پهنه بندی خطر سیلاب در شهرستان مشکین شهر با استفاده از مدل ویکور

محورهای موضوعی : جغرافای طبیعی

موسی عابدینی ¹ , الناز پیروزی ² , لیلا آقایاری ³ , الناز استادی ⁴

1 - دانشیار ژئومورفولوژی دانشگاه محقق اردبیلی
2 - دانشجوی دکتری مخاطرات ژئومورفولیک دانشگاه محقق اردبیلی
3 - دانشجوی دکتری مخاطرات ژئومورفولیک دانشگاه محقق اردبیلی
4 - دانشجوی دکتری تغییرات آب و هوایی دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت : 1395/11/10 تاریخ پذیرش : 1396/01/26 تاریخ انتشار : 1396/11/01

کلید واژه: مشکین‌شهر, مدل ویکور, پهنه‌‌بندی, سیلاب,

چکیده مقاله :

سیلاب یکی از مهم‌ترین و پرحادثه‌ترین مخاطرات طبیعی ایران می‌باشد. شهرستان مشکین‌شهر به لحاظ شرایط توپوگرافی و اقلیمی، بسیار مستعد جهت شکل‌گیری سیلاب می‌باشد. بنابراین هدف تحقیق حاضر، پهنه‌بندی قسمتی از شهرستان مشکین‌شهر به مساحت 318 کیلومتر‌مربع، از لحاظ پتانسیل وقوع سیلاب می‌باشد. در این مطالعه ابتدا، ده عامل شیب، ارتفاع، بارش، دما، CN، ارتفاع رواناب، فاصله از رودخانه، خاک، لیتولوژی و کاربری‌اراضی، به عنوان عوامل مؤثر برای ایجاد سیلاب در منطقه شناسایی شدند. سپس لایه‌های اطلاعاتی در محیط GIS تهیه گردید. استانداردسازی نقشه‌ها با استفاده از روش فازی انجام شد. تحلیل و مدل سازی نهایی با استفاده از مدل ویکور، انجام گردید. نتایج مطالعه نشان داد، عوامل ارتفاع، لیتولوژی، بارش و شیب به ترتیب بیشترین تأثیر را بر ایجاد سیل در منطقه مطالعاتی دارند. همچنین، با توجه به نتایج به دست آمده به ترتیب 37/23 و 50/52 کیلومتر‌مربع از مساحت محدوده، در طبقه بسیار پرخطر و پرخطر قرار دارند.

چکیده انگلیسی:

One of the most important and distasteful natural hazards of Iran is floodwater hazards. Meshkinshar Township by having mountain face and climate conditions is sustainable for the production of flood hazard. Therefore, the purpose of this study is to determine the zoning of part of Meshkinshahr Township with an area of 318 square kilometers in terms of potential flood occurrence. In this study, the first, we investigated 10 flood risk factors in the region. These factors are: slope, elevation, rainfall, temperature, CN, runoff height, distance from drainage, soil, lithology and landuse. Then data layers were prepared by GIS. The standard benchmark map was combined with Fuzzy method. Analysis and Modeling was performed by using the Vikor model. According to the results, elevation, lithology, rainfall and slope value allocated to flood in Meshkinshar. According to zoning map, 23.37 and 52.50 km2 of area located in categories of very risky and high risk, respectively.