مدل‌سازی تاثیرات اقتصادی خشکسالی بر روند دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی در استان همدان
علی عرب زاده
1
(گروه ترویج و آموزش کشاورزی)
مهدی میردامادی
2
(دانشیار گروه اقتصاد، ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
مریم امیدی نجف آبادی
3
(گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران)
سید جمال فرج الله حسینی
4
(عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد .علوم و تحقیقات تهران)
کلید واژه: ابعاد اقتصادی, توسعه پایدار کشاورزی, خشکسالی, همدان,
چکیده مقاله :
اثرات خشکسالی به سه دسته اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تقسیم می‌شوند، که می‌تواند بر ایجاد توسعه پایدار کشاورزی موثر باشد. با هدف مدل‌سازی تاثیرات اقتصادی خشکسالی بر توسعه پایدار کشاورزی در استان همدان، تحقیقی کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی از طریق پرسش‌نامه به همراه مشاهدات محقق از یک جامعه آماری 115160 نفری انجام شد. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق آمار استنباطی مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج، در بین ابعاد اقتصادی خشکسالی، میانگین بُعد رکود تولید و تضعیف کشاورزی بالاتر از میانگین بُعد بحران معیشت قرار گرفتند و در بین ابعاد بحران معیشت، بیشترین میانگین (64/3) مربوط به ابعاد کاهش درآمد، تضعیف بنیه اقتصادی و کاهش میزان سرمایه‌گذاری مشاهده شد و کمترین میانگین به بُعد کاهش اشتغال و فرصت‌های شغلی کشاورزی و غیر کشاورزی اختصاص داشت. در بین ابعاد رکود تولید و تضعیف کشاورزی نیز، بیشترین و کمترین میانگین با مقادیر 57/3 و 53/3 به بُعد کاهش عملکرد محصولات و کاهش تنوع اختصاص یافت. همچنین ابعاد اقتصادی خشکسالی به طور غیرمستقیم بر فقر و پراکندکی ثروت، تنوع فعالیت برای انجام و دسترسی به نهاد‌ها و بر ابعاد اجتماعی توسعه کشاورزی پایدار تاثیر معنی‌داری داشت.
چکیده انگلیسی :
The effects of drought are divided into three categories: economic, social and environmental, which can be effective in creating sustainable agricultural development. With the aim of modeling the economic effects of drought on the sustainable development of agriculture in Hamadan province, a descriptive-analytical research was conducted through a questionnaire along with the researcher's observations from a statistical population of 115,160 people. The collected data were analyzed through inferential statistics. According to the results, among the economic dimensions of drought, the average of production stagnation and the weakening of agriculture were higher than the average of the livelihood crisis, and among the dimensions of the livelihood crisis, the highest average (3.64) was related to the dimensions of income reduction, weakening of the economic base, and reduction of investment. It was observed and the lowest average was dedicated to the reduction of employment and agricultural and non-agricultural job opportunities. Among the dimensions of production stagnation and weakening of agriculture, the highest and lowest averages with values of 3.57 and 3.53 were assigned to the dimension of crop yield reduction and diversity reduction. Also, the economic dimensions of drought indirectly had a significant impact on poverty and wealth dispersion, the variety of activities to perform and access to institutions, and on the social dimensions of sustainable agricultural development.
