بررسی واکنش برخی ژنوتیپ‌های آفتابگردان به تنش خشکی با استفاده از شاخص-های تحمل به تنش

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

تقی عوض آبادیان ¹ ( مجتمع آموزشی جهاد کشاورزی استان سمنان )
جعفر مسعود سینکی ² ( دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان )
نصرت الله حسینی ³ ( مرکز تحقیقات علوم دامی و منابع طبیعی استان سمنان )
علیرضا دشتبان ⁴ ( دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان )
مهرناز زارعی ⁵ ( دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان )

تاریخ دریافت : 1393/03/07 تاریخ پذیرش : 1393/03/07 تاریخ انتشار : 1392/03/11

کلید واژه: تنش خشکی, آفتابگردان, شاخص‌های تحمل, اجزای عملکرد و قطع آبیاری,

چکیده مقاله :

این آزمایش با هدف تعیین میزان تحمل به خشکی ارقام آفتابگردان در شرایط قطع آبیاری، به صورت اسپلیت استریپ پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 90-89 در شهرستان دامغان طراحی و شاخص حساسیت خشکی(SSI)، شاخص تحمل(TOL)، شاخص تحمل تنش(STI)، میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)و میانگین بهره‌وری(MP) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بین ارقام از نظر علمکرد دانه اختلاف معنی‌داری وجود داشت. در شرایط بدون تنش رقم هایسان 33 با 4790 کیلوگرم درهکتار بیشترین عملکرد دانه همچنین در شرایط تنش نیز این رقم با 2645 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را نسبت به دو رقم دیگر تولید کرد. بالاترین میزان شاخص (STI) در تنش شدید متعلق به رقم رکورد و تنش ملایم متعلق به رقم پروگرس بود، همچنین رقم هایسان 33، بیشترین MP و GMP را نسبت به سایر شاخص ها نشان داد. محاسبه همبستگی شاخص های ارزیابی با عملکرد در شرایط مطلوب و تنش نشان داد که عملکرد در شرایط تنش (YS) رابطه معنی‌داری با Yp و تمامی شاخص‌ها به جز شاخص حساسیت به تنش SSIداشت و همبستگی Yp با STI، GMP ,MPو TOL معنی‌دار بود. همبستگی بین MP با STI وGMP و نیز STI با GMP مثبت معنی‌دار ولی بیشترین همبستگی بین MP و GMPدیده شد. SSI نیز رابطه منفی وغیر معنی‌داری با همه شاخص های تحمل به تنش نشان داد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد شاخص های STI ، GMPو MPشاخص‌های مناسبی برای برآورد پایداری عملکرد ودستیابی به ارقام پر محصول بودند.

چکیده انگلیسی:

This plan detection target of on rate tolerance to welter in condition none water to experimental   epilate stripe plat  with tree replicates  in 2011-2012 years in Damghan  city and Index welter Sensitivity, tolerance Index, Stress tolerance Index,(GMP),(MP). Result shows that with been types proud action grain variation significant (P<0/05). In condition without stress Types 33 with 4790 kg. ha maximum production and also in stress condition type 33 wit been 2645 hg production maximum and maximum Index rate (STI) in top stress depended type. 33 type shows Maximum (MPL) (GMP) and calculation correlation index with production in normal condition and stress shows that production in stress condition YS related significant with (YP) and Index Totally except  sensitivity index in (SSI) and correlation (YP) With STI,MP,GMP, TOL significant correlation between MP with STI with GMP,STI with GMP positive significant and shows maximum correlation between MP,GMP,SSI shows related negative and non significant result In experimental shows the Index STI. MP, GMP, Index good for estimation production.