آنالیز سکه‌های نقره‌ای (یک درهمی) فرهاد چهارم به روش PIXE

محورهای موضوعی : باستان‌شناسی تاریخی

مهدی سبزعلی ¹ , فرهنگ خادمی ندوشن ² , علیرضا گودرزی ³ , بیتا سودایی ⁴ , حسین صادقی سقدل ⁵

1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 - دانشیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
3 - دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دوران تاریخی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
4 - استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین، ورامین، ایران.
5 - استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/04/18 تاریخ پذیرش : 1402/04/18 تاریخ انتشار : 1391/06/01

کلید واژه: نقره, اشکانیان, فرهاد چهارم, آنالیز سکه, روش PIXE,

چکیده مقاله :

آنالیز سکه‌های نقره به روش PIXE، یکی از روش های دقیق سنجش عناصر تشکیل دهنده آنهاست. این عمل می تواند اطلاعات ارزنده‌ای درباره عناصر شیمیایی موجود در سکه‌ها دهد که در رابطه باوضعیت معیشتی و معادن استخراج شده جهت ضرب سکه باشد. در طول دوره اشکانی ضرابخانه‌ها بواسطه انگیزه‌های گوناگونی، رویه معمول ضرب سکه را تغییر می‌دادند ونیزمنابع معدنی جدیدی را برای ذوب فلز انتخاب می‌کردند. در طی دوران پادشاهی فرهاد چهارم (2-38 پ.م) همانند دوران قبل (مهرداد اول ۱۷۱-۱۳۸ پ.م)، سکه‌های ضرب شده شامل سکه های نقره‌ای یک درهمی و چهاردرهمی، سکه‌های برنزی و مسی بود. در این بین سکه‌های نقره‌ای به نسبت ارزش فلز و گستره جغرافیایی که در آن در گردش بودند، اهمیت بیشتری را داشتند. در این پژوهش ۱۰ نمونه از سکه‌های یک درهمی فرهاد چهارم که بوسیله دستگاه PIXE مورد آزمایش قرار گرفته‌اند، مطالعه می‌شود.این طیف سنجی از سکه‌ها مشخص کرد که میزان عنصر نقره موجود در آن‌ها به شدت در نوسان است. افت شدید نقره در برخی از سکه‌های یک درهمی گویای اوضاع نابسامان اقتصادی و تلاش ضرابخانه‌ها برای کنترل آن به نفع حکومت است.

چکیده انگلیسی:

Silver Coins analysis technique (PIXE), seems an accurate method of measuring their constituent elements. It can offer valuable information about the chemical elements and minerals from the coins living in the coinage. During the Parthian Mint due to various reasons, the usual procedure would change the coins for melting metal, also chose a new mineral. During the reign of the Phraates IV (38-2 B.C.) As well pre (Mitridat I 171-138 BC.), silver coins, including one derhami and four drahmy coins were bronze and copper. The silver coins to the value of the metal and geographies that in turn, were more important than practice. In this study, 10 samples of coins - a complexity Phraates IV by the PIXE were tested. It spectroscopy revealed that the element silver coins in them varies greatly. Silver drop on some coins represent an abnormal situation of economic complexity and effort to win control of the state mint for reign.