بررسی ژنوتیپهای نخود زراعی در شرایط آبی و دیم
محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعیمهدی روزرخ 1 , حسن حیدری شریف آباد 2 , سید حسین صباغ پور 3 , قربان نورمحمدی 4 , اسلام مجیدی هروان 5
1 - دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی تهران، واحد علوم تحقیقات.
2 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران، واحد علوم تحقیقات.
3 - عضو هیأت علمی مؤسسه دیم سرا رود کرمانشاه.
4 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران، واحد علوم تحقیقات.
5 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران، واحد علوم تحقیقات.
کلید واژه: عملکرد, تنش خشکی, نخود, ژنوتیپ, شاخص&rlm, های مقاومت به خشکی,
چکیده مقاله :
این تحقیق به منظور ارزیابی تأثیر تنش خشکی در بیست ژنوتیپ نخود زراعی از طریق بررسی صفات اکوفیزیولوژیک در شرایط مزرعه ای انجام شد. کشت مزرعه ای در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه در دو شرایط جداگانه آبی و دیم و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عملکرد وصفات تعداد دانه در نیام، تعداد دانه در بوته، تعداد نیام در بوته، وزن هزار دانه، شاخص سطح برگ، فاصله پایین ترین نیام تا سطح خاک، تعداد شاخه اصلی، ارتفاع شاخه اصلی، تعداد روز تا گل دهی و رسیدگی و شاخص برداشت در هر آزمایش به طور جداگانه اندازه گیری شدند و شاخص های مقاومت به خشکیSSI MP, MH, YSI, YI, GMP, TOL, STI, بر پایه عملکرد دانه در شرایط آبی و دیم محاسبه شدند. نتایج نشان داد که مقادیر صفات مورد بررسی در آزمایش دیم، کاهش قابل ملاحظه ای نسبت به آزمایش آبی داشتند. تعداد روز تا رسیدگی و فاصله پایین ترین نیام تا سطح خاک، به ترتیب بیشترین همبستگی مثبت و منفی را با عملکرد نشان دادند. در بین شاخص های مقاومت به خشکی، شاخص های MP, MH, GMP, STI, به عنوان بهترین شاخص ها در گزینش ژنوتیپ های مقاوم به خشکی معرفی شدند. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد مطالعه بر اساس صفات یاد شده، نشان دهنده طبقه بندی آن ها به چهار گروه عمده بود که سه ژنوتیپ شماره آزاد، ILC.482 وILC.1799 در یک گروه جای گرفته و معرف ژنوتیپ های مقاوم به خشکی بودند.
This study was conducted to evaluate the effect of drought stress on twenty chickpea genotype by analyzing ecophysiological traits in field condition. Field experiments were carried out during 2007-2008 at the research farm of dryland agriculture research institute, Sararoud, Kermanshah, in two separate irrigated and non-irrigated conditions with randomized complete block design in four replications.Yield and yield components, leaf area index, the distance of the lowest pod to soil surface, numbers of main stems, length of the main stems, days to flowering and maturity were meseured in each experiment, separately. Drought resistance indices of SSI, STI, TOL, GMP, YI, MH and MP were calculated based on seed yield under irrigated and non-irrigated conditions. Results indicated that values of studied traits significantly decreased in non-irrigated experiment compared to irrigated one. Days to flowering and the distance of the lowest pod to soil surface showed most positive and negative correlations with yield, respectively. Among drought indices, STI, GMP, MH, and MP were introduced as the best indices for selection of resistant genotypes. Based on cluster analysis of studied genotypes, Azad, ILC.482 and ILC.1799 were categorized as the same group and were the most resistant genotypes to drought stress.
