تأثیر زمان آبیاری تکمیلی و محلول‌پاشی روی بر عملکرد و اجزای‌ عملکرد نخود

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

محمد آرمین ¹ , مسلم بیدی ²

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار

تاریخ دریافت : 1393/08/12 تاریخ پذیرش : 1393/08/12 تاریخ انتشار : 1393/08/10

کلید واژه: تنش خشکی, ریز مغذی, آبیاری تکمیلی, محلولپاشی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی زمان آبیاری تکمیلی و زمان محلول‌پاشی روی بر عملکرد و اجزای ‌عملکرد نخود دیم آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 در سبزوار انجام گرفت. تیمارهای مورد بررسی شامل زمان آبیاری تکمیلی در چهار سطح (عدم آبیاری ، آبیاری تکمیلی در مرحله گل‌دهی، آبیاری تکمیلی در مرحله غلاف دهی و آبیاری تکمیلی در هر دو مرحله غلاف دهی و گل‌دهی) به عنوان کرت اصلی و زمان محلول‌پاشی با سولفات روی با غلظت دو در هزار در چهار سطح (عدم محلول‌پاشی، محلول پاشی در مرحله رویشی، مرحله گل‌دهی و محلول پاشی در مرحله گل‌دهی و رویشی) به عنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد که آبیاری تکمیلی در هر دو مرحله غلاف دهی و گل‌دهی بالاترین عملکرد دانه (57/49 گرم در متر مربع)، عملکرد بیولوژیک (04/65 گرم در متر مربع)، تعداد دانه در بوته (84/28) و ارتفاع بوته (27 سانتی متر) را تولید کرد، درحالیکه وزن هزار دانه عکس‌العمل خاصی به آبیاری تکمیلی نشان نداد. واکنش عملکرد دانه و اجزای عملکرد به زمان محلول‌پاشی متفاوت بود. به نحوی که حداکثر عملکرد دانه (44/47 گرم در متر مربع)، عملکرد بیولوژیک (59/65 گرم در متر مربع)، و تعداد دانه در بوته (65/26) در محلول‌پاشی سولفات روی در دو زمان رویشی وگل‌دهی به دست آمد در حالی که محلول‌پاشی در زمان گل‌دهی سبب افزایش وزن هزار دانه شد. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد که جهت حصول عملکرد مطلوب، محلول‌پاشی سولفات روی در مرحله رویشی+گل‌دهی و آبیاری تکمیلی در هر دو مرحله غلاف دهی و گل‌دهی در شرایط آب و هوایی سبزوار بهترین نتیجه را خواهد داشت.

چکیده انگلیسی:

To investigate the effects of supplemental irrigation and foliar application of zinc on yield and yield components of chickpea (Cicer arietinum L.), an experiment was conducted during the 2011-2012 in Sabzevar, Iran. Treatments were supplemental irrigation time (dry farming without irrigation, irrigation at flowering, irrigation at pod formation, irrigation at both flowering and pod formation) as main plot and time of Zinc foliar application with 2% concentration (control, foliar application at vegetative, foliar application at flowering and foliar application at both vegetative and flowering) as sub plot in a split block experiment based on randomized complete block design with three replicates. Results showed that supplemental irrigation at both flowering and poding had significantly higher grain yield (49.57 g m-2), biological yield (65.04 g m-2 ), pod number in plant (24.84) and height (27 cm) compared to other irrigation regimes, whereas thousand grain weight had not response to supplemental irrigation. Yield and yield components had different responses to zinc foliar application. Although Zinc foliar application at both vegetative and flowering stages had the highest economic yield (47.44 g m-2), biological yield (65.59 g m-2), and seed per plant (26.65), Zinc foliar application at flowering stage increased 1000 grain weight (173.7 g). Overall, supplemental irrigation at both flowering and poding with zinc foliar application at both vegetative and flowering stages was a suitable treatment to achieve maximum yield in Sabzevar conditions.