مطالعۀ ترجمه‌های فارسی قرآن از حیث صحت ترجمۀ لای نفی جنس

محورهای موضوعی : تاریخ حدیث

زهره اخوان مقدم ¹ ()
مجید نبوی ² ()

تاریخ دریافت : 1394/09/24 تاریخ پذیرش : 1394/09/24 تاریخ انتشار : 1393/06/01

کلید واژه: ترجمۀ قرآن, ترجمۀ ادات, لای نفی جنس, الهی قمشه‌ای, مکارم شیرازی, حداد عادل, موسوی گرمارودی, جلال‌الدین مجتبوی, محمد مهدی فولادوند, علی مشکینی, عبدالمحمدآیتی, محمد علی رضایی اصفهانی,

چکیده مقاله :

ضرورت ترجمۀ دقیق قرآن کریم به زبانهای مختلف از جمله فارسی، اقتضا می‌کند که برای شناخت بهتر این قواعد و اعمال آن در ترجمۀ قرآن کریم کوشش کنیم. از جملۀ این قواعد، نفی جنس است که در زبان عربی با کاربرد ادات لا صورت می‌گیرد. لای نفی جنس در قرآن ۱۱۲ بار به کار رفته است. لازم است اسلوب نفی جنس در قرآن کریم چنان به زبانهای دیگر ترجمه شود که تمایز آن با اسالیب دیگری که در آنها هم از ادات لا استفاده می‌شود، معلوم گردد. در مطالعۀ حاضر کوشیده‌ایم 9 ترجمۀ فارسی از قرآن کریم را از حیث نحوۀ ترجمۀ لای نفی جنس با یکدیگر مقایسه کنیم. چنان که مشاهده می‌شود، از حیث صحت ترجمۀ لای نفی جنس، ترجمۀ رضایی اصفهانی با 107 مورد ترجمۀ صحیح دقیق‌ترین است و در ردۀ بعد، ترجمۀ حداد عادل با 19 مورد ترجمۀ درست جای دارد.

منابع و مأخذ:

علاوه بر قرآن کریم؛

1ـ    آیتی، عبدالمحمد، ترجمۀ قرآن کریم، تهران، سروش، 1374ش.

2ـ    ابن سیده، علی بن اسماعیل، المحکم و المحیط الأعظم، به کوشش عبدالحمید هنداوی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 2000م.

3ـ    ابن هشام، عبدالله بن یوسف، مغنی اللبیب، به کوشش محمد محیی الدین عبدالحمید، قم، کتابخانۀ مرعشی، 1404ق.

4ـ    استرابادی، رضی‌الدین، الشرح علی الکافیة، به کوشش یوسف حسن عمر، بازنشر تهران، مؤسسة الصادق.

5ـ    الهی قمشه‌ای، محمد مهدی، ترجمۀ قرآن کریم، قم، فاطمة الزهراء (س)، 1380ش.

6ـ    «ترجمه»، دائرة المعارف قرآن کریم، قم، بوستان کتاب، 1389ش.

7ـ    حداد عادل، غلام‌علی، ترجمۀ قرآن کریم، مشهد، آستان قدس رضوی، 1390ش.

8ـ    درویش، محیی‌الدین، اعراب القرآن و بیانه، دمشق، دار الارشاد، 1415ق.

9ـ    رضایی اصفهانی و همکاران، محمد علی، ترجمۀ قرآن کریم، قم، دار الذکر، 1383ش.

10ـصافی، محمود بن عبدالرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، دمشق/ بیروت، دارالرشید/ مؤسسة الإیمان، 1418ق.

11ـفولادوند، محمد مهدی، ترجمۀ قرآن کریم، قم، دار القرآن الکریم، 1415ق.

12ـقرشی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، 1371ش.

13ـمجتبوی، جلال الدین، ترجمۀ قرآن کریم، تهران، حکمت، 1371ش.

14ـمشکینی، علی، ترجمۀ قرآن کریم، قم، الهادی، 1381ش.

15ـمکارم شیرازی، ناصر، ترجمۀ قرآن کریم، قم، دار القرآن الکریم، 1373ش.

موسوی گرمارودی، علی، ترجمۀ قرآن کریم، تهران، قدیانی، 1384ش.