نیایش‌های نهان آسمانی در اشعار الکساندر پوشکین

محورهای موضوعی : عرفان اسلامی

مرضیه یحیی پور ¹ , جان اله کریمی مطهر ² , تاتیانا ولادیمیروونا مالتسِوا ³ , معصومه میرزایی ⁴

1 - استاد زبان و ادبیات روسی دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران، ایران. E-mail: [e-mail]
2 - استاد زبان و ادبیات روسی دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران، ایران. E-mail:[e-mail]
3 - استاد دانشگاه دولتی آ.س. پوشکین لنینگراد، سن‌پیتربورگ، روسیه. E-mail: [e-mail]
4 - کارشناسی ارشد ادبیات روسی دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی، دانشگاه تهران، ایران. E-mail: [e-mail]

تاریخ دریافت : 1398/10/19 تاریخ پذیرش : 1398/10/19 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه: prayer, poet, شاعر, نیایش, پوشکین, Pushkin, اشعار نیایشی, «فعل الهی», Prayer Poems, "Divine Verb",

چکیده مقاله :

مقاله ابتدا اشاره ای کوتاه به خاستگاه نیایش دارد که متأثر از اعتقادات و باورهای فردی و اجتماعی است و سپس به ورود آن در آثار ادبی و چگونگی بیان آن توسط نویسندگان و شاعران فارسی و روسی می پردازد. آثار ادبی نیایشی غالباً متأثر از اعتقادات و باورهای نویسندگان و شاعران آفریده می شوند. پیرامون نیایش در متون ادبی کهن و معاصر سخن فراوان است. نیایش اشکال گوناگون دارد و در ادبیات منثور و منظوم، غالباً حامل پیام خداشناسی و پیوند انسان با عالم ملکوت و درواقع خلوت کردن نویسنده و شاعر با معبود است. نویسندگان و شاعران زیادی از ایران و روسیه، مانند مولوی، سعدی، حافظ، فارابی، عطار، پوشکین، لرمانتف، بونین و دیگران در آثار خود به این موضوع پرداخته اند. برخی بر اساس مضامین کتب مذهبی یا تحت تأثیر شگفتی های کائنات آثاری از خود بر جای گذاشته اند. ادبیات نیایشی فارسی با ستایش پروردگار آغاز می شود، مانند شاهنامه فردوسی، گلستان و بوستان سعدی و دیوان اشعار عطار. در ادبیات روسی سده های گوناگون نیز آثار نیایشی در قالب های گوناگون مشاهده می شود. در پژوهش حاضر به شکل موردی به موضوع نیایش در اشعار الکساندر پوشکین پرداخته می شود که متأثر از اعتقادات دینی او است. نیایش در اشعار پوشکین به شکل تمنای ادبی یا سپاس از خداوند و یاری طلبیدن از مقدسات است. نیایش های او دربارۀ خدا، نزدیکان، وظیفۀ شعر و شاعر است. اوج معنوی اشعار نیایشی پوشکین در ظهور فعل الهی است. او با هنر و به کمک انسان شناسی دینی و آنگاه با نیایش جهان مادی را ترک می کند و به سوی جهان ماورا حرکت می کند.

چکیده انگلیسی:

The article first makes a brief reference to the origin of prayer that is influenced by individual and social beliefs, and then goes into the literary works and how they are expressed by Persian and Russian writers and poets. Prayer literary works are often influenced by the beliefs of writers and poets. There is a lot of information about prayer in ancient and contemporary literary texts. Prayer has many forms, and in prose and poetry literature, it often carries the message of theology and human connection with the divine realm, and in fact the writer and poet are left with a God. Many writers and poets from Iran and Russia have addressed this issue in their works, such as Rumi, Saadi, Hafez, Farabi, Attar, Pushkin, Lermontov, Bonin, and others. Some are based on the themes of the religious texts or under the influence of the wonders of the universe. Persian worship literature begins with the praise of God, such as Ferdowsi's Shahnameh, Sa'adi’s Golestan and Bustan and Attar's Poetry Divan. Various centuries of Russian literature have also seen works of worship in various forms. The present study deals with the case of the prayer in Alexander Pushkin's poetry, which is influenced by his religious beliefs. Prayer in Pushkin's poetry is in the form of literal praise or praise to God and seeking blessings. His prayers for God, his neighbor, are the duty of poet and poetry. The spiritual peak of Pushkin's poetry is the emergence of the "Divine Verb". He leaves the material world with art and with the help of religious anthropology and then moves on to the supernatural world.