جدول زندگی دوجنسی زنبور پارازیتویید Aenasius arizonensis (Hym.: Encyrtidae) پرورش یافته روی شپشک آردآلود Phenacoccus solenopsis (Hem.: Pseudococcidae) در شرایط آزمایشگاهی

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

مجید فلاح زاده ¹ ( دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم، گروه حشره شناسی، جهرم، ایران )
الهام شعله سعدی ² ( تخصصی، گروه حشره‌شناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران )
شهرام حسامی ³ ( گروه حشره‌شناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران )
محمدرضا حسنی ⁴ ( گروه حشره‌شناسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران )

تاریخ دریافت : 1397/11/23 تاریخ پذیرش : 1398/02/18 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: Biological control, پارامترهای زیستی, کنترل بیولوژیک, Biological parameters, شپشک آردآلود, mealybug, واژه‌های کلیدی: پارازیتویید, Aenasius arizonensis, Key words: Parasitoids,

چکیده مقاله :

شپشک آردآلود Phenacoccus solenopsis Tinsley, 1898 (Hemiptera: Pseudococcidae) از آفات مهم در نواحی مختلف جهان است. این آفت در جنوب ایران در سال‌ های اخیر خسارت شدیدی به گیاهان مختلف در فضای سبز شهری وارد کرده است. در تحقیق حاضر داده های جدول زندگی زنبور پارازیتویید Aenasius arizonensis (Girault, 1915) (Hymenoptera, Encyrtidae) روی پوره های سن سوم و شپشک های ماده جوان شپشک آردآلود Ph. solenopsis در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی بررسی و نتایج بر اساس جدول زندگی دوجنسی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که طول دوره پیش از بلوغ زنبورهای نر و ماده A. arizonensis پرورش یافته روی پوره های سن سوم شپشک در مقایسه با شپشک های ماده جوان به طور معنی داری کوتاه تر بود. میانگین میزان باروری زنبورهای پارازیتویید روی پوره های سن سوم (90/170عدد تخم) در مقایسه با شپشک های ماده جوان (00/150عدد تخم) به طور معنی داری بیشتر بود. میانگین نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت، نرخ ناخالص تولیدمثل، نرخ خالص تولید مثل و مدت زمان یک نسل زنبور A. arizonensis پرورش یافته روی پوره سن سوم به ترتیب 216/0 روز1-، 241/1 روز1-، 39/119 نتاج ماده، 51/100 نتاج ماده و 32/21 روز و روی حشرات ماده شپشک آردآلود Ph. solenopsis به ترتیب 165/0 روز1-، 180/1 روز1-، 78/92 نتاج ماده، 96/76 نتاج ماده و 20/26 روز به دست آمد. تنها بین میانگین نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت و مدت زمان یک نسل تفاوت معنی داری وجود داشت. باتوجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که پوره سن سوم این شپشک برای پرورش و تولید انبوه این زنبور مناسب تر می باشد.

چکیده انگلیسی:

The solenopsis mealybug, Phenacoccus solenopsis Tinsley, 1898 (Hemiptera: Pseudococcidae), is a serious pest of plants in different regions of the world. This pest was recorded from south of Iran and causes highly damage on urban vegetation in recent years. In present study, life table parameters of Aenasius arizonensis (Girault, 1915) (Hymenoptera, Encyrtidae) were studied at laboratory conditions, on 3rd-instar nymphs and young adult females of Ph. solenopsis. Data were analyzed based on the age-stage, two-sex life table theory. Results showed that female and male immature periods of A. arizonensis on the 3rd-instar nymphs of Ph. solenopsis were significantly shorter in comparison with the young adult females. Also the fecundity of wasp parasitoid was significantly higher on the 3rd-instar nymphs than that of on the young adult females (170.90 and 150.00 eggs/female) on the 3rd-instar nymphs and young adult females, respectively. According to the results, intrinsic rate of increase (rm), finite rate of increase (λ), gross reproductive rate (GRR), net reproductive rate (R0) and mean generation time (T) were 0.216 day-1, 1.241 day-1, 119.39 offspring/individual, 100.51 offspring/individual and 21.32 days, on the 3rd-instar nymphs and were 0.165 day-1, 1.180 day-1, 92.78 offspring/individual, 76.96 offspring/individual and 26.20 days on the young adult females, respectively. There was significant difference only between the mean intrinsic rate of increase, finite rate of increase and mean generation time. Based on the results, the 3rd-instar nymph of Ph. solenopsis was more suitable host stage for A. arizonensis compare to the young adult females.