بررسی وجود رفتار عقلایی و آزمون تغییر ترجیحات مصرف‌کنندگان سبد غلات در خانوارهای شهری در ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

حسین نوروزی ¹ (دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران)

تاریخ دریافت : 1398/04/04 تاریخ پذیرش : 1401/01/30 تاریخ انتشار : 1401/02/01

کلید واژه: خانوار شهری, ترجیحات مصرف کننده, اصول ترجیحات آشکار شده, تابع مطلوبیت نئوکلاسیک, غلات,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف: رفتار عقلایی مصرف‌کننده اولین و اساسی‌ترین پیش فرض ارائه و بسط تئوری‌های اقتصادی در زمینه رفتار مصرف‌کننده است. مطالعات مربوط به تقاضا زمانی صحیح و قابل استناد خواهد بود که مدل تقاضا و مطلوبیت مبنا قرار گرفته، تقریب خوبی از تابع مطلوبیت و تقاضای حقیقی باشد و این فرضی غیر قابل آزمون است، لذا باید صحت فرضیه رفتار عقلایی ثابت شود و تنها آزمون برای انجام آن کاربرد اصول ترجیحات آشکار شده است. هدف مطالعه حاضر نیز بررسی فرضیه وجود رفتار عقلایی و آزمون تغییر ترجیحات مصرف کنندگان سبد غلات در خانوارهای شهری با استفاده از اصول ترجیحات آشکار شده، از روش آزمون اثرات غیرسیستماتیک برای دوره 1395-1355 می‌باشد.
مواد و روش­ها: برقرار بودن اصل تعمیم یافته ترجیحات آشکار شده برای یکسری از داده‌های مصرف، شرط لازم و کافی برای وجود تابع مطلوبیت مقعر، پیوسته، یکنواخت و اشباع ناپذیر است که مشاهدات مزبور را بصورت عقلایی تعبیر می‌کند.
یافته­ ها: نتایج آزمون حاکی از آن است که رفتار مصرف‌کنندگان خانوارهای شهری عقلایی بوده و در یک تابع مطلوبیت نئوکلاسیک قابل تعبیر است. بررسی داده‌های مربوط به سبد غلات خانوارهای شهری، تغییر در ترجیحات مصرف‌کنندگان در دوره مورد بررسی را نشان نمی‌دهد و در نتیجه با توجه به دارا بودن شرط لازم و کافی، می‌تواند برای تخمین تابع تقاضا با استفاده از روش‌های پارامتریک مورد استفاده قرار گیرد.
بحث و نتیجه­ گیری: با توجه به ثبات در ترجیحات مصرف‌کنندگان سبد غلات از یک‌سو و تمایل به مصرف بیشتر برنج نسبت به نان و ماکارونی از سوی دیگر، توصیه می‌شود سیاست‌هایی برای توسعه صنایع تبدیلی مرتبط با گندم به منظور توسعه صادرات محصولات حاصل از آن و تامین ارز لازم جهت واردات برنج اتخاذ گردد.

چکیده انگلیسی:

Consumer rational behavior is the first and most basic presupposition of the development of economic theories in the field of consumer behavior. Demand studies are correct and investable when the demand and utility model is based on a good approximation of the utility function and the actual demand, and this hypothesis is untestable, so the validity of the rational behavior hypothesis should be fixed and the only test to perform that application of the principles of preferences has been revealed. The existence of a generalized principle of revealed preferences for a series of consumption data is a necessary and sufficient condition for the existence of a concave, continuous, uniform, and irreducible utility function that interprets these observations rationally. The purpose of this study is to investigate the hypothesis of rational behavior and the test of changing the preferences of cereal basket consumers in urban households using the principles of revealed preferences, a non-systematic effects test method for the period 1976-2014.

منابع و مأخذ:

1. Afriat, S.N. (1967) the construction of utility function from expenditure data, International Economic Review, 8, pp 67-77.


2. Burton, M. P., & Young, T. (1991). Nonparametric tests for changes in consumer preferences for meat in Great Britain. Journal of Agricultural Economics, 42 (2): 138–145.


3. Chalfant, J. A., & Alston, J. M. (1988). Accounting for changes in tastes. Journal of Political Economy, 96 (2): 391–410.


4. Conover, W. J. (1999). Practical Nonparametric Statistics, third ed. Wiley, pp. 288–297.


5. De Peretti, P. (2000). Defining money using revealed preference tests with measurement error. Working paper, TEAM University Paris1 Panthéon Sorbonne.


6. Dehghan Dehnavi, M.A., Kohzadi, N. And Khalilian, S. (2003). Nonparametric test of revealed preferences for rational behavior of consumers (urban households). Iranian Economic Research Quarterly, Year 7, Issue 24, pp. 217-197. (In Persian)


7. Famulari, M. (1995). A household-based nonparametric test of demand theory. Review of Economics and Statistics, 77 (2): 372–382.


8. Fevrier, P. and Visser, M. (2005). Measuring Consumer Behavior Using Experimental Data. Available at crest.fr/pageperso/fevrier/fevrier _visser.pdf.


9. Fleissig, A. R., Alastair, R. H. and Seater, J. J. (2000). GARP, Separability and the Representative Agent. Macroeconomic Dynamics, No. 4, PP. 324-342


10. Frechette, D. L., & Jin, H. J. (2002). Distinguishing transitory nonlinear shocks from permanent structural change. Structural Change and Economic Dynamics, 13 (2): 231–248.


11. Goodarzi M. And Mortazavi A.GH. And Peykani Gh. R. (2007). Investigating the demand of the main groups of consumer and food goods in urban areas of Iran and using a two-stage budgeting model. Agricultural Economics and Development. 15 (57) (especially for agricultural markets). (In Persian)


12. Hildenbrand W. (1989). The weak axiom of revealed preference for market demand is strong. Economica, 57(4):979-985.


13. Hosseini, S.S., Noroozi, H., Pakravan Charvadeh, M.R. And Mehrparvar Hosseini. E. (2016). The effect of government protection policies on consumers and producers in the agricultural sector on food security in Iran. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research. Volume 2-47, Number 3, Page (755-769). (In Persian)


14. Houthakker, H. (1950) Revealed preferences and the utility function, Econometrica, 17,159-174.


15. Jin, H. J. (2006). Verifying timing and frequency of revealed preference violations and application to the BSE outbreak in Japan. Canadian Journal of Agricultural Economics, 54 (1): 139–157.


16. Jin, H. J. (2008). Change in South Korean consumers’ preferences for meat. Food Policy, 33 (1): 74-84.


17. Jin, H. J., & Kim, J. C. (2007). Effects of BSE outbreak in Washington State on agribusiness and food industry firms: an event study approach. Applied Economics, forthcoming.


18. Jin, H. J., & Koo, W.W. (2003). The effects of the BSE outbreak in Japan on consumers’ preferences. European Review of Agricultural Economics, 30 (2), 173–192.


19. Koo, A.Y.C. (1963) an empirical test of revealed preference theory, Econometrica, 31, 646-64.


20. Koo, A.Y.C. (1971) Revealed preference- A structural analysis, Econometrica, 31, 89-97.


21. Salami, H. A. and Shahbazi H. (2009). Application of Implicit Collective Direct Demand System (AIDADS) in explaining the consumption behavior of Iranian households of selected food items. Journal of Agricultural Economics and Development (Agricultural Sciences and Industries). 23. pp. 118- 108. (In Persian)


22. Salami, H. A., & Kavoosi Kalashami, M. 2011. Evaluating structural change in Iranian consumers' preference for rice commodity basket, Agricultural Economics & Development, 1(25): 90-99. (In Persian)


23. Salami, H., & Tahami pour, M. 2012. An Investigation of Changes in Consumer Preferences for Red Vs. Poultry Meat in Iran (An Application of Non-Parametric Test). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 43(2), 157–164. https://doi.org/10.22059/ijaedr.2012.30462. (In Persian)


24. Salami, H., Pakravan, M., & Kavoosi Kalashami, M. 2012. An Investigation of the Structural Change in Urban Iranian Consumers’ Preferences for Tea Using Nonparametric Revealed Preference Test. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 43(3), 341–351. https://doi.org/10.22059/ijaedr.2012.30496. (In Persian)


25. Samuelson, P.A. (1938) A note on the pure theory of consumer behavior, Econometrica, 5, pp 61-71.


26. Samuelson, P.A. (1948) consumption theory in terms of revealed preferences, Econometrica, 15, pp 243-253.


27. Tavana, H. And M., Homayounifar. 2008. Investigating the Rational Behavior of Vegetable Oil Consumers in Iran: A Case Study of Welfare Chain Stores. Journal of Agricultural Economics and Development (Agricultural Sciences and Industries), 22) 2, pp. 70-59. (In Persian)


28. Varian H. R. 2005. Revealed Preference, In Michael Szenberg editor, Samuelson Economics and the 21^st Oxford Scholarship Online. https://oxford.universitypressscholarship.com/view/10.1093/acprof:oso/9780199298839.001.0001/acprof-9780199298839#:~:text=DOI%3A10.1093/acprof%3Aoso/9780199298839.001.0001


29. Varian, H. R. 1990. Goodness-of-Fit for Revealed Preference Tests. University of Michigan. CREST. Working Paper Number 13.


30. Varian, H. R. (1982). The nonparametric approach to demand analysis. Econometrica, 50 (4): 945–973.


31. Varian, H. R. (1983). Non-parametric analysis of optimizing behavior with measurement error. Journal of Econometrics, 30 (1): 445-458.


32. Varian, H. R. (1985). Non-parametric analysis of optimizing behavior with measurement error. Journal of Econometrics, 30 (1): 445-458.


33. Salami, H., Sadafi Abkenar, S. (2019). Measurement of changes in German consumers' preferences for Iranian and American pistachios using non-parametric method of revealed preferences. Iranian Agricultural Economics and Development Research, 50 (1), 79-95. DOI: 22059/IJAEDR.2018.261600.668626.