مطالعه اثر ضد باکتریایی عصاره ریشه زرشک (Berberis vulgaris) و دانه رازیانه (Foeniculum vulgare) بصورت انفرادی و توام با نایسین و دی استات سدیم بر باکتری یرسینیا انتروکولیتیکا

محورهای موضوعی : آلودگی میکروبی مواد غذائی

مریم اختلاط ¹ , ریحانه محمدی دیدارگاهی ² , فروغ نامجویان ³ , عبدالغنی عامری ⁴

1 - مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.
2 - دانش آموخته دکتری داروسازی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.
3 - مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.
4 - گروه کنترل دارو و غذا، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/08/06 تاریخ پذیرش : 1398/05/04 تاریخ انتشار : 1398/07/01

کلید واژه: یرسینیا انتروکولیتیکا, نایسین, دانه رازیانه, ریشه زرشک, دی استات سدیم,

چکیده مقاله :

اﻣﺮوزه بدلیل ﺳﻨﺘﺰى و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﻰ ﺑﻮدن آنتی‌بیوتیک‌ها و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺪن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آنها، اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﮔﯿﺎﻫﻰ ﺑﺮاى درﻣﺎن بیماری‌ها و عفونت‌ها بسیار موردتوجه قرار گرفته اﺳﺖ. در این تحقیق، عصاره گیری از گیاهان با روش خیساندن در اتانول 80 درصد انجام و عصاره ریشه زرشک با روش HPTLC و عصاره دانه رازیانه با استفاده ازGC/MS مورد آنالیز قرار گرفت. برای اثر ضد میکروبی در 3 تکرار از روش انتشار در آگار و میکرودایلوشن استفاده شد. در بررسی حداقل غلظت بازدارندگی (MIC)، بین اثر ضد باکتریایی عصاره ریشه زرشک و دانه رازیانه به‌صورت انفرادی و توام با نایسین و دی استات سدیم بر یرسینیا انتروکولیتیکا اختلاف معنی‌داری مشاهده شد. در بین عوامل مورد بررسی، نایسین بیشترین اثر آنتی باکتریال و پس ‌از آن به ترتیب عصاره ریشه زرشک و دانه رازیانه اثر ضد باکتریایی خود را نشان دادند. اثر آنتی باکتریال دی استات سدیم بر یرسینیا انتروکولیتیکا کمتر بود. این نتایج با نتایج تست انتشار دیسک در آگار تا حد زیادی همخوانی داشت. نتایج نشان داد MIC دی استات سدیم و نایسین توام با عصاره های ریشه زرشک و دانه رازیانه کاهش قابل‌توجهی نسبت به حالت انفرادی هر یک به ‌تنهایی داشت (05/0P<). در خصوص حداقل غلظت کشندگی (MBC) نیز نتایج مشابهی به دست آمد که نشان داد استفاده توأم دی استات سدیم با این عصاره‌ها می‌تواند سبب کاهش میزان مصرف دی استات سدیم به‌ تنهایی و عوارض ناشی از آن گردد. همچنین استفاده توأم عصاره‌ها با نایسین در کاهش مصرف عصاره و تغییرات ارگانولپتیکی ناشی از آن‌ها مؤثر است.

چکیده انگلیسی:

Due to the synthetic and chemical nature of antibiotics and the phenomenon of body resistance against them, using herbal compounds to cure infections and diseases are being noticed a lot, today. In this study, extracting the herbs was done by soaking in 80% ethanol. Berberis Vulgaris (Barberry root)by HPTLC and Foeniculum vulgare (F. vulgare). Mill (Fennel seed)by GC/MS methods were analyzed. Disk diffusion and micro dilution methods were used to detection of the antibacterial effect in triplicate. Minimal of inhibitory concentration (MIC) between the antibacterial effects of Berberis vulgaris (B. vulgaris) and F. vulgare Mill extracts individually and combined with nisin and sodium diacetate showed a significant difference against Yersinia enterocolitica. Among the studied factors, nisin had the most antibacterial effect and followed by the extract of B. vulgaris and F. vulgare Mill respectively. The antibacterial effect of sodium diacetate against Y. enterocolitica was the lowest. These results were almost consistent with those achieved by disk diffusion method. Our results indicated that MIC of sodium diacetate and nisin combined with the extracts of B. vulgaris and F. vulgare mill had a remarkable decrease compared to each one's effect individually (P<0.05). Results were similar about minimal bactericidal concentration (MBC), which showed simultaneous usage of sodium diacetate with these extracts can decrease the use of sodium diacetate a lonely and its complications. Moreover, combined consumption of extracts with nisin decreases the use of the extracts and the resultant organoleptic changes.