بررسی خشکسالی های کرمان با چهار شاخص TOPSIS، SPI ،PNPI وZ

محورهای موضوعی : مقالات تحلیلی جغرافیایی و محيطي

مهناز پروازی ¹ ( دانشیارگروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری ، تهران ،ایران )

تاریخ دریافت : 1398/09/30 تاریخ پذیرش : 1398/09/30 تاریخ انتشار : 1397/11/01

کلید واژه: TOPSIS, خشکسالی, SPI, کرمان, PNPI وZ,

چکیده مقاله :

سرزمین ایران که بر روی کمربند خشک جهان واقع است علی رغم کم آبی، پیوسته در معرض نوسانات و بی نظمی های رژیم بارش نیز قرار گرفته در این بین منطقه جنوب شرق کشور وضعیت به مراتب پیچیده تر و بغرنج تری دارد. زیرا علی رغم بارش کمتر نسبت به میانگین کشوری، قرارگیری در مجاورت یکی از خشن ترین کانونهای بیابانی دنیا، وزش بادهای شدید مشکلات و معضلات محیطی این خطه را دو چندان نموده است. لذا در این پژوهش خشکسالی ایستگاه کرمان در طی دور 51 ساله(1955ـ2005)با چهار شاخص TOPSIS، SPI ،PNPI و Z و همچنین کاربرد نرم افزار DIC جهت اجرای این چهار شاخص، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد. در روش TOPSIS، ایستگاه کرمان با 1 ترسالی،13 سال نرمال، 4 سال خشکسالی ضعیف، 17 خشکسالی متوسط و 16 خشکسالی شدید روبرو بوده است که پردوام ترین دوره های خشکسالی مربوط به سالهای 1964 تا 1971 و 1998 تا 2005 بوده است. در شاخص SPI با یک ترسالی بسیار شدید، یک ترسالی ملایم، 36 سال نزدیک به نرمال،7 خشکسالی ملایم،3 خشکسالی شدید و 2 خشکسالی بسیار شدید روبرو بوده است و طولانی ترین دور نزدیک به نرمال مربوط به سالهای 1974 تا 1984 بوده است. در شاخص PNPI 34 سال در آستانه نرمال، 6 خشکسالی ضعیف، 7 خشکسالی متوسط، یک خشکسالی شدید و 2 خشکسالی بسیار شدید رخ داده است و طولانی ترین دوره خشکسالی مربوط به 2002 تا 2005 می باشد. در شاخص z ،2 خشکسالی شدید،12 سال خشکی متوسط،10 سال مرطوب متوسط،24 سال تقریبا نرمال،3 سال مرطوب شدید بوده، طولانی ترین دوره تر سالی مربوط به دوره 1976 تا 1984 می باشد.