بررسی مدل ویژگی جسمانی و ویژگی های روانشناختی (سرسختی ذهنی، بهداشت روانی) برموفقیت والیبالیستهای ساحلی ایران
محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران
کیوان ملانوروزی
1
,
سید منصور چرخی
2
1 - استادیار، گروه رفتار حرکتی و روانشناسی ورزشی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانش آموخته گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: آمادگی جسمانی, سرسختی, سلامت روان, ورزشکاران والیبال ساحلی,
چکیده مقاله :
با توجه به اينكه ورزش واليبال ساحلي نقش مهمي در توسعه واليبال و ورزش كشور دارد و عملكرد ورزشكاران ساحلي تحت تأثير عوامل مختلفي قرار دارد، از اينرو، تحقيق حاضر به بررسي مدل ويژگي جسماني و ويژگيهاي روانشناختي (سرسختي ذهني، بهداشت رواني) برموفقيت واليباليستهاي ساحلي ايران پرداخته است. جامعه آماري این تحقیق متشكل از ورزشكاران فعال واليبال ساحلي کشور )ورزشكاران عضو تيم هاي ملي و باشگاه هاي ليگ برتر و ورزشكاران عادي( بودند که ١١٠ نفر از این افراد حاضر به همکاری با محقق شدند. ابزارها شامل آزمونهاي اندازه گيري آمادگي جسماني يعني دو 1600، درازنشست، بارفيكس، دوي٤*٩، پرش ارتفاع و انعطاف پذيري، پرسشنامه سلامت عمومي گلدبرگو، پرسشنامه سرسختي با مولفه هاي چالش، كنترل، اعتماد، هيجان، اعتماد به خود و تعهد با پايايي 0/98و پرسشنامه موفقيت ورزشي با متغيرهاي عملكرد تمرين و مسابقه با پايايي0/92 استفاده شد. جهت پاسخگويي به فرضيات از تحليل همبستگي پيرسون و مدل معادلات ساختاري استفاده گرديد. نتايج این پژوهش نشان داد که ويژگي های جسماني و ويژگيهاي روانشناختي بر موفقيت تاثیر معنا داری داشته است و مدل مستخرج در این تحقیق هم از برازش لازم برخوردار بوده است. از آنجا كه اثر بخشی این دو متغیر بر والیبالیست های ساحلی کشور مشخص شد، لذا پیشنهاد می شود برای توسعه موفقیت این ورزشکاران، تاکیر بیشتری بر این دو متغیر انجام شود.
Considering that beach volleyball plays an important role in the development of volleyball and sports in the country and the performance of beach athletes is influenced by various factors, therefore, the present research examines the model of physical characteristics and psychological characteristics [mental toughness, mental health] on the success of beach volleyball players. Iran was investigated. The research included the statistical population consisting of beach volleyball athletes, and the size of the population and sample was 110 people selected purposefully. The tools include tests to measure physical fitness, i.e. 1600, sit-up, bar fix, 9×4 run, high jump and flexibility, Goldberg's general health questionnaire and tenacity questionnaire with the components of challenge, control, trust, excitement, self-confidence and commitment with a reliability of 0.98 and the questionnaire Sports success has been used as variables of training and competition performance with a reliability of 0.92, which was above 0.75 in the preliminary plan. Pearson's correlation analysis and structural equations were used to answer the hypotheses. The results showed that physical characteristics and psychological characteristics had an impact on success. The model also had the necessary fit. Since their importance is known to everyone, we need planning to increase their psychological characteristics and mental health.
• باقري شيخ انگفشه فرزين، ابوالقاسمي عباس، كافي ماسوله سيد موسي. پيشبيني استحكام رواني بر اساس رگه هاي تاريك شخصيت و بهزيستي روانشناختي در دانشجويان ورزشكار. مجله دانشگاه علوم پزشكي اراک. ٠٠٤١; ٢٤ (٢): ٢٤٥- ٢٣٠
• بهمدي، حسن و عباسي كلاته، فهيمه و چراغ بيرجندي، كاظم،١٣٩٨،بررسي رابطه بين سرسختي با موفقيت ورزشي ورزشكاران خراسان جنوبي،سومين كنفرانس بين المللي پژوهش در روانشناسي ، مشاوره و علوم تربيتي.
• بیکی، ی، قربانی، س، اصفهانی نیا، الف، بای، ن، )1401.) تبیین الگوی پایداری شهرهای ساحلی با رویکرد درآمد سازی ورزشی مطالعه موردی: والیبال ساحلی بندر ترکمن، فصلنامه شهر پایدار، 5(2)، 131-144.
• فكوريان علي، آذربايجاني ،محمدعلي، پيري ،مقصود (٠٩٣١ ) تاثيريك دوره تمرين منتخب نظامي بر آمادگيجسماني، شاخص توده بدني، سلامت رواني و خلق و خوي دانشجويان افسري . مجله علمي پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي ارتش جمهوري اسلامي ايران سال دهم شماره ١ صفحات ١٧ تا ٢٧.
• نبيل پور، م.، و آقابابا، ع.، و طاهري، م. (١٣٩٧). ارتباط بين استحكام ذهني، ذهن آگاهي و نيم رخ فيزيولوژيك در بازيكنان نخبه كبدي ايران. روانشناسي ورزش، ٣ (٢)، ١-١٤.
• نادری، ع، مالزیری، م، باقری، ش،(1402) . بررسی نقش سرسختی ذهنی و منابع کنترل به عنوان عوامل خطر احتمالی بروز آسیب های ورزشی در فوتبالیست های نوجوان، فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی، 16(2)، 2.
• Bao Y, Sun Y, Meng S, Shi J, Lu L. 2019-nCoV epidemic: address mental health care to empower society. Lancet. (2020) 395: e37-8. doi: 10.1016/S0140-
• Csáki, I., Szakály, Z., Fózer-Selmec, B., Kiss, S. Z., & Bognár, J. (2017). Psychological and anthropometric characteristics of a Hungarian elite football academy’s players. Physical Culture and Sport. Studies and Research, 73(1), 15-26.
• Chatterjee SS, Malathesh Barikar C, Mukherjee A. Impact of COVID-19 pandemic on pre-existing mental health problems. Asian J Psychiatr. (2020) 51:102071. doi: 10.1016/j.ajp.2020.102071
• Evans, L. (2018). Running performance and mental toughness in task vs. time-oriented exercise bouts.
• Galea S, Merchant RM, Lurie N. The mental health consequences of COVID-19 and physical distancing: The need for prevention and early intervention. JAMA Internal Med. (2020) 180:817-8. doi: 10.1001/jamainternmed.2020.1562
• Guntoro, T. S., Putra, M. F. P., Németh, Z., & Setiawan, E. (2023). The role of anthropometry, physical, psychological and personality for elite athletes in competitive sports. Pedagogy of Physical Culture and Sports, 27(4), 331-339.
• Hystad, S.W., Eid, J., Johnsen, B.H., Laberg, J.C., & Bartone, P.T. (2010). Psychometric properties of the revised Norwegian dispositional resilience (hardiness) scale. Scandinavian Journal of Psychology, 51, 237-245. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8392459/
• Gabbet , TJ. (2007). Physiological and Anthropometric Characteristics of Elite Woman Rugby League Players, Journal of Strength and Conditioning Res, 21(3),875-881
• Guntoro, T. S., Putra, M. F. P., Németh, Z., & Setiawan, E. (2023). The role of anthropometry, physical, psychological and personality for elite athletes in competitive sports. Pedagogy of Physical Culture and Sports, 27(4), 331-339.
• Gabbet, T.J. Georgieff, B. (2005). Physiological characteristics of elite junior Volleyball players over a competitive season, Journal of Strength and conditioning coach, 13, 2-7.
• Madrigal, L., Gill, D. L., & Willse, J. T. (2017). Gender and the Relationships among Mental Toughness, Hardiness,Optimism and Coping in Collegiate Athletics: A Structural Equation Modeling Approach, Journal of Sport Behavior, 40(1), 68-86
• McCarthy, L., & Hyland, J. (2018). An examination of emotional intelligence as a predictor of mental toughness; considerations for employee performance and subjective happiness.
• Mojtahedi D, Dagnall N, Denovan A, Clough P, Hull S, Canning D, Lilley C and Papageorgiou KA (2021) The Relationship Between Mental Toughness, Job Loss, and Mental Health Issues During the COVID-19 Pandemic. Front. Psychiatry 11:607246. doi: 10.3389/fpsyt.2020.607246
• Mokhtari, P., VaezMousavi, M., & Heidari, S. (2013). Relationship between mental skills and penalty kicks performance in the elite penalty shooters in Iran’s professional football teams, International ournal of Basic Sciences & Applied, 2 (2), 185-187.
• Nicholls, A. R., Polman, R. C., Levy, A. R., & Backhouse, S. H. (2009). Mental toughness in sport: Achievement level, gender, age, experience, and sport type differences. Personality and individual differences, 47(1), 73-75.
• Rajkumar RP. COVID-19 and mental health: a review of the existing literature. Asian J Psychiatr. (2020) 102066. doi: 10.1016/j.ajp.2020.102066
• Rezvani, M., Abdoli, B., & Vaez Mousavi, S. M. K. (2018). The Effect of Psychological Skills on Female Futsal Players’ Selected Sport Performance, Journal of Sport Psychology Studies, 7(23), 1-16. (in Persian)
• Sachs, M. L., Tashman, L. S., & Razon, S. (Eds.). Performance excellence: Stories of success from the real world of sport and exercise psychology. Rowman & Littlefield Publishers. 2020.
• Sadeghi, A., & Einaky, S. (2021). Relationship between Psychological Hardiness and Resilience with Mental Health in Athlete Students in the Guilan Unit of University of Applied Science and Technology. Sociology Mind, 11, 10-24.
• Slimani, M., Miarka, B., Briki, W., & Cheour, F. (2016). Comparison of mental toughness and power test performances in high-level kickboxers by competitive success, Asian journal of sports medicine, 7(2).
• Toselli, S., & Campa, F. (2018). Anthropometry and functional movement patterns in elite male volleyball players of different competitive levels. The Journal of Strength & Conditioning Research, 32(9), 2601-2611.
بررسي مدل ويژگي جسماني و ويژگي هاي روانشناختي (سرسختي ذهني، بهداشت رواني) برموفقيت واليباليستهاي ساحلي ايران
چكيده
با توجه به اينكه ورزش واليبال ساحلي نقش مهمي در توسعه واليبال و ورزش كشور دارد و عملكرد ورزشكاران ساحلي تحت تأثير عوامل مختلفي قرار دارد، از اينرو، تحقيق حاضر به بررسي مدل ويژگي جسماني و ويژگيهاي روانشناختي (سرسختي ذهني، بهداشت رواني) برموفقيت واليباليستهاي ساحلي ايران پرداخته شداست. تحقيق شامل جامعه آماري این تحقیق متشكل از ورزشكاران فعال واليبال ساحلي کشور )ورزشكاران عضو تيم هاي ملي و باشگاه هاي ليگ برتر و ورزشكاران عادي( بودند و که حجم جامعه و نمونه برابر ١١٠ نفر انتخاب بصورت هدفمند بوداز این افراد حاضر به همکاری با محقق شدند. ابزارها شامل آزمونهاي اندازه گيري آمادگي جسماني يعني دو 1600، درازنشست، بارفيكس، دوي٤*٩، پرش ارتفاع و انعطاف پذيري، پرسشنامه سلامت عمومي گلدبرگو، پرسشنامه سرسختي با مولفه هاي چالش، كنترل، اعتماد، هيجان، اعتماد به خود و تعهد با پايايي ٩٨/٠و پرسشنامه موفقيت ورزشي به با متغيرهاي عملكرد تمرين و مسابقه با پايايي٩٢/٠ استفاده شده استشد كه در طرح مقدماتي همگي بالاي٥٧/٠ بوده است. جهت پاسخگويي به فرضيات از تحليل همبستگي پيرسون و مدل معادلات ساختاري استفاده گرديد. نتايج این پژوهش نشان داد که ويژگي های جسماني، و ويژگيهاي روانشناختي بر موفقيت تاثیر معنا داری داشته است و . مدل مستخرج در این تحقیق هم از برازش لازم برخوردار بوده است. از آنجا كه اهميت آنان بر همگان مشخص استاثر بخشی این دو متغیر بر والیبالیست های ساحلی کشور مشخص شد، لذا پیشنهاد می شود برای توسعه موفقیت این ورزشکاران، تاکیر بیشتری بر این دو متغیر انجام شود. نيازمند برنامه ريزي جهت افزايش ويژگيهاي روانشناختي وسلامت روان آنان مي باشيم.
واژه هاي كليدي: آمادگي جسماني، سرسختي، سلامت روان، ورزشكاران واليبال ساحلي، موفقیت.
Abstract
Considering that beach volleyball plays an important role in the development of volleyball and sports in the country and the performance of beach athletes is influenced by various factors, therefore, the present research examines the model of physical characteristics and psychological characteristics [mental toughness, mental health] on the success of beach volleyball players. Iran was investigated. The research included the statistical population consisting of beach volleyball athletes (athletes who are members of national teams and Premier League clubs and ordinary athletes), and the size of the population and sample was 110 people selected purposefully. The tools include tests to measure physical fitness, i.e. 1600, sit-up, bar fix, 9×4 run, high jump and flexibility, Goldberg's general health questionnaire and tenacity questionnaire with the components of challenge, control, trust, excitement, self-confidence and commitment with a reliability of 0.98 and the questionnaire Sports success has been used as variables of training and competition performance with a reliability of 0.92, which was above 0.75 in the preliminary plan. Pearson's correlation analysis and structural equations were used to answer the hypotheses. The results showed that physical characteristics and psychological characteristics had an impact on success. The model also had the necessary fit. Since the effectiveness of these two variables on the country's beach volleyball players was determined, it is suggested that more attention be paid to these two variables in order to develop the success of these athletes.Since their importance is known to everyone, we need planning to increase their psychological characteristics and mental health.
Keywords: Physical Fitness, Tenacity, Mental Health, Beach Volleyball Players.
مقدمه
امروز با توجه به گسترش كلان شهر تهران، ازدياد جمعيت، گسترش فساد و بيماريهاي رواني و رسالت ورزش را بيشتر از ضروري است. ورزش به عنوان ابزار چندبعدي با تاثيرات گسترده و نقش ارزشمند، يكي از شيوه هايي است كه افراد مي توانند با استفاده از آن بر فشارهاي جسماني، روحي و رواني و اجتماعي فايق آيندیکی از عوامل مهم در موفقیت در رشته های ورزشی، استفاده از ورزشکارانی است که توانایی ها و ویژگی های لازم برای به نمایش گذاشتن بهترین عملکرد ممکن را داشته باشند. تحقیقات نشان داده است که عوامل مختلفی چون ویژگی های انتروپومتریک، ترکیب بدنی، حرکتی برای موفقیت در هر رشته ورزشی مورد نیاز است. (گاليا، مرچنت و روریه1،٢٠٢٠). از این رو برای مربیان ورزشی بسیار مهم است که در موفقیت هر رشته ورزشی چه شاخص هایی تاثیرگذار است و چه رابطه ای بین موفقیت ورزشی و برخورداری از شکل ایده ال شاخص مورد نظر وجود داردو چگونه می توان از روی این شاخص ها موفقیت ورزشکار را پیش بینی کرد(کاسکی، زاکالیفوزر، کیس و بانگر2،2017). ﺑﻪ ﻃﻮر کلی چهار روش ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾی ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ورزش وﺟﻮد دارد که ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ وﯾژگی ﻫﺎي بازیکنان ﻧﺨﺒﻪ)بازیکنانی که ﺑـﻪ ﺳـﻄﻮح
عمکردی ﺑﺎﻻﺗﺮي می رﺳﻨﺪ(و ﻣﺒﺘﺪي؛ ﺗﻌﯿﯿﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ وﯾژگی ﻫﺎي آﻧﺘﺮوپﻮﻣﺘﺮیک، ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژیک و روانی ﺑﺎ عملکرد ورزشکاران؛ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻌﺎدﻟﻪ رگرسیون ﺑﺮاي پـﯿﺶ ﺑﯿﻨـی عملکرد ورزشکاران از
روي وﯾژگی ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ؛و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ً ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت کتابخانه ای و ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد(گونترو، پترو نمت و ستوانی3،2023).
واﻟﯿﺒﺎل یک ورزش تناوبی ﺷﺪﯾﺪ اﺳﺖ که بازیکنان آن می بایست ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت و حرکات شدید کوتاه مدت را مکررا به اجرا دراورند ؛ ﺿﻤﻦ آن کﻪ ﻣﺪت ﺑﺎزي ﻧﯿﺰ ﻃﻮﻻﻧی اﺳﺖ(حدود 90 دقیقه) و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ بازیکنانی ﺑﺎ وﯾژگی ﻫﺎي ﺗﻮان عضلانی، چابکی ﺳﺮﻋﺖ و ﺗﻮان ﻫﻮازي ﺑﺎﻻ می ﺑﺎﺷﺪ(تولستی و کامپا4، 2018)
واﻟﯿﺒﺎل ساحلی از ورزشﻫﺎيﻣﺘﺪاول و ﺟﺬّاب، ﺑﻪ وﯾژه در کشور اﯾﺮان اﺳﺖ که از درﺟﻪ پذیرش خاصی در بین همه مردم بخوردار است (بیکی و همکاران 1401)
ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژیک، آﻧﺘﺮوپوﻣﺘﺮیک و ﺳﻄﺢ ﻣﻬﺎرت ﺑﺎزیکنان، از ﺟﻤﻠﻪ ﻋواملی ﻫﺴﺘﻨﺪ که ممکن اﺳﺖ ﺗﻮان ﺑﺎﻟﻘﻮه تاکتیکی و تکنیکی ﺗﯿﻢ واﻟﯿﺒﺎل را ﺑﺎﻻ ﺑﺮده، ﯾﺎ ﻣﺤﺪود ﺳﺎزﻧﺪ. در ﺑﺎزي واﻟﯿﺒﺎل ﺳﺮﻋﺖ حرکت
ﺳﺮﻋﺖ واکنش، ﻧﯿﺮوي اﻧﻔﺠﺎري ﻋﻀﻠﻪ، ﺟﺎﺑﺠﺎیی، چابکی و هماهنگی گروهی ﻧﻘﺶ مهمی را اﯾﻔﺎ می کنند (گابت5، 2007). از این رو طراحی برنامه با توجه به این نیازها و بر اساس ویژگی های هر یک از بازیکنان از اهمیت خاصی برخوردار است.
(گاليا،٢٠٢٠) البته ابهامات متعددي پيرامون شناخت عوامل افزايش دهنده عملكرد واليباليستهاي نخبه ي ایران و توجه جدي به فاكتورهاي آمادگي جسماني و روانشناختي است. عملكرد درميدان رقابت در گرو تمرينات مناسب آمادگي جسماني است. طی سال های اخیر تحقیقات چندی در خصوص توصیف ویژگی های ورزشکاران در بعضی از رشته ها به ویژه والیبال انجام شده است. ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺛﺮ دوره آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ، کاهش ﯾﺎ ﻋﺪم ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي آﻣﺎدگی ﺑﺎزیکنانن واﻟﯿﺒﺎل در پاسخ ﺑﻪ ﺗﻤﺮﯾﻦ را گزارش کرده اند(گابت و جرجیف،2007 6). همچنین علاوه بر یافته های فوق گزارش شده است که ویژگی هایی همچون ارامش روانی، اعتماد به نفس، سرسختی ذهنی و تصویر سازی ذهنی باعت عملکرد بهتر ورزشکاران می شود (نادری ، مالمیزی و باقری، 1402). توانايي يك فرد در انجام اعمال جسماني حاصل از تلاش عضلاني را آمادگي جسماني گويند يا مجموعه اي از ويژگي هاي ذاتي و اكتسابي كه توانايي اجراي فعاليت بدني را گويند، بنابراين افراد مي توانند آمادگي جسماني را در ارتباط با قدرت عضلاني، توان عضلاني، استقامت عضلاني، استقامت قلبي تنفسي، انعطاف پذيري، تركيب بدني و چابكي به كار برند (فكوريان١٣٩٠)، و بازيكنان واليبال كه همواره با تمرينات صحيح و كارامد امادگي جسماني هم از لحاظ جسماني و هم از لحاظ سرسختي بايد در سطح مناسبي باشند. اينجاست كه ويژگيهاي روانشناختيشان و سرسختي ورزشكاران منجر به افزايش عملكردشان مي شود (پسمير،٢٠١٠،مك ماناما،١٢٠٢) و مربيان، مديران نيازمند شناخت و افزايش ويژگيهاي روانشناختي بازيكنان واليبال در راستاي موفقيت مي باشند. همچنين تاثير شگرف تمرينات آمادگي جسماني بر ويژگي هاي روانشناختي و عملكرد نيز تحقيقات متعددي موجود است البته راج كومار7(20٢02020) بيان كرد كه فعاليت بدني تاثير مداوم بر روي سلامت افراد و بهداشت رواني آنان دارد. بهداشت رواني از نظر بااو و همکاران8 (٢٠١٩) عبارتند از :كمال وضعيت جسمي، رواني و بهزيستي اجتماعي و نه صرفاَ فقدان بيماري هاست. از نظرگاترجي9(٢٠٢٠) ارتقاي سطح بهزيستي، پيشگيري از بيمار يهاي رواني و درمان و بازتواني افرادي كه از مشكلات رواني رنج مي برند، نيز شامل سلامت روانوي مي شود. سلامت روان عبارت است از قابليت ارتباط با اشخاص، تغيير و اصلاح محيط فردي و اجتماعي و حل تضادها و تمايلات شخصي به طور منطقي، عادلانه و متناسب است. سلامت رواني به معناي سلامت فكر است و منظور نشان دادن وضع مثبت و سلامت رواني و راه هاي دستيابي به آن است كه در تعادل خود و اجتماع نقش مؤثر دارد (هيستادو همکاران10،٢٠١٠ ) سلامت رواني و سرسختي ذهني در كنارهم منجر به توانمندسازي منابع انساني مي شود. در واقع سرسختي ذهني از جمله ويژگي هاي شخصيتي است. سرسختي مجموعهاي متشكل از ويژگي شخصيتي است كه در مواجهه با حوادث فشارزاي زندگي، به عنوان منبعي از مقاومت به عنوان سپري محافظ عمل ميكند. افراد سرسخت عمدتاً رويدادهاي زندگي را جالب، متنوع، آموزنده و چالش انگيز مي بينند (صادقي،٢٠٢١ ). آنها حوادث زندگي را به صورتي واقع بينانه و يا با نوعي بلند نظري تلقي ميكنند و به همين دليل، نسبت به كل رويدادهاي زندگي خوشبينترند. شايد وجود همين خوش بيني است كه افراد سرسخت را در برابر حوادث ناخوشايند و غيره منتظره و بيماريها مقاومتر كرده است ها حوادث زندگي را به صورتي واقع بينانه و يا با نوعي بلند نظري تلقي ميكنند و به همين دليل، نسبت به كل رويدادهاي زندگي خوشبينترند. شايد وجود همين خوش بيني است كه افراد سرسخت را در برابر حوادث ناخوشايند و غيره منتظره و بيماريها مقاومتر كرده است كه دوران كرونا و ساير بحران ها اگر سرسختي همراه افراد باشد منجر به تحليل رفتگي و از دست دادن سلامت روان نميشود (مجتهدي، 2021). اونيل (٢٠١٥) نيز گزارش كرد كه عوامل جمعيت شناختي، جغرافيايي، تاريخي، اجتماعي، آبوهوا، امكانات طبيعي، خانواده، مدارس، باشگاه و وضعيت اجتماعي و اقتصادي از جمله مهمترين عوامل بنيادي و اساسي موفقيت ورزشي به شمار ميآيند. سرسختي ذهني را عامل موفقيت و عملكرد عالي ورزشكاران دانستند اما استرس را عامل منفي در عملكرد دانستند. (مك موندلا وهمكارانگوترو ، پوترا، ننت و ستوانی ،1120212023) سرسختي ذهني را عامل موفقيت و عملكرد عالي ورزشكاران دانستند اما استرس را عامل منفي در عملكرد دانستند.
مرور مطالعات انجام شده نشان مي دهد كه عوامل مختلفي در تبيين موفقيت نقش دارند كه گاهي اين عوامل همراستا و همخوان باهم نيستد مك موندلا وهمكاران،2021) سرسختي ذهني را عامل موفقيت وعملكرد عاليورزشكاران دانستند اما استرس را عامل منفي در عملكرد دانستند .صادقي وهمكاران (2021) در بررسي رابطه سرسختي روانشناختي و تاب آوري با سلامت روان دانشجويان ورزشكار رابطه معناداري بين سرسختي روانشناختي و تاب آوري با سلامت روان (01/٠(p<. با توجه به بتاي منفي، با انعطاف پذيري بالاتر نمره، نمره سلامت روان يافت. و علائم جسمي، علائم اضطراب، اختلال در عملكرد اجتماعي و افسردگي علائم كاهش مي يابد و در نتيجه سطح سلامت روان افزايش مي يابد. همچنين باقري (1400) پيش بيني استحكام رواني بر اساس رگه هايبخش های تاريك شخصيت و بهزيستي روانشناختي در دانشجويان انجام داد و رابطه استحكام رواني دانشجويان ورزشكار با خودشيفتگي رشد شخصي، تسلط بر محيط، ارتباط مثبت با ديگران و استقلال مثبت و معنادار بوده است. بهمدي وهمكاران (1398) هم به بررسي رابطه بين سرسختي با موفقيت ورزشي ورزشكاران خراسان جنوبي پرداخت و يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه بين سرسختي با موفقيت ورزشي رابطه مثبت معنادار وجود دارد. ورزشكاران اكثر رشته هاي ورزشي سالانه رقابتهاي متعددي را تجربه مي كنند كه علاوه برداشتن آمادگي هاي جسماني، نيازمند مهارتهاي رواني جهت عملكرد مطلوب در مسابقات ورزشي مي باشند. براساس يافتههاي پژوهش حاضر مي توان نتيجه گرفت كه ورزشكاران با استفاده از مهارتهاي رواني چون سرسختي ذهني مي توانند بر عوامل استرس زايي كه در محيطهاي ورزشي با آنها روبرو مي شوند غلبه كنند و از اين طريق ميزان موفقيت خود را رقابتهاي ورزشي افزايش دهند. نبيل پور وهمكاران(1397) ارتباط بين استحكام ذهني، ذهن آگاهي و نيم رخ فيزيولوژيك در بازيكنان نخبه كبدي ايران را بررسي كردند. و نتايج يافته هاي ضريب همبستگي پيرسون نشان داد بين خرده مقياس هاي سرسختي ذهني و برخي خرده مقياسهاي ذهن آگاهي و نيم رخ فيزيولوژيك در بين بازيكنان نخبه كبدي ايران ارتباط معناداري وجود داشت. همچنين يافته هاي تحقيق نشان داد بين آزمون تواني با ذهن آگاهي ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. از ديگر يافته هاي تحقيق مشخص شد بين بازيكناني كه توانستند پيراهن تيم ملي را بپوشند ذهن آگاهي بالاتري نسبت به بازيكنان خط خورده داشتند. لذا با توجه به ابهامات موجود در برخي از تحقيقات شناسايي عوامل موفقيت ورزشي مهم است.
چنان كه واليبال ساحلي هم امروزه به عنوان ورزشي پرطرفدار با وپرمخاطب محسوب مي شود و اميد است روز بروز با عملكرد بهينه خود پله هاي ترقي را سپري نمايند. بنابراين براي پيشترفت بهينه توجه خاص حاميان، مربيان و فدراسيون واليبال به تحقيق حاضر نيازمندند و با توجه به اهتمام جدي مسئولان ذيربط به امر ورزش و توجه به فاكتورهاي آمادگي جسماني همچون استقامت، قدرت، انعطاف پذيري، توان، سرعت، تركيب بدني و ويژگيهاي روانشناختي همچون سر سختي روانشناختي، همچنين تاكيدات بسيار در راستاي سياست مرتبط به منظوراثربخشي وكارآمدي وعملكرد، توسعه و گسترش ورزش واليبال ساحلي و واليبال در پي يافتن پاسخ به اين سوال مهم هستند كه " اثر ويژگي جسماني و ويژگي هاي روانشناختي (سرسختي ذهني، بهداشت رواني) برموفقيت واليباليستهاي ساحلي ايران چونه است طراحي الگوي موفقيت ورزشكاران واليبال ساحلي در ايران با توجه بهويژگي روانشناختي وجسماني چگونه است"؟
روش پژوهش
اين تحقيق به لحاظ راهبرد كمي و از نوع همبستگي، به لحاظ زمان مقطي، به لحاظ هدف كابردي و به لحاظ گردآوري دادهها داده ها از نوع ميداني ميباشدمی باشد. كه جامعه آماري اين پژوهش را ورزشكاران واليبال نخبه ساحلي تشكيل مي دادند. ، كه از ميان گروه هاي ورزشي، ورزشكاران عضو تيم هاي ملي و باشگاه هاي ليگ برتر و ورزشكاران عادي نهايي انتخاب شدند. محقق در این تحقیق از کلیه ورزشکاران فعال والیبال ساحلی دعوت به عمل آورد تا در این پژوهش حضور یابند که تنها 110 نفر دعوت پژوهشگران را پذیرفتند و همه این افراد در گروه نمونه تحقیق عضو شدند. انتخاب حجم نمونه بر حسب دسترسي ١١٠ ورزشكار انتخاب شدند.
در اين پژوهش بنا به نقش، متغيرها در دو دسته قرار گرفتند دسته اول را متغيرهاي پيشبين (مستقل) و دسته دوم را متغير ملاک (وابسته) تشكيل مي دادند كه به ترتيب شامل ويژگيهاي جسماني تحت آزمون هاي آمادگي جسماني (درازنشست، شنا، چهار در نه، تست٥٤٠ متر). پرسشنامه كوتاه سلامت روان گلدبرگ (١٩٩٩) كه توسط خرمائي و فرماني (١٣٩٣) روانسجي شده بود پرسشنامه سرسختي ذهني ذهني كلاف و همكاران (٢٠٠٢) كه توسط افسانه پورک و واعظ موسوي (١٣٩٣) روايي و پايايي نسخه فارسي آن بررسي شد و موفقيت ورزشي واعظ موسوي (٤٩٣١) استفاده گرديد.
به منظور سازمان دادن، خلاصه كردن و توصيف اندازه هاي نمونه از آمار توصيفي و به منظور آزمون فرضهاي آماري پس از بررسي پيشفرض نرمال بودن توزيع داده ها معادلات ساختاري پي ال اس استفاده گرديد. لازم به ذكر است در اين پژوهش از نرم افزار SPSS نسخه ٢٢ در سطح خطاي 05/٠ استفاده گرديد.
نتایج
ويژگي جسماني با سرسختي ذهني و مؤلفه هاي آن در واليباليستهاي ساحلي رابطه داشتند.
به منظور بررسي ارتباط بين متغيرهاي ويژگي جسماني و سرسختي ذهني از ضريب همبستگي پيرسون استفاده ميشود، لازم به ذكر است نمرات آمادگي جسماني در راستاي ويژگي جسماني آزمودنيها براساس نمرات استاندارد محاسبه شده است و تنها در اين صورت است كه دو متغير با واحدهاي اندازه گيري متفاوت قابليت بررسي همبستگي پيدا ميكنند.
[1] Galea, Merchant, Lurie
[2] Csáki., Szakál., Fózer-Selmec, Kiss & Bognár
[3] Guntoro, Putra, Németh, & Setiawan
[4] Toselli & Campa
[5] Gabbet
[6] Gabbet, Georgieff
[7] Rujkumar
[8] Bao, Sun, Meng, Shi, Lu
[9] Chatterjee, Malathesh Barikar, Mukherjee
[10] Hystad et al
[11] Guntoro, , Putra, Németh., & Setiawan.
جدول (١): همبستگي پيرسون ويژگي جسماني با سرسختي ذهني و مؤلفههاي آن در واليباليستهاي نخبه
متغير | چالش | تعهد | كنترل هيجانات | كنترل زندگي | اعتماد به خود | اعتماد بين فردى | سرسختي ذهني | |
ويژگي جسماني | r | ١٩٦/٠ | ٠٧٤/٠ | ٢١٧/٠ | ٠٨٢/٠ | ١٤٢/٠ | ١٨١/٠ | ١٧٠/٠ |
Sig | ٠٤٠/٠ | ٤٤٢/٠ | ٠٢٣/٠ | ٤٠٨/٠ | ١٣٩/٠ | ٠٥٩/٠ | ٠٧٦/٠ |
* * معناداري در سطح 0١/٠
*معناداري در سطح 0٥/٠
مقادير برآورد شده در جدول بالا نشان دهنده اين است كه بين متغير ويژگي جسماني و متغير سرسختي ذهني همبستگي مستقيم، نسبتاً ضعيف و معناداري وجود دارد (٠٥/٠ ≤Sig ). به عبارت ديگر با بالا رفتن آمادگي جسماني افراد سرسختي ذهني آنها افزايش مييابد. بنابراين با استناد به برآوردهاي ضريب همبستگي پيرسون در جدول بالا میتوان گفت این فرضیه که ویژگی جسمانی با سرسختی ذهنی در والیبالیستهاي ساحلی رابطه دارد، تأیید میگردد. همچنین نتایج نشان داد ویژگی جسمانی تنها با مؤلفه اعتماد به خود همبستگی دارد و با سایر مؤلفهها همبستگی معناداري به لحاظ آماري ندارد.
نمودار (١ ): نمودار پراكنش متغيرهاي ويژگي جسماني و سرسختي ذهني
همچنين مدل ويژگي جسماني ، سرسختي ذهني سلامت روان بر موفقيت واليباليستهاى ساحلي داراى برازش لازم است
براي تحليل مسير ويژگي هاي جسماني، سلامتي روان و سرسختي ذهني موفقيت ورزشي از معادلاتساختاري براي بررسي تحل يل مسير استفاده شد. جدول ٢معناداري مسير ويژگي هاي جسماني، موفقي ت ورزشي، سلامتي روان و سرسختي ذهني را نشان ميدهد.
جدول ٢ مسيرهاى مدل ويژگي هاى جسماني، موفقيت ورزشي، سلامتي روان و سرسختي ذهني
P value | مقدار T | ضرايب رگرسيوني استاندارد | مسيرهاي ويژگي هاي جسماني، موفقيت ورزشي، سلامتي روان وسرسختي ذهني |
٠/٠١ | ٥.٦٣٦ | ٠.٥٦٨ | ويژگي جسماني --- < سلامت روان |
٠/٠١ | ٤.٠٤٣ | ٠.٤٤٦ | ويژگي جسماني --- < موفقيت ورزشي |
٠/٠٢ | ٢.٤٧٨ | ٠.٣٦٣ | ويژگي جسماني --- < سرسختي ذهني |
٠/٠١ | 3.242 | 0.464 | سلامت روان --- < سرسختي ذهني |
٠/٠١ | 3.648 | 0.445 | سرسختي ذهني --- < موفقیت ورزشی |
شکل ٢، الگوي ویژگی هاي جسمانی، موفقیت ورزشی، سلامتی روان و سرسختی ذهنی را در حالت استاندارد نشان می دهد.
شکل ٢ الگوي ویژگی هاي جسمانی، موفقیت ورزشی، سلامتی روان و سرسختی ذهنی (حالت استاندارد)
شکل (٣): الگوي ویژگی هاي جسمانی، موفقیت ورزشی، سلامتی روان و سرسختی ذهنی را در حالت معناداري نشان میدهد.
شکل ٣ الگوي ویژگی هاي جسمانی، موفقیت ورزشی، سلامتی روان و سرسختی ذهنی (حالت معنیداري)
بحث و نتیجه گیری
موفقيت و عملكرد تيم هاي ورزشي بخصوص ليگ هاي برتر به عوامل گوناگوني بستگي دارد كه از آن جمله مي توان به مشگلات آمادگي جسماني (ويژگي جسماني)، سرسختي و بهداشت روان (ويژگي روانشناختي) اشاره نمود، كه ممكن است دست به گريبان تيم هاي ليگ برتر واليبال بخصوص واليبال ساحلي شده ومربيان را دچار اضطراب و نگراني كند، لذا بررسي مدل ويژگي جسماني و ويژگي هاي روانشناختي برموفقيت واليباليست هاي ساحلي ايران پرداخت. نتایج تحقیق نشان داد که آمادگی جسمانی بر سلامت روان ، سرسختی ذهنی و موفقیت ورزکاران اثر گذار می باشد و همچنین سلامت روان بر سرسختی ذهنی و در نهایت سرسختی ذهنی بر موفقیت ورزشکاران موثر می باشد. مختاری، واعظ موسوی و حیدری(2013) در پژوهش خود نشان دادند که مهارت های جسمانی و روان- شناختی ارتباط معناداری با موفقیت بازیکنان پنالتی زن در فوتبال دارد و موفقیت در این بازیکنان از طریق مهارت های ذهنی قابل پیش بینی است. نتایج این تحقیق نیز اشاره داشت که فاکتورهای امادگی جسمانی بر سلامت روان و موفقیت ورزشکاران والیبال ساحلی اثر گذار است. یافته های پژوهش نشان داد که سطوح بالای سرسختی ذهنی ورزشکاران باعث بهبود عملکرد ورزشی آنها می شود. در همین راستا رضوانی و همکاران (2018) در پژوهشی که بر روی بازیکنان لیگ برتر فوتسال انجام داده بودند، اظهار داشتند که کنترل و کاهش اثرات منفی عوامل روانشناختی بر عملکرد ورزشی ورزشکاران حتی پس از یک دوره بی تمرینی تأثیرگذار است. همچنین سلیمانی و همکاران (2016) در پژوهش خود نشان دادند که سرسختی ذهنی پیش- بینی کننده قوی عملکرد ورزشی ورزشکاران می باشد. این یافته ها با نتایج پژوهش مک کارتی و هیالند 1(2018)، اوانز 2(2018)، مادریگال وهمکاران 3(2017،) صابری و همکاران (2018)، و ماهونی و همکاران (2014) همخوان می باشد. حاتمی و همکاران (1391) نیز در پژوهش خود نشان دادند که بین مهارت های روانی با برخی از شاخص های آمادگی جسمانی (توان عضالت پا، استقامت هوازی و ...) ارتباط معناداری وجود دارد، اما بین عامل ثبات با شاخصهای آمادگی جسمانی و نمره کل سرسختی ذهنی با شاخصهای آمادگی جسمانی ارتباط معناداری مشاهده نشد.در تفسیر این ناهمخوانی ابتدا می توان بیان کرد که پژوهش مذکور به بررسی ارتباط مؤلفه های سرسختی ذهنی و عملکرد جسمانی با استفاده از آزمونهای دراز و نشست، پرش عمودی سارجنت، کشش از بارفیکس و ... پرداخته است که متفاوت ازمفهوم عملکرد ورزشی (موفقیت در مقابل شکست) در پژوهش حاضر است؛ از دیگر دلایل این ناهمخوانی میتوان جامعه آماری و به تبع سطح مهارت متفاوت آنها را مطرح نمود، چرا که جامعه آماری پژوهش حاتمی و همکاران (2012) دانشجویان دختری بوده است. نیکوالس و همکاران 4(2009) نیز مشخص نمودند که موفقیت ورزشی ورزشکاران تحت تأثیر استحکام ذهنی آنان است. نتایج تحقیق حاضر نیز تاکیید کرد که سرسختی ذهنی بر موفقیت ورزشی والیبالیست های ساحلی اثر گذار می باشد. ساچز و همکاران (2020) مشخص نمودند که درمسیر کسب موفقیت های ورزشی،مهارت های روانی نقش مهمی دارد.
به نظر مي رسد ورزشكاران وظيفه خطيري در جامعه ما دارا مي باشند ودر جوامع ديگري مورد بازخورد مثبت و حمايتهاي مالي وخانوادگي ورواني قرار نمي گيرد. ورزشكاران واليبال ساحلي هرلحظه آمادگي بدني كسب موفقيت راخواهان مي باشد .تمرينات هفتگي كه منجر به بالابردن توان، قدرت بدني، چابكي، سرعت و تعادل و ويژگيهاي لازم وملزم موفقيت در رقابت ها ميشود همچنين آمادگي جسماني و ورزش تاثيرات بسياري روي سلامت جسماني و رواني افراد مي گذارد. سرسختي از مهمترين خصوصيات يك ورزشكار موفق است. شايد سرسختي يك ويژگي نهادينه يا متغيري تحت تاثيرشرايط زندگي، سختي ها و بالاوپاييني زندگي باشد اما اثرات تمرينات ويژگي جسماني بروي آن مشخص است. ديده شده ورزشكاران پس از بركناري از مدال آوري يا گاها پس از آسيب ورزشي و كنارهگيري از مسابقات ملي، متمايل به افسردگي حاد و انگيزشهاي خودكشي ميباشند گاهي از نبود سرسختي و سلامت روان آنان برميخيزد. آسيب هاي ناگوار، استرسهاي رقابت ها، وعدم استراحت غير مناسب تماما بيانگر ايجاد ناآرامي، فشارهاي عصبي و خشونت و درنهايت كاهش سلامت روان مي كند تمام تلاشهاي مسئولين و مربيان واليبال در راستاي افزايش عملكرد ورزشي وموفقيت ورزشي ورزشكاران واليبال بخصوص ورزشكاران واليبال ساحلي مي باشد كه در پناه سه متغير ويژگي جسماني، ويژگي روانشناختي (سرسختي و سلامت روان) موفقيت ورزشي دارد. ورزشكاران بخصوص ورزشكاران واليبال ساحلي در تحقيق حاضر از سطح آمادگي جسماني خوبي برخوردار بودندكه بتوانند در شرايط ساحل و رقابت در ساحل بهترين امتيازها را از آن خود كنند. از آنجا داشتن آمادگي جسماني وشرايط بدني بهينه نيازمند تمرينات سخت و آزمونهاي متعدد است ورزشكار مي بايستي از لحاظ رواني نيز در وضعيت بهينه باشد تا بتواند با صبر و تحمل مناسب به تمرينات خود بپردازد اينكه شخص نسبت به تمرين خود و مدال آوريش داراي تعهد باشد، كنترل هيجان و چالش پذيري داشته باشد، اعتماد به تمريناتش ومسئوليتش به عنوان يك همان چيزي است كه از آن به عنوان سرسختي نام برده مي شود. در واقع انجام تمرينات آمادگي جسماني در سطح عالي براي بازيكنان واليبال ساحلي نيازمند داشتن سرسختي رواني است. چنانچه سطح آمادگي جسماني پايين باشد، منجر به كاهش سرسختي خواهد شد و همچنين وضعيت سلامت روان و ارامش آنان در وضعيت مناسب بوده و با سرسختي و امادگي جسماني مرتبط بوده كه تحقيقات پيشين مثل صادقي و بهمدي هم همسو بوده است. ورزش منجر به كاهش اضطراب، افسردگي وبيماريهاي مختلف ميشود وساير فوايد آن نيز بر همگان مشخص است. واليباليست هاي ساحلي داراي ورزشي شاد و نشاط اور مي باشند بايد طراحي و تمرين و استراحت ها مناسب باشد و نبايد پيش تمريني داشته يا دچار اختلال خواب ومشکلات سلامت روان شوند. از آنجايي كه يافته هاي تحقيق حاضر نشان داد كه تمام شاخص هاي مرتبط بر موفقيت تأثيرگذاربوده و مي توان مطرح نمود كه با ارائه تمرينهاي عملي ديگر و بررسي ساير عوامل روانشناختي به افزايش ميزان موفقيت ورزشكاران واليبال ساحلي پرداخت و از طريق افزايش مهارت هاي شناختي در حيطه غيركلامي، موفقيت آنان را توسعه داد.
پیام مقاله:
تمرينات هفتگي كه منجر به بالابردن توان، قدرت بدني، چابكي، سرعت و تعادل و ويژگيهاي لازم وملزم موفقيت در رقابت ها ميشود همچنين آمادگي جسماني و ورزش تاثيرات بسياري روي سلامت جسماني و رواني افراد مي گذارد. سرسختي از مهمترين خصوصيات يك ورزشكار موفق است. سرسختي يك ويژگي نهادينه يا متغيري تحت تاثيرشرايط زندگي، سختي ها و بالاوپاييني زندگي باشد اما اثرات تمرينات ويژگي جسماني بروي آن مشخص است. ديده شده ورزشكاران پس از بركناري از مدال آوري يا گاها پس از آسيب ورزشي، متمايل به افسردگي حاد و انگيزشهاي خودكشي ميباشند که از نبود سرسختي و سلامت روان آنان برميخيزد.
منابع :
· بیکی، ی، قربانی، س، اصفهانی نیا، الف ، بای، ن، (1401). تبیین الگوی پایداری شهرهای ساحلی با رویکرد درآمد سازی ورزشی مطالعه موردی: والیبال ساحلی بندر ترکمن، فصلنامه شهر پایدار، 5(2)، 131-144.
·
نبيل پور، م.، و آقابابا، ع.، و طاهري، م. (١٣٩٧). ارتباط بين استحكام ذهني, ذهن آگاهي و نيم رخ فيزيولوژيك در بازيكنان نخبه كبدي ايران. روانشناسي ورزش, ٣ (٢), ١-١٤.· نادری، ع، مالزیری، م، باقری، ش، (1402). بررسی نقش سرسختی ذهنی و منابع کنترل به عنوان عوامل خطر احتمالی بروز آسیب های ورزشی در فوتبالیست های نوجوان، فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی، 16(2)، 2.
· Csáki, I., Szakály, Z., Fózer-Selmec, B., Kiss, S. Z., & Bognár, J. (2017). Psychological and anthropometric characteristics of a Hungarian elite football academy’s players. Physical Culture and Sport. Studies and Research, 73(1), 15-26.
· Evans, L. (2018). Running performance and mental toughness in task vs. time-oriented exercise bouts.
· Guntoro, T. S., Putra, M. F. P., Németh, Z., & Setiawan, E. (2023). The role of anthropometry, physical, psychological and personality for elite athletes in competitive sports. Pedagogy of Physical Culture and Sports, 27(4), 331-339.
[1] McCarthy & Hyland,
[2] Evans
[3] Madrigal et al .
[4] Nicholls & ET al
· https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8392459/
· Gabbet , TJ. (2007). Physiological and Anthropometric Characteristics of Elite Woman Rugby League Players, Journal of Strength and Conditioning Res, 21(3),875-881
· Guntoro, T. S., Putra, M. F. P., Németh, Z., & Setiawan, E. (2023). The role of anthropometry, physical, psychological and personality for elite athletes in competitive sports. Pedagogy of Physical Culture and Sports, 27(4), 331-339.
· Gabbet, T.J. Georgieff, B. (2005). Physiological characteristics of elite junior Volleyball players over a competitive season, Journal of Strength and conditioning coach, 13, 2-7.
· Madrigal, L., Gill, D. L., & Willse, J. T. (2017). Gender and the Relationships among Mental Toughness, Hardiness,Optimism and Coping in Collegiate Athletics: A Structural Equation Modeling Approach, Journal of Sport Behavior, 40(1), 68-86
· McCarthy, L., & Hyland, J. (2018). An examination of emotional intelligence as a predictor of mental toughness; considerations for employee performance and subjective happiness.
· Mokhtari, P., VaezMousavi, M., & Heidari, S. (2013). Relationship between mental skills and penalty kicks performance in the elite penalty shooters in Iran’s professional football teams, International ournal of Basic Sciences & Applied, 2 (2), 185-187.
· Nicholls, A. R., Polman, R. C., Levy, A. R., & Backhouse, S. H. (2009). Mental toughness in sport: Achievement level, gender, age, experience, and sport type differences. Personality and individual differences, 47(1), 73-75.
· Rezvani, M., Abdoli, B., & Vaez Mousavi, S. M. K. (2018). The Effect of Psychological Skills on Female Futsal Players’ Selected Sport Performance, Journal of Sport Psychology Studies, 7(23), 1-16. (in Persian)
· Sachs, M. L., Tashman, L. S., & Razon, S. (Eds.). Performance excellence: Stories of success from the real world of sport and exercise psychology. Rowman & Littlefield Publishers. 2020.
· Slimani, M., Miarka, B., Briki, W., & Cheour, F. (2016). Comparison of mental toughness and power test performances in high-level kickboxers by competitive success, Asian journal of sports medicine, 7(2).
· Toselli, S., & Campa, F. (2018). Anthropometry and functional movement patterns in elite male volleyball players of different competitive levels. The Journal of Strength & Conditioning Research, 32(9), 2601-2611.