پهنه بندی کالبدی استان‌های کشور بر مبنای سلامت خانوارهای شهری در دوره زمانی(1395-1389)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

یگانه موسوی جهرمی ¹ , فاطمه محقق زاده ² , سمیه مازوساز ³

1 - استاد گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه اقتصاد، واحد بوئین زهرا، دانشگاه آزاد اسلامی، بوئین زهرا، قزوین، ایران.
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد نظری دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/04/27 تاریخ پذیرش : 1398/10/29 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: خانوارهای شهری, پهنه‌بندی کالبدی, هزینه کمرشکن سلامت, پرداخت از جیب, ظرفیت پرداخت استان‌های کشور,

چکیده مقاله :

پرداخت­های مستقیم از جیب، یکی از منابع اصلی تأمین مالی خدمات سلامت در اغلب کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران است. این پرداخت­ها در صورتی که بیش از 40% توان پرداخت خانوارها باشد، منجر به رویارویی آنها با هزینه کمرشکن سلامت می‌شوند. هدف این مطالعه بررسی پهنه­بندی کالبدی استان­های کشور بر مبنای نسبت رویارویی خانوارهای شهری با هزینه کمرشکن سلامت، با استفاده از داده­های درآمد- هزینه خانوارهای شهری مرکز آمار ایران، طی سال­های 1389 تا 1395 است. نتایج حاکی از آن است که نسبت رویارویی خانوارهای شهری با هزینه کمرشکن سلامت برای کل کشور در دوره زمانی یاد شده، با روندی نسبتاً ثابت، به­طور متوسط3/10 درصد بوده­است، هم‌چنین،، از مقایسه نسبت رویارویی خانوارهای شهری با این هزینه به تفکیک استان­ها می­توان دریافت که به­رغم روند کم­وبیش نوسانی آن در دوره مورد مطالعه، این نسبت برای 3/63% استان­ها افزایش و در 3/23% استان­ها کاهش یافته­است. بر این اساس، می­توان اظهار داشت که نظام سلامت نتوانسته به هدف بهبود نسبت رویارویی خانوارها با هزینه قابل توجه سلامت بر اساس ماده 78 قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی دست یابد.

چکیده انگلیسی:

Payments out- of- pocket is one the major sources of financing health services in the most developing countries, including Iran. These payments be caused households confront with catastrophic healthcare expenditure if it would be more than 40% of households’ ability to pay.The purpose of this study is to investigate the physical zoning of Iran’s provinces based on the proportion of urban households facing catastrophic healthcare expenditure, using the income-expenditure data of urban households of the Iranian Statistical Center during 2010-2016. The results indicate that the proportion of urban households facing catastrophic healthcare expenditures with a relatively constant trend is 10.3% in average for entire country during the mentioned period. Also, by comparing the provinces’ proportion of urban households facing catastrophic healthcare expenditures can figure out that in spite of its more or less pendulous trend, increased for 63.3% of provinces and decreased in 23.3% of provinces, during that period. Therefore, it can be declared that the health system cannot achieve the goal of reduceing the proportion of households facing catastrophic healthcare expenditure based on Article 78 of the Law of the sixth five year Economic, Social and Cultural Development Program.

منابع و مأخذ:

1- Atefi, M. (2011). "Measuring the Equity Index in Financial Contribution and Households Facing , Catastrophic Expenditure in Selected Years 1336-88", M.Sc., Supervisor: Hossein Raghfar, Department of Economics, Department of Economics, Al-Zahra University, Faculty of Social and Economic Sciences.

2- Brinda, E., André, A., & Enemark, U. (2014). Correlates of out-of-pocket and catastrophic health expenditures in Tanzania: results from a national household survey, International Health & Human Rights,. doi: 10.1186/1472-698X-14-5.

3- Gotsadze, G., Zoidze, A., & Rukhadze, N. (2009). Household catastrophic health expenditure: evidence from Georgia and its policy implications, BMCHealth Services Research, doi: 10.1186/1472-6963-9-69.

4- Hajizadeh, M. (2008). "Investigation of Justice in Financing Iranian Health Sector through Household Budget Using Kakwani Index from 2001 to 2001", MSc Thesis, Supervisor: Iraj Karimi, Department of Health Economics, University of Science Iran Medical School, Faculty of Management and Information.

5- Iran Statistics Center (2010 to 2016), Raw Household Budget Statistics.

6- Kofi Boachie, M.  & Ramu, K. (2018). Public Health Expenditures and Health Outcomes: New Evidence from Ghana, Economies, 6(4), pp: 58.

7- Mehrara, M., Fazaeli, A. A., & Fazaeli, A. A. (2010). "Investigating the Equality of Health Costs of Iranian Households", Health Management, Volume 13, Issue 40, pp. 51-61.

8- Momeni, M., & Ghahari, Gh.R. (Spring 2013): "An Analysis on the Development Status of Fars Province Cities", Regional Planning Quarterly, Year 9, No. 9, pp. 53-66.

9- Nekoei Moghadam, M., Banshi, M. AkbariJavar, M. Amiresmaili, M. & Ganjavi, S. (2012). Iranian Household Financial Protection against Catastrophic Health Care Expenditures, Iranian J Publ Health, Vol 41, 9, pp: 62-70

10- Rashidian, A., Sufi, M., Abolhassani, F., Akbari Sari, A., & Bazar, M. (Summer 2015). "Measuring Households' Exposure to  Catastrophic Healthcare Expenditure in -Iran in 2001, World Health Organization and World Bank Approach", Quarterly Hospital, Twelfth Year, No. 2, pp. 50-39.

11- Rezaei, M. R., & Akbari, M. (Fall 1977). "Investigating the Inequality of Health Indicators in Fars Provinces", Regional Planning Quarterly, Eighth Year, Number 31, pp. 19-32.

12- Shojaei, S., Yousefi, M., Ebrahimipour, H., Valinejadi, A., Tabash, H., Fazaeli, S., & Khorsand, A. (Spring 1977). Exposure to the Expensive Costs of Health and Poverty Before and After Implementation of the Health Transition Plan in Households Recipient of Expensive Interventions (Field Study in a Large Hospital) », Koomesh (Special Issue on Social Factors Affecting Health, Volume 20, Number 2, pp283-290.

13- The World health Rreport (2000). health systems: improving performance. Geneva: World health organization.

14- WHO. The World health report (2012). World Health Statistic. Geneva: World health organization.

15- Yardim, M.S., Cilingiroglu, N., & Yardim, N., (2013). Financial protection in health in Turkey: the effects of the Health Transformation Programme, Health Policy and Planning, 29(2):177-92. doi: 10.1093/heapol/czt002. Epub 2013 Feb 14

16- Yardim S., Ciligiroglau, N., & Yardim, N. (2010). Catastrophic Health Expenditure and Impoverishment in Turkey. Health Policy Journal, 94, pp: 26-33.

17- Bagheri Faradanbeh, S., Arab, M., Roudbari, M., Rezapour, A., Bagheri Faradanbeh, H., & Ebadi Fard Azar, F. (2016). "Study of Catastrophic Expenditure and Poverty of Health in Tehran Urban Population", Health Management, Nineteenth period, count63, pp: 55-67.