بررسی اثرات قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در شرایط کشت بهاره و تابستانه

محورهای موضوعی : فناوری های تولید پایدار

شعله دانایی ¹ , بابک پاساری ² , اسعد رخزادی ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
2 - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
3 - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

تاریخ دریافت : 1401/10/21 تاریخ پذیرش : 1401/12/29 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: تنش خشکی, تاریخ کاشت, گلرنگ, عملکرد,

چکیده مقاله :

با هدف بررسی اثرات تنش قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در زراعت بهاره و تابستانه، آزمایشی به صورت کرت-های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد سنندج اجرا شد. عامل اصلی، تاریخ کاشت در دو سطح (کاشت بهاره و تابستانه)، عامل فرعی، تنش در دو سطح (شاهد: بدون تنش و تنش قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل فرعی فرعی، رقم (سینا و فرامان) بودند. نتایج نشان داد که تعداد طبق در بوته و عملکرد دانه در کاشت بهاره به طور معنی‌داری بیشتر از کاشت تابستانه بود. در کاشت بهاره، وجود تنش در زمان گلدهی موجب اُفت معنی‌دار اجزای عملکرد و عملکرد دانه نسبت به حالت آبیاری کامل شد ولی در کاشت تابستانه، تنش در مرحله گلدهی اثری بر این صفات نداشت. بیشترین عملکرد دانه به مقدار 3287 کیلوگرم در هکتار در کاشت بهارة رقم فرامان و با آبیاری کامل به دست آمد و در شرایط تنش (چه در کاشت بهاره و چه در کاشت تابستانه) تفاوت معنی‌داری بین دو رقم از نظر عملکرد دانه وجود نداشت. بر اساس نتایج این آزمایش، در زراعت تابستانه، انجام آبیاری در مرحله گلدهی نسبت به حالت قطع آبیاری در مرحله گلدهی مزیتی نداشت. بنابر‌این در صورت به تاخیر افتادن کاشت از بهار به تابستان می‌توان با قطع آبیاری در زمان گلدهی در مصرف آب صرفه‌جویی نمود و عملکرد قابل قبولی به عنوان کشت دوم به‌دست آورد.

چکیده انگلیسی:

In order to study the effects of water deficit stress on two safflower cultivars under spring and summer sowing conditions, an experiment was conducted in a split-split-plot layout based on a randomized complete block design with three replications in 2017 at the research farm of agriculture faculty, Islamic Azad University, Sanandaj Branch. The main factor was the sowing date including spring and summer dates. The sub-factor was drought stress with two levels (full irrigation and interrupted irrigation at the flowering stage). The sub-sub-factor was cultivar including Sina and Faraman. The heads number per plant and seed yield in spring sowing significantly increased compared to summer sowing. In spring sowing conditions, yield and its components were significantly decreased as the result of water deficit stress during the flowering stage compared with full irrigation however in summer sowing conditions, stress had no effect on the above-mentioned traits. The highest rate of seed yield (3287 kg/ha) was obtained in the spring sowing of Faraman cultivar with full irrigation, and there was no significant difference between the two cultivars with respect to seed yield, under stress conditions in spring or summer sowing conditions. According to the results of this experiment, in summer sowing conditions there were no advantages from irrigation at the flowering stage compared with interrupted irrigation at the flowering stage, therefore in the case of shifting the sowing time from spring to summer, it will be possible to save the water by interrupting the irrigation at flowering stage accordingly an acceptable yield may be attained as a second crop.