طراحی مدل شایستگی مدیران در دانشگاه علوم پزشکی

محورهای موضوعی : آموزش عالی

سید حسین مدنی ¹ ( دانشجوی دکتری،گروه مدیریت آموزشی،،واحدخرم آباد،دانشگاه آزاداسلامی،خرم آباد،ایران. )
مهری دارایی ² ( استادیار گروه مدیریت آموزشی،واحد خرم آباد، دانشگاه آزاداسلامی، خرم آباد،ایران. )
امین رحیمی کیا ³ ( استادیار گروه مدیریت آموزشی،واحدخرم آباد،دانشگاه آزاداسلامی، خرم آباد،ایران. )

تاریخ دریافت : 1401/05/20 تاریخ پذیرش : 1401/08/17 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: مدل شایستگی, دانشگاه علوم پزشکی, شایستگی مدیران,

چکیده مقاله :

نقش مدیران نظام سلامت در اداره هرچه بهتر سیستم و ارائه خدمات بهداشتی درمانی همواره مورد تأکید بوده و انتخاب بهترین افراد برای این امر موردتوجه قرار دارد. لذا یکی از عواملی که برای مدیران بسیار ضروری و حیاتی است، وجود شایستگی‌های مدیریتی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف جزء تحقیقات بنیادی بوده و ازنظر ماهیت در گروه تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار می‌گیرد. همچنین ازنظر نوع داده‌ها، تحقیق آمیخته است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 15 نفر از خبرگان حوزه مدیریت بودند که از طریق یک پرسشنامه باز پاسخ مصاحبه نیمه ساختاریافته از خبرگان به عمل آمد. برای تعیین روایی پرسشنامه در بخش کیفی، روایی صوری و محتوایی توسط صاحب‌نظران حوزه علوم تربیتی بررسی شد. بر ای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شد. سپس به‌منظور بررسی پایایی سازه از شاخص پایایی مرکب CR و متوسط واریانس استخراج‌شده AVE استفاده گردید.پس از انجام مصاحبه و جمع‌آوری نظرات خبرگان، داده‌های حاصله با استفاده از شاخص‌های توصیفی میانگین و انحراف معیار تحلیل شدند. نتایج حاصل از بررسی و تحلیل مصاحبه‌ها نشان داد که مدل شایستگی مدیران در دانشگاه علوم پزشکی دارای 55 شاخص در قالب 8 مؤلفه (تفکر استراتژیک، مهارت‌های ادراکی، مدیریت خدمات، مهارت‌های ارتباطی، ملاحظات اخلاقی، مسئولیت‌پذیری، قدرت ابتکار، اختیار و استقلال عمل) طبقه‌بندی شدند. نتایج این مطالعه می‌تواند الگویی شایستگی مدیران برای وزارت بهداشت و سایر نهادهای که شایستگی مدیران در آن‌ها نقش مدیران از اهمیت بالا و حساسی برخورداراست، مفید باشد و می‌تواند یکی از راه‌های بهبود کیفی مدیریت در نظام سلامت کشور باشد.

چکیده انگلیسی:

In an age of rapid change, new skills are required for changing roles in organizations. Competency models provide a tool for what is needed now and in the future. Competencies lead to the productivity and cost reduction of organizations. The role of health system managers in managing the healthcare service delivery system as best as possible has always been emphasized and the selection of the best people for this matter is considered. The purpose of this research was to design a competency model for managers. Finding the effective components in managers' competence was done with a qualitative approach, in which there was no predetermined framework such as theory or model, and this framework was designed based on the collected data. First, a relatively comprehensive understanding of the existing literature in this field was obtained through the study of previous research records, and based on this, a preliminary list of human resource factors affecting the competence of managers was completed and finalized using the Delphi method. For this purpose, 15 managers' competency experts were selected as an expert group using non-probability sampling method and a combination of targeted or judgmental and chain methods. They were analyzed using qualitative research method and Delphi model. The findings of this research led to the identification of 8 components including strategic thinking, perceptual skills, service management, communication skills, ethical considerations, responsibility, power of initiative, authority and independence of action.

منابع و مأخذ:

اسدی‌فرد، رؤیا. (1387). مدل شایستگی مدیران دولتی ایران رویکرد استراتژی تئوری داده‌بنیاد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه تربیت مدرس.

امیرخانی، زیبا. فرهنگی، علی‌اکبر. مظفری، افسانه. (1394). طراحی مدل شایستگی مدیریت رسانه، فصلنامه مطالعات رسانه‌ای،3 (1): 30-21.

اکبری، بهارستانی. باباشاهی، جبار. عربی، محمد. شفیعی، میثم. (1399). طراحی مدل شایستگی مدیران بازاریابی دیجیتال باروش تحلیل مضمون، تحقیقات بازاریابی نوین،10(4):127-150.

باغشاهی، فاطمه. رسولی، رضا. دارایی، محمدرضا. (1399). طراحی مدل سنجش شایستگی‌های کلیدی منابع انسانی (مدیران منابع انسانی سازمان‌های اجرایی استان یزد)، آموزش وتوسعه منابع انسانی،6(22):44

پورعابدی، محمدرضا. ضرابی، وحید. سجادی نائینی، حنان. رضی، زهرا. (1395). طراحی مدل شایستگی چند بعدی مدیران و کارکنان، مدیریت منابع انسانی،8 (2):27-52.

جعفری، پریوش. آراسته، حمیدرضا. رهگذر، مهدی. شهمیری، مجتبی. (1392). الگوی ارتقای اثربخشی مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاها ومراکزآموزش عالی (موردمطالعه دانشگاه آزاداسلامی)، برنامه‌ریزی رفاه وتوسعه اجتماعی،14(2):209-250.

رنجبر، منصور. خائف الهی، احمد. دانایی‌فرد، حسن. فانی، علی‌اصغر. (1392). ارزیابی الگوی شایستگی مدیران بخش سلامت: رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 23 (4): 104-113.

رزاقی، مهدی. (1386). نرم‌یابی مقیاس شایستگی مدیران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت مدیریت و برنامه‌ریزی.

سپهوند، رضا. شریعت‌نژاد، علی. (1393). بررسی شایستگی مدیریتی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی اعضای هیئت علمی وکارکنان دانشگاه‌های خرم اباد، مدیریت فرهنگ سازمانی،12(3):528 -505.

شمس مورکانی، غلامرضا. خراسانی، اباصلت. عباسی کسانی، حامد. (1393). تدوین مؤلفه‌های شایستگی مدیران گروه‌های آموزشی: مطالعه کیفی، فصلنامه مدیریت برآموزش‌ها،3(2):37-64.

نوری، ابوالقاسم. عریضی، حمیدرضا. خشوعی، مهدیه سادات. (1393). طراحی و اجرای کانون ارزیابی ازتقایی مدیران، مدیریت منابع انسانی، 8 (3): 44-31.

عارف‌نژاد، محسن. (1396). شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های شایستگی‌های مدیران مدارس با تأکید بر مدیریت اسلامی، مدیریت مدرسه، 5 (1):17-151.

محمودی، سید‌محمد. زارعی متین، حسن. بحیرایی، صدیقه. (1391). شناسایی وتبیین شایستگی‌های مدیران دانشگاه، مدیریت در دانشگاه اسلامی، 1 (1):143-114.

ماه‌بانویی، بهاره. قلی‌پور، آرین. ابوی اردکانی، محمد. (1395). ارائه مدل شایستگی مدیران کل وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی، فصلنامه دانشگاه تهران،9(2):241-217.

موسوی، زهره و سلطان‌حسینی، محمد. (1396). تدوین مدل شایستگی مدیران اداره کل ورزش وجوانان استان اصفهان،  رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی،5(1):95-109.

منزه، لیلا. شریفی، سیدمهدی. امین، فرشته. روشندل اربطانی، طاهر. (1399). طراحی مدل شایستگی مدیران صنایع خلاق (موردمطالعه خبر سینمای جمهوری اسلامی ایران)، مدیریت سازمان‌های دولتی، 8 (3):33-50.

نصرتی، طاهره. غلام‌زاده، داریوش. مؤمنی، ماندانا. (1400). ارائه الگوی شایستگی مربیگری مدیران، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه امام حسین (ع)،13(2): 107-140.

Adams, K. (1995). Competency's American origins and the conflicting approaches in use today, Competency London, 3: 44-48.

Aslam, U., M. Ilyas, M. K. Imran and U Rahman (2016). Intelligence and its impact on managerial effectiveness and career success,  Journal of Management Development, 35(4): 505-516.

Bourgault, J., M. Charih, D. Maltais and L. Rouillard (2006). Hypotheses concerning the prevalence of competencies among government executives, according to three organizational variables, Public personnel management 35(2): 89-119.

Cochran, G R. (2009). Ohio State University Extension competency study: Developing a competency model for a 21st century Extension organization,  The Ohio State University.

Cohen.D.J. (2015). HR past. present and futur: A call for consistent practices and, focus competencies, Human Resource Management Revie,25:205-215.

Draganidis, F., & Mentzas, G. (2006). Competency based management: a review of systems and approaches, Information management & computer security, 14(1): 51-64.

leadership hospitality. -Shum, C., Gatling, A., & Shoemaker, S. (2018).A model of Competency for frontline and director- level managers: Which competencies Matter more, International journal of Hospitality Management.,74:57-66

McClelland, D. C. (1973). Testing for competence rather than for intelligence, American psychologist, 28(1): 154.

Omer Attali, M., & Yemini, M. (2017). Initiating consensus: Stakeholders define-Entrepreneurship in education, Educational review,69(2):140-157.

Pillay,R. (2008).Defining competencies for hospital management a comparativec analysis of the public and private sector, Leadership in Health Services,21(2):99-110.

Rahimic, Z., Resic, E.& Kozo,A. (2012). determining the Level of Management. Competences in the Process of Employee Motivation, procedia–Social and Behavioral Sciences.41:535-543.

Rugen, K. W., Speroff, E.,Zapatka, S.A.,& Brienza R. (2016). Veterans Affairs Interprofessional  Nurse Practitioner Residency in PrimaryCare: A Competency-based Program, Journal for Nurse Practitioners, 12(6): e267-e273.

Sepahvand, R; Vahdati, H; Ismaili, M, R and RahimiAghdam, S. (2017) Designing a Sustainable Competitive Advantage Model Based on Human Capital Competency in the Insurance  Industry, Journal of Human Resource Management Research, 25 (2), 208- 179

Sherman, s. & Freas,A. (2004).The wild west of executive coaching, Harvard business review,82(11):82-93.

Strauss,A., Corbin, j., (1998).Basics of Qualitative Research, techniques and  procedures for developing grounded theory, 2 ed,Thousand oaks: sage publication.