اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر برخی صفات مورفولوژیک و عملکرد اسانس شوید (Anethum graveolens L.)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

نادر امیدوار ¹ , مونا دستوری ² , عبدالرضا جعفری ³

1 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران
2 - گروه شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
3 - گروه زیست شناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران

تاریخ دریافت : 1394/02/25 تاریخ پذیرش : 1394/02/25 تاریخ انتشار : 1394/02/11

کلید واژه: سالیسیلیک اسید, شوید, درصد اسانس, عملکرد اسانس, وزن خشک اندام هوایی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر خصوصیات رشد و عملکرد اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1390 در شهرستان صفاشهر انجام شد. عامل اول شامل سه سطح تنش خشکی (آبیاری در حد ظرفیت مزرعه در طی دوره رویش، تنش ملایم آبیاری با 3/2 ظرفیت مزرعه در دو مرحله رویشی و گلدهی و تنش شدید با 3/1 ظرفیت مزرعه در مرحله گلدهی) و عامل دوم شامل چهار سطح کاربرد سالیسیلیک اسید (0، 100، 200 و 300 میلی گرم بر لیتر سالیسیلیک اسید) بود. نتایج نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی شوید مربوط به تیمار آبیاری در حد ظرفیت مزرعه و کمترین صفات اندازه گیری شده در بین سطوح مختلف تیمار آبیاری مربوط به تیمار تنش آبیاری با 3/1 ظرفیت مزرعه در مرحله گلدهی بود. بیشترین درصد اسانس مربوط به تیمارهای تنش آبیاری در 3/1 ظرفیت مزرعه در مرحله گلدهی و تیمار 3/2 در دو مرحله رویشی و زایشی بود و بیشترین عملکرد اسانس نیز در تنش ملایم (آبیاری 3/2 ظرفیت مزرعه) به دست آمد. نتایج کاربرد سالیسیلیک اسید نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی، درصد اسانس و عملکرد اسانس مربوط به کاربرد 300 میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید و کمترین میزان برای این صفات نیز مربوط به تیمار شاهد (عدم کاربرد سالیسیلیک اسید) بود. بیشترین عملکرد اسانس در هکتار در تیمار تنش آبیاری در 3/2 ظرفیت مزرعه در دو مرحله رویشی و گلدهی بود و نتایج نشان داد که با ایجاد تنش خشکی در زمان مناسب می توان علاوه بر کاهش آب مصرفی، هم به درصد اسانس و هم به عملکرد اسانس بالا دست یافت.

چکیده انگلیسی:

In order to evaluate of effect drought stress and salicylic acid on yield and growth parameters and essence of Dill (Anethum graveolens L.) a greenhouse experiment was conducted as factorial arrangement base on (CRD)with four replications in Saffashar city in 2011. The first factor consisted of three levels of drought stress (irrigation at field capacity during the growing period, drought stress medium with 2/3 field capacity in both vegetative and flowering stages and severe drought 1/3 field capacity at flowering stage) and the second factor consisted of four concentration of salicylic acid (0, 100, 200, and 300 mg of salicylic acid per liter). Results showed that maximum plant height, shoot dry weight and shot fresh weight can be related to irrigation treatments at field capacity. The lowest measured traits were among the different irrigation treatments on drought stress, with 1/3 field capacity at the flowering stage. Maximum percent ofessence was related to drought stress treatment on 1/3 field capacity at flowering stage and the highest essence yield were obtained to mild and severe drought stress (irrigation at 2/3 field capacity and 1/3 field capacity). Salicylic acid application results showed that the highest fresh and dry weight and essence and essence yield obtained in 300 mg per liter of salicylic acid, and the least was in control. The highest essence yield per hectare was obtained in 2/3 field capacity in both vegetative and flowering stages and the appropriate time could be achieved in both essence percent and essence yield.