رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه مادران با اضطراب آشکار و پنهان دانش آموزان دخترابتدایی

محورهای موضوعی : زن و خانواده

اکرم زارع سلطانی ¹ , محمد قمری ²

1 - دانش آموخته گروه روانشناسی بالینی،واحد قزوین،دانشگاه آزاد اسلامی،قزوین،ایران
2 - دانشیارگروه مشاوره، واحد قزوین،دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

تاریخ دریافت : 1395/04/15 تاریخ پذیرش : 1395/09/07 تاریخ انتشار : 1395/07/01

کلید واژه: مادران, طرحواره های ناسازگار اولیه, اضطراب آشکار و اضطراب پنهان,

چکیده مقاله :

خانواده اولین پایه گذار شخصیت، ارزش ها و معیارهای فکری فرد است که نقش مهمی در تعیین سرنوشت و سبک و خط مشی زندگی فرد در آینده دارد. هدف این پژوهش تعیین رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه مادران با اضطراب پنهان و آشکار دانش آموزان دختر ابتدایی بود. جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی ناحیه یک شهر قزوین در سال تحصیلی 94-1393 بود. نمونه مورد بررسی شامل 100 نفر از دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی ناحیه یک شهر قزوین و مادرانشان در سال تحصیلی 94-1393 بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه طرحواره یانگ توسط مادران و مقیاس اضطراب اشپیل برگر توسط دختران تکمیل شد. تحلیل نتایج تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که طرحواره ناسازگار اولیه حدود 13درصد از واریانس اضطراب آشکار و حدود 14 درصد از واریانس اضطراب پنهان را تبیین می کنند. (05/0P<). از بین مولفه های طرحواره های ناسازگار اولیه تنها بازداری هیجانی در این پیش بینی سهم دارد. نتایج حاکی از اهمیت رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه مادران با روابط آنها با کودک شان دارد. این نتایج تلویحات مهمی در زمینه آسیب شناسی، پیشگیری و درمان اضطراب کودکان دارد.

منابع و مأخذ:

-   آهی، قاسم،محمدی فر، محمدعلی و بشارت، محمدعلی(1386)، پایایی و اعتبار فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره های یانگ. روانشناسی و علوم تربیتی، 37(3)، 5-20.

-   احدی،حسن، بنی جمالی، شکوه السادات(1385)،روانشناسی رشد. تهران:شرکت پردیس.

-   بهدانی، فاطمه، سرگلزایی، محمدرضا و قربانی، اسماعیل(1379)، مطالعه ارتباط زندگی با افسردگی و اضطراب در دانشجویان سبزوار. مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات درمانی سبزوار(اسرار). 7(2)،  27-37.

-   حاجی کاظم تهرانی، مریم(1390)، بررسی رابطه شیوه های فرزندپروری با طرحواره های ناسازگار اولیه و جهت گیری مذهبی. پایان نامه کارشناسی ارشد خانواده درمانی. دانشگاه علوم و فرهنگ.

-   خلعتبری، جواد(1384)، بررسی اثربخشی درمان های رفتاری-شناختی، شناختی، دارویی و تلفیقی بر کاهش علائم اضطراب صفت و حالت. پژوهشنامه تربیتی، 2(2): 21-58.

-   داودیان، زهره (1387)، بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر کاهش اضطراب امتحان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان های شهر ایلام. پایان نامة کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.

-   عنادی، مژگان (1392)، بررسی میزان اضطراب مادران دارای کودک بستری در بیمارستان و تأثیر آموزش بر کاهش اضطراب آنان. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - پژوهشکده علوم اجتماعی.

-   قمری، محمد و الهی فر، حسن (1390)، اثربخشی شناخت درمانی گروهی در کاهش اضطراب عمومی و اضطراب امتحان دانش آموزان. علوم رفتاری، 3(10)، 57-67.

-   کاظمی، رضا، ظهیری زاده، مریم و دیده روشنی، سونیا (1392)،بررسی رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه مادران و شیوه های فرزندپروری آنها با نشانه های اختلالات رفتاری کودکان. ششمین کنگره بین المللی کودک و نوجوان روانپزشکی. دانشگاه علوم پزشکی تبریز.

-   منصوری، شهاب، پورمحمدرضای تجریشی، معصومه، طاهری، محمد و همکاران (1390)، رابطه شیوه‌های فرزندپروری والدین، خودپنداره و اضطراب مدرسه در دانش آموزان پسر عقب مانده ذهنی خفیف 12 تا 18ساله شهر کرمانشاه. فصلنامه توانبخشی. 12(4): 56-48.

-   مهرابی زاده هنرمند، مهناز، نجاریان، بهمن، ابوالقاسمی، عباس و همکاران (1379)، بررسی میزان همه گیرشناسی اضطراب امتحان بر رابطه خودکارآمدی و جایگاه آن با توجّه به متغیّر هوش. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 7(1و2)، 55-72.

-   نظری، فاطمه،کاکاوند، علیرضا و مشهدی فراهانی، ملکه (1394)، رابطه طرحواره‌های ناسازگار اولیه با شیوه‌های فرزند پروری مادران و اختلال‌های بیرونی‌شده فرزندان‌شان.  روانشناسی کاربردی، 9(2)، 115-135.

-   یانگ، جفری، کلوسکو، ژانت و ویشار، مارجوری (1386)، طرحواره درمانی. ترجمه حسن حمیدپور و زهرا اندوز. تهران: انتشارات ارجمند (انتشار به زبان اصلی، 2003).

-   یوسفی، ناصر، اعتمادی، عذرا، بهرامی، فاطمه و همکاران (1387)، بررسی      شاخص های روانسنجی پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه. پایان نامه دکترای تخصصی مشاوره خانواده. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان.

 

Ahadi, H., Bani Jamali, Sh. S.(2006),Developmental Psychology. Pardis Company. (Persian).

Ahi, Q., Mohammadi Far, M. A., Basharat, M. A. (2007), Reliability and Validity of the Schema. Psychology and Education, 37 (3), 5-20. (Persian).

Behdani, F, Sargolzaei, MR, Ghorbani, I. (2000), Study of relationship of life with depression and anxiety in students of Sabzevar.Journal of Sabzevar School of Medical Sciences and Health Services (secrets). 7 (2), 27-37. (Persian).

Calvete, E., Orue, I., & Hankin, B.L.(2015),A test of the vulnerability-stress model with early maladaptive schemas for depressive and social anxiety symptoms in adolescents. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 37(1), 85-99.DOI: 10.1007/S10862-014-9438-X

Cannon R, Lubar J, Baldwin D. (2008), Self-perception and experiential schemata in the addicted brain. Appl Psychophysiol Biofeedback, 33(1), 223-38.

Davoudian, Z. (2008), Evaluate the effectiveness of metacognitive skills training in reducing test anxiety and academic achievement of Ilam high school students. MA thesis in Educational Psychology, Allameh Tabatabaei University. (Persian).

Delattre V, Servant D, Rusinek S, et al. (2004), The Early Maladaptive Schemas: A Study in Adult Patients with Anxiety Disorders, Encephale; 30(3): 255-8.

Enadi, M.(2013),Study of the level of anxiety in mothers of hospitalized children and the effect of training on reducing their anxiety. Master's Thesis International University of Imam Khomeini (RA) - Qazvin - Institute of Social Sciences. (Persian).

Ghamari, M., and Elahifar, H. (2011), The effectiveness of cognitive therapy in reducing general anxiety and test anxiety in students. Behavioral Sciences, 3 (10), 57-67. (Persian).

Haji Kazem Tehrani, M. (2011), Investigate the relationship between parenting style and early maladaptive schemas and religious orientation. Family Therapy Master's thesis. University of Science and Culture. (Persian).

Harris, A.E., & Curtin, l. (2002), Parental Perceptions, Early Maladaptive Schema and Depressive Symptoms in Young AdultsM Cognitive Therapy and Research, 26, 405-416.

Jones, C., Harris, G., & Leung, N. (2005), Parental Rearing Behaviors and Rating Fisorder: Yhe Moderating Role of Core Belief, Eating Behavior, 6, 355-364.

Kazemi, R., Zahiri Zadeh, M., and Dideh Roshani, S. (2013),Examine the relationship between early maladaptive schemas and parenting styles of mothers with children behavior disorder symptoms.Sixth International Congress of Child and Adolescent Psychiatry.Tabriz University of Medical Sciences. (Persian).

Khalatbary, J. (2005), Evaluate the effectiveness of cognitive-behavioral, cognitive, pharmaceutical and consolidated therapies on the Symptoms of state and trait anxiety. Journal of Education, 2 (2): 21-58. (Persian).

Lumley, M.N. Harkness, K.L. (2007), Specificity in the Relations among Childhood Adversity, Early Maladaptive Schema and Symptom Profile in Adolescent Depression. Cognitive Therapy and Research, 31:639–657. DOI 10.1007/s10608-006-9100-3

Mansouri, S, Pourmohamadrezatajrishi, M, Taheri, M., et al.(2011), The relationship between parenting styles, self-concept and school anxiety among male students aged 12 to 18 with mild mental retardation in Kermanshah.Journal of Rehabilitation. 12(4): 56-48. (Persian).

Mehrabi Zadeh Honarmand, M., Najarian, B., Abolqasemi, A. et al. (2000), The study of Epidemiology Of test anxiety on relationship between self-efficacy and its position with regard to intelligence. Journal of Education and Psychology, University of martyr Chamran, 7 (1 and 2), 55-72.(Persian).

Nazari, F., kakavand, A., Mashhadi Farahani, M.(2015), The relationship between early maladaptive schemas and mothers' parenting styles and children's external disorders. Applied Psychology, 9 (2), 115-135.(Persian).

Orue, I., Calvete, E., & Padilla, P. (2014), Brooding rumination as a mediator in the relation between early maladaptive schemas and symptoms of depression and social anxiety in adolescents.Journal of adolescence, 37(8), 1281-1291.

Roberton, T., Daffern, M., & Bucks, R. S. (2012), Emotion regulation and aggression. Aggression and Violent Behavior, 17, 72–82. doi:10.1016/j.avb.2011.09.006

Sheffield, A., Waller, G., Emanuelli, F., Murray, J., & Meyer, C. (2005),Link between Parenting and Corebelief-preleminanary Psychometric Validation of the Young Parenting Inventory, Cognitive Therapy and Tesearch, 29(6), 787-802.

Shives L, Isaacs A, (2007), Psychiatric mental health nursing. 10th edition. North American: Lippincott Williams & Wilkins.

Szczygie, D., Buczny, J., & Bazinska, R. (2012). Emotion regulation and emotional information processing: The moderating effect of emotional awareness. Personality and Individual Differences, 52, 433–437.

Wright TA, Cropanzano R.(2000), Psychological well-being and job satisfaction as predictors of job performance. Journal of Occupational Health Psychology.5 (1):84-94.

Young, J.E.(1999),Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Sarasota, Florida: Professional Resource Press.

Young, J., Weishaar, M. E., Klosko, J. S.(2007), Schema Therapy.Translation: Hasan Hamidpour and Zahra Andouz. Arjmand Publications, Tehran (the original language of publication,(2003). (Persian).

Youssefi, N, Etemadi, O; Bahrami, F, et al.(2008), Psychometric Properties of the early maladaptive Schema Questionnaire.PhD thesis of family counseling. Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Isfahan. (Persian).