بررسی ارتباط بین مالیات بر ارزش‌افزوده با ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل اطلاعات حسابداری

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

سارا یوسف زاده ¹ , قدرت اله طالب نیا ² , جلیل بیطاری ³

1 - گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه حسابداری، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/04/19 تاریخ پذیرش : 1402/06/07 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: ثبات رویه, یکنواختی, رجحان محتوا بر شکل, واژه‌های کلیدی: مالیات بر ارزش‌افزوده,

چکیده مقاله :

چکیده هدف از این مقاله بررسی ارتباط بین مالیات بر ارزش‌افزوده با ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل اطلاعات حسابداری می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و متخصصین مالیاتی مالیات بر ارزش‌افزوده و صاحب نظران سازمان امور مالیاتی و مودیان شرکت‌ها بوده که با استفاده از 328 پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته و پرسشنامه های مستخرج شده به وسیله طیف لیکرت بررسی شده اند. همچنین روایی آن به وسیله آلفای کرنباخ سنجش شده و از نرم‌افزار آموس برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده گردیده است. نتایج آزمون رابطه مالیات بر ارزش‌افزوده با هر یک از متغیرهای مستقل به صورت جداگانه حاکی از آن است که تمامی‌فرضیه‌های مطرح شده با 95٪ اطمینان مورد تأیید قرار گرفته‌اند. یافته های این پژوهش بیانگر ارتباط مستقیم مالیات بر ارزش‌افزوده با ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل اطلاعات حسابداری می‌باشد. نتایج بیانگر این است که داشتن ثبات رویه، یکنواختی و رجحان محتوا بر شکل در اطلاعات حسابداری باعث می‌شود کیفیت حسابداری مالیات بر ارزش‌افزوده بهبود یابد. این نتایج می‌تواند به وسیله سازمان حسابرسی، سازمان امور مالیاتی، مدیران و رؤسای حسابداری و کارکنان مالی جهت انجام عملیات مالی مورد استفاده قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Abstract The purpose of this study is to investigate the relationship between VAT and consistency of procedure, uniformity and substance over form of accounting information. The statistical population of this study includes VAT experts and specialists and experts of the Tax Affairs Organization and corporate taxpayers. 328 questionnaires were examined using questionnaires extracted by Likert scale Have been reviewed. Its validity was also assessed by Cronbach's alpha and Amos software was used to analyze the data. The results of the VAT relationship test with each of the independent variables separately indicate that all hypotheses have been confirmed with 95% confidence. The results of this study indicate a direct relationship between VAT and consistency of procedure, uniformity and substance over form of accounting information. The results indicate that having consistency of procedure, uniformity and substance over form of accounting information improves the quality of VAT accounting. These results can be used by the auditing organization, the tax administration, the managers and chief accountants, and the financial staff to conduct financial operations.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• ارشدی، علی، سیدعباس نجفی‌زاده و مهدوی، (1391)، "تأثیر مالیات بر ارزش‌افزوده بر قیمت‌ها در ایران"، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 58، صص 157-127.


• آقایی، محمد علی و بهروز حسن‌زاده، (1397)، "مقایسه‌پذیری حسابداری و تأثیر آن بر کارایی سرمایه‌گذاری"، دانش حسابداری، شماره 2، صص 34-7.


• اسعدی، عبدالرضا، احمد زنده‎دل و کیانی نژاد، (1392)، "رابطه محتوای اطلاعاتی ارزش‌افزوده اقتصادی و معیارهای سنتی با ارزش‌افزوده بازار شرکت‎ها"، بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 20(2)، صص  1-


• انصاری سامانی، حبیب و راضیه‌السادات داوودی، (1396)، "بررسی اثر مالیات بر ارزش‌افزوده بر تورم در استان‌های ایران (1392-1387)"، اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، شماره 13، صص 111-86.


• انصاری، عبدالمهدی، مهدی بهارمقدم و عباسی، (1391)، "تأثیر مالیات بر ارزش‌افزوده بر سودآوری، سرمایه و منابع مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله اقتصادی، شماره 9 و 10، صص 93-83.


• بابائی، فاطمه، حسین جهانگیری کلوری و پیکانی، (1396)، "بررسی تجربی پیامدها و چالش‌های اجرای آزمایشی قانون مالیات بر ارزش‌افزوده (VAT) در نظام مالیاتی ایران"، دوفصلنامه علمی‌- پژوهشی حسابداری دولتی، 3(2)، صص 43-58.


• برادران حسن‌زاده، رسول، یونس بادآور نهندی و نگهبان، (1393)، "تأثیر محدودیت مالی و هزینه‌های نمایندگی بر کارایی سرمایه‌گذاری"، پژوهش‌های حسابداری مالی، شماره 1، صص 106-86.


• پژویان، جمشید، (1380)،"بررسی تبعات اقتصادی مالیات بر ارزش‌افزوده در اقتصاد ایران"، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، سال اول، شماره اول.


• تقی‌زاده خانقاه، وحید و مهدی زینالی، (1395)، "بررسی تأثیر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها بر کارایی سرمایه‌گذاری و نوآوری"، حسابداری سلامت، شماره 16، صص 27-1. 


• ثقفی، علی و مصطفی عرب مازار، (1389)، "کیفیت گزارشگری مالی و ناکارایی سرمایه گذاری"، مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، 6 ، صص 1-20.


• ثقفی، علی و مجید معتمدی، (1390)، "رابطه میان کیفیت حسابرسی و کارایی سرمایه گذاری در شرکت‌های با امکانات سرمایه‌گذاری بالا"، مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، 4، صص 14-1.


• حاجی‌حسنی، فرزانه، طاها پرخنده و جدی، (1399)، "تأثیر مالیات بر ارزش‌افزوده بر کارایی سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"،حسابداری مدیریت، 13(44)، صص 23-41.


• حساس‌یگانه، یحیی، محمد مرفوع و نقدی، (1394)، "رابطه دقت پیش‌بینی سود با کارایی سرمایه‌گذاری"، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 54، صص 65-45.


• حساس‌یگانه، یحیی، اسحاق بهشور و شکری کیانی، (1394)، "رابطه بین شفافیت گزارشگری مالی و نرخ موثر مالیاتی"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 54، صص 30-1.


• خباززاده، محمد اسماعیل و آزیتا جهانشاد، (1399)، "نسبت‌های سودآوری و ویژگی‌های مؤدیان در سیستم حسابرسی مالیات بر ارزش‌افزوده مبتنی بر ریسک"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 46، صص 161- 131


• خدائی، محمد و منیره یحیایی، (1389)، "بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله حسابداری مدیریت، 5، صص 1-15.


• خسروی، تانیا و جمشید پژویان، (1392)، "تأثیر مالیات بر شرکت‌ها بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با استفاده از رهیافت کرانه‌ها"، علوم اقتصادی، شماره 25، صص 121-91


• خسروی، تانیا و جمشید پژویان، (1392)، "تأثیر مالیات بر شرکت‌ها بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با استفاده از رهیافت کرانه‌ها"، علوم اقتصادی، شماره 25، صص 121-95.


• رستمی، ولی‌زاده و وحید اسدزاده، (1396)، "بررسی تأثیر حقوقی مالیات بر سرمایه‌گذاری خارجی"، پژوهشنامه مالیات، شماره 33، صص 165-149.


• رضایی منش، علی اصغر، رسول چاوشی راد و مسکینی، (1395)، "نقش و تأثیر کیفیت اطلاعات حسابداری بر مالیات بر ارزش‌افزوده"، سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی.


• صامتی، مجید، سید کمیل طیبی و حاجی‌کرمی، (1389)، "بررسی تأثیر مالیات ارزش‌افزوده بر خالص صادرات و مقایسه‌ی تأثیر آن با مالیات بر شرکت‌ها در ایران و دیگر کشورهای آسیایی"، اقتصاد مقداری، دوره 7، شماره 1، صص 157-135.


• علیزاده، محمد و معصومه مطلبی، (1395)، "بررسی تأثیر مالیات بر ارزش‌افزوده بر اندازه دولت در اقتصاد ایران (با استفاده ازآزمون کرانه‌ها)"، مدل‌سازی اقتصادسنجی، شماره 4، صص 156-135.


• کرمخانی، جواد، اکبر ویسمرادی و علی مدد، (1395)، "بررسی میزان کارایی جرایم مالیاتی در جلوگیری از فرار مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش‌افزوده در بین مؤدیان مالیاتی استان ایلام"، دوفصلنامه علمی‌- پژوهشی حسابداری دولتی، 2(2)، صص 25-36.


• کریمی‌پتانلار، سعید و یاسر خطیبی، (۱۳۹۹)، "اثر مالیات بر ارزش‌افزوده بر ثبات اقتصاد بخش عمومی‌در ایران (با رویکرد ارتقای اخلاق و فرهنگ مالیاتی)"، اخلاق در علوم و فنّاوری، ۱۵ (۲)، صص ۷۰-۷۵


• کرمی، غلامرضا، امیر فیروزنیا و حمید کلهرنیا، (1399)، "اهمیت کیفیت محیط داخلی در اجتناب مالیاتی"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 45، صص 79-47


• محمودآبادی، حمید و سکینه رجایی، (1393)، "ارزیابی رابطه‌ی بین هزینه‌های نمایندگی و کارایی سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری، شماره 3، صص 185-204.


• مهرانی، ساسان، غلامرضا کرمی، رام روز و حسینی، (1397)، "کاربرد مفهوم رجحان محتوا بر شکل در اجاره‌ها"، چالشی در حسابداری اسلامی، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 39، صص 63-45


• ناجی میدانی، علی اکبر، مجتبی میرزاپور و ذبیحی، (1397)، "بررسی تأثیر مالیات بر ارزش‌افزوده بر نرخ بیکاری در ایران"، همایش ملی مالیات بر ارزش‌افزوده: فرصت‌ها و چالش‌ها، مشهد، دانشگاه فردوسی

• Allen, F. (2005), “Corporate Governance in Emerging Economies”, Oxford Review of Economic Policy, 21 (2), PP. 164-177.


• Alstadeter, A., Jacob, M., Michaely, R. (2017), “Do Dividend Taxes Affect Corporate Investment?”, Journal of Public Economics ,151, PP. 74–83


• Azmi, A., Sapiei, N.H., Mustapha, M.Z., Abdullah, M. (2016), “SMEs' Tax Compliance Costs and IT Adoption: the Case of a Value Added Tax”, International Journal of Accounting Information Systems, 23, PP. 1– 13.


• Becker, Bo, Jacob,Marcus, Jacob,Martin, (2013), “Payout Taxes and the Allocation of Investment”, J. Financ. Econ. 107, PP. 1–24.


• Bilal, N., Chen, S and Komal, B. (2014), “The Relationship between Internal Financing and Profit Quality”, Journal of Business Research, Vol. 84, PP. 253-270


• Brace A.Blonigen and Ronald B. Davies (2009), “Do Bilateral Tax Treaties Pro Promote Foreign Direct Investment? The Effects of Treaties on Foreign Direct in Investment”, Oxford University press, New York, PP. 461.


• Chetty, Raj, Rosenberg, Joseph, Saez, Emmanuel. (2007), “The Effects of Taxes on Market Responses to Dividend Announcements and Payments: What Can We Learn from the 2003 Dividend Tax Cut?”, In: Auerbach, Alan J., Hines, James R., Slemrod, Joel B. (Eds.), Taxing Corporate Income in the 21st Century. Cambridge University Press, Cambridge, PP. 1–33


• China, (2017), The International Journal of Accounting 52, PP. 27–44.


• Chircop, J., Collins, W.D., Helgehass, L. (2016), “Accounting Comparability and Corporate Innovative Efficiency”, Working Paper. The management School, Lancaster University.


• Eichfelder, S., Schorn, M., (2012), “Tax Compliance Costs: a Business-administration Perspective”, FinanzArchiv 68 (2), PP. 191–230.


• Gosman, M., Kohlbeck, M. (2016), “Uncertainty for Managers and Value Added Tax”, Journal of Management Accounting Research, Vol. 21, PP. 179–201.


• Habib, A and Hasan, M. (2017), “Managerial Ability, Investment Efficiency and Stock Price Crash Risk”, Research in International Business and Finance, Vol. 5, No. 25, PP. 221-245


• Habib, S. (2015), “Taxing Teething Issues”, the Star.


• Hajduchova, I., Sedliacikova, M., Viszlai, I. (2015), “Value-added Tax Impact on the State Budget Expenditures and Incomes”, Procedia Economics and Finance, 34, PP. 676 – 681


• He, Y., Chen, C., Hu, Y. (2018), “Managerial Overconfidence, Internal Financing, and Investment Efficiency: Evidence from China”, Research in International Business and Finance, 9, PP. 200-


• Hubbard, R. (1988), “Financial Accounting Information and Corporate Governance”, Journal of Accounting Economics. 31, PP. 237- 333.


• Jason G. Cummins And Kevin A. Hassett. (1992), “The Effects Of Taxation On Investment: New Evidence From Firm Level Panel Data”, National Tax Journal, Vol. 45, No. 3, PP. 243-51.


• Ji, XU., Lu, W., Qu, W. (2013), “Investigate the Relationship between the Optional Disclosure of Weaknesses in Internal Control and Investment Efficiency: Evidence From


• Kannaa, T. (2015), “GST: Post Implementation Issues”, Tax Guardian. CTIM, PP. 32–37.


• Lee, D.W., Kim, D.G., Borcherding, T.E., (2013), “Tax Structure and Government Spending: Does the Value-Added Tax Increase the Size of Government?” Natl. Tax J. 66 (3), PP. 541–570.


• Li, Z.L., Zhao, H.P. and Song, Y.F. (2012), “Impact of Value Added Tax on Capital Structure and Debt Maturity”, Journal of Accounting Research, 33(3), PP. 101-40.


• Lozano, M.B., Durán, R.F. (2016), “Family Control and Adjustment to the Optimal Level of Cash Holding”, The European Journal of Finance, Vol. 52, No. 2, PP. 434448.


• Lu, Y., Cao, Y. (2012), “Effect of Value Added Tax on Financial Performance”, Pacific-Basin Finance Journal 51, PP. 75-94.


• Palil, M.R., Ramli, R., Mustapha, A.F., Abu Hassan, N.S., (2013), “Elements of Compliance Costs: Lesson from Malaysian Companies Towards Goods and Services Tax (GST)”, Asian Soc. Sci. 9(11).


• Poretti, C., Schatt, A and Bruynseels, L. (2015), “The Relationship between Tax Avoidance and Investment Efficiency”, Journal of Accounting Literature, Vol. 40, PP. 29-53.


• Richardson, S. (2007), “Over-investment of Free Cash Flow”, Rev. Acc. Stud. 11, PP. 159–189.


• Samet, M and Jarboui, A. (2017), “How Does Corporate VAT to Investment Efficiency?”, Journal of Multinational Financial Management, Vol. 40, PP. 33-46.


• Shin, H and Park, Y. (2013), “Impact of VAT on the Type of Company Financing: Evidence from  Korean ‘Chaebols”, Journal of Corporate Finance, 5, PP. 169-191.


• Zou, G., Shen, J., Gong, Y. (2018), “The Effect of Value-added Tax on Leverage: Evidence from China’s Value-Added Tax Reform”, China Economic Review, 6, PP. 100-125.