تولید کامپوزیت زمینه آلومینیومی تقویت شده با نانوذرات شبه‌بلور Al-Cr-Fe با روش اتصال نوردی تجمعی و بررسی خواص مکانیکی آن

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی - پژوهشی مواد نوین

شیما پشنگه ¹ (دانش‌آموخته دکتری مهندسی مواد، دانشکده مهندسی و علم مواد، دانشگاه صنعتی شیراز، شیراز، ایران)
مرتضی علیزاده ² (دانشیار مهندسی مواد، دانشکده مهندسی و علم مواد، دانشگاه صنعتی شیراز، شیراز، ایران)
رسول امینی ³ (دانشیار مهندسی مواد، دانشکده مهندسی و علم مواد، دانشگاه صنعتی شیراز، شیراز، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/03/18 تاریخ پذیرش : 1400/06/21 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: خواص مکانیکی, فرآیند اتصال نوردی تجمعی, تغییر شکل پلاستیک شدید, نانوذرات شبه‌بلور, کامپوزیت زمینه آلومینیومی,

چکیده مقاله :

چکیده
مقدمه: در پژوهش حاضر نانوذرات شبه‌بلور پایه آلومینیومی Al₇₂Cr₁₇Fe₁₁ با استفاده از روش آلیاژسازی مکانیکی و عملیات حرارتی بعدی ساخته شد. بررسی‌های فازی نشان­دهنده­ی تشکیل ساختار شبه‌بلور دکاگونال با اندازه نانومتر بود.
روش­: در ادامه کامپوزیت زمینه آلومینیومی تقویت شده با 3 درصد وزنی نانوذرات شبه­بلور با استفاده از روش اتصال نوردی تجمعی (ARB) تولید گردید. بررسی­های ریزساختاری و خواص مکانیکی به ترتیب با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی و آزمون­های ریزسختی سنجی و کشش مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته­ها: بررسی‌های ریزساختاری نشان داد که بهبود در توزیع فاز تقویت­کننده­ی شبه‌بلور در زمینه آلومینیومی کامپوزیت و همچنین بهبود اتصال بین لایه‌ها با افزایش سیکل‌های فرآیند اتصال نوردی تجمعی از 1 تا 8 سیکل فرآیند، رخ داده است. بررسی تغییرات ریزسختی نشان­دهنده­ی افزایش سختی با افزودن فاز تقویت­کننده نسبت به آلومینیوم خالص در محدوده­ی 5/74 تا 8/105 ویکرز پس از انجام 8 سیکل فرآیند بود. منحنی­های تنش-کرنش نمونه­های کامپوزیتی نشان داد که استحکام کششی نمونه­های کامپوزیتی و نیز انعطاف­پذیری آن­ها با افزایش سیکل­های فرآیند اتصال نوردی تجمعی به طور پیوسته افزایش می­یابد. استحکام کششی با افزایش سیکل­های فرآیند از 2 تا 8 سیکل از 165 به 250 مگاپاسکال افزایش یافت.
نتیجه­گیری: بیشینه چقرمگی (2/30 (انرژی/حجم (مگاپاسکال))) پس از سیکل 8 در نمونه­ی کامپوزیتی حاصل شد. 
 

منابع و مأخذ:

         Cheng, S.-L. Yang, G.-C., Man, Z.H.U., Wang, J.-C., Zhou,Y.Z. 2010. Mechanical properties and fracture mechanisms of aluminum matrix composites reinforced by Al9 (Co, Ni) 2 intermetallics. Transactions of Nonferrous Metals Society of China, 20: 572–576.

2.    Balokhonov, R., Romanova, V., and Kulkov, A. 2020. Microstructure-based analysis of deformation and fracture in metal-matrix composite materials. Engineering Failure Analysis, 110: 104412.

3.    Kumar, A., Yeasin Arafath, M., Gupta, P., Kumar, D., Mustansar Hussain, C., and Jamwal, A. 2020, Microstructural and mechano-tribological behavior of Al reinforced SiC-TiC hybrid metal matrix composite. Materials Today: Proceedings, 21: 1417–1420.

4. Alizadeh, M., and Paydar, M.H. 2009. Fabrication of Al/SiCP composite strips by repeated roll-bonding (RRB) process. Journal of Alloys and Compounds, 477: 811–816.

5. Tang, F., Anderson, I.E., and Biner, S.B. 2003. Microstructures and mechanical properties of pure Al matrix composites reinforced by Al; Cu; Fe alloy particles. Materials Science and Engineering: A, 363: 20–29.

6.    Alizadeh, M., Ghaffari, M., and Amini, R. 2013. Properties of high specific strength Al-4 wt.% Al2O3/B4C nano-composite produced by accumulative roll bonding process. Materials & Design, 50: 427–432.

7.    Behroozi, D. and Pirhady Tavandashti, N. 2021. Investigation of the Synergistic Effect of Soft and Hard Particles on Corrosion and Wear Resistance Behavior of Ni-B-PTFE-Si3N4 Electroless Coating on Carbon Steel. Journal of New Materials, 11: 1–22. [in Persian]

8.    Manikandan, M., and Karthikeyan, A. 2014. A study on the wear behaviour of Aluminium matrix composite with ceramic reinforcements. Middle East Journal of Scientific Research, 22: 128–133.

9.    Giacometti, E., Baluc, N., Bonneville, J., and Rabier, J. 1999. Microindentation of Al-Cu-Fe icosahedral quasicrystal. Scripta Materialia, 41.

10.  Yan, M., Wang, J.Q., Kong, C., Schaffer, G.B., and Qian, M. 2012. Micrometer-sized quasicrystals in the Al 85 Ni 5 Y 6 Co 2 Fe 2 metallic glass: a TEM study and a brief discussion on the formability of quasicrystals in bulk and marginal glass-forming alloys. Journal of Materials Research, 27: 2131–2139.

11.  Lee, S.M. Jung, J.H., Fleury, E., Kim, W.T., and Kim, D.H. 2000. Metal matrix composites reinforced by gas-atomised Al-Cu-Fe powders. Materials Science and Engineering: A, 294: 99–103.

12.  Huttunen-Saarivirta, E. 2004. Microstructure, fabrication and properties of quasicrystalline Al-Cu-Fe alloys: a review,  Journal of Alloys and Compounds, 363: 154–178.

13.  Kaloshkin, S.D., Tcherdyntsev, V. V, Laptev, A.I., Stepashkin, A.A., Afonina, E.A., Pomadchik, A.L., and Bugakov, V.I.  2004. Structure and mechanical properties of mechanically alloyed Al/Al-Cu-Fe composites. Journal of materials science, 39: 5399–5402.

14.  Cherdyntsev, V. V.,  Kaloshkin, S.D., Tomilin, I.A., Shelekhov, E. V.,  Laptev, A.I., Stepashkin, A.A., and Danilov, V.D. 2007. Structure and properties of mechanically alloyed composite materials Al/Al-Cu-Fe quasicrystal. The Physics of Metals and Metallography, 104: 497–504.

15.  Alizadeh, M. 2010. Comparison of nanostructured Al/B4C composite produced by ARB and Al/B4C composite produced by RRB process. Materials Science and Engineering: A, 528: 578–582.

16.  Dieter, G.E., and Bacon, D.J. 1986. Mechanical metallurgy. McGraw-hill New York, 3.

17.  Tsuji, N., Ito, Y., Saito, Y., and Minamino, Y. 2002. Strength and ductility of ultrafine grained aluminum and iron produced by ARB and annealing. Scripta Materialia, 47: 893–899.

18.  Alizadeh, M., and Paydar, M.H. 2012. High-strength nanostructured Al/B4C composite processed by cross-roll accumulative roll bonding, Materials Science and Engineering: A, 538: 14–19.

19.  Kolmogorov, V.L., and Zalazinsky, A.G. 1998. On metal joining and the prediction of the strength of solid-phase joints. Journal of Materials Processing Technology, 75: 157–164.

20.  Saito, Y., Utsunomiya, H., Tsuji, N., and Sakai, T. 1999. Novel ultra-high straining process for bulk material_development of the accumulative roll-bonding (ARB) process. Acta Materialia, 47: 579–583.

21.  Zhan, M.Y., Li, Y.Y., Chen, W.P., and Chen, W.D. 2007. Microstructure and mechanical properties of Mg–Al–Zn alloy sheets severely deformed by accumulative roll-bonding. Journal of Materials Science, 42: 9256–9261.

22.          Park, K.-T. Kwon, H.-J., Kim, W.-J., and Kim, Y.-S. 2001. Microstructural characteristics and thermal stability of ultrafine grained 6061 Al alloy fabricated by accumulative roll bonding process. Materials Science and Engineering: A, 316: 145–152