«یادگار زریران، برگی دیگر از افتخارات ایرانیان»

محورهای موضوعی : حماسه

مریم خادم ¹

1 - دانش‌جوی دورة دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد رودهن.

تاریخ دریافت : 1386/09/12 تاریخ پذیرش : 1386/12/12 تاریخ انتشار : 1386/12/01

کلید واژه: یادگار زریران- زریر- بستور- بیدرفش جادو- بنونیست- نمایش- گوسان- پارتی- اشکانی- گشتاسپ,

چکیده مقاله :

هدف این مقاله، شناساندن حماسه ملّی یادگار زریران است؛ به همین جهت در آن از مواردی هم چون وجه تسمیه یادگار زریران، خلاصة داستان، منشأ داستان، نقش گوسانان در حفظ آن، روند به کتابت درآمدن این حماسه، وزن اشعار پهلوی و کشف بنونیست در این زمینه، نشانه‌های نمایشی این اثر، ذکر این داستان در منابع دیگر با توجه به شباهت‌ها و تفاوت‌های آن، دقیقی و یادگار زریران و همین طور ترجمه‌هایی که تا به حال از این اثر صورت گرفته، سخن رفته است.

چکیده انگلیسی:

This article is an attempt to introduce the national epic “ Memoirs of Zarir”, hence the following points are discussed:  the nomenclature of this work, synopsis of the story, its origin, the role of Goossunan in its preservation, the process of its writing, rhythm in pahlavi Poetry, discovery of Emile Benveniste regarding this work, dramatic techniques, the appearance of the work in other references, paying special attention to their similarities and differences, Daghighi and Memoirs of Zarir, and finally the translations made so far of this work is pointed out.

منابع و مأخذ:

-          اساطیر و فرهنگ ایران، عفیفی، رحیم، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)، 1384.

-          اسطوره زندگی زرتشت، تفضّلی، احمد؛ آموزگار، ژاله، نشر چشمه، 1386.

-          «این نمایش­نامه­های کهن ایرانی»، زهره زرشناس، کتاب ماه هنر، ش 25، 26 (مهر، آبان 1379).

-          «بازخوانی یک واژه در یادگار زریران»، مهدی شاکری، چیستا، ش 208، 209 (اردیبهشت، خرداد 1383).

-          پژوهشی در اساطیر ایران، بهار، مهرداد، مؤسسه انتشارات آگاه، 1376.

-          «پیشینه نثر داستانی ایران»، عباس جهانگیریان، ادبیات داستانی، ش 53، (پاییز 1379).

-          تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، تفضّلی، احمد، نشر سخن، 1376.

-          تاریخ  ادبیات در ایران، صفا، ذبیح­الله، انتشارات فردوس، 1380، ج1.

-          تاریخ ادبیات در ایران از دوران باستان تا قاجاریه، ریپکا، یان، ترجمه عیسی شهابی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1354.

-          تاریخ ادبیات فارسی از دوران باستان تا عصر فردوسی، برتلس، یوگنی ادواردویچ، ترجمه سیروس ایزدی، نشر هیرمند، 1374-1375.

-     «جستاری در شعر ایرانی میانه غربی»، ابوالقاسم اسماعیل­پور، فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم انسانی دانش­گاه الزهرا، سال سیزدهم، ش 48، 49 (زمستان 82 و بهار 83).

-          «چند نکته درباره یادگار زریران»، فضل الله پاکزاد، سیمرغ، سال 1، ش 1، (تابستان 1373).

-          حماسه­سرایی در ایران، صفا، ذبیح­الله، امیرکبیر، 1384.

-     شاه­نامه حکیم ابوالقاسم فردوسی، براساس نسخه مسکو و مقابله با نسخة ژول مول، مقدمة حسین محی الدین الهی قمشه­ای، تصحیح ناهید فرشادمهر، نشر محمد، 1379.

-          «شعر در ایران پیش از اسلام»، محسن ابوالقاسمی، آشنا، سال 3، ش 18 (مرداد و شهریور 1383).

-          « عنصری مدرن در دل روابطی کهن»، امین فرج­پور، آفرینش، (30 شهریور 1378).

-          قهرمانان بادپا در قصه­ها و نمایش­نامه­های ایرانی، کیا، خجسته، نشر مرکز، 1375.

-          گل رنج­های کهن (برگزیده مقالات درباره شاه­نامه فردوسی)، خالقی مطلق، جلال، به کوشش علی ده­باشی، نشر مرکز، 1372.

-          لغت­نامه ده­خدا، ده­خدا، علی اکبر، مؤسسه انتشارات و چاپ دانش­گاه تهران، 1377.

-          « وزن شعر فارسی»، ژیلبر لازار، ترجمه م، میثمی، فصل­نامه فرهنگ، سال 9، شماره 1 (شماره مسلسل 17)، بهار 1375.

-          « وفاداری به شیو­های کهن»، مازیار شیبانی فرد، همشهری، (21 مهر 1378).

-          یادگار زریران، ماهیار نوّابی، یحیی، اساطیر، 1374.

-          « یادگار زریران،‌ یا یادگار اسفندیاری»، داریوش اکبرزاده، موزه­ها، ش 20 (پاییز، زمستان 1377).