی هیل-تیلور نامیده شد، آزمون فشار نمونههایی متشکل از تعداد دانه‌ی مختلف با جهت‌گیری تصادفی شبیهسازی شد و حالت کرنش هر دانه و شرط رفع اثر اندازه در هندسه‌ی نهایی نمونه، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که حالت کرنش هر دانه در ماده وابسته به جهت‌گیری آن، منحصر به فرد بوده و حالت کرنش با عبور از مرز دانه‌ها بهصورت ناگهانی تغییر میکند. همچنین مشاهده شد که با افزایش تعداد دانه‌ها، هندسه‌ی نهایی به هندسه‌ی ایده‌آلی که در آزمون فشار مورد انتظار است نزدیک میشود. میل کردن هندسه نهایی به هندسه ایده‌آل، از نقطه‌نظر آماری مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد با افزایش تعداد دانه‌ها در یک سطح مقطع ثابت با وجود حفظ پراکندگی حالت کرنش دانه‌ها، میانگین حالت کرنش در مسیرهای شعاعی مختلف به سمت حالت کرنش ایده‌آل میل میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2558 - شبیهسازی المان محدود اثر جریان پالس دوم بر توزیع دما و اندازه دکمه جوش در جوشکاری مقاومتی نقطه‌ای فولاد TRIP1100
حمید اشرفی ایمان حاجیان نیادر این پژوهش به شبیهسازی اثر جریان پالس دوم جوشکاری بر توزیع دمایی و اندازه دکمه جوش در جوشکاری مقاومتی نقطه‌ای فولاد استحکام بالای TRIP1100 به روش المان محدود پرداخته شد. در ادامه، اثر جریان پالس دوم بر اندازه و ریزساختار دکمه جوش و همچنین خواص مکانیکی جوش‌های مقاومتی چکیده کاملدر این پژوهش به شبیهسازی اثر جریان پالس دوم جوشکاری بر توزیع دمایی و اندازه دکمه جوش در جوشکاری مقاومتی نقطه‌ای فولاد استحکام بالای TRIP1100 به روش المان محدود پرداخته شد. در ادامه، اثر جریان پالس دوم بر اندازه و ریزساختار دکمه جوش و همچنین خواص مکانیکی جوش‌های مقاومتی نقطه‌ای فولاد ذکر شده به صورت تجربی مورد بررسی قرار گرفت. توزیع دمایی، ابعاد دکمه جوش و سیکلهای گرمایش و سرمایش آن حین جوشکاری مقاومتی نقطه‌ای توسط شبیهسازی پیشبینی شدند. با توجه به سیکلهای دمایی حاصل از شبیهسازی و نمودار استحاله در سرد شدن پیوسته فولاد، ریزساختار دکمه جوش در تمام جریانهای جوشکاری به صورت تمام مارتنزیتی پیشبینی شد. نتایج شبیهسازی مطابقت خوبی را با نتایج تجربی از خود نشان داد. مشاهده شد که با افزایش جریان پالس دوم، قطر دکمه جوش به شکل لگاریتمی افزایش مییابد. همچنین، ریزساختار دکمه جوش در تمام نمونهها به صورت تمام مارتنزیتی بود. ارزیابی خواص مکانیکی نمونههای جوشکاری شده توسط آزمون کشش برشی نشان داد که بیشینه نیرو در این آزمون با افزایش قطر دکمه جوش افزایش مییابد. با این وجود، انرژی شکست با افزایش قطر دکمه جوش‌ها کاهش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2559 - مقایسه تاثیر چرخه های حرارتی بر دگرگونی فاز و ساختار در منطقه متاثر حرارتی جوش فولاد خط لوله
غلامرضا خلجدر این پژوهش فولاد میکروآلیاژی خط لوله انتقال نفت و گاز X70 (API 5L grade X70)، مورد استفاده قرار گرفت. به منظور رسم دیاگرام دما- زمان- دگرگونی از چرخه حرارتی گرم و سرد کردن کلاسیک استفاده شد. تحلیل چرخه‌های حرارتی منطقه متاثر حرارتی، بر مبنای شرایط عملی صورت گرفت و برا چکیده کاملدر این پژوهش فولاد میکروآلیاژی خط لوله انتقال نفت و گاز X70 (API 5L grade X70)، مورد استفاده قرار گرفت. به منظور رسم دیاگرام دما- زمان- دگرگونی از چرخه حرارتی گرم و سرد کردن کلاسیک استفاده شد. تحلیل چرخه‌های حرارتی منطقه متاثر حرارتی، بر مبنای شرایط عملی صورت گرفت و برای شبیهسازی از دستگاه دیلاتومتری استفاده شد. با اعمال چرخه‌های حرارتی با دماهای قله 950، 1150 و °C1350، رفتار دگرگونی و ساختار میکروسکوپی مناطق مختلف متاثر حرارتی مورد مطالعه قرار گرفت. با تحلیل نتایج دیلاتومتری، سینتیک تشکیل آستنیت (در سرعت های گرم کردن مختلف از 5 تا350 °C/s)و سینتیک تجزیه آستنیت (در دو حالت اندازه دانه آستنیت ثابت با سرمایش متغیر و نیز اندازه دانه آستنیت متغیر و سرمایش ثابت) بررسی شد. مدل سازی دگرگونی آستنیت با استفاده از معادله اصلاح شده JMAK صورت گرفت. مشاهده شد که پارامتر n وابستگی زیادی به دما ندارد و ثابت در نظر گرفته می شود. پارامتر k به شدت به دما، مقدار دگرگونی و اندازه دانه آستنیت وابسته است. با استفاده از JMAK اصلاح شده، رابطه‌ای که همه این متغیرها را در برداشته باشد، ایجاد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2560 - مطالعه اثر وزن مولکولی پلی دی ال-لاکتیک اسید بر پارامترهای حافظه شکلی به کمک شبیهسازی دینامیک مولکولی
محمد امینی عباس منتظریپلیمرهای حافظه دار زیرمجموعه‌ای از مواد هوشمند هستند که میتوانند شکل اولیه‌شان را بعد از تغییر شکل موقت بازیابی نمایند. این دسته از پلیمرها دارای کاربردهای فراوانی بوده و در سال های اخیر نظر بسیاری از صنایع (به‌خصوص پزشکی) را به خود جلب کرده‌اند. هدف اصلی این مطالعه، ب چکیده کاملپلیمرهای حافظه دار زیرمجموعه‌ای از مواد هوشمند هستند که میتوانند شکل اولیه‌شان را بعد از تغییر شکل موقت بازیابی نمایند. این دسته از پلیمرها دارای کاربردهای فراوانی بوده و در سال های اخیر نظر بسیاری از صنایع (به‌خصوص پزشکی) را به خود جلب کرده‌اند. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تأثیر وزن مولکولی بر پارامترهای مختلف حافظه شکلی پلیمر میباشد. علاوه بر این، مکانیزم های حاکم بر رفتار حافظه‌داری پلیمرها مورد مطالعه قرار میگیرد. محاسبه‌ی دمای انتقال شیشه ای و تأثیر این پارامتر بر رفتار حافظه شکلی پلیمر از دیگر اهداف این پژوهش می باشند. در این مطالعه، همه مدلها با نرمافزار متریالز استودیو ساخته شده و تمامی شبیه‌سازی‌ها با استفاده از نرمافزار لمپس انجام شده است. طبق نتایج حاصل، دمای انتقال شیشه‌ای پلیمر با افزایش درجه پلیمریزاسیون افزایش مییابد. ادامه‌ی مطالعات در راستای دستیابی به ریزساختاری بهینه نشان داد که با افزایش وزن مولکولی از g/mol 36000 به g/mol108000، پارامتر تثبیت شکل از 90% به 94% افزایش مییابد. برخلاف تثبیت شکل، پارامتر بازیابی شکل روندی نزولی را با افزایش وزن مولکولی دنبال میکند. این روند کاهشی، ناشی از افزایش نسبت فاز ثابت به فاز بازگشت‌پذیر با افزایش وزن مولکولی پلیمر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2561 - بررسی تاثیر عملیات حرارتی پس از جوشکاری بر خواص خوردگی فصل مشترک اتصال انفجاری ورق های Cu/SS 304
علی ابراهیمی اکبرآبادی عباس سعادت محمدرضا خانزاده حمید بختیاریدر تحقیق حاضر به بررسی تاثیر عملیات حرارتی بر رفتار خوردگی و تغییرات ریز ساختاری ورقهای دو لایه فولاد زنگ نزن 304- مس پس از فرآیند جوشکاری انفجاری پرداخته شده است. جوشکاری انفجاری به صورت موازی با بار انفجاری 46 و 63 میلی متر و فاصله توقف 3-2 میلی متر انجام شده است. پس چکیده کاملدر تحقیق حاضر به بررسی تاثیر عملیات حرارتی بر رفتار خوردگی و تغییرات ریز ساختاری ورقهای دو لایه فولاد زنگ نزن 304- مس پس از فرآیند جوشکاری انفجاری پرداخته شده است. جوشکاری انفجاری به صورت موازی با بار انفجاری 46 و 63 میلی متر و فاصله توقف 3-2 میلی متر انجام شده است. پس از اعمال جوش انفجاری، فرایند عملیات حرارتی در دمای 350 و 450 درجه سانتیگراد و برای مدت زمانهای نگهداری 8 و 16 ساعت انجام شد. از نتایج آزمون امپدانس الکتروشیمیایی می توان دریافت که عدد n در نمونه عملیات حرارتی شده در دمای 350 درجه سانتیگراد و زمان 8 ساعت کمتر از نمونه عملیات حرارتی شده در دمای 450 درجه سانتیگراد و زمان 8 ساعت است و در نتیجه جریان خوردگی در نمونه عملیات حرارتی شده در دمای 350 درجه سانتیگراد و زمان 8 ساعت بیشتر است که باعث کاهش مقاومت انتقال بار میشود. با مقایسه نمونههای عملیات حرارتی شده در دمای 350 درجه سانتیگراد و زمان 8 ساعت و عملیات حرارتی شده در دمای 450 درجه سانتیگراد و زمان 8 ساعت با دمای آنیل متغیر، زمان آنیل ثابت است و نمونه عملیات حرارتی شده در دمای 450 درجه سانتیگراد و زمان 8 ساعت با بیشتر بودن دمای آنیل دارای عدد n (80/0) بیشتر و پس از آن نمونه عملیات حرارتی شده در دمای 350 درجه سانتیگراد و زمان 8 ساعت (66/0n=) است و علت آن افزایش دمای آنیل و کاهش انرژی ذخیره شده در فصل مشترک است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2562 - بررسی تاثیر فاکتور های مختلف در استحکام لوله های پلی اتیلن جوشکاری شده به روش الکتروفیوژن و سر به سر
علیرضا عراقی امین اخباری زاده محمد حسین پایدارجوشکاری لوله های پلی اتیلن به دو شکل جوشکاری سر به سر (butt-fusion) و الکتروفیوژن انجام می گیرد. در طول جوشکاری الکتروفیوژن دو سر لوله ای که قرار است به هم متصل شوند به داخل یک کوپلر فرستاده می شوند. کوپلر دارای سیم مقاومت الکتریکی است که برای ایجاد گرمای ذوب در سطوح جو چکیده کاملجوشکاری لوله های پلی اتیلن به دو شکل جوشکاری سر به سر (butt-fusion) و الکتروفیوژن انجام می گیرد. در طول جوشکاری الکتروفیوژن دو سر لوله ای که قرار است به هم متصل شوند به داخل یک کوپلر فرستاده می شوند. کوپلر دارای سیم مقاومت الکتریکی است که برای ایجاد گرمای ذوب در سطوح جوش از آن ستفاده می شود. در این تحقیق تاثیر فاکتورهای موثر بر جوشکاری الکتروفیوژن از قبیل افزایش سرعت سرد کردن، تاثیر رطوبت در حین جوشکاری، ایجاد ضربه به گرده جوش قبل از اتمام سرد شدن، جوشکاری در دماهای کم و زیاد مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی تاثیر این عوامل از از آزمون کشش، آزمون لایه کنی ، بررسی سطح با کمک میکروسکوپ نوری میدان دید نزدیک و بررسی جوش با کمک رادیوگرافی (RT) استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان داد که جوش ها در اثر تغییر شرایط استاندارد، استحکام بسیار ضعیفی از خود نشان داده و محل سیم ها در کوپلر بعد از جوشکاری دچار اعوجاج می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2563 - تاثیر عملیات حرارتی بر روی ریزساختار، سختی و استحکام فصل مشترک جوش انفجاری فولادزنگ نزن 321 به آلومینیم 1230
محمدرضا خانزاده قره شیران حمید بختیاری سید علی اصغر اکبری موسویدر این پژوهش تأثیر عملیات حرارتی بر شکل گیری ترکیبات بین فلزی اتصال انفجاری لوله های غیر همجنس فولاد زنگ نزن آستنیتی 321 به آلومینیم 1230، سختی و استحکام آنها بررسی شده است. خواص ریزساختار فصل مشترک با استفاده از میکروسکوپ نوری، میکروسکوپ الکترونی روبشی و آنالیز عنصری ا چکیده کاملدر این پژوهش تأثیر عملیات حرارتی بر شکل گیری ترکیبات بین فلزی اتصال انفجاری لوله های غیر همجنس فولاد زنگ نزن آستنیتی 321 به آلومینیم 1230، سختی و استحکام آنها بررسی شده است. خواص ریزساختار فصل مشترک با استفاده از میکروسکوپ نوری، میکروسکوپ الکترونی روبشی و آنالیز عنصری اشعه ایکس و ریز سختی سنجی ارزیابی شدند. نتایج نشان می دهد که با انجام عملیات حرارتی ضخامت لایه بین فلزی فصل مشترک افزایش یافته است. نتایج آزمون ریزسختی سنجی نشان می دهد که سختی ترکیبات بین فلزی با انجام عملیات حرارتی کمتر شده است. همچنین عملیات حرارتی باعث کاهش استحکام فصل مشترک شده که دلیل آن افزایش ضخامت لایه های بین فلزی، تمرکز تنش و رشد ترک ها بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2564 - بررسی اثر دما بر شکل کریستالی رسوبات آهکی ایجاد شده بر روی فولادکم کربن تحت حفاظت کاتدی در آب دریای خلیج فارس
مریم شرفی محمود پاکشیر محمد جعفر هادیان فرد رضا بازرگان لارییکی از عوامل بسیار موثر بر شکل گیری رسوبات آهکی،دما می باشد. هرچه دما بالاتر رود٬ نرخ تشکیل رسوبات سریع تر میشود. هدف از این تحقیق بررسی اثر دما بر شکل کریستالی رسوبات آهکی راسب شده بر روی فولاد کم کربن تحت حفاظت کاتدی در آب دریای طبیعی خلیج فارسمی باشد. بررسی مورفولوژ چکیده کاملیکی از عوامل بسیار موثر بر شکل گیری رسوبات آهکی،دما می باشد. هرچه دما بالاتر رود٬ نرخ تشکیل رسوبات سریع تر میشود. هدف از این تحقیق بررسی اثر دما بر شکل کریستالی رسوبات آهکی راسب شده بر روی فولاد کم کربن تحت حفاظت کاتدی در آب دریای طبیعی خلیج فارسمی باشد. بررسی مورفولوژی و نوع رسوبات به کمک تصاویر میکروسکوپ الکترونی پایشی(EMS) و آنالیز (XRD) انجام شد. با مقایسه تصاویرSEMرسوبات می توان نتیجه گرفت که تمایل به راسب شدن رسوبات واترایت(کربنات کلسیم) بر روی سازه ای از جنس فولاد کم کربن که در دماهای بالا قرار دارد٬ بسیار بیشتر از سازه ای است که در دمای معمولی ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد قرار دارد. در دماهای بالا تمایلی به تشکیل آراگونایت‌هاو کلسایت‌‌هایکربنات کلسیم مشاهده نشد. در صورتی که در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد٬ تمایل به تشکیل آراگونایت ها با گذشت زمان افزایش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2565 - ارزیابی ریزساختار و جوش پذیری اتصال غیر مشابه سوپرآلیاژ اینکونل ۷۱۸ به فولاد زنگ نزن آستنیتیS۳۱۰
علی مرتضایی مرتضی شمعانیان احمد ساعتچیدر پژوهش حاضر، جوشکاری غیر مشابه بین سوپرآلیاژ پایه نیکل اینکونل ٧١٨ به فولاد زنگ نزن آستنیتی S۳۱۰ با استفاده از روش قوسی تنگستن- گاز محافظ خنثی، با هدف مشخصه یابی ریزساختار و ارزیابی جوش پذیری فلزات پرکنندهمورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از سه فلز پرکننده اینکونل چکیده کاملدر پژوهش حاضر، جوشکاری غیر مشابه بین سوپرآلیاژ پایه نیکل اینکونل ٧١٨ به فولاد زنگ نزن آستنیتی S۳۱۰ با استفاده از روش قوسی تنگستن- گاز محافظ خنثی، با هدف مشخصه یابی ریزساختار و ارزیابی جوش پذیری فلزات پرکنندهمورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از سه فلز پرکننده اینکونل ۶۲۵، اینکونل ۸۲ و فولاد زنگ نزن آستنیتی ۳۱۰ استفاده گردید. پس از جوشکاری ریز ساختار نواحی مختلف هر اتصال شامل فلزات پایه و جوش با استفاده از میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی روبشی مجهز به سیستم آنالیز شیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. به علاوه، به منظور برآورد حساسیت به ترک خوردن انجمادی فلزات جوش، از آزمون وارسترینت بهره گرفته شد. مشاهدات ریزساختاری نشان داد که شرایط انجماد، یک ساختار دندریتی را برای فلز پرکننده اینکونل ٦٢٥ ایجاد کرده است. همچنین، ریزساختار فلز جوش ٣١٠ مشتمل بر ریز ترک های انجمادی بود که در امتداد مرزدانه های فرعی انجماد اشاعه پیدا کردند. آزمون وارسترینت نیز مشخص کرد که فلز جوش ٨٢ کمترین حساسیت به ترک انجمادی را در تمام کرنش های اعمالی نسبت به سایر فلزات پرکننده داراست. در آخر، با مقایسه نتایج به دست آمده، فلز پرکننده اینکونل ٨٢ مناسب ترین انتخاب برای اتصال غیر مشابه مذکور تشخیص داده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2566 - بررسی ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال فولاد API-X65 به روش جوشکاری هم زن اصطکاکی
علیرضا ناظم الرعایا محمود فاضل نجفآبادیدر این پژوهش، فرایند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی بر روی فولاد(API-X65 )، یکی از پر کاربردترین فولادهای مورد استفاده در صنایع نفت و گاز، صورت گرفت. این فرایند در دو سرعت چرخش و پیشروی متفاوت اجرا شد. در ادامه به منظور بررسی روند تکامل ریزساختار، ساختار متالوگرافی نمونه ها تو چکیده کاملدر این پژوهش، فرایند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی بر روی فولاد(API-X65 )، یکی از پر کاربردترین فولادهای مورد استفاده در صنایع نفت و گاز، صورت گرفت. این فرایند در دو سرعت چرخش و پیشروی متفاوت اجرا شد. در ادامه به منظور بررسی روند تکامل ریزساختار، ساختار متالوگرافی نمونه ها توسط میکروسکپ نوری مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی ها حاکی از تشکیل سه ناحیه مجزا، به ترتیب شامل ناحیه هم زده، ناحیه گذار و ناحیه متاثر از حرارت بود. در منطقه هم زده پالایش دانه ها به وقوع پیوسته بود. همچنین بر خلاف روش های متداول جوشکاری، در منطقه متاثر از حرارت اثری از رشد دانه ها مشاهده نشد. از سوی دیگر با انجام آزمون های کشش و سختی بر روی نمونه ها مشخص شد که سختی و استحکام کششی در کلیه نواحی جوش بالاتر از فلز پایه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2567 - تاثیر جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی بر رفتار خوردگی مس خالص در محلول 5/3 درصد وزنی کلرید سدیم
امیرحسین طاهری آرش فتاح الحسینیدر این تحقیق، تاثیر جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی بر رفتار خوردگی مس خالص در محلول 5/3 درصد وزنی کلرید سدیم بررسی شد. برای این منظور مس خالص با سرعت چرخش 355 دور بر دقیقه و سرعت های پیشروی 20، 28 و 40 میلی متر بر دقیقه جوشکاری شد. ریزساختار مس خالص و مس خالص جوشکاری شده به وس چکیده کاملدر این تحقیق، تاثیر جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی بر رفتار خوردگی مس خالص در محلول 5/3 درصد وزنی کلرید سدیم بررسی شد. برای این منظور مس خالص با سرعت چرخش 355 دور بر دقیقه و سرعت های پیشروی 20، 28 و 40 میلی متر بر دقیقه جوشکاری شد. ریزساختار مس خالص و مس خالص جوشکاری شده به وسیله پراش پرتو ایکس و میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین رفتار خوردگی نمونه ها در محلول 5/3 درصد وزنی کلرید سدیم با استفاده از آزمون های پلاریزاسیون تافل و طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی بررسی شدند. نتایج نشان دادند که جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی باعث کاهش اندازه دانه مس خالص و بهبود مقاومت به خوردگی ناحیه اغتشاش می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2568 - بررسی اثر افزودن گاز دی اکسید کربن به گاز محافظ بر خواص جوش در جوشکاری لیزر پالسی Nd:YAG
مصطفی جوکار فرشید مالک قاینی محمد جواد ترکمنیاستفاده از جوشکاری لیزری در صنایع بسیار وسیع است. نقش گاز محافظ در جوشکاری لیزر پالسی Nd:YAG با توجه به کوتاه بودن زمان ماندگاری مذاب در دماهای بالا متفاوت از نقش آن در سایر روش های جوشکاری ذوبی معمول است. در این پژوهش اثر افزودن گاز دی اکسید کربن به گاز محافظ آرگون بر چکیده کاملاستفاده از جوشکاری لیزری در صنایع بسیار وسیع است. نقش گاز محافظ در جوشکاری لیزر پالسی Nd:YAG با توجه به کوتاه بودن زمان ماندگاری مذاب در دماهای بالا متفاوت از نقش آن در سایر روش های جوشکاری ذوبی معمول است. در این پژوهش اثر افزودن گاز دی اکسید کربن به گاز محافظ آرگون بر خواص جوش لیزری فولاد کم کربن ST14 در راستای بهبود شکل جوش و کاهش هزینه های گاز محافظ بررسی شد. مشاهده شد افزایش درصد دی اکسید کربن در گاز محافظ موجب افزایش عمق نفوذ جوش و تشکیل فریت سوزنی در ساختار جوش می گردد. همچنین با افزایش درصد گاز دی اکسید کربن سطح شکست جوش از شکست ترد به مخلوطی از شکست نرم و ترد تغییر می کند. نتایج به دست امده حاکی از پتانسیل استفاده از گاز ارزان قیمت دی اکسید کربن در ترکیب گاز محافظ در جوشکاری لیزر پالسی Nd:YAG است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2569 - بررسی اثر تغییرات زمان توقف ابزار در فرآیند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی نقطه‌ای(FSSW) بر ریزساختار آلیاژ Ti-6Al-4V
سعید نادر مسعود کثیری مرتضی شمعانیاندر پژوهش حاضر اثر تغییرات زمان توقف ابزار به عنوان پارامتری تاثیرگذار بر ریزساختار جوش‌های اصطکاکی اغتشاشی نقطه‌ای مورد مطالعه قرارگرفت. برای نیل به این هدف از ورقهای آلیاژ Ti-6Al-4V با ضخامت mm5/1 استفاده شد. سرعت دوران ابزار به طور ثابت rpm 1250 و زمانهای توقف، 7 و چکیده کاملدر پژوهش حاضر اثر تغییرات زمان توقف ابزار به عنوان پارامتری تاثیرگذار بر ریزساختار جوش‌های اصطکاکی اغتشاشی نقطه‌ای مورد مطالعه قرارگرفت. برای نیل به این هدف از ورقهای آلیاژ Ti-6Al-4V با ضخامت mm5/1 استفاده شد. سرعت دوران ابزار به طور ثابت rpm 1250 و زمانهای توقف، 7 و 12 ثانیه در نظر گرفته شد. نتایج بدست آمده نشان میدهد که جوش‌ها فاقد هرگونه عیب حجمی میباشند. حضور دو منطقهی SZ (منطقه اغتشاشی) و HAZ (منطقه متاثر از حرارت) در محل اتصال کاملا مشهود است. ریزساختار در منطقهیSZ بصورت لایه‌ای در میان ی اولیه و در منطقهی HAZ بصورت ساختار دوفازی میباشد. افزایش زمان توقف ابزار در محل اتصال، درشتی ریزساختار را بدنبال دارد. همچنین افزایش زمان توقف ابزار، باعث افزایش در استحکام برشی اتصال میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2570 - تولید مادهی مرکب زمینه آلومینیم تقویت شده با ذرات میکرونی آلومینا بهروش نورد تجمّعی (ARB) و بررسی تغییرات ریزساختاری و خواص مکانیکی آن
نفیسه سادات مدقن محمد مزینانیفرایند نورد تجمّعی (ARB) بهعنوان یکی از روش های تغییر شکل موم‌سان شدید، در دهه‌ی گذشته مورد توجه زیاد پژوهشگران قرار گرفته است. توزیع نامناسب ذرات تقویت کننده در مواد مرکب زمینه فلزی در فرایند تولید آنها با ریخته گری، موجب شده است تا پژوهشگران به‌دنبال استفاده از فرای چکیده کاملفرایند نورد تجمّعی (ARB) بهعنوان یکی از روش های تغییر شکل موم‌سان شدید، در دهه‌ی گذشته مورد توجه زیاد پژوهشگران قرار گرفته است. توزیع نامناسب ذرات تقویت کننده در مواد مرکب زمینه فلزی در فرایند تولید آنها با ریخته گری، موجب شده است تا پژوهشگران به‌دنبال استفاده از فرایند نورد در تولید آنها باشند. در این پژوهش، مادهی مرکب زمینه آلومینیم تقویت شده با ذرات میکرونی آلومینا (3O2vol %Al1-Al) بهروش نورد تجمّعی پس از شش سیکل نورد تهیّه شد و برای بررسی دقیق تر روند تغییرات خواص نمونه های مادهی مرکب تولید شده در هر سیکل، نمونههایی از آلومینیم خالص نیز به‌همین روش تولید شد. ریزساختار نمونهها در جهت نورد و بر روی سطح مقطع عرضی آنها با استفاده از میکروسکوپ‌های نوری و الکترونی روبشی بررسی شد و سطوح مقطع شکست نمونه های مربوط به سیکل آخر به‌کمک میکروسکوپ الکترونی روبشی مطالعه شد. خواص مکانیکی نمونهها با انجام آزمونهای کشش و اندازه کریستال های زمینه آلومینیم در سیکل آخر توسط پراش پرتوی ایکس (XRD) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این آزمون‌ها حاکی از حذف شکاف ها در فصل مشترک بین لایه‌ها و حفره‌های بین ذرات آلومینا و زمینه آلومینیمی و بهبود توزیع ذرات در زمینه با افزایش تعداد سیکل های فرایند نورد بود. در حالت کلی با افزایش تعداد سیکل های نورد، استحکام کششی نمونهها افزایش و انعطاف‌پذیری آنها کاهش یافت و زمینه آلومینیمی با حضور ذرات در نمونه کامپوزیتی نسبت به نمونه غیرکامپوزیتی در همین روش، ریزدانه تر شد. . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2571 - مروری بر تاثیر کمک سینترهای اکسیدی بر رفتار سینترپذیری کامپوزیت‌های کاربید بور (B4C)
مهدی شکوری دیسفانی مینا سعیدی حیدری حمید رضا بهاروندیکاربید بور به دلیل خواصی مانند سختی بالا، مدول یانگ بالا، وزن مخصوص پائین بسیار مورد توجه است، با این حال کاربرد آن به علت مشکل در زینتر پذیری، چقرمگی شکست پائین و مقاومت به اکسیداسیون کم در دماهایی بیشتر از 1000 درجه سانتیگراد، نسبتا محدود شده است. به دست آوردن کاربید چکیده کاملکاربید بور به دلیل خواصی مانند سختی بالا، مدول یانگ بالا، وزن مخصوص پائین بسیار مورد توجه است، با این حال کاربرد آن به علت مشکل در زینتر پذیری، چقرمگی شکست پائین و مقاومت به اکسیداسیون کم در دماهایی بیشتر از 1000 درجه سانتیگراد، نسبتا محدود شده است. به دست آوردن کاربید بور با دانسیته بالا به وسیله روش های سینتر رایج بسیار مشکل و پر هزینه بوده که علت آن نقطه ذوب بالا، پیوندهای کوالانت، ضریب نفوذ در خود پائین و فشار بخار بالای آن میباشد. تحقیقات زیادی برای بهبود شرایط سینتر با روش های مختلف و استفاده از کمک زینتر های گوناگون صورت گرفته است. اغلب مشاهده شده که مقادیر کمی از اکسیدها در بهبود زینترینگ سرامیک‌های غیر اکسیدی موثر بودهاند. در این مقاله اثر کمک سینتر های اکسیدی مختلف بر رفتار سینتر و خواص مکانیکی کاربید بور گزارش شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2572 - بررسی شکلگیری عیوب و لایههای بین فلزی در جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی آلومینیم AA1100 به فولاد A441 AISI
حامد آقاجانی درازکلا مجید الیاسی مرتضی حسین زادهدر این پژوهش، اثرات پارامترهای مختلف جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی در شکل گیری ترکیبات بین فلزی، عیوب و مقاومت کششی اتصالات آلومینیوم AA1100 به فولاد A441 AISI مورد بررسی قرار گرفت. در سرعت های جوشکاری پایین و سرعت های دورانی بالا، لایه های بین فلزی شکل گرفته ضخیم تر از حالت چکیده کاملدر این پژوهش، اثرات پارامترهای مختلف جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی در شکل گیری ترکیبات بین فلزی، عیوب و مقاومت کششی اتصالات آلومینیوم AA1100 به فولاد A441 AISI مورد بررسی قرار گرفت. در سرعت های جوشکاری پایین و سرعت های دورانی بالا، لایه های بین فلزی شکل گرفته ضخیم تر از حالت های دیگر بود. ترکیب این لایه هاAl6Fe و Al5Fe2 بود که در فصل مشترک دو قطعه کار شکل گرفتند. عمده عیوب شکل گرفته در این اتصالات عیوب تونلی و در سرعت دورانی پایین به دلیل تولید و توزیع حرارت نامناسب عیوب تونلی شکل گرفته با افزایش سرعت خطی و سرعت دورانی ابزار کوچک شدند. به دلیل تولید گرمای بیشتر در اثر افزایش عمق نفوذ ابزار عیوب داخلی کوچکتر شدند. با کنترل پارامتر های مکانیکی فرآیند و در سرعت دورانی 800 دور بر دقیقه و سرعت خطی 63 میلیمتر بر دقیقه و عمق نفوذ 2/0 میلیمتر مستحکم ترین اتصال تولید شد که در حدود 90 درصد فلز پایه ی آلومینیومی استحکام داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2573 - اثر تغییر جریان جوشکاری و درصد حجمی ذرات SiC بر سختی و مقاومت به سایش لایه کامپوزیتی ایجاد شده بر روی فولاد ASTM A106 با استفاده از فرآیند GTAW
حسین مظاهری محمود فاضل نجف آبادی علیرضا اعلائیدر این پژوهش ایجاد پوشش کامپوزیتی حاوی ذرات کاربید سیلیسیوم بر سطح فولاد ASTM A106-Gr.B با به کارگیری فرآیند جوشکاری قوسی تنگستن – گاز بررسی شد. بدین منظور ذرات کاربید سیلیسیوم با درصد‌های حجمی متفاوت بر سطح فولاد مورد نظر پیش نشانی شد و با تغییر شدت جریان، فر چکیده کاملدر این پژوهش ایجاد پوشش کامپوزیتی حاوی ذرات کاربید سیلیسیوم بر سطح فولاد ASTM A106-Gr.B با به کارگیری فرآیند جوشکاری قوسی تنگستن – گاز بررسی شد. بدین منظور ذرات کاربید سیلیسیوم با درصد‌های حجمی متفاوت بر سطح فولاد مورد نظر پیش نشانی شد و با تغییر شدت جریان، فرآیند ذوب و اختلاط آنها با فلز پایه انجام گردید. مطالعه ریز ساختار پوشش ایجاد شده توسط میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) همراه با آنالیز نقطه‌ای انجام گرفت. یافتههای آزمون‌ها نشان داد که پوشش حاصله ساختار دندریتی حاوی تقویت کنندة کاربید سیلیسیوم را دارا میباشد که می تواند باعث بهبود سختی و رفتار سایشی پوشش مذکور شود. سختی پوشش‌ها در آزمونهای ریز سختی سنجی و رفتار سایشی پوشش‌ها توسط آزمون سایش به صورت رفت و برگشتی ارزیابی شد. نتایج آزمون ریز سختی سنجی نشان دهندة افزایش سختی پوشش ایجاد شده (حدود 650 تا 1200 ویکرز) نسبت به نمونة بدون پوشش (حدود 200 ویکرز) بود. بررسیهای رفتار سایشی پوشش‌ها بیانگر بهبود چشمگیر رفتار سایشی آنها در اثر افزودن تقویت‌کنندة کاربید سیلیسیوم بود. مکانیزم عمدة سایش در نمونة بدون پوشش سایش ورقهای و اکسایش سطحی و در نمونههای پوشش داده شده مخلوطی از سایش ورقهای، اکسایش سطحی و سایش چسبان تشخیص داده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2574 - بررسی نسبت سرعت دوران به پیشروی ابزار در جوشکاری همزن اصطکاکی اتصال غیر همجنس آلیاژ آلومینیوم 5083 به تیتانیوم خالص تجاری
مجتبی صادقی گوغری مسعود کثیری کامران امینیجوشکاری همزن اصطکاکی آلیاژهای تیتانیوم با آلومینیوم به خاطر مسائلی ار قبیل سایش ابزار و انتخاب مناسب پارامترهای فرآیند با مشکلات فراوانی همراه است. کنترل مناسب متغیرها جهت بدست آوردن یک جوش سالم و عاری از عیب در جوشکاری اهمیت بسیار زیادی دارد. هدف از انجام این پژوهش بر چکیده کاملجوشکاری همزن اصطکاکی آلیاژهای تیتانیوم با آلومینیوم به خاطر مسائلی ار قبیل سایش ابزار و انتخاب مناسب پارامترهای فرآیند با مشکلات فراوانی همراه است. کنترل مناسب متغیرها جهت بدست آوردن یک جوش سالم و عاری از عیب در جوشکاری اهمیت بسیار زیادی دارد. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر تغییرات سرعت دوران و پیشروی ابزار بر ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال در جوشکاری همزن اصطکاکی آلیاژهای تیتانیوم خالص تجاری و آلومینیوم 321 H- 5083 است. به همین منظور میکرو ساختار، سختی و آزمون کشش بر روی اتصال مورد بررسی قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که نسبت سرعت دورانی به سرعت پیشروی ابزار پارامتر اساسی در تعیین استحکام و ریزساختار نهایی جوش می باشد و بهترین نتیجه برای ریزساختار، سختی و نتایج آزمون کشش در نسبت بهینه 4/22، که مربوط به سرعت دورانی 1120 و سرعت پیشروی 50 می باشد، حاصل شد و کاهش یا افزایش از این نسبت بهینه باعث کاهش استحکام و سختی می گردد. سختی در ناحیۀ جوش برابر 480 ویکرز است بدین معنی که سختی در این ناحیه نسبت به فلز پایه تیتانیوم وآلومینیوم به ترتیب % 16 و%60 افزایش یافته است که به دلیل ترکیب بین فلزی تیتانیوم- آلومینیوم ایجاد شده در ناحیۀ جوش است. استحکام جوش به دست آمده در این نسبت بهینه نیز برابر %20 استحکام فلز پایه آلومنیوم است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2575 - اثرمحافظتی کورکومین بر هورمون‌های موثر بر فرآیند اسپرماتوژنز و شکست مولکولی DNA تابش یافته توسط پرتو گاما در موش صحرایی
زهرا حمزوی جهرمی سمانه ذوالقدری جهرمی وحید حمایت خواه جهرمیپرتودرمانی یکی از مراحل درمانی سرطان است که سبـب آسیب سلول های سالـم بـدن نیـز می گردد. بدین منظور ترکیباتی با نام داروهای محافظ پرتوی قبل از تابش اشعه تجویز شده تا آسیب و مرگ ناشی از پرتوهای یونیزان را کاهش دهند.کورکومین بعنوان یک ترکیب آنتی اکسیدانی شناخته شده است. هد چکیده کاملپرتودرمانی یکی از مراحل درمانی سرطان است که سبـب آسیب سلول های سالـم بـدن نیـز می گردد. بدین منظور ترکیباتی با نام داروهای محافظ پرتوی قبل از تابش اشعه تجویز شده تا آسیب و مرگ ناشی از پرتوهای یونیزان را کاهش دهند.کورکومین بعنوان یک ترکیب آنتی اکسیدانی شناخته شده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر محافظتی کورکومین بر تغییرات هورمونی موثر در اسپرماتوژنز و شکست مولکولی DNAناشی از پرتودهی گاما می باشد. تعداد 70 راس موش صحرایی بالغ نر نژاد ویستار به 10 گروه شامل: کنترل (بدون هرگونه عملیات)، شاهد (دریافت روغن زیتون)، تجربی1 (دریافت حداکثر کورکومین با دوز 100 میلی گرم بر میلی لیتر)، تجربی 2 (دریافت متوسط کورکومین با دوز 50 میلی گرم بر میلی لیتر)، تجربی3 (دریافت حداقل کورکومین با دوز 25 میلی گرم بر میلی لیتر)، تجربی4 (دریافت حداکثر کورکومین+ اشعه با همان دوز حداکثر)، تجربی5 (دریافت متوسط کورکومین+ اشعه با همان دوز متوسط)، تجربی6 (دریافت حداقل کورکومین+ اشعه با همان دوز حداقل)، تجربی7 (دریافت حلال+ اشعه)، تجربی8 (دریافت اشعه) تقسیم شدند. همه ی حیوانات داروها را به مدت 15 روز و به روش درون صفاقی دریافت کردند.سپس بعد از بیهوشی، عمل خونگیری از قلب و جداسازی سرم برای سنجش هورمون های LHو FSHو تستوسترون و جداسازی سلول مغز استخوان جهت بررسی شکست مولکول DNAصورت گرفت. جهت سنجش هورمونی از روش ELIZAو برای بررسی شکست مولکول DNAاز الکتروفورز روی ژل آگاروز و با رنگ آمیزی اتیدیوم بروماید استفاده شد. آنالیز آماری بر اساس نرم افزار SPSS 15و آنالیز داده ها توسط تست Duncanو ANOVAدوطرفه صورت گرفته است.نتایج نشان دادند که پرتودهی گاما با دوز 2 سبب کاهش معنی دار غلظت سرمی هورمون تستوسترون و افزایش معنی دار هورمون LHو FSHدر سطح 05/0andge;pو ایجادشکست های DNAدر گروه های اشعه و حلال+ اشعه گردید. از طرفی تیمار با کورکومین باعث کاهش و تعدیل این تغییرات شده و روند اسپرماتوژنز و مولکول DNAوضعیتی نزدیک به حالت طبیعی را نشان دادند. به نظر می رسد کورکومین می تواند بعنوانمحافظ پرتوی موثر بر تغییرات هورمونی در فرایند اسپرماتوژنز و شکست مولکولی DNAمحسوب گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2576 - شناسایی و تعیین پراکنش پستانداران و پرندگان مناطق شکار ممنوع بصیران و دره باغ در استان فارس
هانیه نوذریمطالعه به منظور شناخت و تعیین پراکنش پستانداران و پرندگان منطقه شکار ممنوع بصیران در محدوده سه شهر آباده، اقلید و خرم بید در استان فارس و منطقه شکار ممنوع دره باغ در محدوده شهرهای بوانات و خرم بید در استان فارس و ابرکوه در استان یزد در سال های 1385 تا 1388 صورت گرفت. شن چکیده کاملمطالعه به منظور شناخت و تعیین پراکنش پستانداران و پرندگان منطقه شکار ممنوع بصیران در محدوده سه شهر آباده، اقلید و خرم بید در استان فارس و منطقه شکار ممنوع دره باغ در محدوده شهرهای بوانات و خرم بید در استان فارس و ابرکوه در استان یزد در سال های 1385 تا 1388 صورت گرفت. شناسایی گونه های جانوری این منطقه ها با گشت های صحرایی در این دو منطقه برای مشاهده مستقیم آنها، بررسی پلت و سرگین و ردپایشان، تجزیه و تحلیل گزارش های روزانه محیط بانان از منطقه و مصاحبه حضوری با آنها و نیز بر اساس خصوصیات مرفولوژیک گونه ها انجام شد. در منطقه شکار ممنوع بصیران، 9 گونهپستاندار و 17 گونه پرنده و در منطقه دره باغ 10 گونه پستاندار و 7 گونهپرنده شناسایی شدند و نقشه پراکنش گونه های شاخص در مقیاس 1:50000 تهیه گردید. در منطقه شکار ممنوع بصیران، راسته گوشتخواران در میان پستانداران با 55/55 درصد، راسته ماکیان و راسته گنجشک سانان در میان پرندگان خشکی زی با 57/28 درصد، و راسته غازشکلان در میان پرندگان آبزی با 50 درصد، بیشترین درصد از کل گونه ها را به خود اختصاص می دهند و در منطقه شکارممنوع دره باغ راسته گوشتخواران در میان پستانداران با 60 درصد، و راسته ماکیان و راسته گنجشک سانان در میان پرندگان با 57/28 درصد، بیشترین درصد از کل گونه ها را به خود اختصاص می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2577 - تأثیر L-NAME در ناحیه تگمنتوم شکمی بر روی اثر بهبودبخش نیکوتین بر فراموشی القاء شده با مورفین در موش صحرایی نر بالغ
مرتضی پیری مریم السادات شاهین مسعود ملکی محمدرضا زرین دستنیتریک اکساید سنتاز در ناحیه تگمنتوم شکمی، که یک ناحیه کلیدی از مغز برای میانجی گری اثرات رفتاری مورفین و نیکوتین می باشد، یافت شده است. در این مطالعه نقش احتمالی L-NAMEمهارکننده ی نیتریک اکسایدسنتاز در ناحیه تگمنتوم شکمی بر روی اثرات نیکوتین روی یادگیری وابسته به وضعیت چکیده کاملنیتریک اکساید سنتاز در ناحیه تگمنتوم شکمی، که یک ناحیه کلیدی از مغز برای میانجی گری اثرات رفتاری مورفین و نیکوتین می باشد، یافت شده است. در این مطالعه نقش احتمالی L-NAMEمهارکننده ی نیتریک اکسایدسنتاز در ناحیه تگمنتوم شکمی بر روی اثرات نیکوتین روی یادگیری وابسته به وضعیت مورفین مورد مطالعه قرارگرفته است. این مطالعه تجربی روی 300 موش صحایی ویستار نر بالغ انجام گرفت. موش های صحرایی با کتامین هیدروکلراید به علاوه زایلزین بی هوش شده و سپس در دستگاه استریوتاکسی قرار داده شدند. دو کانول در ناحیه تگمنتوم شکمی قرار داده شد. سپس حیوانات در دستگاه یادگیری اجتنابی غیر فعال مدل step-throughآموزش دیدند و 24 بعد از آموزش میزان تأخیر حیوان در ورود به خانه سیاه به عنوان معیار حافظه رت های نر نژاد ویستار اندازه گیری شد. تزریق پس از آموزش یا قبل از آزمون مورفین (mg/kg5/7 و5) موجب فراموشی می شود. فراموشی القاء شده با بکار بردن مورفین پس از آموزش با تزریق مورفین (mg/kg5/7 ،5) یا نیکوتین (mg/kg1 ،5/0) قبل از آزمون برمی گردد. جالب تر اینکه به کار بردن مقادیر غیرمؤثر نیکوتین (mg/kg1/0 ،05/0) همراه با مقدار غیرمؤثر مورفین قبل از آزمون، فراموشی القاء شده با مورفین را برمی گرداند. تزریق L-NAME(andmicro;g/rat2، 1، 5/0) باعث تخریب حافظه می شود و از بازگشت اثر مورفین روی حافظه، توسط نیکوتین جلوگیری می نماید. مجموع مشاهدات فوق پیشنهاد می نماید که یادگیری وابسته به وضعیت القاء شده با مورفین می تواند توسط سیستم نیکوتینی و نیتریک اکسایدی تعدیل گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2578 - اولین گزارش از لاسرتای شکم سبز Darevskia chlorogaster(سوسماران: لاسرتیده) در استان اردبیل
رامین محمدی آلوچه حاجی قلی کمیسوسماراندر شبکه حیات، زنجیره غذایی و اکوسیستم خشکی جایگاه برجسته ای دارند. جانورشناسان در نقاط مختلف جهان برای شناسایی این جانوران مطالعات زیادی انجام داده اند که نتایج آن منجر به یافتن گونه های جدید و تهیه نقشه های پراکنش جغرافیایی آنها شده است.استان اردبیل از جمله منا چکیده کاملسوسماراندر شبکه حیات، زنجیره غذایی و اکوسیستم خشکی جایگاه برجسته ای دارند. جانورشناسان در نقاط مختلف جهان برای شناسایی این جانوران مطالعات زیادی انجام داده اند که نتایج آن منجر به یافتن گونه های جدید و تهیه نقشه های پراکنش جغرافیایی آنها شده است.استان اردبیل از جمله مناطقی است که در آن پژوهش قابل ملاحظه ای بر روی خزندگان انجام نگرفته است. لذا در این پژوهش سعی شده درحد توان و امکانات این استان مورد نمونه برداری و مطالعه قرار گیرد.همچنینمطالعه بیوسیستماتیک خانواده Lacertidaeازاستان اردبیل از سال1388 آغاز و جمع آوری نمونه ها در طی بهار، تابستان، پاییز و اواخر زمستان انجام شد. در این پژوهش 21 نمونه از جنس Darevskiaجمع آوری گردید وبر اساس ویژگی های مورفولوژیک، مورفومتریک و مریستیک معلوم گردید که 4 نمونه جمع آوری شده، مربوط به گونه لاسرتای شکم سبز(Darevskia chlorogaster)می باشد. همچنین نقشه پراکنش ترسیم شده قبلی برای اینگونه،استان اردبیل را در برنمی گرفت، که در اینمطالعه برای اولین بار از استان اردبیل جمع آوری و گزارش می گردد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2579 - تأثیر اتانول بر فراموشی و یادگیری وابسته به وضعیت القاء شده با اسکوپولامیندر موش سوری نر
الهام حاجی زاده شیوا خضری مرتضی پیریمطالعات قبلی نشان می دهد که اتانول و اسکوپولامین باعث القاء فراموشی و یادگیری وابسته به وضعیت می شوند. بر اساس این یافته ها در مطالعه حاضر اثر اتانول بر فراموشی و یادگیری وابسته به وضعیت القاء شده با اسکوپولامین در تکلیف ماز بعلاوه ای شکل مرتفع مورد بررسی قرار گرفت. در چکیده کاملمطالعات قبلی نشان می دهد که اتانول و اسکوپولامین باعث القاء فراموشی و یادگیری وابسته به وضعیت می شوند. بر اساس این یافته ها در مطالعه حاضر اثر اتانول بر فراموشی و یادگیری وابسته به وضعیت القاء شده با اسکوپولامین در تکلیف ماز بعلاوه ای شکل مرتفع مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه تجربی از موش کوچک آزمایشگاهی نر نژاد NMRIاستفاده شد. موش ها بیهوش شدند و کانول گذاری دوطرفه در ناحیه CA1هیپوکامپ پشتی با استفاده از روش استریوتاکسی انجام شد. بعد از طی دوره بهبودی هفت روزه، اثر اتانول بر روی فراموشی و یادگیری وابسته به وضعیت اسکوپولامین در موش های کوچک آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. تزریققبل از آموزش اسکوپولامین به داخل ناحیه CA1باعث القاء فراموشی شد. تزریققبل از آموزش اسکوپولامین به داخل ناحیه CA1باعث القاء فراموشی شد. تزریق قبل از آزمون اسکوپولامین یا اتانول باعثبرگشتفراموشی القاء شدهبا اسکوپولامین قبل آموزش شد. تزریق قبل از آزمون اتانول خود باعث تخریب حافظه شد ولی اثر اصلاحی اسکوپولامین روز آزمون را بر روی فراموشی القاء شده توسط اسکوپولامین روز آموزش را تقویت نمود. این یافته ها نشان می دهند که اتانول می تواند یادگیری وابسته به وضعیت اسکوپولامین را در هیپوکامپ پشتی تحت تأثیر قرار دهد. بعلاوه این داده ها پیشنهاد کننده یادگیری وابسته به وضعیت متقابل بین اتانول و اسکوپولامین در هیپوکامپ پشتی موش کوچک آزمایشگاهی می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2580 - اثر عصاره ی آبی گل گاوزبان (Anchusa italica) بر روی سقط جنین در موش های سوری ماده نژاد ویستار
آرزو زنگنه شهلا روزبهانی رامش منجمیگیاه گاوزبان با نام علمی Anchusa italicaمتعلق به تیره بوراژیناسه میباشد. این گیاهان دارای ترکیبات اسید چرب و روغنهای دانهای و ترکیبات شیمیایی هستند.هرگونه خونریزی رحمی همراه با دهانه رحمی بسته و ترشحات خونی در نیمه اول حاملگی، تهدید به سقط نامیده میشود که در 50% موا چکیده کاملگیاه گاوزبان با نام علمی Anchusa italicaمتعلق به تیره بوراژیناسه میباشد. این گیاهان دارای ترکیبات اسید چرب و روغنهای دانهای و ترکیبات شیمیایی هستند.هرگونه خونریزی رحمی همراه با دهانه رحمی بسته و ترشحات خونی در نیمه اول حاملگی، تهدید به سقط نامیده میشود که در 50% موارد منجر به سقط جنین میگردد. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر عصاره آبی گلگاوزبان بر روی سقط جنین و پارامترهای مرتبط میباشد. دراین مطالعه آزمایشگاهی، 30 سرموش صحرایی ماده نژاد ویستار پس ازجفتگیری و مشاهده پلاک واژنی به طور تصادفی به 5 گروه شامل یک گروه شاهد دریافتکنندهسرم فیزیولوژی به صورت داخل صفاقی و 4 گروه تیماردریافت کننده عصارهی آبی گلگاوزبان با غلظتهای100، 200، 300 و 400میلیگرم بر کیلوگرم تقسیم شدند. تزریقاتپس از روز 7 بارداری به مدت 5 روز بصورت روزانه انجام و در روز 16 حاملگی عمل سزارین انجام شد. تعداد جنینهای جذب شده شمارش و به عنوان سقط در نظر گرفته شد و نتایج حاصله با استفاده از نرم افزار SPSSتجزیه و تحلیل گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که تزریق عصاره گل گاوزبان بر تعداد جنین جذب شده اثرگذار بوده ودارای اختلاف آماری معنادار میباشد (05/0>p). تزریق عصاره گلگاوزبان بر تعداد جنین تشکیل شده اثرگذار بوده و اختلاف آماری آن معنادار میباشد (05/0>p). تزریق عصاره گلگاوزبان بر تعداد جنین سالم مشاهده شده اثر گذار بوده است و اختلاف آماری معنادار میباشد (05/0>p). یافتههای حاصل از پژوهش نشان میدهد که عصاره آبیگاوزبان بر تعداد جنین جذب شده، تعداد جنین تشکیل شده و تعداد جنین سالم مشاهده شده اثرگذار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2581 - اثرات رفتاری استرس پیش از تولد بر زادگان بالغ رت‌های تحت استرس در دوران بارداری
الهه ماهرانی نسترن اصغری مقدم بهاره پاکپور محمود آباداسترس یک محرک قوی است که برای تعدادی از بیماری های روانی و نوروبیولوژیک به عنوان یک فاکتور آسیب زا تلقی می شود. درمیان دوره های مختلف زندگی، دوره جنینی از حساسیت و انعطاف پذیری بالایی برخوردار است و تجربیات مادر در دوران بارداری می تواند به گونه ای شکل دهنده و پیش بینی چکیده کاملاسترس یک محرک قوی است که برای تعدادی از بیماری های روانی و نوروبیولوژیک به عنوان یک فاکتور آسیب زا تلقی می شود. درمیان دوره های مختلف زندگی، دوره جنینی از حساسیت و انعطاف پذیری بالایی برخوردار است و تجربیات مادر در دوران بارداری می تواند به گونه ای شکل دهنده و پیش بینی کننده آینده رفتاری فرزند وی باشد.در مطالعه حاضر از مدل جدیدی ازاسترس اجتماعی در دوران بارداری مادر استفاده شد و تاثیر آن در رفتار فرزندان در بزرگسالی مورد مطالعه قرار گرفت. از20 سر رت ویستار باوزن تقریبی150-200گرم استفاده شد.رت ها پس از بارداری به دو گروه کنترل و استرس تقسیم شدند.گروه استرس از هفته دوم بارداری، تحت استرس بی حرکتی و شکارگر همراه با بی ثباتی اجتماعی قرار گرفت. تاثیر استرس مادر، در فرزندان در سن بزرگسالی با آزمون جعبه تاریک- روشن مورد بررسی قرار گرفت. در گروه استرس نشان داد که T1 (میزان تاخیر در اولین ورود به محفظه روشن) به طور معناداری (0020/0=p ) نسبت به گروه کنترل، افزایش داشت. T2 (زمان کلی که حیوان در محفظه روشن می‌گذراند) و n (تعداد ورود به محفظه روشن) به طور معنا داری به ترتیب (0003/0 = p و 0001/0< p ) نسبت به گروه کنترل کاهش داشت. این تغییرات در مورد جنس نر برای هرکدام از پارامتر های مذکور نسبت به جنس ماده بارزتر بود. القای مدل جدیدی از استرس اجتماعی تاثیر قابل توجه و متفاوتی را در رفتار مادر و به دنبال آن دررفتار فرزندان وی درسن بزرگسالی داشت. همچنین نتایج نشان دهنده تفاوت مقاومت دو جنس نر و ماده در برابر استرس بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2582 - تاثیر چهار هفته تمرین ورزشی تداومی و تناوبی بر سطوح اکتیوین-A عضلانی در موشهای ماده مبتلا به سرطان پستان
مونا عمومحمدی ماندانا غلامی حسین عابد نطنزیتنظیم افزایشی سطوح اکتیوین-A در نمونه های سرطانی دچار شده به کاشکسی گزارش شده است. هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی تاثیر چهار هفته تمرین تداومی و تناوبی بر سطوح اکتیوین-A در بافت عضلانی موش های ماده مبتلا به سرطان پستان بود. 32 سر موش ماده Balb/c شش تا هشت هفته ای به صورت چکیده کاملتنظیم افزایشی سطوح اکتیوین-A در نمونه های سرطانی دچار شده به کاشکسی گزارش شده است. هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی تاثیر چهار هفته تمرین تداومی و تناوبی بر سطوح اکتیوین-A در بافت عضلانی موش های ماده مبتلا به سرطان پستان بود. 32 سر موش ماده Balb/c شش تا هشت هفته ای به صورت تصادفی در چهار گروه کنترل، کنترل توموری، تمرین تناوبی+تومور و تمرین تداومی +تومور قرار گرفتند (هشت موش در هر گروه). برنامه تمرین تناوبی و تداومی به مدت چهار هفته و پنج جلسه در هفته روی نوارگردان طراحی شده برای جوندگان اجرا شد. 48 ساعت بعد از جلسه آخر تمرین، بافت عضله دوقلو جدا شد و بعد از هموژن کردن آن، سطوح اکتیوین-A به روش الایزا در بافت عضلانی اندازه گیری شد. حجم تومور نیز با کولیس دیجیتال اندازه گیری شد و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. نتایج حاضر نشان داد که سطوح اکتیوین-A در بافت عضلانی گروه تمرین تداومی در مقایسه با گروه کنترل توموری به صورت معناداری کمتر است (026/0=p ). باوجود این، تفاوت معناداری برای سطوح اکتیوین-A بین گروه کنترل توموری و گروه تمرین تناوبی مشاهده نشد (105/0= p). وزن عضله دوقلو در گروه سالم به صورت معنادرای بیشتر از گروه های توموری بود (05/0 > p) و تمرین ورزشی تداومی و تناوبی با تغییر معناداری در وزن عضله دوقلو همراه نبود (05/0 <p ). علاوه بر این، حجم تومور در گروه تداومی و تناوبی نسبت به گروه کنترل توموری به صورت معناداری کمتر بود (001/0 > p)، اما تفاوت معناداری بین گروه تمرین تداومی و تناوبی مشاهده نشد (681/0= p). بر اساس یافته های حاضر می توان عنوان کرد که حداقل در کوتاه مدت (چهار هفته) تمرین ورزشی نمی تواند تاثیر معناداری بر توده عضلانی موش های ماده مبتلا به سرطان پستان داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2583 - مقایسه تاثیر یک جلسه تمرینات استقامتی با تمرینات سرعتی بر پپتید ناتریوریتیک قلبی (ANP) پلاسمای دانشجویان مرد ورزشکار شهر یزد
محمد صادق زارع طاهره باقرپور نعمت اله نعمتیپپتید ناتریوریتیک قلبی (ANP) که از گرانول ها در سلول های عضلانی دهلیز قلب در هنگام انبساط دهلیزی ترشح می شود با تاثیر بر کلیه ها و افزایش حجم ادرار و دفع پتاسیم به تعادل مایعات بدن کمک می کند (6). پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر یک جلسه تمرینات استقامتی با تمرینات سرعتی چکیده کاملپپتید ناتریوریتیک قلبی (ANP) که از گرانول ها در سلول های عضلانی دهلیز قلب در هنگام انبساط دهلیزی ترشح می شود با تاثیر بر کلیه ها و افزایش حجم ادرار و دفع پتاسیم به تعادل مایعات بدن کمک می کند (6). پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر یک جلسه تمرینات استقامتی با تمرینات سرعتی برپپتید ناتریوریتیک قلبی(ANP) پلاسمای دانشجویان مرد ورزشکار شهر یزد به بررسی اثرات ورزش بر تعادل این هورمون می پردازد. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان مرد دانشگاه یزد بودند که از میان آنها، 90 ورزشکار مرد با میانگین سنی 42/23 که حداقل سه سال سابقه فعالیت ورزشی داشتند انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه استقامتی، سرعتی و کنترل تقسیم شدند. گروه استقامتی مسافت 3200 متررا به مدت 12 دقیقه و گروه سرعتی چهار بار دوی 100 متر را با فواصل استراحتی با یک سوم ضربان قلب فعالیت دویدند. 10 دقیقه قبل و 10 دقیقه پس از فعالیت، خونگیری برای سنجش ANP پلاسما به عمل آمد. نتایج نشان داد که یک جلسه فعالیت استقامتی و سرعتی موجب افزایش معنی دار ANP پلاسما نسبت به مرحله پیش آزمون شد (05/0> p). همچنین تفاوت معنی داری میان ANP پلاسما گروه فعالیت سرعتی و گروه کنترل و همچنین گروه تمرین استقامتی و گروه کنترل پس از تمرین وجود داشت ( 05/0> P ).اگرچه این تفاوت بین گروه استقامتی و گروه سرعتی معنی دار نبود( 05/0< p). در نتیجه می توان بیان کرد دو شیوه تمرین استقامتی و تمرین سرعتی موجب افزایش ANP پلاسما شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2584 - اثر سطوح مختلف شوری آب مصرفی بر روند تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای دانه جو در گوسفندان بومی ایرانی
میرعلی پیشدادی مطلق رامین سلامت دوست نوبر ناصر ماهری سیس امیررضا صفایی ابوالفضل آقاجانزاده گلشنیاین پژوهش، به منظور مطالعه اثر سطوح مختلف شوری آب مصرفی بر روند تجزیه پذیری شکمبه ای دانه جو با استفاده از روش کیسه های نایلونی در گوسفندان شال ایرانی انجام شد. تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام دانه جو با استفاده از هشت راس قوچ توده شال کانوله‌گذاری شده در شکمبه که سط چکیده کاملاین پژوهش، به منظور مطالعه اثر سطوح مختلف شوری آب مصرفی بر روند تجزیه پذیری شکمبه ای دانه جو با استفاده از روش کیسه های نایلونی در گوسفندان شال ایرانی انجام شد. تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام دانه جو با استفاده از هشت راس قوچ توده شال کانوله‌گذاری شده در شکمبه که سطوح مختلف شوری آب شامل گروه شاهد (480)، 4000، 8000 و 12000 میلیگرم بر لیتر مجموع مواد جامد محلول در آب را دریافت می کردند، با روش کیسه‌های نایلونی تعیین شد. از نظر تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام در تمام زمانهای انکوباسیون به غیر از زمان اولیه، تفاوت معنیداری بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. در زمان نهایی انکوباسیون، مصرف آب شور سبب افزایش تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام دانه جو نسبت به تیمار شاهد گردید. بین تیمارهای آزمایشی از نظر تجزیه پذیری موثر (ED) ماده خشک و پروتئین خام نیز تفاوت معنیداری مشاهده شد، به طوریکه با افزایش سطح شوری، تجزیه پذیری موثر ماده خشک و پروتئین خام دانه جو در اغلب موارد افزایش یافت. بخش پروتئین سریع تجزیه‌شونده (QDP) تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت اما بخش پروتئین کند تجزیه‌شونده (SDP) در سطح تغذیه نگهداری (با سرعت عبور دو درصد در ساعت) بهطور معنیداری افزایش یافت که بالاترین مقدار مربوط به تیمار حاوی 8000 میلیگرم بر لیتر مجموع مواد جامد محلول در آب به دست آمد. از نظر پروتئین قابل متابولیسم نیز در سطح تغذیه نگهداری بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنیدار بوده و کمترین مقدار آن در تیمار حاوی 8000 میلیگرم بر لیتر مجموع مواد جامد محلول در آب مشاهده شد. در یک نتیجهگیری کلی به نظر میرسد مصرف آب شور در حیوانات مورد آزمایش، تجزیه پذیری شکمبه‌ای دانه جو را تحت تاثیر قرار داده و موجب افزایش تجزیه پذیری موثر ماده خشک و پروتئین خام و کاهش مقدار پروتئین قابل متابولیسم آن در سطح تغذیه در حد نگهداری شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2585 - مقایسه کارآیی جمعیت میکروبی شکمبه و مدفوع گوسفند در برآورد ارزش غذایی دانههای ذرت و سورگوم با استفاده از روش تولید گاز آزمایشگاهی
ابوالفضل آقاجانزاده گلشنی ناصر ماهری سیس رامین سلامت دوست نوبر یحیی ابراهیم نژاد ابوالفضل قربانیهدف از این پژوهش بررسی کارآیی تخمیر میکروارگانیسم‌های مدفوع در مقایسه با میکروارگانیسم‌های شیرابه شکمبه برای برآورد ارزش غذایی دانه های ذرت و سورگوم در نشخوارکنندگان با روش تولید گاز آزمایشگاهی است. برای انجام آزمایش تولید گاز با استفاده از دو روش شیرابه شکمبه و سوسپانس چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی کارآیی تخمیر میکروارگانیسم‌های مدفوع در مقایسه با میکروارگانیسم‌های شیرابه شکمبه برای برآورد ارزش غذایی دانه های ذرت و سورگوم در نشخوارکنندگان با روش تولید گاز آزمایشگاهی است. برای انجام آزمایش تولید گاز با استفاده از دو روش شیرابه شکمبه و سوسپانسیون مدفوع؛ لیکور شکمبه و سوسپانسیون مدفوع از سه رأس گوسفند فیستوله‌‌شده توده قزل اخذ شد. نتایج این تحقیق نشان داد که در مواد خوراکی مورد آزمایش، تفاوت معنیداری از نظر تولید گاز در زمانهای مختلف انکوباسیون بین دو روش یاد شده وجود نداشت. از نظر حجم گاز حاصل از بخش قابل تخمیر (A) برای دانه ذرت بین روشهای مورد آزمایش اختلاف معنیداری مشاهده نشد، اما مقدار این فراسنجه در دانه سورگوم با روش سوسپانسیون مدفوع به طور معنیداری بیشتر از روش شیرابه شکمبه بود (05/0p <). مقادیر انرژی قابل متابولیسم، انرژی خالص شیردهی، قابلیت هضم ماده آلی و اسیدهای چرب زنجیر کوتاه برآورد شده مواد خوراکی مورد آزمایش از روی مقدار تولید گاز با استفاده از شیرابه شکمبه و سوسپانسیون مدفوع تفاوت معنیداری با هم نداشتند. مقدار گاز تولیدی در روش شیرابه شکمبه از روی مقدار گاز تولیدی با روش سوسپانسیون مدفوع برای دانه سورگوم و دانه ذرت با استفاده از معادلات رگرسیونی حاصل از نتایج این تحقیق به ترتیب (6353/1-X 8929/0=Ysorghum و 4097/3- X 9657/0=Ycorn) قابل برآورد است. با توجه به نتایج پژوهش به نظر میرسد سوسپانسیون مدفوع، جایگزین مناسبی برای شیرابه شکمبه در روش تولید گاز آزمایشگاهی جهت ارزشیابی مواد خوراکی نشخوارکنندگان میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2586 - بررسی مقایسه‌ای اثرات عصاره چای سیاه (Camella sinensis) بر رفتار شبه اضطرابی در موشهای صحرایی نر و ماده
منوچهر یوسفیاختلال اضطرابی یکی از شایع‌ترین بیماریهای روانی در جهان است و به یکی از حوزههای پژوهشی بسیار مهم در داروسازی تبدیل‌شده‌است. بر اساس یک باور سنتی، چای سیاه (Camella sinensis) بهعنوان یک دارو که فواید زیادی دارد شناخته‌شده است. اما مصرف بیش‌ازحد آن هم دارای عوارضی می چکیده کاملاختلال اضطرابی یکی از شایع‌ترین بیماریهای روانی در جهان است و به یکی از حوزههای پژوهشی بسیار مهم در داروسازی تبدیل‌شده‌است. بر اساس یک باور سنتی، چای سیاه (Camella sinensis) بهعنوان یک دارو که فواید زیادی دارد شناخته‌شده است. اما مصرف بیش‌ازحد آن هم دارای عوارضی می باشد. از مهمترین این موارد میتوان به تپش قلب و اضطراب اشاره کرد که شدت این عوارض ممکن است بین مردان و زنان متفاوت باشند؛ بنابراین مطالعه حاضر باهدف مقایسه اثرات شبه اضطرابی چای سیاه در موشهای صحرایی نر و ماده انجام شد. برای انجام آزمایش از 28 سر، موش صحرایی شامل 14 نر و 14 ماده استفاده شد. نرها به دو گروه کنترل و تیمار و ماده‌ها هم به همین شکل تقسیمبندی شدند. در زمان آزمایش به گروههای تیمار به مدت 24 ساعت دمنوش چای سیاه و به گروه کنترل طی این مدت به‌جای دمنوش آب آشامیدنی داده شد. سپس رفتار موش‌ها بهمنظور بررسی فعالیت آرام‌بخشی (کاهش فعالیت حرکتی) و اضطراب در ماز بعلاوه ای شکل مرتفع مورد آزمایش قرار گرفت. تمامی دادهها با استفاده از آزمون T-test مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند. این مطالعه نشان داد که چای سیاه در موشهای نر دارای اثرات اضطراب زایی و در ماده دارای اثرات ضداضطرابی میباشد. احتمالاً اثرات شبه اضطرابی چای سیاه وابسته به جنس است و ممکن است این اثرات تحت تأثیر هورمون‌های جنسی قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2587 - تاثیر خوراک آغازین بافت‌دار با تعیین کم و زیاد نسبت پروتئین به انرژی بر قابلیت هضم، فراسنجه‌های شکمبه‌ای و خونی گوساله‌های شیرخوار
علی اسماعیلی امیرداور فروزنده حسین امیدی میرزایی محمد کریمی بهزاد اخلاقی کیان صادقیبه منظور بررسی تاثیر خوراک آغازین بافت‌دار با تعیین کم و زیاد نسبت پروتئین به انرژی بر قابلیت هضم، فراسنجه‌های شکمبه‌ای و خونی گوساله‌های شیرخوار آزمایش حاضر انجام گرفت. بدین منظور از تعداد 48 راس گوساله هلشتاین (نر و ماده)، در قالب یک طرح فاکتوریل، با 4 تیمار و در 12 ت چکیده کاملبه منظور بررسی تاثیر خوراک آغازین بافت‌دار با تعیین کم و زیاد نسبت پروتئین به انرژی بر قابلیت هضم، فراسنجه‌های شکمبه‌ای و خونی گوساله‌های شیرخوار آزمایش حاضر انجام گرفت. بدین منظور از تعداد 48 راس گوساله هلشتاین (نر و ماده)، در قالب یک طرح فاکتوریل، با 4 تیمار و در 12 تکرار برای هر تیمار استفاده شد. گروه های آزمایشی شامل: 1) خوراک آغازین آردی آسیاب با سطح پروتئین 18 درصد؛ 2) خوراک آغازین آردی با سطح پروتئین 22 درصد؛ 3) خوراک آغازین بافت‌دار با سطح پروتئین 18 درصد؛ و 4) خوراک آغازین بافت‌دار با سطح پروتئین 22 درصد بود. در این آزمایش قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای و خونی گوساله‌های شیرخوار اندازگیری شد. اثر متقابل بین اثرات اصلی برای میزان بتا هیدروکسی بوتیرات خون در روز 70 آزمایش معنیدار بود (05/0 >p ). به این صورت که خوراک آردی با 18 درصد پروتئین پایین‌ترین میزان بتا هیدروکسی بوتیرات را داشت. اثر متقابل بین اثرات اصلی برای سایر فراسنجه‌های خونی معنیدار نبود (05/0 <p ). اثر متقابل بین اثرات اصلی برای فراسنجه‌های شکمبه‌ای و قابلیت هضم تحت تاثیر شکل و سطح پروتئین خوراک آغازین قرار نگرفت (05/0 <p ). بطور کلی تفاوت چشمگیری بین خوراک بافت‌دار و آسیاب درشت همچنین سطح پروتئین 18 و 22 درصد در گروههای مورد آزمایش مشاهده نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2588 - بررسی اثر ضد اضطرابی عصاره هیدروالکلی خرفه (Oleracea Portulaca L.) در موش صحرایی در طی سمیت با بیسفنول A
داود فضلی غلامحسن واعظی بهناز برزگرزاده نمرور یوسف علیپور علیاییب بیسفنول A یک ماده شیمیایی بالقوه مختل کننده غدد درون ریز است که در صنایع پلاستیک بصورت وسیع مورد استفاده قرار می گیرد و اثرات مخرب آن بر سیستم های مختلف بدن اثبات شده است.. انسان بدلیل اینکه این ماده می تواند از مواد پلیمری آزاد شود و وارد منابع آبی و غذایی گردد، در چکیده کاملب بیسفنول A یک ماده شیمیایی بالقوه مختل کننده غدد درون ریز است که در صنایع پلاستیک بصورت وسیع مورد استفاده قرار می گیرد و اثرات مخرب آن بر سیستم های مختلف بدن اثبات شده است.. انسان بدلیل اینکه این ماده می تواند از مواد پلیمری آزاد شود و وارد منابع آبی و غذایی گردد، در معرض خطر بیشتری قرار دارد. گیاه خرفه (Oleracea Portulaca L.) با دارا بودن انواع ترکیبات فیتوشیمیایی با خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می تواند اثرات سمی بیسفنول را تعدیل نموده و بهبود بخشد. در این تحقیق، 49 سر رت نر بالغ نژاد ویستار به صورت تصادفی در هفت گروه 7 تایی به شرح زیر تقسیم شدند: گروه کنترل، شاهد (دریافت کننده500 میکروگرم روغن ذرت/کیلوگرم وزن بدن)، گروه دریافت کننده سم (500 میکروگرم/کیلوگرم وزن بدن بیسفنول A)، کنترل مثبت (100 میلی گرم/کیلوگرم وزن بدن عصاره هیدروالکلی گیاه خرفه)، 3 گروه تیمار دریافت کننده خرفه (500 میکروگرم بیسفنولA + 50، 100، 150 میلی گرم عصاره هیدروالکلی گیاه خرفه/کیلوگرم وزن بدن). تزریق ها به صورت داخل صفاقی و به مدت 14 روز پیاپی انجام گردید. تست اضطراب توسط ماز بعلاوه ای شکل مرتفع در روز آخر انجام گرفت. داده ها در نرم افزار آماری SPSS طی آنالیز واریانس یک طرفه با تست تعقیبی توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این تحقیق نشان داد در گروههای تیمار شده با خرفه زمان سپری شده در بازوی باز (OAT) و درصد دفعات ورود به بازوی باز (OAE) بهعنوان شاخص های اضطراب افزایش معنیداری (05/0p < ) را در مقایسه با گروه کنترل دارد. نتایج حاکی از اثر وابسته به دوز عصاره هیدروالکلی خرفه در کاهش حالت اضطراب است. همچنین داده های تجزیه و تحلیل نشان داد که خرفه می تواند اثرات سمی BPA را بهبود بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2589 - بررسی مقایسه‌ای اثرات ضد اضطرابی دمنوش چای سیاه با سنبل الطیب در موشهای صحرایی ماده
منوچهر یوسفیاضطراب یک اختلال شایع است که افراد زیادی در جامعه به آن مبتلا هستند و با علائم فیزیولوژیک مانند تاکیکاردی، تعریق، اختلال تنفسی، احساس بی‌حسی و گاهی فلج اندامها و غیره همراه است. در این مطالعه اثرات ضد اضطرابی دمنوش چای سیاه (Camellia sinensis) در مقایسه با دمنوش سنبل‌ا چکیده کاملاضطراب یک اختلال شایع است که افراد زیادی در جامعه به آن مبتلا هستند و با علائم فیزیولوژیک مانند تاکیکاردی، تعریق، اختلال تنفسی، احساس بی‌حسی و گاهی فلج اندامها و غیره همراه است. در این مطالعه اثرات ضد اضطرابی دمنوش چای سیاه (Camellia sinensis) در مقایسه با دمنوش سنبل‌الطیب (Valeriana sisymbriifolium) در موشهای صحرایی ماده مورد ارزیابی قرار گرفت برای این کار از تعداد 21 سر موش صحرایی ماده به وزن 150 الی 200 گرم استفاده شد. حیوانات به سه گروه هفت‌تایی شامل کنترل، دریافت کننده سنبل‌الطیب و دریافت کننده چای سیاه تقسیمبندی شدند. در طول 24 ساعت قبل از تست سنجش اضطراب، گروههای آزمایشی به ترتیب دمنوش سنبل‌الطیب و چای سیاه با دوز 3/0 درصد دریافت کردند و گروه کنترل به‌جای دمنوش، آب آشامیدنی دریافت نمود. سپس رفتار موش‌ها در جهت بررسی اضطراب، فعالیت حرکتی به مدت ٥ دقیقه در یک ماز بعلاوه‌ای شکل مرتفع مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه مورد مقایسه قرار گرفتند. بر اساس یافتههای این مطالعه، بین رفتارهای شبه اضطرابی دمنوش چای سیاه نسبت به گروه سنبل‌الطیب هیچگونه اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. به نظر می رسد که دمنوش سنبل‌الطیب در موشهای صحرایی ماده نه تنها دارای اثرات ضداضطرابی نمی باشد بلکه هیچ برتری هم نسبت به چای سیاه ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2590 - مقایسه اثر گالبانیک اسید و ژل کیتوزان بر فاکتورهای پیش التهابی در چسبندگی داخل شکمی پس از لاپاراتومی در موش صحرایی
فیروزه سقایی ملیکا منتظری مهسا رضوانچسبندگي¬هاي محوطه بطني عارضه اي شايع پس از لاپاروتومی (جراحي شكم) بوده كه مي¬تواند سبب انسداد روده، درد لگن يا نازايي شود. از آنجا که التهاب نقش موثری در القای چسبندگی داخل شکمی دارد و گالبانیک اسید واجد آثار ضد التهاب و ضد سرطان میباشد در تحقیق حاضر تاثیر آن بر مهار چکیده کاملچسبندگي¬هاي محوطه بطني عارضه اي شايع پس از لاپاروتومی (جراحي شكم) بوده كه مي¬تواند سبب انسداد روده، درد لگن يا نازايي شود. از آنجا که التهاب نقش موثری در القای چسبندگی داخل شکمی دارد و گالبانیک اسید واجد آثار ضد التهاب و ضد سرطان میباشد در تحقیق حاضر تاثیر آن بر مهار فاکتورهای پیش التهابی موثر در چسبندگی شکمی پس از لاپاروتومی مانند TNF-α و IL-1β مورد بررسی قرارگرفت. بدين منظور در رت‌های نر نژاد ویستار پس از بیهوشی و باز کردن ناحیه شکم، القای چسبندگی صورت گرفت و در یک گروه 2 سی¬سی ژل کیتوزان در محلالقای چسبندگی تزریق و شکم بسته شد و در یک گروه به مدت 7 روز گالبانیک اسید با دوز 10 میلیگرم/کیلوگرم بصورت داخل صفاقی تزریق شد. در پایان 7 روز، شکم مجدداً بازو وضعیت ایجاد چسبندگی مشاهده و از محل چسبندگي نمونه برداری شد. جهت تعیین میزان بیان ژن فاکتورهای پیش التهابی TNF-α و IL-1β از روش RT-PCR استفاده شد. نتايج مطالعه نشان داد كه تزریق داخل صفاقي گالبانیک اسید همانند ژل کیتوزان به طور مؤثري باعث كاهش بروز چسبندگي داخل شكمي بعد از لاپاروتومي شد. این اثر با کاهش بیان ژن TNF-α و IL-1β در هر دو گروه همراه بود که بیانگر اثر ضد التهاب این دو ماده طبیعی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2591 - بررسی پرورش کنه ی شکارگرNeoseiulus barkeri (Acari: Phytoseiidae) با استفاده از طعمه های جایگزین
مریم رضائی فریبا اردشیركنه ی شكارگر Neoseiulus barkeri (Acari: Phytoseiidae) از شكارگرهای بومی کشور ایران است. به منظور بررسی روش های پرورش نیمه انبوه کنه ی شکارگر، از رژیم های غذایی مختلف شامل مراحل مختلف زیستی سه گونه کنه انباری Tyrophagus putrescentiae ،Tyrolichus casei و Rhizoglyphus r چکیده کاملكنه ی شكارگر Neoseiulus barkeri (Acari: Phytoseiidae) از شكارگرهای بومی کشور ایران است. به منظور بررسی روش های پرورش نیمه انبوه کنه ی شکارگر، از رژیم های غذایی مختلف شامل مراحل مختلف زیستی سه گونه کنه انباری Tyrophagus putrescentiae ،Tyrolichus casei و Rhizoglyphus robini از خانواده Acaridae و گرده های گیاهی مختلف (گرده ی ذرت و خرما) در ظروف پرورش روی اسفنج مرطوب استفاده شد. کنه های انباری با سبوس گندم به همراه مخمر و دانه گرده ذرت تغذیه شدند. تعداد کنه های شکارگر یک، دو، سه و چهار هفته بعد شمارش شد. استفاده از ظروف بزرگتر برای پرورش مناسب تر بود. در بین سه گونه شکار مورد استفاده، کنه انباری T. putrescentiae مواد غذایی بهتری برای کنه شکارگر فراهم کرد، به طوری در شمارش چهارم تعداد کنه ها به 12/17 عدد رسید. گرده ذرت به دلیل وجود ترکیبات مغذی تر و سادگی تهیه آن، برای کنه ی شکارگر بهترین گزینه است، افزایش میزان گرده و یا سبوس حاوی کنه انباری روی افزایش تعداد کنه های شکارگر تاثیری نداشت. در پرورش این شکارگر، کنه انباری T. putrescentiae به همراه سبوس گندم، مخمر و گرده ذرت توصیه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2592 - اثر عصاره آبی الکلی زرشک زرافشانی (Berberis integerrima) بر میزان کشش پایه عضلات صاف نای ایزوله و تداخل اثر آن با سیستم ادرنرژیک
محیاسادات افرازیان امین اله بهاء الدینیگیاهان به عنوان منابع دارویی در سیستم سلامت کشورهای مختلف جهان مورد استفاده قرار می گیرند. گیاه زرشک زرافشانی نیز دارای موادی از قبیل ویتامین c و پلی فنول می باشد، و طبق مطالعات گذشته ویتامین c در برونکوکانستریکشن (انقباض عضلات نای) نقش دارد. پس بر آن شدیم تا اثر این عص چکیده کاملگیاهان به عنوان منابع دارویی در سیستم سلامت کشورهای مختلف جهان مورد استفاده قرار می گیرند. گیاه زرشک زرافشانی نیز دارای موادی از قبیل ویتامین c و پلی فنول می باشد، و طبق مطالعات گذشته ویتامین c در برونکوکانستریکشن (انقباض عضلات نای) نقش دارد. پس بر آن شدیم تا اثر این عصاره را بر میزان کشش عضله نای بررسی نمائیم. با توجه به این که سیستم عصبی سمپاتیک در شل شدن عضلات نای نقش موثر دارد و مواد موجود در این گیاه نیز احتمالا این نقش را دارند، تداخل اثر عصاره را با سیستم ادرنرژیک نیز بررسی کردیم. چهارده سر موش صحرایی نر در اتاق حیوانات تحت شرایط نرمال نگهداری شدند. هر کدام با تزریق داخل صفاقی 2/1 گرم بر کیلوگرم یورتان بیهوش، نای به حلقه های 3 میلی متری تقسیم و در حمام بافتی (حاوی محلول کربس) قرار گرفتند. بافت‌ها به یک مبدل نیرو و آن به یک بریدج آمپلی فایر که عملکرد آن تقویت سیگنال بود، متصل، و داده ها توسط سیستمی به نام پاورلب ثبت می‌شدند. در نهایت با استفاده از تست آماری Independent-sample T test مقایسه شدند. دوز موثر عصاره 80 میلی گرم بر کیلوگرم بدست آمد. این دوز به محیط بافت‌ها اضافه و پس از آن اپی نفرین و پروپرانولول به ترتیب اضافه شدند. کاهش معنی داری در میزان کشش حلقه‌های نای در حضور عصاره نسبت به گروه کنترل مشاهده شد. این اثر حتی پس از اضافه شدن اپی نفرین به عنوان آگونیست سیستم آدرنرژیک و پروپرانولول به عنوان آنتاگونیست گیرنده β2 ثابت بود. عصاره هیدروالکلی زرشک زرافشانی بر میزان کشش عضله صاف نای تاثیر گذاشته و باعث شل شدن آن گشته و این اثر با مسیر آدرنرژیک برهمکنش دارد اما احتمالاً این برهمکنش از طریق گیرنده‌های 2β نمی‌باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2593 - تاثیر مکمل دهی فرنجیمشک متعاقب یک جلسه فعالیت شبیه سازی شده کاراته بر برخی شاخص های آنتی اکسیدانی و آسیب عضلانی پلاسمایی منتخب در کاراته کاران نخبه
محمدرضا فضلی رضا قراخانلو محمدرضا شریعت زاده جنیدیورزش کاراته با توجه به شدت و نوع فعالیت آن از جمله فعالیت های شدید و پر برخورد در نظر گرفته می شود. در این نوع فعالیت ها آسیب های متعددی به بدن وارد شده و باعث برهم زدن ظرفیت آنتی اکسیدانی بدن می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی پاسخ نشانگرهای آسیب عضلانی، استرس اکسایشی و آ چکیده کاملورزش کاراته با توجه به شدت و نوع فعالیت آن از جمله فعالیت های شدید و پر برخورد در نظر گرفته می شود. در این نوع فعالیت ها آسیب های متعددی به بدن وارد شده و باعث برهم زدن ظرفیت آنتی اکسیدانی بدن می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی پاسخ نشانگرهای آسیب عضلانی، استرس اکسایشی و آنزیم های آنتی اکسیدانی پلاسمایی در کاراته کاران نخبه به فعالیت شبیه سازی شده کاراته و مکمل دهی گیاه فرنجیمشک بود. 24 نفر کاراته کار نخبه واجد شرایط به طور تصادفی در دو گروه فعالیت-دارونما (12n=) و فعالیت فرنجیمشک (12n=) تقسیم شدند. فعالیت در نظر گرفته شده بر اساس مسابقات جهانی و اروپایی کاراته بود. گروه های پژوهش در ابتدا در حال استراحت و نشسته خون داده و سپس فعالیت مورد نظر را انجام دادند. خون گیری دوم بلافاصله بعد از فعالیت انجام شد. بلافاصله بعد از خونگیری دوم به آزمودنی های گروه های نامبرده شده به ترتیب 500 میلی گرم کپسول دارونما و فرنجیمشک داده شد. خونگیری سوم یک ساعت و خونگیری چهارم دو ساعت بعد از خوردن کپسول مکمل ها انجام داده شد. سپس از خون ها پلاسما جدا شده و شاخص های CK، LDH، MDA، GPx، TAC و SOD اندازه گیری شد. بلافاصله بعد از فعالیت شبیه سازی شده کاراته شاخص های آسیب عضلانی و استرس اکسایشی افزایش معنی داری داشت (001/0p <) و در دوره ریکاوری کاهش خواهند داشت که در گروه ه مصرف کننده مکمل بیشتر بود (05/0p < ). همچنین شاخص های آنتی اکسیدانی بعد از فعالیت افزایش معنی دار پیدا کرد و در گروه های مصرف کننده مکمل این افزایش در دوره ریکاوری همچنان در سطح بالاتری بود (05/0p <). نتایج نشان داد که مکمل دهی فرنجیمشک در دوره ریکاوری فعالیت تمرینات شبیه ساز کاراته سبب افزایش شاخص های آنتی اکسیدانی و کاهش شاخص های آسیب عضلانی و اکسایشی شد. بنابراین این گیاه می تواند به عنوان یک مکمل به منظور کاهش آسیب، استرس و خستگی برای کاراته کاران پیشنهاد شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2594 - بررسی اثر عصاره هیدرو الکلی بذر گیاه زنیان (Trachyspermum Copticum) بر رفتار اضطراب در موش های صحرایی نر بالغ
زهره محمدی منش محمدی منش نسرین حیدریهاضطراب یک اختلال شایع است که با یک احساس ناخوشایند با منشاء ناشناخته همراه است. با توجه به اثرات ضداضطرابی زنیان در طب سنتی، در این پژوهش تاثیر بذر زنیان بر اضطراب موش های نر نژاد ویستار مورد بررسی قرار گرفته است. پس از شناسایی بذر گیاه زنیان توسط هرباریوم دانشگاه، عصار چکیده کاملاضطراب یک اختلال شایع است که با یک احساس ناخوشایند با منشاء ناشناخته همراه است. با توجه به اثرات ضداضطرابی زنیان در طب سنتی، در این پژوهش تاثیر بذر زنیان بر اضطراب موش های نر نژاد ویستار مورد بررسی قرار گرفته است. پس از شناسایی بذر گیاه زنیان توسط هرباریوم دانشگاه، عصاره هیدرو الکلی توسط سوکسله استخراج و با استفاده از آون هوشمند، پودر عصاره تهیه گردید. در این مطالعه تجربی موش های صحرایی نر نژاد ویستار (20 ± 230 گرم) در گروه های کنترل، دریافت کننده ی حلال عصاره یا دی متیل سولفاکساید (3/0 سی سی) و دریافت کننده دوزهای 15، 25، 50 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره هیدرو ا لکلی زنیان قرار گرفتند. تمامی تزریقات به صورت درون صفاقی انجام گرفت. نیم ساعت بعد از تزریق، با استفاده از ماز صلیبی شکل مرتفع، آزمون اضطراب گرفته شد و به مدت 5 دقیقه شاخص های استاندارد ارزیابی اضطراب (مدت زمان ماندن و تعداد دفعات ورود به بازوی باز) بررسی و ثبت شد. داده ها توسط آنالیز واریانس یکطرفه و تست توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد گروه دریافت کننده حلال عصاره نسبت به گروه کنترل از نظر درصد مدت حضور و تعداد دفعات ورودبه بازوی باز تفاوت معنی داری را نشان نمی دهد. گروه دریافت کننده دوز 15 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره نسبت به گروه دریافت کننده حلال عصاره از نظر مدت حضور و تعداد دفعات ورود به بازوی باز افزایش معنی داری را نشان داد (001/0 > p). عصاره هیدرو الکلی زنیان دردوز پایین اثرات ضداضطرابی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2595 - آسیب‌شناسی زیبایی‌شناختی شعر امروز
فاطمه حیدری آرش مشفقیچکیده شعر امروز هم در حوزۀ محتوا و رویکردهای مفهومی آن و هم در زمینۀ شکل، دستخوش گونه‌هایی از تغییرات شده که در نهایت به برجسته‌سازی شعر انجامیده است. این برجسته‌سازی‌ها از نظر منتقدان و پژوهشگران، گاهی نوآوری و گاهی آسیب قلمداد شده است. شعر امروز بنا به دلایل مختلفی ا چکیده کاملچکیده شعر امروز هم در حوزۀ محتوا و رویکردهای مفهومی آن و هم در زمینۀ شکل، دستخوش گونه‌هایی از تغییرات شده که در نهایت به برجسته‌سازی شعر انجامیده است. این برجسته‌سازی‌ها از نظر منتقدان و پژوهشگران، گاهی نوآوری و گاهی آسیب قلمداد شده است. شعر امروز بنا به دلایل مختلفی از نواقص و آفت‌های زیادی آسیب دیده است که در دو محور عمدۀ شکلی و محتوایی تقسیمبندی میشود. سعی این مقاله بررسی بخشهایی از این آسیب‌هاست که در شکل و محتوا به حوزههای مختلف از جمله: واژگان، موسیقی، زبان محاوره‌ای، صرفی و نحوی، معانی و مضامین ... میپردازد و هر کدام از این موارد بسته به مجال و ضرورت مقاله با ذکر نمونه شعر از چند شاعر برگزیده و برجسته مانند: نیما یوشیج، اخوان ثالث، احمد شاملو، فروغ فرّخزاد، سهراب سپهری، طاهره صفّارزاده، و... همراه است تا با آسیب‌شناسی جنبههای زیبایی‌شناختی شعر امروز به بیان ریشه‌ها و دلایل ضعف کمّی و کیفی آن بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2596 - بررسی و تحلیل ادبی و روانپزشکی اختلال روان‌تنی «فریدون» در شاهنامه
زینب باقری محمدعلی داودآبادی علی سرور یعقوبیچکیده اندوه فریدون در مرگ جگرگوشه اش، ایرج، فراتر از اندوه یک مرد سوگوار بود و افسردگی ناشی از این ضربه، هولناک تر از آن بود که او بتواند هوشیارانه آن را بپذیرد. به طوری که به طور ناگهانی بینایی خود را از دست میدهد. این مقاله قصد دارد به شیوۀ توصیفی- تحلیلی با تکیه بر چکیده کاملچکیده اندوه فریدون در مرگ جگرگوشه اش، ایرج، فراتر از اندوه یک مرد سوگوار بود و افسردگی ناشی از این ضربه، هولناک تر از آن بود که او بتواند هوشیارانه آن را بپذیرد. به طوری که به طور ناگهانی بینایی خود را از دست میدهد. این مقاله قصد دارد به شیوۀ توصیفی- تحلیلی با تکیه بر نظریات علمی روان پزشکان به تبیین و توجیه اختلال روان تنی فریدون در شاهنامه بپردازد.روان پزشکان معتقدند به دنبال تجربه ای تنش زا ممکن است، اختلالاتی در سیستم بدن به وجود آید که کاملاً ناگهانی بروز می کنند و در قالب اصول علم پزشکی نمی توان آن ها را توجیه نمود. اختلالات روان تنی معمولاً به دنبال تجربه ای تلخ دیده می شوند و بدون علّت جسمی آشکار در قالب علایم جسمی ظاهر می گردند و شناسایی یک عامل ارگانیک که بیماری فرد را تبیین کند، مشکل و یا گاه غیرممکن است. شرایط ناخوشایند روحی، گاه باعث می شوند عضوی از اعضا بدن تحت تأثیر قرار گیرد و دیگر قادر به انجام فعالیّت های عادی نباشد و با اختلال کارکردی، واکنش نشان دهد و این همان اتّفاقی بود که برای فریدون در سوگ ایرج افتاد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2597 - بررسی موضوع عشق در برخی از آثار ادب غنایی ایران و جهان
فهیمه سازمند هادی خدیور شهروز جمالیمضمون عشق را می توان از جمله مضامین مشترک در عرصۀ ادبیّات غنایی ایران و جهان به شمار آورد. در ادبیّات کلاسیک ایران نظامی گنجوی و فخرالدّین اسعد گرگانی نمادهایی هستند از شاعران عاشق پیشه که عشق راستین در غزلیّاتشان نمودار سوز درونی شان است. در ادبیّات غرب نیز هستند چکیده کاملمضمون عشق را می توان از جمله مضامین مشترک در عرصۀ ادبیّات غنایی ایران و جهان به شمار آورد. در ادبیّات کلاسیک ایران نظامی گنجوی و فخرالدّین اسعد گرگانی نمادهایی هستند از شاعران عاشق پیشه که عشق راستین در غزلیّاتشان نمودار سوز درونی شان است. در ادبیّات غرب نیز هستند شاعرانی که با این عاطفۀ مشترک انسانی، حالات درونی و احساسات پرشور خود را بیان کرده اند از جمله ویلیام شکسپیر و ژوزف بدیه که اشعار عاشقانۀ آنها جایگاه خاص خود را دارد. این مقاله که با روش توصیفی و تحلیلی و برمبنای مطالعات کتابخانه ای و با استناد به متون غنایی و پژوهش های جدید در موضوع عشق در آثار شاعران ایرانی و اروپایی صورت گرفتهاست، برآن است که به مقایسۀ مقولۀ عشق در ادب غنایی ایران و جهان با تکیه بر منظومه های عاشقانۀ این شاعران بپردازد. نتیجه حاکی از آن است که در خسرو و شیرین، عشق مصلحتی و سیاسی، انتقام جویانه و بیمارگونه، در لیلی و مجنون با عشق عفیفانه و افلاطونی، در ویس و رامین با عشق تحمیلی، در تریستان و ایزوت با عشق جادویی و افسون گر، در رومئو و ژولیت با عشق شهسوارانه و در ونوس و ادونیس با عشق هوسناک روبرو هستیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2598 - بررسی مؤلّفه‌های رئالیسم اجتماعی در اشعار فروغ فرّخزاد
لیلا قلی پوریچکیده رئالیسم مکتبی ادبی است که در فاصلة سال های 1880-1850 در اروپا و آمریکا رواج یافت. مهمّ‌ترین ویژگی آثار رئالیستی آن است که انسان را به عنوان موجودی اجتماعی مطرح میکند و ریشه همة رفتارهای نیک و بد او را در اجتماع جستجو می کند. مکتب رئالیسم در ایران در اثر آشنایى ا چکیده کاملچکیده رئالیسم مکتبی ادبی است که در فاصلة سال های 1880-1850 در اروپا و آمریکا رواج یافت. مهمّ‌ترین ویژگی آثار رئالیستی آن است که انسان را به عنوان موجودی اجتماعی مطرح میکند و ریشه همة رفتارهای نیک و بد او را در اجتماع جستجو می کند. مکتب رئالیسم در ایران در اثر آشنایى ایرانیان با غرب به صورت تقلیدى، همسو با انقلاب مشروطیّت وارد ادبیّات فارسى شد و شاعران و نویسندگان در خلق آثار خود از این مکتب بهره بردند. شاعران زن ایران از جمله فروغ فرّخزاد همگی در سرودن اشعار اجتماعی خود گوشه چشمی به این مکتب داشتند. مقالة حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و با این هدف که حکومت های گوناگون چه تأثیری بر مؤلّفه‌های اجتماعی از انقلاب مشروطه تا سال های پس از انقلاب داشته است، به بررسی برخی از مؤلّفه های رئالیسم اجتماعی در شعر شاعر مذکور پرداخته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که عنصر زن با اتکا بر محتوای (یأس ستیزی، عدل پرستی و حق طلبی) از مهم ّترین مؤلّفه‌های رئالیسم اجتماعی بوده که در جنبش مؤثّر و تحوّل زای نگرش او بر زنان از دیدگاه متفاوت از عوامل مهمّ در شعر این بانوی ایرانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2599 - جلوه‌های ادبیّات غنایی در اشعار شهریار
لیلا زارع سلماسی ناصرتازه شهری ناصری جلیل امیرپور دریانیچکیده تخیّل گستردۀ شهریار، زمینه‌های موضوعی فراوانی را در سخنش به وجود آورده و در آیینة اشعارش به شیوه‌های گوناگون رخ نموده است. زندگی پر فراز و نشیب شاعر، افق دیده‌اش را وسعت بخشیده و فراخی اندیشه‌اش، چشم اندازهای کلامش را گسترش داده است و احساسات، عواطف شخصی و هیجانا چکیده کاملچکیده تخیّل گستردۀ شهریار، زمینه‌های موضوعی فراوانی را در سخنش به وجود آورده و در آیینة اشعارش به شیوه‌های گوناگون رخ نموده است. زندگی پر فراز و نشیب شاعر، افق دیده‌اش را وسعت بخشیده و فراخی اندیشه‌اش، چشم اندازهای کلامش را گسترش داده است و احساسات، عواطف شخصی و هیجانات درونی را با خیال‌های دل انگیز در موضوعات مختلف در اشعار خود بازتاب داده است و گلستانی از انواع ادبیّات غنایی در آثارش بنیان نهاده است. دیوان اشعارش یکی از گسترده‌ترین دیوان‌هایی است که در آن مسائل اخلاقی، ملّی، میهنی، تعلیمی، مذهبی، عرفانی، عشق‌ورزی و اجتماعی در قالب کلمات دلنشین جلوه‌گری مینماید و بسامد ادبیّات غنایی نسبت به دیگر انواع ادبی بسی چشمگیر است. در این مقاله به غنایی بودن اشعار شهریار و تنّوع و بسامد اشعار غنایی وی پرداخته شده است و متغیّرهایی چون عشق و عرفان، بثّ الشکوی، نوستالژی، رثا، طنز، مفاخره و … در اشعار شهریار با ذکر شواهد مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه پژوهش نشان میدهد متغیّر عشق مجازی و عرفانی شهریار و گلایه‌ها و مراثی دینی و اجتماعی وی به ترتیب بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده‌اند. روش تحقیق بر اساس توصیفی – تحلیلی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2600 - Numerical study on the effect of input variations on bulge height in hot tube metal gas forming process
مهدی چوگان محسن لوح موسوی.Hot metal gas forming of tubes can be used in various industries such as automotive and aerospace industries. In this process tube is formed at elevated temperatures, by using gas instead of fluid pressure. Lower required pressure and low power are its advantages in co چکیده کامل.Hot metal gas forming of tubes can be used in various industries such as automotive and aerospace industries. In this process tube is formed at elevated temperatures, by using gas instead of fluid pressure. Lower required pressure and low power are its advantages in comparison to hydroforming process. In this paper, a hot metal gas bulging process of an aluminum alloy tube has been investigated by finite element method. In addition, The HMGF process was simulated by ) Dynamic, Temp-Disp, Explicit( because of the temperature distribution along the tube length, whereas temperature was simplified and assumed to be uniform in analytical method. The bulge height parameter was investigated by changing the input variations such as internal pressure, outer diameter, die entry radius, initial tube length and initial tube wall thickness in numerical method. The numerical result shows that the input variations have significant effects on tube bulge height in this process. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2601 - Optimization of the Pulsed Gas Tungsten Arc Welding in Dissimilar Joining Austenitic Stainless Steel AISI 316L to Nickel-Base Super Alloy of Monel 400
علی خلیلی مسعود کثیری عسگرانی مرتضی شمعانیانIn this research, optimization of the pulsed gas tungsten arc welding including pulse current, background current, pulse frequency and on time were investigated in welding of non-similar materials of austenitic stainless steel AISI 316L and nickel-base super alloy of Mo چکیده کاملIn this research, optimization of the pulsed gas tungsten arc welding including pulse current, background current, pulse frequency and on time were investigated in welding of non-similar materials of austenitic stainless steel AISI 316L and nickel-base super alloy of Monel 400 by using ERNiCr3 filler metal. In order to obtain optimum conditions of welding the Taguchi method with the L9 array was used. The mechanical properties such as bending, tesile test and hardness test were performed on the samples and after that analysis of the variance was performed. By predicting optimal conditions, the proposed model was examined and the results of computational analysis shows a significant similarity with results of the experiment. Optimal parameters of pulsed tungsten arc welding were the pulse current of 140 mA, background current of 60 mA, pulse frequency of 3 Hz and the ON periods of pulse was 50%. The optimized sample with the Taguchi method and the welded sample shows the similarity of 98.7%. Pulse current percentage of 23.4 and pulse frequency of 28.2 were identified as the most influential parameters during the welding. Tensile test results showed that the failure occurs on the side of the base metal on Monel 400 one and hence the failure is the ductile one. These results show the strength of the weld metal confirmed the tensile and bending tests پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2602 - The mixed mode fracture mechanics in a hole plate bonded with two dissimilar plane
محمد رحیم ترشیزیان حسین اندرزجوIn the present research, the mixed-mode fracture mechanics analysis in a plate with central hole under tensile loading is considered. It is assumed that a plate containing two symmetrical hole-edge cracks is bonded with two dissimilar planes. The stress intensity factor چکیده کاملIn the present research, the mixed-mode fracture mechanics analysis in a plate with central hole under tensile loading is considered. It is assumed that a plate containing two symmetrical hole-edge cracks is bonded with two dissimilar planes. The stress intensity factors at the crack tips are calculated. The problem is modeled in Casca software and this model is analyzed with Franc software. The effects of various factors such as hole diameter, crack length, angle of crack and material properties of plates have been investigated on stress intensity factors. The stress intensity factors increases with increasing crack length. Also, the stress intensity factors increases with the increase of hole diameter. For a certain amount of for small crack lengths the effect of cracks length on variation of stress intensity factors is more than the hole diameter but for large crack lengths the effect of hole diameter on variation of stress intensity factors is more than the cracks length. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2603 - A new plan to connect aluminum tubes of subsurface structures
غلامرضا مزروعی علی حیدریIn this study, a new method for joining aluminum tubes in subsurface structures using steel converting and aluminum welding are presented and reviewed. But near the weld area is under high thermal cycle and will cause residual stresses in heat affected zone. Therefore f چکیده کاملIn this study, a new method for joining aluminum tubes in subsurface structures using steel converting and aluminum welding are presented and reviewed. But near the weld area is under high thermal cycle and will cause residual stresses in heat affected zone. Therefore for assessment of proposed connection from the perspective of residual stress by using the finite element method welding of tubes has been modeled in three dimensions. Thermal history is determined from thermal analysis and then the residual stresses due to welding are calculated. Because of the sensitivity of subject, the simulation process and properties are validated. The mechanical and thermal properties have been considered as a function of temperature. According to current, voltage and speed electrode, heat flux is applied by Goldak's heat source model. The modeling results were good agreement with experimental results and show that the initiative plan can be used to connect aluminum tubes of subsurface structures. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2604 - Friction Stir Welding؛ Material Flow؛ Heat Generation؛ Thermal Simulation؛ Poly methyl methacrylate (PMMA)
حامد آقاجانی درازکلاIn this study, the effects of linear and rotational speed of the friction stir welding tool was investigated on the heat generation and distribution at surface and inside of workpiece, material flow and geometry of the welding area of poly methyl methacrylate (PMMA) wor چکیده کاملIn this study, the effects of linear and rotational speed of the friction stir welding tool was investigated on the heat generation and distribution at surface and inside of workpiece, material flow and geometry of the welding area of poly methyl methacrylate (PMMA) workpiece. The commercial CFD Fluent 6.4 software was used to simulation of the process with computational fluid dynamic technique. To increase the accuracy of simulation, weld area was modeled as a non-Newtonian fluid with pseudo melt behavior around tool pin. The results of the simulation showed at the higher the proportion of rotational speed to linear speed, the material flow in front of the tool and the welding region became bigger. The maximum temperature and turbulence generated heat and material flow were observed at the advancing side. The simulation results were showed acceptable agreement with experimental results. Based on the studied parameters, the maximum generated heat was of 115° C, the maximum material velocity was 0.24 m/s around tool shoulder and maximum pressure on the workpiece was predicted 9 MPa. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2605 - Optimization of the parameters of low-carbon steel (EN10130) welding using friction stir welding method
اکبر علیمحمدی مسعود کثیری مسعود افرند حسین نوروزی فروشانیFriction-stir welding process is a novel method of solid state welding, which produces heat due to friction between the pin, the shoulder and the workpiece. This heat causes a paste area. Shoulder pressure and pin spin cause edges integration and lead to welding. In thi چکیده کاملFriction-stir welding process is a novel method of solid state welding, which produces heat due to friction between the pin, the shoulder and the workpiece. This heat causes a paste area. Shoulder pressure and pin spin cause edges integration and lead to welding. In this study, firstly, the feasibility of welding of steel sheet (EN10130) with a thickness of 1.5mm has been tested by 58 experiments. After making perfect welds, the ranges of 500-1000 RPM and 30-160 mm/min were selected as the suitable upper and lower levels, respectively, for rotational speed and linear speed. To achieve a maximum tensile strength, 29 tests were designed by using the Box-Benken method considering specified levels of the parameters. Then, the response surface methodology was used for optimization of the parameters. Results showed that the optimal outputs and experimental data were in good agreement, which indicate the adequacy of the design of experiments and optimization predict results. Micro-hardness tests, metallography and normal tensile test were carried out on three series of plates produced with the most appropriate tensile strength and elongation. Results showed that heat-affected zone weaked the sheet of advancing side compared to other welding zones. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2606 - Numerical study on the effect of hammering pressure on thickness reduction in hot tube metal gas forming process
علی طالبی انارکی محسن لوح موسویNowadays, light weight and high strength metals are being used in various industries such as automotive and aerospace. Using aluminum-magnesium alloys is an efficient way to reduce the weight of a specific part. These alloys have poor formability in room temperature thu چکیده کاملNowadays, light weight and high strength metals are being used in various industries such as automotive and aerospace. Using aluminum-magnesium alloys is an efficient way to reduce the weight of a specific part. These alloys have poor formability in room temperature thus they should be formed at elevated temperature. Warm hydroforming and hot metal gas forming are conventional methods to form aforementioned alloys. It is proven that using hammering pressure is an efficient way in order to optimize hydroforming process that it improves formability and thickness distribution. In this paper, the effect of hammering pressure on hot free bulging of an Al6063 tube is investigated numerically and the results are compared with the results of constant pressure path. Results show that reduction of thickness is greater for peak constant pressure while using hammering pressure, due to gradual thickness reduction, could improve formability and thickness distribution. Results also show that axial feeding, increase the effect of formability caused by hammering pressure. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2607 - Investigation the Milling Strategies Effects on Machining of Convex Surfaces made of Glass/Epoxy Composite
هادی محمدی هادی اسکندری ایمان داناییIn this study the effects of machining parameters such as shearing speed, feed rate, tool diameter and machining depth on different milling strategies i.e. 3D offset, spiral, raster and radial to produce the convex surface made of epoxy/glass composites is investigated. چکیده کاملIn this study the effects of machining parameters such as shearing speed, feed rate, tool diameter and machining depth on different milling strategies i.e. 3D offset, spiral, raster and radial to produce the convex surface made of epoxy/glass composites is investigated. The effects of mentioned strategies on output parameters such as surface roughness and milling removal rate is also studied. The results show that the output of radial strategy has the minimum roughness with the highest surface quality. The raster strategy gives the maximum roughness with the lowest surface quality. Also it can be seen that in 3D offset strategy, the removal rate is maximum and subsequently the time of machining is minimum. In addition the optimized values of machining parameters to achieve the best conditions for surface smoothness and removal rate is obtained. The results of this work can be used in research and development units of industries for operational purposes. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2608 - New laboratory scale Grinding method to predict energy and the feed grindability of mill of Sarcheshmeh Copper Complex
محمد رزانی ابوالفضل معصومی مسعود رضایی زاده محمد نوع پرستOne of the factors which are usually difficult to be measured in mills is the grindability and distribution of feed under real situation and in a short time. In the condition of achieving a fast and convenient way to determine these parameters, the proper relationship b چکیده کاملOne of the factors which are usually difficult to be measured in mills is the grindability and distribution of feed under real situation and in a short time. In the condition of achieving a fast and convenient way to determine these parameters, the proper relationship between energy, hardness and particle size distribution can be obtained. Feed hardness is one of the most important factors in grinding of minerals in mineral-processing process, and this parameter depends on factors, such as the mechanical properties of minerals and collision conditions. The efficient use of energy during grinding of minerals in mills is one of the main objectives of this research. This research tried to provide an experimental method based on real collision conditions in a mill. Nowadays, SAG design test is used for evaluation of grinding circuit in the time of change in feed particle size distribution, size of the ball and the speed of mill, and for the prediction of energy required for complete grinding in AG and SAG mills. In this study, a new SAG design test for measuring the amount of specific energy and feed grindability was suggested and the effect of various parameters on product size distribution and hardness results was assessed. Results show the deviation of the A×b estimated by new method with values of drop weight tests were less than 1.9 percent. This new model can also be used to accurately predict the specific energy and particle size distribution.. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2609 - Numerical and Experimental Study of Effect of Scan Velocity in Laser Forming by Temperature Gradient Mechanism
حسن مسلمی نائینی ولی اله پناهی زاده محمد حسین پور گللو سیامک مزدکIn this paper the process of laser forming has been investigated using an analytical and an experimental method for three levels scans velocity. A coupled analysis has been performed in ANSYS®. Also in order to prove the predictive methods, experiments on thin sheet چکیده کاملIn this paper the process of laser forming has been investigated using an analytical and an experimental method for three levels scans velocity. A coupled analysis has been performed in ANSYS®. Also in order to prove the predictive methods, experiments on thin sheet metals have been done when a laser of a fair power was used. Before done, experiments were designed with full factorial chosen as the experiment scheme planning. For performing experiments a CO2laser a maximum power of 200 watt is used. A CMM is used to measuring the bending angle of the workspice. Finally, a statistical analysis on the experimental data was performed. The comparison between numerical and experimental results shows the bending angle decreased by increasing the scan velocity also rate of the bending angle decreased by increasing the scan velocity. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2610 - The Effect of Inclined U-Notch Geometry on Mode Ratio (KII/KI) under Mixed Mode (I + II) Loading
احسان براتیIn inclined U-notches, the mixed mode (I + II) loading occurs and the mode ratio can be increased by varying the notch angle. In this paper, the effect of the inclined U-notch geometry, i.e. the notch depth, the notch angle, the notch root radius, and the position of th چکیده کاملIn inclined U-notches, the mixed mode (I + II) loading occurs and the mode ratio can be increased by varying the notch angle. In this paper, the effect of the inclined U-notch geometry, i.e. the notch depth, the notch angle, the notch root radius, and the position of the notch with respect to supports, on the mode ratio (KII/KI) have been studied. Three-point bending and plane strain condition have been considered in this study. Finite element results using ANSYS have shown that the mode ratio increases by increasing the notch root radius. Also, it has been found that the mode ratio decreases by increasing the distance of the notch from the supports, and by increasing the notch angle. However, it is seen that the notch depth has complicated effect on the mode ratio. The variation of the mode ratio with respect to the notch depth has a relative maximum and a relative minimum. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2611 - An Initiative Plan of the Equivalent Model for Simulation of theWelding Process
علی حیدری محمدرضا فروزان جعفر گلستانهMany researchers content themselves with the 2D simulation of welding process instead of the 3D simulation, because of the time and the cost factors of the latter. In this research, the number of elements and nodes are reduced by an initiative plan (defining an equivale چکیده کاملMany researchers content themselves with the 2D simulation of welding process instead of the 3D simulation, because of the time and the cost factors of the latter. In this research, the number of elements and nodes are reduced by an initiative plan (defining an equivalent model) for the simulation of welding. The welding process has been simulated by an uncoupled thermal-mechanical finite element model in three steps. Thermal history was determined from thermal analysis, and then the distribution of the metallurgical phase on the fusion and heat affected zones were calculated by a certain code. Afterward, the stress distribution was computed from mechanical analysis, where the material property was defined element by element according to the second step. One of the most important objectives of this simulation is to study the residual stresses of welding. Comparisons between the thermal analysis results and the metallographic and laboratory results of this research show acceptable accuracy of the proposed method. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2612 - Analysis of Roll Wear in Reshaping Using Finite Element Simulation
مهدی سلمانی تهرانی رضا خدابنده شهرکی حسام ولیدیReshaping process is a widely used method for producing tubes with non-circular cross sections. Owing to the friction between pipe and rolls, initial round pipe moves forward and consequently, it gradually formed into square or rectangular one. In practice, geometric pr چکیده کاملReshaping process is a widely used method for producing tubes with non-circular cross sections. Owing to the friction between pipe and rolls, initial round pipe moves forward and consequently, it gradually formed into square or rectangular one. In practice, geometric profile of the rolls will be changed after a while. These changes would be detrimental the production of faultless products. Therefore, in this paper the reshaping process is studied considering wear phenomena on the rolls. This study is a co-operation with a related industry at which square tubes are produced using reshaping process. In order to investigate the production line, considering industrial datasheets, the process is modeled by means of a commercial FEM package, ABAQUS\Explicit. The reshaping process is simulated as a 3D model and subsequently the sustainable regions to wear are investigated. The influences of significant parameters such as material and thickness of strip, as well as friction coefficient on the worn area, are studied. At the end, the FEM reults are comprised with the experiments reults and a good consistency between them is seen. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2613 - Numerical Investigations on the Effect of Pulsating Pressure on Improvement of Formability in Hydroforming of Bent Tube by FEM
امیر خورسندی محسن لوح موسویIn this paper, hydroforming process of bent tubes in T-shaped die is studied for pulsating and linear pressure paths by the finite element method. Forming Limit Diagrams (FLDs) and thickness distribution curves are used to investigate the effect of pulsating pressure on چکیده کاملIn this paper, hydroforming process of bent tubes in T-shaped die is studied for pulsating and linear pressure paths by the finite element method. Forming Limit Diagrams (FLDs) and thickness distribution curves are used to investigate the effect of pulsating pressure on hydroforming process. In addition, the obtained numerical results are compared with experimental results of hydroforming of straight tubes with T-shape protrusions. Itis shown that for tubes with similar bend radius and diameter of bent tube, the formability increases by linear pressure which means pulsating pressure is not so effective. But in the bent tubes whith bend radius larger than tube diameter, pulsating pressure improves formability in hydroforming process. Also, it is found that in hydroforming the pulsating pressure can not increase formability in any bent tube case. In some cases the linear pressure path is more effective for formability. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2614 - Non-linear Static Modeling of Moderately Thick Functionally Graded Plate Using Dynamic Relaxation Method
محمدجواد محمودی وحید محلوجیIn this paper, nonlinear static analysis of moderately thick plate made of functionally graded materials subjected to mechanical transverse loading is carried out using dynamic relaxation method. Mindlin first order shear deformation theory is employed to consider thick چکیده کاملIn this paper, nonlinear static analysis of moderately thick plate made of functionally graded materials subjected to mechanical transverse loading is carried out using dynamic relaxation method. Mindlin first order shear deformation theory is employed to consider thick plate. Discretized equations are extracted for geometrically nonlinear behavior analysis.Loading Conditions and boundary conditions of the plate are uniformly distributed transverse load and simply supported at the four edges of the thick plate, respectively. In order to generalize the obtained results, the equations are solved by applying dynamic relaxation method based on central finite deference discretization in the non-dimensional form. The effects of problem parameters such as gradient constant of the functionally graded material and the side to thickness ratio of plate on the results are investigated. According to the obtained results, the need of including elastic large deflection and applying the theory which considers the effects of plate thickness on the plate bending response and also finally the need of employing dynamic relaxation solution method despite the non-linear terms resulted from large deflection of the functionally graded thick plate are discussed. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2615 - Study of Variation of the J-integral and the Fracture Toughness in Blunt V-notches under Mode I Loading
فاطمه نوری ازغد حسن خادمی زاده احسان براتیFracture assessment of U- and V-notches is important in mechanical engineering. One can use the J-integral as fracture parameter in order to predict the critical fracture load in notches. The critical value of the J-integral in cracks is a function of the material prope چکیده کاملFracture assessment of U- and V-notches is important in mechanical engineering. One can use the J-integral as fracture parameter in order to predict the critical fracture load in notches. The critical value of the J-integral in cracks is a function of the material properties. In notches, however, the material properties as well as the notch dimensions affect this critical value (named fracture toughness). So, one should carry out a complex and time-consuming experiment in order to find the fracture toughness. In this paper, a practical equation has been derived to evaluate the critical value of the J-integral in blunt V-notches under Mode I loading. By means this new expression, only the notch dimensions and the critical value of the J-integral in cracks should be known. In this paper, the effect of the notch angle, the control volume radius to the notch root radius ratio (Rc/ρ), and the Poisson’s ratio on the J-integral and the critical value of the J-integral have been studied. Results have shown that by increasing the notch angle and the Poisson’s ratio, the fracture toughness decreases. However, the fracture toughness increases by increasing the Rc/ρ ratio. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2616 - Inverse Identification of Circular Cavity in a 2D Object via Boundary Temperature Measurements Using Artificial Neural Network
محمد امین احمدفرد محمد جواد کاظم زاده پارسی علیرضا تهورIn geometric inverse problems, it is assumed that some parts of domain boundaries are not accessible and geometric shape and dimensions of these parts cannot be measured directly. The aim of inverse geometry problems is to approximate the unknown boundary shape by condu چکیده کاملIn geometric inverse problems, it is assumed that some parts of domain boundaries are not accessible and geometric shape and dimensions of these parts cannot be measured directly. The aim of inverse geometry problems is to approximate the unknown boundary shape by conducting some experimental measurements on accessible surfaces. In the present paper, the artificial neural network is used to solve these kinds of problems in conduction heat transfer in 2D objects. In order to train the neural network, some direct problems are solved by using the finite element method. In order to evaluate the applicability of the proposed method, different cases with different number of measuring points and different error levels are examined. The results show that the ANN can effectively be used in solving inverse geometry problems in heat conduction. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2617 - Numerical and Experimental Investigations on Springback of U-bending of DP600 Steel Alloy Sheet
محمد شفیعی علویجه حسین ترابیان حسین امیرآبادیThe most prominent feature of sheet material forming process is an elastic recovery phenomenon during unloading which leads to springback and side wall curl. Therefore evaluation of springback and side wall curl is mandatory for production of precise products. In this p چکیده کاملThe most prominent feature of sheet material forming process is an elastic recovery phenomenon during unloading which leads to springback and side wall curl. Therefore evaluation of springback and side wall curl is mandatory for production of precise products. In this paper, the effects of some parameters such as friction coefficient, sheet thickness, yield strength of sheet and blank-holder force on the springback and side wall curl in U-bending of DP600 steel alloy sheet has been investigated. The investigations have been done by computer simulation. In the simulations the ABAQUS finite element software has been used and the results compared to experimental ones. The finite element results have been validated from experimental results. After validation of FEM simulation via experimental results a powerful, rapid and efficient tool was introduced for investigating some important aspects and parameters of U-bending process such as blank-holder force, sheet thickness, yield strength of sheet and friction coefficient. MINITAB, a statistical software, was used to analyze finite element results. With the use of MINITAB, equations for prediction of springback and side wall curl radius by friction coefficient, sheet thickness, yield strength and blank-holder force were obtained. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2618 - An Experimental Study on Effects of Hot Plate Welding Parameters on Toughness Energy and Tensile Strength in Weld Line of Thermoplastic Parts
امیر هوشمندپور عبدالمحمد رضاوند مهدی نظری مرویانIntegral production of the thermoplastic parts with complicated geometric shapes by the processes such as injection molding and extrusion is not economical. It is better to divide the final shape into more simple parts and after production join them by an appropriate we چکیده کاملIntegral production of the thermoplastic parts with complicated geometric shapes by the processes such as injection molding and extrusion is not economical. It is better to divide the final shape into more simple parts and after production join them by an appropriate welding process. This research aims to study the tensile strength and toughness energy of high- density polyethylene parts which have been welded in different temperatures, pressures and times using hot plate method. The standard samples are separated from the welded samples by using the laser cutting device according to the tension standard ASTM D638-1 and then tested by the tension device. The results show that the tensile strength of welded parts is less than, and the toughness energy is more than not welded parts. Also, the tensile strength and the toughness energy increase with increasing the time and maintenance temperature. However, increasing the pressure causes the molten material between the two parts come out and overflow into the part edges. This results in decreasing the tensile strength and the toughness energy of the weld line. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2619 - Buckling Analysis of Orthotropic and Anisotropic Rectangular Plates by GDQ Method
حسن مسلمی نائینی مهدی تاجداری سیامک مزدک ولی اله پناهی زادهIn this paper, buckling of orthotropic rectangular plates under different loadings was investigated. For this reason, governing buckling equations for an isotropic plate were modified by applying constitutive equations of orthotropic materials. After obtaining the equat چکیده کاملIn this paper, buckling of orthotropic rectangular plates under different loadings was investigated. For this reason, governing buckling equations for an isotropic plate were modified by applying constitutive equations of orthotropic materials. After obtaining the equations of orthotropic plates, Generalized Differential Quadrature method (GDQM) was applied on buckling equations and thus a set of Eigen value equations resulted. In order to solve this Eigen value problem, a computer program was developed using MATLAB software in a way that the influence of different parameters such as length to width ratio (aspect ratio), the number of layers, the angle of layers arrangement, material of layers, kind of loading and boundary conditions were included. A buckling load factor was calculated for simply supported and clamped supported plates. The results of GDQ method were compared with reported results from Rayleigh – Ritz method and with results from solving the Finite element using ANSYS 8.0 software. The comparison showed the accuracy of obtained result clearly. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2620 - Elastic Buckling Analysis of Composite Shells with Elliptical Cross-section under Axial Compression
منصور درویزه ابوالفضل درویزه رضا انصاری الهام کاظمیIn the present research, the elastic buckling of composite cross-ply elliptical cylindrical shells under axial compression is studied through finite element approach. The formulation is based on shear deformation theory and the serendipity quadrilateral eight-node eleme چکیده کاملIn the present research, the elastic buckling of composite cross-ply elliptical cylindrical shells under axial compression is studied through finite element approach. The formulation is based on shear deformation theory and the serendipity quadrilateral eight-node element is used to study the elastic behavior of elliptical cylindrical shells. The strain-displacement relations are accurately accounted for in the formulation in local coordinate system. The contributions of the work done by applied load are also incorporated. The obtained governing equations by the principle of minimum potential energy is solved through eigenvalue approach. The influence of elliptical cross-sectional parameters on the critical buckling loads of elliptical cylindrical shells is examined .Results show that changes in the elliptical cross-sectional parameters significantly change critical buckling loads of the elliptical cylindrical shells. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2621 - Numerical Determination of Delamination Onset in Laminated Symmetric DCB Specimen
محمود مهرداد شکریه محمد حیدری رارانی سجاد رحیمیIn this study, a novel numerical method is proposed for determination of mode-I interlaminar fracture toughness, GIc, in multi-directional (MD) double cantilever beam (DCB) specimens using fracture properties of unidirectional DCB specimens. Two factors, β and Dcar چکیده کاملIn this study, a novel numerical method is proposed for determination of mode-I interlaminar fracture toughness, GIc, in multi-directional (MD) double cantilever beam (DCB) specimens using fracture properties of unidirectional DCB specimens. Two factors, β and Dcare defined to minimize the undesirable effects on strain energy release rate. β describes the difference between maximum and average of SERR along the delamination front. Dcshows the bending-bending coupling of laminated composites. β and Dcfactors are not independent factors because both of them affect on distribution of SERR. As a result, by 3D modeling of DCB specimen in ANSYS software, limitation of β is determined so that the fracture toughness of MD DCB specimen with 0//0 interface can be predicted from toughness of unidirectional DCB specimen. Numerical results shows that fracture toughness predicted with the proposed approach is in good agreement with available experiments in the literature for β < 20%. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2622 - An Upper Bound Solution for Analysis of Twist Extrusion Process with Elliptical Die Cross-section
یاسر میرباقری حامد معصومی مجید سیدصالحیTwist extrusion process is a rather new route to produce highly strained materials. In this process, severe plastic deformation is applied by large shear strains. In current article, required energy for twist extrusion by use of admissible velocity field together with t چکیده کاملTwist extrusion process is a rather new route to produce highly strained materials. In this process, severe plastic deformation is applied by large shear strains. In current article, required energy for twist extrusion by use of admissible velocity field together with the upper bound technique is predicted. The proposed model is capable of considering the effect of various parameters such as die geometry and friction conditions. In addition, the model anticipates the critical die design parameters. To verify the proposed model, the predictions were compared with the results of a finite-element analysis and reasonable consistency was observed. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2623 - Bending analysis of composite sandwich plates using generalized differential quadrature method based on FSDT
مصطفی یزدانی اعظم قاسمی محمد هدایتیNowadays, the technology intends to use materials such as magnesium alloys due to their high strength to weight ratio in engine components. As usual, engine cylinder heads and blocks has made of various types of cast irons and aluminum alloys. However, magnesium alloys چکیده کاملNowadays, the technology intends to use materials such as magnesium alloys due to their high strength to weight ratio in engine components. As usual, engine cylinder heads and blocks has made of various types of cast irons and aluminum alloys. However, magnesium alloys has physical and mechanical properties near to aluminum alloys and reduce the weight up to 40 percents. In this article, a new low cycle fatigue lifetime prediction model is presented for a magnesium alloy based on energy approach and to obtain this objective, the results of low cycle fatigue tests on magnesium specimens are used. The presented model has lower material constants in comparison to other criteria and also has proper accuracy; because in energy approaches, a plastic work-lifetime relation is used where the plastic work is the multiple of stress and plastic strain. According to cyclic softening behaviors of magnesium and aluminum alloys, plastic strain energy can be proper selection, because of being constant the product value of stress and plastic strain during fatigue loadings. In addition, the effect of mean stress is applied to the low cycle fatigue lifetime prediction model by using a correction factor. The results of presented models show proper conformation to experimental results پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2624 - Experimental Study and FEM Simulation of the Effect of Significant Parameters in the Thixoforging of the Gearbox Cap
امین کلاه دوز سلمان نوروزی محمد بخشی جویباری سید جمال حسینی پورSemi-solid forming processes are now used for producing near net shape parts especially in the automotive and aircraft industries. Non Newtonian rheology of semisolid alloys and its dependence on the various parameters such as reheating cycle, method used to produce non چکیده کاملSemi-solid forming processes are now used for producing near net shape parts especially in the automotive and aircraft industries. Non Newtonian rheology of semisolid alloys and its dependence on the various parameters such as reheating cycle, method used to produce non-dendritic structure, thermo-shear history etc. have made the simulation of the flow behavior of semisolid material a difficult mater in engineering. One of the semi-solid forming processes is thixoforging process. Thixoforming takes place between liquidous and solidous temperature and liquid phase and solid one that exists at the same time. The significant parameters in this method can be strain rate, friction and temperature terms. In this research, the simulation of thixoforging process is done using Deform-3D software and parameters such as friction factor, process temperature and rams speeds are studied. In order to verify the model, thixoforging tests were conducted with various parameters and under isothermal conditions on the A356 Alloy. The comparison of numerical results at different solid fractions with experimental data is shown. These simulations can provide an accurate model of the process. Also the simulation results had shown the effects of various parameters. Results showed that increasing the mould temperature, causes more inhomogeneous microstructure and therefore the hardness and forming force decreased %12.5 and %20.6 respectively پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2625 - Modeling and Crack-growth and Calculate First Intensity Factor with Ansys Software
S.M. Hossein MirgilaniStudy about Fracture Mechanics and the root cause of fracture in order to estimates lifetime for Mechanical parts in designing process and manufacturing have tremendous role in this realm. Stress intensity factor comes into design which not only is dependent to geometry چکیده کاملStudy about Fracture Mechanics and the root cause of fracture in order to estimates lifetime for Mechanical parts in designing process and manufacturing have tremendous role in this realm. Stress intensity factor comes into design which not only is dependent to geometry also extremely to load condition; for instance, it is important in failure processes (brittle and ductile Materials) or to predict rest life for a mechanical part under fluctuating stress. Stress intensity factor is separated from stress concentration factors. This dimensionless factor, is used to quantify how "concentrated" the stress is. Stress concentration factors are due to geometrical changes of cross sections and regardless of the load condition. At this article, concentrate on modeling and growing a crack during Tension Stress and calculate first stress intensity factor with Ansys software and compare the result with Westgard function پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2626 - Nonlinear Thermo-Mechanical Behaviour Analysis of Activated Composites With Shape Memory Alloy Fibres
سیامک مقبلی محمدجواد محمودیGeneral thermo-mechanical behavior of composites reinforced by shape memory alloy fibers is predicted using a three-dimensional analytical micromechanical method to consider the effect of fibers activation. Composite due to the micromechanical method can be exposed to g چکیده کاملGeneral thermo-mechanical behavior of composites reinforced by shape memory alloy fibers is predicted using a three-dimensional analytical micromechanical method to consider the effect of fibers activation. Composite due to the micromechanical method can be exposed to general normal and shear mechanical and thermal loading which cause to activate the shape memory alloy fibers within polymeric matrix finally. Considering the capabilities of the presented micromechanical model; the fibers arrangement within the matrix is simulated as square distribution. Representative volume element of the composite system consists of two-phases including shape memory alloys fibers and polymeric matrix which is exposed to axial cyclic mechanical loading. In order to display the effect of fiber activation on the overall response of composite, the behavior of polymeric matrix is assumed elastic and shape memory alloy fibers is considered nonlinear inelastic based on 3-D Lagoudas model is simulated. The model is capable to predict the phase transformation and super elastic behavior of shape memory alloys. In order to develop thermo-mechanical equations of the shape memory alloy in the unit cell model, Newton-Raphson nonlinear numerical solution method is used. In the results, the effects of significant parameters on the thermo-mechanical response of composites are investigated and then the composite thermo-mechanical response is demonstrated in the high and low temperature interval and the effect of shape memory alloy wire activation in the composite is addressed. The presented results show that the composite residual strain in mechanical unloading decreases by enhancing temperature. Therefore, the composite residual strain approaches to zero when the temperature is higher than at which austenite transformation finishes. Comparison between the present research results with available previous researches shows good agreement پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2627 - Application of T-shape Friction T test for Ti-6Al-4V Alloy at Elevated Temperatures
فرزان براتی یاسر نعمتیThere are several parameters that have significant influence in metal forming process. One of the most important of them is friction coefficient. Friction can change the pattern of metal flow and the force needed for deformation. It is necessary to determine the frictio چکیده کاملThere are several parameters that have significant influence in metal forming process. One of the most important of them is friction coefficient. Friction can change the pattern of metal flow and the force needed for deformation. It is necessary to determine the friction coefficient to study the effect of friction on metal forming process. This study is concerned with numerical and experimental studies on Ti-6Al-4V alloy by using T-shape friction test at elevated temperatures. B means of the FE simulations and experimental tests have been studied effects of parameters temperature, ram velocities, and die edge radius and friction conditions in T-shape friction test. Based on numerical results and experiment, by increasing the die speed, increasing the radius of edges, or reducing the temperature of experiment, sensitivity of friction in T-shape experiment is increased. At the end, flux curve of compression experiments, friction coefficient of T-shape experiment, and simulation in Deformer software were at a good agreement پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2628 - Analysis of Bending and Buckling of Circular Porous Plate Using First-Order Shear Deformation Theory
A.R. Yadegari Naeini Yadegari Naeini A. GhasemiPorous materials are lightweight, flexible and resistant to hairline cracks, so today with the development of technology porous structure produced for use in various industries. This structure widely use in beams, plates and shells. The purpose of this paper is to inves چکیده کاملPorous materials are lightweight, flexible and resistant to hairline cracks, so today with the development of technology porous structure produced for use in various industries. This structure widely use in beams, plates and shells. The purpose of this paper is to investigate the effect of porosity in axial symmetry in bending and buckling load sheet for analysis. For this purpose, a circular plate with simply supported edges under uniform radial pressure and vertical pressure distribution is investigated. Mechanical properties of porous sheet are isotropic and variable in thickness direction is considered. Right movement is extended in accordance with the first order shear deformation theory. Then, using the principle of virtual work and applying the calculus of variations, differential equations, and equations for bending sheet stability are achieved, continue using these equations and Galerkin method, bending and buckling of the sheet is calculated. Buckling load is calculated for all types of porosity can be observed with increasing porosity, critical buckling load decreases. Buckling load is calculated for all types of porosity can be observed with increasing porosity, critical buckling load decreases. The distribution of bending stress and deflection analysis sheet was obtained. To verify the results of bending and buckling of the sheet, the results were compared with homogeneous sheet with classical theory. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2629 - Numerical and Experimental Analysis of Forming Rectangular Copper Pipes by Successive Rolling of Round Pipe Filled With Bismuth
علی بصیرت نیا محسن لوح موسویBecause of their wide application in industries requiring high pressure and temperature, manufacturing square and rectangular pipes have attracted more attention than ever before.There are various methods such as extrusion, tensile and stress for manufacturing square pi چکیده کاملBecause of their wide application in industries requiring high pressure and temperature, manufacturing square and rectangular pipes have attracted more attention than ever before.There are various methods such as extrusion, tensile and stress for manufacturing square pipes. Another method on which studies have focused in recent years is the re-forming of round pipes in order to turn them into square or rectangular ones. The methods suggested in these researches are all applicable for the manufacture of square pipes without the possibility of manufacturing rectangular pipes. The method introduced in this paper consists of filling the pipe with bismuth and rolling it in three successive stages. In this research, first, the intended process is simulated in Abaqus software, and then a real sample is manufactured by an experimental test. The manufactured sample is checked with regard to its dimensions and is compared with the results obtained from the simulation. The results of the study show that the method of filling the pipe with bismuth and moving it through three rollers is an appropriate method for the manufacture of thin-walled pipes with rectangular cross-section. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2630 - Improving of Microstructure and Mechanical Properties of Al-A356 Alloy with Compo-Casting Method
اسماعیل دماوندی سلمان نوروزی سید محمود ربیعیAluminum/alumina composites are used in automotive and aerospace industries due to their low density and good mechanical strength. In this research, the effect of mechanical stirring of slurry in liquid-solid phase temperature and injection of alumina powder with inert چکیده کاملAluminum/alumina composites are used in automotive and aerospace industries due to their low density and good mechanical strength. In this research, the effect of mechanical stirring of slurry in liquid-solid phase temperature and injection of alumina powder with inert gas (Ar) on microstructure and mechanical properties of Al-A356 alloy is investigated. In order to improve of the wettability and homogenous distribution of alumina powder in the Al–matrix, heat treatment of alumina particles in 1100 ̊C for 20 min before injection in slurry is done. In this study, compo-casting method was used to fabricate aluminum matrix composite reinforced with micro alumina particles. To investigate the mechanical properties of hardness tests, impact and compression test are employed. Mechanical results showed that the stirring of slurry and addition of alumina improved the hardness, compression strength and impact energy. Using alumina particles and compo-casting process the best mechanical properties are obtained. Finally, the hardness, compression strength and impact energy of the samples that were produced by compo-casting method are compared to the convectional casting and showed an increase of 37, 231 and 51 percent, respectively پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2631 - Experimental study of fracture mechanics in the aluminum matrix composites containing Fifteen percent silicon carbide particles
محمد رنجبران محمد تقی نجفی مهدی اعطائی رسول امینیIn this investigation ‚the fracture toughness of A356 containing15%SiC composite was studied. Al/SiC composites have been considered because of their mechanical and erosion properties .Low fracture toughness in Al/SiC as compared with Aluminium alloys is one of it چکیده کاملIn this investigation ‚the fracture toughness of A356 containing15%SiC composite was studied. Al/SiC composites have been considered because of their mechanical and erosion properties .Low fracture toughness in Al/SiC as compared with Aluminium alloys is one of its disadvantage. In this study at first A356 alloy was melted in a smelting electrical furnace then poured into the mould. A356-15% SiC were composed by melting method and mixing continuously (in order not to precipitate SiC to the bottom) in the presence of a nature gas. The melt was poured in a metallic mould, then specimens were cut from the products bars in order to calculate fracture toughness according to ASTM. Obtained results for different specimens compared together. In this study Crack Opening Displacement (COD) is used to determine fracture toughness rate. KIcwas calculated in composites and compared with that of base alloy. As a result KIcin composite samples were decreased significantly, debris, cracks, gas cavity. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2632 - Evaluation of Tool Performance With Nanocrystalline Multilayer Coatings on the Machinability of Superalloy Inconel 718
رسول مختاری همامی بهروز موحدی ایرج لیرابی مهدی بازرگان حقیقیIn this paper, the performance of the cutting tool with nanocrystalline multilayer coatings (TiN+TiAlN) for machining of superalloy Inconel 718 in the dry and wet conditions was studied. The multi layer TiN and TiAlN with nanocrystalline structure was applied by physica چکیده کاملIn this paper, the performance of the cutting tool with nanocrystalline multilayer coatings (TiN+TiAlN) for machining of superalloy Inconel 718 in the dry and wet conditions was studied. The multi layer TiN and TiAlN with nanocrystalline structure was applied by physical vapor deposition technique (arc evaporation) on the WC-Co inserts. The results of the ball on disc wear test and the machining of superalloy Inconel 718 in wet and dry conditions indicated that the nanocrystalline coatings could produce better performance of tools in turning. Abrasion and adhesive wear resistance improved by nanocrystalline and modified Aluminum composition in TiAlN coating as well as toughness and thermal stability. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2633 - Numerical Study on Effect of Bilinear Pressure Path on Corner Filling in Hydroforming of Tube in Box-Shape Die
محسن لوح موسوی میثم شهبازیDie corner filling is very important in tube hydroforming process. Definition of the internal pressure path is a key factor in improving the corner filling. However, the factors that cause improvement of corner filling are still unclear. In this paper, effect of bilinea چکیده کاملDie corner filling is very important in tube hydroforming process. Definition of the internal pressure path is a key factor in improving the corner filling. However, the factors that cause improvement of corner filling are still unclear. In this paper, effect of bilinear pressure path on corner filling in hydroforming of tube in box-shape die is studied using both finite element simulation and experiment. For this pressure path, pressure increases to an initial pressure and then it increases to a final pressure (calibration pressure) linearly. It is shown that, an initial pressure lower than yield pressure of the tube is caused a small wrinkle which is eliminated into the corner of die and thus the corner filling is improved, whereas for other pressure paths with higher initial pressures a round bulging occurred in former stages of deformation, and thus the corner filling of die is deteriorated. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2634 - Numerical Determination of the Forming Limit Diagram for 304 Stainless Steel Based on Phase Change in Deep Drawing Process
مسعود نصر اصفهانی مهران مرادی فرهاد حاجی ابوطالبیUp to now a large number of models have been developed to measure or predict the damage in equipments. Some of these models have been implemented in ABAQUS software. To implement damage parameters in the software, it is necessary to perform complex and expensive practic چکیده کاملUp to now a large number of models have been developed to measure or predict the damage in equipments. Some of these models have been implemented in ABAQUS software. To implement damage parameters in the software, it is necessary to perform complex and expensive practical tests. One of these damage models is Forming Limit Diagram (FLD).The purpose of this research is deriving required parameters for modeling damage by numerical method and using of software. To study and compare of the accuracy of this method, these parameters have been derived with experimental method. FLD parameters for metastable austenitic stainless steel 304 have been extracted from Erichsen test and then phase change from austenite to martensite during deep drawing have been modeled with CLEMEX and SIGMAPLOT software. By defining changes of physical and mechanical properties of elastic-plastic material, the obtained results are transmitted to ABAQUS via developing a VUMAT subroutine in FORTRAN. Then Erichsen test has been simulated in ABAQUS and aforementioned subroutine was used to define changes of properties in simulation. Critical points susceptible for necking in all test cups are determined and numerical FLD was drawn based on principal strains in these points. Finally, the results of this method and practical tests were compared پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2635 - Experimental Study of the Voltage and Number of the Coil Rounds in Electromagnetic Forming Process of the V shape Aluminum sheets
سجاد نادیان برسیانی احمد کشاورزی امین کلاه دوزElectromagnetic power, which is one of the fast ways for forming, is used for forming workpieces without having any effect on them. Using it causes the workpieces to reach the minimum back spring and tear; consequently building the equipment like pistons will cost less چکیده کاملElectromagnetic power, which is one of the fast ways for forming, is used for forming workpieces without having any effect on them. Using it causes the workpieces to reach the minimum back spring and tear; consequently building the equipment like pistons will cost less than before. Electromagnetic power is used for forming Aluminium sheets into V shapes in this study. As the coils connect the machine and the workpieces, the number of rounds and the voltage in 10 levels will be discussed in this study. Considering the results and analysis that have been reached, the best forming occurs in the voltage of 1500 and 35 rounds. Because the machine creates a high ampere and a proper amount of rounds in this voltage in order to transfer the whole power to the workpiece. As the rounds increase to 40, the forming will decrease up to 34/3 percent پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2636 - تعیین راهبردها و عدد تابآوری زنجیره تأمین ایران خودرو
کاظم روانستان حسنعلی آقاجانی عبدالحمید صفایی قادیکلایی محمود یحییزادهفرتحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تأمین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق تعیین راهبرد هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود. ای چکیده کاملتحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تأمین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق تعیین راهبرد هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود. این تحقیق درصدد است تا راهبرد های تاب آوری در زنجیره تأمین ایران خودرو را تعیین نموده و میزان تاب آور بودن زنجیره تأمین ایران‌خودرو را به صورت کمی نشان دهد. در این تحقیق کلیه حالات شکست از طریق ادبیات تحقیق و نظرات خبرگان شناسایی شده است. جامعه آماری این تحقیق مدیران واحدهای لجستیک و برنامه ریزی شرکت ساپکو بوده است. در این تحقیق از تکنیک تحلیل حالات شکست و اثرات آن برای تعیین راهبردهای تاب آوری زنجیره تأمین قبل از بروز شکست و تکنیک جدید تحلیل شکست پس از وقوع برای تعیین راهبرد های تاب آوری بعد از وقوع شکست استفاده شده است. بعلاوه عدد تاب آوری زنجیره تأمین نیز محاسبه شده است. خبرگان از طریق تکنیک های فوق تعداد 15 راهبرد جهت تاب آور ساختن زنجیره تأمین نسبت به شکست تعیین کردند. میزان تاب آوری زنجیره تأمین ایران خودرو در زمان قبل از وقوع شکست 14/0 و پس از وقوع شکست 27/0 محاسبه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2637 - راهبردهای شکلگیری موثر خط مشی در حیطه سلامت نظام اداری
کرم اله دانش فرد زهرا رجائیآرمانهای دموکراسی و حکمرانی خوب نمی‌توانند بدون محیط امن و سالم میسر شوند. خط‌مشی‌گذاری در حوزه سلامت نظام اداری منجر به ایجاد بستر مناسبی در ایجاد محیط امن ارائه خدمات عمومی میگردد. شکل گیری مناسب خطمشی در حوزه سلامت نظام اداری، در کشورهای درحال توسعه باید از طریق ش چکیده کاملآرمانهای دموکراسی و حکمرانی خوب نمی‌توانند بدون محیط امن و سالم میسر شوند. خط‌مشی‌گذاری در حوزه سلامت نظام اداری منجر به ایجاد بستر مناسبی در ایجاد محیط امن ارائه خدمات عمومی میگردد. شکل گیری مناسب خطمشی در حوزه سلامت نظام اداری، در کشورهای درحال توسعه باید از طریق شیوه‌های اثرگذار و مداخله جویانه انجام گیرد، از این رو هدف اصلی مقاله حاضر شناسایی راهبردهای شکلگیری موثر خط مشی عمومی در حوزه سلامت نظام اداری میباشد. رویکرد مورد استفاده در این تحقیق کیفی میباشد که راهبردهایی از طریق مصاحبه با نمایندگان مجلس جهت شکلگیری مناسب خط مشی در حوزه سلامت نظام اداری شناسایی شدند و با تحلیل تم ارزیابی گردیدند. از مصاحبه نیمه ساختاریافته جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شد و با کمک تحلیل تم راهکارها ارزیابی گردیدند، و تم ظرفیتسازی با در نظر گرفتن تناسب روشهای سنتی و الکترونیک بهعنوان راهکار کاربردی پیشنهادی توسط نمایندگان در مرحله مصاحبه ارائه شده است. علاوه بر این راهبردها برای شکلگیری اثربخش خطمشی در حوزه سلامت نظام اداری دارای 11 تم فرعی و 44 کد اولیه بود که در 8 تم اصلی خلاصه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2638 - ارائه مدل پیشبینی ورشکستگی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران مبتنی بر مدل ترکیبی شبکه عصبی گروهی دستکاری داده ها و الگوریتم ژنتیک
حسین وظیفه دوست طیبه زنگنههدف تحقیق حاضر ارائه مدلی کارا و توانمند جهت پیش بینی ورشکستگی شرکت های تولیدی بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از یک مدل جدید ترکیبی الگوریتم ژنتیک- شبکه گروهی دستکاری داده ها (GA-GMDH)، می باشد. هم چنین، با استفاده از تعدادی از پر کاربرد ترین روش های انتخاب متغیر در چکیده کاملهدف تحقیق حاضر ارائه مدلی کارا و توانمند جهت پیش بینی ورشکستگی شرکت های تولیدی بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از یک مدل جدید ترکیبی الگوریتم ژنتیک- شبکه گروهی دستکاری داده ها (GA-GMDH)، می باشد. هم چنین، با استفاده از تعدادی از پر کاربرد ترین روش های انتخاب متغیر در ادبیات پیش بینی ورشکستگی، مطالعه جامعی در جهت شناسائی بهترین متغیر های پیش بینی کننده ورشکستگی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران صورت گرفته است. به منظور ساخت مدلهای پیش بینی در ابتدا با استفاده از چهار روش انتخاب متغیر 1-آزمون T نمونه های مستقل (T-test)، 2- ماتریس همبستگی(CM) ، 3- تحلیل تشخیصی گام به گام (SDA) و 4- تحلیل مولفه های اصلی (PCA)، نسبت های مالی نهایی از بین 19 نسبت مالی متناسب با بازار سرمایه کشور، انتخاب شده است. با استفاده از نسبتهای مالی انتخاب شده و مدل ترکیبی GA-GMDH، شبکه عصبی- فازی تطبیق‌پذیر ANFIS)) و رگرسیون لجستیک(LR)، 12 مدل جهت پیش بینی ورشکستگی استخراج شد و نتایج حاصل از آن ها مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق، نشان دهنده قابلیت بالای مدل پیشنهادی GA-GMDH در مدلسازی پیشبینی ورشکستگی و برتری آن بر روش های ANFIS وLR میباشد. همچنین، نتایج تحقیق نشان می دهد که روش ماتریس همبستگی در مقایسه با سایر روشهای انتخاب متغیر، توانایی بیشتری در انتخاب متغیرهای موثر بر پیشبینی ورشکستگی شرکتها دارد. بنابراین، مدل CM-GA-GMDH به عنوان بهترین مدل پیش بینی کننده ورشکستگی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران شناخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2639 - همپایی فناورانه رویکردی پایدار در جهت کسب مزیت رقابتی( مطالعه موردی صنعت پتروشیمی ایران)
ابوالقاسم فارسی منوچهر منطقی حسن فارسیجانی چنگیز والمحمدیدر راهبردهای توسعه اقتصادی، همپایی فناورانه از مهمترین راهبردهای کاهش شکاف فناورانه کشورهای متأخر با رهبران فناوری است که کشورهای متأخر با تقلید، جهش و سرمایهگذاری میتوانند فاصله خود را با رهبران کاهش دهند. در دهه اخیر این راهبرد موردتوجه پژوهشگران بوده ولی بررسیها چکیده کاملدر راهبردهای توسعه اقتصادی، همپایی فناورانه از مهمترین راهبردهای کاهش شکاف فناورانه کشورهای متأخر با رهبران فناوری است که کشورهای متأخر با تقلید، جهش و سرمایهگذاری میتوانند فاصله خود را با رهبران کاهش دهند. در دهه اخیر این راهبرد موردتوجه پژوهشگران بوده ولی بررسیها نشان میدهد که از توجه به‌تمامی مؤلفههای مؤثر در همپایی متناسب با زیست‌بوم صنعت غفلت شده است و بسیاری از تجربیات همپایی ناموفق بودهاند. نتایج این پژوهش نشان میدهد، با توجه به پیچیدگی محیط اقتصادی، کشورها برای همپایی موفق، بخشی نیازمند ارتقاء قابلیتهای فناورانه، متناسب‌سازی سیاستهای حکمرانی و ارتقاء بهرهوری در منابع فیزیکی هستند. در این پژوهش با تمرکز بر رویکرد فناورانه، با بررسی ادبیات موضوع و تحقیقات میدانی و با استفاده روش پژوهش ترکیبی عوامل مؤثر بر همپایی فناورانه، شناسایی، تحلیل و اولویت‌بندی شده و مدل پیشنهادی برای همپایی فناورانه صنعت پتروشیمی ایران ارائه شده است. بر اساس نتایج پژوهش به ترتیب، عوامل قابلیتهای تکنیکی و زیرساختی، ادغام در زنجیره ارزش جهانی، حکمرانی، رژیم‌های فناورانه، سرمایه‌های اجتماعی، انباشت ثروت و منابع مالی و جغرافیا، تحریم‌های اقتصادی، عوامل و مؤلفههای بازار و نهادسازی بر وقوع همپایی فناورانه در صنعت پتروشیمی ایران مؤثر میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2640 - بررسی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت در ایران
عباسعلی رضاییدر مباحث اقتصاد بخش عمومی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت بویژه برای کشور ایران که از وجود کسری بودجه رنج می‌برد، یکی از موضوعات مهم و کلیدی محسوب میگردد. به لحاظ نظری در مورد نوع این ارتباط چهار نحله فکری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بررسی ارتباط بلندمدت و کوتاه مدت م چکیده کاملدر مباحث اقتصاد بخش عمومی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت بویژه برای کشور ایران که از وجود کسری بودجه رنج می‌برد، یکی از موضوعات مهم و کلیدی محسوب میگردد. به لحاظ نظری در مورد نوع این ارتباط چهار نحله فکری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بررسی ارتباط بلندمدت و کوتاه مدت میان درآمد و مخارج دولت در ایران طی دوره زمانی 1391-1357 با استفاده از تحلیل های شکست ساختاری میباشد. از آن جایی که در طول دوره بررسی اقتصاد ایران با چندین شکست ساختاری و تغییر رژیم روبرو بوده است، بنابراین در ابتدا مانایی متغیرهای الگو با استفاده از آزمون های ریشه واحد زیوت اندریوز و لی استرازیچکی مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج حاصل از آزمون های ریشه واحد زیوت اندریوز و لی استرازیچکی نشان میدهد که تمامی متغیرهای الگو در سطح نامانا اما در تفاضل مرتبه اول درآمد و مخارج دولت مانا میباشند. سپس با استفاده از آزمون های هم انباشتگی سایکنن لوتکیپل، گریگوری هانسن و روش خودرگرسیون برداری با وقفه گسترده ارتباط بلندمدت میان متغیرهای الگو بررسی میگردد. نتایج حاصل از این آزمون ها موید وجود ارتباط بلندمدت مثبت و علّیت یک سویه از سمت درآمد به مخارج دولت در ایران است. نتایج حاصل از این پژوهش با نظریه فریدمن (1978) که معتقد به وجود رابطه علّی مثبت از سمت درآمدهای دولت به مخارج دولت می باشد؛ منطبق است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2641 - تأثیر عناصر ریزمغذی بر جوانهزنی و خصوصیات گیاهچه چغندرقند در شرایط تنش خشکی
معصومه نصیری رئوف سید شریفیبذوری که در شرایط خشکی از رشد ریشه چه و ساقه چه خوبی برخوردار باشند ، می توانند استقرار بیشتر و سریعتری پیدا کنند و در شرایط نامناسب محیطی تضمین کننده عملکرد بالاتری با شند. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی را 8 چکیده کاملبذوری که در شرایط خشکی از رشد ریشه چه و ساقه چه خوبی برخوردار باشند ، می توانند استقرار بیشتر و سریعتری پیدا کنند و در شرایط نامناسب محیطی تضمین کننده عملکرد بالاتری با شند. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی را 8 سطح تیمار کودی 1. شاهد (عدم محلول پاشی) 2. آهن خالص (2 در هزار) 3. منگنز خالص (2 در هزار) 4. بور خالص (2 در هزار) 5. بور و منگنز (4 در هزار) 6. آهن و بور (4 در هزار) 7. آهن و منگنز (4 در هزار)8 . آهن منگنز و بور(6 در هزار) و پنج سطح پتانسیل اسمزی (0 ، 2- ، 4- ، 6- ،8- ) تشکیل دادند. برای ایجاد پتانسیل های اسمزی مختلف از پلی اتیلن گلیکول 6000 استفاده شد. با وقوع تنش اسمزی سرعت جوانهزنی، یکنواختی جوانهزنی، درصد جوانهزنی و صفات مربوط به وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه کاهش معنیداری پیدا کردند. درصد جوانهزنی با صفت طول ریشه‌چه مرتبط است. ریشه‌ها قبل از اینکه اندام-های دیگر گیاه از بذر بیرون آیند، سبز میشود. در نتیجه قبل از اندامهای دیگر در معرض تنشهای محیطی قرار می گیرند. بنابراین، صفت طول ریشه‌چه معیار مناسبی برای گزینش مقاومت به خشکی میباشد. بیشترین طول ریشه چه در تیمار منگنز و کمترین آن در تیمار آهن با منگنز حاصل گردید. ارقامی که درصد جوانه زنی بیشتری دارند، گیاهچه های آنها طویل تر و ماده خشک آنها بیشتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2642 - بررسی تأثیر تنش کم آبی بر روی برخی صفات لاینهای هاپلوئید مضاعف شده جو
علی خماری مژگان محبوبی سعید اهری زادبهمنظور مقایسه لاینهای هاپلوئید مضاعف شده جو از نظر صفات زراعی و مورفولوژیکی و گزینش لاینهای متحمل، تعداد 45 لاین هاپلوئید مضاعف شده جو در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش کم‌آبی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی مهاباد در سال زراعی 9 چکیده کاملبهمنظور مقایسه لاینهای هاپلوئید مضاعف شده جو از نظر صفات زراعی و مورفولوژیکی و گزینش لاینهای متحمل، تعداد 45 لاین هاپلوئید مضاعف شده جو در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش کم‌آبی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی مهاباد در سال زراعی 91-1390 مورد کشت و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب انجام شده برای دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش کم‌آبی نشان داد که بین دو محیط مورد آزمایش از نظر کلیه صفات مورد بررسی جزء صفت ارتفاع بوته اختلاف معنیداری وجود دارد. در تجزیه رگرسیون به روش گام به گام عملکرد دانه در شرایط آبیاری نرمال صفات تعداد دانه در سنبله، عملکرد کاه، وزن هزار دانه در مدل نهایی باقی ماندند، در شرایط تنش کم‌آبی نیز این صفات مذکور که همبستگی بالایی با عملکرد دانه داشتند وارد مدل رگرسیونی شدند. تجزیه علیت برای صفات انتخاب شده از طریق رگرسیون گام به گام براساس همبستگی‌ها انجام گردید، که در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش کم‌آبی سه صفت عملکرد کاه، وزن هزاردانه و تعداد دانه در سنبله بهعنوان متغیرهای تأثیرگذار بر عملکرد دانه وارد مدل شدند که عملکرد کاه در هر دو شرایط بیشترین تأثیر مثبت و مستقیم را بر عملکرد دانه نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2643 - بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی در گندم دوروم با استفاده از مارکرهای مولکولی SSR
سید سعید نوری نیا شهاب ساداتبه منظور بررسی گزینش به کمک مارکرها و همچنین شاخص تحمل به تنش خشکی (STI). 20 رقم گندم دوروم با استفاده از طرح اسپلیت پلات در قالب کاملا تصادفی کشت، و اجزاء عملکرد محاسبه شد. در سطح مولکولی از 20 جفت آغازگر (SSR) جهت بررسی تنوع ژنتیکی بین ارقام و تعیین ژنوتیپهای متحمل ب چکیده کاملبه منظور بررسی گزینش به کمک مارکرها و همچنین شاخص تحمل به تنش خشکی (STI). 20 رقم گندم دوروم با استفاده از طرح اسپلیت پلات در قالب کاملا تصادفی کشت، و اجزاء عملکرد محاسبه شد. در سطح مولکولی از 20 جفت آغازگر (SSR) جهت بررسی تنوع ژنتیکی بین ارقام و تعیین ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی استفاده گردید. پس از استخراج DNA و تعیین کمیت و کیفیت آن، PCR به روش Touch down صورت گرفت. در مجموع 58 آلل از 20 لوکوس شناسایی گردید. بیشترین آلل متعلق به Xgwm601 و Xbarc108با چهار آلل و کمترین آن با دو آلل متعلق به مارکرهای Xgwm413، Xgdm132، Xwmc48، Xbarc40، Xbarc121 و Xgwm375 بود. میانگین آلل تولید شده برای هر لوکوس در این تحقیق 9/2 آلل است. امتیازبندی و طول قطعات تولید شده با استفاده از نرم افزار UVDOC مشخص گردید. ماتریس تشابه، تجزیه کلاستر به روش UPGMA و نیز رسم دندروگرام همگی با استفاده از نرم افزار NTSYS انجام گرفت. معیار آماری ضریب همبستگی کوفنتیک نیز محاسبه و عدد 86% بدست آمد. دندروگرام، نشان دهنده دو کلاستر، در یک کلاستر ژنویپ‌های شماره یک، 2، 15، 16، 20، 13، 3، 4، 19، 8، 12، 7، 9، 5 و 14 و در کلاستر دیگر ژنوتیپهای شش، 18، 10، 17 و 11 قرار دارند. ژنوتیپهای 5 و 14 از شاخص تحمل به تنش بالاتری نسبت به سایر ارقام برخوردارند. نتایج نشان داد خصوصیت چند آللی یک پدیده کاملاً متداول و معمول در مارکرهای SSR میباشد که بیانگر پیوستگی صفات یا تاثیر ژنهای چند اثره میتواند باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2644 - تأثیر مصرف کودهای شیمیایی و بیولوژیکی نیتروژنه و فسفره در شرایط مصرف کمپوست نیشکر بر عملکرد کمی و کیفی ذرت (.Zea mays L)
سید کیوان مرعشی اکبر طالب زادهاین تحقیق به صورت طرح کرتهای نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مرحله اجرا گذاشته شد. عامل اول شامل مقادیر مختلف کود شیمیایی و زیستی نیتروژنه در 3 سطح شامل 1- تماماً از طریق نیتروکارا، 2- 25% اوره + نیتروکارا، 3- 50% اوره + نیتروکارا و عامل دوم شامل ک چکیده کاملاین تحقیق به صورت طرح کرتهای نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مرحله اجرا گذاشته شد. عامل اول شامل مقادیر مختلف کود شیمیایی و زیستی نیتروژنه در 3 سطح شامل 1- تماماً از طریق نیتروکارا، 2- 25% اوره + نیتروکارا، 3- 50% اوره + نیتروکارا و عامل دوم شامل کود شیمیایی و زیستی فسفره در 3 سطح به صورت 1- تماماً از طریق فسفات بارور2، 2- 25% سوپر فسفات تریپل + فسفات بارور2، 3- 50% سوپر فسفات تریپل + فسفات بارور2 بود. نتایج نشان داد که کود نیتروژنه وفسفره تاثیر معنی داری بر تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت و عملکرد پروتئین داشت. تاثیر برهمکنش کود نیتروژنه و فسفره بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، وزن هزاردانه و عملکرد پروتئین معنی دار ولی بر سایر صفات تاثیر معنیدار نداشت. بیشترین عملکرد دانه و عملکرد پروتئین مربوط به 50% کود اوره + نیتروکارا و 50% سوپر فسفات تریپل + بارور-2 بترتیب با 7476 و 830 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه و عملکرد پروتئین مربوط به تیمار مصرف کود تماماً از طریق کود زیستی نیتروکارا و بارور-2 بترتیب با 4401 و 329 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. نتایج کلی نشان داد که در شرایط کاربرد کمپوست نیشکر، مصرف کود شیمیایی توام باکود زیستی در افزایش عملکرد کمی و کیفی ذرت تاثیر دارد و بیشترین تاثیر در شرایط 50% کود اوره + نیتروکارا و 50% سوپر فسفات تریپل + بارور-2 حاصل شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2645 - اثر سطوح مختلف آبیاری و کمپوست بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دو رقم عدس (.Lens culinaris Medik) در شرایط دیم
پیمان ایوبی اسمعیل نبی زاده مهرداد بهمنیبه منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کمپوست بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دو رقم عدس آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده در مزرعهای واقع در شهرستان سقز استان کردستان در سال زراعی 1395 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری در سه سطح در کرت اصلی، کمپوست چکیده کاملبه منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کمپوست بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دو رقم عدس آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده در مزرعهای واقع در شهرستان سقز استان کردستان در سال زراعی 1395 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری در سه سطح در کرت اصلی، کمپوست در سه سطح (شاهد، 15 و 30 تن در هکتار) در کرت فرعی و رقم (بیله سوار و کیمیا) در کرت فرعی فرعی با سه تکرار بودند. نتایج نشان داد اثر دور آبیاری بر کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود. اثر کمپوست و اثر متقابل رقم × آبیاری بر کلیه صفات مورد بررسی به غیر از ارتفاع بوته معنی دار بود. همچنین اثر رقم نیز بر کلیه صفات به غیر از وزن خشک اندام هوایی و درصد ازت ریشه معنی دار بود. اثر متقابل سطح آبیاری × کمپوست نیز بر کلیه صفات به غیر از وزن خشک اندام هوایی و درصد ازت اندام هوایی معنی دار بود. در نهایت اثر رقم × کمپوست نیز بر ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی و درصد ازت اندام هوایی معنی دار بود. نتایج نشان داد سطح دو مرتبه آبیاری در رقم بیله سوار و کیمیا عملکرد دانه را در مقایسه با تیمار عدم آبیاری به ترتیب 84/64 و 22/61 درصد افزایش داد. همچنین تیمار اثر متقابل دو مرتبه آبیاری همراه با سطح 30 تن در هکتار کمپوست بالاترین ارتفاع بوته، محتوی کلرفیل، وزن خشک ریشه، درصد ازت ریشه، تعداد گره ریشه و عملکرد دانهرا به خود اختصاص داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2646 - تأثیر کاربرد ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و عملکرد گیاه دارویی ماریتیغال (Silybum marianum L.) در شرایط مختلف آبیاری
مرتضی شلالوند علیرضا پازکی رضا منعم مجید عبدلیبه منظور ارزیابی اثر روشهای مختلف آبیاری بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی گیاه ماریتیغال (Silybum marianum L.) در شرایط کاربرد ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار چکیده کاملبه منظور ارزیابی اثر روشهای مختلف آبیاری بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی گیاه ماریتیغال (Silybum marianum L.) در شرایط کاربرد ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه شهرری طی سال زراعی 94-1393 به اجرا در آمد. روشهای آبیاری در چهار سطح (آبیاری قطره ای، جوی و پشته ای، کرتی و جوی و پشته ای یک در میان) بعنوان عامل اصلی و کاربرد ورمی کمپوست در دو سطح (صفر و 15 تن در هکتار) و سالیسیلیک اسید در دو سطح (صفر و یک میلی مولار) بعنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان شامل کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و گلوتاتیون پراکسیداز در وضعیت آبیاری جوی و پشته یک در میان و مصرف توأم ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید مشاهده شد و کمترین آنها در آبیاری قطره ای بدست آمد. مقدار مالون دی آلدئید در تیمار آبیاری جوی و پشته یک در میان بیشتر از آبیاری قطره ای بود و مصرف ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید بطور همزمان میزان مالون دی آلدئید را کاهش داد. بیشترین عملکرد دانه و محتوای کلروفیل نیز در تیمار آبیاری قطره ای با مصرف توأم ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید حاصل گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید در رفع اثرات منفی تنش نقش دارند و میتوانند موجب بهبود فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان و افزایش عملکرد گیاه ماریتیغال شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2647 - واکنش ارقام و لاینهای جدید گندم آبی به قطع آب آبیاری آخر فصل رشد
بهروز اختیاری اسماعیل نبی زادهدسترسی به آب در بسیاری از نقاط جهان محدود است و فرآیند خشکی بیشتر از هر عامل محیطی دیگری رشد گیاه و تولید محصولات زراعی را محدود میکند. به همین منظور در تحقیق حاضر صفات کمی و کیفی گیاه گندم (Triticum aestivum) تحت تأثیر قطع آب آبیاری انتهای فصل رشد، به صورت طرح اسپلیت چکیده کاملدسترسی به آب در بسیاری از نقاط جهان محدود است و فرآیند خشکی بیشتر از هر عامل محیطی دیگری رشد گیاه و تولید محصولات زراعی را محدود میکند. به همین منظور در تحقیق حاضر صفات کمی و کیفی گیاه گندم (Triticum aestivum) تحت تأثیر قطع آب آبیاری انتهای فصل رشد، به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-95 در مزرعه تحقیقاتی در شهرستان بوکان مورد بررسی قرار گرفت، که فاکتور اصلی محدودیت رطوبتی(S) شامل دو سطحS1 : شرایط بهینه رطوبتی و S2: محدویت رطوبتی با قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و در صورت وقوع بارندگی، جلوگیری از بارندگی به وسیله باران گیر در مرحله پرشدن دانه بود. فاکتور دوم(C)، پنج نوع گندم آبی شامل لاینهای 5-92 C و 4-91 C و ارقام میهن، حیدری و پیشگام هستند. تیمار تنش در بلوک و ارقام و لاینهای گندم داخل بلوک قرار گرفتند. تنش خشکی باعث کاهش صفات مورد بررسی از جمله تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه و بیولوژیک، وزن هزار دانه و شاخص برداشت شد. در بین آنها رقم حیدری بر بقیه ارقام برتری کامل و معنی دار و در بعضی موارد برتری محسوسی داشت. مثلاً در وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله رقم میهن و از نظر تعداد سنبله در مترمربع رقم پیشگام بر بقیه ارقام برتری داشت. در شرایط تنش خشکی ارقام حیدری، میهن و پیشگام نسبت به دو رقم دیگر برتری داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2648 - بررسی ارتباط بین نشانگرهای ISSR و صفات مهم در ارقام مختلف سویا با روش رگرسیون
زهرا ملک محمدی حسین صبوری عباس بیابانی ابراهیم هزارجریبی احمدرضا دادرسیکی از پیشرفتهای بزرگ در زمینه‌ی تشخیص نشانگر‌ها، شناسایی نشانگرهای پیوسته با صفات زراعی مفید، است و همچنین ارزش نشانگر‌ها در آنالیز وراثت صفات در گیاهان زراعی، مشخص شده است. در این تحقیق ارتباط بین صفات زراعی و نشانگر مولکولیISSR درژنوتیپ‌های مختلف سویا مورد بررسی قر چکیده کاملیکی از پیشرفتهای بزرگ در زمینه‌ی تشخیص نشانگر‌ها، شناسایی نشانگرهای پیوسته با صفات زراعی مفید، است و همچنین ارزش نشانگر‌ها در آنالیز وراثت صفات در گیاهان زراعی، مشخص شده است. در این تحقیق ارتباط بین صفات زراعی و نشانگر مولکولیISSR درژنوتیپ‌های مختلف سویا مورد بررسی قرار گرفت. تنوع ژنتیکی ارقام مختلف سویا با استفاده از10آغازگر ISSRنشان داد که ازتعداد 68 قطعه ای که در کل ارقام تولید شد34 قطعه چند شکل بودند. مقدارPIC بین 147/0 تا 058/0 در آغازگرهامتغیر بود. بیشترین میزان شاخص نشانگری مربوط به آغازگر PRl-6با مقدار 39/8 به دست آمد که نشاندهنده قدرت تفکیک بالاتر این آغازگر نسبت به سایر آغازگر‌ها است. تجزیه ارتباط با استفاده از ماتریس ساختار جمعیت و با مدلهای آماریGLM،MLM وبا استفاده از نرم افزارTASSELبرای 21 متغیر انجام شد. مدل MLMدرسطح احتمال 5 درصد 6 نشانگر را مرتبط با صفات ارزیابی شده شناسایی نمود. مطابق نتایج تجزیه ارتباط بالاترین ضریب تبیین به نشانگرISSR9-2با توجیه 21/0 درصد از تغییرات تعداد شاخه اصلی اختصاص داشت. در مجموع با توجه به بالا بودن آماره‌های تنوع ژنتیکی برای نشانگرهایISSR10-1،ISSR2-3و ISSR2-4میتوان از آنها در برنامههای اصلاحی دیگر استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2649 - تأثیر شوری آب آبیاری بر ویژگیهای رویشی، کمی و بیوشیمیایی ارقام گلرنگ ( Carthamus tinctorius L) در منطقه اهواز
سید کیوان مرعشی الهام لطفی نقشبه منظور ارزیابی تاثیر شوری آب بر ویژگیهای رویشی، کمی و بیوشیمیایی ارقام گلرنگ، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مورد اجرا گذاشته شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری آب آبیاری بهصورت 4/0 (آب معمولی)( شاهد)، 4، 8 و 12 دسی چکیده کاملبه منظور ارزیابی تاثیر شوری آب بر ویژگیهای رویشی، کمی و بیوشیمیایی ارقام گلرنگ، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مورد اجرا گذاشته شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری آب آبیاری بهصورت 4/0 (آب معمولی)( شاهد)، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر و ارقام مختلف گلرنگ ( اصفهان، گلدشت و صفه) بود. نتایج نشان داد ارقام مورد استفاده از لحاظ ماده خشک ریشه، طول ریشه، کلروفیل a، b و کل، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت تفاوت معنیدار از لحاظ آماری داشتند. با افزایش میزان شوری، عملکرد دانه و سایر صفات مورد مطالعه به طور معنیداری کاهش یافت. برهمکنش رقم و میزان شوری بر کلیه صفات به‌جز کلروفیل b معنیدار بود. بیشترین عملکرد دانه با 4/31 گرم در گلدان مربوط به رقم اصفهان در شوری 4/0 دسی زیمنس برمتر و کمترین مقدار با 10 گرم در سطح شوری 12 دسی زیمنس بر متر در رقم صفه حاصل شد. ضمنا بیشترین عملکرد دانه در شرایط افزایش تنش شوری مربوط به رقم اصفهان و بعد از آن به رقم گلدشت تعلق داشت. به طورکلی، نتایج این پژوهش نشان داد که در شرایط استفاده از آب شور به ترتیب ارقام اصفهان و گلدشت به دلیل عملکرد و سایر صفات در جایگاه بهتری بودند و میتوانند به زارعین جهت کشت توصیه شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2650 - تحمل به خشکی ارقام زراعی نخود ( .Cicer arietinum L)در مرحله گیاهچه و بلوغ
عزت کرمی امید کرمیتنش خشکی از مهمترین عوامل محدودکننده در گسترش و زادآوری گیاهان در نظام‌های کشاورزی و محیط طبیعی می‎باشد، که بهترین راهکار مقابله‎ با آن معرفی ارقام مقاوم و سازگار با تنش میباشد. بدین ‎منظور با انجام آزمایشی در سال زراعی 94-93، عکس‎العمل ۵ رقم نخود زراعی چکیده کاملتنش خشکی از مهمترین عوامل محدودکننده در گسترش و زادآوری گیاهان در نظام‌های کشاورزی و محیط طبیعی می‎باشد، که بهترین راهکار مقابله‎ با آن معرفی ارقام مقاوم و سازگار با تنش میباشد. بدین ‎منظور با انجام آزمایشی در سال زراعی 94-93، عکس‎العمل ۵ رقم نخود زراعی شامل ۳ رقم کابلی (آرمان، آزاد و ILC482) و۲ رقم دسی(پیروز و کاکا) به مقاومت به تنش خشکی تحت 5 سطح پتانسیل آب (0 ، 3- ، 6- ، 9- و 12- بار)، با استفاده از پلی‎اتیلن گلیکول 6000 تحت شرایط آزمایشگاهی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. ارقام در شرایط مزرعه، در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با 4 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی کردستان مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به‎دست آمده نشان داد بین ویژگی‎های اندازه‎گیری شده تحت شرایط آزمایشگاه و مزرعه، روابط معنی‎داری وجود دارد. در میان ارقام مورد بررسی فقط ارقام دسی (پیروز و کاکا) در پتانسیل‎های ( 9-) و (12-) بار جوانه‎زنی مناسبی را نشان دادند. بنابراین از لحاظ تحمل تنش خشکی در مرحله جوانهزنی و گیاهچه بر ارقام کابلی برتری معنی‎داری داشتند. در کاهش پتانسیل از صفر به (6-) بار، بیشترین اختلاف در کلیه صفات دیده شد. بیشترین تعداد روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی و تعداد دانه در بوته، متعلق به رقم کاکا و بالاترین مقدار عملکرد دانه مربوط به رقم آرمان بود. تجزیه کلاستر با دادههای آزمایشگاهی و مزرعهای، قرابت ارقام کابلی (خصوصا نزدیکی ارقام آزاد و ILC482) و فاصله ژنتیکی آنها با ارقام دسی را نمایان ساخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2651 - بررسی بهبود عملکرد بیولوژیکی و شاخصهای فیزیولوژیکی زنیان (.Carum copticum L) تحت تاثیر کاربرد پلی آمین ها در شرایط تنش شوری
علی رضا دادگر محمدرحیم اوجیبه منظور بررسی بهبود عملکرد بیولوژیکی و شاخص های فیزیولوژیکی زنیان تحت تاثیر کاربرد پلی آمین ها در شرایط تنش شوری پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 2 فاکتور و 3 تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل 4 سطح تنش شوری آب شامل شاهد (بدون تنش شوری) و شوری 1000، 200 چکیده کاملبه منظور بررسی بهبود عملکرد بیولوژیکی و شاخص های فیزیولوژیکی زنیان تحت تاثیر کاربرد پلی آمین ها در شرایط تنش شوری پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 2 فاکتور و 3 تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل 4 سطح تنش شوری آب شامل شاهد (بدون تنش شوری) و شوری 1000، 2000 و 3000 میلی گرم در لیتر و فاکتور دوم شامل 5 سطح استفاده از پلی آمین صفر، 5/0 و 5/1 میلی مولار پوترسین و 5/0 و 5/1 میلی مولار اسپرمیدین بود. نتایج نشان داد که افزایش سطوح شوری سبب کاهش ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیکی، شاخه جانبی و تعداد چتر در بوته شد. کم ترین میزان کلروفیل a و b و بیش ترین محتوای سدیم و کلر در تنش شوری 3000 میلی گرم در لیتر مشاهده شد. در شرایط تنش شوری 2000 میلی گرم در لیتر، تیمار اسپرمیدین 5/1 و 5/0 میلی مولار سبب افزایش محتوای پرولین به میزان 56/44 و 16/40 درصد نسبت به شاهد شد. هم چنین بیش ترین پراکسیداز در تیمار اسپرمیدین 5/1 و 5/0 میلی مولار به ترتیب به میزان 60/3 و 20/3 میکرومول بر دقیقه بر میلی گرم پروتئین مشاهده شد. بنابراین ترکیبات پلی آمین از طریق بهبود ویژگی های فیزیولوژیکی از جمله افزایش تنظیم کننده های اسمزی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی سبب کاهش اثرات تنش شوری شده است. هم چنین در شرایط تنش شوری، ترکیبات پلی آمین اسپرمیدین نسبت به پوترسین بهتر عمل نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2652 - بررسی عملکرد دانه و برخی صفات زراعی جو تحت شرایط نرمال رطوبتی و دیم
خداداد مصطفوی عزت کرمی سمانه عزیزیبه منظور مطالعه تحمل به خشکی در جو دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط نرمال رطوبتی و دیم، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج در سال زراعی 93-92 اجرا شد. صفات عملکرد دانه در واحد سطح، روز تا سنبله دهی، روز تا گلدهی، روز چکیده کاملبه منظور مطالعه تحمل به خشکی در جو دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط نرمال رطوبتی و دیم، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج در سال زراعی 93-92 اجرا شد. صفات عملکرد دانه در واحد سطح، روز تا سنبله دهی، روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، طول ریشک، تعداد دانه در سنبله اصلی، وزن بوته و وزن سنبله مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس در شرایط نرمال و تنش دلالت بر وجود تفاوت معنیدار بین ارقام از لحاظ اکثر صفات مورد مطالعه داشت. در شرایط نرمال صفات شاخص برداشت و طول پدانکل و در شرایط تنش صفات شاخص برداشت و وزن هزار دانه با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنیداری نشان دادند. تجزیه رگرسیون گام به گام نمایان ساخت در شرایط نرمال رطوبتی صفات وزن بوته و طول پدانکل و در شرایط دیم نیز صفات وزن بوته، طول سنبله، روز تا گلدهی و روز تا سنبله‌دهی به ترتیب تأثیرگزارترین صفات بر عملکرد دانه در جو میباشند. شاخصهای تحمل به خشکی MP، GMP، STI و HM به دلیل همبستگی مثبت و معنیدار با Yp و Ys، به عنوان شاخصهای کارآمد در تشخیص ژنوتیپهای متحمل به خشکی با عملکرد دانه بالا تشخیص داده شدند. ارقام کویر و زرجو با مقادیر بالایی از شاخصهای MP، GMP، STI، HM، Yp و Ys بعنوان متحمل‌ترین ارقام به خشکی شناخته شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2653 - ارزیابی مولفه‌های رشد کلزا در شرایط مدیریت‌های مختلف بقایای برنج در شرایط آب و هوایی ایذه
سید کیوان مرعشی حمید امانی پوراین تحقیق به منظور بررسی اثر مدیریت‌های مختلف بقایای برنج بر مولفه های رشدی کلزا اجرا شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در اراضی کشاورزی شهرستان ایذه اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل مدیریت بقایای برنج در چهارسطح (شامل 1- چکیده کاملاین تحقیق به منظور بررسی اثر مدیریت‌های مختلف بقایای برنج بر مولفه های رشدی کلزا اجرا شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در اراضی کشاورزی شهرستان ایذه اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل مدیریت بقایای برنج در چهارسطح (شامل 1- کشت مرسوم و مطابق عرف منطقه (آتش زدن کاه وکلش)، 2-کشت در زمین شخم خورده همراه با بقایای برنج ، 3- کشت در بقایای برنج با ارتفاع 20 سانتیمتر، 4- کشت در بقایای برنج با ارتفاع 40 سانتی متر ) و عامل دوم سه رقم کلزا (شامل رقم 401، 4815 و okapi) بود. نتایج نشان داد که اثر نوع مدیریت بقایای برنج بر شاخص سطح برگ، ماده خشک کل، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی وسرعت فتوسنتز خالص معنیدار بود. اثر نوع رقم در تمامی صفات اندازهگیری معنیدار بود. برهمکنش مدیریت بقایای برنج و نوع رقم بر کلیه صفات مورد بررسی اختلاف معنیداری نداشت. بیشترین و کمترین مقدار در صفات مورد بررسی به ترتیب در مدیریت کشت کشت در زمین شخم خورده همراه با بقایای برنج و کشت مرسوم مشاهده شد و از میان ارقام مختلف کلزا، بیشترین و کمترین مقدار در صفات در رقم 4815 حاصل شد. نتایج کلی آزمایش نشان داد که استفاده از کشت در زمین شخم خورده همراه با بقایای برنج نسبت به کشت مرسوم و سایر مدیریت ها برتری دارد و منجر به بهبود مولفه های رشدی میگردد. همچنین رقم 4815 نسبت به رقم 401 و okapi برتری از لحاظ کلیه صفات مورد بررسی داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2654 - اثرات نیترات پتاسیم بر خصوصیات جوانه زنی و رشد اولیه آفتابگردان تحت تنش های شوری و خشکی
سید محسن سیدیبه منظور مطالعه تاثیر پرایمینگ بذور آفتابگردان با نیترات پتاسیم بر جوانه زنی آنها در شرایط تنشهای شوری و خشکی آزمایشاتی صورت پذیرفت. محل انجام آزمایشها آزمایشگاه فیزیولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان بود. آزمایش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادف چکیده کاملبه منظور مطالعه تاثیر پرایمینگ بذور آفتابگردان با نیترات پتاسیم بر جوانه زنی آنها در شرایط تنشهای شوری و خشکی آزمایشاتی صورت پذیرفت. محل انجام آزمایشها آزمایشگاه فیزیولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان بود. آزمایش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور پرایمینگ بذر و تنش شوری و در سه تکرار انجام شد. سطوح پرایم شامل شاهد و تیمار بذر با نیترات پتاسیم و سطوح شوری شامل 0، 2-، 4-، 6- و 8- بار بود. آزمایش خشکی نیز در به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور پرایمینگ بذر و سطوح خشکی و در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش خشکی شامل پرایم بذور در دو سطح شاهد (بدون پرایم) و پرایم با نیترات پتاسیم و تیمار تنش خشکی در پنج سطح (0، 2-، 4-، 6- و 8- بار ) بودند. نتایج دو آزمایش نشان داد که با افزایش تنش شوری و خشکی، مولفه های جوانه زنی شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه کاهش یافتند. میزان این کاهش برای بذرهای تیمار شده با نیترات پتاسیم کمتر بود. در کلیه سطوح شوری و خشکی بذرهای تیمار شده نسبت به بذور شاهد دارای عملکرد بهتری از لحاظ صفات مورد بررسی بودند. به طور کلی، می توان نتیجه گرفت که پرایمینگ بذور آفتابگردان با نیترات پتاسیم تا حدودی باعث بهبود مولفه های جوانه زنی در شرایط تنشهای شوری و خشکی گردید و می تواند مقاومت گیاه آفتابگردان را در مقابل این تنش ها در مرحله جوانه زنی افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2655 - خوانشی جامعه‌شناختی بر پژوهشهای اعتیاد به اینترنت در ایران
محسن نیازی عباس صدری سجاد سرحدی سجاد مرادیامروزه فن آوری رسانه ای بهعنوان یکی از مهمترین عوامل تغییر، چنان با زندگی مردم در جوامع مختلف عجین شده است که رویگردانی و بی توجهی به آن، اختلالی عظیم در جامعه و ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آن به وجود می آورد. اینترنت نیز بهعنوان یکی از دستاوردهای بز چکیده کاملامروزه فن آوری رسانه ای بهعنوان یکی از مهمترین عوامل تغییر، چنان با زندگی مردم در جوامع مختلف عجین شده است که رویگردانی و بی توجهی به آن، اختلالی عظیم در جامعه و ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آن به وجود می آورد. اینترنت نیز بهعنوان یکی از دستاوردهای بزرگ بشر در عرصۀ تکنولوژی ارتباطی از این قضیه مستثنی نیست و از آغاز پیدایش، تأثیر شگرفی بر زندگی بشر در جوامع مختلف، اعم از جوامع پیشرفته و کشورهای توسعه نیافته گذاشته است. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که پژوهشهای پنج سال اخیر ایران در حوزه اعتیاد به اینترنت به لحاظ گفتمانی در چه مفصل‌بندی قرار دارد؟ روش تحقیق پژوهش حاضر تحلیل متن میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر مقاله‌هایی است که در حوزه اعتیاد به اینترنت در ایران از سال 1389 تا 1394 چاپ‌شده است. روش نمونهگیری بهصورت اشباع نظری است. حجم نمونه 20 مقاله میباشد. نتایج پژوهش نشان داده است که مسئله اعتیاد به اینترنت بیشتر مورد واکاوی و تحلیل از سوی علوم پزشکی و روانشناسی است و علوم اجتماعی و علوم ارتباطات مورد انکارِ گفتمانی قرارگرفته‌اند. همچنین نتایج نشان می دهد که عموماً این پدیده به مثابه نوعی بیماری نگریسته می شود. فردی کردن مسئله اعتیاد به اینترنت و جداکردن آن از زمینه های اجتماعی پدیده، از دیگر ویژگی های این پژوهش ها در ایران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2656 - بررسی تأثیر سبک زندگی بر شکاف نسلی در بین جوانان شهر کاشان
اسداله بابایی فرد مریم روحیامروزه واژه‌ی سبک زندگی در جوامع بسیاری مطرح میشود. جهان امروز جهانی است پر از تنوع و ارتباطات گسترده که محیطی بسیار متفاوت برای جوانان ایجاد کرده است و باعث شده جوانان امروزه در مقایسه با نسلهای پیشین سبک زندگی متفاوتی را برای خود برگزینند. مفهوم شکاف نسلی رابطهی ت چکیده کاملامروزه واژه‌ی سبک زندگی در جوامع بسیاری مطرح میشود. جهان امروز جهانی است پر از تنوع و ارتباطات گسترده که محیطی بسیار متفاوت برای جوانان ایجاد کرده است و باعث شده جوانان امروزه در مقایسه با نسلهای پیشین سبک زندگی متفاوتی را برای خود برگزینند. مفهوم شکاف نسلی رابطهی تنگاتنگی با سبک زندگی دارد. در این پژوهش رابطهی بین این دو مفهوم با استفاده از مباحث نظری کارل مانهایم و پیر بوردیو بیان شده است. پرسش اصلی پژوهش ما این بوده است که تا چه حد تنوع سبک زندگی باعث بروز شکاف نسلی در میان شهروندان شهر کاشان میشود؟ این پژوهش با روش پیمایشی و با حجم نمونهی 300 نفر انجام شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بین سن و مدگرایی با شکاف نسلی رابطهی معنادار و مستقیم وجود دارد؛ همچنین، بین ارتباطات خانوادگی، سنت‌گرایی و پایبندی دینی با شکاف نسلی رابطهی معنادار و معکوس وجود دارد. تحلیل رگرسیونی نشان میدهد که، از میان پنج متغیر مستقل، همه‌ی متغیرها توانسته‌اند وارد معادله ی رگرسیونی شوند. مدل مسیر نیز نشان میدهد که متغیر مدگرایی بر ارتباطات خانوادگی و پایبندی دینی دارای تأثیر معنادار و معکوس است. همچنین، متغیر سن دارای تأثیر معنادار و مثبت بر سنت گرایی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2657 - نقش ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته در ایجاد شکاف نسل‌ها در ایران با نگاهی به بیانیه گام دوم انقلاب
مرتضی مقتدائی صادق زیبا کلامابزارهای رسانه ای پیشرفته که محصول جهانی‌شدن و انقلاب ارتباطات و اطلاعات هستند، نقش قابل توجّهی در به چالش کشیدن ارزشها و هنجارهای حاکم بر جمهوری اسلامی ایران دارند. سرعت این تحولات به گونهای است که زندگی، رشد و بلوغ جوانان را تحت تأثیر قرارداده و با اختلال در امر جام چکیده کاملابزارهای رسانه ای پیشرفته که محصول جهانی‌شدن و انقلاب ارتباطات و اطلاعات هستند، نقش قابل توجّهی در به چالش کشیدن ارزشها و هنجارهای حاکم بر جمهوری اسلامی ایران دارند. سرعت این تحولات به گونهای است که زندگی، رشد و بلوغ جوانان را تحت تأثیر قرارداده و با اختلال در امر جامعه‌پذیری نسل جوان؛ علاوه بر اینکه جوانان را از اهداف انقلاب اسلامی از جمله حرکت به سوی آرمان تمدن نوین اسلامی دور میکند، سبب بروز شکاف بین نسل‌ها شده است. این مقاله با استفاده از تئوری تناقض پرورش اجتماعی اولیه و ثانویه برگر و لاکمن و نظریة کارکردگرائی تالکوت پارسونز به روش توصیفی- تحلیلی، با نگاهی به بیانیة گام دوّم انقلاب به بررسی تأثیر انقلاب ارتباطات و اطلاعات بر تعاملات بین نسل‌ها در ایران پرداخته است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که انقلاب ارتباطات و اطلاعات و متعاقب آن ظهور ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته و سریع مانند اینترنت، ماهواره و شبکه‌های اجتماعی مجازی از طریق کاهش نقش نهادهائی مانند خانواده و مدرسه، در امر جامعه‌پذیری اختلال وارد نموده و انتقال ارزشها، آموزههای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را از نسلی به نسل دیگر با چالش روبرو میکنند. نتیجه تحقیق بیانگر تأثیر ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته و سریع در ایجاد شکاف بین نسل‌ها در ایران میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2658 - گفتمان «بردباری و شکیبایی»، «دگراندیش‌پذیری» و مولفۀ رفتاری «سکوت» در ارتباط با فرهنگ دیگری (بر مبنای منابع زبان‌شناسی روسی و فارسی)
مریم شفقی شهرام نباتیامروزه در زبانشناختی معاشرت به جنبههای نوینی از رفتار کلامی و غیرکلامی پرداخته میشود که صبوری و تاب آوردن در مواجهه با اندیشۀ متفاوت و سخن نامطلوب / ناخوشاینده گوینده برای شنونده از آن شمار است. زبان‌شناسان روس صبوری و تاب و تحمل آوردن را یکی دانسته‌اند در حالیکه در چکیده کاملامروزه در زبانشناختی معاشرت به جنبههای نوینی از رفتار کلامی و غیرکلامی پرداخته میشود که صبوری و تاب آوردن در مواجهه با اندیشۀ متفاوت و سخن نامطلوب / ناخوشاینده گوینده برای شنونده از آن شمار است. زبان‌شناسان روس صبوری و تاب و تحمل آوردن را یکی دانسته‌اند در حالیکه در صبوری پی‌مایۀ مثبت معنایی و در تحمل پی‌مایۀ منفی نهفته است. مفاهیم صبوری و تحمل کمتر مورد توجه زبان‌شناسان ایرانی قرار گرفته است. بیشتر جنبههای اخلاقی و مذهبی این مفاهیم مورد توجه ایرانیان بوده است. مسئلۀ پژوهش حاضر آن است که چگونه میتوان محیط همراه با آرامش در معاشرت با فرهنگ غیر داشت؟ این پرسش هم در ارتباط میان‌فرهنگی و هم در ارتباط بین‌فرهنگ‌های متفاوت و گوناگون مطرح است. هدف یافتن راهکارهای دوری جستن از شکلگیری محیط تهاجمی معاشرت است. اهمیت موضوع از آن جهت است که یافتههای پژوهش میتواند به حفظ ارتباط میان گویشوران فرهنگهای کلامی و رفتاری مختلف کمک نماید. امروزه تفاوتهای فرهنگی در زمرۀ ارزشهای اجتماعی و جهانی قرار میگیرند. روش تحقیق در پژوهش حاضر کتابخانهای و توصیفی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2659 - مطالعه شکاف ارزشی بین نسلی زنان قوم ترکمن بر حسب نقش ویژگیهای فردی و عوامل زمینهای (مقایسه بین نسلی مادران دهه‌ی پنجاه و دختران دهه‌ی هشتاد)
مهشید رفیع نژاد مهرداد جواهری پور زهرا قاسمیمارگارت مید معتقد است تغییرات وسیع و عمیق اجتماعی-فرهنگی، شرایط رشد و تربیت نسل جوان را متفاوت از شرایط والدین می سازد؛ در نتیجه یک فاصله ی نسلی به وجود می آید که باعث تفاوت های ارزشی بین دو نسل می شود. هدف مقاله ی حاضر نیز بررسی نقش ویژگی های فردی و عوامل زمینه ای در چکیده کاملمارگارت مید معتقد است تغییرات وسیع و عمیق اجتماعی-فرهنگی، شرایط رشد و تربیت نسل جوان را متفاوت از شرایط والدین می سازد؛ در نتیجه یک فاصله ی نسلی به وجود می آید که باعث تفاوت های ارزشی بین دو نسل می شود. هدف مقاله ی حاضر نیز بررسی نقش ویژگی های فردی و عوامل زمینه ای در تفاوت یابی اولویت های ارزشی دو نسل از زنان است. روش پژوهش کمًی-پیمایش است که برای آزمون فرضیه ها از آماره های تی دو گروه مستقل و آنالیز واریانس دوطرفه و سطح معناداری استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته شامل 46 سؤال است که با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 20 روایی سازه 66/0 و پایایی آن 92/0 برآورد شد. جامعه آماری پژوهش شامل 173264 نفر از زنان متأهل ساکن شهر گنبدکاووس با قومیت ترکمن در سال 1400 است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله تعداد 200 زن دهه ی پنجاه(مادران) و 200 زن دهه ی هشتاد(دختران) به عنوان نمونه انتخاب شده اند. یافته های پژوهش نشان داد که بین نسل مادران و نسل دختران به لحاظ ارزشی های مادی 14/12 درصد و به لحاظ ارزش های فرامادی 18/17 درصد تفاوت ارزشی وجود دارد. نتایج تحقیق بر اساس مقایسه بیشینه تفاوت میانگین ها نشان داد که بین شغل، شغل همسر، وضعیت مسکن، سطح تحصیلات، سطح تحصیلات همسر و سطح درآمد نسل مادران و نسل دختران به لحاظ اولویت ارزش های مادی و فرامادی تفاوت معناداری وجود دارد و ارزش های مادی و فرامادی برای نسل دختران در مقایسه با نسل مادران از اهمیت بالاتری برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2660 - بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر هویت فرهنگی با تأکید بر شکاف نسلی در بین دانش آموزان (مطالعه موردی: دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر کاشان در سال تحصیلی 93 -92)
محسن نیازی محمد گنجی زهرا فرقانی نوش آبادیهدف از پژوهش، بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر هویت فرهنگی با تأکید بر شکاف نسلی در بین دانش آموزان میباشد. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی است و جامعه ی آماری آن، دختران دبیرستانی (پایه سوم و چهارم) شهر کاشان در سال تحصیلی 93- 92 میباشند که به روش نمونهگیری تصادفی ساد چکیده کاملهدف از پژوهش، بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر هویت فرهنگی با تأکید بر شکاف نسلی در بین دانش آموزان میباشد. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی است و جامعه ی آماری آن، دختران دبیرستانی (پایه سوم و چهارم) شهر کاشان در سال تحصیلی 93- 92 میباشند که به روش نمونهگیری تصادفی ساده،320 نفر انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه استفاده شد که روایی آن با نظر اساتید مورد تأیید قرار گرفت. پایایی آن نیز به کمک ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد (95/0). به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون کندال و تحلیل مسیر استفاده شد. نتابج نشان داد که متغیرهای سرمایه فرهنگی خانواده، میزان استفاده از تلفن همراه، جامعه‌پذیری از خانواده و شیوه تربیتی مقتدرانه با هویت فرهنگی رابطه مثبت و معنادار و تضاد نسلی و شکاف نسلی با هویت فرهنگی رابطه منفی و معناداری دارند. بیشترین تأثیر بر شکاف نسلی به ترتیب مربوط به شیوه تربیتی استبدادی، شیوه تربیتی سهل‌گیر، شیوه تربیتی مقتدرانه، میزان استفاده از ماهواره و جامعه‌پذیری از خانواده میباشد. بنابراین، مبارزه روشمند فرهنگی با احساس حقارت در برابر فرهنگ غرب به‌خصوص در میان نوجوانان و جوانان و تدارک گروههای مطالعاتی متمرکز و تدوین مصادیق بروز شکافهای نسلی و هویتی پیشنهاد می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2661 - سیاستگذاری فرهنگی و مدیریت شکاف نسلی در ایران
مرتضی مقتدایی علیرضا ازغندی ابوالقاسم طاهری ملک یحیی صلاحیپس از جنگ جهانی دوم کشورهای در حال توسعه به شدت رشد کردند و تحولات اجتماعی مانند جنبش‌های اجتماعی را تجربه کردند در پس این تحولات ساختاری عینی تحولاتی از نوع ذهنی در لایههای زیرین اجتماعی حاصل شد که تغییر موقعیت اجتماعی جوانان حاصل یک چنین تحولاتی بود. ایران نیز تحت تأ چکیده کاملپس از جنگ جهانی دوم کشورهای در حال توسعه به شدت رشد کردند و تحولات اجتماعی مانند جنبش‌های اجتماعی را تجربه کردند در پس این تحولات ساختاری عینی تحولاتی از نوع ذهنی در لایههای زیرین اجتماعی حاصل شد که تغییر موقعیت اجتماعی جوانان حاصل یک چنین تحولاتی بود. ایران نیز تحت تأثیر برخی از تحولات همچون افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی و جهانی شدن قرار گرفت که از جمله پیامدهای این تحولات مهم، شکاف بین نسل‌ها میباشد.لذا توجه به مسئله شکاف بین نسل‌ها در ایران و نحوه سیاستگذاری برای مدیریت آن از درجه اهمیت بالائی برخوردار است. بنابراین با توجه به نظریه تئوری تناقض پرورش اجتماعی اولیه و ثانویه برگر و لاکمن ضمن بررسی علل شکاف بین نسل‌ها در ایران در چارچوب مدل سیاستگذاری چرخهای جونز اقدام به ارائه راه حل شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که نحوه تعامل سه نهاد دین، دولت و خانواده تأثیر بسزائی در کاهش یا افزایش شکاف نسلی دارد همچنین گسترش شهر نشینی و افزایش جمعیت و انقلاب اطلاعات و ارتباطات نسل جدید را با دنیای جدیدی مواجه کرده و ارزشها، هنجارها و فرهنگ او را دچار تغییر و تحول می نماید. نتیجه تحقیق بیانگر وجود شکاف نسلی در ایران و ضرورت توجه و سیاستگذاری در این زمینه می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2662 - تحلیل تطبیقی دموکراتیزاسیون در ایران و ترکیه: مطالعه موردی واقعه مشروطه خواهی در 1906 و 1908
مرضیه ابوذری علی ساعیموضوع اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﺰاﺳﯿﻮن در اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺧﻮاﻫﯽ در 1906 و 1908 اﺳﺖ. ﻣﺪﻋﺎی اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﭼﻪ اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ، دارای رژﯾﻢ اﻗﺘﺪارﮔﺮای ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ و ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ، ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ در 1906 و 1908 دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﺰاﺳﯿﻮن را ﺗﺠﺮ چکیده کاملموضوع اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﺰاﺳﯿﻮن در اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺧﻮاﻫﯽ در 1906 و 1908 اﺳﺖ. ﻣﺪﻋﺎی اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﭼﻪ اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ، دارای رژﯾﻢ اﻗﺘﺪارﮔﺮای ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ و ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ، ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ در 1906 و 1908 دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﺰاﺳﯿﻮن را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮدﻧﺪ. از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﻮاﻫﺪ ﺗﺠﺮﺑﯽ اﺳﺘﺪﻻل ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اول دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﺰاﺳﯿﻮن، ﺷﮑﺴﺖ رژﯾﻢ اﻗﺘﺪارﮔﺮا، در ﻫﺮ دو ﮐﺸﻮر ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺪل ﻧﻈﺮی ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ روﯾﮑﺮد ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎﺧﺘﺎری و ﻋﺎﻣﻠﯿﺘﯽ ﺣﻀﻮر ﻫﻤﺮﻣﺎن دارﻧﺪ. ﺷﻮاﻫﺪ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺪﻋﺎی ﻧﻈﺮی ﻣﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﺰاﺳﯿﻮن ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻋﻄﻔﯽ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺳﻪ ﺷﺮط ﻋﻠﯽ، ﺗﻮﺳﻌﻪ آﻣﻮزﺷﯽ و ﻋﺎﻣﻠﯿﺖ ﮐﻨﺸﮕﺮان ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻋﺎﻣﻠﯿﺖ ﮐﻨﺸﮕﺮان اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﻓﺮض ﺗﻮﺳﻌﻪ آﻣﻮزﺷﯽ، اﮔﺮ اﻟﮕﻮی راﺑﻄﻪ ﻣﯿﺎن ﮐﻨﺸﮕﺮان ﺳﯿﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺧﻠﻖ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺧﻮاﻫﯽ، اﺋﺘﻼف ﯾﺎ ﻣﺬاﮐﺮه ﯾﺎ ﺳﺎزش ﯾﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎی ﻣﺪﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻮج دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﺰاﺳﯿﻮن رخ ﻣﯽ دﻫﺪ. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2663 - فاصله نسلی در ایران: فراتحلیل و نقد تحقیقات پیشین
محمدحسین پناهی سید هادی علویونبررسی و نقد پژوهشهای انجام شده در زمینه فاصله نسلی هدف اصلی این پژوهش است. در این پژوهش، پس از پالایش اولیه مقالات،40 مقاله علمی ـ پژوهشی مرتبط با موضوع فاصله و شکاف نسلی از طریق پایگاه اطلاعات علمی مگیران و پایگاه اطلاعاتی نورمگز، انتخاب و در زمینه های چارچوب نظری، رو چکیده کاملبررسی و نقد پژوهشهای انجام شده در زمینه فاصله نسلی هدف اصلی این پژوهش است. در این پژوهش، پس از پالایش اولیه مقالات،40 مقاله علمی ـ پژوهشی مرتبط با موضوع فاصله و شکاف نسلی از طریق پایگاه اطلاعات علمی مگیران و پایگاه اطلاعاتی نورمگز، انتخاب و در زمینه های چارچوب نظری، روش تحقیق و یافته ها بررسی و مقایسه شدند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که دراین پژوهشها، فقر نظریه پردازی بومی، غلبه روشهای پیمایشی و غیبت روشهای ترکیبی، پراکندگی و عدم انسجام در شاخص‌سازی انواع فاصله نسلی، تلقی متفاوت از مفاهیم فاصله، شکاف و انقطاع نسلی کاملاً مشهود است. بعلاوه، عدم ارائه تعاریف عملیاتی دقیق برای این مفاهیم، و عدم سنجش درست متغیرها، و عدم تفکیک بعد ارزشی و بعد هنجاری فاصله نسلی از هم، یافته های آنها را دچار آشفتگی کرده است. همچنین این تحقیقات از تعمیم نتایج بدست آمده بدون قید ابعاد و حوزههای مورد بررسی، از نداشتن معیار مشترک سنی در تفکیک نسلهای نسل اول، دوم و سوم، و از کم توجهی به اعتبار ابزار مورد استفاده رنج می‌برند. در نگاه کلی، تفاوتها و تناقض‌های قابل توجه در نتایج بدست آمده میتواند سبب سردرگمی پژوهشگران بعدی و برداشت‌های نادرست و سلیقه ای از نتایج توسط سیاستگذاران شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2664 - کلید شناسایی مزرعهای خانواده‌های شپشک‌های گیاهی ایران
معصومه مقدمشپشکهای گیاهی (Hemiptera: Coccoidea) از آفات مهم محصولات مختلف کشاورزی هستند که شناسایی آن ها بدون تهیه ی اسلایدهای میکروسکپی امکان‌پذیر نمی‌باشد. از این رو در این مجموعه تلاش شده است براساس بررسی‌هایی که طی چندین سال در زمینه‌ی فون این حشرات در ایران به عمل آمده است ک چکیده کاملشپشکهای گیاهی (Hemiptera: Coccoidea) از آفات مهم محصولات مختلف کشاورزی هستند که شناسایی آن ها بدون تهیه ی اسلایدهای میکروسکپی امکان‌پذیر نمی‌باشد. از این رو در این مجموعه تلاش شده است براساس بررسی‌هایی که طی چندین سال در زمینه‌ی فون این حشرات در ایران به عمل آمده است کلید شناسایی مصور و ساده ای برای 13 خانواده از این حشرات که تاکنون در ایران جمع آوری و شناسایی شده اند، ارائه شود. همچنین روشهای مختلف جمعآوری آن ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته و نحوه ی آماده‌سازی اسلایدهای میکروسکپی به روشهای مختلف نیز ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2665 - بررسی سطح آنتی بادی هپاتیت B (Anti HBs) متعاقب واکسیناسیون در بین دانشجویان پزشکی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در سال 1393-1392
فاطمه حبیبی امیرحسین متوسلیانمقدمه و هدف: واکسیناسیون هپاتیت B از جمله اقدامات مهم پیشگیرانه در دانشجویان پزشکی به عنوان یکی از اقشار پرخطر می باشد. لذا در این مطالعه به بررسی سطح آنتی بادی هپاتیت B (Anti-HBs) متعاقب واکسیناسیون در بین دانشجویان پزشکی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در سال 1393-139 چکیده کاملمقدمه و هدف: واکسیناسیون هپاتیت B از جمله اقدامات مهم پیشگیرانه در دانشجویان پزشکی به عنوان یکی از اقشار پرخطر می باشد. لذا در این مطالعه به بررسی سطح آنتی بادی هپاتیت B (Anti-HBs) متعاقب واکسیناسیون در بین دانشجویان پزشکی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در سال 1393-1392 پرداختیم. روش مطالعه: این مطالعه به صورت یک بررسی مشاهده ای (Observational) توصیفی تحلیلی analytic) -(Descriptive مقطعی (Cross-Sectional) انجام شده است. حجم نمونه مورد بررسی که به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند، شامل 154 نفر از دانشجویان پزشکی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در سال 1393-1392 بود و سطح آنتی بادی هپاتیت B (Anti-HBs) متعاقب واکسیناسیون در آنها تعیین شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین تیتر آنتی بادی 5/186 با انحراف معیار 9/114 واحد بود و 10 نفر (5/6 درصد) دچار عدم پاسخ آنتی بادی بودند. جنسیت مذکر، BMI بالاتر و مدت طولانی تر گذشته از واکسیناسیون از جمله عوامل موثر بر تیتر کمتر آنتی بادی در دانشجویان بودند (P < 0/05). نتیجه گیری: در مجموع بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه و مقایسه آنها با سایر مطالعات صورت گرفته در این زمینه چنین استنباط می شود که یک نفر از هر شانزده دانشجوی پزشکی که واکسیناسیون هپاتیت B انجام می دهند، دچار عدم پاسخ آنتی بادی بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2666 - بررسی ارتباط طول قد انسان با طول استخوان اسکاپولا در رادیوگرافی نرمال قفسه سینه
امیر حسین هاشمی عطار منیره سلطانیمقدمه :بررسی انسان شناسی و خصوصیات آناتومیک هر نژاد از جنبه های گوناگون از جمله پزشکی قانونی و آنتروپولوژی اهمیت فراوانی دارد، اطلاعات اندکی در مورد تاثیر اندازه استخوان اسکاپولا برای تخمین قد انسان در پزشکی قانونی موجود می باشد. تصمیم به انجام این مطالعه با هدف بررسی ا چکیده کاملمقدمه :بررسی انسان شناسی و خصوصیات آناتومیک هر نژاد از جنبه های گوناگون از جمله پزشکی قانونی و آنتروپولوژی اهمیت فراوانی دارد، اطلاعات اندکی در مورد تاثیر اندازه استخوان اسکاپولا برای تخمین قد انسان در پزشکی قانونی موجود می باشد. تصمیم به انجام این مطالعه با هدف بررسی ارتباط طول قد انسان و وزن با طول استخوان اسکاپولا در رادیوگرافی نرمال قفسه سینه گرفتیم. مواد و روش ها :این مطالعه مقطعی بین سال های 1392-1391 بر روی کلیه بیماران مراجعه کننده به بخش رادیولوژی بیمارستانهای آریا و 22 بهمن مشهد جهت انجام رادیوگرافی قفسه سینه انجام گرفت. در این مطالعه طول قد و وزن و سن افراد ثبت شد. سپس از روی عکس رادیوگرافی قفسه سینه، طول اسکاپولای بیماران محاسبه گردید. داده ها به صورت پرسشنامه ای که شامل سن، جنس، طول قد، وزن و طول استخوان اسکاپولا بود جمع آوری گردید. یافته ها:در این مطالعه تعداد 100 بیمار (50 زن و 50 مرد) مراجعه کننده به سرویس رادیولوژی بیمارستان های آریا و 22 بهمن مشهد جهت انجام رادیوگرافی قفسه سینه تحت بررسی قرار گرفتند. میانگین سن، میانگین طول قد و میانگین وزن افراد شرکت کننده در این مطالعه به ترتیب 49.5، 164.3سانتی متر و 71 کیلو گرم بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که ضریب همبستگی بین طول استخوان اسکاپولا با قد 9/89 درصد می باشد که از نظر آماری ارتباط مثبت معنی داری مشاهده می شود(P-Value=0.0001**)، همچنین ضریب همبستگی بین طول استخوان اسکاپولا با قد در مردان و زنان به ترتیب 2/84 درصد و 5/63 درصد می باشد که از نظر آماری ارتباط مثبت معنی داری مشاهده می شود(P-Value=0.0001**) ، ضریب همبستگی بین طول استخوان اسکاپولا با قد در گروه سنی کمتر از 50 سال و 50 سال و بیشتر به ترتیب 1/90 درصد و 6/89 درصد می باشد که از نظر آماری ارتباط مثبت معنی داری مشاهده می شود(P-Value=0.0001**)، ضریب همبستگی بین طول استخوان اسکاپولا با قد در افراد با وزن زیر 70 کیلوگرم و بیشتر یا مساوی 70 کیلوگرم به ترتیب 4/82 درصد و 3/88 درصد می باشد که از نظر آماری ارتباط مثبت معنی داری مشاهده می شود(P-Value=0.0001**) نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که ارتباط معنی داری بین قد با وزن و طول استخوان اسکاپولا مشاهده می شود.(P-Value<0.05). با توجه به این نتایج می توانیم طول قد انسان را به وسیله استخوان اسکاپولا در پزشکی قانونی تخمین بزنیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2667 - بررسی اپیدمیولوژیک مرگ های ناشی از مسمومیت ارجاع شده به پزشکی قانونی مشهد در سال
مهدی ملک نژاد آریا حجازی غلامرضا گنابادیزمینهوهدف: مسمومیت یکی از دلایل شایع مرگ بر اساس داده های موجود پزشکی قانونی در ایران است. این مطالعه با هدف تحلیل بررسی اپیدمیولوژیک مرگ های ناشی از مسمومیت ارجاع شده به پزشکی قانونی مشهد در سال 1391 می باشد. روشبررسی: پژوهش فوق بصورت مقطعی توصیفی از طریق نمونهگیری ب چکیده کاملزمینهوهدف: مسمومیت یکی از دلایل شایع مرگ بر اساس داده های موجود پزشکی قانونی در ایران است. این مطالعه با هدف تحلیل بررسی اپیدمیولوژیک مرگ های ناشی از مسمومیت ارجاع شده به پزشکی قانونی مشهد در سال 1391 می باشد. روشبررسی: پژوهش فوق بصورت مقطعی توصیفی از طریق نمونهگیری بازشماری بر اساس پرونده‌های موجود در پزشکی قانونی شهرمشهد بوده است. حجم نمونه این مطالعه کلیه بیماران فوت شده ناشی از مسمومیت ارجاع شده به پزشکی قانونی مشهد در سال 1391 می باشد. یافتهها: یافته ها بیانگر آن است که نتایج نشان دهنده آن است که تعداد مسمومیت ها در بین مردان بیشتر است و مردان بیشتر از زنان بر اثر مسمومیت فوت می کنند. در بین علل فوت متوفیان یشترین مرگ با مصرف مواد مخدر بدون قید خودکشی( 92%) بوده است. نتیجه گیری: اطلاعات اپیدمیولوژیک به صورت منطقه ای، باعث استفاده منطقی از منابع جهت پیشگیری و کنترل مسمومیت می شود. یافته های نتایج فوق بیانگر شیوع بیشتر اقدام به خودکشی در بین افراد جوان، مجرد است و همچنین لازم است مسمومیت های عمدی را به عنوان یکی از مسائل و مشکلات مهم بهداشت عمومی استان در نظر گرفته و با استفاده از تحلیل عوامل مؤثر در آن، برنامه های مداخله ای مناسب جهت کاهش آن از سو ی سیاستگزاران و برنامه ریزان بعمل آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2668 - بـررسی موفـقیت سنگ شـکن بـرون اندامی (ESWL) در تعدادی از بیماران مراجعه کننده به مراکز سنگ شکنی مشهد در سال 85 و 86
مسعود عیسی پور رحیم تقوی زهرا روحانیهدف: بررسی موفقیت سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) در بیماران مراجعه کننده به مراکز سنگ شکنی در مشهد. مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی تحلیلی با روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 71 بیمار با تشخیص سنگ کلیه که کاندید درمان با سنگ شکن برون اندامی بودند مورد بررسی قرار دادیم. چکیده کاملهدف: بررسی موفقیت سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) در بیماران مراجعه کننده به مراکز سنگ شکنی در مشهد. مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی تحلیلی با روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 71 بیمار با تشخیص سنگ کلیه که کاندید درمان با سنگ شکن برون اندامی بودند مورد بررسی قرار دادیم. با استفاده از پرسشنامه هایی که برای هر کدام از بیماران تدوین شده بود به بررسی محل سنگ و اندازه سنگ پرداختیم. سپس بعد از انجام سنگ شکنی برون اندامی، میزان شوک وارد به بیمار ثبت شد. در 2 مرحله کنترل به فاصله 2 و 4 هفته بعد از انجام سنگ شکنی برون اندامی به بررسی نتیجه درمان از نظر دفع سنگ پرداختیم. سنگ های دفع شده از نظر جنس بررسی شدند. در نهایـت بـه مقـایـسه میـزان دفع کامــل سنـگ و بررسـی تأثیـر نـوع سنگ، محل سنـگ، انـدازه سنگ و میزان شوک پرداختیم. نتایج: 1- موفقیت سنگ شکنی برون اندامی در مطالعه ما6/74 درصد بود. 2- در مجموع از 56 مورد دفع کامل سنگ که جنس سنگ در آن مشخص شده است 6/78% مربوط به نوع Mixed، 7/10%مربوط به اسید اوریکی، 1/7% مربوط به اگزالات کلسیم و 6/3%مربوط به فسفات کلسیم بود. البته قابل ذکر است که تمام سنگ های اسید اوریکی، اگزالات کلسیم، فسفات کلسیم در نمونه های ما بطور کامل دفع شده اند. 3- در مطالـعه ما میـزان دفـع کامل سنگ های کالیس 65 درصد، لگنچه 78 درصد و حالب پروگزیمال 100 درصد بود که این اختلاف معنی دار می باشد. (05/0>P) 4- میزان دفع کامل سنگ با اندازه کمتر از 10 میلی متر 89 درصد و در سنگ های بزرگ تر از 10 میلی متر 51.7 درصد بود که این اختلاف معنی دار می باشد. (000287/0=P) 5- در 98.7 درصد از بیماران خرد شدن سنگ با 2500-3000 شوک اتفاق افتاد. نتیجه گیری: سنگ شکنی برون اندامی در درمان سنگ های کمتر از 10 میلی متر موفقیت بیشتری دارد. در مورد تأثیر محل سنگ در مطالعه ما بیشترین موفقیت مربوط به سنگ های حالب پروگزیمال و سپس لگنـچه و کالیس بود. در مورد میزان شوک می توان این گونه نتیجه گرفت که 2500-3000 شوک برای خرد شدن اکثر سنگ ها با سایز، جنس و محل متفاوت مناسب می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2669 - بررسی دیدگاههای دانشجویان سال آخر رشته‌ی پزشکی نسبت به آموزش پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در سال 1393
زهرا مصطفویان محمد معین صفامقدمه: مهمترین گروهی که میتوان برای بازخورد فعالیتهای آموزشی از اطلاعات و نظرات آنها استفاده نمود، دانش آموختگان و دانشجویان رشته مورد نظر هستند .هدف از این تحقیق بررسی دیدگاه های دانشجویان سال آخر رشته پزشکی ، نسبت به آموزش پزشکی دانشکده آنها بود. مواد و روش ها: در یک چکیده کاملمقدمه: مهمترین گروهی که میتوان برای بازخورد فعالیتهای آموزشی از اطلاعات و نظرات آنها استفاده نمود، دانش آموختگان و دانشجویان رشته مورد نظر هستند .هدف از این تحقیق بررسی دیدگاه های دانشجویان سال آخر رشته پزشکی ، نسبت به آموزش پزشکی دانشکده آنها بود. مواد و روش ها: در یک مطالعه مقطعی نسخه استاندارد شده فارسی پرسشنامه فارغ التحصیلی AAMC (انجمن دانشکده های پزشکی آمریکا) بین 90 نفر دانشجویی که ترم آخر تحصیلی خود را می گذراندند تقسیم شد، و 56 پرسشنامه برگردانده شد.( درصد مشاکت برابر با 2/62 %). همه ی پرسشنامه ها بطور بی نام پرشدند و هر پرسشنامه 254 سوال داشت. داده ها در نرم افزار آماری SPSS V.20 وارد شد و نتایج به صورت توصیفی گزارش گردید. یافته ها: 66 درصد از شرکت کنندگان بر این عقیده بودند که اهداف آموزشی دوره علوم پایه برای دانشجویان کاملاً مشخص نیست. ارزیابی دانشجویان نسبت به دوره های کارآموزی، و کارورزی شان خیلی دلخواه نبود. در مجموع46 % از دانشجویان، ازکیفیت تحصیل پزشکی راضی بودند. همچنین به اعتقاد پاسخ دهندگان زمان اختصاص داده شده به بسیاری از فعالیت ها، کم بوده است. از جمله: "مراقبت های سالمندان(85%)"، ,"مهارت های حل مساله(84%)"، "قانون و پزشکی(82%)"، "آمار پزشکی (82%)" "نوتوانی (82%)" . 50 در صد شرکت کنندگان اعتقاد داشتند که مهارت های مورد نیاز جهت فعالیت بعنوان یک پزشک عمومی را کسب ننموده اند. تنها 25% آنان احساس می کردند که مهارت های مورد نیاز برای شروع دوره ی دستیاری را کسب نموده اند. نتیجه گیری: این مطالعه برخی از جنبه های برنامه درسی که دانشکده به منظور آماده سازی پزشکان موثر و کارآمد برای کار بالینی به آن نیاز دارند را روشن ساخته است. و می توان آن را به عنوان یک ابزار برای پیدا کردن راه کارها به منظور تجدید نظر در برنامه درسی استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2670 - بررسی تاثیر میزان ادراک شنیداری معاینه کننده در میزان مقادیر ثبت شده فشار خون بیماران در معاینات معمول در پزشکان متخصص
سعید ناظمی داود کریمیمقدمه :یکی از مهمترین ارکان یک معاینه فیزیکی، ارزیابی فشار خون بیماراست، که غالبا توسط روش شنیداری غیرمستقیم و با به کار گیری فشار سنج جیوه ای انجام میشود. فشار سنج جیوه ای یک استاندارد طلایی میباشد.عوامل متعددی میتوانند سبب ایجاد خطا در ارزیابی فشار خون شوند.یکی از چکیده کاملمقدمه :یکی از مهمترین ارکان یک معاینه فیزیکی، ارزیابی فشار خون بیماراست، که غالبا توسط روش شنیداری غیرمستقیم و با به کار گیری فشار سنج جیوه ای انجام میشود. فشار سنج جیوه ای یک استاندارد طلایی میباشد.عوامل متعددی میتوانند سبب ایجاد خطا در ارزیابی فشار خون شوند.یکی از مهم ترین این عوامل خطاهای فرد معاینه کننده میباشد. از آنجایی که ارزیابی صحیح و دقیق فشار خون نقش مهمی را در تعیین مسیر تشخیصی و درمانی بیماران به عهده دارد لذا بر آن شدیم تا با حذف عوامل مختلف ایجاد کننده خطا در ارزیابی فشار خون، نقش ادراک شنیداری فرد معاینه کننده را در این زمینه، ارزیابی کنیم. مواد و روشها : از میان 70 نفر پزشکان متخصص بیمارستانهای آریا و 22 بهمن مشهد، تعداد 41 نفر را بطور تصادفی توسط نرم افزار SPSS انتخاب کردیم. سپس برای رد کردن مشکلات شنوایی، از این افراد آزمونهای PTA و تمپانومتری به عمل آوردیم. سپس به افرادی که مشکل شنوایی نداشتند آموزش لازم جهت اندازه گیری فشار خون داده شد و در شرایط یکسان در سالن آمفی تئاتر فیلمی که در آن اندازه گیری فشار خون نمایش داده می‌شد و شامل اندازه گیری فشار خون از چهار بیمار مختلف بود و هر فیلم ده بار تکرار می‌شد، برایشان پخش شد. این فیلم‌ها طبق جدول اعداد تصادفی در کنار هم قرار گرفته بودند. که از این طریق هر فرد معاینه کننده با سایرین و نیز با خودش نیز مقایسه می‌شد. سپس اعداد به دست آمده را از لحاظ آماری مقایسه نمودیم. یافتهها :با مقایسه اعداد به دست آمده مشخص شد اختلاف معنی داری میان اعداد ثبت شده توسط معاینه کنندگان مختلف-interobserver- وجود دارد که در مورد فشار خون سیستولیک انحراف استاندارد 4/9 میلیمتر جیوه ، فشار خون دیاستولیک انحراف استاندارد 5/20 میلیمتر جیوه و در مورد فشار خون متوسط، انحراف استاندارد1/16 میلیمتر جیوه بدست آمد.اما با مقایسه intraobserver افراد اختلاف معنی داری از لحاظ آماری به دست نیامد. نتایج :با در نظر گرفتن اختلاف قابل توجهی که در اعداد ثبت شده وجود دارد، توصیه میشود که برای ارزیابی فشار خون به دنبال روش هایی باشیم که تا حد امکان وابسته به ادراک و قضاوت فرد معاینه کننده نباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2671 - بررسی اثر تنش خشکی بر مؤلفههای جوانهزنی هفت رقم گندم
وحید جاجرمیتنش های محیطی به ویژه خشکی، از مهم ترین عوامل کاهش رشد در مراحل رشد و نمو گیاه به خصوص در مرحله جوانه زنی است. بدین منظور در این تحقیق عکس العمل هفت رقم گندم با نام های آذر، امید، دروم D/786-19))، طبسی، کراس ارونـد، اروند، G73-20 به تنش خشکـی در طی مراحل جوانه زنی در سط چکیده کاملتنش های محیطی به ویژه خشکی، از مهم ترین عوامل کاهش رشد در مراحل رشد و نمو گیاه به خصوص در مرحله جوانه زنی است. بدین منظور در این تحقیق عکس العمل هفت رقم گندم با نام های آذر، امید، دروم D/786-19))، طبسی، کراس ارونـد، اروند، G73-20 به تنش خشکـی در طی مراحل جوانه زنی در سطـوح خشکی صفر، 3- ، 6- ، 9- ،12- و 15- بار که با استفاده محلول پلی اتیلن گلیکول (PEG) 6000 اعمال شد، آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد اجرا شد. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: درصد جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی، میانگین سرعت جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و طول ساقه چه. بین کلیه ارقام و سطوح مختلف تنش در تمامی صفات تفاوت معنی داری وجود داشت و اثر متقابل فقط در سرعت جوانه زنی و طول ساقه چه معنی دار شد. بذور در سطح تنش خشکی 15- بار قادر به جوانه زنی نبودند. بیش ترین درصد جوانه زنی در رقم G73--20 و کم ترین درصد جوانه زنی را رقم اروند با 36 درصد دارا بود. بیش ترین میانگیـن زمان جوانه زنی از رقم اروند به دست آمد. رقم طبسی دارای بیش ترین میانگین سرعت جوانه زنی و رقم کراس اروند بیش ترین ضریب سرعت جوانه زنی را بدست آورد. بیش ترین طول ریشه چه متعلـق به رقـم کراس با اروند 58/63 میلـی متر بود. بیش ترین طـول ساقه چه در رقم آذر با61/15میلی متر مشاهده شد. با افزایش سطوح تنش خشکی از میزان کلیه صفات کاسته شد ولی طول ساقه چه بیش ترین کاهش را داشت. به طور کلی می توان گفت در بین ارقام مورد بررسی اروند و امید حساس ترین و G73-20 متحمل ترین رقم بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2672 - بررسی اثر تنش خشکی و محلولپاشی سلنیوم بر صفات مرفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ
بهنام خادمی حسینعلی شیبانی آرش برزوبه منظور بررسی اثر محلول پاشی سلنیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه آموزشی– پژوهشی دانشکده کشاورزی واحد ورامین واقع در استان تهران- شهرستان ورامین در سال 1393به صورت کرت خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصاد چکیده کاملبه منظور بررسی اثر محلول پاشی سلنیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه آموزشی– پژوهشی دانشکده کشاورزی واحد ورامین واقع در استان تهران- شهرستان ورامین در سال 1393به صورت کرت خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمار های آزمایش شامل عامل اول تنش خشکی در سه سطح: [50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (آبیاری معمول)، 80 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (تنش متوسط)، 110 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (تنش شدید)] و عامل دوم محلول پاشی سلنیوم در چهار سطح شامل: [محلول پاشی آب خالص، 100 میلی گرم در لیتر، 200 میلی گرم در لیتر، 300 میلی گرم در لیتر] بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی و کاربرد سلنیوم تأثیر معنی داری بر ارتفاع بوته، ارتفاع محل اولین انشعاب از خاک، قطر طبق، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، تعداد طبق، تعداد شاخه فرعی، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه و شاخه، وزن خشک طبق داشت اما تأثیر تیمار های اعمال شده بر قطر ساقه، شاخص برداشت معنی دار نبود. اثر متقابل تنش خشکی و محلول پاشی سلنیوم نیزبر صفات مورد آزمایش تاثیر معنی داری داشت و محلول پاشی 300 میلی گرم در لیتر سلنیوم به همراه آبیاری معمول، بیش ترین تأثیر را در صفات مورد اندازه گیری داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2673 - تأثیراثراتمتقابلتنشکمبودآبوبرگ‌زداییبرخصوصیاتکمیوکیفیگیاهداروییکلپورهیامریمنخودی (Teucrium polium)درایرانشهر
نجمه صفری احمد مهربان خالد میریبه منظوربررسیاثرسطوحمختلفتنشکمبودآبوبرگ زداییبربرخیخصوصیاتکمیوکیفیگیاهداروییکلپوره،تحقیقیبهصورتطرح خرد شدهدرقالبطرحبلوک هایکاملتصادفیدرشهرستانایرانشهردربهار1394 اجراشد. عواملموردآزمایششاملتنشکمبودآبدرچهارسطح (3/0-،5-،10-و15- بار) وتنشبرگ زداییدرسهسطح (50،25، صفردرصدبرگ چکیده کاملبه منظوربررسیاثرسطوحمختلفتنشکمبودآبوبرگ زداییبربرخیخصوصیاتکمیوکیفیگیاهداروییکلپوره،تحقیقیبهصورتطرح خرد شدهدرقالبطرحبلوک هایکاملتصادفیدرشهرستانایرانشهردربهار1394 اجراشد. عواملموردآزمایششاملتنشکمبودآبدرچهارسطح (3/0-،5-،10-و15- بار) وتنشبرگ زداییدرسهسطح (50،25، صفردرصدبرگ زدایی) بود. سطوحکمبودآببه عنوانتیماراصلیوسطوحبرگ زداییبه عنوانتیمارفرعیدرنظرگرفتهشد. برایاعمالسطوحکمبودآبابتدابااستفادهازصفحاتفشاری،درصدرطوبتخاکدرپتانسیل هایمختلفآبتعیینشد،سپسمیانگینیازخاکمزرعهراروزانهتوزینومیزانآبازدسترفتهبهآناضافهگردید. نتایجنشاندادکهدرجهحرارتکانوپی،درصدبرگ هایخشکرادرکلپورهبه طورمعنی داریافزایـشداد. تنشبرگ زدایینیـزعددکلروفیل متررادرکلپـورهکاهشداد. همبستگی منفی ومعنی داریبیننسبتوزنخشکبهساقهوسطوحمختلفکمبودآبدراینگیاهمشاهدهشد. باافزایشسطوحبرگ زداییروندتغییراتوزنخشکریشهبهاندام هایهواییافزایشیبود،همچنیننسبتوزنخشکریشهبهاندام هایهواییهمبستگیمثبت و معنیداریباسطوحمختلفکمبودآبنشانداد. باافزایشتنشکمبودآبوتنشبرگ زدایی،خصوصیاتکیفی (اسانس)کلپورهروندکاهشیداشت. به طور کلیمی توانگفتکلپورهجزوحساس ترینگیاهانبهایندوتنشاست . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2674 - اثر اندازه غده‌های سیب زمینی و مواد شیمیایی بر شکستن خواب بذر در سیب زمینی
مرجانه منصور رضا ضرغامی مهرداد چایچی محسن پوراحمدییکی از مشکلات عمده در تکثیر غده چه های سیب زمینی، جوانه زنی کم آن ها به خاطر دوره خواب است که منجر به فاسد شدن غده های کاشتـه شده و پایین آمدن درصـد سبز شدن و بنیه غـده های بذری می شود. جهت بر طرف نمودن دوره خواب، تحقیقی در موسسه تحقیقات کشاورزی استان همدان در سال 92- 1 چکیده کاملیکی از مشکلات عمده در تکثیر غده چه های سیب زمینی، جوانه زنی کم آن ها به خاطر دوره خواب است که منجر به فاسد شدن غده های کاشتـه شده و پایین آمدن درصـد سبز شدن و بنیه غـده های بذری می شود. جهت بر طرف نمودن دوره خواب، تحقیقی در موسسه تحقیقات کشاورزی استان همدان در سال 92- 1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل تصادفی با دو عامل وزنی در سه سطح (یک تا سه گرم، سه تا پنج گرم، پنج تا 10) و تیمار های شیمیایی در هفت سطح (عدم تیمار، تیمار با اسید جیبرلیک ppm 150 به مدت یک ساعت، تیمار با اسید جیبرلیک ppm 300 به مدت یک ساعت، تیمار با تیواوره یک درصد به مدت یک ساعت، تیمار با تیو اوره نیم درصد به مدت یک ساعت، تیمـار با دی سولفیـد کربن با غلظت 45 میلی لیتـر بر متر مکعب به مدت 24 سـاعت، تیمار با دی سولفید کربن با غلظت 45 میلی لیتر بر متر مکعب به مدت 48 ساعت) در سه تکرار اجرا گردیدد. رقم مورد آزمایش رقم سانته بود و پس از شکست خواب مینی تیوبر ها، صفات تعداد روز تا جوانه زنی، تعداد جوانه در هر غده و قطر جوانه غده ها یادداشت گردید و سپس مینی تیوبر ها در گلدان کشت شدند. پس از برداشت غده ها، صفات تعداد غده در هر بوته، وزن هر غده و وزن کل غده ها اندازه گیری شدند. نتایج نشان دادکه کم ترین طول جوانه در غده های با اندازه سه-یک گرم مشاهده گردید بیش ترین قطر ساقه در غده های با اندازه 10-5 گرم دیده شد و همچنین بین تیمار های مختلف شکستن خواب بذر در تیمار دی سولفید کربن به مقدار 45 میلی لیتر در مدت 48 ساعت باعث افزایش طول جوانه در هر غده و بالا بردن وزن غده های برداشت شده می شود و غـده هایی که تحت تأثیر تیمـار دی سولفید کربن به مقدار 45 میلی لیتر به مدت 24 ساعت قرار داشتند بیش ترین وزن هر غده و بیش ترین اندازه هر غده را دارا بودند. همچنین جیبرلیک اسید در غلظت ppm 300 بیش ترین تعداد غده را شامل شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2675 - اثر محلولپاشی اسید هیومیک بر عملکرد و انتقال عناصر غذایی به دانه گندم در شرایط تنش خشکی
رحیم محمودی‌زویک محمد نصری میثم اویسیاین آزمایش با هدف بررسی اثر بخشی اسید هیومیک بر عملکرد دانه و انتقال عناصر غذایی به دانه گندم در شرایط تنش خشکی به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طب چکیده کاملاین آزمایش با هدف بررسی اثر بخشی اسید هیومیک بر عملکرد دانه و انتقال عناصر غذایی به دانه گندم در شرایط تنش خشکی به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران واقع در شهرستان ورامین اجرا گردید. عامل اصلی شامل سه سطح آبیاری معمول، تنش خفیف (انجام شش نوبت آبیاری و حذف آب آخر) و تنش شدید (انجـام پنج نوبت آبیاری و حذف دو آب آخر)، و عامل فرعی شامل چهار سطح محلول پاشی اسید هیومیک (آب خالص، محلول پاشی با اسید هیومیک با غلظت 200، 400 و 600 میلی گرم بر لیتر)، بود. نتایج نشان داد که به جز صفات ارتفاع بوته و طول پدانکل سایر صفات مورد اندازه گیری تحت تاثیر تنش قرار گرفتند. برای هر دو سطح تیمار تنش، کاهش معنی داری در عملکرد دانه گندم مشاهده شد. کاهش عملکرد دانه برای تیمار تنش خفیف معادل4/15% و برای تیمار تنش شدید معادل 96/30% در مقایسه با تیمار آبیاری معمول بود. محلول پاشی اسید هیومیک سبب افزایش سرعت رشد و تولید برگ در گیاه و تسریع در دستیابی به حداکثر شاخص سطح برگ شد. با وجود افزایش عملکرد دانه در هر سه غلظت اسید هیومیک، این افزایش تنها در غلظت 600 میلی گرم در لیتر معنی دار بود. مصرف اسید هیومیک، خصوصیات کیفی دانه گندم را بهبود بخشید. درصد پروتئین و درصد فسفر دانه در اثر محلول پاشی اسید هیومیک افـزایش معنـی داری داشت. برازش معادلـه پلی نومیال درجه دوم برای روند تغییرات شاخص سطح برگ در سطوح محلول پاشی و نیز رژیم های مختلف آبیاری نشان داد که برای غلظت های بالا تر محلول پاشی و شرایط آبیاری معمول، حداکثر شاخص سطح برگ در مدت زمان کم تر و در مقادیر بالا تری حاصل گردید. این آزمایش نشان داد که محلول پاشی اسید هیومیک در شرایط آبیاری معمول موجب افزایش عملکرد اقتصادی و بهبود کیفیت دانه گندم شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2676 - بررسی اثر روش خشک کردن بر مقدار و ترکیب اسانس آویشن کوهی در منطقه پلور، شهرستان آمل (مطالعه موردی)
بهزاد غلامحسین‌زاده یوسف نیک‌نژاد هرمز فلاح آملی جابر مهدی‌نیا افراآوﻳﺸﻦ L.) Thymus kotschyanus) ﺑﻪ دﻟﻴﻞ دارا ﺑﻮدن ﺧﻮاص داروﻳﻲ و ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻳﻚ گیاه ﻛﺎملا شناخته شده است.ﻳﻜﻲ از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎی آﻧﺪﻣﻴﻚ اﻳﻦ ﺟﻨﺲ در اﻳﺮان اﺳﺖ. اﺳﺎﻧﺲ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﻏﻨﻲ از ﺗﻴﻤﻮل اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ روش ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﺑﺮ ﻣﻴﺰان اﺳﺎﻧﺲ و ﻧﻮع و درﺻﺪ اﺟﺰای ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨ چکیده کاملآوﻳﺸﻦ L.) Thymus kotschyanus) ﺑﻪ دﻟﻴﻞ دارا ﺑﻮدن ﺧﻮاص داروﻳﻲ و ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻳﻚ گیاه ﻛﺎملا شناخته شده است.ﻳﻜﻲ از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎی آﻧﺪﻣﻴﻚ اﻳﻦ ﺟﻨﺲ در اﻳﺮان اﺳﺖ. اﺳﺎﻧﺲ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﻏﻨﻲ از ﺗﻴﻤﻮل اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ روش ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﺑﺮ ﻣﻴﺰان اﺳﺎﻧﺲ و ﻧﻮع و درﺻﺪ اﺟﺰای ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه آوﻳﺸﻦ اﻧﺪام ﻫﺎی ﻫﻮاﻳﻲ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ از روستای پلور واقع در شهرستان آمل در ﻣﺮﺣﻠﻪ گل دهی ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﺪ. جهت بررسی تاثیر چهار روش مختلف خشک کردن (نور مستقیم خورشید، سایه، ماکروویو با توان 900 و 360 وات) و شرایط ژنتیکی و اکولوژیکی بر میزان اسانس این گیاه، نمونه هایی از گیاه مذکور در زمان 100 درصد گل دهی با ارتفاع 10 سانتی متر از سطح زمین برداشت و در شرایط آزمایشگاهی میزان اسانس با دستگاه کلونجر و نوع ترکیبات اسانس به دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC-MS) مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصله از تجزیه واریانس صفات نشان داد که بیش ترین وزن تر با (36/667) گرم و میزان رطوبت با (39/118) هر چند اختلاف داشتند اما از نظر آماری معنی دار نبود و بالا ترین میزان اسانس با (39/1) و درصد اسانس با (23/1) از روش سایه خشک حاصل شد که از نظر آماری در سطح یک درصـد معنی دار بود، در بررسی اثر روش های مختلف خشک کردن بر مقدار اسانس آویشن کوهی نشان داد که بیش ترین اسانس ها از جمله تیمول (56/16%)، کارواکرول (39/32%)، کاریوفیلن (55/11%) از تیمار روش خشک کردن ماکروویو با توان 900، آلفا ترپینن (05/1%)، پی سیمن (90/12%)، گاما ترپینن (44/9 %) از روش سایه خشک، بورنئول (06/4%)، دلتا کادینن (22/3%) از روش خشک کردن با نور مستقیم خورشید به دست آمد که از نظر آماری در سطح یک درصد معنی دار بود. کم ترین میزان اسانس تیمول، پی سیمن از تیمار روش خشک کردن ماکروویو با توان 360، کارواکرول از روش خشک کردن با نـور مستقیـم خورشیـد، کاریوفیلن از روش سایه خشک و آلفـا ترپینن، گـاما ترپینن، بورنئـول و دلتا کادینن از تیمار روش خشک کردن ماکروویو با توان 900 حاصل شد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2677 - بررسی اثر تنش خشکی و قارچ میکوریزا بر صفات کیفی و فعالیتهای آنزیمی گلرنگ
امیر مؤمنی حسینعلی شیبانی محمدرضا ممیزیخشکسالی در سال های اخیر کمبود آب را در بخش کشاورزی از هر زمان دیگری ملموس تر ساخته است. تحقیقی به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گلرنگ(Carthamus tinctorius .L) در شرایط تنش کم آبی انجام شد. آزمایش در مزرعه آموزشی –پژوهشی دانشکده کشاور چکیده کاملخشکسالی در سال های اخیر کمبود آب را در بخش کشاورزی از هر زمان دیگری ملموس تر ساخته است. تحقیقی به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گلرنگ(Carthamus tinctorius .L) در شرایط تنش کم آبی انجام شد. آزمایش در مزرعه آموزشی –پژوهشی دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا واقع در استان تهران - شهرستان ورامین در سال 1392 به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمار های آزمایش شامل کرت اصلی، تنش خشکی در سه سطح: 50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (آبیاری معمول)، 90 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (تنش متوسط) و 130 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (تنش شدید) و عامل دوم تلقیح بذر با قارچ میکوریزا در چهار سطح شامل: عدم تلقیح (شاهد B1)، 100 میلی گرم قارچ میکوریزا B2، 200 میلی گرم قارچ میکوریزا B3و 300 میلی گرم قارچ میکوریزاB4 بودند. نتایج نشان داد که کاربرد میکوریزا تأثیر معنی داری بر درصد روغن و فعالیت آنزیم های کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز داشت. همچنین تأثیر تنش خشکی بر میزان پرولین، درصد پروتئین و روغن و همچنین فعالیت آنزیم های سوپر اکسیداز دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز معنی دار بود. اثر متقابل تنش خشکی و کاربرد میکوریزا نیز معنی دار بود و کاربرد 200 میلی گرم میکوریزا به همراه آبیاری معمول بیش ترین تأثیر را در صفات اندازه گیـری شده داشت. بیـش ترین و کم ترین درصـد روغن در تلقیـح بذر با 200 میلی گرم قارچ میکوریزا (B3) و شاهد (B1) به ترتیب با میانگین های 11/28 و 44/23 درصد حاصل شد. همچنین بیش ترین و کم ترین فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار 130 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاسA3 (تنش شدید) و 50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A1 (آبیاری معمول) به ترتیب 6/16 و 7/9 میلی گرم پروتئین در دقیقه به دست آمد. بیش ترین میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در تیمار تنش شدید خشکی (4/8 میلی گرم پروتئین در دقیقه) و کم ترین میزان آن در تیمار عدم تنش خشکی ( 9/4 میلی گرم پروتئین در دقیقه) بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2678 - شناسایی موانع تولید محصولات ارگانیک از دیدگاه کشاورزان استان قزوین
فاطمه معین‌زاده فرهاد لشگرآرا مریم امیدی نجفآبادیطی سال های اخیر گسترش تکنولوژی و افزایش مصرف افزودنی ها، آفتکش ها و آنتی بیوتیک ها در تولید و نگهداری مواد غذایی، اثرات سوء و انکار ناپذیری بر سلامت انسان ها داشته است. تا کنون راهکار های متفاوتی برای حل مشکلات کشاورزی مرسوم، مطرح گردید که می توان به کشاورزی ارگانیک اش چکیده کاملطی سال های اخیر گسترش تکنولوژی و افزایش مصرف افزودنی ها، آفتکش ها و آنتی بیوتیک ها در تولید و نگهداری مواد غذایی، اثرات سوء و انکار ناپذیری بر سلامت انسان ها داشته است. تا کنون راهکار های متفاوتی برای حل مشکلات کشاورزی مرسوم، مطرح گردید که می توان به کشاورزی ارگانیک اشاره نمود. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش تحلیل عاملی اکتشافی می باشد، از نظر فرآیند اجرای پژوهش کمی و بر اساس منطق اجرای پژوهش قیاسی است همچنین به لحاظ زمان انجام پژوهش طولی گذشته نگر می باشد. جامعه آماری این تحقیق، شامل کلیه کشاورزان ارگانیک کار استان قزوین بودند که با توجه به محدود بودن جامعه آماری (173=N)، به صورت سر شماری مورد مطالعه قرار گرفتند. برای دست یابی به اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شد که روایی آن توسط استاد راهنما و مشاور، تأیید و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر با 76/0 محاسبه گردید. با توجه به نتایج این تحقیق، موانع تولید محصولات ارگانیک بر اساس اهمیت شان از دیدگاه کشاورزان به پنج دسته تقسیم می شوند که به ترتیب عبارت است از: موانع اطلاع رسانی، موانع مالی، موانع زیست محیطی، موانع حمایتی و موانع نگرشی طبقه بندی شدند که در مجموع حدود 66 درصد واریانس موانع تولید محصولات ارگانیک را تبیین نمودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2679 - بررسی تأثیر شوری و اسید آسکوربیک بر خصوصیات رشدی بابونه آلمانی (Chamomillarecutita L.)
امین فتحی سعیده فولادوند فرزانه عسکری مروارید ایمانی جابر مهدی‌نیا افرابابونه یکی از مهم ترین گیاهان دارویی شناخته شده توسط انسان است و با توجه به کاربرد روز افزون آن درصنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی، عطر سازی و تهیه چاشنی های غذایی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. شوری خاک یکی از موانع و محدودیت های اصلی در تولید بهینه محصولات کشا چکیده کاملبابونه یکی از مهم ترین گیاهان دارویی شناخته شده توسط انسان است و با توجه به کاربرد روز افزون آن درصنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی، عطر سازی و تهیه چاشنی های غذایی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. شوری خاک یکی از موانع و محدودیت های اصلی در تولید بهینه محصولات کشاورزی از جمله گیاهان دارویی است. اسید آسکوربیک از ترکیبات آنتی اکسیدانی بسیار قوی بوده که می تواند اثرات شوری بر گیاهان را کاهش دهد. به این منظور آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شهرستان دره شهر در سال 1390 با سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل شوری آب آبیاری، به عنوان عامل اصلی با سه سطح (0، 50 و 100 میلی مولار) و اسید آسکوربیک با سه سطح (0، 5 و 10 میلی مولار) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که افزایش شوری باعث کاهش معنی دار ارتفاع، ماده خشک کل، عملکرد گل خشک و دانه شد اما با مصرف اسید آسکوربیک این صفات افزایش معنی دار این نشان داد. اثر متقابل اسید آسکوربیک و شوری نیز بر عملکرد گل خشک معنی دار بود. حداکثر عملکرد گل خشک در شوری صفر میلی مولار و مصرف 10 میلی مولار اسید آسکوربیک به مقدار 1123 کیلو گرم در هکتار به دست آمد. نتایج این بررسی بیانگر اثرات مفید اسید آسکوربیک در کاهش اثرات مضر شوری بر عملکرد کمی گیاه دارویی بابونه آلمانی بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2680 - ارزیابی ارقام مختلف چغندرقند در شرایط اگرو اکولوژیکی منطقه میاندوآب با استفاده از روشهای چند متغیره آماری در تنش خشکی
شهاب حیدری مهدی پناهی کیوان فتوحیبه منظور ارزیابی16 رقم چغندر قند در شرایط اگرو اکولوژیکی منطقه میاندوآب با استفاده از روش های چند متغیره آماری در شرایط کم آبی، آزمایشی در دو شرایط معمول و تنش خشکی بر اساس ظرفیت مزرعه، هر کدام در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع ط چکیده کاملبه منظور ارزیابی16 رقم چغندر قند در شرایط اگرو اکولوژیکی منطقه میاندوآب با استفاده از روش های چند متغیره آماری در شرایط کم آبی، آزمایشی در دو شرایط معمول و تنش خشکی بر اساس ظرفیت مزرعه، هر کدام در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد اثر محیط بر صفات عملکرد ریشه، درصد قند نا خالص، میزان سدیم ریشه، درصد قند خالص، عملکرد قند نا خالص، آلکالیته، درصد استحصال و قند ملاس از لحاظ آماری معنی دار بود. در این مطالعه صفات عملکرد قند خالص تحت شرایط معمول رطوبتی و تنش خشکـی با صفات عملکـرد ریشـه، مقـدار پتاسیـم ریشـه، عملکـرد قنـد نا خالص و درصد استحصال همبستگی مثبت و معنی دار نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه کلاستر در شرایط معمول برش دندروگرام در فاصله 10، چهار کلاستر ایجاد شد ژنوتیپ های کلاستر دو از عملکرد ریشه، عملکرد قند نا خالص، درصد استحصال و عملکرد قند خالص بالا تر از میانگین کل و کل کلاستر ها و از میزان سدیم، پتاسیم، ازت مضره و قند ملاس کم تر از میانگیـن کل برخوردار بود. در شرایط تنش خشکی برش کلاستر در فاصله 10، ژنوتیپ ها را در چهار گروه دسته بندی کرد که گروه سه از نظر صفات عملکرد ریشه، درصد قند نا خالص، ازت مضره، درصد قند خالص، عملکرد قند نا خالص، درصد استحصال و عملکرد قند خالص از مقادیر بیش تر از میانگین و از نظر صفات مقدار سدیم، آلکالیته و مقدار قند ملاس کم تر از میانگین برخوردار بود. بر اساس نتایج تجزیه به عامل ها در شرایط معمول و تنش خشکی دو عامل شناسایی شدند که به ترتیب 77/87 و 94/85 درصد از کل واریانس داده ها را در دو شرایط تبیین نمود. بر اساس نتایج تجزیه کلاستر ژنوتیپ ها در شرایط معمول در چهار کلاستر در شرایط تنش خشکی در سه کلاستر قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2681 - اثر تلقیح بذرهای ذرت (Zea mays L.)رقم KSC704با قارچ میکوریزاو باکتری سودوموناس بر عملکرد و صفات بیوشیمیایی در شرایط قطع آبیاری
محمد نصری میثم اویسیکود های بیولوژیک متشکل از باکتری ها و همچنین قارچ های مفیدی هستند که هر یک به منظور خاصی تولید می شوند، مانند تثبیت نیتروژن، رها سازی یون های فسفات، پتاسیم و آهن از ترکیب های نا محلول آنها. این آزمابش با هدف بررسی اثرقارچ مایکوریزا (Glomus mosseae)و باکتری سودوموناس (Ps چکیده کاملکود های بیولوژیک متشکل از باکتری ها و همچنین قارچ های مفیدی هستند که هر یک به منظور خاصی تولید می شوند، مانند تثبیت نیتروژن، رها سازی یون های فسفات، پتاسیم و آهن از ترکیب های نا محلول آنها. این آزمابش با هدف بررسی اثرقارچ مایکوریزا (Glomus mosseae)و باکتری سودوموناس (Pseudomonasputida)در شرایط قطع آبیاریبر عملکرد، آنزیم های آنتی اکسیدانت و بیومارکر های تخریب گیاه ذرت رقم KSC704 در منطقه ورامین در سال زراعی 95-1394اجراشد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده(اسپلیت پلات) در قالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود. عامل اصلی آبیاری در سه سطح آبیاری (1- آبیاری معمولی. 2-قطع آب در مرحله ی گلدهی.3- قطع آب در مرحله ی پر شدن دانه) و عامل فرعی اختلاط کود زیستی قارچ مایکوریزا و باکتری سودوموناس با بذر ها در هنگام کاشت در چهار سطح (1- عدم مصرف میکوریزا وسودوموناس. 2- کاربرد 60 گرم در هکتار مایکوریزا. 3- کاربرد 100 گرم در هکتار باکتری سودوموناس. 4- کاربرد توام مایکوریزاو سودوموناس) بود. نتایج نشان داد اثرات متقابل قطع آبیاری و کاربرد مایکوریزا و سودوموناس بر تمامی صفات اندازه گیری شده در سطح پنج و یک درصد معنی دار بود. بالا ترین میزان عملکرد دانه (3/7965 کیلو گرم درهکتار)، عملکرد بیولوژیک (3/20468 کیلو گرم درهکتار) و شاخص برداشت (1/39 درصد) از تیمار مصرف توام مایکوریزا و سودوموناس و آبیاری معمول به دست آمد که با تیمار های آبیاری معمول و مصرف مایکوریزا و آبیاری معمول و مصرف سودوموناس اختلاف معنی داری نداشت و کم ترین میزان این صفات را تنش در مرحله گلدهی و عدم مصرف مایکوریزا و سودوموناس به خود تخصیص داد که با تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه اختلاف معنی داری نداشت. بیش ترین میزان پرولین برگ به مقدار 036/1 میکرو گرم بر گرم در تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی و کاربرد توام مایکوریزا و سودوموناس به دست آمد. لازم به ذکر است در تیمار آبیاری معمول و کاربرد توام مایکوریزا و سودوموناس کم ترین میزان کاتالاز، دی تیروزین، دی هیدروکسی گوانوزین و مالون دی آلدئید حاصل گردید. در این بررسی با مصرف توام مایکوریزا و سودوموناس در شرایط قطع آبیاری بر رشد زایشی و با توجه به نقش فسفر در مرحله زایشی، گیاه توانست تا تحمل خود را از طریق افزایش متابولیت های سازگار بالا ببرد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2682 - بررسی اثر تنش‌شوری بر جوانهزنی و رشد اولیه ارقام لوبیا چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata)
فاطمه کامیاب شاهین واعظی محمدجعفر آقایی مینا ربیعییکی از محدودیت های توسعه کشت لوبیا چشم بلبلی در مناطق مساعد زراعت این گیاه وجود تنش شوری میباشد. به منظور بررسی اثر شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه لوبیا چشم بلبلی، آزمایشی در آزمایشگاه ژنتیک و بانک ژن گیاهی ملی ایران به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تک چکیده کاملیکی از محدودیت های توسعه کشت لوبیا چشم بلبلی در مناطق مساعد زراعت این گیاه وجود تنش شوری میباشد. به منظور بررسی اثر شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه لوبیا چشم بلبلی، آزمایشی در آزمایشگاه ژنتیک و بانک ژن گیاهی ملی ایران به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل 15 ژنوتیپ مختلف لوبیا چشم بلبلی (مشهد، امید بخش1، امید بخش2، 001، 002، 7245، 7254، 7262، 7288، 7244، 7256، 7291، 7289، 7278و 7305) و چهار سطح NaCl با غلظت های صفر، 50، 100 و 150 میلی مول بودند. نتایج آزمایش نشان دادند که اثر ژنوتیپ و سطوح شوری بر اکثر صفات از نظر آماری در سطح پنج درصد معنی دار بود در بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و سطوح شوری، ژنوتیپ مشهد در سطح شوری 150 میلی مول دارای بالا ترین درصد جوانه زنی (84%) و قدرت جوانه زنی (1/8) بود. همچنین بیش ترین و کم ترین سرعت جوانه زنی در بالا ترین سطح شوری به ترتیب در ژنوتیپ 7291 با 3/5 بذر در روز و امید بخش2 با 7/3 بذر در روز مشاهده شد. با افزایش شوری وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه کاهش یافت. به طور کلی، ژنوتیپ مشهد و 001 به ترتیب به عنوان متحمل ترین و حساس ترین ژنوتیپ نسبت به شـوری انتخـاب شدنـد. بر اساس نتـایـج این آزمایـش تنـوع ژنتیکـی لازم برای انتخـاب ارقام متحمل به شوری در میان ژنوتیپ های لوبیا چشم بلبلی ایران وجود دارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2683 - اثر محلولپاشی عنصر مولیبدن بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی گندم در شرایط تنش خشکی در طی فاز زایشی
امیرحسین غفاریان رضا ضرغامی بهنام زندبه منظور بررسی اثر محلول پاشی عنصـر مولیبـدن بر عملکـرد کمی و کیفـی گنـدم، آزمایشی در سال زراعی90-1389 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران واقع در شهرستان ورامین اجرا گردید. طرح به صورت کرت های خرد شده( اسپلیت پلات) در پایه بلوک های کامل تصا چکیده کاملبه منظور بررسی اثر محلول پاشی عنصـر مولیبـدن بر عملکـرد کمی و کیفـی گنـدم، آزمایشی در سال زراعی90-1389 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران واقع در شهرستان ورامین اجرا گردید. طرح به صورت کرت های خرد شده( اسپلیت پلات) در پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. کرت های اصلی شامل رژیم های آبیاری در سه سطح، آبیاری معمول، تنش خفیف (قطع آبیاری در آغاز پر شدن دانه) و تنش شدید (قطع آبیاری در آغاز گلدهی) و کرت های فرعی شامل محلول پاشی عنصر مولیبدن در سه سطح (محلول پاشی با آب خالص، محلول پاشی با آمونیوم هپتا مولیبدات با غلظت 5/0 درصد (پنج در هزار) و محلول پاشی با آمونیوم هپتا مولیبدات با غلظت یک درصد (10 در هزار) بود. نتایج نشان داد که قطع آبیاری در طی دوره رشد زایشی تاثیر کاملا معنی داری بر عملکرد دانه و اکثر اجزای عملکرد دانه گندم داشت. عملکرد دانه تحت تاثیر تنش خفیف و شدید به ترتیب به میزان 6/14% و 7/26% کاهش یافت و این کاهش برای هر دو تیمار معنی دار بود. کاهش عملکرد دانه در تیمار تنش خفیف عمدتا ناشی از کاهش معنی دار وزن هزار دانه، دوام سطح برگ و تعداد روز تا رسیدگی بود. برای تیمار تنش شدید بخش عمده تاثیر تنش مربوط به کاهش تعداد سنبله بارور، تعداد دانه در سنبله و تا حد کمتری وزن هزار دانه بود. تیمار تنش شدید سبب افت معنی دار حداکثر شاخص سطح برگ و حداکثر سرعت رشد محصول و نیز دوام سطح برگ ها گردید. محلول پاشی عنصر مولیبدن سبب افزایش عملکرد دانه و بسیاری از اجزای عملکرد گردید. غلظت 1% مولیبدن، وزن هزار دانه، طول پدانکل، ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور و تعداد دانه در سنبله را به ترتیب به میزان 7/6%، 9/13%، 7/5%، 5/6% و 4/17% در مقایسه با شاهد افزایش داد. طول دوره رشد تا رسیدگی نیز در این تیمار به میزان چهار روز افزایش یافت. همچنین محلول پاشی مولیبدن با غلظت 1% سبب افزایش میانگین عملکرد دانه گندم از 5699 کیلوگرم در هکتار به 6065 کیلو گرم در هکتار گردید. اثر محلول پاشی مولیبدن نیز بر درصد پروتئین دانه معنی دار بود. با انجام محلول پاشی مولیبدن، درصد پروتئین دانه گندم از 37/11% به 4/12% برای غلظت 5/0% و به 34/12% برای غلظت 1% افزایش یافت. بالا ترین عملکرد پروتئین از تیمار های آبیاری معمول همراه با محلول پاشی با غلظت 5/0% و به دنبال آن آبیاری معمول با غلظت 1% به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2684 - ارزیابی تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و بهرهوری آب در ارقام بومی و اصلاح شده برنج
فاطمه کهنسال‌واجارگاه فرزاد پاک‌نژاد عبدالرضا آقاجانیبه منظور مقایسه تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و بهره وری آب در ارقام مختلف برنج بومی و اصلاح شده آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در شرایط گلدانی انجام شد. 15 رقم برنج ایرانی که شامل ارقام بومی و اصلاح شده در سه شرایط آبیاری غرقاب، تنش در مرحله رویش و تن چکیده کاملبه منظور مقایسه تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و بهره وری آب در ارقام مختلف برنج بومی و اصلاح شده آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در شرایط گلدانی انجام شد. 15 رقم برنج ایرانی که شامل ارقام بومی و اصلاح شده در سه شرایط آبیاری غرقاب، تنش در مرحله رویش و تنش در مرحله زایش درچهار تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. طبق نتایج تجزیه واریانس، اثرات متقابل بین آبیاری و ارقام برای کلیه صفات معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیش ترین عملکرد دانه متعلق به ارقام سپیدرود (18/65 گرم در گلدان) و هیبرید (63/64 گرم در گلدان) در شرایط غرقاب، ارقام محمدی(85/35 گرم در گلدان) و درفک (52/32 گرم در گلدان) در شرایط تنش رویش و ارقام محمدی (51/37 گرم در گلدان) و ساحل (48/32 گرم در گلدان) در شرایط تنش زایش بود. از نظر بهره وری آب دانه و بهره وری آب کل در شرایط تنش در مرحله رویش و تنش در مرحله زایش، رقم محمدی به عنوان رقم متحمل به خشکی شناخته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2685 - بررسی کارآیی ماده افزودنی کوداساید همراه با علفکشهای تاپیک و گرانستار بر کنترل علفهای هرز و عملکرد گندم رقم پارسی(Triticumaestivum L.)
فرخ فرزانه بابک عندلیبی اسکندر زند علیرضا یوسفیبه منظور تاثیر علف ش های کلودینافوپپروپارژیل(تاپیک) و تری بنورون متیل(گرانسـتار) با ماده افـزودنی کوداساید بر کنترل علف های هرز گندم آزمایشی در سال 1393-1392 در مزرعه تحقیقاتی گیاه پزشکی کشور در کرج در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 13 تیمار و 4 تکرار انجام شد.فاکتورهای آ چکیده کاملبه منظور تاثیر علف ش های کلودینافوپپروپارژیل(تاپیک) و تری بنورون متیل(گرانسـتار) با ماده افـزودنی کوداساید بر کنترل علف های هرز گندم آزمایشی در سال 1393-1392 در مزرعه تحقیقاتی گیاه پزشکی کشور در کرج در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 13 تیمار و 4 تکرار انجام شد.فاکتورهای آزمایش شامل علفکش تری بنورون متیل در سه دوز(14، 17 و 20گرم در هکتار بدون ماده افزودنی)،علفکش تری بنورون متیل در سه دوز(14، 17 و 20 گرم در هکتار+بیست و پنج صدم درصدحجم به حجم کوداساید) وعلفکش کلودینافوپ پروپارژیل در سه دوز(6/0،8/0،1 لیتر در هکتار بدون ماده افزودنی)، کلودینافوپ پروپارژیل در سه دوز(6/0،8/0،1 لیتر در هکتار +بیست و پنج صدم درصد حجم به حجم کوداساید)درزمانپنجه زنی و شاهد با وجین(حذف علف های هرز) در مزرعه گندم بودند.نتایج تحقیق نشان داد برترین تیمار تریبنورون متیل به مقدار 17 گرم ماده تجــاری در هکتار + کداساید به مقدار 25/0 درصد به منظور کنترل علف های هرز پهن برگ غالب مناسب بودو بیشترین تاثیر را در کنترل علف های هرز داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2686 - اثر کود دامی و سوپرجاذب در شرایط تنش کم‌آبی بر ویژگیهای مورفولوژیک و کمی و کیفی گیاه سویا
امیرحسین مظاهری حمیدرضا توحیدی‌مقدم مسعود مشهدیاکبربوجارآزمایشی به منظور بررسی اثر کود دامی و سوپر جاذب در شرایط تنش خشکی بر ویژگی های مورفولوژیک و کمی و کیفی گیاه سویا به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و با سه تکرار در مزرعه آموزشی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین در سال 1390 اجرا شد. تیمار های آ چکیده کاملآزمایشی به منظور بررسی اثر کود دامی و سوپر جاذب در شرایط تنش خشکی بر ویژگی های مورفولوژیک و کمی و کیفی گیاه سویا به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و با سه تکرار در مزرعه آموزشی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین در سال 1390 اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح (آبیاری معمول و قطع آبیاری از مرحله تشکیل غلاف)، کود دامی در سه سطح شامل شاهد (عدم استفاده از کـود دامی)، 15 تن در هکتـار، 30 تن در هکتـار و سـوپر جـاذب در دو سطـح شـامل شـاهد (عـدم استفـاده از سوپر جاذب) و استفاده از سوپر جاذب بود. نتایج نشان داد که اثر ساده آبیاری تأثیر معنی داری بر تعداد شاخه فرعی٬ تعداد غلاف در ساقه اصلی٬ تعداد غلاف در گیاه٬ عملکرد روغن٬ درصد پروتئین٬ عملکرد پروتئین٬ عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه داشت. اثر ساده کود دامی نیز تأثیر معنی داری بر تعداد شاخه فرعی٬ تعداد بذر در غلاف٬ تعداد غلاف در ساقه اصلی٬ تعداد غلاف در گیاه٬ درصد روغن٬ عملکرد روغن٬ درصد پروتئین٬ عملکرد پروتئین٬ تعداد بذر در گیاه٬ عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه داشت. اثر ساده سوپر جاذب نیز تأثیر معنی داری بر تعداد غلاف در ساقه اصلی٬ تعداد غلاف در گیاه٬ درصد پروتئین٬ عملکرد پروتئین٬ تعداد بذر در گیاه٬ عملکرد بیولوژیک٬ عملکرد دانه و شاخص برداشت داشت. اثر متقابل سه گانه آبیاری٬ کود دامی و سوپر جاذب تأثیر معنی داری بر تعداد غلاف در ساقه اصلی٬ تعداد غلاف در گیاه٬ عملکرد روغن٬ درصد پروتئین٬ عملکرد پروتئین٬ تعداد بذر در گیاه٬ عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه داشت. در شرایط تنش خشکی تمام ویژگی های گیاه تحت تأثیر قرار گرفت و در مقایسه با شرایط آبیاری معمول کاهش یافت. ولی با بهبود شرایط حاصلخیزی خاک٬ تمام ویژگی ها در مقایسه با شاهد افزایش نشان دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2687 - بررسی اثر متقابل ارتفاع و روش خشک کردن بر مقدار و ترکیب اسانس آویشن کوهی در منطقه پلور، شهرستان آمل (مطالعه موردی)
بهزاد غلامحسین‌زاده یوسف نیک‌نژاد هرمز فلاحآملیاز جمله مهم ترین و ارزشمند ترین گونه های دارویی که عمدتاً در مناطق کوهستانی و نقاط مرتفع می روید گیاهی از خانواده لابیاته به نام آویشن کوهی یا Thymuskotschyanus است. جهت بررسی تاثیر ارتفاع رویش و چهار روش مختلف خشک کردن (نور مستقیم خورشید، سایه، ماکروویو با توان 900 و 3 چکیده کاملاز جمله مهم ترین و ارزشمند ترین گونه های دارویی که عمدتاً در مناطق کوهستانی و نقاط مرتفع می روید گیاهی از خانواده لابیاته به نام آویشن کوهی یا Thymuskotschyanus است. جهت بررسی تاثیر ارتفاع رویش و چهار روش مختلف خشک کردن (نور مستقیم خورشید، سایه، ماکروویو با توان 900 و 360 وات) و شرایط ژنتیکی و اکولوژیکی بر میزان اسانس این گیاه، نمونه هایی از گیاه مذکور در سه ناحیه ارتفاعی(2100، 2700 و 3300) در زمان 100 % گل دهی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصله از تجزیه واریانس صفات بر ارتفاع و روش های مختلف خشک کردن نشان داد تغییرات میزان اسانس ها از جمله تیمول، کارواکرول، آلفا ترپینن، پی سیمن، گاما ترپینن، بورنئول، کاریوفیلن، دلتاکادینن و کاریوفیلن اکسید در سطح آماری یک درصد معنی دار شدند. بیش ترین میزان تیمول از تیمار خشک کردن ماکرویوو با توان 900 وات و ارتفاع 3300 متر با متوسط 22/41 درصد حاصل شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2688 - ارزیابی تاثیر سودوموناس فلورسنت بر خصوصیات گیاهچه کلزا تحت تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلیکول
سمیه کرمی‌چمه معصومه نمروری امین فتحی صادق بهامین فاخر کردونیامروزه تنش و آلودگی های زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه ی کود های شیمیایی، از مهم ترین معضلات تولید در بخش کشاورزی می باشند. این پژوهش با هدف بررسی اثر باکتری سودوموناس بر خصوصیات رویشی گیاهچه کلزا تحت تنش خشکی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه رامین در چکیده کاملامروزه تنش و آلودگی های زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه ی کود های شیمیایی، از مهم ترین معضلات تولید در بخش کشاورزی می باشند. این پژوهش با هدف بررسی اثر باکتری سودوموناس بر خصوصیات رویشی گیاهچه کلزا تحت تنش خشکی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه رامین در سال 1391 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 12 تیمار انجام شد. عامل اول شامل سویه باکتری Pseodomonas fluorescens در سه سطح شامل شاهد (عدم تلقیح با بذر)، 108p و 169 p و عامل دوم تنش خشکی در چهار سطح شامل صفر (آب مقطر)، 3/0- 6/0 و 9/0- مگاپاسکال بود. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر تمام صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. سودوموناس نیز بر طول ساقه چه و ریشه چه و وزن تر و خشک ساقه چه تاثیر معنی داری داشت. اثر متقابل تیمار های آزمایش نیز بر طول ساقه چه و وزن تر ساقه چه معنی دار بود. در بالا ترین سطح تنش خشکی (9/0- مگاپاسکال)، وزن خشک ساقه چه به مقدار 09/0 گرم به دست آمد که نسبت به تیمار عدم تنش 62 درصد کاهش داشت. در تیمار تلقیح بذور با باکتری سودوموناس فلورسنت p 169، وزن تر ساقه چه به مقدار 068/0 گرم به دست آمد که نسبت به تیمار عدم تلقیح 15 درصد افزایش داشت. به طور کلی استفاده از سویه های باکتری سودوموناس فلورسنت توانست اثرات خشکی بر خصوصیات گیاهچه کلزا را کاهش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2689 - اثر مالچ پلاستیک و بستر کاشت بر عملکرد ذرت دانهای (KSC 704) در فرونشانی علفهای هرز
محسن گرشاسبی حمیدرضا رجب‌لاریجانی محمد نصریبه منظور مطالعه اثر مالچ و شکل بستر کاشت بر عملکرد کمی و کیفی ذرت دانه ای و توان رقابتی علف های هرز آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا انجام شد. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح آماری بلوک های چکیده کاملبه منظور مطالعه اثر مالچ و شکل بستر کاشت بر عملکرد کمی و کیفی ذرت دانه ای و توان رقابتی علف های هرز آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا انجام شد. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. بستر کاشت در سه سطح (بستر تخت، بستر برآمده و روش مرسوم) به عنوان عامل اصلی و مالچ و بدون مالچ در سه سطح (خاک پوشیده با مالچ پلاستیک سفید روی سیاه، خاک بدون مالچ و عاری از علف های هرز و خاک بدون مالچ با تداخل علف هرز) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد مالچ پلاستیک سفید روی سیاه در تمام اشکال بستر منجر به کنترل 99درصدی علف های هرز گردید. مالچ موجب سرعت بخشیدن به رشد گیاه ذرت در مقایسه با زمین بدون مالچ گردید. اثر متقابل مالچ × شکل بستر معنی دار بود و بیش ترین عملکرد دانه در تیمار مالچ و بستر تخت ( kg.ha-16/11031) به دست آمد. همچنین شکل بستر تاثیر معنی داری بر شاخص برداشت، عملکرد دانه، تعداد دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف و تعداد ردیف داشت. مالچ نیز اثر معنی داری بر بیوماس کل، شاخص برداشت، عملکرد دانه، تعداد دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف و تعداد ردیف داشت. استفاده از بستر تخت بیش ترین تعداد دانه در بلال و ردیف در بلال را داشت و بستر برآمده نیز بیش ترین وزن هزار دانه و تعداد ردیف در بلال را داشت. در حالت استفاده از مالچ تعداد دانه در بلال، دانه در ردیف و تعداد ردیف بیش تر گردید و در نهایت نشاندهنده تعداد دانه بیش تر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2690 - رابطه بین اخلاق حرفه ای مربیان و وفاداری ورزشکاران باشگاه های ورزشی (مورد مطالعه شهرستان ترکمن)
زین العابدین فلاح فریبا کمی -
دسترسی آزاد مقاله
2691 - رابطه بین رشد اجتماعی با سطح خودمدیریتی و میزان پایبندی به فعالیت بدنی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
فاطمه احمدپور مبارکه شهرام عروف زاد احمدرضا عسکری رقیه شاهین فر -
دسترسی آزاد مقاله
2692 - تاثیر کانون توجه درونی و بیرونی بر یادگیری مهارت پرتاب در کودکان 10 تا 12 سال در شرایط یادگیری ضمنی و آشکار
ژاله باقرلی سمیه گودرزی ناهید صادقی -
دسترسی آزاد مقاله
2693 - پیش بینی ورزشکاران در معرض خطر آسیب براساس دو عامل سابقه آسیب و امتیاز آزمون غربالگری حرکات عملکردی
نجمه افهمی رضا سیامکی نجمه صادقیهدف: اختلال الگوهای حرکتی منجر به آسیب ورزشکاران می شود؛ اگرچه می تواند منتج از سابقه آسیب ورزشکار و عدم بازتوانی مناسب نیز باشد. هدف تحقیق حاضر پیش بینی ورزشکاران در معرض خطر آسیب براساس سابقه آسیب و امتیاز آزمون غربالگری حرکات عملکردی (FMS) است. روش ها: این مطالعه تحل چکیده کاملهدف: اختلال الگوهای حرکتی منجر به آسیب ورزشکاران می شود؛ اگرچه می تواند منتج از سابقه آسیب ورزشکار و عدم بازتوانی مناسب نیز باشد. هدف تحقیق حاضر پیش بینی ورزشکاران در معرض خطر آسیب براساس سابقه آسیب و امتیاز آزمون غربالگری حرکات عملکردی (FMS) است. روش ها: این مطالعه تحلیلی-مقطعی می باشد. آزمودنی های تحقیق 27 ورزشکار زن لیگ برتر کشور (15 بازیکن هندبال و 12 بازیکن فوتسال) بودند. ابتدا فرم رضایت نامه و اطلاعات فردی توسط آزمودنی ها تکمیل شد، سپس سابقه آسیب ورزشکاران با توجه به فرم سابقه آسیب استاندارد ثبت و آزمون FMS اجرا شد. در ادامه، آسیب های ورزشکاران در حین تمرین و مسابقه به مدت 6 ماه ثبت شد. از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های کاپا، تی مستقل، فیشر اگزکت و رگرسیون لجستیک در سطح معنی داری 05/0 جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد سابقه آسیب ورزشی به طور قابل توجهی می تواند امتیاز آزمون FMS را پیش بینی کند (05/0>P). ورزشکاران با سابقه آسیب در معرض خطر بالاتری برای آسیب دیدگی هستند (05/0>P). ورزشکاران دارای سابقه آسیب که امتیاز آزمون FMS آن ها کمتر از 17 است، 4 برابر بیشتر از ورزشکاران با امتیاز بالای 17 در معرض آسیب دیدگی قرار دارند. نتیجه گیری: مربیان، مددیاران ورزشی، فیزیوتراپ ها و بازتوانان ورزشی می توانند هم راستا با سایر بررسی های پیش از فصل، با در نظر گرفتن سابقه آسیب و امتیاز آزمون FMS، مدل پیشگیری از آسیب دقیق و موثرتری فراهم کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2694 - اثر چالش ذهنی هنگام اجرای فعالیت هوازی وامانده ساز بر زمان دویدن، میزان درک فشار و غلظت کورتیزول سرمی ورزشکاران نخبه
محمد قادری محمد علی آذربایجانی سیروان آتشک داود قادری محمد رضا فاروقی گلاله رسولی آذر -
دسترسی آزاد مقاله
2695 - اثر سن بر مهار تهای روانی کشتی گیران آزادکار پیشکسوت
معصومه شجاعی افخم دانشفر علی رضا رحمتی -
دسترسی آزاد مقاله
2696 - بررسی شیوه زندگی کاراته کاران نخبه کشور و اثر آن بر کنترل استرس قبل از مسابقات
سید محمد نیازی -
دسترسی آزاد مقاله
2697 - تاثیر بازی های بومی محلی بر فاکتورهای آمادگی جسمانی دانشجویان پسر غیر ورزشکار
کیوان ملانوروزی شهرام خانزاده نصیبه رضایی مسعود لک -
دسترسی آزاد مقاله
2698 - طراحی مدل عوامل مؤثر بر ارتقاء فرهنگ مالیاتی در ورزشکاران و مربیان حرفه ای ایران
محمد همایون پور ولی نوذری سید احسان امیرحسینیهدف این پژوهش، طراحی مدل عوامل مؤثر بر ارتقاء فرهنگ مالیاتی در ورزشکاران و مربیان حرفه ای ایران بود. پژوهش به روش آمیخته کمی و کیفی و در چارچوب تحقیقات توصیفی-پیمایشی انجام شد، جامعه آماری در بخش کمی، کلیه ورزشکاران و مربیان شاغل در لیگ های حرفه ای ایران بود که با روش ن چکیده کاملهدف این پژوهش، طراحی مدل عوامل مؤثر بر ارتقاء فرهنگ مالیاتی در ورزشکاران و مربیان حرفه ای ایران بود. پژوهش به روش آمیخته کمی و کیفی و در چارچوب تحقیقات توصیفی-پیمایشی انجام شد، جامعه آماری در بخش کمی، کلیه ورزشکاران و مربیان شاغل در لیگ های حرفه ای ایران بود که با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی براساس فرمول کوکران، تعداد 45 مربی و 323 ورزشکار در مجموع برابر با 368 نفر انتخاب شدند و در بخش کیفی تعداد 12 نفر از خبرگان ورزشی و مالیاتی بودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت و عوامل با آزمون فریدمن رتبه بندی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss-19 و LISREL8.8.8انجام شد. یافته ها نشان داد که عوامل فردی، عوامل درون سازمانی، عوامل اجتماعی شدن و عوامل برون سازمانی اثر مثبت، مستقیم و معناداری بر ارتقا فرهنگ مالیاتی در ورزشکاران و مربیان حرفه ای ایران دارد و عوامل درون سازمانی در رتبه اول قرار گرفتند. می توان گقت که تمرکز بر مؤلفه هایی همچون شفافیت در قوانین مالیاتی و آگاهی و آشنایی مودیان با قوانین مالیاتی در ارتقای فرهنگ مالیاتی مؤثر است. بنابراین احصاء شاخص ها و معیارهای اخذ مالیات، ویژه ورزشکاران و مربیان حرفه ای و تصویب و اجرای قوانین که راه های فرار مالیاتی از جمله ارائه اسناد صوری را مسدود نماید در دراز مدت به ارتقای فرهنگ مالیاتی کمک خواهد کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2699 - مقایسه ی رضایت شغلی کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار دانشگاههای آزاد اسلامی واحد قزوین و تاکستان
منوچهر دژآهنگ علی همتی غفیف شهرام رحمانی -
دسترسی آزاد مقاله
2700 - ارزیابی ادراک، رضایتمندی و نگرش زنان میانسال نسبت به وزن و شکل بدن
فرهاد رحمانی نیا الما تبری محمد عزیزی -
دسترسی آزاد مقاله
2701 - مقایسه تحلیل رفتگی شغلی در بین کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار
مهدی کهندل مهدی کسب پرست -
دسترسی آزاد مقاله
2702 - مقایسه زاویه Q و تعادل ایستا و پویا در دختران ورزشکار دارای کف پای صاف و طبیعی
مریم بهمنی سید صدرالدین شجاع الدین مهدی کهندی -
دسترسی آزاد مقاله
2703 - اثر چالش ذهنی به هنگام اجراى فعالیت هوازی وامانده ساز بر زمان دویدن، میزان درک فشار و غلظت کورتیزول سرمی ورزشکاران نخبه
محمد قادری محمد علی آذربایجانی سیروان آتشک داود قادری محمد رضا فاروقی گلاله رسولی آذر -
دسترسی آزاد مقاله
2704 - بررسی همبستگی بین آزمون جدید پرش زیگزاگ و آزمونRAST در اندازه گیری توان بی هوازی در دانشجویان زن و مرد ورزشکار و غیر ورزشکار
ابراهیم بنی طالب علی خازنی سارا برمکی هادی قائدی سمیه یوسفند ابراهیم فلاح -
دسترسی آزاد مقاله
2705 - طراحی و اعتباریابی ابزار ارزیابی رفتارهای نامطلوب در کلاس تربیت بدنی
محمد پورکیانی صفورا صباغیان -
دسترسی آزاد مقاله
2706 - تحلیل کیفی ترغیب ورزشکاران به خرید کالای ورزشی ایرانی: مطالعة برخاسته از داده ها
مهداد نمازی مسعود ایمان زاده مهرداد محرم زادهآنچه که در ایران و در شرایط کنونیِ کشور به یک چالش تبدیل شده، دیدگاه ورزشکاران در مورد برتری کالاهای خارجی است. هدف از تحقیق حاضر، تحلیل کیفی ترغیب ورزشکاران به خرید کالای ورزشی ایرانی بود. این پژوهش از نوع مطالعات کیفی است که با استفاده از تکنیک نظریة داده بنیاد انجام چکیده کاملآنچه که در ایران و در شرایط کنونیِ کشور به یک چالش تبدیل شده، دیدگاه ورزشکاران در مورد برتری کالاهای خارجی است. هدف از تحقیق حاضر، تحلیل کیفی ترغیب ورزشکاران به خرید کالای ورزشی ایرانی بود. این پژوهش از نوع مطالعات کیفی است که با استفاده از تکنیک نظریة داده بنیاد انجام گرفت.جامعه آماری این پژوهش را کلیه ورزشکاران شاخص و نخبه استان اردبیل تشکیل داده بودند که از بین آنها 22 نفر بعنوان نمونه آماری با استفاده از نمونه گیری هدفمند و با تکنیک گلوله برفی انتخاب گردید،و از طریق مصاحبه عمیق به جمع آوری اطلاعات آنها پرداخته شد.داده های حاصل از مصاحبه ها به روش تئوری سازی داده بنیاد، در سه مرحله باز، محوری و انتخابی کدگذاری گردید. در تحلیل یافته های تحقیق از پنج مفهوم شرایط علی(پنج مقوله)، شرایط مداخله گر(پنج مقوله)، شرایط زمینه ای(پنج مقوله)، راهبردها(شش مقوله) و پیامدها(سه مقوله) در قالب الگوی کدگذاری استراوس و کوربین(2014)استفاده شد.به طور کلی،نتایج در قالب یک مدل کیفی،نشان داد که با توجه به شرایط علی و ضرورت ترغیب ورزشکاران به خرید کالای ورزشی ایرانی،و نیز با در نظر گرفتن شرایط مداخله گر و زمینه ای حاصل از پژوهش،می توان این ارزش ها را از طریق راهبردهایی همچون مبارزه با قاچاق کالای ورزشی،ارتقای کیفیت کالاهای ورزشی داخل توسعه داد.رونق تولیدات ورزشی را افزایش داده و تحریم های اقتصادی را بی اثر و همبستگی ملی را دو چندان کرد،و در نهایت پدیده ای با عنوان ترجیح و خرید کالای ورزشی داخلی به جای کالای ورزشی خارجی توسط ورزشکاران اتفاق خواهد افتاد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2707 - مقایسه مشکلات رفتاری دانش آموزان از دیدگاه معلمان تربیت بدنی در مدارس محروم و برخوردار از امکانات ورزشی
رحیم رمضانی نژاد مهرعلی همتی نژاد اسماعیل ذبیحی -
دسترسی آزاد مقاله
2708 - بررسی تاثیر شرکت در فعالیت های ورزشی بر سلامت روان دانشجویان
لنا مطلبی مهوش نوربخش علی بدیع -
دسترسی آزاد مقاله
2709 - بررسی میزان شیوع و علل اعتیاد در قهرمانان سابق ایران
رسول حاجی رسولی کبریا آقبالی عباس خدایاری -
دسترسی آزاد مقاله
2710 - تاثیر ویبریشن بر IL10، کورتیزول و تستوسترون سرم دختران ورزشکار و غیر ورزشکار
فرح نامنی بهاره یزدان پرست چهارمحالی -
دسترسی آزاد مقاله
2711 - ارزیابی عملکرد مدیران دانشکده های تربیت بدنی دانشگاه آزاد با روش بازخورد 360 درجه
سیدمصطفی هاشمی فریده اشرف گنجویی زینت نیک آئینهدف این پژوهش ارزیابی عملکرد مدیران دانشکده های تربیت بدنی دانشگاه آزاد با رویکرد ارزیابی360 درجه بوده است . بدین منظور با مطالعه ادبیات پژوهش ، ابعاد ، مولفه ها و شاخص های ارزیابی مدیران استخراج و براساس آن پرسشنامه ای با طیف لیکرت در 11بعد و با 100سوال طراحی شد.روایی چکیده کاملهدف این پژوهش ارزیابی عملکرد مدیران دانشکده های تربیت بدنی دانشگاه آزاد با رویکرد ارزیابی360 درجه بوده است . بدین منظور با مطالعه ادبیات پژوهش ، ابعاد ، مولفه ها و شاخص های ارزیابی مدیران استخراج و براساس آن پرسشنامه ای با طیف لیکرت در 11بعد و با 100سوال طراحی شد.روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با استفاده از اجماع نظر افراد صاحب نظر و خبره ورزشی تایید شد .ضریب پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ ،92/0بدست آمده و تایید گردید.جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان ، کارکنان ، اساتید ، مدیران دانشکده ها و گروه های آموزشی تربیت بدنی و روساء و معاونین دانشگاه های دارای دانشکده تربیت بدنی دانشگاه آزاد بود.نمونه های آماری با روش سرشماری و همچنین با استفاده از جدول مورگان بدست آمد . نتایج تحقیق نشان داد رتبه بندی ابعاد مورد ارزیابی مدیران از دیدگاه گروه های ارزیابی کننده با هم متفاوت بوده بطوریکه از دیدگاه خود مدیران ، اساتید ، روسا و معاونین ، دانشجویان و کارکنان به ترتیب ابعاد مهارت های رهبری ، مهارت های فنی و حرفه ای ، مهارت های فنی و حرفه ای ، ارتباطات کاری و پردازش کمی و کیفی اطلاعات دارای بیشترین اولویت و ابعاد قضاوت ، مهارت های رهبری ، تغییرونوآوری ، مهارت های رهبری و تغییر و نوآوری بترتیب دارای کمترین نمره و رتبه بوده اند.بطورکلی ارزیابی مدیران از دیدگاه خوداساتید ، روسای مافوق و دانشجویان در حد مطلوب و متوسط به بالا و از دیدگاه کارکنان در حد متوسط می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2712 - اثر خستگی عضلات مرکزی بدن بر چابکی دختران ورزشکار
سهیلا مینایی علی اکبر جدیدیانخستگی طی فعالیتهای ورزشی پدیده معمولی است که بر عملکرد ورزشکاران تاثیر دارد. عمل عضلات مرکزی، میتواند بر عملکرد کلی بدن و حرکت اندامهای طرفی اثرگذار باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثر خستگی عضلات مرکزی بدن روی چابکی دختران ورزشکار بود. 30 دانش‌آموز دختر سالم فعال در تی چکیده کاملخستگی طی فعالیتهای ورزشی پدیده معمولی است که بر عملکرد ورزشکاران تاثیر دارد. عمل عضلات مرکزی، میتواند بر عملکرد کلی بدن و حرکت اندامهای طرفی اثرگذار باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثر خستگی عضلات مرکزی بدن روی چابکی دختران ورزشکار بود. 30 دانش‌آموز دختر سالم فعال در تیمهای ورزشی در دو جلسه آزمونهای چابکی ایلینویز، 505 و تی شرکت کردند. جلسه اول بدون شرایط خستگی و جلسه دوم آزمون بعد از انجام پروتکل خستگی برگزار شد. به منظور مقایسه دادههای پیشآزمون و پس‌آزمون از آزمون آماری تی زوجی استفاده شد. نتایج نشان داد که خستگی عضلات مرکزی بدن میتواند موجب کاهش معنیداری در نمرات آزمونهای چابکی شود (0،05>P). اندازه اثر کوهن برای آزمونهای چابکی تی (0.673)، 505 (1.925) و ایلینویز (1.873) پس از ایجاد خستگی به دست آمد. با توجه به نتایج، به ورزشکاران توصیه میشود نرمش‌های عملکردی شبیهسازی شده فعالیتهای ورزشی، شامل تمرینات ثبات مرکزی و چابکی را مد نظر قرار دهند تا خستگی آنها را مستعد آسیب نسازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2713 - بررسی اثر چهار هفته برنامه تمرینی عملکردی بر نمرات آزمون غربالگری حرکتی عملکردی در ورزشکاران کار با وزنه دارای الگوهای نقصان حرکتی
محمد کریمی زاده رامین آرغده سید روح الله حسینی یوسف مقدس تبریزینقص حرکتی به الگوهای حرکتی که به صورت جبرانی برای اجرای صحیح یک تکلیف حرکتی رخ می دهد، گفته می شود. هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر چهار هفته تمرینات مبتنی بر نقص های عملکردی بر نمرات آزمون غربالگری حرکتی عملکردی در ورزشکاران کار با وزنه دارای نقص حرکتی بود. در تحقیق حاضر چکیده کاملنقص حرکتی به الگوهای حرکتی که به صورت جبرانی برای اجرای صحیح یک تکلیف حرکتی رخ می دهد، گفته می شود. هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر چهار هفته تمرینات مبتنی بر نقص های عملکردی بر نمرات آزمون غربالگری حرکتی عملکردی در ورزشکاران کار با وزنه دارای نقص حرکتی بود. در تحقیق حاضر تعداد ۳۰ ورزشکار کار با وزنه دارای نقص حرکتی (نمره ی آزمون های عملکردی کمتر از ۱۴)، با توجه به معیارهای ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه مساوی تجربی (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) تقسیم شدند. گروه تجربی تمرینات عملکردی مبتنی بر نقص های عملکردی را به مدت چهار هفته (۳ جلسه در هفته و هر جلسه ۴۰ دقیقه) انجام دادند و در این مدت گروه کنترل به فعالیت های عادی خود ادامه دادند. از آزمون تی زوجی برای بررسی تغییرات درون گروهی و از آزمون آنالیز کوواریانس برای بررسی نتایج بین گروهی در سطح معنی داری ۰۵/۰ استفاده شد. نتایج آزمون تی زوجی نشان داد در تمامی آزمون های FMS در پس آزمون نسبت به پیش آزمون تنها در گروه تجربی اختلاف معناداری مشاهده شد (۰۵/۰>P). همچنین نتایج آزمون آنالیز کوواریانس نشان داد در تمامی متغیرها بین دو گروه اختلاف معنی داری مشاهده شد (۰۵/۰>P)؛ به گونه ای که نمرات تمامی متغیرها در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بهبود یافت. نتایج نشان داد که چهار هفته تمرینات اصلاحی موجب بهبود نمرات آزمون FMS و بهبود نقص های عملکردی ورزشکاران کار با وزنه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2714 - ارزیابی تأثیر تنش خشکی بر روی برخی ویژگیهای جوانهزنی و بنیه بذر چهار رقم تجاری سویا تولید شده در شرایط کم آبیاری با آزمون جوانهزنی استاندارد
زهرا سادات حسینی تهرانی آیدین حمیدی جهانفر دانشیانبه منظور ارزیابی تأثیر تنشخشکی بر روی برخی ویژگیهای جوانه زنی و بنیه بذر ارقام تجاری تنش کم آبیاری دیده سویا در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج ، آزمایشی در سال 1400 با استفاده از آزمون جوانه زنی استاندارد در آزمایشگاه تجزیه بذر مؤسسه تحقی چکیده کاملبه منظور ارزیابی تأثیر تنشخشکی بر روی برخی ویژگیهای جوانه زنی و بنیه بذر ارقام تجاری تنش کم آبیاری دیده سویا در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج ، آزمایشی در سال 1400 با استفاده از آزمون جوانه زنی استاندارد در آزمایشگاه تجزیه بذر مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل اعمال 4 سطح تنشخشکی پلی اتیلن گلیکول 6000 با پتانسیل های0 (بدون تنش) ، 3-، 6- ، 9- مگاپاسکال، بر بذرهای 4 رقم تجاری سویای ویلیامز، هامیلتون× ایسکس، TMSو بانتی تولید شده در 3 سطح تنش کم آبیاری گیاه مادری، آبیاری پس از مقادیر50 (آبیاری مطلوب و شاهد)، 100(تنش خفیف) و 150(تنش شدید) میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) بودند . ویژگی های بررسی شده شامل : درصد جوانه زنی نهایی ، درصد گیاهچه های عادی ، درصد گیاهچه های غیر عادی ، درصد بذر سخت ، درصد بذر پوسیده ، متوسط جوانه زنی روزانه ، متوسط زمان جوانه زنی ، طول گیاهچه و شاخص های طولی و وزنی بنیه گیاهچه بودند . نتایج نشان داد ، اثر متقابل تنشخشکی ، تنش کم آبیاری و رقم تأثیر معنیداری بر تمامی ویژگی های بررسی شده داشت . در تیمار تنش خشکی 9- مگاپاسکال و بدون تنش کم آبیاری ، رقم ویلیامز نسبت به تیمار بدون تنش خشکی و بدون تنش کم آبیاری متوسط جوانهزنی 0/90 روز ، درصد بذر پوسیده ، بذرسخت و گیاهچههای غیرعادی به ترتیب 0/18 درصد، 5/750 درصد و 0/60 درصد افزایش و متوسط جوانهزنی روزانه 1/28 روز ، جوانهزنی نهایی و گیاهچه عادی به ترتیب 1/28 درصد و 4/92 درصد کاهش یافت . به طورکلی در میان ارقام مورد بررسی ، رقم ویلیامز بهترین و رقم بانتی ضعیف‌ترین واکنش به تنش کم آبیاری و خشکی را نشان دادند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2715 - تأثیر تنظیم کننده رشد سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در شرایط تنش خشکی
علی نوشیروانی شهرام مهری حسین سلیمان زاده سعید اکبری مهربه منظور بررسی اثر محلول پاشی سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم (کوهدشت) در شرایط تنش خشکی ، آزمایشی در ایستگاه مرکز تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی استان اردبیل (مغان) طی سال زراعی1400-1399 به اجرا درآمد . آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصاد چکیده کاملبه منظور بررسی اثر محلول پاشی سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم (کوهدشت) در شرایط تنش خشکی ، آزمایشی در ایستگاه مرکز تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی استان اردبیل (مغان) طی سال زراعی1400-1399 به اجرا درآمد . آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد . عامل اول شامل سایکوسل با غلظت های صفر (S1)، 400 (S2)، 800 (S3) و 1200 (S1) میلی گرم در لیتر و تنش خشکی در 3 سطح آبیاری کامل یا شاهد (D1)، قطع آبیاری در مرحله سنبله دهی (D2) و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه (D3) بودند . نتایج نشان داد که با افزایش غلظت سایکوسل ارتفاع بوته ، تعداد سنبله در بوته ، دانه در سنبله ، عملکرد بیولوژیک ، وزن هزاردانه و وزن ساقه افزایش یافت . در شرایط تنش خشکی در مرحله سنبله دهی بیشترین تعداد دانه در سنبله ، سنبله در بوته ، وزن هزاردانه و وزن ساقه حاصل گردید . در تنش کم آبی در مرحله پر شدن دانه ، بیشترین ارتفاع بوته و ساقه بدست آمد . کمترین تعداد دانه در سنبله ، سنبله در بوته ، ارتفاع بوته ، وزن هزاردانه ، وزن برگ و وزن ساقه در محلول پاشی با غلظت صفر میلی گرم در لیتر با تیمار شاهد مشاهده گردید . سایکوسل باعث افزایش معنی دار تمامی صفات نسبت به شاهد شد که این امر نشان دهنده افزایش مقاومت گیاه با مصرف سایکوسل می باشد ، در نهایت به نظر می رسد با محلول پاشی با غلظت 800 میلی گرم در لیتر و تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه بتوان به عملکرد بالاتری دست یافت . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2716 - ارزیابی تغییرات صفات زراعی در جمعیتهای گندم نان تحت تنش خشکی
یوسف ارشد مهدی زهراوی علی سلطانیبه منظور شناسایی منابع ژنتیکی متحمل به خشکی در گندم و بررسی تغییرات صفات مرتبط با این ویژگی، تعداد 512 نمونه ژنتیکی از کلکسیون گندم بانک ژن گیاهی ملی ایران به همراه ارقام متحمل به خشکی کویر، روشن و ماهوتی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد در قالب دو طرح آگ چکیده کاملبه منظور شناسایی منابع ژنتیکی متحمل به خشکی در گندم و بررسی تغییرات صفات مرتبط با این ویژگی، تعداد 512 نمونه ژنتیکی از کلکسیون گندم بانک ژن گیاهی ملی ایران به همراه ارقام متحمل به خشکی کویر، روشن و ماهوتی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد در قالب دو طرح آگمنت جداگانه (آبیاری نرمال و تنش خشکی) مورد بررسی قرار گرفتند. تنش خشکی با انجام یک دوره آبیاری بعد از کاشت و یک دور آبیاری در مرحله پر شدن دانه اعمال گردید. در مجموع تعداد 66 نمونه ژنتیکی بقاء یافتند و ارزیابی صفات زارعی مطابق با توصیف‌نامه بینالمللی در مورد آنها انجام گرفت. نتایج حاکی از کاهش مقادیر تمام صفات مورد ارزیابی در شرایط تنش خشکی بود که بیشترین کاهش به صفات وزن دانه پنج سنبله (57/34 درصد) و تعداد پنجه بارور (48/59 درصد) تعلق داشت. تعداد زیادی از نمونههای ژنتیکی دارای صفات برتر نسبت به ارقام شاهد در شرایط نرمال و تنش خشکی شناسایی شد. در تجزیه به مؤلفههای اصلی در شرایط تنش خشکی، پنج مؤلفه اصلی اول در مجموع 73/84 درصد از تغییرات دادهها را دربر داشتند و براساس خصوصیات هر مؤلفه، نمونههای ژنتیکی برتر متمایز شدند. نمونههای ژنتیکی مورد مطالعه با استفاده از تجزیه خوشهای به چهار گروه با ویژگیهای متفاوت تفکیک شدند. نتایج تحقیق حاضر گویای تنوع وسیعی در ژرم‌پلاسم مورد ارزیابی بود و از نمونههای ژنتیکی برتر شناسایی شده میتوان در برنامههای اصلاحی آتی جهت بهبود تحمل به تنش خشکی در گندم بهرهبرداری نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2717 - مقایسه کارایی علف کش های مختلف در مزارع خشکه کاری برنج با محوریت استفاده از علف کش های پیش رویشی
زهرا صفری حسین عجم نوروزی معصومه یونس آبادیبرای مقایسه کارایی علف کش های مختلف در کنترل علف های هرز باریک برگ مزارع خشکه کاری برنج رقم تیسا با محوریت استفاده از علفکشهای پیش رویشی، این تحقیق به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال زراعی 1400 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد علفکش استامپ (3 چکیده کاملبرای مقایسه کارایی علف کش های مختلف در کنترل علف های هرز باریک برگ مزارع خشکه کاری برنج رقم تیسا با محوریت استفاده از علفکشهای پیش رویشی، این تحقیق به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال زراعی 1400 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد علفکش استامپ (3 لیتر در هکتار)، ریفیت (3/25 لیتر در هکتار)، اگزادیارژیل (3250 میلی لیتر)، کانسیل (150 گرم)، کلومازون (1000 سی سی)، تیوبنکارب (6 لیتر)، رونستار (3 لیتر)، پنوکسولام (250 سی سی)، پرول (3 لیتر) و وجین دستی بود. اثر کاربرد علفکش بر تعداد دانه در پانیکول برنج، عملکرد برنج، عملکرد برداشت مستقیم، وزن کل بوته های درو شده برنج، وزن تر شالی، وزن خشک شالی، وزن خشک کاه و کلش، عملکرد کاه و کلش، تعداد علف هرز وزن تر و خشک سوروف، اویارسلام، خرفه،خربزه وحشی، پیچک هفت بندو عروسک پشت پرده در سطح احتمال یک درصد اما بر وزن هزار دانه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. نتایج نشان داد که کم ترین تعداد سوروف (1/62)، کم ترین وزن تر سوروف (147/43 گرم) و کم ترین وزن خشک سوروف (33/8 گرم) مربوط به تیمار پنوکسولام و بیش ترین تعداد سوروف (12/47)، بیش ترین وزن تر سوروف (477/27 گرم) و بیش ترین وزن خشک سوروف (110/5 گرم) مربوط به تیمار علفکش ریفیت بود. به طور کلی نتایج نشان داد که جهت کنترل بهتر علف های هرز رایج مزرعه برنج کاربرد علفکش ها بهتر از وجین عمل کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2718 - بررسی اثر تنش خشکی، منابع تأمین نیتروژن و تراکم کاشت بر روی برخی صفات فیزیولوژیکی و زراعی آفتابگردان رقم هایسان در شمال استان گلستان
سراج الدین معظمی محمدرضا داداشی حسین عجم نوروزیتحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی، منبع تأمین نیتروژن و تراکم کاشت بر ویژگیهای زراعی وفیزیولوژیکی آفتابگردان رقم هایسان درشمال استان گلستان در سال 1396و 1397صورت گرفت. بهمنظور ارزیابیاکوفیزیولوژیکی پاسخ ارقام آفتابگردان بهاره این آزمایش، در قالب طرح اسپلیت پلات ف چکیده کاملتحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی، منبع تأمین نیتروژن و تراکم کاشت بر ویژگیهای زراعی وفیزیولوژیکی آفتابگردان رقم هایسان درشمال استان گلستان در سال 1396و 1397صورت گرفت. بهمنظور ارزیابیاکوفیزیولوژیکی پاسخ ارقام آفتابگردان بهاره این آزمایش، در قالب طرح اسپلیت پلات فاکتوریل و در دو سال متوالی باسه تکرار و 27تیمار انجام پذیرفت. آبیاری در 3سطح: :S1دیم، :S2یک آبیاری مرحله کاشت، :S3سه آبیاری)کاشت، گلدهی و پرشدن دانه( بهعنوان عامل اصلی و عامل منابع کودی نیتروژن در 4سطح: 100 :N1درصد اوره،50 :N2درصد اوره و 50درصد نیتروکسین ، 100 :N3درصد نیتروکسین( و عامل تراکم بوته در 3سطح: 50 :D1هزار بوته در هکتار، 75 :D2هزار بوته در هکتار، 100 :D3هزار بوته در هکتار به عنوان عامل فرعی در نظر گرفتهشد. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین میانگین CGRبه ترتیب با میانگین های 26/041و 22/003گرم متر مربعدر روز در تیمار S3N2و N3D3بهدست آمد. بیشترین میانگین ارتفاع بوته با مقادیر 154/75و 152/89سانتیمتربه ترتیب مربوط به تیمارهای S3N2و ، S3D3بالاترین تعداد دانه در طبق با میانگین 635/28عدد به تیمارS3N2و بیشترین میانگین وزن هزار دانه با مقادیر 29/27و 26/69گرم به تیمارهای S3D3و N1D1تعلق آبیاری،50درصد مصرف اوره و 50درصد نیتروکسین و تراکم 100هزار بوته در هکتار حاصل گردید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2719 - تأثیر محلول پاشی سایکوسل و عناصر ریزمغذی آهن و روی بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم در رژیم‌های مختلف آبیاری
سعید سیف زاده ناصر شهسواری سعید اکبری مهرسایکوسل به عنوان یک تنظیم کننده رشد و عناصر ریزمغذی آهن و روی می توانند اثرات تنش خشکی را تعدیل نمایند. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی سایکوسل و عناصر ریزمغذی آهن و روی بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم رقم پیشگام در شرایط تنش خشکی به صورت اسپلیت چکیده کاملسایکوسل به عنوان یک تنظیم کننده رشد و عناصر ریزمغذی آهن و روی می توانند اثرات تنش خشکی را تعدیل نمایند. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی سایکوسل و عناصر ریزمغذی آهن و روی بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم رقم پیشگام در شرایط تنش خشکی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه خصوصی در رباط کریم تهران طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 انجام شد. آبیاری در دو سطح شامل I1: آبیاری کامل (عرف منطقه) و I2: قطع آبیاری در شروع مرحله ظهور سنبله (51 زادوکس) به عنوان عامل اصلی، سایکوسل در دو سطح شامل C1: عدم مصرف (محلول پاشی با آب خالص) و C2: محلول پاشی سایکوسل به میزان 5/0 لیتر در هکتار و محلول پاشی عناصر ریزمغذی در مرحله ساقه دهی در چهار سطح شاملF1: عدم مصرف (محلول پاشی آب خالص)، F2: محلول پاشی آهن، F3: محلول پاشی روی و F4: محلول پاشی ترکیبی آهن + روی به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که اثر ساده عناصر آبیاری، سایکوسل و اثر متقابل این دو عامل در سطح پنج درصد و اثر عناصر ریزمغذی در سطح یک درصد بر عملکرد دانه معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین های اثر متقابل آبیاری و سایکوسل بر عملکرد دانه نشان داد که بیشترین عملکرد دانه متعلق به تیمار مصرف سایکوسل در شرایط آبیاری کامل(عرف منطقه) با میانگین 7077 کیلوگرم در هکتار بود. استفاده از سایکوسل در شرایط آبیاری کامل (عرف منطقه) و همینطور در شرایط تنش در مرحله سنبله دهی یا 51 زادوکس باعث افزایش عملکرد دانه گردید. این افزایش در شرایط آبیاری کامل (عرف منطقه) بیشتر مشهود بود. نتایج مقایسه میانگین های اثر محلول پاشی عناصر ریزمغذی بر عملکرد دانه نشان داد که محلول پاشی آهن + روی با میانگین 5543 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشت و کمترین عملکرد دانه متعلق به تیمار شاهد با میانگین 4638 کیلوگرم در هکتار بود. با توجه به نتایج حاصله، اگرچه تنش خشکی موجب آسیب به گندم شد، اما محلول پاشی سایکوسل، آهن و روی توانست بخشی از خسارت ناشی از تنش خشکی را جبران نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2720 - تاثیر دورآبیاری و سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L)
حامد ناظمی اسفند آباد علی اکبر تجلی سید مصطفی حسینی مزینانیاین تحقیق به منظور بررسی اثر دور آبیاری و سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی خصوصیاتفیزیولوژیکی و زراعی گیاه ریحان (. )Ocimum basilicum Lدرمزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحدیادگار امام خمینی انجام شد. طرح آماری مورد استفاده کرتهای خرد شده در طرح پایه بلوکهای ک چکیده کاملاین تحقیق به منظور بررسی اثر دور آبیاری و سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی خصوصیاتفیزیولوژیکی و زراعی گیاه ریحان (. )Ocimum basilicum Lدرمزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحدیادگار امام خمینی انجام شد. طرح آماری مورد استفاده کرتهای خرد شده در طرح پایه بلوکهای کاملتصادفی در سه تکرار انتخاب گردید. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری در سه سطح ( 4و 7و 10روزیکبار) به عنوان عامل اصلی و سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 70و 100و 130کیلوگرم درهکتار) بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگ، سطح برگ، وعملکرد ماده خشک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بجز تعداد شاخه فرعی در بوتهاختلاف بین سطوح مختلف دور آبیاری و مقادیر مختلف نیتروژن برای تمامی صفات معنی دار گردید.ترکیب تیماری دور آبیاری چهار روز و سطح 100کیلوگرم نیتروژن در هکتار، بیشترین ارتفاع، تعداد شاخهفرعی، تعداد برگ بروگ را به خود اختصاص داد، در صورتیکه بیشترین عملکرد ماده خشک مربوط بهترکیب تیماری دورآبیاری 4و 7روز یکبار و سطح 100کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2721 - بررسی اثر صفات زراعی و شاخص های مقاومت به خشکی در تعیین لاین های حساس و متحمل آفتابگردان
بابک مقصودی دماوندی شهرام لک مهدی غفاری مجتبی علوی فاضل طیب ساکی نژادبه منظور تعیین لاینهای حساس و متحمل آفتابگردان به تنش خشکی آزمایشی به صورت بلوکهایکامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسه تحقیقات دانههای روغنی کرج انجام شد. در این بررسی تعداد 12لاین مختلف آفتابگردان از نظر خصوصیات مرتبط با تحمل خشکی غربال شده و دو لاین حساس و متحملبه خشکی شن چکیده کاملبه منظور تعیین لاینهای حساس و متحمل آفتابگردان به تنش خشکی آزمایشی به صورت بلوکهایکامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسه تحقیقات دانههای روغنی کرج انجام شد. در این بررسی تعداد 12لاین مختلف آفتابگردان از نظر خصوصیات مرتبط با تحمل خشکی غربال شده و دو لاین حساس و متحملبه خشکی شناسایی شدند. برای این منظور ابتدا لاینهای اینبرد آفتابگردان در دو آزمایش جداگانه درشرایط آبیاری معمول و تنش خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3تکرار کشت گردید. تنشخشکی از طریق قطع آبیاری در مرحله 2تا 8برگی انجام شد. صفات مورد بررسی شامل: ارتفاع گیاه، قطرطبق، قطر ساقه، میزان رطوبت نسبی، شاخص سطح برگ و عملکرد دانه بودند. نتایج تحقیق نشان دادصفات مذکور بجز قطر ساقه در شرایط تنش دارای اختلاف معنی دار بودند. پس از بررسی عاملهای موردآزمایش و تجزیه و تحلیل داده ها، نتایج به دست آمده از طریق بررسی درصد تغییر صفات مورد مطالعه،محاسبه شاخصهای تنش )شاخصهای تحمل به خشکی، حساسیت به خشکی( و رسم دندروگرام حاصل ازتجزیه خوشه ای ارقام مشخص گردید. بر این اساس در شرایط اعمال تنش کم آبی، از نظر عملکرد دانه،RGK26و RGK41بیشترین و کمترین عملکرد دانه در بوته را تولید نمودند. با مقایسه صفات میتوان ازبین 12لاین مورد مطالعه، BGK221را به عنوان لاین حساس و RGK46را به عنوان لاین متحمل معرفینمود. همچنین همبستگی بین صفات نیز نشان داد، شاخص تحمل به خشکی ) (STIتقریبا با تمامی صفاتدارای همبستگی مثبت بود. در ضمن عملکرد دانه با تمامی صفات بجز ارتفاع بوته دارای همبستگی مثبتبود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2722 - مروری بر آرای دکارت و دلالت های آن در حوزه آموزش و پرورش
لیلا برزمینی وحید فلاحاین مقاله با هدف واکاوی آرای دکارت و دلالت های آن در حوزه آموزش و پرورش صورت گرفته است. در مجموع با بهره گیری از موتورهای جستجو و سایت های اینترنتی گوگل اسکولار، سیویلیکا، مگ ایران، نورمگز، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی(SID)، ایرانداک با استفاده از کلید واژه های اصل چکیده کاملاین مقاله با هدف واکاوی آرای دکارت و دلالت های آن در حوزه آموزش و پرورش صورت گرفته است. در مجموع با بهره گیری از موتورهای جستجو و سایت های اینترنتی گوگل اسکولار، سیویلیکا، مگ ایران، نورمگز، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی(SID)، ایرانداک با استفاده از کلید واژه های اصلی این تحقیق شامل؛ دکارت، آرای تربیتی، آموزش و پرورش و دلالت های تربیتی بررسی های لازم صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه این پژوهش تعداد ۳۶ مقاله، کتاب و گزارش پژوهشی وارد مطالعه مروری شدند که با روش نمونه گیری هدفمند تعداد ۱۳ مورد، گزینش نهایی شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از مجموع اطلاعات بدست آمده بعد از حذف موارد تکراری و ادغام برخی موارد، یافته های ارائه شده در بخش نتایج حاصل گردید. مطالعه این منابع نشان داد که آرای تربیتی این فیلسوف و اندیشمند برجسته، تاثیر بنیادین بر تفکر و نگرش مردم جهان و داشته است و قابلیت تطبیق با اهداف و اصول تربیتی کنونی را دارند. با توجه به ضرورت استفاده از اندیشه ها و مسائل تربیتی معاصر و کهن و استفاده از آن در برنامه های عملیاتی و اجرایی مدارس، باید از تجارب ارزنده تعلیم و تربیت در سطح جهان بهره گرفت و در جهت بومی سازی اهداف و برنامه ها با توجه به اسناد بالادستی اقدامات لازم صورت گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2723 - اثرات استفاده از سطوح مختلف تفاله انار بر عملکرد و متابولیت‌های خونی مرغ‌های تخم‌گذار مسن
علی نوبخت محمد ولی زادگاناین آزمایش به منظور ارزیابی اثرات استفاده از سطوح مختلف تفاله انار بر عملکرد، صفات کیفی تخممرغ، فراسنجه‌های بیوشیمیایی و سطح سلولهای ایمنی خون مرغ‌های تخم‌گذار مسن انجام گرفت. در این آزمایش تعداد 144 قطعه مرغ تخم‌گذار سویه های لاین (W36) از سن 65 تا 77 هفتگی در قالب چکیده کاملاین آزمایش به منظور ارزیابی اثرات استفاده از سطوح مختلف تفاله انار بر عملکرد، صفات کیفی تخممرغ، فراسنجه‌های بیوشیمیایی و سطح سلولهای ایمنی خون مرغ‌های تخم‌گذار مسن انجام گرفت. در این آزمایش تعداد 144 قطعه مرغ تخم‌گذار سویه های لاین (W36) از سن 65 تا 77 هفتگی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار (هر تکرار دارای 12 قطعه مرغ) مورد استفاده قرار گرفتند. جیره‌های آزمایشی عبارت بودند از: 1) تیمار شاهد، 2) جیرۀ حاوی 5/1% تفاله انار، 3) جیره حاوی 3% تفالۀ انار، و 4) جیره حاوی 5/4% تفالۀ انار. استفاده از تفاله انار خشک در جیره‌های غذایی مرغ‌های تخم‌گذار دارای اثرات معنیدار بر عملکرد، صفات کیفی تخممرغ و فراسنجه‌های خونی مرغها بود (05/0>P). بیشترین مقادیر وزن و تولید تودهای تخممرغ و خوراک مصرفی، بالاترین درصد تولید تخممرغ، بهترین ضریب تبدیل غذایی و کمترین هزینه خوراک به ازای هر کیلوگرم تخممرغ تولیدی، بیشترین مقادیر وزن مخصوص و شاخص رنگ زرده، بالاترین سطح پروتئین کل، هماتوکریت و هموگلوبین خون با استفاده از 3 درصد تفاله انار به دست آمد. استفاده از 3 درصد تفاله انار در مقایسه با شاهد موجب کاهش درصد زردۀ تخممرغ شد. به طور کلی با توجه به نتایج آزمایش میتوان اظهار داشت که در مرغ‌های تخم‌گذار مسن، استفاده از 3 درصد تفاله انار خشک باعث بهبود عملکرد، صفات کیفی تخممرغ و سطح فراسنجه‌های خونی و کاهش هزینه خوراک به ازای هر کیلوگرم تخممرغ تولیدی میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2724 - رخداد شکستگی کندیل استخوان بازو در سگ؛ گزارش موردی، پیچیدگیهای درمانی
ابوالفضل برزگر بفروئی موسی جاودانیچکیدهتوصیف بیمار: یک قلاده سگ نر بالغ نژاد اسکای تریر با تاریخچه آسیب به آرنج اندام حرکتی قدامی به بخش جراحی و تصویربرداری درمانگاه دانشکده‌ی دامپزشکی دانشگاه شهرکرد ارجاع داده شد. علائم بالینی بیمار شامل لنگش شدید اندام حرکتی درگیر، تورم و درد حین ملامسه و ایجاد صدای ت چکیده کاملچکیدهتوصیف بیمار: یک قلاده سگ نر بالغ نژاد اسکای تریر با تاریخچه آسیب به آرنج اندام حرکتی قدامی به بخش جراحی و تصویربرداری درمانگاه دانشکده‌ی دامپزشکی دانشگاه شهرکرد ارجاع داده شد. علائم بالینی بیمار شامل لنگش شدید اندام حرکتی درگیر، تورم و درد حین ملامسه و ایجاد صدای ترق ترق در ناحیه آرنج بود. یافتههای بالینی: در ارزیابی رادیولوژی ناحیه درگیر شکستگی کندیل استخوان بازو و جابه‌جایی در مفصل آرنج مشخص شد.روش درمان و نتایج حاصله: درمان نهایی مداخله جراحی، جهت تثبیت داخلی قطعات شکستگی با استفاده از روش تثبیت با استفاده از پیچ در عرض کندیل استخوان بازو و سپس از استفاده از پیچ و پلاک، انتخاب شد.کاربرد بالینی: شکستگیهای کندیل استخوان بازو در سگ از موارد شایع شکستگی است؛ زیرا وجود منفذ فوق قرقره‌ای در استخوان بازو، سگ را مستعد چنین شکستگی‌هایی میکند. این نوع شکستگی را میتوان به شکستگیهای بین کندیلی، کندیل جانبی و کندیل میانی تقسیمبندی کرد. شکستگیهای کندیل استخوان بازو ممکن در هر نژادی از سگ دیده شود که غالباً نژاد اسپانیل به علت مستعد بوده به جوش خوردن ناقص کندیل استخوان بازو بیشتر تحت تأثیر این شکستگی قرار میگیرد. این شکستگیها بیشتر به دنبال ترومای شدید از جمله تصادف با وسایل نقلیه موتوری ایجاد میشوند. سگ‌هایی که به تازگی مبتلا به شکستگی کندیل استخوان بازو شدهاند، علائمی همچون عدم وزن‌گذاری بر اندام حرکتی قدامی درگیر و لنگش را نشان میدهند. نقطه قابل اتکا در تشخیص این گونه شکستگیها، مطالعات رادیوگرافی است. جهت تثبیت قطعه شکسته شده میتوان از تکنیک ثبیت با پیچ در عرض کندیل استخوان بازو به همراه سیم کریشنر استفاده کرد. در شکستگیهای بین کندیلی نیز میتوان از روش تثبیت دوطرفه با استفاده از 2 پلاک اقدام به ثبیت قطعات شکسته شده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2725 - وقوع بوتولیسم ناشی از مصرف نان خشک حاوی تکه‌های گوشت در گاوهای پرواری در اطراف تهران
پیمان دهقان رحیم آبادی دیبا گلچین بابک باستانی امین انوشه پور جواد عباسی حسن عسگری راددر مرداد سال 1399 تعداد 10 راس گاو پرواری در یکی از دامداری‌های اطراف تهران با سابقه ضعف در اندامهای حرکتی خلفی، عدم تعادل، فلجی و زمین‌گیری جناغی مورد معاینه قرار گرفتند. در معاینه بالینی هیپوترمی، کاهش حرکات شکمبه، یبوست، فلجی زبان، ریزش بزاق، فلجی دم و مقعد، برادیکا چکیده کاملدر مرداد سال 1399 تعداد 10 راس گاو پرواری در یکی از دامداری‌های اطراف تهران با سابقه ضعف در اندامهای حرکتی خلفی، عدم تعادل، فلجی و زمین‌گیری جناغی مورد معاینه قرار گرفتند. در معاینه بالینی هیپوترمی، کاهش حرکات شکمبه، یبوست، فلجی زبان، ریزش بزاق، فلجی دم و مقعد، برادیکاردی و آریتمی به ثبت رسید. در کالبدگشایی مبتلایان انباشتگی شدید پیش‌معده‌ها و خونریزی در سطح اندوکارد دیده شد. وجود نشانه‌های بوتولیسم در سه سر موش پس از تزریق داخل صفاقی 0/5 میلی‌لیتر از محتویات دستگاه گوارش گاوهای مبتلا، تائید کننده تشخیص بود. بررسی ریزبینی حضور تغییرات بافتی را در قلب، ریه‌ها، کلیه‌ها، کبد و شیردان به صورت غیراختصاصی نشان داد. در بررسی جیره مشخص شد که وجود تکه‌های گوشت در نان خشک بستر رویش هاگ و تولید توکسین بوتولینوم را فراهم کرده است. در پایان همه‌گیری در یک دوره 45 روزه، لاشه 98 راس گاو مبتلا به بوتولیسم پس از تشخیص براساس دستورالعمل کشتارگاه معدوم شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2726 - چشم‌انداز کنونی و آینده فناوری‌نانو در دامپروری و دامپزشکی
محمد کاظم کوهیاگرچه استفاده از نانوذرات در حیطه داروهای دامپزشکی و تولیدات دامی نسبتا جدید است اما به عنوان عامل تشخیصی و درمانی در حوزه پزشکی انسان در حال استفاده میباشد. تقاضاها در صنعت دام بر استفاده از آنتی بیوتیک‌ها به عنوان بهبود دهنده رشد به دلیل مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها متم چکیده کاملاگرچه استفاده از نانوذرات در حیطه داروهای دامپزشکی و تولیدات دامی نسبتا جدید است اما به عنوان عامل تشخیصی و درمانی در حوزه پزشکی انسان در حال استفاده میباشد. تقاضاها در صنعت دام بر استفاده از آنتی بیوتیک‌ها به عنوان بهبود دهنده رشد به دلیل مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها متمرکز شده است. پیادهسازی قوانین و مقررات تدوین شده برای به پایان رساندن استفاده از آنتی بیوتیک‌ها به سبب نگرانیهای فزاینده در مورد مقاومت آنتی‌بیوتیکی نیاز به گزینه‌های مناسب جایگزین در خوراک میباشد. بسیاری از گزارش‌ها نشان میدهند که نانوذرات میتوانند کاندیدای مناسبی در بهبود رشد حیوانات و خواص ضد میکروبی باشند. نانو مواد با نشان دادن خصوصیات نوظهور، دارای ذرات یا اجزاء مجزای فیزیکی هستند که در فرم اولیه و غیراگلومره خود مساوی یا کمتر از 100 نانومتر (nm) در یک یا چند بعد میباشند. بزرگتر شدن نسبت سطح به حجم در نانوذرات اجازه میدهد تا این ذرات، یک واحد کاربردی‌تر در مقیاس برابر به نسبت ذرات غیر‌نانو‌یی بوده و یا به عنوان حامل شامل واحدهای عملکردی بیشتری در سطوح و یا با توانایی کپسوله‌کردن بالاتر باشند، که این امر خود سبب کارایی بیشتر برای کاربرد این ذرات در حوزه دامپزشکی میگردد. در این مقاله بهطور خلاصه به وضعیت فعلی پیشرفتهای کاربرد فناوری نانو در دامپروری و دامپزشکی و نقشهای در حال ظهور نانوذرات اشاره خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2727 - گزارش درمانگاهی اصلاح دررفتگی عجزی خاصره ای و شکستگی بدنه استخوان خاصره در یک قلاده سگ
حمیدرضا فتاحیان محمد نصراله زاده ماسوله علیرضا حسین زادهجداشدگی های عجزی خاصره ای به دو صورت یک طرفه و دو طرفه وجود دارد. ضایعات یک طرفه اغلب با شکستگی های یک طرف و جداشدگی مفصلفوق در طرف مقابل همراه می باشد. یک قلاده سگ نر 2ساله نژاد اشپیتز به وزن 9کیلوگرم با تاریخچه تصادف با وسیله نقلیه به کلینیک بخش خصوصیارجاع گردید. نشان چکیده کاملجداشدگی های عجزی خاصره ای به دو صورت یک طرفه و دو طرفه وجود دارد. ضایعات یک طرفه اغلب با شکستگی های یک طرف و جداشدگی مفصلفوق در طرف مقابل همراه می باشد. یک قلاده سگ نر 2ساله نژاد اشپیتز به وزن 9کیلوگرم با تاریخچه تصادف با وسیله نقلیه به کلینیک بخش خصوصیارجاع گردید. نشانه های درمانگاهی شامل لنگش، عدم وزن گیری بر روی دو اندام حرکتی خلفی، درد شدید در هنگام ملامسه و بی اشتهایی بودند. تشخیصقطعی با انجام رادیوگرافی در نماهای جانبی و شکمی- پشتی صورت پذیرفت. در رفتگی خاصره ای عجزی چپ و شکستگی بدنه خاصره راست تاییدگردید. درمان جراحی بر اساس نشانه های بالینی و تصویربرداری تشخیصی انجام پذیرفت. دررفتگی عجزی- خاصره ای با پیچ کورتیکال و بدنه خاصره باصفحه فلزی و پیچ تثبیت شد. عضلات، فاسیا و پوست هر دو ناحیه به شیوه معمول بخیه شدند. بیمار به مدت سه روز تحت درمان با آنتی بیوتیک وسیعالطیف قرار گرفت و با برطرف شدن نشانه های درمانگاهی از روز چهارم، بیمار شروع به وزن گیری بر روی دو اندام حرکتی خلفی نمود. با توجه به حصولنتیجه مطلوب در این گزارش، توصیه می شود به منظور جلوگیری از درگیر شدن اعصاب مزدوج بدنبال جداشدگی عجزی-خاصره ای و شکستگی لگن واحتمال آسیب و قطع این اعصاب بطور ثانویه، بلافاصله اقدام به درمان و بازسازی جراحی نمایند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2728 - بررسی اقدامات درمانی صورت پذیرفته بر روی 29 بیمار ارجاع شده به دلیل شکستگی یا دررفتگی مهره به بیمارستان دامپزشکی
امید مرادی -
دسترسی آزاد مقاله
2729 - گزارش یک مورد بروز ناهنجاری کوتاهی فک پایین همراه با شکاف کامل کام و انباشت سرومن در گوش یک رأس گوساله هلشتاین
تقی تقی پور بازرگانی رضا یوسفی فرهنگ ساسانی احسان صناعی فرهاد موسی خانی غلامحسین فغانی زادهشکاف کام یکی از اختلالات مادرزادی شایع در گوسالهها میباشد که ممکن است با سایر نقایص مانند لب شکری، کوتاهی فک، آرتروگریپوزیس و غیرههمراه باشد. گزارش حاضر بررسی یک مورد شکاف کامل کام همراه با کوتاهی فک پایین و انباشت سرومن در گوش در یک رأس گوساله هلشتاینمیباشد. این گوساله چکیده کاملشکاف کام یکی از اختلالات مادرزادی شایع در گوسالهها میباشد که ممکن است با سایر نقایص مانند لب شکری، کوتاهی فک، آرتروگریپوزیس و غیرههمراه باشد. گزارش حاضر بررسی یک مورد شکاف کامل کام همراه با کوتاهی فک پایین و انباشت سرومن در گوش در یک رأس گوساله هلشتاینمیباشد. این گوساله 47روز پس از تولد مورد معاینه قرار گرفت و جهت بررسی بیشتر عارضه به منظور کالبد گشایی ذبح شد. در کالبدگشایی علاوه برنقایص ذکر شده ادم و بزرگی عقدههای لنفاوی دستگاه گوارش نیز مشاهده گردید. طول شکاف کام 15سانتی متر و عرض آن 3سانتی متر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2730 - ارتباط درجه هایپرکراتوز سرپستانک در آستانه دوره خشکی با عفونتهای پستان پس از زایش در گاو شیری
اورنگ عطایی عمارلویی علی خلفی محمد عمادیتعداد 124کارتیه متعلق به 37راس گاو شیری که در آستانه دوره خشکی قرار داشتند از نظر میزان هایپرکراتوزسرپستانک ها امتیاز بندی شدند و بطوراتفاقی در یکی از گروه های چهارگانه قرار گرفتند.گروه یک واجد سرپستانکهایی با انتهای صاف که دارای یک روزنه کوچک بودند، گروه دو کارتیه هایی چکیده کاملتعداد 124کارتیه متعلق به 37راس گاو شیری که در آستانه دوره خشکی قرار داشتند از نظر میزان هایپرکراتوزسرپستانک ها امتیاز بندی شدند و بطوراتفاقی در یکی از گروه های چهارگانه قرار گرفتند.گروه یک واجد سرپستانکهایی با انتهای صاف که دارای یک روزنه کوچک بودند، گروه دو کارتیه هایی کهیک حلقه برآمده صاف یا ناهمواری مختصری اطراف روزنه سرپستانک آن ها را احاطه کرده بود، گروه سه کارتیه هایی با یک حلقه ناهموار کراتین که بمیزان1-3میلیمتر از روزنه سرپستانک بیرون زده بود و گروه چهار سرپستانک هایی که واجد یک حلقه کراتینی برآمده درنوک پستان به میزان 4میلیمتر یا بیشتربودند. شیر کارتیه های تحت مطالعه در شروع مرحله خشکی و همچنین روزهای اول و سوم پس از زایش جهت شمارش سلولهای پیکری اخذ گردید.دراین مطالعه کارتیه هایی که تعداد سلولهای سوماتیک آنها 250000و پایینتر بودند سالم و کارتیه هایی با تعداد سلولهای بالاتر از 250000بعنوان آلودهدر نظرگرفته شدند. نتایج آزمونهای آماری نشان دادند که میان درجه هایپرکراتوز سرپستانک ها در آستانه دوره خشکی و بروز عفونتهای جدید پستاندر دوره پس از زایش ارتباط معنی داری وجود ندارد ( )P < 0.05اما همین نتایج مشخص ساختند که درصد کارتیه های آلوده در گروه های چهارگانهبا درجات مختلف هایپرکراتوز در شروع دوره خشکی و روز سوم پس از زایش ارتباط معنی داری با یکدیگر دارند ( .)P < 0.05همچنین میان درجههایپرکراتوز سرپستانک با تعداد سلولهای پیکری در زمان خشک کردن و در روز سوم پس از زایش ارتباطی معنی دار بدست آمد (0.0005 , P = 0.66= .)rاز سوی دیگر میان تعداد سلولهای پیکری در زمان خشکی با تعداد سلولهای پیکری در روز سوم پس از زایش بدون توجه به امتیاز سرپستانکاختلافی معنی دار و مستقیم مشاهده گردید. (.)r = 0.8 پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2731 - بررسی تجمع فلزات سنگین در عضله ماهی کفشک تیزدندان ) آبهای جنوب ایرانPsettodes erumei(
سهیل علی نژاد بابک شعیبی عمرانی محمد شکرزاده سید سهیل قائم مقامی مهران یاسمی عاطفه امینی فردفلزات سنگین میتوانند در اندامها و بافتهای مختلف مانند کبد، کلیه، آبششها و عضلات آبزیان تجمع یابند. نظر به اینکه بافت عضله ماهی نقش مهمی درتغذیه انسان دارد اطمینان از سلامت آن حائز اهمیت است. فلزات، مواد غیرقابل تجزیه و از آلایندههای اصلی محیط بحساب آمده و اثرات منفی آنه چکیده کاملفلزات سنگین میتوانند در اندامها و بافتهای مختلف مانند کبد، کلیه، آبششها و عضلات آبزیان تجمع یابند. نظر به اینکه بافت عضله ماهی نقش مهمی درتغذیه انسان دارد اطمینان از سلامت آن حائز اهمیت است. فلزات، مواد غیرقابل تجزیه و از آلایندههای اصلی محیط بحساب آمده و اثرات منفی آنها بصورتسمیت سلولی، جهش زایی و سرطانزایی در حیوانات بروز میکند. خطرات ناشی از مسمومیت با فلزات سنگین در آبها و گونههای مختلف آبزی متفاوتمیباشد. سمیت فلزات مزبور در آبهای شیرین و سبک نسبت به آبهای شور و سنگین بیشتر میباشد.در این تحقیق، تعداد 44نمونه ماهی کفشک تیزدندان ( )Psettodes erumeiبطور تصادفی از شهرستان بوشهر جمع آوری شد. سپس 100گرم از عضلهسینهای نمونهها جدا شد و برای سنجش با دستگاه جذب اتمی آماده گردیدند. نتایج بدست آمده از مقادیر چهار فلز سنگین سرب، کادمیوم، روی و کرومدر بافت عضله نمونه ماهی کفشک تیزدندان برحسب میکروگرم بر کیلوگرم ( )ppbثبت گردید. دراین بررسی در بافت عضله، بیشترین مقدار مربوط به فلزروی (حدود )138/5و کمترین مقدار متعلق به فلز کروم (حدود 30میکروگرم بر کیلوگرم) میباشد. نتایج حاصله نشان میدهد که در ماهی کفشک تیز دندانمورد مطالعه، حداکثر (حداقل) مقادیر فلزات سنگین روی برابر با ( 0/208حداقل ،)0/034سرب برابر با ( 0/124حداقل ،)0/037کادمیوم برابر با 0/090(حداقل ،)0/019کروم برابر با ( 0/054حداقل )0/013میلی گرم بر کیلوگرم عضله ماهی بوده است که در تمامی نمونهها، این مقادیر در محدوده مجازسازمان بهداشت جهانی قرار داشتند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2732 - گزارش یک مورد عدم تشکیل زند زبرین یکطرفه(hEMIMELIA) در یک قلاده توله سگ نژاد شارپی
حمید رضا فتاحیان روزبه مرید پور حمید محی الدین علیرضا حسین زاده فاطمه سعدی نامیک قلاده توله سگ نر از نژاد شارپی، 2 ماهه با وزن 4 کیلو گرم با علائم لنگش و بدشکلی اندام قدامی چپ،کوتاهی،انحراف داخلی و عدم وزن گیری پس از تولد به درمانگاه خصوصی دامهای کوچک ارجاع داده شد.پس از اخذ تاریخچه مشخص گردید بیمار تحت ضربه قرار نگرفته است و از نقطه نظر معاینا چکیده کاملیک قلاده توله سگ نر از نژاد شارپی، 2 ماهه با وزن 4 کیلو گرم با علائم لنگش و بدشکلی اندام قدامی چپ،کوتاهی،انحراف داخلی و عدم وزن گیری پس از تولد به درمانگاه خصوصی دامهای کوچک ارجاع داده شد.پس از اخذ تاریخچه مشخص گردید بیمار تحت ضربه قرار نگرفته است و از نقطه نظر معاینات درمانگاهی دچار بیماریهای عمومی نبوده است. در مطالعه تصویر برداری در نامی قدامی-خلفی و جانبی-میانی عدم تشکیل مادرزادی ئندزبرین را نشان داد. سپس به صاحب بیمار پیشنهاد جراحی اصلاحی پس از 6 ماهگی داده شد. بررسی این بیمار نشان میدهد اختلالات مادرزادی عدم تشکیل کامل و ناقص اندام ها به عنوان دسته ای از مشکلات اندام های حرکتی در حیوانات جوان می باشد و جراحان باید بادقت،تجربه کافی و انجام تصویر برداریهای تشخیصی پس از موافقت صاحب بیمار نسبت به جراحی اصلاحی اینگونه بیماران در چند مرحله اقدام نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2733 - مقایسه دو روش کاهش میزان هایپوترمى ناشى از بیهوشى در همستر
هوشنگ کمیلى على تقى پور سید حامد شیرازى بهشتى ها سید عدنان علوىاستفاده از تشک حرارتى بعنوان یک واسطهء فیزیکى جهت بالانگهداشتن دماى بدن دربسیاری از منابع توصیه شده است.ه استفاده از این روش على رغمتاثیرات مثبت داراى معایب و محدودیت هایى نیز مى باشد. لزوم کنترل مداوم دماى بدن حین بیهوشى، احتمال ایجاد هایپرترمى و افزایش خونرسانىمحیطى و چکیده کاملاستفاده از تشک حرارتى بعنوان یک واسطهء فیزیکى جهت بالانگهداشتن دماى بدن دربسیاری از منابع توصیه شده است.ه استفاده از این روش على رغمتاثیرات مثبت داراى معایب و محدودیت هایى نیز مى باشد. لزوم کنترل مداوم دماى بدن حین بیهوشى، احتمال ایجاد هایپرترمى و افزایش خونرسانىمحیطى و در نتیجه کاهش خونرسانى به اندام هاى حیاتى و همچنین افزایش خونریزى از موضع جراحى و پوست و محدودیت دراستریلازیسیون تشکاز جمله محدودیت ها و معایبى است که مى توان به آن اشاره کرد. با توجه به این که تزریق داروى دگزامتازون منجر به افزایش دماى بدن مى شود در اینمطالعه اثر پیشگیرى کننده استفاده از تشک حرارتى و تزریق دگزامتازون بر هایپوترمی ناشی از بیهوشی با ترکیب کتامین و استیل پرومازین مورد ارزیابىمقایسه اى قرار گرفته اند. بدین منظور از 81سرهمستر نر از نژاد طلایى با میانگین وزنى 051–03و متوسط سن 6ماه که به صورت تصادفى در سهگروه مساوى قرار گرفتند، استفاده شد.پس از اندازه گیرى و ثبت دماى بدن در همه حیوانات قبل از القاى بیهوشى، در گروه اول)شاهد( بدون استفاده از تشک حرارتى و دگزامتازون بعد از القاىبیهوشى مجددا دما ثبت شد. در گروه دوم)تشک حرارتى( پس از القاى بیهوشى به مدت ده دقیقه از تشک حرارتى استفاده گردیده و سپس دماى بدنمجددا اندازه گیرى شد. در گروه سوم )گروه دگزامتازون( همزمان با تزریق داروى بیهوشى داروى دگزامتازون نیز تزریق شد و مجددا پس از 01دقیقهاز القاى بیهوشى، دماى بدن ثبت شد.مطالعه آمارى داده ها نشان داد على رغم اینکه در گروه سوم شدت هایپوترمى کاهش پیدا کرد ولى اختلاف معنادارى بین دماى بدن قبل و بعد از بیهوشىوجود دارد اما در گروه دوم بین دماى قبل و بعد از بیهوشى تفاوت معنادار مشاهده نشد. بنابر این استفاده از تشک حرارتى جهت جلوگیرى از هایپوترمى ناشى از بیهوشى با کتامین و آسه پرومازین نسبت به تزریق داروى دگزامتازون بهتر مى باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2734 - تاثیر آموزش هوش موفق بر تمرکز یادگیری و خود شکوفایی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی
فاطمه معدن کن اعظم اینانلوهدف از پژوهش حاضر تاثیر آموزش هوش موفق بر تمرکز یادگیری و خود شکوفایی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی بوده که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر هشتگرد که تعدا چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر تاثیر آموزش هوش موفق بر تمرکز یادگیری و خود شکوفایی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی بوده که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر هشتگرد که تعداد آنها 800 نفر می باشند.نمونه آماری دو کلاس 20 نفره دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی که از نظر هوش و جنسیت و محیط کنترل شده اند و به روش خوشه ای انتخاب شده اند. ابزار پژوهش شامل بسته آموزش هوش موفق بابایی(1395) بوده که در 24 جلسه 75 دقیقه ای آموزش داده شد . پرسشنامه استاندارد خود شکوفایی جونز و کرندال (1986)که پایایی آن 805/0 گزارش شده و پرسشنامه تمرکز یادگیری سواری و اورکی (1395) که پایایی آن 80/0 گزارش شده است . داده ها با استفاده از نرم افزار spss21و آزمون های آماری Tدوگره مستقل و آزمون تحلیل کواریانس مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت . نتایج نشان داد آموزش هوش موفق موجب افزایش خود شکوفایی و تمرکز یادگیری در دانش آموزان می شود که این تاثیر در خود شکوفایی دانش آموزان به میزان 77 درصد و در تمرکز یادگیری به میزان 94 درصد می باشد. بنابراین توصیه می شود با طرح ریزی برنامه های درسی مبتنی بر هوش موفق به دانش آموزان مهارت های جدید تری در زمینه برخورد با مسائل زندگی آموزش داده شود تا خلاقانه تر و با توان بالاتر در درک و تحلیل مسائل را بیاموزند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2735 - شناسایی عوامل رهبری تحول دیجیتال در آموزش دانشگاه علوم پزشکی و ارائه الگوی آن با رویکرد تحلیل مضمون
پریسا جلالی مهتاب سلیمی پریسا ایران نژاد مژگان نینواییدر عصر حاضر، تحول دیجیتال به سرعت به تمامی جوانب زندگی و حوزههای مختلف تاثیر میگذارد و آموزش نیز از این قاعده مستثنی نیست. دانشگاه علوم پزشکی به عنوان یکی از مهمترین مراکز آموزشی و تحقیقاتی در حوزه بهداشت و درمان، نیازمند رهبرانی است که توانایی هدایت این تحول را داشته چکیده کاملدر عصر حاضر، تحول دیجیتال به سرعت به تمامی جوانب زندگی و حوزههای مختلف تاثیر میگذارد و آموزش نیز از این قاعده مستثنی نیست. دانشگاه علوم پزشکی به عنوان یکی از مهمترین مراکز آموزشی و تحقیقاتی در حوزه بهداشت و درمان، نیازمند رهبرانی است که توانایی هدایت این تحول را داشته باشند. اما برای رهبری تحول دیجیتال در آموزش دانشگاه علوم پزشکی، نه تنها تخصص فنی و دانش فناوری اطلاعات بلکه همچنین اخلاق و ارزشهای انسانی نیز باید در نظر گرفته شوند. از این رو هدف پژوهش شناسایی عوامل رهبری تحول دیجیتال در آموزش دانشگاه علوم پزشکی و ارائه الگوی است. در این راستا پژوهش حاضر با رویکردی کیفی و از نظر هدف جزء پژوهش های کاربردی و با استفاده از روش تحلیل مضمون براون و کلارک انجام شده است. دراین پژوهش، با انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نفر از خبرگان شامل اساتید، مدیران ارشد از طریق نمونه گیری هدفمند برای جمعآوری اطلاعات اقدام شد. سپس با استفاده از روش تحلیل مضمون، اطلاعات استخراج شده از متون و مصاحبه‌ها دسته‌بندی و تجزیه و تحلیل شدند. پایایی با استفاده از روش دو کدگذار و پایایی باز آزمون مورد بررسی و تایید قرار گرفت. به منظور محاسبه میزان توافق از ضریب کاپا در نرم افزار SPSS استفاده شد که مقدار آن 75/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی قابل قبولی است. همچنین برای اطمینان از روایی پژوهش، علاوه بر به‌کارگیری استراتژی حساسیت پژوهشگر در فرآیند پژوهش، یافتهها در اختیار 3 تن از خبرگان دانشگاهی قرار گرفته و به تایید رسیدند. نتایج نشان داد که عوامل رهبری تحول دیجیتال در آموزش دانشگاه علوم پزشکی باید دارای ویژگیهایی از قبیل خلق ارزش دیجیتال، یادگیری دیجیتال، حکمرانی دیجیتال چالش های دیجیتالی و استراتژی دیجیتالی باشد. در نهایت، این نتایج به 16 مضمون سازمان‌یافته، 6 دسته مضمون فراگیر و یک مضمون اصلی طبقهبندی شدند. همچنین رهبری تحول دیجیتال در آموزش دانشگاه علوم پزشکی نیازمند توجه به ابعاد اخلاقی است. رهبران باید ارزشهای اخلاقی مرتبط با تحول دیجیتال را رعایت کنند و فضای آموزشی دیجیتال اخلاقی را ترویج دهند. تعامل موفق بین تخصص فنی و ارزشهای اخلاقی میتواند به ایجاد فضایی اخلاقی و امن در آموزش دانشگاه علوم پزشکی کمک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2736 - اثر آفتاب دهی خاک بر ویژگی های خاک و وزن خشک علفهای هرز در منطقه استهبان
محمدحسن با اشتیاق فرهاد مهاجریبه منظور بررسی آفتاب دهی خاک بر جمعیت علفهای هرز در منطقه استهبان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتورها شامل مدت آفتاب‌دهی در 5 سطح 0، 15، 30، 45 و 60 روز و رنگ پلاستیک در سه سطح شفاف، غیرشفاف و تیره بود. تأثیر مدت آفت چکیده کاملبه منظور بررسی آفتاب دهی خاک بر جمعیت علفهای هرز در منطقه استهبان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتورها شامل مدت آفتاب‌دهی در 5 سطح 0، 15، 30، 45 و 60 روز و رنگ پلاستیک در سه سطح شفاف، غیرشفاف و تیره بود. تأثیر مدت آفتاب‌دهی بر وزن خشک کل علفهای هرز نشان داد که با افزایش مدت آفتاب‌دهی، وزن خشک کل علفهای هرز کاهش یافت و بین تیمارهای مختلف مدت آفتاب‌دهی، تفاوت معنیدار مشاهده شد. کمترین وزن خشک کل علفهای هرز (2/36 گرم در متر مربع) در تیمار 60 روز آفتاب‌دهی و بیشترین وزن خشک کل علفهای هرز (5/162 گرم در متر مربع) در تیمار شاهد مشاهده شد. همچنین هرچه رنگ پلاستیک تیره تر بود، وزن خشک کل علفهای هرز کاهش یافت. بیشترین وزن خشک (1/95 گرم در متر مربع) در پلاستیک شفاف و کمترین وزن خشک (24/75 گرم در متر مربع) در پلاستیک تیره به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2737 - اثر تنش خشکی واسید هیومیک بر روی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی گشنیز (.Coriandrum sativum L) در شرایط آب و هوایی خرم آباد
سید حمید طاهری موسوی کاظم طالشیبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و اسید هیومیک بر روی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی گشنیز (.Coriandrum sativum L) آزمایشی در شهرستان خرم آباد در سال 1395 اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. تیمارها شامل تنش خشکی در چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و اسید هیومیک بر روی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی گشنیز (.Coriandrum sativum L) آزمایشی در شهرستان خرم آباد در سال 1395 اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. تیمارها شامل تنش خشکی در 4 سطح شامل:S1= شاهد (آبیاری طبق عرف)، S2= تنش خشکی در مرحله ساقه دهی (رویشی)، S3= تنش خشکی در مرحله گلدهی (زایشی) S4= تنش در مراحل رویشی+ زایشی به عنوان تیمار اصلی و تیمار های سطوح مختلف اسید هیومیک در 4 سطح شامل H1= شاهد (بدون مصرف اسید هیومیک)، H2= اسید هیومیک (50 میلی گرم در لیتر)، H3= اسید هیومیک (100 میلی گرم در لیتر) و H4= اسید هیومیک (150 میلی گرم در لیتر) به عنوان تیمار فرعی بودند. صفات اندازه گیری شامل، تعداد شاخه اصلی و فرعی، تعداد دانه در بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش خشکی و اسید هیومیک بر بیشتر صفات و اثر متقابل آنها بر تعداد شاخه اصلی و فرعی در سطح احتمال یک درصد معنی دار شده است. بیشترین عملکرد دانه در تیمار 150 (میلی گرم در لیتر) محلول پاشی اسید هیومیک به میزان 1182/56 (کیلوگرم در هکتار) و تیمار بدون تنش خشکی (S1H4) بدست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2738 - بررسی مصرف توام کودهای شیمیایی و زیستی نیتروژنه و زمان برداشت علوفه بر عملکرد کمی و کیفی جو دو منظوره
زهرا مرداسی مانی مجدماین تحقیق به صورت کرت های یک بار خرد شده (اسپیلیت پلات) در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجراء گردید. فاکتور اصلی شامل کود نیتروژن در چهار سطح : (1- نیتروژن خالص 100%، 2- 75% نیتروژن + نیتروکسین، 3- 50% نیتروژن + نیتروکسین، 4- 25% نیتروژن + نیتروکسین در هکتار) و چکیده کاملاین تحقیق به صورت کرت های یک بار خرد شده (اسپیلیت پلات) در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجراء گردید. فاکتور اصلی شامل کود نیتروژن در چهار سطح : (1- نیتروژن خالص 100%، 2- 75% نیتروژن + نیتروکسین، 3- 50% نیتروژن + نیتروکسین، 4- 25% نیتروژن + نیتروکسین در هکتار) و فاکتور فرعی شامل سه سطح برداشت علوفه : (1- عدم برداشت علوفه، 2- برداشت در مرحله آخر پنجه زنی 3- برداشت در اواسط ساقه رفتن) می باشد. نتایج نشان داد که تاثیر کود نیتروژن برعملکرد پروتئین علوفه و عملکرد دانه ، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، درصد پروتئین علوفه و عملکرد علوفه معنی دار بود. در زمان برداشت علوفه، عملکرد علوفه خشک، پروتئین علوفه و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و درصد پروتئین علوفه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در تیمار 75% کود اوره به همراه نیتروکسین در عدم برداشت علوفه با 5197 کیلوگرم و کمترین آن در تیمار 25% اوره به همراه نیتروکسین در برداشت در اواسط ساقه رفتن با 1920 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. بیشترین عملکرد علوفه خشک در زمان برداشت اواسط ساقه رفتن و بیشترین درصد پروتئین در زمان برداشت اواخر پنجه زنی با 7/21 درصد حاصل گردید. با توجه به نتایج، اثر کودی 75% اوره به همراه نیتروکسین می تواند بهترین عملکرد دانه و علوفه را از نظر کیفی حاصل نماید . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2739 - بررسی تأثیر کاربرد ورمی‌کمپوست و تلقیح قارچ میکوریزی بر روی شاخصهای رشدی و عملکردی گندم در شرایط تنش خشکی
الله بخش صفری محمد میرزایی حیدریتحقیق حاضر بهمنظور بررسی و مقایسه تأثیر کودهای زیستی ورمی‌کمپوست و کود میکوریزی بر رشد و عملکرد و همچنین شاخصهای بیوشیمیایی گندم در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی در این تحقیق عبارتند از سه سطح آبیاری، مصرف ورمی کمپوست (صفر، سه و شش درصد) و مصرف و عدم چکیده کاملتحقیق حاضر بهمنظور بررسی و مقایسه تأثیر کودهای زیستی ورمی‌کمپوست و کود میکوریزی بر رشد و عملکرد و همچنین شاخصهای بیوشیمیایی گندم در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی در این تحقیق عبارتند از سه سطح آبیاری، مصرف ورمی کمپوست (صفر، سه و شش درصد) و مصرف و عدم مصرف قارچ میکوریزی بود. نتایج این تحقیق تاثیر مثبت و معنی دار ورمی کمپوست و تلقیح میکوریزی در افزایش شاخص های رشدی گیاه گندم در شرایط تنش خشکی را نشان داد. همچنین، بر اساس نتایج بیشترین مقدار عملکرد دانه نیز به مقدار 22/4 تن در هکتار در تیمار سطح صفر تنش خشکی و مصرف قارچ میکوریزی و شش درصد ورمی‌کمپوست به دست آمد و کمترین مقدار نیز به مقدار 89/2 تن در هکتار در تیمار عدم مصرف قارچ میکوریزی و ورمی‌کمپوست و سطح تنش خشکی شدید به دست آمد. در این تحقیق نتایج نشان داد که ورمی کمپوست و همچنین تلقیح میکوریزی باعث افزایش میزان پرولین در گیاه و درنتیجه افزایش مقاومت به گیاه در شرایط خشکی گردید که نتیجه آن در عملکرد گیاه و اجزای عملکردی گیاه مشهود بود. کودهای آلی به دلیل اثرات بلندمدتی که بر بهبود ویژگیهای خاک، تأمین عناصر غذایی کم‌مصرف و پرمصرف و حفظ ویژگیهای بیولوژی خاک دارند میتواند از لحاظ اقتصادی قابل توجیه باشد و هزینه تهیه و استفاده از این کودها را جبران و بنابراین استفاده متوالی و بهینه از زمینهای کشاورزی را ممکن سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2740 - تأثیر محلول پاشی غلظت های مختلف اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم جو در شرایط دیم
نگار فرهادی منوچهر سیاح فر قدرت اله شاکرمیبه منظور بررسی اثر رقم و محلول پاشی غلظت های مختلف اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد جو دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم آباد واقع در 5 کیلومتری این شهرست چکیده کاملبه منظور بررسی اثر رقم و محلول پاشی غلظت های مختلف اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد جو دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم آباد واقع در 5 کیلومتری این شهرستان اجرا گردید. عامل های مورد آزمایش شامل عامل رقم (در دو سطح ایذه و ماهور) و عامل محلول پاشی اسید سالیسیلیک (در شش سطح محلول پاشی با آب مقطر، محلول پاشی اسید سالیسیلیک با غلظت های 5/0، 1، 5/1، 2 و 5/2 میلی مولار) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین طول سنله، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در رقم ایذه مشاهده گردید. بیشترین تعداد دانه در سنبله، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در محلول پاشی اسید سالیسیلیک با غلظت 5/1 میلی مولار مشاهده شد. در کل نتایج آزمایش نشان داد رقم ایذه عملکرد دانه بالاتری تولید کرد و محلول پاشی اسید سالیسیلیک با افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش کم آبی موجب افزایش عملکرد دانه جو شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2741 - اثرات دور آبیاری و کاربرد سلنیم بر صفات زراعی ذرت دانه ای
محمد شیرمحمدی سعید سیف زاده سید علیرضا ولدآبادیتحقیق حاضر در روستای حصارخروان، از توابع بخش محمدیه شهرستان البرز در استان قزوین در بهار و تابستان 1393 انجام شد. این تحقیق به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. عوامل مورد آزمایش شامل: تنش خشکی در 4 سطح (I1: شاهد، I2: قطع آبیاری در مر چکیده کاملتحقیق حاضر در روستای حصارخروان، از توابع بخش محمدیه شهرستان البرز در استان قزوین در بهار و تابستان 1393 انجام شد. این تحقیق به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. عوامل مورد آزمایش شامل: تنش خشکی در 4 سطح (I1: شاهد، I2: قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی، I3: قطع آبیاری در مرحله رشد زایشی و I4: قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی و زایشی) به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی سلنیوم در 3 سطح (S1: عدم کاربرد، S2: 15 گرم در لیتر و S3: 30 گرم در لیتر) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر سطوح آبیاری و سلنیوم بر عملکرد دانه ذرت در سطح 1 درصد معنی دار بود. همچنین اثر متقابل آبیاری و سلنیوم بر عملکرد دانه ذرت در سطح 5 درصد معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین های اثر سطوح آبیاری بر عملکرد دانه نشان داد که بیشترین عملکرد دانه از تیمار آبیاری نرمال با میانگین 7506 کیلوگرم بر هکتار حاصل شد و کمترین مقدار عملکرد دانه نیز متعلق به تیمار قطع آبیاری در هر دو مرحله رویشی و زایشی با میانگین 4036 کیلوگرم بر هکتار بود. نتایج مقایسه میانگین های اثر سطوح سلنیوم بر عملکرد دانه بیانگر این بود که بیشترین مقدار عملکرد دانه مربوط به تیمار 30 گرم در لیتر سلنیوم با میانگین 6185 کیلوگرم بر هکتار بود و کمترین مقدار در تیمار عدم مصرف سلنیوم با میانگین 5296 کیلوگرم بر هکتار مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2742 - بررسی تأثیر کاربرد ورمی‌کمپوست و تلقیح قارچ میکوریزی بر روی شاخصهای رشدی و عملکردی گندم در شرایط تنش خشکی
الله بخش صفری محمد میرزایی حیدریتحقیق حاضر بهمنظور بررسی و مقایسه تأثیر کودهای زیستی ورمی‌کمپوست و کود میکوریزی بر رشد و عملکرد و همچنین شاخصهای بیوشیمیایی گندم در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی در این تحقیق عبارتند از سه سطح آبیاری، مصرف ورمی کمپوست (صفر، سه و شش درصد) و مصرف و عدم چکیده کاملتحقیق حاضر بهمنظور بررسی و مقایسه تأثیر کودهای زیستی ورمی‌کمپوست و کود میکوریزی بر رشد و عملکرد و همچنین شاخصهای بیوشیمیایی گندم در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی در این تحقیق عبارتند از سه سطح آبیاری، مصرف ورمی کمپوست (صفر، سه و شش درصد) و مصرف و عدم مصرف قارچ میکوریزی بود. نتایج این تحقیق تاثیر مثبت و معنی دار ورمی کمپوست و تلقیح میکوریزی در افزایش شاخص های رشدی گیاه گندم در شرایط تنش خشکی را نشان داد. همچنین، بر اساس نتایج بیشترین مقدار عملکرد دانه نیز به مقدار 22/4 تن در هکتار در تیمار سطح صفر تنش خشکی و مصرف قارچ میکوریزی و شش درصد ورمی‌کمپوست به دست آمد و کمترین مقدار نیز به مقدار 89/2 تن در هکتار در تیمار عدم مصرف قارچ میکوریزی و ورمی‌کمپوست و سطح تنش خشکی شدید به دست آمد. در این تحقیق نتایج نشان داد که ورمی کمپوست و همچنین تلقیح میکوریزی باعث افزایش میزان پرولین در گیاه و درنتیجه افزایش مقاومت به گیاه در شرایط خشکی گردید که نتیجه آن در عملکرد گیاه و اجزای عملکردی گیاه مشهود بود. کودهای آلی به دلیل اثرات بلندمدتی که بر بهبود ویژگیهای خاک، تأمین عناصر غذایی کم‌مصرف و پرمصرف و حفظ ویژگیهای بیولوژی خاک دارند میتواند از لحاظ اقتصادی قابل توجیه باشد و هزینه تهیه و استفاده از این کودها را جبران و بنابراین استفاده متوالی و بهینه از زمینهای کشاورزی را ممکن سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2743 - بررسی تاثیر مقادیر متفاوت کود دامی و سوپرجاذب بر ویژگی های رشدی و عملکردی گیاه ماش تحت شرایط تنش خشکی
حامد جعفری مهدی باقی پیام پزشکپوربه منظور مطالعه اثر کود دامی و سوپر جاذب به عملکرد و اجزاء عملکرد و خصوصیات کمی و کیفی گیاه ماش رقم پرتو درشرایط اقلیمی شهرستان خرم آباد استان لرستان آزمایشی در بهار94 به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد.تیمار های این تحقیق شامل تنش خشکی چکیده کاملبه منظور مطالعه اثر کود دامی و سوپر جاذب به عملکرد و اجزاء عملکرد و خصوصیات کمی و کیفی گیاه ماش رقم پرتو درشرایط اقلیمی شهرستان خرم آباد استان لرستان آزمایشی در بهار94 به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد.تیمار های این تحقیق شامل تنش خشکی در کرت های اصلی وسیستم های کودی (کود دامی در سطح (10 تن در هکتار) ، سوپرجازب در در سطح (200کیلو گرم در هکتار) ،50 درصد کود دامی +50 درصد کود سوپر جاذب و شاهد بدون مصرف کودی )درکرت های فرعی با سه تکرار در منطقه رزیلان مهمیل که با طول جغرافیای 48درجه و 37 دقیقه شرقی و عرض 35 درجه و 25 دقیقه شمالی به اجرا در آمد، مقایسه میانگینی چند دامنه دانکن در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین وزن ریشه خشک، ارتفاع بوته، وزن خشک برگ، عملکرد دانه در آبیاری کامل مشاهده گردید. بیشترین طول ریشه،وزن ریشه خشک، ارتفاع بوته، وزن خشک برگ، عملکرد دانه در هکتار، عملکرد بیولوژیک، در اثر 50% کود دامی +50%کود سوپرجاذب بود.همچنین اثرات متقابل تنش خشکی و نسبت های کود دامی و سوپرجاذب در صفات تعداد دانه در تک بوته و وزن کل تک بوته معنی دار شد. نتایج آزمایش نشان داد بیشترین عملکرد کمی و کیفی ماش در تنش خشکی و نسبتهای مختلف کود دامی و سوپرجاذب حاصل شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2744 - تأثیر کود دامی و میکوریزا بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد کدوی تخم کاغذی در شرایط مختلف رطوبتی
محسن یوسفی جهانفر دانشیانتشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط مختلف آبیاری و تنش خشکی میتواند راهنمای کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم آب باشد. جهت ارزیابی تأثیر کود دامی و قارچ میکوریزا بر شاخص های فیزیولوژیک رشد گیاه کدوی تخم کاغذی (cucurbita pepo L.) در شرایط تنش کم آبی آزمایشی به صورت چکیده کاملتشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط مختلف آبیاری و تنش خشکی میتواند راهنمای کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم آب باشد. جهت ارزیابی تأثیر کود دامی و قارچ میکوریزا بر شاخص های فیزیولوژیک رشد گیاه کدوی تخم کاغذی (cucurbita pepo L.) در شرایط تنش کم آبی آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار، در بهار و تابستان 1388 در ایستگاه تحقیقاتی فیض آباد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین انجام شد. عامل آبیاری در سه سطح شامل: I1=60 ، I2=120 و I3=180 (بصورت میلیمتر تبخیرتجمعی از تشتک تبخیر کلاسA ) در کرت های اصلی که در مرحله قبل از گلدهی اعمال شد و عامل کود دامی در سه سطح شامل: 0 ، 15 و 30 تن در هکتار بود که به همراه قارچ میکوریزا در 2 سطح (کاربرد و عدم کاربرد) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج 4 مرحله نمونه برداری نشان داد که کاربرد 30 تن در هکتار کود دامی و کاربرد میکوریزا در شرایط بدون تنش ماده خشک، سرعت رشد نسبی و سرعت رشد محصول را افزایش داد. همچنین بعد از اعمال تنش شاخص های فیزیولوژیکی کاهش یافتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2745 - اثر تیمارهای مختلف کودهای زیستی بر روی‌خصوصیات مرفولوژیکی گیاه‌دارویی‌گشنیز (.Coriandrun sativom L) تحت تاثیر تنش خشکی در خرمآباد
سید رئوف موسوی نژاد کاظم طالشیگیاه دارویی گشنیز یکی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی ایران است که در صورت شناخت صحیح میتواند نقش مهمی در اشتغالزایی و صادرات غیرنفتی داشته باشد . لذا به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و کودهای بیولوژیک بر روی خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز آزمایشی چکیده کاملگیاه دارویی گشنیز یکی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی ایران است که در صورت شناخت صحیح میتواند نقش مهمی در اشتغالزایی و صادرات غیرنفتی داشته باشد . لذا به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و کودهای بیولوژیک بر روی خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد در سال 1395 بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل تنش خشکی در 4 سطح شامل آبیاری کامل (شاهد) ، تنش خشکی در مرحله ساقه دهی (رویشی)، تنش خشکی در مرحله گلدهی (زایشی)، تنش در مراحل رویشی+ زایشی و تیمار های کودی در 4 سطح شامل شاهد،ازتوبارور-1 ، فسفاته بارور-2 ، ازتوبارور-1 + فسفاته بارور-2 بودند. صفات اندازه گیری شامل عملکرد دانه،ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی و وزن خشک بوته بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای تنش خشکی و سطوح مختلف کودهای زیستی بر روی صفات ذکر شده تاثیر معناداری داشت. بیشترین بیشترین عملکرد دانه (1754 کیلو گرم در هکتار)،ارتفاع بوته (47/83 سانتی متر) ، قطر ساقه (5/5 میلی متر)، تعداد شاخه فرعی (67/9 عدد) و وزن خشک بوته (3/552 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون تنش با کاربرد همزمان کود ازتوبارور-1 و فسفاته بارور-2مشاهده شد . از آنجا که استفاده همزمان کود ازتوبارور-1 و فسفاته بارور-2 در تیمار بدون تنش به افزایش کلیه صفات منجر می شود، کاربرد همزمان کود ازتوبارور-1 و فسفاته بارور-2 به منظور بهره برداری از گیاه گشنیزدر وضعیت تیمار بدون تنش توصیه میگردد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2746 - اثرات کود زیستی و تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گشنیز (Coriandrum sativum L.)
یوسف نریمانی کاظم طالشیآزمایش در شهرستان پلدختر واقع در منطقه میانکوه شرقی روستای چمشک در سال زراعی 97-1396 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با تنش خشکی در 4 مرحله رشدی گشنیز (ساقه دهی، گلدهی، تشکیل دانه و شاهد) بعنوان فاکتور اصلی و کود زیستی نیز در 4 سطح (شاهد، 50، چکیده کاملآزمایش در شهرستان پلدختر واقع در منطقه میانکوه شرقی روستای چمشک در سال زراعی 97-1396 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با تنش خشکی در 4 مرحله رشدی گشنیز (ساقه دهی، گلدهی، تشکیل دانه و شاهد) بعنوان فاکتور اصلی و کود زیستی نیز در 4 سطح (شاهد، 50، 75 و 100 گرم در هکتار) بعنوان فاکتور فرعی بصورت آغشته سازی بذر اجراء شد. عملکرد میوه و بذر نیز با پیشرفت رشد گیاه (مراحل فنولوژیکی) از تنش کمتر متأثر شد. همچنین با تغییر در مرحله اعمال تنش خشکی و میزان مصرف کود زیستی، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت نیز تغییر کرد و نشان داد که کمبود آب در مرحله ساقه دهی کمترین تأثیر را بر انتقال مواد فتوسنتزی خواهد داشت و با رسیدن گیاه به مراحل پایانی رشد، شاخص برداشت نیز تحت تأثیر تنش کاهش خواهد یافت و از طرفی کود زیستی با افزایش سطح مصرف، انتقال اسیمیلات را افزایش داد. بنابراین در این آزمایش نتیجه گرفته شد که برای استفاده بهتر از منابع رشد و کاهش اثرات منفی آن ها باید به تنظیم مرحله آبیاری و مصرف مناسب کود زیستی توجه داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2747 - حل و فصل منازعات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر تشکلها و جناحهای سیاسی
رووف رجایی محمدجعفر جوادی ارجمندحل و فصل منازعات ، از زمینه های مطالعاتی مهم در طیف وسیعی از پژوهشگران سیاسی را میباشد. در ایران نیزسالهای اخیر پژوهشهای خوبی آغاز شده است ولی مطالعات صورت گرفته در حوزه داخلی از حد کلیات و یا اقتباس مفهوم سازی و مدلهای قدیمی فراتر نرفته است پژوهش حاضر با مراجعه به اسنا چکیده کاملحل و فصل منازعات ، از زمینه های مطالعاتی مهم در طیف وسیعی از پژوهشگران سیاسی را میباشد. در ایران نیزسالهای اخیر پژوهشهای خوبی آغاز شده است ولی مطالعات صورت گرفته در حوزه داخلی از حد کلیات و یا اقتباس مفهوم سازی و مدلهای قدیمی فراتر نرفته است پژوهش حاضر با مراجعه به اسناد، کتب، مقالات و پایان نامه ها و با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی به بحث پیرامون نقش احزاب و تشکلهای سیاسی در حل و فصل منازعات پرداخته است و نتایج پژوهش حاکی از آن بود که احزاب و تشکلهای سیاسی با بالابردن افزایش مهارت های تحلیل افراد به وسیله نقش آموزشی خود، همچنین نظارت و نفوذ در ارگان های قدرت، پیوند و تجمیع منافع، فرآیند تصمیم سازی و تصمیم گیری در رده های مختلف حکومت را تسهیل می بخشند. همچنین با پیوند زدن و تنظیم خواسته های افراد حاضر در قدرت و سپس هماهنگ کردن تقاضاهای پراکنده آنها نهایتا اعمال نظر و صدور حکم قطعی توسط حکومت را تسریع کرده و افکار عمومی جامعه را نیز برای پذیرش این حکم آماده می سازند. بدین ترتیب، مدل پژوهش حاضر مرکب از مدلهای سازشی، قانونی و مساعی جمیله و با مد نظر قراردادن وظایف احزاب و تشکل های سیاسی، همچون شکل دادن به افکارعمومی، معرفی نامزدها، سازماندهی انتخاب شونده و مدیریت منازعات با استفاده از مولفه های اعتمادسازی، سهیم شدن در قدرت و مشارکت مردم به حل و فصل منازعات با رویکردهای قانونی، فرهنگی و تحکیم مردم سالاری می پردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2748 - استقرار سپر دفاع موشکی در منطقه خلیج فارس و تاثیر آن بر امنیت منطقه (2001 -2017)
حسن خداوردی علی اصغر غفاری چراتیکشیده شدن تدریجی طرح سپر دفاع موشکی ایالات متحده از اروپا به منطقه خلیج فارس، در طول یک دهه گذشته و استقرار اجزای راداری و پدافندی این طرح، در جای جای منطقه خلیج فارس چه در پهنه خشکی و چه در پهنه شناوری آن، آثار و پیامدهای متنابهی را نیز برای نـظام های منطقه ای و بـین ا چکیده کاملکشیده شدن تدریجی طرح سپر دفاع موشکی ایالات متحده از اروپا به منطقه خلیج فارس، در طول یک دهه گذشته و استقرار اجزای راداری و پدافندی این طرح، در جای جای منطقه خلیج فارس چه در پهنه خشکی و چه در پهنه شناوری آن، آثار و پیامدهای متنابهی را نیز برای نـظام های منطقه ای و بـین المللی به همراه داشته و امنیت شکننده منطقه خلیج فارس را بیش از پیش متاثر از خود نموده است. مورادی از قبیل شروع مسابقه تسلیحاتی، برهم خوردن موازنه قدرت، تیرگی روابط و بی‌ثباتی منطقهای و از همه مهم تر اتحاد سه جانبه اعراب، اسرائیل و آمریکا را می توان از پیامدهای امنیتی استقرار این طرح در منطقه خلیج فارس دانست. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر این است تا با روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری دادهها با روش کتابخانهای، پس از بررسی دلائل شکل گیری سپر دفاع موشکی، گسترش آن به منطقه خلیج فارس و تاثیر آن بر امنیت این منطقه نیز مورد تحلیل و واکاوی دقیق قرار دهد. اجرای این طرح در منطقه خلیج فارس آثار و پیامدهای متنابهی را برای نـظام بـین الملل و در راس آن منطقه خاورمیانه و خلیج فارس به همراه خواهد داشت و بر امنیت این منطقه تاثیر گذار خواهد بود و در مقابل حساسیت بسیاری از کشورهای منطقه از جمله ایران را نـسبت بـه سرشت و سرنوشت نهایی این طرح بر می انگیزد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2749 - نقش ساختار سیاسی ایران در سیاستگذاری فرهنگی در کتب جامعه شناسی در آموزش و پرورش
عنایت اله موحدی مجید رضا کریمییکی از اصلی ترین مسایل مهم یک کشور نقش ساختار سیاسی در امر سیاستگذاری فرهنگی میباشد. سیاستگذاری در امر کشورداری عبارت از تعیین، تدوین و ارائه ضوابط و موازینی ا ست که در آن مقتضیات کلی دولت اعمال و مصالح جمعی ملت تأمین شود. آنچه در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است، ن چکیده کاملیکی از اصلی ترین مسایل مهم یک کشور نقش ساختار سیاسی در امر سیاستگذاری فرهنگی میباشد. سیاستگذاری در امر کشورداری عبارت از تعیین، تدوین و ارائه ضوابط و موازینی ا ست که در آن مقتضیات کلی دولت اعمال و مصالح جمعی ملت تأمین شود. آنچه در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است، نقش ساختار سیاسی ایران در سیاستگذاری فرهنگی است. در این بررسی کتابهای جامعه‌شناسی دوره متوسطه در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار گرفته‌اند. برای ورود به بحث، ابتدا از منابع مطالعاتی مانند کتب، مقالات، منابع اینترنتی و... موضوع تحقیق مورد بررسی و تبیین قرار گرفت و پس از بررسی کتب جامعه-شناسی مقطع متوسطه، شاخصها و متغیرهای تحقیق استخراج گردید و براساس آن مدلی پیشنهاد و پرسشنامهای استخراج شد. جهت اثبات مدل پیشنهادی از روش دلفی و نرمافزارهای لیزرل و اس.پی.اس.اس. استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد که به ترتیب قوای مقننه، مجریه و قضاییه در این امر دخالت دارند. در بین روشهای سیاستگذاری فرهنگی، سیاستگذاری اهداف فرهنگی (سیاستگذاری هدف‌گرا) دارای بیشترین رتبه بوده و پس از آن، سیاستگذاری جهت رفع مشکلات و معضلات فرهنگی و در نهایت سیاستگذاری آینده‌نگر تأثیرگذارند. آزمون مدل معادلات ساختاری فرضیات تحقیق در حالت تخمین استاندارد و ضرایب معناداری رابطه معناداری و مثبت تمامی زیرمؤلفه‌ها با مؤلفههای مرتبط و ساختار سیاسی ایران اثبات گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2750 - آسیب پذیری اقتصادی خانوارهای روستایی از پدیده خشکسالی در استان ایلام
علیرضا پورسعید زهرا گلشنیدر دنیای امروز خشکسالی از جمله مهمترین بلایای طبیعی است که علی رغم تلفات انسانی کم در صورت وقوع، خسارت‌های اقتصادی و تبعات اجتماعی فراوانی را در پی خواهد داشت. به همین جهت توجه به ویژگیها، نقش و اثرهای خشکسالی در کشور با توجه به عدم مطالعه آن تا حال یک ضرورت اساسی می چکیده کاملدر دنیای امروز خشکسالی از جمله مهمترین بلایای طبیعی است که علی رغم تلفات انسانی کم در صورت وقوع، خسارت‌های اقتصادی و تبعات اجتماعی فراوانی را در پی خواهد داشت. به همین جهت توجه به ویژگیها، نقش و اثرهای خشکسالی در کشور با توجه به عدم مطالعه آن تا حال یک ضرورت اساسی میباشد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی – پیمایشی می باشد که شیوه اجرای آن به صورت میدانی و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. روش نمونه گیری تصادفی طبقهای چند مرحله‌ای می باشد. حجم نمونه شامل 380 سرپرست خانوار روستایی می باشد. پس از مرور مطالعات مقدماتی، شاخصهای اقتصادی آسیب‌پذیری استخراج شدند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که خانوارهای روستایی در شهرستان شیروان و چرداول به لحاظ پارامترهای اقتصادی بیشترین آسیب‌پذیری را داشته اند و خانوارهای روستایی در شهرستان دره‌شهر با کمترین آسیب‌پذیری اقتصادی مواجه بوده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2751 - کمال انسان در تطبیق نظریات سعادت فارابی و خودشکوفایی آبراهام مزلو
ریحانه داودی کهکیشناخت انسان در هر مکتبی بر غایت انگاری او تاثیر دارد که نوع زیست و نحوه حل تعارضات را تحت الشعاع قرار میدهد. مزلو در باب کمال انسانی نظریه خودشکوفایی خویش را بر مبنای مکتب انسان گرایی بنا نهاده و بیان می‌دارد که با گذر از نیازهای اولیه مبتنی بر کمبود میتوان ابعاد استع چکیده کاملشناخت انسان در هر مکتبی بر غایت انگاری او تاثیر دارد که نوع زیست و نحوه حل تعارضات را تحت الشعاع قرار میدهد. مزلو در باب کمال انسانی نظریه خودشکوفایی خویش را بر مبنای مکتب انسان گرایی بنا نهاده و بیان می‌دارد که با گذر از نیازهای اولیه مبتنی بر کمبود میتوان ابعاد استعدادی را که موروثی هستند، به حد اعلی به منصه ظهور رساند. فارابی فیلسوف سعادت با اهتمام ویژه به کارکرد ذهن، تفکر و استعداد، کمال انسان را در زندگی مادی به کمال در زندگی دیگر پیوند می‌زند و نظریه جامعی را در باب کمال و سعادت در ساحت ذهن، با شکوفایی استعدادهای فطری که تابع اعطای عقول هستند، بیان می‌دارد. هر دو اندیشمند با زیست جهانی متفاوت در نگاه به انسان انضمامی، در نهایت کمال و سعادت او را در راستای شکوفایی و بهره‌مندی از استعدادهای فطری میدانند که بر این اساس موضوعات اصلی زندگی آدمی چون رنج و لذت معنای دیگری مییابد و مفاهیم رضایتمندی و شادی جایگزین آن میگردد. در این نوشتار با مطالعه‌ای تحلیلی_تطبیقی در آراء این دو اندیشمند از جهت نوع تعریفشان از کمال و سعادت، به نحوه حل تعارضات و مشکلات انسان در دنیای واقعی پرداخته‌ایم و راه حل آنها را در در پنج مفهوم کمال جسمانی، ارتباطی، هیجانی، عقلانی و معنایی مورد بررسی قرار داده‌ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2752 - موضوع شناسی فقهي تله‌هاي رایج جانوری با تاکید بر حقوق حیوانات
محمد شفیعیبهرغم کاربرد وسیع امروزی تله (به ویژه مدلهای چسبی و فنری)، احکام فقهی تله‌های جانوری در پژوهشهای فقه محیط زیست مورد بحث قرار نگرفته و فقط در لابه‌لای سایر مباحث به شکل کاملا جزئی مورد اشاره قرار گرفته‌اند. هدف از این تحقیق که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده بررسی موض چکیده کاملبهرغم کاربرد وسیع امروزی تله (به ویژه مدلهای چسبی و فنری)، احکام فقهی تله‌های جانوری در پژوهشهای فقه محیط زیست مورد بحث قرار نگرفته و فقط در لابه‌لای سایر مباحث به شکل کاملا جزئی مورد اشاره قرار گرفته‌اند. هدف از این تحقیق که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده بررسی موضوع شناسانه تله‌های جانوران خشکی است. به این منظور ابتدا مهمترین احکام پر بسامد در بهرهگیری از تله‌ها، به عنوان متغیرهایی که در موضوع شناسی فقهی لازم به توجه هستند مورد اشاره قرار گرفته تا در گام بعد، رایجترین انواع تله به لحاظ فقهی بررسی شوند. پس از تحقیق و بررسی معلوم شد که هرچند نسبت به اصل استفاده از انواع تله‌ها محدودیتی وجود ندارد، اما ضروری است در صورت احتمال آسیب و وجود راهکارهای جایگزین، اگر آسیب احتمالی متوجه انسان باشد از راههای کم آسیب به تله‌گذاری مبادرت شود. در مورد تله‌های زنده‌گیر باید سریعتر نسبت به آزادسازی یا قتل جانور تصمیمگیری شود. این مقاله از سنخ تحقیقات تطبیقی بوده، تمرکز آن بر مصداق‌یابی کبریات فقهی در بحث تله‌های رایج جانوری است؛ از این رو بررسی تحلیلی ادله و مبانی فقهی و اصولی در هر یک از کبراهای کارآمد در بحث، خارج از حیطه این تحقیق قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2753 - تدبیر حفظ‌الصحه بدن در ایران عصر صفوی
محمدعلی پرغو جواد علیپور سیلاباین مقاله درصدد واکاوی این مسئله است که طبیبان عصر صفوی چه درک و فهمی نسبت به بدن داشتند و از چه تدابیری جهت حفظ صحت یا مقابله با بیماری¬ها و درمان آنها بهره می¬بردند؟ دادهها با روش کتابخانهای گردآوری شده و مطالب با رویکرد توصیفی - تحلیلی ارائه شدهاست. یافتههای پژو چکیده کاملاین مقاله درصدد واکاوی این مسئله است که طبیبان عصر صفوی چه درک و فهمی نسبت به بدن داشتند و از چه تدابیری جهت حفظ صحت یا مقابله با بیماری¬ها و درمان آنها بهره می¬بردند؟ دادهها با روش کتابخانهای گردآوری شده و مطالب با رویکرد توصیفی - تحلیلی ارائه شدهاست. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که طبیبان عصر صفوی با عطف توجه به آرای طبیبان سابق در چارچوب آموزههای طب اخلاطی و ذیل عنوان امور طبیعیه به تعریف بدن و مفاهیمی چون تندرستی، صحت و بیماری پرداخته‌اند. رویکرد رفتاری طبیبان از طریق مراجعه به آرای طبیبان سابق و نیز تجارب شخصی خود، در گام اول متوجه صیانت از تندرستی بدن از طریق حفظ تعادل اخلاط بدن و بازگرداندن تعادل بدان در هنگام بروز بیماری بود. حفظ صحت بدن، رابطه مستقیمی با مراعات سفارش‌های پیشگیرانه طبیبان در باب اصول ششگانه «هوا، مأکول و مشروب، حرکت و سکون، خواب‌وبیداری، اعراض نفسانی و احتباس/استفراغ» داشت. در گام دوم و در صورت ابتلا به بیماری، متناسب با عامل بیماری‌زا، از شیوه‌های مختلف درمانی استفاده می‌شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2754 - ذنریذشنلتی نذلبنیشذلن نشسذلبنسیشذل نلنبرذینسرذبن نسذلنرتسیلذن
pouneh hamzehبازگشت به نامه شماره به استحضار می رساند امتیاز اعلام شده در فرمهای ارزشیابی حق جذب و حق تخصص کارکنان نامبرده شده در نامه مذکور، مجددا مورد بررسی قرار گرفت و اعلام نظر در خصوص فرم های ارزشیابی ایشان به منظور دستور اقدام مقتضی به صورت فیزیکی، ارسال می گردد. بازگشت به نا چکیده کاملبازگشت به نامه شماره به استحضار می رساند امتیاز اعلام شده در فرمهای ارزشیابی حق جذب و حق تخصص کارکنان نامبرده شده در نامه مذکور، مجددا مورد بررسی قرار گرفت و اعلام نظر در خصوص فرم های ارزشیابی ایشان به منظور دستور اقدام مقتضی به صورت فیزیکی، ارسال می گردد. بازگشت به نامه شماره به استحضار می رساند امتیاز اعلام شده در فرمهای ارزشیابی حق جذب و حق تخصص کارکنان نامبرده شده در نامه مذکور، مجددا مورد بررسی قرار گرفت و اعلام نظر در خصوص فرم های ارزشیابی ایشان به منظور دستور اقدام مقتضی به صورت فیزیکی، ارسال می گردد. بازگشت به نامه شماره به استحضار می رساند امتیاز اعلام شده در فرمهای ارزشیابی حق جذب و حق تخصص کارکنان نامبرده شده در نامه مذکور، مجددا مورد بررسی قرار گرفت و اعلام نظر در خصوص فرم های ارزشیابی ایشان به منظور دستور اقدام مقتضی به صورت فیزیکی، ارسال می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2755 - اثرتنش خشکی روی کارایی باکتریهای ریزوبیومی (Rhizobium leguminosarum) همزیست باقلا (Phaseoulus vulgaris) رقم برکت
محمد حسین ارزانشبه منظور بررسی اثر تنش خشکی روی برخی از پارامترهای رشدی و شاخص گره‌زایی، کارایی همزیستی جدایههای ریزوبیومی آزمایشی در شرایط کنترل شده گلخانه در قالب طرح کامل تصادفی با 21 جدایه ریزوبیومی، یک تیمار شاهد منفی (بدون باکتری ریزوبیومی) و یک تیمار شاهد مثبت (بدون باکتری همرا چکیده کاملبه منظور بررسی اثر تنش خشکی روی برخی از پارامترهای رشدی و شاخص گره‌زایی، کارایی همزیستی جدایههای ریزوبیومی آزمایشی در شرایط کنترل شده گلخانه در قالب طرح کامل تصادفی با 21 جدایه ریزوبیومی، یک تیمار شاهد منفی (بدون باکتری ریزوبیومی) و یک تیمار شاهد مثبت (بدون باکتری همراه با کود نیتروژنی به میزان 70 میلیگرم بر کیلوگرم از منبع اوره) و 3 تکرار در سال 1393 انجام شد. سطوح مختلف تنش خشکی شامل خشکی در دو سطح S0 (100 % ظرفیت مزرعهای (شاهد یا بدون تنش))، S3 (55% ظرفیت مزرعهای (تنش شدید)) که با افزودن غلظتهای مختلف صفر و 310 گرم در لیتر پلی اتیلن گلیکول 6000 (PEG) به محلول غذایی بعد از یک هفته از سبز شدن گیاهچه¬ها اعمال شد. نتایج تجزیههای آماری نشان داد که تنش خشکی اثرکاهشی معنیداری روی وزن خشک اندام هوایی، محتوای آب اندام هوایی، مقدار نیتروژن، کارایی همزیستی جدایههای ریزوبیومی و شاخص گره‌زایی داشت. گیاهان در شرایط تنش خشکی توانایی تشکیل گره‌های جدید را از دست میدهند. گره‌ها نقش مهمی در رشد و توسعه گیاهان دارند و کاهش شاخص گره‌زایی نشانگر کاهش توانایی گیاه در تولید گره‌های جدید و رشد فعال است. بهطور کلی، نتایج نشان میدهد که تنش خشکی تأثیر منفی و قابل توجهی بر رشد و توسعه گیاهان، آبرسانی، تغذیه، همزیستی با باکتریهای ریزوبیومی و تشکیل گره‌های جدید دارد. این نتایج میتوانند در درک بهتر اثرات تنش خشکی بر عملکرد گیاهان و ارائه راهکارهای مناسب برای مدیریت آب در کشاورزی مفید باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2756 - بررسي صفات کيفي، فيزيولوژيکی و عملکرد غده در 30 ژنوتيپ سيب¬زميني در شرايط منطقه اردبیل
داود حسن پناه احمدموسی پورگرجیبه منظور ارزیابی عملکرد غده و صفات مرتبط با کیفیت غده، تعداد 30 ژنوتیپ سيب‌زميني در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در ایستگاه تحقیقات سیب زمینی کشور مستقر در شهرستان اردبیل در سال 1400 بررسی شدند. در طی دوران رشد و پس از برداشت صفات عملکرد غده، میزان قند محلو چکیده کاملبه منظور ارزیابی عملکرد غده و صفات مرتبط با کیفیت غده، تعداد 30 ژنوتیپ سيب‌زميني در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در ایستگاه تحقیقات سیب زمینی کشور مستقر در شهرستان اردبیل در سال 1400 بررسی شدند. در طی دوران رشد و پس از برداشت صفات عملکرد غده، میزان قند محلول غده، میزان پرولین غده، درصد نشاسته غده، مقدار پروتئین غده، درصد ماده خشک غده، میزان پلی فنیل اکسیداز غده، میزان کاتالاز غده، میزان سوپراکسیددیسموتاز غده، مقدار فیبر غده، میزان نیتروژن غده، مقدار چربی غده، مقدار ویتامین ث غده، میزان قند احیاء کننده غده، شكل غده، عمق چشم غده، رنگ پوست و گوشت غده، حفره ای شدن مرکز غده، زنگ داخلي غده، تیپ پخت، تغيير رنگ گوشت غده خام بعد از 24 سـاعت و رسیدگی بر اساس دستورالعمل ملی آزمونهای تعییـن ارزش زراعی ارقـام سیب‌زمینی اندازه گیری شدند. بین ژنوتیپ ها از لحاظ کلیه صفات اندازه گیری شده اختلاف معنی دار مشاهده شد. بیشترین عملکرد غده مربوط به ژنوتیپ های 3-7009، رونا، تکتا، 905675 و 112-8707 بود. ژنوتیپ های پرمحصول دارای میزان پرولین غده، میزان کاتالاز غده، مقدار چربی غده و میزان سوپراکسید دیسموتاز غده بیشتر، میزان قند محلول و احیاءکننده غده قابل قبول، عمق چشم غده سطحی، حفره‌اي شدن مركز غده خیلی جزئی و زنگ داخلی غده خیلی کم بودند. ژنوتیپ های رونا، تکتا، 905675 و 112-8707 از گروه رسیدگی متوسط دیررس و ژنوتیپ 3-7009 از گروه رسیدگی متوسط زودرس هستند. ژنوتیپ های 3-7009 و 905675 دارای ماده خشک بین 21 تا 21/99 درصد با شکل غده گرد، مناسب برای چیپس، ژنوتیپ 112-8707 با درصد ماده خشک غده بیشتر از 22 درصد با شکل غده تخم مرغی کشیده مناسب برای فرنچ فرایز، ژنوتیپ رونا با درصد ماده خشک غده بیشتر از 22 درصد با شکل غده گرد تخم مرغی مناسب برای چیپس و و ژنوتیپ تکتا با درصد ماده خشک غده بین 18 تا 20 درصد با شکل غده گرد تخم مرغی مناسب برای سالاد و کنسرو تعیین شدند. ژنوتیپ های رونا و 3-7009 دارای بیشترین مقدار پروتئین و ویتامین ث غده بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2757 - اعتباریابی آزمون های پرش جفت جانبی و RAST و ارتباط آن ها با شاخص توده بدنی در بانوان غیر ورزشکار
نازنين عبداله زاده سعید صداقتیهدف تحقیق، اعتباریابی آزمون پرش جفت جانبی با آزمون RAST و ارتباط آن با BMI دانشجویان زن غیر ورزشکار بود. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ استراتژی نیمه تجربی است که به روش میدانی انجام شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه‌ی دانشجویان زن غیر ورزشکار دانشگاه آزاد ا چکیده کاملهدف تحقیق، اعتباریابی آزمون پرش جفت جانبی با آزمون RAST و ارتباط آن با BMI دانشجویان زن غیر ورزشکار بود. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ استراتژی نیمه تجربی است که به روش میدانی انجام شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه‌ی دانشجویان زن غیر ورزشکار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر بود. نمونهی آماری شامل 30 نفر از دانشجویان مذکور بود که به صورت تصادفی ساده از بین دانشجویان زن غیر ورزشکار (دانشجویانی که در کلاسهای تربیت بدنی عمومی حضور داشتند و هیچگونه سابقه ورزشی نداشتند) انتخاب شدند. جهت جمع آوری دادهها از آزمونهای توان بی هوازی RAST و پرش جفت جانبی و همچنین BMI استفاده شد. از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف جهت تعیین طبیعی بودن توزیع دادهها و آزمون ضریب همبستگی پیرسون جهت تعیین ارتباط بین متغیرها استفاده شد. نتایج نشان داد که بین حداقل، حداکثر و میانگین توان آزمون پرش جفت جانبی با آزمون RAST در دانشجویان زن غیر ورزشکار رابطه معنیدار آماری وجود دارد اما بین شاخص خستگی دو آزمون رابطه معنی داری وجود ندارد. بین حداقل، حداکثر و میانگین توان آزمون پرش جفت جانبی با BMI دانشجویان زن غیر ورزشکار رابطه معکوس و معنیدار آماری وجود دارد. بین شاخص خستگی آزمون پرش جفت جانبی با BMI دانشجویان زن غیر ورزشکار رابطه مستقیم و معنیدار آماری وجود دارد. بین حداقل، حداکثر و میانگین توان آزمون RAST با BMI دانشجویان زن غیر ورزشکار رابطه معکوس و معنیدار آماری وجود دارد. بین شاخص خستگی آزمون RAST با BMI دانشجویان زن غیر ورزشکار رابطه مستقیم و معنیدار آماری وجود دارد (05/0 =α). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2758 - بررسی اثر بازیابی تعاملی اطلاعات بر فرآیند مدیریت دانش اعضای هیئت علمی دانشگاه های علوم پزشکی استان گیلان
حسین اسماعیلی نیاسان هاجر زارعی سودابه شاپوریپژوهش حاضر در پی سنجش تاثیر بازیابی تعاملی اطلاعات بر فرآیند مدیریت دانش اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان است، و از نوع کاربردی به روش پیمایشی است. جامعه پژوهش 452 نفر اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان است، که براساس جدول مورگان تعداد جامعه نم چکیده کاملپژوهش حاضر در پی سنجش تاثیر بازیابی تعاملی اطلاعات بر فرآیند مدیریت دانش اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان است، و از نوع کاربردی به روش پیمایشی است. جامعه پژوهش 452 نفر اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان است، که براساس جدول مورگان تعداد جامعه نمونه 208 نفر تعیین شد. ابزار جمع آوری دادهها دو پرسشنامه محقق ساخته، بر اساس مدلهای بلکین، و فونگ و چوی بود. تجزیه و تحلیل دادهها با روش توصیفی و استنباطی بود، و شامل فراوانی، درصد فراوانی، جدول توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار، تحلیل عاملی تاییدی ، آلفای گرونباخ ، رگرسیون، آزمون کلموگروف- اسمیرنوف بود. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزارهای اس‌پی‌اس‌اس نسخه 24، و آموس استفاده شد. جهت بررسی رابطهی بین بازیابی تعاملی اطلاعات و مدیریت دانش، از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. یافتهها نشان داد، ابعاد (بازنمون، مقایسه، نمایش، راهبری، و تجسم)، در بازیابی تعاملی نقش دارند، و به عنوان عوامل موثر بر مدیریت دانش شناخته شده اند، علاوه بر آن، عوامل (کسب دانش، خلق دانش، حفظ و ذخیره دانش، توزیع دانش، کاربرد دانش) نیز بر مدیریت دانش تاثیر دارند که در این میان توزیع دانش دارای بیشترین، و حفظ و ذخیره دانش دارای کمترین تاثیر هستند. نتایج نشان داد، بازیابی تعاملی اطلاعات و تمام ابعاد آن رابطه مثبت و معنادار و تاثیر مستقیم بر فرآیند مدیریت دانش اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان دارند، و بعد مقایسه بیشترین، و بعد تجسم کمترین عامل تاثیر گذار شناخته شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2759 - مصورسازی اثر توانمندسازها بر مدیریت دانش کتابداران دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران با استفاده از شبکه های عصبی خودسازمانده
لاله فروتن هاجر زارعی عصمت مومنی سید جواد مرتضوی امیریپژوهش حاضر در پی سنجش تاثیر توانمندسازها بر مدیریت دانش کتابداران دانشگاههای علوم پزشکی شهر تهران با استفاده از شبکه‌های عصبی خودسازمانده است، و از نوع کاربردی به روش پیمایشی- تحلیلی است. جامعه پژوهش 195 نفر کتابدران دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران، با روش سرشماری کام چکیده کاملپژوهش حاضر در پی سنجش تاثیر توانمندسازها بر مدیریت دانش کتابداران دانشگاههای علوم پزشکی شهر تهران با استفاده از شبکه‌های عصبی خودسازمانده است، و از نوع کاربردی به روش پیمایشی- تحلیلی است. جامعه پژوهش 195 نفر کتابدران دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران، با روش سرشماری کامل است. ابزار جمع آوری دادهها دو پرسشنامه بر اساس مدلهای لی و چوی، و نانوکا و تاکه‌اوچی بود، و تجزیه و تحلیل دادهها با روش آمار توصیفی استنباطی، آزمون پیرسون، فیشر و شبکه عصبی خودسازمانده بود، که با کمک نرم افزارهای اس‌پی‌اس‌اس ، آموس ، و متلب انجام شد. یافتهها نشان داد که مقدار وزن اهمیت (شیب خط رگرسیون استاندارد شده) برابر با 55/0 است، و نشان دهنده 30% اثر بخشی توانمندسازها بر مدیریت دانش است، از دیدگاه شاخصهای برازش ضریب همبستگی بین توانمندسازها و مدیریت دانش مثبت است. نتایج نشان‌داد که توانمندسازهای مدیریت دانش و تمام ابعاد آن رابطه مثبت، معنادار، و تاثیر مستقیم بر مدیریت دانش دارند، بصورتی که بعد پشتیبانی آیتی بیشترین، و بعد مهارتهای تی شکل کمترین عامل تاثیرگذار هستند، و شبکه عصبی خودسازمانده نیز رابطه توامندسازها با مدیریت دانش را تایید کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2760 - الگوی مطلوب ارتقای کیفیت محتوای آموزش مداوم پزشکان عمومی شمالغرب کشور (یک مطالعه پدیدار شناسی)
بهرام جلیل زاده امین فرهاد نژاد حاجی علی ایرانی یوسف بیگ زاده نادر بهلولیپژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی مطلوب ارتقای کیفیت محتوای آموزش مداوم پزشکان عمومی شمالغرب کشور در سال 1399انجام شد. تحیق حاضر از نوع آمیخته کیفی و کمی و ازحیث هدف کاربردی و از نوع پدیدار شناسانه با نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع ادامه یافت و جامعه آماری شامل 20 نفر چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی مطلوب ارتقای کیفیت محتوای آموزش مداوم پزشکان عمومی شمالغرب کشور در سال 1399انجام شد. تحیق حاضر از نوع آمیخته کیفی و کمی و ازحیث هدف کاربردی و از نوع پدیدار شناسانه با نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع ادامه یافت و جامعه آماری شامل 20 نفر از اساتیدی بودند که بعنوان مدیر آموزش مداوم پزشکی دانشگاه هر استان بوده و یا در زمینه آموزش مداوم پزشکی بیش از 5 سال سابقه تدریس را بر عهده داشتند و نمونهگیری به صورت هدفمند و ملاک محور مصاحبة عمیق نیمه ساختار یافته انجام گرفت. به منظور تدوین الگوی مطلوب ارتقای کیفیت محتوای آموزش مداوم پزشکی از روش سنتزپژوهی و جهت اعتبارسنجی آن از پرسشنامه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد کلیۀ مولفه ها از طریق فرآیند کدگذاری باز استخراج و سپس بر اساس فرآیند کدگذاری گزینشی، کلیۀ مولفه ها بر اساس مفاهیم مشترک دسته بندی می شوند؛ از این رو باتوجه به فرآیند کدگذاری حاصل از مرحلۀ اول، به عنصر محتوا از آموزش مداوم پزشکی، با توجه به کد هر مقاله پرداخته و سپس یافته های بدست آمده، در قالب یک الگوی کلی و جامع ترسیم شده اند.که آموزش مداوم پزشکی براساس عنصر محتوا، بصورت مقوله های انعطاف پذیری محتوا،ارتباط منطقی،طراحی مناسب محتوا،استفاده از محتوای آموزشی خودآموز(self study)،استفاده از محتوای مربوط به یادگیری ترکیبی(Blended learningd)،تدوین گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2761 - تأثیر پیش زمینه های شکلگیری اکوسیستم کارآفرینی بر پیامدهای گردشگری سلامت در ایران (موردمطالعه: استان کرمانشاه)
ناهید جلیلیان بیژن رضایی علی بدیع زادهگردشگری سلامت بهصورت امروزی تقریباً موضوع جدیدی است که کشور های پیشرفته و در حال توسعه به عنوان یک منبع درآمدی جدید در آن سرمایه گذاری میکنند. کشور ایران نیز به دلیل امکانات پزشکی و شرایط منطقه ای در کشور های همسایه، پتانسیل بالایی در این حوزه دارد؛ از این رو هد چکیده کاملگردشگری سلامت بهصورت امروزی تقریباً موضوع جدیدی است که کشور های پیشرفته و در حال توسعه به عنوان یک منبع درآمدی جدید در آن سرمایه گذاری میکنند. کشور ایران نیز به دلیل امکانات پزشکی و شرایط منطقه ای در کشور های همسایه، پتانسیل بالایی در این حوزه دارد؛ از این رو هدف پژوهش حاضر، تحلیل پیش زمینه های شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی بر پیامد های گردشگری سلامت در ایران می باشد. جامعه آماری پژوهش را جامعه متخصصان فعال در حوزه گردشگری سلامت استان کرمانشاه به تعداد 94 نفر تشکیل می دهند که 75 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. این پژوهش با روش و پارادایمِ اثبات باوری و رویکرد قیاسی به روش پیمایش، اجرا شده است. ابزار پژوهش پرسشنامه ای محقق ساخته که روایی صوری و محتوایی پرسشنامه براساس نظر متخصصان، و روایی سازه نیز براساس تحلیل عاملی تأییدی، تأیید شده و با آزمون آلفای کرونباخ، پایایی آن نیز تائید گردید. برای تجزیه و تحلیل داده از الگوی معادلات ساختاری با روش PLS به کمک نرمافزار Smart-PLS استفاده شد که نتایج آن نشان میدهد پیش زمینه های شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی بر شکل گیری اکوسیستم، و شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی بر پیامد های گردشگری سلامت مؤثر است. همچنین پویایی های کسب و کار منطقه ای در استان کرمانشاه، بر پیامد های گردشگری سلامت مؤثر می باشد. درنهایت پویایی های کسب و کار منطقه ای در رابطه میان شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی و پیامد های گردشگری سلامت نقش تعدیلی ایفا میکنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2762 - طراحی مدل پارادایمی مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی (مورد مطالعه: مرکز بهداشت شرق اهواز)
زیبا محمدزاده غلامحسین برکت فرانک امیدیانپژوهش کاربردی حاضر با هدف طراحی مدل پارادایمی مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی صورت گرفت که از نظر شیوه اجرا به صورت کیفی با استفاده از نظریه مبنایی انجام شد. جامعه آماری متشکل از 16 خبره دانشگاهی در شهر اهواز در سال 1399 بود که با شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. چکیده کاملپژوهش کاربردی حاضر با هدف طراحی مدل پارادایمی مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی صورت گرفت که از نظر شیوه اجرا به صورت کیفی با استفاده از نظریه مبنایی انجام شد. جامعه آماری متشکل از 16 خبره دانشگاهی در شهر اهواز در سال 1399 بود که با شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. حجم نمونه نیز بر اساس اصل اشباع نظری در نظر قرار گرفت. از ملاک‌های انتخاب خبرگان می توان به عضویت در یکی از دانشگاه های دولتی و غیر دولتی، رشته تحصیلی مرتبط با مدیریت (مدیریت عمومی، مدیریت دولتی، مدیریت آموزشی و مدیریت برنامه ریزی)، داشتن تألیفات مرتبط و تمایل به شرکت در مصاحبه اشاره کرد. ابزار پژوهش عبارت است از مصاحبه های نیمه ساختار یافته که برای اعتبار یافته ها از روش روایی صوری و پایایی آن ها از روش ضریب توافق کد گذاری استفاده شد. در مرحله بررسی پایایی حاصل کد گذاری مجدد 3 مصاحبه 86/0 مشخص گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش کد گذاری باز، محوری و انتخابی بر اساس نظریه مبنایی استفاده شد. نتایج نشان دادند که دلایل علّی مدیریت دانش شامل به روز رسانی دانش، تسهیل زیرساخت ها و شایسته سالاری، شرایط مداخله گر شامل رهبری تعاملی و انگیزه بخشی، شرایط زمینه ای شامل فرهنگ سازمانی و رتبه بندی کارکنان، راهبرد ها شامل آموزش مراقبت های بهداشتی و انتقاد پذیری و پیامد ها شامل کاهش هزینه ها،رضایت مندی و افزایش بهره وری کارکنان بودند؛ لذا می توان نتیجه گرفت که مدیریت دانش به عوامل متعددی مربوط است که برای ارتقاء آن باید به تمام این شاخص ها و عوامل شناسایی شده در پژوهش حاضر توجه نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2763 - طراحی الگوی نوآورانه مدیریت کانون کودکان اردبیل با تأکید بر تفکر خلاقانه
نازیلا سلیمانی جواد جوان مجیدیآغاز پرورش بسیاری از توانایی‌های انسان از دوران کودکی شروع میگردد، که یکی از مهمترین این توانایی‌ها خلاقیت، تفکر خلاقانه و برقراری رابطه اجتماعی صحیح است. در سالهای اخیر با رشد جمعیت کودکان سبب شده بیشتر به فضاهای آموزشی و آموزش توجه شود. متأسفانه هنوز در ایران آموزش چکیده کاملآغاز پرورش بسیاری از توانایی‌های انسان از دوران کودکی شروع میگردد، که یکی از مهمترین این توانایی‌ها خلاقیت، تفکر خلاقانه و برقراری رابطه اجتماعی صحیح است. در سالهای اخیر با رشد جمعیت کودکان سبب شده بیشتر به فضاهای آموزشی و آموزش توجه شود. متأسفانه هنوز در ایران آموزش به روش سنتی انجام میگردد که نه‌تنها اضطراب و تنش در کودکان و نوجوانان ایجاد میکند بلکه باعث از بین رفتن انگیزه‌های خلاقیت نیز میشود. بر این اساس هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی نوآورانه مدیریت کانون کودکان اردبیل با تأکید بر تفکر خلاقانه بود. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است که شامل مطالعات کتابخانهای جهت دستیابی به اصول و معیارهای طراحی و معماری کودکان است. یافتهها نشان داد که بهمنظور تأمین دید لازم دانش آموزان و نیز برقراری کلاس هیچگونه ستون یا پایه ساختمانی در فضای کلاس نباید وجود داشته باشد. ارتفاع کلاس در مناطق سردسیر 3 متر و در مناطق گرمسیر 20/3 تا 50/3 متر است. عرض تخته در کلاس 70/2 تا 60/3 متر و حداقل فاصله دانش آموزان تا تخته 20/2 متر هست راهروها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که علاوه بر ویژگی ارتباطی، اتفاق خاصی در آن رخ دهد و احساس اشتیاق برای ادامه‌ی حرکت و راهنمایی برای یافتن به نقطه موردنظر را دارا باشد. همچنین استفاده از نورگیرهای سقفی نیز میتواند نور مناسبی را برای فضا تأمین نماید. برای اجتناب از برخورد کودک با درها و پنجره‌هایی که به مسیرهای حرکتی باز میشود، باید این مسیرها بافاصله‌ی مناسب از دیوارهای بنا ایجاد شود و از قرار دادن آنها در مجاورت درها و پنجره‌ها اجتناب نمود. دیگر اینکه محل درب‌ها نیز باید بهطور کامل قابل‌دیدن باشد. استفاده از طرحهای رنگی با نقوش برجسته بر روی درها باعث بهتر دیده شدن آنها میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2764 - بررسی نظریه میدان شکل ساز در یادگیری زبان
رزیتا ذبیحی حسن احدیچکیده:هدف این پژوهش مطالعه وکاربرد نظریه میدان شکل ساز در حیطه یادگیری زبان است. روش پژوهش از نوع علی- مقایسه ای بوده و جامعة آماری آن کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز در رشته های علوم انسانی به جز زبان های خارجی بودند. با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چکیده کاملچکیده:هدف این پژوهش مطالعه وکاربرد نظریه میدان شکل ساز در حیطه یادگیری زبان است. روش پژوهش از نوع علی- مقایسه ای بوده و جامعة آماری آن کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز در رشته های علوم انسانی به جز زبان های خارجی بودند. با استفاده از نمونه گیری خوشه ای 300 دانشجوی زن و مرد انتخاب شدند. با استفاده از نرم افزار آموزش زبان سواحیلی 20 لغت صحیح انتخاب شده و سپس با درهم ریختن حروف این لغات 20 کلمه در هم ریخته نیز تهیه گردید. با نرم افزار پاورپوینت 20 قاب شامل 20 لغت صحیح و 20 لغت درهم ریخته از زبان سواحیلی تهیه شد. همسانی درونی لغت های این قاب ها براساس آلفای کرونباخ 84/0 و پایایی بازآزمایی این لغت ها نیز معادل 87/0 برآورد شد. هر قاب به مدت 10 ثانیه برای آزمودنی ها به نمایش گذاشته شده وآنها لغاتی را که صحیح تشخیص می دادند، انتخاب و یادداشت می کردند. برای تحلیل داده ها از روش آزمون دوجمله ای استفاده شد. نتایج نشان داد که: 1. در 13 مورد از 20 مورد، انتخاب لغات درست به طور مشخصی بیشتر از انتخاب نادرست لغات بوده است. 2. لغات درست در 25/56 درصد از موارد، توسط شرکت کنندگان انتخاب شدند. 3 . نظریه میدان شکل ساز در یادگیری مهارت کلامی پاسخگواست. 4. بین دقت ترسیم لغات صحیح و در هم ریخته زبان سواحیلی تفاوت وجود دارد. 5. بین زنان و مردان در دقت ترسیم لغات صحیح و در هم ریخته زبان سواحیلی تفاوت وجود ندارد. این یافته ها با پژوهش هایی که در سایر کشورها در مورد زبان های چینی و روسی انجام شده همخوانی دارد، بنابراین نظریة میدان شکل ساز در رابطه با جایگاه حافظه و تسهیل یادگیری در مهارت های کلامی پاسخگو است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2765 - بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی در معاونت توسعه دانشگاه علوم پزشکی ایران
نجمه وکیلی شهرزاد صارمیپژوهش حاضر سعی دارد رابطه بین فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان معاونت توسعه دانشگاه علوم پزشکی ایران تشکیل می دهند که 300 نفر بودند و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 169 نفر بدست آمد. روش جمع آوری اطلاعات شا چکیده کاملپژوهش حاضر سعی دارد رابطه بین فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان معاونت توسعه دانشگاه علوم پزشکی ایران تشکیل می دهند که 300 نفر بودند و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 169 نفر بدست آمد. روش جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه فرهنگ دنیسون و پرسشنامه یادگیری سازمانی گومز و همکاران بود. روش تجزیه وتحلیل با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون صورت پذیرفته و نتایج آزمون ها نشان داد بین فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی کارکنان رابطه وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2766 - رتبهبندی و ارزیابی ابعاد توسعه اجتماعی از دیدگاه اعضای هیئت علمی و مدیران دانشگاه صنعتی نوشیروانی
طاهره آقامیرزایی محلی جمیله آقاتبار رودباری مریم مریم تقوایی یزدیپژوهش حاضر با هدف ارزیابی و رتبه بندی ابعاد توسعه اجتماعی از دید گاه اعضای هیئت علمی و مدیران در دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل در سال تحصیلی 1399- 1398 انجام شده است. این پژوهش کاربردی و به شیوه توصیفی - پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیئت علمی و مدیر چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف ارزیابی و رتبه بندی ابعاد توسعه اجتماعی از دید گاه اعضای هیئت علمی و مدیران در دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل در سال تحصیلی 1399- 1398 انجام شده است. این پژوهش کاربردی و به شیوه توصیفی - پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیئت علمی و مدیران دانشگاه صنعتی نوشیروانی به تعداد 203 نفر بودند که از بین آنها 133 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده ها، پرسشنامه استاندارد توسعه اجتماعی بوده است. جهت تحلیل داده ها از آزمون های ویلکاکسون، رتبه بندی فریدمن با بهره گیری از نرم افزار spss 21 استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که از دیدگاه اعضای هیئت علمی و مدیران دانشگاه صنعتی نوشیروانی رتبه بندی کارکرد ابعاد توسعه اجتماعی به ترتیب شامل هویت و وفاق و یکپارچگی اجتماعی (62/4)، سرمایه اجتماعی (36/4)، پاسخگوییاجتماعی (23/4)، رفاه اجتماعی (97/3)، امنیت اجتماعی (86/3)، عدالت اجتماعی (62/3)، پایداری (35/3) می باشد و نیز در همه ی ابعاد توسعه اجتماعی در دانشگاه صنعتی نوشیروانی شکاف وجود دارد. اندازه شکاف ها به ترتیب به پاسخگویی اجتماعی (32/1-)، امنیت اجتماعی (28/1-)، پایداری (27/1-)، رفاه اجتماعی (14/1-)، عدالت اجتماعی (02/1-)، هویت و وفاق و یکپارچگی اجتماعی (99/0-) ، سرمایه اجتماعی (82/0-) مربوط بوده است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت، دانشگاه ها در ایفای نقش توسعه اجتماعی، بایستی عدالت اجتماعی و پایداری را بیشتر مورد توجه قرار دهند و در این راستا بیشتر از راهبرد تقویت هویت و وفاق و یکپارچگی اجتماعی و ارتقای سرمایه اجتماعی بهره گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2767 - مقایسه مشکلات عاطفی-رفتاری در فرزندان نوجوان و جوان والدین معتاد و غیر معتاد
کامران زرکی نسترن شریفی مهرداد ثابتزمینه و هدف: سوء مصرف مواد والدین آن چنان جدی است که رفاه و سلامت خانواده را تحت تاٌثیر قرار می دهد ویک بیماری خانوادگی ناشی از سبک زندگی است که از علل محیطی، خانوادگی و ژنتیکی تاٌثیر می پذیرد. اعتیاد والدین تنها یک مشکل فردی به حساب نمی آید بلکه اعضای دیگر خانواده را خ چکیده کاملزمینه و هدف: سوء مصرف مواد والدین آن چنان جدی است که رفاه و سلامت خانواده را تحت تاٌثیر قرار می دهد ویک بیماری خانوادگی ناشی از سبک زندگی است که از علل محیطی، خانوادگی و ژنتیکی تاٌثیر می پذیرد. اعتیاد والدین تنها یک مشکل فردی به حساب نمی آید بلکه اعضای دیگر خانواده را خصوصاً نوجوانان و جوانان را با مشکلات روانی، جسمانی و اجتماعی روبرو می سازد. پژوهش حاضر به منظور مقایسه اختلالات هیجانی-رفتاری بین فرزندان نوجوان و جوان والدین معتاد و غیر معتاد انجام شد. روش: این پژوهش یک طرح علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان پسر مدارس متوسطه دولتی(دوره اول و دوم) دبیرستانهای در سال تحصیلی 1398-1397 بود. از بین آنها، 328 دانش آموز با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. نمونه مطالعه در دو گروه مساوی از دانش آموزان با و بدون والدین معتاد قرار گرفت. شرکت کنندگان پرسشنامه"نظام سنجش مبتنی بر تجربه آخنباخ" (فرم خودسنجی ) را تکمیل کردند داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری (مانوآ) و آزمون تعقیبی مقایسه بعد از تجربه، تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد ( 05/0>P، 82/41= (314 و 13)F) که دانش آموزان دارای والدین معتاد در مقایسه با دانش آموزان بدون والدین معتاد به طور معنا داری نمرات بالاتری در زمینه مشکلات عاطفی-رفتاری ( مانند: مشکلات عاطفی، مشکلات اضطرابی، مشکلات جسمانی، مشکلات بیش فعالی همراه با کمبود توجه، مشکلات رفتار مقابله ای و مشکلات سلوک) داشتند. نتیجه گیری: به نظر می رسد والدین معتاد با مشکلات و مسائلی روبرو هستند که بی سامانی هایی را در ساختار خانواده ایجاد می کنند. آنان با نظارت ناکافی، بی کفایتی و بی توجه ای به نیازهای ضروری فرزندان، زمینه بروز مشکلات عاطفی-رفتاری را در فرزندان نوجوان و جوان خود ایجاد می کنند. همچنین ابتلا به مشکلات عاطفی-رفتاری به طور خاص یک پیش بینی کننده مهم برای نوجوانانی است که دارای والدین وابسته به مواد می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2768 - مشکلات اجتماعی زنان سالمندآسایشگاه کهریزک
سارا آورزبانی علی ملک پورچکیده مقاله حاضر با هدف شناخت مشکلات اجتماعی زنان سالمند آسایشگاه کهریزک تدوین شده است. بررسی ابعاد و علل بروز مشکلات اجتماعی زنان سالمند مستلزم شناخت همه جانبه آن است. در این خصوص علاوه بر بررسی پیشینه تجربی مرتبط با موضوع پژوهش، براساس چارچوب تلفیقی از نظریات کارکر چکیده کاملچکیده مقاله حاضر با هدف شناخت مشکلات اجتماعی زنان سالمند آسایشگاه کهریزک تدوین شده است. بررسی ابعاد و علل بروز مشکلات اجتماعی زنان سالمند مستلزم شناخت همه جانبه آن است. در این خصوص علاوه بر بررسی پیشینه تجربی مرتبط با موضوع پژوهش، براساس چارچوب تلفیقی از نظریات کارکردگرایی پارسونز نظریه قشربندی اجتماعی، نظریه رشد روانی اجتماعی اریکسون، نظریه فعالیت رابرت هاوی گورست وروت آلبرشت به تبیین مشکلات اجتماعی سالمندان مقیم آسایشگاه کهریزک پرداخته شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و به شیوه پیمایشی برنامه ریزی و اجرا شد و جامعه آماری آن زنان سالمند مقیم در آسایشگاه کهریزک بود که در برگیرنده 24 سالمندزن آگاه بالاتر از 56 سال است. دراین پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. ابزار گردآوری ا اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته و نیز پرسشنامه سلامت GHQ بوده است. بنابراین وسیله اندازه گیری یک پرسشنامه 5 سوالی با 93 گویه می باشد که براساس متغیرهای شناسایی شده در مدل تحلیلی تنظیم شده است. و داده ها پس از جمع آوری با ابزار Spss تجزیه و تحلیل شد. در چارچوب یافته های تحقیق متغیرهای وضعیت درآمد، تحصیلات، وضعیت جسمی، تأهل و وضعیت اشتغال گذشته به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شد که بر روی متغیرهای وابسته روابط خانوادگی، روابطه با پرسنل و روابط با سایر سالمندان مقیم آسایشگاه تأثیرگذار هستند، طبقه بندی و تحلیل شده است. نتایج حاصل از یافته ها نشان می دهند که مشکلات اجتماعی زنان سالمند آسایشگاه کهریزک وابسته به سطح درآمد، سطح تحصیلات، وضعیت جسمی و وضعیت اشتغال گذشته می باشد. این مطالعه نشان داد که برای برطرف کردن انواع مشکلات جسمانی، اجتماعی، اقتصادی و نیز رفع نیازهای سالمندان اقدامات سیستماتیک و برنامه ریزی شده لازم است لذا یکی از اولویت های اساسی در برنامه ریزی های رفاهی برای سالمندان، باید مشکلات و مسائل مربوط به زنان سالخورده نیازمند باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2769 - فراتحلیل مطالعات سلامت اجتماعی و کیفیّت زندگی دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار
زهرا جعفری پورسانیج علی منطقی فساییدر این مقاله با استفاده از روش فراتحلیل به تحلیل و ترکیب نتیجه مقاله ها و پایان نامه های مربوط به سلامت اجتماعی و کیفیّت زندگی و نیز بررسی نظریّه های اجتماعی موجود در این زمینه پرداخته شده است که از بین مطالعات بسیار انجام گرفته در باره موضوع مورد پژوهش تعداد 43 تحقیق ا چکیده کاملدر این مقاله با استفاده از روش فراتحلیل به تحلیل و ترکیب نتیجه مقاله ها و پایان نامه های مربوط به سلامت اجتماعی و کیفیّت زندگی و نیز بررسی نظریّه های اجتماعی موجود در این زمینه پرداخته شده است که از بین مطالعات بسیار انجام گرفته در باره موضوع مورد پژوهش تعداد 43 تحقیق انجام شده در این خصوص با بهره گیری از چک لیست فراتحلیل به عنوان ابزار اندازه گیری پژوهش برگزیده شدند. بر اساس یافته های به دست آمده در بیش تر مطالعات انجام شده، واحد تحلیل فرد بوده است و در همه ی آن ها برای گردآوری داده ها از روش پیمایشی – نظری استفاده شده است. همچنین نظریّه ی سلامت اجتماعی کییز و پرسشنامه ی وی در این زمینه راهنمای بیش تر پژوهش ها بوده است. علاوه بر این، در بیش تر مطالعات یادشده، تأثیر عامل های گوناگون بر سلامت اجتماعی شناسایی شده اند که از میان این عامل ها؛ کیفیّت زندگی و شاخص های آن و همچنین میزان تحصیلات تأثیری چشم گیر بر سلامت اجتماعی داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2770 - شکاف نسلی در ایران (مورد مطالعه خانواده های شهر گرمسار)
اعظم شیرین بیان سروش فتحی نیر پیراهریچکیده شکاف نسلی به عدم توافق، تضاد و واگرایی در مسائل خاص با توجه به ارزش ها، نگرش ها، نزدیکی و ارتباط والدین و فرزندان می پردازد. هدف این پژوهش، کشف فاکتورهای تشدیدکننده بسط تفاوت ها و شکاف ها در بین والدین و بچه ها است. روش پژوهش اسنادی و پیمایش است و از ابزار پرسش چکیده کاملچکیده شکاف نسلی به عدم توافق، تضاد و واگرایی در مسائل خاص با توجه به ارزش ها، نگرش ها، نزدیکی و ارتباط والدین و فرزندان می پردازد. هدف این پژوهش، کشف فاکتورهای تشدیدکننده بسط تفاوت ها و شکاف ها در بین والدین و بچه ها است. روش پژوهش اسنادی و پیمایش است و از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و فیش برداری برای جمع آوری داده ها و اطلاعات استفاده شده است. یک نمونه متشکل از 430 نفر در شهر گرمسار با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای - تصادفی برای این تحقیق انتخاب شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد سرمایه اجتماعی، سبک زندگی، میزان استفاده از فنآوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) و تجددگرایی از عوامل اصلی شکاف نسلی بین والدین و فرزندان در زمینه های (ارزش های مادی (اقتصادی) و ارزش های غیر مادی ( سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، سنتی، دینی) هستند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2771 - پیش بینی بهزیستی ذهنی و سلامت عمومی بر اساس استرس ادراک شده با میانجی گری شفقت خود در زنان ورزشکار شهر تهران
شادی کبیری آق زیارت افسانه طاهری خدیجه ابواالمعالی آل حسینیبرخورداری از تندرستی و نشاط با ورزش میتواند شرایط را برای کار و فعالیتهای مختلف افراد فراهم آورده و در عرصههای مختلف زندگی اعم از کار حرفهای و یا محیط خانوادگی موفق و کامیاب گرداند. این امر مستلزم داشتن یک زندگی فعال می باشد . بهزیستی اشاره به حسی از سلامت داردکه آگاهی چکیده کاملبرخورداری از تندرستی و نشاط با ورزش میتواند شرایط را برای کار و فعالیتهای مختلف افراد فراهم آورده و در عرصههای مختلف زندگی اعم از کار حرفهای و یا محیط خانوادگی موفق و کامیاب گرداند. این امر مستلزم داشتن یک زندگی فعال می باشد . بهزیستی اشاره به حسی از سلامت داردکه آگاهی کامل از تمامیت و یکپارچگی که تمام جنبه های فرد را در یر می گیرد هدف از این تحقیق پیش بینی بهزیستی ذهنی و سلامت عمومی بر اساس استرس ادراک شده با میانجیگری شفقت خود در زنان ورزشکار شهر تهران بود.این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود که به روش معادلات ساختاری انجام شد. همچنین به لحاظ هدف نیز این مطالعه کاربردی بود. جامعه آماری این تحقیق کلیه زنان ورزشکار مراجعه کننده به باشگاه های ورزشی در شهر تهران بودند.250 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان با استفاده از یک لینک به پرسشنامه های پرسشنامه بهزیستی ذهنی، پرسشنامه سلامت عمومی، پرسشنامه شفقت خود و مقیاس تنیدگی ادراک شده پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش تحلیل توصیفی، همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار spss و PLS تحلیل شد.به طور کلی تحلیل مسیر نشان داد که شفقت خود در مسیر بین استرس ادارک شده و بهزیستی ذهنی توانایی نقش میانجی را نداشت. به علاوه، شفقت به خود در مسیر استری ادراک شده به سلامت عمومی و تصویر بدن به سلامت عمومی نقش میانجی نداشت. و می توان نتیجه گرفت که احتمالا زنان ورزشکار استرس خود را با استفاده از راهبردهای مقابله ای (ورزش کردن) مدیریت می کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2772 - ابزارسازی برای سنجش عوامل موثر بر کنترل اجتماعی حریم شکنی های فرهنگی سایبری در میان کاربران رسانه های اجتماعی
شلاله معراجی اسکوئی کامران محمدخانی علی دلاور علی اکبر فرهنگیچکیدهارتباطات کامپیوتر- واسط، با وجود تمامی منافعی که برای زندگی انسان ها داشته است، زمینه ای مستعد برای رفتارهای حریم شکن فراهم آورده است. حریم شکنی، رفتاری است که از مرزها، قراردادها، قوانین و رویه های مقبول فراتر می رود. نحوه مقابله جوامع با این رفتارهای حریم شکن و ر چکیده کاملچکیدهارتباطات کامپیوتر- واسط، با وجود تمامی منافعی که برای زندگی انسان ها داشته است، زمینه ای مستعد برای رفتارهای حریم شکن فراهم آورده است. حریم شکنی، رفتاری است که از مرزها، قراردادها، قوانین و رویه های مقبول فراتر می رود. نحوه مقابله جوامع با این رفتارهای حریم شکن و روش های کنترل اجتماعی که برای کاهش آن ها و تقلیل اثرات سوء آن ها بر جامعه به کار می بندند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این روی، پژوهش حاضر با هدف ابزارسازی برای سنجش عوامل موثر بر کنترل اجتماعی حریم شکنی های فرهنگی در فضای سایبری صورت گرفته است. در این پژوهش، شش گام ابزارسازی، شامل 1) شناسایی و استخراج سازه ها از ادبیات، 2) سنجش روایی سازه ها و متغیرها، 3) سنجش روایی منبع گویه ها، 4) سنجش پایایی پیشینی و 5) پایایی پسینی، 6) سنجش روایی سازه، و نیز نتایج حاصل از اجرای ابزار از جمله نیکویی برازش مدل نهایی و تحلیل قدرت، ارائه شده اند. نتایج فرآیند ابزار سازی، روایی و پایایی قابل قبولی برای ابزار نشان داد. گام های مطرح شده در پژوهش حاضر، می تواند به توسعه ابزارهای بهتری توسط پژوهشگران منجر شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2773 - طراحی و اعتبار یابی مقیاس اندازه گیری مشکلات زوجی در زوج های متارکه
مهسا دانش علی محمد نظری علی جهانگیریازدواج را میتوان به عنوان یکی از مراحل رشد انسانها در نظر گرفت و تغییرات تکنولوژی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی در تغییر کارکرد اولیۀ ازدواج نقش اساسی دارد. هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سنجش مشکلات زوجی در زوج های متارکه تحت پوشش کمیته امداد است. در مرحله نخست چکیده کاملازدواج را میتوان به عنوان یکی از مراحل رشد انسانها در نظر گرفت و تغییرات تکنولوژی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی در تغییر کارکرد اولیۀ ازدواج نقش اساسی دارد. هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سنجش مشکلات زوجی در زوج های متارکه تحت پوشش کمیته امداد است. در مرحله نخست از فحوای مصاحبه‌های انجام شده شاخصهای مشکلات زوجی شناسایی، ترجمه و با مراجعه به نخبگان اصلاحات لازم صورت گرفت و مدل اولیه ابزار طراحی شد. این مدل بطور آزمایشی روی نمونه 328 نفره به دست آمده از فرمول کوکران اجرا و دادههای خام حاصل از آن با استفاده از تکنیکهای آماری مناسب و نرمافزار Smart PLS 2.0 و SPSS 22 مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. پایایی انعکاسی از طریق دو معیار آلفای کرونباخ و پایایی مرکب، و روایی همگرا و روایی واگرا سنجیده شد. مدل ساختاری از طریق روابط بین متغیرهای مکنون ارزیابی و برای آزمون کلی کیفیت مدل از شاخص کلی برازش استفاده شد. رابطه متغیرهای مورد بررسی بر اساس یک ساختار علی با تکنیک حداقل مربعات جزئی آزمون شد و برای سنجش معناداری روابط نیز آماره t با تکنیک بوت استراپینگ استفاده شد. نتایج نشان می دهد شدت اثر مشکلات زوجی در زوج های متارکه با عوامل اقتصادی برابر 69/0 ، با عوامل روانشناختی برابر 86/0 ، با عوامل فرهنگی- اجتماعی برابر 84/0 و با عوامل مذهبی برابر 71/0 می باشد . نتایج مدل نشان داد که مقوله‌های تعریف شده از بخش کیفی نیز معنادار و متغیرهای درنظر گرفته شده تاثیر معناداری داشتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2774 - ساخت و هنجاریابی مقیاس سنجش میزان استفاده از اینترنت اشیاء در شرکتهای تجهیزات پزشکی به روش نظریه داده بنیاد
خاطره اسمعیلی رنجبر نجلا حریری مژده سلاجقه فهیمه باب الحوائجیهدف این پژوهش ساخت و هنجاریابی مقیاس سنجش میزان استفاده از اینترنت اشیا در شرکت های تجهیزات پزشکی بود. روش پژوهش ترکیبی از نوع توصیفی- توسعه‌ای بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کارشناسان و صاحبنظران در بخش اینترنت اشیاء که سابقه فعالیت در شرکت های تجهیزات پزشکی را در سا چکیده کاملهدف این پژوهش ساخت و هنجاریابی مقیاس سنجش میزان استفاده از اینترنت اشیا در شرکت های تجهیزات پزشکی بود. روش پژوهش ترکیبی از نوع توصیفی- توسعه‌ای بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کارشناسان و صاحبنظران در بخش اینترنت اشیاء که سابقه فعالیت در شرکت های تجهیزات پزشکی را در سال 1397 داشته اند، است؛ که از این جامعه با استفاده از فرمول کوکران برای جوامع نامحدود تعداد 387 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده است نمونه آماری با استفاده از روش نمونهگیری خوشه ای از نیمه اول اردیبهشت‌ماه تا نیمه اول خردادماه 1397 انتخاب شدند. یافته ها بر اساس معیارهای کیفی و کمی تحقیق، ابزار تدوین‌شده شامل 54 نشانگر برای ارزشیابی 5 مؤلفه بود. سؤالات آزمون بر اساس ادبیات نظری تهیه شد. آزمون سنجش میزان استفاده از اینترنت اشیا محقق ساخته از پنج بخش (زمینه، شرایط واسطه ای، راهبردها، شرایط علی و پیامدها) تشکیل‌شده است؛ و روایی محتوایی آن توسط اساتید تأیید و سپس بر روی نمونه آماری اجرا گردید. بر اساس محاسبات انجام شده ضریب همسانی درونی خرده مقیاسهای زمینه، شرایط واسطه ای، راهبردها، شرایط علی و پیامدها به ترتیب خرده مقیاسهای تشکیل‌دهنده 0/83، 0/91، 0/92، 0/83 و 0/85 است و نمره کل آزمون میزان استفاده از اینترنت اشیا 0/87 بود. برای تعیین روایی سازه و مؤلفههای تشکیل‌دهنده آزمون از روش تحلیل مؤلفههای اصلی با چرخش واریماکس استفاده شد. همچنین برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتیجه گیری: با توجه به میزان پایایی و روایی به دست آمده، آزمون استفاده از اینترنت اشیا ابزاری است که میتواند مورد استفاده مراکز مرتبط با اینترنت اشیاء قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2775 - سنجش نقش واسطهای مشکلات بین فردی در رابطه بین کمال‌گرایی و افسردگی
مجید ضرغام حاجبی طاهره جولانیان الهام منطقیانهدف پژوهش حاضر تبیین نقش واسطه ای مشکلات بین فردی در رابطه بین کمال گرایی منفی و مثبت و نشانه های افسردگی بود. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن شامل تمام دانشجویان استان البرز در نیمسال تحصیلی دوم 95-1394 بود. حجم نمونه شامل 220 نفر بود که به روش نمونه ب چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تبیین نقش واسطه ای مشکلات بین فردی در رابطه بین کمال گرایی منفی و مثبت و نشانه های افسردگی بود. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن شامل تمام دانشجویان استان البرز در نیمسال تحصیلی دوم 95-1394 بود. حجم نمونه شامل 220 نفر بود که به روش نمونه برداری چندمرحله ای از دو دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و دانشگاه پیام نور البرز انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه های کمال گرایی مثبت و منفی تری شورت، اوونس، اسلاید و دیوئی (1995)، مشکلات بین فردی-47 پیلکونیس و همکاران (1996) و افسردگی بک بود. داده های گردآوری شده با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته ها نشان داد که مدل مفهومی پژوهش با داده های گردآوری شده به خوبی برازش دارد و مشکلات بین فردی رابطه بین کمال گرایی منفی و نشانه های افسردگی را واسطه گری می کند. کمال گرایی منفی با مشکلات بین فردی مانند حساسیت بین فردی، دوسوگرایی بین فردی، پرخاشگری، به تأیید اجتماعی و عدم جامعه پذیری؛ حمایت اجتماعی را کاهش و افسردگی را افزایش می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2776 - بررسی اعتبار و روایی مقیاس خودآشکار سازی بزرگسال و رابطه خود آشکار سازی با کیفیت روابط بین فردی در معلمان زن و مرد
احمد داودی رحیم داوریپژوهش حاضر با هدف بررسی اعتبار و روایی مقیاس خودآشکار سازی بزرگسالان و رابطه خود آشکار سازی با کیفیت روابط بین فردی در معلمان زن و مرد انجام شد. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت گردآوری داده ها از نوع همبستگی بوده و جامعه ی مورد نظر معلمان زن و مرد شهرستان ق چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی اعتبار و روایی مقیاس خودآشکار سازی بزرگسالان و رابطه خود آشکار سازی با کیفیت روابط بین فردی در معلمان زن و مرد انجام شد. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت گردآوری داده ها از نوع همبستگی بوده و جامعه ی مورد نظر معلمان زن و مرد شهرستان قزوین در سال تحصیلی 96-1395 تشکیل دادند. نمونه شامل 400 معلم بود که روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل مقیاس خود آشکار سازی- فرم بزرگسال هولندورس، گلسی و گی (1977)، مقیاس کیفیت روابط بین فردی پیرس و همکاران (1991)، و پرسشنامه ارزیابی قاطعیّت راتوس (1973)، بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی فرضیه های پژوهش از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. نتایج ضریب آلفای کرونباخ و ضریب دورشته ای نقطه ای نشان داد که 33 سؤال از 47 سؤال به دلیل نداشتن ضریب تمیز بالاتراز30/0حذف شدند و ضریب آلفای کرونباخ استاندارد شده برای 14 سؤال78/0 محاسبه گردید. تحلیل عامل اکتشافی با روش استخراج تحلیل مؤلفه های اصلی و روش چرخش واریماکس نشان داد که مقیاس خودآشکارسازی دارای یک عامل است و این یک عامل با مقدار ویژه 65/3 ، به تنهایی 04/26 درصد از واریانس آزمون را تبیین می کند. نتایج تحلیل عاملی مرتبه اول نیز حاکی از تأیید روایی سازه مقیاس بود. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین خودآشکار سازی و کیفیت رابطه با والدین، کیفیت رابطه با همسرو نمره کلی کیفیت روابط بین فردی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون خود آشکار سازی بر کیفیت روابط بین فردی نشان داد که 014/0 از واریانس کیفیت رابطه با والدین، 012/0 از واریانس کیفیت رابطه با همسر، و 018/0 از واریانس کیفیت روابط بین فردی، از طریق خودآشکار سازی تبیین می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2777 - ویژگی های روان سنجی سیاهه رفتاری کودکان و رابطه آن با نشانه های مرضی کودکان شهر تهران
خدیجه الیاسی منصوره شهریاری احمدیپژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی سیاهه رفتاری کودکان آیبرگ و رابطه آن با نشانه مرضی کودکان csi4 در کودکان 6 تا 12 سال شهر تهران که در سال 96-97 در مدارس این شهر مشغول به تحصیل بودند بر روی حجم نمونه 384 نفر ،شامل 183 نفر دختر و 201 نفر پسر اجرا شد . قبل ا چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی سیاهه رفتاری کودکان آیبرگ و رابطه آن با نشانه مرضی کودکان csi4 در کودکان 6 تا 12 سال شهر تهران که در سال 96-97 در مدارس این شهر مشغول به تحصیل بودند بر روی حجم نمونه 384 نفر ،شامل 183 نفر دختر و 201 نفر پسر اجرا شد . قبل از اجرای تحلیل عاملی کفایت نمونه برداری با استفاده از اندازه KMOو نیز فرض صفر مبتنی بر درست بودن ماتریس همسانی در جامعه به وسیله آزمون کرویت بارتلت ,به اثبات رسید اجرای تحلیل عاملی توجیه پذیر است . برای پاسخ به این سوال که آیا ابزار مورد پژوهش از اعتبار کافی برخوردار است ،از روش آلفای کرونباخ استفاده شد ؛ضریب اعتبار آزمون برابر با 0.97 بدست آمد که نشان می دهد آزمون از اعتبار خوبی برخوردار است . بررسی روایی سازه از طریق تحلیل مولفه های اصلی صورت گرفت که 6 عامل استخراج شد که به روی هم 68.65 درصد کل واریانس متغیرها را تبیین می کند. 6 عامل استخراج شده در نهایت نرم یابی درصدی برای پرسشنامه تهیه شد و برای بررسی روایی از همبستگی پیرسون csi4 استفاده شداست که نشان داد بین خرده مقیاس های سیاهه رفتاری کودکان آیبرگ و csi4 رابطه وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2778 - شاخص های روانسنجی پرسشنامه بهزیستی مدرسه کونو، آلانن، لینتونن و ریمپلا 2002
فاطمه سلاطی جواد کاوسیان مهدی عرب زادههدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس بهزیستی مدرسه کونو، آلانن، لینتونن و ریمپلا برای استفاده در ایران است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دبیرستان های دولتی شهر کرج بود که از میان آنها به روش نمونهگیری خوشهای چند مرح چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس بهزیستی مدرسه کونو، آلانن، لینتونن و ریمپلا برای استفاده در ایران است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دبیرستان های دولتی شهر کرج بود که از میان آنها به روش نمونهگیری خوشهای چند مرحله ای 330 دانش آموز (170 دختر و 160 پسر) به طور تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه بهزیستی مدرسه را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، آلفای کرونباخ و تتای ترتیبی انجام شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مؤید این است که ساختار مقیاس برازش قابل قبولی با داده ها دارد. همسانی درونی (آلفای کرونباخ) از 0/69 تا 0/86 و (تتای ترتیبی) از 0/71 تا 0/88 متغیر بود که نشانگر پایایی مناسب ابزار می باشد. بررسی روایی ملاکی (همزمان) نشان داد که زیر مقیاسها از روایی قابل قبولی برخوردار می باشند. نتایج نشان داد، مقیاس بهزیستی مدرسه از روایی و پایایی مناسبی در جامعه دانش‌آموزان ایرانی برخوردار است و جهت پژوهشهای آتی در حوزه تعلیم و تربیت می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2779 - شناسایی موانع بین المللی سازی دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان و تاثیر آن بر انطباق پذیری سازمانی
ترانه عنایتی محمدجواد زنگانه رضا یوسفی سعیدآبادیهدف این پژوهش، شناسایی موانع بین المللی سازی دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان و تاثیر آن بر انطباق پذیری سازمانی بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری آن را مدیران و اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان به تعد چکیده کاملهدف این پژوهش، شناسایی موانع بین المللی سازی دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان و تاثیر آن بر انطباق پذیری سازمانی بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری آن را مدیران و اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان به تعداد 373 نفر تشکیل میدادند که با استفاده از روش نمونه-گیری تصادفی طبقهای و بر اساس فرمول کوکران تعداد 190 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمعآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته موانع بینالمللی سازی با 69 سوال و پرسشنامه محقق ساخته انطباق پذیری سازمانی با 40 سوال استفاده شد. روایی و پایایی ابزارها مورد تایید قرار گرفتند. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که؛ موانع بین المللی سازی دارای سیزده مؤلفه فرهنگی، روش تدریس، محتوایی، انسانی، تجهیزاتی، ساختاری، مدیریتی- سیاسی، مالی، تکنولوژیکی، خدمات پشتیبانی، همکاری‌های بین المللی، موانع داخلی سازمان و برنامه درسی است. همچنین موانع بینالمللی سازی دانشگاه بر انطباق پذیری سازمانی تاثیر منفی و معناداری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2780 - اعتبار سنجی الگوی اختصاصی مدیریت مؤثر کلاس درس در علوم پزشکی
شهلا دبیرزاده نرگس سعیدیان شایسته صالحیکلاس درس خط مقدم جبهه تعلیم و تربیت است که مسئولیت اداره آن و تحقق اهداف آموزشی و درسی به عهده استاد است. هدف پژوهش حاضر اعتبار سنجی الگوی ارائهشده برای مدیریت مؤثر کلاس درس علوم پزشکی اصفهان است. توصیفی و جامعه آماری پژوهش اساتید و دانشجویان علوم پزشکی میباشد که با ر چکیده کاملکلاس درس خط مقدم جبهه تعلیم و تربیت است که مسئولیت اداره آن و تحقق اهداف آموزشی و درسی به عهده استاد است. هدف پژوهش حاضر اعتبار سنجی الگوی ارائهشده برای مدیریت مؤثر کلاس درس علوم پزشکی اصفهان است. توصیفی و جامعه آماری پژوهش اساتید و دانشجویان علوم پزشکی میباشد که با روش نمونهگیری در دسترس نمونه 277 نفری انتخاب و پرسشنامه مدیریت مؤثر کلاس درس روی آنان اجرا شد. پرسشنامه دارای 80 گویه بود که در قالب یک پیوستار از 1 تا 5 به گویه ها نمره داده شد. روشهای بکار رفته برای تحلیل گویه ها (ضریب هولستی) برای رهاسازی از روایی صوری، محتوایی و سازه (تحلیل عاملی) و برای اعتبار (محاسبه ضریب آلفای کرونباخ) برای کل پرسشنامهها و عامل‌ها استفاده شد. درمجموع همه گویه ها یادگیری مدیریت مؤثر کلاس درس را موردسنجش قرار می‌داد. جهت‌بخش اعتبار الگو با توجه به کدهای استخراج‌شده کیفی از تکنیک تحلیل عاملی تائید استفاده گردید یا به‌عبارت‌دیگر جهت بررسی اعتبار عاملی ابزارهای سنجش کُدهای اصلی پژوهش از رویکرد تحلیل عاملی استفاده گردیده که بارهای عاملی هفت مؤلفه به ترتیب 59-99-96-97-91-84 و 81 است. هدف از مطالعه حاضر ساخت اعتبار یابی و روا سازی پرسشنامه مدیریت مؤثر کلاس درس علوم پزشکی بود و با توجه به نتایج تحلیل عاملی هفت عامل شناسایی که درنهایت با توجه به الگوی به‌دست‌آمده هفت مؤلفه مدیریت مؤثر کلاس درس از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2781 - کاربرد روش دیمتل در شناسایی میزان اثرات ابعاد معماری منابع انسانی در بیمارستانهای علوم پزشکی کشور.
فرهاد معادی فرهاد نژادایرانی غلامرضا رحیمی سید عبداله حجتیدر محیط بیمارستانها نقش مدیریت منابع انسانی و توجه به کارکنان برای همه مدیران حساس‌تر از سازمانهای دیگر هست، یکی از راههای پیش گرفتن از رقبا در صنعت بهداشت و درمان مدیریت مؤثر منابع انسانی پویایی را می‌طلبد که به این تحولات پاسخهای مناسبی بدهد از این رو شناسایی میز چکیده کاملدر محیط بیمارستانها نقش مدیریت منابع انسانی و توجه به کارکنان برای همه مدیران حساس‌تر از سازمانهای دیگر هست، یکی از راههای پیش گرفتن از رقبا در صنعت بهداشت و درمان مدیریت مؤثر منابع انسانی پویایی را می‌طلبد که به این تحولات پاسخهای مناسبی بدهد از این رو شناسایی میزان اثرات ابعاد در معماری منابع انسانی بیمارستانهای علوم پزشکی کشور یک امر ضروری است.در این پژوهش تلاش شده است ، ابتدا با مراجعه به مطالعات مشابه و نظرات خبرگان عوامل بالقوه موثر در معماری منابع انسانی را شناسایی و سپس با بکاگیری روش دیمتل ، ساختار سلسه مراتبی از عوامل به همراه روابط تاثیرگذاری و تاثیر پذیری متقابل شناسایی شده و در نهایت عوامل مهم و تاثیر گذار بر سازمان هوشمند ، استخراج شود . جامعه آماری پژوهش مدیران و متخصصان مربوطه در سازمان تامین اجتماعی طی مهر و آبان ماه 1397 و ابزار اصلی گرد آوری داده ها نظر سنجی به صورت پرسشنامه بوده است . نتایج پژوهش ها نشان داد که در بین معیارهای 29 گانه ، معیار کاربردی بودن، سرمایه سازمان، فرایندهای مدیریتی، چشم‌انداز و مأموریت، توجیه اقتصادی و بهسازی و نوسازی با بیشترین مجموع سطری در بین سایر معیارها در راه انتخاب پرنفوذی بین مؤلفه‌ای معماری منابع انسانی دارای بیشترین اثرگذاری بر روی سایر عناصر است و شناسایی نیازها با کمترین اثرگذاری را بر روی سایر عناصر را داراست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2782 - تاثیر رهبری تحول گرا بر شکوفایی با تأکید بر نقش میانجی افتخار سازمانی (مورد مطالعه: کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان بوشهر)
خاطره رضایی سید مجید بنی جمالی دادخدا حاتمی گوربندیپژوهش حاضر که با هدف بررسی تاثیر رهبری تحول گرا بر شکوفایی با تأکید بر نقش میانجی افتخار سازمانی (مورد مطالعه: کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان بوشهر) انجام شده است از جمله ی پژوهش های پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر 250 نفر از کارکنان اداره کل آموزش و پرورش است چکیده کاملپژوهش حاضر که با هدف بررسی تاثیر رهبری تحول گرا بر شکوفایی با تأکید بر نقش میانجی افتخار سازمانی (مورد مطالعه: کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان بوشهر) انجام شده است از جمله ی پژوهش های پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر 250 نفر از کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان بوشهر بود که از طریق نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 152 نفر انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه های رهبری تحول گرا آرین باس و آولیو (۲۰۰۰)، شکوفایی سلیمانی و همکاران (1394) و افتخار سازمانی نوری و همکاران (1396) بود. دادهها با استفاده از نرمافزار Smart PLS مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که رهبری تحول گرا بر شکوفایی و هر یک از مولفه های آن یعنی هیجانات مثبت، روابط، معنا و پیشرفت کارکنان تاثیر دارد، به این معنا که هر چقدر تحول گرایی و مولفه های آن در بین مدیران بیشتر باشد، شکوفایی کارکنان نیز بیشتر می شود. همچنین رهبری تحول گرا بر افتخار سازمانی و هر یک از مولفه های آن یعنی نگرشی، رفتاری و هیجانی کارکنان تاثیر دارد، به این معنا که هر چقدر تحول گرایی و مولفه های آن در بین مدیران بیشتر باشد، افتخار سازمانی کارکنان نیز بیشتر می شود. نتیجه گیری کلی پژوهش نشان داد که با تقویت و پیاده سازی رهبری تحول گرا در اداره کل آموزش و پرورش استان بوشهر می توان به افزایش شکوفایی و افتخار سازمانی کارکنان کمک نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2783 - واکاوی مولفه‌های یادگیری مبتنی بر تیم در آموزش پزشکی
محمود ابوالقاسمی مرتضی ضیغمی غلامرضا شریفی رادهدف از پژوهش حاضر واکاوی مولفه‌های یادگیری مبتنی بر تیم با توجه به همه‌گیری کووید-19 که باید شیوه‌های درمان وپیش‌گیری با ایجاد مهارت کارتیمی وتبادل دانش وتجربیات زمینه ارتقای کیفیت آموزش پزشکی را فراهم نمود، تا بتوان زمینه تربیت متخصصانی با چنین مهارتی را فراهم نمود. م چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر واکاوی مولفه‌های یادگیری مبتنی بر تیم با توجه به همه‌گیری کووید-19 که باید شیوه‌های درمان وپیش‌گیری با ایجاد مهارت کارتیمی وتبادل دانش وتجربیات زمینه ارتقای کیفیت آموزش پزشکی را فراهم نمود، تا بتوان زمینه تربیت متخصصانی با چنین مهارتی را فراهم نمود. محتوای این مطالعه مروری با جستجوی کتابخانهای و بانکهای اطلاعاتی واکاوی وبرون‌دادها استخراج گردید. یادگیری مبتنی بر تیم، یک روش تعاملی و دارای سه مولفه پیش‌خوانی، آزمونهای فردی-تیمی و تکلیف تیمی است. یافتهها نشان میدهد، در یادگیری مبتنی بر تیم مهارتهای تیمی، مولفه‌های مهارت تفکر انتقادی، حل مسئله، تصمیمگیری وبین‌فردی تمرین وموجب افزایش انگیزه، ارتقا سطح وتعمیق در یادگیری، تعامل وتصمیم‌سازی گروهی، تسهیل و دستیابی به اهداف آموزشی شده است. نتایج پژوهش نشان داد با بهرهگیری از مولفه‌ها به ویژه با ظهور همه‌گیری‌های نوپدید که لزوم ایجاد رهیافت‌های درمانی و پیشگیری هماهنگ فراکشوری ضروری به نظر میرسد، بتوان زمینه‌ها را گسترش و تقویت نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2784 - معرفی و یررسی سبک شناسی مثنوی هفت لشکر
فهیمه گردگیران مریم محمودی احمدرضا یلمه هاهفت لشکر در قالب مثنوی، داستانی است حماسی که در سده‌های 12 و 13 (هـ .ق) سروده شده است. چون صفحة آغاز و انجام آن افتاده است، اطلاعی دربارة شاعر آن در دست نیست؛ گویا سراینده از مردم شبه قارّة هند بوده است. با توجه به مشخصههای سبکی و نسخه‌شناسی، این اثر دارای ویژگیهای س چکیده کاملهفت لشکر در قالب مثنوی، داستانی است حماسی که در سده‌های 12 و 13 (هـ .ق) سروده شده است. چون صفحة آغاز و انجام آن افتاده است، اطلاعی دربارة شاعر آن در دست نیست؛ گویا سراینده از مردم شبه قارّة هند بوده است. با توجه به مشخصههای سبکی و نسخه‌شناسی، این اثر دارای ویژگیهای سبک دورة صفوی است. این مثنوی، روایت منظومی از داستانی است که در طومارهای نقّالی با نام هفت‌لشکر آمده است. بخش اعظم و قابل ملاحظه‌ای از این مثنوی، به داستان برزو و فرزندش تمور یا تیمور که قصد بر تخت نشاندن برزو را بجای کیخسرو دارد، اختصاص یافته است. چنین مینماید که شاعر در سرودن این مثنوی، به شاهنامة فردوسی بسیار نظر داشته، اما اشعار، سست و نااستوار است و گاه وزن مختل میشود. سراینده، بزم و حماسه را در صحنه‌پردازی‌های بزمی و رزمی بکار میگیرد. مقالة حاضر به روش اسنادی و کتابخانهای بر روی تنها نسخة برجا مانده از مثنوی هفت‌لشکر انجام شده و آن را از نظر سبک‌شناسی مورد بررسی قرار داده و به حیطه‌های سبکی اثر از جهت زبانی، محتوایی و ادبی پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2785 - رستم، پهلوانی از «عصر شکارگری» (فرضیه‌ای نو درباب خاستگاه اسطورة رستم)
بهزاد اتونیعصر شکارگری که تا ده هزارسال پیش رواج داشته و در دورة پارینه‌سنگی واقع بوده است، یکی از مهمترین و شاخص‌ترین اعصار بشر به شمار میآید که در آن، مردم به گردآوری غذا و شکارِ حیوانات مشغول بوده و هنوز با زرع و کشت آشنایی نداشتند. در این دوره، مردانی دلیر زندگی میکردند ک چکیده کاملعصر شکارگری که تا ده هزارسال پیش رواج داشته و در دورة پارینه‌سنگی واقع بوده است، یکی از مهمترین و شاخص‌ترین اعصار بشر به شمار میآید که در آن، مردم به گردآوری غذا و شکارِ حیوانات مشغول بوده و هنوز با زرع و کشت آشنایی نداشتند. در این دوره، مردانی دلیر زندگی میکردند که با اتّکا به نیروی بدنی در نبردی دائمی با حیوانات و شرایط سختِ معاش به سر می‌بردند. عصر شکارگری، چهره‌های پهلوانیِ مخصوص به خود را داشته است که بعدها با ظهور ادوار تاریخی جدیدتر و با گذر ایام این چهره‌ها تا حدودی تغییر شکل داده و در این ادوار هضم شدهاند؛ البته این سخن بدین معنی نیست که این چهره‌های پهلوانی بهطور کامل از میان رفته‌اند، بلکه نشانه‌ها و رگه‌های آنان را با توجه به سبک زندگی، نوع پوشش، دین و عاداتِ رفتاری‌شان میتوان در اساطیر و حماسه‌های پهلوانی اخیر مشاهده کرد. نگارندة این جستار بر این باور است که احتمالاً رستم دستان -پهلوان حماسه‌های پارسی- با توجه به خُلق و خوی شکارگریش، و نیز پلنگینه‌پوشی و گُرزوری و ارتباط و سخن گفتنش با برخی حیوانات و پرستش خورشید و انجام اعمال شمنی توسط پدرش زال که همگی رفتارهایی مربوط به دوران شکارگری است، پهلوانی از عصر شکار است که توانسته پس از گذر از فراز و فرودهای ادوار تاریخی چهرة کهنِ خود را در حماسه‌های اسطوره‌ای پارسی تا حدّی حفظ کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2786 - هم‌آوردیِ آن دو: تن‌آوردگیِ جان‌مایه‌هایی هم‌گون در کالبدِ دو روایت: رستم و اسپندیار و مکبث
داوود خزاییدنیای مکبث دنیای وحش بومی[1] است که در آن وسوسه در انتظار کسانی است که به وسوسه گراینده اند. این نمایشنامه، تراژدیِ ترس و وحشت و کشتار و خشونت و جنایت و فراتر از همه نیستی است. همه چیز تند روی می دهد، اما سرعت در کنار کندی قرار میگیرد تا بر ساختار متضاد نمایش‌نام چکیده کاملدنیای مکبث دنیای وحش بومی[1] است که در آن وسوسه در انتظار کسانی است که به وسوسه گراینده اند. این نمایشنامه، تراژدیِ ترس و وحشت و کشتار و خشونت و جنایت و فراتر از همه نیستی است. همه چیز تند روی می دهد، اما سرعت در کنار کندی قرار میگیرد تا بر ساختار متضاد نمایشنامه تأکید شود. شخصیت های اصلی در طول نمایش تغییر می کنند و در مراحل مختلف از سطوح زبانی مختلف بهره می برند. دنیای آنها ترسیم شده است؛ ایده های اخلاقی، سیاسی و مذهبی بازنموده می شود. جاه طلبی، دلیری، ترس، شر، بی‌دادگری، انزوا، و نومیدی به روشنی نشان داده شده است. در این پژوهش، جان مایه هایِ اصلیِ تن آورده در رستم واسپندیار ـ بزرگترین داستان حماسی شاهنامه ـ و مکبث مانند فرّ و دو کالبد پادشاه، مفهوم زمان، بسامانی در برابر نابسامانی، افول دوران قهرمانی، رویین تنی، عبث ناکی و عناصر ماوراء طبیعی به بحث کشیده شده و با هم سنجیده شده است.[1] Wilderness پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2787 - تبیین اندیشه خیامی از خلال رباعی‌های متوازن و مقبول الاصاله
مهدی ماحوزیشاید هیچ گوینده و متفکری چون حکیم عمر خیام نیشابوری، مورد توجه و اقبال جهانیان نبوده است و هیچ اثری چون رباعیات وی موضوع گفتگوها، بحث ها، پژوهش ها، ترجمه ها و نقدهای جهان شرق و غرب قرار نگرفته است. اعتقاد بنده براین است که تبیین اندیشه خیامی جز از خلال رباعی های مقبول چکیده کاملشاید هیچ گوینده و متفکری چون حکیم عمر خیام نیشابوری، مورد توجه و اقبال جهانیان نبوده است و هیچ اثری چون رباعیات وی موضوع گفتگوها، بحث ها، پژوهش ها، ترجمه ها و نقدهای جهان شرق و غرب قرار نگرفته است. اعتقاد بنده براین است که تبیین اندیشه خیامی جز از خلال رباعی های مقبول الاصاله وی میسر نیست و آن چه اصالت هر رباعی را تأیید می کند، سازگاری و توازن مفاهیم آن است با سایر رباعی هایی که مجموعاً منظومة فکری خیام را معرفی می کند. از سوی دیگر وزن و اعتبار علمی خیام به علاوه فرهیختگی و متانت او، در تشخیص درجه اصالت هر رباعی و در نتیجه، تقویت منظومه فکری خیام سودمند تواند بود. در این مقاله 60 رباعی که در ساختار منظومه فکری خیام نقش کلیدی داشته، انتخاب شده است و 10 عامل یا عنصر، ساختار این منظومه را تشکیل می دهد. به مدد این عوامل و عناصر، تشخیص میزان اصالت هر رباعی و صحت انتساب آن ها به خیام آسان تر می نماید، چه با تحلیل رباعی های مذکور براساس آن منظومه فکری، افراط ها و تفریط ها تعدیل شده، شناختی نزدیک به واقع از چهره حکیمی آگاه، پرسش گر و محیط بر دانش های زمان حاصل می آید. در این رهگذر ملاحظاتی چند در باب تبیین اندیشه خیامی از سوی همة پژوهش گران شرق و غرب از روزگار خیام تا امروز ایراد و منابع مهم معرفی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2788 - بررسی و تبیین ارتباطات انسانی در شکلگیری تراژدی سیاوش
علی اکبر فرهنگی منصوره قنبر آبادیچکیده ارتباطات گسترده در شاهنامه ایجاب می‌کند از وجوه گوناگون به آن نگاه کنیم. تراژدی با توجه به تعریف آن که مرگ انسان ایده‌آل و نیک و مثبت داستان است که از به‌روزی به تیره روزی می‌افتد، این سوال را در ذهن می‌آورد که ارتباطات انسانی چگونه پیش م چکیده کاملچکیده ارتباطات گسترده در شاهنامه ایجاب می‌کند از وجوه گوناگون به آن نگاه کنیم. تراژدی با توجه به تعریف آن که مرگ انسان ایده‌آل و نیک و مثبت داستان است که از به‌روزی به تیره روزی می‌افتد، این سوال را در ذهن می‌آورد که ارتباطات انسانی چگونه پیش می‌رود که مرگ این انسان را موجب می‌شود. از آن‌جایی که در سرزمین آرمانی ایران ارتباطات بر مبنای خرد شکل می‌گیرد پس چگونه است که تراژدی‌ها بوقوع می‌پیوندند. در این مقاله با توجه به نظریه‌های مختلف ارتباطی و مولفه‌های ارتباط انسانی تراژدی سیاوش بررسی می‌شود و به این سوال پاسخ می‌دهد که غیر از ارتباطات انسانی چه عواملی دیگر در شکل‌گیری تراژدی موثر است. در این مقاله پژوهش‌گر به این نتیجه دست می‌یابد که غیر از خرد عواملی دیگر نیز در شکل دهندگی ارتباطات انسانی موثر است. عواملی که ارتباط را می‌تواند به سمت تعاملی یا تقابلی پیش ببرد و پله پله قطعه‌های یک تراژدی را تکمیل کند. روش پژوهش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی و کمی است و جامعه آماری 1423بیت داستان سیاوش از شاهنامة جوینی در نظر گرفته شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2789 - واژههای هم‌بنیاد فارسی
محمود طاووسیدر زبان فارسی امروز واژگانی وجود دارد که از فارسی باستان و اوستایی، با تحولاتی که از دو طریق زبان پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی یافته، به دو و گاهی سه صورت به زبان فارسی امروز رسیده اند که در فرهنگهای فارسی پس از اسلام، به سبب عدم شناخت و چگونگی تحول آنها، هر یک چون واژه چکیده کاملدر زبان فارسی امروز واژگانی وجود دارد که از فارسی باستان و اوستایی، با تحولاتی که از دو طریق زبان پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی یافته، به دو و گاهی سه صورت به زبان فارسی امروز رسیده اند که در فرهنگهای فارسی پس از اسلام، به سبب عدم شناخت و چگونگی تحول آنها، هر یک چون واژه ای مستقل به کار رفته اند و هیچ یک از فرهنگ نویسان اشاره ای به یک اصل داشتن آنها نکرده اند. تنها گه گاه برخی، آنها را واژه های مترادف دانسته اند. در این نوشتار به تعدادی از این گونه واژه ها پرداخته شده و چگونگی تحول آنها از گذشته های دور تا زبان فارسی امروز بیان گردیده است، که آگاهی از چگونگی این دست واژه ها می تواند برای مدرسان زبان پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2790 - شعر در کرانه‌های جنوبی خلیج فارس «کشور امارات»
سید ابراهیم آرمنقلمروشعر وشاعری درکشورامارات بسیارگسترده وپهناوراست.شعرنه تنها دراین کشوربلکه در دیگرکشورهای عرب زبان به دو گونه نبطی(عامیانه)وفصیح تقسیم می گردد.هم اکنون درکشورامارات گروه های مختلف مردم به ادبیات،مخصوصا به دو گونه شعرمذکور توجه بسیار دارند وروزنامه ها ومجله هایی بسیار چکیده کاملقلمروشعر وشاعری درکشورامارات بسیارگسترده وپهناوراست.شعرنه تنها دراین کشوربلکه در دیگرکشورهای عرب زبان به دو گونه نبطی(عامیانه)وفصیح تقسیم می گردد.هم اکنون درکشورامارات گروه های مختلف مردم به ادبیات،مخصوصا به دو گونه شعرمذکور توجه بسیار دارند وروزنامه ها ومجله هایی بسیار به بررسی ونقدشعرشاعران این کشور می پردازند.به دلیل توجه گروه فرهیخته وباسواد کشورامارات به شعر فصیح ،آنچه در این گفتار به آن خواهیم پرداخت ،بررسی خط سیر این گونه شعر، ازآغاز تا کنون در این کشور است و خواننده در این رهگذر با سه نسلِ:شاعران پیشاهنگ ، شاعران مخضرم و شاعران جوان روبه رو می گردد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2791 - علل برجسته شدن ایزد اَناهیتا در زمان اردشیر دوم هخامنشی (405-359 پ.م)
آتوسا احمدیاین مقاله با در نظر گرفتن چه گونگی آب و هوای فلات ایران و نیز با بررسی کتیبه های دوران هخامنشی و آبان یشت اوستا و همچنین با استناد به نوشته های مورخان یونانی، سعی دارد تا خشک سالی را که محتملاً در زمان اردشیر دوم هخامنشی رخ داده و باعث شده تا ایزد اَناهیتا در آن مقطع از چکیده کاملاین مقاله با در نظر گرفتن چه گونگی آب و هوای فلات ایران و نیز با بررسی کتیبه های دوران هخامنشی و آبان یشت اوستا و همچنین با استناد به نوشته های مورخان یونانی، سعی دارد تا خشک سالی را که محتملاً در زمان اردشیر دوم هخامنشی رخ داده و باعث شده تا ایزد اَناهیتا در آن مقطع از زمان برجسته شود مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2792 - رزم‌نامة کنیزک (حماسه‌ای به زبان گورانی و روایتی از یادگار زریران)
آرش اکبری مفاخررزم‌نامۀ کنیزک حماسه ای ملی و روایتی از یادگار زریران است. این حماسه بخشی از دستنویس منظومۀ هفت لشکر به زبان گورانی و بازتابی از یک نوعِ ادبی شاهنامه سرایی در غرب ایران است. ساختار رزم‌نامه و رویکرد نمایشی آن در دو نگاه یادآور یادگار زریران است. در نگاهی جزیی، چکیده کاملرزم‌نامۀ کنیزک حماسه ای ملی و روایتی از یادگار زریران است. این حماسه بخشی از دستنویس منظومۀ هفت لشکر به زبان گورانی و بازتابی از یک نوعِ ادبی شاهنامه سرایی در غرب ایران است. ساختار رزم‌نامه و رویکرد نمایشی آن در دو نگاه یادآور یادگار زریران است. در نگاهی جزیی، بخش میانی رزم‌نامه دقیقاً روایتی از یادگار زریران پهلویست که در آن زردشتی زدایی و نام گردانی صورت گرفته است. در این بررسی رزم‌نامه در مقایسه با شاهنامه و غررالسیر به یادگار زریران پهلوی نزدیک‌تر است. در نگاه کلی رزم‌نامه یادآور سه داستان گشتاسپ و ارجاسپ، اسفندیار و ارجاسپ، و هفت‌خان اسفندیار است که می توان آن را یادگار زریران پارتی نامید. در این بررسی یادگار زریران پارتی در انتقال به خدای نامه و شاهنامۀ ابومنصوری ساختار اصلی خود را از دست داده، اما رزم‌نامۀ کنیزک این ساختار پارتی را حفظ کرده است. بنابراین باتوجه به رزم‌نامه می توان بصورت نخستین و کامل یادگار زریران پارتی دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2793 - شهرسب، مرداس و ضحاک شکستگیِ شخصیّتِ شهرسب در مرداس و ضحاک
حمیدرضا اردستانی رستمییکی از عوامل تحوّل در اسطوره‌های ایرانی – آن چنان که مهرداد بهار می‌گوید- در کنارِ ورودِ عناصرِ بیگانه، ادغام و دگرگونی، عاملِ شکستگی است. در اسطوره‌ها گاهی واقعه یا شخصیّتی به فراموشی سپرده می‌شود، لیکن آن، در ریختِ پاره‌ها و اجزایِ پراکن چکیده کاملیکی از عوامل تحوّل در اسطوره‌های ایرانی – آن چنان که مهرداد بهار می‌گوید- در کنارِ ورودِ عناصرِ بیگانه، ادغام و دگرگونی، عاملِ شکستگی است. در اسطوره‌ها گاهی واقعه یا شخصیّتی به فراموشی سپرده می‌شود، لیکن آن، در ریختِ پاره‌ها و اجزایِ پراکنده، در موقعیت و مکانی دیگر پدیدار می‌گردد. شهرسب، وزیرِ طهمورث یکی از این شخصیّت‌هاست که دچار شکستگی و به دو شکلِ مرداس و ضحاک در زمانی دیگر آشکار می‌شود. امّا چه دلایلی می‌توان یافت که این شکستگیِ شخصیّتی در شاهنامه را نشان دهد؟ پاسخ این پرسش را می‌توان درخلق و خو و معنایِ نامِ شهرسب یافت. ویژگیی که به طور صریح در شاهنامه، دربارة شهرسب مطرح شده، برپای داشتن نماز در شب و روزه داشتن در روز است. ویژگی دیگر، در نامِ شهرسب و معنایِ آن - یعنی سلطه بر اسب - نهفته است. این دوگانه صنعت – عبادت خداوند و مهارت در اسب سواری- که دریگانه‌ای چون شهرسب گرد آمده، پس از چندی از هم جدا می‌شود و هر یک به کسی می‌رسد و شخصیّتی را شکل می‌دهد؛ نماز کردن و روزه داشتن ویژگیِ مرداس می‌شود و بر اسب سوار شدن و توانایی در اسب سواری به ضحاک می‌رسد. این نکته را نیز بیاد بسپاریم که در مجمل التواریخ و القصص، اگر چه وزیرِ طهمورث، ارونداسب نام دارد، ولی ضحاک فرزند او معرفی شده و این دلیلی دیگر در پیوند آن‌هاست. در تاریخ طبری نیز قوم ضحاک بر شریعت صابئان دانسته شده، که البته عقایدِ صابئان به خلق و خوی شهرسب نزدیک است و پیوند او با ضحاک و بویژه مرداس را آشکار می‌کند و نیز، همسانیِ مقرّ بوذاسف/ شهرسب و ضحاک را که گاهی هند و گاهی بابل است، می‌توان دید. همچنین شهرسب/ بوذاسف دارای نژاد کلدانی است که پیوندِ نژادی او با ضحاک و مرداس تازی را نمایان می‌کند و فراخواندن به بت‌پرستی از دیگر اشتراکات و تشابهاتی است که دربارة این دو در متونِ مختلف دیده می‌شود که همة این شواهد به ارتباط این سه شخصیّت دلالت دارد؛ در حالی که در شاهنامه و دیگر متونِ تاریخی – به جز مجمل التواریخ- به پیوندِ نسبی و نژادیِ ضحاک، مرداس و وزیرِ طهمورث اشاره نشده است. پژوهش پیشِ رو – که دستاورد مطالعه در شاهنامه و برخی متون نگاشته شدة مورخانِ دورة اسلامی است- به دنبالِ اثباتِ این پیوند، که در اثرِ شکستگیِ شخصیّت اسطوره‌ای شهرسب حاصل شده، شکل گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2794 - روشهای آشنایی‌زدایی در شعر صائب تبریزی
نرگس اسکویییکی از نظریه های نقد ادبی معاصر، آشنایی زدایی defamiliarization می باشد و این روش به هرگونه تلاش هنری که رنگ رخوت و عادت را از هر دو سوی تعامل ادبی (مخاطب و گوینده) می زداید و ادارک حسی و بازی با ذهن و هنر را بارور می کند، اطلاق می شود. صائب به عنوان نمایندة سبکی که به چکیده کاملیکی از نظریه های نقد ادبی معاصر، آشنایی زدایی defamiliarization می باشد و این روش به هرگونه تلاش هنری که رنگ رخوت و عادت را از هر دو سوی تعامل ادبی (مخاطب و گوینده) می زداید و ادارک حسی و بازی با ذهن و هنر را بارور می کند، اطلاق می شود. صائب به عنوان نمایندة سبکی که به تازه گویی و طرز نو و ابتکار شهرت دارد، یکی از نامبرداران تاریخ ادبیات فارسی در جهت آشنایی زدایی است. روش های صائب برای ایجاد طرز نو و آشنایی زدایی از کلام و معنا، با شیوه های نوین علمی که در این نظریه مطرح می باشد، منطبق است. مقاله حاضر به بررسی روش های مهم و پرکاربرد صائب در جهت آشنایی زدایی از کلام و کلمه و معنا و لزوم بکارگیری این روش ها می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2795 - انتقاد صوفیان از روزگار نامناسب و مردم ناسازگار
قهرمان شیریتصوف به دلیل پایبندی به اصولی چون نظام احسن خلقت، جبر و تقدیرگرایی، و تسلیم طلبی در اعتقاد، و نیز به سبب تمایل به تساهل و تسامح در رفتار، اساساً بر وضع موجود چندان اعتراض و انتقادی ندارد. امّا واقعیت این است که در عمل شکایت بزرگان صوفیه از اوضاع روزگار و کار و کردار آد چکیده کاملتصوف به دلیل پایبندی به اصولی چون نظام احسن خلقت، جبر و تقدیرگرایی، و تسلیم طلبی در اعتقاد، و نیز به سبب تمایل به تساهل و تسامح در رفتار، اساساً بر وضع موجود چندان اعتراض و انتقادی ندارد. امّا واقعیت این است که در عمل شکایت بزرگان صوفیه از اوضاع روزگار و کار و کردار آدمیان، در مجموع چندان هم اندک‌تر از شاعران و سایر مردمان نیست. ریشة این ناخرسندی‌ها را باید در چه عواملی جست‌وجو کرد؟ حقیقت این است که در بسیاری از دوره‌ها در هم آشفتگی اوضاع روزگار آن چنان شدید بوده است که حتّی زبان بزرگان صوفیه را نیز به انتقاد باز کرده است. علاوه بر این دنیا‌گرایی و بی‌رغبتی به آموزههای دینی و بویژه فراموشی یاد حق از ذهن و زبان مردم و ارباب قدرت در زندگی روزمره و ایجاد درگیری‌های تعصّب‌آمیز فرقهای و وابستگی به مقام و ثروت به وسیلة متولیان مذاهب، و البتّه روحیة حساس و هنرمندانة اهل تصوف، از عوامل مؤثّر این نارضایتی‌ها بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2796 - «یادگار زریران، برگی دیگر از افتخارات ایرانیان»
مریم خادمهدف این مقاله، شناساندن حماسه ملّی یادگار زریران است؛ به همین جهت در آن از مواردی هم چون وجه تسمیه یادگار زریران، خلاصة داستان، منشأ داستان، نقش گوسانان در حفظ آن، روند به کتابت درآمدن این حماسه، وزن اشعار پهلوی و کشف بنونیست در این زمینه، نشانه‌های نمایشی این اثر، ذکر چکیده کاملهدف این مقاله، شناساندن حماسه ملّی یادگار زریران است؛ به همین جهت در آن از مواردی هم چون وجه تسمیه یادگار زریران، خلاصة داستان، منشأ داستان، نقش گوسانان در حفظ آن، روند به کتابت درآمدن این حماسه، وزن اشعار پهلوی و کشف بنونیست در این زمینه، نشانه‌های نمایشی این اثر، ذکر این داستان در منابع دیگر با توجه به شباهت‌ها و تفاوتهای آن، دقیقی و یادگار زریران و همین طور ترجمه‌هایی که تا به حال از این اثر صورت گرفته، سخن رفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2797 - تنها صداست که می‌ماند
رفعت حاجی زادهاز همان آغاز چاپ اولین مجموعه شعر در سال 1331 تا پایان زندگی 32 ساله در سال 1345 فرخزاد با زبان و ابزار بیانی خاص خود شعر گفت. با کلام، لغات و ترکیباتی خاص که توانست به کمک آنها دنیایی متفاوت را در جامعه کهنه‌گرا و مرد محور ادبیات ایران بتصویر بکشد. در نگاهی به تاریخ چکیده کاملاز همان آغاز چاپ اولین مجموعه شعر در سال 1331 تا پایان زندگی 32 ساله در سال 1345 فرخزاد با زبان و ابزار بیانی خاص خود شعر گفت. با کلام، لغات و ترکیباتی خاص که توانست به کمک آنها دنیایی متفاوت را در جامعه کهنه‌گرا و مرد محور ادبیات ایران بتصویر بکشد. در نگاهی به تاریخ ادبیات فارسی، اندک نوشته‌های محتاطانه زنان را می‌بینیم که بازگو کنندة محدودیت سنتی و ممنوعیت بیانی آنها باشد چرا که نظام قراردادی دیرینه، مرد را قوی، منطقی، حاکم و سخن‌دان، و زن را مطیع، غیرمنطقی و ساکت می‌خواست. نماد زن خوب، فرشته خانه بود. فرمان‌بردار و بردبار که تمام وجود خود را در خانه نثار کند. شاعر شعر تنها صداست که می‌ماند جای زنان خلاق و اندیشمند را در عرصه فرهنگ و هنر خالی می‌بیند و با ادعای چرا توقف کنم به مبارزه میپردازد. مسلم است که جامعه مردگرای آن زمان پذیرای چنان راه غیرمرسوم، هنجارشکنی زبانی، صراحت بیانی، صداقت کلام از جانب زن نبود اما در فضای جدید شعری فرخزاد، زن ایرانی خود را در دنیایی دیگر یافت که میتوانست در مقابل سنت‌های قراردادی و کهنه جامعه مقاومت کرده و برای بیان هویت مستقل خود مبارزه کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2798 - حافظ در ترازوی خلاف آمدِ عادت
ناصر ناصریعصر حافظ، عصر انحطاط اخلاق و از میان رفتن ضوابط سالم در روابط طبقات مختلف مردم، بویژه حاکمان و فرمان‌روایان و صوفیان و زاهدان است و نابسامانی و هرج و مرج ناشی از ظلم و بیداد حاکم و فرمان‌روایان از یک طرف و رواج و ریاکاری و خدعه و نیرنگ فقیهان دینی و صوفیان مدعی از طرفی چکیده کاملعصر حافظ، عصر انحطاط اخلاق و از میان رفتن ضوابط سالم در روابط طبقات مختلف مردم، بویژه حاکمان و فرمان‌روایان و صوفیان و زاهدان است و نابسامانی و هرج و مرج ناشی از ظلم و بیداد حاکم و فرمان‌روایان از یک طرف و رواج و ریاکاری و خدعه و نیرنگ فقیهان دینی و صوفیان مدعی از طرفی دیگر، سبب سقوط ارزشهای اخلاقی و مذهبی شده است و حافظ در بطن این منجلاب فساد و تباهی و نفاق و یأس و به قول خودش در شب تاریک و بیم موج و گردابی چنین هایل گرفتار شده است و به عنوان یک متفکر و مصلح اجتماعی به تمام دردها و فسادها و آفت‌ها و آسیبهای زمانه اشراف دارد و جراح‌وار با نیشتر انتقاد و طنز می‌خواهد بیماریهای اجتماعی جامعه را بشکافد و با مهربانی بر زخم‌ها مرهم نهد. برای وصول به این آمال بناچار می‌بایست زبانی را برمی‌گزید که از گیرایی و دل‌نشینی و تأثیرگذاریی بیشتر برخوردار باشد و به کالبد واژههای مرده و معتاد و بی‌روح زبان، جانی تازه ببخشد و با استفاده از ترفندها و هنرهای ادبی، رستاخیزی در عادت‌های مألوف ذهنی و زبانی ایجاد کند از اینرو بهترین مسیر برای مبارزة قلمی با دو قشر حاکمان و صوفیان، چنگ زدن به هنرهایی چون آشنایی‌زدایی و هنجارگریزی و باورشکنی و عقل‌ستیزی و تصاویر متناقض‌نما و بالاخره خلاف عرف و عادت عامّه است و کاربرد هنرهای ادبی فوق به صورت گسترده، سبب شهرت و آوازة حافظ شده است که خود می‌فرماید: از خلاف آمد عادت بطلب کام که من کسب جمعیت از آن زلف پریشان کردم پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2799 - پیش بینی مشکلات رفتاری کودکان کاشت حلزون شده‌ی شنوایی بر اساس رشد زبان و دلبستگی ایمن: نقش واسطه‌ی خودتنظیمی
کوروش امرایی سعید حسن زاده غلامعلی افروزاکتساب زبان در طی سال های اولیه، توانایی های وی را در نیاز های ارتباطی، اظهارات و ابراز عواطف کنترل می کند. افراد کم شنوای عمیق، دارای مشکلات رفتاری بیشتری نسبت به شنوایان هستند. تاثیر نقش زبان در خودتنظیمی به گونه ای عینی در کودکان با آسیب شنوایی نمایش داده شده است. هد چکیده کاملاکتساب زبان در طی سال های اولیه، توانایی های وی را در نیاز های ارتباطی، اظهارات و ابراز عواطف کنترل می کند. افراد کم شنوای عمیق، دارای مشکلات رفتاری بیشتری نسبت به شنوایان هستند. تاثیر نقش زبان در خودتنظیمی به گونه ای عینی در کودکان با آسیب شنوایی نمایش داده شده است. هدف پژوهش حاضر، پیش بینی مشکلات رفتاری کودکان کاشت حلزون شده ، بر اساس رشد زبان دلبستگی ایمن و نقش واسطه ای خودتنظیمی بود. بدین منظور، طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 114 کودک کاشت حلزون شده با دامنه ی سنی 7-3 سال که حداقل یک سال از برنامه ی کاشت حلزون آن گذشته بود، به صورت نمونه ی در دسترس انتخاب و از نظر رشد زبان، دلبستگی، خودتنظیمی و مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که رشد زبان و دلبستگی ایمن، واریانس خودتنظیمی را پیش بینی می کنند. همچنین رشد زبان و دلبستگی ایمن با میانجیگری خودتنظیمی، 52/0 واریانس مشکلات رفتاری را پیش بینی می کند. نتایج پژوهش، از پیش بینی مشکلات رفتاری کودکان کاشت حلزون شده بر اساس رشد زبان و دلبستگی ایمن با نقش واسطه ای خودتنظیمی حمایت می کند. به نظر می رسد این رابطه می تواند در کاهش مشکلات رفتاری و برنامه های پیشگیری و توانبخشی مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2800 - آشکارسازی هیجانی و نشخوار خشم
محمد علی بشارت الهه حافظی علی مقدم زادهخشم، به عنوان هیجانی بنیادین با تهدید و ارزیابی منفی مرتبط است و محققین، نشخوار خشم را به عنوان سازه ای مرتبط با خشم معرفی کرده اند و افراد ناگوهیجان از نشخوارگری به عنوان راهی برای تنظیم و مدیریت خشم و هیجان های منفی خود استفاده می کنند. هدف پژوهش حاضر، استفاده از آشک چکیده کاملخشم، به عنوان هیجانی بنیادین با تهدید و ارزیابی منفی مرتبط است و محققین، نشخوار خشم را به عنوان سازه ای مرتبط با خشم معرفی کرده اند و افراد ناگوهیجان از نشخوارگری به عنوان راهی برای تنظیم و مدیریت خشم و هیجان های منفی خود استفاده می کنند. هدف پژوهش حاضر، استفاده از آشکارسازی هیجانی نوشتاری به منظور کاهش نشخوار خشم در افراد ناگوهیجان بود.بدین منظور طی یک پژوهش نیمه تجربی با پیشآزمون - پس‌آزمون و گروه کنترل، 130 دانشجوی دختر و پسر مقطع ارشد و دکتری دانشگاه تهران به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب و 30 نفر از آنها که در مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو نمرات بالایی کسب کرده بودند، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروهها قبل و بعد از اتمام پژوهش، از نظر نشخوار خشم مورد ارزیابی قرار گرفتند. در گروه آزمایشی، از برنامه ی دو هفته ای آشکارسازی هیجانی نوشتاری (6جلسه 20 دقیقه ای) استفاده شد و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد که آشکارسازی هیجانی نوشتاری، نشخوار خشم افراد ناگو هیجان را کاهش می دهد. بر اساس یافته های این پژوهش می توان از آموزش آشکارسازی هیجانی نوشتاری، برای کاهش نشخوار خشم و پیامد های منفی آن در جمعیت عمومی و بالینی استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2801 - رابطه ی نشخوارگری فکری، بدشکلی بدنی و وسواس- بی اختیاری با نشانه های افسردگی در دانشجویان
میثم محمودیان سیمین ایپچی کاظم رسول زاده طباطباییافسردگی، ترکیبی از احساس غمگینی، تنهایی، تحریک پذیری، بی ارزشی و نا امیدی و گناه را با آرایه ای از نشانه های جسمی به همراه دارد و محققان، به طور مکرر از ارتباط بین نشخوارگری و افسردگی حمایت کرده اند. هدف پژوهش حاضر، تعیین سهم نشخوارگری فکری، بدشکلی بدنی و وسواس- بی اختی چکیده کاملافسردگی، ترکیبی از احساس غمگینی، تنهایی، تحریک پذیری، بی ارزشی و نا امیدی و گناه را با آرایه ای از نشانه های جسمی به همراه دارد و محققان، به طور مکرر از ارتباط بین نشخوارگری و افسردگی حمایت کرده اند. هدف پژوهش حاضر، تعیین سهم نشخوارگری فکری، بدشکلی بدنی و وسواس- بی اختیاری در پیش بینی نشانه های افسردگی در دانشجویان بود. بدین منظور، طی یک پژوهش توصیفی مبتنی بر همبستگی، 380 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای ساده انتخاب و از نظر افسردگی، وسواس- بی اختیاری ، بدشکلی بدن و نشخوار فکری مورد آزمون قرار گرفتند. نتیجه تحلیل رگرسیون نشان داد که بین نشخوارگری فکری، بدشکلی بدنی و وسواس- بی اختیاری ارتباط معناداری وجود دارد و به ترتیب نشخوارگری فکری، نشخوار وسواسی، رضایت بدنی و شک، بهترین پیش بینی کننده ی افسردگی است. نشخوارگری فکری، به عنوان مولفه ای تاثیر گذار در افسردگی است که مستقیما یا از طریق ارتباط با وسواس- بی اختیاری و بدشکلی بدنی در ایجاد افسردگی، موثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2802 - بررسی کارکرد خانواده و نقش سبک های فرزندپروری مادران در پیش بینی مشکلات رفتاری
شیلا کارزاره منصور عبدی حسن حیدریمحیط خانواده، مساعدترین مکان برای رشد کودک و تعالی فکری و جسمی اوست. هدف پژوهش حاضر، بررسی کارکرد خانواده و نقش سبک های فرزندپروری مادران در پیش بینی مشکلات رفتاری پسران 5 تا10 ساله ی شهر اهواز بود. بدین منظور، طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 200 مادر به صورت تصادفی چکیده کاملمحیط خانواده، مساعدترین مکان برای رشد کودک و تعالی فکری و جسمی اوست. هدف پژوهش حاضر، بررسی کارکرد خانواده و نقش سبک های فرزندپروری مادران در پیش بینی مشکلات رفتاری پسران 5 تا10 ساله ی شهر اهواز بود. بدین منظور، طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 200 مادر به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از بین مادران دانش آموزان پسر 5 تا 10 سال پیش دبستانها و دبستانهای شهر اهواز انتخاب و از نظر کارکرد خانواده، شیوه های فرزندپروری و علایم مرضی کودک مورد آزمون قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌ها از ضرایب همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها نشان داد که سبک فرزندپروری مستبدانه با میانگین 33/22 بیشترین سبک فرزندپروری مادران است و خرده مقیاس های ارتباط، همراهی عاطفی، کنترل رفتار و کارکرد کلی خانواده با مشکلات رفتاری رابطه ی معنی داری دارد. همچنین سبک فرزندپروری مستبدانه با اختلال بیش فعالی رابطه ی مثبت و با اختلال خلقی رابطه ی منفی معنی داری دارد. سبک فرزندپروری سهل گیرانه با اختلال بیش فعالی، رفتار و کردار و اضطراب جدایی رابطه ی مثبت و با اختلال خلقی رابطه ی منفی معنی داری دارد. نتایج نشان داد که تنها خرده مقیاس همراهی عاطفی توانست اختلال اضطراب جدایی را پیش بینی کند و سبک فرزندپروری سهل گیرانه اختلال بیش فعالی و اضطراب جدایی، سبک فرزندپروری مستبدانه اختلال رفتار و کردار و اختلال خلقی و سبک فرزندپروری مقتدرانه اختلال اضطراب جدایی را پیش بینی می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2803 - رابطه ی دوسوگرایی در ابراز هیجان و افسردگی: نقش واسطه ای مشکلات بین فردی
خدیجه علوی محمد علی اصغری مقدم عباس رحیمی نژاد حجت اله فراهانی زهرا علامهشیوع رو به رشد و عوارض گسترده ی افسردگی، ضرورت بررسی و آسیب شناسی عوامل موثر در این اختلال را آشکار می سازد. مطالعه ی اثرهای واسطه ای، یک روش استاندارد برای بررسی مدل های آسیب شناسی به شمار می آید. هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین دوسوگرایی در ابراز هیجان و افسردگی و ن چکیده کاملشیوع رو به رشد و عوارض گسترده ی افسردگی، ضرورت بررسی و آسیب شناسی عوامل موثر در این اختلال را آشکار می سازد. مطالعه ی اثرهای واسطه ای، یک روش استاندارد برای بررسی مدل های آسیب شناسی به شمار می آید. هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین دوسوگرایی در ابراز هیجان و افسردگی و نقش واسطه ای مشکلات بین فردی در این ارتباط بود. بدین منظور، طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 521 نفر (420 زن و 101 مرد) از دانشجویان سه دانشگاه در تهران (دانشگاه شاهد، دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران) که به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، از نظر دوسوگرایی در ابراز هیجان، افسردگی و مشکلات بین فردی مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که تنها دوسوگرایی در ابراز هیجان های مثبت با افسردگی رابطه دارد و ابعاد صراحت و مردم آمیزی و پرخاشگری، شاخص مشکلات بین فردی میانجی این رابطه هستند. معنادار بودن اثر مستقیم بین دوسوگرایی در ابراز هیجان مثبت و افسردگی نیز حاکی از آن است که دشواری در صراحت و مردم آمیزی و پرخاشگری میانجی نسبی ارتباط بین این دو متغیر اند و متغیرهای دیگری نیز وجود دارند که در این رابطه نقش میانجی را ایفا می کنند. بر این اساس می توان گفت که اختلال در روابط بین فردی یکی از مکانیزم هایی است که باعث می شود دوسوگرایی در ابراز هیجان مثبت با افسردگی همراه شود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2804 - تعیین سهم متغیرهای خودپنداره، کنترل تکانه و بدشکلی هراسی بر اختلالات خوردن
مهسا فولادوند مریم فولادوند لیلا فلاحیاختلالات خوردن نوعی اختلال رفتاری تغذیه ای است که با محدودیت های ارادی در خوردن غذا بروز می کند و اساسا منشا روانی و اجتماعی دارد. هدف پژوهش حاضر، تعیین سهم متغیرها ی خودپنداره، کنترل تکانه و بدشکلی هراسی بر اختلالات خوردن بود. بدین منظور طی یک پژوهش توصیفی، 300 نفر شام چکیده کاملاختلالات خوردن نوعی اختلال رفتاری تغذیه ای است که با محدودیت های ارادی در خوردن غذا بروز می کند و اساسا منشا روانی و اجتماعی دارد. هدف پژوهش حاضر، تعیین سهم متغیرها ی خودپنداره، کنترل تکانه و بدشکلی هراسی بر اختلالات خوردن بود. بدین منظور طی یک پژوهش توصیفی، 300 نفر شامل 100 نفر مبتلا به اختلالات خوردن، 100 نفر مبتلا به افسردگی بالا (که علایم اختلالات خوردن را نشان ندادند) و 100 نفر افراد بهنجار به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب و از نظر نگرش های خوردن، خودپنداره، بدشکلی هراسی، هوش هیجانی، افسردگی، اضطراب و استرس مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه ی گام به گام نشان داد که هر سه متغیر خودپنداره، کنترل تکانه و بدشکلی هراسی در اختلالات خوردن سهم دارند. نتایج نشان داد که گروه بهنجار نسبت به دو گروه دیگر در کنترل رفتار خود بهتر عمل کرده و برداشت درستی از آنچه که هستند، دارند. همچنین، نتایج نشان داد که بین میانگین دو گروه در افسردگی، اضطراب و استرس تفاوت معنی داری وجود دارد و میانگین گروه مبتلا به اختلالات خوردن بالاتر است. یافته های مذکور در چارچوب پدیدارشناسی عوامل روان شناختی در مشکلات مربوط به خوردن قابل بحث است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2805 - تحلیل همبستگی کانونی رابطه بین تمایزیافتگی خود و رفتار دلبستگی در روابط زناشویی با هیجانطلبی در زنان دارای گرایش به پیمان شکنی
فهیمه کاشفی منوچهر ازخوش محمدسعید خانجانی حکیمه آقاییپیمان شکنی زناشویی مایه آشفتگی چشمگیر زندگی فردی و میان فردی زوجین و تباه کننده رابطه آنها است. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی تحلیل همبستگی کانونی رابطه بین تمایزیافتگی خود و رفتار دلبستگی در روابط زناشویی با هیجانطلبی در زنان دارای گرایش به پیمان شکنی زناشویی بود. ط چکیده کاملپیمان شکنی زناشویی مایه آشفتگی چشمگیر زندگی فردی و میان فردی زوجین و تباه کننده رابطه آنها است. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی تحلیل همبستگی کانونی رابطه بین تمایزیافتگی خود و رفتار دلبستگی در روابط زناشویی با هیجانطلبی در زنان دارای گرایش به پیمان شکنی زناشویی بود. طرح پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه زنان متاهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روانشناختی شهر تهران در سال 1401 بودند. به این منظور تعداد 200 نفر از این افراد به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شد و به مقیاس گرایش به پیمان شکنی زناشویی، مقیاس هیجان¬ طلبی، سیاهه تمایز یافتگی خود و مقیاس دسترسی پذیری، پاسخگویی و همدم¬طلبی پاسخ دادند. دادههای جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی کانونی تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ابعاد تمایریافتگی خود و ابعاد رفتار دلبستگی در روابط زناشویی با ابعاد هیجان طلبی رابطه معناداری وجود دارد (01/0>P). نتایج تحلیل همبستگی کانونی نشان داد که واریانس مشترک 6/57 درصد بود. با توجه به یافتههای این پژوهش، روانشناسان و مشاوران خانواده میتوانند از متغیرهای پیش‌بین هیجان طلبی همچون تمایزیافتگی خود و رفتار دلبستگی در روابط زناشویی همسران آگاهی یابند و با تقویت آنها به مشاوره‌ی زناشویی بپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2806 - فراترکیب اثر گذاری شکافهای اجتماعی بر مشارکت سیاسی؛ مطالعه موردی انتخابات ریاست جمهوری 1400_1376
مجتبی میری مجتبی مقصودی حجت الله درویش پورمشارکت سیاسی و روند روبه رشد آن در کشورها و نظر به اهمیت اثر گذاری شکاف های اجتماعی بر مشارکت سیاسی انتخاباتی ، از دهه‌های گذشته مطالعاتی پیرامون این موضوع انجام شده؛ اما مطالعات حول یک سؤال مشترک، غالباً ً نتایج ناهمسویی را داشتهاند. با توجه به کتب و مقالات متعدد و چکیده کاملمشارکت سیاسی و روند روبه رشد آن در کشورها و نظر به اهمیت اثر گذاری شکاف های اجتماعی بر مشارکت سیاسی انتخاباتی ، از دهه‌های گذشته مطالعاتی پیرامون این موضوع انجام شده؛ اما مطالعات حول یک سؤال مشترک، غالباً ً نتایج ناهمسویی را داشتهاند. با توجه به کتب و مقالات متعدد و بهرهگیری از روشهای مختلف پژوهشی در زمینه مشارکت سیاسی- انتخاباتی و اثر گذاری شکافهای اجتماعی بر آن، تاکنون نگاه فراترکیبی نسبت به این مسأله صورت نگرفته است هدف این پژوهش با نگاه فراترکیب، بررسی پژوهش های انجام شده در زمینه عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی انتخاباتی ریاست جمهوری در ایران به منظور کشف نتیجه ای منسجم از یاقته های پژوهشی آنهاست. روش پژوهش حاضر از نوع فراترکیب و با نگاهی جامع و کلی مطالعات علمی _ پژوهشی انجام شده در بازه زمانی 1400_1376 در زمینه اثر گذاری شکاف های اجتماعی _ اقتصادی بر مشارکت سیاسی انتخاباتی ایران می باشد . حجم نمونه 35 مقاله و با توجه به کیفیت مقاله، علمی _ پژوهشی بودن و ارتباط آن با موضوع شکاف های اجتماعی و مشارکت سیاسی انتخاباتی ریاست جمهوری انتخاب شده اند. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد که شاخص های اجتماعی _ اقتصادی(منزلت،پایگاه اجتماعی، موقعیت اجتماعی، طبقه اجتماعی، اعتماد اجتماعی، تحصیلات، شغل، درآمد، کسب زندگی بهتر، مسائل اقتصادي، طبقه متوسط، فشار اجتماعی، مرکز،پیرامون، توزیع عادلانه ثروت، فاصله طبقاتی و محرومیت) با فراوانی 15 نسبت به دیگر شکافهای اجتماعی اثر گذاری بیشتری بر مشارکت سیاسی انتخاباتی داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2807 - بررسی اثر محلول ¬پاشی سلنیوم و تنش خشکی بر روی برخی خصوصیات ذرت رقم Ns640
فاطمه طاهريبه منظور بررسی اثر محلول¬پاشی سلنیوم و تنش خشکی بر روی برخی خصوصیات ذرت رقم Ns640 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال 1392 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. تیمار¬های آزمایشی شامل چهارسطح م چکیده کاملبه منظور بررسی اثر محلول¬پاشی سلنیوم و تنش خشکی بر روی برخی خصوصیات ذرت رقم Ns640 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال 1392 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. تیمار¬های آزمایشی شامل چهارسطح محلول¬پاشی سلنیوم (شاهد، 162/0، 243/0 و 324/0 گرم در لیتر) به عنوان فاکتور فرعی و تیمار¬های آبیاری در سه سطح (80 ، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان فاکتور اصلیی بود.نتایج نشان داد كه صفات ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، درصد پروتئین، کلروفیل a، کلروفیل b، عملکرد دانه و میزان سلنیوم دانه تحت تاثیر معنی¬دار تیمار¬های سلنیوم و آبیاری قرار گرفتند. عملکرد بیولوژیک تحت تاثیر سلنیوم قرار گرفت ولی تیمار آبیاری تاثیر معنی داری روی این صفت نداشت. بیشترین ارتفاع بوته (246 سانتی¬متر)، درصد پروتئین (31/12 درصد)، عملکرد دانه (8/14678 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب از تیمار¬های آبیاری در 80%، 60%،80%ظرفیت زراعی حاصل گردید و از لحاظ تیمار¬های محلول¬پاشی سلنیوم نیز تیمار سلنیوم با غلظت 243/0گرم در لیتر بالاترین مقدار صفات مذکور را دارا بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2808 - دیالکتیک سنّت و مدرنیته در ادبیات سیاسی ایران؛ بررسی تطبیقی دو داستان «فارسی شکر است» و «رجل سیاسی»
سمیه علی اکبر زاده ماندانا علیمی علی فلاحیکی از مفاهیم مهم ادبیات سیاسی ایران جدال و دیالکتیک سنّت و مدرنیته است. درواقع میتوان اذعان داشت دو عامل اصلی استبداد و عقب‌ماندگی جامعة سیاسی حاصل جدال سنّت و مدرنیته بوده است. در این رابطه، بسیاری از نویسندگان ادبیات فارسی، به¬ویژه از عصر مشروطه به بعد، در آثار نظم چکیده کاملیکی از مفاهیم مهم ادبیات سیاسی ایران جدال و دیالکتیک سنّت و مدرنیته است. درواقع میتوان اذعان داشت دو عامل اصلی استبداد و عقب‌ماندگی جامعة سیاسی حاصل جدال سنّت و مدرنیته بوده است. در این رابطه، بسیاری از نویسندگان ادبیات فارسی، به¬ویژه از عصر مشروطه به بعد، در آثار نظم و نثر خود با بهرهگیری از شیوه‌هایی همچون طنز، اوضاع سیاسی اسفناک ایران را ترسیم کرده‌اند. یکی از نویسندگان مشهوری که در آثار خود همواره با بیانی مبتنی بر طنز، اوضاع سیاسی ایران را به نقد کشیده است، محمّدعلی جمالزادة اصفهانی بوده است. وی در آثار ادبی خود، بارها آشفتگی سیاسی- فرهنگی جامعة ایران اعمّ از حاکمین و طبقات مختلف مردم را ترسیم کرده است. در این مقاله، نویسندگان در تلاشند تا با استفاده از روش تطبیقی دو اثر جمالزاده با عناوین «رجل سیاسی» و «فارسی شکر است» را با بهره¬گیری از طنز سیاسی بررسی نمایند و به این سوال اصلی پاسخ دهند: «جمالزاده جدال سنّت و مدرنیته را در دو داستان رجل سیاسی و فارسی شکر است چگونه و در قالب چه مفاهیمی دسته بندی نموده است؟» فرضیة مقاله تأکیدی است بر این موضوع که این دو اثر جمالزاده عمدتاً با محوریت طنز و گفتمان انتقادی و با هدف اصلاح اوضاع آشفتة سیاسی و اجتماعی و فرهنگی جامعة خود صورت پذیرفته است. یافتههای مقاله نشان داد جمالزاده در داستان «فارسی شکر است» چهار مفهوم کلان نهادینگی استبداد و فساد؛ سیاست‌زدگی جامعة ایران، شکاف عمیق طبقاتی و دیالکتیک فرهنگ وارداتی و هویت سنّتی را نشان میدهد. اما در داستان رجل سیاسی، جمالزاده به بررسی جامعة ایران در زمان و شرایط خاصی میپردازد و به افتادن سرنوشت مردم به دست کسانی اشاره دارد که اصلاً تخصصی ندارند. در این راستا، سیاست به مثابۀ ثروت و رفاه، فقدان مریتوکراسی، لمپنیسم سیاسی، عدم فهم مسائل سیاسی و فقدان تخصص، ناپایداری توده‌ها در قالب «جو زدگی سیاسی، تشجییع سیاسی و قهرمان‌سازی نادرست و لابی‌گری سیاسی مهمترین مواردی است که جمالزاده بدان اشاره نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2809 - بهینه سازی لرزهای قاب فولادی با استفاده از الگوریتم تغییرشکلهای یکنواخت
امیرحسن علیزاده مهدی رحیمی اصلدر این تحقیق هدف بهینهسازی قاب خمشی فولادی متوسط در سطح خطر ایمنی جانی طبق آیین¬نامه FEMA 350 میباشد. بدین منظور، دو سازه¬ی فولادی با تعداد طبقات3 و 5 طبقه در نظر گرفته شده است. این سازه¬ها با آیین¬نامه‌ی AISC طراحی شده و سپس با استفاده از روش الگوریتم تغییرشکلهای چکیده کاملدر این تحقیق هدف بهینهسازی قاب خمشی فولادی متوسط در سطح خطر ایمنی جانی طبق آیین¬نامه FEMA 350 میباشد. بدین منظور، دو سازه¬ی فولادی با تعداد طبقات3 و 5 طبقه در نظر گرفته شده است. این سازه¬ها با آیین¬نامه‌ی AISC طراحی شده و سپس با استفاده از روش الگوریتم تغییرشکلهای یکنواخت مورد بهینهسازی لرزه¬ای قرار گرفته¬اند. روش تغییرشکلهای یکنواخت که یکی از روش¬های سریع در بهینه¬سازی بر اساس معیارهای عملکردی میباشد طوری برای بهینهسازی بکارگرفته شده تا پراکندگی دوران¬های پلاستیک ایجاد شده در اجزای سازه به کمترین مقدار رسیده و دوران¬های پلاستیک مجاز در سطح خطر ایمنی جانی براساس آیین¬نامه‌ی FEMA را اقناع نماید. برای مدل¬سازی از نرم¬افزار کد باز Opensees براساس روش تاریخچه زمانی غیرخطی استفاده شده است. هدف بهینهسازی دستیابی به عملکرد مناسب در سطح خطر و سطح عملکرد به صورت همزمان میباشد. همچنین ساز¬ه¬ی بهسازی شده، تحت رکوردهای زلزله با شدت‌های مختلف قرار گرفته و عملکرد آن مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج نشان می¬دهند در روند استفاده از این الگوریتم همگرایی بخوبی ایجاد شده و استفاده از تابع هدف ِدوران-های پلاستیک یکی از مناسب¬ترین روش¬ها در بهینهسازی¬ سازه¬های فولادی محسوب می¬شود. تغییرات توزیع مصالح از اجزای سازه¬ای، عمدتاً از طبقات بالا به سمت طبقات پایین¬تر و از اعضای کناری به سمت اعضای داخلی قاب صورت گرفته و همچنین بهسازی در سطح عملکرد ایمنی جانی موجب کاهش وزن هر دو سازه شده و منجر به کاهش وزن آن¬ها بین 9 تا 20 درصد می¬شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2810 - تعیین رابطه بین طرحواره¬های جنسی و تصویر تن با میانجی¬گری کمال¬گرایی و باورهای ناکارآمد در افراد مبتلا به بدشکلی بدن در کلینیک¬های زیبایی
رقیه اسلام نیا جواد خلعتبری شهره قربان شیرودیچکیده مقدمه: افراد مبتلا به اختلال بدشكلي بدن در اثر عيوب ادراك شده خود دچار پريشاني در حوزه‌هاي مختلف زندگي مي‌شوند و اغلب تصاوير و افكار مزاحم يا ناخوانده‌اي درباره ظاهر جسماني بر آنها هجوم مي‌آورد و در نتيجه كيفيت زندگي و كاركرد روزانه آنها كاهش مي‌يابد، لذا پژوهش ح چکیده کاملچکیده مقدمه: افراد مبتلا به اختلال بدشكلي بدن در اثر عيوب ادراك شده خود دچار پريشاني در حوزه‌هاي مختلف زندگي مي‌شوند و اغلب تصاوير و افكار مزاحم يا ناخوانده‌اي درباره ظاهر جسماني بر آنها هجوم مي‌آورد و در نتيجه كيفيت زندگي و كاركرد روزانه آنها كاهش مي‌يابد، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تعیین رابطه بین طرحواره¬های جنسی و تصویر تن با میانجی¬گری کمال-گرایی و باورهای ناکارآمد در افراد مبتلا به بدشکلی بدن در کلینیک¬های زیبایی استان مازندران انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر همبستگی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) است. جامعه آماری پژوهش را افراد مراجعه کننده به کلینیک¬های زیبایی استان مازندران (شهرهای آمل، بابل، ساری و قائم شهر) تشکیل دادند. حجم نمونه بر اساس نظر کلاین 330 نفر به روش هدفمند و تصادفی انتخاب شد. ابزار گردآوری دادهها مقیاس پرسشنامه طرحواره جنسی اندرسون و سیروانوسکی، پرسشنامه رضایت از تصویر تن سوئوتو و گارسیا، پرسشنامه کمال‌گرایی تري‌شورت و همکاران و مقیاس باورهای ناکارآمد وایزمن و بک بود. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از مدلیابی معادلات رگرسیونی ساختاری و از نرم افزار SPSS22 و Amose23 استفاده شد. يافته‌ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد بین دو متغیر کمال¬گرایی و باورهای ناکارآمد به عنوان متغیر میانجی بین طرحواره جنسیتی و تصویر تن حد پایین 46/0 و حد بالای آن 65/0 است. سطح اطمینان برای این فاصله اطمینان 95 است. با توجه به اینکه صفر بیرون از این فاصله اطمینان قرار می¬گیرد، این رابطه واسطه¬ای معنی¬دار است. نتیجهگیری: با توجه به اینکه میزانی که افراد به ظاهرشان، توجه می¬کنند تا حد زیادی به طرحواره‌هایی که با ظاهر مرتبط است، بستگی دارد. این الگوهای بدنی به عنوان یک قالب شناختی، برای ارزیابی ظاهر شخص و هیجان‌های تصویر بدنی- تصویر بدنی شکلی است که فرد از بدنش در ذهن دارد- به کار گرفته میشود. وقتی وقایع ماشه¬چکان زمینه¬ای، رخ می¬دهند، افکار و هیجانات تصویر بدنی، فعالیتهای سازگار و خودگردان یا راهبردهای مقابله¬ای را به فعالیت بر می¬انگیزند. اختلال در این عناصر عاطفی، رفتاری و شناختی تصویر بدنی، هسته اصلی آسیب¬شناسی بی¬اشتهایی روانی، پراشتهایی روانی و اختلال تصویر بدنی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2811 - تدبیر حفظ‌الصحه بدن در ایران عصر صفوی
محمدعلی پرغو جواد علیپور سیلاباین مقاله درصدد واکاوی این مسئله است که طبیبان عصر صفوی چه درک و فهمی نسبت به بدن داشتند و از چه تدابیری جهت حفظ صحت یا مقابله با بیماری¬ها و درمان آنها بهره می¬بردند؟ دادهها با روش کتابخانهای گردآوری شده و مطالب با رویکرد توصیفی - تحلیلی ارائه شدهاست. یافتههای پژ چکیده کاملاین مقاله درصدد واکاوی این مسئله است که طبیبان عصر صفوی چه درک و فهمی نسبت به بدن داشتند و از چه تدابیری جهت حفظ صحت یا مقابله با بیماری¬ها و درمان آنها بهره می¬بردند؟ دادهها با روش کتابخانهای گردآوری شده و مطالب با رویکرد توصیفی - تحلیلی ارائه شدهاست. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که طبیبان عصر صفوی با عطف توجه به آرای طبیبان سابق در چارچوب آموزههای طب اخلاطی و ذیل عنوان امور طبیعیه به تعریف بدن و مفاهیمی چون تندرستی، صحت و بیماری پرداخته‌اند. رویکرد رفتاری طبیبان از طریق مراجعه به آرای طبیبان سابق و نیز تجارب شخصی خود، در گام اول متوجه صیانت از تندرستی بدن از طریق حفظ تعادل اخلاط بدن و بازگرداندن تعادل بدان در هنگام بروز بیماری بود. حفظ صحت بدن، رابطه مستقیمی با مراعات سفارش‌های پیشگیرانه طبیبان در باب اصول ششگانه «هوا، مأکول و مشروب، حرکت و سکون، خواب‌وبیداری، اعراض نفسانی و احتباس/استفراغ» داشت. در گام دوم و در صورت ابتلا به بیماری، متناسب با عامل بیماری‌زا، از شیوه‌های مختلف درمانی استفاده می‌شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2812 - مسئولیت ضامن در خصوص خسارت تأخیر تأدیه در صورت ورشکستگی متعهد اصلی
کریم نورمحمدی رضا پرتوی زاده بناماز جمله موضوعات فقهى - حقوقى كه بسيار مورد توجه بوده و بحث در مورد آن، امروزه اهميت چندانى يافته است، اين است كه هر كس به امرى تعهد كند و تعهد خود را در موعد مقرر انجام ندهد، چنانچه در نتيجه اين تأخير متعهدله متضرر شود، متعهد بايد خسارات ناشى از تأخير را جبران كند. اگر چکیده کاملاز جمله موضوعات فقهى - حقوقى كه بسيار مورد توجه بوده و بحث در مورد آن، امروزه اهميت چندانى يافته است، اين است كه هر كس به امرى تعهد كند و تعهد خود را در موعد مقرر انجام ندهد، چنانچه در نتيجه اين تأخير متعهدله متضرر شود، متعهد بايد خسارات ناشى از تأخير را جبران كند. اگر اين تعهد وجه رايج باشد، قانون گذار اصطلاح «خسارت تأخير تأديه» را در باب ورشکستگی متعهد و تعهدات ضامن مطرح كرده و آن را تابع شرايط خاصى قرار داده است. مسئله خسارت تأخير تأديه از موضوعاتى است كه در عرصه فقه و حقوق مطرح بوده و به لحاظ پيدايى تحولات فراوان، موضع گيرى‌هاى قانونى را از سوى مراجع فقهى و قانونى با خود به همراه داشته است. از يك طرف، تأمين نظم اقتصادى در دنياى كنونى، بدون در نظر گرفتن جريمه تأخير، بسيار دشوار است و از طرف ديگر، شبهه خلاف شرع بودن نهاد حقوقى مزبور و لزوم تطابق مقررات قانونى با احكام شرع مقدس بر اساس اصل چهارم قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران، كاوش هر چه بيشتر در اطراف موضوع ياد شده را مى‌طلبد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2813 - بررسی پیوند اعضا از دیدگاه فریقین و حقوق فرانسه
رضا کلاه کج فرج اله براتی سیدحسام الدین حسینیعمده فقهای شیعه و فقهای اهل سنت پیوند اعضا را در صورتی كه حفظ انسان (چه مسلمان، چه كافر) بر آن متوقف باشد را بطور مطلق جایز میدانند و اگر حفظ حیات انسان بر آن توقف نداشته باشد مشروط بر شرایط دیگری است كه در بین فقهای امامیه و اهل سنت اختلافی است. اما در كشورهای امریکای چکیده کاملعمده فقهای شیعه و فقهای اهل سنت پیوند اعضا را در صورتی كه حفظ انسان (چه مسلمان، چه كافر) بر آن متوقف باشد را بطور مطلق جایز میدانند و اگر حفظ حیات انسان بر آن توقف نداشته باشد مشروط بر شرایط دیگری است كه در بین فقهای امامیه و اهل سنت اختلافی است. اما در كشورهای امریکایی و اروپایی از جمله فرانسه پیوند اعضا بعد از انجام پنج آزمایش تشخیص وقوع مرگ مغزی جائز است. در حقوق فرانسه مرگ مغزی به منزله مرگ تلقی می¬شود ودر صورت تائید مرگ مغزی، مجوز استفاده از اعضای بدن مردگان مغزی برای پیوند اعضا استفاده می¬شود. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از این که پیوند اعضاء از دیدگاه حقوق موضوعه و فقه فریقین و حقوق فرانسه چگونه بیان شده است؟ فرضیه ای كه برای پرسش اصلی پژوهش مطرح است، عبارت است از: به نظر می رسد در این نظام های مختلف در پیوند اعضاء، ماهیت تمام احکام شرعی و قانونی یکی است و بین پیوند اعضای مسلمان به غیر مسلمان در موارد غیر ضرور در بین فریقین و حقوق فرانسه تفاوتی باشد و در سایر موارد تمایز خاصی در حوزه اجرای پیوند وجود ندارد. پژوهش حاضر به روش تحلیلی توصیفی می باشد. جمع آوری اطلاعات بر اساس روش گردآوری كتابخانه ای است. از آیات قرآن، منابع معتبر اسلامی، كتب فقهی و احادیثی كه تبیین كننده مفارقت روح از بدن و مسئله مرگ بودند، بهره لازم گرفته شد. پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400