Water

دسترسی آزاد مقاله

1 - ارائه یک فرآیند بهینه ناحیه بندی کبد در تصاویر MRI با استفاده از مدل جریان آب وفقی
مرجان حیدری مهدی تقی زاده حسن معصومی مرتضی ولی زاده

ناحیه بندی کبد در تصاویر پزشکی، همچنان به عنوان یک چالش در سیستم های تشخیص کامپیوتری محسوب می شود. در این مقاله یک الگوریتم بهینه بر اساس مدل جریان آب وفقی جهت ناحیه بندی، معرفی می شود. این الگوریتم ابتدا تصویر را به وسیله یک تابع تبدیل طراحی شده بر اساس تابع توزیع احتم چکیده کامل

ناحیه بندی کبد در تصاویر پزشکی، همچنان به عنوان یک چالش در سیستم های تشخیص کامپیوتری محسوب می شود. در این مقاله یک الگوریتم بهینه بر اساس مدل جریان آب وفقی جهت ناحیه بندی، معرفی می شود. این الگوریتم ابتدا تصویر را به وسیله یک تابع تبدیل طراحی شده بر اساس تابع توزیع احتمال سطوح روشنایی پیکسلهای کبد پردازش می کند تا ناحیه کبد را از بقیه بخش ها، متمایز کند. سپس به کمک الگوریتم بارش باران که بر اساس اطلاعات مکانی و سطوح روشنایی کبد کنترل می شود، نواحی احتمالی کبد استخراج و در ادامه نواحی محتمل کبدی با یک شبکه عصبی پرسپترون جند لایه و با استفاده از ویژگیهای شکل و بافت، طبقه بندی می گردند. طبقه بندی نواحی به جای پیکسل ها، باعث افزایش کارایی الگوریتم شده است. نتایج تجربی حاصل شده، عملکرد به مراتب مناسب تری در قیاس با الگوریتم های ارزیابی دیگررا نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - هدررفت آب از شبکه های آبرسانی شهری و عوامل مؤثر بر آن
سیدحمید علوی

هدررفت آب سالانه خسارات بسیاری به منابع آب، زیرساخت¬های عمرانی، محیط¬زیست و شرکت¬های توزیع آب وارد می¬کند. هدررفت آب از شبکه¬های آبرسانی شهری، به¬ویژه در مناطقی که منابع آب کمیاب هستند، یک مسئله مهم است. نشت از سامانه¬¬های آبرسانی شهری که بخشی از هدررفت آب را تشکیل می¬د چکیده کامل

هدررفت آب سالانه خسارات بسیاری به منابع آب، زیرساخت¬های عمرانی، محیط¬زیست و شرکت¬های توزیع آب وارد می¬کند. هدررفت آب از شبکه¬های آبرسانی شهری، به¬ویژه در مناطقی که منابع آب کمیاب هستند، یک مسئله مهم است. نشت از سامانه¬¬های آبرسانی شهری که بخشی از هدررفت آب را تشکیل می¬دهد، بخش عمده¬ای از آن را در بر می¬گیرد. این موضوع به دلایل بسیاری چون قدیمی شدن شبکه آبرسانی، آسیب رسیدن به لوله¬ها به دلیل تنش¬های سربار خاک و ترافیک شهری و همچنین افت و خیز فشار شبکه آبرسانی، اجرای نادرست لوله¬کشی شهری و خاکریز نامناسب است. با بررسی مؤلفه¬های تأثیرگذار در دبی نشت مثل فشار، جنس لوله، محیط خاکی پیرامون لوله و دما، می¬توان میزان رخداد نشت را کاهش داد و حجم نشتی را مدیریت کرد. با بررسی¬های آزمایشگاهی و میدانی انجام شده بر خلاف رابطه¬ی روزنه فشار-نشت، توان نشت در بازه¬ی 5/0 تا 79/2 قرارگرفته و بیشتر از 5/0 است که تفاوت در جنس لوله، تفاوت ابعاد و نوع ترک در تغییر توان در بازه¬ی گفته شده مؤثر است. با انتخاب مناسب دانه¬بندی خاک پیرامون لوله و کاهش D50 خاک می¬توان دبی نشت را کاهش داد. در مقاله¬ی حاضر ابتدا كلیاتی از هدررفت آب، انواع آن و دلایل آن مطرح می¬شود سپس به مبانی محاسبه¬ی نشت پرداخته می¬شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - مدیریت هدررفت آب، اتلاف زمان و افزایش بهره‌وری صافی‌ها، توسط ته‌نشین‌کننده‌های لوله‌ای
محسن معمارزاده مژگان احمدی ندوشن پیام نجفی مهران هودجی

تصفیه‌خانه آب اصفهان با ظرفیت نهایی 5/12 متر مکعب در ثانیه، یکی از بزرگترین تصفیه‌خانه‌های آب خاور میانه است؛ که دارای 10 حوض‌ ته‌نشيني با زمان ماند 91/1 تا 75/2 ساعت که حجم هر كدام 9172 متر مكعب و بار سطحي 14/2 تا 85/2 متر مكعب بر متر مربع در ساعت هستند. این تحقیق با ه چکیده کامل

تصفیه‌خانه آب اصفهان با ظرفیت نهایی 5/12 متر مکعب در ثانیه، یکی از بزرگترین تصفیه‌خانه‌های آب خاور میانه است؛ که دارای 10 حوض‌ ته‌نشيني با زمان ماند 91/1 تا 75/2 ساعت که حجم هر كدام 9172 متر مكعب و بار سطحي 14/2 تا 85/2 متر مكعب بر متر مربع در ساعت هستند. این تحقیق با هدف بررسی میدانی کارائی استفاده ترکیبی از حوض‌های ته‌نشینی اکسیلاتور مجهز به ته‌نشین کننده‌های لوله‌ای در مقیاس کامل و میدانی با هدف دست‌یابی به کارائی بیشتر در افزایش کیفیت آب خروجی و مدیریت کاهش هدررفت آب، اتلاف زمان شستشوی معکوس و کاهش تعمیرات و نگهداری تجهیزات تصفیه‌خانه انجام گردید. در این مطالعه، حوض‌های ته‌نشینی اکسیلاتور مربوط به دو زلال ساز استریم 1 از فاز اول تصفیه‌خانه، به ته‌نشین کننده‌های لوله‌ای از جنس پلی‌پروپیلن با درجه خوراکی و شکل شش‌گوشه با قطر هیدرولیکی50 تا 80 میلی‌متر با زاویه 60 درجه نسبت به سطح و طول 90 سانتی‌متر نصب گردیدند. استریم 2 بدون استفاده از همزمان از ته‌نشین کننده‌های لوله‌ای در مدار بهره‌برداری بود. تعداد شستشوی معکوس صافی‌ها، تعداد دفعات در مدار قرارگرفتن هواده‌ها و پمپ‌های شستشوی معکوس و میزان هدررفت آب و زمان مورد نیاز هر شستشو در دو استریم 1 و 2 با یکدیگر مقایسه گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که تعداد دفعات شستشوی معکوس فیلترها نسبت به استریم 2، به‌طور میانگین %25 کاهش یافت. این عمل همچنین باعث کاهش مقدار آب مصرفی شستشوی معکوس فیلترها و همچنین کاهش در تعداد ساعت کاری تجهیزات الکتریکی و مکانیکی تصفیه‌خانه آب گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - حذف همزمان یون‌های فلز مس و سرب از آب‌های آلوده با استفاده از غشاء پلیمری اصلاح شده با نانو ذرات سیلیس آمورف
بهاره کامیاب مقدس نادیا تمیمی

مقدمه: فلزات سنگین یکی از مهمترین معضلات آلودگی آب در مشکلات زیست محیطی به شمار می‌آیند. روش‌های گوناگونی جهت حذف این آلودگی‌ها وجود دارد که یکی از بهترین روش‌ها در این زمینه فرآیند‌های غشایی است. هدف از این پژوهش حذف فلزات سنگین به علت سمی بودن و داشتن مضررات فراوان بر چکیده کامل

مقدمه: فلزات سنگین یکی از مهمترین معضلات آلودگی آب در مشکلات زیست محیطی به شمار می‌آیند. روش‌های گوناگونی جهت حذف این آلودگی‌ها وجود دارد که یکی از بهترین روش‌ها در این زمینه فرآیند‌های غشایی است. هدف از این پژوهش حذف فلزات سنگین به علت سمی بودن و داشتن مضررات فراوان بر سلامت موجودات زنده و محیط زیست می‌باشد. به این منظور از غشاء‌های پلیمری اصلاح شده استفاده شد، که بتواند درصد زیادی از یون‌های دو فلز مس و سرب حل شده در آب را به طور همزمان حذف نماید. مواد و روش‌ها: در این پژوهش از پلیمر پلی اتر سولفون، حلال ان-ان دی متیل استامید و نانو ذرات سیلیس آمورف به عنوان اصلاح‌گر استفاده شد. پارامتر‌های آزمایش، درصد وزنی پلیمر(14-18-22درصد)، درصد وزنی نانو ذرات (0/0- 0/1- 0/2 درصد وزنی پلیمر) و فشار (22-17- بار) انتخاب شد. نتایج و بحث: از غشاء‌های تهیه شده تست‌های طیف سنجی انتقال فوریه مادون قرمز (FTIR)، عکس الکترونی روبشی (SEM) و آنالیز گرماسنجی (TGA)، انجام شد. در آنالیز FTIR پیک‌های مربوط به گروه‌های عاملی مشخص گردید. با بررسی تست SEM، حضور نانو ذرات سیلیس در غشاء پلیمری مشخص گردید و آنالیز TGA در غشاء اصلاح شده افزایش مقاومت گرمایی غشاء‌ها را تایید کرد. نتیجه‌گیری: فناوری غشایی به واسطه کم بودن اثر مخرب آن بر محیط‌زیست و نیز کم بودن هزینه‌های نگهداری و بهره‌برداری در مقیاس وسیع در صنایع تصفیه آب و پساب‌های مختلف و حذف آلودگی‌ها توجه محققین را به خود جلب کرده است. طبق نتایج حاصل شده از تست TGA مشخص شد که غشاء اصلاح شده با نانو ذرات سیلیس باعث تاخیر بیشتر در زمان تخریب می‌شود، همچنین مقاومت حرارتی غشاء‌های اصلاح شده با نانو ذرات سیلیس بیشتر افزایش می‌یابد در نتیجه حضور نانو ذرات سیلیس پایداری غشاء را بیشتر می‌کند. طبق مقایسه و بررسی تست FT-IR مربوط به نانو ذرات خالص، غشاء پلیمری خالص و غشاء‌های همراه با نانو ذرات، علاوه بر مشخص شدن پیک‌های گروه عاملی پلیمر پلی اتر سولفون، حضور پیک نانو ذرات سیلیس در غشاء‌های اصلاح شده نیز مشخص شد که وجود نانو ذرات سیلیس درون غشاء‌های پلیمری پلی اتر سولفون تثبیت شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - مدل سازی حذف مس از پساب صنایع آبکاری فلزات با استفاده از نانو جاذب اکسید روی تثبیت شده بر اکسید گرافن
مهین مرادی سرور صادقی سارا شریفی

یک نانوجاذب جدید با استفاده از نانوذرات اکسید روی تثبیت شده بر اکسید گرافن جهت جداسازی مس از پساب صنعت آبکاری تهیه شد. اکسید گرافن با روش اصلاح شده هامر تهیه شد و مورفولوژی سطح آن با طیف‌سنجی FTIR و میکروسکوپ الکترونی روبشیSEM مشخص شد. یک مطالعه سیستماتیک از فرآیند جذب چکیده کامل

یک نانوجاذب جدید با استفاده از نانوذرات اکسید روی تثبیت شده بر اکسید گرافن جهت جداسازی مس از پساب صنعت آبکاری تهیه شد. اکسید گرافن با روش اصلاح شده هامر تهیه شد و مورفولوژی سطح آن با طیف‌سنجی FTIR و میکروسکوپ الکترونی روبشیSEM مشخص شد. یک مطالعه سیستماتیک از فرآیند جذب با تغییر pH، غلظت اولیه مس، زمان تماس، دوز جاذب و دما انجام شد. نتایج تجربی نشان داد که حداکثر ظرفیت جذب با راندمان 77/89 درصد در pHبرابر با 7 زمانی بدست آمده است که 5/0 گرم جاذب به مدت 30 دقیقه درتماس با 200 میلی گرم در لیتر محلول مس در دمای 20 درجه سانتیگراد بوده است. نانوجاذب ظرفیت جذب بالایی در نمونه‌های پساب صنعتی شبیه‌سازی‌شده و واقعی نشان داد و در حذف تا 99 درصد مس از نمونه‌های صنعتی مؤثر بود. مطالعات ایزوترم، جنبشی و ترمودینامیکی جذب برای توضیح مکانیسم جذب انجام شد. فرآیند جذب مطابق با مدل‌های مرتبه دوم شبه و ایزوترم فروندلیخ است. بررسی‌های ترمودینامیکی نشان داد که جذب یون‌های مس روی ZnO/GO یک واکنش خودبه‌خودی و گرمازا با مقدار انتالپی برابر باJ mol -1 21/6361- بوده است. این مطالعه نشان داد که نانو ZnO/GO می تواند به عنوان یک نانوجاذب موثر، کم هزینه و سازگار با محیط زیست برای تصفیه پسابهای آبکاری استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - سنجش دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد شناخت آب مجازی با رویکرد حفاظت از محیط¬زیست و توسعه پایدار
امید طبیعی

مقدمه: با وجود تغییرات اقلیمی و خشکسالی¬های اخیر، همچنین گسترش فعالیت¬های کشاورزی و صنعتی، ایران با بحران شدید آب مواجه شده است. جهت مدیریت منابع آبی در معرض خطر و دستیابی به توسعه پایدار و حفاظت از محیط¬زیست، بررسی میزان دانش افراد برای شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حما چکیده کامل

مقدمه: با وجود تغییرات اقلیمی و خشکسالی¬های اخیر، همچنین گسترش فعالیت¬های کشاورزی و صنعتی، ایران با بحران شدید آب مواجه شده است. جهت مدیریت منابع آبی در معرض خطر و دستیابی به توسعه پایدار و حفاظت از محیط¬زیست، بررسی میزان دانش افراد برای شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حمایت از محیط‌زیست روشی قابل قبول است. لذا، برای کاهش بحران آب و حفاظت از محیط‌زیست، مطالعه حاضر با هدف تعیین سطح دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد شناخت آب مجازی و اهمیت آن در مدیریت محیط‌زیست انجام پذیرفت. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، مطالعه¬ای مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی است. نمونه¬ها شامل تعداد 384 نفر از دانشجویان غیرپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس بودند که به‌صورت نمونه¬گیری به روش در دسترس انتخاب ‌شدند. از دانشجویان خواسته شد تا پرسشنامه‌¬ها را که شامل سؤالاتی در زمینه مشخصات جمعیت‌شناسی، آگاهی و دانش عمومی در مورد آب مجازی و حمایت از محیط¬زیست بود تکمیل کنند. اعتبار پرسشنامه قبل از انجام مطالعه تعیین شد (79/0). با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 و با بهره‌گیری از آمار توصیفی و آزمون¬های کای دو (X2)، من-ویتنی و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل داده¬ها انجام پذیرفت. نتایج و بحث: یافته¬های این پژوهش نشان داد که 2/98 درصد از افراد، از میزان آگاهی ضعیفی در مورد شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حفاظت از محیط¬زیست برخوردار بودند و 8/83 درصد تمایل به شناخت و افزایش آگاهی در خصوص آب مجازی و مدیریت منابع آبی دارند. همچنین نتایج نشان داد، بین جنسیت و آگاهی، تحصیلات و آگاهی و همچنین گروه سنی و آگاهی، ارتباط معنی‌داری از نظر آماری وجود دارد (05/0P<). نتیجه‌گیری: یافته¬های پژوهش نشان داد که دانشجویان مشارکت کننده در این مطالعه از دانش پایینی در رابطه با شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حفاظت از محیط¬زیست و توسعه پایدار برخوردار می¬باشند و بر همین اساس نیازمند برنامه‌های آموزشی منظم، گسترده و سیستماتیک در زمینه افزایش دانش و فرهنگ محیط¬زیست و توسعه پایدار هستند. لذا لازم است آحاد ملت با مفهوم آب مجازی آشنا شوند تا تصمیم¬های آگاهانه در حفاظت از منابع آبی و محیط¬زیست بگیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بررسی نقش حکمرانی خوب در مدیریت بحران آب رودخانه زاینده رود
الهام خسروی پور

کشورهای زیادی در سراسر دنیا با مشکلات مهمی در زمینه مدیریت منابع آب روبه رو شده اند. کشورهای در حال توسعه به دلایلی مانند فساد، فقدان جامعه مدنی و ناکارایی ساختار اداری و در کشورهای صنعتی یا توسعه یافته مسایلی مانند الگوی مصرف ناپایدار، استفاده بیش از حد از منابع و ... چکیده کامل

کشورهای زیادی در سراسر دنیا با مشکلات مهمی در زمینه مدیریت منابع آب روبه رو شده اند. کشورهای در حال توسعه به دلایلی مانند فساد، فقدان جامعه مدنی و ناکارایی ساختار اداری و در کشورهای صنعتی یا توسعه یافته مسایلی مانند الگوی مصرف ناپایدار، استفاده بیش از حد از منابع و ... نظام حکمرانی آب را با چالشهایی روبه رو ساخته است. در ایران نیز مشکل کم آبی به شکلی بحرانی، جدی و فراگیر شده که بسیاری از بخش¬ها اعم از اقتصاد، اجتماع، محیط زیست، کشاورزی و ... را درگیر ساخته است. از آنجا که حکمرانی آب به همه¬ی فعالیت¬هایی که در فرایند سیاست¬گذاری و تصمیم¬گیری درباره¬ی توسعه و مدیریت منابع آب نقش دارند اطلاق می¬شود و بیانگر یک تغییر در مناسبات دولت - جامعه در کشورهایی است که فعالیت¬های مرتبط با آب را به شکل اساسی توسعه داده¬اند، باتوجه به شرایط موجود و بحران آب جهانی، ضرورت یک تغییر اساسی در مدیریت منابع آب اجتناب ناپذیر است. نتایج تحقیقات نشان می¬دهد بحران آب در ایران خصوصا در مورد رودخانه زاینده¬رود در کنار سایر عوامل، ناشی از عدم مدیریت آب و بی¬توجهی به نقش حکمرانی آب است. از سویی حکمرانی خوب به عنوان نوعی از حکمرانی که رفاه عمومی و حقوق فردی را توامان تضمین می¬کند شاخص¬هایی دارد که به عنوان پایه¬های اساسی موردنیاز ارزیابی وضعیت حکمرانی آب در هر منطقه به شمار می¬روند. پرآب ترین رودخانه¬ی فلات مرکزی ایران، رودخانه¬ی زاینده-رود اصفهان، هرسال بیشتر از سال قبل دچار تشدید روند خشک شدن بوده که پیامدهای متعددی داشته و چاره¬ی بحران آب در این منطقه، گذار به حکمرانی خوب، کارآمد و سازگار با شرایط تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی منطقه است. هدف مقاله حاضر که به روش مروری و با کمک منابع کتابخانه¬ای و اینترنتی تهیه شده، بررسی نقش حکمرانی خوب در مدیریت بحران آب رودخانه زاینده¬رود اصفهان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی وضعیت امنیت آبی در ایران (مطالعه موردی : استان کرمان)
الهام عزیزآبادی حجت مهکویی امیر گندمکار

آب به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی برای زندگی، در صورت کمبود یا کاهش، امنیت انسان را متأثر می کند. چالشها و درگیریهای مردم برای حقابه و دسترسی به منابع آبی در سطوح محلی، ملی و حتی جنگ میان دولتها در سطوح منطقه ای و بین المللی، نشان از نقش مهم و پر اهمیت آب دارد. تنشهای ن چکیده کامل

آب به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی برای زندگی، در صورت کمبود یا کاهش، امنیت انسان را متأثر می کند. چالشها و درگیریهای مردم برای حقابه و دسترسی به منابع آبی در سطوح محلی، ملی و حتی جنگ میان دولتها در سطوح منطقه ای و بین المللی، نشان از نقش مهم و پر اهمیت آب دارد. تنشهای ناشی از کمبود آب در نواحی مرکزی ایران مانند اصفهان و کرمان در طی سالهای اخیر، گویای وضعیت ناامنی و احساس خطر برای منابع آبی این استانها می¬باشد. استان کرمان با وسعتی بالغ بر 180000 کیلومتر مربع به عنوان پهناورترین استان در جنوب کشور قرار دارد. این استان با متوسط بارندگی سالیانه 129 میلیمتر، در سطح کشور در زمره مناطق خشک محسوب می¬شود. هدف اصلی در این مقاله، بررسی وضعیت امنیت آبی در استان کرمان می¬باشد. پرسش اصلی طرح شده این است که وضعیت امنیت آبی در استان کرمان چگونه است؟ انگاره ای که در پاسخ به این پرسش مطرح می¬شود این است که امنیت آبی در استان کرمان وضعیت مناسبی ندارد. این مقاله با استفاده از روش کمی (پرسشنامه) و با رویکرد توصیفی-تحلیلی، انجام شده است. حجم نمونه تعداد 384 نفر بوده است که با استفاده از فرمول کوکران بدست آمده است. نتایج یافته ها، نشان می دهند که با توجه به طرحهای انتقال آب و الگوهای مدیریت آبی برنامه ریزی شده برای بهبود وضعیت منابع آبی در استان کرمان، امنیت آبی در این استان وضعیت مناسبی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - اصالت سنجی اسناد الکترونیکی با استفاده از روش های پنهان نگاری و واترمارکینگ
مصطفی مظفری

همه سازمان ها باید سوابق تصمیمات و معاملات تجاری خود را برای پاسخگویی به خواسته های مشتریان یا ذی نفعان شرکت نگه دارند. با توجه به افزایش روزافزون اسناد الکترونیکی و همچنین تبدیل اسناد کاغذی به الکترونیکی, استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات نحوه انجام کار در سازمان‌ها چکیده کامل

همه سازمان ها باید سوابق تصمیمات و معاملات تجاری خود را برای پاسخگویی به خواسته های مشتریان یا ذی نفعان شرکت نگه دارند. با توجه به افزایش روزافزون اسناد الکترونیکی و همچنین تبدیل اسناد کاغذی به الکترونیکی, استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات نحوه انجام کار در سازمان‌ها را تغییر می‌دهد و منجر به وابستگی بسیار بیشتری به سوابق الکترونیکی می‌شود. مدیریت اسناد الکترونیکی به سازمان ها کمک می کند تا از اطلاعات به طور موثرتری بهره برداری کنند و از نیازهای عملیاتی فوری برای اطلاعات تجاری پشتیبانی کنند. یک سیستم مدیریت سوابق الکترونیکی باید بتواند سوابق الکترونیکی را در طول چرخه حیات خود، از ضبط, یکپارچگی، اصالت, امحا و در دسترس بودن، مدیریت کند و در عین حال، یکی از مشکلات، اصالت سنجی و حفظ آثار معنوی برای فایل های الکترونیکی می باشد. برای حل چنین مشکلاتی می توانیم از روش های نوین در این راستا استفاده نماییم که یکی از این روش ها، استفاده از پنهان نگاری و واترمارکینگ می باشد. پنهان نگاری در دهه گذشته بسیار مورد استفاده واقع شده است. روش‌های پنهان نگاری و واترمارکینگ طراحی شده‌اند که توالی‌های اطلاعات پنهان را در اشیاء الکترونیکیی برای اهداف مختلف تعبیه کنند که مصارف آن در حوزه های امنیتی و حفاظتی در جهت پنهان نگه داشتن پیام اصلی یا حفظ معنوی آثار می باشد. این مقاله ابتدا یک درک مشترک از مفاهیم EDMS مورد مطالعه قرار داده و در مرحله بعد، تحقیقات فعلی را در زمینه روش های جاسازی اطلاعات در اسناد الکترونیکی را نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - امکان سنجی جذب سطحی نیترات توسط پوکه معدنی از محلول نیتراته در مقیاس آزمایشگاهی
فرزاد بخشندگان مقدم پریسا حسینی

افزایش جمعیت و افـزايش مصرف غیر اصولی از منابع آبی، مشکلات بسیاری را در راستای تامین آب لازم جهت ادامه حیات بشری ایجاد نموده‏ است. لذا جهت تامين بخشي از آب مورد نياز کشاورزی، استفاده مجدد از آب‏های خاکستری توصیه می‏شود. اغلب روش‏های رفع آلودگی به دلیل هزینه بالا و مشکلا چکیده کامل

افزایش جمعیت و افـزايش مصرف غیر اصولی از منابع آبی، مشکلات بسیاری را در راستای تامین آب لازم جهت ادامه حیات بشری ایجاد نموده‏ است. لذا جهت تامين بخشي از آب مورد نياز کشاورزی، استفاده مجدد از آب‏های خاکستری توصیه می‏شود. اغلب روش‏های رفع آلودگی به دلیل هزینه بالا و مشکلات دفع لجن‌‏های تجمع یافته بعد از فرایند تصفیه ‌سازی مقرون به صرفه نیستند. هدف از این پژوهش امکان سنجی جذب سطحی نیترات توسط جاذب پوکه معدنی از محلول نیتراته است. پژوهش حاضر به صورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کامل تصادفی و در سه تکرار با نمونه‏ برداری از پوکه معدنی با قطرهای 1 سانتی‏متر، 5 سانتی‏متر و دانه بندی 1 تا 5 سانتی‏متر در 45 روز انجام شد. نمونه‏ ها با روش اسپکتروفتومتری در طول موج 470 نانومتر واسنجی شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که پوکه معدنی در جذب نیترات از محلول تاثیر داشته است. میزان نیترات تیمار شاهد 88/0 گرم در لیتر در روز اول بود. بیشترین جذب در روز بیستم برای دانه ‏بندی 1 سانتی‏متر مشاهده شد. بدین گونه که در پایان روز بیستم میزان نیترات به 62/0 گرم در لیتر کاهش یافت که این میزان بیانگر 36/0 گرم در لیتر جذب نیترات بود. ولی برای دانه ‏بندی ‏های بزرگتر روز سی‏ ام بیشترین جذب را نشان داد. تیمارهای 5 سانتی‏متر و دانه ‏بندی 1- 5 سانتی متر به ترتیب کاهش (جذب) 19/0 و 27/0 گرم در لیتر نیترات را نسبت به تیمار شاهد نشان دادند. با توجه به نتایج به دست آمده می‏ توان از این منبع ارزان قیمت برای جذب نیترات از محلول نیتراته‌ استفاده کرد. پوکه معدنی مصرف شده، بعنوان اصلاح کننده بافت خاک یا کود، می ‏تواند در سایر مزارع مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - کیفیت سبک زندگی و خشکی زاینده¬رود: فهم تفسیری تجارب زیسته¬ی شهروندان اصفهانی از بحران آب
سحر فائقی

مقالۀ پیش رو در پي فهمِ تفسیریِ تجاربِ زیسته ی شهروندان اصفهانی از کیفیتِ سبک زندگی اجتماعی- زیست محیطی شان در بحران کم آبی و خشکی زاینده رود بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی تفسیری و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع نامتجانس بود. 27 نفر ا چکیده کامل

مقالۀ پیش رو در پي فهمِ تفسیریِ تجاربِ زیسته ی شهروندان اصفهانی از کیفیتِ سبک زندگی اجتماعی- زیست محیطی شان در بحران کم آبی و خشکی زاینده رود بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی تفسیری و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع نامتجانس بود. 27 نفر از شهروندان زن و مرد اصفهانی در محدوده سنی 30 سال به بالا انتخاب و در طول مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، تجربه زیسته ی خود راجع به کم آبی و خشکسالی زاینده رود را به طور کامل بیان کردند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحليل مضمون و جهت تعیین اعتبار یافته ها از معیارهای قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان و مطابقت با عینیت داشتن، استفاده شد. یافته های این پژوهش در قالب 3 مقوله های فراگیر شامل 1- نارضایتی شهروندان از نزول سطح کیفی زندگی اجتماعی- محیط زیستی شان در قالب عدم احساس خوشبختی و عدم بهزیستی احساسی – هیجانی، 2- نارضایتی شهروندان از تغییر در سبک زندگی شان در قالب تغییر در نوع و نحوه گذراندن اوقات فراغت و تفریحات شان و 3- نارضایتی شهروندان از افزایش آلودگی های زیست محیطی دسته بندی شدند. در مجموع یافته ها بیانگر آن است که کم آبی و خشکی زاینده رود، کیفیت سبک زندگی اجتماعی- محیط زیستی شهروندان را تحت تأثیر قرار داده است، به علاوه مشارکت کنندگان بر این باور بودند که عنصر آب در این شهر نقش مهمي را در ارتقاء کيفيت سبک زندگی شان ایفا می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - اثر تنش خشکی و مقادير مختلف نيتروژن و پتاسيم بر تولید علوفه سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید
فاطمه خضرلو

اين تحقيق به منظور بررسی اثرات تنش کم آبیاری ومقادیر مصرف عناصر نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید(Sorghum bicolor L. Moench) درکشت دوم برای برداشت سیلویی طی سال زراعی 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی انجام گرفت.آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قال چکیده کامل

اين تحقيق به منظور بررسی اثرات تنش کم آبیاری ومقادیر مصرف عناصر نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید(Sorghum bicolor L. Moench) درکشت دوم برای برداشت سیلویی طی سال زراعی 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی انجام گرفت.آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار پیاده گردید. تیمار های آزمایشی عبارت بودند از: سطوح تنش رطوبتی در سه سطح (I1=70)،(I2=105)، (I3=140) میلی متر تبخیر از تشتك تبخیر کلاس A به عنوان فاکتور اصلی و فاکتور فرعی شامل مصرف نیتروژن در سه سطح N1،N2، N3 به ترتیب در مقادیر 300، 400، 500 کیلوگرم درهکتار از منبع اوره و پتاسیم در سه سطح K1،K2، K3به ترتیب در مقادیر 0، 150 و 300 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات پتاسيم بود، محلول پاشي اوره نيز به ميزان 33 كيلوگرم در هكتار در مرحله آبستني گياه مصرف گرديد. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ، تعداد پنجه، نسبت برگ به ساقه، عملکرد علوفه تر، عملکرد بیولوژیک، وزن خشک خوشه، محتواي آب نسبی برگ ( RWC ) و میزان سبزينگي بودند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان دادند که ارتفاع بوته، عملکرد علوفه تر و بیولوژیک، مقدار آب نسبی برگ و میزان سبزينگي تحت تاثیر تنش رطوبتی قرار گرفتند اما در مورد صفات دیگر اختلاف معنی داری مشاهده نشد، همچنین کاربرد مقادیر کودی باعث افزايش ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد پنجه، عملکرد علوفه تر و بیولوژیک، عملکرد خوشه و میزان سبزينگي گردید طوری که مصرف کود نیتروژن و پتاسیم به ترتیب در مقادیر 500 و 300 کیلوگرم در هکتار باعث افزایش صفات مذکور شد. بنابراين در شرايط تنش رطوبتي مصرف پتاسيم مي تواند در افزايش عملكرد گياه موثر واقع گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - مطالعه برخی صفات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های گندم در شرایط تنش کمبود آب
بهمن ذكاوتي اصل

به منظور مطالعه برخی صفات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های مختلف گندم تحت شرایط عادی و تنش کمبود آب بعد از مرحله گلدهی این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال زراعی 88-87 اجرا گردید. ده ژنوتيپ گندم تهيه شده از مرکز تحقيقات كشاورزي و مناب چکیده کامل

به منظور مطالعه برخی صفات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های مختلف گندم تحت شرایط عادی و تنش کمبود آب بعد از مرحله گلدهی این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال زراعی 88-87 اجرا گردید. ده ژنوتيپ گندم تهيه شده از مرکز تحقيقات كشاورزي و منابع طبیعی اردبيل داراي تيپ رشد زمستانه و بينابين در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر دو شرایط آزمایشی ژنوتیپ‌های مورد مطالعه گندم از نظر تعداد دانه در سنبله تفاوت آماری معنی‌داری داشتند و ژنوتیپ‌های شماره 6 و 10 بیشترین مقدار از این صفت را داشتند (به ترتیب 2/42 و 6/42). وزن هزار دانه به طور معنی‌داری تحت شرایط تنش رطوبتی کاهش نشان داد. همچنین مقدار آن در بین ژنوتیپ‌ها تفاوت معنی‌دار داشت. بالاترین و پایین‌ترین عملکرد دانه (3/6093 و 4/4819 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب در شرایط عادی و تنش رطوبتی به دست آمد. از لحاظ عملکرد دانه، ژنوتیپ‌هایی که دارای تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه بالاتری در شرایط‌های مختلف آزمایشی بودند، عملکرد بالاتری داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - تغيير مصرف آب کشاورزی با توجه به تغییر اقلیم
حسین ابراهیمی

تغيير اقليم و افزايش دما يكي از مسایل مهم زيست محيطي به حساب مي آيدكه مي‌تواند بركشاورزي يك منطقه اثربگذارد. تبخيروتعرق پتانسيل و نياز آبي محصولات کشاورزی هرمنطقه متاثر از تغييرات اقليمي است. منطقه موردمطالعه درطول جغرافيايي ´20-°58 و ´8-°60 شرقي وعرض جغرافيايي ´0-°36 چکیده کامل

تغيير اقليم و افزايش دما يكي از مسایل مهم زيست محيطي به حساب مي آيدكه مي‌تواند بركشاورزي يك منطقه اثربگذارد. تبخيروتعرق پتانسيل و نياز آبي محصولات کشاورزی هرمنطقه متاثر از تغييرات اقليمي است. منطقه موردمطالعه درطول جغرافيايي ´20-°58 و ´8-°60 شرقي وعرض جغرافيايي ´0-°36 و ´5-°37 شمالي در استان خراسان رضوي قرارگرفته است . متوسط دماي سالانه منطقه 5/12 درجه سانتی گراد و بارش سالانه6/278 ميلي‌متر است. نتايج نشان مي‌دهدكه نيازآبي محصولات کشاورزی منطقه در50 ساله اخيرو به ويژه در25 سال دوم (1975-2000) داراي روند صعودي است. براساس نتايج مدل جهاني تغيير اقليم، مقادير تبخيرتعرق در منطقه مورد مطالعه براي دوره 2000-2050 محاسبه گرديد. درتمام ماه‌هاي سال نسبت نیازآبی ماهانه 50 ساله آینده به 50 ساله اخير بزرگ‌تر از يك است. اين نسبت بين 05/1 تا 22/1 قرار دارد ونشان دهنده افزايش 22درصدي نيازآبي دردوره منتهي به سال2050 است. حجم كل نياز آبي(خالص) براي الگوي كشت فعلي 410 ميليون مترمكعب درسال برآوردگرديد، درحالي كه اين رقم براي دوره 50 ساله آينده490 ميليون مترمكعب است كه افزايش19 درصدي را شامل مي شود. بر اساس این برآورد نيازآبي براي اغلب محصولات کشاورزی منطقه 22درصد افزايش خواهد داشت که كمترين افزايش درمورد يونجه معادل 14 درصد می باشد. درشرايط تغيير اقليم، مصارف آب در بخش كشاورزي(ناخالص) دراين دشت به 4/1388 ميليون مترمكعب مي رسد كه ازمنابع سالانه بيشتر است.كمبود در شرايط تغيير اقليم به 198% (تقریبا دو برابر) در ماه تير خواهدرسيد. ضريب بحران كم آبي سالانه و ماهانه در شرايط فعلي 98/0 و 4/2 و در شرايط تغيير اقليم 15/1 و 3 خواهد بود. اين اعداد نشان دهنده وضعيت فوق بحراني دراين منطقه است. نتايج نشان مي دهد كه با شرايط گرم شدن هوا و تغيير اقليم ناشي از صنعتي شدن و گازهاي گلخانه اي با فرض خوش بينانه ثابت بودن منابع آب، مصارف آب كشاورزي كه عمده مصرف نيزهست به شدت افزايش خواهد يافت و براي مقابه با آن بايستي راهكارهاي مديريتي اتخاذ گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - تاثیر مقادیر آب مصرفی بر کمیت و کیفیت ارقام چغندر قند
اسماعیل نبی زاده

محدودیت آب آبیاری در سال های کم آب و پیش رو تاثیر چشمگیری را روی عملکرد ریشه و میزان درآمد زارعین چغندرکار به دنبال دارد. در سال 1387 جهت تعیین تاثیر مقادیر آبیاری بر کمیت و کیفیت چغندر قند مطالعه ای در مزرعه دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد انجام شد. ا چکیده کامل

محدودیت آب آبیاری در سال های کم آب و پیش رو تاثیر چشمگیری را روی عملکرد ریشه و میزان درآمد زارعین چغندرکار به دنبال دارد. در سال 1387 جهت تعیین تاثیر مقادیر آبیاری بر کمیت و کیفیت چغندر قند مطالعه ای در مزرعه دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد انجام شد. این پژوهش به صورت طرح فاکتوریل درقالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارها مقادیر مختلف آب بود که به ترتیب شامل I1،I2 و I3 به ترتیب(8243 ،7419 و 6594 مترمکعب در هکتار) بر اجزای عملکرد ریشه دو رقم چغندر قند اعمال شد. نتایج بدست آمده نشان داد که با کاهش مقدار آب مصرفی از I1 به I2 عملکرد ریشه، قند ناخالص، سدیم ریشه و قند قابل استحصال به صورت معنی داری کاهش داشت، ولی درصد قند و میزان نیتروژن مضره ریشه به صورت معنی داری افزایش یافت. حداکثر عملکرد ریشه در تیمار I1 به میزان 5/49 تن در هکتار بود، در حالی که در تیمار I3 تا 06/31 تن در هکتار کاهش یافت. با کاهش مصرف آب آبیاری عملکرد قند از 08/9 در تیمار I1به 57/5 تن در هکتار در تیمار I3 کاهش نشان داد. حداکثر میزان سدیم و پتاسیم در تیمار I2 مشاهده شد و مقدار تجمع آنها در ریشه دو رقم تفاوت معنی داری داشت. بطور کلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد به دلیل اینکه عملکرد قند از حاصل ضرب عملکرد ریشه و درصد قند ناخالص است و معیار درآمد زارع می باشد؛ با توجه به دو نوع رقم آزمایشی ، تیمار I2 به عنوان مصرف بهینه آب در زراعت چغندرقند، برای شهرهای اطراف کارخانه قند میاندوآب بوده که در این تحقیق حداکثر عملکرد قند در آن حاصل شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - تحلیل عوامل موثر بر مکان یابی تاسیسات هوشمند تحت پوشش صنعت آب و فاضلاب کشور
مجید کلانتری جلال حقیقت منفرد محمد علی کرامتی

10.30495/jmfr.2022.19497

در صنعت آب و فاضلاب ایران، علی رغم توجه به سامانه‌های مدیریت هوشمند، اهداف عملیاتی و پیش نیازهای استقرار آنها، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌ و با وجود سرمایه‌گذاری فراوان، عدم توجه به این موضوع، تا حد بسیار زیادی، اثربخشی آنها را با ابهام مواجه کرده و بر همین اساس، این پ چکیده کامل

در صنعت آب و فاضلاب ایران، علی رغم توجه به سامانه‌های مدیریت هوشمند، اهداف عملیاتی و پیش نیازهای استقرار آنها، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌ و با وجود سرمایه‌گذاری فراوان، عدم توجه به این موضوع، تا حد بسیار زیادی، اثربخشی آنها را با ابهام مواجه کرده و بر همین اساس، این پژوهش به منظور تحلیل عوامل موثر بر مکان یابی تاسیسات آب و فاضلاب هوشمند، از منظر الزامات استقرار آنها انجام شده است. پس از بررسی مستندات موجود، مصاحبه، تحلیل مضمون، تشکیل گروه کانونی و طراحی شبکه مضامین در گام نخست، در گام دوم و جهت بررسی روایی مضامین، از تدوین پرسشنامه، تعیین حجم نمونه و آزمون نرمال بودن ، ضریب کیسرمیرالکین، آزمون کرویت بارتلت، تحلیل عاملی و آزمون های نیکویی برازش استفاده، عوامل موثر بر مکان یابی تاسیسات هوشمند شناسایی و در نهایت از بارعاملی جهت رتبه بندی متغیرهای قابل اندازه گیری استفاده شده است. نتایج گواه است که متغیر مکنون پیش نیازهای استقرار سامانه مدیریت هوشمند آب تاثیر بیشتری در قیاس با متغیر اهداف دارد. بیشترین تاثیر در میان پیش نیازها ، متعلق به گزینه " وجود استراتژی اجرایی مناسب " است و"مدیریت هوشمند شبکه توزیع"بیش ترین تاثیر را بین اهداف استقرار تاسیسات آب هوشمند دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - Investigation of plasma-activated water effects on preservation and physicochemical properties of Petroselinum crispum and Lepidium sativum
Meysam Nikpour Farshad Sohbatzadeh Ehsan Nazifi Saeed Mirzanejhad

10.57647/J.JTAP.2023.1702.19

The present study aims at highlighting plasma, plasma-activated water (PAW) in particular, as a means of alternative, an innovative and unique method for its application in different aspects of food and vegetable processing and preservation. To investigate the effect of چکیده کامل

The present study aims at highlighting plasma, plasma-activated water (PAW) in particular, as a means of alternative, an innovative and unique method for its application in different aspects of food and vegetable processing and preservation. To investigate the effect of PAW on nutrient retention in vegetables, an experimental set was used to produce PAW that processes deionized water (DI). The concentrations of reactive species in PAW were calculated to compare their effect on nutrient retention. Then, the vegetables were washed with DI and PAW for 20 minutes. The samples were stored at 4 ° C for 14 days. Immediately after washing and on the seventh and fourteenth days, nutrient content levels were measured. The results showed that using PAW causes the nutrients to remain in the vegetables for a longer time. We show that nutrient persistence in vegetables depends on the concentration and the type of reactive species in PAW. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - Modification of surface properties of bell metal by radiofrequency plasma polymerization
Joyanti Chutia Arup Jyoti Choudhury Arup Ratan Pal Dolly Gogoi

10.1186/2251-7235-6-40

AbstractRadiofrequency (RF) plasma polymerization is a convenient thin film deposition process as it facilitates the synthesis of polymer films with stable physico-chemical properties suitable for various applications in microelectronic, optical, and biomedical fields. چکیده کامل

AbstractRadiofrequency (RF) plasma polymerization is a convenient thin film deposition process as it facilitates the synthesis of polymer films with stable physico-chemical properties suitable for various applications in microelectronic, optical, and biomedical fields. The unique properties of these plasma polymerized films as compared to the conventional ones are strongly related to the proper adjustment of the external plasma discharge parameters and selection of suitable monomer. It is also important to study the fundamental chemistry of RF plasma polymerization process, so that one can successfully correlate the internal features of the discharge with the film properties and explore their possible technological applications. The possibility of using styrene-based plasma polymer (SPP) films on bell metal as protective coatings is explored in this work. Depositions of the films are carried out in RF Ar/styrene discharge at working pressure of 1.2 × 10−1 mbar and at the RF power range of 20 to 110 W. Optical emission spectroscopy (OES) is used to study the active species generated during plasma polymerization, while Fourier transform infrared (FT-IR) and X-ray photoelectron spectroscopy (XPS) are used to analyze the internal chemical structures of the films. The protective performances of the SPP films are attempted to correlate with the results obtained from OES, FT-IR, and XPS analyses. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - Semiempirical investigations on the stabilization energies and ionic hydrogen-bonded structures of F−(H2O)n and Cl−(H2O)n (n = 1–4) clusters
Qi Wang Kimichi Suzuki Umpei Nagashima Masanori Tachikawa Shiwei Yan

10.1186/2251-7235-7-7

AbstractSeveral semiempirical methods were utilized to analyze the structures and stabilities of X−(H2O)n (X = F, Cl; n = 1–4) clusters with respect to the number of water molecules through their comparison with ab initio molecular orbital calculations. Our results show چکیده کامل

AbstractSeveral semiempirical methods were utilized to analyze the structures and stabilities of X−(H2O)n (X = F, Cl; n = 1–4) clusters with respect to the number of water molecules through their comparison with ab initio molecular orbital calculations. Our results show that the recently developed PM6-DH+ semiempirical method can provide reasonable binding energies of hydrated fluoride and chloride ion clusters, which are consistent with the corresponding experimental results. For the optimized geometries of X = F, however, the semiempirical methods show that the global minima are close to HF(OH)−(H2O)n−1 structures, which are different from the ab initio calculations. Meanwhile, the topological characteristics for the global minima of X = Cl obtained by semiempirical methods have the same symmetries with ab initio calculations. All calculation levels agree on the trend of decreasing ion-water interaction with the increasing number of water molecules. We also found a new structure of Cl−(H2O)4 with a second hydration shell as a complement of previous studies. Those are very important data for our near-future study of on-the-fly semiempirical molecular dynamics (MD) or path integral MD simulation.PACS36.40.Mr, 31.15.bu, 31.15.A- پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - Investigation of physical issues of the initial conditions of free water surface due to underwater disturbances on the basis of SPH numerical simulation of the phenomenon
Omid Reza Safiyari Mahmood Reza Akbarpour Jannat Babak Banijamali

10.1007/s40094-019-0323-6

AbstractThe current paper discusses the physical impacts of the various initial boundary conditions of the free surface of a waterbody on the initiation and propagation characteristics of water waves due to the underwater perturbations. Differences between traditional p چکیده کامل

AbstractThe current paper discusses the physical impacts of the various initial boundary conditions of the free surface of a waterbody on the initiation and propagation characteristics of water waves due to the underwater perturbations. Differences between traditional point of view and applied numerical method in this paper for exertion the initial conditions of the generated waves by surface deformation were surveyed in the Lagrangian domain vs. Eulerian. In this article, the smoothed-particle hydrodynamics (SPH) technique was applied for simulating of wave generation process using initial boundary condition of water surface deformation through utilizing DualSPHysics numerical code and comparing the modeling results with recorded data. As a distinct approach, we studied the effects of discrete water particles on properties of produced surface waves by using the Lagrangian analytical capability of SPH model. Illustrative compatibility on simulation results with experimental data proves that meshless techniques such as applied in DualSPHysics software can reproduce physical properties of the event very well, and this is a suitable alternative to existing classical approaches for prediction of shock occurrences with nonlinear behavior such as generated surface water waves by underwater disturbance. Besides, the waveforms and their characteristics behave more realistic by considering the thrown upward water mass which was not directly considered in old formula and theories. The results of numerical modeling indicated rational agreement between numerical and empirical data proving that a complicated nonlinear phenomenon could be predicted by an SPH model which modified initial boundary conditions were supposed into the model with actual assumptions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - Water Quality Index Estimation Model for Aquaculture System Using Artificial Neural Network
Taliha Folorunso Musa Aibinu Jonathan Kolo Suleiman Sadiku Abdullahi Orire

Water Quality plays an important role in attaining a sustainable aquaculture system, its cumulative effect can make or mar the entire system. The amount of dissolved oxygen (DO) alongside other parameters such as temperature, pH, alkalinity and conductivity are often us چکیده کامل

Water Quality plays an important role in attaining a sustainable aquaculture system, its cumulative effect can make or mar the entire system. The amount of dissolved oxygen (DO) alongside other parameters such as temperature, pH, alkalinity and conductivity are often used to estimate the water quality index (WQI) in aquaculture. There exist different approaches for the estimation of the quality index of the water in the aquatic environment. One of such approaches is the use of the Artificial Neural Network (ANN), however, its efficacy lies in the ability to select and use optimal parameters for the network. In this work, different WQI estimation models have been developed using the ANN. These models have been developed by varying the activation function in the hidden layer of the ANN. The performance of the ANN-based estimation models was compared with that of the multilinear regression (MLR) based model. The performance comparison depicts the ANN model case 3 with a tangent activation function as the most accurate and optimal model as compared with MLR model and other ANN models based on the mean square error (MSE), root mean square error (RMSE) and regression (R) metrics. The optimal model has a goodness of fit of 0.998, thereby outweighing other developed models in its capability to estimate the WQI in the aquaculture system پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - شناسائی و تحلیل عوامل مؤثر بر حکمرانی آب در ایران
نگین سادات صدقیان ترک نژاد هادی خان محمدی حسین اصلی پور

مشکلات مربوط به منابع آبی کشور تنها ناشی از محدودیت منابع نبوده و بخش مهمی از آن مدیریتی است. هرگونه تغییر رویه و اصلاح خط‌مشی در حوزه چارچوب‌ها و فرآیندهای مدیریتی مرتبط با موضوع آب، نیازمند اتخاذ رویکردی چندجانبه و میان‌رشته‌ای در سیستم‌های مختلف است. در ادبیات موضوع، چکیده کامل

مشکلات مربوط به منابع آبی کشور تنها ناشی از محدودیت منابع نبوده و بخش مهمی از آن مدیریتی است. هرگونه تغییر رویه و اصلاح خط‌مشی در حوزه چارچوب‌ها و فرآیندهای مدیریتی مرتبط با موضوع آب، نیازمند اتخاذ رویکردی چندجانبه و میان‌رشته‌ای در سیستم‌های مختلف است. در ادبیات موضوع، حکمرانی آب پاسخگوی رویکرد جامع چندبعدی به موضوع مدیریت آب می باشد. این پژوهش که برمبنای هدف، کاربردی و برپایه یک چارچوب کلان نظری و با بکارگیری روش تحقیق ترکیبی؛ شامل ابتدا روش کیفی تحلیل مضمون با کدگذاری و تشکیل شبکه مضامین از قوانین بالادستی و مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با خبرگان و سپس روش کمی دیمتل بر اساس تکنیک مقایسه زوجی، به بررسی ساختارمند عوامل موثر بر حکمرانی آب در ایران می‌پردازد. نتایج بدست آمده به تفکیک ابعاد مختلف، شامل مدیریت و سیاست‌گذاری، حقوقی و قانونی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و محیط‌زیستی، میزان تأثیرگذاری متقابل هر حوزه را معین نمود و نشان داد که کارآمدی قوانین آب (بعد حقوقی-قانونی)، لزوم برخورداری از خط مشی‌ها و سیاست گذاری‌های کلان (بعد سیاست گذاری و مدیریت) و نقش نهاد سیاست در حوزه‌های آبی (بعد سیاسی)، دارای بیش‌ترین تأثیرگذاری بر سایر عوامل بودند و نتیجه گیری می گردد که خط مشی‌های اصلی در نظام فعلی حکمرانی آب در کشور می بایست براساس آنها تدوین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - تحلیل نشانه‌شناسی گفتمانی جریان سینمای روشن فکری (مطالعه موردی فیلم سینمایی خانه‌ای روی آب)
رفیع الدین اسماعیلی

در سده اخیر کما بیش بین ایران و غرب چالشی فرهنگی وجود داشته است و پس از انقلاب اسلامی این مسأله در قالب نوعی غیریت‌‌سازی، به ‌وضوح، زمینه‌‌ساز نوعی تنش گفتمانی بوده است؛ به ‌نحوی ‌که در امتداد این چالش، در درون ایران نیز گفتمان سکولار در برابر گفتمان اسلامی، قرارگرفته ا چکیده کامل

در سده اخیر کما بیش بین ایران و غرب چالشی فرهنگی وجود داشته است و پس از انقلاب اسلامی این مسأله در قالب نوعی غیریت‌‌سازی، به ‌وضوح، زمینه‌‌ساز نوعی تنش گفتمانی بوده است؛ به ‌نحوی ‌که در امتداد این چالش، در درون ایران نیز گفتمان سکولار در برابر گفتمان اسلامی، قرارگرفته است. متأثر از این تقابل، عرصه هنر و به ویژه سینما نیز شاهد صف‌آرایی دو گفتمان فوق بوده است. تفکر تک‌خطی رویکرد سکولار به جهان، زمینه‌ساز شکل‌گیری گفتمان روشن فکری در امتداد جریان فیلم فارسی می‌شود. این گفتمان با توجه به مبانی جهان سکولار، تلاش دارد تعریف و عناصر جدیدی را ارائه کند. در این مقاله تلاش می‌‌شود عناصر مرکزی و پیرامونی سینمای روشن فکری، تبیین شود. سپس با روش جدید نشانه‌شناسی گفتمانی که تلفیقی از روش تحلیل گفتمان فرکلاف و روش نشانه‌شناسی است، به تحلیل فیلم سینمایی خانه‌ای روی آب که نماینده‌ای مناسب برای گفتمان سینمای روشن فکری است پرداخته شود. طبق یافته‌‌های این تحقیق، عنصر مرکزی این گفتمان، اصالت دادن به غرب است و عناصر پیرامونی آن، شامل اصالت فرم، سیاه‌نمایی و ناامیدی، سوبژکتویسم، عدم توجه به احساسات فطری مخاطب، نگاه کارکردی به دین، عدم توجه به مذهب و نسبی‌گرایی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - بررسی تأثیر تبلیغات تلویزیونی شرکت آب و فاضلاب استان تهران بر میزان صرفه جویی آب در میان شهروندان مناطق شش گانه آبفای تهران
بیتا شاه منصوری فاطمه توکل

تحقیق حاضر، به منظور بررسی تأثیر تبلیغات تلویزیونی شرکت آبفای استان تهران، بر میزان صرفه جویی آب آشامیدنی توسطشهروندان تهرانی، انجام شده است. علاوه بر این، تأثیر تبلیغات تلویزیونی بر ارتقای سطح دانش شهروندان در زمینه وضعیت آبآشامیدنی شهر تهران، تأثیر دانش آنها بر نوع نگ چکیده کامل

تحقیق حاضر، به منظور بررسی تأثیر تبلیغات تلویزیونی شرکت آبفای استان تهران، بر میزان صرفه جویی آب آشامیدنی توسطشهروندان تهرانی، انجام شده است. علاوه بر این، تأثیر تبلیغات تلویزیونی بر ارتقای سطح دانش شهروندان در زمینه وضعیت آبآشامیدنی شهر تهران، تأثیر دانش آنها بر نوع نگرش نسبت به بهینه سازی مصرف آب و تأثیر نگرش آنان بر رفتارشان برای صرفه جوییآب، در قالب تلفیقی از الگوی اقناعی فیش بین و آیزن 1 و الگوی ارتباطی کی. ای. پی. 2 بررسی شده است.روش این تحقیق، پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه است و 385 نمونه آن به روش خوشه ای از مناطق شش گانه آبفای تهران انتخابشده اند. داده های تحقیق حاکی از آن است که شهروندان تهرانی نظر مثبتی نسبت به تبلیغات تلویزیونی دارند و ارتقای دانش آنان، سببایحاد تغییر در نگرش و در نتیحه رفتارهای مناسب در رابطه با آب آشامیدنی شهر تهران شده است.نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که با وجود نگاه مثبت نمونه های تحقیق به تبلیغات تلویزیونی، فرضیه اصلی تحقیق یعنیوجود رابطه بین تبلیغات تلویزیونی و میزان صرفه جویی آب آشامیدنی، معنادار نبوده است. رابطه بین تبلیغات تلویزیونی و میزان دانششهروندان تهرانی در مورد کمبود آب آشامیدنی نیز معنادار نبوده است . بین دانش، نگرش، رفتار و میزان صرفه جویی آب توسطنمونه ها، همبستگی وجود داشته ولی این متغیرها تابعی از تبلیغات تلویزیونی نبوده است. علاوه بر فرضیه های یاد شده رابطه چند متغیرمستقل دیگر با میزان صرفه جویی آزمون شد که تنها میزان صرفه جویی ساکنان مناطق شش گانه آبفای تهران تفاوت معناداری بایکدیگر داشته است. داده های پژوهش نظریه فیش بین و آیزن و الگوی ارتباطی کی. ای. پی را پشتیبانی کرده است. تایید الگوی تحلیلیپژوهش به معنای آن است که دانش فرد می تواند نگرش او را تحت تأثیر قراردهد و نگرش فرد می تواند به رفتاری هم جهت با نگرش اومنجر شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - بررسی بازتاب مطبوعاتی شرایط بحران آب شرب در تهران در روزنامه‌های کثیرالانتشار (ایران و جام جم)
آنی میرزاخانیان زهرا بختیاری

تحقیق بررسی بازتاب مطبوعاتی شرایط بحران آب شرب درتهران درروزنامه‌های کثیرالانتشار (ایران و جام جم)، حول محور مدیریت آب می‌باشد و با هدف شناسایی نقش مطبوعات در اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی افکار عمومی انجام شده است. در این تحقیق بنا به ماهیت وموضوع آن از روش تحلیل محتوی استف چکیده کامل

تحقیق بررسی بازتاب مطبوعاتی شرایط بحران آب شرب درتهران درروزنامه‌های کثیرالانتشار (ایران و جام جم)، حول محور مدیریت آب می‌باشد و با هدف شناسایی نقش مطبوعات در اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی افکار عمومی انجام شده است. در این تحقیق بنا به ماهیت وموضوع آن از روش تحلیل محتوی استفاده شد. جامعه آماری مورد‌نظر تمامی مطالبی است که با موضوع آب در روزنامه‌های ایران و جام جم دردوره زمانی سه ماهه تابستان 1393 درج گردید. برای نمونه‌گیری ازروش تصادفی و جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSSو آزمون‌های استنباطی Tمقایسه‌ای وU مان ویتنی استفاده شده است. فرضیه‌های تحقیق بر تاثیرگذار بودن مطالبی اشاره دارد که درروزنامه‌های ایران و جام‌جم درباره بحران منتشر شده و برتفاوت عملکرد دو نشریه درنحوه اطلاع‌رسانی، جهت‌گیری و اولویت‌های خبری تاکید می‌نماید. یافته‌های تحقیق دلالت برعملکرد همسو و موثر دو نشریه در آگاهی بخشی افکار عمومی و بزرگ‌نمایی مسئله بحران آب شرب تهران در مطالب منتشره دارد و ضمنا بر تفاوت رویکرد روزنامه‌های مربوطه در نحوه اطلاع‌رسانی‌،جهت‌گیری و اولویت‌های خبری تاکید می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - بررسی جایگاه و اهمیت دروس پایداری رشته‌ی معماری در مقطع کارشناسی
جواد احمدی محسن فیضی معصومه احمدی

آموزش معماری پایدار به دنبال تربیت دانشجویانی بامهارت جهت طراحی ساختمان‌هایی با بهره‌وری انرژی بالاست که شرایط حاضر بروز مشکلات محیط‌زیستی، توجهات فراوانی را بسوی خود جلب کرده است. پرسش این پژوهش اینکه در دانشگاه‌های کشور تا چه حد به مباحث پایداری و دروس تدوین شده در س چکیده کامل

آموزش معماری پایدار به دنبال تربیت دانشجویانی بامهارت جهت طراحی ساختمان‌هایی با بهره‌وری انرژی بالاست که شرایط حاضر بروز مشکلات محیط‌زیستی، توجهات فراوانی را بسوی خود جلب کرده است. پرسش این پژوهش اینکه در دانشگاه‌های کشور تا چه حد به مباحث پایداری و دروس تدوین شده در ساختار آموزشی اهمیت داده می‌شود؟ و مشکلات حاضر به چه حوزه‌هایی مربوط‌‌اند ؟ راه ‌حل را می‌توان در محتوای دروس مربوط به طبیعت و انرژی دید که بایستی مورد توجه قرار گیرند. هدف این پژوهش کیفی‌موردی با رویکرد کیفی‌تفسیری، در مقطع کارشناسی معماری، بررسی اهمیت و جایگاه دروس پایداری است و با بکارگیری روش اسنادی، به مقایسه تطبیقی دروس مصوب وزارت علوم کشور با سه دانشگاه موفق خارج کشور، از لحاظ آموزش پایداری پرداخته تا مشکلات وپیشنهادات مربوطه را استحراج نماید. نتیجه این بررسی نشان داد که مباحث پایداری در کشور از جایگاه لازم برخوردار نبوده و بازنگری دروس ضروری به نظر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - حکمروایی چندسطحی منطقه‌ی کلان‌شهری در راستای رویکرد نومنطقه گرایی (مطالعه موردی: منطقه کلانشهری مشهد)
مظفر صرافی ناصر نجاتی

ریشه‌ی بسیاری از مشکلاتی که کلان‌شهرها با آن‌ها مواجه هستند خارج از مرزهای سیاسی و محدوده‌ی تحت قلمروی آن‌ها می‌باشد. کلان شهر مشهد از این امر مستثنی نبوده و با مشکلاتی روبرو می‌باشد که منشا آن در سطحی بالاتر، یعنی منطقه‌ی کلان‌شهری مشهد اتفاق می‌افتد. از این رو، هدف از چکیده کامل

ریشه‌ی بسیاری از مشکلاتی که کلان‌شهرها با آن‌ها مواجه هستند خارج از مرزهای سیاسی و محدوده‌ی تحت قلمروی آن‌ها می‌باشد. کلان شهر مشهد از این امر مستثنی نبوده و با مشکلاتی روبرو می‌باشد که منشا آن در سطحی بالاتر، یعنی منطقه‌ی کلان‌شهری مشهد اتفاق می‌افتد. از این رو، هدف از این پژوهش بررسی نظام کارآمد مدیریت منطقه ای بر اساس رویکرد نومنطقه‌گرایی جهت رسیدگی به مشکلات منطقه‌ی کلان‌شهری مشهد می‌باشد. در بخش بررسی ادبیات نومنطقه گرایی و مدیریت منطقه ای از روش تحقیق بازنگری پژوهش، و در بخش بررسی نظام کارآمد مدیریت منطقه ای برای منطقه ی کلانشهری مشهد از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی از نوع مطالعه موردی بهره گرفته شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که نظام حکمروایی دوسطحی با مشارکت همه کنشگران منطقه ای مبتنی بر اصل واگذاری امور به پایین ترین سطح قابل اجرا، موجب کارآمدی نظام مدیریت منطقه ای منطقه ی کلان شهری مشهد گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - Lost Space Renewal; a Reborn of an Urban Water Body
Debsree Mandal Archisman Das

Due to rapid growth of urbanization and economic demand, we are continuously losing our fields,our free lands, open sky, ponds, lakes; actually our breathing spaces. Sometimes for zoning policies, migration ortransferal of a particular business or activity, a place like چکیده کامل

Due to rapid growth of urbanization and economic demand, we are continuously losing our fields,our free lands, open sky, ponds, lakes; actually our breathing spaces. Sometimes for zoning policies, migration ortransferal of a particular business or activity, a place like waterfronts, body of water, military or industrial sites can lostits importance, kept vacant and become a dead place. These are all called LOST SPACES in urban context. Renewalof the lost spaces might open up the new visions. This paper will discuss about one of these lost spaces; an urban waterbody and its renewal process. Under a proper design and guidelines method, a lost water body might open up the newopportunities to make the urban life more sustainable; where architecture, landscape and water can build up a synthesis.We can achieve social equity, economic progression, environmental education, vegetation as well as a breathing spacefor locality. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - Restoring the Qanats as a Traditional Water Transfer System: A Sustainable Approach
amin mahan Reihaneh Khorramrouei Ahmad Nasiri

In a wide range of the central boundaries of the Iranian plateau, encompassing an important part of the arid areas in Asia, the phenomenon of desertification is a long his tory. In this arid and waterless expanse, living conditions are fully dependent on access to water چکیده کامل

In a wide range of the central boundaries of the Iranian plateau, encompassing an important part of the arid areas in Asia, the phenomenon of desertification is a long his tory. In this arid and waterless expanse, living conditions are fully dependent on access to water due to the supremacy of the Kavirs and deserts. The most important and oldest ways of obtaining water have been Qanat or Kariz (underground water canal). Here, we show that Qanat is one of the most important environmental sustainable tools in the local-regional environments of the Iranian plateau. Qanat improves the unfavorable conditions of the earth and the natural bed of the region along with its path and helps the ecological duration of the environment. At the end of its path, in the place of its rising (emergence), Qanat is regarded as one of the most original factors in shaping, formating, and duration of microclimates. However, in view of the dependency on the biological, economic and occupational (vocational) activities, the presence of Qanat and its entry to the boundary of the flourishing conditions affect the durable formation and shaping social and economic activities in its habitats along with the preparation of the groundwork for durable ecological aspects. As a result, by collecting and classifying library documents through a qualitative analysis, this study tries to present solutions concerning the sustainable use of Qanat at present and in future through the emphasis on the effect of Qanat on various ecological and social aspects of its surrounding environment and the necessity of preservation and revival of this important human innovation as a historical heritage. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - Study about Realizability Situation and Utilization Contexts of Water Sensitive Urban Design
Heidar Jahanbakhsh

Climate changes, failure to complete the natural cycle of water in the city due to unsustainableconstruction of the urban environments and increase of impervious surfaces, lack of nutrition of undergroundaquifer in the cities, unsustainable management of stormwater and چکیده کامل

Climate changes, failure to complete the natural cycle of water in the city due to unsustainableconstruction of the urban environments and increase of impervious surfaces, lack of nutrition of undergroundaquifer in the cities, unsustainable management of stormwater and the floods due to them in the periods of rainfallcaused to provide an approach that is called water sensitive urban design. This approach offers methods in the threeparts; Sustainable management of stormwater, domestic scale water management and wastewater management.Different countries have pay to utilize of these methods according to their climatic conditions and their urbanforms each in different ways. This study shows for achieve success in use of WSUD methods we need situation andrequirements such as: Legal framework, ability of methods to close water cycle in cities to natural water cycle, payattention to aesthetic concepts and aspects, methods ability to achieve the technical objectives, pay attention to typeof methods and the scale of site, pay attention to climate conditions and specifications in implementation of projects,the measure of selected methods efficiency, public acceptance and integrated planning in the projects. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - The effects of hydration status on cardiovascular system: a review
Shahnaz Shekarforoush Mina Fardaee

Fluid balance is essential for life. Some studies have shown an association between high intake of water and a low risk of cardiovascular diseases. However, the evidence is insufficient or inconsistent to draw substantial conclusions. The author's objective was to revie چکیده کامل

Fluid balance is essential for life. Some studies have shown an association between high intake of water and a low risk of cardiovascular diseases. However, the evidence is insufficient or inconsistent to draw substantial conclusions. The author's objective was to review previous studies addressing the influence of drinking water and hydration status on the cardiovascular system. The PubMed and Google Scholar databases were searched using relevant terms. Animal and human studies in the English language which were highly relevant to the topic were selected and summarized. Drinking about half a liter of water rapidly raises sympathetic activity as much as classic sympathetic stimuli such as caffeine and increases plasma norepinephrine leading to peripheral vasoconstriction. However, cardiac vagal tone enhancement with water ingestion buffers the pressor effects of sympathetic activation. Dehydration leads to mild hypernatremia which gradually causes changes such as increased blood viscosity, hemoconcentration, inflammatory signals, platelet activation and aggregation, adhesive properties of endothelial cells, thrombogenesis, and so on, all of which are harmful to the cardiovascular system. Overhydration can result in water intoxication and increase coagulability. Both dehydration and overhydration are associated with several adverse effects on the cardiovascular system. However, the data regarding how much water can reduce the risk of heart disease is limited and the results are also controversial. More research is needed to confirm the observed associations between hydration status and cardiovascular diseases. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - مدل سازی کیفیت تصفیه آب و فاضلاب با استفاده از شبکه های عصبی و شبکه های عصبی ترکیبی
احمد جعفریان فاطمه قنبری سید رحیم صانعی فرد

یکی از مهمترین و بنیادی‌ترین عامل حیات موجودات زنده آب است، لذا آلودگی آب ها، یک معضل بزرگ زیست محیطی محسوب می شود و جلوگیری از آلودگی آب ها و ارائه روش های هوشمند برای تصفیه آب ها بسیار مهم و مورد توجه است. تجهیز علوم مهندسی به ابزارهای هوشمند و هوش مصنوعی در تشخیص کیف چکیده کامل

یکی از مهمترین و بنیادی‌ترین عامل حیات موجودات زنده آب است، لذا آلودگی آب ها، یک معضل بزرگ زیست محیطی محسوب می شود و جلوگیری از آلودگی آب ها و ارائه روش های هوشمند برای تصفیه آب ها بسیار مهم و مورد توجه است. تجهیز علوم مهندسی به ابزارهای هوشمند و هوش مصنوعی در تشخیص کیفیت تصفیه فاضلاب ها می تواند اشتباهات افراد خبره و خسارت های مالی ناشی از آن را کاهش دهد. تا کنون از روش های مختلفی برای تصفیه پساب های صنعتی استفاده شده است. اما با توجه به وقت گیر بودن و هزینه بالای این روش ها، استفاده از روش های کم هزینه و دقیق همواره مورد نیاز می باشد. دراین مقاله یک روش هوشمند ساده و ترکیبی بر پایه شبکه عصبی مصنوعی و روش آماری رگرسیون لجستیک ، جهت مدلسازی پیش بینی کیفیت خروجی سیستم های تصفیه فاضلاب ارائه می شود. سیستم هوشمند ارائه شده نقش مهمی در بررسی کیفیت تصفیه فاضلاب ها داشته و برای محققان هوش مصنوعی و مهندسین محیط زیست قابل استفاده می باشد.مقایسه نتایج پیش بینی شده توسط مدل شبکه عصبی ساده و مدل ترکیبی طراحی شده با پایه شبکه عصبی و رگرسیون لجستیک، نشان داد که روش پیشنهادی در این تحقیق یک روش ارزشمند برای پیش بینی کیفیت خروجی حاصل از تصفیه فاضلاب ها با بیشترین بازده وکمترین خطا می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - رژیم حقوقی حفاظت محیط زیست آبراه های بین المللی با تأکید بر تنگه هرمز
سید عباس پور هاشمی اکرم نعمتی فلورا حیدری

از آن جا که آبراه های بین المللی از منظر ژئوپلیتیک و حقوق بین الملل دارای اهمیت زیادی در روابط بین الملل است، بنابراین، حفاظت محیط زیست آن ازجایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. استفاده و بهره برداری از منابع واقع در آبراه های بین المللی و حفاظت محیط زیست آن، از مسایل مهم چکیده کامل

از آن جا که آبراه های بین المللی از منظر ژئوپلیتیک و حقوق بین الملل دارای اهمیت زیادی در روابط بین الملل است، بنابراین، حفاظت محیط زیست آن ازجایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. استفاده و بهره برداری از منابع واقع در آبراه های بین المللی و حفاظت محیط زیست آن، از مسایل مهم حقوق بین الملل معاصر می باشد. آبراه های بین المللی شامل دریاچه ها، رودخانه ها و تنگه های بین المللی است که میان دو یا چند کشور واقع شده اند. تنگه های بین المللی یکی از مهم ترین مصادیق آبراه های بین المللی است که به طور اساسی برای کشتیرانی تجاری یا نظامی کشور ها علاوه بر کشور های ساحلی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. بنابر این، وضعیت حقوقی تنگه هرمز که از تنگه های بین المللی محسوب می شود، متأثر از حقوق آبراه های بین المللی است. از اینرو در مقاله حاضر سعی شده است که حفاظت محیط زیست آبراه های بین المللی با تأکید بر تنگه هرمز، مورد بررسی مطالعاتی و کتابخانه ای قرار گیرد و با توجه به اهمیت استراتژیک تنگه هرمز در ایران و نقش ژئوپلتیک آن، در بخش اول به رژیم حقوقی آن، من جمله امکان مسدود نمودن تنگه هرمز توسط ایران و در بخش دوم حفاظت محیط زیست تنگه هرمز از منظر حقوق الزام آور و غیر الزام آور بررسی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - بررسی تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر آلودگی‌های زیست محیطی در کشورهای منتخب
فاطمه زندی سیما کلامی

طی دهه های اخیر در نتیجة فرایند جهانی شدن، شاهد افزایش بی سابقة سرمایه گذاری مستقیم خارجی بوده ایم. مع هذا، سرمایه گذاری مستقیم خارجی در صنایع آلودگی زا، هرچند که در تحریک روند رشد و توسعة اقتصادی کشورها مؤثر می باشد، یکی از منابع مهم تخریب محیط زیست در کشور میزبان محسو چکیده کامل

طی دهه های اخیر در نتیجة فرایند جهانی شدن، شاهد افزایش بی سابقة سرمایه گذاری مستقیم خارجی بوده ایم. مع هذا، سرمایه گذاری مستقیم خارجی در صنایع آلودگی زا، هرچند که در تحریک روند رشد و توسعة اقتصادی کشورها مؤثر می باشد، یکی از منابع مهم تخریب محیط زیست در کشور میزبان محسوب می شود. از جمله مصادیق مخرب محیط زیست آلودگی آب است که در اکثر مناطق جهان کم و بیش محسوس می باشد. در این راستا، بررسی ارتباط بین FDI و کیفیت محیط زیست (آلودگی شیمیایی آب) هدف اصلی این مطالعه بوده است. بدین منظور ابتدا کشورها از لحاظ توسعه یافتگی به دو گروه شامل کشورهای عضو OECD و کشورهای غیر عضو OECD (شامل ایران) تفکیک شده و سپس براساس داده های تلفیقی (پانل) برای دورة زمانی 2007-1996 ارتباط میان سرمایه گذاری مستقیم خارجی و آلودگی آب بررسی شده است. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که سرمایه گذاری مستقیم خارجی عامل بروز اختلالات زیست محیطی در کشورهای غیر عضو OECD می باشد. به عبارت دیگر در این کشورها بین جریان ورودی FDI با شاخص آلودگی شیمیایی آب، ارتباط مثبت تأیید می شود. در حالی که در کشورهای عضو OECD، این ارتباط منفی تأیید شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - برآورد و عوامل تعیین کننده تمایل به پرداخت برای بهبود کیفیت آب آشامیدنی: یک مطالعه موردی برای استان مازندران
سعید راسخی سیده راهبه حسینی طالعی

بکارگیری روش های برآورد ارزش کیفیت آب آشامیدنی، جهت انجام برنامه ریزی های اقتصادی و حرکت به سمت توسعه یافتگی ضروری به نظر می رسد. مقاله حاضر، تمایل به پرداخت خانوارهای چهار شهر منتخب استان مازندران برای بهبود کیفیت آب آشامیدنی برآورد کرده است. برای این منظور تعداد 1300 چکیده کامل

بکارگیری روش های برآورد ارزش کیفیت آب آشامیدنی، جهت انجام برنامه ریزی های اقتصادی و حرکت به سمت توسعه یافتگی ضروری به نظر می رسد. مقاله حاضر، تمایل به پرداخت خانوارهای چهار شهر منتخب استان مازندران برای بهبود کیفیت آب آشامیدنی برآورد کرده است. برای این منظور تعداد 1300 پرسشنامه در میان خانوارهای شهری استان توزیع شده و ضمن سئوال از خانوارها برای بیان ترجیحات آنان درباره کیفیت آب آشامیدنی، تمایل به پرداخت آنان برای بازه مشخص (انتهای بسته) و یا از یک طرف باز (اتنهای باز) برآورد شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد تمایل به پرداخت برای بهبود آب آشامیدنی از دو روش انتهای باز و بسته دو گانه به ترتیب حدود 3771 و 3312 تومان ماهانه برای هر خانوار می باشد. همچنین تمایل به پرداخت این خانوارها به ازای هر مترمکعب آب آشامیدنی مصرفی حدود 155-137 تومان برآورد شده است. همچنین مطالعه حاضر با بکارگیری مدل های اقتصاد سنجی، عوامل موثر بر تمایل به پرداخت برای بهبود کیفیت آب آشامیدنی را برآورد کرده است. بر اساس نتایج بدست آمده، متغیرهای تعداد اعضای خانوار، درآمد، تعداد افراد تحصیلکرده در خانه و وضعیت تاهل بر تمایل به پرداخت (انتهای باز) موثرند. همچنین، عوامل موثر بر این تمایل به پرداخت (انتهای بسته) شامل سطح تحصیلات، نظر خانوارها در ارتباط با کیفیت آب آشامیدنی و نگرانی خانوارها از کیفیت آب آشامیدنی می باشد. برای بررسی بیشتر، مطالعه مستقلی برای مرکز استان(شهرستان ساری) انجام شده است که نشان می دهد متغیرهای درآمد، میزان تحصیلات، نظر خانوار درباره کیفیت آب آشامیدنی و وضعیت تاهل اثر معنادار بر تمایل به پرداخت برای بهبود کیفیت آب آشامیدنی خانوارهای ساروی دارد. در مجموع، اگرچه تفاوت چندانی در میانگین تمایل به پرداخت از دو روش مذکور مشاهده نمی شود. ولی عوامل موثر بر تمایل به پرداخت از این دو روش متفاوت می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - رشد اقتصادی، توسعه انسانی و آلودگی آب ناشی از فعالیت های اقتصادی در کشور های منتخب جهان
منیره دیزجی سلماز غلامی نژاد دیزگاه

پژوهش حاضر با تکیه بر نظریه های اقتصادی و با استفاده از روش داده های تلفیقی، شواهد تجربی آلودگی محیط زیست و رشد اقتصادی کشورهای منتخب را بررسی می کند. برای این منظور، فرضیه زیست محیطی کوزنتس، با استفاده از داده های 22 کشور در دوره زمانی 2005-1997 و با لحاظ آلودگی آب (نی چکیده کامل

پژوهش حاضر با تکیه بر نظریه های اقتصادی و با استفاده از روش داده های تلفیقی، شواهد تجربی آلودگی محیط زیست و رشد اقتصادی کشورهای منتخب را بررسی می کند. برای این منظور، فرضیه زیست محیطی کوزنتس، با استفاده از داده های 22 کشور در دوره زمانی 2005-1997 و با لحاظ آلودگی آب (نیاز بیو شیمیایی اکسیژن آب) به عنوان شاخص آلودگی و تولید ناخالص داخلی سرانه به عنوان شاخص رشد اقتصادی ، مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین شاخص توسعه انسانی تعدیل شده که شامل متغیرهای اجتماعی بسیاری از قبیل سلامت، حقوق سیاسی، آزادی های مدنی، نسبت ثبت نام و نسبت سواد بزرگسالان می باشد و نیز سهم ارزش افزوده بخش صنعت از تولید نا خالص داخلی، تراکم جمعیت و درجه باز بودن اقتصاد متغیرهای دیگری هستند که در قالب این فرضیه مورد بررسی قرار می گیرند. نتایج بررسی ، نشان دهنده یک رابطه U معکوس میان آلودگی و رشد اقتصادی می باشد که تایید کننده فرضیه زیست محیطی کوزنتس می باشد. با توجه به نقطه بازگشت منحنی زیست محیطی کوزنتس می توان نتیجه گرفت که کشورهای توسعه یافته در شاخه نزولی منحنی و کشورهای کمتر توسعه یافته در شاخه صعودی منحنی کوزنتس قرار دارند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، آلودگی محیط زیست یک رابطه منفی با شاخص توسعه انسانی و درجه باز بودن اقتصاد دارد و از طرفی دارای رابطه مثبت با ارزش افزوده بخش صنعت می باشد. طبقه بندی JEL: HO , O10, D19 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - بررسی عوامل مؤثر در اتخاذ روش‌های حسابداری‌مدیریت‌زیست ‌محیطی(EMA)
سیدامین عالمشاه

حسابداری‌مدیریت‌زیست‌محیطی(EMA[i])، به عنوان شاخه‌ی درون سازمانیِ حسابداری‌محیط‌زیست، یک سامانه‌ی اطلاعاتی قوی است که مدیریت را برای کنترل بهینه‌ی مصرف مواد خام، آب، جریانات انرژی و سوخت، ایجاد و دفع ضایعات و پسماند، و پیشگیری از آلودگی محیط‌زیست یاری می‌رساند. EMA، به چکیده کامل

حسابداری‌مدیریت‌زیست‌محیطی(EMA[i])، به عنوان شاخه‌ی درون سازمانیِ حسابداری‌محیط‌زیست، یک سامانه‌ی اطلاعاتی قوی است که مدیریت را برای کنترل بهینه‌ی مصرف مواد خام، آب، جریانات انرژی و سوخت، ایجاد و دفع ضایعات و پسماند، و پیشگیری از آلودگی محیط‌زیست یاری می‌رساند. EMA، به عنوان ابزار نوین مدیریت، از طریق ارتقای پاسخگوئی زیست‌محیطی، عملکرد زیست‌محیطی و مالی سازمان را بهبود می‌بخشد. این تحقیق با محوریت EMA با هدف شناسایی عوامل مؤثر در اتخاذ روش‌های حسابداری‌مدیریت‌زیست‌محیطی اجرا شده است. به منظور تحقق هدف تحقیق، اقدام به ساخت 6فرضیه شده است. جهت آزمون فرضیه‌ها، پرسشنامه تهیه و ارسال گردیده و پاسخ‌ها توسط آزمون T تک‌نمونه‌ای مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که 1)اولویت پایین حسابداریِ هزینه‌های زیست‌محیطی، 2)مقاومت در برابر تغییر روش‌های سنتی، 3)کارایی یا ملاحظات مخارج و منافع، 4)محدویت منابع و نیروی متخصص، 5)دشواریِ جمع‌آوری و تخصیص هزینه‌های زیست‌محیطی و 6)فشار خارجی عواملی هستند که بر فرایند تصمیم‌گیری در مورد اتخاذ یا عدم‌اتخاذ روش‌های EMA تأثیرگذارند. درپایان با توجه به نتایج، پیشنهاداتی به منظور به‌کارگیری این روش‌ها به مخاطبان ارائه گردیده است. صرفنظر از بسط نظری این حوزه از پژوهش؛ نتایج و یافته‌های این تحقیق؛ چالش‌ها، فرصت‌های استفاده‌ و موارد کاربردیِ EMA در صنایع ایرانی را تأیید نمود. روش این تحقیق براساس هدف، روش کاربردی‌ـ‌توسعه‌ای بوده و از نظر ماهیت، توصیفی‌ـ‌پیمایشی است و در مسیر گردآوری اطلاعات و تجزیه‌وتحلیل، ترکیبی از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی شامل فیش‌برداری، مشاهده، مصاحبه باز، پرسشنامه(طیف لیکرت)، فرمول کوکران، ضریب آلفای کرونباخ و آزمون Tتک‌نمونه‌ای استفاده شده است. درضمن برای انجام کلیه‌ی آزمون‌ها، نرم‌افزار SPSS به کار رفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - مقایسه پیش بینی هزینه ها با استفاده از روش های آماری و شبکه عصبی مطالعه موردی: شهرداری اصفهان
امیر محمدزاده نسرین مهدی پور آرش محمدزاده

پیش بینی هزینه کل آب در شهرداری اصفهان کمک موثری میباشد برای بهینه سازی مصرف آب در 14 منطقهشهرداری اصفهان. هزینه کل آب تابعی از پارامترهای مختلف و متنوع می باشد. به همین دلیل پیش بینی هزینه بهصورت تحلیلی بسیار مشکل و یا ناممکن می باشد. در این شرایط استفاده از سیستم های چکیده کامل

پیش بینی هزینه کل آب در شهرداری اصفهان کمک موثری میباشد برای بهینه سازی مصرف آب در 14 منطقهشهرداری اصفهان. هزینه کل آب تابعی از پارامترهای مختلف و متنوع می باشد. به همین دلیل پیش بینی هزینه بهصورت تحلیلی بسیار مشکل و یا ناممکن می باشد. در این شرایط استفاده از سیستم های هوشمند می تواند بهعنوان یک گزینه راهگشا مطرح گردد. در این تحقیق با استفاده از شبک ه های عصبی پرسپترون چند لایه و باالگوریتم آموزشی پس انتشار خطا هزینه کل آب شهرداری اصفهان بر اساس پارامترهای سرانه جمعیت هر منطقه،سرانه مساحت هر منطقه به دست آمده است.بدین منظور در این تحقیق مدلی برنامه ریزی شده که قابلیت ها وچهارچوب آن برای پیش بینی هزینه آب در 14 منطقه شهرداری اصفهان میباشد. این برنامه شامل شبیه سازی و پیشبینی هزینه کل آب سالانه شهرداری اصفهان می باشد. شبیه سازی هزینه کل آب با روش های رگرسیون و ش بکهعصبی مصنوعی با استفاده از داده های سال 83 تا 88 انجام شده است که در نهایت روش شبکه عصبی مصنوعیبه عنوان مدل شبیه سازی تعیین شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - An Investigation of Mass Transfer Phenomena during Osmotic Dehydration of Orange Slices
A Harati H. Fatemian E. Hosseini Gh. H. Asadi F. Darvish

The osmotic dehydration causes water removing from food and also a soluble solid uptake into thefoodstuffs. However, large penetration of solute into the food becomes a major problem in osmoticdehydration.Pre-coating the food to be dehydrated with an artificial, edible چکیده کامل

The osmotic dehydration causes water removing from food and also a soluble solid uptake into thefoodstuffs. However, large penetration of solute into the food becomes a major problem in osmoticdehydration.Pre-coating the food to be dehydrated with an artificial, edible barrier was also explored as a wayto efficiently hinder solute penetration. In this study the effect of edible coating (CMC),concentration of sucrose solution (50 and 60%), temperature (35, 45 ºC) of Thomson orange, as amodel fruit were studied on the factors affected of mass Transfer phenomena during osmoticdehydration. The results showed that the soluble solid gain(SG) , water loss(WL) and productivityratio(WL/SG) rise with increase of temperature and solute concentration. Coating has affectedsignificantly on the productivity ratio پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - Long Term Simulation of Shazand Plain Aquifer under Changing Resources and Applications
Sh. Mokhtari H. Babazadeh H. Sedghi F. Kaveh

Iran is among the world’s arid and semi-arid regions and its demand for water has been increased due topopulation growth, urbanization and the development the economic sectors (industrial and agricultural). Inmany of these regions, the lack of planning and the una چکیده کامل

Iran is among the world’s arid and semi-arid regions and its demand for water has been increased due topopulation growth, urbanization and the development the economic sectors (industrial and agricultural). Inmany of these regions, the lack of planning and the unauthorized use of resources have led to excessiveexploitation and a lower level of groundwater. The usable groundwater for the country water supply is about55 percent. Research has been carried out for modeling the Shazand groundwater, which is located inMarkazi Province. Modeling has been carrying out using Visual Modflow software. In recent years Shazandaquifer groundwater levels have dropped significantly. Groundwater level during 8 years (1998-2006) was0.84 m and the annual average 0.105 m has also fallen. Population, urbanization and increasing migration inthis region have resulted in higher demand for water which its only solution is inevitably limitedconsumption in the agriculture sector through efficiency improvement. The model execution results for thesetwo options reveal that efficiency improvement will increase the basin hydrograph about 3.4m during an 8year period with 0.42 m annual average. Increasing population trends during a 10 year period have resultedin 2.5m reduction in the water table level with annual average of 0.23 m. According to planning horizon anddrinking water supply, final results indicate that the stability of aquifer resources without othercomplementary resources depends on more limited agricultural usage through the improvement of efficiencyand irrigation methods. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - Application of Artificial Neural Network and Genetic Algorithm for Predicting three Important Parameters in Bakery Industries
H. Abbasi Z. Emam-Djomeh S. M. Seyedin

Farinograph is the most frequently used equipment for empirical rheological measurements of dough. It’suseful to illustrate quality of flour, behavior of dough during mechanical handling and texturalcharacteristics of finished products. The percentage of water abs چکیده کامل

Farinograph is the most frequently used equipment for empirical rheological measurements of dough. It’suseful to illustrate quality of flour, behavior of dough during mechanical handling and texturalcharacteristics of finished products. The percentage of water absorption and the development time of doughare the most important parameters of farinography for bakery industries during production. However,farinograph quality number is also a profitable factor for rapid evaluation of flour. Our purpose in presentresearch is to apply artificial neural networks (ANNs) for predicting three important parameters offarinograph from simple measurable physicochemical properties of flour. Genetic algorithm (GA) was alsoapplied in the training phase for optimizing different parameters of ANN’s structure and inputs. Sensitivityanalyses were also conducted to explore the ability of inputs in predicting the networks outputs. Two neuralnetworks were developed; the first for modeling water absorption and dough development time and thesecond for modeling farinograph quality number. Both developed ANNs using GA have excellent potentialin predicting the farinograph properties of dough. In developed models, gluten index and Zeleny, suitableparameters for qualitative measurements of samples, played the most important role for predicting doughfarinograph characterisations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر میزان تغذیه آب های زیرزمینی در حوزه آبخیز کرج
بهارک معتمدوزیری هادی کیادلیری امیر اسحاقی علی اسکندری

10.30495/jrnr.2021.18448

تغییر اقلیم، یکی از مهمترین چالش هایی است که اکوسیستم های طبیعی را تحت تأثیر قرار داده و دارای اثرات متفاوتی بر روی میزان دما، بارش، شدت و فراوانی خشکسالی و سیلاب و پارامترهای هیدرولوژیکی حوزه های آبخیز می باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تغییر اقلیم بر روند تغی چکیده کامل

تغییر اقلیم، یکی از مهمترین چالش هایی است که اکوسیستم های طبیعی را تحت تأثیر قرار داده و دارای اثرات متفاوتی بر روی میزان دما، بارش، شدت و فراوانی خشکسالی و سیلاب و پارامترهای هیدرولوژیکی حوزه های آبخیز می باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تغییر اقلیم بر روند تغییرات دما، بارش و تشعشات خورشیدی و همچنین تعیین اثر تغییرات این متغیرها در میزان تغذیه حوزه آبخیز رودخانه کرج است. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از داده های دو مدل جهانی HadCM3 و CGCM1 و با کاربرد مدل ریزمقیاس نمایی SDSM، شبیه سازی متغیرهای اقلیمی برای سه دوره (2039-2010، 2069-2040 و 2098-2070) صورت گرفت. سپس با استفاده از مدل HELP، میزان تغذیه حوزه آبخیز کرج برآورد گردیده و اثر تغییرات متغیرهای هواشناسی بر روی میزان تغذیه آب های زیرزمینی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از شبیه سازی متغیرهای اقلیمی تحت سناریو منتخب A2 تغییر اقلیم، نشان داد که در سه دوره آتی نسبت به دوره پایه، مقدار دما، بارش و تشعشعات خورشیدی به ترتیب افزایش (1/5، 2/8 و 4/55 درصد)، کاهش (8/1، 15/1 و 18 درصد) و افزایش (0/5، 1/4 و 2/4 درصد) خواهند یافت. نتایج حاصل از شبیه سازی میزان تغذیه آب های زیرزمینی با استفاده از مدل HELP تحت سناریو منتخب A2 تغییر اقلیم، حاکی از این بود که میزان تغذیه در سه دوره آتی نسبت به دوره پایه، به ترتیب 9/6، 15/1 و 15/6 درصد کاهش پیدا می کند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که مدل HELP به عمق تبخیر و تعرق، حساسیت بالایی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان حوزه آبخیز ایور
حمید علی پور آرش ملکیان میرمسعود خیرخواه زرکش سعید قره چلو

این تحقیق سعی بر معرفی لیست فلورستیک منطقه ایور واقع در استان خراسان شمالی داشت. گیاهان با استفاده از پیمـایش صـحرایی جمـع آوری و شناسایی شدند. نمونه های جمع آوری شده با کمک منابع تاکسونومی در حد گونه شناسایی شدند. همچنین کاربرد گونه های گیاهی و میزان خـوشخـوارکی آنها ب چکیده کامل

این تحقیق سعی بر معرفی لیست فلورستیک منطقه ایور واقع در استان خراسان شمالی داشت. گیاهان با استفاده از پیمـایش صـحرایی جمـع آوری و شناسایی شدند. نمونه های جمع آوری شده با کمک منابع تاکسونومی در حد گونه شناسایی شدند. همچنین کاربرد گونه های گیاهی و میزان خـوشخـوارکی آنها برای دام های منطقه با پرسش از مردم بومی مشخص شد. نتایج نشان داد که 109 گونه متعلق به 24 تیره گیاهی در منطقه وجـود دار د. بـزر گتـرین تیره های گیاهی منطقه از لحاظ تعداد گونه شامل Asteraceae (21 گونـه)، Poaceae (15 گونـه)، Lamiaceae (10 گونـه)، Caryophyllaceae و (6 گونه) Brassicaceae (6 گونه) بودند. تعداد 32 گونه با ارزش کاربری علوفه ای بیشترین ارزش را از نظر کاربری به خود اختصاص دادند. 33 گونه بـر اساس پایداری یا طول عمر گونه های گیاهی یکساله، 4 گونه دوساله و 27 گونه چندساله در منطقه شناسایی گردید. تعداد 17 گونه با شکل رویشی علفـی پهن برگ بیشترین شکل رویشی حوزه را به خود اختصاص داداند. 59 گونه از نظر خوشخوراکی در کلاس مرتعی III بـا ارزش کـم و41 گونـه در کـلاس مرتعی II با ارزش متوسط قرار گرفتند. همیکریپتوفیت ها با 35 گونه، تروفیت با 62 گونه و کامفیـت بـا 31 گونـه بـه ترتیـب بیشـترین شـکل زیسـتی و همچنین گیاهان ایران-تورانی با 97 گونه، ایران-تورانی و صحارا-سندی با 9 گونه و ایران-تورانی و مدیترانه ای با 8 گونـه بـه ترتیـب بیشـترین پـراکنش جغرافیایی را در منطقه به خود اختصاص دادند. گونه های غیرخوش خوراک بر اساس نتایج به دلیل فشار زیاد بر مراتع در منطقه گسترش یافته اند کـه بایـد اقدامات مدیریتی برای جلوگیری از این روند صورت گیرد تا تنوع گیاهی در خطر نابودی قرار نگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - سنتز کربن فعال از پسماند لیگنوسلولزی به‌منظور کاهش نیترات از محلول‌های آبی در آب شرب شهرستان ملارد
مریم خاندانی لعبت تقوی فریبا زمانی هرگلانی

10.30495/jrnr.2021.19221

آلودگی نیترات چالشی فراگیر و بین ‌المللی در سطح جهانی است و پیامدهای متعددی بر سلامت انسان و محیط زیست و باروری حیات در کره زمین ایجاد می‌ کند. از این ‌رو مطالعات و تحقیقات در زمینه کاهش نیترات از آب شرب با اهمیت است. در پژوهش کاربردی حاضر سنتز و بررسی ساختاری کربن فعال چکیده کامل

آلودگی نیترات چالشی فراگیر و بین ‌المللی در سطح جهانی است و پیامدهای متعددی بر سلامت انسان و محیط زیست و باروری حیات در کره زمین ایجاد می‌ کند. از این ‌رو مطالعات و تحقیقات در زمینه کاهش نیترات از آب شرب با اهمیت است. در پژوهش کاربردی حاضر سنتز و بررسی ساختاری کربن فعال سنتز شده از هسته آلو و بررسی تاثیر آن در میزان کاهش غلظت نیترات موجود در آب شرب شهرستان ملارد مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور جاذب کربن فعال به روش پیرولیز در محیط گاز نیتروژن از ضایعات لینگوسلولزی هسته آلو سنتز شد و ساختار کربن فعال سنتز شده با استفاده از آنالیزهای XRD، FTIR و BET بررسی گردید. سپس شرایط متفاوتی از قبیل میزان غلظت اولیه نیترات، مقدار نانو جاذب و تغییرات pH، دما و زمان تماس مورد مطالعه قرار گرفت. یافته‌ ها سنتز کربن فعال را تایید و نشان دادند کربن فعال سنتز شده قادر است در دمای 25 درجه سانتی ‌گراد، زمان تماس 120 دقیقه، pH برابر با 5 و با حداقل بهینه جاذب کربن فعال 8/0 میلی گرم بر لیتر غلظت نیترات را به میزان 45 درصد کاهش دهد. بررسی‌ ها در مدل‌ های ایزوترم جذب فرندلیچ و لانگمویر نیز نشان دادند فرآیند جذب نیترات از معادله جذب لانگمویر به ‌ طور کامل تبعیت کرده و مقدار R2 برابر با 0/85 به ‌دست آمد. یافته‌ های مطالعه حاضر نشان داد کربن فعال سنتز شده از پسماند لینگوسلولزی هسته آلو گزینه قابل قبولی جهت کاهش نیترات از محلول ‌های آبی می‌ باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی منطقه دهرود و تنگ ارم دشتستان با استفاده از شاخص کیفیت آب (WQI)
مهدیه عیدی فاضل امیری

10.30495/jrnr.2022.66817.10240

ارزیابی کیفیت آب‌های زیرزمینی می‌تواند در مدیریت این منابع و برنامه ریزی ها برای آینده بسیار حایز اهمیت باشد. هدف این تحقیق، پایش کیفیت آب های زیرزمینی دشت دهرود- تنگه ارم در استان بوشهر در جنوب ایران با استفاده از شاخص کیفیت آب (WQI) است. برای این منظور، 10 منبع آب ز چکیده کامل

ارزیابی کیفیت آب‌های زیرزمینی می‌تواند در مدیریت این منابع و برنامه ریزی ها برای آینده بسیار حایز اهمیت باشد. هدف این تحقیق، پایش کیفیت آب های زیرزمینی دشت دهرود- تنگه ارم در استان بوشهر در جنوب ایران با استفاده از شاخص کیفیت آب (WQI) است. برای این منظور، 10 منبع آب زیرزمینی در داخل دشت انتخاب و کیفیت آب آنها در سال های 1392 و 1399 در دو فصل خشک و تر اندازه‌گیری شد. شاخص کیفیت آب با استفاده از پارامترهای اسیدیته، کل مواد جامد محلول در آب، سختی کل، نیترات، سولفات، بی‌کربنات، کلرور، کلسیم، سدیم، پتاسیم و منیزیم محاسبه گردید. نتایج تحقیق نشان داد بهترین شاخص کیفیت آب با میانگین 142 متعلق به چاه شماره 5 (نزدیک آبادی تنگ‌ارم) و بدترین شاخص کیفیت آب با میانگین 789 مربوط به چاه 10 (نزدیک آبادی دهرود) است. از مقایسه نقشه‌های پهنه‌بندی که با استفاده از روش کریجینگ رسم شدند، مشخص گشت چاه‌های نزدیک به آبادی تنگ‌ارم از کیفیت بهتری برخوردار هستند و هرچه به سمت آبادی دهرود در جنوب‌شرقی آبخوان حرکت شد از کیفیت آب زیرزمینی کاسته گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - تحلیلی بر تهدیدهای منابع آب ‫با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی با رویکرد پدافند غیرعامل
مرضیه عبدالهی زهرا عزیزی

10.30495/jrnr.2022.66640.10237

کمبود آب از مهم ترین و اساسی ترین بحران های کشور است که علاوه بر مشکلات زیست محیطی در عرصه های اجتماعی و امنیتی نیز بروز کرده است. بررسی وضعیت بحران آب در مناطق مختلف برای پیش بینی اقدامات پدافندی مورد نیاز در مدیریت و جلوگیری از ایجاد تبعات اجتماعی ضروری است. تحقیق ح چکیده کامل

کمبود آب از مهم ترین و اساسی ترین بحران های کشور است که علاوه بر مشکلات زیست محیطی در عرصه های اجتماعی و امنیتی نیز بروز کرده است. بررسی وضعیت بحران آب در مناطق مختلف برای پیش بینی اقدامات پدافندی مورد نیاز در مدیریت و جلوگیری از ایجاد تبعات اجتماعی ضروری است. تحقیق حاضر با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل مشارکتی عوامل موثر در ایجاد و تشدید بحران آب در شهرستان بویین زهرا انجام شد. به این منظور ابتدا لایه های اطلاعاتی شامل خشکسالی، رده های خاک، میزان تبخیر و تعرق، میانگین مجموع بارش سالانه، رخنمون های زمین شناختی سطحی، فاصله از رودخانه های دایمی، میزان تخلیه یا دبی خروجی چاه های عمیق و کاربری تهیه و با بکارگیری تابع فازی مثلثی استانداردسازی شد و با استفاده از تابع تلفیق وزن دار خطی، لایه نهایی عرصه های بحران آب تولید گردید. نتایج بیانگر آن بود که سه مولفه اصلی میزان تخلیه آب توسط چاه های عمیق، میزان تبخیر و تعرق و تراکم جمعیت در سطح شهرستان، مهمترین عوامل دخیل در ایجاد و تشدید بحران کمبود آب بودند. همچنین سه طبقه بحران آب در سطح شهرستان شناسایی گردید که شامل طبقه با ریسک متوسط در بخش های شمالی شهرستان بویین زهرا (مساحت 1016 کیلومترمربع و حدود 34 درصد از مساحت کل شهرستان)، طبقه دوم یا عرصه های بحرانی منابع آب که بیشتر نواحی شرقی و مرکزی شهرستان بویین زهرا را در برگرفته است (39 درصد از مساحت شهرستان برابر 1155 کیلومترمربع) و طبقه سوم یا عرصه های در معرض بحران (مساحت آن حدود 830 کیلومترمربع و 27 درصد از مساحت شهرستان) می شوند. بر اساس نتایج به دست آمده، اثرگذارترین فعالیت در ایجاد بحران کمبود آب در این مطالعه مربوط به بخش کشاورزی است، بنابراین موثرترین اقدامات پدافندی در کاهش اثرات بحران کمبود آب در منطقه مورد مطالعه نظارت و جلوگیری از حفر چاه های عمیق جدید و پرکردن چاه های غیرمجاز تشخیص داده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - بهره برداری بهینه از مخازن به منظور تامین نیازهای آبیاری بر پایه الگوریتم جدید پروانه پادشاه
میرامید هادیانی حمیدرضا وزیری

10.30495/jrnr.2022.65471.10233

مطالعه حاضر به بهره برداری از مخزن به منظور تامین نیازهای آبیاری بر اساس الگوریتم تکاملی جدید پروانه پادشاه با هدف حداقل نمودن کمبودهای آبیاری پرداخته است. از الگوریتم های ژنتیک و ازدحام ذرات به عنوان الگوریتم های پرکاربرد و موفق برای مقایسه با الگوریتم پروانه پ چکیده کامل

مطالعه حاضر به بهره برداری از مخزن به منظور تامین نیازهای آبیاری بر اساس الگوریتم تکاملی جدید پروانه پادشاه با هدف حداقل نمودن کمبودهای آبیاری پرداخته است. از الگوریتم های ژنتیک و ازدحام ذرات به عنوان الگوریتم های پرکاربرد و موفق برای مقایسه با الگوریتم پروانه پادشاه استفاده شد و به منظور انتخاب روش برتر از یک مدل تصمیم گیری چندمعیاره بهره برده شد. نتایج نشان داد الگوریتم پروانه پادشاه با کسب رتبه اول بر اساس مدل تصمیم گیری چندمعیاره و شاخص های مختلف نظیر اطمینان پذیری، آسیب پذیری، انعطاف پذیری و تابع هدف دارای عملکرد بهتری نسبت به الگوریتم ژنتیک و ازدحام ذرات است. علاوه بر آن، مقادیر کمبودهای تامین آب آبیاری بر اساس الگوریتم پروانه پادشاه نسبت به دو الگوریتم دیگر در طی هفت سال مطالعاتی کمتر می باشد. بنابراین مطالعه انجام شده نشان داد الگوریتم پروانه پادشاه دارای عملکرد مناسبی برای استفاده در مسایل مدیریت منابع آب می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - بهینه‌سازی بهره‌برداری از آبخوان دشت شهریار با شبیه‌سازی جریان آب زیرزمینی به روش مدل‌سازی ترکیبی
نیما صالحی شفا حسین بابازاده فیاض آقایاری علی صارمی محمدرضا غفوری مسعود صفوی علی پناهدار

10.30495/jrnr.2022.70366.10272

در پژوهش حاضر یک الگوی شبیه‌سازی چند‌هدفه ارایه شد و شش سناریو بر اساس بیلان آب زیرزمینی به‌منظور بهره‌برداری بهینه از آبخوان دشت شهریار تعریف شد. به این منظور، ابتدا با استفاده از مدل های مبتنی بر GIS و با روش‌های فازی و وزنی، مناطق پر آب و کم آب محدوده مطالعاتی به‌من چکیده کامل

در پژوهش حاضر یک الگوی شبیه‌سازی چند‌هدفه ارایه شد و شش سناریو بر اساس بیلان آب زیرزمینی به‌منظور بهره‌برداری بهینه از آبخوان دشت شهریار تعریف شد. به این منظور، ابتدا با استفاده از مدل های مبتنی بر GIS و با روش‌های فازی و وزنی، مناطق پر آب و کم آب محدوده مطالعاتی به‌منظور اولویت‌بندی منابع و مصارف شناسایی شدند. سپس سناریوهای مورد نظر به ‌وسیله مدل GMS شبیه‌سازی و ارزیابی شدند. در نهایت به منظور افزایش دقت نتایج پژوهش، غلظت TDS و بیلان آب زیرزمینی با استفاده از مدل‌ شبکه عصبی مصنوعی شبیه‌سازی شد. با توجه به نتایج روش‌های فازی و وزنی، مناطق رباط‌کریم، سپس اسلامشهر و در نهایت شهریار به‌عنوان نواحی کم آب مشخص شدند. بر اساس نتایج حاصل شده، بیلان حالت ناپایدار و صحت‌سنجی به ترتیب برابر 344/68- و 109/98- میلیون مترمکعب محاسبه شدند. سناریوی سوم با بیلان 203/33 میلیون ‌متر‌مکعب به‌عنوان بهترین سناریو انتخاب شد و بیلان حاصل از آن نسبت به بیلان حاصل از مدل GMS و شبکه عصبی برای سال آبی 95 به‌ترتیب برابر 284/87 و 284/83 درصد افزایش یافت. همچنین غلظت کل مواد جامد محلول آب زیرزمینی حاصل از مدل GMS‌ و شبکه عصبی در کل بازه زمانی مطالعاتی به‌طور میانگین برابر 655 و 651 میلی‌گرم بر لیتر برآورد شدند. معیارهای ضریب همبستگی و ضریب تعیین حاصل از مدل‌های شبکه عصبی برای بیلان آب زیرزمینی و کل داده‌ها برابر یک و برای غلظت کل مواد جامد محلول آب زیرزمینی به‌ترتیب برابر 0/997 و 0/994 برآورد شدند. در تحقیق حاضر، الگوی شبیه‌سازی چند‌هدفه به‌عنوان یک روش جامع و کاربردی با ارایه روش‌های شبیه‌سازی نوین، توانایی پشتیبانی از چند سناریوی مؤثر را داشته و منجر به افزایش پایداری سیستم آب زیرزمینی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - پیش‌بینی جریان بر پایه‌ عدم قطعیت‌های موجود و ارزیابی نوسانات جریان زیست‌محیطی روی اکوسیستم‌ منابع تجدیدشونده حوضه سد طالقان
زهرا نفریه مهدی سرائی تبریزی حسین بابازاده حمید کاردان مقدم

10.30495/jrnr.2022.69887.10263

اهمیت بقای نسل گونه‌های نادر و حفظ تنوع زیستی کشور برای آیندگان و چرخه اکوسیستم با وجود محدودیت‌های منابع آب سطحی لزوم برنامه‌ریزی منابع آبی را نشان ‌می‌دهد. مولفه‌ مهم در بهینه‌سازی و مدیریت آب سطحی، پیش بینی های بلند‌مدت و کوتاه مدت جریان رودخانه است. پژوهش حاضر ب چکیده کامل

اهمیت بقای نسل گونه‌های نادر و حفظ تنوع زیستی کشور برای آیندگان و چرخه اکوسیستم با وجود محدودیت‌های منابع آب سطحی لزوم برنامه‌ریزی منابع آبی را نشان ‌می‌دهد. مولفه‌ مهم در بهینه‌سازی و مدیریت آب سطحی، پیش بینی های بلند‌مدت و کوتاه مدت جریان رودخانه است. پژوهش حاضر به منظور دستیابی به این مهم به مقایسه عملکرد دو مدل شبکه بیزینBN و شبکه عصبی MLP، طی هفده الگوی ساختاری پرداخت. سپس مقادیر زیست‌محیطی و شرایط زیستی آبزیان بررسی شد. داده های ماهانه هواشناسی و همچنین حجم آب انتقالی از پنج ایستگاه هیدرومتری ورودی به سد طالقان از سال 1385 تا 1397 به‌عنوان داده ورودی به مدل‌ها معرفی گردید و رواناب ورودی به سد به‌عنوان پیش بینی شونده لحاظ شد. در مرحله بعد با استفاده از روش هیدرولوژیک تنانت دبی‌های‌ ‌زیست‌محیطی محاسبه گردید و احتمال وقوع این دبی‌ها در داده‌های ثبتی و هفده الگو در محیط نرم افزار Easyfit محاسبه شد. سپس مقایسه‌ الگوهای منتخب با توجه به احتمال وقوع و معیار‌های شاخص، ضریب نش- ساتکلیف، جذر خطای میانگین مربعات و متوسط خطای پیش‌بینی مطلق انجام شد. با وجود 43/3 درصد تشابه بهترین الگو مدل BN در برابر 80 درصد تشابه در مدل MLP، مدل BN با معیار شاخص بهتر (3/98- ، 17/3 و 0/06) در مقابل مقادیر شاخص در مدل MLP (23/9 ،-10/3 و 122/3) دقت بهتری داشته است. همچنین مشخص شد حوضه با خطر ‌زیست‌محیطی مواجه است، زیرا مقادیر پیشنهادی برای جریان زیست‌محیطی در بعضی از ماه‌ها در طول دوره مطالعاتی از کل رواناب بیشتر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - ارزیابی توان بوم‌شناختی حوضه آبخیز کبگیان شهرستان بویراحمد برای آبزی‌پروری
زینب محرابی سهیل سبحان اردکانی لیما طیبی

10.30495/jrnr.2023.70149.10270

رشد جمعیت و نیازهای بشر باعث توسعه چشمگیر صنایع از جمله تکثیر و پرورش آبزیان به‌عنوان منبع مهم تامین نیاز پروتئینی وی شده است. نتیجه این توسعه که به‌طور معمول با عدم انجام مطالعات اثرات محیط ‌زیستی همراه است، در بسیاری از کشورها از جمله ایران با پیامد تخریب محیط همراه ب چکیده کامل

رشد جمعیت و نیازهای بشر باعث توسعه چشمگیر صنایع از جمله تکثیر و پرورش آبزیان به‌عنوان منبع مهم تامین نیاز پروتئینی وی شده است. نتیجه این توسعه که به‌طور معمول با عدم انجام مطالعات اثرات محیط ‌زیستی همراه است، در بسیاری از کشورها از جمله ایران با پیامد تخریب محیط همراه بوده است. این مطالعه با هدف ارزیابی توان بوم‌شناختی حوضه کبگیان شهرستان بویراحمد برای استقرار کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی انجام شد. بدین منظور و بر اساس مدل آبزی‌پروری مخدوم، از نقشه های 1:50000 بافت، عمق و فرسایش خاک، شیب، دما، اسیدیته و دبی آب، سنگ، رویشگاه‌های حساس، مناطق حفاظت‌شده و ارزش حفاظتی گونه ها و نرم‌افزار ArcGIS استفاده شد. نتایج نشان داد از وسعت تقریبی 192 هکتاری منطقه مورد مطالعه، 78/7 هکتار و به طور غالب در حاشیه روستای بطاری، از قابلیت قابل قبول برای توسعه صنعت آبزی‌پروری برخوردار بوده است. از آنجایی که در حال حاضر توزیع مکانی کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی در مسیر رودخانه کبگیان از وضعیتی مناسب برخوردار نیست و اغلب در یک بخش از رودخانه تمرکز دارد، توان پالایش آلاینده‌های تولیدی کارگاه ها توسط رودخانه کاهش ‌یافته است. پیشنهاد می شود به‌منظور کاهش آثار سوء محیط‌ زیستی صنعت تکثیر و پرورش آبزیان بر کیفیت آب رودخانه، نسبت به انتقال کارگاه ها به مناطقی با قابلیت توسعه آبزی پروری اقدام گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - بررسی کیفی منابع آب‌ های سطحی در جهت دستیابی به کشاورزی و منابع طبیعی پایدار(مطالعه موردی: رودخانه مرزی ارس)
میلاد طباطبائی هاشمی مهدی سرائی تبریزی حسین بابازاده

10.30495/jrnr.2023.72524.10287

از آنجا‌یی که بخش کشاورزی مصرف‌کننده اصلی آب در کشور است، دستیابی به کشاورزی پایدار بدون در نظر گرفتن مسایل زیست ‌محیطی ممکن است در درازمدت مخاطراتی را به دنبال داشته باشد، لذا کمّیت و کیفیت آب‌های سطحی در کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف پایش کیفی چکیده کامل

از آنجا‌یی که بخش کشاورزی مصرف‌کننده اصلی آب در کشور است، دستیابی به کشاورزی پایدار بدون در نظر گرفتن مسایل زیست ‌محیطی ممکن است در درازمدت مخاطراتی را به دنبال داشته باشد، لذا کمّیت و کیفیت آب‌های سطحی در کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف پایش کیفی منابع آب‌های سطحی برای دستیابی به کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، به بررسی محدوده مطالعاتی حوضه آبریز رودخانه ارس پرداخته است. بالغ بر 100 نمونه‌‌‌ برداشت شده از 9 ایستگاه رودخانه ارس، حدفاصل روستای یایچی کشور آذربایجان تا نزدیک دریاچه سد ارس، از مهر ماه 1397 تا مرداد ماه 1398 با استفاده از شاخص کیفیت آب کشاورزی ویلکوکس و نرم‌افزار Grapher مورد بررسی، طبقه‌بندی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد نمونه‌ها در دیاگرام شولر در محدوده قابل قبول بوده، اما می‌بایست برای شرب، سایر عناصر موثر نیز مورد بررسی قرار گیرد. کم‌ترین میزان نسبت جذب سدیم در خرداد ‌ماه (1/40میلی‌گرم بر لیتر) و بیشترین مقدار آن در آبان ‌ماه (3/43 میلی‌گرم بر لیتر) می‌باشد. همچنین میزان هدایت الکتریکی آب در خرداد ماه (840 میکرو‌زیمنس بر سانتی‌متر) کم‌ترین و در مهر‌ماه (1375 میکرو‌زیمنس بر سانتی‌متر) بیشترین مقدار به ثبت رسیده است. بر اساس دیاگرام ویلکوکس، کلیه نمونه‌ها در محدوده کیفیC۳S1بوده و جز آب‌های شور به‌شمار می‌روند. علی‌رغم بالا بودن سطح شوری در نمونه‌های این رودخانه، طی بازه زمانی مورد بررسی جهت کاربری کشاورزی تفاوت معنی‌داری در روند کیفی ایستگاه‌ها مشاهده نشد، لیکن باید تمهیدات لازم در استفاده از این آب‌ها به‌عمل آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - بررسی شاخص کیفیت آب (WQI) با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 و کاربرد مدل‌های تک‌متغیره و چندمتغیره در رودخانه سفیدرود در شمال ایران
یوسف پورحبیب ابراهیم فتائی فاطمه ناصحی بهنام خانیزاده حسین سعادتی

در این پژوهش کیفیت آب رودخانه سفیدرود طی سالهای 2013-2018 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 و همچنین 10 پارامتر کیفی شیمیاییی و فیزیکی شامل کلسیم (Ca2+)، پتاسیم (Na+)، منیزیم (Mg2+)، کلر (Cl-)، سولفات (SO4-2)، بی‌کربنات (HCO3-)، کل مواد محلول (TDS)، هدایت الکتریکی چکیده کامل

در این پژوهش کیفیت آب رودخانه سفیدرود طی سالهای 2013-2018 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 و همچنین 10 پارامتر کیفی شیمیاییی و فیزیکی شامل کلسیم (Ca2+)، پتاسیم (Na+)، منیزیم (Mg2+)، کلر (Cl-)، سولفات (SO4-2)، بی‌کربنات (HCO3-)، کل مواد محلول (TDS)، هدایت الکتریکی (EC)، سختی کل (TH) و اسیدیته آب (pH) در سه ایستگاه هیدرمتری مورد مطالعه قرار گرفت. شاخص کیفیت آب (WQI) شرب محاسبه گردید و ارتباط آن با باندها و نسبت‌های باندی ماهواره‌ای (28 پارامتر) با استفاده از مدل‌های رگرسیونی تک‌متغیره و چندمتغیره، مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج مدل رگرسیونی تک متغیره نشان داد که شاخص WQI با باند 5 و نسبت باند B4/B3 در سطح معنی‌داری 1 درصد به ترتیب با ضریب تبیین (R2) 55/0 و 51/0 دارای همبستگی خطی و توانی بود. اجرای مدل رگرسیون چندمتغیره خطی گام‌به‌گام WQI با تمامی باندها و نسبت‌های مورد مطالعه نشان داد که سه متغیر باند 5 و نسبت‌های باندی B4/B3 و B6/B5 با WQI، با R2 حدود 80/0 در سطح معنی‌داری 5 درصد، دارای همبستگی بودند. پس از تهیه نقشه تغییرات مکانی WQI با استفاده از مدل رگرسیون خطی چندمتغیره، نتایج حاکی از آن بود که کیفیت آب در سرشاخه‌های سفیدرود، یعنی رودخانه‌های‌های قزل‌اوزن و شاهرود نسبت به مناطق پایین‌دست‌ و دریاچه سد منجیل، کمتر بود هرچند که کیفیت آب رودخانه‌های قزل‌اوزن و شاهرود ضعیف بود، ولی پس از ورد به سد سفید رود به کلاس آب خوب تبدیل شد. اما WQI آب خروجی از سد با عبور از اراضی کشاورزی، مناطق مسکونی و صنعتی حاشیه رودخانه تا رسیدن به دریای خزر به تدریج افزایش یافته و دارای کلاس آب ضعیف شده بود. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 و مدل رگرسیونی چند متغیره از توان بالایی برای پایش کیفیت آب برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - بررسی پارامترهای کیفی آب ورودی و خروجی مزرعه پرورش ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) بر پارامترهای کیفی آب رودخانه ماسوله رودخان، استان گیلان
رضا فرضی نجمه طبسی‌نژاد آذین احمدی سیدحامد موسوی ثابت جاوید ایمان پورنمین

10.30495/jrnr.2022.20560

در چند دهه اخیر احداث مزارع پرورش ماهی در حاشیه رودخانه ها افزایش چشمگیری یافته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت آب ورودی و خروجی مزرعه پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان و همچنین بررسی تاثیرات پساب مجموعه بر پارامترهای کیفی آب رودخانه ماسوله رودخان واقع در استان گیلا چکیده کامل

در چند دهه اخیر احداث مزارع پرورش ماهی در حاشیه رودخانه ها افزایش چشمگیری یافته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت آب ورودی و خروجی مزرعه پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان و همچنین بررسی تاثیرات پساب مجموعه بر پارامترهای کیفی آب رودخانه ماسوله رودخان واقع در استان گیلان بود. برای انجام این آزمایش هر پانزده روز یک بار به مدت 3 ماه (آبان، آذر و دی ماه سال 1399) از سه ایستگاه به ترتیب ایستگاه شاهد در محل ورودی کارگاه، ایستگاه دوم خروجی پساب کارگاه و ایستگاه سوم در فاصله کمتر از 100 متر بعد از خروجی مزرعه نمونه برداری صورت گرفت. نتایج مطالعه نشان داد آب خروجی مزرعه بر فاکتورهای کیفی آب از قبیل دما، اسیدیته (pH)، اکسیژن محلول (DO)، نیتریت (-NO2)، نیترات (-NO3) و آمونیاک تاثیر معنی داری داشته است. میزان اکسیژن محلول در آب خروجی در دو ماه اول نمونه برداری (0/18 ± 5/75 میلی‌گرم در لیتر) نسبت به آب ورودی کاهش معنی داری داشت (0/05>P) و مقادیر اسیدیته، نیترات، نیتریت و سختی آب در آب خروجی ( به ترتیب 0/09 ± 8/23، 0/15 ± 4/83، 0/07 ± 0/09، 0/18 ± 7/55) نسبت به آب ورودی افزایش معنی داری نشان داد (0/05>P). همچنین مقایسه بین ایستگاه ها نشان داد ایستگاه سوم از آلودگی بیشتری نسبت به ایستگاه های دیگر برخوردار بود و با افزایش مسافت از خروجی میزان درجه آلودگی آب کم شد. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه می توان این گونه بیان کرد خروجی مزرعه پرورش ماهی به خاطر استفاده از خوراک تجاری بی کیفیت، افزایش تراکم، افزایش فعالیت پرورشی در مجموعه بیشترین میزان آلودگی را نسبت به سایر ایستگاه ها دارد و با افزایش فاصله از مزرعه، به دلیل روند خودپالایی رودخانه از میزان درجه آلودگی آب کاسته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - تـاثیر آمـوزش بر نگرش و رفتار زیست‏ محیطی آبـزی‌ پروران برای کاهش میزان آلـودگی پسـاب مزارع پرورش قـزل آلای رنگین‏ کمان
محمدضا فرزانه مریم لاریجانی محمد رضوانی

پرورش ماهی تاثیرپذیری و تاثیرگذاری زیادی در محیط زیست دارد. هدف این پژوهش بررسی وضعیت نگرش و رفتار زیست محیطی پرورش دهندگان قزل آلا و تاثیر آموزش بر آن است. پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام آن نیمه تجربی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و بسته آموزش زیست محیطی بود. پرس چکیده کامل

پرورش ماهی تاثیرپذیری و تاثیرگذاری زیادی در محیط زیست دارد. هدف این پژوهش بررسی وضعیت نگرش و رفتار زیست محیطی پرورش دهندگان قزل آلا و تاثیر آموزش بر آن است. پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام آن نیمه تجربی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و بسته آموزش زیست محیطی بود. پرسشنامه توسط اساتید دانشگاه و کارشناسان سازمان شیلات بررسی و روایی آن تایید گردید. پایایی پرسشنامه با انجام 15 آزمون، ضریب آلفای کرونباخ 84/0 را نشان داد. جامعه آماری شامل 150 مزرعه دار مالک مزارع تک منظوره با تخلیه پساب به آب های سطحی و نمونه آماری شامل 63 نفر در دو گروه آزمون و شاهد بود. نتایج نشان داد کـه نگرش زیسـت محـیطی پرسش شوندگان مناسب نیست (حدود 34 درصد پاسخ صحیح) که این نگرش ها پس از ارائه بسته آموزشی به گروه آزمون به طور معنی دار تغییر کرد (p<0.05). رفتـار زیست محیطی پرسش شوندگان نیز مناسب نبوده (79 درصد از هیچ روشی تصفیه پساب استفاده نمی کنند) لیکن زمینه برای تغییر رفتار در گروه آزمون پس از آموزش ایجاد شده و ایشان برای تصفیه پساب مزارع خود با روش هـای کـم هزینه اعـلام آمادگی کردنـد. همچنین رابطه همبستگـی میان سن، تحصیلات و سابقه آبزی پروری با نگرش و رفتار (سازگار) زیست محیطی مشاهده نشد. نتایج حاصل از این آزمون نشان داد که آموزش نقش به سزایی در رفتا زیست محیطی مزرعه داران به ویژه برای جلوگیری از ایجاد آلودگی های ناشی از پساب مزارع دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - ارزیابی تغییر کاربری اراضی و تاثیر آن بر هیدروگراف سیل حوزه آبخیز امامه، استان تهران
مارال پزشکی بهارک معتمدوزیری حسن احمدی

تغییر در الگوی کاربری اراضی، فرآیندهای هیدرولوژیکی در حوضه ها را متاثر ساخته و تعادل طبیعی جریان آب را مختل می کند. در پژوهش حاضر، تغییر مولفه های هیدرولوژیکی حوزه آبخیز امامه در نتیجه تغییرات کاربری اراضی در طی سال های 1367 الی 1392، مورد بررسی قرار گرفته است. به علت ن چکیده کامل

تغییر در الگوی کاربری اراضی، فرآیندهای هیدرولوژیکی در حوضه ها را متاثر ساخته و تعادل طبیعی جریان آب را مختل می کند. در پژوهش حاضر، تغییر مولفه های هیدرولوژیکی حوزه آبخیز امامه در نتیجه تغییرات کاربری اراضی در طی سال های 1367 الی 1392، مورد بررسی قرار گرفته است. به علت نبود نقشه کاربری اراضی در سال های گذشته، جهت تهیه نقشه کاربری اراضی مربوط به سال 1367 حوضه، از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست استفاده شد که این تصاویر در محیط نرم افزار ERDAS Imagine پردازش شدند. جهت تهیه نقشه کاربری اراضی مربوط به سال 1392 حوضه از اطلاعات کاربری موجود استفاده گردید. در ادامه، نقشه های کاربری اراضی مربوط به سال های 1367 و 1392 در محیط نرم افزار ArcGIS تهیه شدند. در نقشه های حاصل، شش طبقه کاربری اراضی مراتع درجه 1، 2، 3، کشاورزی و باغ، بایر، و بستر رودخانه به دست آمد. با توجه به نتایج حاصله، حوزه آبخیز امامه در بازه زمانی مورد مطالعه، دستخوش تغییر کاربری اراضی زیادی شده است، به طوری که مراتع از درجه 1 به درجه 2 و از درجه 2 به درجه 3 و حتی بایر تبدیل شده و سطح مناطق مسکونی (ویلا) از مقدار 5/2 درصد در سال1367 به 4/8 در سال 1392 افزایش یافته است. جهت بررسی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر هیدروگراف سیل حوزه آبخیز امامه از مدل HEC-HMS استفاده گردید. نتایج بررسی هیدروگراف دو سال مذکور حاکی از افزایش حجم رواناب و دبی اوج سیلاب در طی دوره زمانی 25 سال می باشد. ضریب رواناب حوضه نیز از 82/0 به 89/0 افزایش پیدا کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - تحلیل مضامین مؤثر بر فرهنگ مصرف آب از دیدگاه اسلام (مطالعه کیفی)
ندا رجاییان نرگس کشتی آرای محمدعلی نادی

مقدمه و هدف پژوهش: یکی از مسائل مهم در اسلام، محافظت ازآب است. تحقیق حاضر نیز به بررسی مؤلفه های فرهنگ اسلامی مؤثر بر مصرف آب پرداخت. روش پژوهش: این پژوهش کیفی و از روش تحلیل مضمون، سبک آتراید- استرلینگ[i]، به منظور تحلیل مضامینی که از مقالات داخلی و متون اسلامی مرتبط ب چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: یکی از مسائل مهم در اسلام، محافظت ازآب است. تحقیق حاضر نیز به بررسی مؤلفه های فرهنگ اسلامی مؤثر بر مصرف آب پرداخت. روش پژوهش: این پژوهش کیفی و از روش تحلیل مضمون، سبک آتراید- استرلینگ[i]، به منظور تحلیل مضامینی که از مقالات داخلی و متون اسلامی مرتبط با آب و الگوی مصرف بدست آمده می باشد. مضامین در سه دسته پایه، سازمان دهنده و فراگیر، جهت دستیابی محقق به شبکه مضامین فرهنگ اسلامی مصرف آب دسته بندی شد. یافته‌ها: تحلیل ها نشان داد، 4 مضمون فراگیر شامل: باور، هنجار، ارزش و دانش به عنوان مؤلفه های اصلی شبکه، 8 مضمون سازمان دهنده شامل: ایمان به خدا، هنجار اجتماعی، هنجار اخلاقی، هنجار قانونی، هنجار رویه ای، ارتقاء فرهنگ اسلامی جامعه، آب نعمت و امانت الهی، به عنوان اصول فرعی، و در نهایت 34 کد مضمون پایه به عنوان عوامل جز که باید در مصرف آب با تکیه بر فرهنگ اسلامی مد نظر قرار گیرد بدست آمد. نتیجه گیری: نتایج بیانگر آنند ترکیب این چهار مؤلفه، فرهنگ اسلامی مصرف آب جامعه مسلمانان را نشان می دهد. در کشور ما هنوز استفاده مطلوب از آب به شکل یک فرهنگ جایگاه خاص خود را پیدا نکرده، دراین بخش آموزش های ساده اما کاربردی (با محوریت اعتدال، قناعت، پرهیز از اسراف و صرفه جویی) که از طرف دین اسلام مطرح شده می تواند مسلمانان را به الگوی بهینه مصرف آب رهنمون سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - بررسی نقش اقدامات فرهنگی ترویجی بر تغییر آگاهی، نگرش و رفتار دانش‌آموزان در مصرف بهینه آب «مطالعه موردی: مدارس ابتدایی استان قم
عنایت اله آقائی محمد کربلایی ابراهیمی

مقدمه و هدف پژوهش: هدف تحقیق "بررسی نقش اقدامات فرهنگی ترویجی بر تغییر آگاهی، نگرش و رفتار دانش‌آموزان مدارس ابتدایی استان قم در مصرف بهینه آب" می‌باشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر، یک پژوهش توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری را دانش‌آموزان مدارس ابتدایی استان قم تشکیل می‌دهند. چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: هدف تحقیق "بررسی نقش اقدامات فرهنگی ترویجی بر تغییر آگاهی، نگرش و رفتار دانش‌آموزان مدارس ابتدایی استان قم در مصرف بهینه آب" می‌باشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر، یک پژوهش توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری را دانش‌آموزان مدارس ابتدایی استان قم تشکیل می‌دهند. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، از بین 139762 نفر، طبق فرمول کوکران 383 نفر انتخاب شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که روایی آن به صورت روایی صوری محتوایی توسط خبرگان مورد تائید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 918/0 تأیید گردید. برای بررسی نرمال بودن توزیع متغیرهای تحقیق از آزمون کلموگروف اسمیرنوف یک نمونه ای و برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از روش تحلیل رگرسیون خطی یک متغیره، آزمون تی یک نمونه‌ای، با نرم‌افزار SPSS25 استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اقدامات فرهنگی ترویجی مصرف بهینه آب بر تغییر آگاهی و رفتار دانش‌آموزان در مدارس ابتدایی استان قم تاثیرگذار است و دارای تاثیر مثبت معنی‌داری می‌باشد. هم‌چنین اقدامات فرهنگی ترویجی مصرف بهینه آب بر تغییر نگرش دانش‌آموزان در مدارس ابتدایی استان قم تاثیرگذار است و دارای تاثیر منفی معنی‌داری می‌باشد. نتیجه‌گیری: از میان مولفه‌های اقدامات فرهنگی ترویجی، نمایش‌های آموزشی ترویجی، مهم‌ترین مولفه و برپایی جشنواره و همایش‌ها کم اهمیت‌ین مولفه می‌باشد. هم‌چنین متغیر رفتار گروهی مهم‌ترین و رفتار فردی کم اهمیت‌ترین مولفه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - The Effect of Magnetic Nanoparticles along with Magnetic Experimental Modeling for the Desalination of the Caspian Sea Water
Kamran Lari nikoo ostovar

In this study, samples were taken of coastal waters of Kiashahr port. Magnetic desalination consisted of exposing the sample to a Magnetic field and putting the water in physical contact with magnetic nanoparticles which were synthesized with the co-precipitation method چکیده کامل

In this study, samples were taken of coastal waters of Kiashahr port. Magnetic desalination consisted of exposing the sample to a Magnetic field and putting the water in physical contact with magnetic nanoparticles which were synthesized with the co-precipitation method. X-ray diffractometer, Fourier transform infrared spectroscopy and field-emission scanning electron microscopy were used for the characterization of nanoparticles. The results showed nanoparticles have a spherical shape and a diameter less than 20 nm. After modifying the surface of Fe3O4 nanoparticles with SiO2 they maintained their uniform distribution and spherical shape but their size increased by 20 nm. The salinity and electrical conductivity of the sample was measured prior to and following the magnetic treatment. Maximum decrease in the level of salt and electrical conductivity was achieved when 0.1 g of nanoparticles was put in contact with sea water for 2 hours and also when sea water at a flow of 50 ml/min was introduced to a magnetic field of 30 mT for 20 seconds. The amount of salt in the sample was reduced to 9.65 g/l using the above-mentioned method -having an initial value of 11.6 g/l. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - Structural Relationship Study of Octanol-Water Partition Coefficient of the Compounds in kesum Essential Oil Using GA-MLR and GA-ANN Methods
Atefehsadat Navabi Tahereh Momeni Isfahani

10.30495/jptc.2021.20873

Essential Oils are highly concentrated substances the subtle, aromatic and volatile liquids. The use of essential oils is largely widespread in foods, deodorants, pharmaceuticals, drinks, cosmetics, medicine and embalming antiseptics especially with aromatherapy becomin چکیده کامل

Essential Oils are highly concentrated substances the subtle, aromatic and volatile liquids. The use of essential oils is largely widespread in foods, deodorants, pharmaceuticals, drinks, cosmetics, medicine and embalming antiseptics especially with aromatherapy becoming increasingly popular. The lipophilicity of an organic compound can be described by a partition coefficient, logP, which plays a significant role in drug discovery and compound design. A data set of 40 compounds in the essential oil of kesum was randomly divided into 3 groups: training, test and validation sets consisting of 70%, 15% and 15% of data point, respectively. A large number of molecular descriptors were calculated with Dragon software. The Genetic Algorithm - Multiple Linear Regressions (GA-MLR) and genetic algorithm -artificial neural network (GA-ANN) were employed to design the Quantitative Structure-Property Relationship (QSPR) models. The predictive powers of the QSPR model was discussed using Coefficient of determination (R2), Absolute Average Deviation (AAD) and the Mean Squared Error (MSE). The R2 and MSE values of the MLR model were calculated to be 0.734 and 0.194 respectively. The R2 and MSE values for the training set of the ANN model were calculated to be 0.9905 and 2×10-4 respectively. Comparison of the results revealed that the application the GA-ANN method gave better results than GA-MLR method پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - Determination of water quality parameters and nutrient level with an Adaptive Neuro- Fuzzy Inference System
Maryam Hosseini Jalal Javadi moghaddam

In this research, the physico-chemical water quality parameters and the effect of climate changes onwater quality is evaluated. During the observation period (5 months) physico-chemical parameterssuch as water temperature, turbidity, saturated oxygen, dissolved oxygen, چکیده کامل

In this research, the physico-chemical water quality parameters and the effect of climate changes onwater quality is evaluated. During the observation period (5 months) physico-chemical parameterssuch as water temperature, turbidity, saturated oxygen, dissolved oxygen, pH, chlorophyll-a, salinity,conductivity, and concentration of total nitrogen (nutrient level) as main pollutant factor have beenmeasured in Iran from September to February 2013 in the Amirkabir dam area. Moreover, anadaptive neuro fuzzy inference mechanism (ANFIS) is designed for the sake of modeling andprediction. In order to learn the proposed ANFIS mechanism a Quantum behave particle swarmoptimization (QPSO) is employed. The proposed ANFIS architecture has nine-input and one outputin which the physico -chemical parameters of water and total nitrogen have been considered as inputand output of the proposed ANFIS, respectively. In this paper to reduce the noise and measurementerrors a wavelet transform strategy is utilized. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - The effect of polar copolymers in protein absorption on contact lenses on 2-Hydroxyethyl methacrylate(HEMA)
Mohammad Yari S.S Sharehjini Omid Moradi

For the purpose of increasing the permeability to oxygen and equilibrium water content in contact lenses, polar copolymers with nonionic monomers such as 2-hydroxyethle methacrylate(HEMA) Is used. By adding the polar monomers to (HEMA), the permeability to oxygen and eq چکیده کامل

For the purpose of increasing the permeability to oxygen and equilibrium water content in contact lenses, polar copolymers with nonionic monomers such as 2-hydroxyethle methacrylate(HEMA) Is used. By adding the polar monomers to (HEMA), the permeability to oxygen and equilibrium with water content is increased and also the absorption of proteins on lens surface is changed. In this research, the acrylic acid (AA) was added to (HEMA) monomers in versatile percents and was applied as surface. Three types of proteins including: Albumin, Lactoferrin and Lysozyme and UV-VIS spectroscopy is applied at 280 nm for the monitoring of absorption on these surfaces. The amount of absorption of these proteins in different pH values(4.8,6.8, and 8.8) is evaluated and the effect of pH on the protein absorption is studied. By adding the polar monomer to the (HEMA) surface the absorption of protein was changed and the amount of absorption depends to pH. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - Study of Photooxidative Degradation of Reactive Dyes from Aqueous Solutions by UV/ C102 Process
S. Hashemian K. Zare

The color removal of three reactive dyes in an aquatic system without priortreatment was studied. Selected commercial dyes were treated with NaC102 andUV as oxidation agents. Effects of nature of oxidant, temperature, pH ofsolutions, concentration of C107—, contac چکیده کامل

The color removal of three reactive dyes in an aquatic system without priortreatment was studied. Selected commercial dyes were treated with NaC102 andUV as oxidation agents. Effects of nature of oxidant, temperature, pH ofsolutions, concentration of C107—, contact time of C102— and UV irradiation wereinvestigated. Optimal C102— concentration for color removal in the absence of UVirradiation was found to be 20 mg I for all dyes studied. Combination of UVirradiation and C102— was found to be more effective. C102— dosage between 20mg I and UV irradiation (15 watts) for color removal than individual oxidantwith contact time of 30 minutes was required. The accuracy of method waschecked by measuring the COD of the samples. For determination of colorremoval of samples, Spectrophotometery method was used for measurement ofabsorbance changes of the samples (AA). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - Drug Delivery study of Tamoxifea with Single Walled Carbon Nanotobes
K. Shahanipour A.H. Esmailian F. Mollaamin B. Khalili Hadad

As drug delivery systems Nanoparticulan widely investigated because of many advantages such as smaller size,controlled drug release potentiaL targeting ability, enhancement of therapeutic efficacy and reduction oftoxicity. So, carbon nanotubes have recently received con چکیده کامل

As drug delivery systems Nanoparticulan widely investigated because of many advantages such as smaller size,controlled drug release potentiaL targeting ability, enhancement of therapeutic efficacy and reduction oftoxicity. So, carbon nanotubes have recently received considerable attention as alternative drug delivery carrierIn this study we investigate interaction of tamoxifen with open-end of shgle-walled carbon nanotubes (SWNTs)using the Gaussian 98 program. We have computed NMR shielding tensors at BILTP and HF levels by using 3-21G and 570-36 basis sets in the water. Our results reveal that NMR chemical shielding parameters arestrongly affected by inducing solvent media. Regarding to our plotted graph f pp, do, , 8 in differentmethods and basis sets, the largest crw values obtained for Op atom at the 11F in STO-30 whereas the smallestone belonged to Cp. It is interestusg to note that the opposite trend have been observed for asymmetryparameterseaL پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - Investigation of Water Cluster ((H2O)n , n = 2-6) in Aspect of Structures, Energies and Thermodynamic Properties by Ab Initio methods
S. Abedini Khorrami Sh. Moradi P. Aberomand Azar E. Pournamdari

The intermolecular forces between water molecules are of great importance in many areas of chemistry including solvation, solution chemistry, and biochemistry. As a result of this (H2O)n systems have received a great significant of attention, both experimental and theor چکیده کامل

The intermolecular forces between water molecules are of great importance in many areas of chemistry including solvation, solution chemistry, and biochemistry. As a result of this (H2O)n systems have received a great significant of attention, both experimental and theoretical. All calculation of this study are carried out by Gaussian 98 soft ware. Geometry optimization for each cluster were be performed at HF/6-311++G(2df,2p), single point vibration energy B3LYP/6-311++G (2df,2p) and MP2/6-31+G(2df,p). IR frequencies and intensity were calculated at B3LYP/6-311++G (2df,2p) level of theory. All calculation was accomplished at 298 k and 0 k. The structures, energies and thermodynamic properties will be discussed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - Removal of betamethasone sodium phosphate from wastewater using zinc oxide nanoparticles
M. Giahi H. Taghavi S. Habibi Habibi R. Sariri

The photocatalytic degradation of betamethasone sodium phosphate was investigated in aqueoussuspensions of zinc oxide nanoparticular with diameter size 20 nm under a variety of conditions.Different parameters such as irradiation time, the amount catalyst (0.12-0.8 g LH) چکیده کامل

The photocatalytic degradation of betamethasone sodium phosphate was investigated in aqueoussuspensions of zinc oxide nanoparticular with diameter size 20 nm under a variety of conditions.Different parameters such as irradiation time, the amount catalyst (0.12-0.8 g LH), initialconcentration of drug (10-50 mgLjand initial pH values (ranging from 3 to II) were investigatedin the presence of various electron acceptors. It was observed that 0.44 gL-I of photocatalyst is theoptimum value for photocatalyst dosage. In the most favorite conditions, the degradationefficiency was obtained 30gL-I for betamethasone sodium phosphate. Finally, the kinetics processwas studied and the photodegradation rate of betamethasone sodium phosphate was found to obeypseudo-first-order kinetics equation represented by the Langmuir-Hinshelwood model. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - ارائه مدل ساختاری سیاستگذاری مدیریت بحران آب کشور
سید حسن مهدوی فر بهارک شیرزاد فاطمه حمیدی فر عباس خورشیدی

10.30495/jisds.2023.74352.11920

کاهش بارندگی، افزایش دما و مصرف بی رویه و بالای آب در سال 1402 منجر به ایجاد بزرگترین بحران قرن در حوزه آب شده است. این مهم ضرورت توجه به موضوع سیاستگذاری مدیریت بحران در آب کشور را بیش از پیش نموده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نو چکیده کامل

کاهش بارندگی، افزایش دما و مصرف بی رویه و بالای آب در سال 1402 منجر به ایجاد بزرگترین بحران قرن در حوزه آب شده است. این مهم ضرورت توجه به موضوع سیاستگذاری مدیریت بحران در آب کشور را بیش از پیش نموده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع پژوهش کمی است. تکنیک یا روش مورد استفاده در بخش کمی، پیمایش است. جامعه‌‌ آماری این تحقیق شامل کلیه کارشناسان و مدیران حوزه آب در کشور می باشند که به دلیل گستردگی جامعه مورد تحقیق حجم جامعه نامحدود و بالاتر از یکصد هزار نفر مشخص گردید. مطابق جدول مورگان تعداد 384 نفر نمونه مورد نیاز می باشد که تعداد 397 پرسشنامه به محقق عودت داده شد.روش نمونه گیری بصورت غیر تصادفی در دسترس می باشد. در پژوهش حاضر برای پاسخ به سوالات تحقیق از پرسشنامه 21 گویه ای استفاده شده است.جهت سنجش میزان پایایی گویه ها یا سنجه های تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ بالای 0.70 به عنوان ضریب آلفای قابل قبول است و نشان می دهد که بین گویه ها یا سئوالات هر متغیر ارتباط و پیوستگی وجود دارد. نتایج حاصل از اجرای مدل پژوهش نشان می دهد بالاترین ضریب مسیر مربوط به بعد سیاسی با ضریب 0.889 و در جایگاه دوم بعد قانونی با ضریب مسیر 0.766 می باشد. و کمترین ضریب مسیر مربوط به بعد اقلیمی با ضریب 0.504 می باشد. نتایج حاصل از اجرای آزمون t نشان می دهد در سطح اطمینان 99 % ابعاد مدیریتی، اقتصادی ، سیاسی، فرهنگی و اقلیمی در وضعیت ضعیف قرار دارند و تن ها از مجموع ابعاد مورد بررسی از نظر نمونه مورد پژوهش تن ها دو بعد قانونی و اجتماعی در وضعیت مطلوب قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - تحلیل پارادایمیک سازه های اجتماعی اثرگذار بر عدم موفقیت پروژه های توسعه ای - روستایی(مورد مطالعه: پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین )
پریسا مرادیان فرحناز رستمی شهپر گراوندی

10.30495/jisds.2022.69722.11800

چکیده:در دهه‌های گذشته طرح‌های توسعه‌ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه‌ ایستگاه‌های پمپاژ آب می‌باشد. با توجه به این‌که بسیاری از این طرح‌ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظر چکیده کامل

چکیده:در دهه‌های گذشته طرح‌های توسعه‌ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه‌ ایستگاه‌های پمپاژ آب می‌باشد. با توجه به این‌که بسیاری از این طرح‌ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه زمینه‌ای به آسیب‌شناسی پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین پرداخته است. به منظور گردآوری اطلاعات از مصاحبه عمیق، گروه متمرکز و مشاهده مستقیم محقق استفاده شد که تجزیه و تحلیل داده‌ها طی دو مرحله‌ی‌کدگذاری باز و محوری انجام شد جامعه مورد مطالعه این پژوهش کارشناسان درگیر در پروژه و بهره‌برداران روستای پاسارمی‌باشند. همچنین در انجام مصاحبه‌ها از تکنیک‌های نمونه‌گیری هدفمند از نوع بارز در مرحله اول و گلوله برفی در مرحله دوم درجهت رسیدن به اشباع نظری و غنای مفهومی بهره گرفته شده است.شکست پروژه موضوع و پدیده‌ی اصلی بود که پژوهشگران در مرور و بازخوانی یادداشت‌های میدانی خود، مکرراً با آن برخورد داشتند. همچنین در این بررسی با بهره‌گیری از مدل پارادایمی شرایط علی، شرایط زمینه‌ای(پایین بودن سرمایه اجتماعی مردم پاسار، پایین بودن سرمایه انسانی مردم پاسار، نامناسب بودن زیرساخت‌ها و سرمایه طبیعی در روستا، وابستگی مردم محلی به دولت، و نامناسب بودن جو و فضای حاکم در زمان پروژه )، شرایط مداخله‌گر(منفعت‌طلبی مسئولین و قدرتمندان محلی، عدم توجه به تنوع درآمدی در طی اجرای پروژه،عدم تعهد پیمانکار به تعهدات خود، عدم توجه به نیازها، خواسته‌ها و ارزش‌های مردم محلی و طولانی شدن پروژه. )، راهبردها و پیامدها مورد واکاوی قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - کاربست رویکرد چرخه حیات اجتماعی در ارزیابی پایداری اجتماعی (مورد مطالعه:پروژه منارید)
سارا حاجی علیانی فرحناز رستمی مصطفی احمدوند علی اصغر میرک زاده حسین آزادی

10.30495/jisds.2022.69105.11786

مقدمه و هدف: م لزوم توجه به جنبه های اجتماعی ومفهوم پایداری اجتماعی در جریان ارزیابی پروژه های توسعه ای؛ یکی از مهمترین وکلیدی ترین ابزار در برنامه ریزی ها و سیاست‌گذاری ها برای رشد و توسعه از سوی دولت ها محسوب می‌شود.مواد و روش: پارادایم کلی این پژوهش ترکیبی (آمیخته) ا چکیده کامل

مقدمه و هدف: م لزوم توجه به جنبه های اجتماعی ومفهوم پایداری اجتماعی در جریان ارزیابی پروژه های توسعه ای؛ یکی از مهمترین وکلیدی ترین ابزار در برنامه ریزی ها و سیاست‌گذاری ها برای رشد و توسعه از سوی دولت ها محسوب می‌شود.مواد و روش: پارادایم کلی این پژوهش ترکیبی (آمیخته) از نوع متوالی- اکتشافی (کیفی کمی) است. از نظر میزان کنترل متغیرها از نوع غیرآزمایشی و از لحاظ هدف جزء تحقیقات کاربردی- توسعه ای می‌باشد. در طرح متوالی اکتشافی نیز ابتدا فرآیند گردآوری و تحلیل داده-های کیفی انجام می‌شود و سپس این نتایج برای انجام قسمت کمی(پرسش نامه) استفاده می‌شود. نتایج: نتایج نشان داد که پایداری اجتماعی در محدوه ی زمانی اجرای پروژه ماکزیمم بود و از بین مولفه های پایداری اجتماعی مولفه ی مشارکت اجتماعی به عنوان نقاط مهم و اثرات بالا در پایداری اجتماعی مشخص گردید. نتیجه گیری: نشان داد هنگام طراحی یک پروژه توسعه ای، برنامه ریزان وسیاستگذاران باید بتوانند همیشه برنامه های مختلفی را هنگام طراحی واجرای یک پروژه توسعه ای درنظرگرفته وپس از فکر کردن در مورد پیامدهای احتمالی بهترین برنامه و فعالیت های اجرایی را برنامه ریزی کرده و به مرحله ی اجرا درآورند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - حقوق دارایی و کنش جمعی برای استفاده از مشاعات
منصور وثوقی احمد محمدی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - اولویت‌بندی حوزه آبخیز برای احداث بند توری سنگی به روش تحلیل چند معیاره مکانی (SMCE)، در حسن‌رباط اصفهان
علی اکبر جمالی ابوالفضل رحیم‌آبادی نسیم زرنگ آرش رحمتیان

حوزه آبخیز مورد مطالعه در منطقه حسن‌رباط از توابع میمه شهرستان اصفهان واقع شده است. برای تعیین مکان‌های ایجاد سد سنگ‌توری (گابیون) در آبراه‌ها با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره (SMCE) مکان‌یابی شد. در ابتدا نقشه عوامل و محدودیت‌ها بصورت لایه‌هایی قابل استفاده در م چکیده کامل

حوزه آبخیز مورد مطالعه در منطقه حسن‌رباط از توابع میمه شهرستان اصفهان واقع شده است. برای تعیین مکان‌های ایجاد سد سنگ‌توری (گابیون) در آبراه‌ها با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره (SMCE) مکان‌یابی شد. در ابتدا نقشه عوامل و محدودیت‌ها بصورت لایه‌هایی قابل استفاده در مدل درختی تهیه گردیده شد. در نهایت با وزن‌دهی به عوامل به صورت مقایسه زوجی و به شکل رتبه‌ای و اولویت‌بندی، به تولید نقشه نهایی که اولویت‌های ساخت سد گابیونی را در منطقه نشان می دهد انجامید. با وجود راه‌های بسیار و چاه‌های فراوان در منطقه مورد مطالعه و اهمیت قرارگیری سدها در نزدیکی روستا‌های موجود، تاثیر بسیاری در انتخاب مکان های ایجاد سد داشت است. البته عوامل طبیعی نیز در انتخاب این مکان‌ها با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی دخالت همگامی داشته است. این مکان‌یابی برای برنامه‌ریزان در حوضه‌های آبخیز که به کنترل فرسایش در مناطق حائز اهمیت توجه دارند پیشنهاد می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - بررسی پتانسیل سیلاب حوضه آبریز درکه با استفاده از روش بارش_ رواناب SCS
عزت الله قنواتی فریبا ندافیون

تعیین مکان رخداد سیلاب با استفاده از روش های سنتی و متداول بسیار دشوار بوده و اکثرا باعث بروز خطا می شود. سرویس حفاظت خاک آمریکا SCS روشی را برای محاسبه رواناب ابداع نموده است. با توجه به دقت مناسب روشSCS-CN در این مطالعه از روش SCS-CN استفاده شده است هدف تحقیق برآورد خ چکیده کامل

تعیین مکان رخداد سیلاب با استفاده از روش های سنتی و متداول بسیار دشوار بوده و اکثرا باعث بروز خطا می شود. سرویس حفاظت خاک آمریکا SCS روشی را برای محاسبه رواناب ابداع نموده است. با توجه به دقت مناسب روشSCS-CN در این مطالعه از روش SCS-CN استفاده شده است هدف تحقیق برآورد خطر سیلاب با استفاده از روش SCS-CNمی باشد. در این روش ابتدا با توجه به کاربری و گروه های هیدرولوژیکی خاک و شیب منطقه CN یا شماره منحنی بدست آمد. میانگینCN این حوضه عدد87 را نشان می دهد. سپس با استفاده از ایستگاه های کلیماتولوژی، میانگین بارش منطقه 304 میلی متر برآورد شد. نتایج نشان داد در قسمت جنوبی حوضه با توجه به از بین رفتن پوشش گیاهی، گسترش شهر از جنوب، تغییر کاربری زمین و شکل حوضه که به صورت کشیده است، احتمال رخداد سیلاب بیشتر از سایر نقاط حوضه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - ارزیابی وضعیت کیفی آبهای زیرزمینی منطقه کلاچای جهت مصارف کشاورزی با استفاده از GIS
علی مقیمی کندلوسی امین محبی تفرشی غزاله محبی تفرشی

با توجه به اینکه استفاده از آب با کیفیت نامناسب سبب مشکلاتی از جمله شور شدن خاک، کاهش نفوذپذیری خاک و کاهش جذب آب توسط ریشه گیاه شده و منتج به کاهش بهره وری زراعی و یا حتی تهدید محصولات کشاورزی می شود، لذا بررسی کیفیت آب قبل از استفاده در کشاورزی بسیار لازم و ضروری است. چکیده کامل

با توجه به اینکه استفاده از آب با کیفیت نامناسب سبب مشکلاتی از جمله شور شدن خاک، کاهش نفوذپذیری خاک و کاهش جذب آب توسط ریشه گیاه شده و منتج به کاهش بهره وری زراعی و یا حتی تهدید محصولات کشاورزی می شود، لذا بررسی کیفیت آب قبل از استفاده در کشاورزی بسیار لازم و ضروری است. بر همین مبنا در این تحقیق با استفاده از نمودارها و پارامترهای متداول در رده بندی کیفیت آب برای مصارف کشاورزی، و همچنین با استفاده از نرم افزار ArcGIS جهت نمایش گرافیکی تغییرات پارامترهای کیفی در محدوده منطقه مطالعاتی کلاچای، به بررسی و پهنه بندی کیفیت آب برای مصارف کشاورزی پرداخته شد. بر این مبنا کیفیت تمامی نمونه های آبهای زیرزمینی منطقه مورد مطالعه از نظر پارامترهایMR ،EC،SAR ، Na%،RSC ،pH ، KR،CR ، در نمودار رده بندیWilcox همه بجزw5 ، در نمودار رده بندی Gordon and Hailin w7وw14 و w15 و در نمودار رده بندی Doneen همه نمونه ها بجز w13وw14وw15در رده عالی برای مصارف کشاورزی قرار دارند. بر همین مبنا بر اساس پارامتر PS تنها w6وw8 دارای رده مناسب هستند. بر مبنای میزان همبستگی بین پارامترها، بیشترین همبستگی بین پارامترهایNa%وKR و کمترین میزان همبستگی بین پارامترهای EC و PI برقرار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - ارزیابی مکان تصفیه خانه فاضلاب شهر بجنورد و انتخاب مکان بهینه
عاطفه صداقتی حمید طالب خواه

هدف پژوهش ارزیابی مکان تصفیه‌خانه فاضلاب شهر بجنورد براساس شاخص‌ها و حریم‌های مناسب درمکان‌یابی تصفیه‌خانه فاضلاب است. 15 لایه اطلاعاتی مشتمل بر 8 شاخص موثر بر مکان و 7 حریم اصلی، در نرم افزار GIS مورد پردازش قرار گرفت. به منظور شناسایی وزن‌های مربوط به هر شاخص، پرسشنام چکیده کامل

هدف پژوهش ارزیابی مکان تصفیه‌خانه فاضلاب شهر بجنورد براساس شاخص‌ها و حریم‌های مناسب درمکان‌یابی تصفیه‌خانه فاضلاب است. 15 لایه اطلاعاتی مشتمل بر 8 شاخص موثر بر مکان و 7 حریم اصلی، در نرم افزار GIS مورد پردازش قرار گرفت. به منظور شناسایی وزن‌های مربوط به هر شاخص، پرسشنامه محقق‌ساخت در بین 25 کارشناس علوم مرتبط توزیع شد. سپس با استفاده از تکنیک تصمیم‌گیری سلسله‌مراتبی AHP وزن نهایی هر شاخص محاسبه شد. در گام نهایی با تلفیق وزن‌ها و لایه‌های اطلاعاتی در نرم افزار GIS و حذف نواحی دارای محدودیت، مکان تصفیه‌خانه فاضلاب شهر بجنورد مورد ارزیابی قرار گرفت. طبق یافته‌ها، متغیرهای "شیب" و "اختلاف ارتفاع نسبت به شهر" بیشترین تاثیر را در مکان استقرار تصفیه‌خانه داشته‌اند. همچنین مکان فعلی تصفیه‌خانه فاضلاب شهر در پهنه نامناسب قرارگرفت. در خاتمه، سه گزینه پیشنهادی باتوجه به شاخص‌ها و حرائم تدوین شده، برای احداث تصفیه‌خانه فاضلاب شهر‌بجنورد به کمک مدل SAW از مجموعه روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه، مورد بررسی قرار گرفت که آلترناتیو1، با قرارگیری در حوزه سنگشناسی آهک‌رسی آرژلیتی با میان‌لایه شیل، حاوی آمونیت، اکینوپد و اربیتولینای فراوان به لحاظ وضعیت اکثر شاخص‌ها و حریم‌های مورد بررسی، مناسب‌تر از سایر گزینه‌ها شناسائی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - استفاده از تلفیق منطق بولین و فازی با وزن دهی عوامل مکانی در تحلیل خطر زمین‌لغزش و تولید رسوب در حوزه آبخیز چلگرد چهار محال و بختیاری
علی اکبر جمالی محمدعلی حکیمی

فرسایش که یکی از آنها زمین لغزش است پدیده ایست که هرساله باعث هدر رفتن بسیاری از منابع آب‌وخاک و تخریب منابع طبیعی می‌شود. هدف تهیه و تحلیل نقشه زمین‌لغزش‌ها و تأثیر آن در تولید رسوب در حوزه آبخیز چلگرد شهرکرد است. برای تهیه نقشه خطر زمین‌لغزش لایه‌های اطلاعاتی شیب، ارت چکیده کامل

فرسایش که یکی از آنها زمین لغزش است پدیده ایست که هرساله باعث هدر رفتن بسیاری از منابع آب‌وخاک و تخریب منابع طبیعی می‌شود. هدف تهیه و تحلیل نقشه زمین‌لغزش‌ها و تأثیر آن در تولید رسوب در حوزه آبخیز چلگرد شهرکرد است. برای تهیه نقشه خطر زمین‌لغزش لایه‌های اطلاعاتی شیب، ارتفاع از سطح دریا، شاخص پوشش گیاهی، لیتولوژی، کاربری اراضی، فاصله از جاده، فاصله از شبکه آبراهه، فاصله از گسل و فاصله از چشمه ها استفاده گردیدند. سپس محدودیت ها و عوامل به ترتیب استانداردسازی بولین و فازی شده، پس از وزن دهی با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، تلفیق نهایی فازی انجام‌شده، نقشه پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش فازی تهیه گردید. نتایج حاصله نشان داده که 49 درصد از اراضی منطقه موردمطالعه در پهنه‌های خطر بالا و خیلی بالا قرارگرفته است. در این تحقیق فاصله 500 متری از جاده و 400 متری از آبراهه، شیب 50-15 درصد، ارتفاع تا2600 متر و کاربری های کشاورزی و باغ و همچنین سازندهای خان‌کت و نیریز بیشترین درصد مساحت لغزش هارادرخود جای داده‌اند که البته احتمال بروز زمین‌لغزش در حواشی جاده ها و آبراهه ها با شیب های متوسط به‌مراتب از سایر نقاط بیشتر است که در مدیریت آبخیز با توجه به رسوب و فرسایش باید به این مناطق بیشتر توجه کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - تحلیل روند تغییرات ساختار منظر و کاربری سرزمین به عنوان رویکردی اکولوژیک در دستیابی به برنامه ریزی پایدار منطقه‌ای (مطالعه موردی: حوضه آبریز سد لتیان)
بنفشه شفیعی هما ایرانی بهبهانی امیرحسین جاوید حسن دارابی فرهاد حسین زاده لطفی

هدف این تحقیق، بررسی تغییرات ساختار منظر در یک بازه ی زمانی 30 ساله و کسب اطلاعات در مورد وضعیت فعلی کاربری ها با استفاده از متریک‌های منظر در حوضه ی آبریز سد لتیان است، تا با تحلیل یافته ها، خلا های موجود جهت رسیدن به برنامه ریزی پایدار برای این حوضه، شناسایی گردد.کارب چکیده کامل

هدف این تحقیق، بررسی تغییرات ساختار منظر در یک بازه ی زمانی 30 ساله و کسب اطلاعات در مورد وضعیت فعلی کاربری ها با استفاده از متریک‌های منظر در حوضه ی آبریز سد لتیان است، تا با تحلیل یافته ها، خلا های موجود جهت رسیدن به برنامه ریزی پایدار برای این حوضه، شناسایی گردد.کاربری اراضی با بهره گیری از چهار تصویر ماهواره ی لندست برای سال‌های t1 (1987) ,t2 (1998), t3 (2007)وt4 (2017) مشخص و بررسی شدند و به‌صورت چهار طبقه (الف) نواحی جمعیتی ، (ب) پهنه‌های واجد پوشش گیاهی، (ج) اراضی بایر و (د) پهنه‌های آب طبقه‌بندی شدند. سپس با استفاده از 7 متریک در سطح منظر و 8 متریک در سطح کلاس، ساختار منظر در این حوضه آبریز با استفاده از نرم‌افزار4.2 Fragstats کمی سازی شد. نتایج بررسی نشان داد که افزایش تعداد لکه ها (NP) ، کاهش میانگین مساحت لکه ها (AREA-MN) و افزایش شاخص مجاورت (IJI) از59 در سال 1987 به 64 در 2017، بیانگر افزایش گسیختگی در سطح منظر است. هم‌چنین، تعداد لکه‌ها (NP) در سطح منظر از 376 به 428 لکه در دوره تحقیق افزایش یافته که بیانگر گسیختگی در منظر است، . میزان لکه‌گی برای طبقه نواحی جمعیتی با توجه به افزایش میانگین مساحت لکه‌ها(AREA-MN) از 7643 هکتار در 1987 به 118200 هکتار در 2017، بیانگر گرایش این طبقه به سمت ساختار درشت دانه تر و کاهش این متریک از 29470 هکتار به 23813 هکتار طی همان سال‌ها در طبقه پوشش گیاهی، بیانگر گرایش این طبقه به سمت ساختار ریزدانه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - تحلیلی بر نقش توانمندسازی و آموزش شهروندان در توسعه زیرساخت های شهری؛ مورد مطالعه، شرکت آب و فاضلاب استان تهران
شیرین شیروانی زهرا علیپور عباسعلی قیومی

10.30495/sarzamin.2023.22560

با توجه به گستردگی و پیچیدگی فعالیت آموزشی و لزوم اطلاع از نتایج عملکرد آنها، ارزیابی برنامه ها، کارکنان و خدمات آنها می تواند نقش موثری در فراهم آوردن کیفیت آموزشی و در نتیجه بالارفتن عملکرد افراد داشته باشد. اهداف ارزیابی به طور عمده در جهت بهبود سازمان و بهبود و بهسا چکیده کامل

با توجه به گستردگی و پیچیدگی فعالیت آموزشی و لزوم اطلاع از نتایج عملکرد آنها، ارزیابی برنامه ها، کارکنان و خدمات آنها می تواند نقش موثری در فراهم آوردن کیفیت آموزشی و در نتیجه بالارفتن عملکرد افراد داشته باشد. اهداف ارزیابی به طور عمده در جهت بهبود سازمان و بهبود و بهسازی فرد پیش بینی شده است و در موارد متعددی چون ارتقا، انتقال، تغییر پست و انتصاب مورد استفاده قرار می گیرد و در نهایت به توسعه منجر می شود. چنانچه ارزیابی به طور اصولی و صحیح انجام شود، از بسیاری مشکلات مدیریت و کارکنان کاسته می گردد. بر این اساس، این مطالعه تلاش دارد به ارزیابی توانمند سازی منابع انسانی بواسطه نظام جامع آموزش شرکت آب و فاضلاب استان تهران بپردازد. این پژوهش از نظر دسته‌بندی تحقیقات برحسب هدف، از نوع کاربردی و از نظر ماهیت داده‌ها و شیوه گردآوری آنها توصیفی-پیمایشی است. جامعه آمارش پژوهش کلیه کارکنان شرکت آب و فاضلاب استان تهران می باشد که در دوره های آموزشی برگزار شده در این شرکت حضور داشته اند. ابزار گردآوری داده‌های ابعاد مدل پیشنهادی پژوهش، پرسشنامه است. در این مطالعه از آزمون میانگین یک جامعه و تحلیل رگرسیون برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شد. جهت انجام آزمون های آماری نیز از SPSS استفاده شد. بر مبنای تجزیه و تحلیل داده ها، هفت فرضیه مطروحه تأیید گردید. در نهایت هم با توجه به فرضیات تایید شده پیشنهادهای کاربردی و پژوهشی برای مدیران و محققین ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - بررسی تاثیر پخش سیلاب در آبخوان بر وضعیت کشاورزی و سطح سفره های آب زیر زمینی مناطق پایین دست حوضه آبخیز تسوج با استفاده ازGISو تصـاویر ماهواره ای
حسین سعادتی مقصود خیام

یکی از راه های مهم برای مقابله با خطر سیلاب، خشکسالی و کم آبی، پخش سیلاب در آبخوان است. این تحقیق، به منظور ارزیابی طرح پخش سیلاب در محدوده پائین دست ایستگاه آبخوان تسوج واقع در شمال دریاچه ارومیه و حوضه های آبخیز مشرف به شهر تسوج و روستاهای انگشتجان و امستجان انجام شد. چکیده کامل

یکی از راه های مهم برای مقابله با خطر سیلاب، خشکسالی و کم آبی، پخش سیلاب در آبخوان است. این تحقیق، به منظور ارزیابی طرح پخش سیلاب در محدوده پائین دست ایستگاه آبخوان تسوج واقع در شمال دریاچه ارومیه و حوضه های آبخیز مشرف به شهر تسوج و روستاهای انگشتجان و امستجان انجام شد. این ایستگاه در سال 1376 تاًسیس گردیده است. بارش متوسط سالانه حوضه 362.3 میلی‌متر و تبخیر و تعرق متوسط سالانه 5/989 میلی‌متر است. مساحت حوزه آبخیز در بالا دست ایستگاه هیدرومتری 5590 هکتار و مساحت عرصه پیشنهادی پخش سیلاب 3000 هکتار می باشد. اهداف مورد نظر در این تحقیق بررسی اثرات پخش سیلاب بر افزایش میزان کمیت پوشش گیاهی و تغذیه سفره های آب زیرزمینی در ایستگاه پخش سیلاب تسوج می باشد. برای اندازه گیری تغییرات سطح اراضی کشاورزی و پوشش گیاهی پائین دسـت ایـستگاه از دو تصویر ماهـوارهای لندست TM (1992)، ETM2002 و 2006 و نرم افزار های مربوطه استـفاده شده است. تفسـیر تصـاویر به روش هیبرید یا تفسیر چشمی بر روی صفحه مانیتور انجام شد. نتایج حاصل از بررسی های تصاویر ماهواره ای نشان داد که میزان پوشش گیاهی در طول سال های بهره برداری از 18 % در قبل از بهره برداری از پروژه آبخوانداری به 43/34 % در سال 1384 افزایش یافته است. میزان درصد خاک بدون پوشش نیز در طول نه سال روند کاهشی را نشان داد. بررسی تغییرات سطح سفره آبهای زیرزمینی اراضی پائین دست با استفاده از نقشه‌های‌پیزومتری چاههای منطقه نشان می دهد که علیرغم خشکسالی‌های‌ اخیر، افـت قـابل ملاحظـه‌ای مشاهده نشده و از سوی دیگر افزایش نسبی نیز در آبدهی چاه های منطقه ایجاد شده است. افزایش پتانسیل آبی منطقه و به تبع آن افزایش نسبی در سطح اراضی کشاورزی از آثار مستقیم احداث ایستگاه‌ آبخوان بوده و لازم است که برای بررسی های اقتصادی به آثار غیر مستقیم احداث ایستگاه نیز پرداخته شود. بررسی هیدروگراف واحد دشت تسوج نشان دهنده 10 متر افت آب زیرزمینی در طول سال های 73 تا 80 می باشد. ولی بعد از سال 1380 یعنی بعد از آب گیری پروژه پخش سیلاب، سطح آب زیرزمینی افت نکرده و در حال تعادل بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - تنگناهای طبیعی توسعه شهر لار (جنوب استان فارس)
محمدرضا ثروتی

شهر لار به عنوان بزرگترین مرکز سکونتی لارستان (در جنوب استان فارس) با ارتفاع متوسط 915 متر درسیستم زاگرس چین خورده و در دشت لار قرار دارد. شهر قدیم یا شهر تاریخی و باستانی لار در شمال غرب دشتو شهر جدید لار پس از رخداد زلزله سال 1339 و به دنبال ویرانی شهر قدیم بر روی مخر چکیده کامل

شهر لار به عنوان بزرگترین مرکز سکونتی لارستان (در جنوب استان فارس) با ارتفاع متوسط 915 متر درسیستم زاگرس چین خورده و در دشت لار قرار دارد. شهر قدیم یا شهر تاریخی و باستانی لار در شمال غرب دشتو شهر جدید لار پس از رخداد زلزله سال 1339 و به دنبال ویرانی شهر قدیم بر روی مخروط افکنه تنگ اسد درجنوب دشت لار به وجود آمد . تا سال 1335 حتی یک خانه مسکونی در روی این مخروط افکنه ساخته نشده بود. درحال حاضر نه فقط مخروط افکنه تنگ اسد به طور کامل بر اثر تاسیسات شهری اشغال شده است بلکهآپارتمان سازی در داخل دره تنگ اسد به طرف کوهستان که عرض دره بسیار محدود است و مورد تهدید سیل واقعمی شود نیز ادامه پیدا کرده است. از طرف دیگر این دو شهر در جهت شمالی و جنوبی به سمت یکدیگر توسعهمی یابد و در آینده به طور کامل به یکدیگر متصل خواهند شد.از عوامل محدودکننده توسعه شهر لار در دراز مدت، مناطق کوهستانی شمال و جنوب دشت لار است بهگونه ای که عرض متوسط این دشت حدود 6 کیلومتر می باشد. پدیده زلزله از نظر پتانسیل و بالفعل، ساخت و سازاصولی و مقاوم در برابر زلزله را می طلبد. شرایط آب و هوایی گرم و خشک ، تابستان های طاقت فرسا و کمبودمنابع آب به ویژه آب شرب از دیرباز مشکل اصلی شهر لار بوده است . خشکسالی های چند سال اخیر، نیز مساله راشدت بخشیده است . افزون بر آن، آب های سطحی و زیرزمینی به دلیل وجود سازندهای میشان، گچساران ومارن های میوسن حاوی گچ و نمک و نیز به دلیل وجود گنبدهای نمکی اینفراکامبرین اطراف لار، عمدتاً شور، قلیایی وسنگین هستند . در مقابل تنگناهای طبیعی، فرهنگ بالای شهرنشینی و به ویژه مشارکت عمومی و کمک هایچشم گیر مردمی برای توسعه در این شهر را باید در نظر گرفت . در این مقاله با بهره گیری از روش های معمول وخاص پژوهش های جغرافیایی و به ویژه با انجام سفرهای مکرر و متعدد به لارستان (شهر لار ) تنگناهای طبیعیمذکور از نزدیک بررسی شده است.برنامه ریزان شهری باید به حقایق محیط شهر لار و یا به عبارتی لارستان توجه نمایند و مسیر توسعه ای رادنبال نمایند که فرصت های برابر برای همه اهالی شهر فراهم شود و در برخورد با محیط زیست بوم مداری 1 رامقدم بر انسان محوری 2 دانسته و توسعه پایدار را ملاک عمل خود قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - استفاده بهینه ازمنابع آبی در ناحیه اورامانات(ذخیره باران)
پرویز کردوانی بختیار کردپور

محدودیت، ثابت بودن منابع آبی و درمواردی حتی کاهش شدید این منابعوازطرفی تقاضای روزافزون جوامع بشری درتامین مصرف آب، نیازبه افزایش منابع آبی قابل استحصال درکشوربرای سال2025به میزان 110%، بر اساس شاخص های ملی وبین المللی مدیریت آب، باعث شده موضوع استفاده بهینه از منابع آبی چکیده کامل

محدودیت، ثابت بودن منابع آبی و درمواردی حتی کاهش شدید این منابعوازطرفی تقاضای روزافزون جوامع بشری درتامین مصرف آب، نیازبه افزایش منابع آبی قابل استحصال درکشوربرای سال2025به میزان 110%، بر اساس شاخص های ملی وبین المللی مدیریت آب، باعث شده موضوع استفاده بهینه از منابع آبی باذخیره سازی بارش باران در کلیه نقاط دنیامورد توجه جدی قرارگیرد. در این تحقیق ابتدابرای تامین آب مورد نیازسالانه ایستگاه هواشناسی شهرستان جوانرودازمحل بارش باران، بصورت آزمایشی ذخیره باران درمقیاس تانکری 6000لیتری انجام گرفت. سالانه بصورت میانگین حدود10بارتانکرمذکوراز بارش باران بر سطح پشت بام ساختمان اداری ایستگاه پر و تخلیه می گردید. با موفق بودن نمونه اولیه طرح، تصمیم گرفته شد طرح در مقیاسی بزرگتر به منظور ایجاد الگویی جهت تعمیم آن برای تامین آب مورد نیاز در بخش شرب، کشاورزی، صنعت، و نظر به استاندارد نرمال مصرف 150 مترمکعبی یک خانوار5نفره در طول سال، نسبت به ساخت مخزنی به ابعاد 3*7*8 مترمربع با گنجایش150 مترمکعب از سطح آبگیر 25مترمربع اقدام شده است. در این ناحیه در طول سال آبی یا زراعی با نرمال بارش 600 میلیمتر، ازسطح100 مترمربع پشت بام ساختمان اداری ایستگاه هواشناسی، برای چهارمین سال متوالی هر سال حدود60 مترمکعب یا60000 لیتر آب باران با موفقیت کامل ذخیره و مورد استفاده قرارگرفت. از آنجا که بارندگی و لو به مقدار کم تقریبا در همه جا اتفاق می افتد، قبل از اینکه به شکل تبخیر و رواناب از دسترس خارج شود، می تواند به کمک روشهای استحصال آب با ذخیره سازی آب باران مورد استفاده و بهره برداری قرارگیرد. با این طرح بدون نیاز به یک قطره آب چشمه، چاه و رودخانه، صرفنظر ازدوری یا نزدیکی به سایر منابع آبی، می توان آب مورد نیاز هر مجموعه ای را در نزدیکی همان مجموعه در بخشیوسیع از نواحی این سرزمین به سهولت تامین نمود و فشار بر منابع محدود آب شیرین و تصفیه خانه ها را به شدت کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - بررسی نقش عوامل تکتونیک و لیتولوژی در ناپایداری دامنه‌ای، در ارتفاعات شمال دریاچه ارومیه با استفاده از GIS (مطالعه موردی حوضه‌های شمال طرح آبخوانداری تسوج)
مالک رفیعی فریده اسدیان جمشید یار احمدی

این تحقیق به منظور بررسی نقش عوامل تکتونیک و لیتولوژی که از پارامترهای عمده و تاثیرگذار در ناپایداری دامنه ای در منطقه مطالعاتی می باشد مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش مشخص گردید که درحدود 90 درصد از مساحت پیکره ارتفاعات حوضه شمال آبخوانداری تسوج از سازندهای رسوبی تش چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی نقش عوامل تکتونیک و لیتولوژی که از پارامترهای عمده و تاثیرگذار در ناپایداری دامنه ای در منطقه مطالعاتی می باشد مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش مشخص گردید که درحدود 90 درصد از مساحت پیکره ارتفاعات حوضه شمال آبخوانداری تسوج از سازندهای رسوبی تشکیل شده است. عملکرد شدید نیروهای تکتونیکی به ویژه در سازند های مقاوم و غیر مقاوم با ایجاد تراکم گسلی بالا (km2 /km)2/2 به همراه حاکمیت سیستم فرسایش پریگلاسیر، به ویژه در ارتفاعات1700متری به بالا باعث شده تا با تخریب فیزیکی سنگ ها و پسروی پرتگاه ها، جریان های واریزه ای مجزا و ممتد بسیار تیپیک در سطح وسیعی در منطقه شکل بگیرند. برای مطالعه جهت اهداف تحقیق از نرم افزارهای Arc GISو داده های سنجش از راه دور استفاده گردیده و نهایتاً نقشه های تکتونیک و لیتولوژی و حساسیت سازندهای زمین شناسی با نقشه حرکات توده ای موثر در ناپایداری دامنه ای، ترکیب یا تلفیق داده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که ناپایداری دامنه ای غالب در منطقه عمدتاً از نوع واریزه های دامنه ای (Debris slide) و واریزه های دره ای (Debris flow) هستند و دینامیک آنها نیز عمدتا منشاء طبیعی داشته، که در میان عوامل موثر می توان به نقش تکتونیک و لیتولوژی، نوع زمین ساخت به همراه عامل حساسیت سازندها از جمله مهم ترین پارامتر های تاثیر گذار آنها پرداخت. نتایج تحلیل های کمی نشان داد که اکثر ناپایداری دامنه ای(حرکات توده ای) دراثر عملکرد گسل های منطقه و در سازندهای حساس به فرسایش رخ داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - کسری مخزن دشت سبزوار راه کارها و پیشنهادات
سعداله ولایتی ابوالقاسم امیر احمدی

آبخانه دشت سبزوار، در استان خراسان رضوی و در فاصله حدود 250 کیلومتری غرب شهر مشهد واقع است. این آبخانه در اثر اضافه برداشت های (برداشت بیش از تغذیه ی)، مستمر، از اوایل سال آبی 1360-1361 به این طرف از حالت تعادل خارج و با افت سطح آب زیرزمینی و کسری مخزن، به حدود 64 میلیو چکیده کامل

آبخانه دشت سبزوار، در استان خراسان رضوی و در فاصله حدود 250 کیلومتری غرب شهر مشهد واقع است. این آبخانه در اثر اضافه برداشت های (برداشت بیش از تغذیه ی)، مستمر، از اوایل سال آبی 1360-1361 به این طرف از حالت تعادل خارج و با افت سطح آب زیرزمینی و کسری مخزن، به حدود 64 میلیون متر مکعب در سال، مواجه شده است . ارزیابی هیدروگراف آبخانه نشان می دهد که تا سال آبی 1360-1361 آبخانه در وضعیت تعادل بوده و میزان تغذیه سالانه، معادل تخلیه آن بوده است، ولی از این سال به بعد تا سال آبی 1386-1389 آبخانه در حالت بحرانی بوده است، به طوری که هیدروگراف آن در این فاصله زمانی علیرغم سیر نزولی، حالت سینوسی خود را حفظنموده است . ولی از این سال به بعد، روند هیدروگراف شبیه به یک خط راست ادامه می یابد که نشان می دهد، آبخانهدر حالت فوق بحرانی بوده و در حال تهی شدن است . با توجه به این که آبخانه دشت سبزوار، منبع اصلی و مهمتأمین کننده آب کشاورزی منطقه و شرب شهر 240000 نفری سبزوار می باشد، لذا لازم و ضروری است که درجهت جبران کسری مخزن و تعادل بخشی آن، اقداماتی انجام شود . در این رابطه سه راه کار پیشنهاده شده استکه عبارتند از : تغذیه مصنوعی با روش سنتی، تعذیه مصنوعی با روش مدرن و کاهش دبی چاه ها، به میزان15 %. با انجام سه روش مذکور می توان با تقویت سالانه به میزان 64 میلیون متر مکعب، کسری مخزن، آبخانه دشتسبزوار را جبران نمود و آن را به حالت تعادل درآورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - گنبد های نمکی بستک هرمزگان و تاثیر آن بر منابع آب و خاک
محمد ابراهیم عفیفی پرویز کردوانی

شهرستان بستک در شمال غربی هرمزگان واقع شده است. به لحاظ شرایط محیطی گرم و خشک حاکم بر آن از جمله نقاط فقیر کشور از نظر منابع آب محسوب می شود. این در حالی است که سالانه 24/7 میلیارد متر مکعب آب در استان هرمزگان به صورت هرز آب و سیلاب به دریا ریخته و از دسترس خارج می شود. چکیده کامل

شهرستان بستک در شمال غربی هرمزگان واقع شده است. به لحاظ شرایط محیطی گرم و خشک حاکم بر آن از جمله نقاط فقیر کشور از نظر منابع آب محسوب می شود. این در حالی است که سالانه 24/7 میلیارد متر مکعب آب در استان هرمزگان به صورت هرز آب و سیلاب به دریا ریخته و از دسترس خارج می شود.(سازمان آب هرمزگان 1372) از سوی دیگر با توجه به پراکندگی سازندهای زمین ساختی شور و کیفیت نا مناسب آبهای زیر زمینی اهمیت آب در این منطقه دو چندان می گردد. مردم این منطقه در بیشتر ایام سال از کمبود شدید آب آشامیدنی و هم چنین کشاورزی رنج می برند. این منطقه از لحاظ زمین شناسی تحت تاثیر دو عامل زمین ساختی، یکی چین خوردگی کلی زاگرس و دیگری پدیده دیاپیریسم قرار دارد. برای آبیاری بیشتر اراضی کشاورزی منطقه از منابع آب زیر زمینی شور، قلیایی و سنگین و یا جریانات سطحی که از سازند های شور عبور می کنند، استفاده می شود. و از طرف دیگر بالا بودن سطح آب زیر زمینی و شدت تبخیر همواره از حاصلخیزی خاک منطقه کاسته می شود. گذشته از شور و قلیایی بودن خاک، فاکتور فرسایش نیز در کاهش حاصلخیزی آن بسیار موثر بوده است. این تحقیق بیشتر به دنبال پیدا کردن شواهد ژئومرفیک تاثیر گذار روی منابع آب و خاک منطقه بوده، به نحوی که بتوان نسبت به ردیابی و ارائه راهکار در این نواحی اقدام کرد. و در نهایت گنبد های نمکی به عنوان یکی از عوامل اصلی شوری آب و خاک منطقه معرفی شده است از فعالیتهای میدانی و روشهای کتابخانه ای و اسنادی برای رسیدن به این هدف استفاده شده است و جهت جلوگیری از تخریب منابع آب و خاک می بایست طرحهای کنترل شوری به اجرا در آیند که این طرحها به علل زیادی دارای مشکلات فراوان است. لذا سعی شده پیشنهادهایی منطقی در دو حیطه ساخت سازه های مکانیکی و بیولوژیکی مبتنی بر شرایط منطقه برای حفاظت آب و خاک ارائه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - ارزیابی شاخص های ناپایداری زیست محیطی با تأکید بر پسماند شهری (نمونه موردی کلانشهر اهواز)
مصطفی محمدی ده چشمه محمد علی فیروزی جعفر سعیدی

از دیدگاه اکولوژیک مشکلاتی مانند آلودگی رودخانه ها، آب های زیرزمینی، خاک و چشم اندازهای زشت ناشی از تجمع زباله‌ها در اطراف شهرها در اثر عدم بکارگیری اصول فنی و اکولوژیک، در دفع زباله‌های شهری است که شرایط ناپایداری را از لحاظ زیست محیطی در شهر ها بوجود می آورد. از این ر چکیده کامل

از دیدگاه اکولوژیک مشکلاتی مانند آلودگی رودخانه ها، آب های زیرزمینی، خاک و چشم اندازهای زشت ناشی از تجمع زباله‌ها در اطراف شهرها در اثر عدم بکارگیری اصول فنی و اکولوژیک، در دفع زباله‌های شهری است که شرایط ناپایداری را از لحاظ زیست محیطی در شهر ها بوجود می آورد. از این رو مدیریت پسماند های شهری باید اهداف بهداشتی، زیست محیطی را مد نظر قرار دهد. تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می باشد. هدف تحقیق، ارزیابی شاخص های ناپایداری زیست محیطی کلانشهر اهواز با تأکید بر شاخص شهری است. برای دستیابی به هدف مذکور، پس از تبیین مفهوم پایداری شهری و ناپایداری شهری به شناخت معیار و زیر معیار های مورد نظر اقدام گردید و سپس با توجه به اهداف مطالعه، فرآیند تبدیل معیارها به شاخص های کمی انجام و شاخص و زیر شاخص ها در چارچوب مدل وزنی AHP، اولویت بندی گردیدند و برای تحلیل مکانی- فضایی داده‌های مورد نظر، از نرم افزار GIS، استفاده شده است. در این راستا، مهم ترین شاخص تبیینی برای ارزیابی ناپایداری زیست محیطی شهری، شاخص آلودگی پسماند شهری و زیر شاخص های آن انتخاب ارزیابی گردید. یافته‌های حاصل از تحقیق، بیانگر آن است که شهر اهواز بر اساس شاخص مورد بررسی، در شرایط زیست محیطی ناپایداری قرار دارد به طوری که منطقه یک با ضریب اثر (387/0)، بالاترین ارزش وزنی را در میان مناطق شهری دارد و منطقه دو هم با وزن (02/0)، کمترین میزان آلودگی را از لحاظ معیار پسماند، در بین مناطق شهری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - بررسی و تحلیل عوامل طبیعی موثردر توسعه مناطق بیابانی و خشک
سعید کامیابی محمد علی رجایی ریزی رحیم یوسفی زاده حمیدرضا ملکی

این تحقیق با هدف شناخت و تصویر مناسب از وضعیت جغرافیایی شمال کویر حاج علیقلی و مراکز جمعیتی چاله دامغان با رویکرد توسعه منطقه با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر پایه گردآوری اطلاعات و مطالعات میدانی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی گام برداشت. از این رو عوامل جغرافیایی چکیده کامل

این تحقیق با هدف شناخت و تصویر مناسب از وضعیت جغرافیایی شمال کویر حاج علیقلی و مراکز جمعیتی چاله دامغان با رویکرد توسعه منطقه با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر پایه گردآوری اطلاعات و مطالعات میدانی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی گام برداشت. از این رو عوامل جغرافیایی طبیعی در غالب پهنه بندی و نقشه، مورد مطالعه قرار گرفته اند تا نقش آنها بر منابع آب این منطقه که یکی از مراکز فعالیت های انسانی مهم در مناطق بیابانی است مشخص گردد. بطور کلی تهیه نقشه و پهنه بندی عوامل جغرافیایی و تحلیل فضایی پدیده‌های جغرافیایی ازاهداف عمده تحقیق محسوب می گردد. نتایج نشان می دهد که عوامل طبیعی منطقه مانندتوپوگرافی و کوههای بلند با تاثیردرمیزان بارش همچنین تشکیلات آهکی سهم عمده ای در تامین آب منطقه دارد که همراه با دشت سرهای گسترده نقش اصلی را در تغذیه سفره‌ها ایفاء می نمایند. با بررسی و تحلیل فضایی نقشه‌های تهیه شده جغرافیایی و پدیده‌های سطحی زمین می‌توان شناخت جامعی از چالش‌هایی که مدیران و متولیان اموردر تصمیم گیری و طرح‌ریزی اقتصاد فضای مناطق بیابانی حاشیه چاله دامغان و کویر حاج علی قلی با آن مواجه‌اند، حل نمود. لذا در پایان پیشنهاد های کاربردی ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - هیدروژئومورفولوژی حوضه آبریز دشت گرو ( استان هرمز گان)
ابراهیم عفیفی مجتبی یمانی یاسر حسن زاده

حوضه آبریز دشت گرو در واحد مورفوتکتونیکی مکران واقع شده است. این دشت تحت تاثیر ویژگی های زمین شناسی و ژئومورفولوژی از نفوذپذیری اندکی بر خوردار بوده و تغذیه آب زیر زمینی به جزء در قسمت های کم شیب و سطح دشت به طور مناسب صورت نمی گیرد. بهره برداری بیش از ظرفیت منابع آبی د چکیده کامل

حوضه آبریز دشت گرو در واحد مورفوتکتونیکی مکران واقع شده است. این دشت تحت تاثیر ویژگی های زمین شناسی و ژئومورفولوژی از نفوذپذیری اندکی بر خوردار بوده و تغذیه آب زیر زمینی به جزء در قسمت های کم شیب و سطح دشت به طور مناسب صورت نمی گیرد. بهره برداری بیش از ظرفیت منابع آبی در کنار خشکسالی های اخیر، کمیت منابع آب زیر زمینی را به شدت تقلیل داده است. هدف از این تحقیق بررسی علل اصلی به ویژه عوامل ژئومورفولوژیک و نیز عوامل انسانی مؤثر بر افت کمی و کیفی منابع آب دشت گرو می باشد. به منظور دست یابی به این هدف، ویژگی های زمین شناسی و ژئومورفولوژیک حوضه آبریز دشت و تأثیرات آن بر کمیّت و کیفیّت منابع آب زیر زمینی مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق عمدتاً بر پایه روش تحلیلی و توصیفی استوار بوده است. ابزار تحقیق را نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی و داده های آماری ایستگاه های هیدرومتری منطقه تشکیل داده اند. علاوه بر این از مشاهدات، مصاحبه و کارهای میدانی داده ها و نتایج کنترل و تکمیل گردیده اند .نتایج نشان می دهد که ویژگی های ژئومورفولوژیک حوضه آبریز دشت به طور مستقیم و غیر مستقیم از دیدگاه کاربردی در فعالیت های انسانی به ویژه در بخش کشاورزی و منابع آب تأثیر گذار بوده است. از دیدگاه مدیریتی لازم است بهره برداری از منابع آب زیرزمینی بر اساس ملاحظات ژئومورفولوژیک و در قالب پروژه های بلند مدت در برنامه ریزی لحاظ و اجرا گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - کاربرد سیگنال‌های اقلیمی در پیش بینی تبخیر در غرب ایران
عنایت اله رحمتی مجید منتظری امیر گندمکار مهران لشنی زند

تبخیر یکی از متغیرهای اقلیمی است که پیش بینی آن نقش مهمی در برنامه ریزیهای مربوط به آب دارد. با توجه به بالا بودن نسبی میزان بارندگی در مناطق غرب ایران، آگاهی از میزان تبخیر برای مدیریت درست آب در این مناطق ضروری میباشد. از عوامل اثرگذار بر میزان تبخیر، سیگنال‌های اقلیم چکیده کامل

تبخیر یکی از متغیرهای اقلیمی است که پیش بینی آن نقش مهمی در برنامه ریزیهای مربوط به آب دارد. با توجه به بالا بودن نسبی میزان بارندگی در مناطق غرب ایران، آگاهی از میزان تبخیر برای مدیریت درست آب در این مناطق ضروری میباشد. از عوامل اثرگذار بر میزان تبخیر، سیگنال‌های اقلیمی میباشند که توجه به نقش آنها پیش بینی تبخیر را ممکن می کند. با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی به پیش بینی تبخیر بر اساس این سیگنال‌ها اقدام شده که آمار مربوط به تبخیر از تشت در 3 ایستگاه سینوپتیک با حداقل 20 سال آمار ماهانه و نیز مهمترین سیگنال‌های اقلیمی با نرم افزار نروسلوشن (Neurosolution) تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که مهمترین سیگنال‌های مرتبط با تبخیر در منطقه شامل Nina3:، Nina1، SW Monsoon، Mei و Nina4 میباشد. مقایسه داده‌های مشاهده ای تبخیر و خروجی شبکه عصبی، همبستگی بالا بین این داده را نشان می دهد. به گونه‌ای که میزان این همبستگی در ایستگاه کرمانشاه 71 درصد، همدان 82 درصد و سنندج 80 درصد است. با درنظر گرفتن خروجی شبکه عصبی مصنوعی و داده‌های مربوط به سیگنال‌های اقلیمی، میتوان با دقت بالای 97 درصد به پیش بینی تبخیر درمنطقه مورد پژوهش اقدام نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - بیلان آب اقلیمی 1 و تعیین تیپ های آب و هوایی در حوضه آبریز کشف رود
هادی قنبرزاده زین العابدین جعفرپور

حوضه ی آبریز کشف رود بخشی از حوضه ی اصلی قره قوم بوده که در شمال شرق استان خراسان واقع شده است .در این حوضه بیلان آب اقلیمی و تیپ های آب و هوایی با تکیه بر عناصر هیدرواقلیم مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. با توجه به مساله کمبود آب در کشور به ویژه استان خراسان و محدوده چکیده کامل

حوضه ی آبریز کشف رود بخشی از حوضه ی اصلی قره قوم بوده که در شمال شرق استان خراسان واقع شده است .در این حوضه بیلان آب اقلیمی و تیپ های آب و هوایی با تکیه بر عناصر هیدرواقلیم مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. با توجه به مساله کمبود آب در کشور به ویژه استان خراسان و محدوده مورد مطالعه، هرگونه پژوهش وبررسی در خصوص تعیین بیلان آب اقلیمی می تواند در نحوه صحیح کاربری اراضی و استفاده بهینه از منابع آبسطحی و زیرزمینی حائز اهمیت باشد.اهداف اساسی این مقاله عبارتند از : الف- محاسبه بیلان آب اقلیمی در حوضه و ب - تعیین تیپ های آب وهوایی در محدوده مورد مطالعه . با توجه به آنالیز بیلان آب در حوضه کشف رود، مشخص گردید که به موازات کاهشبارندگی و افزایش دما، میزان تبخیر و تعرق به شدت افزایش یافته و کمبود شدیدی از نظر نیاز آب در دوره گرمسال وجود دارد . به طوری که مجموع تبخیر و تعرق ماه های تابستان یا میزان تمرکز تابستانی تبخیر و تعرق ماه های55 درصد میزان کل سالانه بوده است . فقر خاک از / 53 تا 9 / تابستان یا میزان تمرکز تابستانی تبخیر و تعرق بین 4نظر ذخیره آب در اواخر بهار و سراسر تابستان و اوایل پاییز ضرورت یک سیستم آبیاری کارآمد را می طلبد. طبقروش تورنت ویت 2 عمده ترین تیپ های آب و هوایی در سطح حوضه از نوع خشک و نیمه خشک همراه با مازاد آببسیار کم می باشد.نتایج حاصله از مطالعه بیلان آب اقلیمی در حوضه کشف رود مشخص می سازد که مازاد آب متعلق به دورهسرد سال بوده که البته حجم زیادی از آن به هدر می رود. بنابراین با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک کهحاکم بر منطقه می باشد، ارائه برنامه آبیاری در اولویت کارهای اقتصادی در زمینه بهره برداری از منابع آب می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - امکان سنجی وقوع سیل در حوضه آبخیز لیلان چای (مراغه) به روش CN
محمد رضا ثروتی اکبر رستمی فاطمه خدادادی

سیل یکی از پدیده های موجود در طبیعت بوده که از دیر باز، بشر شاهد وقوع آن می باشد. در ایران به دلیل وسعت زیاد، اقالیم متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارشها در اکثر حوضه های آبخیز، همه ساله شاهد سیلابهای عظیمی می باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب رواناب و حداکثر دبی سیل، شنا چکیده کامل

سیل یکی از پدیده های موجود در طبیعت بوده که از دیر باز، بشر شاهد وقوع آن می باشد. در ایران به دلیل وسعت زیاد، اقالیم متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارشها در اکثر حوضه های آبخیز، همه ساله شاهد سیلابهای عظیمی می باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب رواناب و حداکثر دبی سیل، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیل خیزی، پهنه بندی مناطق براساس شدت پتانسیل سیل خیزی در حوضه آبخیز لیلان چای با استفاده از روش شماره منحنی CN پرداخته شد. برای این منظور ابتدا داده ها و اطلاعات مورد نیاز شامل آمار وضعیت اقلیم منطقه، تصاویر ماهواره ای جمع آوری و GIS گردید. با تلفیق این داده ها و اطلاعات، براساس روش SCS، نقشهCN حوضه، میزان نفوذ و مقدار رواناب تهیه شد. در نهایت با استفاده از مدل وزنی و با تلفیق نقشه های میزان بارندگی منطقه، گروههای هیدرولوژیک خاک، شیب، کاربری زمین و... نقشه پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی سالانه حوضه تهیه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - بررسی اثرات خشکسالی ها بر منابع آب زیرزمینی دشت های همدان با استفاده از تحلیل های آماری چند متغیره و GIS
حسین محمدی علی اکبر شمسی پور

مدیریت منابع آب در دوره های خشک و خشکسالی ها نیازمند شناخت و کاربرد روش ها و راهکارهایمناسب است . از آن جا که خشکسالی به صورت یک مجموعه عوامل و متغیرهای مرتبط به هم اقلیمی(سیستم اقلیم ) در محیط طبیعی و انسانی تأثیر می گذارد، مطالعه جزئی و مجزای متغیرهای اقلیمینتیجه متقن چکیده کامل

مدیریت منابع آب در دوره های خشک و خشکسالی ها نیازمند شناخت و کاربرد روش ها و راهکارهایمناسب است . از آن جا که خشکسالی به صورت یک مجموعه عوامل و متغیرهای مرتبط به هم اقلیمی(سیستم اقلیم ) در محیط طبیعی و انسانی تأثیر می گذارد، مطالعه جزئی و مجزای متغیرهای اقلیمینتیجه متقن و قابل اعتمادی از شرایط حاکم ارائه نمی دهد.جهت بررسی میزان نقش خشکسالی ها در منابع آب زیرزمینی دشت های شمال همدان متغیرهایاقلیمی و هیدرولوژی آب های سطحی به عنوان متغیر مستقل جهت تعیین میزان همبستگی با سطح ایستایی دشت ها (متغیر وابسته ) در مقیاس ماهانه در طی 17 سال 1379-1363 مورد بررسی قرار گرفت. روش مطالعه بر رگرسیو ن چند متغیره متمرکز گردید که نتایج مناسب تری ارائه می دهد.در نتیجه ، آثار ناهنجاری های اقلیمی و هیدرولوژیکی در افت سطح ایستابی دشت ها 42 درصدهمبستگی را بین متغیرهای اقلیمی مستقل با شدت افت نشان داد.در ارزیابی مکانی بحران افت سطح ایستابی تحت تأثیر خشکسالی از توانایی تحلیل ها ی مکانی و فضایی GIS بهره گرفته شد و نتایج داده های نقطه ای به اطلاعات منطقه ای تبدیل گردید و شدت افت در سطح دشت های مورد مطالعه منطقه بندی گردید که دشت بهار دارای شدیدترین افتو مناطق حاشیه دشت ها در محل اتصال به ارتفاعات از کم ترین مقادیر افت برخوردار بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - تحلیل مورفومتری گالی ها در منطقه صلوات آباد بیجار، استان کردستان
رضا اسماعیلی روناک شوکتی

یکی از مهمترین منابع هر کشوری خاک می باشد. امروزه فرسایش خاک و تولید رسوب معضلی است که روزبه روزروند افزایشی پیدا می کند و موجب از دست رفتن خاک سطحی دامنه ها، انباشت رسوب در مخازن سدها،رسوب گذاریدر کانال ها و خسارت هنگفت به اقتصاد کشور می شود. در این تحقیق گالیهای منطقه چکیده کامل

یکی از مهمترین منابع هر کشوری خاک می باشد. امروزه فرسایش خاک و تولید رسوب معضلی است که روزبه روزروند افزایشی پیدا می کند و موجب از دست رفتن خاک سطحی دامنه ها، انباشت رسوب در مخازن سدها،رسوب گذاریدر کانال ها و خسارت هنگفت به اقتصاد کشور می شود. در این تحقیق گالیهای منطقه صلوات آباد- بیجار که یکی ازسرشاخه های قزل اوزن و سفیدرود می باشد، مورد تحقیق و مطالعه قرار گرفت. با استفاده از نقشه برداری زمینی ابعادگالی های بر روی زمین اندازه گیری شد. پارامترهای شیب، عرض، عمق، نسبت عرض به عمق، زاویه کف کانال و شکلگالی از مقاطع عرضی برداشت شده محاسبه گردید. سپس داده های مذکور با استفاده از نرم افزارspssخوشه بندی شدند و با آنالیز واریانس تأثیر هر متغیر در خوشه ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.بر اساس خوشه بندی انجام شده گالی ها درسه خوشه تقسیم بندی شدند.نتایج آزمون همگنی نشان میدهد که از بین عوامل مختلف فقط شیب در خوشهبندیگالی-های منطقه تأثیرگذار بوده است و بقیه پارامترها به عنوان عامل مستقیم در گالیها تأثیرگذار نبوده اند.برای بررسی تفاوتیا عدم تفاوت هر یک از متغیرها با سنگ شناسیمنطقه از آزمون یومن ویتنی استفاده شد که از پارامترهای فوق عامل شیبو عمق گالی تفاوت معنیداری را با سنگشناسی نشان میدهند. همچنین تفاوت بین تعداد گالیهای محدوده موردمطالعه با فاکتورهای شکل دامنه، کاربری اراضی، شیب و جهت دامنه با استفاده از آزمون کروسکال-والیس موردبررسی قرار گرفت، نتایج این آزمون نشان داد که بین تعداد گالیها با عامل های نامبرده در سطح معنی داری 0/05تفاوتمشخصی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - تحلیل ترمودینامیکی وسینوپتیکی بارشهای سیلاب ساز استان کرمانشاه
سیده آمنه سجادی

سیلاب یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی است که شدت آن در نواحی غربی ایران خصوصاً در ماههای سرد سال زیاد می باشد. بارشهای مناطق غربی در زمانی که توده های هوای حاکم حاره ای دریایی هستند طولانی تر است. با توجه به مطالعات انجام گرفته،سازوکار این بارشها با ناپایداری های همرفتی ه چکیده کامل

سیلاب یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی است که شدت آن در نواحی غربی ایران خصوصاً در ماههای سرد سال زیاد می باشد. بارشهای مناطق غربی در زمانی که توده های هوای حاکم حاره ای دریایی هستند طولانی تر است. با توجه به مطالعات انجام گرفته،سازوکار این بارشها با ناپایداری های همرفتی همراه می باشد. بدین منظور یک دوره بارش طولانی منجر به سیل در دوره سرد سال در غرب کشور(استان کرمانشاه) در سالهای (۱۹۹۴) میلادی انتخاب شد .جهت تحلیل سینوپتیکی، از نقشه های فشارسطح دریا،ترازهای hpa ۵۰٠ و hpa ۳۰۰ وبه منظور محاسبه وبررسی شاخص های ترمودینامیکی، ناپایداری جو مانندشاخصهای صعود(SI,KI )، CAPE و آب بارش شو از نمودارهای هواشناختی Skew-T در ساعت ( UTC۱۲۰۰) ۲۱ مورد سیل استفاده گردید و این نتیجه بدست آمدکه سیستمهای غربی در این دوره ها با یک سامانه کم فشار مدیترانه ای در روی سطح زمین و ناوه سطوح فوقانی همراه است که الگوی مناسبی برای بارش بوده و رطوبت لازم برای بارش را تأمین می کند. این در حالی است که در تراز hpa ۳۰٠ بیشینه سرعت باد بر فراز منطقه به چشم می خوردو با توجه به محاسبه و تعیین دامنه تغییرات شاخص های ناپایداری در این دوره ها (آستانه آب بارش شو برای وقوع سیل mm ۳۵ و متوسط آن mm ۵۶، آستانه CAPE برای وقوع سیل j/kg ۱٠۰٠ و متوسط آن j/kg ۱۵۰٠، آستانه KI جهت وقوع سیل C°۲۴ و متوسط آن C°۲٨ ، آستانه وقوع سیل (-1)SiC° و متوسط آن (-5)، C°می توان درتکمیل بررسی بارشهای منجر به سیل نه تنها در کرمانشاه بلکه در سایر نقاط بهره جست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - انتخاب عرصه های مناسب تغذیه مصنوعی به روش پخش سیلاب با کاربرد روش AHP درمحیط GIS (مطالعه موردی منطقه آبید- سربیشه گتوند) )
نظام اصغری پوردشت بزرگ محمدرضا ثروتی پرویز کردوانی سیاوش شایان

برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در دشت های مناطق خشک و نیمه خشک کشور باعث افتشدید سطح آب زیرزمینی شده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب راهکاری استکه با آن می توان حجم مخزن آب زیرزمینی را افزایش و روند افت سطح آن را کاهش داد . در اینپژوهش سعی شده است ب چکیده کامل

برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در دشت های مناطق خشک و نیمه خشک کشور باعث افتشدید سطح آب زیرزمینی شده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب راهکاری استکه با آن می توان حجم مخزن آب زیرزمینی را افزایش و روند افت سطح آن را کاهش داد . در اینپژوهش سعی شده است با تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی،(Analytical Hierarchy process)مناسب ترین عرصه ها را برای عملیات پخش سیلاب با هدف تغذیه مصنوعی درمنطقه آبید- سربیشه گتوند شناسایی کرد. بدین منظور، ابتدا هفت عامل موثر - شیب، نفوذپذیری، کیفیت سیلاب، ضخامت آبرفت، قابلیت انتقال، تراکم زهکشی و کاربری اراضی- منطقه موردمطالعه، در محیطGISآماده سازی و با روشAHPوزن هر عامل محاسبه گردید. سپس با استفاده ازتوابع تحلیلیGISو وزن های اکتسابی هر لایه در روشAHPنقشه عوامل موثر در مکانیابی با همدیگر تلفیق و نقشه نهایی در چهار کلاس تناسب بالا تا نامناسب تهیه گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که عرصه های با تناسب بالا جهت اجرای طرح های تغذیه مصنوعی به روش پخش سیلاب اغلب در واحد ژئومورفولوژی مخروط افکنه و شیب کمتر از 3 درصد قراردارند. کنترل زمینی نتایج نشان از انطباق بالای مکانیابی با این روش و پروژه های اجرا شده با هدف تغذیه مصنوعی در این منطقه می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - بررسی آب قابل بارش و تعین آستانه بارورسازی ابر توسط نمودارهای ترمودینامیکی و سنجنده مدیس در غرب ایران
سید علیرضا صادقی حسینی

بررسی آب قابل بارش وتعیین آستانه بارورسازی ابر جهت جلوگیری از صرف هزینه های زیاد بارورسازیناموفق یا احتمالا فرا بارورسازی ابر و در نتیجه کاهش پتانسیل بارش بسیار مهم هستند.این پژوهش در یک دوره 4 ساله (2000-2003)در روزهایی که بارش در ایستگاه زمینی ثبت شده برایتبریز و کرما چکیده کامل

بررسی آب قابل بارش وتعیین آستانه بارورسازی ابر جهت جلوگیری از صرف هزینه های زیاد بارورسازیناموفق یا احتمالا فرا بارورسازی ابر و در نتیجه کاهش پتانسیل بارش بسیار مهم هستند.این پژوهش در یک دوره 4 ساله (2000-2003)در روزهایی که بارش در ایستگاه زمینی ثبت شده برایتبریز و کرمانشاه انجام شده و آب قابل بارش با استفاده از داده های رادیو سوند و نمودارهای ترمودینامیکی وهمچنین سنجنده مدیس ماهواره ترا، محاسبه شدند . به کمک منحنی بهترین برازش بین آب قابل بارش و میانگینبارش، آستانه مناسب جهت بارورسازی ابر تخمین زده شد.آستانه محاسبه شده بارورسازی ابر برای آب قابل بارش توسط سنجنده مدیس و رادیوسوند در ( 21 موردتبریز و 17 مورد کرمانشاه ) مقایسه شد . آستانه به دست آمده توسط سنجنده مدیس در آذربایجان شرقی، (7) میلی مترو در کرمانشاه، ( 12 ) میلی متر است و این مقدار توسط اطلاعات رادیوسوند در همان روزها در آذربایجان شرقی، ( 9) میلی متر و در کرمانشاه، ( 15 ) میلی متر به دست آمد . به طورکلی نتایج آب قابل بارش به دستآمده از رادیو سوند بیشتر از مقادیر به دست آمده از سنجنده مدیس می باشد که عمدتا به دلیل ناهمگونی زمان رشدابر و تصویر برداری سنجنده مدیس و همچنین حساسیت بیشتر سنجنده مدیس نسبت به پس پراکنش امواجفروسرخ توسط ابرهای ضخیم و حساسیت کم این سنجنده در شرایط مه در سطح زمین می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - مکان یابی عرصه های مناسب پخش سیلاب جهت تغذیه مصنوعی در شمال اندیمشک
نظام اصغری پوردشت بزرگ محمدرضا ثروتی فریده عظیمی زینب ظاهری عبده وند

بهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در سالهای اخیر باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی در دشت های کشور گردیده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب در پهنه مخروط افکنه‌ها و دشت های درشت دانه راهکاری است که در خیلی از مناطق کشور قابل انجام می ‌باشد. در این روش ب چکیده کامل

بهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در سالهای اخیر باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی در دشت های کشور گردیده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب در پهنه مخروط افکنه‌ها و دشت های درشت دانه راهکاری است که در خیلی از مناطق کشور قابل انجام می ‌باشد. در این روش با نفوذ سیلاب به درون آبخوان علاوه بر افزایش حجم مخزن و جلوگیری از روند شدید افت سطح آب زیرزمینی باعث کنترل سیل و حفاظت خاک می گردد. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق حوضه آبخیز جارمه به مساحت 314 کیلو متر مربع در شمال شهر اندیمشک می باشد. که با پردازش تصاویر ماهواره ای، بازدیدهای میدانی و انطباق نقشه های کاربری اراضی محدوده آبرفتی به وسعت 4356 هکتار جهت مطالعه مشخص گردید. پس از انتخاب شاخص های تاثیرگذار در مکان یابی این عرصه ها از قبیل شیب، نفوذپذیری، ضخامت آبرفت، قابلیت انتقال، سیل خیزی و هدایت الکتریکی، برای هر کدام از این شاخص ها در محیط GIS نقشه طبقه بندی شده تهیه گردید، و سپس این نقشه ها با روش منطق بولین (Boolean logic) و شاخص هم پوشانی وزنی (weighted overlay index) با هم تلفیق شدند. در نهایت محدوده آبرفتی، به دو طبقه دارای تناسب بالا برای پخش سیلاب با وسعت 2059 هکتار در روش بولین و 2485 هکتار در روش شاخص هم پوشانی وزنی و تناسب متوسط با وسعت 2297 هکتار در روش بولین و 1971 هکتار در روش شاخص هم پوشانی وزنی تفکیک و نقشه نهائی بدست آمد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - شهرها، گلخانه های جهانی
زهره فنی

شهرها علاوه بر آلوده سازبودن و مصرف گرایی زیاد، خود در معرض انواع مخاطرات و آسیب های اکولوژیکقرار دارند و از این رو، به عنوان مکان های نابرابر و نامتعادل مشخص شد هاند و این فرایند آن ها را از شهرهایپایدار و اکولوژیک دورتر کرده است . دراین بررسی، با شناسایی بوم شهرهای پا چکیده کامل

شهرها علاوه بر آلوده سازبودن و مصرف گرایی زیاد، خود در معرض انواع مخاطرات و آسیب های اکولوژیکقرار دارند و از این رو، به عنوان مکان های نابرابر و نامتعادل مشخص شد هاند و این فرایند آن ها را از شهرهایپایدار و اکولوژیک دورتر کرده است . دراین بررسی، با شناسایی بوم شهرهای پایدار، راهکارهای اصلاح ساختاریشهرهای بیمار نیز مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است . بانک جهانی، ارتقای کیفیت توسعه شهری پایدار واکولوژیک در تحقق شرایط زیر م یداند که عبارتند از: قابل زیست بودن، برخورداری از مدیریت محلی کارآمد، رقابتپذیری، برخورداری از نظام اعتبار بانکی.این مقاله همچنین برخی از موضوعات بنیادی در رابطه با پایداری شهری و بوم شهرهای جهانی را موردتحلیل و بررسی قرار داده است که عبارتند از : مفهوم شهر اکولوژیک؛ اتومبیل دشمن شماره یک انسان؛ محدودنمودن رشد فیزیکی شهر؛ الزامات سلامتی انسانی؛ حمل و نقل، اندازه و شکل شهر؛ تأمین آب و موادغذایی وبالاخره دفع زباله های شهر. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - پهنه‌بندی فرسایش خندقی در حوزه آبخیز طرود فیروزکوه
زهرا عرب قشقایی داود نیک کامی صمد شادفر ابوالفضل معینی

فرسایش خندقی از اشکال پیشرفته و حاد فرسایش آبی است که دلالت بر حجم عظیمی از خاک اراضی دارد.شناسایی عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی و پهنه‌بندی آن یکی از ابزارهای اساسی و مهم جهت مدیریت و کنترل این پدیده می‌باشد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر بر ایجاد فرسایش خندقی چکیده کامل

فرسایش خندقی از اشکال پیشرفته و حاد فرسایش آبی است که دلالت بر حجم عظیمی از خاک اراضی دارد.شناسایی عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی و پهنه‌بندی آن یکی از ابزارهای اساسی و مهم جهت مدیریت و کنترل این پدیده می‌باشد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر بر ایجاد فرسایش خندقی و پهنه‌بندی آن در حوزه آبخیز طرود انجام شده است. مهم‌ترین عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی چون شیب، جهت شیب، سنگ‌شناسی، کاربری اراضی، فاصله از شبکه راه‌های ارتباطی، مدیریت اراضی و تاج پوشش انتخاب و سپس این لایه ها، در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه گردیدند. سه خندق موجود در منطقه انتخاب گردیدند و نمونه برداری خاک از محل 25، 50 و 75 درصد طول آن ها و هم چنین، سه نمونه شاهد در کنار محل خندق ها صورت گرفت. این نمونه‌ها از نظر گچ، ماده آلی، شوری، درصد اشباع، آهک، نسبت جذب سدیم و اسیدیته مورد بررسی قرار گرفتند. پهنه بندی مناطق تحت تاثیر فرسایش خندقی با استفاده از عکس های هوایی 1:40000 سال 1380 و انجام عملیات میدانی به کمک GPS تهیه شد. با روی ‌هم‌گذاری لایه پهنه بندی خندق‌ها با هر یک از لایه های مربوط به عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی، عرصه‌های خندقی شده در هر کدام از طبقات عوامل، به‌دست آمد. به‌‌کمک روش Multi Class Maps وزن دهی عوامل و طبقات در لایه مربوطه صورت گرفت. نتایج نشان داد که 88 درصد از محدوده خندقی در پهنه های با ریسک‌پذیری زیاد و خیلی‌زیاد قراردارند. نتایج آزمایش های خاک نیز بیان کننده این واقعیت بودند که میزان شوری، گچ و نسبت جذب سدیم در خندق های منطقه نسبت به شاهد بیش تر و میزان ماده آلی آن ها کم تر بوده ولی از نظر درصد اشباع، آهک و اسیدیته تفاوت معنی‌داری با هم ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - مکان یابی تصفیه خانه فاضلاب با تکنیکGIS و Topsis (مطالعه موردی: جزیره قشم)
مهدی فلاح منوچهر فرج زاده حسن و قار فرد علی نیک خصلت

امروزه با افزایش جمعیت جهان همراه با توسعه فعالیت های کشاورزی و صنعتی از یک طرف وخشکسالی های اخیر از سوی دیگر موجب شده است که منابع آب های شیرین سطحی در اکثر کشورهایواقع در مناطق گرمسیری به اوج بهره برداری خود برسد. یکی از مسائل مهم مطرح در کنار کمبود وتقاضای آب در شهره چکیده کامل

امروزه با افزایش جمعیت جهان همراه با توسعه فعالیت های کشاورزی و صنعتی از یک طرف وخشکسالی های اخیر از سوی دیگر موجب شده است که منابع آب های شیرین سطحی در اکثر کشورهایواقع در مناطق گرمسیری به اوج بهره برداری خود برسد. یکی از مسائل مهم مطرح در کنار کمبود وتقاضای آب در شهرها مسئله دفع فاضلاب و تصفیه آن است. یافتن مکان یا مکان های مناسب پیش از هرفعالیتی اهمیت فراوانی دارد به طوریکه طیف وسیعی از تحقیقات را به خود معطوف ساخته است. در اینپژوهش جزیره قشم که یکی از شهرستان های استان هرمزگان محسوب می شود، جهت احداث تصفیهخانه فاضلاب در شهر قشم، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. احداث تصفیه خانه فاضلاب معمولا بادر نظر گرفتن عوامل و معیار های مختلفی صورت می گیرد، اهمیت و دامنه اثر این معیار ها در تعیینمکان نهایی تصفیه خانه فاضلاب تاثیر گذار است. به همین منظور معیارهای شیب، زمین شناسی، اختلافارتفاع نسبت به شهر، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، شبکه حمل و نقل، فاصله از شهر قشم و لایهمحدودیت ها به عنوان معیارهای لازم جهت مکان یابی تصفیه خانه فاضلاب در نظر گرفته شد. پس ازتهیه نقشه های مورد نیاز، وزن دهی به آنها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی انجام شد و لایه شیب بااهمیت ترین معیار تشخیص داده شد. سپس لایه ها بر اساس تکنیک تاپسیس با یکدیگر تلفیق و در چهارکلاس، طبقه بندی شدند. اصل اساسی تاپسیس بر این است که گزینه انتخابی کمترین فاصله را از ایدهآل مثبت و بیش ترین فاصله را از ایده آل منفی داشته باشد. در نهایت 109 کیلومتر مربع در طبقه بسیارمناسب جهت احداث تصفیه خانه فاضلاب قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - اثرات خشکسالی بر فرآیند توسعه ی روستایی در مناطق خشک و نیمه خشک با تأکید بر کشاورزی ( مطالعه ی موردی داراب )
علی شکور

خشک سالی های اخیر در کشور به ویژه در نیمه جنوبی و از جمله شهرستان داراب خسارت های زیادی را در پی داشته که در پایان به تخلیه ی بسیاری از روستاها انجامیده است و آثار اجتماعی ، اقتصادی که بر جای می گذارد به دلیل زیان های وارده به اقتصاد روستایی، تقریباً جبران ناپذیر خواهد چکیده کامل

خشک سالی های اخیر در کشور به ویژه در نیمه جنوبی و از جمله شهرستان داراب خسارت های زیادی را در پی داشته که در پایان به تخلیه ی بسیاری از روستاها انجامیده است و آثار اجتماعی ، اقتصادی که بر جای می گذارد به دلیل زیان های وارده به اقتصاد روستایی، تقریباً جبران ناپذیر خواهد بود. اگر چه خشک سالی بر همه ی فعالیت ها اثر می گذارد، ولی آثار زیان بار آن بر روستاها به دلیل وابستگی اقتصاد روستایی به منابع آب و خاک بیش تر آشکار است. در این جستار آثار خشک سالی بر پدیده های محیط طبیعی و انسانی داراب که در روند توسعه ی روستایی نقش دارند، بررسی می شود.برای نمونه در بسیاری از روستاها به دلیل پدیده ی خشک سالی شاهد فقر شدیدی هستیم که، انگیزه ی روزافزون روستاییان را برای همکاری در اداره ی امورجامعه ی خود سست می کند . در حالی که همکاری آنان به توسعه ی روستایی می انجامد . در این پژوهش، یافته های اصلی تحقیق با بهره گیری از 22 رابطه و تابع مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است . نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که اگر دولت و مردم همکاری کنند آثاری که خشک سالی در روستاهای داراب بر جای می گذارد و سبب کندی در فرآیند توسعه ی روستایی می شود، به کم ترین میزان خواهد رسید . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - انتخاب بهترین مکان برای احداث سد خاکی با استفاده از روش ELECTRE (مطالعه موردی: حوضه آبخیز شاهرود- بسطام)
امیرحسین حلبیان علیرضا عرب عامری محمود سلطانیان

مدیریت بهینه منابع آب نیازمند کسب اطلاعات دقیق، از چگونگی شرایط حاکم بر منابع و پیشبینی وضعیت آینده است. یکیاز روشهای مدیریتی منابع آب استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره است. هدف از این پژوهش انتخاب بهترین مکاندر حوضه آبخیز شاهرود-بسطام به منظور احدث سدهای خاکی جهت چکیده کامل

مدیریت بهینه منابع آب نیازمند کسب اطلاعات دقیق، از چگونگی شرایط حاکم بر منابع و پیشبینی وضعیت آینده است. یکیاز روشهای مدیریتی منابع آب استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره است. هدف از این پژوهش انتخاب بهترین مکاندر حوضه آبخیز شاهرود-بسطام به منظور احدث سدهای خاکی جهت توسعه پایدار منابع آب است. یافتهها و نتایج این تحقیقنشان میدهد که در روشELECTREبین هفت پهنه حاصله، پهنه های( 3،4،5 )با 4 بار تسلط و با 2 بار مغلوب شدن با( 2)امتیاز در رتبه اول قرار گرفتند و لذا مناسبترین پهنه جهت احداث سدهای خاکی هستند، در مقابل پهنه ( 1) با 6 بار مغلوبشدن و بدون تسلط با ( 6-) امتیاز در رتبه آخر قرار گرفت که جهت احداث سدهای خاکی مناسب نیست و پهنههای ( 2،6،7 ) بهترتیب با (1,2,2)بار تسلط و (5,4,4)بار مغلوب شدن با امتیازات (4-,2-,2-)به ترتیب در ردههای بعدی قرار گرفتندبنابراین پهنه های (7,6,2,1)به علت این که تعداد دفعات مغلوب شد نشان از تعداد مسلط شدنشان بیشتر بود و امتیاز منفیبه دست آوردند، باید حذف شوند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - نقش آموزش شهروندی درمصرف صحیح آب درشهر تهران(مورد مطالعه منطقه ۲ و ۱۶)
ملیکا یوسفیان سیدرضا صالحی امیری

مقدمه و هدف پژوهش: صرفه جویی در مصرف آب برای نجات و دوام زندگی در زمین این یک اصل اساسی است، پس آموزش شهروندی به عنوان پایه مشارکت، ایجاد شناخت و تعامل با محیط برای حفاظت از فرهنگ محیط زیست قرار گرفته است.هدف از پژوهش بررسی نقش آموزش شهروندی در مصرف صحیح آب در شهر تهران چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: صرفه جویی در مصرف آب برای نجات و دوام زندگی در زمین این یک اصل اساسی است، پس آموزش شهروندی به عنوان پایه مشارکت، ایجاد شناخت و تعامل با محیط برای حفاظت از فرهنگ محیط زیست قرار گرفته است.هدف از پژوهش بررسی نقش آموزش شهروندی در مصرف صحیح آب در شهر تهران(موردمطالعه منطقه۲و۱۶) می باشد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع روش کمی و جمع آوری اطلاعات بصورت پیمایشی انجام شده است.جامعه آماری پژوهش ۴۶۷۶۱۱، نفر از بین شهروندان مناطق ۲ و ۱۶ شهر تهران بوده است.حجم نمونه برابر ۳۸۲نفر بوده است و طریقه روش نمونه گیری بصورت تصادفی طبقه بندی شده است.دراین پژوهش در روایی از اعتبار صوری پرسشنامه و برای سنجش میزان پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای گرونباخ استفاده شده است.ابزار گردآوری بصورت پرسشنامه محقق ساخته با ۲۷تا سوال انجام شده است.دراین پژوهش، روش تجزیه و تحلیل داده ها بااستفاده از آمارهای استنباطی از جمله ضرایب همبستگی پیرسون،کندال و رگرسیون چندمتغیره انجام شده است. یافته ها:نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است که بین مصرف صحیح آب و آموزش شهروندی رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است نقش آموزش شهروندی در مناطق ۲ و ۱۶ شهر تهران توانسته است در زمینه مصرف صحیح آب اثرگذار باشد و دراین پژوهش میتوان گفت مقدار ضریب همبستگی(R) بین متغیرها ۳۰۰/۰ می باشد که نشان می دهد بین (آموزش شهروندی در زمینه مصرف آب) همبستگی قوی وجود دارد. اما مقدار ضریب تعدیل شده(R2) که برابر با ۰۹۰/۰ می باشد که نشان می دهد ۹ درصد از تغییرات آموزش شهروندی در زمینه مصرف آب می باشد. بنابراین آموزش شهروندی در زمینه مصرف آب در شهر تهران (مورد مطالعه منطقه ۲ و ۱۶) تاثیرگذار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - موانع و راهکارهای واگذاری شرکت‌های آب و فاضلاب به بخش خصوصی (بر اساس قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه کشور) مطالعه موردی: شهر تهران
رضا نجف بیگی علیرضا محمودی

مقدمه و هدف پژوهش: آب به عنوان یک کالای با ارزش که مقدار آن محدود بوده و مورد نیاز بخش‌های اقتصادی مانند تولیدی، زیر بنایی و خدماتی می‌باشد. آبرسانی شهری و جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب مانند بسیاری از خدمات زیر بنایی دیگر بطور سنتی جزو وظایف دولت‌ها بوده است. ولی تجربی چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: آب به عنوان یک کالای با ارزش که مقدار آن محدود بوده و مورد نیاز بخش‌های اقتصادی مانند تولیدی، زیر بنایی و خدماتی می‌باشد. آبرسانی شهری و جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب مانند بسیاری از خدمات زیر بنایی دیگر بطور سنتی جزو وظایف دولت‌ها بوده است. ولی تجربیات موجود نشان دهنده این واقعیت است، که در مواردی ارائه خدمات زیر بنایی مورد نیاز، مطابق با انتظارات نبوده است. در قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه کشور، خصوصی‌سازی به عنوان راهی برای حل این مشکل انتخاب شده است. موانع واگذاری شرکت‌های آب و فاضلاب (شهر تهران) به بخش خصوصی کدامند؟ روش پژوهش: برای شناخت این موانع، پژوهشی از نوع توصیفی با هدف کاربردی در سال 1389 صورت گرفت. در پرسشنامه اول، نظر 39 نفر از متخصصان و صاحب نظران در بخش صنعت آب و فاضلاب (تهران) و اعضای هیئت علمی گروه آب و فاضلاب دانشگاه صنعت آب و برق تهران و در پرسشنامه دوم نظر پانزده نفر بصورت هدفمند گرفته شد. یافته‌ها: نتایج پژوهش بر اساس فرضیه موجود این است که، موانع ساختاری، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قانونی و سیاسی در امر واگذاری شرکت‌های آب و فاضلاب به خصوص تهران به بخش خصوصی وجود دارد. با استفاده از روش دیماتل و منطق فازی، موانع اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی به عنوان موانع اثرگذار و بقیه موانع به ترتیب قانونی، ساختاری و سیاسی از دو موانع اولی تأثیر می‌پذیرند. نتیجه گیری: لذا با کاهش موانع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به دلیل تأثیرگذاری که بر روی دیگر موانع دارند؛ تحت تأثیر قرار داده و تغییرات در جهت کاهش موانع ساختاری، قانونی و سیاسی بوجود خواهد آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - بررسی نظام تعرفه ای آب در کشورهای اروپایی در راستای استراتژی های مدیریت تقاضای آب
عبدالرحیم رحیمی رمضانعلی محمودی مجید کلانتری محمد داودآبادی سید علی سید زاده

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه رشد روزافزون جمعیت، توسعه ی صنعت، افزایش تقاضای آب و سطح بهداشت، کاهش منابع آب در اثر مصرف بی‌رویه و حفظ محیط‌زیست موجب حساسیت بیشتر مدیریت تقاضای آب شده است. لذا هدف مقاله حاضر این است که به کمک مدیریت تقاضای آب فرآیندی از برنامه ریزی، سامان د چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه رشد روزافزون جمعیت، توسعه ی صنعت، افزایش تقاضای آب و سطح بهداشت، کاهش منابع آب در اثر مصرف بی‌رویه و حفظ محیط‌زیست موجب حساسیت بیشتر مدیریت تقاضای آب شده است. لذا هدف مقاله حاضر این است که به کمک مدیریت تقاضای آب فرآیندی از برنامه ریزی، سامان دهی، هدایت و کنترل برای شناخت شیوه های فعلی مصرف آب و استفاده از ابزارهای موجود برای ارتقای سطوح و الگوهای مصرف بهینه آب را فراهم نماید. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر مروری-تحلیلی بوده و بر مبنای آن بر اساس مدیریت تقاضای آب، ترکیبی از اقدام‌های اصلاحی برای دست‌یابی به الگوی مصرف متناسب با ظرفیت‌های تولید و ارزش واقعی که مصرف‌کننده از آن برخوردار است اقدام شده است. یافته‌ها: یافته‌های این تحقیق حاکی از این است که اعمال استراتژی های مدیریت تقاضا علاوه بر حفاظت منابع آبی و کاهش آلودگی های زیست‌محیطی موجب کاهش هزینه‌ها، افزایش ارزش افزوده و نهایتاً بهبود کیفیت خدمات به مشترکین در راستای بهبود مدیریت شهری شده است. نتیجه‌گیری: بررسی و مطالعه برخی از الگوهای موفق تقاضای آب در کشورهای اروپایی مانند آلمان، هلند و بلژیک که از موفق ترین کشورها در مدیریت تقاضا می باشند نشان می‌دهد که این کشورها با وجود برخورداری از منابع آبی فراوان توانسته اند متوسط مصرف خود را به 120 لیتر به ازای هر نفر در شبانه‌روز کاهش دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - بررسی منابع آب کارست شهرستان ایذه و مدیریت آن
غلامحسین اسکانی کزازی محسن رنجبر

مقدمه و هدف پژوهش: ایران بعد از کشورهای آمریکا، چین و ترکیه، بالاتری درصد کارست را دارد و بیش از ۱۱ درصد سطح کشورمان را سازه‌های کارستی می‌پوشاند. چون منابع کارستی اصولاً در ارتفاعات و تقریباً دور از آلودگی‌های انسانی هستند، لذا از نظر منابع آب از اهمیت بسیار بالایی بر چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: ایران بعد از کشورهای آمریکا، چین و ترکیه، بالاتری درصد کارست را دارد و بیش از ۱۱ درصد سطح کشورمان را سازه‌های کارستی می‌پوشاند. چون منابع کارستی اصولاً در ارتفاعات و تقریباً دور از آلودگی‌های انسانی هستند، لذا از نظر منابع آب از اهمیت بسیار بالایی بر خورداراند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت منابع آب کارستی شهرستان ایذه و مدیریت آن می‌باشد. روش پژوهش: این تحقیق از روش تحلیلی-توصیفی و با استناد به مطالعات میدانی کتابخانه‌ای انجام شده است. همچنین جهت تهیه نقشه‌های متعدد و تجزیه و تحلیل‌های لازم از نرم‌افزار Gis و spss استفاده شده است. یافته‌ها و نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان می‌دهد که دشت ایذه یک پولژه کارستی است و یکی از مناطق مهم کارستی ایران است. مساحت کل حوضه آبریز ایذه حدود 380 کیلومتر مربع است که از این مقدار 175 کیلومتر مربع دشت و 205 کیلومتر مربع را ارتفاعات کارستی تشکیل می‌دهد. دریاچه‌های آب‌بندان و میانگران پست‌ترین نقطه آن است. با توجه به میزان بارندگی شهر ایذه که حدود 600 تا 800 میلی‌متر می‌باشد. این میزان بارش برای گسترش پدیده‌های کارستیک در سازند‌های آهکی منطقه کافی و مناسب است. قسمت اعظم آب آشامیدنی اهالی شهر ایذه از چاه‌های آهکی حفاری شده در سازند آهکی آسماری تأمین می‌شود. وجود پدیده‌های کارستی از قبیل غارهای انحلالی و چشمه‌های کارستی درسازند آسماری در ناحیه ایذه و همچنین وجود چاه‌های آهکی با آب‌دهی زیاد و کیفیت بسیار در این سازند نشانگر توسعه پدیده کارست‌شدگی در سنگ آهک‌های این ناحیه می‌باشد و با توجه به اطلاعات موجود به نظر می‌رسد سازندهای سخت این منطقه از پتانسیل آبی مناسبی برخوردار باشند که بهره برداری بهینه و مدیریت منابع آب این شهرستان می‌تواند در تأمین آب شرب اهالی منطقه و توسعه اجتماعی و اقتصادی آن نقش به سزایی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - بازشناسایی ابعاد به کارگیری آب در معماری سنتی ایران با تاکید بر اقلیم خشک و نیمه‌خشک(مطالعه موردی: معماری مسکونی شهر یزد)
نگین شهابی امیر فرج الهی وحید احمدی حمید رضا شعاعی

10.30495/ums.2023.22995

مقدمه و هدف پژوهش: نظر به اهمیت مقوله آب و مدیریت مصرف آن در کشور، هدف از تحقیق حاضر، بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های بکارگیری آب در اقلیم خشک و نیمه‌خشک و معماری سنتی خانه‌های ایرانی است. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع ترکیبی است. در بخش اول، برای بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: نظر به اهمیت مقوله آب و مدیریت مصرف آن در کشور، هدف از تحقیق حاضر، بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های بکارگیری آب در اقلیم خشک و نیمه‌خشک و معماری سنتی خانه‌های ایرانی است. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع ترکیبی است. در بخش اول، برای بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های استفاده از آب در معماری سنتی ایران، از روش تفسیری تاریخی استفاده شد. شهر یزد به عنوان پایلوت تحقیق در نظر گرفته شد و بناهای خاصی که واجد ویژگی‌های معماری سنتی بودند، انتخاب شدند و با استفاده از تکنیک دلفی (پنل خبرگان) اقدام به تعیین کارکرد آب گردید. در بخش دوم، از طریق پرسشنامه (چک‌لیست طیفی) نسبت به دسته‌بندی و اولویت‌بندی ابعاد اقدام شد. جهت تعیین روایی سازه پرسش‌نامه، تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم‌افزار لیزرل مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد در مجموع 17 مولفه در قالب دو بعد اصلی (مفهومی و کالبدی) به عنوان اجزای اصلی به‌کارگیری آب در معماری سنتی ایران می‌توان متصور شد. مهمترین مولفه‌های بعد مفهومی عبارت بودند از: رنگ، طبیعت، تقدس و شفافیت همچنین، در میان مولفه‌های اثرگذار در بعد کالبدی نیز سلسله مراتب، بهداشت محیط و هندسه و تناسبات دارای اهمیتی بیش از سایر مولفه‌ها بودند. بنای "عرب کرمانی" بیشترین امتیاز را کسب کرده است (61/161) که نشان می‌دهد نقش آب در این بنا از سایر سایت‌های مطالعاتی بیشتر و پراهمیت‌تر بوده است. نتیجه گیری: امروزه بازنگری در طراحی‌ها و اقتباس از الگوهای معماری سنتی به ویژه در بخش کاربرد آب، ضروری به نظر می‌رسد. بدین منظور می‌توان از الگوهای معماری سنتی برای اقلیم خشک و نیمه‌خشک بهره جست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - تأثیر مدیریت مصرف آب کشاورزی بر امنیت غذایی خانوارهای کشاورزان در نظام بهره‌برداری خانوادگی: موردمطالعه شهرستان کرمانشاه
حسین شعبانعلی فمی مصطفی مرادی علی اسدی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت مصرف آب کشاورزی بر امنیت غذایی در نظام بهره‌برداری خانوادگی در شهرستان کرمانشاه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کشاورزان آبی کار شهرستان کرمانشاه تشکیل می دهند که تعداد آنها 9656 خانوار بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت مصرف آب کشاورزی بر امنیت غذایی در نظام بهره‌برداری خانوادگی در شهرستان کرمانشاه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کشاورزان آبی کار شهرستان کرمانشاه تشکیل می دهند که تعداد آنها 9656 خانوار بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 217 خانوار تعیین شد که با روش طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. روایی پرسشنامه به روش روایی محتوایی با بهره‌گیری از نظرات یک پنل متخصصان در زمینه موضوع موردپژوهش (اعضای هیئت‌علمی گروه مدیریت و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران) و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید (73/0). برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری‌شده از نرم‌افزار SPSSWin23 استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که مدیریت مصرف آب کشاورزی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم از طریق بهبود کیفیت محصول، تنوع تولید، تغییر الگوی کشت، افزایش مصرف تولیدات کشاورزی، افزایش تولید محصول، افزایش بهره‌وری نهاده‌ها و افزایش درآمد بر امنیت غذایی کشاورزان تأثیر می‌گذارد. بهبود مدیریت مصرف آب کشاورزان علاوه بر افزایش تولید و بهره وری نهاده های تولید و ارتقای درآمد کشاورزان، موجب افزایش دسترسی کشاورزان به سبد غذایی متنوع و با کیفیت و در نهایت بهبود امنیت غذایی آنها می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - واکاوی نقش ترویج کشاورزی در حفاظت از منابع آب کشاورزی: یک پژوهش کیفی در شهرستان کرمانشاه
مریم شیرخانی رضا موحدی موسی اعظمی حمید بلالی

هدف از انجام این پژوهش، واکاوی نقش ترویج کشاورزی در حفاظت از منابع آب کشاورزی در دشت ماهیدشت شهرستان کرمانشاه بود؛ که با استفاده از تحلیل محتوای کیفی به شیوه قراردادی به انجام رسید. روش نمونه‌گیری در پژوهش حاضر از نوع نمونه‌گیری هدفمند بوده و به شیوه گلوله برفی اجرا شد. چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش، واکاوی نقش ترویج کشاورزی در حفاظت از منابع آب کشاورزی در دشت ماهیدشت شهرستان کرمانشاه بود؛ که با استفاده از تحلیل محتوای کیفی به شیوه قراردادی به انجام رسید. روش نمونه‌گیری در پژوهش حاضر از نوع نمونه‌گیری هدفمند بوده و به شیوه گلوله برفی اجرا شد. گردآوری داده‌ها نیز به روش مصاحبه عمیق و نیمه-ساختارمند با مطلعان کلیدی از 10 سازمان مرتبط با بخش منابع آب کشاورزی در 4 گروه شغلی مدیران، کارشناسان، محققان و اساتید دانشگاه انجام گردید (51=N). تحلیل داده‌ها همزمان با گردآوری آن‌ها و با کمک نرم‌افزار MAXQDA-10 انجام شد. همچنین تحلیل محتوای اسناد مرتبط با موضوع پژوهش نیز صورت پذیرفت. بر اساس نتایج فرآیند تحلیل محتوای کیفی، 347 کد اولیه، 5 مقوله اصلی و 11 مقوله فرعی استخراج شد. این مقوله‌ها که معرف نقش ترویج کشاورزی در حفاظت از منابع آب کشاورزی هستند؛ عبارت از بهبود وضعیت فرهنگی-اجتماعی شامل فرهنگ‌سازی مصرف بهینه (39 کد)، افزایش مشارکت (29 کد) و ایجاد فرصت‌های اشتغال (22 کد)، بهبود وضعیت اقتصادی شامل افزایش تولید و بهره‌وری کشاورزی (26 کد) و افزایش درآمد (24 کد)، بهبود سیاست‌گذاری‌ها در زمینه توسعه کشاورزی (28 کد) و آب (37 کد)، بهبود تعاملات سازمانی و نهادی شامل سازمان‌های تحقیقات کشاورزی و دانشگاه‌ها (33 کد) و سازمان‌های غیردولتی و خصوصی (28 کد) و تغییر رفتارها در زمینه بهره‌برداری از منابع بنیادی تولید (42 کد) و روش‌های تولید ناپایدار در منطقه (28 کد) است. ایفای این نقش‌های کلیدی توسط ترویج کشاورزی، به منظور کمک به حل بحران آب، ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - تحلیل رابطه بین هنجارهای اخلاقی، دانش و رفتار حفاظت از آب کشاورزان حوضه آبریز هلیل رود شهرستان جیرفت
رضوان مهنی رفتار امیر نعیمی روح اله رضائی یونس خسروی

هدف این مطالعه توصیفی، تحلیل رابطه بین هنجارهای اخلاقی، دانش و رفتار حفاظت از آب بود. جامعه آماری این پژوهش، 2601 نفر از کشاورزان حوضه آبریز هلیل رود شهرستان جیرفت بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 339 نفر و روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب چکیده کامل

هدف این مطالعه توصیفی، تحلیل رابطه بین هنجارهای اخلاقی، دانش و رفتار حفاظت از آب بود. جامعه آماری این پژوهش، 2601 نفر از کشاورزان حوضه آبریز هلیل رود شهرستان جیرفت بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 339 نفر و روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب مورد مطالعه قرار گرفتند. روایی ظاهری و محتویی پرسشنامه با استفاده از نظرسنجی از متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (71/0 تا 79/0) مورد تایید قرار گرفت. نتایج آمار توصیفی نشان داد وضعیت توزیع فراوانی سه متغیر مورد مطالعه (هنجارهای اخلاقی، دانش و رفتار حفاظت از آب) در سطح متوسط بدست آمد. نتایج تحلیل همبستگی تحقیق نشان داد که متغیرهای هنجارهای اخلاقی، دانش‌ذخیره‌سازی و مهار آب و دانش کاهش تبخیر آب با رفتار حفاظت از آب کشاورزان همبستگی مثبت و معنی‌داری داشتند. نتایج رگرسیون خطی به روش گام به گام نشان داد که متغیرهای هنجارهای اخلاقی و دانش‌ذخیره‌سازی و مهار آب، در حدود 66 درصد از تغییرات رفتار حفاظت از آب کشاورزان را تبیین نمودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - نظام بهره‌برداری مشاعی از چاه‌های آب و چالش‌های آن در شهرستان سلطانیه
پریسا نجفلو جعفر یعقوبی جعفر نیکبخت

هدف این تحقیق بررسی نظام بهره‌برداری مشاعی از چاه های آب و چالش های این نظام در شهرستان سلطانیه بود. تحقیق کیفی حاضر، از نوع مطالعات موردی است که به روش رویکرد اکتشافی با استفاده از روش تحقیق نظریه مبنایی در شهرستان سلطانیه انجام‌شده است. جامعه آماری تحقیق، ذینفعان 533 چکیده کامل

هدف این تحقیق بررسی نظام بهره‌برداری مشاعی از چاه های آب و چالش های این نظام در شهرستان سلطانیه بود. تحقیق کیفی حاضر، از نوع مطالعات موردی است که به روش رویکرد اکتشافی با استفاده از روش تحقیق نظریه مبنایی در شهرستان سلطانیه انجام‌شده است. جامعه آماری تحقیق، ذینفعان 533 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق مجاز در نظام بهره‌برداری مشاعی از چاه ها در شهرستان سلطانیه بود. در این تحقیق از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد و جمع آوری داده ها، با استفاده از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار مند تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. تجزیه‌وتحلیل داده ها در روش نظریه مبنایی صورت گرفت. نتایج نشان داد در مرحله کدگذاری باز 57 مفهوم استخراج شد که طی کد گذاری محوری 20 گزاره ی مقوله ای ایجاد شد. با توجه به نتایج کدگذاری انتخابی، نظام بهره‌برداری مشاعی موجود از چاه ها با چالش‌هایی شامل مشکلات اجتماعی، ضعف دانشی و نگرشی، موانع مالی، ضعف تصدی گیری دولت و کاهش ذخایر آبی مواجه هستند. پیامدهای ملموس این چالش ها، عدم تجهیز مزرعه به آبیاری تحت فشار، تمایل به حفر چاه غیر مجاز و پیشبرد کار های اداری با رشوه می باشند که باعث خسارت فزاینده به منابع آبی در منطقه می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - تحلیل رفتار کشاورزان در به‌کارگیری فناوری آبیاری کم فشار بر پایه توسعه تئوری تجزیه-یافته رفتار برنامه‌ریزی شده
آرزو مختاری حصاری روح اله رضائی حسین شعبانعلی فمی علیرضا نعمتی

10.30495/jaeer.2022.64576.10907

این پژوهش با هدف تحلیل رفتار کشاورزان در به کارگیری فناوری آبیاری کم فشار در استان آذربایجان شرقی انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و جزو پژوهش های کمی می باشد. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان استان آذربایجان شرقی به تعداد 112010 نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران، نم چکیده کامل

این پژوهش با هدف تحلیل رفتار کشاورزان در به کارگیری فناوری آبیاری کم فشار در استان آذربایجان شرقی انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و جزو پژوهش های کمی می باشد. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان استان آذربایجان شرقی به تعداد 112010 نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران، نمونه 393 نفری از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه پژوهشگرساخته بود که برای سنجش روایی پرسشنامه از روایی شکلی و روایی همگرا استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که میانگین واریانس استخراج شده برای سازه های مورد بررسی قابل قبول بوده است (AVE≥0.522). همچنین، مقدار پایایی ترکیبی برای همه سازه ها مناسب بود (CR≥0.785). برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS20 و AMOS21 استفاده شد. به منظور درک بهتر عوامل اصلی تأثیرگذار بر رفتار بکارگیری سیستم آبیاری کم فشار، مدل تحقیق بر مبنای تئوری تجزیه یافته رفتار برنامه ریزی شده پایه ریزی گردید. در این پژوهش، دو متغیر هنجار اخلاقی و هویت خود به مدل اولیه تئوری تجزیه یافته رفتار برنامه ریزی شده اضافه شده است که آن را کامل تر و گسترده تر ساخته است. نتایج تجربی پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که توسعه تئوری تجزیه یافته رفتار برنامه ریزی شده از اثربخشی و کارایی مناسبی برای پیش بینی رفتار کشاورزان در بکارگیری فناوری آبیاری کم فشار برخوردار بوده و متغیرهای سازگاری، مزایا، تسهیل کننده ها، خودکارآمدی، هنجارهای اخلاقی، هویت خود، نگرش و واپایش رفتاری 72 درصد از واریانس آن را تبیین نمودند. همچنین، متغیرهای مزایا و سازگاری، 33 درصد از واریانس نگرش نسبت به کاربرد سیستم آبیاری کم فشار و متغیرهای خودکارآمدی و تسهیل کننده ها در حدود 21 درصد از واریانس واپایش رفتاری کشاورزان نسبت به کاربرد سیستم آبیاری کم فشار را تبیین کرده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - بررسی تأثیر اجرای طرح ترسیب کربن بر اصل گسترش مشارکت در راستای ایجاد تاب‌آوری نظام‌های اجتماعی-اکولوژیکی (مورد مطالعه: شهرستان‌های خاتم، جاجرم و گالیکش)
حسین مرادی مجید رحیمی سیروس شمشیری

10.30495/jaeer.2022.64727.10908

تاب‌آور بودن نظام‌های اجتماعی-اکولوژیک در برابر تغییرات محیطی نظیر تغییر اقلیم نیازمند تضمین سیستم‌های محیطی مانند سیستم عرضه آب و انسانی مانند نظام حکمرانی منابع و مشارکت ذی‌نفعان می‌باشد. در کشور ایران پروژه بین‌المللی ترسیب کربن از سال 2005 در ابتدا با هدف جلوگیری از چکیده کامل

تاب‌آور بودن نظام‌های اجتماعی-اکولوژیک در برابر تغییرات محیطی نظیر تغییر اقلیم نیازمند تضمین سیستم‌های محیطی مانند سیستم عرضه آب و انسانی مانند نظام حکمرانی منابع و مشارکت ذی‌نفعان می‌باشد. در کشور ایران پروژه بین‌المللی ترسیب کربن از سال 2005 در ابتدا با هدف جلوگیری از پدیده بیابان‌زایی آغاز گردید. از این رو در این مطالعه جوامع محلی سه منطقه هدف این طرح شامل شهرستان خاتم استان یزد، شهرستان جاجرم استان خراسان شمالی و حوزه آبخیز اوغان شهرستان گالیکش استان گلستان و میزان تأثیر اجرای طرح بر گسترش مشارکت ذی‌نفعان مورد بررسی قرار گرفتند. بدین منظور از هر منطقه دو روستا به صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردیده و پرسشنامه سنجش گسترش مشارکت بین کشاورزان و دامداران روستاهای هدف تکمیل گردید. نتایج نشان داد که اجرای طرح ترسیب کربن در سه منطقه مورد مطالعه باعث افزایش گسترش مشارکت به میزان قابل قبولی نگردیده است. همچنین مقایسه عملکرد مناطق نشان داد که در شهرستان جاجرم، ضعیف‌ترین عملکرد و در حوزه آبخیز اوغان شهرستان گالیکش بهترین عملکرد در راستای گسترش مشارکت ذی‌نفعان صورت پذیرفته است. شاخص‌های گسترش مشارکت نیز تنها در حوزه آبخیز اوغان و شهرستان خاتم در 14 حالت از 90 حالت ممکن دارای مقدار قابل قبولی بودند. در نتیجه شفافیت اهداف و انتظارات، حضور و درگیر ساختن ذی‌نفعان، تسهیل و رهبری، ظرفیت‌سازی، قدرت و منبع‌یابی در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سازمانی، زیرساختی و سرمایه اجتماعی دارای عملکرد مناسبی نبوده‌اند. از این رو تاب‌آوری خدمات اکوسیستمی موجود در سه منطقه مورد مطالعه به دلیل عدم گسترش مشارکت ذی‌نفعان به خطر خواهد افتاد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - تحلیل چالش‌های سازمانی در توسعه کاربرد سامانه‌های نوین آبیاری با تأکید بر سامانه نوسازی شده آبیاری کم‌فشار
آرزو مختاری حصاری علیرضا نعمتی

10.30495/jaeer.2023.71882.10955

مدیریت بهینه منابع آب در پاسخ به افزایش فشار بر منابع آب محدود در سراسر جهان یک ضرورت محسوب می‌شود، این امر تا حدود زیادی با به‌کارگیری فناوری‌هایی که منجر به افزایش بهره‌وری آب می‌شوند، ممکن خواهد شد. با توجه به این‌که توسعه فناوری‌های بهبوددهنده بهره‌وری آب با موانع م چکیده کامل

مدیریت بهینه منابع آب در پاسخ به افزایش فشار بر منابع آب محدود در سراسر جهان یک ضرورت محسوب می‌شود، این امر تا حدود زیادی با به‌کارگیری فناوری‌هایی که منجر به افزایش بهره‌وری آب می‌شوند، ممکن خواهد شد. با توجه به این‌که توسعه فناوری‌های بهبوددهنده بهره‌وری آب با موانع متعددی روبروست، این پژوهش، با هدف تحلیل چالش‌های سازمانی در توسعه کاربرد سامانه‌‌های نوین آبیاری به‌ویژه سامانه آبیاری کم‌فشار در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. داده‌های تحقیق با استفاده از فن مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و گفتگو با کارشناسان بخش‌های آب و خاک و ترویج کشاورزی به‌صورت هدفمند جمع‌آوری شد. به-منظور اطمینان از روایی پژوهش از روش بازبینی توسط اعضا استفاده گردید. داده‌ها به کمک روش نظریه پایه‌ور و با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودا10، طی مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس تحلیل‌های صورت گرفته، تعداد هشت مقوله اصلی، 24 مقوله فرعی و 165 واحد مفهومی معنادار به‌دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که چالش‌های سازمانی به‌عنوان عوامل بازدارنده در توسعه کاربرد سامانه آبیاری کم‌فشار نقش دارند که به‌ترتیب اولویت شامل شامل موانع زیرساختی (82/21درصد)، موانع اقتصادی (21/21 درصد)، نقص در نظارت و ارزیابی (97/16 درصد)، موانع شناختی آموزشی (33/13 درصد)، سطح پایین مشارکت و همکاری (70/9 درصد)، موانع سیاسی (09/9 درصد)، ضعف در تحقیقات (06/6 درصد) و عدم انگیزه کارکنان(82/1 درصد) می‌باشد از نظر پاسخگویان، کافی نبودن بودجه اختصاص یافته به توسعه فناوری ، عدم نظارت مناسب بر فعالیت شرکت‌های خصوصی و ضعف تمکن مالی کشاورزان، بیشترین فراوانی را داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - عؤامل مؤثر بر تنوع معیشتی کشاورزان دارای چاه آب در شهرستان زنجان
وحید محمدی جعفر یعقوبی

مناطق روستایی و بخش کشاورزی با خطرات مختلفی رو به رو بوده و معیشت افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد لذا تنوع معیشتی ضروری می‌باشد. هدف تحقیق حاضر شناسایی عؤامل موثر بر تنوع معیشتی کشاورزان دارای چاه آب در شهرستان زنجان بود. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان دارای چاه آب در شهرس چکیده کامل

مناطق روستایی و بخش کشاورزی با خطرات مختلفی رو به رو بوده و معیشت افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد لذا تنوع معیشتی ضروری می‌باشد. هدف تحقیق حاضر شناسایی عؤامل موثر بر تنوع معیشتی کشاورزان دارای چاه آب در شهرستان زنجان بود. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان دارای چاه آب در شهرستان زنجان بودند (8017=N) که با استفاده از فرمول کوکران 367 نفر به عنوان نمونه و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط محققان در زمینه تنوع معیشتی و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0.94 تا 0.97) تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS26 انجام شد و از شاخص‌های مرکزی و تحلیل همبستگی و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد میانگین شاخص تنوع معیشتی پاسخگویان بر اساس شاخص سیمپسون 13/0 با انحراف معیار 03/0 بود که نشان دهنده تنوع معیشتی پایین پاسخگویان بود. نتایج بررسی عوامل موثر بر میزان تنوع معیشتی کشاورزان با استفاده از تحلیل رگرسیون خطی به روش گام به گام نشان داد پنج متغیر میزان آبدهی واقعی چاه شخصی، اندازه باغ، میزان بوروکراسی در صدور مجوز کارگاه‌های روستایی، میزان کشت محصولات آبی و میزان ناتوانی در خرید نیازهای اولیه 78 درصد از واریانس میزان تنوع معیشتی پاسخگویان را تبیین کردند. محور قراردادن کشاورزان خرده پا در برنامه‌های توانمندسازی معیشتی و تسهیل راه اندازی مشاغل غیر کشاورزی برای کشاورزان بر اساس نتایج تحقیق توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - عوامل موثر بر امکان توسعه واحدهای تحقیق و توسعه، درتعاونی های آببران حوزه دریاچه ارومیه (مطالعه موردی مدیران استان آذربایجان شرقی)
جواد محمودی کرمجوان مسعود اکبری اسبق

10.30495/jaeer.2023.53581.10817

پژوهش حاضر به منظور شناسایی زمینه های توسعه واحدهای تحقیق و توسعه در تعاونی های آببران پرداخت که از نظرنوع هدف کاربردی، و به روش غیر تجربی و توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 317 نفر مدیران تعاونی های آببران استان که از این تعداد، 175نفر، براساس جدول چکیده کامل

پژوهش حاضر به منظور شناسایی زمینه های توسعه واحدهای تحقیق و توسعه در تعاونی های آببران پرداخت که از نظرنوع هدف کاربردی، و به روش غیر تجربی و توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 317 نفر مدیران تعاونی های آببران استان که از این تعداد، 175نفر، براساس جدول مورگان به شیوه تصادفی ساده و سهمیه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. از پرسش نامه به عنوان ابزار اصلی در گردآوری اطلاعات و برای تجزیه تحلیل داده ها از نرم افزارآماری SPSSاستفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که مدیران تعاونی های مورد مطالعه نگرش مثبتی نسبت به توسعه و ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه نداشتند. نتایج رگرسیون چند گانه به شیوه گام به گام نشان داد که سه متغیر(رضایت از درآمد، میزان مشارکت در تصمیم گیری، میزان اطلاع مدیران از مزایای واحدهای تحقیق و توسعه) حدود6/81درصد از تغییرات واریانس عوامل مؤثر بر امکان توسعه واحدهای تحقیق و توسعه را تبیین می کنند و همچنین یافته های پژوهش، عدم اعتماد به مفید بودن بخش های تحقیق و توسعه در تعاونی ها، کمبود میزان آگاهی مدیران نسبت به مزایای واحدهای تحقیق و توسعه و عدم هماهنگی ارگانهای مربوطه در زمینه تحقیق و توسعه را مهمترین موانع توسعه این واحدها نشان می داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - بررسی اثر ارزش‌های نوع‌دوستانه و خودخواهانه بر نگرش و قصد سازگاری کشاورزان استان کرمانشاه با کمبود آب
یوسف آزادی جعفر یعقوبی حیدر قلی زاده سعید غلامرضایی فاطمه رحیمی فیض آباد

بخش کشاورزی یکی از بخش‌های به شدت آسیب‌پذیر نسبت به کم‌آبی می‌باشد و ضرورت سازگاری کشاورزان با شرایط کم‌آبی بر کسی پوشیده نیست.مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر ارزش‌های نوع‌دوستانه و خودخواهانه بر نگرش و قصد سازگاری کشاورزان استان کرمانشاه با کمبود آب انجام شد. به منظور ا چکیده کامل

بخش کشاورزی یکی از بخش‌های به شدت آسیب‌پذیر نسبت به کم‌آبی می‌باشد و ضرورت سازگاری کشاورزان با شرایط کم‌آبی بر کسی پوشیده نیست.مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر ارزش‌های نوع‌دوستانه و خودخواهانه بر نگرش و قصد سازگاری کشاورزان استان کرمانشاه با کمبود آب انجام شد. به منظور انتخاب کشاورزان از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده شد (380=n). داده‌ها از طریق پرسشنامه‌ای محقق ساخت از کشاورزان گندم‌کار استان کرمانشاه جمع‌آوری شد. پایایی و روایی پرسشنامه مورد آزمون و تائید قرار گرفت. مدل مفهومی با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که متغیر ارزش‌های نوع‌دوستانه بر متغیرهای نگرش و قصد سازگاری تأثیر مثبت و معنی‌داری داشتند و متغیر ارزش‌های خودخواهانه بر متغیرهای نگرش و قصد سازگاری تأثیر منفی و معنی‌داری داشتند. همچنین متغیر نگرش نسبت به سازگاری با کمبود آب بر قصد سازگاری اثر مثبت و معنی‌داری داشت. در مطالعه حاضر 39 درصد از واریانس متغیر نگرش و 1/50 درصد از واریانس قصد سازگاری با کمبود آب تبیین شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تشکل‌های آب بران شبکه آبیاری دشت قزوین
ایرج رشوند مهدی میردامادی فرهاد لشگرآرا

در عصر حاضر مسئله آب به یکی از بحران‌های اساسی جهان تبدیل‌شده و بیش‌ازپیش نقش کلیدی خود را در ایجاد زندگی بهتر برای جهانیان به اثبات رسانیده است. هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تشکل‌های آب بران شبکه آبیاری دشت قزوین بود. جامعه آماری پژوهش 160 نفر از اعضای تشک چکیده کامل

در عصر حاضر مسئله آب به یکی از بحران‌های اساسی جهان تبدیل‌شده و بیش‌ازپیش نقش کلیدی خود را در ایجاد زندگی بهتر برای جهانیان به اثبات رسانیده است. هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تشکل‌های آب بران شبکه آبیاری دشت قزوین بود. جامعه آماری پژوهش 160 نفر از اعضای تشکل آب بران (کشاورزان) دشت قزوین بودند که با روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه آماری تعداد 90 بهره‌بردار تعیین شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه استاندارد می‌باشد که روایی آن توسط کارشناسان موضوعی مورد تأیید گرفت و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای قسمت‌های مختلف پرسشنامه بالاتر از 72/. =α به دست آمد. نتایج تحلیل همبستگی گویای رابطه مثبت و معنی‌دار بین سطح تحصیلات و میزان مالکیت اراضی با میزان موفقیت تشکل آب بران است. از طرفی، بین سابقه عضویت افراد در تشکل آب بران و ارزیابی آن‌ها از میزان موفقیت تشکل آب بران ارتباط منفی و معنی‌داری در سطح اطمینان 99 درصد وجود داشته است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی نیز نشان‌دهنده این موضوع است که ویژگی‌های اجتماعی و مدیریتی قادرند 54 درصد تغییرات میزان موفقیت تشکل آب بران را پیش‌بینی نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - عوامل مؤثر بر رضامندی کشاورزان از سیستم‌های آبیاری نوین در شهرستان بهبهان
داوود روزانه مسعود یزدان پناه معصومه فروزانی آزمان بخشیجهرمی

آب مهمترین عامل محدود کننده برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. همچنین تقاضا برای منابع آب در این مناطق بالا و رقابت میان بخش های مختلف اقتصاد برای آن بسیار شدید است. در پاسخ به این شرایط، بکارگیری نوآوریهای مختلف تکنیکی، نهادی و سیاست های مداخله ایی برای بهر چکیده کامل

آب مهمترین عامل محدود کننده برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. همچنین تقاضا برای منابع آب در این مناطق بالا و رقابت میان بخش های مختلف اقتصاد برای آن بسیار شدید است. در پاسخ به این شرایط، بکارگیری نوآوریهای مختلف تکنیکی، نهادی و سیاست های مداخله ایی برای بهره وری کارآمد، عادلانه و پایدار از منابع کمیاب آب ضروری می باشد. در این راستا بسیاری از دولت ها استفاده از سیستم های نوین آبیاری را برای مقابله با مشکل کمبود آب در بخش های کشاورزی خود معرفی نموده اند. با این حال موفقیت کامل این سیاست بستگی به پذیرش آن توسط کشاورزان و متعاقباً رضایت کشاورزان از آنها دارد. با توجه به این واقعیت ها، هدف مقاله حاضر بررسی و ارزیابی رضایت کشاورزان از سیستم های نوین آبیاری می باشد که در نهایت منجر به درک بهتر این نکته می شود که چرا کشاورزان سیستم آبیاری جدید را رد می‌کنند یا می‌پذیرند. برای دستیابی به این اهداف، روش پیمایش به عنوان روش تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری، کشاورزانی بودند که سیستم های نوین آبیاری را در شهرستان بهبهان در استان خوزستان واقع در جنوب ایران مورد استفاده قرار داده اند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. روایی پرسشنامه توسط پانل متخصصان و پایایی آن با یک مطالعه راهنما (ضریب آلفا 81/0- 94/0) انجام گرفت. نتایج معادلات مدل ساختاری نشان داد، رضایت کشاورزان به طور عمده توسط ارزش دریافت شده تعیین می گردد. کیفیت خدمات دریافتی، دیگر متغیر تعیین کننده رضامندی است. در حالیکه، انتظارات هیچگونه اثری بر متغیر رضامندی ندارد. در نهایت رضامندی افراد بطور قابل توجهی، وفاداری آنها به سیستم آبیاری جدید را تبیین می کند. یافته های تحقیق پیشنهاداتی برای سیاستگذاری کلان جهت افزایش رضامندی کشاورزان نسبت به سیستم های آبیاری نوین ارایه می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - تحلیل موانع آموزشی- ترویجی توسعه کشت محصولات مقاوم به کم‌آبی در شهرستان خرم‌آباد
حسین میخک مهدی رحیمیان سعید غلامرضایی

تحقیق پیش رو از نوع تحقیقات پیمایشی و کاربردی بوده که هدف آن تحلیل چالش های توسعه کشت محصولات مقاوم به کم‌آبی و شناخت جایگاه موانع آموزشی و ترویجی در بین کشاورزان شهرستان خرم‌آباد می باشد. جامعه آماری شامل دو گروه کارشناسان دارای سابقه مرتبط با مدیریت آب و کشاورزان دارا چکیده کامل

تحقیق پیش رو از نوع تحقیقات پیمایشی و کاربردی بوده که هدف آن تحلیل چالش های توسعه کشت محصولات مقاوم به کم‌آبی و شناخت جایگاه موانع آموزشی و ترویجی در بین کشاورزان شهرستان خرم‌آباد می باشد. جامعه آماری شامل دو گروه کارشناسان دارای سابقه مرتبط با مدیریت آب و کشاورزان دارای کشت های آبی در سال زراعی 13۹۶- ۱۳۹۵ در شهرستان خرم‌آباد (۷۰۵۰=N) بود. از جامعه کارشناسان 38 نفر به‌صورت تمام شماری و از جامعه کشاورزان 215 نفر با استفاده از فرمول کوکران به‌عنوان حجم نمونه تعیین شدند. سپس کشاورزان به روش نمونه گیری چندمرحله‌ای انتخاب و داده های موردنیاز از آنان به‌وسیله پرسشنامه گردآوری شد. روایی و پایایی پرسشنامه (در بخش موانع) به ترتیب، با استفاده ازنظرات کارشناسان و ضریب آلفای کرونباخ (761/۰ =α) مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی موانع توسعه کشت محصولات مقاوم به کم‌آبی به چهار دسته؛ ادراکی- نگرشی، اطلاعاتی- شناختی، خدماتی حمایتی و آموزشی- ترویجی تقسیم‌بندی شدند. نتایج آزمون من ویتنی نشان داد که از بین 18 مانع بررسی‌شده، فقط دو مانع "ارتباط ضعیف بین کارشناسان و کشاورزان در رابطه با کشت محصولات مقاوم به کم‌آبی" و "به‌روز نبودن آموزش‌های ترویجی با تغییرات الگویی کشت منطقه" به‌صورت معنی داری مانع توسعه کشت محصولات مقاوم به کم‌آبی به شمار نمی رفتند؛ اما مقایسه میانگین میزان وجود داشتن هر مانع در منطقه با میانگین میزان اهمیت همان مانع نشان داد که 16 مورد دیگر از این موانع به‌صورت معنی داری مانعی بر سر راه توسعه کشت این‌گونه محصولات در شهرستان خرم آباد به‌حساب می آیند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - راهکارهای تسهیل توسعه کاربرد سیستم آبیاری کم‌فشار در استان آذربایجان‌شرقی
آرزو مختاری حصاری روح اله رضایی حسین شعبانعلی فمی

این پژوهش، با هدف تعیین و تحلیل راهکارهای توسعه کاربرد سیستم آبیاری کم فشار در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. داده های تحقیق با استفاده از فن مصاحبه نیمه ساختاریافته و گفتگو با کارشناسان بخش های آب و خاک و ترویج کشاورزی و کشاورزان استفاده کننده از فناوری (16 پاسخگو) ب چکیده کامل

این پژوهش، با هدف تعیین و تحلیل راهکارهای توسعه کاربرد سیستم آبیاری کم فشار در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. داده های تحقیق با استفاده از فن مصاحبه نیمه ساختاریافته و گفتگو با کارشناسان بخش های آب و خاک و ترویج کشاورزی و کشاورزان استفاده کننده از فناوری (16 پاسخگو) بصورت هدفمند جمع آوری شد. به منظور اطمینان از روایی پژوهش، از سه سویه سازی منابع داده ها و بازبینی توسط اعضااستفاده گردید. داده ها به کمک روش تئوری مبنایی و با استفاده از نرم افزار مکس کیودا 10 ، طی مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس تحلیل های صورت گرفته، تعداد شش مقوله اصلی، 25 مقوله فرعی و 171 واحد مفهومی معنادار بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان دادند که سازوکارهای ترویجی- آموزشی، کاهش پیچیدگی های اداری، بهبود مشارکت کشاورزان، تداوم نظارت، پیگیری و مشاوره در طول اجرا و بعد از آن، حمایت های اقتصادی و انجام فعالیت های زیرساختی در جهت توسعه کاربرد فناوری آبیاری کم فشار، راهکارهایی هستند که می تواند در توسعه استفاده از این سیستم آبیاری توسط کشاورزان استان آذربایجان شرقی موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - واکاوی رفتارهای مدیریت آب در گندمکاران شهرستان اُرزوئیه بر مبنای تئوری شناخت اجتماعی
لیلی شرفی پور مصطفی احمدوند

در شرایط بحران آب، رفتار صحیح با آب و مدیریت آن بسیار حائز اهمیت است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتارهای مدیریتی آب در بین گندم کاران شهرستان اُرزوئیه صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق 1350 نفر از گندم کاران آبی بخش مرکزی شهرستان اُرزوئیه بودند که تعداد 135 نفر از آ چکیده کامل

در شرایط بحران آب، رفتار صحیح با آب و مدیریت آن بسیار حائز اهمیت است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتارهای مدیریتی آب در بین گندم کاران شهرستان اُرزوئیه صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق 1350 نفر از گندم کاران آبی بخش مرکزی شهرستان اُرزوئیه بودند که تعداد 135 نفر از آن ها با استفاده از جدول نمونه گیری بارتلت و همکاران به عنوان نمونه برآورد و به صورت تصادفی ساده انتخاب و مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بر مبنای مؤلفه های تئوری شناخت اجتماعی بود که روایی ظاهری آن توسط پانلی از متخصصان دانشگاهی و بخش اجرا مورد تأیید قرار گرفت و پایایی نیز با انجام مطالعه ای راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (86/0 - 58/0) به دست آمد. یافته های حاصل از تحلیل همبستگی متغیرهای پژوهش نشان داد بین تمامی اجزاء این تئوری (عوامل ساختار اجتماعی، انتظار نتیجه، درک رفتار دیگران، خودکارآمدی و قصد رفتاری) و رفتار مدیریت آب کشاورزان رابطه ی مثبت و معناداری حاکم است. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه توأم نشان داد که متغیرهای این تئوری در مجموع 36 درصد از تغییرات رفتار مدیریت آب گندمکاران را پیش بینی می کنند. فزون بر آن، متغیرهای درک رفتار دیگران، خودکارآمدی و قصد رفتاری بر متغیر وابسته رفتار مدیرت آب اثرگذار بودند. در پایان پیشنهادهایی برای بهبود رفتار مدیریت آب کشاورزان ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - Fuzzy Network DEA Model for Urban Wastewater Treatment Plants
Mahboubeh Sadeghpour Mohammad Fallah

Domestic wastewater treatment covers the processes that used to treat waters that have been polluted by commercial or anthropogenic activities prior to its discharge into the environment or its re-use. Data Envelopment Analysis was applied to evaluate six urban wastewat چکیده کامل

Domestic wastewater treatment covers the processes that used to treat waters that have been polluted by commercial or anthropogenic activities prior to its discharge into the environment or its re-use. Data Envelopment Analysis was applied to evaluate six urban wastewater treatment plants efficiency in three stages with fuzzy data and discretionary and non- discretionary inputs in Iran. Stream flow, Chemical Oxygen Demand and Total Suspended Solids were considered as input variables. In this paper a fuzzy network Data Envelopment Analysis model is proposed and solved with GAMS software. Results showed that showed that Bandar Torkman has the best performance between these waste water treatment plants and Babol and yasreb waste water treatment plants do not operate well. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - ارزیابی مدل CERES-Wheat در شبیه سازی عملکرد ارقام گندم تحت تیمارهای مختلف آبیاری
زهرا سعادتی معصومه دلبری ابراهیم امیری مهدی پناهی محمد حسین رحیمیان مسعود قدسی

مدلهای شبیه ساز که اثرات مقادیر مختلف آب بر روی عملکرد محصول را به صورت کمی شبیه سازی میکنند، ابزارهایی مفید در مدیریت آب در سطح مزرعه و بهینه سازی کارآیی مصرف آب میباشند.در این تحقیق از مدل CERES-Wheat جهت شبیه سازی پاسخ عملکرد گندم تحت تیمارهای مختلف آبیاری-رقم با 3 ت چکیده کامل

مدلهای شبیه ساز که اثرات مقادیر مختلف آب بر روی عملکرد محصول را به صورت کمی شبیه سازی میکنند، ابزارهایی مفید در مدیریت آب در سطح مزرعه و بهینه سازی کارآیی مصرف آب میباشند.در این تحقیق از مدل CERES-Wheat جهت شبیه سازی پاسخ عملکرد گندم تحت تیمارهای مختلف آبیاری-رقم با 3 تیمار آبیاری در کرتهای اصلی و 5 رقم گندم در کرتهای فرعی شامل C-73-5، C-78-4، C-78-8، C-79-6 و C-79-16 در مشهد در طی دو سال زراعی 82-1381 و 83-1382 استفاده شد.با توجه به نتایج،بر اساس شاخص آماری ریشه میانگین مربعات خطای نسبی، مدل CERES-Wheat عملکرد دانه در سال زراعی 82-1381 را با 7 درصد و در سال زراعی 83-1382 با 10 درصد نسبت به عملکرد دانه مشاهده شده، شبیه سازی کرد. چون مقدار ریشه میانگین مربعات خطای نسبی کمتر از 10 درصد بوده،بنابراین شبیه سازی به خوبی انجام گرفته است.همچنین، مقدار ریشه میانگین مربعات خطای محاسبه شده برای عملکرد دانه در هر دو سال زراعی کمتر از 10 درصد مقدار میانگین مشاهده شده بدست آمد.این نتایج مبین مطابقت خوب نتایج شبیه سازی مدل میباشد.همچنین، مقادیر بهره وری آب بر اساس میزان تبخیر و تعرق و بهره وری آب بر اساس میزان آب آبیاری برای هر دو سال زراعی 82-1381 و 83-1382 در تیمار I3-C-79-6 بیشترین مقدار را دارا هستند، لذا مدیریت آبیاری مذکور و رقم گندم C-79-6 میتواند در منطقه مورد مطالعه توصیه شود.بطور کلی یافتههای تحقیق، کارایی مطلوب مدل CERES-Wheat در شبیه سازی فرآیند رشد و تأثیر آب بر عملکرد گندم در منطقه مورد مطالعه را تأیید مینماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - ارزیابی شبیه‌سازی عملکرد، بهره‌وری آب گیاه آفتابگردان و شوری خاک تحت تنش‌های آبی و شوری با استفاده از مدل AquaCrop
معظم خالقی

مدل AquaCrop ابزاری توانمند در شبیه‌سازی پاسخ گیاه به مدیریت‌های مختلف کمی و کیفی آبیاری می‌باشد که توسط سازمان جهانی خواروبار (FAO) توسعه یافته است. در این تحقیق جدیدترین نسخه این مدل (V. 6) به منظور شبیه‌سازی عملکرد، بهره-وری آب گیاه آفتابگردان و شوری خاک تحت مدیریت‌ه چکیده کامل

مدل AquaCrop ابزاری توانمند در شبیه‌سازی پاسخ گیاه به مدیریت‌های مختلف کمی و کیفی آبیاری می‌باشد که توسط سازمان جهانی خواروبار (FAO) توسعه یافته است. در این تحقیق جدیدترین نسخه این مدل (V. 6) به منظور شبیه‌سازی عملکرد، بهره-وری آب گیاه آفتابگردان و شوری خاک تحت مدیریت‌های مختلف آبیاری با آب شور مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌های مزرعه‌ای موردنیاز برای واسنجی و صحت‌سنجی مدل طی دو سال زراعی (1393 و 1394) جمع‌آوری شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی شامل دو فاکتور مدیریت کمی آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل و آبیاری ناقص ریشه در سطح 75 درصد) و مدیریت کیفی آب آبیاری در سه سطح (آب غیرشور، آب شور و تناوب آب شور و غیرشور) و در سه تکرار اجرا شد. با وجود کاهش 1/3 32 درصدی در عملکرد دانه تحت تیمارهای مختلف آبیاری در مقایسه با FI (4706 و 4367 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در سال 1393 و 1394)، تیمار PRD1 کاهش جزئی 1/3% و 5% را به ترتیب در سال 1393 و 1394 نتیجه داد. تیمار FI حداکثر WPET (9/0 و 84/0 کیلوگرم بر مترمکعب به ترتیب در سال 1393 و 1394) را داشت و تیمارهایPRD1، PRD3، FSI، SI و PRD2 در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که حساسیت مدل نسبت به رطوبت حجمی خاک در نقطه اشباع و ظرفیت زراعی خاک، حداکثر پوشش تاجی، شاخص برداشت مرجع، مدت زمان کاشت تا گلدهی، مدت زمان کاشت تا حداکثر پوشش تاجی و ضریب رشد پوشش تاجی بیشتر از سایر پارامترهاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - ارزیابی تأثیر افزایش راندمان آبیاری و افزایش سطح زیرکشت بر میزان آب برگشتی و ذخایر آب زیرزمینی با استفاده از مدل SWAT
فرشته بتوخته فرهاد میثاقی حسین دهقانی سانیج

تداوم افزایش میزان تقاضا در کشورهای خشک و نیمه خشک باعث افزایش شکاف میان عرضه و تقاضای آب در آینده خواهد شد. بنابراین در این نواحی به‌ویژه در بخش کشاورزی نیاز ضروری به مدیریت منابع آب، مدیریت تقاضا و تخصیص برای دوری جستن از موقعیت‌های بحرانی وجود دارد. هدف از این مطالعه چکیده کامل

تداوم افزایش میزان تقاضا در کشورهای خشک و نیمه خشک باعث افزایش شکاف میان عرضه و تقاضای آب در آینده خواهد شد. بنابراین در این نواحی به‌ویژه در بخش کشاورزی نیاز ضروری به مدیریت منابع آب، مدیریت تقاضا و تخصیص برای دوری جستن از موقعیت‌های بحرانی وجود دارد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات افزایش راندمان آبیاری همراه با توسعه سطح زیر کشت بر میزان آب برگشتی و ذخایر آب زیرزمینی با استفاده از مدل SWAT می‌باشد. مدل SWAT یک مدل مفهومی-نیمه‌توزیعی در مقیاس حوضه‌ای است که دارای بازده محاسباتی بالا است. پس از انجام شبیه‌سازی حوضه مورد مطالعه طی دوره 2005 تا 2014 در شرایط موجود و انجام واسنجی و صحت‌سنجی خروجی‌های مدل، دو سناریوی افزایش راندمان آبیاری بدون افزایش سطح زیر کشت و افزایش راندمان آبیاری همراه با افزایش سطح زیر کشت به مدل معرفی شد. نتایج نشان داد، با افزایش راندمان آبیاری، میزان آب مصرفی در تولید محصولات کشاورزی از 330 میلیون مترمکعب در سال در سناریوی پایه به 186 میلیون متر مکعب در سال کاهش یافت. همچنین حجم آب برگشتی به حوضه از 133 میلیون متر مکعب در سال در سناریوی پایه به 22/0 و 96/1 میلیون متر مکعب در سال به ترتیب در سناریوی افزایش راندمان آبیاری بدون افزایش سطح زیرکشت و افزایش راندمان آبیاری همراه با افزایش سطح زیرکشت، کاهش یافت. نسبت مقدار تغذیه آبخوان از آب برگشتی در شرایط پایه 6/29 درصد است که با افزایش راندمان آبیاری به صفر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - مدیریت بهره برداری از چاه‌های سطحی کشاورزی در اراضی شالیزاری
حمیده نوری سارا پشنک پور عبدالمجید لیاقت آرزو نازی قمشلو محمدرضا یزدانی

چاه های سطحی کشاورزی به عنوان منبع تامین آب آبیاری و مدیریت مناسب آنها برای تامین نیاز آبیاری اراضی شالیزاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. در این راستا تحقیقی با هدف توسعه مدل شبیه سازی بهره برداری از چاه‌های سطحی انجام گرفت. رویکرد این مدل بر حداکثر استفاده از آب ها چکیده کامل

چاه های سطحی کشاورزی به عنوان منبع تامین آب آبیاری و مدیریت مناسب آنها برای تامین نیاز آبیاری اراضی شالیزاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. در این راستا تحقیقی با هدف توسعه مدل شبیه سازی بهره برداری از چاه‌های سطحی انجام گرفت. رویکرد این مدل بر حداکثر استفاده از آب های محلی موجود (باران، چاه سطحی، آببندان، ...) است. در مدل ارائه شده ابتدا بر اساس داده های ورودی و معادلات شبیه سازی، تبخیرتعرق گیاه، نیاز، دور و حجم آبیاری مورد نیاز، بار آبی در چاه سطحی و خاک به صورت روزانه محاسبه می شود. سپس با استفاده از برنامه آبیاری بدست آمده و محدودیت های برداشت از چاه سطحی (حداقل بار آبی مجاز در چاه)، روز های آبگیری از چاه سطحی، دبی پمپاژ، مدت زمان پمپاژ، ارتفاع غرقابی درمزرعه و مقدار رواناب محاسبه می شوند. همچنین شبیه سازی نوسانات سطح آب زیرزمینی در شرایط غیراشباع در خارج از فصل زراعی برنج، توسط مدل HYDRUS-1D صورت گرفت. طبق نتایج بدست آمده از اجرای مدل در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت برای سال آبی نرمال، از 10 نوبت آبیاری مورد نیاز، شش نوبت آن توسط چاه سطحی و چهار نوبت توسط کانال تامین شده است. بر اساس نتایج بدست آمده در اراضی شالیزاری مورد مطالعه، سطح آب زیرزمینی کم عمق در خارج از فصل زراعی برنج مجددا توسط بارندگی تغذیه گردیده است و از عمق 85/4 متری به عمق 82/1 متری صعود کرده است. بنابراین بهره برداری از چاه های سطحی در طول فصل زراعی برنج با رعایت حداقل بار آبی مجاز باعث افت محسوس آب زیرزمینی و ناپایداری نمی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - بررسی پارامترهای مؤثر بر جریان سطحی و پهنه‌بندی مکانی منابع آب حوضه زاگرس مرکزی
ناصر شمس کیا حسین صدقی مهرداد اسفندیاری

جریان رواناب در حوضه‌های آبریز تحت تأثیر پارامترهای مختلفی است که از جمله می‌توان به میزان بارش، ارتفاع، تبخیر، دما، عوامل اقلیمی، شبکه زهکشی، توپوگرافی و زمین شناسی حوضه اشاره کرد. به دلیل وابستگی برخی از این پارامترها بر یکدیگر، میزان تأثیر آنها بر جریان رواناب، در حو چکیده کامل

جریان رواناب در حوضه‌های آبریز تحت تأثیر پارامترهای مختلفی است که از جمله می‌توان به میزان بارش، ارتفاع، تبخیر، دما، عوامل اقلیمی، شبکه زهکشی، توپوگرافی و زمین شناسی حوضه اشاره کرد. به دلیل وابستگی برخی از این پارامترها بر یکدیگر، میزان تأثیر آنها بر جریان رواناب، در حوضه‌هاو مناطق مختلف متفاوت می‌باشد. در این مطالعه به ارزیابی آماری و تحلیل پارامترهای مؤثر بر رواناب و پهنه بندی مکانی منابع آبهای سطحی در حوضه آبریز زاگرس مرکزی، پرداخته شده است. نتایج این مطالعه با به کار‌گیری تحلیل‌های آماری و روش رگرسیون چند متغیره برای پارامترهای ذکر شده، یک ارتباط توزیع لگاریتمی جریان سطحی با متغیرهای دما و ارتفاع با قدرت مدل R2 بین 795/0 تا 851/0 را نشان می‌دهد. برای 80 ایستگاه منتخب داخل محدوده و با همبستگی 923/0 توزیع جریان بصورت لگاریتم دبی نسبت به لگاریتم بارش و متغیر ارتفاع در سطح 95% ارتباط معنی‌دار و قابل قبولی را نشان می‌دهد. بررسی عوامل تأثیرگذار در ایجاد رواناب و اثر متغیرهای فوق در نقشه پهنه بندی تهیه شده، که براساس تأثیر شاخص وزنی هر کدام از متغیر‌ها و از طریق نرم افزار ArcGIS انجام گردید، تغییر مکان و جابجایی بسیار زیادی از مناطق مناسب و دارای پتانسیل آب، از جنوب محدوده مورد مطالعه به سمت شمال و شرق حوضه را نشان می‌دهد. همچنین، بین پارامترهای هیدرولوژیکی و تعیین مکانهای مناسب منابع آب، با روش تحلیل آماری رگرسیون چند متغیره، روش لاجستیک و روش تعیین شاخص وزنی متغیرها، انطباق تقریبی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - اثرات کوتاه مدت بایوچار حاصل از برگ خرما بر حفظ رطوبت در خاک لوم شنی
مهرداد نوروزی سید حسن طباطبائی محمدرضا نوری حمید رضا متقیان

بایوچار، نام ترکیب آلی پایداری است که از تجزیه گرمایی هر نوع زیست‌توده تحت شرایط محدودیت اکسیژن که پیرولیز گفته می‌شود تهیه می‌گردد و در کشاورزی به منظور اصلاح شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک استفاده می‌شود. هدف اصلی در این پژوهش، بررسی اثرات بایوچار برگ خرما بر خصوصیات فیزی چکیده کامل

بایوچار، نام ترکیب آلی پایداری است که از تجزیه گرمایی هر نوع زیست‌توده تحت شرایط محدودیت اکسیژن که پیرولیز گفته می‌شود تهیه می‌گردد و در کشاورزی به منظور اصلاح شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک استفاده می‌شود. هدف اصلی در این پژوهش، بررسی اثرات بایوچار برگ خرما بر خصوصیات فیزیکی و رفتار رطوبتی خاکی با بافت لوم شنی بود. پنج نوع بایوچار تحت شرایط دمایی متفاوت (300، 350، 400، 450 و 500 درجه سانتیگراد) و مدت حرارت 3 ساعت با استفاده از یک بوته برقی تهیه شد. بایوچارها با نسبت وزنی 3 درصد، بطور یکنواخت و بصورت پودری با خاک عبور داده شده از الک 2 میلی‌متر مخلوط شده و به مدت 2 ماه خوابانده شدند، سپس منحنی مشخصه رطوبتی مبتنی بر مدل ون‌گنوختن تعیین شد. رطوبت در وضعیت‌های ظرفیت مزرعه (FC)، نقطه پژمردگی دائم (PWP)، آب قابل دسترس گیاه (PAWC)، ظرفیت نگهداری رطوبت (WHC) و درصد اشباع ( ) تعیین شدند. بر اساس نتایج بدست آمده، با افزایش دمای پیرولیز در دامنه 300 تا 500 درجه سانتیگراد تغییرات معنی‌داری در خصوصیات فیزیکی و رفتار رطوبتی خاک ایجاد نشد ولی بطور کلی کاربرد بایوچار باعث کاهش معنی‌دار (P<0.01) وزن مخصوص ظاهری گردید که به چگالی پایین ذرات بایوچار و نقش آن در بازآرایی منافذ خاک و تشکیل منافذ ثانویه نسبت داده می‌شود. مقادیر میانگین WHC، PAWC، و FC به ترتیب به میزان 4/24، 1/20، 4/23 و 24 درصد نسبت به تیمار شاهد (خاک بدون بایوچار) افزایش پیدا کردند ولی PWP تغییرات معنی‌داری نداشت. داده‌های منحنی‌های مشخصه رطوبتی نشان داد که بایوچار باعث افزایش معنی‌دار (P<0.01) منافذ بزرگتر از µm 2/0 که به لحاظ ذخیره رطوبت قابل دسترس گیاه حائز اهمیت است می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - ویژگی‏های هیدرولیکی خاک‏هایی با درجات متفاوت آبگریزی
نسرین کریمیان شجاع قربانی حسن طباطبائی

آبگریزی خاک باعث افزایش مقاومت آن به مرطوب شدن می گردد. بسیاری از خصوصیات خاک از جمله ویژگی های فیزیکی و هیدرولیکی آن خاک تحت تأثیر آبگریزی قرار دارند. هدف از این پژوهش، مقایسه برخی ویژگی های هیدرولیکی خاک هایی با آبگریزی متفاوت بوده. بدین منظور یک نمونه خاک آهکی با با چکیده کامل

آبگریزی خاک باعث افزایش مقاومت آن به مرطوب شدن می گردد. بسیاری از خصوصیات خاک از جمله ویژگی های فیزیکی و هیدرولیکی آن خاک تحت تأثیر آبگریزی قرار دارند. هدف از این پژوهش، مقایسه برخی ویژگی های هیدرولیکی خاک هایی با آبگریزی متفاوت بوده. بدین منظور یک نمونه خاک آهکی با بافت لوم سیلتی رسی از اراضی دانشگاه شهرکرد تهیه و به‌وسیله افزودن لجن فاضلاب شهری با نسبت های 0/100، 50/50 و80/20(گرم لجن فاضلاب به گرم خاک) تیمار ها به‌ ترتیب با سه درجه بدون آبگریزی (S0)، آبگریزی کم (S50) و آبگریزی زیاد (S80) انتخاب و تهیه شدند. آبگریزی خاک به روش مدت زمان نفوذ قطره آب به خاک اندازه گیری گردید. رطوبت وزنی تیمارهای آبگریز شده در مکش های ماتریک 0، 5، 10، 50، 100، 300، 500،، 1000، 1500، 3000، 10000 و 15000 سانتی متر با دستگاه صفحات فشاری و جعبه شنی تعیین شد. پارامترهای مدل ون گنوختن شامل درصد رطوبت اشباع (θs)، درصد رطوبت باقی‌مانده (θr)، عکس نقطه ورود هوا (α) و پارامترهای شکل (n و m) با استفاده از نرم افزار RETC و حل معکوس تعیین گردید. نتایج نشان داد با افزایش نسبت لجن فاضلاب، آبگریزی خاک در تیمارهای S50 و S80 به ترتیب 61 و 25 برابر گردید. همچنین با آبگریز شدن خاک روند تغییر رطوبت در برابر مکش خاک متفاوت گردید به‌صورتی که منحنی رطوبتی خاک با آبگریزی زیاد به منحنی رطوبتی دوکوهانه (Biomodal) تغییر یافت. مطابق نتایج پارامترهای رابطه ون گنوختن تحت تأثیر آبگریزی خاک قرار گرفتند و با افزایش درجه آبگریزی پارامترهای m و αکاهش و پارامترهای θs و n افزایش یافتند. همچنین، هدایت هیدرولیکی اشباع تحت تأثیر تیمارها کاهش (%46/20-33/80) یافت و مقدار آن از 2/19 سانتی متر بر ساعت در تیمار S0 به 1/18 سانتی متر بر ساعت در تیمار S80 رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - بررسی تاثیر خاک، پساب و لجن فاضلاب بر برخی ویژگی‌های رویشی گیاه قره داغ (Nitraria schoberi)
رحیم رضایی حمیدرضا کریم زاده شهباز مهرابی

بیش از دو سوم کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده که این امر ضرورت توجه به روش‌های کاهش مصرف آب و استفاده از آب‌های نامتعارف را نشان می‌دهد. در این بررسی از تیمارهای آبیاری با پساب در پنج سطح( 0، 25، 50، 75 و 100%)، لجن در دو سطح(وجود و عدم وجود لجن) و دو نوع خا چکیده کامل

بیش از دو سوم کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده که این امر ضرورت توجه به روش‌های کاهش مصرف آب و استفاده از آب‌های نامتعارف را نشان می‌دهد. در این بررسی از تیمارهای آبیاری با پساب در پنج سطح( 0، 25، 50، 75 و 100%)، لجن در دو سطح(وجود و عدم وجود لجن) و دو نوع خاک(خاک دشت سجزی و خاک زراعی) استفاده و آنالیزهای مربوط به خصوصیات ریخت‌شناسی گیاه با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان افزایش ارتفاع، قطریقه و پوشش تاجی در خاک دشت سجزی در تیمار کاربرد لجن و عدم کاربرد لجن مربوط به سطح پساب 100 درصد است. این در حالی است که همین میزان برای خاک زراعی در تیمار کاربرد لجن مربوط به سطح پساب 100 درصد و در تیمار عدم کاربرد لجن برای ارتفاع گیاه مربوط به سطح پساب 50 درصد، قطر یقه سطح پساب 100 درصد و قطر تاج پوشش 75 درصد است. نتایج همچنین نشان داد که کمترین میزان افزایش در ارتفاع، قطر یقه و تاج پوشش برای خاک سجزی در تیمار عدم کاربرد لجن برای ارتفاع سطح پساب صفر درصد و برای قطر یقه و تاج پوشش سطح پساب 25 درصد است. همچنین برای خاک زراعی در تیمار عدم کاربرد لجن به ترتیب برای ارتفاع، قطر یقه و تاج پوشش سطح پساب 25، 50 و صفر درصد و برای تیمار کاربرد لجن برای قطر یقه سطح 75 و برای ارتفاع و تاج پوشش سطح صفر درصد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - کارائی مصرف آب و بهره‌وری آب در ژنوتیپ‌های سیب‌زمینی تحت تنش کم آبی
مرجان سمائی سید علی محمد مدرس ثانوی احمد موسی پور گرجی اسکندر زند

شناخت ارقام مقاوم به خشکی جهت حفظ منابع آب و ارتقاء بهره‌وری از راه‌کارهای توسعه کشاورزی پایدار در مناطق خشکی مانند ایران می باشد. به‌منظور شناخت میزان حساسیت ژنوتیپ ‌های مختلف سیب ‌زمینی به تنش کم آبی، پژوهشی به‌ صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصاد چکیده کامل

شناخت ارقام مقاوم به خشکی جهت حفظ منابع آب و ارتقاء بهره‌وری از راه‌کارهای توسعه کشاورزی پایدار در مناطق خشکی مانند ایران می باشد. به‌منظور شناخت میزان حساسیت ژنوتیپ ‌های مختلف سیب ‌زمینی به تنش کم آبی، پژوهشی به‌ صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال اجرا گردید. ژنوتیپ ‌های سیب‌زمینی در 11 سطح (آگریا، کایزر، ساوالان، سانته، مارفونا، هرمس، جلی، پیکاسو، میلوا، 1-397081، 2-397069) و تیمار آبیاری در دو سطح (تنش و شاهد) اعمال شد. در ابتدا آبیاری به روش تیپ و نرمال انجام و در مرحله تشکیل غده، آبیاری تیمار تنش قطع و تیمار شاهد به‌ صورت نرمال آبیاری گردید. پس از اینکه کمبود رطوبت خاک به نود درصد رسید، مجدداً آبیاری انجام تا خاک به ظرفیت زراعی رسیده و تا انتهای دوره رشد آبیاری به‌ صورت نرمال انجام گرفت. نتایج تجزیه مرکب آنالیز داده ‌های دو سال، کاهش عملکرد بیولوژیک، وزن تر غده سالم، وزن تر غده سالم قابل فروش، حداکثر شاخص سطح برگ، وزن خشک، تبخیر و تعرق و مصرف آب در ژنوتیپ‌ ها تحت شرایط تنش نسبت به شاهد نشان داد. بهره ‌وری آب بر مبنای وزن تر غده سالم و غده سالم قابل فروش در اکثر ژنوتیپ ‌ها تحت شرایط تنش کاهش یا تمایل به کاهش داشت. همچنین کارآئی مصرف آب بر مبنای عملکرد غده سالم و عملکرد غده سالم قابل فروش در هر دو سال در شرایط تنش نسبت به شاهد در همه ژنوتیپ‌ ها بجز 2-397069 کاهش یافت. بیش‌ترین میزان بهره‌ وری آب بر مبنای وزن تر غده سالم قابل فروش در هر دو سال در تیمار تنش در ژنوتیپ 2-397069 به‌ ترتیب 41/5 و 5 کیلوگرم بر مترمکعب مشاهده گردید. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش اجرای تحقیقات تکمیلی به‌ منظور دستیابی به ژنوتیپ مناسب سیب‌ زمینی برای شرایط کم ‌آبی و واقعی کشور با توجه به تنوع فصل کاشت، مکان ، شرایط آب و هوایی، کیفیت سیب ‌زمینی بذری، نیروی متخصص و ... پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - تأثیر کم آبیاری، آبیاری موضعی و پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید سینگل کراس 703
فیاض آقایاری فاطمه خلیلی محمد رضا اردکانی

جهت بررسی کم آبیاری، آبیاری موضعی و پلیمر سوپر جاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت، آزمایشی بصورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. کم آبیاری در سه سطح شامل آب چکیده کامل

جهت بررسی کم آبیاری، آبیاری موضعی و پلیمر سوپر جاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت، آزمایشی بصورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. کم آبیاری در سه سطح شامل آبیاری بر اساس 100، 75 و50 درصد نیاز آبی گیاه و روشهای آبیاری جویچه ای در دو سطح شامل آبیاری تمام جویچه‌ای و جویچه‌ای موضعی (یک در میان ثابت) بصورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و کاربرد پلیمر سوپرجاذب در دو سطح شامل عدم مصرف سوپر جاذب و مصرف سوپرجاذب به میزان 30 کیلوگرم در هکتار در کرت‌های فرعی قرار گرفت. عملکرد دانه در روش آبیاری جویچه‌ای موضعی نسبت به روش تمام جویچه‌ای در شرایط آبیاری با 100 درصد نیاز آبی، به طور معنی‌داری و به میزان 38/5 درصد کاهش یافت. درصورتیکه اختلاف عملکرد دانه در بین دو روش آبیاری موضعی و تمام جویچه‌ای در شرایط آبیاری با 75 و 50 درصد نیاز آبی معنی‌دار نبود. مصرف سوپرجاذب باعث صرفه جویی در آب آبیاری به میزان 13/4 درصد در طول دوره رشد گردید. با توجه به کاهش 26 درصدی مقدار آب آبیاری در طول دوره رشد در روش آبیاری موضعی، میتوان برای حصول عملکرد دانه ذرت در شرایط آبیاری با 75 و 50 درصد نیاز آبی از روش آبیاری موضعی به جای روش تمام جویچه‌ای در منطقه مورد مطالعه استفاده کرد. همچنین در کنار روش آبیاری موضعی، برای بالاتر بردن بهره وری آب میتوان از سوپر‌جاذب نیز بهره گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - ارزیابی کارایی آبیاری زیرسطحی به روش تنبوشه‌های بیوکامپوزیتی در آبیاری گیاه پانیکوم
سعید رنگریزی حسینعلی بهرامی مهران کیانی راد ابوذر شجاع الدینی

با توجه به محدودیت منابع آب شیرین و تبخیر و تعرق بسیار شدید در مناطق خشک و بیابانی، به نظر می‌رسد که آبیاری زیرسطحی مناسب‌ترین روش آبیاری برای کشت گیاه باشد. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به روش آبیاری زیرسطحی مناسب برای تامین نیاز آبی گیاه پانیکوم است. پژوهش حاضر به چکیده کامل

با توجه به محدودیت منابع آب شیرین و تبخیر و تعرق بسیار شدید در مناطق خشک و بیابانی، به نظر می‌رسد که آبیاری زیرسطحی مناسب‌ترین روش آبیاری برای کشت گیاه باشد. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به روش آبیاری زیرسطحی مناسب برای تامین نیاز آبی گیاه پانیکوم است. پژوهش حاضر به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کاملا تصادفی در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران در سال 1394 انجام شد. فاکتورهای اصلی شامل آبیاری زیرسطحی به وسیله سه نوع تنبوشه‌ بیوکامپوزیتی P3، P8 و P9، آبیاری زیرسطحی با کپسول‌های رسی متخلخل و آبیاری غرقابی به عنوان شاهد و فاکتورهای فرعی شامل سه سطح تنش خشکی 50، 25 و 100 درصد ظرفیت زراعی خاک بود. نتایج نشان داد، تیمار آبیاری زیرسطحی با تنبوشه P8 و سطح تنش خشکی 25 درصد ظرفیت زراعی، با 12/68 درصد کاهش، کمترین حجم آب مصرفی در آبیاری را به خود اختصاص داد. هم‌چنین آبیاری زیرسطحی منجر به افزایش ارتفاع، وزن تر و وزن خشک شد که این اختلاف در سطح یک درصد نسبت به شاهد معنی‌دار بود. با توجه به تامین نیاز آبی گیاه پانیکوم با سیستم آبیاری زیرسطحی به روش تنبوشه‌های بیوکامپوزیتی، پیشنهاد می شود صرف نظر از کاهش حجم آب مصرفی، با انجام تحقیقات بیشتر از سیستم آبیاری زیرسطحی به روش تنبوشه های بیوکامپوزیتی به عنوان یک روش کاربردی در آبیاری گیاهان بیابانی استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - بررسی حساسیت واحدهای سنگی به فرسایش با استفاده از ویژگی های کانی شناسی
سید سعید غیاثی سادات فیض نیا علیرضا مقدم نیا سمیه ناجی راد

لازمه حفاظت از منابع خاک، مدیریت و ارائه راهکارهای مناسبی می‌باشد که با شناخت ماهیت واحدهای سنگی و اطلاع از اهمیت نسبی منابع اصلی رسوب حاصل می‌شود. هدف از مطالعه حاضر تعیین سهم هرکدام از واحدهای سنگی در تولید رسوب و تشخیص وضعیت فرسایشی آن‌ها می‌باشد. بدین منظور پس از نم چکیده کامل

لازمه حفاظت از منابع خاک، مدیریت و ارائه راهکارهای مناسبی می‌باشد که با شناخت ماهیت واحدهای سنگی و اطلاع از اهمیت نسبی منابع اصلی رسوب حاصل می‌شود. هدف از مطالعه حاضر تعیین سهم هرکدام از واحدهای سنگی در تولید رسوب و تشخیص وضعیت فرسایشی آن‌ها می‌باشد. بدین منظور پس از نمونه‌برداری از منابع رسوب و رسوبات موجود در بستر آبراهه‌‌های حوزه آبخیز خیاوچای، اقدام به عملیات دانه‌بندی ذرات به روش خشک شد. سپس الک‌های 600 میکرون و چهار میلی‌متر به‌عنوان الک‌های‌ شاخص انتخاب شدند و با انتخاب 100 دانه رسوبی از هر نمونه، بررسی‌های کانی‌شناسی با استفاده از بینوکلر با بزرگنمایی 40 برابر و با توجه به واقعیت رسوبی منطقه، صورت پذیرفت و جنس کانی‌ها و خرده‌سنگ‌ها تعیین و با شمارش تعداد آن‌ها و تعیین سهم هرکدام از کانی‌ها و خرده‌سنگ‌ها، نتایج را با واحدهای سنگ‌شناسی مقایسه و تطبیق داده، سنگ و واحد تولیدکننده هرکانی و خرده‌سنگ و درصد سهم هر واحد سنگی در تولید رسوب مشخص شد. نتایج نشان داد واحد سنگی Qvl با 51/45 درصد بیش‌ترین سهم را در تولید رسوب حوضه دارد که با نمره کل شاخص فرسایش 14/1053 در وضعیت فرسایشی خیلی شدید قرار دارد که به‌دلیل تخریب مکانیکی گسترده و نیز گسترش آن در دو طرف زهکش اصلی کاملاً توجیه‌پذیر است. پس از واحد سنگ‌شناسی Qvl ، واحد Qds2 و Qvb به‌ترتیب با 87/30 و 54/10 درصد بیش‌ترین سهم در تولید رسوب را داشته و واحد Qtaslبا 22/1 درصد کم‌ترین سهم را دارا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

133 - تاثیر عمق نصب قطره چکان و فاصله لاترالهای آبیاری قطره‌ای زیرسطحی در انتقال نیترات در شرایط استفاده از پساب شهری برای گیاه چمن
سید حسن طباطبائی سیدمحمد موسوی

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر کیفیت آب آبیاری، عمق و فاصله نصب لوله‌های آبده آبیاری قطره‌ای زیرسطحی بر نیترات خاک در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد تحت کشت چمن انجام گرفت. آزمایش به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده (Split Split Plot) در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با 1 چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر کیفیت آب آبیاری، عمق و فاصله نصب لوله‌های آبده آبیاری قطره‌ای زیرسطحی بر نیترات خاک در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد تحت کشت چمن انجام گرفت. آزمایش به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده (Split Split Plot) در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار اجرا شد. تیمارهای تحقیق شامل دو نوع کیفیت آب آبیاری: آب چاه (W) و پساب WW)) دو فاصله نصب لوله‌های آبده آبیاری (45 و 60 سانتی‌متر) و چهار عمق کارگذاری لوله‌های آبده آبیاری (15، 20، 25 و 30 سانتی‌متر) بودند. در پایان آزمایش نمونه‌برداری از خاک در دو لایه (30-0 و 60-30 سانتی‌متری) برای اندازه‌گیری غلظت نیترات انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که غلظت نیترات در هر دو لایه خاک تحت تأثیر اثر متقابل کیفیت آب آبیاری، عمق و فاصله نصب لترال‌های آبیاری معنی‌دار شد. نتایج به‌دست آمده بیان‌گر آن است که آبیاری با پساب در مقایسه با آب معمولی باعث افزایش غلظت نیترات خاک شده است و با بیش‌تر شدن فاصله نصب لاترال‌ها غلظت نیترات در لایه اول و دوم افزایش یافت. همچنین در لایه 30-0 سانتی‌متری و عمق نصب قطره چکان در 15 و 20 سانتی‌متر سبب کاهش غلظت نیترات و با زیاد شدن عمق نصب قطره‌چکان به 25 و 30 سانتی‌متری غلظت نیترات نیز افزایش گردید. در حالی‌که در لایه دوم زیاد شدن عمق نصب موجب کاهش غلظت نیترات شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

134 - بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری بر جوانه زنی و شاخص‌های رشد دو رقم گیاه کینوا
صابر جمالی حسین شریفان ابوطالب هزار جریبی نیازعلی سپهوند

به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه کینوا (.Chenopodium quinoa Willd)، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی با استفاده از عامل‌های تنش شوری در پنج سطح (50/0، 31/4، 01/8، 78/11 و 52/15 دسی‌زیمنس بر متر) و ارقام گیاه کینوا (رقم Sajama و رقم Titicaca) چکیده کامل

به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه کینوا (.Chenopodium quinoa Willd)، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی با استفاده از عامل‌های تنش شوری در پنج سطح (50/0، 31/4، 01/8، 78/11 و 52/15 دسی‌زیمنس بر متر) و ارقام گیاه کینوا (رقم Sajama و رقم Titicaca) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه آبیاری و زهکشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام گرفت. شاخص های سرعت جوانه‌ زنی، متوسط زمان جوانه ‌زنی، طول ریشه ‌چه وساقه ‌چه و وزن تر وخشک گیاهچه اندازه‌ گیری وشاخص بنیه گیاهچه محاسبه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان دهنده اثر معنی‌ دار سطوح مختلف شوری برسرعت جوانه زنی، طول ریشه‌ چه (P<0.01)، طول ساقه ‌چه و وزن تر گیاهچه (P<0.05) بود. از طرفی اثر نوع رقم بر متوسط زمان جوانه ‌زنی، طول ریشه ‌چه، شاخص بنیه و وزن تر گیاهچه معنی‌ دار گردید (P<0.01). همچنین اثر متقابل شوری و رقم بر سرعت جوانه ‌زنی، متوسط زمان جوانه‌ زنی، طول ساقه‌ چه و وزن خشک گیاه چه (P<0.05) و طول ریشه ‌چه و شاخص بنیه گیاه چه (P<0.01) معنی‌ داربود. بر اساس نتایج به دست آمده استنباط می شود که گیاه کینوا به سطوح بالای شوری درمرحله جوانه ‌زنی مقاوم بوده و می‌توان نیجه گرفت که با اعمال مدیریت مناسب درمزرعه، استقرار این گیاه را در شرایط وجود آب وخاک شور تضمین نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

135 - تأثیر محلول‌پاشی روی بر تعدیل اثرات قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه در ژنوتیپ‌های گلرنگ (.Carthamus tinctorius L)
جیوانی مانول یان وریا ویسانی حمید جباری مرجان دیانت

10.30495/wsrcj.2022.19237

زمینه و هدف: تغییر شرایط آب و هوایی باعث افزایش شدت تنش ها می‌شود و امروزه زندگی تمام گیاهان با تغییرات سریع محیط زیستی به چالش کشیده شده است. آب یک جزء مهم در تمام فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاهان است که ۸۰ تا ۹۵ درصد از زیست توده گیاهان علفی را شامل می شود. بجز در محیط چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییر شرایط آب و هوایی باعث افزایش شدت تنش ها می‌شود و امروزه زندگی تمام گیاهان با تغییرات سریع محیط زیستی به چالش کشیده شده است. آب یک جزء مهم در تمام فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاهان است که ۸۰ تا ۹۵ درصد از زیست توده گیاهان علفی را شامل می شود. بجز در محیط های با رطوبت بالا، گیاهان احتمالاً در طول دوره حیات خود در شرایط تنش خشکی قرار می گیرند. تنش خشکی با کاهش کمیت و کیفیت محصول همراه بوده و علاوه بر آن سبب کاهش کارایی مصرف آب و جذب عناصر غذایی در گیاه می‌گردد. به‌منظور کاهش اثرات تنش کم‌آبی در گیاهان، از روش های مختلفی ازجمله تغذیه معدنی با عناصر کم مصرف ازجمله روی استفاده می شود.روش پژوهش: به‌منظور بررسی واکنش ژنوتیپ های گلرنگ به محول پاشی روی در شرایط تنش خشکی آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج واقع در استان البرز در سال زراعی 99-1398 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش خشکی در دو سطح شامل آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از آغاز پر شدن دانه به‌عنوان عامل اصلی و ارقام گلرنگ شامل اصفهان، لیناس، پدیده، پرنیان و گلدشت و محلول پاشی روی در سه سطح شامل عدم محلول پاشی و کاربرد روی با غلظت های 5/0 و 1 کیلوگرم در هکتار به‌صورت فاکتوریل به‌عنوان کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. درجه حرارت کانوپی با استفاده از دماسنج مادون قرمز تعیین شد. استخراج روغن از بذور رسیده گلرنگ با دستگاه سوکسله و با استفاده از حلال هگزان انجام گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش قطر ساقه، قطر طبق، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک، عملکرد روغن، محتوای نسبی آب برگ گردید. همچنین تنش خشکی باعث افزایش دمای محیط کانوپی شد. محلول پاشی روی با افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد روغن، محتوای نسبی آب برگ و کاهش دمای محیط کانوپی همراه بود.نتایج: نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان داد بروز تنش کمبود آب، میزان رشد و نمو و درنتیجه عملکرد بیولوژیک، عملکرد روغن، محتوای نسبی آب برگ گیاه گلرنگ را به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای کاهش داد و کاربرد گونه های روی در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی باعث بهبود صفات موردبررسی گردید. بر اساس نتایج به‌دست آمده می توان اظهار داشت که کاربرد روی می تواند یکی از راهکارهای مناسب در جهت تعدیل اثرات ناشی کمبود آب در مرحله پر شده دانه ارقام مورد مطالعه گیاه گلرنگ باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

136 - بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر راندمان کاربرد آب آبیاری نواری در شرایط عمق توسعه ریشه موجود و قابل توسعه گندم در اراضی حمیدیه (خوزستان)
آرش تافته محمدرضا امداد سعید غالبی

این پژوهش به‌منظور بررسی تغییرات ابعاد نوار و عمق توسعه ریشه گندم در منطقه حمیدیه خوزستان بر تغییر راندمان کاربرد آب انجام شد، خاک منطقه دارای بافت سنگین clay loam بوده و آزمایش در سه مزرعه آزمایشی بر اساس کار معمول زارع و اندازه‌گیری مستقیم جهت واسنجی مدل SRFR 4.1.3 WI چکیده کامل

این پژوهش به‌منظور بررسی تغییرات ابعاد نوار و عمق توسعه ریشه گندم در منطقه حمیدیه خوزستان بر تغییر راندمان کاربرد آب انجام شد، خاک منطقه دارای بافت سنگین clay loam بوده و آزمایش در سه مزرعه آزمایشی بر اساس کار معمول زارع و اندازه‌گیری مستقیم جهت واسنجی مدل SRFR 4.1.3 WIN- در سال 1393 انجام شد. عمق مؤثر توسعه ریشه گندم رقم چمران 100 روز پس از کاشت (اوایل اسفند ماه در زمان پس از گل‌دهی) 40 سانتی‌متر اندازه‌گیری و راندمان کاربرد آب در آبیاری نواری در شرایط زارع حدود 30 درصد تعیین شد. نتایج شبیه‌سازی شده با این مدل در شرایط عمق توسعه ریشه 40 سانتی‌متر و عمق خالص آب آبیاری 50 میلی‌متر نشان داد که با دبی ورودی 18 لیتر بر ثانیه، زمان آبیاری 3 تا 5/3 ساعت، و ابعاد نوار با طول 180 و عرض 10 متر امکان افزایش راندمان کاربرد آب تا 40 درصد فراهم می‌باشد. چنانچه عمق توسعه ریشه به 50 سانتی‌متر و عمق خالص آب آبیاری 70 میلی‌متر افزایش یابد (در شرایط بهبود وضعیت خاک) در شرایط پیشنهادی که 33 درصد افزایش نسبی به شرایط زارع دارد، می‌توان راندمان کاربرد آب را به 50 درصد افزایش داد. بنابراین با انجام عملیات مناسب شخم و بهسازی خاک و نیز اصلاح ابعاد نوار و مدیریت آبیاری امکان افزایش نسبی راندمان کاربرد آب نسبت به شرایط زارع در حدود 66 درصد میسر می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

137 - بررسی اثرات کم‌آبیاری بر روند رشد و خصوصیات کمی و کیفی ذرت دانه‌ای در کرمانشاه
عبدالرضا احمدپور بهمن فرهادی بانشوله مختار قبادی

این مطالعه برای بررسی اثرات کم‌آبیاری بر روند رشد، خصوصیات کمی، کیفی و کارآیی مصرف آب ذرت در کرمانشاه، در فصل زراعی 1391 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار سطح آبیاری (40 درصد کم‌آبیاری، 20 درصد کم‌آبیاری، آبیاری کامل (روش پنمن - مانتیث اصلاح شده فائو) و 20 درصد ب چکیده کامل

این مطالعه برای بررسی اثرات کم‌آبیاری بر روند رشد، خصوصیات کمی، کیفی و کارآیی مصرف آب ذرت در کرمانشاه، در فصل زراعی 1391 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار سطح آبیاری (40 درصد کم‌آبیاری، 20 درصد کم‌آبیاری، آبیاری کامل (روش پنمن - مانتیث اصلاح شده فائو) و 20 درصد بیش‌آبیاری) در سه تکرار به‌روش آبیاری جویچه‌ای انجام شد. نتایج نشان داد اثرات کم‌آبیاری بر عملکرد دانه، بیومس، وزن ساقه، وزن بلال، وزن برگ، شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال و عملکرد پروتئین و روغن دانه معنی‌دار بود. میزان تأثیر تنش آبی بر خصوصیات ذرت در بازه‌های زمانی مختلف دوره رشد آن متفاوت بود و در اواخر دوره رشد (مرحله پرشدن دانه) تأثیر تنش آبی بیشتر بود. مقدار بیشینه کارآیی مصرف آب نسبت به عملکرد دانه و روغن در تیمار بیش آبیاری به‌ترتیب معادل 051/1 و 0549/0 کیلوگرم بر هکتار و نسبت به عملکرد بیومس و پروتئین در تیمار شاهد به‌ترتیب معادل 568/2 و 092/0 کیلوگرم بر هکتار به‌دست آمدند. لذا، کم‌آبیاری ذرت در کرمانشاه توصیه نمی‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

138 - اثر آبگریزی لایه سطحی خاک بر میزان تبخیر از سه خاک با بافت متفاوت
شهرام شاه محمدی کلالق حسین بیرامی

کاهش تلفات آبیاری در اثر تبخیر سطحی با استفاده از آبگریزی در خاک سطحی می تواند کمک قابل توجهی در حفظ آب در شرایط کنونی که کشورمان دچار کمبود آب است، داشته باشد. در پژوهش حاضر، اثر ایجاد لایه آبگریز در خاک سطحی به صورت لایه مالچ ضد تبخیر در سه خاک لوم شنی، لوم و لوم رسی چکیده کامل

کاهش تلفات آبیاری در اثر تبخیر سطحی با استفاده از آبگریزی در خاک سطحی می تواند کمک قابل توجهی در حفظ آب در شرایط کنونی که کشورمان دچار کمبود آب است، داشته باشد. در پژوهش حاضر، اثر ایجاد لایه آبگریز در خاک سطحی به صورت لایه مالچ ضد تبخیر در سه خاک لوم شنی، لوم و لوم رسی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، خاک ها به صورت مصنوعی در چهار غلظت متفاوت و به روش زمان نفوذ قطره آب برای حصول چهار درجه مختلف آبگریزی با اسید استئاریک آبگریز شدند و اثر آن به‌صورت لایه سه سانتی متری آبگریز سطحی بر میزان تبخیر از لایسیمترهای کوچک (با ارتفاع و قطر 30 سانتی متر) استقرار یافته در خاک بررسی گردید. آزمایش ها در مزرعه ای در اطراف شهرستان مرند (با مختصات جغرافیایی شمالی و شرقی) در تابستان 1395 انجام گرفت. آزمایش ها در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با پنج تیمار درجه آبگریزی و در سه تکرار اجرا شد که پس از تجزیه و تحلیل آن توسط نرم‌افزار SPSS و با آزمون دانکن (سطح احتمال 5 درصد)، مقایسۀ میانگین بین میزان تبخیر در درجه های آبگریزی مختلف برای هر سه خاک انجام شد. نتایج نشان دهنده کاهش معنی دار مقدار تبخیر در هر سه خاک دارای لایه سطحی آبگریز بود. همچنین افزایش درجه آبگریزی باعث کاهش بیش‌تر تبخیر سطحی گردید. بیش‌ترین میزان کاهش تبخیر با افزایش درجه آبگریزی نسبت به تیمار شاهد (با درجه آبگریزی صفر) در خاک های لوم شنی، لوم و لوم رسی به ترتیب 3/78، 2/42 و 1/30 درصد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

139 - تأثیر کاربرد جداگانه و ترکیبی ورمی کمپوست و نانو ذرات سیلیکا بر نفوذپذیری خاک
سیده صبا موسوی فر سید حمیدرضا صادقی نادر بهرامی‌فر

نفوذپذیری خاک، از مهم ترین عوامل مؤثر در میزان تولید رواناب و ارزیابی وضعیت آبخیزهاست و راه کارهای متعددی برای بهبود آن ارائه شده است. ولی استفاده ازذرات نانو به صورت جداگانه و در ترکیب با افزودنی های آلی با هدف بهبود میزان نفوذ آب در خاک کم تر استفاده شده است. به همین چکیده کامل

نفوذپذیری خاک، از مهم ترین عوامل مؤثر در میزان تولید رواناب و ارزیابی وضعیت آبخیزهاست و راه کارهای متعددی برای بهبود آن ارائه شده است. ولی استفاده ازذرات نانو به صورت جداگانه و در ترکیب با افزودنی های آلی با هدف بهبود میزان نفوذ آب در خاک کم تر استفاده شده است. به همین دلیل در پژوهش حاضر سعی ش دتأثیر افزودنی آلی ورمی کمپوست به میزان 100 گرم بر مترمربع و هم چنین نانوسیلیکا در سه سطح سه، هفت و 10 گرم بر مترمربع به صورت جداگانه و ترکیبی برنفوذپذیری خاک حساس به فرسایش منطقه مرزن آباد- کندلوس در شرایط آزمایشگاهی و با استفاده از کرت های کوچک فرسایشی ارزیابی شود. برای همین منظورمقدار نفوذ آب در خاک پس از شبیه سازی باران طرح با شدت 50 میلی متر بر ساعت و دوام 50 دقیقه در تیمارهای مختلف اندازه گیری شده و در نهایت تجزیه و10 گرم بر مترمربع) در سطح اطمینان ) (NS تحلیل های آماری انجام شد. نتایج نشان داد که تمام تیمارهای مورد استفاده در پژوهش به جز تیمار سطح سه نانوسیلیکا ( 3و نیز (NS نانوسیلیکا سطح دو ( 2 ،(NS نانوسیلیکا سطح یک ( 1 ،(V) 99 درصد نفوذپذیری خاک نسبت به تیمار شاهد را افزایش داد. میزان نفوذ آب در خاک تیمارهای،24/ به ترتیب 79 (VNS و ورمی کمپوست و نانوسیلیکا سطح سه ( 3 (VNS ورمی کمپوست و نانوسیلیکا سطح دو ( 2 ،(VNS ورمی کمپوست و نانوسیلیکا سطح یک ( 10/24 درصد کاهش داشت. تفاوت در عملکرد کاربرد جداگانه و ترکیبی ورمی کمپوست و ،(NS 23 درصد افزایش و در ( 3 / 15/09 و 30 ،14/05 ،10/18 ،30/63نانوسیلیکا مؤید ضرورت استفاده صحیح از افزودنی ها در مدیریت منابع آب و خاک است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

140 - اثر سطوح مختلف بیوچار بر خواص فیزیکی خاک با بافت های مختلف
فاطمه رزاقی ناهید رضایی

بیوچار زغال تهیه شده از زیست توده های گیاهی و حیوانی است که سوختن آن در حضور اکسیژن کم و یا عدم حضور اکسیژن انجام می شود. بیوچار به دلیل ساختارمتخلخلی که دارد سبب بهبود شرایط فیزیکی خاک می شود. از این رو پژوهش حاضر به منظور بررسی کاربرد سطوح مختلف بیوچار بر برخی خواص فی چکیده کامل

بیوچار زغال تهیه شده از زیست توده های گیاهی و حیوانی است که سوختن آن در حضور اکسیژن کم و یا عدم حضور اکسیژن انجام می شود. بیوچار به دلیل ساختارمتخلخلی که دارد سبب بهبود شرایط فیزیکی خاک می شود. از این رو پژوهش حاضر به منظور بررسی کاربرد سطوح مختلف بیوچار بر برخی خواص فیزیکی و شیمیایی50 و 75 تن در هکتار بیوچار تولید شده از کاه و کلش گندم در دمای 500 درجه ، چهار نوع بافت خاک در شرایط گلخانه ای انجام شد. سطوح صفر (شاهد)، 25سانتی گراد در چهار نوع خاک با بافت های لوم شنی، لومی، لوم رسی و رسی در 3 تکرار و در قالب طرح کاملاً تصادفی اعمال گردید. چهل روز پس از اختلاط خاک وبیوچار و تعیین نمودن رطوبت در حد ظرفیت مزرعه ای، سایر پارامترهای فیزیکی و شیمیایی خاک (رطوبت خاک در نقطه پژمردگی دائم، چگالی ظاهری و حقیقی،هدایت هیدرولیکی اشباع و ظرفیت تبادل کاتیونی) با نمونه گیری از خاک اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که کاربرد بیوچار سبب بهبود وضعیت فیزیکی خاک با95 و 52 درصدی آب قابل دسترس، تخلخل، هدایت هیدرولیکی و ،13 ، بافت های مختلف می گردد به نحوی که کاربرد 75 تن در هکتار بیوچار سبب افزایش 45ظرفیت تبادل کاتیونی نسبت به عدم کاربرد بیوچار گردید. با توجه به نتایج به دست آمده در این تحقیق می توان نتیجه گرفت که استفاده از بیوچار به عنوان یکاصلاح کننده به خصوص در خاک های سنگین بافت که برای بهبود وضعیت زهکشی و نفوذ و همچنین در خاک های سبک بافت که ظرفیت نگهداری آب کمی دارنداستراتژی مناسبی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

141 - بررسی تأثیرکم آبیاری بر عملکرد، خصوصیات کیفی و شاخص بهرهوری مصرف آب 3 رقم سویا در دشت مغان
اباسلط رستمی اجیرلو محمدرضا اصغری پور احمد قنبری مهدی جودی محمود خرمی وفا

کم آبی اصلی ترین عامل محدود کننده رشد گیاهان است، به‌طوری‌که حصول عملکرد مطلوب در شرایط کم‌آبیاری مستلزم انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط هر منطقه می‌باشد. براین اساس آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در دشت مغان در سال های 1394 و چکیده کامل

کم آبی اصلی ترین عامل محدود کننده رشد گیاهان است، به‌طوری‌که حصول عملکرد مطلوب در شرایط کم‌آبیاری مستلزم انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط هر منطقه می‌باشد. براین اساس آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در دشت مغان در سال های 1394 و 1395 بر روی گیاه سویا اجرا شد. تیمارها شامل 4 سطح آبیاری IR1 (شاهد)، IR2 (80 درصد نیاز آبی)، IR3 (70 درصد نیاز آبی) و IR4 (50 درصد نیاز آبی) به عنوان عامل اصلی و ارقام زودرس سویا (Cul1: ویلیامز، Cul2: M9و Cul3: زان) به عنوان عامل‌ فرعی بودند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نشان دادند که کم‌آبیاری در تمامی سطوح موجب کاهش عملکرد و اجزای آن، درصد روغن دانه و بهره وری آب مصرفی در تمامی ارقام شد. به‌طوری‌که بالاترین میزان آن‌ها (عملکرد 4000 کیلوگرم در هکتار، تعداد غلاف در هر بوته 33/127، تعداد دانه در هر بوته 240، وزن هزاردانه 340 گرم، بیوماس 8900 کیلوگرم در هکتار، درصد پروتئین دانه 3/25، بهره وری مصرف آب بر اساس عملکرد دانه 95/0 کیلوگرم بر متر مکعب و بهره وری مصرف آب بر اساس روغن دانه 23/0 کیلوگرم بر متر مکعب) در تیمار IR1 مربوط به رقم ویلیامز و پایین‌ترین مقادیر آن‌ها در تیمارهای IR3 و IR4 مربوط به رقم زان بود. همچنین پایین‌ترین درصد پروتئین دانه در تیمار آبیاری نرمال در رقم ویلیامز و بالاترین آن در رقم M9 در تیمار IR4 به دست آمد. بنابراین بر اساس نتایج تحقیق، در دشت مغان رقم ویلیامز برترین رقم (از نظر تمامی صفات مورد بررسی به ویژه بهره وری آب مصرفی) در شرایط کم‌آبیاری و آبیاری نرمال؛ رقم زان و M9 حساس ترین رقم ها به کم‌آبیاری بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

142 - مدیریت جامع آب کشاورزی در مقیاس حوضه آبریز(IWMsim) با رویکرد پویایی سیستم
مریم سلطانی حمزه علی علیزاده

دستیابی به توسعه پایدار سیستم‌های منابع آب، مستلزم ارزیابی و بررسی اثرات بلندمدت اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی طرح‌های توسعه و مدیریت منابع آب می‌باشد. از این رو توسعه مدلی که بتواند ابعاد مختلف طرح‌های توسعه منابع آب و برهم‌کنش‌ اتخاذ شیوه‌های مختلف بهره‌برداری را شبیه چکیده کامل

دستیابی به توسعه پایدار سیستم‌های منابع آب، مستلزم ارزیابی و بررسی اثرات بلندمدت اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی طرح‌های توسعه و مدیریت منابع آب می‌باشد. از این رو توسعه مدلی که بتواند ابعاد مختلف طرح‌های توسعه منابع آب و برهم‌کنش‌ اتخاذ شیوه‌های مختلف بهره‌برداری را شبیه‌سازی کند و با آن مدل بتوان راهکارهای مدیریتی مختلف را سنجید، می‌تواند کمک زیادی به مدیران و تصمیم‌گیران حوزه آب بنماید. در این مطالعه با استفاده از رویکرد پویایی سیستم‌ها یک مدل جامع و پویا موسوم به IWMsim برای ارزیابی سیاست‌های مدیریتی مختلف و کمک به تصمیم‌سازی در سطوح کلان مدیریت منابع آب توسعه داده شد. در مدل IWMsim برای بررسی اثرات متقابل اقتصادی- زیست‌محیطی طرح‌های توسعه منابع آب دو شاخص‌ کلان هزینه‌های ملی و درآمد ملی توسعه داده شد. سپس مدل ارائه شده با استفاده از اطلاعات اقلیمی و هیدرولوژیکی بلندمدت محدوده مطالعاتی ورامین واسنجی و صحت‌سنجی شد. مدل با استفاده از شاخص‌های آماری میانگین مربعات خطا (RMSE)، حداکثر خطا (ME) و ضریب تبیین (R2) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج ارزیابی‌ها نشان داد که مدل قادر است متغیرهای کلیدی عملکرد نسبی محصولات زراعی (RMSE=14.2%، ME=20% و R2=0.92)، تراز آب زیرزمینی (RMSE=0.37m، ME=0.45m و R2=0.99) و شوری آب زیرزمینی (RMSE=57 μS/cm، ME=148μS/cm و R2=0.79) را با دقت مناسب شبیه‌سازی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

143 - ارزیابی اثرات اجرای سناریوهای مدیریت کشاورزی بر کمیت و کیفیت منابع آب سطحی با استفاده از مدل نیمه‌توزیعی و بررسی آسیب‌پذیری آبخوان (مطالعه موردی: دشت هشتگرد)
محمودرضا نورعلی نژاد اسلاملو مجتبی شوریان سید سجاد مهدی زاده محلی

10.30495/wsrcj.2023.74794.11400

زمینه و هدف: منشاء بسیاری از مشکلات کیفی و کمی منابع آب، فعالیت‌هایی است که در یک حوضه آبریز انجام می‌شود. بنابراین بازنگری استراتژی‌های برنامه ریزی حوضه آبریز می‌تواند منجر به کاهش این چالش‌ها گردد، لذا ضروری است اثرات اجرای استراتژی‌ها پیش از اجرا، ارزیابی شود. روش پ چکیده کامل

زمینه و هدف: منشاء بسیاری از مشکلات کیفی و کمی منابع آب، فعالیت‌هایی است که در یک حوضه آبریز انجام می‌شود. بنابراین بازنگری استراتژی‌های برنامه ریزی حوضه آبریز می‌تواند منجر به کاهش این چالش‌ها گردد، لذا ضروری است اثرات اجرای استراتژی‌ها پیش از اجرا، ارزیابی شود. روش پژوهش: در پژوهش حاضر که بر روی حوضه آبریز هشتگرد واقع در قسمت مرکزی استان البرز انجام گردیده است، پس از ساخت مدل هیدرولوژیکی نیمه توزیعی SWAT به منظور تبدیل کمی و کیفی منابع آب سطحی این مدل توسعه داده شده است. به این منظور از آمار ایستگاه‌‌های هیدرومتری فشند، ده صومعه و نجم آباد و داده کیفی نیترات ایستگاه شاخص به‌عنوان نقطه کنترل مورد واسنجی و اعتبار‌سنجی قرار گرفتند، بعد از آنالیز حساسیت مدل، فرایند واسنجی توسط نرم افزار SWAT-CUP با الگوریتم SUFI2 با تعداد 500 تکرار انجام گرفت و بهترین مقادیر پارامترهای انتخابی بدست آمد. سپس اثر اجرای سناریوهای مدیریتی همچون اصلاح الگوی کشت و ارتقاء روش آبیاری برای افزایش راندمان کشاورزی در جهت بهبود وضعیت کشاورزی و کاهش میزان آلایندگی انجام گردید. در نهایت آسیب‌پذیری آبخوان هشتگرد با استفاده از هفت پارامتر DRASTIC و با تلفیق لایه‌ها با وزن‌دهی و رتبه‌بندی ارزیابی گردید. یافته‌ها: نتایج شبیه‌سازی رواناب سطحی در مقیاس ماهانه توسط شاخص‌های آماری نش- ساتکلیف و ضریب تبیین نشان داد که شبیه‌سازی با دقت خوبی انجام گردیده است (نتایج بالای 7/0)، نتایج حاصل از ضریب NS برای دوره واسنجی و صحت سنجی به‌ترتیب برابر 83/0 و 7/0 شد و ضریب R2 به‌ترتیب برابر 87/0 و 89/0 برآورد شد که بیانگر عملکرد مناسب مدل و همبستگی بالای داده‌های مشاهداتی و شبیه‌سازی شده می‌باشد. بعد از مشخص کردن نقشه آسیب‌پذیری آبخوان دشت به همراه تراکم چاه‌ها پس از اصلاح اوزان لایه‌های مدل، بخش مرکزی دشت بیشترین آسیب‌پذیری را داراست. نتایج: با مدل سازی دو سناریوی مدیریتی تغییر الگوی کشت و ارتقای راندمان آبیاری به منظورارزیابی تغییرات کیفی و کمی در منابع آب سطحی، نتایج حاکی از آن است که در این حوضه با اصلاح الگوی کشت و کاهش برداشت، میزان رواناب سطحی افزایش یافت.با این وجود غلظت نیترات در ماه های مختلف از 5 تا 20 درصد کاهش می‌یابد. با اعمال سناریوها، مقدار مصرف آب در بخش کشاورزی از 3/85 میلیون مترمکعب به 8/59 میلیون مترمکعب کاهش خواهد یافت. شاخص نهایی آسیب‌پذیری آبخوان با استفاده از روش DRASTIC بین 44 تا 90 متغیر شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

144 - ارزیابی تأثیر رهاسازی جریان براساس دستورالعمل‌های زیست‌محیطی رودخانه‌ها بر بیلان آبی تالاب انزلی
علیرضا شکوهی هادی مدبری حسین منجزی

10.30495/wsrcj.2022.67333.11302

زمینه و هدف: افزایش تقاضا برای مصرف آب باعث تشدید مناقشه‌ای پیچیده بین بخشهای کشاورزی، شرب و همچنین صنعت شده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر کاهش دبی رودخانه‌های ورودی به تالاب بر اساس دستورالعمل‌های زیست محیطی بر بیلان آب تالاب میباشد. با توجه به قرارگیری تالاب انز چکیده کامل

زمینه و هدف: افزایش تقاضا برای مصرف آب باعث تشدید مناقشه‌ای پیچیده بین بخشهای کشاورزی، شرب و همچنین صنعت شده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر کاهش دبی رودخانه‌های ورودی به تالاب بر اساس دستورالعمل‌های زیست محیطی بر بیلان آب تالاب میباشد. با توجه به قرارگیری تالاب انزلی در پایین‌دست یک حوضه آبریز، تعیین حداقل جریان رودخانههای ورودی به آن به نحوی که بتوان زنده‌مانی و پویائی اکوسیستم پایین‌دست را تضمین نمود، ضروری می‌باشد.روش پژوهش: در این تحقیق ابتدا جریان تنظیمی رودخانه براساس سناریوهای زیستمحیطی در روش‌های تنانت، تگزاس و انتقال منحنی تداوم جریان برآورد شدند، سپس تأثیر تخصیص دبی در هر سناریو بر بیلان آب تالاب و درنهایت حجم تالاب مورد بررسی قرار گرفت. به منظور محاسبه بیلان آب تالاب انزلی، تغییرات حجم تالاب در هرماه مشخص گردید. به منظور محاسبه تغییرات حجم تالاب در هر ماه لازم بود که حجم تالاب در دو ماه متوالی محاسبه شود. با توجه به دبی جریان زیست محیطی، تراز دریای خزر و تبخیر خالص در ماه اسفند و بر اساس معادله بیلان، حجم تالاب در ماه اسفند به عنوان شرایط اولیه محاسبه شد. سپس به ازای جریان زیست محیطی در مقیاس ماهانه، اختلاف تراز سطح آب تالاب با دریا بدست آمد. در مرحله بعد با توجه به مقادیر تراز سطح دریا، تراز سطح آب تالاب نیز محاسبه گردید. سپس بر اساس روابط سطح-حجم-ارتفاع مخزن تالاب، حجم تالاب نیز به دست آمد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشترین دبی جریان زیستمحیطی و به تبع آن بیشترین حجم تالاب از اعمال روش انتقال منحنی تداوم جریان و کمترین آن از اعمال سناریوی محافظه‌کارانه روش تنانت بدست می‌آید. ارزیابی حجم تالاب در سناریوهای تخصیص جریان برمبنای دستورالعمل‌های زیست‌محیطی تعریف شده برای رودخانه‌ها نشان داد که رهاسازی جریان در محدوده دبی‌های زیست‌محیطی قادر به تأمین شرایط اکولوژیکی مناسب و همچنین شرایط مناسب برای گردشگری نمی‌باشد. لذا اتخاذ تصمیم در مورد هر نوع برداشت آب در بالادست نیازمند تحلیل جامع بیلان آب تالاب می‌باشد. با اعمال مدیریت صحیح مؤلفه‌های ورودی و خروجی در معادله بیلان تالاب، می‌توان تا حد امکان حجم آب تالاب انزلی را به مقداری رساند که بیشترین بهره‌وری اقتصادی از کارکردها و خدمات موجود در تالاب با درنظرگرفتن تمامی ذینفعان صورت پذیرد.نتایج: مطالعه حاضر این نتیجه مهم را بدست می‌دهد که امکان بهره‌برداری از هیچیک از رودخانه‌های ورودی تالاب انزلی حتی با شرط رعایت ملاحظات زیست محیطی در رودخانه‌ها وجود نداشته و پیش از تصمیم‌گیری در مورد هرگونه بهره‌برداری و ساخت سدهایی همچون سد شفارود، لازم است واکنش تالاب بدان مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد. به منظور کاربردی نمودن نتایج این تحقیق باید اذعان داشت که شناخت مولفه‌های بیلان و رعایت حقابه زیستمحیطی رودخانه‌های ورودی به تالاب انزلی به ویژه در مواردی که تالاب مشمول مقررات خاص و رقابت بهرهبرداران متعدد باشد، از اهمیت دوچندانی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

145 - کارایی مصرف آب گندم تحت شرایط تنش همزمان شوری و رطوبتی با کاربرد بایوچار برگ خرما
مهرداد نوروزی سیدحسن طباطبائی محدرضا نوری

به منظور بررسی اثر بایوچار برگ خرما بر کارآیی مصرف آب و برخی مؤلفه های عملکرد گندم ) Triticum aestivum L. ( تحت تنش های توأم رطوبتی و شوری، آزمایشگلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و طی یک فصل زراعی ) 95 - 1394 ( در مرکز تحقیقات کشاورزی استان چکیده کامل

به منظور بررسی اثر بایوچار برگ خرما بر کارآیی مصرف آب و برخی مؤلفه های عملکرد گندم ) Triticum aestivum L. ( تحت تنش های توأم رطوبتی و شوری، آزمایشگلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و طی یک فصل زراعی ) 95 - 1394 ( در مرکز تحقیقات کشاورزی استان بوشهر انجام گرفت.تیمارها شامل بایوچار برگ خرما )صفر و 3 درصد وزنی(، فاصله آبیاری ) 3 ، 7 و 12 روز( و شوری آب ) 1 / 1 ، 8 / 3 ، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر( بودند. نتایج نشان داد که اثرات بایوچار بر کارآیی مصرف آب و عملکرد گندم تحت تنش های توأم رطوبتی و شوری معنی دار ) P<0.05 ( بود. مقادیر عملکرد دانه، وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه به ترتیب 22 ، 38 و 20 درصد افزایش داشت. مقادیر تبخیر و تعرق، کارآیی مصرف آب و رطوبت وزنی خاک قبل از آبیاری به ترتیب 6 / 18 ، 7 / 8 و 23 درصد افزایش داشت. مقادیر پاسخ عملکردی گیاه به تنش رطوبتی ) Ky ( برای عملکرد دانه، وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه به طور قابل توجهی کاهش داشت که بیانگرکاهش حساسیت گیاه به تنش رطوبتی می باشد. در اثر کاربرد بایوچار، مقادیر شیب کاهش عملکرد و حد آستانه تحمل به شوری برای عملکرد دانه، وزن خشک ساقه ووزن خشک ریشه کاهش داشت که بیانگر نقش بایوچار در افزایش مقاومت گیاه به تنش شوری می باشد. بنابراین، می توان بایوچار برگ خرما را یک اصلاح کننده مؤثربرای افزایش تولید کشاورزی و بهره وری مصرف آب قلمداد نمود. با این وجود، مطالعات بیش تری در شرایط مزرعه و خارج از گلدان توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

146 - بررسی تاثیر سازه های اصلاحی بر روی زمان تمرکز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ایذه)
علی رضا جمشیدیان محمد حیدرنژاد مریم محمدزاده

برآورد زمان تمرکز، یکی از مهمترین مباحث در مطالعات فیزیوگرافی و هیدرولوژی حوزههای آبخیز است . برآورد نسبتاً صحیح آن تأثیر زیادی در محاسبۀ پارامترهایهیدرولوژی، خصوصاً دبی اوج سیلاب دارد . احداث بندهای اصلاحی در حوضه های آبخیز منتهی به مناطق مسکونی از راهکارهای اجرایی جهت چکیده کامل

برآورد زمان تمرکز، یکی از مهمترین مباحث در مطالعات فیزیوگرافی و هیدرولوژی حوزههای آبخیز است . برآورد نسبتاً صحیح آن تأثیر زیادی در محاسبۀ پارامترهایهیدرولوژی، خصوصاً دبی اوج سیلاب دارد . احداث بندهای اصلاحی در حوضه های آبخیز منتهی به مناطق مسکونی از راهکارهای اجرایی جهت تغییر در زمان تمرکز وکاهش شیب آبراهه ها شده که در کنترل سیل و کاهش دبی پیک سیلاب تاثیر بسزایی دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی اثر عملیات مکانیکی بر رفتار هیدرولوژیحوضه براساس شاخص سیلاب صورت گرفته است. در این تحقیق با مطالعه منطقه و شرایط توپوگرافی و عملیات حفاظتی صورت گرفته، تغییرات زمان تمرکز و دبیسیلاب در فاصله سالهای قبل از سال 84 تا بعد از سال 89 از اجرای سازه های اصلاحی مورد مقایسه قرارگرفت. دوره بازگشت جهت محاسبات از 25 / 1 تا 100 سالانتخاب گردید در این زمینه پارامترهای تعداد وارتفاع بندها، گروه هیدرولوژیکی خاک، شیب آبراهه، زمان تمرکز، هیدرولوژی منطقه، مساحت حوضه در هر زیر حوزهاجرایی مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد اجرای سازه های اصلاحی باعث افزایش زمان تمرکز درپارسل های I28, I13, I12, I10, I9, I8, I6, I4) ( به ترتیب بهمیزان 4 ، 74 / 8 ، 68 / 2 ، 43 / 1 ، 31 / 1 ، 01 / 2 ، 51 / 0 ، 78 / 11 درصد شده است. کمترین درصد افزایش زمان تمرکز مربوط به پارسل شماره I13 با مقدار کمتر از 1 % و بیشترین مقدار افزایش زمان تمرکز مربوط به I28 ، با مقدار 78 / 11 درصد می باشد. همچنین، در اثر احداث سازه های مذکور، زمان تمرکز در محل خروجی حوضه بین 26 / 0 تا 98 / 0 ساعت افزایش خواهد یافت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

147 - مطالعه اثر سطوح مختلف دو نوع زغال‌زیستی بر آبگریزی و برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک
علی یزدان پناهی خالد احمدآلی سلمان زارع محمد جعفری

این پژوهش به‌صورت فاکتوریل با عامل نسبت‌های مختلف خاک و مواد افزودنی (بایوچار طبیعی و بایوچار تولیدشده از کمپوست زباله شهری)، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، انجام شد. فاکتورهای در نظر گرفته‌شده در این طرح، شامل: فاکتور بایوچار طبیعی در چهار سطح (0، 1، 3 و 5 د چکیده کامل

این پژوهش به‌صورت فاکتوریل با عامل نسبت‌های مختلف خاک و مواد افزودنی (بایوچار طبیعی و بایوچار تولیدشده از کمپوست زباله شهری)، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، انجام شد. فاکتورهای در نظر گرفته‌شده در این طرح، شامل: فاکتور بایوچار طبیعی در چهار سطح (0، 1، 3 و 5 درصد)، بایوچار تولیدشده از کمپوست زباله شهری در چهار سطح (0 ، 1، 3 و 5 درصد) جمعاً 16 تیمار- می‌باشد. برای تعیین آبگریزی نمونه‌های بایوچارهای کمپوست زباله شهری و طبیعی از تست قطره آب یا زمان نفوذ آب در خاک (WDPT) استفاده شد و مدت‌زمان نفوذ آب به خاک (t_p) در هر 16 تیمار اندازه‌گیری شد. همچنین نتایج حاصل نشان داد که با افزایش درصد مصرفی بایوچارها، t_p افزایش می‌یابد. بیشترین t_pمربوط به تیمارهای 5 و 16 به ترتیب 156 و 170 ثانیه بود که افزایش 98 و 99 برابری نسبت به خاک شاهد داشتند.از 16 تیمار مورد بررسی 12 تیمار در کلاس آب‌دوست، یک تیمار در کلاس آبگریزی جزئی و سه تیمار در کلاس آبگریز شدید قرار گرفت. در کل می‌توان ذکر کرد که مصرف بایوچارهای مورد بررسی مخصوصاً بایوچار طبیعی به لحاظ آبگریزی مشکلی در نفوذپذیری خاک ایجاد نمی‌کند. همچنین نتایج نشان داد که افزودن بایوچارهای مورد استفاده به طور میانگین سبب کاهش چگالی ظاهری و افزایش درصد ماده آلی و pH به ترتیب برابر 9، 272 و 6 درصد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

148 - روشی برای تعیین مناطق مولد سیل بر اساس رابطه بین شاخص سیل‌خیزی و پارامترهای مورفومتری
بهارک معتمدوزیری معصومه غریب حسن احمدی

برنامه‌ریزی حوزه‌های آبخیز، از لحاظ توسعه پایدار و مدیریت سرزمین، بسیار ضروری است. بنابراین، اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها و شناسایی خصوصیات مورفومتریک به‌منظور شناسایی رفتار هیدرولوژیکی حوزه‌های آبخیز و طراحی راهبردهای مدیریتی، اهمیت زیادی دارند. هدف این پژوهش، اولویت‌بندی سی چکیده کامل

برنامه‌ریزی حوزه‌های آبخیز، از لحاظ توسعه پایدار و مدیریت سرزمین، بسیار ضروری است. بنابراین، اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها و شناسایی خصوصیات مورفومتریک به‌منظور شناسایی رفتار هیدرولوژیکی حوزه‌های آبخیز و طراحی راهبردهای مدیریتی، اهمیت زیادی دارند. هدف این پژوهش، اولویت‌بندی سیل‌خیزی حوزه آبخیز تنگراه به روش توزیعی و ارائه روشی برای تعیین مناطق مولد سیل است. بدین‌منظور، ابتدا ورودی‌های مدل بارش-رواناب استخراج و سپس مدل ModClark واسنجی و اعتبارسنجی شد. در مرحله بعد، برای تعیین سیلخیزی واحدهای همگن و زیرحوضه‌ها، با اجرای روش عکس‌العمل سیل واحد در قالب حذف متوالی واحدهای همگن و شبیه‌سازی آبنمود سیل، ابتدا بارش طراحی در محل ایستگاه بارانسنج ثبات پارک ملی گلستان استخراج شد، سپس میزان تأثیر هر یک از واحدها و زیرحوضه‌ها بر آبنمود خروجی کل حوزه آبخیز به دست آمد و در نهایت برای سیل با دوره بازگشت 50 و 100 سال برای حوزه‌های فاقد آمار، رابطه رگرسیونی چند‌متغیره مناسب بین پارامترهای مورفومتری و شاخص سیلخیزی ارائه شد. نتایج حاصل از نقشه پتانسیل تولید رواناب با دوره بازگشت 50 و 100 ساله، نشان داد که پتانسیل تولید رواناب از بالا‌دست به سمت پایین‌دست حوضه افزایشی بوده و واحد همگن 116 به‌عنوان مؤثرترین واحد در پتانسیل تولید رواناب بالا شناخته شد که به دلیل بارش بیشتر و همچنین شیب تند و بالا بودن (CN) در این واحد همگن، پتانسیل تولید رواناب در نزدیک خروجی حوضه نسبت به مناطق بالادست بیشتر است. نتایج این پژوهش نشان داد که با تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل‌های هیدرولوژیکی، می‌توان اثر متقابل عوامل فیزیوگرافیک و اقلیمی را بر پتانسیل سیل‌خیزی حوزه‌های آبخیز موردبررسی قرار داد و با در نظر گرفتن همزمانی دبی اوج و نقش روندیابی سیل در رودخانه‌ها، اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها را به نحو مطلوب انجام داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

149 - ارزیابی مدل AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد زعفران تحت سناریوهای مختلف کم‌آبیاری و مصرف زئولیت
نیازعلی ابراهیمی پاک محسن احمدی اصلان اگدرنژاد عباس خاشعی سیوکی

این پژوهش به‌منظور ارزیابی عملکرد و زیست‌توده زعفران با استفاده از مدل رشد گیاهی AquaCrop تحت گزینه‌های مختلف کم‌آبیاری و مصرف زئولیت با استفاده از نتایج آزمایش سال 1392 و 1393 انجام شد. در تحقیق انجام شده، 36 داده اندازه‌گیری شده برای هر پارامتر تحت تیمارهای سطح آبیاری چکیده کامل

این پژوهش به‌منظور ارزیابی عملکرد و زیست‌توده زعفران با استفاده از مدل رشد گیاهی AquaCrop تحت گزینه‌های مختلف کم‌آبیاری و مصرف زئولیت با استفاده از نتایج آزمایش سال 1392 و 1393 انجام شد. در تحقیق انجام شده، 36 داده اندازه‌گیری شده برای هر پارامتر تحت تیمارهای سطح آبیاری (عرف محلی: I1، کم‌آبیاری با کاهش 70 درصد نیاز آبی گیاه: I2 و آبیاری براساس نیاز آبی کامل گیاه: I3) و کاربرد زئولیت (صفر: Z0، 5/0 درصد: Z1، 1درصد: Z2 و 2 درصد: Z3 درصد وزنی خاک) به‌صورت تصادفی به دو دسته تقسیم شدند. دسته نخست (شامل70 درصد داده‌ها) به‌منظور واسنجی و دسته دوم (شامل 30 درصد داده‌ها) برای صحت‌سنجی مدل AquaCrop مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج شبیه‌سازی نشان داد در هر دو مرحله واسنجی و صحت‌سنجی، تیمارهای شامل آبیاری عرف محلی بیش‌ترین اختلاف را با مقادیر اندازه‌گیری شده داشتند. در برخی موارد تیمارهای حاوی زئولیت این اختلاف را کاهش دادند لیکن رابطه معنی‌داری بین نتایج به‌دست آمده مشاهده نشد. آماره‌های RMSE، MBE و NRMSE برای شبیه‌سازی عملکرد زعفران در مرحله صحت‌سنجی به ترتیب برابر با 48/0 (کیلوگرم در هکتار)، 21/0- (کیلوگرم در هکتار) و 09/0 و برای زیست‌توده در همین مرحله به ترتیب برابر با 9/151 (کیلوگرم در هکتار)، 2/74 (کیلوگرم در هکتار) و 13/0 به دست آمدند. این مقادیر نشان دادند که این مدل دقت مناسبی برای شبیه‌سازی عملکرد و زیست توده زعفران داشت. کارایی این مدل با استفاده از مقادیر EF مطلوب بود به طوری که مقدار این آماره برای عملکرد در هر دو مرحله واسنجی و صحت‌سنجی به ترتیب برابر با 32/0 و 42/0 و برای زیست‌توده در همین دو مرحله به ترتیب برابر با 99/0 و 99/0 بود. براساس نتایج به دست آمده،این مدل دقت کافی برای شبیه‌سازی عملکرد و زیست‌توده زعفران در شرایط کم آبیاری و کاربرد زئولیت را داشت. بنابراین استفاده از این مدل، به‌عنوان یک مدل مطلوب گیاهی برای شبیه سازی زعفران پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

150 - تحلیل ارزش ناخالص تولیدات کشاورزی وابسته به آبیاری‌ در استان قزوین بر مبنای شاخص GVIAP
بیژن نظری محمود فاضلی مهنوش جناب

تولید ناخالص داخلی از مهم&lrm;ترین شاخص&lrm;های اقتصادی در سطوح منطقه ای و ملی است. با توجه به شرایط اقلیمی که بدون فرآیند آبیاری تولید در بسیاری از مناطق اقتصادی نیست، تحلیل سهم آبیاری از کل تولیدات کشاورزی و اقتصاد وابسته به آن ضروری است. در این تحقیق ارزش ناخالص تولی چکیده کامل

تولید ناخالص داخلی از مهم&lrm;ترین شاخص&lrm;های اقتصادی در سطوح منطقه ای و ملی است. با توجه به شرایط اقلیمی که بدون فرآیند آبیاری تولید در بسیاری از مناطق اقتصادی نیست، تحلیل سهم آبیاری از کل تولیدات کشاورزی و اقتصاد وابسته به آن ضروری است. در این تحقیق ارزش ناخالص تولیدات کشاورزی وابسته به آبیاری ‌(اعم از باغی و زراعی) استان قزوین بر اساس روش شناسی ارائه شده توسط مرکز ملی آمار استرالیا، محاسبه شد. در این راستا ارزش ناخالص محصولات زراعی و باغی وابسته به آبیاری‌ و دیم در بازه زمانی 1381 تا 1395 تحلیل گردید. نتایج نشان داد ارزش ناخالص تولیدات کشاورزی وابسته به آبیاری (GVIAP) در استان در سال 1395، 29491 میلیارد ریال و معادل 95 درصد کل ارزش ناخالص تولیدات باغی و زراعی استان بوده است. انگور آبی با حدود 20% ، گندم آبی با حدود 8% و گوجه فرنگی با حدود 7% رتبه اول تا سوم محصولات را از نظر ارزش ناخالص تولیدات کشاورزی وابسته به آبیاری‌ در استان دارا هستند. همچنین بر اساس میزان آب مصرفی محصولات، سهم هر متر مکعب از آب آبیاری در ارزش ناخالص آبی 15259 ریال محاسبه گردید. در تحلیل الگوی آب‌بری محصولات نیز، محصول یونجه نیز با ارزش ناخالص تولید 5% ، بیشترین مصرف کننده آب استان است (18%). جهت تسکین تبعات اقتصادی بحران کم آبی در بخش کشاورزی، توجه به شاخص GVIAP و الگوی آب بری می تواند مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

151 - ارزیابی راهکارهای سازگاری با تغییر اقلیم از دیدگاه مدیریت آب سبز
مهدی سرائی تبریزی محمد نبی جلالی شیوا محمدیان خراسانی

حفاظت و توسعه پایدار خاک و آب یکی از ابر چالش‌های پیشروی کشورهاست. در این پژوهش پس از ساخت مدل هیدرولوژیکی نیمه توزیعی SWAT (ابزار ارزیابی خاک و آب) برای حوضه سد لتیان، ارزیابی رواناب در اثر تغییر اقلیم و تغییرات آب سبز با توجه به سناریوهای مدیریتی مورد بررسی قرار گرفته چکیده کامل

حفاظت و توسعه پایدار خاک و آب یکی از ابر چالش‌های پیشروی کشورهاست. در این پژوهش پس از ساخت مدل هیدرولوژیکی نیمه توزیعی SWAT (ابزار ارزیابی خاک و آب) برای حوضه سد لتیان، ارزیابی رواناب در اثر تغییر اقلیم و تغییرات آب سبز با توجه به سناریوهای مدیریتی مورد بررسی قرار گرفته و پس از واردکردن اطلاعات بارش و دمای روزانه منطقه نسبت به شبیه‌سازی رواناب (1988 تا 2014) اقدام شده است. ایستگاه‌های هیدرومتری نجارکلا، لتیان، رودهن و زردره به‌عنوان نقطه کنترل، مورد واسنجی (1988-2010) و اعتبار‌سنجی (2014-2010) قرار گرفتند، نتایج شاخص‌های آماری ضریب تبیین (R2) و نش‌ساتکلیف (NS) نشان می‌دهد که شبیه‌سازی در این حوضه آبریز با دقت خوبی انجام شده است (نتایج بالای 6/0). نتایج آنالیز حساسیت با نرم‌افزار SWAT-CUP حاکی از آن بود که پارامتر PLAPS دارای بیش‌ترین حساسیت می‌باشد. واسنجی مدل نیز توسط نرم افزار SWAT-CUP با الگوریتم SUFI2 با تعداد تکرارهای 500 تایی انجام گرفت و در نهایت بهترین مقدار پارامترهای انتخابی به‌دست آمد. همچنین با استفاده از ریزمقیاس نمایی آماری توسط مدل اقلیمی Lars-WG اطلاعات اقلیمی آینده تحت دو سناریوی خوش‌بینانه RCP2.6 و بدبینانه RCP8.5 به مدل وارد شد سپس دو سناریوی مدیریتی در مدل SWAT اعمال‌ گردید. در سناریوی اول، فرض شده است که 3 درصد از مرتع ضعیف به کاربری جنگلی تبدیل شود و درصد کاربری اراضی جنگلی به 18/3 درصد از کل مساحت برسد. همچنین در سناریوی دوم فرض شد که به کشاورزی دیم 5 درصد افزوده شود در این سناریوها مشخص گردید که با افزایش سطوح دارای پوشش گیاهی (جنگل یا کشاورزی) نفوذ به آبخوان افزایش خواهد یافت و این تغییرات عموماً به‌صورت افزایشی خواهند بود، همچنین با کاهش تبخیر و تعرق در حوضه مواجه خواهیم بود. دلیل این امر ممکن است به‌علت افزایش سطح پوشش خاک و مقاومت در برابر تبخیر مستقیم از خاک و افزایش برگاب باشد. نتایج شبیه‌سازی میزان آب سبز در دوره زمانی (2021- 2040) نشان داد که نوع واحد اراضی تأثیری مستقیم بر میزان جریان آب سبز و ذخیره آب سبز خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

152 - تأثیر داده‌های پایه و مقیاس زمانی در انتخاب روش منطقه‌بندی خشکسالی
فهیمه رضی علیرضا شکوهی

یکی از مسائلی که در مطالعات خشکسالی مورد بحث است توسعه مطالعات نقطه‌ای به گستره مکانی و به‌عبارت بهتر مطالعات منطقه‌ای خشکسالی می‌باشد. در بخش اول در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر تغییرات ایجاد شده در توزیع احتمالاتی مقادیر بارندگی در روش SPI بر توزیع مکانی خشکسالی، ابتد چکیده کامل

یکی از مسائلی که در مطالعات خشکسالی مورد بحث است توسعه مطالعات نقطه‌ای به گستره مکانی و به‌عبارت بهتر مطالعات منطقه‌ای خشکسالی می‌باشد. در بخش اول در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر تغییرات ایجاد شده در توزیع احتمالاتی مقادیر بارندگی در روش SPI بر توزیع مکانی خشکسالی، ابتدا از بارش و سپس از SPI به‌عنوان داده پایه استفاده شد. نتایج به‌دست آمده برحسب مقیاس زمانی و روش مورد استفاده در تحلیل منطقه‌ای در حوضه آبریز تالاب انزلی کاملاً متفاوت بود. نتایج به‌دست آمده نشان داد با کاهش تداوم زمانی مورد مطالعه به کم‌تر از 1 سال، درحالیکه با استفاده از شاخص SPI منطقه کاملا همگن است و کل حوضه عملاً یک منطقه به‌حساب آورده می‌شود، از نظر بارش منطقه همگن به‌شمار نمی‌آید. نتیجه مهم به‌دست آمده آن بود که در تحلیل مکانی خشکسالی، برخلاف آنچه که مرسوم است باید ابتدا منطقه‌بندی بر اساس بارش صورت پذیرد و سپس در زون‌های به‌دست آمده خشکسالی مورد بررسی قرار گیرد. در بخش دوم تحقیق مقایسه‌ای بین سه روش معمول در تحلیل منطقه‌ای یعنی خوشه‌بندی سلسله مراتبی، خوشه‌بندی افرازی و گشتاورهای خطی بر روی مقادیر بارندگی و همین‌طور SPI صورت گرفت. نتایج نشان داد استفاده از روش گشتاورهای خطی در مقابل روش‌های خوشه‌بندی، در منطقه مورد مطالعه، مناسب‌تر است. نتیجه مهم به‌دست آمده از این بخش آن بود که با کاهش مقیاس زمانی مورد مطالعه تفاوت میان روش‌های منطقه‌بندی معنی دارتر و انتخاب روش منطقه‌بندی از اهمیت بیش‌تری برخوردار می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

153 - تأثیر آبیاری بخشی منطقه ریشه و تراکم بوته بر عملکرد و بهره‌وری مصرف آب ذرت علوفه‌ای
حسین صحرادی فیاض آقایاری

به منظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف آبیاری بخشی منطقه ریشه و تراکم بوته بر عملکرد و بهره وری مصرف آب گیاه ذرت علوفه‌ای، آزمایشی به صورت اسپیلیت پلات بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار در سال زراعی 94-1393 در مؤسسه تحقیقات خاک و آب کرج اجرا شد. عامل روش آبیاری در 3 س چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف آبیاری بخشی منطقه ریشه و تراکم بوته بر عملکرد و بهره وری مصرف آب گیاه ذرت علوفه‌ای، آزمایشی به صورت اسپیلیت پلات بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار در سال زراعی 94-1393 در مؤسسه تحقیقات خاک و آب کرج اجرا شد. عامل روش آبیاری در 3 سطح شامل آبیاری کامل به صورت تمام جویچه‌ای، آبیاری بخشی منطقه ریشه به صورت یک در میان متناوب وآبیاری بخشی منطقه ریشه به صورت یک در میان ثابت در کرت‌های اصلی و عامل تراکم بوته در 3 سطح شامل تراکم‌ 75000، 85000 و 95000 بوته در هکتار در کرت‌های فرعی قرار گرفت. نتایج نشان داد بالاترین بهره وری مصرف آب عملکرد دانه در روش آبیاری بخشی منطقه ریشه به صورت یک در میان متناوب با 6/21 درصد افزایش نسبت به روش آبیاری تمام جویچه‌ای حاصل گردید. به طور کلی روش آبیاری بخشی منطقه ریشه به صورت متناوب نسبت به دیگر روش‌های آبیاری به منظور افزایش بهره وری آب برتری قابل توجهی داشت. بیشترین بهره وری آب عملکرد بیولوژیک‌تر (97/11 کیلوگرم در متر مکعب) و بهره وری آب عملکرد بیولوژیک خشک (91/3 کیلوگرم در مترمکعب) در تیمار آبیاری جویچه‌ای یک در میان متناوب و تراکم 85000 بوته در هکتار به ترتیب با افزایش 2/27 و 2/31 درصد نسبت به تیمار شاهد بدست آمد. بنابراین استفاده از روش آبیاری بخشی منطقه ریشه به صورت متناوب به همراه تراکم 85000 بوته در هکتار برای بهبود بهره وری مصرف آب ذرت علوفه ای در منطقه کرج توصیه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

154 - توسعه پایدار الگوی کشت بر پایه برنامه‌ریزی بهینه آبیاری در زمان واقعی (مطالعه موردی: دشت‌ شوشتر)
صائب خوش نواز

اطلاعات به هنگام و تصمیم‌گیری در زمان نزدیک به واقعیت از عوامل مؤثر مدیریت آب در مزرعه است. ازاین‌رو در مطالعه حاضر یک سیستم پشتیبان تصمیم مبتنی بر زمان واقعی برای برنامه‌ریزی آبیاری تدوین شد. مدل توسعه یافته برای 24 الگوی کشت زیرمجموعه کانال‌های شبکه آبیاری میاناب شهرس چکیده کامل

اطلاعات به هنگام و تصمیم‌گیری در زمان نزدیک به واقعیت از عوامل مؤثر مدیریت آب در مزرعه است. ازاین‌رو در مطالعه حاضر یک سیستم پشتیبان تصمیم مبتنی بر زمان واقعی برای برنامه‌ریزی آبیاری تدوین شد. مدل توسعه یافته برای 24 الگوی کشت زیرمجموعه کانال‌های شبکه آبیاری میاناب شهرستان شوشتر اجرا و ارزیابی گردید. برای مدل‌سازی در زمان واقعی داده‌هایی شامل بیلان آب در خاک، تولید محصول، رشد گیاه و ریشه، گام زمانی یک‌روزه با جایگزینی اعداد ورودی واقعی انجام شد. بدین منظور مدل AquaCrop و الگوریتم بهینه‌سازی مجموعه ذرات با هدف حداکثرسازی سودخالص برای یک سال زراعی بکار گرفته شدند. نتایج نشان داد بهترین راندمان اقتصادی آب برابر با 9250 تومان بر مترمکعب برای گوجه‌فرنگی به دست آمد. همچنین این محصول در برنامه بهینه با 35 درصد کاهش آب مصرفی افزایش عملکرد بیش از 3 تن در هکتار داشت. در حالت کلی دوره‌های بحرانی نیاز آبی برای گیاهان در حدفاصل بین حداکثر پوشش تا شروع پیری آن است. گیاهانی مانند گندم، جو و کلزا که پس از شروع دوره پیری با افت سطح سایه‌انداز مواجه می‌شوند سازگاری بیشتر با کم آبیاری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

155 - بررسی اثر کم‌آبیاری و سطوح کود نیتروژن بر عملکرد و بهره‌وری مصرف آب در گیاه سویا
امیر نیک اختر علی نشاط نجمه یزدان پناه

10.30495/wsrcj.2023.70738.11335

زمینه و هدف: روش ﮐﻢﺁﺑﻴﺎﺭﻱ با هدف ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﺏ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﮏ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺳﻮﺩﻣﻨﺪ ﺩﺭ شرایط کم ﺁبی ﻭ ﺑﺎ استفاده مناسب ﺍﺯ ﻭﺍﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﺁﺏ ﻣﺼﺮﻓﻲ، ﻣﻄﺮﺡ ﺷﻮﺩ. مصرف بهینه آب و استفاده مناسب از کود، علاوه بر افزایش میزان عملکرد گیاه، موجب افزایش بهره وری آب و کود می شود. ﻧﯿﺘﺮوژ چکیده کامل

زمینه و هدف: روش ﮐﻢﺁﺑﻴﺎﺭﻱ با هدف ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﺏ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﮏ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺳﻮﺩﻣﻨﺪ ﺩﺭ شرایط کم ﺁبی ﻭ ﺑﺎ استفاده مناسب ﺍﺯ ﻭﺍﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﺁﺏ ﻣﺼﺮﻓﻲ، ﻣﻄﺮﺡ ﺷﻮﺩ. مصرف بهینه آب و استفاده مناسب از کود، علاوه بر افزایش میزان عملکرد گیاه، موجب افزایش بهره وری آب و کود می شود. ﻧﯿﺘﺮوژن ﯾﮑﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺳﺎﺳﯽ در ﺗﻐﺬﯾﻪ ﮔﯿﺎه اﺳﺖ ﮐﻪ به دلیل اهمیتی که در فرایندهای حیاتی گیاه انجام می دهد، کمبود آن بیش از سایر عناصر، عملکرد را کاهش می دهد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تنش آبی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و بهره وری گیاه سویا رقم ویلیامز در استان هرمزگان انجام پذیرفت.روش پژوهش: این آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان حاجی آباد (استان هرمزگان) در دو سال زراعی 1400 و 1401 انجام شد. عامل اصلی، آبیاری در شش سطح بدون آبیاری و تامین 40، 60، 80، 100 و 120 درصد نیازآبی و عامل فرعی مقادیر کود نیتروژن (منبع اوره) در چهار سطح شامل صفر، 50، 100، 150 و 200 در کیلوگرم در هکتار بود. هر واحد آزمایشی دارای ابعاد 5×20 متر و دارای 10 ردیف کشت بود.یافته ها: اثر متقابل آبیاری و سطوح کود نیتروژن بر عملکردهای بیولوژیکی، غلاف و دانه، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته، طول غلاف، بهره وری مصرف آب در بیولوژیکی، غلاف و دانه در سطح یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل آبیاری و کود نشان داد که بیشترین میزان عملکرد بیولوژیکی، غلاف و دانه در شرایط تأمین 100 درصد نیاز آبی و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به ترتیب با میانگین 6051 ، 4941 و 3049 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. حداکثر میزان شاخص برداشت در اثر متقابل آبیاری و کود نیتروژن در شرایط تأمین 100 درصد نیاز آبی و با مصرف کودی 100 و 150 کیلوگرم در هکتار با میانگین 43/0 درصد بود. اثر متقابل آبیاری و کود نیتروژن نشان داد که بیشترین وزن هزار دانه در شرایط تأمین 100 درصد نیاز آبی و مصرف کود به مقدار 200 کیلوگرم در هکتار با میانگین 8/120 گرم بود. بیشترین بهره وری مصرف آب مبتنی بر عملکرد بیولوژیکی، غلاف و دانه در شرایط بدون آبیاری و مصرف کود نیتروژن به مقدار 150 کیلوگرم در هکتار به ترتیب 61/5، 71/3 و 28/2 کیلوگرم بر مترمکعب مشاهده شد.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، دسترسی به آب و نیتروژن کافی، دو عامل بسیار مهمی هستند که بر رشد و عملکرد سویا اثر می گذارند. بنابراین علاوه بر کمبود آب، کمبود نیتروژن نیز باعث تنش بر رشد و عملکرد سویا می شود. با روند صعودی مصرف کود نیتروژن، میزان عملکرد کاهش یافت و در صورتی که آب به قدر کافی موجود نباشد، افزایش مصرف کود نیتروژن باعث تشدید اثر تنش رطوبتی شده و در نتیجه عملکرد گیاه کاهش می یابد، از این رو در شرایط کمبود آب، مصرف بیش از حد کود نیتروژن قابل توصیه نیست. با توجه به نتایج، آبیاری کامل و مصرف نیتروژن تا 150 کیلوگرم در هکتار برای منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

156 - ارزیابی تأثیر الگوی کشت بر منابع آب‌ زیرزمینی دشت مهران به‌روش پویایی سیستم در تغییرات قیمت انرژی
ابراهیم درویشی عبدالرحیم هوشمند حمزه علی علیزاده زهرا ایزد پناه

تغییر الگوی کشت و افزایش تعرفه انرژی می تواند به مدیریت منابع آب زیرزمینی کمک کند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر الگوی کشت بر آب‌ زیرزمینی دشت مهران با استفاده از روش پویایی سیستم تحت سناریوهای مختلف تغییر قیمت انرژی است. جهت ساخت مدل، مدل مفهومی تدوین و فرضیه های دینامی چکیده کامل

تغییر الگوی کشت و افزایش تعرفه انرژی می تواند به مدیریت منابع آب زیرزمینی کمک کند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر الگوی کشت بر آب‌ زیرزمینی دشت مهران با استفاده از روش پویایی سیستم تحت سناریوهای مختلف تغییر قیمت انرژی است. جهت ساخت مدل، مدل مفهومی تدوین و فرضیه های دینامیکی فرمول نویسی شد. واسنجی و صحت‌سنجی مدل به ترتیب در یک بازه 8 و 6 ساله و شبیه سازی در یک دوره 25 ساله تا سال 1420 در قالب اعمال 9 سناریو انجام شد. نتایج نشان داد تغییر الگوی کشت از یونجه به کلزا همراه با افزایش 100 درصدی تعرفه انرژی، دارای بیشترین تاثیر مثبت بر آبخوان یعنی افزایش حدود 55 میلیون متر مکعبی حجم آبخوان معادل با افزایش حدود 8 متری سطح آب می‌گردد. همچنین تغییر سطح زیرکشت از یونجه به ذرت همراه با افزایش تعرفه انرژی به میزان 50درصد قیمت فعلی، تا حدودی تعادل در سطح آب زیرزمینی دشت را به دنبال دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

157 - ارزیابی پتانسیل منابع آب زیرزمینی با استفاده از ترکیب روش‌های داده‌کاوی (منطقه موردمطالعه: دشت سرخون هرمزگان)
فاطمه ریاحی حسن وقارفرد پیمان دانشکار اراسته حمید کاردان مقدم

هدف از این تحقیق، پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از چهار روش جنگل تصادفی، GLM، روش Domain و روش GAM است. علاوه بر این چهار روش ترکیب این روش‌ها جهت پتانسیل‌یابی نیز، مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور یازده معیار شامل درصد شیب، جهت شیب، انحنای مقطع(Profile Cu چکیده کامل

هدف از این تحقیق، پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از چهار روش جنگل تصادفی، GLM، روش Domain و روش GAM است. علاوه بر این چهار روش ترکیب این روش‌ها جهت پتانسیل‌یابی نیز، مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور یازده معیار شامل درصد شیب، جهت شیب، انحنای مقطع(Profile Curvature)، انحنای توپوگرافی (Topographic curvature)، انحنای کلی (Total curvature)، فاکتور ( (LS، شاخص قدرت جریان ( SPI)، شاخص رطوبت توپوگرافی (TWI )، کاربری اراضی، خاک و مدل رقومی ارتفاع با توجه به تجربیات کارشناسان و پژوهشگران مورداستفاده قرار گرفت. همچنین به‌منظور اعتبارسنجی از تعداد 76 حلقه چاه که دارای دبی بالابودند جهت شبیه‌سازی (70 درصد) و اعتبار سنجی (30 درصد) استفاده شد. پیش از مدل‌سازی آزمون هم خطی بر روی معیارها انجام گرفت و مشاهده گردید هیچ نوع هم خطی بین متغیرها وجود ندارد. براین اساس نتایج ارزیابی مدل‌سازی با استفاده از منحنی ROC نشان داد که هر چهار روش استفاده‌شده دارای دقت عالی و AUC بالای 90 درصد جهت پیش‌بینی را دارند. در ادامه نتایج چهار روش با روش میانگین‌گیری ترکیب گردید. پتانسیل نهایی نشان داد که 89/32 درصد از اراضی دارای پتانسیل خوب ازنظر بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی رادارند. همچنین نتایج اهمیت فاکتورها نیز نشان داد که معیارهای شیب، ارتفاع و شاخص قدرت جریان دارای بالاترین میزان اهمیت هستند. نتایج حاصل از این پژوهش می‌تواند به‌عنوان اطلاعات‌پایه به برنامه‌ریزان و مسئولان محلی به‌منظور ارزیابی، برنامه‌ریزی، مدیریت، استفاده پایدار و تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی در آینده کمک نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

158 - استفاده از مفهوم ردپای آب مجازی در تولیدات دامی برای حفاظت منابع آب
احسان موحدنژاد هادی رمضانی اعتدالی علیرضا شکوهی

ردپای‌آب کشاورزی بیش از 90 درصد از منابع آب شیرین کشور را شامل می‌شود که 30 درصد آن به عنوان تغذیه برای دام مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنعت دامداری یکی از صنعت‌های آب‌بر جهان و به‌خصوص در ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق متوسط تغذیه گاو در سه استان تهران، البرز و قزوین چکیده کامل

ردپای‌آب کشاورزی بیش از 90 درصد از منابع آب شیرین کشور را شامل می‌شود که 30 درصد آن به عنوان تغذیه برای دام مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنعت دامداری یکی از صنعت‌های آب‌بر جهان و به‌خصوص در ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق متوسط تغذیه گاو در سه استان تهران، البرز و قزوین برآورد و سپس با بکارگیری روش مکانن و هوکسترا ردپای آب‌مجازی محاسبه گردید. سپس با متوسط ردپای آب کشورهای جهان (هلند، آمریکا، روسیه، مکزیک، هند و متوسط جهان) مقایسه شده است. میزان ردپای آب‌مجازی به‌ترتیب در استان‌های تهران، البرز و قزوین برای تولید گوشت گاو برابر با 49/44، 18/45 و 51/45 مترمکعب در کیلوگرم و در تولید شیر نیز برابر با 24/2، 25/2 و 43/2 مترمکعب در لیتر برآورد گردید. این در حالی است که متوسط آب مورد نیاز برای تولید هر کیلوگرم گوشت گاو در سطح دنیا 4/15 مترمکعب بر کیلوگرم و برای هر لیتر شیر، 1 مترمکعب بر لیتر گزارش شده است. نتایج کلی این مطالعه ردپای آب مجازی در تولیدات دام در ایران نسبت به متوسط جهانی بسیار بیشتر است. علت این امر در درجه اول بالا بودن ردپای آب مجازی در تولید علوفه حیوانات و در مرحله دوم ناشی از مدیریت‌ ضعیف دامداری‌ها در ایران می‌باشد. پیشنهاد می-شود با توجه به سهم بالای تغذیه در ردپای بالای گوشت گاو و شیر، یا ردپای آب در تولید علوفه داخلی کاهش یابد یا سهم قابل توجهی از علوفه مصرفی از طریق واردات تامین شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

159 - اثربخشی راهکارهای مدیریتی کاهش مصرف آب کشاورزی (مطالعه موردی: محدوده مطالعاتی مرودشت – خرامه)
امید رجا مسعود پارسی نژاد تیمور سهرابی

بهره برداری بی رویه از منابع آب کشور به ویژه در بخش کشاورزی، ایران را با تهدید جدی روبرو کرده است. هدف اصلی در این مطالعه بررسی اثر بخشی راهکارهای مدیریتی ممکن در سطح مزرعه، بدون نیاز به تغییر سیستم آبیاری و صرف هزینه مضاعف برای کاهش مصرف آب کشاورزی شامل ارتقاء راندمان چکیده کامل

بهره برداری بی رویه از منابع آب کشور به ویژه در بخش کشاورزی، ایران را با تهدید جدی روبرو کرده است. هدف اصلی در این مطالعه بررسی اثر بخشی راهکارهای مدیریتی ممکن در سطح مزرعه، بدون نیاز به تغییر سیستم آبیاری و صرف هزینه مضاعف برای کاهش مصرف آب کشاورزی شامل ارتقاء راندمان آب آبیاری، تغییر تاریخ کاشت و اعمال سطوح مختلف کم آبیاری با توجه به نوع کشت، سطح زیر کشت، شرایط واقعی مدیریت آبیاری (مقدار، تعداد آبیاری و ...) در نواحی مختلف محدوده مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفته است. تابع هدف مطالعه صرفه جویی در مصرف آب با پیشگیری از برداشت مازاد از منابع آب زیرزمینی قرار داده شده است. تکمیل و صحت سنجی اطلاعات تهیه شده (از سازمان های اجرایی استان فارس) با جمع آوری اطلاعات مستقیم از 158 مزرعه با پراکنش مناسب که معرف کل منطقه باشد انجام شده است. نتایج نشان داد، بهبود راندمان آبیاری برای کشت های غالب در دو منطقه درودزن و کربال، به ترتیب منجر به صرفه جویی در مصرف آب تخصیصی به میزان (% 11/2) 131/5 و (% 10/83) 33/8 میلیون متر مکعب خواهد شد. نتایج حاصل از سناریوی تغییر تاریخ کاشت با استفاده از مدل شبیه سازی AquaCrop نشان داد با این الگوی مدیریتی می توان به میزان(% 2/7) 31/6 و (% 2/94) 9/17 میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی کرد. در عین حال بررسی سطوح مختلف کم آبیاری نشان داد می توان به میزان به ترتیب (% 7/3) 85/8 و (% 8/4) 26/2 میلیون متر مکعب در دو منطقه درودزن و کربال در مصرف آب صرفه جویی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

160 - ارزیابی مدیریت آبیاری متناوب با کاربرد آب شور در کشت چمن (Seashore Paspalum)
سید حسن طباطبائی محمد پسرک لی نگار نورمهناد

با اعمال مدیریت‌های مناسب آبیاری می‌توان میزان کاهش عملکرد محصول در اثر شوری را کاهش داد. در این تحقیق عکس‌العمل چمن رقم Seashore Paspalum تحت سطوح مختلف تنش شوری متناوب و ثابت ازنظر طول ریشه و بخش هوایی، وزن‌تر و خشک و کیفیت چمن درکشت هیدروپونیک در گلخانه موردمطالعه قر چکیده کامل

با اعمال مدیریت‌های مناسب آبیاری می‌توان میزان کاهش عملکرد محصول در اثر شوری را کاهش داد. در این تحقیق عکس‌العمل چمن رقم Seashore Paspalum تحت سطوح مختلف تنش شوری متناوب و ثابت ازنظر طول ریشه و بخش هوایی، وزن‌تر و خشک و کیفیت چمن درکشت هیدروپونیک در گلخانه موردمطالعه قرار گرفت. آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای تحقیق شامل تیمارهای شوری ثابت در کل دوره با مقادیر 5 و 10 و 20 و 30 گرم در لیتر (نام‌های Ctrl، C10، C20، C30) و تیمارهای شوری متناوب (نام‌های A10، A20 و A30) بودند به‌طوری‌که گیاه یک هفته در محلول شوری 5 گرم در لیتر و یک هفته در شوری موردنظر قرار می‌گرفت. نتایج نشان داد بیشترین طول ریشه و طول اندام هوایی در تیمار Ctrl (شوری ثابت 5 گرم در لیتر) و به ترتیب برابر 67/16 و 91/6 سانتی‌متر مشاهده شد. وزن تر در تیمارA10، A20 و A30 به ترتیب 01/2، 32/1 و 27/0 گرم بود که نسبت به تیمارهای با شوری ثابت در همان سطح شوری C10)، C20 و C30) 26/1، 08/0 و 009/0 بالاتر بود. درصد نسبی آب گیاه در تیمارهای Ctrl، C10، A10 وA20 به ترتیب 39/73، 83/64، 67/70 و 87/67 درصد بود که نسبت به تیمارهای C20 و C30 با درصد نسبی آب 79/18 و 67/11 مقادیر بیشتری را به خود اختصاص دادند. تیمار A20 و A30 بالاترین کارایی مصرف آب را داشتند بنابراین کاربرد متناوب شوری سبب افزایش راندمان مصرف آب در گیاه چمن شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

161 - مدیریت و بهینه‌سازی بهره‌برداری تلفیقی از منابع آب در راستای کاهش افت آبخوان هشتگرد
مهسا جمعدار مهدی سرائی تبریزی علی صارمی

در سال‌های اخیر برهم‌خوردن تعادل میان عرضه و تقاضای آب، کاهش نزولات‌جوی، تغییرات اقلیمی و به‌تبع آن کاهش منابع آب‌سطحی باعث‌گردیده بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی بیش‌از‌پیش مورد‌توجه قرار‌گیرد. بهره‌برداری بی‌رویه و مدیریت نشده از منابع آب زیرزمینی در اغلب دشت‌های کشو چکیده کامل

در سال‌های اخیر برهم‌خوردن تعادل میان عرضه و تقاضای آب، کاهش نزولات‌جوی، تغییرات اقلیمی و به‌تبع آن کاهش منابع آب‌سطحی باعث‌گردیده بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی بیش‌از‌پیش مورد‌توجه قرار‌گیرد. بهره‌برداری بی‌رویه و مدیریت نشده از منابع آب زیرزمینی در اغلب دشت‌های کشور مخصوصاً در دشت هشتگرد موجب بروز وضعیت بحرانی افت تراز آب زیرزمینی شده‌است. حفاظت از منابع آبی زیرزمینی موجود، در شرایطی که کشور در منطقه نیمه‌خشک واقع‌شده‌است، علاوه بر تامین نیاز‌های آبی در چشم‌انداز‌ها باعث افزایش پتانسیل‌های هیدروژئولوژی خاک می‌شود.کاهش تراز سطحی آبخوان‌ها باعث افزایش مصرف انرژی و هزینه جهت استحصال و استخراج آب، کاهش کیفیت آب، فرونشست زمین،‌ افزایش فرسایش و ازهمه مهمتر بروز بحران از‌دست‌دادن منابع آب استراتژیک در آینده گردیده‌است. هدف از این پژوهش مدیریت و بهینه‌سازی بهره‌برداری تلفیقی منابع آب سطحی، زیرزمینی و غیر‌متعارف در راستای کاهش افت تراز سطحی آبخوان هشتگرد بر‌اساس مدیریت یکپارچه منابع آب جهت تأمین نیازهای آبی موجود، با کم‌ترین اثرات سوء بر کیفیت منابع آب زیرزمینی و ظرفیت های‌خاکی در محدوده طرح می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

162 - امکانسنجی توسعه نیروگاه‌های برقابی در خطوط آبرسانی با بهره‌گیری از روش تحلیل سلسله مراتبی
رژین ضیایی پور رودسری محمدرضا بهشتی دافچاهی

یکی از روش‌های کارآمد در مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبرسانی شهری،‌کنترل فشار مازاد موجود در برخی از نقاط سامانه است. بدین منظور،‌‌بهره گیری از پتانسیل ارتفاعی موجود در خطوط اصلی انتقال آب ثقلی به صورت تولید انرژی برقابی می‌تواند رهیافت مناسبی جهت مدیریت فشار آب در ش چکیده کامل

یکی از روش‌های کارآمد در مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبرسانی شهری،‌کنترل فشار مازاد موجود در برخی از نقاط سامانه است. بدین منظور،‌‌بهره گیری از پتانسیل ارتفاعی موجود در خطوط اصلی انتقال آب ثقلی به صورت تولید انرژی برقابی می‌تواند رهیافت مناسبی جهت مدیریت فشار آب در شبکه و استفاده بهینه از جریان عبوری، قلمداد گردد. در این مقاله، با استفاده از شبیه‌سازی هیدرولیکی جریان در شبکه آبرسانی مورد بررسی و استخراج پارامترهای هیدرولیکی مهم نظیر بارآبی خالص موجود در محل‌های محتمل نصب توربین آبی،‌دبی جریان ورودی به مخازن ذخیره آب شرب و با در نظر گرفتن وضعیت توپوگرافی مسیر انتقال جریان و تراز ارتفاعی نقاط(تعیین گرادیان هیدرولیکی)،‌توان تولیدی در نه سایت برقابی منتخب مورد محاسبه قرار‌‌گرفت و در ادامه به منظور تصمیم گیری جهت اولویت بندی ساخت و بهره‌برداری از پتانسیل‌های برقابی پیشنهادی و ارائه رهنمود به بهره‌برداران،سرمایه گذاران و متولیان امر از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره سلسله مراتبی بر مبنای پنج معیار‌اصلی فنی،‌اقتصادی،‌سیاسی-اجتماعی،‌پدافند‌غیرعامل ومحیط&lrm;زیستی استفاده گردید و با اخذ پرسشنامه‌های تهیه شده،‌سایت‌های برقابی منتخب رتبه‌بندی شدند. براساس تجزیه و تحلیل پاسخ‌های بدست آمده از طریق پرسشنامه و وزن‌دهی به هریک از معیارها و زیرمعیارها(توسط مقایسه زوجی)در محیط نرم افزار Expert Choice مشخص گردید که معیار فنی در رتبه اول،‌معیار اقتصادی در رتبه دوم، معیار زیست محیطی در رتبه سوم،‌پدافند غیرعامل در رتبه چهارم و معیارسیاسی-اجتماعی در رتبه پنجم قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده، سایت‌های نیروگاهی در مخزن1183،‌مخزن1453‌و مخزن57 به ترتیب با ظرفیت نصب3100، 4107، 1072 کیلووات در اولویت‌‌های‌اول تا سوم احداث و بهره‌برداری در شبکه آبرسانی مورد نظر،‌قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

163 - بررسی عملکرد، بهره‌وری مصرف آب و کارآیی نیتروژن در کشت ذرت در استان خوزستان
مریم کاظمی زاده عبدالرحیم هوشمند عبدعلی ناصری منا گلابی موسی مسکر باشی

آب و نیتروژن از عوامل اصلی محدود کننده دستیابی به حداکثر محصول هستند. کاربرد کود نیتروژن در افزایش محصولات کشاورزی سهم بسزایی دارد. از طرفی مصرف بی‌رویه این کودها ناشی از کارآیی پایین آن‌ها است. این پژوهش با توجه به چالش-های موجود در خصوص کمبود منابع آب و مدیریت نامناسب چکیده کامل

آب و نیتروژن از عوامل اصلی محدود کننده دستیابی به حداکثر محصول هستند. کاربرد کود نیتروژن در افزایش محصولات کشاورزی سهم بسزایی دارد. از طرفی مصرف بی‌رویه این کودها ناشی از کارآیی پایین آن‌ها است. این پژوهش با توجه به چالش-های موجود در خصوص کمبود منابع آب و مدیریت نامناسب مصرف نیتروژن انجام گرفت. جهت کمی کردن واکنش گیاه و محاسبه کارآیی مصرف آب و کود، دو سطح آبیاری کامل (I1) و کم‌آبیاری به اندازه 30 درصد (I2) به‌عنوان عامل اول و دو سطح نیتروژن 200 (N1) و 160 (N2) کیلوگرم در هکتار به‌عنوان عامل دوم در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، شاخص سطح برگ با کاربرد بیشتر نیتروژن در شرایط رطوبتی یکسان افزایش می‌یابد. افزایش نیتروژن به‌شرط این‌که آب کافی در دسترس گیاه باشد؛ باعث افزایش وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت می‌شود. با افزایش مقدار نیتروژن، کارآیی زراعی نیتروژن در کشت ذرت کاهش می‌یابد. در شرایط تنش رطوبتی با افزایش میزان مصرف نیتروژن، کارآیی بازیافت نیتروژن نیز به‌سبب کاهش جذب این عنصر توسط گیاه کاهش می‌یابد. کارآیی اقتصادی و بیولوژیکی مصرف آب در کشت پاییزه بیشتر از کشت بهاره بود. عملکرد پایین کشت بهاره و بارندگی بیشتر در دوره کشت پاییزه دلیل کارآیی و بهره‌وری بیشتر مصرف آب در کشت پاییزه بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

164 - تأثیر آب مغناطیسی بر خصوصیات هیدرولیکی آبیاری قطره‌ای-نواری و عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت
جعفر نیکبخت امیر طالعی

در پژوهش حاضر تأثیر عبور آب آبیاری از میدان مغناطیسی ثابت بر گرفتگی خروجی‌های نوارهای آبیاری و خصوصیات هیدرولیکی سیستم آبیاری قطره‌ای-نواری و هم‌چنین عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت رقم ماکسیما بررسی شد. پژوهش در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار با دو تیمار عبور و عدم ع چکیده کامل

در پژوهش حاضر تأثیر عبور آب آبیاری از میدان مغناطیسی ثابت بر گرفتگی خروجی‌های نوارهای آبیاری و خصوصیات هیدرولیکی سیستم آبیاری قطره‌ای-نواری و هم‌چنین عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت رقم ماکسیما بررسی شد. پژوهش در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار با دو تیمار عبور و عدم عبوری آب آبیاری از میدان مغناطیسی از خرداد تا مهر 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام گرفت. میدان مغناطیسی با استفاده از سیم لوله با شدت 1/0 تسلا ایجاد شد. در انتهای فصل کشت سیستم آبیاری مورد ارزیابی هیدرولیکی قرار گرفت. هم‌چنین عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ذرت اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج، به دلیل گرفتگی روزنه‌های نوارهای آبیاری در سیستم غیرمغناطیسی متوسط qa و Eu و Uc و Du به ترتیب 18، 3، 2 و 3 درصد کم‌تر و Cv به میزان 3 درصد بیش‌تر از سیستم مغناطیسی شد (اختلاف‌ها معنی‌دار). اعمال تیمار آب مغناطیسی بر گیاه ذرت باعث افزایش وزن تر کل، وزن خشک کل و سطح برگ کل (به ترتیب 11، 10 و 13 درصد) شد که از نظر آماری اختلاف‌ها معنی‌دار بود. با توجه به مصرف مقدار ثابت آب برای هر دو تیمار آب مغناطیسی و غیرمغناطیسی (5193 مترمکعب در هکتار)، افزایش عملکرد تر کل ذرت در تیمار آب مغناطیسی باعث افزایش معنی‌دار کارایی مصرف آب این تیمار به میزان 7/1 کیلوگرم به ازای هر مترمکعب آب مصرفی (11 درصد) شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

165 - ارزیابی مدل برنامه ریزی بیان ژن برای برآورد بار رسوب معلق بر اساس پیش پردازش داده ها با روش آزمون گاما (مطالعه موردی: حوزه آبخیز رود زرد)
عادله علی جانپور شلمانی علی رضا واعظی محمودرضا طباطبایی

ی. در این پژوهش، داده‌های ایستگاه هیدرومتری ماشین در حوزه آبخیز رود زرد، با طول دوره آماری 36 سال (1356-1391) مورد استفاده قرار گرفت. متغیرهای ورودی به مدل GEP شامل دبی لحظه‌ای (Q)، متوسط دبی روزانه (Qi) و متوسط بارندگی روزانه (Pi) به همراه سه گام تأخیر زمانی و متغیر خر چکیده کامل

ی. در این پژوهش، داده‌های ایستگاه هیدرومتری ماشین در حوزه آبخیز رود زرد، با طول دوره آماری 36 سال (1356-1391) مورد استفاده قرار گرفت. متغیرهای ورودی به مدل GEP شامل دبی لحظه‌ای (Q)، متوسط دبی روزانه (Qi) و متوسط بارندگی روزانه (Pi) به همراه سه گام تأخیر زمانی و متغیر خروجی به مدل شامل بار رسوب معلق روزانه می-باشد. برای کاهش در وقت و هزینه، پیش‌پردازش داده‌های ورودی به مدل GEP با استفاده از روش آزمون گاما به‌دست آمد و به‌همراه ترکیبات بدون پیش‌پردازش (آزمون و خطا) وارد مدل GEP شد. نتایج مقایسه بین تمامی مدل‌ها نشان داد که برترین ترکیب متغیر ورودی حاصل از آزمون گاما، با کمترین مقدار آماره‌‌ی خطای استاندارد برابر صفر، آماره‌ی گاما برابر 000092/0 و آماره‌ی Vratio برابر 012/0 و با ترکیب متغیرهای متوسط دبی روزانه به همراه دو گام تأخیر زمانی و متوسط بارندگی روزانه به همراه سه گام تأخیر زمانی، دقیق‌ترین و صحیح‌ترین برآورد را برای بار رسوب معلق داشت. این مدل دارای کمترین مقدار ton/day)) 90/1671RMSE= و ton/day)) 68/475MAE= و بیشترین مقدار 99/0R2= و 99/0NSE= در مقایسه با سایر مدل‌ها بود. بنابراین، استفاده از روش آزمون گاما به‌عنوان یک روش پیش‌پردازش داده‌ها توانست با انتخاب ترکیباتی از متغیرهای ورودی مناسب به مدل‌ها، به‌طور میانگین تا 40 درصد مقدار خطای برآورد (RMSE) بار رسوب معلق روزانه را در مقایسه با ترکیبات ورودی حاصل از آزمون و خطا کاهش دهد و با افزایش تشابه بین مقادیر داده-های مشاهداتی با داده‌های محاسباتی، عملکرد مدل GEP در برآورد بار رسوب معلق را افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

166 - تعیین تابع تولید گیاه ریحان در شرایط تنش‌های هم‌زمان آبی و شوری
مهشاد سادات فرح بخش مهدی سرائی تبریزی حسین بابازاده

کمبود منابع آب و خاک و شوری آن‌ها، از نکات قابل‌‌توجه و مهم در بخش کشاورزی است. بررسی اثرات متقابل شوری و کم‌آبیاری بر عملکرد گیاهان، اهمیتی فراوان را به‌ویژه جهت اصلاح مدیریت خاک و مصرف آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارا می‌باشد. هدف از این پژوهش، مطالعه و ارزیابی توابع ت چکیده کامل

کمبود منابع آب و خاک و شوری آن‌ها، از نکات قابل‌‌توجه و مهم در بخش کشاورزی است. بررسی اثرات متقابل شوری و کم‌آبیاری بر عملکرد گیاهان، اهمیتی فراوان را به‌ویژه جهت اصلاح مدیریت خاک و مصرف آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارا می‌باشد. هدف از این پژوهش، مطالعه و ارزیابی توابع تولید گیاه ریحان (Basilicum L.)رقم توده‌ی مازندران در شرایط تنش هم‌زمان آبی و شوری بود. بدین منظور، آزمایشی در یک مزرعه‌ی تحقیقاتی یک هکتاری در سایت پژوهشی دوشان‌تپه‌ی تهران انجام شد. در این پژوهش برای تعیین میزان تبخیر- تعرق گیاه ریحان از میکرولایسیمتر وزنی- زهکش‌دار پیشنهادی استفاده گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با چهار تیمار آبیاری شامل آبیاری کامل (FI)، کم&lrm;آبیاری درحد 40 (DI40%)، 60 (DI60%) و 80 (DI80%) درصدِ نیاز آبی گیاه و سه تیمار فرعی شوری آب آبیاری با هدایت الکتریکی 175/1 (S1)، 3 (S2) و 5 دسی&lrm;زیمنس بر متر (S3) در دو سال متوالی 1395 و 1396 به‌ اجرا درآمد. نتایج نشان داد که آستانه‌ی کاهش عملکرد گیاه ریحان نسبت به شوری آب آبیاری 3/1 دسی‌زیمنس بر متر و شیب خط کاهش عملکرد 10 درصد می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

167 - شبیه‌سازی عملکرد و بهره‌وری برنج تحت شرایط مدیریت آبیاری و تاریخ کاشت با مدل Aquacrop
پویا اعلایی بازکیایی بهنام کامکار ابراهیم امیری حسین کاظمی مجتبی رضایی سهیل اکبرزاده

به‌منظور ارزیابی مدل Aquacrop و بررسی بهره‌وری تولید برنج تحت شرایط مدیریت آبیاری و تاریخ کاشت، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار بر روی رقم محلی (هاشمی) در دو سال زراعی ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در موسسه تحقیقات برنج ایران، رشت انجام گردید. چکیده کامل

به‌منظور ارزیابی مدل Aquacrop و بررسی بهره‌وری تولید برنج تحت شرایط مدیریت آبیاری و تاریخ کاشت، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار بر روی رقم محلی (هاشمی) در دو سال زراعی ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در موسسه تحقیقات برنج ایران، رشت انجام گردید. دور آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در چهار سطح غرقاب دائمی، دور آبیاری ۵، ۱۰ و ۱۵ روز و تاریخ کاشت به‌عنوان عامل فرعی در سه سطح (یک اردیبهشت، بیستم اردیبهشت و دهم خرداد) در نظر گرفته شدند. ارزیابی مقادیر شبیه‌سازی و اندازه‌گیری شده عملکرد شلتوک و عملکرد زیستی با استفاده از مؤلفه‌های ضریب تبیین، آزمون t و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)، کارایی مدل (EF) و میانگین انحراف خطا (MBE) و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRMSE) انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده عملکرد شلتوک و عملکرد زیستی به ترتیب ۹ و ۵ درصد می‌باشد. بر اساس بهره‌وری و میزان کاهش عملکرد شلتوک، آبیاری غرقاب در تاریخ یک اردیبهشت بیش‌ترین بهره‌وری را داشت. با توجه به ضریب تبیین بالای 7/0 و کارایی بالای 6/0 مدل Aquacrop در شبیه‌سازی عملکرد شلتوک و عملکرد زیستی، مدل مذکور از دقت مناسبی برخوردار بود و می‌توان از مدل Aquacrop برای پشتیبانی نتایج آزمایش‌های تحت شرایط مدیریت آبیاری و تاریخ کاشت استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

168 - تغییر حدود آتربرگ و پارامترهای منحنی رطوبتی آب در خاک لس حاوی نانورس مونت موریلونایت
زهرا درویش ایوری سهیلا ابراهیمی سید علیرضا موحدی نائینی مهدی ذاکری نیا

10.30495/wsrcj.2021.18541

بهسازی خاک لسی، می‌تواند سبب افزایش استحکام، مقاومت و تغییر یا اصلاح ویژگی‌های مکانیکی آنها گردد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تغییرات پارامترهای منحنی رطوبتی (چگونگی نگهداشت آب در خاک) و برخی شاخص‌های مکانیکی (پایش استحکام و مقاومت مکانیکی) خاک لسی شن لومی حاوی نانو‌ر چکیده کامل

بهسازی خاک لسی، می‌تواند سبب افزایش استحکام، مقاومت و تغییر یا اصلاح ویژگی‌های مکانیکی آنها گردد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تغییرات پارامترهای منحنی رطوبتی (چگونگی نگهداشت آب در خاک) و برخی شاخص‌های مکانیکی (پایش استحکام و مقاومت مکانیکی) خاک لسی شن لومی حاوی نانو‌رس‌های مونت‌موریلونایت بود. بدین منظور، باتیمارهای 1 و 5 درصد نانورس، میزان نگهداشت آب خاک با دو مدل ون‌گنوختن و بروکس- کوری، تغییرات پارامترهای رطوبتی و حدود آتربرگ در دو زمان ارزیابی شد. نتایج نشان داد که نانورس تأثیری معنی‌دار بر نگهداشت آب در مکش‌های مختلف داشت و مقادیر آنرا، بخصوص در مکش‌های پایین افزایش داد. همچنین سبب افزایش خلل و فرج ریز در نقطه ورود هوا شد که نشان‌دهنده‌ی کاهش سرعت تخلیه آب و افزایش قابلیت نگهداشت آن در خاک سبک بود. در بررسی پارامتریک منحنی رطوبتی خاک- نانورس، با افزایش مقدار نانو رس، رطوبت اشباع Θs افزایش، لیکن، شیب منحنی رطوبتی خاک- نانورس (پارامترn) و فشار ورود هوا افزایش و مقدار α کاهش یافت. تغییر در رطوبت باقیماندهΘr ‌‌قابل‌ملاحظه نبود و روند افزایشی منطقی خاصی نشان نداد. پیش‌بینی پارامترهای معادله منحنی رطوبتی با استفاده از مدل وان‌گنوختن نتایج بهتری از مدل بروکس- کوری نشان داد. در بررسی شاخص‌های مکانیکی، افزایش حدروانی (به میزان بیشتر) وحدخمیری و در نتیجه، افزایش شاخص پلاستیسیته (بهبود خصوصیات خمیری خاک) مشاهده شد. افزایش میزان سطح مخصوص و قدرت نگهداری آب توسط رس‌ها و مقاومت برشی سطح رس می‌تواند دلیل این امر باشد. پایش حدود آتربرگ و پارامترهای منحنی رطوبتی با زمان، نشانگر مانایی آنها بود. ‌‌ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

169 - تأثیر شستشوی حوضچه‌های پرورش ماهی قزل آلا بر کیفیت پساب و عمل‌کرد سیستم کنترل مرکزی آبیاری قطره‌ای
ارسلان فاریابی عیسی معروف پور بهزاد قربانی برزان بهرامی کمانگر

عملیات شستشوی حوضچه‌های پرورش ماهی به دلیل بالا بردن بار مواد معلق و مواد آلی در پساب، احتمال خطر گرفتگی قطره‌چکان‌ها در آبیاری قطره‌ای را در صورت استفاده از این پساب‌ها بالا می‌برد. در پژوهش حاضر سه تیمار آبیاری قطره‌ای اجرا گردید. در هر تیمار از قطره‌چکان‌های نتافیم و چکیده کامل

عملیات شستشوی حوضچه‌های پرورش ماهی به دلیل بالا بردن بار مواد معلق و مواد آلی در پساب، احتمال خطر گرفتگی قطره‌چکان‌ها در آبیاری قطره‌ای را در صورت استفاده از این پساب‌ها بالا می‌برد. در پژوهش حاضر سه تیمار آبیاری قطره‌ای اجرا گردید. در هر تیمار از قطره‌چکان‌های نتافیم و میکروفلاپر با دبی‌های 4، 8 و l/h 12 استفاده شد. طی یک فصل، 42 نوبت آبیاری با آب متعارف (به‌عنوان شاهد) و پساب پرورش ماهی (با تخلیه و بدون تخلیه انتهایی لوله‌ها) صورت گرفت. از پساب مزرعه پرورش ماهی، در حالت معمول و در حالت شستشوی حوضچه‌های پرورش ماهی در سه تکرار نمونه‌هایی تهیه شد. ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی کلیه نمونه‌ها اندازه‌گیری شد و مقایسه گردید. مواد فیلتر شده توسط فیلترهای شنی و توری سیستم شاهد و پساب نیز توسط دستگاه مستر سایزر مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان داد که شستشو تأثیر معنی‌داری بر غلظت مواد جامد معلق (%1>P) و غلظت مواد آلی پساب (%5>P) می‌گذارد. اما تأثیر شستشوی حوضچه‌ها بر غلظت نیترات و تعداد باکتری‌های موجود در پساب، اندک و قابل چشم‌پوشی است. نتایج همچنین نشان داد که دبی قطره‌چکان‌های میکروفلاپر با دبی اسمی l/h 8 در هر دو تیمار پساب همبستگی معنی‌داری (%1>P) با شستشوی حوضچه‌ها دارد و دبی خروجی از قطره‌چکان‌های میکروفلاپر نسبت به قطره‌چکان‌های نتافیم، همبستگی بیشتری را با عملیات شستشوی استخرها از خود نشان دادند. نتایج همچنین نشان داد که هنگام استفاده از پساب پرورش ماهی، کارایی و راندمان تصفیه فیلترهای توری بیشتر از فیلترهای شنی است و وجود این فیلترها ضروری‌تر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

170 - ارزیابی اثر تأمین نیاز آبی شرب و کشاورزی آبخوان ساری- نکا بر حرکت جبهه شوری با بهره‌برداری از سد گلورد
مینا نصیری مهدی حمیدی حمید کاردان مقدم

با رشد سریع اقتصاد در مناطق ساحلی، تقاضا برای منابع آب و بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی افزایش یافته است و این امر موجب اختلال در تعادل بین آب‌شور و شیرین در آبخوان‌های ساحلی و درنتیجه منجر به نفوذ آب‌شور به آب‌های زیرزمینی خواهد شد. در پژوهش حاضر مدل عددی جریان و نفوذ چکیده کامل

با رشد سریع اقتصاد در مناطق ساحلی، تقاضا برای منابع آب و بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی افزایش یافته است و این امر موجب اختلال در تعادل بین آب‌شور و شیرین در آبخوان‌های ساحلی و درنتیجه منجر به نفوذ آب‌شور به آب‌های زیرزمینی خواهد شد. در پژوهش حاضر مدل عددی جریان و نفوذ شوری در آبخوان ساحلی ساری-‌نکا با استفاده از نرم‌افزار GMS شبیه‌سازی شده است. واسنجی مدل برای تراز آب زیرزمینی و غلظت شوری از مهر 1389 تا شهریور 1393 صورت پذیرفته است. مدل واسنجی‌شده با استفاده از اطلاعات در دسترس از مهر 1393 تا شهریور 1394 برای تراز آب زیرزمینی و غلظت شوری صحت‌سنجی گردیده است. ضریب همبستگی در مرحله واسنجی ماندگار، غیرماندگار و صحت‌سنجی در مدل کمی به ترتیب برابر 99/0‌، 98/0 و 97/0 به دست آمد. همچنین این ضریب در مدل انتقال در مرحله واسنجی غیرماندگار و صحت‌سنجی به ترتیب به میزان 83/0 و 87/0 برآورد شد. پس از صحت‌سنجی مدل و با فرض ثابت ماندن شرایط هیدروژئولوژیکی آبخوان، نتایج پیش‌بینی مدل طی شش سال آینده بیانگر هجوم بیشتر آب‌شور در آبخوان ساحلی موردمطالعه است. در ادامه با توجه به احداث سد گلورد بر روی رودخانه نکارود، تأثیر سد بر آبخوان ساری- نکا در شرایط اقلیمی نرمال، خشکسالی و ترسالی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که در شرایط خشکسالی حرکت خط هم‌غلظت 50 درصد شوری برای پارامتر TDS نسبت به انتهای دوره پیش‌بینی 98/5% افزایش خواهد داشت. همچنین در شرایط ترسالی حرکت خط هم‌غلظت 50 درصد شوری به میزان 94/2% کاهش خواهد یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

171 - ارزیابی و تحلیل وضعیت سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی، استان اردبیل
زینب حزباوی ناهیده پرچمی نازیلا علائی لیلا بابایی

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی واقع در استان اردبیل با استفاده از تحلیل 27 معیار مرتبط با ابعاد مختلف هیدرولوژیکی، انسانی و اقلیمی انجام شد. به‌همین منظور، ابتدا اطلاعات پایه منطقه‌ای شامل داده‌های هیدرولوژی، فرسایش و رسوب، اقتصادی، اجتماعی و اقلیمی ا چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی واقع در استان اردبیل با استفاده از تحلیل 27 معیار مرتبط با ابعاد مختلف هیدرولوژیکی، انسانی و اقلیمی انجام شد. به‌همین منظور، ابتدا اطلاعات پایه منطقه‌ای شامل داده‌های هیدرولوژی، فرسایش و رسوب، اقتصادی، اجتماعی و اقلیمی از گزارش‌های پیشین جمع‌آوری و تحلیل شد. سپس متناسب با ماهیت داده&lrm;های مورد استفاده چندین بانک اطلاعاتی در محیط نرم‌افزار‌هایFragstats 4.2.1 ،Excel 2016 ،IBM SPSS Statistics 25 و ArcGIS 10.6 تهیه شد. در ادامه با استفاده از اصول حاکم بر مدل مفهومی فشار-حالت-پاسخ ((PSR، وضعیت و تغییرات مکانی سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی در سطح 36 زیرآبخیز مورد ارزیابی قرار گرفت. درجات مختلف سلامت آبخیز در پنج طبقه سالم، نسبتاً سالم، متوسط، نسبتاً ناسالم و ناسالم طبقه‌بندی شدند. بر اساس نتایج مشخص شد که از نظر کلی آبخیز دارای وضعیت متوسط از لحاظ سلامت می‌باشد. هم‌چنین مقدار شاخص‌های فشار، حالت و پاسخ به‌ترتیب برابر با 46/0، 55/0 و 31/0 بوده است. میانگین شاخص ارزیابی جامع سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی برابر با 41/0 به‌دست آمده است. حداکثر مقدار شاخص سلامت برابر 66/0 مربوط به زیرآبخیز‌های 8 و 12 و حداقل مقدار این شاخص برابر 14/0 مربوط به زیرآبخیز 26 می‌باشد. وضعیت سلامت در قسمت شرق و جنوب شرقی آبخیز در وضعیت نسبتأ سالم و متوسط قرار گرفته است و وضعیت بهتری از سلامت آبخیز در قسمت‌های غربی و شمالی مشاهده شد. نتایج پژوهش حاضر برای شناسایی و حفاظت از مناطق اولویت‌دار و هدایت راهبردهای مدیریتی از لحاظ منابع آب و خاک در سطح ملی و منطقه‌ای قابلیت کاربرد دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

172 - مدل‌سازی نمک‌زدایی از آب لب‌شور به ‌روش الکترودیالیز، با استفاده از طراحی آزمایش‌ها و شبکه عصبی GMDH
مریم شرفی محمود اکبری

10.30495/wsrcj.2022.20322

زمینه و هدف: نمک‌زدایی از آب شور و لب‌شور، به عنوان یک منبع نسبتا دائمی، راه حلی مطمئن برای جبران کمبود آب است. فرآیند الکترودیالیز به عنوان یکی از روش‌های نمک‌زدایی، تقریبا آب بدون املاح را از آب شور جدا می‌کند و در حال تبدیل شدن به یک راه‌حل برای کمبود آب در سراسر جها چکیده کامل

زمینه و هدف: نمک‌زدایی از آب شور و لب‌شور، به عنوان یک منبع نسبتا دائمی، راه حلی مطمئن برای جبران کمبود آب است. فرآیند الکترودیالیز به عنوان یکی از روش‌های نمک‌زدایی، تقریبا آب بدون املاح را از آب شور جدا می‌کند و در حال تبدیل شدن به یک راه‌حل برای کمبود آب در سراسر جهان است. روش‌های مدل‌سازی، امکان بررسی کم‌هزینه نمک‌زدایی از آب شور و لب‌شور به روش الکترودیالیز و هم‌چنین پیش‌بینی رفتارها و الگوهای فرآیندی این سیستم‌ها را فراهم می‌کنند. هدف این تحقیق، مدل‌سازی فرایند الکترودیالیز با طراحی آزمایش‌ها و ارزیابی روش شبکه عصبی GMDH، در تخمین درصد جداسازی و میزان شار خروجی سلول الکترودیالیز آب لب‌شور است.روش پژوهش: مقادیر جریان حجمی در شش سطح (1، 5/2، 5، 10، 15 و 20 میلی‌لیتر در دقیقه)، غلظت املاح در سه سطح (200، 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر)، دما در سه سطح (50، 60 و 70 درجه سانتی‌گراد)، ولتاژ در سه سطح (10، 20 و 30 ولت) و فشار در سه سطح (200، 400 و 800 پاسکال) استخراج گردید. به‌منظور مدل‌سازی میزان تاثیر هریک از ورودی‌های مذکور بر درصد جداسازی و میزان شار خروجی سلول الکترودیالیز آب لب‌شور، از طرح فاکتوریل کامل و شبکه عصبی GMDH استفاده شد. در مدل‌سازی خروجی سلول الکترودیالیز با استفاده از شبکه عصبی GMDH، پس از تعیین متغیرهای ورودی، تصادفی‌سازی، نرمال‌سازی و تقسیم بندی متغیر های ورودی و خروجی انجام شد. برای مدل‌سازی، 90 درصد داده‌ها (437 نمونه) بطور تصادفی به‌منظور آموزش و 10 درصد داده‌ها (49 نمونه) برای صحت‌سنجی در نظر گرفته شد. از طرفی با توجه به دارا بودن سطوح مشخص برای هر یک از ورودی‌ها، امکان استفاده از طرح آزمایشی فاکتوریل کامل نیز فراهم بود.یافته‌ها: نتایج جدول تجزیه رگرسیون خطی نشان داد بین کلیه اثرات ساده و متقابل تیمارها برای متغیرهای پاسخ درصد جداسازی و شار، اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد وجود دارد. با کاهش جریان حجمی و غلظت املاح و افزایش دما، ولتاژ و فشار، درصد جداسازی و شار خروجی افزایش معنی‌داری نشان دادند. نتایج مدل‌سازی با شبکه عصبی GMDH نیز در مرحله آموزش، دقت پیش‌بینی درصد جداسازی (90/0=R2، 16/0-=MBE و 48/7=RMSE) و میزان شار خروجی (79/0=R2، 001/0=MBE و 08/0=RMSE) را نشان داد. همین شاخص ها در مرحله صحت‌سنجی به ترتیب 85/0، 3- و 37/9 برای درصد جداسازی و 78/0، 008/0- و 07/0 برای میزان شار خروجی هستند. تطابق داده‌های هدف و خروجی، نزدیکی مقادیر هدف و خروجی به نمودار y=x، تخطی کم مقادیر خطا از مقدار صفر و نزدیکی توزیع (هیستوگرام) خطا به توزیع نرمال، حاصل شدند.نتایج: پس از مشخص شدن اختلاف بسیار معنی‌دار کلیه اثرات ساده و متقابل تیمارها برای متغیرهای پاسخ، مقایسه میانگین‌ها صورت گرفت. بیشتر بودن هر دو متغیر پاسخ درصد جداسازی و شار خروجی، ایده‌آل هست. لذا نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد بهترین سطح جریان حجمی برابر با 1 میلی‌لیتر بر دقیقه، غلظت جریان ورودی 200 میلی‌گرم بر لیتر، دمای 70 درجه سانتی‌گراد، ولتاژ ورودی 30 ولت و فشار 800 پاسکال، منجر به بیشترین درصد جداسازی و شار خروجی می‌شوند. ضمن این‌که با کاهش جریان حجمی و غلظت املاح، و افزایش دما، ولتاژ و فشار، درصد جداسازی و شار خروجی افزایش معنی‌داری نشان دادند. همچنین با توجه به شاخص‌های آماری برای کل داده‌ها، همبستگی مناسب، اندکی کم‌برآورد و خطای اندک به دست آمد. بنابراین استفاده از طراحی آزمایش‌ها و شبکه عصبی GMDH، در مدل‌سازی نمک‌زدایی از آب لب‌شور با استفاده از فرآیند الکترودیالیز، کارایی مناسبی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

173 - پیش‏ نمایی تغییرات کمی منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل تحت تاثیر تنش‏ های اقلیمی مبتنی بر بارش و رواناب
کوروش آزاد جلودارلو امین صادقی

10.30495/wsrcj.2021.18083

در این پژوهش تغییرات کمی منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل با استفاده از برونداد اقلیمی HadGEM2-ES و ابزارهای هوش مصنوعی Eureqa برای سه دوره آتی (1418-1400، 1438-1420 و 1440-1458) تحت سه سناریوی اقلیمی (RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5) پیش نمایی شد. نتایج نشان داد بیشترین کاهش دبی چکیده کامل

در این پژوهش تغییرات کمی منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل با استفاده از برونداد اقلیمی HadGEM2-ES و ابزارهای هوش مصنوعی Eureqa برای سه دوره آتی (1418-1400، 1438-1420 و 1440-1458) تحت سه سناریوی اقلیمی (RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5) پیش نمایی شد. نتایج نشان داد بیشترین کاهش دبی در فصل تابستان به میزان 27% خواهد بود، این در حالی است که افزایش رواناب سطحی در فصل زمستان تا 12% نیز پیش &lrm;بینی می&lrm;شود. علت این امر ادامه روند گرمایش جهانی است که منجر به ذوب سریع تر برف های زمستانی خواهد شد. نتایج مدل ها حاکی از کاهش تراز آب زیرزمینی در تمام ماه های سال در دوره های آتی است که این کاهش در همه دوره- سناریوها معنی دار بوده است. به طور متوسط تراز آب زیرزمینی بین 1/2 تا 3/2 متر کاهش خواهد یافت. کاهش بارش و دبی در فصل تابستان - که مصادف با دوره رشد گیاه است - افزایش برداشت از منابع زیرزمنی را نیز شدت خواهد بخشید. این امر منجر به تشدید بحران آب در منطقه خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

174 - بررسی الگوی کشت بهینه متناسب با آب قابل برنامه‌ریزی و تعادل‌بخشی آبخوان‌ها (مطالعه موردی محدوده مطالعاتی قم-کهک)
سعید امامی فر فرشاد محمدیان رضا محمدی احمدآبادی مجتبی علی مددی

سهم بالای مصرف آب کشاورزی در مقایسه با سایر بخش‌ها و بحران جدی کم آبی سال‌های اخیر، اصلاح و پیشنهاد الگوی بهینه کشتی که مصرف آب را کاهش و بهره‌وری استفاده از آن را افزایش دهد، از الزامات اکثر دشت‌های ممنوعه و بحرانی کشور است. مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی بهینه کشت متن چکیده کامل

سهم بالای مصرف آب کشاورزی در مقایسه با سایر بخش‌ها و بحران جدی کم آبی سال‌های اخیر، اصلاح و پیشنهاد الگوی بهینه کشتی که مصرف آب را کاهش و بهره‌وری استفاده از آن را افزایش دهد، از الزامات اکثر دشت‌های ممنوعه و بحرانی کشور است. مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی بهینه کشت متناسب با آب قابل برنامه‌ریزی کشاورزی (منابع آب زیرزمینی) ابلاغی وزارت نیرو در سطح آبخوان محدوده مطالعاتی قم کهک و جبران کسری تجمعی درازمدت آبخوان و تاکید بر شاخص‌های پایداری کشاورزی در افق برنامه‌ریزی بیست ساله صورت گرفته است. برای شبیه‌سازی رفتار مولفه‌های بارندگی از خروجی‌های سناریو A2 مدل اقلیمی HADCM3 بهره گرفته و با استفاده از معادله پیوستگی بیلان، حجم آب قابل تخصیص به بخش زراعی در هر سال برآورد گردید. سپس با بکارگیری مدل‌های برنامه‌ریزی آرمانی فازی، الگوهای زراعی پایدار در چارچوب محدودیت‌های فنی ارائه شد. نتایج نشان داد که اجرای الگوهای زراعی پیشنهادی علاوه بر جبران کسری 536 میلیون مترمکعبی و تعادل‌بخشی آبخوان محدوده مطالعاتی در طی افق برنامه‌ریزی، سبب خواهد شد که اشتغال نیروی کار و بهره‌وری فیزیکی مصرف منابع آبی، کودها و سموم شیمیایی به‌ترتیب 7/10، 106، 1/4 و 8/8 درصد افزایش و مصرف منابع آبی، کودها و سموم شیمیایی به‌ترتیب 2/48، 9/3 و 8 درصد کاهش، یابد. لذا به مسئولان منطقه‌ای پیشنهاد می‌شود اجرای الگوهای زراعی پیشنهادی را در اولویت قرار دهند که این امر نیازمند تدوین الزامات قانونی، سیاست‌های تشویقی و تنبیهی و برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویجی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

175 - ارزﻳﺎﺑﻲ عملکرد مدل WRF در پیش‌بینی تبخیر و تعرق گیاه برنج بر اساس داده‌های لایسیمتری در جلگه مرکزی گیلان
ابراهیم اسعدی اسکوئی محمدرضا محمدپورپنچاه لیلا گودرزی مجتبی شکوهی

10.30495/wsrcj.2021.19209

زمینه و هدف: تبخیر و تعرق به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی چرخه هیدرولوژی، نقش قابل توجهی در برنامه‌ریزی صحیح آبیاری و مدیریت منابع آب دارد. بنابراین برآورد دقیق این پارامتر ضروری است. به دلیل فقدان داده و کمبود ایستگاه‌های هواشناسی، تخمین تبخیر و تعرق با محدودیت روبه رو چکیده کامل

زمینه و هدف: تبخیر و تعرق به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی چرخه هیدرولوژی، نقش قابل توجهی در برنامه‌ریزی صحیح آبیاری و مدیریت منابع آب دارد. بنابراین برآورد دقیق این پارامتر ضروری است. به دلیل فقدان داده و کمبود ایستگاه‌های هواشناسی، تخمین تبخیر و تعرق با محدودیت روبه رو است. بنابراین امروزه مدل‌های عددی مانند WRF ابزاری قدرتمندی برای تولید و پیش‌بینی کمیت‌های هواشناسی (سرعت باد، رطوبت و غیره) مورد نیاز برای تخمین تبخیر و تعرق به‌حساب می آیند. تاکنون تحقیقی در زمینه‌ی بررسی تأثیر طرحواره‌های مختلف مدل WRF بر روی تخمین تبخیر و تعرق برنج انجام نشده است. هدف این مطالعه ارزیابی کارایی مدل WRF و به دست آوردن تنظیمات بهینه برای تخمین تبخیر و تعرق گیاه برنج در جلگه مرکزی گیلان می‌باشد.روش پژوهش: مقادیر واقعی تبخیر و تعرق با نصب یک لایسیمتر شالیزاری در یکی از مزارع پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور به ابعاد 150 در 100 متر (5/1هکتار) با مختصات منطقه 37 درجه شمالی و 49 درجه شرقی و ارتفاع 24 متر از سطح دریا اندازه گیری شد. FAO روش پنمن- مانتیث را به‌عنوان بهترین روش برای تخمین ETo برای انواع اقلیم‌ها توصیه کرده است. برای برآورد ETo به روش پنمن- مانتیث نیاز به کمیت های آب و هوایی است که این کمیت ها از خروجی مدل WRF حاصل شد. از آنجا که این کمیت‌ها تأثیر بسزایی در برآورد تبخیر و تعرق دارند، چهار پیکربندی‌ مختلف با استفاده از فیزیک تابش طول موج کوتاه و بلند، لایه سطحی و لایه مرزی برای مدل WRF انتخاب و مورد آزمایش قرار گرفتند. در مرحله بعد، مقادیر اندازه‌گیری شده تبخیر و تعرق توسط لایسیمتر با مقادیر برآورده شده از خروجی های مدل (با به کارگیری 4 طرحواره‌های مختلف محلی و غیر محلی) مقایسه و تنظیمات بهینه مدل برای تخمین میزان تبخیر و تعرق مشخص شد.یافته‌ها: مقادیر تبخیر و تعرق در بازه‌ی 7/2 تا 5/8 میلی‌متر در روز در تغییر است. میانگین ET در طی سه دوره‌ی مختلف رشد گیاه شامل دوره‌ی ابتدایی، میانی و انتهایی به ترتیب برابر 63/4، 97/5 و 98/5 میلی‌متر در روز برآورد شده است. سه پیکربندی 1، 2 و 4 عمدتاً در پیش بینی تبخیر و تعرق گیاه برنج، بیش برآورد داشته و مقادیر محاسباتی بیشتر از مقدار اندازه‌گیری شده توسط لایسیمتر تخمین زده شده است. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین میزان RMSE در پیکربندی شماره 4 و به میزان 47/8 و کمترین میزان آن در پیکربندی شماره 3 و به میزان 26/1 رخ داده است. جمع‌بندی نتایج نشان می‌دهد که پیکربندی شماره 3 در هر چهار معیار ذکر شده در مقایسه با دیگر پیکربندی‌ها در پیش‌بینی تبخیر و تعرق روزانه گیاه برنج بهتر عمل کرده است. نتایج نشان داد که طرحواره ی غیر محلی بکار گرفته شده در مدل نسبت به طرحواره‌های محلی، تبخیر و تعرق روزانه گیاه برنج را بهتر شبیه سازی می کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که در طرحواره محلی YSU، دقت پیش بینی ها به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و تنها به میزان 64/0 میلی‌متر به‌طور متوسط نسبت به داده‌های لایسیمتری کمتر برآورد شده است.نتایج: نتایج نشان داد کاربرد طرحواره مناسب در لایه سطحی و لایه مرزی مدل WRF بر دقت پیش‌بینی‌های تبخیر و تعرق تأثیر دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که این مدل با کاربرد طرحواره‌‌ی لایه مرزی غیر محلی YSU قادر است که مقادیر تبخیر و تعرق گیاه برنج را با دقت قابل قبولی برای یک روز بعد پیش‌بینی کند که دلیل آن قابلیت بالاتر این طرحواره در پیش‌بینی پارامترهای مؤثر بر تبخیر و تعرق (از جمله دما و باد) است. بنابراین مدل WRF می‌تواند با استفاده از داده‌های پیش‌بینی GFS برای چند روز آینده اجرا و با اعمال معادله‌ی فائو- پنمن- مانتیث بر خروجی‌های مدل، مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل برای مناطق مختلف کشور محاسبه گردد. از آنجایی که تبخیر و تعرق در ارتباط مستقیم با فرآیندهای ترمودینامیکی جو است، کاربرد دیگر طرحواره‌های مختلف فیزیک جو (که در این تحقیق مد نظر نبوده است) می‌تواند نتایج متفاوتی تولید کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

176 - مقایسه روش‌های FAO، USDA و FRWMO در تهیه نقشه قابلیت اراضی حوزه آبخیز گلازچای اشنویه
مصطفی ذبیحی‌سیلابی سید حمیدرضا صادقی رئوف مصطفی زاده

ارزیابی قابلیت‌های کاربری اراضی مبتنی بر شرایط منطقه برای کاهش اثرات انسانی بر منابع طبیعی و شناسایی کاربری‌های متناسب ضروری است. حال آن‌که انتخاب شیوه مناسب بررسی قابلیت اراضی در مقیاس حوزه آبخیز کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. از این‌رو مطالعه حاضر با هدف کاربست و اعت چکیده کامل

ارزیابی قابلیت‌های کاربری اراضی مبتنی بر شرایط منطقه برای کاهش اثرات انسانی بر منابع طبیعی و شناسایی کاربری‌های متناسب ضروری است. حال آن‌که انتخاب شیوه مناسب بررسی قابلیت اراضی در مقیاس حوزه آبخیز کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. از این‌رو مطالعه حاضر با هدف کاربست و اعتبارسنجی سه روش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، وزارت کشاورزی ایالات متحده امریکا(USDA) و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور (FRWMO) در ارزیابی قابلیت اراضی حوزه آبخیز گلازچای اشنویه در آذربایجان غربی انجام شد. بر همین اساس با استفاده از داده‌های موجود و تهیه 122 نمونه خاک و هم‌چنین ویژگی‌های توپوگرافی و هواشناسی، نقشه معیارهای مختلف و بر اساس استانداردهای ذکر شده در سه روش مذکور قابلیت اراضی برای آبخیز مطالعاتی تهیه شد. نتایج نشان داد بیش‌ترین تغییرات مطلق در مدل FRWMO با مساحت 6682 هکتار و کم‌ترین تغییرات مطلق نیز در مدل FAOبا مساحت 5656 هکتار بوده است. از طرفی دیگر بیش‌ترین عدم تطابق کاربری فعلی با قابلیت اراضی در روش FRWMO با شاخص Kappa 64/0 بود که به‌دلیل اعمال شیب‌های زیاد برای کاربری‌های کشاورزی و باغی است. بنابراین توصیه می‌شود برنامه‌ریزی کاربری اراضی با توجه به قابلیت اراضی منطقه و هم‌چنین در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و اجتماعی ذی‌نفعان آبخیز پس از اعمال تغییرات کاربری، به‌نحوی انجام شود که رضایت حداکثری همه ذی‌نفعان را در پی داشته و منجر به پایداری حوزه آبخیز شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

177 - اندازه‌گیری آب مصرفی ارقام امیدبخش برنج با استفاده از مینی‌لایسیمترهای استوانه‌ای در شهرستان آمل
سید سعید حسینی کلاگر علی باقری رضا اسدی داود اکبری نودهی

10.30495/wsrcj.2023.74737.11399

زمینه و هدف: برنج یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی در جهان است. کشت برنج در ایران از اهمیت اقتصادی و اجتماعی بالایی برخوردار است. استان مازندران یکی از مهم ترین مراکز تولید برنج در کشور است که 44 درصد از تولید برنج کشور را به خود اختصاص داده است. با توجه به مصرف زیاد آب چکیده کامل

زمینه و هدف: برنج یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی در جهان است. کشت برنج در ایران از اهمیت اقتصادی و اجتماعی بالایی برخوردار است. استان مازندران یکی از مهم ترین مراکز تولید برنج در کشور است که 44 درصد از تولید برنج کشور را به خود اختصاص داده است. با توجه به مصرف زیاد آب در بخش کشاورزی، استفاده بهینه از منابع آبی در کشاورزی ضروری است. آب مورد نیاز برنج رابطه مستقیمی با تبخیر و تعرق دارد. مطمئن ترین روش برای محاسبه تبخیر و تعرق، استفاده از لایسیمتر است. هدف از این آزمایش محاسبه تبخیر و تعرق ارقام مختلف برنج با استفاده از مینی لایسیمتر و معرفی بهترین رقم برای کشت می باشد.روش پژوهش: این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و یازده تیمار در سال زراعی 1399 در موسسه تحقیقات برنج ایران-آمل انجام شد. تیمارها شامل ارقام مختلف برنج در 11 سطح T1: AR2، T2: AR6، T3: AHS، T4: DAH، T5: 1117، T6: 952، T7: 956، T8: E104، T9: S715، T10: طارم و T11: شیرودی بودند. مینی لایسیمترهای ته باز و ته بسته دارای قطر 60 سانتی متر و ارتفاع 50 سانتی متر بودند. خاک مزرعه از عمق 0 تا 30 سانتی متر نمونه برداری و در آزمایشگاه بررسی شد. تاریخ کاشت در تمامی ارقام برنج مشابه بود. تراکم کشت نشاءها 20×20 سانتی متر بود و 7 نشاء در لایسیمتر قرار گرفتند. لایسیمترها 6 سانتی متر بالاتر از سطح زمین در خاک قرار گرفتند. بذرها در خزانه کاشته شدند و نشاءها پس از 30-35 روز (پس از 3-4 برگی و ارتفاع 25-20 سانتی متر) در لایسیمتر قرار گرفتند. مدیریت آب در لایسیمتر به صورت غرقابی (5 سانتی متر) بود. در نهایت، تحلیل واریانس داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزار SAS انجام شد و میانگین تیمارها از طریق آزمون حداقل تفاوت معنی‌دار (LSD) در سطح احتمال پنج درصد مقایسه شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که ارقام و لاین های مختلف برنج بر نفوذ، تبخیر و تعرق، عملکرد و مصرف آب مؤثر بوده و از نظر آماری در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند. بیشترین و کمترین مقدار تبخیر و تعرق به ترتیب با میانگین های 7/4938 و 3747 متر مکعب در هکتار متعلق به تیمارهای T9 و T5 بود. حداکثر و حداقل میزان عملکرد به ترتیب با میانگین های 7/7773 و 1/2938 کیلوگرم در هکتار متعلق به تیمارهای T8 و T6 بود. بیشترین و کمترین مقدار نفوذ عمقی به ترتیب با میانگین های 3/303 و 3/185 میلی متر در تیمارهای T9 و T5 مشاهده شد. بیشترین و کمترین میزان آب کاربردی به ترتیب با میانگین های 9972 و 3/7600 مترمکعب در هکتار متعلق به تیمارهای T9 و T5 بود. بیشترین و کمترین بهره وری آب به ترتیب با میانگین های 98/0 تا 3/0 کیلوگرم بر متر مکعب مربوط به تیمارهای T8 و T9 بود. نتایج نشان داد که طول دوره رشد گیاه در ارقام و لاین های مورد آزمایش متفاوت بوده و بر میزان مصرف آب مؤثر است.نتایج: در نهایت، در شرایط نرمال منطقه، لاین E104 به دلیل تولید حداکثر عملکرد دانه به عنوان بهترین تیمار معرفی می شود، ضمن اینکه در شرایط کم آبی، لاین 1117 به دلیل مصرف آب کمتر، جهت کاشت توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

178 - برآورد تبخیروتعرق پتانسیل با استفاده از مدلهای بازتحلیل شده مبتنی بر مشاهدات جهانی در اقلیم‌های مختلف ایران
اصغر عزیزیان بهاره بهمن آبادی مهنوش جناب

برآورد صحیح تبخیروتعرق یک موارد مهم در محاسبه بیلان آب در سطح مزرعه و حوضه آبریز بشمار می‌آید. عدم وجود داده‌های اقلیمی مشاهداتی جهت استفاده از روشهای تجربی و نیز هزینه‌بر بودن انجام اندازه‌گیری تبخیروتعرق با لایسیتمترها استفاده از آنها را در بسیاری از حوضه‌ها با محدودی چکیده کامل

برآورد صحیح تبخیروتعرق یک موارد مهم در محاسبه بیلان آب در سطح مزرعه و حوضه آبریز بشمار می‌آید. عدم وجود داده‌های اقلیمی مشاهداتی جهت استفاده از روشهای تجربی و نیز هزینه‌بر بودن انجام اندازه‌گیری تبخیروتعرق با لایسیتمترها استفاده از آنها را در بسیاری از حوضه‌ها با محدودیت اساسی روبرو می‌نماید. جهت غلبه بر مشکلات مذکور، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و به چالش کشیدن عملکرد داده‌های تبخیروتعرق بدست آمده از مدلهای بازتحلیل شده W3RA، HBV-SIMREG، PCR-GLOBW، WATER-GAP و Ensemble براساس داده‌های اندازه‌گیری شده توسط لایسیمتر در بخشهای مختلف ایران به انجام رسیده است. نتایج بدست آمده نشان داد که در تمامی ایستگاه‌های مورد بررسی مدل Ensemble با دارا بودن بیشترین مقدار RMSE (mm/day42/3=RMSEmin، mm/day 57/7= RMSEmax) از عملکرد پائینی در برآورد تبخیر و تعرق برخوردار می‌باشد و این در حالیست که داده‌های بدست آمده از مدلهای بازتحلیل شده HBV-SIMERG و W3RA از بیشترین تطابق با داده‌های لایسیمتری برخوردار هستند. همچنین تحلیل نتایج بر اساس شاخص MBE نیز نشان داد که داده‌های بدست آمده از مدل W3RA نسبت به دیگر مدلها از کمترین میزان اریب نسبت به داده‌های زمینی برخوردار می‌باشند و این در حالیست که مدل Ensemble تمایل به کم برآوردی بسیار زیادی دارد. بطورکلی محاسبات نشان داد که مدل بازتحلیل شده HBV-SIMREG نسبت به مدلهای دیگر از خطای نسبتاً کمی در برآورد مولفه تبخیروتعرق در تمامی اقلیمهای مورد بررسی برخودار می‌باشد و این درحالیست که مدل PCR-GLOBW علی‌رغم همبستگی بسیار بالا با داده‌های لایسیمتری دارای خطای زیادی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

179 - تحلیل روند و پهنه‌بندی کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از TFPW-MK و GIS
حجت الله یونسی حسن ترابی بابک شاهی نژاد آزاده ارشیا حافظ میرزاپور

بررسی کیفیت و آلودگی منابع آب زیرزمینی در برنامه‌ریزی و توسعه منابع آب، امری بسیار مهم و ضروری است. هدف از این پژوهش، پهنه‌بندی کیفیت آب، آلودگی و بررسی روند تغییرات پارامترهای کیفی در دوره بلندمدت در آبخوان نجف‌آباد است. بدین منظور پارامترهای EC، TDS، SAR، pH، TH، Cl، چکیده کامل

بررسی کیفیت و آلودگی منابع آب زیرزمینی در برنامه‌ریزی و توسعه منابع آب، امری بسیار مهم و ضروری است. هدف از این پژوهش، پهنه‌بندی کیفیت آب، آلودگی و بررسی روند تغییرات پارامترهای کیفی در دوره بلندمدت در آبخوان نجف‌آباد است. بدین منظور پارامترهای EC، TDS، SAR، pH، TH، Cl، CO3،Ca ،Mg ، Na،K ،HCO3 ، NO3 و عناصر سنگین شامل روی، مس، سرب، و آرسنیک از نمونه‌های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفتند. طبقه‌بندی کیفیت آب از نظر کشاورزی با توجه به دیاگرام ویلکاکس عمدتاً در محدوده‌ی C3-S1 و از نظر شرب با توجه به دیاگرام شولر عمدتاً در طبقه قابل‌قبول و متوسط و در مواردی نامناسب قرار دارد. میزان عناصر سنگین در حد مجاز است. روند تغییرات پارامترهای کیفی با استفاده از روش‌های MK و TFPW-MK بررسی شد و نتایج نشان‌دهنده‌ی کاهش کیفیت آب در طی زمان بود. پارامترهای کیفی مهم از جمله عامل مهم نیترات در محیط ArcGIS پهنه‌بندی شدند. مقدار متوسط غلظت نیترات 63/13 میلی‌گرم در لیتر محاسبه شد و ماکزیمم مقدار نیترات در قسمت‌های شمالی و مرکزی این آبخوان تا 195 میلی‌گرم در لیتر رفته است. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، واضح است که پایش مستمر و بررسی‌های کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی و انجام اقدامات لازم برای کنترل آلودگی در محدوده آبخوان نجف‌آباد بسیار ضروری است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

180 - الگوی مکانی تولید رسوب با استفاده از مدل ساختاری اتصال رسوب در حوضه آبخیز طالقان، ایران
محمد علی هیلو سید عباس حسینی احمد شرافتی

10.30495/wsrcj.2022.68481.11309

زمینه و هدف: امروزه با توجه به اهمیت رسوبات در حوضه ها، مدیریت جامع حوضه های آبخیز کشور نیازمند چارچوبی مشخص در برنامه ریزی های مربوط به پایش و کنترل رسوبات می باشد. یکی از موثرترین روش‌ها، استفاده از شاخص اتصال رسوبی (IC) است. فرایند اتصال یک مفهوم نوظهور برای درک بهتر چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه با توجه به اهمیت رسوبات در حوضه ها، مدیریت جامع حوضه های آبخیز کشور نیازمند چارچوبی مشخص در برنامه ریزی های مربوط به پایش و کنترل رسوبات می باشد. یکی از موثرترین روش‌ها، استفاده از شاخص اتصال رسوبی (IC) است. فرایند اتصال یک مفهوم نوظهور برای درک بهتر از فرآیندهای رخ‌داده در سطح حوضه آبخیز است که بر جریان آب و حرکت رسوب در مقیاس‌های مکانی‌-‌زمانی مختلف تاثیر می‌گذارند. این شاخص درجه اتصال جریان رسوب در سرتاسر آبخیز مخصوصاً بین منبع رسوب و منطقه پایین دست را تبیین کرده و به نوعی بیانگر نسبت تحویل رسوب می باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اتصال رسوب در آبخیز طالقان استان البرز در قالب استخراج نقشه شاخص اتصال رسوب و نیز صحت سنجی نتایج با بازدیدهای میدانی صورت گرفته است.روش پژوهش: در این پژوهش به منظور بررسی الگوی مکانی تولید رسوب در حوضه، از روش ارائه شده توسط بورسلی و همکاران و تعریف شاخص اتصال (IC) نقشه اتصال رسوبی حوضه استخراج گردید. بدین منظور ابتدا داده های توپوگرافی از مدل رقومی ارتفاعی 30 متر و داده‌های پوشش گیاهی در دو دقت مکانی 10 و 30 متری به ترتیب با تصاویر Sentinel-2A و Landsat 8 تهیه و با استفاده از لایه‌های اطلاعاتی از جمله میانگین تندی شیب، میانگین عامل وزنی و سطح مشارکتی مقادیر جزء فراشیب مسیر شروع جریان در انتقال رسوب محاسبه گردید. سپس با استفاده از لایه‌های طول مسیر به سمت پایین‌دست، عامل وزنی هر سلول و درنهایت تندی شیب هر سلول، جزء فروشیب در شبکه اتصال رسوبی محاسبه و با مرجع قرار دادن خروجی آبخیز در محیط نرم‌افزار ArcGIS 10-2-2 شاخص اتصال برای تمام پیکسل‌ها محاسبه و نقشه اتصال رسوبی ترسیم گردید. محدوده IC از (∞- تا ∞+) است و هنگامی‌که IC به سمت ∞+ سیر می‌کند، اتصال افزایش می‌یابد و در نهایت بمنظور ارزیابی نتایج مدل، شاخص اتصال میدانی (FIC) در 30 نقطه از سطح حوضه اجرا و همبستگی بین شاخص IC و FIC در این نقاط مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: بر اساس یافته های این پژوهش و برازش شاخص اتصال رسوبی (IC) با شاخص اتصال رسوب میدانی (FIC) در 30 نقطه، رابطه بین این دو شاخص از نوع خطی می باشد. ضریب تعیین در دقت مکانی 10 متر با مقدار عددی 86/0 بیشتر از ضریب تعیین خروجی مدل با دقت مکانی 30 متر با مقدار عددی 62/0 به دست آمد که نشان از دقت بالاتر نتایج حاصل از شاخص اتصال رسوب با قدرت تفکیک مکانی 10 متر نسبت به 30 متر است. هر چند پراکنش نقاط در مواردی دچار بینظمی شده اما روند کلی نتایج نشان میدهد که با افزایش میزان اتصال رسوب (IC)، میزان اتصال رسوب محاسباتی میدانی (FIC) نیز به صورت خطی افزایش پیدا کرده است. در محاسبه شاخص اتصال عواملی از قبیل شکل، شیب و زبری حوضه که به سهولت قابل دسترس می باشند به دلیل نیاز داده‌ای کم و کارایی بالا می توانند زمینه ساز بهبود برآورد مدل‌های رسوبدهی شوند.نتایج: در این پژوهش نتایج نشان داد که شاخص اتصال رسوب با دقت مکانی 10 متر دقت بالاتری نسبت با شاخص اتصال با دقت مکانی 30 متر دارد. همچنین نتایج نشان داد که شیب و عامل پوشش گیاهی از پارامترهای بسیار مهم در رسوبدهی آبخیز طالقان هستند. شایان ذکر است که جهت بررسی اثر مساحت و طول آبراهه اصلی، میتوان نتایج شاخص اتصال رسوب را در سطح زیرحوضه و حتی دامنه مورد ارزیابی دقیقتر قرار داد. لحاظ کردن نقشه جهت جریان و جریان تجمعی در فرضیات این مدل با توجه به اهمیت این موارد در رسوبدهی هر زیرحوضه، از مزایای این مدل به حساب میآید. یکی دیگر از مزایای بسیار مهم این مدل نیاز دادهای کم آن میباشد که میتواند مشکل پیچیده بودن و نیازهای دادهای فراوان مدلهای فرسایش و رسوب موجود را تا حد زیادی کاهش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

181 - حل تحلیلی معادله حاکم بر جریان غیر‌دارسی به روش ریاضی آنالیز هموتوپی
امیر حسین آروین محمد هادی فتاحی محمد صدقی اصل عباس محمدی

10.30495/wsrcj.2022.70054.11329

زمینه و هدف: روش آنالیز هموتوپی (HAM) اولین بار توسط لیائو (1992) برای حل معادلات تابعی پیشنهاد شد. این روش مبتنی بر هموتوپی است و یک راه‌حل تقریبی- تحلیلی برای معادلات تابعی ارائه می‌دهد. در سال‌های اخیر، این روش و اصلاحات آن به طور موثر برای حل طیف وسیعی از مسائل خطی چکیده کامل

زمینه و هدف: روش آنالیز هموتوپی (HAM) اولین بار توسط لیائو (1992) برای حل معادلات تابعی پیشنهاد شد. این روش مبتنی بر هموتوپی است و یک راه‌حل تقریبی- تحلیلی برای معادلات تابعی ارائه می‌دهد. در سال‌های اخیر، این روش و اصلاحات آن به طور موثر برای حل طیف وسیعی از مسائل خطی و غیرخطی در علوم کاربردی برای یافتن جواب‌های سری انواع مختلف معادلات غیر‌خطی، از جمله معادلات جبری‌، معادلات دیفرانسیل معمولی، معادلات دیفرانسیل جزئی و معادلات دیفرانسیل-انتگرال مورد استفاده قرار گرفته است .(Abbasbandy et al. 2006) هدف از این تحقیق ارائه یک حل تحلیلی زودیافت با دقت قابل قبول برای معادله غیرخطی جریان غیردارسی در محیطهای درشت دانه با استفاد از روش HAM می‌باشد.که محققان قبلی به انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه توصیه کرده بودند.روش پژوهش: در این پژوهش ابتدا معادله حاکم بر جریان غیردارسی برای اولین بار به روش HAM حل شده است، سپس پروفیل های سطح آب معادله نهایی روش HAM به ازای 6 دبی ورودی با شرایط مرزی متفاوت در دو محیط متخلخل درشت‌دانه با مصالح گرد و تیزگوشه بدست آورده شد. و نتایج پروفیل سطح‌آب بدست آورده شده از روش HAM با داده‌های آزمایشگاهی صدقی‌اصل(2010) که درآزمایشگاه اشتوتگارت آلمان بدست آمده، مقایسه شده است. از تابع هدف نرمال (NOF) برای مقایسه جواب‌های روش HAM با داده‌های آزمایشگاهی صدقی‌اصل(2010) استفاده شده است. یافته‌ها: مقایسه نتایج روش HAM با داده‌های آزمایشگاهی صدقی‌اصل (2010) تحت شرایط مرزی بالادست و پایین‌دست به ازای دبی‌های متفاوت و با شیب نزدیک به افق S = 0.00001 صورت گرفته است. نتایج نشان داده‌اند که دبی های q=30 lit/s، با درصدخطای NOF برابر 0.000099828 در محیط متخلخل تیزگوشه وq =26.25 lit/s، با درصدخطای NOF برابر 0.000102162 در محیط متخلخل گردگوشه به ازای دبی‌های ورودی بیشتر، دقت بهتری نسبت به داده‌های آزمایشگاهی را دارند. این روش در شیب‌های افق دارای جواب‌های منطقی و پروفیل‌های سطح آب در روش HAM و داده‌های آزمایشگاهی در اکثر نقاط برهم منطبق و یا نزدیک به هم بوده است، در شیب‌های بالاتر به علت تاثیر شیب و نیروی گرانش دچار نوعی تورم در پروفیل جریان می‌شود که از مبحث جریان ماندگار و یکنواخت خارج است و خود نیازمند تحقیق دیگری است.نتایج: نتایج نشان داده که پروفیل سطح آب در بیشتر موارد به هم نزدیک هستند و نشان دهنده دقت روش توسعه یافته بر پایه آنالیز HAM می‌باشد. با این حال هنگامی که اختلاف تراز آب بالادست و پایین دست زیاد می‌شود، درصد خطا بالا می رود. به عبارت دیگر با افزایش گرادیان هیدرولیکی در محیط متخلخل خطا نیز افزایش می‌یابد. در نهایت با بررسی نتایج روش HAM نسبت به داده‌های آزمایشگاهی، میتوان نتیجه گرفت که این روش، در محیط‌ متخلخل با مصالح تیزگوشه نسبت به مصالح گردگوشه به ازای دبی‌های بیشتر دقت بهتری را نشان می دهد که به دلیل سرعت جریان و تخلخل بالا تر در این محیط می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

182 - برآورد سطح دینامیک آب در چاه با استفاده از روابط تجربی، آنالیزابعادی و قانون بقای انرژی (مطالعه موردی: استان البرز)
سارا فکوری محمد بی جن خان

10.30495/wsrcj.2023.70031.11328

زمینه و هدف: برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی منجر به افت شدید سطح ایستابی و بروز مشکلات جدی در سطح دشت های کشور شده است. عمق آب در چاه (سطح دینامیک) با کاهش سطح ایستابی و افزایش دبی پمپاژ پایین تر افتاده و در بحرانی ترین حالت منجر به ورود هوا به داخل لوله رانش می شو چکیده کامل

زمینه و هدف: برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی منجر به افت شدید سطح ایستابی و بروز مشکلات جدی در سطح دشت های کشور شده است. عمق آب در چاه (سطح دینامیک) با کاهش سطح ایستابی و افزایش دبی پمپاژ پایین تر افتاده و در بحرانی ترین حالت منجر به ورود هوا به داخل لوله رانش می شود. جریان دوفازی در طولانی مدت منجر به آسیب دیدگی الکتروموتور و نهایتاً سوختن آن خواهد شد. از طرفی اندازه گیری سطح دینامیک با استفاده از روش های میدانی بسیار دشوار و در برخی موارد امکان نا پذیر است. لذا در این تحقیق در نظر است که بدون اندازه گیری های مستقیم، مدلی برای تخمین سطح دینامیک ارائه شود.روش پژوهش: انجام عملیات ویدئومتری یکی از روش هایی است که در تعیین سطح دینامیک چاه ها نقش دارد. اما بدلیل پرهزینه بودن و عدم امکان انجام آن برای همه چاه ها لازم است تا روشی برای تخمین سطح دینامیک ارائه شود. برای این منظور، با استفاده از مبانی هیدرولیکی حاکم بر پمپاژ آب از چاه، اقدام به ارائه یک مدل ریاضی ساده براساس معادله بقای انرژی بمنظور برآورد سطح دینامیک آب در چاه شد. همچنین، معادلات تجربی Jacob (1947) و Rorabaugh (1953) که برمبنای افت آبخوان و افت چاه هستند، برای محاسبه سطح دینامیک توسعه داده شدند. در نهایت با استفاده از آنالیز ابعادی مدل بدون بعدی نیز برای تخمین پارامتر سطح دینامیک ارائه شد. مدل توسعه داده شده آنالیز ابعادی کمک می کند تا براساس میزان برداشت، عمق چاه و نوع پمپ اطلاعاتی از افت چاه بدست آید و روشی کاربردی است. پس از ارائه چهار مدل مذکور ضرائب مربوط به آنها با استفاده از داده های مشاهداتی مربوط به 17 حلقه چاه در محدوده های کرج، کمالشهر و گرمدره واقع در استان البرز بدست آمد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که مدل های Jacob (1947) و Rorabaugh (1953) هردو نتیجه یکسانی داشته و قادرند با میانگین قدرمطلق خطای نسبتی معادل 1/5 درصد سطح دینامیک آب در چاه را برآورد کنند. همچنین، با استفاده از روش های آنالیز ابعادی و تعادل انرژی می توان با میانگین قدر مطلق خطای نسبی 4 و 39/12 درصد به برآورد سطح آب در چاه بپردازد. به بیان دیگر سه مدل Jacob (1947)، Rorabaugh (1953) و آنالیز ابعادی کمترین مقدار خطا را داشته اما مدل تعادل انرژی سطح دینامیک را با خطای بیشتری برآورد می کند. تغییرات سطح دینامیک چاه ارتباط مستقیم با عملکرد هیدرولیکی آن دارد و لذا روابط پیشنهادی برای ارزیابی شرایط عملکرد چاه در محدوده های مورد مطالعه قابل کاربرد است.نتایج: بمنظور ارزیابی خطا بین سطح دینامیک مشاهداتی و محاسباتی خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) هر کدام از روش ها و به تفکیک محدوده های مطالعاتی بدست آمد. با توجه به نتایج مشاهده می شود که محدوده کمالشهر نسبت به سایر مناطق خطاهای کمتری دارد. بدین ترتیب که RMSE مربوط به منطقه کمالشهر برای روابط Jacob و Rorabaugh، آنالیز ابعادی و تعادل انرژی به ترتیب برابر با 58/6، 5/6 و 87/16 متر بدست آمد. همچنین روش های Jacob (1947) و Rorabaugh (1953) و آنالیز ابعادی کمترین خطا را در محاسبه سطح دینامیک ارائه می دهند در حالی که مدل تعادل انرژی به دلیل نبودن اطلاعاتی از میزان فشار روی لوله رانش پمپ، عدم قطعیت های زیادی دارد و مقدار سطح دینامیک را با خطاهای بیشتری محاسبه می نماید. مدل آنالیز ابعادی به دلیل بدون بعد بودن پارامترها نسبت به دو مدل تجربیJacob وRorabaugh که به لحاظ ابعادی موزانه نیستند، از مزیت بیشتری برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

183 - بهینه سازی الگوی کشت محصولات کشاورزی در دشت شبستر تحت شرایط محدودیت آب
آزاده فلسفیان علی پناهی

10.30495/wsrcj.2021.18079

پایداری کشاورزی دشت شبستر به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی استان آذربایجان شرقی بواسطه برداشت های بی رویه از منابع آب زیرزمینی تحت تاثیر قرار گرفته است. تعیین الگوی بهینه کشت متناسب با منابع و محدودیت‌های منطقه به عنوان یکی از راهکارهای تحول در نظام کشاورزی و حرکت به سمت چکیده کامل

پایداری کشاورزی دشت شبستر به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی استان آذربایجان شرقی بواسطه برداشت های بی رویه از منابع آب زیرزمینی تحت تاثیر قرار گرفته است. تعیین الگوی بهینه کشت متناسب با منابع و محدودیت‌های منطقه به عنوان یکی از راهکارهای تحول در نظام کشاورزی و حرکت به سمت پایداری تعریف می شود. در این راستا، هدف از مطالعه حاضر بهینه سازی الگوی کشت محصولات کشاورزی در دشت شبستر با توجه به محدودیت آب می باشد. برای این منظور از الگوهای برنامه ریزی خطی و آرمانی تحت سناریوهای مختلف حداکثرسازی سود و حداقل سازی مصرف آب بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که اجرای الگوی بهینه کشت با هدف حداکثرسازی سود باعث ‌گردید که میزان سود کشاورز و مصرف آب به ترتیب 2/382 و 3/44 درصد افزایش و تحت هدف حداقل سازی مصرف آب، میزان سود کشاورز و مصرف آب به ترتیب 6/90 و 87/22 درصد کاهش یابد. اما در اجرای الگوی بهینه کشت با هدف دستیابی همزمان به حداکثر سود و حداقل مصرف آب، ملاحظه شد که میزان سود 1/1 درصد افزایش و میزان مصرف آب 71/4 درصد کاهش می‌یابد. نتایج الگوی بهینه کشت آرمانی با دستیابی همزمان به حداکثر سود و حداقل مصرف آب حکایت از آن دارد که سطح زیرکشت جو آبی و دیم و کلزا افزایش یافته که بیشترین افزایش سطح زیرکشت مربوط به محصول کلزا که یک محصول استراتژیک است، بوده و همچنان کشت گندم دیم نیز در منطقه حفظ شده که این امر در راستایی تامین امنیت غذایی کشور حاضر اهمیت می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

184 - شبیه‌سازی کمی منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت بهشهر- بندرگز با استفاده از مدل SWAT
بهروز محسنی کاکا شاهدی محمود حبیب نژاد عبداله درزی نفت چالی

10.30495/wsrcj.2021.18084

مدیریت بهینه منابع آب در حوضه‌های دارای کاربری‌های متنوع، مستلزم پیش‌بینی مناسب واکنش منابع آب با استفاده از مدل‌های کارآمد می‌باشد. در این تحقیق از مدل SWAT برای شبیه‌سازی منابع آب سطحی و زیرزمینی در دشت بهشهر- بندرگز استفاده شد. پس از تحلیل حساسیت، واسنجی و صحت‌سنجی د چکیده کامل

مدیریت بهینه منابع آب در حوضه‌های دارای کاربری‌های متنوع، مستلزم پیش‌بینی مناسب واکنش منابع آب با استفاده از مدل‌های کارآمد می‌باشد. در این تحقیق از مدل SWAT برای شبیه‌سازی منابع آب سطحی و زیرزمینی در دشت بهشهر- بندرگز استفاده شد. پس از تحلیل حساسیت، واسنجی و صحت‌سنجی داده‌های جریان، در دوره-های 2013-2007 و 2017-2014 انجام شد. شبیه‌سازی تراز آب زیرزمینی از طریق شبیه‌سازی میزان تغذیه در هر واحد پاسخ هیدرولوژیک (HRU) صورت گرفت. نتایج تحلیل حساسیت، 14 پارامتر صعود از آبخوان کم‌عمق، زمان تأخیر انتقال آب از آخرین پروفیل لایه خاک به سطح آب زیرزمینی، عمق اولیه آب در آبخوان کم‌عمق و عمیق، نفوذ به آبخوان عمیق، ضریب آلفا جریان پایه، ظرفیت آب قابل‌دسترس خاک، شماره منحنی رواناب، متوسط بیشترین شیب، ضریب جبران تبخیر خاک، عامل حفاظت فرسایش خــاک، ضریب زبری مانینگ، عرض نوار صافی و فاکتور جبران تبخیر خاک را به‌عنوان حساس‌ترین پارامترها نشان داد. به‌منظور ارزیابی مدل از معیارهای عملکردی ضرایب نش- ساتکلیف (NS) و همبستگی (R2) استفاده شد. این ضرایب به‌ترتیب در مرحله واسنجی 56/0 تا 93/0 و 74/0 تا 00/1 و در مرحله صحت‌سنجی 56/0 تا 84/0 و 66/0 تا 92/0 برآورد شدند که بیانگر دقت قابل‌قبول مدل در شبیه‌سازی جریان بود. در مقایسه تغییرات تراز مشاهده‌ای و شبیه‌سازی‌شده، ضرایب NS (81/0) و R2 (91/0) حاکی از کارآیی مدل در شبیه‌سازی تراز آب زیرزمینی بود. براساس نتایج بیلان آب، از مجموع آب ورودی به دشت، بخش اعظم آن (60%) صرف تبخیر- تعرق، 18 درصد سهم رواناب سطحی و بخش اندکی (22%) به نفوذ اختصاص یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

185 - بررسی مقایسه ای شاخص‌های NSFWQI و IRWQISC در ارزیابی کیفیت رودخانه‌ها
علیرضا شکوهی امید بهمنی

این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه دو شاخص کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC بر روی رودخانه‌های حوضه‌های پنجگانه خوزستان یعنی کارون، کرخه، دز، مارون- جراحی و زهره هندیجان با استفاده از داده‌های ثبت شده در سالهای 90-96 انجام شده است. این تحقیق نشان‌دهنده تفاوت دو روش و همچنین ص چکیده کامل

این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه دو شاخص کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC بر روی رودخانه‌های حوضه‌های پنجگانه خوزستان یعنی کارون، کرخه، دز، مارون- جراحی و زهره هندیجان با استفاده از داده‌های ثبت شده در سالهای 90-96 انجام شده است. این تحقیق نشان‌دهنده تفاوت دو روش و همچنین صحت سنجی شاخص توسعه یافته در ایران می‌باشد. در حالیکه بر اساس شاخص NSFWQI رودخانه‌های منطقه از نظر کیفیت در حالت متوسط هستند و بجز نقاطی بر روی رودخانه کارون مشکل خاصی وجود ندارد، شاخص IRWQIsc وضعیت کیفیت آبهای سطحی در سطح استان را متوسط تا بد ارزیابی می‌نماید. شاخص NSFWQI در شناسایی مراکز آلودگی در حوالی اهواز موفق عمل نموده حال آنکه شاخص IRWQIsc نسبت به شناسایی کانون‌های شوری بر روی رودخانه‌های زهره و جراحی درست عمل کرده است. در تعیین توزیع مکانی شاخص&lrm;‌ها از سه روش زمین‌آمار اسپلاین، کریجینگ و روش وزنی معکوس فاصله استفاده به عمل آمد که با ارزیابی به عمل آمده روش وزنی معکوس فاصله انتخاب شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

186 - برآورد نیاز رطوبتی گونه‌های اقاقیا (Robinia pseudoacania) و آسمان‌دار (Ailanthus altissima Mill) به منظور جنگلکاری تحت تنش‌های مختلف آبی (مطالعه موردی شهرستان رباط‌کریم)
محمد عسگری وحید اعتماد عبدالمجید لیاقت پدرام عطارد محسن جوانمیری پور

ایجاد فضای سبز منوط به تامین آب بوده و رطوبت تخصیص یافته به آبیاری فضای سبز شهری، کمربندهای سبز و جنگل‌کاری‌ها در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک دارای ارزش زیادی بوده و باید به صورت بهینه مورد مصرف قرار گیرد، به همین علت به منظور صرفه‌جویی در مصرف آب، کاشت گونه‌هایی که نیاز آ چکیده کامل

ایجاد فضای سبز منوط به تامین آب بوده و رطوبت تخصیص یافته به آبیاری فضای سبز شهری، کمربندهای سبز و جنگل‌کاری‌ها در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک دارای ارزش زیادی بوده و باید به صورت بهینه مورد مصرف قرار گیرد، به همین علت به منظور صرفه‌جویی در مصرف آب، کاشت گونه‌هایی که نیاز آبی کمتری دارند و در عین حال بازده رشد بهینه‌ای دارند، همواره به صورت سیاستی اجرایی در آمده است. هدف از انجام این تحقیق برآورد نیاز آبی گونه‌های درختی در عرصه و گلخانه تحت تنش‌های مختلف آبی است. این پژوهش در دو محیط گلخانه و عرصه صورت گرفته و نهال‌هایی از گونه‌های درختی اقاقیا (Robinia pseudoacania) و آسمان‌دار (Ailanthus altissima Mill)، در قالب طرح کاملاً تصادفی در عرصه و در داخل گلدان انجام شد. این پژوهش دارای دو مرحله است و هر مرحله شامل چندین فاز می‌باشد. در مرحله‌ی اول به ترتیب ظرفیت زراعی خاک، تعیین حد مجاز تقلیل رطوبت، تعیین نیاز آبی نهال‌ها از طریق تبخیر تعرق مورد بررسی قرار گرفت و عملا با تعیین نیاز آبی نهال‌ها، دور آبیاری نیز مشخص گردید. در مرحله دوم نهال‌های مورد بررسی تحت تنش‌های آبی 2، 4 و 6 روز بعد از فرا رسیدن نقطه حد مجاز تقلیل رطوبت (MAD) قرار گرفتند و در هر بازه‌ی زمانی، مشخصات ظاهری و فیزیکی نهال‌ها برداشت شد. بطور کلی نتایج این پژوهش نشان داده است که اقاقیا دارای شدت نیاز آبی و دور آبیاری بیشتری در عرصه و گلخانه نسبت به آسمان‌دار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

187 - ارزیابی داده‌های بارش شبکه‌بندی جهانی در پایش خشکسالی (مطالعه موردی: حوضه‌ی آبریز کارون بزرگ)
بهزاد نویدی نساج نرگس ظهرابی علیرضا نیکبخت شهبازی حسین فتحیان

در این پژوهش عملکرد زمانی و مکانی 5 مجموعه داده‌ی بارش شبکه‌بندی جهانی شامل GPCC V8، CHIRPS V2، ECMWF ERA5، NASA MERRA2 و PERSIANN-CDR (PCDR) در پایش خشکسالی مورد ارزیابی قرار گرفته است. به این منظور از شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) و اطلاعات بارش 13 ایستگاه سین چکیده کامل

در این پژوهش عملکرد زمانی و مکانی 5 مجموعه داده‌ی بارش شبکه‌بندی جهانی شامل GPCC V8، CHIRPS V2، ECMWF ERA5، NASA MERRA2 و PERSIANN-CDR (PCDR) در پایش خشکسالی مورد ارزیابی قرار گرفته است. به این منظور از شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) و اطلاعات بارش 13 ایستگاه سینوپتیک سازمان هواشناسی ایران طی دوره‌ی سی ساله‌ی 2016-1987 استفاده شده است. مقایسه‌ها بر مبنای شاخص‌های کارائی شامل: همبستگی، خطای جذر میانگین مربعات (RMSE)، ضریب کارائی نش-ساتکلیف، و شاخص توافق اصلاح شده (MAI) و همچنین شاخص‌های تعیین دقت تشخیص خشکسالی شامل: نسبت هشداردهی اشتباه (FAR)، احتمال تشخیص (POD) و شاخص موفقیت قطعی (CSI) انجام گرفته است. نتایج نشان داد که مجموعه داده‌های GPCC، ERA5، PCDR توافق قوی با SPI مشاهداتی داشته‌اند به طوریکه روند و وقایع خشکسالی را به خوبی نشان داده‌اند و R2 آن‌ها با SPI مشاهداتی به ترتیب 90/0 < ، 89/0 < و 90/ < بوده است. همچنین میزان RMSE آن‌ها نسبت به CHIRPS و MERRA2 پایین‌تر و ضریب نش ساتکلیف و MAI آن‌ها بالاتر بوده است. نتایج همچنین نشان داد در بیشتر بخش‌های حوضه خصوصا شمال شرقی و جنوب غربی GPCC، ERA5 و PCDR دارای همبستگی و NSE بالاتری نسبت به سایر مجموعه داده‌ها بودند. از نظر تشخیص وقایع خشکسالی نیز مجموعه داده‌های GPCC، ERA5 وPCDR قدرت خوبی در 1- < SPI نشان دادند. با این حال در شدت‌های بالای خشکسالی میزان CSI تمامی مجموعه داده‌ها با روندی نزولی همراه بوده و بنابراین قدرت تشخیص وقایع خشکسالی کاهش یافته است. CHIRPS و MERRA2 عملکرد متوسط و ضعیفی در پایش خشکسالی این حوضه نشان داده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

188 - مدلسازی بارش-رواناب با استفاده از مدل یادگیر عمیق (مطالعه موردی: حوضه آبریز گالیکش)
راضیه طاطار خلیل قربانی مهدی مفتاح هلقی میثم سالاری‌جزی

شبکه‌های عصبی مصنوعی یکی از روش‌های داده‌کاوی است که توسط پژوهشگران زیادی در حوزه‌های مطالعاتی مختلفی همچون مدلسازی آماری بارش-رواناب استفاده می‌شود. جهت بهبود عملکرد این شبکه‌ها، شبکه‌های عصبی یادگیر عمیق توسعه یافته‌اند تا دقت مدلسازی را افزایش دهند. پژوهش حاضر به‌ من چکیده کامل

شبکه‌های عصبی مصنوعی یکی از روش‌های داده‌کاوی است که توسط پژوهشگران زیادی در حوزه‌های مطالعاتی مختلفی همچون مدلسازی آماری بارش-رواناب استفاده می‌شود. جهت بهبود عملکرد این شبکه‌ها، شبکه‌های عصبی یادگیر عمیق توسعه یافته‌اند تا دقت مدلسازی را افزایش دهند. پژوهش حاضر به‌ منظور ارزیابی شبکه‌های یادگیرعمیق در بهبود عملکرد شبکه‌های عصبی‌مصنوعی در حوضه آبریز گالیکش انجام شد تا بر اساس داده‌های بارش و دما با گام‌های تاخیر زمانی ۱ تا ۵ ماهه، دبی در مقیاس زمانی ۱، ۳، ۶ و ۱۲ ماهه پیش‌بینی شود. نتایج مدل‌سازی بر اساس ۷۰ درصد داده‌ها (آموزش) و ۳۰ درصد داده‌ها (آزمون) نشان داد که در تمامی دوره‌های زمانی، شبکه عصبی یادگیر عمیق باعث بهبود عملکرد شبکه عصبی مصنوعی شده است و بطور متوسط RMSE در داده‌های آموزش از ۶۸/۰ به ۶۵/۰ و درداده‌های آزمون از ۸۴/۰ به ۷۳/۰ کاهش یافته است و ضریب تعیین نیز بطور متوسط برای داده‌های آموزش از ۵۷/۰ به ۶۲/۰ و برای داده‌های آزمون از ۵۱/۰ به ۶۷/۰ افزایش یافته است. از دیگر نتایح این پژوهش نیز می‌توان به تاثیر دما بر افزایش دقت مدلسازی بارش- رواناب اشاره کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

189 - بررسی توزیع شوری در پروفیل خاک زراعی کشت شده تحت آبیاری قطره ای
لیلا میرزایی الموتی بیژن نظری عباس ستوده نیا هادی رمضانی اعتدالی

حفاظت از منابع آب و خاک در کشورهای مناطق خشک و نیمه خشک در گروه توجه جدی به مسئله‌ی شوری است. پژوهش حاضر در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی به منظور بررسی تجمع نمک در خاک در آبیاری قطره‌ای انجام شد. تیمارهای مورد آزمون شامل آبیاری با سیستم نوار پلاکدارسطحی، نوار پلاکدار چکیده کامل

حفاظت از منابع آب و خاک در کشورهای مناطق خشک و نیمه خشک در گروه توجه جدی به مسئله‌ی شوری است. پژوهش حاضر در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی به منظور بررسی تجمع نمک در خاک در آبیاری قطره‌ای انجام شد. تیمارهای مورد آزمون شامل آبیاری با سیستم نوار پلاکدارسطحی، نوار پلاکدار نیمه زیرسطحی با عمق نصب 10 سانتیمتر از سطح خاک، نوار زیپدارسطحی، نوار زیپدار نیمه‌ زیرسطحی با عمق نصب 10 سانتیمتری از سطح خاک و نوار زیپدارسطحی با مالچ بود. شوری آب آبیاری 2 دسی‌زیمنس بر متر همراه با کشت گیاه ذرت علوفه‌ای صورت گرفت. نتایج بیانگر بیشترین تجمع نمک در عمق 15 تا 20 سانتیمتری و در فاصله عرضی 10 تا 15 سانتیمتری از گسیلنده‌ها بود. همچنین بین واریانس-های شوری در فاصله صفر، 15 و 30 سانتیمتری از گسیلنده‌ها و در عمق صفرتا 20 سانتیمتری از سطح خاک در هر پنج تیمار در سطح 05/0 درصد اختلاف معنی‌دار وجود داشت ولی در بقیه اعماق که شامل 20 تا 40 و 40 تا 60 سانتیمتری بود اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. طبق نتایج در سیستم آبیاری قطره‌ای نواری در بافت سیلت لوم، تجمع نمک عمدتاً در فاصله صفر تا 15 سانتیمتری نوارها و عمق صفر تا 20 سانتیمتری از سطح خاک اتفاق می افتد و باید برای آبشویی آن اقدام نمود. در این تحقیق تیمار زیپدارسطحی با مالچ از نظر بالابودن عملکرد محصول و مصرف آب کمتر نسبت به سایر تیمارها برتری داشت و به طور میانگین نسبت به سایر تیمارها 39/10 درصد مقدار تجمع نمک را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

190 - تأثیر پرلیت بر تغییرات فرسایش پاشمانی در سه نوع خاک برداشت شده از کاربری های مختلف
لیلا غلامی آرمین بالوایه نبیه کریمی فاطمه Shokrian

فرسایش پاشمانی به‌عنوان اولین مرحله از فرایند فرسایش آبی، توسط اثر قطرات باران بر سطح خاک ایجاد می‌شود. مقدار پاشمان خاک با تغییر در خصوصیات فیزیکی خاک می‌تواند تغییر کند. بنابراین حفاظت از خاک سطحی باعث می‌شود که اثر انرژی قطرات باران بر خاک سطحی کاهش یافته و در نتیجه چکیده کامل

فرسایش پاشمانی به‌عنوان اولین مرحله از فرایند فرسایش آبی، توسط اثر قطرات باران بر سطح خاک ایجاد می‌شود. مقدار پاشمان خاک با تغییر در خصوصیات فیزیکی خاک می‌تواند تغییر کند. بنابراین حفاظت از خاک سطحی باعث می‌شود که اثر انرژی قطرات باران بر خاک سطحی کاهش یافته و در نتیجه مقادیر رسوب حاصل از فرآیند فرسایش پاشمانی نیز کاهش یابد. بنابراین پژوهش حاضر با ارزیابی عمل‌کرد پرلیت با سطح‌های 50،25 و 75 درصد در شدت بارندگی 80 میلی‌متر بر ساعت روی فرسایش پاشمانی در سه خاک با کاربری جنگلی، مرتعی و زراعی انجام پذیرفت. آزمایش‌ها در شرایط آزمایشگاهی و در مقیاس فنجان‌های پاشمان انجام شد و سپس مقادیر پاشمان در مقادیر مختلف پرلیت و کاربری‌های متفاوت اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که کاربرد مقادیر مختلف پرلیت در کاربری‌های مختلف باعث کاهش پاشمان کل و پاشمان خالص نسبت به تیمار شاهد شد. نتایج هم‌چنین نشان داد که تاثیر جداگانه کاربری‌های مختلف و مقادیر مختلف پرلیت بر پاشمان کل و خالص در سطح اعتماد 99 درصد معنی‌دار بود و نیز تاثیر متقابل مقادیر مختلف پرلیت و کاربری‌های مختلف بر پاشمان کل در سطح اعتماد 99 درصد معنی-دار بود. هم‌چنین خاک‌ کاربری‌های مرتع و زراعی، پرلیت با مقدار 25 درصد بیش‌ترین تاثیر را در مهار فرسایش پاشمانی نسبت به دو مقدار دیگر داشت. این مقدار منجر به کاهش پاشمان کل به مقدار 27/55 و 48/57 درصد، پاشمان خالص به مقدار 11/55 و 03/91 درصد، پاشمان بالادست به مقدار 78/62 و 85/36 درصد و پاشمان پایین‌دست به مقدار 23/55 و 72/66 درصد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

191 - مکان یابی حفر چاه با استفاده از الگوریتم فرا ابتکاریPSO و تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی دشت مشهد)
مسعود عبدی حسین ابراهیمی ابوالفضل اکبرپور

چکیدهتعیین بهینه تعداد چاه مورد نیاز و دبی پمپاژ بهمراه انتخاب محل حفر چاه برای تامین نیاز آبی مصارف مختلف از مسائل مهم مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک است. در این تحقیق از الگوریتم ازدحام ذرات و فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. تغییر مختصات چاه‌ها با توجه چکیده کامل

چکیدهتعیین بهینه تعداد چاه مورد نیاز و دبی پمپاژ بهمراه انتخاب محل حفر چاه برای تامین نیاز آبی مصارف مختلف از مسائل مهم مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک است. در این تحقیق از الگوریتم ازدحام ذرات و فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. تغییر مختصات چاه‌ها با توجه به ضخامت متغیر آبخوان و همچنین کیفیت متفاوت آب در مناطق مختلف، به ترتیب در هزینه‌های استخراج و تصفیه آب تاثیرگذار خواهد بود و از طرفی با فاصله گرفتن از محل مصرف، هزینه انتقال افزایش خواهد یافت. تغییر دبی پمپاژ چاه‌ها نیز بر روی انرژی مصرفی پمپ در فرایند استخراج آب و انتقال موثرخواهد بود. بر اساس نتایج حاصله هزینه طرح بهینه نسبت به طرح موجود تا حدود 10 درصد کاهش یافته است. نتایج AHP نشان داد افت سطح آب و کیفیت آب زیرزمینی بیشترین ضریب وزنی و فاصله از محل مصرف و اختلاف ارتفاع مناطق مختلف نسبت به محل مصرف کمترین ضریب وزنی را داشتند. با توجه به نتایج مدل منطقه با اولویت 1 جهت حفر چاه تعیین گردید متوسط افت سالیانه سطح آب در این قسمت از 13/1تا 3/0 متر متفاوت می باشد. در این قسمت422 حلقه چاه عمیق وجود دارد که حدود60 حلقه از آنها دارای آبدهی بیش از 20 لیتر در ثانیه بوده و گزینه مناسبی برای چایگزینی چاه های تامین آب شرب شهر هستند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

192 - بررسی تغییرات آب مجازی محصولات زراعی در عرض‌های جغرافیایی مختلف شرق کشور
علی عارفی نیا خالد احمدآلی

دما یک عامل کلیدی در میزان عملکرد، نیازآبی و درنتیجه آب مجازی محصولات مختلف کشاورزی است. لذا بررسی اثر عرض جغرافیایی به عنوان یکی از موثرترین عوامل بر آب مجازی محصولات کشاورزی ب ضروری است. در این تحقیق محتوای آب مجازی نُه محصول عمده زراعی یعنی گندم، جو، یونجه، چغندرقند، چکیده کامل

دما یک عامل کلیدی در میزان عملکرد، نیازآبی و درنتیجه آب مجازی محصولات مختلف کشاورزی است. لذا بررسی اثر عرض جغرافیایی به عنوان یکی از موثرترین عوامل بر آب مجازی محصولات کشاورزی ب ضروری است. در این تحقیق محتوای آب مجازی نُه محصول عمده زراعی یعنی گندم، جو، یونجه، چغندرقند، ذرت، هندوانه، گوجه، پیاز و سیب‌زمینی در استانهای شرقی با استفاده از آمار 20 ساله محاسبه گردید. سپس با استفاده از نرم‌افزار Arc‌GIS، متوسط آب مجازی هریک از محصولات در عرض‌های جغرافیایی از 25 تا 38 درجه شمالی به فواصل یک‌درجه محاسبه شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی میزان همبستگی بین آب مجازی با نیازآبی و عملکرد محصولات نشان داد که میانگین آب‌مجازی با میانگین نیاز آبی محصولات مورد بررسی همبستگی مستقیم به اندازه 65 درصد و با میانگین عملکرد آنها 74 درصد همبستگی معکوس دارد. مقادیر میانگین آب مجازی محصولات مورد بررسی از کمترین به بیشترین عبارتست از 19/0، 38/0، 45/0، 46/0، 53/0، 57/0، 59/1، 69/1 و 80/1 هزار مترمکعب بر تن که به ترتیب مربوط محصولات ذرت، چغندرقند، پیاز، ، هندوانه، گوجه، سیب‌زمینی، یونجه، جو و گندم می‌باشد. نتایج نشان داد که الگوی تغییرات تابع آب مجازی محصولات مورد بررسی نسبت به متغیر مستقل عرض جغرافیایی در همه موارد گوسی شکل است که علیرغم مقادیر ماگزیمم متفاوت آب مجازی، این مقادیر، در بازه‌ی مکانی 30 تا 33 درجه عرض شمالی اتفاق افتاده است و با دور شدن از بازه ذکر شده به سمت عرض‌های بالاتر و یا پایین‌تر محتوی آب مجازی همه محصولات کاهش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

193 - افزایش ضریب تخلیه آب سرریزهای کلید پیانویی با استفاده از مدل های فیزیکی
وفا رضایی سید حبیب موسوی جهرمی امیر خسروجردی حسین صدقی

سرریزها از لحاظ فنی و اقتصادی نقش مهمی در بهینه‌سازی بهره‌برداری از سازه‌های ذخیره آب ایفا می‌کنند. سرریزهای کلید پیانویی، نوع پیشرفته و توسعه یافته‌ای از سرریزها هستند که می‌توانند مقادیر زیادی دبی را با ثابت نگهداشتن هزینه‌های اجرایی انتقال دهند. هدف از انجام این تحقی چکیده کامل

سرریزها از لحاظ فنی و اقتصادی نقش مهمی در بهینه‌سازی بهره‌برداری از سازه‌های ذخیره آب ایفا می‌کنند. سرریزهای کلید پیانویی، نوع پیشرفته و توسعه یافته‌ای از سرریزها هستند که می‌توانند مقادیر زیادی دبی را با ثابت نگهداشتن هزینه‌های اجرایی انتقال دهند. هدف از انجام این تحقیق، تعیین پارامترهای موثر بر ضریب دبی جریان با استفاده از 9 مدل‌ فیزیکی بود. نسبت‌ عرض کلیدهای ورودی (Wi) به خروجی (Wo) در هفت سرریز عبارت بودند از: 1.0، 1.1، 1.2، 1.3، 1.4، 1.5 و 1.6 که به ترتیب با علامت‌های اختصاری PK1.0، PK1.1، PK1.2، PK1.3، PK1.4، PK1.5 و PK1.6 نشان داده شدند و دو مدل دیگر شامل سرریزهای مدل PKT (دارای دیواره ضخیم‌تر) و PKTP (دارای دیواره ضخیم‌تر و تاج افزایش یافته) بودند. در مطالعه حاضر تاثیر تغییر عرض کلیدهای ورودی (Wi) و خروجی (Wo) بر ضریب تخلیه و منحنی دبی- اشل، تاثیر ضخامت دیواره و لبه‌دار نمودن عرض کلیدهای خروجی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بهترین حالت برای تغییر عرض‌ها نسبت 1.4 می‌باشد، به‌طوری که موجب افزایش 30 درصدی تخلیه نسبت به سرریز شاهد شد. افزایش ضخامت دیواره، افزایش 5 درصدی تخلیه نسبت به شاهد را به دنبال داشت و نصب لبه‌های مربوط به عرض کلیدهای خروجی، ضمن افزایش 10 درصدی دبی نسبت به سرریز شاهد، باعث توزیع یکنواخت خطوط جریان روی سرریز گردید. بر اساس نتایج این تحقیق، مبنی بر برتری سه مدل PK1.4، PKT و PKTP، می‌توان خصوصیات هندسی این مدل‌ها را به عنوان الگویی در بهینه‌سازی طراحی سرریزهای کلیدپیانویی مورد استفاده قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

194 - اثر مدیریت آبیاری و کود فسفر بر عملکرد و برخی صفات زراعی دو رقم برنج
سید مهدی میرحسینی مقدم سیدمصطفی صادقی مجید عاشوری ناصر محمدیان روشن حمیدرضا درودیان

10.30495/wsrcj.2022.66875.11292

زمینه و هدف: یکی از راهکارهای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و افزایش پایداری در کشت برنج، استفاده درست از آب آبیاری و ارقام مورد کشت می باشد. این پژوهش با هدف اثر مدیریت آبیاری و سطوح مختلف کود فسفر بر عملکرد و برخی صفات زراعی برنج در دو رقم هاشمی و گیلانه در استان گیلان انج چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از راهکارهای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و افزایش پایداری در کشت برنج، استفاده درست از آب آبیاری و ارقام مورد کشت می باشد. این پژوهش با هدف اثر مدیریت آبیاری و سطوح مختلف کود فسفر بر عملکرد و برخی صفات زراعی برنج در دو رقم هاشمی و گیلانه در استان گیلان انجام شد.روش پژوهش: این آزمایش به صورت کرت های دوبارخرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در طی سال های 1396 و 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان واقع در روستای کته شال (در محدوده عرض جغرافیایی ´12°37 شمالی و طول جغرافیایی ´01°50 شرقی با ارتفاع متوسط 2/34 متر از سطح دریا) اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه در این تحقیق شامل رقم (برنج هاشمی و گیلانه) به عنوان عامل اصلی، فواصل آبیاری (غرقاب پیوسته، و متناوب با فاصله 5 و 10 روز) به عنوان عامل فرعی و میزان کود شیمیایی فسفر از نوع سوپرفسفات تریپل (50، 75 و 100 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی- فرعی بود.یافته ها: یافته نشان داد که اثرات ساده عوامل و اثرات متقابل دو و سه عاملی آن ها بر عملکرد شلتوک و آب نسبی برگ در سطح ١ درصد و بر شاخص کلروفیل در سطح 5 درصد معنی دار بود. مطابق اثر متقابل مدیریت آبیاری و کود مصرفی و رقم، بیشترین عملکرد شلتوک در سال اول، در رقم گیلانه و در فواصل آبیاری 5 روز و در سطوح کودی 50 و 100 کیلوگرم فسفر در هکتار به ترتیب 5362 و 5104 کیلوگرم در هکتار بود و در سال دوم، در رقم گیلانه و در فواصل آبیاری 5 روز در سطوح کودی 50 و 100 کیلوگرم فسفر در هکتار به ترتیب با میانگین 5355 و 5104 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بیشترین آب نسبی برگ در سال اول در رقم گیلانه و در فواصل آبیاری 5 روز با مصرف کودی 50 کیلوگرم فسفر در هکتار با میانگین 64/0 و در سال دوم، در رقم گیلانه و فواصل آبیاری 5 روز با سطوح کودی 100 کیلوگرم فسفر در هکتار با میانگین 66/0 بود. بر اساس اثر متقابل مدیریت آبیاری، کود مصرفی و رقم، بیشترین کلروفیل متر در سال 96، در رقم گیلانه و در مدیریت 5 روز و در سطوح کودی 50 کیلوگرم فسفر در هکتار با میانگین 7/41 بود. در سال 97، بیشترین کلروفیل متر در رقم هاشمی و مدیریت غرقاب و با مصرف 50 کیلوگرم کود فسفر، با میانگین7/40 به دست آمد. بیشترین شاخص سطح برگ در سال 96 و 97، در رقم گیلانه و در مدیریت آبیاری 5 روز با مصرف کودی 75 کیلوگرم فسفر در هکتار به ترتیب با میانگین 2/4 و 4/4 مشاهده شده است.نتایج: اثر متقابل آبیاری، کود و رقم در سال های مورد مطالعه نشان داد که در هر دو رقم گیلانه و هاشمی، بیشترین عملکرد شلتوک در سطوح کودی 50 و 100 کیلوگرم فسفر در هکتار بود. براساس نتایج و با ملاک قرار دادن عملکرد شلتوک، استفاده از رقم گیلانه با فواصل آبیاری 5 روز و سطوح کودی 50 و 100 کیلوگرم فسفر در هکتار به عنوان مناسب ترین شرایط برای منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

195 - اثر تغییرات میان‌مدت در اقلیم و کاربری اراضی بر میزان کاهش جریان در حوضه آبریز کرخه
علیرضا چگنی زاده حمیدرضا ربیعی فر حسین ابراهیمی محمود ذاکری نیری

10.30495/wsrcj.2022.66923.11294

زمینه و هدف: بررسی تغییرات جریان در آینده از عوامل بسیار مهم در سیاست گذاری و تعیین راهبرد یک حوضه آبریز به شمار می رود. دو پارامتر تاثیرگذار بر جریان، تغییر اقلیم و تغییر کاربری اراضی است. نحوه تاثیرگذاری این دو پارامتر بر روی جریان آب با توجه به اثری است که هر کدام بر چکیده کامل

زمینه و هدف: بررسی تغییرات جریان در آینده از عوامل بسیار مهم در سیاست گذاری و تعیین راهبرد یک حوضه آبریز به شمار می رود. دو پارامتر تاثیرگذار بر جریان، تغییر اقلیم و تغییر کاربری اراضی است. نحوه تاثیرگذاری این دو پارامتر بر روی جریان آب با توجه به اثری است که هر کدام بر روی چرخه هیدرولوژیکی ایجاد می‌کنند. پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی تاثیرات تغییر اقلیم و تغییر کاربری اراضی بر جریان سطحی در یکی از حوضه های آبریز در جنوب غرب ایران، کرخه، می‌پردازد. این حوضه آبریز به عنوان یکی از مهمترین و راهبردی ترین حوضه های آبریز جهت تامین امنیت غذایی و همچنین تولید برق، در ایران شناخته می شود.روش پژوهش: پژوهش حاضر از مدل ارزیابی آب و خاک (SWAT) جهت بررسی تاثیر تغییراقلیم و کاربری اراضی بر حوضه آبریز کرخه استفاده کرده است. در مجموع 15 سناریو مورد بررسی قرار گرفته است. این سناریوها در ابتدا تغییرات بر روی هر کدام از اقلیم ها و کاربری های اراضی را به صورت جداگانه بررسی کرده و سپس تاثیر همزمان این دو پارامتر در بازه زمانی میان مدت بر جریان سطحی را مورد بررسی قرار می دهند. تغییرات در اقلیم با استفاده از سناریوهای RCP و مدل های گردش عمومی جو (GCM) برای دو GCM متفاوت CMCC-CESMو MRI-CGCM3 در سری 4.5 و 8.5 در بازه زمانی میان مدت(2040 تا 2060 ) مورد بررسی قرار گرفته‌اند. تغییرات اعمال شده بر کاربری اراضی در دو حالت متفاوت بر اساس سیاستگذاری های آینده ایران است. تغییرات در این سیاست گذاری ها با استفاده از برنامه ششم توسعه، طرح 550 هزار هکتاری، طرح آمایش سرزمین از منظر کشاورزی و همچنین میزان افزایش جمعیت در منطقه با توجه به سناریوهای ارائه شده در طرح پژوهشکده آمار ایران صورت گرفته است.یافته‌ها: جهت کالیبراسیون مدل از 9 پارامتر و دو تابع هدف نش-ساتکلیف (NSE) و R2 در 6 ایستگاه هیدرومتری استفاده شده است. بر اساس یافته های این پژوهش بیشترین میزان حساسیت مدل به پارامتر CN2 است. در کالیبراسیون و اعتبارسنجی مدل، تمام ایستگاه ها مقادیر بالای 0.5 برای توابع هدف مورد نظر داشته اند. تغییرات در بارش و دما از دیگر یافته های این پژوهش است. بر اساس نتایج به دست آمده از آنالیز داده های بارش، در تمام ماه ها کاهش میزان بارش قابل مشاهده است و بیشترین میزان کاهش مربوط به فصل پاییز با کاهش 7.83 تا 8.23% است و بیشترین میزان کاهش مربوط به سناریو 8.5 است.نتایج: نتایج به دست آمده از تغییرات اقلیم نشان دهنده آن است که در بازه میان مدت بیشترین میزان تغییرات در سناریو RCP8.5 به دست می آید که شامل کاهش 14.3 تا 22.8% در میزان رواناب خواهد بود. نتایج به دست آمده از تغییرات کاربری اراضی بر اساس سیاست گذاری های آینده در ایران نشان دهنده کاهش حداکثری 7% در میزان رواناب متوسط ماهیانه است. در صورت بررسی همزمان تغییرات در اقلیم و کاربری اراضی بر روی میزان متوسط جریان می توان به این نتیجه رسید که در سناریو RCP8.5 بیشترین میزان تغییر رخ خواهد داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

196 - ارزیابی اثرات تخریب پوشش گیاهی بر تغییرات رواناب و پتانسیل آلودگی آب در زیرحوزه‌های آبخیز استان آذربایجان شرقی
اردوان زرندیان مجید رمضانی مهریان

10.30495/wsrcj.2021.18547

پوشش گیاهی عاملی مهم مؤثر بر رواناب، کمیت و کیفیت آب در یک حوزه آبخیز است. این تحقیق به بررسی اثرات کاهش پوشش گیاهی در آبخیز شرق دریاچه ارومیه بر دو پارامتر رواناب و پتانسیل ایجاد آلودگی آب می پردازد. برای ارزیابی هم‌زمان سه پارامتر موردنظر از مدل WWPSS، استفاده شد. پوش چکیده کامل

پوشش گیاهی عاملی مهم مؤثر بر رواناب، کمیت و کیفیت آب در یک حوزه آبخیز است. این تحقیق به بررسی اثرات کاهش پوشش گیاهی در آبخیز شرق دریاچه ارومیه بر دو پارامتر رواناب و پتانسیل ایجاد آلودگی آب می پردازد. برای ارزیابی هم‌زمان سه پارامتر موردنظر از مدل WWPSS، استفاده شد. پوشش گیاهی نمایشگر کسری از انواع پوشش علفی، درختی و اراضی فاقد پوشش گیاهی است که از تصاویر ماهواره‌ای MODIS VCF اخذ گردید. رواناب به‌صورت بودجه آبی انباشت شده در پایین‌دست موردمحاسبه قرار گرفت. همچنین این مدل شاخصی را برای تعیین سطح بالقوه آلایندگی آب تدارک می‌نماید. نتایج نشان داد که پوشش مرتعی به‌طور میانگین حدود 32 درصد کاهش یافته است. همچنین میانگین تولید رواناب در شرایط موجود در 4 زیرحوزه آجی چای، قلعه چای، مردوق چای و صوفی چای به ترتیب به مقدار 6/2، 16/3، 9/2 و 25/3 درصد اولیه در مقایسه با وضعیت قبل از کاهش پوشش گیاهی افزایش یافته است. بر اساس نتایج، اختلاف در پتانسیل آلودگی آب در نقاط مختلف حوزه آبخیز شرق دریاچه ارومیه بین دو وضعیت پایه و موجود، در طیفی بین 9- تا 15 درصد و به‌طور میانگین معادل 6/0 درصد نوسان داشته است. این تغییر، موجب افزایش بار آلودگی در بعضی نقاط و کاهش آن در نقاط دیگر شده است؛ امّا درمجموع به تغییرات افزایشی در پتانسیل آلودگی آب با میانگین حدود 5/2 درصد در کل آبخیز انجامیده است. روش مورداستفاده می‌تواند برای کمّی سازی و نقشه سازی تغییرات آبی اکوسیستم و کاربست آن در ارزیابی و مدیریت محیط‌زیست مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

197 - استفاده‌ کارآمد و پایدار از منابع آبی خوزستان با تدوین بنچ‌مارک‌های ردپای آب
سمیرا سالاری فاطمه کاراندیش پرویز حقیقت جو مایت آلدایا

10.30495/wsrcj.2022.20329

زمینه و هدف: بحران آب انسان نهاد، یکی از چالش های جهانی است که پایداری جهان در آینده را تهدید می کند. برداشت بی رویه از منابع آب آبی برای تأمین نیاز غذایی در حال رشد بشر، مهم ترین دلیل این بحران است. بنچ مارکینگ ردپای آب که هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد، روش مناسبی چکیده کامل

زمینه و هدف: بحران آب انسان نهاد، یکی از چالش های جهانی است که پایداری جهان در آینده را تهدید می کند. برداشت بی رویه از منابع آب آبی برای تأمین نیاز غذایی در حال رشد بشر، مهم ترین دلیل این بحران است. بنچ مارکینگ ردپای آب که هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد، روش مناسبی برای تعیین مؤلفه ناکارآمد ردپای آب می باشد. لذا، در این پژوهش، امکان محدود نمودن ردپای آب در بخش کشاورزی به سطح پایدارش در استان خوزستان بررسی شد.روش پژوهش: این تحقیق، شامل سه مرحله محاسبه ردپای آب، تحلیل پایداری و تحلیل کارآمدی می باشد. ابتدا، ردپای آب مصرفی و تخریب کننده برای 32 گیاه در شهرستان های استان خوزستان در طول دوره 2016-1986 محاسبه شد. ردپای آب سبز و آبی، به ترتیب، از تقسیم تبخیر-تعرق سبز و آبی بر عملکرد گیاه به دست آمد. برای تخمین مقادیر روزانه تبخیر-تعرق، از مدل AquaCrop استفاده و سپس، از حاصل جمع مقادیر روزانه، مقادیر فصلی محاسبه شد. ردپای آب خاکستری برای کود نیتروژن مصرفی محاسبه شد. در گام بعدی، وضعیت پایداری ردپای آب آبی، با مقایسه مقادیر مطلق ردپای آب آبی با آب آبی موجود، که از کسر نیاز زیست محیطی از رواناب طبیعی به دست آمد، تعیین شد. سپس، مقادیر بنچ مارک ردپای آب برای سطوح تولید 10، 25 و 50 درصد تعیین شد و بر اساس آن ها، مقادیر ناکارآمد ردپای آب برای هر گیاه به دست آمد. در انتها، مقادیر ردپای آب ناکارآمد و ناپایدار با هم مقایسه شدند تا معلوم شود که آیا دستیابی به سطوح بنچ مارک می تواند آب مصرفی را به سقف پایدارش در محدوده پژوهش محدود نماید. یک تحلیل همبستگی برای تعیین ریشه های اصلی ناکارآمدی در استان خوزستان نیز انجام شد.یافته ها:همگام با 63 درصد افزایش در تولید و 53 درصد افزایش ردپای آب آبی واحد، مقدار مطلق ردپای آب آبی در طول دوره پژوهش 80 درصد افزایش یافت. این روند، منتج به افزایش شدت برداشت آب های زیرزمینی با شدت 12 میلیون مترمکعب در سال شد.. سهم آب سبز در ردپای آب مصرفی، از 60 درصد در سال 1986 به 48 درصد در سال 2016 کاهش یافت. لکن، مجموع ردپای آب خاکستری، روندی کاهشی را با شیب متوسط 140 مترمکعب در هکتار در سال طی نمود که این کاهش، بیش تر به دلیل کاهش ردپای آب خاکستری گیاهان اقتصادی بود.در سال 2016، 98/0 میلیارد مترمکعب از مجموع آب آبی مصرفی ناپایدار بود که این مقدار، 85 درصد بیش تر از سال 1986 بود. تعداد شهرستان ها با مصارف ناپایدار نیز از 2 شهرستان در سال 1986 به 9 شهرستان در سال 2016 رسید. گیاهان غذایی بیش ترین سهم را در ردپای آب آبی ناپایدار داشتند. بر اساس تحلیل کارآمدی، و با لحاظ سطوح بنچ مارک در سطح 25 درصد از کل تولید، ردپای آب آبی ناکارآمد در سال 2016، بین 26/0 تا 660 میلیون مترمکعب در شهرستان های مختلف متغیر بود. در مقایسه با سال 1986، میزان ناکارآمدی در 16 شهرستان بین 10 تا 3860 مترمکعب در هکتار افزایش یافت. اگرچه در مقیاس استانی، دستیابی به سطوح بنچ مارک می تواند ردپای آب را به حدود پایدارش برساند؛ لکن در دو شهرستان اندیمشک و رامشیر، مقادیر ردپای آب ناپایدار، به ترتیب، 8/6 و 9/340 میلیون مترمکعب بیش تر از مقادیر ردپای آب آبی ناکارآمد بودند و سیستم تولید آنها نیازمند بازنگری اساسی است. آنالیز همبستگی نشان داد که افزایش در ارزش افزوده بخش کشاورزی و یا صادرات محصولاتش، کشت محصولات آب بر، افزایش شدت کمبود آبی و دسترسی به منابع آب زیرزمینی می-تواند میزان ناکارآمدی را افزایش دهد. در مقابل، افزایش تعداد بهره برداران در واحد سطح، عملکرد محصول، و سطح زیر کشت گیاهان اقتصادی، می‌تواند از میزان ناکارآمدی بکاهد.نتایج:ارزیابی ردپای آب نشان داد که تولید گیاه در استان خوزستان در ازای تعدی به حریم محیط زیست صورت می گیرد که خطری برای پایداری کشاورزی در آینده نزدیک است. اگرچه دستیابی به سطوح بنچ مارک ردپای آب می تواند با حذف مؤلفه ناکارآمد ردپای آب، شرایط محدود نمودن مجموع ردپای آب به سطوح پایدارش را فراهم کند، لکن خطر ناپایداری، هنوز در برخی مناطق وجود دارد که این مساله، اهمیت تحلیل در مقیاس های ریز را نشان می دهد. بنابراین، برای تدوین برنامه های توسعه پایدار، انجام پژوهش های بعدی برای تعیین ماه های بحرانی نیز ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

198 - ارزیابی عملکرد تغییر اقلیم به کمک دو مدل هیدرولوژیکی با ساختار متفاوت
صادق واله بهارک معتمدوزیری هادی کیادلیری حسن احمدی

10.30495/wsrcj.2021.18544

یکی از مهم ترین چالش هایی که بر اکوسیستم های طبیعی و جنبه های مختلف زندگی انسان تأثیر دارد تغییر اقلیم است. تأثیرات گرمایش جهانی بر بخش هیدرولوژی و چرخه آب در طبیعت بسیار جدی است و شناخت این اثرات به صورت کمی، آمادگی بیشتری برای مقابله با تبعات آن ایجاد می‌کند. در تحقیق چکیده کامل

یکی از مهم ترین چالش هایی که بر اکوسیستم های طبیعی و جنبه های مختلف زندگی انسان تأثیر دارد تغییر اقلیم است. تأثیرات گرمایش جهانی بر بخش هیدرولوژی و چرخه آب در طبیعت بسیار جدی است و شناخت این اثرات به صورت کمی، آمادگی بیشتری برای مقابله با تبعات آن ایجاد می‌کند. در تحقیق حاضر عملکرد دو مدل با ساختارهای متفاوت که یکی از آنها مدل جعبه سیاه (شبکه عصبی مصنوعی) و مدل نیمه توزیعی (SWAT) انتخاب شد و از لحاظ خطا و عدم قطعیت مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای بررسی اثر تغییر اقلیم از مدل بزرگ مقیاس ( CanESM2 ) تحت سناریو RCP2.6 و RCP8.5 استفاده شد. نتایج در این پژوهش نشان داد که مدل های جعبه سیاه عملکرد بهتری نسبت به مدل های فیزیکی دارد. نتایج تغییر اقلیم در این پژوهش نشان می‌دهد که بارش (3 الی 59درصد) و دما (53/1 الی 93/6 درجه سانتیگراد)روند افزایشی دارد بخصوص این روند افزایشی در مقادیر حدی و سیلاب های تند بیشتر خود رانشان می‌دهد. همچنین میزان رواناب در دوره آتی 7 الی 11 درصدی افزایش می‌یابد به همین دلیل در مطالعات شهری حتماً باید به افزایش پدیده های سیلاب در دوره آتی توجه نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

199 - بررسی آزمایشگاهی تأثیر اصلاح‌گرهای آلی بر فرایند آبشویی خاک های شور و سدیمی
محمدرضا دلالیان فاطمه ذبیحی سمیرا سربازرشید

10.30495/wsrcj.2021.19210

زمینه و هدف: شوری و سدیمی شدن خاک یکی از مهم ترین فرآیندهای مخرب خاک به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک می باشد. خاک های سدیمی با تخریب ساختمان خاک، کاهش نفوذپذیری و سرعت حرکت آب در خاک، افزایش رواناب سطحی، پایین آمدن کاربری اراضی، کم شدن تهویه و در نهایت کاهش عملکرد محصول چکیده کامل

زمینه و هدف: شوری و سدیمی شدن خاک یکی از مهم ترین فرآیندهای مخرب خاک به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک می باشد. خاک های سدیمی با تخریب ساختمان خاک، کاهش نفوذپذیری و سرعت حرکت آب در خاک، افزایش رواناب سطحی، پایین آمدن کاربری اراضی، کم شدن تهویه و در نهایت کاهش عملکرد محصولات زراعی مواجه می باشد. در زمینه اصلاح و بهسازی خاک های شور و سدیمی، تحقیقات زیادی مبتنی بر اعمال روش های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی صورت گرفته است که اعمال روش تلفیقی، مؤثرترین شیوه در اصلاح و بهسازی چنین خاک هاست. در این پژوهش تأثیر دو اصلاح گر آلی پرمرغ و هومات پتاسیم همراه با آبشویی در بهبود برخی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک های شور و سدیمی مورد بررسی قرار گرفته است.روش پژوهش: به‌منظور انجام تحقیق، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 16 تیمار با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول نوع ماده اصلاحی (پرمرغ و هومات پتاسیم)، فاکتور دوم مقدار ماده اصلاحی (75/0 و 5/1% وزنی) و فاکتور سوم سطوح آبشویی (بدون آبشویی، 45، 90 و 135 روز انکوباسیون) بود. بعد از نمونه‌برداری از عمق صفر تا 30 سانتی متری و اندازه‌گیری ویژگی های فیزیکی و شیمیایی نمونه خاک ها، مواد اصلاح گر با خاک مخلوط و با رساندن رطوبت به حد 8/0-7/0 ظرفیت مزرعه ای (FC)، داخل ستون های خاک اضافه شد. نمونه ها با فواصل زمانی 5/1 ماه در سه نوبت به میزان یک حجم منفذی آبشویی شد. در هر مرحله آبشویی، ویژگی های اسیدیته خاک (pH)، قابلیت هدایت الکتریکی (EC) و نسبت جذب سدیم (SAR) در زه آب و ویژگی های pH، EC، SAR، ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC)، درصد سدیم تبادلی (ESP)، پایداری خاکدانه های مرطوب (WAS)، کربن آلی (OC) و هدایت هیدرولیکی اشباع (Ks) در ستون های خاک اندازه گیری شد. تجزیه های آماری و مقایسه میانگین ها با آزمون LSD و از طریق به‌کارگیری نرم‌افزار SPSS17 و رسم نمودارها با نرم‌افزارEXCEL صورت گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد که هومات پتاسیم، موجب کاهش pH خاک و افزایش pH زه‌آب شده است. با افزایش درصد وزنی اصلاح گر و دور آبشویی، این اثر بیشتر بود. همچنین هومات پتاسیم موجب کاهش ECe خاک شد و این تأثیر با افزایش دور آبشویی بیشتر بود. نتایج بیانگر آن بود که هر چه مقدار ماده اصلاح گر بیشتر باشد، میزان SAR زه آب بیشتر است. با افزایش دور آبشویی، میزان SAR خاک، در هر دو اصلاح گر هومات پتاسیم و پرمرغ کاهش یافت. سطح 5/1% مقدار ماده آلی تأثیر بیشتری بر کاهش SAR نسبت به سطح 75/0% در هر دو اصلاح گر داشت. با افزایش سطح آبشویی، CEC خاک کاهش یافت. پرمرغ 5/1% دارای بیشترین میزان CEC ( cmolc.kg-12/31) بود. با افزایش مقدار اصلاح گر میزان CEC خاک افزایش یافت. همچنین با افزایش سطوح آبشویی و مقدار پرمرغ، مقدار ESP خاک کاهش یافت. با افزایش سطح آبشویی در اصلاح گر هومات پتاسیم، %OC خاک کاهش یافت. پایداری خاکدانه‌های مرطوب خاک با افزایش مقدار ماده اصلاح گر پرمرغ، افزایش یافت. در واقع بیشترین مقدار WAS در تیمار پرمرغ 5/1% (10 درصد) بود. هومات پتاسیم در مقدار بیشتر (5/1 درصد وزنی) موجب کاهش Ks گردید. با افزایش سطوح آبشویی از دور دوم آبشویی به بعد، Ks کاهش یافت.نتایج: به‌طور کلی می توان نتیجه گرفت که اضافه کردن اصلاح گرها، موجب افزایش pH و SAR در زه آب و کاهش pH (از 24/8 به 39/7)، EC (از 07/17 به 8/0 dS.m-1) و SAR (از 34/19 به 1/11 (cmolc.l-1)0.5) در خاک گردید. آبشویی، موجب افزایش pH و EC در زه آب و کاهش CEC، ESP در خاک و کاهش KS با افزایش سطوح آبشویی از دور دوم آبشویی به بعد گردید. اصلاح گر هومات پتاسیم، موجب کاهش OC، Ks و پر مرغ موجب افزایش CEC و WAS و کاهش ESP خاک گردید. در کل اصلاح گر پرمرغ (با درصد وزنی 75/0) همراه با آبشویی برای اصلاح خاک های شور و سدیمی پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

200 - شناسایی راهکارهای مناسب جهت مدیریت مصرف آب های سطحی استان آذربایجان غربی در بخش کشاورزی با استفاده از مدل سازی پویایی سیستم
شیدا یوسفی سید مهدی میردامادی سیدجمال فرج اله حسینی فرهاد لشگرآرا

10.30495/wsrcj.2022.20005

زمینه و هدف: سهم بخش کشاورزی استان آذربایجان غربی در برداشت آب‌های سطحی 2/91 درصد است. بهره برداری بی رویه از منابع آب، خشکی و نابودی اراضی کشاورزی در مقابل وابستگی کار و معیشت 2/1 میلیون نفری جمعیت استان به بخش کشاورزی، همچنین اتخاذ برنامه های بلندمدت توسعه ای، بحران آ چکیده کامل

زمینه و هدف: سهم بخش کشاورزی استان آذربایجان غربی در برداشت آب‌های سطحی 2/91 درصد است. بهره برداری بی رویه از منابع آب، خشکی و نابودی اراضی کشاورزی در مقابل وابستگی کار و معیشت 2/1 میلیون نفری جمعیت استان به بخش کشاورزی، همچنین اتخاذ برنامه های بلندمدت توسعه ای، بحران آب بخش کشاورزی را تشدید کرده است بنابراین توجه به مدیریت بر مصارف آب‌های سطحی نیز یک امر الزامی است. این پژوهش به بررسی تأثیر سناریوهای زراعی، اقتصادی، سیاست‌گذاری، اقلیمی، اجتماعی- فرهنگی و سناریوهای آموزشی جهت مدیریت بر مصارف و موجودی آب‌های سطحی پرداخته است.روش پژوهش: تحقیق حاضر از نوع پژوهش های کاربردی است که با استفاده از رویکرد سیستم دینامیک جهت دستیابی به مدیریت پایدار منابع آب در استان آذربایجان‌غربی انجام گرفته است. ابتدا داده‌های آماری سال های گذشته (1397-1370) با استفاده از نرم‌افزارهای Excel و SPSS وارد سیستم شد. سپس مدل سیستم دینامیکی در محیط نرم افزارVENSIM توسعه یافته است. برای اطمینان از کارایی مدل، آزمون صحت سنجی مدل انجام شده است پس از اطمینان از کارایی مدل در ارزیابی سیاست‌ها، سناریوهای رشد جمعیت با نرخ های باروری متفاوت، PS1 )با نرخ فرزندآوری 11/2 فرزند(، PS2 (با نرخ فرزندآوری 95/1 فرزند)، PS3 (با نرخ فرزندآوری 5/1 فرزند) و PS4 (با نرخ فرزندآوری 6/2 فرزند) و سناریوهای اقلیمی با احتمال کاهش 20٪ بارش سالانه، ادامه روند کنونی بارش و بهبود 20٪ بارندگی سالانه به مدل معرفی شد همچنین سناریوهای سرمایه گذاری جهت بهبود 5/0 درصد راندمان آبیاری سالانه و سناریوی زراعی از جمله الگوی کشت کم مصرف به مدل معرفی شدند همچنین اثرات سناریوهای مشارکتی و آموزشی تا افق 1430 شبیه سازی شده است.نتایج: یافته‌های نشان داده شده در آزمون صحت سنجی همبستگی زیادی بین مقادیر شبیه سازی شده و مقادیر مشاهده شده آب‌های سطحی وجود دارد یعنی مدل در ارزیابی سیاست‌ها کارایی دارد. با ادامه روند کنونی بارندگی موجودی آب‌های سطحی 76/3 درصد طی دوره شبیه سازی (1397-1430) کاهش می یابد در صورتی که خشکسالی ها با کاهش 20٪ بارندگی سالانه تشدید شود، به دلیل تأثیر مستقیم بارش ها بر روانآب‌های سطحی، موجودی آب‌های سطحی، 54/20 درصد کاهش می یابد. بیشترین کاهش در مقادیر آب‌های سطحی مربوط به سناریوی کاهش بارندگی (20٪-) توأم با سناریوی افزایش نرخ باروری (ps4) است که سبب شده موجودی آب‌های سطحی 15/46 درصد کاهش یابد. افزایش جمعیت، کل آب مصرفی و حتی تقاضای آب کشاورزی را تا 27 درصد در افق 1430 افزایش داده است. با به‌کارگیری هم‌زمان سناریوهای الگوی کشت کم مصرف، سرمایه گذاری جهت بهبود راندمان آبیاری، فعالیت‌های مشارکتی و برنامه های آموزشی جهت بهبود مدیریت آب، مصارف آب 20/29 درصد و تقاضای آب کشاورزی از آب‌های سطحی نیز 37/31 درصد کاهش یافته است در این شرایط موجودی آب‌های سطحی نیز 12/9 درصد تا افق 1430 بهبود خواهد یافت.نتایج: نتایج نشان داد لازم است بازنگری هایی در سناریوهای جمعیتی در سطح ملی صورت گیرد همچنین، سناریوی زراعی رعایت الگوی کشت کم مصرف با کاهش نیاز آبی در هکتار بهترین سناریو شناخته شده است و به‌کارگیری آن موجودی آب سطحی را 45/2 برابر افزایش داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

201 - کاربست ترکیبی رویکردهای فشار-حالت-پاسخ و برنامه‌ریزی راهبردی در مدیریت جامع و مشکل‌محور حوزه آبخیز میخ‌ساز در غرب مازندران
زهرا ابراهیمی گت کش سید حمیدرضا صادقی

10.30495/wsrcj.2022.19229

زمینه و هدف: پروژه‌های آبخیزداری به‌منظور حفاظت از منابع پایه آب، خاک و پوشش گیاهی و تداوم تولید از طریق حفظ حاصلخیزی خاک و پایداری کشاورزی طراحی و اجرا می‌شوند، لذا شناخت صحیح مشکلات حوزه آبخیز، ضرورتی انکارناپذیر به‌منظور برنامه‌ریزی‌های آینده در خصوص طرح‌های اجرایی و چکیده کامل

زمینه و هدف: پروژه‌های آبخیزداری به‌منظور حفاظت از منابع پایه آب، خاک و پوشش گیاهی و تداوم تولید از طریق حفظ حاصلخیزی خاک و پایداری کشاورزی طراحی و اجرا می‌شوند، لذا شناخت صحیح مشکلات حوزه آبخیز، ضرورتی انکارناپذیر به‌منظور برنامه‌ریزی‌های آینده در خصوص طرح‌های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی محسوب می‌شود و مدیریت مؤثر منابع طبیعی کشور و مهار تخریب آن‌ها مبتنی بر تبیین و اتخاذ ساختار و چارچوب منسجم برای شناسایی صحیح مشکلات حوزه آبخیز و تعیین راهبرد مناسب برای تعیین اقدامات اجرایی به‌عنوان یک رودیکرد نوظهور در مدیریت حوزه‌های آبخیز کشور ضروری است. لذا در پژوهش حاضر رویکرد الگویی کاربست ترکیبی رویکردهای فشار-حالت-پاسخ و برنامه‌ریزی راهبردی در مدیریت جامع و مشکل‌محور حوزه آبخیز میخ‌ساز استفاده شد.روش پژوهش: در این پژوهش، برای شناسایی مشکل حوزه آبخیز میخ‌ساز از مدل مفهومی PSR استفاده شد. معیارهای مناسب برای شناسایی مشکلات در چهار دسته عوامل اقلیمی، هیدورلوژی، انسانی و مورد ارزیابی قرار گرفتند. در همین راستا، شاخص‌ها و معیارهای تأثیرگذار بر حوزه‌ آبخیز میخ‌ساز بعد از بررسی خودهمبستگی و هم‌خطی بین معیارها جمع‌بندی شد. به دلیل مختلف بودن منابع اطلاعاتی، همه داده ها به ترتیب برای معیارهای با اثر مثبت و منفی بر سلامت منطقه استاندارد شدند سپس از میانگین هندسی برای ترکیب شاخص‌های فشار-حالت-پاسخ برای هریک از زیر آبخیز ها استفاده شد و در نهایت مشکلات اصلی موجود در بخش‌های مختلف آبخیز بر اساس ارزش هر یک از عوامل مؤثر بر طبقه شناسایی شدند. هم‌چنین برای تعیین راهبرد مطلوب از روش تجزیه‌وتحلیل راهبردی کیفی و کمّی استفاده‌شده است. در مرحله بعد تحلیل‌های ارزیابی عوامل درونی و بیرونی پس از شناسایی قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها، جدول درونی و بیرونی ایجاد و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. در نهایت تحلیل برنامه‌ریزی راهبردی کمی (QSPM) تهیه شد. سرانجام راهبردهایی برای مدیریت حوزه آبخیز میخ‌ساز ارائه شد.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد عمده مشکل حوزه‌ آبخیز میخ‌ساز مربوط به محدودیت عمق خاک بوده که با تغییرات سطح کاربری اراضی و افزایش فرسایش ویژه، تشدید شده و باعث افزایش خسارت سیل می‌شود. لذا با دخالت عوامل انسانی، خصوصاً تغییر کاربری منجر به بروز مشکلات شده است. در میان معیارهای در نظر گرفته‌شده به ترتیب عمق خاک، تغییرات سطح کاربری و فرسایش وِیژه بدترین وضعیت را به ترتیب با امتیاز 40/0، 51/0 و 53/0 داشته که موجب ایجاد اختلال در عملکرد آبخیز میخ‌ساز شده اند. تمرکز بر مشکلات اصلی و تعیین‌کننده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هم‌چنین راهبرد مناسب ST می‌باشد. دست‌یابی به بیشینه بهره‌مندی از قوت‌ها و مزیت‌های درون بخشی برای مقابله با تهدیدها و آسیب‌های بیرونی و به کمینه رساندن آن‌هاست. هم‌چنین نتیجه تحلیل برنامه ریزی راهبردی کمّی نشان داد که ابتدا اولویت با راهبرد کاهش تخریب منابع و سپس راهبردهای کاهش مهاجرت موقت و دائم، افزایش درآمد خانوار و تقویت برنامه‌های حفاظت خاک و آب با نمره&lrm;های جذابیت به ترتیب 58/1، 52/1، 51/1 و 50/1 در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرد. لذا می‌توان با فرصت‌ها و قوت‌های موجود بر ضعف‌ها و تهدیدهای موجود در حوزه آبخیز مطالعاتی غلبه نمود.نتایج: پژوهش پیشِ‌رو باهدف شناخت مشکلات حوزه آبخیز میخ‌ساز در غرب مازندران با استفاده از مدل مفهومی فشار-حالت-پاسخ (PSR) و تعیین راهبرد مطلوب برای مدیریت مشکل با استفاده از تحلیل SWOT انجام گرفت. نتایج نشان داد مشکلات اصلی حوزه آبخیز میخ‌ساز به ترتیب شامل محدودیت عمق خاک، تغییرات سطح کاربری و فرسایش ویژه است. هم‌چنین نتیجه تحلیل برنامه ریزی راهبردی کمّی نشان داد که ابتدا اولویت با راهبرد کاهش تخریب منابع می‌باشد. نتایج حاصل از بررسی بر ضرورت لحاظ اقدامات اجرایی متناسب با نوع و اهمیت هر یک از عوامل مؤثر بر شاخص‌های مطالعاتی در حوزه آبخیز میخ‌ساز دلالت دارد. لذا راهبرد استفاده از مزیت های بالقوه موجود در فرصت‌های محیطی، باید برای جبران نقاط ضعف موجود در حوزه آبخیز مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

202 - بررسي رابطه تغييرات سطح تالاب شادگان و EC آب تالاب در طي زمان با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي و روش‌هاي زمين‌آماري
بهمن یارقلی یاسمن سمائی

مقدمه و هدف پژوهش: تالاب‌ها به‌واسطه‌ي برخورداري از کارکردهاي مثبت محيط‌زيستي و ارائه خدمات مستقيم و غيرمستقيم به جوامع بشري و نيز به‌عنوان يک دارايي، بسيار حائز اهميت هستند. اين امر باعث شده در جوامع مختلف توجه فزاينده‌اي براي احيا و نگهداري آن‌ها صورت گيرد. تالاب شادگ چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: تالاب‌ها به‌واسطه‌ي برخورداري از کارکردهاي مثبت محيط‌زيستي و ارائه خدمات مستقيم و غيرمستقيم به جوامع بشري و نيز به‌عنوان يک دارايي، بسيار حائز اهميت هستند. اين امر باعث شده در جوامع مختلف توجه فزاينده‌اي براي احيا و نگهداري آن‌ها صورت گيرد. تالاب شادگان تالابي است با آب شيرين –شور و لب‌شور و سالانه حدود 900 ميليون مترمکعب از منابع آبي جراحي وارد شادگان مي‌شود. متأسفانه اين تالاب به‌واسطه فعاليت‌هاي توسعه‌اي پيرامون آن، افزايش ورود آلاينده‌ها و کاهش جريان‌هاي شيرين ورودي، با تهديد جدي روبرو است. برداشت‌هاي بي‌رويه از منابع آب تالاب و تخليه زباله‌هاي شهري درون محدوده‌ي آن در کنار تکه‌تکه کردن تالاب به‌واسطه احداث جاده‌ها، ايجاد ايستگاه‌هاي تقويت فشار برق، گاز و لوله‌گذاري نفت و نيز ايجاد صنايعي چون نوپانسازي، الکل‌سازي و کشت و صنعت نيشکر که پساب خود را درون تالاب تخليه مي‌کنند، همه و همه در نابودي اين تالاب نقش داشته و دارند. ارزش اقتصادي تالاب‌ها از يک‌سو و تنظيم آب و هوا، جلوگيري از سيل، حفاظت از تنوع گياهي و جانوري، زيبايي و جاذبه‌هاي بصري ذاتي تالاب، جاذبه‌هاي توريستي و ايجاد فضايي براي زندگي پرندگان مهاجر و مکاني غني براي بررسي‌هاي تحقيقاتي و علمي از سوي ديگر از مهم‌ترين موضوعات موردتوجه در يك تالاب است. توسعه طرح‌هاي منابع آب و تنظيم جريان رودخانه‌ها اغلب به‌عنوان جدي‌ترين تهديد براي پايداري اکولوِژيکي رودخانه و تالاب‌ها شناخته‌شده است. مواد و روش‌ها: با توجه به اهميت تالاب شادگان از جهات مختلف، در اين پژوهش با استفاده از شاخص هدايت الکتريکي، روند تغييرات شوري آب در سطح اين تالاب را در پنج دهه اخير پهنه‌بندي و تحليل شد و در نهايت رابطه ميان مساحت و شوري آب در سطح اين تالاب مهم به دست آمد. همچنين با استفاده از داده‌هاي هدايت الکتريکي 23 ايستگاه موجود در سطح تالاب و با کمک تصاوير ماهواره‌اي و تکنيک‌هاي سنجش از دور و روش درون‌يابي IDW به بررسي تغييرات اين شاخص در مدت ذکرشده پرداخته شد که منجر به يک رابطه رياضي شد. نتايج و بحث: بر اساس نتايج تحقيق، فعاليت‌هاي انساني بالادست، به‌ويژه سدسازي و طرح‌هاي توسعه کشاورزي، تأثير زيادي بر کميت و کيفيت تالاب داشته است. با تغييرات اقليمي و خشکسالي، اين اثرات تشديد شده و منجر به کاهش سطح تالاب و همچنين افزايش شوري آب تالاب شده است. اين تغييرات را مي‌توان هم از نظر ابعاد زماني و هم از نظر مکاني مشاهده کرد. متعاقباً، نتايج بيانگر روند افزايش شوري از بخش هاي جنوبي به سمت شمال و همچنين نمود بيشتر افزايش شوري در قسمت هاي جنوبي در اثر کاهش جريان آب شيرين ورودي ( تابيش از دو برابر) نيز مي‌باشد. بر اساس نتايج، سه سطح شوري در تالاب وجود دارد: شور، لبشور و فوق شوري و افزايش شوري در هر سه پهنه مشاهده مي‌شود. نتايج و معادلات حاضر بعنوان يک دستاورد مورد استفاده مديران آب و محيط زيست بوده و آنها مي‌توانند با اندازه‌گيري وسعت تالاب با استفاده از فناوري هاي مختلف، EC آب در ايستگاه‌هاي کليدي و شاخص و در نهايت در سطح تالاب را تخمين بزنند. و يا برعکس با مشخص بودن EC، وسعت تالاب را برآورد کنند. بنابراين با گذشت زمان، سطوح و مناطق شور و فوق شوري گسترش يافته و سطح آب شور کاهش يافته است. انتظار مي‌رود که اين روند در طول زمان ادامه يابد و در نتيجه آب نمک دريا به سمت تالاب پيش برود و ميزان شوري در آن افزايش يابد. نتيجه‌گيري: بر اساس اين مطالعه، با توجه به رابطه بين شوري و سطح تالاب و همچنين مساحت آبي تالاب، مي‌توان شوري آن را در سه پهنه تخمين زد. با اندازه‌گيري شوري آب در چندين ايستگاه کليدي در هر يک از سه منطقه، مي‌توان سطح آب تالاب را تخمين زد. در پايش، مديريت و حفاظت کيفي تالاب و در نتيجه گونه هاي آن، اين معادله و روابط آن مي‌توانند نقش مهمي ايفا کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

203 - تاثیر شبکه آبیاری و زهکشی تجن بر تامین نیازهای جریان محیط‌زیستی منابع آب
سیده زهره هاشمی عبداله درزی نفت چالی فاطمه کاراندیش هنک ریتزما کریم سلیمانی

10.30495/wsrcj.2023.71364.11346

زمینه و هدف: در سال های اخیر، به دلیل تاکید مکرر برنامه ها و اسناد توسعه کشور بر امنیت غذایی و ارتقای خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی، تلاش های زیادی برای توسعه کشاورزی شده است. عدم توجه به پایداری محیط زیست به عنوان یکی از ارکان اساسی پایداری سیستم های تولید مح چکیده کامل

زمینه و هدف: در سال های اخیر، به دلیل تاکید مکرر برنامه ها و اسناد توسعه کشور بر امنیت غذایی و ارتقای خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی، تلاش های زیادی برای توسعه کشاورزی شده است. عدم توجه به پایداری محیط زیست به عنوان یکی از ارکان اساسی پایداری سیستم های تولید محصولات کشاورزی، فشارهای زیادی را بر محیط زیست شکننده و به ویژه بر اکوسیستم های آبی وارد نموده است. یکی از جنبه های مهم برای بررسی ارزیابی پایداری منابع آب هر منطقه، نحوه تامین نیازهای جریان محیط زیستی (EFR) این منابع در طولانی مدت می باشد. در این تحقیق، روند تامین EFR کمی و کیفی منابع آب سطحی و زیرزمینی در محدوده شبکه آبیاری و زهکشی تجن (TIDN) در استان مازندران بررسی می شود.روش پژوهش: EFR هیدرولوژیکی و کیفی منابع آب سطحی (S.EFR) شامل رودخانه تجن (T.EFR) و آب‌بندان ها (A.EFR) و آب زیرزمینی (G.EFR) از لحاظ کمی و کیفی در دوره ی قبل (1997-1984) و بعد (2019-1998) از بهره برداری از TIDN تعیین شد. مقدار EFR کمی رودخانه تجن با استفاده از چهار روش هیدرولوژیکی جریان متغیر ماهانه (VMF)، تنانت، تسمن و اسماختین محاسبه شد. مقدار EFR کیفی این رودخانه بر مبنای سه آلاینده اصلی آب‌های سطحی در منطقه شامل نیتروژن، فسفر و شوری تعیین شد. حداقل حجم آب مورد نیاز برای حفظ پایدار اکوسیستم آب‌بندان، به عنوان A.EFR لحاظ شد. با توجه به اینکه تاکنون روش مشخصی برای تعیین EFR منابع آب زیرزمینی ارایه نشد، در این پژوهش، با تلفیق پارامترهای کمی و کیفی مانند عمق آب زیرزمینی، غلظت شوری و نیتروژن، EFR این منابع تعیین شد.یافته‌ها: میانگین جریان رودخانه در دوره های قبل و بعد از بهره‌برداری از TIDN به ترتیب 53/14 و 36/8 مترمکعب بر ثانیه بود. قبل از بهره برداری از TIDN، براساس روش های MVF، اسماختین، تسمن و تنانت، به ترتیب EFR هیدرولوژیکی رودخانه در 1/79، 2/59، 1/69 و 1/90 درصد موارد تامین شد. میزان تامین در دوره بعد از بهره برداری، به ترتیب در 4/53، 1/27، 4/41 و 3/73 درصد موارد بود. از نظر نیتروژن و شوری، میزان عدم تامین EFR کیفی این رودخانه از نظر نیتروژن و شوری، در دوره بهره برداری به ترتیب 1/11 و 9/9 درصد نسبت به دوره قبل افزایش یافت. هدایت الکتریکی بیشترین نقش را در کمبود EFR کیفی رودخانه داشت و پس از آن به-ترتیب نیتروژن و فسفر قرار داشتند. بهره برداری از TIDN سبب افزایش عمق و غلظت نیتروژن آب زیرزمینی شد به طوری که در دوره بهره برداری، منطقه ناپایدار از نظر این دو مولفه افزایش یافت. قبل از احداث شبکه، هیچ بخشی از منطقه دارای کمبود EFR هیدرولوژیکی بیشتر از 353 متر مکعب نبود؛ لکن پس از آن، حدود 6/40 درصد منطقه کمبودهای بیشتر از این را تجربه کرده است. همچنین، محدوده دارای کمبود EFR کیفی از نظر نیتروژن از 4/13 درصد در دوره قبل از TIDN به 6/35 درصد در دوره بهره-برداری از شبکه افزایش یافت.نتیجه گیری: توسعه TIDN سبب افزایش عدم تامین EFR کمی و کیفی منابع آب سطحی و زیرزمینی در منطقه شد. با توجه به محدودیت تامین EFR بعد از بهره‌برداری از TIDN به‌ویژه در فصول کم باران، بازنگری در الگوی کشت و روش آبیاری ضروری به نظر می‌رسد. در غیر این صورت، ادامه ی روند فعلی، با برهم زدن کامل توازن زیست محیطی، کشاورزی را از حالت پایدار خارج خواهد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

204 - ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی تأثیر مدیریت آب مصرفی در مراحل مختلف رﺷﺪ بر ﻋﻤﻠﮑﺮد دو رقم بادام‌زمینی با استفاده از مدل WOFOST
علی عبدزادگوهری

10.30495/wsrcj.2022.20472

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید محصول بادام زمینی، تنش و کمبود آب در مراحل رشد گیاه است. از این رو مدل‌های شبیه‌سازی محصول می‌تواند برای پیش‌بینی عملکرد و تأثیر تنش آبی بر رشد و نمو گیاه مفید باشند. در این مطالعه، از مدل WOFOST برای شبیه‌سازی عملکرد چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید محصول بادام زمینی، تنش و کمبود آب در مراحل رشد گیاه است. از این رو مدل‌های شبیه‌سازی محصول می‌تواند برای پیش‌بینی عملکرد و تأثیر تنش آبی بر رشد و نمو گیاه مفید باشند. در این مطالعه، از مدل WOFOST برای شبیه‌سازی عملکرد زیست توده، عملکرد دانه و بهره وری مصرف آب در بادام زمینی استفاده شد. با توجه به این که پژوهش-های زیادی در خصوص استفاده از مدل در گیاه بادام زمینی در کشور گزارش نشده است، لذا هدف از این پژوهش، ارزیابی توانایی مدل مذکور در شبیه سازی عملکرد دو رقم بادام زمینی در شرایط آبیاری در مراحل مختلف رشد در منطقه آستانه اشرفیه بود.روش پژوهش: این آزمایش به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری تا آغاز زمان گلدهی (I1)، آبیاری تا آغاز زمان غلاف دهی (I2) و آبیاری کامل (I3) و فاکتور فرعی شامل دو رقم بادام زمینی جنوبی (C1) و گیل (C2) بود. برای شبیه سازی عملکرد بادام زمینی، از مدل WOFOST نسخه 7.1.3 استفاده شد. در این مدل، شبیه سازی رشد گیاه بر مبنای چرخه کربن بوده که رشد گیاه را در سه وضعیت عدم وجود عامل محدود کننده، محدودیت آب و محدودیت مواد غذایی شبیه سازی می نماید.یافته ها: ارزیابی مدل نشان داد که ریشه میانگین مربعات بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در برآورد میزان عملکرد زیست توده برای رقم جنوبی و گیل در سال 1396 به ترتیب 554/0 و 501/0 درصد، برای سال 1397 به ترتیب 872/0 و 897/0 درصد و در سال 1398 به ترتیب 449/0 و 466/0 درصد بود. ریشه میانگین مربعات بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در برآورد میزان عملکرد دانه برای رقم جنوبی و گیل در سال 1396 به ترتیب 052/0 و 065/0 درصد، در سال 1397 به ترتیب 132/0 و 131/0 درصد و در سال 1398 به ترتیب 101/0 و 096/0 درصد بود. مقادیر میانگین خطای نسبی بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در سال های 1396، 1397 و 1398 برای عملکرد زیست توده به ترتیب 2/10، 1/18 و 7/7 درصد و برای عملکرد دانه به ترتیب 35/4، 4/6 و 5/4- درصد و شاخص ضریب کارایی بین 442/0 تا 960/0 متغیر بود.نتایج: ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی و ﻣﺸﺎﻫﺪه ای بر عملکرد زیست توده و عملکرد دانه ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ شاخص های ریشه میانگین مربعات خطای نسبی و متوسط میزان خطای نسبی و سایر آزﻣﻮنﻫﺎی آماری در ﻣﺤﺪوده ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ بود و ﻣﺪل WOFOST، ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞ دو رقم بادام زمینی را در ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎی مختلف آبیاری به‌خوبی ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

205 - ارزیابی استفاده از پوشش‌های فیزیکی در کاهش تبخیر از سطح مخازن کوچک آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک
فاطمه هوشمندزاده محمد رضا یزدانی سید فرهاد موسوی

10.30495/wsrcj.2023.70572.11333

زمینه و هدف: کمبود منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک مانند کشور ما و حجم بالای تلفات آب از طریق تبخیر موجب شده است تا اهمیت روش های مناسب و کاربردی به منظور کاهش تبخیر از مخازن آب، روز به روز بیش از پیش مشخص گردد. آب از جمله ضروری‌ترین نیازهای بشر است. تبخیر یکی از مهم‌ت چکیده کامل

زمینه و هدف: کمبود منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک مانند کشور ما و حجم بالای تلفات آب از طریق تبخیر موجب شده است تا اهمیت روش های مناسب و کاربردی به منظور کاهش تبخیر از مخازن آب، روز به روز بیش از پیش مشخص گردد. آب از جمله ضروری‌ترین نیازهای بشر است. تبخیر یکی از مهم‌ترین پدیده‌های اقلیمی در اتلاف آب دریاچه‌ها و مخازن روباز محسوب می گردد. روش‌های کاهش تبخیر با توجه به شرایط منطقه‌ای، توجیه اقتصادی و مسائل زیست‌ محیطی، متفاوتند. از طرفی، پژوهش‌های انجام شده در کشور ایران در زمینه کاهش و کنترل تبخیر از مخازن آب محدود است. لذا، پژوهش حاضر با هدف استفاده از روش‌های جدید، اقتصادی، متناسب با شرایط اقلیمی و قابل دسترس برای کاهش تبخیر از مخازن آب، و به‌خصوص مخازن آب کشاورزی، در منطقه سمنان انجام شد.روش پژوهش: در این پژوهش، کارایی شش پوشش فیزیکی (توپ‌های پلاستیکی سفید، بطری‌های خالی، بطری‌ های پر از کاه و کلش، توری سایبان سبز با تراکم 50%، توری سایبان سبز با تراکم 80% و توری سایبان سفید با تراکم 50%) بعد از آماده‌ سازی روی تشت‌های تبخیر کلرادو، برای چهار دوره تقریباً 30 روزه در فصول پائیز و زمستان 1398 و بهار و تابستان 1400، ارزیابی شد. اندازه‌گیری‌ها به صورت روزانه، در ساعت 10:30 در شش ماهه اول سال 1398 و ساعت 9:30 در شش ماهه دوم سال1400 انجام شد. لازم به ذکر است که دمای آب نیز با استفاده از دماسنج الکلی هم‌زمان با قرائت سطح آب اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: بر اساس نتایج اندازه‌گیری‌ها، میزان تبخیر از تیمارهای توپ‌های پلاستیکی سفید، بطری‌های خالی، بطری‌های حاوی کاه و کلش، توری سایبان سبز با تراکم 50%، توری سایبان سبز با تراکم 80%، توری سایبان سفید با تراکم 50% و شاهد به ترتیب برابر با 259، 320، 213، 277، 369، 283 و 754 میلی‌متر در چهار دوره مورد بررسی بود که به وضوح کاهش چشم‌گیر تبخیر پوشش های ششگانه به مقدار 66، 58، 72، 63، 52 و 61 درصد نسبت به تیمار شاهد را نشان می-دهد.نتایج: به طور کلی، با توجه به کارایی تمامی تیمارهای این پژوهش و کاربرد این پوشش‌ها با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، اجتماعی و امکان‌پذیر بودن اجرا، به منظور کاهش تبخیر از مخازن روباز آب، به‌خصوص استخرهای ذخیره آب کشاورزی، کارآمد و مناسب ارزیابی می‌شود. به‌طورکلی از بین روش‌های مورد استفاده بیشترین کارایی مربوطه به بطری پر شده با کاه و کلش و پس از آن نیز تیمارهای توپ پلاستیکی و توری سایبان سبز با تراکم 80 مناسبترین روش‌ها ارزیابی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

206 - کاهش کاویتاسیون در حوضچه آرامش برجک خنک کننده با روش پله دار کردن آستانه خروجی حوضچه آرامش
احسان بهجتی امیر خسروجردی علی صارمی

10.30495/wsrcj.2023.68060.11307

زمینه و هدف: برج های خنک کننده از بخش‌های مهم و حیاتی واحدهای صنعتی محسوب می گردد که برای خنک سازی آبی که در فرآیندهای سردسازی سیستم ها در نیروگاه ها، پالایشگاه ها و دیگر واحدهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از اجزای مهم برج ها حوضچه آرامش است که نقش اصلی حوضچه، چکیده کامل

زمینه و هدف: برج های خنک کننده از بخش‌های مهم و حیاتی واحدهای صنعتی محسوب می گردد که برای خنک سازی آبی که در فرآیندهای سردسازی سیستم ها در نیروگاه ها، پالایشگاه ها و دیگر واحدهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از اجزای مهم برج ها حوضچه آرامش است که نقش اصلی حوضچه، جمع آوری آب جهت انتقال به سیستم می باشد که تعداد حوضچه‌های مکش معمولا منطبق بر تعداد هر پمپ طراحی می گردد. یکی از وظایف مهم سازه ی حوضچه ی آرامش در این ساختار، استهلاک انرژی می باشد. در این خصوص معمولا در این حوضچه از ساختار هیدرولیکی پرش هیدرولیکی برای استهلاک انرژی استفاده می شود. در فرآیند پرش هیدرولیکی، جریان از حالت فوق بحرانی به جریان زیر بحرانی تغییر حالت می دهد. این امر سبب اتلاف انرژی جریان می شود. در حوضچه های آرامش برجک های خنک کننده معمولا از شیب پایین دست در جهت کنترل پرش هیدرولیکی استفاده می شود. در پژوهش های مختلف نشان داده شده است که استفاده از پلکان به جای سطح شیبدار می تواند در حد زیادی، اتلاف انرژی را در حوضچه آرامش افزایش دهد. در این پژوهش با جایگزین کردن سطح پلکانی به جای سطح شیبدار، تاثیرات این فرآیند بر خطوط جریان و همچنین تاثیرات آن بر بوجود آمدن کاویتاسیون بررسی می گردد.روش و پژوهش: در این پژوهش از مدل عددی فلوئنت برای مدل سازی عددی جریان در اطراف سازه ی حوضچه آرامش برجک خنک‌کننده استفاده می شود. در این راستا، ابعاد حوضچه آرامش در برج خنک کننده بتنی از نقطه نظر مهندسی ارزش بسیار حائز اهمیت می باشد و باید به نحوی طراحی شود که شرایط کارکرد پمپ‌ها ایمن باشد. وجود سرعتهای بالا و کاهش فشار در تخلیه‌کننده‌ها مشکلات جدی در ارتباط با وقوع پدیده کاویتاسیون به بار می‌آورد. از آن‌ جایی‌ که مدل‌سازی مدل فیزیکی ‌معمولاً مستلزم صرف زمان و هزینه زیادی است، از مدل نرم افزاری فلوئنت کالیبره شده با داده های مدل فیزیکی ساخته شده در آزمایشگاه برای پیگیری این پژوهش استفاده شد. در این مطالعه با توجه به شناخت جریان های گردابی مخرب ایجاد شده در اطراف دریچه تحتانی در هنگام بازشدگی دریچه، بهینه سازی هیدرولیکی حوضچه آرامش و عرض مناسب حوضچه آرامش در پالایشگاه ها از اهداف اصلی این تحقیق است.یافته ها: بررسی افزایش دبی در مدل سازی عددی نشان داد، با افزایش دبی به دلیل افزایش افت انرژی به علت پله دار شدن آستانه ی انتهای، ارتفاع آب در حوضچه آرامش به صورت محسوسی افت پیدا می کند. این میزان افت، به طور متوسط در حدود 67 درصد برآورد می شود. همچنین، نتایج حاصل از پروفیل‌های سطح آب نشان داد که آستانه ی انتهای حوضچه آرامش به صورت پلکانی، دارای افت بیشتری در حدود 5/12 درصد نسبت به حالات شیبدار می باشد. همچنین، به ازای افزایش دبی تا 250 درصد این افت به سمت مقادیر بیشتر در حدود متوسط 124 درصد حرکت خواهد کرد. از این رو در مدل عددی، شرایط جریان در روی پلکان ها، درحداقل و حداکثر ارتفاع و شدت دبی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شد. در رابطه با بررسی افت فشار در حوضچه آرامش می توان بیان نمود که، توسعه جریان در مقطع حوضچه مبتنی بر افزایش عرض و ارتفاع مجرا بر مقدار سرعت در طول تخلیه کننده افزوده می گردد که منجر به افت فشار گردیده است.نتیجه گیری:. نتایج حاصل از بررسی عدد کاویتاسیون در طول حوضچه بیانگر این مطلب می باشد که به ازای نسبت عمق آب به عرض حوضچه آرامش کمتر از 82/1 ،در طول حوضچه آرامش امکان بوجود آمدن خطر کاویتاسیون کاهش پیدا خواهد کرد. همچنین بلوک‌های مستهلک کننده در حوضچه تأثیر مثبتی در بهبود عملکرد هیدرولیکی داشته که منجر به افزایش استهلاک انرژی و تثبیت پرش، کاهش سرعت، طول، ارتفاع پرش هیدرولیکی و همچنین کاهش خطر کایتاسیون نسبت به حالت بدون بلوک های مستهلک کننده ی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

207 - اثر روند کاربری اراضی بر میزان مصرف آب کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه در 20 سال آتی با استفاده از زنجیره مارکوف
کیومرث روشنگر محمدتقی اعلمی حسن گل‌محمدی

10.30495/wsrcj.2022.68546.11310

زمینه و هدف: کاهش سطح تراز آبی دریاچه ارومیه و اثرات آن بر محیط پیرامون این دریاچه از موضوعات و چالش‌های مهم ملی و بین‌المللی در دو دهه اخیر بوده است. براساس مطالعات صورت گرفته یکی از مهمترین عامل اثرگذار بر این روند کاهشی، افزایش برداشت به-ویژه جهت امور کشاورزی بوده اس چکیده کامل

زمینه و هدف: کاهش سطح تراز آبی دریاچه ارومیه و اثرات آن بر محیط پیرامون این دریاچه از موضوعات و چالش‌های مهم ملی و بین‌المللی در دو دهه اخیر بوده است. براساس مطالعات صورت گرفته یکی از مهمترین عامل اثرگذار بر این روند کاهشی، افزایش برداشت به-ویژه جهت امور کشاورزی بوده است. برهمین اساس هدف پژوهش حاضر شبیه‌سازی وضعیت آینده منابع آب حوضه دریاچه ارومیه، تحت تأثیر مساحت کاربری‌های کشاورزی جهت برنامه‌ریزی بهتر آینده منابع آب این حوضه می‌باشد.روش پژوهش: به این منظور، نخست داده‌های تصاویر ماهواره‌ای لندست در بازه زمانی سال 2000 الی 2020 به کمک الگورتیم SVM در نرم‌افزار ENVI5.3 طبقه‌بندی و صحت طبقه‌بندی با استفاده از الگوریتم Kappa Coefficient سنجیده شد. در ادامه آمارها و اطلاعات مربوط به تغییر الگوی کشت (از زراعی به باغی) و منابع آب ورودی به دریاچه ارومیه محاسبه گردید. درگام بعد با استفاده از دو روش LCM, CA-MARKOV شبیه‌سازی تغییرات کاربری اراضی برای سال 2030 و 2040 انجام شد و در نهایت پس از مشخص نمودن میزان تغییرات هریک از کاربری‌ها، میزان آب مورد نیاز جهت امور کشاورزی در حوضه آبریز با استفاده از مدل NETWAT شبیه‌سازی شد.یافته ها: نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان داد که مساحت دو کاربری کشاورزی آبی و باغ به ترتیب از 1450 و 395 کیلومترمربع در سال 2000 به بیش از 3600 و 1650 کیلومترمربع در سال 2040 افزایش خواهد یافت. همین امر باعث افزایش میزان آب مورد نیاز جهت امور کشاورزی از 1500 میلیون مترمکعب در سال 2000 به بیش از 4100 میلیون مترمکعب در سال 2040 خواهد شد.نتایج: به کاربری کشاورزی آبی از سال 2000 تا 2020 به میزان Km2 1253.05 افزوده شده که طبق پیش‫بینی به روش مارکوف این میزان در سال 2040 به Km2 2049.54 می‫رسد، که میزان مصرف آب را 1 میلیارد و 473 میلیون مترمکعب افزایش می‫دهد. به کاربری باغات از سال 2000 تا 2020 به میزان Km2 688.02 افزوده شده که طبق پیش‫بینی به روش مارکوف این میزان در سال 2040 به Km2 1276.14 می‫رسد، که میزان مصرف آب را 703 میلیون مترمکعب افزایش می‫ دهد. به کاربری دیم از سال 2000 تا 2020 به میزان Km2 367.06 افزوده شده که طبق پیش‫بینی بروش مارکوف این میزان در سال 2040 به Km2 531 می‫رسد، که میزان مصرف آب را MCM 253 افزایش می‫دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

208 - شناخت ظرفیت ها و چالش های مدیریت مصرف آب در گیاه بادام زمینی (مطالعه مروری)
علی عبدزادگوهری

10.30495/wsrcj.2023.71277.11341

کشاورزی اصلی ترین و مهم ترین منبع تأمین مواد غذایی در دنیا به شمار می رود، از این رو نقش به سزایی در ایجاد تعادل در امنیت غذایی، اجتماعی و حتی سیاسی کشورهای جهان دارد. یکی از مؤثرترین راهکارهای مقابله با بحران آب و افزایش کمی و کیفی تولیدات در بخش کشاورزی، توجه جدی به ب چکیده کامل

کشاورزی اصلی ترین و مهم ترین منبع تأمین مواد غذایی در دنیا به شمار می رود، از این رو نقش به سزایی در ایجاد تعادل در امنیت غذایی، اجتماعی و حتی سیاسی کشورهای جهان دارد. یکی از مؤثرترین راهکارهای مقابله با بحران آب و افزایش کمی و کیفی تولیدات در بخش کشاورزی، توجه جدی به بهره وری آب کشاورزی و ارتقای آن با اعمال روش ها و سیاست های حکیمانه و کارآمد می باشد. ارتقای بهره وری آب، نیازمند مدیریتی هوشمندانه است که ابزارها و روش ها را به خوبی شناسایی کند و با توجه به شرایط، بهترین آن ها را انتخاب و تلاش های لازم را در استفاده از آن ها فراهم نماید. مدیریت آبیاری با رویکرد استفاده مناسب از منابع آب می تواند به عنوان نوعی مدیریت آب در مزرعه به افزایش سطح زیر کشت و مصرف بهینه کمک کند. در ایران، بقولات در تأمین انرژی افراد جامعه نقش به سزایی دارند و سعی شده است که افزایش بهره وری مصرف آب با مساله تولید و خودکفایی کشور متناسب باشد. تعیین و تحلیل شاخص ها و ظرفیت های بهره وری آب می تواند راهکار مناسبی جهت سیاست گذاری های درست برای تولید محصول بادام زمینی در راستای حصول حداکثر سود، توسعه پایدار، امنیت تولید و اشتغال و موجبات صادرات و ارزآوری با توجه به پتانسیل بالای آن شود. اما در این میان نمی توان تنها به بهره وری مصرف آب در جهت تعیین مصرف اکتفا کرد. پژوهش حاضر، ارتباط مقدار آب مصرفی و عملکرد محصول، تاثیر کم آبیاری بر عملکرد و اثر روش های مختلف آبیاری و بهره وری مصرف آب در بادام زمینی، شاخص برداشت در شرایط آبیاری کامل و تنش آبی و همچنین اهمیت مدیریت های مختلف آبیاری در زمان کمبود آب در بادام زمینی را به صورت تفضیلی ارائه می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

209 - بررسی و پایش زمانی شاخص GRI بر نوسانات سطح آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت زنجان)
ابراهیم یوسفی مبرهن سمیرا زندی فر

10.30495/wsrcj.2023.72140.11361

زمینه و هدف: با توجه به وقوع دوره های خشکسالی و افزایش بهره برداری از آبخوان، گسترش کشاورزی و افزایش برداشت آب های زیرزمینی، تراز سطح آب زیرزمینی در دشت زنجان کاهش یافته است که این امر بر پایین رفتن تراز سطح آب زیرزمینی و کاهش راندمان چاه ها گردیده است. هدف از این پژوهش چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به وقوع دوره های خشکسالی و افزایش بهره برداری از آبخوان، گسترش کشاورزی و افزایش برداشت آب های زیرزمینی، تراز سطح آب زیرزمینی در دشت زنجان کاهش یافته است که این امر بر پایین رفتن تراز سطح آب زیرزمینی و کاهش راندمان چاه ها گردیده است. هدف از این پژوهش بررسی و پهنه بندی مکانی-زمانی عمق، تراز و تغییرات سطح آب زیرزمینی دشت زنجان، برآورد روند افت و تغییرات سالانه آب زیرزمینی و پایش زمانی خشکسالی (GRI) منابع آب زیرزمینی دشت زنجان بر اساس هیدروگراف معرف می باشد.روش پژوهش: به منظور انجام این پژوهش، آمار 69 حلقه چاه مشاهده ای در طی 3 دوره زمانی (87-80، 92-87 و 97-92) مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا داده های آماری جمع آوری و پس از ورود داده ها به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با روش درون یابی، نقشه های خطوط هم عمق، هم تراز و پهنه بندی تغییرات افت سطح آب زیرزمینی تهیه گردید. آبنمود معرف آبخوان به منظور بررسی تغییرات درازمدت و نوسـانات سطح آب زیرزمینی و نیز تشخیص دوره هـای افزایش و کاهش سـطح آب، در طول دوره آماری برای دشت زنجان تهیه شده است. تغییرات درازمدت و نوسـانات سطح آب زیرزمینی نیز در محیط نرم افزاری Excel ترسیم شدند. پدیده خشکسالی در درازمدت موجب کاهش منابع آب، از طریق خشکیدگی جریان های سطحی و زیرزمینی می گردد. بدین منظور از شاخص خشکسالی GRI جهت پایش زمانی خشکسالی منابع آب زیرزمینی دشت زنجان استفاده شده است.یافته‌ها: نتایج به دست آمده از نقشه های پهنه بندی افت، نشان داد در دوره زمانی اول (1387-1380) در بخش های شمال غربی به اندازه 5/14 متر، در دوره زمانی دوم (1392-1387) در بخش جنوبی و شرقی دشت به اندازه 4/9 متر و بیشترین افت سطح آب زیرزمینی در دوره زمانی سوم (1392-1397) در بخش شمالی دشت به اندازه 4/12 متر بوده است. هیدروگراف های تراز آب زیرزمینی نشان می دهند که در طول مدت زمان 20 سال، افت سطح آب در دشت زنجان 9/12 متر می باشد که به طور متوسط هر سال 65/0 متر سطح آب افت کرده است این در واقع نشان دهنده منفی بودن تغییرات سطح آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه است. نتایج حاصل از تغییرات حجم مخزن دشت زنجان نشان داد کل کسری حجم مخزن معادل 8/705 میلیون مترمکعب می‌باشد همچنین پایش زمانی خشکسالی منابع آب زیرزمینی دشت زنجان با شاخص GRI در طول بازه بیست ساله روندی بسیار نزولی به سمت خشکسالی دارد.نتایج: آب زیرزمینی منبع اصلی تأمین نیازهای کشاورزی بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود؛ بنابراین داشتن یک کشاورزی پایدار نیازمند مدیریت و برنامه ریزی دقیق در مورد نحوه استفاده از این منابع است که این خود مستلزم داشتن شناخت کافی در مورد تغییرات مکانی سطح آب زیرزمینی در یک دوره زمانی مشخص است. در تحقیق حاضر، بررسی نوسانات سطح آب زیرزمینی خصوصا در پیزومترهای بخش های شمالی و کناری دشت زنجان نشان داد که این فاجعه آبی (افت حدود 13 متری سطح ایستابی) عمدتا در اثر مدیریت نامناسب منابع آبی و افزایش صدور مجوز حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق با رشد 61 درصدی در دو دهه گذشته بوده است . بیلان منفی دشت به حدی شدید است که حتی بارش های مناسب چند سال اخیر نیز نتوانسته است از روند افت تراز سفره آب زیرزمینی ممانعت کند. توصیه می گردد جهت جلوگیری از ادامه روند کاهش حجم مخزن دشت زنجان، بهره بردای و برداشت ها از چاه ها مدیریت و کنترل و از هرگونه اضافه برداشت از سفره جلوگیری گردد همچنین از طریق اجرا و توسعه طرح های آبخوان داری جهت تامین کمبود منابع آب و تغذیه دشت استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

210 - ارزیابی کارایی فیلترهای زیستی مختلف در تصفیه زهاب کشاورزی
علی کیانپور بهمن یارقلی احمد شرافتی کرامت اخوان گیگلو

10.30495/wsrcj.2022.68807.11318

زمینه و هدف: با توجه به مصارف بالای آب در کشاورزی، سالانه حجم قابل‌توجهی زهاب تولید می‌شود. در حال حاضر حجم قابل‌توجهی از زهاب (فقط بالغ بر سه میلیارد متر مکعب در خوزستان) بدون استفاده سودمند وارد محیط شده و آلودگی منابع آب و خاک را در پی دارد. با توجه به بحران آب در کش چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به مصارف بالای آب در کشاورزی، سالانه حجم قابل‌توجهی زهاب تولید می‌شود. در حال حاضر حجم قابل‌توجهی از زهاب (فقط بالغ بر سه میلیارد متر مکعب در خوزستان) بدون استفاده سودمند وارد محیط شده و آلودگی منابع آب و خاک را در پی دارد. با توجه به بحران آب در کشور، حفاظت کیفی از منابع آب و استفاده از منابع آب نامتعارف، به‌ویژه مدیریت کیفی زهاب و استفاده از آنها در کشاورزی و محیط زیست به‌عنوان امری ضروری مطرح می‌باشد.مواد و روش: این تحقیق در استان خوزستان و در بهار و تابستان سال 1399 با استفاده از زهاب کشت‌ و صنعت میرزا کوچک خان و امیرکبیر انجام شد. این تحقیق برای ارزیابی کارایی فیلترهای زیستی با جنس بسترهای مختلف برای تصفیه زهاب‌های کشاورزی خوزستان با هدف کاهش آلودگی منابع پذیرنده و همچنین استفاده مجدد در کشاورزی اجرا گردید. در این تحقیق تأثیر چهار جنس مختلف فیلتر زیستی شامل خاک‌اره، ساقه پنبه، کاه و کلش گندم و پوسته برنج به‌عنوان عامل اصلی و سه زمان‌ مانده 2، 5 و 10 روز به‌عنوان عامل فرعی موردبررسی قرار گرفت. فاکتورهای کیفی مورد پایش شامل pH، کدورت، EC (به‌عنوان شاخص شوری)، ازت کل، فسفر کل و BOD بود.یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس نشان می‌دهد که بین تیمارهای مختلف از نظر پارامترهای موردمطالعه، به غیر از pH، برای باقی فاکتورها در سطح یک درصد اختلاف معنی‌داری وجود دارد. بر اساس نتایج حاصله، بیشترین میانگین پالایش فاکتورهای کیفی مورد تحقیق بر اساس جنس فیلتر برای کدورت معادل 87/37 درصد و مربوط به تیمار ساقه پنبه است. برای EC، ازت کل، فسفر کل و BOD به ترتیب معادل 23/9،60/49، 50/46 و 97/59 درصد و مربوط به تیمار خاک‌اره می‌باشد. بر اساس نتایج حاصل میانگین بیشترین درصد کاهش آلودگی برای فاکتورهای موردبررسی مربوط به زمان‌ماند 10 روزه بوده که برای کدورت، EC، ازت کل، فسفر کل و BOD به ترتیب معادل 79/56، 97/12، 51/66، 49/53 و 20/80 درصد می‌باشد.نتیجه‌گیری: توجه به نتایج حاکی از عملکرد نسبتاً بهتر تیمار خاک‌اره در مقایسه با سایر تیمارها می‌باشد. این موضوع با توجه به وجود و فراوانی این ماده در سطح کشور از نظر امکان استفاده از آن حائز اهمیت می‌باشد. توجه به اثر زمان‌ماند هیدرولیکی، نسبت مستقیم راندمان با زمان‌ماند را نشان می‌دهد. ولی افزایش راندمان از زمان‌ماند 2 روز تا 5 روز (سه روز) معنی‌دارتر از افزایش زمان‌ماند از 5 روز به 10 روز (5 روز افزایش) می‌باشد؛ که این موضوع با توجه به غلظت آلاینده‌های موجود در زهاب، می‌تواند به‌عنوان عامل مهمی در انتخاب زمان‌ماند محسوب شود. بر این اساس، برای فاکتورهای موردبررسی فیلتر خاک‌اره و زمان‌ماند 5 روزه به‌واسطه عملکرد مناسب و اقتصادی‌تر بودن از نظر حجم و ابعاد سیستم توصیه می‌گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

211 - تعیین نسبت نیمرخ اجتماعی در فرآیند تصمیم‌گیری مدیریت پایدار منابع آب و خاک در حوضه امام‌کندی ارومیه
حسین ملک لی رئوف مصطفی زاده اباذر اسمعلی عوری کیومرث سفیدی شهناز میرزایی

10.30495/wsrcj.2023.70624.11334

زمینه و هدف: به‌منظور درک نتایج اقدامات آبخیزداری و تأثیر آن‌ها در حل معضلات و مشکلات اقتصادی-اجتماعی و زیست‌محیطی منطقه، ارزیابی این اقدامات جهت بهبود فعالیت‌های آتی در حوضه‌های آبخیز ضروری است. یکی از جنبه‌های مهم در تصمیم‌گیری مدیریت حوضه‌های آبخیز توجه به مشارکت ذی‌ چکیده کامل

زمینه و هدف: به‌منظور درک نتایج اقدامات آبخیزداری و تأثیر آن‌ها در حل معضلات و مشکلات اقتصادی-اجتماعی و زیست‌محیطی منطقه، ارزیابی این اقدامات جهت بهبود فعالیت‌های آتی در حوضه‌های آبخیز ضروری است. یکی از جنبه‌های مهم در تصمیم‌گیری مدیریت حوضه‌های آبخیز توجه به مشارکت ذی‌نفعان در فرآیند برنامه‌ریزی است. از طرفی، مشارکت افراد ذی‌نفع یکسان نبوده و دیدگاه آن‌ها نسبت به مسئله متفاوت است.روش پژوهش: در این پژوهش به‌منظور تعیین گروه‌های موثر ذی‌‌نفع در تصمیم‌گیری و اجرای فعالیت‌های آبخیزداری انجام شده در سال 1378، در حوضه امام‌کندی در شمال استان ارومیه از روش نسبت نیمرخ اجتماعی استفاده شد. نسبت نیمرخ اجتماعی به‌عنوان یک ابزار با معرفی ویژگی‌های جامعه و افراد ذی‌نفع، در تصمیم‌گیری آگاهانه کمیته برنامه‌ریزی آبخیز نقش موثری دارد و بر اساس امتیازات مولفه‌ها شامل موقعیت، قدرت و اهمیت افراد نسبت به مسئله محاسبه می‌شود. بنابراین، ذی‌نفعان حوضه مذکور در شش گروه اصلی تقسیم‌بندی شد و مقادیر نسبت نیمرخ اجتماعی گروه‌های ذی‌نفع در رابطه با مباحث مطرح شده در طی مصاحبه حضوری محاسبه شد.یافته‌ها: بر اساس نتایج، از نظر ذی‌نفعان مولفه"اهمیت" مباحث مطرح شده نسبت به مولفه‌های موقعیت و قدرت مقادیر بیش‌تری دارد. مقادیر نسبت نیمرخ اجتماعی برای همه ذی‌نفعان بیش‌تر از یک محاسبه شد که نشان‌دهنده توافق آنان با موضوع است.نتایج: در مجموع بر اساس نتایج پژوهش می‌توان گفت که گروه مدیران و کارشناسان جهاد کشاورزی بیش‌ترین توافق با موضوع‌های مطرح شده را نسبت به سایر گروه‌ها داشتند. به‌کارگیری دانش بومی در ایجاد انگیزه برای مشارکت بهتر، بیش‌ترین مقدار نسبت نیمرخ اجتماعی را دارد و کم‌ترین توافق مربوط به موضوع تأثیر تصمیم‌های نهادها و سازمان‌های اجرایی در بهبود درآمد آبخیزنشینان است. نتایج مقادیر نسبت نیمرخ اجتماعی برای موضوع تأثیر به‌کارگیری دانش بومی در ایجاد انگیزه برای مشارکت بهتر در طرح‌های آبخیزداری نشان می‌دهد که سه گروه مدیران، کارشناسان بیولوژیکی و کارشناسان جهاد کشاورزی با موضوع مطرح شده موافق بوده‌اند و مقدار عددی این نسبت برای مدیران (برابر با 33) نشان‌دهنده توافق اکثر مدیران است. در همه گروه‌های مشارکت‌کننده به‌جز گروه مدیران و کارشناسان جهاد کشاورزی، مقادیر نسبت نیمرخ اجتماعی نشان‌دهنده عدم توافق آنان با مسئله دخالت دادن آبخیزنشینان در تصمیم‌های عملیات آبخیزداری انجام شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

212 - بررسی مدیریت آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد عدس تحت سطوح مختلف نانو کلات آهن در منطقه دیلمان
سیدمصطفی صادقی علی عبدزادگوهری

10.30495/wsrcj.2023.69377.11323

زمینه و هدف: اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺼﺮف آب در کشاورزی باعث شده است که مدیریت های آبیاری در ﺳﺎل های اﺧﯿﺮ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ کارشناسان و پژوهشگران قرار گیرد. آب یکی از مهم ترین ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﺪودﮐﻨﻨﺪه تولید عدس ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮه وری ﻣﺼﺮف آب از ﻃﺮﯾﻖ اﻋﻤﺎل روشﻫﺎی ﮐﻢآﺑﯿﺎری ﯾﮑﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت مهم در تولید ا چکیده کامل

زمینه و هدف: اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺼﺮف آب در کشاورزی باعث شده است که مدیریت های آبیاری در ﺳﺎل های اﺧﯿﺮ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ کارشناسان و پژوهشگران قرار گیرد. آب یکی از مهم ترین ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﺪودﮐﻨﻨﺪه تولید عدس ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮه وری ﻣﺼﺮف آب از ﻃﺮﯾﻖ اﻋﻤﺎل روشﻫﺎی ﮐﻢآﺑﯿﺎری ﯾﮑﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت مهم در تولید این محصول اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻣﻬﻢ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی زراﻋﯽ شناسایی نیازهای ﺗﻐﺬﯾﻪ ای در ﮔﯿﺎه اﺳﺖ. آﻫﻦ ﯾﮑﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺿﺮوری ﮐﻢ ﻣﺼﺮف و ﮐﻢ ﺗﺤﺮک اﺳﺖ که ﮔﯿﺎﻫﺎن در ﺑﯿﻦ رﯾﺰ ﻣﻐﺬیﻫﺎ، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻧﯿﺎز را ﺑﻪ آن دارﻧﺪ. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی مدیریت آبیاری و نانو کلات آهن بر عملکرد و اجزای عملکرد عدس در استان گیلان انجام گرفت.روش پژوهش: آزمایش حاضر به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه دیلمان (استان گیلان) انجام شد. عامل اصلی شامل چهار سطح بدون آبیاری (دیم)، آبیاری در مرحله گلدهی، آبیاری در مرحله غلاف دهی و آبیاری در مرحله گلدهی و غلاف‌دهی (کامل) و عامل فرعی شامل کود محلول‌پاشی نانو کلات آهن در زمان گلدهی، زمان غلاف دهی، هنگام گلدهی و غلاف‌دهی و مرحله قبل از رسیدگی در نظر گرفته شد.یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که اثر مدیریت آبیاری و اثر نانوکلات بر عملکرد دانه و بیولوژیک در سطح یک درصد معنی دار بود. در اثر مدیریت آبیاری، بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک در شرایط آبیاری در مرحله گلدهی و غلاف‌دهی به ترتیب با میانگین 1457 و 4380 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. در سطوح مختلف کود نانوکلات آهن، در مرحله گلدهی و غلاف‌دهی و کوددهی در مرحله قبل از رسیدگی، بیشترین عملکرد دانه به ترتیب با میانگین 2/834 و 7/861 کیلوگرم در هکتار و حداکثر عملکرد بیولوژیک به ترتیب با میانگین 4/3317 و 6/3228 کیلوگرم در هکتار بود.نتایج: با آﺑﻴﺎری کامل، تعداد شاخه اصلی، تعداد غلاف پُر در بوته، عملکرد بیولوژیک و دانه افزایش داشت و ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺎﺷﯽ ﮐﻮد ﻧﺎﻧﻮ ﮐﻼت آﻫﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد تعداد گره در ساقه، تعداد غلاف پُر در بوته و اﻓﺰاﯾﺶ عملکرد بیولوژیک گردید. از این رو، آبیاری کامل و مصرف کود نانو کلات آهن در مرحله گلدهی و غلاف‌دهی برای گیاه عدس رقم محلی در منطقه مورد مطالعه توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

213 - بررسی عملکرد، بهره‌وری آب و شاخص درجه ـ روز درجه رشد (GDD) و ارزیابی ضریب حساسیت گیاه گلرنگ تحت تیمارهای مختلف آبی
آرش تافته سالومه سپهری اصلان اگدرنژاد علی عبدزادگوهری پریسا شاهین رخسار

10.30495/wsrcj.2023.75366.11405

زمینه و هدف: گیاه گلرنگ به دلیل دارا بودن بیش از 90 درصد اسیدهای چرب غیراشباع می تواند نقش مهمی در گسترش سطح زیر کشت گیاهان روغنی و تأمین دانه های روغنی در کشور داشته باشد. با توجه به کمبود آب و لزوم بررسی رفتار گیاه گلرنگ درشرایط کم آبیاری ها لازم است تا برآورد مناسبی چکیده کامل

زمینه و هدف: گیاه گلرنگ به دلیل دارا بودن بیش از 90 درصد اسیدهای چرب غیراشباع می تواند نقش مهمی در گسترش سطح زیر کشت گیاهان روغنی و تأمین دانه های روغنی در کشور داشته باشد. با توجه به کمبود آب و لزوم بررسی رفتار گیاه گلرنگ درشرایط کم آبیاری ها لازم است تا برآورد مناسبی از عملکرد آن در شرایط تنش آبی وجود داشته باشد. این گیاه دانه روغنی به مناطقی با بارندگی زمستانه و بهاره اندک در طول دوره گلدهی نیاز دارد و متحمل به خشکی به شمار می‌رود و دارای ریشه‌های طویل با توانایی بالا در جذب آب از پروفیل‌های عمیق‌تر خاک می‌باشد.روش پژوهش: به‌منظور تخمین تابع تولید عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گلرنگ رقم سینا در شرایط تنش آبی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی واقع در استان کرمانشاه اجرا شد. این پژوهش با استفاده از داده های برداشت شده در دو سال زراعی در یک مزرعه تحقیقاتی در کرمانشاه انجام شد. عامل تنش آبی در سه سطح 70 ، 60 و 30 درصد نیاز آبی بر اساس بیلان رطوبتی خاک در سه تکرار اجرا گردید. بر اساس داده‌های سال اول دو تابع تولید ریس و تافته ضرایب حساسیت گیاه تعیین شد و با استفاده از داده‌های سال دوم مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای محاسبه روز درجه رشد (GDD) از دو روش محاسبه مستقیم و میانگین اصلاح شده استفاده شد. مقدار بیشینه دمای ممکن برای رشد حدود 30 درجه و دمای حداقل رشد صفر درجه به‌عنوان حد پایین قابل توصیه و قابل‌قبول (بدون ترند) گزارش‌شده است که در این تحقیق مقدار بیشینه 30 و مقدار دمای پایه 4 درجه از بانک اطلاعات سامانه نیاز آب‌گرفته شد. سپس دوره‌های مختلف فنولوژی با این شاخص واسنجی شد. همچنین رابطه شاخص GDD با ضرایب تبخیر-تعرق و ضرایب حساسیت و نیاز آبیاری بررسی شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که ضریب حساسیت گیاه گلرنگ به تنش آبی بین 5/0 تا 2/1 در دوره‌های مختلف رشد متغیر است و بیشترین حساسیت در دوره گلدهی و دوره میانی این گیاه می باشد. همچنین نتایج بررسی دو تابع تولید نشان داد مقادیر شاخص های آماری در مورد هر دو تابع مقدار خطای نرمال 5 درصد و مقدار کارایی هر دو تابع حدود 97 درصد می باشد. نتایج نشان‌دهنده آن است که کمترین تبخیر-تعرق به طور متوسط در تیمارهای مختلف مربوط به تیمار 30 درصد نیاز آبی با 8/189 میلی متر و بیشترین مربوط به تیمار 100 درصد نیاز آبی با 7/632 میلی متر بود.نتایج: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، گیاه گلرنگ رقم سینا در مراحل میانی و گلدهی، بیشترین حساسیت به کم آبی را دارد و ضریب حساسیت در این مرحله به ماکزیمم خود می رسد (حدود 2/1) و تنش آبی در این مرحله به‌هیچ‌وجه توصیه نمی شود. از طرفی، تابع ریس و تافته با ضرایب حساسیت ارائه‌شده می توانند در بررسی تنش های آبی، نتایج را به خوبی دو با دقت قابل قبول بر اساس ضرایب ارائه شده برآورد نمایند. از طرف دیگر در صورت عدم وجود داده گیاهی و داده‌های هواشناسی کامل تنها با استفاده از شاخص GDD می‌توان مقادیر ضریب گیاهی و ضریب حساسیت گیاه به تنش آبی و نیاز آبیاری گیاه را با دقت مناسب برآورد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

214 - برآورد مقدار آب آبیاری گیاه گندم به روش حل معکوس توابع تولید تحت شرایط تنش آبی با استفاده از سامانه نیاز آب
نیازعلی ابراهیمی پاک علی عبدزادگوهری آرش تافته

10.30495/wsrcj.2023.70827.11337

زمینه و هدف: عوامل مختلفی در افزایش تولید محصول گندم مؤثر می باشند که یکی از مهم ترین آن ها، آب است. تعیین آب مصرفی واقعی گندم در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیتی خاص برخوردار بوده و استفاده اقتصادی از آب یک مسئله جدی و بسیار مهم برای کشاورزان و محققانی است که گندم را به چکیده کامل

زمینه و هدف: عوامل مختلفی در افزایش تولید محصول گندم مؤثر می باشند که یکی از مهم ترین آن ها، آب است. تعیین آب مصرفی واقعی گندم در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیتی خاص برخوردار بوده و استفاده اقتصادی از آب یک مسئله جدی و بسیار مهم برای کشاورزان و محققانی است که گندم را به صورت آبی کشت و تولید می کنند . فصل کشت گندم به دلیل تغییر الگوی انرژی موثر بر تبخیر-تعرق، اثر مستقیمی بر نیاز آبی آن دارد و به طور قطع در فصل زمستان، نیاز آبی کمتری نسبت به بهار و تابستان خواهد داشت. این پژوهش به منظور بررسی سامانه نیاز آب در تعیین مقدار واقعی آب آبیاری و عملکرد گیاه گندم بر اساس حل معکوس تابع تولید در شرایط تنش آبی برای گندم رقم الوند در استان قزوین انجام شد.روش پژوهش: این پژوهش در سال های زراعی 1396- 1398 در استان قزوین در زمینی به مساحت 600 متر مربع در ایستگاه تحقیقاتی اسماعیل آباد (49º 52' N, 36º15' E, 1285 MSL) انجام شد. طرح آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار بود. به طوری که عامل اصلی مدیریت آبیاری شامل تأمین نیاز آبی 20 (I1)، 40 (I2)، 60 (I3)، 80 (I4) و 100 درصد (I5) و تیمار فرعی شامل آبیاری تا پایان مرحله گلدهی (S1) و مرحله خمیری شدن دانه (S2) بود. سامانه نیاز آبی کشور که توسط موسسه تحقیقات خاک و آب کشور ارائه شده است، سامانه ای است برای تعیین نیاز آبی محصولات زراعی و باغی که توانایی برآورد و تعیین نیاز آبی، آب مصرفی و برنامه‌ریزی آبیاری گیاهان را در سطح منطقه، شهرستان، حوضه آبریز، دشت دارد. یکی از نکات برجسته این سامانه، مکان محور بودن آن است و استفاده‌ کننده در هر مکان با مراجعه به سامانه، نیازهای منطقه‌ای خود را استخراج می‌کند و می‌تواند آب مصرفی برای الگوی کشت را تحت گزینه‌های مختلف کاربری به ذی نفعان بخش آب کشاورزی با قابلیت به‌روزرسانی ارائه نماید.یافته ها: نتایج نشان داد که ریشه میانگین مربعات خطا در روش تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب با 122، 83 و 126 میلی متر در روز بود که در این میان، روش پاسکوئله نسبت به سایر روش ها، دارای برآورد بهتری بود. در روش پاسکوئله بهترین ریشه میانگین مربعات خطای نرمال با 18/0 درصد مشاهده شد. شاخص توافق یا سازگاری در روش تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب با 95/0، 98/0 و 95/0 درصد و ضریب کارایی مدل به ترتیب با 77/0، 91/0 و 73/0 بود. همچین نتایج آنالیز آماری نشان داد که مقادیر اندازه گیری و شبیه سازی شده به خط یک به یک نزدیک و ارتباط مناسبی دارند و مقادیر ضریب تبیین در سال های مورد مطالعه را 98/0 نشان داد. نتایج برآورد میزان تبخیر- تعرق گیاه گندم با استفاده از سیستم نیاز آب در دشت قزوین با روش‌های تافته و همکاران. (2013)، پاسکوئله و همکاران. (2017) و رئس و همکاران، (98/0=R2) بالا بوده و ریشه میانگین مربعات خطا در روش های تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب 120، 83 و 126 میلی متر در روز بود که در این روش روش پاسکوئله برآورد بهتری نسبت به روش‌های دیگر داشت.نتیجه‌گیری: به طور کلی و با توجه به نتایج آماری، تقریب خوبی بین داده های واقعی و استفاده از سیستم نیاز آب در تعیین میزان آب آبیاری در شرایط تنش آبی مشاهده شد که بیانگر ارزیابی مناسب سیستم نیاز آبی و توانایی شبیه سازی است. تابع عملکرد گندم در رابطه با تیمارهای مختلف آبیاری بود و این سیستم می تواند به عنوان ابزار مناسبی در برآورد نیاز آبی برای بهبود مدیریت آب در گندم استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

215 - بررسی شاخص کلروفیل آب در رودخانه‌های ورودی تالاب انزلی با استفاده از ماهواره سنتینل
سید سامان میرفلاح نصیری ابراهیم امیری جلال بهزادی

10.30495/wsrcj.2023.73747.11383

زمینه و هدف: آلودگی منابع آبی و افزایش آلودگی در منابع آبی طبیعی نظیر دریاچه ها و تالاب ها، با توجه به طبیعت شکننده آنها، به عنوان یکی از بحران های پیش روی کشور، علاوه بر عوامل جریان ورودی، وابسته به وضعیت کمی خود آن اکوسیستم آبی نیز می باشد. از طرفی مشکل مهم تالاب انزل چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی منابع آبی و افزایش آلودگی در منابع آبی طبیعی نظیر دریاچه ها و تالاب ها، با توجه به طبیعت شکننده آنها، به عنوان یکی از بحران های پیش روی کشور، علاوه بر عوامل جریان ورودی، وابسته به وضعیت کمی خود آن اکوسیستم آبی نیز می باشد. از طرفی مشکل مهم تالاب انزلی به عنوان ناحیه مورد مطالعه در این پژوهش، آلودگی روزافزون آب آن در شرایط شکننده تغییرات اقلیمی است. لذا با توجه به عمده مشکل مطرح شده برای تالاب انزلی، هدف تحقیق بررسی شاخص کیفیت آب در جریانات ورودی تالاب انزلی بود.روش پژوهش: در این پژوهش جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در بازه 1380-1399 در محدوده مطالعاتی تالاب انزلی، آمار بارندگی ماهانه ایستگاه های مختلف هواشناسی و نقشه‌های زمین شناسی مشخصات و مقادیر ضرایب هیدرولیکی، حدود گسترش تالاب، داده های ایستگاه های مشاهد ه ای احتمالی، داده های اندازه گیری دبی رود های فصلی و دائمی، حدود قرارگیری عوارض و رودها از شرکت سهامی آب منطقه ای اخذ شد. در این مطالعه با استفاده از کد تحلیل کیفیت آب (UWQV) مقدار تغییرات کیفیت آب در دوره های فصلی تالاب انزلی در تصاویر Sentinel-2 و Sentinel-3 تحلیل شد.یافته‌ها: متوسط توزیع مکانی طیف سبز( شاخص کلروفیل) درفصول مختلف نشان داد که اعداد آن بیانگر وضعیت شاخص کیفیت و کلروفیل هستند بطوریکه در فصل پاییز برابر 15/0،در فصل زمستان 13/0، در فصل بهار معادل 06/0 و در فصل تابستان برابر عدد 13/0 بود. نتایج آماری دبی رودخانه های منتهی به تالاب انزلی، در تمام مختصات دریاچه تالاب، روند مشابه فصلی بین دبی ها با توجه به یکسان بودن حوضه آبریز تغذیه کننده مشاهده گردید و این درحالی است که هر یک از ارقام متوسط به ترتیب با اعداد 27/0، 23/0، 08/0، 08/0 و 23/0 انحراف معیار پراکنش مختصاتی را نشان داده است.نتیجه گیری:تحلیل کیفیت آب تالاب انزلی برپایه تغییرات شاخص کلروفیل بیان شده وتغییرات مقدار کلروفیل از یک فصل به فصل دیگر نوسان شدید را نشان داده که نتایج این تحقیق در مقایسه با سایر محققین، تایید شده است. همچنین وضعیت رسوبات سلامت آب تا حد زیادی در فصول پاییز زمستان تابستان بهار نوسان شدید را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

216 - تعیین مقدار آب مصرفی و تبخیر-تعرق گیاه لوبیا با استفاده از روش‌های تافته، پاسکوئله و رئس تحت شرایط آبیاری جویچه‌ای و قطره‌ای
علی عبدزادگوهری فاطمه کیخایی نیازعلی ابراهیمی پاک

10.30495/wsrcj.2023.75397.11406

زمینه و هدف: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، اﺳﺘﻔﺎده درست از آب ﺿﺮوری اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮی روش ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺑﻴﺎری در مزارع از راﻫﻜﺎرهای ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﺳﺘﻔﺎده از آب اﺳﺖ. تنش آبی می تواند عملکرد محصول را در مزرعه تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین، روش صحیح آبیاری و مدیریت مصرف آب از موارد ا چکیده کامل

زمینه و هدف: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، اﺳﺘﻔﺎده درست از آب ﺿﺮوری اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮی روش ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺑﻴﺎری در مزارع از راﻫﻜﺎرهای ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﺳﺘﻔﺎده از آب اﺳﺖ. تنش آبی می تواند عملکرد محصول را در مزرعه تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین، روش صحیح آبیاری و مدیریت مصرف آب از موارد اساسی در مزارع می باشد. استراتژی کم آبیاری با رویکرد تامین نیاز آبی را می توان به عنوان یک تکنیک عملی و کارآمد برای اطمینان از عملکرد بیشتر محصول، بدون به خطر انداختن فرآیندهای فیزیولوژیکی و عملکرد در نظر گرفت. لذا زمینه این پژوهش تخمین مقدار آب مصرفی و میزان تبخیر-تعرق گیاه لوبیا با هدف ارزیابی شرایط مزرعه ای و مقایسه آن با روش های تافته، پاسکوئله و رئس می باشد.روش پژوهش: پژوهش حاضر به منظور تعیین مقدار آب مصرفی و تبخیر-تعرق لوبیا با استفاده از روش های تافته، پاسکوئله و رئس و بر مبنای حل معکوس تابع تولید عملکرد در استان مرکزی و در ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین در ارتفاع 1930 متر از سطح دریا با طول جغرافیایی 49 درجه و57 دقیقه و عرض جغرافیای 33 درجه و 39 دقیقه در سال های 1395 و 1396 اجرا شد. در این آزمایش تیمار آبیاری شامل جویچه ای و قطره ای-نواری به عنوان فاکتور اصلی و مقادیر نیاز آبی شامل 100، 75 و 55 درصد نیاز آبی به عنوان فاکتور فرعی انتخاب و به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. رقم مورد کشت از نوع بومی و زمان کاشت آن در سال اول و دوم به ترتیب روز دهم و نهم خردادماه بود. نوارهای آبیاری قطره ای بر روی پشته ها قرار گرفته و آبیاری تا استقرار کامل گیاهچه در مرحله ظهور سومین سه برگچه ای به صورت یکسان انجام شد.یافته ها: بیشترین عملکرد دانه با میانگین 2683 کیلوگرم بر هکتار در روش آبیاری جویچه ای و با تأمین 100 درصد نیاز آبی به دست آمد. در ارزیابی تبخیر-تعرق، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) در روش های تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب 0/160، 8/117 و 0/185 میلی متر و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (RMSEn) به ترتیب 448/0، 330/0 و 518/0 درصد بود و شاخص توافق یا سازگاری (d) در روش تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب با 295/0، 600/0 و 081/0 درصد بود. در بررسی مقادیر آب آبیاری، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) در روش های تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب 7/156، 5/117 و 3/181 میلی متر و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (RMSEn) به ترتیب 446/0، 335/0 و 516/0 درصد بود. شاخص توافق یا سازگاری (d) در روش تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب با 324/0، 602/0 و 118/0 درصد بود.نتیجه‌گیری: به طورکلی و با توجه به نتایج آماری، روش های تافته، پاسکوئله و رئس، برآورد قابل قبولی از مقدار آب آبیاری و میزان تبخیر-تعرق در شرایط جویچه ای و قطره ای-نواری تحت مقادیر مختلف نیاز آبی داشتند. از این رو می توانند به عنوان یک ابزار مناسب در تخمین آب مصرفی در محل مورد مطالعه استفاده شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

217 - شبیه سازی عملکرد و بهره وری مصرف آب گیاه سویا تحت شرایط کم آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن با استفاده از مدل DSSAT
امیر نیک اختر علی نشاط نجمه یزدان پناه علی عبدزادگوهری ابراهیم امیری

زمینه و هدف: تنش¬آبی و کود نیتروژن بر بسیاری از فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی مرتبط با بهره¬وری مصرف آب در سویا اثر منفی دارد. پیش‌بینی پاسخ عملکرد برای ارزیابی استراتژی‌های مدیریت آبیاری و کود از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از مدل¬های پشتیبانی تصمیم در سویا، مدل CSM-CROP چکیده کامل

زمینه و هدف: تنش¬آبی و کود نیتروژن بر بسیاری از فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی مرتبط با بهره¬وری مصرف آب در سویا اثر منفی دارد. پیش‌بینی پاسخ عملکرد برای ارزیابی استراتژی‌های مدیریت آبیاری و کود از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از مدل¬های پشتیبانی تصمیم در سویا، مدل CSM-CROPGRO-Soybean می¬باشد که در بسته نرم¬افزاری DSSAT قرار دارد. ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در ﻣﺰرﻋﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪ در کشاورزی اﻧﺠﺎم ﻣﻲ¬ﺷﻮﻧﺪ و این مقوله ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮ ﺑﻮدن، زﻣﺎن ﺑﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ¬ﺑاشند، لذا هدف از این پژوهش، استفاده از ﻣﺪل ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي DSSAT جهت ارزیابی عملکرد و بهره¬وری مصرف آب گیاه سویا تحت شرایط تنش آبی و کود نیتروژن در استان هرمزگان بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر به صورت طرح کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفي در سه تکرار در استان هرمزگان و در شهرستان حاجی¬آباد در سال¬های 1400 و 1401 انجام شد. عامل اصلي شامل بدون آبياري و تامين 40، 60، 80، 100 و 120 درصد نياز آبي و عامل فرعي مقادير کود نيتروژن شامل مصرف صفر، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم بر هکتار بود. دادهﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻣﺪل شامل ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻜﺎﻧﻲ، اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻲ، اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎک¬شناسی و ﻋﻤﻠﻴﺎت زراﻋﻲ می¬باشد و برآورد در مدل با استفاده از ترکیب روش¬هاي گرافیکی و آماري انجام شد. مقایسه مقادیر و پراکنش داده¬هاي شبیه¬سازي و اندازه¬گیري شده با نمودار و خط 1:1 ارائه شد. یافته¬ها: مقادیر آب مصرفي در تیمارهای 40، 60، 80، 100 و 120 درصد نياز آبي در سال 1400 به ترتیب 265، 354، 444، 533 و 623 میلی¬متر و در سال 1401 به ترتیب 259، 347، 435، 541 و 632 میلی¬متر بود. ریشه میانگین مربعات خطاي نسبی (RMSEn) بر مبنای سال¬های 1400 و 1401 نشان داد که عملکرد دانه، غلاف و زیست توده و بهره¬وری مصرف آب مبتنی بر عملکرد دانه، غلاف و زیست¬توده در سال¬ اول به ترتیب 162/0، 161/0، 099/0، 304/0، 454/0 و 223/0 درصد و در سال دوم به ترتیب 195/0، 172/0، 106/0، 349/0، 485/0 و 247/0 درصد بود. شاخص توافق ویلموت (d) در سال¬ 1400 برای عملکرد دانه، غلاف و زیست توده به ترتیب 902/0، 891/0 و 939/0درصد و برای بهره¬وری مصرف آب مبتنی بر عملکرد دانه، غلاف و زیست¬توده به ترتیب 828/0، 810/0 و 970/0 درصد و در سال 1401، برای عملکرد دانه، غلاف و زیست توده به ترتیب 872/0، 885/0 و 936/0 درصد و برای بهره¬وری مصرف آب مبتنی بر عملکرد دانه، غلاف و زیست¬توده به ترتیب 889/0، 766/0 و 961/0 درصد بود. نزدیک بودن این شاخص به عدد یک، نشان¬دهنده قابل اطمینان بودن مقادیر شبیه¬سازي شده است. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از ارزیابی مدل DSSAT نشان داد که این مدل قادر به شبیه¬سازی با دقت قابل قبولی در عملکرد سویا و تغییرات رطوبتی در خاک است. به¬طور کلی ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ آﻣﺎري، ﺷﺒﯿﻪ¬ﺳﺎزي ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ، غلاف و زیست¬توده تحت¬ﺗﺄﺛﯿﺮ نیازهای مختلف آﺑﯿﺎري و سطوح متفاوت کود نیتروژن، ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل بود و به¬نظر می¬رسد استفاده از این مدل به¬عنوان ابزاری راهگشا جهت پشتیبانی پژوهش¬های علمی و ارتقاء تصمیم¬گیری¬ها در مدیریت مصرف آب در سویا در منطقه مورد مطالعه قابل توصیه می¬باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

218 - بررسی اثرات بلندمدت مصارف آب بخش صنعت و کشاورزی بر نوسانات سطح آب زیرزمینی دشت شازند
سیامک امیری احمد رجبی سعید شعبانلو فریبرز یوسفوند محمد علی ایزدبخش

10.30495/wsrcj.2023.72053.11360

زمینه و هدف: امروزه با افزایش نیاز آبی در بخش‌های مختلف میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی در حال افزایش است و این امر منجر به افت بیشتر تراز آب، درآبخوان‌های استان مرکزی شده است. یکی از مناسب‌ترین روش‌ها برای مدیریت بهینه منابع آب‌زیرزمینی، تجزیه و تحلیل رفتار آبخوان‌ها د چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه با افزایش نیاز آبی در بخش‌های مختلف میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی در حال افزایش است و این امر منجر به افت بیشتر تراز آب، درآبخوان‌های استان مرکزی شده است. یکی از مناسب‌ترین روش‌ها برای مدیریت بهینه منابع آب‌زیرزمینی، تجزیه و تحلیل رفتار آبخوان‌ها در شرایط مختلف با استفاده از مدل‌های ریاضی است. هدف از این تحقیق بررسی اثرات برداشت مصارف کشاورزی و صنعتی بر تراز آب زیرزمینی دشت شازند در استان مرکزی و تاثیر افزایش 20 درصدی راندمان آبیاری در اراضی کشاورزی در صورت توسعه سیستم‌های تحت فشار و کم مصرف با استفاده از مدل عددی GMS می‌باشد. روش پژوهش: ابتدا مدل مفهومی و عددی آبخوان شازند در نرم افزار GMS اجرا شده و در حالت ماندگار واسنجی شد. سپس مدل در حالت غیرماندگار برای دوره آماری مهر 1394 تا شهریور 1398 واسنجی شد. برای بررسی واکنش‌های مدل به ازای تغییرات پارامتر‌های مهم و موثر، آنالیز حساسیت مدل انجام شد و مدل برای دوره آماری مهر 1398 تا شهریور 1400 صحت‌سنجی شد. سپس تغییرات تراز آب زیرزمینی در آبخوان تحت دو سناریوی مدیریتی مرجع و افزایش راندمان آبیاری مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. در سناریوی مرجع با فرض ادامه وضع موجود و در سناریوی افزایش راندمان با فرض افزایش 20 درصدی راندمان آبیاری، شبیه‌سازی تغییرات تراز آب زیرزمینی در کل دشت شازند برای 20 سال آتی از مهر 1400 تا شهریور 1420 انجام شد. یافته‌ها: براساس نتایج بدست آمده مقدار خطای RMSE مربوط به واسنجی حالت ماندگار در حدود 7/0 متر و مقدار متوسط خطای RMSE در حالت غیرماندگار در تمام ماه‌های شبیه‌سازی در دو دوره واسنجی و صحت‌سنجی کمتر از 6/0 متر است که نشان دهنده دقت بالای مدل در شبیه‌سازی تراز آب زیرزمینی در کل دشت است. آنالیز حساسیت نشان داد، تغییرات پارامترهای آبدهی ویژه و هدایت هیدرولیکی بیشترین تاثیر را بر نوسانات آب زیرزمینی در کل دشت دارد. نتایج نشان داد در سناریوی مرجع افت تراز آب زیرزمینی در انتهای دوره 20 ساله بهره‌برداری، 95/3 متر می‌باشد. در سناریوی افزایش 20 درصدی راندمان، با کاهش برداشت از چاه‌های بهره‌برداری در اثر افزایش راندمان آبیاری، مقدار افت به 76/2 متر خواهد رسید که در این‌صورت میزان افت حدود 2/1 متر تعدیل خواهد یافت. نتایج: بر اساس نتایج، بیشترین افت تراز آب زیرزمینی در دو سناریوی مرجع و افزایش راندمان در مناطق مرکزی دشت به ترتیب 2/9 و 9/6 متر است و کمترین میزان افت در مناطق غربی دشت به ترتیب 1 و 5/0 متر است. با توجه به اینکه بخش کشاورزی بیشترین تاثیر را بر افت تراز در آبخوان در نواحی مرکزی دشت دارد، بهتر است برنامه‌های مدیریتی برای کنترل برداشت از آبخوان مانند افزایش راندمان یا اصلاح الگوی کشت بر روی این بخش متمرکز شود. در صورت اجرای سیستم های تحت فشار و افزایش راندمان در دشت تا حدودی میزان افت تراز در منطقه تعدیل می شود اما مشکل حل نخواهد شد و لازم است با اجرای برنامه‌های تکمیلی، بجای محصولات آب بر، گیاهان با نیاز آبی کم کشت شود و در بخش صنعت نیز بجای برداشت از آب زیرزمینی از پساب تصفیه شده شهری استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

219 - بررسی انتشار آلودگی در محیط متخلخل آبخوان بابل با استفاده ازمدل‌های MODFLOW وMODPATH
یاسر قندهاری علیرضا زمانی نوری بابک امین نژاد

10.30495/wsrcj.2023.72853.11370

زمینه و هدف: با توجه به افت شدید آب های زیرزمینی دشت های کشور به دنبال برداشت بی رویه از آنها برای مصارف کشاورزی، مدیران به دنبال راهکارهای مدیریت و احیا سفره های آب زیرزمینی هستند. یکی از راهکارهای جبران افت سطح آب زیرزمینی که خود از موثرترین عوامل نابودی ظرفیت تغذیه و چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به افت شدید آب های زیرزمینی دشت های کشور به دنبال برداشت بی رویه از آنها برای مصارف کشاورزی، مدیران به دنبال راهکارهای مدیریت و احیا سفره های آب زیرزمینی هستند. یکی از راهکارهای جبران افت سطح آب زیرزمینی که خود از موثرترین عوامل نابودی ظرفیت تغذیه و افزایش کیفیت در پهنه آب زیرزمینی است، سناریوهای کاهش برداشت از چاه های کشاورزی و تهیه طرح های ممنوعیت با کمترین عدم قطعیت براساس حساسیت ناحیه ای به آلودگی است. هدف از این تحقیق پیش-بینی شرایط انتشار جریان و آلودگی منطقه بر اساس مدل های عددی است. شبکه تراز و جهت جریان آب زیرزمینی دشت با استفاده از نرم افزار MODFLOW در یک دوره بلند مدت و توسعه مدل پیش بینی با استفاده از عملیات واسنجی و صحت سنجی بر دوره پایه مطالعاتی انجام شود تا بتوان به اجرای سناریوهای پیش بینی از طریق اعمال محدودیت و کاهش برداشت بر منابع بهره برداری آبخوان، و مشخصاً چاه های کشاورزی، تا مرحله استخراج هیدروگراف پایدار دشت دست یافت.روش پژوهش: این تحقیق با هدف تخمین و پیش بینی وضعیت آلودگی رخ داده در سایت آلودگی شهری، با استفاده از برنامه های رایانه ای MODFLOW و MODPATH در نرم افزار GMS انجام شد. برای رسیدن به این هدف در مرحله اول، مدل عددی جریان آبخوان بوسیله کد MODFLOW تهیه و کالیبره گردید. سپس کد MODPATH برای ردیابی ذرات آلوده به روش پیشرو در حالت ماندگار مورد استفاده قرار گرفت. در مرحله دوم، تاثیر سناریوی افزایش و کاهش پمپاژ از چاه های بهره برداری بر زمان سیر، طول مسیر و ناحیه گیرش ذرات شیرابه منتهی به آنها به روش پسرو پیش بینی و ارزیابی شد. در مرحله سوم، ردیابی ذرات منتهی به چاه-های نمونه برداری کیفی در دشت به روش پسرو در حالت ماندگار پیش بینی و ارزیابی شد.یافته‌ها: مدل جریان آب زیرمینی با توجه به رویکرد خودکار واسنجی و صحت سنجی، کمترین انحراف آماری را بر روی پارامترهای بهینه سازی ایجاد نمود. همچنین مدل کیفیت انتقال ذرات بر روی مدل پیش بینی جریان آب های زیرزمینی به درستی اجرا شد. در آبخوان بابل، محدوده دفن پسماند در حیطه خارج از آبخوان تعیین شده، اشباع است. مشاهده شد، با تنظیم پارامترهای شبیه سازی انتقال ذرات ابر آلودگی پسماند، تخمینی از غلظت به مرزهای تراوا و شبکه آبراهه ای اطلاق گردید. به این معنی که در شبیه سازی انتقال ذرات، در اینجا منبع گسترش آلودگی، شبکه آبراهه ای و مرزهای تراوایی است که مستقیماً در دوره های بارندگی و بخصوص طغیان های سیلابی، از آلودگی متاثر خواهند بود. حد غلظت به صورت ارقام متغیر بر پایه تغذیه و بارش در محدوده و برابر با آستانه پایدار اولیه مورد تحقیق (لندفیل) به مدل داده شد. بر اساس نمودار تجمعی غلظت خروجی از مرزهای تراوا و مسیل جریان در ناحیه جنوب شرقی نیز روند تغییرات نمودار غلظت ابر آلودگی، در مدل سازی کیفی دشت نشان می دهد که در دوره پیش بینی، افزایش غلظت به شکل خطی بالا خواهد رفت. با توجه به اینکه محل قرارگیری دفع پساب در محدوده خارج از دشت می باشد، سرعت افزایش آلودگی تا دوره پایانی شبیه سازی ابتدایی چندان بالا نبوده است. با این حال، علت بالا رفتن حجم انباشت غلظت را می توان به وجود مرزهای تراوا و افت شدید آب های زیرزمینی در این ناحیه ربط داد. به عبارتی دیگر، با پایین رفتن بیش از اندازه تراز آب زیرزمینی در محدوده اشباع دشت، جهت جریان به سمت آبخوان با سرعت بالاتری حجم آب آلوده را منتقل خواهد کرد.نتایج: چنانچه وضعیت برداشت های آب‌های زیرزمینی به همین صورت ادامه یابد، علاوه بر کاسته شدن از ذخایر آب‌های زیرزمینی دشت، کیفیت ذخایر آب باقیمانده نیز کمتر خواهد شد. این امر موجب بروز مشکلات جدی تر در وضعیت کشاورزی منطقه می شود. نتایج اجرای مدل کمی و کیفی به منظور بررسی نفوذ آب آلوده لندفیل بر پایه تراکم آلودگی، نشان داد با احتمال بالا نفوذ ذرات آلوده از سمت دیواره جنوبی به سمت آبخوان در دوره های بارش رخدادی که جریان به صورت تصادفی و در مسیل ها جاری می شود و سپس گسترش تا دریا عملا به دلیل افت تراز آب دریای خزر رخ خواهد داد. نفوذ آب در نواحی شرقی محتمل تر از نواحی غربی است. دلیل انتخاب انتشار آلودگی محل دفع پسماند شرقی به جهت نمایش انباشت ذرات آلوده و پس زدگی از دریا نیز همین بود ه است. پیشنهاد می شود تا در حوزه سیاست گذاری، به منظور کنترل بحران شیرابه دشت، بسترسازی مناسب و دیواربندی محدوده انباشت زباله بر اساس جهت جریان اعمال شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

220 - نقش اقدامات زیستی بر فرآیند فرسایش خاک با استفاده از مدل InVEST در حوزه آبخیز شارقنج، خراسان جنوبی
رضا چمنی سحر مصطفایی یونجالی سید حمیدرضا صادقی

10.30495/wsrcj.2023.73563.11380

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه بوم‌سازگان‌ها نقش بی بدیلی در تأمین نیازهای انسانی و ارائه خدمات متنوع به ذی‌نفعان خود برعهده دارند. اما بروز پدیده‌های متعدد از جمله افزایش جمعیت و افزایش تقاضا برای رفع نیازهای انسانی، خدمات بوم‌سازگان (ES) را با مشکل مواجه ساخته است. از این چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه بوم‌سازگان‌ها نقش بی بدیلی در تأمین نیازهای انسانی و ارائه خدمات متنوع به ذی‌نفعان خود برعهده دارند. اما بروز پدیده‌های متعدد از جمله افزایش جمعیت و افزایش تقاضا برای رفع نیازهای انسانی، خدمات بوم‌سازگان (ES) را با مشکل مواجه ساخته است. از این رو، تخریب زمین یک مسئله مهم محیط‌زیستی است که تحت‌تأثیر عناصر و عوامل مختلفی قرار دارد. برهمین‌اساس اقدامات مدیریتی و حفاظتی و استقرار پوشش گیاهی در یک آبخیز می‌تواند نقش ارزشمندی در حفاظت خاک و جلوگیری از فرسایش ایفا نماید. لذا در این پژوهش سعی شده است نقش عملیات زیستی و مدیریتی حوزه آبخیز شارقنج خراسان جنوبی بر فرسایش خاک در شدت های مختلف بارندگی مورد ارزیابی قرار گیرد.روش‌ پژوهش: حوزه آبخیز شارقنج با مساحت 87/94 کیلومترمربع در شهرستان بیرجند استان خراسان جنوبی واقع شده است. میانگین بارندگی سالیانه آبخیز نیز حدود 210 میلی متر است. حوزه آبخیز شارقنج به دلیل دارا بودن شیب زیاد در قسمت شرق و جنوب شرق، قرارگیری مناطق مسکونی و اراضی باغی در حریم و بستر رودخانه و رژیم بارشی شدید در بهار از پتانسیل سیل خیزی خوبی برخوردار است. برای ارزیابی نقش عملیات اصلاحی زیستی بر فرآیند فرسایش خاک در حوزه آبخیز مطالعاتی از مدل InVEST استفاده شد. برای آماده‌سازی ورودی‌های مدل از داده‌های بارندگی سالیانه ایستگاه‌های قائن، بیرجند، موسویه و منصورآباد برای دوره زمانی 1381 تا 1399 و برای دوره بازگشت های 2، 5، 10 و 50 سال استفاده شد. در ادامه عامل‌های فرسایندگی باران، فرسایش‌پذیری خاک، مدیریت پوشش و عامل حفاظت زمین تعیین شد.یافته های پژوهش: بیشینه مقادیر شاخص فرسایندگی باران در دوره بازگشت های 2، 5، 10 و 50 سال به ترتیب 08/47، 68/63، 01/85 و 94/98 و کمینه این عامل در همان دوره بازگشت ها به ترتیب 88/42، 68/56، 47/74 و 85/85 مگاژول در میلی‌متر بر هکتار بر ساعت تعیین شد. هم‌چنین مقدار رسوب تولیدشده در دوره بازگشت‌های 2، 5، 10 و 50 سال به ترتیب 27/6699، 56/9024، 27/17452 و 30/20862 تن بوده که بعد از اعمال سناریوی مدیریتی به ترتیب به 39/6439، 37/8668، 94/16892 و 87/17390 تن کاهش یافته است. نتایج به دست آمده بر کاهش 9/3، 9/3، 2/3 و 7/1 درصد به ترتیب برای دوره بازگشت‌های 2، 5، 10 و 50 سال دلالت دارد.نتیجه‌گیری: در این پژوهش نقش مدیریت زیستی در کنترل فرسایش و رسوب در سطح حوزه آبخیز شارقنج در دوره بازگشت های مختلف بارندگی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با افزایش شدت بارندگی، در کاربری فعلی، میزان فرسایش و رسوب افزایش یافته است اما با اعمال سناریوهای مدیریتی در سطح زیرآبخیزهای مختلف، فرسایش و رسوب در دوره بازگشت های مختلف بارندگی، کمی کاهش یافته است. با توجه به این‌که شدت بارندگی در منطقه نقش مهمی در ایجاد فرسایش ایفا می کند و اثر آن با ترکیب اراضی شیب دار تشدید می‌شود، استفاده اصولی و متناسب با توان اراضی، می تواند نقشی مؤثری در پیش-گیری از تخریب زمین داشته باشد. لذا رهیافت های این پژوهش می تواند برای ارائه الگوی مدیریتی مناسب برای مدیران، بهره برداران و ذی نفعان حوزه های آبخیز سودبخش باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

221 - طراحي نواحي مجزاي اندازه‌گيري با رويکرد کاهش هزينه و کاهش نشت در شبکه‌هاي توزيع آب
محمد کاکش پور محمدرضا جلیلی قاضی زاده سید عباس حسینی احمد شرافتی

10.30495/wsrcj.2023.75676.11412

زمينه و هدف: براي تخمين مقدار نشت در شبکه توزيع آب، انجمن بين‌المللي آب اندازه‌گيري مقدار جريان شبانه با استفاده از ايجاد نواحي مجزاي اندازه‌گيري (DMA1) را توصيه مي کند. از طرفي ايجاد اين نواحي براي شبکه هاي موجود و قديمي بايد با در نظر گرفتن عواملي از قبيل به حداقل ر چکیده کامل

زمينه و هدف: براي تخمين مقدار نشت در شبکه توزيع آب، انجمن بين‌المللي آب اندازه‌گيري مقدار جريان شبانه با استفاده از ايجاد نواحي مجزاي اندازه‌گيري (DMA1) را توصيه مي کند. از طرفي ايجاد اين نواحي براي شبکه هاي موجود و قديمي بايد با در نظر گرفتن عواملي از قبيل به حداقل رساندن لوله‌هاي مرزي بين نواحي، کمترين هزينه ايجاد نواحي و همچنين بررسي تأثير ايجاد نواحي برهيدروليک شبکه و ازجمله اثرگذاري بر ميزان نشت انتخاب گردد. به‌عبارت‌ديگر، طرح انتخابي به لحاظ هندسه، تعداد نواحي و همچنين شرايط مرزي بين نواحي بايد به‌صورت بهينه‌ محاسبه و انتخاب گردد. همچنين با توجه به تأثير انتخاب الگوريتم دو هدفه بر نتايج بهينه‌سازي، براي اولين بار نتايج الگوريتم‌هاي دو هدفه در ايجاد نواحي منطقه‌سنجي مقايسه شده است. براي انتخاب بهترين الگوريتم بهينه سازي در بخش پارتيشن بندي فيزيکي از الگوريتم هاي NSGAII، MOGWO، SPEA2 و MOPSO استفاده شد و نتايج نشان داد که الگوريتم SPEA2 بهتر از ساير الگوريتم‌ها عمل مي‌کند. سپس با بررسي نتايج ايجاد نواحي اندازه گيري مجزا با تغيير تعداد و هندسه نواحي در شبکه، وضعيت بهينه نواحي با توجه به دو هدف بهينه سازي و همچنين شاخص هايي مانند فشردگي و مقادير فشار گرهي محاسبه شده و طرح پيشنهادي انتخاب شد. روش پژوهش: در تحقيق حاضر يک روش جديد جهت ايجاد نواحي مجزاي اندازه‌گيري در شبکه توزيع آب موجود با رويکردهاي کاهش هزينه و کاهش نشت ارائه‌شده است. ايجاد نواحي با اين دو رويکرد کمتر در تحقيقات گذشته مورد بررسي قرار گرفته است. اين روش شامل مراحل خوشه‌بندي، ناحيه‌بندي فيزيکي و همچنين تجزيه‌وتحليل نتايج است. روش ارائه شده بر روي شبکه توزيع آب زدجي در کشور چين بکار گرفته شد. همچنين با توجه به اثرگذاري انتخاب الگوريتم دو هدفه بر نتايج بهينه‌سازي براي اولين بار به مقايسه نتايج الگوريتم‌هاي دو هدفه در ايجاد نواحي مجزاي اندازه‌گيري پرداخته شده است. جهت انتخاب بهترين الگوريتم بهينه‌سازي در بخش ناحيه‌بندي فيزيکي از الگوريتم‌هاي NSGAII2، MOGWO3، SPEA24، MOPSO5 استفاده شد که نتايج نشان داد الگوريتم SPEA2 نسبت به ساير الگوريتم‌ها عملکرد بهتري داشته است. سپس با بررسي نتايج ايجاد نواحي مجزاي اندازه‌گيري با تغيير تعداد و هندسه نواحي در شبکه، حالت بهينه نواحي با توجه به دو هدف بهينه‌سازي و همچنين شاخص‌هايي نظير پيمانگي و مقادير فشار گره‌اي مورد محاسبه قرار گرفت و طرح پيشنهادي انتخاب گرديد. يافته‌ها: نتايج نشان داد که با انتخاب بهينه تعداد وهندسه نواحي با روش ارائه شده، ميزان انحراف معيار فشار گرهي شبکه 8/14 درصد و ميزان نشت گرهي شبکه 8/5 درصد نسبت به حالت بدون ايجاد نواحي مجزاي اندازه‌گيري کاهش‌يافته است. درواقع ايجاد نواحي علاوه بر کنترل نشت در شبکه، موجب مديريت فشار و کاهش نشت در شبکه گرديده است. نتايج: روش ارائه شده ضمن ايجاد نواحي مجزاي اندازه‌گيري با کمترين هزينه، ميزان نشت و انحراف معيار فشار گرهي در شبکه را نيز کاهش داده است که به ايجاد عدالت توزيع آب در شبکه کمک مي‌کند. همچنين الگوريتم دو هدفه SPEA2 به‌عنوان الگوريتم برتر از بين چهار الگوريتم بررسي‌شده جهت ايجاد نواحي مجزاي اندازه‌گيري پيشنهاد مي گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

222 - آسیب‌پذیری لرزه‌ای منابع آب‌ زیرزمینی بر اساس شکست خط ‌لوله انتقال سوخت با استفاده از روش DRASTIC و شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: دشت تهران)
مهدی حقیقی علی دلنواز پوریا رشوند محمد دلنواز

10.30495/wsrcj.2023.74690.11398

زمینه و هدف: آب‌های زیرزمینی یکی از منابع اصلی توسعه پایدار در جوامع بشری بوده که با توجه به تامین آب مورد نیاز بخش‌های شرب، کشاورزی و صنعت، آلودگی آن‌ها اثرات مخربی به همراه خواهد داشت. علاوه‌براین، شبکه انتقال سوخت به‌دلیل ذخیره‌سازی و انتقال فرآورده‌های نفتی از اهمیت چکیده کامل

زمینه و هدف: آب‌های زیرزمینی یکی از منابع اصلی توسعه پایدار در جوامع بشری بوده که با توجه به تامین آب مورد نیاز بخش‌های شرب، کشاورزی و صنعت، آلودگی آن‌ها اثرات مخربی به همراه خواهد داشت. علاوه‌براین، شبکه انتقال سوخت به‌دلیل ذخیره‌سازی و انتقال فرآورده‌های نفتی از اهمیت بالایی برخوردار ‌است. اهمیت این سیستم در هنگام وقوع حوادثی مانند زلزله از جنبه‌های مختلف افزایش می‌یابد. آلودگی منابع آب زیرزمینی براثر نشت از سیستم انتقال سوخت، یکی از اثرات ثانویه زلزله بوده و تاثیر نامطلوبی بر محیط‌زیست و سلامت انسان بر جای می‌گذارد. این تحقیق بر ارزیابی آسیب‌پذیری آب‌های زیرزمینی در اثر خرابی شبکه انتقال سوخت شهری در برابر وقوع زلزله متمرکز بوده که در قالب مطالعات موردی بر شبکه انتقال سوخت شهر تهران و آبخوان دشت تهران-کرج انجام شده‌است. روش پژوهش: در این تحقیق مدلی تلفیقی برای تحلیل آسیب لرزه‌ای و ارزیابی ریسک در شرایط عدم قطعیت در شبکه انتقال سوخت شهر تهران تعریف و اجرا شده‌است. در این مدل پیامدهای آسیب شبکه انتقال سوخت تحت سه سناریو زلزله (با بزرگای 5، 6، 7 ریشتر) بر آلودگی آب‌های زیرزمینی شهر تهران مورد ارزیابی قرار گرفته‌است. علاوه براین استراتژی‌های راهبردی به منظور کاهش اثرات احتمالی آلودگی آب‌های زیرزمینی ناشی از زلزله ارائه شده‌است. مدل پیشنهادی جهت ارزیابی آسیب در خط لوله شبکه انتقال سوخت با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (ANN) توسعه یافته‌است. همچنین برای ارزیابی آلودگی آب‌های زیرزمینی بر اساس نشت سوخت از شبکه انتقال سوخت آسیب دیده، از مدل DRASTIC استفاده شده‌است. در این مطالعات برنامه‌ریزی استراتژیک براساس استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری استوار و درجه استواری به منظور کاهش اثرات احتمالی آلودگی آب‌های زیرزمینی با بهره‌گیری از تئوری حداقل-حداکثر تاسف، انجام شده‌است. یافته‌ها: نتایج این تحقیق نشان داد که مدل شبکه عصبی مصنوعی توسعه‌داده شده توانایی بالایی در ارزیابی آسیب (شکست و نشتی) در خط لوله شبکه انتقال سوخت داشته، به گونه‌ای که ریشه میانگین مربع خطا (RMSE) و ضریب همبستگی R به ترتیب برابر با 0.029 و 0.98 بود. براساس نتایج، میزان خسارت وارده به خط‌لوله در سناریوی اول (زمین‌لرزه با بزرگای 5 ریشتر) برابر با 15 نشتی و 2 خرابی، در سناریوی دوم ( زمین‌لرزه با بزرگای 6 ریشتر) برابر با 25 نشتی و 7 خرابی و در سناریوی سوم (زمین‌لرزه با بزرگای 7 ریشتر) تعداد نشتی‌ها 27 و 9 شکست بوده‌است. با توجه به نتایج حاصل از آلودگی آبخوان تحت سه سناریوی زلزله، مشخص می‌شود که در سناریوی زمین لرزه با بزرگای 5 ریشتر، 30 درصد آبخوان دارای پتانسیل آلودگی متوسط و 55 درصد پتانسیل آلودگی کم، در سناریوی زمین لرزه با بزرگای 6 ریشتر، 45 درصد آبخوان دارای پتانسیل آلودگی متوسط و 18 درصد پتانسیل آلودگی کم و در سناریوی زمین‌لرزه با بزرگای 7 ریشتر، 55 درصد آبخوان دارای پتانسیل آلودگی متوسط و 22 درصد پتانسیل آلودگی پایینی دارد. در راستای برنامه‌ریزی استراتژیک کاهش آلودگی آبخوان، استراتژی‌های مختلف در مقابل سناریوهای مختلف با معیار حداقل-حداکثر تاسف مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت سه استراتژی برای کاهش آلودگی منابع آب‌زیرزمینی ارائه شد. با توجه به نتایج، استفاده از استراتژی (عایق بندی محیط پیرامون خط لوله) منجر به کاهش 70 درصدی آلودگی آب‌های زیرزمینی و استفاده از استراتژی (پیاده‌سازی سیستم هوشمند لرزه‌ای برای قطع جریان سیال در وقوع زمین لرزه) که به عنوان استراتژی استوار شناخته شد منجر به کاهش 75 درصدی آلودگی آبخوان شده‌است. نتایج: براساس نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد مدل توسعه داده شده در این پژوهش مشخص گردید که مدل ارائه شده دارای عملکرد قابل قبولی در پیش‌بینی آسیب‌پذیری لرزه‌ای خط‌لوله انتقال سوخت و ارزیابی آلودگی آبخوان بوده‌است. این مدل قابلیت پیاده‌سازی در مناطق مختلف شهری و ارزیابی عملکرد سیستم انتقال سوخت تحت سناریوهای مختلف زمین لرزه و نیز ارزیابی آلودگی آب‌های زیرزمینی را داشته و به عنوان یک مدل مرجع می‌تواند به صورت گسترده مورد استفاده فعالان و طراحان قرار گیرد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از مدیریت استراتژیک کنترل آلودگی آب‌زیرزمینی، بهره‌گیری از استراتژی پیاده‌سازی سیستم هوشمند لرزه‌ای برای قطع جریان سیال در وقوع زمین‌لرزه می‌تواندبه عنوان یک راهکار فراگیر در راستای کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی بر منابع آب زیرزمینی به‌ویژه در مناطق لرزه‌خیز مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

223 - طبقه بندی شاخص‌های ارزیابی پایداری آب زیرزمینی در آبخوان‌های مناطق خشک و نیمه خشک
سوسن حایری یزدی مریم رباطی سعیده سامانی فریبا زمانی هرگلانی

10.30495/wsrcj.2023.75607.11410

زمینه و هدف: با توجه به وابستگی روزافزون انسان به آب شیرین به ویژه آب زیرزمینی که مهمترین منبع تامین آب در سرزمین‌های خشک و نیمه خشک است، مطالعه پایداری وضعیت آبخوان‌ها امری ناگزیر است. در این راستا از شاخص‌های ارزیابی استفاده می‌شود که معمولا مرز مشخصی بین دسته بندی شا چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به وابستگی روزافزون انسان به آب شیرین به ویژه آب زیرزمینی که مهمترین منبع تامین آب در سرزمین‌های خشک و نیمه خشک است، مطالعه پایداری وضعیت آبخوان‌ها امری ناگزیر است. در این راستا از شاخص‌های ارزیابی استفاده می‌شود که معمولا مرز مشخصی بین دسته بندی شاخص‌ها وجود ندارد و در زمینه‌های مختلفی مانند اقتصاد، اجتماع و محیط زیست با یکدیگر همپوشانی دارند. همچنین معمولا پژوهشگران به تعدادی شاخص که برای مطالعه موردی ایشان قابل اندازه گیری باشد اکتفا می‌کنند. به دلیل این کمبود، در این مقاله سعی شده است شاخص‌های متنوعی که برای ارزیابی آب زیرزمینی در آبخوان‌های مناطق خشک و نیمه خشک جهان استفاده شده است جمع آوری و طبقه بندی گردد.روش پژوهش: این پژوهش مطالعه‌ای بر مقالات و مطالعات پیشین ایران و جهان در زمینه ارزیابی پایداری آب زیرزمینی برمبنای شاخص‌های مختلف بوده است. سیر حرکت و پیشرفت این شاخص‌ها و دسته بندی آنها در گروه‌های محیط زیستی، اجتماعی، اقتصادی و نهادی در قالب این پژوهش تعریف شده است. همچنین شاخص‌های ترکیبی نیز که برای مباحث زیرمجموعه پایداری تدوین شده اند مانند شاخص فقر آبی در این پژوهش مد نظر قرار گرفته است. شاخص فقر آبی زیرمجموعه معیار رقابت و شاخصی اجتماعی معرفی شده است. این شاخص به عنوان زیرمجموعه‌ای از معیار رقابت آبی مطرح شده است که به ویژه در سرزمین‌های خشک و نیمه خشک مانند بخشهای قابل توجهی از کشورهای غرب آسیا شاخص مهمی برای سنجش میزان فقر ناشی از کمبود آب مطرح است. به عبارتی این شاخص، آب و فقر را به هم پیوند می‌دهد.یافته‌ها: نتایج حاکی از آن است که شاخص‌های محیط زیستی با سهم 63 درصدی بیشتری تعداد را در بین مقالات داشته اند و شاخص‌های فیزیکی بیش از نیمی از شاخص‌های محیط زیستی را شامل می‌شود. پس از آن شاخص‌های اقتصادی با 18 درصد، شاخص‌های اجتماعی با 14 درصد و شاخص‌های نهادی با 7 درصد در رتبه‌های بعدی از لحاظ تعداد قرار دارند که نشاندهنده توجه صاحب نظران به اهمیت محیط زیست و اقتصاد بر پایداری آبخوان‌ها است.نتایج: اگرچه شاخص‌های اجتماعی فقط 13 درصد از کل شاخص‌ها را در بر دارد اما به دلیل اهمیت و وزن بالای آنها نیاز به مطالعه بیشتر دارد همچنین این نوع شاخص‌ها عمدتا وابستگی به منطقه مورد مطالعه دارند لذا استفاده از از مطالعات جامعه شناسان کمک شایانی به بررسی حقیقی و هدفمند پایداری آبخوان‌ها خواهد کرد. همچنین با توجه به اینکه ارزیابی پایداری، دیدگاهی بین رشته‌ای است، انتخاب شاخص‌های آن نیاز به مبانی نظری قوی دارد لذا کار گروهی با حضور متخصصان مختلف منجر به بالا رفتن کیفیت نتیجه مطالعات خواهد شد. با توجه به اینکه شاخص‌های نهادی عمدتا نقش پاسخ را در موضوع پایداری آبخوان دارند لذا تدوین شاخص‌های نهادی در آینده و لحاظ نمودن وزن منطقی برای این شاخص‌ها در حین ارزیابی پایداری اهمیت به سزایی در بالا بردن کیفیت ارزیابی دارد. شاخص‌های نهادی عمدتا مرتبط با حکمرانی هستند و با توجه به اینکه رویکرد توسعه یافتگی کاهش تمرکز مدیریت از بالا به پایین است، شاخص‌های نهادی تعداد کمتری دارند و تمرکز بر سایر شاخص‌ها قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

224 - تعيين مقدار بهينه زئوليت به منظور مهار رواناب و رسوب خاک آتش سوزي شده تحت شرايط آزمايشگاهي
لیلا غلامی عطااله کاویان نبیه کریمی

aزمينه و هدف: تغييرات رطوبت خاك و پايداري خاکدانه ها چه در کوتاه مدت و چه در بلندمدت پس از آتش سوزي به دليل نقش مهمي که در رشد و تغذيه گياه و فرسايش خاك دارند از اهميت بالايي برخوردار است. در همين راستا استفاده از افزودني ها در حفاظت خاک و آب به منظور استفاده پاي چکیده کامل

aزمينه و هدف: تغييرات رطوبت خاك و پايداري خاکدانه ها چه در کوتاه مدت و چه در بلندمدت پس از آتش سوزي به دليل نقش مهمي که در رشد و تغذيه گياه و فرسايش خاك دارند از اهميت بالايي برخوردار است. در همين راستا استفاده از افزودني ها در حفاظت خاک و آب به منظور استفاده پايدار از منابع آب و خاک ضروري است. حفاظت خاک و آب نيازمند تعيين مقدار بهينه افزودني هاي خاک مي-باشد تا از آلودگي هاي آب با کاربرد کودهاي شيميايي جلوگيري گردد. با اين وجود، تعيين مقدار بهينه افزودني هاي مختلف خاک با هدف کمّي سازي اثر آن ها بر مؤلفه هاي رواناب و هدررفت اجزای خاک کم تر توجه شده است. پژوهش حاضر به منظور تعيين مقدار بهينه زئوليت در خاک تحت تاثير آتش سوزي در شرايط آزمايشگاهي انجام شد. روش پژوهش: در پژوهش حاضر از افزودني زئوليت با مقادير 250، 500 و 750 گرم بر مترمربع در خاک برداشت شده از کاربري مرتع استفاده شد. نتايج اوليه روي خاک نشان داد که بافت خاک، ماده آلي، کربن آلي و pH به ترتيب رسي، 47/0 درصد، 27/0 درصد و 86/7 بود. بعد از آماده‌سازي خاک و قرارگيري آن در داخل کرت ها (با مقياس 5/0 مترمربع)، تيمار آتش‌سوزي روي خاک اِعمال شد. براي اين منظور مقادير حدود 250 گرم بقاياي گونه‌هاي مرتعي هوا خشک در هر مترمربع ريخته شد و سپس آتش‌سوزي اِعمال شد. کرت ها تحت سامانه شبيه ساز باران براي شدت بارش 50 ميلي متر بر ساعت قرار گرفت. سپس نمونه هاي رواناب و رسوب در کرت هاي شاهد و حفاظت شده با زئوليت در سه تکرار جمع آوري شدند. حجم کل نمونه رواناب و غلظت رسوب آن به مدت 24 ساعت در حالت ثابت نگه داري شد و حجم آب اضافي نمونه ها تخليه و در نهايت نمونه ها به مدت 24 ساعت در آون با دماي 105 درجه سانتي گراد قرار گرفت. يافته ها: نتايج آماري دلالت بر اثر معني دار افزودني زئوليت با مقادير 250، 50 و 750 گرم بر مترمربع در سطح خاک آتش سوزي روي افزايش زمان شروع رواناب (در سطح اعتماد 95 درصد) و کاهش حجم رواناب (در سطح اعتماد 99 درصد)، هدررفت خاک (در سطح اعتماد 99 درصد) و غلظت رسوب (در سطح اعتماد 99 درصد) داشت. هم چنين نتايج نشان داد که درصد حفاظت زمان شروع رواناب در تيمار زئوليت با مقادير 250، 500 و 750 گرم بر مترمربع به ترتيب 61/1، 30/17 و 04/20 درصد بوده است. درصد تغييرات حجم رواناب در خاک آتش سوزي شده با کاربرد افزدني زئوليت با مقادير مختلف به ترتيب 00/8، 66/10 و 66/22 درصد بود. نتايج هدررفت خاک حاکي از آن است که درصد حفاظت افزودني زئوليت در خاک آتش سوزي شده پس از کاربرد زئوليت با مقادير استفاده شده به-ترتيب 24/14، 03/32 و 33/38 درصد بود. در نهايت درصد تغييرات افزودني زئوليت در خاک آتش سوزي شده روي غلظت رسوب نيز به ترتيب 13/21، 90/24 و 41/21 درصد بود. نتايج: پديده آتش سوزي در تيمار شاهد موجب کاهش تخلخل خاک و ايجاد لايه آبگريزي شده که مقدار نفوذپذيري خاک نيز کاهش يافته و همچنين منجر به خشک شدن خاک به ويژه در لايه سطحي شده و به طور قابل توجهي رواناب و انتقال رسوب را افزايش مي دهد. نتايج زيرگروه بندي تيمارهاي مختلف زئوليت روي زمان شروع رواناب نشان داد که زئوليت با مقدار 750 گرم بر مترمربع در زيرگروه سوم قرار گرفت که به عنوان مقدار بهينه براي افزايش زمان شروع و کاهش حجم رواناب در شرايط پس از آتش سوزي خاک انتخاب شد. هم چنين، بررسي اثر حفاظتي و گروه بندي مقادير مختلف زئوليت نشان داد که زئوليت با مقادير 250 و 500 گرم بر مترمربع به ترتيب روي غلظت رسوب و هدررفت خاک به دليل اثر يکسان آن با ساير مقادير و نيز بحث صرفه اقتصادي آن بهتر بودند. بنابراين براي بررسي تغييرات مولفه هاي غلظت رسوب و هدررفت خاک به عنوان مقدار بهينه و کاربردي پيشنهاد مي گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

225 - ارزیابی کارآیی آمار بلندمدت هواشناسی در مدیریت آبیاری قطره‌ای و بارانی
سمیه امیری مهدی قیصری بیتا مروج الحکامی

تخمین صحیح نیاز آبی گیاهان برای حفاظت از منابع آبی کشور بسیار مهم است. لیکن در بیشتر مطالعات انجام شده در ایران برای تخمین تبخیر- تعرق گیاه از آمار بلند مدت هواشناسی استفاده می شود. این در حالی است که حتی داده های همزمان ایستگاه های هواشناسی غیرکشاورزی می تواند به کم یا چکیده کامل

تخمین صحیح نیاز آبی گیاهان برای حفاظت از منابع آبی کشور بسیار مهم است. لیکن در بیشتر مطالعات انجام شده در ایران برای تخمین تبخیر- تعرق گیاه از آمار بلند مدت هواشناسی استفاده می شود. این در حالی است که حتی داده های همزمان ایستگاه های هواشناسی غیرکشاورزی می تواند به کم یا فرآبرآورد تبخیر- تعرق گیاه منجر شود. بنابراین ضرورت دارد کارشناسان و متخصصان آبیاری از میزان خطای برآورد تبخیر- تعرق محاسبه شده با استفاده از آمار بلند مدت هواشناسی آگاه باشند. هدف از این مطالعه، ارزیابی دقت تخمین تبخیر- تعرق گیاه مرجع با استفاده از آمار بلند مدت هواشناسی به جای آمار همزمان در مدیریت های آبیاری قطره ای و بارانی بود. به این منظور، آمار سال های 1995 تا 2009 در سه ایستگاه هواشناسی اصفهان، هواشناسی کبوترآباد اصفهان و فرودگاه شهید بهشتی اصفهان برای ارزیابی انتخاب شد. نتایج نشان داد حداکثر مقدار خطای میانگین مربعات نسبی (n-RMSE) در صورت استفاده از آمار بلندمدت هواشناسی (تخمینی) به جای آمار همزمان هواشناسی (واقعی) برای محاسبه تبخیر- تعرق در مدیریت آبیاری قطره ای 24 درصد، در مدیریت آبیاری بارانی 18 درصد، در فصل بهار 22 درصد، در فصل تابستان 20 درصد، در فصل پاییز 44 درصد و در فصل زمستان 56 درصد بدست آمد. بر پایه نتایج این مطالعه، آمار بلندمدت هواشناسی قابلیت کاربرد در مدیریت کم آبیاری را ندارند. از سویی با توجه به حساسیت بیشتر سیستم آبیاری قطره ای به تنش رطوبتی در مقایسه با سیستم آبیاری بارانی، استفاده از آمار بلندمدت در تخمین تبخیر- تعرق به منظور برنامه ریزی آبیاری قطره ای، توصیه نمی شود. در نهایت، استفاده از ایستگاه های هواشناسی اتوماتیک و استفاده از آمار همزمان برای مدیریت آبیاری دقیق، بویژه برای اعمال مدیریت کم آبیاری در شرایط بحران کمبود آب توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

226 - کاربرد مدل‌سازی سری زمانی در پیش‌بینی شدت تخلیه زهکشی زیرزمینی و نوسانات سطح ایستابی
شفیعه وزیرپور فرهاد میرزایی اصل شیرکوهی حامد ابراهیمیان حامد رفیعی

ویژگی‌های تصادفی بودن پدیده‌های زهکشی سبب شده تا بتوان از مفاهیم متغیرهای تصادفی و سری‌های زمانی در مدل‌سازی و پیش‌بینی عملکرد آنها استفاده شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی قابلیت مدل‌های سری زمانی در پیش‌بینی عملکرد سامانه زهکشی زیرزمینی شبکه ران بهشهر (که زهکش‌های آن به و چکیده کامل

ویژگی‌های تصادفی بودن پدیده‌های زهکشی سبب شده تا بتوان از مفاهیم متغیرهای تصادفی و سری‌های زمانی در مدل‌سازی و پیش‌بینی عملکرد آنها استفاده شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی قابلیت مدل‌های سری زمانی در پیش‌بینی عملکرد سامانه زهکشی زیرزمینی شبکه ران بهشهر (که زهکش‌های آن به وسیله باران فعال می‌شوند) بود. در این مطالعه در ابتدا مدل Drainmod واسنجی و سپس متغیرهای شدت تخلیه زهاب و عمق سطح ایستابی توسط مدل واسنجی شده شبیه‌سازی شد. سپس این اطلاعات برای توسعه و ارزیابی مدل‌های مختلف سری زمانی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل ARMAXبا متغیرهای برونزای ارزش روزانه، بارش روزهای قبل و متوسط متغیر مورد نظر در دو روز قبل در برآورد شدت تخلیه زهاب و عمق سطح ایستابی کارآمدتر می باشد به طوری که درصد میانگین مطلق خطا برای هر دو متغیر حدوداً هشت درصد بود. مقایسه نتایج پیش‌بینی مدل‌های برگزیده سری زمانی با نتایج شبیه‌سازی مدل واسنجی شده Drainmod نشان داد کاربرد مدل‌های سری زمانی در پیش‌بینی عملکرد سامانه زهکشی مطلوب و ضریب تعیین برای شدت تخلیه زهاب و عمق سطح ایستابی به ترتیب 51/0 و 74/0 و ریشه میانگین مربعات خطا نیز برای این متغیرها به ترتیب 01/0 سانتی‌متر بر روز و 6/8 سانتی‌متر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

227 - اثر کم آبیاری و شوری آب آبیاری بر توزیع شوری خاک و رشد رویشی نهال‌های خرما
مجید علی‌حوری عبدعلی ناصری سعید برومندنسب علیرضا کیانی

کم‌آبیاری و استفاده صحیح از منابع آب شور در بخش کشاورزی از جمله راهکارهای بهینه‌سازی مصرف آب و ارتقای بهره‌وری آب می‌باشد. به‌منظور بررسی اثرات کم‌آبیاری و شوری آب آبیاری بر رشد رویشی نهال‌های خرمای رقم برحی، آزمایشی به روش فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با دو چکیده کامل

کم‌آبیاری و استفاده صحیح از منابع آب شور در بخش کشاورزی از جمله راهکارهای بهینه‌سازی مصرف آب و ارتقای بهره‌وری آب می‌باشد. به‌منظور بررسی اثرات کم‌آبیاری و شوری آب آبیاری بر رشد رویشی نهال‌های خرمای رقم برحی، آزمایشی به روش فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با دو عامل میزان آب آبیاری و شوری آب آبیاری در سه تکرار انجام گردید. میزان آب آبیاری در سه سطح 100، 85 و 70 درصد نیاز آبی گیاه و شوری آب آبیاری در سه سطح 3/2، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر بودند. نیاز آبیاری بر اساس تأمین کمبود رطوبت خاک و میزان شوری خاک با نمونه‌‌برداری از اعماق مختلف خاک تعیین شد. نتایج نشان داد که میزان شوری خاک رابطه مستقیم و معنی‌داری با هدایت الکتریکی آب آبیاری داشت، بطوری که شوری خاک در تیمار آبیاری با آب دارای هدایت الکتریکی 12 دسی‌زیمنس بر متر 73/1 تا 84/1 برابر مقدار آن در آبیاری با آب دارای هدایت الکتریکی 3/2 دسی‌زیمنس بر متر بود. شوری خاک با افزایش عمق خاک کاهش یافت. تأثیر میزان آب آبیاری بر تعداد و طول برگ و تعداد برگچه و شوری آب آبیاری بر تعداد و طول و عرض برگ، تعداد برگچه و محیط تنه نهال‌ها معنی‌دار بود. اثرات متقابل میزان آبیاری و شوری آب بر تمام صفات رویشی به جز کلروفیل برگ و عرض برگچه معنی‌دارگردید، بطوری که میزان افزایش این صفات در تیمار I1S1 نسبت به I3S3 از 3/1 تا 6/3 برابر در نوسان بود. بیش‌ترین رشد رویشی نهال‌های خرمای رقم برحی در آبیاری با تیمار I1S1 حاصل شد که اختلاف معنی‌داری با تیمار I2S1 نداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

228 - تحلیل بهره‌وری اقتصادی آب و کود نیتروژن در آبیاری جویچه‌ای یک در میان برای کشت کلزا
آرش تافته علیرضا سپاسخواه

حفاظت از منابع آب و خاک از ضروری&zwnj;ترین ارکان تولید در بخش کشاورزی و حفاظت زیست بوم است. لذا با توجه به محدودیت منابع آب و خاک در کشور، بررسی روش&zwnj;های نوین که بتوانند مصرف آب و کود را برای کشت گیاهان مختلف بهینه کنند از اهمیت فراوانی برخوردارند. در این پژوهش، روش چکیده کامل

حفاظت از منابع آب و خاک از ضروری&zwnj;ترین ارکان تولید در بخش کشاورزی و حفاظت زیست بوم است. لذا با توجه به محدودیت منابع آب و خاک در کشور، بررسی روش&zwnj;های نوین که بتوانند مصرف آب و کود را برای کشت گیاهان مختلف بهینه کنند از اهمیت فراوانی برخوردارند. در این پژوهش، روش آبیاری جویچه&zwnj;ای یک در میان که روشی جدید برای کاهش مصرف آب می&zwnj;باشد برای کشت گیاه کلزا مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور برای آبیاری گیاه کلزا طی دوره رشد، از سه روش آبیاری جویچه&zwnj;ای معمولی، جویچه&zwnj;ای یک در میان متغیر وجویچه&zwnj;ای یک در میان ثابت استفاده شد. برای هر روش آبیاری، چهار تیمار کودی شامل صفر، 100، 200 و 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار نیز اعمال شد. نتایج نشان داد که بیشترین بازده اقتصادی کاربرد آب مربوط به روش جویچه&zwnj;ای یک در میان متغیر با مصرف کود نیتروژن 200 کیلوگرم در هکتار است. بنابراین در منطقه مورد مطالعه، این تیمار آب-نیتروژن برای کشت کلزا پیشنهاد می&zwnj;شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

229 - ارزیابی برخی توابع انتقالی برای شبیه‌سازی جریان غیرماندگار آب در خاک
صنم جعفری گیلانده علی رسول‌زاده حبیب خداوردیلو

بیان کمّی ویژگی های هیدرولیکی خاک برای هر گونه برنامه ریزی در حفاظت از منابع آب و خاک ضروری است. ویژگی های هیدرولیکی خاک، ورودی هایی مهم برای مدل سازی جریان آب و انتقال املاح در خاک هستند. بدلیل زمان بر و پرهزینه بودن روش های مستقیم اندازه گیری این ویژگی ها، توابع انتقا چکیده کامل

بیان کمّی ویژگی های هیدرولیکی خاک برای هر گونه برنامه ریزی در حفاظت از منابع آب و خاک ضروری است. ویژگی های هیدرولیکی خاک، ورودی هایی مهم برای مدل سازی جریان آب و انتقال املاح در خاک هستند. بدلیل زمان بر و پرهزینه بودن روش های مستقیم اندازه گیری این ویژگی ها، توابع انتقالی خاک (PTFs) به طور گسترده و موفق برای برآورد آنها استفاده شده اند. با این حال، تلاش هایی اندک در زمینه ارزیابی کاربردی دقت برآوردهای حاصل از PTFها در شبیه سازی جریان غیرماندگار آب در خاک صورت گرفته است. در این پژوهش، منحنی رطوبتی یک خاک رسی توسط برخی از PTF های محلّی و جهانی برآورد گردید. منحنی رطوبتی خاک همچنین با روش مستقیم در آزمایشگاه اندازه گیری شد. اعتبار PTF های مورد مطالعه از نظر برآورد منحنی رطوبتی خاک بررسی شد. با وارد کردن هر دو پارامترهای برآورد شده و اندازه گیری شده منحنی رطوبتی به برنامه HYDRUS-1D، جریان آب در این خاک شبیه سازی و دقت کاربردی PTF ها از نظر شبیه سازی جریان آب در خاک به طور کمّی مقایسه شد. نتایج بدست آمده نشان داد که هر دو PTF جهانی (رزتا) با میانگین مربعات خطای (RMSE) کمتر از cm3cm-3 025/0 و برخی PTF های منطقه ای (قربانی-1) با cm3cm-3 014/0RMSE <، می توانند منحنی رطوبتی خاک سطحی را به گونه ای مناسب برآورد کنند.برای برآورد منحنی رطوبتی خاک زیرسطحی مقدار RMSE برای توابع جهانی بزرگتر از cm3cm-3 107/0 و برای توابع محلّی در محدوده cm3cm-3 356/0 036/0 بود. با این حال، برای شبیه سازی جریان آب در خاک، گروه دیگری از PTF ها کارآمدتر بودند.مقادیر RMSE تابع قربانی اصلاح شده برای شبیه سازی مقدار رطوبت خاک سطحی و زیرسطحی به ترتیب 025/0 و 055/0 cm3cm-3 بود. مقدار RMSE توابع وستن (1999، 1997) نیز برای خاک سطحی بزرگتر از 149/0 و برای خاک زیرسطحی کوچکتر از 058/0 cm3cm-3بود.مقدار RMSE شبیه سازی شده با منحنی رطوبتی اندازه گیری شده در آزمایشگاه برای خاک سطحی و زیرسطحی به ترتیب 013/0 تا 040/0 cm3cm-3 بود. می توان نتیجه گیری کرد که در ارزیابی اعتبار PTF ها باید به نوع کاربردی که قرار است از PTF ها داشته باشیم، توجه شود. یک PTF می تواند برای برآورد منحنی رطوبتی خاک دقت کافی داشته باشد ولی برای برآورد گستره خاص q(h) حاکم بر فرایند بازتوزیع رطوبت در خاک، دقیق نباشد. استفاده از چنین PTF ی می تواند منجر به ایجاد خطاهای بالایی در شبیه سازی مقدار رطوبت خاک گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

230 - تحلیل و ارزیابی تأثیرپذیری مؤلفه‌های رواناب از کاربرد سطوح مختلف پلی‌آکریل‌آمید
زینب حزباوی سید حمیدرضا صادقی حبیب‌اله یونسی

پژوهش حاضر به&zwnj;منظور بررسی الگوی تغییرات مؤلفه&zwnj;های رواناب از جمله میزان رواناب در طول مدت زمان بارندگی، مجموع رواناب خروجی از سطح مطالعاتی، زمان شروع و خاتمه رواناب و حتی میزان رواناب در گام&zwnj;های زمانی مختلف متأثر از پلی&zwnj;آکریل&zwnj;آمید (PAM) در آزمایش چکیده کامل

پژوهش حاضر به&zwnj;منظور بررسی الگوی تغییرات مؤلفه&zwnj;های رواناب از جمله میزان رواناب در طول مدت زمان بارندگی، مجموع رواناب خروجی از سطح مطالعاتی، زمان شروع و خاتمه رواناب و حتی میزان رواناب در گام&zwnj;های زمانی مختلف متأثر از پلی&zwnj;آکریل&zwnj;آمید (PAM) در آزمایشگاه شبیه&zwnj;ساز باران و فرسایش انجام گرفت. در این پژوهش، از سه کرت کوچک مکعبی به ابعاد 5/0 متر و حجم کلی 125/0 متر مکعب و با شیب 20 درصد استفاده شد. تیمارهای پژوهش شامل تیمار شاهد و هفت تیمار با مقادیر 4/0، 6/0، 1، 2، 3، 4 و 6 گرم در متر مربع از PAM بوده است. نتایج پژوهش بیانگر کاهش غیرمعنی&zwnj;دار (49/0=P) میزان رواناب تیمارهای مختلف PAM بود. همچنین کاهش مقدار رواناب در تیمارهای با مقادیر مختلف PAM از روند خاصی تبعیت نکرد. افزون بر این، بیشترین کاهش مجموع رواناب به&zwnj;ترتیب در تیمارهای 2، 6 و 1 گرم در متر مربع اتفاق افتاد. زمان شروع رواناب با افزایش مقدار PAM تا دو گرم در متر مربع، افزایش و زمان خاتمه رواناب با افزایش مقدار PAM تا یک گرم در متر مربع، کاهش یافته است. همچنین با ارزیابی مقدار رواناب در گام&zwnj;های زمانی مشترک به&zwnj;طور جداگانه مشاهده شد که استفاده از PAM در مهار رواناب در تمام گام&zwnj;ها به جز گام زمانی اول و سوم اختلافی معنی&zwnj;دار (12/0<P) ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

231 - تخصیص بهینه منابع آب و اراضی در منطقه رودبارالموت با استفاده از مدل FGFP
ابوذر پرهیزکاری محمدمهدی مظفری مهران خاکی حسین تقی‌زاده رنجبری

برای در‌ امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهره‌برداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. در این راستا، مدل های برنامه ریزی ریاضی در سطح وسیعی برای کمک به رفع مسائل مربوط به مدیریت منابع آب مورد استفاده قرار می گیرند. در چکیده کامل

برای در‌ امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهره‌برداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. در این راستا، مدل های برنامه ریزی ریاضی در سطح وسیعی برای کمک به رفع مسائل مربوط به مدیریت منابع آب مورد استفاده قرار می گیرند. در مطالعه حاضر به منظور بهره برداری صحیح از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی و تخصیص بهینه این منابع در بخش کشاورزی و همچنین، به منظور تعیین الگوی بهینه ی کشتی که منجر به دستیابی حداکثر سود ممکن برای کشاورزان منطقه رودبار الموت استان قزوین شود، از مدل برنامه ریزی کسری آرمانی فازی (FGFP) و داده های آماری سال 91-1390 استفاده شد. مدل پیشنهادی در محیط نرم‌افزاری GAMS نسخه 9/23 حل شد. نتایج نشان داد که با بکارگیری الگوی بهینه کشت و تخصیص بهینه منابع آب موجود در منطقه، علاوه بر کاهش میزان آب مصرفی در سطح مزارع، هزینه تولید در هر هکتار از اراضی کاهش، نیروی کار بکارگرفته شده افزایش و شاخص کارایی نسبت سود به آب مصرفی در حدود 13 درصد افزایش می یابد. در پایان، با توجه به نتایج به دست آمده، جهت توسعه بخش کشاورزی استان قزوین برنامه‌ریزی و مدل‌سازی از پایین به بالا پیشنهاد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

232 - تأثیر کیفیت آب آبیاری بر برخی ویژگی‌های فیزیکی خاک در اراضی تحت کشت برنج (Oryza Sativa)
نجمه خدادادی شجاع قربانی دشتکی شهرام کیانی

رشدروزافزون جمعیت وافزایش فعالیت های کشاورزی و صنعتی از یکسو و خشکسالی های پی درپی، حفاظت بیشتر از منابع آب و خاک را اجتناب ناپذیر نموده است. این مهم موجب شده است که از آب های با کیفیت نامناسب برای آبیاری زمین های کشاورزی استفاده شود. هدف از این پژوهش بررسی اثر آبیاری ب چکیده کامل

رشدروزافزون جمعیت وافزایش فعالیت های کشاورزی و صنعتی از یکسو و خشکسالی های پی درپی، حفاظت بیشتر از منابع آب و خاک را اجتناب ناپذیر نموده است. این مهم موجب شده است که از آب های با کیفیت نامناسب برای آبیاری زمین های کشاورزی استفاده شود. هدف از این پژوهش بررسی اثر آبیاری با پساب های شهری و صنعتی و آب رودخانه بر برخی ویژگی های فیزیکی خاک بود. بدین منظور، این پژوهش در زمین های کشاورزی منطقه زرین شهر واقع در شهرستان لنجان که تحت آبیاری با پساب های شهری، صنعتی (هرکدام به مدت 8 سال) و آب رودخانه (20 سال) قرار داشتند انجام شد. پس از بررسی دقیق برای هر یک از تیمارهای ذکر شده در 4 تکرار از هر زمین نمونه های خاک تهیه شده و ویژگی های فیزیکی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد آبیاری با پساب های شهری و صنعتی موجب افزایش جرم ویژه ظاهری از 3/1 گرم بر سانتی متر مکعب (در تیمار آبیاری با آب رودخانه) به 6/1 و 7/1 گرم بر سانتی متر مکعب شد. پسآبیاری موجب افزایش پایداری خاکدانه ها به مقادیر 67/0 و 69/0 میلی متر در پساب های شهری و صنعتی نسبت به تیمار آب رودخانه (27/0 میلی متر) شد. کاهش هدایت هیدرولیکی خاک و نفوذپذیری و دوکوهانه شدن منحنی رطوبتی خاک از جمله دیگر واکنش های ویژگی های فیزیکی خاک به استفاده از پساب های شهری و صنعتی بود. نتایج این پژوهش نشان داد پسآبیاری بر ویژگی های فیزیکی یاد شده اثر منفی داشته و موجب تغییر در توزیع اندازه منافذ شدند از این نظر پیشنهاد می شود به هنگام استفاده درازمدت از پساب ها تاثیر آن بر ویژگی های فیزیکی خاک پایش گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

233 - ارزیابی پارامتریک توانایی نگهداشت خاک در حضور نفت خام در حالت سه فازی
میلاد نوری مهدی همایی محمد بای‌بوردی

آلودگی زدایی خاک های آلوده به مواد نفتی برای حفاظت بهینه از منابع آب و خاک بسیار ضروری است. هرگونه آلودگی زدایی چنین خاک های مستلزم ارزیابی کمی ویژگی های هیدرولیکی خاک در حضور این آلاینده ها می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی توانایی نگهداشت خاک و اثر مقدار NAPLبر توانایی چکیده کامل

آلودگی زدایی خاک های آلوده به مواد نفتی برای حفاظت بهینه از منابع آب و خاک بسیار ضروری است. هرگونه آلودگی زدایی چنین خاک های مستلزم ارزیابی کمی ویژگی های هیدرولیکی خاک در حضور این آلاینده ها می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی توانایی نگهداشت خاک و اثر مقدار NAPLبر توانایی نگهداشت خاک در شرایط سه فازی NAPL-آب-هوا بود. بدین منظور، منحنی های نگهداشت خاک در سه نسبت اولیه ی 75-25، 50-50 و 25-75 NAPL-آب بوسیله ی دستگاه ستون آویزان تعیین شد. سپس منحنی های نگهداشت خاک توسط سه مدل ون گنوختن، بروکس-کوری و کمپبل برآورد شد. همچنین، دقت مدل های هیدرولیکی بوسیله ی آماره های ME، RMSE، EF، CD وCRM آزموده شد. نتایج نشان داد که مقدار پارامترهای توزیع تخلخل و نقطه ورود هوا در مدل های هیدرولیکی با افزایش LNAPL در محیط سه فازی کاهش یافت. بنابراین شیب و مکش نقطه ورود هوا در منحنی های نگهداشت خاک در سیستم های سه فازی افزایش می یابد. همچنین در مقدار معینی فاز مایع، مکش بیشتری برای زهکشی مایع خاک در سیستم های سه فازی NAPL-آب-هوا نسبت به دو فازی آب-هوا لازم است. بنابراین خاک نگهداشت بیشتری برای سیستم های سه فازی دارد. همچنین مقدار آماره ها نشان داد که مدل ون گنوختن برآورد مناسب تری از منحنی نگهداشت NAPL در سیستم سه فازی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

234 - تغییرات زمانی و مکانی شوری آب زیرزمینی دشت ارومیه
رضا سکوتی‌اسکوئی

روند تشدیدی کاهش سطح دریاچه ارومیه موجب پایین آمدن کیفیت آب، لب شور و غیرقابل برداشت شدن آن در چاه های حاشیه دریاچه شده است. از این نظر، تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات شوری سطح آب زیرزمینی دشت ارومیه در سه دوره زمانی انجام شد. برای ارزیابی شوری آب زیرزمینی، داده های مر چکیده کامل

روند تشدیدی کاهش سطح دریاچه ارومیه موجب پایین آمدن کیفیت آب، لب شور و غیرقابل برداشت شدن آن در چاه های حاشیه دریاچه شده است. از این نظر، تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات شوری سطح آب زیرزمینی دشت ارومیه در سه دوره زمانی انجام شد. برای ارزیابی شوری آب زیرزمینی، داده های مربوط به تعداد 57 چاه در سه مقطع زمانی1380، 1384 و 1387 بررسی و با استفاده از روش کریجینگ معمولی در محیط GIS و نرم افزارهای GS+ و ARCVIEW8 نقشه های تغییرات شوری آب زیرزمینی دشت تهیه شد. نتایج به دست آمده نشان داد نیم تغییر نمای تجربی با مدل کروی، شعاع تاثیر 26860 متر و خطای برآورد 288/0 دسی زیمنس بر متر برای برآورد شوری آب زیر زمینی دشت مناسب تر است. ضریب همبستگی برای مدل برازش یافته برابر 999/0 بدست آمد. بر اساس نقشه های شوری آب زیرزمینی تهیه شده، مساحت اراضی با شوری آب زیرزمینی بیش از 2 دسی زیمنس بر متر در سال 1380 برابر 1924 هکتار بود که در سال 1387 به 8331 هکتار رسیده است. همچنین طی این سال ها، مساحت اراضی با شوری آب زیرزمینی کمتر از 1 دسی زیمنس بر متر معادل 14675 هکتار کاهش یافته است. مقادیر بیشینه شوری مشاهده شده نیز از 91/1 دسی زیمنس بر متر در سال 1380 به 8/5 دسی زیمنس بر متر در سال 1387 افزایش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

235 - تأثیر شستشوی لترال‌های آبیاری بر گرفتگی قطره‌چکان‌های PCJ و UniRam هنگام کاربرد پساب تصفیه‌شده
عظیمه عسگری مهدی قیصری فاطمه صفریان

امروزه به‌منظور حفاظت از منابع آب و رفع مشکل بحران و کمبود آب و همچنین کاهش مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از افزایش تولید فاضلاب، کاربرد فاضلاب‌ها و پساب‌ها در آبیاری محصولات کشاورزی گسترش یافته است. سیستم آبیاری قطره‌ای مناسب‌ترین روش برای کاربرد پساب است، با این حال گرفتگی چکیده کامل

امروزه به‌منظور حفاظت از منابع آب و رفع مشکل بحران و کمبود آب و همچنین کاهش مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از افزایش تولید فاضلاب، کاربرد فاضلاب‌ها و پساب‌ها در آبیاری محصولات کشاورزی گسترش یافته است. سیستم آبیاری قطره‌ای مناسب‌ترین روش برای کاربرد پساب است، با این حال گرفتگی قطره‌چکان‌ها بزرگ‌ترین مشکل پیش‌روی سیستم‌های آبیاری قطره‌ای است. شستشوی لترال‌های آبیاری قطره‌ای یکی از روش‌های مناسب برای کنترل گرفتگی قطره‌چکان‌هاست. هدف از این تحقیق بررسی گرفتگی قطره‌چکان‌های ( 2) PCJ، ( 4) PCJ و ( 5/3) UniRam، در شرایط آبیاری با پساب تصفیه‌شده و همچنین بررسی تأثیر شستشوی لترال‌های آبیاری بر کاهش و یا رفع گرفتگی قطره‌چکان‌ها بود. به این منظور روند تغییرات شاخص‌های دبی نسبی، یکنواختی پخش، ضریب یکنواختی کریستیانسن و ضریب یکنواختی آماری دبی قطره‌چکان‌های مورد مطالعه در شرایط کاربرد پساب تصفیه‌شده و اعمال شستشو، در طی 504 ساعت آبیاری، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان گرفتگی قطره‌چکان‌های مورد بررسی در شرایط کاربرد پساب تصفیه‌شده قابل توجه نبود. به‌طور کلی قطره‌چکان‌های ( 2) PCJ، ( 4) PCJ و ( 5/3) UniRam به ترتیب با 4/6، 9/0 و 5/0 درصد کاهش دبی، حساسیت بیش‌تری به گرفتگی داشتند. شستشوی لترال‌های آبیاری موجب کاهش گرفتگی قطره‌چکان‌ها در شرایط کاربرد پساب تصفیه‌شده گردید. علاوه بر این عملکرد قطره‌چکان‌های مورد مطالعه از نظر شاخص‌های دبی نسبی، یکنواختی پخش، ضریب یکنواختی کریستیانسن و ضریب یکنواختی آماری دبی در طول دوره بررسی ‌در ردیف خوب-خیلی خوب قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

236 - تخمین ضریب توزیع خاک-آب فلزات سنگین با کاربرد شبکه های عصبی مصنوعی
امین فلامکی مهناز اسکندری

آلودگی منابع آب و خاک یکی از چالش های مهم استفاده بهینه از این منابع در سرتاسر جهان است. ضریب توزیع (Kd) نه تنها یک پارامتر کاربردی در مدلسازی انتقال آلاینده ها در خاک است، بلکه در ارزیابی ریسک آلودگی منابع آب و خاک نیز کاربرد دارد. مدل های پارامتریک، معمول ترین روش کمی چکیده کامل

آلودگی منابع آب و خاک یکی از چالش های مهم استفاده بهینه از این منابع در سرتاسر جهان است. ضریب توزیع (Kd) نه تنها یک پارامتر کاربردی در مدلسازی انتقال آلاینده ها در خاک است، بلکه در ارزیابی ریسک آلودگی منابع آب و خاک نیز کاربرد دارد. مدل های پارامتریک، معمول ترین روش کمی برای تخمین Kd هستند. لیکن معمولاً ضریب همبستگی این مدل ها اندک است. درحالیکه مقدار تخمینی این پارامتر می تواند باعث اشتباه قابل توجه در پیش بینی مهاجرت آلاینده ها در آبخوان و یا انتخاب روش پایش محیط آلوده شود. هدف از این پژوهش، بررسی توانایی شبکه های عصبی مصنوعی در مدلسازی ضریب توزیع فلزات سنگین و بهبود دقت تخمین آن بود. بدین منظور، سه نوع شبکه عصبی پرسپترون چند لایه (MLP)، توابع پایه شعاعی (RBF) و شبکه های سلسله مراتبی (HN) و دو فلز سنگین کروم و کادمیوم، برای مدلسازی انتخاب شدند. ابتدا داده های جمع آوری شده به دو دسته آموزش و آزمون تفکیک شدند که یک دسته برای آموزش شبکه ها بکار رفت و با دسته دیگر دقت شبکه های تعمیم یافته ارزیابی شد. بهترین هندسه شبکه نیز با روش آزمون و خطا بدست آمد. نتایج مدلسازی برای فلز کروم نشان داد که هر دو شبکه MLP و RBF، بسیار توانمند عمل کرده اند و برتری نسبی در تخمین Kd با شبکه MLP بوده است. هرچند تعداد داده های کاربردی برای آموزش شبکه ها زیاد نبود (حداقل 9 و حداکثر 16 داده)، لیکن نتایج نشان داد که این تعداد کم برای مدلسازی کفایت می کند. این یافته گامی موثر در تخمین Kd است چراکه افزون بر زمان بر و هزینه بر بودن اندازه گیری مستقیم آن، در هر پروژه نیز معمولاً تعداد اندکی نمونه در اختیار است. نتایج مدلسازی تخمین Kd(Cd) با شبکه های عصبی مصنوعی نیز نشان دهنده برتری شبکه MLP در مدلسازی بود. این شبکه ها توانستند مقدار ضریب همبستگی بین مقادیر واقعی و پیش بینی شده را به طور قابل-توجهی افزایش دهند و از 37/0 در مدل پارامتریک برازش داده شده به داده ها، به 63/0 برسانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

237 - اثر میزان رس، ارتفاع آبشار و سرعت جریان در خاک‌های چسبنده بر فرسایش پس‌رونده
معصومه عاشوریان محمود شفاعی بجستان حسین بابازاده

فرسایش پس‌رونده یک تغییر ناگهانی در ارتفاع یا شیب است که آبکند‌ها و دره‌هایی را ایجاد می‌کند و بسته به عوامل مختلف می‌تواند در محدوده‌ی ارتفاعی کم‌تر از چند سانتی‌متر تا چند متر تغییر نماید و به سمت بالادست حرکت کند. این پدیده یکی از مشخص&lrm;ترین انواع فرسایش در تلفات چکیده کامل

فرسایش پس‌رونده یک تغییر ناگهانی در ارتفاع یا شیب است که آبکند‌ها و دره‌هایی را ایجاد می‌کند و بسته به عوامل مختلف می‌تواند در محدوده‌ی ارتفاعی کم‌تر از چند سانتی‌متر تا چند متر تغییر نماید و به سمت بالادست حرکت کند. این پدیده یکی از مشخص&lrm;ترین انواع فرسایش در تلفات خاک و از مهم‌ترین منابع تولید رسوب است. از این رو شناخت این پدیده، میزان مهاجرت و میزان تولید رسوب آن حائز اهمیت است. در تحقیق حاضر تعداد هفت نمونه خاک چسبنده، با ترکیب متفاوت رس و سیلت تحت شرایط مختلف ارتفاع پیشانی آبشار و سرعت جریان مورد آزمایش قرار گرفت و در نهایت میزان تغییرات مهاجرت و رسوب تولید شده بررسی شد. آزمایش‌ها تا ثابت شدن میزان مهاجرت ادامه داشت. یکی از پدیده‌های تاثیرگذار در آزمایش‌ها، تشکیل ترک‌های کششی در سطح خاک می‌باشد. اندازه و تعداد ترک‌ها رابطه‌ی عکس با درصد رس دارد. هرچه چسبندگی رسوب بیش‌تر باشد، مهاجرت آبشار به سمت بالادست با زاویه‌ی قائم‌تری می‌باشد. زاویه شیب آبشار در شرایط رس خالص 6/34 درجه بود، اما در خاک با 50 درصد رس، به 40 درجه افزایش یافت. با کاهش 50 درصدی رس، میزان پس‌روی و سرعت متوسط آن، 3 برابر حالتی بود که در آن رس 10 درصد کاهش داشت. همچنین کاهش تراز پیشانی 5/3 برابر، سرعت متوسط آن 5/4 برابر و دبی متوسط رسوب 3 برابر افزایش داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

238 - اشتقاق و اعتبارسنجی توابع انتقالی طیفی نقطه¬ای در گستره VIS-NIR-SWIR به‌منظور تخمین نگهداشت آب در خاک
ابراهیم بابائیان مهدی همایی علی اکبر نوروزی

توابع پارامتریک نگهداشت آب در خاک از پارامترهای مهم برای مدل های حفاظت آب و خاک می باشند. هدف از انجام این پژوهش، امکان سنجی استفاده از اطلاعات طیفی خاک به منظور اشتقاق توابع انتقالی طیفی برای برآورد مقدار نگهداشت آب در خاک بود. از این رو، بازتاب ابرطیفی خاک در گستره م چکیده کامل

توابع پارامتریک نگهداشت آب در خاک از پارامترهای مهم برای مدل های حفاظت آب و خاک می باشند. هدف از انجام این پژوهش، امکان سنجی استفاده از اطلاعات طیفی خاک به منظور اشتقاق توابع انتقالی طیفی برای برآورد مقدار نگهداشت آب در خاک بود. از این رو، بازتاب ابرطیفی خاک در گستره مرئی، مادون قرمز نزدیک و میانی (2500-350 نانومتر) با استفاده از دستگاه اسپکترورادیومتر اندازه گیری و پس از انجام (پیش)پردازش های لازم، همبستگی بین باندها با مقدار رطوبت خاک به ازای پتانسیل های ماتریک 15000-، 10000-، 5000-، 3000- و 330- سانتی متر مورد بررسی قرار گرفت. سپس توابع انتقالی به روش های رگرسیون حداقل مربعات جزئی (PLSR) و PLSR توأم با نمونه برداری مجدد (Bagging-PLSR) پی ریزی و تحت عنوان توابع انتقالی طیفی نقطه ای (PSTFs) نامگذاری شدند. نتایج نشان داد توابع انتقالی طیفی توانایی قابل قبولی برای برآورد مقدار نگهداشت آب در خاک دارند. توابع انتقالی طیفی حاصل از روش PLSR دارای دقت نسبتاً بیشتری (cm3 cm-3 022/0-012/0RMSE=) در مقایسه با توابع بدست آمده از روش Bagging-PLSR (cm3 cm-3 029/0-012/0RMSE=) برای برآورد مقدار رطوبت حجمی خاک در هر یک از پتانسیل های ماتریک خاک بودند. از طرفی، در هر دو روش مقدار رطوبت خاک در پتانسیل های ماتریک 15000- ، 10000- و 5000- با دقت بیشتری نسبت به مقدار رطوبت در پتانسیل های ماتریک 3000-، 1000- و 330- سانتیمتر برآورد شد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که توابع انتقالی طیفی می توانند به عنوان یکی از روش های غیر مستقیم برای مطالعه وضعیت نگهداشت آب در خاک به ویژه در مکش های بالاتر مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

239 - تعیین برنامه سیاستی مناسب برای حفاظت منابع آب در دشت قزوین
محمد مهدی مظفری

حفاظت از منابع آب سطحی و زیرزمینی نیازمند ارائه راهکارها و سیاست های مناسبی است که لازمه آن شناخت بیشتر رفتار کشاورزان می ‌باشد. به همین منظور، در این مطالعه برای بررسی رفتار کشاورزان در استفاده از آب ‌های سطحی و زیرزمینی و تعیین برنامه سیاستی مناسب برای حفاظت منابع آب چکیده کامل

حفاظت از منابع آب سطحی و زیرزمینی نیازمند ارائه راهکارها و سیاست های مناسبی است که لازمه آن شناخت بیشتر رفتار کشاورزان می ‌باشد. به همین منظور، در این مطالعه برای بررسی رفتار کشاورزان در استفاده از آب ‌های سطحی و زیرزمینی و تعیین برنامه سیاستی مناسب برای حفاظت منابع آب دشت قزوین، از مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP) و رهیافت تابع تولید با کشش جانشینی ثابت (CES) استفاده شد. راهکارهای مورد بررسی شامل افزایش قیمت آب آبیاری و کاهش منابع آب در دسترس بود که هر یک تحت سناریوهای مختلف ارزیابی شدند. داده ‌های مورد نیاز در این مطالعه مربوط به سال زراعی 93-1392 است که از طریق مراجعه به ادارات ذی ‌ربط در استان قزوین جمع ‌آوری شد. نتایج نشان داد که هر دو راهکار مورد بررسی در این تحقیق منجر به صرفه ‌جویی در مصرف آب آبیاری شده، اما میانگین تغییرات بازده برنامه ‌&zwj;ای با به ‌کارگیری سیاست کاهش آب آبیاری در دسترس و افزایش قیمت آب آبیاری به‌ترتیب 15/94 و 27/61 درصد کاهش می‌یابد. میزان بهره‌وری اقتصادی آب آبیاری نیز در شرایط اعمال سیاست ‌های فوق، به ترتیب بین 0/435 تا 0/331 و 0/434 تا 0/230 هزار ریال در مترمکعب تغییر می ‌کند. به همین منظور، اعمال سیاست کاهش آب آبیاری در دسترس با توجه به کاهش کمتر بازده برنامه ‌ای و بهره ‌وری اقتصادی آب بیشتر، برای حفاظت منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت قزوین پیشنهاد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

240 - بررسی تغییرات مکانی و زمانی بهره‌وری مصرف آب در مقیاس منطقه‌ای مطالعه موردی: استان همدان
محمد علی بیات محمد منشوری

بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب در ایران می&zwnj;باشد. بهبود بهره&zwnj;وری آب در این بخش از مصارف می&zwnj;تواند ضمن بهبود عملکرد اقتصادی تا حدی از پالش&zwnj;های پیش&zwnj;روی ناشی از محدودیت منابع آب تجدید شونده بکاهد. در این راستا و به منظور شناسایی تغییرات زمانی و م چکیده کامل

بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب در ایران می&zwnj;باشد. بهبود بهره&zwnj;وری آب در این بخش از مصارف می&zwnj;تواند ضمن بهبود عملکرد اقتصادی تا حدی از پالش&zwnj;های پیش&zwnj;روی ناشی از محدودیت منابع آب تجدید شونده بکاهد. در این راستا و به منظور شناسایی تغییرات زمانی و مکانی بهره&zwnj;وری مصرف آب گندم، تحقیقی در محدوده جغرافیایی استان همدان انجام شده است. هدف از این تحقیق شناسایی بهترین مکان و زمان برای کشت گندم برای دستیابی به حداکثر محصول در ازای واحد آب مصرفی می&zwnj;باشد. بر این اساس مقادیر تبخیر و تعرق گندم در ایستگاه&zwnj;های هواشناسی منتخب تعیین شد و سپس به کمک روش میانیابی معکوس، مقادیر تبخیر و تعرق محدوده استخراج گردید، آنگاه با استفاده از عملکردهای دریافت شده گندم در محدوده استان، نقشه گستره بهره&zwnj;وری آب تولید شد. نتایج نشان می&zwnj;دهد محدوده&zwnj;های غرب و جنوب غربی استان دارای بیشترین بهره&zwnj;وری آب در تولید گندم می&zwnj;باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

241 - شبیه‌سازی عملکرد و تبخیر و تعرق ذرت علوفه‌ای با استفاده از مدل AquaCrop
محمد قربانیان کردآبادی عبدالمجید لیاقت ابراهیم وطن‌خواه حمیده نوری

استفاده از مدل‌های گیاهی هم‌چون مدل AquaCrop می‌تواند ابزاری مفید برای مدیریت کارآتر مصرف آب باشد که این مدل‌ها قبل از بکارگیری بایستی مورد ارزیابی قرار گیرند. در این پژوهش، دقت مدل AquaCrop در برآورد وزن تر اندام هوایی و تبخیر و تعرق ذرت در شرایط متفاوت بافت و حاصلخیزی چکیده کامل

استفاده از مدل‌های گیاهی هم‌چون مدل AquaCrop می‌تواند ابزاری مفید برای مدیریت کارآتر مصرف آب باشد که این مدل‌ها قبل از بکارگیری بایستی مورد ارزیابی قرار گیرند. در این پژوهش، دقت مدل AquaCrop در برآورد وزن تر اندام هوایی و تبخیر و تعرق ذرت در شرایط متفاوت بافت و حاصلخیزی خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار بافت خاک (لوم رسی سیلتی، لوم و لومی شنی) و در سه سطح حاصلخیزی خاک (بدون افزودن کود، افزودن یک و دو درصد کود به خاک) و در سه تکرار در تابستان سال 1391 در منطقه جی و قهاب اصفهان اجرا شد. نتایج این تحقیق نشان داد که این مدل در پیش‌بینی وزن تر اندام هوایی ذرت علوفه‌ای بسیار کارآمد است. میانگین خطای نرمال شده (nRMSE) در برآورد وزن تر اندام هوایی ذرت در مرحله واسنجی و صحت سنجی به‌ترتیب 87/0% و 67/0% بدست آمد. پیش بینی تبخیر و تعرق ذرت در طول فصل رشد توسط مدل با میزان خطای بیشتری همراه بود. بیشینه و کمینه میانگین ریشه مربعات خطای مدل، در تیمارهای خاک لومی شنی با افزودن دو درصد کود (SLF2) و خاک لوم با افزودن یک درصد کود(LF1) به‌ترتیب برابر 88/0 و 42/1 میلی متر بر روز بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین مقادیر RMSE و nRMSE در شبیه‌سازی تبخیر و تعرق ذرت در خاک لوم شنی به ترتیب برابر 16/1 و 3/24% است که بیش‌تر از میانگین مقادیر RMSE و nRMSE در دو نوع خاک لوم رسی سیلتی و لوم -که به‌ترتیب برابر 08/1، 2/26% و 93/0، 4/20% است- می باشد. البته باید به این نکته توجه داشت که دقت مدل در پیش‌بینی تبخیر و تعرق در سطوح مختلف حاصلخیزی خاک بسته به بافت خاک متفاوت بود به‌طوری‌که در خاک لوم بیش‌ترین میزان خطا در تیمار بدون افزودن کود(97/0 میلی متر) و در خاک لوم شنی در تیمار با افزودن دو درصد کود(42/1 میلی متر) حاصل گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

242 - بررسی آزمایشگاهی بهسازی یک خاک متورم شونده با استفاده از اعمال چرخه‏‌های مرطوب و خشک شدن متناوب
امین سلطانی علی رئیسی استبرق

بهسازی مکانیکی خاک های مشکل ساز در محل احداث شبکه های آبیاری و زهکشی جهت جلوگیری از تخریب ساز ه های هیدرولیکی و در نتیجه تلفات آب همواره یکی از مهم ترین مسائل مربوط به حفاظت منابع آب و خاک است. خاک های رسی متورم شونده منطقه وسیعی از جهان را پوشش داده و همواره موجب بروز چکیده کامل

بهسازی مکانیکی خاک های مشکل ساز در محل احداث شبکه های آبیاری و زهکشی جهت جلوگیری از تخریب ساز ه های هیدرولیکی و در نتیجه تلفات آب همواره یکی از مهم ترین مسائل مربوط به حفاظت منابع آب و خاک است. خاک های رسی متورم شونده منطقه وسیعی از جهان را پوشش داده و همواره موجب بروز خسارات جدی به سازه های (بخصوص سازه های هیدرولیکی) ساخته شده بر روی آنها می گردد. در این کار تحقیقاتی نتایج آزمایشگاهی اعمال چرخه های مرطوب و خشک شدن بر روی یک نمونه خاک رسی متورم شونده حاوی آب منفذی شور (سدیم کلرید با غلظت 50 گرم بر لیتر) برای بهسازی آن ارائه می گردد. اعمال چرخه های مرطوب و خشک شدن بر روی نمونه های تراکم یافته و تهیه شده از روش تراکم استاتیکی با آب منفذی سدیم کلرید در دستگاه تحکیم اصلاح شده و تحکیم معمولی صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که درصد تغییر شکل های محوری ناشی از اعمال چرخه های مرطوب و خشک متوالی با تکرار چرخه ها به مقادیر ثابتی می رسد و مقدار تورم ناشی از مرطوب شدن با مقدار انقباض ناشی خشک شدن تقریباً یکسان می گردد. همچنین نتایج تغییرات نسبت تخلخل در مقابل درصد رطوبت (مسیر های تورمی- انقباضی) طی چرخه های متوالی مرطوب و خشک شدن نشان داد که شکل عمومی مسیر های تورمی و انقباضی تقریباًٌ S شکل بوده و پدیده پسماند رطوبت (هیسترسیس) ایجاد شده در خاک با افزایش تعداد چرخه های متوالی به تعادل می رسد، به طوری که مسیر تورمی و انقباضی در چرخه نهایی (چرخه تعادل) برای خاک مورد آزمایش تقریباً یکسان و بر هم منطبق می گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

243 - تاثیر شستشوی هفتگی بر عملکرد هیدرولیکی قطره چکان ها در شرایط استفاده از پساب تصفیه شده
مهرناز زرداری پرویز فتحی

محدودیت منابع آب در کشورهای واقع در مناطق خشک و نیمه خشک، رشد روزافزون جمعیت و توسعه شهرنشینی و فشار بر منابع آب متعارف، در کنار مشکلات و هزینه های دفع بهداشتی فاضلاب ها باعث رویکرد به سمت استفاده از پساب در بخش کشاورزی شده است. پژوهش ها نشان داده که از میان روش های مخت چکیده کامل

محدودیت منابع آب در کشورهای واقع در مناطق خشک و نیمه خشک، رشد روزافزون جمعیت و توسعه شهرنشینی و فشار بر منابع آب متعارف، در کنار مشکلات و هزینه های دفع بهداشتی فاضلاب ها باعث رویکرد به سمت استفاده از پساب در بخش کشاورزی شده است. پژوهش ها نشان داده که از میان روش های مختلف آبیاری، روش آبیاری قطره ای بهترین سازگاری را با کاربرد پساب دارد. با این وجود بزرگترین مشکل کاربرد پساب در آبیاری قطره ای گرفتگی قطره چکان هاست. به منظور بررسی اثر شستشوی هفتگی بر عملکرد قطره چکان ها در شرایط آبیاری با پساب،یک مدل فیزیکی آبیاری قطره ای طراحی و ساخته شد. در اینپژوهش از چهار نوعقطره چکان میکروفلاپر، نتافیم، لوله قطره چکان دار و آنتیلکو که از کاربردیترین قطره چکان ها در آبیاری تحت فشار محسوب می شوند، استفاده شد. نتایج نشان داد که تیمار مدیریتی شستشو باعث افزایش آبدهی،یکنواختی پخش،یکنواختی پخش مطلق، یکنواختی کریستیان سن و کاهش ضریب تغییرات دبی تمامی قطره چکان ها در شرایط آبیاری با پساب می شود. این افزایش بستگی به نوع قطره چکان ها داشته که در این میان بیشترین تاثیر را بر روی قطره چکان آنتیلکوگذاشت. همچنین بررسی نتایج نشان داد که در شرایط استفاده از پساب، قطره چکان نتافیم و میکروفلاپر به ترتیب با5/8 و 8/27 درصد کاهش، کمترین و بیشترین کاهش دبی را داشتند. قطره چکان نتافیم در شرایط استفاده از پساب و تیمار مدیریتی شستشو دارای عملکرد بالایی بوده و در دراز مدت نسبت به سایر قطره چکان ها برتری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

244 - اثر تغییر اقلیم بر اطمینان‌پذیری تأمین آب پایین‌دست سد کرخه و راهکارهای سازگاری با آن
منوچهر فرج‌زاده کاوه مدنی لاریجانی علیرضا مساح بوانی رحمان داوطلب

افزایش جمعیت و رشد تقاضا برای آب، همواره مدیران این بخش را با چالشی اساسی مواجه نموده است. این در حالی است که تغییر اقلیم در آینده‌ای نه چندان دور بیش از پیش بر پیچیدگی‌های این چالش می‌افزاید. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییر اقلیم بر سیستم تأمین آب حوضه آبریز کرخ چکیده کامل

افزایش جمعیت و رشد تقاضا برای آب، همواره مدیران این بخش را با چالشی اساسی مواجه نموده است. این در حالی است که تغییر اقلیم در آینده‌ای نه چندان دور بیش از پیش بر پیچیدگی‌های این چالش می‌افزاید. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییر اقلیم بر سیستم تأمین آب حوضه آبریز کرخه، نخست با استفاده از 15 مدل GCMs و چند سناریوی انتشار گازهای گلخانه‌ای، تغییرات بارش و دما برای افق زمانی 2050 بررسی شد. سپس با واسنجی یک مدل بارش-رواناب، سری‌های زمانی بارش و دما، برای تولید سری‌های زمانی آورد رودخانه بکار گرفته شد. به دلیل عدم قطعیت مدل‌های GCMs در برآورد دما و بارش، آبدهی پیش‌بینی شده برای اواسط قرن جاری از 56 درصد کاهش تا 34 درصد افزایش، داشته اند. لذا برای حل مشکل عدم ‌قطعیت، با استفاده از روش خوشه‌بندی سلسله مراتبی، 35 سری زمانی آبدهی به 5 خوشه گروه‌بندی و از هر خوشه یک نماینده انتخاب شد. ارزیابی وضعیت تخصیص آب با استفاده از مدل WEAP و به روش شبیه‌سازی انجام گرفت. همچنین سه استراتژی مدیریتی افزایش راندمان آبیاری، استفاده مجدد آب و تغییر الگوی کشت برای سازگاری با تغییر اقلیم ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که ساخت سدهای جدید به دلیل افزایش تخصیص آب در بالادست، می‌تواند اطمینان‌پذیری تأمین آب کشاورزی پایین‌دست سد کرخه را تا کمتر از 70 درصد کاهش دهد. همچنین استفاده مجدد از آب، با اطمینان‌پذیری 91 درصد، به عنوان موثرترین راهکار برای سازگاری با تغییرات اقلیمی شناخته شد. هر چند تغییر الگوی کشت روشی کم هزینه‌تر است، لیکن اجرای آن منوط به همکاری کشاورزان ‌می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

245 - بررسی رابطه مقدار مصرف آب و عملکرد سویا
داود اکبری نودهی

فاظت از منابع آب خوش کیفیت از چالش های مهم در مناطق خشک و نیمه خشک است. هدف از این پژوهش، تعیین مرحله حساس رشد گیاه سویا به تنش خشکی و تعیین ضریب واکنش گیاه نسبت به آب مصرفی و تعیین راندمان مصرف آب بود. این آزمایش در سال 1389 در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه چکیده کامل

فاظت از منابع آب خوش کیفیت از چالش های مهم در مناطق خشک و نیمه خشک است. هدف از این پژوهش، تعیین مرحله حساس رشد گیاه سویا به تنش خشکی و تعیین ضریب واکنش گیاه نسبت به آب مصرفی و تعیین راندمان مصرف آب بود. این آزمایش در سال 1389 در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و 7 تیمار آبی بر روی گیاه سویا رقم جی کی بهاره در شهرستان نکا در شرق استان مازندران انجام گرفت. تیمارهای آبیاری در مراحل مختلف رشد شامل آبیاری کامل در طول دوره رشد(شاهد)، تنش رطوبتی در مرحله رویشی، تنش رطوبتی در مرحله گلدهی، آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه، آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی و گلدهی، تنش رطوبتی در مرحله رویشی و پر شدن دانه و تنش رطوبتی در مرحله گلدهی و پر شدن دانه بود. نتایج نشان داد که دوره گل دهی یکی از مراحل حساس گیاه سویا در شهرستان نکا می باشد. در تیمار تنش رطوبتی در مرحله رویشی با کاهش 28 درصدی آب مصرفی، حدود 4 درصد کاهش عملکرد مشاهده شد. بیشترین راندمان مصرف آب نیز مربوط به تیمار تنش رطوبتی در مرحله رویشی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

246 - ارزیابی کیفیت آب رودخانه دره‌رود برای آبیاری با بهره‌گیری از رویکرد پایدار مدار حفاظتی و مدل CCME-WQI
عظیم عشایری عبدالرضا کرباسی اکبر باغوند

مدیریت کیفیت آب، از عناصر مهم برای نگهداشت سامانه‌های پایدار آبیاری است. با بررسی شاخص- محور کیفیت آب می‌توان از طریق ترسیم روند تغییرات زمانی و مکانی، دامنه‌ دست‌یابی به اهداف را تعیین کرد. در این پژوهش، با بهره‌گیری از مدل CCME-WQI و انتخاب پارامترهای 30‌ گانه‌ با ماه چکیده کامل

مدیریت کیفیت آب، از عناصر مهم برای نگهداشت سامانه‌های پایدار آبیاری است. با بررسی شاخص- محور کیفیت آب می‌توان از طریق ترسیم روند تغییرات زمانی و مکانی، دامنه‌ دست‌یابی به اهداف را تعیین کرد. در این پژوهش، با بهره‌گیری از مدل CCME-WQI و انتخاب پارامترهای 30‌ گانه‌ با ماهیت‌های مختلف فیزیکوشیمیایی، بیولوژیک، عناصر غذایی و فلزات سنگین، کیفیت آب رودخانه‌ دره‌رود واقع در منطقه‌ مغان ارزیابی شد. هدف از این ارزیابی، تعیین کلاس کیفیت آب رودخانه برای مصارف آبیاری بود. نمونه‌برداری‌ها از آب رودخانه از چهار ایستگاه مطالعاتی با دو دوره برداشت متناسب با شرایط تر و خشک هیدرولوژیک انجام و آزمایش‌های لازم بر روی آنها انجام شد. سپس، حدود هدفگذاری شده توسط محققین همراه با اطلاعات اندازه‌گیری شده، در مدل وارد گردیدند. آنگاه، سه فاکتور "محدوده‌ی هدفگذاری شده"، "فراوانی" و "دامنه‌ی انحراف از حدود هدفگذاری شده" محاسبه و نتایج داده‌ها نرمال‌سازی شدند. نتایج نشان داد که تناسب کیفی آب رودخانه در دوره‌های کم‌آبی و پرآبی با رویکرد کاربری آبیاری در محدوده‌ کلاس B (به‌ترتیب در کلاس‌های خوب و خوبِ متمایل به متوسط) قرار می‌گیرد. در نهایت، خروجی حاصل از این مدل به عنوان یک ابزار تشخیصیِ پشتیبان، ایجاب می‌نماید که اقدامات مدیریتی بهبود (BMPs) در دامنه‌ای از 12 تا 18 درصد،ْ برای ارتقای سطح کیفی و ‌تبیین برنامه‌های تعدیلِ موثر جهت تصمیم‌گیری‌های پایدار-مدارِ آتی، در نظر گرفته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

247 - تعیین ضریب حساسیت سویا بهاره به تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد در مازندران
داود اکبری نودهی

به&zwnj;منظور بررسی اثرات تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد سویا در منطقه مازندران آزمایشی در قالب طرح بلوک&zwnj;های کامل تصادفی، با 7 تیمار در سه تکرار روی سویا رقم جی&zwnj;کی به&zwnj;صورت کشت بهاره انجام پذیرفت. تیمارهای تنش آبیاری شامل، TR0: آبیاری در تمام مراحل رشد (شاه چکیده کامل

به&zwnj;منظور بررسی اثرات تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد سویا در منطقه مازندران آزمایشی در قالب طرح بلوک&zwnj;های کامل تصادفی، با 7 تیمار در سه تکرار روی سویا رقم جی&zwnj;کی به&zwnj;صورت کشت بهاره انجام پذیرفت. تیمارهای تنش آبیاری شامل، TR0: آبیاری در تمام مراحل رشد (شاهد)، TR1: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی، TR2: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله گلدهی، TR3: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه، TR4: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی و گلدهی، TR5: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی و پر شدن دانه، TR6: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله گلدهی و پر شدن دانه بوده&zwnj;اند. آبیاری در تمام تیمارها به&zwnj;صورت جویچه&zwnj;ای بود. در طول آزمایش رطوبت خاک به&zwnj;صورت وزنی اندازه&zwnj;گیری شد و سپس مقدار تبخیر- تعرق توسط روش بیلان آبی تعیین گردید. مقدار باران طی آزمایش ناچیز بوده و تیمارهای تحت تنش را مختل نکرد. پس از برداشت و تعیین عملکرد دانه، ضریب حساسیت این رقم به تنش رطوبتی (Ky) با استفاده از رابطه فائو محاسبه گردید. حداکثر عملکرد مربوط به تیمار شاهد با آبیاری کامل و برابر 5100 کیلوگرم در هکتار و حداقل آن برابر 2590 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار TR6 بود. حداکثر تبخیر- تعرق فصلی 367 میلی&zwnj;متر و حداقل آن 225 میلی&zwnj;متر به ترتیب مربوط به تیمار TR1 و TR6 بود. مقادیر Ky بر اساس رابطه بین کاهش نسبی تبخیر- تعرق و کاهش نسبی عملکرد برای کل دوره رشد 87/0، برای مرحله رشد رویشی 15/0، برای مرحله گلدهی 80/0 و مرحله پر شدن 95/0 به&zwnj;دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

248 - روند تغییرات هدررفت خاک و غلظت رسوب بر اثر کاربرد پلی‌آکریل‌آمید
سید حمیدرضا صادقی زینب حزباوی حبیب‌اله یونسی مرتضی بهزادفر

مهار فرسایش خاک اهمیتی بسیار در مدیریت و حفاظت از منابع آب و خاک دارد. بر همین پایه، روش&zwnj;ها و شیوه&zwnj;های مختلفی برای مهار فرسایش خاک معرفی و مورد استفاده قرار گرفته&zwnj;اند. یکی از فناوری&zwnj;های نوین در زمینه مدیریت منابع خاک و آب در سال&zwnj;های اخیر، استفاد چکیده کامل

مهار فرسایش خاک اهمیتی بسیار در مدیریت و حفاظت از منابع آب و خاک دارد. بر همین پایه، روش&zwnj;ها و شیوه&zwnj;های مختلفی برای مهار فرسایش خاک معرفی و مورد استفاده قرار گرفته&zwnj;اند. یکی از فناوری&zwnj;های نوین در زمینه مدیریت منابع خاک و آب در سال&zwnj;های اخیر، استفاده از افزودنی&zwnj;های خاک می&zwnj;باشد. حال&zwnj;آن&zwnj;که ابعاد مختلف کاربرد آن در حفاظت خاک به&zwnj;طور جامع مد نظر قرار نگرفته است. از این&zwnj;رو پژوهش حاضر به&zwnj;منظور ارزیابی کمّی استفاده از افزودنی&zwnj; مهم پلی&zwnj;آکریل&zwnj;آمید بر مؤلفه&zwnj;های هدررفت خاک و غلظت رسوب خروجی در مقیاس کرت کوچک و در شرایط آزمایشگاهی در خاک&zwnj;های لسی شهرستان بجنورد واقع در استان خراسان شمالی صورت گرفت. بدین منظور، سطوح مختلف مصرف پلی&zwnj;آکریل&zwnj;آمید شامل 4/0، 6/0، 1، 2، 3، 4 و 6 گرم در مترمربع و یک تیمار شاهد (بدون استفاده از افزودنی پلی&zwnj;آکریل&zwnj;آمید) و با سه تکرار مدنظر قرار گرفت. سپس، تیمارهای مطالعاتی تحت بارش&zwnj; مصنوعی با شدت 2/1 میلی&zwnj;متر در ساعت و دوام نیم ساعت قرار گرفته و مقدار هدررفت خاک و غلظت رسوب در زمان&zwnj;های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل نتایج حاصل نشان&zwnj;دهندۀ معنی&zwnj;دار بودن اثر کاهنده استفاده از پلی&zwnj;آکریل&zwnj;آمید بر هدررفت خاک (04/0=P) و غلظت رسوب (004/0=P) دارد. بیشترین مقدار مجموع هدررفت خاک و غلظت رسوب کل در تیمار شاهد به&zwnj;ترتیب با مقدار 32/49 گرم و 79/10 گرم در لیتر و کمترین مقدار هدررفت خاک و غلظت رسوب در تیمار 6 گرم در مترمربع به&zwnj;ترتیب با مقدار 03/18 گرم و 93/6 گرم در لیتر رخ داد. همچنین نتایج بدست آمده مؤید عدم تأثیرپذیری معنی&zwnj;دار (3/0<P) مقدار هدررفت خاک و غلظت رسوب در هر گام زمانی از پلی&zwnj;آکریل&zwnj;آمید بود. بر پایه نتایج بدست آمده می&zwnj;توان استفاده از پلی&zwnj;آکریل&zwnj;آمید به&zwnj;عنوان یکی از گزینه های مناسب برای حفاظت منابع آب و خاک را پیشنهاد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

249 - پایش انتقال نفت سفید و آب عبوری از خاک سبک حاوی نانورس مونت‌موریلونایت
شکوفه فضل علی سهیلا ابراهیمی مهدی ذاکر نیا سید علیرضا موحدی نائینی

انتقال آب و آلاینده های آلی در محیط متخلخل خاک به خصوص در خاک های سبک بافت به علت توانایی ترابری بالا و ایجاد منابع ثانویه آلودگی اهمیت ویژه ای دارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی انتقال نفت سفید و آب از یک خاک سبک بافت حاوی تیمارهای مختلف نانورس مونت موریلونایت بود. بد چکیده کامل

انتقال آب و آلاینده های آلی در محیط متخلخل خاک به خصوص در خاک های سبک بافت به علت توانایی ترابری بالا و ایجاد منابع ثانویه آلودگی اهمیت ویژه ای دارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی انتقال نفت سفید و آب از یک خاک سبک بافت حاوی تیمارهای مختلف نانورس مونت موریلونایت بود. بدین منظور تیمارهای وزنی صفر، 2، 4 و 6درصد از نانورس مونت موریلونایت - خاک شنی در سیستم قیف های حاوی کاغذ صافی مستقر اعمال گردیده، سپس تحت عبور نفت سفید و آب (4 حجم منفذی متناوب) قرار گرفت. بررسی منحنی های رخنه نشان داد، عبور آب با لختی (ماند) بیشتر، سرعت کمتر و شیب آرام تر صورت گرفته، لذا حجم نهایی خروجی آن در مقایسه با نفت سفید کمتر بود. به نظر می رسد مولکول های آب باقطری کمتر از 3/0 نانومتر به خوبی در فضای بین لایه ای کوچک نانورس قرار گرفته و ازسوی دیگر با پیوند هیدروژنی قوی نگهداشته می شوند. نفت سفید بدلیل دارا بودن هیدروکربورهایی با مولکول هایی دارای 11 تا 15 اتم کربن، که بسیار درشت تر از آب بوده و از سوی دیگر با دانسیته 78/0 تنها جذب مکان های سطحی شده و عبور بیشتری را از محیط متخلخل خاک داشته اند. در هر دو سیال عبوری، با افزایش درصد نانورس، نگهداشت نفت سفید و آب افزایش یافت. نتایج حاصل از پراش اشعه ایکس نیز نشان داد که فاصله لایه ای نانورس از 04/14 آنگستروم به 77/24 آنگسترم در حالت افزودن آب افزایش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

250 - تعیین عوامل موثر بر توابع تولید اقلیمی جو دیم و تحلیل حساسیت آن در مناطق سرد و نیمه‌‌سرد استان لرستان
علیرضا توکلی عبدالمجید لیاقت امین علیزاده

شناخت عوامل موثر و برنامه‌ریزی برای مدیریت آنها و هماهنگ‌سازی عملیات زراعی با روند تغییرات عوامل موثر، منجر به بهبود شرایط تولید و پیش‌بینی دقیق‌تر تولید خواهد شد. رشد محصولات و تولید آنها در شرایط دیم، تابعی از تغییرات عوامل اقلیمی است. بدین منظور، آمار 25 عامل هواشناس چکیده کامل

شناخت عوامل موثر و برنامه‌ریزی برای مدیریت آنها و هماهنگ‌سازی عملیات زراعی با روند تغییرات عوامل موثر، منجر به بهبود شرایط تولید و پیش‌بینی دقیق‌تر تولید خواهد شد. رشد محصولات و تولید آنها در شرایط دیم، تابعی از تغییرات عوامل اقلیمی است. بدین منظور، آمار 25 عامل هواشناسی دسته‌‌بندی شده همراه با آمار زراعی عملکرد جو دیم در شهرستان‌‌های الشتر، خرم‌‌آباد، الیگودرز و بروجرد به عنوان نمونه مناطق سرد و نیمه‌سرد استان لرستان برای سال‌‌های زراعی 85-1377 به کار گرفته شد. با استفاده از تجزیه علیت، ضریب همبستگی به دو بخش اثرات مستقیم و غیرمستقیم تفکیک شد. نتایج حاصل از هر یک از توابع تولید اقلیمی نشان‌‌دهنده نقش بارز کمبود فشار بخار دوره رشد محصول در توابع تولید است. مدل‌های محلی نیاز به داده‌‌‌‌های ورودی کمتری دارند لیکن مدل منطقه‌‌‌ای نیازمند داده‌‌‌‌های اقلیمی بیشتری است. با تعیین شاخص بهره‌‌‌‌وری بارش در تمام این مناطق طی 8 سال زراعی، بیشترین، کمترین و میانگین بهره‌‌وری بارش به ترتیب 3/0، 15/0 و 224/0 کیلوگرم بر مترمکعب بارش به دست آمد که میانگین آن حدود 6 درصد از میانگین کشوری (239/0 کیلوگرم بر مترمکعب بارش) کمتر می‌باشد. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که دمای حداکثر، ساعات آفتابی، دمای حداکثر مطلق و کمبود فشار بخار اشباع دوره رشد، حساس‌ترین عامل اقلیمی هستند. توابع تولید اقلیمی ابزار مناسبی برای پیش‌بینی عملکرد بوده و می‌تواند در فرآیند تصمیم‌گیری برای بهبود فعالیت‌های زراعی دیم به کار رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

251 - اثر عمق زهکش و لایه محدود کننده بر دبی و شوری زهاب در اراضی فاریاب جنوب خوزستان
روح الله مختاران عبدعلی ناصری حیدرعلی کشکولی سعید برومند نسب

کاهش دادن مقدار زهاب خروجی و بالا نگه داشتن سطح ایستابی در نزدیکی عمق ریشه با کاهش عمق کارگذاری زهکش ها درجهت حفاظت از منابع آب و خاک، از نگرش‌های نوین زهکشی می باشد. در این تحقیق برای بررسی تأثیر کاهش عمق زهکشی بر شوری و دبی زهاب، دو مزرعه 11-9R با عمق متوسط زهکشی2 متر چکیده کامل

کاهش دادن مقدار زهاب خروجی و بالا نگه داشتن سطح ایستابی در نزدیکی عمق ریشه با کاهش عمق کارگذاری زهکش ها درجهت حفاظت از منابع آب و خاک، از نگرش‌های نوین زهکشی می باشد. در این تحقیق برای بررسی تأثیر کاهش عمق زهکشی بر شوری و دبی زهاب، دو مزرعه 11-9R با عمق متوسط زهکشی2 متر با فاصله 60 متر و مزرعه7-8R با عمق متوسط زهکشی 4/1 متر و فاصله 40 متر در اراضی کشت نیشکر جنوب خوزستان انتخاب شد. طی دوره تحقیق با احداث شش گروه پیزومتر در دو مزرعه با فواصل مختلف از جمع کننده زهاب، تراز سطح آب زیرزمینی و دبی زهاب به صورت روزانه و شوری آب زیرزمینی و زهاب در هر دور آبیاری اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش آبیاری ها، اختلاف بار هیدرولیکی بین لایه های پایین نسبت به لایه های بالایی در هر دو مزرعه جریان عمودی را به سمت بالا برقرار می‌کند. همچنین با کاهش عمق کار گذاری زهکش‌ها، مقدار شوری آب زیرزمینی کاهش یافت، لیکن این تغییرات شوری به عمق لایه محدود کننده نیز وابسته بود. همچنین مشخص شد که شوری زهاب علاوه بر شوری آب آبیاری تحت تاثیر شوری آب زیرزمینی بوده و تفاوت در عمق زهکشی، موقعیت لایه محدود کننده و وجود عدسی‌های ماسه‌ای بر این شوری موثر است. همچنین با کاهش عمق زهکشی دبی زهاب به شدت کاهش یافت به طوری که در مزرعه 11-9R، دبی زهاب خروجی 86/3 لیتر برثانیه و در مزرعه 7-8R این مقدار به74/0 لیتر بر ثانیه رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

252 - تحلیل آورد رواناب، رسوب معلق و مواد مغذی ورودیهای مختلف به دریاچه زریوار در پایه زمانی رگبار و آب پایه
شیرکو ابراهیمی محمدی سید حمیدرضا صادقی کامران چپی

هر چند بررسی تغییرات زمانی و مکانی مولفه های هیدرولوژی اساس مدیریت صحیح و کارآی منابع آب و خاک در مقیاس حوزه آبخیز محسوب می شود، لیکن این مهم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر همین اساس، در این تحقیق میزان آورد رواناب، رسوبات معلق و مواد مغذی محلول (نیترات و فسفات) از ط چکیده کامل

هر چند بررسی تغییرات زمانی و مکانی مولفه های هیدرولوژی اساس مدیریت صحیح و کارآی منابع آب و خاک در مقیاس حوزه آبخیز محسوب می شود، لیکن این مهم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر همین اساس، در این تحقیق میزان آورد رواناب، رسوبات معلق و مواد مغذی محلول (نیترات و فسفات) از طریق ورودی های فعال دریاچه زریوار محاسبه و تغییرات زمانی و مکانی آن ها بررسی گردیده است. برای این منظور، 8 نقطه نمونه برداری روی 7 ورودی دریاچه از فروردین 1390 تا اردیبهشت 1391 مورد پایش روزانه در شرایط جریان پایه و هم چنین نمونه برداری با فواصل زمانی یک ساعت در طول رگبارها قرار گرفت. طی سال 1390، میزان آورد رواناب، رسوب معلق، نیترات و فسفات ورودی به دریاچه به ترتیب برابر با 7/9 میلیون مترمکعب و 8/685، 4/25 و 15/1 تن بود. با وقوع 7 رگبار در دو دوره در این مدت به ترتیب 6/1 میلیون متر مکعب رواناب، 8/685 تن رسوب معلق، 4 تن نیترات و 211 کیلوگرم فسفات به دریاچه حمل گردید. در حالت آب پایه 1/8 میلیون مترمکعب رواناب، 65/718 کیلوگرم رسوب معلق، 4/21 تن نیترات و 35/944 کیلوگرم فسفات وارد دریاچه شد. نتایج تحقیق حاکی از مشارکت مکانی بسیار بیش تر بخش های شمالی حوزه آبخیز دریاچه زریوار در آورد رواناب و نیترات بود. همچنین بیش ترین آورد رسوبات معلق از بخش های شمالی و غربی دریاچه بود. در حالی که بخش غربی دریاچه بیش ترین آورد فسفات را داشت. از نظر زمانی نیز بیش ترین آورد رواناب، رسوب -معلق، نیترات و فسفات به ترتیب در فصول بهار و زمستان اتفاق افتاد. همچنین، حدود 82 درصد رسوب معلق در دوره مطالعاتی طی یک بارش بهاره 50 ساعته وارد دریاچه زریوار شده که نشان گر تغییر پذیری بسیار زیاد رسوب معلق در شرایط رگبار و ضرورت لحاظ آن در مدیریت منابع آب و خاک در حوزه آبخیز بسته این دریاچه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

253 - تأثیر رژیم آبیاری و کود دامی بر کارآیی مصرف آب و عملکرد سیب‌زمینی در جیرفت
عاطفه افشار علی نشاط غلامرضا افشارمنش

با توجه به خشکسالی ها و کاهش منابع آب، کم آبیاری استراتژی مهم برای بدست آوردن محصول در شرایط کمبود آب است. هدف کم آبیاری تولید محصول بیشتر به ازای مصرف آب کمتر می باشد. به همین منظور آزمایشی جهت بررسی اثر تنش کم آبی و کود دامی (مرغی) بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصر چکیده کامل

با توجه به خشکسالی ها و کاهش منابع آب، کم آبیاری استراتژی مهم برای بدست آوردن محصول در شرایط کمبود آب است. هدف کم آبیاری تولید محصول بیشتر به ازای مصرف آب کمتر می باشد. به همین منظور آزمایشی جهت بررسی اثر تنش کم آبی و کود دامی (مرغی) بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب سیب زمینی سال 1388 در مزرعه وکیل آباد جیرفت انجام گرفت. آزمایش بصورت استریپ پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گردید. عوامل مورد مطالعه سه سطح آبی به عنوان فاکتور اصلی شامل100، 75 و50 درصد نیاز آبی گیاه و چهار سطح کودی به عنوان فاکتور فرعی شامل (15، 10، 5 و 0) تن در هکتار در نظر گرفته شد. اثر سطوح مختلف آبیاری و سطوح مختلف کود مرغی بر کارآیی مصرف آب و عملکرد غده سیب زمینی در سطح احتمال 1٪ معنی دار شد. اثر سطوح مختلف آبیاری در سطح احتمال 1٪ و سطوح مختلف کود مرغی درسطح احتمال 5٪ بر وزن غده سیب زمینی معنی دار شد. اثر متقابل رژیم آبیاری و کود مرغی بر عملکرد، کارآیی مصرف آب و وزن غده سیب زمینی معنی دار نبود. اثر سطوح مختلف آبیاری و کود مرغی به تنهایی بر ارتفاع بوته سیب زمینی معنی دار نبود؛ اثر متقابل آن ها بر این صفت معنی دار شد. اثر سطوح مختلف آبیاری بر درصد ماده خشک غده معنی دار نبود اما اثر سطوح مختلف کود مرغی و نیز اثر متقابل رژیم آبیاری و کود مرغی بر درصد ماده خشک غده معنی دار شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

254 - تأثیر نوع خاک و وضعیت تراکم بر منحنی مشخصه رطوبتی خاک
منصوره بایرام امید بهمنی

ارزیابی کمی تراکم خاک به‌منظور بهبود روش های مدیریتی کشاورزی و کاهش مشکلات ناشی از تراکم در محیط زیست و تولید محصول ضروری است و عواملی از قبیل میزان تراکم، نوع خاک (درصد رس و پلاستیسیته) و وضعیت رطوبت تأثیر به سزایی در تراکم خاک دارند. این پژوهش، به‌منظور بررسی تأثیر نو چکیده کامل

ارزیابی کمی تراکم خاک به‌منظور بهبود روش های مدیریتی کشاورزی و کاهش مشکلات ناشی از تراکم در محیط زیست و تولید محصول ضروری است و عواملی از قبیل میزان تراکم، نوع خاک (درصد رس و پلاستیسیته) و وضعیت رطوبت تأثیر به سزایی در تراکم خاک دارند. این پژوهش، به‌منظور بررسی تأثیر نوع خاک و تراکم بر روی منحنی مشخصه رطوبتی در قالب طرح آزمایشی فاکتوریل بر پایه بلوک کاملاً تصادفی به اجرا درآمد و 27 تیمار تهیه گردید. تیمار‌ها شامل سه نوع خاک رسی، لوم رسی، لوم شنی که تحت سه نوع تراکم اصلاح‌شده، استاندارد و کاهشی قرار گرفتند و این تراکم ها در سه شرایط رطوبتی 2 درصد رطوبت کم‌تر از رطوبت بهینه (خشک)، رطوبت بهینه و 2 درصد رطوبت بیش‌تر از رطوبت بهینه (مرطوب) انجام شد و نمونه دست‌نخورده هم به‌عنوان شاهد تهیه گردید. مقایسه میانگین‌ها توسط آزمون دانکن صورت گرفت و تجزیه آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SAS انجام شد. نتایج نشان داد که در تمامی پتانسیل ها تأثیر نوع خاک بر نگه داشت آب در خاک در سطح یک درصد معنی‌دار شد که نشان دهندۀ تأثیر نوع خاک و افزایش رس و پلاستیسته بر میزان نگه داشت آب می باشد. هم‌چنین بر اساس نتایج نوع خاک، رطوبت و شرایط تراکم موجب افزایش اثر تراکم و همچنین افزایش تراکم به طور میانگین موجب افزایش مقدار آب نگه داری شده در خاک و تغییر خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک گردید. در مجموع منحنی مشخصه رطوبتی به‌طور معنی داری با افزایش تراکم تغییر کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

255 - ارزیابی روش‌های آزمون گاما، تحلیل خوشه‌ای، تحلیل تابع تشخیص و منحنی‌های اندرو در تفکیک آبخیزهای همگن برای آنالیز منطقه‌ای رسوب معلق
حسین خیرفام مهدی وفاخواه

رسوب ناشی از فرسایش خاک به‌عنوان مهم‌ترین نمایه‌های تخریب اراضی، چالشی مهم در بحث توسعۀ پایدار و تهدیدی بر زیست‌بوم‌ها تلقی می‌شود. لذا تخمین رسوب خروجی از آبخیزها بسیار حائز اهمیت می‌باشد. گستردگی آبخیزها و کمبود ایستگاه‌های سنجش رسوب باعث شده تا از روش‌های غیرمستقیم ا چکیده کامل

رسوب ناشی از فرسایش خاک به‌عنوان مهم‌ترین نمایه‌های تخریب اراضی، چالشی مهم در بحث توسعۀ پایدار و تهدیدی بر زیست‌بوم‌ها تلقی می‌شود. لذا تخمین رسوب خروجی از آبخیزها بسیار حائز اهمیت می‌باشد. گستردگی آبخیزها و کمبود ایستگاه‌های سنجش رسوب باعث شده تا از روش‌های غیرمستقیم از قبیل مدل‌های تهیه شده در آبخیزهای مشابه جهت تخمین رسوب در آبخیز فاقد آمار استفاده نمایند. در این پژوهش، 42 ایستگاه رسوب‌سنجی جنوب و جنوب شرقی دریای خزر با دوره‌های آماری بیش از 20 سال انتخاب گردید. با برقراری ارتباط بین مقادیر دبی و رسوب معلق در مواقع سیلابی اقدام به تخمین مقادیر روزانۀ رسوب معلق از روی دبی‌های روزانه شده و مقادیر رسوب متوسط سالانه محاسبه گردید. با استفاده از آزمون گاما، 13 عامل موثر بر تولید رسوب به 5 عامل اصلی کاهش داده شد و ایستگاه‌های مورد مطالعه با به‌کارگیری تحلیل خوشه‌ای، تحلیل تابع تشخیص و منحنی‌های اندرو در گروه‌های همگن قرار گرفتند. برای هر گروه همگن حاصل از هر یکی از روش‌های همگن‌سازی مذکور و برای کل ایستگاه‌ها به‌عنوان یک گروه با 5 عامل اصلی انتخاب شده مدل رگرسیونی برای تخمین میزان رسوب معلق متوسط سالانه تهیه شد و مقادیر خطا و کارآیی مدل‌های تهیه شده با استفاده از نمایه‌های آماری RE، RRMSE و RBIAS براساس داده‌های مشاهداتی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که هر 3 روش همگن‌سازی نتایج بهتری نسبت به مدل کلی داشته و روش منحنی های اندرو به‌ترتیب با مقادیر خطای نسبی (RE)، ریشه نسبی مجذور میانگین مربعات خطا (RRMSE) و انحراف نسبی (RBIAS) 12/38 و 16/53 درصد و 01/0- در مرحلۀ واسنجی و 91/45 و 11/33 درصد و 01/0 در مرحلۀ اعتبارسنجی نسبت به دو روش تحلیل خوشه‌ای و تحلیل تابع تشخیص عملکرد بهتری در همگن‌سازی حوزه‌های آبخیز بر اساس تولید رسوب داشته است. هم‌چنین دبی اوج با دوره بازگشت دو ساله نیز بیش‌ترین تأثیر در تغییرات میزان رسوب معلق متوسط سالانه را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

256 - کم‌آبیاری توأم با کاهش آب در دسترس راهکاری برای حفاظت منابع آب در دشت قزوین
ابوذر پرهیزکاری محمدمهدی مظفری محسن شوکت فدایی ابوالفضل محمودی

در تحقیق حاضر به منظور ارائه راهکاری عملی جهت حفاظت از منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت قزوین، ابتدا توابع تولید محصولات کشاورزی براساس سه تکنیک آبیاری کامل، کم‌آبیاری 5 درصد و کم آبیاری 10 درصد تخمین زده شد. در ادامه با ارائه یک مدل برنامه ریزی غیرخطی مقادیر بهینه الگوی چکیده کامل

در تحقیق حاضر به منظور ارائه راهکاری عملی جهت حفاظت از منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت قزوین، ابتدا توابع تولید محصولات کشاورزی براساس سه تکنیک آبیاری کامل، کم‌آبیاری 5 درصد و کم آبیاری 10 درصد تخمین زده شد. در ادامه با ارائه یک مدل برنامه ریزی غیرخطی مقادیر بهینه الگوی کشت در استان قزوین تعیین شد. سپس، اثرات تکنیک کم آبیاری همزمان با اعمال سیاست کاهش آب آبیاری دردسترس تحت سناریوهای 10، 20، 30 و 40 درصد بر الگوی کشت، حجم آب مصرفی و سود ناخالص کشاورزان مورد بررسی قرارگرفت. برای تخمین توابع تولید محصولات کشاورزی از روش حداقل مربعات معمولی (OLS) و بسته نرم‌افزاری Eviews استفاده شد. مدل برنامه ریزی غیرخطی (NLP) نیز در محیط نرم‌افزاری GAMS حل شد. نتایج حاصل از تخمین توابع تولید نشان داد که کم آبیاری 5 درصد سبب کاهش ناچیز عملکرد محصولات می شود، اما کم آبیاری 10 درصد بر عملکرد اغلب محصولات الگو اثر منفی می گذارد. نتایج حاصل از مدل برنامه ریزی غیرخطی نیز نشان داد که بکارگیری کم آبیاری 5 درصد توأم با سیاست کاهش آب آبیاری دردسترس اگرچه منجر به کاهش اندکی در سود ناخالص کشاورزان می شود، اما به حفظ و پایداری منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت قزوین کمک شایانی می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

257 - بررسی اثر روش های کم خاک ورزی بر بهره وری مصرف انرژی و عملکرد گندم دیم
زین‌العابدین شمآبادی

کم خاک ورزی از مدیریت های مهم برای حفاظت از منابع آب و خاک است. به منظور بررسی اثر کم خاک ورزی بر بهره وری مصرف انرژی و عملکرد محصول در منطقه دیم کالپوش شاهرود، مطالعه ای بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تیمار در 4 تکرار در تناوب آفتابگردان- گندم انجام شد. تیمارهای چکیده کامل

کم خاک ورزی از مدیریت های مهم برای حفاظت از منابع آب و خاک است. به منظور بررسی اثر کم خاک ورزی بر بهره وری مصرف انرژی و عملکرد محصول در منطقه دیم کالپوش شاهرود، مطالعه ای بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تیمار در 4 تکرار در تناوب آفتابگردان- گندم انجام شد. تیمارهای خاک ورزی شامل شخم با گاوآهن قلمی در بهار (T1)، شخم با گاوآهن برگرداندار (T2)، کم خاک ورزی با دیسک در بهار (T3)، شخم با گاوآهن بشقابی (T4) و شخم با گاوآهن قلمی در پاییز (T5) بود. عملیات کاشت آفتابگردان در اردیبهشت ماه سال های 1387 و 1389 پس از اعمال تیمارهای خاک ورزی انجام شد. پس از برداشت آفتابگردان در مهر سال های 1387 و 1389، در همه تیمارها کم خاک ورزی با دیسک اعمال شد و در آبان ماه گندم توسط خطی کار غلات کشت شد. برداشت گندم در تیر ماه سال های 1388 و 1390 انجام شد. نتایج سال 1388 نشان داد تیمار استفاده از گاوآهن قلمی و دیسک به ترتیب با متوسط 1708و 1412 کیلوگرم در هکتار بیشترین و کمترین عملکرد دانه را در بین تیمارهای خاک ورزی دارا بودند. نتایج سال1390 نشان داد که تیمار استفاده از گاوآهن قلمی و برگرداندار به ترتیب با متوسط 1638و 1388 کیلوگرم در هکتار بیشترین وکمترین عملکرد دانه را در بین تیمارهای خاک ورزی دارا بودند. تجزیه واریانس مرکب داده های مربوط به گندم در سال های 1388 و 1390 نشان داد که از نظر رطوبت خاک و عملکرد گندم، بین تیمارها اختلاف معنی دار وجود نداشت. گاوآهن چیزل و برگرداندار به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار رطوبت و عملکرد را داشتند. از نظر بهره وری مصرف انرژی، بیشترین و کمترین مقدار آن مربوط به تیمار استفاده از دیسک و گاوآهن برگرداندار بود. بنابراین گاوآهن چیزل نسبت به گاوآهن برگرداندار موجب افزایش معنی دار عملکرد گندم شده است. از نظر مصرف انرژی دیسک و گاوآهن قلمی نسبت به گاوآهن برگرداندار بهره وری قابل ملاحظه ای داشته اند. از نظر میزان برگردانی خاک بین تیمارهای مختلف معنی دار (در سطح 1%) وجود داشت، گاوآهن برگرداندار و چیزل به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار برگردانی خاک را دارا بودند. با توجه به مزایای کم خاک ورزی با دیسک (حفظ بقایا در سطح خاک و بهره وری مصرف انرژی) و نتایج این آزمایش، به منظور تولید گندم دیم (پس از برداشت آفتابگردان) استفاده از دیسک به منظور آماده سازی زمین توصیه می شود و نیازی به عملیات شخم نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

258 - سنتز نانو ذرات مغناطیسی مگنتایت عاملدار شده با متالوپوفیرین نئوبیرم V برای حذف انتخابی یون فلوئورید از محیط های آبی
طاهره پورصابری مصطفی حسنی سعدی کامران ترکستانی

وجود مقادیر زیاد فلوئورید در منابع آبی اثری زیان بار بر سلامتی انسان دارد. یک نانوجاذب مغناطیسی جدید از طریق اصلاح نانوذرات Fe3O4 توسط 3-آمینو پروپیل تری اتوکسی سیلان (APTES) و متالوپورفیرین نئوبیوم (V) برای حذف یون های فلوئورید از محلول های آبی تهیه شد. عاملدار کردن Fe چکیده کامل

وجود مقادیر زیاد فلوئورید در منابع آبی اثری زیان بار بر سلامتی انسان دارد. یک نانوجاذب مغناطیسی جدید از طریق اصلاح نانوذرات Fe3O4 توسط 3-آمینو پروپیل تری اتوکسی سیلان (APTES) و متالوپورفیرین نئوبیوم (V) برای حذف یون های فلوئورید از محلول های آبی تهیه شد. عاملدار کردن Fe3O4 بطریق شیمیائی و از طریق برهمکنش بین گروه های کربوکسیلیک متالوپورفیرین نئوبیوم (V) و گروه های آمین APTES نشانده شده بر سطح مگنتایت انجام شد. خصوصیات نانوجاذب حاصله توسط روش های پراش اشعه X (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه (FTIR) بررسی شد. عملکرد نانوذرات مغناطیسی اصلاح شده در حذف یون های فلوئورید برحسب pH، زمان تماس، میزان جاذب و اثر آنیون های موجود در محلول آبی انجام شد. . تحت شرایط بهینه (pH :5/5، زمان تماس:30 دقیقه و میزان جاذب:100 میلی گرم) بازده فلوئورید زدائی %0/94بدست آمد. بازیابی فلوئورید جذب شده توسط NaOH امکان پذیر است و امکان استفاده ی مجدد از این نانوجاذب برای چهار دوره ی متوالی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

259 - ارزیابی زمین آماری کیفیت آب زیرزمینی دشت داراب استان فارس
وحید غفوری نصرت الله ملک پور امین مردانی

روش های زمین آمار یکی از پیشرفته ترین تکنیکها جهت ارزیابی و پایش کیفیت منابع آب زیرزمینی می باشد. در این تحقیق سه روش درون یابی، عکس فاصله وزن دار، کریجینگ وکوکریجینگ جهت پیش بینی برخی از شاخص های کیفی از قبیل SO42- Na+، TH، EC، SAR، Cl-، Ca2+، Mg2+، مورد استفاده قرار گ چکیده کامل

روش های زمین آمار یکی از پیشرفته ترین تکنیکها جهت ارزیابی و پایش کیفیت منابع آب زیرزمینی می باشد. در این تحقیق سه روش درون یابی، عکس فاصله وزن دار، کریجینگ وکوکریجینگ جهت پیش بینی برخی از شاخص های کیفی از قبیل SO42- Na+، TH، EC، SAR، Cl-، Ca2+، Mg2+، مورد استفاده قرار گرفته است. داده ها از 75 چاه مشاهده ای در دشت داراب جمع آوری شده است. بعد از نرمال سازی داده ها، واریوگرام محاسبه شد. مدل مناسب جهت برازش به واریوگرام تجربی براساس کمترینRMSE انتخاب شد. سپس با استفاده از ارزیابی متقابل وRMSE بهترین روش درون یابی انتخاب گردید. نتایج نشان داد برای تمام شاخص های کیفی آب زیرزمینی، کوکریجینگ بهتر از سایر روشها، شاخص های فوق را شبیه سازی می کند. در نهایت با استفاده از روش کوکریجینگ، نقشه های کیفیت آب زیرزمینی در محیط GIS تهیه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

260 - بهینه‌سازی کارآیی مصرف آب و عملکرد سیب زمینی با استفاده از تئوری آنالیز حاشیه‌ای
پرویز فتحی محمد سلطانی

بحران آب در مناطق خشک و نیمه خشک مساله ای همه گیر است. در چنین شرایطی، ارزیابی واکنش گیاهان به تنش آبی و تخمین تابع تولید ضروری می نماید. ارتباط میان عملکرد، تبخیر و تعرق و کارایی مصرف آب محصول سیب زمینی در شرایط آبیاری قطره ای (زیرسطحی) با استفاده از آنالیز حاشیه ای تا چکیده کامل

بحران آب در مناطق خشک و نیمه خشک مساله ای همه گیر است. در چنین شرایطی، ارزیابی واکنش گیاهان به تنش آبی و تخمین تابع تولید ضروری می نماید. ارتباط میان عملکرد، تبخیر و تعرق و کارایی مصرف آب محصول سیب زمینی در شرایط آبیاری قطره ای (زیرسطحی) با استفاده از آنالیز حاشیه ای تابع تولید مبتنی بر تبخیر و تعرق در این پژوهش بررسی شد. بدین منظور، این پژوهش در بهار 88، در یکی از مزارع دشت دهگلان واقع در استان کردستان به اجرا درآمد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار آب آبیاری (شامل 120، 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی) و در سه تکرار انجام شد. در خلال آزمایش مقادیر تبخیر و تعرق و عملکرد هر تیمار اندازه گیری شدند. تحلیل توابع تولید در دو حالت خطی و درجه دوم انجام گردید. نتایج نشان داد در حالتی که تابع، خطی و تبخیر و تعرق حداکثر است، شاخص الاستیسیته از نظر عددی معادل فاکتور واکنش عملکرد (Ky) می باشد و زمانی که تابع تولید درجه دوم است، مقدار تبخیر و تعرق مورد نیاز برای دستیابی به حداکثر کارایی مصرف آب کم تر از تبخیر و تعرق لازم برای حصول عملکرد حداکثر می باشد. حداکثر عملکرد در تبخیر و تعرق 345 میلی متر به دست آمد و حداکثر کارایی مصرف آب در تبخیر و تعرق 222 میلی متر حاصل شد که 4/55 درصد از تبخیر و تعرق حداکثر کم تر است. در حالی که عملکرد حداکثر تنها 7/27 درصد بزرگ تر از مقدار عملکرد محصول در کارایی مصرف آب حداکثر بود. بررسی ارتباط میان تبخیر و تعرق، عملکرد و کارایی مصرف آب نشان داد که در صورت محدودیت منابع آبی، دستیابی به کارایی مصرف آب بیشینه استراتژی مناسبی در حفظ منابع آبی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

261 - شبیه سازی تبخیر غیرماندگار از سطح خاک در شرایط متغیر رطوبتی با استفاده از مدل نگهداشت دو پارامتری کمپبل
راضیه آقاجانی مهدی همایی محمد بای‌بوردی

بخش وسیعی از کشور پهناور ایران به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و نیمه خشک، با کمبود آب رو به رو است. در این مناطق، نه تنها منابع آب محدودترند، بلکه عوامل جوی موثر بر تبخیر با شدت بیشتری اعمال می شوند. هدف از این پژوهش، شبیه سازی تبخیر غیرماندگار از سطح خاک بدون پوشش، با ا چکیده کامل

بخش وسیعی از کشور پهناور ایران به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و نیمه خشک، با کمبود آب رو به رو است. در این مناطق، نه تنها منابع آب محدودترند، بلکه عوامل جوی موثر بر تبخیر با شدت بیشتری اعمال می شوند. هدف از این پژوهش، شبیه سازی تبخیر غیرماندگار از سطح خاک بدون پوشش، با استفاده از مدل پارامتریک پیشنهادی Zarei و همکاران (2009)، در شرایط متغیر رطوبتی بود. شرایط رطوبتی شامل حضور یا عدم حضور زهکش، وجود لایه غیر قابل نفوذ و سطوح مختلف ایستابی در اعماق 75، 100، 120، 150 و 200 سانتی متر بودند. بدین منظور، لایسیمترهایی از خاک با این ویژگی ها تهیه شدند و مقدار تبخیر به روش وزنی سه بار در روز در آنها اندازه گیری شد. سپس، مقدار تبخیر با استفاده از مدل پارامتریک پیشنهادی Zarei و همکاران، به صورت تابعی از افت سطح ایستابی برآورد شد. ارزیابی مدل نشان داد که بیشترین (8/98) و کمترین (8/84) کارایی، به ترتیب مربوط به سطوح ایستابی 150 و 75 سانتی متر است. نتایج نشان داد که همبستگی مناسبی میان پیش بینی های نظری با اندازه گیری ها وجود دارد، لیکن نتایج حاصل از مدل اندکی کمتر از مقادیر واقعی است. کم برآوردی مدل را می توان به تبخیر ناشی از حرکت رو به بالای آب به صورت بخار، به هم خوردن ساختمان خاک در اثر کوبیدن آن و خطای اندازه گیری با ترازو نسبت داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

262 - بررسی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، ضدباکتریایی و ضدکپکی اسانس تفاله حاصل از گلاب‌گیری گل محمدی بر علیه برخی باکتری‌ها و کپک‌ها
سپیده خراسانی فاطمه شهدادی

10.30495/jftn.2022.64555.11166

گل محمدی یکی از گونه‌های گل رُز است و متعلق به گیاهان خانواده روزاسه و نام علمی آنRosa damascene می‌باشد. فرآورده‌های گوناگونی از گل محمدی تهیه می‌شود که از آن جمله می‌توان گلاب، و اسانس یا عطر را نام برد. در این پژوهش ترکیبات فنولی، فعالیت ضدرادیکالی، ضدباکتریایی (بر ع چکیده کامل

گل محمدی یکی از گونه‌های گل رُز است و متعلق به گیاهان خانواده روزاسه و نام علمی آنRosa damascene می‌باشد. فرآورده‌های گوناگونی از گل محمدی تهیه می‌شود که از آن جمله می‌توان گلاب، و اسانس یا عطر را نام برد. در این پژوهش ترکیبات فنولی، فعالیت ضدرادیکالی، ضدباکتریایی (بر علیه استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سوبتیلیس) و ضد کپکی (بر علیه آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس) اسانس تفاله حاصل از گلاب‌گیری گل محمدی مورد بررسی قرار گرفت. تعیین ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی به‌ترتیب بوسیله روش‌های فولین سیوکالتو و مهار رادیکال آزاد DPPH صورت گرفت. اثر ضد باکتریایی و ضدقارچی اسانس تفاله حاصل از گلاب‌گیری با استفاده از روش تیتراسیون رقت سریالی، برای تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC)، حداقل غلظت باکتری‌کشی (MBC) و حداقل غلظت قارچ‌کشی (MFC) مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد میزان ترکیبات فنولی کل اسانس تفاله حاصل از گلاب‌گیری 55/110 میلی‌گرم گالیک اسید/میلی لیتر اسانس و IC50 به میزان 5/82 میکرولیتر بر لیتر بود. با افزایش غلظت اسانس، درصد حذف رادیکال‌های آزاد DPPH افزایش یافت و غلظت 1000 پی‌پی‌ام اسانس دارای 4/92 درصد فعالیت مهار رادیکال آزاد DPPH بود. در بررسی تاثیر اسانس بر ویژگی های میکروبی مشخص شد که بر باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سوبتیلیس اثر مهاری دارد اما در مقایسه با دو آنتی بیوتیک استرپتومایسین و پنی سیلین این اثر مهاری بسیار کمتر است. همچنین مشاهده شد که اسانس تفاله حاصل از گلاب‌گیری گل محمدی دارای اثر مهاری خوبی در برابر کپک آسپرژیلوس فلاووس هست که برابر با آنتی بیوتیک نیستاتین و بسیار بهتر از آنتی‌بیوتیک فلوکونازول می باشد و دارای اثرات مهاری بر علیه کپک آسپرژیلوس پارازیتیکوس است که این اثر مهاری دوبرابر آنتی‌بیوتیک فلوکونازول و نصف آنتی‌بیوتیک نیستاتین است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

263 - بررسی کارایی پوست انار در حذف نیکل و کروم از پساب صنعتی و طراحی آزمایش به روش سطح پاسخ
نسرین هاشمی مسعود هنرور الهه قره خانی

چکیده آلودگی آب با فلزات سنگین سمی در اثر تخلیه فاضلاب صنعتی یک مشکل زیست محیطی در سراسر جهان است. حذف فلزات سنگین از پساب صنعتی موضوعی قابل توجه در زمینه آلودگی آب است که یک معضل جدی در کاهش کیفیت آب می باشد. فلزات متعددی مانند نیکل، کادمیوم، کروم، کبالت، مس، سرب، جی چکیده کامل

چکیده آلودگی آب با فلزات سنگین سمی در اثر تخلیه فاضلاب صنعتی یک مشکل زیست محیطی در سراسر جهان است. حذف فلزات سنگین از پساب صنعتی موضوعی قابل توجه در زمینه آلودگی آب است که یک معضل جدی در کاهش کیفیت آب می باشد. فلزات متعددی مانند نیکل، کادمیوم، کروم، کبالت، مس، سرب، جیوه و روی به میزان قابل توجهی سمی می باشند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر پوست انار به عنوان یک جاذب ارزان قیمت در حذف فلزات نیکل و کروم می باشد. پوست های انار ابتدا با محلول سود 1/0 نرمال اصلاح شد و توانایی جذب بررسی گردید. تاثیر سود بر روی جاذب توسط تکنیک های CHN، FT-IR، و SEM مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اصلاح جاذب با سود در حذف یون‌های کروم و نیکل از پساب صنعتی موثر بوده است. آزمایشات جذب در غلظت های مختلف جاذب، زمان، دما و pH های مختلف انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده&lrm;ها نشان می&lrm;دهد که شرایط بهینه برای یون نیکل (II) g/L 4.5 از جاذب، 6pH=، دما308.15 K و زمان 60 دقیقه و شرایط بهینه برای یون کروم (VI)، g/L 4 از جاذب، 5.5pH= ، دمای300.65K و زمان 100 دقیقه می باشد. تحقیقات صورت گرفته و نتایج حاصل از آن با توجه به مزایای بالقوه، استفاده از این جاذب به عنوان جاذب زیستی جهت حذف نیکل و کروم در پساب صنعتی را به عنوان چشم اندازی امیدوار کننده و دوستدار محیط زیست پیشنهاد می کند. واژه های کلیدی: آلودگی، فلزات سنگین، پوست انار، فاضلاب، جذب پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

264 - بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد ورزشکاران نسبت به مصرف نوشیدنی‌های ورزشی و الکترولیتها در وضعیت هیدراسیون
محدثه آصفری محمد حضوری زهره شیخی زاده

10.30495/jftn.2023.71429.11236

مقدمه: ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﻣﺎﯾﻌﺎت از دﺳﺖ‌رﻓﺘﻪ طﯽ ورزش نقشی غیرقابل‌انکار در موفقیت ورزشکاران دارد. این درحالیست که براساس مطالعات، آگاهی و نگرش ورزشکاران نسبت به مصرف مایعات ناکافی &lrm;است و گاهی این عدم آگاهی منجر به مرگ می‌شود. لذا این مطالعه با هدف بررسی آگاهی و نحوه رفتار ورز چکیده کامل

مقدمه: ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﻣﺎﯾﻌﺎت از دﺳﺖ‌رﻓﺘﻪ طﯽ ورزش نقشی غیرقابل‌انکار در موفقیت ورزشکاران دارد. این درحالیست که براساس مطالعات، آگاهی و نگرش ورزشکاران نسبت به مصرف مایعات ناکافی &lrm;است و گاهی این عدم آگاهی منجر به مرگ می‌شود. لذا این مطالعه با هدف بررسی آگاهی و نحوه رفتار ورزشکاران نسبت به نوشیدنی‌های ورزشی انجام شد.مواد و روش‌ها: در یک مطالعه مقطعی، 18 باشگاه ورزشی شهر قم به طور تصادفی انتخاب و 270 پرسشنامه محقق‌ساخته بین ورزشکاران توزیع شد. پرسشنامه حاوی سوالات مشخصات فردی و نیز شامل 14 سوال آگاهی، 9 سوال نگرش و 7 سوال از عملکرد افراد بود. اعتبار و روایی پرسشنامه توسط متخصصین ارزیابی و آلفای کرونباخ آن تعیین شد(N=24, α=0.83). اطلاعات با آزمون ANOVA مورد تحلیل آماری قرار گرفت.یافته‌ها: در این مطالعه 48% افراد تشنگی را بهترین معیار برای نوشیدن آب در حین ورزش می&lrm;دانستند و 63% آنها از اثرات مثبت نوشیدنیهای حاوی قند بر عملکرد ورزشی اطلاع نداشتند. 75% ورزشکاران آب را به سایر نوشیدنی‌ها ترجیح می‌دادند و حدود 70% نیز نگرشی از افزودن کربوهیدرات نداشتند. همچنین سن و تحصیلات هیچ ارتباطی با میزان آگاهی افراد نداشت.نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد افراد باورهای نادرستی نسبت به مصرف مایعات دارند که منجر به پیامدهای خطرناکی از جمله مرگ برای ورزشکاران می‌شود. باتوجه به اینکه آموزش می&zwj;‌تواند منجر به تغییر رفتار شود، بنابراین ایجاد امکانات آموزشی برای ایجاد تغذیه صحیح درخصوص هیدراسیون در فعالیت‌های ورزشی برای مربیان و ورزشکاران ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

265 - تعیین شرایط بهینه در ریز استخراج مایع- مایع پخشی ترکیبات موجود در عرق گیاهان رزماری و میخک به روش کمومتریکس و شناسایی آنها به روش GC/MS
فرشته نعمت اللهی کامبیز لاریجانی سیروان محمدی آذر

مقدمه: تغییر زندگی انسانها به سمت زندگی صنعتی و ماشینی باعث بروز بیماریها و مشکلات جدیدی شده و تمایل مردم برای استفاده از داروها و عرقیات گیاهی، بیشتر شده است. از آنجاییکه گیاهان دارویی در طب سنتی کشور ما، جایگاه ویژه ای دارد، تولید عرقیات گیاهی با کیفیت بالا، قیمت پایی چکیده کامل

مقدمه: تغییر زندگی انسانها به سمت زندگی صنعتی و ماشینی باعث بروز بیماریها و مشکلات جدیدی شده و تمایل مردم برای استفاده از داروها و عرقیات گیاهی، بیشتر شده است. از آنجاییکه گیاهان دارویی در طب سنتی کشور ما، جایگاه ویژه ای دارد، تولید عرقیات گیاهی با کیفیت بالا، قیمت پایین و درصد خلوص مناسب، از جمله دغدغه های تولید ات صنعتی می باشد. روشهای آماری به ما کمک میکند تا بتوانیم بهترین شرایط را جهت تولید و استخراج مواد موثره این گیاهان، انتخاب کنیم. مواد و روش&zwnj;ها : عرق دو گیاه رزماری و میخک از بازار تهیه شده و با حلال&zwnj;های مختلفی مانند اتانل، متانل، تترا کلرید کربن و کلروفرم، استخراج مواد موثر انجام گردید. ترکیبات استخراج شده به دستگاه GC/MS تزریق شده و کروماتوگرام حاصل، بررسی و شناسایی گردید. یافته&zwnj;ها: روش های آماری به کار گرفته شده نشان دادند که می توان با حداقل حجم حلال (مخلوطی از 442 میکرولیتر اتانل و 20 میکرو لیتر تتراکلرید کربن) استخراج مایع مایع پخشی را انجام داده، بیش از 88% از ترکیبات موجود در عرق گیاه رزماری و تقریبا 100% از ترکیبات شیمیایی موجود در عرق میخک شناسایی گردید. نتیجه&zwnj;گیری: روشresponse surface method ، شرایط بهینه در عمل میکرو استخراج مایع - مایع پخشی را در این آزمایش، تعیین نموده و نشان داد که در عمل میکرواستخراج می توان با استفاده از حداقل حجم حلال ، بهترین استخراج را انجام داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

266 - ارزیابی مقدار برخی از عناصر معدنی و فلزات سنگین در کلزا، یونجه و اسفناج پس از آبیاری با درجات مختلف فاضلاب خانگی
حمید مظفری امیر حسین شیرانی راد جهانفر دانشیان

مقدمه: به منظور بررسی تاثیر استفاده از فاضلاب خانگی بر میزان عناصر معدنی از قبیل پتاسیم، فسفر و سدیم و فلزات سنگین کادمیم و سرب در سه گیاه کلزا، یونجه و اسفناج، آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس اجراء گردید. مواد و روش&zwnj;ها: این آ چکیده کامل

مقدمه: به منظور بررسی تاثیر استفاده از فاضلاب خانگی بر میزان عناصر معدنی از قبیل پتاسیم، فسفر و سدیم و فلزات سنگین کادمیم و سرب در سه گیاه کلزا، یونجه و اسفناج، آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس اجراء گردید. مواد و روش&zwnj;ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب بلوک&zwnj;های کامل تصادفی با سه تکرار اجراء گردید. فاکتورهای آزمایش شامل فاکتور (A) آب آبیاری با درجات مختلف آلودگی در چهار سطح شامل سطح اول فاضلاب خانگی، سطح دوم زه آب اولیه، سطح سوم زه آب ثانویه و سطح چهارم آبیاری با آب معمولی (چاه) به عنوان تیمار شاهد، همچنین فاکتور دوم (B) نوع گیاه که شامل کلزا، یونجه و اسفناج می&zwnj;باشد. یافته&zwnj;ها: نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که بین تیمارها در رابطه با تاثیر بر میزان عناصر پتاسیم، فسفر و سدیم در سطح یک درصد اختلاف معنی دار وجود دارد و بیشترین میزان عناصر در هر سه گیاه در آبیاری با فاضلاب خانگی مشاهده گردید که نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد، همچنین مقادیر این عناصر در سه گیاه مورد آزمایش متفاوت مشاهده گردید. همچنین در بین تیمارها از نظر کادمیم و سرب هیچگونه اختلاف معنی&zwnj;داری با تیمار شاهد مشاهده نگردید. نتیجه&zwnj;گیری: آبیاری با فاضلاب خانگی تصفیه شده باعث افزایش عناصر غذایی در گیاهان مورد آزمایش گردید ضمن اینکه در رابطه با وجود فلزات سنگین سرب و کادمیم اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

267 - بررسی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی کنسانتره پروتئینی سبوس برنج ایرانی
علی اکبر کشاورز هدایتی مهران اعلمی علی معتمد زادگان یحیی مقصودلو محمد قربانی سهیل امیری

مقدمه: سبوس برنج یکی از فرآورده‌های جانبی حاصل از آسیاب برنج است که حاوی مقادیر قابل توجهی پروتئین، چربی، کربوهیدرات و مواد معدنی است. با توجه به ترکیب شیمیایی سبوس برنج به نظر می‌رسد که این فرآورده از ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی مطلوبی برخوردار باشد. مواد و روش‌ها: در این چکیده کامل

مقدمه: سبوس برنج یکی از فرآورده‌های جانبی حاصل از آسیاب برنج است که حاوی مقادیر قابل توجهی پروتئین، چربی، کربوهیدرات و مواد معدنی است. با توجه به ترکیب شیمیایی سبوس برنج به نظر می‌رسد که این فرآورده از ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی مطلوبی برخوردار باشد. مواد و روش‌ها: در این تحقیق کنسانتره پروتئینی از سبوس دو رقم برنج (طارم و ندا) تهیه شد و نمونه‌های حاصل از نظر ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی (بازده استخراج و بازده استخراج پروتئین، شاخص جذب آب و حلالیت درآب، شاخص حلالیت نیتروژن، دانسیته توده‌ای و شاخص‌های رنگی) آنها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته‌ها: بازده استخراج کنسانتره‌های پروتئینی دو سبوس برنج 52/8 و 74/8 درصد بود. شاخص جذب آب و حلالیت در آب کنسانتره پروتئینی سبوس برنج طارم بیشتر بود. کنسانتره پروتئینی سبوس برنج طارم دانسیته توده‌ای بیشتری داشت (24/0 گرم بر سانتی‌متر مکعب). برخی از شاخص‌های رنگی در کنسانتره‌های پروتئینی سبوس برنج اختلاف معنی‌داری (05/0>p) با یکدیگر داشتند. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که سبوس برنج قابلیت استفاده به عنوان جزئی از فرمولاسیون غذاهای عملگر را دارد که ارزش غذایی و ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی فرآورده را افزایش می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

268 - مدل‌سازی سینتیک انتقال جرم طی فرآیند آبگیری اسمزی بادمجان (SolanumMelongena L.)
علی اصغر بهمنی سید مهدی جعفری سید احمد شهیدی

مقدمه: در این پژوهش فرآیند آبگیری اسمزی برش های حلقوی بادمجان تحت تأثیر پارامترهای عملیاتی موردبررسی قرار گرفت. هدف از این مطالعه بررسی اثر دما، غلظت محلول اسمزی و نسبت نمونه به محلول اسمزی در زمان‌های تماس مختلف نمونه و محلول اسمزی بر محتوای رطوبتی طی سینتیک فرآیند آبگ چکیده کامل

مقدمه: در این پژوهش فرآیند آبگیری اسمزی برش های حلقوی بادمجان تحت تأثیر پارامترهای عملیاتی موردبررسی قرار گرفت. هدف از این مطالعه بررسی اثر دما، غلظت محلول اسمزی و نسبت نمونه به محلول اسمزی در زمان‌های تماس مختلف نمونه و محلول اسمزی بر محتوای رطوبتی طی سینتیک فرآیند آبگیری اسمزی و مقایسه دو مدل ریاضی و انتخاب بهترین مدل جهت توصیف سینتیک انتقال جرم می‌باشد. مواد و روش‌ها: فرآیند آبگیری اسمزی برش های حلقوی بادمجان در محلول اسمزی شامل کلرور سدیم با غلظت های 5، 10 و 15 درصد (وزنی- وزنی)، دمای 30، 45 و 60 درجه سانتی گراد و نسبت نمونه به محلول اسمزی 1:10، 1:15 و 1:20 صورت گرفت. مقادیر خروج آب و نفوذ ماده جامد در غلظت های 5، 10 و 15 درصد (وزنی- وزنی) کلرور سدیم، دمای 30، 45 و 60 درجه سانتی گراد، نسبت نمونه به محلول اسمزی 1:10، 1:15 و 1:20 و در فواصل زمانی 0، 15، 30، 60، 90، 150، 210، 270 دقیقه محاسبه گردید. با استفاده از مدل پیشنهادی Magee و همکاران، (1983) و Azuara و همکاران (1992) مقادیر تعادلی خروج آب و نفوذ ماده جامد، همچنین شدت انتقال جرم محاسبه شد. یافته ها: سینتیک انتقال جرم و محتوی رطوبتی تابع تغییرات غلظت کلرور سدیم و دما در طی زمان می باشند. مدل پیشنهادی Azuara و همکاران با حداکثر همبستگی و با حداقل ریشه میانگین مربع خطا و مجموع مربعات خطا نسبت به مدل Magee بهتر می‌تواند سینتیک انتقال جرم را توصیف کند و همچنین مدل Azuara در شرایط نسبت نمونه به محلول اسمزی 1:15 با ضرایب همبستگی خروج آب 9792/0 و جذب ماده جامد 9386/0 در مقایسه با نسبت نمونه به محلول اسمزی 1:10 و 1:20 بیشترین تطابق را نشان می‌دهد. نتیجه گیری: مدل پیشنهادی Azuara و همکاران (1992) با توجه به حداکثر ضریب همبستگی و با حداقل ریشه میانگین مربع خطا و حداقل مجموع مربعات خطا، جهت مدل سازی سینتیک انتقال جرم به‌منظور به‌کارگیری در طراحی خشک‌کن‌های فرآیند اسمزی پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

269 - ارزیابی ویژگیهای فرآورده حجیم حاوی آرد دانه هندوانه تحت تاثیر متغیرهای فرمولاسیون و شرایط فرآیند
الناز میلانی فخری شهیدی الهام انصاری فر محمد خلیلیان موحد فریده صالحی پور غلامعلی گلی موحد

مقدمه: مصرف بالای میان وعده کم ارزش و سوء تغذیه اقشار جامعه به خصوص کودکان و نوجوانان یکی از معضلاتی است که امروزهدر جامعه وجود دارد. معمولا دانه های ریزی که درون هندوانه پخش است، دورریز می شود با این که این دانه ها سرشار از مواد مغذی از جملهاسیدهای چرب، پروتئین های ضرو چکیده کامل

مقدمه: مصرف بالای میان وعده کم ارزش و سوء تغذیه اقشار جامعه به خصوص کودکان و نوجوانان یکی از معضلاتی است که امروزهدر جامعه وجود دارد. معمولا دانه های ریزی که درون هندوانه پخش است، دورریز می شود با این که این دانه ها سرشار از مواد مغذی از جملهاسیدهای چرب، پروتئین های ضروری و مواد معدنی بسیاری است.مواد و روشها: از این رو هدف در این پژوهش بر پایه طرح مرکب مرکزی چرخش پذیر، اثر متغیرهای فرایند اکستروژن شاملسرعت چرخش ماردون ( 120-180 دور بر دقیقه)، افزودن آرد دانه هندوانه (20-10 درصد) و رطوبت خوراک ورودی (20-12 درصد) بر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی (نسبت انبساط، شاخص جذب آب و روغن، تخلخل و پذیرش کلی) فراورده حجیم شده بر پایه بلغور ذرت آرد -گندم مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد تاثیر افزودن آرد دانه هندوانه به صورت مستقل سبب کاهش ضریب انبساط و تخلخل شد با این حال اثرهمزمان دو پارامتر سرعت چرخش ماردون و افزودن آرد دانه هندوانه سبب بهبود خصوصیات گردید به نحوی که با افزایش سرعت چرخشماردون و در نتیجه ی کاهش ویسکوزیته، ضریب انبساط و تخلخل افزایش یافت.نتیجه گیری: بهینه یابی فرمولاسیون اسنک، جهت دستیابی به شرایط بهینه، شامل میزان جایگزینی آرد دانه هندوانه 11.31 درصد، رطوبت خوراک 15.56 درصد وسرعت چرخش ماردون 171.15 دور بر دقیقه تعیین گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

270 - بررسی خواص کاربردی آرد حبوبات واریته‌های بومی ایرانی
یزدان خسروی جواد کرامت ابراهیم حسینی علی اکبر کشاورز هدایتی الهام محمودی

مقدمه: حبوبات از منابع مهم غذایی سرشار از پروتئین برای تغذیه به شمار می آید. همچنین ارزش بیولوژیکی پروتئین حبوبات به سبب دارا بودن بسیاری از اسید های آمینه ضروری در مقایسه با سایر منابع تامین کننده پروتئین بسیار بالا می باشد. مواد و روش&zwnj;ها: در این تحقیق ترکیب شیمی چکیده کامل

مقدمه: حبوبات از منابع مهم غذایی سرشار از پروتئین برای تغذیه به شمار می آید. همچنین ارزش بیولوژیکی پروتئین حبوبات به سبب دارا بودن بسیاری از اسید های آمینه ضروری در مقایسه با سایر منابع تامین کننده پروتئین بسیار بالا می باشد. مواد و روش&zwnj;ها: در این تحقیق ترکیب شیمیایی و خواص کاربردی (ظرفیت جذب آب و روغن، امولسیون کنندگی و تولید کف) آرد 4 رقم از حبوبات ایرانی (باقلا، نخود، ماش و لوبیا قرمز) بررسی شد. یافته&zwnj;ها: نتایج نشان داد که میزان پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت موجود در آرد این حبوبات نسبت به یکدیگر بسیار متفاوت&zwnj;اند به طوری که میزان پروتئین در آرد نخود از همه بیشتر (حدود33/43 درصد) و پس از آن به ترتیب در ماش، لوبیا و باقلا قرار دارد. ظرفیت جذب آب در محدوده 0.78 تا 1.38 گرم بر گرم بود در حالی که ظرفیت جذب روغن در بازه 0.79 تا 0.92 گرم بر گرم قرار داشت. ظرفیت امولسیون کنندگی حبوبات بین 16 تا 26 درصد بود. نتیجه&zwnj;گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که لوبیا قرمز قابلیت استفاده به عنوان جزئی از فرمولاسیون غذاهای عملگر را دارد که ارزش غذایی و ویژگی های عملکردی فرآورده را افزایش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

271 - تاثیر صمغ فارسی، کنسانتره پروتئین آب پنیر، دما و زمان سرخ کردن بر برخی ویژگی‌های گوشت بوقلمون سرخ شده
بهاره کریمیان سیچانی محمد فاضل

مقدمه: پوشش دهی با پروتئین ها و صمغ ها راهکاری بـرای کاهش میزان جذب روغن در غذاهای سرخ شده می‌باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی اثر دما و زمان سرخ کردن و غلظت های مختلف صمغ فارسی و کنسانتره پروتئین آب پنیر بر برخی ویژگی های فیزیکوشیمیایی گوشت بوقلمون سرخ شده می باشد.مواد و چکیده کامل

مقدمه: پوشش دهی با پروتئین ها و صمغ ها راهکاری بـرای کاهش میزان جذب روغن در غذاهای سرخ شده می‌باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی اثر دما و زمان سرخ کردن و غلظت های مختلف صمغ فارسی و کنسانتره پروتئین آب پنیر بر برخی ویژگی های فیزیکوشیمیایی گوشت بوقلمون سرخ شده می باشد.مواد و روش ها : ویژگی فیزیکوشیمیایی گوشت بوقلمون پوشش داده شده با غلظت های مختلف صمغ فارسی (1 و 2%) و کنسانتره پروتئین آب پنیر (5 و 10%) پس از سرخ کردن به مدت 5، 7 و 9 دقیقه در دمای 140 و 160 درجه سانتی گراد در 3 تکرار طبق استاندارد ملی بررسی شد.یافته ها: افزایش دمای سرخ کردن سبب افزایش میزان افت وزن، چربی، سفتی، شاخص a* و کاهش میزان رطوبت و شاخص های L* و b* گردید (05/0p<). همچنین با افزایش غلظت صمغ فارسی، کاهش میزان افت وزن و افزایش میزان رطوبت و سفتی بافت در نمونه مشاهده شد (05/0p<). افزایش غلظت صمغ فارسی تاثیر معنی داری بر میزان چربی و شاخص های رنگ نمونه نداشت. افزایش غلظت کنسانتره پروتئین آب پنیر نیز سبب کاهش افت وزن و چربی در نمونه و افزایش شاخص a* و b* شد (05/0p<) ولی بر میزان رطوبت، سفتی بافت و شاخص L* تاثیر معنی داری نداشت.نتیجه گیری: پوشش دهی با صمغ فارسی و پروتئین آب پنیر اثر قابل توجهی بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی محصول سرخ شده دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

272 - بررسی عوامل مؤثر بر رشد قارچی و تولید آفلاتوکسین در انبارهای پسته استان کرمان
محمد مرادی حسین حکم‌‌آبادی سید رضا فانی

مقدمه: نامناسب بودن شرایط انبار ممکن است منجر به ایجاد یا افزایش آلودگی به کپک‌ها و زهرابه‌های ناشی از آن‌ها از جمله آفلاتوکسین گردد. عوامل مختلف محیطی روی رشد قارچی و تولید مایکوتوکسین‌ها به عنوان متابولیت‌های ثانویه مضر مؤثر است. بهبود وضعیت انبار می‌تواند در جلوگیری چکیده کامل

مقدمه: نامناسب بودن شرایط انبار ممکن است منجر به ایجاد یا افزایش آلودگی به کپک‌ها و زهرابه‌های ناشی از آن‌ها از جمله آفلاتوکسین گردد. عوامل مختلف محیطی روی رشد قارچی و تولید مایکوتوکسین‌ها به عنوان متابولیت‌های ثانویه مضر مؤثر است. بهبود وضعیت انبار می‌تواند در جلوگیری از آلودگی پسته مؤثر باشد. مواد و روش‌ها: عوامل محیطی تأثیرگذار روی آلودگی پسته در انبارها شامل رطوبت نسبی، دما، رطوبت مغز پسته، فعالیت آبی و آلودگی به آفات در 47 انبار مختلف در شهرستان‌های رفسنجان، کرمان، سیرجان و زرند در فواصل سه ماهه به مدت یک سال بررسی گردید. یافته‌ها: دامنه فعالیت آبی (aW) و رطوبت مغز پسته طی نمونه‌برداری به ترتیب از 46/0 - 12/0 و 3/5 - 1/3 درصد در انبارهای مختلف متغیر بود. در غالب انبارهای مورد بررسی دامنه رطوبت نسبی انبارها از 24 تا 26 درصد متغیر و کمینه و بیشینه آن به ترتیب 13 و 5/36 درصد و دامنه دما بین 3/23 تا 1/26 درجه سانتی‌گراد بود. از طرف دیگر تغییرات رطوبت مغز پسته و فعالیت آبی با گذشت زمان انبارداری در تمامی انبارها تقریباً ثابت بود، لذا تبادل رطوبتی بین پسته و محیط به اندازه‌ای نیست که بتواند رشد قارچ Aspergillus flavus و تولید آفلاتوکسین را افزایش دهد. وضعیت آلودگی میوه پسته به آفات انباری کمتر از 1 درصد و آلودگی به گونه‌های آسپرژیلوس موجود در انبارهای مختلف از غیرقابل تشخیص تا یک درصد در بیش‌ترین مقدار خود متفاوت بود. نتیجه‌گیری: وضعیت کلی انبارهای استان کرمان به صورتی نیست که باعث ایجاد یا بهبود شرایط مناسب برای رشد قارچ و تولید آفلاتوکسین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

273 - ارزیابی انتقال آرسنیک از خاک و آب به شیر دامداری‌های محلی در دو منطقه از استان قزوین
معظمه مددی نسرین مویدنیا

مقدمه: آرسنیک عنصری است که می‌تواند باعث آلودگی خاک، آب، گیاهان و همچنین دیگر بخش‌های اکوسیستم ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌و محیط زیست شود و در نهایت بر سلامت انسان تاثیر گذارد. دو منطقه مشکوک به آلودگی آرسنیکی آب شرب در استان قزوین موجب شد که آلودگی آب و خاک این دو منطقه نسبت به آلایند چکیده کامل

مقدمه: آرسنیک عنصری است که می‌تواند باعث آلودگی خاک، آب، گیاهان و همچنین دیگر بخش‌های اکوسیستم ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌و محیط زیست شود و در نهایت بر سلامت انسان تاثیر گذارد. دو منطقه مشکوک به آلودگی آرسنیکی آب شرب در استان قزوین موجب شد که آلودگی آب و خاک این دو منطقه نسبت به آلاینده آرسنیک و احتمال انتقال آن به شیر دام محلی مورد مطالعه قرار گیرد. مواد و روش‌ها: در دو فصل زمستان و تابستان، مجموعا90 نمونه آب، خاک و شیر دام بومی از دو محدوده واقع در دو منطقه شمال غربی و جنوب غربی استان قزوین جمع آوری و مورد ارزیابی قرار گرفت.پس از آماده سازی نمونه‌ها، آلاینده آرسنیک بوسیله دستگاه اسپکترومتری جذب اتمی با کوره گرافیتی (GFAAS) مدلSpectAA.400شرکت Varianمورد آنالیز قرار گرفت. یافته‌ها: غلظت آرسنیک نمونه‌های آب، خاک و شیر بر حسب ppm به ترتیب در محدوده‌های 245/0-011/0، 890/29-662/7، 102/0-013/0 قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان از آلودگی آرسنیکی %6/86 نمونه‌ها نسبت به استاندارد ملی ایران و استانداردهای جهانی بود و تنها %3/13 نمونه‌ها در حد مطلوب و در مرز استانداردهای جهانی مشخص گردیدند. نتیجه‌گیری: یافته های این تحقیق تاییدی بر نتایج مطالعات جغرافیایی است که به طور خاص مستنداتی را بر تمرکز بالای آرسنیک آب و خاک در این مناطق ارائه داده اند و آرسنیکی شدن شیر دام بومی را نیز می توان به عواملی چون تغذیه، نوع نژاد دام، موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی منطقه نسبت داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

274 - بررسی شرایط بهینه در میکرو استخراج مایع - مایع ترکیبات موجود در عرق گیاهMenthe piperita ، به روش تاگوچی
فرشته نعمت اللهی شهلا مظفری سام صارمی

مقدمه: روش های میکرو استخراج به ‌ایی اطلاق می گردد که در آنها حجم فاز استخراجی بسیار کمتر از حجم نمونه باشد و بنابراین به دلیل ظرفیت پایین فاز استخراجی، استخراج به طور کامل صورت نمی گیرد و فقط کسر کوچکی از آنالیت به داخل فاز استخراج کننده منتقل می‌شود و در مواردی، پس از چکیده کامل

مقدمه: روش های میکرو استخراج به ‌ایی اطلاق می گردد که در آنها حجم فاز استخراجی بسیار کمتر از حجم نمونه باشد و بنابراین به دلیل ظرفیت پایین فاز استخراجی، استخراج به طور کامل صورت نمی گیرد و فقط کسر کوچکی از آنالیت به داخل فاز استخراج کننده منتقل می‌شود و در مواردی، پس از استخراج، غلظت گونه در محلول نمونه با غلظت اولیه اش برابری می‌کند. پس در واقع استخراج از نوع تعادلی می باشد. مواد و روش ها: عرق گیاه نعناع از بازار تهیه شده وبه وسیله اتانل بعنوان حلال پخش کننده و کلروفرم بعنوان حلال استخراج کننده، مواد موثره آن استخراج گردید. ترکیبات استخراج شده به دستگاه GC-MS تزریق شده و کروماتوگرام حاصل بررسی گردید. طراحی آزمایشات برای استخراج بهینه مواد موثره به روش تاگوچی انجام شد یافته‌ها: استفاده از روش تاگوچی نشان داد که با استفاده از 500 میکرولیتر اتانل و 60 میکرولیتر کلروفرم می‌توان بهترین میکرواستخراج را انجام داد. بیش از 93٪ از ترکیبات شیمیایی عرق نعناع شناسایی گردید. استفاده از روش‌های آماری مانند تاگوچی در طراحی آزمایشات کمک فراوانی می‌نماید. نتیجه گیری: با استفاده از طراحی آزمایش می‌توان در وقت، مواد مصرفی و تعداد آزمایشات صرفه‌جویی نمود و بهترین جواب با کمترین تعداد آزمایش نتیجه می‌شود. بیش از 93% ترکیبات شیمیایی عرق نعناع با کمترین حجم حلال مصرفی شناسایی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

275 - حذف سرب و کادمیم از آب توسط نانوذرات مغناطیسی Fe3O4 پوشش دار شده به روش سبز
فرشته نعمت الهی شهلا مظفری فریبا زمانی هرگلانی مونا زینلی

مقدمه: رشد جمعیت، تلاشهای انسان در راه دستیابی به فنآوریهای نوین، رفاه بیشتر و گسترش صنایع، منجر به ورود موواد طررنوابیشماری به محیط زیست شده است که زندگی تمامی موجودات زنده را مورد تهدید جدی قرار داده است. از مهمترین آلایندهها، یونهوایفلزات سنگین هستند که حذف آنها از م چکیده کامل

مقدمه: رشد جمعیت، تلاشهای انسان در راه دستیابی به فنآوریهای نوین، رفاه بیشتر و گسترش صنایع، منجر به ورود موواد طررنوابیشماری به محیط زیست شده است که زندگی تمامی موجودات زنده را مورد تهدید جدی قرار داده است. از مهمترین آلایندهها، یونهوایفلزات سنگین هستند که حذف آنها از منابع آبی بسیار مورد توجه میباشد. برای این منظور جاذبهای مختلفی تهیه و موورد بررسوی قورارگرفتهاند. یکی از کارآمدترین این جاذبها در زمینه حذف آلایندهها از آب نانو ذرات اکسید آهن است. در سالهای اطیر فعالیتهای زیوادیدر زمینه اصلاح سرح این نانوذرات با هدف افزایش کارایی و راندمان جذب صورت گرفته است.مواد و روش ها: نانوذرات اکسید آهن پوششدار شده با استفاده از عصاره گیاه جاشیر نما تهیه شد. برای بررسی سواطتار جواذب موذکور ازدستگاه طیفسنج زیر قرمز و برای بررسی اندازه ذرات از SEM استفاده گردید . اندازه نانوذرات 52 - 60 نانومتر تعیین شد.یافته ها: نانوذرات سنتز شده برای استخراج فلزات سنگین سرب و کادمیم بعد از بهینهسازی شرایط در 6 = pH با اسوتفاده از 20 میلوی گورمنانوذرات اکسید آهن پوششدار شده و مدت زمان 4 دقیقه در نمونههای آب مورد استفاده قرار گرفت.نتیجه گیری: نانوذرات سنتز شده با عصاره گیاه به علت اصلاح شدن سرح نانوذرات با اجزاء متشکله گیاه قادر به پیوند با یونهای فلزاتسنگین و در نتیجه افزایش کارآیی در حذف فلزات سنگین میگردد. گستره ای از غلظت که در آن استخراج گونه ها برور کمی قابلاندازه گیری باشد، 1 - 10 میلی گرم بر لیتر و حد تشخیص روش انجام شده برای سنجش میزان سرب 019 / 0 میلی گرم بر لیتر و برایکادمیم 043 / 0 میلی گرم بر لیتر محاسبه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

276 - Batch and Continuous Removal of Pb (Ⅱ) By Sonochemically Treated Phanerocate Chrysosporium From Aqueous Solutions: Kinetics and Thermodynamics
Z. Kaveh S. Askari G. Ghaffari Asl R. Marandi

10.30495/jfbt.2022.20316

Biological adsorption of heavy metals is an effective process for removing heavy metals from aqueous solutions. In this study, the adsorption properties of non-viable Phanerochaete Chrysosporium biomass are studied for biological adsorption of lead ion in both continuou چکیده کامل

Biological adsorption of heavy metals is an effective process for removing heavy metals from aqueous solutions. In this study, the adsorption properties of non-viable Phanerochaete Chrysosporium biomass are studied for biological adsorption of lead ion in both continuous and batch systems. In the batch process, Langmuir, Freundlich and Dobbinin-Radushkevich isotherms are studied. The adsorption kinetics including pseudo-first order, pseudo-second order and intraparticle diffusion models are also investigated. The experimental equilibrium data follow Langmuir, Freundlich and Dobbinin-Radushkevich models. The kinetic data fit well to the pseudo-second order and intraparticle diffusion models. In the continuous system, by studying the Thomas and Yoon-Nelson models it can be concluded that particles of Phanerochaete Chrysosporium are very suitable adsorbents for the adsorption of heavy metal of lead with high efficiency. Increasing input flowrate causes earlier breakthrough point. Thermodynamic calculations also prove that the process is spontaneous and self-healing and positive ∆H indicate process is endothermic. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

277 - Arsenic Tracking in Iranian Rice: Analysis of Agricultural Soil and Water, Unpolished Rice and White Rice
M. Gharachorloo A. Zulfiqar M. H. Bayat F. Bahrami

Since rice is a staple food most consumed world-wide, there have been increasing health concerns regarding exposure to arsenic through rice consumption. Several studies have reported the accumulation of arsenic in rice grains cultivated in regions with elevated levels o چکیده کامل

Since rice is a staple food most consumed world-wide, there have been increasing health concerns regarding exposure to arsenic through rice consumption. Several studies have reported the accumulation of arsenic in rice grains cultivated in regions with elevated levels of arsenic in groundwater or contaminated soil. Therefore the principal aim of this study was determining the amount of arsenic in Iranian rice cultivated in the same farms in two consecutive years and arsenic tracking through agricultural water and soil. Therefore different provinces (Mazandaran, Gilan, Fars, Ghazvin, Lorestan and Khozestan) with high harvested area and various weather conditions were selected. Since the arsenic levels in water and soil that were used for rice cultivation are effective on adsorbed arsenic by the rice, therefore to specify the origin of the contamination, sampling from soil, water and unpolished rice of each selected farms were carried. Total arsenic content was determined from the digests by hydride generation atomic absorption spectrophotometer. The results indicated that accumulation and the increase in arsenic content of agricultural soil causes an increase in the arsenic content of white rice. The results have also shown that arsenic contents in all the investigated white rice samples are less than the maximum limit specified by the national standard (0.15 mg/kg), and no significant difference was observed in the arsenic content in two consecutive years of rice cultivation. Therefore the control of arsenic content in water used for irrigation, limited the usage of chemical fertilizers and pesticides that might affect the concentration of arsenic in the soil and maintain the aerobic conditions during either the vegetative or the reproductive stages of the rice growth that might reduce the concentration of arsenic in the soil and consequently in the rice. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

278 - برنامه‌ریزی چندهدفه به منظور مدیریت اثرات کمی و کیفی بهره‌برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی دشت شهریار
نیما صالحی شفا حسین بابازاده فیاض آقایاری علی صارمی

10.30495/jest.2022.63568.5523

زمینه و هدف: با توسعه کشاورزی، صنعت و رشد جمعیت، بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی افزایش یافته و کمیت، کیفیت آن را نیز تحت تأثیر قرار داده است. مدیریت بهره‌برداری بهینه آب زیرزمینی برای جلوگیری از بروز مشکلات کمی و کیفی آبخوان‌ها ضروری می‌باشد. هدف از این تحقیق، بهره‌بر چکیده کامل

زمینه و هدف: با توسعه کشاورزی، صنعت و رشد جمعیت، بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی افزایش یافته و کمیت، کیفیت آن را نیز تحت تأثیر قرار داده است. مدیریت بهره‌برداری بهینه آب زیرزمینی برای جلوگیری از بروز مشکلات کمی و کیفی آبخوان‌ها ضروری می‌باشد. هدف از این تحقیق، بهره‌برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی و بررسی اثرات کمی و کیفی آن بر آبخوان دشت شهریار است. روش بررسی: تغییرات سطح آب زیرزمینی و کیفیت آن از منظر شاخص TDS در آبخوان دشت شهریار در بازه زمانی سال آبی 93 تا 95، توسط شبکه عصبی مصنوعی شبیه‌سازی شده‌اند. سپس TDS آب زیرزمینی توسط رگرسیون برآورد شده است. و در نهایت از الگوریتم ژنتیک چند هدفه (NSGA-II) به منظور بهره‌برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی و با هدف حداقل نمودن تغییرات سطح آب زیرزمینی و کل مواد جامد محلول آب زیرزمینی، استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد، معیار ارزیابی RMSE در سه وضعیت آموزش، آزمایش و صحت سنجی برای تغییرات سطح آب زیرزمینی به ترتیب برابر 06e-27/1، 0025/0 و 003/0 و برای کل مواد جامد محلول آب زیرزمینی برابر 24/0، 64/27 و 608/14 می‌باشد و معیار ضریب همبستگی (R) در سطح 05/0 در سه وضعیت برای هر دو متغییر معنی دار بود. همچنین در بازه زمانی مورد مطالعه، حجم برداشت بهینه از آبخوان به میزان 12/29 درصد کاهش یافته و مقدار بهینه TDS آب زیرزمینی به طور میانگین، به اندازه 87/120 میلی گرم بر لیتر کمتر از برآورد شبکه عصبی مصنوعی است. و سطح آب زیرزمینی نیز به طور میانگین به اندازه 27/9 متر در سال افزایش یافته است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاصل نتایج نشان داد که روش شبیه سازی-بهینه سازی پیشنهادی به عنوان یک ابزار کاربردی با عملکرد مناسب و کم هزینه و با سرعت مطلوب می تواند با سیاست بهره‌برداری بهینه همزمان از چند عامل مؤثر پشتیبانی کند. همچنین مشکلات کمی و کیفی آبخوان را کاهش داده و باعث افزایش پایداری سیستم آب زیرزمینی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

279 - بررسی کیفیت و میزان آلودگی پساب حاصل از فرایند بازیافت ضایعات ام دی اف
بیتا معزی پور محمد احمدی آیدا معزی پور علی علی عبدالخانی

10.22034/jest.2020.30522.3893

زمینه و هدف: صنایع سلولزی از جمله صنایع مهم و اثرگذار در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه محسوب می شود. یکی از فعالیت هایی که به تازگی در این صنعت مورد توجه قرار گرفته، بازیافت ضایعات می باشد. با وجود مزایای بسیار زیاد بازیافت از نظر اقتصادی و زیست محیطی، این فرایند م چکیده کامل

زمینه و هدف: صنایع سلولزی از جمله صنایع مهم و اثرگذار در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه محسوب می شود. یکی از فعالیت هایی که به تازگی در این صنعت مورد توجه قرار گرفته، بازیافت ضایعات می باشد. با وجود مزایای بسیار زیاد بازیافت از نظر اقتصادی و زیست محیطی، این فرایند منجر به تولید پساب می شود که بررسی آلایندگی آن از اهمیت زیادی برخوردار است. روش بررسی: در این تحقیق، کیفیت و میزان آلودگی پساب حاصل از بازیافت ضایعات ام دی اف مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بازیافت ضایعات ام دی اف از دو روش مختلف هیدروترمال و حرارت دهی اهمیک استفاده شد. روش هیدروترمال در دمای 105 درجه و به مدت 150 دقیقه انجام شد و روش حرارت دهی اهمیک در دمای 100 درجه سانتی گراد و در دو زمان (2 و4 دقیقه) انجام شد. مواد شیمیایی تشکیل دهنده پساب حاصل از بازیافت ضایعات ام دی اف از طریق آزمون کروموتوگرافی و طیف سنجی جرمی(GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین pH، BOD، COD، TDS و TSS هر سه نوع پساب بدست آمده اندازه گیری شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که ترکیبات نیتروژن دار بیش ترین مواد موجود در پساب روش هیدروترمال بودند و در پساب حاصل از روش اهمیک در هر دو زمان 2 و 4 دقیقه بیش ترین مواد موجود را اسیدها تشکیل می دادند. بحث و نتیجه گیری: پساب های حاصل دارای ترکیبات فنول کلرینه شده و تانن ها و مشتقات لیگنین بودند و مقدار BOD، COD و ترکیبات معلق در آن ها بیش تر از حد استاندرد بود. به منظور کاهش ذرات معلق می توان از فیلتراسیون استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

280 - بهینه سازی شبکه آب و پساب یک پالایشگاه نفت‌ به‌کمک روش‌های ECTA و MILP
پروشات حدادی محمد حسن خوشگفتارمنش مهدی صدیقی علی بهرام همدانی

10.22034/jest.2018.20565.2961

زمینه و هدف: بازیافت آب، به عنوان یکی از راه کارهای تاثیر گذار برای برون رفت از بحران آب تلقی می شود. امروزه تکنیک ها و روش های متنوعی برای طراحی سیستم های تخصیص آب توسعه داده شده اند. بنابراین آب مورد استفاده در صنایع، تا سطح قابل قبولی کاهش پیدا می کند. روش بررسی: تک چکیده کامل

زمینه و هدف: بازیافت آب، به عنوان یکی از راه کارهای تاثیر گذار برای برون رفت از بحران آب تلقی می شود. امروزه تکنیک ها و روش های متنوعی برای طراحی سیستم های تخصیص آب توسعه داده شده اند. بنابراین آب مورد استفاده در صنایع، تا سطح قابل قبولی کاهش پیدا می کند. روش بررسی: تکنولوژی پینچ آبی، یک تکنیک سیستماتیک برای آنالیز شبکه‌های آبی و کاهش هزینه‌‌های مربوطه است. همچنین این تکنیک در به حداقل رساندن هزینه ها، ایجاد رابطه میان هزینه عملیاتی و هزینه سرمایه ای در کنار رعایت استاندارد‌های محیط‌زیست مورد استفاده قرار می گیرد. روش پینچ آبی اهداف بهینه سازی را تعیین می کند، همچنین تغییرات مناسبی را نیز جهت طراحی شبکه ای با امکان به حداکثر رساندن استفاده مجدد آب، احیا-استفاده مجدد/ بازچرخانی پیشنهاد می دهد. یافته ها:در مقاله حاضر شبیه سازی و بهینه سازی شبکه آب یک پالایشگاه نفت با استفاده از نرم افزار اسپن واتر Aspen Water و روش گرافیکی-ریاضی به اسم جدول الگوریتم مرکب (CTA) برای مدل استفاده‌ مجدد/بازچرخانی مورد بررسی قرار گرفت که منجر به کاهش چشمگیر مصرف آب تازه و پساب شد. سپس روش توسعه‌ جدول الگوریتم مرکب (ECTA) برای ارایه مدل احیا-استفاده مجدد/بازچرخانی ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: با استفاده از روش جدول الگوریتم مرکب در به حداقل رساندن نرخ جریان آب تازه، پساب و هزینه‌های مربوط به تامین آب تازه و تخلیه پساب در مقایسه با اسپن واتر نتایج بهتری ارایه شد. سپس توسعه یافته روش جدول الگوریتم مرکب با به کار گیری واحد احیا در کنار استفاده مجدد/بازچرخانی نتایج موفقیت آمیزی در بهینه سازی شبکه آب به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

281 - تأثیر سیلیکا ایروژل نانو ساختار بر کارایی مصرف آب گیاه ذرت تحت شرایط کم آبیاری
حمیده اسودی فیاض آقایاری لیلا سمیعی

10.22034/jest.2018.17340.2602

زمینه و هدف: به منظور بررسی اثر سیلیکا ایروژل نانو ساختار به عنوان یک جاذب رطوبت خاک بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت و مقایسه آن با سوپرجاذب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسل چکیده کامل

زمینه و هدف: به منظور بررسی اثر سیلیکا ایروژل نانو ساختار به عنوان یک جاذب رطوبت خاک بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت و مقایسه آن با سوپرجاذب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام گرفت. مواد و روشها: کم آبیاری در سه سطح شامل آبیاری بر اساس 100، 75 و50 درصد نیاز آبی گیاه در کرتهای اصلی و مواد جاذب رطوبت در سه سطح شامل عدم مصرف ماده جاذب رطوبت، مصرف سوپرجاذب به میزان 30 کیلوگرم در هکتار و مصرف سیلیکا ایروژل به میزان 5 کیلوگرم در هکتار در کرتهای فرعی قرار گرفت.یافته ها: بیشترین مقدار عملکرد دانه (12684 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری با 100 درصد نیاز آبی و مصرف سیلیکا ایروژل به دست آمد. با مصرف سوپرجاذب و سیلیکا ایروژل عملکرد دانه افزایش یافت به نحوی که کاربرد سیلیکا ایروژل نسبت به سوپرجاذب برای افزایش عملکرد دانه، در سطح آبیاری 100 درصد نیاز آبی دارای برتری نسبی معنی داری بود اما در سطوح 75 و 50 درصد نیاز آبی در یک گروه آماری قرار گرفت. کاربرد سوپرجاذب و سیلیکا ایروژل به ترتیب منجر به افزایش 116/2 و 154/1 درصدی کارایی آب برای عملکرد دانه و افزایش 38/4 و 85/9 درصدی کارایی آب برای عملکرد بیولوژیک شد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، کاربرد سیلیکا ایروژل نانو ساختار، برای افزایش بهره وری آب و عملکرد ذرت پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

282 - کاربرد روش های تصمیم گیری چند معیاره (AHP-Promethee) در انتخاب و الویت بندی منابع آبی موجود جهت آبیاری فضای سبز(مطالعه موردی بویین زهرا)
علی صفری مجید عباسپور امیرحسین جاوید دردانه آقاجانی

10.30495/jest.2022.25691.3462

زمینه و هدف: یکی از فاکتور های اساسی در حفاظت و توسعه فضای سبز شهری استفاده از منابع آبی در دسترس متناسب با ویژگی های فضای سبز در هر منطقه میباشد.در این مقاله به طرح تامین آب خام جهت تامین آب مورد نیازو با هدف آبیاری فضای سبز شهرستان بویین زهرا پرداخته شده است.روش بررسی چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از فاکتور های اساسی در حفاظت و توسعه فضای سبز شهری استفاده از منابع آبی در دسترس متناسب با ویژگی های فضای سبز در هر منطقه میباشد.در این مقاله به طرح تامین آب خام جهت تامین آب مورد نیازو با هدف آبیاری فضای سبز شهرستان بویین زهرا پرداخته شده است.روش بررسی: برای این کار در ابتدا منابع آبی موجود در بویین زهرا تعیین و سپس به کمک پرسشنامه هایی که توسط افراد خبره تکمیل گردیدند معیار های موثر در فرآیند تصمیم گیری انتخاب منابع آبی، با استفاده از روش تحلیل سلسه مراتبی(AHP)وزن دهی شدند و در نهایت با کمک روش الویت بندی ترجیحی برای غنی سازی ارزیابی ها (Promethee) بهترین گزینه انتخاب گردید.یافته ها: نتایج حاصله از روش (AHP) در نرم افزار Expert Choice نشان دهنده بالاتر بودن وزن معیار فنی، کاربردی و مدیریتی نسبت به سایر گزینه ها و منابع آبی چاه باغ شهرداری همراه با چاه های متفرقه به عنوان بهترین گزینه انتخاب گردید.و در مرحله دوم وزن ها و امتیازهای حاصله معیارها و گزینه ها که از قسمت اول حاصل گردیده ، به عنوان ورودی به نرم افزار Decision Lab 2000 انتخاب و رتبه بندی انجام و در این مرحله نیز نتیجه بدست آمده در محله اول، تایید شد.بحث و نتیجه گیری: مطالعه حاضر بیانگر آنست که معیارهای فنی، کاربردی و مدیریتی و زیست محیطی از مهم ترین عوامل تاثیر گذار درا انتخاب نوع منبع آبی آبیاری فضای سبز محسوب می گردند. به عبارت دیگر در انتخاب منابع آبی مناسب، دستیابی به استانداردها، مقاومت در برابر شوک هیدرولیکی، عدم نیاز به فن آوری پیشرفته جهت کنترل، راندمان سیستم، پارامترهایی هستند که بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

283 - بررسی غلظت باقی‌مانده سم ارگانوفسفره دیازینون در آب رودخانه عباس‌آباد همدان
سحر عرفی یگانه سهیل سبحان اردکانی سعید جامه بزرگی

10.30495/jest.2021.8358

زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و نیاز به توسعه تولیدات کشاورزی باعث افزایش کاربرد آفت کش ها و در نتیجه آلودگی منابع آب به عنوان یکی از معضلات محیط‌زیستی شده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف تعیین غلظت باقی مانده آفت کش دیازینون در آب رودخانه عباس آباد همدان در سال 139 چکیده کامل

زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و نیاز به توسعه تولیدات کشاورزی باعث افزایش کاربرد آفت کش ها و در نتیجه آلودگی منابع آب به عنوان یکی از معضلات محیط‌زیستی شده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف تعیین غلظت باقی مانده آفت کش دیازینون در آب رودخانه عباس آباد همدان در سال 1393 انجام یافت.روش بررسی: پس از بازدید میدانی و انتخاب چهار ایستگاه در طول رودخانه به‌روش تصادفی سیستماتیک، نمونه برداری از آب در اواخر اردیبهشت‌ماه و اواخر تیرماه انجام یافت. نمونه ها با استفاده از روش استخراج فاز مایع آماده و غلظت باقی مانده سم به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتر&lrm; خوانده شد. برای پردازش آماری داده ها نیز از نرم افزار SPSS استفاده شد.یافته ها: بیشینه میانگین غلظت باقی مانده سم دیازینون در نمونه های فصول بهار و تابستان ( میکروگرم در لیتر) با 2/10 ± 0/97 و 7/13 ± 202 به ترتیب مربوط به ایستگاه ‌های 3 و 2 بود. نتایج مقایسه میانگین غلظت باقی مانده سم دیازینون در نمونه های فصول بهار و تابستان با رهنمودهای WHO و EPA نیز نشان داد که میانگین غلظت باقی مانده سم در هر دو فصل از بیشینه رواداری این سازمان ها بیش تر بوده است.بحث و نتیجه گیری: با توجه به تجاوز میانگین غلظت باقی مانده سم در نمونه های آب مورد ارزیابی، توجه به مواردی از جمله آموزش باغ داران به منظور استفاده صحیح و اصولی از سموم آفت کش ضروری است. هم چنین به منظور استفاده از آب این رودخانه برای شرب و یا پرورش ماهیان سردآبی باید تمهیداتی اندیشیده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

284 - بررسی تاثیر فیلترهای مورد استفاده در مزارع پرورش ماهی بر کیفیت آب خروجی(مطالعه موردی: مزارع پرورش ماهی شهرکرد)
میثم حق شناس دهکردی جواد مظفری مهدی قبادی نیا

10.22034/jest.2018.19780.2864

زمینه و هدف: طرح‌های پرورش ماهی یکی از فعالیت‌های انسانی است که می‌تواند بر کیفیت آب رودخانه‌ها اثر منفی بگذارد. بنابراین کاهش آلودگی آب‌خروجی مزارع پرورش ماهی از اهمیت فراوانی برخوردار می‌باشد. در این پژوهش به منظور کاهش آلودگی آب خروجی، فیلترهای گوناگونی از مواد طبیعی چکیده کامل

زمینه و هدف: طرح‌های پرورش ماهی یکی از فعالیت‌های انسانی است که می‌تواند بر کیفیت آب رودخانه‌ها اثر منفی بگذارد. بنابراین کاهش آلودگی آب‌خروجی مزارع پرورش ماهی از اهمیت فراوانی برخوردار می‌باشد. در این پژوهش به منظور کاهش آلودگی آب خروجی، فیلترهای گوناگونی از مواد طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. یکی از مشکلاتی که این فیلترها ممکن است بوجود آورند، کاهش کیفیت آب بوسیله مواد استفاده شده در آن‌ها می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی تغییر کیفیت آب خروجی مزارع پرورش ماهی در هنگام عبور از مواد گوناگون جهت ساخت فیلتر بود. روش بررسی: به همین منظور، از یک سری ستون‌هایی از جنس PVC به ارتفاع 70 سانتی‌متر برای بررسی تغییرات اسیدیته[1]، هدایت الکتریکی آب[2] و کل مواد جامد محلول[3] استفاده شد. بدین صورت که لوله‌های مورد نظر از وسط به دو نیم تقسیم شده و بین هر لوله یک‌لایه ژئوتکستایل[4] قرار داده شد. سپس مواد گوناگونی از جمله زئولیت، تفاله چغندر قند، سبوس گندم و ذرت علوفه‌ای به ارتفاع 10 سانتی‌متر درون لوله‌ها ریخته شد و آب به صورت مستمر و به مدت 15 دقیقه از ستون‌ها عبورداده شد. سپس از ورودی و خروجی ستون‌ها در مدت زمان‌های 2، 5، 10 و 15 دقیقه نمونه‌برداری به عمل آمد. یافته‌ها: با توجه به نتایج بدست آمده مقادیر هدایت الکتریکی آب و کل مواد جامد محلول خروجی آب در ابتدا روند افزایشی و با گذشت زمان روند کاهشی داشت، بطوریکه مقادیر مذکور در ابتدا به ترتیب26/275 و4/278 درصد افزایش پیدا کردند اما نهایتا به مقدار اولیه آب‌ورودی بازگشتند. بحث و نتیجه‌گیری: مقایسه کیفیت آب خروجی با مقادیر مجاز خروجی به رودخانه نشان داد که در تمامی زمان‌های مذکور، مقادیر مذکور در محدوده مجاز قرار دارد و مواد به کار رفته به عنوان فیلتر مشکلی بر کیفیت آب خروجی ایجاد نمی‌کنند. [1]- pH [2]- Ec [3]- TDS [4]- Geotextile پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

285 - تأثیر آبیاری با شوری مختلف بر برخی خصوصیات خاک عامل تجمع نمک (مطالعه موردی: بیغرد شهرستان خنج)
احسان کمالی مسکونی سید فخرالدین افضلی

10.22034/jest.2019.24499.3370

زمینه و هدف: شوری منابع آب و خاک در مناطق خشک و نیمه خشک از مسایلی است که کشاورزی را تحت تأثیر قرار داده و مشکلاتی را ایجاد نموده است. تأثیر نامطلوب شوری آب و خاک بر رشد و عملکرد انواع محصولات زراعی در مناطق خشک یک نگرانی جدی محسوب می شود. هدف اصلی این تحقیق بررسی اثر آ چکیده کامل

زمینه و هدف: شوری منابع آب و خاک در مناطق خشک و نیمه خشک از مسایلی است که کشاورزی را تحت تأثیر قرار داده و مشکلاتی را ایجاد نموده است. تأثیر نامطلوب شوری آب و خاک بر رشد و عملکرد انواع محصولات زراعی در مناطق خشک یک نگرانی جدی محسوب می شود. هدف اصلی این تحقیق بررسی اثر آبیاری با شوری های مختلف بر روند تغییرات برخی خصوصیات خاک در لایه سطحی خاک می باشد. روش بررسی: به این منظور نمونه برداری در 10 زمین کشاوری تحت آبیاری با کیفیت های متفاوت به صورت نواری به فواصل 6 متری (15نمونه) انجام گرفت. پارامترهای هدایت الکتریکی، رطوبت زراعی و رطوبت اشباع برای هر نمونه برداشت شده، اندازه گیری شد و سپس به ارزیابی عامل تجمع نمک پرداخته شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد بین هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک و شوری آب آبیاری، درصد رطوبت اشباع و ظرفیت زراعی خاک در تمامی زمین های زراعی که به صورت نواری نمونه برداری شده بود رابطه معناداری با R2>90 وجود دارد. همچنین نتایج نشان دهنده رابطه نمایی معناداری، بین عامل تجمع نمک و درصد رطوبت اشباع در تمامی زمین های کشاورزی که به صورت نواری نمونه برداری شده بود وجود دارد. بحث و نتیجه‌گیری: به طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد کهشوری خاک عمدتاً تحت تأثیر کیفیت آب های آبیاری می باشند و همچنین آبیاری با آب نامطلوب بر روی تغییر خصوصیات فیزیکی خاک تاثیرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

286 - بررسی تغییرات مکانی و زمانی معیارهای کیفی آب زیرزمینی دشت همدان- بهار با استفاده از (GIS) طی بازه‌ی زمانی 10 ساله
سحر اقبالیان امید بهمنی

10.22034/jest.2020.23995.3310

زمینه وهدف: آب های زیرزمینی از منابع ارزش مند تهیه آب شرب، کشاورزی و صنعت دراکثر مناطق ایران هستند. تغییرات کیفی آب های زیرزمینی می تواند در اثر فعالیت های انسان وتوسعه فعالیت های صنعتی صورت گیرد. بررسی و مطالعه این منابع به منظور حفظ و اصلاح کیفیت آن ها ضروری است. هدف چکیده کامل

زمینه وهدف: آب های زیرزمینی از منابع ارزش مند تهیه آب شرب، کشاورزی و صنعت دراکثر مناطق ایران هستند. تغییرات کیفی آب های زیرزمینی می تواند در اثر فعالیت های انسان وتوسعه فعالیت های صنعتی صورت گیرد. بررسی و مطالعه این منابع به منظور حفظ و اصلاح کیفیت آن ها ضروری است. هدف از این مطالعه پهنه بندی و منطقه ای نمودن خصوصیات نقطه ای پارامتر های مورد بررسی است. در نهایت برای هر یک از متغیرها بهترین روش پهنه بندی و مناطق مجاز و آلوده در مصارف کشاورزی در دشت مشخص گردید و روند تغییرات این متغیرها در طی یک دوره ی 10 ساله ی آماری بررسی شد. مواد و روش ها: در این تحقیق از داده های کیفی آب زیرزمینی دشت همدان- بهار در یک بازه ی زمانی 10 ساله استفاده شد. متغیرهای شوری، باقی مانده خشک، نسبت جذب سدیم، بی کربنات، PH، مقدار کلر و سدیم، با استفاده از روش های زمین آمار از جمله کریجینگ معمولی(OK)، (با مدل سمی واریوگرام دایره ای، گوسی، نمایی، کروی) و روش های معین نظیر عکس فاصله IDW، تابع شعاعی RBF، تخمین گر عامGPI و تخمین گر موضعی LPI به وسیله نرم افزار ARCGIS9.3 پهنه بندی گردیدند. یافته ها: پس از تحلیل معیار های آماری بهترین روش پهنه بندی برای متغیر شوری (EC) روش عکس فاصله IDW، باقی مانده خشک(TDS) روش تابع شعاعی(RBF)، بی کربنات(HCO3) روش کریجینگ(OK) (نمایی)، (PH) روش عکس فاصله(IDW)، کلر(CL) تابع شعاعی(RBF)، سدیم(Na) روش کریجینگ(OK) (نمایی) و برای متغیر نسبت جذب سدیم(SAR) روش تابع شعاعی(RBF) در آبخوان اصلی همدان- بهار معرفی شدند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به روش های تعیین شده پهنه بندی تمام معیارها برای سال های84 ، 88 و 93 انجام شد و تغییرات کیفیت آبخوان طی یک دوره ی 10ساله برای هر یک از متغیرها نشان داد که بیش ترین تغییرات در مقدار سدیم بوده که محدوده غیر مجاز آن برای مصارف کشاورزی (Na>3) از سال 84 تا 93 به مقدار 21/3 درصد افزایش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

287 - پیش‌بینی خشک‌سالی با بهره‌گیری از مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان موجکی و شاخص SPI (مطالعه موردی: حوضه دریاچه ارومیه-ایران)
مهدی کماسی سروش شرقی

10.22034/jest.2020.9578

زمینه و هدف: خشک‌سالی تهدیدی جدی برای انسان و محیط‌زیست بوده ازاین‌رو یافتن شاخصی جهت پیش بینی این پدیده از اهمیت به سزایی برخوردار است. شاخص بارش استانداردشده (SPI) یک شاخص جامع جهت طبقه‌بندی شدت خشک‌سالی به‌حساب می آید. مدل های هوش مصنوعی کلاسیک از متداول ترین مدل های چکیده کامل

زمینه و هدف: خشک‌سالی تهدیدی جدی برای انسان و محیط‌زیست بوده ازاین‌رو یافتن شاخصی جهت پیش بینی این پدیده از اهمیت به سزایی برخوردار است. شاخص بارش استانداردشده (SPI) یک شاخص جامع جهت طبقه‌بندی شدت خشک‌سالی به‌حساب می آید. مدل های هوش مصنوعی کلاسیک از متداول ترین مدل هایی هستند که جهت پیش بینی شاخص SPI مورداستفاده قرارگرفته‌اند. ازآن جایی‌که این مدل ها بر پایه ی ویژگی خودهم بستگی استوار هستند، بنابراین توانایی رصد نمودن سری های زمانی درازمدت و فصلی را دارا نمی باشند. در این پژوهش برای پیش بینی خشک‌سالی از مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان موجکی و شاخص SPI استفاده‌شده است. روش بررسی: برای این منظور سری زمانی شاخص SPI مربوط به حوضه ارومیه توسط آنالیز موجک به چندین زیر سری با مقیاس های زمانی مختلف تبدیل‌شده و این زیر سری‌های زمانی به‌عنوان ورودی مدل ماشین بردار پشتیبان برای پیش بینی خشک‌سالی در نظر گرفته می شوند. یافته ها: نتایج حاصل از صحت سنجی مدل ها بیان گر آن است که بیش ترین مقدار ضریب تبیین و کم ترین مقدار جذر میانگین مربع خطا برای مدل منفرد ماشین بردار پشتیبان به ترتیب 865/0 و 237/0 و برای مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان موجکی به ترتیب 954/0 و 056/0 می باشد. بحث و نتیجه گیری: بنابراین مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان موجکی در مقایسه با مدل منفرد ماشین بردار پشتیبان توانایی به سزایی جهت پیش بینی سری زمانی شاخص SPI و نیز رصد نمودن نقاط بیشینه این سری زمانی به سبب در نظر گرفتن تغییرات فصلی دارا می باشد. از سویی نشان داده شد که این مدل ترکیبی در مقایسه با سایر مدل های خودهم بسته کلاسیک هم چون شبکه عصبی مصنوعی از دقت و کارایی بالاتری برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

288 - ارزیابی کارایی مدل‌های تجربی در برآورد رسوبدهی آبخیزهای کوچک مناطق نیمه خشک با استفاده از داده‌های اندازه‌گیری شده
علی باقریان کلات علی اکبر عباسی سید مسعود سلیمانپور

10.22034/jest.2019.41563.4538

زمینه و هدف: با توجه به نبود ایستگاه‌های رسوب‌سنجی در اکثر حوضه‌های آبخیز کشور و عدم کفایت داده‌ها، مدل‌های تجربی مانند ابزارهای مناسبی برای تخمین رسوبدهی آبخیزها می‌باشند. از آن جا که این مدل‌ها در خارج از ایران طراحی شده، لازم است که کارآیی آن‌ها در کشور بررسی شود. مط چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به نبود ایستگاه‌های رسوب‌سنجی در اکثر حوضه‌های آبخیز کشور و عدم کفایت داده‌ها، مدل‌های تجربی مانند ابزارهای مناسبی برای تخمین رسوبدهی آبخیزها می‌باشند. از آن جا که این مدل‌ها در خارج از ایران طراحی شده، لازم است که کارآیی آن‌ها در کشور بررسی شود. مطالعات پراکنده‌ای در خصوص برآورد فرسایش و رسوب با استفاده از این مدل‌ها در ایران صورت گرفته و اکثر این مطالعات به واسطه فقدان داده‌های رسوب مشاهداتی، ارزیابی مناسبی از این مدل‌ها به دست نمی‌دهند. لذا برای توسعه این مدل‌ها استفاده از داده‌های اندازه‌گیری شده، ضروری است. روش بررسی: در این تحقیق، چهار بند خاکی کوچک در حوضه سد کارده و پنج زیرحوضه دارای حوضچه جمع‌آوری رواناب و رسوب در حوضه سنگانه کلات انتخاب شد. مقدار رسوب ته نشین شده در مخازن سدها با استفاده از نقشه‌برداری به دست آمد. وزن مخصوص ظاهری رسوب با عملیات صحرایی تعیین و حجم رسوب‌ها با در نظر گرفتن سال‌های رسوب‌گیری به وزن تبدیل شد. در زیرحوضه‌های سنگانه نیز پس از هر بارندگی میزان هدررفت خاک اندازه‌گیری شد. در نهایت مقدار رسوب توسط مدل‌های EPM و FSM تخمین زده شد و با مقادیر مشاهده‌ای مقایسه شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد با توجه به اختلاف زیاد مقادیر برآوردی مدل FSM و رسوب مشاهده‌ای، ضرایب مدل برای حوضه‌های مورد مطالعه نیاز به اصلاح دارد. در نهایت مقادیر ضریب کارایی نش-ساتکلیف برای مدل EPM و FSM به‌ترتیب 66/0 و 65/0 به‌دست آمد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاصل دلالت بر کارایی مدل‌های مذکور در برآورد رسوب حوضه‌های آبخیز کوچک مورد مطالعه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

289 - تعیین نقشه کاربری اراضی با استفاده از سنجندهETM+ (مطالعه موردی حوزه آبخیز هندودر)
رضوان داودپور حمید ترنج زر

10.22034/jest.2020.5723.1481

زمینه و هدف: رشد سریع جمعیت سبب استفاده بیش از حد ظرفیت و فشار مضاعف بر منابع طبیعی شده که در نتیجه آن تغییرات سریع کاربری اراضی اتفاق افتاده است. بنابراین شناخت سریع و دقیق انواع پوشش زمین می تواند نقش مؤثری در برنامه ریزی و مدیریت داشته باشد. داده های ماهواره ای به د چکیده کامل

زمینه و هدف: رشد سریع جمعیت سبب استفاده بیش از حد ظرفیت و فشار مضاعف بر منابع طبیعی شده که در نتیجه آن تغییرات سریع کاربری اراضی اتفاق افتاده است. بنابراین شناخت سریع و دقیق انواع پوشش زمین می تواند نقش مؤثری در برنامه ریزی و مدیریت داشته باشد. داده های ماهواره ای به دلیل دید وسیع و یکپارچه، در برگرفتن بخش عمده ای از طیف الکترومغناطیسی و به روز بودن تصاویر برای تهیه نقشه های کاربری اراضی مناسب می باشند. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقشه کاربری اراضی با استفاده از سنجندهETM+ (مطالعه موردی حوزه آبخیز هندودر) انجام گرفته است. روش بررسی: از تصاویر ماهواره ای لندست 7 برای تعیین پوشش و کاربری اراضی حوزه آبخیز هندودر استان مرکزی استفاده شد. برداشت موقعیت انواع کاربری و پوشش اراضی از سطح حوزه مورد نظر با نقاط تست و کنترل با استفاده ازGPS انجام گرفت. طبقه بندی به روش نظارت شده و با چهار الگوریتم مختلف طبقه بندی که شامل حداکثر احتمال، حداقل فاصله تا میانگین،Minimum Mahalanobis Distance و متوازی السطوح بر روی گروه های سه باندی صورت گرفت. یافته ها: جهت انتخاب بهترین گروه سه باندی از روش محاسبه حد شاخص مطلوبیت (OIF) برای باند های اصلی، شاخص ها و تجزیه مؤلفه ها استفاده شد. تصاویر ماهواره ای با استفاده از الگوریتم های طبقه بندی نظارت شده و اعمال نمونه های برداشتی از سطح منطقه، طبقه بندی گردید. از بین الگوریتم ها، الگوریتم طبقه بندی حداکثر احتمال دارای نتایج بهتری از انواع پوشش و کاربری های اراضی بر روی تصاویر بود. بحث و نتیجه گیری: بهترین نتیجه طبقه بندی در مقایسه با نقشه واقعیت زمینی، با استفاده از مجموعه باند های b1، b4 و b7 با دقت کلی25/81 درصد در الگوریتم طبقه بندی حداکثر احتمال به دست آمد که بیانگر قابلیت و کارایی نسبتاً خوب داده های ETM+ در تهیه نقشه نهایی کاربری اراضی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

290 - پهنه‌بندی کیفی آب شرب با استفاده از روش‌های ANP و FANP (مطالعه موردی: دشت بیرجند)
زهرا قربانی علی شهیدی محسن احمدی عاطفه صیادی

10.30495/jest.2018.19922.2887

زمینه و هدف: آب‌های زیرزمینی از مهم‌ترین منابع آبی به خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک هستند. متأسفانه به علت ماهیت این منبع آبی، تصمیم‌گیری در خصوص کیفیت آن‌ها در سطح دشت دشوار است. به همین دلیل تکنیک‌های نوین مانند پهنه‌بندی به همراه روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره و فازی ب چکیده کامل

زمینه و هدف: آب‌های زیرزمینی از مهم‌ترین منابع آبی به خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک هستند. متأسفانه به علت ماهیت این منبع آبی، تصمیم‌گیری در خصوص کیفیت آن‌ها در سطح دشت دشوار است. به همین دلیل تکنیک‌های نوین مانند پهنه‌بندی به همراه روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره و فازی بدین منظور مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از این تحقیق نیز پهنه‌بندی کیفی آب زیرزمینی دشت بیرجند با استفاده از روش‌های ANP و FANP است.روش بررسی: دشت بیرجند واقع در شرق ایران با عرض جغرافیایی ˚30 ‘32 تا ‘00 ˚33 شمالی و طول جغرافیایی ˚45 ‘58 تا ‘41 ˚59 قرار گرفته است. بدین منظور پارامترهای منیزیم، کلسیم، کلر، کل املاح محلول، پی‌اچ و سختی کل برای 18 چاه و 9 قنات در سطح دشت مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که پارامترهای کلر، منیزیم و پی‌اچ بیشترین اثر را بر کیفیت آب زیرزمینی در دشت بیرجند داشتند به طوری که به ترتیب 2/17، 1/16 و 9/15 درصد کیفیت آب آبخوان تحت تأثیر مقادیر این پارامترها قرار داشت. نتایج نشان داد که جنوب‌شرقی از کیفیت مناسب‌تری نسبت به سایر مناطق برخوردار بود در حالی که غلظت پارامترها در جنوب‌غربی این دشت در بالاترین حد بودند. نتایج روش ANP نشان داد که مناطق با کیفیت خیلی خوب، خوب، نسبتأ خوب، نسبتأ بد، بد و خیلی بد به ترتیب 26/5، 56/10، 52/54، 89/15، 57/10 و 18/3 درصد از آبخوان را شامل شدند. این نتایج براساس روش FANP به ترتیب برابر 97/5، 01/22، 85/28، 16/30، 54/9 و 47/3 درصد بودند.نتیجه گیری: در روش FANP تغییرات مکانی و عدم قطعیت در نظر گرفته شده و به همین دلیل مساحت مناطق با کیفیت نسبتأ خوب و نسبتأ بد به هم نزدیک شده است. با توجه به نتایج، پیشنهاد می‌شود تراکم چاه‌های شرقی بیشتر شود تا آب با کیفیت مطلوب‌تری برداشت گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

291 - ارزیابی تغییرات کاربری اراضی در حوضه آب‌خیز رودخانه تجن با تکیه بر سنجه‌های سیمای سرزمین
فاطمه رجایی عباس اسماعیلی ساری عبدالرسول سلمان ماهینی مجید دلاور علی رضا مساح بوانی

10.30495/jest.2018.16325.2477

مقدمه: تغییرات کاربری اراضی و تخریب پوشش‌های طبیعی سبب اختلال در اکوسیستم و کاهش تنوع زیستی می‌شود. کاهش جنگل های هیرکانی ، متعلق به دوره ژوراسیک از ارزش مندترین جنگل های جهان، یکی از مهم ترین مشکلات در سال های اخیر است.روش تحقیق: در پژوهش حاضر با استفاده از تصاویر ماهو چکیده کامل

مقدمه: تغییرات کاربری اراضی و تخریب پوشش‌های طبیعی سبب اختلال در اکوسیستم و کاهش تنوع زیستی می‌شود. کاهش جنگل های هیرکانی ، متعلق به دوره ژوراسیک از ارزش مندترین جنگل های جهان، یکی از مهم ترین مشکلات در سال های اخیر است.روش تحقیق: در پژوهش حاضر با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به بررسی تغییرات کاربری اراضی و تجزیه‌وتحلیل سیمای سرزمین در دوره‌های زمانی مختلف، شامل سال‌های 1984، 2001 و 2010 پرداخته شد. جهت بررسی چگونگی روند تغییرات کاربری و سیمای سرزمین در افق زمانی آینده از مدل‌ساز تغییر سرزمین (LCM) استفاده شد. سنجه‌های سیمای سرزمین در نرم‌افزار 2/4 FRAGSTATS استخراج شدند.نتایج و بحث: نتایج نشان می‌دهد که جنگل، کاربری غالب (72 درصد از مساحت منطقه در سال 1984 و 46 درصد در سال 2040) در منطقه موردمطالعه است. در سال 1984 مساحت جنگل‌ها 4/8 برابر کاربری کشاورزی بود و این میزان به 8/1 برابر در سال 2040 خواهد رسید. شاخص بزرک ترین لکه (LPI) نشان داد اراضی جنگلی پوشش غالب در کل دوره است. هم چنین شاخص نزدیکی (PROX) در کاربری کشاورزی و مرتع در دوره 1984-2010 روند افزایشی داشته و این میزان در سال 2040 افزایش بیش تری خواهد یافت. هم چنین افزایش سنجه تراکم حاشیه (ED) در طی دوره آینده در هر سه کاربری مرتع، جنگل و کشاورزی نشان می دهد که حوضه تجن خیلی متفاوت‌تر از حال حاضر خواهد شد . این نتایج می‌توانند دیدگاه‌هایی در جهت اولویت‌بندی تصمیمات ملی و منطقه ای با هدف کاهش تخریب جنگل ها در اختیار مدیران قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

292 - بررسی ویژگیهای آب خاکستری و روشهای بازیابی آن
مسعود رضائی محمد حسین صرافزاده

10.22034/jest.2020.10822

زمینه و هدف: آب خاکستری به فاضلاب تولیدی خانگی از روشویی، حمام، ماشین لباس شویی و آشپزخانه ها اطلاق می گردد که در مبدأ از فاضلاب دست شویی و توالت تفکیک شده باشد. در یک طبقه بندی می توان فاضلاب ناشی از حمام و روشویی ها را آب خاکستری روشن و فاضلاب ناشی از آشپزخانه و ماش چکیده کامل

زمینه و هدف: آب خاکستری به فاضلاب تولیدی خانگی از روشویی، حمام، ماشین لباس شویی و آشپزخانه ها اطلاق می گردد که در مبدأ از فاضلاب دست شویی و توالت تفکیک شده باشد. در یک طبقه بندی می توان فاضلاب ناشی از حمام و روشویی ها را آب خاکستری روشن و فاضلاب ناشی از آشپزخانه و ماشین لباسشویی ها را آب خاکستری تیره نام نهاد. طی سالیان اخیر مطالعات گسترده ای بر روی سیستم های تصفیه آب خاکستری صورت پذیرفته است. روش بررسی: در این مطالعه سعی گردیده با استفاده از مطالعات قبلی، کیفیت آب خاکستری مورد بررسی قرار گیرد، سپس نگاهی به استانداردهای بازگردانی آب جهت مصارف مختلف شده است و در پایان مروری بر فرآیندهای نوین تصفیه آب خاکستری و مزایا و محدودیت هایشان گردیده است. یافته ها و نتایج: براساس این بررسی می توان نتیجه گیری نمود که کیفیت آب خاکستری تولیدی بسیار متغیر و کاملاً وابسته به منبع تولید می باشد. تصفیه های فیزیکی، راندمان حذف محدودی بر روی آب خاکستری دارند، لذا غالباً برای آب خاکستری روشن توصیه می شوند. روش های تصفیه شیمیایی، توانایی حذف مواد جامد معلق، پاتوژن ها و سورفکتانت ها را دارند، لکن در حذف کامل BOD ناتوان هستند. تصفیه های زیستی راندمان مطلوبی برای تصفیه آب خاکستری دارند، اما عدم تعادل مواد مغذی به عنوان یک عامل محدودکننده در این سیستم ها وجود خواهد داشت. نتیجه‌گیری: در مجموع ترکیب فرایندهای زیستی هوازی و پیش تصفیه فیزیکی و ضدعفونی به عنوان اقتصادی ترین راه جهت تصفیه آب خاکستری با بار آلودگی بالا توصیه می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

293 - مطالعه آزمایشگاهی و عددی نشت در روزنه‌های لوله‌های پلی‌اتیلن
سید علی صدرالساداتی محمدرضا جلیلی قاضی زاده

10.22034/jest.2020.31008.3952

زمینه و هدف: یکی از مؤثرترین روش‌های مقابله با نشت در شبکه‌های توزیع آب، مدیریت فشار می‌باشد و لذا درک صحیح از رفتار نشت و رابطه آن با تغییرات فشار می‌تواند نقش بسزایی در کنترل تلفات داشته باشد. استفاده از لوله‌های پلی‌اتیلن چگالی بالا (HDPE) در سال‌های اخیر در شبکه‌های چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از مؤثرترین روش‌های مقابله با نشت در شبکه‌های توزیع آب، مدیریت فشار می‌باشد و لذا درک صحیح از رفتار نشت و رابطه آن با تغییرات فشار می‌تواند نقش بسزایی در کنترل تلفات داشته باشد. استفاده از لوله‌های پلی‌اتیلن چگالی بالا (HDPE) در سال‌های اخیر در شبکه‌های توزیع آب بسیار افزایش یافته و در برخی روستاها و شهرهای کوچک به صورت کامل از این نوع لوله‌ها استفاده شده است. هدف از این مطالعه شناخت رفتار نشت از روزنه‌ها در لوله‌های پلی‌اتیلن می‌باشد. روش بررسی: در مطالعه حاضر رفتار نشت روزنه‌ای در لوله‌های پلی‌اتیلن به صورت آزمایشگاهی و عددی بررسی شده است. در این مطالعه تأثیر پارامتر دما به عنوان یکی از عوامل اصلی بر رفتار نشت مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان داد استفاده از رابطه کلاسیک توریچلی برای روزنه کاربرد دارد و مقدار توان نشت برای روزنه‌ها تقریباً 5/0 می‌باشد. در این مطالعه همچنین نشان داده شد ضریب تخلیه جریان خروجی از روزنه به عواملی نظیر عدد رینولدز، ضخامت جداره لوله، قطر روزنه، محیط پیرامونی و تغییر شکل روزنه وابسته است. بحث و نتیجه‌گیری: با افزایش فشار، فرض عدم تغییر شکل برای روزنه در لوله‌های پلی‌اتیلن به خصوص در دمای بالا الزاماً صادق نیست. روزنه در لوله‌هایی با الاستیسیته پایین با توجه به نوع توزیع تنش در محل بازشدگی و همچنین تأثیر ضریب پواسون با افزایش فشار از حالت تقارن خارج شده و در نتیجه باعث کاهش ضریب تخلیه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

294 - بررسی وضعیت لایه بندی حرارتی در مخزن اول چاه‌نیمه در راستای مدیریت کیفی منابع آب در دشت سیستان
ایمان همایون نژاد امیرحسام حسنی اکرم الملوک لاهیجانیان

10.30495/jest.2023.37301.4357

زمینه و هدف : آب دریاچه‌ها و مخازن در مناطق معتدله در برخی از فصول دچار لایه بندی حرارتی می‌شود و بررسی چگونگی مدل لایه بندی و زمان آن می تواند امکان طراحی یک الگوی مناسب برای مدیریت کیفی آب و حتی پایش را فراهم آورد. این پژوهش با هدف تعیین تغییرات دما در ترازهای مختلف آ چکیده کامل

زمینه و هدف : آب دریاچه‌ها و مخازن در مناطق معتدله در برخی از فصول دچار لایه بندی حرارتی می‌شود و بررسی چگونگی مدل لایه بندی و زمان آن می تواند امکان طراحی یک الگوی مناسب برای مدیریت کیفی آب و حتی پایش را فراهم آورد. این پژوهش با هدف تعیین تغییرات دما در ترازهای مختلف آب و مدل حرارتی مخزن شماره یک چاه نیمه زابل جهت مدیریت بهینه این منبع با ارزش انجام گرفت.روش بررسی: مطالعه به صورت توصیفی ـ تحلیلی از طریق تعیین ایستگاه نمونه‌برداری و برداشت آب از 8 عمق مختلف آب (از سطح آب تا عمق 15 متری) از مهر 94 تا مهر 95 طی 12 ماه بصورت ماهیانه انجام شد. به همراه دما فاکتورهایDO،EC ، TDS و PH در اعماق مختلف مخزن نیز بررسی گردید. در نهایت از تحلیل های آماری چند متغیره برای تفسیر مجموعه داده ها استفاده شد.یافته ها: لایه بندی حرارتی در چاه نیمه از اوایل بهار در اردیبهشت ماه آغاز می‌گردد و تقریبا در هر سال تا اوایل آبان به مدت 6 ماه ادامه می یابد این پدیده در اواسط تابستان و تیرماه به شدیدترین حالت خود می‌رسد. لایه بندی با شروع فصل پاییز بدلیل تغییرات اقلیمی از بین رفته و مخزن همگن می‌گردد.بحث و نتیجه گیری: فاکتورهای کیفی در این مخزن تحت تاثیر لایه بندی تغییر می‌کنند اما میانگین آنها در مقایسه با استانداردهای جهانی مناسب بوده و آب مخزن قابلیت کاربری آشامیدنی را دارد. در راستای مدیریت کیفی این منبع باید گفت برداشت آب در بهار و بخصوص تابستان از ترازهای مختلف آب، کیفیت های متفاوتی را در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهد و هرچقدر عمق برداشت به بستر نزدیک تر گردد کیفیت آب بدست آمده پایین تر است. اما کیفیت آب در اعماق مختلف دریاچه در پاییز و زمستان تقریبا یکسان و نزدیک بهم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

295 - برآورد مخارج اجتناب از آلودگی آب (مورد مطالعه شهر اهواز)
امیرحسین منتظرحجت محمد محبی

10.30495/jest.2023.73184.5855

زمینه و هدف: سلامتی یکی از موضوعاتی است که برای تمامی افراد جامعه دارای اهمیت است. افراد همواره تلاش می‌کنند خود را از آثار زیان بار آلودگی مصون بدارند و به این دلیل دست به رفتار اجتناب می‌زنند. مطالعه حاضر کوشیده است مخارج اجتناب خالص از آلودگی آب آشامیدنی را برای شهرو چکیده کامل

زمینه و هدف: سلامتی یکی از موضوعاتی است که برای تمامی افراد جامعه دارای اهمیت است. افراد همواره تلاش می‌کنند خود را از آثار زیان بار آلودگی مصون بدارند و به این دلیل دست به رفتار اجتناب می‌زنند. مطالعه حاضر کوشیده است مخارج اجتناب خالص از آلودگی آب آشامیدنی را برای شهروندان اهواز برآورد نماید. روش بررسی: به منظور پاسخ به پرسش‌های تحقیق یک مدل لاجیت چند جمله‌ای برآورد شد که در آن معیار کیفیت آب (رنگ، بو و مزه) در مدل وارد شد تا مطلوبیت مستقیم و مطلوبیت حاصل از حفظ سلامتی به طور همزمان در نظر گرفته شوند. در این مطالعه رفتار اجتناب شامل خرید بطری‌های آب معدنی، گالن‌های آب تصفیه شده بازاری و نصب دستگاه تصفیه خانگی در نظر گرفته شد و ویژگی‌های اقتصادی-اجتماعی پاسخ‌دهندگان نیز در مدل کنترل شدند. اطلاع از وضع جاری یا تجربه قبلی فرد از آلودگی آب لوله نیز به عنوان متغیر ریسک ادراکی در مدل وارد شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تمایل به پرداخت افراد برای آب‌های جایگزین آب لوله به ترتیب برابر 1350، 1105 و 382 هزار ریال برای بطری‌های آب معدنی، گالن‌های آب تصفیه شده بازاری و تصفیه آب در خانه است. همچنین نتایج نشان داد که مخارج صرف شده برای آب معدنی و تصفیه شده خانگی مخارج اجتناب را بیش از حد برآورد می‌کنند. اعداد بدست آمده برای مخارج اجتناب خالص سالانه به‌ترتیب برابر 1890، 1548 و 534 میلیارد ریال برای آب معدنی، آب تصفیه شده بازاری و خانگی است. از مجموع این سه عدد، مخارج اجتناب خالص کل برابر 3972 میلیارد ریال بدست آمد که نشان دهنده تحمیل هزینه‌ای بسیار سنگین بر دوش شهروندان اهواز است. بحث و نتیجه‌گیری: عدد بدست آمده می‌تواند به عنوان مبنایی در تحلیل هزینه-فایده طرح‌های بهسازی تصفیه خانه‌های شهر اهواز و نیز پرداخت یارانه‌های زیست‌محیطی استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

296 - بررسی وضعیت کیفی حوزه آبریز گدارچای ارومیه با استفاده از شاخص کیفیت منابع آب ایران و مدل آسیب پذیری راستیک
نازلی مقدم یکتا سید علی جوزی عبدالرضا کریمی

10.22034/jest.2020.34714.4184

زمینه و هدف : محدوده مطالعاتی این تحقیق حوزه آبریز رودخانه گدارچای (بخشی از حوزه آبریز دریاچه ارومیه) می باشد که کیفیت آب آن با توجه به فعالیت های کشاورزی و صنعتی و نقاط جمعیتی مستقر در این حوزه تحت تاثیر قرار گرفته است. هدف از انجام آن بررسی وضعیت آلودگی حوزه آبریز با چکیده کامل

زمینه و هدف : محدوده مطالعاتی این تحقیق حوزه آبریز رودخانه گدارچای (بخشی از حوزه آبریز دریاچه ارومیه) می باشد که کیفیت آب آن با توجه به فعالیت های کشاورزی و صنعتی و نقاط جمعیتی مستقر در این حوزه تحت تاثیر قرار گرفته است. هدف از انجام آن بررسی وضعیت آلودگی حوزه آبریز با استفاده از مدل آسیب پذیری و بررسی وضعیت کیفی آب با استفاده از شاخص کیفیت آب و در نهایت ارائه راهکار جهت جلوگیری از ایجاد آلودگی یا کاهش بار آلودگی و بهبود کیفیت آب می باشد. روش بررسی: پس از جمع آوری اطلاعات و تکمیل اطلاعات در سه نوبت بازدید، محدوده حوزه آبریز تعیین وبه هشت بازه تقسیم گردید. سپس ایستگاه های نمونه برداری براساس معیارهای مرتبط انتخاب ونمونه برداری به صورت فصلی انجام و با استفاده از نتایج، مقدار شاخص کیفیت منابع آب ایران و آسیب پذیری حوزه با روش راستیک محاسبه شد. یافته ها : بر اساس شاخص کیفیت منابع آب، سرشاخه ها و شاخه اصلی رودخانه دررده کیفی نسبتاً بد تا نسبتاً خوب قرار گرفتند. میزان آسیب پذیری حوزه آبریز نیز 59 می باشد که نشان از حساسیت زیاد دارد. وجود منابع آلاینده ازجمله کارگاه های پرورش ماهی، مرغداری ها، کشتارگاه، شهرکهای صنعتی و مناطق شهری و روستایی حاشیه رودخانه و تخلیه فاضلاب، منجر به ایجاد آلودگی خصوصا در قسمتهای میانی و پایاب حوزه شده است. این آلاینده ها تحت تأثیر رشد جمعیت و توسعه صنایع و کشاورزی درحال افزایش است. بحث و نتیجه گیری: جهت بهبود وضعیت کیفی و جلوگیری از ایجاد آلودگی از راهکارهای مدیریتی استفاده شده و برنامه های پیشنهادی در قالب 1 برنامه سازه ای، 4 برنامه غیرسازه ای و 2 برنامه مشترک ارائه شده اند. پیشنهاد می شود شناسایی منابع آلاینده و اقدامات حفاظت کیفی و کنترل آلودگی در قالب مطالعات کیفی در حوزه های استان و طرح‌ پایش کیفی آب با اعمال اصلاحات صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

297 - تحلیل نقاط تغییر در سری زمانی دبی برخی ایستگاه‌های هیدرومتری استان گلستان
ابراهیم عسگری رئوف مصطفی‌زاده خدیجه حاجی

10.22034/jest.2018.21474.3049

زمینه و هدف: تحلیل نقاط تغییر (Change Point Analysis) تکنیکی برای تعیین محل بالقوه تغییر در یک سری زمانی از داده‌ها است. بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین و تحلیل نقاط تغییر در داده‌های مربوط به دبی سالانه 20 ایستگاه‌ هیدرومتری حوزه آبخیز گرگانرود در طول دوره آماری 34 سا چکیده کامل

زمینه و هدف: تحلیل نقاط تغییر (Change Point Analysis) تکنیکی برای تعیین محل بالقوه تغییر در یک سری زمانی از داده‌ها است. بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین و تحلیل نقاط تغییر در داده‌های مربوط به دبی سالانه 20 ایستگاه‌ هیدرومتری حوزه آبخیز گرگانرود در طول دوره آماری 34 ساله صورت گرفت. روش بررسی: سپس تعداد و زمان‌ نقاط تغییر در داده‌های میانگین دبی تعیین، و میزان و نوع تغییر نیز از آن استخراج گردید، و نتایج این تحلیل‌ها با داده‌های میانگین دما و بارش کل ایستگاه‌ها مقایسه شد. براساس نتایج بدست آمده، مشخص گردید که بین تغییرات دبی (نقاط تغییر در دبی) با بارندگی ارتباط مستقیم معنی‌داری (p<0.001) وجود دارد، در حالی‌که ارتباط میان دما و دبی جریان از نوع معکوس بوده ولی از نظر آماری معنی‌دار نمی‌باشد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل نقاط تغییر در دبی نشان داد که نقاط تغییر در داده‌های مورد استفاده در این مطالعه بیش‌تر از نوع کاهشی و در مواردی نیز افزایشی و در برخی از ایستگاه‌ها اصلاً نقاط تغییری شناسایی نشده است. بنابراین تعداد تغییرات کاهشی در ایستگاه‌های هیدرومتری مورد مطالعه، به‌طور معنی‌دار بیش‌تر از تغییرات افزایشی بوده، و بیش‌تر در بازه زمانی سال‌های 1373‌، 1374 و 1377 به‌ترتیب در 4، 5 و 3 ایستگاه نیزقابل مشاهده است. در صورتی که بیش‌ترین تغییرات افزایشی در بین ایستگاه‌ها مربوط به ایستگاه لزوره در سال‌های 1359 و 1390 به‌ترتیب برابر با مقادیر دبی 01/3 و90/0 مترمکعب بر ثانیه می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: بنابراین، می‌توان گفت که روش تحلیل نقاط تغییر امکان تعیین تغییرات دبی جریان و نیز مقدار تغییرات را فراهم نموده است، و اطلاع از روند تغییرات کاهشی یا افزایشی بارندگی و دبی در حوزه‌های آبخیز نقش مهمی در مدیریت منابع آب و امور مرتبط با مهندسی آب ایفا می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

298 - استفاده از شاخص‏های زیستی ماکروبنتوزها در تعیین سلامت اکولوژیکی آب (مطالعه موردی: حوضه آبخیز بختگان)
حبیب مرادپور جابر اعظمی عباسعلی زمانی احمدرضا عیسایی

10.22034/jest.2020.26483.3547

زمینه و هدف: از آن‌جایی که گونه های ماکروبنتوزها به طور قابل توجهی نسبت به آلودگی های محیط‌زیست حساسیت نشان می دهند؛ می توان از تغییرات ساختار اکولوژیک آن‌ها برای استنتاج بار آلودگی وارد شده به اکوسیستم استفاده کرد. لذا مطالعه حاضر با هدف شناسایی ماکروبنتوزها ساکن چکیده کامل

زمینه و هدف: از آن‌جایی که گونه های ماکروبنتوزها به طور قابل توجهی نسبت به آلودگی های محیط‌زیست حساسیت نشان می دهند؛ می توان از تغییرات ساختار اکولوژیک آن‌ها برای استنتاج بار آلودگی وارد شده به اکوسیستم استفاده کرد. لذا مطالعه حاضر با هدف شناسایی ماکروبنتوزها ساکن و هم‌چنین به منظور ارزیابی کارایی شاخص‌های تک معیاره و چند معیاره برای تعیین سلامت اکولوژیکی آب حوضه آبخیز بختگان در شهرستان اقلید انجام شد. روش بررسی: از نمونه بردار سوربر جهت نمونه‌برداری از 8 ایستگاه در طول مسیر رودخانه سفید و گاوگدار که از سرچشمه‌های مهم رود کر در حوضه آبی بختگان است، استفاده شد. ویژگی‌های شیمیایی شامل BOD، COD، نیترات، نیتریت، فسفات، آمونیاک و کلی&zwj;فرم مدفوعی در آزمایشگاه و ویژگی‌های فیزیکی دما، pH، هدایت الکتریکی، اکسیژن محلول، سختی کل و کدورت در محل نمونه‌برداری اندازه‌گیری شد. یافته ها: تعداد 8161 ماکروبنتوزها در 14 راسته و 24 خانواده شناسایی شدند که بیش‌ترین فراوانی متعلق به راسته Amphipoda، خانواده Gammaridae با فراوانی 66 درصد بود. ضریب همبستگی اسپیرمن (81/0 = r)، نشان داد که بین شاخص زیستی BMWP/ASPT و ویژگی‌های زیستی وابستگی‌ بیش‌تری وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: گرچه نتیجه‌ی تحلیل‌های آماری بیان&zwj;گر عدم اختلاف معنی‌دار آماری بین شاخص های مورد مطالعه در ایستگاه‌های شاهد و غیر شاهد بود (05/0 Sig >)، اما تایید می‌کرد که کیفیت زیستی آب در تمام ایستگاه ها در سطح متوسط به پایین می‌باشد. نتیجه گیری نهایی، ضمن تعیین بهترین شاخص، آن بود که وضعیت اکوسیستم مطالعه شده، مطلوب نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

299 - بررسی کیفیت آب رودخانه چهل‌چای با استفاده از شاخص IRWQIsc
مهراب آقائی علی حشمت‌پور مجتبی قره محمودلو سید مرتضی سیدیان

10.22034/jest.2019.36957.4341

زمینه و هدف: کیفیت آب رودخانه‌ها می‌تواند کمک شایانی به مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب کند. این مطالعه به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه چهل‌چای با استفاده از شاخص کیفیت آب های سطحی ایران IRWQISC انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه از آب رودخانه چهل‌چای در 7 ایستگاه‌ چکیده کامل

زمینه و هدف: کیفیت آب رودخانه‌ها می‌تواند کمک شایانی به مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب کند. این مطالعه به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه چهل‌چای با استفاده از شاخص کیفیت آب های سطحی ایران IRWQISC انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه از آب رودخانه چهل‌چای در 7 ایستگاه‌ مختلف در یک دوره 6 ماهه نمونه‌برداری شد. سپس به منظور استفاده از شاخص کیفی IRWQISC میزان برخی از پارامترهای فیزیکوشیمایی و میکروبی در این دوره شش ماه اندازه‌گیری شد. پس از محاسبه میزان شاخص برای هر ایستگاه، تغییرات آن در طول رودخانه مطالعه گردید. در نهایت نتایج شاخص کیفی IRWQISC با استاندارهای موجود برای شرب و کشاورزی مورد مقایسه قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج این تحقیق نشان‌داد که براساس شاخص IRWQISC آب رودخانه چهل‌چای در رده کیفی نسبتا خوب قرار می‌گیرد. همچنین میزان شاخص IRWQISC در جهت جریان از بالادست به سمت خروجی حوزه کاهش می‌یابد که بیانگر کاهش کیفت آب رودخانه است. نتایج این تحقیق نشان داد که بطور کلی رابطه مستقیمی بین دبی رودخانه و شاخص IRWQISC وجود دارد بطوریکه با افزایش میزان دبی رودخانه، میزان شاخص IRWQISC نیز افزایش یافت. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان دادکه متوسط میزان شاخص IRWQISC در فصل بهار از فصل تابستان بهتر بوده‌است. تغییرات دبی و شاخص IRWQISC حاکی از یک رابطه مستقیم بین آنهاست، بطوریکه با افزایش میزان جزئی دبی میزان شاخص نیز افزایش چشمگیری داشته‌است. مقایسه پارامترهای اندازه‌گیری شده با استاندارهای شرب و کشاورزی، نشان دادکه آب رودخانه چهل‌چای از نظر استاندارهای کشاورزی مناسب بوده و فاقد استاندارهای لازم در بخش شرب می‌باشد. نتایج نشان داد که قبل از مصرف برای شرب باید حداقل دو تصفیه فیزیکی و میکروبی بر روی آن انجام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

300 - پهنه‌بندی آسیب‌پذیری آبخوان دشت‌ آبرفتی اردبیل با استفاده از تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل دراستیک
حجت اله مردان بهمن یارقلی

10.22034/jest.2018.20118.2915

زمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است و حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آن می‌باشند. این آب‌ها که توسط چاه‌ها، قنوات و چشمه ها قابل استحصال می‌باشند در مصارف مختلف مورد استفاده گرفته و در عوض حجم زیادی از پساب خانگی، صنعتی و کشاورزی وارد چکیده کامل

زمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است و حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آن می‌باشند. این آب‌ها که توسط چاه‌ها، قنوات و چشمه ها قابل استحصال می‌باشند در مصارف مختلف مورد استفاده گرفته و در عوض حجم زیادی از پساب خانگی، صنعتی و کشاورزی وارد آبخوان‌ها می‌شود. هدف این تحقیق ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان آبرفتی دشت اردبیل برای مدیریت کاربری اراضی، نحوه پایش کیفی منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی‌های آتی آن می باشد. روش بررسی: در این تحقیق با هدف پهنه‌ بندی آسیب‌پذیری دشت اردبیل از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده و پردازش و تجزیه و تحلیل کیفی آبخوان به کمک آنها انجام شده است. همچنین با استفاده از نتایج موجود سنجش نیترات در منابع آب زیر زمینی منطقه، مدل دراستیک برای دشت اردبیل واسنجی شده است. یافته ها: نتایج حاصل از مدل دراستیک نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری آبخوان دشت اردبیل بیش‌تر در گروه آسیب‌پذیری متوسط می‌باشد. طبق یافته‌های این تحقیق آسیب‌پذیری متوسط 3/39 درصد، آسیب‌پذیری کم 4/32 درصد و آسیب‌پذیری زیاد 1/21 درصد، آسیب‌پذیری خیلی کم 6 درصد و آسیب‌پذیری خیلی زیاد 1/1درصد به ترتیب بیش‌ترین سهم از مساحت دشت را به خود اختصاص داده است. بحث و نتیجه گیری: بر پایه نتایج حاصل از مدل سازی، آسیب پذیری آبخوان دشت اردبیل تقریبا در نیمه‌شرقی در گروه آسیب پذیری کم و نیمه غربی در گروه آسیب‌پذیری زیاد قرار می گیرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که پتانسیل و میزان آلودگی آبخوان دشت اردبیل بالا می‌باشد. لذا با توجه به اهمیت منابع آب زیرزمینی منطقه که برای اهداف مختلف بکار می‌رود، حفاظت این مناطق به منظور جلوگیری از آلودگی و مدیریت بهینه منابع آب ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

301 - بررسی پراکنش فیتوپلانکتون ها و تاثیر پارامترهای فیزیکوشیمیایی بر ازدیاد آنها در رودخانه شهر بیجار گیلان
خیزران ابراهیمی ثابت معصومه جمال امیدی جنت سرمد

10.22034/jest.2019.22885.3216

فیتوپلانکتون در ساختار و فعالیت اکوسیستم آبهای شیرین نقش مهمی ایفا میکنند. کیفیت و کمیت فیتوپلانکتون ها تا قسمتی به بار مغذی موجود درآب بستگی دارد. بنابراین استفاده از فیتوپلانکتون در اکوسیستمهای مختلف آبی برای ارزیابی کیفیت آب یا میزان آلودگی آب مورد استفاده قرار میگیر چکیده کامل

فیتوپلانکتون در ساختار و فعالیت اکوسیستم آبهای شیرین نقش مهمی ایفا میکنند. کیفیت و کمیت فیتوپلانکتون ها تا قسمتی به بار مغذی موجود درآب بستگی دارد. بنابراین استفاده از فیتوپلانکتون در اکوسیستمهای مختلف آبی برای ارزیابی کیفیت آب یا میزان آلودگی آب مورد استفاده قرار میگیرند. در این میان رودخانه شهر بیجار در محدوده گیلان که از مهمترین رودخانه های کشور می باشد ، علاوه بر منبع اصلی تامین آب شرب در منطقه برای مصارف مختلف در امر کشاورزی و اقتصادی حائز اهمیت می باشد. در این تحقیق، تاثیر عوامل فیزیکوشیمیایی بر ترکیب و فراوانی فیتوپلانکتون ها، در فصول مختلف مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه بیولوژیکی رودخانه شهر بیجار، بیانگر حضور 5 شاخه و 57 جنس در این منطقه می باشد. از نظر فراوانی شاخهBascillariophyta در تمام فصول بر شاخه های دیگر غالب بودند. همچنین با استفاده از نرم افزارSpss و بکارگیری آزمون کولموگروف-اسمیرنوف مشخص گردید که داده های جمع آوری شده برای تمام پارامترها دارای توزیع نرمال اند و همبستگی بین فیتوپلانکتون ها و پارامترهای فیزیکوشیمیایی نشان میدهد که تعداد فیتوپلانکتون ها با فاکتورهای دما و PH و نیتروژن همبستگی معنی داری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

302 - تحلیل مناقشه تأمین حقابه محیط‌زیستی در سطح سازمان‌های تصمیم‌گیرنده
حسین زنجانیان محمد حسین نیک سخن مجتبی اردستانی حمید عبدل آبادی مهدی قربانی

10.22034/jest.2021.23374.3249

زمینه و هدف: از آن جا که برآورد نیاز محیط‌زیستی همواره با مناقشاتی میان سازمان های تصمیم گیرنده منابع آب همراه است، بررسی این مناقشات با در نظرگیری جوانب مختلف از ملزومات مهم به شمار می آید. این تحقیق با هدف تحلیل مناقشه تامین حقابه پایین دست سد ایلام، به بررسی تصمیمات چکیده کامل

زمینه و هدف: از آن جا که برآورد نیاز محیط‌زیستی همواره با مناقشاتی میان سازمان های تصمیم گیرنده منابع آب همراه است، بررسی این مناقشات با در نظرگیری جوانب مختلف از ملزومات مهم به شمار می آید. این تحقیق با هدف تحلیل مناقشه تامین حقابه پایین دست سد ایلام، به بررسی تصمیمات و اقدامات سازمان‌های مسئوول پرداخته و با لحاظ تاثیر شرایط اقلیمی نقاط تعادل مسأله مورد نظر را تشریح می‌نماید. روش بررسی: در این تحقیق، اقدامات و رفتار سازمان‌های ذی‌ربط در مواجه با موضوع مدیریت و تامین آب مورد نیاز هر بخش با کمک مدل گراف جهت حل مناقشه (GMCR+) بررسی شده است. سازمان های تصمیم گیرنده در این مناقشه با توجه به اهداف ساخت سد ایلام تعیین شدند. به منظور تعیین اقدامات سازمان‌های مذکور، مطالعات اهداف و اقدامات صورت‌گرفته پس از بهره‌برداری از سد، از سال آبی 84-85 تا سال 94-95 انجام پذیرفت و نتایج حاصل از تحلیل مناقشه با شرایط واقعی مقایسه شد. یافته ها: نتایج حاصل نشان می دهد در نقاط تعادل 27 و 32 سازمان های جهادکشاورزی و آب و فاضلاب تمایل دارند در راستای رسیدن به اهداف خود به سمت سناریو دریافت حقابه بیش تر حرکت کنند و همین موضوع سبب می شود که سازمان محیط زیست برای دریافت حقابه محیط‌زیستی اقدام به شکایت کند و در این میان شرکت آب منطقه ای و استانداری به عنوان بازیگران کلیدی در جهت بخشیدن به آینده این مناقشه نقش بسیار تأثیرگذاری ایفا می نمایند. بحث و نتیجه گیری: در بررسی این مناقشه مشخص شد که سیاست‌گذاری و اقدامات هر سازمان نقش به سزایی در تصمیم دیگر سازمان های دخیل در مناقشه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

303 - بررسی روند تغییرات کمی سیمای سرزمین در استان کرمانشاه مطالعه موردی: حوزه آبخیر قره سو و مرگ (سال های 1984، 2000 و 2016)
فاطمه مردانی یاقوتی مهرداد خانمحمدی پیمان کرمی

10.22034/jest.2018.28911.3762

زمینه و هدف: سرعت تغییر اکوسیستم ها در سال های اخیر چنان بوده که امکان سازگاری موجودات زنده با تغییرات محیطی به سختی صورت می گیرد و این عارضه ناشی از عدم توجه به تغییرات کاربری اراضی و بهره‌برداری از منابع طبیعی است. هدف از این تحقیق، بررسی روند تغییرات کمی سیمای سرزمین چکیده کامل

زمینه و هدف: سرعت تغییر اکوسیستم ها در سال های اخیر چنان بوده که امکان سازگاری موجودات زنده با تغییرات محیطی به سختی صورت می گیرد و این عارضه ناشی از عدم توجه به تغییرات کاربری اراضی و بهره‌برداری از منابع طبیعی است. هدف از این تحقیق، بررسی روند تغییرات کمی سیمای سرزمین در حوزه آبخیز قره سو و مرگ در استان کرمانشاه است.روش بررسی: به منظور پایش تغییرات از تصاویر ماهواره لندست در تاریخ های ETM+) 2000 ،(TM) 1984) و 2016 (OLI-TIRS) استفاده شد. طبقه‌بندی با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی (MLP) انجام گرفت. پوشش موجود در هفت طبقه تقسیم شد. متریک‌های Patch Density) PD ،(Number of Patch) NP ،PLAND) و Edge Density) ED)در سطح کلاس،Contagion) CONTAG ،(Largest Patch Index) LPI ،NP) و Shannon's diversity index) SHDI) در سطح سیمای سرزمین برای منطقه مورد مطالعه محاسبه گردید. یافته ها: بر اساس نتایج، بیشترین درصد پوشش منطقه در سالهای مورد مطالعه مربوط به اراضی کشاورزی و سپس مراتع متوسط است. تعداد لکههای اراضی کشاورزی در بازه زمانی 2000-1984 به علت تبدیل مراتع متوسط به اراضی کشاورزی افزایش و در بازه زمانی 2016 -2000 به دلیل تبدیل به مراتع متوسط با نرخ کمتر کاهش یافته و همچنین تعداد لکههای جنگلی در بازه زمانی اول به علت تبدیل به مراتع متوسط کاهش و در بازه زمانی دوم افزایش یافته است. بحث و نتیجه گیری: بررسی متریکهای سیمای سرزمین بیانگر افزایش پیوستگی سیمای سرزمین، کاهش تکه تکه شدگی و تنوع در بازه زمانی اول است و در مقابل در بازه زمانی دوم کاهش پیوستگی، افزایش تکه تکه شدگی و تنوع دیده می شود. با توجه به اینکه، روند تغییرات سیمای سرزمین در دو بازه زمانی متفاوت است؛ به طور کلی می توان ذکر کرد که تکه‌تکه شدن و تنوع سیمای سرزمین کمتر و پیوستگی لکه های آن بیشتر شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

304 - بررسی آلودگی آب زیرزمینی محدوده پالایشگاه شازند به BTEX و MTBE
عبدالرضا واعظی هیر ساناز قبادیان علیرضا گلمحمدی

10.22034/jest.2018.17977.2693

زمینه و هدف: پالایشگاه شازند به عنوان بزرگ ترین واحد تولید بنزین در خاورمیانه در فاصله 22 کیلومتری جنوب غربی اراک و در شمال شرقی دشت شازند قرار گرفته است. به دلیل وجود تأسیسات پالایشی، مخازن متعدد نگهداری نفت خام و فرآورده های نفتی، خطوط لوله انتقال فراوده های نفتی مربو چکیده کامل

زمینه و هدف: پالایشگاه شازند به عنوان بزرگ ترین واحد تولید بنزین در خاورمیانه در فاصله 22 کیلومتری جنوب غربی اراک و در شمال شرقی دشت شازند قرار گرفته است. به دلیل وجود تأسیسات پالایشی، مخازن متعدد نگهداری نفت خام و فرآورده های نفتی، خطوط لوله انتقال فراوده های نفتی مربوط به پالایشگاه شازند، احتمال نشت مواد آلاینده از مخازن و لوله ها به محیط‌ خاک و آب زیرزمینی وجود دارد. آبخوان دشت شازند از نوع آزاد و متشکل از رسوبات آبرفتی دانه درشت بوده و جهت جریان از پالایشگاه به سمت چاه های کشاورزی، مرکز دشت می باشد. بنابراین، آلودگی آب زیرزمینی ناشی از آلاینده های نفتی پالایشگاه شازند مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این پژوهش، از 16 حلقه چاه در منطقه مورد مطالعه نمونه برداری در خرداد ماه 1394 صورت گرفت و جهت تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال گردید. آزمایش ترکیبات BTEX و MTBE براساس روش گازکروماتوگرافی با آشکارساز یونیزاسیون شعله ای (GC-FID) [1] انجام شد. جهت بررسی آلودگی منطقه مورد مطالعه، نتایج حاصل از آنالیز ترکیبات BTEX و MTBE با استانداردهای معتبر آب شرب و کشاورزی مقایسه گردید. یافته ها: نتایج نشان دهنده آلوده بودن 6 حلقه چاه واقع در قسمت شرق و جنوب پالایشگاه و شرق و شمال شرقی پتروشیمی نسبت به ترکیبات BTEX و MTBE است. بخشی از آلودگی های موجود در آب زیرزمینی منشأ جوی داشته و از طریق نزولات جوی وارد آب زیرزمینی منطقه شده است و بخش دیگر مربوط به نشت از تأسیسات، مخازن و خطوط انتقال می باشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به آلودگی موجود در منطقه و آلودگی های احتمالی دیگر، پیشنهاد می شود پیش از هر اقدام برای پاک سازی، منشأ دقیق آلودگی شناسایی و با توجه به شرایط منطقه و نظرات کارشناسی روش مناسب جهت پاک سازی منطقه انتخاب گردد. [1] -Gas Chromatography Flame Ionization Detector پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

305 - ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور توسعه جنگل با استفاده از AHP (مطالعه موردی، حوزه آبخیز ارنگه، استان البرز)
شادی شریفیان محمد رضوانی فرحناز رشیدی

10.22034/jest.2019.17176.2601

زمینه و هدف: با توجه به روند تخریب جنگل‌های طبیعی، افزایش جمعیت انسانی و نیاز روز افزون به خدمات اکوسیستمی، توسعه جنگل و جنگل‌کاری امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. در همین راستا، قبل از هر گونه اجرای پروژه جنگل‌کاری می‌بایست مکانیابی مناطق مستعد و ارزیابی توان اکولوژیکی من چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به روند تخریب جنگل‌های طبیعی، افزایش جمعیت انسانی و نیاز روز افزون به خدمات اکوسیستمی، توسعه جنگل و جنگل‌کاری امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. در همین راستا، قبل از هر گونه اجرای پروژه جنگل‌کاری می‌بایست مکانیابی مناطق مستعد و ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه مد نظر قرار گیرد. این تحقیق با هدف ارزیابی توان اکولوژیک حوزه آبخیز ارنگه واقع در استان البرز و مکانیابی عرصه‌های مناسب برای جنگل‌کاری صورت گرفته است. روش بررسی: با توجه به هدف تحقیق، به‌ منظور ارزیابی توان اکولوژیکی، معیارهای محیط‌زیستی اثر گذار شامل عوامل فیزیکی (فیزیوگرافی، اقلیم و خاک) و عوامل زیستی (پوشش گیاهی) شناسایی شدند. سپس، گردآوری اطلاعات منطقه شامل گزارشات و داده‌ها و همچنین تولید نقشه‌ها صورت پذیرفت. در مرحله بعد با رویهم‌گذاری و تلفیق لایه‌های اطلاعاتی، واحدهای همگن تولید شدند. با استفاده از منطق بولین، اراضی با محدودیت مطلق و دائمی از روند ارزیابی حذف شدند و در نهایت 108 واحد بدون محدودیت جهت ارزیابی شناسایی گردید. در ادامه وزن شاخص‌های اصلی با استفاده از روش AHP (مقایسات زوجی) و نظرات کارشناسی تعیین شدند. ارزش‌های کیفی شاخص‌های اصلی با استفاده از روش مقیاس دو قطبی فاصله‌ای به مقیاس کمی تبدیل شده و سپس ارزش نهایی هر واحد همگن توسط روش SAW محاسبه گردید. یافته‌ها: در این تحقیق، قابلیت‌های اراضی برای جنگل‌کاری در سه طبقه عالی به مساحت 5/9 هکتار، خوب به مساحت 9/1015 هکتار و متوسط به مساحت 5/578 هکتار تعیین شد و در نهایت، نقشه توان اکولوژیک برای توسعه جنگل تولید گردید. بحث و نتیجه‌گیری: می‌توان به این نتیجه رسید که در 15% از عرصه قابلیت توسعه‌ی جنگل‌کاری وجود دارد که در این مناطق توان اکولوژیکی شرایط نسبتاً مناسبی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

306 - مدل‌سازی خطرپذیری آلودگی آبهای زیرزمینی حوزه آبریز جنوب دریاچه نمک با استفاده از روش‌های آماری، DRASTIC و P-DRASTIC
جواد صمدی نغمه مبرقعی دینان

10.30495/jest.2020.10984

زمینه و هدف: روش‌های آماری به‌طور گسترده‌ای در مطالعات محیط‌زیستی جهت ارزیابی مخاطرات طبیعی استفاده می‌شود. از آسیب‌پذیری آبهای زیرزمینی به‌کمک روش‌های آماری برای حمایت از تصمیم‌گیری در مورد مدیریت و برنامه‌ریزی زیست‌محیطی استفاده می‌شود. در این تحقیق از بهینه‌سازی پارا چکیده کامل

زمینه و هدف: روش‌های آماری به‌طور گسترده‌ای در مطالعات محیط‌زیستی جهت ارزیابی مخاطرات طبیعی استفاده می‌شود. از آسیب‌پذیری آبهای زیرزمینی به‌کمک روش‌های آماری برای حمایت از تصمیم‌گیری در مورد مدیریت و برنامه‌ریزی زیست‌محیطی استفاده می‌شود. در این تحقیق از بهینه‌سازی پارامترهای مدل DRASTIC، Pesticide DRASTIC و لایه کاربری اراضی (LU) بر اساس روش‌های آماری جهت مدل‌سازی خطرپذیری آلودگی آبهای زیرزمینی حوزه آبریز جنوب دریاچه نمک استفاده گردیده است.روش بررسی: در این روش لایه‌های اطلاعاتی در محیط GIS تهیه، رتبه‌بندی (قطعی و فازی-آماری)، وزن‌دهی (اصلی و آماری) و به روش هم پوشانی شاخص تلفیق گردیدند. برای مدل‌سازی از رگرسیون غیرخطی جهت رتبه‌بندی فازی-آماری (هم‌مقیاس‌سازی) و از ضرایب همبستگی پیرسونی بین غلظت نیترات با پارامترهای هم‌مقیاس‌شده مدل DRASTIC، P-DRASTIC و تحلیل حساسیت (حذف پارامتری، تک پارامتری) جهت تعیین و تصحیح وزن مناسب پارامترها استفاده شد. همپنین جهت تعیین تاثیر کاربری‌های اراضی و رتبه‌بندی آن از مدل تخریب مخدوم بر اساس میزان پتانسیل آلودگی و نیترات مشاهده‌شده آبهای زیرزمینی استفاده گردید.یافته ها: در نتیجه مدل P-RASIC-LU و RASIC-LU بر اساس رتبه‌بندی و وزن‌دهی آماری و تحلیل حساسیت حذف پارامتری، ضریب‌ همبستگی 62 درصد و سطح معنی‌داری آماری 01/0 را نشان داده و با پارامترهای نرخ تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، اثر منطقه غیراشباع، هدایت هیدرولیکی و کاربری اراضی به‌ترتیب با وزنهای 1/3، 0/4، 1/4، 1/3، 0/2، 0/2 و 50/2، 63/4، 15/4، 03/3، 96/1، 00/2 به عنوان بهترین مدل انتخابی مشخص شد. بر اساس این مدل قسمت‌های غربی و جنوبی آبخوان به دلیل نرخ تغذیه بالا و مواد درشت دانه در ناحیه غیر اشیاع، خاک و محیط آبخوان دارای خطرپذیری آلودگی زیادی می‌باشد.بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه در بازبینی وزن و رتبه پارامترهای مدل با استفاده از روش آماری و GIS تا حدودی نظرات شخصی محدود شده و باعث افزایش صحت مدل گردیده است. این روش نتایج مطلوبی برای مدل‌سازی خطرپذیری آلودگی به دنبال داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

307 - بررسی اثر سد کرخه بر منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل GMS (مطالعه موردی: دشت عباس،دهلران)
محمدرضا رضایی شهلا پایمزد ایاد اعظمی

10.22034/jest.2020.37009.4342

زمینه و هدف: بارزترین اثر سدها، تغییر رژیم هیدرولوژیکی مناطق مجاور خود است که از جمله این تغییرات می‌توان به تغییر در سطح اساس آبخوان‌های مجاور اشاره نمود. در این تحقیق سد کرخه و تاثیر آن بر نوسانات سطح آب زیرزمینی دشت عباس مورد بررسی قرار‌گرفت است. روش بررسی: در این ت چکیده کامل

زمینه و هدف: بارزترین اثر سدها، تغییر رژیم هیدرولوژیکی مناطق مجاور خود است که از جمله این تغییرات می‌توان به تغییر در سطح اساس آبخوان‌های مجاور اشاره نمود. در این تحقیق سد کرخه و تاثیر آن بر نوسانات سطح آب زیرزمینی دشت عباس مورد بررسی قرار‌گرفت است. روش بررسی: در این تحقیق از آمار ایستگاه‌های مجاور منطقه و 192 چاه بهره‌برداری و 24 چاه پیزومتری استفاده شد. مدل سازی عددی آب‌های زیرزمینی به وسیله نرم افزار GMS در آبخوان دشت عباس در جنوب استان ایلام در سال آبی 90-89 انجام یافته است. این مدل در دو حالت ماندگار (سه ماه) و غیر ماندگار (12 ماه) برای یک و نیم سال واسنجی و سپس برای یک سال آبی صحت‌سنجی گردید. یافته ها: نتایج حاصل از واسنجی، حاکی از شبیه سازی مطلوب آبخوان دشت عباس و اختلاف اندک مقادیر مشاهده‌ای و محاسباتی تراز سطح ایستابی است. همچنین، نتایج بیلان آبی نشان داد که سطح آب زیرزمینی در سال‌های قبل از ورود آب سد کرخه 03/7- و بعد از تکمیل کانال‌های آبرسانی بیلان دشت مثبت و مقدار آن به 50/26 میلیون متر‌مکعب در سال آبی 90-89 افزایش یافته است. لذا سد کرخه اثر مثبتی بر بیلان آب زیرزمینی دشت دارد. بحث و نتیجه گیری: از بررسی بیلان آب زیرزمینی دشت عباس چنین نتیجه‌گیری می‌شود که مدل کالیبره شده در حالت پایدار و ناپایدار با دقت زیادی توانسته است، سطح ایستابی چاه‌های پیزومتری را شبیه‌سازی کند. هیدروگراف چاه‌های پیزومتری دشت عباس نشان داد که سطح ایستابی دشت عباس رو به افزایش است. نتایج مدل سازی بیلان آب زیر زمینی نشان داد که تغییرات ذخیره ناشی از بیلان آبی دشت عباس مثبت است و سیر صعودی هیدروگراف دشت، افزایش سطح ایستابی و بحران مناطق تبخیری بوجود آمده را نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

308 - حکمرانی پایدار منابع آب مشترک مرزی با بهره‌گیری از نظریه انتخاب اجتماعی (مطالعه موردی حوضه رودخانه هریرود)
حمیدرضا جعفری بهرام ملک محمدی تورج نصر آبادی عبدالسلام امینی

10.30495/jest.2021.49053.4897

زمینه و هدف: مناقشات بر سر آب‌های فرامرزی بین کشورهای همسایه یک حوضه آبخیز، یکی از پدیده‌های رایج در عرصه بین‌المللی است. حل‌ و فصل این مناقشات و توافق بر سر آب‌های فرامرزی همواره با چالش‌های متعددی روبرو بوده است که دستیابی به یک راه‌ حل مورد اجماع طرف ها را دشوار می‌س چکیده کامل

زمینه و هدف: مناقشات بر سر آب‌های فرامرزی بین کشورهای همسایه یک حوضه آبخیز، یکی از پدیده‌های رایج در عرصه بین‌المللی است. حل‌ و فصل این مناقشات و توافق بر سر آب‌های فرامرزی همواره با چالش‌های متعددی روبرو بوده است که دستیابی به یک راه‌ حل مورد اجماع طرف ها را دشوار می‌سازد. از جمله مناقشات آب‌های فرامرزی که در سال‌های اخیر، رو به شدت و وخامت گذارده، مناقشه افغانستان، ایران و ترکمنستان، بر سر استفاده از منابع آبی هریرود است. درین تحقیق سعی شده است تا بهترین راهکار جهت گذار از مرحله تنش و چالش به سمت تعامل و ایجاد یک بازی برد برد به نفع تمام طرف های درگیر در بازی ارائه گردد.روش بررسی: در این مقاله با فرض تمایل طرف‌های مناقشه به انجام مذاکره به منظور دستیابی به یک راه‌حل توافقی و اجماعی برای تقسیم حقابه هریرود، گزینه‌های احتمالی هریک از طرف ها با تکیه بر اصول و نظریات رایج بین‌المللی در مورد نحوه تقسیم آب‌های مرزی مشترک و نیز قواعد و کنوانسیون‌های رایج حقوقی شناسایی شد. پس از تعریف پنج گزینه برای مذاکرات هریرود بین ایران، افغانستان و ترکمنستان، به منظور شناسایی بهینه اجتماعی، از شش قاعده رایج کندورسه[1]، بوردا[2]، اکثریت نسبی[3]، میانه آرا[4]، مصالحه اکثریت[5] و کندورسه کاربردی[6] استفاده شد. در نهایت با استفاده از قواعد انتخاب اجتماعی، محتمل‌ترین نتیجه حاصل از مذاکره بر سر گزینه‌های یاد شده تعیین شد.یافته ها و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق که در سال 1398 خورشیدی انجام شده است؛ نشان داد که گزینه ایجاد بازار آب، بر اساس تمامی قواعد انتخاب اجتماعی مورد استفاده به استثنای قاعده اکثریت نسبی، به عنوان بهینه انتخاب شده است؛ بنابراین می‌توان گفت که گزینه یاد شده ، محتمل‌ترین گزینه‌ای است که بر اساس قواعد انتخاب اجتماعی، امکان توافق بر سر آن بین سه کشور حوضه هریرود وجود دارد.4- Condorcet Choice5- Borda scoring6- Plurality rule7- Median voting rule8- Majoritarian compromise[6]- Condorcet’s Practical Method پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

309 - بررسی عوامل مؤثر بر بازده حذف مواد آلی در راکتور بافلدار بی هوازی مجهز به سامانه الکترولیز
گاگیک بدلیانس قلی کندی بهنام اینانلو بکلر مریم عموعموها

10.22034/jest.2020.31536.3982

زمینه و هدف: در پی نتایج تحقیقات پیشین حاصل از به‌کارگیری فرآیند الکترولیز جهت افزایش کارآمدی راکتور بافل دار بی هوازی، تحقیق حاضر با هدف بررسی عملکرد این راکتور (EABR) برای تصفیه فاضلاب در زمان‌ماندهای هیدرولیکی، چگالی جریان های الکتریکی و بارگذاری های آلی مختلف صورت گ چکیده کامل

زمینه و هدف: در پی نتایج تحقیقات پیشین حاصل از به‌کارگیری فرآیند الکترولیز جهت افزایش کارآمدی راکتور بافل دار بی هوازی، تحقیق حاضر با هدف بررسی عملکرد این راکتور (EABR) برای تصفیه فاضلاب در زمان‌ماندهای هیدرولیکی، چگالی جریان های الکتریکی و بارگذاری های آلی مختلف صورت گرفته است. روش بررسی: یک پایلوت نیمه‌صنعتی از راکتور بافل دار بی هوازی با حجم کلی L 72 به سامانه الکترولیز با الکترودهایی از جنس آهن مجهز گردید. در این راستا بازده حذف COD و مدت‌زمان لازم برای سازگاری باکتری ها با شرایط جدید به‌عنوان فاکتورهای معرف عملکرد راکتور بررسی شدند. یافته ها: با کاهش زمان‌ماند هیدرولیکی، از 45 به 38 و 29 ساعت، بازده حذف COD از 6/77 به ترتیب به 9/74 و 2/72 درصد رسید. با کاهش چگالی جریان الکتریکی از 3 به 2، 1 و 5/0 میلی‌آمپر بر سانتی متر مربع، بازده حذف COD از 6/77 به ترتیب به 5/73، 2/71 و 0/70 درصد تنزل یافت. همچنین با افزایش بار آلی ورودی از 700 به 2400 میلی گرم بر لیتر، بازده حذف COD از 6/77 به 2/90 درصد رسید. بحث و نتیجه گیری: در بین عوامل موردبررسی، تغییرات زمان‌ماند هیدرولیکی، کم ترین تأثیر را بر بازده حذف COD داشت. با توجه به بررسی های انجام‌شده، مدت زمان لازم برای رسیدن راکتور به شرایط پایدار در بارهای آلی 700، 1000، 1500، 2000 و 2400 میلی گرم بر لیتر به ترتیب 3، 5، 5، 6 و 8 روز می باشد که کوتاه تر از مدت‌زمان لازم برای پایداری راکتور ABR است. درنتیجه ادغام راکتور ABR با فرآیند الکترولیز راه‌حل مناسبی به منظور ارتقای عملکردی آن می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

310 - بررسی آنومالی آرسنیک و منشأ های احتمالی آن در آب زیرزمینی محدوده مطالعاتی مراغه
شهرام بیک پور زهرا ارغوان

10.22034/jest.2020.32651.4069

زمینه و هدف: آرسنیک به‌صورت طبیعی در خاک و آب یافت می شود و نیز در نگهدارنده های چوب، علف کش ها و سایر ترکیبات کشاورزی استفاده می شود. همچنین ممکن است در محیط، از معادن یا صنایع تصفیه ای آزاد شود، این ماده حداکثر خطر ایجاد سرطان را دارد. هدف از این تحقیق، ارزیابی خصوصیا چکیده کامل

زمینه و هدف: آرسنیک به‌صورت طبیعی در خاک و آب یافت می شود و نیز در نگهدارنده های چوب، علف کش ها و سایر ترکیبات کشاورزی استفاده می شود. همچنین ممکن است در محیط، از معادن یا صنایع تصفیه ای آزاد شود، این ماده حداکثر خطر ایجاد سرطان را دارد. هدف از این تحقیق، ارزیابی خصوصیات هیدروژئوشیمیایی سیستم آب زیرزمینی محدوده مطالعاتی مراغه شامل کاتیون‌ها، آنیون‌ها، کل مواد جامد محلول، هدایت الکتریکی، pH و فلزات سنگین (آرسنیک، آهن و منگنز) و بررسی روابط آماری بین پارامترهای یادشده و منابع احتمالی آلودگی است. روش بررسی: به‌منظور اجرای برنامه پایش منابع آب زیرزمینی و بررسی فرایندهای کنترل‌کننده و تعیین منشأ کاتیون‌ها و آنیون‌های آب زیرزمینی این آبخوان از 34 حلقه چاه در تیرماه 1393 و اردیبهشت‌ماه 1394 نمونه‌برداری شد و به آزمایشگاه مرکز پژوهش های کاربردی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور (البرز) ارسال شد. درنهایت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار82 SPSS و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی چند متغیره انجام یافت. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که فرایندهای انحلال کانی، افزایش تبخیر از آبخوان، نفوذ آب‌شور در دشت عجب شیر، آب برگشتی کشاورزی، وضعیت زمین‌شناسی منطقه و تأثیر پساب های صنعتی از عوامل کنترل‌کننده ترکیب شیمیایی آب سطحی و زیرزمینی در محدوده مطالعاتی می‌باشند. بحث و نتیجه‌گیری: غلظت آرسنیک در استاندارد سازمان بهداشت جهانی 10 میکروگرم در لیتر بیان‌شده درصورتی‌که بیشینه غلظت آرسنیک در محدوده مطالعاتی5/308 میکروگرم بر لیتر و میانگین غلظت آن 44 میکروگرم بر لیتر هست. با توجه به نتایج حاصل می توان گفت منشأهای احتمالی آرسنیک می تواند پساب صنایع واقع در شهرک‌های صنعتی مراغه و بناب، فعالیت‌های کشاورزی (استفاده از سموم و حشره‌کش‌ها) و عوامل زمین‌شناسی (وجود سازند شمشک)، سنگ‌ها و رسوبات حاصل از فرسایش این سنگ‌ها و معادن زغال‌سنگ (خرما زرد) باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

311 - ارزیابی تناسب اراضی برای استقرار کاربری‌های کشاورزی و مرتعداری با روش ترکیب خطی وزن‌دار (مطالعه موردی: حوضه اُنار چای استان اردبیل)
مهسا صفری پور داریوش ناصری

10.22034/jest.2020.22063.3120

زمینه و هدف: کشاورزی به عنوان یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور، نقش مهمی در رسیدن به توسعه پایدار را ایفا می کندکه مستلزم استفاده از اصول و روش های علمی و شناخت قابلیت های محیطی می باشد. در این خصوص، میان توسعۀ کشاورزی و منابع محیطی نیز ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. حو چکیده کامل

زمینه و هدف: کشاورزی به عنوان یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور، نقش مهمی در رسیدن به توسعه پایدار را ایفا می کندکه مستلزم استفاده از اصول و روش های علمی و شناخت قابلیت های محیطی می باشد. در این خصوص، میان توسعۀ کشاورزی و منابع محیطی نیز ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. حوضه آبخیز اُنارچای یکی از حوضه‌های واقع در مرکز استان اردبیل به شمار می‌رود که نقش مهمی در امرار معاش مردم بومی منطقه دارد. هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی توان اکولوژیک و تعیین تناسب اراضی برای فعالیت‌های کشاورزی و مرتع‌داری در حوضه آبخیز اُنارچای اردبیل در سال 1395 می‌باشد. روش بررسی: در مرحله اول با بررسی منابع و کسب استانداردها، 13 معیار ارزیابی توان کشاورزی، مرتع داری مشخص گردید. در مرحله‌ی بعد، کلیه لایه ها با فرمت مشابه به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) وارد و با روش فازی استانداردسازی شدند. در ادامه، از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و ماتریس مقایسات دوتایی برای وزن دهی به معیارها و زیرمعیارها استفاده شد و درنهایت، کلیه ‌لایه‌ها با استفاده از روش ترکیب خطی وزن‌دار (WLC) تلفیق شدند. یافته ها: نتایج حاصل از ارزیابی نشان داد که در مجموع، 19/84% از منطقه (11659 هکتار) دارای توان بسیار خوب تا ضعیف برای فعالیت کشاورزی و 81/15% ( 2189 هکتار) نیز برای مرتعداری دارای توان خوب، متوسط و ضعیف است. بحث و نتیجه گیری: نتایج کلی این تحقیق بیان گر این است که تناسب متعادلی بین پتانسیل سرزمین و کاربری فعلی برقرار نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

312 - بررسی منشا آلودگی به آرسنیک در خاک و محصولات کشاورزی توابع شهرستان هشترود، استان آذربایجان‌شرقی
آزیتا بهبهانی نیا بابک نصیری

10.22034/jest.2018.26724.3568

زمینه و هدف: غلظت آرسنیک در خاک‌ و آب می‌تواند در اثر‌ فرایندهای طبیعی مانند رسوب خاکسترهای آتشفشانی، معدن‌کاوی، تخلیه‌های زمین گرمایی ،اکسایش و انحلال کانی‌ها افزایش یابد. همچنین کاربرد علف‌کش‌ها و کودهای حیوانی در کشاورزی می‌تواند باعث افزایش غلظت آرسنیک محیط شود. در چکیده کامل

زمینه و هدف: غلظت آرسنیک در خاک‌ و آب می‌تواند در اثر‌ فرایندهای طبیعی مانند رسوب خاکسترهای آتشفشانی، معدن‌کاوی، تخلیه‌های زمین گرمایی ،اکسایش و انحلال کانی‌ها افزایش یابد. همچنین کاربرد علف‌کش‌ها و کودهای حیوانی در کشاورزی می‌تواند باعث افزایش غلظت آرسنیک محیط شود. در منطقه هشترود واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی آرسنیک گزارش شده است که احتمال دارد به علت آب ، خاک و محصولات زراعی آلوده به آرسنیک باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی میزان آلودگی منابع آب، خاک و محصولات زراعی منطقه به آرسنیک می باشد روش بررسی : نمونه برداری از منابع آب های سطحی، خاک، و گیاهان کشت شده در منطقه در چهار فصل صورت گرفت و غلظت آرسنیک در نمونه ها تعیین شد. یافته ها: نتایج تجزیه نمونه های آب نشان داد که میانگین غلظت آرسنیک، 341/0 میلی گرم در لیتر و میانگین غلظت آرسنیک در خاک 95/127 میلی گرم در کیلو گرم و غلظت آرسنیک در محصولات کشاورزی از حد مجاز 1میلی گرم در کیلوگرم کمتر می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از مقایسه غلظت آرسنیک در نمونه‌ها با مقادیر استاندارد، بیانگر آلودگی آب و خاک منطقه به آرسنیک است که در بیشتر نمونه ها بالاتر از حد استاندارد می باشد. پایین بودن غلظت آرسنیک در گیاهان منطقه می تواند به علت قلیایی بودن خاک و بالا بودن میزان رس باشد. آرسنیک در این نوع خاک حلالیت پایینی داشته و بر روی ذرات رس خاک جذب می گردد و گیاهان کشت شده در این خاک ها، براحتی توانایی جذب این عنصر را از خاک ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

313 - افزایش کارایی مدلسازی کیفیت آب با تفکیک سال به ماه های گرم و سرد (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سد قشلاق سنندج)
سید پدرام نی نیوا کامران چپی

10.22034/jest.2020.23772.3288

چکیده زمینه و هدف: امروزه آب به عنوان یکی از عوامل بهبود و رشد اقتصادی جوامع به شمار می آید تحقیق حاضر به منظور مدل سازی تعدادی از متغیرهای کیفی آب با دبی در دو زیرحوضه خلیفه ترخان و چهل گزی سد قشلاق سنندج، به تفکیک ماه های سرد و گرم سال و مقایسه آن با عدم تفکیک ماه ها چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: امروزه آب به عنوان یکی از عوامل بهبود و رشد اقتصادی جوامع به شمار می آید تحقیق حاضر به منظور مدل سازی تعدادی از متغیرهای کیفی آب با دبی در دو زیرحوضه خلیفه ترخان و چهل گزی سد قشلاق سنندج، به تفکیک ماه های سرد و گرم سال و مقایسه آن با عدم تفکیک ماه های سرد و گرم سال در بازه زمانی 26 سال است. روش بررسی: در این پژوهش، پس از بررسی و صحت داده های دبی، هدایت الکتریکی، مواد محلول، کلر، کلسیم، سدیم، منیزیم، اسیدیته و نسبت جذب سدیم دو ایستگاه مورد مطالعه، سعی شد که روابط رگرسیونی مناسبی بین پارامتر دبی و پارامترهای کیفی آب ارایه شود. یافته ها: نتایج نشان داد که در زیرحوضه چهل گزی برای ماه های سرد، بین دبی با هدایت الکتریکی، املاح محلول، کلر و سدیم، رابطه خطی و هم چنین برای بیان ارتباط بین دبی با کلسیم رابطه نمایی مناسب تر بود. در ماه های گرم این زیر حوضه رابطه خطی ارتباط مناسب تری بین دبی با املاح محلول، هدایت الکتریکی، منیزیم، کلسیم، سدیم و نسبت جذب سدیم، ارایه نمود. هم چنین در زیر حوضه خلیفه ترخان درماه های سرد سال برای بیان ارتباط بین دبی با املاح محلول، هدایت الکتریکی، کلر، سدیم، رابطه خطی و برای بیان ارتباط بین دبی با کلسیم، رابطه نمایی مناسب تر بود. در این زیرحوضه برای ماه های گرم، ارتباط بین دبی با املاح محلول، هدایت الکتریکی، کلر، سدیم و نسبت جذب سدیم، رابطه خطی مناسب تر بود. مقایسه تفکیک ماه های سرد و گرم با شرایط عدم تفکیک نشان داد که در صورت عدم تفکیک ماه های سرد و گرم، برآورد کلر و منیزیم (در زیرحوضه چهل گزی) و برآورد کلسیم (در زیرحوضه خلیفه ترخان) امکان پذیر نمی باشد. بحث و نتیجه گیری: حال می توان با استفاده از این روابط و توجه به تغییرات فصلی کیفیت آب های سطحی، بدون انجام اقدامات آزمایشگاهی و تنها با داشتن مقدار دبی و در نظرگرفتن صرفه جویی اقتصادی به مدل سازی کیفیت آب، استخراج و بازیابی داده های کیفی آب اقدام نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

314 - مدلسازی و تحلیل حساسیت کیفیت آب خروجی مخزن سد میمه با استفاده از نرم افزار CE-QUAL-W2
نیما حیدرزاده نسیم نیساری تبریزی

10.22034/jest.2019.9328

زمینه و هدف: کیفیت آب دریاچه ها و مخازن سدها همواره متاثر از عوامل مختلفی می باشد. مقادیر بارش، دبی ورودی و خروجی، کیفیت آب ورودی و تراز بهره برداری از جمله عوامل تاثیرگذار بر کیفیت آب هستند. آگاهی از چگونگی و میزان تاثیر عوامل ذکرشده بر کیفیت آب در دوره های مختلف سال م چکیده کامل

زمینه و هدف: کیفیت آب دریاچه ها و مخازن سدها همواره متاثر از عوامل مختلفی می باشد. مقادیر بارش، دبی ورودی و خروجی، کیفیت آب ورودی و تراز بهره برداری از جمله عوامل تاثیرگذار بر کیفیت آب هستند. آگاهی از چگونگی و میزان تاثیر عوامل ذکرشده بر کیفیت آب در دوره های مختلف سال می تواند کمک موثری به انتخاب بهترین تراز آب‌گیری و در نتیجه مدیریت کیفی آب نماید. روش بررسی: در این تحقیق با کاربرد مدل دو بعدی CE-QUAL-W2 با استفاده از آمار موجود، شرایط کیفی آب مخزن سد میمه از نقطه نظرTDS خروجی برای دوره 5 ساله مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج مدل‌سازی نشان می دهد مقدارTDS خروجی در محل دریچه در تمامی دوره 5 ساله مورد بررسی از مقادیر مجاز تعیین شده توسط استاندارد فائو برای آبیاری تجاوز نموده است. هم‌چنین به منظور تعیین عوامل تاثیر گذار بر TDS و انتخاب راه‌کار مناسب جهت بهبود کیفیت آب خروجی از مخزن، تحلیل حساسیت پارامتر های مختلف صورت گرفت. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که کیفیت آب ورودی تاثیرگذارترین عامل بر کیفیت آب خروجی از دریچه می باشد، به نحوی که تغییر 20 درصدی TDS جریان ورودی باعث تغییر 17 تا 20 درصدی TDS جریان خروجی شده است و عواملی نظیر دمای جریان، ضرایب پوشش باد، ضریب ویسکوزیته و ضریب پخش ادی تاثیرات قابل توجهی را دارا نبوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

315 - شبیه سازی هیدرولوژیکی حوضه آبخیز طالقان با استفاده از مدل SWAT
مهسا آقاخانی تورج نصرآبادی علیرضا وفائی نژاد

10.22034/jest.2020.26325.3576

زمینه و هدف: مدل سازی هیدرولوژیکی حوضه های آبخیز نقش مهی در مطالعه، توسعه و مدیریـت منابع آب دارد. با توجه به اهمـیـت حوضه آبخیز طالقان به عنوان تامین کننده بخش مهمی از منابع آب استان های البرز و تهران، در این پژوهش، شبیه سازی هیدرولوژیک آب های سطحی در این حوضه مورد م چکیده کامل

زمینه و هدف: مدل سازی هیدرولوژیکی حوضه های آبخیز نقش مهی در مطالعه، توسعه و مدیریـت منابع آب دارد. با توجه به اهمـیـت حوضه آبخیز طالقان به عنوان تامین کننده بخش مهمی از منابع آب استان های البرز و تهران، در این پژوهش، شبیه سازی هیدرولوژیک آب های سطحی در این حوضه مورد مطالعه قرار گرفته است. روش بررسی: شبیه سازی هیدرولوژیکی با به کارگیری مدل نیمه توزیعی فیزیکی SWAT (Soil and Water Assessment Tool) انجام گرفت. هم چنین واسنجی و آنالیز حساسیت مدل با استفاده از الگوریتم SUFI-2 صورت پذیرفت. کارایی مدل با استفاده از شاخص های آماری نش- ساتکلیف (NS) و ضریب تعیین (R2) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: آنالیز حساسیت نشان داد که مدل نسبت به پارامترهای شماره منحنی (CN)، ضریب تبخیرخاک و ظرفیت آب قابل دسترس خاک دارای بیش ترین حساسیت می باشد. ضرایب NS و R2 در ایستگاه گلینک (خروجی حوضه) پس از کالیبراسیون به ترتیب برابر 84/0 و 87/0 و در صحت سنجی برابر 79/0 و 84/0 برآورد گردید. بحث و نتیجه گیری: نتـایج نشان دهنده دقت مناسـب شـبیه سازی حوضـه آبخیز مورد مطالعـه دارد. هم چنین نشـان داده شد که مدل قابلیت بالایی برای پیش بینی میزان رواناب ماهانه حوضه طالقان دارد. به کارگیری این مدل به دلیل کاهش هزینة عملیات میدانی بـه منظور اندازه گیری مولفه های مورد نیاز و به ویژه به دلیل کاهش زمان مورد نیاز برای تحلیل مسایل، جهت ارتقای سطح مدیریت منابع آب و حفظ محیط زیست کارآمد می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

316 - بررسی غلظت باقی مانده آفت کش‌های دیازینون، آزینفوس متیل و کاربایل در آب رودخانه‌های اصلی استان قم در سال 1395
عابدین ثقفی پور محمدرضا خاکسار ناهید جسری فاطمه رضایی

10.22034/jest.2019.11142

زمینه و هدف: با توجه به استفاده گسترده از آفت‌کش‌ها برای حفظ محصولات کشاورزی، باقی ماندن آن‌ها در محیط امری اجتناب ناپذیر است. توسعه کشاورزی و استفاده از سموم متنوع آفت‌کش گیاهی در استان قم می‌‌تواند اکوسیستم آبی را به مدت طولانی تحت تاثیر این آفت‌کش‌ها قرار دهد. لذا ای چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به استفاده گسترده از آفت‌کش‌ها برای حفظ محصولات کشاورزی، باقی ماندن آن‌ها در محیط امری اجتناب ناپذیر است. توسعه کشاورزی و استفاده از سموم متنوع آفت‌کش گیاهی در استان قم می‌‌تواند اکوسیستم آبی را به مدت طولانی تحت تاثیر این آفت‌کش‌ها قرار دهد. لذا این مطالعه با هدف تعیین غلظت باقی مانده آفت کش‌های ارگانو فسفره آزینفوس متیل و دیازینون و سم کارباماته کاربایل در آب رودخانه‌های اصلی استان قم صورت گرفت. روش بررسی: در این مطالعه 144 نمونه آب از چهار رودخانه اصلی استان قم طی یک دوره 12 ماهه در سال 1395 به منظور ارزیابی میزان باقی‌مانده سموم مورد مطالعه جمع آوری شد. نمونه‌ها با استفاده از دو روش استخراج فاز جامد و استخراج فاز مایع- مایع آماده شدند و با دستگاه های HPLC و GCMS/MS میزان سموم باقیمانده در آب اندازه گیری شد. یافته‌ها: نتایج نهایی این مطالعه نشان داد که بیش‌ترین غلظت دیازینون، آزینفوس متیل و کاربایل در فصل تابستان به ترتیب ppb 5/24 ، ppb 52/14 و ppb 54/4 بوده است. حداقل غلظت سموم مورد مطالعه مربوط به فصل زمستان بوده است. بر اساس آزمون آماری آنالیز واریانس دوطرفه بین میزان باقی مانده سموم در فصول مختلف اختلاف آماری معنی‌داری وجود داشت ( 002/0p<). بحث و نتیجه‌گیری براساس نتایج این مطالعه،غلظت باقی مانده آفت‌کش‌های ارگانو فسفره آزینفوس متیل و دیازینون و سم کارباماته کاربایل در آب اکثر رودخانه‌های اصلی قم بیش از حد مجاز اتحادیه اروپا (g/µL5/0) می باشد. در نتیجه در صورت کاربرد مداوم این سموم در بخش کشاورزی استان ؛ این آلاینده‌ها تهدیدی جدی برای سلامت عمومی مردم محسوب می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

317 - بهینه‌سازی و پیش‌بینی روند تغییرات پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت دزفول با استفاده از دو مدل ANN+PSO و ANN+P-PSO
فهیمه صیادی شهرکی عبدالرحیم هوشمند عاطفه صیادی شهرکی

10.30495/jest.2021.11146

زمینه و هدف: برآورد و پیش بینی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی به منظور تصمیم گیری‌های مدیریتی یکی از اهداف مدیران و برنامه ریزان منابع آب تلقی می‌گردد. در این راستا تعداد زیادی مدل در زمینه مدیریت بهتر برای حفظ کیفیت آب گسترش یافته است. بیش‌تر این مدل‌ها نیازمند پارامترهای چکیده کامل

زمینه و هدف: برآورد و پیش بینی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی به منظور تصمیم گیری‌های مدیریتی یکی از اهداف مدیران و برنامه ریزان منابع آب تلقی می‌گردد. در این راستا تعداد زیادی مدل در زمینه مدیریت بهتر برای حفظ کیفیت آب گسترش یافته است. بیش‌تر این مدل‌ها نیازمند پارامترهای ورودی هستند که یا دسترسی به آن‌ها مشکل است و یا اینکه اندازه‌گیری آن‌ها محتاج صرف هزینه و زمان زیادی می‌باشد. در این میان مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی که با الهام از ساختار مغز بشر عمل می‌نمایند، به‌عنوان گزینه‌ای برتر معرفی می‌شوند.روش بررسی: پژوهش حاضر به منظور شبیه‌سازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت دزفول شامل SAR ، EC و TDS با استفاده از مدل‌های ANN+PSO و ANN+P-PSO و درنهایت مقایسه نتایج آن‌ها با داده‌های اندازه‌گیری شده‌، انجام گرفته است. اطلاعات ورودی به مدل‌ها برای پارامتر کیفی TDS شامل هدایت الکتریکی، نسبت جذبی سدیم، اسیدیته، سولفات، کلسیم، منیزیم و سدیم و برای پارامتر کیفی SAR شامل مقدار کل نمک‌های محلول، اسیدیته، سدیم، بی کربنات و برای پارامتر کیفی EC شامل سولفات، کلسیم، منیزیم، نسبت جذبی سدیم و اسیدیته، از سال 1390 تا 1394 جمع آوری شده است.یافته‌ها: نتایج نشان داد بالاترین دقت پیش‌بینی پارامترهای کیفی SAR ، EC و TDS مربوط به مدل ANN+P-PSO می‌باشد به‌طوری‌که مقدار آماره‌های و کم‌ترین مقدار و بیش‌ترین مقدار را برای مدل مذکور دارد. مقدار RMSE در مرحله تست برای الگوریتم PSO در پیش‌بینی SAR ، EC و TDS به ترتیب برابر 09/0، 045/0 (میکرو زیمنس بر سانتی متر) و 053/0 (میلی‌گرم بر لیتر) به دست آمد. این آماره‌ برای الگوریتم P-PSO در پیش‌بینی SAR ، EC و TDS به ترتیب برابر 039/0، 031/0 (میکرو زیمنس بر سانتی متر) و 045/0 (میلی‌گرم بر لیتر) تعیین شدند.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که الگوریتم P-PSO از دقت بیش‌تری نسبت به الگوریتم PSO برخوردار بود. همچنین با توجه به این‌که تفاوت آماری معنی‌داری بین داده‌های اندازه‌گیری شده و شبیه‌سازی شده وجود نداشت؛ پیشنهاد می‌شود از شبکه‌ عصبی مصنوعی برای شبیه‌سازی پارامترهای کیفی در منابع آب زیرزمینی استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

318 - حذف فلز سنگین روی از فاضلاب با استفاده از نانوکامپوزیت طبیعی کیتوسان/ اکسید گرافن استخراج شده از ضایعات میگو
ملیحه امینی آتنا نعیمی ملیکا رحیمی

10.30495/jest.2021.51611.5032

زمینه و هدف: آلودگی آب به فلزات سنگین یکی از معضلات مهم محیط زیستی است که با ایجاد بیماری های جدی، زندگی و سلامتی انسان ها را تحت تاثیر قرار می دهد. لذا ضروری است که حضور آن ها در محیط کنترل شود. علیرغم استفاده زیاد فلز روی در صنایع و آلودگی منابع آبی توسط پساب های حاوی چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی آب به فلزات سنگین یکی از معضلات مهم محیط زیستی است که با ایجاد بیماری های جدی، زندگی و سلامتی انسان ها را تحت تاثیر قرار می دهد. لذا ضروری است که حضور آن ها در محیط کنترل شود. علیرغم استفاده زیاد فلز روی در صنایع و آلودگی منابع آبی توسط پساب های حاوی آن و مشکلات ناشی از حضور این فلز در آب های آشامیدنی، تحقیقی در رابطه با استفاده از نانوذرات کیتوسان که برگرفته از پسماند کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی و میگو هست برای حذف بهینه این فلز از منابع آبی، انجام نگرفته است. روش بررسی: تحقیق حاضر در سال 1398 در دانشگاه جیرفت انجام شد و در آن حذف فلز روی از فاضلاب صنایع با استفاده از نانوکامپوزیت کیتوسان اکسید گرافن تحت تاثیر فاکتورهای pH، غلظت نانوکیتوسان، غلظت فلز روی و مدت زمان تماس بر ظرفیت جذب این فلز تعیین گردید. محدوده متغیرها 7-2 برای pH، g/l 5/0-01/0 غلظت نانوکیتوسان، mg/l 200-10 غلظت روی و 420-30 دقیقه زمان تماس بودند.یافته ها: براساس نتایج در pH برابر 4، غلظت جاذب g/l 01/0، غلظت یون رویmg/l 200 و زمان تماس 420 دقیقه، بالاترین ظرفیت جذب mg/g 2/89 به دست آمد. عملیات بازجذب و استفاده دوباره از جاذب نیز انجام و پس از 4 تکرار در فرآیند جذب، ظرفیت جذب مقدار 35/19 به دست آمد.بحث و نتیجه گیری: براساس یافته ها نانوکامپوزیت کیتوسان اکسید گرافن جاذبی موثر با قابلیت جذب بالای فلز روی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

319 - ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از روش‌های مقدار آنتروپی وزنی مشترک (EWOV) و تحلیل مجموعه‌های جفت شده (SPA) (مطالعه موردی، دشت سرایان)
محمود محمدرضا پور طبری مهدی کبیری سامانی

10.22034/jest.2019.10969

زمینه و هدف: با افزایش فعالیت های انسانی، شدت فشارهای وارده بر منابع آب زیرزمینی افزایش یافته است. از آن‌جا سفره‌های زیرزمینی تأمین کننده بخش اعظم مصارف آب شرب می‌باشند، ارزیابی صحیح این منابع ضروری توجه است. با توجه به عدم دقت بازه‌های استاندارد کیفی، ارایه روشی که منج چکیده کامل

زمینه و هدف: با افزایش فعالیت های انسانی، شدت فشارهای وارده بر منابع آب زیرزمینی افزایش یافته است. از آن‌جا سفره‌های زیرزمینی تأمین کننده بخش اعظم مصارف آب شرب می‌باشند، ارزیابی صحیح این منابع ضروری توجه است. با توجه به عدم دقت بازه‌های استاندارد کیفی، ارایه روشی که منجر به نتایج قابل اطمینان گردد، می تواند با ارزش باشد. لذا در این مطالعه دو رویکرد مقدار آنتروپی وزن مشترک (EWOV)[1] و تحلیل مجموعه های جفت شده (SPA)[2] جهت ارزیابی کیفی آبخوان با استفاده از مفاهیم فازی و تئوری آنتروپی پیشنهاد گردید. روش بررسی: جهت ارزیابی کیفی سفره آب زیرزمینی بر مبنای دو رویکرد پیشنهادی بدین صورت عمل گردید که در روش EWOV برمبنای بازه بندی کیفی قطعی و فاصله اقلیدسی هر پارامتر از مقدار استاندارد خود، رتبه کیفی نمونه‌ها تعیین می‌شود. در روش SPA براساس بازه های فازی هر پارامتر، نمونه‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. جهت بررسی کارایی این دو رویکرد، از 21 نمونه کیفی مرتبط با دشت سرایان استفاده گردید. یافته‌ها: با اجرای دو رویکرد پیشنهادی و استخراج نتایج رده بندی کیفی نمونه ها می توان دریافت که در دوره، تر با استفاده از روش EWOV، 42 درصد نمونه در رده متوسط قرار گرفته‌اند. با اعمال عدم قطعیت در رده‌های کیفی، این میزان درصد از نمونه‌های پایش‌شده دارای رده کیفی قابل قبول می‌باشند. بررسی رده کیفی نمونه ها با توجه به موقعیت مکانی آن ها در سطح دشت حاکی از هماهنگی نتایج روش SPA با شرایط طبیعی حاکم بر آبخوان می‌باشد. نتایج روش SPA نشان می دهد که بخش های شمال غربی، شمال و میانه دشت از کیفیت خوب و قابل قبولی جهت مصرف شرب برخوردار بوده و 42 و 74 درصد نمونه ها به ترتیب در فصول تر و خشک در رده کیفی قابل قبول و قابل قبول تا متوسط جهت مصرف شرب قرار دارند. بحث و نتیجه‌گیری: مقایسه نتایج دو روش SPA و EWOV نشان‌دهنده دقت مناسب درجه کیفی ارایه شده توسط روش SPA و منطبق بودن آن با خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان (همانند نمونه‌های شماره 15P و 11P) بوده و به عنوان روش برتر در ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی توصیه می شود. 3- Entropy Weighted Osculating Value 4- Set Pair Analysis پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

320 - استفاده از نانوگاما آلومینا به عنوان جاذب به منظور حذف نیکل و کبالت از پساب صنایع معدنی
فریبا سلیمانی محمد هادی گیویان راد امیرحسین حقیقتی

10.22034/jest.2020.30090.3863

زمینه و هدف: توسعه شهرنشینی و صنایع، منجر به افزایش میزان فاضلاب و پساب تولیدی گردیده است. دفع ناقص و غیر اصولی این فاضلاب ها باعث ورود مقادیر زیادی فلزات سنگین به محیط زیست شده که حذف آن ها از آب و پساب به عنوان آلودگی هایی که از نظر زیستی تجزیه ناپذیرند، برای حفظ محیط چکیده کامل

زمینه و هدف: توسعه شهرنشینی و صنایع، منجر به افزایش میزان فاضلاب و پساب تولیدی گردیده است. دفع ناقص و غیر اصولی این فاضلاب ها باعث ورود مقادیر زیادی فلزات سنگین به محیط زیست شده که حذف آن ها از آب و پساب به عنوان آلودگی هایی که از نظر زیستی تجزیه ناپذیرند، برای حفظ محیط زیست و سلامت عمومی بسیار مهم است. روش بررسی: در این مطالعه به سنتز و بررسی ساختاری گاما نانو آلومینا سنتز شده به عنوان یک جاذب با کارایی بالا در حذف فلزات سنگین نیکل و کبالت پرداخته شده و با استفاده از طراحی آزمایش با نرم افزار DX7 اثر شرایط متفاوتی از قبیل میزان غلظت اولیه فلزات سنگین، مقدار نانو جاذب و pH بررسی گردید. یافته ها: نتایج آنالیز XRD، FTIR، SEM و EDX ساختار گاما نانو آلومینا را تائید نموده و مقدار فلزات محتوی با روش اسپکتروفتومتری UV-Vis اندازه گیری شده است. نانو گاما آلومینا بعنوان یک جاذب قدرتمند قادر به جذب بالای نیکل و کبالت در محیط های آبی با pH قلیایی بوده به طوریکه در نمونه های آزمون، 66/98% نیکل و 1/95% کبالت و در نمونه های حقیقی نیز 100% آن ها حذف گردیده است. بحث ونتیجه گیری: با بررسی نتایج مشخص گردید که گاما نانو آلومینا سنتز شده می تواند به عنوان یک نانو جاذب مقرون به صرفه و کارا جهت حذف فلزات سنگین محسوب شود که این امر توسط ایزوترم های جذب فرندلیچ و لانگمویر مورد بررسی و تایید قرار گرفت و مشخص گردید که فرایند جذب (تک لایه ای یا چند لایه ای، یکنواختی یا ناهمگن بودن) این عناصر توسط جاذب نانوگاما آلومینا ، از معادله جذب فرندلیچ و لانگمویر پیروی می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

321 - تاثیر خرخاکی (Hemilepistus shirazi Schuttz) بر نفوذپذیری خاک در شبکههای پخش سیلاب گربایگان فسا
غلامرضا رهبر عطاء اله کاویان آهنگ کوثر محمود حبیب نژاد روشن کاکا شاهدی

10.22034/jest.2020.24479.3350

زمینه و هدف: پخش و گسترش سیلاب در کشتزارها و مراتع، به ویژه آن‌‌ها که بر روی آبخوان‌های بالفعل و بالقوه قرار دارند راهی ساده و ارزان برای مهار بیابان‌ها و تغذیه مصنوعی سفره‌های آب‌های زیرزمینی به شمار می‌رود. حضور سخت پوستی خاک‌زی به نام خرخاکی در شبکه‌های پخش سیلاب گرب چکیده کامل

زمینه و هدف: پخش و گسترش سیلاب در کشتزارها و مراتع، به ویژه آن‌‌ها که بر روی آبخوان‌های بالفعل و بالقوه قرار دارند راهی ساده و ارزان برای مهار بیابان‌ها و تغذیه مصنوعی سفره‌های آب‌های زیرزمینی به شمار می‌رود. حضور سخت پوستی خاک‌زی به نام خرخاکی در شبکه‌های پخش سیلاب گربایگان فسا در جنوب شرقی استان فارس دگرگونی هایی چشمگیر را در کیفیت و همچنین ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک به وجود آورده است. مهم‌ترین اهداف این تحقیق، اندازه‌گیری و مقایسه نفوذ پذیری خاک در شبکه‌های پخش سیلاب با حضور و بدون حضور خرخاکی می‌باشد مواد و روش‌ها: این مطالعه در ایستگاهآبخوان‌داری کوثر در دشت گربایگان فسا، در 200 کیلومتری جنوب شرقی شیراز انجام شد. یکی از شبکه‌های پخش سیلاب گربایگان به نام بیشه‌زرد 1 انتخاب گردید. نوار دوم این شبکه را به 11 قسمت مساوی تقسیم، در هر قسمت سه آزمایش نفوذپذیری با کاربرد استوانه‌های دوگانه انجام گردید. متوسط هر سه آزمایش را برای 11 قسمت فوق به عنوان نفوذپذیری هر قسمت در نظر گرفته شد. همچنین در مکان‌هایی از این شبکه که فعالیتی از خرخاکی‌ها به چشم نمی‌خورد نیز آزمایش‌های نفوذپذیری به همان میزان انجام گرفت و با یکدیگر مقایسه شد. یافته‌ها: خرخاکی‌ها، نفوذپذیری شبکه‌ها را به گونه‌ای چشمگیر افزایش می‌دهند. میانگین نفوذ 2/7 سانتی‌متر بر ساعت است (200 لیتر بر ثانیه در هکتار) که حدودا 5 برابر مناطق شاهد است و یک اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد نشان می‌دهد. نتایج همچنین نشان می‌دهد که یک اختلاف معنی‌داری بین فعالیت خرخاکی و شاهد در سطح یک درصد وجود دارد. بحث و نتیجه‌گیری: خرخاکی می‌تواند به عنوان یک عامل مفید برای کنترل خاک‌های سله بسته از رسوبات در حوضچه‌های تغذیه مصنوعی باشد، آنها نفوذپذیری این شبکه‌ها پس از 30 سال در حد قابل قبولی حفظ و عمر مفید شبکه‌‌های پخش سیلاب را زیاد می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

322 - تبیین ارجح ترین منبع تامین آب پالایشگاه گاز پارسیان استان فارس؛ کاربست رهیافت ذی‏نفعان چندگانه
منصور غنیان امید مهراب قوچانی منا درانی

10.22034/jest.2018.19824.2876

زمینه و هدف: استفاده از آب در تمام صنایع امری رایج بوده و بدون وجود این ماده حیاتی انجام فعالیت های صنعتی غیر ممکن خواهد بود. از بین تمامی صنایع، صنایع پالایشگاهی جزو صنایع پر مصرف آب محسوب می شوند. حال با توجه به خشک سالی های اخیر، پژوهش حاضر قصد دارد تا ایده آل ترین م چکیده کامل

زمینه و هدف: استفاده از آب در تمام صنایع امری رایج بوده و بدون وجود این ماده حیاتی انجام فعالیت های صنعتی غیر ممکن خواهد بود. از بین تمامی صنایع، صنایع پالایشگاهی جزو صنایع پر مصرف آب محسوب می شوند. حال با توجه به خشک سالی های اخیر، پژوهش حاضر قصد دارد تا ایده آل ترین منبع مصرف آب پالایشگاه گاز پارسیان را شناسایی کند. روش بررسی: رویکرد حاکم بر این مطالعه کمی و از نظر هدف در رده تحقیقات کاربردی قرار می گیرد. صاحب نظران و کارشناسان سازمان های مختلف استان فارس به عنوان پاسخ گویان مطالعه حاضر انتخاب شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار تحلیل سلسله مراتبی Expert Choice و تکنیکAHP تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در بین معیارهای سرمایه اجتماعی به ترتیب معیارهای انسجام اجتماعی، اعتماد، مسوولیت پذیری و مشارکت اولویت های اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند. همچنین مناسب ترین گزینه در اولویت اول مدیریت مصرف آب ارزیابی شد. بحث و نتیجه گیری: هدف از مدیریت جامع منابع آب، ایجاد سیستمی است که ضمن ارتباط دادن متقابل مدیریت منابع آب با محیط زیست و توسعه اجتماعی و اقتصادی، از انعکاس و بازخورد آن ها بهره مند گردیده و در نهایت با مشارکت بخش های مختلف، تصمیم گیری های تخصیص و توسعه منابع آب صورت گیرد. لذا سیاست گذاری و برنامه ریزی مدیریت منابع آب بایستی با توجه به شناخت از ارتباطات متقابل آب و توسعه، امکانات و ابزار های مدیریتی، امکانات فنی و مالی و محدودیت های نظام اجتماعی و سیاسی جامعه شکل گرفته و تعریف شود که مطالعه ی حاضر می تواند آغازگر این مسیر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

323 - بازیابی پساب کارخانه روغن نباتی ورامین به روش IFAS
غزاله منظمی تهرانی هستی برقعی پور علیرضا نظام پور

10.22034/jest.2018.35075.4216

زمینه و هدف: از آن جا که کشور ایران در منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد، تامین آب جزء چالش های مهم حال و آینده می باشد. بنابراین تصفیه مناسب فاضلاب که یکی از مهمترین راه حل ها در جهت رفع چالش کمبود آب است ضروری به نظر می رسد. هدف اصلی تحقیق حاضر، بازیابی پساب صنعت رو چکیده کامل

زمینه و هدف: از آن جا که کشور ایران در منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد، تامین آب جزء چالش های مهم حال و آینده می باشد. بنابراین تصفیه مناسب فاضلاب که یکی از مهمترین راه حل ها در جهت رفع چالش کمبود آب است ضروری به نظر می رسد. هدف اصلی تحقیق حاضر، بازیابی پساب صنعت روغن نباتی ورامین با رویکرد استحصال صنعتی و کشاورزی است. روش بررسی: در این راستا به منظور تصفیه فاضلاب کارخانه مورد مطالعه، اقدامات لازم جهت طراحی پایلوت آزمایشگاهی IFAS اتخاذ گردید و پساب خروجی جهت بررسی توانایی تصفیه فرآیند پیشنهادی، در زمان ماند های مختلف به پایلوت تزریق و مورد بررسی قرار گرفت. پارامتر های مهم جهت استفاده مجدد در صنعت و همچنین پارامتر های مهم در استاندارد تخلیه به محیط و آبیاری مورد آنالیز قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشانگر آن است که مواد آلی و مواد مغذی مهمترین سهم را در آلودگی دارند. مشخصات پساب خروجی از پایلوت در تصفیه فاضلاب خام کارخانه، استاندارد مورد نیاز برای هیچ کدام از 4 گروه مصارف صنعتی را دارا نبود، در صورتی که مشخصات پساب خروجی از پایلوت در تصفیه پساب کارخانه، استاندارد مورد نیاز برای گروه های سوم و چهارم را دارد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به هدف این پژوهش و رویکرد مصرف پساب در حیطه صنعتی، کشاورزی و آبیاری می توان بیان نمود که روش IFAS یا تلفیق دو روش IFAS و انعقاد و لخته سازی به علت راندمان مناسب و هزینه کم راهبری و انعطاف بالا در برابر شوک های هیدرولیکی و آلی، گزینه مناسبی برای تصفیه فاضلاب کارخانه روغن نباتی ورامین است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

324 - بررسی مقایسه ای جاذب‌های زیستی و معدنی در کاهش شوری آب
فاطمه شکریان کریم سلیمانی قربانعلی نعمت زاده پوریا بی پروا

10.22034/jest.2018.24400.3353

زمینه و هدف:با توجه به محدود بودن منابع آب در دسترس، استفاده از آب های شور می تواند ضمن حفاظت از منابع آبی، بخشی از کمبود آب را نیز جبران نماید. از آنجایی که آب های شور نمی توانند مستقیما مورد مصرف واقع شوند به همین دلیل در تحقیق حاضر، ظرفیت جذب نمک جاذب های معدنی زئولی چکیده کامل

زمینه و هدف:با توجه به محدود بودن منابع آب در دسترس، استفاده از آب های شور می تواند ضمن حفاظت از منابع آبی، بخشی از کمبود آب را نیز جبران نماید. از آنجایی که آب های شور نمی توانند مستقیما مورد مصرف واقع شوند به همین دلیل در تحقیق حاضر، ظرفیت جذب نمک جاذب های معدنی زئولیت و پرلیت، و زیستی پوسته برنج و پوسته صدف در محلول های آبی مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی:ذرات در 5 اندازه 841 ، 400، 177، 125 و 74 میکرومتر، با الک های استاندارد ASTM دانه بندی شدند. محلول های آب نمک با غلظت های 25، 50، 100، 200،300،500، 750، 1000، 3000، 5000، 7000 و 10000 میلی گرم بر لیتر تهیه گردیدند. تاثیر پارامترهای اندازه و مقدار ذرات جاذب، زمان تماس و سرعت بهم خوردن محلول بر حذف نمک سدیم کلراید طبق آزمایش ناپیوسته در دمای ٢٥ درجه سانتی گراد مورد بررسی قرار گرفتند. در این روش محلول سدیم کلراید با مقادیر مشخصی از جاذب‌ها روی دستگاه شیکر با سرعت ثابت rpm 200 و در فواصل زمانی 10، 15، 25، 35، 45، 60 و 120 دقیقه مخلوط شدند. نمونه ها در دستگاه سانتریفیوژ با سرعت rpm 10000 به مدت 10 دقیقه سانتریفیوژ شده و برای تیتراسیون کلر سنجی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: تاثیر مقادیر مختلف جاذب ها بر میزان جذب نمک نشان داد که برای تمامی نمونه ها در مقدار 2 گرم بیش ترین جذب صورت گرفته است. بررسی اثر اندازه ذرات جاذب بر میزان نمک جذب شده، نشان داد اندازه 74 میکرون بیش ترین کارایی را در جذب نمک دارد. زمان تماس برای زئولیت در 25، پرلیت 15، پوسته برنج 25 و صدف 15 دقیقه اول به طور تقریبی ثابت و به تعادل رسیده است. طبق مدل های ایزوترمی، پرلیت و پوسته برنج از مدل لانگمویر و زئولیت و پوسته صدف از مدل فروندلیچ تبعیت کردند. بحث و نتیجه گیری:جاذب های زیستی و معدنی در اندازه های مختلف قابلیت جذب یون های نمکی را دارا می باشند. از بین جاذب های مورد استفاده برای جذب نمک زئولیت بیش ترین کارایی جذب را به خود اختصاص داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

325 - نقش بوم سازگان جنگلی در تنظیم آب جاری(مطالعه موردی: حوزه آبخیز نوژیان خرم‌آباد)
امیر مدبری علی مهدوی حمید امیرنژاد

10.30495/jest.2019.39573.4458

زمینه و هدف: اکوسیستم های طبیعی از طریق کارکردهای متعدد خود، خدمات و کالاهای بسیاری را در اختیار جوامع بشری قرار می دهند. یکی از جنبه های مهم خدمات اکوسیستم ها تأثیر آن ها در تنظیم چرخه ی هیدرولوژیک و کمک به نفوذ و نگهداشت آب در خاک و پیشگیری از جریان آن بر سطح خاک و آث چکیده کامل

زمینه و هدف: اکوسیستم های طبیعی از طریق کارکردهای متعدد خود، خدمات و کالاهای بسیاری را در اختیار جوامع بشری قرار می دهند. یکی از جنبه های مهم خدمات اکوسیستم ها تأثیر آن ها در تنظیم چرخه ی هیدرولوژیک و کمک به نفوذ و نگهداشت آب در خاک و پیشگیری از جریان آن بر سطح خاک و آثار آن از جمله فرسایش خاک و بروز سیل است. کمی کردن خدمات اکوسیستمی و برآورد ارزش اقتصادی آن ها تأثیر زیادی بر تنظیم روند بهره برداری از این منابع دارد. هدف از پژوهش حاضر برآورد نقش و سهم جنگل در تنظیم آب جاری، نگه داشت آب در هر یک از زیرحوزه های آبخیز نوژیان و برآورد ارزش اقتصادی این عملکرد به عنوان یکی از مهم ترین کارکردهای اکوسیستم جنگلی است.روش بررسی: به این منظور با استفاده از مدل تجربی جاستین و با در نظر گرفتن سناریو حذف پوشش درختی به صورت قطع یکسره، اثر این تغییرات بر مقدار رواناب ناشی از بارش سالانه بررسی شد. در ادامه ارزش اقتصادی این کارکرد با استفاده از روش هزینه جایگزین برآورد شد. لازم به ذکر است که این پژوهش در سال 1398 انجام شده است.یافته ها: براساس نتایج، ارزش اقتصادی سالانه ی کارکرد هر هکتار از جنگل های منطقه در تنظیم آب جاری 1416473ریال برآورد شد.بحث و نتیجه گیری: برآورد ارزش این خدمت اکوسیستمی در جنگل‌های زاگرس ایران حاکی از نقش بسیار مؤثر اکوسیستم‌های جنگلی در تنظیم آب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

326 - مدل‌سازی کیفیت آب رودخانه با استفاده از مدل QUAL2Kw(مطالعه موردی: رودخانه شاهرود)
رزیتا آریایی نژاد مهدی سرائی تبریزی حسین بابازاده

10.22034/jest.2018.30267.3894

زمینه و هدف: مدل‌سازی کیفیت آب رودخانه‌ها می‌تواند به‌عنوان یکی از مؤثرترین ابزارها در جهت مدیریت کیفیت آب رودخانه‌ها و کاهش تبعات مسایل محیط زیستی ناشی از ورود آلاینده‌ها به آن مورد استفاده قرار گیرد. هدف از مقاله حاضر استفاده از مدل معتبر QUAL2Kw.5.1 در راستای مدل‌ساز چکیده کامل

زمینه و هدف: مدل‌سازی کیفیت آب رودخانه‌ها می‌تواند به‌عنوان یکی از مؤثرترین ابزارها در جهت مدیریت کیفیت آب رودخانه‌ها و کاهش تبعات مسایل محیط زیستی ناشی از ورود آلاینده‌ها به آن مورد استفاده قرار گیرد. هدف از مقاله حاضر استفاده از مدل معتبر QUAL2Kw.5.1 در راستای مدل‌سازی کیفیت آب در رودخانه شاهرود می‌باشد. روش بررسی: در مقاله حاضر ازمدل QUAL2Kw.5.1 برای مدل‌سازی هفت پارامتر کیفیت آب شامل اکسیژن محلول، اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی، قلیاییت، کل مواد جامد محلول، هدایت الکتریکی، فسفر کل و نیتروژن کل در چهار دوره زمانی در رودخانه شاهرود استفاده شده است. به منظور واسنجی مدل از داده‌های آبان 1386 و تیر 1387 و برای صحت‌سنجی مدل از داده‌های شهریور 1387 و مهر 1387 استفاده شده است. واسنجی خودکار ضرایب مدل با استفاده از الگوریتم ژنتیک موجود در مدل انجام شده است. به منظور مقایسه نتایج شبیه‌سازی شده مدل با داده‌های مشاهداتی از دو پارامتر آماری شامل ضریب تبیین و میانگین قدرمطلق خطا استفاده شده است. یافته‌ها: مهم‌ترین ضرایب واسنجی شده در مدل مربوط به مواد جامد معلق، اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی، نیتروژن و فسفر می‌باشد. مدل در شبیه‌سازی پارامترهای pH و هدایت هیدرولیکی با مقادیر میانگین قدرمطلق خطای 19/0 و 89/163 در مرحله صحت‌سنجی به‌ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین دقت را از خود نشان داد. به طور میانگین حداقل و حداکثر اکسیژن محلول اندازه‌گیری شده در رودخانه شاهرود در شهریور 1387 و مهر 1387 و به‌ترتیب برابر 93/6 و 99/9 میلی‌گرم بر لیتر اندازه‌گیری شده است. همچنین بیش‌ترین و کم‌ترین دقت مدل در شبیه‌سازی این پارامتر مربوط به تیر و مهر 1387 با میانگین قدرمطلق خطای برابر 86/0 و 29/1 می‌باشد. همچنین نتایج نشان داده که مدل‌سازی هیدرولیکی دقیق از تغییرات پارامترهای هیدرولیکی رودخانه و جریان در طول رودخانه تأثیر زیادی در مدل‌سازی کیفیت آب رودخانه دارد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مقاله حاضر دقت مناسب مدل QUAL2Kw.5.1را در شبیه‌سازی پارامترهای کیفیت آب رودخانه شاهرود نشان می‌دهد. از طرف دیگر دقت شبیه‌سازی هر پارامتر با توجه به مقدار تغییرات آن در طول رودخانه متغیر می‌باشد. به نحوی‌که هر چه تغییرات یک پارامتر در طول رودخانه و در بازه‌های مختلف کم‌تر باشد، دقت مدل در شبیه‌سازی این پارامتر بیش‌تر خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

327 - عناصر چهارگانه (آب، خاک، هوا و آتش)، الگویی ایرانی برای طراحی پارک شهری
فرناز ناظم فرشته حبیب کیانوش سوزنچی

10.22034/jest.2018.18633.2743

زمینه و هدف : چهار عنصر آب، خاک، هوا و آتش در گذشته مبنای تعریف همه پدیده های طبیعی بوده و در دوره های مختلف در ایران مورد احترام بوده است. این چهار عنصر یکی از ابعاد و وجوه مشترک بین اساطیر و باورهای ایرانیان بوده. لذا با هدف تاکید بر ارزش های فرهنگ ایرانی و با بازشناس چکیده کامل

زمینه و هدف : چهار عنصر آب، خاک، هوا و آتش در گذشته مبنای تعریف همه پدیده های طبیعی بوده و در دوره های مختلف در ایران مورد احترام بوده است. این چهار عنصر یکی از ابعاد و وجوه مشترک بین اساطیر و باورهای ایرانیان بوده. لذا با هدف تاکید بر ارزش های فرهنگ ایرانی و با بازشناساندن مفاهیم این چهار عنصر طبیعی به باززنده سازی ارزش های طبیعت و ارائه مبانی کلی برای طراحی پارک های شهری پرداخته شد. در واقع هدف تحقیق حاضر ارائه راهکارهائی جهت ایجاد ارتباط با طبیعت از طریق عناصر چهارگانه و آشنایی بازدید کنندگان از پارک های شهری با مفهوم عناصر چهارگانه می باشد. روش بررسی: مفاهیم چهار عناصر آب، خاک، هوا و آتش در گذشته تاریخی ایران از دوران باستان و دوران اسلامی (دوره ابن سینا و شکوفایی طب ایرانی اسلامی) بررسی شده و ویژگی ها و نمادهای استفاده شده برای چهار عنصر مطالعه شده است. سپس با جمع بندی مفاهیم یاد شده و استفاده از نمونه های اجرا شده داخل و خارج از ایران شاخص ها و نمادهایی برای بیان این عناصر در طراحی ارایه و با کمک پرسشنامه از مردم شهرضا به عنوان نمونه موردی برای طراحی چنین پارکی، مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته ها: کاربری های متناسب فضاهای آب، خاک، هوا و آتش با توجه به شاخص ها و نمادهایی که برای نمایش این عناصر ارائه گردیده در چهار دسته یاد شده تقسیم بندی گردید. نهایتا با تحلیل روابط این عناصر در ایجاد سازمان دهی فضایی چهارچوبی برای طراحی پارک عناصر چهارگانه ارائه گردید. بحث و نتیجه گیری : مفاهیم بسیاری در پیشینه علمی، فرهنگی و تاریخی ایران قابلیت تبدیل شدن به عناصر فضایی را دارند. بحث عناصر چهارگانه یکی از مفاهیمی است که با توجه به قابلیت نماد سازی آن می تواند در طراحی پارک ها مورد استفاده قرار گیرد. بازدید از چنین پارکی می تواند در اموزش ارزش ها وباززنده سازی هویت ایرانی تاثیرگذار باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

328 - تخصیص و مدیریت منابع آب حوضه آبریز سد یامچی با رویکرد تحلیل سناریوها با استفاده از مدل WEAP
اتابک فیضی رضا آقاجانی جمایران

10.30495/jest.2021.51947.5049

زمینه و هدف: به دلیل محدود بودن منابع آب از یک طرف و همچنین افزایش روزافزون نیازهای آبی از طرف دیگر، قابلیت‌های تخصیص منابع آب به شیوه سنتی کاهش یافته و استفاده از راهکارهای نوین تخصیص و مدیریت منابع آب در انتخاب طرح‌ها و همچنین کمک به تصمیم‌گیری صحیح در تخصیص و مدیریت چکیده کامل

زمینه و هدف: به دلیل محدود بودن منابع آب از یک طرف و همچنین افزایش روزافزون نیازهای آبی از طرف دیگر، قابلیت‌های تخصیص منابع آب به شیوه سنتی کاهش یافته و استفاده از راهکارهای نوین تخصیص و مدیریت منابع آب در انتخاب طرح‌ها و همچنین کمک به تصمیم‌گیری صحیح در تخصیص و مدیریت منابع آب، بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ حاضر، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﻳﺰی ﺟﺎﻣﻊ در راﺳﺘﺎی اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﻴﻨﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﻣﻮﺟﻮد شبکه ﺳﺪ یامچی واقع در استان اردبیل و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ در ﺑﺨﺶ‌های شرب، کشاورزی، صنعت و محیط زیست ﺑﺎ در نظر گرفتن رﺷﺪ ﻧﻴﺎز آﻧﻬﺎ در آﻳﻨﺪه ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﺪ.روش بررسی: ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺘﺪا ﺳﺪ یامچی و مناطق پایین‌دست آن در ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺪل WEAP ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزی ﺷﺪه و ﻣﺪل ﺑﺮای ﺷﺮاﻳﻂ حال حاضر و ده ﺳﻨﺎرﻳﻮی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺮح‌ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ در آینده اﺟﺮا ﮔﺮدﻳﺪه است. سناریوهای پیشنهاد شده شامل بررسی تاثیر تخصیص نیاز صنعت، افزایش راندمان آبیاری، حذف منبع آب زیرزمینی، تغییر الگوی کشت، کشت تک محصوله و سناریوهای ترکیبی بوده است. ورودی‌های در نظر گرفته شده شامل اطلاعات سد و مخزن یامچی، منبع آب زیرزمینی و همچنین پارامترهای لازم جهت محاسبه گره‌های نیاز شرب، کشاورزی، صنعت و محیط زیست در بازه زمانی 1387 تا 1397 بوده است.یافته‌ها: نتایج به‌دست آمده نشان داد که از بین سناریوهای پیشنهادی برای منطقه مورد مطالعه، سناریوی تغییر همزمان الگوی کشت و افزایش بازدهی آبیاری 65 درصد مناسب‌ترین گزینه از بین سناریوهای مورد بررسی در منطقه مورد مطالعه بوده و اطمینان‌پذیری زمانی و حجمی نیازهای شرب و کشاورزی را به صورت 100 درصد برآورد کرده و باعث کاهش 44 درصدی نیازهای شرایط کنونی شده است.بحث و نتیجه‌گیری: شایان ذکر است درصورتی‌که منبع آب زیرزمینی به هر دلیلی حذف شود، هیچ کدام از راهکارهای تغییر الگوی کشت و افزایش راندمان و غیره نمی‌تواند کمبود ایجاد شده را تامین کند و باید به دنبال تصفیه پساب‌های شهری، کشاورزی و صنعتی و استفاده مجدد از آنها بود. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد، تصفیه فاضلاب شهری و استفاده مجدد از آن می‌تواند در حدود 60 درصد از کمبود حاصل از حذف منبع آب زیرزمینی را تامین کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

329 - ارزیابی کیفیت میکروبی و کلرسنجی آب آشامیدنی شهر آباده در سال 94 و مقایسه آن با استاندارد های ملی و WHO
لیلا نعمت الهی هانیه نوذری

10.22034/jest.2019.23834.3290

زمینه و هدف: کیفیت آب از جمله مسایلی است که با سلامتی و بهداشت فردی و عمومی جامعه نسبت مستقیم دارد و پایش آب و تامین شرایط بهداشتی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا هدف از این مطالعه تعیین کیفیت میکروبی آب آشامیدنی شهر آباده در سال 1394 و مقایسه کیفیت آن با استاندارد چکیده کامل

زمینه و هدف: کیفیت آب از جمله مسایلی است که با سلامتی و بهداشت فردی و عمومی جامعه نسبت مستقیم دارد و پایش آب و تامین شرایط بهداشتی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا هدف از این مطالعه تعیین کیفیت میکروبی آب آشامیدنی شهر آباده در سال 1394 و مقایسه کیفیت آن با استاندارد های ملی و سازمان بهداشت جهانی((WHO است. روش بررسی: در این مطالعه تعداد 122 نمونه آب جهت آزمایش میکروبی و 3864 نمونه آب جهت کلرسنجی از شبکه آبرسانی شهرآباده در سال 1394 برداشت و آنالیز گردید. آزمایشات کل کلی فرم و کلی فرم مدفوعی با روش تخمیر چند لوله ای و کلر باقی مانده آب با روش رنگ سنجی انجام شد. در نهایت داده ها با استفاده ازآزمون های آماری One sample T-test, Chi-square, Mann-Withney, Kruskal-Wallis, Pearson Correlation Matrix مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در آنالیز میکروبی در 36/98% نمونه ها تعداد کلی فرم صفر MPN/100ml و در100% نمونه ها تعداد کلی فرم مدفوعی صفر MPN/100ml بود و میزان کلر باقی مانده در0/78% نمونه ها مطلوب بود و انتظارات استانداردهای ملی و جهانی را برآورده می نمایند. فصل زمستان کم ترین و فصل تابستان بیش ترین مقدار کلر باقی مانده را نشان داد. از لحاظ همبستگی بین میزان کلر باقی مانده آب و حضور باکتری های کلی فرم در آب همبستگی منفی معنی دار وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: شاخص میکروبی آب آشامیدنی شهر آباده از حد استاندارد شاخص میکروبی WHO و استاندارد ملی پایین تر است درنتیجه کیفیت آب شرب این شهر از وضعیت مطلوبی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

330 - بررسی ارتباط غلظت فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) در خاک و دانه گیاه گندم و ارزیابی ریسک ناشی از مصرف آن
مریم گندمی آزیتا بهبهانی نیا مریم فراهانی

10.22034/jest.2020.26736.3570

چکیدهزمینه و هدف: در شهرک آسیابک زرندیه واقع در استان مرکزی، تخلیه فاضلاب تصیه نشده درفاصله 20 متری از زمین های زراعی گندم صورت می گیرد. تحقیق حاضر به هدف تعیین غلظت سرب و کادمیوم در خاکهای آلوده ،فاضلاب، آب آبیاری و گیاه گندم کشت شده در منطقه اطراف شهرک آسیابک و بررسی چکیده کامل

چکیدهزمینه و هدف: در شهرک آسیابک زرندیه واقع در استان مرکزی، تخلیه فاضلاب تصیه نشده درفاصله 20 متری از زمین های زراعی گندم صورت می گیرد. تحقیق حاضر به هدف تعیین غلظت سرب و کادمیوم در خاکهای آلوده ،فاضلاب، آب آبیاری و گیاه گندم کشت شده در منطقه اطراف شهرک آسیابک و بررسی رابطه همبستگی بین آنها و ارزیابی ریسک احتمالی ناشی از مصرف گندم کشت شده دراین منطقه، صورت گرفته استروش بررسی: نمونه برداری از فاضلاب، آب آبیاری ، خاک سطحی وگندم به روش تصادفی انجام گرفت. غلظت سرب و کادمیوم در تمامی نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. از نرم افزار GIS نقشه پهنه بندی فلزات فوق در خاک منطقه تهیه گردید.یافته ها: میزان سرب و کادمیوم در نمونه خاک کمتر از حد مجاز و در گندم بیش از حد مجاز استاندارد ملی ایران بود.بین میزان عناصر سرب و کادمیوم در نمونه های گندم ،خاک و آب آبیاری همبستگی مثبت بسیار قوی وجود داشت. در حالیکه بین غلظت این عناصر در گندم و مقدار آنها در فاضلاب رابطه ای وجود نداشت.نتیجه گیری:عدم همبستگی بین غلظت عناصر سرب و کادمیوم در گندم و مقدار آنها در فاضلاب نشان می دهد،فاضلاب پخش شده در منطقه در روند افزایش غلظت سرب و کادمیوم در گندم تاثیری نداشته و احتمالا افزایش این فلزات در گندم مربوط به آب ابیاری(آب چاه) می باشد. شاخص ریسک(HQ) ناشی از مصرف گندم کوچکتر از یک بدست آمد. میزان سرب و کادمیم در گندم بیش از حد استاندارد بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

331 - شبیه‌سازی کیفیت آب سطحی با استفاده از مدل QUAL2KW (رودخانه ارداک استان خراسان رضوی)
مرتضی نیک اختر سیده هدی رحمتی علیرضا مساح بوانی

10.22034/jest.2020.29264.3781

زمینه و هدف: با توجه به این که رودخانه و سد ارداک از منابع تامین کننده آب شرب شهر مشهد می‌باشد، حفظ کیفیت آب این رودخانه قبل‌‌‌از‌سد اقدام بزرگی در جهت تامین آب این کلان شهر مذهبی خواهد بود. این تحقیق با معرفی مدلی برای شبیه سازی کیفی منابع آب رودخانه ارداک و با استفاده چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به این که رودخانه و سد ارداک از منابع تامین کننده آب شرب شهر مشهد می‌باشد، حفظ کیفیت آب این رودخانه قبل‌‌‌از‌سد اقدام بزرگی در جهت تامین آب این کلان شهر مذهبی خواهد بود. این تحقیق با معرفی مدلی برای شبیه سازی کیفی منابع آب رودخانه ارداک و با استفاده از ابزار های مناسب و مرتبط، با مشخص کردن میزان پارامتر های مختلف کیفیت آب در طول رودخانه، وسیله مناسبی برای ارزیابی رفتار آب در برابر ورود آلاینده های مختلف و همچنین برای تصمیم گیری های آتی می باشد. روش بررسی: در این تحقیق از مدل دینامیکی Qual2kw استفاده گردید که برای واسنجی از اطلاعات موجود در شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی (آبان ماه 93) استفاده و برای صحت سنجی، پس از نمونه برداری و آزمایش پارامتر های مختلف کیفیت آب (اردیبهشت 95)، از اطلاعات بدست آمده استفاده گردید. یافته ها: اطلاعات بدست آمده نشان داد که مدل در مورد پارامتر های DO، PH، COD و NO3 تطابق خوبی با واقیعت داشته و قادر است به‌خوبی وضعیت پارامتر های کیفی آب را در هر دو شاخه از رودخانه ارداک شبیه سازی نماید. بحث و نتیجه گیری: آب رودخانه در شاخه آبقد به سبب استقرار جمعیت و منابع آلاینده کم‌تر از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و کیفیت آب در هر دو شاخه رودخانه بیش‌تر تحت تاثیر آلاینده های کشاورزی، باغ‌داری و دفع فاضلاب های روستایی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

332 - برآورد شاخص ردپای اکولوژیک انرژی (برق و گاز طبیعی) و آب مصرفی بخش خانوار در مناطق 22 گانه شهر تهران
زهرا عابدی پریسا سلطانی خمسه

10.22034/jest.2020.31295.3960

زمینه و اهداف: رشد جمعیت و مصرف بی رویه منابع طبیعی جهت تداوم رفاه اقتصادی، علاوه بر نابودی اکوسیستم سبب بروز کمبود در کره قابل حیات گردیده است که جهت پیشگیری از بروز هرگونه کمبود در دسترسی به منابع طبیعی، مصرف هر بخش اقتصادی باید با رعایت توان بازتولید اکوسیستم ادامه ی چکیده کامل

زمینه و اهداف: رشد جمعیت و مصرف بی رویه منابع طبیعی جهت تداوم رفاه اقتصادی، علاوه بر نابودی اکوسیستم سبب بروز کمبود در کره قابل حیات گردیده است که جهت پیشگیری از بروز هرگونه کمبود در دسترسی به منابع طبیعی، مصرف هر بخش اقتصادی باید با رعایت توان بازتولید اکوسیستم ادامه یابد. این مقاله به برآورد ردپای اکولوژیک مصرف آب و انرژی (برق و گازطبیعی) بخش خانوار در مناطق 22 گانه شهر تهران و تخمین ظرفیت زیست محیطی منابع مذکور پرداخته است. روش بررسی: در این مقاله ضمن برآورد ردپای اکولوژیک به روش مبتنی بر مصرف آشکار منابع، میزان ظرفیت زیست محیطی براساس بازده زمین برآورد گردیده و همچنین شکاف اکولوژیک در مفهوم کمبود دسترسی به منابع بدست آمده است. برای یافتن تأثیر راه حل- های کاربردی در کاهش شکاف اکولوژیک نیز از طریق نرم افزار SPSS و آزمون کوکران و همچنین تدوین پرسش نامه مرتبط با مصرف منابع موردبررسی در بخش خانوار، مهم ترین عامل موثر در کاهش شکاف اکولوژیک مشخص گردیده است. یافته ها: برآورد ردپای اکولوژیک آب و انرژی (برق و گازطبیعی) مورد استفاده در بخش خانوار شهر تهران به ارتباط منفی میان تداوم فعالیت های بخش خانوار و شکاف اکولوژیک منابع مذکور اشاره دارد، که باتوجه به نتایج بدست آمده و تحلیل آن ها، شکاف اکولوژیکی بیش از 4 میلیون هکتار حاصل از مصرف بی رویه آب، برق و گاز طبیعی در بخش خانوار شهر تهران موجود است. پس از برآورد شکاف اکولوژیک، پرسش نامه هایی برای شفاف سازی دلایل هدررفت منابع بین خانوار توزیع گردید که براساس آن، جامعه آماری در ارزیابی پرسش نامه، جمعیت خانوار 22 گانه شهر تهران به تعداد 2 میلیون و 830 هزار خانوار در نظر گرفته شد و برای ایجاد یکنواختی تحلیل، خانوارها با جمعیت 3 نفره مبنا قرار گرفتند که از طریق فرمول کوکران تعداد 1100 خانوار به عنوان نمونه و به طور تصادفی انتخاب شدند. بحث ونتیجه گیری: باتوجه به نتایج بدست آمده و تحلیل آن ها، مهم ترین عامل جهت کاهش شکاف اکولوژیک و داشتن بهینه مصرف آب در بخش خانوار، کاهش مصرف آب برای شست وشو وسایل نقلیه، مهم ترین عامل جهت ایجاد بهینه مصرف برق در بخش خانوار، استفاده از لامپ های کم مصرف و مهم ترین عامل جهت ایجاد بهینه مصرف گازطبیعی در بخش خانوار، استفاده از پنجره های دو- جداره و کم ترین عامل تأثیرگذار استفاده از بخاری های گازی متناسب با متراژ خانه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

333 - مقایسه رویه های شبکه عصبی مصنوعی، رگرسیون لجستیک و یادگیری برمبنای نمونه وزنی مشابهت در مدل سازی و پیش بینی جنگل زدایی مطالعه موردی: حوزه آبخیز گرگانرود- استان گلستان
زینب مرادی علیرضا میکاییلی تبریزی

10.22034/jest.2020.10480

زمینه و هدف: تغییر در پوشش جنگلی در خدمات اکوسیستمی، تعادل کربن در جو و در نتیجه تغییرات آب و هوا نقش بسیار مهمی ایفا می کند. هدف از این تحقیق مقایسه سه روش شبکه عصبی مصنوعی، رگرسیون لجستیک و یادگیری برمبنای نمونه وزنی مشابهت، جهت پیش بینی روند مکانی تغییرات پوشش جنگل ا چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییر در پوشش جنگلی در خدمات اکوسیستمی، تعادل کربن در جو و در نتیجه تغییرات آب و هوا نقش بسیار مهمی ایفا می کند. هدف از این تحقیق مقایسه سه روش شبکه عصبی مصنوعی، رگرسیون لجستیک و یادگیری برمبنای نمونه وزنی مشابهت، جهت پیش بینی روند مکانی تغییرات پوشش جنگل است. روش بررسی: در این مطالعه از نقشه های کاربری اراضی تولید شده از ماهواره Landsat سنجنده TM مربوط به سال های 1984 و 2012 استفاده شد. مدل سازی پتانسیل انتقال با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی، رگرسیون لجستیک و یادگیری برمبنای نمونه وزنی مشابهت و پیش بینی تغییرات برای بهترین مدل با استفاده از زنجیره مارکف انجام شد. به منظور برآورد صحت مدل سازی از آماره های ROC، نسبت موفقیت به هشدار خطا و عدد شایستگی استفاده شد. یافته ها: نتایج بیان گر صحت بالای شبکه عصبی مصنوعی با میزان ROC برابر 975/0 ، نسبت موفقیت به هشدار خطا 63 درصد و عدد شایستگی 12 درصد می باشد. بحث و نتیجه گیری: شبکه های عصبی مصنوعی در مقایسه با رگرسیون لجستیک و یادگیری بر مبنای نمونه وزنی مشابهت از صحت بالاتر و خطای کم تری در مدل سازی و پیش بینی تغییرات جنگل برخوردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

334 - جداسازی و شناسایی باکتری های تجزیه کننده فنل از فاضلاب پالایشگاه نفت
رمضانعلی دیانتی تیلکی مرتضی قلعه نوئی معصومه اسلامی فر

10.22034/jest.2019.22625.3202

زمینه و هدف: فنل و مشتقات آن برای همه موجودات زنده سمی بوده و در فاضلاب پالایشگاه نفت یافت می‌شوند. جداسازی و شناسایی باکتری‌ها از فاضلاب پالایشگاه نفت به منظور شناسایی باکتری‌های تجزیه کننده ترکیبات آروماتیک مهم است. هدف از این تحقیق جداسازی و شناسایی باکتری‌ها از سیست چکیده کامل

زمینه و هدف: فنل و مشتقات آن برای همه موجودات زنده سمی بوده و در فاضلاب پالایشگاه نفت یافت می‌شوند. جداسازی و شناسایی باکتری‌ها از فاضلاب پالایشگاه نفت به منظور شناسایی باکتری‌های تجزیه کننده ترکیبات آروماتیک مهم است. هدف از این تحقیق جداسازی و شناسایی باکتری‌ها از سیستم تصفیه فاضلاب پالایشگاه نفت تهران و تعیین میزان حذف فنل بوسیله باکتری‌ها در محیط کشت حاوی فنل بود. مواد و روش ها: مطالعه از نوع تجربی- آزمایشگاهی بود. نمونه برداری از سیستم لجن فعال تصفیه خانه فاضلاب پالایشگاه نفت تهران در دو مرحله انجام شد. ابتدا باکتری‌ها در محیط کشت حاوی فنل به مدت 3 هفته در انکوباتور دمای 30 درجه سانتیگراد به فنل خو داده شدند. سپس جداسازی و شناسایی باکتری‌ها مطابق روش استاندارد انجام شد . با کشت باکتری‌های ایزوله در محیط‌های کشت حداقل حاوی غلظت‌ های 5/0 تا 2/1گرم بر لیتر فنل به عنوان تنها منبع کربن، رشد باکتری‌ها با اندازه گیری دانسیته اپتیک در طول موج 600 نانومتر بررسی شد. غلظت فنل به روش اسپکتروفوتومتری با استفاده از واکنشگر4-آمینوآنتی پیرین در طول موج 510 نانومتر مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: باکتری‌های جداشده از تصفیه خانه فاضلاب پالایشگاه نفت شامل سویه‌های سودوموناس، اسینتوباکتر، اشرشیاکلی ، انتروکوکوس و انتروباکتر بودند. سویه سودوموناس قادر به حذف کامل فنل تا غلظت 9/0 گرم بر لیتر، سویه‌های اسینتو باکتر و اشرشیاکلی تا غلظت 7/0 گرم- بر لیتر فنل را به طور کامل حذف و سویه‌های انتروکوکوس و انتروباکتر تا غلظت 5/0 گرم بر لیتر فنل را به میزان صد در صد از محیط کشت حذف نمودند. بحث و نتیجه گیری: سودوموناس نسبت به دیگر باکتری‌های جدا شده از فاضلاب پالایشگاه نفت بیش‌ترین میزان تجزیه فنل را در زمان کم‌تر نشان داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

335 - تأثیر آبیاری با فاضلاب تصفیه نشده شهری بر تجمع فلزات سنگین در خاک سطحی و زیرسطحی
عیسی سلگی مهدی شاهوردی نیک مهدی رمضانی

10.22034/jest.2018.22585.3165

زمینه و هدف: به دلیل کمبود آب شیرین برای آبیاری، فاضلاب به عنوان یک مکمل مهم و منبع آب جایگزین در دهه های اخیر در آبیاری زمین های کشاورزی های استفاده شده است. آبیاریمزارع با فاضلاب سبب آلودگی فلزات سنگین در خاک، محصولات کشاورزی و آب های زیرزمینی می شود، در نتیجه تهدیدی چکیده کامل

زمینه و هدف: به دلیل کمبود آب شیرین برای آبیاری، فاضلاب به عنوان یک مکمل مهم و منبع آب جایگزین در دهه های اخیر در آبیاری زمین های کشاورزی های استفاده شده است. آبیاریمزارع با فاضلاب سبب آلودگی فلزات سنگین در خاک، محصولات کشاورزی و آب های زیرزمینی می شود، در نتیجه تهدیدی برای سلامت انسان و امنیت غذایی است. هـدف از انجـام ایـن پژوهش بررسی اثر آبیاری با فاضلاب تصفیه نشده شهری بر تجمع سرب، کادمیوم مس و روی در خاک سطحی و زیرسطحی و ویژگی های خاک سطحی بود. روش بررسی :در تحقیق حاضر به منظور برداشت نمونه های خاک سطحی (0-20 سانتی متر) و زیر سطحی (20-40 سانتی متر) از اراضی کشاورزی جنوب شهر بروجرد، 13 مزرعه آبیاری شده با فاضلاب تصفیه نشده شهری و 7 مزرعه آبیاری شده با آب چاه که بافت خاک مشابهی داشتند انتخاب شدند. نمونه های خاک برای اندازه گیری سرب، کادمیوم، مس ، روی،pH ، EC و مواد آلی خاک طبق روش های استاندارد آنالیز شدند. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که میانگین غلظت همه فلزات سنگین در خاک سطحی (بجز مس) و زیرسطحی آبیاری شده با فاضلاب تصفیه نشده شهری در مقایسه با خاک آبیاری شده با آب چاه بیشتر بود. روند تغییرات عمقی فلزات در خاک آبیاری شده به این شکل بود: 1-با فاضلاب شهری: سرب و مس خاک زیرسطحی>خاک سطحی ؛ کادمیوم و روی خاک سطحی>خاک زیرسطحی و 2-با آب چاه: سرب و مس خاک سطحی>خاک زیرسطحی ؛ کادمیوم و روی خاک زیرسطحی > خاک سطحی. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد بافت سبک خاک سبب انتقال این فلزات به لایه های پایین خاک شده است. به طور کلی، غلظت سرب، مس و روی پایین تر از استاندار FAO/WHO و کادمیوم بالاتر از آن بود. بنابراین، به منظور حصول اطمینان از ایمنی غذایی و استفاده از فاضلاب برای آبیاری، نظارت مستمر و کنترل آلودگی مورد نیاز است. در ضمن چنانچه تصفیه فاضلاب به طور مناسب انجام شود، تجمع فلزات سنگین در خاک و محصولات کشاورزی کمتر اتفاق خواهد افتاد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

336 - پایش تغییرات پوشش اراضی با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز خوجین خلخال)
مهسا صفری پور داریوش ناصری

10.22034/jest.2020.22762.3182

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال های گذشته می تواند در برنامه ریزی و استفادة بهینه از منابع و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی باشد و از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور می تواند ابزاری ض چکیده کامل

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال های گذشته می تواند در برنامه ریزی و استفادة بهینه از منابع و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی باشد و از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور می تواند ابزاری ضروری و ارزش مند جهت پایش تغییرات باشد. هدف از تحقیق حاضر، پایش تغییرات پوشش اراضی در حوضه آبخیز خوجین خلخال در جنوب استان اردبیل با تکنیک سنجش از دور می باشد. روش بررسی: ابتدا تصاویر ماهواره لندست مربوط به تیر ماه سال های 1365، 1380 و 1395 تهیه و پس از تصحیح هندسی و ارتفاعی، طبقه بندی تصاویر به روش نظارت شده یا خوارزمیک حداکثر احتمال انجام پذیرفت. به منظور افزایش دقت طبقه بندی تصاویر نیز از شاخص NDVI، لایه مدل رقومی ارتفاعی و لایه شیب استفاده شد و دقت طبقه بندی نیز با شاخص کاپا و صحت کلی بررسی گردید. یافته ها: بر اساس نتایج در دوره اول (1380-1365) 36/22 درصد، در دوره دوم (1395-1380) 73/20 و در دوره آخر یعنی (1395-1365) 08/28 درصد از منطقه دچار تغییر کاربری شده است که در هر سه دوره، تبدیل کاربری مرتع به زراعت دیم بیش ترین تغییرات را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان دهنده این امر است که علی رغم بالا بودن قدرت تصاویر لندست در تهیه نقشه کاربری اراضی، می توان با استفاده از شاخص ها و لایه های جانبی نظیر NDVI، ارتفاع و درصد شیب، قدرت تفکیک کاربری ها از یکدیگر را بهبود بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

337 - بررسی خودپالایی و مدل‌سازی تغییرات نیتروژن و فسفر در طول رودخانه دز (بازه سد دز تا پل بند قیر)
امید بابامیری صفر معروفی آرش آذری

10.22034/jest.2020.31130.3948

زمینه و هدف: برای تعیین عکس العمل قابل انتظار رودخانه بر اثر ورود آلاینده، استفاده از مدل های ریاضی ضروری است. این مدل ها قادرند آثار بارگذاری های موجود و آینده را شبیه سازی نموده و مدیران و مسئولان را در تصمیم گیری های خود یاری نمایند. هدف از مطالعه حاضر شبیه سازی و آگ چکیده کامل

زمینه و هدف: برای تعیین عکس العمل قابل انتظار رودخانه بر اثر ورود آلاینده، استفاده از مدل های ریاضی ضروری است. این مدل ها قادرند آثار بارگذاری های موجود و آینده را شبیه سازی نموده و مدیران و مسئولان را در تصمیم گیری های خود یاری نمایند. هدف از مطالعه حاضر شبیه سازی و آگاهی از روند تغییرات نیتروژن و فسفر در طول رودخانه ذر (بازه سد دز تا پل بند قیر ) با مدل Qual2kw و همچنین محاسبه درصد خودپالایی رودخانه می باشد. روش بررسی: در این مطالعه با توجه به آمار و داده های اندازه گیری شده در مورد کیفیت آب رودخانه دز در سه ایستگاه دزفول، حرمله و بامدژ و مقایسه آنها با استانداردهای موجود، وضعیت این رودخانه مورد بررسی قرار گرفت. مدل شبیه ساز رودخانه با ورود مشخصات کمی و کیفی در ایستگاه های تعیین شده و پساب های ورودی به آن در فصل کم آب ساخته و کالیبره شد. یافته ها: نتایج نشان داد که قدرت خودپالایی رودخانه کم است، بیشترین مقدار خودپالایی مربوط به پارامتر N-NH4 در سال 2014 معادل 45% می باشد. میزان فسفر غیرآلی در طول رودخانه روند رو به رشدی داشته است. بحث و نتیجه گیری: میزان نیتروژن نیتراتی و نیتروژن آمونیاکی در بازه کیلومتر 173 تا 90 رودخانه، به علت هجوم فاضلاب ها روند افزایشی دارد. بهترین شبیه سازی برای پارامتر N-NH4 در سال 2016 می باشد که خطای استاندارد آن معادل 02/0 می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

338 - بررسی عمل کرد صافی های دولایه ای در بارهای سطحی مختلف در تصفیه خانه ی آب آبادان
ایران برایی سیدمهدی برقعی افشین تکدستان امیرحسام حسنی امیرحسین جاوید

10.22034/jest.2018.15482.2399

زمینه و هدف: تصفیه ی آب با استفاده از کربن فعال گرانولی[1] و آنتراسیت، کیفیت آب را با کاهش کدورت، کل کربن آلی[2]، آهن، منگنز، نیترات، و آمونیوم بهبود می دهد. مطالعه ی موجود، عمل کرد پایلوت فیلترهای طراحی شده را در حذف پارامترهای آب بررسی می کند. روش بررسی: تحقیق حاضر یک چکیده کامل

زمینه و هدف: تصفیه ی آب با استفاده از کربن فعال گرانولی[1] و آنتراسیت، کیفیت آب را با کاهش کدورت، کل کربن آلی[2]، آهن، منگنز، نیترات، و آمونیوم بهبود می دهد. مطالعه ی موجود، عمل کرد پایلوت فیلترهای طراحی شده را در حذف پارامترهای آب بررسی می کند. روش بررسی: تحقیق حاضر یک نوع مطالعه ی نیمه تجربی کاربردی است که در این مطالعه ، دو واحد مطالعاتی، صافی های دو بستری ماسه- کربن فعال گرانولی و آنتراسیت- ماسه ساخته شد. یافته ها: نتایج نشان داد راندمان پایلوت کربن فعال گرانولی- ماسه در بار هیدرولیکی کم(m3/m2.d 35) با زیاد شدن زمان تماس بستر خالی[3] (20 دقیقه) افزایش می یابد. بیش ترین راندمان حذف پارامترهای ذکر شده در پایلوت کربن فعال گرانولی- ماسه به ترتیب 73/93%، 70/93%، 91/47%، 92/16%، 95/31%، و 37/40% بود . نتیجه گیری: بیش ترین زمان عمل کرد در بار هیدرولیکی کم، 75 ساعت بود که این پارامتر در بار هیدرولیکی متوسط و زیاد به ترتیب 49 و 26 ساعت برآورد گردید. هم چنین زمان عمل کرد پایلوت آنتراسیت- ماسه در بار هیدرولیکی کم، متوسط و زیاد به ترتیب 73، 46، و 24 ساعت بود. [1] - GAC [2] - TOC [3] - EBCT پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

339 - ارزیابی هیدروژئولوژیکی سیستم پمپ حرارتی مجهز به منبع آب زیرزمینی (GWHP)
هاجر برزگر هادی جعفری سیدمجید هاشمیان

10.22034/jest.2020.31061.3937

زمینه و هدف: پمپ حرارتی مجهز به منبع آب زیرزمینی که در آن از دمای ثابت آب های زیرزمینی در قالب منبع انرژی پاک و قابل تجدید برای گرمایش و سرمایش استفاده می شود، راهکاری برای ذخیره انرژی و کاهش تولید دی اکسید کربن می باشد. بدین منظور آب زیرزمینی، توسط چاه پمپاژ استخراج شد چکیده کامل

زمینه و هدف: پمپ حرارتی مجهز به منبع آب زیرزمینی که در آن از دمای ثابت آب های زیرزمینی در قالب منبع انرژی پاک و قابل تجدید برای گرمایش و سرمایش استفاده می شود، راهکاری برای ذخیره انرژی و کاهش تولید دی اکسید کربن می باشد. بدین منظور آب زیرزمینی، توسط چاه پمپاژ استخراج شده و پس از عبور از مبدل حرارتی و انجام تبادلات گرمایی از طریق چاه تزریق به آبخوان بازگردانده می شود. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی هیدروژئولوژیکی پمپ حرارتی مجهز به منبع آب زیرزمینی (GWHP) می باشد که در سال 1394 انجام شده است. روش بررسی: نظر به مشابهت معادلات حاکم بر انتقال جرم و گرما در محیط متخلخل، کد تخصصی مدل سازی انتقال جرم MT3DMS، با رویکرد بررسی انتقال حرارت درآب زیرزمینی به کار گرفته شده و شبیه سازی جریان آب زیرزمینی و انتقال حرارت انجام شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد آب تزریق شده به سفره، به علت تبادل انرژی در سیستم پمپ حرارتی، موجب تشکیل هاله حرارتی در اطراف چاه تزریق می شود. وجود این هاله به عنوان نشانگر تأثیرگذاری دمای آب تزریق شده بر آبی که به عنوان منبع در زیرزمین وجود دارد تلقی می گردد. میزان بزرگی هاله از نظر انتقال حرارت و نهایتاً کارآیی سیستم مطلوب نبوده و وسعت و جهت حرکت آن به طور مستقیم تحت تأثیر پارامترهای هیدروژئولوژیکی می باشد. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج واضح مدل سازی، با تغییر پارامترهای هدایت هیدرولیکی وابسته به نوع رسوبات در محیط متخلخل، شیب هیدرولیکی و تخلخل، وسعت هاله حرارتی دچار تغییر شده که می تواند عملکرد پمپ حرارتی را تحت تأثیر قرار دهد. از نتایج می توان جهت به کارگیری این سیستم در کشور با توجیه پذیری فنی اقتصادی استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

340 - بررسی کیفیت فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آب آشامیدنی شهرستان جیرفت
ملیحه امینی ریحانه دهقان

10.30495/jest.2019.43941.4649

زمینه و هدف: ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آب آشامیدنی مبنای قضاوت قابل آشامیدن بودن آن است. تغییرات نامطلوب در این پارامترها می تواند سلامت مصرف کنندگان را تهدید کند. لذا هدف این مطالعه بررسی کیفیت فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آب آشامیدنی و مقایسه آن با استانداردهای چکیده کامل

زمینه و هدف: ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آب آشامیدنی مبنای قضاوت قابل آشامیدن بودن آن است. تغییرات نامطلوب در این پارامترها می تواند سلامت مصرف کنندگان را تهدید کند. لذا هدف این مطالعه بررسی کیفیت فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آب آشامیدنی و مقایسه آن با استانداردهای ملی و سازمان حفاظت محیط زیست است.روش‌ بررسی: 33 نمونه به طور مستقیم از 11 ایستگاه شبکه توزیع آب شهر جیرفت جمع آوری گردید. آزمایش های فیزیکی و شیمیایی شامل هدایت الکتیریکی، pH، کدورت، کلر باقی مانده، جامدات محلول (TDS)، فلوراید و نیترات بود که بر اساس روش های مندرج در استاندارد متد صورت گرفت و آزمایش های میکروبی نیز شامل کلی فرم کل و کلی فرم مدفوعی با روش تخمیر چند لوله ای انجام شد. این مطالعه در سال 1396 انجام گرفت.یافته‌ها: میانگین پارامترهای اندازه گیری شده به ترتیب هدایت الکتریکی 96/720 میکروزیمنس بر سانتی متر، کدورت NTU53/0،pH86/7 ، کل جامدات محلول 8/397، کلر باقی مانده 32/0، نیترات 77/11 و کلر باقی مانده 66/0 میلی گرم در لیتر بود. به جز نیترات و TDS که بالاتر از استاندارد ملی بودند سایر پارامترها استانداردهای ملی و EPA آب آشامیدنی را برآورده نمودند. همچنین کیفیت بهداشتی آب شبکه توزیع شهر جیرفت نیز مشکل آفرین نبود و در حد استاندارد ملی و EPA قرار داشت.بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی می توان گفت آب آشامیدنی شبکه توزیع شهر جیرفت از نظر فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی مشکلی برای آشامیدن نداشته و ایمن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

341 - مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه‌ خرس‌قهوه‌ای (Ursus arctos syriacus) در حوزه آبخیز ناپشته چای
جلیل سرهنگ زاده بهمن کیانی

10.22034/jest.2019.27977.3706

زمینه و هدف: خرس‌قهوه‌ای (Ursusarctossyriacus) با وجودی که در طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در طبقه کمترین نگرانی قرار دارد، اما جمعیت و دامنه انتشار آن به‌عنوان بزرگ جثه‌ترین گوشت‌خوار کشور، کاهش یافته است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مطلوبیت زیست چکیده کامل

زمینه و هدف: خرس‌قهوه‌ای (Ursusarctossyriacus) با وجودی که در طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در طبقه کمترین نگرانی قرار دارد، اما جمعیت و دامنه انتشار آن به‌عنوان بزرگ جثه‌ترین گوشت‌خوار کشور، کاهش یافته است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مطلوبیت زیستگاه و عوامل موثر بر پراکنش خرس‌قهوه‌ای در حوزه آبخیز ناپشته چای انجام گرفت. روش بررسی: به‌منظور مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه خرس‌قهوه‌ای با استفاده از نقاط حضور (از پائیز 1394 تا پائیز 1395)، از روش بیشینه آنتروپی بهره‌گیری شد. لایه‌های اطلاعاتی انتخاب شده به‌عنوان متغیرهای مؤثر بر حضور گونه شامل طبقات درصد شیب، طبقات جهت جغرافیایی، طبقات ارتفاع از سطح دریا، کاربری اراضی، منابع آبی، متغیرهای توسعه انسانی (روستاها و جاده‌ها) و اقلیم هستند. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که حدود 4/24% از وسعت حوزه آبخیز ناپشته چای، زیستگاه مطلوبی برای خرس‌قهوه‌ای است. همچنین براساس نقشه مطلوبیت زیستگاه، خرس‌ ارتفاع 2100-1000 متر از سطح دریا و شیب 10 تا 60% را ترجیح می‌دهد. به‌علاوه متغیرهای وجود پوشش جنگلی متراکم، اراضی زراعی، منابع آب و روستاها و همچنین جهت دامنه‌ و نوع اقلیم از عوامل مؤثر بر حضور این گونه می‌باشند. بحث و نتیجه گیری: ارزیابی مدل با سطح زیر منحنی ROC برابر 970/0، نشان‌دهنده قدرت تشخیص بسیار عالی می‌باشد. زیستگاه‌های مطلوب یک‌پارچه خرس‌قهوه‌ای در مناطق مکیدی، اسکلو، ناپشته و بالاسنگ قرار دارند. جلوگیری از توسعه گردشگری در محدوده زیستگاه‌های مطلوب خرس‌قهوه‌ای و انجام مطالعات تکمیلی برای تعیین کریدورها و جابجایی خرس‌قهوه‌ای به خارج از منطقه از پیشنهادهای این پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

342 - ارزیابی تاثیر اقدامات آبخیزداری بر پوشش گیاهی و میزان فرسایش و رسوب در حوزه آبخیز کاخک
علی باقریان کلات غلامرضا لشکری پور محمد غفوری

10.30495/jest.2022.27360.3642

زمینه و هدف: هدف از این تحقیق بررسی تاثیر اقدامات آبخیزداری بر پوشش گیاهی و میزان فرسایش و رسوب در پروژه آبخیزداری کاخک می‌باشد.روش بررسی: ابتدا ویژگی‌های هر یک از عملیات آبخیزداری از مطالعات طرح اجرایی آبخیزداری منطقه استخراج و وضعیت پوشش‌گیاهی و فرسایش و رسوب حوضه، قب چکیده کامل

زمینه و هدف: هدف از این تحقیق بررسی تاثیر اقدامات آبخیزداری بر پوشش گیاهی و میزان فرسایش و رسوب در پروژه آبخیزداری کاخک می‌باشد.روش بررسی: ابتدا ویژگی‌های هر یک از عملیات آبخیزداری از مطالعات طرح اجرایی آبخیزداری منطقه استخراج و وضعیت پوشش‌گیاهی و فرسایش و رسوب حوضه، قبل از اجرای عملیات آبخیزداری مشخص گردید. مشخصات سازه‌های اجرا شده از نظر موقعیت، تعداد، حجم، پایداری و رسوب‌گیری در عرصه بررسی شد. وضعیت استقرار پوشش‌گیاهی و عملکرد عملیات بیولوژیک از طریق اندازه‌گیری درصد پوشش‌گیاهی، میزان تولید، تعداد بوته‌ها و درختان‌زنده (درصد زنده‌مانی) در واحد سطح مورد بررسی قرار گرفت. میزان فرسایش حوضه بر اساس روش بکار گرفته شده در طرح مطالعاتی (MPSIAC) تعیین شد. در نهایت، شرایط کنونی حوضه (از نظر میزان فرسایش و پوشش گیاهی) با وضعیت گذشته حوضه آبخیز (مستخرج از طرح اجرایی آبخیزداری) مقایسه شد و کارایی پروژه آبخیزداری تعیین گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که با اجرای طرح آبخیزداری، میانگین تاج پوشش گیاهی حوضه از 25 به 49 درصد و متوسط علوفه‌خشک قابل‌بهره‌برداری از 17 به 89 کیلوگرم در هکتار افزایش یافته است. میزان کارایی عملیات مکانیکی اجرا شده در حوضه حدود 76 درصد می‌باشد. مقدار فرسایش سالانه خاک از حدود20 تن در هکتار به حدود 10 تن در هکتار کاهش یافته است.بحث و نتیجه‌گیری: تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد با گذشت 20 سال از انجام عملیات آبخیزداری در حوضه‌کاخک، وضعیت پوشش گیاهی حوضه بهبود قابل‌توجهی یافته و فرسایش خاک حدود 50 درصد کاهش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

343 - رفتار آب عبوری از ستون‌های حاوی لایه‌های رس مونتموریلونایت
رضا تقدیسی نقاب سهیلا ابراهیمی مهدی ذاکری‌نیا سید علیرضا موحدی نائینی

10.22034/jest.2020.26269.3524

زمینه و هدف: در مطالعات هیدرولوژی، حفاظت و مدیریت آب، اطلاع دقیق از میزان ظرفیت آبی خاک‌های مختلف و سرعت نفوذ آب به‌منظور اجرای پروژه‌های آبیاری و زهکشی و کنترل فرسایش خاک در حوضۀ آبخیز ضروری است. هدف از این آزمایش بررسی تاثیر لایه رسی در انتقال حجم آب عبوری در خاک شن‌ل چکیده کامل

زمینه و هدف: در مطالعات هیدرولوژی، حفاظت و مدیریت آب، اطلاع دقیق از میزان ظرفیت آبی خاک‌های مختلف و سرعت نفوذ آب به‌منظور اجرای پروژه‌های آبیاری و زهکشی و کنترل فرسایش خاک در حوضۀ آبخیز ضروری است. هدف از این آزمایش بررسی تاثیر لایه رسی در انتقال حجم آب عبوری در خاک شن‌لومی است روش بررسی: بدین‌منظور در ستون‌هایی به ارتفاع 150 سانتی‌متر و قطر 15 سانتی‌متر با بافت شن‌‌لومی که دارای لایه‌های رسی در داخل ستون به عمق‌های 13 و 20 سانتی‌متر گذاشته شد و تیمارهایی به‌عنوان شاهد بدون لایه رسی در نظر گرفته شد. حجم‌های آب مشخص و یکسانی با غلظت‌های مختلف نمک، به همه ستون‌ها داده شد و نمونه‌گیری حجم آب خروجی از ستون‌ها روزانه انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که لایه رسی به‌خوبی توانسته حجم آب عبوری از ستون را کاهش دهد و با افزایش ضخامت لایه رسی حجم آب عبوری هم به نسبت، کاهش بیش‌تر می‌یابد. نتایج نشان داد با افزایش عمق لایه رسی از شاهد به عمق 20 مقدار آب عبوری اولیه در غلظت 13 میلی اکی‌والان 16 درصد و در غلظت 20میلی اکی والان 35 درصد کاهش‌یافته است. بحث و نتیجه‌گیری: عملکرد متفاوت موجود به دلیل وجود لایه رس با ضخامت متفاوت و بوده است. بافت رس به‌دلیل ریز بودن و تراکم‌پذیری زیاد می‌تواند باعث تأخیر در حرکت آب در خاک شود که از این کند شدن انتقال می‌توان برای جلوگیری از حرکت شیرابه‌ها و آلودگی‌ها به اعماق خاک و آلوده‌کردن آب‌های زیر‌زمینی استفاده کرد. به‌نظر می‌رسد با تغییر عمق لایه رسی هدایت آب نفوذی به لایه‌های زیرین بخصوص در مناطق حساس و کاربردی را بتوان کنترل کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

344 - بررسی احتمال آلودگی آب سردکن‌های تعدادی از بیمارستان‌های تهران با باکتری سودوموناس آئروجینوزا
سمانه عبدی اندرابی رضا حاجی سید محمد شیرازی سید امیرعلی انوار مریم عطایی

10.22034/jest.2019.41667.4544

زمینه و هدف: بررسی احتمال آلودگی آب سرد کن‌های بیمارستانی به منظور تعیین کیفیت آب مصرفی اهمیت ویژه‌ای در سلامت جامعه دارد. pseudomonasبه عنوان یک پاتوژن فرصت طلب مورد توجه می‌باشد. از آن جائی که امکان رشد با حداقل نیازهای غذایی را دارد، قادر است در آب شیر رشد کند. که ای چکیده کامل

زمینه و هدف: بررسی احتمال آلودگی آب سرد کن‌های بیمارستانی به منظور تعیین کیفیت آب مصرفی اهمیت ویژه‌ای در سلامت جامعه دارد. pseudomonasبه عنوان یک پاتوژن فرصت طلب مورد توجه می‌باشد. از آن جائی که امکان رشد با حداقل نیازهای غذایی را دارد، قادر است در آب شیر رشد کند. که این توانایی باعث حضور مداوم آن ها در محیط های بیمارستانی شده است. هدف اصلی این مطالعه تعیین میزان آلودگی pseudomonas aeruginosaدر آب سردکن‌های تعدادی از بیمارستان‌های تهران است. روش بررسی: نمونه‌های آب در 2 فصل پاییز و زمستان به تعداد 100عدد نمونه از آب سردکن های مستقر از ده بیمارستان در نقاط 5 گانه شهر تهران برداشته شد. ابتدا نمونه‌ها در کنار ژل یخ و در دمای 4 درجه سانتی گراد به آزمایشگاه منتقل و بعد لوله‌های حاوی محیط کشت‌های مختلف به مدت 24 تا 48 ساعت در انکوباتور با دمای 37 درجه سانتی گراد نگهداری شد. سپس نمونه‌ها از لحاظ نیاز رشد به مواد مغذی، استفاده از کربوهیدرات از طریق اکسیداسیون یا از طریق تخمیر صورت گرفته، مسیرهای تخمیر گلوکز و تعیین قدرت باکتری در استفاده از سیترات وجود آنزیم اکسیداز و کاتالاز با استفاده از محیط‌های کشت و تستهای اختصاصی مربوط بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها به صورت توصیفی و با استفاده از نرم افزارهای excel و spss انجام گرفت. یافته ها: در نتیجه پژوهش انجام شدهدر نمونه‌های آزمایشگاهی جنس‌های Bacillus شناسایی گردید. همچنین در نمونه‌های آزمایش شده جنس pseudomonas مشکوک به گونه aeruginosa و جنس alcaligenes مشکوک به گونه Fecalisنیز مورد شناسایی قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری: دما تاثیر به سزایی در رشد باکتری pseudomonas aeruginosa دارد و دمای بالای 37 درجه سانتی گراد باعث افزایش رشد و دمای پایین تر از 4 درجه سانتی گراد در زمان تابش خورشید البته در هوای سرد (پاییز و زمستان) باعث کاهش و مشاهده نشدن باکتری pseudomonas aeruginosa در آب سردکن‌ها می‌ شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

345 - بررسی رابطه تغییرات آب زیرزمینی و شاخص خشکسالی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز شریف آباد در استان قم)
الهام فروتن فاطمه گلپایگانی

10.22034/jest.2018.29165.3774

زمینه و هدف: پدیده تغییر اقلیم با تغییر در میزان بارش، بر میزان آب موجود در آبخوان ها تأثیر می گذارد. در این تحقیق هدف آن است که ابتدا میزان متوسط آب زیرزمینی با استفاده از مناسب ترین روش زمین آمار برآورد گردد و سپس رابطه شاخص آب زیرزمینی با یکی از شاخص های خشکسالی در م چکیده کامل

زمینه و هدف: پدیده تغییر اقلیم با تغییر در میزان بارش، بر میزان آب موجود در آبخوان ها تأثیر می گذارد. در این تحقیق هدف آن است که ابتدا میزان متوسط آب زیرزمینی با استفاده از مناسب ترین روش زمین آمار برآورد گردد و سپس رابطه شاخص آب زیرزمینی با یکی از شاخص های خشکسالی در مقیاس ماهانه و سالانه مورد بررسی قرار گیرد که اهمیت بارش در تغذیه آب زیرزمینی مشخص شود. روش بررسی: حوزه آبخیز مورد مطالعه، حوزه آبخیز شریف آباد واقع در استان قم با وسعت آبخوان 2/27035 هکتار می باشد. در این منطقه 16 چاه مشاهداتی دارای آمار می باشند که در این مطالعه، سطح ایستابی چاه های مشاهداتی منطقه در طی بازه زمانی 1384-1394 با استفاده از مدل های واریوگرامی مورد بررسی قرار گرفت و متوسط سطح ایستابی در هر سال با استفاده از بهترین مدل تعیین گردید. سپس شاخص SWI در حوزه آبخیز محاسبه شد. همچنین در این تحقیق از شاخص SPI که یکی از شاخص های خشکسالی است استفاده شده و با استفاده از ضریب پیرسون، همبستگی این شاخص ها در مقیاس ماهانه و سالانه بررسی شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در میان مدل های واریوگرامی که برای درون یابی داده های ماهانه سطح ایستابی اعمال شد، مناسب ترین مدل کریجینگ است. همچنین ضریب همبستگی پیرسون بین دو شاخص SWI و SPI در مقیاس ماهانه و در سطح اعتماد 99% در چاه های مورد بررسی معنی دار نمی باشد. همچنین این ضریب همبستگی در مقیاس سالانه نیز معنی دار نیست. نتیجه گیری: در این تحقیق معنی دار نبودن همبستگی بین شاخص خشکسالی SPI و شاخص آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه در مقیاس ماهانه و سالانه بیانگر آن است که اگر بیلان آبی در این گونه مناطق درنظر گرفته شود، بارش سهم ناچیزی در تغذیه آب زیرزمینی دارد. لذا می توان نتیجه گیری نمود بخش اعظم بارش منطقه به علت تبخیر و تعرق زیاد از دسترس خارج می شود و قادر به تغذیه آبخوان نمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

346 - ارزیابی شاخص های حکمرانی خوب در بخش آب
سیدناصرالدین بدیسار سید محمد صادق احمدی عاطفه سادات مدبرنژاد

10.22034/jest.2020.30675.3908

دولت یکسری تعهداتی در قبال آب بر عهده دارد که تاکنون نتوانسته است آنها را تحقق بخشد و تاکنون پژوهشی در خصوص نقد و ارزیابی شاخص های حکمرانی خوب دولت در بخش آب صورت نگرفته است تا دولت به حکمرانی پایدار منابع آب دست یابد. لذا همین هدف و ضرورت باعث نگارش این پژوهش شد. این چکیده کامل

دولت یکسری تعهداتی در قبال آب بر عهده دارد که تاکنون نتوانسته است آنها را تحقق بخشد و تاکنون پژوهشی در خصوص نقد و ارزیابی شاخص های حکمرانی خوب دولت در بخش آب صورت نگرفته است تا دولت به حکمرانی پایدار منابع آب دست یابد. لذا همین هدف و ضرورت باعث نگارش این پژوهش شد. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی است.در این پژوهش شاخص های حکمرانی را براساس اسناد بین المللی و قوانین موضوعه مورد بررسی و تحلیل و با وضعیت موجود حکمرانی آب در ایران تطبیق داده شده است. در زمینه حکمرانی خوب، بر مبنای شاخص های ارائه شده توسط کمیسیون اقتصادی، اجتماعی آسیا و اقیانوس آرام وضعیت موجود حکمرانی آب در ایران تطبیق و مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی باور بر این است که مشکلات آبی امروز و فردای کشور بیش تر پیامد حکمرانی نامطلوب هستند تا مطلقا کم آبی. حکمرانی خوب در بخش آب هرگز به نقطه ی انتهایی نمی رسد؛در مقام فرایند،به تکرار فعالیت هایی که اعتماد را عمیق تر می کند وابسته است. حکمرانی خوب در بخش آب کشور از طریق تغییر در ساختار سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی کشور یعنی از طریق مدیریت سیستمی با رعایت موارد برقراری سازمان مقتدر به‌عنوان متولی توسعه کشور، استاندارد کردن شیوه‌های انجام کارها، مرزبندی حدود اختیارات و تصمیمات، قاعده‌مند و نظام‌مند کردن رفتارها، قانونمند شدن مسئولان و کارکنان دولت، بازتاب آنی تخلفات، شفافیت در کارها، شایسته‌سالاری، نخبه پروری و استفاده از ظرفیت‌های کارشناسی و دانشگاهی، ارزیابی عملکرد‌ها و پاسخگویی و واگذاری اقتصاد کشور به بخش خصوصی رقابتی میسر می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

347 - اثر پومیس بر دور آبیاری و کیفیت غذایی پیازدر دونوع بافت خاک تحت شرایط کم آبیاری
الناز صباغ تازه نسرین صادقیان

10.22034/jest.2020.35860.4267

زمینه و هدف: با توجه به محدودیت منابع آب دراکثرمناطق ایران، استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب می تواند راهکاری مؤثر درجهت بهبود ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، حاصلخیزی خاک و حفظ ذخیره رطوبتی خاک باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر پومیس بر فراهمی آب، ویژگی‌های شیمیایی و تغذیه ای چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به محدودیت منابع آب دراکثرمناطق ایران، استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب می تواند راهکاری مؤثر درجهت بهبود ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، حاصلخیزی خاک و حفظ ذخیره رطوبتی خاک باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر پومیس بر فراهمی آب، ویژگی‌های شیمیایی و تغذیه ای در خاک‌هایی با بافت ریز و درشت، تحت کشت پیاز بوده است. روش بررسی: این تحقیق در بهار سال 1396طی آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه فاکتور نوع خاک (با دو بافت لوم شنی و لوم رسی)، دور آبیاری (با دو سطح چهار و هفت روز یک‌بار) و پومیس (با چهار سطح 0 ،5/2 ، 5 و 5/7 % وزنی) در سه تکرار انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که افزایش سطوح پومیس توانست غلظت عناصر غذایی فسفر، پتاسیم، گوگرد، آهن، منگنز و روی در پیاز را افزایش دهد. در اکثر موارد بین دو سطح 5 و 5/7 % وزنی پومیس اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. تاثیر مثبت پومیس در خاک لوم شنی بیشتر از خاک لوم رسی مشهود بود. در تیمارهایی که پومیس دریافت کرده بودند، بین دورهای آبیاری چهار و هفت روز یک‌بار در هیچ کدام از صفات بررسی شده غیر از غلظت مس گیاه تفاوتی وجود اشت. بحث و نتیجه گیری: با کاربرد پومیس با سطح 5 % وزنی می توان دور آبیاری پیاز را از چهار روز به هفت روز یک‌بار افزایش داد. با توجه به این‌که دور آبیاری از عوامل مهم در کشت پیاز است، کاربرد پومیس در هر دو نوع خاک می تواند صرفه اقتصادی خوبی در آب مصرفی ایجاد نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

348 - تحلیل آلودگی آب زیرزمینی با استفاده از رویکرد رتبه‌بندی شبیه به حل ایده‌ال فازی (مطالعه موردی: دشت زنجان)
محمود محمدرضا پور طبری پویا صالحی دوپلانی

10.22034/jest.2020.10970

زمینه و هدف: ارزیابی کیفیت آب در دسترس به خصوص جهت تأمین نیازهای شرب از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. لذا تهیه و تدوین رویکردی که بتواند با دقت بالاتر و با در نظر گرفتن عدم دقت های ناشی از خطاهای ابزاری و اندازه گیری، ارزیابی مناسب تری را ارایه دهد مهم و قابل توجه است. چکیده کامل

زمینه و هدف: ارزیابی کیفیت آب در دسترس به خصوص جهت تأمین نیازهای شرب از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. لذا تهیه و تدوین رویکردی که بتواند با دقت بالاتر و با در نظر گرفتن عدم دقت های ناشی از خطاهای ابزاری و اندازه گیری، ارزیابی مناسب تری را ارایه دهد مهم و قابل توجه است. هدف از این مطالعه ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی دشت زنجان بر پایه روش شبیه به حل ایده آل فازی است. روش بررسی: جهت دست‌یابی به این هدف، از اطلاعات 57 و 59 نمونه از آبخوان به ترتیب در دو فصل خشک و تر که در هر نمونه 28 پارامتر کیفی مورد آنالیز قرار گرفته است، استفاده گردید. با تعیین وزن هر یک از پارامترهای کیفی در محیط فازی بر اساس نظرات افرادخبره در این زمینه و تعیین ماتریس تصمیم فازی بر مبنای استانداردهای کیفی شرب، ضریب نزدیکی نسبی هر یک از نمونه ها تعیین و بر اساس آن رتبه آلودگی هر نمونه مورد محاسبه قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان می دهد که نقاط آلوده تر عمدتاً در مرکز و شمال غربی دشت متمرکز بوده و این امر با موقعیت مراکز صنعتی (مانند مجتمع های سرب و روی) و خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان هماهنگی کامل دارد. جهت ارزیابی میزان دقت رتبه بندی انجام شده، نتایج روش پیشنهادی با حالت قطعی روش شبیه به حل ایده ال مورد مقایسه قرار گرفت. بررسی پارامترهای کیفی مرتبط به رتبه 1 (کم‌ترین میزان آلودگی)، نشان دهنده این است که اغلب پارامترها در این رتبه که می‌بایست بیان‌گر کم‌ترین میزان آلودگی باشند، در روش قطعی نسبت به روش فازی دارای مقادیر بالایی می باشند (به عنوان نمونه مقدار پارامتر آرسنیک واقع در رتبه 1 روش قطعی و فازی به‌ترتیب برابر با 4/0 و 0 میکروگرم در لیتر می باشد) و این امر در خصوص رتبه 59 (بیش‌ترین میزان آلودگی) نیز به صورت عکس تکرارشده است که حاکی از مطمئن بودن نتایج رتبه ها و دقت بالای روش پیشنهادی می باشد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج بیان‌گر تمرکز رتبه های بالای آلودگی در مرکز دشت و تا حدودی در نواحی شمال و شمال غربی دشت به دلیل وجود صنایع آلاینده قابل توجه و دپوی انبارهای سموم و کودهای کشاورزی در این مناطق می باشد. بر مبنای رویکرد این مطالعه می توان بیان نمود که این روش به سادگی قابلیت اجرا در هر دشت را تنها با اندازه گیری پارامترهای کیفی داشته و می تواند با دقت بالایی رتبه‌آلودگی نمونه‌های کیفی را به خصوص در مواردی که ارزیابی کیفیت آب برای مصارف شرب مدنظر باشد، مورد محاسبه قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

349 - مدل‌سازی بار فسفات ورودی به دریای خزر از حوزه آبخیز تجن با استفاده از مدل ارزیابی آب و خاک
فاطمه رجایی رضا دهمرده بهروز مصطفی قلی پور

10.22034/jest.2018.20105.2911

زمینه و هدف: توسعه کشاورزی برای پاسخگویی به نیاز روز افزون غذا سبب مصرف بیشتر کودهای شیمیایی و درنتیجه آلودگی اکوسیستم های آبی گردیده است. بنابراین برآورد مواد مغذی منابع غیر نقطه ای، بررسی میزان تجاوز آن ها از حد مجاز و نیز ارزیابی سهم آلودگی فسفات ورودی از حوزه آبخیز چکیده کامل

زمینه و هدف: توسعه کشاورزی برای پاسخگویی به نیاز روز افزون غذا سبب مصرف بیشتر کودهای شیمیایی و درنتیجه آلودگی اکوسیستم های آبی گردیده است. بنابراین برآورد مواد مغذی منابع غیر نقطه ای، بررسی میزان تجاوز آن ها از حد مجاز و نیز ارزیابی سهم آلودگی فسفات ورودی از حوزه آبخیز تجن به دریای خزر یک اولویت به‌منظور ارزیابی سلامت حوضه است. روش بررسی: لذا در این مطالعه از ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) برای شبیه‌سازی فسفات طی سال‌های 2001 تا 2014 در حوزه آبخیز تجن استفاده‌ شده است. یافته ها: نتایج مدل واسنجی شده نشان داد بار سالانه فسفات از سال 2001 تا 2014 از حدود 29000 تا 102900 کیلوگرم در خروجی حوزه آبخیز متفاوت است. بار فسفات در زمستان و پاییز 98 درصد از کل بار سالانه فسفات را به خود اختصاص داد. بالاترین سطح فسفات در دوره مورد مطالعه در ماه فوریه (به‌طور متوسط 11621 کیلوگرم) و کم‌ترین در ماه ژوئن (به‌طور متوسط 7/0 کیلوگرم) بود. هم چنین از مقایسه غلظت‌های به‌دست‌آمده با استانداردهای کیفیت آب می‌توان نتیجه گرفت که غلظت فسفات در اکثر زیرحوضه‌ها بالاتر از حد استاندارد کیفیت آب آشامیدنی برای سلامت انسانی (2/0 میلی‌گرم در لیتر) است. بنابراین اکثرا زیرحوضه ها در منطقه مورد مطالعه نیازمند کاهش بار فسفات می‌باشند و می بایست این زیرحوضه ها در برنامه های مدیریتی بهبود کیفیت آب حوضه در اولویت قرار گیرند. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مدل SWAT می تواند راهنمای خوبی برای استراتژی های کاهش بار آلودگی ها باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

350 - ارزیابی آلودگی ناشی از کارگاه های پرورش ماهی قزل آلا (مطالعه موردی: رودخانه هراز)
میترا توکل منصوره شایقی سید مسعود منوری عبدالرضا کرباسی

10.22034/jest.2021.17093.2584

زمینه وهدف :گسترش آبزی پروری و لزوم توسعه همگام آن با معیارهای زیست محیطی نیاز به مطالعه آثار نامطلوب احتمالی این صنعت را آشکار می‌سازد. از جمله این آثار ورود فاضلاب های تصفیه نشده ناشی از مزارع پرورش ماهی به آب رودخانه می باشد که می‌تواند موجب آثار زیست محیطی زیانباری چکیده کامل

زمینه وهدف :گسترش آبزی پروری و لزوم توسعه همگام آن با معیارهای زیست محیطی نیاز به مطالعه آثار نامطلوب احتمالی این صنعت را آشکار می‌سازد. از جمله این آثار ورود فاضلاب های تصفیه نشده ناشی از مزارع پرورش ماهی به آب رودخانه می باشد که می‌تواند موجب آثار زیست محیطی زیانباری در اکوسیستم های آبی پذیرنده باشد. بر این اساس، تحقیق پیش رو با هدف ارزیابی آلودگی ناشی از کارگاه های پرورش ماهی قزل آلا بر کیفیت آب رودخانه هراز واقع در شمال ایران انجام گرفت. روش بررسی : برای این منظور، نمونه برداری 24 پارامتر فیزیکی و شیمیایی آب در15 ایستگاه بر اساس متدهای استاندارد طی یکسال انجام گردید. نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، هیدرولوژی، خاکشناسی و کاربری اراضی منطقه و راههای دسترسی محدوده مورد مطالعه تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین منابع آلاینده شامل استخرهای پرورش ماهی، اراضی کشاورزی، استقرار مراکز مسکونی ، صنایع موجود و آبگرم های معدنی شناسایی شدند. یافته ها : نتایج حاصل حاکی از آن است که ، غلظت BOD، NO3-وPO-4در ایستگاه های 7 و 10 بسیار زیاد می باشد. دلیل این امر را می توان در قرار گرفتن چندین مزرعه پرورش ماهی کنار هم جستجو کرد. مضافا به اینکه، غلظت DO در ایستگاه های مذکور کاهش قابل ملاحظه ای داشته است که می تواند به دلیل افزایش مصرف اکسیژن آب در این ایستگاه ها به علت تعدد استخرهای پرورش ماهی باشد. بحث ونتیجه گیری : به طور کلی یافته های تحقیق تاییدی بر تاثیر قابل تامل استخرهای پرورش ماهی بر کیفیت منابع آب سطحی در محدوده مطالعاتی است. این امر لزوم اتخاذ تدابیر مدیریتی لازم جهت کنترل آلاینده های ناشی از این صنعت در قالب دستورالعمل ها و ضوابط زیست محیطی را مشخص می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

351 - ارزیابی کارایی و بهینه سازی پارامترهای فرآیند فتوفتتون در تصفیه پساب حاصل از صنایع قند چغندری با استفاده از روش سطح پاسخ (RSM)
عباس علیپور حاجی آقا مژگان زعیم دار سید علی جوزی نوشین سجادی آرزو قادی

10.30495/jest.2022.40958.4513

زمینه و هدف: پساب صنعت قند به دلیل بار آلایندگی بالا و همچنین حضور پیش سازها و ترکیبات رنگی مختلف و گل حاصل از تصفیه آهکی به طور طبیعی دارای تخریب پذیری کمی می باشد. در این تحقیق، پارامترهای موثر برتصفیه پساب صنعت قند چغندری با روش فتوفتتون بررسی و با استفاده از روش سطح چکیده کامل

زمینه و هدف: پساب صنعت قند به دلیل بار آلایندگی بالا و همچنین حضور پیش سازها و ترکیبات رنگی مختلف و گل حاصل از تصفیه آهکی به طور طبیعی دارای تخریب پذیری کمی می باشد. در این تحقیق، پارامترهای موثر برتصفیه پساب صنعت قند چغندری با روش فتوفتتون بررسی و با استفاده از روش سطح پاسخ برای بهینه سازی روش مورد ارزیابی قرار گرفته شد.روش بررسی: تحقیق در مقیاس آزمایشگاهی انجام پذیرفته و در آن پساب کارخانه قند قزوین از نظر شدت بار آلودگی با در نظر گرفتن کاهش سه فاکتور COD،رنگ و میزان فنول کل با استفاده از فرایند اکسیداسیون پیشرفته (فتوفتتون) بررسی گردید. از روش های آزمون استاندارد آیکومزا و آب و فاضلاب به منظور تعیین کیفیت شیمیایی پساب در قبل و پس از تصفیه استفاده شد. نتایج حاصل از این آزمایش ها در انتها به واسطه مدل سازی با روش سطح پاسخ بهینه گردید.یافته ها: شرایط بهینه رنگبری با استفاده از روش سطح پاسخ عبارت بود از : 1/6 pH، غلظت سولفات آهن ppm20، غلظت پراکسید هیدروژن ppm1500 و زمان تماس: 15 دقیقه. میزان رنگبری و تجزیه ترکیبات فنولیک در این نقاط بهینه به دست آمده حاصل از فرایند فتوفتتون، به ترتیب 92/73 و 9/93 درصد بود.بحث و نتیجه گیری: فرایند فتوفتتون دارای راندمان مناسب در تصفیه پساب صنعت قند در حذف پارامترهای مهمی چون ناخالصی های رنگی، ترکیبات فنولیک و COD می باشد. همچنین نتایج آماری نشان دهنده معنادار بودن پارامترهای pH، غلظت معرف فنتون و زمان تماس در راندمان تصفیه در طی فرایند فتوفنتون بود. ( 05/0 p< ) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

352 - ارزیابی مخاطرات زیست‌محیطی استفاده از مواد یخ‌زدا در عملیات زمستانی (مطالعه کیفیت هیدروشیمیایی آبخوان دشت همدان-بهار)
امیر جمشیدی امیررضا گودرزی پریسا رزم‌آرا

10.22034/jest.2021.38006.4383

زمینه و هدف: با وجود کاربرد گسترده مواد یخ زدا در معابر، پسآب حاصل از آن می تواند به اکوسیستم آسیب وارد نماید. لذا هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی تاثیر نمک پاشی در عملیات زمستانی محدوده شهری همدان بر کیفیت آب های زیرزمینی منطقه است. همدان از مراکز مهم گردشگری و جزء قطب های چکیده کامل

زمینه و هدف: با وجود کاربرد گسترده مواد یخ زدا در معابر، پسآب حاصل از آن می تواند به اکوسیستم آسیب وارد نماید. لذا هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی تاثیر نمک پاشی در عملیات زمستانی محدوده شهری همدان بر کیفیت آب های زیرزمینی منطقه است. همدان از مراکز مهم گردشگری و جزء قطب های کشاورزی ایران بوده و آلودگی منابع آب آن سلامت کل کشور را به خطر می اندازد. روش بررسی: مدل سازی جریان های زیرسطحی محدوده مورد مطالعه نشان می دهد حرکت پسآب های حاصل از بارش در سطح شهر عمدتاً به سمت آبخوان دشت همدان-بهار (به عنوان یکی از منابع اصلی تأمین آب شرب و کشاورزی منطقه) است. لذا با انتخاب 24 ایستگاه در نواحی مختلف این آبخوان و انجام نمونه گیری طی ده سال گذشته (1386، 1395)، مشخصات هیدورشیمیایی آنها اندازه گیری و روند تغییرات تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج بیانگر افزایش تدریجی املاح و مواد جامد محلول در آب زیرزمینی دشت بوده که با توجه به همبستگی معنادار (89/0R2 ≥) بین شوری و غلظت سدیم و کلر، علت آن ناشی از مجاورت با مواد یخ زدا ارزیابی شد. میزان مواد آلاینده در تعدادی از چاه ها فراتر از حد مجاز استاندارد ملی و رهنمودهای بین المللی بوده و بعضاً تا 10 برابر مقدار مطلوب برای شرب است. بر پایه معیار ویلکوکس، آب اغلب ایستگاه ها در محدوده C3S1 (باعث کاهش توان حاصل خیزی خاک و اختلال اکوفیزیولوژیکی در محصولات زراعی) و حتی برخی از موارد در رده C4S1 (کاملاً مضر برای آبیاری) می باشد. همچنین توزیع مشابهی از پراکندگی ترکیبات یخ زدا و میزان آرسنیک در جریان های زیرسطحی دشت مشاهده شد. بحث و نتیجه گیری: روند انباشت آلودگی و افت شاخص های هیدروشیمیایی در آبخوان مورد مطالعه بر اثر تماس با مواد یخ زدا، علاوه بر آثار مستقیم مخرب بر سلامتی افراد و زمین های کشاورزی، تهدیدی خطرناک برای افزایش تحرک فلزات سنگین در پیکره های خاکی-آبی منطقه به شمار می رود. لذا بایستی با اتخاد شیوه های نوین، مانند: برنامه پیشگیرانه مقابله با یخ زدگی، مواد یخ زدای دوست دار طبیعت، آسفالت حاوی ترکیبات ضدیخ و روسازی با سیستم گرمایشی، عملیات زمستانی شهر همدان با حداقل تاثیرات منفی زیست محیطی صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

353 - ارزیابی کیفیت آب زیر رمینی با استفاده از نرم افزارAqQA و تعیین مناسب ترین روش پهنه بندی(مطالعه موردی دشت رفسنجان)
علی نشاط راضیه غلامرضایی

10.30495/jest.2020.48944.4916

زمینه و هدف: تعیین کیفیت آب یکی از اصول مدیریتی حوضه ها و یکی از مهمترین موضوعات زیست محیطی و اجتماعی جهت مصارف شرب و کشاورزی می باشند. این مطالعه با هدف بررسی و طبقه بندی فراسنجهای مختلف خصوصیات شیمیایی آب زیرزمینی دشت رفسنجان و در سال زراعی 1397 خورشیدی انجام شد.روش ب چکیده کامل

زمینه و هدف: تعیین کیفیت آب یکی از اصول مدیریتی حوضه ها و یکی از مهمترین موضوعات زیست محیطی و اجتماعی جهت مصارف شرب و کشاورزی می باشند. این مطالعه با هدف بررسی و طبقه بندی فراسنجهای مختلف خصوصیات شیمیایی آب زیرزمینی دشت رفسنجان و در سال زراعی 1397 خورشیدی انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه ، به منظور بررسی کیفیت آب دشت رفسنجان ، داده های کیفیت آب که توسط شرکت آب منطقه ای استان کرمان از 33 حلقه چاه منطقه بین سالهای 1381 تا 1395 جمع آوری شده بودند ، توسط نرم افزار AqQA مورد تجزیه و تحلیل و به کمک نمودارهای پایپر، شولر، ویلکاکس، دروو و استیف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت .یافته ها: سپس به وسیله سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) مناسب ترین روش درون یابی جهت پهنه بندی کیفیت آب از میان روش های وزن دهی عکس فاصله (IDW) با توانهای 1 ، 2 و3 ، تابع شعاعی (RBF)، تخمین گر عام (GPI)، تخمین گر موضعی(LPI) و روش کریجینگ انتخاب گردیدند .بحث و نتیجه گیری: نتایج تجزیه و تحلیل کیفی آب بر اساس نمودار پایپر نشان داد که منطقه مورد مطالعه دارای رخساره Na - Cl بوده ودر گروه آبهای شور قرار می گیرد.. تفسیر نمودار دروو نیز نشان داد که میزان املاح محلول در آب منطقه بیشتر از 1000 میلیگرم در لیتر بوده ، که حاکی از زیاد بودن املاح در آب منطقه دارد . همچنین، نتایج نشان دادند که میزان شوری در منطقه مورد مطالعه در حد بسیار زیاد بوده و دلیل آن غالب بودن یون های کلر وسدیم در آب منطقه است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

354 - بررسی زیست محیطی تخریب اراضی در مقیاس حوزه آبخیز رودخانه طالقان با رویکرد کمی
پریسا خرازی جمال قدوسی حسن کریم زادگان مسعود خیرخواه زرکش

10.30495/jest.2022.57587.5247

زمینه و هدف: تخریب اراضی یا تخریب سرزمین به عنوان یک چالش و معضل مهم جهانی است که در نهایت منجر به بیابانی شدن و گسترش پهنه بیابان‌ها به ویژه در مناطق با شرایط اقلیمی خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب، می‌شود. فقر ونبود امنیت غذایی، توأم با رخداد خشکسالی‌های شدید و سایر شرایط چکیده کامل

زمینه و هدف: تخریب اراضی یا تخریب سرزمین به عنوان یک چالش و معضل مهم جهانی است که در نهایت منجر به بیابانی شدن و گسترش پهنه بیابان‌ها به ویژه در مناطق با شرایط اقلیمی خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب، می‌شود. فقر ونبود امنیت غذایی، توأم با رخداد خشکسالی‌های شدید و سایر شرایط نا مناسب آب و هوائی که موجب وارد شدن فشار بیش از حد به اکوسیستم‌های شکننده و منابع طبیعی پایه(آب، خاک و گیاهان)، در چنین مناطق و نواحی شده و باعث تهی شدن منابع حیاتی می‌شود. هدف از این مطالعه شناسائی مشخصه‌ها و معیار‌های هر یک از پارامتر‌ها وعوامل اعم از طبیعی و انسان زاد موثر بر تخریب اراضی میباشد تا بتوان اقدام به برنامه ریزی جهت مدیریت آنها در راستای حفظ و احیای منابع زیست محیطی نمود.روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از داده های ادواری سنجش از دور، سامانه های اطلاعات جغرافیائی،مشاهدات و اندازه گیری های میدانی و روش های آماری بکارگرفته شده و از مدل کمی برای برآورد نتایج استفاده شده است.یافته ها : با استناد به نتایج بدست آمده، می توان گفت تخریب اراضی در مقیاس حوزه آبخیز سد طالقان تابعی از شش عامل: شیب زمین، خصوصیات زمین شناسی سطحی(واحدهای سنگی)، خصوصیات خاک، رخساره‌های فرسایش خاک توسط آب، حفاظ روی زمین و کاربری اراضی است.از بین عوامل موثر بر تخریب اراضی شاخص میزان حفاظ روی زمین با وزن 0.20 بیشترین تاثیر را بر تخریب اراضی داشت.بحث و نتیجه گیری : مدل ارایه شده میتواند به عنوان مدلی کارآمد در تعیین مکانی نرخ (شدت)و گستره تخریب اراضی در مقیاس حوزه آبخیز جهت شناسایی دقیق سایت های تخریب شده برای مبارزه و مدیریت پدیده موردنظر مورد استفاده در سطح ملی قرار گیرد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

355 - تحلیل ملاحظات و چالش‌های حقوقی مدیریت بازیافت پساب
حسین شاکری مصطفی تیزقدم غازانی زهرا شاکری

10.22034/jest.2021.38286.4399

بازیافت پساب یکی از ابزارهای مهم در زمینه مدیریت منابع آب و حفظ محیط زیست تلقی می‌شود که نیاز به استفاده از آن با عنایت به افزایش جمعیت، روز به روز بیشتر برجسته می‌شود. این امر‌ از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است و علاوه بر جنبه‌های بهداشتی و فنی از ابعاد حقوقی متنوعی نی چکیده کامل

بازیافت پساب یکی از ابزارهای مهم در زمینه مدیریت منابع آب و حفظ محیط زیست تلقی می‌شود که نیاز به استفاده از آن با عنایت به افزایش جمعیت، روز به روز بیشتر برجسته می‌شود. این امر‌ از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است و علاوه بر جنبه‌های بهداشتی و فنی از ابعاد حقوقی متنوعی نیز برخوردار است که اثرات مستقیم و غیرمستقیم بر مدیریت پساب‌ها گذاشته و موجب پیچیدگی در ارائـه الگـوی استفاده از این منابع تجدیدپذیر ‌می‌شوند. مسئله اصلی آن است که بازیافت پساب که ممکن است مخاطراتی را برای سلامت عمومی و محیط زیست به همراه داشته باشد، برچه اصول حقوقی مبتنی است؟ و در صورتی که بازیافت به ایجاد خسارت به مردم و محیط زیست بینجامد مسئولیت مدنی مربوطه چگونه و بر چه اساسی تبیین می‌شود؟ آیا این مسئولیت مبتنی بر تقصیر است؟ یا باید از نظام‌های مدرن مسئولیت محض یا مطلق در این زمینه بهره برد؟ پژوهش حاضر با روش تحلیلیتوصیفی و مبتنی بر فرایند کتابخانه‌ای تلاش می‌کند به بررسی برخی از مهم‌ترین ملاحظات فقهی و حقوقی ناشی از بازیافت پساب بپردازد و سرانجام نتیجه‌گیری می‌کند که بازیافت باید با رعایت اصل احتیاط و لاضرر صورت پذیرد. اما اگر به خسارات منجر شد نظام مبتنی بر تقصیر به جهت دشواری‌های که در مراحل اثبات دارد، نمی‌تواند خسارات زیان‌دیده را جبران نماید. لذا استفاده از نظام مسئولیت محض/ مطلق و نیز ترویج بیمه‌های تخصصی در این خصوص پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

356 - برآورد ارزش سایه‌ای و هزینه‌های جانبی شوری‌آب زیرزمینی در بخش کشاورزی
فاطمه ابوالقاسمی حامد نجفی علمدارلو سیدابوالقاسم مرتضوی

10.22034/jest.2019.44167.4654

زمینه و هدف: رشد بهره‌برداری از منابع آبی جهت تأمین مصارف کشاورزی منجر به برداشت بی‌رویه از آبخوان‌ها و کاهش سطح آب زیرزمینی کشور شده است. این مسئله با انتشار پساب‌های آلاینده در محیط زیست باعث افزایش شوری شده و قدرت تولیدی مزارع کشاورزی را با تهدید جدی روبرو ساخته است. چکیده کامل

زمینه و هدف: رشد بهره‌برداری از منابع آبی جهت تأمین مصارف کشاورزی منجر به برداشت بی‌رویه از آبخوان‌ها و کاهش سطح آب زیرزمینی کشور شده است. این مسئله با انتشار پساب‌های آلاینده در محیط زیست باعث افزایش شوری شده و قدرت تولیدی مزارع کشاورزی را با تهدید جدی روبرو ساخته است. از این رو اندازه‌گیری هزینه‌های آلودگی ناشی از تولید محصولات مختلف و تعیین ارزش سایه‌ای آلاینده‌ها بسیار حائز اهمیت است. برای این منظور در پژوهش حاضر با استفاده از آمارهای بخش کشاورزی در استان‌های مختلف در دورة زمانی 1394-1379 به محاسبة ارزش سایه‌ای شوری آب زیرزمینی ایران پرداخته شده است. روش بررسی: در این راستا ابتدا تابع فاصله ستانده جهت‌دار در فرم تبعی درجه دوم تصریح شد و با رویکرد برنامه‌ریزی ریاضی برآورد شد. در ادامه میزان ناکارایی تکنیکی زیست محیطی استان‌ها در فعالیت کشاورزی ارزیابی شده و نهایتا ارزش سایه‌ای شوری آب زیرزمینی برآورد شد. یافته ها: نتایج نشان می‌دهد که استان‌های کشور از لحاظ میزان ناکارایی تکنیکی شرایط متفاوتی دارند. متوسط ارزش تابع فاصله ستانده جهت‌دار ایران برابر با 228/0 می‌باشد. همچنین میانگین ارزش سایه‌ای شوری آب زیرزمینی ایران برابر با 278/0 میلیارد ریال به ازای هر میکروزیمنس بر سانتی متر است. بحث و نتیجه گیری: پیشنهاد می شود که سیاست های دولت برای کنترل شوری آب زیرزمینی با توجه به ویژگی های هر منطقه تدوین و اجرا شود و اولویت با استان هایی باشد که قیمت سایه ای در آن ها کمتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

357 - پایش تغییرات سی ساله پوشش اراضی با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز قره سو، اردبیل)
فرشته نامدار شهلا محمودی اباذر اسمعلی عوری ابراهیم پذیرا

10.22034/jest.2020.45905.4755

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال های گذشته می تواند در برنامه ریزی جهت استفادة بهینه از آن و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی به شمار آید. از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور ابزاری ضروری چکیده کامل

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال های گذشته می تواند در برنامه ریزی جهت استفادة بهینه از آن و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی به شمار آید. از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور ابزاری ضروری و ارزشمند جهت پایش تغییرات می باشد. هدف از تحقیق حاضر، پایش تغییرات پوشش اراضی در حوضه آبخیز قره سو در استان اردبیل با تکنیک سنجش از دور است. روش بررسی: دراین تحقیق تغییرات پوشش اراضی طی سی سال از سال 1365 الی 1395 مورد پایش قرار گرفت.ابتدا تصاویر ماهواره لندست مربوط به ماه جولای سال های 1985، 2000 و 2015 تهیه و پس از تصحیح هندسی و ارتفاعی، طبقه بندی تصاویر به روش نظارت شده با متد حداکثر احتمال انجام پذیرفت. به منظور افزایش دقت طبقه بندی از شاخص NDVI، DEM و لایه شیب استفاده شد و دقت طبقه بندی با شاخص کاپا و صحت کلی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج در دوره اول (1380-1365) 43/20 درصد، در دوره دوم (1395-1380) 426/41 درصد و در سی سال (1395-1365) 99/27 درصد از منطقه دچار تغییر کاربری شده است که در هر سه دوره تغییرات کاربری زراعت دیم بیشترین مقدار را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان دهنده این امر است که علیرغم بالا بودن قدرت تصاویر ماهواره لندست در تهیه نقشه کاربری اراضی، می توان با استفاده از شاخص ها و لایه های جانبی نظیر NDVI، ارتفاع و درصد شیب قدرت تفکیک کاربری ها از یکدیگر را بهبود بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

358 - بررسی روند و الگوی توزیع مکانی کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های کیفی آب (مطالعه موردی دشت همدان-بهار)
عاطفه نورکی عبدالرحیم هوشمند

10.22034/jest.2019.45831.4750

زمینه و هدف: امروزه آگاهی از کیفیت منابع آب زیرزمینی، روند و بررسی تغییرات مکانی آن در برنامه ریزی و مدیریت پایدار منابع آب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات مکانی و زمانی کیفیت آب زیرزمینی، انتخاب بهترین شاخص و پهنه بندی آن جهت مدیریت منابع چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه آگاهی از کیفیت منابع آب زیرزمینی، روند و بررسی تغییرات مکانی آن در برنامه ریزی و مدیریت پایدار منابع آب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات مکانی و زمانی کیفیت آب زیرزمینی، انتخاب بهترین شاخص و پهنه بندی آن جهت مدیریت منابع آب زیرزمینی دشت همدان-بهار است. روش بررسی: در این پژوهش به منظور بررسی روند تغییرات پارامترهای کیفی آب، محاسبه شاخص های کیفی و پهنه بندی آن از داده های کیفیت شیمیایی دشت همدان-بهار در بازه زمانی 1384 تا 1393 استفاده شد. پارامترهای شیمیایی آب شاملTDS ، Na، SO4، THو pHدر 25 حلقه چاه اندازه گیری شد و با به کارگیری دو آزمون غیرپارامتری من-کندال و تخمین گر شیب سن، وجود روند معنی دار برای سری زمانی سالانه در سطح معنی داری 95 و 99 درصد مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین شاخص های کیفیت آب (WQI، WQIAmerican وCWQI) به صورت سالیانه محاسبه و از روش مقایسه ای جیل جانویک برای مقایسه شاخص های مورد نظر استفاده شد. سپس به وسیله ی سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مناسب ترین روش درون یابی جهت پهنه بندی بهترین شاخص کیفی آب از میان روش های درون یابی معین (IDW، RBF، LPI و GPI) انتخاب شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که 4 درصد از متغیرهای کیفی دارای روند افزایشی معنی دار، 12درصد دارای روند کاهشی معنی دار و 84 درصد بدون روند بوده اند. براساس شرایط موجود کیفیت آب زیرزمینی دشت همدان-بهار با استفاده از شاخص های WQI، WQIAmerican و CWQI به ترتیب در طبقه خوب، خوب و بد قرار داشت. بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج حاصل از مقایسه روش های مختلف درون یابی، روش RBF نسبت به روش های دیگر برتری داشت و از دقت بالا و خطای پایینی برخوردار بوده است لذا درون یابی با این روش صورت گرفت. در پایان مقایسه نقشه های پهنه بندی مکانی شاخص WQI نشان داد که در ابتدا و انتهای دوره آماری 10 ساله مورد بررسی میزان شاخص در کل سطح دشت یک روند کاهشی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

359 - اثرات احداث و بهره برداری سد مخزنی کرخه بر کاربری اراضی و کیفیت آب منطقه
شهلا کعب زاده جمال قدوسی رضا ارجمندی نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد

10.30495/jest.2021.32943.4101

زمینه و هدف: از مهم ترین پیامدهای احداث سد، تغییر کاربری اراضی و تأثیر آن در تغییر کیفیت آب و بر هم خوردن تعادل اکوسیستم رودخانه ها در پایاب سدها است. در تحقیق حاضر رابطه بین تغییرات کاربری اراضی و کیفیت آب رودخانه در پایاب سد کرخه به عنوان عامل اثر گذار در بر هم خوردن چکیده کامل

زمینه و هدف: از مهم ترین پیامدهای احداث سد، تغییر کاربری اراضی و تأثیر آن در تغییر کیفیت آب و بر هم خوردن تعادل اکوسیستم رودخانه ها در پایاب سدها است. در تحقیق حاضر رابطه بین تغییرات کاربری اراضی و کیفیت آب رودخانه در پایاب سد کرخه به عنوان عامل اثر گذار در بر هم خوردن تعادل اکوسیستم رودخانه کرخه تجزیه و تحلیل شده است.روش بررسی: روند تغییرات ادواری کاربری اراضی طی 5 دوره زمانی از سال های 1363 لغایت 1393 در منطقه با استفاده از تفسیر تصاویر ماهواره‌ای ادواری سنجنده لندست TM و ETM+ و تغییرات ادواری متناظر غلظت پارامترهای اندازه گیری شد و کیفیت آب رودخانه در پایاب سد کرخه بررسی شد.یافته ها: بعد از احداث سد، روند تغییرات کاربری اراضی تشدید شده و مقدار پارامترهای کیفیت آب افزایش یافته است. آزمون همبستگی بین تغییرات کاربری اراضی با پارامترهای کیفیت آب در بازه مورد مطالعه در پایاب سد نشان داد که همبستگی معنی دار آماری درسطح اطمینان 95درصد(05/0 =P) و 99درصد(01/0P= ) وجود دارد. رابطه بین تغییرات کاربری اراضی و تغییرات کیفیت آب رودخانه با استفاده از مدل های رگرسیون چند متغییره بررسی شد و نتایج آن بیانگر امکان پذیری پیش‌بینی یا برآورد حد آستانه مساحت قابل تخصیص به انواع کاربری ها در پایاب سد های بزرگ بود. کاربری زراعت آبی بیشترین تغییر را پس از احداث سد داشت. مساحت تحت پوشش اراضی آبی در زمان اجرای تحقیق 76درصد بود.بحث و نتیجه گیری: در مطالعه حاضر مشخص شد که وسعت مجاز تخصیص اراضی به زارعت آبی در منطقه برابر با 46 درصد مساحت حوضه آبریز پایاب سد کرخه است از این رو افزایش کاربری زراعت آبی عامل اصلی کاهش کیفیت آب رودخانه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

360 - بررسی همبستگی فضایی-زمانی میان روند تغییرات کاربری زمین و نوسانات کمی آب زیرزمینی در دشت اردبیل
وحید امینی پارسا علی عزیزی بهرام ملک محمدی بابک خیاط رستمی

10.22034/jest.2018.15331.2380

زمینه و هدف: درک ارتباط فضایی-زمانی تغییرات کاربری زمین و منابع آب زیرزمینی برای مدیریت مؤثر و پایدار دشت‌های ممنوعه بسیار حایز اهمیت است. این تحقیق درصدد بررسی ارتباط بین تغییرات کاربری زمین و نوسانات عمق سطح آب زیرزمینی در دشت ممنوعه اردبیل می‌باشد. روش بررسی: نقشه‌ه چکیده کامل

زمینه و هدف: درک ارتباط فضایی-زمانی تغییرات کاربری زمین و منابع آب زیرزمینی برای مدیریت مؤثر و پایدار دشت‌های ممنوعه بسیار حایز اهمیت است. این تحقیق درصدد بررسی ارتباط بین تغییرات کاربری زمین و نوسانات عمق سطح آب زیرزمینی در دشت ممنوعه اردبیل می‌باشد. روش بررسی: نقشه‌های کاربری زمین برای سال‌های 1989، 1998، 2009 و 2014 از تصاویر ماهوراه‌ای لندست استخراج و طبقه‌بندی شد و سپس مورد ارزیابی صحت قرار گرفت. همچنین نقشه‌های پراکنش عمق آب زیرزمینی با روش کریجینگ برای چهار دوره از داده‌های پیزومتری تهیه شد. همبستگی و ارتباط بین تغییرات کاربری زمین و نوسانات عمق آب زیرزمینی توسط روش‌های REGRESS و CORRELATE صورت پذیرفت. یافته‌ها: روند تغییرات کاربری زمین نشان‌دهنده افزایش مناطق انسان‌ساخت (1/5 درصد) و کشاورزی (57/10 درصد) و به‌تبع آن کاهش زمین‌های بایر (78/14 درصد) و جنگل (88/0 درصد) می‌باشد. هم‌چنین عمق سطح آب زیرزمینی در 25 سال گذشته 27/6 متر کاهش‌یافته است. مقدار R حاصل از روش REGRESS بین 35/0 تا 54/0 در دوره‌های مطالعاتی به دست آمد. ارزش R2 حاصل از CORRELATE برای تک‌تک پیکسل‌ها نشان‌دهنده ارتباط مستقیم بین توسعه زمین‌های کشاورزی و مناطق انسان‌ساخت و کاهش مراتع با روند کاهشی عمق سطح آب زیرزمینی می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج بیان گر قابلیت تکنیک‌های RS و GIS به همراه مدل‌های آماری مبتنی بر تحلیل‌های رگرسیونی در بررسی ارتباط بین تغییرات کاربری زمین و نوسانات عمق سطح آب زیرزمینی می‌باشد. نتایج و رهیافت تحقیق حاضر می‌تواند در مدیریت، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری منابع آب زیرزمینی در دشت‌های ممنوعه به‌خصوص دشت اردبیل مؤثر واقع شود و هم‌چنین در انتخاب و شناسایی مکان‌های اولویت‌دار برای مدیریت کاربری‌ها و آب‌های زیرزمینی مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

361 - مکان‌یابی اولیه سدهای زیر زمینی با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS و GIS در بخش شرقی حوزه رودخانه گرگان‌رود
محمدرضا دهمرده قلعه نو قاسم میرزایی احسان الوندی

10.22034/jest.2021.25124.3412

زمینه و هدف:سدهای زیر زمینی سازه هایی هستند که توانایی مسدود کردن آب زیر قشری، نگهداری آب در سفره های محلی و یا منحرف کردن آب به سفره های مجاور، بالا بردن تراز آب زیر زمینی، ذخیره کردن و در دسترس قرار دادن آب زیر زمینی را دارا می باشند.با در نظر گرفتن منافع محیط زیست و چکیده کامل

زمینه و هدف:سدهای زیر زمینی سازه هایی هستند که توانایی مسدود کردن آب زیر قشری، نگهداری آب در سفره های محلی و یا منحرف کردن آب به سفره های مجاور، بالا بردن تراز آب زیر زمینی، ذخیره کردن و در دسترس قرار دادن آب زیر زمینی را دارا می باشند.با در نظر گرفتن منافع محیط زیست و اجتماعی- اقتصادی سدهای زیر زمینی، مکان یابی مناسب اولین قدم در احداث این سدهای می باشد. روش های اصولی و جدید به منظور مکان یابی صحیح، خطرات مرتبط با مکان یابی نامناسب و ساخت سدهای زیرزمینی را کاهش می دهد. بدین منظور در این تحقیق از طریق استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه در کنار قابلیت های بالای نرم افزار ArcGIS مکان یابی مناسب سدهای زیر زمینی در بخش شرقی حوزه آبخیز گرگان رود استان گلستان انجام شده است. روش بررسی: معیارهای شیب، شبکه آبراهه، زمین شناسی، توپوگرافی، کاربری اراضی، گسل، بافت خاک و موقعیت روستا در نظر گرفته شده است. به منظور وزن دهی معیارها، از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. در ادامه به منظور تلفیق نقشه های معیار و مکان یابی مناسب سدهای زیر زمینی از تکنیک TOPSIS استفاده شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده در مرحله وزن دهی معیارها نشان داد، نرخ سازگاری مقایسات 03/0 است که این رقم تایید کننده صحت وزن دهی انجام شده بود. دو معیار شیب و موقعیت روستا به ترتیب دارای بیش ترین و کم ترین تاثیر روی مکان یابی سد زیر زمینی تشخیص داده شده است. نتایج نشان داد منطقه مورد مطالعه به چهار بخش خیلی مناسب، مناسب، تا حدودی نامناسب و نامناسب برای احداث سد زیرزمینی طبقه بندی شده است. بیش ترین سطح منطقه را طبقه نامناسب(7/76 درصد) و کم ترین سطح منطقه را طبقه خیلی مناسب(1/2 درصد) به خود اختصاص داده است. بحث و نتیجه گیری:با توجه به نتایج تحقیق می توان گفت، در مکان یابی مناسب برای احداث سد زیرزمینی در بخش شرقی حوزه آبخیز گرگان رود استان گلستان، با وجود وابستگی های مکانی میان نقشه های معیار و این که نمی توان نقشه های معیار را مستقل از یکدیگر در نظر گرفت، استفاده از تکنیک TOPSIS می توان به عنوان یک روش مناسب در تلفیق معیارها معرفی شود. همچنین معیارهای شیب و زمین شناسی به عنوان مهم ترین معیار برای مکان یابی سد زیرزمینی معرفی شدند. لازم به ذکر است با توجه به توانایی های بالای تکنیک TOPSISوGIS در مکان یابی مناسب سدهای زیرزمینی، هرچه قدر نظرات کارشناسی دقیق تر و داده ها و اطلاعات به روز تر باشند، استفاده از این فنون و ابزار با نتایج بهتری همراه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

362 - تاثیر قرق بر برخی خصوصیات شیمیایی و آلی خاک (مطالعه موردی: حوضه گنبد شهر همدان)
عباس قبادی داوود اخضری

10.22034/jest.2021.32769.4059

زمینه و هدف: چرای دام به‌عنوان یکی از آشفتگی‌های اکولوژیک باعث تغییر در خصوصیات خاک و پوشش گیاهی مراتع می‌شود. هدف از این تحقیق مطالعه اثر قرق بر ذخایر میکروبی زی‌توده و برخی خصوصیات خاک مراتع حوضه گنبد شهر همدان است. یکی از این مناطق تحت قرق 20 ساله است و منطقه دیگر در چکیده کامل

زمینه و هدف: چرای دام به‌عنوان یکی از آشفتگی‌های اکولوژیک باعث تغییر در خصوصیات خاک و پوشش گیاهی مراتع می‌شود. هدف از این تحقیق مطالعه اثر قرق بر ذخایر میکروبی زی‌توده و برخی خصوصیات خاک مراتع حوضه گنبد شهر همدان است. یکی از این مناطق تحت قرق 20 ساله است و منطقه دیگر در خارج از منطقه حفاظت‌شده تحت چرای دام‌ است. روش بررسی: نمونه‌گیری خاک بر اساس روش سیستماتیک- تصادفی انجام شد. پنج ترانسکت 1000 متری با جهت شمالی-جنوبی به‌طور تصادفی در هر منطقه (قرق و چرا شده) به‌صورت جداگانه در نظر گرفته شد. نمونه‌برداری خاک در هر 100 متر ببا روش سیستماتیک- تصادفی و در اردیبهشت ماه سال 95 انجام گرفت. عناصر مس، آهن، پتاسیم، منیزیم، منگنز و روی به‌وسیله طیف‌سنجی جذب اتمی، اسیدیته با دستگاه pH متر، وزن مخصوص ظاهری از روش کلوخه‌ای، نیتروژن کل از روش کجلدال، کربن آلی و ماده آلی خاک از روش اکسیداسیون تر والکی بلک و زیتوده میکروبی کربن به روش تدخین- استخراج محاسبه شد. یافته ها: پس از انجام تجزیه و تحلیل‌های آماری مشخص شد که غلظت عناصر پتاسیم و روی در خاک منطقه قرق و غلظت عنصر منیزیم در خاک منطقه چرا شده افزایش معنی‌داری در سطح 5 درصد داشته است. اسیدیته خاک در منطقه چرا شده از 01/7 در منطقه قرق به مقدار 23/7 افزایش یافت. رطوبت خاک در منطقه چراشده کاهش معنی‌داری ‌یافته و از 11/27 درصد در منطقه قرق به مقدار 12/18 درصد رسیده بود. جرم مخصوص ظاهری خاک نیز در منطقه چراشده 16/1 گرم بر سانتی‌متر مکعب بود که در منطقه قرق کاهش معنی‌داری داشته و به 98/0 گرم بر سانتی‌متر مکعب رسید. زی‌توده میکروبی کربن در خاک مناطق قرق و چرا شده تفاوت معنی‌داری داشت. مقایسه میانگین زی‌توده میکروبی کربن در خاک مراتع گنبد نشان داد که این پارامتر از 83/0 گرم بر کیلوگرم در منطقه چرا شده به مقدار 95/0 گرم بر کیلوگرم رسیده و افزایش معنی‌داری داشته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج به‌دست‌آمده نشانگر این نکته است که در منطقه قرق با اعمال قرق، خصوصیات خاک در مسیر توالی و رسیدن به شرایط ایده آل قرارگرفته‌ است اما همچنان این منطقه نیاز به توجه و ادامه حفاظت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

363 - تخمین TSS خروجی تصفیه‏خانه فاضلاب اهواز با استفاده از مدل‌های هوشمند
مجتبی قائدرحمتی هادی معاضد پروانه تیشه زن

10.22034/jest.2019.37718.4377

مقدمه: محدودبودن منابع آب شیرین در جهان، به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران، رویکرد استفاده مجدد از پساب های شهری را اجتناب ناپذیر ساخته است. از مهمترین شاخص های بررسی میزان آلودگی فاضلاب و مقایسه با استاندارد های مختلف جهت بازاستفاده یا تخلیه به منابع آبی TSS چکیده کامل

مقدمه: محدودبودن منابع آب شیرین در جهان، به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران، رویکرد استفاده مجدد از پساب های شهری را اجتناب ناپذیر ساخته است. از مهمترین شاخص های بررسی میزان آلودگی فاضلاب و مقایسه با استاندارد های مختلف جهت بازاستفاده یا تخلیه به منابع آبی TSS می باشد که آزمایشی هزینه بر و زمان بر است. مطالعه حاضر در سال 1395 با هدف تخمین TSS خروجی تصفیه خانه فاضلاب اهواز با استفاده از مدل های هوشمند انجام یافته است. مواد و روش ها: با توجه به زمان بر و هزینه بر یودن آزمون TSS، در این تحقیق، توانمندی سه مدل رگرسیون خطی چندمتغیره، شبکه عصبی مصنوعی و سیستم استنتاج فازی عصبی تطبیقی جهت تخمین TSS فاضلاب خروجی از تصفیه خانه فاضلاب با استفاده از نرم افزار MATLAB و SPSS 21 بررسی شد. براین اساس ترکیبات مختلفی از پارامترهای کیفی فاضلاب، طی دوره آماری 8 ساله (1394-1387) به عنوان ورودی مدل ها در دو حالت روزانه و ماهانه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج: مدل رگرسیون حداکثر ضریب تعیین(R2) برای مراحل آموزش و صحت سنجی را به ترتیب در دوره روزانه 75/0 و 67/0 و در دوره ماهانه 68/0 و 66/0 به دست آورد؛ ریشه میانگین مربعات خطا(RMSE) در این آزمون 033/0 و 025/0 در دوره روزانه و 053/0 و 053/0 در دوره ماهانه، به دست آمد. حداکثرR2 با شبکه عصبی مصنوعی به ترتیب برای مراحل آموزش و صحت سنجی در دوره روزانه 87/0 و 79/0 و در دوره ماهانه 87/0 و 85/0، و RMSE برابر 030/0 و 023/0 در دوره روزانه و 034/0 و 031/0 در دوره ماهانه، به دست آمد. نتایج بیشترین r2 را برای مدل سیستم استنتاج فازی عصبی تطبیقی نشان دادند که در دوره روزانه 91/0 و 83/0 و در دوره ماهانه 89/0 و 87/0، و مقدار RMSE برابر 026/0 و 025/0 در دوره روزانه و 031/0 و 028/0 در دوره ماهانه، به ترتیب برای مراحل آموزش و صحت سنجی بود. نتیجه گیری: براساس یافته های تحقیق هر سه مدل در تخمین مقدارTSS فاضلاب خروجی کاربرد مناسبی داشتند، اما مدل سیستم استنتاج فازی عصبی تطبیقی به دلیل برازش بهتر و خطای کم تر، مدلی مناسب تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

364 - امکان سنجی آب دریای خزر برای کشت یونجه‌های یک‌ساله (Medicago spp.) در مناطق جلگه‌ای مازندران
رضا تمرتاش زهرا زمانی محمدرضا طاطیان محمدرضا ریاحی

10.22034/jest.2020.34861.4194

زمینه و هدف: استفاده از آب دریا برای تولید محصول یکی از راه های مبارزه با کم آبی است. جهت استفاده از آب دریا باید گونه های شور پسند را بر اساس شرایط موجود انتخاب نمود. گونه هایی که قادر به رشد و نمو در شرایط شور بوده و عملکرد مطلوبی داشته باشند. هدف از این پژوهش مقایسه چکیده کامل

زمینه و هدف: استفاده از آب دریا برای تولید محصول یکی از راه های مبارزه با کم آبی است. جهت استفاده از آب دریا باید گونه های شور پسند را بر اساس شرایط موجود انتخاب نمود. گونه هایی که قادر به رشد و نمو در شرایط شور بوده و عملکرد مطلوبی داشته باشند. هدف از این پژوهش مقایسه عملکرد گونه های شورپسند با آب دریا بوده تا گیاهانی که دارای عملکرد علوفه ای بالا و سازگار با محیط را دارند، جهت کشت در اراضی ساحلی مازندران انتخاب و پیشنهاد شوند. روش بررسی: به منظور بررسی خصوصیات گیاهان علوفه ای شور پسند، آزمایشی در ایستگاه آموزشی پژوهشی دانشکده منابع طبیعی ساری در سال 1395 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور های آزمایش شامل چهار گونه یونجه یک ساله (Medicago polymorpha, Medicag scutellata ,( Medicago litoralis, Medicago truncatulaوپنج سطح آب شور دریا (dS/m 6/0به عنوان شاهد، dS/m 8/3، dS/m 4/6، dS/m 6/9 و dS/m 2/14) بودند. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که درصد جوانه زنی در هدایت الکتریکی dS/m 8/3 و dS/m4/6 و dS/m 6/9 اختلاف معنی داری (05/0p ≤ ) بین دو گونه M.Polymorpha وM. Scutellata و گونه های M. truncatula و M. litoralis دیده نشد. در طول فاز استقرار (60 روز) بین هریک از گونه ها اختلاف معنی داری (05/0p ≤ ) مشاهده شد. در هدایت الکتریکی dS/m 8/3، dS/m 4/6، گونه M. polymorpha با سایر گونه ها اختلاف معنی داری را نشان داد ولی بین سه گونه دیگر اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بحث و نتیجه گیری: نتیجه پژوهش بیانگر این است که گونه های M.polymorha و M.scutellata تحمل بیشتری از خود در شرایط شوری نشان داده و سازگارشده اند (05/0p ≤ ). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

365 - بررسی کیفیت آب رودخانه شاوور با استفاده از شاخص‌های کیفی آب (مطالعه موردی: روستای حمزه تا سد شاوور)
محمد ویسی مریم محمدی روزبهانی نرگس ظهرابی

10.30495/jest.2021.29970.3855

زمینه و هدف: رودخانه ها جزء کوچکی از آب های جاری جهان و یکی از منابع اساسی تأمین آب برای مصارف گوناگون از جمله کشاورزی، شرب و صنعت مطرح می باشند. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت کیفی بخشی از آب رودخانه شاوور واقع در استان‌خوزستان با استفاده از شاخص‌های کیفی آب 4(NSFWQ چکیده کامل

زمینه و هدف: رودخانه ها جزء کوچکی از آب های جاری جهان و یکی از منابع اساسی تأمین آب برای مصارف گوناگون از جمله کشاورزی، شرب و صنعت مطرح می باشند. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت کیفی بخشی از آب رودخانه شاوور واقع در استان‌خوزستان با استفاده از شاخص‌های کیفی آب 4(NSFWQI) ،5(IRWQI) و (BCWQI)6 در بازه مورد مطالعه روستای حمزه تا سد شاوور انجام یافت.روش بررسی: نمونه برداری از 5 ایستگاه منتخب در طول مسیر رودخانه طی شش دوره فصول زمستان سال 94و بهار سال 95 انجام یافت و پس از انتقال نمونه‌ها به آزمایشگاه مقادیر پارامترهای کیفی برای محاسبه شاخص های کیفیت آب شامل:BOD5،COD، اکسیژن محلول، نیترات و سایر پارامترهای کیفی با روش های استاندارد تعیین شدند.یافته ها: مطابق نتایج محاسبه شاخص (NSFWQI)‌ برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره‌های نمونه‌برداری بین مقادیر 40-36 قراردارد و بیان‌گر کیفیت بد آب می باشند. همچنین نتایج محاسبه شاخص (IRWQI) برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره‌های نمونه‌برداری بین مقادیر 46-43 قرار و بیان‌گر کیفیت نسبتاً بد آب می باشند. برای شاخص (BCWQI) برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره نمونه‌برداری بین مقادیر 39-27 قرار و بیان‌گر کیفیت مناسب برای مصارف کشاورزی می باشد.بحث و نتیجه‌گیری: کیفیت آب رودخانه در تمامی دوره‌های نمونه‌برداری در سطح کیفی پایینی قرار داشته که استفاده از آب آن را تنها برای مصارف کشاورزی مناسب است، همچنین ورود زه‌آب‌های مزارع کشاورزی حاوی کودهای شیمیایی، فاضلاب‌های خانگی از عمده دلایل کاهش کیفیت آب این رودخانه می باشد. در تعیین کیفیت آب رودخانه، شاخص (IRWQI) بهتر از شاخص‌های دیگر در ایران می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

366 - سنجش میزان بور در محیط‌های آبی حاوی Zannichellia palustris و Ruppia maritime با شوری‌های متفاوت
امیر پرنیان مصطفی چُرم نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد

10.30495/jest.2022.52152.5057

زمینه و هدف: وجود زه آب های شور و آلوده از مشکلات زیست محیطی مناطق جنوبی ایران است که اغلب به تالاب های منطقه می ریزد. لذا این پژوهش با هدف پالایش بور از سه محیط آبی با شوری متفاوت توسط دو گیاه آبزی بومی تالاب های جنوب ایران انجام گرفت.روش بررسی: در این پژوهش در سال 139 چکیده کامل

زمینه و هدف: وجود زه آب های شور و آلوده از مشکلات زیست محیطی مناطق جنوبی ایران است که اغلب به تالاب های منطقه می ریزد. لذا این پژوهش با هدف پالایش بور از سه محیط آبی با شوری متفاوت توسط دو گیاه آبزی بومی تالاب های جنوب ایران انجام گرفت.روش بررسی: در این پژوهش در سال 1393، طی 120 ساعت پالایش آب آبیاری و دو نوع زه آب مختلف آلوده شده به 4 سطح غلظتی مختلف بور (1، 2، 5 و 10 میلی گرم در لیتر)، توسط دو گیاه آبزی (Zannichellia palustris L. وRuppia maritima L.) بررسی شد.یافته ها: نتایج نشان داد که در آب غیرشور گیاهان Zannichellia palustris و Ruppia maritime بور را به مقدار قابل توجهی جذب و کارایی حذف بور در هر دو گیاه به بیش از 70% رسید، همچنین شاخص جذب بور در دو گیاه زانیشلیا و روپیا به ترتیب 51/0 تا 16/8 و 18/0 تا 14/8 میلی گرم در ظرف در بازه ی آلودگی مورد مطالعه به دست آمد که این مقادیر در زه آب های شور افزایش یافت. شاخص تولید زیست توده گیاهی زانیشلیا با افزایش آلودگی بور کاهش داشت، اما این روند در مورد روپیا مشاهده نشد که نشان از مقاومت بیشتر روپیا به آلودگی بور است.بحث و نتیجه گیری: کارایی پالایش بور در زانیشلیا بیش از روپیا ولی اثر منفی شوری بر زانیشلیا بیش از روپیا بود. نتایج به دست آمده در این پژوهش توان پالایندگی بور توسط گیاهان زانیشلیا و روپیا در آب های شور را تایید می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

367 - بررسی آلایندگی فیزیکی-‌شیمیایی آب چاه در روستاهای اطراف دماوند با بهره-گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی
محدثه حدادی مریم رفعتی مجتبی صیادی

10.30495/jest.2022.54092.5117

زمینه و هدف: با توجه به کمبود آب و بحـران خشک سـالی در چنـد سال اخیر، اهمیت بررسی کیفیت منابع آب زیرزمینی روز بـه روز بیشـتر شده است و در این راستا، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)یکی از بهترین سیستم هایی است که به مدیران برای تصمیم گیری بهینه کمک می کند. بنابراین، هدف ا چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به کمبود آب و بحـران خشک سـالی در چنـد سال اخیر، اهمیت بررسی کیفیت منابع آب زیرزمینی روز بـه روز بیشـتر شده است و در این راستا، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)یکی از بهترین سیستم هایی است که به مدیران برای تصمیم گیری بهینه کمک می کند. بنابراین، هدف این پژوهش تعیین آلایندگی و تغییرات کیفی آب چاه ها در روستاهای اطراف شهرستان دماوند با کمک GIS بوده است. روش بررسی: 11 حلقه چاه در روستاهای مشا، چنار شرقی، لومان، وادان، زان، آینه ورزان، جابان، سربندان، آرو، سیدآباد و اسلام آباد طی دوره های ترسالی و خشک سالی سال 1397 نمونه برداری شدند. سپس با استفاده از روش های درون یابی IDW، اطلاعات چاه ها را به سطح تعمیم داده و نقشه مورد نظر تهیه شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آب موجود در چاه های منطقه برای مصارف شرب و کشاورزی در حد خوب است. بر اساس نقشه های GIS، آلوده ترین چاه در روستای وادان واقع شده است که میزان EC و سدیم در آن بالاتر از حد استاندارد بوده و علت آن نیز ساختار زمین شناسی جنوب شهرستان و برداشت بی رویه آب این چاه است. از نظر شاخص GWQI مشخص شد که روستاهای آینه ورزان، زان و سیدآباد در هر دو دوره بررسی، به دلیل داشتن عدد کیفی کمتر از 20 نسبت به سایر نواحی از نظر حفر چاه در آینده مناسب تر است. بحث و نتیجه گیری: از آن جایی که دماوند دارای اراضی کشاورزی و باغات زیادی است که به صورت دوره ای مورد سم‌پاشی قرار می‌گیرند و مصرف کودهای شیمیایی در آن زیاد است، لذا می توان احتمال داد که در آینده، وضعیت این چاه ها از حد آستانه خارج شوند، هرچند براساس نتایج این پژوهش در زمان نمونه برداری، وضعیت این چاه ها مطلوب بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

368 - تصفیه پسابهای پالایشگاهی با استفاده از فرآیند ترکیبی فنتون - ماوراء‌بنفش
هادی شایق حمید کاظمی اسفه حسین حسینی

10.30495/jest.2019.38014.4384

زمینه و هدف: حذف هیدروکربن‌های سنگین و پساب‌های بیولوژیکی عموماً پیچیده و دشوار است. هدف از این تحقیق تصفیه پسابهای پالایشگاهی با استفاده از فرآیند ترکیبی فنتون - ماوراء‌بنفش می‌باشد.روش بررسی: فرآیند‌های اکسیداسیون پیشرفته می‌توانند ضمن کاهش بار شیمیایی پساب به کاهش با چکیده کامل

زمینه و هدف: حذف هیدروکربن‌های سنگین و پساب‌های بیولوژیکی عموماً پیچیده و دشوار است. هدف از این تحقیق تصفیه پسابهای پالایشگاهی با استفاده از فرآیند ترکیبی فنتون - ماوراء‌بنفش می‌باشد.روش بررسی: فرآیند‌های اکسیداسیون پیشرفته می‌توانند ضمن کاهش بار شیمیایی پساب به کاهش بار بیولوژیکی نیز منجر شوند. در این تحقیق، مطالعه آزمایشگاهی کاهش اکسیژن مورد نیاز شیمیایی(COD) ، اکسیژن خواهی بیولوژیکی(BOD) و روغن و گریس(O & G) با روش فنتون و تابش اشعه ماوراء‌بنفش انجام شده و اثر شرایط عملیاتی مانند pH، میزان آب‌اکسیژنه، دما و زمان پرتو دهی اشعه ماوراء‌بنفش بررسی شد.یافته‌ها: نمونه پساب صنعتی از یکی از شرکت‌های پالایشگاهی تهیه شد. مطابق نتایج بدست آمده، شرایط بهینه جهت حذف COD شامل زمان پرتودهی30 دقیقه،pH برابر 3، دمای 35 درجه سانتی‌گراد، میزان آب اکسیژنه محلول 85 میلی‌لیتر نسبت به250 میلی‌لیتر و حذف COD تا 45/74% بدست آمد. همچنین شرایط بهینه جهت حذف روغن و گریس شامل زمان پرتودهی20دقیقه،pH برابر3، دمای 35 درجه سانتی‌گراد، میزان آب اکسیژنه محلول 85 میلی‌لیتر نسبت به 250 میلی‌لیتر و حذف روغن و گریس تا 8/89% بدست آمد. همچنین شرایط بهینه جهت حذف BOD شامل زمان پرتودهی20 دقیقه،pH برابر4، دمای 25 درجه سانتی‌گراد و میزان آب اکسیژنه محلول 65 میلی‌لیتر نسبت به 250میلی‌لیتر از محلول بوده و تحت این شرایط حذف BOD تا 49/82% بدست آمد.بحث و نتیجه گیری: مطالعه آزمایشگاهی کاهش COD ، BOD و O & G با استفاده از واکنش فنتون با آب‌اکسیژنه مورد تحقیق قرار گرفت و اثر شرایط عملیاتی مانند pH ، آب‌اکسیژنه، دما و زمان پرتو دهی اشعه ماوراء‌بنفش بررسی و در نهایت مشخص گردید که روش فنتون همراه با تابش اشعه ماوراء‌بنفش برای حذف یا کاهش این مواد آلاینده در پساب پالایشگاهی موثر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

369 - بررسی روش های حذف آرسنیک از آب آشامیدنی با تاکید بر نانوذرات فلزی(دی اکسید تیتانیوم و اکسید روی) و کربن فعال
نسطونا قنبری سقرلو محمد ربانی لیدا سلیمی حسین غفوریان سید محمدتقی ساداتی پور

10.22034/jest.2021.62932.5489

زمینه و هدف: آرسنیک یکی از فلزات سنگین با اولویت بهداشتی بسیار بالا است. لذا این تحقیق با هدف بررسی روش های حذف آرسنیک از آب آشامیدنی با تاکید بر نانوذرات فلزی (دی اکسید تیتانیوم و اکسید روی) و کربن فعال انجام گرفته است. روش بررسی: این مطالعه از نوع مروری است. در این م چکیده کامل

زمینه و هدف: آرسنیک یکی از فلزات سنگین با اولویت بهداشتی بسیار بالا است. لذا این تحقیق با هدف بررسی روش های حذف آرسنیک از آب آشامیدنی با تاکید بر نانوذرات فلزی (دی اکسید تیتانیوم و اکسید روی) و کربن فعال انجام گرفته است. روش بررسی: این مطالعه از نوع مروری است. در این مطالعه کلیه مقالات موجود در پایگاه های داخلی و خارجی از قبیل ایران مدکس، ایران داک، SID وGoogle Scholar ، Direct science، پایگاه علمی اطلاع رسانی سازمان بهداشت جهانی، Pubmed از سال 2010 تا 2021 مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بررسی و مرور مطالعات انجام شده در زمینه حذف آرسنیک از منابع آبی نشان داد روش های مختلفی مثل انعقاد و لخته سازی، تعویض یون، فیلتراسیون و جذب برای حذف آرسنیک از آب مورد استفاده قرار گرفته اند. به دلیل کارائی مناسب، قیمت کم و راحتی به کارگیری و سایر ملاحظات راهبری و محیط زیستی، روش های جذب به خوبی برای حذف آرسنیک در منابع آبی معرفی شده اند. که یکی از روش‌های مطلوب کربن فعال است. در بین روش‌های مختلف جذب، کربن فعال جاذب خوبی برای حذف آرسنیک 5 ظرفیتی (As V) است و کارائی آن به منظور حذف آرسنیک 3 ظرفیتی (As III) نیاز به پیش اکسیداسیون دارد که این‌کار بهتر است با برخی اصلاحات بر روی کربن فعال انجام شود. به این منظور نانوذرات برای حذف آرسنیک بسیار بیشتر مورد نظر بوده است، چرا که کارائی حذف را می تواند بسیار بهبود ببخشد و نیاز به پیش اکسیداسیون در فرایند تصفیه آب را حذف کند. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که نانوذرات آهن به تنهایی یا در ترکیب با سایر فلزات، تیتانیوم در ترکیب با سایر فلزات به خصوص روی، سریوم و زیرکونیوم کارائی قابل توجهی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

370 - ارزیابی ریسک بهداشتی و محیط زیستی تصفیه خانه فاضلاب غرب اهواز با استفاده از روش های AHP و TOPSIS
حمید رضا پور خباز آذین عزیزی سعیده جوانمردی علیرضا پورخباز

10.22034/jest.2021.29334.3793

زمینه و هدف: کارکنان شاغل در تصفیه خانه های فاضلاب و محیط های انسانی اطراف همواره در معرض تهدید عوامل مخاطره آمیز از قبیل عوامل زیان آور فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی می باشند. بنابراین، جهت بررسی این خطرات و ارائه راهکارهای لازم، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ریسک های ایمنی، چکیده کامل

زمینه و هدف: کارکنان شاغل در تصفیه خانه های فاضلاب و محیط های انسانی اطراف همواره در معرض تهدید عوامل مخاطره آمیز از قبیل عوامل زیان آور فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی می باشند. بنابراین، جهت بررسی این خطرات و ارائه راهکارهای لازم، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ریسک های ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی درتصفیه خانه فاضلاب غرب اهواز انجام گرفته است.روش بررسی: پس از بازدیدهای میدانی، مصاحبه با کارشناسان و کارکنان تصفیه خانه (سال 1396) و جستجو در منابع اینترنتی، فهرستی از مهم ترین ریسک ها شناسایی و برای پاسخ دهی در اختیار این کارشناسان و کارکنان قرارگرفت. به منظور تجزیه و تحلیل و اولویت بندی ریسک ها از دو روش AHP وTOPSIS که از جمله روش های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) می باشند و همچنین از تکنیک آنتروپی به منظور محاسبه وزن شاخص ها، استفاده شد. در ادامه راهبردهای اولویت بندی عوامل، به منظور رفع تعارض بین نتایج دو روش TOPSIS و AHP از روش میانگین رتبه ها استفاده شد.یافته ها: طبق نتایج حاصل از دو روش AHPو TOPSIS عوامل ریسک برخورد با قطعات چرخنده دستگاه ها، ورود مواد سمی و فاضلاب های صنعتی غیر مجاز و انتشار بیوگاز از مخازن هضم لجن به عنوان مهم ترین ریسک های ایمنی و زیست محیطی شناسایی شدند. همچنین، بر اساس روش میانگین رتبه ها، در بین ریسک های ایمنی و بهداشتی برخورد با قطعات چرخنده دستگاه ها با امتیاز 5/1 اولویت اول، برق گرفتگی و انتشار گازهای بدبو از فاضلاب با امتیاز 3 و5/3 اولویت دوم و سوم را کسب کردند. در بین ریسک های زیست محیطی، ورود مواد سمی و فاضلاب های صنعتی غیر مجاز، انتشار بیوگاز از مخازن هضم لجن با امتیاز2 اولویت اول، آتش سوزی و انفجار با امتیاز3 اولویت دوم و نوسانات دبی فاضلاب ورودی با امتیاز 5/3 اولویت سوم را به خود اختصاص دادند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به این که عملکرد تصفیه خانه فاضلاب اهواز در مرحله بهره برداری تابعی از عوامل مختلف انسانی، طبیعی، تجهیزاتی و عملکردی می باشد، لذا مدیریت این عوامل کمک موثری در بهبود و ارتقای فرآیند بهره برداری خواهد داشت. در نهایت، مهمترین اقدامات مدیریتی به منظور کاهش سطح ریسک های شناسایی شده در این تصفیه خانه در پژوهش حاضر ارائه گردید که می توان با بکارگیری دستورالعمل های ایمنی کار، ایجاد تاسیسات و تجهیزات لازم در خصوص سوزاندن گازهای اضافی و جلوگیری از تجمع خطرناک آنها در محیط تصفیه خانه اهواز، انجام پیش تصفیه فاضلاب های صنعتی و پایش مستمر پساب های خروجی جهت تطابق با استانداردهای زیست محیطی اشاره نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

371 - ارزیابی اثرات سناریوهای SSP از بروندادهای اقلیمی مدل‌های جفت شده میان مقایسه‌ای فاز ششم (CMIP6) بر منابع آب و کشاورزی منطقه هشتگرد با رویکرد اعمال راهبرد تطبیقی
مصطفی رضایی زمان علیرضا مساح بوانی سامان جوادی

10.30495/jest.2023.65251.5606

زمینه و هدف: با توجه به وضعیت نه‌چندان مناسب شرایط منابع آب کشور و نیز پدیده تغییراقلیم و تأثیرات آن، شبیه سازی وضعیت تغییر اقلیم در آینده و ارزیابی اثرات آن به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری و مقابله با آن می‌تواند اهمیت بسزایی در تصمیم‌گیری‌های آینده داشته باشد. در این راستا ب چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به وضعیت نه‌چندان مناسب شرایط منابع آب کشور و نیز پدیده تغییراقلیم و تأثیرات آن، شبیه سازی وضعیت تغییر اقلیم در آینده و ارزیابی اثرات آن به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری و مقابله با آن می‌تواند اهمیت بسزایی در تصمیم‌گیری‌های آینده داشته باشد. در این راستا به‌منظور کاهش اثرات منفی تغییر اقلیم و سود جستن از اثرات احتمالی مثبت آن در حوضه‌های آبریز، راهبرهای مختلف سازگاری ارائه می‌شود. در این تحقیق تطبیق با تغییر اقلیم در بخش کشاورزی تحت جدیدترین سناریوهای تغییر اقلیم CMIP6-SSP مورد بررسی و ارزیابی قرارگرفته و با توجه به ویژگی‌های منطقه هشتگرد و مخاطراتی که کشاورزی منطقه را تهدید می‌کند، تلاش ‌دارد تا نگاه جامعی به این سیستم داشته باشد. بدین منظور راهبردهای سازگاری برای کاهش اثرات منفی تغییر اقلیم در بخش کشاورزی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: بدین منظور از مدل SWAT برای شبیه‌سازی و ارزیابی راهبرد تطبیقی در منطقه هشتگرد در سال 1398 استفاده شد. برای مدل‌سازی شرایط تغییر اقلیم در منطقه از مدل‌ اقلیمی NorESM2-MM مربوط به گزارش ششم IPCC و سناریوهای مختلف SSP (SSP1.26, SSP2.54, SSP3.70. SSP 5.85) بهره گرفته شد و با ریزمقیاس، داده‌های دمای حداقل، حداکثر و بارش برای سال‌های 2020 تا 2049 تولید گردید. پس از محاسبه تغییرات دما و بارندگی نسبت به شرایط حاضر، مقادیر این تغییرات به‌منظور بررسی تأثیر آن بر منابع آب منطقه هشتگرد، به مدل SWAT اعمال گردید و مقادیر تنش آبی، عملکرد محصولات در شرایط اعمال تغییر اقلیم برآورد گردید. یافته‌ها: نتایج حاکی از افزایش متوسط تنش آبی و همچنین کاهش عملکرد محصولات به‌غیراز محصول ذرت در همه سناریوهایSSP بود. پس از ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در منطقه، به‌منظور تطبیق با این تغییرات در بخش کشاورزی، راهبرد تغییر الگوی کشت از محصولات گوجه‌فرنگی و یونجه با نیاز آبی بالا با محصولات گندم و جو که قابلیت سازگاری بالاتر و نیاز آبی کمتر دارند و همچنین در تغییر الگوی کشت دوم، به ذرت خوشه‌ای به‌عنوان محصول مقاوم‌به‌گرمایش زمین، پیشنهاد و با معیارهای چون تغییرات تنش آبی و عملکرد محصولات نسبت به شرایط ادامه وضع موجود (BAU[1]) ارزیابی شد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد، تغییر الگوی کشت به گندم و جو موجب کاهش تنش آبی محصولات منطقه شده‌است. به‌طورکلی در راهبرد تغییر الگوی کشت، افزایش عملکرد هر سه محصول گندم ، جو و ذرت نسبت به راهبرد BAU را در پی داشت. در راهبرد تغییر الگوی کشت به ذرت خوشه‌ای کاهش قابل‌توجه تنش آبی و به‌تبع آن عملکرد قابل‌قبول این محصول برآورد شد. که این افزایش عملکرد به دلیل کاهش تنش‌های آبی ناشی از افزایش آب قابل‌دسترس می‌باشد. 1- Bussines As Usual پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

372 - طراحی سیستم کنترل هوشمند جدید جهت تهویه هوای ساختمان‌ به منظور کاهش اتلاف انرژی
جعفر طاوسی مجید ولیزاده

10.30495/jest.2022.49887.4938

زمینه و هدف: امروزه به دلیل رشد جمعیت، نیاز روزافزون بشر و افزایش دمای سالیانه کره زمین، مصرف انرژی همواره روبه افزیش است. یکی از مصرف کنندگان عمده انرژی، ساختمان های با زیربنای بالای 2000 مترمربع هستند. بنابراین کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها بایستی بسیار مورد توجه قرار چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه به دلیل رشد جمعیت، نیاز روزافزون بشر و افزایش دمای سالیانه کره زمین، مصرف انرژی همواره روبه افزیش است. یکی از مصرف کنندگان عمده انرژی، ساختمان های با زیربنای بالای 2000 مترمربع هستند. بنابراین کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها بایستی بسیار مورد توجه قرار گیرد. به عبارت دیگر، هدف از این مقاله کنترل سیستم سرمایش در تابستان و کنترل سیستم گرمایش در زمستان است به نحوی که وضعیت دما و رطوبت کنونی اتاق در نظر گرفته شود و جهت اینکار از منطق فازی استفاده می شود.روش بررسی: در این تحقیق، کنترل منطق فازی برای سیستم تهویه هوای ساختمان جهت افزایش بازده انرژی و تامین محیط راحت بررسی شده است. یک مدل تئوریک از واحد فن‌کویل[1] و انتقال حرارت بین هوا و سیال خنک‌کننده استخراج می گردد. متغیرهای کنترلی، دمای اتاق و رطوبت نسبی و نتایج کنترلی، درصد نرخ جریان آب خنک و گرم شده در تابستان و درصد نرخ جریان آب داغ و بخار تزریقی در زمستان هستند.یافته ها: در این پژوهش متوجه شدیم که با استفاده از کنترل کننده هوشمند و منطبق بر سیستم فازی، می توان تا بالای 90% از اتلاف انرژی جلوگیری کرد.بحث و نتیجه گیری: نتایج کنترل فازی با کنترل متداول تناسبی-انتگرال‌گیر-مشتق‌گیر[2] مقایسه می گردد. ثابت می شود که کنترل‌کننده‌ی فازی کارایی بیشتری داشته و موجب مصرف انرژی کمتری در مقایسه با کنترل PID است.[1]- Fan Coil Unit (FCU)[2]- Proportional Integral Derivative (PID) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

373 - نقشه راه کاربرد تکنولوژی هسته‌ای در محیط‌زیست
زهرا سلطانی امیرمحمد بیگ زاده

10.30495/jest.2022.64741.5582

زمینه و هدف: امروزه، استفاده از دستگاه‌های پیشرفته تصفیه آلاینده‌های محیطی مبتنی بر تکنولوژی هسته ای در فرآیندهایی که با تولید آلاینده‌های گازی و مایع و جامد همراه است، شدیداً توصیه می‌شود. تکنولوژی هسته ای، پیشرفته، پیچیده و در مرحله رشد است و نیاز به سرمایه‌گذاری بالا چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه، استفاده از دستگاه‌های پیشرفته تصفیه آلاینده‌های محیطی مبتنی بر تکنولوژی هسته ای در فرآیندهایی که با تولید آلاینده‌های گازی و مایع و جامد همراه است، شدیداً توصیه می‌شود. تکنولوژی هسته ای، پیشرفته، پیچیده و در مرحله رشد است و نیاز به سرمایه‌گذاری بالا، نیروهای با تخصص بالا و همکاری و هماهنگی سلسله‌ای از پروژه‌ها دارد، لذا تدوین استراتژی و برنامه‌ریزی برای توسعه کاربرد تکنولوژی هسته‌ای در محیط‌زیست، ضروری است. هدف از این پژوهش پشتیبانی از برنامه ریزی راهبردی و بلندمدت تکنولوژی هسته‌ای در حوزه محیط‌زیست با تهیه و تدوین نقشه راه است، تا تکنولوژی‌های کلیدی و روش‌های دستیابی به آن‌ها شناسایی شوند. روش بررسی: در این مقاله جهت تدوین نقشه راه کاربرد تکنولوژی هسته‌ای در محیط‌زیست، ابتدا با مرور پژوهشی در زمینه‌ی کاربردهای تکنولوژی هسته‌ای در محیط‌زیست، پتانسیل‌های بالقوه و تکنولوژی‌های کلیدی در این زمینه شناسایی شد. سپس با اجرای گام‌های فرایندی از طریق بررسی مقالات و متون علمی، بازار شناسایی شد و سپس انواع محصولات تعیین شدند. بازه زمانی تحقیق بین سال های 1399-1400 می باشد. یافته‌ها: مهم‌ترین بازار سیستم‌های تصفیه بر پایه تکنولوژی هسته‌ای نیروگاه ها، صنایع بزرگ شیمیایی و پتروشیمی و صنایع پسماند هستند. تأسیسات آلاینده زدایی گازها، تصفیه‌خانه لجن و فاضلاب و تأسیسات رفع آلودگی پسماندهای صنعتی در دسته محصولات طبقه‌بندی می شوند. مطابق نقشه راه، دستیابی به تکنولوژی شتاب‌دهنده‌ها و سامانه‌های پرتودهی گاما از طریق انتقال تکنولوژی و خرید تجهیزات و نیز مشارکت و انتقال تجارب از طریق سازمان های بین‌المللی میسر می گردد. ازآنجایی‌که تمامی مراحل تحقیق و توسعه سیستم های تصفیه حالت‌جامد با امکانات موجود در کشور قابل انجام است و نیز ساده‌تر بودن فرآیند، در طول سه سال اولیه تمرکز بر سیستم های تصفیه حالت‌جامد تعیین شد و به‌موازات آن و با کسب تجارب لازم، امکان انتقال تکنولوژی به سیستم های تصفیه مایع و گاز فراهم می گردد. بحث و نتیجه‌گیری: سیستم های تصفیه مبتنی بر تکنولوژی هسته ای پیشرفته، مقرون‌به‌صرفه و با کارایی بالاتر و سازگار با محیط‌زیست هستند. در این راستا، کاربرد نقشه راه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مدیریتی برای برنامه‌ریزی توسعه‌ی این تکنولوژی‌ ضروری است، که در این مقاله بدان پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

374 - بررسی عوامل موثر بر راندمان حذف آمون یوم در تصفیه خانه های فاضلاب با استفاده از فرایند زدایش توسط هوا
آرزو زنگنه سیما سبزعلیپور افشین تکدستان رضا جلیل زاده ینگجه مرتضی خفائی

10.22034/jest.2021.57356.5238

زمینه و هدف: حذف آمونیوم از پساب ها درتصفیه خانه های فاضلاب به دلیل تأثیرات خطرناک و سمی آن بر سلامتی انسان و منابع بیوتیک ضروری است. هدف از انجام این مطالعه بررسی پارمترهای عملیاتی بر راندمان فرایند زدایش با هوا ، تعیین اولویت و درجه تاثیر آنها بر حذف آمونیوم و مقایسه چکیده کامل

زمینه و هدف: حذف آمونیوم از پساب ها درتصفیه خانه های فاضلاب به دلیل تأثیرات خطرناک و سمی آن بر سلامتی انسان و منابع بیوتیک ضروری است. هدف از انجام این مطالعه بررسی پارمترهای عملیاتی بر راندمان فرایند زدایش با هوا ، تعیین اولویت و درجه تاثیر آنها بر حذف آمونیوم و مقایسه راندمان حذف آمونیم طی فرایند زدایش توسط هوا در تصفیه خانه های فاضلاب شهری با استفاده از فاضلاب مصنوعی و واقعی بود. روش بررسی: در این مطالعه تاثیر هر یک از پارمترهای عملیاتی بر روی راندمان حذف آمونیوم شامل غلظت آمونیوم ورودی، pH و دما طی فرایند زدایش با هوا به ترتیب برای فاضلاب مصنوعی و واقعی، بر اساس روش های استاندارد (نسلریزاسیون و تهیه محلول های استاندارد) و با استفاده از اسپکتروفتومتر، pH سنج و ماژول دما بررسی شد. این مطالعه در بهمن ماه 1397 انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که حداکثر راندمان حذف آمونیوم طی فرایند زدایش توسط هوا برای فاضلاب مصنوعی با نسبت هوا به آب 80 و غلظت آمونیوم ورودی 6/59 میلی گرم در لیتر ، pH 05/12و دمای 3/46 درجه سانتی گراد 91% است. همچنین نتایج مطالعه در زمینه بررسی راندمان حذف آمونیوم در تصفیه خانه های فاضلاب شهری نشان داد که راندمان حذف حداکثری 91% برای فاضلاب واقعی (پساب مخزن ته نشینی اولیه) با نسبت هوا به آب 80 و غلظت آمونیوم ورودی 04/61 میلی گرم در لیتر،pH 53/12و دمای 9/45 درجه است. بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج مدل رگرسیون تک متغییره به ترتیب غلظت آمونیوم ورودی˂ دما ˂ pH بیشترین میزان تاثیر را بر راندمان حذف آمونیوم در فاضلاب مصنوعی و فاضلاب واقعی دارند. در مدل رگرسیون چند متغییره به ترتیب تاثیر دما وpH بر راندمان حذف آمونیوم در فاضلاب مصنوعی و فاضلاب واقعی افزایشی و کاهشی است. بر اساس یافته های این مطالعه، فرایند زدایش توسط هوا می تواند با موفقیت به منظور حذف آمونیوم از پساب تصفیه خانه های فاضلاب شهری به ویژه برای مناطق گرمسیری به کار رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

375 - افزایش کارایی مصرف آب پنبه با استفاده از فاضلاب تصفیه شده شهری تحت شرایط اعمال سطوح مختلف آبیاری
علی نشاط فرزین فروزش

10.30495/jest.2023.73132.5853

زمینه و هدف: کمبود بیش از پیش منابع آبی در سالهای اخیر ضرورت استفاده از منابع آبی نامتعارف را آشکار ساخته است. پساب فاضلاب، یکی از این منابع آبی است که در نقاط مختلف جهان به صورت اقتصادی و موثر از آن برای مقاصد کشاورزی استفاده شده است. در این مطالعه استفاده از پساب فاضل چکیده کامل

زمینه و هدف: کمبود بیش از پیش منابع آبی در سالهای اخیر ضرورت استفاده از منابع آبی نامتعارف را آشکار ساخته است. پساب فاضلاب، یکی از این منابع آبی است که در نقاط مختلف جهان به صورت اقتصادی و موثر از آن برای مقاصد کشاورزی استفاده شده است. در این مطالعه استفاده از پساب فاضلاب تحت اعمال درصدهای مختلف کم آبیاری با تمرکز بر معیار های حداقل سازی مصرف آب از یک طرف و تحصیل عملکرد قابل قبول محصول پنبه از طرف دیگر مورد مطالعه قرار گرفته است.روش بررسی: در این راستا آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان کرمان در سال زراعی 1392پیاده گردید. تیمارهای آزمایش به صورت سه درصد نیاز آبی (100=1I، 85=2I و 70=3I) به عنوان عامل اصلی و دو کیفیت آب (آب چاه=1Q و فاضلاب تصفیه شده شهری =2Q) به عنوان عامل فرعی لحاظ شدند.یافته ها: بر اساس نتایج حاصله اعمال 15 در صدی کم آبیاری با استفاده از فاضلاب تصفیه شده منجر به کاهش قابل ملاحظه ای در اجزای عملکرد پنبه نگردید در حالی که افزایش 8/14 درصدی کارایی مصرف آب (2405 متر مکعب آب در هکتار) را در پی داشت. از آن جا که سطوح دیگر کم آبیاری منجر به کاهش قابل ملاحظه ای در اجزای عملکرد محصول شدند، علیرغم افزایش بالای درصد راندمان آبیاری، توصیه به اعمال آنها نمی شود.بحث و نتیجه گیری: لذا با توجه به نتایج بدست آمده جهت مقابله با بحران کمبود آب در کشور و افزایش راندمان آبیاری استفاده از فاضلاب تصفیه شده و جهت صرفه جویی در مصرف آب، اعمال 15 درصد کم آبیاری نسبت به تأمین نیاز کامل آبی گیاه در کشت پنبه در استان کرمان توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

376 - مطالعه تصفیه پساب شبیه‌سازی شده صنایع آبکاری حاوی فلز سنگین نیکل با فرایند اسمز مستقیم
اسماعیل کوهستانیان محمد نعمت زاده

10.22034/jest.2019.37085.4348

زمینه و هدف: فاضلاب صنایع آبکاری، یکی از پر مخاطره ترین نوع فاضلاب صنعتی است. امروزه فرایند اسمز مستقیم با قابلیت های بالقوه، به کارگیری آن جهت کاربردهای مختلف غشایی مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است، لذا در تحقیق حاضر فرایند اسمز مستقیم برای تصفیه پساب شبیه سا چکیده کامل

زمینه و هدف: فاضلاب صنایع آبکاری، یکی از پر مخاطره ترین نوع فاضلاب صنعتی است. امروزه فرایند اسمز مستقیم با قابلیت های بالقوه، به کارگیری آن جهت کاربردهای مختلف غشایی مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است، لذا در تحقیق حاضر فرایند اسمز مستقیم برای تصفیه پساب شبیه سازی شده صنایع آبکاری حاوی فلز سنگین نیکل مورد مطالعه قرار گرفته است. علاوه بر این اثرات متغیرهای فرایند نظیر دما، فشار اسمزی و غلظت محلول خوراک بر عملکرد فرایند اسمز مستقیم از نظر شار آب تولیدی و راندمان دفع فلز نیکل ارزیابی شده است.روش بررسی: به منظور تحلیل آماری داده ها، کاهش هزینه های انجام آزمایش و صرفه جویی در زمان از نرم افزار Minitabو روش Taguchi برای طراحی آزمایش و تجزیه و تحلیل داده استفاده شده است.یافته ها: نتایج آزمایش ها نشان داده است که فرایند اسمز مستقیم علاوه بر شار آب تولیدی قابلیت حذف فلز سنگین نیکل تا بیش از 98% در شرایط مختلف عملیاتی را دارا استبحث و نتیجه گیری: افزایش فشار اسمزی و غلظت محلول خوراک به ترتیب سبب افزایش و کاهش شار آب تولیدی و میزان دفع نیکل می شوند، اما با افزایش دما میزان شار آب تولیدی افزایش و میزان دفع نیکل کاهش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

377 - بررسی کیفیت آب رودخانه صوفی چای با استفاده از نشانگرهای زیستی ماکروبنتوزی
مهسا مبشری لعبت تقوی سید باقر نبوی

10.22034/jest.2019.18876.2762

زمینه و هدف: پژوهش حاضر کیفیت آب رودخانه صوفی چای در شهرستان مراغه را با استفاده از اجتماعات ماکروبنتوز و ساختار جمعیتی آنها در سال 93 -94 بررسی می کند. روش بررسی: در مجموع، 9 ایستگاه مطالعاتی در منطقه تعیین شد و ماکروبنتوزها با استفاده از دستگاه سوربر 25×50 با س چکیده کامل

زمینه و هدف: پژوهش حاضر کیفیت آب رودخانه صوفی چای در شهرستان مراغه را با استفاده از اجتماعات ماکروبنتوز و ساختار جمعیتی آنها در سال 93 -94 بررسی می کند. روش بررسی: در مجموع، 9 ایستگاه مطالعاتی در منطقه تعیین شد و ماکروبنتوزها با استفاده از دستگاه سوربر 25×50 با سه تکرار در هر ایستگاه نمونه برداری جمع آوری شدند. نمونه ها به وسیله فرمالدهید 4 % تثبیت و جنس، گونه و خانواده آنها شناسایی شدند.تعداد کل 19 ماکروبنتوز از 19 خانواده، 10 راسته و 2 ردهارزیابی شدند. یافته ها:گونهBaetissp در هر دو فصل زمستان و تابستان غالب بود. نتایج نشان می دهد که ایستگاه های 7 و 9 با 47 ماکروبنتوز در متر مربع در فصل زمستان و ایستگاه 9 با 128 ماکروبنتوز در متر مربع در فصل تابستان بیشترین تراکم ماکروبنتوزها را دارند.با توجه به مدل Welch، کیفیت آب رودخانه صوفی چای در بیشتر ایستگاه ها در هر دو فصل متوسط بود. هرچند، کیفیت آب در ایستگاه 7 در زمستان و ایستگاه های 8 و 5 در تابستان نامناسب بودند.بر طبق شاخصBMWP،کیفیت آب رودخانه، به جز ایستگاه های 8 و 9 در زمستان، مناسب بود. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه می توان نتیجه گرفت که اجتماع ماکروبنتوزی شاخص بسیار موثری برای ارزیابی شرایط زیست محیطی رودخانه صوفی چای هستند.در مجموع، نتایج این مطالعه کیفیت نسبتاً مناسب آب رودخانه صوفی چای را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

378 - بررسی تأثیر پساب استخرهای پرورش ماهی بر کاهش کیفیت آب رودخانه قزل اوزن
علی افشاری پریسا علمداری احمد گلچین محمدصادق عسکری

10.30495/jest.2022.62547.5470

زمینه و هدف: با عنایت به اهمیت تولید و مصرف ماهی در زنجیره غذایی انسان و امنیت غذایی بشر و از طرف دیگر تأثیرات سوء احتمالی پساب استخرهای پرورش ماهی بر کیفیت آب های رودخانه؛ پژوهش حاضر با در نظر گرفتن تأثیر پساب مزارع پرورش ماهی بر کیفیت آب رودخانه، با مطالعه موردی بر مز چکیده کامل

زمینه و هدف: با عنایت به اهمیت تولید و مصرف ماهی در زنجیره غذایی انسان و امنیت غذایی بشر و از طرف دیگر تأثیرات سوء احتمالی پساب استخرهای پرورش ماهی بر کیفیت آب های رودخانه؛ پژوهش حاضر با در نظر گرفتن تأثیر پساب مزارع پرورش ماهی بر کیفیت آب رودخانه، با مطالعه موردی بر مزارع پرورش ماهی حاشیه رودخانه قزل اوزن بزرگ (از کوه های چهل چشمه استان کردستان تا سد منجیل یا سفیدرود) انجام گرفت. روش بررسی: شناسایی مزارع پرورش ماهی بر اساس پیمایش میدانی در طول رودخانه انجام گرفت. نمونه برداری از عمق 10 - 0 سانتی متری از سطح آب در فصل تابستان (سال 1396) با تعداد 5 نمونه در حدود فاصله 500 متری قبل از استخرها (کنترل) که تحت تأثیر فعالیت های پرورش ماهی قرار نداشت و تعداد 5 نمونه در حدود فاصله 150-100 متر بعد از استخرها (که پساب مزارع پرورش ماهی وارد رودخانه شده است)، انجام گرفت. نمونه برداری و آنالیز پارامترهای فیزیکوشیمیایی از قبیل دما، pH، هدایت الکتریکی (EC)، نیترات (NO3)، فسفات (PO4)، اکسیژن محلول (DO) و اکسیژن موردنیازشیمیایی (COD) مطابق با دستورالعمل های موجود در کتاب استاندارد متد (Standard Methods) صورت پذیرفته است. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین مقادیر پارامترها در ایستگاه های ورودی و خروجی به ترتیب برای اسیدیته برابر 24/7 و 21/7، هدایت الکتریکی برابر 6/2250 و 8/2282 دسی زیمنس برمتر، اکسیژن محلول برابر 41/7 و 94/6 میلی گرم بر لیتر، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی برابر 94/24 و 63/29 میلی گرم بر لیتر، دما برابر 8/14 و 5/15 درجه سانتی گراد، نیترات برابر 1/4 و 9/5 میلی گرم بر لیتر و فسفات برابر 1/1 و 84/1 میلی گرم بر لیتر به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: به صورت کلی روند پارامترهای اسیدیته و اکسیژن محلول کاهشی و پارامترهای هدایت الکتریکی، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی، دما، نیترات و فسفات افزایشی مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

379 - بررسی الگوهای کشاورزی مناسب جهت آبیاری با پساب شهر سبزوار
سید مهدی حسینی شاد محمد هادی مهدی نژاد اسماعیل نصرآبادی

10.30495/jest.2022.10915

زمینه و هدف: در ایران بخش بزرگی از آب مورد استفاده شـهرهای بزرگ به فاضلاب های شهری تبدیل می شود. با توجه به کمبود منابع آب کشور، پساب فاضلاب های شهری می توانند به عنـوان یکی از منابع مهم آب جایگزین ، در توسعه فضـای سـبز، کمربند سبز اطراف شهرها و مصارف کشاورزی بـه کارگرف چکیده کامل

زمینه و هدف: در ایران بخش بزرگی از آب مورد استفاده شـهرهای بزرگ به فاضلاب های شهری تبدیل می شود. با توجه به کمبود منابع آب کشور، پساب فاضلاب های شهری می توانند به عنـوان یکی از منابع مهم آب جایگزین ، در توسعه فضـای سـبز، کمربند سبز اطراف شهرها و مصارف کشاورزی بـه کارگرفتـه شـود. روش بررسی: در پژوهش توصیفی تحلیلی حاضر، ابتدا میزان سازگاری محصولات کشاورزی مختلف با آب مورد استفاده در آبیاری مطالعه گردید. برای بررسی الگوی مناسب کشاورزی توسط پساب، میزان تولید پساب و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی پساب شهر سبزوار تعیین و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بهترین کشت برای 2000 متر مکعب پساب خروجی روزانه با کیفیت نسبتاً خوب و در منطقه سبزوار با اقلیمی گرم و خشک و با خاک سبک و ماسه ای کاشت محصولاتی چون جو ، ذرت علوفه ای ، ارزن علوفه ای ، پنبه و یونجه و با احتیاط گندم است. بحث و نتیجه گیری: باید از کاشت محصولات صیفی و سبزیجات به خاطر وجود آلودگی های ویروسی و انگلی و اقلیم منطقه به ویژه در فصل گرم که موجب افزایش املاح در سطح خاک می شود اجتناب شود. بهترین شیوه آبیاری استفاده از سیستم آبیاری زیر سطحی می باشد. گسترش پهنه زیر کشت محصولات در این منطقه موجب تثبیت خاک و کاهش اثرات مخرب بادها بر زندگی ساکنان شهر سبزوار خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

380 - بررسی اثرات زیست محیطی طرح تصفیه خانه فاضلاب شهر یزد با استفاده از روش انتروپی
فرشید ساعی سحر رضایان راضیه رحیمی

10.22034/jest.2018.19971.2894

زمینه و هدف: در این تحقیق فاکتورهای زیست محیطی با توجه به ماهیت طرح و نحوه اثرگذاری مراحل مختلف بهره برداری و منابع زیست محیطی که می توانند از اجرای مراحل مختلف طرح( در زمان ساخت و بهره برداری) متأثر شوند، مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند. اثرات زیست محیطی عبارتند از ت چکیده کامل

زمینه و هدف: در این تحقیق فاکتورهای زیست محیطی با توجه به ماهیت طرح و نحوه اثرگذاری مراحل مختلف بهره برداری و منابع زیست محیطی که می توانند از اجرای مراحل مختلف طرح( در زمان ساخت و بهره برداری) متأثر شوند، مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند. اثرات زیست محیطی عبارتند از تغییرات مختلفی است که در اثر فعالیت های مختلف در محیط‌های فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی پدید می‌آید که اثرات هر پروژه از نظر زمانی و مکانی متفاوت است.روش و بررسی: به منظور مطالعه آثار زیست محیطی تصفیه خانه فاضلاب شهر یزد، عوامل زیست محیطی که مورد توجه قرار گرفتند، عبارتند ازمحیط فیزیکوشیمیایی،محیط بیولوژیکی، محیط اقتصادی و اجتماعی که در هریک از موارد فوق الذکر، پارامتر های متعدد و مختلفی وجود دارند که با توجه به ویژگی های طرح به عنوان شاخص انتخاب می شوند. این شاخص ها ملاک مقایسه گزینه قرار می گیرند. در مطالعات زیست محیطی طرح ها نوع آثار به تفکیک شناسایی شده و در تجزیه و تحلیل های زیست محیطی به کار گرفته می شوند.یافته ها: با توجه به ماتریس تصمیم گیری، کارشناسان خبره نسبت به معیارهای اصلی پژوهش، 10 گزینه و نتایج بدست آمده از روش ENTROPY ، شاخص های 4 (کیفیت آب)، شاخص های 1 (کیفیت خاک) و شاخص های 7 (بهداشت و ایمنی) با وزن اهمیت192/0، 179/0، 152/0 به ترتیب در رتبه های اول، دوم و سوم قرار دارند.بحث و نتیجه گیری: کنترل، پایش و نظارت مسائل بهره برداری و نگهداری یک تصفیه خانه فاضلاب در جهت تولید یک پساب با کیفیت استاندارد و افزایش راندمان آن در طول زمان بهره برداری، بسیار ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

381 - سیستم های مناسب بازیافت آب جهت استفاده در معماری مسکونی ایران
سحرالسادات لوح موسوی هوتن ایروانی محمد کوشافر

10.30495/jest.2023.67400.5682

زمینه و هدف : در این پژوهش به تفسیر و بررسی آب های خاکستری و تهیه اطلاعات از طریق کتابخانه ای پرداخته ایم. با توجه به شرایط بحرانی منابع آبی با مطالعه و بررسی انواع سیستم های تصفیه آب خاکستری با چهار متغیر: عوامل (اقتصادی،محیط زیست،کاربری مسکونی و میزان فضای مورد استفاد چکیده کامل

زمینه و هدف : در این پژوهش به تفسیر و بررسی آب های خاکستری و تهیه اطلاعات از طریق کتابخانه ای پرداخته ایم. با توجه به شرایط بحرانی منابع آبی با مطالعه و بررسی انواع سیستم های تصفیه آب خاکستری با چهار متغیر: عوامل (اقتصادی،محیط زیست،کاربری مسکونی و میزان فضای مورد استفاده) با روش آنتروپی و تاپسیس مورد سنجش قرار می گیرد. روش بررسی : روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی بوده، داده ها از طریق کتابخانه ای ومیدانی جمع آوری شده باتحلیل آماری این نتیجه حاصل شد که بر اساس اولویت تصفیه اولیه فیزیکی با عدد 881/0رتبه اول،تصفیه بیولوژیک باعدد 483/0رتبه دوم و تصفیه ساده با عدد 305/0رتبه سوم راکسب کرده‌اند. یافته ها : برای تصفیه پساب خاکستری سه روش فیزیکی،شیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته که از این میان ﺣﺪود 62 درﺻﺪآن مربوط به پساب خاکستری خانگی ﻣﯽ باشد. در این پژوهش تصفیه پساب خاکستری مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت با مطالعه مقایسه ای و تطبیق پذیری با معماری مسکونی در ایران بهترین گزینه کاربردی تعیین می گردد. بحث و نتیجه گیری : در این پژوهش با توجه به تحقیقات صورت گرفته و جمع آوری مطالب در خصوص تصفیه آب و بررسی انواع سیستم های تصفیه آب خاکستری با روش تحلیل آماری آنتروپی و تاپسیس نتایج حاصل گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

382 - بهینه سازی زمان ماند در مخزن ویژه آتش نشانی و تأثیر آن بر کیفیت آب در مخزن (مطالعه موردی پساب تصفیه خانه فاضلاب شهرک غرب تهران)
هادی والهی ریکنده ناصر مهردادی غلامرضا نبی بیدهندی محمد جواد امیری

10.30495/jest.2022.62222.5454

زمینه وهدف: بهینه‌سازی مخازن ویژه اطفاء حریق در شرایط بحران (زلزله) با تأکید بر استفاده از پساب تصفیه‌شده فاضلاب شهرى به‌نحوی‌که مقدار آب لازم جهت اطفاء حریق پس از زلزله تامین گردد. روش بررسی: دراین تحقیق به منظور ارتقاء کیفیت پساب خروجی تصفیه‌خانه و امکان استفاده از آ چکیده کامل

زمینه وهدف: بهینه‌سازی مخازن ویژه اطفاء حریق در شرایط بحران (زلزله) با تأکید بر استفاده از پساب تصفیه‌شده فاضلاب شهرى به‌نحوی‌که مقدار آب لازم جهت اطفاء حریق پس از زلزله تامین گردد. روش بررسی: دراین تحقیق به منظور ارتقاء کیفیت پساب خروجی تصفیه‌خانه و امکان استفاده از آن به عنوان منبع آب آتشنشانی، از پساب تصفیه خانه فاضلاب شهرک غرب به عنوان واحد تحلیل استفاده شد. انجام آزمایش‌های کیفی بر روی نمونه های تهیه شده با ظروف 20 لیتر در آزمایشگاه دانشگاه تهران و در سال 99 صورت پذیرفت. به عبارت دیگر روش اجرای پژوهش حاضر آزمایشگاهی بوده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش متشکل از pH متر، TDSسنج، اسپکتروفوتومترDR5000، کدورت‌سنج، راکتور حرارتی بوده است. یافته ها: نتایج آنالیزهای کیفی بر روی پساب خام نشان داد که تعدادی از نمونه ها قابل استفاده به عنوان آب آتشنشانی نمی باشند. آزمایش‌ها نشان داد که پارمترهای pH، TDS، فسفات، کلراید، سولفات، میزان سختی کل، سیلیکا، جامدات معلق، هدایت الکتریکی آهن و منگنز با فرایند تصفیه بیولوژیکی در محدوده استفاده به عنوان منبع آب آتشنشانی قرار گرفته و تنها در یک نمونه به علت بالا بودن میزان COD این استاندارد برآورد نشده است. در همین راستا به علت عدم تطابق پارامترهای شیمیایی-فیزیکی با استاندارد استفاده مجدد از پساب، بر روی این پساب: الف) فرایند انعقاد و لخته سازی الکتریکی/ ته‌نشینی، به عنوان مرحله تصفیه تکمیلی و کمک گندزدا مورد بررسی قرار گرفت که نتایج کیفی این واحد تصفیه بعد از انجام گندزدایی با هیپوکلرید سدیم، میزان پارامترهای میکروبی شامل: کلیفرم مدفوعی، کل کلیفرم، تخم انگل نیز اندازه گیری گردید. نتایج فرایند انعقاد و لخته سازی الکتریکی با صفحات آهنی و فاصله 5 سانتی متری از هم با ولتاژ 5 آمپر تمامی نمونه ها استاندارد فیزیکی- شیمیایی و میکروبی آب آتشنشانی را برآورد کردند. ب) همچنین پساب خام در زمان های ماندهای 1، 2، 5، 10، 24، 48 و 72 ساعت در ظروف 20 لیتری نگهداری و تاثیر زمان ماند بر کیفیت این پساب اندازه گیری شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج این آنالیزها نشان داد که تا زمان ماند 72 ساعت پارامترهای کیفی (به استثنای سختی و میزان سولفات) کاهش پیدا کردند. ولی به علت افزایش بو ناشی از افزایش غلظت سولفات در پساب با زمان ماند بیش از 72 ساعت به عنوان منبع آب آتشنشانی قابل استفاده نمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

383 - تعیین الگوی بهینه کشت محصولات کشاورزی شهرستان جیرفت با رویکرد کاهش آلودگی و میزان مصرف آب
حمید محمدی محمد جواد مهدی زاده راینی وحید دهباشی ابوالقاسم باقری

10.30495/jest.2023.62839.5481

زمینه و هدف: اصلاح نظام تولید در بخش کشاورزی مستلزم تعریف و پیاده سازی الگویی برای کشت محصولات، برمبنای سیاست های کلان کشور، ساختار بازار، دانش کشاورزان و پتانسیل های منطقه ای و اقلیمی در راستای حفظ محیط زیست، کاهش مصرف آب و دستیابی به مزیت های اقتصادی پایدار است. هدف ا چکیده کامل

زمینه و هدف: اصلاح نظام تولید در بخش کشاورزی مستلزم تعریف و پیاده سازی الگویی برای کشت محصولات، برمبنای سیاست های کلان کشور، ساختار بازار، دانش کشاورزان و پتانسیل های منطقه ای و اقلیمی در راستای حفظ محیط زیست، کاهش مصرف آب و دستیابی به مزیت های اقتصادی پایدار است. هدف از مطالعه حاضر کاربرد مدل برنامه ریزی فازی خاکستری با رویکرد زیست محیطی و کاهش مصرف آب در تعیین الگوی بهینه کشت در شهرستان جیرفت می باشد. روش بررسی: تحقیق حاضر از نظر هدف یک تحقیق کاربردی، از نظر روش مطالعه علی و از نظر روش تحقیق و ماهیت و شیوه نگرش پرداختن به مسأله استنباطی است. برنامه‌ریزی خاکستری یکی از روش‌های تحلیل سیستم‌های خاکستری، برای تصمیم‌گیری تحت شرایط عدم حتمیت است. یافته ها: نتایج نشان داد سطح زیر کشت سیب زمینی بین 5292 و 7/5328 هکتار، در منطقه می تواند تغییر کند. سطح زیر کشت پیاز بین 1547 و 9/2349 قابل‌تغییر است. سطح زیر کشت گوجه فرنگی بین 6/530 و 4/985 هکتار، در منطقه می تواند تغییر کند. سطح زیر کشت هندوانه بین 5/129 و 5/240 قابل‌تغییر است. سطح زیر کشت ذرت دانه ای بین 840 و1560 هکتار، در منطقه می تواند تغییر کند. سطح زیر کشت یونجه بین 7/1204 و 3/2237 قابل‌تغییر است. کشاورزان شهرستان جیرفت با توجه به محدودیت های ذکرشده و باهدف حداکثر مقدار سود، 1/4910 هکتار گندم، 5/1644 هکتار جو و 6/2063 هکتار خیار می توانند کشت کنند. بحث و نتیجه گیری: از آنجا که توسعه خدمات زیربنائی در کاهش محدودیت های منابع تأثیر به سزائی دارد، توجه به این امر در خصوص استفاده بهینه از منابع برای افزایش سودآوری فعالیت های منطقه می تواند موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

384 - استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین و سنجش از دور درتحلیل تغییرات و تخریب سرزمین (مطالعه موردی: حوزه آبخیز شیرین دره_استان خراسان شمالی_ ایران)
زهرا پرور کامران شایسته مرتضی بهزادفر

10.30495/jest.2023.74782.5895

زمینه و هدف: تغییر کاربری/پوشش سرزمین یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیر‌گذار بر منابع طبیعی در سراسر جهان می‌باشد. پایش و تحلیل تغییرات فرایندی بسیار پیچیده است. با توجه به اینکه تحلیل الگوی سیمای سرزمین می‌تواند به محققین در راستای درک و کمی سازی تغییرات کاربری در سطح زمین چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییر کاربری/پوشش سرزمین یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیر‌گذار بر منابع طبیعی در سراسر جهان می‌باشد. پایش و تحلیل تغییرات فرایندی بسیار پیچیده است. با توجه به اینکه تحلیل الگوی سیمای سرزمین می‌تواند به محققین در راستای درک و کمی سازی تغییرات کاربری در سطح زمین کمک کند، حائز اهمیت است. قابلیت توصیف کمی ساختار سیمای سرزمین لازمه مطالعه عملکرد و تغییر در سیمای سرزمین می‌باشد. اکولوژی سیمای سرزمین شاخص‌های کمی متنوعی به منظور تحلیل و توصیف ساختارسیمای سرزمین دارد. سنجه‌های سیمای سرزمین می‌توانند همزمان برای کمی کردن خصوصیات مکانی پهروها، طبقات، و یا موزاییک‌های کل سیمای سرزمین استفاده شوند. روش بررسی: در این مطالعه از طبقه‌بندی نظارت‌شده به روش حداکثر احتمال در محیط نرم افزار IDRISI Selva استفاده شد. تصاویر ماهواره‌ لندست سال‌های 1996، 2005 و 2015 برای این منظور تهیه و در نهایت بر اساس اهداف این مطالعه 6 طبقه کاربری در حوزه آبخیز تعیین شد. به منظور کمی سازی میزان تغییرات سنجه‌های مختلف سیمای سرزمین در سطح طبقه و در سطح سیمای سرزمین از جمله سنجه تعداد پهرو، متوسط اندازه پهرو، میانگین فاصله نزدیک‌ترین همسایه، شاخص بزرگ‌ترین پهرو و شاخص‌های تنوع سیمای سرزمین با استفاده از نرم‌افزار Fragstats 4.2 استخراج شدند. یافته‌ها: میزان صحت کلی طبقه‌بندی برای سال‌های 1996، 2005 و 2015 به ترتیب % 96/92، % 29/87 و% 45/87 محاسبه شد. این سنجه‌ها اطلاعات بسیاری از ساختار و ترکیب سیمای سرزمین در اختیار محقق قرار می‌دهند و قادرند تحلیل دقیق‌تری از تغییرات و میزان پهروشدگی سیمای سرزمین داشته باشند. نتایج به طور واضح افزایش تعداد پهرو کاهش متوسط اندازه پهرو که دو سنجه مهم در تحلیل پهروشدگی سیمای سرزمین هستند را بین سال‌های 2005 تا 2015 نشان می‌دهد. این تغییرات گویای روند تخریب و از هم گسستگی در حوزه آبخیز شیرین دره می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: بررسی الگوی سیمای سرزمین در منطقه مورد مطالعه نشان دهنده توسعه زمین های بایر و کشاورزی دیم می‌باشد و به منظور کاهش تخریب در منطقه و مدیریت بهتر لازم است دلایل تغییرات ایجاد شده به دقت بررسی و مطالعه شود. این بدین معناست که با روند تخریب فعلی لازم است تا برنامه مدیریتی منطقی با تاکید بر حفاظت از منابع طبیعی، جنگل‌ها، مراتع و همچنین پهنه‌های آبی، در حوزه آبخیز تهیه و اجرا شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

385 - ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی به کمک پارامترهای هیدروشیمیایی (مطالعه موردی: ناحیه قیدار-استان زنجان)
طاهره جانی سرناوی سیدوحید شاهرخی

10.30495/jest.2022.63521.5519

زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از مهم ترین منابع برای شرب و آبیاری است. استانداردهای جهانی کیفیت آب، توسط سازمان بهداشت جهانی، به عنوان استانداردهای پایه مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از این مقاله ارزیابی شیمی آب زیرزمینی و تاثیر آن بر کیفیت آب زیرزمینی جهت بررسی مطلوب چکیده کامل

زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از مهم ترین منابع برای شرب و آبیاری است. استانداردهای جهانی کیفیت آب، توسط سازمان بهداشت جهانی، به عنوان استانداردهای پایه مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از این مقاله ارزیابی شیمی آب زیرزمینی و تاثیر آن بر کیفیت آب زیرزمینی جهت بررسی مطلوب بودن آن برای شرب و آبیاری در محدوده قیدار در استان زنجان می‌باشد.روش بررسی: به منظور تعیین پارامترهای فیزیکی-شیمیایی، آنیون ها، کاتیون ها و فلزات سنگین در مهرماه 1399 از تعداد 52 نمونه از چاه‌ها و چشمه‌های ناحیه مورد مطالعه نمونه‌برداری و به روش‌های مختلف اندازه‌گیری گردید.یافته‌ها: رخساره های آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه، دارای تیپ بی کربنانه تا کلروره بوده وبر حسب پارامتر سختی کل، به غیر از دو نمونه تمامی نمونه ها دارای آب کاملاً سخت هستند. بر حسب EC و نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد سدیم و کربنات سدیم باقیمانده (RSC)، مشخص گردید که آب زیرزمینی در بیشتر نمونه ها خیلی شور و برای کشاورزی نامناسب است. علاوه بر این، غلظت عناصر سنگین محلول در آب زیرزمینی در محدوده قیدار در برخی از نمونه ها برای برخی عناصر و یون‌ها مانند آرسنیک، سلنیوم، سدیم، نیترات و سولفات بیشتر از حدود مجاز تعیین شده توسط WHO می باشد.بحث و نتیجه‌گیری: استفاده از نسبت های یونی، نمودار گیبس و شاخص اشباع و تجزیه و تحلیل چند متغیره جهت نشان دادن منشا مواد حل شونده غیرآلی در آب های زیرزمینی، نشان داد که منابع کربناته و تبادل یونی دارای بیشترین تاثیر بر شیمی آب در محدوده هستند. شاخص فلزی(MI) غیر قابل شرب بودن برخی از نمونه ها را نشان داد. همچنین نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی نشان دهنده تاثیر میزان شوری، کشاورزی، زمین شناسی و گسلها در محدوده مطالعاتی قیدار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

386 - بررسی میزان توجه به مولفه‌‌‌های زیست‌محیطی درکتاب‌های علوم‌تجربی دوره اول متوسطه بر اساس روش آنتروپی‌شانون
محمدحسن بازوبندی غلامرضا مظلوم لطف الله مهدوی

10.30495/jest.2023.66588.5649

زمینه و هدف: امروزه یکی از مشکلات زیست محیطی پیش روی توسعه تکنولوژی در جهان، آلودگی های زیست محیطی است. و بدون شک، کتابهای درسی علوم تجربی دوره اول متوسطه، یکی از بسترهای رسمی آموزش محیط زیست است. پژوهش حاضر با هدف بررسی محتوای کتاب های علوم تجربی دوره اول متوسطه، به لح چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه یکی از مشکلات زیست محیطی پیش روی توسعه تکنولوژی در جهان، آلودگی های زیست محیطی است. و بدون شک، کتابهای درسی علوم تجربی دوره اول متوسطه، یکی از بسترهای رسمی آموزش محیط زیست است. پژوهش حاضر با هدف بررسی محتوای کتاب های علوم تجربی دوره اول متوسطه، به لحاظ توجه به مولفههای زیست محیطی انجام گرفته است. روش بررسی :این پژوهش از نوع کاربردی است. که در آن، کتابهای درسی علوم تجربی پایه های هفتم، هشتم و نهم سال تحصیلی 1399-1400 مورد بررسی قرار گرفته است. که مجموعا بالغ بر 45 فصل و 450 صفحه است. نمونه های مورد بررسی شامل متون، تصاویر، پرسش ها و فعالیت های کتاب است که با استفاده از روش آنتروپی شانون مورد مطالعه قرار گرفته اند. این بررسی با استفاده از ابزار چک لیست تحلیل محتوایی که دارای چهار مؤلفه زیست محیطی: آب، هوا، خاک و صوت است، در سال1400 انجام شده که روایی محتوایی آن توسط متخصصان موضوعی تأیید و ضریب اعتبار (پایایی) آن نیز 36/91 درصد برآورد شده است. یافته ها: نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که در کتاب های علوم تجربی دوره متوسطه اول، به مولفه های زیست محیطی کم توجهی شده است. بیشترین توجه در کتاب علوم تجربی پایه هفتم و کمترین توجه مربوط به کتاب علوم تجربی پایه هشتم است. بحث و نتیجه گیری: در این کتاب ها، در زمینه مولفه های زیست محیطی چهارگانه، بیش ترین توجه به مولفه هوا و کم ترین توجه به مولفه صوت شده است. هم چنین بیش ترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه خاک با (308/0Wj=) و کم ترین ضریب اهمیت مؤلفه صوت (199/0Wj=) بوده است. از بین بخشهای مختلف کتاب های علوم تجربی، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به فصل های زیست شناسی (329/0Wj= ) و بعد از آن فصل های شیمی و فیزیک قرار داشته و ضریب اهمیت مربوط به فصل های زمین شناسی (176/0Wj= ) کمتر از بقیه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

387 - تبیین الگوی جامعه‌شناختی مدیریت مصرف آب در حوضه آبریز مرکزی استان زنجان
هادی یاسر مظفرالدین شهبازی میثم موسایی

10.30495/jest.2023.67556.5686

زمینه و هدف: در شرایط کنونی، به الگوی مصرف آب و شناخت آن در حوزه‌های مختلف تـوجه درخـور نمی‌شود و نیاز‌ شدید‌ به‌ شناخت میزان مصرف و عوامل مؤثر بر آن، کاملاً محسوس است، در حال حاضر حوضه آبریز مرکزی استان زنجان با بحران شدید آب رو به رو است و هدف این پژوهش تعیین عوامل اج چکیده کامل

زمینه و هدف: در شرایط کنونی، به الگوی مصرف آب و شناخت آن در حوزه‌های مختلف تـوجه درخـور نمی‌شود و نیاز‌ شدید‌ به‌ شناخت میزان مصرف و عوامل مؤثر بر آن، کاملاً محسوس است، در حال حاضر حوضه آبریز مرکزی استان زنجان با بحران شدید آب رو به رو است و هدف این پژوهش تعیین عوامل اجتماعی مؤثر بر مدیریت مصرف آب و ترسیم الگوی جامعه‌شناختی آن در حوضه مذکور و ارائه راهکارهای برون رفت از بحران آب در منطقه به مجریان و مدیران آب است. روش بررسی: این پژوهش، تلفیقی از روش کمی و کیفی با استفاده از طرح همسوسازی از نوع مدل چند سطحی است که بخش کمی با جامعه آماری 19125 بهره بردار کشاورزی و انتخاب 377 بهره بردار به عنوان نمونه از طریق فرمول کوکران با روش پیمایش و بخش کیفی با روش دلفی در سال 1401 اجرا شده است. در بخش کیفی 30 خبره از میان کارمندان سازمان جهاد کشاورزی، اداره آب منطقه ای و نخبگان کشاورزی استان زنجان به صورت هدفمند انتخاب شده اند. یافته ها: در این پژوهش بخش کمی و کیفی مکمل یکدیگر می باشد، بخش کمی بیانگر این است که متغیرهای سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی و اعتماد اجتماعی ارتباط مستقیمی با متغیر مدیریت مصرف آب دارند. از جمله مواردی که در سه مرحله روش دلفی توسط نخبگان جامعه مطرح گردید، وجود عادت های غلط، نقص قوانین، عافیت طلبی مسئولان و عدم توجه به مواردی از جمله یکپارچگی اراضی و عدم الگوی کشت صحیح در مدیریت مصرف آب است. بحث و نتیجه گیری: با بررسی متغیرهای مورد مطالعه در بخش کمی و یافته های حاصل از روش دلفی به این نتیجه رسیدیم که متغیرهای انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی60 درصد از تغییرات متغیر مدیریت مصرف آب را تبیین می‌کنند، همچنین مقوله‌ی رهبران محلی، قوانین مصوب، قواعد شکل‌گرفته، انگیزه اجتماعی، تعهد و تخصص در نیروی انسانی، موارد فنی و حکمرانی واحد، مقوله های حاصل از روش دلفی هستند که بر مدیریت مصرف آب تاثیر میگذارند. در پایان تحقیق الگوی جامعه‌شناختی مدیریت مصرف آب به کمک نتایج هر دو بخش کمی و کیفی ترسیم گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

388 - افزایش کارایی غشا پلی پروپیلن فومارات (PPF) اصلاح شده توسط افزودنی اکسید گرافن / پلورونیکF68 به منظور تصفیه پساب کارخانجات سرامیک
احسان قربان نژاد علی آراسته نوده سوسن خسرویار محمود رضا خدنگی

10.30495/jest.2023.60558.5380

زمینه و هدف: با توجه به اینکه پساب کارخانجات سرامیک نسبت به سایر پسابهای مطالعه شده شهری میزان TDS و کدورت بالاتری دارند، غشا پلی پروپیلن فومارات (PPF) با توجه به عملکرد مکانیکی خوب، زیست تخریب پذیری قابل تنظیم و تولید آسان برای تصفیه این نوع پساب مناسب به نظر می رسد. ا چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به اینکه پساب کارخانجات سرامیک نسبت به سایر پسابهای مطالعه شده شهری میزان TDS و کدورت بالاتری دارند، غشا پلی پروپیلن فومارات (PPF) با توجه به عملکرد مکانیکی خوب، زیست تخریب پذیری قابل تنظیم و تولید آسان برای تصفیه این نوع پساب مناسب به نظر می رسد. اما ایراد اصلی PPF در فرایند جداسازی توسط غشا مربوط به خاصیت آبگریز بودن آن است که منجر به شار عبوری کم از غشا می شود و به راحتی مستعد رسوب می باشد. اکسید گرافن[1] (GO) با وجود گروههای عاملی اکسیژن دار مانند هیدروکسیل ، اپوکسی و کربوکسیل در GO به عنوان متداول ترین ذرات معدنی آب دوست برای اصلاح غشا مورد توجه قرار گرفته است.اما یکی از مشکلات اصلی این غشاها، پراکندگی نا همگن GO در شبکه پلیمری است. بنابراین افزایش کارایی غشا پلی پروپیلن فومارات (PPF) توسط افزودنی اکسید گرافن / پلورونیکF68 بررسی شده است. روش بررسی: به منظور بهبود خواص آب دوستی و مورفولوژیکی غشا PF ، اکسید گرافن که توسط پلورونیک F-68اصلاح شده است به غشا اضافه شد و غشاها با روش VIPS تهیه شد. اثرات غلظت افزودنی و زمان قرار گرفتن در معرض بخار بر آب دوستی و شار نفوذی غشا PPF در تصفیه پساب ذکر شده بررسی شد. برای ارزیابی عملکرد غشای آماده شده، فیلتراسیون جریان متقاطع ناپیوسته انتخاب شد. واحد تست غشا در مقیاس آزمایشگاهی در اسفند 1400 مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: باافزایش غلظت پلورونیک F-68/ کسید گرافن تا 4 درصد جرمی، سطح آب دوستی غشا بیشتر شده و با افزایش زمان ماندگاری تا 30 دقیقه، زاویه تماس کاهش می یابد. غشاهای اصلاح شده توسط Pluronic F-68 / GO به دلیل تخلخل بالای غشا نسبت به سایر غشاها از نفوذ پذیری آب خالص بالاتری در مقایسه با غشا اصلاح نشده PPF برخوردار هستند. بحث و نتیجه گیری: این غشاها در مقایسه با غشا خالصPPF از نفوذ پذیری آب خالص بالاتری برخوردار هستند. غشای اصلاح شده با 4 درصد جرمی GO / Pluronic F-68 (زمان در معرض قرار گرفتن 20 دقیقه) در مقایسه با سایر غشاها توانایی بالاتری در کاهش شاخص های آلودگی پساب دارد. 4- Graphene oxide پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

389 - بررسی تاثیر پارامترهای ژئومورفیک و هیدرولوژیک در آلودگی آب ارتفاعات جغتای (با تاکید برآرسنیک)
موسی الرضا لطفیان ابوالقاسم امیر احمدی علی اکبر شایان یگانه

10.30495/jest.2023.72341.5819

زمینه و هدف: آلودگی آب ها به عنصر سمی آرسنیک دارای دو منشأ زمین زاد و بشر زاد می باشد. وجود لایه ها و واحدهای زمین شناسی غنی از آرسنیک محلول در آب می تواند سبب آلودگی آب های زیر زمینی و سطحی شود. بالا بودن غلظت آرسنیک از حد مجاز آن در آب 10 میلی گرم در لیتر، می تواند مو چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی آب ها به عنصر سمی آرسنیک دارای دو منشأ زمین زاد و بشر زاد می باشد. وجود لایه ها و واحدهای زمین شناسی غنی از آرسنیک محلول در آب می تواند سبب آلودگی آب های زیر زمینی و سطحی شود. بالا بودن غلظت آرسنیک از حد مجاز آن در آب 10 میلی گرم در لیتر، می تواند موجب اختلالاتی در سلامتی انسان ها و همچنین بروز سرطان شود. روش بررسی: در این تحقیق از منابع آب سطحی و زیرزمینی در 10 ایستگاه واقع در دو یال شمالی و جنوبی ارتفاعات جغتای در اردیبهشت ماه 1393 نمونه برداری آن جام شد. سپس نمونه ها برای آنالیز به آزمایشگاه آنالیز شیمی دانشگاه فردوسی مشهد ارسال شد و با استفاده از روش طیف سنج جذب اتمی آنالیز های مورد نظر انجام گرفت. یافته ها: معلوم شد اولاّ لیتولوژی منطقه درکیفیت آب توآن استه تاثیر بگذارد، به طوری که غلظت آرسنیک در نمونه ها بین 9/1 تا 7/6 میلی گرم درلیتر متغیر است؛ ثانیاّ جهت شیب لایه زمین شناسی بر میزان آلودگی آب به آرسنیک تاثیر داشته است و بر این اساس بیش ترین غلظت آرسنیک در دامنه شمالی و در جهت شیب لایه زمین شناسی ثبت شده است؛ ثالثاّ میزان آرسنیک محلول در آب با pH آب رابطه مستقیمی ندارد. بحث و نتیجه گیری: بر این اساس می توان نتیجه گرفت که غلظت آرسنیک در نمونه های انتخابی در حد مجاز می باشد و لیکن نوساناتی در میزان آرسنیک محلول در آب مشاهده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

390 - بررسی اثر پلیمر طبیعی بتاسیکلودکسترین به منظور بهبود شرایط رنگ¬رزی و کاهش آلودگی محیط‌زیستی
اخترالسادات موسوی احمد اکبری سیدکاظم موسوی

10.30495/jest.2023.76836.5964

زمینه و هدف: محدودیت¬های محیطزیستی و اقتصادی كه به طور چشم¬گیری بر صنعت نساجي و رنگ‌رزی اعمال شده منجر به توسعه فرآیندهای دوست¬دار محیطزیست برای اصلاح خواص الیاف و بهبود فرآیندهای سنتي موجود شده است. تلاش¬های بسیاری برای كاهش هزینه¬ها و همچنین مواد آلوده كننده دفع شده ه چکیده کامل

زمینه و هدف: محدودیت¬های محیطزیستی و اقتصادی كه به طور چشم¬گیری بر صنعت نساجي و رنگ‌رزی اعمال شده منجر به توسعه فرآیندهای دوست¬دار محیطزیست برای اصلاح خواص الیاف و بهبود فرآیندهای سنتي موجود شده است. تلاش¬های بسیاری برای كاهش هزینه¬ها و همچنین مواد آلوده كننده دفع شده همراه پساب انجام شده كه از آن جمله مي¬توان به استفاده از پلیمرهای طبیعي اشاره كرد. هدف از این تحقیق استفاده از پلیمر طبیعی بتاسیکلودکسترین به عنوان جایگزینی مناسب با اثرات محیطزیستی مطلوب برای دیگر افزودنی‌های شیمیایی در رنگرزی می‌باشد. روش بررسی: در این مطالعه الیاف پشم با پلیمر زیست سازگار بتاسیکلودکسترین، اصلاح شد و ويژگی¬هاي رنگ¬رزي آن نظیر اثر مقدار ترکيب بتاسیکلودکسترین(5/0-20%)،pH رنگ¬رزي(7-3) و غلظت ماده رنگ¬زا(75-5%) بر روي قابليت رنگ¬رزي پشم با رنگ¬زاي طبيعی روناس مورد ارزيابي و مقایسه رنگ قرار گرفت. و در نهایت تغییرات فیزیکی الیاف خام و اصلاح شده بعد از رنگ-رزی با استفاده از تست SEM انجام شد. یافته¬ها: نتايج نشان داد که با افزايش مقدار ماده بتاسیکلودکسترین، قدرت رنگی نمونه¬ها به مقدار قابل قبولی بهبود می¬يابد و قابليت رنگ¬رزي (K/S) الياف رنگرزي شده با پشم اصلاح شده نسبت به پشم دندانه شده با آلومينيوم و پشم خام بیش¬تر می¬باشد. همچنین رمق¬کشی پشم اصلاح شده در pH خنثی نسبت به شرايط اسيدي به ميزان قابل توجهی بهبود يافت، در حالی¬که تغيير محسوسی در قابليت رنگ¬رزي پشم خام با تغيير در pH مشاهده نشد. بحث و نتیجه¬گیری: به طورکلی با توجه به شرایط اصلاح پشم با پلیمر زیست سازگار بتاسیکلودکسترین و تغییرات در شرایط رنگ‌رزی، نه تنها امکان حذف مواد شیمیایی از پساب صنایع نساجی و رنگ¬رزی قابل انجام است، بلکه می¬توان مقدار رنگ¬زاي مصرفی و رنگ¬زاي جذب نشده و باقی مانده در پساب را کاهش داد که از نظر محیط‌زیستی بسيار حایز اهميت می¬باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

391 - بررسی تاثیرات دراز مدت مصرف پساب برروی اعماق مختلف خاک
ایمان همایون نژاد سعید شجاعی پرییا امیریان

10.30495/jest.2023.40766.5834

زمینه و هدف: امروزه کمبود ذخایر آبی در زمین بویژه اقلیمهای خشک از جمله کشور ما باعث شده تا استفاده مجدد و هدفمند از پساب جهت تامین منابع آبی جدید بعنوان یک راه حل مناسب مطرح گردد. در حال حاضر کشورهایی که با مشکل کمبود منابع آبی روبرو هستند امکان‌سنجی استفاده از فاضلاب چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه کمبود ذخایر آبی در زمین بویژه اقلیمهای خشک از جمله کشور ما باعث شده تا استفاده مجدد و هدفمند از پساب جهت تامین منابع آبی جدید بعنوان یک راه حل مناسب مطرح گردد. در حال حاضر کشورهایی که با مشکل کمبود منابع آبی روبرو هستند امکان‌سنجی استفاده از فاضلاب تحت عنوان آبهای نامتعارف را بررسی میکنند. اما متاسفانه در این خصوص تحقیق بسیار کمی صورت گرفته است. روش بررسی: بمنظور بررسی میزان تغییرات برخی عناصر و مشخصات خاکی که بوسیله پساب در مدت زمان 3 سال آبیاری شده است، آزمایشی بصورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه بارتکرار انجام گرفت. نمونه برداری از دو عمق 0-30 و 30-60 سانتی متری خاک صورت گرفت و پارامترهای سدیم، مجموع کلسیم و منیزیم، هدایت الکتریکی و pH خاک در سه منطقه متفاوت مطالعاتی (بدون آبیاری، آبیاری با پساب تصفیه شده، آبیاری با آب رودخانه) اندازه گیری و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: پساب خروجی از تصفیه خانه زاهدان سبب افزایش قابل قبول میزان سدیم، مجموع کلسیم و منیزیم و اسیدیته خاک نسبت به منطقه شاهد گردیده است. اما درمورد هدایت الکتریکی، آبیاری با پساب سبب کاهش این مقدار گردید. بحث و نتیجه گیری: پساب(تصفیه شده) سبب افزایش موثر و قابل قبول برخی عناصر خاک می گردد. بنابراین می تواند در امر احیاء خاک کمک موثری باشد و بعنوان یکی از منابع آب بخصوص در مناطق خشک که با کمبود آب مواجه هستند، مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

392 - ارزیابی کیفیت آب مخازن چاه نیمة زابل از نقطه نظر شرب و کشاورزی ( با تکیه بر نمودارهای شولر و ویلکوکس)
ایمان همایون نژاد پریا امیریان عیسی پیری

زمینه و هدف:مدیریت صحیح منابع آب بواسطه کمبود آن خصوصاً در مناطق شهری که نیاز آبی تعداد زیادی از مردم از منابع آبی محدود و با هزینه زیاد تصفیه سازی تامین می شود، از ضروریات است. مخازن چاه نیمه سه گودال طبیعی بزرگ در جنوب دشت سیستان، واقع در حوالی مصب هیرمند بوده که وسعت چکیده کامل

زمینه و هدف:مدیریت صحیح منابع آب بواسطه کمبود آن خصوصاً در مناطق شهری که نیاز آبی تعداد زیادی از مردم از منابع آبی محدود و با هزینه زیاد تصفیه سازی تامین می شود، از ضروریات است. مخازن چاه نیمه سه گودال طبیعی بزرگ در جنوب دشت سیستان، واقع در حوالی مصب هیرمند بوده که وسعتی معادل 50 میلیون متر مربع را اشغال کرده اند. از آب ذخیره شده در این مخازن که با آب باران و آب رودخانه سیستان پر می شوند، جهت آبیاری اراضی دشت سیستان، به ویژه در فصول کم آبی و تامین آب شرب شهرستان های زابل و زاهدان استفاده می شود. با توجه به بهره برداری آب آشامیدنی و کشاورزی از آب مخازن و در راستای ارزیابی کیفیت آب مخازن چاه نیمه به مدت 1 سال مطالعه ای با این هدف در مخازن چاه نیمه انجام پذیرفت. روش بررسی: در این بررسی غلظت کاتیون های Na+ ، Mg2+ ، Ca2+ و آنیون های Cl- ، SO42- و پارامترهای EC ، TDS و TH در 9 ایستگاه واقع در 3 دریاچه مورد نمونه برداری و سنجش قرار گرفت و در نهایت نتایج حاصل از آنالیز نمونه ها بر روی نمودارهای شولر و ویلکوکس منعکس گردید. یافته ها: بررسی ها حاکی از آن است که کیفیت آب مخازن به لحاظ شرب، بر طبق نمودار شولر در طبقه قابل قبول جای دارد و به لحاظ کشاورزی، بر طبق نمودار ویلکوکس در طبقه C3S1 که معرف کیفیت متوسط است، قرار می گیرد. بحث و نتیجه گیری: لذا در صورتی که خاک کشاورزی از نظر بافت سبک باشد، می توان از آب این مخازن جهت کشاورزی استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

393 - بررسی عملکرد سیستم های هوادهی (لجن فعال) با بستر ثابتدر تصفیه فاضلاب های با بار آلودگی بالا
امیر حسام حسنی امیر حسین جاوید علی ترابیان سید مرتضی حسینیان امیر حیات بخش

این تحقیق به منظور بررسی عملکرد سیستم های هوادهی ( لجن فعال ) با بستر ثابت در تصفیه فاضلاب های با بار آلودگی بالا و با استفاده از رآکتور هوازی با جریان رو به پایین و رو به بالا صورت گرفته است. جهت انجام تحقیق از یک مخزن پلاکسی گلاس شامل سه قسمت به ترتیب راکتور هوازی با چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی عملکرد سیستم های هوادهی ( لجن فعال ) با بستر ثابت در تصفیه فاضلاب های با بار آلودگی بالا و با استفاده از رآکتور هوازی با جریان رو به پایین و رو به بالا صورت گرفته است. جهت انجام تحقیق از یک مخزن پلاکسی گلاس شامل سه قسمت به ترتیب راکتور هوازی با جریان روبه پایین ، راکتور هوازی با جریان رو به بالا و واحد ته نشینی ثقلی استفاده شده درون راکتورهای هوازی تعدادی مدیا از جنس PVC ، نوع CROSS FLOWو با سطح ویژه 34/81 متر مربع بر متر مکعب بستر قرار داده شد و عملکرد سیستم در غلظت های COD 500 ، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر و در بارهای آلی 32/16، 36/33، 40/50 ، 56/34، 64/44 ، 52/101 ، 12/63 ، 28/125 و 40/188 گرم COD بر متر مربع در روز مورد بررسی قرار گرفت. پس از انجام مراحل تحقیق مشاهده گردید که در بارهای آلی 32/16 ، 36/33 و40/50 گرم COD بر متر مربع در روز و غلظت های COD معادل 500 ، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر، مقادیر متوسط بازده حذف COD به ترتیب 11/96 ، 93/87 ، 67/69 %، در بارهای آلی 56/34 ، 64/44 و 52/101 گرم COD بر متر مربع در روز و غلظت های COD 500 ، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر مقادیر متوسط بازده حذف COD به ترتیب 67/93 ، 67/83 ، 67/61 % و در بارهای آلی 12/63 ، 28/125 و 40/188 گرم COD بر متر مربع در روز و غلظـت های COD 500 ، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر مقادیر متوسط بازده حذف COD به ترتیب برابر 17/89 ، 33/77 ، 83/52 % بوده است که در بارهای آلی 56/34 ، 64/44 و 52/101 گرم COD بر متر مربع در روز مطلوب ترین مقادیر درصد حذف COD حاصل شد و در بار آلی 40/188 گرم COD بر متر مربع در روز و غلظتCOD معادل 1500 میلی گرم در لیتر با بازده حذف COD معادل 83/52% می توان از این سیستم به عنوان سیستم پیش تصفیه فاضلاب استفاده نمود. همچنین حداکثر بار آلی وارد شده به سیستم معادل 40/188 گرم COD بر متر مربع در روز و در غلظت COD معادل 1500 میلی گرم در لیتر تعیین شد. بررسی های انجام شده در مورد توانایی لاینر رسی در حذف طبیعی آلاینده های مهم و نگران کنندۀ شیرابه محل دفن کهریزک نشان می دهد که هرچند این نوع لاینر در حذف فسفات و تا حد زیادی سولفات کارایی دارد ولی حذف آلاینده هایی نظیر COD، BOD، نیترات، بی کربنات و کلراید یا بسیار کم صورت می گیرد و یا اصلاً اتفاق نمی افتد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

394 - بررسی عملکرد سیستم غشایی نانوفیلتراسیون در حذف فلزات سنگین نیکل، کروم و کادمیوم از فاضلاب های صنعتی
امیر حسام حسنی سید مهدی برقعی مریم محمدی

با پیشرفت فن آوری و تعدد صنایع مختلف، پساب حاصل از فرایندهای صنعتی تهدیدی جدی برای محیط زیست به شمار می رود. این گونه پساب ها که حاوی فلزات سنگین حاصل از فرایندهای صنعتی گوناگون می باشند، با ورود به محیط زیست اثرات نامطلوبی برارگانیسم های زنجیره غذایی و انسان می گذارند. چکیده کامل

با پیشرفت فن آوری و تعدد صنایع مختلف، پساب حاصل از فرایندهای صنعتی تهدیدی جدی برای محیط زیست به شمار می رود. این گونه پساب ها که حاوی فلزات سنگین حاصل از فرایندهای صنعتی گوناگون می باشند، با ورود به محیط زیست اثرات نامطلوبی برارگانیسم های زنجیره غذایی و انسان می گذارند. در زمینه حذف فلزات سنگین از فاضلاب های صنعتی به روش ترسیب شیمیایی، تبادل یونی و روش های بیولوژیکی تحقیقات زیادی صورت گرفته است ولی کاربرد سیستم های غشایی نظیر نانوفیلتراسیون امروزه به عنوان یک روش مناسب و کارآمد مطرح بوده و تحقیقات بسیاری در این زمینه در حال انجام می باشد. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی کارایی سیستم نانوفیلتراسیون در حذف فلزات سنگین نیکل، کروم و کادمیوم از پسابها ی صنعتی و عوامل مؤثر بر عملکرد آن می باشد. در این تحقیق با استفاده از یک پایلوت نانوفیلتراسیون به ظرفیت 40 مترمکعب در روز به سعی شد با افزایش غلظت فلزات سنگین موجود ، (NF90 همراه فیلترهای 1 و 5 میکرونی و یک غشای نیمه تراوای پلی آمید ( 4040 در فاضلاب ساخته شده مصنوعی، تأثیر تغییرات غلظت در روند حذف فلزات سنگین به صورت مجزا و مخلوط چند فلز مورد بررسی قرار گیرد.- پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

395 - تعیین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب رودخانه خرسان و بررسی روند تغییرات سالیانه آن
مجید عباسپور امیر حسین جاوید اوین حبیبی

رودخانه ها یکی از منابع آبی مهممحسوب می شوند که کاربردهای گسترده ای دارند. از طرفی ورود آلاینده ها به آن ها موجب تغییرات فیزیکی و شیمیایی مختلف می گردد. از این رو شناخت کافی از میزان پارامترها و روند تغییرات آن ها امری کاملاً ضروری است. در این میان رودخانه خرسان بزرگ تر چکیده کامل

رودخانه ها یکی از منابع آبی مهممحسوب می شوند که کاربردهای گسترده ای دارند. از طرفی ورود آلاینده ها به آن ها موجب تغییرات فیزیکی و شیمیایی مختلف می گردد. از این رو شناخت کافی از میزان پارامترها و روند تغییرات آن ها امری کاملاً ضروری است. در این میان رودخانه خرسان بزرگ ترین سرشاخه عظیم رود کارون، از مهم ترین رودخانه های کشور محسوب می شود که از لحاظ تامین آب اصلی برای مصارف شهری، روستایی، کشاورزی و زراعتی نقش مهمی دارد. این مقاله با هدف تعیین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی ( نیترات، فسفات، اکسیژن محلول، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی، دما، pH) آب رودخانه خرسان و بررسی روند تغییرات سالیانه آن تدوین گردیده است. از آن جایی که تاکنون در این ابعاد بر روی رودخانه خرسان در ایران و جهان مطالعه و تحقیقی صورت نگرفته است، لذا می تواند در زمینه کاربری های مختلف که مهم ترین آن در خصوص رودخانه یاد شده ایجاد سد می باشد، مفید واقع شود. جهت انجام آزمایش های فیزیکی و شیمیایی 12 مرحله نمونه برداری به صورت ماهیانه انجام گرفت. نمونه های آب از 6 ایستگاه در طول مسیر رودخانه جمع آوری شد. روش نمونه برداری و روش انجام آزمایش ها مطابق استانداردمتد بوده است. نتایج نشان داد روند تغییرات درجه حرارت آب در ایستگاه های تحت بررسی در ماه های تیر و مرداد به حداکثر مقدار خود می رسد، سپس روند کاهشی داشته و در بهمن ماه به حداقل مقدار می رسد. میزان pH آب در تمامی ایستگاه ها و در تمامی ماه های سال در محدوده بهینه (5/9 – 5/6) قرار دارد که در تمامی ایستگاه ها در محدوده ماه های شهریور و مهر به حداقل مقدار می رسد. میزان اکسیژن محلول در آب در تمامی ایستگاه ها و در تمامی ماه های سال در محدوده بهینه (بالاتر از 5 میلی گرم بر لیتر) قرار دارد که در تمامی ایستگاه ها در ماه های تیر و مرداد به حداقل مقدار و در زمستان به حداکثر مقدار خود می رسد. میزان اکسیژن خواهی بیوشیمیایی آب در ایستگاه شماره 1 در اواسط مهرماه بیشترین مقدار را دارد، به طور کلی میزان اکسیژن خواهی بیوشیمیایی بالاتر از حداکثر میزان مجاز می باشد. رونـد تغییرات نیترات در کلیه ایستگاه ها و در تمامی ماه های سال در محدوده بهینه قرار دارد. فعالیت های کشاورزی و توزیع اراضی کاربری زراعتی نواحی مجاور رودخانه و نیز وجود روستاهای مجاور رودخانه و مجاورت مناطق شهری سهم مهمی در آلودگی آب رودخانه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

396 - مدلسازی غلظت تری هالومتان در آب شرب با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
محمد جواد ذوقی محمد علی جعفری

در این مطالعه جهت مدل سازی میزان غلظت تری هالومتان در آب شرب، از شبکه عصبی مصنوعی استفاده شده است. پس از آموزش، شبکه عصبی قادر است براساس مشخصات کیفی آب و میزان غلضت کلر در آب شرب، میزان غلظت تری هالومتان را پیش بینی کند. جهت ارزیابی و تشریح مدل، آب تصفیه خانه سنگر واقع چکیده کامل

در این مطالعه جهت مدل سازی میزان غلظت تری هالومتان در آب شرب، از شبکه عصبی مصنوعی استفاده شده است. پس از آموزش، شبکه عصبی قادر است براساس مشخصات کیفی آب و میزان غلضت کلر در آب شرب، میزان غلظت تری هالومتان را پیش بینی کند. جهت ارزیابی و تشریح مدل، آب تصفیه خانه سنگر واقع در شهرستان رشت به صورت موردی بررسی شده است. از اندازه گیری های انجام یافته بر روی آب شرب تصفیه خانه سنگر، داده های مورد نیاز، جهت آموزش و تست شبکه عصبی اخذ شده است، آب شرب این تصفیه خانه در سال 1386 و در فصول تابستان و زمستان پایش شده است. پارامتر هدف در شبکه عصبی، میزان غلظت تری هالومتان در آب شرب در نظر گرفته شده است. از بین سیزده نوع الگوریتم پس انتشار، الگوریتم بهینه انتخاب و جهت آموزش شبکه عصبی استفاده شد، و سپس ساختمان بهینه شبکه عصبی تعیین گردید. در این مطالعه شبکه عصبی با الگوریتم Marquardt-Levenberg که دارای هشت نرون در لایه پنهان می باشد، به عنوان شبکه عصبی بهینه انتخاب شده است. با توجه به شاخص های آماری به دست آمده (ضریب همبستگی= 997/0 ، ضریب انحراف معیار = 466/6) و داده های ورودی در نظر گرفته شده، برآورد میزان غلظت تری هالومتان در آب شرب توسط شبکه عصبی از کارایی مناسبی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

397 - بررسی عملکرد سیستم هوادهی گسترده در تصفیه فاضلاب بیمارستانی و تعیین ضرایب سینیتیکی آن- مطالعه موردی: تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان قدس سنندج
مقداد پیرصاحب عبداله درگاهی علی اکبر زینتی زاده راضیه خاموطیان مرضیه مشیرپناهی حافظ گلستانی فر

زمینه و هدف: مهم ترین عوامل مؤثر بر کارایی فرآیندهای بیولوژیکی تصفیه فاضلاب انتخاب مناسب عوامل بیوسینتیکی می‌باشد. لذا هدف از این مطالعه بررسی عملکرد فرایند بیولوژیکی سیستم لجن فعال در تصفیه فاضلاب بیمارستان قدس شهر سنندج و تعیین ضرایب سینیتیکی آن می باشد. روش بررسی: ای چکیده کامل

زمینه و هدف: مهم ترین عوامل مؤثر بر کارایی فرآیندهای بیولوژیکی تصفیه فاضلاب انتخاب مناسب عوامل بیوسینتیکی می‌باشد. لذا هدف از این مطالعه بررسی عملکرد فرایند بیولوژیکی سیستم لجن فعال در تصفیه فاضلاب بیمارستان قدس شهر سنندج و تعیین ضرایب سینیتیکی آن می باشد. روش بررسی: این تحقیق از نوع توصیفی مقطعی بوده که در سال 1390 به مدت 3 ماه به طول انجامید. در این پژوهش از فاضلاب خام، حوض هوادهی، پساب خروجی ثانویه و لجن برگشتی جمعاً 100 نمونه برداشت شد و در هریک از نمونه های مذکور، پارامترهایCOD ، MLSS ، TSS، VSS، دبی فاضلاب ورودی وF/M به طور روزانه و BOD5 بصورت هفته ای 2 بار اندازه گیری شد. همچنین ضرایب سینیتیکیmaxµ، Kd، Y، Ks و K با استفاده از معادلات مربوطه محاسبه گردید. یافته‌ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که میانگین BOD5، COD و TSS در پساب خروجی 9/11±39، 6/23±102 و 30±53 میلیگرم در لیتر حاصل شد و میانگین ضرایب سینتیکی K ،Ks، Y،Kd و maxµ به ترتیب 14/0±39/2، 97/5±7/36، 028/0±188/0، 01/0±04/0 و 017/0±39/0 بدست آمد. نتیجه‌گیری: به طور کلی کارایی سیستم لجن فعال با توجه به هدف اصلی(تعیین ضرایب سینتیکی) نامناسب ارزیابی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

398 - بررسی مقدار و اشکال شیمیایی فلزات‌ سنگین در لجن‌فاضلاب تهران برای کاربرد در کشاورزی
سمیه ناجی راد اکبر قویدل حسینعلی علیخانی علی اشرف سلطانی طولارود

10.22034/jest.2018.12454

زمینه و هدف: از بین روش های دفع لجن‌فاضلاب، کاربرد در زمین به دلیل منافع اقتصادی و کاهش هزینه‌های خرید کود برای کشاورزان، ارجح است. ولی در صورتی که لجن حاوی مقادیر بالایی فلزات‌سنگین و آلودگی میکروبی باشد باعث آلودگی خاک و محیط‌زیست می‌شود. روش بررسی: در این تحقیق مقاد چکیده کامل

زمینه و هدف: از بین روش های دفع لجن‌فاضلاب، کاربرد در زمین به دلیل منافع اقتصادی و کاهش هزینه‌های خرید کود برای کشاورزان، ارجح است. ولی در صورتی که لجن حاوی مقادیر بالایی فلزات‌سنگین و آلودگی میکروبی باشد باعث آلودگی خاک و محیط‌زیست می‌شود. روش بررسی: در این تحقیق مقادیر کل، قابل عصاره‌گیری با DTPA و محلول عناصر آهن، روی، سرب، کادمیوم، کبالت، مس، منگنز و نیکل و جمعیت کلی‌فرم‌ها در لجن تهیه‌شده از سه تصفیه‌خانه شهرک غرب، اکباتان، و شوش تهران‌‌‌‌ اندازه‌گیری شده و با استانداردهای جهانی حد آلایندگی این عناصر و استاندارد تعداد کلی‌فرم‌ها مقایسه شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در مجموع 01/0% از مجموع کل فلزات موردمطالعه به شکل محلول، 32/1% به شکل قابل عصاره گیری با DTPA و 67/98% به اشکال دیگر و غیرقابل دسترس بود. از بین سه نمونه لجن موردمطالعه، لجن‌فاضلاب شوش دارای بیش‌ترین مقدار مجموع کل فلزات‌سنگین ‌‌‌‌‌‌‌(گرم بر کیلوگرم وزن خشک لجن73/39) بود و بعد از آن به ترتیب تصفیه‌خانه‌های اکباتان ( گرم بر کیلوگرم وزن خشک لجن 42/28) و شهرک غرب (گرم بر کیلوگرم وزن خشک لجن 95/22) قرار داشتند. بحث و نتیجه‌گیری: به دلیل بالا بودن مقدار روی و مس در نمونه‌های لجن، در مقایسه با استاندارد، نمونه‌های لجن تصفیه‌خانه‌های موردمطالعه در گروه کیفیت استثنایی که قابلیت کاربرد در کشاورزی را دارد، قرار نگرفتند. همچنین مقایسه جمعیت کلی‌فرم‌ها با استانداردها نشان داد که از این نظر نیز نمونه‌های لجن در گروه B قرار دارند و کاربرد آن‌ها در کشاورزی با محدودیت‌هایی همراه خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

399 - حذف نیکل دو ظرفیتی از فاضلاب صنایع آبکاری به روش اسمز معکوس
سیّد احمد میرباقری امین شمس سیّد حسین هاشمی هادی شمس

امروزه یکی از خطرناک ترین انواع فاضلاب های صنعتی، فاضلاب صنایع آبکاری می باشد. استفاده از فن آوری سیستم های غشایی از میان سایر روش های مختلف بازیافت آب و فلزات از فاضلاب این صنایع، بسیار مورد توجه است و رشد روز افزون دارد. در این مطالعه روش اسمز معکوس (RO) برای تصفیه و چکیده کامل

امروزه یکی از خطرناک ترین انواع فاضلاب های صنعتی، فاضلاب صنایع آبکاری می باشد. استفاده از فن آوری سیستم های غشایی از میان سایر روش های مختلف بازیافت آب و فلزات از فاضلاب این صنایع، بسیار مورد توجه است و رشد روز افزون دارد. در این مطالعه روش اسمز معکوس (RO) برای تصفیه و پالایش پساب صنایع آبکاری مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایش های پایلوتی بر روی فاضلاب این صنعت که حاوی غلظت های نیکل 5/18، 50 و 115 میلی گرم در لیتر می باشد، صورت گرفته است. این فاضلاب از غشا مرکب نازک پلی آمیدی RO عبور داده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که با کاهش فشار از 10 به 5/7 و سپس به 5 اتمسفر، متوسط میـزان بازیافت آب به ترتیب به 3/68، 4/66 و 77/65 % و متوسط میزان حذف نیکل به 92/98، 67/98 و 65/98 %، کاهش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

400 - بررسی تأثیر سازندهای زمین شناسی برروی کیفیت منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت اردبیل )
سمانه پیران قرنی نمین امیر حسین جاوید جمال قدوسی

10.22034/jest.2018.13250

علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهبیستم، شماره سه ، پاییز 97 بررسی تأثیر سازندهای زمین شناسی برروی کیفیت منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت اردبیل ) سمانه پیران قرنی نمین[1]* pnsamaneh@yahoo.com امیر حسین جاوید[2] جمال قدوسی[3] تاریخ چکیده کامل

علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهبیستم، شماره سه ، پاییز 97 بررسی تأثیر سازندهای زمین شناسی برروی کیفیت منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت اردبیل ) سمانه پیران قرنی نمین[1]* pnsamaneh@yahoo.com امیر حسین جاوید[2] جمال قدوسی[3] تاریخ دریافت:29/11/93 تاریخ پذیرش:6/3/94 چکیده زمینه و هدف : با توجه به بحران آب در کشور به خصوص در چند دهه اخیر، بررسی کیفیت آب های زیرزمینی و شناسایی عوامل مؤثر در کاهش کیفیت این منبع آبی،امر مهمی به شمار می رود. اطلاعات موجود از وضعیت آب های زیرزمینی استان اردبیل حاکی از آن است که به لحاظ عدم وجود آب سطحی مازاد، قسمت اعظم آب مصرفی در منطقه مورد مطالعه از منابع آب های زیرزمینی تأمین می شود. مهم ترین فرآیندهای زمین ریخت شناسی قابل مطالعه از نظر آب های زیرزمینی، مخروط افکنه ها و پادگانه های آبرفتی می باشند. لذا در این تحقیق سعی بر این است که بین اشکال و فرآیندهای زمین ریخت شناسی دشت اردبیل و منابع آب زیرزمینی آن رابطه ای برقرار شود تا بر اساس آن چه که در طبیعت دیده می شود، منابع آب زیرزمینی حدس زده شود. روش بررسی : در این پژوهش، برای بررسی کیفی نمونه آب زیرزمینی،داده های کیفی چاه ها از سازمان آب منطقه ای اردبیل اخذ گردید، هم چنین از نرم افزار Arc GIS برای ترسیم نقشه ها استفاده شد. یافته ها : میزان EC آب های زیرزمینی در دشت اردبیل بین 6580-267 میکرو زیمنس بر سانتی متر(با متوسط حدود 1284 میکرو زیمنس بر سانتی متر) طی سال های 1383، 1387 و1392 تغییر کرده است . بحث و نتیجه گیری : نتیجه مطالعه نشان می دهد که خصوصیات شیمیایی سازندهای زمین شناسی تأثیر گذارترین عامل بر کیفیت منابع آب زیرزمینی در منطقه می باشد . واژه های کلیدی : منابع آب زیرزمینی، زمین ریخت شناسی، دشت اردبیل . J.Env. Sci. Tech., Vol 20, No.3, Autumn, 2018 Effect of geological formation on the quality of groundwater )Case study: Ardebil Plain ( Samaneh Piran Gharni Namin[4]* pnsamaneh@yahoo.com Amir H. Javid[5] Jamal Ghoddousi[6] Date Received: February 18, 2015 Admission Date:May 27, 2015 Abstract Background and Objective: Considering the water crisis, especially in the last decades, investigation of groundwater quality and identification of the factors contributing to the decline of water quality in this resources are important. The information on available sources of groundwater in Ardebil show that, in the absence of excess surface water, much of the water consumed in the study area comes from groundwater sources. The most significant processes of geomorphologic study of groundwater are alluvial fans and terraces waters. Therefore, in this study it has been attempted to establish a relationship between the shapes and surface morphology of Ardebil plain and its groundwater resources tin order to estimate the groundwater resources based on what has been observed in the nature. Methods: In this study, to assess the quality of the groundwater samples, the quality data from wells was received from the Regional Water Company of Ardebil. Also the Arc GIS software was used to draw the maps. Findings: EC of groundwater in the Ardebil plain has been changed from 267 to 6580 μs/cm (with an average of about 1284 μs/cm) during the years 1994, 1998 and 2013. Discussion and Conclusions: The results show that the chemical properties of geologic formations are the most influential factors in the quality of groundwater resources in the region. Keywords: Groundwater, Geomorphologic, Ardebil Plain. مقدمه نزولات جوی و آب های سطحی در عبور از میان سازندهای مختلف زمین شناسی، املاح موجود در آن ها را در خود حل می کنند. از این رو، کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی، به نوع تشکیلات یا سازندی بستگی دارد که آب از میان فضاهای خالی آن عبور می کند. هم چنین مدت توقف آب در زیر زمین نیز در کیفیت و شوری آب نقش مؤثری دارد، زیرا آب هرچه در میان رسوبات زمین بیشتر باقی بماند، شورتر می شود. در یک سیستم زمین شناسی، ماهیت و توزیع آکیفر ها(آبخوان ها) و آکی تاردها از لیتولوژی، چینه شناسی و ساختمان زمین شناسی سازندها و نهشته ها تأثیر می پذیرد(1). از آن جا که سازندهای زمین شناسی از نظر خصوصیات سنگ شناسی متفاوت اند، آب حاصل از آن ها نیز دارای کیفیت گوناگونی است(2) . پژوهش های زمین ریخت شناسی به علت ارایه شاخص هایی برای اکتشاف آب زیرزمینی و هدایت سریع پژوهش گران به نقاط دارای منابع آب، مورد توجه ژئومورفولوژیست ها قرار گرفته است. به دلیل اهمیت موضوع در دنیا، مطالعات زیادی ویژگی های کیفی منابع آب، به ویژه آب های زیرزمینی را مورد بررسی قرار داده اند. نویسندگانی مانند (3) Lee (2001) و (4) (2008) et alو Ciminoبرای به دست آوردن تصویر کاملی از پدیده شوری و نفوذ آب های شور به آبخوان ها، روش های ژئوفیزیک و ژئوشیمی را به طور توأمان انتخاب کردند. (5) Heath and Trainer (1968) و (6) Mollard(1968) یک سری شاخص های توپوگرافی و زمین ریخت شناسی ارایه نموده اند. در زمینه کیفیت منابع آب و خاک کشور ایران و شوری آن ها، پژوهش های ارزش مندی توسط دانشمندان متعدد انجام شده است. برای مثال برخی مطالعات مانند فیض نیا (1378) (7)، علوی پناه و همکاران(1384) (8) و غیره به بررسی علل تغییر کیفیت منابع و مؤلفه های شور شدن آب و خاک در نقاط مختلف کشور پرداختند. به عقیده رجایی (1373) (9)، نهشته های آبرفتی محتوی آب زیرزمینی به چرخه ژئومورفولوژی تعلق دارند. بررسی منابع آب زیرزمینی در دشت اردبیل، علاوه بر این که نقش ژئومورفولوژی را در شکل گیری چنین منابعی روشن می سازد، این امکان را نیز به وجود می آورد تا بتوان نقش سازندهای زمین شناسی را در کیفیت آب های زیرزمینی منطقه مشخص نمود. پژوهش های زمین شناسی و زمین ریخت شناسی به دلیل ارایه شاخص هایی برای اکتشافات آب زیرزمینی و هدایت سریع پژوهش گران برای کشف نقاط دارای منابع آب زیرزمینی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. لذا در این تحقیق سعی بر این است که بین اشکال و فرآیندهای زمین ریخت شناسی دشت اردبیل و منابع آب زیرزمینی آن رابطه ای برقرار گردد تا بر اساس آن چه که در طبیعت دیده می شود، منابع آب زیرزمینی حدس زده شود. مواد و روش ها دشت اردبیل در شمال غرب ایران و در حدفاصل طول های جغرافیایی ٤٦,٤٧٠ تا ٤١,٤٨٠شرقی و عرض های جغرافیایی ٥٥,٣٧٠تا ٤٨,٣٨٠شمالی واقع شده است. این دشت از شمال به ارتفاعات مرزی بین ایران و آذربایجان، از شرق به ارتفاعات تالش، از جنوب به آرپاچای و از غرب به دامنه کوه سبلان ختم می شود و و دارای حوزه آبریزی معادل 853 کیلومترمربع می باشد. حداقل ارتفاع در پست ترین نقطه دشت اردبیل حدود 1300 متر و حداکثر ارتفاع در دهستان ویلکیج شمالی 1845 متر از سطح دریا می باشد (شکل 1) . شکل 1- نقشه موقعیت مکانی دشت اردبیل Picture1. Location map of Plain Ardebil روش مطالعه از نوع توصیفی و تحلیلی آینده نگر می باشد. از آن جا که بخشی از مطالعه مربوط به بررسی وضعیت موجود بوده، بنابراین روش مطالعه این قسمت را روش توصیفی تشکیل می دهد و از طرف دیگر چون رابطه بین عواملی مانند زمین ریخت شناسی و آب های زیرزمینی مورد مطالعه قرار گرفته و این قسمت از روش مطالعه از عامل شروع و به نتیجه منتهی شده، به این ترتیب روش مطالعه در این قسمت از نوع تحلیلی آینده نگر می باشد. درمطالعه حاضر که بیشتر دیدگاه زمین ریخت شناسی دارد ،سعی شده با تاکید بر عوامل زمین ریخت شناسی و شاخص های آن ها آب های زیرزمینی مطالعه گردد. در این پژوهش پس از شناسایی منطقه مورد مطالعه با استفاده از نقشه های توپوگرافی در مقیاس 1:50000 و زمین شناسی در مقیاس 1:100000 سازمان زمین شناسی کشور، برای بررسی کیفی نمونه آب زیرزمینی در دشت اردبیل، داده های کیفی سه حلقه چاه عمیق به عنوان نمونه برای شش متغیر شامل مجموع کاتیون ها (سدیم، منیزیم و کلسیم)، مجموع آنیون ها (سولفات، کلر و بی کربنات)، TH (سختی کل)، EC (هدایت الکتریکی) و TDS (کل مـواد جامــد محلـول) در سال های 83، 87 و 93 از سازمان آب منطقه ای اردبیل اخذ گردید. برای بررسی تأثیر سازندهای زمین شناسی بر روی کیفیت آب های زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه نیز علاوه بر مطالعات صحرایی و بررسی نقشه های زمین شناسی موجود، اقدام به مطالعه وضعیت و گسترش تشکیلات زمین شناسی گردید. هم چنین از نرم افزار Arc GIS برای ترسیم نقشه ها استفاده شد. جامعه آماری این مطالعه دشت اردبیل، پهنه تحت پوشش و در برگیرنده آب خوان موجود می باشد. روش های نمونه گیری نیز با توجه به نوع داده ها به صورت نمونه گیری تصادفی ساده و سیستماتیک می باشد (شکل 2) و (جدول1) . شکل2- نقشه دشت اردبیلو چاه های اطراف آن Picture2. Map of Plain Ardebil and surrounding wells جدول 1- شرح مختصری از روش تحقیق Table 1. Brief description of the research method مختصات جغرافیایی زمان نمونه برداری روش نمونه برداری آزمایش utmy utmx چاه شماره 1 38° 16' 42° 29' 92 - 1383 تصادفی ساده آنالیز کیفی آب چاه شماره 2 ́ 38° 16' 42° 26' 92 - 1383 تصادفی ساده آنالیز کیفی آب چاه شماره 3 38° 15' ٤2° 28' 92 - 1383 تصادفی ساده آنالیز کیفی آب یافته ها خصوصیات طبیعی منطقه مورد مطالعه 1) زمین شناسی روند موجود در این ناحیه از واحد زمین ساختی البرز آذربایجان تبعیت می کند و غالبا̋ متغیر است. فعالیت های تکتونیکی منطقه و هم چنین فعالیت های آتشفشانی کوه سبلان در دوران سوم، عوامل اساسی در شکل گیری ساختمان زمین شناسی منطقه بوده و وجود تشکیلات خروجی آذرین که اراضی رسوبی را می پوشانند مؤید این مسأله است. از طرفی به نظر می رسد چاله دشت اردبیل نیز در نتیجه فعالیت گسل های عمده منطقه در این دوران به وجود آمده باشد. در همین حال گستره رسوبات آبرفتی کواترنری و عصر حاضر در سطح دشت اردبیل قابل توجه بوده و سرتاسر دشت و حواشی آن را می پوشاند. رسوبات آبرفتی مذکور متشکل از شن، ماسه، سیلت و به مقدار خیلی کم کنگلومرا می باشد که در پهنای دشت و با تغییرات جانبی مشاهده می شود. این رسوبات بیشتر حاصل فرسایش و تخریب سنگ های آندزیتی و آهکی ارتفاعات پیرامون منطقه است. بخش اعظم دشت اردبیل در واحد زمین شناسی Qt2 (رسوبات پادگانه آبرفتی جوان و مخروط افکنه ها) واقع شده است (شکل 3) . شکل3- نقشه واحدهای زمین شناسی محدوده مورد مطالعه Picture3. Map of geological units of study area 2) خاک شناسی بر طبق طبقه بندی های جدید، خاک های دشت اردبیل اساسا از نوع خاک های قهوه ای هستند که بیشتر به صورت خاک های قهوه ای، قهوه ای تیپیک، خاک های قهوه ای سخت شده و خاکستری قهوه ای قابل مشاهده می باشند. خاک ها در محدوده مورد مطالعه عمدتا از نوع خاک های رسوبی دانه ریز هستند که از فرسایش شدید مواد اولیه اصلی به وجود آمده اند، و نیز از نوع رس و سیلت می باشند که به مقدار کم شن و ماسه همراه دارند. این خاک ها جزء خاک های قهوه ای به شمار می روند که از نظر دانه بندی بافت ریز داشته و بنابراین ضریب تخلخل آن ها بسیار پایین است. قابلیت نفوذ این خاک ها در صورتی که دارای رس باشند ضعیف بوده و به هنگام بارندگی ابتدا مقداری آب جذب کرده و سپس یک لایه تقریبا غیرقابل نفوذ به وجود می آورند. بنابراین خاک غالب دشت اردبیل از نوع خاک های عمیق رسی انتقالی و شنی برجا و با بافت های سنگین تا سبک می باشد (شکل 4) . شکل 4- نقشه خاک شناسی(بافت خاک) محدوده مورد مطالعه Picture4. Soil science map (soil texture) of the study area 3)کاربری اراضی در دشت اردبیل مراتع و اراضی باز بایر و زراعی است، به طوری که مراتع نیز از نوع مراتع تخریب شده تا نیمه تخریبی می باشند. ضمنا“ فردوگاه شهر اردبیل نیز در این دشت قرار دارد (شکل 5) . شکل 5- نقشه کاربری اراضی محدوده مورد مطالعه Picture5. Land use map of the study area 4) شیب منطقه : ناحیه دشتی با شیب کمتر از 5 % بخش وسیعی از محدوده مورد مطالعه را فرا گرفته است و به تدریج در دامنه های اطراف بر میزان شیب افزوده می شود . 5) آب خوان دشت اردبیل عمدتأ از رسوبات دانه ریز (رس، سیلت و مقدار کمی ماسه و شن ) تشکیل شده که این مواد دارای نفوذ پذیری کمی هستند. از نظر ریخت شناسی زمین ها با ریخت تپه ماهوری و ارتفاعات نه چندان چهره ساز قرار گرفته اند. آبراهه ها عمق چندانی ندارند و ارتفاع بالاترین نقطه تا کف آبراهه بلندی متوسط دارد. با توجه به موقعیت لایه ها، شیب و جنس آن ها و مجموعه عوامل فرسایشی، چهره زود فرسایی را در سطح زمین ایجاد نموده است. وجود آبرفت ها و خاک های سطحی نیز به عنوان عوامل مؤثر دیگری، فرم سطح و یا تقریبا حدودی را در سطح زمین باعث شده اند (شکل 6) . شکل 6- نمایش محدوده آب خوان دشت اردبیل Picture6. Show the watershed area of plain Ardebil 6) نتیجه بررسی تأثیر وضعیت کلی کیفیت آب های زیرزمینی در دشت اردبیل دشت اردبیل واقع در شمال شهر اردبیل متشکل از اراضی پست جلگه ای است که ارتفاع آن از سطح دریا بین 1334-1310 متر تغییر می کند. در این دشت به دلیل محدود بودن منابع آب سطحی، بخش اعظم آب مورد نیاز از منابع آب زیرزمینی تأمین می شود، به طوری که در گستره 115000 هکتاری دشت اردبیل حدود 135 چاه حفر گردیده است که تأمین کننده آب مورد نیاز مصارف مختلف به ویژه کشاورزی هستند. حوضه آب خوان این دشت به دلیل شرایط ویژه توپوگرافیکی، طبیعی و اقلیمی نشانگر حساس و آسیب پذیر بودن آن می باشد، از این رو کیفیت آب زیرزمینی و مدیریت آن از جمله اقدامات اساسی و مورد نیاز در این منطقه می باشد. نتایج به دست آمده از مطالعات پیشین در این دشت نشان داده است که آب خوان این دشت از نوع آبخوان های آزاد است. این در حالی است که در بعضی از نقاط آن مانند بخش های جنوب شرقی و شرق، آب خوان های معلق سطحی نیز وجود دارند. علاوه بر این، ضخامت ناحیه اشباع آب خوان نیز در نقاط مختلف دشت یکسان نبوده و بین 220-200 متر تغییر می کند. اطلاعات موجود در منابع قابل دسترس از وضعیت آب های زیرزمینی استان حاکی از آن است که پتانسیل آبی استان حدود 371/15 میلیارد مترمکعب است که 5/9 میلیارد متر مکعب آن به صورت آب های سطحی و جاری و بقیه از منابع آب های زیرزمینی تأمین می شود. عمق بحرانی آب در منطقه، حدود 60/2 متر برای خاک های سنگین، حدود 30/2 متر برای خاک های سبک و حدود 45/2 متر برای خاک های متوسط می باشد. در اراضی دشت مرکزی عمق آب زیرزمینی کمتر بوده و رقمی معادل 8/1 4/1 متر را نشان می دهد. برداشت از آب های زیرزمینی به ترتیب در شهرستان های اردبیل و نمین نسبت به سایر شهرستان های استان بالا بوده و بیشترین میزان برداشت مربوط به منابع آب های زیرزمینی دشت اردبیل می باشد.نتیجه بررسی حاصل از آنالیزهای کیفیت نمونه های آب زیرزمینی در سه حلقه چاه عمیق موجود مربوط به سال های 1383،1387و 1392 در جداول (4) (2) ارایه شده است . جدول2- نتیجه آنالیز نمونه آب های زیرزمینی مربوط به سه حلقه چاه عمیق در سال 1383 Table 2. The result of an analysis of groundwater samples of three deep wells in 2004 شماره چاه pH آنیون ها (میلی اکی والان بر لیتر) کاتیون ها (میلی اکی والان بر لیتر) TDS (میلی گرم بر لیتر) TH (میلی گرم بر لیتر) EC (میکرو موس بر سانتی متر) HCO3- CL- SO4-- Ca++ Mg++ Na+ 1 43/7 2/3 8/5 92/5 1/5 98/0 7/7 2/1843 3090 00/28 2 55/7 9/3 3/6 48/6 1/6 10/1 9/7 4/2111 3600 00/33 3 66/7 8/4 8/6 91/6 4/7 42/1 5/9 5/2356 4410 8/36 جدول3- نتیجه آنالیز نمونه آب های زیرزمینی مربوط به سه حلقه چاه عمیق در سال 1387 Table 3. The result of an analysis of groundwater samples of three deep wells in 2008 شماره چاه pH آنیون ها (میلی اکی والان بر لیتر) کاتیون ها (میلی اکی والان بر لیتر) TDS (میلی گرم بر لیتر) TH (میلی گرم بر لیتر) EC (میکرو موس بر سانتی متر) HCO3- CL- SO4-- Ca++ Mg++ Na+ 1 51/7 8/4 1/6 41/6 9/5 27/1 8/8 9/2129 5/358 28/33 2 78/7 9/4 9/6 89/6 3/7 31/1 2/9 00/2336 5/430 50/36 3 81/7 2/5 4/7 11/7 5/7 53/1 4/10 2505 5/451 1/39 جدول4- نتیجه آنالیز نمونه آب های زیرزمینی مربوط به سه حلقه چاه عمیق در سال 1392 Table 4. The result of an analysis of groundwater samples of three deep wells in 2013 شماره چاه pH آنیون ها (میلی اکی والان بر لیتر) کاتیون ها (میلی اکی والان بر لیتر) TDS (میلی گرم بر لیتر) TH (میلی گرم بر لیتر) EC (میکرو موس بر سانتی متر) HCO3- CL- SO4-- Ca++ Mg++ Na+ 1 59/7 9/5 5/6 67/6 4/7 73/1 2/10 2464 5/461 5/38 2 92/7 2/6 1/7 21/7 7/7 84/1 1/11 2/2633 4770 1/41 3 96/7 5/6 7/7 33/7 9/7 99/1 9/11 5/2804 4895 8/43 بررسی روند تغییرات کیفیت آب های زیرزمینی بر اساس جداول فوق الذکر، نشانگر روند افزایشی کلیه پارامترهای کیفی آب شاملpH، EC ،TDS ،TH و مجموع کاتیون ها و آنیون ها است . بحث و نتیجه گیری با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده از انجام این مطالعه، می توان نتیجه گیری نهایی را به شرح زیر ارایه نمود : الف)کیفیت آب های زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه به تنهایی تحت تأثیر خصوصیات شیمیایی سازندهای زمین شناسی نمی باشد، به طوری که خاک شناسی و کاربری اراضی نیز بر کیفیت آب منابع زیرزمینی در منطقه تأثیر گذار می باشند. این یافته با نتایج تحقیقات Heath and Trainer (1968) ، Mollard(1968) ، فیض نیا (1378) و علوی پناه و همکاران(1384)، هم خوانی دارد . ب) با توجه به نوع آبرفت و ضخامت آن در منطقه تحقیق که بین 220-200 متر تغییر می کند و از نوع رسوبات آبرفتی Qt2(آبرفت های درشت دانه متشکل از رس، سیلت و سنگریزه ها) و قلوه سنگ های آهکی، گچی، رسوبی، شیست، ماسه سنگ و آذرین از نوع آندوزیت می باشد و با نظر به خصوصیات خاک منطقه که از نوع خاک های برجا در بخش اعظم گستره دشت و انتقالی در کوهپایه ها به ویژه بخش های جنوبی، شمال شرق و شمال غرب می باشد، (این موضوع متأثر از آبشویی های طبیعی ناشی از بارش ها و جریان روانآب های سطحی به خصوص در کوهپایه ها و تمرکز روانآب ها در بخش مرکزی دشت و جریان یافتن آن ها به سمت شمال شرقی و عملیات زراعت آبی که از طریق بهره برداری از آب های زیرزمینی آب مورد نیازشان تأمین می شود) کیفیت آب های زیرزمینی تحت تأثیر خصوصیات و ویژگی های زمین شناسی، خاک و کاربری اراضی قرار می گیرد . ج) با توجه به همه خصوصیات شیمیایی عوامل ذکر شده در فوق، تغییرات ادواری پارامترهای کیفی آب های زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه و روند افزایشی مقادیر آن ها شامل PH ،TDS ،TH و EC، می توان نتیجه گرفت که در بین خصوصیات محیطی منطقه بیشترین تأثیر را خصوصیات شیمیایی سازندهای زمین شناسی و کمترین تأثیر را کاربری اراضی بر کیفیت و آلودگی آب های زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه دارند (رابطه1) . رابطه (1) : خصوصیات کاربری اراضی < خصوصیات شیمیایی خاک شناسی< خصوصیات شیمیایی سازندهای زمین شناسی علت تأثیر خصوصیات شیمیایی سازندهای زمین شناسی و خاک شناسی در مقایسه با تأثیر خصوصیات کاربری اراضی را می توان در نقش و عملکرد خاک و سازندهای زمین شناسی در جذب و فیلتر کردن مواد آلاینده دانست . د) مطالعات نشان می دهد که سفره های آب زیرزمینی دشت اردبیل عمدتأ از رسوبات دانه ریز در حد رس، سلیت ومقدار کمی ماسه و شن تشکیل شده است که نفوذ پذیری و قابلیت انتقال این مواد کم است. لذا این امر باعث شده است که سرعت جریان آب زیرزمینی خیلی کند باشد و زمان ماندگاری آب زیرزمینی در داخل سفره زیاد شود که در نهایت منجر به تنزل کیفیت آب زیرزمینی آبخوان ها در منطقه می شود . ﻫ) بازدیدهای صحرایی و نقشه موقعیت چاه های منطقه نیز نشان می دهد که چاه ها از پراکندگی مناسب در سطح دشت برخوردارند و نمونه ها وضعیت کلی آب زیرزمینی را به خوبی مشخص می کنند . Reference Frezze,R.A and Cherry, J. A. , 1979, “Groundwater”. Prentice Hall,Inc. Velayati,S. ,2009, “Hydrogeology of soft and complex formations”. Mashhad University Jihad. Pp.216.(In Persian). Lee,S.H., Kim, K.G., Ko, I., Lee,S.G., Hwang, H.S ., 2001, “Geochemical and geophysical monitoring of salin water intrusion in Korean paddy fields” ,Environ.Geochem.Health. 24.277-291. Cimino,A., Cosentio,C., Oieni,A., Tranchina,L., 2008, “A geophysical and geochemical aproach for seawater intrusion assessment in the Acquedolci Coastal aquifer ( Northern Sicily) ”, Environ.Geol. 55 (7). 1473-1482. Heath and Trainer , 1968, “Introduction to ground water hydrology”, NewYork, John Wiley. Mollard, H. D. , 1968, “The role of photointerpretation in finding groundwarter sources in Western Canada”, proc, 2nd Seminar on air photo interpretation in the development of Canada, The Queen's Printer, Ottawa, Pp. 57-75. Feyznia.S. ,2000, “Causes of desertification geology in the western central basin (Qom-Kashan)” , Forest Research Institute, Pastures and Desert Research.(In Persian). Alavipanah.K., Khodaei.K., Jafarbeyglou.M. ,2006, “Study of the efficiency of satellite data in the quality of water on the two sides of the band-pass the Lake Urmia”, Geographic research, No.53.Pp.57-69.(In Persian). Rajaei.A H., 1995, “Application of geomorphology and environmental management”, Qomes.(In Persian). 1- دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگی های محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران *(مسئول مکاتبات). 2- دانشیارگروه مهندسی محیط زیست، آب و فاضلاب و منابع آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران . 3- استادیار دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران . 1-M.Sc. Student of Environmental Pollution, Department of Environment and Energy, Science and Research branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran*(Corresponding Author). 2- Associate Professor of Environmental Engineering - Water Pollution, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. 3- Assistant Professor, Department of Environment and Energy, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

401 - بررسی امکان حذف آلومینیوم و سولفات از پساب صنایع آندایزینگ با استفاده از نانوفیلتراسیون
شهاب فرج اللهی علی ترابیان غلامرضا نبی بیدهندی علی اصغر قدیم خانی علی محمدپور نسیم زارع مهدی جانقربان

چکیده تصفیه پساب صنایع آبکاری به علت آلودگی زیاد و آلوده کردن آب و خاک، ضروری است. به علت مصرف زیاد آب این صنایع، استفاده مجدد و بازیابی پساب تصفیه شده، اهمیت خاصی دارد. در این تحقیق حذف آلومینیوم و سولفات از پساب صنایع آبکاری آلومینیوم با استفاده از پایلوت نانوفیلترا چکیده کامل

چکیده تصفیه پساب صنایع آبکاری به علت آلودگی زیاد و آلوده کردن آب و خاک، ضروری است. به علت مصرف زیاد آب این صنایع، استفاده مجدد و بازیابی پساب تصفیه شده، اهمیت خاصی دارد. در این تحقیق حذف آلومینیوم و سولفات از پساب صنایع آبکاری آلومینیوم با استفاده از پایلوت نانوفیلتراسیون مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا با خنثی سازی پساب، مقدار آلومینیوم در پساب کاهش داده شده و سپس امکان تصفیه پساب با استفاده از فرآیند نانوفیلتراسیون مورد مطالعه قرار گرفته است. پارامترهای مؤثر در فرآیند که در پایلوت مورد مطالعه قرار گرفته عبارتند از: دما و فشار کاری دستگاه هنگام تصفیه با نانوفیلتراسیون. در این مطالعه از غشا 90NF که توسط شرکت فیلم تک[1] ساخته شده است، به عنوان نانوفیلتر استفاده می شود. این تحقیق در دماهای 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد و فشارهای 5 الی20 بار انجام شد. نتایج مطالعات انجام شده نشان می دهد که بهترین بازده حذف آلومینیوم و سولفات در فشارهای بین 5/7 تا 5/12 بار و دمای 30 درجه سانتی گراد به دست می آید. همچنین مشاهده می شود با افزایش دما و فشار، فلاکس آب عبوری از نانوفیلتراسیون افزایش می یابد. [1] -Filmtec پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

402 - بررسی اثر پیشروی آب شور بر کیفیت آب آبیاری و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک تحت کشت پسته منطقه سیرجان
علی نشاط علی زین الدینی

سیرجان یکی از مناطق مهم کشاورزی استان کرمان و دشت زیدآباد مهم ترین منطقه کشاورزی شهرستان سیرجان می باشد که قسمت اعظم آن به کشت پسته اختصاص یافته است. در سه دهه اخیر توسعه کشت بیش از حد، برداشت بی رویه آب های زیرزمینی، خشک سالی های مکرر و تبخیر شدید باعث افت سطح آب های ز چکیده کامل

سیرجان یکی از مناطق مهم کشاورزی استان کرمان و دشت زیدآباد مهم ترین منطقه کشاورزی شهرستان سیرجان می باشد که قسمت اعظم آن به کشت پسته اختصاص یافته است. در سه دهه اخیر توسعه کشت بیش از حد، برداشت بی رویه آب های زیرزمینی، خشک سالی های مکرر و تبخیر شدید باعث افت سطح آب های زیرزمینی شده است. نتیجه آن پیشروی آب شور از طرف کفه نمک زیدآباد ( اراضی پست[1]) به سمت اراضی تحت کشت پسته مجاور می باشد. پیشروی جبهه آب شور در این منطقه باعث نامطلوب شدن کیفیت آب آبیاری، تغییر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و کاهش بسیار شدید عملکرد پسته شده است. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر پیشروی آب شور بر کیفیت آب آبیاری و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تحت کشت خصوصاً شور شدن اراضی و عملکرد پسته در منطقه یادشده انجام گرفته است. در راستای انجام تحقیق ابتدا نقشه های توپوگرافی به مقیاس 1:25000 و تصاویر ماهواره منطقه تهیه شد. سپس تعدادی نقطه مطالعاتی انتخاب و در هر نقطه از خاک و آب نمونه هایی برداشته و برای تجزیه کامل به آزمایشگاه ارسال شد. مرحله بعد بین پارامترهای مختلف خاک و آب نظیر pH ، EC، کلسیم، منیزیم، سدیم، کلراید و بی کربنات توسط نرم افزاراکسل[2] روابط رگرسیونی برقرار تا رابطه بین پارامترهای مختلف در آب آبیاری با خاک های مطالعه شده در شرایط مختلف مشخص شود. نتایج نشان داد که تمامی پارامترهای آب آبیاری به غیر از pH اثر مستقیم بر فاکتورهای موجود در خاک دارند و این امر تاثیر آب های نامتعارف را بر تغییر خصوصیات خاک به ویژه شور شدن اراضی منطقه نشان می دهد. همچنین در مناطقی که تحت تاثیر پیشروی آب شور قرار گرفته اند، میزان پارامترهای اندازه گیری شده به گونه ای است که از لحاظ استانداردهای موجود نظیر فائو[3] 1991غیر قابل استفاده برای هر گونه کشت و کار هستند و عملاً تولید پسته با این آب ها امکان پذیر نمی باشد. ولی باغ های که هنوز تحت تاثیر پیشروی آب شور قرار نگرفته اند، تولید اقتصادی پسته در آن ها امکان پذیر می باشد. همچنین نامطلوب شدن آب آبیاری بستگی به مدت زمانی که تحت تاثیر پیشروی آب شور قرار گرفته، نیز دارد. در نهایت برای هر منطقه مطالعاتی پرسشنامه های مخصوص تکمیل گردید تا با آن بتوان با توجه به نتایج مطالعات آب و خاک راهکار کاربردی جدید پیشنهاد نمود. 4- Low land 5- Excel 6- FAO پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

403 - بررسی عملکرد سیستم تصفیه بیولوژیکی با بستر متحرک ( MBBR ) در تصفیه فاضلاب صنایع نساجی
مهدی برقعی امیر حسام حسنی رویا شریفی

فاضلاب صنایع نساجی یکی از آلاینده های اساسی محیط زیست می باشد که در صورت عدم تصفیه و تخلیه به محیط زیست مشکلات زیادی را ایجاد می نماید. غلظت بالای رنگ به علت اثرات نامطلوب آن بر فعالیت حیاتی میکروارگانیسم ها به طور قابل توجهی بازده تصفیه را در فرایند های بیولوﮊیکی تصفیه چکیده کامل

فاضلاب صنایع نساجی یکی از آلاینده های اساسی محیط زیست می باشد که در صورت عدم تصفیه و تخلیه به محیط زیست مشکلات زیادی را ایجاد می نماید. غلظت بالای رنگ به علت اثرات نامطلوب آن بر فعالیت حیاتی میکروارگانیسم ها به طور قابل توجهی بازده تصفیه را در فرایند های بیولوﮊیکی تصفیه کاهش می دهد.حذف بیولوﮊیکی مواد آلی از فاضلاب های صنعتی، با کاهش سمیت تمامی زایدات، اثرات زیست محیطی دفع فاضلاب های صنعتی را کم می کند. هدف از انجام این تحقیق بررسی عملکرد سیستم تصفیه بیولوژیکی بستر متحرک (MBBR ) در تصفیه فاضلاب صنایع نساجی می باشد. برای این منظور یک راکتور MBBR به حجم 26 لیتر و از جنس پلکسی گلاس با فاضلاب مصنوعی با ترکیبی از ملاس ، اوره، نمک های با فرفسفات و غلظت های مختلف رنگ ، تغذیه گردید . محدوده تغییرات غلظت رنگ استفاده شده در این تحقیق ، 1، 10 و 15 میلی گرم در لیتر با COD برابر 1000 میلی گرم در لیتر و غلظت رنگ 15 و25 میلی گرم در لیتر با COD برابر 2000 میلی گرم در لیتر می باشد. پس از راه اندازی راکتور با فاضلاب مصنوعی با COD ورودی معادل 1000 میلی گرم در لیتر و انطباق و سازگاری میکروارگانیسم ها با شرایط موجود، رنگ با غلظت ورودی 1 ، 10 و 15 میلی گرم در لیتر طبق یک دوره زمانی مشخص به سیستم اضافه شد . مشخص شد که با راهبری راکتور در دمای C 0 28-23 ، زمان ماند هیدرولیکی 24 ساعت و COD ورودی 1000 میلی گرم در لیتر ، بازده حذف سوبسترا به ترتیب به میزان 5/68 % ، 15/89 % و 46/90 % می رسد . این میزان برای بازده حذف رنگ به ترتیب به 56/61 % ، 85/75% و 05/80% تغییر یافت که نشان از افزایش بازدهی حذف COD و رنگ با افزایش غلظت رنگ ورودی می باشد . با راهبری راکتور با COD معادل 2000 میلی گرم در لیتر و با غلظت رنگ ورودی 15 و 25 میلی گرم در لیتر، بازده حذف COD برابر 78/91 % برای رنگ 15 میلی گرم و 50/79 % برای رنگ 25 میلی گرم در لیتر به دست آمد . این مقدار برای درصد حذف رنگ به ترتیب 7/79 % و 21/64 % بود که نشان از کاهش بازده درصد حذف COD و رنگ با افزایش مقدارCOD ورودی و غلظت رنگ به کار رفتــه می باشد . همچنین بر اساس نتایج حاصل مشاهده شد که در یک غلظت ثابت رنگ ورودی ، با افزایش COD ورودی از 1000 به 2000 میلی گرم در لیتر بازده و کارایی سیستم در حذف سوبسترا و مواد آلی تغییر چندانی نمی کند . نتیجه : نتایج به دست آمده از این تحقیق بیان می دارد که راکتور MBBR ، هم از نظر حذف مواد آلی و هم از نظر حذف رنگ در تصفیه فاضلاب صنایع نساجی می تواند کاملاً موفق باشد و پساب تصفیه شده دارای کیفیت نسبتاً یکنواخت می باشد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

404 - تأثیر زمان ماند و دما بر کارایی سیستم برکه ی تثبیت در تصفیه فاضلاب نفت
عبداله درگاهی مقداد پیرصاحب محمدتقی سوادپور مرتضی عالیقدری مهرداد فرخی

زمینه و هدف: بهترین و کم هزینه ترین روش تصفیه پساب های آلوده، استفاده از روش های تصفیه بیولوژیکی است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر زمان ماند و دما بر کارایی سیستم برکه های تثبیت در حذف ترکیبات آلی، ازت آمونیاکی و فسفات از فاضلاب پالایشگاه نفت می باشد. روش بررسی: این مط چکیده کامل

زمینه و هدف: بهترین و کم هزینه ترین روش تصفیه پساب های آلوده، استفاده از روش های تصفیه بیولوژیکی است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر زمان ماند و دما بر کارایی سیستم برکه های تثبیت در حذف ترکیبات آلی، ازت آمونیاکی و فسفات از فاضلاب پالایشگاه نفت می باشد. روش بررسی: این مطالعه از نوع تجربی است که در آن برکه تثبیت بی هوازی با ابعاد 1×2/0×1 متر و برکه اختیاری در مقیاس آزمایشگاهی با ظرفیت 400 لیتر با استفاده از ورقه فایبرگلاس با ضخامت 6 میلی متر طراحی، ساخته و راه اندازی گردید. زمان ماند هیدرولیکی 2 و 5 روز برای برکه بی هوازی و برای برکه اختیاری 5 و 10 روز در دو دمای سرد و گرم منظور گردید. سپس پارامترهای ازت آمونیاکی و فسفات به ترتیب در طول موج nm 425 و 690 و همچنین اکسیژن مورد نیاز شیمیایی کل، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی محلول، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی کل، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی محلول و pH نمونه ها طبق روش های استاندارد آزمایش های آب و فاضلاب،اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج نشان داد که زمان ماند و دما تاثیر چشمگیری بر کارایی برکه های تثبیت فاضلاب دارند. به طوری که کارایی برکه های تثبیت بی هوازی و اختیاری در حذف ترکیبات آلی با افزایش دما و زمان ماند، افزایش پیدا می کند(05/0>p). بیش ترین بازده حذف اکسیژن مورد نیاز شیمیایی، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی، ازت آمونیاکی و فسفات به ترتیب 31/93، 66/93، 15/88 و 17/73٪ (در زمان ماند 5 روز بی هوازی و 10 روز اختیاری و دمای گرم) و کم ترین بازده حذف این پارامترها توسط این سیستم به ترتیب 47/41، 55/40، 26/34 و 46/22 ٪ (در زمان ماند 2 روز بی هوازی و 5 روز اختیاری و دمای سرد) به دست آمد. همچنین تنها جلبک موجود در برکه اختیاری، فرمدیوم بوده که در غلظت های بالای سولفور قادر به رشد می باشد. نتیجه گیری: نتیجه این بررسی نشان داد که برکه های تثبیت در مقیاس پایلوت، برای دمای گرم در صورت راهبری مناسب، قابلیت حذف ترکیبات آلی با کارایی بالا را دارا است، لکن برای هوای سرد کارایی آن پایین اما در حد مقبول می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

405 - ارزیابی ارتعاش تمام بدن در رانندگان شرکت واحد اتوبوس رانی شهر تهران در سال 1387
پروین نصیری حسین ابراهیمی محمدرضا منظم عباس رحیمی حمید رضا مکرمی

زمینه و هدف: مواجهه با ارتعاش تمام بدن به عنوان یک عامل خطر مهم در ایجاد اختلالات اسکلتی عضلانی ستون فقرات در بین کارگرانی که با ارتعاشات تمام بدن در مواجهه هستند، شناخته شده است.رانندگان اتوبوس های شهری در معرض ارتعاشات مکانیکی تمام بدن می باشند و بسیاری از رانندگان از چکیده کامل

زمینه و هدف: مواجهه با ارتعاش تمام بدن به عنوان یک عامل خطر مهم در ایجاد اختلالات اسکلتی عضلانی ستون فقرات در بین کارگرانی که با ارتعاشات تمام بدن در مواجهه هستند، شناخته شده است.رانندگان اتوبوس های شهری در معرض ارتعاشات مکانیکی تمام بدن می باشند و بسیاری از رانندگان از این مواجهه رنج می برند.هدف از این مطالعه ارزیابی ارتعاشات تمام بدن در رانندگان اتوبوس های شرکت واحد اتوبوس رانی شهر تهران می باشد. روش بررسی: ارتعاش تمام بدن در 90 راننده اتوبوس که در 3 گروه مجزا الف- 30 راننده اتوبوس ایکاروس (ب- 30 راننده اتوبوس مان ج- 30 راننده اتوبوس شهاب قرار داشتند و به صورت تصادفی انتخاب شده بودند اندازه گیری گردید. اندازه گیری ها در شرایط واقعی کار رانندگان و بر اساس استاندارد ISO 2631 (1985) صورت گرفت. ارتعاش تمام بدن در سطح صندلی راننده در 3 محور(X,Y,Z) اندازه گیری و نتایج به دست آمده برای اتوبوس های مختلف با یکدیگر و مقادیر استاندارد مقایسه شد. نتایج: مقادیر برآیند شتاب معادل کلی ارتعاش در اتوبوس های نوع ایکاروس(m/s278/0 )بیشتر از نوع شهاب (m/s2 71/0( و مقدار این دو بیشتر از نوع مان (m/s2 70/0) می باشد. مقادیر مواجهه به دست آمده برای رانندگان بیشتر از مقدار مجاز مواجهه روزانه می باشد. بحث و بررسی: نتایج نشان می دهد که نوع اتوبوس (محل قرار گیری موتور اتوبوس، عایق کاری ارتعاش و...) و عمر اتوبوس از عوامل تاثیر گذار بر مقدار ارتعاش منتقل شده به رانندگان می باشد که مشابه با نتایج مطالعات پیشین در این زمینه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

406 - بررسی تغییرات سولفات در منابع آب شرب زیر زمینی شهر یاسوج و تهیه نقشه کیفی آن با ابزار GIS
فیض اله پاسره امیر حسام حسنی نظام الدین حسینی امیرحسین جاوید

زمینه و هدف :آب همواره دارای مقادیری املاح محلول از جمله سولفات است. سولفات از منابع مختلفی از انحلال سنگ گچ یا ژیپس گرفته تا پساب کارخانجات صنعتی و شستشوی دود معلق تولیدی توسط کارخانجات و یا آب باران، وارد منابع تامین آب می گردد. حضور سولفات در آب های آشامیدنی سهم عظیم چکیده کامل

زمینه و هدف :آب همواره دارای مقادیری املاح محلول از جمله سولفات است. سولفات از منابع مختلفی از انحلال سنگ گچ یا ژیپس گرفته تا پساب کارخانجات صنعتی و شستشوی دود معلق تولیدی توسط کارخانجات و یا آب باران، وارد منابع تامین آب می گردد. حضور سولفات در آب های آشامیدنی سهم عظیمی در تولید سختی دایم دارد. از طرفی وجود سولفات با غلظت بالا در آب آشامیدنی باعث تغییر طعم و ترکیب آن با آنیون های کلسیم و منیزیم گشته و اثر ملین دارد. هدف از این مطالعه سنجش میزان سولفات موجود در منابع آب شرب زیر زمینی شهریاسوج و مشخص نمودن روند تغییرات پارامتر شیمیایی سولفات ، شناسایی عوامل تاثیر گذار بر میزان این پارامتر و تهیه نقشه کیفی منابع آب برای پارامتر شیمیایی سولفات با بهره گیری از ابزار GIS[1] است. روش بررسی : در مطالعه توصیفی انجام شده، تعداد 42 نمونهدر 7ماه اول سال 1387 از منابع برداشت ومورد آزمایش قرار گرفت. آزمایش های سولفات براساس روش اندازه گیری با دستگاه فیلتر فتــومتـر مــدل 7000 صــورت گرفتــه است. جهت آنالیــز نتایج، از نرم افزارExcel و برای تهیه نقشه کیفی از نرم افزار GIS استفاده شده است. یافته ها : این مطالعه نشان داد که میزان سولفات در منابع آب با کاهش سطح ایستابی در فصل های تابستان و پاییز و با کم شدن میزان آب منابع آب زیر زمینی افزایش می یابد. نتیجه گیری : کاهش سطح ایستابی باعث کم شدن مقدار آب منابع آب زیر زمینی وبالا رفتن غلظت سولفات در این منابع آب شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

407 - تعیین سم دیازینون در آب شالیزارهای آمل به وسیله تکنیک کروماتوگرافی لایه نازک
رضا ارجمندی میترا توکل منصوره شایقی

هدف : رشد فزاینده جمعیت،شرایط نامطلوب اقتصادی جهان خصوصاً جهان سوم، کمبود مواد غذایی، گرسنگی و بیماری از جمله مسایل در زمینه اقتصاد و کشاورزی می&zwnj;باشند. آفات و بیماری&zwnj;ها همه ساله خسارات هنگفتی به زارعان و کشاورزان وارد می&zwnj;آورد. جهت حفظ محصولات کشاورزی، سمپ چکیده کامل

هدف : رشد فزاینده جمعیت،شرایط نامطلوب اقتصادی جهان خصوصاً جهان سوم، کمبود مواد غذایی، گرسنگی و بیماری از جمله مسایل در زمینه اقتصاد و کشاورزی می&zwnj;باشند. آفات و بیماری&zwnj;ها همه ساله خسارات هنگفتی به زارعان و کشاورزان وارد می&zwnj;آورد. جهت حفظ محصولات کشاورزی، سمپاشی&zwnj;های مکرر، بی رویه و ناآگاهانه&zwnj;ای انجام می&zwnj;شود که متأسفانه علاوه بر مقاومت آفات، موجبات آلودگی محیط را فراهم آورده و اثراتی در موجودات زنده ایجاد می&zwnj;نماید. استان مازندران، یکی از قطب&zwnj;های کشاورزی کشور محسوب می&zwnj;شود. برای مبارزه با آفات کشاورزی در این منطقه، دیازینون از بیشترین حشره&zwnj;کش&zwnj;های مورد استفاده است. این حشره&zwnj;کش برای مبارزه با کرم ساقه خوار برنج و آفات مرکبات استفاده می&zwnj;شود. در این مطالعه بررسی باقی مانده سم دیازینون در آب زمین&zwnj;های برنج در استان مازندران، شهرستان آمل در سال 1386 صورت پذیرفت. یافته&zwnj;ها: نمونه برداری به صورت تصادفی و نمونه&zwnj;های مورد آزمایش به صورت مخلوط بررسی شد. بعد از نمونه برداری و آزمایش&zwnj;های مقدماتی، عمل استخراج با استفاده از دی کلرومتان واستن صورت پذیرفت و نهایتاً عمل تعیین مقدار باقی مانده به روش کروماتوگرافی لایه نازک HPTLC: High Performance Thin Layer Chromatography با استفاده از نرم افزار CATS 4 انجام شد. با استفاده از آنالیز آماری ANOVA ، داده&zwnj;های به دست آمده مورد تحلیل آماری قرار گرفت. زمان نمونه برداری برای آب از 1 روز پس از سمپاشی تا هنگام ردیابی سم بوده است. نتیجه گیری: طی آزمایش&zwnj;های متعدد در این بررسی نتیجه به شرح ذیل اعلام گردید: دیازینون در ایستگاه&zwnj;های 1 و 4 تا هفته دوم در ایستگاه&zwnj;های 2و3 تا ماه اول در ایستگاه 5 تا ماه دوم مشاهده گردید. بالاترین میزان سم دیازینون در ایستگاه شماره 1 به میزان PPm 14/1 بوده، که بیشتر از مقادیر تعیین شده استاندارد کشورهای اروپایی می&zwnj;باشد. در این مورد، شرایط اقلیمی منطقه و خواص فیزیکی و شیمیایی حشره کش فوق از جمله خاصیت تدخینی دیازینون مؤثر است. در طی دوره رشد گیاه، به سبب همین خواص ، جذب گیاه شده و به تدریج اثرات خود را از دست می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

408 - بررسی عملکرد تصفیه خانه فاضلاب شهرک صنعتی آبادان به روش برکه های تثبیت
ایران برایی مهدی فرزادکیا نعمت الله جعفرزاده منصور محمدی

برکه هـای تثیت فـاضلاب به دلیل توان پـذیـرش شـوک های بارآلی و هیدرولیکی، روش مناسبی برای تصفیه فاضلاب های شـهـری و بـسیاری از فاضلاب های صنعتی محـسـوب می شوند.هدف اصلی از این تحقیق ارزیـابی کارآیی تصفیه فـاضلاب شهرک صنعتی آبـادان به روش برکه تثبیت مـی باشـد. در حال حاضر چکیده کامل

برکه هـای تثیت فـاضلاب به دلیل توان پـذیـرش شـوک های بارآلی و هیدرولیکی، روش مناسبی برای تصفیه فاضلاب های شـهـری و بـسیاری از فاضلاب های صنعتی محـسـوب می شوند.هدف اصلی از این تحقیق ارزیـابی کارآیی تصفیه فـاضلاب شهرک صنعتی آبـادان به روش برکه تثبیت مـی باشـد. در حال حاضر یک مدول از این طرح به اجرا در آمده است و مدول های بعدی با توسعه طرح به اجرا در می آیند. این تحـقیق از اسفند ماه سال 1383 به مدت 10 ماه بر روی تصـفیه خانه شهرک صنعتی آبادان انجام یافت. در این طرح ضمن بررسی وضعیت عـملکرد برکه های تثبیت، شاخص های کیفی تصفیه فاضلاب مانندpH ، COD، BOD5، TSS، کل باکتری های کلیفرم، باکتری های کلیفرم مدفوعی و تخم انگل ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفـت. حد اکثر بازده حذف آلاینده ها در تصفیه خانه فاضلاب مربوط به مرداد ماه بود، در این ماه میانگین مقادیرCOD ، BOD5 ، TSS در پساب خروجی برکه های تثبیت به ترتیب mg/l805 ، mg/l 440 ، mg/l 30 وکل باکتری های کلیفرم ، باکتری های کلیفرم مدفوعی و تخم انگل ها در پساب خروجی به ترتیب ml100MPN/ 105×2/9، ml100MPN/ 105×1/6 و ova /l 22 بود. این نتایج نشان داد که مقادیر به دست آمده به جزء TSS با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران جهت تخلیه پساب به آب های سطحی و استفاده مجدد در کشاورزی فاصله زیادی دارد. جهت دفع بهداشتی و یا استفاده مجدد از این پساب ها بایستی بهینه سازی عملکرد برکه های موجود مورد توجه قرار گیرد. کاربرد نتایج این تحقیق می تواند درطراحی و اجرای بهینه واحدهای بعدی تصفیه خانه این مجموعه نقش موثری داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

409 - بررسی غلظت آرسنیک، روی، کروم و منگنز در منابع آب زیر‌زمینی دشت رزن و تهیه نقشه پهنه‌بندی عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
سهیل سبحان اردکانی مریم جمالی محمد معانی جو

ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته و 90% آب شیرین مورد نیاز در کشور از منابع آب زیر زمینی تأمین می شود. با توجه به افزایش روزافزون آلودگی و کاهش کیفیت منابع آب زیرزمینی در اثر فعالیت های کشاورزی، صنعتی و توسعه ی شهری، در این پژوهش نسبت به بررسی غلظت عناصر چکیده کامل

ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته و 90% آب شیرین مورد نیاز در کشور از منابع آب زیر زمینی تأمین می شود. با توجه به افزایش روزافزون آلودگی و کاهش کیفیت منابع آب زیرزمینی در اثر فعالیت های کشاورزی، صنعتی و توسعه ی شهری، در این پژوهش نسبت به بررسی غلظت عناصر آرسنیک، روی، کروم و منگنز در منابع آب زیر زمینی دشت رزن و تهیه نقشه پهنه بندی در طی فصول بهار و تابستان 1391 اقدام شد. بدین منظور به طور تصادفی از 20 حلقه چاه در سطح دشت، نمونه برداری و پارامترهای pHو دما در محل اندازه گیری شد. غلظت عناصر در نمونه ها بعد از طی مراحل آماده سازی آزمایشگاهی توسط دستگاه نشر اتمی قرائت شد. میانگین غلظت عناصر آرسنیک، روی، کروم و منگنز نمونه ها در فصل بهار به ترتیب برابر با 69/0±86/5، 42/3±28/30، 005/0±044/0 و 40/0±69/3؛ و در تابستان 68/0±83/6، 11/3±50/34، 006/0±046/0 و 51/0±50/4 قسمت در میلیارد بود. نتایج مقایسه میانگین غلظت عناصر مورد مطالعه با استاندارد WHO بیانگر آن است که میانگین غلظت عناصر کم تر از استاندارد می باشد. نتایج مقایسه تغییرات میانگین غلظت عناصر بین دو فصل، بیانگر فقدان اختلاف معنی دار است (05/0<P). همچنین نتایج تعیین همبستگی بین pH و دمای آب با میانگین غلظت تجمع یافته عناصر در نمونه ها بیانگر عدم همبستگی بین پارامترها با غلظت تجمع یافته عناصر است. گرچه در حال حاضر منابع آب زیرزمینی دشت رزن در معرض آلودگی بیش از حد مجاز به فلزات سنگین نیست، اما استفاده بی رویه و بلندمدت از نهاده های کشاورزی و همچنین استقرار صنایع آلاینده می تواند ضمن تهدید منابع آب زیرزمینی این منطقه، تبعات غیر قابل جبرانی را نیز به دنبال داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

410 - آنالیز هزینه های اقتصادی و محیط زیستی جایگزینی آبگرمکن های گازی و برقی با آبگرمکن های خورشیدی
حسین یوسفی یونس نوراللهی سمیه طغیانی

زمینه و هدف : به دنبال بحران نفت در دهه هفتاد میلادی و افزایش قیمت سوخت های فسیلی، استفاده از انرژی های تجدید‌پذیر رونق گرفت. به دنبال کشف مشکلات و موارد محیط زیستی پدیده گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی، مسألهحفاظت از محیط زیست و تامین انرژی پایدار و پاک جوامع حایز ا چکیده کامل

زمینه و هدف : به دنبال بحران نفت در دهه هفتاد میلادی و افزایش قیمت سوخت های فسیلی، استفاده از انرژی های تجدید‌پذیر رونق گرفت. به دنبال کشف مشکلات و موارد محیط زیستی پدیده گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی، مسألهحفاظت از محیط زیست و تامین انرژی پایدار و پاک جوامع حایز اهمیت شد. به کارگیری انرژی های نو و تجدید پذیر به ویژه انرژی خورشید، این منبع لایزال الهی به دلیل دریافت آسان تر و در دسترس بودن آن، در طی سال های اخیر بیش تر مورد توجه دانشمندان و دانشجویان مرتبط با رشته های انرژی قرار گرفته است. روش های گوناگونی برای استفاده از این انرژی پاک و لایزال الهی وجود دارد، اما گرم کردن آب با استفاده از آبگرمکن های خورشیدی، شاید از آسان ترین و اقتصادی ترین روش های موجود باشد. روش بررسی: دراین تحقیق امکان سنجی اقتصادی و محیط زیستی استفاده از سیستم های آبگرمکن خورشیدی در ساختمان مسکونی 6 واحدی (خانوارهای 4 یا 5 نفره) در تهران با استفاده از اطلاعات واقعی و در محیط نرم افزار Retscreen مورد بررسی قرار گرفته و مدلسازی شده است. یافته ها و نتایج: نتایج این تحقیق نشان می دهد که با جایگزینی آبگرمکن های گازی با آبگرمکن های خورشیدی، میزان صرفه جویی سالیانه در مصرف گاز طبیعی برای کل خانوارها برای تامین آب گرم مصرفی مورد نیاز 5820 مترمکعب می باشد و میزان صرفه جویی اقتصادی سالیانه برابر با 6،402،000 ریال خواهد بود و در اثر جایگزینی آبگرمکن های برقی با آبگرمکن های خورشیدی، میزان صرفه جویی سالیانه در انرژی الکتریکی 22995 کیلو وات ساعت و میزان صرفه جویی اقتصادی سالانه 120،244،000 ریال می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

411 - بررسی تصفیه زیستی فنل به کمک باکتری های بومی جدا شده از پساب حاوی فنل
سمیه اسکندری آرزو طهمورث پور مهران هودجی

پساب کارخانه&zwnj;های تبدیل ذغال سنگ، در زمره مهم ترین پساب های آلاینده محیط زیست می باشد. برای تصفیه این گونه پساب ها، اغلب از سیستم&zwnj;های بیولوژیکی هوازی استفاده می شود. درصد حذف مواد آلاینده در این سیستم&zwnj;ها، بستگی به میزان فعالیت میکروارگانیسم&zwnj;های موجود چکیده کامل

پساب کارخانه&zwnj;های تبدیل ذغال سنگ، در زمره مهم ترین پساب های آلاینده محیط زیست می باشد. برای تصفیه این گونه پساب ها، اغلب از سیستم&zwnj;های بیولوژیکی هوازی استفاده می شود. درصد حذف مواد آلاینده در این سیستم&zwnj;ها، بستگی به میزان فعالیت میکروارگانیسم&zwnj;های موجود دارد. برخی از مواد موجود در پساب ها برای فعالیت میکرو ارگانیسم ها حالت بازدارنده دارند، مثل تولوئن و فنل. فنل و ترکیبات آن در مقادیر بالا برای محیط زیست و انسان سمی محسوب می&zwnj;شود، حذف این ترکیب از پساب ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. راه های مختلفی برای تصفیه فنل و از بین بردن آن وجود دارد که از بین این روش ها بهترین روش تصفیه زیستی است. در طی این تحقیق از طریق جداسازی سویه&zwnj;های بومی که در پساب فنل دار کارخانه ذوب آهن وجود داشتند اقدام به شناسایی، حذف فنل و سازش پذیر کردن سویه&zwnj;ها به مقادیر بالای فنل گردید. نتایج نشان داد از بین سویه&zwnj;های جدا شده گونه ای از جنس سودوموناس مقدار فنل را از 2233 میلی گرم بر لیتر در طی مدت 96 ساعت به صفر رساند و گونه ای دیگر این مقدار را در طی مدت 120 ساعت به صفر رساند. با به کارگیری این سویه&zwnj;ها به تنهایی و یا حتی به صورت ترکیبی از چند سویه سازگار شده با مقدار بالای فنل می&zwnj;توان میزان فنل موجود در این پساب ها را در طی مدت زمان کوتاه تری به صفر رساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

412 - بررسی اثر ارتفاع، اندازه مؤثر و ضریب یکنواختی صافی های شنی نوع تند در حذف کدورت و باکتری های گروه کلی فرم در تصفیه خانه های آب تهران (مطالعه موردی: پایلوت تصفیه خانه آب شماره یک تهران)
محمد بزرگمهر علی ترابیان امیرحسام حسنی ملیحه علینقی نوشین اصول دینی محمد عبداله زاده

10.22034/jest.2017.10700

زمینه و هدف: تامین آب قابل شرب، با کیفیت مناسب یکی از اهداف اصلی تصفیه خانه های آب می باشد. فیلتراسیون فرآیندی است که بیش ترین سهم کیفی را در عملیات تصفیه آب و حدود 20 درصد از هزینه تصفیه خانه را به خود اختصاص می دهد. اصلی ترین شاخصی که تاکنون برای بررسی کارایی صافی ها چکیده کامل

زمینه و هدف: تامین آب قابل شرب، با کیفیت مناسب یکی از اهداف اصلی تصفیه خانه های آب می باشد. فیلتراسیون فرآیندی است که بیش ترین سهم کیفی را در عملیات تصفیه آب و حدود 20 درصد از هزینه تصفیه خانه را به خود اختصاص می دهد. اصلی ترین شاخصی که تاکنون برای بررسی کارایی صافی ها مورد استفاده قرار گرفته است، کدورت آب خروجی می باشد. روش بررسی: در این بررسی اثر ارتفاع مختلف بسترصافی(Cm90-70-50-20)، اندازه مؤثر(1- 75.0) و ضریب یکنواختی(5.1-1) صافی های شنی نوع تند در حذف کدورت و باکتری های گروه کلی فرم از کانال ورودی به مدت 4 ماه از خرداد ماه سال 1389 مطابق روش های استاندارد آنالیز آب از پایلوت موجود و مستقر در کنار کانال آب ورودی نمونه برداری و نمونه ها بلافاصله در آزمایشگاه های تصفیه خانه و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران مورد آنالیز قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از بستر درشت دانه بیان گر بیش ترین راندمان حذف کدورت، 58.83% که مربوط به کدورت NTU5 و ارتفاع بسترCm 90می باشد. کم ترین راندمان حذف کدورت 25.29% که مربوط به کدورتNTU 10 و ارتفاع بستر Cm20 می باشد. بیش ترین راندمان حذف کلی فرم 92.87% که مربوط به کدورت NTU2 و ارتفاع بسترCm 90 می باشد. کم ترین راندمان حذف کلی فرم در درشت دانه 38% که مربوط به کدورت NTU10 و ارتفاع بسترCm 20 می باشد. ارتفاع موثر در درشت دانه در حذف کدورت و کلی فرم مربوط بهCm 90 می باشد. بیش ترین زمان کارکرد صافی در بستر درشت دانه 35 ساعت، و مربوط به کدورت NTU2 و کم ترین زمان کارکرد صافی در بستر درشت دانه 23 ساعت، مربوط به کدورت NTU10 می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از بستر ریزدانه شامل، بیش ترین راندمان حذف کدورت 93% که مربوط به کدورت NTU2 و ارتفاع بستر Cm90، کم ترین راندمان حذف کدورت 9.54% که مربوط به کدورت NTU 7و ارتفاع بسترCm 50 می باشد. بیش ترین راندمان حذف کلی فرم 92/91% که مربوط به کدورت NTU 2 و ارتفاع بستر Cm90 و کم ترین راندمان حذف کلی فرم 45% که مربوط به کدورت NTU10 و ارتفاع بستر Cm20 می باشد. ارتفاع موثر در حذف کدورت و کلی فرم مربوط به ارتفاع Cm90 می باشد. بنابراین آنچه از نتایج فوق مسلم است، راندمان هر دو بستر به کدورت خروجی و عملکرد واحد قبلی فرآیند(زلال سازی) ارتباط مستقیم دارد. بیش ترین زمان کارکرد صافی در بستر ریز دانه 28 ساعت، و مربوط به کدورت NTU2 می باشد. کم ترین زمان کارکرد صافی در بستر ریزدانه 14 ساعت، مربوط به کدورت NTU 10 می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

413 - جداسازی و شناسایی مولکولی باکتری‌های حذف‌کننده فسفات از پساب‌ صنعتی
سید حسین حسینی مریم طبیبی حمیدرضا پردلی رضا نجف‌پور فاطمه کریمی سجاد یزدان ستاد

زمینه و هدف: فسفات از مهم ترین آلایند ه های وارد شونده به آب های پذیرنده (رودخانه ها، دریاچه ها و دریاها) از طریق دفع پساب ها است که باعث غنی شدن پیکره آبی و پدیده یوتریفیکاسیون می گردد. میکروارگانیسم های حذف کننده فسفات در فرآیند زیست پالایی، فسفات موجود در پساپ را به چکیده کامل

زمینه و هدف: فسفات از مهم ترین آلایند ه های وارد شونده به آب های پذیرنده (رودخانه ها، دریاچه ها و دریاها) از طریق دفع پساب ها است که باعث غنی شدن پیکره آبی و پدیده یوتریفیکاسیون می گردد. میکروارگانیسم های حذف کننده فسفات در فرآیند زیست پالایی، فسفات موجود در پساپ را به صورت پلی فسفات داخل سلولی در خود ذخیره و از محیط حذف می کنند. این مطالعه به منظور جداسازی و شناسایی باکتری های حذف کننده فسفات از پساب های صنعتی صورت گرفت. روش بررسی: در این مطالعه، باکتری های حذف کننده فسفات از نمونه های پساب شهرک صنعتی آق قلا استان گلستان جداسازی شدند. جدایه های باکتری با استفاده از محیط اختصاصی Seperb و بر اساس تشکیل هاله شفاف در محیط کشت غربال گری شده و با استفاده از روش های ماکروسکوپی، میکروسکوپی، بیوشیمیایی و نهایتاً مولکولی شناسایی گردیدند. یافته‌ها: تعداد 3 جدایه از بین جدایه های حذف کننده فسفات با توجه به ایجاد هاله وسیع تر در محیط کشت، توانایی قابل ملاحظه ای را در حذف فسفات داشتند. شناسایی مولکولی جدایه ها با استفاده از روش تایپینگ مولکولی بر پایه تکثیر قطعه ژنی 16S rDNA نشان داد که این جدایه ها منسوب به سه جنس Brevundimonas، OchrobactrumوExiguobacteriumبودند. بحث و نتیجه‌گیری: آنالیز واریانس در سطح 05/0 درصد با استفاده از نرم افزار آماری SAS 9.2 تفاوت معنی داری را در حذف فسفات توسط جدایه ها نشان داد. جدایه های مورد مطالعه در این پژوهش پتانسیل بالقوه ای را در فسفات زدایی از پساب دارند و کاندیدای مناسبی در زیست پالایی به همراه سایر روش ها هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

414 - بررسی اثرات زیست محیطی طرح های تغذیه مصنوعی آبخوان ها در استان یزد(مطالعه موردی: زیر حوضه آبخیز دشت یزد- اردکان)
مسعود منوری مریم مروتی امیرحسام حسنی پروین فرشچی زهرا روستا

ایران دارای آب و هوای نیمه خشک است. هر چند حجم آب های سطحی در آن زیاد می باشد، لیکن به دلیل عدم کنترلمناسب آب ها، کمبود آب در کشور وجود دارد. بنابراین می توان از طرح های تغذیه مصنوعی به عنوان راه حل بهینه برای مقابله با بحرانآب، بهره جست. دشت یزد- اردکان با مساحت 11393 چکیده کامل

ایران دارای آب و هوای نیمه خشک است. هر چند حجم آب های سطحی در آن زیاد می باشد، لیکن به دلیل عدم کنترلمناسب آب ها، کمبود آب در کشور وجود دارد. بنابراین می توان از طرح های تغذیه مصنوعی به عنوان راه حل بهینه برای مقابله با بحرانآب، بهره جست. دشت یزد- اردکان با مساحت 11393 کیلومتر مربع در استان یزد واقع شده و مصارف آب برای بهره برداری هایکشاورزی، صنعتی و معدنی و شرب در آن زیاد است. این حوزه دربرگیرنده شهرستان های یزد، اردکان، میبد، تفت، صدوق و مهریزم یباشد که بیشترین جمعیت را در استان به خود اختصاص داده است.با توجه به این که اجرای پروژه های توسعه دارای اثرات زیست محیطی مثبت و منفی متعددی است، لذا می بایست مطالعاتارزیابی اثرات زیست محیطی برای آن ها انجام شود. برای ارزیابی اثرات طرح های تغذیه مصنوعی در دشت یز د-اردکان از روش منوری2001 استفاده شده است. در این روش چهار محیط فیزیکی، بیولوژیکی، اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار می گیرد. پیشبینی اثرات در دو گزینه عدم اجرای طرح و اجرای طرح و در فازهای ساختمانی و بهره برداری بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده،گزینه اجرای طرح با 14 اثر منفی در مرحله ساختمانی و 117 اثر مثبت در مرحله بهره برداری نسبت به گزینه عدم اجرای طرح با 21 اثرمنفی در مرحله ساختمانی و 74 اثر مثبت در مرحله بهره برداری، نشان داد که اجرای طرح در دشت یز د- اردکان با اعمال اقداماتاصلاحی امکان پذیر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

415 - ارزیابی شبیه‌سازی با رویکرد مرز مشترک در پیش‌بینی نفوذ شوری در آب‌خوان‌های لایه‌بندی ساحلی تحت پمپاژ
سید سجاد مهدی زاده محلی فریدون وفایی

10.22034/jest.2019.13700

زمینه و هدف: افزایش جمعیت و رشد فعالیت‌های بشری در نواحی ساحلی، تنش بر آب‌خوان‌های ساحلی را افزایش داده و سبب پیش‌روی آب دریا به سمت آن‌ها شده‌است. مدل‌سازی ریاضی نفوذ شوری با استفاده از دو رویکرد امکان پذیر می‌باشد. در رویکرد مرز مشترک، فصل مشترک تقابل آب شور و شیرین ب چکیده کامل

زمینه و هدف: افزایش جمعیت و رشد فعالیت‌های بشری در نواحی ساحلی، تنش بر آب‌خوان‌های ساحلی را افزایش داده و سبب پیش‌روی آب دریا به سمت آن‌ها شده‌است. مدل‌سازی ریاضی نفوذ شوری با استفاده از دو رویکرد امکان پذیر می‌باشد. در رویکرد مرز مشترک، فصل مشترک تقابل آب شور و شیرین با یک خط نشان داده می‌شود، حال آن‌که در رویکرد جریان اختلاطی، یک ناحیه انتقالی این دو سیال را از هم جدا خواهد نمود. شبیه‌سازی با رویکرد مرز مشترک به علت نیاز به داده‌های ورودی کم‌تر و زمان اجرای بسیار سریع‌تر، بیش‌تر مورد استفاده قرار گرفته، درحالی‌که در مدل‌سازی با رویکرد جریان اختلاطی به علت حل هم‌زمان معادله جریان و معادله پخش و انتقال، جواب‌های دقیق‌تری تولید می‌گردد. روش بررسی: در این تحقیق برای آب‌خوان‌های لایه‌بندی ساحلی که در واقعیت از توزیع بیش‌تری نسبت به آب‌خوان‌های همگن برخوردارند، با استفاده از زبان برنامه‌نویسی فرترن، مدل عددی‌ بر پایه رویکرد مرز مشترک (با نام SHI-SWIM) توسعه داده شده‌ و نتایج مدل، پس از صحت‌سنجی و اعتبار‌بخشی، با مشاهدات آزمایشگاهی و کد عددی SEAWAT (با رویکرد جریان اختلاطی) مقایسه شده‌است. در ادامه، سناریوهای مختلفی برای آب‌خوان لایه‌بندی در مقیاس واقعی و با اعمال چاه پمپاژ تعریف شده و علاوه بر بررسی واکنش آب‌خوان نسبت به این تغییرات، نقاط قوت و محدودیت‌های مدل توسعه داده شده آشکار شده‌است. یافته‌ها: شبیه‌سازی مدل آب‌خوان تحت پمپاژ نشان می‌دهد که مدل SHI-SWIM در حالات کاهش فاصله بین چاه و دریا، نفوذ کامل چاه در آب‌خوان و دبی پمپاژ بالاتر پیش‌بینی دقیق‌تری از شکل گوه شوری داشته است اما پیش‌بینی میزان شوری آب برداشتی از چاه، چندان متناسب با نتایج به‌دست آمده در آزمایشگاه و مدل SEAWAT نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

416 - جداسازی و بررسی باکتری های مزوفیل،ترموفیل، بی هوازی احیا کننده سولفات(SRBs) و قارچ های موثر بر پساب خروجی صنایع ریخته گری
محمدحسین حبیب الهی محمد کارگر عباسعلی دامنگیر سارا نبی زاده

زمینه و هدف: امروزه با توجه به پیشرفت قوانین زیست محیطی و اهمیت پالایش پساب ها، تجزیه و حذف آن ها به عنوان یکی از موضوعات مهم مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این پژوهش جداسازی و ارزیابی میکروارگانیسم های هوازی و بی هوازی موثر بر پساب حاوی ترکیبات روغنی می باشد. روش بر چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه با توجه به پیشرفت قوانین زیست محیطی و اهمیت پالایش پساب ها، تجزیه و حذف آن ها به عنوان یکی از موضوعات مهم مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این پژوهش جداسازی و ارزیابی میکروارگانیسم های هوازی و بی هوازی موثر بر پساب حاوی ترکیبات روغنی می باشد. روش بررسی: در این پژوهش نمونه ها از پساب واحد ریخته گری مس سرچشمه که حاوی ترکیبات روغنی است جمع آوری گردید و با استفاده از محیط کشت های اختصاصی به جداسازی و ایزوله باکتری های مزوفیل، ترموفیل، احیا کننده سولفات و قارچ ها پرداخته شد. سپس همۀ کلنی ها از لحاظ میزان تولید بیوسورفاکتانت با استفاده از تست های آمیزندگی و اندازه گیری کاهش کشش سطحی در محیط نمکی حداقل (M.S.S) با دستگاه تنسیومتر ارزیابی گردید و در نهایت کلنی هایی که قدرت آمیزندگی بالا (بین5/2 تا 4) و کاهش کشش سطحی بیشتر از 9 میلی نیوتن بر متر را داشتند از لحاظ ایجاد تغییرات در ساختار پساب توسط دستگاه HPLC مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها و نتایج: از میان 104 میکروارگانیسم جدا شده تنها 15 باکتری مزوفیل بیش ترین تغییرات در ساختار پساب را نشان دادند و باکتری های ترموفیل، بی هوازی احیاکننده سولفات و همچنین قارچ ها اثرات ناچیزی را بر روی ساختار پساب داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده جهت حذف ترکیبات سنگین و آلی از پساب ها، باکتری های هوازی و مزوفیل باید بیش تر مورد توجه قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

417 - مقایسه روش های زمین آمار و شبکه عصبی مصنوعی در تخمین سطح آب زیرزمینی(مطالعه موردی: دشت نورآباد، استان لرستان)
رضا دهقانی عاطفه نورعلیئی

زمینه و هدف: در بررسی مسایل ژئوهیدرولوژى، تغییرات سطح ایستابى از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بنابراین تحقیق و پژوهش در تخمین نقاط فاقد اطلاعات ضروری می باشد. روش بررسی: یکی از روش های مهم در برآورد سطح ایستابی آب های زیرزمینی درون یابی است. طى چند دهه اخیر به دلیل چکیده کامل

زمینه و هدف: در بررسی مسایل ژئوهیدرولوژى، تغییرات سطح ایستابى از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بنابراین تحقیق و پژوهش در تخمین نقاط فاقد اطلاعات ضروری می باشد. روش بررسی: یکی از روش های مهم در برآورد سطح ایستابی آب های زیرزمینی درون یابی است. طى چند دهه اخیر به دلیل وجود همبستگی مکانی بین مقادیریک متغیر در یک ناحیه مبانى علم زمین آمار به خوبى گسترش یافته و توانایی هاى این شاخه از آمار در بررسى و پیش بینى متغیرهاى مکانى گسترش یافته است. در این پژوهش درون یابی سطح آب زیرزمینی دشت نورآباد واقع در استان لرستان، با استفاده از روش های زمین آمار مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن با روش های مرسوم هوشمند همچون شبکه عصبی مصنوعی مقایسه گردید. معیارهای متوسط قدرمطلق خطا، متوسط خطای اریب، ریشه میانگین مربعات خطا و انحراف استاندارد عمومی برای ارزیابی و عملکرد روش ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد با تحلیل مکانی تغییرات سطح ایستابی آب های زیرزمینی، روش کوکریجینگ ساده با مدل دایره ای توانسته با متوسط قدرمطلق خطای 0001/0، متوسط خطای اریب 0347/0، ریشه میانگین مربعات خطا( m0451/0 و انحراف استاندارد 3/20 نسبت به سایر روش ها در اولویت قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری:در مجموع نتایج نشان داد که روش کوکریجینگ توانایی بالایی در درون یابی و تخمین مقادیر کمینه و بیشینه سطح آب های زیرزمینی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

418 - تدوین شاخص کیفی پساب تصفیه شده شهری با رویکرد استفاده مجدد از پساب
ملیحه فلاح نژاد ناصر مهردادی علی ترابیان حسین نایب

10.22034/jest.2019.14561

زمینه و هدف: تعیین کیفیت پساب تصفیه خانه شهری جهت استفاده مجدد و یا دفع همواره با اهمیت بوده و بدین منظور آزمایشات گوناگونی صورت می گیرد. تدوین شاخص کیفی پساب تصفیه شده شهری امکان بررسی سریع و آسان جهت انتخاب بهترین گزینه استفاده مجدد و دفع پساب را فراهم می کند. بدین من چکیده کامل

زمینه و هدف: تعیین کیفیت پساب تصفیه خانه شهری جهت استفاده مجدد و یا دفع همواره با اهمیت بوده و بدین منظور آزمایشات گوناگونی صورت می گیرد. تدوین شاخص کیفی پساب تصفیه شده شهری امکان بررسی سریع و آسان جهت انتخاب بهترین گزینه استفاده مجدد و دفع پساب را فراهم می کند. بدین منظور شناخت پارامترهای کیفی مهم و موثر و تعیین میزان اهمیت هر پارامتر با توجه به کاربری پساب مورد نظر امری ضروری است. روش بررسی: در این مطالعه پس از تشخیص پارامترهای کیفی مهم در پساب شهری با استفاده از روش دلفی با بهره گیری از ابزارهای تصمیم گیریچند معیاره، اوزان این پارامترها به منظور تدوین شاخص کیفی پساب تعیین شده است. سپس با تهیه زیرشاخص های هر پارامتر با استفاده از استانداردهای موجود در استفاده مجدد و دفع پساب و بهره گیری از روش های تجمیع، ماتریس شاخص کیفی پساب تهیه شده است. یافته‌ها: نتایج نشان داد که متغیرهای BOD,COD,TSS,TDS,NH4,PO4و کلی فرم های مدفوعی، مهم ترین پارامترهای کیفی پساب بوده و تدوین شاخص کیفی پساب با توجه به روش های استفاده مجدد و دفع پساب و استفاده از اوزان متفاوت برای هر متغیر روش بسیار دقیق تری محسوب شده و امکان بررسی سریع و ساده برای پساب هر تصفیه خانه و یا مقایسه بین تصفیه خانه های فاضلاب شهری مختلف را ممکن می سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

419 - ارزیابی عملکرد مدل های شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون چندگانه در سنجش کربن آلی محلول در آب
طاهر احمدزاده ناصر مهردادی مجتبی اردستانی اکبر باغوند

10.30495/jest.2018.13748

چکیده زمینه و هدف: اندازه گیری و پایش کربن آلی در محیط های آبی یکی از شاخص های مهم کیفی در پروژه های مدیریت محیط زیست، پایش کیفی منابع آب و تامین آب شرب است. در این تحقیق، عملکرد مدل شبکه عصبی مصنوعی و مدل رگرسیون غیر خطی چندگانه باهدف سنجش پارامتر کربن آلی در منابع آب چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: اندازه گیری و پایش کربن آلی در محیط های آبی یکی از شاخص های مهم کیفی در پروژه های مدیریت محیط زیست، پایش کیفی منابع آب و تامین آب شرب است. در این تحقیق، عملکرد مدل شبکه عصبی مصنوعی و مدل رگرسیون غیر خطی چندگانه باهدف سنجش پارامتر کربن آلی در منابع آب با حداکثر ضریب همبستگی محتمل و حداقل تعداد پارامترهای ورودی، مورد مطالعه و بهینهسازی قرار گرفت.روش بررسی: به این منظور مدل اولیه شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون غیر خطی چندگانه با کلیه پارامترهای ورودی برای دستیابی بهحداقل پارامترهای مورد نیاز تحت بهینه سازی به روش حذف ترتیبی قرار گرفت.یافته ها: آزمون صحت سنجی مدل بیانگر توافق خوبی میان سنجش کربن آلی محلول و مشاهدات واقعی بوده است. تحلیلنتایج نشان دهنده ی عملکرد قابل قبول مدل شبکه عصبی با درصد خطای متوسط 7 % و ضریب همبستگی 91/0 می باشد.بحث و نتیجه گیری: رفتار سنجی نتایج مدل سازی آشکار نمود که هرچند مدل رگرسیون چندگانه با درصد خطای متوسط 8 % و ضریب همبستگی 89/0 عملکرد نسبتاً ضعیف تری داشته است، اما سرعت اجرای بالا و عملکرد بهتر در شرایط بحرانی نشان از قابلیت بالای این مدل در سنجش کربن آلی در منابع آب با دامنه تغییرات کیفی زیاد دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

420 - بررسی برخی پارامترهای تعیین کننده کیفیت آب در ذخایر آب شرب منطقه سیستان (چاه نیمه شماره یک) و مقایسه آن‌ها با استانداردهای موجود
فاطمه عین الهی پیر نرجس اکاتی مصطفی غفاری

10.22034/jest.2017.10701

چکیده زمینه و هدف: چاه نیمه های سیستان تنها منبع تأمین کننده آب شرب زابل و زاهدان بوده و بررسی فاکتورهای کیفیت آب آن ها به نظر می رسد. هدف این مطالعه برخی از فاکتورهای کیفیت آب چاه نیمه (سولفات، نیترات، منیزیم، آمونیاک، قلیاییت، کلرین و سختی)، مقایسه آن ها در بین ایستگ چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: چاه نیمه های سیستان تنها منبع تأمین کننده آب شرب زابل و زاهدان بوده و بررسی فاکتورهای کیفیت آب آن ها به نظر می رسد. هدف این مطالعه برخی از فاکتورهای کیفیت آب چاه نیمه (سولفات، نیترات، منیزیم، آمونیاک، قلیاییت، کلرین و سختی)، مقایسه آن ها در بین ایستگاه ها و مقایسه آن ها با استانداردهای موجود است. روش بررسی: نمونه برداری از 6 ایستگاه و از 19 نقطه در سطح چاه نیمه شماره 1 در شهریور 1389 همراه با اندازه گیری EC و pH آب انجام شد. فاکتورهای مورد نظر توسط دستگاه فتومتر 8000 اندازه گیری شدند.مقایسات آماری با نرم افزار SPSS و رسم نمودارها با استفاده از نرم افزار Excel انجام شد. یافته‌ها: غلظت سولفات 106 تا 124میلی گرم بر لیتر، سختی منیزیم بر حسب کربنات کلسیم 416 تا 600 میلی گرم بر لیتر، غلظت آمونیاک 02/0 تا 10/0 میلی گرم بر لیتر، نیترات بین 52/0 تا 93/0 میلی گرم بر لیتر، قلیاییت 125 تا 215 میلی گرم بر لیتر، سختی 66/182 تا 33/205 میلی گرم بر لیتر کربنات کلسیم، کلرین بین 05/0 تا 19/0 میلی گرم بر لیتر، کلسیم 67 تا 94 میلی گرم بر لیتر، میزان EC 33/559 تا 604 میکروزیمنس بر سانتی متر و pH 45/8 تا 79/8 متغیر بود. هیچ یک از فاکتور های اندازه گیری شده در بین ایستگاه های مختلف تفاوت معنی داری را نشان ندادند. بحث و نتیجه‌گیری: بر این اساس میزان این فاکتورها دارای پراکنش یکسانی بوده و از منابع نقطه ای منشأ نمی گیرند. نتیجه مقایسه مقادیر با استاندارد حاکی از آن بود که میزان سولفات، نیترات، آمونیاک، قلیاییت، کلسیم، کلر، سختی، pH و EC نسبت به استاندارد تعیین شده برای آب آشامیدنی دارای مقدار پایین تری بودند. در عین حال مقدار منیزیم از حد مطلوب و حد مجاز غلظت بیش تری داشت. بنابر یافته های موجود فاکتورهای بررسی شده در آب چاه نیمه از کیفیت مطلوبی برخوردار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

421 - پیل سوخت میکروبی: راهکاری جهت زیست پالایی و تولید انرژی
مهران جعفری سمانه صدیقی خویدک

10.22034/jest.2018.13254

زمینه و هدف: استفاده از سلول ‌های سوختی میکروبی (MFC)، روشی جدید جهت تصفیه فاضلاب و تولید انرژی سازگار با محیط زیست می‌باشد. این تکنولوژی، انرژی شیمیایی ناشی از سوخت و ساز و فعالیت میکروارگانیسم‌های زنده را به انرژی برق تبدیل می‌ کند. روش بررسی: نمونه پساب خام به ‌عنوان چکیده کامل

زمینه و هدف: استفاده از سلول ‌های سوختی میکروبی (MFC)، روشی جدید جهت تصفیه فاضلاب و تولید انرژی سازگار با محیط زیست می‌باشد. این تکنولوژی، انرژی شیمیایی ناشی از سوخت و ساز و فعالیت میکروارگانیسم‌های زنده را به انرژی برق تبدیل می‌ کند. روش بررسی: نمونه پساب خام به ‌عنوان منبع سوبسترای پیل سوختی میکروبی از محل تصفیه خانه شهر یزد تهیه شد. این مطالعه توسط یک بیوراکتور دو محفظه‌ای با سوبسترای پساب و فلور میکروبی موجود در آن، انجام شد. محفظه ‌ها از جنس شیشه بوده و با حجمی معادل550cc از نمونه و بافر پر شدند. در محفظه آندی، پساب توسط فلور میکروبی، تحت شرایط بی‌هوازی کاتالیز شد. در محفظه کاتدی از بافر پتاسیم فسفات جهت ثابت نگه داشتن pH محلول کاتولیت استفاده گردید. پیل سوختی در این مطالعه بدون غشا بود و انتقال یون‌های مثبت از آند به کاتد توسط سیستم پل نمکی انجام گرفت. یافته ها: یافته‌ها نشان داد که در این راکتور، حداکثر ولتاژ تولید شده 1 ولت بود که طی روزهای اولیه راه اندازی آن ایجاد شد. پس از آن به ‌تدریج از مقدار ولتاژ کاسته شد و نمونه پساب تا حدودی تصفیه گردید. بیش ترین میزان جریان تولید شده Aµ 248 بود که پس از مدتی مقدار جریان هم رو به کاهش نهاد. لذا می‌توان نقش دوگانه این راکتور را در تولید الکتریسیته و تصفیه پساب به‌خوبی تبیین نمود. بحث و نتیجه گیری: در این پژوهش، با استفاده از پیل سوختی میکروبی برپایه پل نمکی، تصفیه پساب و در عین حال تولید انرژی الکتریسیته امکان پذیر شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

422 - بررسی کیفیت و کمیت فاضلاب های صنایع غذایی و تاثیر آن بر عملکرد سیستم تصفیه فاضلاب (مطالعه موردی :کارخانه مینو- خرمدره)
امیر حسین جاوید امیرحسام حسنی سمیه گهواربند

زمینه و هدف : به دلیل نگرانی در کمیت و کیفیت فاضلاب های صنعتی و عوارض آن بر انسان و محیط زیست و وجود مواد آلاینده متفاوت دراین فاضلاب و عدم اطلاع از وضعیت پارامترها و تاثیرآن بر عملکرد سیستم تصفیه فاضلاب ، این تحقیق در شرکت مینو خرمدره به منظور بررسی کمیت و کیفیت فاضلاب چکیده کامل

زمینه و هدف : به دلیل نگرانی در کمیت و کیفیت فاضلاب های صنعتی و عوارض آن بر انسان و محیط زیست و وجود مواد آلاینده متفاوت دراین فاضلاب و عدم اطلاع از وضعیت پارامترها و تاثیرآن بر عملکرد سیستم تصفیه فاضلاب ، این تحقیق در شرکت مینو خرمدره به منظور بررسی کمیت و کیفیت فاضلاب آن انجام شد . مواد و روش ها : جهت بررسی کیفی از18 قسمت مختلف تصفیه خانه و واحدهای تولیدی در10 نوبت نمونه برداری شد . در کل نمونه ها pH،دما، چربی و روغن، نیاز اکسیژن خواهی زیستی، نیاز اکسیژن خواهی شیمیایی، مواد معلق کل آزمایش شد. جهت بررسی کمی فاضلاب ورودی به تصفیه خانه با ثبت کارکرد کنتور واقع در ورودی متعادل سازی انجام یافت . سپس با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری آنالیز میانگین واریانس و همبستگی ارتباط نتایج مشخص شد. یافته ها: دبی فاضلاب ورودی به تصفیه خانه در محدوده 150-100 متر مکعب در روز، دامنه تغییرات pH ، مواد معلق کل ، نیاز اکسیژن خواهی زیستی، نیاز اکسیژن خواهی شیمیایی، چربی و روغن در قسمت های مختلف به ترتیب 96/10-95/3، 7/1637-0، 59674-9/1، 99600-6 ، 1008-0 میلی گرم بر لیتر و دامنه تغییرات بازده حذف نیاز اکسیژن خواهی شیمیایی، نیاز اکسیژن خواهی زیست، مواد معلق کل، چربی و روغن در تصفیه خانه به ترتیب 7/99-94 ،8/99-9/97، 5/98-89 ،100-7/92 % بود. بحث و نتیجه گیری: تغییر فصل، زمان، نوع و میزان محصول بر آلودگی موثر و از نسبت نیاز اکسیژن خواهی زیستی به نیاز اکسیژن خواهی شیمیایی در ورودی تصفیه خانه مشاهده شد نوع سیستم زیستی به کار رفته مناسب و 14-10 % آب مصرفی به فاضلاب تبدیل می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

423 - سنجش پارامترهای کیفی آب رودخانه گاماسیاب و عوامل مؤثر بر آن
لیما طیبی سهیل سبحان اردکانی

از آن جا که استفاده از آب رودخانه گاماسیاب به عنوان بزرگ ترین و پرآب ترین رودخانه استان همدان جهت امور مختلف بهویژه ایجاد و توسعه کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی قزل آلا به سرعت رو به گسترش می باشد، لذا لزوم سنجش پیراسنجه های کیفیآب این رودخانه ضروری به نظر می رسد، بر این چکیده کامل

از آن جا که استفاده از آب رودخانه گاماسیاب به عنوان بزرگ ترین و پرآب ترین رودخانه استان همدان جهت امور مختلف بهویژه ایجاد و توسعه کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی قزل آلا به سرعت رو به گسترش می باشد، لذا لزوم سنجش پیراسنجه های کیفیآب این رودخانه ضروری به نظر می رسد، بر این اساس در این تحقیق جهت سنجش کیفی و ارزیابی عوامل مؤثر بر کیفیت آب رودخانهگاماسیاب به ویژه کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی با انتخاب پنج ایستگاه نمونه برداری در طول رودخانه اقدام به سنجش پیراسنجه هایکیفی آب و مقایسه آن ها با مقادیر استاندارد نمودیم.نمونه برداری طی سه ماه مرداد، شهریور و اسفند 1386 از پنج ایستگاه یاد شده در دو نوبت صبح (از ساعت 9 ت ا 12 ) و عصر(از ساعت 14 تا 17 ) به منظور داشتن پراکنش زمانی مناسب از لحاظ اثرات تغذیه ای ماهیان بر روی ویژگی های کیفی آب انجام شد.و هدایت الکتریکی در مح ل pH ، نمونه های آب در ظروف پلی اتیلنی درب دار جمع آوری و پیراسنجه های غلظت اکسیژن محلو لاندازه گیری شد. سپس نمونه ها داخل یخدان قرار گرفته و در کوتاه ترین زمان ممکن جهت اندازه گیری غلظت پیراسنجه های اکسیژنمورد نیاز زیست-شیمیایی، آمونیوم، نیتریت، نیترات و اورتوفسفات به آزمایشگاه منتقل گردید.نتایج تحقیق بیانگر آن بود که به جز در مورد میانگین مقادیر هدایت الکتریکی که هیچ کدام از ایستگاه ها تفاوت معنی دار بایکدیگر نداشته اند، در مورد سایر پیراسنجه های مورد ارزیابی چنین امری مشاهده نمی شود. به طوری ک ه در مورد میانگین غلظتو اکسیژن مورد نیاز زیست-شیمیایی تنها کانال ورودی آب کارگاه قزل دانش با ایستگاه شاهد تف اوت معنی دار pH ، اکسیژن محلولنداشته است. همچنین میانگین غلظت یون های آمونیوم و نیتریت ایستگاه شاهد با سایر ایستگاه های نمونه برداری ب ه دلیل ورود بارقابل توجهی از مواد مغذی به رودخانه بر اثر فعالیت های آب زی پروری و همچنین فاضلاب روستاهای اطراف تفاوت معنی دار داشته است.در مقایسه کارگاه های مورد مطالعه از جهت میانگین غلظت مواد مغذی همچون آمونیوم و نیترات با توجه ب ه گروه بندیآماری مشخص شد بین کارگاه ها تفاوت معنی دار آماری وجود دارد. به طوری که کارگاه قزل دانش با تولید 100 تن ماهی پرواری درمقایسه با کارگاه قزل زاگرس با تولید 190 تن ماهی پرواری بار بیشتری از آلودگی را به رودخانه وارد نموده است.با مقایسه میانگین غلظت پیراسنجه های مورد ارزیابی آب رودخانه گاماسیاب با جدول کلاسه کیفی آب ه ا از نظ رپیراسنجه های فیزیکی، شیمیایی و زیستی می توان چنین بیان داشت که کیفیت آب این رودخانه در طبقه آب های ندرتاً آ ل وده ت اآب هایی با آلودگی متوسط قرار می گیرد. بنابراین، این رودخانه در حال حاضر توان خودپالایی آلاینده ها را دارد و ل ی با توجه بهسیاست های کشور و به ویژه استان همدان در توسعه صنعت آبزی پروری و همچنین عدم نظارت بر منابع آلاینده وارد شده، این رودخانهدر آینده ای نه چندان دور با معضلات جدی به ویژه بروز پدیده خوراکوری مواجه خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

424 - ارزیابی کارایی سبوس برنج در تصفیه پساب‌های حاوی فلزات سنگین
سهیل سبحان اردکانی حسن پرویزی مساعد راضیه زندی پاک

زمینه و هدف: سبوس برنج به عنوان یک ماده زاید جامد آلی از توانایی بالایی در حذف فلزات سنگین از پساب‌ برخوردار است و می‌تواند در تصفیه پساب های صنعتی که از مهم ترین منابع آلاینده آب و خاک به فلزات سنگین هستند، بسیار مفید و کارآمد باشد. این مطالعه با هدف بررسی حذف فلزات سن چکیده کامل

زمینه و هدف: سبوس برنج به عنوان یک ماده زاید جامد آلی از توانایی بالایی در حذف فلزات سنگین از پساب‌ برخوردار است و می‌تواند در تصفیه پساب های صنعتی که از مهم ترین منابع آلاینده آب و خاک به فلزات سنگین هستند، بسیار مفید و کارآمد باشد. این مطالعه با هدف بررسی حذف فلزات سنگین کروم سه ظرفیتی و مس دو ظرفیتی از محلول‌های حاوی این فلزات انجام یافت. روش برسی: با اضافه کردن سبوس برنج به محیط واکنش، مقدار حذف یون های فلزی توسط جاذب در اسیدیته‌ها، مقادیر مختلف جاذب، زمان های تماس مختلف و غلظت های اولیه متفاوت از یون ها در پساب مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: با افزایش pH محلول ساختگی، درصد جذب یون ها توسط ذرات سبوس برنج افزایش پیدا کرد به طوری که در 5pH= به حداکثر مقدار خود رسید. همچنین درصد جذب به نوع فلز بستگی داشت، به طوری که درصد جذب فلزات مس و کروم از پساب های ساختگی در pH بهینه به ترتیب 5/89 و 2/84% محاسبه شد. با افزایش غلظت اولیه پساب، درصد جذب کاهش پیدا کرد. از طرفی ظرفیت اشباع جاذب برای فلزات مس و کروم به ترتیب 78 و 71 میلی‌گرم بر گرم می باشد و با افزایش زمان تماس، درصد جذب افزایش یافت. همچنین با توجه به بالا بودن سرعت واکنش، پس از گذشت 5 دقیقه از شروع واکنش، 50 تا 60% از یون های فلزی حذف شد. نتایج بررسی داده های تجربی تعادل جذب با مدل های ایزوترم جذب لانگمویر و فروندلیخ نشان داد که جذب عناصر مس و کروم توسط جاذب از ایزوترم جذب لانگمویر تبعیت می کند. نتیجه گیری: با استناد به نتایج می توان از سبوس برنج که به مقدار فراوان و ارزان در دسترس است و به دلیل ساختار و ترکیبات آلی خود از توانایی بالایی در جذب فلزات سنگین برخوردار است، به عنوان جاذبی طبیعی در تصفیه پساب های حاوی فلزات سنگین استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

425 - جذب زیستی سرب توسط باکتری های جداشده از پساب های صنایع پتروشیمی
بیتا کریم سلمانی محمد علی آموزگار جواد حامدی

جذب زیستی جایگزین مناسبی برای روش های فیزیکی و شیمیایی مرسوم برای حذف فلزات سمی از آب های زیرزمینی و پساب ها است. در این تحقیق، 99 سویه باکتری از 3 نمونه پساب از یکی از صنایع پتروشیمی ایران جداسازی شد. بررسی توان این جدایه ها برای تحمل سرب با استفاده از محیط کشت PYT aga چکیده کامل

جذب زیستی جایگزین مناسبی برای روش های فیزیکی و شیمیایی مرسوم برای حذف فلزات سمی از آب های زیرزمینی و پساب ها است. در این تحقیق، 99 سویه باکتری از 3 نمونه پساب از یکی از صنایع پتروشیمی ایران جداسازی شد. بررسی توان این جدایه ها برای تحمل سرب با استفاده از محیط کشت PYT agar حاوی غلظت های مختلف از 4 تا 15 میلی مول از Pb(NO3)2 انجام گرفت. جدایه های KAH1، KAH2 و KAH3 قادر به تحمل به ترتیب 15، 5/6 و 5/6 میلی مول نیترات سرب بودند. این سویه های با تحمل بالا برگزیده شده و توانایی جذب زیستی سرب آن ها با استفاده از اسپکتروفتومتر جذب اتمی بررسی شد. بیشترین توان در سویه KAH1 دیده شد و این سویه بعد از 48 و 96 ساعت به ترتیب غلظت سرب را از mg/l80 به 2/48 و 4/44 mg/l کاهش داد. نتایج آزمایش ها نشان دادند که جذب سرب تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله pH، غلظت اولیه محلول سرب و زمان تماس است. بر اساس ویژگی های ریخت شناسی، فیزیولوژی و بیوشیمیایی سویه و مقایسه آن با صفات سویه های معتبر، این سویه به طور موقت درجنسsp. strain KAH1 Bacillus قرارداده شد. حداکثر ظرفیت جذب زیستی سرب جدایه KAH1 برابر با mg/g 25/48(67/97%) در pH 4، با غلظت mg/l 150 در زمان تعادل 4 ساعت بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

426 - برگشت مجدد پساب پالایش شده فرایند تولید زانتان به دور جدیدتخمیر
سمانه صدیقی خویدک محمدرضا صعودی جمشید فولادی

با توسعه بیوتکنولوژی و فرایندهای تخمیری در ایران اهمیت پالایش این نوع پساب ها و توجه به آن ها افزون تر شده است. یکی از روش های کاهش پساب های تخمیری، برگشت (Backsetting) و مصرف مجدد پساب در دور جدید تخمیر می باشد که در این تحقیق جهت کاهش حجم پساب فرایند تخمیری تولید زانت چکیده کامل

با توسعه بیوتکنولوژی و فرایندهای تخمیری در ایران اهمیت پالایش این نوع پساب ها و توجه به آن ها افزون تر شده است. یکی از روش های کاهش پساب های تخمیری، برگشت (Backsetting) و مصرف مجدد پساب در دور جدید تخمیر می باشد که در این تحقیق جهت کاهش حجم پساب فرایند تخمیری تولید زانتان و همچنین کاهش مصرف آب مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا ویژگی های اصلی پسماند حاصل از تخمیر زانتان، به لحاظ شیمیایی و میکروبی تعیین شد. سپس پسماند تخمیر به کشت های جدید در غلظت ها و زمان های مختلف افزوده شد و اثرات فرایند فوق بر کمیت و کیفیت تولید محصول بررسی گردید. نتایج نشان داد که استفاده از روش های مختلف فیزیکوشیمیایی برای فرآوری پسماند، قبل از برگشت دادن آن به دور جدید تخمیر لازم است که در این تحقیق، اثر پسماند پالایش شده با فیلتر C18 بررسی شد. بررسی فراتر مشخص کرد که مصرف پسماند تیمار شده با فیلتر C18 در تراکم 25% حجمی، در محیط کشت تولید زانتان موجب تولید g/L 91/11محصول خام شد در حالی که در محیط کشت کنترل مثبت (محیط تولید بدون پسماند)،g/L 68/11محصول خام تولید شد. همچنین افزایش 107% محصول خام، 70% زانتان خالص و 67% ویسکوزیته نسبت به کنترل منفی (محیط تولید که در آن از پسماند تیمار نشده، استفاده می شود) مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

427 - ارزش¬گذاری آب حاصل از طرح پخش سیلاب گربایگان فسا
فردین بوستانی حمید محمدی ایمان نجفی

اجرای طرح پخش سیلاب در منطقه گربایگان فسا منجر به بهبود قابل ملاحظه منابع آبی زیرزمینی منطقه شده است. به گونه ای که ظرفیت تأمین آب منطقه از 08/4 میلیون مترمکعب به بیش از 03/14 میلیون مترمکعب افزایش یافته است. البته در حال حاضر بیش از 9/26 میلیون مترمکعب از منابع آبی این چکیده کامل

اجرای طرح پخش سیلاب در منطقه گربایگان فسا منجر به بهبود قابل ملاحظه منابع آبی زیرزمینی منطقه شده است. به گونه ای که ظرفیت تأمین آب منطقه از 08/4 میلیون مترمکعب به بیش از 03/14 میلیون مترمکعب افزایش یافته است. البته در حال حاضر بیش از 9/26 میلیون مترمکعب از منابع آبی این منطقه استحصال می شود که فراتر از ظرفیت است. این مطالعه با هدف ارزیابی زیست محیطی این طرح صورت گرفته است. ارزش زیست محیطی حاصل از اجرای طرح برابر با ارزش آب تأمین شده توسط این طرح در نظر گرفته شد. ارزش گذاری آب نیز در دو قسمت مجزا صورت گرفت. به این ترتیب که ارزش اضافه برداشت مازاد بر ظرفیت طرح به طور مجزا و ارزش افزایش آب در دست رس ناشی از اجرای طرح تا سطح ظرفیت طرح به طور مجزا مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزش اضافه برداشت با استفاده از دو روش تخمین تابع تقاضای تجویزی و محاسبه بازده ناخالص حاصل از اضافه برداشت مبتنی بر روش باقی مانده برآورد گردید. بر اساس روش اول قیمت هر مترمکعب اضافه برداشت شده بالغ بر 460 ریال به دست آمد و بر اساس روش تابع تقاضای تجویزی این ارزش 6/399 ریال به ازای هر متر مکعب آب به دست آمد. در حالی که قیمت آب در محدوده ظرفیت طرح بیش از 2770 ریال به ازای هر متر مکعب ارزیابی شد. بر اساس ارقام به دست آمده از روش باقی مانده منافع کل حاصل از آب اضافه برداشت شده 93/5 میلیارد ریال و ارزش آب حاصل از اجرای طرح در سطح ظرفیت طرح 57/27 میلیارد ریال برآورد گردید. همچنین مشخص گردید که ارزش آب تحت تأثیر سطح استفاده از آن قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

428 - پیش‌یابی تاثیر روند طولانی مدت کاهش سطح آب دریای کاسپی بر حیات خلیج گرگان
سعید شربتی عبدالعظیم قانقرمه

زمینه و هدف: خلیج گرگان حوضه آبی نیمه بسته ای است که در حال حاضر تنها از طریق دهانه آشورآده- بندرترکمن با دریای کاسپی در ارتباط دایمی می باشد. روند رو به کاهش تراز سطح آب دریای کاسپی در طی 19 سال گذشته سبب به وجود آمدن اثرات نامطلوب از طریق خشکی زایی در سواحل کم عمق خلی چکیده کامل

زمینه و هدف: خلیج گرگان حوضه آبی نیمه بسته ای است که در حال حاضر تنها از طریق دهانه آشورآده- بندرترکمن با دریای کاسپی در ارتباط دایمی می باشد. روند رو به کاهش تراز سطح آب دریای کاسپی در طی 19 سال گذشته سبب به وجود آمدن اثرات نامطلوب از طریق خشکی زایی در سواحل کم عمق خلیج گرگان گردیده است و بیم آن می رود تا در سال های نه چندان دور ارتباط محدود خلیج با دریای کاسپی به طور کلی قطع گردد. روش بررسی: در مقاله حاضر اثرات روند رو به کاهش تراز سطح آب دریای کاسپی بر وضعیت ارتباطی خلیج گرگان تحت دو مجموعه سناریوی کاهش میانگین تراز سطح آب دریای کاسپی مورد مدل سازی واقع گردیده است. در مجموعه سناریوهای اول از میانگین 2/5 سانتی متری و در مجموعه سناریوهای دوم از میانگین 5/10 سانتی متری کاهش تراز سطح آب در دریای کاسپی جهت مدل سازی وضعیت توپوگرافی خلیج گرگان استفاده شد. یافته ها: نتایج مدل سازی ها تحت مجموعه سناریوهای اول نشان داد که ارتباط خلیج گرگان با دریای کاسپی در سال آبی 1411-1410 متاثر از کاهش تراز منفی 6/27 متری به طور دایمی در ناحیه چاپقلی قطع خواهد شد. نتایج مدل سازی ها تحت مجموعه سناریوهای دوم نشان داد که ارتباط خلیج گرگان با دریای کاسپی در سال آبی 1403-1402 متاثر از کاهش تراز منفی 6/27 متری به طور دایمی در ناحیه چاپقلی قطع خواهد شد. بحث و نتیجه گیری: پیشنهاد می گردد کلیه طرح ها و برنامه های استراتژیک دولت در تمامی سواحل جنوبی دریای کاسپی من جمله خلیج گرگان بر اساس طرح آمایش سرزمینی با عنایت به رویکرد روند کاهش سطح آب دریای کاسپی و سناریوسازی های محتمل، مهندسی و عملیاتی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

429 - تاثیرکمپلکس پراکسید هیدروژن – یون نقره بر حذف کلیفرم های مدفوعی از پساب لاگون هوادهی
محمد خزائی رامین نبی زاده کاظم ندافی حسن ایزانلو زینب یاوری مهدی اسدی قالهری

یک گندزدای خوب برای استفاده در آب و فاضلاب می بایست در رقت های خیلی کم بر میکروارگانیسم ها اثر کشندگی مناسب داشته باشد، برای انسان و حیوانات اثرات سمی اندکی داشته و اثرات و صدمات نامطلوب زیست محیطی آن ناچیز باشد. جستجوی گندزداهای غیر کلره ای که با همان اثر ضد عفونی کنند چکیده کامل

یک گندزدای خوب برای استفاده در آب و فاضلاب می بایست در رقت های خیلی کم بر میکروارگانیسم ها اثر کشندگی مناسب داشته باشد، برای انسان و حیوانات اثرات سمی اندکی داشته و اثرات و صدمات نامطلوب زیست محیطی آن ناچیز باشد. جستجوی گندزداهای غیر کلره ای که با همان اثر ضد عفونی کنندگی فاقد محصولات جانبی مضر باشند، همچنان ادامه دارد. محلول پراکسید هیدروژن با فرمولاسیون پایدار به همراه مقادیر جزئی یون نقره(با نام تجاری نانوسیل)، امروزه به عنوان یک گندزدای کارآمد جهت مصارف گوناگون ضدعفونی سطوح، گندزدایی میوه و سبزیجات، آب شرب و زدایش فیلم میکروبی تجهیزات پزشکی استفاده می شود. این مطالعه از نوع تجربی است. در این پژوهش پساب خروجی از تصفیه خانه فاضلاب شهر قم، تحت اثر گندزدایی توسط کمپلکس پراکسید هیدروژن-یون نقره قرار گرفت. از شش غلظت مختلف گندزدا استفاده شد.عملیات نمونه برداری در فصل بهار سال 1385 به صورت روزانه انجام یافت و حجم نمونه 12 عدد بود. نتایج نشان داد که در غلظت mg/L 80 و زمان تماس یک ساعت، 1/2 واحد لگاریتم حذف کلیفرم های مدفوعی صورت گرفت.در غلظت mg/L 240 حذف کلیفرم های مدفوعی به 6/3 واحد لگاریتم و در غلظت mg/L 480 نانوسیل، به بالاتر از 3/5 واحد لگاریتم رسید. در حاصل ضرب غلظت- زمان حدود(mg/l).min 5800 و بیشتر از آن، شرایط استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران جهت تخلیه به آب های سطحی و مصارف کشاورزی (حداکثر 400MPN/100ml=) برآورده شد. با وجود مزایای عمده کمپلکس پراکسید هیدروژن- یون نقره در گندزدایی آب و فاضلاب، از جمله عدم تولید ترکیبات جانبی مضر، ایجاد باقی مانده قابل اندازه گیری، سهولت انتقال و نگه داری و عدم تولید بوهای ناخوشایند، به نظر می رسد، به کارگیری آن برای گندزدایی پساب ثانویه فاضلاب شهری به دلیل مصرف مقادیر فراوان تا احراز شرایط استاندارد، چندان مقرون به صرفه نیست. به کارگیری این گندزدا پس از فرایندهای ثالثیه تصفیه فاضلاب نظیر فیلتراسیون، احتمالاً به مصرف مقادیر کم تری از گندزدا منجر خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

430 - ارزیابی شدت تخریب منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل اصلاحی بیابان زایی IMDPA و GIS در دشت شیراز استان فارس
سعیده برزگر مسعود مسعودی

10.22034/jest.2019.14542

زمینه و هدف: بسیاری از عرصه های منابع طبیعی و کشاورزی در اثر استفاده بی رویه و عدم مدیریت صحیح آب های زیرزمینی تبدیل به بیابان گردیده اند. علت بیابان زایی و تخریب سرزمین علاوه بر عوامل طبیعی ناشی از عملکرد نادرست انسان می باشد که پیامد هایی مانند شور شدن و افت سطح آب زی چکیده کامل

زمینه و هدف: بسیاری از عرصه های منابع طبیعی و کشاورزی در اثر استفاده بی رویه و عدم مدیریت صحیح آب های زیرزمینی تبدیل به بیابان گردیده اند. علت بیابان زایی و تخریب سرزمین علاوه بر عوامل طبیعی ناشی از عملکرد نادرست انسان می باشد که پیامد هایی مانند شور شدن و افت سطح آب زیرزمینی را به همراه دارد. در این راستا به منظور برنامه ریزی مقابله با تخریب منابع آب زیرزمینی، ارزیابی شدت تخریب منابع آب زیرزمینی دشت شیراز انجام گردید. روش بررسی: در این مطالعه از مدل اصلاحیIMDPA برای تعیین شدت تخریب منابع آب زیرزمینی استفاده شد. نقشه نهایی تخریب منابع آب زیرزمینی از تلفیق لایه های اطلاعاتی شاخص های معیار آب حاصل شد. یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در حدود 55 درصد از منابع آب زیر زمینی قسمت اصلی دشت شیراز در کلاس خطر متوسط و در حدود 30 درصد در کلاس خطر شدید و خیلی شدید تخریب قرار دارند. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص هدایت الکتریکی بیش ترین تاثیر را در تخریب منابع آب زیرزمینی دشت شیراز داشته است. هم چنین مشخص شد که مدل پیشنهادی کارایی خوبی برای برآورد شدت تخریب منابع آب زیرزمینی دارد. لذا پیشنهاد می شود این مدل در مناطق مشابه برای تعیین شدت تخریب منابع آب زیرزمینی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

431 - بررسی کیفی آب رودخانهی کارون در بازهی اهواز با استفاده از شاخص کیفی آب
مژده مددی نیا سید مسعود منوری عبدالرضا کرباسی سیدمحمد باقرنبوی ابراهیم رجب زاده

زمینه و هدف: رودخانه کارون پرآب ترین و طولانیترین رودخانه کشور است که به علت وجود مراکز متعدد صنعتی و زمینهایکشاورزی و شهرهای بزرگ در حاشیهی آن، موقعیتی راهبردی در منطقهی غرب و جنوبغربی ایران داشته و پایش بهینهی کیفیت آبآن یک ضرورت ملی است. این مطالعه با هدف بررسی کیفیت چکیده کامل

زمینه و هدف: رودخانه کارون پرآب ترین و طولانیترین رودخانه کشور است که به علت وجود مراکز متعدد صنعتی و زمینهایکشاورزی و شهرهای بزرگ در حاشیهی آن، موقعیتی راهبردی در منطقهی غرب و جنوبغربی ایران داشته و پایش بهینهی کیفیت آبآن یک ضرورت ملی است. این مطالعه با هدف بررسی کیفیت آب رودخانه کارون در بازهی اهواز، از فروردین تا اسفندماه 1386 با بررسیپارامترهای کیفی آب انجام شد.سازمان بهداشت ملی امریکا) استفادهشد. بدین منظور از ) NSF روش بررسی : برای تجزیه و تحلیل دادهها از نظام شاخصکیفیتآباختلافدما، ،pH ، ایستگاه های تعیین شده به صورت ماهیانه نمونهبرداری صورتپذیرفته و پارامترهای اکسیژنمحلول، کلیفرممدفوعیاکسیژنمورد نیاز بیوشیمیایی، نیترات، کدورت، کلفسفات و کلجامدات محلول اندازهگیری شدند و سپس از منحنی شاخص کیفیت هرپارامتر، ارزش کیفی آن محاسبه شد.-1 کارشناسارشد مدیریتمحیطزیست دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان*(مسئول مکاتبات).-2 استادیار، مدیر گروه محیط زیست دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.-3 استادیار، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران.۴- استادیار، مدیر گروه محیط زیست دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر.-5 عضوهیأتعلمی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر.57 متغیر بوده و یافتهها و نتایج: بررسی نشان داد شاخص کیفیت ماهانهی آب رودخانه در این بازه در طول مطالعه در گسترهی 70در گروه متوسط قرارمیگیرد. شاخص کیفیت آب از ایستگاه اول تا ایستگاه آخر به تدریج کاهش مییابد و ایستگاه کوتعبداله (در پایین-65 بهترین وضعیت را دارد. در ایستگاه های / 62 بدترین و ایستگاه کیانآباد (بالادست) با شاخص سالانهی 25 / دست) با شاخص سالانه 5بالادست به دلایل عدم سرریز فاضلاب های مختلف شهری و بیمارستانی وکارخانهای شاخص از دامنه کیقی بالاتری برخوردار بوده است ودر ایستگاه های پایین دست مثل ایستگاه منطقه پلسیاه به علت ورود پساب بیمارستانی ووضعیت بستر و خودپالایی که برای ایجادحاشیه رود خانه وبلوار ترافیکی ساختار تغییر کرده است ، شاخص کیفیت آب رودخانه پایین بوده و در ایستگاه آخر نیز به دلایل ورودمجموع پساب های شهری کمترین شاخص کیفی ثبت گردید. کیفیت آب در فصول مختلف نشان داد در فصل پاییز به علت شروعبارندگی و کاهش آلایندهها بهترین وضعیت و در فصل بهار به دلیل کاهش بارندگی، وجود دمای مناسب برای رشد کلیفرمها و نیز افزایشکدورت بدترین وضعیت و را داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

432 - عوامل تعیین¬کننده استفاده پایدار از منابع آب (مطالعه موردی استان کهکیلویه و بویر احمد)
مهرداد باقری حمید محمدی غلامرضا نوری بهروز میر

چکیده استفاده بی&zwnj;رویه از منابع آب زیرزمینی این منابع را در معرض خطر قرار داده و تلاش در جهت استفاده پایدار از آن ها را به یک الزام تبدیل کرده است. این مطالعه با هدف بررسی عوامل تعیین کننده پایداری استفاده از منابع آب در استان کهکیلویه و بویراحمد انجام یافته است. چکیده کامل

چکیده استفاده بی&zwnj;رویه از منابع آب زیرزمینی این منابع را در معرض خطر قرار داده و تلاش در جهت استفاده پایدار از آن ها را به یک الزام تبدیل کرده است. این مطالعه با هدف بررسی عوامل تعیین کننده پایداری استفاده از منابع آب در استان کهکیلویه و بویراحمد انجام یافته است. پایداری بر اساس دو دیدگاه و با استفاده از دو شاخص لحاظ گردید. در یک دیدگاه پایداری منابع آبی معادل کاهش اتلاف آب در نظر گرفته شد. در دیدگاه دوم الگوی استفاده از زمین و کودشیمیایی نیز مورد توجه قرار گرفت و یک شاخص ترکیبی ارایه گردید. داده های مورد استفاده نیز شامل الگوی استفاده از نهاده ها، محصولات و متغیرهای اقتصادی- اجتماعی از میان بهره برداران منتخب استان کهکیلویه و بویراحمد به دست آمد. یافته ها نشان داد در الگوهایی که شاخص اتلاف آب به عنوان معیار پایداری استفاده از آب تعریف گردید، درآمد بهره برداران و توانایی مدیریتی آنان به عنوان مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر استفاده پایدار از آب هستند. در حالی که در الگوهای مبتنی بر شاخص ترکیبی پایداری، عوامل فنی همانند برخورداری از سیستم آبیای مدرن، نوع کانال انتقال آب و فاصله میان چاه و زمین زراعی بر استفاده پایدار از آب مؤثر هستند. همچنین نتایج نشان داد که وجود محصولات با خطر درآمدی بالا در الگوی کشت لزوماً منجر به افزایش ناپایداری نمی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

433 - مدل سازی کمی و کیفی رودخانه‌ بهمنشیر و کانال های آب رسان
نوید دولت آبادی فراهانی حمید طاهری شهر آیینی محسن ناصری مسلم قاسمی

10.22034/jest.2017.11217

زمینه و هدف: رودخانه بهمنشیر یکی از منابع مهم آب در جنوب غرب ایران می باشد که دخول شوری و سایر آلاینده ها، این رودخانه را تحت تاثیر قرار داده است در این مطالعه، مدل سازی کمی و کیفی رودخانه بهمنشیر به همراه کانال های آب رسانی مجتمع پرورش میگوی چوئبده با استفاده از نرم ا چکیده کامل

زمینه و هدف: رودخانه بهمنشیر یکی از منابع مهم آب در جنوب غرب ایران می باشد که دخول شوری و سایر آلاینده ها، این رودخانه را تحت تاثیر قرار داده است در این مطالعه، مدل سازی کمی و کیفی رودخانه بهمنشیر به همراه کانال های آب رسانی مجتمع پرورش میگوی چوئبده با استفاده از نرم افزار MIKE11 انجام یافته است. روش بررسی: ابتدا با مدل سازی هیدرولیکی یکپارچه رودخانه و کانال های آب رسان، عدد مانینگ برای این رودخانه برابر با 018/0 برآورد گردید. سپس اقدام به مدل سازی شوری با استفاده از حل معادله همرفت- پخش شد و ضریب پخش طولی رودخانه مورد کالیبراسیون و صحت سنجی قرار گرفت و ضریب پخش طولی برای این رودخانه برابر با تعیین شد. در ادامه به مدل سازی پارامترهای کیفی نظیر اکسیژن محلول، نیترات، آمونیاک، BOD و دما در طول رودخانه و کانال های آب رسان با استفاده از زیر برنامه ECOLAB پرداخته شد. با آنالیز حساسیت پارامترهای مختلف مدل، پارامترهای مهم مدل مشخص و کالیبره شدند و مدل کالیبره شده مورد صحت سنجی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد رفتار کانال های آب رسان از نوع راکتور اختلاط کامل می باشد و با محاسبه ضرایب تبدیل پارامترهای مختلف رودخانه به کانال، تغییرات غلظت شوری و دیگر پارامترهای کیفی در کانال ها محاسبه و مقدار متوسط شوری، اکسیژن محلول، آمونیاک و نیترات در کانال ها حدود 27000 ، 3 ، 3 و 5 ppm تعیین شد. این پارامترها در رودخانه به ترتیب 5300، 2/2، 2/1 و 11 ppmتعیین شدند. مدلهای هیدرولیکی، شوری، اکسیژن محلول، دما، آمونیاک و نیترات توسعه داده شده در مرحله صحت سنجی به ترتیب دارای ضریب همبستگی 95/0 و درصد خطای مطلق به ترتیب برابر 9/7، 12، 2/1، 79/0و 34/0 بود. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مدل سازی، قابلیت مدل MIKE11 در شبیه سازی کمی و کیفی آب در رودخانه های تحت شرایط جزر و مدی را به اثبات رساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

434 - بررسی فرآیند انعقاد و لخته‌سازی در پالایش آلاینده‌های زیست محیطی پساب کارخانه کاغذسازی
نوشین بیرجندی حبیب الله یونسی نادر بهرامی فر مجتبی هادوی فر

پساب های کارخانه کاغذ سازی از آلوده ترین پساب های صنعتی است. ترکیبات پیچیده پلیمری موجود در چوب درختان مانند لیگنین و نیز مشتقات آن از مهم ترین ترکیبات آلاینده این پساب ها می باشد. این پساب باعث تولید لجن, کف و از بیـن رفتن زیبایی محیـط زیست می شود هم چنین میزان مواد سم چکیده کامل

پساب های کارخانه کاغذ سازی از آلوده ترین پساب های صنعتی است. ترکیبات پیچیده پلیمری موجود در چوب درختان مانند لیگنین و نیز مشتقات آن از مهم ترین ترکیبات آلاینده این پساب ها می باشد. این پساب باعث تولید لجن, کف و از بیـن رفتن زیبایی محیـط زیست می شود هم چنین میزان مواد سمی را در آب افزایش داده و موجب مرگ ماهیان و زئوپلانکتون ها می گردد. در این تحقیق اثر ماده منعقدکننده پلی آلومینیوم کلراید (PACL) جهت کاهش غلظت آلاینده های زیست محیطی پساب کارخانه کاغذسازی مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور کاهش آلاینده ها کمیت و کیفیت پساب بررسی شد. این مطالعه نشان داد که پساب کارخانه مذکور دارای اکسیژن خواهی شیمیایی (COD) 3523 میلی گرم بر لیتر و کدورت برابر 872 می باشد. آزمایش های لازم برای حذف آلاینده ها طی فرآیند انعقاد و لخته سازی انجام پذیرفت و پارامترهای کدورت, کل جامدات (TS)، COD, pH بهینه و غلظت بهینه ماده منعقد کننده PACL انـدازه گیری شد. براساس نتایج به دست آمده, غلظت PACL 785 میلی گرم برلیتر و pH اولیه پساب برابر 7 بهینه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که ماده منعقدکننده PACL قادر است 90 درصد TS، 88 درصد COD و 93درصد کدورت پساب کارخانه کاغذسازی را کاهش دهد که از جمله مهم ترین آلاینده های زیست محیطی می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

435 - بررسی کیفیت آب شرب چاه ها ی حوزه لواسانات کوچک
مهسا عاطفه لعبت تقوی محمدرضا خانی آیدا بیاتی مجتبی صیادی

زمینه وهدف: نقش و اهمیت آب در زندگی و سلامت انسان موضوعی آشکار است و حقیقتی روشن تر این که منابع تأمین کننده آب شرب چه سطحی یا زیرزمینی در معرض آلودگی قرار دارند و کمبود منابع مطمئن جایگزین، امروزه به یکی از پیچیده ترین مشکلات جوامع بشری تبدیل شده است. بر این اساس هر عا چکیده کامل

زمینه وهدف: نقش و اهمیت آب در زندگی و سلامت انسان موضوعی آشکار است و حقیقتی روشن تر این که منابع تأمین کننده آب شرب چه سطحی یا زیرزمینی در معرض آلودگی قرار دارند و کمبود منابع مطمئن جایگزین، امروزه به یکی از پیچیده ترین مشکلات جوامع بشری تبدیل شده است. بر این اساس هر عاملی که به لحاظ کیفی و کمی منابع را مورد تهدید قرار دهد با حساسیت مورد توجه قرار می گیرد . با توجه به تأمین بخش زیادی از آب شرب روستاهای شمیرانات از آب زیرزمینی و هم چنین به دلیل وجود باغات و مصرف کود و سموم در این منطقه، پایش کیفیت آب های زیرزمینی ضروری می باشد. هم چنین به واسطه استقرار برخی از چاه های شرب در روستاهای لواسانات بررسی پتانسیل اثرگذاری آلودگی بر این چاه ها و آنالیز آب این چاه ها الزامی می باشد. روش بررسی: در این پژوهش 4 حلقه چاه در چهار روستای هنزک، انباج، کند علیا و کند سفلا در طی دو دوره تیر و آذرماه مورد نمونه برداری قرار گرفتند و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب با رعایت شرایط استاندارد در آزمایشگاه معتمد محیط زیست مورد آنالیز قرار گرفت . یافته ها: طبق یافته های بدست آمده، کلیه پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب محدوده پژوهش درحوزه لواسانات کوچک با استانداردهای کشوری مطابقت داشت و تنها پارامترهای فسفات، فلوراید، سختی کل و منیزیم کمی بالاتر ازحداستاندارد می باشد. بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج حاصله و مقایسه آن با استانداردهای موجود برای مصارف شرب ازطریق نمودارشولر کیفیت آب در حد نسبتاً مطلوبی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

436 - بازیافت آب مرحله بطری شوی کارخانه نوشابه سازی با استفاده از کربن فعال
افشار علی حسینی نور خدا صادقی فرد نرجس سادات کربلایی قمی

جذب سطحی با استفاده از کربن فعال از جمله فرایند های موثر در زمینه حذف ریز آلاینده ها می باشد. کربن فعال به دلیل داشتن نسبت بالای سطح به حجم به جرم به عنوان جاذب سطحی مناسبی در حذف آلاینده های بودار و تر کیبات آلی از کاربرد گسترده ای بر خوردار است.پساب مرحلهء بطری شوی صن چکیده کامل

جذب سطحی با استفاده از کربن فعال از جمله فرایند های موثر در زمینه حذف ریز آلاینده ها می باشد. کربن فعال به دلیل داشتن نسبت بالای سطح به حجم به جرم به عنوان جاذب سطحی مناسبی در حذف آلاینده های بودار و تر کیبات آلی از کاربرد گسترده ای بر خوردار است.پساب مرحلهء بطری شوی صنایع نوشابه سازی حاوی ترکیبات آلی ناشی از ته مانده شیشه نوشابه و فضولات موجودات موذی مانند موش در انبار شیشه است که از نظر شاخص های آلودگی مانند C.O.D، T.D.S،N.T.U و ... تفاوت قابل ملاحظه ای با آب شهر دارد. در یک دوره 5 ماهه عملکرد کربن فعال در جذب آلاینده های موجود در پساب مرحله بطری شوی مورد بررسی قرار گرفت و متناسب با آن ایزوترم های جذب لانگمیر و فروندلیچ ترسیم گردید. نتایج حاصل از داده های جذب نشان می دهد که مدل لانگمیر از همبستگی بهتری نسبت به فروندلیچ برخوردار می باشد،علاوه بر این ظرفیت جذب کربن فعال با کاهش PH به طور چشمگیری افزایش می یابد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد اگر از کربن فعال جهت جذب آلودگی های پساب مرحله بطری شویی استفاده شود مصرف آّب تا 41%در چرخه نوشابه سازی صرفه جویی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

437 - تصفیه پساب واحد E-PVC پتروشیمی با استفاده از روش انعقاد الکتریکی
حسین حسینی علی اکبر عظمتی سید محمد رضا موسوی نیا

10.30495/jest.2018.13750

چکیده زمینه و هدف: انعقاد الکتریکی یک فرآیند الکتروشیمیایی می‌باشد که برای تصفیه پساب و خالص سازی آب موثر می‌باشد. در این پژوهش از روش انعقاد الکتریکی که براساس تبادل الکترونی، لخته‌سازی و شناورسازی اقدام به حذف آلودگی‌ها می‌کند برای تصفیه پساب واحد E-PVC پتروشیمی اروند چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: انعقاد الکتریکی یک فرآیند الکتروشیمیایی می‌باشد که برای تصفیه پساب و خالص سازی آب موثر می‌باشد. در این پژوهش از روش انعقاد الکتریکی که براساس تبادل الکترونی، لخته‌سازی و شناورسازی اقدام به حذف آلودگی‌ها می‌کند برای تصفیه پساب واحد E-PVC پتروشیمی اروند استفاده گردید.روشبررسی: بخش عمده آلودگی‌های این واحد شامل ذرات جامد معلق، ذرات جامد حل شده و اکسیژن می‌باشد. در این کار تحقیقاتی یک واحد ناپیوسته و یک واحد پیوسته انعقاد الکتریکی ساخته شد. با استفاده از نرم افزار Design Expert 7 طراحی آزمایش انجام شده و داده‌های حاصل تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج حاصل از آنالیز نشان می دهد که عامل های چگالی جریان، تعداد الکترودها و pH به ترتیب مهم‌ترین عامل های تاثیرگذار بر پاسخ می باشند که در این بین چگالی جریان به عنوان مهم‌ترین عامل تاثیرگذار مطرح می باشد. پارامترهای زمان و فاصله الکترودها تاثیر کم‌تری در مقایسه با پارامترهای اصلی ذکر شده دارند. علاوه بر اهمیت عوامل، اثرات افزایشی یا کاهشی آن‌ها بر بازده نیز توسط نمودارهای پاسخ سطحی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که فرآیند انعقاد الکتریکی به راحتی می‌تواند آلاینده‌های مهم موجود در پساب واحد E-PVC را از بین ببرد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از آنالیز آزمایشگاهی پساب خروجی از واحد E-PVC، بیان‌گر عملکرد مناسب فرآیند انعقاد الکتریکی می باشد. این نتایج نشان می دهد که فرآیند انعقاد الکتریکی به راحتی می‌تواند آلاینده‌های مهم موجود در پساب را از بین ببرد. عملکرد این فرآیند را می توان به‌صورت ذیل بیان نمود: حذف TSS: 95%-84، TDS: 80%-51، COD: 92%-80، OD: 95%-80 و TN و TP بیش از 80%. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

438 - سینتیک حذف ازت و فسفر از فاضلاب شهری توسط رآکتور ناپیوسته متوالی بیوفیلمی با بستر ثابت
مینا خسروی امیرحسام حسنی محمدرضا خانی کامیار یغمائیان

زمینه و هدف:نیتروژن و فسفر از آلاینده‌های بالقوه منابع پذیرنده آبی می‌باشند که از طریق فاضلاب‌های با تصفیه ناکافی که غنی از فسفر و نیتروژن هستند وارد این منابع می‌شوند. هدف از انجام این مطالعه بیان کارایی رآکتور ناپیوسته متوالی بیوفیلمی با بستر ثابت برای تصفیه پیشرفته ف چکیده کامل

زمینه و هدف:نیتروژن و فسفر از آلاینده‌های بالقوه منابع پذیرنده آبی می‌باشند که از طریق فاضلاب‌های با تصفیه ناکافی که غنی از فسفر و نیتروژن هستند وارد این منابع می‌شوند. هدف از انجام این مطالعه بیان کارایی رآکتور ناپیوسته متوالی بیوفیلمی با بستر ثابت برای تصفیه پیشرفته فاضلاب است. روش بررسی: در این مطالعه حذف ازت و فسفر از فاضلاب شهری به روش زیستی‌ با راکتور ناپیوسته متوالی بیوفیلمی با بستر ثابت (به حجم 30 لیتر) مورد بررسی قرار گرفت که طی آن یک پایلوت شامل دو رآکتور بی‌هوازی و هوازی/ انوکسیک به مدت 12 ماه جهت تصفیه فاضلاب سنتتیک با غلظت‌های COD ورودی 300، 500، 800 و 1000 میلی‌گرم بر لیتر با غلظت فسفر 15 میلی‌گرم بر لیتر و نیتروژن 40 میلی‌گرم بر لیتر تحت مطالعه قرار گرفت. یافته‌ها: کمینه و بیشینه کارایی سیستم برای حذف مواد آلی 9/76 و 4/98‌٪ بر حسب COD و برای حذف ازت 8/74 و8/98‌٪ و برای حذف فسفر 9/51 و 7/92٪ بوده است. آنالیز سینتیکی تطابق بسیار عالی مدل کینکنون استور را با سیستم نشان داد به طوری که در اکثر موارد ضریب همبستگی بالای 95٪ بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: سیستم FBSBR به منظور حذف مواد آلی و نیتروژن و فسفر از فاضلاب شهری در غلظت‌های بسیار بالا و پایین کارایی بسیار مناسبی از خود نشان داد. نتایج به دست آمده از آنالیز سینتیکی راکتور در مراحل مختلف نشان از تبعیت مناسب داده‌ها از مدل کینکنون استور داشته است و استفاده از این مدل به منظور طراحی و بهره‌برداری بهینه این سیستم توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

439 - بررسی میزان حذف دترجنت و موادآلی از فاضلاب های بیمارستانی به روش SBR پیشرفته(مطالعه موردی یزد)
بهمن بنائی قهفرخی محمد حسن احرام پوش پروین نصیری اصغر قاسمی رضا رضایی جوانمردی

مقدمه: برای تصفیه فاضلاب روش های مختلف فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی زیادی وجود دارد که یکی ازآن ها فرایند لجن فعال است. مهم ترین اهداف تصفیه فاضلاب شامل :کنترل آلودگی محیط زیست، حفظ زیبایی محیط زیست وکنترل بیماری های عفونی می باشد. بین فاضلاب های مختلف تولیدی در یک جامعه چکیده کامل

مقدمه: برای تصفیه فاضلاب روش های مختلف فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی زیادی وجود دارد که یکی ازآن ها فرایند لجن فعال است. مهم ترین اهداف تصفیه فاضلاب شامل :کنترل آلودگی محیط زیست، حفظ زیبایی محیط زیست وکنترل بیماری های عفونی می باشد. بین فاضلاب های مختلف تولیدی در یک جامعه،فاضلاب های بیمارستانی به علت دارابودن انواع بسیاری از میکروارگانیسم های بیماری زا از اهمیت ویژه ای برخوردار است و یکی ازترکیبات موجود در فاضلاب های بیمارستانی دترجنت ها هستند که در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب به عنوان یک آلاینده مطرح می باشند. این تحقیق با هدف بررسی میزان حذف دترجنت و مواد آلی ازفاضلاب های بیمارستانی به روش SBR پیشرفته انجام گرفت، تا بتوان پارامترهای طراحی و پتانسیل فرآیند SBR پیشرفته را برای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب های بیمارستانی ارایه نمود. روش کار: این تحقیق از نوع مطالعات تجربی کاربردی است. ابتدا پایلوت سیستم پیشرفته طراحی گردید که طی یک دوره چهارماهه انجام گرفت.جهت آنالیز شیمیایی تعداد 20 نمونه فاضلاب از ورودی وخروجی پایلوت مورد آزمایش گرفته شد و پارامترهای BOD,COD,MLSS,MLVSS,SVI و دترجنت طبق روش های پیشنهادی استاندارد متد اندازه گیری شد. نتایج: نتایج این تحقیق نشان داد که درصد حذف BOD , COD , و دتــرجنت به تــرتیب 95.54 % و92.97% و 84.995% می باشد و میانگین میزان MLSS،mg/l65/4327 ، MLVSS mg/L 05/3172 و SVI ml/g 97/113 به دست آمد.متوسط میزان F/M محاسبه شده در این سیستم kg BOD/kgmlss.d 0865/ بود. نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده از روش SBR پیشرفته،می توان گفت این فرایند تصفیه قابلیت انعطاف پذیری بالایی در برابر شوک های آلی و هیدرولیکی داشته و قادر به حذف BOD,COD ودترجنت ها بوده وهمواره استانداردهـای خروجـی را برآورده می کند. همچنین کاهش حجم لجن تثبیت شده وکاهش رشد باکتری های رشته ای از مزایای آن است که این مزایا سبب استفاده از این سیستم در تصفیه فاضلاب های صنعتی شده است و با سایر روش های تصفیه فاضلاب رقابت می کند و به عنوان یک روش مقرون به صرفه اقتصادی عمل می نماید . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

440 - مدل‌سازی مکانی – زمانی تغییرات تراز سطح آبهای زیرزمینی مناطق شهری و روستایی آبخوان کاشان با استفاده از تکنیک‌های GIS
جواد صمدی جواد صمدی

10.22034/jest.2017.10329

زمینه و هدف: هیدروگراف معرف و نقشه‌های تغییرات سطح آب زیرزمینی آبخوان کاشان نشان می‌دهد که طی سال های 81 تا 90، سطح ایستابی با متوسط عمق 06/72متر به طور متوسط حدود 5/5متر افت داشته است. با توجه به اینکه نمونه‌برداری از تمام نقاط محدوده مطالعاتی مقدور نیست، روش‌های پهنه‌ چکیده کامل

زمینه و هدف: هیدروگراف معرف و نقشه‌های تغییرات سطح آب زیرزمینی آبخوان کاشان نشان می‌دهد که طی سال های 81 تا 90، سطح ایستابی با متوسط عمق 06/72متر به طور متوسط حدود 5/5متر افت داشته است. با توجه به اینکه نمونه‌برداری از تمام نقاط محدوده مطالعاتی مقدور نیست، روش‌های پهنه‌بندی ابزاری قدرتمند در تخمین تغییرات مکانی و زمانی داده‌ها است. هدف از این تحقیق مدل‌سازی تراز، عمق و تغییرات مکانی و زمانی سطح آب های زیرزمینی آبخوان کاشان بر اساس استفاده از تکنیک اعتبار سنجی متقابل روش‌های مختلف درون‌‌یابی قطعی و زمین‌آماری در محیط GIS می‌باشد. روش بررسی: بدین منظور اطلاعات سطح آب زیرزمینی 67 چاه مشاهده‌ای در محدوده منطقه مورد نظر طی سال های 81 تا 90 برای تهیه نقشه سطح آب زیرزمینی آبخوان کاشان مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته اند. برای ارزیابی کارآیی روش های مختلف درون‌‌یابی و انتخاب بهترین روش، از تکنیک اعتبار سنجی متقابل استفاده شده ‌است و معیار های میانگین خطای انحراف (MBE)، میانگین خطای مطلق (MAE)، ریشه دوم میانگین مربعات خطا (RMSE) و R2 برای ارزیابی روش های مختلف به کار گرفته شده اند. نتایج: نتایج ارزیابی روش‌های مختلف درون یابی نشان داد که توابع چند‌جمله‌ای‌موضعی با MBE = 0.444، MAE = 13.19، RMSE = 20.29 و R2 = 0.999 بیشترین دقت در مدل‌سازی مکانی را دارا بود. نتیجه‌گیری: همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که مناطق مسکونی با جمعیت بالا به دلیل تشدید بالای تغذیه خالص از طریق چاههای دفع فاضلاب خانگی و نواحی جنگلی باعث افزایش سطح آب زیرزمینی و فعالیت‌های صنعتی، کشاورزی و استحصال آب باعث کاهش شدید سطح آب زیرزمینی شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

441 - تغییرپذیری مکانی ویژگی‌های کیفی آب‌های زیرزمینی با استفاده از زمین آمار (مطالعه موردی: دشت سگزی، اصفهان)
زهرا اژدری سید زین‌العابدین حسینی

10.22034/jest.2018.13256

زمینه و هدف: آگاهی از میزان تغییرات شیمیایی آب‌های زیرزمینی و پهنه‌بندی آن‌ها نقش مهمی در مدیریت بهینه آب های زیرزمینی یک منطقه ایفا می‌کند. روش‌های مختلفی برای مطالعه و پهنه‌بندی ویژگی‌های شیمیایی آب‌های زیرزمینی وجود دارد که انتخاب روش مناسب بسته به هدف، شرایط منطقه و چکیده کامل

زمینه و هدف: آگاهی از میزان تغییرات شیمیایی آب‌های زیرزمینی و پهنه‌بندی آن‌ها نقش مهمی در مدیریت بهینه آب های زیرزمینی یک منطقه ایفا می‌کند. روش‌های مختلفی برای مطالعه و پهنه‌بندی ویژگی‌های شیمیایی آب‌های زیرزمینی وجود دارد که انتخاب روش مناسب بسته به هدف، شرایط منطقه و وجود آمار و اطلاعات دارد. روش‌های زمین‌آماری وGIS می‌توانند در این راستا ابزار مفیدی باشند. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی و انتخاب بهترین روش پهنه بندی جهت مدیریت منابع آب زیرزمینی دشت سگزی است. روش بررسی: در این مقاله، توزیع آلاینده‌های کیفیpH, TDS, Hco3, EC, Ca, Mg, TH, Na وSo4 در سطح آب‌های زیرزمینی دشت سگزی شهرستان اصفهان با استفاده از روش معین عکس فاصله و روش‌های زمین‌آماری تخمین‌گر توابع شعاعی، تخمین‌گر موضعی، تخمین‌گر عام و روش کریجینگ معمولی در نرم‌افزارARCGIS9.3 مورد ارزیابی قرار گرفت. بر این اساس نمونه‌های آب زیرزمینی 445 چاه، چشمه و قنات مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی واریوگرام و مشخص شدن مکانی بودن تغییرات پارامترهای مورد بررسی، اقدام به میان‌یابی پارامترها شد و با استفاده از فن ارزیابی متقابل و ریشه دوم میانگین مربع خطا، بهترین مدل ارزیابی با کمترین مقدار RMSE انتخاب شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که کلیه پارامترها با استفاده از روش کریجینگ معمولی کمترین مقدار RMSE را داشته است و جهت تهیه نقشه توزیع مکانی پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی از این روش استفاده شد. نتایج پهنه‌بندی نشان داد که پارامترهای Na, Ca, Mg, So4, Hco3, pH به لحاظ شرب بدون محدودیت و پارامترهای EC, TH وTDS محدودیت ایجاد کرده‌اند. نتایج بیانگر استفاده بیش از حد منابع آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج استفاده از کریجینگ معمولی به دلیل دقت بیشتر و محاسبات کمتر در بین روش‌های مختلف درون‌یابی برای پهنه‌بندی کیفیت آب زیرزمینی توصیه می‌شود. همچنین مدیریت منابع آب با استفاده از نتایج تحقیق قابل دسترس خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

442 - کمینه سازی ضایعات در صنعت آبکاری آلومینیم
سید مصطفی خضری فریده عتابی مهدی برقعی فاطمه اکبری

صنایع آلومینیم یکی از بزرگ ترین مصرف کنندگان آب در بخش آنودایزینگ محسوب می گردد و پساب فراوانی را نیز به محیط زیست تخلیه می کند. به دلیلpH بسیار متفاوت مواد مورد استفاده در این صنعت، پساب تولیدی طیف وسیعی از pH را شامل می شود. هدف از کمینه سازی وکنترل ضایعات، کاهش مصرف چکیده کامل

صنایع آلومینیم یکی از بزرگ ترین مصرف کنندگان آب در بخش آنودایزینگ محسوب می گردد و پساب فراوانی را نیز به محیط زیست تخلیه می کند. به دلیلpH بسیار متفاوت مواد مورد استفاده در این صنعت، پساب تولیدی طیف وسیعی از pH را شامل می شود. هدف از کمینه سازی وکنترل ضایعات، کاهش مصرف منابع نظیر آب و برق و مواد شیمیایی و کاهش میزان آلودگی و بار پساب در طول فرایند به کمک راهکارهای مختلف است، تا بتوان به کمک آن مشکلات تصفیه خانه های پساب صنایع را تا اندازه ای کاهش داد و مصرف منابع را به حداقل مقدار خود رساند. اساساً برنامه های کمینه سازی ضایعات پیچیده هستند و موارد زیر را: تعهد مدیریت، تعیین و تنظیم اهداف نهایی، ارزیابی فنی و اقتصادی، اجرای برنامه ها، ارزیابی مستمر و پایش شامل می شوند. در این تحقیق، صنعت آلومینیم در بخش آنودایزینگ مورد مطالعه قرار گرفته و با شناسایی خط تولید سالن واحد مزبور، فلودیاگرام کلی فرایند ترسیم گردیده است. فرایندهای اصلی مشتمل بر واحدهای چربی گیری، ایجینگ، خنثی سازی، واحد آنودایز، عملیات پیش سیل وسیل و واحد رنگ است که پس از هر یک از آن ها مراحل شستشو صورت می گیرد. به همین دلیل پساب حاصل از هر فرایند، مشخصات ویژه ای دارد. پس از جمع آوری اطلاعات لازم، راهکارهای مختلفی جهت کاهش مصرف مواد و به حداقل رساندن ضایعات پیشنهاد گردید. که شامل: استفاده از جرثقیل دوطرفه به جای جرثقیل های یک طرفه و انتقال پروفیل ها به صورت عمودی به دلیل کاهش مصرف مواد شیمیایی و پساب تولیدی، نصب شیرهای برقی و نصب سنسور در وان ها به جای استفاده از شیرهای دستی به منظور جلوگیری از سرریز وان ها می باشد. همچنین با توجه به نتایج آزمایش&zwnj;های انجام یافته در زمینه استفاده از منعقد کننده های متفاوت، استفاده از mg/lit80 آلوم به عنوان منعقدکننده نیز پیشنهاد می گردد که این میزان، مقدار لجن تولیدی را حدود30% نسبت به لجن تولیدی فعلی کاهش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

443 - بررسی احتمال خوردگی در شبکه توزیع آب آشامیدنی شهر اهواز با کاربرد قانون سرب و مس
نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد جاسم سواری امیرحسام حسنی قدرت لله شمس خرم‌آبادی

از روش های غیرمستقیم بررسی احتمال خوردگی در شبکه های توزیع آب آشامیدنی ، قانون سرب و مس است . در این روش میزان خوردگی اجزای مختلف تشکیل دهنده سیستم های آب رسانی، با اندازه گیری غلظت فلزات از آن جمله سرب و مس در خروجی شیرهای آب مصرفی و مقایسه با استاندارد USEPA انجام می چکیده کامل

از روش های غیرمستقیم بررسی احتمال خوردگی در شبکه های توزیع آب آشامیدنی ، قانون سرب و مس است . در این روش میزان خوردگی اجزای مختلف تشکیل دهنده سیستم های آب رسانی، با اندازه گیری غلظت فلزات از آن جمله سرب و مس در خروجی شیرهای آب مصرفی و مقایسه با استاندارد USEPA انجام می گیرد . با استفاده از این روش از 76 نقطه شامل آب خام ورودی ، آب خروجی تصفیه خانه ها و از شیرهای آب سرد آشپزخانه یا حمام ساختمان ها و طبقات همکف منازل مسکونی در سطح کل شبکه توزیع آب اهواز با زمان ماند حداقل 6 ساعت به عنوان اولین برداشت نمونه برداری به عمل آمد . این کار در شش مرحله به فاصله هرماه یک بار و طبق روش های استاندارد صورت گرفت. سپس، غلظت فلزات سرب، روى و مس توسط دستگاه جذب اتمی محاسبه گردید . مقادیر به دست آمده با استاندارد USEPA مقایسه و با استفاده از نرم افزاز SPSS نسخه 5/11 و آزمون های آماری مورد تحلیل قرارگرفت . نتایج میانگین شش مرحله ، غلظت فلزات در مجموع نمونه ها ی برداشتی نشان داد که 67/16% و 27/27% مجموع نمونه ها دارای غلظتی بیش از استاندارد،USEPA ( به ترتیب µg/l 15 وµg/l5000) برای فلزات سرب و روی و کمتر از استاندارد مذکور(µg/l 1300) برای مس در آب مصرفی شهر اهواز مشاهده گردید. طبق قانون سرب و مس چون در بیش از10 % نمونه ها غلظت فلزات سرب و روی از استاندارد بیشتر شده است ، لذا آب شبکه توزیع شهر اهواز خورنده است و در نتیجه امکان نشت فلزات مذکور در آب مصرفی وجود دارد . بنابراین باید نسبت به کنترل خوردگی و اصلاح فرآیندهای مختلف تصفیه متداول اقدام لازم معمول گردد. همچنین به منظور پایش مستمرکیفیت خوردگی آب و دستیابی به نتایج مطلوب می توان از قانون سرب و مس با اجرای برنامه زمانی مدون و با روشی نسبتاٌ ساده و تنها با اندازه گیری غلظت فلزات در خروجی تصفیه خانه های آب و آخرین نقاط برداشت آب از شبکه توزیع مورد نظر استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

444 - آمایش سرزمین و مدیریت منابع آب؛ آمایش منابع به‌جای آمایش فعالیت‌ها (مطالعه موردی: حوضه آبریز خزر)
امیر هدایتی آقمشهدی حمیدرضا جعفری ناصر مهردادی هدایت فهمی پروین فرشچی سمانه زاهدی

زمینه و هدف: حوضه آبریز خزر یکی از شش حوضه اصلی کشور است که به‌دلیل رشد و توسعه فعالیت‌های انسانی طی دهه‌های گذشته ناشی از توسعه برنامه‌های آمایش سرزمین موجب تغییرات شدید پوشش زمین در این حوضه شده است که این موضوع خود موجب ایجاد تاثیرات نامطلوبی بر روی منابع آب در این ح چکیده کامل

زمینه و هدف: حوضه آبریز خزر یکی از شش حوضه اصلی کشور است که به‌دلیل رشد و توسعه فعالیت‌های انسانی طی دهه‌های گذشته ناشی از توسعه برنامه‌های آمایش سرزمین موجب تغییرات شدید پوشش زمین در این حوضه شده است که این موضوع خود موجب ایجاد تاثیرات نامطلوبی بر روی منابع آب در این حوضه شده است. روش بررسی: در این مقاله برای بررسی تاثیر آمایش سرزمین بر روی منابع آب در قالب تغییرات پوشش زمین، ابتدا به بررسی تغییرات پوشش زمین در زیر حوضه‌های خزری می‌پردازیم و در مرحله بعد عوامل فشار بر منابع آب توسط روش FANP امتیازدهی، در نرم افزار IDRISI نقشه‌سازی و در نرم Arc GIS روی‌هم اندازی شده و وضعیت مدیریت منابع آب در هر زیر حوضه خزری مشخص می‌شود. در نهایت و توسط نرم افزار Excel رگرسیون و ارتباط بین تغییرات پوشش زمین ناشی از آمایش سرزمین و مدیریت منابع آب در حوضه خزر مشخص خواهد شد. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که در فاصله بین سال‌های 2001 تا 2012، زیرحوضه تالش با 91/28 درصد بیشترین و زیرحوضه سفیدرود با 18/8 درصد کمترین میزان تغییرات را در بین زیرحوضه‌های خزری داشتند. هم‌چنین امتیازدهی نهایی مدیریت منابع آب در زیرحوضه‌های خزری نشان می‌دهد که زیرحوضه ارس با 499617/0 امتیاز بیشترین و زیرحوضه هراز قره‌سو با 158627/0 امتیاز کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. از طرفی نتایج تعیین وابستگی تغییرات پوشش زمین ناشی از آمایش سرزمین و مدیریت منابع آب در زیرحوضه‌های خزری مشخص می‌کند که R-Squerd این وابستگی برابر با 645/0 می‌باشد که نشان از وابستگی نسبتا بالایی در این زمینه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

445 - ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محیطی با تأکید بر آلودگی آب، آلودگی خاک و آلودگی صدا با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) در کلان‌شهر اهواز
محمدعلی فیروزی مصطفی محمدی ده‌چشمه جعفر سعیدی

10.22034/jest.2017.11070

چکیده زمینه و هدف: شهرها به‌عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می‌روند، در واقع با توجه به پیچیدگی ذاتی شهرها از لحاظ زیست‌محیطی، شناخت عوامل اصلی در جهت دست‌یابی به پایداری شهری ضروری به نظر می‌رسد. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محی چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: شهرها به‌عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می‌روند، در واقع با توجه به پیچیدگی ذاتی شهرها از لحاظ زیست‌محیطی، شناخت عوامل اصلی در جهت دست‌یابی به پایداری شهری ضروری به نظر می‌رسد. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محیطی کلان‌شهر اهواز با تأکید بر شاخص‌های آلودگی آب، آلودگی خاک و آلودگی صدا است. روش بررسی: تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می‌باشد. در این راستا، پس از تبیین مفهوم پایداری شهری و ناپایداری شهری و شناخت معیارهای موردنظر، با توجه به اهداف مطالعه، فرآیند تبدیل معیارها به شاخص‌های کمی انجام شد و شاخص و زیرشاخص‌ها در چارچوب مدل وزنیAHP، اولویت‌بندی گردیدند. برای تحلیل مکانی- فضایی داده‌ها، از نرم‌افزار GIS استفاده شد و مهم‌ترین شاخص‌های تبیینی برای ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محیطی شهر اهواز، با تأکید بر شاخص آلودگی آب، آلودگی خاک و آلودگی صدا مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان داد که از لحاظ شاخص آلودگی آب، منطقه پنج با ضریب اثر 327/0 بالاترین ارزش وزنی را در میان مناطق شهری دارد و منطقه شش با وزن 033/0 کمتر از مناطق دیگر باعث آلودگی آب رودخانه کارون می‌شود. از لحاظ شاخص آلودگی خاک منطقه چهار با ضریب اثر 331/0 با بیشترین میزان آلودگی خاک روبرو است و منطقه هشت، با ضریب اثر 024/0 از آلودگی کمتری برخوردار می‌باشد. از لحاظ شاخص آلودگی صدا هم منطقه یک با ضریب اثر 336/0 بالاترین ارزش وزنی را در بین سایر مناطق دارد، از طرف دیگر منطقه هشت، با ضریب اثر 02/0 از آلودگی کمتری برخوردار است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان دادکه شهر اهواز بر اساس معیارهای مورد بررسی، در شرایط زیست‌محیطی ناپایداری قرار دارد و ساختار زیست‌محیطی کنونی شهر اهواز با معیارهای پایداری فاصله قابل توجهی دارد. در این راستا آگاهی از وضعیت پایداری زیست‌محیطی نواحی مختلف شهری و شناخت وضع موجود می‌تواند نقش مهمی در ارتقای مدیریت و برنامه‌ریزی و تخصیص بهینه منابع جهت بهبود رفاه ساکنین داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

446 - استفاده از ابزار قیمت در مدیریت تقاضای آب کشاورزی با تاکید بر مسایل زیست محیطی : مطالعه موردی استان فارس
حسین قره داغی حمید محمدی پرویز حقیقت جو

در این مطالعه، تعیین ارزش بازده نهایی آب کشاورزی، برآورد حساسیت آب بران نسبت به قیمت آب، نرخ گذاری آب، اثر قیمت بر میزان مصرف آب و آلودگی آب بررسی شد. داده های مورد نیاز با استفاده از روش نمونه گیری و تکمیل پرسشنامه جمع آوری گردید. طبق نتایج، در گروه بهره برداران دارای چکیده کامل

در این مطالعه، تعیین ارزش بازده نهایی آب کشاورزی، برآورد حساسیت آب بران نسبت به قیمت آب، نرخ گذاری آب، اثر قیمت بر میزان مصرف آب و آلودگی آب بررسی شد. داده های مورد نیاز با استفاده از روش نمونه گیری و تکمیل پرسشنامه جمع آوری گردید. طبق نتایج، در گروه بهره برداران دارای زمین کم تر از 10 هکتار،با افزایش یک درصد بهای آب آبیاری، کشاورزان در نواحی یک تا پنج به ترتیب51/0، 77/0، 97/0، 61/0 و 72/0 درصد در مصرف آب صرفه جویی می نمایند.درگروه بهره برداران دارای زمین بیشتر از 10 هکتار، با افزایش یک درصد بهای آب ،کشاورزان در نواحی یک تا پنج به ترتیب 9/0، 48/0، 56/0، 62/0 و 66/0 درصد در مصرف آب صرفه جویی می نمایند. درصد معنی دار بودن قیمت آب درکل دوره در تمام نواحی مورد مطالعه بالاتر از 89% بـرآورد شـده است. درگــروه بهره برداران دارای زمین بیشتر از 10 هکتار در ناحیه یک، اگر یک متر مکعب آب اضافی در فصول تابستان و پاییز در دسترس بهره برداران قرار گیرد، به ترتیب باعث افزایش درآمد کشاورزان به اندازه 116 و 505 ریال خواهد شد. ضمناً در این فصول کشاورزان با محدودیت آب مواجه هستند. ارزش بازده نهایی آب کشاورزی برای بهره برداران دارای زمین کم تر از 10 هکتار در نواحی یک تا پنج به ترتیب 65، 148، 190، 230 و 102 ریال و برای بهره برداران دارای زمین بیشتر از 10 هکتار در نواحی یک تا پنج به ترتیب 208، 113، 77 ، 69 و 120 ریال برآورد شده است. بنابراین توصیه می شود دولت علاوه بر اعمال سیاست های قیمتی، سیاست های غیر قیمتی از جمله تشویق آب بران و اعمال سیاست های کاهش دهنده آلودگی منابع زیست محیطی از جمله اطلاع رسانی به موقع، وضع مقررات صحیح وارزش گذاری آب، در جهت مصرف بهینه و کاهش آلودگی آب را مورد نظر قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

447 - بررسی روند تغییرات ماهانه تنوع و تراکم وجمعیت پرندگان آب زی تالاب هورالعظیم
بهروز بهروزی راد عبدالرحمن راسخ نسرین اشراقیان

تالاب هورالعظیم به عنوان تالاب دایمی،جهت حفاظت نسل پرندگان بومی و مهاجر، بسیار با اهمیت است. از سوی دیگر پرندگان به خاطر تنوع ، فراوانی و حضور گسترده و چشمگیر در زیست بوم های تالابی،یکی از مهم ترین گروه های شاخص مهره داران در تالاب ها به شمار می روند. به همین منظور مطال چکیده کامل

تالاب هورالعظیم به عنوان تالاب دایمی،جهت حفاظت نسل پرندگان بومی و مهاجر، بسیار با اهمیت است. از سوی دیگر پرندگان به خاطر تنوع ، فراوانی و حضور گسترده و چشمگیر در زیست بوم های تالابی،یکی از مهم ترین گروه های شاخص مهره داران در تالاب ها به شمار می روند. به همین منظور مطالعه روند تغییرات جمعیت،تراکم و تنوع پرندگان آب زی و کنار آب زی تالاب هورالعظیم به صورت ماهانه از دی ماه 1386 تا شهریور ماه 1387 در7 ایستگاه، مورد مطالعه قرار گرفت.نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که 53 گونه پرنده آب زی و کنار آب زی از 10 خانواده با جمعیتی بالغ بر 80000 قطعه در تالاب حضور دارند. در مجموع گونه های مشاهده شده، 60% مهاجر، 23%جوجه آور، 17% بومی می باشندکه ازاین تعداد6/5 % گونه ها در لیست سرخ IUCN قرار می گیرد. در طی دوره مطالعاتی، دی ماه 86 دارای بیشترین فراوانی با جمعیت 32103 پرنده آب زی بود. بررسی تراکم جمعیت پرندگان آب زی در کل ایستگاه های مطالعاتی نشان داد که از شمال تالاب (جاده شهید باکری مجاورت رودخانه نیسان) به سمت قسمت های میانی تالاب (شط علی) به نحو چشمگیری از این تراکم کاسته می شود. به طوری که در دی ماه ایستگاه شط علی با تراکم 2 پرنده در هر هکتار کم ترین میزان تراکم را در کل ایستگاه های منتخب نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

448 - بررسی تغییرات زیست محیطی اطراف دریاچه حوض سلطان قم با استفاده از داده‌های هواشناسی و روش‌های سنجش از دور
الهام فروتن مرضیه علی‌خواه اصل

10.22034/jest.2019.14544

زمینه و هدف: بررسی تغییرات زیست محیطی برای حفظ و استفاده بهینه منابع طبیعی امری ضروری است. به این منظور از مطالعات صحرایی و نمونه برداری منطقه ای استفاده می شود که نیازمند صرف وقت و هزینه‌های گزاف است. روش بررسی: در این تحقیق تغییرات میزان بارش، دما و سطح ایستابی در منط چکیده کامل

زمینه و هدف: بررسی تغییرات زیست محیطی برای حفظ و استفاده بهینه منابع طبیعی امری ضروری است. به این منظور از مطالعات صحرایی و نمونه برداری منطقه ای استفاده می شود که نیازمند صرف وقت و هزینه‌های گزاف است. روش بررسی: در این تحقیق تغییرات میزان بارش، دما و سطح ایستابی در منطقه مورد بررسی قرار گرفت و میزان تبخیر و تعرق با استفاده از رابطه بلانی کریدل در ماه مورد نظر محاسبه گردید. سپس از شاخص آب MNDWI و شاخص گیاهیNDVI که از روش های سنجش از دور می‌باشند به منظور بررسی تغییرات زیست محیطی منطقه استفاده شد. منطقه مورد مطالعه اطراف دریاچه حوض سلطان قم در حاشیه بزرگراه تهران قم می‌باشد که با استفاده از تصاویر ماه اردیبهشت ماهواره ای لندست سنجنده ی ETM سال 2002 وOLI سال2013 مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: استفاده از شاخص MNDWI در سال 2002 مساحت دریاچه را 857/7835هکتار و در سال 2013 مساحت را 062/6265 هکتار برآورد نموده است که این نتایج بیان گر کاهش مساحت دریاچه در سال 2013 می باشد . استفاده از شاخص NDVI نیز بیان می دارد که پوشش گیاهی منطقه در سال 2002، 33/65هکتار و در سال 2013، 61/2942هکتار بوده که مبین افزایش مساحت پوشش گیاهی می باشد. از طرفی بررسی میزان بارش، دما، تبخیر و تعرق پتانسیل و سطح آب زیرزمینی بیان گر روند کاهنده میزان بارش و افت سطح ایستابی در منطقه و افزایش دما و تبخیر و تعرق در ماه مورد نظر می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیان می دارد در سال 2013 برخی مناطق اطراف دریاچه به علت افت سطح ایستابی حالت غرقابی نداشته و شرایط رویش برای گیاهان بیش تری فراهم شده و در برخی نقاط نیز کشت صورت پذیرفته است. افزایش پوشش گیاهی در منطقه و متعاقبا افزایش میزان تبخیر و تعرق، افت سطح آب زیرزمینی و روند نزولی سیر بارش در منطقه کاهش مساحت دریاچه در بازه زمانی مورد مطالعه را که با روش سنجش از دور نیز مشخص شده تایید می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

449 - بررسی ویژگی‌های هیدروژئوشیمیایی و طبقه‌بندی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت هرزندات برای مصارف مختلف با استفاده از روش‌های هیدروشیمیایی
جمیل روزرخ اصغر اصغری مقدم عطاالله ندیری

10.22034/jest.2017.11219

زمینه و هدف: در دشت هرزندات به دلیل کمبود بارندگی همواره یکی از چالش‌ها برای فعالیت‌های انسانی، کمبود منابع آب و یا نبود منابع مناسب است. هدف از این پژوهش بررسی هیدروژئوشیمی، نابهنجاری های هیدروژئوشیمیایی و تعیین کاربری (مصارف مختلف شرب، کشاورزی و صنعت) آب های زیرزمینی چکیده کامل

زمینه و هدف: در دشت هرزندات به دلیل کمبود بارندگی همواره یکی از چالش‌ها برای فعالیت‌های انسانی، کمبود منابع آب و یا نبود منابع مناسب است. هدف از این پژوهش بررسی هیدروژئوشیمی، نابهنجاری های هیدروژئوشیمیایی و تعیین کاربری (مصارف مختلف شرب، کشاورزی و صنعت) آب های زیرزمینی منطقه ی مورد مطالعه است. روش بررسی: با توجه به منابع محدود آبی در دشت هرزندات، 16 نمونه آب زیرزمینی از چاه ها، چشمه ها و قنوات جمع آوری شده که نمونه برداری و تجزیه و تحلیل شیمیایی آن ها با روش های استاندارد صورت گرفته است. یافته‌ها: نتایج دیاگرام پایپر نشان می دهد که تیپ آب شور در منابع آب زیرزمینی دشت هرزندات تیپ غالب می باشد. محاسبه ی شاخص اشباع کانی های اصلی آب زیرزمینی، تعامل آب و سنگ و حالت اشباع و فوق اشباع بودن نسبت به کانی های دولومیت، کلسیت و آراگونیت را نشان می دهد. بر اساس طبقه بندی کیفی انجام شده، آب های منطقه ی مورد مطالعه از نظر شرب در محدوده ی متوسط تا کاملاً نامطبوع هستند و از نقطه نظر کشاورزی در رده ی آب های شور قرار گرفته و جهت آبیاری نامناسب هستند. از لحاظ مصارف صنعتی نیز برخی از منابع آب دارای خاصیت رسوب گذاری و بخشی نیز خورنده هستند، ولی اکثر نمونه های آب زیرزمینی دارای خصوصیت پوسته گذاری بوده و جهت مصارف صنعتی نامناسب می باشند. نتیجه گیری: نتایج این بررسی حاکی از آن است که اغلب آب های کیفیت پایین از نظر شرب، کشاورزی و صنعت در بخش های مرکزی و شمالی دشت وجود دارند. هم چنین بر اساس نتایج حاصل از نمودار گیبس، فرآیندهایی مانند هوازدگی شیمیایی کانی های تشکیل دهنده ی سنگ و تبخیر بر روی کیفیت آب زیرزمینی دشت هرزندات مؤثر می باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

450 - ارزیابی اثر عملیات آبخیزداری بر زمان پیش هشدار حوزه آبخیز گلابدره - دربند
محمد ابراهیم بنی حبیب آذر عربی

پیش بینی و هشدار سیلاب، قبل از وقوع آن یکی از راه های موثر کاهش خسارت سیل می باشد. در مقاله حاضر اثر عملیات آبخیزداری بر زمان پیش&zwnj;هشدار[1] حوضه گلابدره - دربند با استفاده ازمدل[2] HEC-HMSمورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور مدل فوق برای شرایط حوضه گلابدره - دربن چکیده کامل

پیش بینی و هشدار سیلاب، قبل از وقوع آن یکی از راه های موثر کاهش خسارت سیل می باشد. در مقاله حاضر اثر عملیات آبخیزداری بر زمان پیش&zwnj;هشدار[1] حوضه گلابدره - دربند با استفاده ازمدل[2] HEC-HMSمورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور مدل فوق برای شرایط حوضه گلابدره - دربند واسنجی و صحت&zwnj;یابی گردیده است. واسنجی و صحت&zwnj;یابی مدل برای دوره&zwnj;های قبل و بعد از انجام عملیات آبخیزداری[3] صورت پذیرفته و در هر دوره دو سیلاب و رگبار رخ داده موجود، مورد استفاده قرار گرفته است. بر مبنای مدل واسنجی و صحت&zwnj;یابی شده، شبیه&zwnj;سازی سیلاب های با دوره بازگشت مختلف انجام یافته و پس از تعیین حد آستانه هشدار سیلاب، زمان پیش&zwnj;هشدار این سیلاب&zwnj;ها برآورد گردید. مقایسه زمان پیش&zwnj;هشدار سیلاب های با دوره بازگشت مختلف، در دوره های قبل و بعد از انجام عملیات آبخیزداری نشان داد که تغییر کاربری اراضی ناشی از عملیات آبخیزداری منجر به افزایش زمان پیش&zwnj;هشدار سیل در دوره بازگشت های مختلف گردیده است. به طوری که مقدار آن برای سیلاب 50 ساله از 11 دقیقه به 15 دقیقه (در حدود 26%) افزایش یافته است. این در حالی است که با افزایش دوره بازگشت مدت زمان هشدار سیل کاهش می یابد. 6-Forecast Lead Time پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

451 - ارزیابی کیفیت بصری مسیرهای پیاده‌روی در مناطق گردش‌گری طبیعی با استفاده از رهیافت ادراکی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز زیارت، گرگان)
سپیده سعیدی مرجان محمدزاده عبدالرسول سلمان‌ماهینی سید حامد میرکریمی

10.22034/jest.2017.10330

زمینه و هدف: امروزه منظر را می توان به عنوان یکی از اصلی ترین مولفه ها در تشخیص هویت، حیات، میزان پایداری محیط و وسیله ی ارتباطی بین محیط و استفاده کنندگان آن دانست. در این میان، موضوع منظر و رابطه آن با ادراک افراد از اهمیت خاصی برخوردار است. تجزیه و تحلیل روابط میان ک چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه منظر را می توان به عنوان یکی از اصلی ترین مولفه ها در تشخیص هویت، حیات، میزان پایداری محیط و وسیله ی ارتباطی بین محیط و استفاده کنندگان آن دانست. در این میان، موضوع منظر و رابطه آن با ادراک افراد از اهمیت خاصی برخوردار است. تجزیه و تحلیل روابط میان کیفیت بصری و ویژگی های ساختاری منظر روشی موثر در انجام تحقیقات ادراکی است. به طور کلی مطالعاتی که بر پایه معیارهای زیبایی شناختی در منظر انجام می گیرد، در پی تعیین زیبایی یا تعالی آن نیست بلکه در جست و جوی استخراج ترجیحات زیبایی استفاده کنندگان از منظر می‌باشد. در این پژوهش نیز هدف آن است که با تکیه بر رهیافت ادراکی، مسیرهای پیاده روی حوزه آبخیز زیارت از نظر ارزش زیبایی شناختی و ترجیح منظر اولویت بندی شوند. روش بررسی: جهت ثبت نقاط دید و عکس برداری از مناظر، بازدید میدانی از مسیرها صورت گرفت و در نهایت پرسش نامه ای جهت بررسی ترجیح منظر تدوین شدکه در آن از روش طبقه بندی مقیاس رتبه ای استفاده شده بود و به تعداد 217 عدد بین افراد بازدیدکننده توزیع گردید. داده های حاصل از پرسش نامه در نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که مسیرهای موجود در این حوزه از لحاظ کیفیت بصری کاملاً از هم متفاوتنـد و از دیـد بازدیــدکننـدگان مسیر تلمبار در اولویت اول و مسیر سفید چشمه در اولویت آخر قرار گرفتند. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق می تواند منجر به معرفی مسیرهای برتر و هم چنین معرفی نقاط دیدنی و مناظر خاص هر مسیر به بازدیدکنندگان شود و هم چنین به مسوولین در جهت توسعه مسیرهای پیاده روی زیباتر و طراحی و ساخت مکان های تماشای مناظر در طول مسیرها کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

452 - بررسی تاثیر میزان بارگذاری مواد آلی در عملکرد تصفیه خانه فاضلاب صنعتی آبادان
ایران برایی مهدی فرزادکیا نعمت الله جعفرزاده

برکه هـای تثبیت فاضلاب به دلیل توان پـذیـرش شوک های بارآلی و هیدرولیکی،روش مناسبی برای تصفیه فاضلاب های شـهـری و بـسیاری از فاضلاب های صنعتی محـسـوب می شوند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر میزان بارگذاری مواد آلی درعملکرد تصفیه خانه فاضلاب صنعتی آبادان می باشد. این تحـقیق چکیده کامل

برکه هـای تثبیت فاضلاب به دلیل توان پـذیـرش شوک های بارآلی و هیدرولیکی،روش مناسبی برای تصفیه فاضلاب های شـهـری و بـسیاری از فاضلاب های صنعتی محـسـوب می شوند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر میزان بارگذاری مواد آلی درعملکرد تصفیه خانه فاضلاب صنعتی آبادان می باشد. این تحـقیق از اسفند ماه سال 1383 به مدت 10 ماه بر روی تصـفیه خانه شهرک صنعتی آبادان انجام گرفته است . در این طرح ضمن بررسی وضعیت عـملکرد برکه های تثبیت، شاخص های کیفی تصفیه فاضلاب مانند،COD BOD5، TSS ، کل باکتری های کلیفرم ، باکتری های کلیفرم مدفوعی و تخم انگل ها، همچنین میزان بارگذاری مواد آلی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفـت. حد اکثر بازده حذف آلاینده ها در تصفیه خانه فاضلاب مربوط به مرداد ماه بود، در این ماه میانگین مقادیرCOD ، BOD5، ,TSS کل باکتریهای کلیفرم ، باکتریهای کلیفرم مدفوعی و تخم انگل ها در پساب خروجی برکه های تثبیت به ترتیب805 ، 440 ، 30 میلی گرم درلیتر، ml100MPN/ 105×2/9، ml100MPN/ 105×1/6 و ova /l 22 بود.همچنین بیشترین و کمترین میزان بارگذاری حجمی در برکه های بی هوازی به ترتیب g BOD5/ m3.d 6/694 و gBOD5/m3.d 1/384 و بیشترین و کمترین میزان بارگذاری سطحی در برکه اختیاری به ترتیب kg BOD5/ha.d 554 و kg BOD5/ha.d 06/272 بوده است. این نتایج نشان داد که مقادیر به دست آمده به جز TSS با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران جهت تخلیه پساب به آب های سطحی و استفاده مجدد در کشاورزی فاصله زیادی دارد. جهت دفع بهداشتی و یا استفاده مجدد از این پساب ها بایستی بهینه سازی عملکرد برکه های موجود مورد توجه قرار گیرد. کاربرد نتایج این تحقیق می تواند درطراحی و اجرای بهینه واحدهای بعدی تصفیه خانه این مجموعه نقش موثری داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

453 - ارزیابی روند تغییرات پوشش اراضی حوزه آ‌ب‌ خیز کفتاره با استفاده از روش سنجش از دور
مرضیه علی خواه اصل داریوش ناصری

10.22034/jest.2017.11071

زمینه و هدف: آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی، از جمله ابزارهای موثر برای مدیریت منابع طبیعی و ارزیابی تغییرات اکوسیستم به شمار می آید. هدف از انجام این پژوهش، پایش تغییرات پوشش اراضی با استفاده از تصاویر دور سنجی و GIS در حوزه آب خیز کفتاره استان اردبیل می باشد. روش بررسی چکیده کامل

زمینه و هدف: آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی، از جمله ابزارهای موثر برای مدیریت منابع طبیعی و ارزیابی تغییرات اکوسیستم به شمار می آید. هدف از انجام این پژوهش، پایش تغییرات پوشش اراضی با استفاده از تصاویر دور سنجی و GIS در حوزه آب خیز کفتاره استان اردبیل می باشد. روش بررسی: در این تحقیق، تصاویر ماهواره ای لندست 5 سنجنده TM سال های 1366 و 1377 و نیز لندست 8 سنجنده OLI TIRS سال 1393 مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور، بعد از انجام تصحیحات اتمسفریک و هندسی، طبقه بندی تصاویر به روش نظارت شده با الگوریتم حداکثر احتمال انجام پذیرفت. سپس، تصاویر هر سال در چهار طبقه کشت دیم، مرتع، کشت آبی، باغ و اراضی بایر طبقه بندی شد. از طرفی برای تفکیک بهتر اراضی مرتعی از بایر، از شاخص NDVI و برای تفکیک بهتر اراضی مرتعی از کشت دیم، از لایه شیب استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که در طول دوره 1393-1366، 91/68 درصد از منطقه تغییری نداشته است و 68/1970 هکتار از اراضی مرتعی تخریب و به اراضی بایر، کشت دیم وکشت آبی و باغ تبدیل شده است. هم چنین اراضی کشت دیم به میزان 26 درصد (20/1808 هکتار)، کشت آبی و باغ به میزان 97/6 درصد (54/43 هکتار) و اراضی بایر به میزان 99/33 درصد (78/100 هکتار) نسبت به سطح اولیه خود در منطقه، توسعه یافته است. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، استفاده از اطلاعات تکمیلی از جمله اطلاعات شیب و شاخص NDVI منطقه در کنار پردازش تصاویر ماهواره ای به روش نظارت شده برای تهیه نقشه های پوشش اراضی، موجب افزایش دقت طبقه بندی تصاویر می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

454 - آلوده زدایی آب زیرزمینی آلوده به شیرابه به وسیله لایه نفوذپذیر فعال
محمد بهشتیان اردکانی تقی عبادی

زمینه و هدف: یکی از چالش های مهم در بهره برداری از محل های دفن زباله شهری، جمع آوری و تصفیه شیرابه است. از آن جا که بیش‌تر نقاط ایران به دلیل اقلیم خشک و نیمه خشک با مشکل محدودیت منابع آب روبه‌رو است، مطالعه در زمینه آلوده زدایی از آب زیرزمینی آلوده به شیرابه حاصل از مح چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از چالش های مهم در بهره برداری از محل های دفن زباله شهری، جمع آوری و تصفیه شیرابه است. از آن جا که بیش‌تر نقاط ایران به دلیل اقلیم خشک و نیمه خشک با مشکل محدودیت منابع آب روبه‌رو است، مطالعه در زمینه آلوده زدایی از آب زیرزمینی آلوده به شیرابه حاصل از محل دفن زباله نیز دارای اهمیت فراوان می باشد. در دهه اخیر، فعالیت های گسترده ای در خصوص توسعه و پیاده سازی موانع واکنش دهنده نفوذپذیر (PRB ها ) صورت گرفته است که در این میان کاربرد این روش جهت آلوده زدایی از آب زیرزمینی آلوده به شیرابه هم‌چنان نیازمند بررسی های دقیق تر است. به همین منظور در این مقاله ضمن بررسی این روش، نقش کربن فعال گرانولی و زئولیت طبیعی به عنوان بسترهای رایج جهت حذف آلاینده آلی در آب زیرزمینی بررسی گردید. روش بررسی: جهت انجام آزمایش، آب آلوده به شیرابه با COD های 690، 1910 و (mg/L) 3100، از مدل آزمایشگاهی مانع واکنش دهنده نفوذپذیر پرشده با ماسه شسته شده، زئولیت طبیعی و کربن فعال گرانولی، عبور داده شد و میزان حذف COD در هریک از شرایط محاسبه گردید. یافته ها: بیش‌ترین میزان حذف COD توسط کربن فعال گرانولی و بهترین عملکرد آن در غلظت آلاینده (mg/L) 690 مشاهده گردید. هم‌چنین، اختلاف محسوسی در میزان کارایی حذف COD توسط زئولیت، با ماسه مشاهده نشد. نتیجه گیری: بنابراین، به منظور ایجاد شرایط بهینه مصرف مواد واکنش دهنده، پیشنهاد می شود این سیستم با ترتیب لایه های زئولیت و کربن فعال، در فاصله ای مناسب از منبع آلودگی قرار گیرد تا علاوه بر حذف مناسب آلاینده توسط هر لایه، بتوان از حذف آلاینده توسط خاک بیش‌ترین استفاده را نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

455 - ارزیابی مدل‌های هوشمند در تخمین هدایت الکتریکی آب‌های زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت مازندران)
عیسی حزباوی رضا دهقانی

10.22034/jest.2018.13753

چکیده زمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی در کنار آب‌های سطحی تأمین‌کننده نیاز بخش‌های شهری، صنعت و کشاورزی است که علاوه بر کمیت، کیفیت آن‌ها نیز باید بررسی شود. شورییکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که برای ارزیابی کیفیت آب‌های زیرزمینی در نظر گرفته می‌شود. روش بررسی: در ا چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی در کنار آب‌های سطحی تأمین‌کننده نیاز بخش‌های شهری، صنعت و کشاورزی است که علاوه بر کمیت، کیفیت آن‌ها نیز باید بررسی شود. شورییکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که برای ارزیابی کیفیت آب‌های زیرزمینی در نظر گرفته می‌شود. روش بررسی: در این پژوهش کاربرد مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی و شبکه بیزین جهت پیش‌بینی هدایت الکتریکی8 چاه مشاهداتی دشت مازندران مورد بررسی قرار گرفت. که برای این منظور هیدروژن کربنات، کلرید، سولفات، کلسیم و منیزیم در مقیاس زمانی ماهانه طی دوره آماری (1383-1393) به‌عنوان ورودی و هدایت الکتریکی به‌عنوان پارامتر خروجی انتخاب شد.معیارهای ضریب همبستگی، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب نش ساتکلیف برای ارزیابی و عملکرد مدل مورداستفاده قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد مدل شبکه عصبی مصنوعی با ضریب همبستگی (989/0)، میانگین قدر مطلق خطا(ds/m019/0) و نیز معیار نش ساتکلیف(970/0) در مرحله صحت سنجی در اولویت قرار گرفت بحث و نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج حاکی از توانمندی قابل‌قبول مدل شبکه عصبی مصنوعی در تخمین هدایت الکتریکی آب‌های زیرزمینی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

456 - بررسی سرب، روی و نیکل رودخانه های حوزه آب ریز تالاب انزلی (مورد مطالعاتی رودخانه گوهررود)
آریامن قویدل فرامرز معطر

فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می رود. ورود فلزات به آب های طبیعی معمولا ازمحل های تخلیه فاضلاب های شهری،کشاورزی و صنعتی صورت می گیرد. با توجه به اهمیت خطرات احتمالی بهداشتی فلزات سنگین و همچنین اهمیت اکوسیستم های آبی به ویژه رودخانه ها ، این تحقیق با چکیده کامل

فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می رود. ورود فلزات به آب های طبیعی معمولا ازمحل های تخلیه فاضلاب های شهری،کشاورزی و صنعتی صورت می گیرد. با توجه به اهمیت خطرات احتمالی بهداشتی فلزات سنگین و همچنین اهمیت اکوسیستم های آبی به ویژه رودخانه ها ، این تحقیق با هدف سنجش و اندازه گیری مقدار فلزات سرب،روی و نیکل در رودخانه گوهررود شهرستان رشت انجام گرفته است. برای اندازه گیری و سنجش مقدار این عناصر از پنج ایستگاه در نقاط مختلف رودخانه گوهررود در طی 9 مرحله نمونه برداری انجام گرفت. نمونه ها بعد از انجام مراحل آزمایشگاهی و آماده سازی برای تعیین مقدار عناصر فلزی توسط دستگاه جذب اتمی در آزمایشگاه سازمان حفاظت محیط زیست کشور مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها بیانگر آن است که مقدار میانگین عناصر سرب ، روی و نیکل برای کل رودخانه به ترتیب عبارت است از:30 ± 38 ، 119± 156 و 15 ± 31 میکرو گرم بر لیتر و حداکثر مقدار این عناصر عبارت است از: سرب 168 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه 3 ، روی 513 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه 4 و نیکل 60 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه شماره 4 .آزمون آنالیز واریانس نشان می دهد که بین میانگین مقادیر بدست آمده سرب در ایستگاه ها اختلاف معنی دار وجود ندارد (0.284 Siglevel= , 1.307 F= ( ولی بین میانگین مقادیر به دست آمده عناصر روی ، نیکل در ایستگاه ها اختلاف معنی دار وجود دارد 0.0000) Siglevel= , 8.781 F= ( ; 0.0000) Siglevel= , 6.930 F= (. این تحقیق نشان می دهد که در مقایسه بین ایستگاه ها،عناصر اندازه گیری شده در ایستگاه های داخل شهر دارای مقادیر بیشتری بوده است. با توجه به استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست در مورد مقدار مجاز عناصر فلزی برای زندگی آب زیان در آب های سطحی، مقادیر میانگین و حداکثر اندازه گیری شده بالاتر از استانداردهای یاد شده است.از آن جا که این رودخانه یکی از مجاری تغذیه کننده تالاب انزلی می باشد، امکان بروز خطر بهداشتی بزرگ نمایی زیستی عناصر سنگین در بدن ماهیان و در نهایت انسان وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

457 - ارزشگذاری اقتصادی تفرجگاه‌ها با استفاده از روش هزینه سفر منطقه ای (Z.T.C.M) (مطالعه موردی آبشار کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری)
داوود مافی غلامی نبی الله یار علی کرم نوری کمری

زمینه و هدف: با توجه به تقاضای روز افزون مردم به تفرجگاهها و مراکز تفریحی، تحلیل‌های اقتصادی و اجتماعی و بررسی کامل خواسته‌های مردم جهت فراهم آوردن امکانات و تسهیلات لازم، امری ضروری است. روش بررسی: در این تحقیق از روش هزینه سفر منطقه‌ای(Z.T.C.M)، جهت ارزشگذاری تفرجی آ چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به تقاضای روز افزون مردم به تفرجگاهها و مراکز تفریحی، تحلیل‌های اقتصادی و اجتماعی و بررسی کامل خواسته‌های مردم جهت فراهم آوردن امکانات و تسهیلات لازم، امری ضروری است. روش بررسی: در این تحقیق از روش هزینه سفر منطقه‌ای(Z.T.C.M)، جهت ارزشگذاری تفرجی آبشار کوهرنگ، استفاده گردید. این روش بر مبنای استفاده از نقشه، دیدگاه و خصوصیات اقتصادی-اجتماعی بازدیدکنندگان ار تفرجگاه و نیز افزایش هزینه و مسافت دسترسی به منطقه می‌باشد. نتایج: اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه‌های پر شده توسط بازدیدکنندگان، محاسبات آماری براساس پراکنش خواستگاه بازدیدکنندگان و تخمین هزینه‌های سفر نشان داد که ارزش تفرجگاهی آبشار کوهرنگ برابر با 156377600 است. ارزش های پولی به دست آمده برای این تفرجگاه، به موقعیت برتر طبیعی و چشم‌اندازهای زیبای پیرامون آن، نسبت داده شد. نتایج نشان داد که متغیرهایی مانند سن، سطح سواد و مقدار درآمد ماهانة بازدیدکنندگان دارای تأثیر چشمگیری بر استفاده از تفرجگاهها داشتند. بررسی سطح درآمد ماهانة بازدیدکنندگان نشان داد که میان این متغیر و تعداد روزهای بازدید از تفرجگاه و نیز تمایل به پرداخت ورودیه، همبستگی بالایی وجود داشت. نتایج همچنین نشان داد که سطح تحصیلات نیز نقش مهمی در جذب گردشگران آبشار کوهرنگ داشت؛ چنانکه بیشترین تعداد بازدیدکنندگان دارای تحصیلات دانشگاهی بودند. سطح سواد رابطة مستقیم با میزان درآمد دارد؛ چنانکه با افزایش سطح تحصیلات، فرصت‌های فراغتی افراد نیز افزایش می‌یابد. بررسی مطالعات انجام شده در برخی از تفرجگاه‌های کشور نشان می‌دهد که این مناطق برای نوجوانان تا میانسالان از جاذبة بیشتری برخوردارند اما نتایج ما نشان داد که بیشترین تعداد بازدیدکنندگان 25 درصد) در محدودة سنی 34-30 سال قرار داشتند. نتایج حاصل از این تحقیق، اطلاعات ارزشمندی را جهت دستیابی ارتقاء سطح تفرجگاهی این آبشار فراهم می‌آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

458 - تعیین حقابه زیست محیطی تالاب میانکاله
سارا تقوی کلجاهی برهان ریاضی ریاضی لعبت تقوی

زمینه و هدف: تالاب بین المللی میانکاله واقع در استان مازندران، از نظر مدیریت منابع آب و نیز حفظ اکوسیستم های منحصربفرد و تنوع زیستی دارای اهمیت بالایی است. در این مطالعه به تعیین نیازآب زیست محیطی آن پرداخته شده است. روش بررسی: دو منبع مهم تغذیه تالاب میانکاله در حوض چکیده کامل

زمینه و هدف: تالاب بین المللی میانکاله واقع در استان مازندران، از نظر مدیریت منابع آب و نیز حفظ اکوسیستم های منحصربفرد و تنوع زیستی دارای اهمیت بالایی است. در این مطالعه به تعیین نیازآب زیست محیطی آن پرداخته شده است. روش بررسی: دو منبع مهم تغذیه تالاب میانکاله در حوضه بالادست آن شامل رودخانه های سیاه آب و غاز محله جهت تعیین نیاز آب زیست محیطی انتخاب شدند. در ابتدا با استفاده از روش منحنی تداوم جریان (روش هیدرولوژیکی)، جریان زیست محیطی رودخانه های مذکور تعیین گردید. سپس با استفاده از روش جامع به بررسی فراوانی جمعیت گونه های پرندگان آبزی و کنارآبزی و میزان وابستگی آنها به آب پرداخته شد. از تلفیق این دو روش نیاز آب زیست محیطی تالاب در محل ورودی رودخانه های تغذیه کننده آن برآورد شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد حداقل دبی ورودی از رودخانه های سیاه آب و غاز محله به تالاب میانکاله با استفاده از روش منحنی تداوم جریان، به ترتیب 0.578 و 0.054 مترمکعب بر ثانیه باید باشد. همچنین با در نظر گرفتن پرندگان آبزی و کنارآبزی در روش جامع، حداقل دبی جریان ورودی به تالاب، از رودخانه سیاه آب 2.163 مترمکعب بر ثانیه و از رودخانه غاز محله 0.099 مترمکعب بر ثانیه می باشد. نتیجه گیری: با تامین حداقل دبی ورودی رودخانه های سیاه آب و غاز محله به تالاب میانکاله، می توان تالاب را در شرایط مناسب (Q75) نگه داشت. همچنین درمناطق مذکور با تامین حداقل دبی ورودی به ترتیب به میزان 0.325 و 0.015 مترمکعب بر ثانیه تالاب در شرایط نسبتاً مناسب (Q90) حفظ می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

459 - بررسی عملکرد راکتور ناپیوسته متوالی بستر ثابت در تصفیه فاضلاب مصنوعی
سهند جرفی محمد مهدی مهربانی اردکانی کامیار یغمائیان

این مطالعه با هدف بررسی عملکرد راکتورناپیوسته متوالی بستر ثابت در تصفیهفاضلاب مصنوعی انجام یافته است. به این منظور یک راکتور (SBR) استوانه ای شکل در مقیاس آزمایشگاهی که توسط بستر ثابت (حاوی بستر از نوع لانه زنبوری 2000 ) حمایت می گردید مورد استفاده قرار گرفت. میکروارگان چکیده کامل

این مطالعه با هدف بررسی عملکرد راکتورناپیوسته متوالی بستر ثابت در تصفیهفاضلاب مصنوعی انجام یافته است. به این منظور یک راکتور (SBR) استوانه ای شکل در مقیاس آزمایشگاهی که توسط بستر ثابت (حاوی بستر از نوع لانه زنبوری 2000 ) حمایت می گردید مورد استفاده قرار گرفت. میکروارگانیسم های اولیه این راکتور برای راه اندازی، از لجنفعال برگشتی یک تصفیه خانه شهری تهیه گردید. تغذیه راکتور با کمک فاضلاب مصنوعیانجام شد. در ابتدا راهاندازی و سازگارسازی میکروارگانیسم ها، با میزان COD برابر با 300 میلی گرم بر لیتر انجام گرفت، سپس بارگذاری آلی راکتور با توجه به چرخه زمانی کلی 24 ساعته (پرشدن: 6 ساعت، واکنش: 10 ساعت، ته نشینی: 4 ساعت، سکون: 2 ساعت و تخلیه: 10 ساعت) و به ترتیب در میزان COD برابر با 500،1000، 1500و 2000 میلی گرم بر لیتر طی چهار مرحله متوالی افزایش داده شد.لایه زیستی چسبیده بر روی بسترهای ثابت حمایت کننده راکتور (SBR) نقش مهمیرا در بهبود حذف COD ایفا می نمود. بیشترین بازده حذف مشاهده شده در COD ورودی 1000میلیگرم بر لیتر و برابر با 94 % به دست آمد. همچنین بازده حذف 82 درصدی راکتور مورد استفاده در این تحقیق حاکی از کارایی قابل قبول آن در کاهش بار آلی تا میزان KgCOD/m3.d 8/4 می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

460 - ارزیابی فنی اقتصادی و زیست¬محیطی روش های تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری به روش AHP
محمدرضا دباغیان سید حسین هاشمی

در این تحقیق یک روش سیستماتیک برای انتخاب بهترین گزینه در تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری که حاوی فلزات سنگین می باشد، معرفی شده است. بدین صورت که در این روش پس از استفاده از نظرات کارشناسان،مشاوران و آبکاران به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی[1](AHP) بهتربن گزبنه انتخاب شده است. چکیده کامل

در این تحقیق یک روش سیستماتیک برای انتخاب بهترین گزینه در تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری که حاوی فلزات سنگین می باشد، معرفی شده است. بدین صورت که در این روش پس از استفاده از نظرات کارشناسان،مشاوران و آبکاران به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی[1](AHP) بهتربن گزبنه انتخاب شده است. این تحقیق در محدوده شهر تهران انجام گرفته است که در آن چهار گزینه برای تصفیه فاضلاب حاوی فلزات سنگین (رسوب دهی شیمیایی[2]، تعویض یونی[3]، RO [4]و نانوفیلتراسیون[5]) معرفی شده است که توسط سه پارامتر اصلی: 1-اقتصادی 2-فنی و کاربردی 3-زیست محیطی و اجتماعی، که هر کدام شامل زیر پارامترهایی از قبیل ابعاد زمین مورد نیاز، هزینه ساخت و نصب، تعمیر و نگه داری، دستیابی به استانداردها، سادگی فن آوری، بومی بودن و ... می باشند، با یکدیگر مقایسه شده اند. در این تحقیق ابتدا هر یک از پارامترها و شاخص های مربوط به هر یک از آن ها، توسط گروه خبرگان و به وسیله پرسشنامه وزن دهی می شوند. درمرحله بعد پس از محاسبه وزن هر کدام از پارامترها، فن آوری های تصفیه فاضلاب به صورت دو به دو نسبت به هر پارامتر مقایسه شده و سپس بهترین گزینه انتخاب می شود. نتیجه این مقایسه نشان داد که تصفیه فاضلاب به روش RO مناسب ترین گزینه برای تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری است. 5- Chemical Precipitation 6- Ion Exchange 7- Reverse Osmosis 8- Nano Filtration پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

461 - بررسی قابلیت تحرک و دسترسی زیستی مس در خاک مزارع برنج آبیاری شده با فاضلاب شهرک صنعتی آمل
فاطمه احمدی پور نادر بهرامی فر سید محمود قاسمپوری

زمینه و هدف: رفتار فلزات در خاک ها مثل تحرک و دسترسی زیستی، براساس مجموع غلظت فلزات سنگین، قابل پیش بینی نمی باشد. جذب و سمیت فلزات به فرم شیمیایی فلزات، وابسته می باشد بنابراین بررسی تحرک و دسترسی زیستی فلزات سنگین موجود در خاک برای مطالعات زیست محیطی از اهمیت زیاد برخ چکیده کامل

زمینه و هدف: رفتار فلزات در خاک ها مثل تحرک و دسترسی زیستی، براساس مجموع غلظت فلزات سنگین، قابل پیش بینی نمی باشد. جذب و سمیت فلزات به فرم شیمیایی فلزات، وابسته می باشد بنابراین بررسی تحرک و دسترسی زیستی فلزات سنگین موجود در خاک برای مطالعات زیست محیطی از اهمیت زیاد برخوردار می باشد. روش بررسی: در این تحقیق با استفاده از تکنیک استخراج ترتیبی BCRاصلاحی، فرم های مختلف فلز مس در خاک مزارع برنج آبیاری شده با فاضلاب شهرک صنعتی آمل تعیین شدند. آنالیز نمونه ها با استفاده از دستگاه جذب اتمی GBC مدل Sens AA انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که فرم باقیمانده و فرم قابل حل در اسید-تبادلی-کربنات به ترتیب بیشترین و کمترین میزان (17/77 و 2/7) را تشکیل می دهند. همچنین ضریب تحرک و درصد بازیابی به ترتیب 39/2 و 6/96 بدست آمد. نتیجه گیری: تحرک و دسترسی زیستی فلز مس در خاک شالیزارهای این منطقه پایین است. بنابراین احتمال آلودگی این فلز در منطقه پایین است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

462 - مطالعه تجزیه فتوکاتالیزوری رنگ‌زاهای راکتیو از پساب های نساجی: مدل‌سازی عددی اجزای محدود و کارهای تجربی
خشایار بدیعی فرامرز دولتی ارده‌جانی سید ضیاءالدین شفایی تنکابنی نیاز محمد محمودی فرخ‌لقا امینی

پساب های محتوی رنگ&zwnj;زاهای راکتیو که ممکن است از صنایع مختلف تولید شود اثرات و پیامدهای زیست محیطی بسیاری به همراه دارد. از این رو بررسی امکان حذف این مواد رنگی از پساب&zwnj;ها قبل از تخلیه آن ها به محیط زیست اطراف از اهمیت اساسی برخوردار است. در این تحقیق یک مدل ساد چکیده کامل

پساب های محتوی رنگ&zwnj;زاهای راکتیو که ممکن است از صنایع مختلف تولید شود اثرات و پیامدهای زیست محیطی بسیاری به همراه دارد. از این رو بررسی امکان حذف این مواد رنگی از پساب&zwnj;ها قبل از تخلیه آن ها به محیط زیست اطراف از اهمیت اساسی برخوردار است. در این تحقیق یک مدل ساده ریاضی که به روش عددی اجزاء محدود بسط داده شده&zwnj;است، ارایه شده که قادر است فرآیند حذف مواد رنگی راکتیو را از پساب های صنعتی شبیه سازی نماید. مدل ریاضی ارایه شده توسط ترکیبی از نرم افزارهای SEEP/W و CTRN/W حل شده است. مدل ابتدا توسط یک مثال در مورد حمل یک ماده آلاینده در سیستم جریان آب در یک محیط متخلخل که به دو روش عددی و تحلیلی بررسی شده است، کالیبره شد. پس از کالیبراسیون مدل، نتایج حاصل از مدل&zwnj;سازی با نتایج به دست آمده از یک تحقیق در مقیاس آزمایشگاهی جهت حذف یک رنگ&zwnj;زای سیباکرونی راکتیو نارنجی 107 با فتوکاتالیز (UV/TiO2/H2O2) در یک راکتور ناپیوسته(Batch reactor) و همچنین با نتایج حاصل از حل تحلیلی مدل مقایسه شد و همپوشانی مناسبی به دست آمد. بررسی&zwnj;های تجربی نشان داد که رنگ&zwnj;زاهای سیباکرونی همچون رنگ&zwnj;زای راکتیو نارنجی 107 در اثر تابش فرابنفش و در حضور فتوکاتالیزور و عامل اکسید کننده همچون آب اکسیژنه کاملاً رنگ&zwnj;بری شده و به ترکیبات معدنی تبدیل می&zwnj;شوند. اگرچه تولید چنین پساب&zwnj;هایی توسط صنایع مختلف تقریباً اجتناب ناپذیر است، ولی با استفاده از نتایج حاصل از چنین شبیه&zwnj;سازی&zwnj;هایی می&zwnj;توان به طراحی مناسب برنامه&zwnj;های مدیریت زیست محیطی پساب&zwnj;های صنعتی به منظور به حداقل رساندن اثرات نامطلوب آن پرداخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

463 - کاربرد نرم افزار Aq.QA دربررسی کیفیت وتعیین مشخصات شیمیایی منابع آب زیرزمینی (مطالعه روستاهای دشت سنقر،کرما نشاه)
امیر حسام حسنی پرستو ستاره امیر حسین جاوید علی اکبر زینتی زاده

10.22034/jest.2020.16304

زمینه و هدف: توجه به تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی، به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک ضروری است. روش بررسی: وضعیت کیفی منابع آب زیرزمینی روستاهای شهرستان سنقربا نمونه برداری از 37 منبع تامین آب زیرزمینی ،شامل 19 حلقه چاه، 15دهنه چشمه و3 رشته قنات در دو دوره زمانی پر آب چکیده کامل

زمینه و هدف: توجه به تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی، به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک ضروری است. روش بررسی: وضعیت کیفی منابع آب زیرزمینی روستاهای شهرستان سنقربا نمونه برداری از 37 منبع تامین آب زیرزمینی ،شامل 19 حلقه چاه، 15دهنه چشمه و3 رشته قنات در دو دوره زمانی پر آب (اسفند 1388) و کم آب (مهر 1389) مورد مطالعه قرار گرفت و 19 پارامتر شیمیایی آب شرب مورد آزمایش قرار گرفت، درستی نتایج بر اساس موازنه جرم یونی ارزیابی و نتایج به دست آمده از پارامترهای کیفی با مقادیر استاندارد آب آشامیدنی مقایسه و دیاگرام های شیمیایی آب(Stiff، Ion balance (Piper با نرم افزار Aq.QA ترسیم شد، تیپ آب با استفاده از دیاگرام Stiff ، موازنه آنیون کاتیون با دیاگرام Ion balance به تفکیک هرمنبع و مشخصات شیمیایی آب با استفاده از دیاگرام Piper جهت کلیه منابع آب مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. یافته ها: تیپ آب، در تمام منابع بیکربنات کلسیم بود به استثنای روستای باوله که بیکربنات سدیم بود، لذا یونهای کلسیم و بی کربنات، کاتیون و آنیون غالب هستند. دیاگرام Ion Balance در11 منبع تامین آب، بالانس و دارای تعادل آنیون و کاتیون بود. غلظت فلوراید در100درصد موارد کمتر از حداقل مجاز و غلظت نیترات در 3 درصد منابع در هر دو فصل کم آب و پر آب بیشتر از حداکثر مجاز بود. بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که کاربرد نرم افزارAqQAبه عنوان یک ابزار کارآمد از نظر تعبیر و تفسیر نتایج تجزیه شیمیایی آب بسیار مفید است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

464 - تعیین پتانسیل اکوتوریستی حوزه آبخیز چرات با استفاده از مدل SWOT
عاتکه یزدانی قربان وهاب زاده کبریا جعفر اولادی قادیکلایی سید رمضان موسوی

10.22034/jest.1970.14655

زمینه و هدف: حوزه آبخیز چرات یکی از مناطق بکر و دیدنی استان مازندران است که علی‌رغم برخورداری از جاذبه‌های متنوع اکوتوریسمی و محیط زیستی فاقد امکانات و تسهیلات مناسب برای جذب گردشگران است. در تحقیق حاضر با تکیه بر روش SWOT، قابلیت‌ها و محدودیت‌های عوارض زمین شناسی مؤثر چکیده کامل

زمینه و هدف: حوزه آبخیز چرات یکی از مناطق بکر و دیدنی استان مازندران است که علی‌رغم برخورداری از جاذبه‌های متنوع اکوتوریسمی و محیط زیستی فاقد امکانات و تسهیلات مناسب برای جذب گردشگران است. در تحقیق حاضر با تکیه بر روش SWOT، قابلیت‌ها و محدودیت‌های عوارض زمین شناسی مؤثر بر اکوتوریسم در منطقه چرات از شهرستان سوادکوه را شناسایی و نهایتاً استراتژی‌های مناسب جهت توسعه اکوتوریسم ارایه شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و جمع آوری داده‌ها و اطلاعات به صورت میدانی و اسنادی انجام شد. با استفاده از روش SWOT، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید داخلی و خارجی منطقه شناسایی شدند. سپس با توجه به ماتریس داده‌ها پس از تجزیه و تحلیل عناصر ماتریس، مهم‌ترین عوامل داخلی و خارجی تأثیر گذار بر منطقه چرات شناسایی و اولویت بندی و وزن دهی شدند. در پایان استراتژی‌ها و راهکارهایی جهت اعمال مدیریت مناسب و کاربردی برای منطقه مورد مطالعه ارایه شده است. یافته‌ها: یافته‌های حاصل حاکی از توان اکوتوریستی بالای روستای چرات جهت توسعه صنعت گردشگری می‌باشد. برتری امتیازهای مربوط به فرصت‌های گردشگری و نقاط قوت داخلی مانند جاذبه‌های اکوتوریستی ممتاز و تنوع چشم اندازهای طبیعی و بکر در سطح منطقه، حاکی از وجود شرایط بسیار مطلوب برای برگزاری تورهای طبیعت گردی، انواع فعالیت‌های اکوتوریستی و توسعه گردشگری ماجراجویانه، ورزشی، درمانی، علمی، تابستانی و زمستانی در منطقه چرات است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش، منطقه مورد مطالعه دارای پتانسیل بالایی برای توسعه اکوتوریسم و گردشگری پایدار می‌باشد. نتایج یافته‌ها نشان می‌دهد که توسعه توریسم نیازمند شناسایی، معرفی و گسترش تبلیغات، توسعه امکانات و زیرساخت‌ها و همچنین سرمایه گذاری جهت گسترش جذب گردشگر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

465 - آنالیز میکروبی هتروتروفی شبکه شرب آب شهرستان اراک و ارتباط آن با MPN، شاخص‌های فیزیکوشیمیایی آب و جنس لوله ها
فریبا فتحی محمد ارجمندزادگان

10.22034/jest.2019.13706

زمینه و هدف: تامین آب آشامیدنی سالم و بهداشتی نقش مهمی در سلامت و رفاه جامعه دارد. وجود شرایط نامناسب در انتقال و توزیع آب آشامیدنی، از مهم ترین علل ایجاد آلودگی ثانویه باکتریایی می باشد. این پژوهش با هدف آنالیز میکروبی هتروتروفی شبکه آب شهرستان اراک و ارتباط آن با پارا چکیده کامل

زمینه و هدف: تامین آب آشامیدنی سالم و بهداشتی نقش مهمی در سلامت و رفاه جامعه دارد. وجود شرایط نامناسب در انتقال و توزیع آب آشامیدنی، از مهم ترین علل ایجاد آلودگی ثانویه باکتریایی می باشد. این پژوهش با هدف آنالیز میکروبی هتروتروفی شبکه آب شهرستان اراک و ارتباط آن با پارامترهای فیزیکوشیمیایی و جنس لوله های شبکه آب صورت گرفته است. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی تحلیلی تعداد 500 نمونه به صورت تصادفی و تحت شرایط استاندارد از شبکه آب آشامیدنی شهرستان اراک تهیه و متغیرهای HPC، MPN، کلر آزاد باقی‌مانده، کدورت، pH و دما اندازه گیری شد و تجزیه و تحلیل نتایج به‌دست آمده، از طریق آزمون آماری رگرسیون صورت گرفت. یافته‌ها: بر اساس نتایج آنالیز آماری، HPC با متغیرهای MPN، pH و کدورت دارای رابطه ی معنی دار مستقیم می باشد )01/0>(P-Value. بین HPC و دما رابطه ی مستقیم وجود دارد ولی چندان معنی دار نیست (05/0>(P-Value، هم‌چنین مقادیر کلر آزاد باقی‌مانده با HPC دارای رابطه معنی دار معکوس می باشد( 01/0>(P-Value. استفاده از دو روش Pour Plate و Spread Plate در تعیین تعداد باکتری های HPC نشان داد که روش Pour Plate در بیش‌تر مواقع بهتر از روش Spread Plate عمل می کند. در شناسایی باکتری های جدا شده از نمونه های HPC مثبت، مشاهده گردید که باسیلوس ها و خانواده میکروکوکاسه توانایی فعال بودن در کلر بالا را دارند. بحث و نتیجه‌گیری: اندازه گیری HPC به عنوان یک متغیر مهم و تاثیر گذار در کنترل آب آشامیدنی ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

466 - بررسی اعتبـار مدل های ریاضی و رایانه ای تخمین تبخیر غیرماندگاراز سطح خاک لخت توسط عملیات میـدانی سنجش تبخیـر
علی نشاط منصور پاره کار

مشکل اصلی برآورد دقیق تبخیر در شرایط مزرعه&zwnj;ای فقدان روابط ساده با حداقل اطلاعات مورد نیاز برای لحاظ نمودن تلفات آب در مدل های بیلان آب است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی روش های موجود محاسبه تبخیر از سطح خاک لخت و پیشنهاد بهترین روش می&zwnj;باشد. اغلب این روابط تجربی ب چکیده کامل

مشکل اصلی برآورد دقیق تبخیر در شرایط مزرعه&zwnj;ای فقدان روابط ساده با حداقل اطلاعات مورد نیاز برای لحاظ نمودن تلفات آب در مدل های بیلان آب است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی روش های موجود محاسبه تبخیر از سطح خاک لخت و پیشنهاد بهترین روش می&zwnj;باشد. اغلب این روابط تجربی بوده و برای استنتاج آن ها از فرضیات ساده کننده&zwnj;ای جهت حل تحلیلی معادله Richards با شرایط اولیه و مرزی تقریبا ثابت و مدل فیزیکی استفاده شده که پایه فیزیکی ندارد. درمناطقی که سطح آب زیرزمینی پایین است نتایج این روابط با واقعیت منطبق نمی&zwnj;باشد. محاسبه تبخیر از سطح خاک لخت توسط حل عددی معادله ریچاردز به صورت یک بعدی، غیرماندگار با شرایط اولیه و مرزی متفاوت با سایر روش ها، توسط مدل رایانه ای LEACHM محاسبه و اجرا شد. نتایج مدل رایانه ای با مدل بیلان آب که توسط آزمایش های صحرایی در دوره&zwnj;های زمانی معین و مناطق مشخص انجام پذیرفت، همبستگی بالایی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

467 - بررسی ساختار پوشش/کاربری حوزه آبخیز سفیدرود با استفاده از سنجه های بوم شناسی سیمای سرزمین
واحد کیانی جهانگیر فقهی

زمینه و هدف: آگاهی از انواع پوشش سطح زمین و فعالیت های انسانی در بخش های مختلف و یا به عبارتی نوع کاربری زمین به عنوان داده های پایه برنامه ریزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به طوری که برای استفاده بهینه از منابع طبیعی در روند توسعه پایدار نیاز به شناسایی منابع اکولوژ چکیده کامل

زمینه و هدف: آگاهی از انواع پوشش سطح زمین و فعالیت های انسانی در بخش های مختلف و یا به عبارتی نوع کاربری زمین به عنوان داده های پایه برنامه ریزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به طوری که برای استفاده بهینه از منابع طبیعی در روند توسعه پایدار نیاز به شناسایی منابع اکولوژیک در کوتاه ترین زمان و کم ترین هزینه ممکن احساس می شود. هدف این مطالعه بررسی ساختار پوشش/کاربری اراضی حوزه آبخیز سفیدرود با استفاده از سنجه های بوم شناسی سیمای سرزمین بوده است. روش بررسی: در این پژوهش، نقشه پوشش/کاربری اراضی حوزه آبخیز سفیدرود با توجه به هدف مقاله با استفاده از نرم افزار 2/9 ArcGIS طبقه بندی مجدد شده و در محیط نرم افزار 3/3 ArcView لایه ها به فرمت Grid تبدیل شدند و در نهایت سنجه های مربوطه با استفاده از نرم افزار 3/3Fragstats استخراج گردیدند. سنجه های مورد استفاده در سطح کلاس (کاربری) در این پژوهش سنجه سطح کلاس، درصد مساحت، تعداد پهرو، حاشیه کل، شکل سیمای سرزمین، بزرگترین پهرو، میانگین سطح پهرو، میانگین شاخص شکل پهرو و میانگین فاصله اقلیدسی نزدیکترین همسایه بودند. یافته ها: شاخص تعداد پهرو برای اندازه گیری میزان گسستگی کلاس ها به کار می رود که در این پژوهش بیش&lrm;ترین تعداد پهرو و به عبارتی بیشترین گسستگی مربوط کاربری کشاورزی (691) و کمترین گسستگی مربوط به کاربری جنگل (30) بود. بالاترین میزان سنجه شکل سیمای سرزمین مربوط به کاربری مرتع (56/39) بود یعنی پهرو های کاربری مرتع پراکنده تر هستند و کمترین میزان مربوط به کاربری جنگل (78/10) بوده و در واقع پهرو های جنگل از پراکندگی کم تری برخوردار بوده اند. همچنین، بالاترین مقدار میانگین فاصله اقلیدسی نزدیکترین همسایه که میزان تکه تکه شدگی پهرو های یک کاربری را نشان می دهد مربوط به کاربری کشاورزی (32/6747 متر) بود و کم ترین مقدار آن مربوط به کاربری جنگل (32/908) بود. بحث و نتیجه گیری: میزان تکه تکه شدگی در کاربری کشاورزی بالاترین مقدار است لذا می توان نتیجه گرفت ارتباط آنها با مجموعه هایشان قطع شده است و مفهوم آن این است که اراضی کشاورزی نسبت به سایر طبقات یکپارچگی کمتری (تکه تکه شدگی بیشتری) داشته اند. به هر استفاده از منابع تجدید شونده باید به نحوی صورت گیرد که خللی در موازنه محیط ایجاد نکند چرا تغییر در این منابع به دلیل تغییر در ساختار سیمای سرزمین در کارکرد اکولوژیک منطقه تاثیر گذار است. با این وجود به کار گیری اصول بوم شناسی سیمای سرزمین یک ارزیابی اولیه در مقیاس سیمای سرزمین به دست می دهد که در آن، بر یافتن راهی برای ارزیابی سریع و علمی جهت استفاده از امکانات و خدمات عرضه شده توسط طبیعت در محل تاکید می شود، چون اولویت بندی هر یک از پهرو ها بر پایه کیفیت آنها استوار است؛ بنابراین پیشنهاد می شود از اصول بوم شناسی سیمای سرزمین جهت تهیه اطلاعات ساختاری- مکانی به منظور طراحی و برنامه ریزی سرزمین بهره گیری شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

468 - طراحی بهینه حوضچه‌های بازداشت در حوضه‌های آبریز با استفاده از الگوریتم بهینه‌ساز جامعه مورچگان چند هدفه و مدل SWAT
عباس افشار محمد جواد امامی اسکاردی فرزین جیرانی

زمینه و هدف: کنترل بار آلودگی غیر نقطه ای[1] به منظور سالم نگاه داشتن پیکره های آبی از اهمیت به سزایی در مدیریت سیستم های منابع آب برخوردار است. یکی از موثرترین سازه ها در مدیریت بار آلودگی غیر نقطه ای، حوضچه های بازداشت می باشند. طراحی یکپارچه ی مجموعه حوضچه های بازداش چکیده کامل

زمینه و هدف: کنترل بار آلودگی غیر نقطه ای[1] به منظور سالم نگاه داشتن پیکره های آبی از اهمیت به سزایی در مدیریت سیستم های منابع آب برخوردار است. یکی از موثرترین سازه ها در مدیریت بار آلودگی غیر نقطه ای، حوضچه های بازداشت می باشند. طراحی یکپارچه ی مجموعه حوضچه های بازداشت در مجموعه زیر حوضه ها می تواند با بازدهی بیشتری در حذف رسوبات همراه باشد. جهت دست یابی به این هدف اتصال الگوریتم های بهینه ساز و نرم افزارهای مدل سازی حوضه های آبریز می تواند کمک به سزایی در طراحی بهینه ی حوضچه های بازداشت باشد. روش کار: هدف از انجام این پژوهش استفاده از یک مدل شبیه ساز-بهینه ساز چند منظوره برای برنامه ریزی و طراحی یکپارچه ی حوضچه های بازداشت در سطح حوضه های آبریز است که بتوان مصالحه ای را بین اهداف مختلف برقرار نمود. واضح است که با استفاده از حوضچه های بازداشت بزرگتر و با تعداد بیشتر می توان میزان حجم بالاتری از رسوبات را به دام انداخت، ولی متعاقبا هزینه های ساخت حوضچه های بازداشت نیز افزایش خواهد یافت. جهت بهینه سازی اندازه و مکان حوضچه های بازداشت در این مساله ی دو هدفه، از الگوریتم دو هدفه جامعه مورچگان و جهت شبیه سازی حوضه ی آبریز از مدل SWAT بهره گرفته شده است. با استفاده از الگوریتم بهینه سازی جامعه مورچگان دو هدفه می توان به یک جبهه جواب های نامغلوب از دو تابع هدف متضاد دست یافت که عبارتند از: هزینه های کنترل بار رسوب تولیدی و بار رسوب تولیدی. یافته ها و نتایج: کارایی مدل پیشنهادی بر روی یک حوضه ی آبریز در غرب ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. استفاده از بهینه ساز کلونی مورچگان و شبیه ساز SWAT، به محققین توانایی مدل سازی حوضه های آبریز و کنترل بار آلودگی غیر نقطه ای را خواهد داد. مدل چند هدفه با توجه به فراهم نمودن جبهه پرتو می تواند مدیران را در اتخاذ راهکار مناسب جهت کنترل کیفیت رواناب خروجی از حوضه ی آبریز یاری نماید. 4- Non-Point Source Management (NPSM) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

469 - بررسی اثر آبیاری با فاضلاب بر انباشت فلزات کادمیوم و سرب در خاک و سبزیجات کشت شده (مطالعه موردی: شهر همدان)
سید علی وقار عیسی سلگی

10.22034/jest.2019.13958

زمینه و هدف: به دلیل برخورداری شهر همدان از پتانسیل بالا برای تولیدات کشاورزی و متعاقباً تاثیر فاضلاب های شهری و فعالیت های کشاورزی، نظیر استفاده از کودها و سموم شیمیایی مختلف روی کیفیت خاک، گیاه و نهایتاً سلامت انسان، لزوم انجام پژوهش را آشکار می سازد. این پژوهش با هدف چکیده کامل

زمینه و هدف: به دلیل برخورداری شهر همدان از پتانسیل بالا برای تولیدات کشاورزی و متعاقباً تاثیر فاضلاب های شهری و فعالیت های کشاورزی، نظیر استفاده از کودها و سموم شیمیایی مختلف روی کیفیت خاک، گیاه و نهایتاً سلامت انسان، لزوم انجام پژوهش را آشکار می سازد. این پژوهش با هدف بررسی اثر فاضلاب بر تجمع فلزات سرب و کادمیوم در خاک و سبزیجات صورت گرفت. روش بررسی: برای این منظور نمونه برداری به صورت تصادفی از خاک و سبزیجات در محدوده شهر همدان صورت گرفت. نمونه برداری از یک منطقه آبیاری شده با آب چاه و یک منطقه آبیاری شده با آب فاضلاب صورت گرفت. نمونه های گیاه پس از شسته شدن و خشک شدن، آسیاب شده و آماده انجام آزمایش گردیدند. نمونه های خاک نیز پس از هوا خشک شدن، الک شده و آماده انجام آزمایش گردیدند. سپس نمونه ها با ترکیبی از اسیدها هضم شدند و فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفتند. در نهایت داده های به دست آمده با نرم افزار20 SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که فاضلاب اثر قابل توجهی بر میزان تجمع فلزات سرب و کادمیوم در خاک و سبزیجات دارد بطوری که میانگین غلظت این فلزات در خاک و سبزیجات مناطق آبیاری شده با فاضلاب بیش تر از مناطق آبیاری شده با آب چاه بود. همچنین مشخص شد که مقادیر فلزات سرب و کادمیوم در سبزیجات مطالعه شده برابر یا بیشتر از حد استاندارد بوده است و فلز کادمیوم در خاک هر دو منطقه شاهد و تیمار برابر با حد استاندارد و فلز سرب در خاک هر دو منطقه شاهد و تیمار کم تر از حد استاندارد قرار دارد. نتیجه گیری: از آنجایی که در منطقه تیمار متوسط غلظت فلز کادمیوم در سبزی پیازچه و متوسط غلظت فلز سرب در سبزی تره بالاتر از حد استاندارد قرار دارد. بنابراین به منظور جلوگیری از بروز مشکلاتی توسط آنها برای سلامتی شهروندان از آبیاری مزارع کشاورزی می بایست خودداری شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

470 - پیش‌بینی رژیم های حاکم بر جریان تخلیه سطحی فاضلاب چگال در مقایسه با نتایج مدل شبیه‌ساز کرمیکس
محسن سعیدی عزیر عابسی آرش علی آبادی فراهانی

زمینه و هدف: تخلیه فاضلاب‌های سنگین تولیدی در مناطق ساحلی در دریا از طریق کانال‌های ساحلی روشی متداول در دفع این پساب‌ها در محیط‌زیست محسوب می‌گردد. جریان‌های تخلیه‌ای بسته به شرایط تخلیه و محیط پذیرنده الگوهای متفاوتی خواهند یافت. در این تحقیق سه الگوی جریان جت آزاد، ج چکیده کامل

زمینه و هدف: تخلیه فاضلاب‌های سنگین تولیدی در مناطق ساحلی در دریا از طریق کانال‌های ساحلی روشی متداول در دفع این پساب‌ها در محیط‌زیست محسوب می‌گردد. جریان‌های تخلیه‌ای بسته به شرایط تخلیه و محیط پذیرنده الگوهای متفاوتی خواهند یافت. در این تحقیق سه الگوی جریان جت آزاد، جت چسبیده به کرانه و پلوم که در مطالعه‌های آزمایشگاهی و میدانی مختلف گزارش گردیده، در نظر گرفته شده است. D-CORMIX یک مدل شبیه‌ساز رایانه‌ای است که برای مدلسازی اختلاط فاضلاب‌های چگال در تخلیه جریان به پیکره‌های آبی توسعه داده شده است. این مدل برای تعیین الگوی حرکتی جریان در تخلیه سطحی از مبانی مربوط به فاضلاب‌های شناور بهره می‌گیرد. ازاینرو به نظر می آید با‌ مقایسه مشاهدات آزمایشگاهی الگوهای حرکتی فاضلاب چگال با نتایج D-CORMIX تفاوت‌های قابل توجهی حاصل شود. روش بررسی: مدل D-CORMIX تحت شرایط مختلف محیطی و تخلیه اجرا گردید. همین شرایط عینا با استفاده از یک فلوم آزمایشگاهی که برای شبیه‌سازی تخلیه سطحی جریان‌های چگال از کانال‌های مستطیلی توسعه داده شده، شبیه‌سازی گردید. یافته ها: الگوهای جریان استخراج شده از اجرای مدل D-CORMIX و مشاهده‌های آزمایشگاهی هریک جداگانه در قالب یک نمودار بی‌بعد که محورهای افقی و قایم آن در برگیرنده مجموع شرایط آزمایش اند توسعه داده شد و محدوده وقوع هر الگو تعیین گردید. نتیجه گیری: موارد اختلاف دو نمودار به همراه علل آن مورد بحث و بررسی قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

471 - برآورد ارزش تفرجی چشمه آب گرم شابیل با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط (CVM)
آیدا سیاهی سرابی آزاده فلسفیان نادر حبیب زاده

10.22034/jest.2018.13263

زمینه و هدف: چشمه آب گرم شابیل از توابع شهرستان مشکین واقع در استان اردبیل به دلیل دارا بودن جاذبه های زیاد، از مناطق تفرجی و گردش گری مهم استان می باشد. برآورد ارزش این نوع اماکن تفرجی دارای اهمیت فراوانی است، به طوری که مردم و مسوولان را از ارزش واقعی محیط زیست بیشتر چکیده کامل

زمینه و هدف: چشمه آب گرم شابیل از توابع شهرستان مشکین واقع در استان اردبیل به دلیل دارا بودن جاذبه های زیاد، از مناطق تفرجی و گردش گری مهم استان می باشد. برآورد ارزش این نوع اماکن تفرجی دارای اهمیت فراوانی است، به طوری که مردم و مسوولان را از ارزش واقعی محیط زیست بیشتر آگاه ساخته و آن ها را در پیش بینی نیازها، رفع کمبودها و حفظ و برنامه ریزی جهت توسعه گردش گری آن مصمم می سازد. پژوهش حاضر به برآورد ارزش تفرجی چشمه آب گرم شابیل پرداخته است. روش بررسی: برای رسیدن به هدف مورد نظر از روش ارزش گذاری مشروط استفاده شد. برای بررسی عوامل موثر بر تمایل به پرداخت افراد، مدل لوجیت به روش حداکثر درست نمایی برآورد گردید .داده های مورد نیاز از طریق تکمیل 384 پرسش نامه که در آن تمایل به پرداخت مبلغ پیشنهادی به روش انتخاب دوتایی یک بعدی طراحی گردیده است، از بازدیدکنندگان چشمه آب گرم شابیل جمع آوری شد. یافته ها: میانگین تمایل به پرداخت افراد 36800 ریال و ارزش تفرجی سالانه چشمه آب گرم شابیل حدود 48،037،103 هزار ریال برآورد گردید. بحث و نتیجه گیری: با توجه به معنی دار بودن متغیر درآمد در مدل برآورد شده و نیز بر اساس اطلاعات جمع آوری شده از گردش گران، انتظار می رود افزایش سطح درآمد واقعی عمومی از یک طرف و فراهم نمودن تسهیلات و امکانات رفاهی بیشتر از طرف دیگر، تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان را افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

472 - شناسایی و ارزیابی دامنه مقاومت درسویه های باکتریایی مقاوم به کادمیم طی پایش یک ساله از رودخانه کر
صدیقه ابوالاحرار فرشید کفیل زاده محمد کارگر

مقدمه:رودخانه کر، تنها منبع تغذیه دریاچه بختگان، اهمیت زیست محیطی و اقتصادی ویژه ای دارد. آلاینده های کشاورزی، صنعتی، شهری و روستایی شامل فلزات سنگین این ناحیه را تهدید می کند. اهداف پژوهش حاضر، یافتن باکتری های مقاوم به کادمیم، تعیین دامنه مقاومت و سینتیک رشد باکتری ها چکیده کامل

مقدمه:رودخانه کر، تنها منبع تغذیه دریاچه بختگان، اهمیت زیست محیطی و اقتصادی ویژه ای دارد. آلاینده های کشاورزی، صنعتی، شهری و روستایی شامل فلزات سنگین این ناحیه را تهدید می کند. اهداف پژوهش حاضر، یافتن باکتری های مقاوم به کادمیم، تعیین دامنه مقاومت و سینتیک رشد باکتری های منتخب، بررسی وضعیت بهداشتی رودخانه از راه مطالعه چهار فصل با اندازه گیری فاکتورهای فیزیکوشیمیایی و زیستی بوده است. مواد و روش ها: براساس سابقه آلودگی، پنج ایستگاه در زیر دست سد درودزن تا دریاچه انتخاب شد. نمونه های آب و رسوب هم زمان در دو گروه به منظور آنالیز فاکتورهای فیزیکوشیمیایی و زیستی و جداسازی باکتری های مقاوم به کادمیم، تهیه شدند.MIC ، MBC و سینتیک رشد باکتری (G+, G-) در محیط کشت بسته در دو حالت شوک با کنترل مقایسه گردید. نتایج:آلودگی های فیزیکوشیمیایی به ویژه در ایستگاه های دو و سه می تواند مربوط به فعالیت های انسانی (آنتروپوژنیک) باشد. بیش تر باکتری های مقاوم، گرم منفی، کشیده و مربوط به رسوبات بودند. باکتری های سراشیا مارسسنسMT015 وسودوموناس ائروژینوزاET017 تا شش میلی مولار به کادمیم مقاومت نشان دادند. سینتیک رشد باکتری دوم و باسیلوسOA017مقاومت بالا و رشد مناسب را در حضور سه میلی مولار کادمیم نشان دادند. نتیجه گیری:بومی بودن، عدم نیاز به دست ورزی های ژنتیکی همراه با مقاومت بالا به کادمیم از مزایای اصلی جدایه های این پژوهش می باشد. چنین باکتری هایی توانایی اصلاح زیستی پساب های آلوده به کادمیم و سایر آلاینده ها را دارند و برای کاربری در بیوفیلترها و یا "در محل" با ارزش هستند. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که برخلاف محیط ناپایدارآب، رسوب شرایط مناسبی را برای تشکیل بیوفیلم و مقابله با استرس کادمیم فراهم می نماید. از دیگر ویژگی های این پژوهش، بررسی های چند جانبه برروی وضعیت رودخانه، شناسایی باکتری های مقاوم و ارزیابی چگونگی رشد آن ها در مقابل کادمیم می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

473 - شناسایی مناطق مناسب عملیات پخش سیلاب با استفاده از تکنیک های GIS و سامانه پشتیبان تصمیم گیری (منطقه مورد مطالعه: حوزه آبخیز ماشکید استان سیستان و بلوچستان)
میرمسعود خیرخواه زرکش محمدرضا زرچشم

زمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیل چکیده کامل

زمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به درون سفره های آب زیر زمینی یکی از مهم ترین نیازهای مناطق در معرض خطر سیلاب می باشد. هدف از این مطالعه تعیین یک سامانه پشتیبان تصمیم گیری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرا فیایی برای انتخاب مکان های مناسب جهت پخش سیلاب در منطقه ماشکید استان سیستان وبلوچستان می باشد. روش بررسی: عواملی که در مکان یابی پخش سیلاب موثرند بسیار متعدد وپیچیده می باشند. این فاکتورها شامل عوامل زمینی (زمین شناسی، ژئومرفولوژی وخاک)، هیدرولوژی (رواناب، رسوبدهی، نفوذ و وضعیت آبخوان) و جنبه های اجتماعی اقتصادی (نیازهای آبی، کشاورزی، خسارات سیل و...) میباشند. چهار معیار اصلی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت شامل خصوصیات سیلاب، وضعیت نفوذ پذیری، کاربرد آب در منطقه و خسارات سیلاب می باشند. به منظور تعیین اهمیت عوامل موثر در امر مکان یابی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی[1] و سیستم اطلاعات مکانی جهت انجام تحلیل های مربوطه استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: شاخص حجم سیلاب از معیاراصلی خصوصیات سیلاب و شاخص اصلی نفوذ و یا هدایت هیدرولیکی از معیار اصلی نفوذ پذیری به عنوان مهم ترین عوامل در مکان یابی پخش سیلاب در حوزه مطالعاتی ماشکید سیستان و بلوچستان شناخته شدند. در نهایت نتایج در غالب نقشه های وزن دهی شده در چندین سناریو برای تعیین بهترین مکان بررسی شدند و میانگین و مجموع مطلوبیت زیر حوزه ها بررسی و تعیین گردید. 4-AHP پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

474 - مکان‌یابی و اولویت‌بندی مناطق مناسب پخش سیلاب با استفاده ازGIS و تحلیل تصمیم چند معیارهAHP (مطالعه موردی: حوزه آب‌خیز گرگان‌رود، گلستان)
مژگان السادات عظیمی غلامرضا رهبر شهروز منصوری

10.22034/jest.2019.13710

چکیده زمینه و هدف: مراتع در اقتصاد کشور، چه از لحاظ تأمین علوفه مورد استفاده دام و چه از دیدگاه حفاظت آب، خاک و خدمات دیگری که به جامعه می‌دهند، اهمیت ویژ‌ه‌ای دارند که مدیریت اصولی این اراضی را ضروری می سازد. مراتع استان گلستان زمانی از بهترین مراتع ایران به حساب می‌آم چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: مراتع در اقتصاد کشور، چه از لحاظ تأمین علوفه مورد استفاده دام و چه از دیدگاه حفاظت آب، خاک و خدمات دیگری که به جامعه می‌دهند، اهمیت ویژ‌ه‌ای دارند که مدیریت اصولی این اراضی را ضروری می سازد. مراتع استان گلستان زمانی از بهترین مراتع ایران به حساب می‌آمدند. اما به‌دلیل رشد روز افزون جمعیت و وابستگی شدید اقتصادی آن‌ها به منابع طبیعی از جمله مراتع باعث سیر قهقرایی پوشش گیاهی و نهایتا مراتع گردیده است. پخش سیلاب یکی از عملیات اصلاحی مرتع است که با اهداف معین شده در مناطق مرتعی می‌تواند اجرا گردد. بر این اساس تعیین مکان مناسب برای پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به داخل سفره‌های آب زیرزمینی، یکی از مهم‌ترین مراحل انجام این گونه پروژه‌ها می‌باشد. روش بررسی: مدل AHP [1]روشی مناسب جهت مکان‌یابی عرصه‌های پخش سیلاب در حوزه‌های آب‌خیز کشور معرفی گردیده‌است. هدف از این مطالعه مکان‌یابی و اولویت‌بندی مناطق مناسب پخش سیلاب با استفاده از GIS وAHP در حوزه آب‌خیز گرگان‌رود می‌باشد. هم‌چنین در این تحقیق از روش نمره‌دهی دو ارزشی [2] نیز به منظور مقایسه با روش تحلیل سلسه مراتبی استفاده گردید. یافته‌ها: ابتدا با استفاده از روش AHP مناطق نامناسب تعیین شد، سپس در گزینه‌های باقی مانده، بر اساس نظراتی که از نتایج مدل به‌دست آمده و با اولویت بندی، نقاط مناسب شناسایی گردید که با ضریب تناقص گویی برابر 08/0، می‌توان بیان کرد وزن دهی معیارهای مکان‌یابی مناطق مستعد پخش سیلاب صحیح می‌باشد. از سویی نتایج این تحقیق با روش تحلیل سلسله مراتبی نشان داد، مناطق پیشنهادی برای اجرای پروژه بخش سیلاب به‌طور عمده در شمال و شمال شرقی حوزه می‌باشند. اما در بررسی عوامل و محدودیت‌های طبیعی بر اساس روش بولین هیچ مکان مناسبی برای انجام پروژه بخش سیلاب در حوزه آب‌خیز گرگان‌رود پیدا نشد. بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی می‌توان بیان کرد که فعالیت پالایشگاه در منطقه باعث افزایش غلظت کادمیوم در خاک سطحی منطقه شده است. این افزایش به نحوی بوده که باعث شده غلظت آن از حد مجاز نیز بیش‌تر شود. 4- Analytic Hierarchy Process 5- Boolean پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

475 - بررسی میزان فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل، سرب، روی) در منابع آب زیرزمینی شهرستان اسلامشهر و تهیه نقشه پراکنش آن در محیط GIS
فاطمه ولی نژاد امیر حسام حسنی مجتبی صیادی

زمینه و هدف: امروزه آلودگی آب های زیرزمینی به فلزات سنگین، در اثر فعالیتهای صنعتی در حال افزایش است. موضوع این پژوهش ارزیابی فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل، سرب، روی)در آبهای زیرمینی و نحوه پراکنش آنها در منطقه ای با تراکم بالای فعالیت صنعتی است.در این مطالعه بر اساس چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه آلودگی آب های زیرزمینی به فلزات سنگین، در اثر فعالیتهای صنعتی در حال افزایش است. موضوع این پژوهش ارزیابی فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل، سرب، روی)در آبهای زیرمینی و نحوه پراکنش آنها در منطقه ای با تراکم بالای فعالیت صنعتی است.در این مطالعه بر اساس غلظت فلزات سنگین نقشه های پراکنش در شهرستان اسلامشهر که در جنوب شرقی تهران قرار گرفته است تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در حال حاضر آبهای زیرزمینی تنها منبع تامین کننده آب مصرفی در مناطق شهری و روستایی این شهرستان می باشد.به این منظور 92 نمونه از 23 حلقه چاه در حال بهره برداری در چهار فصل برداشت شد.روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی شعله ای برای اندازه گیری میزان غلظت فلزات سنگین در نمونه های آب استفاده شد و از نرم افزار ARC GIS برای تهیه نقشه پراکنش استفاده شد. نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که غلظت کروم و روی پایین تر از حد مجاز آب آشامیدنی بود در صورتی که غلظت کادمیوم در 7/8 درصد نمونه های زمستان بالاتر از حد مجاز آب آشامیدنی ایران بود، غلظت نیکل در فصل زمستان در 7/8 درصد از نمونه ها بالاتر از حد مجاز آب آشامیدنی بود و غلظت سرب در فصل تابستان در 8/47 درصد از نمونه ها و در فصل زمستان در 35/4 درصد از نمونه ها بالاتر از حد مجاز آب آشامیدنی بود. وجود تراکم بالای صنایع، زمینهای وسیع کشاورزی و استفاده از کودهای شیمیایی و آفت کشهای حاوی فلزات سنگین، وجود مسیرهای اصلی و فرعی پر تردد و ازهمه مهمتر وجود شیب هیدرولیکی از شمال غربی به جنوب شرقی در این منطقه، باعث بالا بودن آلودگی در قسمت جنوبی اسلامشهر شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

476 - بررسی کارایی کربن پوسته سبز بادام در حذف کروم شش ظرفیتی از فاضلاب مصنوعی
نگین ناصح بهنام باریک بین لعبت تقوی علیرضا حریفی

زمینه و هدف: تخلیه پساب صنایع حاوی کروم شش ظرفیتی به داخل محیط می تواند اثرات مضری را برای انواع موجودات زنده به همراه داشته باشد. بنابراین باید با یک روش مؤثر، قبل از تخلیه به محیط از آب های آلوده حذف گردد. هدف از این مطالعه، بررسی حذف کروم شش ظرفیتی از فاضلاب مصنوعی ب چکیده کامل

زمینه و هدف: تخلیه پساب صنایع حاوی کروم شش ظرفیتی به داخل محیط می تواند اثرات مضری را برای انواع موجودات زنده به همراه داشته باشد. بنابراین باید با یک روش مؤثر، قبل از تخلیه به محیط از آب های آلوده حذف گردد. هدف از این مطالعه، بررسی حذف کروم شش ظرفیتی از فاضلاب مصنوعی با استفاده از کربن پوسته سبز بادام می باشد. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، حذف کروم شش ظرفیتی از فاضلاب مصنوعی با استفاده از کربن پوست سبز بادام منطقه بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی، با تغییر در زمان تماس، غلظت، pH، مقدار جاذب و دما و بر اساس مدل جریان ناپیوسته، انجام گردید. در پایان برای سنجش کروم شش ظرفیتی از اسپکتروفتومترUV/Vis Spectrometer T80+در طول موج 540 نانومتر استفاده شد. یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده، حذف کروم شش ظرفیتی وابستگی زیادی به pH محلول دارد. یافته ها نشان داد که با افزایش مقدار جاذب، زمان تماس و دما، درصد حذف افزایش داشت و به دلیل محل های محدود در جاذب، با افزایش غلظت اولیه کروم، راندمان حذف کاهش یافت. نتیجه گیری: کربن حاصل از سوزاندن پوسته سبز بادام به طور موثری حذف کروم شش ظرفیتی را از فاضلاب صنعتی انجام می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

477 - بررسی کیفیت آب های سواحل جنوبی دریای خزر با استفاده ازشاخص های OECD و TRIX
مهشید شهربان امیر اعتمادشهیدی

کنترل آلودگی یکی از اهداف اصلی مدیریت آب های ساحلی است. پایش و ارزیابی کیفی آب های ساحلی بر اساس پارامترهای فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی انجام می گیرد. به منظور مدیریت کیفی آب های ساحلی، شاخص های کیفی برای طبقه بندی وضعیت کیفی آب ها به کار برده می شود. هدف از این تحقیق چکیده کامل

کنترل آلودگی یکی از اهداف اصلی مدیریت آب های ساحلی است. پایش و ارزیابی کیفی آب های ساحلی بر اساس پارامترهای فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی انجام می گیرد. به منظور مدیریت کیفی آب های ساحلی، شاخص های کیفی برای طبقه بندی وضعیت کیفی آب ها به کار برده می شود. هدف از این تحقیق بررسی کیفیت آب های سواحل جنوبی دریای خزر با استفاده از شاخص های تغذیه ای (Organization for Economic Corporation and Development) OECD و (Trophic Index) TRIX می باشد. پارامتر های شیمیایی و بیولوژیکی استفاده شده در این مطالعه شامل نیتروژن معدنی محلول، فسفر کل، اشباعیت اکسیژن و کلروفیل آ می باشد. بر اساس شاخص OECD این منطقه در فصول پاییز و بهار یوتروفیک و در فصول تابستان و زمستان هایپرتروفیک است. میانگین فصلی شاخص TRIX بین 04/5 تا 47/5 می باشد که نشان می دهد حالت تغذیه ای منطقه متوسط می باشد. پس از مقایسه نتایج اعمال این شاخص ها در سواحل دریای خزر و بررسی دلایل عدم همخوانی این شاخص ها، شاخص TRIX به عنوان شاخص برتر در این سواحل انتخاب گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

478 - بررسی وضعیت آلودگی میکروبی در منابع آب زیرزمینی روستاهای شهرستان اسلامشهر
امیر حسام حسنی محمد رضا خانی مجتبی صیادی ولی الله قدمی حمید رضا خستو

شهرستان اسلامشهر به عنوان یکی از شهرستان های استان تهران به دلیل واقع شدن در مجاورت پایتخت (30 کیلومتری ) طی دهه های اخیر رشد بسیار سریع ، بی رویه و ناموزون داشته که یکی از نتایج آن آلودگی آب های زیر زمینی منطقه بوده ، به طوری که این مشکل باعث اعتراض مردم منطقه شده است چکیده کامل

شهرستان اسلامشهر به عنوان یکی از شهرستان های استان تهران به دلیل واقع شدن در مجاورت پایتخت (30 کیلومتری ) طی دهه های اخیر رشد بسیار سریع ، بی رویه و ناموزون داشته که یکی از نتایج آن آلودگی آب های زیر زمینی منطقه بوده ، به طوری که این مشکل باعث اعتراض مردم منطقه شده است و این حق طبیعی آن ها است که آب سالم و بهداشتی داشته باشند. با توجه به این که در شهرستان اسلامشهر تنها منبع تامین آب شرب برای ساکنان روستاها استفاده از منابع آب زیر زمینی (چاه ها ) می باشد، لذا بررسی کیفیت آب این چاه ها حایز اهمیت است . در طول این تحقیق که در مدت زمان 14 ماه، از آذر 1384 لغایت دی ماه 1385 صورت پذیرفت ، با نمونه برداری و آزمایش باکتریولوژیکی آب 14 چاه از چاه های آب شرب روستاهای اسلامشهر که بر اساس موقعیت قرار گیری در بافت مسکونی روستا به عنوان چاه های نمونه انتخاب شدند ،با 2 بار نمونه برداری و آزمایش از هر چاه نمونه، کیفیت آب شرب از نظر میکروبی در منطقه مشخص شد . آلودگی به کلیفرم کل در روستاهای نظام آباد، رضی آباد، رحیم آباد - شکر آباد، اسلام آباد و جعفر آباد جنگل مشاهده گردید .از نظر آلودگی به کلیفرم مدفوعی نیز به جز در یک مورد که آن هم مربوط به روستای اسلام&zwnj;آباد می&zwnj;باشد ، مورد دیگری مشاهده نگردید . نظر به این که در مورد بعضی از چاه های مورد مطالعه آلودگی میکروبی مشاهده شده و از طرفی تنها منبع تامین آب شرب درمنطقه اسلامشهر آب های زیر زمینی می باشد، لذا ضرورت دارد که همواره کیفیت آب شرب ساکنان منطقه مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

479 - ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GWQI) و پردازش زمین‌آماری آن در آبخوان دشت لردگان
یاسر استواری محمدحسین روانبخش علیرضا داودیان

10.22034/jest.2017.11271

زمینه و هدف: شاخص کیفیت آب زیرزمینی یکی از شاخص های مهم در تعیین کیفیت برای شرب است. لذا هدف از انجام این مطالعه ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان دشت لردگان و پهنه بندی آن بود. روش بررسی: برای این منظور از 32 حلقه چاه کشاورزی در 4 نوبت در سال 1389 نمونه برداری و چکیده کامل

زمینه و هدف: شاخص کیفیت آب زیرزمینی یکی از شاخص های مهم در تعیین کیفیت برای شرب است. لذا هدف از انجام این مطالعه ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان دشت لردگان و پهنه بندی آن بود. روش بررسی: برای این منظور از 32 حلقه چاه کشاورزی در 4 نوبت در سال 1389 نمونه برداری و pH، هدایت الکتریکی، کدورت، کل جامدات حل شده و معلق، سختی کل، نیترات، سولفات، کلرید، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم در نمونه ها اندازه گیری شد. با استفاده از داده های کیفی حاصل، شاخص کیفیت آب زیرزمینی برای هر نمونه محاسبه گردید. در این مطالعه از روش زمین آماری کریجینگ معمولی برای پهنه بندی شاخص کیفیت آب زیرزمینی در محیط GIS استفاده شد. یافته‌ها: دامنه مقدار شاخص کیفیت آب زیرزمینی از 44 تا 74 متغیر بود که بر اساس آن، آب زیرزمینی لردگان در دو کلاس کیفیت خوب و ضعیف برای آشامیدن طبقه بندی شد. مدل واریوگرام گوسی با دامنه تأثیر 3350 متر توزیع مکانی، شاخص کیفیت آب زیرزمینی را توصیف کرد. بر اساس پهنه بندی شاخص کیفیت آب زیرزمینی ، قسمت اعظم و بخش شمالی آبخوان دارای کیفیت متوسط و آب زیرزمینی جنوب آبخوان دارای کیفیت مناسب بود. کدورت و هدایت الکتریکی بیشترین تأثیر را بر شاخص کیفیت آب زیرزمینی داشتند. هم چنین شاخص کیفیت آب زیرزمینی نسبت به این دو مؤلفه حساس تر بود. بحث و نتیجه‌گیری: مطالعات بیشتری لازم است تا تناسب شاخص کیفیت آب زیرزمینی برای آبخوان لردگان تعیین و یا نحوه ی طبقه بندی کیفیت آب بر اساس شاخص کیفیت آب زیرزمینی برای آبخوان هایی مانند لردگان واسنجی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

480 - بررسی کاربرد فناوری غشایی و عملکرد غشا نانوساختار الیاف توخالی پلی اتر سولفون در تصفیه پساب های نفتی
زینب فلاح نژاد غلامرضا باکری مصطفی رحیم نژاد

10.22034/jest.2017.10729

چکیده زمینه و هدف: امروزه آلودگی ناشی از پساب های نفتی و صنعتی به یکی از مهم ترین مشکلات محیط زیستی تبدیل شده است. نتایج و تجربیات نشان می‌دهند که روش های مرسوم به سختی می توانند غلظت نفت را به 1% غلظت اولیه کاهش دهند و از طرفی این روش ها نمی‌توانند قطرات نفت با اندازه چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: امروزه آلودگی ناشی از پساب های نفتی و صنعتی به یکی از مهم ترین مشکلات محیط زیستی تبدیل شده است. نتایج و تجربیات نشان می‌دهند که روش های مرسوم به سختی می توانند غلظت نفت را به 1% غلظت اولیه کاهش دهند و از طرفی این روش ها نمی‌توانند قطرات نفت با اندازه کمتر از 20 میکرون را به طور موثر حذف نمایند. از اینرو می‌توان گفت که تصفیه پساب‌های نفتی یکی از ضروری‌ترین معضلات محیط‌زیست است که باید نسبت به رفع این مشکل در میادین نفتی اقدام نمود. روش بررسی: در این مقاله علاوه بر مرور عملکرد غشاهای مختلف در زمینه تصفیه پساب‌های نفتی، عملکرد غشا نانوساختار الیاف توخالی پلی اتر سولفون در تصفیه پساب نفتی مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نوع غشا، مواد موجود در خوراک و شرایط فرآیند، عملکرد غشا با زمان تغییر خواهد کرد. در این پژوهش، تاثیر پارامترهای عملیاتی مانند فشار، غلظت و سرعت جریان خوراک بر روی عملکرد غشا بررسی شده است. یافته ها: با افزایش فشار، میزان فشردگی و گرفتگی غشا افزایش و عملکرد غشا کاهش می یابد. بنابراین شرایط بهینه عملیاتی برای انجام آزمایش ها فشار 1 bar و سرعت جریان بالای خوراک و غلظت پایین خوراک می باشد. به دلیل افزایش انتقال جرم در سرعت جریان های بالاتر خوراک، میزان پس‌زنی ذرات گازوییل تا حدودی کاهش می یابد. نتیجه گیری: در این پژوهش، غشاهای مورداستفاده برای آزمایش ها با قابلیت جداسازی 100 درصدی ذرات گازوییل از پساب، از پرکاربردترین غشاها در تصفیه پساب های نفتی به شمار می آیند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

481 - شناسایی مهم‌ترین معیارهای موثر بر کیفیت بصری سیمای سرزمین
سپیده سعیدی مرجان محمدزاده عبدالرسول سلمان‌ماهینی سید حامد میرکریمی

زمینه و هدف: عمدتاٌ مطالعاتی که بر پایه معیارهای زیبایی‌شناختی در منظر انجام می‌گیرند، در پی تعیین زیبایی یا تعالی آن نیستند بلکه در جست و جوی استخراج ترجیحات زیبایی استفاده کنندگان از منظر هستند. این مطالعات با دو رویکرد صورت می‌گیرند. در رویکرد اول مطالعه بر پایه عوام چکیده کامل

زمینه و هدف: عمدتاٌ مطالعاتی که بر پایه معیارهای زیبایی‌شناختی در منظر انجام می‌گیرند، در پی تعیین زیبایی یا تعالی آن نیستند بلکه در جست و جوی استخراج ترجیحات زیبایی استفاده کنندگان از منظر هستند. این مطالعات با دو رویکرد صورت می‌گیرند. در رویکرد اول مطالعه بر پایه عوامل قابل اندازه‌گیری عینی و بررسی ارتباطات متقابل میان آن‌ها و در رویکرد دوم مطالعه بر پایه شناخت عوامل ادراکی مشاهده‌گران صورت می‌گیرد. این تحقیق با هدف شناسایی مهم‌ترین معیارهای موثر بر کیفیت بصری سیمای سرزمین صورت گرفته است. روش بررسی: در این تحقیق، مجموعه معیارهای عینی و ذهنی حوزه آبخیز زیارت که یکی از قطب‌های گردشگری استان گلستان به شمار می‌رود، از نظر ارزش زیبایی شناختی، با استفاده از رویکرد دوم اولویت‌بندی شدند. به این منظور پرسشنامه‌ای تدوین شد و به تعداد 100 عدد بین افراد بازدیدکننده توزیع شد. داده های حاصل از پرسشنامه در نرم افزار SPSS تحلیل و معیارها با استفاده از روش طبقه‌بندی رتبه‌ای، اولویت‌بندی شدند. یافته ها: از مجموع 23 معیار عینی و ذهنی مورد بررسی، 5 معیاری که بالاترین امتیازها را به خود اختصاص دادند عبارتند از: بکر بودن منطقه، پاکیزگی محیط، قابلیت دید آبشار، قابلیت دید نقاط پر تنوع و تنوع رنگ در سیمای سرزمین که می‌توانند به عنوان مهم‌ترین مولفه‌های تاثیر گذار روی ارزش زیبایی شناختی منطقه مورد مطالعه معرفی شوند. نتیجه گیری: معیارهای ذهنی معرفی شده در این پژوهش می‌تواند به عنوان مجموعه‌ کاملی از کل معیارهای تاثیر گذار روی درک افراد بازدیدکننده از زیبایی منظر، در ارزیابی کیفیت بصری سایر مناطق به کار گرفته شود. ولی انتخاب معیارهای عینی جهت ارزیابی کیفیت بصری هر منطقه باتوجه به موقعیت جغرافیایی، خصوصیات اقلیمی و توپوگرافی منطقه متفاوت خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

482 - تحلیل حساسیت فرایندهای تصفیه فاضلاب شهری با استفاده از AHP
مهناز حسین زاده کلخوران شهناز حسین زاده ابراهیم فتایی

10.22034/jest.2017.10731

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین موضوعات پیش از طراحی و احداث هر تصفیه خانه فاضلاب، انتخاب فرایند بهینه تصفیه است، به طوری که انتخاب نادرست تاثیر زیادی در افزایش هزینه ها و همچنین عدم دست یابی به نتیجه موردنظر دارد. روش بررسی: در این مطالعه به منظور تعیین حساسیت معیارهای م چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین موضوعات پیش از طراحی و احداث هر تصفیه خانه فاضلاب، انتخاب فرایند بهینه تصفیه است، به طوری که انتخاب نادرست تاثیر زیادی در افزایش هزینه ها و همچنین عدم دست یابی به نتیجه موردنظر دارد. روش بررسی: در این مطالعه به منظور تعیین حساسیت معیارهای موثر بر اولویت بندی فرایندها و انتخاب فرایند مناسب تصفیه فاضلاب شهری در شهرهای اردبیل، تبریز و ارومیه از آزمون حساسیت بر اساس مدل AHP استفاده شد. فرایندهای تصفیه این شهرها شامل لاگون هوادهی، لجن فعال و بیولاک می باشد. این فرایندها، بر اساس معیارهای فنی ، اقتصادی و محیط زیستی و زیرمعیارهای مربوطه از طریق مقایسه زوجی وزن دهی شد و نتایج با استفاده از نرم افزار Expert Choice بررسی شد. یافته‌ها: بر این اساس فرایند بیولاک در اولویت اول قرار گرفت و فرایندهای لجن فعال و لاگون هوادهی به ترتیب در اولویت های دوم و سوم قرار گرفتند. در نهایت، تحلیل حساسیت برای معیارهای اصلی انجام گرفت تا حساسیت اولویت بندی گزینه ها را نسبت به تغییرات وزن معیارها مشخص نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

483 - ارزیابی زیستی رودخانه بالخلو اردبیل بر اساس شاخص های کمی (شانون- مارگالف- پیلو)
نغمه جعفرزاده ابراهیم فتائی صابر وطن دوست سعید مداح

10.22034/jest.2019.13969

زمینه و هدف: رودخانه بالخلو به عنوان یکی از سرشاخه های اصلی رود قره سو اردبیل و تامین کننده آب سد یامچی می‌باشد و با توجه به وجود منابع آلاینده مختلف مانند پساب مناطق مسکونی، صنعتی و کشاورزی و آبگرم معدنی، بررسی کیفی این رودخانه برای حفظ حیات آن ضروری می باشد. امروزه در چکیده کامل

زمینه و هدف: رودخانه بالخلو به عنوان یکی از سرشاخه های اصلی رود قره سو اردبیل و تامین کننده آب سد یامچی می‌باشد و با توجه به وجود منابع آلاینده مختلف مانند پساب مناطق مسکونی، صنعتی و کشاورزی و آبگرم معدنی، بررسی کیفی این رودخانه برای حفظ حیات آن ضروری می باشد. امروزه در مطالعات تعیین کیفیت آب، بررسی حضور درشت بی مهرگان کفزی به عنوان شاخصی مکمل برای روش های شیمیایی در تشخیص وجود آلودگی ها شناخته شده است. روش بررسی: در این پژوهش به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه بالخلو چای اردبیل بر اساس درشت بی‌مهرگان، نمونه برداری در 5 ایستگاه و دردو نوبت، فصول کم آبی و پرآبی در طول رودخانه صورت گرفت. همچنین برای تدقیق نتایج بدست آمده، اندازه گیری های برخی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در ایستگاه ها انجام شد. نمونه های بی‌مهرگان شناسایی شده و بااستفاده از شاخص تنوع شانون، شاخص زیستی مارگالف و شاخص تشابه پیلو سنجیده شدند. یافته ها: در این تحقیق ده راسته از بی‌مهرگان در 23رده شناسایی و شمارش گردیدند و پارامترهای فیزیکوشیمییایی مانند اکسیژن محلول، نیترات، دما، اسیدیته، دبی و سرعت جریان ثبت گردیدند. بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده ارتباط متناسبی را بین شرایط فیزیکی و شیمیایی و شاخص های زیستی نشان داد و شاخص زیستی مارگالف به دلیل اینکه بیشترین هماهنگی را با نتایج پارامترهای فیزیکو شیمیایی داشت عنوان بهترین شاخص برای ارزیابی زیستی رودخانه بالخلو شناخته شد. در نهایت با مقایسه پارامتر های فیزیکو شیمیایی و شاخص های زیستی کیفیت آب رودخانه بالخلو به سه ناحیه آلودگی کم، متوسط و بالا تقسیم بندی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

484 - بررسی جذب بیولوژیکی یون (II) Ni برای تصفیه پساب های صنعتی توسط جلبک Sargassum sp. به‌صورت کربن اکتیو
اکبر اسماعیلی سمیرا قاسمی پری بیرامی عبدالحسین روستائیان فرناز رفیعی

حذف انواع آلایند ها بخصوص فلزات سنگین از آب‌ها و پساب ها به‌وسیله جاذب‌های بیولوژیک، به علت دارا بودن مزیت‌هایی نظیر ارزان بودن بیوماس‌ها، امکان دستیابی به راندمان‌های بالای حذف با وجود متفاوت بودن غلظت‌های اولیه آلاینده‌ها از اهمیت ویژه ای برخوردار می‌باشد. به این منظو چکیده کامل

حذف انواع آلایند ها بخصوص فلزات سنگین از آب‌ها و پساب ها به‌وسیله جاذب‌های بیولوژیک، به علت دارا بودن مزیت‌هایی نظیر ارزان بودن بیوماس‌ها، امکان دستیابی به راندمان‌های بالای حذف با وجود متفاوت بودن غلظت‌های اولیه آلاینده‌ها از اهمیت ویژه ای برخوردار می‌باشد. به این منظور جلبک قهوه ای Sargassum برای حذف کاتیون+2 Ni در سیستم ناپیوسته (Batch) استفاده گردید. کربن اکتیو یکی از جاذب های بسیار مفید برای حذف فلزات سنگین می باشد، اما از آنجایی که قیمت تمام شده این ماده بالا است و توجیه اقتصادی ندارد، بر آن شدیم که از جلبک دریایی این ماده را تهیه نماییم. در این پژوهش جلبک توسط اسید تجزیه گردید و طی مراحلی به کربن اکتیو تبدیل شد . در این آزمایش پارامترهایی از جمله : غلظت اولیه محلول (ppm 70-30 ) ، pH ، مقادیر مختلف جاذب (2/0، 4/0 ، 6/0 و8/0 گرم ) و زمان ماندگاری (15 ، 60 و 120 دقیقه ) در دمای ثابت ( آزمایشگاه ) مورد بررسی قرار گرفت. غلظت نهایی یون‌ها در هر نمونه توسط دستگاه جذب اتمی ((GBC-932 اندازه گیری شد. بیشترین میزان جذب یون‌های نیکل در 5pH= ، 80/97% مشاهده گردید. سرعت جذب با افزایش زمان بیشترسپس کند می‌شود. نتایج حاصله از این جذب پیروی از مدل سینتیکی درجه دوم رابه خوبی نشان می‌دهد و داده‌های تعادلی هم از مدل جذبی فرندلیچ به خوبی پیروی می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

485 - ارزیابی قابلیت تفرج و تقاضای تفرجی پارک جنگلی مورینه شهرستان نورآباد
معصومه منصوری زهرا حواسی ابدالانی ضیاء&lrm;الدین باده&rlm;یان محمد جواد عزیزی

زمینه و هدف: توسعه گردش&lrm;گری در مناطق حفاظت&lrm;شده، هم برای مدیریت منطقه و هم برای گردش&lrm;گران مزایای فراوانی به همراه دارد. از این ‌رو شناسایی مناطق مناسب و دارای توان، جهت گسترش و توسعه طبیعت&lrm;گردی در مناطق حفاظت&lrm;شده و پارک&lrm;های جنگلی، به&lrm;منظور بهر چکیده کامل

زمینه و هدف: توسعه گردش&lrm;گری در مناطق حفاظت&lrm;شده، هم برای مدیریت منطقه و هم برای گردش&lrm;گران مزایای فراوانی به همراه دارد. از این ‌رو شناسایی مناطق مناسب و دارای توان، جهت گسترش و توسعه طبیعت&lrm;گردی در مناطق حفاظت&lrm;شده و پارک&lrm;های جنگلی، به&lrm;منظور بهره&lrm;برداری پایدار از منابع طبیعی اهمیت به&lrm;سزایی دارد. در مطالعه حاضر، به ارزیابی پتانسیل طبیعت&lrm;گردی تفرج&lrm;گاه جنگلی مورینه شهرستان نورآباد واقع در استان لرستان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP)) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) پرداخته شد. روش بررسی: برای این منظور ابتدا مهم‌ترین معیارها و زیرمعیارهای مؤثر در ارزیابی پتانسیل تفرجی منطقه شناسایی شدند. سپس با استفاده از روش دلفی پرسش&lrm;نامه&lrm;هایی تهیه و جهت تعیین اهمیت معیارها و زیرمعیارهای مؤثر در ارزیابی پتانسیل تفرجی منطقه، بین متخصصین توزیع شد. وزن معیارها و زیرمعیارها در هر پرسش&lrm;نامه محاسبه‌شده و سپس وزن نهایی آن‌ها محاسبه شد. در مرحله بعد نقشه&lrm;های لازم برای ارزیابی پتانسیل منطقه در محیط GIS تهیه گردید. درنهایت با استفاده از روش ترکیب وزنی خطی در محیط GIS نقشه نهایی پتانسیل تفرجی منطقه تهیه شد. یافته ها: نتایج نشان داد که 04/21 درصد از سطح منطقه دارای پتانسیل عالی و 52/22 درصد از سطح منطقه دارای پتانسیل خوب برای اکوتوریسم است. هم&lrm;چنین 7/28 درصد از سطح منطقه دارای پتانسیل متوسط و 7/27 درصد دارای پتانسیل ضعیف می&lrm;باشد. نتیجه&lrm;گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، افزایش اطلاعات افراد در مورد اهمیت تفرج&lrm;گاه مورینه، منجر به افزایش قابل‌توجه تمایل به &lrm;پرداخت جهت حفاظت از این اکوسیستم خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

486 - بررسی عملکرد پودر دانه های مورینگا اولیفرا در مقایسه با سولفات آلومینیوم و پلی-آلومینیوم کلراید در تصفیه آب های آلوده
وحید یزدانی حسین بانژاد علیرضا رحمانی

10.22034/jest.2017.10734

زمینه و هدف: از آنجایی که در مناطق خشک و نیمه خشک دسترسی به منابع آب با کیفیت خوب با محدودیت همراه است، لذا بهره برداری از پساب فاضلاب برای آبیاری بسیار با اهمیت می باشد. هر چند پساب فاضلاب در مقایسه با حجم آب آبیاری مورد نیاز، مقدار کمی را شامل می شود ولی بهره برداری ا چکیده کامل

زمینه و هدف: از آنجایی که در مناطق خشک و نیمه خشک دسترسی به منابع آب با کیفیت خوب با محدودیت همراه است، لذا بهره برداری از پساب فاضلاب برای آبیاری بسیار با اهمیت می باشد. هر چند پساب فاضلاب در مقایسه با حجم آب آبیاری مورد نیاز، مقدار کمی را شامل می شود ولی بهره برداری از همین مقدار، باعث می شود که آب هایی با کیفیت بالاتر را بتوان در مصارف مهم تر به کار برد. روش بررسی: پژوهش حاضر در مقیاس آزمایشگاهی و با استفاده از دستگاه جارتست انجام شد. در این تحقیق سعی شد تا کارایی پودر دانه های اولیفرا در عملیات تصفیه فاضلاب نسبت به کارایی آلوم و پلی آلومینیوم کلراید سنجیده شود. برای انجام آزمایشات از فاضلاب طبیعی شهری با شدت آلودگی متوسط استفاده شد. کارایی هر یک از منعقدکننده ها توسط اندازه گیری پارامترهای سختی (کل، کلسیم و منیزیم)، کدورت، اسیدیته، اشرشیاکلی و سایر کلی فرم ها در قبل و بعد از آزمایش جار مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: غلظت پودر اولیفرا بین 10 الی 120 میلی گرم در لیتر با افزایش 10 میلی گرمی و آلوم و پلی آلومینیوم کلراید بین 5 الی 30 میلی گرم در لیتر با افزایش 5 میلی گرمی متغیر می باشند. بررسی ها نشان داد که در غلظت بهینه ی منعقدکننده های، آلوم، پلی آلومینیوم کلراید و اولیفرا به ترتیب قادر به کاهش 5/99، 99 و 7/97 درصدی کدورت می باشند. راندمان زدایش سختی کل، سختی کلسیمی، سختی منیزیم، اشرشیا و کل کلی فرم ها در بهترین حالت به ترتیب برابر 40 (100 میلی گرم اولیفرا)، 5/72 (100 میلی گرم اولیفرا)، 67 (80 میلی گرم اولیفرا)، 8/99 (100 اولیفرا + 15 میلی گرم آلوم) و 7/99 (100 اولیفرا + 15 میلی گرم آلوم) درصد بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از افزایش راندمآن ها در صورت ترکیب اولیفرا با آلوم و یا پلی آلومینیوم کلراید است.استفاده از پودر دانه های اولیفرا باعث کاهش زمان ته نشینی نسبت به آلوم و پلی آلومینیوم کلراید می گردد، بطوری که زمان ته نشینی از 30 دقیقه به 10 دقیقه کاهش می یابد.باید متذکر شد که حجم لجن تولیدی حاصله از پودر اولیفرا بسیار کم تر از حجم لجن حاصله از آلوم و پلی آلومینیوم کلراید می باشد، ضمن این که آبگیری از آن آسان تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

487 - ارزیابی منابع سرزمین به‌منظور توسعه کاربری گردشگری مطالعه موردی: آبخیز زیارت گرگان
علیرضا میکائیلی تبریزی سمانه دزیانی

زمینه و هدف: گردشگری مهم‌ترین صنعت سبز دنیا به شمار می‌آید. عوامل گوناگونی مانند پراکنش و تعداد جمعیت، نوع مالکیت اراضی، اقلیم، منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی، آلودگی، انواع سیمای محیط، طراحی سازه و شهری، علایم، زیبایی منظر، باورهای اجتماعی، فرهنگ، معیارهای زیستی و نظایر چکیده کامل

زمینه و هدف: گردشگری مهم‌ترین صنعت سبز دنیا به شمار می‌آید. عوامل گوناگونی مانند پراکنش و تعداد جمعیت، نوع مالکیت اراضی، اقلیم، منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی، آلودگی، انواع سیمای محیط، طراحی سازه و شهری، علایم، زیبایی منظر، باورهای اجتماعی، فرهنگ، معیارهای زیستی و نظایر آن توسعه یک منطقه را برای توریسم تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف از این پزوهش، ارزیابی منابع سرزمین برای توسعه گردشگری در حوزه آبخیز زیارت گرگان در استان گلستان می‌باشد. روش: ابتدا عوامل مؤثر بر کاربری گردشگری متمرکز و گسترده به‌طور مجزا، در منطقه شناسایی و نقشه‌های مربوط در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید. برای وزن‌دهی به نقشه‌ها، از فرایند آنالیز سلسله‌مراتبی استفاده شد. جهت مشخص نمودن مکان‌های مناسب برای هر دو نوع کاربری گردشگری از روش ارزیابی چند‌معیاره استفاده شد. درانتها دو نقشه نهایی ادغام و نقشه کاربری گردشگری منطقه مشخص شد. نتایج: طبق نتیجه 15/1137 هکتار از کل آبخیز برای گردشگری گسترده و 48/6 هکتار از منطقه برای گردشگری متمرکز تخصیص داده شد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، میزان کم مناطقی که به گردشگری متمرکز اختصاص یافته و به‌خصوص پراکندگی و تکه‌تکه بودن آن‌ها، نمایانگر این حقیقت است که منطقه برای توسعه گردشگری متمرکز مناسب نبوده و پتانسیل لازم را جهت توسعه زیرساخت‌ها و نیز ساخت و سازها به‌خصوص به‌صورت متراکم دارا نیست. لذا پیشنهاد می‌گردد ساخت و سازهای مسکونی در این منطقه تحت کنترل قرار گرفته و منطقه در راستای گردشگری گسترده توسعه یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

488 - ارزیابی کارایی فرآیند الکترولیز در حذف پیراسنجه های اکسیژن خواهی شیمیایی و کل ذرات معلق از پساب کارخانجات کشمش پاک کنی
سهیل سبحان اردکانی سیدمیلاد جعفری مجید احتشامی

زمینه و هدف: فرآیند الکتروشیمیایی در سال های اخیر به وفور برای تصفیه فاضلاب های صنعتی که دارای اکسیژن خواهی شیمیایی بالا می باشند، به کار گرفته شده است. بنابراین در این مطالعه کارایی فرآیند الکترولیز برای حذف پیراسنجه های اکسیژن خواهی شیمیایی و کل ذرات معلق از فاضلاب صن چکیده کامل

زمینه و هدف: فرآیند الکتروشیمیایی در سال های اخیر به وفور برای تصفیه فاضلاب های صنعتی که دارای اکسیژن خواهی شیمیایی بالا می باشند، به کار گرفته شده است. بنابراین در این مطالعه کارایی فرآیند الکترولیز برای حذف پیراسنجه های اکسیژن خواهی شیمیایی و کل ذرات معلق از فاضلاب صنعتی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: فاضلاب واحدهای کشمش پاک کنی شهرک صنعتی سهند ملایر با اکسیژن خواهی شیمیایی و کل جامدات معلق به ترتیب برابر با 26850 و 2325 میلی گرم در لیتر جمع آوری گردید. فرآیند الکترولیز شامل یک راکتور با حجم 9 لیتر و متشکل از 2 نوع الکترود آلومینیوم و استیل بود که بدون کاربرد هرگونه مواد افزودنی به منظور افزایش کارایی تصفیه فاضلاب در 3 زمان ماند 10، 20 و 30 دقیقه و ولتاژهای 10، 20 و 30 ولت انجام یافت. پس از انجام هر آزمایش، پساب خروجی راکتور بررسی و کارایی حذف پیراسنجه ها محاسبه شد. یافته ها: نتایج بیانگر آن است که کارایی حذف COD و TSS توسط الکترود آلومینیوم به ترتیب برابر با 28/88 و 05/95% در زمان ماند 30 دقیقه با ولتاژ 30 ولت و توسط الکترود استیل به ترتیب برابر با 54/76% در زمان ماند 30 دقیقه با ولتاژ 30 ولت و 53/67% در زمان ماند 10 دقیقه با ولتاژ 30 ولت می باشد. نتیجه گیری: با استناد به نتایج، تصفیه الکتروشیمیایی به همراه دیگر فرآیندها همچون افزودن الکترولیت ها، می تواند به عنوان ابزاری به منظور کاهش بار آلودگی پساب صنعتی مورد استفاده قرار گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

489 - بررسی آلودگی‌های ناشی از پمپ بنزین های سطح شهر تهران بر روان آب های سطحی اطراف پمپ بنزین ها
امیرحسام حسنی گلناز سجادی نائینی

یکی از مطالب مورد بررسی در دنیا در حال حاضر بررسی آلودگی ناشی از منابع آلاینده غیرنقطه&zwnj;ای است. یکی از این منابع پمپ بنزین ها هستند که آلودگی ناشی از آن ها می&zwnj;تواند بر محیط زیست اطراف پمپ بنزین ها خصوصاً هنگام بارندگی تاثیر بگذارد. در این تحقیق وضعیت پمپ &zwnj; چکیده کامل

یکی از مطالب مورد بررسی در دنیا در حال حاضر بررسی آلودگی ناشی از منابع آلاینده غیرنقطه&zwnj;ای است. یکی از این منابع پمپ بنزین ها هستند که آلودگی ناشی از آن ها می&zwnj;تواند بر محیط زیست اطراف پمپ بنزین ها خصوصاً هنگام بارندگی تاثیر بگذارد. در این تحقیق وضعیت پمپ &zwnj;بنزین های شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت و پس از تعیین تعداد پمپ &zwnj;بنزین های سطح شهر تهران بر روی نقشة جغرافیایی، برای بررسی میزان آلودگی ناشی از این پمپ بنزین ها بر محیط زیست اطراف خصوصاً منابع آب سطحی از تعداد 104 پمپ بنزین، تعداد 9 جایگاه دو جایگاه 139و106درشمال شهر تهران، دوجایگاه 13و23درغرب شهرتهران ، دوجایگاه 124و154درشرق شهرتهران ، دوجایگاه 145و163درمرکزشهرتهران و جایگاه 16درجنوب شهرتهران به عنوان نمونه جهت نمونه &zwnj;برداری انتخاب شدند و آزمایش های pH، هدایت الکتریکی، مواد جامد معلق، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی و هیدروکربن&zwnj;های نفتی در سه دورة زمانی مهر، آذر و اسفند 84 بر روی نمونه&zwnj;های آب برداشته شده از 9 جایگاه انتخابی صورت گرفت. پس از بررسی داده&zwnj;های حاصل از آزمایش های جایگاه های مختلف مشخص گردید که جوی&zwnj;های آب اطراف جایگاه ها دارای آلودگی بوده و میزان اکسیژن مورد نیاز شیمیایی در این ایستگاه&zwnj;ها بین 110 تا mg/lit 1140 و میزان مواد جامد معلق آن ها بین 100 تا mg/lit 800 متغیر بوده که ناشی از شستشوی پمپ بنزین ها می باشد و میزان آلودگی در جایگاه هایی که به طور مرتب شستشو نمی&zwnj;شوند به مراتب بیشتر است. همچنین نتایج مربوط به آزمایش های هیدروکربن&zwnj;های نفتی (TPH) مقادیر بالایی از آلودگی هیدروکربنی را در جوی&zwnj;های اطراف جایگاه ها خصوصاً در جایگاه هایی که جریان آب موجود در جوی آن ها کم یا ساکن می باشد نشان می&zwnj;دهد. بیشترین میزان آلودگی در بین سه دورة نمونه&zwnj;برداری مربوط به نمونه&zwnj;برداری آذر ماه (فصل بارندگی) است. با توجه به تحقیق انجام شده مشخص می&zwnj;گردد که جایگاه های سوخت رسانی نقش موثری در آلوده کردن منابع آب اطراف پمپ بنزین ها و ورود ترکیبات هیدروکربنی به آن ها را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

490 - ارزیابی تاثیر یک نمونه پساب صنعتی بر آلودگی خاک با فلزات سنگین
آزاده نصرآزادانی مهران هودجی

زمینه و هدف: فعالیت های کشاورزی و به خصوص صنعتی منجر به آزادسازی مقادیر بالایی فلزات سنگین به محیط شده که می تواند به عنوان یک خطر جدی برای سلامتی اکوسیستم و انسان مطرح باشد. آلودگی خاک، آب های زیرزمینی، آب های سطحی و هوا با فلزات سمی و خطرناک یک مشکل جدی و جهانی محسوب چکیده کامل

زمینه و هدف: فعالیت های کشاورزی و به خصوص صنعتی منجر به آزادسازی مقادیر بالایی فلزات سنگین به محیط شده که می تواند به عنوان یک خطر جدی برای سلامتی اکوسیستم و انسان مطرح باشد. آلودگی خاک، آب های زیرزمینی، آب های سطحی و هوا با فلزات سمی و خطرناک یک مشکل جدی و جهانی محسوب می شود. در رابطه با ارزیابی خطر خاک های آلوده با فلزات سنگین، مشکل اساسی، جذب فلزات به وسیله زنجیره غذایی می باشد، بنابراین ارزیابی و کنترل غلظت فلزات سنگین در پساب های صنعتی قبل از تخلیه به محیط های طبیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. حضور فلزات سنگین مثل نیکل، کروم، مس، کادمیوم، و سرب که غالباً در فاضلآب های صنعتی مشاهده می شوند، حتی در مقادیر و غلظت های پایین، می تواند برای موجودات زنده و انسان سمی باشد. امروزه در مکان های زیادی خاک ها با فلزات سنگین آلوده شده اند، به گونه ای که یکی از مهم ترین مشکلات در مکان های تخلیه پساب های خطرناک هستند. مواد و روش ها: در این مطالعه به منظور ارزیابی تاثیر یک نمونه پساب صنعتی بر آلودگی خاک با فلزات سنگین، از 4 نقطه به فاصله 50 متر، در 4 عمق 25-0، 50-25، 75-50 و 100-75، در طول زهکش خاکی نمونه برداری صورت گرفت. نمونه های خاک برداشت شده و پس از انتقال به آزمایشگاه، در برابر هوا خشک و به کمک چکش پلاستیکی کوبیده و الک شدند و خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و غلظت فلزات سنگین در آن ها اندازه گیری شد. هدایت الکتریکی[1] عصاره اشباع توسط دستگاه هدایت‌سنج در عصاره گل اشباع، بافت به روش هیدرومتر ، درصد آهک خاک به روش تیترومتری و غلظت کل فلزات سنگین به روش هضم با اسید نیتریک تعیین واندازه‌گیری گردید. ظرفیت تبادل کاتیونی[2] خاک نیز به روش استات سدیم اندازه گیری شد. در نهایت آنالیز آماری نتایج این مطالعه با استفاده از نرم افزار SAS انجام گردید. نتایج و بحث: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که با توجه به استانداردهای ارایه شده برای اراضی کشاورزی و اطراف مناطق صنعتی در مورد غلظت فلزات سنگین و مقایسه نمونه های خاک با استانداردهای جهانی، می توان خاک منطقه را تنها از نظر فلز نیکل آلوده دانست که این مساله ممکن است به آلودگی پایین پساب مورد مطالعه با فلزات سنگین نسبت داده شود. هم چنین نتایج همبستگی بین عمق خاک و غلظت فلزات سنگین نشان داد که بین این دو عامل همبستگی منفی وجود داشته که این موضوع با حرکت کند فلزات سنگین در لایه های خاک به خصوص در خاک های با درصد آهک و pH بالا، قابل توجیه است. 4 - Cation Exchangeable Capacity پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

491 - حذف بُر آب آلوده توسط دو گیاه آبزی (Zannichellia palustris L. و Ruppia maritima L.)
امیر پرنیان مصطفی چرم نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد

10.22034/jest.2017.11347

زمینه و هدف: با افزایش جمعیت نیاز به منابع آب مناسب افزایش یافته است. گیاهان آبزی بومی آب های ایران نقش به سزایی در خود پالایی منابع آب دارند. گیاه پالایی با گیاهان آبزی روشی موثر و ارزان جهت افزایش کیفیت آب ها برای مصارف مختلف است. روش بررسی: در این پژوهش، طی 120 ساعت چکیده کامل

زمینه و هدف: با افزایش جمعیت نیاز به منابع آب مناسب افزایش یافته است. گیاهان آبزی بومی آب های ایران نقش به سزایی در خود پالایی منابع آب دارند. گیاه پالایی با گیاهان آبزی روشی موثر و ارزان جهت افزایش کیفیت آب ها برای مصارف مختلف است. روش بررسی: در این پژوهش، طی 120 ساعت کشت گلخانه ای دو گیاه آبزی زانیشلیا و شورابی در آب آبیاری آلوده‌شده با 4 سطح مختلف آلودگی بُر (0، 1، 5 و 10 میلی گرم در لیتر)، گیاه پالایی محیط های آبی آلوده به بُر امکان سنجی شد. نتیجه گیری: نتایج حاصله نشان داد که این گیاهان بُر را به مقدار زیادی جذب زیستی کردند و کارایی حذف بُر در هر دو گیاه به بیش از 70% رسید. شاخص جذب بُر در دو گیاه زانیشلیا و شورابی به ترتیب 51/0 تا 16/8 و 18/0 تا 14/8 میلی گرم در ظرف در بازه ی آلودگی مورد مطالعه به‌دست آمد. شاخص تولید زیست‌توده گیاهی گیاه زانیشلیا با افزایش آلودگی کاهش داشت اما این شاخص در بازه ی زمانی و غلظتی پژوهش تغییر معنی داری نداشت که نشان‌دهنده‌ی مقاومت بیشتر شورابی به آلودگی بُر است. با توجه به نتایج به‌دست آمده در این پژوهش پالایش سبز بُر با این گیاهان از آب های آلوده پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

492 - بررسی منشا آلودگی منابع طبیعی به آرسنیک در توابع شهرستان هشترود، استان آذربایجان‌شرقی
آزیتا بهبهانی نیا مریم فراهانی

زمینه و هدف: آلودگی آرسنیک خاک‌ها و آب‌های سطحی و زیرزمینی به دلیل پتانسیل بالای آن برای ورود به زنجیره غذایی، تهدید بزرگی برای سلامت بشر می‌باشد. در منطقه هشترود واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی آرسنیک به صورت ناراحتی های پوستی گزارش شده است. هم چنین چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی آرسنیک خاک‌ها و آب‌های سطحی و زیرزمینی به دلیل پتانسیل بالای آن برای ورود به زنجیره غذایی، تهدید بزرگی برای سلامت بشر می‌باشد. در منطقه هشترود واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی آرسنیک به صورت ناراحتی های پوستی گزارش شده است. هم چنین این آلودگی ممکن است کاهش کمی و کیفی محصولات کشاورزی و یا ایجاد عوارض خاصی در دام ها را در پی داشته باشد، که به دلیل عدم آگاهی، علت آن تشخیص داده نشده باشد ولی مربوط به آلودگی با آرسنیک باشد. اهداف پژوهش حاضر شامل شناسایی میزان آلودگی منابع آب و خاک منطقه به وسیله آرسنیک و تعیین منشاء آلودگی می باشد. روش بررسی: پس از انجام بررسی های صحرایی و نمونه برداری از منابع آب های سطحی و زیرزمینی، خاک، رسوبات رودخانه و سنگ براساس موقعیت منابع موجود در منطقه و تجزیه ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و نیز آرسنیک در آن ها، تجزیه و تحلیل های لازم صورت گرفت. یافته ها: برای عنصر آرسنیک تفاوت قابل ملاحظه‌ای بین مقدار میانگین این عنصر با هم در نمونه‌ها و هم چنین با میانگین پوسته وجود دارد. حداکثر مقدار آرسنیک (9500 میلی گرم در کیلوگرم خاک) در نمونه‌ خاکستر آتشفشانی مشاهده شده است. نتیجه گیری: در این منطقه براساس شواهد و یافته های به دست آمده، آلودگی آرسنیک مرتبط با منابع ژئوژنیک (زمین‌زاد) و فعالیت‌های آتشفشانی در نظر گرفته شده است. براساس مطالعات انجام شده می‌توان این مکانیزم ها را عامل آلودگی به آرسنیک در منطقه دانست: آزاد شدن آرسنیک از واحدهای سنگی منطقه، جذب آرسنیک توسط کانی‌های اکسیدی تحت شرایط هوازی و اسیدی تا نزدیک به خنثی، واجذبی از سطوح اکسیدی در اثر افزایش pH به شرایط قلیایی و افزایش غلظت آرسنیک در محلول و ایجاد آلودگی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

493 - زیست سنجی و طبقه بندی کیفی رودخانه بالخلو بر اساس شاخص بیولوژیک (فون ماهیان)
نغمه جعفرزاده ابراهیم فتایی صابر وطن دوست غلامرضا حاتمی سید محمود شریعت

زمینه و هدف: رودخانه بالخلو به عنوان یکی از سرشاخه های اصلی رود قره سو اردبیل و تامین کننده آب سد یامچی می‌باشد. این سد به منظور تامین آب مناطق کشاورزی و آب شرب شهرهای اردبیل و سرعین مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به وجود منابع آلاینده مختلف مانند پساب مناطق مسکونی، چکیده کامل

زمینه و هدف: رودخانه بالخلو به عنوان یکی از سرشاخه های اصلی رود قره سو اردبیل و تامین کننده آب سد یامچی می‌باشد. این سد به منظور تامین آب مناطق کشاورزی و آب شرب شهرهای اردبیل و سرعین مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به وجود منابع آلاینده مختلف مانند پساب مناطق مسکونی،صنعتی و کشاورزی و آب‌گرم معدنی، بررسی کیفی این رودخانه بــرای حفظ حیــات آن ضــروری می باشد. روش تحقیق: این مطالعه به منظور ارزیابی بیولوژیک رودخانه بالخلو بر اساس جمعیت و گونه ماهیان رودخانه در 5 ایستگاه و در دو فصل کم آبی و پر آبی در سال آبی 89-90 انجام گرفته است. در این مطالعه نمونه برداری از ماهیان توسط دستگاه الکترو شوکرانجام شد و پارامتر های فیزیکی و شیمیایی نیز هم‌زمان اندازه گیری گردیدند. هم‌چنین برای افزایش‌دقت از شاخص تنوع شانون وینر و غنای تاکزونی استفاده گردید. یافته ها: در این مطالعه 8 گونه ماهی متعلق به چهار خانواده شناسایی شد که بیشترین تعداد را خانواده کپور[1] ماهیان داشتند. نتایج شاخص شانون بین0(ایستگاه سوم) تا 33/1(ایستگاه پنجم) در فصول نمونه برداری متفاوت بود. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان دادکه شاخص شانون نمایه مناسبی برای ارزیابی کیفی در این رودخانه می باشد. نتایج ارزیابی فیزیکوشیمیایی تایید کننده نتایج ارزیابی شاخص های غنای گونه ای و شانون بود. در نهایت با مقایسه پارامتر های فیزیکی و شیمیایی و شاخص های بیولوژیک کیفیت آب رودخانه بالخلو در محدوده مطالعاتی به سه ناحیه آلودگی کم (ایستگاه های چهارم و پنجم)، متوسط (ایستگاه های اول و دوم) و بالا (ایستگاه سوم) کلاسه بندی گردید. 6- Cyprinidae پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

494 - تاثیر پساب بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک
وحید یزدانی بیژن قهرمان کامران داوری ابراهیم فاضلی

زمینه و هدف: با توجه به حجم گسترده کاربرد فاضلاب های شهری و خانگی در اراضی زراعی و کشاورزی حواشی شهرهای بزرگ کشور، امروزه تحقیقات منطقه ای در این زمینه و مشاهده اثرات مختلف آبیاری با فاضلاب از اهمیت به سزایی برخوردار است. روش بررسی: در این تحقیق از پساب خروجی تصفیه خانه چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به حجم گسترده کاربرد فاضلاب های شهری و خانگی در اراضی زراعی و کشاورزی حواشی شهرهای بزرگ کشور، امروزه تحقیقات منطقه ای در این زمینه و مشاهده اثرات مختلف آبیاری با فاضلاب از اهمیت به سزایی برخوردار است. روش بررسی: در این تحقیق از پساب خروجی تصفیه خانه فاضلاب پرکند آباد مشهد (6/14=SAR، 138=TSS و 5/169=BOD) و آب چاه (740=EC میکرو موس بر سانتی متر) به عنوان شاهد استفاده شد. آبیاری و انجام آزمایشات در کرت های به مساحت 4 متر مربع صورت پذیرفت، که اطراف آن ها توسط خاک مزرعه احاطه شده بود. توسط تیمارهای آب چاه و پساب فاضلاب، کرت ها به ترتیب یک الی پنج بار و به مقدار 150 میلی متر مورد آبیاری قرار گرفت. سپس توسط استوانه های هم مرکز مقدار نفوذ و بر اساس آن هدایت هیدرولیکی اشباع بالای سطح ایستابی برآورد شد. سایر پارامترهای فیزیکی و شیمیایی خاک کرت ها بر اساس رهنمودهای ارایه شده در کتاب روش استاندارد اندازه گیری شدند. یافته ها: آبیاری با فاضلاب بر چگالی ظاهری خاک تاثیر گذاشته و مقدار آن را کاهش داد، به طوری که با افزایش 1، 2، 3، 4 و 5 بار فاضلاب به ترتیب کاهشی برابر 2، 6/6، 4، 7/15 و 6/17 درصد به دست آمد. هم چنین با افزایش تعداد آبیاری با پساب فاضلاب، مقدار یون های سدیم، فسفر، نیترات و نیکل افزایش یافت به طوری که بیشترین افزایش در یون نیترات (38 درصد) و سدیم (84 درصد) مشاهده گردید. مقدار شدت نفوذ در کرت های آبیاری با آب (به هم خوردگی ساختمان خاک) و فاضلاب کمتر از حالت بدون آبیاری بود، ضمن این که در کرت های آبیاری شده توسط فاضلاب کاهش چشمگیرتری مشاهده شد. هم چنین از آبیاری دوم به دلیل تشکیل یک لایه سله، نفوذپذیری به (034/ میلی متر در دقیقه در آبیاری دوم) میزان نهایی خود رسید، به طوری که نفوذپذیری تحت این لایه سله کنترل می شد. یکی از دلایل اصلی ایجاد لایه سله وجود یون سدیم در فاضلاب و اضافه شدن آن به خاک می باشد. به نظر می رسد که یون سدیم باعث پراکنده کردن ذرات خاک شده، که در این صورت ذرات ریز منافذ را پر نموده و از نفوذ آب جلوگیری می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

495 - مرمت اکولوژیکی منظر طبیعی آبشار مارگون فارس با تأکید بر ارزیابی اکولوژیکی موزاییک منظر بستر
فریال احمدی محمدرضا بمانیان اصغر محمدمرادی

10.22034/jest.2017.10757

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به منظور مرمت اکولوژیکی منظر طبیعی بستر حفاظت شده آبشار مارگون فارس، به مثابه اکوسیستم زنده و پویای منطقه مارگون و بر مبنای اصول مرمت منظر در مناظر طبیعی، شکل گرفته است تا از این رهگذر علاوه بر ارتقاء کیفیت محیط طبیعی بستر، موجبات انگیزش حضور هر چکیده کامل

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به منظور مرمت اکولوژیکی منظر طبیعی بستر حفاظت شده آبشار مارگون فارس، به مثابه اکوسیستم زنده و پویای منطقه مارگون و بر مبنای اصول مرمت منظر در مناظر طبیعی، شکل گرفته است تا از این رهگذر علاوه بر ارتقاء کیفیت محیط طبیعی بستر، موجبات انگیزش حضور هر چه بیشتر گردشگران به این بستر ها را فراهم آورد. روش بررسی: به منظور انجام این پژوهش از روش های تحقیق توصیفی تحلیلی و موردی و از شیوه های تحقیق مرور متون و منابع، مشاهده و بهره گیری از اسناد تصویری، استفاده شده است. با تآکید بر هدف اصلی پژوهش مبتنی بر دست یابی به راهکارهای مرمت اکولوژیکی محدوده مطالعاتی، نخست به تحلیل و بررسی جریان ها و ساختار موزاییک منظر طبیعی آبشار مارگون فارس، از طریق آنالیز عکس های هوایی این منطقه، پرداخته شده است. با این تحلیل ها، آشفتگی های حال حاضر این منظر شناسایی شده است. در نهایت با تأکید به یافته های به بدست آمده از تحلیل و ارزیابی اکولوژی منظر این منطقه، پیشنهادات طراحی در زمینه حفاظت و ارتقاء ارزش های اکولوژیکی بستر داده شده است. یافته‌ها: یافته ها نشان می دهد که منظر طبیعی مارگون، هم اکنون با آشفتگی هایی چون تخریب تنوع گونه های زیستی ( گیاهی و جانوری)، فرسایش شدید به وجود آمده در نتیجه تخریب گیاهان رودکناری و جنگل ها ( که به واسطه چرای بی رویه دام و مصارف کشاورزی به وجود آمده است)، آلودگی های صوتی و زیست محیطی، وجود پسماندهای در مجاورت حرایم طبیعی آبشار مارگون ، عدم مسئولیت گردشگران و جوامع محلی در زمینه حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی، شکار غیر مجاز آبزیان، پرندگان و حیوانات و کاهش میزان آب در نتیجه ی تغییرات آب و هوایی مواجه می باشد که موجبات تنزل کیفیت اکولوژیکی منظر را فراهم آورده است. بحث و نتیجه‌گیری: یافته های حاصل از این پژوهش بر حفاظت مطلق از محدوده درختزارهای رودکناری با حذف فعالیت های ناسازگار، تثبیت عوارض طبیعی بستر با ارتقای پوشش گیاهی بومی از طریق کاشت و تکثیر نمونه های موجود زاگرسی منطقه، حفاظت از پوشش گیاهی شکننده پای آبشار از لگد کوب شدن توسط گردشگران با ارائه و طراحی دسترسی متفاوت به آبشارمارگون، حفاظت از زیستگاه های حیات وحش منطقه و حذف پارکینگ گردشگری از محدوده حرایم درختزارهای رودکناری تأکید دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

496 - تحلیل مفهومی، کارکردی و زیباشناختی عناصر محیطی آب و گیاه با تأکید بر جنبه کالبدی باغ های ایرانی
هانیه اخوت

باغ ایرانی به کمک اشکال منظم هندسی رابطه میان طبیعت و دنیای درون را به تصویر می کشد. در واقع الگوی حرکت آب و کاشت گیاهان در باغ، الگویی ابتدایی و قدیمی است که پیچیده ترین نیازهای کارکردی و روانشناختی انسان را برآورده می کند. ترکیب هوشمندانه آب و گیاه در فضاسازی باغ های چکیده کامل

باغ ایرانی به کمک اشکال منظم هندسی رابطه میان طبیعت و دنیای درون را به تصویر می کشد. در واقع الگوی حرکت آب و کاشت گیاهان در باغ، الگویی ابتدایی و قدیمی است که پیچیده ترین نیازهای کارکردی و روانشناختی انسان را برآورده می کند. ترکیب هوشمندانه آب و گیاه در فضاسازی باغ های ایرانی نشان می دهد که هر سه جنبه مفهومی، کارکردی و زیباشناختی به خوبی در آن رعایت شده و در واقع رمز پایداری باغ های ایرانی تبلور این سه مفهوم در مجموعه واحد باغ است. چنان چه در طراحی محیط زیست جایگاه این دو عنصر به درستی انتخاب شود ، محیطی پایدار و کارآمد حاصل شده و موجب کاهش هزینه ها و صرفه اقتصادی می گردد. از این رو در طراحی طبیعت و ساماندهی عناصرآن باید به این سه جنبه توجه ویژه مبذول داشت. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی_تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای، به همراه پاره ای مطالعات میدانی بوده است؛ به گونه ای که پس از شناخت اهمیت آب، درخت و گل در مبانی اسلامی شامل قرآن کریم و نقل قول های عارفان به بررسی جایگاه این عناصردر باغ های ایرانی از بعد کارکردی و زیباشناختی پرداخته می شود. سپس چنین نتیجه می شود که باغ ایرانی نظامی حکیمانه و کمال گراست که عناصر طبیعی آب و گیاه را به نحوی در خود جای داده که نه تنها نیازهای فیزیکی آدمیان (بعد کارکردی و زیباشناختی) را برآورده سازد، بلکه به بعد ماوراء الطبیعه و معنوی آن نیز توجه شده است (بعد مفهومی). همین مسأله باعث بقا و تداوم آن در طول زمان و شاخص شدن آن به صورت مجموعه ای واحد گردیده است. شناخت چنین الگوهایی می تواند به عنوان راهنما و الگوی انسان در ساختن محیطی مناسب زیست و هماهنگ با نظم موجود، مورد بهره برداری قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

497 - شناسایی، رتبه بندی و تخصیص ریسک های حیاتی مراحل مشارکت عمومی– خصوصی با تکنیک دلفی در بستر اقتصاد مقاومتی(مورد مطالعه: صنعت آب وفاضلاب استان گیلان)
بهمن رسولی سینا خردیار بهمن بنی مهد

مشارکت عمومی- خصوصی یکی از ابزارهای نوین تامین مالی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه می باشد. هدف این مقاله شناسایی، ارزیابی و تخصیص ریسک های حیاتی پروژه های صنعت آب وفاضلاب استان گیلان در مراحل مختلف و درون هر مرحله می باشد. در این پژوهش برای استخراج ریسک های حیات چکیده کامل

مشارکت عمومی- خصوصی یکی از ابزارهای نوین تامین مالی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه می باشد. هدف این مقاله شناسایی، ارزیابی و تخصیص ریسک های حیاتی پروژه های صنعت آب وفاضلاب استان گیلان در مراحل مختلف و درون هر مرحله می باشد. در این پژوهش برای استخراج ریسک های حیاتی از عوامل اجرایی با مسئولیت مستقیم در قراردادهای منعقده به روش ساخت، بهره برداری و انتقال[i] (B.O.T) مشارکت های عمومی- خصوصی استفاده شد. با روش حذف سیستماتیک 37 نمونه برای مطالعه شناسایی شد. با تکنیک دلفی 17 ریسک با درجه اهمیت برابر و بیشتر از 3 استخراج و از طریق پرسشنامه بین نمونه مورد مطالعه توزیع شد. اطلاعات جمع آوری شده در هر مرحله و مراحل مختلف مشارکت عمومی خصوصی (امکان سنجی، تدارکات، ساخت، بهره برداری و انتقال) از طریق روش های آماری ناپارامتریک مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج نشان داد بین ریسک های با درجه اهمیت بالای 3 در مراحل مختلف مشارکت عمومی-خصوصی صنعت آب وفاضلاب استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین این رابطه در خصوص تک تک ریسک ها در درون هرمرحله به استثناء یک مورد معنادار می باشد. [i] built-operation-transfer پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

498 - On ‎I‎nclusion Relations Between Generalized Wiener Classes
N. Haddadzadeh

We studied inclusion relations between the generalized Wiener classes. In particular, we give a sufficient condition for the inclusion ΛBV^(p_n↑p) &sube; ΓBV^(q_n↑q) which leads us to new results for such spaces. We also obtain a necessary and suf چکیده کامل

We studied inclusion relations between the generalized Wiener classes. In particular, we give a sufficient condition for the inclusion ΛBV^(p_n↑p) &sube; ΓBV^(q_n↑q) which leads us to new results for such spaces. We also obtain a necessary and sufficient condition for equality of two distinct classes of this type. Furthermore, we extend and unify a number of results in the literature including an important theorem of Avdispahić about Waterman spaces. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

499 - مقایسه کارایی نانوذرات مگنتیت Fe3O4 و نانوذرات آهن صفر ظرفیتی در فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر پایه دی پراکسی پرسولفات در تصفیه فاضلاب صنعت چرم سازی
سید محسن بلادی رویا مافی غلامی علی هاشمی زواره

زمینه و هدف: تصفیه فاضلاب¬های صنعتی بدلیل حضور آلاینده¬های مختلف دشوارتر از فاضلاب های شهری است. فاضلاب تولیدی در صنعت چرم سازی به¬دلیل داشتن بار آلودگی و حضور یون کلرید بالا باید قبل از تخلیه به محیط زیست تصفیه گردد. فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر پایه دی پراکسی پرسولفات چکیده کامل

زمینه و هدف: تصفیه فاضلاب¬های صنعتی بدلیل حضور آلاینده¬های مختلف دشوارتر از فاضلاب های شهری است. فاضلاب تولیدی در صنعت چرم سازی به¬دلیل داشتن بار آلودگی و حضور یون کلرید بالا باید قبل از تخلیه به محیط زیست تصفیه گردد. فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر پایه دی پراکسی پرسولفات در حضور عوامل فعال کننده یک فرایند نوین تلقی می‌شود. این فرایند قابلیت زیادی در تصفیه فاضلاب¬هایی با آلودگی بالا را دارد. در این مطالعه، از فرایند آنیون پرسولفات با فعال سازی آهن مغناطیسی (Fe3O4) و آهن صفر ظرفیتی در مقیاس آزمایشگاهی به‌منظور تصفیه و کاهش بار آلی (COD) فاضلاب صنعت چرم سازی استفاده شد. روش بررسی: در این فرایند، تاثیر متغیرهای pH اولیه فاضلاب (9-5)، زمان واکنش (60-0 دقیقه)، غلظت آنیون پرسولفات (200-50 میلی گرم در لیتر) و مقدار نانوذرات حاوی آهن (2-5/0 گرم در لیتر) مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: بهترین شرایط فرایند اکسیداسیون پیشرفته در حضور آهن صفر ظرفیتی شامل pH برابر 3، مقدار نانوذرات آهن مغناطیسی برابر یک گرم در لیتر و مقدار دی پراکسی پرسولفات برابر 100 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد. طی شرایط ذکر شده، کارایی فرایند 85 درصد حاصل شد. یافته‌ها مشخص کرد که فرآیند مذکور COD (COD اولیه برابر 3700 میلی¬گرم در لیتر) را به زیر 1000 میلی‌گرم در لیتر (COD نهایی برابر 555 میلی گرم در لیتر) کاهش داد. بحث و نتیجه گیری: فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر پایه دی پراکسی پرسولفات در حضور ترکیبات آهن (آهن صفر ظرفیتی و آهن مغناطیسی) به¬ دلیل کارایی بالا (حذف 85 درصد از COD اولیه و کاهش آن به 555 میلی‌گرم در لیتر)، می‌تواند برای تجزیه و معدنی¬سازی آلاینده¬های محیط¬های آبی به ویژه فاضلاب‌های صنعتی مورد استفاده قرار بگیرد. پساب خروجی از این سیستم می‌تواند به تصفیه خانه فاضلاب شهری تخلیه شود، لذا با کاهش COD به 555 میلی‌گرم در لیتر نمی‌تواند به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

500 - جایگاه اصل مشارکت عمومی در مدیریت منابع آب از منظر حقوق داخلی و حقوق بین‏الملل آب
منصور محمدی دینانی یوسف مولایی محمد ابراهیم بنی&rlm; حبیب

زمینه و هدف: مشارکت بهره برداران در مدیریت و بهره برداری از آب و انرژی نقش محوری در کاهش مخاطرات ناشی از کمبود منابع آب، تغییر اقلیم، آلودگی منابع آب، تولید گازهای گلخانه ای و اختلافات محلی و منطقه ای دارد. روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، چالش چکیده کامل

زمینه و هدف: مشارکت بهره برداران در مدیریت و بهره برداری از آب و انرژی نقش محوری در کاهش مخاطرات ناشی از کمبود منابع آب، تغییر اقلیم، آلودگی منابع آب، تولید گازهای گلخانه ای و اختلافات محلی و منطقه ای دارد. روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، چالش های ارتقاء مشارکت ذینفعان در مدیریت آب و انرژی بررسی و مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که فقدان اطلاع رسانی مناسب، عدم توجه به نظرات ذینفعان و تعامل ضعبف برنامه ریزان و مردم در مدیریت و بهره برداری از منابع آب از موانع شکل گیری مشارکت بهره برداران است. از طرف دیگر فقدان الزام قانونی به اطلاع رسانی دستگاههای اجرایی و نواقص ساختاری و اجرایی کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیرزمینی به عنوان مرجع حل و فصل اختلافات از موانع دسترسی عادلانه به محاکم به منظور مشارکت ذینفعان محسوب می گردد. نتیجه گیری: در راستای تقویت مشارکت بهره برداران در مدیریت عدضه و تقاضای آب ، رفع نواقص ساختاری و قانونی ، الزام به تعامل با بهره برداران در اجرای هر گونه طرح حفاظت و بهره برداری از منابع آب و همچنین الزام به انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های توسعه منابع آب مورد تاکید قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

501 - ارزیابی ریسک‌های زیست محیطی و فنی در پروژه احداث تصفیه‌خانه‌ فاضلاب غرب اهواز ‏با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره
پوریا بیژن زاده کتایون ورشوساز اصلان اگدرنژاد

زمینه و هدف: با توجه به اینکه فاضلاب شهری و صنعتی از عوامل اصلی ورود آلودگی‌ها به محیط‌زیست می‌باشند؛ اثرات زیست‌محیطی و ریسک‌های فنی و عملیاتی ناشی از آن در فاز بهره‌برداری همواره مورد توجه بوده است. لیکن اثرات و ریسک‌های آن در فاز احداث نیز مهم است. از این رو، تحقیق ح چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به اینکه فاضلاب شهری و صنعتی از عوامل اصلی ورود آلودگی‌ها به محیط‌زیست می‌باشند؛ اثرات زیست‌محیطی و ریسک‌های فنی و عملیاتی ناشی از آن در فاز بهره‌برداری همواره مورد توجه بوده است. لیکن اثرات و ریسک‌های آن در فاز احداث نیز مهم است. از این رو، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی ریسک‌های زیست‌محیطی و فنی پروژه احداث تصفیه‌خانه‌ فاضلاب در غرب اهواز با روش تصمیم‌گیری سلسله مراتبی در سال 1400 انجام شد. روش بررسی: پس از فاز مطالعاتی، اطلاعات مربوط به پروژه از طریق روش پیمایشی و حضور در محل تصفیه خانه گردآوری گردید و تمامی فرآیندهای اجرایی، تجهیزات و تاسیسات مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از روش E-FMEA و نظرات کارشناسان فنی و زیست‌محیطی برای شناسایی ریسک‌های زیست محیطی و فنی استفاده شد. در ادامه، برای وزن دهی و اولویت بندی پارامترهای روش مورد استفاده، از تصمیم‌گیری چند معیاره (AHP)، استفاده گردید. یافته‌ها: در مجموع 19 جنبه زیست محیطی و 24 ریسک فنی قابل توجه در فرآیندهای پروژه احداث تصفیه خانه غرب اهواز شناسایی شد. در دو مرحله‌ احداث ساختمان‌ها و نصب مخازن و تأسیسات، ریسک‌های زیست‌محیطی و فنی مشابه بودند. در سایر مراحل، ریسک‌ فنی نسبت به زیست‌محیطی از اهمیت بیشتری برخوردار بود. اختلاف تعداد بین دو ریسک فنی و زیست‌محیطی در مراحل حفاری و گودبرداری، نصب فوندانسیون و اسکلت سازه‌ها به ترتیب 50، 25 و 66 درصد بود. بحث و نتیجه‌گیری: مقایسه‌ کلیه ریسک‌ها نشان داد که ریسک‌های فنی نسبت به ریسک‌های زیست‌محیطی حدود 26 درصد بیشتر بود. به طور کلی نتایج نشان داد که اغلب ریسک‌های زیست‌محیطی در سطح قابل پذیرش و 8 مورد از ریسک‌های فنی نیازمند رفع هرچه سریعتر قرار داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

502 - مدلسازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی با استفاده از مدلهای شبکه عصبی مصنوعی و زمین آمار (مطالعه موردی: دشت زیدون)
عبدالامیر عچرش زاده اصلان اگدرنژاد

زمینه و هدف: امروزه یکی از موانع توسعه و گسترش جوامع، کیفیت نامناسب آب می باشد. بررسی کیفیت و روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی در مدیریت پایدار منابع آب هر منطقه، اهمیت زیادی دارد. اندازه گیری این پارامترها در یک سطح وسیع، هزینه بر و زمان بر بوده و برای مدل سازی آن ها، روش چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه یکی از موانع توسعه و گسترش جوامع، کیفیت نامناسب آب می باشد. بررسی کیفیت و روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی در مدیریت پایدار منابع آب هر منطقه، اهمیت زیادی دارد. اندازه گیری این پارامترها در یک سطح وسیع، هزینه بر و زمان بر بوده و برای مدل سازی آن ها، روش های تخمین گر مورد نیاز است. هدف از پژوهش حاضر مدل سازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت زیدون با استفاده از مدل های ANN+PSO و زمین آمار می باشد. روش بررسی: بدین منظور از اطلاعات ۴۲ حلقه چاه مشاهده ای موجود در دشت زیدون به صورت ماهانه طی ۷ سال، استفاده شده است. ورودی های مدل شبکه عصبی شامل پارامترهای کیفی SO42- ، pH ، HCO32-، Na+، Mg2+، Ca2+، TDS، SAR و EC در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج حاصل از شبیه سازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی با استفاده از مدل ANN+PSO نشان داد، در مدل شبیه ساز SAR بیشترین دقت شبیه سازی مربوط به مدل با تابع لگاریتم سیگموئید، در مدل شبیه ساز EC هم بیشترین دقت شبیه سازی مربوط به مدل با تابع محرک تانژانت سیگموئید می باشد. همچنین در مدل شبیه ساز TDS هم بیشترین دقت شبیه سازی مربوط به مدل با تابع محرک تانژانت سیگموئید به دست آمد. به طوری که مقدار RMSE و MAE کمترین مقدار و شاخص R2 بیشترین مقدار را دارد. همچنین نتایج حاصل از شبیه سازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی با استفاده از مدل زمین آمار نشان داد، بالاترین دقت مدل کریجینگ در شبیه سازی به ترتیب مربوط به پارامترهای EC، SAR و TDS است. بحث و نتیجه‌گیری: در نهایت، مقایسه نتایح حاصل از مقایسه نتایج مدل ANN+PSO و مدل کریجینگ نشان داد که مدل ANN+PSO دقت بیشتری در شبیه سازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت زیدون نسبت به مدل کریجینگ دارد. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد، تلفیق مدل های هوشمند با الگوریتم های بهینه سازی با معماری صحیح و ورودی های کامل مدل، به عنوان ابزاری مفید برای شبیه سازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی کاربرد دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

503 - طراحی الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی با رویکرد اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار(مطالعه موردی: استان تهران)
محمد یوسفی نژاد مریم لاریجانی سید محمد شبیری مهدیه رضایی

زمینه و هدف: بحران آب یکی از مهمترین چالش های استان تهران است. مدیریت و آموزش آب مجازی در بسیاری از کشورها به عنوان یک اقدام برای غلبه بر کمبود آب خصوصاً در بخش کشاورزی است. در ایران سرانه مصرف آب مجازی بخش کشاورزی حدود 20 درصد بیشتر از حد متوسط جهانی است. این پژوهش با چکیده کامل

زمینه و هدف: بحران آب یکی از مهمترین چالش های استان تهران است. مدیریت و آموزش آب مجازی در بسیاری از کشورها به عنوان یک اقدام برای غلبه بر کمبود آب خصوصاً در بخش کشاورزی است. در ایران سرانه مصرف آب مجازی بخش کشاورزی حدود 20 درصد بیشتر از حد متوسط جهانی است. این پژوهش با هدف طراحی الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی با رویکرد اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار به منظور آگاهی بهره برداران از آب مجازی و حفاظت از محیط زیست، منابع آبی و پایداری توسعه در سال 1400 انجام گردیده است.روش بررسی: روش مورد استفاده در این پژوهش ترکیبی بود. در فاز کیفی پژوهش به منظور شناسایی مؤلفه های اصلی و فرعی الگو از تکنیک نظریه داده بنیان استفاده گردید. برای جمع آوری داده ها در این فاز از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. نمونه گیری در مرحله کیفی، روش هدفمند گلوله برفی بود. جامعه آماری بخش کمّی شامل اساتید دانشگاه های مرتبط و کارشناسان و مدیران سازمان های اجرایی وزارت جهاد کشاورزی بود. بر اساس آمار و اطلاعات کسب شده تعداد مخاطبین در مجموع 360 تن بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 181 نفر تعیین گردید. پاسخ گویی از طریق پرسشنامه محقق ساخته طیف لیکرت 5 گزینه ای دو سویه بود.برای تجزیه و تحلیل داده ها در مرحله کمّی از شاخص های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، واریانس و فراوانی و درصد) و در مرحله استنباطی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد.یافته ها: نتایج مقایسه میانگین مؤلفه های بدست آمده حاصل از آزمون (t-test) نشان داد که بین میانگین موجود و مطلوب در تمامی مؤلفه ها تفاوت معناداری در سطح 1 درصد وجود دارد و وضعیت موجود آموزش مدیریت آب مجازی از شرایط مطلوب برخوردار نیست. اعتبار سازه های پرسشنامه با استفاده از روش روایی همگرا درسطح 49/0 و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای ترتیبی در سطح81/0 محاسبه شد. یافته های کیفی پژوهش نشان داد که 11 مؤلفه و 37 زیر مؤلفه تشکیل دهنده اجزای الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی بودند. بر اساس بارهای عاملی استاندارد qvh(γ) به ترتیب مؤلفه های محتوای آموزش آب مجازی (97/0)، روش های آموزش آب مجازی (96/0)، اصول آموزش آب مجازی (92/0) بیشترین اهمیت را در تبیین الگوی آموزش آب مجازی داشتند. تحلیل عاملی تأییدی مؤلفه ها نیز نشان داد که مؤلفه های شناسایی شده دارای بار عاملی کافی جهت پیش‌بینی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی بود.نتیجه گیری: شاخص های برازش الگوی آموزش دربخش کشاورزی نشان داد که الگوی تدوین شده دارای برازش مطلوبی است و این الگو می تواند علاوه بر آگاهی رسانی و تغییر رفتار، نقشه راهی برای متولیان و کارگزاران فعالیت های آموزشی به بهره برداران آب مجازی در بخش کشاورزی باشد. با اجرای آموزش آب مجازی از طریق الگوی تدوین شده می توان انتظار داشت تا حد زیادی از اتلاف منابع آبی در بخش کشاورزی جلوگیری و از منابع طبیعی حفاظت شود، همچنین بر مبنای اسناد فرادستی فرصتی برای رسیدن به کشاورزی نوین، اقتصاد مقاومتی، توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

504 - بررسی رابطه آلودگی نیترات در آب زیرزمینی، خاک و گیاه (مطالعه موردی: دشت فسا)
زهره موسوی نسب فیروزه غلامزاده

زمینه و هدف: آلودگی نیترات در منابع آب زیرزمینی و محصولات کشاورزی، به لحاظ گسترش فعالیتهای انسانی و توسعه شهرنشینی رو به افزایش است. پژوهش حاضر با هدف بررسی آلودگی نیترات در آب زیرزمینی، خاک و برخی محصولات زراعی دشت فسا انجام شده است.روش بررسی: پس از نمونه برداری از آب چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی نیترات در منابع آب زیرزمینی و محصولات کشاورزی، به لحاظ گسترش فعالیتهای انسانی و توسعه شهرنشینی رو به افزایش است. پژوهش حاضر با هدف بررسی آلودگی نیترات در آب زیرزمینی، خاک و برخی محصولات زراعی دشت فسا انجام شده است.روش بررسی: پس از نمونه برداری از آب زیرزمینی، خاک و گیاهان زراعی، میزان نیترات و سایر پارامترهای کیفی اندازه گیری شد. برای بررسی آلودگی نیترات و تعیین منشا آن، آزمون های آماری تی و همبستگی داده ها به کمک نرم افزارهای SPSS و Excell اجرا گردید. پهنه بندی مکانی نیترات نیز به کمک ArcGIS انجام شد.یافته ها: آزمون آماری نشانگر وجود آلودگی نیترات در آب زیرزمینی منطقه بود اما خاک منطقه آلودگی نیترات نشان نداد. نیترات در چهار نوع گیاه کاهو، باقلا، پیاز و اسفناج در محدوده مجاز و در باقلا نزدیک به حد مجاز بود. در عین حال، در بین گیاهان برگی، غلظت نیترات در کاهو بیشتر از اسفناج و در پیاز کمتر از بقیه گیاهان بود.بحث و نتیجه گیری: عدم همبستگی معنی دار میان نیترات با سایر یون ها که منشا لیتولوژیکی دارند حاکی از منشا انسان زاد نیترات در آب منطقه است. بالا بودن نسبت نیترات به کلراید نیز حاکی از تاثیر عمده به کارگیری کودهای شیمیایی است و نقش کم اهمیت تر فاضلاب های خانگی را خصوصا در خروجی دشت نشان می دهد. نزدیک بودن میزان نیترات در برخی از گیاهان مورد بررسی به حد مجاز، لزوم توجه به میزان مصرف آنها و پایش مداوم آب، خاک و گیاهان از نظر آلودگی را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

505 - مروری بر مطالعات همبست آب، انرژی و غذا در ایران: ضرورت، چالش‌ها و راهکارهای پیشنهادی
ریحانه لونی مهدی شریف زاده

با افزایش جمعیت، تأمین آب، انرژی و غذا یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی ایران و جهان محسوب می‌شود. پیش‌بینی‌ها بیانگر بحران آب، انرژی و غذا در آینده ایران و جهان می‌باشد. هدف مقاله حاضر، مرور مطالعات انجام شده ایران و جهان، در حوزه همبست آب، انرژی و غذا و بیان چالش‌ها و چکیده کامل

با افزایش جمعیت، تأمین آب، انرژی و غذا یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی ایران و جهان محسوب می‌شود. پیش‌بینی‌ها بیانگر بحران آب، انرژی و غذا در آینده ایران و جهان می‌باشد. هدف مقاله حاضر، مرور مطالعات انجام شده ایران و جهان، در حوزه همبست آب، انرژی و غذا و بیان چالش‌ها و ضرورت بررسی همبست آب، انرژی و غذا در ایران می‌باشد. همبست آب، انرژی و غذا یک چشم‌انداز کلی از پایداری است که تلاش می‌کند تا تعادل میان اهداف مختلف، منافع و نیازهای مردم و محیط‌زیست را برقرار سازد. همبست آب، انرژی و غذا می‌تواند رهنمودی برای سیاستگذاری توسعه پایدار در کشور به منظور گذر از بحران‌های محیط‌زیستی و آبی در آینده باشد. در تحقیق پیش‌رو ضمن مروری بر پژوهش‌های صورت گرفته در خصوص همبست آب، انرژی و غذا در ایران و جهان، به بررسی چالش‌ها و ضرورت بررسی این همبست در ایران و جهان پرداخته است. از جمله نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان به چالش‌های اصلی در زمینه اجرایی شدن همبست آب، انرژی و غذا در ایران اشاره نمود که عبارتند از: سیاست‌های بخشی و عدم وجود مدیریت یکپارچه، فقدان منابع مالی انجام پروژه‌های همبست آب، انرژی و غذا، فقدان منابع اطلاعاتی مرتبط و عدم تدوین قوانین بالادستی در زمینه توسعه همبست آب، انرژی و غذا. در انتها از جمله نتیجه‌گیری حاصل از این مطالعه می‌توان به ارائه پیشنهاداتی در راستای توسعه همبست آب، انرژی و غذا اشاره نمود که عبارتند از: توسعه همکاری و هماهنگی کلیه ارگان‌های مرتبط از جمله وزارتخانه‌ها، مجلس شورای اسلامی، دانشگاه‌ها، انجمن‌ها، شرکت‌ها، تعیین نهادی برای سیاستگذاری و دستیابی به اجماع مشترک، ایجاد و توسعه زیرساخت‌های بازار تهاتر همبست‌ها، توسعه اقتصاد دیجیتال جهت توسعه فناوری‌های نوین مرتبط با اجرایی شدن طرح‌های همبست آب، انرژی و غذا، آمایش سرزمین و ارزیابی نظام‌مند عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی. بررسی‌ها و نتایج حاصل از این مقاله مروری می‌تواند گره‌گشای مشکلات پیش‌بینی شده در آینده ایران و جهان از طریق مدیریت و سیاستگذاری صحیح، باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

506 - کارایی فرایند تلفیقی الکتروکواگولاسیون با الکترودهای آهن و ستون فیلتری حاوی پامیس در حذف کروم و سیانید از فاضلاب شهرک صنعتی صفادشت
سید محسن بلادی رویا مافی غلامی مهراد مهردادیان

زمینه و هدف: امروزه حفظ محیط زیست به امری ضروری برای جامعه تلقی می‌شود. تصفیه فاضلاب‌های صنعتی به دلیل مشخصات فیزیکوشیمیایی منحصر بفردی که دارند، نیازمند فرایندهای مختلف از جمله موثر هستند. کیفیت و کمیت فاضلاب صنعتی به دلیل وجود صنایع مختلف، پیچیده تر از فاضلاب انسانی ا چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه حفظ محیط زیست به امری ضروری برای جامعه تلقی می‌شود. تصفیه فاضلاب‌های صنعتی به دلیل مشخصات فیزیکوشیمیایی منحصر بفردی که دارند، نیازمند فرایندهای مختلف از جمله موثر هستند. کیفیت و کمیت فاضلاب صنعتی به دلیل وجود صنایع مختلف، پیچیده تر از فاضلاب انسانی است و به دلیل داشتن بار آلودگی بالا باید قبل از تخلیه به محیط زیست تصفیه گردد. فلزات سنگین یکی از دلایل ایجاد آلودگی‌ در فاضلاب صنعتی، هستند. فرایند انعقاد الکتریکی و فیلتراسیون به عنوان یک فرایند تلفیقی و دوستدار محیط زیست، دارای قابلیت بالایی در تصفیه فاضلاب‌هایی با آلودگی بالا است. روش بررسی: در این مطالعه از فرایند انعقاد الکتریکی در مقیاس آزمایشگاهی به‌منظور حذف فلز کروم (شش ظرفیتی) و سیانید استفاده شد. در این فرایند، تاثیر متغیرهای pH اولیه فاضلاب (9-5)، زمان واکنش) 600- دقیقه(، جریان الکتریکی اعمال شده (3-1آمپر( و ارتفاع بستر فیلتراسیون) 30-10سانتی‌متر) مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده بهترین شرایط فرایند انعقاد الکتریکی شامل pH برابر7 ، زمان انجام انعقاد الکتریکی برابر 60 دقیقه، جریان الکتریکی اعمال شده بر سطح الکترودها برابر 3 آمپر و ارتفاع پامیس به عنوان ماده فیلتر کننده در داخل ستون برابر 30 سانتی متر است. در این شرایط کارآیی حذف کروم و سیانید به ترتیب 92 و 88 درصد به دست آمد. بدین صورت که در شرایط بهینه تعیین شده، میزان غلظت کروم و سیانید از 13 و 9/08 میلی گرم به ترتیب به 1/56 و 0/72کاهش پیدا کرده است . بحث و نتیجه گیری: بر اساس استانداردهای ارایه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایران، پساب تصفیه شده توانایی تخلیه به محیط زیست را دارا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

507 - بررسی میزان دیازینون منابع آب‌های زیرزمینی منطقه لواسانات براساس روش SPME (مطالعه موردی: لواسانات بزرگ و لواسانات کوچک)
مرضیه بابایی سعیدرضا عاصمی شهرزاد خرم نژادیان

چکیده گسترش کاربرد آفت کش های ارگانو فسفره در صنعت، کشاورزی و..، دیازینون را به یک معضل زیست محیطی تبدیل کرده است. ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ آب و اﺛﺮاﺗﻲ ﻛﻪ آﻟﻮدﮔﻲ آب ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺳﻼمت اﻧﺴﺎن و اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ های ﻃﺒﻴﻌﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﭘﺎﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ منابع آب از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﺰاﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. لذا این پ چکیده کامل

چکیده گسترش کاربرد آفت کش های ارگانو فسفره در صنعت، کشاورزی و..، دیازینون را به یک معضل زیست محیطی تبدیل کرده است. ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ آب و اﺛﺮاﺗﻲ ﻛﻪ آﻟﻮدﮔﻲ آب ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺳﻼمت اﻧﺴﺎن و اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ های ﻃﺒﻴﻌﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﭘﺎﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ منابع آب از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﺰاﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. لذا این پژوهش در راستای تعیین میزان آلودگی دیازینون آب های زیر‌زمینی و بررسی وضعیت کیفی آب در منطقه لواسانات صورت گرفت.در محدوده مورد مطالعه، به طور تصادفی روستاهایی انتخاب شدند و 6 چاه در هر روستا ( در بالادست و پایین دست) نمونه برداری شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه با بهره گیری از روش میکرو استخراج فاز جامد، غلظت دیازینون آن ها اندازه گیری شد.نتایج نشان داد که منابع آب های زیر‌زمینی در منطقه مورد مطالعه آلوده به دیازینون بوده و میزان این آلودگی در لواسانات کوچک نسبت به لواسانات بزرگ بیش تر است. روستای نیکنام ده و هنزک به‌ترتیب با غلظت دیازینون میانگین 792/13 و 328/13 میکرو گرم بر لیتر بیش ترین سهم در آلودگی منابع آبی زیرزمینی منطقه مورد مطالعه را به خود اختصاص دادند.مقایسه میانگین دیازینون برآورد شده با استاندارد های جهانی نشان داد که میزان این آلودگی در تمامی روستاها با توجه به استاندارد آب آشامیدنی بیش تر از حد مجاز بوده و با استاندارد آب های زیرزمینی مطابقت ندارد. لذا ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﯾﺰی ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب و هم چنین پایش ﺳﻼﻣﺖ ﺣﻮﺿـﻪﻫـﺎی آﺑﺨﯿـﺰ و اﯾﺠـﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در منطقه مورد مطالعه باید در اولویت قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

508 - بررسی آلودگی ناشی از تغییرات فیزیک وشیمیایی رودخانه سقز
فؤاد مصطفی نژاد امیرحسام حسنی

رودخانه سقز یکی از منابع مهم آب سطحی شهرستان سقز است که آب مورد نیاز برای کشاورزی، شرب و... حاشیه رودخانه را تامین می کند. فاضلاب های انسانی و کشاورزی، منابع مهم آلوده کننده این رودخانه می باشند. در این تحقیق روند تغییرات آلودگی فیزیکوشیمیایی رودخانه سقز در سال های 1388 چکیده کامل

رودخانه سقز یکی از منابع مهم آب سطحی شهرستان سقز است که آب مورد نیاز برای کشاورزی، شرب و... حاشیه رودخانه را تامین می کند. فاضلاب های انسانی و کشاورزی، منابع مهم آلوده کننده این رودخانه می باشند. در این تحقیق روند تغییرات آلودگی فیزیکوشیمیایی رودخانه سقز در سال های 1388 و 1387 مورد بررسی قرار گرفته و با نتایج تحقیقات قبلی در سال های 84 و 1383مورد مقایسه قرار گرفته است.در مجموع در طی این سال ها تعداد 80 نمونه از 4 ایستگاه طی 20 نمونه برداریاز هر کدام از چهار ایستگاه تموغه، ایستگاه سقز، کانی جشنی و عرب اوغلی برداشته شده و پارامترهایpH،BOD ، COD ، DO ، TDS ، EC ، NO3 و ... اندازه گیری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. براساس نتایج به دست آمده، ایستگاه سقز به دلیل دریافت فاضلاب های انسانی و کشاورزی منابع مهم آلوده کننده این رودخانه فاضلاب های شهری ، آلودگی بسیار زیادی نسبت به سایر ایستگاه ها دارد به طوری که افزایش شدید BOD5 در این ایستگاه به ویژه در فصول کم آبی نشان دهنده این موضوع است. در مجموع با توجه به وضعیت خودپالایی رودخانه در ایستگاه های پایین دست میزان BOD5 به تدریج پایین می آید. فاضلاب های انسانی، زه آب های کشاورزی و تخلیه مواد زاید از آلاینده های مهم این رودخانه محسوب شده وخطری جدی برای این رودخانه می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

509 - تلفیق MCDM و GIS در بررسی توزیع مکانی معادن گچ با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی (مطالعه موردی : محدوده پروژه مدیریت منابع آب و خاک حبله رود- استان سمنان)
محمدرضا دلقندی مقدم میرمسعود خیرخواه زرکش

امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متأسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده‌ای در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به سر می برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه‌ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی های متعادل همواره ب چکیده کامل

امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متأسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده‌ای در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به سر می برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه‌ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی های متعادل همواره برای حفظ و تضمین سلامت، رشد و تعالی حال و آینده موجودات کره زمین، مدنظر بوده است.در این تحقیق با تلفیق MCDM و GIS و هم چنین بررسی شاخص های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی، محدوده مورد مطالعه را بر اساس حساسیت سرزمین نسبت به فعالیت های معدنی، پهنه بندی گردید. هم چنین ملاحظات زیست محیطی 8 معیار تاثیر پذیر از فعالیت های معدنی شامل، سکونتگاه های شهری، سکونت گاه های روستایی، آب های سطحی، آب های زیر زمینی، زیستگاه حیات وحش، کشاورزی، توریسم و پوشش گیاهی مورد تحلیل قرار گرفت. در ادامه بر اساس نقشه زون بندی شده میزان تداخل محدوده معادن فعال و زون‌های تولید شده مشخص گردید. نتایج نشان داد که 15 درصد عرصه های معدنی با محدوده فعالیت ممنوع، 6 درصد در زون حساسیت شدید، 11 درصد در زون حساسیت زیاد، 58 درصد در زون حساسیت متوسط و 10 درصد در زون حساسیت کم واقع گردیده است. که این امر حاکی از این واقعیت است که 26 محدوده از مجموع 52 محدوده فعالیت های معدنی در پهنه فعالیت ممنوع قرار داشته که باید بهره برداری این معادن متوقف شود. بر اساس بررسی صورت گرفته از آن جا که در مابقی محدوده های بیش ترین سطح اشغال زون های داخل محدوده های معدنی مربوط به زون حساسیت متوسط است الویت برنامه ریزی بایستی مربوط به مدیریت این زون باشد. هم چنین در بررسی صورت گرفته مشخص شد که دو عامل عرصه های کشاروزی و آب های سطحی از معیارهای زیست محیطی، بیش ترین تداخل را با محدوده های معدنی داشته و باعث ممنوعیت فعالیت معدنی می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

510 - بررسی اثرات کودهای شیمیایی بر آبخوان دشت هشتگرد
َامیرحسام حسنی علی ترابیان امیرحسین جاوید فائزه امینیان

دشت هشتگرد با وسعتی درحدود 650 کیلومترمربع واقع در استان تهران می باشد، که شامل بخش کوهستانی واقع در ناحیه جنوبی البرز مرکزی و بخش دشت آبرفتی واقع در غرب دشت کرج و شرق دشت قزوین است. این ناحیه دارای اقلیم سرد و خشک می باشد.در این تحقیق با نمونه برداری از 18 حلقه چاه در چکیده کامل

دشت هشتگرد با وسعتی درحدود 650 کیلومترمربع واقع در استان تهران می باشد، که شامل بخش کوهستانی واقع در ناحیه جنوبی البرز مرکزی و بخش دشت آبرفتی واقع در غرب دشت کرج و شرق دشت قزوین است. این ناحیه دارای اقلیم سرد و خشک می باشد.در این تحقیق با نمونه برداری از 18 حلقه چاه در منطقه مورد مطالعه در دوفصل کم آبی (زمستان 1387) و پرآبی (بهار 1388) ، اثرات آلودگی کودهای شیمیایی (ازت- فسفر- پتاسیم) ، توزیع و تغییرات آن در آب های زیرزمینی مناطق کشاورزی مطالعه گردید.استفاده بی رویه از کودهای ازته باعث افزایش غلظت نیترات دردشت گردیده است و بیش ترین مقدارنیترات دربخش شمال شرق دشت هشتگرد mg/L 19 مشاهده شدکه بالاتر از حد استاندارد mg/L 10می باشد. با توجه به جهت حرکت آب زیرزمینی دردشت هشتگردکه ازسمت شمال شرق به سوی جنوب غرب می باشد، عمده ترین منبع افزایش نیترات استفاده از کودهای شیمیائی برای کشاورزی پیش بینی می گردد.بیش ترین میزان فسفر در جنوب غربی دشت دیده شد، اما مقدار آن mg/L 5/1و کم تر ازاستاندارد mg/L 2 می باشد. دلیل اصلی نفوذ فسفردر آب زیرزمینی باتوجه به تحرک کم فسفردرخاک، جهت حرکت آب زیرزمینی، بالا بودن سطح آب زیرزمینی وکم بودن لایه غیراشباع می باشد، که موجب شده فسفر ناشی ازکودهای شیمیائی به سرعت به آب زیرزمینی می رسد و آن را آلوده می کند. میزان پتاسیم دراکثرچاه ها درمحدودهmg/L 39/0تا 96/1 بود که پایین تر از حد استاندارد mg/L2 می باشد. بالاترین میزان پتاسیم درقسمت شمال شرق دشت مشاهده شد که با توجه به سهولت آبشویی پتاسیم احتمال نفوذ کودهای پتاسی به آبخوان منطقه پیش بینی می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

511 - تخلیه‌پساب‌ها‌ی صنعتی به سامانه‌های فاضلاب شهری، چالشها و راهکارها
عقیل قربانی شاه نجفی سید حسین هاشمی

زمینه هدف: یکی از روش های مدیریت فاضلاب‌های صنعتی به‌ویژه در محدوده شهرها، تخلیه‌ی آن‌ها به شبکه‌ی فاضلاب شهری است. در صورتی که این کار متناسب با ظرفیت تاسیسات و تحت نظارت انجام نشود، ممکن است موجب آسیب به سامانه‌های جمع آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب شهری شود. روش بررسی: چکیده کامل

زمینه هدف: یکی از روش های مدیریت فاضلاب‌های صنعتی به‌ویژه در محدوده شهرها، تخلیه‌ی آن‌ها به شبکه‌ی فاضلاب شهری است. در صورتی که این کار متناسب با ظرفیت تاسیسات و تحت نظارت انجام نشود، ممکن است موجب آسیب به سامانه‌های جمع آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب شهری شود. روش بررسی: در این پژوهش به صورت مروری به بررسی اثرات تخلیه پساب‌های صنعتی بر تأسیسات فاضلاب شهری و استاندارد ها و ضوابط مرتبط در کشورهای منتخب پرداخته شده‌ است. یافته های بحث: بررسی‌ها نشان می‌دهد که کانادا، مکزیک، آرژانتین، سنگاپور، آمریکا و استرالیا و نیوزلند به‌ترتیب 13، 10، 14، 22، 34 و 29 ویژگی فاضلاب صنعتی را در استانداردهای خود در نظر گرفته‌اند. هم‌چنین در آمریکا برای نسبت حجم تخلیه‌ی فاضلاب صنعتی به کل فاضلاب شهری، محدودیت وجود دارد. در مقابل، ایران استاندارد مدونی برای تخلیه‌های صنعتی به تأسیسات فاضلاب شهری ندارد و تنها ضوابط موجود مربوط به تأسیسات فاضلاب در شهرک های صنعتی است که هشت متغیر را در بر می‌گیرد. ورای این مورد، عدم ارزیابی ظرفیت شبکه و تصفیه‌خانه‌ی فاضلاب شهری برای پذیرش فاضلاب های صنعتی که اغلب ناشی از عدم وجود اطلاعات و تجربه‌ی لازم در این زمینه است، می‌تواند موجب اختلال در انتقال و تصفیه فاضلاب شود. نتیجه گیری: بنابراین، تهیه ضوابط و استاندارد ملی برای ساماندهی تخلیه‌های صنعتی به تأسیسات فاضلاب شهری، ارزیابی ظرفیت شبکه و تصفیه‌خانه برای پذیرش تخلیه‌های صنعتی و پایش و نظارت بر این تخلیه‌ها به‌منظور شناسایی و مقابله با تخلیه‌های غیرمجاز اقدام‌هایی حیاتی برای مدیریت فاضلاب‌های صنعتی به‌ویژه در محدوده شهرها در ایران می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

512 - شناسایی آلاینده های نفتی فاز LNAPL در آبخوان پالایشگاه بندرعباس
عبدالرضا واعظی هیر منصوره محمدزاده مطلق شعیب بختیاری رضا نعمت الهی

زمینه و هدف: میادین نفتی، پالایشگاه‌ها، خطوط انتقال و پمپ‌بنزین‌ها ازجمله منابع آلودگی هستند که مواد نفتی را می‌توانند وارد محیط کنند. در پالایشگاه بندرعباس نشت‌هایی رخ داده و آب زیرزمینی منطقه را آلوده کرده است. روش بررسی: به منظور بررسی نحوه گسترش و تعیین منشأ آلایند چکیده کامل

زمینه و هدف: میادین نفتی، پالایشگاه‌ها، خطوط انتقال و پمپ‌بنزین‌ها ازجمله منابع آلودگی هستند که مواد نفتی را می‌توانند وارد محیط کنند. در پالایشگاه بندرعباس نشت‌هایی رخ داده و آب زیرزمینی منطقه را آلوده کرده است. روش بررسی: به منظور بررسی نحوه گسترش و تعیین منشأ آلاینده‌ها ابتدا خصوصیات آبخوان، نظیر عمق و جهت جریان آب زیرزمینی، جنس بدنه آبخوان و ضرایب هیدرودینامیک آن با استفاده از داده‌های 143 چاه پایش آب زیرزمینی تعیین گردید و 6 حلقه چاه جدید برای شناخت بیشتر یکی از ابرهای آلودگی شناسایی‌شده، حفر گردید. عمق آب زیرزمینی، ضخامت ماده نفتی و منشأ نشت آلاینده‌ها تعیین شد. یافته‌ها: آبخوان پالایشگاه یک آبخوان آزاد با بدنه مارنی و آهکی بوده و ضخامت آن حداکثر 17 و حداقل 3 متر می‌باشد. عمق برخورد به سطح آب 3 تا 60/3 متر، هدایت هیدرولیکی 45/2 متر بر روز و جهت عمومی جریان از شمال غرب به جنوب شرق پالایشگاه می‌باشد. همچنین سرعت متوسط آب زیرزمینی در آبخوان m/d 2-10×2 برآورد و حداقل در 11 چاه فاز آزاد نفتی به‌صورت LNAPL شناسایی گردید. نتیجه‌گیری: بیشترین و کمترین ضخامت ماده نفتی در آبخوان، به ترتیب 115 و 05/0 سانتیمتر واقع در غرب پالایشگاه می‌باشد. تنوعی از آلاینده‌های نفتی از بنزین و نفت خام تا فازهایی با گرانروی بالا نظیر نفت کوره منجر به آلودگی آبخوان منطقه شده است. مخازن بنزین، گازوئیل، نفت سفید و کانال انتقال پساب ناشی از شستشوی واحد 71 به بخش بازیافت، منشأ اصلی نشت آلاینده‌ها به آبخوان پالایشگاه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

513 - اثر پلاسمای اکسیژن در رنگرزی الیاف پشمی به منظور اصلاح خواص سطحی الیاف و کاهش آثار زیست محیطی پساب صنایع رنگرزی
اخترالسادات موسوی حسن خاتمی سید محمود طباطبایی هنزایی سیدکاظم موسوی

زمینه و هدف: پساب صنایع رنگرزی به علت وجود فلزات سنگین دارای آلودگی بالا می باشد و به همین دلیل، روش های متعددی جهت کاهش آثار زیست محیطی پساب این صنایع توسعه یافته است. هدف از این تحقیق استفاده از تکنیک پلاسما به عنوان فرایندی سریع، کم هزینه و دوستدار محیط زیست است که ب چکیده کامل

زمینه و هدف: پساب صنایع رنگرزی به علت وجود فلزات سنگین دارای آلودگی بالا می باشد و به همین دلیل، روش های متعددی جهت کاهش آثار زیست محیطی پساب این صنایع توسعه یافته است. هدف از این تحقیق استفاده از تکنیک پلاسما به عنوان فرایندی سریع، کم هزینه و دوستدار محیط زیست است که با مصرف بسیار کم مواد شیمیایی و عدم استفاده از دندانه های معدنی، کمترین اثر بر آلودگی محیط زیست را دارد.روش بررسی: در این بررسی مشخصه های رنگی نمونه های پشمی رنگرزی شده تحت سیستمCIE (L*a*b*) مورد ارزیابی و مقایسه رنگ قرار گرفت. و در نهایت تغییرات فیزیکی و شیمیایی الیاف خام و پلاسما شده بعد از رنگرزی با استفاده از تست SEM و FTIR انجام شد.یافته ها: بررسی ها حاکی از آن است که عملیات پلاسما به مدت 3 دقیقه و توان 180 وات می تواند بر روی فلس های سطحی الیاف پشم تاثیر گذاشته و باعث بهبود جذب رنگ در الیاف بدون استفاده از دندانه های معدنی گردد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به اینکه صنعت به دنبال روش های ارزان و مناسب برای جذب رنگ و حذف فلزات است، استفاده از روش فوق در مقایسه با سایر روش های متداول در نساجی بسیار سریع تر، کم هزینه تر و پاک تر است. ضمن اینکه خواص با ارزش الیاف حفظ شده و خواص جدید نیز به صورت دلخواه به آن افزوده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

514 - بررسی واحدهای عملکردی و روش ساخت تصفیه خانه های آب
فریبرز یوسفوند رامین بیات

زمینه و هدف: آب تصفیه شده یکی از ارکان بسیار مهم در سلامت جوامع انسانی می باشد، لذا سعی در تصفیه آب از طریق تصفیه خانه های آب حتی با هزینه های بالا امری قابل توجیه می باشد. آب های سطحی غالبا دارای تنوع بیشتری از آلاینده ها نسبت به آب های زیرزمینی هستند و به همین دلیل فر چکیده کامل

زمینه و هدف: آب تصفیه شده یکی از ارکان بسیار مهم در سلامت جوامع انسانی می باشد، لذا سعی در تصفیه آب از طریق تصفیه خانه های آب حتی با هزینه های بالا امری قابل توجیه می باشد. آب های سطحی غالبا دارای تنوع بیشتری از آلاینده ها نسبت به آب های زیرزمینی هستند و به همین دلیل فرآیندهای تصفیه ممکن است برای این قبیل آب ها پیچیده تر باشد. در تصفیه خانه های آب، پروسه تصفیه از طریق لوله ورودی به تصفیه خانه شروع و با عبور از سازه های آشغال گیر، هوادهی، میکرواسترینر، اختلاط سریع، سوپرپولساتور، فیلتر شنی و مخزن وارد جریان آب شهری می گردد و در این بین سازه های همچون تغلیظ کننده ، تانک بازیافت و آب گیری مکانیکی آلوده را به دو بخش قابل تصفیه و غیر قابل تصفیه تقسیم کرده و مواد جامد غیرقابل تجزیه را به خارج از مخزن هدایت می نمایند. روش بررسی: این مقاله با بررسی پایگاه های معتبر علمی و تجربیات نویسندگان به بررسی روش ساخت و عملکرد بخش های مختلف تصفیه خانه های آب به صورت اجرایی و علمی پرداخته است. یافته ها: عملکرد بخش های مختلف تصفیه خانه و روش ساخت آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و اهمیت و جایگاه هر یک از بخش ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: فرآیند تصفیه آب از زمان ورود به تصفیه خانه تا خروج از آن به صورت جز به جز به انضمام روش ساخت مورد بررسی قرار گرفت که اطلاعات سودمندی جهت برنامه ریزان و طراحان و فعالان در این زمینه قرار می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

515 - پهنه بندی غلظت آلاینده های کروم ونیکل در اراضی شهرک صنعتی با تاکید بر پساب فرایند صنعت آبکاری (مطالعه موردی : صنایع آبکاری شهرک صنعتی صفا دشت کرج)
فریده همراز آزیتا بهبهانی نیا

زمینه و هدف : در اثر توسعه صنایع و ورود پساب‌ کارخانجات صنعتی به محیط، اکوسیستم اطراف کارخانه‌ها، خاک و آب‌های سطحی و زیرزمینی، در خطر آلودگی می‌باشند. در این پژوهش به بررسی تاثیر پساب رهاسازی شده صنعت آبکاری در شهرک صنعتی صفادشت کرج بر غلظت فلزات سنگین خاک منطقه، در فص چکیده کامل

زمینه و هدف : در اثر توسعه صنایع و ورود پساب‌ کارخانجات صنعتی به محیط، اکوسیستم اطراف کارخانه‌ها، خاک و آب‌های سطحی و زیرزمینی، در خطر آلودگی می‌باشند. در این پژوهش به بررسی تاثیر پساب رهاسازی شده صنعت آبکاری در شهرک صنعتی صفادشت کرج بر غلظت فلزات سنگین خاک منطقه، در فصل بهار و تابستان پرداخته شد. روش بررسی : نمونه برداری از خاک از فاصله 70، 120، 220، 320 و 430 متری از اطراف مجتمع صنعتی در مسیر رها سازی پساب، انجام شد. از روش هضم تر و دستگاه جذب اتمی شعله، جهت سنجش میزان کروم و نیکل در نمونه ها استفاده شد. یافته ها : نتایج میانگین عناصر نمونه های خاک در فصل بهار 15/1 تا 12/2 برای کروم و 07/1 تا 73/1 میکروگرم بر گرم برای نیکل و در فصل تابستان 39/1 تا 46/3 برای کروم و 83/1 تا 13/3 میکروگرم بر گرم برای نیکل به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتایج مقایسه میزان عناصر کروم و نیکل خاک در فصل بهار و تابستان با استانداردهای جهانی نشان می دهد، در تمام ایستگاه ها در هر دو فصل میزان عناصر کروم و نیکل کمتر از حد استانداردهای جهانی می باشد. نتایج پهنه بندی نشان می دهد که با افزایش فاصله از محل رها سازی پساب به محیط در فاصله 430 متر، غلظت عناصر در نمونه ها بیشتر شده است. علت آن می تواند رهاسازی پساب و شسته شدن آن بوسیله رواناب ها در طول فصول از اطراف مجتمع صنعتی به فواصل دورتر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

516 - روش های تصفیه پساب عملیات‌ استخراج و فراورش نفت خام به منظور جلوگیری از آلودگی آب
مریم رفعتی حمید فرشادفر

زمینه و هدف: مدیریت محیط زیستی پساب عملیات استخراج و فراورش نفت خام به دلیل حجم و آلودگی قابل‌توجه آن، چالشی جدی در صنایع نفت بشمار می‌رود. تخلیه اینپساب ها به محیط پذیرنده یا استفاده مجدد و بازیابی آنها، مستلزم تامین استانداردهای محیط زیستی می باشد. بنابراین بررسی روش چکیده کامل

زمینه و هدف: مدیریت محیط زیستی پساب عملیات استخراج و فراورش نفت خام به دلیل حجم و آلودگی قابل‌توجه آن، چالشی جدی در صنایع نفت بشمار می‌رود. تخلیه اینپساب ها به محیط پذیرنده یا استفاده مجدد و بازیابی آنها، مستلزم تامین استانداردهای محیط زیستی می باشد. بنابراین بررسی روش های مختلف تصفیه پساب ها از اهمیت به سزایی برخوردار است.روش بررسی: در این پژوهش، فرایندهای مختلف تصفیه پساب تولید شده در واحدهای صنعت نفت شامل روش تصفیه مرحله اول، و مرحله دوم (روش های فیزیکی و شیمیایی ) و تصفیه مرحله سوم (روش زیستی) به صورت مروری مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: روش تصفیه مرحله اول به عنوان پرکاربردترین روش تصفیه، برپایه اختلاف وزن آب، مواد نفتی و ماسه استوار است و بزرگترین عیب آن، عدم قابلیت جمع آوری ذرات روغن کوچکتر از ۱۵۰ میکرون است. روش تصفیه مرحله دوم شامل روش های رسوب گیری و شناور کردن به‌وسیله هوا است که بازده آنها برای آب هایی که آلودگی مواد نفتی زیاد دارند، تا 95 درصد خواهد بود و از جمله معایب این روش ها می توان به هزینه های بالای نگهداری و تامین موادشیمیایی آنها اشاره کرد. روش تصفیه مرحله سوم یا تکمیلی، روش زیستی است که بیشترین بازده را در تصفیه پساب های نفتی دارد. از جمله معایب روشهای زیستی می تواننیاز به تجهیزات برقی و مکانیکی نسبتاً زیاد ، بالا بودن هزینه ها به واسطه مصرف انرژی زیاد و مشکلات بهره برداری از قبیل ایجاد کف و بالا آمدن و حجیم شدن لجن را نام برد.بحث و نتیجه گیری: به صورت یک جمع بندی می توان اظهار داشت که ترکیب روش های مرحله دوم یا سوم با روش مرحله اول، به عنوان کارامدترین روش های تصفیه در عملیات استخراج و فراورش نفت خام معرفی می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

517 - ارزیابی کیفیت آبخوان دشت جیرفت جهت مصارف شرب با استفاده از شاخص کیفیت آب زیرزمینی
محمد فاریابی روح الله شجاع حیدری

زمینه و هدف: آب زیرزمینی مهم ترین منبع تامین آب در مناطق خشک و نیمه خشک است. به همین دلیل حفاظت کمی و کیفی آن نقش مهمی در توسعه این مناطق دارد. هدف این تحقیق این است که از پارامترهای کیفی آب زیرزمینی جهت ارائه شاخص کیفیت آب زیرزمینی استفاده نماید.روش بررسی: در این مقاله چکیده کامل

زمینه و هدف: آب زیرزمینی مهم ترین منبع تامین آب در مناطق خشک و نیمه خشک است. به همین دلیل حفاظت کمی و کیفی آن نقش مهمی در توسعه این مناطق دارد. هدف این تحقیق این است که از پارامترهای کیفی آب زیرزمینی جهت ارائه شاخص کیفیت آب زیرزمینی استفاده نماید.روش بررسی: در این مقاله کیفیت آب زیرزمینی دشت جیرفت با استفاده از شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GWQI) بررسی شده است. ابتدا نحوه محاسبه شاخص بحث شده و سپس کیفیت آب زیرزمینی توسط آن مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه علاوه بر کاتیون ها و آنیون های اصلی آب زیرزمینی از پارامترهایی مانند نیترات و فسفات و آرسنیک نیز استفاده شده است.یافته ها: الگوی پراکندگی مکانی یون های اصلی تحت تاثیر زمین شناسی منطقه و جهت جریان آب زیرزمینی قرار دارد. غلظت یون های اصلی و فرعی در اغلب نقاط دشت پایین تر از حد استاندارد است.نتیجه گیری: آب زیرزمینی در بخش وسیعی از دشت جیرفت دارای کیفیت مناسبی برای شرب است.تغذیه آب زیرزمینی توسط مخروط افکنه های حاشیه دشت مهمترین عامل ایجاد کیفیت مناسب آب زیرزمینی است. مقایسه نقشه پهنه بندی شاخص کیفیت آب زیرزمینی و کلاس بندی نمونه های آب توسط روش شولر نشان دهنده مفید بودن شاخص کیفیت آب زیرزمینی جهت ارزیابی کیفیت آبخوان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

518 - مدیریت پساب آبزی‌پروری برای تولید پایدار: روش‏های حذف ترکیبات نیتروژن
محمدحسین خانجانی علیرضا محمدی

زمینه و هدف: آبزی پروری یکی از سریع ترین بخش های در حال رشد کشاورزی در جهان امروز می باشد. توسعه متراکم صنعت آبزی پروری با افزایش اثرات زیست محیطی همراه بوده است. فرآیند تولید، مقدار قابل توجهی از پساب آلوده شامل غذاهای خورده نشده و مدفوع را ایجاد می کند. پساب آبزی پرور چکیده کامل

زمینه و هدف: آبزی پروری یکی از سریع ترین بخش های در حال رشد کشاورزی در جهان امروز می باشد. توسعه متراکم صنعت آبزی پروری با افزایش اثرات زیست محیطی همراه بوده است. فرآیند تولید، مقدار قابل توجهی از پساب آلوده شامل غذاهای خورده نشده و مدفوع را ایجاد می کند. پساب آبزی پروری شامل مواد مغذی، ترکیبات آلی و غیرآلی مثل ترکیبات نیتروژن (آمونیاک، نیتریت، نیترات)، فسفر، کربن آلی و مواد آلی که به محیط زیست آبزی وارد می شود. آمونیاک بعنوان ماده دفعی آبزیان و از طریق تجزیه مواد آلی اضافی تولید می شود، باکتری های شیمواتوتروف (نیتروزموناس و نیتروباکتر) تمایل به اکسید آمونیاک به نیتریت و نیترات دارند. امروزه توجه به سیستم های آبزی پروری بسته به دلیل امنیت بیشتر زیستی و مزایای زیست محیطی در حال افزایش است. هنگامی که آب در سیستم های پرورشی مدار بسته به صورت چرخه ای مورد استفاده مجدد قرار می گیرد برخی از خطرات مانند ورود پاتوژن ها و گونه های بیگانه به سیستم پرورش و مشکلات مربوط به تخلیه آب زائد که باعث ایجاد آلودگی های زیست محیطی می گردد، کاهش می یابد. در مطالعه حاضر روش های حذف ترکیبات نیتروژن غیرآلی در آبزی پروری مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: این پژوهش از نظر ماهیت مروری است که با استفاده از مرور منابع علمی به بررسی موضوع پرداخته است. یافته ها: معمولترین روش های حذف مواد زائد نیتروژن دار در سیستم آبزی پروری، شامل تعویض آب، هوادهی، قطع غذادهی، استفاده از ماده معدنی زئولیت و کنترل زیستی است. بحث و نتیجه گیری: مناسب ترین روش برای کنترل ترکیبات نیتروژن غیرآلی، مصرف و کاهش نیتروژن در همان محل پرورش توسط باکتری ها (روش زیستی - شیمیایی) می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

519 - اهمیت خدمات اکوسیستم آبخیز با تاکید بر نقش تولید رواناب و کاهش فرسایش
ائلناز قابل‌نظام رئوف مصطفی‌زاده اباذر اسمعلی عوری زینب حزباوی

زمینه هدف: با افزایش سریع جمعیت انسانی و مصرف بیش از حد منابع طبیعی، تقاضا برای خدمات اکوسیستم از ظرفیت تأمین آن‌ها فراتر رفته است. خدمات اکوسیستم مزایا و منافعی هستند که به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم بر رفاه انسان اثر می‌گذارند. با توجه به این‌که خدمات اکوسیستم، سامانه‌ چکیده کامل

زمینه هدف: با افزایش سریع جمعیت انسانی و مصرف بیش از حد منابع طبیعی، تقاضا برای خدمات اکوسیستم از ظرفیت تأمین آن‌ها فراتر رفته است. خدمات اکوسیستم مزایا و منافعی هستند که به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم بر رفاه انسان اثر می‌گذارند. با توجه به این‌که خدمات اکوسیستم، سامانه‌های طبیعی و جامعه بشری را به هم متصل می‌کنند، لذا برای رونق اقتصادی، رفاه و ادامه حیات بشر ضروری هستند. روش بررسی: در مقاله حاضر به تبیین خدمات اکوسیستم آبخیز و با تأکید بر مسائل مرتبط با تولید رواناب و کاهش فرسایش در حوزه آبخیز پرداخته شده است. ضمن مرور کاملی از مطالعات انجام شده با اهداف مختلف، طبقه‌بندی انواع خدمات اکوسیستم، رویکردهای مورد استفاده در ارزیابی این خدمات مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه به چارچوب ارزیابی اکوسیستم هزاره (MEA) در رابطه با تعامل بین خدمات اکوسیستم و رفاه انسان پرداخته شده است. هم‌چنین ارتباط مدیریت آبخیز با بهبود خدمات اکوسیستم بحث شده است. مدل‌های مورد استفاده در برآورد خدمات اکوسیستم اشاره شده و در نهایت جمع‌بندی در خصوص نقش و اهمیت رواناب و کاهش فرسایش در خدمات اکوسیستم به‌عنوان یکی از مولفه‌های مهم پاسخ آبخیز صورت گرفته است. یافته‌ها: نتایج حاصل از مرور منابع نشان داد که اکثر مطالعات مرتبط فقط روی تعداد معدودی از خدمات اکوسیستم متمرکز شده‌اند و بررسی جایگاه تولید رواناب و کاهش فرسایش و تنظیم آن به‌عنوان یک خدمت اکوسیستم در این مطالعات چندان مشهود نیست. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به این‌که مسئله رواناب و فرسایش در جهان و به‌ویژه ایران یک مسئله جدی است، بنابراین اقدامات شناسایی عوامل، کنترل و حفاظت از مناطق مستعد تولید رواناب، رسوب و فرسایش از مهم‌ترین وظایف و اقدامات ملی در کشور است. بر این اساس می‌توان با گسترده‌تر کردن مطالعات و تحقیقات و ارائه روش‌هایی برای کمّی ‌نمودن و پیش‌بینی خدمات اکوسیستم مبتنی بر خدمات تنظیمی رواناب و کاهش فرسایش به اولویت‌بندی و پهنه‌بندی مناطق مستعد رواناب و فرسایش برای تبیین راهبردهای مدیریتی و بازدارندگی کمک شایانی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

520 - بررسی کیفیت فیزیکوشیمیایی آب چاههای شرب شهرستان زرقان طی دوره پنج ساله 94-1390
فاطمه تمدن هانیه نوذری

زمینه و هدف: تامین آب آشامیدنی سالم برای مصرف انسان به میزان کافی و بهداشتی بسیار با اهمیت است. بنابراین آگاهی از کیفیت فیزیکوشیمیایی منابع آبی می تواند نقش عمده ای در بهره برداری و مصرف آنها جهت آشامیدن داشته باشد. اندازه گیری و پایش پارامترهای کیفی آب اولین قدم در تضم چکیده کامل

زمینه و هدف: تامین آب آشامیدنی سالم برای مصرف انسان به میزان کافی و بهداشتی بسیار با اهمیت است. بنابراین آگاهی از کیفیت فیزیکوشیمیایی منابع آبی می تواند نقش عمده ای در بهره برداری و مصرف آنها جهت آشامیدن داشته باشد. اندازه گیری و پایش پارامترهای کیفی آب اولین قدم در تضمین آب سالم می باشد. هدف از این پژوهش بررسی کیفی آب چاههای شرب دشت زرقان در استان فارس بود.روش بررسی: بدین منظور از داده های هواشناسی، سطح تراز آب زیرزمینی و نتایج آزمایشات فیزیکوشیمیایی 12 متغیر شامل کل جامدات محلول، سختی کل، هدایت الکتریکی، pH، سولفات، بیکربنات، نیترات، سدیم، کلسیم، منیزیوم، کلراید و فلوراید از ده حلقه چاه شرب منطقه روستایی زرقان طی سالهای 95-1390 استفاده شد.یافته ها: داده های موجود توسط آزمونهای همبستگی پیرسون و تی تک نمونه ای توسط نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج مقایسه پارامترهای مختلف آب چاه های منطقه زرقان با استاندارد ملی در دوره 5 ساله نشان داد که با کاهش تراز آب زیرزمینی ناشی از خشکسالی میزان منیزیوم، کلراید، سدیم، سختی کل و هدایت الکتریکی افزایش یافته و بیشتر از حد مجاز استاندارد برای آشامیدن شده اند.بحث و نتیجه گیری: آب چاههای شماره 1، 2، 4 و 7 از نظر کیفیت به مراتب نسبت به چاههای 5، 6، 9 و 10 از سطح بهتری جهت آشامیدن برخوردارند که بدلیل کاهش بارش و خشکسالی، برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی و تفاوت در جنس و نوع خاک هر قسمت از منطقه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

521 - بررسی کیفیت آب با کاربرد شاخص (NSF)WQI(مطالعه موردی: سد چمگردلان ایلام)
پریسا امیری سید محمود شریعت مهدی احمدی کلان

زمینه و هدف: پایش کیفیت آب رودخانه های تأمین کننده آب سدها، از مهمترین ابزار جهت ارتقاء کیفی آب مخازن سدها می‌باشد. با توجه به اهمیت سد چمگردلان، به‌عنوان اصلی‌ترین منبع تأمین آب شرب شهر ایلام و وجود منابع آلاینده از قبیل فاضلابهای روستایی، فضولات واحدهای گاوداری و مرغد چکیده کامل

زمینه و هدف: پایش کیفیت آب رودخانه های تأمین کننده آب سدها، از مهمترین ابزار جهت ارتقاء کیفی آب مخازن سدها می‌باشد. با توجه به اهمیت سد چمگردلان، به‌عنوان اصلی‌ترین منبع تأمین آب شرب شهر ایلام و وجود منابع آلاینده از قبیل فاضلابهای روستایی، فضولات واحدهای گاوداری و مرغداری در حوضۀ آبریز آن، بررسی کیفی آب این سد با کاربرد شاخص (NSF)WQI امری ضروری به نظر می‌رسد.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، پارامترهای کیفی شامل اکسیژن محلول، دما، کدورت، pH، BOD، TDS، فسفات، نیترات و کلیفرم مدفوعی در 7 ایستگاه طی فروردین ماه تا شهریور سال 1392 اندازه گیری شدند و هر ماه یکبار نمونه برداری با سه تکرار انجام گرفت. داده های به دست آمده بر اساس شاخص کیفی آب سازمان بهداشت ملی آمریکا (NSFWQI) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج شاخص مذکور، کیفیت آب در تمام ایستگاه های مطالعاتی در گروه سوم و با میزان کیفیت 70- 50 قرار گرفت. بالاترین کیفیت و بیشترین میزان شاخص به مقدار47/63 مربوط به ایستگاه خروجی و پایین ترین کیفیت به میزان 4/51 در ایستگاه تلاقی به دست آمد.بحث و نتیجه گیری: منابع آب بالقوه در معرض آلودگی ناشی از عوامل طبیعی و انسانی است. شاخص NSF(WQI) در ایستگاه های سد حدود(64-53) می باشد و این بیانگر این است که قرار گرفتن آب در شرایط مخزن باعث بهبود وضعیت کیفی آن گردیده است. اطلاعات بدست آمده از کیفیت آب رودخانه ها و تاثیر منفی کاربری های مختلف موجود در حوضه آبریز، امکان تصمیم گیری در خصوص پهنه بندی حوضه ، برای استقرار کاربریهای سازگار جدید و برنامه ریزی جهت نظارت بر نحوه کنترل و کاهش منابع آلاینده موجود را برای مسئولین فراهم می آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

522 - بررسی عملکرد و کیفیت پساب خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب شهر بیرجند جهت مصارف کشاورزی
محمد حسین فتح آبادی محمدحسین احمدی شادمهری سید مسعود فیض سیدعلی بنی هاشمی

زمینه و هدف: امروزه اساسی ترین اقدام در جهت کنترل آلودگی های ناشی از فاضلاب ها و استفاده مجدد آن ها، احداث تصفیه خانه فاضلاب و نظارت دقیق بر عملکرد آن ها می باشد. تخلیه پساب های غیراستاندارد و استفاده از آن ها در کشاورزی و یا تخلیه آب های سطحی، مخاطرات بهداشتی و زیست مح چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه اساسی ترین اقدام در جهت کنترل آلودگی های ناشی از فاضلاب ها و استفاده مجدد آن ها، احداث تصفیه خانه فاضلاب و نظارت دقیق بر عملکرد آن ها می باشد. تخلیه پساب های غیراستاندارد و استفاده از آن ها در کشاورزی و یا تخلیه آب های سطحی، مخاطرات بهداشتی و زیست محیطی زیادی را به دنبال خواهد داشت. از این رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی عملکرد زیست محیطی و کیفیت تصفیه خانه فاضلاب شهر بیرجند جهت مصارف کشاورزی انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه در سال 1399 به روش بررسی مقطعی طی سال های 1396 تا 1398 بر روی تصفیه خانه فاضلاب شهر بیرجند انجام گرفته است. یافته ها: یافته ها نشان داد که شاخص COD با میانگین 225 بیشترین عدم تطبیق با استاندارد را در سال 1396 دارا بوده است. شاخص TSS با میانگین 153 در جایگاه دوم، کلیفرم کل با میانگین 1300 در جایگاه سوم و کلیفرم گوارشی با میانگین 5/502 نیز در جایگاه چهارم قرار گرفته اند. این شاخص ها در سال 1398 در وضعیت استاندارد و مطلوب قرار گرفته است. نتایج: مقایسه نتایج مطالعه فعلی با استانداردهای فاضلاب خروجی نشان داد که استفاده از پساب این تصفیه خانه جهت مصارف کشاورزی به دلیل مطابقت با استانداردهای خروجی فاضلاب توصیه می شود. این روند در طی سال های 1396 تا 1398 وضعیت مطلوبی را نشان داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

523 - بررسی ارزش اقتصادی آب در مصارف زیست‌محیطی، کشاورزی و صنعت (مطالعه موردی: حوضه آبریز دریاچه ارومیه)
سید مرتضی موسوی مهدی سرائی تبریزی حسین طلاچی لنگرودی

زمینه هدف: امروزه سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان اجزای اصلی توسعه به صورت توأمان، مورد سنجش قرار می گیرند. عدم جامعیت برنامه ها، مشکلات و مسائل مختلف به ویژه از جنبه های زیست محیطی پس از اجرا به وجود می آورند. تنزل شرایط زیست محیطی، آسیب و تأثیراتی من چکیده کامل

زمینه هدف: امروزه سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان اجزای اصلی توسعه به صورت توأمان، مورد سنجش قرار می گیرند. عدم جامعیت برنامه ها، مشکلات و مسائل مختلف به ویژه از جنبه های زیست محیطی پس از اجرا به وجود می آورند. تنزل شرایط زیست محیطی، آسیب و تأثیراتی منفی حتی بر ارزش های اقتصادی و اجتماعی در منطقه و محدوده تحت تأثیر خود خواهد داشت. هدف از این پژوهش، بررسی ارزش اقتصادی آب در مصارف زیست‌محیطی، کشاورزی و صنعت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. روش بررسی: تخصیص بهینه نهاده های تولید در سطح کلان تصمیم گیری، از الزامات دستیابی به افزایش بهره وری می باشد. از طرف دیگر، تخصیص بهینه نیز نیازمند بازاری کارآمد برای تبیین ارزش های اقتصادی نهاده های تولید است. در این پژوهش با توجه به محدودیت منابع آب، در پاسخ به تقاضاهای آب برای استفاده رقبای مختلف با استفاده از دستورالعمل حسابداری تلفیقی محیط زیست و اقتصاد [1](SEEA) سازمان ملل متحد، تلاش شده تا با بهره گیری از اطلاعات موجود در خصوص مصارف آب در بخش های کشاورزی، صنعت و محیط زیست به ارزیابی ارزش اقتصادی (ارزش تولیدی) آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه پرداخته شود تا بتوان ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستم را در تصمیم گیریهای تخصیص و تسهیم آب در حد مناسبی منعکس نمود. یافته‌ها: بر اساس برآوردهای انجام شده، ارزش اقتصادی آب در مصارف کشاورزی معادل 6045، در مصارف صنعتی معادل 33342 و در محیط زیست حداقل 24235 ریال در هر مترمکعب می باشد. بنابر این، رعایت اصول پایداری و لحاظ ارزش های اقتصادی آب حکم می کند، حتی اگر تقاضای آب در بخش کشاورزی نسبت به افزایش قیمت آب بی کشش باشد در تأمین نیاز محیط زیست به عنوان یکی از مصرف کنندگان آب با ارزش اقتصادی بالاتر و فواید مستقیم و غیرمستقیم مرتبط با آن، اولویت داده شود. در 30 سال آینده، تقاضای آب در کشورهای در حال توسعه مانند تقاضای کشورهای پیشرفته افزایش خواهد یافت. طبق پانل بین المللی تغییر اقلیم[2]، تغییرات آب و هوا باعث افزایش فشار برای در دسترس بودن آب و تشدید اشکال مختلف آلودگی آب، با تأثیر بر اکوسیستم ها، سلامت انسان و قابلیت اطمینان سیستم آب در مناطق بزرگ جهان را تحت تأثیر خواهند داد. بحث و نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر، بر اساس اصول اقتصادی و اقتصاد محیط زیست و با استفاده از اطلاعات موجود در خصوص مصارف آب در بخش های کشاورزی، صنعت و محیط زیست و حساب های کلان اقتصادی به ارزیابی ارزش اقتصادی (ارزش تولیدی) آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه پرداخته شد. بنابراین، با توجه به نتایج حاصله انتظار می رود با استقرار بازار آب و یا حداقل لحاظ ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستم، آب تخصیص یافته به نیازهای زیست محیطی دریاچه ارومیه تأمین و آب اختصاصی به مصارف صنعتی افزایش یابد و هم زمان به سرمایه گذاری هایی برای استفاده از پتانسیل های درآمدزایی دریاچه ارومیه و صنایع مرتبط و متناسب توجه خاص مبذول گردد. بهره برداری منابع آب با محاسبات مذکور نه اقتصادی است و نه پایدار، معیشتی که به فرض (در سطح محلی) سبب بیابان زایی و فرسودگی خاک شود یا (در سطح جهانی) بر میزان تولید گازهای گلخانه ای می افزاید، نمی تواند پایدار شمرده شود. در این خصوص با توجه به استفاده ناپایدار بخش کشاورزی از منابع آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه، برای تغییر شیوه موجود و کاهش وابستگی معیشتی کشاورزان به منابع آب سیستم حکمرانی می تواند با اجرای راهبردهای مناسب اشتغال، ضمن حمایت در پاسخ گویی به نیازها و معیشت جایگزین برای کشاورزان با تقویت اجرای سیاست حفاظت از دریاچه ارومیه، به ویژه با اعمال قانون در برداشت از منابع آب و ایجاد سیستم اندازه گیری، تنظیم و کنترل برداشت های مجاز و ایجاد تعاونی هایی از کشاورزان بپردازد و امتیاز بهره برداری از دریاچه را در قبال تغییر الگوی کشاورزی موجود به الگویی با نیاز آبی کم تر و یا حتی تعدیل حقابه های کشاورزی و اختصاص آن به دریاچه ارومیه به این قبیل کشاورزان اعطا نماید. نکته بسیار با اهمیت این است که ضرورت دارد، مردم محوری و طبیعت مداری توأمان در نظر گرفته شود و تمامی تصمیمات و اقدامات اجرایی به منظور کاهش مصارف آب، با مشارکت حقابه بران موجود و با انسجام، همکاری و اقدام مشترک کلیه دستگاه های متولی و ذی نفعان انجام گیرد. 4- System of Integrated Environmental and Economic Accounts 1- Intergovernmental Panel on Climate Change پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

524 - مروری بر بیماری های انسانی مربوط به آب های زیرزمینی و نقش عوامل هیدروژئولوژیک در تقابل با آن ها
نجات زیدعلی نژاد زهره رامک

زمینه و هدف: علی رغم اینکه آب های سطحی نسبت به آب های زیرزمینی بیش تر در معرض آلودگی و عوامل بیماری زا قرار دارند، امروزه مشخص شده است آب های زیرزمینی نه تنها ممکن است عامل ایجاد بیماری در انسان باشند، بلکه می توانند باعث آلودگی آب های سطحی نیز شوند. با این وجود، تاکنون چکیده کامل

زمینه و هدف: علی رغم اینکه آب های سطحی نسبت به آب های زیرزمینی بیش تر در معرض آلودگی و عوامل بیماری زا قرار دارند، امروزه مشخص شده است آب های زیرزمینی نه تنها ممکن است عامل ایجاد بیماری در انسان باشند، بلکه می توانند باعث آلودگی آب های سطحی نیز شوند. با این وجود، تاکنون مطالعات اندکی بیماری های مربوط به آب های زیرزمینی را بررسی کرده اند. هدف از این مطالعه، بررسی عوامل بیماری زا و بیماری های مربوط به آب های زیرزمینی و نقش عوامل هیدروژئولوژیک در تقابل با آن ها است. روش بررسی: در این مطالعه از مقالات مختلف، به خصوص مطالعات موردی، که بیماری های مربوط به آب های زیرزمینی را بررسی کرده اند استفاده شد. یافته ها: آب های زیرزمینی ممکن است منشأ بسیاری از بیماری ها باشند که بر روی قسمت های مختلف بدن تأثیر می گذارند. بیماری های گوارشی، قلبی- عروقی، مغزی، تنفسی، اسکلتی، دندانی، چشمی، و روانشناختی همراه با حصبه، وبا، هپاتیت، گواتر، متاگلوبین، برونشیت، فلج اطفال، کم خونی، خونریزی داخلی، پیرشدگی، آلرژی، گلودرد، ورم ملتحمه، آنوسمی، التهاب و سوزش دهان، بیهوشی، اختلالات یادگیری، اختلالات رفتاری و بیش فعالی در کودکان، اختلال در باروری و رشد جنین، سندروم کودک آبی و نقص مادرزادی در نوزادان، سرطان و حتی مرگ ممکن است به دلیل آب های زیرزمینی رخ دهند. بحث و نتیجه گیری: شناخت سیستم های آب زیرزمینی می تواند در فهم عوامل بیماری زا و پالایش آن ها مفید باشد. در واقع، سیستم های آب زیرزمینی با خصوصیات هیدروژئولوژیک مختلف وجود دارند. در نظر گرفتن فاکتورهایی مانند جنس سازندهای زمین شناسی، عمق آبخوان و نقش عوامل انسانی،‌ مانند برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی، می تواند مسئله را پیچیده تر،‌ و لزوم مطالعات هیدروژئولوژیکی را در خصوص خودپالایی بارزتر کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

525 - بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح آب زیرزمینی با استفاده از تخمین گر آماری (مطالعه موردی: دشت نورآباد)
بابک شاهی نژاد رضا دهقانی

زمینه و هدف: تراز سطح آب زیرزمینی، در مطالعات ژئوهیدرولوژیکی اهمیت بسزایی دارد.روش بررسی: تحقیق و پژوهش در مقیاس زمانی و مکانی تراز سطح آب زیرزمینی به دلیل تغییرات دائمی آن امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. در این پژوهش به‌منظور بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح آب زیرز چکیده کامل

زمینه و هدف: تراز سطح آب زیرزمینی، در مطالعات ژئوهیدرولوژیکی اهمیت بسزایی دارد.روش بررسی: تحقیق و پژوهش در مقیاس زمانی و مکانی تراز سطح آب زیرزمینی به دلیل تغییرات دائمی آن امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. در این پژوهش به‌منظور بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح آب زیرزمینی دشت نورآباد بر اساس 35 حلقه چاه موجود برای سال آماری (1390-1391) در دو ماه تر و خشک از تخمین گرهای زمین‌آماری استفاده گردید. پارامتر سطح آب زیرزمینی دشت نورآباد پس از آزمون همگنی و نرمالیزه نمودن، بعنوان ورودی در روش‌های مختلف میان یابی کریجینگ و عکس وزن دهی فاصله با توان‌های 1 تا 5 موردبررسی قرار گرفت. معیارهای جذر میانگین مربعات خطا و میانگین انحراف خطا جهت مقایسه و ارزیابی روش‌ها مورداستفاده قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج حاصله نشان داد که روش عکس وزن دهی فاصله با توان یک در ماه‌های خشک و تر با کمترین مجذور میانگین مربعات خطا و میانگین انحراف خطا جواب بهتری را ارائه داده است.بحث و نتیجه‌گیری: درمجموع روش عکس وزن دهی فاصله روشی مناسب جهت مطالعات آماری بوده و می‌تواند بعنوان ابزاری مفید در بررسی و بهره‌برداری منابع آب زیرزمینی مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

526 - تاثیر میدان مغناطیسی بر خواص فیزیکی آب و کاربرد آن در صنعت، کشاورزی و مدیریت منابع آب
امین رئیسی حسام الدین مهرفر مسعود ترابی آزاد

زمینه و هدف: فناوری آب مغناطیسی موضوعی است که در سال های اخیر در بخش منابع آب و کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از کاربردهای آب مغناطیسی، اصلاح خاک با کمترین میزان استفاده از مواد شیمیایی و اسیدی می باشد. با اعمال میدان مغناطیسی می‌توان آب معمولی را به مایعی با اث چکیده کامل

زمینه و هدف: فناوری آب مغناطیسی موضوعی است که در سال های اخیر در بخش منابع آب و کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از کاربردهای آب مغناطیسی، اصلاح خاک با کمترین میزان استفاده از مواد شیمیایی و اسیدی می باشد. با اعمال میدان مغناطیسی می‌توان آب معمولی را به مایعی با اثرات فیزیکی و شیمیایی خاص تبدیل کرد، روش بررسی: در این تحقیق با استفاده از روش آزمایشگاهی و شبیه سازی، تاثیر آب مغناطیسی بر اصلاح خاک مورد بررسی قرار گرفت و یک مطالعه عملیاتی در این زمینه انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد گرمای ویژه و نقطه جوش آب مغناطیسی کاهش و مقدار تبخیر افزایش می یابد. همچنین خواص دیگری از جمله وزن مخصوص، کشش سطحی، ویسکوزیته ، قابلیت هدایت الکتریکی و قدرت حلالیت نیز تغییر می کند. اعمال میدان مغناطیسی باعث افزایش حلالیت آب و در نتیجه فعال شدن عناصر غذایی موجود در خاک شده و در ادامه با تسهیل انحلال املاح نا محلول در خاک می تواند 50 درصد مصرف کود را کاهش دهد. بحث و نتیجه گیری: نتایج آزمایش های آبیاری با آب مغناطیسی بر روی مزارع مختلف نشان داد که عملکرد بذر افزایش، مصرف آب و هزینه پمپ تا ۴۴ درصد کاهش می یابد. با توجه به اینکه سال به سال تامین آب جهت مصارف خانگی، صنعتی، کشاورزی و ... مشکل تر شده و هزینه های سنگین تری را به دولت تحمیل می‌کند ؛ بنابراین استفاده از فناوری آب مغناطیسی و بومی سازی تکنولوژی آن امری اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

527 - مروری بر کاربرد نانو جاذبها در سیستمهای تصفیه آب و پساب
سیده هدی رحمتی خشایار محمدبیگی روح الله باقری سید مصطفی ساداتی کیادهی

زمینه هدف : در دهه اخیر، تحقیقات گسترده‌ای در زمینه کاربرد نانو جذبها در صنایع آب و فاضلاب شده است. بطور کلی این نانو ذرات به نانولوله‌های کربنی، نانوجاذبهای پلیمری، زئولیتها و نانوذرات اکسیدهای فلزی تقسیم می‌شوند. نانوتیوبهای کربنی دارای سطح ویژه فعال بالایی هستند ضمن چکیده کامل

زمینه هدف : در دهه اخیر، تحقیقات گسترده‌ای در زمینه کاربرد نانو جذبها در صنایع آب و فاضلاب شده است. بطور کلی این نانو ذرات به نانولوله‌های کربنی، نانوجاذبهای پلیمری، زئولیتها و نانوذرات اکسیدهای فلزی تقسیم می‌شوند. نانوتیوبهای کربنی دارای سطح ویژه فعال بالایی هستند ضمن آنکه استفاده مجدد آسانی دارند. نانو ذرات اکسیدهای فلزی، دارای خاصیت انتخاب پذیری مناسب برای جذب ترکیبات سمی و فلزات سنگین هستند. نانو جاذبهای پلیمری دارای عملکرد دوگانه (پوسته داخلی جذب ترکیبات آلی، شاخه‌های خارجی جذب فلزات سنگین)، قابلیت استفاده مجدد دارند و زئولیتها دارای سطح ویژه و قابلیت جذب بالایی هستند. در این مقاله مروری ضمن بررسی نانو جاذبها، کاربردهای آنها در سیستمهای تصفیه آب و پساب، مورد مطالعه قرار گرفته است. روش بررسی : اطلاعات و داده های تحقیق مطابق روش مقالات مروری از طریق جستجوی بانکهای مراجع مقاله ها و منابع علمی و پژوهشهای انجام شده در داخل کشور و خارج از ایران در زمینه کاربرد نانو جاذبها در سیستمهای تصفییه آب و فاضلاب، انجام شده است. یافته ها : نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در ایران، تحقیقات زیادی بر کاربرد نانوجاذبهای اکسیدهای آهن و نانو لوله‌های کربنی شده است ولی در زمینه نانو ذرات نقره که داری خاصیت ضد باکتری بالایی جهت حذف ویروسها، باکتریها و قارچها از آب و پساب هستند، پژوهشهای کمتری انجام شده است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به توسعه و کاربردهای نانوجاذبها در زمینه سیستمهای تصفیه آب و پساب، پیشنهاد می‌شود تا در مراکز پژوهشی و علمی کشور، پژوهشهایی با دیدگاه کاربردی و صنعتی مد نظر قرار گیرد تا امکان بازیابی آب و بهینه سازی سیستم تصفیه میسر شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

528 - تأثیر احداث سد ماملو بر فرونشست اراضی دشت ورامین
صادق قوامی جمال حامد غلامی مهرداد رجبی حران محمد حسین مبینی

زمینه هدف: سد ماملو در استان تهران برای تأمین نیاز آب کشاورزی در دشت ورامین احداث گردیده، اما به دلیل تأمین آب شرب شهر تهران حجم محدودی از آب ذخیره شده به سمت دشت عرضه می‌شود. از مهم‌ترین اثرات عدم عرضه کافی آب سطحی در دشت ورامین، کاهش سطح سفره‌های زیرزمینی و نشست زمین چکیده کامل

زمینه هدف: سد ماملو در استان تهران برای تأمین نیاز آب کشاورزی در دشت ورامین احداث گردیده، اما به دلیل تأمین آب شرب شهر تهران حجم محدودی از آب ذخیره شده به سمت دشت عرضه می‌شود. از مهم‌ترین اثرات عدم عرضه کافی آب سطحی در دشت ورامین، کاهش سطح سفره‌های زیرزمینی و نشست زمین است. در این پژوهش سعی می‌شود به بررسی تأثیر سد ماملو بر میزان فرونشست دشت ورامین پرداخته شود. روش بررسی: تغییرات سطح آب زیر‌زمینی منطقه، تغییرات هیدروگراف واحد دشت و تغییرات کمّی آب زیرزمینی در محدوده مطالعاتی که در پایین دست سد قرار دارد در دو مقطع زمانی قبل و بعد از بهره‌برداری مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده از شبکه پیزومتری منتخب و با توجه به تقسیم‌بندی محدوده مطالعاتی به دو منطقه شمالی و جنوبی، بیشترین مقدار افت در بخش شمالی بود و پس از احداث سد ماملو نقاط تخلیه جدیدی بر اساس نقشه‌های هم‌پتانسیل در نقاط شمالی و مرکزی به وجود آمد که مراکز جمعیتی و کشاورزی در آن قرار داشت و در نقاط جنوبی هم به دلیل نوع ساختار زمین‌شناسی و ضخامت کمتر آبرفت، خالی شدن منافذ لایه آبدار منجر به نشست در برخی مناطق گردیده است. در نهایت خروجی نقشه‌های آب زیرزمینی با نقشه‌های زمین‌شناسی و خروجی داده‌های راداری ماهواره‌ها مقایسه شد و انطباق مناطقی که از نظر تخلیه آب زیر‌زمینی بیشترین افت را داشته‌اند با نقاطی که بیشترین جابجابی عمودی در مناطق جنوبی و در مناطق مرکزی در نقشه‌های راداری را دارا بودند کاملاً مشخص بود. بحث و نتیجه گیری: با بررسی نتایج به دست آمده از تحلیل افت پیزومترهای محدوده مطالعاتی دشت ورامین و گسترش تعداد و عمق چاه‌های عمیق در سطح دشت مذکور، تغییر در رژیم جریان آب زیرزمینی و کم شدن حجم آبخوان واضح است. بعد از احداث سد ماملو مقدار این افت به ویژه در اراضی بخش شمالی افزایش یافته و عدم برنامه‌ریزی صحیح در تأمین نیازهای بخش کشاورزی دشت که سهم عمده‌ای از مصرف آب استحصال شده از منابع زیرزمینی را داراست، شرایط اقلیمی و اجتماعی پایین دست سد را با چالش‌هایی اساسی مواجه کرده است. با توجه به ساخته شدن سد ماملو درست در محل ورود رودخانه جاجرود به دشت ورامین، عملاً با کاهش چشمگیر جریان سطحی به منطقه، به مرور زمان تراز سطح ایستابی نیز با کاهش مواجه شده است. این کاهش در نیمه شمالی دشت و در مناطقی که ضخامت آبرفت بیشتر است، مقادیر بالاتری داشت. بر اساس خروجی نقشه‌های ماهواره‌ای و فرونشست تهیه شده توسط سازمان نقشه‌برداری، نواحی‌ای که دچار مقدار تخلیه و افت بیشتری در طول دوره آماری بود منطبق بر مناطق دارای نشست بیشتر در نقشه‌های فرونشست است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

529 - ارزیابی پتانسیل خورندگی در خاک مجاور خطوط لوله‌های آبرسانی شهرهای آبادان و خرمشهر
سیف‌اله گنجعلی دشتی ابراهیم پناهپور

زمینه و هدف: خاک می‌تواند در اثر عوامل شیمیایی و میکروبی موجب خوردگی در لوله شود و اثرات زیان بار شدیدی را به پروژه‌های انتقال آب وارد نماید. هدف از انجام این تحقیق بررسی پتانسیل خورندگی در خاک مجاور خطوط لوله‌های آبرسانی شهرهای آبادان و خرمشهر بود.مواد و روش‌ها: 20 نقط چکیده کامل

زمینه و هدف: خاک می‌تواند در اثر عوامل شیمیایی و میکروبی موجب خوردگی در لوله شود و اثرات زیان بار شدیدی را به پروژه‌های انتقال آب وارد نماید. هدف از انجام این تحقیق بررسی پتانسیل خورندگی در خاک مجاور خطوط لوله‌های آبرسانی شهرهای آبادان و خرمشهر بود.مواد و روش‌ها: 20 نقطه بصورت تصادفی از نواحی لوله‌گذاری شده در سطح شهرهای آبادان و خرمشهر انتخاب و از خاک کنار لوله‌ها نمونه‌برداری انجام گرفت. نمونه‌های خاک بلافاصله به آزمایشگاه منتقل و میزان رطوبت، همچنین پس از هوا خشک و کوبیده شدن، برخی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و تنفس میکروبی آن‌ها اندازه‌گیری شد. در نهایت همبستگی هر کدام از پارامترها با میزان تنفس میکروبی بررسی گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین هدایت الکتریکی و میزان سدیم با دی اکسید کربن حاصل از تنفس میکروبی همبستگی مثبت و معنی‌دار به ترتیب برابر با 633/0 و 673/0 در سطح 1 درصد آزمون آماری وجود دارد. لیکن بین میزان رطوبت خاک در زمان نمونه‌برداری و تنفس میکروبی همبستگی معنی‌داری وجود نداشت. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که pH خاک همبستگی مثبت و معنی‌دار با میزان قلیائیت کل دارد.بحث و نتیجه‌گیری: خاک نواحی لوله‌گذاری شده در ایستگاه‌های 10، 11 و 17 به دلیل پایین بودن مقاومت الکتریکی، ایستگاه‌های 8 و 10 به واسطه‌ی قلیائیت زیاد و ایستگاه‌های 17، 18، 19 و 20 به دلیل بالا بودن تنفس میکروبی از بیشترین پتانسیل خورندگی برخوردار بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

530 - بررسی آلودگی نیترات و نیتریت در منابع آب زیرزمینی شهر دهگلان
فرزانه محمدظاهری باقر صفری زهرا باقری سهیل سبحان اردکانی

نیترات و نیتریت از جمله مهم ترین آلاینده های منابع آب سطحی و زیرزمینی می باشند، که اثرات نامطلوبی بر سلامت مصرف کنندگان دارند. بنابراین در این مطالعه نسبت به تعیین غلظت آنیون های نیترات و نیتریت در منابع آب زیرزمینی شهر دهگلان اقدام شد. نمونه برداری از 20 حلقه چاه تامی چکیده کامل

نیترات و نیتریت از جمله مهم ترین آلاینده های منابع آب سطحی و زیرزمینی می باشند، که اثرات نامطلوبی بر سلامت مصرف کنندگان دارند. بنابراین در این مطالعه نسبت به تعیین غلظت آنیون های نیترات و نیتریت در منابع آب زیرزمینی شهر دهگلان اقدام شد. نمونه برداری از 20 حلقه چاه تامین کننده آب شرب منطقه مورد مطالعه در سال 1391 با پراکندگی یکنواخت در سطح دشت انجام و غلظت آنیون های نیترات و نیتریت با استفاده از روش اسپکتروفتومتری ماورای بنفش به ترتیب در طول موج های 420 و 543 نانومتر قرائت شد. میانگین غلظت نیترات و نیتریت در نمونه های قبل از کوددهی به ترتیب برابر با 97/0±66/8 و 0003/0±001/0 میلی گرم بر لیتر و در نمونه های بعد از کوددهی به ترتیب برابر با 82/8±20/69 و 006/0±013/0 میلی گرم بر لیتر می باشد. همچنین مقایسه میانگین غلظت آنیون های مورد ارزیابی با رهنمود سازمان حفاظت محیط زیست نشان داد که میانگین غلظت نیترات بعد از کوددهی بیش تر از رهنمود ارایه شده می باشد. با توجه به این که میانگین غلظت آنیون نیترات در نمونه های آب زیرزمینی بعد از کوددهی بیش از حد استاندارد می باشد، این عامل می تواند بیانگر روند افزایشی ترکیبات ازت دار مصرفی در بخش صنعت و کشاورزی باشد، که افزایش بار این آنیون را در پی داشته است. از این رو مصرف روزافزون مواد ازته به ویژه مصرف غیر اصولی و بیش از اندازه نهاده های کشاورزی، موجبات نگرانی در مورد بروز مخاطرات بهداشتی برای مصرف کنندگان را فراهم کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

531 - ارزیابی منابع آلودگی آب های زیرزمینی در محیط شهری (مطالعه موردی: منطقه 14 شهرداری تهران)
زهرا شیرانی مجید عباس پور امیرحسین جاوید لعبت تقوی

چکیدهمسئله ی مهم در مورد منابع آب زیرزمینی، درک ویژگی های حوزه آبریز محلی یا سفره آب، شناخت مواردی که منجر بهآلودگی می شوند و مدیریت آن هاست . طی آبان ماه سال 1390 نمونه برداری از تعداد 16 چاه با هدف ارزیابی و شناخت وضعیت کیفی وعوامل تهدید منابع آب زیرزمینی منطقه 14 شهر چکیده کامل

چکیدهمسئله ی مهم در مورد منابع آب زیرزمینی، درک ویژگی های حوزه آبریز محلی یا سفره آب، شناخت مواردی که منجر بهآلودگی می شوند و مدیریت آن هاست . طی آبان ماه سال 1390 نمونه برداری از تعداد 16 چاه با هدف ارزیابی و شناخت وضعیت کیفی وعوامل تهدید منابع آب زیرزمینی منطقه 14 شهرداری تهران صورت گرفت. فاکتورهای مورد اندازه گیری در چاه های آب شامل,CO3 ،SO4 ،Cl ،NO3 ،NO آنیون ها ( 2 ،(TDS ،TSS ،EC ،pH) پارامترهای فیزیکی (دما، رنگ و بو)، پارامترهای شیمیاییهدایت الکتریکی ،pH می باشند. در محل نمونه برداری MTBE و (Cd ،Ag ،Pb) فلزات سنگین ،(Na ،K ،Mg) کاتیون ها ،(HCO3و دمای آب سنجیده شد. برای اندازه گیری غلظت عناصر جزئی از روش دستگاهی جذب اتمی کورة گرافیتی، غلظت آنیون ها با روشMTBE با روش شعله سنجی) و اندازه گیری میزان Na ,K با استفاده از تیتراسیون و Mg) تیتراسیون و پتانسیومتری، غلظت کاتیون هابوسیله دستگاه گاز کروماتوگرافی صورت گرفت. نتایج آزمون های آنیونی افزایش نیترات، سولفات و کلراید را در ایستگاه های جنوبی وغربی نشان داد که علت را می توان مرتبط با شیب شمال شرقی به جنوب غربی و همچنین بافت شنی منطقه دانست. افزایش غلظتکاتیون ها در چاه های شرق و شمال شرقی منطقه قابل مشاهده است که در مورد پتاسیم علت افزایش، را می توان به بافت رسی، فاضلابچاه های جذبی و کود مصرفی در فضای سبز این نواحی مرتبط دانست. کادمیوم نیز تنها فلز سنگینی بود که غلظتش بیش از حد مجازبود. فعالیت های کشاورزی، فاضلاب های مناطق مسکونی، رواناب های سطحی، بافت فرسوده موجود در نواحی و همچنین ساختار زمینشناسی منطقه، عدم رعایت فاصله مناسب میان چاه های آب با چاه های فاضلاب و زمین های کشاورزی، سبب تشدید اثرات آلایندگی اینبودند. MTBE منابع شده است. چاه های نمونه برداری شده فاقد آلودگی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

532 - روش نوین تصفیه آب و فاضلاب با استفاده از باریکه های الکترونی
سید محمد موسویان

ورود فزاینده انواع آلاینده به محیط زیست و وضع استانداردهای زیست محیطی سخت گیرانه و عدم توانایی روش های معمول تصفیه برای حذف کامل و یا کاهش آلاینده ها به سطح مطلوب منجر به مطالعه و توسعه فرایندهای تصفیه جدید نظیر باریکه های الکترونی شده است. تاباندن باریکه های الکترونی ب چکیده کامل

ورود فزاینده انواع آلاینده به محیط زیست و وضع استانداردهای زیست محیطی سخت گیرانه و عدم توانایی روش های معمول تصفیه برای حذف کامل و یا کاهش آلاینده ها به سطح مطلوب منجر به مطالعه و توسعه فرایندهای تصفیه جدید نظیر باریکه های الکترونی شده است. تاباندن باریکه های الکترونی به آب و فاضلاب، باعث تولید هم زمان گونه های فعال احیاءکننده و اکسیدکننده (aq-e، H●، (OH● می شود که به سرعت و به صورت غیرانتخابی با ترکیبات آلاینده واکنش داده و آن ها را تجزیه نمایند. در این مقاله، سابقه استفاده از باریکه های الکترونی و کاربردهای آن در کنترل آلودگی زیست محیطی در مقیاس های مختلف و شتاب دهنده های الکترونی به عنوان تجهیزات تولیدکننده باریکه های الکترونی، راکتورهای مورد استفاده برای تابش باریکه های الکترونی، عوامل موثر در کارایی این روش و سیستم های باریکه های الکترونی ارایه شده است و با توجه به نقاط قوت این روش نسبت به روش های متداول تصفیه و همچنین هزینه کم تر و عملکرد بهتر آن به خصوص در زمینه گندزدایی فاضلاب و لجن و حذف رنگ از فاضلاب صنایع، دور از ذهن نیست که در آینده نزدیک به عنوان یکی از فناوریهای مهم در حفظ محیط زیست معرفی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

533 - بررسی وضعیت تصفیه فاضلاب در بیمارستان‌های استان گیلان
عبدالرضا کریمی زهرا رحیمی رشت آبادی

فاضلاب بیمارستان‌ها، حاوی آلاینده‌های متنوع و مقدار زیادی میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا، ویروس‌ها، عناصر رادیواکتیو و ... می-باشد که در صورت عدم تصفیه و دفع مناسب، می‌تواند آسیب‌های جدی برای محیط‌زیست و انسان ایجاد نماید. هدف از انجام این مطالعه، بررسی وضعیت تصفیه و دفع ف چکیده کامل

فاضلاب بیمارستان‌ها، حاوی آلاینده‌های متنوع و مقدار زیادی میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا، ویروس‌ها، عناصر رادیواکتیو و ... می-باشد که در صورت عدم تصفیه و دفع مناسب، می‌تواند آسیب‌های جدی برای محیط‌زیست و انسان ایجاد نماید. هدف از انجام این مطالعه، بررسی وضعیت تصفیه و دفع فاضلاب و کیفیت پساب خروجی بیمارستان‌های دارای تصفیه‌خانه فاضلاب استان گیلان می‌باشد. در این پژوهش، ضمن بررسی وضعیت مدیریت فاضلاب در بیمارستان‌های دارای تصفیه‌خانه فاضلاب استان گیلان، ارزیابی عملکرد تصفیه فاضلاب یکی از بیمارستان‌های استان، مورد توجه قرار گرفت و میزان پارامترهای کلی‌فرم کل، کلی‌فرم مدفوعی، pH، DO، BOD5، COD، TSS، فسفات کل، آمونیاک، نیترات و نقره در پساب اندازه‌گیری شده و نتایج حاصل از آزمایشات با استانداردهای سازمان محیط‌زیست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آماری نشان داد که از مجموع 34 بیمارستان استان گیلان، 10 بیمارستان دارای سیستم تصفیه فاضلاب فعال می‌باشند. هم‌چنین آنالیز کیفی پساب خروجی تصفیه فاضلاب بیمارستان مورد مطالعه، نشان داد که مقادیر pH، COD، BOD5، DO، فسفات، نیترات، نقره، کلی‌فرم کل و کلی‌فرم گوارشی مطابق با استاندارد سازمان محیط‌زیست بوده، اگرچه کاهش مقادیر آمونیاک و TSS باید مورد توجه قرار گیرد. تعدادی از بیمارستان‌های استان گیلان فاقد تصفیه‌خانه فاضلاب بوده و فاضلاب آن‌ها به شبکه فاضلاب شهری یا محیط‌های پذیرنده تخلیه می‌شود و تعدادی از بیمارستان‌های دارای تصفیه‌خانه نیز از عملکرد مناسبی برخوردار نمی‌باشند. لذا تصمیم‌گیری در خصوص اجرای تصفیه‌خانه با تکنولوژی‌های جدید و به‌روزرسانی فرآیند تصفیه‌خانه‌های موجود باید مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

534 - بررسی پتانسیل خوردگی و رسو ب‌گذاری آب شرب روستاهای قائم‌شهر
مریم خادمیان قادیکلایی مصطفی زمانی فاطمه غفاری محمد رضا رحیمی سمانه محمودپور

خوردگی و رسوب گذاری از مهم ترین فاکتورهای مربوط به شبکه های آب آشامیدنی در بحث کنترل کیفیت است که نقش مهمی در سیستم انتقال و توزیع آب، از نظر جنبه های اقتصادی و بهداشتی می تواند ایفا کند. هدف این تحقیق تعیین پتانسیل خورندگی و رسوب گذاری آب آشامیدنی مورد استفاده در روستا چکیده کامل

خوردگی و رسوب گذاری از مهم ترین فاکتورهای مربوط به شبکه های آب آشامیدنی در بحث کنترل کیفیت است که نقش مهمی در سیستم انتقال و توزیع آب، از نظر جنبه های اقتصادی و بهداشتی می تواند ایفا کند. هدف این تحقیق تعیین پتانسیل خورندگی و رسوب گذاری آب آشامیدنی مورد استفاده در روستاهای قائم شهر بوده است که در سال 1394 انجام گرفت. کیفیت شیمیایی و فیزیکی نمونه ها و وضعیت پتانسیل خوردگی و رسوب گذاری با استفاده از اندیس های لانژلیه، رایزنر، پورکوریوس، تهاجمی و لارسون تعیین گردید. نتایج میانگین و انحراف معیار اندیس لانژلیه به ترتیب برابر با 052/0، 438/0 و برای شاخص رایزنر به ترتیب 99/6، 785/0 و شاخص تهاجمی به ترتیب 90/11، 5/0 و شاخص پورکوریوس به ترتیب 85/5، 81/0 و لارسون به ترتیب 47/0 و 24/0 می باشد. بر اساس نتایج بدست آمده، نشان می دهد که آب شرب روستاهای قائم شهر تمایل کمی به رسوب گذاری دارند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

535 - شبیه‌سازی و پیش‌بینی برخی از متغیرهای اقلیمی توسط مدل چندگانه خطی SDSM و مدل‌های گردش عمومی جو (مطالعه موردی: حوزه آبخیز بار نیشابور)
سیاوش طائی سمیرمی حمید رضا مرادی مرتضی خداقلی

یکی از ضعف های مدل های GCM بزرگ بودن مقیاس مکانی متغیرهای اقلیمی شبیه سازی شده می باشد که در این صورت برای مطالعات هیدرولوژی و منابع آب در محدوده حوزه های آبخیز از دقت کافی برخوردار نیستند. بنابراین می بایستی آن ها را توسط روش های مختلف کوچک مقیاس نمود. سپس با استفاده ا چکیده کامل

یکی از ضعف های مدل های GCM بزرگ بودن مقیاس مکانی متغیرهای اقلیمی شبیه سازی شده می باشد که در این صورت برای مطالعات هیدرولوژی و منابع آب در محدوده حوزه های آبخیز از دقت کافی برخوردار نیستند. بنابراین می بایستی آن ها را توسط روش های مختلف کوچک مقیاس نمود. سپس با استفاده از خروجی های ریز مقیاس سازی شده این مدل ها اثرات تغییر اقلیم در مطالعات هیدرولوژیکی مورد ارزیابی قرار گیرد. از بین روش های ریزمقیاس سازی، روش های آماری به واسطه عملکرد سریع و آسان بیشتر مورد توجه هیدرولوژیست ها قرار می گیرند. در تحقیق حاضر مدل آماری (SDSM) در شبیه سازی و پیش بینی دمای بیشینه، کمینه و بارش در حوزه آبخیز بار نیشابور با استفاده از دو روش آماری و ترسیمی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای اجرای مدل SDSM از خروجی های مدل Hadcm3 و CGCM1 استفاده شد. داده های روزانه دمای بیشینه، کمینه و بارش برای دوره پایه (2000-1970) تحت سه سناریو A1، A2 و B1 شبیه سازی گردید. نتایج هر سه سناریو عموماً حاکی از افزایش دما و کاهش بارش در منطقه مورد مطالعه می باشد. به عنوان مثال با توجه به نتایج پارامترهای آماری، سناریو A2(04/4 RMSE =،84/0R2 = ، 99/0 Nash =، 33/0 MAE =، و 24/0-= (PBIS مشاهده شد که خروجی های مدل Hadcm3 تحت سناریو A2 دارای تطابق بیشتری با دوره پایه بوده است. نتایج نشان داد که در دوره های 2039-2010، 2069-2040 و 2099-2070، دمای میانگین به ترتیب 01/0، 3/0 و 6/0؛ دمای متوسط کمینه 3/0، 5/0 و 4/1 و دمای متوسط بیشینه 7/0، 4/1 و 7/2 درجه سانتی گراد نسبت به دوره پایه در حوضه مورد مطالعه افزایش می یابد همچنین نتایج نشان داد که در سه دوره مورد مطالعه بارش متوسط به اندازه 6، 10 و 17 میلی متر نسبت به دوره پایه کاهش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

536 - بررسی کیفیت آب رودخانه ی کارون با استفاده از شاخص NSFWQI در بازه زرگان تا کوت امیر (طی 5 سال )
پگاه حسینی علی رضا ایلدرومی علی رضا حسینی

در قرن حاضر، حفاظت سیستم حیاتی رودخانه از اهداف اصلی ساماندهی رودخانه ها در توسعه پایدار منابع آب بشمار می‌آید. لذا در این تحقیق کیفیت آب رودخانه کارون با شاخص کیفیت آب NSFWQI در طی سال های 1386- 1390 در بازه ایستگاه های زرگان تا کوت امیر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاص چکیده کامل

در قرن حاضر، حفاظت سیستم حیاتی رودخانه از اهداف اصلی ساماندهی رودخانه ها در توسعه پایدار منابع آب بشمار می‌آید. لذا در این تحقیق کیفیت آب رودخانه کارون با شاخص کیفیت آب NSFWQI در طی سال های 1386- 1390 در بازه ایستگاه های زرگان تا کوت امیر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که کیفیت آب رودخانه کارون، در طی 5 سال اخیر از رده خوب و متوسط در سال 1386 به رده بد در اسفند 1390 تنزل یافته است و رودخانه در طبقه 3 نظام طبقه بندی سالانه کیفیت آب می‌باشد و در این بازه خودپالایی رودخانه در حد کم می‌باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

537 - ارایه روش‏های بهینه جهت تصفیه آب و پساب حاوی رنگ‏های گوگردی
سحر طبیبیان اعظم پیرکرمی

رنگ های گوگرد ارزان قیمت هستند و به طور عمده برای رنگ آمیزی مواد سلولزی منسوجات و یا مخلوط الیاف سلولزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. سولفید سدیم نسبتاً ارزان بوده و از عوامل کاهنده سنتی محسوب می شود و برای رنگرزی رنگ های گوگردی مورد استفاده قرار می گیرد، اما لمس آن، سمی چکیده کامل

رنگ های گوگرد ارزان قیمت هستند و به طور عمده برای رنگ آمیزی مواد سلولزی منسوجات و یا مخلوط الیاف سلولزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. سولفید سدیم نسبتاً ارزان بوده و از عوامل کاهنده سنتی محسوب می شود و برای رنگرزی رنگ های گوگردی مورد استفاده قرار می گیرد، اما لمس آن، سمی و خطرناک است. استعمال آن ممکن است بقایای مضری در پارچه تکمیل شده به جا بگذارد و پساب هایی تولید می‌کند که تصفیه آن دشوار است و به محیط زیست آسیب می‌رساند. صنایع نساجی با هزینه‌های بالای آب و تصفیه پساب، و همچنین قوانین سختگیرانه محیط زیستی مواجه هستند. در این بررسی، انواع روش‌ها، از جمله روش‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی از نظر کاربردشان برای تصفیه پساب صنعتی حاوی رنگ های گوگردی مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه با پیشنهاداتی برای اقدامات بیشتری که می‌توان جهت بهبود فرآیندهای تصفیه از هر دو دیدگاه اقتصادی و فنی انجام داد، به پایان می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

538 - بررسی کیفیت آب زیرزمینی شهر تهران با استفاده از شاخص کیفی سازمان بهداشت جهانی
تورج نصرآبادی پویان عباسی مائده

جهت مشخص نمودن معدل شاخص کیفی آب زیر زمینی شهر تهران در دو سال 1390 و 1391، تعداد 71 حلقه چاه در شهر تهران انتخاب گردید. با توجه به نتایج آزمایشات، عدد شاخص کیفیت آب زیرزمینی با روش سازمان بهداشت جهانی تعیین شد. مقایسه نتایج عدد شاخص در دو سال نشان داد که میزان کیفیت در چکیده کامل

جهت مشخص نمودن معدل شاخص کیفی آب زیر زمینی شهر تهران در دو سال 1390 و 1391، تعداد 71 حلقه چاه در شهر تهران انتخاب گردید. با توجه به نتایج آزمایشات، عدد شاخص کیفیت آب زیرزمینی با روش سازمان بهداشت جهانی تعیین شد. مقایسه نتایج عدد شاخص در دو سال نشان داد که میزان کیفیت در سال 1391 کمتر از سال 1390 بود. همچنین مشخص گردید نقاط شرقی و جنوبی تر شهر تهران دارای مقدار عدد شاخص بالاتری می باشند که بیان گر کیفیت پایین آب جهت مصرف شرب خواهد بود. از طرفی مقادیر کمی شاخص نشان داد طی دو سال متوالی، بیشترین نقاط طبقه بندی شده در بازه خوب، مربوط به مناطق شمالی و بیشترین نقاط طبقه بندی شده در بازه ضعیف، مربوط به مناطق جنوبی است. بررسی میزان نیترات آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه نیز موید وزن بالای این پارامتر در تعیین کیفیت آب منطقه می باشد. در مجموع می توان اظهار داشت برداشت های بی رویه از چاه های آب و خشک سالی، همچنین ورود آلاینده های غیر زمین ساخت مانند سولفات و نیترات به سفره های آب زیرزمینی موجب افزایش میزان غلظت آلاینده ها و به تبع آن تاثیرات منفی بر کیفیت آب زیرزمینی شده است. ضمن آن که روند رو به رشد کاهش کیفیت آب شرب ممکن است در سال های آتی با آهنگ بیشتری رشد کرده و آسیب های جدی تری به منابع آب زیر زمینی این کلان شهر وارد نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

539 - تعیین روش مناسب برای تخمین ضریب جذب توسط MTBE خاک پالایشگاه تهران (شهرری)
محمد نیکخواه منفرد محمدرضا صبور

متیل ترشیو بوتیل اترعدد اکتان سوخت برای بهر هوری بیشتر کاربرد دارد. سازمان حفاظترا ماده ای مضر با سرطان زایی بالا طبقه بندی MTBE محیط زیست امریکاکرده است. این ماده از مخازن زیرزمینی سوخت، وارد محیط خاک میشود.موجب نفوذ سریع این ماده در MTBE ویژگ یهای فیزیکی و شیمیاییخاک چکیده کامل

متیل ترشیو بوتیل اترعدد اکتان سوخت برای بهر هوری بیشتر کاربرد دارد. سازمان حفاظترا ماده ای مضر با سرطان زایی بالا طبقه بندی MTBE محیط زیست امریکاکرده است. این ماده از مخازن زیرزمینی سوخت، وارد محیط خاک میشود.موجب نفوذ سریع این ماده در MTBE ویژگ یهای فیزیکی و شیمیاییخاک و ورود به آ بهای زیرزمینی م یگردد. در نشت این ماده به خاک،ایفا م یکند MTBE توانایی خاک در جذب آلاینده، نقشی مهم در حذفاین توانایی ،)Distribution Coefficient-Kd( و شاخص ضریب پخشرا نشان م یدهد. این شاخص در ژئوتکنیک زیست محیطی خاک بررسیمیشود. چون دامن هی تغییرات این شاخص برابر صفر تا هزار و حتی بیشتراست، در مد لسازی، حرکت و پراکنش آلایند هها در خاک، نقشی مهم دارد.در این پژوهش با انجام چندین آزمایش جذب با خاک شهرری و آْلاینده یمقدار واقعی جذب انداز هگیری و با توجه به مقدار به دست آمده، ،MTBEروشهای مختلف عددی موجود، از نظر تطابق نتایج تخمینی با مقدارواقعی بررسی شد تا مناسب ترین روش تخمین برای خاک این منطقهانتخاب شود. آزمای شهای این پژوهش، )آزمای شهای خاک، MTBE وانجام گرفته است. ASTM همگی طبق استاندارد ،)GC جذب ودر پایان مشاهده شد که هر چهار روش بررس ی شده، برای تعیین ضریبجذب قابل استفاد هاند؛ اما در شرایط مشابه، م یتوان به ترتیب، رو شهایدوبینین رادوشکویچ، لانگ مایر، فرندلیخ و در نهایت ایزوترم خطی راو Kd برای تخمین فرآیند جذب، پیشنهاد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

540 - پیش بینی تغییرات پارامتر رسانایی الکتریکی در آب زیر زمینی شهر تهران با کمک شبکه عصبی مصنوعی
ناصر مهردادی غلام رضا نبی بید هندی اکبر باغوند حمید زارع ابیانه پویان عباسی مائده

جهت بررسی کیفیت آب زیر زمینی تهران با توجه به برداشت 10 سال گذشته از پارامتر های هیدروشیمیایی مربوط به 71 نقطه مختلف از شهر تهران سه مدل مختلف شبکه عصبی مصنوعی با تعداد پارامتر های مختلف ورودی و خروجی پارامتر رسانایی الکتریکی تعریف گردید. مشاهده می شود که به جهت تخمین پ چکیده کامل

جهت بررسی کیفیت آب زیر زمینی تهران با توجه به برداشت 10 سال گذشته از پارامتر های هیدروشیمیایی مربوط به 71 نقطه مختلف از شهر تهران سه مدل مختلف شبکه عصبی مصنوعی با تعداد پارامتر های مختلف ورودی و خروجی پارامتر رسانایی الکتریکی تعریف گردید. مشاهده می شود که به جهت تخمین پارامتر رسانایی الکتریکی با سعی و خطای فراوان تابع محرک تانژانت با تابع آموزش مومنتم دارای خطای کمی خواهند بود. با کمتر کردن مقدار پارامتر های ورودی و ثابت نگه داشتن تابع آموزش به مومنتوم و تابع محرک به تانژانت و تغییرات در مقدار پردازنده های داخلی شبکه عصبی میزان خطا کاسته خواهد شد و در نهایت سه مدل با یک لایه پنهان و تابع آموزش مومنتوم و تابع محرک تانژانت ساخته شد.حداکثر خطای نتایج به دست آمده نشان دهنده میزان بیشینه ضریب تعیین برابر 0.986می باشد که مربوط به مدل های 1 و 3 با تعداد پارامتر بیشتر می باشد. همچنین با توجه به شبکه عصبی ساخته شده در یک لایه کمترین میزان کمینه ی نرمال ریشه ی میانگین مربعات خطا برابر 0.110 در مدل های 1 و 3 خواهد بود، با توجه به تعداد ورودی های کمتر مدل شماره 2 و خطاهای با تقریب بسیار نزدیک به این دو مدل با میزان بیشینه ضریب تعیین برابر 96/0 و میزان کمینه ی نرمال ریشه ی میانگین مربعات خطا برابر 176/0 تقریب بسیار مناسب و قابل قبول خواهد بود و از میزان ورودی و آزمایشات جهت اندازه گیری پارامتر ورودی کاسته خواهد شد. در بحث تاثیر گذاری پارامتر ها در پیش بینی با شبکه عصبی مشخص می شود که میزان اهمیت دو یون سولفات و کلراید با اهمیت تر از پارامتر سدیم می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

541 - منابع آلودگی آب‌های زیرزمینی و روش‌های احیا
افسانه شهبازی فرزاد مهرجو

آب‌های زیرزمینی به آب‌هایی گفته می‌شود که در لایه‌های آبدار و اشباع زیرزمین تجمع پیدا کرده‌ است. یکی از منابع مهم تأمین آب در همه کشورهای دنیا محسوب می گردند و استفاده از آن ها در آبیاری کشاورزی و مصارف شهری و صنعتی رو به افزایش است. استفاده بیش از حد از آب های زیرزمین چکیده کامل

آب‌های زیرزمینی به آب‌هایی گفته می‌شود که در لایه‌های آبدار و اشباع زیرزمین تجمع پیدا کرده‌ است. یکی از منابع مهم تأمین آب در همه کشورهای دنیا محسوب می گردند و استفاده از آن ها در آبیاری کشاورزی و مصارف شهری و صنعتی رو به افزایش است. استفاده بیش از حد از آب های زیرزمینی و ورود آلاینده ها به این منابع از طریق زباله های جامد شهری و صنعتی، هیدروکربن های نفتی، آلودگی ناشی از فلزات سنگین مانند آرسنیک، زباله های رادیواکتیو و نیترات مشکلات فراوانی را برای این منابع به وجود آورده است .لذا روش های متعددی برای احیاء آلودگی آب های زیرزمینی وجود دارد که می توان به روش هایی از جمله مقابله با نفوذ شیرابه به آب های زیرزمینی، استفاده از نانو ذرات آهن برای تصفیه آب های زیرزمینی، پاکسازی بیولوژیک آب های زیرزمینی آلوده به هیدروکربن های نفتی، روش های شبیه سازی از جمله شبیه سازی روش های پمپاژ- تصفیه و هوادهی در احیای محلی آب های زیرزمینی آلوده اشاره کرد. در بررسی نتیجه گیری از این روش ها فناوری نانو علاوه بر میزان کارایی خوبی که می تواند داشته باشد، هزینه تامین آب آشامیدنی از منابع آب زیرزمینی را نیز به حداقل می رساند. و بهترین مکان برای دفن مواد زاید برای جلوگیری از نفوذ شیرابه به آب های زیرزمینی مکان هایی هستند که در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

542 - بررسی روند تغییرات پارامترهای شیمیایی کیفیت آب رودخانه تجن با استفاده از تحلیل مؤلفه‌اصلی و نرم افزار Aqua Chem
سمیرا رهنما نسرین سیاری

رودخانه‌ها از مهم‌ترین منابع آبی هستند که نقش مهمی در تأمین آب مورد نیاز فعالیت&lrm;های مختلف نظیر کشاورزی، صنعت و شرب دارند، لذا حفاظت و استفاده بهینه از منابع آبی یکی از اصول توسعه پایدار هر کشور محسوب می‌گردد. در این پژوهش، داده&lrm;های کیفی آب رودخانه تجن که یکی از چکیده کامل

رودخانه‌ها از مهم‌ترین منابع آبی هستند که نقش مهمی در تأمین آب مورد نیاز فعالیت&lrm;های مختلف نظیر کشاورزی، صنعت و شرب دارند، لذا حفاظت و استفاده بهینه از منابع آبی یکی از اصول توسعه پایدار هر کشور محسوب می‌گردد. در این پژوهش، داده&lrm;های کیفی آب رودخانه تجن که یکی از مهم‌ ترین منابع آبی استان مازندران به شمار می آید، طی سال های 1382 تا 1392 در دو ایستگاه کردخیل و سلیمان تنگه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. جهت بررسی ساختار همبستگی و ارتباط میان متغیرها از تحلیل فاکتور اصلی بر مبنای روش آنالیز مؤلفه های اصلی (PCA) و برای ارزیابی کیفیت آب و روند تغییرات پارامتر های کیفی آب رودخانه از نمودارهای پایپر و شولر استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از PCA مشخص شد که برای کنترل کیفیت آب رودخانه، در ایستگاه کردخیل در 6 ماه اول سال به جز pH و در 6 ماه دوم سال به جز (SO42-، Q و pH) تمامی پارامترها در اولویت قرار دارند. در ایستگاه سلیمان تنگه در 6 ماه اول سال پارامترهای (EC، TDS، K+،-HCO3 و Ca2+) و در 6 ماه دوم سال پارامترهای (TDS، Cl-، Na+ و SAR) در اولویت قرار دارند. با توجه به نمودار پایپر تیپ کیفی شیمیایی آب رودخانه تجن در ایستگاه کردخیل و سلیمان تنگه از نوع بی‌کربنات- منیزیم-کلسیم می‌باشد. هم چنین بر اساس نتایج حاصل از دیاگرام شولر مشخص شد که آب این رودخانه در هر دو ایستگاه دارای کیفیت خوب بوده و برای شرب مناسب می&lrm;باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

543 - ارزیابی کمی و کیفی منابع آب رودخانه کارون با استفاده از شاخص NSFWQI و روش AHP
مرجان سالاری فریدون رادمنش حیدر زارعی

رودخانه‌ها به عنوان یکی از منابع اساسی تامین آب برای مصارف مختلف مطرح می‌باشند. از این رو پایش کیفیت این منابع با توجه به خشکسالی‌های اخیر و توسعه شهری و روستایی یکی از وظایف مهم در حیطه مدیریت محیط زیست مصوب می‌گردد. رودخانه کارون اهمیت بسیاری در تأمین آب آشامیدنی، حفظ چکیده کامل

رودخانه‌ها به عنوان یکی از منابع اساسی تامین آب برای مصارف مختلف مطرح می‌باشند. از این رو پایش کیفیت این منابع با توجه به خشکسالی‌های اخیر و توسعه شهری و روستایی یکی از وظایف مهم در حیطه مدیریت محیط زیست مصوب می‌گردد. رودخانه کارون اهمیت بسیاری در تأمین آب آشامیدنی، حفظ حیات صنعتی استان خوزستان و تامین آب کشاورزی دارد. بنابراین مدیریت و کنترل کیفیت این منبع آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در مطالعه حاضر، کیفیت آب رودخانه کارون با استفاده از شاخص NSFWQI ارزیابی گردید و در مرحله بعد وزن‌ 9 عامل بررسی شده در این شاخص با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی با توجه به شرایط محلی و نظرات کارشناسان متخصص در این زمینه تغییر و اصلاح گردید. نتایج وزن‌های اصلاح شده نشان داد که بیشترین ارزش وزنی به دست آمده از روش (AHP) در مقایسه با شاخصNSFWQI مربوط به پیراسنجه‌های اکسیژن محلول، کلیفرم و اکسیژن خواهی زیست- شیمیایی می‌باشد. همچنین روش استفاده شده در این مطالعه به دلیل قابلیت بالای مدیریتی، صحت و دقت قضاوت‌ها و مقایسات در به دست آوردن وزن نهایی معیارها ارزشمند است. به کار‌گیری روش موجود اولاً تمامی اهداف تعریف شده در پروژه‌های کیفیت آب را با ارایه نظرات کارشناسان متخصص به منظور کاهش هزینه و همچنین در نظر گرفتن مسایل اقتصادی، اجتماعی و فنی بهبود می بخشد. به عبارت دیگر استفاده از روش AHP توام با شاخص‌های کیفیت آب، محدودیت‌های شاخص‌های کیفیت آب مربوط به شرایط خاص هر مکان را از بین می برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

544 - بررسی کیفیت آب‌های زیرزمینی با استفاده از شاخص کیفیت آب‏های زیر زمینی GQI)و (GISدر دشت جغتای ، شمال شرق ایران
حجت اله جغتایی رحیم دبیری محمد الیاس مسلم پور مجید اطاری رضا شریفیان عطار

ارزیابی کیفیت آب و شناسایی عوامل آلاینده و نقاط آلوده در مناطقی که از منابع آب های زیرزمینی برای مصارف شرب استفاده می شود بسیار با اهمیت است. در این مقاله به بررسی کیفیت آب های زیر زمینی در دشت جغتای با استفاده از شاخص GQI می پردازیم. شاخص GQI ابزار مناسبی برای تبدیل دا چکیده کامل

ارزیابی کیفیت آب و شناسایی عوامل آلاینده و نقاط آلوده در مناطقی که از منابع آب های زیرزمینی برای مصارف شرب استفاده می شود بسیار با اهمیت است. در این مقاله به بررسی کیفیت آب های زیر زمینی در دشت جغتای با استفاده از شاخص GQI می پردازیم. شاخص GQI ابزار مناسبی برای تبدیل داده های کیفی متفاوت به داده های ساده و قابل فهم می باشد. بدین منظور غلظت آنیون ها و کاتیون های اصلی آب شامل Na+, K+, Mg+2,Ca+2,So4-2, Cl- و میزان TDSمورد بررسی قرار گرفت. بر اساس میزان پارامترهای اندازه گیری شده، نقشه پهنه بندی کیفیت آب های زیرزمینی منطقه جغتای تهیه و شاخص کیفیت آب های زیرزمینی(GQI) در محیط GIS تعیین گردید. مقدار شاخصGQI در منطقه مورد مطالعه بین 3/81 تا1/88 تغییر کرده و در محدوده قابل قبول واقع می شود. بررسی های شاخص GQI نشان می دهد که کیفیت آب در بخش های شمالی دشت جغتای با توجه به طی مسافت و عبور از سازندهای مختلف دارای کیفیت پایین تری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

545 - ارزیابی توان اکولوژیک حوضه آبخیز زاخرد جهت توسعه اکوتوریسم با استفاده از GIS
سولماز دشتی سید مسعود منوری سید محمود شریعت غلامرضا سبزقبائی

ارزیابی توان اکولوژیک به عنوان پایه ای برای تصمیم گیری و برنامه ریزی استفاده از سرزمین در تمامی نقاط جهان به کار گرفته می شود.این امر به دلیل ضرورت انتخاب عملکرد و مکان های بهینه آن در برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست برای دست یابی به توسعه پایدار اتفاق می افتد. در این ت چکیده کامل

ارزیابی توان اکولوژیک به عنوان پایه ای برای تصمیم گیری و برنامه ریزی استفاده از سرزمین در تمامی نقاط جهان به کار گرفته می شود.این امر به دلیل ضرورت انتخاب عملکرد و مکان های بهینه آن در برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست برای دست یابی به توسعه پایدار اتفاق می افتد. در این تحقیق ارزیابی توان اکولوژیکی حوضه آبخیز زاخرد با وسعتی معادل23/82 کیلومتر مربع که در قسمت شمال غرب شهرستان شیراز و شرق شهرستان کازرون در استان فارس واقع گردیده است صورت پذیرفت. در ارزیابی توان اکولوژیکی حوضه زاخرد از روش مک هارگ (Mc Harg)، استفاده شده است. پیرو ارزیابی توان سرزمین نوعی مدل لازم خواهد بود که در این مطالعه از مدل اکولوژیکی مخدوم و به منظور ارتقاء مدیریت کنونی سرزمین برای تعیین کاربری اکوتوریسم منطقه از ابزار توانمند و دقیق GIS استفاده شده است .در قالب این مطالعات، ابتدا منابع اکولوژیکی (فیزیکی و بیولوژیکی) منطقه شناسایی گردید. داده های رقومی و به همراه دیگر داده های توصیفی برای ایجاد پایگاه داده ها، به سامانهArcview داده شد. سپس با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی، در سامانه مذکور نقشه یگان های اکولوژیکی منطقه به همراه جدول ویژگی های واحد، ایجاد و نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام و مناطق مستعد برای توسعه اکوتوریسم مشخص گردید. نتیجه بررسی نشان می دهد که با در نظر گرفتن تمامی پارامترهای اکولوژیکی 94/0 % اراضی با مساحتی کمتراز یک کیلومتر مربع برای تفرج متمرکز و 24 % اراضی با مساحتی معادل 72/19 کیلومتر مربع جهت تفرج گسترده مناسب می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

546 - استفاده از روش ازناسیون براى تصفیه آب هاى معدنى
حسن ژیان

آب معدنى و آب شــرب به عنوان یکى از نیازهاى اساســى روزمره انســان واســتمرار حیات می باشــد . میزان نیاز روزمره هر فرد 1تا 2لیتر می باشد کهبســتگى به شــرایط آب و هوایى و ســن و سال دارد. منشــأ حدود ٪80ازبیماری هاى انســان عدم دسترســى به آب سالم است. ٪75از مردم جهانس چکیده کامل

آب معدنى و آب شــرب به عنوان یکى از نیازهاى اساســى روزمره انســان واســتمرار حیات می باشــد . میزان نیاز روزمره هر فرد 1تا 2لیتر می باشد کهبســتگى به شــرایط آب و هوایى و ســن و سال دارد. منشــأ حدود ٪80ازبیماری هاى انســان عدم دسترســى به آب سالم است. ٪75از مردم جهانســوم از امکانات آب براى مصارف بهداشتى محروم اند. واقعیت آن است کهآب ســالم و گوارا کمیاب و گران بها می باشــد آلودگی هــا با ایجاد تغییراتنامطلــوب در خواص فیزیکى ، شــیمیایى و بیولوژیکى کیفیــت آب را تنزلمــی دهند. برخــى از آلودگى ها زوال پذیرند و به آســانى تجزیه و یا تقلیلداده می شــوند نظیر مواد زاید کشــاورزى و حیوانى و فاضلاب هاى انسانىبعضــى از آلاینــده ها نیز انحطــاط ناپذیرند مانند جیوه و ســرب و برخى ازترکیبات پلاســتیک ها که از افزایش آنها در آب باید جدا جلوگیرى شود. دراین تحقیق از دو نمونه از آب هاى معدنى واقع در منطقه شمالى شهرستانمهاباد واقع در آذربایجان غربى با سختى 42 mg/literو 36کربناتکلســیم ) ( CaCo3مورد بررســى قرار مى گیرد. ســپس مقادیر مختلف ازگاز ازن به طور مســتقیم به محلول آب معدنى تزریق مى شــود و تحولاتبیولوژیکى و شــیمیایى نمونه بعد از تاثیر ازن بررسى خواهد شد. ازناتورمورداســتفاده مى تواند 25میلى گرم گاز ازن را در ساعت تولید کند. براى تعیینمقادیــر گاز ازن روش یدومترى به کار مى بریم. در تزریق 1/25میلى گرمدر لیتــر ازن حــذف دیاتومه در نمونه ) ( 1کامــل و در نمونه ) ( 2تا ٪99حاصل گردیده اســت. حذف کامل کلروفیسه در هر دو نمونه در مقادیر 1/1میلــى گــرم در لیتر ازن رخ مى دهد . حذف کامل BOD5در نمونه )(در 1/1میلــى گــرم ازن و در نمونــه دوم در 1میلى گــرم ازن حاصل مىشــود. در کاهش CODبراى تزریق 1/2میلى گرم ازن براى نمونه )( 1٪65و براى نمونه ) ٪68 ( 2خواهیم داشــت. گند زدایى کامل هر دو نمونهدر مقــدار 0/5میلى گــرم در لیتر به صورت کامل انجام مى شــود. در اینروش تصفیه چون از مواد شیمیایى استفاده نمى گردد مى توان آبى گوارا باکیفیت بســیار مطلوب به دســت آورد و نیازى به تهیه مواد شیمیایى نیست.مى توان ازناســیون را به عنوان بهترین روش تصفیه آب معرفى کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

547 - کاربرد و کارایی پسماند‌های کشاورزی در حذف فلزات سنگین و رنگ از آب و پساب : مطالعات جذب بهینه
محمدصادق نیکنام افسانه شهبازی جواد فرجلو

اسدی فاطمه ، شریعتمداری-ح، میر غفاری-ن ، استفاده از ضایعات کشاورزی در تصفیه تکمیلی فاضلابها، سومین کنگره ملی بازیافت و استفاده از منابع آلی تجدید شونده در کشاورزی، اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، 1387، خوراسگان Ahmad Khan. N, Ibrahim. SH , Subramaniam. P, 20 چکیده کامل

اسدی فاطمه ، شریعتمداری-ح، میر غفاری-ن ، استفاده از ضایعات کشاورزی در تصفیه تکمیلی فاضلابها، سومین کنگره ملی بازیافت و استفاده از منابع آلی تجدید شونده در کشاورزی، اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، 1387، خوراسگان Ahmad Khan. N, Ibrahim. SH , Subramaniam. P, 2004 , Elimination of Heavy Metals from Wastewater Using Agricultural Wastes as Adsorbents, Malaysian Journal of Science , vol 23 , pp. 43 - 51 Patel seema , 2012 , Potential of fruit and vegetable wastes as novel biosorbents : summarizing the recent studies , rev environ sci biotechnol , Rev Environ Sci Biotechnol , vol 11 , pp. 365380 baharathi K. s , ramesh s. t , 2013, removal of dyes using agricultural waste as low-cost adsorbents : a review , appl water sci , pp. 1-18 , DOI 10.1007/s13201-013-0117-y منکچیان کیوان ، عادل زاده-ع ، سخایی-ف علیا-م ،حذف رنگ حاصل از پساب نساجی با استفاده از جاذب طبیعی و ارزان قیمت پوست موز، 1390، ایران نامنی محبوبه ، علوی مقدم-م ، آرامی-م ، مطالعه جذب تعادلی کروم شش ظرفیتی از محلول آبی با استفاده از سبوس برنج ،علوم و تکنولوژی محیط زیست، 1386، دوره دهم، شماره چهار نیک اذر منوچهر، حمید علی جانی، امیر حسین حقیقی، 1388، حذف جیوه از محلول های آبی توسط سبوس گندم، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره یازدهم، شماره دو ززولی محمد علی، ابراهیمی-پ ، باقری اردبیلیان-م، کاربرد مواد زائد کشاورزی (پوست مرکبات) در حذف کادمیم و کروم از محیط های آبی: تعیین ایزوترم های جذب، ششمین همایش ملی و اولین همایش بین المللی مدیریت پسماند، 1391، مشهد محمدی ثانی علی، تجلی-ف، علیزاده گلستانی-ح، و سعیدفرجی-م، حذف فلزات سنگین از آب با استفاده از ضایعات کشاورزی، همایش ملی صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، 1390، قوچان Saka,c. sahin,o . kucuk, m, 2012, application on agricultural and forest waste adsorbents for the rimoval of lead (II) from contaminated waters, Int. J. Environ. Sci. Technol, vol 9, pp.379394 Nguyen. T.a h, ngo. H, guo. W, zhang. J, liang. S, yue. Q, li. Q, nguyen. T.v , 2013, Applicability of agricultural waste and by-products for adsorptive removal of heavy metals from wastewater , bioresource wastewater , Bioresource Technology , vol 148 , pp. 574585 Wang. J , chen. C , 2009, biosorbent for heavy metals removal and their future , biotechnology advances , Biotechnology Advances vol 27, pp. 195226 A. D abrowski, 2001 , Adsorption—from theory to practice, Adv. Colloid Interface Sci , vol 93 , pp. 135224. H. Wang, J. Kang, H. Liu, J. Qu, 2009 , Preparation of organically functionalized silica gel as adsorbent for copper ion adsorption, J. Environ. Sci., vol 21, pp. 14731479. T.K. Naiya, A.K. Bhattacharya, S.K. Das, 2009 , Adsorption of Cd(II) and Pb(II) from aqueous solutions on activated alumina, J. Colloid Interface Sci. , vol 333 , pp. 1426. T. Motsi, N.A. Rowson, M.J.H. Simmons, 2009, Adsorption of heavy metals from acid mine drainage by natural zeolite, Int. J. Miner. Process. ,Vol 92 , pp. 4248 A. D˛abrowski, P. Podko´scielny, Z. Hubicki, M. Barczak , 2005 ,Adsorption of phenolic compounds by activated carbon—a critical review, Chemosphere , vol 58 , pp. 10491070 M. Ahmedna, W.E. Marshall, R.M. Rao, 2000 , Production of granular activated carbons from selected agricultural by-products and evaluation of their physical, chemical and adsorption properties, Bioresour. Technol. , Vol 71 , pp. 113123. طوطیایی عبد الحسین، سلیمانی-الف، 1388، گزارش درباره اصلاح الگوی مصرف،کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، مطالعات زیر بنایی (گروه کشاورزی)، شماره مسلسل 9981 شادان عبدالرحمن، بررسی ابعاد اقتصادی ضایعات محصولات کشاورزی در ایران، موسسه پژوهشهای برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی، ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، انجمن اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، 1386، مشهد Jamil R. Memon , Saima Q. Memon , M.I. Bhanger , G. Zuhra Memon , A. El-Turki , Geoffrey C. Allen , 2008 , Characterization of banana peel by scanning electron microscopy and FT-IR spectroscopy and its use for cadmium removal , Colloids and Surfaces B: Biointerfaces , vol 66 , pp.260265 Xiaomin Li , Yanru Tang , Xiuju Cao , Dandan Lu , Fang Luo , Wenjing Shao , 2008 , Preparation and evaluation of orange peel cellulose adsorbents for effective removal of cadmium, zinc, cobalt and nickel , Colloids and Surfaces A: Physicochem. Eng. Aspects , vol 317 , pp. 512521 دهقانی سارا، موسوی-ف، مصطفی زاده-ب، استفاده از ساقه آفتابگردان به دو صورت خام و اصلاح شده برای حذف نیکل، کروم، و کادمیم از پساب صنعتی، نهمین کنگره بین المللی مهندسی عمران،1391، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان محمدی ثانی علی ، تجلی-ف ، علیزاده گلستانی-ح ، سعید فرجی-م ، جذب سطحی سرب و کادمیم توسط پوست گلابی از محلول آبی ، دومین همایش ملی علوم و صنایع غذایی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، 1392، خراسان شمالی ارمی اول ازاده، اسماعیل زاده-م، واسعی چهار محالی-س، بررسی جذب فلز سنگین کادمیم از محلول آبی با استفاده از رزین تبادلی یونی معدنی (زئولیت) و آلی (کربن فعال شده از پوست پسته)، اولین همایش محیط زیست و آلاینده ها، 1390، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، خوزستان دهقانی سارا ، موسوی-ف، استفاده از بقایای ساقه افتابگردان ، برای حذف کادمیم از محلول های آبی، سومین همایش ملی مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، 1389، خوزستان ملکی افشین، زندی-ش، محوی-الف، جذب بیولوژیکی یونهای کادمیم و مس از محیط آبی توسط سبوس گندم اصلاح شده به روش شیمیایی، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 1391، دوره هفدهم Feng Ning-chuan , GUO Xue-yi , 2012 , Characterization of adsorptive capacity and mechanisms on adsorption of copper, lead and zinc by modified orange peel , Trans. Nonferrous Met. Soc. China , vol 22 , pp. 1224_1231 ارمی اول آزاده و مرجان اسماعیل زاده ، بررسی جذب فلز روی از فاضلاب های صنعتی توسط جاذب آلی (کربن فعال از پوست پسته)، اولین همایش ملی دانشجویی مدیریت و فناوریهای نوین در علوم بهداشتی، سلامت و محیط زیست، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1389، تهران محمد پور الهامه، زمانی-ع، یافتیان-م، تهیه بیوفیلتر ستونی با کمپوست چای برای حذف برخی یون هاب فلزی سنگین از محلول های آبی، ششمین همایش ملی و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست ، 1391، تهران Amit Bhatnagar , A.K. Minocha , 2010 , Biosorption optimization of nickel removal from water using Punica granatum peel waste , Colloids and Surfaces B: Biointerfaces , vol 76 , pp. 544548 پور رجب محمد ، شریفی-س ، سخایی-ف ، جوادیان-س و ابراهیم علیا-م ، بکارگیری پوست موز در حذف فلزات سنگین سرب ،مس و نیکل از پساب پنجمین همایش ملی و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست ، 1390، تهران محمدی گله زن مسلم و شا محمدی-ش، مقایسه جاذب های کربن فعال، خاک اره، پوسته فندق و پوسته بادام در حذف نیکل از محیط آبی، آب و فاضلاب ،1392، شماره سه ارمی اول ازاده، بررسی جذب فلز سنگین نیکل از فاضلاب های صنعتی با استفاده از رزین تبادل کاتیونی و الی ( کربن فعال شده از الیاف نارگیل )، دوازدهمین همایش ملی بهداشت ایران، دانشگاه علو پزشکی شهید بهشتی، دانشکده بهداشت، 1388، تهران نرجس مصلی نژاد و احمد آرامی، جذب سطحی فلز سنگین نیکل بر روی کربن فعال آماده شده با پوست نارنج حاصل از فعال سازی با اسید فسفریک، دومین همایش علوم و فناوریهای نوین در صنعت پالایش نفت، 1390، اصفهان K.M. Sreenivas, M.B. Inarkar, S.V. Gokhale, S.S. Lele , 2014 , Re-utilization of ash gourd (Benincasa hispida) peel waste for chromium (VI) biosorption: Equilibrium and column studies , Journal of Environmental Chemical Engineering , vol 2 , pp. 455462 V. Lugo-Lugo , C. Barrera-Díaz , F. Ureña-Núñez , B. Bilyeu , I. Linares-Hernández , 2012 , Biosorption of Cr(III) and Fe(III) in single and binary systems onto pretreated orange peel , Journal of Environmental Management , vol 112 , pp. 120-127 نیا کوثری مهرداد ، جوادیان-ش، باگاس نیشکر، پتانسیل بالقوه جهت حذف ترکیبات کروم از فاضلاب های صنعتی ، اولین کنفرانس پتروشیمی ایران، 1388، تهران هاشمی شرف اباد ساعد، رحیمی-م، قاعدی-م ، دانایی-م، حذف فلزات (سرب، کروم و کبالت) از محیط آبی بوسیله مخلوطی از جاذب های خاک اره وساقه درخت بنه، همایش ملی مهندسی آب و فاضلاب، 1391، کرمان شامحمدی حیدری زمان، خواجه-م، اثر تغییرات جرم جاذب خاک اره بر سینتیک جذب کروم در محیط آبی، محیط شناسی، 1389، سال سی و ششم، شماره پنجاه و ششم باریک بین بهنام، تقوی-ت، حریفی مود-ع و ناصح-ن ،حذف کروم شش ظرفیتی از فاضلاب صنعتی با استفاده از پوست سبز بادام، اولین همایش بحران های زیست محیطی و راهکار های بهبود آن، 1391، دانشگاه آزد واحد خوزستان، خوزستان A.O. Jorgetto , R.I.V. Silva , M.J. Saeki , R.C. Barbosa , M.A.U. Martines , S.M.A. Jorge , A.C.P. Silva , J.F. Schneider , G.R. Castro , 2014 , Cassava root husks powder as green adsorbent for the removal of Cu(II) from natural river water , Applied Surface Science , vol 288 , pp. 356 362 B.M.W.P.K. Amarasinghe , R.A. Williams , 2007 , Tea waste as a low cost adsorbent for the removal of Cu and Pb from wastewater , Chemical Engineering Journal , vol 132 , pp. 299309 E.-S.Z. El-Ashtoukhy , N.K. Amin , O. Abdelwahab , 2008 ,Removal of lead (II) and copper (II) from aqueous solution using pomegranate peel as a new adsorbent , Desalination , vol 223 , pp. 162173 احمد موفق پور، قربانپور خمسه-ع و موسویان-م ، بررسی حذف توریم از پسابهای صنعتی طی فرایند بیوجذب با استفاده از جاذب زیستی Citrus Sinensis (پوست پرتقال) ، اولین کنفرانس ملی فناوری های نوین در شیمی و مهندسی شیمی، 1392، تهران صالحی خو فاطمه، ناصر نژاد-ب، ربانی-م، خرمایی-م، جذب سرب از محلول های آبی بر روی جاذب پوست نارنج، یازدهمین کنگره ملی مهندسی شیمی ایران، 1385 ، تهران راوری سید مجتبی، عارفی شهربابک-ن و جمعه آریانی-ه ، بررسی میزان جذب فلز سرب از پسابها و محلول های آبی با استفاده از پوست پرتقال، اولین کنفرانس ملی راهکار های دستیابی به توسعه پایدار در بخش های کشاورزی، منایع طبیعی و محیط زیست، 1391 رحیم نژاد مصطفی، سنتز جاذب کربن فعال از پوست کیوی و کاربرد آن در حذف سرب از پسابها در فرآیند ناپیوسته، ششمین همایش ملی و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست،1391، تهران محمدی ثانی علی، تجلی-ف، علیزاده گلستانی-ح، سعید فرجی-م، بررسی توانایی پوست گلابی در حذف جیوه از محلول های آبی به روش جذب سطحی، دومین همایش ملی علوم و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، 1392، خراسان شمالی هادی عبدالهی، مهدوی-الف و لاری مجرد-ص، بررسی قابلیت کربن فعال تولید شده از پوسته سخت گردو در حذف فلزات سنگین سرب و جیوه از پساب ها ،اولین همایش ملی حفاظت و برنامه ریزی محیط زیست، 1391، تهران عبدالهی هادی و سید مجتبی طباطبایی قمشه، بررسی جذب جیوه از پسابها توسط کربن فعال تهیه شده از پوسته بادام و گردو، اولین کنفرانس ملی راهکار های دستیابی به توسعه پایدار در بخش های کشاورزی، منایع طبیعی و محیط زیست، 1391، تهران Gholamreza Moussavi, Rasoul Khosravi, 2011, The removal of cationic dyes from aqueous solutions by adsorption onto pistachio hull waste, chemical engineering research and design, vol 89 , pp. 21822189 Vesna M. Vucˇurovic´, Radojka N. Razmovski, Urosˇ D. Miljic´, Vladimir S. Pusˇkas, 2014, Removal of cationic and anionic azo dyes from aqueous solutions by adsorption on maize stem tissue, Journal of the Taiwan Institute of Chemical Engineers, http://dx.doi.org/10.1016/j.jtice.2013.12.020 Sathy Chandrasekhar · P. N. Pramada , 2006, Rice husk ash as an adsorbent for methylene blue-effect of ashing temperature , Adsorption , vol 12 , pp. 27-43 الماسی علی ، درگاهی-ع ، پیرصاحب-م ، شرفی-ک، خدادادی-ت ، بررسی کارایی پودر و گرانول فراوری شده پوست گردو در حذف رنگ متیلن بلو از پساب، چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران، دانشگاه تهران، دانشکده محیط زیست، 1389، تهران عمادی معصومه، زارع-م، جداسازی رنگ بازی فوشین از آبهای آلوده با کاربرد پوسته ی برنج به عنوان یک جاذب زیستی ارزان، مجله مهندسی منابع اب، 1391 ، سال چهارم Kai Shen , M.A. Gondal , 2013 , Removal of hazardous Rhodamine dye from water by adsorption onto exhausted coffee ground , Journal of Saudi Chemical Society, http://dx.doi.org/10.1016/j.jscs.2013.11.005 علی آبادی مجید، خزاعی-الف، حاجی آبادی-م و آرش-ح، مطالعه تئوری و تجربی فرایند جذب رنگزای رودامین بی از آب آلوده با استفاده از جاذب طبیعی پوست بادام، کنفرانس بین المللی آب و فاضلاب، 1390، تهران آرامی مختار و نرگس یوسفی لیمائی، مطالعه سینتیک و تعادل جذب سطحی رنگزای مستقیم قرمز 80 با بکارگیری جاذبهای پوست پرتقال، پوسته بلغور سویا و غشاء داخلی پوست تخم مرغ: مطالعه مقایسه ای، دهمین کنگره ملی مهندسی شیمی ایران، 1384، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان آرامی مختار، یوسفی لیمایی-ن، سلمان بریزی-ن و محمودی-ن، رنگبری رنگزاهای مستقیم قرمز ٢٣ و قرمز ٨٠ از پسابهای نساجی توسط جاذب طبیعی پوست پرتقال، دانشگاه فردوسی مشهد، 1382، مشهد آرامی مختار، یوسفی لیمایی-ن، سلمان تبریزی-ن و محمودی-ن، رنگبری رنگزای مستقیم قرمز 80 و قرمز 81 از پسایهای نساجی توسط جاذب طبیعی پوسته بلغور سویا، اولین سمینار تخصصی محیط زیست و رنگ، پژوهشکده صنایع رنگ ، 1382، تهران فتحی عماد آبادی محمد رضا، اسفرم-الف ، حذف رنگ دایرکت رد دوازده بی از محلول های آبی بوسیله جذب برروی کربن فعال پوسته فندق، سومین همایش ملی تحقیقات نوین در شیمی و مهندسی شیمی، دانشگاه ازاد اسلامی واحد ماهشهر، 1390، خوزستان همزه یحیی، ایزد یار-س، آزاده-الف، ابیض-ع، عبداللهی-ی، استفاده از پسماند کانولا به عنوان جاذب رنگ اسید اورانژ 7 از محلول ابی، مجله سلامت و محیط، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن علمی بهداشت محیط ایران، 1390، دوره چهارم، شماره اول Uma R. Lakshmi, Vimal Chandra Srivastava, Indra Deo Mall, Dilip H. Lataye, 2009, Rice husk ash as an effective adsorbent: Evaluation of adsorptive characteristics for Indigo Carmine dye, Journal of Environmental Management, vol 90 , pp. 710-720 Nevine Kamal Amin, 2009,Removal of direct blue-106 dye from aqueous solution using new activated carbons developed from pomegranate peel: Adsorption equilibrium and kinetics, Journal of Hazardous Materials, vol 165, pp. 5262 Mehmet Emin Argun, Du¨ nyamin Gu¨ clu¨, Mustafa Karatas, 2014, Adsorption of Reactive Blue 114 dye by using a new adsorbent: Pomelo peel , Journal of Industrial and Engineering Chemistry , vol 20 , pp. 10791084 خرم فر شوکا، نیاز محمودی-م، ارامی-م، قرنجیگ-ک، رنگبری پساب رنگی نساجی با جاذب طبیعی پوسته تمر هندی: بررسی ایزوترم و سینتیک جذب، نشریه علمی پژوهشی علوم و فناوری رنگ، 1388، شماره سه مهانپور کاظم، جمشیدی راد-الف، بررسی میزان جذب الاینده رنگی اسید رد 206 از محلول آبی با استفاده از زغال فعال تهیه شده از پوست بادام، چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده محیط زیست، 1389، تهران غنی زاده قادر، قانعیان-م، غلامی-م، قادری نسب-ف، کاربرد پوسته تخم مرغ به عنوان جاذب طبیعی در حذف رنگ راکتیو قرمز 123 از فاضلاب سنتتیک نساجی، طبیب شرق ، 1388، دوره یازدهم ، شماره چهار قانعیان محمد تقی، احرامپوش-م، غنی زاده-ق، ممتاز-م، بررسی کارایی پوسته تخم مرغ به عنوان جاذب طبیعی در حذف رنگ راکتیو قرمز 198 از محلول های آبی، فصلنامه علمی پژوهشی دانشکده بهداشت یزد، 1390، سال دهم، شماره اول حسین زاده ادریس، سمر قندی-م، سید جواد جعفری ، روشنایی-ق، بیو جذب یک رنگ اسیدی از محلول های آبی با استفاده از پوست سیب زمینی: مطالعه سینتیکی و تعادلی، سیزدهمین همایش ملی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 1389، کرمان رشتچی مریم، دیزجی-ن، بررسی پتانسیل پوست پسته در جذب سطحی پسابهای واحد های رنگرزی، چهاردهمین کنگره ملی مهندسی شیمی ایران، دانشگاه صنعتی شریف، 1391، تهران آرامی مختار، یوسف لیمانی-ن، محمودی-ن، سامان تبریزی-ن، استفاده از جاذب طبیعی پوسته بلغور سویا در رنگبری رنگزا های اسیدی: بررسی سینتیک و تعادل، نهمین کنگره ملی مهندسی شیمی ایران، 1383، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران محمدرضا فتحی عمادآبادی و آناهیتا هادی پور، حذف رنگ اسید بلو 129 با استفاده از پوستبادام، سومین همایش ملی تحقیقات نوین در شیمی و مهندسی شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر،1390، خوزستان A. Asfaram, M.R. Fathi, S. Khodadoust, M. Naraki, 2014, Removal of Direct Red 12B by Garlic Peel as a cheap adsorbent: kinetics, thermodynamic and equilibrium isotherms study of removal, Molecular and Biomolecular Spectroscopy, doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.saa.2014.02.092 Mehrorang Ghaedi, Hossein Tavallali, Mahdi Sharifi, Syamak Nasiri Kokhdan, Alireza Asghari, 2012, Preparation of low cost activated carbon from Myrtus communis and pomegranate and their efficient application for removal of Congo red from aqueous solution, Spectrochimica Acta Part A, vol 86, pp. 107 114 شکوهی رضا، جعفری-ج، حسین زاده-ت، ضرابی-م و روشنایی-ق، بررسی قابلیت بیو جذب گیاه آلفاآلفا (یونجه) در حذف رنگهای اسید بلو 113 و اسید بلک 1 از محیط های آبی : مطالعه تعادلی، چهاردهمین همایش ملی بهداشت محیط، 1390، یزد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

548 - بررسی خصوصیات کیفی منابع آبهای زیر زمینی تامین کننده آب شرب شهرآباده
هانیه نوذری لیلا نعمت اللهی

خواص فیزیکوشیمیایی آب ازجمله پارامترهای مهمی هستند که در بهداشت آب مصرفی جایگاه خاصی دارند. لذا هدف از این مطالعه بررسی پارامتر های کیفی آب شرب شهر آباده جهت تعیین سلامت آن می باشد.15 پارامتر فیزیکی و شیمیایی از مجموع 20 نمونه برداشتی در ماههای خرداد و آبان 1394 از 10 م چکیده کامل

خواص فیزیکوشیمیایی آب ازجمله پارامترهای مهمی هستند که در بهداشت آب مصرفی جایگاه خاصی دارند. لذا هدف از این مطالعه بررسی پارامتر های کیفی آب شرب شهر آباده جهت تعیین سلامت آن می باشد.15 پارامتر فیزیکی و شیمیایی از مجموع 20 نمونه برداشتی در ماههای خرداد و آبان 1394 از 10 منبع تامین کننده آب شرب جمع آوری شد و آزمایشات فیزیکی و شیمیایی بر اساس روش های مندرج در استاندارد متد صورت گرفت.بررسی میانگین غلظت های اندازه گیری شده نشان می دهد کلیه پارامتر های فیزیکی و شیمیایی اندازه گیری شده (,TDS ,TH ,Ca ,Mg ,Na ,F ,HCO3 ,SO4 ,pH ,NO3 ,NO2 ,EC ,Cl دما و کدورت) در منابع آب زیرزمینی در محدوده مطلوب و مجاز قرار دارند و انتظارات استانداردهای ملی و جهانی را برآورده می نمایند. مقدار آبدهی چاههای آب در آبان کاهش معنی داری داشته است. از لحاظ همبستگی بین مقدار EC با (TDS، TH،Ca ، Cl، SO4وHCO3 )، بین مقدار TDS با (TH،Ca ، Cl، SO4وHCO3 )، بین مقدار THبا (Ca، Cl، SO4وHCO3 )، بین مقدار Ca با (Cl، SO4و HCO3)، بین مقدار Cl با (HCO3وSO4 )، بین مقدار (SO4باHCO3 )، بین مقدار (pH با F) همبستگی معنی دار مثبت وجود دارد و بین مقدار درجه حرارت با (F و pH) همبستگی معنی دار منفی وجود دارد.کیفیت شیمیایی آب شرب شهر آباده از وضعیت خوب و مطلوبی برخوردار است، بجز سختی کل که اگرچه در محدوده استاندارد قرار دارد، از نظر طبقه بندی جزء آبهای سخت طبقه بندی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

549 - تغییرات پارامترهای کیفی آب زیرزمینی در محدوده شهرستان ملایر با تاکید بر تاثیر کاربری کشاورزی بر کیفیت آب
محمد ساکی زاده

هدف مطالعه کنونی بررسی کیفیت آب زیرزمینی در محدوده شهرستان ملایر، استان همدان، براساس اطلاعات پایش شده در یک دوره زمانی چهار ساله و با توجه به شاخص کیفیت آب با تاکید برتاثیر کاربری کشاورزی برکیفیت آب بوده است. داده های پایش شده در ارتباط با 14 پارامتر کیفیت آب مربوط به چکیده کامل

هدف مطالعه کنونی بررسی کیفیت آب زیرزمینی در محدوده شهرستان ملایر، استان همدان، براساس اطلاعات پایش شده در یک دوره زمانی چهار ساله و با توجه به شاخص کیفیت آب با تاکید برتاثیر کاربری کشاورزی برکیفیت آب بوده است. داده های پایش شده در ارتباط با 14 پارامتر کیفیت آب مربوط به 26 چاه در طی سال های 1392-1391 و 19 چاه طی سال های 1390-1389 بدست آمدند. میزان باقی مانده کلر در 50 درصد از ایستگاه ها در حد صفر بود. علاوه براین میزان فلوراید در 14 ایستگاه پایین تر از حد آستانه 5/0 میلی گرم در لیتر قرار داشت وبرای 7/80 درصد از ایستگاه ها میزان نیترات بالاتر از 13 میلی گرم در لیتر بود. علی رغم اینکه تفاوت معنی داری بین غلظت برخی از پارامترها در بین این دودوره زمانی بدست آمده بود اما این تفاوت آن چنان چشمگیر نبود. براساس نتایج شاخص کیفیت آب 9/76 درصد از ایستگاه ها در حدآلودگی ناچیز تا متوسط قرار داشتند. درکل، مقادیر نیترات در 21 چاه (7/80درصد) بالاتر از حد استاندارد آلودگی ناشی از منابع انسان انگیخته(13 میلی گرم در لیتر) و در دو چاه بالاتر از استاندارد سازمان بهداشت جهانی جهت مصارف شرب (40 میلی گرم در لیتر) بود. روند تغییرات ناحیه ای نیترات با استفاده از روش درون یابی از سمت شمال غرب به سمت جنوب شرق افزایش نشان می داد. علی رغم این که با توجه به نتایج شاخص کیفیت آب، کیفیت کلی آب دچار زوال نشده است اما همچنان ریسک بهداشتی مصرف به ویژه در زمینه نیترات برای مردم محلی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

550 - سامانه تامین آب دوست دار محیط زیست شهر یوکوهامای ژاپن
سید محمد موسویان

آب به عنوان یکی از نیازهای اساسی و دایمی انسان به شمار می رود و تامین، انتقال و توزیع مناسب آن یکی از دغدغده های جدی متولیان این عرصه می باشد. اما این امر مهم نباید طراحی و بکارگیری فناوری های مختلف در سامانه تامین آب، به نحوی که کم ترین آسیب را به محیط زیست بزند و منجر چکیده کامل

آب به عنوان یکی از نیازهای اساسی و دایمی انسان به شمار می رود و تامین، انتقال و توزیع مناسب آن یکی از دغدغده های جدی متولیان این عرصه می باشد. اما این امر مهم نباید طراحی و بکارگیری فناوری های مختلف در سامانه تامین آب، به نحوی که کم ترین آسیب را به محیط زیست بزند و منجر به کاهش آلودگی، مصرف انرژی گردد تحت الشعاع قرار دهد. از این رو، برنامه ریزی ها و تمهیدات لازم برای به حداقل رساندن اثرات منفی ناشی از ساخت سدها، مخازن و خطوط انتقال، مصرف انرژی برای پمپ ها و فرایندها و انتقال بین حوضه ای و به طور کلی پروژه های تامین آب ضروری است. در این رابطه سامانه تامین آب شهر یوکاهامای ژاپن می تواند الگوی مناسبی در زمینه تامین آب یک شهر با کم ترین تخریب محیط زیست باشد. این مقاله که حاصل گذراندن دوره آموزشی در سال 1394 در کشور ژاپن و همچنین بررسی و تحقیق بر روی سامانه تامین آب شهر یوکوهامای ژاپن به عنوان یک سامانه تامین آب دوست دار محیط زیست بوده و به راه کارهای مورد استفاده برای کاهش آلودگی بخش های مختلف سامانه تامین آب شهر مذکور پرداخته است و هدف آن، آشنایی اجمالی مسوولان و کارشناسان ذیربط با این گونه سامانه تامین آب با توجه به این که ژاپنی ها توانسته اند با روش های ساده، مکان یابی مناسب، با استفاده از نیروی های طبیعی، کاربرد فناوری های پیشرفته تصفیه، تجهیزات مدرن، جلب مشارکت مردم و بخش خصوصی و برنامه کاهش تلفات شبکه آب، گام موثری را در کاهش آلودگی محیط زیست و مصرف انرژی بردارند و در عین حال آبی با کیفیت بالا را به مصرف کنندگان عرضه نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

551 - تعیین حسّاسیّت نرم افزار ModFlow نسبت به شاخص پخش (Kd)
محمّد نیکخواه منفرد محمّدرضا صبور

یکی از عوامل مهمّی که بتازگی در مباحث ژئوتکنیک زیست‌محیطی بدان توجّه زیادی شده است، شاخص ضریب پخش (Distribution Coefficient-Kd) است. دامنه‌ی این شاخص به اندازه‌ای است که می‌تواند مقادیر صفر تا هزار و حتّی بیشتر را به خود اختصاص دهد. این دامنه‌ی گسترده در بحث مدل سازی و چکیده کامل

یکی از عوامل مهمّی که بتازگی در مباحث ژئوتکنیک زیست‌محیطی بدان توجّه زیادی شده است، شاخص ضریب پخش (Distribution Coefficient-Kd) است. دامنه‌ی این شاخص به اندازه‌ای است که می‌تواند مقادیر صفر تا هزار و حتّی بیشتر را به خود اختصاص دهد. این دامنه‌ی گسترده در بحث مدل سازی و استفاده از مدل‌های رایانه‌ای جهت شبیه‌سازی حرکت و پراکنش آلاینده‌ها در خاک، نقشی مهم خواهد داشت. نرم‌افزار MODFLOW یکی از نرم‌افزارهای بسیار مناسب در زمینه‌ی شبیه‌سازی حرکت و جابه‌جایی آلاینده‌ها در خاک و آب های زیرزمینی است که با توجّه به خواصّ خاک و آلاینده و پارامترهای خاک و منطقه، مدلی از پراکنش آلاینده‌ها در خاک به دست می‌دهد. با توجّه به نیاز این نرم‌افزار به شاخص پخش، توانایی نرم‌افزار برای محاسبه‌ی این شاخص به روش‌های مختلف و گستره‌ی وسیع ضریب پخش، بسیار مهم است که بدانیم حسّاسیت نرم‌افزار نسبت به این ضریب چه مقدار است و روش‌های مختلف محاسبه‌ی مقدار این شاخص -که سه روش آن در MODFLOW قابل استفاده است- در نتایج مدل سازی چقدر می‌توانند اثر بگذارند و این نتایج را با خطا مواجه سازند. این پژوهش برای خاک منطقه‌ی شهر ری و با آلاینده‌ی MTBE در آزمایشگاه محیط زیست دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی اجرا و آزمایش های مربوطه (آزمایش های خاک، آزمایش جذب، آزمایش GC)، همگی طبق استاندارد ASTM انجام شده است و در نهایت مشخّص شد که حسّاسیّت نرم‌افزار MODFLOW نسبت به مقدار و روش محاسبه‌ی شاخص Kd ناچیز می‌باشد و این مدل در شرایطی که مقدار Kd دقیقاً مشخّص نیست، بسیار مناسب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

552 - بررسی منشاء آلودگی آب به فلور در توابع شهرستان اهر، استان آذربایجان شرقی
رامین سلماسی

بر اساس گزارش مرکز بهداشت و شکایات اهالی روستای قلندر از توابع شهرستان اهر واقع در استان آذربایجان شرقی، مشکل وجود مقادیربالای عنصر فلوئور در آب آشامیدنی این روستا وجود دارد. در این راستا، پژوهش حاضر طراحی شده است تا وجود آلودگی آب (و شایدخاک) به فلوئور و منشا این آلودگ چکیده کامل

بر اساس گزارش مرکز بهداشت و شکایات اهالی روستای قلندر از توابع شهرستان اهر واقع در استان آذربایجان شرقی، مشکل وجود مقادیربالای عنصر فلوئور در آب آشامیدنی این روستا وجود دارد. در این راستا، پژوهش حاضر طراحی شده است تا وجود آلودگی آب (و شایدخاک) به فلوئور و منشا این آلودگی را بررسی نماید. به این منظور از آب، خاک و سنگ حوزه نمون هبرداری و ویژگی های هدایت الکتریکی،نمونه های آب در محل نمونه برداری اندازه گیری شد. در آزمایشگاه تجزیه کاتیون ها و آنیون ها و مقدار فلوئور بر روی نمونه های pH دما وتجزیه شدند. XRF آب، خاک و سنگ انجام گرفت. همچنین از نمونه های سنگ مقاطع میکروسکوپی تهیه شد و این نمون هها به روشبر اساس یافته های به دست آمده، تیپ آب در مناطق کم دگرسان شده و آهکی، بیکربنات- کلسیک؛ در روستای قلندر با دگرسانیشدید، سولفاته- سدیک و در بقیه نمونه ها سولفاته - کلسیک است. هم سنجی یافته های به دست آمده با استانداردهای آب آشامیدنینشان داد یون فلوئور و سولفات در برخی نمون ههای آب بالاتر از دامنه مجاز قرار دارند. رسم نمودارهای تغییرات EPA و WHO ، ایرانغلظت عناصر در نمونه های آب، بین یون های فلوئور، بیکربنات و سدیم تناسب خوبی را نشان داد. حضور کانی های فلوئوردار بیوتیت،نمونه های سنگ منطقه، منشا XRF هورنبلند و آپاتیت در مطالعه مقاطع میکروسکوپی و وجود مقادیر بالایی از فلوئور در نتایج حاصل ازآلودگی آب ها به فلوئور را به سنگ های آذرین منطقه نسبت می دهد. بر این اساس در صورت گسترش دگرسانی در سنگ های منطقه،پتانسیل وقوع این آلودگی بسیار بالا است. اندازه گیری مقدار فلوئور در نمونه های خاک برداشت شده، مقدار این یون را در دامنه مجاز نشانداد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

553 - بررسی توانایی گیاه نیلوفر آبی سفید (Nymphaea Alba) در کاهش فلزات سنگین (سرب، کادمیوم و منگنز) از محلول های آبی
فرامرز معطر الهه جوادی عبدالرضا کرباسی سید مسعود منوری

افزایش جمعیت، گسترش صنایع، ازدیاد مصرف آب و در نهایت آلودگی رو به رشد آبهای جاری به دلیل عدم کنترل مسیر پساب خروجی از کارخانجات، مناطق شهری و کشاورزی موجب پایین آمدن کیفیت آب ها گشته است. از این میان فلزات سنگین را می توان نام برد که در جریان خودپالایی رودخانه ها کاهش ن چکیده کامل

افزایش جمعیت، گسترش صنایع، ازدیاد مصرف آب و در نهایت آلودگی رو به رشد آبهای جاری به دلیل عدم کنترل مسیر پساب خروجی از کارخانجات، مناطق شهری و کشاورزی موجب پایین آمدن کیفیت آب ها گشته است. از این میان فلزات سنگین را می توان نام برد که در جریان خودپالایی رودخانه ها کاهش نیافته بلکه در رسوبات بستر رودخانه ها و گونه های مختلف آبزیان تجمع می یابند و بالاخره بزرگنمایی زیستی را موجب شده و در زنجیره غذایی وارد می‌گردد.در این تحقیق توانایی گیاه آبزی نیلوفر آبی سفید در جذب و تجمع ترکیبی از فلزات سنگین(جهت هرچه نزدیک تر شدن به محیط طبیعی) مانند کادمیوم، سرب و منگنز، تحت شرایط آزمایشگاهی در 4 غلظت 1، 5/2، 5 و 10 میلی گرم بر لیتر و محیط های pH 5/5، 5/6 و 5/7 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده از روش آماری ضریب همبستگی و آنالیز خوشه ای میزان تجمع فلز منگنز و کادمیوم در بافت گیاه با افزایش غلظت کاهش می یابد و بیشترین تجمع منگنز در غلظت 1 میلی گرم بر لیتر و pH 5/6 به میزان 455/3 میلی گرم بر گرم بوده است و بیشترین میزان تجمع فلز کادمیوم در بافت گیاه از کم به زیاد در غلظت 5 میلی گرم بر لیتر و pH 5/6 به میزان 55/0 میلی گرم بر گرم بوده است. در خصوص فلز سرب نیز با افزایش غلظت میزان جذب کاهش یافته ولی در غلظت 10 میلی گرم بر لیتر بالاخص در pH 5/5 به شدت افزایش می یابد.مطالعات حاکی از آن است که میزان هر یک از عناصر باقیمانده در محلول های آزمایشگاهی با افزایش غلظت تا بیشینه 10 میلی گرم بر لیتر روند صعودی داشته و با افزایش میزان pH در هریک از غلظت ها روند نزولی داشته است. در کل بیشترین میزان باقیمانده در محلول، مربوط به فلز کادمیوم به میزان 38/3 میلی گرم بر لیتر و کمترین میزان، مربوط به فلز منگنز به میزان 002/0 میلی گرم بر لیتر بوده است. با توجه به نتایج به دست آمده از نیلوفر آبی به دلیل بالا بودن میزان مقاومت نسبت به شرایط محیطی تالاب ها و دریاچه ها و رشد بالا، قابلیت کشت آسان و سازگاری خوب آن با محیط می توان به عنوان فیلتر بیولو&zwj;ژیکی و یک فناوری آلایش زدایی گیاهی جهت حذف فلزات سنگین در پساب صنایع به کار برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

554 - استفاده از روش طبقه بندی فازی برای تهیه نقشه کاربری اراضی (مطالعه موردی زیر حوزه آبخیز حبله رود)
مرضیه علی خواه اصل الهام فروتن

کاربری اراضی، از دیرباز به منظور برنامه ریزی و مدیریت منابع مد نظر قرار گرفته است. تکنیکهای سنجش از دور بهترین وسیله برای استخراج نقشه کاربری اراضی می باشد. لذا در این تحقیق، از تکنیک فازی که یکی از روش های طبقه بندی در سنجش از دور می باشد به منظور تهیه نقشه کاربری اراض چکیده کامل

کاربری اراضی، از دیرباز به منظور برنامه ریزی و مدیریت منابع مد نظر قرار گرفته است. تکنیکهای سنجش از دور بهترین وسیله برای استخراج نقشه کاربری اراضی می باشد. لذا در این تحقیق، از تکنیک فازی که یکی از روش های طبقه بندی در سنجش از دور می باشد به منظور تهیه نقشه کاربری اراضی استفاده گردید.منطقه مورد مطالعه،یکی اززیر حوزه های حوزه آبخیز حبله رود است و در این تحقیق، از تصویر ماهواره ایETM+ در سال 2002 استفاده گردید. ماتریس های خطا و ضرایب کاپا نشان می دهد که تفکیک اراضی دیم و مراتع با وضعیت خوب و متوسط، با دقت خوبی صورت پذیرفته است و بیشترین خطای این روش، در مشخص نمودن مرز اراضی زراعی آبی و مراتع فقیر می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

555 - تاثیر آلودگی آب بر اقتصاد سلامت: رهیافت داده های پانل
پروانه سلاطین سعید تاجیک

منظور از آلودگی آب، آلودگی شیمیایی، بیولوژیکی، میکروبی و آلودگی با مواد زاید آب دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، اقیانوس‌ها و آب‌های زیرزمینی است. آلاینده‌های خاصی که سبب آلودگی آب می‌شوند شامل طیف وسیعی از مواد شیمیایی، بیماری زاها و تغییرات حسی و فیزیکی از قبیل افزایش دما و تغی چکیده کامل

منظور از آلودگی آب، آلودگی شیمیایی، بیولوژیکی، میکروبی و آلودگی با مواد زاید آب دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، اقیانوس‌ها و آب‌های زیرزمینی است. آلاینده‌های خاصی که سبب آلودگی آب می‌شوند شامل طیف وسیعی از مواد شیمیایی، بیماری زاها و تغییرات حسی و فیزیکی از قبیل افزایش دما و تغییر رنگ هستند. آلودگی آب چه به صورت بیولوژیکی یعنی وجود میکروب های بیماری زا و چه به صورت آلودگی شیمیایی یعنی وجود مواد شیمیایی آلاینده سبب بیماری ها و اختلالات متعددی در سلامتی فرد و جامعه می شود. در این راستا هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تاثیرگذاری آلودگی آب بر نرخ مرگ و میر و مخارج بهداشتی به عنوان شاخص های نشان دهنده اقتصاد سلامت در گروه کشورهای منتخب اروپایی می باشد. تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی، علّی و از نظر شیوه پرداختن به مسأله استنباطی است. نتایج حاصل از برآورد مدل ها به روش اثرات ثابت درگروه کشورهای منتخب اروپایی نشان می دهد آلودگی آب تأثیر مثبت و معناداری بر نرخ مرگ و میر و مخارج بهداشتی به عنوان شاخص های نشان دهنده اقتصاد سلامت در گروه کشورهای منتخب دارد. محدود بودن منابع آب و آلودگی آن زنگ خطری برای کمبود آب سالم در آینده محسوب می شود و برای مقابله با این بحران، مدیریت مصرف آب بهترین گزینه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

556 - برآورد نیاز آبی محصول سیب زمینی در اقلیم تربت حیدریه و تخمین تبخیر و تعرق واقعی براساس تبخیر و تعرق مرجع
غلامعباس فلاح قالهری محمد باعقیده حسن رضایی

سیب زمینی از محصولات غده ای است که نقش مهمی در تغذیه مردم جهان دارد و به دلیل عملکرد بسیار بالا در واحد سطح انرژی و مقدار پروتئین تولیدی در واحد سطح سیب زمینی بیش از گندم و برنج می باشد. برای افزایش مساحت مزارع زیرکشت، کاهش تلفات آب لازم می باشد. یکی از راه های کاهش تلف چکیده کامل

سیب زمینی از محصولات غده ای است که نقش مهمی در تغذیه مردم جهان دارد و به دلیل عملکرد بسیار بالا در واحد سطح انرژی و مقدار پروتئین تولیدی در واحد سطح سیب زمینی بیش از گندم و برنج می باشد. برای افزایش مساحت مزارع زیرکشت، کاهش تلفات آب لازم می باشد. یکی از راه های کاهش تلفات آب در مزارع، برنامه ریزی صحیح آبیاری می باشد که اساس آن را برآورد دقیق نیاز آبی گیاهان تشکیل می دهد .معادلاتی که برای محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل استفاده می شوند، پارامترهای اقلیمی یکسانی را به کار نمی گیرند و به دلیل ماهیت تجربی آن ها برای تمام شر ایط اقلیمی مناسب نیستند .به همین دلیل لازم است که معادله مناسب هر منطقه مشخص شود. بدین منظور در این تحقیق با استفاده از داده های ایستگاه هواشناسی تربت حیدریه، مقدار تبخیر و تعرق گیاه واقعی با اعمال ضریب اصلاحی (بایگی) محاسبه شده و با روش فائو پنمن مانتیث (تبخیر و تعرق مرجع) مورد مقایسه قرارگرفتند. نتایج نشان داد میزان تبخیر و تعرق 63/2 برابر میانگین بارندگی در فصل رویش است. مفهوم این است که گیاه از رطوبت ذخیره شده برای تبخیر و تعرق استفاده نموده است. بدین ترتیب برای جبران تخلیه رطوبتی باید گیاه آبیاری گردد. نیاز آبیاری گیاه سیب زمینی با مدل کراپ وات از اول کاشت تا برداشت محصول 1/803 میلی &lrm;متر و میزان آبیاری که این کاهش رطوبت را جبران کند، 9/741 میلی متر به دست آمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

557 - استفاده از روش ازناسیون برای تصفیه آ بهای معدنی
حسن ژیان

آب معدنی و آب شرب ب هعنوان یکی از نیازهای اساسی روزمره انسانو استمرار حیات می باشد. میزان نیاز روزمره هر فرد ۱ تا ۲ لیتر می باشدکه بستگی به شرایط آب و هوایی و سن و سال دارد. منشأ حدود ۸۰٪ ازبیماری های انسان عدم دسترسی به آب سالم است. ۷۵٪ از مردم جهانسوم از امکانات آب بر چکیده کامل

آب معدنی و آب شرب ب هعنوان یکی از نیازهای اساسی روزمره انسانو استمرار حیات می باشد. میزان نیاز روزمره هر فرد ۱ تا ۲ لیتر می باشدکه بستگی به شرایط آب و هوایی و سن و سال دارد. منشأ حدود ۸۰٪ ازبیماری های انسان عدم دسترسی به آب سالم است. ۷۵٪ از مردم جهانسوم از امکانات آب برای مصارف بهداشتی محرومند. واقعیت آن استکه آب سالم و گوارا کمیاب و گرانبها می باشد آلودگی ها با ایجاد تغییراتنامطلوب در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی کیفیت آب را تنزلم یدهند. برخی از آلودگی ها زوال پذیرند و به آسانی تجزیه و یا تقلیل دادهم یشوند نظیر مواد زائد کشاورزی و حیوانی و فاضلا بهای انسانی بعضیاز آلایند هها نیز انحطاط ناپذیرند مانند جیوه و سرب و برخی از ترکیباتپلاستی کها که از افزایش آنها در آب باید جداً جلوگیری شود. در اینتحقیق از دو نمونه از آ بها معدنی واقع در منطقه شمالی شهرستان مهاباد42 و 36 کربنات کلسیم mg/liter واقع در آذربایجان غربی با سختیمورد بررسی قرار می گیرد. سپس مقدیر مختلف از گاز ازن ) CaCo (به طور مستقیم به محلول آب معدنی تزریق م یشود و تحولات بیولوژ کییو شیمیایی نمونه بعد از تأثیر ازن بررسی خواهد شد. ازناتور مورد استفادهم یتواند 25 میل یگرم گاز ازن را در ساعت تولید کند. برای تع یین مقادیر1 میل یگرم در لیتر / گاز ازن روش یدومتری به کار می بریم. در تزریق 25ازن حذف دیاتومه در نمونه ) 1( کامل و در نمونه ) 2 ( تا 99 ٪ حاصل گردیده1 میلی گرم در / است. حذف کامل کلروفیسه در هر دو نمونه در مقادیر 11 میل یگرم / در نمونه ) 1( در 1 BOD لیتر ازن رخ م یدهد. حذف کاملCOD ازن و در نمونه دوم در 1 میل یگرم ازن حاصل م یشود. در کاهش٪68 ) 65 ٪ و برای نمونه ) 2 ) 1 میلی گرم ازن برای نمونه ) 1 / برای تزریق 20 میل یگرم در لیتر / خواهیم داشت. گن دزدایی کامل هر دو نمونه در مقدار 5به صورت کامل انجام م یشود. در این روش تصفیه چون از موا دشیمیاییاستفاده نم یگردد میتوان آبی گوارا با یکفیت بسیار مطلوب به دست آورد ونیازی به تهیه مواد شیمیایی نیست. م یتوان ازناسیون را به عنوان بهترینروش تصفیه آب معرفی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

558 - بررسی شیوه های آموزش به شهروندان در اجرا و بهره‏برداری از شبکه فاضلاب
اکرم الملوک لاهیجانیان زهره محمدی

این تحقیق با هدف افزایش مشارکت شهروندان در اجرا و بهره برداری از طرح های فاضلاب، از طریق اجرای شیوه های آموزشی به منظور کاهش مشکلات فنی، اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی مورد بررسی قرار گرفت. تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است .با استفاده از تکنیک پرسشنامه و تکمیل آن توسط شهر چکیده کامل

این تحقیق با هدف افزایش مشارکت شهروندان در اجرا و بهره برداری از طرح های فاضلاب، از طریق اجرای شیوه های آموزشی به منظور کاهش مشکلات فنی، اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی مورد بررسی قرار گرفت. تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است .با استفاده از تکنیک پرسشنامه و تکمیل آن توسط شهروندان به صورت میدانی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، مشترکین شبکه فاضلاب شهر مشهد شامل ساکنین اماکن مسکونی و مشترکین خاص (کارگاه ها، رستوران ها، بیمارستان ها ) از منطقه یک شهر مشهد می باشد. جامعه آماری، شهروندان و مشترکین خاص منطقه یک شرکت آب و فاضلاب مشهد و نمونه آماری384 نفر با استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی ساده از طریق فرمول کوکران انتخاب شد. به منظور اعتبارسنجی پرسشنامه از روش اعتبار صوری استفاده شد. بدین نحوه که پرسشنامه در اختیار مدیران و کارشناسان ستاد مرکزی شرکت آب و فاضلاب مشهد گذاشته شد و با استفاده از نظرات آنان اعتبار پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت داده ها با نرم افزار SPSS در دو سطح توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. برای بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف و جهت آزمون فرضیه ها از آزمون تی تک نمونه ای، آزمون خی دو و آزمون همبستگی رتبه ای اسپیرمن، استفاده و دو فرضیه پیشنهادی تحقیق تائید گردید. فرضیه ها شامل:1- مشارکت مردم بر اجرا و بهره برداری از شبکه فاضلاب موثر است.2- اجرای شیوه های آموزش در اجرا و بهره برداری از شبکه فاضلاب موثر است. نتایج تحقیق نشان داد بین میزان آگاهی افراد و سطح تحصیلات رابطه وجود دارد. هرچه سطح شغلی افراد در جامعه بهتر باشد میزان آگاهی آن&lrm;ها از شبکه فاضلاب نیز بیش تر خواهد بود. از عوامل موثر در عدم استقبال و مشارکت عمومی از طرح های فاضلاب می توان به مشکلات مدیریتی، اقتصادی، هزینه های اجتماعی، اطلاع رسانی، اشاره کرد. با توجه به نتایج حاصله، اجرای شیوه های آموزشی در افزایش مشارکت شهروندان در طرح های آب و فاضلاب به عنوان یکی از روش های مهم مدیریتی شهری مطرح شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

559 - برآورد قیمت آب پای سدها در دشت های ممنوعه و ممنوعه بحرانی استان خراسان رضوی
فاطمه رحمانی حسین انصاری

بیش از90% آب استحصال شده در ایران در بخش کشاورزی مصرف می شود، این باور وجود دارد که پایین بودن قیمت نسبی نهاده آب در مقایسه با سایر نهاده های مورد استفاده در کشاورزی موجب از بین رفتن انگیزه سرمایه گذاری در تکنــولــوژی آب انـدوز بجای تکنولوژی های سنتی موجود و عدم صرفه ج چکیده کامل

بیش از90% آب استحصال شده در ایران در بخش کشاورزی مصرف می شود، این باور وجود دارد که پایین بودن قیمت نسبی نهاده آب در مقایسه با سایر نهاده های مورد استفاده در کشاورزی موجب از بین رفتن انگیزه سرمایه گذاری در تکنــولــوژی آب انـدوز بجای تکنولوژی های سنتی موجود و عدم صرفه جویی در مصرف آب شده است. بنابراین، متعادل کردن قیمت آب را یکی از راهکار های حل این معضل می دانند. مطالعه حاضر نیز با هدف قیمت گذاری آب پای سدها در دشت های ممنوعه و ممنوعه بحرانی استان خراسان رضوی به بررسی این موضوع با استفاده از روش های اقتصاد مهندسی و با لحاظ کردن نرخ بهره ساده 15% و نرخ بهره تورمی 38/30% پرداخته است. مطابق نتایج این مطالعه متوسط قیمت برآورد شده آب سدهای استان در نرخ بهره ساده، 46/980 ریال و در نرخ بهره تورمی 4/12137 ریال برآورد گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

560 - بررسی اثرات زیست محیطی صنایع پتروشیمی تولید کننده PET-PTA (مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر)
سعید ملماسی سید علی جوزی سید مسعود منوری الهه جعفریان مقدم

صنایع پتروشیمی با توجه به ترکیبات متنوع آن و نیز به واسطه دارا بودن فلزات سنگین، از پتانسیل ایجاد آثار سوء بر بهداشت و سلامت افراد و تخریب محیط زیست را برخوردارند. در این مطالعه اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت صنعت پتروشیمی تولید کننده PET- PTA واقع در منطقه ویژه اقتصاد چکیده کامل

صنایع پتروشیمی با توجه به ترکیبات متنوع آن و نیز به واسطه دارا بودن فلزات سنگین، از پتانسیل ایجاد آثار سوء بر بهداشت و سلامت افراد و تخریب محیط زیست را برخوردارند. در این مطالعه اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت صنعت پتروشیمی تولید کننده PET- PTA واقع در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اینکه عمده صنایع پتروشیمی موجود در این منطقه در مجاورت خورها احداث شده اند، آلودگیهای ناشی از این صنایع، خورهای موجود در منطقه را بعنوان مهمترین اکوسیستمهای دارای تنوع زیستی بالا تحت تاثیر قرار می دهد. جهت بررسی آثار سوء ناشی از صنعت پتروشیمی مورد مطالعه از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. در این روش دو معیار اثر بر سلامت و بهداشت افراد و تخریب زیست محیطی مورد سنجش قرار گرفته است. معیار اثر بر سلامت و بهداشت افراد با اولویت بندی اثر انتشار آلاینده ها بر کارکنان منطقه ویژه و افراد بومی پیرامون آن و معیار تخریب زیست محیطی از طریق اولویت بندی دو معیار میزان آلودگی و حساسیت محیط پذیرنده نمره دهی و ارزشگذاری شده است. بر اساس نتایج اندازه گیریهای دوره ای و ماهیت فعالیتهای صنعت پتروشیمی مورد مطالعه، 9 نوع آلاینده عمده شامل فلزات سنگین، ترکیبات نفتی،COD ، TSS،H2S ، CO، NOx ، SOx و ذرات معلق ارزشگذاری و مورد مقایسه قرار گرفته اند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که آلودگی آب، مهمترین عامل آلاینده محیطی ناشی از فعالیت صنعت مذکور می باشد. همچنین آلودگی زیست محیطی ناشی از تخلیه پساب خروجی سیستمهای تصفیه مجتمعهای صنعتی به خورهای اطراف به ویژه خور زنگی قابل تامل است. میزان TSS و ترکیبات نفتی با وزنهای بترتیب 326/0 و 235/0 مهمترین آلاینده های آب به لحاظ میزان آلودگی و آثار سوء وارده بر محیط پذیرنده شناسایی شده و می بایست کنترل گردد. تاثیرگذاری آلودگی هوا ناشی از انتشار آلاینده های گازی شکل و ذرات معلق نیز در اولویت دوم اهمیت شناخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

561 - مروری بر شناسایی و ارزیابی خطر زیست محیطی گونه‌های گیاهی مهاجم در اکوسیستم‌های آبی (مطالعه موردی: گیاه سنبل آبیWater hyacintch)
مریم پناهنده مریم مروتی مکرم روانبخش صفورا جوان

هجوم گونه‌های غیربومی بزرگ‌ترین تهدید برای تنوع زیستی در جهان است که نقش عمده ای در تغییرات جهانی دارد. در مطالعه حاضر به معرفی برخی از اثرات نامطلوب ورود گونه گیاهی غیربومی سنبل آبی به اکوسیستم حساس و شکننده آبی و روش‌های رایج بررسی خطرات ناشی از این اثرات بر محیط زیست چکیده کامل

هجوم گونه‌های غیربومی بزرگ‌ترین تهدید برای تنوع زیستی در جهان است که نقش عمده ای در تغییرات جهانی دارد. در مطالعه حاضر به معرفی برخی از اثرات نامطلوب ورود گونه گیاهی غیربومی سنبل آبی به اکوسیستم حساس و شکننده آبی و روش‌های رایج بررسی خطرات ناشی از این اثرات بر محیط زیست اشاره شده است. بدین منظور با استفاده از یک‌سری جستجوهای اینترنتی و کتابخانه‌ای به گردآوری مطالب ارزنده ای پرداخته شده است. ابتدا کلیاتی در زمینه رویکرد ارزیابی ریسک زیست محیطی ورود گونه مهاجم به یک اکوسیستم آبی بیان شده است، سپس به مهم‌ترین اثرات نامطلوب که گونه مهاجم سنبل آبی در یک اکوسیستم آبی می‌تواند به جای بگذارد و همچنین روند ارزیابی ریسک زیست محیطی رایج در مورد این گونه خاص به زبانی ساده و علمی اشاره گردید. مطالعات حاکی از آن داشت که مجموعه ای از عوامل اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی می‌تواند علاوه بر شناسایی گونه و پیامدهای زیست محیطی بر گونه‌های حساس، بومی و زیستگاه‌های حساس نیز موثر باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

562 - استفاده از رویکرد‌های بنیادی زمین آمار به منظور شناسایی نواحی محتمل تغذیه‌کننده آبخوان دشت تهران-کرج
بهزاد رایگانی

آب زیرزمینی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک یکی از مهم ترین منابع تامین کننده آب شرب به حساب می آید. برخلاف تصور عمومی در این مناطق، منابع آبی بیش تر از نظر کیفیت با مشکل روبرو است تا کمیت، بنابراین پایش روند کیفیت آب و شناسایی منابع آلوده کننده آن، همواره به عنوان یکی چکیده کامل

آب زیرزمینی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک یکی از مهم ترین منابع تامین کننده آب شرب به حساب می آید. برخلاف تصور عمومی در این مناطق، منابع آبی بیش تر از نظر کیفیت با مشکل روبرو است تا کمیت، بنابراین پایش روند کیفیت آب و شناسایی منابع آلوده کننده آن، همواره به عنوان یکی از دغدغه های اصلی پژوهش گران این نواحی به شمار می رود. در این پژوهش به منظور شناسایی نواحی آلوده کننده آب زیرزمینی، اقدام به شناسایی نواحی محتمل تغذیه سفره آب آبخوان دشت تهران-کرج شده است. بدین منظور پس از استخراج آمار مربوط به سطح تراز آب زیرزمینی، از روش های مختلف درون یابی و زمین آمار برای تولید تصویر سطح تراز استفاده شده است. دو نرم افزار Gstat و تحلیل گر زمین آمار برای انجام این مطالعات بکار گرفته شده اند، سپس عملکرد و توان هر کدام در تولید تصاویر سطح مورد ارزیابی قرار گرفته است. با استفاده از روش های مختلف آماری، عملکرد مدل های درون یابی مورد سنجش قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش نرم افزار تحلیل گر زمین آمار انعطاف بهتری برای انجام تحلیل های ویژه بر روی داده ها نشان داد. بر اساس روش داده های تعلیمی و آزمون، روش های درون‌یابی بسیار به یکدیگر شبیه نشان دادند، اما خروجی تصاویر سطحی از منظور شبیه سازی حرکت آب زیرزمینی و هیستوگرام تصاویر با یکدیگر بسیار متفاوت به نظر می رسید. در نهایت بر اساس مقایسه خروجی مدل‌ها با واقعیت زمینی، مناسب ترین روش، کریجینگ کلی نشان داد. بر همین اساس تصاویر سطح تراز در مقاطع مختلف زمانی بوسیله روش مذکور تولید و در نهایت با شبیه سازی جهت جریان آب زیرزمینی محتمل ترین نواحی تغذیه آبخوان شناسایی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

563 - مروری بر وضعیت گیاهان مهاجم، مطالعه موردی پراکنش سنبل آبی در استان گیلان
ساجده مدنی مکرم روانبخش

امروزه با توجه به افزایش فعالیت های بشر، تاثیرات مخرب آن بر محیط زیست به منطقه خاصی از جهان محدود نمی‌شود. از جمله این تاثیرگذاری های ویران‌گر ورود گونه های گیاهی غیربومی به نقاط مختلف جهان بوده است که در طول 200 سال اخیر با گسترش کشاورزی، افزایش مبادله های کالا، افزای چکیده کامل

امروزه با توجه به افزایش فعالیت های بشر، تاثیرات مخرب آن بر محیط زیست به منطقه خاصی از جهان محدود نمی‌شود. از جمله این تاثیرگذاری های ویران‌گر ورود گونه های گیاهی غیربومی به نقاط مختلف جهان بوده است که در طول 200 سال اخیر با گسترش کشاورزی، افزایش مبادله های کالا، افزایش فعالیت های بشر و همچنین ویران‌گری روزافزون محیط زیست، روند افزایشی داشته است. یکی از این آسیب هایی که به‌ویژه در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته است، مساله ورود گونه ی گیاهی غیربومی (مهاجم) سنبل آبی به اکوسیستم های طبیعی می باشد، این گیاه نخستین بار سال 1390 در تالاب عینک رشت مشاهده شد با توجه به سرعت بالای رشد و تکثیر، این گونه توانست در مدت زمان کوتاهی، کل سطح تالاب عینک جایی که برای اولین بار در عرصه‌های طبیعی استان گیلان دیده شده بود، را بپوشاند. بررسی ها نشان می‌دهد، سنبل آبی با آن‌که توانایی جذب و تصفیه فلزات سنگین را دارد؛ اما حضور نابجای آن به‌دلیل شدت توانایی تکثیر و سازگاری آن، به مثابه دستکش آهنین سبز رنگی می‌تواند گلوی حیات زیست‌مندان محیط‌های آبی و تالابی اعم از آبزیان و گیاهان را مستقیماً و با اختلال در زنجیره غذایی پرندگان و سایر موجودات فشرده و آنان را از پای درآورد در نتیجه مقابله نکردن با این گونه غیربومی و مهاجم منجر به مرگ تدریجی تالاب‌های استان خواهد شد. در این مقاله وضعیت پراکنش گونه در استان بررسی و اقدامات کنترلی کوتاه مدت و میان مدت تشریح می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

564 - الگوی شهرهای حساس به آب رویکردی نوین به سوی توسعه شهری پایدار
محمود جمعه پور خلیل کلانتری گلشن همتی

با پی بردن به اثرات گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوایی، جوامع شهری به دنبال رسیدن به انعطاف‌پذیری در تغییرات آتی مرتبط با منابع آب شهری، تنوع زیستی، رشد جمعیت و تغییرات آب‌وهوا می‌باشند، اما باوجود توسعه زیرساخت‌های موجود و پیدایش فناوری‌های جدید در خدمت اهداف پایداری آب چکیده کامل

با پی بردن به اثرات گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوایی، جوامع شهری به دنبال رسیدن به انعطاف‌پذیری در تغییرات آتی مرتبط با منابع آب شهری، تنوع زیستی، رشد جمعیت و تغییرات آب‌وهوا می‌باشند، اما باوجود توسعه زیرساخت‌های موجود و پیدایش فناوری‌های جدید در خدمت اهداف پایداری آب شهری، طی 20 سال گذشته این تغییرات بیش‌ازحد کند باقی‌مانده است .اکنون به‌خوبی پذیرفته‌شده که رویکرد مدیریت سنتی آب شهری برای پرداختن به مسایل پایداری فعلی و آینده مناسب نیست و تغییراتی اساسی در ساختار فنی و مدیریتی سامانه‌های آب شهری و به‌کارگیری نگرش‌های نوین در برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده برای توسعه پایدار آب شهری را تبیین می‌نماید، در همین راستا مفهوم نسبتاً جدیدی درزمینه ی مدیریت آب شهری که دو دهه از پیدایش آن گذشته تحت عنوان شهرهای حساس به آب مطرح‌شده است این مفهوم به ارایه یک‌راه حل اکولوژیکی برای دست یابی به پایداری در توسعه شهری پرداخته و شهرها را نیازمند تغییرات اساسی در بخش‌های مدیریتی، اجتماعی و فنی نسبت به روش‌های متداول می داند. در این راستا تحقیق حاضر به مطالعه شهرهای حساس به آب پرداخته و در قالب بررسی ضوابط، اهداف و معیارهای طراحی شهری حساس به آب ، برنامه ریزی شهری حساس به آب و در نهایت شهر حساس به آب ارایه داده شده است و در آخر برای نمایش بهتر این الگو به تجربه استفاده از این الگو در شهر ملبورن و مونی ولی پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

565 - پژوهشی بر عنصر آب در روش نقدر ادبی گاستون باشلار (با نگرشی بر شعر کسایی مروزی)
بهروز حسن نژاد

گاستون باشلار (1962-1884م.)، معرفت شناس، فیلسوف علم، نظریه پردازِ تخیّل و از ساختارگرایان آغازین فرانسوی است که شیوه ای جدید در سخن شناسی و سخن سنجی بنیان کرد.تصویرپردازی های شاعران و نویسندگان، اغلب، در چهار عنصر اصلی-آب، آتش، خاک و باد- ریشه دارد.مجدالدیّن ابواسحاق کس چکیده کامل

گاستون باشلار (1962-1884م.)، معرفت شناس، فیلسوف علم، نظریه پردازِ تخیّل و از ساختارگرایان آغازین فرانسوی است که شیوه ای جدید در سخن شناسی و سخن سنجی بنیان کرد.تصویرپردازی های شاعران و نویسندگان، اغلب، در چهار عنصر اصلی-آب، آتش، خاک و باد- ریشه دارد.مجدالدیّن ابواسحاق کسایی مروزی (391-341ه.ق.) یکی از شاعران نیمۀ دوم قرن چهارم و ابت‌دای قرن پنجم هجری قمری است. اشعار کسایی، ساده و روان و مفاهیم شعری و توصیف های او، اغلب، عینی، محسوس و طبیعت‌گرا است. در حقیقت، کسایی در شعر، نقاش است.اگرچه از دیوان اشعار این شاعر شیعی‌مذهب، تنها سیصد بیت باقی مانده است، با همین مقدار باقیمانده نیز به راحتی می توان به نگرش کسایی در مورد طبیعت، به ویژه کارکرد ویژۀ عنصر آب پی برد. در این مقاله سعی شده است با بررسی عناصر طبیعت، در شعر کسایی مروزی- به عنوان یکی از شاعران سنّت‌گرا- و با به کار گیری روش نقد ادبی گاستون باشلار و نظریات وی در این زمینه، روشی نو در شناخت بیشتر و بهتر نگاه و اندیشۀ این شاعر ارائه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

566 - بررسی تطبیقی جلوه‌ها و کارکردهای اسطوره‌ای آب در «شاهنامه» با «ایلیاد»
ناهید جعفری

مناظر طبیعی بن‌مایه‌های اساسی و مشترک توصیف‌ها و تصویرگری‌ها در اساطیر ایران و جهان هستند که شاعران احساسی ترین و لطیف ترین پیوند را با آن‌ها دارند؛ "آب" یکی از جلوه‌های طبیعت است که در اسطوره‌های ملل مختلف، همواره از رویارویی قهرمانان با آن در بستر طبیعت سخن به میان آ چکیده کامل

مناظر طبیعی بن‌مایه‌های اساسی و مشترک توصیف‌ها و تصویرگری‌ها در اساطیر ایران و جهان هستند که شاعران احساسی ترین و لطیف ترین پیوند را با آن‌ها دارند؛ "آب" یکی از جلوه‌های طبیعت است که در اسطوره‌های ملل مختلف، همواره از رویارویی قهرمانان با آن در بستر طبیعت سخن به میان آمده است؛ آب در شاهنامه و ایلیاد جلوه‌های گوناگونی به خود می‌گیرد و با توجه به تفاوت جغرافیای طبیعی ایران و یونان باستان که موجب شده است غالب مناظر طبیعی شاهنامه در خشکی و اغلب مناظر طبیعی ایلیاد در آب‌های بیکران به وقوع پیوندد؛ اما با این وجود هر دو شاعر تقریباً همسان با یکدیگر از توصیف‌ها و تصویرگری‌های آب، برای تقویت پیوند مخاطب با شعر و باورپذیری بیش‌تر داستان‌های خود بهره جسته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

567 - دلالت آیات ناهیه از افساد بر حکم حرمت آلودن آب
ناهید دهقان عفیفی احمد باقری سید ابوالقاسم نقیبی

ریختن فاضلاب‌ها در آب همان آلودگی است و با واژه افساد بکار رفته در آموزه‌های دینی مترادف است. افساد در قرآن به معنای معصیت و گناه، مبارزه با قوانین الهی و انبیاء، نابودی کشتزارها و نسل، کفر و ظلم، تکذیب رسل الهی، جنگ و دزدی استعمال شده است. نیز شرارت، کشتار بندگان، هرج چکیده کامل

ریختن فاضلاب‌ها در آب همان آلودگی است و با واژه افساد بکار رفته در آموزه‌های دینی مترادف است. افساد در قرآن به معنای معصیت و گناه، مبارزه با قوانین الهی و انبیاء، نابودی کشتزارها و نسل، کفر و ظلم، تکذیب رسل الهی، جنگ و دزدی استعمال شده است. نیز شرارت، کشتار بندگان، هرج و مرج، ابطال، قتل و دزدی از دیگر معانی افساد است. این واژه در لغت متضاد با اصلاح، ابطال، بی فائده نمودن و تباهی است. تحقیقات صورت گرفته در این موضوع با عناوینی همچون آلودگی آب و پیامدهای آن، بررسی آب از دیدگاه قرآن کریم و اهمیت محیط زیست از دیدگاه اسلام می‌باشد. بر اساس یافته‌های این تحقیق، از نظر قرآن آلودن آب‌ها به صورت وسیع حرام و ممنوع است. روایات و دلائل عامی مانند حرمت تضییع مال مفید شامل محل بحث می‌شود. واژه افساد با مفهوم وسیع خود قابلیت تعمیم نسبت به مصادیق دیگر را داراست. آلودن آب‌ها همان افساد بوده و آیات با عموم شامل آلودگی با فاضلاب هم می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

568 - سبک زندگی در تعامل با آب با تکیه بر آموزه‌های قرآن
ام البنین سلیمانی باغشاه سید محمد موسوی مقدم

آب یکی از عناصر حیاتبخش در عالم می‌باشد. ترویج اندیشه سبک زندگی در تعامل با محیط زیست از منظر قرآن که کامل‌ترین دستور زندگی بشریت است، بهترین شیوه جهت فایق آمدن بر بحران موجود، مخصوصاً در حوز آب است. در آموزه‌های قرآن اشارات گوناگونی به جایگاه آب شده و نکات ظریفی در آن چکیده کامل

آب یکی از عناصر حیاتبخش در عالم می‌باشد. ترویج اندیشه سبک زندگی در تعامل با محیط زیست از منظر قرآن که کامل‌ترین دستور زندگی بشریت است، بهترین شیوه جهت فایق آمدن بر بحران موجود، مخصوصاً در حوز آب است. در آموزه‌های قرآن اشارات گوناگونی به جایگاه آب شده و نکات ظریفی در آن دیده می‌شود. هدف این مقاله تدوین راهکارهایی قرآنی جهت تحول رفتاری انسان در حوزه سبک زندگی در تعامل با محیط زیست در حوزه آب می‌باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اسلام دارای اصول اخلاقی و عملی ارزشمندی چون مسأله صرفه جویی، رعایت حقوق دیگران، و حرمت اسراف و آلودگی آن است. در این مقاله سعی شده است سبک زندگی در تعامل با آب با تکیه بر آموزه‌های قرآن مورد کاوش قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

569 - « مظهر الماء فی فکر أسلاف الصوفیة وإنعکاسه فی أشعار سهراب »
حسین قاسمی رویا احمد امرجی خورشید نوروزی

10.30495/cls.2022.691949

التصوف بالمعنى المحدد يعني العثور على حقائق الأشياء من خلال الاکتشاف والحدس، وفي الواقع يعتمد التصوف المعرفي على الحالة الروحية وهو غير موصوف، وهو مرتبط ارتباطًا مباشرًا بالکائن المطلق ويتجلى أولاً في النفس البشرية والجوهر البشری، وثانيًا في التصرفات والسلوک البشري. کان چکیده کامل

التصوف بالمعنى المحدد يعني العثور على حقائق الأشياء من خلال الاکتشاف والحدس، وفي الواقع يعتمد التصوف المعرفي على الحالة الروحية وهو غير موصوف، وهو مرتبط ارتباطًا مباشرًا بالکائن المطلق ويتجلى أولاً في النفس البشرية والجوهر البشری، وثانيًا في التصرفات والسلوک البشري. کان إستخدام التمثیل والرموز للتعبير عن المفاهيم الصوفية الدقيقة والمعقدة أمر شائع بين الصوفيين والشعراء الفارسيين في الفترات المبکرة من التصوف الإسلامي علی وجه الخصوص مولانا عبدالرحمن الجامی بصفته من أواخر الشعراء العظام فی تلک الفترة. کان لمظهر "الماء" مکانة واضحة وعالیة في القصص الصوفية وحکايات هؤلاء الناس العظماء حیث تم استخدامه کرمز"للمعرفة".إن تأثير هذه القضية ملحوظ تمامًا ليس فقط على شعراء عصره ولکن أيضًا على شعراء عصرنا. نهدف في هذا البحث دراسة تأثیر وإنعکاس التفکیر هذا في فکر وقصائد الشاعر المعاصر سهراب سپهری کواحد من أکثر الشعراء الصوفيين إبداعًا. في قصيدة "رسالة الأسماک"، يعيد سهراب إنتاج کلمة "الماء"، التي هي رمز "المعرفة"، في التصوف الإسلامي بأفضل طريقة ممکنة وبشکل جميل. نظرًا لأن فکر سهراب الصوفی وبالإضافة إلى التصوف الإسلامي الإيراني يتأثر بمدارس فکرية أخرى وخاصة التصوف البوذي ،فإن هذا الاهتمام سيکون مهمًا للغاية ويستحق التفکير فيه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

570 - القا تغییرات بیان برخی ژن‌های آکواپورین گیاه گندم (.Triticum aestivum L) در پاسخ به همزیستی میکوریز آرباسکولار
مریم اسدالهی علیرضا ایرانبخش رحیم احمدوند ایرج مهرگان مصطفی عبادی

آکواپورین ها تقریباً در تمام موجودات زنده وجود داشته و در تنظیم پدیده های مختلف فیزیولوژیکی نقش دارند. آکواپورین ها (AQP) فقط کانال های آب نیستند بلکه پروتئین های غشایی چند منظوره هستند. این تحقیق به منظور بررسی بیان برخی ژن های آکوآپورین در گیاه گندم شامل ژن‌های PIP2-6 چکیده کامل

آکواپورین ها تقریباً در تمام موجودات زنده وجود داشته و در تنظیم پدیده های مختلف فیزیولوژیکی نقش دارند. آکواپورین ها (AQP) فقط کانال های آب نیستند بلکه پروتئین های غشایی چند منظوره هستند. این تحقیق به منظور بررسی بیان برخی ژن های آکوآپورین در گیاه گندم شامل ژن‌های PIP2-6, PIP2-1, PIP2-5, PIP1-3 ، NIP1-3 و NIP1-4 در پاسخ به همزیستی ریشه گیاه گندم با قارچ Glomus mosseae انجام شد. نتایج نشان داد که همزیستی میکوریزایی موجب کاهش بیان ژن‌های آکوآپورین PIP2-6 و PIP2-1 شد. در پاسخ به همزیستی میکورایزایی، بیان ژن های PIP2-5 و PIP1-3 نیز روند کاهش مشابهی را نسبت به شاهد نشان دادند. برخلاف این 4 ژن، همزیستی میکوریزایی اثرات تنظیمی تحریکی را بر بیان ژن‌های NIP1-3 و NIP1-4 در پاسخ به همزیستی میکوریزایی داشت. همچنین بررسی های آماری نشان داد که بین بیان ژن های مورد ارزیابی همبستگی معنی‌داری وجود داشته به‌طوریکه بین ژن های NIP1-3 و NIP1-4 همبستگی معنی دار مثبت وجود داشته درحالیکه بین این ژن ها و سایر ژن‌های مورد ارزیابی همبستگی منفی معنی داری وجود داشت. بین ژن‌های PIP2-6, PIP2-1, PIP2-5, PIP1-3 همبستگی قوی مثبت معنی داری وجود داشت. این نتایج دلالت بر آن دارد که اثر میکوریزا بسته به نوع میکوریزا می تواند متغیر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

571 - مبانی فقهی - حقوقی سیاست جنایی ایران برای مقابله با جرایم آبی
فرزانه مرادی سید حسین هاشمی سید محمود میرخلیلی شهرداد دارابی

جرایم آبی، جرایمی هستند که موضوع آنها منابع آبی اعم از سطحی و زیرزمینی است. به عبارت دیگر، هرگونه رفتار (اعم از فعل یا ترک فعل) که به نوعی منجر به از بین رفتن، تخریب، آلودگی و یا ورود هرگونه زیان و خسارت به منابع آبی شده و در قانون نیز برای آن مجازات تعیین شده باشد، مشم چکیده کامل

جرایم آبی، جرایمی هستند که موضوع آنها منابع آبی اعم از سطحی و زیرزمینی است. به عبارت دیگر، هرگونه رفتار (اعم از فعل یا ترک فعل) که به نوعی منجر به از بین رفتن، تخریب، آلودگی و یا ورود هرگونه زیان و خسارت به منابع آبی شده و در قانون نیز برای آن مجازات تعیین شده باشد، مشمول عنوان جرایم آبی خواهد بود. به تبع جرم‌انگاری این جرایم، مجازات انگاری نیز در نظام کیفری ایران برای آنها صورت گرفته است. بنابراین، مقابله با این جرایم صرفاً در برخورد کیفری خلاصه نمی‌شود و تمامی ابعاد، سطوح و ابزار سیاست جنایی (نه کیفری صرف) را می‌طلبد. علی‌رغم این امر، مشاهده بسیاری از بهره‌برداران غیرمجاز از منابع آب، حاکی از اعتقاد بسیاری از آنها به قانونی و شرعی بودن عمل ارتکابی و عدم اعتقاد قلبی به قوانین و مقرراتی است که آنها را از این عمل بازمی‌دارد، دلیل عمده ایشان، مجوز قانون مدنی برای بهره‌برداران از این منابع است که به عقیده آنها براساس منابع فقهی نگاشته شده است. به همین دلیل نگارنده بر آن شد که در این نوشتار، مبانی موجود در فقه و حقوق برای سیاست جنایی حمایت‌کننده از منابع آب برای نسل‌های فعلی و آتی و برخورد قانونی با متجاوزان را بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

572 - بررسی کیفیت میکروبی(اشریشیا کلی و سالمونلا انتریتیدیس) بطریهای آب معدنی طبیعی در شهرتهران در سال1394
فاطمه یحیی زاده محمد دخیلی

زمینه و هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی کیفیت میکروبی آب‌های بطری شده موجود در سطح شهر تهران است. این پژوهش، مطالعه توصیفی می‌باشد که مراحل انجام آن به صورت انتخابی از بطری‌های آب معدنی موجود در سطح شهر تهران انجام شد. اشریشیا کلی به عنوان شاخص اصلی آلودگی آب و مواد غذایی شن چکیده کامل

زمینه و هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی کیفیت میکروبی آب‌های بطری شده موجود در سطح شهر تهران است. این پژوهش، مطالعه توصیفی می‌باشد که مراحل انجام آن به صورت انتخابی از بطری‌های آب معدنی موجود در سطح شهر تهران انجام شد. اشریشیا کلی به عنوان شاخص اصلی آلودگی آب و مواد غذایی شناخته شده است علت این امر آن است که این باکتری به تعداد فراوان در مدفوع انسان یافت می شود و حضور آن در آب نوشیدنی ها و غذا به عنوان خطری برای سلامتی مصرف کنندگان می باشد. روش بررسی : بررسی آلودگی آب های معدنی سطح شهر تهران از بین برندهای معتبر و پرمصرف 10 برند بر اساس روش های ارایه شده در استانداردهای ملی ایران انجام شد. از هر برند 10 نمونه به صورت تصادفی با تاریخ های تولید مختلف انتخاب شد (100 نمونه). نمونه ها در آزمایشگاه ابتدا در محیط مکانکی براث به روش تخمیر چند لوله ای mpn (9 لوله ای) مورد آزمایش قرار گرفت. سپس در محیط لاکتوز براث و روش mpn (9 لوله ای) و در نهایت برای بررسی وجود یا عدم وجود سالمونلا انتریتیدیس به روش سنتی (3 مرحله ای) مورد آزمایش قرار گرفت. یافته ها : مشاهدات و نتایج این تحقیق نشان داد که 100% نمونه‌های مورد آزمایش از نظر آلودگی میکروبی صفر بوده. نتیجه گیری: کیفیت میکروبی در تمام نمونه های مورد آزمایش سطح شهر تهران ، مطابق با استاندارد ملی ایران و سازمان بهداشت جهانی بود و برای مصرف مناسب می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

573 - شناسایی آلودگی آرسنیک از منطقه معدن زیرزمینی، سیرجان، و حذف آنها با روش جذب بیولوژیکی
زهرا رنجبر سید منصور میبدی زهرا معصومعلی نژاد محمد رضا زینتی زاده

سابقه و هدف: فلزات سنگین از طریق فعالیت های صنعتی به محیط زیست وارد می گردند. جهت حذف این عناصر سمی روش بیولوژیک نسبت به بقیه روش ها از راندمان بالاتر و هزینه پایین تری برخوردار می باشد. هدف از این پژوهش جداسازی سویه هایی با مقاومت بالا نسبت به ارسنیک از 3 منطقه آب های چکیده کامل

سابقه و هدف: فلزات سنگین از طریق فعالیت های صنعتی به محیط زیست وارد می گردند. جهت حذف این عناصر سمی روش بیولوژیک نسبت به بقیه روش ها از راندمان بالاتر و هزینه پایین تری برخوردار می باشد. هدف از این پژوهش جداسازی سویه هایی با مقاومت بالا نسبت به ارسنیک از 3 منطقه آب های زیرزمینی سیرجان است. مواد و روش ها : نمونه ها بر روی محیط های LB آگار حاوی ppm 5 ارسنیک کشت داده شد. پس از 24 ساعت گرمخانه گذاری، 25 سویه مقاوم جدا شدند. DNA با روش فنل کلروفرم استخراج شد. در روش مولکولی PCR از پرایمرهای قسمت SrDNA 16استفاده گردید. مقاومت آنتی بیوتیکی سویه ی منتخب با روش آنتی بیوگرام و میزان جذب زیستی آن با روش اسپکتروسکوپی جذب اتمی انجام شد. بهترین سویه با 16SrDNA PCR sequencing شناسایی شد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬ نتایج: از 100% سویه های جداشده در این پژوهش 20% شامل باسیل های گرم مثبت، 40% باسیل های گرم منفی، 28% کوکسی های گرم مثبت و 12% مارپیچی گرم منفی بودند. نتایج آنالیز ژنتیکی برای نمونه ی باسیلی نشان داد که سویه ی مربوطه 100% همسانی با باسیلوس سرئوس سویه ی LS24 دارد. بحث: سویه ی برتر در این مطالعه با حداقل غلظت مهارکنندگیppm 1000 در دمای 40 درجه سانتی گراد، اسیدیته 7 و سرعت تکان 150، 8/62% ارسنیک را از محیط حذف کرد. نتایج حاصل از آزمون های بیوشیمیایی و ژنتیکی سویه ی LS24 باسیلوس سرئوس را نشان داد. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

574 - بررسی آلودگی آرسنیک از منطقه معدن زیرزمینی، سیرجان، و حذف آنها را با روش جذب بیولوژیکی
زهرا رنجبر سید منصور میبدی

سابقه و هدف: فلزات سنگین از طریق فعالیت های صنعتی به محیط زیست وارد می گردند. جهت حذف این عناصر سمی روش بیولوژیک نسبت به بقیه روش ها از راندمان بالاتر و هزینه پایین تری برخوردار می باشد. هدف از این پژوهش جداسازی سویه هایی با مقاومت بالا نسبت به ارسنیک از 3 منطقه آب های چکیده کامل

سابقه و هدف: فلزات سنگین از طریق فعالیت های صنعتی به محیط زیست وارد می گردند. جهت حذف این عناصر سمی روش بیولوژیک نسبت به بقیه روش ها از راندمان بالاتر و هزینه پایین تری برخوردار می باشد. هدف از این پژوهش جداسازی سویه هایی با مقاومت بالا نسبت به ارسنیک از 3 منطقه آب های زیرزمینی سیرجان است. مواد و روش ها : نمونه ها بر روی محیط های LB آگار حاوی ppm 5 ارسنیک کشت داده شد. پس از 24 ساعت گرمخانه گذاری، 25 سویه مقاوم جدا شدند. DNA با روش فنل کلروفرم استخراج شد. در روش مولکولی PCR از پرایمرهای قسمت SrDNA 16استفاده گردید. مقاومت آنتی بیوتیکی سویه ی منتخب با روش آنتی بیوگرام و میزان جذب زیستی آن با روش اسپکتروسکوپی جذب اتمی انجام شد. بهترین سویه با 16SrDNA PCR sequencing شناسایی شد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬ نتایج: از 100% سویه های جداشده در این پژوهش 20% شامل باسیل های گرم مثبت، 40% باسیل های گرم منفی، 28% کوکسی های گرم مثبت و 12% مارپیچی گرم منفی بودند. نتایج آنالیز ژنتیکی برای نمونه ی باسیلی نشان داد که سویه ی مربوطه 100% همسانی با باسیلوس سرئوس سویه ی LS24 دارد. بحث: سویه ی برتر در این مطالعه با حداقل غلظت مهارکنندگیppm 1000 در دمای 40 درجه سانتی گراد، اسیدیته 7 و سرعت تکان 150، 8/62% ارسنیک را از محیط حذف کرد. نتایج حاصل از آزمون های بیوشیمیایی و ژنتیکی سویه ی LS24 باسیلوس سرئوس را نشان داد. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

575 - بررسی خاصیت ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی عصاره های آبی و الکلی ترکیب چند گیاه دارویی(حنا، پوست انار، پوست گردو، مورد) بر روی برخی باکتری های گرم مثبت و منفی
سیمین خسروی زهرا رضابتمند مژگان قیاسیان

امروزه به دلیل مقاومت باکتری‌های بیماریزا یافتن مواد ضد میکروبی جدید مورد توجه زیادی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، خواص ضد میکروبی ترکیب چهار عصاره‌ی گیاه برگ مورد، برگ حنا، پوست گردو و پوست انار روی سه باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس آرئوس ، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و ب چکیده کامل

امروزه به دلیل مقاومت باکتری‌های بیماریزا یافتن مواد ضد میکروبی جدید مورد توجه زیادی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، خواص ضد میکروبی ترکیب چهار عصاره‌ی گیاه برگ مورد، برگ حنا، پوست گردو و پوست انار روی سه باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس آرئوس ، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و باسیلوس سابتیلیس و دو باکتریهای گرم منفی اشرشیا کلی و باکتری سودوموناس آئروژینوزا مورد بررسی قرار گرفت. اثر ضد باکتریایی عصاره‌ی الکلی و آبی این گیاهان به روش دیسک دیفیوژن و چاهک گذاری با اندازه گیری قطر هاله‌ی عدم رشد بررسی و حداقل غلظت مهارکنندگی به روش الایزا مطالعه شد. نتایج نشان می دهد در دو روش دیسک دیفیوژن و چاهک گذاری در عصاره‌ی الکلی و آبی بیشترین تاثیر بر روی باکتری استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و کمترین تاثیر بر روی باکتری اشرشیاکلای می باشد. کمترین مقدار MIC در مورد عصاره الکلی، 25/31 و کمترین مقدار MBC 5/62 میلی گرم بر میلی لیتر مربوط به باکتری اشرشیا کلای می باشد. نتایج حاصل از اندازه گیری مقدار ترکیبات فنلی تام و فلاوونوئید و تانن نیز نشان می دهد که بیشترین میزان این تر کیبات در غلظت 500 میلی گرم بر میلی لیتر عصاره گیاهان می باشد. همچنین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی در عصاره الکلی نسبت به عصاره آبی حدود دو برابر می باشد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که ترکیب عصاره‌ی گیاهان به ویژه عصاره‌ی الکلی اثر ضدباکتریایی بیشتری نسبت به عصاره آبی داشته است که علت آن را می توان بواسطه حضور ترکیبات بیشتری با خاصیت ضد باکتریایی در این عصاره در نظر گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

576 - مطالعه جامع آلودگی میکروبی آب شرب شهر مشهد
فرحناز مولوی علی قرائی نجف‌آبادی نگار اذانی زینب جوانشیر محدثه اصلاحی علیزاده امیرحسین فائزه غلامی بهار

هدف: شهر مشهد با توجه به داشتن جاذبه سیاحتی و زیارتی، مهم‌ترین شهر کشور محسوب می‌شود و اطمینان از سلامت آب شرب آن اهمیت بسیار زیادی، بویژه برای مسافران دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی کیفیت میکروبی آب شرب شهر مشهد بودمواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع میدانی بوده و نوع بررسی مق چکیده کامل

هدف: شهر مشهد با توجه به داشتن جاذبه سیاحتی و زیارتی، مهم‌ترین شهر کشور محسوب می‌شود و اطمینان از سلامت آب شرب آن اهمیت بسیار زیادی، بویژه برای مسافران دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی کیفیت میکروبی آب شرب شهر مشهد بودمواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع میدانی بوده و نوع بررسی مقطعی است. با روش نمونه‌گیری سیستماتیک، محل‌های نمونه‌برداری مشخص شدند. آب شرب 15 ایستگاه منتخب طی مدت 10 ماه از بهمن 1399 تا پایان آذرماه 1401 مورد مطالعه قرار گرفت. از هر ایستگاه 4 مرتبه در 4 فصل مختلف نمونه‌برداری شد. مطالعه نمونه‌ها در سه بخش ارزیابی آلودگی باکتریایی، قارچی و پروتوزوئرها، مطابق با استانداردهای موجود انجام شد.یافته‌ها: کیفیت میکروبی منابع تأمین آب آشامیدنی شهر مشهد از لحاظ آلودگی به کلیفرم کل و مدفوعی بسیار مطلوب بود و با استاندارد ملی مطابقت داشت. از مجموع 220 کلنی قارچی رشد یافته، 7 جنس مختلف قارچ شناسایی شد. به‌طور کلی میانگین CFU قارچ‌های جدا شده برای نمونه‌های هر 100 میلی‌لیتر آب، 2/6 بود. شایع‌ترین قارچ‌ جدا شده آسپرژیلوس (40.45 درصد) بود و کمترین کلنی جدا شده مربوط به فوزاریوم(3/1 درصد) بود. هیچ نمونه پروتوزوئر یا کیست مربوط به پروتوزوئرها در هیچ ایستگاهی مشاهده نگردید.نتیجه‌گیری: با توجه به رهنمود سازمان جهانی بهداشت در سال 2006 میلادی برای ارزیابی سلامت میکروبی آب، کیفیت آب شرب شهر مشهد با استاندارد ملی مطابقت داشت. همچنین آب شرب مشهد حاوی قارچ‌های مختلف می‌باشد. لذا، پیشنهاد می‌گردد در پایش‌های منظم سیستم آب شهری از نظر آلودگی‌های میکروبی، قارچ‌ها نیز به عنوان یکی از میکروارگانیسم‌های مهم بررسی شوند. در خصوص آلودگی به پروتوزوئرها هیچ آلودگی مشاهده نشد. جهت حفظ مطلوبیت آب شرب شهر مشهد پیشنهاد می‌گردد که نظارت مستمر شرکت آب و فاضلاب بر وضعیت کیفی منابع تأمین آب آشامیدنی صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

577 - مطالعه ژن‌‌های clbB وclbN در ایزوله‌‌های E.coli جدا شده از سبزیجات آبیاری شده با آب‌‌های سطحی و پسماندهای شهری
سمیرا صادقیان محسن زرگر شهلا محمدگنجی

هدف: یکی از فاکتورهای ایجاد سرطان کلورکتال، عفونت با سویه خاصی از اشریشیاکلی (E.coli) واجد جزیره ژنومی PKS دارای دو ژن clbB و clbN می‌‌باشد. یکی از راه‌‌های آلودگی باکتریایی انسان، مصرف سبزیجات آبیاری شده با آب آلوده به باکتری است. این دو ژن با تولید توکسین کلی باکتین، چکیده کامل

هدف: یکی از فاکتورهای ایجاد سرطان کلورکتال، عفونت با سویه خاصی از اشریشیاکلی (E.coli) واجد جزیره ژنومی PKS دارای دو ژن clbB و clbN می‌‌باشد. یکی از راه‌‌های آلودگی باکتریایی انسان، مصرف سبزیجات آبیاری شده با آب آلوده به باکتری است. این دو ژن با تولید توکسین کلی باکتین، باعث فعال شدن مسیر انتقال پیام و شکست و جهش DNA و تومورزایی می‌‌گردند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ژن‌‌های clbB و clbN در اشریشیاکلی جدا شده از سبزیجات آبیاری شده با آب‌‌های سطحی و پسماندهای شهری می‌‌باشد. مواد و روش‌‌ها: سبزیجات آبیاری شده با آب‌‌های سطحی، چاه و پسماندهای شهری از سه منطقه تهران جمع‌آوری شدند. باکتری‌‌های E.coli آنها جداسازی و شناسایی و تأیید گردیدند. سپس آزمایش PCR برای ژن‌‌های clbB و clbN تمامی باکتری‌‌های E.coli جدا شده انجام شد. یافته‌‌ها: نتایج میکروبی و بیوشیمیایی بدست آمده، تاییدکننده باکتری‌‌های E.coli ایزوله شده از سبزیجات مورد بررسی بود. نتایج مولکولی نشان داد بیشترین و کمترین فراوانی برای نمونه‌‌هایی که همزمان حاوی هر دو ژن مورد مطالعه بودند، مربوط به سبزیجات آبیاری شده با پسماندهای شهری و سبزیجات آبیاری شده با آب چاه می‌‌باشد (P≤0.05). این نتیجه در مورد سبزیجات هر سه منطقه مورد مطالعه تقریباً مشابه بود. نتیجه‌گیری: با توجه به فراوانی بالای باکتری‌‌های E.coli ایزوله شده از سبزیجات آبیاری شده با پسماندهای شهری و به منظور جلوگیری از عفونت باکتریایی و بالتبع آن سرطان کلورکتال، ضدعفونی کامل سبزیجات و عدم آبیاری سبزیجات مناطق با پسماندها پیشنهاد می‌‌شود. کلیدواژه‌ها: E.coli، clbB، clbN، سبزیجات، پسماندهای شهری، آب‌‌های سطحی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

578 - بخش‌‌بندی تصاویرCT کبد با پرتوشناسی بر مبنای الگوریتم آبپخشان
محسن آقاطاهری خوزانی فتانه تقی زاده فرهمند

هدف: هدف پژوهش حاضر بخش‌بندی تصاویر CT کبد با پرتوشناسی بر مبنای الگوریتم آبپخشان است. مواد و روش‌ها: در اﯾﻦ مطالعه یک روش ﻧﯿﻤﻪﺧﻮدﮐﺎر ﺑﺮای ﺑﺨﺶﺑﻨﺪی ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎی ﮐﺒﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﺳﯽﺗﯽ اﺳﮑﻦ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﺗﻮﻣﻮر و ﮐﺒﺪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻘﺎﻃﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد. چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر بخش‌بندی تصاویر CT کبد با پرتوشناسی بر مبنای الگوریتم آبپخشان است. مواد و روش‌ها: در اﯾﻦ مطالعه یک روش ﻧﯿﻤﻪﺧﻮدﮐﺎر ﺑﺮای ﺑﺨﺶﺑﻨﺪی ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎی ﮐﺒﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﺳﯽﺗﯽ اﺳﮑﻦ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﺗﻮﻣﻮر و ﮐﺒﺪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻘﺎﻃﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد. ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ روش آﺑﭙﺨﺸﺎن، ﺷﮑﻞﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﻪ ﺑﻌﺪی ﻧﻘﺎط اوﻟﯿﻪ در ﺗﻮﻣﻮر و ﮐﺒﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺎ روش اﻧﺘﺸﺎر ﻗﯿﻮد واﺑﺴﺘﻪ، ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺑﺮﭼﺴﺐﻫﺎی ﺑﺎﻓﺖ ﺗﻮﻣﻮر و ﮐﺒﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺷﺘﺮاك ﺑﯿﻦ ﺑﺮﭼﺴﺐﻫﺎی ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه، ﻣﺤﺪوده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺮز ﺗﻮﻣﻮر ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﺷﮑﺎرﺳﺎز ﻟﺒﻪ ﮐﻨﯽ، ﻣﺮزﻫﺎی ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺗﻮﻣﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. یافته‌ها: تغییرات تعداد نقاط اولیه، بر روی نتایج خروجی تاثیر کمی داشته است. در روش CAP با توجه به آنکه تخمین داده‌ها با استفاده از نقاط نمونه‌برداری شده صورت می‌گیرد و اطراف این نقاط تخمین زده می‌شود، با هر تعداد نمونه اولیه، روشCAP قادر است تا نتایج نهایی را تولید نماید، که این امر نشان‌دهنده قدرت بالای روش CAP در تخمین داده‌ها است. نتیجه‌گیری: بکارگیری الگوریتم آبپخشان باعث بهبود بخش‌‌بندی تصاویر CT کبد با پرتوشناسی می‌‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

579 - Application of Water for Synthesis of Cyclopentadienes via Multi-component Reactions of N-methyl imidazole
Alireza Ahmadi Agh Mashhadi Zinatossadat Hossaini

A water-accelerated multi-component synthesis of organic target molecules was used as a key method for the preparation of cyclopentadiene derivatives. The three-component condensation reactions of primary amines with alkyl propiolates in the presence of N-methylimidazol چکیده کامل

A water-accelerated multi-component synthesis of organic target molecules was used as a key method for the preparation of cyclopentadiene derivatives. The three-component condensation reactions of primary amines with alkyl propiolates in the presence of N-methylimidazole in water at room temperature were developed as efficient and clean green synthetic procedures for the high-yielding preparation of 4-oxo-2,5-cyclopentadiene-1,2-dicarboxylate derivatives. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

580 - The Color Removal of Dye-Containing Wastewater by Cerium (IV) Sulfate from Aqueous Solutions
Elham Keshmirizadeh Roghayeh Dideh khani

In this study a giant reagent such as Ce (SO4 )2 was used for removing different initial dye concentration (10-1000 mg/l) of reactive red 31 (R.R31) less than two minutes in a laboratory scale whereas the percent of dye removal efficiency was %99.9. The Langmuir, Freund چکیده کامل

In this study a giant reagent such as Ce (SO4 )2 was used for removing different initial dye concentration (10-1000 mg/l) of reactive red 31 (R.R31) less than two minutes in a laboratory scale whereas the percent of dye removal efficiency was %99.9. The Langmuir, Freundlich and Tempkin adsorption models were applied to describe the equilibrium isotherms. The Langmuir model agreed very well with experimental data (R2 > 0.99). The kinetics of adsorption was evaluated by the pseudo first-order, second-order and intra particle models. The data agreed well with the pseudo first-order kinetic model. These results demonstrated that Ce (SO4 )2 is an efficient reagent for removal of R.R 31 from aqueous solutions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

581 - Application of Microfunnel Magnetic Stirring Assisted Liquid-Liquid Micro-extraction Method for Pre-concentration and Determination of Silver Ion in Water Samples
Nasim Bayat Majid Ramezani

In this research, a highly sensitive, selective, rapid and simple micro-funnel magnetic stirringassisted liquid–liquid microextraction (MF-MSA-LLME) method combined with flame atomic absorption spectrometry (FAAS) was introduced for the preconcentration, extractio چکیده کامل

In this research, a highly sensitive, selective, rapid and simple micro-funnel magnetic stirringassisted liquid–liquid microextraction (MF-MSA-LLME) method combined with flame atomic absorption spectrometry (FAAS) was introduced for the preconcentration, extraction, and measurement of trace amounts of silver ion. In this method 1-(2–Pyridylazo)-2-naphthol (PAN) and 1-octanol were used as chelating agent and extraction solvent. Effective parameters on extraction efficiency such as pH of sample solution, type and volume of extraction solvent, amount of ligand, extraction time, and ion strength were investigated and optimized. Under the optimum conditions, calibration curve was linear in the range of 2-250 μg L-1 with correlation of coefficient r2=0.997. Detection limit, relative standard deviation and the enrichment factor were 0.251 μg L-1, 4% (n=7,C=80 μg L-1) and 135, respectively. The proposed procedure was successfully applied for the preconcentration and determination of trace amount of silver in water samples with good accuracy and good validity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

582 - Screening and Optimization of Microextraction of Pb(II) by Inductively Coupled Plasma-Atomic Emission Using Response Surface Methodology
Maryam Salahinejad Fereidoon Aflaki

Dispersive liquid–liquid microextraction (DLLME) combined with inductively coupled plasma-atomic emission spectrometry (ICP-AES) was applied for the determination of lead in different environmental water samples. Ammonium pyrrolidine dithiocarbamate (APDC), chloro چکیده کامل

Dispersive liquid–liquid microextraction (DLLME) combined with inductively coupled plasma-atomic emission spectrometry (ICP-AES) was applied for the determination of lead in different environmental water samples. Ammonium pyrrolidine dithiocarbamate (APDC), chloroform and ethanol were used as chelating agent, extraction solvent and disperser solvent, respectively. The effective parameters, such as volume of extraction and disperser solvents, sample volume, pH, salt effect, extraction time, centrifuge speed and amount of chelating agent were optimized with the aid of response surface methodology (RMS) and experimental design. Plackett-Burman design (PBD) was used to choose the significance variables for the optimization. The significant factors were optimized using a central composite design (CCD) then a quadratic model between the dependent and the independent variables was built. The proposed method showed good coincidence between the experimental data and predictive value, and it has been successfully employed to determine lead in environmental water samples. The limit of detection was 8 ngmL−1 and, repeatability of the method, described as relative standard deviation, was 5.7% (n = 5). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

583 - Three-component Process for the Synthesis of Some Substituted Pyrroles using Water as a Green Solvent
Fatemeh Sheikholeslami-Farahani

A novel, convenient and efficient three-component reaction for synthesizing substituted pyrroles from primary amines and electron deficient acetylenic compounds in the presence of ammonium thiocyanate in water leads to the formation of pyrroles in good yields.

A novel, convenient and efficient three-component reaction for synthesizing substituted pyrroles from primary amines and electron deficient acetylenic compounds in the presence of ammonium thiocyanate in water leads to the formation of pyrroles in good yields. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

584 - Contributing factors on the removal of Azo-dyes from industrial wastewater: A comparison of the efficiency of sonocataysis and photocatalysis process
Azam Pirkarami Leila Fereidooni Kambiz Tahvildari

The influence of the number of operating parameters on photocatalytic and sonocatalytic Acid Red 88 degradation from an aqueous solution was investigated in this paper. The experimental results indicated that the sonocatalytic process with Ni-TiO2 was far more effective چکیده کامل

The influence of the number of operating parameters on photocatalytic and sonocatalytic Acid Red 88 degradation from an aqueous solution was investigated in this paper. The experimental results indicated that the sonocatalytic process with Ni-TiO2 was far more effective for the degradation of high concentration azo dyes, regardless of the process condition. In order to achieve a larger surface area of the catalyst, Ni-TiO2 was suspended in the aqueous solution. The optimum experimental conditions obtained as catalyst dosage of 0.6mg L-1, pH of 7 and dye concentration of 30 mg L-1. The COD value of the solution after photodegradation showed a significant decrease to 59 mg L-1 from 1573 mg L-1 while this value decreased to 34 mg L-1 after sonocatalytic degradation. The catalyst performance was evaluated by SEM and XRD techniques. Dye removal efficiency of 88% was obtained by sonocatalysis process with a dye concentration of 300 mg L-1 and within a pH range of 2-11. However, the efficiency was only 28% after photocatalytic degradation with the same dye concentration and within a more limited pH range of 3-9. Therefore, a specific method was proposed in this article for azo dye degradation. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

585 - Multi-component Process for the Synthesis of Some Phosphonate Derivatives using Water as a Green Solvent
Ali Varasteh Moradi

A novel, convenient and efficient multi-component reaction for synthesis of phosphonate derivatives from activated acetylenic compounds with 2-hydroxyacetophenone in the presence of phosphites in water lead to the formation of phosphonates in good yields.

A novel, convenient and efficient multi-component reaction for synthesis of phosphonate derivatives from activated acetylenic compounds with 2-hydroxyacetophenone in the presence of phosphites in water lead to the formation of phosphonates in good yields. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

586 - HCl- Etched Steel Fiber for Determination of Phthalates in Water Samples by Solid-Phase Microextraction
Afsaneh Mollahosseini Nima Baghbadrani Seyed Saeid Hosseini

In the present work, a stainless steel wire was etched by hydrochloric acid during a chemical etching process. The obtained black layer on the surface of the fiber was used as sorbent for extraction of trace amount of phthalates in the aqueous samples by solid phase m چکیده کامل

In the present work, a stainless steel wire was etched by hydrochloric acid during a chemical etching process. The obtained black layer on the surface of the fiber was used as sorbent for extraction of trace amount of phthalates in the aqueous samples by solid phase microextraction. New fiber efficiency was investigated using a home-made solid-phase microextraction (SPME) device and gas chromatography/flame ionization detection (GC-FID). The effect of the key parameters on extraction and desorption process such as extraction time, extraction temperature, salt addition, desorption time and temperature were optimized. New fiber has easy made process, high thermal and mechanical stability and low-cost. Validation of the method was carried out under the optimized condition and the results showed that calibration curves were linear in the range of 5 to 300 μg L−1 for the target analytes. Limits of detection were ranged between 0.02-1.8 μg L−1(S/N=3). Intra-day, Inter-day and fiber-to-fiber reproducibilites were investigated in different concentrations (at a concentration of 50 μgL−1,precisions were between, 2.94-6.15, 6.85-8.13 and 8.90-13.76 respectively). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

587 - Simultaneous Determination of Carbazoles in Water Samples by Cloud Point Extraction Coupled to HPLC
Rouhollah Heydari

Cloud point extraction (CPE) as a rapid, simple and efficient method coupled with high performance liquid chromatography (HPLC) was used for sample preparation and subsequent determination of carbazole, trinitrocarbazole (TrNC) and tetra nitro carbazole (TNC) in water s چکیده کامل

Cloud point extraction (CPE) as a rapid, simple and efficient method coupled with high performance liquid chromatography (HPLC) was used for sample preparation and subsequent determination of carbazole, trinitrocarbazole (TrNC) and tetra nitro carbazole (TNC) in water samples. Some effective parameters on extraction, such as volume of Triton X-100, extraction time, extraction temperature, ionic strength and centrifuging time were studied and optimized. Under the optimum conditions, recoveries of analytes were in the range of 98.0–102.0%. The calibration curve was linear in the range of 0.08 to 15.0 μg mL−1 for TNC, 0.06 to 15.2 μg mL−1 for TrNC, and 0.08–21.0 μg mL−1 for carbazole. Limit of detection (LOD) and limit of quantification (LOQ) were in the range of 0.009 -0.01 and 0.06-0.08μg mL−1, respectively. The relative standard deviations (RSDs) were in the range of 4.0- 6.2 %. The obtained results show that CPE with a high performance liquid chromatography (HPLC) is a sensitive and simple method for the determination of carbazole, TrNC and TNC in water samples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

588 - Application of Electrochemistry to Determination of Transfer Gibbs Energies and Autoprotolysis Constants for Aqueous Mixtures of Dimethyl Sulfoxide
A. Farjtabar

A practical potentiometric method was applied successfully to experimental electrochemical data in order to determine the autoprotolysis constants (pKap) of water + dimethyl sulfoxide mixtures containing 0-90 % of DMSO by volume at 25° C and 0.1 M ionic strength was چکیده کامل

A practical potentiometric method was applied successfully to experimental electrochemical data in order to determine the autoprotolysis constants (pKap) of water + dimethyl sulfoxide mixtures containing 0-90 % of DMSO by volume at 25° C and 0.1 M ionic strength was maintained in each mixture by NaClO4 solution. The results indicated that water-DMSO mixtures are more basic media than pure water and the pKap value of media increases with addition of DMSO. The variation of pKap value over the media composition range was explained by a linear solvation energy relationship. Thus the correlations between pKap values and the Kamlet- Taft parameters were analyzed by means of multiple linear regressions. The equations obtained can be used to estimate the autoprotolysis constants in a water-DMSO solvent from the relationship between the pK ap values and the Kamlet- Taft parameters of the solvent. The literature values of transfer Gibbs free energies of H+ , ∆t G0 (H+ ), have been applied successfully to quantify the activity of hydroxide ion (∆t G0 (H- )) from the pure water solvent to any binary mixtures which is critical in understanding the organic reactivity in solution. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

589 - Extraction and Determination of Heavy Metals Using Silver Coated Magnetic Nanoparticles and Flame Atomic Absorption Spectrometry
Ehsan Ghasemi Majid Ramezani

A rapid, simple and sensitive magnetic solid phase extraction (MSPE) method was developed for the pre-concentration and determination of copper and cadmium ions. In this study, modified Fe3O4@Ag nanoparticles were synthesized and then ligand 2-isonicotinoyl hydrazine ca چکیده کامل

A rapid, simple and sensitive magnetic solid phase extraction (MSPE) method was developed for the pre-concentration and determination of copper and cadmium ions. In this study, modified Fe3O4@Ag nanoparticles were synthesized and then ligand 2-isonicotinoyl hydrazine carbodithiolate (ITHCDT) was bonded to silver due to the formation of covalent bond of S-Ag. In this method, copper and cadmium ions were absorbed on the sorbent and then eluted by 1 mL of HCl (2 mol L-1) and measured by FAAS. Different effective parameters such as pH, eluent type and volume, amount of sorbent, sorption capacity, contact time were investigated and optimized.Relative standard deviation (RSD, n=7) under optimum condition for Cd (II) and Cu(II) was 1.23% and 1.67%, respectively. Limit of detection (LOD) of the method for cadmium and copper was 0.87 and 0.51 μg L-1, respectively. The proposed method was successfully applied for the determination of trace amounts of copper and cadmium ions in water samples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

590 - Synthesis of Arylidene (thio)barbituric Acid Derivatives using Bentonite as a Natural and Reusable Catalyst in Green Media
Mahdieh Yahyazadehfar Sayed Ali Ahmadi Enayatollah Sheikhhosseini Dadkhoda Ghazanfari

Known as a Lewis acid which acts as a natural catalyst, bentonite can be used to produce several arylidene (thio) barbituric acid derivatives through conducting a Knoevenagel reaction between aromatic aldehydes and (thio) barbituric acid. Water is considered as the medi چکیده کامل

Known as a Lewis acid which acts as a natural catalyst, bentonite can be used to produce several arylidene (thio) barbituric acid derivatives through conducting a Knoevenagel reaction between aromatic aldehydes and (thio) barbituric acid. Water is considered as the medium for this reaction and the results are at arange of good to excellent over a reasonable reaction time. This method is natural and economic as well as convenient to work with, while the reaction time is also short. In addition to excellent results, this method is also environment-friendly due to the use of water as solvent that broadens the domain of organic synthesis in aqueous medium. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

591 - Investigation of the Removal of 2-Nitrophenol Using Continuous Flow MSBR Reactor and Estimated Expiration
Elnaz Bakhshi Sarabi Mohammad Reza Allahgholi Ghasri Ali Parsa

In this research, biological removal of phenol and orthonitrophenol (2NP) pollutants from wastewater by continuous moving bed sequencing batch reactor (MSBR) was studied. The experiments were conducted in various operational conditions to find out the optimum level of t چکیده کامل

In this research, biological removal of phenol and orthonitrophenol (2NP) pollutants from wastewater by continuous moving bed sequencing batch reactor (MSBR) was studied. The experiments were conducted in various operational conditions to find out the optimum level of the significant parameters. Best performance for removal of Phenols was achieved when parameters were set as follows: pH=7, sludge volume=30%, influent volumetric flow rate=20 ml.min-1, number of carriers=150 and aeration flow rate= 12ml. min-1. At this optimum condition, 2NP concentration, Biochemical Oxygen Demand (BOD5) and Chemical Oxygen Demand (COD) indicators reduced 84/7%, 94/8%and94%, respectively. Cost analysis for this treatment method was also assessed and final cost for treatment of 24 L wastewater in each operation was evaluated as 4/46$/L. By increasing treatment sessions, fixed costs would reduce and after treatment of 500 L wastewater, break-even point would achieve, which would turn the final costs down to 2.4 $/L. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

592 - Magnetic Solid Phase Extraction of Triazine Herbicides from Environmental Aquatic Media using Polyaniline/ Fe3O4 Nanocomposite
Faezeh Khalilian Amir Adl Yekta

Polyaniline/Fe3 O4 magnetic nanoparticles were synthesized and employed as a sorbent for the magnetic solid phase extraction (MSPE) of seven triazine herbicides from environmental water samples. The properties of the prepared magnetic sorbent were characterized using fi چکیده کامل

Polyaniline/Fe3 O4 magnetic nanoparticles were synthesized and employed as a sorbent for the magnetic solid phase extraction (MSPE) of seven triazine herbicides from environmental water samples. The properties of the prepared magnetic sorbent were characterized using field emission-scanning electron microscopy (FE-SEM), fourier transform infrared spectroscopy (FT-IR), vibrating sample magnetometer (VSM), X-ray diffraction (XRD) and thermal gravimetric analysis (TGA) methods. Effect of the different parameters influencing the MSPE efficiency, such as sample pH, sorbent amount, and extraction time were investigated and optimized. The amount of enrichment factors for triazines using proposed method were found in the range of 26-49. Calibration curves of triazines showed linearity in the range of 1-1000, 2-1000 and 5-1000 µg/L for analytes. In addition, the detection limits for the analytes were in the range of 0.2-0.9 µg/L. The values of relative standard deviation (RSD%) for n=5 at the concentration level of 10 µg/L were obtained lower than 3.1% for all analytes. Capability of polyaniline/Fe3 O4 magnetic nanoparticles in extraction of triazines was compared with naked Fe3 O4 and polyaniline. The proposed method was also successfully applied to the extraction of triazine herbicides from environmental samples and satisfactory relative recoveries were obtained. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

593 - Flotation/magnetic stirring-assisted liquid-liquid microextraction combined with flame atomic absorption spectrometry for the preconcentration and determination of cadmium (II) after optimization using experimental design
Fatemeh Salimi Majid Ramezani

Arapid, highly sensitive and efficient flotation/magnetic stirring-assisted liquid-liquid microextraction combined with flame atomic absorption spectrometry has been proposed for the preconcentration and quantitative analysis of trace amounts of cadmium (II) in the pres چکیده کامل

Arapid, highly sensitive and efficient flotation/magnetic stirring-assisted liquid-liquid microextraction combined with flame atomic absorption spectrometry has been proposed for the preconcentration and quantitative analysis of trace amounts of cadmium (II) in the presence of sodium diethyldithiocarbamateas complexingagent. Parameters including sample pH, concentration of the complexingagent, volume of extraction solvent, extraction time and aeration time were screened by a Plackett–Burman design and optimal conditions were obtained using a Box-Behnken design. At optimum conditions, the limit of detection and relative standard deviation (n=7, C=20 µg L−1) were 0.16 µg L-1 and 1.39%, respectively. Furthermore, a linear dynamic range of 0.5-80 µg L−1and enrichment factor of 152 were obtained. The accuracy of the method was evaluatedusing the analysis of certified reference material. Finally, the proposed techniquewas successfullyusedfor the determination of trace amounts of cadmium (II) in water and cereal samples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

594 - Green Synthesis of N-pyrroles in Water via Using ZrOCl2.8H2O as an Efficient and Eco-Friendly Catalyst
Hossein Ghafuri Atefeh Emami

A simple and efficient protocol for the synthesis of N-substituted pyrroles from one-pot condensation reaction of 2, 5-dimethoxytetrahydrofuran with aryl/alkyl, sulfonyl and acyl amines in the presence of ZrOCl2•8H2O in water has been developed. This new method h چکیده کامل

A simple and efficient protocol for the synthesis of N-substituted pyrroles from one-pot condensation reaction of 2, 5-dimethoxytetrahydrofuran with aryl/alkyl, sulfonyl and acyl amines in the presence of ZrOCl2•8H2O in water has been developed. This new method has the advantages of simple experimental and work-up procedure, high to excellent yields, easy availability, economical, eco-friendly of the catalyst and high catalytic activity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

595 - Removal of Crude Oil from Oily Artificial Wastewater by Using Pulse Electrochemical Treatment
Azin Karkhaneh Elham Keshmirizadeh

In this study electrocoagulation (EC) process with sacrificial aluminum anode was used to separate crude oil from synthetic oily wastewater emulsion. A preliminary experimental study was performed to evaluate the most accurate operating parameters, which are then used چکیده کامل

In this study electrocoagulation (EC) process with sacrificial aluminum anode was used to separate crude oil from synthetic oily wastewater emulsion. A preliminary experimental study was performed to evaluate the most accurate operating parameters, which are then used for the determination of crude oil removal efficiency. The experimental results indicated that electrocoagulation was very efficient andable to achieve 99% turbidity removal in less than 15 min,pH:7, current density: 125(A/m2). Also the effect of initial concentration of crude oil (2-33 g/L) in wastewater, initial volume of wastewater (600-1800 mL), effect of flow rate (5.5-16.25 mL/s) in semi batch reactor, dose of electrolyte and type of electrolyte were optimized. During the oil removal process, polarization were occurred around anode, for omitting this problem two types of current were studied as follows: “direct current (DC)” and “pulse current (PC)” however the energy consumption were 0.012 and 0.0042 kWh/m3 respectively پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

596 - Application of CM-β-CD-Fe3O4NPs: As an Adsorbent for the Removal of Aluminum ion from Wastewater
Amir Abbas Ghazali Farzaneh Marahel Bijan Mombeni Goodajdar

The applicability of CM-β-CD-Fe3O4NPs synthesis for the removal of Aluminum ion from wastewater was studied. The active sites and morphology structure of CM-β-CD-Fe3O4NPs synthesis were analyzed using BET, FT-IR, XRD, SEM, and XPS respectively. The effect of i چکیده کامل

The applicability of CM-β-CD-Fe3O4NPs synthesis for the removal of Aluminum ion from wastewater was studied. The active sites and morphology structure of CM-β-CD-Fe3O4NPs synthesis were analyzed using BET, FT-IR, XRD, SEM, and XPS respectively. The effect of independent variables namely pH, adsorbent dosage, contact time, Al (III) ion concentration in solution, were investigated through batch experiments, and to be 7, 50 mg L-1, 0.1 g and 90 min for the adsorption of Al (III) ion onto CM-β-CD-Fe3O4NPs sorbent were found respectively. The adsorbed Al (III) ion onto the CM-β-CD-Fe3O4NPs showed excellent fitting to the pseudo-first-order adsorption kinetic with a correlation coefficient value of 0.999.Meanwhile, the experimental equilibrium data were fitted to the conventional isotherm models accordingly. Freundlich isotherm has good applicability for the experimental data with a maximum adsorption capacity (qmax) of 35.88 mgg-1 for Al (III) ion onto CM-β-CDFe3O4NPs. The overall results confirmed that CM-β-CD-Fe3O4NPs could be a promising adsorbent material for Al (III) ion removal from wastewater treatment. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

597 - Chemical Modification of Nanosilica Toward Dispersive Solid Phase Extraction of Trace Triazine Herbicides from Environmental Water Samples
Faezeh Khalilian Hadi Soori

An easy and fast pathway in preparation of organo-functionalized silica in nanosize range withphenyl-terminated group via co-condensation method is reported. Fourier transform infrared(FTIR) spectra confirmed the grafting process and scanning electron microscopy (SEM) i چکیده کامل

An easy and fast pathway in preparation of organo-functionalized silica in nanosize range withphenyl-terminated group via co-condensation method is reported. Fourier transform infrared(FTIR) spectra confirmed the grafting process and scanning electron microscopy (SEM) imagecorroborated formation of nanosized material. Applicability of phenyl-modified nanosilica wasexamined as a sorbent in dispersive solid phase extraction (DSPE)of triazine herbicides. Theeffect of the different parameters affecting DSPE efficiency, such as sample pH, extraction time was studied. The amount of enrichment factors for triazines using proposed method were found in the range of 31-43. Calibration curves of triazines showed linearity in the range of 0.5-200,1.0-200, 1.5-200 and 2.0-1000 µg L-1 for analytes. In addition, the detection limits for theanalytes were in the range of 0.2-0.6 µg L-1. The values of relative standard deviation (RSD%)for n=3 at the concentration level of 10 µg L-1 were obtained lower than 3.5% for all analytes.The proposed method was also applied to the extraction of triazine herbicides from environmental samples and satisfactory relative recoveries were obtained. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

598 - Screening Method for Mononitrotoluenes in Natural Waters Using Magnetic Solvent Bar Liquid-Phase Micro-extraction Followed by Gas Chromatography-Flame Ionization Detection
Hadi Farahani Behrooz Mirza

A simple andefficient hollow fiber-based method,viz magnetic solvent bar liquid-phasemicroextraction (MSB-LPME) combined with gas chromatography-flame ionization detection (GCFID)has been successfully developed for the trace determination of mononitrotoluenes (MNTs) inn چکیده کامل

A simple andefficient hollow fiber-based method,viz magnetic solvent bar liquid-phasemicroextraction (MSB-LPME) combined with gas chromatography-flame ionization detection (GCFID)has been successfully developed for the trace determination of mononitrotoluenes (MNTs) innatural water samples. The analytes were extracted from sample solution to the organic solventimmobilized in a fiber. Following the extraction, the analyte-adsorbed magnetic solvent bar can beeasily isolated from the sample solution by a magnet which could significantlyfacilitate theoperation as well asreducing the total pretreatment time. The bar was mainly eluted withacetonitrile, evaporated to dryness while the residue was dissolved in toluene and finally injectedinto GC-FID. At first, a series of parameters influencing microextraction performance weresystematically investigated and optimized. The values of the detection limit were in the range of0.05-0.08 μg L-1 and the RSD% for the analysis of 50.0μg L-1 of the analytes was below than 5.8%(n = 6). An acceptable linearity (0.996 ≥ r2 ≥ 0.995) and a broad linear range (0.2-200 μg L-1) wereachieved. The method was eventually employed for the preconcentration and determination of theMNTs in environmental water samples and acceptable results were reached. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

599 - Ionic Liquid-based Ultrasound-assisted In-situ Solvent Formation Microextraction and High-performance Liquid Chromatography for the Trace Determination of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons in Environmental Water Samples
Mohsen Zeeb Hadi Farahani

A green and efficient ionic liquid-based ultrasound-assisted in-situ solvent formationmicroextraction (IL-UA-ISFME) in combination with high-performance liquid chromatographyultravioletdetection (HPLC-UV) has been successfully developed for the trace determination offiv چکیده کامل

A green and efficient ionic liquid-based ultrasound-assisted in-situ solvent formationmicroextraction (IL-UA-ISFME) in combination with high-performance liquid chromatographyultravioletdetection (HPLC-UV) has been successfully developed for the trace determination offive selected polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in environmental water samples. In thismethod, a hydrophobic ionic liquid (1-butyl-3-methylimidazolium hexafluorophosphate) wasformed by addition of a hydrophilic ionic liquid (1-butyl-3-methylimidazolium tetrafluoroborate) tosample solution containing an ion-pairing agent (NaPF6). The analytes were extracted into the ionicliquid phase while the microextraction solvent was dispersed through the sample by utilizingultrasonic radiation. The sample was then centrifuged and extracting phase retracted into themicrosyringe, diluted with acetonitrile, and injected to HPLC. In the beginning, effectiveparameters controlling the performance of the microextraction process were studied in detail andoptimized. The limit of detections (LOD, S/N = 3) were in the range of 0.32-0.79 μg L-1 while theRSD% values were below than 5.2% (n = 6). A good linearity (0.997 ≥ r2 ≥ 0.992) and a broadlinear over the concentration ranges from 1 to 500 μg L-1 were achieved. The method wasultimately applied for the preconcentration and sensitive determination of the PAHs in severalenvironmental water samples. The accuracy of the method in the real samples was tested by the relative recovery experiments with results ranging from 90-106%, which confirmed thatcomplicated matrixes had almost little effect on the developed analytical procedure. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

600 - Removal of Anionic Brown 14 and Cationic Blue 41 dyes via Fenton Process
Elham Keshmirizadeh Shahnaz Eshaghi

Textile wastewater contains a number of dyes which are known to be toxic and carcinogenic. In this study the results show that the Fenton (Fe2+/H2O2) process is an efficient method for the removal of Acid Brown 14 (A.BR14) and Cationic Blue 41 (C.B41) dyes from textil چکیده کامل

Textile wastewater contains a number of dyes which are known to be toxic and carcinogenic. In this study the results show that the Fenton (Fe2+/H2O2) process is an efficient method for the removal of Acid Brown 14 (A.BR14) and Cationic Blue 41 (C.B41) dyes from textile wastewater. In this method, two reagents Fe2+and H2O2are used and do not require any additional energy. Several experiments showed that the pH level was an important parameter for this method. Fe2+concentration was also an important factor in the experiment. The UV- Visible spectrophotometer analysis was used for verifying the results. Some of the important parameters were as follows. Initial dye concentration range: 50-500 mg/L, initial volume range: 50-500mL, initial pH: 3-5, concentration of Fe2+as a catalyst: 4-18 mg/L, dose of H2O2as an oxidant: 1.13, 2.26, 3.39g/L, and limitation time: 3-18 minutes. An efficiency of greaterthan 99% was observed for both dyes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

601 - Simultaneous Adsorptive Stripping Differential Pulse Voltammetric Measurements of Trace Lead, Cadmium and Nickel in the Presence of 2-aminobenzoic Acid
Ebrahim Zarei Amir Izadyar Alireza Asghari Maryam Rajabi

In this study, 2-aminobenzoic acid (ABA) has been used as complexing ligand for simultaneousdetermination of metal ions by adsorptive cathodic stripping voltammetry (AdCSV), for the firsttime. Thus, a selective and sensitive procedure was presented for simultaneous dete چکیده کامل

In this study, 2-aminobenzoic acid (ABA) has been used as complexing ligand for simultaneousdetermination of metal ions by adsorptive cathodic stripping voltammetry (AdCSV), for the firsttime. Thus, a selective and sensitive procedure was presented for simultaneous determination oflead, cadmium and nickel using ABA and differential pulse-adsorptive cathodic strippingvoltammetry (DP-AdCSV). The method was based on adsorptive accumulation of the complexes ofPb(II), Cd(II) and Ni(II) ions with ABA onto hanging mercury drop electrode (HMDE), followedby reduction of adsorbed species by differential pulse cathodic stripping voltammetry. The effect ofexperimental parameters such as pH, ABA concentration, accumulation time and potentialand scanrate on the electrode response was examined. Under the optimized conditions, linear calibrationcurves were established for the concentration of Pb(II), Cd(II) and Ni(II) in the ranges of 5-150, 5-120 and 5-150 ng mL-1, respectively. Detection limits of 1.78, 2.26 and 1.78 ng mL-1 were obtainedfor Pb(II), Cd(II) and Ni(II), respectively. An application of the proposed method was reported fordetermination of these elements in tap water and industrial waste water of as real samples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

602 - Removal of Benzyl Paraben from Wastewater Using Zeolitic Imidazolate-67 Modified by Fe3O4 Nanoparticles with Response Surface Methodology
Mohammad Pourmohammad Arezoo Ghadi Ali Aghababai Beni

The applicability of Zeolitic Imidazolate-67, Modified by Fe3O4 Nanoparticles, was studied for the removal of benzyl paraben from wastewater by adsorption method studied using response surface methodology (RSM). For the adsorption characterization of the adsorbent used چکیده کامل

The applicability of Zeolitic Imidazolate-67, Modified by Fe3O4 Nanoparticles, was studied for the removal of benzyl paraben from wastewater by adsorption method studied using response surface methodology (RSM). For the adsorption characterization of the adsorbent used in benzyl paraben adsorption, BET, FTIR, XRD, and SEM analyses were performed. The impacts of variables including initial benzyl paraben concentration (X1), pH (X2), adsorbent dosage (X3), and sonication time (X4) came under scrutiny using response surface methodology (RSM). The values of 10 mg L-1, 0.03 g, 7.0, and 4.0 min were considered as the ideal values for benzyl paraben concentration, adsorbent, pH, and contact time, respectively. Adsorption equilibrium and kinetic data were ﬁtted with the Langmuir monolayer isotherm model and pseudo-second-order kinetics (R2: 0.999) with maximum adsorption capacity (92.0 mgg-1), respectively. The predicted values were in agreement with experimental values obtained for the components of the mixture. The values at the optimized process conditions indicated a commercially viable route for optimal removal of dyes from wastewater. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

603 - Water as the Green Media for the Synthesis of Isoquinoline Derivatives
Rokhsar Pahlavan Maedeh Najaf Zinatossadat Hossaini

An efficient synthesis of isoquinoline-2,3-dicarboxylates is described via one-pot reactions of isoquinoline and alkyl bromids with dialkyl acetylenedicarboxylates in water at 70oC. Themild reaction conditions and high yields of the products exhibit thegood synthetic a چکیده کامل

An efficient synthesis of isoquinoline-2,3-dicarboxylates is described via one-pot reactions of isoquinoline and alkyl bromids with dialkyl acetylenedicarboxylates in water at 70oC. Themild reaction conditions and high yields of the products exhibit thegood synthetic advantageof these methods. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

604 - Removal of Reactive Red 24 Dye by Clean Electrocoagulation Process using Iron and Aluminum Electrodes
Nasser M. Abu Ghalwa Alaa M. Saqer Nader B. Farhat

In this research, the efficiency of electrocoagulation treatment process using iron and aluminum electrodes to treat synthetic wastewater containing Reactive Red 24 (RR 24) was studied. The effects of parameters such as current density, pH, type of electrolyte, initial چکیده کامل

In this research, the efficiency of electrocoagulation treatment process using iron and aluminum electrodes to treat synthetic wastewater containing Reactive Red 24 (RR 24) was studied. The effects of parameters such as current density, pH, type of electrolyte, initial dye concentration, electrolyte concentration, temperature, and inter electrode distance on dye removal efficiency were investigated. The results showed that dye and chemical oxygen demand removals were 99.6% and 91.5% by using iron and were 97.9% and 83.8%, by using aluminum electrodes. The removal of dye exhibited pseudo first order with good correlation coefficients (0.955 and 0.990 for Fe and Al electrodes respectively. It can be concluded that electrocoagulation process by Iron electrode is very efficient and clean process for reactive dye removal from colored wastewater. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

605 - The Kinetic and Thermodynamic Study for Decolorization of Congo red from Aqueous Solution Using Electrocoagulation Process
Neamat Mohammadlou Mohammad Hasan Rasoulifard Motreaz Vahedpour Mohamad Reza Eskandarian

The removal of color from synthetic wastewater containing Congo red was experimentally investigated using electrocoagulation process. The effects of operational parameters such as current density, electrolysis time, electrolyte concentration, electrode distance, initial چکیده کامل

The removal of color from synthetic wastewater containing Congo red was experimentally investigated using electrocoagulation process. The effects of operational parameters such as current density, electrolysis time, electrolyte concentration, electrode distance, initial dye concentration, initial pH and temperature on color removal efficiency were investigated in this study. The tentative results showed that Congo red in the aqueous phase was removed effectively by electrocagulation procedure. Optimum operating range for each of these operating variables was experimentally determined. Under the conditions of an initial dye concentration of 50mg/l, electrolysis time 5min, initial pH 7.5, current density 150A/ m2 , sodium chloride concentration 10g/l, interelectrode distance 0.5 cm, the color removal efficiency reached 98% when electrical energy consumption in this conditions for the decolorization of the dye solution containing Congo red was 0.46 KWh/m3 . Outcomes showed that the first-order rate equation could be described correlation for the decolorization rate of Congo red. The thermodynamic parameters, such as ∆Ho , ∆So and ∆Go , were also determined and evaluated. Further the experimental data were tested with different adsorption isotherm model to describe the electrocoagulation process. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

606 - Advanced Manufacturing Technology by Under Water Friction Stir Welding Technique
M Sadeghi M Farahani H Sabet

Under water friction stir welding (UWFSW) is one of the modern and advanced manufacturing technologies of solid state joining and it is used for welding a wide range of materials. The energy-efficient technique used to the 6061 aluminum alloy joint and it has been demon چکیده کامل

Under water friction stir welding (UWFSW) is one of the modern and advanced manufacturing technologies of solid state joining and it is used for welding a wide range of materials. The energy-efficient technique used to the 6061 aluminum alloy joint and it has been demonstrated to be an effective method to improve the mechanical properties of joints. To illuminate the characteristics of underwater FSW, the microstructural evolution and its effect on mechanical performance of an underwater joint were investigated in the present paper. This work compared the parameters of normal friction stir welding (FSW) and UWFSW on the weld joint. In this investigating FSW used in underwater environment, for this operations research pin covered and shielded from contact water by hollow shaft spin (HSS), the HSS controlled the heat conduction of pin and disconnect with water, applying for the first time a novel underwater FSW technique developed in various industries. The metallographic exams indicate that weld nugget grain size has been decreased. The mechanical testing illustrated that hardness and tensile strength have been increased, on the other hand the percentage of elongation and impact energy have been diminished. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

607 - The Effect of Travel and Rotational Speeds on the Mechanical Properties of Al2024 in Underwater Friction Stir Welding
R. Azarafza A. Rabieifar A. Rezaei S. Nategh

In this research, the friction stir welding was performed underwater in order to evaluate and improve the mechanical properties of aluminum 2024 alloy. Welding samples were compared with the samples in the air welding. The results showed that samples of the underwater w چکیده کامل

In this research, the friction stir welding was performed underwater in order to evaluate and improve the mechanical properties of aluminum 2024 alloy. Welding samples were compared with the samples in the air welding. The results showed that samples of the underwater welding in case the rotational speed is 1000 RPM and feed rate is in 80 mm/min, has the highest tensile strength, also they obtain the highest hardness at a rotational speed of 1000 RPM and forward speed of 100 mm/min. Also, an increase of travel speed reduces deformation of the material, heat input and soft area width during the welding process and increases hardness of TMAZ and HAZ. With increasing rotational speed, heat input and soft area width increased. This will, on the one hand, decrease the hardness of TMAZ and HAZ and, on the other hand, increase the stiffness of the disturbance area. Increasing hardness also ultimately improves the tensile strength of the welding joint. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

608 - An Investigation of the Fatigue Corrosion Behavior of Al 6063-T6 Alloy under Seawater Influence
R. Abdollahi M. Hajisafari A. Zare Bidaki

The purpose of the present study was to investigate the fatigue behavior of Al-6063 alloy using standard rotating-bending test. Corrosion-fatigue test on similar samples was also performed at stress levels corresponding to fatigue test. The samples obtained from fatigue چکیده کامل

The purpose of the present study was to investigate the fatigue behavior of Al-6063 alloy using standard rotating-bending test. Corrosion-fatigue test on similar samples was also performed at stress levels corresponding to fatigue test. The samples obtained from fatigue tests were considered as control samples and the results obtained from fatigue test in air were compared to the results obtained from corrosion-fatigue test in liquid seawater. Scanning Electron Microscopy (SEM) and Optical Microscopy (OM) were used to investigate the micro-structural features and crack characteristics of the specimens. The results obtained from fatigue and corrosion-fatigue test revealed that the presence of corrosion environment decreases the fatigue life. Additionally, microstructure studies on the fracture surface due to corrosion-fatigue revealed that initiation of fatigue crack starts from the depth of corrosion steps and proliferate towards the sample center simultaneous with the penetration of liquid into the crack. Moreover, the appearance, size and propagation way of fatigue crack in corrosion-fatigue test was completely different from the cracks created in a fatigue test. The fracture surface due to corrosion-fatigue test was also different from the fatigue fracture surface. Further studies on failure levels revealed that the ratio of region area due to fatigue to the region area due to final failure was strongly decreased in the corrosion-fatigue test. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

609 - Metallurgical Investigation of Under Water Friction Stir Welding (UWFSW) Process
M Sadeghi

Underwater friction stir welding (FSW) has been demonstrated to be an effective method to improve the mechanical properties of joints. To illuminate the characteristics of underwater FSW, the microstructural evolution and its effect on mechanical performance of an under چکیده کامل

Underwater friction stir welding (FSW) has been demonstrated to be an effective method to improve the mechanical properties of joints. To illuminate the characteristics of underwater FSW, the microstructural evolution and its effect on mechanical performance of an underwater joint were investigated in the present paper. This work compared the parameters of friction stir welding (FSW) and under water friction welding (UWFSW) on the weld joint .In this investigating Friction stir welding (FSW) used in under water environment, for this Operations research pin covered and shielded from contact water by hollow shaft spin (HSS), the HSS controlled the heat conduction of pin and disconnect with water, applying for the first time a novel under water FSW technique developed at marine structures.The novel technique acceptance given by the experimental setup on Al X4000 series, for studied the mechanical and metallographic exams. The metallographic exams indicate that weld nugget grain size has been decreased. The mechanical testing illustrated hardness and tensile strength have been increased, on the other hand the percentage of elongation and impact energy have been decreased. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

610 - پیش بینی جوانه‌زنی بذر علف‌هرز ارینجیوم آبی (Eryngium caeruleum) با کمک مدل‌ هیدروترمال‌تایم
محمد لطفی اصل گیگلو مصطفی اویسی حمید رحیمیان مشهدی بهناز پورمراد کلیبر محمدحسین نعیمی

این آزمایش با هدف بررسی اثر دما و رطوبت بر جوانه‌زنی بذر علف‌هرز ارینجیوم (Eryngium caeruleum) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه علوم علف‌های ‌هرز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل هفت سطح دمایی ( چکیده کامل

این آزمایش با هدف بررسی اثر دما و رطوبت بر جوانه‌زنی بذر علف‌هرز ارینجیوم (Eryngium caeruleum) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه علوم علف‌های ‌هرز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل هفت سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتی‌گراد) و هفت سطح رطوبتی (0 ،2- ،4-، 6-، 8- ،10- و 12- بار) بودند و از مدل هیدروترمال‌تایم بردفورد برای توصیف جوانه‌زنی ارینجیوم استفاده شد. پارامترهای جوانه‌زنی شامل دمای پایه (Tb)، دمای مطلوب (To)، حداقل رطوبت لازم برای آغاز جوانه‌زنی (Wpb)، ضریب کاهشی (b) و انحراف معیار (Sigma) تحت تاثیر سطوح مختلف دما و رطوبت با استفاده از مدل هیدروترمال‌تایم به ترتیب 39/2، 52/23، 93/0-، 13/0 و 34/0 به‌دست آمدند. همچنین نتایج آزمایش نشان داد که سرعت و درصد جوانه‌زنی در دمای پایه تا پتانسیل 4- بار افزایش یافت و در دمای اپتیمم این خصوصیات جوانه‌زنی به بیشترین مقدار خود رسید. با توجه به نتایج به‌دست آمده از این آزمایش می‌توان گفت که بذرهای گیاه چوچاق در دماهای خیلی پایین و خیلی بالا به تنش خشکی مقاومت نداشته و در دمای 20 درجه سانتی‌گراد بیشترین مقاومت را از خود نشان می‌دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

611 - الأسطورة والرمز وتوظیفهما فی منظومة بانوگشسب‌نامه
محمود طاووسی خدیجة بهرامی‌رهنما

تکشف الأساطیر عن الحلقات الخفیة للاوعی الجماعی عند البشر، وهی تحمل فیطیاتها الکثیر من المفاهیم الرمزیة والمفعمة بالأسرار عند کل أمة. إنّ منظومة بانوگشسب نامه منظومة أسطوریة یشاهد القارئ فیها ألواناً من التوظیف الأسطوری للنماذج العلیامن المرأة البطلة والمقاتلة. ویشیر تقر چکیده کامل

تکشف الأساطیر عن الحلقات الخفیة للاوعی الجماعی عند البشر، وهی تحمل فیطیاتها الکثیر من المفاهیم الرمزیة والمفعمة بالأسرار عند کل أمة. إنّ منظومة بانوگشسب نامه منظومة أسطوریة یشاهد القارئ فیها ألواناً من التوظیف الأسطوری للنماذج العلیامن المرأة البطلة والمقاتلة. ویشیر تقریر اعتماد المرأة علی ذاتها فی المنظومة إلی فترة ازدهار دور المرأة فی عصر الزراعة، العصر الذی یدعی عصر زعامة المرأة. تحاول المرأة فی هذه المنظومة البدیعة أن تعبر عن قدراتها وماهیتها. وبناء علی ما تقدم، تسعی هذه المقالة إلی إظهار شخصیة بانوگشسب فی هذه المنظومة وتسلیط الضوء علی توظیفات أسطوریة أخری، مثل: التحول الجسدی الذی یعدّ من القضایا المهمة فی هذه المنظومة، کما تدرس موضوع رمزیة الماء من خلال إطار نظری یحاول تحلیل التوظیفات الأسطوریة المذکورة أعلاه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

612 - بهینه سازی ضرایب کنترل کننده تناسبی انتگرالی مشتقی کنترل دور موتور بدون جاروبک با الگوریتم بهینه سازی چرخه آب
حبیب اله خدادادی مصطفی اسمعیل بیک نجمه چراغی شیرازی

در دهه های گذشته تعداد زیادی از کنترل کننده های سرعت برای کنترل سرعت موتورهای بدون جاروبک طراحی شده اند. به طور معمول ، کنترل کننده مشتقی انتگرالی تناسبی انتخاب بهینه برای کنترل سرعت موتورهای بدون جاروبک است که می توان با طراحی پارامترهای سیستم کنترل کننده مشتقی انتگرال چکیده کامل

در دهه های گذشته تعداد زیادی از کنترل کننده های سرعت برای کنترل سرعت موتورهای بدون جاروبک طراحی شده اند. به طور معمول ، کنترل کننده مشتقی انتگرالی تناسبی انتخاب بهینه برای کنترل سرعت موتورهای بدون جاروبک است که می توان با طراحی پارامترهای سیستم کنترل کننده مشتقی انتگرالی تناسبی، سرعت موتورهای بدون جاروبک را کنترل کرد. روشهای زیادی برای بدست آوردن بهینه پارامترهای کنترل کننده مشتقی انتگرالی تناسبی وجود دارد. یکی از روشهای که بسیار زیاد از آن برای بدست آوردن و طراحی پارامترهای کنترل کننده مشتقی انتگرالی تناسبی استفاده شده است الگوریتم های بهینه سازی هستند. الگوریتم بهینه سازی چرخه آب یک الگوریتم بهینه سازی است که با استفاده از آن کار طراحی و بهینه سازی پارامتر های کنترل کننده مشتقی انتگرالی تناسبی انجام می گیرد. در این مقاله ضریب مشتقی برابر 0 ضریب انتگرالی برابر0.2259937 و ضریب تناسبی0.00188894 بدست آمده است که معیار پایداری برابر0.01038433 ، زمان صعود برابر0.00962 ثانیه ، زمان نشست نمودار برابر0.01492 ثانیه، زمان اوج برابر0.01817 ثانیه و کمترین مقدار نشست نمودار برابر0.9059 را بدست می آورد. این نتایج در مقایسه با نتایج بدست آمده از الگوریتم های ازدحام ذرات و ژنتیک و... قرار گرفته است و بهتر بودن روش چرخه آب را نمایش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

613 - الگوریتم واترمارکینگ خودکار جدید مبتنی بر منطق فازی و بهینه سازی شاهین هریس
مهدی فلاح کاظمی آرش احمدپور نادیا پورمهدی

10.30495/jce.2023.1998526.1230

این مقاله یک روش واترمارکینگ جدید برای بهبود استحکام و شفافیت تصاویر استخراج‌شده و میزبان ارائه می‌کند. فرآیند تعبیه بر اساس تجزیه بانک فیلتر جهت‌دار هرمی و ماتریس مثلثی است و فرآیند استخراج واترمارک، بر اساس منطق فازی ممدانی است. در این طرح، به منظور دستیابی به استحکام چکیده کامل

این مقاله یک روش واترمارکینگ جدید برای بهبود استحکام و شفافیت تصاویر استخراج‌شده و میزبان ارائه می‌کند. فرآیند تعبیه بر اساس تجزیه بانک فیلتر جهت‌دار هرمی و ماتریس مثلثی است و فرآیند استخراج واترمارک، بر اساس منطق فازی ممدانی است. در این طرح، به منظور دستیابی به استحکام و شفافیت کارآمد، از الگوریتم بهینه‌سازی شاهین هریس برای یافتن بهترین مقدار ضریب تعبیه استفاده شده است. در الگوریتم تعبیه، از تجزیه بانک فیلتر جهت‌دار هرمی استفاده شده است و سپس زیر باندهای تقریبی به بلوک‌های 8*8 غیر همپوشان تقسیم می‌شوند. با اعمال تجزیه ماتریس مثلثی به بلوکهای ناهمپوشان، بیت‌های نشانه در درایه‌ ماتریس درج می‌شود و از طرف دیگر از استلزام ممدانی و موتور استنتاج ضرب برای استخراج نشانه استفاده شده است که منجر به استخراج واترمارک کارآمد شده است. نتایج نشان می‌دهد که کیفیت تصویر واترمارک شده برابر با dB6/60 است. در ضمن، الگوریتم پیشنهاد شده در برابر حملات مقاوم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

614 - تشخیص طحال از تصاویر MRI شکمی با استفاده از شبکه های عصبی وتبدیل آبخیز
زهره میری علیرضا ذوالقدراصلی مهران یزدی

امروزه MRI یکی از روش های مفید تصویر برداری است. از تصویر برداری MRI شکمی بطور گسترده ای در تشخیص های پزشکی از جمله تومورها، تشخیص بافت و غیره استفاده می گردد.لذا الگوریتمهای سریع و مناسب بخش بندی نقش مهمی در تشخیص بیماری ها، طبقه بندی و توصیف کمی بافت، جداسازی عناصر مخ چکیده کامل

امروزه MRI یکی از روش های مفید تصویر برداری است. از تصویر برداری MRI شکمی بطور گسترده ای در تشخیص های پزشکی از جمله تومورها، تشخیص بافت و غیره استفاده می گردد.لذا الگوریتمهای سریع و مناسب بخش بندی نقش مهمی در تشخیص بیماری ها، طبقه بندی و توصیف کمی بافت، جداسازی عناصر مختلف و تشخیص تومور دارد. در این مقاله یک سیستم اتوماتیک جداسازی طحال از تصاویر MRI شکمی ارائه شده است که شامل دو مرحله پیش پردازش و الگوریتم جداسازی طحال می باشد. پیش پردازش جهت نویز زدایی و بالا بردن کیفیت تصویر استفاده می شود. جداسازی طحال شامل سه مرحله بخش بندی با استفاده از تبدیل آبخیز، محاسبه ویژگی ها و مرحله آخر مقایسه این ویژگی ها با مقادیر مرجع می باشد.هر عنصری که ویژگی های آن به ویژگی های مرجع نزدیکتر باشد بعنوان طحال برچسب زده می شود.برای بدست آوردن مقادیر مرجع که همان ویژگی های شکلی طحال می باشد، از یک شبکه عصبی رو به جلو استفاده شده است. نتایج خروجی طحال بدست آمده با خروجی طحال که توسط یک متخصص استخراج می گردد مقایسه و درصد اختلاف این دو خروجی به عنوان خطا در نظر گرفته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

615 - روشی برای بخش بندی تصاویر سنجش از دور با استفاده از الگوریتم Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means
محسن حامد فاطمه حاجیانی

در تقسیم بندی پیکسل های تصویر سنجش از دور با استفاده از بخش بندی Watershed، مرزهای تصویر به خوبی آشکار نمی شوند. در این مقاله، یک الگوریتم خوشه بندی تصویر بر اساس بخش بندی Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means ارائه شده است. روش کار به این صورت است که در ابتدا از الگوریتم چکیده کامل

در تقسیم بندی پیکسل های تصویر سنجش از دور با استفاده از بخش بندی Watershed، مرزهای تصویر به خوبی آشکار نمی شوند. در این مقاله، یک الگوریتم خوشه بندی تصویر بر اساس بخش بندی Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means ارائه شده است. روش کار به این صورت است که در ابتدا از الگوریتم Watershed برای بخش بندی تصویر حاصل از مجموع مشتق تصویر با تصویر اصلی استفاده می شود. مشتق گرفتن از تصویر موجب می شود مرزهای تصویر به خوبی آشکار شده و رویهم افتادگی بین مرزها رخ ندهد. پس از بخش بندی، برای ترکیب نواحی مشابه حاصل، از خوشه بندی Fuzzy C-Means استفاده می شود. در نهایت، به منظور بهبود نتایج خوشه بندی، یک ماتریس تقسیم بندی جدید نیز برای هر ناحیه از تصویر، با توجه به ویژگی های نواحی همسایه ی آن محاسبه می شود. با توجه به اینکه تصاویر سنجش از دور شامل یک سطح نویز بالا هستند، الگوریتم پیشنهادی در مقایسه با الگوریتم Watershed رایج، توانایی بیشتری در مقابله با نویز دارد و لبه های تصویر بهتر نمایان می شوند. نتایج آزمایش روش پیشنهادی بر روی یک نمونه تصویر سنجش از دور، عملی بودن و کارایی الگوریتم پیشنهادی را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

616 - روشی برای بخش بندی تصاویر سنجش از دور با استفاده از الگوریتم Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means
ابراهیم علی بابایی روح اله آقاجانی

در تقسیم بندی پیکسل های تصویر سنجش از دور با استفاده از بخش بندی Watershed، مرزهای تصویر به خوبی آشکار نمی شوند. در این مقاله، یک الگوریتم خوشه بندی تصویر بر اساس بخش بندی Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means ارائه شده است. روش کار به این صورت است که در ابتدا از الگوریتم چکیده کامل

در تقسیم بندی پیکسل های تصویر سنجش از دور با استفاده از بخش بندی Watershed، مرزهای تصویر به خوبی آشکار نمی شوند. در این مقاله، یک الگوریتم خوشه بندی تصویر بر اساس بخش بندی Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means ارائه شده است. روش کار به این صورت است که در ابتدا از الگوریتم Watershed برای بخش بندی تصویر حاصل از مجموع مشتق تصویر با تصویر اصلی استفاده می‌شود. مشتق گرفتن از تصویر موجب می‌شود مرزهای تصویر به خوبی آشکار شده و رویهم افتادگی بین مرزها رخ ندهد. پس از بخش بندی، برای ترکیب نواحی مشابه حاصل، از خوشه بندی Fuzzy C-Means استفاده می‌شود. در نهایت، به منظور بهبود نتایج خوشه بندی، یک ماتریس تقسیم بندی جدید نیز برای هر ناحیه از تصویر، با توجه به ویژگی‌های نواحی همسایه‌ی آن محاسبه می‌شود. با توجه به اینکه تصاویر سنجش از دور شامل یک سطح نویز بالا هستند، الگوریتم پیشنهادی در مقایسه با الگوریتم Watershed رایج، توانایی بیشتری در مقابله با نویز دارد و لبه های تصویر بهتر نمایان می‌شوند. نتایج آزمایش روش پیشنهادی بر روی یک نمونه تصویر سنجش از دور، عملی بودن و کارایی الگوریتم پیشنهادی را نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

617 - جداسازی و شناسایی اجزاء تشکیل دهنده روغن های اسانسی گیاه Prangos latiloba Korov.به روش طیف سنجی جرمی کوپل شده با کروماتوگرافی گازی
سیداصغر حسینی

گیاهان دارویی از ارزش خاصی در علوم زیستی و پزشکی به لحاظ پیشگیری و درمان بیماری برخوردار است. در سال های اخیر استفاده از گیاهان دارویی به دلیل اثبات اثرات مفید آن، ارزان بودن، نداشتن اثرات جانبی زیاد و همچنین سازگار بودن با محیط زیست روزبه روز در حال افزایش است. در این چکیده کامل

گیاهان دارویی از ارزش خاصی در علوم زیستی و پزشکی به لحاظ پیشگیری و درمان بیماری برخوردار است. در سال های اخیر استفاده از گیاهان دارویی به دلیل اثبات اثرات مفید آن، ارزان بودن، نداشتن اثرات جانبی زیاد و همچنین سازگار بودن با محیط زیست روزبه روز در حال افزایش است. در این تحقیق، روغن های اسانسی بخش های مختلف از گیاه معطر و وحشی جاشیر گچ دوست (Prangos latiloba Korov، توسط روش تقطیر با آب استحصال و ترکیبات متشکله به کمک روش کروماتوگرافی گازی توأم با طیف سنجی جرمی (GC/MS) بررسی و شناسایی گردید. ترکیبات اصلی تشکیل دهنده ی اسانس حاصل از این گیاه به ترتیب لیمونن(54/13%)، میرسن(58/8%)، المول(79/7%) و آلفا فلاندرن(88/6%) بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

618 - تمثیل‌های اجتماعی در داستان های کوتاه «آب زندگی» و «قضیۀ خر دجال» اثر صادق هدایت
لیلا خیاطان فرزانه یوسف قنبری نسیم خواجه زاده مسعود خردمندپور

10.30495/jpll.2022.699347

هدف از نوشتار حاضر شناخت و تبیین نقش و کارکرد یکی از آرایه های ادبی در آفرینش تصاویر و مضامین اجتماعی در داستان کوتاه است. پاسخ دادن به این سؤال که آیا صنایع گوناگون ادبی به‌ کار رفته در داستان های کوتاه فارسی، به ویژه تمثیل، می توانند علاوه بر نمایش ظرافت‌های بیانی و ب چکیده کامل

هدف از نوشتار حاضر شناخت و تبیین نقش و کارکرد یکی از آرایه های ادبی در آفرینش تصاویر و مضامین اجتماعی در داستان کوتاه است. پاسخ دادن به این سؤال که آیا صنایع گوناگون ادبی به‌ کار رفته در داستان های کوتاه فارسی، به ویژه تمثیل، می توانند علاوه بر نمایش ظرافت‌های بیانی و بلاغی، نقش عناصر زیبایی شناختی را به ‌عنوان پدیده ای پویا، در نمایش بهتر شرایط سیاسی و اجتماعی زمان ساخت اثر نشان دهند؟،اهمیت و ضرورتِ بررسی تمثیل و کارکرد اجتماعی آن را در یکی تازه ترین انواع ادبی در زبان فارسی به خوبی معلوم می سازد. به طوری که می توان ادعا کرد درک و برداشت اجتماعی از داستان های تمثیلی بر جذابیت مباحث و مطالعات فرامتنی می افزاید. روش گردآوری در این جستار بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و شیوه پژوهش بر پایه روش توصیفی-تحلیلی است که ابتدا خلاصه‌ای از هر دو داستان‌ آمده و سپس مصادیقی از تمثیل‌های اجتماعی به‌کاررفته در آن ها کشف و مورد تحلیل مضمون و محتوا قرارگرفته است. بافت و ساختار درونی هر دو داستان مورد بحثِ ما در این مجال به گونه ای است که پس از این بررسی، این نتیجه حاصل شد که نویسنده از قالب تمثیل برای بهتر نشان دادن وجوه نواقص و معایب جامعه ی روزگارش بهره برده و مفاهیم اجتماعی – سیاسی عصرش را در بطن یک داستان تمثیلی جای داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

619 - تحلیل و بررسی تمثیل‌های «آب» و «آهو» در رمان‌های «بابای آهوی من باش» و «نخل‌ها و آدم‌ها»
حمید رضا اکبری احمد رضا کیخای فرزانه مصطفی سالاری

این پژوهش در پی آن است که الگویی معنایی از دو روایت را فراتر از واکاوی شخصیت‌ها، زمان و مکان، پی‌رنگ و گره‌افکنی و مقوله‌هایی چون نقش و کارکرد، اهداف و جنبه‌های مختلف آن به مخاطب معرفی کند. سؤال اصلی پژوهش آن است که چگونه می‌توان با بررسی یک روایت به جنبه‌های تمثیلی و م چکیده کامل

این پژوهش در پی آن است که الگویی معنایی از دو روایت را فراتر از واکاوی شخصیت‌ها، زمان و مکان، پی‌رنگ و گره‌افکنی و مقوله‌هایی چون نقش و کارکرد، اهداف و جنبه‌های مختلف آن به مخاطب معرفی کند. سؤال اصلی پژوهش آن است که چگونه می‌توان با بررسی یک روایت به جنبه‌های تمثیلی و معنایی آن پی برد. در پاسخ می‌توان عنوان کرد این مقاله تلاش می‌کند با کشف و معرفی جنبه‌های ساختاری روایت؛ پیوند آن را با بن‌مایه‌های معنایی و تمثیل‌های واژگانی ارائه کند؛ ازاین‌رو هدف این مقاله تحلیل و بررسی ساختار رمان‌های بابای آهوی من باش از حسن بنی عامری و نخل‌ها و آدم‌ها از نعمت‌الله سلیمانی با الگوپذیری از توانایی بالقوه و کنش بالفعل زبان (روساخت و ژرف‌ساخت) از منظر کاربرد تمثیل‌های (آب و آهو) با تکیه‌بر نظریه کنشگرای گرماس است. نتایج این پژوهش که به روش مطالعه کتابخانه‌ای (توصیفی-تحلیلی) انجام‌شده است؛ بیانگر آن است که می‌توان از طریق روساخت یک داستان که پیگیری رویدادهای ساختار آن است به ژرف ساختی دست‌یافت که همان بن‌مایه های تمثیلی و شگرف در ساختار معنایی روایت است؛ با این نگرش آب در روایت های معرفی شده تمثیلی از صفای دل و روایت کننده صداقت قهرمانان داستان است و آهو تمثیلی از زیبایی و تعلق به دنیای مادی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

620 - نمادها و تمثیل‌های آب در مخزن الاسرار
مسعود پاکدل فرشته توکلی

نماد یا رمز عبارت از کاربرد کلمه و کلام به جای همانندهای آن که هم معنای حقیقی خود را به همراه دارد و هم به قرینه ی باورهای شاعر و دلالت های عقلی دارای معنای مجازی است. رمزها در کلمه و کلام در داستان ها با زیبایی و سنجیدگی خاصی به کار رفته اند. نخستین کسی که به رمزهای مو چکیده کامل

نماد یا رمز عبارت از کاربرد کلمه و کلام به جای همانندهای آن که هم معنای حقیقی خود را به همراه دارد و هم به قرینه ی باورهای شاعر و دلالت های عقلی دارای معنای مجازی است. رمزها در کلمه و کلام در داستان ها با زیبایی و سنجیدگی خاصی به کار رفته اند. نخستین کسی که به رمزهای موجود در خلوت‌های دل شاعر اشاره می‌کند نظامی است. او از نماد آب در مخزن الاسرار در طرح معانی ژرف عرفانی و حکمی بهره های فراوانی برده است. در کلام او نوعی پیوند درونی و هماهنگی پیش ساخته بین لفظ و معنی دیده می شود که نظیر آن را در اشعار شاعران دیگر نمی‌توان نشان داد. در این مقال آب را نماد آبرو، آسمان، شراب، هستی، ... می‌یابیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

621 - بررسی و تحلیل تمثیل «آب حیات» (با نگاهی به غزلیات حافظ)
محمدجلیل بهادری سید احمد حسینی کازرونی

تمثیل را می‌توان متنی با مفاهیم متنوع تعریف کرد که مفاهیم آن با معنای تحت اللفظیش تفاوت دارند. آب حیات یا آب زندگانی از دیرباز، یکی از تمثیل‌های معروف و رایج در فرهنگ و ادبیات فارسی است که در ذهن و زبان بزرگان شعر و ادب، در مفاهیم گوناگونی تجلی یافته است. بررسی منشأ و ا چکیده کامل

تمثیل را می‌توان متنی با مفاهیم متنوع تعریف کرد که مفاهیم آن با معنای تحت اللفظیش تفاوت دارند. آب حیات یا آب زندگانی از دیرباز، یکی از تمثیل‌های معروف و رایج در فرهنگ و ادبیات فارسی است که در ذهن و زبان بزرگان شعر و ادب، در مفاهیم گوناگونی تجلی یافته است. بررسی منشأ و اساس این تمثیل و استخراج مفاهیم گوناگون آن، هدف این جستار است؛ بدین منظور دیوان حافظ به عنوان منبع اصلی، انتخاب شد تا با شاهد مثال هایی از غزلیات وی، تنوع مفاهیم در این تمثیل باز نموده شود. حاصل این پژوهش نشان داد که حافظ به منظور آرایش کلام و تقویت معانی، 25 بار، ترکیب آب حیات و مترادف های آن را به کار برده است و در آن کاربردها، با استفاده از استدلال های خیالی، مفاهیمی چون می، لب و دهان یار، قدرت بیان شاعر و شعر او، حالات عرفانی و واردات غیبی، شاهد و هوای منزل یار را اراده کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

622 - تمثیل در شعر سهراب سپهری
سعیده ساکی انتظامی

هشت کتاب نام مجموعه شعرهای سهراب سپهری است، که شامل اشعار مرگ رنگ، زندگی خواب‌ها، آوار آفتاب، شرق اندوه، صدای پای آب، مسافر، حجم سبز و ماهیچ ما نگاه، است. تمثیل از جمله آرایه‌هایی است که در شعر نو و از جمله در شعر سهراب سپهری نیز خودنمایی می‌کند و یکی از مواردی است که ب چکیده کامل

هشت کتاب نام مجموعه شعرهای سهراب سپهری است، که شامل اشعار مرگ رنگ، زندگی خواب‌ها، آوار آفتاب، شرق اندوه، صدای پای آب، مسافر، حجم سبز و ماهیچ ما نگاه، است. تمثیل از جمله آرایه‌هایی است که در شعر نو و از جمله در شعر سهراب سپهری نیز خودنمایی می‌کند و یکی از مواردی است که باعث جان دار شدن و تصویرسازی در شعر می‌شود. پس از بررسی، پژوهشگر متوجه کاربرد معنای آب به مفاهیم متفاوت در شعر سپهری شد، که از دلایل ضرورت و اهمیت بررسی آن محسوب می‌شود، محقق با هدف یافتن روابط تمثیلی با موضوع آب، چشمه، برکه و گرداب به بررسی متن‌ شعرهای سپهری پرداخته است؛ که در میان مجموعه‌ی اشعار وی تعدادی از شعرها را یافت که در آن شاعر با دیدگاه تمثیلی به آب نگریسته بود. در این پژوهش، پژوهشگر می‌خواهد بداند: آیا در شعر سهراب سپهری تمثیل به کار برده شده است؟ تمثیل‌های به کار برده شده از چه نوعی هستند؟ هدف شاعر از بهره گیری از تمثیل چه بوده است؟ در بررسی پیشینه‌ی این تحقیق پژوهشگر متوجه شد، با توجه به اینکه پژوهش‌های انجام شده متفاوت از پژوهش حاضر است لذا محقق به آن پرداخت. در این روند پژوهشگر به این نتایج دست یافت: کاربرد آب در شعر سهراب سپهری در مفهوم آرامش، روح و جان، آگاهی، معنویت، آسایش، نو شدن و پویایی و حرکت، ذهن و فکر، زیبایی و گذر زمان به کار برده شده است، این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و از طریق فیش برداری و به شیوه تحلیلی _ توصیفی صورت گرفته است. همچنین از کتاب‌ها و مقالات دست اول برای شناخت بهتر مفهوم تمثیل و چگونگی تشخیص آن در شعر سپهری نیز بهره برده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

623 - Design and Manufacturing Optimization of Abrasive Water Jet Machining using Expert System
Morteza sadegh amalnik

This paper addresses the concept of the expert system for abrasive waterjet machining. For optimization of abrasive waterjet machining, computer based concurrent engineering environment is used. The design specification is acquired through a feature based approach. The چکیده کامل

This paper addresses the concept of the expert system for abrasive waterjet machining. For optimization of abrasive waterjet machining, computer based concurrent engineering environment is used. The design specification is acquired through a feature based approach. The expert system links with feature base library. The expert system links with material database which holds attributes of more than 20 type of materials. It also links with abrasive data base which hold attributes of 8 types of abrasive, and also 4 type and size of machine. expert system also links with machine database which hold machine parameters. For each design feature, the expert system provides information needed for optimization of design and manufacturing. The expert system can be used as an advisory system for optimization of design and manufacturing. It can be used as a teaching program for new abrasive waterjet machining operators. For each design feature, the expert system provides information such as machining cycle time and cost and cutting rate. By changing machine parameters, we can optimize machining cycle time and cost and cutting rate. Comparison results of the expert system and experimental CNC Abrasive waterjet results for different design feature shows that machining time and cost of expert system is 10% less than experimental. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

624 - Investigating Effects of Vertical Baffles on Damping of Shallow Water Sloshing using a 3D Model
Rahim Shamsoddini Bahador Abolpour

10.30486/admt.2023.1968678.1385

Liquid sloshing is a common phenomenon in the transporting of liquid tanks. A safe liquid transporting needs to control the entered fluctuating forces to the tank walls, before leading these forces to large forces and momentums. Using predesigned baffles is a simple met چکیده کامل

Liquid sloshing is a common phenomenon in the transporting of liquid tanks. A safe liquid transporting needs to control the entered fluctuating forces to the tank walls, before leading these forces to large forces and momentums. Using predesigned baffles is a simple method for solving this problem. Smoothed Particle Hydrodynamics is a Lagrangian method that has been widely used to model such phenomena. In the present study, a three-dimensional incompressible SPH model has been developed for simulating the liquid sloshing phenomenon. This model has been improved using the kernel gradient correction tensors, particle shifting algorithms, turbulence model, and free surface particle detectors. The results of the three-dimensional numerical model are compared with an experimental model, showing a very good accuracy of the three-dimensional numerical method used. This study aims to investigate vertical baffle effects on the control and damping of liquid sloshing. The results of the present investigation show that in this particular case, by using baffles, it is possible to reduce more than 50% of the maximum value of pressure fluctuations in the slashing phenomenon. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

625 - Study on the Wettability and Optical Properties of Polydimethylsiloxane-SiO2 Nano-composite Surfaces
Reza Abedinzadeh Hamid Shirian Janan Parhizkar

10.30495/admt.2020.1894890.1177

In this paper, the effects of different weight percentages of silica nano-particles on the wettability and optical properties of polymer based surfaces were investigated. The Polydimethylsiloxane (PDMS)-SiO2 nano-composites containing 0.5, 1, 2, 3 and 4 wt% silica were چکیده کامل

In this paper, the effects of different weight percentages of silica nano-particles on the wettability and optical properties of polymer based surfaces were investigated. The Polydimethylsiloxane (PDMS)-SiO2 nano-composites containing 0.5, 1, 2, 3 and 4 wt% silica were prepared and coated on the fabric surfaces by immersion technique at the ambient conditions. Then, the characterization of nano-composite coated samples was carried out by water contact angle technique, scanning electron and atomic force microscopes and diffuse reflectance spectroscopy. It was found that increasing the silica content caused to increase the water contact angle of sample to 158° which results in an improvement in the water repellency property. This can be due to the aggregation of silica nano-particles which led to higher surface roughness of sample. The AFM and SEM images validated the results of surface roughness. However, Silica-PDMS composite coated sample exhibited a lower transmittance value (57%) in comparison to the uncoated sample (90%). This can be ascribed to the light scattering by silica nano-particles. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

626 - Development of A New Correlation for Estimating Pressure Gradient of Oil- Water Two Phase Flow in A Horizontal Pipe
yasha hasanzade seyed ali AlaviFazel zoha azizi seyed mohsen peyghambarzadeh alireza azimi

10.30495/admt.2021.1928725.1279

Pressure gradient of a two phase mixture in a horizontal pipe were experimentally investigated for water/super viscose oil mixtures. The mixture contained oil having a viscosity of 67 cp and density of 0.872 g/cm3, and pure water, flowing through an acrylic pipe having چکیده کامل

Pressure gradient of a two phase mixture in a horizontal pipe were experimentally investigated for water/super viscose oil mixtures. The mixture contained oil having a viscosity of 67 cp and density of 0.872 g/cm3, and pure water, flowing through an acrylic pipe having a length and diameter of 6 m and 20 mm, respectively. A high speed digital camera has been used to record visual information. Superficial velocities of water and oil were in the range between 0.18–1.2 m/s and 0.18–0.95 m/s, respectively. The experimental pressure gradient has been compared to the Al-Wahaibi correlation and two-fluid model. The absolute average error for the “two-fluid model” and Al-Wahaibi correlation have been calculated for 30% and 12%, respectively. In this investigation, a new modified correlation is developed on the basis of the Al-Wahaibi correlation, that predicts the values of pressure gradient with an absolute average error of about 9%. The pressure gradient correlation was validated extensively against 11 independent data sources. To our knowledge, this is the best pressure gradient furmola that is published for oil–water flow which includes wide range of operational conditions including fluid properties, pipe diameters and pipe materials. One of the advantages of the new proposed formula is that it also performs well for super viscosity oils. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

627 - Quantization Watermarking in Three-Dimensional Wavelet Transform Domain
Mohsen Ashourian

Quantization watermarking is a technique for embedding hidden copyright information based on dithered quantization. This non-blind scheme is only practical for watermarking applications, where the original signal is available to the detector as for a fingerprinting purp چکیده کامل

Quantization watermarking is a technique for embedding hidden copyright information based on dithered quantization. This non-blind scheme is only practical for watermarking applications, where the original signal is available to the detector as for a fingerprinting purpose. The goal of this paper is to analyse the quantization watermarking in the three-dimensional wavelet transform. We consider the nonlinear effect of dithered quantization in the time-domain representation of the filter bank. We derive a compact and general form for distortion in the host video due to the encoding and embedding process. The formulation has the capacity to be simplified and optimized for different filter banks and dither signals. We provide some supporting experiments for the three-dimensional wavelet analysis of video signal. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

628 - Simulation and analysis of electromagnetic fields resulting from lightning in the proximity of watercraft using Maxwell v.15 software
Shahrouz Nasiri Mehdi Tabasi Alireza Bakhshinejhad

Strike of lightnings with sea, due to the high conductivity of salty water creates more extreme electromagnetic fields in comparison with lightnings in land. This paper deals with analysis and simulation of electromagnetic fields resulting from lightning in the proximit چکیده کامل

Strike of lightnings with sea, due to the high conductivity of salty water creates more extreme electromagnetic fields in comparison with lightnings in land. This paper deals with analysis and simulation of electromagnetic fields resulting from lightning in the proximity of a watercraft in sea and its effect on the equipment on the watercraft. The magnitude of electric and magnetic fields is first calculated using Uman integral equations to calculate the electric field resulting from a limited current channel on a perfect conductor. To solve the field integrals, dual precision exponential model was used for the lightning’s current. Due to limitations of the solution of field integrals, parametric analysis is difficult. For this reason, the lightning channel and watercraft model was simulated in Maxwell software and the obtained fields were compared with the results of integral solution. Considering the closeness of integral and simulation results, with alteration of the peak lightning current and its distance off the watercraft, the field sensitivity to these variables was measured and the results of parametric analysis have been presented for different parts of the watercraft. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

629 - Modeling and Investigating Lightning Wave Transfer through Distribution Transformer to Watercraft Power System
Shahrouz Nasiri Mehdi Tabasi Alireza Bakhshinejhad

This paper deals with modeling and investigating transient overvoltage resulting from lightning in medium voltage grid and transferring it to low-voltage grid inside watercraft during berthing and connection of the grid in the coast. Lightning wave transfer through dist چکیده کامل

This paper deals with modeling and investigating transient overvoltage resulting from lightning in medium voltage grid and transferring it to low-voltage grid inside watercraft during berthing and connection of the grid in the coast. Lightning wave transfer through distribution transformer has been considered taking high-frequency model of transformer into account for passage of impulse wave. The effect of high-frequency model obtained from the transformer has been compared and validated using capacitive π model using previous measurements. The effect of different quantities of the system for connecting coast power to the watercraft including length of the connection cable, the loads on the watercraft network, type of loads, and effect of transformers’ secondary on the watercraft was examined on the level of transient overvoltage on low-voltage loads. Determining the primary and secondary overvoltage levels of transformers allows for specifying the protective level of arrestors for insulator protection coordination. This protective level, which has been obtained from IEEE lightning arrestor selection guideline, has been employed to determine the suitable values of the lightning arrestor for coast to watercraft power connection system. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

630 - Improvement of Energy, Lifetime and Delays in Underwater Wireless Sensor Networks by Effective Deployment of Relay Nodes
Reyhane Zehtabzadeh Reza Gholamrezayi

ABSTRACT: According to the importance of underwater exploration, the attention of many researchers has been attracted to underwater sensor networks (UWSNs). Problems of UWSNs are large propagation delay, low bandwidth, and limited energy. Because of these reasons, in t چکیده کامل

ABSTRACT: According to the importance of underwater exploration, the attention of many researchers has been attracted to underwater sensor networks (UWSNs). Problems of UWSNs are large propagation delay, low bandwidth, and limited energy. Because of these reasons, in this paper, we propose a new routing method in UWSNs that considers these factors and also achieves better load balancing in the network. In this method, relay nodes are used for routing. The relay nodes have a higher traffic load compared to the other nodes. They remove some burden from the overloaded nodes. The relay nodes shorten the transmission distance between source and destination. They have more energy compared to the other nodes. Our results show that the deployment of relay nodes in sensor networks helps to balance energy consumption and enhance the network lifetime. Nodes, after calculating the distance to the relay nodes and finding the nearest relay node, transmit packets to the nearest relay node for onetime immediately, so this method does not have holding time and it has less delay. The results are compared with DBR and CODBR. The results show that our method achieves more network lifetime, less delay and energy consumption compared to DBR and CODBR. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

631 - Providing an Optimal Way to Increase the Security of Data Transfer using Watermarking in Digital Audio Signals
Saeed Talati Pouriya Etezadifar

The human ear is aware of a wide range of sound signal amplitudes, so signal-based amplitude marking techniques have their own complexity. This article uses Watermarking to insert the message in the audio coverage and its main purpose is to keep this information hidden چکیده کامل

The human ear is aware of a wide range of sound signal amplitudes, so signal-based amplitude marking techniques have their own complexity. This article uses Watermarking to insert the message in the audio coverage and its main purpose is to keep this information hidden for others. There are many benchmarks for evaluating insertion and extraction algorithms that, by performing multiple attacks on an algorithm, increase the ability of the method. (Resilience, Transparency and Capacity for Use). Although the LSB method is superior to other encryption techniques, it is highly vulnerable to all kinds of attacks and attacks, including Additive White Gaussian Noise. This article introduces a new idea for Watermarking voice data encryption, based on the LSB method, which follows similar bits with bits instead of pasting information. The message will be in 16-bit samples, given the introduction of the distortion reduction algorithm for the changes we have made to the signal bits for the receiver's awareness, which could be a new way of causing F Of its resistance additive white Gaussian noise and LSB standard will also improve the transparency of the procedure and the method for reducing the capacity has been used. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

632 - ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان رامهرمز با تلفیق مدل دراستیک و تحلیل سلسله مراتبی
پوریا مرادی حسن روحی کاظم رنگزن نصرالله کلانتری نازنین قنبری

در مسائل مدیریت منابع آب زیرزمینی ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان‌ها به منظور حافظت از این منابع در برابر آلودگی، از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از راه‌کارهای مهم و اولیه برای جلوگیری از آلودگی آب‌های زیرزمینی، شناسایی مناطق آسیب‌پذیر آبخوان و استفاده از نتایج آن برای مدیر چکیده کامل

در مسائل مدیریت منابع آب زیرزمینی ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان‌ها به منظور حافظت از این منابع در برابر آلودگی، از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از راه‌کارهای مهم و اولیه برای جلوگیری از آلودگی آب‌های زیرزمینی، شناسایی مناطق آسیب‌پذیر آبخوان و استفاده از نتایج آن برای مدیریت کاربری اراضی است. در این تحقیق، آسیب پذیری آبخوان آبرفتی دشت رامهرمز در برابر آلودگی، به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل دراستیک ارزیابی شده است. در مدل دراستیک نقشه هفت خصوصیات هیدروژئولوژیکی مؤثر بر آلودگی آب‌های زیرزمینی (عمق تا سطح ایستابی، تغذیه خالص آبخوان، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، منطقۀ غیراشباع و هدایت هیدرولیکی) با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی با یکدیگر ترکیب، و نقشه آسیب‌پذیری آبخوان تهیه گردید. تلفیق لایه ها با سه روش دراستیک- دراستیک، دراستیک- فرآیند سلسله مراتبی و فرآیند سلسله مراتبی- فرآیند سلسله مراتبی انجام شد. از داده‌های نیترات برای صحت سنجی مدل به‌دست‌آمده، استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که قسمت وسیعی از دشت دارای آسیب پذیری کم تا متوسط بوده و تنها قسمت های جنوب شرق دارای آسیب پذیری زیاد می باشد. همچنین نتایج دو روش دراستیک- دراستیک، دراستیک- فرآیند سلسله مراتبی نسبت به روش فرآیند سلسله مراتبی- فرآیند سلسله مراتبی جواب‌های بهتری را در منطقه موردمطالعه داشته اند. مقادیر همبستگی میان شاخص کیو (Q) و غلظت نیترات در روش های دراستیک- دراستیک، دراستیک- فرآیند سلسله مراتبی و فرآیند سلسله مراتبی- فرآیند سلسله به ترتیب 97/0، 96/0 و 81/0 به دست آمد که تأییدی بر نتایج حاصل‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

633 - ارزیابی نقش بارورسازی ابرها در افزایش استحصال آب در استان فارس با استفاده فنون سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی
محبوبه علومی مجومرد محمد زارع سمانه پورمحمدی

خشکسالی و تغییرات اقلیمی از مسائلی است که در دهه های اخیر آسیب های زیادی را به پوشش گیاهی طبیعی و کشاورزی مناطق مرکزی ایران وارد نموده است. بارورسازی ابرها یکی از راه های کاهش اثر تغییرات اقلیمی و تا حدودی جبران کمبود آب در مناطق خشک است. به این منظور در این پژوهش به بر چکیده کامل

خشکسالی و تغییرات اقلیمی از مسائلی است که در دهه های اخیر آسیب های زیادی را به پوشش گیاهی طبیعی و کشاورزی مناطق مرکزی ایران وارد نموده است. بارورسازی ابرها یکی از راه های کاهش اثر تغییرات اقلیمی و تا حدودی جبران کمبود آب در مناطق خشک است. به این منظور در این پژوهش به بررسی تأثیر بارورسازی ابرها بر روی بارش در استان فارس پرداخته شد. در این راستا ماه های آوریل، فوریه، دسامبر و نوامبر مربوط به سال های 2010-2009 به عنوان ماه های مستعد بارش در ایران جهت ارزیابی طرح بارورسازی ابرها در این استان انتخاب گردید. نقشه های رستری بارش ماهانه برای هر ماه در هر سال از دوره آماری 34 ساله (2010-1977) با روش درون یابی کریجینگ ترسیم و مقادیر ارتفاع بارش برای هر سال استخراج گردید. سپس حجم بارش برای ماه های آوریل، فوریه، دسامبر و نوامبر در ایستگاه‌های هدف محاسبه و به عنوان متغیر وابسته در برآورد حجم بارش به روش درون یابی کریجینگ در مناطق هدف مورد استفاده قرار گرفت. سری زمانی بارش برای هر ماه برای ایستگاه‌های کنترل نیز برای دورة آماری 2010-1977 تهیه و به عنوان متغیرهای مستقل وارد رگرسیون گردید. سپس رابطه خطی بین حجم بارش منطقه هدف با حجم بارش منطقه کنترل تعیین شد. جهت ارزیابی طرح بارورسازی در استان فارس از روش رگرسیون تاریخی استفاده شد. نتایج تحقیق، افزایش 15 درصدی بارش را در استان فارس در دوره چهار ماهه مذکور نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

634 - پایش تغییرات سطح پوشش جنگل های حوزه سیاه مزگی استان گیلان با استفاده از تصاویر لندست
سید آرمین هاشمی سید رضا فاطمی طلب حمیده کاوسی کلاشمی مرتضی معدنی پور کرمانشاهی

در طول دهه‌های اخیر جنگل‌های خزری توسط دخالت‌های انسانی مورد تعرض قرار گرفته‌اند. دسترسی آسان، فراوانی و تنوع محصولات جنگلی با ارزش منجر به افزایش تراکم جمعیت، ایجاد مناطق مسکونی جدید و فعالیت‌های جنگل‌زدایی شده است. آشکار ساختن تغییرات یکی از روش‌های اساسی در مدیریت و چکیده کامل

در طول دهه‌های اخیر جنگل‌های خزری توسط دخالت‌های انسانی مورد تعرض قرار گرفته‌اند. دسترسی آسان، فراوانی و تنوع محصولات جنگلی با ارزش منجر به افزایش تراکم جمعیت، ایجاد مناطق مسکونی جدید و فعالیت‌های جنگل‌زدایی شده است. آشکار ساختن تغییرات یکی از روش‌های اساسی در مدیریت و ارزیابی منابع طبیعی است. هدف از این مطالعه پایش تغییرات سطح جنگل‌های سیاه مزگی در دو مقطع زمانی (2000 و 2015)، با استفاده از تصاویر لندست +ETM سال 2000 و OLI سال 2015 است. به منظور تهیه نقشه وضعیت گستره جنگل در سال‌های 2000 و 2015، تصاویر با استفاده از 20 نقطه کنترل زمینی که به صورت تصادفی از سرتاسر حوزه برداشت، و با نقشه های توپوگرافی منطقه تصحیح هندسی گردید. پس از انتخاب بهترین مجموعه باندی با استفاده از شاخص فاصله باتاچاریا، طبقه‌بندی تصاویر با استفاده از الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی انجام گرفت. نتایج طبقه‌بندی به روش شبکه عصبی در تصاویر سال 2000 و 2015 در حوزه سیاه مزگی نشان داد که صحت کلی به ترتیب 75/95% و 96/95% است. همچنین مساحت اراضی جنگل طی سال‌های 2000 تا 2015 به اندازه 55/213 هکتار کاهش داشته است. همچنین مراتع متراکم نیز کاهش چشمگیری داشته اما در این بازه زمانی بر وسعت زراعت دیم و مراتع نیمه متراکم به میزان 95/169 و 6/9 هکتار افزوده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

635 - پیش بینی تغییرات کاربری جنگل در حوزه آبخیز چالوس رود
وجیهه قربان نیا خیبری میر مهرداد میرسنجری محسن آرمین

تخریب جنگل، فرآیندهای حوزه آبخیز و چرخه های بیوشیمیایی را تحت تأثیر قرار می دهد و منجر به فرسایش خاک و کمبود آب در حوزه های آبخیز می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات کاربری جنگل در حوزه آبخیز چالوس رود در غرب استان مازندران با استفاده از مدل ژئومد (Geomod) انجام چکیده کامل

تخریب جنگل، فرآیندهای حوزه آبخیز و چرخه های بیوشیمیایی را تحت تأثیر قرار می دهد و منجر به فرسایش خاک و کمبود آب در حوزه های آبخیز می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات کاربری جنگل در حوزه آبخیز چالوس رود در غرب استان مازندران با استفاده از مدل ژئومد (Geomod) انجام شده است. در این تحقیق، ابتدا نقشه های کاربری جنگل در سال های 1987 و 2015 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای تهیه شد. سپس نقشه مطلوبیت کاربری جنگل با برقراری رابطه رگرسیونی بین نقشه معیارهای مطلوبیت و نقشه تغییرات جنگل در دوره زمانی 1987-2015 تولید شد. در نهایت با استفاده از نقشه کاربری جنگل در سال 1987، نقشه مطلوبیت جنگل و تعداد پیکسل های تغییر یافته کاربری جنگل در فاصله زمانی سال های 1987 تا 2015، پیش بینی نقشه کاربری جنگل برای سال 2043 با استفاده از ژئومد انجام شد. همچنین با استفاده از تابع Validate و نقشه کاربری جنگل طبقه بندی شده سال 2015، به عنوان نقشه مرجع، و نقشه کاربری جنگل پیش بینی شده سال 2015 به عنوان نقشه مقایس ه ای، اعتبار نقشه تولیدی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که وسعت کاربری جنگل در سال 1987، 2015 و 2043 به ترتیب 38683/65، 24864/35 و 15227/25 هکتار است به طوری که وسعت تغییرات کاربری جنگل در 28 سال گذشته و 28 سال آینده به ترتیب 35/72 و 38/76 درصد است. تغییرات جنگل در دوره زمانی 1987 تا 2015 به ترتیب تحت تأثیر عواملی مثل فاصله از جاده، تراکم پوشش جنگل، فاصله از روستا، شیب دامنه و ارتفاع از سطح دریا است. ضرایب Pseudo R2 و منحنی راک (ROC) به ترتیب 0/29 و 0/85 است که نشان‌دهنده توانایی مناسب مدل در برآورد تغییرات جنگل در 28 سال گذشته و توافق نسبی مدل بدست آمده با تغییرات واقعی است. در این مطالعه صحت نقشه های کاربری اراضی بدست آمده حدود 96 درصد بود که قابلیت مناسب مدل ژئومد در مدل سازی تغییرات کاربری زمین در حوزه آبخیز چالوس رود را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

636 - بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات سطح دریاچه مهارلو با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره ای
مسعود سمیعی رضا قضاوی مجتبی پاک پرور عباسعلی ولی

برای ارزیابی مدیریت منابع آب و تغییرات محیطی منطقه‌ای، پهنه‌بندی دقیق و بررسی دینامیک دریاچه‌ها امری حیاتی است. در این پژوهش، به منظور تهیه نقشه سطح دریاچه مهارلو واقع در حاشیه شهر شیراز و تعیین تغییرات آن در دوره‌های زمانی 18 ساله (1376-1394) از تصاویر ماهواره‌ای لندست چکیده کامل

برای ارزیابی مدیریت منابع آب و تغییرات محیطی منطقه‌ای، پهنه‌بندی دقیق و بررسی دینامیک دریاچه‌ها امری حیاتی است. در این پژوهش، به منظور تهیه نقشه سطح دریاچه مهارلو واقع در حاشیه شهر شیراز و تعیین تغییرات آن در دوره‌های زمانی 18 ساله (1376-1394) از تصاویر ماهواره‌ای لندست در اواسط بهار استفاده شد. بدین منظور پس از انجام تصحیحات هندسی، رادیومتریک و جوی تصویرهای ماهواره‌ای، سطح آب دریاچه با استفاده از دو روش آستانه گذاری بر روی باند 5 و استفاده از شاخص آبی (NDWI) برای 18 سال بدست آمد. نتایج نشان داد که ضمن وجود نوعی نوسان در مقادیر مساحت دریاچه، در دراز مدت روند کلی کاهشی در مساحت دریاچه وجود دارد. با ارزیابی نتایج حاصله مشخص گردید که بیشترین تغییرات در خطوط ساحلی قسمت شرقی صورت گرفته است. نوسان‌های ﺳﻄﺢ آب ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات برخی از پارامترهای اﻗﻠﻴﻤـﻲ (تبخیر دی تا اردیبهشت ماه، بارش سالانه، متوسط درجه حرارت دی تا اردیبهشت ماه، متوسط درجه حرارت حداکثر دی تا اردیبهشت ماه) بررسی گردید. نتاﻳﺞ آزﻣﻮن ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﭘﻴﺮﺳﻮن در سطح آماری 05/0 و 01/0 درصد در ﻣﻮرد تبخیر ماه های دی تا اردیبهشت (44/0-) بارش سالانه (77/0)، درجه حرارت متوسط دی تا اردیبهشت (28/0-)، درجه حرارت حداکثر ماه های دی تا اردیبهشت (52/0-) است. روند افزایش و کاهش بارندگی با تغییرات سطح آب دریاچه همسان است. حداقل میزان بارش در سال‌های آبی 1387-1386 و 1388-1387 به ترتیب به میزان 147 و 192 میلی‌متر در سال بوده است که متعاقب با آن میزان سطح دریاچه در حداقل خود به ترتیب 14146 و 15095 هکتار در طی سال‌های مطالعه است. حداکثر میزان بارش در سال آبی 1384-1383 به میزان 745 میلی‌متر در سال بوده که متعاقب با آن میزان سطح دریاچه در حداکثر خود (25806 هکتار) در طی سال‌های مطالعه است. بارندگی 58 درصد تغییرپذیری در سطح دریاچه را تشریح می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

637 - پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز با استفاده از متغیرهای محیطی و مدل نسبت فراوانی
سمیرا قربانی نژاد مانیا دانش فر امید رحمتی فاطمه فلاح علی حقی زاده ناصر طهماسبی پور

افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع مختلف آبی، منجر به توجه ویژه به منابع آبهای زیرزمینی شده است. در این تحقیق، کارایی مدل نسبت فراوانی در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌های رقومی 11 معیار مؤث چکیده کامل

افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع مختلف آبی، منجر به توجه ویژه به منابع آبهای زیرزمینی شده است. در این تحقیق، کارایی مدل نسبت فراوانی در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌های رقومی 11 معیار مؤثر در پتانسیل آب‌های زیرزمینی (ارتفاع زمین، سنگ‌شناسی، انحنای سطح زمین، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، تراکم شبکۀ آبراهه‌ها، فاصله از گسل، تراکم گسل، خاک‌شناسی و شاخص رطوبت توپوگرافی) در GIS تهیه گردید. تعداد 370 چاه موجود در منطقه با آبدهی بیشتر از 11 (مترمکعب بر ساعت) به عنوان چاه‌های دارای آبدهی مناسب انتخاب و لایه موقعیت رقومی آن‌ها به‌صورت تصادفی به گروه‌های آموزش (70%) و اعتبارسنجی (30%) تقسیم گردید. سپس لایه‌های مربوط به متغیرهای محیطی طبقه‌بندی‌ و بر اساس تراکم چاه‌ها و مدل نسبت فراوانی، وزن هریک از کلاس‌ها تعیین گردید. در نهایت نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی بر اساس مدل نسبت فراوانی تهیه شد. صحت نقشه نهایی بر اساس روش منحنی راک (ROC) ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی تهیه شده بر اساس مدل نسبت فراوانی دارای 72/1% بوده که بیانگر قابلیت بالای این مدل در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی است. نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی منطقه نشان داد که کلاس‌های با پتانسیل کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد به ترتیب 210/79، 210/24، 210/29 و 209/24 کیلومترمربع را به خود اختصاص داده‌اند. لذا استفاده از مدل نسبت فراوانی در این منطقه قابل‌اعتماد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

638 - ارزیابی و تهیه نقشۀ آسیب پذیری آلودگی آبخوان کارستی دالاهو
علی دسترنج احمد نوحه گر آرش ملکیان حمید غلامی مریم جعفری اقدم

ارزیابی آسیب پذیری و تهیه نقشه پهنه بندی آسیب پذیری، راهکاری مهم در مدیریت منابع آب کارست به شمار می رود. با توجه به وجود ژئومورفولوژی کارست توسعه یافته در آبخوان کارستی دالاهو و دیگر شرایط طبیعی منطقه، انتشار آلودگی در این منابع کارستی سریع و گسترده است. بنابراین هدف چکیده کامل

ارزیابی آسیب پذیری و تهیه نقشه پهنه بندی آسیب پذیری، راهکاری مهم در مدیریت منابع آب کارست به شمار می رود. با توجه به وجود ژئومورفولوژی کارست توسعه یافته در آبخوان کارستی دالاهو و دیگر شرایط طبیعی منطقه، انتشار آلودگی در این منابع کارستی سریع و گسترده است. بنابراین هدف این پژوهش، تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان کارستی دالاهو در استان کرمانشاه در برابر آلودگی های سطحی با استفاده از مدل COP است. معیارهای این مدل، خصوصیات لایه‌های پوشاننده سطح آب زیرزمینی (عامل O)، تجمع جریان آب زیرزمینی (عامل C) و بارش بر روی آبخوان (عامل P) را به عنوان پارامترهای ارزیابی آسیب‌پذیری ذاتی آب زیرزمینی است. بعد از محاسبه سه عامل C، O، P و تهیه نقشه آسیب‌پذیری هر لایه، این لایه‌ها در هم ضرب شده و نقشه نهایی آسیب‌پذیری آبخوان‌ کارستی دالاهو محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که به ترتیب 32/83%، 14/32%، 32/02%، 14/34% و 16/47% از مساحت منطقه در پهنه آسیب پذیری خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم واقع شده است که این طبقات به ترتیب 222/88، 97/2، 149/47، 97/38 و 111/82 کیلومترمربع از مساحت منطقه را به خود اختصاص داده اند. همچنین نتایج طبقات آسیب پذیری و مساحت آن‌ها نشان می دهد که 69/2% مساحت منطقه در طبقه آسیب پذیری خیلی زیاد، زیاد و متوسط، واقع شده است که حاکی از آسیب پذیری زیاد آبخوان دالاهو نسبت به آلودگی است. پهنه با آسیب‌پذیری خیلی زیاد با وسعت 222/88 کیلومترمربع (32/83%) بیشترین مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

639 - تحلیل فضایی پارامترهای شیمیایی مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و مدل‌های زمین‌آماری (مطالعۀ موردی: دشت بیضاء- زرقان)
حسین بهزادی کریمی کمال امیدوار

هدف از این مطالعه، تعیین مهم‌ترین پارامترهای شیمیایی مؤثر در کیفیت آب‌های زیرزمینی دشت بیضاء-زرقان استان فارس با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و برآورد توزیع مکانی پارامترهای کیفی به کمک تحلیل‌گر زمین‌آماری در نرم‌افزار ArcGIS است. ابتدا داده‌های 12 پارامتر کیفی آب مربوط چکیده کامل

هدف از این مطالعه، تعیین مهم‌ترین پارامترهای شیمیایی مؤثر در کیفیت آب‌های زیرزمینی دشت بیضاء-زرقان استان فارس با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و برآورد توزیع مکانی پارامترهای کیفی به کمک تحلیل‌گر زمین‌آماری در نرم‌افزار ArcGIS است. ابتدا داده‌های 12 پارامتر کیفی آب مربوط به 27 حلقه چاه در تابستان سال 1392 جمع‌آوری گردید. پس از نرمال‌سازی داده‌ها، با استفاده از روش تحلیل عاملی (FA)، سه عامل سختی، شوری و اسیدیته آب که در مجموع 90% کل واریانس داده‌ها را شامل می‌شدند؛ استخراج گردید. سهم متغیرها در هر عامل بعد از عمل چرخش واریماکس مشخص شد و از هر عامل، دو پارامتر که بیشترین همبستگی معنی‌دار را با عامل خود برقرار نمودند، تعیین گردید. بنابراین از عامل اول، پارامترهایTH وMg ، از عامل دوم، متغیرهایSAR و Na و از عامل سوم، عناصر pH و HCO3 به‌عنوان مهم‌ترین پارامترهای مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی منطقه انتخاب شدند. نتایج حاصل از روش‌های قطعی و زمین‌آماری برای برآورد پارامترهای فوق به کمک معیار آماری ریشۀ دوم میانگین مربعات خطا (RMSe) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای همه متغیرها به‌جز pH، روش کوکریجینگ مناسبت‌ترین روش است. برای TH و Mg مدل‌ جی- بسل، برای SAR و Na مدل رشنال کوادریک، برای HCO3 مدل نمایی و برای pH روش معکوس فاصله وزنی به توان 1، از کمترین خطا و بیشترین دقت نسبت به سایر روش‌های میانیابی برخوردار می‌باشند. نقشه‌های پهنه‌بندی مکانی پارامترهای فوق بیانگر آن است که میزان پارامترهای TH، Mg، SAR وNa در نواحی جنوب شرقی به بیشترین و در شمال دشت به کمترین غلظت خود می‌رسد. مقدار pH در منطقۀ بانش واقع در شمال دشت، نسبت به سایر مناطق بیشتر است و از لحاظ غلظت HCO3، نواحی شمال شرق و جنوب منطقه در شرایط نامناسبی قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

640 - بررسی تأثیر بهره وری سیلاب برروند تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از داده های میدانی و تصاویر لندست (مطالعه موردی: منطقه شندک سیستان)
منصور جهان تیغ معین جهان تیغ

هدف از اجرای این پژوهش ارزیابی اثر بهره‌وری سیلاب بر روند تغییرات پوشش گیاهی است. بدین منظور قبل از انجام پخش سیلاب در سال 1382اقدام به استقرار 5 ترانسکت خطی به طول 50 متر شد. بر روی هر یک از این ترانسکت ها دو پلات 3×3 متری در ابتدا و 50 درصد طول آن‌ها مشخص و داخل چکیده کامل

هدف از اجرای این پژوهش ارزیابی اثر بهره‌وری سیلاب بر روند تغییرات پوشش گیاهی است. بدین منظور قبل از انجام پخش سیلاب در سال 1382اقدام به استقرار 5 ترانسکت خطی به طول 50 متر شد. بر روی هر یک از این ترانسکت ها دو پلات 3×3 متری در ابتدا و 50 درصد طول آن‌ها مشخص و داخل هر یک از آن‌ها نیز پلات 1×1 به منظور برداشت یکنواخت از فواصل یکسان انداخته، مختصات آن‌ها با استفاده از GPS مشخص و ویژگی های درصدتاج پوشش، میزان تولیدعلوفه، درصدخاک لخت، تراکم و لاشبرگ قبل از انجام پخش سیلاب در سال 1382 برآورد شد. علاوه بر این، تغییرات مشخصه پوشش گیاهی بعد از پخش سیلاب در سال 1398 در همان مکان اندازه‌گیری شد. جهت بررسی تغییرات پوشش گیاهی قبل و بعد از پخش سیلاب از تصاویر ماهواره‌ لندست برای بازه زمانی 16 سال (1382 تا 1398) نیز استفاده شد. بدین منظور پس از اعمال پیش‌پردازش‌های لازم بر روی تصاویر، شاخص پوشش گیاهی تعدیل‌شده برحسب خاک SAVI و شاخص رطوبت خاک SWI طی 5 بازه زمانی مختلف بررسی شد. نتایج میدانی نشان داد که با اجرای پخش سیلاب، مقدار تولید علوفه از 68 به 172 کیلوگرم در هکتار، درصد تاج پوشش از 5.9 به 31.4 درصد و همچنین مقدار لاشبرگ از 2 به 16.8 درصد افزایش و خاک لخت از 92.1 به 51.8 درصد کاهش یافت. تجزیه‌وتحلیل آماری ویژگی های پوشش گیاهی قبل و بعد از پخش سیلاب بیانگر وجود اختلاف معنی داری بین این پارامترها بود (0.01>p). همچنین در بررسی تغییرات شاخص‌های موردمطالعه، نتایج نشان‌دهنده تغییرات محسوس شاخص های SAVI و SWI در بازه زمانی مزبور بود. به‌طوری‌که مقدار شاخص‌های SAVI و SWI به ترتیب از 0.027 و 0.5 در سال 1382 به 0.49 و 1 در 1398 افزایش یافت‌ و روند تغییرات این شاخص‌ها همبستگی بالایی (0.65=R²) را در عرصه پخش سیلاب نشان داد. نتیجه این مطالعه نشان داد که بهره‌وری از سیلاب‌ها با تأمین رطوبت خاک منطقه مزبور، بهبود شرایط جوانه زنی و رشد گیاه را فراهم نموده که چنین وضعیتی باعث استقرار و بهبود پوشش گیاهی در عرصه پخش سیلاب شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

641 - شناسایی محدوده احتمالی حضور چشمه های زیردریایی خلیج فارس در سواحل استان بوشهر با استفاده از داده های حرارتی لندست 8
محسن فرزین علی اکبر نظری سامانی سعیده منبری سادات فیض نیا غلام عباس کاظمی

به منظور تعیین نواحی پتانسیل حضور چشمه های زیردریایی در سواحل استان بوشهر، نقشه دمای سطح دریا در اطراف بحرین و سواحل استان بوشهر با توجه به ضرایب تصحیحات اتمسفری و با اعمال روابط حاکم بر DN باند 10 حرارتی ماهواره لندست 8 طی چهار ماه از سال 1395 با استفاده از نرم‌افزاره چکیده کامل

به منظور تعیین نواحی پتانسیل حضور چشمه های زیردریایی در سواحل استان بوشهر، نقشه دمای سطح دریا در اطراف بحرین و سواحل استان بوشهر با توجه به ضرایب تصحیحات اتمسفری و با اعمال روابط حاکم بر DN باند 10 حرارتی ماهواره لندست 8 طی چهار ماه از سال 1395 با استفاده از نرم‌افزارهای ENVI و ArcGIS تهیه گردید. پس از استخراج دمای برآوردی چشمه های زیردریایی بحرین، شش چشمه به عنوان شاخص تعیین شد. دمای این چشمه ها در تصویر مربوط به بهمن ماه، 16/54، 18/52، 17/29، 15/97، 17/73 و 15/83 درجه سانتی‌گراد برآورد گردید. با مطابقت دمای میانگین شاخص (16/98 درجه سانتی‌گراد) با دمای نواحی ساحلی استان بوشهر، بخشی از سواحل عسلویه و خلیج نای بند، بخش وسیعی از حدفاصل بندر دیر تا رودخانه مند، حوالی روستای کلات، شرق و غرب بندر بوشهر، حدفاصل رودخانه حله و جزیره شیف، بندر ریگ، حوالی بندر گناوه و حدفاصل هندیجان و بندر دیلم به عنوان نواحی دارای پتانسیل حضور چشمه زیردریایی مشخص شدند. ناهنجاری های دمایی کمتر از 100 متر ناشی از جریان های ورودی آب زیرزمینی به پیکره های آبی، به احتمال زیاد اهمیت به نسبت کمتری نسبت به ناهنجاری‌های بزرگ‌تر از 100 متر دارند. بنابراین می توان تصاویر با کیفیت تفکیک پذیری متوسط مانند لندست 8 را به منظور تشخیص ناهنجاری های وسیع و با اهمیت، به عنوان آزمون ابتدایی غربالگری برای شناسایی اولیه نواحی پتانسیل حضور چشمه های زیردریایی مورد استفاده قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

642 - ارزیابی توان اکولوژیک آبخیز آکوجان برای کاربری های مرتع‌داری و کشاورزی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی
جمال مصفایی امین صالح پور جم مهدی کمالی

ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین، مرحله میانی فرآیند آمایش سرزمین است که طی آن متناسب‌ترین کاربری ها برای یک منطقه تعیین می‌شوند. لذا انجام این مطالعات، برای دستیابی به توسعه پایدار امری ضروری بوده و نیازمند تحقیق در مکان از دیدگاه های مختلف است. هدف تحقیق حاضر، تعیین توان چکیده کامل

ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین، مرحله میانی فرآیند آمایش سرزمین است که طی آن متناسب‌ترین کاربری ها برای یک منطقه تعیین می‌شوند. لذا انجام این مطالعات، برای دستیابی به توسعه پایدار امری ضروری بوده و نیازمند تحقیق در مکان از دیدگاه های مختلف است. هدف تحقیق حاضر، تعیین توان اکولوژیک اراضی برای کاربری های کشاورزی و مرتع‌داری و همچنین مشخص کردن نوع و مساحت کاربری های غیرمجاز و خارج از توان اکولوژیک در حوزه آکوجان قزوین است. بدین منظور، ابتدا نقشه طبقات منابع اکولوژیک آبخیز آکوجان شامل بارش، ارتفاع،‌ شیب، اجزاء واحد اراضی (عمق و بافت خاک)، پوشش گیاهی و شدت فرسایش تهیه و از انطباق آن‌ها، نقشه واحدهای همگن زیست محیطی حاصل شد. سپس تناسب هر واحد همگن مطابق با مدل اکولوژیکی کشاورزی و مرتع‌داری، برای کاربری های کشاورزی و مرتع‌داری تعیین شد. درنهایت مساحت و نوع کاربری های غیرمجاز با استفاده از انطباق نقشه کاربری اراضی فعلی با نقشه کاربری های حاصل از توان اکولوژیک، استخراج شد. نتایج نشان داد که درمجموع 3188 هکتار (44%) از اراضی سطح آبخیز تحت کاربری های غیرمجاز قرار دارد که سهم کاربری های غیرمجاز دامداری و مرتع‌داری، کشت و باغات آبی و دیم زارها به ترتیب برابر 2569 هکتار (34.9%)، 211 هکتار (2.8%) و 408 هکتار (5.5%) می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که در آبخیز آکوجان، تفاوت زیادی بین کاربری‌های مناسب و کاربری‌های فعلی اراضی موجود است که بیانگر میزان انحراف از اصول توسعه پایدار محسوب می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

643 - بررسی کارایی مدل دمپستر- شافر در پتانسیل‌یابی مناطق مستعد فرسایش خاک حوزه آبخیز کاکارضا در استان لرستان
سمیرا قربانی نژاد حسین زینی وند علی حقی زاده ناصر طهماسبی پور

شناسایی مناطق مستعد فرسایش می تواند به عنوان یکی از مهمترین پیش زمینه های ضروری برای اجرای اقدامات حفاظت خاک درنظر گرفته‌ شود. در این تحقیق کارایی مدل دمپستر- شافر در پتانسیل‌یابی مناطق مستعد فرسایش حوزه آبخیز کاکارضا در استان لرستان موردبررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌ها چکیده کامل

شناسایی مناطق مستعد فرسایش می تواند به عنوان یکی از مهمترین پیش زمینه های ضروری برای اجرای اقدامات حفاظت خاک درنظر گرفته‌ شود. در این تحقیق کارایی مدل دمپستر- شافر در پتانسیل‌یابی مناطق مستعد فرسایش حوزه آبخیز کاکارضا در استان لرستان موردبررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌های رقومی متغیرهای مؤثر در فرسایش شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، انحنای سطح زمین، سنگ‌ شناسی، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، خاک و شاخص رطوبت توپوگرافی تهیه ‌گردید. همچنین 29 موقعیت فرسایش‌یافته از نقاط فرسایشی موجود منطقه در بازدید میدانی که موقعیت آن ها در تاریخ 20 تیرماه 1395 با GPS و از طریق گوگل ارث به دست آمده بود به صورت لایه موقعیت رقومی درآمده و به‌صورت تصادفی به گروه‌های آموزش (70%) و اعتبارسنجی (30%) تقسیم‌گردید. لایه‌های مربوط به متغیرهای محیطی نظیر کاربری اراضی ابتدا بر اساس بازدیدهای میدانی اصلاح و طبقه‌بندی‌ شد و بر اساس تراکم نقاط فرسایشی در منطقه موردنظر و تجزیه‌وتحلیل مدل دمپستر- شافر، وزن هریک از کلاس‌ها تعیین و نقشه پتانسیل مناطق حساس به فرسایش بر اساس مدل دمپستر- شافر تهیه شد. اعتبارسنجی نقشه نهایی بر اساس داده‌های گروه اعتبارسنجی و روش منحنی مشخصه عملکرد نسبی (ROC) انجام شد. نتایج نشان‌داد که نقشه دارای میزان اعتبار 21% بوده که بیانگر قابلیت ضعیف این مدل در پتانسیل‌یابی مناطق حساس به فرسایش خاک می‌باشد. بنابراین می‌توان بیان‌داشت این مدل بر خلاف توانایی خوبی که در تعیین مناطق مستعد و حساس به سایر پدیده هایی نظیر سیل، فرسایش خندقی و غیره دارد، قابلیت پتانسیل‌یابی فرسایش سطحی را ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

644 - بررسی خشک‌سالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و کشاورزی با استفاده از شاخص‌های خشک‌سالی(مطالعۀ موردی: حوزه آبخیز قره‌سو)
مهشید کریمی کاکا شاهدی

خشک‌سالی به‌عنوان یک مخاطره طبیعی همواره بخش هایی از کشور را متأثر نموده است. امروزه با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور می توان خشک‌سالی را از طریق اثراتی که بر روی گیاهان دارد، مطالعه و به نتایج دقیق تر و مؤثرتری برای مدل سازی خشک‌سالی دست‌یافت. هدف از این پژوهش بررسی رابط چکیده کامل

خشک‌سالی به‌عنوان یک مخاطره طبیعی همواره بخش هایی از کشور را متأثر نموده است. امروزه با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور می توان خشک‌سالی را از طریق اثراتی که بر روی گیاهان دارد، مطالعه و به نتایج دقیق تر و مؤثرتری برای مدل سازی خشک‌سالی دست‌یافت. هدف از این پژوهش بررسی رابطه خشک‌سالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و کشاورزی با استفاده از شاخص های خشک‌سالی و تکنیک سنجش‌ازدور در حوزه آبخیز قره‌سو است. برای این منظور، از تصاویر سنجنده مودیس (ماهواره Terra، محصول MODO9Q1)، داده های بارندگی پنج ایستگاه باران سنجی و داده های دبی پنج ایستگاه هیدرومتری از سال2000 تا 2015 استفاده گردید. نتایج حاصل از مقایسه خشک‌سالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و کشاورزی بیانگر انطباق هر سه نوع خشک‌سالی در سال های 2000، 2001، 2004، 2005، 2007، 2009، 2010، 2011، 2012، 2013، 2014 و 2015 بود. باوجوداینکه مقادیر شاخص SPI و NDVI در سال های 2002، 2003 و 2008 مثبت بود، اما شاخص SDI وقوع خشک‌سالی هیدرولوژیکی (مقادیر منفی) را نشان داد. همچنین در سال 2006 علیرغم افزایش بارش اما این سال با خشک‌سالی کشاورزی و هیدرولوژیکی مواجه بوده است. بنابراین طبق نتایج به‌دست‌آمده هم‌زمانی انواع خشک‌سالی در تمام سال ها وجود ندارد. نتایج حاصل از همبستگی پیرسون نشان داد که بین میانگین شاخص NDVI و میانگین شاخص SPI و SDI همبستگی بالایی به ترتیب برابر با 0.706 و 0.788 در سطح معنی‌داری 0.01 وجود دارد. به‌طورکلی، نتایج شاخص SPI و SDI تا حدود زیادی نتایج شاخص NDVI را تأیید می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

645 - ارزیابی صحت مکانی برنامه های اصلاح و احیاء پیشنهادی در طرح مرتع‌داری حوزه آبخیز میخوران کرمانشاه
زینب جعفریان سمیرا پروینی عطااله کاویان

با توجه به هزینه های تعلق‌گرفته به اجرای طرح های منابع طبیعی، انجام مطالعات دقیق و کاربردی ضروری است چراکه عدم پاسخ مثبت طرح های انجام‌شده، هدر رفت سرمایه انسانی و بودجه مالی و عدم اعتماد ساکنین حوزه های آبخیز به مجریان طرح ها و ادارات منابع طبیعی را در پی خواهد د چکیده کامل

با توجه به هزینه های تعلق‌گرفته به اجرای طرح های منابع طبیعی، انجام مطالعات دقیق و کاربردی ضروری است چراکه عدم پاسخ مثبت طرح های انجام‌شده، هدر رفت سرمایه انسانی و بودجه مالی و عدم اعتماد ساکنین حوزه های آبخیز به مجریان طرح ها و ادارات منابع طبیعی را در پی خواهد داشت. هدف این تحقیق، مکان یابی عملیات اصلاحی و احیایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به روش بولین و مقایسۀ نتایج آن با پروژه های طرح اجراشده در حوزه آبخیز میخوران در سال 1385 است. مکان یابی روش های اصلاح و احیائی به تفکیک بر اساس نقشه های بارندگی، شیب، وضعیت مرتع و خاک در مراتع مذکور انجام شد و سپس با تلفیق نقشه های پیش‌بینی‌شده برای همۀ عملیات قابل‌اجرا، نقشه پیشنهادی مکان های مناسب اجرا معرفی گردید. این نقشه نشان داد که بذرکاری در 4.761 کیلومترمربع، میانکاری در6.973، کپه کاری در 15.154، پیتینگ در 0.127، ریپر زدن در 0.455، بذرپاشی در 0.046 و تبدیل دیمزارهای کم بازده به مرتع در 17.997 کیلومترمربع و قرق در تمام سطح حوضه قابل‌اجراست. در طی طرح اجراشده در بهار 1385 کپه کاری در مساحت 3.004، نهال کاری در 7.675، مدیریت چرای دام در مرتع 51.717، حفاظت از اراضی حساس در 15.271 و تبدیل دیمزارهای کم بازده به مرتع در 2.067 کیلومترمربع از سطح مراتع این حوزه اجراشده است که با تطبیق این دو نقشه، ضریب کاپا برابر 0.27 به‌دست‌آمده که نشان دهنده تطابق کم بین دو نقشه است. این نتیجه مبین عدم تناسب عملیات اصلاحی و احیایی اجراشده با عملیات مناسب بر اساس شرایط موجود در منطقه، است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

646 - پیش بینی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل زنجیره مارکوف CA-Markov (مطالعه موردی: حوزه آبخیز صفارود رامسر)
ناهید صالحی محمدرضا اختصاصی علی طالبی

امروزه پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای می تواند ابزار مفیدی برای کمک به برنامه ریزان در شرایط پیچیده باشد. هدف از این تحقیق، پایش و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در دوره 28 ساله (2014-1986) با مدل زنجیره ای مارکوف (CA-Markov) در حوزه آبخ چکیده کامل

امروزه پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای می تواند ابزار مفیدی برای کمک به برنامه ریزان در شرایط پیچیده باشد. هدف از این تحقیق، پایش و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در دوره 28 ساله (2014-1986) با مدل زنجیره ای مارکوف (CA-Markov) در حوزه آبخیزصفارود-رامسر استان مازندران است. ابتدا نقشه های کاربری اراضی و NDVI با استفاده از تصاویر سنجنده ( ETM+(2000) ،TM (1986 و (OLI (2014ماهواره لندست تهیه گردید. صحت مدل زنجیره ای مارکوف با استفاده از شاخص کاپا 87% برآورد گردید. به منظور واسنجی مدل زنجیره مارکوف، نقشه کاربری اراضی سال 2014 تهیه شد و ضریب کاپای نقشه حاصل از مدل سازی و نقشه کاربری مبنا (سال 2014)، 82% به دست آمد. نتایج نشان داد که در فاصله زمانی بین سال های 2014-1986، وسعت اراضی جنگلی به میزان 10.26 درصد کاهش و 3.27 درصد مساحت مناطق مسکونی افزایش‌یافته است. نقشه کاربری اراضی برای سال های 2021 و 2028 با مدل زنجیره مارکوف پیش بینی گردید. نتایج نشان داد که در فاصله زمانی 2028-2014، اراضی جنگلی و مراتع به ترتیب به میزان 4.92 و 1.7 درصد کاهش دارد. کاربری مسکونی 8.04 درصد افزایش و اراضی کشاورزی به مقدار ناچیزی تغییر خواهد داشت که بیانگر تغییرات کاربری به سمت اراضی مسکونی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

647 - پایش تغییرات پوشش گیاهی حوزه آبخیز کرج با استفاده از شاخص نرمال شده اختلاف پوشش گیاهی و تحلیل گرادیان
فاطمه محمدیاری میرمهرداد میرسنجری اردوان زرندیان

در تحقیق حاضر تغییرات پوشش گیاهی حوزه آبخیز کرج در سال های 1385، 1390 و 1396 با استفاده از شاخص نرمال شده اختلاف پوشش گیاهی (NDVI)، تلفیق متریک های سرزمین و تحلیل گرادیان بررسی‌شده است. پس از محاسبه شاخص NDVI، برای انجام تحلیل گرادیان دو ترانسکت در جهت شمال -جنوب و شرق- چکیده کامل

در تحقیق حاضر تغییرات پوشش گیاهی حوزه آبخیز کرج در سال های 1385، 1390 و 1396 با استفاده از شاخص نرمال شده اختلاف پوشش گیاهی (NDVI)، تلفیق متریک های سرزمین و تحلیل گرادیان بررسی‌شده است. پس از محاسبه شاخص NDVI، برای انجام تحلیل گرادیان دو ترانسکت در جهت شمال -جنوب و شرق- غرب طراحی شد. سپس 6 متریک در دو سطح کلاس و سیمای سرزمین با روش پنجره متحرک محاسبه گردید. نتایج مقایسات مساحت طبقات نشان داد که بیشترین افزایش مساحت در اراضی با پوشش گیاهی بسیار خوب‌صورت گرفته، به‌طوری‌که 5104 هکتار (4 درصد) بر وسعت آن افزوده‌شده است. همچنین بیشترین کاهش مساحت در اراضی با پوشش عالی است که در بازه زمانی موردمطالعه به میزان 4055 هکتار (3 درصد) کاهش‌یافته است. نتایج تحلیل گرادیان نیز نشان داد که الگوی پراکنش پوشش گیاهی در هر سه سال موردبررسی به صورت کپه ای است. نتایج حاصل از آنالیز هر دو ترانسکت در سطح سیمای سرزمین و کلاس نشان داد که میانگین فاصله از نزدیک‌ترین همسایه به‌تدریج در طول ترانسکت ها افزایش و درمجموع در سال 1396 نسبت به سال اولیه افزایش‌یافته است. این امر نشانگر افزایش فاصله میان لکه های هم نوع و دشواری ارتباط میان آن‌هاست که از علائم بروز ازهم‌گسیختگی در سیمای سرزمین است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

648 - بررسی تغییرات کاربری اراضی و ارتباط آن با سطح آب‌های زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت اردبیل)
صیاد اصغری سراسکانرود احسان قلعه الهامه عبادی

10.30495/girs.2021.675971

پیشینه و هدف آب های زیرزمینی مهم ترین منبع آب شیرین جهان هستند. آب آشامیدنی دو میلیارد نفر مستقیماً از آب های زیرزمینی تأمین می شود و برای آبیاری بزرگ ترین بخش تهیه غذا در جهان استفاده می شود. برداشت بی رویه مخازن آب زیرزمینی موجب گردیده که میزان تغذیه آبخوان جواب گوی چکیده کامل

پیشینه و هدف آب های زیرزمینی مهم ترین منبع آب شیرین جهان هستند. آب آشامیدنی دو میلیارد نفر مستقیماً از آب های زیرزمینی تأمین می شود و برای آبیاری بزرگ ترین بخش تهیه غذا در جهان استفاده می شود. برداشت بی رویه مخازن آب زیرزمینی موجب گردیده که میزان تغذیه آبخوان جواب گوی برداشت نبوده و سطح آب زیرزمینی افت نماید. افت سطح آب زیرزمینی مشکلاتی همچون خشک شدن چاه‌های آب، کاهش دبی رودخانه و آب دریاچه ها، تنزیل کیفیت آب، افزایش هزینه پمپاژ و استحصال آب و نشست زمین را به دنبال دارد. آگاهی از تغییرات تراز آب به منظور شناخت از وضعیت سفره‌های آب زیرزمینی و مدیریت بهینه آن ضرورت دارد. با ارزیابی نوسان سطح آب زیرزمینی می‌توان از آن در مدیریت منابع آب استفاده نمود. یکی از کاربردهای عمده سنجش از دور کشف و تعیین تغییرات کاربری‌های اراضی است. با استفاده از سنجش از دور، امکان بررسی و شناسایی پدیده‌های مختلفی وجود دارد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر کاربری های مختلف بر روی سطح تراز آب‌های زیرزمینی با استفاده از روش های زمین آماری درونیابی و همچنین روش طبقه بندی شیءگرا برای استخراج نقشه کاربری اراضی می باشد.مواد و روش ها دشت اردبیل یک دشت میان کوهی که در شمال غرب ایران و در شرق فلات آذربایجان جای گرفته است. این دشت به وسعت 990 کیلومترمربع در بین ارتفاعات بلند اطرافش محصور شده است و از لحاظ تقسیمات سیاسی شامل قسمت‌هایی از شهرستان های اردبیل و نمین می شود. داده‌های مورد استفاده در این تحقیق شامل، تصویر ماهواره لندست 8 که از سنجنده OLI به منظور استخراج نقشه کاربری اراضی برای سال 1394 و همچنین از تصویر سنجنده TM لندست 5 به ‌منظور تهیه نقشه کاربری اراضی برای سال 1366 استفاده شد. در این پژوهش از داده های عمق آب زیرزمینی 43 حلقه چاه پیزومتر در سطح دشت اردبیل استفاده شد. مراحل انجام تحقیق بدین ترتیب بود که پس از آماده سازی آمار چاه های پیزومتری جهت برطرف کردن نواقص موجود در داده های مطالعاتی از روش بازسازی داده‌ها استفاده گردید. روش بازسازی استفاده شده که صرفاً برای برطرف کردن نواقص در داده‌ها از روش میانیابی در نرم‌افزار Neural Power (بر مبنای شبکه عصبی مصنوعی)، انجام گرفت. جهت نرمال سازی داده ها از تبدیل‌های لگاریتمی در نرم افزار SPSS استفاده شد، و از نرم‌افزار+GSبرای تحلیل های زمین آماری استفاده شد. به منظور تصحیحات جوی و رادیومتریکی از نرم‌افزار ENVI و جهت استخراج نقشه لایه ها از نرم‌افزار ArcGIS استفاده شد.نتایج و بحث بیشترین مساحت در سال 1366 متعلق به کلاس کشاورزی آبی با 51840 هکتار مساحت می‌باشد. دومین مساحت مربوط به کلاس کشاورزی دیم می‌باشد که با 48790 هکتار بیشترین مساحت را دارا می‌باشد. کمترین مساحت نیز متعلق به کاربری آب با 88.65 هکتار است. با نگاهی به کاربری‌های سال 1394 نتایج به دست آمده تفاوت‌های معنی داری را نشان داد، به صورتی که کاربری کشاورزی آبی با 10.17 هکتار افزایش نسبت به سال 1366 افزایش معنی داری را داشته است. بعد از استخراج نقشه تغییرات کاربری اراضی به منظور انتخاب بهترین مدل درون یابی از بین مدل های مختلف، تمامی مدل ها مورد ارزیابی قرار گرفتند و تنها مدل هایی انتخاب شدند که دارای دقت بیشتری نسبت به سایر مدل ها بودند. بیشترین میانگین تراز آب در سال 1366 برای کاربری کشاورزی آبی ثبت شده است و کمترین میانگین تراز آب نیز برای محدوده جنگل ثبت شده است. باملاحظه نقشه کاربری اراضی و نقشه تراز آب زیرزمینی سال 1394 نیز، تحلیل فوق ثابت می‌شود و همانطور که مشخص می‌باشد بیشترین میانگین تراز آب در این سال نیز متعلق به کاربری کشاورزی آبی با 20.17 متر می‌باشد و کمترین میانگین تراز آب ثبت‌شده نیز مربوط به کاربری جنگل با 11.45 متر می‌باشد. که کاربری آب نسبت به سال 1366 دارای کاهش تراز سطح آب بوده است که این کاهش تراز آب باعث کاهش سطح آب سدها شده است و همچنین باعث کاهش حجم آب رودخانه‌ها بوده و حتی باعث خشک شدن چندین مورد از این رودخانه‌ها گردیده است. بعد از کاربری آب، از جمله کاربری‌های جالب ‌توجه که لازم به تحلیل و علت جویی آن می‌باشد، کاربری کشاورزی آبی است. این کاربری در سال 1366 بیشترین افت تراز را دارا بوده است و در سال 1394 نیز با بیشترین افت تراز آب مواجه شده است. علت آن را می‌توان در عامل برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی برای محصولاتی آبی که نیاز بیشتری به آبیاری دارند، دانست. باتوجه به اینکه محصولات دیمی محدوده مورد مطالعه اغلب گندم بوده و نیازی به آب ندارند یا نیاز کمتری دارند ولی میزان تراز آب زیرزمینی سال 1394 نسبت به سال 1366 با افت قابل‌توجهی همراه بوده است. کاربری مرتع نیز در سال 1394 نسبت به سال 1366 افت چشمگیری داشته که این امر نشان‌دهنده وضعیت بحرانی آب‌های زیرزمینی و استفاده بیش از حد از این منابع می باشد.نتیجه گیری در این پژوهش به منظور طبقه ‌بندی و سپس بررسی تغییرات در بازه زمانی مشخص اقدام به طبقه ‌بندی تصاویر از روش طبقه ‌بندی شیءگرا در نرم‌افزار eCognitionو خروجی‌ها در نرم‌افزار ArcGIS استخراج شد. ارزیابی صحت طبقه‌بندی برای سال 1394 از دقت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد به طوری که صحت کلی و ضریب کاپای استخراج‌شده در بالاترین سطح ممکن یعنی صحت کلی 100 درصد و ضریب کاپای 0.99 و برای سال 1366 نیز با دقت کمتر استخراج شد و صحت کلی برای سال 1366، 98 درصد و ضریب کاپای 0.95 انجام شد. بعد از استخراج نقشه تغییرات کاربری اراضی به منظور انتخاب بهترین مدل درون یابی از بین مدل های مختلف، تمامی مدل ها مورد ارزیابی قرار گرفتند که با توجه به مقادیر ME و RMSE روش کریجینگ از دقت بالاتری نسبت به سایر روش ها برخوردار است که از بین حالت های مختلف روش کریجینگ نیز مدل گوسی دارای بیشترین دقت می باشد. طبق نتایج به دست آمده بیشترین کاربری تغییریافته در این محدوده، کاربری مرتع به کشاورزی آبی و کشاورزی دیم بوده است. این تغییر نشان می‌دهد که افزایش کاربری کشاورزی آبی و کشاورزی دیم در این محدوده با کاهش کاربری مرتع همراه بوده است که نشان‌دهنده تخریب مراتع است. طبق نقشه تراز آب زیرزمینی، بیشترین میانگین تراز آب در سال 1366 برای کاربری کشاورزی آبی ثبت شده است و کمترین میانگین تراز آب نیز برای محدوده جنگل ثبت شده است. همچنین، بیشترین میانگین تراز آب در سال 1394 نیز متعلق به کاربری کشاورزی آبی با 20.17 متر می‌باشد و کمترین میانگین تراز آب ثبت‌ شده نیز مربوط به کاربری جنگل با 11.45 متر می‌باشد. از جمله کاربری‌های جالب‌توجه که لازم به تحلیل و علت جویی آن می‌باشد، کاربری کشاورزی آبی است. این کاربری در سال 1366 بیشترین افت تراز را دارا بوده است و در سال 1394 نیز با بیشترین افت تراز آب مواجه شده است. علت آن را می‌توان در عامل برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی برای محصولاتی آبی که نیاز بیشتری به آبیاری دارند، دانست. در مجموع تمامی کاربری ها در سال 1394 نسبت به سال 1366 با کاهش میزان تراز آب مواجه بوده اند.در نتیجه تغییراترخدادهموجباستفادهبیشترکشاورزاناز منابعآبزیرزمینیشدهکهافتسطح آب زیرزمینیراطیدوره 28 ساله در منطقه مورد مطالعه را بهدنبالداشتهاست. ایناستفادهبیشازحدمجاز بهاندازه ایبودهکه درطیدورهمذکور9.4 مترازسطحتراز میانگیندشتکاستهشدهاست.http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1400.12.1.5.6 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

649 - ارزیابی کارایی و پهنه بندی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت نقده جهت مصارف شرب، کشاورزی و صنعت
فریبا صادقی اقدم عطا الله ندیری اصغر اصغری مقدم اسفندیار عباس نوین پور

آبخوان دشت نقده، واقع در قسمت جنوب غربی دریاچه ارومیه تأمین کننده نیازهای آبی این ناحیه است. به منظور ارزیابی و طبقه بندی کیفی منابع آبی این دشت، نمونه برداری از تعداد 33 حلقه چاه بهره برداری در تیرماه سال آبی 96-1395 انجام گرفت و ویژگی های هیدروشیمیایی، غلظت یون های اص چکیده کامل

آبخوان دشت نقده، واقع در قسمت جنوب غربی دریاچه ارومیه تأمین کننده نیازهای آبی این ناحیه است. به منظور ارزیابی و طبقه بندی کیفی منابع آبی این دشت، نمونه برداری از تعداد 33 حلقه چاه بهره برداری در تیرماه سال آبی 96-1395 انجام گرفت و ویژگی های هیدروشیمیایی، غلظت یون های اصلی، فرعی و فلزات سنگین نمونه های آبی توسط روش های استاندارد اندازه گیری شد. با استفاده از داده های حاصل، امکان سنجی استفاده از آب زیرزمینی در مصارف مختلف با کاربرد روش های گرافیکی و معیارهای طبقه بندی کیفی شولر (شرب)، ویلکاکس (کشاورزی) و لانژیلر (صنعت) موردبررسی قرار گرفت. براساس اطلاعات موجود، به منظور تهیه نقشه های پهنه بندی کیفی مصارف آب، توزیع پارامترهای مؤثر در کیفیت هر نوع از کاربری با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش درون‌یابی زمین آماری (کریجینگ) برای سطح دشت انجام گرفت. در این راستا پس از ایجاد لایه های رستری پارامترهای مؤثر، رده بندی و تلفیق آن‌ها، نقشه های نهایی پهنه بندی کیفی تهیه گردید. بر پایه نتایج درجه سختی آب شرب تمام نمونه ها بالا بوده و غلظت برخی از پارامترهای بیش از حد مجاز استاندارد آب شرب (WHO) و کشاورزی (FAO) است که می بایست کیفیت نامناسب این منابع موردتوجه قرار گیرد. ارزیابی کیفیت آب صنعتی، نشانگر رسوب‌گذار بودن 61% و خورنده بودن 39% نمونه ها، و همچنین کیفیت آب کشاورزی نشانگر کیفیت خوب و متوسط به ترتیب 46% و 39% نمونه های آبی بود. تجزیه و تحلیل نقشه های پهنه بندی کیفی با اطلاعات زمین شناسی، کاربری اراضی و توزیع واحدهای صنعتی دشت صورت گرفت و مشخص گردید که آب های زیرزمینی باکیفیت نامناسب به طور عمده در نواحی شمالی مرکز دشت و نواحی شرقی دشت وجود دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

650 - مدل‌سازی مکانی فرونشست زمین در جنوب حوزه آبخیز میناب با استفاده از سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
عبدالخالق آروین قربان وهابزاده کبریا سید رمضان موسوی مسعود بختیاری کیا

دشت میناب در استان هرمزگان، در دهه‌های اخیر رشد جمعیت را در کنار توسعه کشاورزی داشته است. بارش کم‌سال‌های اخیر، خشک‌سالی‌های متوالی و محدودیت منابع آب سطحی، موجب حفر بی‌رویه چاه‌های آب در منطقه شده است. برداشت بی‌رویه از این چاه‌ها، موجب عدم تعادل آبخوان منطقه شده و پای چکیده کامل

دشت میناب در استان هرمزگان، در دهه‌های اخیر رشد جمعیت را در کنار توسعه کشاورزی داشته است. بارش کم‌سال‌های اخیر، خشک‌سالی‌های متوالی و محدودیت منابع آب سطحی، موجب حفر بی‌رویه چاه‌های آب در منطقه شده است. برداشت بی‌رویه از این چاه‌ها، موجب عدم تعادل آبخوان منطقه شده و پایین رفتن سطح آب زیرزمینی را به دنبال داشته است. پیامدهای این روند، باعث ایجاد و گسترش فرونشست‌ زمین در منطقه شده است. هدف از این تحقیق، استفاده از تصاویر ماهواره‌ای راداری Semtinel-1 سال‌های 1393 و 1397 و روش تداخل‌سنجی تفاضلی راداری در بررسی میزان و گسترش فرونشست‌ زمین است. نتایج پردازش‌های انجام‌شده بر روی این تصاویر نشان داد که در دوره مطالعاتی، حدود 13سانتی‌متر فرونشست داشته است. بعد از صحت‌سنجی پهنه‌بندی انجام‌شده با واقعیت‌های زمینی (شهریور 1397)، به‌منظور تشخیص رابطه فرونشست با میزان تغییرات و افت سطح آب زیرزمینی، ارتفاع سطح زمین و شیب، تحلیل‌های فضایی انجام و میزان همبستگی هر یک از فاکتورهای مذکور با تراکم رخداد فرونشست محاسبه گردید. تحلیل خودهمبستگی فضایی و شاخص موران خوشه ای بودن رخداد فرونشست تحت تأثیر تغییرات سطح آب در منطقه موردمطالعه را به میزان 0.925 نشان داد. همچنین بالا بودن امتیاز توزیع نرمال استاندارد (z) و پایین بودن مقدار سطح معنی‌داری (p_value) نشان‌دهنده رابطه خودهمبستگی قوی 1.89 و 0.06 بین عناصر موردمطالعه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

651 - ارزیابی شاخص های سنجش‌ازدور در مطالعات کمی و کیفی آب های سطحی با تصاویر ماهواره ای لندست-8 (مطالعه موردی: جنوب استان خوزستان)
سید رضا میر علیزاده فر شهروز منصوری

آب به‌عنوان اساسی ترین نیاز زندگی در حال حاضر و گستردگی موارد استفاده در مسائل شرب، کشاورزی، صنعت، اقتصادی- اجتماعی و امنیتی- سیاسی ما را به بر آن می دارد که با حداقل صرفه جویی در هزینه و زمان به شناسایی خصوصیات پهنه ها، رودخانه ها و سطوح آبی با روش های مختلف ازجمله چکیده کامل

آب به‌عنوان اساسی ترین نیاز زندگی در حال حاضر و گستردگی موارد استفاده در مسائل شرب، کشاورزی، صنعت، اقتصادی- اجتماعی و امنیتی- سیاسی ما را به بر آن می دارد که با حداقل صرفه جویی در هزینه و زمان به شناسایی خصوصیات پهنه ها، رودخانه ها و سطوح آبی با روش های مختلف ازجمله استفاده از تصاویر ماهواره ای پرداخت. هدف از این تحقیق ارزیابی روش های تشخیص پهنه ها، سطوح آبی و رودخانه ها با شاخص های؛ تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی، بارزسازی شده پوشش گیاهی، پوشش گیاهی با تنظیم انعکاس خاک، تفاضل نرمال شده آب، اصلاحی تفاضل نرمال شده آب، استخراج اتوماتیک آب در مناطق شهری، استخراج اتوماتیک آب در مناطق سایه دار و روش طبقه بندی نظارت‌نشده خوشه‌ بندی کلاستر و نظارت‌ شده بیشترین شباهت برای شناسای سطوح آبی و شاخص فاکتور بهینه در شناسایی کیفیت آب ازلحاظ شوری و شیرینی و همچنین تعیین نفوذ زبانه آب ورودی به پهنه های بزرگ‌تر در بخشی از حوزه ها ی رودخانه کارون، جراحی و زهره در جنوب استان خوزستان با تصاویر سنجنده مشاهده زمینی ماهواره لندست-8 است. نتایج تحقیق نشان داد که شاخص های اتوماتیک استخراج پهنه های آبی در مناطق سایه دار و شهری کارایی بیشتری نسبت به سایر شاخص های دیگر به دلیل در نظر گرفتن طول‌موج‌های مادون‌قرمز کوتاه در شناسایی آب‌دارند که با نتایج روش طبقه بندی نظارت‌شده بیشترین شباهت با ضریب کاپا 94% یکسان و عملکرد مشابهی داشتند. هم چنین نتایج شاخص فاکتور بهینه در کارایی تشخیص آب‌شور و شیرین و میزان نفوذ زبانه آب ورودی با نشان دادن بیشترین اطلاعات مفید و حذف اطلاعات تکراری باندهای تصویر سنجنده مشاهده زمینی ماهواره لندست-8 به مقدار 79.10% برای ترکیب رنگی 651 به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

652 - ارزیابی و پایش تغییرات رطوبت تالاب میقان با استفاده از تکنیک دورسنجی و ارتباط آن با شاخص‌های خشک‌سالی هواشناسی
زهره ابراهیمی خوسفی محمد خسروشاهی مریم نعیمی سمیرا زندی فر

تالاب ها از مهم ترین اکوسیستم‌ های طبیعی هستند که به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های اخیر، از سطح مرطوب آن‌ها کاسته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین شاخص بارش استانداردشده و شاخص بارش و تبخیر و تعرق استانداردشده با مقادیر متوسط شاخص اصلاح‌شده اختلاف آب نرم چکیده کامل

تالاب ها از مهم ترین اکوسیستم‌ های طبیعی هستند که به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های اخیر، از سطح مرطوب آن‌ها کاسته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین شاخص بارش استانداردشده و شاخص بارش و تبخیر و تعرق استانداردشده با مقادیر متوسط شاخص اصلاح‌شده اختلاف آب نرمال شده در محدوده تالاب میقان انجام شد. بدین منظور از تصاویر چندزمانه لندست و داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک اراک برای بازه زمانی 28 ساله (1396-1369) استفاده شد. پس از اعمال پیش پردازش‌های لازم بر روی تصاویر ماهواره‌ای، شاخص اصلاح‌شده اختلاف آب نرمال شده و میانگین آن برای هرسال تهیه گردید. به‌ منظور بررسی ارتباط بین شاخص های خشکسالی هواشناسی و میانگین شاخص اصلاح‌شده اختلاف آب نرمال شده، نمودار پراکنش نقطه‌ای بین آن‌ها ترسیم و ضریب تعیین حاصل از برازش مدل رگرسیون دومتغیره، محاسبه گردید. نتایج نشان داد که محتوای رطوبتی تالاب میقان در بازه زمانی موردبررسی به میزان قابل‌توجهی کاهش‌یافته است به‌طوری‌که مقادیر متوسط رطوبت سطح تالاب از 0.36 در سال‌های ابتدایی به 0.04- در سال‌های پایانی رسیده است. ضریب تعیین به‌دست‌آمده از برازش مدل رگرسیونی بین شاخص بارش استانداردشده و شاخص بارش و تبخیر و تعرق استانداردشده با میانگین شاخص اصلاح‌شده اختلاف آب نرمال شده به ترتیب 0.34 و 0.51 تخمین‌زده شد. این نتیجه بیانگر آن است که 34% تغییرات رطوبتی تالاب میقان با استفاده از شاخص بارش استانداردشده و 51% تغییرات آن با استفاده از شاخص بارش و تبخیر و تعرق استانداردشده، قابل توجیه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

653 - مدل‌سازی خطر وقوع فرونشست زمین با استفاده از الگوریتم جنگل تصادفی (مطالعه موردی: حوزه آبریز دشت تسوج)
داود مختاری حمید ابراهیمی سعید سلمانی

وقوع پدیده فرونشست زمین و خطرات احتمالی آن در حوزه آبریز دشت تسوج استان آذربایجان شرقی به علت بروز بحران آب و دوره خشک‌سالی موجود در منطقه طی سالیان اخیر افزایش چشمگیری داشته است. به‌منظور برنامه ریزی برای کاهش خطرات ناشی از فرونشست زمین، شناسایی مناطق پرخطر و مستعد وق چکیده کامل

وقوع پدیده فرونشست زمین و خطرات احتمالی آن در حوزه آبریز دشت تسوج استان آذربایجان شرقی به علت بروز بحران آب و دوره خشک‌سالی موجود در منطقه طی سالیان اخیر افزایش چشمگیری داشته است. به‌منظور برنامه ریزی برای کاهش خطرات ناشی از فرونشست زمین، شناسایی مناطق پرخطر و مستعد وقوع این پدیده ضروری است. در این مطالعه به مدل‌سازی خطر وقوع فرونشست زمین در بستر الگوریتم جنگل تصادفی با بهره گیری از نقاط فرونشست های ثبت‌شده و یازده متغیر محیطی مؤثر بر وقوع فرونشست (ارتفاع، شیب، جهت، شاخص رطوبت توپوگرافی، فاصله از آبراهه، تراکم زهکشی، فاصله از گسل، سنگ‌شناسی، کاربری اراضی، سطح آب زیرزمینی و افت سطح آب زیرزمینی) پرداخته‌شده است. قابلیت پیش بینی و صحت نتایج مدل با استفاده از منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) و مساحت سطح زیر این منحنی (AUC) مورد ارزیابی قرارگرفته است. ارزیابی نتایج مدل نشان‌دهنده دقت بسیار مناسب مدل 0.86 است. بر اساس نتایج حاصل از مدل با روش میانگین کاهشی دقت، متغیر های سطح آب زیرزمینی، فاصله از گسل و افت سطح آب زیرزمینی تأثیر بیشتری بر پتانسیل وقوع فرونشست در منطقه موردمطالعه داشته اند. همچنین مطابق نتایج حاصل به ترتیب 18 و 11 درصد از مساحت منطقه موردمطالعه در کلاس پرخطر و بسیار پرخطر ازنظر وقوع فرونشست قرارگرفته که حاکی از شرایط خطرناک منطقه است. استفاده از نتایج حاصل از این تحقیق توسط مدیران و برنامه ریزان نقش مؤثری در کاهش خطرات ناشی از فرونشست زمین خواهد داشت، همچنین ارائه و اجرای راهکار های عملیاتی را تسهیل می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

654 - شناسائی و ارزیابی مناطق مستعد ژئوتوریسم با رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: محدوده قله دماوند درحوضه آبخیزهراز)
کوردوان هدایتی پور قربان وهاب زاده سید رمضان موسوی

10.30495/girs.2021.677996

پیشینه و هدفقله آتشفشانی دماوند، با دارا بودن مناظر بدیع و پدیده های ژئومورفولوژیکی مختص به خود، تنوع حیات وحش، پوشش گیاهی، و شرایط اقلیمی منحصر به فرد، یکی از مهمترین اماکن گردشگری استان مازندران به شمار می آید. بنابراین حفاظت از این ذخایر بی نظیر مخصوصاً پدیده ها چکیده کامل

پیشینه و هدفقله آتشفشانی دماوند، با دارا بودن مناظر بدیع و پدیده های ژئومورفولوژیکی مختص به خود، تنوع حیات وحش، پوشش گیاهی، و شرایط اقلیمی منحصر به فرد، یکی از مهمترین اماکن گردشگری استان مازندران به شمار می آید. بنابراین حفاظت از این ذخایر بی نظیر مخصوصاً پدیده های زمین شناسی که حاصل میلیون ها سال تغییر و تحولات کره زمین در این منطقه است، بسیار ضروری است. برنامه ریزی جامع ملی و بین المللی بر اساس اصول توسعه پایدار، برای تداوم این میراث جهانی ضروری است. با بهره گیری از ابزار های ارزشمندی همچون سامانه اطلاعات جغرافیایی، می توان به منظور توسعه پایدار در منطقه به شناسایی مناطق مستعد توسعه ژئو توریسم پرداخت و سپس ارزیابی و مدیریت بهینه را بکار گرفت. علاوه بر ارزش های علمی، ژئومورفوسایت ها دارای ارزش های حفاظتی، فرهنگی، زیبایی، اجتماعی و اقتصادی بسیاری می باشند. جهت مدیریت جامع حوضه های آبخیز، در نظر گرفتن همه جنبه های طبیعی و انسانی مؤثر در زمین گردشگری، جهت پتانسیل یابی الزامی است. در این مطالعه جهت تعیین پتانسیل مناطق مستعد ژئوتوریسم، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد.مواد و روش ها قله دماوند با ارتفاع 5672 متر، در شمال ایران واقع شده است. بلندترین قله در ایران و خاورمیانه، همچنین بلندترین قله آتشفشانی نیمه فعال آسیا می باشد. دماوند یک کوه آتشفشانی مطبق و نیمه فعال است که عمدتاً در دوران چهارم زمین شناسی موسوم به دوران کواترنری و دوره هولوسین تشکیل شده است. از دیدگاه تقسیمات کشوری، در شهرستان آمل استان مازندران قرار دارد. ارتفاع آن از سـطح دریا 5672 متر، متوسـط بارندگـی سـالانه 540 میلی متـر و به طـور عمـده به صـورت برف اسـت. اقلیم این بخش از حوضه براساس روش کوپن، اقلیم نیمه مرطوب و مطابق روش آمبرژه، نیمه مرطوب سرد است. جهت تعیین شاخص های مؤثر در پتانسیل یابی مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم، مطالعه معیارها به دو دسته معیارهای مؤثر و موانع محدود کننده توسعه، تقسیم بندی شده است. لایه های موانع توسعه شامل؛ حریم رودخانه ها و حریم جاده های اصلی، حریم جاده های فرعی و حریم جاده های بین روستایی است. لایه های مؤثر مورد مطالعه به همراه وزن نسبی حاصل از تحلیل پرسشنامه، جهت رویهم اندازی لایه ها با وزن مختص به هر لایه در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تکمیل پرسشنامه توسط مخاطبان، جهت تعیین وزن نسبی، لایه های اطلاعاتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تشکیل گردید. در این مطالعه با استفاده از ابزار سامانه اطلاعات جغرافیایی همچنین روش تحلیل سلسله مراتبی وزن دهی معیارهای مؤثر مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم در شعاع 20 کیلومتری قله دماوند انجام گرفت.نتایج و بحث نرخ ناسازگاری مقایسه معیارها کمتر از 0.1 است، بنابراین نیازی به تجدید نظر در قضاوت ها وجود ندارد. با توجه به نتایج نهایی به دست آمده از روی هم اندازی لایه های مؤثر در توسعه ژئوتوریسم توسط تابع رویهم گذاری وزنی Weighted Overlay در نرم افزار GIS، گستره محدوده مورد مطالعه با وسعت 1256 کیلومتر مربع، پس از کسر محدوده های موانع، به پنج طبقه بسیارنامناسب، نامناسب، متوسط، مناسب و بسیار مناسب طبقه بندی شد. نتایج نشان داد مناطق در5 طبقه بسیار نامناسب (1.34 درصد) نامناسب (19.11 درصد) متوسط (56.44 درصد) مناسب (20.94 درصد) و بسیار مناسب (2.16 درصد) طبقه بندی گردید. در مرحله بعد پس از بازدید میدانی40 گزینه شناسایی گردید و از نظر اهمیت پتانسیل توسعه در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی تعداد 40 گزینه نشان می دهد که به ترتیب 25، 40 و 35 درصد گزینه ها دارای پتانسیل بسیار مناسب، مناسب و متوسط می باشند. نتایج نشان می دهد بیشتر مناطق مستعد در شرق و جنوب شرقی قله دماوند قرار دارند. این امر می تواند از تراکم امکانات مختلف اعم از روستا، شهر، جاده و رودخانه ها و غیره ناشی شود. مناطقی با جاذبه بالا بیشتر در شمال، مرکز تا جنوب شرقی منطقه حفاظت شده قرار دارند که دارای پوشش گیاهی و جنگلی، منابع آبی و ارزش های بالای ژئومورفولوژیکی هستند و مناطقی با جاذبه پایین، بیشتر در جنوب و غرب محدوده قرار دارند. بیشتر وسعت محدوده دارای پتانسیل متوسط به بالا است که این امر بیانگر پتانسیل خوب محدوده است.نتیجه گیری یکی از دلایل اصلی عدم یکپارچگی در شناخت و تعیین مناطق دارای پتانسیل های ژئوتوریسم، نبود معیار و شاخص های علمی جامع و مدون است. از آنجا که ژئوتوریسم، به عنوان یکی از زیرشاخه های گردشگری، روشی برای تبیین مفاهیم مختلف زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی است، از آن به عنوان یک صنعت در جهت ساخت و توسعه زمین شناسی اقتصادی می توان بهره برد. در این مطالعه جهت تعیین مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم با دیدگاه توسعه پایدار منطقه، معیار های مورد مطالعه با توجه به موجود بودن اطلاعات آنها استفاده گردید. این لایه ها شامل؛ زمین شناسی، فاصله از رودخانه ها، شهر، آبادی، جاده ها، ارتفاع منطقه، شیب و جهت شیب، بارندگی و دما به عنوان نقشه های مؤثر و نقشه های حریم جاده ها و رودخانه ها به عنوان لایه محدودیت در نظر گرفته شد. در مطالعات مختلف با توجه به موجود بودن اطلاعات هر لایه در منطقه مورد مطالعه و با توجه به هدف مورد مطالعه، لایه معیارهای مؤثر و موانع متفاوت است. پس از بازدید میدانی از منطقه و شناسایی 40 گزینه، نتایج حاصل از همپوشانی گزینه های شناسایی شده با نقشه نهایی پتانسیل محدوده نشان داد به ترتیب 35 درصد گزینه ها در مناطق با پتانسیل بسیار مناسب، 40 درصد گزینه ها در مناطق با پتانسیل مناسب و 25 درصد گزینه ها دارای پتانسیل متوسط توسعه می باشند. این روش جهت بهره برداری از منابع طبیعی و تهیه نقشه های رفاهی گردشگری نیز مورد استفاده می باشد و می تواند یک مرحله اساسی جهت توسعه پایدار مناطق مستعد انواع گردشگری با اهداف مختلف را فراهم نماید.http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1400.12.1.1.2 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

655 - ارزیابی میزان تغییرات کمی منابع آب سطحی متأثر از زلزله سرپل ذهاب با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای
امجد ملکی علی خزایی علی عبدالملکی

10.30495/girs.2022.682379

پیشینه و هدف زلزله علاوه بر اثرهای مخرب بر سازه‌هایی که به دست انسان ساخته شده اند، بر منابع آب های سطحی نیز اثرات متفاوت دارد. همواره رخداد زلزله‌ها بسته به شدت، زمان، جهت و عمق آن، باعث افزایش یا کاهش دبی آب می شود. حتی ممکن است باعث جریان یافتن آب چشمه‌ای شود که سا چکیده کامل

پیشینه و هدف زلزله علاوه بر اثرهای مخرب بر سازه‌هایی که به دست انسان ساخته شده اند، بر منابع آب های سطحی نیز اثرات متفاوت دارد. همواره رخداد زلزله‌ها بسته به شدت، زمان، جهت و عمق آن، باعث افزایش یا کاهش دبی آب می شود. حتی ممکن است باعث جریان یافتن آب چشمه‌ای شود که سالیان سال خشک شده است. استفاده از فن آوری سنجش ازدور در علوم مختلف زمین به دلیل پوشش وسیع تصاویر ماهواره ای، بهنگام بودن تصاویر و هزینه پایین آن نسبت به روش های زمینی بسیار متداول است. همچنین از قابلیت های مهم و منحصربه فرد داده های رقومی ماهواره ای، دارا بودن قدرت تفکیک زمانی، مکانی، طیفی و رادیومتریک می باشد. از آنجایی که در برخی موارد اطلاعات بدست آمده از یک سنجنده به تنهایی پاسخگوی نیازهای مورد نظر نیست. علیرغم اینکه داده های چند طیفی اپتیک اطلاعات غنی طیفی را از عوارض مختلف به ما می دهد، اما به طور قابل توجهی تحت تاثیر عوامل محیطی مانند دود، مه، ابر و میزان نور خورشید قرار می گیرد. برخلاف سنجنده های اپتیک، داده های رادار با روزنه مجازی (SAR) با مستقل بودن از شرایط آب و هوایی و تابشی مختلف و هم چنین حساسیت پراکنش سیگنال های آن به پارامتر های تارگت همانند ساختار (شکل، جهت گیری، اندازه)، میزان زبری و میزان رطوبت عوارض می توانند اطلاعات بیش تری را از منطقه مورد مطالعه فراهم آورد اما از سوی، تصاویر راداری نمی توانند جزئیات و لبه اشیاء را به وضوح مشخص کنند. بنابراین ترکیب خصوصیات مختلف از تصاویر اپتیک و داده های راداری با استفاده از تکنیک های تلفیق تصویر، می تواند یک دید کامل تر از تارگت مورد نظر نمایش داده و دقت و اعتمادپذیری بالاتری برای نتیجه های بدست آمده از این روش ارائه دهد. بنابراین درتحقیق حاضرجهت نیل به هدف فوق با استفاده از داده های ماهواره ای و روش ترکیب تصاویر، دیتاها به گونه ای یکسان سازی گردیده که بتوانند درکنار همدیگردرقالب یک دیتاست برای پردازش ها مورد استفاده قرار گیرند.مواد و روش ها از روش ترکیب تصاویر ماهواره ای تغییرات کمی منابع آب سطحی متاثرازلزله شهرستان سرپل ذهاب در بازه زمانی 7 روزه 11/11/2017 تا 17/11/2017 با استفاده از داده های راداری (S_1A-IW-SLC)، با بیس لاین مکانی 100 متر و داده های اپتیکی لندست 8 (OLI)، و با اعمال تکنیک های سنجش‌ازدور و شاخص های تشخیص تغییرات منابع آب از جمله شاخص نرمال شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI) و شاخص اصلاح شده اختلاف آب نرمال شده (MNDWI) در محیط نرم‌افزار انوی ENVI و سپس تجزیه‌وتحلیل در محیط نرم‌افزار ArcGIS به‌دست‌آمده است.نتایج و بحث بررسی نتایج تغییرات کمی منابع آب های سطحی نشان می دهد که در بازده زمانی 7 روزه بعد از رخداد زلزله در محدوده مورد مطالعه بیشترین میزان تغییرات کمی(بصورت کاهشی) در سدهای (تنگه حمام و سد گیلان غرب) اتفاق افتاده است. بگونه ای که سد تنگه حمام دچار کاهشی به مقدار 0.13 مترمربع و سد گیلان غرب کاهشی به مقدار 0.07 مترمربع بوده. همچنین تغییرات کمی بصورت افزایشی در سطح (سراب گرم سرپل ذهاب (منبع آب شرب منطقه)، رودخانه سیروان و مسیل ها)، اتفاق افتاده و در مجموع به مقدار 7523421 مترمربع تغییرات در سطح منابع آب های سطحی منطقه مورد مطالعه بعد از رخداد زلزله وجود داشته است.نتیجه گیری رخداد زلزله باعث افزایش خروج آب های زیرزمینی و کم شدن حجم سطح سدهای منطقه و تغذیه رودخانه‌های سطحی منطقه ازجمله(رودخانه سیروان) و درنهایت موجب تلف شدن آب گردیده و در بعضی از مکان‌ها باعث خشک شدن چشمه ها و لطمه زدن به شرایط نرمال زندگی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

656 - ارزیابی آسیب‌پذیری آب زیرزمینی دشت ایسین با استفاده از مدل‌ های دراستیک و گادز (GODS) در سیستم اطلاعات جغرافیایی
مجید پوربلیغی سحر رضایان مریم رفعتی رخشاد حجازی

10.30495/girs.2021.680878

پیشینه و هدف در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران که متوسط بارش سالانه آن کمتر از یک‌سوم متوسط بارش سالانه جهان است، آب‌های زیرزمینی منبع مهم واصلی برای تأمین آب شرب است. کمی و نامنظمی بارندگی، ضایعات، منابع آب زیرزمینی را مورد تهدید جدی قرار داده و سبب پیدایش آلودگی‌های چکیده کامل

پیشینه و هدف در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران که متوسط بارش سالانه آن کمتر از یک‌سوم متوسط بارش سالانه جهان است، آب‌های زیرزمینی منبع مهم واصلی برای تأمین آب شرب است. کمی و نامنظمی بارندگی، ضایعات، منابع آب زیرزمینی را مورد تهدید جدی قرار داده و سبب پیدایش آلودگی‌های زیادی گردیده است. ازنظر کیفی بیشتر مخازن آب زیرزمینی نسبت به منابع آلاینده نقطه‌ ای وزیر نقطه ‌ای آسیب‌ پذیر می ‌باشند. منابع آلاینده نقطه ‌ای ناشی از پساب فاضلاب ‌های خانگی و صنعتی و منابع آلاینده غیر نقطه‌ ای از مصرف بی ‌رویه و بیش ‌از حد کودها و سموم کشاورزی و شسته شدن آن ‌ها به سمت آب ‌های زیرزمینی منتج می ‌شود. محدودیت منابع آب ‌های سطحی و نبودن آن در بسیاری از مناطق کشور، باعث شده که از آب‌ های زیرزمینی استفاده وسیعی گردد. امروزه افزایش فعالیت های کشاورزی، باغداری و دامداری از یکسو و فعالیت‌ های صنعتی و کارگاهی و توسعه سکنه گزینی همراه با رشد جمعیت از سوی دیگر استفاده بیش ‌از حد از منابع طبیعی و گسترش فعالیت ‌های صنعتی و کشاورزی و تولید انبوه پسماندها و آلودگی گسترده آب ‌های زیرزمینی و رشد و آگاهی فکری جوامع بشری در مورد اهمیت این منابع آسیب‌ پذیر، منجر به تلاش ‌های وسیعی جهت محافظت از آب ‌های زیرزمینی ‌شده است. فرایند احیاء آبخوان ‌ها در مقیاس منطقه ‌ای در یک قالب زمانی معقول امکان ‌پذیر نیست زیرا آب ‌های زیرزمینی خیلی کند جریان پیدا می ‌کنند. ارزیابی آسیب ‌پذیری به ‌عنوان روشی برای پهنه‌بندی مکان ‌هایی است که بیشتر در معرض آلودگی هستند؛ بنابراین برای جلوگیری از آلوده شدن و مدیریت مؤثر آب‌ های زیرزمینی، ارزیابی آسیب ‌پذیری آبخوان ‌ها ضروری است زیرا آسیب ‌پذیری می ‌توان به تعیین سیاست‌ های کاربردی و عملی برای مدیریت منابع آب زیرزمینی در مسیر بهره ‌برداری پایدار کمک شایانی نماید. در کشور ما در دهه اخیر، ارزیابی آسیب‌ پذیری آب ‌های زیرزمینی در برابر آلودگی، از رشد چشمگیری برخوردار بوده و نتایج مطلوبی نیز به دنبال داشته است. ارزیابی آسیب‌ پذیری روشی کم‌ هزینه و قدرتمند در شناسایی مناطق نواحی مستعد به آلودگی است. در دشت ایسین هرمزگان به دلیل وسعت کم، بارش سالیانه کم و کمبود منابع آب در این منطقه، استفاده از منابع آب زیرزمینی بسیارحائزاهمیت است. با توجه به افزایش جمعیت، فعالیت ‌های صنعتی و توسعه کشاورزی و استفاده از سموم کشاورزی و کودهای شیمیایی در این دشت و به دلیل عدم شناخت و یا عدم درک از میزان دقیق آسیب ‌پذیری آب ‌های زیرزمینی در این محدوده، نیاز به تکنیک های سریع شناسایی و ارزیابی آسیب ‌پذیری آب ‌های زیرزمینی در این منطقه است لذا هدف از این تحقیق تهیه نقشه آسیب ‌پذیری سفره آب ‌های زیرزمینی دشت ایسین هرمزگان با استفاده از روش‌ های دراستیک وگادز (GODS) و با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی تعیین ‌شده استمواد و روش ها این تحقیق با روش‌های در استیک و گادز با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. روش دراستیک مهم ‌ترین روش رتبه دهی تعیین آسیب پذیری است که در بین محققین و کارشناسان رایج تر بوده و مورداستفاده قرارگرفته است. روش دراستیک از ترکیب هفت مشخصه هیدروژئولوژیک قابل ‌اندازه‌گیری و مؤثر در انتقال آلودگی به آب ‌های زیرزمینی شامل عمق سطح ایستابی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، اثر محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیک تشکیل‌شده که ابتدا نقشه‌ های هر یک از مشخصه ‌های هیدرولوژیک فوق ‌الذکر در دشت ایسین را بر اساس داده ‌های موجود که از شرکت آب منطقه ‌ای هرمزگان استخراج ‌شده در محیط جی‌آی‌اس (GIS) تهیه و پس از رتبه ‌بندی و وزن دهی آن‌ ها بین 1 تا 10 و رو‌یهم گذاری آن ‌ها، نقشه نهایی آسیب ‌پذیری آبخوان ایسین بر اساس مدل دراستیک به دست آمد. در مدل گادز که یک روش بسیار ساده، عملی و تجربی برای ارزیابی سریع پتانسیل آلودگی آب ‌های زیرزمینی است نیز دارای چهار مشخصه نوع آبخوان، منطقه غیراشباع، عمق آب زیرزمینی و نوع خاک بوده که در این تحقیق مورداستفاده قرار گرفت. داده‌ های مورداستفاده در مدل‌ های فوق‌الذکر از 19 حلقه چاه پیزومتری واقع در دشت ایسین که از سال 1368 لغایت 1395 موجود بوده استخراج شد. در روش گادز نیز مانند روش دراستیک برای هرکدام از مشخصه‌های هیدروژئولوژیک بر اساس داده‌های موجود، در محیط GIS نقشه تهیه و رتبه‌بندی بین 1 تا 5 انجام، سپس بعد از رو‌یهم گذاری آن‌ها نقشه‌های آسیب‌پذیری دشت ایسین با مدل گادز به دست آمد.نتایج و بحث از آنجایی‌که در شاخص مدل دراستیک (DRASTIC) حداقل ممکن برای آسیب ‌پذیری برابر 23 و حداکثر آن برابر با 230 است؛ اما نتایج نقشه نهایی آسیب‌ پذیری آبخوان ایسین به روش دراستیک که تقریباً کامل‌ترین شاخص برای ارزیابی نیروی آسیب ‌پذیری آب ‌های زیرزمینی است، نشان داد دامنه مقادیر شاخص دراستیک بین 59 تا 163 است. نقشه این شاخص در 6 طبقه از بدون آسیب ‌پذیری تا آسیب ‌پذیری زیاد استخراج ‌شده است. بیشترین مساحت منطقه (33.66 درصد) که بخش ‌های شمال شرق، بخش‌ هایی از مرکز تا جنوب دشت را پوشش می‌ دهد، دارای آسیب ‌پذیری کم تا متوسط است. پس ‌از آن به ترتیب آسیب ‌پذیری متوسط تا زیاد (19.29 درصد) در بخش‌ هایی از مرکز و شمال غرب قرار داشته و همچنین آسیب ‌پذیری خیلی کم (14.75 درصد) در قسمت ‌های از جنوب و شرق، در بخش ‌هایی از مناطق شرق و جنوب بدون آسیب ‌پذیری (11.29 درصد)، در مناطق شمال و بخشی از مرکز و جنوب دارای آسیب ‌پذیری کم (10.15 درصد) و درنهایت آسیب‌پذیری زیاد (10.84 درصد) در قسمتی از مرکز و غرب در رده‌ های بعدی ازلحاظ مساحت قرار داشتند. در واقع طبق مدل دراستیک اکثر بخش‌ های آبخوان دشت ایسین از نظر پتانسیل آسیب ‌پذیری در کلاس ‌های آسیب ‌پذیری کم و کم تا متوسط قرار داشتند. همچنین نتایج حاصل از مدل گادز نشان داد، منطقه موردمطالعه به سه بخش شامل آسیب ‌پذیری کم، متوسط و زیاد تقسیم ‌شده است، قسمت اعظم دشت ایسین (66.83 درصد) در محدوده آسیب‌پذیری متوسط با رتبه‌ای بین 0.3 تا0.5 قرار می ‌گیرند و کمترین سطح (11.31 درصد) هم مربوط به پتانسیل آسیب‌ پذیری زیاد با رتبه 0.5 تا 0.7 است.نتیجه گیری به ‌طور کلی در هر دو روش، نیروی آسیب ‌پذیری ذاتی آبخوان ایسین در محدوده ‌های آسیب ‌پذیری کم تا زیاد ارزیابی ‌شده ولی حدود گسترش محدوده‌ های آسیب ‌پذیری آن‌ ها متفاوت بوده است و مدل دراستیک محدوده ‌های مختلف آسیب ‌پذیری را به دلیل مشخصه ‌های بیشتر و وزن دهی متفاوت این مشخصه‌ ها بر اساس نقش آن‌ ها در تعیین آلودگی به ‌طور دقیق‌ تری مشخص کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

657 - ارزیابی میزان فرونشست زمین در ارتباط با آب های زیرزمینی به کمک داده ماهواره ‌ای راداری سنتینل-1 و الوس-1 (منطقه مورد مطالعه: دشت مشهد)
سعید قره چلو حسام اکبری قوچانی سعید گلیان کامران گنجی

10.30495/girs.2021.680336

پیشینه و هدف در سال های اخیر پمپاژ بیش ‌از حد آب‌ های زیرزمینی و همچنین کاهش بارندگی در دشت مشهد فرونشست را ایجاد کرده است که خسارت‌ هایی را برای زیر ساخت ‌ها دربی داشته است. این مشکل به خاطر افزایش تقاضای برداشت آب از چاه های عمیق برای کشاورزی، صنایع و شرب است. به دنبا چکیده کامل

پیشینه و هدف در سال های اخیر پمپاژ بیش ‌از حد آب‌ های زیرزمینی و همچنین کاهش بارندگی در دشت مشهد فرونشست را ایجاد کرده است که خسارت‌ هایی را برای زیر ساخت ‌ها دربی داشته است. این مشکل به خاطر افزایش تقاضای برداشت آب از چاه های عمیق برای کشاورزی، صنایع و شرب است. به دنبال این تقاضای روزافزون حفر چاه های غیرمجاز نیز افزایش چندانی پیداکرده است، بنابراین سطح آب زیرزمینی دشت دایم در حال پایین رفتن بوده و نرخ فرونشست دشت در حال افزایش است. دشت مشهد یکی از دشت های مهم در استان خراسان رضوی است که یکی از منابع آبی پشتیبان برای استفاده در کشاورزی و صنعت است. فشار بیش‌ازحد به منابع آب زیرزمینی با پمپاژ زیاد و کمبود بارش باعث شده که تغذیه آبخوان به‌ خوبی صورت نگیرد. افت سطح آب زیرزمینی در دشت مشهد اثرات نامناسبی را بر آبدهی چاه ها، تخریب قنوات، کیفیت آب و فرونشست زمین را در نتیجه خواهد داشت. در این تحقیق، میزان فرونشست با استفاده از داده ماهواره‌ های راداری سنتینل-1 و الوس-1 در ارتباط با افت آب های زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا از داده ‌های سری زمانی راداری چند باندی در طول ‌موج L و C برای تعیین فرونشست در سال ‌های 1386-1397 استفاده گردید.مواد و روش هاهدف اصلی این تحقیق یافتن میزان فرونشست مرتبط با آب ‌های زیرزمینی در دشت مشهد بین سال‌ های 1386-1397 با استفاده از تکنیک تداخل سنجی تفاضلی راداری است. برای دست یافتن به این هدف سه سری جفت تصویر از هر یک از داده‌ های راداری الوس-1 و سنتنیل –1 استفاده شد. برای آنالیز افت سطح آب‌ های زیرزمینی دشت مشهد در ارتباط با فرونشست از داده چاه های پیزومتری موجود برای بازه سال‌های 1385-1395 استفاده گردید تا بر اساس آن مدل نقشه هم افت و منحنی تراز افت آب تهیه گردید. این نقشه‌ ها برای روشن کردن ارتباط بین افت سطح آب و فرونشست دشت استفاده شدند. در نهایت نقشه فرونشست دشت با استفاده از مشاهدات زمینی و کارهای گذشته مورد ارزیابی قرار گرفتند. با مقایسه نقشه فرونشست منطقه با نقشه هم ‌افت سطح آب زیرزمینی همبستگی پذیرفته ‌ای به دست آمد که حکایت بر میزان تأثیرپذیری پدیده فرونشست از افت سطح آب زیرزمینی دارد. نتایج نهایی فرونشست با تحقیقات پیشین مقایسه و با مشاهدات زمینی ارزیابی شدند.نتایج و بحث نتایج تداخل سنجی راداری نتایج حاصل از فرآیند تداخل ‌سنجی راداری برای ماهواره ALOS در این تحقیق، بیانگر بیشینه نشست 5.2 سانتی‌ متر از تاریخ 2007/10/16 تا 2008/01/16 (طی 92 روز)، بیشینه نشست 3.8 سانتی ‌متر از تاریخ 2008/01/16 تا 2008/03/02 (طی 46 روز) و بیشینه نشست 4.7 از تاریخ 2008/03/02 تا 2008/06/02 (طی 92 روز) است. همچنین نتایج حاصل از فرآیند تداخل سنجی راداری برای ماهواره Sentinel-1 بیانگر بیشینه فرونشست 16.1 سانتی ‌متر از تاریخ 2015/05/28تا 2016/05/22 (طی 360 روز)، بیشینه نشست 17.4 سانتی ‌متر از تاریخ 2016/05/22 تا 2017/05/29 (طی 372 روز) و بیشینه فرونشست 20.3 سانتی‌متر از تاریخ 2017/05/29 تا 2018/05/24 (طی 360 روز) است. توزیع نواحی فرونشست یافته عمدتاً در منطقه مرکزی و جنوب شرقی دشت (شمال غربی شهر مشهد) مشاهده ‌شده است. همچنین یافته‌ های تحقیق دامنه منطقه فرونشست را در سطحی به مساحت 312 کیلومترمربع با درازای به طول 39 کیلومتر و پهنای به طول 8 کیلومتر معرفی نمود. جهت بررسی صحت نتایج حاصل از تداخل سنجی، به دلیل نبود رودخانه دائمی در منطقه عمده نیاز آبی مربوط به کشاورزی، صنعت و شرب به‌وسیله برداشت از سفره‌ های آب زیرزمینی انجام می ‌شود.نتیجه گیری یافته ‌های تحقیق نشان می ‌دهد که مناطق دارای نرخ حداکثر فرونشست منطبق بر کاربری ‌های زراعی و باغات است که بیشترین سهم را در برداشت از آب‌ های زیرزمینی دارا می ‌باشند. همچنین نقشه و نمودار های حاصل از بررسی چاه‌ های پیزومتری بیانگر کاهش پیوسته سطح آب در طول دوره آماری می ‌باشند. براساس نتایج تحقیق مهم ‌ترین علت فرونشست در دشت مشهد برداشت بی‌ رویه آب زیرزمینی است. از طرفی نرخ و دامنه فرونشست در منطقه برای سال ‌های 2007 تا 2008 و 2015 تا 2018 استخراج ‌شده که نشان‌ دهنده روند افزایش پدیده فرونشست در منطقه است. همچنین مشاهدات میدانی هم فرضیه افزایش میزان فرونشست در دهه اخیر را تأیید می ‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

658 - بررسی تغییرات سطحی آب دریاچه ارومیه با استفاده از ادغام داده های ماهواره لندست-8 و سنتینل-2
امیر غایبی احمد احمدی بهناز بیگدلی

10.30495/girs.2022.695159

در بین تغییرات زیست‌محیطی، آب‌ نقش بسیار حیاتی را در مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور‌ها ایفا می‌‌کند که می‌توان از آب‌های سطحی به ‌عنوان یکی از کاربردی‌ترین منابع تأمین آب در دسترس انسان‌ها و حیوانات استفاده کرد. بررسی نوسانات سطح آب دریاچه‌ها به لحاظ اهمیت، موقعیت چکیده کامل

در بین تغییرات زیست‌محیطی، آب‌ نقش بسیار حیاتی را در مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور‌ها ایفا می‌‌کند که می‌توان از آب‌های سطحی به ‌عنوان یکی از کاربردی‌ترین منابع تأمین آب در دسترس انسان‌ها و حیوانات استفاده کرد. بررسی نوسانات سطح آب دریاچه‌ها به لحاظ اهمیت، موقعیت ‌و ماهیت این مجموعه‌های آبی، در سال‌های اخیر اهمیت ویژه‌ای پیداکرده است. دریاچه ارومیه با وسعت 51200 کیلومترمربع به‌ عنوان بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران و بیستمین دریاچه جهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار -است. جهت بررسی و ارزیابی تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه، پوشش گیاهی و خاک اطراف آن از داده‌های ماهواره لندست-8 و سنتینل-2 برای سال‌های 2013 تا 2021 استفاده شد. ابتدا بر روی تصاویر، تصحیحات رادیومتریک و اتمسفریک صورت گرفت و سپس ضمن استفاده از ادغام‌گرهای Gram Schmidt و LMVM جهت افزیش توان تفکیک مکانی، به استخراج شاخص‌های NDWI، AWEI، WI2015 و NDVI به ‌منظور متمایز کردن سطح آب دریاچه از غیر-آب پرداخته شد. در نهایت با ترکیب شاخص‌ها با یکدیگر و با انجام نمونه‌برداری نمونه‌های آموزشی و آزمایشی، به ‌منظور طبقه‌بندی تصاویر، از طبقه‌بندی‌کننده‌های نظارت‌شده همچون حداکثر ‌احتمال (Maximum Likelihood)، ماشین بردار ‌پشتیبان (Support Vector Machine)، شبکه عصبی (Neural Network) و حداقل فاصله از میانگین (Minimum Distance to Mean) استفاده شد. همچنین جهت بهبود نتایج، خروجی ‌طبقه‌بندی‌کننده‌ها به روش رأی‌گیری اکثریت (Majority Voting) ادغام شد. نتایج تحقیق نشان داد که روش رأی‌گیری اکثریت با بیشترین میزان دقت به عنوان مناسب‌ترین روش طبقه‌بندی‌کننده انتخاب شد. میزان سطح آب دریاچه ارومیه، پوشش گیاهی و خاک اطراف آن نیز طی سال‌های 2013 تا 2021 تغییرات چشم‌گیری داشته است، به طوری که در سال 2021 نسبت به سال 2020 میزان سطح آب 29/89 درصد کاهش، پوشش گیاهی 16/08 درصد افزایش و خاک 17/50 درصد افزایش ‌یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

659 - بررسی سلامت حوزه آبخیز تالار با استفاده از چارچوب ارزیابی سلامت آبخیز (WHAF)
کاکا شاهدی بهروز محسنی بابک مومنی

10.30495/girs.2022.691305

مدیریت یکپارچه آب، زمین و منابع زیستی در یک حوضه، منجر به تأمین آب از منابع آبی موجود در آن حوضه می‌شود. از اجزای کلیدی استراتژی‌های مدیریت این منابع، افزایش حفاظت از آب‌های (آبخیزهای) سالم است. همچنین یکی از اساسی‌ترین بخش‌ها در مدیریت پایدار حوزه، آگاهی از سلامت آبخیز چکیده کامل

مدیریت یکپارچه آب، زمین و منابع زیستی در یک حوضه، منجر به تأمین آب از منابع آبی موجود در آن حوضه می‌شود. از اجزای کلیدی استراتژی‌های مدیریت این منابع، افزایش حفاظت از آب‌های (آبخیزهای) سالم است. همچنین یکی از اساسی‌ترین بخش‌ها در مدیریت پایدار حوزه، آگاهی از سلامت آبخیز می‌باشد. در این تحقیق، با تقسیم‌بندی آبخیز تالار به 37 زیرحوضه در محیط جی. آی. اس، شاخص سلامت آبخیز بررسی شد. ابتدا، در هر یک از زیرآبخیز‌ها اقدام به انتخاب معیار‌های اصلی و مؤثر در میزان سلامت حوضه شد. با درنظر گرفتن ارتباطات و تعاملات بخش‌های تشکیل‌دهنده هر یک از زیرآبخیز‌ها، شاخص سلامت در پنج بخش ژئومورفولوژی، کیفیت آب، هیدرولوژی، وضعیت زیستی و پیوستگی هیدرولوژیک ارزیابی گردید. زیرآبخیز‌های منطقه مورد مطالعه از نظر هر یک از شاخص‌ها اولویت‌بندی شدند و در پایان نقشه نهایی سلامت از ترکیب تمامی شاخص‌ها به‌دست آمد. نتایج نشان داد که زیرآبخیز‌ شماره 34 با دارابودن امتیاز 66/71 نسبت به سایر، حداکثر امتیاز سلامت و زیرآبخیز‌ شماره 26 با امتیاز 79/40 حداقل امتیاز سلامت را به‌خود اختصاص داد. نتایج بررسی وضعیت سلامتِ زیرآبخیز‌ها نیز نشان داد، تعداد 24 زیرحوضه در طبقه 40-60 و در حد متوسط و بقیه (تعداد 13 زیرحوضه) در طبقه 80-60 و دارای سلامت زیاد هستند. نتایج پارامترهای ارزیابی سلامت آبخیز برای هر جزء سلامت می‌تواند برای پیشبرد فرآیند برنامه‌ریزی اصلی آبخیزداری در مقیاس حوضه بر مبنای اهداف مدیریتی خاص مورد استفاده قرار گیرد. همچنین با ترکیب هر یک از پارامترهای فرعی دیگر در آبخیز تالار می‌توان اولویت مناطق را به‌لحاظ سلامت حوضه تعیین کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

660 - مقایسه ابر نقاط و تصاویر رنگی پهپاد در برآورد مساحت تاج تک‌درختان در جنگل‌های دست‌کاشت کاج تهران (Pinus eldarica)
علی حسینقلی زاده یوسف عرفانی فرد سید کاظم علوی پناه هومن لطیفی یاسر جویباری مقدم

10.30495/girs.2023.689615

کاربرد داده های پهپاد در اندازه‌گیری ویژگی‌های کمی تک‌درختان ازجمله مساحت تاج به سرعت در حال توسعه است. هرچند کارایی انواع داده‌های قابل جمع‌آوری توسط پهپادها در این زمینه کمتر مورد مقایسه قرار گرفته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف مقایسه تصاویر رنگی و ابر نقاط پهپاد در چکیده کامل

کاربرد داده های پهپاد در اندازه‌گیری ویژگی‌های کمی تک‌درختان ازجمله مساحت تاج به سرعت در حال توسعه است. هرچند کارایی انواع داده‌های قابل جمع‌آوری توسط پهپادها در این زمینه کمتر مورد مقایسه قرار گرفته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف مقایسه تصاویر رنگی و ابر نقاط پهپاد در برآورد مساحت تاج تک‌درختان کاج در یک جنگل دست‌کاشت در پارک پردیسان استان خراسان شمالی انجام شد. هر دو داده برای برآورد مساحت تاج 324 درخت کاج با قطعه‌بندی تصویر RGB و قطعه بندی ابر نقاط با الگوریتمMarker-Controlled Watershed تحلیل شدند. نتایج نشان داد مساحت تاج برآوردی روی ابر نقاط از صحت و دقت بیشتری نسبت به تصاویر رنگی (به ترتیب ضریب همبستگی 95/0 و 81/0، ضریب تعیین 97/0 و 59/0، مقایسه جفتی با 97/0 = P و 05/0 > P) برخوردار بود. علاوه بر این، مساحت تاج درختان کاج با تاج بزرگ (> 18 مترمربع) با صحت بیشتری نسبت به درختان با تاج متوسط و کوچک روی ابر نقاط پهپاد برآورد شده است. به‌طورکلی، می‌توان نتیجه گرفت در برآورد مساحت تاج درختان کاج تهران در جنگل دست‌کاشت مورد مطالعه، قطعه‌بندی ابر نقاط حاصل از داده‌های پهپاد از کارایی بیشتری نسبت به قطعه‌بندی تصاویر رنگی برخوردار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

661 - مقایسه برآورد رطوبت سطح خاک در اراضی کشاورزی آق‌قلا با استفاده از تصاویر SAR (پالسار2- آلوس و سنتینل-1)
سعداله سنگینی هادی فدایی امیر سعدالدین واحد بردی شیخ چوقی بایرام کمکی

10.30495/girs.2022.681864

پیشینه و هدف دشت آق‌قلا که یکی از دشت‌های حاصل خیز استان گلستان است. تجمع رواناب و شکل‌گیری سیلاب خسارات جانی و مالی فراوان را به همراه دارد. شناخت پراکنش‌های زمانی و مکانی رطوبت سطح خاک یک متغیر کلیدی در شبیه‌سازی رواناب و کاهش مخاطرات ناشی از سیل در محدوده تحقیق است. چکیده کامل

پیشینه و هدف دشت آق‌قلا که یکی از دشت‌های حاصل خیز استان گلستان است. تجمع رواناب و شکل‌گیری سیلاب خسارات جانی و مالی فراوان را به همراه دارد. شناخت پراکنش‌های زمانی و مکانی رطوبت سطح خاک یک متغیر کلیدی در شبیه‌سازی رواناب و کاهش مخاطرات ناشی از سیل در محدوده تحقیق است. در این تحقیق میزان رطوبت سطح خاک با استفاده از داده‌های ماهواره‌های راداری آلوس-2 از پالسار در باند L و سنتینل-1 در باند C مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها در این تحقیق، از سه سری داده راداری آلوس-2 از سنجنده پالسار، سنتینل-1 و داده اپتیکی سنتیل-1 استفاده شد. برای محاسبه رطوبت سطح خاک ابتدا به روش وزنی در محل هر خوشه نمونه‌های خاک در عمق 5 سانتی‌متری برداشت و توزین گردید پس از خشک نمودن نمونه‌ها در آون وزن خشک و مرطوب محاسبه گردید. در ادامه دو پارامتر مهم رطوبت خاک شامل ثابت دی‌الکتریک و زبری سطح خاک اندازه‌گیری شد. ثابت دی‌الکتریک با استفاده از TDR و زبری با استفاده از دو دوربین دیجیتال محاسبه گردید. با استفاده از نرم‌افزار Agisoft photo scan و ArcGIS مدل رقومی ارتفاعی و پروفیل ناهمواری‌های سطح استخراج گردید. داده‌های راداری با نرم‌افزار SNAP مربوط به آژانس فضایی اروپا ESA پردازش گردید. مراحل پردازش شامل کالیبراسیون رادیومتریکی، استخراج سیگما نات در واحد دسی‌بل، فیلترگذاری با فیلتر لی و کرنل سایز 5×5 و تصحیح هندسی و نهایتاً ژئوکدینگ هر سه داده انجام شد. با داده اپتیکی سنتینل-2 ضمن تهیه شاخص‌های گیاهی و نمناکی نقشه کاربری اراضی با الگوریتم راندوم فارست تهیه گردید. در ادامه با در دست داشتن مقادیر زبری، ثابت دی‌الکتریک و شاخص‌های گیاهی و نمناکی در محیط نرم‌افزار متلب 2019 دو مدل Oh و WCM کدنویسی و مقادیر رطوبت سطح خاک محاسبه و خروجی گرفته شد. سپس رطوبت حاصل از مدل باز پراکنش سطحی با رطوبت وزنی در محل و مطالعات پیشین مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج و بحث در بخش حساسیت سیگنال رادار به رطوبت سطح خاک در مدل Oh در پلاریزاسیون HH و HV تصاویر پالسار-2، در با 0.86=R2، با 0.905=R2 و برای تصاویر سنتینل-1، در با 0.91=R2 و با 0.93=R2 به رطوبت سطح خاک حساس است. همچنین حساسیت باز پراکنش سطحی مدل Oh در پالسار-2 در پلاریزه HH با 0.96=R2 و در پلاریزه HV با 0.94=R2 و برای داده سنتینل-1 در پلاریزه VV با 0.72=R2 و در پلاریزه VH با 0.74=R2 به زبری سطح حساس است. رابطۀ بین کل ضرایب باز پراکنش سطحی حاصل از مدل ابر آب و رطوبت اندازه گیری شده در پلاریزاسیون HH و HV تصاویر پالسار-2، در و به ترتیب با 0.73=R2 و 0.399=R2 و برای دادۀ سنتینل-1 در پلاریزاسیون VV و VH، در و به ترتیب با 0.073=R2 و 0.13=R2 به رطوبت سطح خاک حساس است. در بخش برآورد رطوبت خاک مبتنی بر مدل Oh برای دادۀ پالسار-2 و سنتینل-1 در اراضی لخت در پلاریزاسیون HH و HV برای تصاویر پالسار-2، و به ترتیب با 1.924=RMSE، 0.88=R2 و 1.45=RMSE، 0.93=R2 و برای داده سنتینل-1، و به ترتیب با 2.57=RMSE، 0.81=R2 و 0.90=RMSE، 0.97=R2 است. نتایج مدل Oh نشان داد که در پلاریزاسیون HV تصاویر پالسار-2 و پلاریزه VH سنتینل-1 نتایج رطوبت خاک قوی تر است. نتایج رطوبت خاک در مدل WCM در اراضی دارای پوشش گیاهی برای تصاویر پالسار-2 در پلاریزاسیون HH و HV در و به ترتیب با 2.44=RMSE، 0.81=R2 و 2.64=RMSE، 0.78=R2 و برای Sentinel-1 در و به ترتیب با 2.74=RMSE، 0.75=R2 و 2.69=RMSE، 0.76=R2 است. در بحث برآورد رطوبت خاک با مدل WCM نتایج پالسار-2 در پلاریزه HH با 0.81=R2 در اراضی با تراکم پوشش گیاهی بیشتر از 0.4 درصد دارای نتیجه بهتری است.نتیجه گیری در مدل Oh نتایج تحقیق نشان داد که حساسیت پلاریزه HV در تصاویر پالسار-2 و پلاریزه VH در سنتینل-1 در مناطقی که دارای پوشش گیاهی با تراکم کمتر از 0.4 است بسیار بیشتر از حساسیت پلاریزه HH آلوس-2 و پلاریزه VV سنتینل-1 است. همچنین حساسیت پلاریزه HH تصاویر پالسار-2 و پلاریزه VH سنتینل-1 به زبری سطح بیشتر از سایر پلاریزاسیون ها است. در مدل ابر آب نتایج حاصل از داده سنتینل-1 در حذف تأثیرات پوشش گیاهی و شبیه سازی ضرایب باز پراکنش سطحی بسیار ضعیف است، دلیل این امر در نظر نگرفتن پارامتر زبری توسط مدل ابر آب و همچنین بالا بودن سطح رطوبت در محدوده مطالعاتی بوده که باعث کاهش نفوذ موج گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که حساسیت پلاریزه HH در مناطقی که دارای پوشش گیاهی با تراکم بیش از 0.4 است بسیار بیشتر از حساسیت پلاریزه HV بوده، همچنین حساسیت سیگنال راداری به نویز در پلاریزه HH کم ولی در پلاریزه HV زیاد بود. این موضوع نشان داد که قطبش همسان HH نسبت به پوشش گیاهی حساس است، بنابراین مدل در حضور پوشش گیاهی از ثبات بیشتری برخوردار خواهد بود. مقایسه دو داده SAR در محدوده نشان داد، تصاویر آلوس-2 به دلیل طول‌موج بلند و عمق نفوذ بیشتر در خاک و پوشش گیاهی، برای برآورد رطوبت سطح خاک در محدوده تحقیق و مناطق مشابه کارایی بیشتری دارد. همسو با موضوع پژوهش تحقیقات دیگری صورت گرفته ازجمله آلیشان و همکاران در پژوهشی اقدام به برآورد رطوبت سطح خاک در اراضی بایر با استفاده از داده های آلوس-2 و سنتینل-1 کرده اند که به این نتیجه رسیدند که مدل WCM در حذف محتوی آب گیاهی و برآورد رطوبت سطح با استفاده از معکوس مدل در هر دو داده آلوس-2 و سنتینل-1 بالا بوده است. در تحقیقی که توسط زریبی و همکاران صورت گرفته بود نشان دادند که مدل Oh در دو پلاریزه HV و HH با RMSE کمتری قادر به برآورد رطوبت سطح خاک است. این تحقیق برای مدیریت محیط‌زیست، کشاورزی، منابع طبیعی و مدیریت منابع آب مناسب بوده و کمک شایانی به مدل سازی های هیدرولوژیکی می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

662 - مقایسه و اولویت‌بندی سیل‌خیزی زیر حوضه‌های نکارود با استفاده از روش مورفومتریک در سامانه اطلاعات جغرافیایی
مهراب زالی کریم سلیمانی محمود حبیب نژاد روشن میرحسن میریعقوب زاده

10.30495/girs.2022.684312

پیشینه و هدف سیلاب از فاجعه‌ بارترین و خطرناک‌ترین خطرات طبیعی است، زیرا ناگهانی و غیرقابل ‌پیش‌بینی است و منجر به تخریب زیرساخت‌ها، تهدیدی برای جان و مال انسان می‌ شود. شناسایی مناطق دارای پتانسیل سیل‌خیز بالا ازجمله کارهای بسیار مهم در کنترل سیلاب و کاهش خسارات ناشی ا چکیده کامل

پیشینه و هدف سیلاب از فاجعه‌ بارترین و خطرناک‌ترین خطرات طبیعی است، زیرا ناگهانی و غیرقابل ‌پیش‌بینی است و منجر به تخریب زیرساخت‌ها، تهدیدی برای جان و مال انسان می‌ شود. شناسایی مناطق دارای پتانسیل سیل‌خیز بالا ازجمله کارهای بسیار مهم در کنترل سیلاب و کاهش خسارات ناشی از آن می‌باشد. سیل یکی از جدی‌ترین خطرات طبیعی است که تهدیدهای جدی برای مناطق مسکونی به وجود می‌ آورد و همچنین باعث خطرات مالی و/جانی می ‌شود. سیلاب ازنظر خسارت در مقایسه با خسارات ناشی از زمین‌لرزه، آتشفشان و رانش زمین، در رتبه اول قرار دارد پیامدهای این بلایا را می ‌توان در قالب اقتصادی و زیست ‌محیطی شدیدی ازجمله از بین بردن زمین‌های کشاورزی، کاهش عملکرد محصول و ایجاد کمبود آب شیرین در منطقه سیل‌خیز اشاره کرد. سیلاب نه ‌تنها در مناطق جلگه ‌ای بلکه در محیط ‌های کوهستانی نیز می‌ تواند رخ دهد. تجزیه‌ و تحلیل سیل و روابط آن با متغیرهای توضیحی می ‌تواند به مدیران آب کمک کند تا مؤثرترین متغیر را در سیلاب شناسایی کنند. جوامع، کشورها و قاره‌ ها، به دلیل افزایش شدت و فراوانی این بلایای طبیعی، با تلفات شدید انسانی و هزینه ‌های اقتصادی روبرو شده است). در جهان به دلیل افزایش‌ های این بلایای طبیعی، مرگ انسان در دوره پیش رو احتمالاً دو برابر تخمین زده می ‌شود. سیل یکی از جدی ‌ترین خطرات طبیعی است که تهدیدهای جدی برای مناطق مسکونی به وجود. تغییرات آب ‌و هوا و افزایش مداوم شهرنشینی که با افزایش جمعیت رخ می ‌دهد، به دنبال آن ساخت‌ و سازها توسط بشر افزایش می ‌یابد و در نهایت باعث کاهش سطح نفوذپذیر و احتمالاً خطر سیل و پتانسیل خسارت اقتصادی-اجتماعی را بیشتر افزایش می ‌دهد. با تأیید خطرات در حال رشد و افزایش دفعات وقایع سیل، یک تغییر الگوی در مدیریت ریسک سیل در بسیاری از کشورها مانند اروپا مشاهده می ‌شود. مدیریت سیل و کاهش خطرات ناشی از آن مستلزم اتخاذ دیدگاه‌های جامع است که مجموعه متنوعی از اقدامات مدیریت ریسک سیل شامل مشارکت فعال ذینفعان، ارتباطات و افزایش آگاهی را در نظر می‌گیرند. مطالعه حاضر در آبخیز نکارودرودرود در استان مازندران انجام ‌گرفته است. استفاده از سامانه ‌های جغرافیایی می ‌تواند در حداقل زمان با استفاده از لایه‌های اطلاعاتی، مناطق حساس به سیل را با دقت بالایی شناسایی کند این آبخیز یکی از مهمترین آبخیزهای این استان می ‌باشد و مطالعه آن از لحاظ خطرات سیلابی با توجه به بارندگی بالایی که دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف کلی این مطالعه اولویت ‌بندی زیر حوضه‌ها با توجه به جاری شدن سیل بر اساس تجزیه ‌و تحلیل مورفولوژی و نیز استفاده از نرم ‌افزار GIS به ‌عنوان ابزاری کارآمد و مقرون ‌به صرفه است. در این مطالعه به بررسی مورفومتریک آبخیز پرداخته شد و زیر حوضه‌ های سیلابی مورد شناسایی قرار گرفت. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی مناطقی با پتانسیل سیل بالا در آبخیز نکارودرودرود استان مازندران جهت جلوگیری از خطرات ناشی از این بلای طبیعی و مانع از ایجاد خسارت به‌ صورت مالی و جانی است.مواد و روش ها هفده پارامتر مورفومتریک به ‌منظور توصیف آبخیز و اولویت ‌بندی زیر حوزه ‌های آبخیز نکارودرودرود با توجه به حساسیت به سیل ناگهانی تعیین شد. پارامترهای اساسی با استفاده از تکنیک ‌های GIS مستقیماً از نقشه رقومی ارتفاع (DEM) اندازه‌ گیری شدند و شامل مساحت حوضه، طول حوضه، محیط، تعداد جریان ‌ها و طول جریان ‌ها برای هر رتبه جریان است. در این تحقیق پارامترهای بسیار مهم مورفومتریک کمی انتخاب و برای این تجزیه ‌و تحلیل استفاده شدند. این پارامترها با خطرات رواناب، اوج تخلیه و فرسایش خاک رابطه مستقیم یا معکوس دارند. این پارامترها را به سه بخش خطی، ناهمواری و سطحی تقسیم شدند. درنهایت با استفاده از این روش زیر حوضه‌ ها اولویت ‌بندی شدند. جهت ارزیابی مورفولوژی آبخیز یک DEM با وضوح 12.5 متر بارگیری شد. پارامترهای مورفولوژی به‌طور مستقیم یا معکوس با طغیان در ارتباط هستند. پس از رتبه ‌بندی مورفولوژی، مقادیر مربوط به هر یک از زیر حوضه‌ ها برای طبقه ‌بندی و تعیین حساسیت آن‌ ها به وقوع سیل ناگهانی جمع شد. مقادیر درجه پارامترهای مورفومتریک خلاصه‌شده از 0 برای کمترین مقدار رتبه و 1 برای بالاترین مقدار رتبه برای به دست آوردن شاخص حساسیت سیلاب در برابر هر زیر حوضه نرمال شد و مورد ارزیابی نهایی قرار کرفت. تغییرات واضحی در پارامترهای اساسی زیر حوضه‌های آبخیز مانند مساحت، محیط و طول حوضه مشاهده می‌شود. این پارامترهای حوضه، یک ویژگی هیدرولوژیکی بسیار قابل‌توجه هستند. مساحت آبخیز از 484.37 کیلومترمربع در زیر حوضه N1 تا 48.18 کیلومترمربع در زیر حوضه N8متغییر است. همچنین از محیط می‌توان به‌عنوان یک شاخص از شکل و اندازه زیر آبخیز استفاده کرد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده یک همبستگی بالا بین مساحت و محیط آبخیز وجود دارد.نتایج و بحث حوضه نکارودرودرود با استفاده از جعبه‌ابزار Hydrology از ArcGIS به 12 زیر حوضه تقسیم شد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده مشخص شد که زیر حوضه‌های N8 و N9 از اولویت بالایی برای سیل‌خیزی برخوردار هستند. نتایج نشان می‌دهد که این 2 زیر حوضه بسیار مستعد ازلحاظ سیل‌خیزی هستند. هم‌چنین زیر حوضه‌های N11 و N12 از میزان خطر خیلی کمتری نسبت به سیل‌خیزی برخوردار هستند. تعداد کل جریان‌های 12 زیر حوضه برای آبخیز 366681 مورد است و اولین مرتبه %52 کل جریان‌های آبخیز را تشکیل می‌دهد. مقادیر هندسی برای 12 زیر حوضه آبخیز به‌صورت نمودار و یک خط مستقیم نشان داده می‌شود که مقادیر ورود به سیستم شماره جریان بر روی یک نمودار رسم شده است.نتیجه گیری ازآنجاکه سوابق آب و هوایی و هیدرولوژیکی تاریخی کافی برای مدل‌سازی هیدرولوژیکی وجود ندارد، از تحلیل مورفومتریک برای ارزیابی حساسیت زیر آبخیز به سیل استفاده‌شده است. نتایج و تجزیه‌وتحلیل‌های به‌دست‌آمده در مطالعه حاضر دارای زمینه‌های متعددی برای کاربرد عملی و توسعه آینده است. تجزیه‌وتحلیل مورفومتری حوضه نکارودرودرود نشان داده است که آبخیز یک سیستم زهکشی که دارای 6مرتبه است که دارای حساسیت بسیار بالا به سیلاب است. با توجه به نتایج، زیر حوضه N8 و N9 از میزان خطر بالای سیل‌خیزی برخوردار هستند. در مقابل زیر حوضۀ N12 از میزان طغیان سیلاب خیلی کمتری برخوردار هستند. بررسی حوضه نشان داد که علت پایین بودن طغیان در زیر حوضۀ N12، شکل حوضه و میزان شیب می‌باشد که دارای شکل کشیده و منطقه ازلحاظ ناهمواری تقریباً مسطح است، که میزان خطر سیلاب را کاهش می‌دهد. این مطالعه نشان داد شد که حفاظت از منطقه در برابر سیل ناگهانی باید در اولویت اصلی مقامات ذیصلاح برای محافظت از جان انسان‌ها و مزارع کشاورزی و درنهایت جلوگیری از فاجعه‌ای سیل باشد. در این مطالعه ثابت شد که ادغام و تجزیه‌وتحلیل مورفولوژی با GIS می‌تواند ابزاری قابل‌توجه برای درک ویژگی‌های زیر حوضه‌های آبخیز مربوط به مدیریت سیل فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

663 - بررسی میزان فرونشست زمین با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی راداری(D-InSAR) در دشت نهبندان- سهل‌آباد
صمد فتوحی سیدعلی المدرسی رقیه دلارام

10.30495/girs.2023.685498

فرونشست زمین، براثر فعالیت‌های طبیعی و انسانی رخ می‌دهد. یکی از علل اصلی فرونشست استفاده بیش‌ازحد از منابع آب زیرزمینی است. در محدوده موردمطالعه به دلیل قرارگیری در ناحیه خشک و کویری، بارندگی کم و نبود رودخانه‌های دائمی، بیشترین استفاده از منابع آب‌های زیرزمینی است، به‌ چکیده کامل

فرونشست زمین، براثر فعالیت‌های طبیعی و انسانی رخ می‌دهد. یکی از علل اصلی فرونشست استفاده بیش‌ازحد از منابع آب زیرزمینی است. در محدوده موردمطالعه به دلیل قرارگیری در ناحیه خشک و کویری، بارندگی کم و نبود رودخانه‌های دائمی، بیشترین استفاده از منابع آب‌های زیرزمینی است، به‌طوری‌که در این محدوده شاهد تعداد زیادی حلقه چاه برای مصارف کشاورزی هستیم. انواع مختلفی از روش‌های بررسی تغییر شکل به‌طور گسترده برای اندازه‌گیری الگوی فرونشست زمین استفاده ‌شده است این پژوهش متکی بر روش سنجش از دور راداری و مطالعه میدانی است. ابتدا با استفاده از روش سنجش از دور به بررسی و پردازش داده‌ها و تصاویر ماهواره‌ای پرداخته شد. ﺑﺮای بررسی ﻧﺮخ و داﻣﻨﻪ ﻓﺮوﻧﺸﺴﺖ، از تکنیک تداخل‌سنجی راداری در بازه زمانی خاص برای پردازش تصاویر راداری استفاده گردید. تصاویر مورد استفاده مربوط به ماهواره انویست ( Envisat ) سنجندِ ASAR در باند C در بازه زمانی 2003 تا 2010 و زوج تصاویر ماهواره سنتینل (Sentinel1) در باند C در بازه 2019 تا 2020 است. نتایج حاصله از این فن نشان می‌دهد که بیشترین میزان فرونشست مربوط به محدوده‌ی زمین‌های کشاورزی در مرکز و شمال دشت، حدود 13.4 سانتی‌متر در بازه زمانی 2007 تا2010 است و همچنین در بازه 2007 تا 2008 حدود 13.1 سانتی‌متر فرونشست را شاهد هستیم. این محدوده در بررسی جدید تصاویر ماهواره Sentinel1 در بازه‌ی زمانی 2019 تا 2020 نیز فرونشست 5.9 سانتی‌متر را تجربه کرده است که نشان دهنده تداوم فرونشست در این منطقه است. برای صحت‌سنجی نتایج از آمار مربوط به چاه‌های پیزومتر استفاده گردید و نتایج نشان‌دهنده افت سطح آب‌های زیرزمینی در محدوده موردمطالعه در بازه 2007 تا 2010 است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

664 - ارزیابی رفتار متقابل آبخوان با فرونشست زمین و ارتباط آن با سطح آب زیرزمینی و تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی تفاضلی راداری
فاطمه رفیعی سعید قره چلو سعید گلیان

10.30495/girs.2023.689174

تغییرات اقلیمی جهانی و رشد جمعیت، منجر به افزایش تقاضای آب‌ به‌عنوان منبعی اساسی برای آب‌های شیرین شده است. خطر فرونشست زمین به دلیل پمپاژ آب‌های زیرزمینی و افت سطح آب ازجمله خطرات زیست‌محیطی است که خسارات زیادی به جوامع وارد می‌کند. این تحقیق در دشت سملقان یکی از دشت‌ه چکیده کامل

تغییرات اقلیمی جهانی و رشد جمعیت، منجر به افزایش تقاضای آب‌ به‌عنوان منبعی اساسی برای آب‌های شیرین شده است. خطر فرونشست زمین به دلیل پمپاژ آب‌های زیرزمینی و افت سطح آب ازجمله خطرات زیست‌محیطی است که خسارات زیادی به جوامع وارد می‌کند. این تحقیق در دشت سملقان یکی از دشت‌های کشاورزی در استان خراسان شمالی به‌صورت موردی انجام‌شده است که بر اساس اطلاعات شرکت آب منطقه‌ای این استان، بیشترین منابع آب زیرزمینی از چاه‌های عمیق این دشت استخراج‌شده و در شرایط بحرانی قرار دارد. در این مطالعه به‌منظور بررسی فرونشست زمین در اثر افت آب‌های زیرزمینی از تکنیک تداخل سنجی تفاضلی راداری از داده‌های پایین گذر ماهواره‌ی Sentinel-1 در بازهی ۲۰۲۰-۲۰۱۴ استفاده شد. همچنین رفتار متقابل آبخوان با فرونشست دشت مورد بررسی قرار گرفت و علاوه بر آن برای پایش تغییرات پوشش گیاهی در دوره فرونشست از داده‌های ماهواره لندست-8 در دشت سملقان استفاده شد. با استفاده از داده چاه‌های پیزومتری دشت نقشه‌های هم افت آب زیرزمینی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه‌شده و ارتباط افت سطح آب زیرزمینی با فرونشست تحلیل گردید. نقشه‌های تولید شده نشان‌دهنده ارتباط مستقیم افت آب با فرونشست در آبخوان سملقان در بازه زمانی موردمطالعه بود. حداکثر فرونشست در این دشت در سال 2019 مقدار بیشینهی 34 سانتی‌متر داشته و حداقل 18 سانتی‌متر در سال‌های 2015 و 2018 برآورد شد. درنهایت ارتباط افت سطح آب زیرزمینی با فرونشست منطقه موردمطالعه قرار گرفت و رفتار آبخوان بررسی شد. نتایج نشان‌دهنده‌ی رفتار الاستیک زمین در آبخوان سملقان و اطراف شهرستان چمن بید بود. همچنین با پردازش تصاویر لندست- ۸ ارتباط زمانی-مکانی تغییرات پوشش گیاهی با فرونشست مطالعه شد. بررسی نتایج نشان‌دهندهی تخریب پوشش گیاهی به میزان ۵.۹٪ در مناطقی از دشت که تماما با افت سطح آب‌های زیرزمینی مواجه بوده و در پی آن فرونشست در منطقه رخ داده و همبستگی زمانی-مکانی بالایی را آشکار ساخت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

665 - بررسی روند توسعه فرونشست دشت مشهد- چناران با استفاده از تصاویر راداری سنتینل -1 و ارتباط آن با افت سطح آب زیرزمینی
جواد دولتی غلامرضا لشکری پور ناصر حافظی مقدس یاسر مقصودی

10.30495/girs.2022.691565

بهره‌برداری گسترده از منابع آب زیرزمینی در آبخوان مشهد- چناران در 50 سال گذشته (1400-1350) منجر به افت شدید سطح آب زیرزمینی شده است. آثار منفی فرونشست ناشی از توسعه شدید منابع آب زیرزمینی از اواخر دهه 1360در برخی نقاط دشت بروز کرده و در سال‌های اخیر کل دشت را درگرفته اس چکیده کامل

بهره‌برداری گسترده از منابع آب زیرزمینی در آبخوان مشهد- چناران در 50 سال گذشته (1400-1350) منجر به افت شدید سطح آب زیرزمینی شده است. آثار منفی فرونشست ناشی از توسعه شدید منابع آب زیرزمینی از اواخر دهه 1360در برخی نقاط دشت بروز کرده و در سال‌های اخیر کل دشت را درگرفته است. در این تحقیق فرونشست دشت مشهد -چناران با استفاده از داده ماهواره‌ راداری سنتینل-1 بین سال‌های 1393تا 1399 با استفاده از تکنیک تداخل سنجی سری زمانی به روش طول خط مبنای کوتاه (SBAS)بررسی‌شده است. بررسی نقشه‌های فرونشست تهیه‌شده نشان می‌دهد که سه ناحیه فرونشستی در جنوب شرق شهر مشهد، شمال غرب شهر مشهد و شمال غرب دشت وجود دارد. حداکثر نرخ نشست سالانه در ناحیه دو فرونشستی در شمال غرب شهر مشهد برابر19 سانتی‌متر در سال بوده و در دو ناحیه فرونشستی 1 و 3 به ترتیب 9/8 و 1/12 سانتی‌متر در سال است. نتایج نرخ سری زمانی برآورد شده با استفاده از پردازش تصاویر راداری در محل ایستگاه‌های GPS گلمکان و نیروگاه توس با مقادیر اندازه‌گیری شده واقعی نشان‌دهنده انطباق بالای این دو سری زمانی باهم است. انطباق منحنی‌های هم افت 30 ساله سطح آب زیرزمینی و نقشه فرونشست نشان می&lrm;دهد که زون‌های فرونشست سه‌گانه منطبق بر مناطق دارای افت سطح آب زیرزمینی بیش از 30 متر است. همچنین برای بررسی ارتباط فرونشست و افت سطح آب زیرزمینی، با استفاده از داده های سطح آب زیرزمینی و فرونشست در محل چاه‌های مشاهده‌ای منتخب ضرایب همبستگی و تعیین برای هر چاه محاسبه‌شده است. بر اساس بررسی ضرایب همبستگی به‌دست‌آمده چاه‌های انتخابی به دو گروه دارای ضریب همبستگی بیش از 8/0(75 درصد چاه‌ها ) و بین 46/0 تا 08/0تقسیم می‌شوند که نشان‌دهنده وجود رابطه همبستگی بسیار قوی و قوی بین نرخ فرونشست – افت سطح آب زیرزمینی در اغلب چاه‌های مشاهده‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

666 - بررسی آب قابل بارش جو در شرایط گردوغبار با استفاده از تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی: جنوب غربی ایران)
طاهره انصافی مقدم طاهر صفرراد

10.30495/girs.2023.690417

در حالی که تاثیر گازهای گلخانه ای نیروگاه ها، خودروها و سایر ذرات معلق انسان ساخت بر کیفیت هوا و بهداشت عمومی به خوبی شناخته شده، تاثیر آنها بر آب و هوا به طور کامل شناخته نشده است. دانشمندان نشان داده اند که ذرات معلق در هوا می تواند چه به طور مستقیم، از طریق بازتابش ا چکیده کامل

در حالی که تاثیر گازهای گلخانه ای نیروگاه ها، خودروها و سایر ذرات معلق انسان ساخت بر کیفیت هوا و بهداشت عمومی به خوبی شناخته شده، تاثیر آنها بر آب و هوا به طور کامل شناخته نشده است. دانشمندان نشان داده اند که ذرات معلق در هوا می تواند چه به طور مستقیم، از طریق بازتابش انرژی خورشیدی به آسمان، چه به طور غیر مستقیم، با افزایش بازتاب ابرها، درجه حرارت سطح زمین را کاهش دهد. ذرات معلق گردوغبار به ویژه در مناطق شهری و صنعتی، به عنوان عامل کاهنده بارندگی و نزولات آسمانی عمل می کند. ریزگردهای بزرگ (بزرگتر از1 میکرون) می توانند بارندگی را افزایش دهند. اما ذرات بسیار ریز گردوغبار در سطوح فوقانی جو می تواند به سرکوب بارش های فراوان بیانجامد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط ظرفیت آب قابل بارش جوی با وقایع گردوغبار در جنوب غربی ایران طی دوره (1986 - 2016) انجام شده است. این مقاله، با استفاده از داده های طبقه بندی شده محصول مد 06(MOD06) سنجنده مادیس(MODIS) تاثیر گردوغبار بر بارش را مورد بررسی قرار داد. نتایج این تحقیق با بررسی داده های سنجش از دور از جمله مقادیر آب قابل بارش و رخداد گردوغبار جو در برخی موارد انتخابی، نشان داد در مقطعی از زمان که گردوغبار به مقدار بالایی می رسد، میزان آب قابل بارش که نشانگر پتانسیل و توانایی رخداد بارش است، به طور قابل توجهی کاهش می یابد. نتایج این تحقیق نشان داد یکی از اثرات رخدادهای گردوغبار در جنوب غربی ایران، نقصان بارش بوده و گردوغبار می تواند به طور قابل توجهی به عنوان عامل کاهنده یا سرکوب کننده میزان بارندگی در منطقه عمل کند. کارایی بالای محصول مد 06(MOD06) در اثبات اثر کاهش دهندگی گردوغبار بر آب قابل بارش جو در منطقه جنوب غربی ایران، در این تحقیق اثبات گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

667 - نقش توزیع مکانی واحدهای هیدرولوژیکی حوضه بر تغییرات دبی اوج سیلاب با استفاده از مدل هیدرولوژیکیHEC-HMS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز صفارود)
مرتضی شاهدی غلامرضا نبی بیدهندی

10.30495/girs.2023.690970

با توجه به تغییرات عمده در کاربری زمین و همچنین تغییرات اقلیمی طی چند دهه اخیر مدیریت سیلاب از نقش عمده ای در مدیریت منابع آب برخوردار است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نقش توزیع مکانی واحدهای هیدرولوژیکی حوضه آبخیز صفارود بر تغییرات دبی اوج سیلاب با استفاده از مدل هیدرولو چکیده کامل

با توجه به تغییرات عمده در کاربری زمین و همچنین تغییرات اقلیمی طی چند دهه اخیر مدیریت سیلاب از نقش عمده ای در مدیریت منابع آب برخوردار است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نقش توزیع مکانی واحدهای هیدرولوژیکی حوضه آبخیز صفارود بر تغییرات دبی اوج سیلاب با استفاده از مدل هیدرولوژیکیHEC-HMS میباشد. برای این منظور ابتدا توزیع مکانی زیرحوضه‌ها با استفاده از نقشه سطوح‌ هم‌پیمایش در سطح منطقه تعیین گردید. سپس با استفاده از نقشه سیل‌خیزی و مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS، رفتار زیرحوضه‌های واقع در هر سطح هم پیمایش براساس سیلاب طراحی با دوره بازگشت صد ساله مورد بررسی قرار گرفت. با حذف اثر هیدرولوژیکی زیرحوضه‌های یاد شده در هر سطح هم‌پیمایش، هیدروگراف سیلاب خروجی شبیه‌سازی گردید. بررسی نتایج نشان می‌دهد زیرحوضه های سطح هم پیمایش 1 و 2 واقع در خروجی حوضه صفارود با شاخص 67/0 و 78/0 دارای کمترین تاثیر و در مقابل زیرحوضه های واقع در سطح 4 با شاخص 10/1 دارای بیشترین تاثیر بر دبی اوج سیلاب خروجی از حوضه میباشند. میزان تغییرات ایجاد شده در ناحیه میانی و مناطق بالاتر، ناشی از شکل حوضه در تلفیق با شدت سیل‌خیزی می‌باشد. با توجه به نتایج ذکر شده توصیه میگردد جهت کاهش هزینه های اجرایی کنترل سیلاب در حوضه آبخیز صفارود تمرکز عملیات اجرایی در مناطق اولویت‌بندی شده شامل زیرحوضه های بالاتر و همچنین میانی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

668 - پایش تغییرات کاربری اراضی و پوشش گیاهی در حوزه آبخیز دامغان
شیما نیکو پیمان اکبرزاده

10.30495/girs.2022.697513

پایش تغییرات عوامل محیطی در طی زمان به منظور درک روابط متقابل بین انسان و پدیده‌های طبیعی به‌منظور تصمیم‌گیری بهتر درباره مدیریت پایدار سرزمین از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به دگرگونی و تغییرات گسترده در کاربری اراضی و پوشش گیاهی، بهره گیری از تکنولوژی سنجش از د چکیده کامل

پایش تغییرات عوامل محیطی در طی زمان به منظور درک روابط متقابل بین انسان و پدیده‌های طبیعی به‌منظور تصمیم‌گیری بهتر درباره مدیریت پایدار سرزمین از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به دگرگونی و تغییرات گسترده در کاربری اراضی و پوشش گیاهی، بهره گیری از تکنولوژی سنجش از دور به یک ابزار مهم در بحث بررسی پایش تغییرات پوشش گیاهی/کاربری اراضی تبدیل شده است. در مطالعه حاضر در بازه زمانی 2020-2000 در حوزه آبخیز دامغان، تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از شاخص نرمال شده اختلاف پوشش گیاهی (NDVI) و تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره لندست 8، 7 و 5 سنجنده های OLI، ETM+ و TM ، نرم افزار eCognition و سیستم اطلاعات جغرافیایی بررسی و از نرم افزار R . نیز برای بررسی تغییرات استفاده شد. نتایج بررسی تغییرات کاربری اراضی نشان داد که مساحت اراضی باغی 6624 هکتار، مناطق شهری 635 هکتار، اراضی بدون پوشش (بایر) 4/54757 هکتار و مساحت منابع آب سطح ناشی از احداث سد 15/453 هکتار افزایش یافته و مساحت اراضی با کاربری مراتع 25/12976 هکتار، جنگل 44/40438 هکتار و اراضی کشاورزی 62/9055 هکتار کاهش داشته است. بیشترین مقدار شاخص NDVI مربوط به سال 2020 و 2000 میلادی به ترتیب با مقدار 598/0 و 481/0 است و کمترین میزان این شاخص مربوط به سال 2010 و 2020 به ترتیب با مقدار 406/0 و 359/0 است. سطح عرصه های با پوشش گیاهی فقیر 3/163798 هکتار افزایش و مناطق دارای پوشش گیاهی متوسط و خوب به ترتیب 4/111001 و 9/52796 هکتار کاهش یافته است. بررسی تغییرات با استفاده از نرم افزار R نیز نشان داد که در 227754 هکتار از حوزه میزان پوشش گیاهی کاهش یافته، در 11/358327 هکتار پوشش گیاهی بدون تغییر و ثابت بوده و نهایتا در سطح 89/8146 هکتار از حوزه آبخیز دامغان میزان پوشش گیاهی افزایش پیدا کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

669 - پایش تغییرات مکانی و زمانی سلامت آبخیز با استفاده از رویکرد مفهومی بنیه، ساختار و تاب‌آوری (VOR)
رقیه دژبانی زینب حزباوی رئوف مصطفی‌زاده اباذر اسمعلی‌عوری نازیلا علائی

10.30495/girs.2022.697684

تحقیق حاضر با هدف تحلیل وضعیت سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی با استفاده از رویکرد بنیه، ساختار و تاب‌آوری (VOR) در سطح 36 زیرآبخیز طی سه مقطع زمانی (1379، 1389 و 1400) برنامه‌ریزی شد. جهت دستیابی به تحیق حاضر، داده‌های پایه مورد نیاز به‌منظور تعیین و محاسبه متغیرها و شاخص‌های چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف تحلیل وضعیت سلامت آبخیز کوزه‌تپراقی با استفاده از رویکرد بنیه، ساختار و تاب‌آوری (VOR) در سطح 36 زیرآبخیز طی سه مقطع زمانی (1379، 1389 و 1400) برنامه‌ریزی شد. جهت دستیابی به تحیق حاضر، داده‌های پایه مورد نیاز به‌منظور تعیین و محاسبه متغیرها و شاخص‌های ارزیابی سلامت در سه مقطع زمانی مختلف شامل 1379، 1389 و 1400 جمع‌آوری شدند.پس از تعیین مهم‌ترین متغیرها، نسبت به استانداردسازی آن‌ها با هدف هم‌بعد کردن و حذف بزرگی متغیرهای مختلف اقدام شد، سسپس، متغیرها بر حسب ماهیت طبیعی خود به گروه‌های مختلف دسته‌بندی شدند و پس از میانگین هندسی آن‌ها سه شاخص بنیه (V)، ساختار (O) و تاب‌آوری (R) به‌دست آمد. شاخص سلامت آبخیز (WHI) با استفاده از اصول حاکم بر رویکرد مفهومی بنیه، ساختار و تاب‌آوری (VOR) به‌دست آمد. نتایج نشان داد که در آبخیز کوزه‌تپراقی شاخص‌ بنیه به‌ترتیب دارای میانگین و انحراف معیار برابر با 05/0±88/0 در سال اول، در سال دوم برابر با 08/0±81/0 و در سال سوم برابر با 17/0±68/0 بوده‌اند. شاخص‌ ساختار به‌ترتیب دارای میانگین و انحراف معیار برابر با 08/57±0/0 در سال اول، در سال دوم برابر با 08/0±70/0 و در سال سوم برابر با 07/0±68/0 بوده‌اند. هم‌چنین شاخص‌ تاب‌آوری به‌ترتیب دارای میانگین و انحراف معیار برابر با 22/0±28/0 در سال اول، در سال دوم برابر با 25/0±30/0 و در سال سوم برابر با 25/0±29/0 بوده‌اند. هم‌چنین، شاخص سلامت آبخیز در سال 1379 برابر با مقدار عددی 49/0 بوده و در سال 1389 روند افزایشی داشته و به 85/0 رسیده است، اما در سال 1400 به مقدار 47/0 کاهش یافته است. می‌توان جمع‌بندی نمود که سلامت آبخیز در دوره مورد مطالعه کاهش جزئی داشته است. دلایل مختلفی از جمله استفاده غیراصولی از زمین به‌ویژه تولید مرتع به کشاورزی و تغییرات مؤلفه‌های اقلیمی و هیدرولوژی موجب به‌وجود آمدن وضعین نامناسب سلامت در آبخیز کوزه‌تپراقی شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

670 - ارزیابی مدل‌های FR و WoE در تهیه نقشه تغییرات مکانی پتانسیل‌ آب زیرزمینی یا استفاده از GIS در شهرستان اسفراین
امیرحسین قربانی محسن ذبیحی رئوف مصطفی زاده

10.30495/girs.2022.1974429.2028

استفاده بهینه از منابع آب زیرزمینی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک با استفاده از روش‌های پایدار بهره‌برداری مانند قنوات همواره مورد توجه بوده است. از طرفی، تحلیل اطلاعات مکانی موثر بر وجود آب‌های زیرزمینی به روش‌های تحلیلی قوی نیاز دارد تا بتواند روابط غیرخطی، ارتباط در چکیده کامل

استفاده بهینه از منابع آب زیرزمینی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک با استفاده از روش‌های پایدار بهره‌برداری مانند قنوات همواره مورد توجه بوده است. از طرفی، تحلیل اطلاعات مکانی موثر بر وجود آب‌های زیرزمینی به روش‌های تحلیلی قوی نیاز دارد تا بتواند روابط غیرخطی، ارتباط درونی و اطلاعات پنهان میان لایه‌ها را تفسیر نماید. در همین ارتباط، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مقایسه‌ای تغییرات مکانی پتانسیل آب زیرزمینی با استفاده از مدل‌های نسبت فراوانی و وزن شواهد در محدوده شهرستان اسفراین استان خراسان شمالی برنامه‌ریزی شده است. عوامل ارتفاع از سطح دریا، جهت شیب، درجه شیب، کاربری اراضی، زمین‌شناسی، شاخص رطوبت توپوگرافی، انحنای دامنه، انحنای آبراهه، فاصله از رودخانه، تراکم زهکشی، شاخص توان آبراهه، فاصله از گسل و تراکم گسل به‌عنوان لایه‌های موثر در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه و براساس مدل‌های نسبت فراوانی و وزن شواهد میزان ارتباط آن‌ها با پتانسیل آب زیرزمینی تعیین شد. ارزیابی نقشه‌های تهیه شده با استفاده از منحنی عملکرد نسبی انجام شد. براساس نتایج، مدل نسبت فراوانی با مقدار سطح زیرمنحنی برابر با 4/84 درصد عملکرد بهتری نسبت به مدل وزن شواهد در منطقه مطالعاتی نشان داد. هم‌چنین، عوامل زمین‌شناسی، کاربری اراضی، ارتفاع از سطح دریا و فاصله از رودخانه در مدل‌های مورد استفاده به‌عنوان مهم‌ترین عوامل مؤثر بر پتانسیل آب زیرزمینی انتخاب شدند. علاوه بر این، 5/12، 45/28، 75/34، 3/19 و 5 درصد از منطقه مورد پژوهش به‌ترتیب در طبقات با پتانسیل خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی‌ زیاد پتانسیل آب زیرزمینی براساس مدل نسبت فراوانی قرار گرفته‌اند. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند در سیاست‌گزاری‌ها و تصمیم‌سازی‌های مرتبط با مدیریت منابع آب و مکان‌یابی مناطق مستعد وجود قنات و استخراج آب‌های زیرزمینی یا اتخاذ راهبردهای مدیریت بهینه آبخوان در شهرستان اسفراین مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

671 - ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی حوزه طرقبه شاندیز استان خراسان با استفاده از تکنیک های دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی
مهری انتظاری فاضل امیری طیبه طباطبایی

آلودگی آب‌های زیرزمینی در حوزه طرقبه شاندیز در استان خراسان رضوی به دلیل افزایش جمعیت، توسعه صنعتی و همچنین فعالیت های کشاورزی یک مسئله مهم است. هدف از این تحقیق تهیة نقشه آسیب پذیری آب‌های زیرزمینی در این حوزه با استفاده از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی می ب چکیده کامل

آلودگی آب‌های زیرزمینی در حوزه طرقبه شاندیز در استان خراسان رضوی به دلیل افزایش جمعیت، توسعه صنعتی و همچنین فعالیت های کشاورزی یک مسئله مهم است. هدف از این تحقیق تهیة نقشه آسیب پذیری آب‌های زیرزمینی در این حوزه با استفاده از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. داده های هفت پارامتر (سطح آب زیرزمینی، شبکه تغذیه، محیط آبخوان، جنس خاک، توپوگرافی، ناحیه غیراشباع، هدایت هیدرولیکی) مدل دراستیک جمع آوری و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به نقشه تبدیل شد. نتایج نشان داد که تغییرات شاخص دراستیک در محدودة 225-68 است. که خطر آلودگی آب‌های زیرزمینی منطقه در پنج ناحیه با آسیب‌پذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد طبقه‌بندی گردید. نقشه دراستیک نشان می دهد که 15.9% در آسیب‌پذیری خیلی کم، 20.29% در آسیب‌پذیری کم، 26.33% در آسیب‌پذیری متوسط، 24.34% در آسیب‌پذیری زیاد و 13.14% در آسیب‌ پذیری خیلی زیاد قرار دارد. جریان آب رودخانه از شمال شرق منطقه سبب می شود که آب هنگام جریان به پایین‌ دست کودهای زمین‌های کشاورزی را به آب‌های زیرزمینی تخلیه و ازاین‌رو منجر به آسیب‌پذیری آب‌های زیرزمینی این منطقه شود. صحت نقشه آسیب‌ پذیری با انطباق نقشه تغییرات نیترات با نقشه شاخص دراستیک تعیین گردید. نتایج نشان داد که کلیه نقاطی که دارای یون نیترات بالا هستند در محدودة آلودگی خیلی زیاد قرارگرفته‌اند که این می تواند دقت و صحت مدل را تائید نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

672 - بررسی روند تغییرات کمی سطح ایستابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از زمین آمار و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: دشت سیرجان)
حلیمه پیری ابوالفضل بامری

هدف از این مطالعه بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح آب زیرزمینی دشت سیرجان با استفاده از روش‌های زمین آماری در دوره آماری 1375 تا 1385 است. داده‌های سطح ایستابی مربوط به 30 حلقه چاه منطقه جمع آوری گردید. پس از کنترل کیفیت، صحت و بررسی نرمال بودن داده ها، سطح ایستابی با اس چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح آب زیرزمینی دشت سیرجان با استفاده از روش‌های زمین آماری در دوره آماری 1375 تا 1385 است. داده‌های سطح ایستابی مربوط به 30 حلقه چاه منطقه جمع آوری گردید. پس از کنترل کیفیت، صحت و بررسی نرمال بودن داده ها، سطح ایستابی با استفاده از روش‌های قطعی توان دهی عکس فاصله، روش چندجمله‌ای محلی، روش چندجمله‌ای جهانی با توان‌های 1، 2 و 3، روش توابع پایه شعاعی (اسپلاین کاملاً منظم، اسپلاین با کشش، مولتی کوادریک، مولتی کوادریک معکوس، اسپلاین صفحه نازک) و روش‌های کریجینگ معمولی، کریجینگ ساده و کریجینگ گسسته میانیابی گردید. انتخاب بهترین روش میانیابی با استفاده از معیارهای میانگین خطا، مجذور میانگین مربعات خطا و ضریب تبیین انجام و نقشه‌های پهنه بندی مکانی در دوره مطالعه ترسیم شد. نتایج نشان داد که واریوگرام مدل گوسین با ضریب تبیین 7/0 به عنوان بهترین مدل برازش شده به ساختار فضایی داده‌ها و روش چندجمله‌ای محلی و روش کریجینگ معمولی به ترتیب با داشتن مجذور میانگین مربعات خطا 6/43 و 85/23، بهترین روش میانیابی می‌باشند. نتایج همچنین نشان داد که روش کریجینگ معمولی با تغییرنما گوسی در مقایسه با سایر روش‌های بکار رفته، برای برآورد عمق سطح ایستابی آب زیرزمینی در هر دو دوره آماری دقت بیشتری دارد. پهنه بندی با روش کریجینگ معمولی نشان داد که سطح آب زیرزمینی در بیشتر نقاط دشت در دوره مطالعه افت داشته است. حداکثر این افت معادل 40 متر و به طور متوسط 15 متر می باشد. در نقاط غربی دشت سطح آب افزایش پیدا کرده که باعث تغییر جهت آب از سمت سفره آب شور غرب به سمت سفره آب شیرین و کاهش کیفیت سفره آب زیرزمینی دشت سیرجان شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

673 - ارزیابی الگوریتم های طبقه بندی نظارت شده غیرپارامتریک در تهیة نقشه پوشش زمین با استفاده از تصاویر لندست 8
وحید میرزایی زاده مریم نیک نژاد جعفر اولادی قادیکلایی

هدف از این تحقیق ارزیابی کارایی سه الگوریتم ماشین بردار پشتیبان، درخت تصمیم گیری و شبکه عصبی مصنوعی فازی آرتمپ جهت تهیة نقشه پوشش زمین حوزه آبخیز ارکواز با استفاده از تصویر سنجنده OLI ماهواره لندست 8 (سال 1393) است. پس از تصحیح هندسی تصاویر و پیش پردازش های صورت گرفته، چکیده کامل

هدف از این تحقیق ارزیابی کارایی سه الگوریتم ماشین بردار پشتیبان، درخت تصمیم گیری و شبکه عصبی مصنوعی فازی آرتمپ جهت تهیة نقشه پوشش زمین حوزه آبخیز ارکواز با استفاده از تصویر سنجنده OLI ماهواره لندست 8 (سال 1393) است. پس از تصحیح هندسی تصاویر و پیش پردازش های صورت گرفته، اقدام به تعیین نمونه های تعلیمی مربوط به طبقات پوشش زمین برای انجام عملیات طبقه بندی شد و ارزیابی تفکیک پذیری نمونه ها در هر کدام از طبقات پوشش زمین با استفاده از شاخص آماری واگرایی تعیین شد. به منظور ارزیابی صحت نتایج طبقه بندی هر کدام از الگوریتم ها، نقشه واقعیت زمینی با استفاده از روش سیستماتیک به ابعاد 550 متری طراحی و نوع پوشش زمینی آن ها در محل نمونه ها مشخص گردید. در نهایت، کارایی روش های طبقه بندی با استفاده از معیارهای صحت کلی، ضریب کاپا، صحت تولید کننده و صحت کاربر مورد بررسی قرار گرفت. مقایسة صحت های کلی و ضریب کاپای کسب شده برای سه طبقه بندی کننده با مجموعه باندی مناسب در مقایسه با نقشة واقعیت زمینی نشان داد که طبقه بندی کننده ماشین بردار پشتیبان با مقدار صحت کلی 26/91% و ضریب کاپای 8731/0 نتایج مطلوب تری نسبت به سایر الگوریتم ها دارد. نتایج همچنین نشان داد که تفکیک و طبقه بندی اراضی جنگلی از سایر طبقات کاربری منطقه با صحت بالا صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

674 - ارزیابی طرح های آبخیزداری بیولوژیک و سدهای اصلاحی سنگ و سیمان با ارزیابی چندمعیاره مکانی (مطالعة موردی: حوزه آبخیز قورچای رامیان)
علی اکبر جمالی محمد حسن زاده انگیزه اسدی ساروی

ارزیابی مکانی نامناسب در طرح‌ها و پروژه های توسعه ملی‌ و منطقه ای در ایران، عمدتاً به صرف غیرقابل ‌توجیه بودجه و زمان منجر می گردد. برای کاهش این هزینه ها و از دست ‌رفتن فرصت‌ها، استفاده از یک مدل کارآمد که بتواند از خطای کارشناسی بکاهد، هدف تحقیق حاضر می باشد که در حوز چکیده کامل

ارزیابی مکانی نامناسب در طرح‌ها و پروژه های توسعه ملی‌ و منطقه ای در ایران، عمدتاً به صرف غیرقابل ‌توجیه بودجه و زمان منجر می گردد. برای کاهش این هزینه ها و از دست ‌رفتن فرصت‌ها، استفاده از یک مدل کارآمد که بتواند از خطای کارشناسی بکاهد، هدف تحقیق حاضر می باشد که در حوزه آبخیز قورچای رامیان گرگان انجام گردید. در این تحقیق، ابتدا سناریوی های مجزا و مدل مفهومی و درختی برای عملیات بیولوژیک و مکانیکی (احداث سدهای اصلاحی سنگ و سیمانی) تهیه گردید. در مرحله بعد، مطابق مدل، نقشه های محدودیت ها و عوامل به محیط ارزیابی چندمعیاره مکانی در نرم‌افزار ایلویس وارد گردید. محدودیت ها (شیب، کاربری اراضی، خاک و شبکه آبراهه) استانداردسازی بولین و عوامل (شیب، ارتفاع، خاک، فرسایش خاک، کاربری اراضی، فاصله از جاده، روستا، گسل منبع قرضه و زمین لغزش) استانداردسازی فازی (به روش‌های سود، هزینه و مرکب) شدند. وزن دهی عوامل (به روش‌های رتبه دهی، مقایسه زوجی و مستقیم) با استفاده از نتایج پرسشنامه و نظرات کارشناسی انجام گردید. نتایج نشان داد در نقشه اولویت‌بندی که چهار رتبه‌بندی در آن مشخص گردیده بود، در طرح‌های بیولوژیک و در طرح‌های سد و سیمان، مکان‌های دارای اولویت اول به ترتیب امتیازات 97/0 تا 73/0 و طول 3 کیلومتر از آبراهه و 86/0 تا 65/0 و مساحت 2470 هکتار را به خود اختصاص دادند. مدل از نوع منطقی است و اصول منطقی و بهینه‌سازی را به کار می‌گیرد نه تجربی، بنابراین در صدد تست آن با طرح‌های اجرا شده قبلی نبوده‌ایم. طرح‌هایی که به مراتب دچار خطای زیاد هستند چون امکان تلفیق عوامل متعدد با فنون پیشرفته GIS وجود نداشته است. در نهایت پیشنهاد شد که به دلیل به کارگیری عوامل متعدد مکانی در تصمیم، برای ارزیابی طرح‌های آبخیزداری و پیش‌بینی طرح‌ها برای اجرا، از این مدل در کشور در حوزه‌های مشابه استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

675 - تعیین مکان مناسب برای تغذیه مصنوعی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش تحلیل سلسله مراتبی (مطالعة موردی: دشت اشترینان)
لیلا گودرزی علی محمد آخوندعلی حیدر زارعی

یکی از روش‌های مدیریت منابع آب که در سال‌های اخیر کاربرد وسیعی یافته است، استفاده از روش تغذیه مصنوعی می‌باشد. این مطالعه با هدف تعیین مکان مناسب برای تغذیه مصنوعی آبخوان دشت اشترینان واقع در شهرستان بروجرد صورت گرفته است. معیارهای لازم و تأثیرگذار در انتخاب مکان مناسب چکیده کامل

یکی از روش‌های مدیریت منابع آب که در سال‌های اخیر کاربرد وسیعی یافته است، استفاده از روش تغذیه مصنوعی می‌باشد. این مطالعه با هدف تعیین مکان مناسب برای تغذیه مصنوعی آبخوان دشت اشترینان واقع در شهرستان بروجرد صورت گرفته است. معیارهای لازم و تأثیرگذار در انتخاب مکان مناسب تغذیه مصنوعی عبارتند از؛ زمین شناسی، شیب، ضخامت بخش غیراشباع، کیفیت آب زیرزمینی، گرادیان هیدرولیکی، قابلیت انتقال، ضریب ذخیره، فاصله از منابع آب سطحی و کاربری اراضی. در ابتدا اقدام به تهیه لایه رستری هر یک از این معیارها و تعیین وزن معیارها بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش مقایسه‌های زوجی گردید. نقشه‌های تهیه شده با استفاده از روش هم‌پوشانی تلفیق گردید. سپس مناطق نامناسب از نظر نزدیکی به چاه‌ها، چشمه‌ها و قنات‌ها، با استفاده از مدل منطق بولین حذف و نقشه پتانسیل تغذیه مصنوعی برای منطقه مورد مطالعه تهیه گردید. نقشه پتانسیل تغذیه مصنوعی نشان داد که 17 درصد از مساحت منطقه دارای شرایط کاملاً مناسب، 21 درصد دارای شرایط مناسب، 31 درصد دارای شرایط متوسط، 18 درصد دارای شرایط نامناسب و 13 درصد دارای شرایط کاملاً نامناسب برای تغذیه مصنوعی می‌باشد که با بازدید میدانی چهار مکان برای تغذیه مصنوعی دشت اشترینان مشخص گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

676 - ارتباط پارامترهای وکتوری کاربری اراضی و کیفیت آب رودخانه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: رودخانه زاینده رود)
زهرا خبری فرهاد نژادکورکی حمید سودائی زاده

رودخانه ها از مهم ترین منابع آب های سطحی و تأمین کننده آب شیرین مصرفی در بخش های شهری، کشاورزی و صنعتی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی اثر منابع آلاینده اطراف بر کیفیت آب رودخانه زاینده رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در این مطالعه داده های فیزیکوشیمیایی (دب چکیده کامل

رودخانه ها از مهم ترین منابع آب های سطحی و تأمین کننده آب شیرین مصرفی در بخش های شهری، کشاورزی و صنعتی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی اثر منابع آلاینده اطراف بر کیفیت آب رودخانه زاینده رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در این مطالعه داده های فیزیکوشیمیایی (دبی، سختی، کلر، هدایت الکتریکی، اسیدیته) در دورة 9 ماهه (پاییز 1389- بهار 1390) در 7 ایستگاه زاینده رود مورد بررسی قرار گرفت. لیست صنایع مهم اطراف رودخانه تهیه و با تبدیل آن ها به فایل های اطلاعات مکانی به محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی منتقل شد. درصد مساحت کاربری اراضی در بافرهای 10 کیلومتری اطراف رودخانه و ایستگاه ها محاسبه گردید. همچنین فاصله هر یک از 10 صنعت مادر اطراف تا ایستگاه ها تعیین شد. سپس مجموع داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری (SPSS®19) قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بافر 3/451682 هکتاری اطراف رودخانه، 9/40% این مساحت را کشاورزی و 1/8% را توسعة شهری تشکیل داده است و غلظت آلاینده ها با مساحت کشاورزی اطراف هر ایستگاه و فاصله تا صنایع اطراف رودخانه مثل تصفیه خانه جنوب اصفهان رابطه معنی دار دارد. با توجه به اهمیت حفاظت رودخانه زاینده رود اعمال مدیریت صحیح بر روی این رودخانه به خصوص در محدودة بعد از شهر ضروری است. ایجاد سیستم تصفیه مناسب برای خروجی پساب صنایع اطراف رودخانه، توصیه به کشاورزان جهت استفاده صحیح از کودهای شیمیایی می تواند راهکارهای مناسبی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

677 - ارتقا امنیت نهان نگاری تصاویر مبتنی بر ترکیب روشهای تبدیل موجک گسسته، تجزیه مقدار تکین و تبدیل کوسینوسی گسسته
حسین نعمتی زاده محمد تحقیقی شربیان

امروزه اطلاعات بسیار ارزشمندند و باید از دسترسی افراد غیرمجاز به اطلاعات طبقه بندی شده جلوگیری کرد. یکی از روش های تاًمین امنیت اطلاعات، بهره گیری از رمزنگاری است، اما این روش ها قادر نیستند وجود اطلاعات را مخفی کنند. برای مخفی کردن اطلاعات الگوریتم هایی با عنو چکیده کامل

امروزه اطلاعات بسیار ارزشمندند و باید از دسترسی افراد غیرمجاز به اطلاعات طبقه بندی شده جلوگیری کرد. یکی از روش های تاًمین امنیت اطلاعات، بهره گیری از رمزنگاری است، اما این روش ها قادر نیستند وجود اطلاعات را مخفی کنند. برای مخفی کردن اطلاعات الگوریتم هایی با عنوان نهان نگاری به وجودآمده اند که معمولاً از یک سیگنال پوشش استفاده می کنند. با توجه به نوع سیگنال پوشش و همچنین الگوریتم درج، روش های نهان نگاری متفاوتی ارائه شده که از نظر ظرفیت نهان نگاری و امنیّت متفاوت اند. این مسئله منجر به بازتولید، توزیع مجدد و غیرقانونی رسانه های دیجیتال شده است. ازآنجا که کپی برداری و تغییر در داده‌های دیجیتال به امری آسان و غیرقابل کشف تبدیل‌شده ، بررسی آن از اهمیت بالایی برخوردار است و از دیگر سو، چون رشد بالای شبکه های کامپیوتری انتقال سریع و بدون خطا در هر گونه کپی برداری را فراهم کرده، احتمال دستکاری غیرمجاز اطلاعات چند رسانه ای افزایش یافته است و خطر نقض قانون کپی رایتِ داده‌های چندرسانه ای جدی است. برای مقابله با مشکل، روش‌های حوزه فضایی گرچه، چندان پیچیده نیست ولی به اندازه روش‌های حوزه تبدیل، در برابر حملات گوناگون مقاومت ندارد. از رایج‌ترین تکنیک ها در حوزه تبدیل، اصلاح ضرایب به‌ دست‌ آمده از تجزیه مقدار تکین (SVD) تصویر پوشانه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

678 - ارائه روش جدید نهان‌نگاری ویدئو کور و مقاوم با استفاده از تبدیلات سه بعدی
شاهرخ فلاح تربه بر فرزاد زرگری

نهان‌نگاری ویدئو با استفاده از تبدیلات سه‌بعدی، ویدیوی نهان‌نگاری شده را در برابر حملاتی مانند میانگین‌گیری فریم، تبانی و... مقاوم‌تر می‌کند. نهان‌نگاری با استفاده از تبدیلات سه بعدی به عنوان راهکاری در مقابله با مشکلات ناشی از نهان‌نگاری مستقل امضا در یک یا چند فریم اس چکیده کامل

نهان‌نگاری ویدئو با استفاده از تبدیلات سه‌بعدی، ویدیوی نهان‌نگاری شده را در برابر حملاتی مانند میانگین‌گیری فریم، تبانی و... مقاوم‌تر می‌کند. نهان‌نگاری با استفاده از تبدیلات سه بعدی به عنوان راهکاری در مقابله با مشکلات ناشی از نهان‌نگاری مستقل امضا در یک یا چند فریم استفاده می شود. در این مقاله یک الگوریتم نهان‌نگاری ویدئو کور مقاوم جدید بر پایه تبدیل سه بعدی پیشنهاد شده است. تبدیل به کارگرفته ترکیبی از تبدیل کانتورلت دو بعدی و تبدیل موجک گسسته یک بعدی است. در روش پیشنهادی، هر فریم از ویدئو به ستون‌های فرد و زوج سه بعدی تقسیم می‌شود. تبدیل بر روی هر دوی آنها اعمال می شود و امضا در قسمت زوج ویدیو با استفاده از ضریب انرژی بالای قسمت فرد گنجانده می‌شود. نتایج آزمایشات حاکی از افت کیفیت ناچیز ویدئو نهان‌نگاری شده و کیفیت مناسب امضا استخراجی می‌باشد همچنین روش پیشنهادی در برابر حملات رایج ویدئوهای نهان نگاری شده مقاومت مناسب تری نسبت به راهکارهای مشابه ارائه می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

679 - بررسی تراکم جمعیتی گاماروس آب شیرین (Gammarus fasciatus) و ارتباط آن با عوامل غیرزیستی در روان آب ارتفاعات لاکانشهر (رشت – گیلان)
مسعود موسی پور حمید علاف نویریان فریبرز صیاد اوغلی

زمینه و هدف: گاماروس ها به طور گسترده در نواحی مختلف جغرافیایی ایران پراکنده شده اند و به عنوان یکی از مهم ترین غذای زنده جانوری در اکثر آبزیان به شمار می آیند. گزارشات مختلفی در زمینه ی اکولوژیکی و مطالعات زیستی گاماروس آب شیرین در مناطق مختلف ایران وجود دارد، اما هیچ چکیده کامل

زمینه و هدف: گاماروس ها به طور گسترده در نواحی مختلف جغرافیایی ایران پراکنده شده اند و به عنوان یکی از مهم ترین غذای زنده جانوری در اکثر آبزیان به شمار می آیند. گزارشات مختلفی در زمینه ی اکولوژیکی و مطالعات زیستی گاماروس آب شیرین در مناطق مختلف ایران وجود دارد، اما هیچ گونه گزارشی در زمینه ی بررسی عوامل غیرزیستی و اثرات آن بر روی تراکم جمعیتی گاماروس آب شیرین در روان آب لاکانشهر وجود ندارد. از این رو این تحقیق با هدف بررسی برخی از عوامل تاثیرگذار غیرزیستی در روان آب ارتفاعات لاکانشهر در فصل بهار انجام شد. روش کار: نمونه ها از 10 ایستگاه به طور تصادفی و با استفاده از ابزار کوادرات جمع آوری و شمارش شدند. عوامل غیر زیستی آب مانند درجه ی حرارت،کدورت،pH، اکسیژن محلول و املاح کل مواد جامد محلول در ماههای مختلف فصل بهار درایستگاه های مختلف اندازه گیری شدند. یافته ها: با افزایش دما و کاهش کدورت در ماه خرداد تراکم جمعیتی گاماروس ها به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافتند(05/0≥p). اختلاف معنادار قابل توجهی در میزان اکسیژن محلول و pH در ماه های مختلف بهار مشاهده نشد(05/0≤p).تراکم و فراوانی گاماروس ها در ماه های مختلف بهار در ایستگاه های پایین دست نسبت به ایستگاه های بالا دست نسبتاً بیشتر بوده است. از بین فاکتورهای فیزیکو_شیمیایی آب مورد مطالعه ی منطقه بین درجه ی حرارت و تراکم همبستگی معنا داری وجود دارد(R2=0.948).کم ترین میزان همبستگی بین pH (R2=0.686) و اکسیژن محلول(R2=0.845)با تراکم جمعیتی گاماروس ها مشاهده شد. با کاهش املاح کل جامد در ماه های اردیبهشت و خرداد تراکم جمعیتی گاماروس ها افزایش یافتند، به علاوه میزان مواد مغذی لاشبرگ ها در روان آب لاکانشهر در ماه های مذکور به طور قابل ملاحظه ای در جمعیت گاماروس ها تاثیر گذار بوده است(05/0≥p). نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که مهم ترین عامل تاثیرگذار غیرزیستی بر تراکم گاماروس آب شیرین درارتفاعات لاکان شهر، تابع درجه ی حرارت و میزان کدورت آب می باشد. p پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

680 - مقایسه ویژگی های سلول های بنیادی مزانشیم انسانی مشتق شده از مغز استخوان و بافت چربی و پرده جنینی
سپیده کاظمی کاظم پریور نسیم حیاتی رودباری پریچهر یغمایی بهنام صادقی

زمینه و هدف: درمان با سلول های بنیادی، رویکردی نوین را در ترمیم و بازسازی اندام ها و بافت ها پدید آورده است. سلول های بنیادی مزانشیمی(MSCs)، کاندیدهای نویدبخشی برای سلول درمانی محسوب می شوند. گرچه، MSCهای مشتق از مغز استخوان قادرند به چندین رده سلولی تمایز یابند، اما مغ چکیده کامل

زمینه و هدف: درمان با سلول های بنیادی، رویکردی نوین را در ترمیم و بازسازی اندام ها و بافت ها پدید آورده است. سلول های بنیادی مزانشیمی(MSCs)، کاندیدهای نویدبخشی برای سلول درمانی محسوب می شوند. گرچه، MSCهای مشتق از مغز استخوان قادرند به چندین رده سلولی تمایز یابند، اما مغز استخوان به دلیل فرآیند جداسازی مشکل سلول ها و بازدهی پایین، منبع سلولی مناسبی نیست. هدف از این مطالعه، بررسی مقایسه ای توان ترمیمیMSCهای انسانی حاصل از 3 منبع شامل بافت مغز استخوان و چربی و بافت دسیدوآی پرده جنینی در شرایطin vitroمی باشد. روش کار: سلول های بنیادی مزانشیمی از 3 بافت مغز استخوان، بافت چربی و سلول بافت دسیدوآی پرده جنینی جدا شده، و تا 10 پاساژ سلولی کشت داده شدند و برای فنوتیپ با ایمونوفلورسانس و فلوسیتومتری به منظورتعیین بیان مارکرهای سطحی اختصاصی سلول مزانشیمی( CD11b ،CD34،CD44،CD45،CD73،CD90وCD105(، توانایی تمایز به سلول استخوان، چربی و غضروف، رشد سلول ها با محاسبه زمان دو برابر شدن و سطح دو برابر شدن جمعیت لحاظ کیفی وکمی مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: علیرغم شباهت ها از نظر بیان آنتی ژن سطحی و توانایی خود نوزایی، سلول های بنیادی مزانشیمی منابع مختلف، تفاوت های معنی داری را از نظر تکثیر و ظرفیت های تمایز به استخوان چربی و استخوان نشان دادند. DSCs بالاترین ظرفیت تکثیر سلولی را نشان داد و به نظر می رسد که این ویژگی را تا پاساژ 10حفظ می کند، در حالی که BM-MSCs دارای توانایی تمایز قابل توجهی برای تمایز به استخوان و غضروف، AT-MSC ها بیشترین قدرت تمایز چربی را در بین سایرین نشان دادند. با این توضیحات به نظر می رسد DSC ها با توجه ویژگی های ذکر شده می تواند جایگزین مناسبی برای استفاده در سلول درمانی باشند. نتیجه گیری: از آن جایی کهDSC ها وAT-MSC ها نیز ویژگی های سلول های مزانشیم را به خوبی BM-MSC نشان می دهند این سلول ها می توانند جایگزین مناسبی برای سلول درمانی باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

681 - تأثیر دو محیط آب – خزه و خاک پیت‌ماس بر تعداد کوکون‌گذاری، وزن کوکون و تعداد تلفات زالوی شرقی (Hirudo orientalis)
حمیدرضا بیدمال محمد سوداگر

زمینه و هدف: کلرید کادمیوم باعث ایجاد صدمه کبدی می گردد. در این مطالعه اثر حفاظتی عصاره هیدروالکلی گل ساعتی بر علیه سوء عملکرد کبدی القاء شده توسط کلرید کادمیوم در موش های صحرایی نر بالغ مورد بررسی قرارگرفت. روش کار: 54 سر موش صحرایی نربالغ نژاد ویستار به6 گروه 9 تایی ت چکیده کامل

زمینه و هدف: کلرید کادمیوم باعث ایجاد صدمه کبدی می گردد. در این مطالعه اثر حفاظتی عصاره هیدروالکلی گل ساعتی بر علیه سوء عملکرد کبدی القاء شده توسط کلرید کادمیوم در موش های صحرایی نر بالغ مورد بررسی قرارگرفت. روش کار: 54 سر موش صحرایی نربالغ نژاد ویستار به6 گروه 9 تایی تقسیم شدند. گروه کنترل،گروه شاهد1: 0.2ml/kg آب مقطر روزانه به صورت درون صفاقی به عنوان حلال دریافت کردند.گروه شاهد2: 2mg/kg کلرید کادمیوم روزانه به صورت درون صفاقی به مدت 21 روز دریافت کردند.گروه های تجربی3و2و1: 2mg/kg کلرید کادمیوم روزانه به صورت درون صفاقی به مدت 21 روز و سپس 150,300,450mg/kg عصاره هیدروالکلی بخش های هوایی گل ساعتی روزانه به صورت درون صفاقی به مدت30روز دریافت کردند. سطوح سرمی ALT,AST,ALP,GGT,LDH،آلبومین، بیلی روبین و پروتئین توتال اندازه گیری شدند. آزمایشات آسیب شناسی بافتی کبد بعد از رنگ آمیزی هماتوکسیلن وائوزین انجام شد. یافته‌ها: میانگین غلظت سرم ALT، ALp ،LDH ، GGT و بیلی روبین در تمام گروه های تجربی دریافت کننده کلرید کادمیوم و عصاره هیدروالکلی بخش های هوایی گل ساعتی و کلرید کادمیوم نسبت به گروه دریافت کننده کلرید کادمیوم کاهش معنی داری نشان داد. میانگین غلظت سرم AST در گروه های تجربی دریافت کننده 3و2 نسبت به گروه دریافت کننده کلرید کادمیوم کاهش معنی داری نشان داد. میانگین غلظت پروتئین توتال و آلبومین سرم در گروه های تجربی 3و2 نسبت به گروه دریافت کننده کلرید کادمیوم افزایش معنی داری نشان داد(05/0>p ). نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره هیدروالکلی بخش های هوایی گل ساعتی دارای اثر حفاظتی بر سوء عملکردکبدی القاء شده توسط کلرید کادمیوم در موش های صحرایی نر بالغ می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

682 - طراحی و ساخت دستگاه تجمیع ارزیابی انواع حافظه و یادگیری به همراه جهت یابی اگوسنتریک و آلوسنتریک برای موش DOR: 20.1001.1.17359880.1399.14.1.5.8
ملیکا نادری محمد رضا بیگدلی

زمینه و هدف: سال های متمادی است که کارهای پژوهشی رفتاری که برگرفته از شبکه های عصبی می باشد همواره جایگاه ویژه‌ای داشته است. چرا که ارزیابی شناختی و رفتاری مبنای کلیه مطالعه الکتروفیزیولوژی و مولکولی است و باید به نحوی به مطالعات رفتاری باید ارتباط داده شود. هدف از این چکیده کامل

زمینه و هدف: سال های متمادی است که کارهای پژوهشی رفتاری که برگرفته از شبکه های عصبی می باشد همواره جایگاه ویژه‌ای داشته است. چرا که ارزیابی شناختی و رفتاری مبنای کلیه مطالعه الکتروفیزیولوژی و مولکولی است و باید به نحوی به مطالعات رفتاری باید ارتباط داده شود. هدف از این طراحی و ساخت، تجمیع و ارزیابی همزمان رفتارهای مدل حیوانی در یک دستگاه است. بر مطالعه بر روی مدل های حیوانی کمک شایانی به کسب اطلاعات درباره ساختار و عملکرد اعصاب کرده است.روش کار: مدل طراحی شده در این پژوهش، یک ماز چند مسیره در محیط آبی می باشد و در هر مسیر، عوامل مختلفی تحت بررسی قرار می گیرد. به گونه ای که سه سکو تعبیه شده است. با وارد شدن موش به دو مسیر که یکی پوشیده از آیینه و دیگری دارای توپ است؛ سکوهای متحرک فعّال می گردند و سکوی آخر پس از طی چند مسیر، با به صدا در آمدن صدای بیپ در دسترس قرار می گیرد. به هنگام بالا آمدن سکوها، چراغ کم نوری، روشن می شود. بعد از قرارگرفتن موش به مدت چند ثانیه، سکو از حالت افقی خارج میشود. هنگام ورود موش به مسیر فرعی ماز، با فلش نوری مواجه می شود تا از ورود به آن جا منع شود. جهت یابی خودمدار، حافظه غریزی و یادگیری نقش پذیری در طول تست با ارزیابی عملکرد موش ها ارزیابی می شوند.یافته ها: عادت کردن به فلش چراغ قرمز، حساس شدن به صدای قبل از بالا آمدن سکوی سه، شرطی سازی عامل و کلاسیک با کمک محرک ها، حافظه اجرایی و یادگیری جانشینی با اختصاصی کردن تست، یادگیری نهفته و حافظه لحظه ای با بررسی عملکردی، حافظه غیر ارتباطی و شروع کننده با توپ و حافظه ارتباطی با شناختن نحوه کار لیزرها و میزان اجتماعی بودن موش با اندازه گیری مدت زمان حضور در مسیر آیینه ای؛ در این دستگاه بررسی می شوند. نتیجه گیری: در این دستگاه امکان سنجش فاکتورهای ذکر شده به صورت هم زمان، وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

683 - بررسی تطبیقی جایگاه و تقدس آب در قرآن و عرفان اسلامی
زینب سلیمی سید محمد علی ایازی کاظم قاضی زاده

آب به رغم جایگاه اساسی و اهمیت فوق العاده‌ای که در زندگی انسان و سایر موجودات دارد، جایگاه حقیقی آن از نگاه قرآن و عرفان به نحو تطبیقی هنوز مورد کاوش قرار نگرفته است و رسالت اصلی آن در جهان و وظایف انسان در قبال آن، به نحو بایسته و شایسته مورد تامل قرار نگرفته است. این چکیده کامل

آب به رغم جایگاه اساسی و اهمیت فوق العاده‌ای که در زندگی انسان و سایر موجودات دارد، جایگاه حقیقی آن از نگاه قرآن و عرفان به نحو تطبیقی هنوز مورد کاوش قرار نگرفته است و رسالت اصلی آن در جهان و وظایف انسان در قبال آن، به نحو بایسته و شایسته مورد تامل قرار نگرفته است. این نوشتار، به قدر میسور نگاهی دارد به جایگاه والای آب و تقدس آن در عرفان و تطبیق آن با بیان قرآن و نیز باورهای باستانی ایران زمین؛ در این نگرش روشن می‌شود که نگاه عرفانی، نقشه سیر و سلوک الی الله را در آینه آب جستجو می‌نماید و نسبت به تامل جدی در آب و دعوت از آن برای حضور در زندگی معنوی فراخوان می‌دهد و باورهای باستانی ایران زمین نیز از جوانب مختلف بر تقدس آن پای می‌فشارد. از سویی دیگر آب در قرآن، جایگاهی بس والا دارد و به عنوان ضرب‌المثل شناخت و معرفت و رهگذر حکمت و بصیرت معرفی شده و آثار و احکام و آداب بی‌شماری برای آن برشمرده می‌شود، کما اینکه منشأ حیات و مظهر کثرت و برکت و طهارت و جریان و سیلان و رویش و زایش و... قلمداد می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

684 - واکاوی تأثیرات سیاستهای مدیریت آب بر کاهش کم آبی در استان کرمان
الهام عزیزآبادی حجت مهکویی امیر گندمکار

آب به عنوان منبع مهم تأمین کننده زیست انسان و حیوان می باشد. بدون آب، می توان اذعان داشت که زندگی و محیط زیست، زایل می گردد. کشور ایران به عنوان یکی از کشورهایی مطرح شده است که با مسأله کم آبی، مواجه شده است؛ و چنانچه سیاستهای مهمی در زمینه مدیریت آب، اتخاذ نشود، بحران چکیده کامل

آب به عنوان منبع مهم تأمین کننده زیست انسان و حیوان می باشد. بدون آب، می توان اذعان داشت که زندگی و محیط زیست، زایل می گردد. کشور ایران به عنوان یکی از کشورهایی مطرح شده است که با مسأله کم آبی، مواجه شده است؛ و چنانچه سیاستهای مهمی در زمینه مدیریت آب، اتخاذ نشود، بحران کم آبی، امنیت محلی و ملی را با چالشهای اساسی روبرو خواهد کرد. کرمان به عنوان یکی از استانهای مرکزی ایران، با مسأله کم آبی و امنیت آب، مطرح شده است. هدف اصلی در این مقاله، شناخت و واکاوی تأثیرات سیاستهای مدیریت آب بر کاهش کم آبی در استان کرمان می باشد. روش پژوهش مورد استفاده، توصیفی-تحلیلی است که با منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی، به این پرسش اصلی که تأثیرات سیاستهای مدیریت آب بر کاهش کم آبی در استان کرمان چگونه است؟ پاسخ می دهد. نتایج برگرفته از یافته های تحقیق، نشان می دهند که سیاستهایی مانند انتقال آب میان حوضه ای (بهشت آباد و صفارود) چندان مناسب نیست ولی الگوهای مدیریتی مانند راندمان اقتصادی، آب مجازی و ... کارایی بهتری دارند که استفاده از آب مجازی، از میان این الگوها، بهترین راهکار می تواند باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

685 - برآورد شاخص زیستی و کیفیت آب رودخانه کر در فصل پاییز با استفاده از فون حشرات آبزی
هادی استوان

گونه های مختلف بی مهرگان بزرگ از جمله حشرات که در کف آبها زندگی می کنند از نظر حساسیتشان به فاکتورهای زنده و غیرزنده متفاوت عمل می کنند. فناوری به کارگیری جمعیت حشرات آبزی برای نشان دادن درجه آلودگی توده آب های مختلف بیش از نیم قرن است که وجود دارد و این موضوع بر اساس چکیده کامل

گونه های مختلف بی مهرگان بزرگ از جمله حشرات که در کف آبها زندگی می کنند از نظر حساسیتشان به فاکتورهای زنده و غیرزنده متفاوت عمل می کنند. فناوری به کارگیری جمعیت حشرات آبزی برای نشان دادن درجه آلودگی توده آب های مختلف بیش از نیم قرن است که وجود دارد و این موضوع بر اساس توانمندی های زیستی موجودات زنده ای که به عنوان شاخص آلودگی و سطوح مختلف آن بکار می روند بنا شده است. در پاییز 1387 تحقیقی به منظور برآورد شاخص زیستی رودخانه کر با بکارگیری فون حشرات آبزی صورت گرفت که در مجموع 16 خانواده حشره از 14 کد زیستگاهی رودخانه جمع آوری و شناسایی شدند و شاخص زیستی این رودخانه محاسبه گردید. در تحقیق صورت گرفته بر روی رودخانه کر، شاخص زیستی این رودخانه در فصل پاییز عدد 2/7 بدست آمد که با استفاده از جدول مربوط به برآورد کیفیت آب براساس شاخص زیستی، کیفیت آب این رودخانه در فصل پاییز نسبتاً نامرغوب و آلودگی آب به مواد آلی معنی دار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

686 - برآورد شاخص زیستی و کیفیت آب رودخانه خنگ شهرستان سپیدان (استان فارس) با استفاده از فون حشرات آبزی
سیده عاطفه حسینی هادی استوان سید ابراهیم حسینی

در این بررسی شاخص زیستی و کیفیت آب رودخانه خنگ در شهرستان سپیدان طی سال های 1388-1387 با استفاده از فون حشرات آبزی از اعماق مختلف آب از مکان های مختلف رودخانه جمع آوری و تا سطح خانواده شناسایی شدند. سپس با استفاده از فرمول شاخص زیستی، کیفیت آب تعیین گردید. در مجموع 32 خ چکیده کامل

در این بررسی شاخص زیستی و کیفیت آب رودخانه خنگ در شهرستان سپیدان طی سال های 1388-1387 با استفاده از فون حشرات آبزی از اعماق مختلف آب از مکان های مختلف رودخانه جمع آوری و تا سطح خانواده شناسایی شدند. سپس با استفاده از فرمول شاخص زیستی، کیفیت آب تعیین گردید. در مجموع 32 خانواده از 7 راسته حشرات شامل Coleoptera، Ephemeroptera، Diptera، Plecoptera، Odonata، Hemiptera و Trichoptera از 4 کد زیستگاهی رودخانه مزبور جمع آوری و شناسایی شدند. در تحقیق صورت گرفته بر رودخانه خنگ، شاخص زیستی این رودخانه 79/3 به دست آمد که کیفیت آب آن بسیار خوب (آلودگی آب به مواد آلی ناچیز) تعیین گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

687 - اثر خشکی بر پویایی جوامع کلزای هرز (Brassica napus L.) در شرایط تاریکی و القای خواب ثانویه
آسیه سیاهمرگویی ابراهیم زینالی الهام عزیزی لیلا علیمرادی

به منظور بررسی اثر خشکی بر القای خواب ثانویه کلزا در شرایط تاریکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی جوانه زنی بذور کلزا انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل 7 رقم کلزا (Hyola 60 ، Hyola 308، Hyola 330 ، Hyola401 ، Hyola 420 ، Sarigol و AA چکیده کامل

به منظور بررسی اثر خشکی بر القای خواب ثانویه کلزا در شرایط تاریکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی جوانه زنی بذور کلزا انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل 7 رقم کلزا (Hyola 60 ، Hyola 308، Hyola 330 ، Hyola401 ، Hyola 420 ، Sarigol و AA1) و سه سطح خشکی(شاهد، 5/1- مگاپاسکال پتانسیل آب و بذر خشک) بود. نمونه‌های مورد بررسی درون پوشش پلاستیکی تیره، در اتاقک رشد و در دمای 20درجه سانتیگراد به مدت دو هفته قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بین ارقام مختلف، بیشترین درصد جوانه‌زنی در رقم Hyola 420 به میزان 75% و کمترین درصد جوانه‌زنی در رقم Hyola 60 به میزان 56% در مقایسه با شاهد مشاهده شد. درصد جوانه‌زنی ارقام مختلف کلزا تحت تیمار تنش‌های خشکی (نسبت به شاهد که جوانه‌زنی 100% داشت) به طور معنی‌داری کاهش یافت. درصد جوانه‌زنی تجمعی در کلیه ارقام مورد بررسی، در شرایط خشکی 5/1- مگاپاسکال پتانسیل آب به طور قابل ملاحظه‌ای بیشتر از تیمار بذور خشک بود. به طور کلی علاوه بر ژنوتیپ شرایط محیطی نیز می‌تواند بر پتانسیل خواب ثانویه بذور کلزا اثر بگذارد. در کلیه ارقام مورد نظر، به جز Hyola60 با کاهش رطوبت موجود در محیط، درصد و سرعت جوانه‌زنی روند نزولی داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

688 - Comparison of contrast water immersion, active recovery and passive recovery on blood lactate and CRP levels in table tennis players
Miad Mokayef Parisa Shahini

Introduction: The benefits of rapid recovery after intense exercise are widely recognized, and lactate elimination and inflammation reducing are the main indicators of recovery rate. The effects of water immersion on lactate elimination and C-reactive protein (CRP) not چکیده کامل

Introduction: The benefits of rapid recovery after intense exercise are widely recognized, and lactate elimination and inflammation reducing are the main indicators of recovery rate. The effects of water immersion on lactate elimination and C-reactive protein (CRP) not well known, thus the purpose of this study was to investigate the comparison of contrast water immersion, active recovery and passive recovery on blood lactate and CRP levels in table tennis players. Material & Methods: This semi-experimental study was assigned to 30 male table tennis athletes who were divided into three groups of 10 as follows: the passive recovery, active recovery and contrast water immersion (alternating hot (38ᴼC) and cold (12ᴼC)) groups. All of the subjects undertook the Bruce test protocol and blood lactate and CRP levels were measured before and immediately after the intense exercise and after 15 min of recovery. Results: Repeated measures ANOVA test showed that the blood lactate and CRP levels increased immediately after the intense exercise in all three groups (P<0.05). Blood lactate and CRP levels decreased after 15 min passive recovery, active recovery and contrast water immersion compare to after the intense exercise (P<0.05). Bonferroni Post hoc test indicates that blood lactate levels were lower after the contrast water immersion than the passive recovery and active recovery (P<0.05); however for CRP, no significant differences were observed between three types of recovery. Conclusions: It can be concluded that contrast water immersion is better than passive and active recovery for blood lactate elimination in table tennis players after intensive exercise; however all of these strategies are well for CRP reducing after intensive exercise. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

689 - Effect of cold water immersion on exercise induced-inflammation
Reza Behbodfard Gholam Ali Nasiri

Introduction: Immersion in cold water has been used as a therapeutic treatment for restoring physical activity and mental health. The effect of this method on reduction of exercise induced-inflammation is not well known. The aim of this study was to investigate the effe چکیده کامل

Introduction: Immersion in cold water has been used as a therapeutic treatment for restoring physical activity and mental health. The effect of this method on reduction of exercise induced-inflammation is not well known. The aim of this study was to investigate the effect of cold water immersion on CRP levels after an exhaustive aerobic training. Material & Methods: 20 male table tennis athletes were participated in this study as the subjects. The subjects were divided into the passive recovery (n=10) or cold water immersion (n=10) groups. All the subjects were performed the Bruce test protocol as the exhaustive aerobic training. Blood CRP was measured at three times: before and immediately after the exhaustive aerobic training and after the recovery strategies. Results: The results showed that the CRP levels increased immediately after the exhaustive aerobic training in the two groups (P<0.05). Blood CRP levels decreased after 15 min passive recovery and cold water immersion compare to after the exhaustive aerobic training (P<0.05). Bonferroni Post hoc test indicates that no significant differences were observed between two types of recovery. Conclusions: The results suggested that no significant differences are exist between the passive recovery and cold water immersion on reduction of exercise-induce inflammation; thus these two strategies are well for CRP reduction after intensive exercise. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

690 - Presenting a Model for Predicting Various Types of Stock Movement Trends in Water-Intensive Industries Using a Decision Tree
Mohammad Bahmani Ali Lalbar

Stock market activists are trying to find and apply methods so that they can increase the profit of their capital by predicting the future stock price. Therefore, it seems necessary that appropriate, correct and scientific-base principles methods are used to determine t چکیده کامل

Stock market activists are trying to find and apply methods so that they can increase the profit of their capital by predicting the future stock price. Therefore, it seems necessary that appropriate, correct and scientific-base principles methods are used to determine the future price of stocks for investors. Economists use econometric methods for forecasting in most cases. Therefore, the aim of this research was to present a new approach in predicting the types of stock movement trends in water-intensive industries using the decision tree approach. The local domain of this research was the companies listed on the Tehran Stock Exchange active in water-intensive industries and the time do-main was during 2016-2020. In the data section, the research was done by collecting the data of the sample companies by referring to the financial statements, explanatory notes and the stock exchange monthly journal; Based on the systematic elimination method, 72 companies active in water-intensive industries were selected as a statistical sample. In order to describe and summarize the collected data, descriptive and inferential statistics have been used using the decision tree approach; the results showed that by using the decision tree approach, it is possible to predict the profit, industry and stock price trends in water-intensive industries. The results obtained in this research are consistent with the documents mentioned in the theoretical framework of research and financial literature. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

691 - برآورد شاخص زیستی و کیفیت آب دریاچه سد درودزن با استفاده از فون حشرات آبزی
هادی استوان

گونه های مختلف بی مهرگان بزرگ (از جمله حشرات) که در کف آب ها زندگی می کنند از نظر حساسیت شان به فاکتورهای زنده و غیرزنده متفاوت عمل می کنند. شاخص زیستی (Biotic Index) که توسط Hilsenhoff (1988) ارایه شده است براساس شناسایی بندپایان، ناجورپایان (Amphipods) و جورپایا چکیده کامل

گونه های مختلف بی مهرگان بزرگ (از جمله حشرات) که در کف آب ها زندگی می کنند از نظر حساسیت شان به فاکتورهای زنده و غیرزنده متفاوت عمل می کنند. شاخص زیستی (Biotic Index) که توسط Hilsenhoff (1988) ارایه شده است براساس شناسایی بندپایان، ناجورپایان (Amphipods) و جورپایان (Isopods) آبزی در سطح خانواده عمل می نماید و در این ارتباط یکی از استدلال های اصلی برای مطالعه حشرات آبزی پی بردن به کیفیت محیط زیست آن ها در آب های مختلف (رودخانه ها، دریاچه ها، چشمه ها و غیره) می باشد. فن آوری به کارگیری جمعیت حشرات آبزی برای نشان دادن درجه آلودگی توده آب های مختلف بیش از نیم قرن است که وجود دارد و این موضوع براساس توانمندی های زیستی موجودات زنده ای که به عنوان شاخص آلودگی و سطوح مختلف آن به کار می روند بنا شده است. درسال های 1389 تا 1390 تحقیقاتی به منظور برآورد شاخص زیستی دریاچه سد درودزن با به کارگیری فون حشرات آبزی صورت گرفت که در مجموع 23 خانواده حشره از 12 کد زیستگاهی این سد جمع آوری و شناسایی شدند و در نهایت شاخص زیستی این دریاچه محاسبه گردید. تحمل حشرات آبزی به آلودگی ها بر اساس تحقیقات Hilsenhoff (1987)بین عدد 0 تا 10 رتبه بندی شده است که این اعداد بر اساس عکس العمل های این موجودات به مواد آلی آلوده کننده آب در شرایط مختلف آزمایشگاهی و صحرایی به دست می آید. عدد صفر نشان دهنده تحمل ناپذیری، اعداد بین 2 تا 9 درجه های متفاوت تحمل و عدد 10 تحمل بالا به غلظت های پایین اکسیژن و بقای موجود زنده را در آلودگی های بالای آب نشان می دهد. در تحقیق صورت گرفته روی دریاچه سد درودزن، شاخص زیستی این دریاچه عدد 92/3 به دست آمد که با استفاده از جدول مربوط به برآورد کیفیت آب براساس شاخص زیستی، کیفیت آب این دریاچه خیلی خوب و امکان آلودگی آب به مواد آلی خیلی ناچیز به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

692 - بررسی غلظت باقیمانده آفت کش های فسفره آلی در منابع آب های سطحی و زیرزمینی تامین کننده آب شرب شهر تهران
سهراب ایمانی الهام دزفولی شیلا گلدسته رضا وفایی شوشتری کامبیز لاریجانی

آلودگی منابع آب با افزایش کاربرد آفت کش ها، یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی محسوب می شود. هدف از انجام این پژوهش، تعیین باقیمانده سموم دیازینون و کلرپیریفوس در منابع آب های سطحی و زیر زمینی شهر تهران در سال 1397 می باشد. تعداد 12 نمونه از 6 ایستگاه منبع آب در 3 ناحیه ج چکیده کامل

آلودگی منابع آب با افزایش کاربرد آفت کش ها، یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی محسوب می شود. هدف از انجام این پژوهش، تعیین باقیمانده سموم دیازینون و کلرپیریفوس در منابع آب های سطحی و زیر زمینی شهر تهران در سال 1397 می باشد. تعداد 12 نمونه از 6 ایستگاه منبع آب در 3 ناحیه جغرافیایی شهر تهران گرفته شد. جهت بررسی میزان سرعت تجزیه سموم در آب، اقدام به طراحی آزمایشات جدید نموده، دو حالت آب راکد و جاری را مدنظر قرار داده، هر نمونه آب 3 لیتری را با 50 میلی گرم بر لیتر ماده موثره از فرمولاسیون هر یک از سموم مورد مطالعه، آغشته کرده، سپس روش استخراج در فواصل زمانی 0، 5، 10، 15، 20 و 25 روز، صورت گرفت. جهت استخراج آفت کش ها از تکنیک استخراج مایع – مایع استفاده شد و سنجش باقیمانده آفت کش ها توسط دستگاه GC با دکتور NPD انجام شد. در نمونه های آب راکد تمامی ایستگاه ها، بررسی نتایج میانگین غلظت 3 تکرار، بیانگر روند کاهشی غلظت باقیمانده سموم، با گذشت زمان میباشد، ولی در بیست و پنجمین روز استخراج نیز، مقدار باقیمانده سموم به صفر نرسید. اما در نمونه های آب جاری، بررسی نتایج نشان داد که از پانزدهمین تا بیست و پنجمین روز استخراج، غلظت باقیمانده سموم، قابل اندازه گیری نبوده است. احتمالا در شبیه سازی حالت آب جاری با استفاده از پمپ آکواریوم، افزایش اکسیداسیون سموم، باعث افزایش سرعت تجزیه آنها گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

693 - پیش‌بینی سمیت و ضریب تقسیم اکتانول-آب آفت کش ها فنیل کاربامات با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک- رگرسیون چندگانه خطی
عاطفه سادات نوابی طاهره مومنی اصفهانی مجید رمضانی محمد علیمرادی

مطالعه ارتباط کمی ساختار-فعالیت (QSAR) مبتنی بر الگوریتم ژنتیک رگرسیون خطی چندگانه (GA-MLR) برای پیشگویی سمیت (logIC50) و لگاریتم ضریب توزیع اکتانول-آب (logPow) برخی مشتقات کاربامات به عنوان آفت کش انجام شد. ساختار ترکیبات شیمیایی با نرم افزاز گوسین 98 و روش هارتری‌فاک چکیده کامل

مطالعه ارتباط کمی ساختار-فعالیت (QSAR) مبتنی بر الگوریتم ژنتیک رگرسیون خطی چندگانه (GA-MLR) برای پیشگویی سمیت (logIC50) و لگاریتم ضریب توزیع اکتانول-آب (logPow) برخی مشتقات کاربامات به عنوان آفت کش انجام شد. ساختار ترکیبات شیمیایی با نرم افزاز گوسین 98 و روش هارتری‌فاک و سری پایه G*31-6 (HF/6-31G*) بهینه شدند. توصیفگرهای مولکولی با نرم‌افزار دراگون محاسبه شد. مجموعه داده‌ها به‌ طور تصادفی به دو دسته آموزش و آزمون تقسیم گردیدند. مناسب‌ترین توصیف‌گرهای با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک وبرگشتی تعیین شدند. بهترین مدل GA-MLR با استفاده از پارامترهای آماری مانند مجذور ضریب همبستگی (R2)، ضریب همبستگی تنظیم شده (R2adj)، ریشه مربعات میانگین خطا (RMSE) برای دودسته آموزش و آزمون انتخاب گردید. بهترین مدل QSAR مبتنی بر پارامترهای آماری اعتبارسنجی تقاطعی آزمون خارجی (LOO)، پارمترهای اعتبارسنجی خارجی (Q2F1, Q2F2, Q2F3) و ضریب همبستگی تطابق (CCC) برای کیفیت توانایی پیشگویی مدل GA-MLR بررسی گردید. این نتایج نشان می دهد که مدل‌ های GA-MLR می‌تواند برای پیشگویی فعالیت مشتقات کاربامات مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

694 - مقایسه اثر آبشویی، دترجنت و سموم کنه کش جدید بر کنه تارتن انجیر Eotetranychus hirsti Pritchard & Baker
جهانشیر شاکرمی سمیرا خورشیدوند مسعود اربابی عبدالحسن رضایی نژاد

کنه تارتن انجیر (Eotetranychus hirsti Pritchard & Baker) از آفات مهم انجیر در شهرستان پلدختر استان لرستان است. اثر تیمار های یک بار آبشویی، دو بار آبشویی، یک بار دترجنت، دو بار دترجنت، سم انویدور، سم ابرون و سم فلورمایت روی این آفت در شهرستان پلدختر بررسی شد. آزما چکیده کامل

کنه تارتن انجیر (Eotetranychus hirsti Pritchard & Baker) از آفات مهم انجیر در شهرستان پلدختر استان لرستان است. اثر تیمار های یک بار آبشویی، دو بار آبشویی، یک بار دترجنت، دو بار دترجنت، سم انویدور، سم ابرون و سم فلورمایت روی این آفت در شهرستان پلدختر بررسی شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار همراه با شاهد انجام گردید. پس از 3، 7، 14 و 29 روز از اعمال تیمارها درصد تلفات اصلاح شده محاسبه شد. نتایج نشان داد که در همه تاریخ های شمارش بین تیمارها اختلاف معنی داری وجود دارد. تیمار یک بار استفاده از دترجنت به ترتیب در 3، 7، 14 و29 روز دارای تلفات 21/78، 63/56، 31/50 و03/40 درصد بود. درختانی که دو بار با دترجنت تیمار شده بودند پس از 29 روز دارای تلفات 54/92 درصد بودند که با سموم کنه کش اختلاف معنی داری نداشتند. بر اساس نتایج در 3، 7، 14 و 29 روز پس از آب شویی درختان، تلفات کنه تارتن انجیر 32/47، 37/25، 77/23 و 33/19 درصد بود و در تیمار دو بار آبشویی پس از 29 روز تلفات این آفت 21/62 درصد بود. در تمام زمان های نمونه برداری جمعیت کنه در درختان سم پاشی شده با سموم کنه کش انویدور، ابرون و فلورمایت بسیار کم و نزدیک به صفر بود. بنابراین به نظر می رسد روش های کم خطری مانند آبشویی و یا استفاده از دترجنت ها می توانند با ایجاد شرایط نامساعد برای کنه تارتن انجیر موجب کاهش چشم گیر جمعیت شده و با توجه به اثر کمتر این روش ها روی دشمنان طبیعی می توان در مدیریت تلفیقی آفات از این روش ها استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

695 - پیشگویی سمیت و ضریب توزیع اکتانول-آب آفت کش‌های آلی کلردار با استفاده ازتوصیف گرهای مولکولی و روش‌های الگوریتم ژنتیک و رگرسیون خطی چند متغیره
فاطمه شفیعی زهرا زمانی

در این تحقیق ازمطالعه ارتباط کمی ساختار- فعالیت (QSAR) جهت پیشگویی فعالیت های آفت کش های آلی کلردار استفاده شد. ابتدا به کمک نرم‌ افزارگوس ویو 05 ساختار شیمیایی تمام مولکول‌ های مورد مطالعه رسم گردید و سپس بهینه سازی با نرم‌افزار گوسین 09 و روش هارتری-فاک و سری پایه G* چکیده کامل

در این تحقیق ازمطالعه ارتباط کمی ساختار- فعالیت (QSAR) جهت پیشگویی فعالیت های آفت کش های آلی کلردار استفاده شد. ابتدا به کمک نرم‌ افزارگوس ویو 05 ساختار شیمیایی تمام مولکول‌ های مورد مطالعه رسم گردید و سپس بهینه سازی با نرم‌افزار گوسین 09 و روش هارتری-فاک و سری پایه G* 31-6 انجام پذیرفت. خواص فیزیکی- شیمیایی نظیر سمیت(logLD50) وضریب توزیع اکتانول-آب (logP) از منابع معتبر علمی به دست آورده شده است. برای تمامی سموم مورد مطالعه توصیف‌گرهای مناسب با استفاده از نرم‌ افزار دراگون و روش های الگوریتم ژنتیک و برگشتی تعیین شدند. سپس ارتباط بین توصیف گرهای مولکولی و فعالیت ها با استفاده از روش چند متغیره خطی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ساخت و آزمون مدل هایQSAR داده ها به طور تصادفی به دو دسته :آموزشی (80 درصد ) و آزمون (20 درصد) تقسیم گردیدند. مدل ها با استفاده از ضرایب آماری نظیر ضریب همبستگی(R)، مجذور آن (R2) و ریشه میانگین مربع خطاRMSE) ) انتخاب شدند. برای بررسی توانایی پیش بینی و اعتبار مدل ها از اعتبار سنجی تقاطعی "یکی بیرون" و اعتبار سنجی خارجی استفاده شد. اعتبار سنجی خارجی با استفاده از ضرایب رگرسیونی مجموعه آزمون انجام گردید. نتایج اعتبار سنجی و کیفیت بالای ضرایب مدل ها نشان می دهد که مدل های GA-MLR به دست آمده مدل های قابل قبول QSAR می باشند .این مدل ها می توانند جهت شناسایی توصیف گر های مناسب و پیشگویی فعالیت های آن ها به کار گرفته شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

696 - ارزیابی تاثیرآب پاشی در کنترل ارگانیک جمعیت کنه گردآلود خرما (Oligonychus afrasiaticus (McGregor) (Acari: Tetranychidae در نخلستان های جنوبی ایران
مسعود اربابی مجید عسگری محمد تقی فصیحی نادر گل محمدزاده خیابان محمد رضا دامغانی مسعود لطیفیان محمد بابائی

کنه گردآلود مهمترین آفت نخلستان های خرمای ایران و جهان می باشد. تغذیه و شدت خسارت این کنه از حبه خرما باعث نابودی کامل میوه در ارقام صادراتی خرما مانند مضافتی، برهی و کبکاب می شود. از دهه 1340 از سموم کنه کش آلی مانند تترادیفون (تدیوم) برای کنترل خسارت این کنه در جن چکیده کامل

کنه گردآلود مهمترین آفت نخلستان های خرمای ایران و جهان می باشد. تغذیه و شدت خسارت این کنه از حبه خرما باعث نابودی کامل میوه در ارقام صادراتی خرما مانند مضافتی، برهی و کبکاب می شود. از دهه 1340 از سموم کنه کش آلی مانند تترادیفون (تدیوم) برای کنترل خسارت این کنه در جنوب کشور استفاده و مبارزه شیمیایی در سطح گسترده ای افزایش یافته است. تاثیر آب پاشی علیه این کنه روی ارقام خرمای مردار سنگ، کبکاب، برهی، مضافتی و هلیله به ترتیب درنخلستان های استان های هرمزگان،‌ بوشهر، خوزستان،‌ کرمان و سیستان و بلوچستان طی سال های 1380 و 1381 مطالعه شد. طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و هر تکرار شامل یک نفر نخل خرما انتخاب شد. زمان آبپاشی با مشاهده اولین علایم تنیده شدن تار روی حبه خرما و به مقدار 8 الی 10 لیتر روی هر نخل توسط سم پاش صد لیتری یا پشت تراکتوری تا نیمه روز انجام شد. فاصله زمانی بین مشاهده اولین و آخرین آلودگی نخل ها به کنه در بین مناطق بیش از سه ماه به طول انجامید. برای تعیین درصد تلفات تاثیر آب پاشی بر جمعیت مراحل فعال کنه نمونه برداری تصادفی از تعداد 20 حبه خرما از خوشچه های هر تکرار به ترتیب یک روز قبل و 3، 7، 14 و 25 روز بعد از تیمار انجام و جمعیت زنده توسط استریومیکروسکوپ شمارش شد. مقایسه میانگین جمعیت دو ساله، تراکم بیشتری از جمعیت کنه را در سال دوم بررسی نشان داد. بیشترین و کمترین میانگین جمعیت کنه در سال نخست روی ارقام کبکاب و برهی به ترتیب به تعداد 9/14 و 08/2 کنه در بوشهر و خوزستان و بیشترین جمعیت در سال دوم با میانگین 75/42 کنه روی رقم هلیله در سیستان و بلوچستان به ثبت رسید. نتایج تجزیه آماری تاثیر آب پاشی در نوبت های نمونه برداری در سطح پنج درصد معنی دار و بالاترین تاثیر در نوبت هفت روز و پایدارترین کنترل به مدت 25 روز در منطقه کرمان به ثبت رسید. تجزیه مرکب جمعیت کنه در سال نخست بیش از90 درصد تلفات در استان های هرمزگان و خوزستان و در سال دوم این مقدار تلفات در استان کرمان ملاحظه گردید. استفاده از آب پاشی در زمانی که میانگین جمعیت کمتر از 3 کنه فعال روی یک حبه خرما مشاهده شود و با تکرار حداقل سه نوبت آب پاشی در فواصل زمانی 7 الی 10 روز در ساعات قبل از نیم روز کنترل مناسبی برای تولید خرمای ارگانیک و جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی، افزایش مقاومت کنه گردآلود خرما به سموم می تواند ایجاد نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

697 - پیشگویی ضریب تقسیم اکتانول-آب حشره کش های آلکالوئید کینولین با استفاده ازتوصیف کننده های مولکولی و روش رگرسیون خطی چند متغیره
فاطمه شفیعی شهاب الدین محبی طاهره مومنی اصفهانی مهدی احمدی سابق

آلکالوئیدهای کینولین و مشتقات آنها کاربردهای پزشکی و کشاورزی گسترده ای دارند. در این تحقیق از رابطه کمی ساختار-خاصیت (QSPR) برای پیش‌بینی ضریب تقسیم اکتانول-آب 76 مشتق آلکالوئید کینولین کمپتوتسین (CPT) به عنوان حشره کش با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک و روش رگرسیون خطی چکیده کامل

آلکالوئیدهای کینولین و مشتقات آنها کاربردهای پزشکی و کشاورزی گسترده ای دارند. در این تحقیق از رابطه کمی ساختار-خاصیت (QSPR) برای پیش‌بینی ضریب تقسیم اکتانول-آب 76 مشتق آلکالوئید کینولین کمپتوتسین (CPT) به عنوان حشره کش با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک و روش رگرسیون خطی چند متغیره برگشتی و توصیف‌کننده ‌های مولکولی استفاده شده است. برای رسم ساختار شیمیایی ترکیبات مورد مطالعه از نرم افزار گوس ویواستفاده شد. بهینه ‌سازی هندسی ترکیبات توسط نرم‌ افزار گوسین 09 با استفاده از نظریه تابعی چگالی B3YLP با مجموعه پایه G(d,p) 311-6 انجام شد. برای هر یک از ساختارهای بهینه شده توصیف کننده های مولکولی توسط نرم‌افزار دراگون محاسبه گردید. به منظور کاهش و انتخاب بهترین توصیف کننده ها از روش الگوریتم ژنتیک استفاده شد. همبستگی بین توصیف کننده ها در بهترین مدل با استفاده از ضریب پیرسون و ضریب نفوذ پذیری انجام پذیرفت. برای ارزیابی توانایی پیش بینی مدل از انواع مختلف اعتبار سنجی داخلی ، خارجی و ضرایب آماری بهره گرفته شده است. بهترین مدل QSPR با مقدار مجذور ضریب همبستگی ) 901/0(R2 = ، مجذور ضریب همبستگی اعتبار سنجی تقاطعی یکی بیرون) 919 /0= Q2LOO (، و ریشه میانگین مربع خطا )706/0 (RMSE=به دست آمده است. نتایج نشان داد ضرایب آماری و اعتبارسنجی مدل خطی ساخته شده رضایت‌بخش است و لگاریتم ضریب تقسیم اکتانول-آب مشتقات مورد مطالعه تحت تأثیر توصیف کننده خود همبستگی دو بعدی (ATS8e) است. این اطلاعات می تواند برای طراحی مشتقات جدید آلکالوئید کینولین کمپتوتسین (CPT) به عنوان حشره کش مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

698 - تعیین شاخص زیستی و کیفیت آب رودخانه انجیره (فارس) در فصل پاییز با استفاده از فون حشرات آبزی
مر یم صادقی الهام شعله سعدی هادی استوان

حشرات 75% گونه های جانوری شناخته شده روی زمین را تشکیل می دهند. سه درصد از این تعداد گونه را حشرات آبزی و نیمه آبزی شامل می شوند. حساسیت این حشرات به موجودات زنده و عوامل غیر زنده متفاوت است. این تحقیق در پاییز 1392 و به منظور تعیین شاخص زیستی رودخانه انجیره واقع در چکیده کامل

حشرات 75% گونه های جانوری شناخته شده روی زمین را تشکیل می دهند. سه درصد از این تعداد گونه را حشرات آبزی و نیمه آبزی شامل می شوند. حساسیت این حشرات به موجودات زنده و عوامل غیر زنده متفاوت است. این تحقیق در پاییز 1392 و به منظور تعیین شاخص زیستی رودخانه انجیره واقع در شهرک آرین، با به کارگیری فون حشرات آبزی صورت گرفته است. در این تحقیق در مجموع 18 خانواده از 12 کد زیستگاهی رودخانه شناسایی شد. شاخص زیستی این رودخانه در فصل پاییز عدد 91/5 به دست آمد که با استفاده از جدول مربوط به برآورد کیفیت آب و شاخص های زیستی آن، مشخص گردید که کیفیت آب این رودخانه در فصل پاییز متوسط و درجه آلودگی زیستی آب با توجه به جدول شاخص زیستی نسبتا آلوده می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

699 - بررسی فونستیک و پراکنش کنه های آبزی (Acari: Hydrachnida) در شهرستـان خرم‌ آباد
رضا نامداری رضا وفایی شوشتری جهانشیر شاکرمی

کنه های آبزی به عنوان فون غالب جانوران در منابع آب شیرین، شاخصی بیولوژیکی برای تعیین کیفیت آب و هم چنین به عنوان یک عامل مهم بیوکنترل جهت حشرات آفت آبزی هستند. طی سال های 1388-1387 مطالعه‌ای جهت شناسایی فون کنه های آبزی شهرستان خرم آباد صورت گرفت. در این تحقیق 12 گونه م چکیده کامل

کنه های آبزی به عنوان فون غالب جانوران در منابع آب شیرین، شاخصی بیولوژیکی برای تعیین کیفیت آب و هم چنین به عنوان یک عامل مهم بیوکنترل جهت حشرات آفت آبزی هستند. طی سال های 1388-1387 مطالعه‌ای جهت شناسایی فون کنه های آبزی شهرستان خرم آباد صورت گرفت. در این تحقیق 12 گونه متعلق به شش جنس و پنج خانواده جمع آوری و شناسایی شد که بیشترین نمونه های جمع آوری شده (30%) مربوط به گونه Hygrobates calliger Piersig,1896 بود. گونه های جمع آوری شده به شرح زیر هستند: 1) Family Hygrobatidae Koch,1824 1-1) Hygrobates fluviatilis (Strom,1768) 1-2) Hygrobates longiporus Thor, 1898 1-3) Hygrobates calliger Piersig,1896 1-4) Hygrobates bucharicus Sokolow,1928 1-5) Hygrobates sp. 1-6) Atractides acutirostris Motas & Angelier,1927 1-7) Atractides mirkopesici Pesic,2004 Family Sperchontidae Thor,19002) 2-1) Sperchon sp. 3) Family Lebertiidae Thor,1900 3-1) Lebertia sp 4) Family Torrenticolidae Piersig,1902 4-1) Torrenticola brevirostris (Halbert,1911) 4-2) Montractides aberratus (Lundblad,1941) 5) Family Mideopsidae Koenike,1910 5-1) Mideopsis roztoczensis Biesiadka &Kowalik,1987 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

700 - تأثیر استفاده ازیک سامانه آب مغناطیس خورشیدی بر افزایش جوانه زنی برخی بذور
امین رضا جمشیدی مهدی مظفری لقا محسن محسنی

10.30495/qafj.2021.1936489.1006

در این پژوهش تأثیر میدان مغناطیسی یک سامانه مغناطیسی بر درصد جوانه زنی بذر مورد مطالعه قرار گرفت. دستگاه از اجزایی شامل، مخزن بذر، سازه دستگاه، پنل خورشیدی 50 وات، بورد الکترونیکی میدان ساز مغناطیسی با دقت تغییر شدت میدان تا 1/0 تسلا، بورد هوشمند الکترونیکی کنترل شارژ، چکیده کامل

در این پژوهش تأثیر میدان مغناطیسی یک سامانه مغناطیسی بر درصد جوانه زنی بذر مورد مطالعه قرار گرفت. دستگاه از اجزایی شامل، مخزن بذر، سازه دستگاه، پنل خورشیدی 50 وات، بورد الکترونیکی میدان ساز مغناطیسی با دقت تغییر شدت میدان تا 1/0 تسلا، بورد هوشمند الکترونیکی کنترل شارژ، باتری 14 آمپر، لوله دو اینچ ورودی و خروجی تشکیل شده است. برای کنترل پذیری میدان مغناطیسی از دو جفت سیم پیچ که به دور لوله عبوری پیچیده شده است، استفاده می شود. با نصب یک بورد الکترونیکی هوشمند کنترل شارژ باتری انجام می شود. جریان از منبع تغذیه DC به سیم پیچ ها منجر به تولید شدت میدان مغناطیسی بدون نوسان خواهد شد. درصد جوانه زنی بذرها قبل و بعد از ایجاد میدان مغناطیسی و تولید آب مغناطیس تعیین و با هم مقایسه شد. آزمایش جوانه زنی نشان داد که آب حاصل از میدان مغناطیسی تأثیر معنی داری بر افزایش جوانه زنی بذرهای گندم، کلزا، یونجه، گوجه فرنگی و کاهو ندارد. اما تفاوت معنی داری بین درصد جوانه زنی خیار و کدو در نمونه جداشده و نمونه اولیه مشاهده شد، به نحوی که درصد جوانه زنی این بذرها به ترتیب 26 و 64/20 درصد نسبت به بذرهای اولیه افزایش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

701 - مروری بر مطالعات انجام شده در ارتباط با انواع روش‌های کم‌آبیاری دربرخی دانه‌های روغنی
مصطفی مبشر نجمه یزدانپناه

10.30495/qafj.2022.1962519.1031

حدود 70 درصد غذای جمعیت جهان به طور مستقیم از گیاهان زراعی به دست می‌آید، که در این میان نقش مهم دانه‌های روغنی را نمی توان انکار کرد. مصرف روغن در ایران طی سال‌های اخیر به دلیل رشد جمعیت و مصرف سرانه افزایش یافته است به طوری که با در نظر گرفتن مصرف سرانه 14 کیلوگرم، سا چکیده کامل

حدود 70 درصد غذای جمعیت جهان به طور مستقیم از گیاهان زراعی به دست می‌آید، که در این میان نقش مهم دانه‌های روغنی را نمی توان انکار کرد. مصرف روغن در ایران طی سال‌های اخیر به دلیل رشد جمعیت و مصرف سرانه افزایش یافته است به طوری که با در نظر گرفتن مصرف سرانه 14 کیلوگرم، سالانه حدود 750 هزار تن روغن مورد نیاز است. این در حالی است که فقط کم‌تر از 10 درصد از این روغن در داخل کشور تولید می‌شود. با توجه به این مسئله تولید روغن از طریق کشت گیاه کلزا در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. خشکی، خطری برای تولید موفقیت‌آمیز محصولات زراعی در سراسر جهان است. خشکی موقعی اتفاق می‌افتد که ترکیبی از عوامل فیزیکی و محیطی باعث تنش داخلی در گیاه شده و تولید را کاهش دهد. تنش آبی اثر منفی بر روی بسیاری از فرآیندهای گیاهی از جمله فتوسنتز، تبخیر، تجمع و تخصیص پیش‌ماده دارد و موجب کاهش اساسی در تولیدات گیاهی می‌شود. بنابراین یکی از راه‌های به حداکثر رساندن کارآیی مصرف آب و بالا‌بردن عملکرد به ازای یک واحد آب مصرفی کم آبیاری است که در آن محصول در یک مرحله خاص از نمو و یا در تمام فصل نمو تحت تنش آبی قرار می‌گیرد. از طرفی اثرات مثبت پتاسیم در افزایش مقاومت گیاهان به تنش کم آبی توسط محققین گزارش شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

702 - تأثیر سطوح مختلف منیزیم آب آبیاری بر پارامترهای رشدی دو رقم نهال پسته
نغمه باقری نجمه یزدانپناه ناصر صداقتی

10.30495/qafj.2021.685563

به منظور مطالعه تاثیر سطوح مختلف غلظت منیزیم آب آبیاری بر ویژگی های رویشی نهال‌های پسته، آزمایشی گلخانه‌ای به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، با دو فاکتور و در سه تکرار در پژوهشکده پسته کشور واقع در شهرستان رفسنجان اجرا شد. فاکتور اول (اصلی) شامل: پای چکیده کامل

به منظور مطالعه تاثیر سطوح مختلف غلظت منیزیم آب آبیاری بر ویژگی های رویشی نهال‌های پسته، آزمایشی گلخانه‌ای به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، با دو فاکتور و در سه تکرار در پژوهشکده پسته کشور واقع در شهرستان رفسنجان اجرا شد. فاکتور اول (اصلی) شامل: پایه‌های پسته در دو سطح بادامی زرند و قزوینی و فاکتور دوم (فرعی) شامل سطوح مختلف غلظت منیزیم آب آبیاری در پنج سطح (صفر، 5/0، 1، 2 و 3 میلی‌مولار منیزیم از منبع سولفات منیزیم) بود. قبل از شروع اعمال تیمار‌ها (پایان هفته هشتم) و بعد از گذشت 6 ماه از شروع تیمار‌ها، برخی صفات رویشی نهال‌های پسته شامل ارتفاع ساقه، قطر ابتدایی و انتهایی ساقه، وزن خشک کل نهال‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین افزایش رشد رویشی طول و قطر ابتدایی و انتهایی ساقه نهال‌ها در غلظت 5/0 و 1 میلی‌مولار منیزیم آب آبیاری رخ داده و با افزایش غلظت منیزیم به بالاترین سطح آن (3 میلی‌مولار منیزیم)، مقدار صفات یادشده به‌ترتیب 44/1 سانتی‌متر و 16/0 و 22/0 میلی‌متر نسبت به بالاترین حد رشد کاهش نشان داد. در هر دو پایه پسته، بیشترین وزن خشک کل در غلظت 5/0 و 1 میلی‌مولار منیزیم مشاهده شد. با افزایش غلظت منیزیم به 3 میلی‌مولار، وزن خشک کل کاهش یافت. یافته های این پژوهش روشن ساخت که غلظت 5/0 تا 1 میلی‌مولار، بهترین حد غلظت منیزیم در آب آبیاری برای رشد بهینه دانهال های دو پایه پسته مورد مطالعه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

703 - Haloculture: strategy for sustainable utilization of saline land and water resources
Farhad Khorsandi

Abstract Land salinization is a major obstacle to the sustainable development of agriculture in arid regions. The demand for food, fiber, fuel and fresh water has increased in the recent decades, particularly in developing nations, due to alarming rise in population. As چکیده کامل

Abstract Land salinization is a major obstacle to the sustainable development of agriculture in arid regions. The demand for food, fiber, fuel and fresh water has increased in the recent decades, particularly in developing nations, due to alarming rise in population. As fresh water resources and productive lands for crop production are limited, new strategies for the sustainable utilization of marginal lands and water resources have become urgently necessary. The objective of this article is to propose Haloculture as a holistic approach for the sustainable management of saline resources, enhancement of environmental quality and improvements in socio-economic conditions in less developed salt affected regions. Haloculture refers to the sustainable production of agricultural and industrial products in saline environments. It is essentially an integrated production system that makes use of diverse salt tolerant aquatic species and halophytes to produce different economically and industrially valuable products such as food and fuel and environmental services from the salt affected lands. Although immense socio-economic, industrial and environmental benefits of Haloculture are increasingly becoming evident, careful ecological, cultural and economic considerations are a pre-condition for the successful implementation of Haloculture-led improvements in saline environments. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

704 - Predicting discharge potential of upper Thal Doab, Indus basin for irrigation through numerical groundwater flow modeling
Hanif Rehman Zulfiqar Ahmad Arshad Ashraf

Groundwater is playing an important role in sustainability of irrigated agriculture in Pakistan by contributing about 40% in total water resources of the country. To ascertain the present status of the aquifer in the Upper Thal Doab area, a groundwater modeling using Vi چکیده کامل

Groundwater is playing an important role in sustainability of irrigated agriculture in Pakistan by contributing about 40% in total water resources of the country. To ascertain the present status of the aquifer in the Upper Thal Doab area, a groundwater modeling using Visual MODFLOW 2011.1 has been executed. Steady-state model was calibrated for the year 1984 and transient state model was simulated up to predictive period of 2025. The transient simulation results indicate stability of the aquifer with minor difference between water flowing into and out of the aquifer. During 1984 to 2025 it has been observed that the total water inflows increased from 347.00 to 3029.14 BCM (Billion Cubic Meter) and total discharges from 347.00 to 3029.29 BCM, which shows stability of the total groundwater storages of the aquifer. However, if the pumpage increases with this rate, there are chances that groundwater of the area will deteriorate in future. This study provides a base for timely formation of management strategies for the reasonable utilization and management of groundwater resources in the area.Keywords: Groundwater Modeling, Irrigated Agriculture, Thal Doab, Indus Aquifer پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

705 - Water types and carbonate saturation model of groundwater in middle Governorate (Gaza strip, Palestine)
Khalid Fathi Ubeid Mohammad Ramadan Al-Agha

10.30495/ijes.2020.673331

This study was carried out in the Middle Governorate of Gaza Strip, Palestine. The coastal aquifer is the main source of water for domestic, agricultural, and industrial purposes in the study area. During the last three decades the aquifer has deteriorated to a high deg چکیده کامل

This study was carried out in the Middle Governorate of Gaza Strip, Palestine. The coastal aquifer is the main source of water for domestic, agricultural, and industrial purposes in the study area. During the last three decades the aquifer has deteriorated to a high degree in the quality and quantity due to the over-pumping and the encroachment of seawater. Hydrogeochemical analysis for groundwater samples from 21 domestic wells were done in 2015. The major cations and anions (Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl-, SO42-, NO3-, and HCO3-) that influence the water quality were determined. The results of analysis show that the groundwater was chemical highly enriched with Na+ and Cl- an indication of seawater intrusion into the aquifer, while K+ and SO42- sourced from fertilizers and wastewater. The regression analysis show significant positive correlation (more than +0.80) between the hydrochemical parameters Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl-, and SO42. Due to main cations and anions five water types were distinguished in studied wells: (1) Na-Mg-Cl, (2) Na-Cl, (3) Na-Mg-Cl-SO4, (4) Na-Cl-SO4, and (5) Na-Ca-Cl. They represent around 48%, 19%, 19%, 10% and 5% respectively of the total wells. The calcite and dolomite were assessed in terms of the saturation index, where they show mainly negative values indicating under-saturation. The hydrogeochemical behavior is rather complicated and is affected by both anthropogenic and natural parameters. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

706 - Evaluation of land subsidence in Kashmar-Bardaskan plain, NE Iran
Hamid Saeidi Gholamreza Lashkaripour Mohammad Ghafoori

10.30495/ijes.2020.677469

The development of agriculture and industry and the increase of population in countries with arid to semi-arid climates have led to more harvesting of groundwater resources and as a result land subsidence in different parts of the worlds. Decades of groundwater overexpl چکیده کامل

The development of agriculture and industry and the increase of population in countries with arid to semi-arid climates have led to more harvesting of groundwater resources and as a result land subsidence in different parts of the worlds. Decades of groundwater overexploitation in the Kashmar-Bardaskan plain in the north-east of Iran has resulted substantial land subsidence in this plain. The plain is considered as an arid to semi-arid zone and facing a negative water balance. The average annual precipitation in the plain is around 191 mm and the evaporation rate is 3956 mm. According to the unit hydrograph of the plain, the annual decline of water level is 1.12 m. In this study, the velocity of subsidence has been determined using Interferometric SAR technique (In-SAR) and radar images of Envisat ASAR and Sentinel-1 for a time period from 2003 to 2017. The results of an InSAR time series analysis indicated that an area of 1200 km2 with different speeds of 5 to 26 cm/year in the satellite line of sight (LOS) is subsiding. The results showed that in addition to the decline of groundwater level, subsurface conditions such as sediments types (fine-grained layers) and their thickness also affect the occurrence and amount of land subsidence. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

707 - Surface runoff estimation of Wadi Ba Al-Arid watershed North East Libya, using SCS-CN ,GIS and RS data
Salah Hamad

10.30495/ijes.2020.674667

The aim of this study is to estimate runoff in Wadi Ba Al Arid watershed for a period of ten years 2009-2018 by Soil Conservation Service Curve Number (SCS-CN) method in combination with the GIS techniques using remote sensing data. The used data are the daily rainfall چکیده کامل

The aim of this study is to estimate runoff in Wadi Ba Al Arid watershed for a period of ten years 2009-2018 by Soil Conservation Service Curve Number (SCS-CN) method in combination with the GIS techniques using remote sensing data. The used data are the daily rainfall data from NASA Prediction of Worldwide Energy Resource (POWER), digital elevation data (DEM) from ALOS PALSAR RTC , satellite imagery from the European Space Agency (ESA) Sentinel, and soil data represented in soil maps of a scale 1: 50,000 and some local studies carried out by several Libyan institutions. The overall area of the watershed is about 136.4 km2 and perimeter107.3 Km. The watershed upstream and downstream is well recognized due to the topographical difference as a result of the tectonic geology. Soil maps were processed and classified into hydrologic soil groups (HSG), where the dominant HSG in the study area are C and D. The Landcover/Land use (LULC) was classified into five classes (forest, shrubs, agriculture, barren land) and built up. The HSG and LULC layers were intersected and the CN values and the weighted curve number for each Antecedent Moisture (AMC) condition were assigned. Furthermore, the runoff depth was estimated and the average runoff volume for ten years during 2009–2018 in the study area was estimated by 1.67 Mm3 which represents 4.6 % of the observed average annual rainfall as 264.3 mm during 2009-2018. The rainfall-runoff relationship has shown a strong correlation with the value of 0.75. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

708 - Evaluation of heavy metal contamination in soil and water resources around Taknar copper mine (NE Iran)
Mahsa Khosaravi saeed saadat Rahim Dabiri

10.30495/ijes.2020.675578

The study area is located in North Eastern Iran, near Taknar copper deposit where exploration, extraction and processing operations are ongoing. The purpose of this study is to understand the geochemical effects of mining activities in Taknar area and to evaluate the co چکیده کامل

The study area is located in North Eastern Iran, near Taknar copper deposit where exploration, extraction and processing operations are ongoing. The purpose of this study is to understand the geochemical effects of mining activities in Taknar area and to evaluate the contamination of soil and water resources with heavy metals. The results of pollution indices such as CF, Igeo and EF and multivariate (geo)statistical analysis indicate anthropogenic source for Cu and Se elements, mostly related to mining and mineral processing activities, natural origin of Cr, Ni and Co and both anthropogenic and natural origin for Zn, Pb, Cd, As, Sb and Mo elements. The results also indicate the water and soil of the flotation plant and mining tunnels can be harmful. Fortunately, the water resources used by the staff, downstream aqueduct of the mine and the water of the villages in the south of the mine are free of contaminated elements. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

709 - Evaluation and assessment of water and surficial sediments quality in Kebir-Rhumel Wadi, NE Algeria
Fouzia Hizir Abderrezak Krika Farès Kessasra Fouad Krika

10.30495/ijes.2022.1951927.1720

This study is to investigate the physico-chemical parameters and trace metal’s concentrations (Cd, Pb, Cu, and Zn) in water and surficial sediments (0-5 cm) samples in the Kebir-Rhumel Wadi, north-eastern Algeria. Trace metal concentrations was determined using fl چکیده کامل

This study is to investigate the physico-chemical parameters and trace metal’s concentrations (Cd, Pb, Cu, and Zn) in water and surficial sediments (0-5 cm) samples in the Kebir-Rhumel Wadi, north-eastern Algeria. Trace metal concentrations was determined using flame atomic absorption spectroscopy. The mean values of the physico-chemical parameters of the Wadi water samples are consistently above than thresholds of the Algerian standard. The comprehensive pollution index (CPI) varied from 1.46 to 3.90, indicating that the Wadi water was classified from polluted to seriously polluted. The eutrophication index (EIs) were above the unity, signifying that the eutrophication is serious, except for sites S1, S7, and S8. Metals was not detected in water samples. However, the metallic concentrations in the sediment were higher than background levels. The average geo-accumulation index (Igeo) revealed an order of trace metal contamination of the Kebir-Rhumel Wadi sediments: Pb>Cd>Zn>Cu. The contamination factor (CFs) of studied metals indicated a highly contaminated nature of sediments, whereas the Cd values indicated moderate contamination, considerable contamination with Pb and low contamination with Cu and Zn. The pollution load index (PLIs) were above the unity (1), displaying an advanced decline of the sediment’s quality. Potential ecological risk index of trace metals were changed as follows: Cd>Pb>Cu>Zn. Cadmium was of highly potential ecological risk to the ecological environment and prominently contribute to potential toxicity response. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

710 - The petrology and geochemistry of Sorkheh-Dizaj intrusive rocks in northern Zanjan and its effects on recovery of LREE from tailingby digestion-water leaching processes, Iran
Ahmad Adib Esmaeil Rahimi

10.30495/ijes.2023.1936911.1639

Magnetite-apatite mineralization in Tarom Mountains at the western part of Alborz-Azerbaijan belt originated from quartz monzonite magma and belongs to high K calc-alkaline, showing a post-collision tectonic environment. The negative trend from LREEs to HREEs is consist چکیده کامل

Magnetite-apatite mineralization in Tarom Mountains at the western part of Alborz-Azerbaijan belt originated from quartz monzonite magma and belongs to high K calc-alkaline, showing a post-collision tectonic environment. The negative trend from LREEs to HREEs is consistent with the spider pattern of the subduction areas. In this article, the recovery of the rare-earth elements (REEs) from apatite flotation concentrate by acid leaching and digestion-water leaching were studied. The total amount of LREEs in the tailings sample is between 1500 - 2600 ppm. The most frequent elements are Ce, La, Nd, and Y. Among them Ce is the most abundant and La is the least.. The maximum LREEs recovery with the sulfuric acid leaching was62% with experimental parameters of 12 M acid concentration, 4 h leaching time, 25℃ heat, and a liquid to solid ratio (L/S) of 1:5. under optimal parameters of (220℃), (3 h), and L/S (1:2), the digesting with sulfuric acid resulted to the recovery of La, Ce, Nd, and Y with 93.92%, 92.22%, 92.04%, and 91.00%, respectively. similarity, the best conditions at water leaching process, are the leaching time of 5 h, at 80℃, and L/S of 1:10 for La, Ce, Nd, and Y recovery are respectively 89.50%, 88.45%, 92.20%, and 94.0%. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

711 - Accumulation of lead, antimony and arsenic in soil and water in Khunik gold prospecting area, Eastern Iran
Saeed Saadat Maliheh Zafarimoghadam Aliasghar Ariaee

10.30495/ijes.2022.1950343.1711

Khunik gold prospecting area is located in the eastern part of Lut block, eastern Iran. Main rock units are andesite, agglomerate, latite, dacitic lava, rhyodacite, volcanic breccia and conglomerate. Geological and geochemical evidences indicate low to medium sulfide go چکیده کامل

Khunik gold prospecting area is located in the eastern part of Lut block, eastern Iran. Main rock units are andesite, agglomerate, latite, dacitic lava, rhyodacite, volcanic breccia and conglomerate. Geological and geochemical evidences indicate low to medium sulfide gold mineralization. Mining activates accumulate heavy metals in soil and water that are associated with harmful effects on human health. The object of this research is to evaluate the concentration of heavy metals in soil and groundwater resources and assess the effects of the mineralization zone. All investigated metals in soil samples are below world concentration except arsenic, antimony, and iron. Based on the assessment of pollution, high enrichment of silver, medium to high enrichment of antimony, arsenic, lead, and selenium in some samples were detected. The high correlation of silver, gold, and arsenic is due to the sulfide mineralization of gold in the Khunik area. Chemical analysis of water samples comparing International Standards confirms that water resources in this area have been polluted by heavy metals and it is not drinkable. MI and HPI values denote the dangerous pollution of groundwater, which has been described as serious in most sites. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

712 - Sustainable Ground Water Development in Hard Rock Aquifers in Low-Income Countries and the Role of UNESCO _ IUGS - IGCP projec -GROWNET-
S. D. Limaye

Hard rock aquifers for the purpose of this Paper mean the non-carbonate, fractured rock aquifers in the terrain covered by crystalline basement complex, metamorphic rocks and also by extensive effusive volcanic rocks like the basalts of western India (Deccan traps. Grou چکیده کامل

Hard rock aquifers for the purpose of this Paper mean the non-carbonate, fractured rock aquifers in the terrain covered by crystalline basement complex, metamorphic rocks and also by extensive effusive volcanic rocks like the basalts of western India (Deccan traps. Ground water development in hard rock aquifer areas has always played a secondary role compared to that in the areas having high-yielding unconsolidated or semi-consolidated sediments and carbonate rocks. This has been due to the relatively poor ground water resources in hard rocks, low specific capacity of wells, erratic variations and discontinuities in the aquifer properties, and difficulties in exploration and assessment of the resource. It should, however, be remembered that for the millions of farmers in developing countries, having their small farms in the barren landscape of fractured hard rock terrain, whatever small supply available from these poor aquifers is the only hope for upgrading their standard of living by growing irrigated crops or by protecting their rain-fed crops from the vagaries of rainfall. It is also their only source for drinking water for the family and cattle. In many developing countries, hard rock hydrogeologists have therefore, an important role to play. In the developed countries, the interest in hard rock hydrogeology, apart from drinking water supplies to small communities, is recently promoted by the prospects of using these low permeability rocks for the storage of hazardous nuclear and chemical wastes. The study of ground water flow through faults, fissures and fractures is also of interest to scientists studying the migration of contaminants. Hard rock hydrogeologists, the world over, are therefore divided into two main groups: Those interested in obtaining ground water for domestic, irrigational or industrial use by exploring fractured and permeable zones in a relatively less permeable matrix of hard rock and those interested in locating impermeable or the least permeable zones for storage of hazardous nuclear waste. Ironically, for the first group even the most permeable zones are often not good enough to yield adequate water supply, while for the second group even the least permeable zones are often not good enough for safe storage of hazardous nuclear waste over a prolonged period of a few hundred years. This Paper discusses the occurrence of ground water and the precautions for sustainable development of ground water in arid and semi-arid regions, in view of the forthcoming climatic changes. It emphasizes the need for recharge augmentation hand-in-hand with development of new wells, so that the new development does not harm the traditional practices. In India, the neglect of recharge augmentation has caused lowering of water table and drying-up of old dug-wells of 12m to 15 m depth, which used to provide irrigational and drinking water supply for last several centuries. In Iran, many Qanats have dried up because of lowering of water table due to heavy pumping of ground water from newly developed deep tube-wells in their vicinity. The goal in many countries has, therefore, shifted from ground water development to ground water management which includes management of the quantity on Supply side and Demand side and also the management of ground water quality, especially with respect to pollution and salt water intrusion. Pollution of ground water in urban environment is becoming a cause of worry because in many developing countries there is a heavy migration of population from rural areas to urban centers and providing safe quality of drinking water to this population and managing the waste water generated in the cities and towns, is a major problem. The role of UNESCO-IUGS-IGCP Project GROWNET (Ground Water Network for Best Practices in Ground Water Development in Low Income Countries) is also described towards the end of this Paper. The Author is the Project Leader for GROWNET. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

713 - Demarcation of Groundwater Prospective Zones in Humid Tropical River Basin: A Geospatial Approach
Sreela Reghu Girish Gopinath Reji Srinivas Rajesh Regunath Kurian Sajan

Groundwater, being a vital resource, needs to be developed with proper understanding about its occurrence in time and space. Unscientific sand mining is a dominant environmental issue in this humid tropical river basin namely Bharathapuzha river basin geographically on چکیده کامل

Groundwater, being a vital resource, needs to be developed with proper understanding about its occurrence in time and space. Unscientific sand mining is a dominant environmental issue in this humid tropical river basin namely Bharathapuzha river basin geographically on central part of Kerala state, southwest part of India. The sandy layers along the river course declines its water holding capacity due to indiscriminate sand mining throughout the river basin. For a sustainable development of water resources, it is imperative to make a quantitative estimation of the available water resources. The purpose of the study is to identify the groundwater potential zones in the Bharathapuzha river basin in Kerala state, India based on Remote Sensing and GIS technology. Thematic layers considered in the study are geomorphology, land use, and lineament derived from IRS P6 LISS IV digital data; drainage network contour and slope maps are generated using toposheets; geology from GSI geology maps, with the help of Arc GIS Software and Erdas Software. Storativity and transmissivity of the study area was prepared using pumping test data. The thematic layers were over layered by weighted overlay method using Arc GIS. Four groundwater potential zones were identified in the study area represented as very good, good, moderate and poor potential zones. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

714 - Assessment of Anthropogenic Activities on the Water Quality of Froumad Plain Based on Qualitative Indicators
Majid Otari Rahim Dabiri

Tested water samples taken from the ophiolite region of Forumad show that most of the concentrations of calcium, magnesium, sodium, sulfate, potassium, bicarbonate, and nitrate elements are in the standard range. Hydrogeochemical studies of the water samples show the ex چکیده کامل

Tested water samples taken from the ophiolite region of Forumad show that most of the concentrations of calcium, magnesium, sodium, sulfate, potassium, bicarbonate, and nitrate elements are in the standard range. Hydrogeochemical studies of the water samples show the existence of magnesium sulfate, chloromagnesium, and chlorosodium. Results of measuring the physical properties of the water shows that the above values were lower than the 1053 standard of Iran and water hardness is higher than the standard in only some cases. Water pH in the studied region is within the alkaline range. Assessing the distribution of heavy metals through statistical methods (Pearson coefficient and cluster graph), two different origins (anthropogenic and lithological origins) have been identified that are responsible for the entry of heavy metals into the water resources of the studied region. The anthropogenic origin of the distribution of heavy metals in the region is due to local mining of the chromite and ophiolitic rocks and the lithological origin is a result of local mining of conglomerate and volcanic rocks. Evaluating the metal index of MI and HPI shows the water contamination by heavy metals. The zoning map shows that the metallic contamination surrounding Forumad village is low and reaches its maximum amount around the chromite Forumad mine. The qualitative index of GQI (non-metallic cations and anions including calcium, sodium, chlorine, magnesium, sulfate, and dissolved solids in water) shows that the water quality is within the acceptable range. Based on the zoning map, the water quality GQI index is higher in the downstream around Forumad village. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

715 - Assuring Sustainable Economic Benefit for Farmers by Using Ground Water in Semi-Arid, Hard Rock Areas in India & the Role of UNESCO-IUGS-IGCP Project 523
Shrikant Daji Limaye

Out of about 1.2 billion people in India, 68% people live on agriculture as their main occupation. Ground water is therefore an important resource which provides over 70% of rural drinking water supply and about 50% of water used for irrigation. Rains in Monsoon season چکیده کامل

Out of about 1.2 billion people in India, 68% people live on agriculture as their main occupation. Ground water is therefore an important resource which provides over 70% of rural drinking water supply and about 50% of water used for irrigation. Rains in Monsoon season from June to September, provide the main source of water but they last only for four months and the rest of the year is dry in most of the hard rock region. About 67% of India is occupied by hard rock terrain and about 30% of the hard rock area falls within semi-arid, drought-prone zone receiving less than 500 mm rainfall per year. In semi-arid, hard rock terrain in India and in many other low-income countries, the surface water resources are scarce and polluted. Ground water occurs in this area in the shallow weathered zone up to about 15 meters depth and in the deeper fractures and fissures up to about 100 m depth. Bore wells reaching up to 60 to 100 meters depth, installed with hand-pumps, are very common for providing safe drinking water supply to villages. This causes a positive improvement in the health of villagers and an economic advantage by reducing the number of working days lost due to illness. Agricultural production in these semi-arid areas is just marginal because the rain-fed crops suffer from the vagaries of Monsoon rains. The average farm-size per family of 5 persons is about 2 Ha. There are 3 to 5 drought years within a span of 10 years, which leave the dry-land farmer in perpetual poverty. In the past 3 years, over 4,200 farmers have committed suicide due to continued crop failures. Ground water, therefore, forms a very important and reliable resource which, if available in a farmer’s plot of land and if utilized prudently for irrigation by digging or drilling a well, could transform the farmers lifestyle. Even if the farmers are able to save one rainy season (Monsoon) crop through protective irrigation from dug well, and if possible take winter and summer crops on small plots, they would stabilize in the rural scenario. Otherwise, the farmers would migrate to nearby cities and stay in slums. Many cities in India and other low-income countries are suffering from an ever-increasing flux of rural population thereby chocking and polluting the urban environment and putting stress on urban infrastructure. Ground water development for irrigation is the lifeline for rural economy. However, in many watersheds in semi-arid, hard rock areas, the pumping of ground water is increasing and in some watersheds it is more than the recharge available from rainfall. In these over-exploited watersheds, the yields from the wells are not sustainable. Still, farmers in hard-rock area of peninsular India are taking all risks to develop ground water for irrigational and domestic supply because of the economics underlying its use. This paper discusses the economics of ground water use and gives guidelines for sustainable development, such as availability of soft loans to farmers, insurance for failed wells and people’s participation in augmentation of recharge to ground water. Some of these guidelines have been included on the website www.igcp-grownet.org of UNESCO-IUGS-IGCP Project GROWNET, (Ground Water Network for Best Practices in Ground Water Management in Low-Income Countries) for which the Author of this paper is the Project Leader. Reverse migration from cities to villages is possible only if sustainable ground water development is done in these semi-arid areas, through watershed protection and recharge augmentation activities, as advocated by the GROWNET project. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

716 - Removal of chromium (VI) from aqueous solution by adsorption using cousinia eryngioides boiss and activated carbon
م.ت حامد موسویان I خزایی M علی آبادی

Adsorption capacity of Cr (VI) onto cousinia eryngioides boiss, activated carbon was investigated in a batch system by considering the effects of various parameters like contact time, initial concentration, pH, temperature, agitation speed, absorbent dose and particle s چکیده کامل

Adsorption capacity of Cr (VI) onto cousinia eryngioides boiss, activated carbon was investigated in a batch system by considering the effects of various parameters like contact time, initial concentration, pH, temperature, agitation speed, absorbent dose and particle size. Cr (VI) removal is pH dependent and found to be maximum at pH 2.0. The amounts of Cr (VI) adsorbed increased with increase in dose of both adsorbents and their contact time. A contact time of 30 min was found to be optimum. Experimental results show low cost biosorbent were effective for the removal of pollutants from aqueous solution. The Langmuir, Freundlich and Temkin isotherm were used to describe the adsorption equilibrium studies of agrowaste. Freundlich isotherm shows better fit than Langmuir and Temkin isotherm in the temperature range studied. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

717 - Development of an Index of Aquifer Water Quality within GIS Environment
Hussain Musa Hussain H. Joshi D.C. Singhal S. Kumar M.S. Rao

The changes in human population often correspond with change in land use, including expansion of urban areas, agriculture and increasing industrialization, which necessitate increasing the available amount of drinking water. As the surface water sources are under the pr چکیده کامل

The changes in human population often correspond with change in land use, including expansion of urban areas, agriculture and increasing industrialization, which necessitate increasing the available amount of drinking water. As the surface water sources are under the pressure of pollution, it has become necessary to use groundwater at an increasing rate. Groundwater recharge can be abundant in the alluvial plains where the urban areas are often located. Such areas can face danger of pollution of groundwater and the changes in land use are likely to result in change in groundwater quality. Keeping these aspects in view, it was planned to development a groundwater water quality index in the Ganga-Yamuna interfluve area of northern India, The objective of the present study is to develop the Index of Aquifer Water Quality (IAWQ) inside the Geographic information system (GIS) environment, which can be used by the field investigators and modeler’s in assessing the groundwater vulnerability. The formula to estimate the IAWQ index is adopted from the procedure suggested Melloul and Collin (1998). The procedure developed for this involves weights assigned to these 8 parameters as per their analytical hierarchy in violating the (drinking water) standards and not as an arbitrary means (as taken by Melloul and Collin). The suggested procedure can be extending to include more number of chemical parameters as necessitate in individual case studies. In the modified procedure presented in the present study, the number of measured chemical parameters n is taken as 8 (Cd, Mn, Pb, Fe, NO3-, Total Alkalinity, TDS and Ca2+) as against n=2 (chloride and nitrate) as taken in the Melloul and Collin’s work. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

718 - Geochemical Evaluation of Drinking Water in Arak City, Iran
Feridon Ghadimi Mohammad Ghomi

This paper presents results of an assessment of dominant hydro-geochemical processes controlling groundwater chemical composition, using an integrated application of cluster analysis and factor analysis. The area is located in south of saline playa and in Arak city. Clu چکیده کامل

This paper presents results of an assessment of dominant hydro-geochemical processes controlling groundwater chemical composition, using an integrated application of cluster analysis and factor analysis. The area is located in south of saline playa and in Arak city. Cluster analysis classified samples into two main clusters according to their dominant chemical composition: cluster A (dominant composition: Ca, Cl and SO4) and cluster B (dominant composition: Ca–HCO3). These clusters were in turn described by factor analysis. Results of factor analysis and geochemical interpretation suggest that spatial variation of groundwater quality in the area is influenced by different processes: Analyses revealed three major sources of variation in groundwater composition: carbonat and silicate mineral weathering, saltwater intrusion and anthropogenic contamination. Factor 1 shows processes of dissolution of C and SO4 evaporative salts (for samples close to Arak playa). Factor 2 exhibits strong positive correlation in Zn and Cu and show anthropogenic or industrial sources. Factor 3 exhibits HCO3 and NO3 and is resulted from weathering of carbonate and silicat minerals by percolating water and disposal of domestic wastes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

719 - Relationship between River Flow, Rainfall and Groundwater pumpage in Mikkes Basin (Morocco)
K. Belhassan

This paper investigates the relationship between river flow, rainfall and groundwater pumpage in the Mikkes stream during the period 1968-2009. The Mikkes basin is located in the north center of Morocco and consists of three different zones that represent diversified ge چکیده کامل

This paper investigates the relationship between river flow, rainfall and groundwater pumpage in the Mikkes stream during the period 1968-2009. The Mikkes basin is located in the north center of Morocco and consists of three different zones that represent diversified geologies. This basin includes a phreatic and confined aquifer in Saïs basin and a shallow aquifer in the Tabular Middle Atlas. Analysis of monthly medium flows between 1968 and 2009 shows an approximate oceanic system which is characterized by two hydrological seasons. First a period of high waters in winters which is conditioned by the pluviometric contributions and the second is a low water period in summer which is conditioned by evapotranspiration. The mode of this River can be called a pluvio- evaporal type. The high deficit of the Mikkes stream (between 1968-1979 and 1980-2009) is about 76% and could be the combined effect of drought and groundwater pumpage. Water table variations could be conditioned by climatic changes and regional geology. Actually, the annual water table variations show a drop in ground water levels, which is due to the combined effect of reduction in precipitation that has reduced the natural recharge of groundwater, and the increase in pumping which is increasing year by year for more than 80 years in this region. In addition, free-water tables are much more susceptible to pumpage when compared to the confined aquifer. Thus, the water table and piezometric heads of the Mikkes basin do not demonstrate a uniform sensitivity to the drought. High rainfall between 1995 and 1997 had affected the groundwater levels of Mikkes with an increase in piezometric level. The monthly piezometric variations of free-water table are characterized by a seasonal operation: groundwater recharge and discharge. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

720 - Evaluation of Groundwater Chemistry of a Central Kerala River Basin, India using Multivariate Analysis
Girish Gopinath Resmi T. R.

Statistical processing of data was necessary to arrive at a reasonable conclusion regarding the chemical behavior of groundwater in a river basin. Multivariate analysis was done to elucidate the groundwater chemistry of a Central Kerala River basin. Hydrochemical parame چکیده کامل

Statistical processing of data was necessary to arrive at a reasonable conclusion regarding the chemical behavior of groundwater in a river basin. Multivariate analysis was done to elucidate the groundwater chemistry of a Central Kerala River basin. Hydrochemical parameters like EC, pH, TDS, TH, Ca, Mg, Na, K, Cl, F, HCO 3 +CO 3 , SO 4 , total Fe were estimated in the pre- monsoon and post-monsoon seasons. Factor and cluster analysis differentiated two distinct contributing components to the groundwater in the basin indicating that there is considerable mixing of the groundwater and surface water in the post-monsoon season whereas such a process is not significant during the pre-monsoon period. Different geochemical controls of the investigated parameters were also assessed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

721 - Landslide Risk Assessment for Baba Heydar Watershed, Chaharmahal and Bakhtiari Province, Iran
Ebrahim Karimi Sangchini Abdolhossein Arami Hasan Rezaii Moghadam Zainab Khodabakhshi Roya Jafari

Landslides are among the most damaging natural hazards in mountainous regions. In this study, landslide hazard zonation was conducted in the Baba Heydar Watershed using logistic statistical regression to determine landslide hazard areas. First, a landslide inventory map چکیده کامل

Landslides are among the most damaging natural hazards in mountainous regions. In this study, landslide hazard zonation was conducted in the Baba Heydar Watershed using logistic statistical regression to determine landslide hazard areas. First, a landslide inventory map was prepared using aerial photograph interpretation and field surveys. Next, ten landslide conditioning factors including altitude, slope percentage, slope aspect, lithology, distance from faults, streams, villages and roads, land use, and precipitation were chosen as effective factors on landslide occurrence in the study area. Then, a landslide susceptibility map was constructed using a logistic regression statistical model in a geographic information system (GIS). Relative Operating Characteristics (ROC) and Pseudo R2 indices were used for model assessment. Finally, a risk map was created based on a risk equation using a combination of the susceptibility map, elements at risk and vulnerability. Results showed that the logistic regression statistical model provided slightly higher prediction accuracy of landslide susceptibility in the Baba Heydar Watershed with ROC equal to 0.876. The results revealed that about 44% of the watershed area was located in both the high and very high hazard classes. Additionally, 35% of the surveyed watershed was located in the high and very high-risk classes. This information is critical for the risk management, landslide risk and land planning of this mountainous area.. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

722 - Shrimp Culture Impact on the Surface and Ground Water of Bangladesh
A. K. M. Munirul Haque M. Sarwar Jahan Md. Abul Kalam Azad

A case study was carried out to see the impacts of shrimp culture on the surface (pond) and ground water (tube-well) quality in three coastal sub-districts of Bagherhat Sadar, Rampal and Morrelganj of Bangladesh. The people of Rampal (100%), Morrelgonj (87.5%) and Baghe چکیده کامل

A case study was carried out to see the impacts of shrimp culture on the surface (pond) and ground water (tube-well) quality in three coastal sub-districts of Bagherhat Sadar, Rampal and Morrelganj of Bangladesh. The people of Rampal (100%), Morrelgonj (87.5%) and Bagherhat (75.5%) expressed that salinity of both surface and ground water increased after shrimp culture, and water becomes more turbid, odorous and less tasty compared to pre-shrimp culture scenario. The ground water pH was foo be slightly acidic (6.07– 6.71) but the surface water was mildly alkaline in nature (7.00–7.46). Ground water was more saline (1893–2673ppm) than surface water (513-2253ppm). Potassium level of surface water was very high (97-242ppm) compared to the ground water (11.73-27.37 ppm). This exceeds the WHO Guideline Value (10ppm) and the Bangladesh Standard for Drinking Water (12ppm). The pollution levels of phosphorous and iron were found to be a little higher but other pollutants like nitrate, boron and zinc were found to be very low in surface and ground water in the shrimp culture area of Bangladesh. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

723 - Identification of Groundwater Potential Zones in Moalleman, Iran by Remote Sensing and Index Overlay Technique in GIS
Shayan Ghodratabadi Faranak Feizi

Water plays a vital role in the development of activities in an area. The surface water resources are inadequate to fulfill the water demand. Productivity through groundwater is quite high as compared to surface water, but groundwater resources have not yet been properl چکیده کامل

Water plays a vital role in the development of activities in an area. The surface water resources are inadequate to fulfill the water demand. Productivity through groundwater is quite high as compared to surface water, but groundwater resources have not yet been properly exploited. Keeping this view, the present study attempts to select and delineate various groundwater potential zones for the assessment of groundwater availability in Moalleman, using the remote sensing and GIS technique. Satellite images such as Landsat 8, Aster and SRTM DEM data have been used in the present study to prepare various thematic maps for the study area, such as geology, geomorphology, soil hydrological group, land use/land cover, and drainage maps. According to the relative contribution of each of these maps towards groundwater potential, the weight of each thematic map has been selected. Furthermore, within each thematic map ranking has been made for each of the features. All the thematic maps have been registered with one another through integrated step-by-step using the normalized aggregation method in GIS for computing groundwater potential index. Based on this final weight and ranking, the groundwater potential zones have been delineated. Thus from the present study it has been observed that an integrated approach involving remote sensing and GIS technique can be successfully used in identifying potential groundwater zones in the study area. Five categories of groundwater potential zones: excellent, very good, good, moderate and poor have been demarcated. Major portions of the study area have “good” or “moderate” prospects, while a few scattered areas have poor prospects. The excellent potential areas are mainly concentrated along the shore line. This groundwater potential information is useful to effectively identify suitable locations to extract water. Lastly, the final map has been overlaid with the map of springs and qanats for comparison and rolling as a checkpoint. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

724 - مطالعه فراتحلیل اثرات تنش خشکی بر برخی صفات دانه آفتابگردان روغنی
محسن رضایی محمد نبی ایلکایی عبدالمجید مهدوی دامغانی سعید صوفی زاده فیاض آقایاری

10.30495/sarj.2022.1958837.1076

بررسی های زیادی در ارتباط با اثرات تنش خشکی در کشور و سایر نقاط جهان بر آفتابگردان روغنی انجام شده و به صورت مقالات معتبر چاپ شده است. نتیجه گیری حاصل از مجموعه مطالعات انجام شده با استفاده از علم فراتحلیل ما را در شناسایی روند اثرات عوامل موثر بر کمیت و کیفیت تولید گ چکیده کامل

بررسی های زیادی در ارتباط با اثرات تنش خشکی در کشور و سایر نقاط جهان بر آفتابگردان روغنی انجام شده و به صورت مقالات معتبر چاپ شده است. نتیجه گیری حاصل از مجموعه مطالعات انجام شده با استفاده از علم فراتحلیل ما را در شناسایی روند اثرات عوامل موثر بر کمیت و کیفیت تولید گیاه زراعی آفتابگردان یاری می کند. لذا در این تحقیق از مطالعات مختلف زراعی انتشار یافته در مجلات علمی معتبر ایرانی، خارجی، مقالات داوری شده، از بین 62 مقاله انتخابی، تعداد 28 مقاله مناسب برای فرآیند تجزیه و تحلیل فرا تحلیل شناسایی شدند. صفات مهم استخراج شده از مقالات شامل میانگین های وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، درصد روغن دانه، عملکرد دانه بود. محاسبات آماری فراتحلیل بر اساس روش های هجز و گورویچ صورت گرفت. مطابق نتایج متا – رگرسیون اثرات تنش خشکی شدید بر صفت ارتفاع بوته معنی دار شد. مطابق شکل های رگرسیونی حاصل از اثرات تنش خشکی، روند کاهشی خطی صفاتی چون عملکرد دانه، تعداد دانه در طبق مشاهده شده، اما روند تغییر درصد روغن دانه تقریباً ثابت بود. مطابق نتایج شدت اثر تنش خشکی در تیمارهای تنش متوسط و شدید عملکرد دانه نسبت به شاهد معنی دار نشد. اثر تنش شدید خشکی بر عملکرد دانه، تعداد دانه در طبق، معنی دار شد. در بین نتایج حاصله، بیشترین اندازه اثر مربوط به 15 مطالعه درباره عملکرد دانه (3/77-)، 7 مطالعه درباره تعداد بذر در طبق (3/31-)، 8 مطالعه درباره وزن هزار دانه (0/68-) و 8 مطالعه درباره درصد روغن دانه (60 /0-) بود. تنش خشکی طبق اولویت ابتدا بر عملکرد دانه، تعداد دانه در طبق با اثرات محدود کننده بیشتری همراه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

725 - تأثیر مصرف آب مغناطیس با یک دستگاه مغناطیس‏ کننده خورشیدی آب در روش‏ های مختلف خاک‏ ورزی وآبیاری بر عملکرد ذرت دانه ‏ای در جنوب کرمان
امین رضا جمشیدی مهدی مظفری لقا

10.30495/sarj.2021.683253

تحقیق حاضر به منظور ارائه روش مناسب خاک ورزی، برآورد دقیق‌تر آب مصرفی این زراعت در هر هکتار، ارائه روش‌های کارآیی مصرف آب با دو نوع آب معمولی و مغناطیس طی آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان جیرفت اجرا شد. تیمار اصلی شامل چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور ارائه روش مناسب خاک ورزی، برآورد دقیق‌تر آب مصرفی این زراعت در هر هکتار، ارائه روش‌های کارآیی مصرف آب با دو نوع آب معمولی و مغناطیس طی آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان جیرفت اجرا شد. تیمار اصلی شامل روش خاک ورزی (سیکلوتیلر یک بار، روتیواتور یک بار) و تیمارهای فرعی شامل دو نوع آب آبیاری (معمولی و مغناطیس) و دو روش آبیاری (نشتی، قطره ای خطی) انتخاب شدند. جهت آبیاری طرح از دستگاه آب مغناطیس کننده ابداعی خورشیدی استفاده شد. اثر آب مغناطیس در نوع آبیاری، نتایج بسیار خوب و معناداری را در سطح 5 درصد نشان داد. نتایج به دست آمده نشان داد که آبیاری با آب مغناطیسی اثر محرکی بر پارامترهای رشد اولیه گیاه داشت، ضریب سرعت سبز شدن و درصد جوانه زنی در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب 10 و 21 درصد افزایش یافت. بیشترین وزن هزار دانه با میانگین 329/833گرم مربوط به آبیاری قطره ای و کمترین مقدار مربوط به تیمار آبیاری نشتی با میانگین 327 گرم بود. همچنین استفاده از ماشین سیکلوتیلر و آب مغناطیس در آبیاری قطره ای نسبت به تیمار شاهد 22 درصد افزایش عملکرد داشت، بطوریکه بیشترین عملکرد با مقدار 8800 کیلوگرم در هکتار مربوط به خاک ورزی با سیکلوتیلر و آبیاری با آب مغناطیس در استفاده از سیستم آبیاری قطره ای نسبت به سایر تیمارها بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

726 - کاربرد قارچ میکوریزا و پوتریسین بر ویژگی های رویشی، عملکرد بذر و اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum) تحت تنش خشکی
حمیدرضا انجام مهدی حسینی فرهی مسلم عبدی پور

10.30495/sarj.2023.2001810.1166

به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا و پوتریسین بر خصوصیات رشدی، عملکرد بذر و میزان اسانس گیاه دارویی زیره سبز، مطالعه‌ای دو ساله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی چمخانی وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی کهگی چکیده کامل

به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا و پوتریسین بر خصوصیات رشدی، عملکرد بذر و میزان اسانس گیاه دارویی زیره سبز، مطالعه‌ای دو ساله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی چمخانی وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی کهگیلویه و بویراحمد انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل تیمار آبیاری در دو سطح: آبیاری پس از تخلیه 20 درصد (آبیاری معمولی) و 60 درصد (تنش شدید) از آب قابل دسترس گیاه، تیمار تلقیح با قارچ میکوریزا (Glomus intraradices) در دو سطح شاهد (عدم تلقیح) و تلقیح با قارچ (35 گرم اینوکلوم قارچ حاوی تقریباً 1450 هاگ) و محلول پاشی با پوتریسین در سه سطح شاهد (صفر)، 1000 و 2000 میلی‌گرم در لیتر بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی تأثیر معنی‌داری بر صفات رویشی، عملکرد بذر، درصد و عملکرد اسانس زیره سبز داشته ‌است به‌طوری که با افزایش تنش خشکی صفات مورد بررسی به شدت کاهش یافتند. اثر کاربرد قارچ‌ مایکوریزا و پوتریسین بر پارامترهای رویشی، عملکرد بذر و میزان اسانس بسیار معنی‌دار بود. گیاهان تلقیح شده با قارچ‌ مایکوریزا در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده از رشد، عملکرد بذر و میزان اسانس بیشتری هم در شرایط تنش خشکی و هم در شرایط بدون تنش برخوردار بودند. بنابراین می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که در شرایط کم‌آبی تلقیح گیاهان با قارچ‌ آربوسکولار مایکوریزا و محلول پاشی پوتریسین خصوصیات رشدی، عملکرد بذر و اسانس گیاه زیره سبز را بهبود می‌بخشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

727 - بررسی اثرات قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در شرایط کشت بهاره و تابستانه
شعله دانایی بابک پاساری اسعد رخزادی

10.30495/sarj.2023.1977494.1114

با هدف بررسی اثرات تنش قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در زراعت بهاره و تابستانه، آزمایشی به صورت کرت-های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد سنندج اجرا شد. عامل اصلی، تاریخ کا چکیده کامل

با هدف بررسی اثرات تنش قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در زراعت بهاره و تابستانه، آزمایشی به صورت کرت-های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد سنندج اجرا شد. عامل اصلی، تاریخ کاشت در دو سطح (کاشت بهاره و تابستانه)، عامل فرعی، تنش در دو سطح (شاهد: بدون تنش و تنش قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل فرعی فرعی، رقم (سینا و فرامان) بودند. نتایج نشان داد که تعداد طبق در بوته و عملکرد دانه در کاشت بهاره به طور معنی‌داری بیشتر از کاشت تابستانه بود. در کاشت بهاره، وجود تنش در زمان گلدهی موجب اُفت معنی‌دار اجزای عملکرد و عملکرد دانه نسبت به حالت آبیاری کامل شد ولی در کاشت تابستانه، تنش در مرحله گلدهی اثری بر این صفات نداشت. بیشترین عملکرد دانه به مقدار 3287 کیلوگرم در هکتار در کاشت بهارة رقم فرامان و با آبیاری کامل به دست آمد و در شرایط تنش (چه در کاشت بهاره و چه در کاشت تابستانه) تفاوت معنی‌داری بین دو رقم از نظر عملکرد دانه وجود نداشت. بر اساس نتایج این آزمایش، در زراعت تابستانه، انجام آبیاری در مرحله گلدهی نسبت به حالت قطع آبیاری در مرحله گلدهی مزیتی نداشت. بنابر‌این در صورت به تاخیر افتادن کاشت از بهار به تابستان می‌توان با قطع آبیاری در زمان گلدهی در مصرف آب صرفه‌جویی نمود و عملکرد قابل قبولی به عنوان کشت دوم به‌دست آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

728 - پتانسل یابی موقعیت مناسب کشت محصولات کشاورزی با بهره گیری از یک سامانه GIS-AHP مبنا در دشت سیرجان
حمید باقری فرخنده رفیعی

10.30495/sarj.2023.2000781.1165

ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی در مدیریت صنعت کشاورزی، از اهمیت خاصی برخوردار است. افت سطح آب زیرزمینی در دشت‌ها به علت بهره‌برداری بی‌رویه و خشکسالی، مشکلات زیست‌محیطی زیادی ایجاد می‌کند. یکی از مهم‌ترین این مشکلات، نامناسب بودن کیفیت آب زیرزمینی و تاثیر نامطلوب در مص چکیده کامل

ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی در مدیریت صنعت کشاورزی، از اهمیت خاصی برخوردار است. افت سطح آب زیرزمینی در دشت‌ها به علت بهره‌برداری بی‌رویه و خشکسالی، مشکلات زیست‌محیطی زیادی ایجاد می‌کند. یکی از مهم‌ترین این مشکلات، نامناسب بودن کیفیت آب زیرزمینی و تاثیر نامطلوب در مصرف آن می‌باشد. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی دشت سیرجان برای استفاده در مصارف کشاورزی می‌باشد. در این مطالعه، ابتدا آب زیرزمینی دشت سیرجان براساس 9 پارامتر سولفات، بی‌کربنات، کلسیم، منیزیم، کلر، سدیم، خاصیت اسیدی آب، مقدار کل مواد محلول در آب و هدایت الکتریکی آب پهنه‌بندی شده، سپس برای همگن ‌کردن هر کدام از لایه‌های تهیه ‌شده، روش فازی به‌ کار رفت. به ‌منظور تهیة نقشه‌های پهنه‌بندی، از روش میانگین عکس فاصله و برای وزن‌دهی به لایه‌ها و تهیة نقشة نهایی کیفیت آب، از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. نتایج نشان داد که خشکسالی‌های اخیر، کاهش بارندگی و برداشت از منابع آب زیرزمینی باعث بالا رفتن مقدار EC از مقدار استاندارد با میانگین 6820/575 میکروزیمنس و بالا رفتن مقدار TDS از مقدار استاندارد با میانگین 3891/57 میلیگرم بر لیتر شده است. همچنین کیفیت آب حدود 55% منطقة مورد مطالعه برای کشاورزی مطلوب و با توجه به نمودارهای مقدار کل مواد محلول در آب و هدایت الکتریکی آب، غلظت آنها باعث نامناسب بودن کیفیت حدود 45 درصد از مساحت زمین‌های دشت در قسمت‌های شرقی و مرکزی شده است. به طور کلی نتایج، ارتباط عناصر بررسی شده را تایید می‌کند به نحوی که برخی از این عناصر تاثیر مهمی بر روی کیفیت آب زیرزمینی داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

729 - غشاهای مبتنی بر گرافن اکسید با کاربرد در فرایند تصفیه آب
میترا مهرابی فاطمه هنرآسا

در سال های اخیر گرافن اکسید به دلیل داشتن ویژگی های منحصر بفرد مانند داشتن سطح تماس بالا، خصوصیات مکانیکی خوب، روش های آسان سنتز، وجود گروه های عاملی مختلف بر روی سطح و امکان اصلاح سطح به یکی از جذاب ترین مواد در طراحی و ساخت غشاهای مورد استفاده در فرایندهای تصفیه آب تب چکیده کامل

در سال های اخیر گرافن اکسید به دلیل داشتن ویژگی های منحصر بفرد مانند داشتن سطح تماس بالا، خصوصیات مکانیکی خوب، روش های آسان سنتز، وجود گروه های عاملی مختلف بر روی سطح و امکان اصلاح سطح به یکی از جذاب ترین مواد در طراحی و ساخت غشاهای مورد استفاده در فرایندهای تصفیه آب تبدیل شده است. برای ساخت این دسته از غشاها، روش های گوناگونی پیشنهاد شده است که هر یک به نوبه خود دارای معایب و مزایایی هستند. از طرف دیگر با دستکاری در فرایند سنتز و یا اصلاح گرافن اکسید می توان عملکرد این دسته از غشاهای جداسازی را کنترل و تنظیم کرد. در این مقاله ابتدا به بررسی انواع روش های متداول در تهیه غشاهای جداسازی ساخته شده بر مبنای گرافن اکسید پرداخته می شود و در ادامه نحوه ی کنترل و تنظیم عملکرد این دسته از غشاها برای رسیدن به شرایط مطلوب تر در فرایند تصفیه آب بررسی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

730 - اکسید آهن سولوفونه شده آبگریز: یک نانوکاتالیست ناهمگن قابل بازیافت مغناطیسی جدید برای سنتز چهار جزئی تک ظرفی هگزا هیدروکینولین ها
سارا سبحانی تکتم یاری رویا جهانشاهی

یک نانوکاتالیست مغناطیسی سولفونه ناهمگن جدید که توسط گروههای اکتیلی آبگریز شده و باعلامت اختصاری NBS-γ-Fe2O3-Hydrophobic نشان داده شده است، با موفقیت سنتز و با روش های مختلف مانند FT-IR، SEM، TEM، TGA و آنالیز عنصری شناسایی شد. این کاتالیزور برای سنتز کارآمد هگزا چکیده کامل

یک نانوکاتالیست مغناطیسی سولفونه ناهمگن جدید که توسط گروههای اکتیلی آبگریز شده و باعلامت اختصاری NBS-γ-Fe2O3-Hydrophobic نشان داده شده است، با موفقیت سنتز و با روش های مختلف مانند FT-IR، SEM، TEM، TGA و آنالیز عنصری شناسایی شد. این کاتالیزور برای سنتز کارآمد هگزا هیدروکینولین ها(HHQs) از طریق واکنش های چهار جزئی هانش تک ظرفی تحت شرایط بدون حلال به خوبی عمل کرد. افزایش فعالیت کاتالیزوری Hydrophobic-NBS-γ-Fe2O3 را می توان به اثرات هم افزایی گروه های اسید سولفونیک و گروههای آبگریز تثبیت شده بر روی سطح کاتالیزور نسبت داد. وجود گروههای آبگریز به خوبی مشکل مسمومیت مکان های اسیدی با آب را در سنتزHHQ ها که درآن آب تولید می شود، حذف می کند. همچنین انتقال مواد اولیه را که آبگریز هستند، به سایت های فعال اسیدی کاتالیزور تسهیل می کند. استفاده از شرایط بدون حلال، راندمان خوب تا عالی محصولات، استفاده از کاتالیزور قابل استفاده مجدد، زمان واکنش کوتاه و روش کار ساده، این روش را از نظر محیط زیستی و اقتصادی برای سنتزHHQ ها مطلوب می کند. این مطالعه اولین نمونه از کاربرد یک نانوکاتالیست مغناطیسی سولفونه آبگریز برای سنتز چهار جزئی یک مرحله ایHHQ ها می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

731 - مطالعه پایلوتی مبتنی بر فرآیندهای اکسایش پیشرفته در کاهش آلاینده های آلی و بازیابی پساب ثانویه شهری
مهدیه مصطفوی جلال الدین شایگان امیرحسین جاوید

امروزه صنعت آب چه به عنوان آب آشامیدنی و چه برای استفاده صنعتی، از اهمیت خاصی برخوردار است. در اکثر نقاط دنیا، منابع آب به علت توسعه و افزایش تقاضا به طور فزاینده ای رو به کاهش بوده و تصفیه و بازیابی پساب در اولویت می باشد. از اینرو در حال حاضر، فن آوری تصفیه نیازمند فر چکیده کامل

امروزه صنعت آب چه به عنوان آب آشامیدنی و چه برای استفاده صنعتی، از اهمیت خاصی برخوردار است. در اکثر نقاط دنیا، منابع آب به علت توسعه و افزایش تقاضا به طور فزاینده ای رو به کاهش بوده و تصفیه و بازیابی پساب در اولویت می باشد. از اینرو در حال حاضر، فن آوری تصفیه نیازمند فرآیندهای نوین و ابتکاری، مطابق با کیفیت و جریان آب یا پساب است. آب بازیافتی باید دارای پارامترهای خلوص، مطلوبیت بهداشتی، مقبولیت زیست محیطی و امکان سنجی اقتصادی بر اساس استانداردهای آب صنعتی برای استفاده مجدد باشد. در تحقیق حاضر ساخت پایلوتی مجهز به فرآیند های اکسیداسیون پیشرفته جهت تصفیه و بازیابی پساب ثانویه شهری و حذف آلاینده های باقیمانده در پساب خروجی از تصفیه خانه فاضلاب شهری، طراحی شد. در طول دوره آزمایش که با ترکیب فرآیندهایی شاملO3/H2O2, O3/UV ،UV/H2O2 ،O3/UV/H2O2 در نظر گرفته شده بود، دستیابی به راندمان حذف آلاینده‌های آلی حدودا 90 درصد بود. همچنین حذف بو و رنگ پساب نیز با راندمان بسیار زیاد فراهم شد. ولی از آنجایی که حذف کدورت و مواد معلق خود عامل بازدارنده بر برخی از سیستم ها نظیر UV بود، با استفاده از فیلتر شنی، فیلتر کربنی و میکروفیلتراسیون، راندمان حذف آلایندها تا 98 درصد افزایش یافت. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که استفاده از فناوری‌های مبتنی بر اکسیداسیون پیشرفته برای کاربردهای استفاده مجدد از پساب، یکی از گزینه‌های بهینه حتی برای پساب‌هایی با مواد آلی بسیار بالا است و می‌تواند گزینه مناسبی به عنوان یک روش پیش تصفیه بهینه برای روش اسمز معکوس باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

732 - بررسی تصفیه پساب‌های حاوی آنتی‌بیوتیک توسط روش نانوفتوکاتالیزوری
عالیه محمدی شقایق لاله محمدرضا دوستی

امروزه همگام با پیشرفت صنعت، آلودگی آب نیز رو به افزایش است. آلاینده ها از مسیرهای گوناگون به منابع زیرزمینی و روان آب های سطحی وارد می شوند و به عنوان تهدیدی بالقوه برای سلامت انسان و سایر جانداران در چرخه حیات قرار می گیرند. با اینکه تاکنون روش های مختلفی برای تصفیه چکیده کامل

امروزه همگام با پیشرفت صنعت، آلودگی آب نیز رو به افزایش است. آلاینده ها از مسیرهای گوناگون به منابع زیرزمینی و روان آب های سطحی وارد می شوند و به عنوان تهدیدی بالقوه برای سلامت انسان و سایر جانداران در چرخه حیات قرار می گیرند. با اینکه تاکنون روش های مختلفی برای تصفیه آب و فاضلاب بکار رفته است اما اغلب این روش ها برای حذف بسیاری از آلاینده های آلی پایدار از جمله رنگ ها، داروها، حلال ها، آفت کش ها و غیره کارایی لازم را ندارند. آنتی بیوتیک ها از جمله آلاینده های آلی پایدار هستند که پس از مصرف به ندرت در بدن به طور کامل متابولیزه می شوند و 30 تا 90 درصد آن ها پس از دفع به صورت آلاینده های فعال در محیط زیست باقی می مانند. از این رو استفاده از روش های نوین نظیر فرایندهای فتوکاتالیزوری برای تصفیه آنتی بیوتیک ها مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. با توجه به زمان کوتاه تولید نانوفتوکاتالیزور ها، قابلیت بازیافت و امکان استفاده مجدد از آن، تشکیل محصولات بی ضرر در طی واکنش، صرفه اقتصادی و سازگاری با محیط زیست، استفاده از نانو فتوکاتالیزور های نیمه هادی ناهمگن به عنوان یکی از فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته، می تواند روشی موثر و کارآمد برای مقابله با آلودگی های زیست محیطی ناشی از آنتی بیوتیک ها باشد. در این مطالعه، ضمن معرفی روش اکسیداسیون پیشرفته، به نحوه به کارگیری نانو فتوکاتالیزور های ناهمگن، بررسی تأثیر عوامل عملیاتی مختلف واکنش فتوکاتالیزوری در تصفیه آب و فاضلاب حاوی آنتی بیوتیک ها و مطالعات مختلف و تحقیقات پبشین انجام شده در این زمینه پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

733 - Response of Leaf area index, Chlorophyll Content and Protein Concentration of Sorghum to Application Different Rate of Nitrogen Fertilizer and Vermicompost Affected Water Stress Condition
Seyedeh Zohreh Hashemi Saeed Zakernejad Khoshnaz Payandeh

BACKGROUND: In organic agriculture, the main goal is increasing and maintains soil quality with a high biological activity. Also for economic production keep equilibrium between fertilizer and biofertilizer is necessary in sustainable agriculture. OBJECTIVES: Determine چکیده کامل

BACKGROUND: In organic agriculture, the main goal is increasing and maintains soil quality with a high biological activity. Also for economic production keep equilibrium between fertilizer and biofertilizer is necessary in sustainable agriculture. OBJECTIVES: Determine effect of different level of water deficit stress and combined effect of nitrogen fertilizer and vermicompost on quantitative and qualitative characteristics of Sorghum crop. METHODS: Current study was done via split plot experiment based on randomized complete blocks design with four replications. The main factor consisted water deficit stress at three level (A1: 70, A2: 100 and A3: 130 mm Class A evaporation pan) and combined effect of nitrogen fertilizer and vermicompost at five level (B1: 100% Nitrogen; 100% pure nitrogen equivalent to 200 kg per hectare, B2: 75% Nitrogen+25% Vermicompost, B3: 50% Nitrogen+50% Vermicompost, B4: 25% Nitrogen+75% Vermicompost, B5: 100% Vermicompost) belonged to sub plot. RESULT: Result of analysis of variance revealed effect of water deficit stress and combination nitrogen with vermicompost on all studied characteristics was significant but interaction effect of treatments was not significant (instead seed and biologic yield). Assessment mean comparison result indicated in different level of water deficit stress the maximum amount of leaf area index (4.15), number of seed per raceme (25.13), Chlorophyll index (53.04 Spad), Chlorophyll a (2.23 mg.g-1), Chlorophyll b (1.38 mg.g-1), Seed yield (4030.55 kg.ha-1), Biologic yield (1161.52 gr.m-2) and Harvest index (34.52%) was noted for 70 mm evaporation pan class A and minimum of that belonged to 130 mm evaporation pan class A treatment, but Protein percentage had reverse trend. Compare different level of combination nitrogen with vermicompost showed highest and lowest amount of mentioned traits belonged to 75% nitrogen+25% vermicompost and 100% vermicompost treatment. CONCLUSION: Generally result of current research proved the treatment of 75% nitrogen+25% vermicompost treatment under 70 mm evaporation pan class A produced highest amount of crop production and it can advised to farmers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

734 - Evaluation of Relative Membrane Permeability of Sorghum (Sorghum bicolor) Affected Super Absorbent Polymer and Water Deficit Conditions
Mansour Fazeli Rostampour

Sorghum is among the most important forages used in arid and semi-arid regions of south-eastern Iran. Application of some materials such as super absorbent polymer (SAP) in soil can increase soil water storage capacity and increase water use efficiency. The aim of the s چکیده کامل

Sorghum is among the most important forages used in arid and semi-arid regions of south-eastern Iran. Application of some materials such as super absorbent polymer (SAP) in soil can increase soil water storage capacity and increase water use efficiency. The aim of the study was to estimate the relative membrane permeability of sorghum under irrigation regimes and superabsorbent polymer application to find the relationship between antioxidant enzymes, leaf rolling index, compatible solutes with relative membrane permeability. This experiment was conducted in Dashtak region of Zahedan during 2016 and 2017 growing seasons. The research was arranged as split plot experiment based on randomized complete blocks design with three replications. The main factor included four levels of irrigation regime (40, 60, 80, and 100% of ETc or crop evapotranspiration) and four level of SAP application (0, 75, 150 and 225 kg.ha-1) belonged to subplots. Analysis of regression indicates ascorbate peroxidase, catalase, superoxide dismutase, glutathione peroxidase, proline, glycine betaine, soluble sugars, leaf rolling index and relative membrane permeability showed that by increasing amount of irrigation and superabsorbent polymer, decreased. The results showed that application of SAP reduced RMP by 4.98% under 100% ETc, but it increased the RMP (Relative Membrane Permeability) significantly by 14.14%, 12.18% and 11.48% under 80, 60 and 100% ETc. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

735 - Assessment Effect of Vermicompost on Quantitative and Qualitative Characteristics of Mung Bean (Vigna radiata L.) Under Different Irrigation Regime
Mostafa Chaharlang Alireza Shokuhfar

BACKGROUND: Vermicompost in sustainable agriculture is very useful for improving soil porosity and thereby providing more nutrients to crop. OBJECTIVES: Current research was conducted to evaluate effect of biofertilizer (vermicompost) under different level of irrigation چکیده کامل

BACKGROUND: Vermicompost in sustainable agriculture is very useful for improving soil porosity and thereby providing more nutrients to crop. OBJECTIVES: Current research was conducted to evaluate effect of biofertilizer (vermicompost) under different level of irrigation on crop production and protein yield. METHODS: This study was carried out via split plot experiment based on randomized complete blocks design with four replications along 2018 year. The main factor included different interval of irrigation (I1= 70mm, I2= 90mm, I3= 110mm and I4= 130mm evaporation of Pan) and four level of vermicompost (V1= control, V2= 4 t.ha-1 and V3= 8 t.ha-1). RESULT: According result of analysis of variance effect of different interval of irrigation and vermicompost on all measured traits was significant, also interaction effect of treatments on seed yield, number of pod per m2 and 100-seed weight was significant. Result of mean comparison of different interval of irrigation revealed maximum amount of number of seed per pod (7.87) and protein yield (44.1 gr.m-2) was for 70 (mm) evaporation of pan treatment but highest amount of protein percentage (24.43%) belonged to 130 (mm) evaporation of pan. Also the maximum amount of mentioned traits was for use 8 t.ha-1 vermocompost and minimum of those were for control. Mean comparison result of interaction effect of treatments revealed the highest amount of seed yield (250.14 gr.m-2), number of pod per m2 (304) and 100-seed weight (11.01 gr) were obtain for 70 (mm) evaporation of pan with use 8 t.ha-1 vermocompost and lowest ones were for 130 (mm) evaporation of pan with nonuse of vermocompost. CONCLUSION: The present study revealed that the use of vermicompost is useful for improve growth of mung bean under water stress situation. In order to achieve maxi-mum quantitative and qualitative yield the treatment of irrigation intervals with 90 (mm) evaporation of pan (it doesn’t had significant difference with 70mm evaporation of pan) with application 8 t.ha-1 vermicompost under water stress condition can be advised to the producers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

736 - Changes in Alfalfa (Medicago sativa L.) Growth and Biochemical Traits in Response to Silicon Application under Different Irrigation Regime
Hadi Pirasteh-Anosheh Yahya Emam Gholamhassan Ranjbar Hossein Sadeghi

To decrease adverse effects of water deficit is foliar application with chemical agents such as silicon. However, there is low information on the influence of silicon on alfalfa under drought stress conditions. Thus, the current study was conducted to assessment the eff چکیده کامل

To decrease adverse effects of water deficit is foliar application with chemical agents such as silicon. However, there is low information on the influence of silicon on alfalfa under drought stress conditions. Thus, the current study was conducted to assessment the effect of different silicon concentrations (0, 1 and 2 mili Molar concentration) on alfalfa growth trend and biochemical traits, which grown under five level of irrigation regimes (100% as control, 85%, 70%, 55% and 40% field capacity; FC) according factorial experiment based on completely randomized design with four replication. The results showed that plant height, dry weight, chlorophyll a and b were reduced in response to water deficit; while water deficit increased chlorophyll a to b ratio as well as activity of superoxide dismutase and catalase in alfalfa crop. Also, water deficit up to 55% FC increased leaf silicon concentration, free proline, total soluble protein and peroxidase; however, severe water stress reduced them. Despite negative impact of water deficit, silicon application increased plant height, dry weight, soluble protein and three antioxidant enzymes as well as leaf silicon concentration. The positive effect of silicon on the most of the measured traits was greater at 2 mM than 1mM concentration, which might be due to higher silicon absorption at higher concentration. Alleviation ability of silicon was greater under severe water deficit compared to no or light water stress conditions. Our results suggested that although water deficit reduced growth and caused some changes in biochemical traits; silicon application, especially at 2mM concentration can be advised to alleviate some of the negative impact of water deficit. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

737 - Effects of Mycorrhizal Fungi and Nano Zinc Oxide on Seed Yield, Na+ and K+ Content of Wheat (Triticum aestivum L.) under Salinity Stress
Raouf Seyed Sharifi Razieh Khalilzadeh Soraya Soltanmoradi

This research was conducted to evaluate effects of mycorrhiza fungi and nano zinc oxide on agro physiological traits of wheat under salinity stress based on factorial experiment according complete randomized block design with three replications under greenhouse conditio چکیده کامل

This research was conducted to evaluate effects of mycorrhiza fungi and nano zinc oxide on agro physiological traits of wheat under salinity stress based on factorial experiment according complete randomized block design with three replications under greenhouse condition at 2014. Treatments included salinity in three levels [no-salt (S0) or control, salinity 40 (S1) and 80 (S2) mM NaCl], two level of Arbuscular Mycorrhiza (AM) fungal [no application (M0), application of mycorrhiza (M1)] and Nano zinc oxide at three levels [(without nano zinc oxide as control (Zn0), application of 0.4 (Zn1) and 0.8 g.lit-1) (Zn2)]. Analysis of variance showed significant effect for the soil salinity on seed yield, chlorophyll index, relative water content, stomata conductance, K+ content. chlorophyll index, stomata conductance, K+ content in plant root were affected by AM fungi and nano zinc oxide application. There was a significant interaction between salinity, AM fungi and nano zinc oxide on Na+ content, Na+/K+ ratio and seed yield. Salinity stress decreased seed yield, chlorophyll index, stomata conductance, and relative water content of wheat. The highest (0.44 g per plant) seed yield was obtained from plants under low salinity level, AMF (Arbuscular mycorrhiza fungal) and 0.8 g.lit-1 nano zinc oxide. The nutrient uptake Na+ and Na+/K+ ratio increased and potassium was decreased with increasing concentration of NaCl in the present study. However, the inoculated with AMF and application of nano zinc oxide significantly increased K+ and reduced Na+ uptake. Generally, it was concluded that AMF and nano zinc oxide can be as a proper tool for increasing wheat yield under salinity condition. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

738 - Maize (Zea mays L.) Response to Nitrogen Fertilizer under Drought Stress at Vegetative and Reproductive Stages
Adel Modhej Maryam Davoodi Behrang Behdarvandi

In the sub-tropics, water and nitrogen are the most important factors limiting the grain yield of maize. The effect of nitrogen (N) rates and drought stress at different growth stages of maize were investigated. Nitrogen treatments consisted of 100, 150, and 200 kgN.ha- چکیده کامل

In the sub-tropics, water and nitrogen are the most important factors limiting the grain yield of maize. The effect of nitrogen (N) rates and drought stress at different growth stages of maize were investigated. Nitrogen treatments consisted of 100, 150, and 200 kgN.ha-1 from the urea source while water stress treatments were composed of irrigation-off since the early 10-leaf stage to emergence of 50% tassel (vegetative), irrigation-off since the emergence of 50% tassel to the end of pollination (reproductive), and well watered plots. Drought condition at both vegetative and reproductive growth stages reduced grain yield 35% and 45%, respectively. Number of kernel per ear and kernel weight also reduced significantly with drought stress especially in reproductive stage. The highest response of maize yield to N fertilizer was observed in treatment with optimal irrigation; however, the increase of N particularly in vegetative stress somewhat led to decrease of drought stress effects on grain yield. Drought stress at vegetative and reproductive stages increased resource limitation with the rate of 67.1% and 77.25%, respectively. Drought stress at both stages caused significant decrease in chlorophyll content and leaf relative water content. In general, the highest negative effect of drought stress on grain yield and physiological traits occurred at reproductive stage and increasing the amount of nitrogen cannot compensate these reductions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

739 - Evaluation of Sulfur Fertilizer on Canola Yield under Salinity Conditions
Alireza Jafarnejadi Hamed Rezaei Ahmad Naderi

Soil and water salinity damage and decrease canola yield. However, plant yield should be increased using effective methods. This study aimed at investigating the effect of sulfure application fertilizers on canola yield. To this end, the experiment was conducted in spli چکیده کامل

Soil and water salinity damage and decrease canola yield. However, plant yield should be increased using effective methods. This study aimed at investigating the effect of sulfure application fertilizers on canola yield. To this end, the experiment was conducted in split plot arrangement based on randomized complete blocks design with three replications at Shavoor Research Station in south west of Iran. Main plots was the source of sulfur fertilizer (sulfur element, gypsum, sulfuric acid, golden bio-sulfur) and sub plots were the rate of sulfur application including 6 levels (0, 50, 500, 1000, 1500, 2000 Kg S.ha-1). Results showed sources and rate that of sulfur fertilizers had significant different effects (p<0.01) on canola yield and biologic yield but they had no effect on grain thousand weight and grain in capsule. The highest grain yield and biologic yield obtained from Golden bio sulfur application. The findings also revealed that Interactive effects had significant effects (p<0.01) on canola yield and biologic yield but they had no effects on grain thou-sand weight and grain in capsule. Sulfur fertilizer application is an effective method for compensation damage yield of canola in salinity conditions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

740 - Optimum Nitrogen Consumption in Maize at Different Moisture Regime (A Key to Enhance Corn Productivity) and Estimation of Yield Reduction under Nitrogen Limitation Conditions
Khoshnaz Payandeh

Nitrogen (N) is a key constituent of all living cells and is essential for the growth and development of plants. The phenological stages of growth and development are delayed due to nitrogen deficiency. The results of the research have shown that nitrogen deficiency cau چکیده کامل

Nitrogen (N) is a key constituent of all living cells and is essential for the growth and development of plants. The phenological stages of growth and development are delayed due to nitrogen deficiency. The results of the research have shown that nitrogen deficiency causes a delay in the emergence of leaves. Increasing nitrogen consumption in terms of positive effect on the leaf area index and its durability creates a strong and sufficient physiological source to supply the necessary materials for the growth of vegetative parts such as stems. Nitrogen fertilizer is one of the important agricultural factors that has significant effects on growth indices, so that with the proper use of this fertilizer, a balanced combination of growth indices can be achieved in plant canopy and increase the grain yield. Due to the fact that most of the growth indices are directly or indirectly dependent on the leaf area index, changing this index by changing the amount of nitrogen consumption is one of the most practical ways to increase yield. Several studies have confirmed the positive effect of nitrogen on increasing the grain yield, the number of seeds per ear and the weight of the seeds in different corn hybrids. N fertilizer is the second largest requirement after water in crop production, and N is the most common yield-limiting nutrient deficiency. This element is absorbed by plants from the soil. Therefore, providing enough usable nitrogen in the soil for optimal plant growth is of particular importance. The low N use of the crop indicates that uptake is inefficient or higher than the plant's requirement. The optimal amount of nitrogen consumption depends on various factors such as water supply in the soil, density and the variety used. For example, increasing the water supply in the soil increases the yield of crops in response to nitrogen consumption, especially if the amount of fertilizer consumption is high. In this research, the relationship between the available water of the corn plant and the amount of nitrogen consumption has been investigated in order to achieve solutions to increase the efficiency of input consumption and reduce costs in different humidity conditions with optimal nitrogen consumption. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

741 - Assess Correlation and Regression between Effective Traits on Corn Seed yield Af-fected Different Level of Irrigation and Micro Nutrient
Khoshnaz Payandeh

BACKGROUND: Presence of sufficient amounts of nutrients in plant organs results in better grain filling and increased grain weight. OBJECTIVES: This study was conducted to evaluation effect of different levels of irrigation and iron and zinc chelates on correlation bet چکیده کامل

BACKGROUND: Presence of sufficient amounts of nutrients in plant organs results in better grain filling and increased grain weight. OBJECTIVES: This study was conducted to evaluation effect of different levels of irrigation and iron and zinc chelates on correlation between quantitative and qualitative traits of corn crop under warm and dry climate condition. METHODS: This research was carried out via Split plot experiment based on randomized complete blocks design with three replications along 2018-19 year. The treatments included water stress (60, 90 and 120 mm evaporation from class a evaporation pan) as a main plot and iron and zinc chelates (non-spraying, foliar spray of 2 per thousand and 5 per thousand) belonged to subplot. RESULT: Result of analysis of variance revealed effect of different level of irrigation regimes and spraying zinc and iron on all studied traits was significant at 1% probability level (instead Seed protein content, was significant at 5% probability level). Also interaction effect of treatment on all studied traits was significant at 1% probability level (instead 1000-seed weight, Seed protein content, Seed zinc content and Seed iron content was not significant). Simple correlation coefficients between traits these coefficients were estimated according to Pearson coefficient. Result showed the most positive and significant correlation between biologic yield (r=0.98**), 1000-seed weight (r=0.83**), number of seed per row (r=0.70**) and seed yield was observed. Also the traits of number of seed per ear (r= 0.59*), seed protein percent (r=-0.52*) had significant correlation with the seed yield at 5 percent probability level. CONCLUSION: Generally traits such as of biologic yield, 1000-seed weight, number of seed per row had the most positive-direct effects on Corn seed yield can be proposal to plant breeder to more studied process such as stepwise regression and path analysis. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

742 - Assess Effect of Water Deficit Stress and Clinoptilolite on Corn (Zea mays L.) Crop Production
مجتبی علوی فاضل Hojatollah Sohrabi Najme Razmandeh

BACKGROUND: Zeolite materials can reduce losing soil moisture in arid and semi-arid regions by soil physical improvement. These storage tanks absorb water provided by irrigation and rainfall and reduced permeability of soil. In drought stress condition, water saved in t چکیده کامل

BACKGROUND: Zeolite materials can reduce losing soil moisture in arid and semi-arid regions by soil physical improvement. These storage tanks absorb water provided by irrigation and rainfall and reduced permeability of soil. In drought stress condition, water saved in the polymer is gradually depleted and reduces need for re-irrigation. OBJECTIVES: This research was carried out to evaluate effect different level of water stress and Clinoptilolite on effective traits on Corn seed yield. METHODS: This study was done via split plot experiment based on randomized complete blocks design with three replications along 2021-2022 agronomic years. The main factor included Irrigation cycle based on evaporation from class A evaporation pan (I1: 50 mm evaporation or none stress or control, I2: 75 mm evaporation or Moderate stress, I3: 100 mm evaporation or severe stress). Also different level of Clinoptilolite (C1: control, C2: 4 and C3: 8 t.ha-1) belonged to subplots. RESULT: According result of analysis of variance effect of different level of water deficit and Clinoptilolite on all studied traits (instead harvest index) were significant but interaction effect of treatments was not significant. Compare different level of Clinoptilolite showed that the maximum amount of seed yield (4837.78 kg.ha-1), biologic yield (10486.7 kg.ha-1) and water use efficiency (1.5 kg.m-3) belonged to 8 t.ha-1 and lowest amount of mentioned traits were for control treatment. Mean comparison result of different level of water deficit indicated that maximum amount of measured traits was noted for control and minimum of those belonged to severe stress treatment. CONCLUSION: Adding Clinoptilolite to the soil under water stress conditions caused a 14% increase in biological yield and a 20% increase in corn seed yield in compare to the condition of not using this mineral. So that the consumption of 8 t.ha-1 of zeolite led to produce highest seed yield and it dose advised to farmers in studied region. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

743 - Investigation Effect of Different Level of Fertilizer and Biologic Fertilizer on Basil Varieties Crop Production at Greenhouse in Khuzestan Province (Southwest of Iran)
Naser Zarifinia

BACKGROUND: Application of bio-fertilizers, especially the plant growth promoting bacteria, is most important strategy for the integrated management of the plant nutrition in the sustainable agriculture system with sufficient input. OBJECTIVES: This study is aimed to e چکیده کامل

BACKGROUND: Application of bio-fertilizers, especially the plant growth promoting bacteria, is most important strategy for the integrated management of the plant nutrition in the sustainable agriculture system with sufficient input. OBJECTIVES: This study is aimed to examine the changes of plant production and Economic value of basil in response to apply different level of fertilizer and cultivar. METHODS: This research was carried out via combined split plot in time experiment based on randomized complete blocks design with three replications along 2017-2018 year in greenhouse condition. Main factor included five fertilizer and bio fertilizer combinations [F1: Humic acid (4 kg.ha-1) + Complete fertilizer (N-P-K: 100-180-250), F2: Phosphorus bio fertilizer (500 gr.ha-1) + Complete fertilizer (N-P-K: 100-180-250), F3: Humic acid (4 kg.ha-1) + Phosphorus bio fertilizer (500 gr.ha-1) + Complete fertilizer (N-P-K: 100-180-250), F4: Humic acid (4 kg.ha-1) + Phosphorus bio fertilizer (500 gr.ha-1), F5: Control (None use of Humic acid and Phosphorus bio fertilizer) contain Complete fertilizer (N-P-K: 100-180-250)]. The sub-factor was the basil variety, including green (C1) and purple basil (C2). RESULT: According result of analysis of variance effect of different level of fertilizer and cultivar on studied traits was significant at 1% probability level. Interaction effect of treatments (instead fertilizer × cultivar) was not significant. Mean comparison of different level of fertilizer revealed F4 had the highest amount of measured traits. Also C1 cultivar was superior to C2 cultivar. Compare interaction effect of treatment showed C1 × Phosphorus bio fertilizer × Humic acid with nonuse complete fertilizer had the highest amount of studied traits. CONCLUSION: Generally based on result of current research F4 treatment [Humic acid (4 kg.ha-1) + Phosphorus bio fertilizer (500 gr.ha-1)] by achieve 26.8 t.ha-1 wet yield, 2.1 t.ha-1 dry yield, 92.5 kg.m-3 and 48.5 Million Toman was the best treatment and can be advised to producers in studied region. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

744 - Investigation of Nitrate Concentration in Drinking Water of Different Regions of Mashhad
Ali Javid Sadaf Fathi Fatemeh Asadollah nezhad

Water is the most vital component of nature on which the life of all creatures, including humans, depends. But in recent decades, with the growing trend of the human population as well as industrialization, the entry of pollutants into running and groundwater has made i چکیده کامل

Water is the most vital component of nature on which the life of all creatures, including humans, depends. But in recent decades, with the growing trend of the human population as well as industrialization, the entry of pollutants into running and groundwater has made it difficult to achieve optimal drinking water. One of the most important pollutants is nitrate and nitrite ions, which can have side effects when they enter the body. In this study, nitrate ion concentrations in different areas of Mashhad metropolis are compared and compared with the standard amount of the World Health Organization (WHO), and at the end, solutions to prevent it from entering the water are presented. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

745 - Synergistic effect of disordered mesoporous silica and nonionic surfactant on demulsification efficiency of water-in-crude oil emulsions
Forough Mohammadi Haleh Sanaeishoar Elham Tahanpesar

This study focused on their usefulness asa nano demulsifier. KIT-1was characterized via FT-IR, XRD, SEMand Nonyl phenol ethoxylates (n = 6, 12 and 20 denoted as NPE-6, NPE-12 and NPE-20 respectively) surfactants were used withcommercialdemulsifier. The result showed tha چکیده کامل

This study focused on their usefulness asa nano demulsifier. KIT-1was characterized via FT-IR, XRD, SEMand Nonyl phenol ethoxylates (n = 6, 12 and 20 denoted as NPE-6, NPE-12 and NPE-20 respectively) surfactants were used withcommercialdemulsifier. The result showed that composition ofKIT-1and nonyl phenol ethoxylates (NPEs) in crude oil emulsion greatly improve the demulsificationefficiencyof the original demulsifier. It was found that the best demulsifier composition for breakdown of crude oil emulsion was the one based (NPE-12) andKIT-1.The results clearly showed that the sample with the best water separation performance would raise demulsification efficiency to a value of 95%. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

746 - A Review of Synthesis of an Efficient Photocatalyst for Photocatalytic Degradation of Organic Pollutants in Effluents
Paymaneh Taghizadeh-Lendeh Amir Hossein Mohsen Sarrafi Afshar Alihosseini Naeimeh Bahri-Laleh

In recent years, with the increase in the growing speed of industries and population, water pollution and environmental pollution is a major challenge for the scientific community, which needs a serious and real solution in the world. Because the discharge of wastewater چکیده کامل

In recent years, with the increase in the growing speed of industries and population, water pollution and environmental pollution is a major challenge for the scientific community, which needs a serious and real solution in the world. Because the discharge of wastewater containing toxic substances, solid waste or flue gases from factories is known as a serious problem for the sustainable development of human society. Therefore, in this paper, which is a review of recent studies on this subject, first, an introduction to the catalytic degradation of pollutants is provided, and then the researcher's studies are reviewed, and finally, a conclusion is provided. In conclusion, it is found that in photocatalytic processes, the catalyst dosage is very effective on the rate of pollutant degradation. As the catalyst dosage increases, the number of active sites absorbing the pollutant at the catalyst surface also increases. The increasing trend of dye removal with catalyst dosage can be attributed to the increase in surface area and the availability of more absorption sites. This process continues until it increases light absorption and the production of hydroxyl radicals. However, it is also noteworthy that at values above the optimum, the reaction rate decreases. In other words, if the catalyst dosage is too high, not only it is not effective on the dye removal process, but also causes more turbidity of the solution, which in turn prevents the penetration of light and the effectiveness of the photocatalytic process. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

747 - Water requirement of crops in Khuzestan province
کاظم حمادی فاطمه ذاکرحسینی سید محسن حسین زاده ساداتی سروش اله دین

One of the effective steps in use of water resources is accurate estimation of plants water requirement. Lack of accurate estimation of this amount leads to water loss and failure to achieve optimum yield, reduced potential of production, soil resources degradation by t چکیده کامل

One of the effective steps in use of water resources is accurate estimation of plants water requirement. Lack of accurate estimation of this amount leads to water loss and failure to achieve optimum yield, reduced potential of production, soil resources degradation by too much irrigation or lack of enough leaching and salinization of soils by irrigation less than necessary level, which would ultimately jeopardize the sustainable development of agriculture. This article uses data from more than 40 stations, meteorological, evaporative and synoptic to calculate potential evapotranspiration of reference plant, effective rainfall, the water requirement of plants of wheat, corn, sugar cane, watermelon and tomatoes and by applying the efficiencies, gross water requirement was calculated. Since the calculations were performed in the form of point and station, these findings expanded using geostatistical techniques in GIS environment at the level of Khuzestan province. Finally, it was shown that improved consumption in lower efficiencies causes higher reducing water requirement compared to higher efficiencies and consumption management in initial steps has higher yields. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

748 - The effect of Super attractive using on practive and the parts of practice on single cross corn grain 704 at lorestan weather condition
یدالله یوسفی فرد علی عصاره منوچهر کلهر

Water deficit is one of the most important difficulties, in which happes in dry zone and half dry zones.Water deficit, as the determinative factor, determinates the growing and extension of the plant cover inthese areas. Using the supper attractive, may reduce the produ چکیده کامل

Water deficit is one of the most important difficulties, in which happes in dry zone and half dry zones.Water deficit, as the determinative factor, determinates the growing and extension of the plant cover inthese areas. Using the supper attractive, may reduce the production in the crops and control the plantcover in face of dry stress and water deficit. In this paper, the effect of supper attractive stockosorb onthe irrigation interval, number of irrigation time, content of utilizable water for the one growinginterval, efficiency of water use and seed practice in the surface unit and practice elements werestudied.In this paper four cares were studised, includig: instance care, full irrigation (in other word 4 to 5days) (T1), under irrigation in which is after the 75% outlet of moisture field capacity(T2), underirrigation by using the supper attractive (T3), and the last care is under irrigation with supper attractiveand solution propagation (T4). In irrigation level practises , irrigation for the instance was done when50% of field capacity was outlet. For irrigation deficit practices, 75% discharge of FC moisture wasthe base of irrigation deficit. More over this study showed that grain practise, number of grain range incorn, biological efficiency, stem diameter, and weight of thousand again in 5% surface weremeaningful. Moreover, biggest use of water is belongs to care of T4 and the lowest use belongs to careof T1. And this paper showed that in order to use this supper attractive polymer not only increasefunction of product efficiency but also increase the function of water using. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

749 - Study of Different Utilization of Arak Urban Wastewater Using the Analytic Hierarchy Process
رضا جعفری نیا جواد وروانی مهدی فولادی پناه

The water crisis in arid and semi-arid areas causes more integrated studies regarding the utilization of urban wastewater. In this research, the analytic hierarchy process was conducted in 2014 according to the relative weight of criteria resulted from a questionnaire a چکیده کامل

The water crisis in arid and semi-arid areas causes more integrated studies regarding the utilization of urban wastewater. In this research, the analytic hierarchy process was conducted in 2014 according to the relative weight of criteria resulted from a questionnaire and a primary normal matrix. The results showed that the criteria including the quality of wastewater and benefit per cost were the most restrictive criteria that have the highest relative weight percentage as much as 22 and 21.5%, respectively. The other criteria were the public acceptance, government’s supportive policies potential of the area, and distance of feeding area with the water treatment plant with a percentage as much as 20.2, 14.6, 11.5, and 10.4%, respectively. The agricultural lands irrigation with the highest rank as much as 27.5% was preferred, which indicates that the use of Arak urban wastewater should be prioritized for agricultural irrigation. The second alternative is related to the rehabilitation and development of marginal pasture of Meighan Desert with a preference as much as 20% as the next priority. In addition, other utilization alternatives were the timberland and Greenwood, recharge of groundwater, and industry with a percentage as much as 18.7, 17.8, and 15.9%, respectively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

750 - Evaluation of self-purification potential of Karun River in reducing antibiotic contamination(Case study: two hospitals, Imam Khomeini and Sina)
بیتا باهری ابراهیم رجب زاده قطر می

Background & Purpose: Karun River is the longest and probes most river of Iran, exposed to a variety of wastewaters, including drug pollutants, which have adverse effects on animals and humans. The aim of this study was to calculate the amount of antibiotic entry in چکیده کامل

Background & Purpose: Karun River is the longest and probes most river of Iran, exposed to a variety of wastewaters, including drug pollutants, which have adverse effects on animals and humans. The aim of this study was to calculate the amount of antibiotic entry in the river Volume unit and also to evaluate the power of Karun River in reducing the antibiotic contamination of entrance wastewater from two Imam Khomeini and Sina hospitals at intervals of 1, 2 and 3 kilometers from hospitals 'outlet in summer and winter 2019. Materials & Methods: Sampling was done in dark bottles of a grinding door, the concentration of 5 antibiotics (penicillin J, Ceftriaxone, Cefixime, erythromycin and amoxicillin) were high and common and determination of the mean of each was measured using HPLC. Results: The total average of 5 antibiotics in the output of Imam Khomeini and Sina Hospital was between 27.80-68.0 ng/L in summer and 49/84-3/6 ng/L winter. In the summer and winter of the outlet station, both hospitals had the highest concentration of antibiotics and, with the distance from the hospital outlet and at a distance of 2 kilometers, the concentration of each 5 antibiotics (summer 93.0-0 and winter 13/1-0 ng/L) decreased significantly (P<0.05) and 3 kilometers of antibiotics were not measurable. Amoxicillin and Penicillin-J were the highest and lowest concentrations of antibiotic in Karun river water, 1 and 2 kilometers, respectively. In both hospitals, the removal of antibiotics in two seasons of summer and winter, except for penicillin-J, in other antibiotics, there was no significant difference (P ≤ 0.05). Percentages removal of antibiotics increased by increasing the distance from the discharge site and at 2 km distance of antibiotics such as cefixime, penicillin G and ceftriaxone% of removal to 100% was also reached. In the summer and winter of the hospital, the lowest penicillin-J was found in the output of Imam Khomeini and Sina hospitals, and at intervals of 1 and 2 kilometers in Karun River. Conclusion: Comparison of the amounts of antibiotics in Karun River and PNEC and Lowest MIC standards showed that the values of all antibiotics were higher than the standards considered. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

751 - Evaluation of different infiltration equations under some soil textures presented in HYDRUS model
علی جوادی

Infiltration is one of the important parameters in the management and design of irrigation and drainage systems. Infiltration measurement problems make it reasonable to estimate it using simulation models. The main purpose of this study was to investigate the performanc چکیده کامل

Infiltration is one of the important parameters in the management and design of irrigation and drainage systems. Infiltration measurement problems make it reasonable to estimate it using simulation models. The main purpose of this study was to investigate the performance of different infiltration equations (Kostiakov-Lewis, Philip and Horton) in surface irrigation using the HYDRUS model. For this purpose, one-dimensional and two-dimensional cumulative infiltration was simulated by changing the initial soil water (before irrigation) and water head (during irrigation) using the Richards equation (HYDRUS model). Five soil textures based on the HYDRUS model database were considered for infiltration simulation. The cumulative infiltration depth, with respect to time, was used to develop different infiltration equations using the Microsoft Excel 2016 (Solver tool). Investigation of the performance of different infiltration equations in different simulations of surface irrigation showed that The Kostiakov-Lewis and Philip equations penetration with absolute total error of 1.5% and 3.5%, respectively, had the best and worst performance in estimating the amount of penetration. According to the obtained results, it is suggested to use Kostiakov-Lewis infiltration equation in surface irrigation systems, which has the best performance in estimating the amount of infiltration. Infiltration is one of the important parameters in the management and design of irrigation and drainage systems. Infiltration measurement problems make it reasonable to estimate it using simulation models. The main purpose of this study was to investigate the performance of different infiltration equations (Kostiakov-Lewis, Philip and Horton) in surface irrigation using the HYDRUS model. For this purpose, one-dimensional and two-dimensional cumulative infiltration was simulated by changing the initial soil water (before irrigation) and water head (during irrigation) using the Richards equation (HYDRUS model). Five soil textures based on the HYDRUS model database were considered for infiltration simulation. The cumulative infiltration depth, with respect to time, was used to develop different infiltration equations using the Microsoft Excel 2016 (Solver tool). Investigation of the performance of different infiltration equations in different simulations of surface irrigation showed that The Kostiakov-Lewis and Philip equations penetration with absolute total error of 1.5% and 3.5%, respectively, had the best and worst performance in estimating the amount of penetration. According to the obtained results, it is suggested to use Kostiakov-Lewis infiltration equation in surface irrigation systems, which has the best performance in estimating the amount of infiltration. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

752 - The effect of mixing drainage water on irrigation of sugarcane fields on soil properties
بهنام شجاعی علی عصاره

Population growth is the most important factor in increasing the use of renewable water in Iran and one of these waters is the reuse of drainage water. Existence of several large industrial crops in Khuzestan has caused a huge volume of water to be produced. Drainage fr چکیده کامل

Population growth is the most important factor in increasing the use of renewable water in Iran and one of these waters is the reuse of drainage water. Existence of several large industrial crops in Khuzestan has caused a huge volume of water to be produced. Drainage from agricultural lands is a potential source of water that can be mixed with freshwater rivers to create actual water sources for agriculture.Poor water quality not only affects the plant, but also alters the soil structure.Therefore, this study was conducted with the aim of the effect of mixing drainage water and irrigation water on soil properties in sugarcane fields of Hakim Farabi agro-industry. Two separate plots with the same texture and conditions were selected.Farm W3-6 was irrigated with Karun water and farm S2-12 was irrigated with mixed water. During the growing period of sugarcane, which is from April to September; About 20 irrigation rounds with a water volume of 1200 cubic meters per irrigation per hectare were irrigated.The ratio of saline to fresh water was mixed to 1000 to 8000 liters. For this purpose, a structure was constructed to combine drainage water to irrigation canal for S2-12 farm. The results showed that the effect of different irrigation treatments on electrical conductivity and soil pH was significant at 5% level. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

753 - Zoning Electrical Conductivity and Acidity of Groundwater through Using Geo-statistical Method: A Case Study in Semirom Plain, Esfahan Province
سیاوش طائی سمیرمی حمیدرضا مرادی مرتضی خداقلی وحید کریمیان

The groundwater quality research is one of the important and its pollution control was included insome research literatures. Ground water quality has spatial and temporal variation so classical statisticscould not account these variations at the regional scale researche چکیده کامل

The groundwater quality research is one of the important and its pollution control was included insome research literatures. Ground water quality has spatial and temporal variation so classical statisticscould not account these variations at the regional scale researches. This study usedgeo-statisticalmethodsto optimize an interpolation method in order to estimate the spatial distribution of pH andelectrical conductivity in ground water. The geo-statistical methods which used in this procedure,includedkriging, ordinary kriging, simple kriging, disjunctive kriging, inverse distance weighting andradial. Cross validation was used to evaluate fault detection, root mean square error for statisticalcomparisons,and the geo-statistical analysis was performed in ArcGIS9x software environment. Thecase study was Semirom plain, Esfahan and historical data was collected from 386 springs in yearsfrom 2006 to 2007.The resultsof model validations showed that the variogram spherical model has thebest fit to the spatial data structure of the electrical conductivity and pH. The analysis of RMSE andMAE showed that inverse distance method (with raised to the power of one); RMSE = 0.065; MAE=0.041) and radial function (with RMSE = 3.57; MAE=2.27) were more statistically accurate or havelower RMSE and MAE in comparison to the other methods. Both of these methods have optimumspatial distribution of the pH and electrical conductivity of ground water inSemirom plain. Finally,spatial distributions maps of pH and electrical conductivity was created using ArcGIS9.x (orgeographical information systems). The resultsof maps showed reduction of both variables from theeast to west, in Semirom plain. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

754 - Use of activated carbon powder in activated sludge technology to investigate the effect of wastewater treatment Petrochemical industry on a laboratory scale for water purification
محمد رضا فرشادی روحالله مختاران جواد احدیان

In order to determine the characteristics of two wastewater treatment systems by activated sludge method, extensive aeration and addition of activated carbon powder to aeration unit on a laboratory scale and compare their performance in reducing the organic load caused چکیده کامل

In order to determine the characteristics of two wastewater treatment systems by activated sludge method, extensive aeration and addition of activated carbon powder to aeration unit on a laboratory scale and compare their performance in reducing the organic load caused by benzene and Ethylene dichloride in synthetic wastewater The above two systems, one system using activated carbon powder and the other system without activated carbon powder, were designed and built on a laboratory scale with an aeration volume of 9 liters and a sedimentation unit of 4 liters. Using a synthetic wastewater with a known chemical composition based on benzene and ethylene dioxide with a COD between 300 and 1100 mg/l, the above two systems were operated for 6 months. Efficiency of reduction and removal of organic matter and changes of mixed solids as well as suspended solids of volatile mixed liquid in both systems in different conditions of change of input concentration along with keeping the amount of Iranian activated carbon powder constant at 2500 mg/l and time Hydraulic retention and solids were equal to 18 hours and 15 days, respectively. The results of this study show that the activated carbon powder selected for adsorption of ethylene chloride and benzene at 400 and 700 mg /l loads performed better than 900 and 1100 mg/l loads. It was also found that the use of activated carbon powder in the system with the powder causes faster incompatibility of the system than the activated sludge system in the aeration unit, the amount of volatile suspended solids of mixed liquid and suspended solids of mixed liquid is better than the system without activated carbon powder. If the percentage of COD removal in the system increases, the amount of the above materials will also increase. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

755 - Reinforcement process of household water purification filter with plant nanoparticles
محبوبه شادابی بجند مهداد انکاری

The use of nano as a reducing agent for drinking water pollutants has been proposed as one of the management strategies. One of the cases of this technology is related to the quality of drinking water. Therefore, the purpose of this study is to use plant nanoparticles ( چکیده کامل

The use of nano as a reducing agent for drinking water pollutants has been proposed as one of the management strategies. One of the cases of this technology is related to the quality of drinking water. Therefore, the purpose of this study is to use plant nanoparticles (aloe vera plant) to strengthen the filter of household water purifiers made of polypropylene fibers. During the analysis obtained on aloe vera plant as a filter enhancer, the results showed that the parameters related to the household water purification filter, which is reinforced in terms of mass and thickness of polypropylene fibers and the amount of bubble pressure, orifice diameter and the average diameter of the hole has the appropriate thickness and internal indicators. Also, the values of quality parameters (nitrate, nitrite, sulfate, chloride, fluoride, sodium, potassium, hardness, EC, TDS and turbidity) after leaving the water treatment plant with plant nanoparticles have significantly reduced the quality of water entering the water treatment plant. Examining the effectiveness of this filter enhanced with aloe vera plant, it was found that this filter has a good power in removing the physical and chemical parameters of water that can be used in the treatment of polluted water used in household and drinking processes پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

756 - Gabion a Stepped Spillway Dams Lasting Impact of Sediment and Flood control in Watershed Khayiz, Khuzestan, Iran
فرهاد سادات فرد امین بردبار

The ‌‌Gabion dams are small structures that constructed for reduction of flow rate and streams gradient to inhibit erosion in streams. Constructing gabion dams in the Sub-basin causes changes in the concentration time and has a significant influence on runoff. Khayiz Su چکیده کامل

The ‌‌Gabion dams are small structures that constructed for reduction of flow rate and streams gradient to inhibit erosion in streams. Constructing gabion dams in the Sub-basin causes changes in the concentration time and has a significant influence on runoff. Khayiz Sub-basin is located in the County of Iran's Khuzestan Province, is one of the very important basin. In this basin during the rainy season, floods cause erosion of the region and transfer of abundant sediments downstream. In this study, by studying the area and topographic conditions and protection operations, concentration time changes and retention coefficient, flood discharge before and after protection operations have been compared. Hence, the parameters of the number and height of dams, soil hydrological group, stream slope, concentration time, hydrology of the area and basin area, sedimentation volume of structures were investigated. It can be concluded that the construction of gabion dams alone cannot have a significant impact on runoff control and the simultaneous implementation of other watershed management operations such as biological and biomechanical operations is essential to achieve the objectives of the study. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

757 - Qualitative assessment and mapping of corrosion and sedimentation potential of Marvdasht-Kharameh groundwater
افشین هنر بخش یاسر استواری علی اکبر موسوی

Determining corrosion and sedimentation potentials is one of the most significant quality aspects of groundwater in different expenses. So, the aim of this study is to appoint corrosion and sedimentation potentials by applying Langelier and Ryznar indexes and their comp چکیده کامل

Determining corrosion and sedimentation potentials is one of the most significant quality aspects of groundwater in different expenses. So, the aim of this study is to appoint corrosion and sedimentation potentials by applying Langelier and Ryznar indexes and their compilers in Marvdasht-Kharameh plain underground water. For this purpose, 49 wells of agriculture well were sampled in five years and compilers of total hardness (TH), total dissolved solubility (TDS), total alkalinity (TA) were measured. Simple kiringing statistical earth method was used for mapping of Rynzar and Langelier indexes and their compilers. The results demonstrated that spherical model is the best fitting for Langelier and Ryznar indexes and their compilers. The effect scope for variable compilers was from 15752 to 32711.local correlation class modified from good to intermediate quality. The average of Langelier index was 0.58 that displayed low sedimentation potential to intermediate. The average of Ryznar index was 6.3 which exhibited low corrosion potential in Marvdasht-Kharameh plain aquifer. Based on mapping plots, in the northern parts, TH and TDS compilers and consequently the Langelier index had the most quantity that it displayed intermediate sedimentation potential. Probably in the northern part, carbonate compositor’s effect was evaluated as an increasing factor .By regarding to sedimentation and corrosion potentials, Marvdasht-Kharameh underground water has entirely intermediate quality. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

758 - Simulation and Detecting Streamflow Fluctuations using Weap Model
ارمین بنی بیات حسین قربانی زاده خرازی حسین اسلامی صائب خوش نواز بهروز دهان زاده

In This study the need for water transferring in different levels of agricultural development was investigated in the form of a water transfer plan from Sulgan (Vanak) to Khanmirza. In all the scenarios of this group in weap model, implementation of the water transfer p چکیده کامل

In This study the need for water transferring in different levels of agricultural development was investigated in the form of a water transfer plan from Sulgan (Vanak) to Khanmirza. In all the scenarios of this group in weap model, implementation of the water transfer plan from Sulgan to Khanmirza Plain (Vanak Dam Project) is considered. Scenarios include implementing an artificial recharge plan as well as increasing the area under cultivation and irrigation efficiency to balance the Khanimarza plain. The results of the first scenario showed that to balance the groundwater, at least 45 million cubic meters of water must be transferred from Sulgan to Khanmirza Plain annually. The results of the second scenario indicated that if Sulgan water is fully transferred to Khanmirza, the area under cultivation can be increased up to 21000 hectares. The results of the third scenario showed that if Sulgan water is fully transferred to Khanmirza and the a pressurized irrigation plan is fully implemented, in addition to the balance of Khanmirza Aquifer, the area of the lands under cultivation can be developed up to 26000 hectares. Furthermore, the fourth scenario indicated that if Sulgan water is fully transferred to Khanmirza (i.e. transferring 200 million cubic meters of water per year) and pressurized irrigation is completely implemented as well as artificial nutrition plan of 10 million cubic meters per year, the area under cultivation can be developed up to 30000 hectares. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

759 - Determining water productivity in canola cultivation in Lorestan province
بهمن فریدونی مریم قربانی یداله یوسفی فرد

Water scarcity as a limiting factor, vegetation growth and development for arid and semi-arid regions is considered as an inherent limitation for these climates. Due to heavy droughts in the last two decades in Lorestan province as well as excessive water consumption in چکیده کامل

Water scarcity as a limiting factor, vegetation growth and development for arid and semi-arid regions is considered as an inherent limitation for these climates. Due to heavy droughts in the last two decades in Lorestan province as well as excessive water consumption in the agricultural sector caused The issue of water efficiency in the agricultural sector in this province is important and needs many studies. Water resources in the world are limited And due to population growth And the demand for food and water for agricultural production will increase. On the other hand due to the virtual water trade Which is intended as a new solution Dealing with water scarcity is important, producing products that are produced with high water demand, It does not make sense in areas facing a water crisis. One of the ways to increase water use efficiency in agriculture is to increase the physical productivity of crops. For this, a study in the 2016-2017 crop year in the cities of Khorramabad, Durachegni and Kuhdasht have been studied to study the physical productivity of water and the volume of water used in canola cultivation. The results of this study showed that the average rate of physical water productivity in the management conditions of the operators covered by the project, For canola, it is equal to a minimum of 0.5 and a maximum of 0.67 kg / m 3 and an average of 0.613 kg / m 3 . The average volume of water consumed during growing season in the cities of Khorramabad, Durachegni And Kuhdasht are equal to 3588, 2971 and 3428 cubic meters per hectare, respectively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

760 - Productivity estimation of three crops of wheat, barley and grain corn in Khorramshahr
ایمان هرمزی نژاد

Iran is one of the countries that is located in arid and semi-arid regions and is facing a shortage of water resources; therefore, the optimal use of water resources for agricultural purposes will be a response to drought. Therefore, there is a need for more precise pla چکیده کامل

Iran is one of the countries that is located in arid and semi-arid regions and is facing a shortage of water resources; therefore, the optimal use of water resources for agricultural purposes will be a response to drought. Therefore, there is a need for more precise planning for the optimal use of water resources. In this study, while reviewing other available results, the value of grain water efficiency index for Khorramshahr region was determined and compared with the global average value of water efficiency index for cereals. Based on the obtained results, the yield of the primary crop (kg) and the volume of water consumption (cubic meters) for crop production have been determined, and finally the efficiency index of water consumption for the three crops of wheat, corn and barley using data from three crop years Calculated from 2009 to 2011. Based on the results, the average water use efficiency of wheat, barley and corn crops was 1.07, 1.02 and 1.35 kg / m3 of water consumption, respectively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

761 - Estimation of indicators of efficiency of agricultural water consumption in irrigation network
بهنام شجاعی ستار کاظمی افشین سرکهکی علی عصاره

In this research, the efficiency of water consumption with two performance indicators per unit of water consumption (CPD) and gross income per unit of water consumption for the crops of the existing cultivation pattern of the Gatund irrigation network in the north of Kh چکیده کامل

In this research, the efficiency of water consumption with two performance indicators per unit of water consumption (CPD) and gross income per unit of water consumption for the crops of the existing cultivation pattern of the Gatund irrigation network in the north of Khuzestan province, using the actual data of the cultivation pattern and with the estimation of water requirement in four different scenarios to achieve irrigation efficiency was investigated. The results showed that the highest value of CPD index was related to carrot and sugar beet products. The lowest CPD values were obtained for sesame and sunflower products. Also, the highest amount of BPD index was assigned to strawberry and okra products, respectively. The lowest BPD values were attributed to olive and sunflower products, respectively. Also, the average CPD index of Gatond irrigation network for the scenarios of achieving irrigation efficiency of 30, 35, 42 and 54% was obtained as 0.92, 1.08, 1.44, and 1.85 kg per cubic meter of water, respectively. The average values of BPD index of Gatund irrigation network for the scenarios of achieving irrigation efficiency of 30, 35, 42 and 54% were 34,699, 40,482, 53,326 and 68,563 rials per cubic meter of consumed water, respectively. According to the available data, the average amount of income per surface unit for the cultivation pattern of the region was equal to 451.6 million rials per hectare. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

762 - Site Selection of Establishment of Small Earth Dams in semi Arid and semi Arid Zones by Spatial Multi-Criteria Evaluation (SMCE) (Case Study: Yoosef-abad Watershed)
مسلم چابک بلداجی هادی زارعی محمودآبادی محمد علی شیرزاده محمد حسن زاده

Earth dams have been used widely recently in flood and sedimentation control projects and feeding ground waters in country's watersheds and correct locating for such structures is necessary for increasing their efficiency. In this work, it is attempted to determine the چکیده کامل

Earth dams have been used widely recently in flood and sedimentation control projects and feeding ground waters in country's watersheds and correct locating for such structures is necessary for increasing their efficiency. In this work, it is attempted to determine the correct locations for constricting earth dams in Yoosef-abad watershed in Tabas using v and incorporating information layers. Thus maps for local limitation (boundary out of 10m to river), natural local factors (slope percentage, boundary to river, geomorphologic units and geological features), economical factors (Resource materials, boundary to road, boundary to aqueduct and boundary to residential area) were entered into GIS environment and heterogeneous local layers were incorporated and made homogenous and all took phase values between 0 and 1. Due to heterogeneity of layers' values, layers were weighed. Finally, layers were incorporated and combined index map was obtained, where optimal locations for constructing earth dam were given priority, and the best location for construction in the area was determined. Comparing results with field studies showed that the selected locations are acceptable in terms of engineering and meeting needs of residents, and proposed method can be generalized to other watersheds. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

763 - Evaluation of time variations trend of water salinity in Dez River hydrometric stations for application in agriculture
سعید آزیش علی عصاره داود خدادادی دهکردی

In this study, the salinity variations trend of Dez River for application in agriculture was evaluated. After the selection of seven hydrometric stations in river path, ten-year meteorological data (2004-2014) were collected and studied. Then, the results have been stud چکیده کامل

In this study, the salinity variations trend of Dez River for application in agriculture was evaluated. After the selection of seven hydrometric stations in river path, ten-year meteorological data (2004-2014) were collected and studied. Then, the results have been studied and classified with Wilcox standards and Ayers and Westcott guides of irrigations water. The results showed that Sepiddasht Sezar, Sepiddasht Zaz, Tang 5 Sezar, and Dezfoul stations are placed in C2-S1 class, in low-risk range of SAR and low-risk range of water salinity which was acceptable for agriculture. Besides, the Tang 5 Bakhtiary station was placed in C2-S1 class in 83-84, 84-85, 85-86, 88-89, and 91-92 years, and in C3-S1 class in 86-87, 87-88, 89-90, 90-91, 92-93, and 93-94 years. In Addition, Harmaleh and Bamdezh stations were placed in C3-S1 class that was in the low-risk range for SAR and low-risk range of water salinity. Therefore, there was not any problem with application in agriculture by the appropriate management of salinity control and using land proper drainage. As a classification of irrigation water quality with FAO method, Sodium, Calcium, Magnesium, and Sulfate were normal, and using Bicarbonate, the entire stations were faced with medium limitations. Also, using Chlorine, just Bamdezh station was faced with limitations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

764 - Effect of Rice Bran Biochar and Deficit Irrigation on Morphological Characteristics and Water Use Efficiency in Peppermint Plant
انیس کوشکی افسانه عالی نژادیان عباس ملکی

Drought stress is one of the most important environmental stresses that lead to problems in agricultural production. In order to investigate the effect of rice bran biochar on morphological characteristics of peppermint plant, an experiment conducted in greenhouse condi چکیده کامل

Drought stress is one of the most important environmental stresses that lead to problems in agricultural production. In order to investigate the effect of rice bran biochar on morphological characteristics of peppermint plant, an experiment conducted in greenhouse conditions in factorial conditions and in a completely randomized design with 3 levels of biochar (0, 3 and 6 t/ha) and 4 irrigation levels (100% full irrigation (Without stress), 60, 80 and 120% full irrigation) with 4 replications in November 2020. The results showed that due to the significant effect of interaction of treatments on leaf fresh weight, the highest fresh weight was related to the application level of 3 t/ha of biochar and the water level of 120% full irrigation in the amount of 23.93 g.pot-1. Also, the lowest fresh weight was observed at the level of 3 t/ha of biochar and the water level of 60% full irrigation at the rate of 13.03 gr in pots while there was no significant difference with the control treatment. Also, application of 6 t/ha of biochar compared to the control treatment caused a significant increase in dry weight, height, water use and water use efficiency by 28.13, 10.73, 10.69 and 44.73%, respectively. Also, at the level of 60% of full irrigation, in comparison with the control treatment, dry weight, height, water use and water use efficiency of the plant reduced significantly by 39.89, 33.34, 14.69 and 29.64 respectively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

765 - Providing DRASTIC maps to assess potential vulnerability in Kohnak aquifer using GIS
مریم کریم زاده عبدالنبی کلاهچی فروزان فرخیان

Nowadays the study of regional groundwater resources, because of draught ,their optimal exploitation,and reducing their pollution is a vital matter. A proper way to prevent the pollution of undergroundwaters is to locate vulnerable spots and to conduct an efficient expl چکیده کامل

Nowadays the study of regional groundwater resources, because of draught ,their optimal exploitation,and reducing their pollution is a vital matter. A proper way to prevent the pollution of undergroundwaters is to locate vulnerable spots and to conduct an efficient exploitation of the ground. Using thepresent models is very essential to locate and study about vulnerable spots. For this study, GIS andDRASTIC methods were applied to study the pollution potential in Kohnak aquifer. DRASTIC modelis including seven layer : Depth of water, net Recharge , Aquifer media , Soil media, Topography ,Impact of vadose zone and hydraulic Conductivity. these seven layers were prepared according towell exploitation logs and other data pertaining to the soil and the rat of rainfalls by using GISsoftware and the DRASTIC index (99.96-152.56) was calculated .Therefore the results show that theresearch area in some parts have high vulnerability classes while the other parts were characteristizedby low vulnerability classes. Finally, it was proposed in areas with high vulnerability to possiblecreation of a facility's potential to release pollutants to the aquifer such as refineries, industrial parks,etc., must be avoided. As Well , the use of chemical fertilizers in this area should be limited to preventfurther damage to the aquifer . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

766 - The Effect of Deficit and Salinity of Irrigation Water on Yield and Yield Components of Maize (KSC-500) During Different Growth Stages in Ahwaz Climate
امیر سلطانی محمدی حیدرعلی کشکولی احمد نادری سعید برومندنسب

This research was carried out to study the effect of deficit irrigation and saline water on yield and yield components of maize (KSC-500) during different growth stages for Ahwaz climatic condition in the farming years 2010-2011. This research performed in three indepen چکیده کامل

This research was carried out to study the effect of deficit irrigation and saline water on yield and yield components of maize (KSC-500) during different growth stages for Ahwaz climatic condition in the farming years 2010-2011. This research performed in three independent experiments according to a randomized complete block design with split plot layout in three levels of irrigation water and three levels of saline water during three growth stages: vegetative (Experiment 1), flowering (Experiment 2) and after flowering (Experiment 3). Irrigation water treatments were I1=100, I2= 75 and I3=50 % of crop water requirement and saline water treatments were S1=Karoon river water, S2=S1+1 and S3=S1+2dS m-1. The results of this study showed that the interaction of deficit and salinity irrigation water did not have any significant effect on factors (number of seeds per ear, 100-grains weight, grain yield, biological yield and harvest index) during all experiments but those factors decreased with increasing water and salinity stress. A maximum grain yield obtained from I2 in experiment 1 with 5.2 ton ha-1. A maximum GY obtained from I1 in other experiments with 5.8 and 6.2 ton ha-1 in experiment 1 and 2, respectively. Also, a maximum GY obtained from S1 in all experiments with 5.3, 5.5 and 6.7 ton ha-1 for experiments 1, 2 and 3, respectively. After the flowering stage was the most sensitive growth stage to water deficit and salinity stress. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

767 - Calculation of environmental water requirement in Great Karoun basin and upper Karoun sub-basin
کاظم حمادی لیلا نوذریان هوشنگ حسونی زاده

The environmental requirement of the river is the amount of water to maintain natural ecological conditions and health of quality of the river water. In this study, to estimate the environmental water requirement of Karoun River, Dez, Great Karoun and Beheshtabad sub-ba چکیده کامل

The environmental requirement of the river is the amount of water to maintain natural ecological conditions and health of quality of the river water. In this study, to estimate the environmental water requirement of Karoun River, Dez, Great Karoun and Beheshtabad sub-basin (upper Karoun) using hydrological Montana method and offers based on frequency analysis of hydrological flow normally and use tenths. The estimates shows the environmental water requirement is 4800 for Karoun branch, 3000 for Dez, 8000 for Great Karoon basin and 800 million cubic meters per year for Beheshtabad sub-basin that it means there is no surplus water to transfer from dams and Beheshtabad,s tunnels to the central plateau so this sub-basin is only capable to supply it,s consumption , water transferring by Koohrang tunnel and environmental needs of its own. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

768 - Evaluation of Khorramshahr wastewater treatment plant using neural and artificial networks and support vector machine and the possibility of using it for agricultural purposes
علی ایران فر علیرضا نیکبخت شهبازی رضا جلیل زاده ینگجه

In this research, neural and artificial network and support vector machine have been used to evaluate the wastewater of Khorramshahr treatment plant. Also, the possibility of using the city's sewage for agricultural purposes was investigated. In this study, the monthly چکیده کامل

In this research, neural and artificial network and support vector machine have been used to evaluate the wastewater of Khorramshahr treatment plant. Also, the possibility of using the city's sewage for agricultural purposes was investigated. In this study, the monthly values of BOD, COD, TS and TSS that were required in this study were used and also these values were used to evaluate the wastewater of Khorramshahr treatment plant for use in agriculture. The application of artificial neural network model is also possible to predict the quality of effluent from wastewater treatment plants. The selected ANN (LM) model had good accuracy in estimating BOD5. However, this model had poorer performance in predicting maximum values. Using a two-stage network search optimization algorithm, the optimal values of the characteristics of the SVM model, namely ɛ, C and γ, were obtained as 0.037, 13 and 1.472, respectively. Finally, according to the results obtained in this study, the SVM model was recommended for BOD5 time prediction for Khorramshahr refinery. According to the results obtained from the qualitative analysis of treated wastewater, effluent from BOD5 removal is equal to 88%, COD is equal to 92%, TDS is equal to 70% and TSS removal is equal to 27%. Khorramshahr wastewater treatment plant effluent salinity was measured with a minimum salinity of 208, maximum 3050 and an average of 1544 micromoles per centimeter. Therefore, the effluent of the city's wastewater treatment plant is in group C3, acceptable water. Based on the amount of sodium in the effluent of the treatment plant for irrigation of wheat, barley, soybeans, figs, olives, poplar and the like, according to the Wilcox diagram, there are no restrictions on the use of this effluent. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

769 - Investigating of the amount and direction of Mehran plain Groundwater drop in GIS
علی عباسی نیا جعفر مرشدی منیژه ظهوریان جبرائیل قربانیان

Due to the importance of climatic parameters, especially rainfall and its effect on water resources, in this study meteorological drought and its effect on groundwater source in Mehran plain and its seasonal and annual fluctuations over a period of 23 years (1995-2017) چکیده کامل

Due to the importance of climatic parameters, especially rainfall and its effect on water resources, in this study meteorological drought and its effect on groundwater source in Mehran plain and its seasonal and annual fluctuations over a period of 23 years (1995-2017) was invistigated. At the first, after collecting data and information from sampling wells, exploitation wells and exploration wells and preparing the geological map of the region, level maps and changes in the alluvial aquifer of Mehran in the information system environment was drawn geographically. In order to investigate the fluctuations of the groundwater level of the aquifer, a hydrograph of the period unit was drawn. Standard precipitation values in Mehran rain gauge station and plain groundwater index were obtained in multiple time scales The results showed that the rate of groundwater level drop in this 23-year period was about 1.99 meters. The highest rate of decline was observed in 2007-2008 and 2011-2012 at the rate of 0.65 per year, the main reason for which was the groundwater abstraction with a sharp decrease in rainfall and drought. As a result, groundwater quality has changed. The results of this study showed that the decrease in groundwater level has changed its direction in Mehran plain. This change of direction is evident over time for three consecutive decades. For example, in the 70s and 80s, it was north-south; Fog has shifted north-southwest in recent years, although this change is minor in some years, but over time these changes due to groundwater decline are significant پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

770 - Studying of Hydraulic conductivity and Soil Quality Parameters after Operation of Koot-Hamoodi Units in DashtAzadeghan Irrigation Network
آرش محجوبی کاظم طرفی محمد الباجی

Koot - Hamoodi are two units from seventh units out of 1&2 irrigation and drainage network in Dasht-Azadeghan project where was past about 7 years from their operation. Results of the studies were showed before construction of network; ground water table in consider چکیده کامل

Koot - Hamoodi are two units from seventh units out of 1&2 irrigation and drainage network in Dasht-Azadeghan project where was past about 7 years from their operation. Results of the studies were showed before construction of network; ground water table in considered of this area was high and more than 90% of these lands were high and too high in saline and alkaline. After construction and operation of main irrigation and drainage network in these units, a question was propounded that whether any change happened after construction of lined channels and relatively deep drainages or not. Results of this study were showed in Hamoodi unit, ground water table a little was down, but in koot unit, ground water level is high in comparison of when network had not constructed. Salinity of ground water in some area of these two units be fixing but in the other part be low. Hydraulic conductivity in some points has no any change but in others there are some changed. Comparison of some soil quality parameters in different deep of soils showed the soil chemical parameters in some parts were low and in the other parts is high. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

771 - The study and evaluation of fixed classic rain irrigation system with moving sprinkler and comparision of spray pattern by using the surfer software (Aleshtar city of Lorestan state)
مریم قربانی یداله یوسفی فرد منوچهر دانش زاد

For a long time, Iran faces to water deficit problem in agriculture. According to low random of irrigation, one of the economic ways in water use is repairing the irrigation systems such pressured irrigation and its extension. In this study the results of soil quality e چکیده کامل

For a long time, Iran faces to water deficit problem in agriculture. According to low random of irrigation, one of the economic ways in water use is repairing the irrigation systems such pressured irrigation and its extension. In this study the results of soil quality experiments and experimental farm water gage, show that the soils had low range of SAR and EC and were in normal group in C2-S1 class. According to the results, the water and soil quality of this farmlands, has no limitation for sprinkler irrigation. The results of water distributions uniformity on low quarter, the Christiansen uniformity coefficient and Co-depth curves showed CU and DU values for the A. H, M, V and S was less than Meryam and Koler suggested values for CU and DU. Also the results show the full irrigation was happened in A, H, M farms, and deficit irrigation was happened in V, S farms. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

772 - Determining water quality along the river with using evolutionary artificial neural networks (Case Study, Karoon River , Shahid Abbaspur-Arab Asad reach)
محمد نیکو مهدی نیکو تیمور بابائی نژاد آزاده امیری قدرت الله رستم پور

Rivers are important as the main source of supply for drinking, agriculture and industry.However, drinking water quality in terms of qualitative parameters, is the most important variable. Studias and predicting changes in quality parameters along a river, are one of th چکیده کامل

Rivers are important as the main source of supply for drinking, agriculture and industry.However, drinking water quality in terms of qualitative parameters, is the most important variable. Studias and predicting changes in quality parameters along a river, are one of the goals of water resources planners and managers. In this regard, many water quality models in order to maintain better water quality management are developed. The artificial neural network models that are inspired by the structure of the human brain, as the best option will be investigated and evaluated. In this research was done on the Karoon River, the largest river in the country and using the parameters in the stations along the river (Shahid Abbaspur-Arab Asad reach). To this end , discharge , month , along river and electrical conductive in the measured in Shahid Abbaspur , Pole Shalu , Gotvand and Arab Asad station were considered as the input model and using neural network model , sodium adsorption ratio (SAR) and total dissolve salts (TDS) were measured in the same stations.Including those in this study as a new method has been used to determine water quality parameters are simultaneously at several stations.In order to optimize each of evolutionary artificial neural network models was used genetic algorithm.The results showed that chosen artificial neural network model to station non-linear regression model of skills , flexibility and more accurate in productivity water quality in rivers is capable. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

773 - Inflow Regime Evaluation into Bamdej Wetland to Plan Stable Environmental Management
معصومه کمالی کاظم حمادی فروزان فرخیان

In the recent years,theprojects developed the studies onwater resources and agriculture, developmentof human societies, the phenomenon of climate change and drought greatest environmental impact,socio-economic and industry in developing and even under developing countri چکیده کامل

In the recent years,theprojects developed the studies onwater resources and agriculture, developmentof human societies, the phenomenon of climate change and drought greatest environmental impact,socio-economic and industry in developing and even under developing countries. Results of theseissues showed the effects of mortality and immigration, human and animal species, environmentaldegradation, the lack of food resources, energy, water and other natural resources degradation.Therefore,in many scientific circles, the proper use of natural resources, land management, ecosystemconservation and agricultural activities in order to reduce the damaging effects of environmentalstresses is controlled. Bamdej wetland with an area of 4000 hectares located in the South Westprovince, which is fed by the river Shavoor seems to depend on the wetlands for sustainableenvironmental management and environmental factors, including factors involved in the developmentof the drainage basin whichis adjacent to. This research studied thewetlands along the river Shavoorfield. Itaimed to assess the quality and quantity of water flow and provide a suitable model Bamdejpond water to improve environmental management of thewetlands. Preliminary analysis of the annualinflow to the wetland appeared to set two separate samples is formed further data on the original seriesand two series of samples have been analyzed separately. Statistical analysis showed the differencebetween the two series of data through SPSS statistical software. Consequently, a series of annual flowwas also taken into consideration. For water quality parameters such as EC, TDS, total cations, totalanions and pH,two distinct consistent flow regime and a series of extractionwere analyzed. The resultsshowed that there were statistically significant in both series. Results gave a model of environmentalmanagement with emphasis on the quality and quantity of the inflow to the wetland ponds. Theseparameters can be programmed to yield equivalent to 600 million cubic meters, 3 million cubic metersof potable needs, industry needs 7 million cubic meters, 25 million cubic meters for aquaculture,agriculture require 500 million cubic meters, and 140 million cubic meters environment. Follow thepattern of the upstream needs such as agriculture, environmental needs and meet wetland ponds willstabilize the system.Keywords: Hydrological پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

774 - The effects of watershed management practices on runoff production using SCS model in Anbaranchay watershed
علی احمدآبادی پرستو غفورپور عنبران

Watershed management has different effects on the amount of runoff and sediment and alteration ofhydrological features in a watershed. In this study, the effects of watershed management on runoff was investigated in the Anbaranchaywatershed. For this purpose, the topogr چکیده کامل

Watershed management has different effects on the amount of runoff and sediment and alteration ofhydrological features in a watershed. In this study, the effects of watershed management on runoff was investigated in the Anbaranchaywatershed. For this purpose, the topography data in format of a digital elevation model, land use, soil hydrological groups and watershed managemetrigeon,and also using Landsat satellite images (5 and 8) and the normalized difference vegetation index (NDVI) changes of land cover in two periods before and after the watershed managementwere used in order to calculate the rate of CN, andby usingthe SCS method, runoff production in the form of rasterdatais modeling.The results showed that watershed management increases rate of NDVI index and its caused the increasing of chlorophyll, as a result it reduces runoff production especially in upstream of watershedAnbaranchay.aslo, It increases the density of vegetation and CN rate of watershed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

775 - Determination and Simulation of Water Quality in Karkheh River Using QUAL2K Model
علی عبدالخانی علیرضا نیکبخت شهبازی نرگس ظهرابی

Karkheh river is located in southwestern of Iran. Industrial and agricultural activities around the river contaminate it through its path. Water quality modeling from upstream of Shoosh city to downstream was simulated by QUAL2K model. In this study, we investigated how چکیده کامل

Karkheh river is located in southwestern of Iran. Industrial and agricultural activities around the river contaminate it through its path. Water quality modeling from upstream of Shoosh city to downstream was simulated by QUAL2K model. In this study, we investigated how best to manage the quality of Karkheh river to be done. Nine parameters including BOD, COD, DO, PH, turbidity, nitrate, phosphate, total coliforms, fecal coliforms as indicator parameters and requirements for WQI index was chosen. Finally, we evaluated the effects of depletion of contaminants entering a river. Results showed significant reduction in water quality along the river and contaminants removal to the river could well improve the process of improving water quality along the river. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

776 - Economic impacts of climate variabity on water use and production of wheat in the khouzestan province
نرگس ظهرابی نصره حمادی رضا مقدسی

In this study a research, there was conducted on the change regarding the climatic parameters oftemperature and rainfall along with their sequential quantitative changes in the province Khouzestan.Then the economic effect on water use and the net income of wheat, was as چکیده کامل

In this study a research, there was conducted on the change regarding the climatic parameters oftemperature and rainfall along with their sequential quantitative changes in the province Khouzestan.Then the economic effect on water use and the net income of wheat, was assessed by applyingRicardian method. The results of the statistical analysis using Mann-Kendall test proved the existenceof the trend for temperature in a given time span, with an incremental pattern. but In the time span forrainfall, however , the trend showed a falling pattern in Ahvaz, rejecter the existence of such a trendin Dezful, showing also a low falling pattern for Shadegan station .The increasing pattern of the needfor water as with wheat concerning the areas Dezful, Ahvaz and Shadegan were 2106, 2500, 3129cubic meter in a century's time span, respectively the annual decrease in crop for wheat owing tosome climatic variations, too, for Dezful, Ahvaz and Shadegan were (as much as) 24587, 19291,18360, respectively. More over, the results of Ricardian model of study predicated that the rise intemperature and the fall in rainfall would cause about a reduction of 57863 thousand RLS. In thewheat crop output each hectare in a century's time. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

777 - Investigate of home water treatment systems efficiency in Ahvaz city 2013
محسن بیات زاده مریم محمدی روزبهانی رویا زکاوتی

This study is descriptive - cross sectional and during the 8 months from winter of 2012 to spring and summer 2013 was performed . In this study at first, with preparation and organization the questionnaire, information about usage, type and functionality of household tr چکیده کامل

This study is descriptive - cross sectional and during the 8 months from winter of 2012 to spring and summer 2013 was performed . In this study at first, with preparation and organization the questionnaire, information about usage, type and functionality of household treatment systems were collected. Then from 20 Household water treatment ،after water treatment, the samples were taken. samples for examined , dissolved oxygen, conductivity, pH, total dissolved solids, total hardness, fluoride, nitrate, chloride and microbial quality of water, according to instructions provided in the latest edition of standard methods(2012), were tested. Sampling in 5 different locations in Ahwaz city that covered by 5 treatment plant was performed.Mean quality parameters of pH, electrical conductivity, total dissolved solids, dissolved oxygen, total hardness, fluoride, chloride, nitrate and MPN values, respectively, about 8.26, 338.37, 163.61, 2.76, 78.4, 0.08, 55.84, 0.577 and 5.39 are measured. The investigations also revealed that treatment systems, make acceptable standard for some parameters of drinking water such as pH& EC but led to a sharp decline in the values of other parameters -TDS, DO total hardness, chloride, fluoride and nitrate- below the drinking water standards & Have been no effect in reducing microbial contamination. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

778 - Qualitative zoning river Karun, Dez and Karkheh using water quality indices
مرجان سالاری حیدر زارعی فریدون وفایی مجتبی زارع صفت

Rivers are discussed as sources of water supply for various uses including agriculture, industry anddrinking. Thus, monitoring the quality of these resources due to the recent drought and urban and ruraldevelopment is one of the important tasks in the field of environme چکیده کامل

Rivers are discussed as sources of water supply for various uses including agriculture, industry anddrinking. Thus, monitoring the quality of these resources due to the recent drought and urban and ruraldevelopment is one of the important tasks in the field of environmental management. In this study,nine stations sampled seasonally the Karoon river, Dez, Karkheh in a one-year period from October2010 to September 2011 was conducted to coincide with cold and warm seasons. Parameters such astemperature, conductivity, dissolved oxygen, pH, turbidity, BOD and COD concentration of anionsand cations with original and microbial parameters were measured. The study used data from theNational Quality Indicators NSFWQI, Pollution Control Commission of India, the Ion ratios andWilcox index. Analysis of parameters on the basis NSFWQI index showed that In the second half ofthe season coincides with the period of high rainfall is high than 50, indicating that quality is bad.Classification of river water quality standards of the Central Pollution Control Commission of Indiais also roughly consistent with the results of NSFWQI. The results showed that the maximum ionconcentration of cation ions sodium –magnesium and chloride anion is the minimum concentration ofions. The classification was measured according to Wilcox index, the resulting quality of the waterwas used for irrigation and drainage for salinity control in the management of land. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

779 - Survey of Virtual Water Trade and its Impact on Water Productivity in the Shoshtar MianAb irrigation and Drainage Network
افشان فارغ زاده اصلان اگدرنژاد

Water is the first and foremost limiting factor for agricultural production, and undoubtedly, water crisis is considered as one of the international challenges for governments and human societies. Given that virtual water was first used as a way to tackle water scarcity چکیده کامل

Water is the first and foremost limiting factor for agricultural production, and undoubtedly, water crisis is considered as one of the international challenges for governments and human societies. Given that virtual water was first used as a way to tackle water scarcity in countries with limited water resources, so that countries with low water should import food from abundant countries to save on limited resources. Therefore, virtual water can nevertheless be used in low water countries such as Iran, so that it can be considered as a way to reduce pressure on water resources. Therefore, considering the above mentioned issues, considering virtual water as a way to manage water consumption in critical depressions may be necessary. The purpose of this study is to calculate the virtual water consumption of agricultural products. After identification of the virtual water and its estimation, export, import and net exports of virtual water exchange, productivity, intensity of water consumption in the region and dependence or self-sufficiency of the region to Water requirements have been investigated. The products studied in this study were vegetables containing cucumber and tomatoes, which required information from 2012 to 2017. The results showed that vegetable products are low-energy products with high water productivity and virtual water exports are higher than virtual water imports and the net flow of water for the exchange of water is -7838.32 cubic meters per hectare. Also, the intensity of water dependency in the research area is increasing during the growing season and is generally self-sufficient in terms of supplying the water needed for agricultural production (cucumber and tomato). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

780 - Determination of the Suitable Places to Extract Groundwater for Irrigation Using Analytical Network Process(Case study: Birjand Plain)
اصلان اگدرنژاد نیاز علی ابراهیمی پاک هادی محمدی والا زهرا قربانی محسن احمدی

Groundwater is one of the most important water resources especially for irrigation in the east of Iran. So, it is important to note its water quality variation for deciding to manage it. To this end, the study were done to zone Birjand plain located at latitude between چکیده کامل

Groundwater is one of the most important water resources especially for irrigation in the east of Iran. So, it is important to note its water quality variation for deciding to manage it. To this end, the study were done to zone Birjand plain located at latitude between 32˚ 30’-33˚ 00’ N and longitude between 58˚ 45’-59˚ 41’ E. In order to achieve this goal, the required layers, Sodium adsorption ratio (SAR), total hardness (TH), sodium solubility percentage (SSP), residual sodium carbonate (RSC), permeability index (PI), magnesium adsorption ratio (MAR) and kellyes ratio (KR), were created at GIS. Then, these layers were weighed using analytical network process (ANP). The results revealed that 68.65% of the plain had moderately inappropriate quality. About 5.25 and 5.34% of the plain had appropriate (south-east) and very appropriate (part of central and west) quality, respectively. The worst quality was determined in the south-west side of the plain so that it covered about 13.77% of Birjand area. According to the results, it is recommended to develop well digging in the east and south side of this plain. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

781 - Ahvaz Water and Sewerage Network EOP project in terms of environment and emergencies
محمد رضا فرشادی سعید حاجی علی گل جواد احدیان

In the present article, the existing problems in the water and sewage system of Ahvaz city have been studied. In this regard, all components of the system have been evaluated and their vulnerability in the event of unexpected events has been considered. According to the چکیده کامل

In the present article, the existing problems in the water and sewage system of Ahvaz city have been studied. In this regard, all components of the system have been evaluated and their vulnerability in the event of unexpected events has been considered. According to the studies performed, among all the unexpected accidents, floods can cause the most damage to the water supply and sewerage network of Ahvaz. In this study, the system was identified for all contingencies. Finally, based on system deficiencies, operational problems, and network hardware, an emergency plan (EOP) was proposed to deal with anticipated accidents. In this project, the issue of training all personnel from operators to senior managers was examined and the program was proposed. According to the studies performed and also the analysis of the performance of different accidents and predicting the percentage of destruction of each of them on different parts of the water distribution and transmission network and considering the long life of most water transmission and distribution pipes in Ahvaz and severe decay in some parts Earthquake was identified as the most devastating event that could happen to the network and various parts of the treatment plant and water storage sources, followed by floods and finally fires as the third priority. This project is planned to cooperate with the staff of Ahwaz Water and Sewerage Company in response to emergencies of water and sewage system. The application and success of this program depends on the accuracy of its contents. This program is an application tool that must be maintained and regularly updated due to changes in the water and sewage system. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

782 - Simulation of hydraulic jump on bed with gravel roughness using FLOW- 3D software
ناهید پورعبدالله تورج هنر شهاب انصاری

Hydraulic jump control in open channels to reduce energy and damage to downstream constructions has always been a topic of researchers’ interests. One of the most important cases in this field is the build of various types of stilling basin considering economic fa چکیده کامل

Hydraulic jump control in open channels to reduce energy and damage to downstream constructions has always been a topic of researchers’ interests. One of the most important cases in this field is the build of various types of stilling basin considering economic factors and ease of construction. For this reason, jump simulations are often performed before deciding to construct a stilling basin to predict jump behavior in different conditions. One of the new methods of jump control in channels is the construction of a stilling basin with gravel roughness. Therefore, in this research, jump simulation on a non-sloped bed with gravel roughness in the initial Froude numbers of 4.9 to 7.8 and four different roughness’s diameters of zero, 1, 4 and 10 mm was performed using FLOW-3D software and results were compared with experimental results. Results showed that the maximum and minimum errors in estimating the initial depth were determined on the bed without roughness and with diameter roughness of 4 mm and the highest and lowest errors in estimating the sequent depth were determined on the bed with diameter roughness of 4 mm and the bed without roughness, respectively. Moreover, the highest and lowest errors in estimating the jump length occurred in the bed with a diameter roughness of 4 mm and the bed without roughness, respectively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

783 - Physical productivity and volume of water Calculation used in sugar‌ beet cultivation and its effect on groundwater in drought conditions of Kuhdasht city of Iran
منوجهر دانش زاد یداله یوسفی فرد مریم قربانی

Water scarcity will face the world with a crisis of water resources management in the future. Water consumption in the agricultural, as the largest demand for water, has main roll in decision of many stakeholders in the economic, social and political fields. Nevertheles چکیده کامل

Water scarcity will face the world with a crisis of water resources management in the future. Water consumption in the agricultural, as the largest demand for water, has main roll in decision of many stakeholders in the economic, social and political fields. Nevertheless, research on its efficiency and effectiveness were done. On the other hand, due to droughts in the last two decades in Lorestan province of Iran and also the excessive consumption of water in agriculture, the issue of water efficiency in the agricultural is important and needs several studies. For this reason, a study was conducted to investigate the physical productivity of water and the volume of water used in sugar beet cultivation in the 2018-19 years in the city of Kuhdasht. The results of this study showed that the average rate of physical water productivity in the management conditions of the beneficiaries covered by the project, for sugar beet crop is equal to 6.06 kg per cubic meter and the volume of water consumed during the growing season is equal to 14841 cubic meters. At the end of the project and according to the obtained results, detailed recommendations were provided to the users in order to improve productivity and reduce the volume of water consumed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

784 - Evaluate the performance of subsurface drainage to control water level and salinity in agricultural lands of hamidieh based on RGWD and SEI
محمد سلاخپور عباس ملکی َعلی مختاران

The research in the fields of irrigation and drainage network in the province Hamidieh to evaluate the performance of drainage was done in the land. For this purpose, three drainage server farm at intervals of 50, 70 and 80 meters in the area was selected. Blank observa چکیده کامل

The research in the fields of irrigation and drainage network in the province Hamidieh to evaluate the performance of drainage was done in the land. For this purpose, three drainage server farm at intervals of 50, 70 and 80 meters in the area was selected. Blank observation on three drain pipes at intervals of 0.3,0.8,1.5,2.5 and 15 meters of lateral drains in the middle of the line in four rows (1/4 L, 2 / 4L, 3 / 4L and 25 meters of drain output) has been installed.After drilling, construction and equipping of wells observed three times a day, after watering irrigation, the water level in the wells was read. Sampling was conducted at each irrigation water and the electrical conductivity (EC) were measured and recorded at every turn. Discharge is also the entrance to the farm was measured in each irrigation. The average hydraulic conductivity field and in the fields as well as 0.69, 1.04 and 1.13 respectively. Drainage coefficient measured at the research farm (First farm 2.08, 2.27 and second field 2.74 third farm millimeters per day), respectively.According to the drainage and water table RGWD index was specified, desired lateral in each field, in controlling water table have performed well. In the fields of lateral discharge from 1.08 to 0.03 liters liters per second per second is variable within 8 days after irrigation and drainage water salinity is variable from 20.5 to 11.1 dS m. SEI index was negative in all three fields with average value of -1.20 in the first field, -2.50 in the second field and -2.70 in the third field. This indicates proper operation of drainage system in the salt out of the root zone. According to estimates from different formulas drainage water table level in comparison with the measured unsteady and it was concluded pig farms that The mean relative error in measuring the high water table drainage in DummFormula on the basis of the lowest relative error was. And thus measured values pig breeding farms in accordance with the formula for more. The level of 0.3 meters at a distance of around drains underground water table, water table is evident steeper slope. And this represents an increase in the hydraulic conductivity is close to underground drains.So filters are artificial drainage has good performance. RY product performance index for a 0.88 first farm, secondfarm to third farm between 0.78 and 0.83 has been estimated.The second-lowest first farm and field's relative performance. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

785 - Identifying the potential of areas prone to replacing wastewater to compensate for the drop in the level of underground water sources
وحید یزدانی محمد سلطانی اصل

One of the main strategies to combat water scarcity is the continuous use of water by the change in its quality in different sectors of consumption, thus reusing wastewater is an inevitable necessity. In this study, the groundwater quality parameters of Mashhad Plain we چکیده کامل

One of the main strategies to combat water scarcity is the continuous use of water by the change in its quality in different sectors of consumption, thus reusing wastewater is an inevitable necessity. In this study, the groundwater quality parameters of Mashhad Plain were investigated spatially and temporally using normal kriging and point cokriging methods in GIS environment. In the following, by using the hierarchical analysis process of AHP, the areas prone to replacing treated industrial effluents in the Mashhad plain have been identified and prioritized. Based on the statistics and standards used, it was determined that only 12.5% of the total underground water of the plain is potable. Also, 70% of the total underground water in Mashhad plain is suitable for agriculture. AHP results showed that according to the opinions of experts and water specialists, the drop in water level and underground water quality of Mashhad plain had the highest weighting coefficient, and the distance from the treatment plant and the height difference of different areas compared to the treatment plant (topography) had the lowest weighting coefficient. Also, the areas that had the highest drop, the best water quality, the least distance, and lower height from the treatment plant, had the highest weighting factor, and naturally, the areas that had the lowest drop, the worst water quality, the greatest distance and height from the treatment plant, had the lowest weighting factor Had the areas that were identified as the priority had the highest drop in water level and terms of water quality, they had better quality than other areas of the plain, and since in the AHP method, the highest weighting factor was related to the drop in water level and the quality of underground water. Also, the highest amount of this coefficient was related to the areas that had the highest drop and the best water quality, so they were chosen as the priority areas for replacing treated wastewater. By replacing treated wastewater with water from agricultural wells and removing them from the exploitation circuit, the amount of withdrawal from the aquifer is reduced and its stored potential can be used in the future. Replacement due to the high depth of the saturated layer in the plain prevents the change of the aquifer quality. On the other hand, the hydraulic gradient of the aquifer decreases the slope of the water level and, as a result, the speed of the underground water flow decreases. By direct replacement (compensation) and removing the agricultural wells from the circuit, 100% of the replaced water with better quality is stored in the underground water table, and will be used in the future. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

786 - Determining water productivity in Andimeshk water farms of Khuzestan
ایمان هرمزی نژاد

With limited water resources and the effects of climate change in recent decades As well as increasing the needs of the industrial, drinking and environmental sectors, water consumption in the agricultural sector as the main consumer of water resources should be control چکیده کامل

With limited water resources and the effects of climate change in recent decades As well as increasing the needs of the industrial, drinking and environmental sectors, water consumption in the agricultural sector as the main consumer of water resources should be controlled in favor of other sectors. In this regard, determining and analyzing water productivity indicators can be a good solution for correct policies for the production of agricultural and non-agricultural products in the pursuit of maximum profit, sustainable development, food security, productive employment and the like. It was enough to determine the correct water consumption. The CPD index can be used as an indicator to evaluate the annual changes in agricultural water productivity in the country. This study was conducted to determine water productivity by calculating the CPD index in farms under dominant cultivation in the region, including cereals, vegetables, weeds and forage crops in Andimeshk region of Khuzestan in three cropping years of 89-88, 90-89 and 91-90. The results showed that the average water productivity in onion is 1.01, tomato 0.94, watermelon 0.88, cucumber 0.84 and wheat 0.76 (kg/m3) among which onion is the most correct consumption in terms of utilization. Water and wheat had the highest water consumption in the study area پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

787 - Routing of pipelines in the water transmission systems (from Taleqan Dam to Hashtgerd New City) with Application and Comparison of Analytical Hierarchy Process (AHP) and Network Methods
سعید قره حسن لو مهدی عربی حمید قره حسن لو

Determine the optimal path of the water pipeline where technical and engineering considerations, economic and environmental to be applied that need to techniques all effective parameters consider in determining the path. in this study (from Taleqan Dam to Hashtgerd New چکیده کامل

Determine the optimal path of the water pipeline where technical and engineering considerations, economic and environmental to be applied that need to techniques all effective parameters consider in determining the path. in this study (from Taleqan Dam to Hashtgerd New City) by first of effective parameters in determining the path conditions topography (slope, altitude), vegetation, land use, population density, length of pipeline, river and road, areas and important areas, residential, environmentally sensitive areas and centers (religious-culture) determined and using the base map and extract the locus of points of interest from Google Earth to take action field operations navigation and to harvest land navigation. then the data layer related target parameters in GIS environment to load and then apply the specific weighting the operations of production cost map based on Analytical Hierarchy Process (AHP) rate, mix and finally the optimal path using the lowest cost algorithm is determined. finally ABFA path and the optimal path are compared. compare determine the optimal path using ArcGIS software and IDRISI shows the two paths coincide and compare the designed path with the ABFA path costs will be reduced by 14 percent. ABFA path major additional cost resulting intersection more with the river and the road, passing through unauthorized areas, passing through different land uses with higher costs and finally increase the pipeline پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

788 - The study of water enterainment of plung region in density currents
داریوش کرمی چمه سید حسن گلمایی علی شاهنظری الهه حسینیان

The Study of river water quality interation with lakes and dam reservoirs is important from anexploitation point of view. When river water with different densities enters a lake or dam reservoir,underflow density current phenomenon occurs. Because of the density, so und چکیده کامل

The Study of river water quality interation with lakes and dam reservoirs is important from anexploitation point of view. When river water with different densities enters a lake or dam reservoir,underflow density current phenomenon occurs. Because of the density, so understandingdifferent arrays of this phenomenon Seems necessary for checking erosion and sedimentationprocesses and their management in dams reservoir. one of the important arrays in densitycurrent phenomena is the enterainment of ambient water caused by the underflow density current.In this research, enterainment in plunging region for this flows studied by the physical model andchecking three parameters: entrance flow's Concentration, bed slop, and entrance discharge.Experiments were performed in a flume With 9.75 m length, 50 cm in width and 80 cm height, threeslops and four concentration, with different discharges. The experimental results indicated that bedslop had a direct influences on the enterainment rate of ambient water in the plunging region. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

789 - Optimal Control Pressure for Leakage Minimization in Water Distribution Systems Using Imperialist Competitive Algorithm
جعفر جعفری اصل بهرام سامی کشکولی مهدی بهرامی

One of the key factors affecting leakage in water distribution systems is network pressure management by putting Pressure Reduce Valves (PRV) in the flow path and optimal regulation of these vales in water networks. This study aimed at investigating optimal pressure man چکیده کامل

One of the key factors affecting leakage in water distribution systems is network pressure management by putting Pressure Reduce Valves (PRV) in the flow path and optimal regulation of these vales in water networks. This study aimed at investigating optimal pressure management problems so as to minimize leakage in water distribution networks. To do so, an approach was proposed for both optimal positioning and setting of pressure reduction valves (PRVs), where location optimization and optimal operation issue of valves was considered. In the present research, in order to resolve these problems, an optimization model—a simulation based on a Meta heuristic algorithms called as Imperialist Competitive Algorithm (ICA)—was utilized. In this model, ICA optimization in MATLAB environment was integrated with hydraulic simulation of EPANET model. The results revealed that in case all the limitations of the problem are observed, employing this method to determine the position of the pressure reduction valves and regulate them lowered the mean leakage rate of the network by 12% in three phases of maximum, average and minimum aquatic need periods. This means that the proposed method was effective in regulating the pressure level to minimize leakage in networks. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

790 - An Analysis of changes in hydraulic parameters on water entrainment in converging channels
ایوب مرادی مهدی قمشی بهنام سروری نژاد

Building of Dam from thousands of years BC was known, and the humans with use of them alwaystry to preserve and utilize surface water resources, but sedimentation problem always is the mostimportant factor in shortening the useful life of dams , and a lot of reservoirs چکیده کامل

Building of Dam from thousands of years BC was known, and the humans with use of them alwaystry to preserve and utilize surface water resources, but sedimentation problem always is the mostimportant factor in shortening the useful life of dams , and a lot of reservoirs were filled by sedimentsdue to this process and therefore most of dams have been abandoned. One of the most importantphenomena that affects sedimentation is density current. Research must be continue to recognize therole of this phenomena in sediment process. In this research the effect of changes in parameters suchdischarges, concentration and slope gradient in density currents were investigated in the convergingchannels. Experiments were carried out in a flume with changeable bed slope, width 72.5 cm, depth 60cm, Length 6 meter, three convergence angle, three discharge, three concentrations and three bed slopein laboratory models of hydraulic of Shahid Chamran University. The results showed that increase ofdischarges and slope gradient will increase water entrainment and increasing of concentration willdecrease it. Finally an equation is presented for water entrainment in each convergent angle. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

791 - Rainfall-ground water level modeling using Adaptive Neuro-Fuzzy Inference Systems
یول امان ناظری نادر جندقی مجتبی قره محمودلو مجید عظیم محسنی

Groundwater is the most valuable water resource in Iran, which is mainly influenced by rainfall patterns in a region. In the present study, 30-years rainfall and groundwater level data were used in the three watersheds of Galikesh, Ramian and Mohammadabad to model the r چکیده کامل

Groundwater is the most valuable water resource in Iran, which is mainly influenced by rainfall patterns in a region. In the present study, 30-years rainfall and groundwater level data were used in the three watersheds of Galikesh, Ramian and Mohammadabad to model the rainfall and groundwater level. The prediction of the groundwater level using the rainfall data for the next 12 months was done using the Transfer Function (TF) and using SAS software. Then, the validation of predicted data was evaluated using MAD, RMSE and MAPE indices. The results of the autocorrelation diagrams showed that in Galikesh and Mohammadabad watersheds, rainfall has a direct effect on the groundwater level with a delay of three months, but in the Ramian watershed, this delay was one month. It was also found that the transfer function model had a good performance in fitting the monthly groundwater level in all 3 studied watersheds پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

792 - Evaluation of water quality loushan olive orchards and negative effects of agriculture on the environment
علی لاهیجی علیرضا قدرتی

Loushan is also one area of the Gilan province with arid southern climates due to low rainfall (average 250 mm per year) and has the highest level of drought to irrigate olive orchards in the province that is dependent on the water from these wells , since the Loushan a چکیده کامل

Loushan is also one area of the Gilan province with arid southern climates due to low rainfall (average 250 mm per year) and has the highest level of drought to irrigate olive orchards in the province that is dependent on the water from these wells , since the Loushan area quality of water of wells is not defined. In order to evaluation of the quality of these waters that about 40 water samples were collected of olive gardens in this area. The results showed that 62.16 % salinity waters are between 700 and 3,000 μmohs/cm and 27 % of waters with a salinity of over 3000 μmohs/cm , that based on classification Wilcox about 13 % of waters are in-class C2S1 and 60 % of waters are in class C3S1 that are component of salt water by applying devices to use and 27 % waters are in-class C4S1 a saline waters and harmful for agriculture . The study found that salinity in irrigation water was very high in some areas and neglect in this area will be a threat to this gardens which caused the accumulation of salts , soil degradation and reduction of yield, thus is essential to strategies for utilizing of this waters and soluble dissolved waters accumulated in the soil. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

793 - Investigation of fixed classical sprinkler irrigation systems with variable sprinklers in Isfahan province
مسعود فرزام نیا حسین دهقانی سانیج

In this study, fixed classic sprinkler irrigation systems with mobile sprinklers implemented in 15 farms in Isfahan province were evaluated. The users of the mentioned systems were relatively satisfied and believed that changing the system from surface irrigation to spr چکیده کامل

In this study, fixed classic sprinkler irrigation systems with mobile sprinklers implemented in 15 farms in Isfahan province were evaluated. The users of the mentioned systems were relatively satisfied and believed that changing the system from surface irrigation to sprinkler irrigation has reduced water consumption and increased the area under cultivation and as a result has increased income, but has reduced unit yield and product quality. Most farms were in windy areas, with an average windfall loss of 20%. The average values of uniformity of water distribution and uniformity of systems were 58 and 65, respectively, and were classified into three quality groups: "poor", relatively good and good. The maximum, minimum and average values for the lowest potential quadrant (PELQs) application efficiencies were 72, 19 and 48, respectively, and for the lowest quadrant (AELQs) application efficiencies were 66, 14 and 41%, respectively. Most farms were under-irrigated and this is why the values of the last two parameters are close. According to the obtained results, the country is facing water and energy shortages, small land ownership and, most importantly, climate restrictions, the use of these systems can not be effective without careful management and supervision. It is better to replace them with medium pressure sprinkler irrigation systems (small sprinklers) or low pressure systems in general. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

794 - Weather modification, solving way to climate change adaptation
سمانه پورمحمدی مهران فاطمی

One of way to improving countries is using optimum and useful of natural resources. Among vital and important of natural resources are water resources. Increasing growth of population, industrial developing, economical and also public healthy and comfortable level, have چکیده کامل

One of way to improving countries is using optimum and useful of natural resources. Among vital and important of natural resources are water resources. Increasing growth of population, industrial developing, economical and also public healthy and comfortable level, have caused to increasing water supply. On the other hand, global warming and abnormal climate change impact have effected on natural harmony of climate in countries, especially in Iran. There are many ways to climate change adaptation and mitigation, that international weather organization have suggest applying of approval and scientific method that it is weather modification. Aim of this research is assessment of cloud seeding effective to surface and ground water resources to climate change adaptation and mitigation in Tehran province in 2015. For this purpose, we were using several steps to achieve goals. At the first, we were prepared needed data and information. In the second step, cloud seeding operation had evaluated with provided data and local regression method. After that to determination of cloud seeding impact on surface and ground water was used to hydro climatic budget modeling. In fourth step, runoff and ground water discharge affected by cloud seeding operation was estimated. Result show that cloud seeding operation could increase runoff 63.9 million cubic meters (with SCS equation) or 51.2 million cubic meters (with logical equation) and 40.5 million cubic meters was increased to ground water resources in Tehran in 2015. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

795 - Assessing the environmental effects of inter-basin water transfer using the ICOLD matrix method (Case study: Koohrang3 Tunnel)
حسین محمدی احمدمحمودی مهدی رادفر رسول میرعباسی نجف آبادی

The Inter-basin water transfer projects are carried out by conventional methods such as pipelines, canals and tunnels. Undoubtedly, water transfer by tunneling method, like other development projects, has many environmental effects and consequences that need to be evalu چکیده کامل

The Inter-basin water transfer projects are carried out by conventional methods such as pipelines, canals and tunnels. Undoubtedly, water transfer by tunneling method, like other development projects, has many environmental effects and consequences that need to be evaluated for environmental impacts in various stages of project implementation, including construction and operation. The purpose of this study is to evaluate the environmental impact (EIA) of Koohrang 3 tunnel during the construction phase. In this study, using the ICOLD matrix method (International Commission on Large Dams), environmental effects including the physical, biological, socio-economic and cultural environments of Koohrang 3 tunnel were studied. The ICOLD matrix method has the ability to evaluate the qualitative environmental effects of the designs and show them as quantitative data within the matrix. Koohrang 3 tunnel with a length of 24.1 km was constructed in Koohrang city of Chaharmahal and Bakhtiari province, in order to transfer water at a rate of about 255 million cubic meters per year, to meet part of the water demands of the Central Plateau of Iran. In this study, for the first time, the physical, biological, economic, socio-cultural and cultural environmental effects of Koohrang 3 tunnel were studied using the ICOLD matrix method. The findings of this study showed that Koohrang 3 tunnel has a total of 705 positive and negative effects, including 244 positive effects and 461 negative effects. The share of positive effects is about 34.5% and the share of negative effects is 65.5%. The results indicated that the Koohrang 3 tunnel, with -627 points, has had major negative effects on the environment of the region. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

796 - Impact of Watershed Management activities on flood hydrograph Using HEC-HMS Model (Case Study: Ramyan Watershed)
پیام ابراهیمی جمیله سلیمی کوچی محسن محسنی ساروی

Increasing the use of water and soil resources in watershed in recent years and unproductive and inappropriate use of land ecology has exacerbated the occurrence of floods. In this context, watershed management is one of the most effective ways to cope with this crisis. چکیده کامل

Increasing the use of water and soil resources in watershed in recent years and unproductive and inappropriate use of land ecology has exacerbated the occurrence of floods. In this context, watershed management is one of the most effective ways to cope with this crisis. This research quantify the results of these activities by calculating the decreased volume and discharge due to biomechanical measures taken in the Ramyan watershed in Golestan province. Using the HEC-HMS model and taking into account the CN coefficients in three dry, moderate and wet periods, reduced peak discharge and volume with a return period of 2 to 500 years were estimated. In order to control the estimates, four events were used during the statistical period of 21 years from the hydrometric station and the rain station in the region. After optimizing the input CN values to the HEC-HMS model, peak discharge and total flood volume were estimated with accuracy of 3.16 and 11.3 percent. Investigations show that biomechanical operations can reduce the 10 years peak discharge by 40.72 percent, while the 20-year discharge will be reduced by 30.18 percent. On the other hand, hydrograph before and after biomechanical operations shows that the flood volume and peak discharge of Ramyan watershed has decreased with respect to time and the watershed management operation was effective. Thus, in general, the effect of watershed management operation emphasis on biomechanical measures on the flood discharge in the Ramyan watershed is positive. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

797 - Study of Water Use Efficiency in the potato farms of Hamadan-Bahar Plain
محمد رضا قاسمی نژاد صفر معروفی

Water resource limits, missing a developed irrigation program and undesirable water quality are the basic parameters that affect agricultural development of Iran. This research focus on irrigation amount water and its duration in other to increase crop yield of potato o چکیده کامل

Water resource limits, missing a developed irrigation program and undesirable water quality are the basic parameters that affect agricultural development of Iran. This research focus on irrigation amount water and its duration in other to increase crop yield of potato on Hamadan-Bahar plain. To this regard, there potato farm located on different area of the plain were selected during agronomic year 2011. Consumption water amount (W) and crop yield (Y) were measured in order to calculate the water use efficiency (WUE) of the farms. Based on the measurements, the minimum and maximum used water amount in the plots farms were 4481, 7500 m3/ha. The related values in the control farms also were 5092 and 8279 m3/ha. The results showed that potato yield significantly was increased (13%) by training of proper planning program of irrigation. This increasing yield resulted decreasing (13.1%) on using water content and increasing of water use efficiency (29%) in all farms of the experiment. The farmers training also showed that tensiometer is a simple and favorite instrument for water measurement compared with gypsum blocks. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

798 - Investigation of Water Ponds rehabilitations for Control and Storage of Surface Waters in Province of Mazandaran
علی باقری

The water pond is one of water storage structures in the Mazandaran province. In fact, water pond is an earthen storage pool and very large, that by using rake up and excavation of a range and pouring and banging and creating of wall in this area achieved. Surplus surfa چکیده کامل

The water pond is one of water storage structures in the Mazandaran province. In fact, water pond is an earthen storage pool and very large, that by using rake up and excavation of a range and pouring and banging and creating of wall in this area achieved. Surplus surface waters were stored in these ponds during non-agricultural seasons and used in growing seasons. Since most of the water ponds have a long history and were constructed with basic equipment, they have little depth and the walls have not sufficient strength. The heavy rain may destroy walls and cause damages. Besides, the amount of water loss through leakage is high. With the arrival of sediments, water storage volume in the ponds decreased. Considering the foregoing, the water ponds need to dredging, increasing the depth of the reservoir, consolidation of wall. In this study, seven water ponds in the mazandaran province were considered and the impact of their improvements on increasing the water storage volume and control of surface water were evaluated. The results showed that after rehabilitation, storage volume of Water Ponds 19.35 Mm3 increases, this means that for every hectare of water pond after rehabilitations storage volume on average 28043 m3 increases. that this increase of storage volume for every hectare of water pond is equivalent to 185/7 percent. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

799 - The use of non-conventional waters, including sewage and treated wastewater, in the agricultural sector
حامد پورصمصام بهروز قمرزاده

The lack of fresh water sources as well as the decrease in the quality of water in the agricultural sector has necessitated the need to find new sources for use in irrigation. In this regard, using unconventional waters is one of the upcoming options. Reusing the draina چکیده کامل

The lack of fresh water sources as well as the decrease in the quality of water in the agricultural sector has necessitated the need to find new sources for use in irrigation. In this regard, using unconventional waters is one of the upcoming options. Reusing the drainage of agricultural lands as an accessible non-conventional water source is one of the ways to solve the shortage of water resources. Unconventional water resources have the potential to increase available water resources and reduce the gap between the availability and demand of fresh water in the future in water-scarce countries. Utilizing the capacity of non-conventional water resources is an example of moving towards efficient and sustainable water management solutions, which is expected to change water management and gradually shift reliance in water-scarce areas from conventional to non-conventional sources. Considering the importance of the subject, in this research, the use of unconventional waters, including drainage and treated wastewater, in the agricultural sector has been investigated by introducing the situation of drainage in Khuzestan province. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

800 - Valuation of Groundwater Resources in Agricultural uses: Bijar,Iran
سمیه ذوالفقاری احمد قیدی

The agricultural sector is of particular importance in the city of Bijar. Thus, the economic value perunit of water applid to the side effects of excessive groundwater resources in this area has a utmostimportance. Payment for estimation of water on a suitable productio چکیده کامل

The agricultural sector is of particular importance in the city of Bijar. Thus, the economic value perunit of water applid to the side effects of excessive groundwater resources in this area has a utmostimportance. Payment for estimation of water on a suitable production function was estimated revenueproducers. Therefore in this study to estimate the economic value of water resources in agriculture,contingent valuation method (CVM) was used. Due to the lack of a clear market for agricultural waterin and input results Hmchnn the willingness to pay for water used to estimate the share of incomeproducers Estimated production function properly .Required data from a random sample of 110farmers were included.Well as consumer surplus under normal and drought, respectively, 594/16 and3553/23 reduced to Rs. (It is worth noting that the figures and results, economic data in 1390 is). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

801 - Estimation of erosion and sediment in the Vashmgir dam upstream basin
وحید یزدانی سپیده یکه باش امیر حسین آقاخانی افشار

Due to the importance of water and its vital role in human life, river studies and consequently studies on watersheds seem necessary. Golestan province with an area of 20437 square kilometers is located between latitude 36˚ 24΄ to 38˚ 0΄ north and 53˚ 51΄ to 56˚ 14΄ eas چکیده کامل

Due to the importance of water and its vital role in human life, river studies and consequently studies on watersheds seem necessary. Golestan province with an area of 20437 square kilometers is located between latitude 36˚ 24΄ to 38˚ 0΄ north and 53˚ 51΄ to 56˚ 14΄ east. Gorganrood is one of the most important rivers in Golestan province and flows in the whole plain of Gorgan and divides it into two parts. Its catchment area is 10,250 km2. The main and important step in the study of erosion and sedimentation by experimental method is to determine and identify the forms and appearance of erosion. At this stage, various maps including river network, slope, geology, geomorphology, soil science and land use were studied; The map of the region was determined and the map was verified by interpreting aerial photographs and field visits. MPSIAC model was used to estimate the amount of erosion and sediment in the sub-basins. According to field studies and the results obtained, various types of erosions have occurred in the study area. According to the studies, the highest erosion was under the basin with code 1625220 (bed load 3.62 and with suspension 14.47) and the lowest erosion was under the basin with code 1624210 (bed load 0.32 and suspended load 1.3). Based on results, the sediment delivery ratio in the studied basins is between 23.6 to 39.6%. thus, the amount of special sediment varied between 1.6 to 18.1 and special erosion between 4.9 to 58.3 tons per hectare per year. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

802 - Assessing the Water Resources Crisis of Mehran plain by Comparing and Analyzing Meteorological and Hydrological Drought Parameters
علی عباسی نیا جعفر مرشدی منیژه ظهوریان جبرئیل قربانیان

Lack of water and lack of proper management of available water resources creates a water crisis that is exacerbated by droughts and has various environmental, social and economic dimensions. The purpose of this study is to analyze and compare meteorological drought and چکیده کامل

Lack of water and lack of proper management of available water resources creates a water crisis that is exacerbated by droughts and has various environmental, social and economic dimensions. The purpose of this study is to analyze and compare meteorological drought and groundwater of Mehran plain using standardized precipitation index (SPI) and groundwater index (GRI) to assess the water resources crisis. In order to study the meteorological drought, monthly rainfall information of Mehran synoptic station was used and in order to study the drought of groundwater in Mehran plain, groundwater level changes in Mehran plain were analyzed based on water level data of 23 observation wells. Also, SPI index was used to monitor meteorological drought and GRI index was used to monitor hydrological drought in Mehran plain. The statistical period required for drought analysis was a 25-year statistical period from the water year of 75-74 to 97-96. After determining the moisture periods of the indices, monthly groundwater zoning maps were prepared. To prepare these maps, the kriging model was selected from among different models. Finally, by applying the optimal half-change model in kriging and entering groundwater data as a point layer, raster maps were prepared using Arc GIS software. The results of the SPI index show that during a period of statistics, 4 periods of severe drought occurred, the most severe of which was the 90-91 water year, with a value of SPI of -1.73. Also, the results obtained from the GRI index in the region show that an 11-year period of groundwater drought occurred, ie it started from the water year of 88-87 and continued until the water year of 98-97, the most severe of which was 90-91 with an index value of -1.11. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

803 - Evaluation of groundwater contamination in the Marand study area under urban wastewater reuse conditions in agriculture using GODS
فرناز سلامتی امیرحسین کوکبی نژاد محمدعلی حسن پور

The study area of Marand city is 45 ° 46 'east longitude and 38 ° 26' north latitude and is located in the northwest of East Azarbaijan province and 60 km northwest of Tabriz province. Unfortunately, in recent years, the development of countries, including Iran, چکیده کامل

The study area of Marand city is 45 ° 46 'east longitude and 38 ° 26' north latitude and is located in the northwest of East Azarbaijan province and 60 km northwest of Tabriz province. Unfortunately, in recent years, the development of countries, including Iran, has led to more exploitation and improper use of groundwater resources, which reduces these resources and does not control the amount of pollutants that have been created for various reasons, the background of pollution of these valuable resources Has provided. In this research, we tried to use the GODS method and using ArcGIS maps, geospatial analysis and unsaturated area ranking map, groundwater depth map, soil environment rating map, environmental rating map The aquifer and map of the vulnerability of Marand aquifer and the vulnerability map of Marand aquifer are plotted and according to the importance and sensitivity of the contamination assessment of Marand aquifer, the results of the assessment of urban wastewater pollution in agriculture are indicative of This is the eastern part of the plain, despite the large population living in the area with further contamination In comparison to the west of the plain, which is the most agricultural land, it is better to use purified wastewater in the west of the plain for irrigation of agricultural land based on puddling management in the study area. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

804 - Determination chlorine of groundwater with electrical conductivity by Geostatistical methods (Case study of drinking water wells Mashhad)
سید حسین موسوی فضل علیرضا فرید حسینی بیژن قهرمان

Information on chlorine concentration in groundwater for drinking and agriculture is important. If theconcentration of this element is in too much water can cause problems for humans and is toxic toplants. Measurement of chloride in groundwater is extensive, costly and چکیده کامل

Information on chlorine concentration in groundwater for drinking and agriculture is important. If theconcentration of this element is in too much water can cause problems for humans and is toxic toplants. Measurement of chloride in groundwater is extensive, costly and time consuming. Find easyand inexpensive method has a special importance. the Statistical methods are based on spatialvariables. Changes of these variables point to the other have a certain continuity. This study forevaluation the ability of geostatistical methods for estimating chlorine using auxiliary variablesElectrical Conductivity in groundwater of Mashhad and the surrounding was conducted . For thispurpose, 276 wells were sampled and Parameters were measured electrical conductivity and chlorine.The data with software GS+ were analyzed. To determine the spatial correlation of data, Variogramswere calculated and plotted.The results showed good continuity exists between the measuredparameters. The correlation between two variables based on the variogram, 0 .91 Was calculated.Spherical model for Electrical Conductivity and Gaussian model for chlorine based on the minimumamount of RSS as the most suitable model was fitted to the data. For Comparison of methodsestimation of the root mean square error (RMSE) and plot of observational and estimated values wereused. Geostatistical methods, the chlorine more accurately than IDW and NDW methods wereestimated. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

805 - Providing practical solutions to reduce water consumption in Mashhad
وحید یزدانی الهام یاری هادی نجف زاده سمانه توکلی امینیان سپیده یکه باش

Population growth and redistribution and changing production and consumption patterns are two factors that define the vulnerability of an area, economic sector or population group to water resources. The present study offers suggestions for reducing water consumption ac چکیده کامل

Population growth and redistribution and changing production and consumption patterns are two factors that define the vulnerability of an area, economic sector or population group to water resources. The present study offers suggestions for reducing water consumption according to Mashhad conditions and its effectiveness is presented. Also the necessary conditions for achieving a lasting coalition are provided based on game theory. Results show it is possible to prevent the loss of about 35 to 52 million cubic meters per year by repairing worn-out water supply lines. However, this solution requires extensive planning, costly and time consuming process. If it is possible to replace treated water with treated wastewater in 10 to 20% of urban consumption, it is finally possible to store about 17.5 to 35 million cubic meters of drinking water per year. The mentioned solutions such as educational and cultural solutions to reduce water consumption in the home sector are short-term and relatively less costly solutions if these solutions lead to a reduction in consumption on average. In the household sector, by 15 to 20 percent, we will eventually save 21 to 28 MCM per year in municipal water consumption. Currently, only 20% of the water needed in green space is supplied from drinking water sources, which is about four million cubic meters per year. Therefore, by replacing this amount with non-drinking water, it can store 4 million cubic meters of drinking water annually. If solutions are found to reduce consumption in the industrial and commercial sectors and lead to a 10 to 20 percent reduction in water consumption in these two sectors, it will ultimately lead to savings of 1.5 to 3 MCM Water will be in the year. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

806 - کاربرد برنامه‌ریزی آرمانی در تعیین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی با تاکید بر آب مجازی دراستان کردستان
mostafa baghbanyan Hamed Ghaderzadeh Ghodratollah Emamverdi Marjan Damankeshideh Narciss Amin Rashti,

امروزه تولید محصولات مقرون به صرفه ،همواره از دغدغه‌های کشاورزان و سیاست‌گذاران می‌باشد. بر این اساس، لازم به نظر می‌رسد تا بتوان در سیاست‌گذاری‌های کشت ،افزون بر هدف‌های سیاست‌گذاران، نیازمندی‌ها و اهداف کشاورزان در کنار یکدیگر در نظر گرفته شود. بنابراین، مطالعه حاضر ب چکیده کامل

امروزه تولید محصولات مقرون به صرفه ،همواره از دغدغه‌های کشاورزان و سیاست‌گذاران می‌باشد. بر این اساس، لازم به نظر می‌رسد تا بتوان در سیاست‌گذاری‌های کشت ،افزون بر هدف‌های سیاست‌گذاران، نیازمندی‌ها و اهداف کشاورزان در کنار یکدیگر در نظر گرفته شود. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اقتصادی الگوی بهینه کشت محصولات زراعی استان کردستان به تفکیک شهرستان‌های آن با تاکید بر حداقل آب مجازی طرح ریزی و اجرا شد. به این منظور آمار و اطلاعات موردنیاز در سال زراعی 95-1394 در قالب تدوین الگوی برنامه‌‌ریزی آرمانی استفاده گردید. نتایج مطالعه نشان داد، الگوی کشت فعلی واحدهای تولیدی شهرستان‌های استان دارای مزیت نسبی نبوده و از اینرو الگوی فعلی کشت باید تغییر یابد. به بیان دیگر، تغییرات الگوی کشت محصولات زراعی به سمت تخصصی شدن و متناسب با مزیت نسبی منطقه در حال تغییر هستند و محصولاتی وارد الگوی کشت شده‌اند که با امکانات و شرایط هر منطقه (شهرستان) سازگار می‌باشند. این تغییرات به نحوی است که سطح زیرکشت برخی از محصولات نسبت به وضعیت فعلی کاهش و برخی دیگر افزایش معنی‌داری پیدا کرده است. به طوری که محصولی مانند گندم آبی به طور کلی در الگوی بهینه وارد نشده است. همچنین بیشتر محصولات به دلیل عدم مزیت نسبی و غیرمتناسب با شرایط منطقه و همچنین بازدهی پایین آن‌ها از الگو حذف شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

807 - طراحی مدل علّی مدیریت مصرف آب با استفاده از رویکرد ترکیبی FDelphi-FDANP (مورد مطالعه شرکت آب و فاضلاب مازندران)
habibollah dadashi ali Sorayaei seyed ali Nabavi Chashmi

10.30495/imj.2021.681899

محدودیت های منابع آب آشامیدنی، خشک و کم آب بودن کشور، افزایش جمعیت و تقاضا، مصرف نادرست آب طی دهه های اخیر و توزیع نامتوازن زمانی و مکانی منابع آب موضوع بسیار حائز اهمیت است. نیاز به تغییر در شیوه های مدیریت تقاضای آب شرب و پیش بینی تقاضاهای جدید از طریق تحلیل عوامل موث چکیده کامل

محدودیت های منابع آب آشامیدنی، خشک و کم آب بودن کشور، افزایش جمعیت و تقاضا، مصرف نادرست آب طی دهه های اخیر و توزیع نامتوازن زمانی و مکانی منابع آب موضوع بسیار حائز اهمیت است. نیاز به تغییر در شیوه های مدیریت تقاضای آب شرب و پیش بینی تقاضاهای جدید از طریق تحلیل عوامل موثر بر مصرف آب را بیشتر کرده است. هدف مقاله حاضر ارایه الگو جهت اولویت بندی راهبردهای مدیریت مصرف آب در بخش خانگی می باشد. اطلاعات از طریق مطالعه و بررسی کتابخانه ای در این حوزه و مصاحبه با خبرگان صنعت آب گردآوری شد. سپس با نمونه گیری گلوله برفی به تشکیل پانل دلفی با رویکردی فازی، عواملی که از جامعیت بیشتری برخوردار بودند شناسایی شد که در نهایت خبرگان بر 7 معیار اصلی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فنی و مهندسی، قانونی و مدیریتی، مکانی و زمانی با 26 زیر معیار تاثیرگذار اتفاق نظر داشتند. برای بررسی درجه اهمیت و ارتباط بین عوامل و اولویت بندی زیرمعیارها با استفاده از تکنیک DANP فازی اقدام شد. نتایج نشان داد که عوامل اصلی فنی و مهندسی با درجه اهمیت (144/0)، زمان (790/0) و فرهنگی(040/0) به عنوان عامل اثرگذار تاثیر مهمی در مصرف آب داشته است و همچنین زیرمعیارهای اثرگذار شامل تنوع بخشی در عرضه، درآمد سرانه، جمعیت، علایق مصرف کننده، تعرفه و قیمت گذاری، مدت حضور در منزل، انگیزه مصرف، سطح زیر بنا، شاغل بودن زنان، فشار شبکه و برنامه های اصلاح الگوی مصرف می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

808 - شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر زنجیره تامین لجستیک معکوس پسماند فاضلاب صنعتی در شرکت معدنی و صنعتی گل گهر
Mostafa Mahmoudabadi SADEGH ABEDI

10.30495/imj.2021.686119

در سال‌های اخیر با توجه به اهمیت پسماند فاضلاب صنعتی، ذینفعان زنجیره تأمین انتظار دارند که زنجیره تامین لجستیک معکوس تأمین مورد توجه قرار گیرد. بنابراین هدف پژوهش شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر زنجیره تامین لجستیک معکوس پسماند فاضلاب صنعتی در شرکت معدنی و صنعتی گل چکیده کامل

در سال‌های اخیر با توجه به اهمیت پسماند فاضلاب صنعتی، ذینفعان زنجیره تأمین انتظار دارند که زنجیره تامین لجستیک معکوس تأمین مورد توجه قرار گیرد. بنابراین هدف پژوهش شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر زنجیره تامین لجستیک معکوس پسماند فاضلاب صنعتی در شرکت معدنی و صنعتی گل گهر بود. پژوهش توسعه‌ای کاربردی بوده و بصورت آمیخته انجام گرفت. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند 12 خبره آشنا به پژوهش تعیین گردید. در بخش کیفی برای کدگذاری و شناسایی عوامل از تحلیل مضمون استفاده گردید. برای اولویت‌بندی عوامل در بخش کمی دیمتل فازی با کمک نرم افزار دیمتل سالور به کار گرفته شد. نتایج حاصل نشان داد که عوامل موثر بر زنجیره تامین لجستیک معکوس پسماند فاضلاب صنعتی شامل 7 مضمون کلی می‌باشند. تعهد مدیریت، محیط زیست، هزینه، انعطاف‌پذیری، قوانین و مقررات، اجتماعی و مدیریت کیفیت جامع می باشند. با استفاده از تکنیک دیمتل مشخص گردید تعهد مدیریت تاثیرگذارترین عامل بر دیگر عوامل می‌‌باشد و محیط زیست تاثیرپذیرترین عامل بر دیگر عوامل می‌باشد که خود نشان دهنده تاثیر عوامل دیگر بر این عامل می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

809 - نگاهی به بازتاب بنیان‌های کیش آناهیتا در داستان بیژن و منیژه
مسعود پاکدل

این جستار به بررسی بنیان‌های کیش آناهیتا در داستان بیژن و منیژه می‌پردازد. بنیان‌های کیش آناهیتا همانند: حیات و زایندگی، تقدس و برکت، سلطه و قدرت و... . در داستان بیژن و منیژه که رشته‌ای باریک و نامرئی از اسطوره و داستان را داراست، دیده می‌شود. آناهیتا (ایزد بانوی آب) د چکیده کامل

این جستار به بررسی بنیان‌های کیش آناهیتا در داستان بیژن و منیژه می‌پردازد. بنیان‌های کیش آناهیتا همانند: حیات و زایندگی، تقدس و برکت، سلطه و قدرت و... . در داستان بیژن و منیژه که رشته‌ای باریک و نامرئی از اسطوره و داستان را داراست، دیده می‌شود. آناهیتا (ایزد بانوی آب) در سراسر ایران کهن، فرشتة پاکی و طهارت است. آناهیتا در اسطورۀ آفرینش زرتشت و فرزند وعده ‌داده‌شدۀ زرتشت نقش‌آفرینی کرده است و نماد عفت و پاک‌دامنی زنانه است. قدرت و تسلط دارد و فاعل و کنشگر است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که در داستان بیژن و منیژه، نقش منیژه بازنمایی عملکردهای آناهیتاست. او عاشق و دل‌باخته است. روحیۀ زنانه‌اش در داستان جریان دارد، ناجی بیژن است، آب و غذا به بیژن می‌رساند و موجب رهایی بیژن گشته است. هبوط بیژن در چاه موجب وصال او می‌گردد؛ زیرا بیژن باید مرارت و سختی ببیند تا شایستة وصال منیژه شود. از همین روی، ویژگی‌های ایزد بانوی آناهیتا در او جلوه‌گر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

810 - کهن نمونه «آب» و کارکرد آن در اسطوره و حماسه
مهدی شریفیان بهزاد اتونی

One the important discussion of mythological criticism school is “archetypes”. The archetypes are mental package that give us the all of the human’s mental features since ancient age up to now. The one of these archetypes that has not already explored چکیده کامل

One the important discussion of mythological criticism school is “archetypes”. The archetypes are mental package that give us the all of the human’s mental features since ancient age up to now. The one of these archetypes that has not already explored extensively is the “water”.This paper has attempted to investigate archetypes and collective unconscious, as well as functions of “water” archetype in myth and mythical epic. Among these functions the followings are considered the most considerable in epic: creation of world by “water”, passing mythical hero from water and his birthday, immortality and getting life shield against death by water, cleaning of spiritual of human and objects by water and tie of water and snake in myth. Finally, applying the mythological approach the paper investigates an archetype in Persian epic, Rostam’s Flag, which is similar to dragon. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

811 - شناسایی مؤلفه‌های الگوی تلفیقی استراتژیک توانمندسازی منابع انسانی بر اساس رویکرد فراترکیب در صنعت آب و فاضلاب
اکبر شیدائی حبشی سلیمان ایران زاده هوشنگ تقی زاده

هدف از تحقیق حاضر شناسایی مؤلفه‌های استراتژی توانمند سازی، رهبری تحولگرا و دلبستگی شغلی جهت استفاده در الگوی تلفیقی استراتژیک توانمندسازی منابع انسانی در شرکت‌های آب و فاضلاب استان‌های آذربایجان غربی و شرقی بر اساس رویکرد فراترکیب است. بر اساس بررسی مبانی و مرور پیشینه چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر شناسایی مؤلفه‌های استراتژی توانمند سازی، رهبری تحولگرا و دلبستگی شغلی جهت استفاده در الگوی تلفیقی استراتژیک توانمندسازی منابع انسانی در شرکت‌های آب و فاضلاب استان‌های آذربایجان غربی و شرقی بر اساس رویکرد فراترکیب است. بر اساس بررسی مبانی و مرور پیشینه تحقیقات انجام‌شده، مشاهده می‌شود که بیشتر این تحقیقات به‌صورت مجزا، کمی و همبستگی مورد بررسی قرارگرفته است. به ‌بیان ‌دیگرهیچ‌ یک از مطالعات انجام‌شده همانند تحقیق پیشرو، از یک الگوی جامع در فرآیند توانمندسازی منابع انسانی استفاده نکرده اند. این پژوهش از اولین مطالعاتی است که می‌تواند به‌عنوان یک مبنایی در جهت توسعه و بسط تئوریک مفاهیم مرتبط با فرآیند توانمندسازی منابع انسانی، در قالب یک الگوی تلفیقی استراتژیک توانمندسازی منابع انسانی در سازمان‌ها، بالأخص سازمان‌های صنعتی مانند شرکت‌های آب و فاضلاب در زمینه کاربردی و پژوهشی کمک نماید.در این تحقیق از رویکرد فراترکیب کیفی و روش باروسو و ساندولسکی، استفاده شد. بدین صورت که مؤلفه‌های مرتبط با الگوی تلفیقی با تحلیل مقالات داخلی و خارجی در یک بازه زمانی مشخص (1392- 1400 ) و ( 2013- 2021) و با استفاده از نظر خبرگان (با سابقه فعالیت در حوزه صنعت آب و فاضلاب) و بر اساس الگوریتم ارزیابی حیاتی شناسایی شد. در ادامه مدل مفهومی حاصل از روش فراترکیب و الگوریتم ارزیابی حیاتی ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

812 - بررسی تطبیقی رابطه بین فرهنگ سازمانی با سلامت سازمانی در شرکت‌های دولتی ایران به منظور ارایه مدلی مطلوب
مهران دریا قلی بیگی علیرضا منظری توکلی سنجر سلاجقه ایوب شیخی

این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی رابطه بین فرهنگ سازمانی با سلامت سازمانی در شرکت‌های دولتی ایران به منظور ارایه مدلی مطلوب (مطالعه موردی تطبیق شرکت گاز استان کرمان با شرکت آب و فاضلاب شهری استان کرمان) انجام شد. ابتدا مولفه‌های هر یک از متغیرها با توجه به مطالعات کتابخانه چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی رابطه بین فرهنگ سازمانی با سلامت سازمانی در شرکت‌های دولتی ایران به منظور ارایه مدلی مطلوب (مطالعه موردی تطبیق شرکت گاز استان کرمان با شرکت آب و فاضلاب شهری استان کرمان) انجام شد. ابتدا مولفه‌های هر یک از متغیرها با توجه به مطالعات کتابخانه‌ای مورد شناسایی قرار گرفت و در ادامه با استفاده از نظرات خبرگان مورد تایید قرار گرفت. این پژوهش بر حسب هدف، توسعه‌ای- کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات ترکیبی از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی است. ابتدا مولفه‌های فرهنگ سازمانی از طریق مطالعات کتابخانه‌ای شناسایی شد و با استفاده از روش دلفی و نظرخواهی از خبرگان تحقیق مورد تائید قرار گرفتند. جامعه آماری این پژوهش شامل دو گروه خبرگان و کارمندان شرکت گاز و آب و فاضلاب شهری استان کرمان می‌باشد. برای بررسی فرضیات از آزمون t تک نمونه‌ای، آزمون t دو نمونه‌ای و مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌ افزار 25 spss و اسمارت پی‌ال‌اس (Smart pls3) استفاده شد. نتایج حاصل از تطبیق نشان داد که از دیدگاه خبرگان مولفه‌ها در دو جامعه آماری تفاوتی ندارد و با مولفه‌های یکسان می توان فرهنگ سازمانی در دو شرکت را مورد سنجش قرار داد اما فرهنگ سازمانی در دو شرکت تفاوت معنی داری داشتند. همچنین نتایج نشان داد که بین فرهنگ سازمانی و مولفه‌های آن: فرهنگ مشارکتی، فرهنگ همانندی، فرهنگ انطباق‌پذیری و فرهنگ ماموریتی و سلامت سازمانی در شرکت گاز و آب و فاضلاب شهری استان کرمان رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

813 - بررسی اثر نانوذرات گرافن-سیلیکا بر خواص رئولوژیکی و ترموفیزیکی سیال حفاری پایه آبی
محمد غلامحسین زاده اشکان غفوری

گل حفاری یکی از مهمترین و اساسی ترین ملزومات عملیات حفاری چاه های نفتی و گازی است. بهینه سازی خواص سیال حفاری منجر به کاهش زمان و هزینه های حفاری می‌شود. گل حفاری پایه آبی یکی از انواع سیال حفاری است که بدلیل سازگاری با محیط زیست بصورت عمده در عملیات حفاری چاه ها کاربرد چکیده کامل

گل حفاری یکی از مهمترین و اساسی ترین ملزومات عملیات حفاری چاه های نفتی و گازی است. بهینه سازی خواص سیال حفاری منجر به کاهش زمان و هزینه های حفاری می‌شود. گل حفاری پایه آبی یکی از انواع سیال حفاری است که بدلیل سازگاری با محیط زیست بصورت عمده در عملیات حفاری چاه ها کاربرد دارد. در این پژوهش به منظور بالا بردن بازدهی این نوع سیال حفاری از نانو ذرات گرافن و سیلیکون اکسید به نسبت وزنی برابر در گل حفاری پایه آبی استفاده شده است. این پژوهش به بررسی اثر غلظت های مختلف (۲۵/۰، ۵/۰، ۷۵/۰ و ۱ درصد کسر حجمی) این نانوذرات بر خواص مختلف سیال حفاری از قبیل گرانروی پلاستیکی، نقطه واروی، استحکام ژله ای ۱۰ دقیقه و ۱۰ ثانیه، حجم صافاب گل و ضریب هدایت حرارتی پرداخته است. تمامی آزمایشات خواص رئولوژیکی بر پایه استاندارد (API RP 13B) انجام شده است. از روش سیم داغ گذرا برای تعیین ضریب هدایت حرارتی سیال استفاده شده است. نتایج نشان می دهد افزایش نانوذرات تاثیر بسزایی بر خواص رئولوژیکی و ترموفیزیکی گل حفاری پایه آبی داشته و سبب کاهش ویسکوزیته پلاستیک (15 درصد)، کاهش حجم صافاب (25 درصد) و استحکام ژله ای و همچنین افزایش ضریب هدایت حرارتی به میزان 16 درصد در کسر حجمی 1 درصد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

814 - بهینه‌سازی توان و وزن چرخدنده‌های ساده به کمک روش‌های بهینه‌سازی فرا ابتکاری و روش‌های اجزا محدود
محمد صادقی علی سعداله

چرخدنده‌ها یکی از پرکاربردترین اجزای انتقال و یا تغییر قدرت محسوب میشوند که به وفور در صنعت به چشم میخورند. در طراحی چرخدنده ها، متغیرهای وزن، اندازه و راندمان از عوامل مهم و تاثیرگذار در یک طراحی بهینه محسوب میشوند، هرچند این عوامل گاهی در تضاد با یکدیگر هستند. از اینر چکیده کامل

چرخدنده‌ها یکی از پرکاربردترین اجزای انتقال و یا تغییر قدرت محسوب میشوند که به وفور در صنعت به چشم میخورند. در طراحی چرخدنده ها، متغیرهای وزن، اندازه و راندمان از عوامل مهم و تاثیرگذار در یک طراحی بهینه محسوب میشوند، هرچند این عوامل گاهی در تضاد با یکدیگر هستند. از اینرو اهمیت بهینه سازی در چرخدنده ها امری ضروری قلمداد میشود. امروزه با توسعه رایانه ها و گسترش نرم افزارهای مهندسی در علم مکانیک می‌توان در هزینه و در ساخت این چرخدنده ها پیشرفت قابل توجه ای کرد. چرخدنده مورد نظر در این تحقیق از نوع چرخدنده ساده است که البته این تحقیق قابلیت بسط به انواع دیگر چرخدنده ها را داراست. در این مقاله از نرم افزار انسیس و زبان برنامه نویسی متلب جهت مدلسازی و بهینه سازی چرخدنده ساده استفاده شده است. در این مطالعه، هدف افزایش بیشترین توان با کمترین وزن ممکن است. متغیرهای طراحی در این مقاله، توان، تعداد دندانه، مدول، و ضخامت چرخدنده هستند که به بهینه‌ترین شکل ممکن با نرم‌افزار متلب بهینه سازی شده اند و سپس با نرم‌افزار انسیس مدل‌سازی و تحلیل مهندسی میشوند. در این میان، قیودی مانند قیود مربوط به تنش‌های موجود، مدول، فاصله دو محور چرخدنده، راندمان، و ضرایب اطمینان نیز در نظر گرفته می‌شوند. نتایج حاصله از برنامه نویسی با خطای بسیار کمی نتایج حاصله از نرم افزار مهندسی را تایید میکند که این مهم مبین قابل قبول بودن مدل ریاضی ارایه شده در این مقاله است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

815 - کاربرد میکرو ذرات دی اکسید تیتانیوم و ذرات ضد آب شده با تکنولوژی نانو در پوشش‌های کامپوزیتی رنگ اپوکسی بر روی فولاد X52
امیر کاظمی احمد منشی مهدی بروجردنیا

در این پژوهش دو نوع پوشش کامپوزیتی بر پایه رنگ اپوکسی تقویت شده توسط نانو و میکرو ذرات دی اکسید تیتانیوم و ذرات آبگریز شده آن به طور جداگانه و با غلظت‌های 1، 2، 3، 4 و 5 درصد وزنی برای بهبود ویژگی‌های رنگ اپوکسی تهیه شد. به منظور بررسی رفتار آن ها بر روی فولاد X52 اعما چکیده کامل

در این پژوهش دو نوع پوشش کامپوزیتی بر پایه رنگ اپوکسی تقویت شده توسط نانو و میکرو ذرات دی اکسید تیتانیوم و ذرات آبگریز شده آن به طور جداگانه و با غلظت‌های 1، 2، 3، 4 و 5 درصد وزنی برای بهبود ویژگی‌های رنگ اپوکسی تهیه شد. به منظور بررسی رفتار آن ها بر روی فولاد X52 اعمال گردیدند و سپس با انجام آزمون‌های خوردگی و سایش خواص آن ها مورد بررسی قرار گرفت. ضخامت پوشش‌ها توسط دستگاه ضخامت سنج دیجیتال بررسی شدو رفتار مقاومت به خوردگی پوشش‌ها با استفاده از روش پلاریزاسیون در محلول سدیم کلرید 5/3% ارزیابی شد. نتایج آزمون خوردگی نشان داد که با اضافه کردن و افزایش غلظت ذرات تقویت کننده در پوشش‌ها مقاومت به خوردگی بهبود یافته و همچنین پوشش کامپوزیتی رنگ اپوکسی دارای 5 درصد وزنی تقویت کننده دی اکسید تیتانیوم آبگریز شده، مقاومت به خوردگی بهتری نسبت به سایر نمونه‌ها از خود نشان می دهد. برای بررسی خواص مورفولوژی سطح از میکروسکوپ الکترونی روبشی مجهز استفاده گردید. نتایج به دست آمده از این آنالیز توزیع مناسب و یکنواخت ذرات آبگریز شده در زمینه پوشش اپوکسی را نشان داده است. مقاومت به سایش پوشش‌ها توسط دستگاه آزمون گلوله بر روی دیسک انجام شد. نتایج آزمون سایش نشان داد که با اضافه کردن و افزایش غلظت ذرات تقویت کننده در پوشش مقاومت سایشی پوشش افزایش یافته، اما با مقایسه نمونه‌های کامپوزیتی اپوکسی مشخص گردید که آبگریز شدن ذرات تقویت کننده تاثیری بر مقاومت به سایش نداشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

816 - تحلیل مدل مدیریت عملکرد فدراسیون شنا، شیرجه و واترپلو
رضا غفاری سید احسان امیرحسینی ولی نوذری

10.30495/kmsj.2023.1983683.1097

هدف پژوهش، تحلیل مدل مدیریت عملکرد فدراسیون شنا، شیرجه و واترپلو بود. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی است و داده‌ها به صورت میدانی و به شیوه آمیخته (کیفی و کمی) جمع آوری شد. جامعه آماری در بخش کیفی 18 نفر از خبرگان و در بخش کمّی، مدیران و کارشناسان فدراسیون شنا، شیرجه و چکیده کامل

هدف پژوهش، تحلیل مدل مدیریت عملکرد فدراسیون شنا، شیرجه و واترپلو بود. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی است و داده‌ها به صورت میدانی و به شیوه آمیخته (کیفی و کمی) جمع آوری شد. جامعه آماری در بخش کیفی 18 نفر از خبرگان و در بخش کمّی، مدیران و کارشناسان فدراسیون شنا، شیرجه و واترپلو و باشگاه‌های لیگ‌های استانی و کشوری و مسئولان هیأت‌های استانی این رشته‌ها بود که ابتدا به صورت تصادفی طبقه‌ای و سپس به صورت غیر تصادفی در دسترس تعداد 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ‌ساخته بود. روایی پرسشنامه توسط 10 نفر از اساتید مدیریت ورزشی دانشگاه و پایایی آن، علاوه بر بازنگری کدهای احصاء شده توسط دو کدگذار، از آزمون آلفای کرونباخ نیز استفاده شد و تأیید شد (928/0=α). یافته‌ها نشان داد که 39 شاخص در قالب مؤلفه‌های اهداف و استراتژی، اساسنامه‌ها و مقررات، قابلیت‌ها و ظرفیت فدراسیون، رهبری و مدیریت، توسعه فنی و تخصصی منابع انسانی، توسعه درآمدزایی و جذب منابع مالی، ساختار سازمانی، توسعه تعاملات و ارتباطات، فرایندهای اجرایی و ارزیابی بر عملکرد مدیریت عملکرد فدراسیون شنا، شیرجه و واترپلو اثرگذار است. می‌توان گفت که توانمندسازی فنی و مدیریتی فدراسیون و پایدارسازی درآمدها، بدون تکیه بر منابع دولتی، فرایندهای اجرایی را تسهیل خواهد کرد و مدیران را در دستیابی به اهداف و مأموریت‌های فدراسیون یاری خواهد داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

817 - آسیب شناسی سیاست‌ها و مشکلات آبی دولت در استان کرمان
انیس پورخسروانی

منابع آب در استان کرمان، تحت تاثیر مسائل مختلفی مانند کاهش شدید نزولات آسمانی و خشکسالی های طولانی مدت، افزایش تعداد گروه های مصرف کننده و از همه مهم تر به دلیل اجرای سیاست های غیر اصولی و سوء مدیریت وضعیت بسیار خطرناک و بحرانی پیدا کرده است. به همین منظوراین پژوهش با ه چکیده کامل

منابع آب در استان کرمان، تحت تاثیر مسائل مختلفی مانند کاهش شدید نزولات آسمانی و خشکسالی های طولانی مدت، افزایش تعداد گروه های مصرف کننده و از همه مهم تر به دلیل اجرای سیاست های غیر اصولی و سوء مدیریت وضعیت بسیار خطرناک و بحرانی پیدا کرده است. به همین منظوراین پژوهش با هدف بررسی سیاستهای آبی در استان کرمان از منظر آسیب شناسی و تحلیل مشکلات ناشی از این سیاست ها انجام گرفته است. روش انتخابی برای این پژوهش، روش توصیفی – تحلیلی با استفاده از نظریه برنامه ریزی تعاملی – مشارکتی می باشد. در راستای موضوع پژوهش دو سوال مطرح شده است. نخست آنکه سیاست های آبی در استان کرمان چه مشکلات و آسیب های برای این استان در پی داشته است؟ و دوم اینکه نقاط ضعف این سیاستگذاریها چه می باشد؟ در پایان این نتیجه بدست آمده است که، سیاستهای آبی حاصل از یکجانبه گرای وعدم وجود روحیه تعامل و مشارکت در بین سیاستگذاران و مدیران در حوزه منابع آب با دیگر بخش ها و حوزه های متاثر از این سیاستها، موجب افزایش مشکلات استان در حوزه های محتلف و آسیب رسانی به منابع آبی و دیگر بخش های مرتبط با منابع آب بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

818 - بررسی حذف فلزات سنگین با استفاده از کامپوزیت نانو ذارت رس تثبیت شده بر روی سطح کیتوزان
قدرت اله موسوی ممبینی خوشناز پاینده لاله رومیانی

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کامپوزیت نانو ذارت رس تثبیت شده بر روی سطح کیتوزان در حذف فلزات روی، مس، آهن و آلومینیوم از پساب کارخانه پودر ماهی در سال 1397انجام شد. کیتوزان از پوست ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) تهیه شد. در دو غلظت 2/0 و 5/0 درصد ماده جاذب و در زمان چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کامپوزیت نانو ذارت رس تثبیت شده بر روی سطح کیتوزان در حذف فلزات روی، مس، آهن و آلومینیوم از پساب کارخانه پودر ماهی در سال 1397انجام شد. کیتوزان از پوست ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) تهیه شد. در دو غلظت 2/0 و 5/0 درصد ماده جاذب و در زمان‌های تماس 60 و 120 دقیقه، فلزات روی و آلومینیوم در مقایسه با فلزات مس و آهن بالاترین میزان جذب را داشتند و در زمان‌ تماس 180 دقیقه فلز آهن بالاترین درصد جذب را داشت(05/0>P). در غلظت‌های 8/0 و 1 درصد ماده جاذب در هر سه زمان، فلز روی بالاترین درصد حذف و آلومینیوم کمترین درصد حذف (05/0>P) و دو فلز آهن و مس بدون اختلاف معنی‌دار با یکدیگر در رتبه دوم قرار گرفتند(05/0<P). در غلظت ماده جاذب 1 درصد و زمان 180 دقیقه، به عنوان بهترین غلظت و زمان، درصد جذب فلزات روی، مس، آهن و آلومینیوم به ترتیب 66/93، 33/90، 33/90 و 66/87 درصد بود که نشان داد نانوکامپوزیت کیتوزان ـ رس به خوبی قادر به حذف این فلزات از پساب کارخانه تولید پودر ماهی بود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان جذب فلز توسط نانوکامپوزیت کیتوزان خاک رس با غلظت جاذب و زمان تماس مرتبط است و می توان از نانوکامپوزیت کیتوزان ـ خاک رس برای حذف و کاهش سطح آلودگی فلزات سنگین در پساب پودر ماهی و سایر کارخانه های مواد غذایی استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

819 - Synthesis and Characterization of γ-MnO2-AgA Zeolite Nanocomposite and its Application for the Removal of Radioactive Strontium-90 (90Sr)
M. Sadeghi S. Yekta H. Ghaedi E. Babanezhad

In this scientific research, for the first time, the removal of radioactive strontium-90 (90Sr) by γ-MnO2-AgA zeolite as a novel nanocomposite adsorbent was accomplished under different conditions such as pH, temperature, adsorbent amount and the contact time that چکیده کامل

In this scientific research, for the first time, the removal of radioactive strontium-90 (90Sr) by γ-MnO2-AgA zeolite as a novel nanocomposite adsorbent was accomplished under different conditions such as pH, temperature, adsorbent amount and the contact time that are examined from drinking water of Ramsar city and monitored via Ultra Low-Level Liquid Scintillation Counting (LSC) technique. Prior to the reaction study, this composite was successfully prepared through three steps; first, NaA nanozeolite was prepared by the hydrothermal method. Then, silver ions (Ag+) were loaded in the NaA nanozeolite framework using ion exchange procedure and silver (Ι) nitrate solution as silver precursor for the preparation of the AgA nanozeolite. Finally, MnO2 nanoparticles (NPs) with 19.3 wt% were dispersed and deposited on the external surface of AgA nanozeolite through impregnation method for the preparation of γ-MnO2-AgA zeolite. The synthesized samples have been characterized and identified using Scanning electron microscopy-energy dispersive micro-analysis (SEM-EDX), X-ray diffraction (XRD) and Fourier transform infrared (FTIR) techniques. The obtained results denoted that radioactive 90Sr was removed and adsorbed by γ-MnO2-AgA zeolite nanocomposite under optimized conditions including pH= 8.5, temperature (25°C) and adsorbent amount (1.5 g) after 6 h with a yield 93%. The minimum detectable activity (MDA) for 90Sr via LSC instrument was 6.92 mBq/Lit. The counting efficiency of LSC system was 78%. It has been emphasized that γ-MnO2-AgA zeolite nanocomposite has a high capacity and potential for the removal of radioactive 90Sr. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

820 - خلاقیت در بازاریابی داخلی با رویکرد بهبود عملکرد (مورد مطالعه: شرکت آب و فاضلاب)
ابراهیم یزدی یان موسی احمدی محمود نورایی

هدف: هدف این پژوهش، ارایه مدل مفهومی خلاقیت در بازاریابی داخلی با رویکرد بهبود عملکرد در صنعت آب و فاضلاب است. روش: روش تجزیه و تحلیل این پژوهش روش ساختاری تفسیری (ISM) بود که با استفاده از این روش، تجزیه و تحلیل مدل ارایه شده انجام پذیرفت. یافته‌ها: نتایج بدست آمده حاک چکیده کامل

هدف: هدف این پژوهش، ارایه مدل مفهومی خلاقیت در بازاریابی داخلی با رویکرد بهبود عملکرد در صنعت آب و فاضلاب است. روش: روش تجزیه و تحلیل این پژوهش روش ساختاری تفسیری (ISM) بود که با استفاده از این روش، تجزیه و تحلیل مدل ارایه شده انجام پذیرفت. یافته‌ها: نتایج بدست آمده حاکی از آن است که متغیرهای نظام جامع انگیزشی، نگرش اقتصادی به صنعت آب، نظام جامع سرمایه های انسانی، نظام شایستگی در انتصابات، چشم‌انداز و تدوین استراتژی و مدیریت فرآیندها در ناحیه پیوندی نمودار قدرت نفوذ- وابستگی این روش تحلیلی قرار گرفته اند که نشان دهنده آن است که متغیرهای این ناحیه قدرت نفوذ و میزان وابستگی بالایی دارند. نتیجه گیری: در نهایت ابعاد فوق جزء متغیرها یا همان ابعاد کلیدی بازاریابی داخلی محسوب می شوند و باید به منظور پیاده سازی بازاریابی داخلی در صنعت آب و فاضلاب به آنها اهتمام ویژه ای داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

821 - هیدروژئوشیمی و اثرات زیست محیطی چشمههای آبگرم گوگردی دالکی
زهرا بوسلیک نصراله کلانتری محمدرضا کشاورزی زینب احمدنژاد

چشمههای گوگردی دالکی )اوبا، گرو و راهدار(، از جمله چشمههای گوگردی آبگرم واقع در استان بوشهر میباشند. استفاده از آباین چشمههای آبگرم و گوگردی به منظور کشاورزی و درمان برخی بیماریها توسط اهالی منطقه سابقه طولانی دارد. منشأ اینچشمهها به احتمال زیاد اختلاط شورابه نفتی سنگ م چکیده کامل

چشمههای گوگردی دالکی )اوبا، گرو و راهدار(، از جمله چشمههای گوگردی آبگرم واقع در استان بوشهر میباشند. استفاده از آباین چشمههای آبگرم و گوگردی به منظور کشاورزی و درمان برخی بیماریها توسط اهالی منطقه سابقه طولانی دارد. منشأ اینچشمهها به احتمال زیاد اختلاط شورابه نفتی سنگ مخزن آسماری میدان نفتی دالکی با آب سولفاته سازند گچساران میباشد.این شورابه توسط سیستم گسله قطر- کازرون که به شدت منطقه را تحت تأثیر قرار داده است با آب چشمهها مخلوط میشود.به منظور بررسی وضعیت هیدروشیمیایی این چشمهها )تعیین تیپ آب و شناسایی عناصر عمده و برخی عناصر کمیاب( و نیزپتانسیل درمانی آنها در سال 1389نمونهبرداری از آب چشمهها انجام گردید. تیپ و رخساره شیمیایی چشمههای مورد مطالعه ازنوع کلروره - سدیک میباشد. بر اساس بررسیهای بالنئولوژی انجام شده آب این چشمه میتواند در درمان بیماریهای گوارشیپوستی و مو، راشیتیسم، اعصاب و .... مؤثر باشد. این چشمهها علیرغم وجود فوائد درمانی بسیار، به دلیل تخریب کیفیت منابع آبیپائین دست و آلودگی آنها و نیز وجود گاز هیدروژن سولفوره دارای اثرات زیست محیطی مخربی نیز میباشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

822 - بررسی میزان آلودگی میکروبی آب رودخانه ناورود به باکتری های E.Coli و Coliform بر اساس استاندارد های جهانی
فرزین صیّاد قربانی شیرین صفورا علیدوست ندامانی

منابع آبهای سطحی به ویژه رودخانه ها از دیرباز جهت کشاورزی و زراعت مورد استفاده انسان قرار داشتند.امروزه به دلیل مکانیزه شدن فرآیند کشت و زراعت ، گسترش مراکر کشت و صنعت،استفاده بی رویه از سموم و آفت کش ها به همراه گسترش مراکز صنعتی و واحد های تولیدی پیرامون حریم رودخانه چکیده کامل

منابع آبهای سطحی به ویژه رودخانه ها از دیرباز جهت کشاورزی و زراعت مورد استفاده انسان قرار داشتند.امروزه به دلیل مکانیزه شدن فرآیند کشت و زراعت ، گسترش مراکر کشت و صنعت،استفاده بی رویه از سموم و آفت کش ها به همراه گسترش مراکز صنعتی و واحد های تولیدی پیرامون حریم رودخانه ها میزان آلودگی و بارمیکروبی آنها گسترش چشمگیری داشته است.محدودیّت منابع آبی زیر زمینی و نیاز روزافزون به منابع آبی به ویژه منابع سطحی آب ، نیاز به پایش و سیستم های کنترلی به روز شده به همراه انجام دوره ای نمونه برداری و آنالیز جهت برّرسی تغییرات فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی منابع آبی و کنترل بار میکروبی متمرکز و حامل را در رودخانه ها بیش از پیش کرده است.در این تحقیق اقدام به برّرسی میزان تمرکز دو باکتری اشرشیاکلی و کلیفرم که شاخص های آلودگی آب به فاضلاب های انسانی می باشند در رودخانه ناورود که یکی از بزرگترین و پرآب ترین رودخانه های حوضه جنوب غربی دریای خزر می باشد و از میان شهر اسالم می گذرد کرده ایم.بدین منظور تعداد 6 ایستگاه نمونه برداری، ((از هر 3 بخش شهرستان تعداد 2 ایستگاه)) به طول کلّی 15 کیلومتر در فواصل روستای ورگه دره ،خرجگیل و بخش اسالم انتخاب و نمونه برداری از آنها در دو فصل بهار و تابستان سال 1396 بصورت یک نمونه در هر ماه صورت پذیرفت.یافته ها حاکی از فزونی بار میکروبی رودخانه در فصل بهار و کاهش آن در فصل تابستان می باشد.همچنین با مقایسه نتایج آنالیز با استانداردهای جهانی مشخص شد آب رودخانه ناورود دارای بار میکروبی کمتر از حد استاندارد جهانی بوده و جهت استفاده در مواردی غیر از شرب مستقیم و تصفیه نشده بلامانع می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

823 - بررسی کیفی آب های سطحی و زیرزمینی روستاهای اطراف معدن مس درآلو از نظر آنیون ها و وجود عناصر سنگین
فرشته حسن زاده محمود شمس الدینی

منطقه مورد مطالعه شامل دو حوضه می‌شود که حوضه اول در بر گیرنده کانسار معدنی مس درآلو است و عملیات معدن‌کاری در مراحل اولیه انجام می‌باشد و حوضه دوم در شمال معدن قرار گرفته است. دو حوضه توسط ارتفاعات کوه سرتشتک از یکدیگر جدا شده اند. نمونه برداری در 30 نقطه انجام شد و با چکیده کامل

منطقه مورد مطالعه شامل دو حوضه می‌شود که حوضه اول در بر گیرنده کانسار معدنی مس درآلو است و عملیات معدن‌کاری در مراحل اولیه انجام می‌باشد و حوضه دوم در شمال معدن قرار گرفته است. دو حوضه توسط ارتفاعات کوه سرتشتک از یکدیگر جدا شده اند. نمونه برداری در 30 نقطه انجام شد و با استفاده از روش ICP-MS در آزمایشگاه زرآزما ماهان و کرمان مولکول آنالیز گردیدند. غلظت آنیون‌ها، کاتیون‌ها و همچنین تعدادی از عناصر سنگین (As ,Ba ,Cd ,Cu ,Fe ,Sn ,U ,Zn ,V ,B) در آب زیرزمینی که تامین کننده آب آشامیدنی روستا‌های حوضه (2) نیز بود اندازه گیری شد و مقادیر آن ها با استاندارد جهانی سازمان بهداشت جهانی (WHO) و آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (U.S EPA) مقایسه گردید. غلظت کلیه عناصر سنگین بسیار ناچیز و در حد مجاز مشخص شد به جز کادمیوم و اورانیوم که اندکی از خود غنی شدگی نشان دادند. مقدار غلظت متوسط کادمیوم و اورانیوم در حوضه (1) به ترتیب 99/6 و 1/9 میکرو گرم بر لیتر و در حوضه (2) به ترتیب 38/10 و 91/22 میکروگرم بر لیتر اندازه گیری شد. این دو عنصر از نظر شدت غنی شدگی جزء گروه غنی شدگی جزئی تقسیم بندی شدند. بنابراین نتیجه می شود که در آب‌های زیرزمینی دو حوضه آلودگی وجود ندارد و در حال حاضر وجود کانسار معدنی و عملیات معدن‌کاری تاثیری بر کیفیت آب های زیرزمینی منطقه نداشته و آب آشامیدنی روستاهای مجاور که از آب‌های زیرزمینی منطقه تامین می‌شوند، از کیفیت مطلوبی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

824 - اندازه گیر ی پتانسیل کیفی آب رودخانه جاجرود در محدوده شهرستان پردیس
علیرضا نیکنام بجندی فرحناز کریم زاده معصومه سهرابی ملا یوسفی

رودخانه جاجرود واقع در شهرستان پردیس در شرق تهران قرار دارد. هدف از اجرای این تحقیق تعیین میزان آلودگی آب این رودخانه است که به این منظورتعداد 15 نمونه از آب در اوایل تیرماه 1397 برداشت گردید . سپس نمونه های آب برای تعیین غلظت عناصر Fe ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ، Cu ، Co، Hg، چکیده کامل

رودخانه جاجرود واقع در شهرستان پردیس در شرق تهران قرار دارد. هدف از اجرای این تحقیق تعیین میزان آلودگی آب این رودخانه است که به این منظورتعداد 15 نمونه از آب در اوایل تیرماه 1397 برداشت گردید . سپس نمونه های آب برای تعیین غلظت عناصر Fe ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ، Cu ، Co، Hg، As وMn مورد آنالیز قرار گرفتند. مقادیر کاتیون و آنیون ، TDS ، pH ، EC ، COD ، BOD ، شوری ، DO ، NTU ، کلیفرم گوارشی و کلیفرم کل در نمونه های آب اندازه گیری گردید. علت این اندازه گیریها تعیین کیفیت آب رودخانه از لحاظ متغیرهای فیزیک و شیمیایی آن می باشد. میانگین pH در نمونه های آب سطحی 703/7 است که نشان دهندهء ماهیت قلیایی نمونه های آب است. بالا بودن هدایت الکتریکی آب رودخانه جاجرود ناشی از فعالیتهای کشاورزی ، باغداری و مناطق مسکونی می باشد. بالا بودن TDS نشان می دهد نیترات موجود در آب بسیار بالاست . روند کاهشی میانگین غلظت کاتیونهای اصلی نمونه های آب رودخانه جاجرود به صورت منیزیم ، پتاسیم ، سدیم، کلسیم، و ترتیب غلظت آنیونها در نمونه های آب سطحی به صورت کلر ، سولفات، فسفات ، نیترات ، بی کربنات است. نتیجه توزیع یونها در نمودار پایپر حاکی از آن است که تیپ آب آنیونها از نوع سولفاته و در رخساره کلراید قرار دارد و تیپ آب در کاتیونها از نوع سدیم- پتاسیم و در رخساره منیزیک قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

825 - ارزیابی کیفیت آب‌های سطحی با رویکرد مدل‌سازی خطی تغییرات محیطی در بلندمدت (نمونه مطالعاتی حوزه آبخیز سد امیرکبیر-کرج)
سارا رنجبری جمال قدوسی رضا ارجمندی امیرحسام حسنی

اهمیت ویژه رودخانه و سد کرج در برقراری امنیت پایدار تأمین آب شهر تهران و حفظ پایداری اکولوژیک محیط‌زیست آبی و فعالیت‌های انسانی وابسته به آب نقش برجسته و حیاتی را ایفاء می‌نماید. هدف مطالعه اخیر شناسایی منابع آلاینده‌ها کیفیت منابع آب سطحی برای 8 پارامتر کیفیت آب (غلظت چکیده کامل

اهمیت ویژه رودخانه و سد کرج در برقراری امنیت پایدار تأمین آب شهر تهران و حفظ پایداری اکولوژیک محیط‌زیست آبی و فعالیت‌های انسانی وابسته به آب نقش برجسته و حیاتی را ایفاء می‌نماید. هدف مطالعه اخیر شناسایی منابع آلاینده‌ها کیفیت منابع آب سطحی برای 8 پارامتر کیفیت آب (غلظت سولفات، کلر، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، مجموع کل املاح، قابلیت هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم) در 10 زیرحوضه رودخانه کرج- سد امیرکبیر بود. در این مطالعه اثر تغییرات پارامترهای هیدرولوژی بر منابع آلاینده و همچنین منشأیابی مکانی این آلاینده‌ها و تناسب اقدامات آبخیزداری در طول دوره 40 ساله از 1347 تا 1398 با استفاده از تحلیل‌های همبستگی کانویک و آنالیز مولفه‌های اصلی پرداخته شد. نتایج نشان داد کاربرد تحلیل عاملی در ارزیابی پارامترهای کیفیت آب سطحی از موارد مهم جهت منشأیابی و حذف نویزهای اطلاعاتی می‌باشد متغیرهای کانونی ۱و ۲ با ضریب همبستگی 98/0 و 81/0 دارای توانایی بالقوه بخصوص برای تغییرات متغییرهای محیطی همچون بارندگی (H) و حجم رسوبات سالیانه (W) سبب اثر مستقیم بر سه عنصر کیفیت آب به ترتیب کلسیم، مجموع کل املاح و نسبت کل هیدروژن دارند و رابطه مستقیم برقرار می‌نمایند. یافته‌ها نشان داد که سهم بار آلودگی ورودی از شاخه‌های فرعی رودخانة کرج ناشی از کاربری‌های واقع در آن‌ها در آلودگی مخزن سد بیش از شاخة اصلی رودخانه و کاربری‌های حاشیه آن است. بویژه زیرحوضه‌های ولایت‌رود، شهرستانک و سیرا در مجموع بیش از یک سوم از سهم بار آلودگی ورودی به مخزن را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

826 - بررسی تأثیرات بارندگی بر کیفیت شیمیایی منابع آب زیرزمینی شهرهای شمال فارس در فاصله سال‌های 1390-1395
علی شبانی محمدهادی فتاحی

هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تأثیرات میزان بارندگی بر کیفیت شیمیایی منابع آب شرب واقع در شهرهای آباده، اقلید، صفاشهر، بوانات، پاسارگاد، مرودشت و زرقان بر روی متغیرهای EC، PH، TDS، F و NO3 در سازندهای آبرفتی و آهکی در فاصله سال‌های 90 تا 95 بوده است بدین منظور متغیرهای چکیده کامل

هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تأثیرات میزان بارندگی بر کیفیت شیمیایی منابع آب شرب واقع در شهرهای آباده، اقلید، صفاشهر، بوانات، پاسارگاد، مرودشت و زرقان بر روی متغیرهای EC، PH، TDS، F و NO3 در سازندهای آبرفتی و آهکی در فاصله سال‌های 90 تا 95 بوده است بدین منظور متغیرهای کیفی منابع آب شرب EC، PH، TDS، F و NO3 در سازندهای آبرفتی و آهکی در سال‌های 90 تا 95 در شهرهای آباده، اقلید، بوانات، صفاشهر، پاسارگاد، مرودشت و زرقان بررسی گردید. منابع تأمین‌کننده آب شرب در شهرهای آباده، اقلید، بوانات، صفاشهر، پاسارگاد و زرقان به‌طور کامل از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌گردد و در شهر مرودشت بخش عمده تأمین آب شرب از آب زیرزمینی و بخش دیگر از سد درود زن تأمین می‌گردد. در این مطالعه 208 حلقه چاه در شهرهای ذکرشده که 96 حلقه آبرفتی و 112 حلقه چاه با سازند آهکی به‌عنوان نمونه انتخاب گردید و با استفاده از SPSS و بررسی ضریب همبستگی پیرسون و p-value نتایج نشان داد که بارندگی بر تغییر میزان متغیرهای EC، PH، TDS، F و NO3 اثرگذار می‌باشد و در تجزیه‌وتحلیل آماری با تعیینضریب همبستگی پیرسون و p-value نشان داده شد که تأثیر بارندگی بر تغییرات میزانTDS، NO3 وEC معنادار و رابطه آن مستقیم است و بر تغییرات میزان PH معنادار ولی رابطه آن معکوس می‌باشد. همین‌طور رابطه اثر میزان بارندگی بر تغییرات میزان F معنادار نمی‌باشد . این تغییرات در سازندهای کارست و آهک معنادارتر می‌باشد، به این مفهوم که چاه‌های با سازند کارست با تغییر میزان بارش، بیشتر دستخوش تغییر میزان EC، PH، TDS، F و NO3می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

827 - بررسی پتانسیل منابع آلاینده و خصوصیات هیدروژئوشیمیایی کروم در منابع آب گلبو (شمال تربت حیدریه، خراسان رضوی)
علی قاسمی محمدجواد نعمت الهی حسام الدین تقوی ثانی

منطقه مورد مطالعه به عنوان بخشی از واحدهای افیولیتی شمال تربت حیدریه، غنی از کانی های اسپینل کروم دار می باشد. نتایجXRF نشان دهنده غلظت بالای کروم در مجموعه های پریدوتیتی به عنوان منابع اصلی تغذیه کننده کروم در منابع آبی منطقه محسوب می شوند. میانگین غلظت کروم موجود در چکیده کامل

منطقه مورد مطالعه به عنوان بخشی از واحدهای افیولیتی شمال تربت حیدریه، غنی از کانی های اسپینل کروم دار می باشد. نتایجXRF نشان دهنده غلظت بالای کروم در مجموعه های پریدوتیتی به عنوان منابع اصلی تغذیه کننده کروم در منابع آبی منطقه محسوب می شوند. میانگین غلظت کروم موجود در سنگ های منطقه از سرپانتینیت ها، به سمت سایر واحدهای سنگ شناختی، روند کاهشی شدیدی را نشان می دهد. بنابراین، با وجود سرپانتینیت های فراوان در منطقه، آلودگی قابل‌ توجه منابع آب به کروم مشهود می باشد. بررسی های هیدروژئوشیمی منابع آب نشان می دهد که فراوانترین یونها، به ترتیب غلظت، کاتیون هایNa+، Mg2+، Ca2+، K+ و نیز آنیون های Cl-، HCO3-، SO42- هستند. با توجه به نمودار Piper، 5 نمونه آب تیپ Na-HCO3، 3 نمونه تیپ Na-Cl، 3 نمونه تیپ Ca-HCO3، 3 نمونه تیپ Mg-Cl و 2 نمونه نیز تیپ Mg-HCO3دارند. نتایج اندازه گیری غلظت کروم در منابع آب نشان می دهد که میانگین غلظت کروم در منابع آب مورد بررسی، بیش از غلظت های مجاز جهانی است. نتایج غلظت کروم در پساب های معادن کرومیت نشان می دهد که با وجود غلظت های قابل ‌توجه کروم در پساب ها، پساب های معادن، به‌دلیل حجم کم معدن کاری، نقش بسیار محدودی در آلایندگی محیط زیست داشته و آلایندگی کروم عمدتا منشأ زمین زاد دارد. وفور اکسی-هیدروکسیدهای آهن و منگنز در اغلب مناطق مورد مطالعه، سبب اکسایش قابل ملاحظه کروم III به کروم VI شده است. با توجه به 6/7pH> و mg/l 67/7DO>، مقدار قابل‌توجهی از کروم موجود درآب می بایست از نوع کروم VI و شامل اکسید های کرومات و بی‌کرومات باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

828 - ارزیابی و ارائه راهکار جهت کاهش فلزات سنگین آب زیرزمینی دشت گرمسار
مسلم سلطانیان حسین حسن پور درویشی سید حبیب موسوی جهرمی محمد نصری

ایران از جمله کشورهای کم آب جهان می باشد مدیرت منابع آب موجود از مهم ترین مسائل مهندسی آب می باشد. بخشی از آب موجود در سطح و زیر زمین با فلزات سنگین ادغام شده و از کیفیت آنها کاسته می شود. در این مقاله به بررسی کیفیت منابع آب دشت گرمسار پرداخته می شود. داده های مورد نیا چکیده کامل

ایران از جمله کشورهای کم آب جهان می باشد مدیرت منابع آب موجود از مهم ترین مسائل مهندسی آب می باشد. بخشی از آب موجود در سطح و زیر زمین با فلزات سنگین ادغام شده و از کیفیت آنها کاسته می شود. در این مقاله به بررسی کیفیت منابع آب دشت گرمسار پرداخته می شود. داده های مورد نیاز به صورت میدانی از چاه ها و خاک منطقه دریافت گردیده است و جهت مدلسازی از نرم افزار GMS استفاده شده است. در ادامه جهت بهبود شرایط موجود راهکاری ارائه شده است و نتیجه آن با وضع موجود مقایسه گردیده است. نتایج نشان داد که سناریو 2 بیشترین تاثیر را بر روی کاهش مقادیر فلزات سنگین داشته است و از طرفی سناریو شماره 4 دارای کمترین تاثیر بر روی مقادیر بوده است.در صورت بکارگیری راهکار از میزان فلزات سنگین در آب دشت گرمسار کاسته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

829 - ارزیابی هیدروژئوشیمی منابع آب دشت گنبدکاووس و تحلیل تغییرات مکانی آن با استفاده از GIS
محمد دردی محمودی جمیل روز رخ حامد جهانی مقدم علیرضا مرادیان هره دشت

کیفیت و کمیت آب در مصارف مختلف از جمله شرب، کشاورزی، صنعت و بهداشت مهم می باشد، از این رو بررسی کیفیت آن از نظر هیدروژئوشیمیایی ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش از داده های مربوط به 38 نمونه ی شهرستان گنبد و حومه آن استفاده شد. داده های هیدروشیمیایی حاصل با استفاده از چکیده کامل

کیفیت و کمیت آب در مصارف مختلف از جمله شرب، کشاورزی، صنعت و بهداشت مهم می باشد، از این رو بررسی کیفیت آن از نظر هیدروژئوشیمیایی ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش از داده های مربوط به 38 نمونه ی شهرستان گنبد و حومه آن استفاده شد. داده های هیدروشیمیایی حاصل با استفاده از دیاگرام های گرافیکی (دیاگرام پایپر، ویلکوکس و شولر) و تحلیل آماری چندمتغیره (تحلیل مولفه های اصلی و خوشه بندی) به همراه نرم افزار Arc GIS تفسیر شد. بر اساس دیاگرام پایپر بیشتر نمونه ها در بخش 5 ( ناحیه اختلاط) و بخش 3 (سولفات-کلر و سدیم- پتاسیم) قرار داشتند. از نظر دیاگرام ویلکوکس (ارزیابی کیفیت آب برای مصارف کشاورزی) نمونه وابسته به بخش غربی دشت گنبد کاووس کیفیت متوسط و بد را نشان دادند. بیشتر مناطق غربی دشت گنبد کاووس از نظر دیاگرام شولر (ارزیابی کیفیت آب برای شرب) دارای کیفیت نامناسب و کاملا نامطبوع بودند. تحلیل خوشه بندی منجر به استخراج 4 خوشه شد، دو خوشه اول بیشتر در بخش شرقی دشت گنبد قرار داشته و نسبت به خوشه های 3 و 4 کیفیت مناسب تری را دارا می باشند. خوشه های 3 و 4 در قسمت های میانی غربی دشت پایین ترین کیفیت را دارا بودند. با توجه به مشکلات مشاهده شده بخصوص در بخش غربی دشت، ضرورت مطالعه ای مفصل جهت مدیریت بهتر کیفیت و کمیت منابع آب در روستاهای بخش غربی دشت گنبد کاووس توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

830 - پیش بینی تغییرات برخی متغیرهای اقلیمی حوضه آبخیز دره رود ارس طی دهه های آتی با استفاده از مدلهای تغییر
ابراهیم فتائی علی عزیزی سیدتقی سید صفویان علی اکبر ایمانی اکرم اوجاقی حبیب فرهادی

تغییرات اقلیمی یکی از ویژگیهای طبیعی چرخه اتمسفری می باشد که بر اثر ناهنجاری ها و یا نوساناتی در روند پارامترهای هواشناسی، از جمله بارندگی و دما حاصل می شود. میزان انتشار گازهای گلخانه ای در دهه های اخیر به طور قابل ملاحظه ای افزایش داشته است. با توجه به اینکه افزایش ای چکیده کامل

تغییرات اقلیمی یکی از ویژگیهای طبیعی چرخه اتمسفری می باشد که بر اثر ناهنجاری ها و یا نوساناتی در روند پارامترهای هواشناسی، از جمله بارندگی و دما حاصل می شود. میزان انتشار گازهای گلخانه ای در دهه های اخیر به طور قابل ملاحظه ای افزایش داشته است. با توجه به اینکه افزایش این گازها در اتمسفر زمین؛ باعث تغییر درمتغیرهای اقلیمی کره زمین گردیده است لذا ضرورت دارد این تغییرات شبیه سازی شده و تغییرات احتمالی آینده مورد پیش بینی قرار گیرند تا اقدامات لازم در برنامه ریزی های محیطی مورد توجه واقع شود. در این مطالعه با استفاده از تکنیک ریزمقیاس نمایی آماری، مدل های GCM تحت سناریوی انتشار گاز های گلخانه ای (A1B,A2,B1) برای دوره زمانی 2039-2011 با استفاده از مدل آماری LARSE-WG داده های روزانه دما، بارش و تابش ریز مقیاس گردیدند و نتایج آن بر روی ایستگاه های سینوپتیک حوضه آبخیز دره رود از زیر حوضه های رودخانه ارس در شمال غربی ایران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تغییراتی در پارامترهای اقلیمی دما و بارش در طی دوره مورد مطالعه بوجود خواهد آمد. به طوری که میانگین دما در بین ایستگاه های مورد مطالعه بین 31/0 تا 69/3 درجه سانتی گراد افزایش خواهد داشت و میزان بارش نیز 2/8 تا 5/21 درصد افزایش خواهد یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

831 - تخمین نشت تونل انتقال آب امیرکبیر با بهره گیری از روش های تحلیلی و مقایسه آن با روش SGR
هادی فرهادیان میثم سلوکی همایون کتیبه

در این تحقیق، با استفاده از روشهای تحلیلی، میزان نشت آب یز رزم ینی در 110مقطع مختلـف از مسـیر تونـل انتقـال آب امیرکبیـر)کیلومتر تا (14 1/ 1/3تخمینزده شده است. آنگاه، نتایج حاصله با نتایج حاصل از روش ردهبندی سـاختگاه تونـل ) (SGRمقایسـهگرد . دی مسیر تونل انتقال آب امیرک چکیده کامل

در این تحقیق، با استفاده از روشهای تحلیلی، میزان نشت آب یز رزم ینی در 110مقطع مختلـف از مسـیر تونـل انتقـال آب امیرکبیـر)کیلومتر تا (14 1/ 1/3تخمینزده شده است. آنگاه، نتایج حاصله با نتایج حاصل از روش ردهبندی سـاختگاه تونـل ) (SGRمقایسـهگرد . دی مسیر تونل انتقال آب امیرکبیر در کیلومترهای و 10 1/ 9/3 ،7/4 ،8/7در مناطق خرد شده و گسـله قـرار دارد کـه بـر اسـاسروش SGRو ن زی محاسبات تحل ،یلی نشت آب زیرزم ینی به تونـل، در ایـن منـاطق متمرکـز شـده اسـت و در فواصـل 10 – 7/8و/ 14 - 1/ 10 2کیلومتر از مسیر تونل به دلیل زیاد بودن فاصله درزه ها و شکستگی ها در ساختگاه تونل، کم بودن اندازه دهانـه درزه وپایین بودن مقدار نفوذپذیری، کمترین مقادیر نشت آب زیرزمینی به تونل محاسبه شده است. ب نتایج بدست آمده از رده ندی سـاختگاهتونل به کمک روش SGRتطابق خوبی را با مقادیر بدست آمده از روش های تحلیلی در محاسـبه میـزان نشـت آب زیرزمینـی بـهتونل نشان میدهد. بر طبق روش ، SGRبیش از 60درصد از مسیر تونل انتقال آب امیرکبیر در رده بی خطر قرار گرفته است که بـانتایج حاصل از معادلات تحلیلی که مقدار جریانی در حدود /0 026لیتر بر ثانیه در هر متر را نشان میدهد، همخـوانی دارد. از سـویدیگر بر طبق روش SGRدر حدود 5درصد از تونل در منطقه بحرانی قرار گرفته است که عمـدتاً منطبـق بـر منـاطق گسـله و زونخرد شده است که برطبق نتایج حاصل از معادلات تحلیلی مقدار جریانی در حدود /0 46لیتر بر ثانیه در هر متر خواهد داشت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

832 - ارزیابی هیدروژئوشیمیایی، کیفیت آب زیرزمینی و غلظت ارسنیک دشت سیرجان با استفاده از نرم افزار هایGIS وAqQa
فهیمه ابراهیمی مقدم احمد عباس نژاد

بررسی کیفیت آب گامی مهم در جهت استفاده بهینه و مناسب از منابع آب برای شرب و همچنین انتخاب الگوی کشت مناسب و سازگار با کیفیت آب است. از این رو ضرورت مطالعه ویژگی های کیفی آب در برنامه های مدیریتی منابع آب به شدت مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه، به منظور بررسی کی چکیده کامل

بررسی کیفیت آب گامی مهم در جهت استفاده بهینه و مناسب از منابع آب برای شرب و همچنین انتخاب الگوی کشت مناسب و سازگار با کیفیت آب است. از این رو ضرورت مطالعه ویژگی های کیفی آب در برنامه های مدیریتی منابع آب به شدت مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه، به منظور بررسی کیفیت آب دشت سیرجان، داده های کیفیت آب، که در سالهای 81 تا 94 جمع آوری شده بودند، توسط نرم افزارهای AqQA و SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند و سپس به کمک نمودارهای شولر، ویلکاکس و استیف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند، در مرحله بعد داده های سال 94در سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) با استفاده از روش درون یابی(IDW) جهت تهیه نقشه های پهنه بندی کیفیت آب استفاده گردید. نتایج تجزیه و تحلیل کیفی آب نشان دادند نمودار پایپرآبهای زیرزمینی منطقه مورد مطالعه دارای رخساره غالب Na- Cl بوده و در گروه آبهای شور قرار می گیرد، براساس نمودار ویلکاکس آب کشاورزی بطور غالب در گروه آب شور و خیلی شور(C3 ,C4)، با توجه به نمودار شولر آب شرب درکیفیت متوسط تا کاملاً نامطبوع و براساس نمودار استیف آب های زیرزمینی در تیپ کلرید سدیم و آب کلروره قرار دارند. غلظت ارسنیک در بسیاری از مناطق این دشت بالای حد استاندارد است .داده های مطالعه حاضر نشان می دهد یکی از مشکلات منابع آبی در دشت سیرجان مقدار بالای نمک و مواد محلول بوده، که نشان دهنده تاثیر بسزای سازندهای زمین شناسی (تبخیری) بر منابع آب زیرزمینی و کاهش کیفیت منابع آب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

833 - پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی (مطالعه موردی: دشت رومشگان)
سلمان سوری سیامک بهاروند وهاب امیری

آب زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب شیرین مورد نیاز انسان است. از آنجا که منابع آب سطحی در بسیاری از مناطق کشور محدود است، آب‌های زیرزمینی به عنوان مناسب‌ترین منبع در دسترس، جهت تامین آب مورد نیاز این مناطق به حساب می‌آید. امروزه استفاده از سنجش از دور (RS) و سیستم اط چکیده کامل

آب زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب شیرین مورد نیاز انسان است. از آنجا که منابع آب سطحی در بسیاری از مناطق کشور محدود است، آب‌های زیرزمینی به عنوان مناسب‌ترین منبع در دسترس، جهت تامین آب مورد نیاز این مناطق به حساب می‌آید. امروزه استفاده از سنجش از دور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تبدیل به یکی از ابزارهای قدرتمند و مقرون به صرفه جهت شناسایی و اکتشاف منابع آب زیرزمینی قابل دسترس شده است. این تحقیق با هدف مشخص کردن مناطق با پتانسیل بالای آب زیرزمینی در دشت رومشگان با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گردیده است. بدین منظور با توجه به اطلاعات و داده‌های زمین‌شناسی، هیدرولوژی، ساختاری، توپوگرافی، تصاویر ماهواره‌ای ETM+ و بازدید میدانی، نقشه‌های لیتولوژی، ضخامت آبرفت، کاربری‌اراضی، طبقات ارتفاعی، شیب، تراکم آبراهه، تراکم گسل، دما و بارندگی در محیط نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به روش فازی تهیه شده است. این نقشه‌ها با استفاده از مقایسه زوجی به روش سلسله مراتبی وزن‌دهی گردید. با اعمال وزن محاسبه شده هر معیار، نقشه عوامل با توجه به اهمیت آن در پتانسیل یابی آب زیرزمینی تهیه و سپس نقشه نهایی پتانسیل آب زیرزمینی با همپوشانی به روش سلسله مراتبی فازی تهیه گردیده است. نتایج به دست آمده از پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی نشان می‌دهد به ترتیب 37/7، 12/10، 25/22، 46/20 و 79/39 درصد از مساحت منطقه در پهنه‌های با پتانسیل خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

834 - بررسی تأثیرات بارندگی بر کیفیت شیمیایی منابع آب زیرزمینی شهرهای شمال فارس در فاصله سال‌های 1390-1395
علی شبانی محمدهادی فتاحی

هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تأثیرات میزان بارندگی بر کیفیت شیمیایی منابع آب شرب واقع در شهرهای آباده، اقلید، صفاشهر، بوانات، پاسارگاد، مرودشت و زرقان بر روی متغیرهای EC، PH، TDS، F و NO3 در سازندهای آبرفتی و آهکی در فاصله سال‌های 90 تا 95 بوده است بدین منظور متغیرهای چکیده کامل

هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تأثیرات میزان بارندگی بر کیفیت شیمیایی منابع آب شرب واقع در شهرهای آباده، اقلید، صفاشهر، بوانات، پاسارگاد، مرودشت و زرقان بر روی متغیرهای EC، PH، TDS، F و NO3 در سازندهای آبرفتی و آهکی در فاصله سال‌های 90 تا 95 بوده است بدین منظور متغیرهای کیفی منابع آب شرب EC، PH، TDS، F و NO3 در سازندهای آبرفتی و آهکی در سال‌های 90 تا 95 در شهرهای آباده، اقلید، بوانات، صفاشهر، پاسارگاد، مرودشت و زرقان بررسی گردید. منابع تأمین‌کننده آب شرب در شهرهای آباده، اقلید، بوانات، صفاشهر، پاسارگاد و زرقان به‌طور کامل از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌گردد و در شهر مرودشت بخش عمده تأمین آب شرب از آب زیرزمینی و بخش دیگر از سد درود زن تأمین می‌گردد. در این مطالعه 208 حلقه چاه در شهرهای ذکرشده که 96 حلقه آبرفتی و 112 حلقه چاه با سازند آهکی به‌عنوان نمونه انتخاب گردید و با استفاده از SPSS و بررسی ضریب همبستگی پیرسون و p-value نتایج نشان داد که بارندگی بر تغییر میزان متغیرهای EC، PH، TDS، F و NO3 اثرگذار می‌باشد و در تجزیه‌وتحلیل آماری با تعیینضریب همبستگی پیرسون و p-value نشان داده شد که تأثیر بارندگی بر تغییرات میزانTDS، NO3 وEC معنادار و رابطه آن مستقیم است و بر تغییرات میزان PH معنادار ولی رابطه آن معکوس می‌باشد. همین‌طور رابطه اثر میزان بارندگی بر تغییرات میزان F معنادار نمی‌باشد . این تغییرات در سازندهای کارست و آهک معنادارتر می‌باشد، به این مفهوم که چاه‌های با سازند کارست با تغییر میزان بارش، بیشتر دستخوش تغییر میزان EC، PH، TDS، F و NO3می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

835 - ارزیابی پتانسیل کیفی منابع آب زیر زمینی روستاهای شهرستان دماوند
مریم زرنگ لیدا سلیمی مجتبی صیادی

آگاهی از شرایط کیفی منابع آب جهت ارزیابی روند آلودگی برای هر منطقه ضروری می باشد . محدوده مورد مطالعه روستاهای شهرستان دماوند در استان تهران قرار دارد ، که جهت بررسی پارامترهای کیفی آب ، در طول مدت 8 ماه ، از دیماه 1395 لغایت مردادماه 1396 ،ضمن نمونه برداری و سنجش متغیر چکیده کامل

آگاهی از شرایط کیفی منابع آب جهت ارزیابی روند آلودگی برای هر منطقه ضروری می باشد . محدوده مورد مطالعه روستاهای شهرستان دماوند در استان تهران قرار دارد ، که جهت بررسی پارامترهای کیفی آب ، در طول مدت 8 ماه ، از دیماه 1395 لغایت مردادماه 1396 ،ضمن نمونه برداری و سنجش متغیرهای فیزیکی (Ec ،TDS ، کدورت ، pH ، سختی و قلیائیت ) در آب 11 حلقه چاه از چاههای روستاهای شهرستان دماوند که با توجه به قرار گرفتن در بافت مسکونی روستا و نزدیکی به مناطق کشاورزی به عنوان چاههای نمونه انتخاب شده بودند ، با دو نوبت نمونه برداری و آنالیز به علت محدودیت ، کیفیت هر پارامتر در منطقه مورد بررسی و در نهایت نقشه کیفی مربوط به هر پارامتر تهیه شد.نتایج حاصل از این تحقیق مبین این نکته است که روستاهای حاشیه جنوبی منطقه دماوند بویژه روستای وادان در مورد اکثر پارامترهای کیفی آب دارای بیشترین غلظت بوده که این ناحیه را به عنوان پهنه باریک مخاطرات آلایندگی انسان ساز به علت بالا آمدگی سنگ کف و کاهش نفوذپذیری این منطقه نظیر معرفی می نماید . علاوه بر این وضعیت حاکمیت قرارگیری روستای وادان در انتهای حوضه رسوبگذاری و وجود شرایط کافی سبب شده است که نقش اثربخشی عوامل طبیعی (زمین شناسی) و هیدرژئولوژی در این بخش کاملا" مشهود باشد ، که اثرات آن افزایش غلظت پارامترهای قیزیکی در این منطقه می باشد . نظر به اینکه در مورد بعضی از پارامترهای کیفی مشکلاتی در منابع آب زیر زمینی منطقه مشاهده شده است و از طرفی تنها منبع تامین آب درمنطقه دماوند آبهای زیر زمینی می‌باشد، لازم است که همواره کیفیت آب شرب ساکنین منطقه مورد توجه قرار گیرد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

836 - ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی در ساختگاه سد شهید با استفاده از روش‌های ‏هیدروژئوشیمیایی
مجتبی رحیمی شهید غلامرضا لشکری‌پور نسترن السادات هاشمیان ناصر عبادتی

وقوع خشک سالی های چند دهه ی گذشته، افزایش دمای زمین و رشد تصاعدی جمعیت در سرتاسر جهان، لزوم بررسی و مطالعه ی کمی و کیفی منابع آب را بیش‌ازپیش نمایان می سازد. از طرفی ساخت برخی سازه ها نظیر سدها، اهمیت مطالعه ی کیفیت آب در محل ساخت چنین سازه هایی را افزایش می دهد. در این چکیده کامل

وقوع خشک سالی های چند دهه ی گذشته، افزایش دمای زمین و رشد تصاعدی جمعیت در سرتاسر جهان، لزوم بررسی و مطالعه ی کمی و کیفی منابع آب را بیش‌ازپیش نمایان می سازد. از طرفی ساخت برخی سازه ها نظیر سدها، اهمیت مطالعه ی کیفیت آب در محل ساخت چنین سازه هایی را افزایش می دهد. در این مطالعه با استفاده از روش های هیدروژئوشیمیایی به ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی در ساختگاه سد شهید (واقع در جنوب شهرستان سمیرم) پرداخته شد. به همین منظور از تعیین همبستگی بین پارامترها، بررسی تیپ آب زیرزمینی با استفاده از نمودارهای پایپر (Piper)، درو (Durov)، استیف (Stiff)، نسبت های یونی ژئوشیمیایی، فرآیندهای یونی و عکس تبادل یونی استفاده شد. فراوانی عناصر اصلی موجود در آب های زیرزمینی منطقه شامل (TDS > HCo3 > Ca > So4 > Cl > Mg > Na > K) است. پارامترهای شیمیایی آب در تمامی موارد از لحاظ شرب شرایط مطلوبی دارد. نتایج نشان می دهد که رابطه ی مستقیم و با همبستگی بالایی (97/0) بین EC و TDS وجود دارد در حالی که بین سایر پارامترها، همبستگی ضعیفی مشاهده شد. به طور کلی می توان عنوان کرد که رابطه ی HCo3 با EC، TDS و سایر پارامترها، همبستگی بالاتری دارد. تیپ غالب آب زیرزمینی منطقه مورد بررسی بی کربنات کلسیک است و اکثر نمونه ها رخساره های آب های شیرین را دارند. بر اساس نمودار (Na / Cl) در مقابل (EC) در 11 نمونه تبادل یونی معکوس رخ داده است و تنها یک نمونه منشأ دوگانه از رسوبات رسی و نفوذ آب شور دارد. بر اساس نمودار Ca+Mg در مقابل HCo3+So4، تمامی نمونه ها تبادل یونی طبیعی را نشان می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

837 - بررسی پتانسل کمی و کیفی منابع آب زیر زمینی روستاهای شهرستان رباط کریم
شیوا کریمی جلال ولی الهی ناصر عبادتی مجتبی صیادی

شهرستان رباط کریم در جنوب غربی استان تهران واقع شده است. غالب روستاهای شهرستان رباط کریم از منابع آب زیر زمینی برای شرب و بهره برداری استفاده می کنند. طی دوره زمانی سال های 1393-1392 نمونه برداری از 10حلقه چاه عمیق شرب روستا صورت گرفت و پس از انجام آزمایشات فیزیکی وشیمی چکیده کامل

شهرستان رباط کریم در جنوب غربی استان تهران واقع شده است. غالب روستاهای شهرستان رباط کریم از منابع آب زیر زمینی برای شرب و بهره برداری استفاده می کنند. طی دوره زمانی سال های 1393-1392 نمونه برداری از 10حلقه چاه عمیق شرب روستا صورت گرفت و پس از انجام آزمایشات فیزیکی وشیمیایی،نتایج مربوط به کیفیت هر متغییر در منطقه تعیین گردید . کلسیم ،منیزیم، کلرور، سولفات ،سدیم ، نیترات، سختی، بی کربنات، فلوئور، هدایت الکتریکی و کل جامدات محلول از متغیرهای مورد آزمایش بوده و سپس با استفاده از روش کریجینگ در نرم افزارGIS10.2Arc نقشه های هم پتانسیل تهیه و از نظر آلودگی محیط پهنه بندی گردید. نتایج حاصله از 30نمونه از 10 روستا نشانگر این مطلب بود که کیفیت آب زیر زمینی روستاهای بخش های شرقی و جنوب شرقی از نظر نیترات در علی آباد با64میلی گرم، سولفات درشهرستانک با 667میلی گرم و حکیم آباد با هدایتالکتریکی µmho/cm3100و کل جامدات محلول1918میلی گرم از حد مجاز فراتر بوده و عمدتا پایین تر از سایر نواحی است از علل آلودگی مناطق جنوبی و شرقی می توان به زمین شناسی منطقه ،شیب منطقه،وجود مناطق مسکونی و صنعتی، رعایت نکردن حریم کیفی چاه ها اشاره نمود. همچنین بخش های شمالی و مرکزی از نظر کیفی در حد مطلوب قرار داشته و این نواحی برای حفرچاه های جدید مناسبتر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

838 - بهینه سازی بهره برداری تلفیقی ازمنابع آب سطحی و زیر‎زمینی وتأثیر آن بر محیط زیست(مطالعه موردی حوزه مرکزی شهرستان گرگان)
محمود ذاکری نیری سید عرفان حسینی سیدعماد حسینی عطااله نجفی جیلانی

یک سیستم بهره برداری تلفیقی منابع آب مشتمل بر زیر سیستم آب سطحی و زیر سیستم آب زیرزمینی می باشد که به منظور برآورده کردن نیازهای آبی، این دو زیر سیستم با یکدیگر درتعامل می&lrm;باشند و همانند دو مخزن موازی عمل خواهند کرد که با دادن فرمان&lrm;های بهره&lrm; برداری به آن، م چکیده کامل

یک سیستم بهره برداری تلفیقی منابع آب مشتمل بر زیر سیستم آب سطحی و زیر سیستم آب زیرزمینی می باشد که به منظور برآورده کردن نیازهای آبی، این دو زیر سیستم با یکدیگر درتعامل می&lrm;باشند و همانند دو مخزن موازی عمل خواهند کرد که با دادن فرمان&lrm;های بهره&lrm; برداری به آن، می توانند از حجم ذخیره همدیگر استفاده کنند. در این مقاله یک مدل شبیه ساز_ بهینه ساز جهت طراحی ابعاد و بصورت توده ای در نظر گرفته شده است که اجزای آن شامل یک سری زمانی بوده و برای کسب نتایج دقیقتر وضعیت آبی دو سال با هشت فصل که سال اول نیز پرآب تر از سال دوم بوده مورد بررسی قرار گرفته شده است. مدل های شبیه سازی درون مدل بهینه سازی می باشند و تشکیل یک مدل شبیه ساز-&lrm; بهینه ساز را داده اند، نتایج بدست آمده از این مدل که در آن از برنامه ریزی غیر خطی(NLP) استفاده شده است نشان می دهد که در شرایط بهره برداری تلفیقی، رهاسازی از مخزن سد الزاماً شبیه به حالت غیر تلفیقی نخواهد بود. همچنین از دیگر نتایج می توان به طراحی بهینه اجزای مدل موردنظر مانند سد ها و چاه ها و دستور بهره برداری بهینه استفاده از آنها، اشاره نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

839 - مدلسازی کیفی تغییرات پارامترهای فیزیکی و شیمیایی چاه های آب شرب بااستفاده از سامانه اطلاعات جغرافیاییGIS (مطالعه موردی : جنوب شهرستان ری)
فایزه فرج اله یی امیرحسام حسنی علی ترابیان

توسعه انسانی و رشد فزاینده صنعت و کشاورزی و به تبع آن افزایش روز افزون نیاز به آب و از طرفی برداشت مضاعف و بی رویه از منابع آب و عدم اجرای اقدامات کنترلی وحفاظتی کافی در خصوص اینگونه منابع، موجب تأثیرات متفاوت و زیادی بر روی کیفیت و کمیت منابع آبی به ویژه منابع آب زیر ز چکیده کامل

توسعه انسانی و رشد فزاینده صنعت و کشاورزی و به تبع آن افزایش روز افزون نیاز به آب و از طرفی برداشت مضاعف و بی رویه از منابع آب و عدم اجرای اقدامات کنترلی وحفاظتی کافی در خصوص اینگونه منابع، موجب تأثیرات متفاوت و زیادی بر روی کیفیت و کمیت منابع آبی به ویژه منابع آب زیر زمینی و دسترسی به آنها شده است. باتوجهبهاهمیتاینمنابعواقلیمکشور و از جمله استان تهران و شهرستانهای توابع آنکه در زمره مناطقخشکونیمه خشک محسوب می شوند،بررسی و تحقیق بر روی کیفیت منابع آب و آلودگیهای آنها و نیز مدلسازی در محیطهای نرم افزاری مانند GIS بستر مناسبی را برای تأمین آب شرب سالم و بهداشتی از دیدگاه کیفی و پیشگیری از آلودگیهای احتمالی آنها فراهم خواهد آورد و از سویی نیز موجب صرفه جویی در هزینه های اجرایی حفر چاههای جدید قبل از هر گونه عملیات و شناسایی مناطق مستعد برای احداث چاههای آب شرب می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

840 - بررسی پتانسیل مخاطرات اثر گذاری کمی و کیفی بر منابع آب شرب روستاهای حوضه آبریز جاجرود در سامانهGIS
امیرحسین کیارزم سیده هدی رحمتی رضا حاجی سید محمد شیرازی مجتبی صیادی

روند روبه رشد توسعه و فعالیت های مختلف انسانی منجر به ورود آلاینده های مختلف به آب های زیر زمینی می گردد. کیفیت مطلوب فیزیکی و شیمیایی آب از نظر مقبولیت برای مصرف‌کننده، حفظ سلامتی مصرف‌کننده و نگهداری از سیستم شبکه‌ی آب‌رسانی ضروری است. در حال حاضر یکی از معضلات منابع چکیده کامل

روند روبه رشد توسعه و فعالیت های مختلف انسانی منجر به ورود آلاینده های مختلف به آب های زیر زمینی می گردد. کیفیت مطلوب فیزیکی و شیمیایی آب از نظر مقبولیت برای مصرف‌کننده، حفظ سلامتی مصرف‌کننده و نگهداری از سیستم شبکه‌ی آب‌رسانی ضروری است. در حال حاضر یکی از معضلات منابع آب زیرزمینی، آلودگی چاه‌های شرب و دیگر منابع زیرزمینی به فاضلاب‌های شهری و صنعتی بوده که منجر به تغییر در کیفیت آب این منابع شده و استفاده از آن‌ها را برای شرب غیرممکن می‌سازداین مطالعه به بررسی و پهنه بندی عناصر مختلف کیفی آب در محدوده شهرستان پردیس حوضه جاجرود توسط نرم افزارArc GIS می پردازد. بدین منظور از تمامی سرچشمه هایی که در این منطقه جهت تامین آب شرب استفاده می گردید ، نمونه برداری متغیرهای کیفی آب انجام گرفت. سپس تمامی اطلاعات در محیط نرم افزار تحت لایه های توصیفی وارد شده و جهت تهیه نقشه های پهنه بندی کیفی انجام گرفت.این نقشه ها روند معناداری را برای اکثر متغیرها نشان می دهند، با توجه به استفاده گسترده از آب و احتمال شیوع بیماری های مختلف مربوط به آشامیدنی در این منطقه،اینپژوهشمی تواند راه گشای تصمیمات آتیجهت برداشت صحیح آب در منطقهمطالعاتیباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

841 - ارزیابی ریسک سوانح منجر به آلودگی سدها با استفاده از مدل WRASTIC(مطالعه موردی سد شفا رود گیلان،ایران)
حامد حسین پور کورنده ابراهیم فتائی

امروزه بخش مهمی از آبهای مورد نیاز بخش های مختلف کشاورزی،شرب و صنعت از منابع آب سطحی تامین می شود.افزایش جمعیت و توسعه شهر نشینی و همچنین توسعه در بخش های صنعت و کشاورزی باعث افزایش ریسک آلایندگی منابع آبی شده است.لذا استفاده از ابزارهای مناسب جهت مدیریت کیفیت آبهای سطح چکیده کامل

امروزه بخش مهمی از آبهای مورد نیاز بخش های مختلف کشاورزی،شرب و صنعت از منابع آب سطحی تامین می شود.افزایش جمعیت و توسعه شهر نشینی و همچنین توسعه در بخش های صنعت و کشاورزی باعث افزایش ریسک آلایندگی منابع آبی شده است.لذا استفاده از ابزارهای مناسب جهت مدیریت کیفیت آبهای سطحی لازم و ضروری به نظر می رسد.در این پژوهش پتانسیل های آلایندگی منجر به ریسک سد شفارود استان گیلان که در شمال ایران واقع شده است،در مرحله بره برداری مورد مطالعه قرار گرفت.در این پژوهش با توجه به ویژگیهای هیدرولوژیک حوضه آبخیز پتانسیل پذیرش آلودگی آن در برابر آلاینده ها پهنه بندی شدند.برای انجام این پژوهش از مدلWRASTIC و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد . داده های مورد نیاز این الگو به سه شیوه تحقیق پیمایشی،مطالعات و گزارشات اسنادی و استفاده از نظر کارشناسان و خبرنگاران جمع آوری شد.بدین منظور ابتدا با مطالعات میدانی نسبت به شناسایی منطقه مورد مطالعه اقدام گردید.در گام بعدی اقدام به شناسایی منابع آلاینده تاثیر گذار در حوضه آبخیز سد شفارود گردید.محل استقرار منابع آلاینده شناسایی شده از طریق GPSثبت گردید سپس نقشه منابع آلاینده از طریق نرم افزار GIS تهیه گردید.در نهایت میزان ریسک منابع آلاینده از طریق مدلWRASTIC بر اساس شاخص های اصلی،وسعت منطقه و کاربری اراضی محاسبه گردید.میزان ریسک به دست آمده از محاسبه مدل نشان دهنده ریسک متوسط تا زیاد ناشی از فعالیتهای انشانی و طبیعی بر ای این محیط هیدرولوژیکی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

842 - ارزیابی عددی و آماری پدیده مچاله‌شوندگی در تونل غرب کرمانشاه
واحد قیاسی علی گداری همت

در این پژوهش به پدیده مچاله‌شوندگی توسط روش‌های تجربی، نیمه‌تجربی و تحلیلی‌ـ‌تئوریک پرداخته شده، سپس مقطع بحرانی از نظر بیشترین پتانسیل مچاله‌شوندگی تعیین شده و در نهایت مدل‌سازی عددی و بررسی آماری این پدیده انجام شده است. در این تحقیق براساس نتایج حاصل از روش‌های تجربی چکیده کامل

در این پژوهش به پدیده مچاله‌شوندگی توسط روش‌های تجربی، نیمه‌تجربی و تحلیلی‌ـ‌تئوریک پرداخته شده، سپس مقطع بحرانی از نظر بیشترین پتانسیل مچاله‌شوندگی تعیین شده و در نهایت مدل‌سازی عددی و بررسی آماری این پدیده انجام شده است. در این تحقیق براساس نتایج حاصل از روش‌های تجربی و تحلیلی توده‌های سنگی مقاطع گورپی(Gu) و خرد شده (Cz) به عنوان مقاطع مچاله‌شونده شناسایی شدند. سپس مدل‌سازی این مقاطع توسط نرم‌افزار عددی تفاضل محدود پیوستهFLAC2D با مدل برگر به مدت 30روز (درازمدت) انجام شد. نتایج این مدل‌سازی جابجایی‌های بسیار بزرگی را نشان داد که ناشی از کیفیت بسیار پایین توده سنگ و روباره زیاد در این پهنه‌ها از تونل است. نتایج مدل‌سازی عددی کوتاه مدت، نشان داد که سپر TBM در این مقاطع گیر نخواهد کرد. همچنین مدل‌سازی این مقطع در درازمدت، پایداری سگمنتی را نشان می‌دهد ولی تأثیر این پدیده در دو مقطع مشکلی ایجاد نخواهد کرد. بررسی روش دیفرانسیل محدود پدیده مچاله‌شوندگی و آماری این تونل از نوآوری‌های مهم این پژوهش می‌باشد. پدیده مچاله‌شوندگی تونل می‌تواند پایداری و بهره‌برداری آن را به خطر بیاندارد. پیش‌بینی میزان جابجایی، کرنش شعاعی، کرنش برشی و گسترش ناحیه پلاستیک به عنوان تابعی از درجه مچاله‌شوندگی و عوامل تشدید‌کننده آن یکی از نیازهای اساسی حفر و نگهداری تونل است. مچاله‌شوندگی رفتاری در رابطه با تغییر شکل توده سنگ ضعیف و ویژگی‌های مقاومتی آن می‌باشد. این پدیده با تغییر شکل‌های بزرگ و همگرایی‌های وابسته به زمان در طی حفاری تونل همراه است. در اثر ایجاد و ترکیب تنش‌های القایی، تنش موجود از حد مقاومت برشی گذشته و توده سنگ به داخل محدوده حفرشده رانده می‌شود. این تغییر شکل‌ها ممکن است در طی حفر تونل یا در دوره زمانی طولانی مدت ادامه داشته باشد. تونل انتقال آب با طولی حدود 8550 متر و قطر884/6 متر در غرب ایران و استان کرمانشاه واقع است. بخش اعظمی از مسیر تونل از سنگ‌های آهکی به همراه شیل و مارن تشکیل شده و در آن چندین زون گسل به همراه ساختار تاقدیسی به چشم می‌خورد و حداکثر روباره در مسیر تونل 570 متر می‌رسد. این موضوع شرایط را برای وقوع پدیده مچاله‌شوندگی مهیا می‌کند. به همین منظور به ارزیابی، مدل‌سازی و تحلیل این پدیده در تونل پرداخته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

843 - تأثیر واحدهای زمین شناسی بر کیفیت آب حوضه آبریز بازه حور، با تأکید بر مطالعات رسوب‌شناسی
مهدی رضا پور سلطانی سیف اله اعلمی

حوضه آبریز بینالود در جنوب-شرقی مشهد واقع است، که از نظر زمین شناسی، بخشی از زون بینالود محسوب می گردد. حوضه آبریز بینالود دارای سه زیر حوضه بوده، که از این میان، زیر حوضه بازه حور مورد مطالعه قرار گرفته است. منطقه بازه حور از نظر اقلیم شناسی، جزء مناطق خشک و نیمه خشک م چکیده کامل

حوضه آبریز بینالود در جنوب-شرقی مشهد واقع است، که از نظر زمین شناسی، بخشی از زون بینالود محسوب می گردد. حوضه آبریز بینالود دارای سه زیر حوضه بوده، که از این میان، زیر حوضه بازه حور مورد مطالعه قرار گرفته است. منطقه بازه حور از نظر اقلیم شناسی، جزء مناطق خشک و نیمه خشک محسوب گردیده، و به دلیل تنوع واحد های زمین شناسی، ترکیب شیمیایی و کیفیت، آب تغییر نموده، بنابراین آب منطقه از نوع کلروره و سولفاته است. علاوه براین از نظر کشاورزی وشرب انسانی نیز قابل قبول است. همچنین مطالعات رسوب شناسی در طول رودخانه نشان می دهد که سه عامل اصلی، تغییرات ناگهانی شیب بستر، ورود سرشاخه های فرعی و رخداد سیلاب های فصلی، باعث تنوع بافتی رسوبات و تغییر پارامترهایی، همچون جورشدگی، کشیدگی و کج گردیده است. مطالعات رسوبشناسی و پترولوژیکی نشان می دهد که اغلب رسوبات دارای جورشدگی بسیار ضعیف، کج شدگی مثبت و کشیدگی متوسط بوده، و منشأ بیشتر رسوبات بازه حور سنگ های آذرین بازیک و فوق بازیک است. همچنین بر اساس مطالعات صحرایی، سه مجموعه رخساره گراولی گراولیGmm) Gmg,Gh,,(Gt، ماسه ای Sh),(Sl و گلی Fm) Fr,Fl(، و چهار عنصر ساختاری SG، HO، LS وFF شناسایی شدهاست. بنا بر مجموعه رخساره های رسوبی و عناصر رسوبی رودخانه بازه حور، سه مدل رسوبی، رودخانه های بریده بریده گراولی با جریان های ثقلی، مآندر با بار ماسه ای و مآندر با بار معلق پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

844 - بررسی میزان حساسیت فرسایش حوضه آبخیز مدان الموت
قربان وهاب زاده پیام ابراهیمی

استفاده از مدل های فرسایش و رسوب یکی از کارامدترین روش ها به منظور تخمین مقدار هدر رفت خاک در حوضه های آبخیز می باشد.در این تحقیق از 4 روش MPSIAC,BLM,Fargas،جدول فیض نیا و روش نفوذپذیری Hunt Bowen به ترتیب برای محاسبه مقدار هدر رفت خاک و نفوذ پذیری در واحدهای کاری مختلف چکیده کامل

استفاده از مدل های فرسایش و رسوب یکی از کارامدترین روش ها به منظور تخمین مقدار هدر رفت خاک در حوضه های آبخیز می باشد.در این تحقیق از 4 روش MPSIAC,BLM,Fargas،جدول فیض نیا و روش نفوذپذیری Hunt Bowen به ترتیب برای محاسبه مقدار هدر رفت خاک و نفوذ پذیری در واحدهای کاری مختلف حوضه آبخیز مدان الموت واقع در استان قزوین استفاده شد و بخش هایی از حوضه که تاثیر عمده ای در هدر رفت خاک داشتند با استفاده از روشهای مذکور مشخص و نتایج آنها باهم مقایسه شد.نتایج نشان داد به ترتیب مدل BLM,MPSIAC,Fargas با امتیازات 43.73,50.81,40.75 دارای میانگین نزدیک به هم و با فرسایش پذیری متوسط بوده و جدول فیض نیا منطقه را فرسایش پذیر و هانت و بوون نفوذپذیری را بسیار کند ارزیابی نمود .همچنین بر اساس پاسخ هیدرولوژیکی،زیر حوضه های 4 به مساحت 2294/308 هکتار و 1 به مساحت 1389/06 هکتار بیشتر تاثیر را در صورت وقوع سیل خواهند داشت.در صورتی که برنامه های اجرایی جهت مبارزه با فرسایش و تولید رسوب در منطقه صورت گیرد پیشنهاد می شود در اولویت داول به ترتیب در زیر حوضه 4 و 1 مورد اجرا قرار گیرد.در صورتی که هدف میزان نفوذ رواناب و جلوگیری از ایجاد سیل باشد به ترتیب زیر حوضه 4 به مساحت 2734/827 هکتار و 1 به مساحت 1544/648 هکتار و 2 به مساحت 680/386 در اولویت قرار می گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

845 - بررسی توانایی پالایش گیاهان آبزی شمال خوزستان جهت کاهش آرسنیک از محیط
علی شیر افروس عبدالمجید لیاقت محمد منشوری ابراهیم پذیرا حسین صدقی

امروزه توانایی گیاهان آبزی به عنوان ابزاری سازگار با محیط زیست جهت پالایش خاک و تصفیه فاضلاب های مختلف در جهان توجه زیادی را به خود جلب نموده است.در این تحقیق امکان جذب فلز سنگین آرسنیک از خاک و تصفیه پساب صنعتی آلوده به این فلز ،توسط 4 گونه گیاه آبزیAlisma plantgoSci چکیده کامل

امروزه توانایی گیاهان آبزی به عنوان ابزاری سازگار با محیط زیست جهت پالایش خاک و تصفیه فاضلاب های مختلف در جهان توجه زیادی را به خود جلب نموده است.در این تحقیق امکان جذب فلز سنگین آرسنیک از خاک و تصفیه پساب صنعتی آلوده به این فلز ،توسط 4 گونه گیاه آبزیAlisma plantgoScirpus bulrush*Typha latifolia*Phragmites australis مورد مطالعه قرار گرفته است.به همین منظور ابتدا اطز طریق آزمایش های گلدانی و آلوده کردن خاک در سه سطح مختلف آرسنیک و در سه تکرار در دوره زمانی 60 روزه در فالب طرحی کاملا تصادفی دو گونه گیاهیScirpussp.Phragmitessp با میزان جذب به ترتیب 119.55 و 65.25 میلی گرم در کیلو گرم ماده خشک در انتهای دوره رشد گیاهان،بالاترین انباشت آرسنیک را در اندامهای زیر زمینی نشان دادند.میزان انباشت در اندامهای زیر زمینی نیز اختلاف معنی داری را با میزان انباشت در اندامهای هوایی نشان داد.سپس دو گونه انتخاب شده در این مرحله در حوضچه های مصنوعی که با ابعاد 5 متر طول،0.5متر عرض و 0.4 متر ارتفاع احداث و کف انها ایزوله و در انتهای آنها لوله زهکش قرار داده شده بود کشت گردید.یک حوضچه نیز به عنوان شاهد(بدون گیاه)در نظر گرفته و آزمایش های به منظور تاثیر نوع سامانه و زمان ماند (5 زمان ماند 1،3،7،10 و 14 روزه)بر راندمان حذف آرسنیک در سطح آلایندگی 100 میلی گرم در کیلو گرم خاک و در سه تکرار انجام گرفت.نتایج این بخش نشان داد که تاثیر نوع سامانه و زمان ماند بر راندمان حذف آن از حوضچه های مصنوعی معنی دار و اثر متقابل این دو عامل غیر معنی دار گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

846 - ارزیابی فرونشست دشت شهریار و ملارد ناشی از برداشت آب‌های زیرزمینی و تأثیر آن بر سازه‌های زیربنایی
سعید کلانتری ناصر عبادتی محمود ذاکری نیری

با توجه به پیامدهای ناشی از افت سطح آب زیرزمینی در این تحقیق سعی شده است فرونشست زمین در دشت شهریار و ملارد بر اثر برداشت آبهای زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفته و تاثیر آن بر سازه های زیربنایی بررسی و تعیین گردد و بدین منظور ابتداء پس از جمع آوری آمار چاههای آب موجود در م چکیده کامل

با توجه به پیامدهای ناشی از افت سطح آب زیرزمینی در این تحقیق سعی شده است فرونشست زمین در دشت شهریار و ملارد بر اثر برداشت آبهای زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفته و تاثیر آن بر سازه های زیربنایی بررسی و تعیین گردد و بدین منظور ابتداء پس از جمع آوری آمار چاههای آب موجود در منطقه و تعیین مشخصات سفره آبخوان و مواردی از نظیر عمق سطح آب زیرزمینی ، میزان برداشت سالانه و پراکنش چاه ها داده های مورد نظر اولیه بدست آید ، سپس با مشخص نمودن ضخامت آبرفت و لایه های رسوبی بر روی سنگ بستر منظقه از روی گمانه های اکتشافی و لاگ های چاه تنوع لایه بندی و جنس رسوبات شناسایی شد و بر اساس روابط ژئوتکنیکی حاکم بر رسوبات و با در نظر گرفتن میزان تخلخل ، ضرایب نفوذ پذیری و بافت رسوبات سعی گردید ، با محاسبه تعیین نشست تحکیم و آنی ، نرخ سالانه فرونشست محاسبه شده و از طریق دادهای ماهواره ایی میزان فرونشست در منطقه مورد مطالعه تعیین گردد، در طی این تحقیق نتایج نشان داد که در منطقه مورد مطالعه بیشترین میزان نرخ فرونشست زمین 8 سانتی متر تعیین گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

847 - برآورد وضعیت رسوبزائی ویژه سازندها با استفاده از دبی آب و رسوب ایستگاه هیدرومتری ماملو در حوزه آبخیز دماوند
کیوان احزن

تخمین میزان بار رسوبی معلق، از مهمترین عوامل در رفتار هیدرولیکی، ریخت شناسی و هیدرولیک رسوب رودخانه به شمار می رود و مبنای اساسی مدیریت صحیح منابع آب و خاک در حوضه های آبخیز است. برآورد میزان کل بار معلق رودخانه، اغلب با داده های اندازه گیری شده در ایستگاه های هیدرومتری چکیده کامل

تخمین میزان بار رسوبی معلق، از مهمترین عوامل در رفتار هیدرولیکی، ریخت شناسی و هیدرولیک رسوب رودخانه به شمار می رود و مبنای اساسی مدیریت صحیح منابع آب و خاک در حوضه های آبخیز است. برآورد میزان کل بار معلق رودخانه، اغلب با داده های اندازه گیری شده در ایستگاه های هیدرومتری از برقراری روابط منحنی های سنجه رسوب با استفاده از روش های متداول ممکن می باشد. در این مقاله میزان برآورد رسوبی حوضه آبخیز دماوند از طریق آمار ثبت شده در ایستگاه هیدرومتری ماملو برآورد شده است. رودخانه های اصلی حوزه آبخیز دماوند ، رودخانه دماوند و سیاه رود می باشند. رودخانه دماوند که از شرق به غرب حوزه جریان داردو و ضمن عبور از شهر دماوند ، تاررود ، چنار عربها ، گیلاوند ،‌حصار پائین ، مرا ، کاجان ، تمیسان ،‌زره در و سیاه سنگ ،‌پس از طی 48 کلیومتر در نهایت در یورد شاه به رودخانه جاجرود می پیوندد. بدین منظور این آمار ( مربوط به حوزه آبخیز دماوند ) ‌از شرکت تماب دریافت شد.با بررسی به عمل آمده میانگین بار بستر سالانه در حوزه آبخیز دماوند 032/46395 تن، دبی کل مواد رسوبی 192/278370 تن و رسوبزائی ویژه حوزه به طور میانگین 12/365 تن در هر کیلومتر مربع می باشد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد سازند کرج با توجه به مساحت آن در حوضه آبخیر دماوند، بیشترین سهم در تولید رسوب را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

848 - ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی ناحیه آلوت (استان کردستان) به کمک پارامترهای هیدروشیمیایی
سیدوحید شاهرخی

هدف از این مطالعه، ارزیابی هیدروشیمیائی آب زیرزمینی و تأثیر آن بر کیفیت منابع آب زیرزمینی در منطقه آلوت واقع در شمال باختری ایران به منظور بررسی مطلوب بودن آن برای شرب و آبیاری است. از دیدگاه زمین‌شناسی، سنگ‌های دگرگونی از قبیل گنیس، شیست سبز، سریسیت شیست، اسلیت و متاری چکیده کامل

هدف از این مطالعه، ارزیابی هیدروشیمیائی آب زیرزمینی و تأثیر آن بر کیفیت منابع آب زیرزمینی در منطقه آلوت واقع در شمال باختری ایران به منظور بررسی مطلوب بودن آن برای شرب و آبیاری است. از دیدگاه زمین‌شناسی، سنگ‌های دگرگونی از قبیل گنیس، شیست سبز، سریسیت شیست، اسلیت و متاریولیت در بیشتر بخش‌های ناحیه آلوت حضور دارند. به منظور ارزیابی هیدروشیمیائی و بررسی کیفیت آب زیرزمینی، از 50 چاه و چشمه موجود در ناحیه مورد مطالعه نمونه‌برداری و میزان عناصر سنگین و همچنین پارامترهای مختلف آن اندازه‌گیری شد. در منطقه مورد مطالعه رخساره‌های آب زیرزمینی از نوع بی‌کربناته کلسیک بوده و برحسب پارامتر سختی کل، عموماً دارای آب سخت هستند. برحسب EC و نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد سدیم و کربنات سدیم باقیمانده (RSC)، مشخص گردید که آب زیرزمینی در کل برای کشاورزی مناسب است. علاوه بر این، غلظت عناصر سنگین محلول در آب زیرزمینی در منطقه آلوت دارای حدود مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی می‌باشد. استفاده از نسبت‌های یونی، نمودار گیبس، شاخص اشباع و آنالیز چند متغیره نشان داد که منابع سیلیکاته دارای بیشترین تأثیر بر شیمی آب در منطقه آلوت هستند. این محاسبات همچنین نشان داد که منبع آب زیرزمینی در ناحیه آلوت عموماً از هوازدگی و همچنین از برهمکنش‌های آب- سنگ‌های سیلیکاته منشأ گرفته‌اند. براساس این مطالعات آب‌های زیرزمینی ناحیه آلوت برای شرب، آبیاری و کشاورزی مناسب بوده، از نظر شیمیائی از نوع بی‌کربناته کلسیک و سخت هستند. مطالعات آماری نشان‌دهنده نتایج مشابه بین آنالیز فاکتوری و آنالیز خوشه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

849 - امکان سنجی استفاده مجدد از پساب تصفیه خانه فاضلاب انباج برای مصارف مختلف با تاکید بر تغذیه مصنوعی آبهای زیرزمینی
امیر حسام حسنی محمود سالاری امیر حسین جاوید مجتبی صیادی زهره بهرام نژاد

در تمام نقاط جهان سعی بر آن است که به نحوی از فاضلاب تصفیه شده استفاده گردد.در این مطالعه،به منظور امکان سنجی استفاده مجدد از پساب،متغیرهای کدورت،دما،SAR،TDS , TSS , BOD , COD , EC،pH ،کربنات،بیکربنات،قلیاییت کلراید،نیترات،سدیم،آمونیاک،منیزیم،کلسیم،کدورت،فسفات، بر و کلی چکیده کامل

در تمام نقاط جهان سعی بر آن است که به نحوی از فاضلاب تصفیه شده استفاده گردد.در این مطالعه،به منظور امکان سنجی استفاده مجدد از پساب،متغیرهای کدورت،دما،SAR،TDS , TSS , BOD , COD , EC،pH ،کربنات،بیکربنات،قلیاییت کلراید،نیترات،سدیم،آمونیاک،منیزیم،کلسیم،کدورت،فسفات، بر و کلیفرم مدفوعی در پساب تصفیه خانه فاضلاب انباج)در منطقه شمیرانات) در سالهای 1389،1390 به صورت فصلی مورد بررسی قرار گرفتند و محدودیتهای موجود در زمینه مصارف مختلف استفاده مجدد شناسایی شد.کیفیت پساب مورد مطالعه برای استفاده مجدد جهت کشاورزی در همه متغیرها به جز میکروبی از نظر استاندارد سازمان محیط زیست ایران مطابقت دارد،متغیرهای TDS,EC،بیکربنات دارای محدودیت کم تا متوسط برای آبیاری هستند.این پساب از نظر شوری و قلیائیت در طبقه C1,C3(متوسط) دیاگرام ویلکاکس قرار میگیرد.پساب برای تغذیه مصنوعی آبخوان ها از نظر متغیر آمونیاک دارای مشکل است و شرایط موجود منطقه مناسب تغذیه مصنوعی نیست.متغیرهای آمونیاک و کلسیم از نظر استانداردهای تخلیه به آب سطحی دارای محدودیت هستند.برای مصارفی مانند پرورش آبزیان و مصارف متفرقه میزانBOD5 و آمونیاک پساب دارای مشکل است.برای استفاده در صنایع پساب مورد مطالعه در گروه آبهایی قرار میگیرد که از لحاظ مصارف صنعتی دارای کیفیت متوسط هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

850 - نقش گسل چاهشک بر کیفیت چاه های آب شرب شمال غرب دشت مشهد
عباس کنگی محمد رضا ارجمند

دشت مشهد در یک موقعیت ساختاری ویژه و تحت تاثیر عملکرد مجموعه ای از گسل های فعال حاشیه شمالی رشته کوه بینالود، حاشیه جنوبی رشته کوه کپه داغ و پهنه بخاردن قوچان در غرب قرار گرفته است. فعالیت این گسل ها مورفولوژی پله کانی سنگ کف دشت را شکل داده اند. همچنین عملکرد گسلهای فع چکیده کامل

دشت مشهد در یک موقعیت ساختاری ویژه و تحت تاثیر عملکرد مجموعه ای از گسل های فعال حاشیه شمالی رشته کوه بینالود، حاشیه جنوبی رشته کوه کپه داغ و پهنه بخاردن قوچان در غرب قرار گرفته است. فعالیت این گسل ها مورفولوژی پله کانی سنگ کف دشت را شکل داده اند. همچنین عملکرد گسلهای فعال در دوره کواترنری ضخامت و گسترش رسوبات آبرفتی دارای پتانسیل بالای آبدهی را تحت تاثیر قرار داده است. گسل چاهشک به عنوان یکی از شاخه های فرعی پهنه گسل شاندیز در بخش مرکزی دشت مشهد، نقش مهمی در کنترل رفتار هیدرولیکی منابع آب زیرزمینی این دشت ایفا می کند. این گسل بر اساس تلفیق پروفیل های ژئوالکتریک و نتایج حفاریهای دستگاهی برای نخستین بار در این پژوهش شناسایی شده است. چاه های حفاری شده در شمال گسل چاهشک با آبدهی خوب غالبا در عمق بیش از 250 متر به سنگ کف رسی و کنگلومرای نئوژن برخورد نموده اند. اما چاه های حفاری شده در جنوب گسل با آبدهی بسیار کم و یا فاقد آبدهی عموما در عمق 100 تا 140 متری به سنگ کف متامورفیک برخورد کرده اند. بالا آمدگی سنگ کف در جنوب گسل چاهشک سبب ایجاد مورفولوژی پله کانی در پی سنگ متاموفیک بخش جنوبی دشت مشهد گردیده است. این بالا آمدگی متامورفیک بصورت یک ساختمان گل مانند مثبت، تحت تاثیر سیستم گسلش امتداد لغز راست گرد، با مکانیسم ترنس تنشن ایجاد شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

851 - گسل طوس مهمترین عامل کنترل کننده رفتار هیدرولیکی بخش شمالی آبخوان دشت مشهد
عباس کنگی محمدرضا ارجمند

دشت مشهد در یک موقعیت ساختاری ویژه و تحت تاثیر عملکرد مجموعه ای از گسل های فعال حاشیه شمالی رشته کوه بینالود، حاشیه جنوبی رشته کوه کپه داغ و پهنه بخاردن- قوچان در غرب قرار گرفته است. فعالیت این گسل ها مورفولوژی پله کانی سنگ کف دشت را شکل داده اند. همچنین عملکرد گسلهای ف چکیده کامل

دشت مشهد در یک موقعیت ساختاری ویژه و تحت تاثیر عملکرد مجموعه ای از گسل های فعال حاشیه شمالی رشته کوه بینالود، حاشیه جنوبی رشته کوه کپه داغ و پهنه بخاردن- قوچان در غرب قرار گرفته است. فعالیت این گسل ها مورفولوژی پله کانی سنگ کف دشت را شکل داده اند. همچنین عملکرد گسلهای فعال در دوره کواترنری ضخامت و گسترش رسوبات آبرفتی دارای پتانسیل بالای آبدهی را تحت تاثیر قرار داده است. گسل طوس به عنوان یکی از شاخه های فرعی پهنه گسل کشف رود در بخش شمالی دشت مشهد، نقش مهمی در کنترل رفتار هیدرولیکی منابع آب زیرزمینی این دشت ایفا می کند. بر اساس تلفیق پروفیل های ژئوالکتریک و نتایج حفاریهای دستگاهی، گسل طوس به عنوان شاخه فرعی و پیشرو گسل کشف رود، با مکانیسم Fault-Propagation Folds و بدون رخنمون سطحی، در زیر مجموعه ای از تاقدیس های شمال دشت مشهد در حال تکامل است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

852 - تعیین چاه های پیزومتری شاخص در پیش‌بینی سطح آبهای زیرزمینی با لحاظ اطلاعات مکانی و زمانی چاه ها
نوید هوشنگی

دقت تخمین سطح آب های زیرزمینی تابعی از تراکم، مکان و دقت نقاط برداشت‌شده می باشد. هرچه تراکم چاه های پیزومتری افزایش یابد دقت تخمین سطح بهتر می شود، اما حفر و نگه داری چاه های پیزومتری همواره هزینه بر و زمان بر است. هدف اصلی این تحقیق کمینه کردن تعداد چاه های پیزومتری و چکیده کامل

دقت تخمین سطح آب های زیرزمینی تابعی از تراکم، مکان و دقت نقاط برداشت‌شده می باشد. هرچه تراکم چاه های پیزومتری افزایش یابد دقت تخمین سطح بهتر می شود، اما حفر و نگه داری چاه های پیزومتری همواره هزینه بر و زمان بر است. هدف اصلی این تحقیق کمینه کردن تعداد چاه های پیزومتری و مشخص کردن چاه های شاخص جهت پیش بینی دقیق سطح آب های زیرزمینی می باشد. نوآوری اصلی این تحقیق لحاظ نمودن اطلاعات مکانی و زمانی در بهینه سازی تعداد چاه ها می باشد. این تحقیق در سه مرحله ی اصلی انجام شد: 1) اخذ اطلاعات 75 چاه پیزومتری دشت تبریز و جست وجوی اکتشافی آن ها، 2) پیاده سازی الگوریتم جامعه مورچه ها در تلفیق با روش کریجینگ ساده و مشخص کردن چاه های شاخص در هر سال، 3) محاسبه ی ارزش نهایی چاه ها متناسب با تعداد دفعاتی که هر چاه در محاسبات مربوط به سال های 1394 تا 1396 حضور داشته اند.نتایج نشان می دهد که از 75 چاه موجود، در هر ماه به‌طور متوسط 18 چاه اطلاعات محدودی به محاسبات اضافه می کند. از این 75 چاه تنها دو چاه در هیچ کدام از محاسبات 36 ماه مورد بررسی به عنوان چاه با ارزش شناخته نشده اند و 15 چاه همواره جز چاه ها با ارزش نسبی کمتر از 11 درصد هستند. لذا تعداد چاه های پیزومتری را می توان به اندازه ی 20 درصد (15 چاه) کاهش داد، بدون این که در تخمین سطح آب زیرزمینی منطقه کم بود داده ای حس شود. نتایج نشان می دهد با استفاده از اطلاعات زمانی چاه ها و روش پیشنهادی می توان چاه های شاخص را شناسایی و با صرفه‌جویی در زمان و هزینه ی کمتر تا حدی به دقت سطح اولیه رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

853 - ویژگی‌های زمین‌شیمیایی مهارکننده‌ی غلظت فلوئور در آب‌های زیرزمینی (مطالعه موردی: منطقه‌ی قلندراز توابع شهرستان اهر)
رامین سلماسی

غلظت فلورید در آّب های زیرزمینی منطقه ی قلندر در اطراف شهرستان اهر در دامنه ی 3/0 تا 5/5 میلی گرم بر لیتر قرار دارد که برای در حدود 78 درصد نمونه ها بالاتر از دامنه ی استاندارد 5/1 میلی گرم بر لیتر می باشد. در این مطالعه، برخی ویژگی های زمین شیمیایی که غلظت فلورید را در چکیده کامل

غلظت فلورید در آّب های زیرزمینی منطقه ی قلندر در اطراف شهرستان اهر در دامنه ی 3/0 تا 5/5 میلی گرم بر لیتر قرار دارد که برای در حدود 78 درصد نمونه ها بالاتر از دامنه ی استاندارد 5/1 میلی گرم بر لیتر می باشد. در این مطالعه، برخی ویژگی های زمین شیمیایی که غلظت فلورید را در آب زیزمینی منطقه کنترل می کند بررسی می شود. به این منظور بعد از برداشت بیست نمونه آب زیرزمینی از چاه های حفاری شده در روستاهای واقع در اطراف شهرستان اهر، مقادیر یون های سدیم، پتاسیم، کربنات، بیکربنات، کلر و فلور؛ pH؛ نسبت جذب سدیم (SAR) و کل جامدات محلول نمونه های آب در آزمایشگاه اندازه گیری گردید. یافته ها نشان دادند آب زیرزمینی این منطقه قلیایی (4/8- 1/7= pH) و شورمزه (3500-449 میلی‌گرم بر لیتر = کل جامدات محلول) می باشد. این ویژگی شیمیایی، بازتاب کننده ی سرعت تبخیر بالا است. همچنین آب زیرزمینی در رابطه با کلسیت فوق اشباع است که به خروج کلسیم و بی کربنات از محلول کمک می کند. غلظت های فلورید بالا در منطقه با pH زیاد، جامدات محلول کل و نسبت جذب سدیم بالا همبستگی نشان داد. این موضوع نشان می دهد سطوح بالای فلورید در نتیجه ی حلالیت زیاد کانی های فلوردار منطقه به دلیل تخلیه ی کلسیم و قدرت یونی بالا و رهاسازی فلورید از سطوح کلوییدی تحت شرایط pH بالا می باشد که نتیجه ی عکس این یافته ها در دیگر بررسی ها نشان داده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

854 - مطالعه تاثیر معدنکاری واستخراج طلا بر میزان آلودگی آبها به آرسنیک و جیوه در منطقه زرشوران تکاب
بهنام عباسی رامین ملکی حسین پیرخراطی

در این مطالعه، نشت فلزات سنگین آرسنیک و جیوه ناشی از معدن کاری، حمل و نقل کانسنگ، استحصال و پالایش طلا که منجر به ورود آلودگیبه آب های زیرزمینی و سطحی در منطقه زرشوران تکاب (جنوب آذربایجان غربی) شده مورد مطالعه قرار گرفت. محل های نمونه برداری (به تعداد 16 عدد) در اطراف چکیده کامل

در این مطالعه، نشت فلزات سنگین آرسنیک و جیوه ناشی از معدن کاری، حمل و نقل کانسنگ، استحصال و پالایش طلا که منجر به ورود آلودگیبه آب های زیرزمینی و سطحی در منطقه زرشوران تکاب (جنوب آذربایجان غربی) شده مورد مطالعه قرار گرفت. محل های نمونه برداری (به تعداد 16 عدد) در اطراف سه کارخانه فراوری و همچنین خارج از محدوده فراوری واستحصال انتخاب شد. نمونه های آب از چاه ها، رودخانه ها و چشمه ها در ظرف های پلی اتیلنی یک لیتری بر اساس روش مرجع نمونه برداری، در چهار فصل از سال (1394) جمع آوری شد. به نمونه های جیوه پنج میلی لیتر اسید نیتریک و به نمونه های آرسنیک پنج میلی لیتر اسید کلریدریک اضافه گردید و در دمای چهار درجه سانتی گراد به آزمایشگاه منتقل شدند. آرسنیک و جیوه در نمونه های آب به ترتیب به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی مجهز به سیسیتم تولید هیدرید و اسپکتروفتومتری جذب اتمی مجهز به سیستم بخار سرد اندازه گیری شد.مطالعات صورت گرفته بر روی کانسارهای طلا در منطقه زرشوران تکاب نشان دهنده وجود آرسنیک و جیوه در کانسارهای منطقه است. نتایج بدست آمده نشان داد که مقدار آرسنیک در منطقه مورد مطالعه بیشتر از مقدار استاندارد سازمان بهداشت جهانی است که این مسئله در ارتباط با ترکیبات شیمیایی خاک منطقه مورد مطالعه می باشد. همچنین توجه به این مطلب ضروری است که، تجمع جیوه در آب سطحی با فاصله گرفتن از کارخانه های فراوری کاهش می یابد که نشانگر تاثیر مثبت فراوری طلا در حلالیت فلزات سنگین و سمی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

855 - بررسی و شناسایی منابع و متغیرهای آلاینده آب رودخانه کرج در محدوده اسلامشهر
مریم خدابخشی فرح ناز کریم زاده بهنوش خوش منش افشار ضیاء ظریفی

این مقاله با هدف مطالعه برخی از آلودگی های ناشی از عناصر سنگین در آب رودخانه کرج ) که مهمترین رودخانه در اسلامشهر است ( از قبیل اکسیژن محلول ، EC،TDS،PH ، شوری و همچنین تعیین غلظت عناصر سنگین نمونه های آب از قبیل As،Cu،Pb،Zn،Cd،Cr،Ni که مورد آنالیز قرار گرفتند تدوین گرد چکیده کامل

این مقاله با هدف مطالعه برخی از آلودگی های ناشی از عناصر سنگین در آب رودخانه کرج ) که مهمترین رودخانه در اسلامشهر است ( از قبیل اکسیژن محلول ، EC،TDS،PH ، شوری و همچنین تعیین غلظت عناصر سنگین نمونه های آب از قبیل As،Cu،Pb،Zn،Cd،Cr،Ni که مورد آنالیز قرار گرفتند تدوین گردیده است. جهت انجام آزمایشات و تعیین متغیرها ، مراحل نمونه برداری در اسفند ماه در5 ایستگاه در طول مسیر رودخانه انجام گرفت چون سایر ایستگاهها فاقد آب بودند .تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفت . میانگین PH در نمونه های آب سطحی 55/7 است که نشان دهنده ی ماهیت قلیایی نمونه های آب است. بالا بودن هدایت الکتریکی آب رودخانه کرج ناشی از فعالیتهای کشاورزی و صنعتی می باشد. بالا بودن TDS با فراوانی نیترات آب مرتبط است. روند کاهشی میانگین غلظت کاتیونهای اصلی نمونه های آب رودخانه کرج به صورت منیزیم > کلسیم > سدیم>پتاسیم، و ترتیب غلظت آنیونها در نمونه های آب سطحی به صورت سولفات > کلر است. در نمودار پایپر ، تیپ آب آنیونها از نوع سولفاته و در رخساره کربنات و بی کربنات و تیپ آب در کاتیونها از نوع سدیم – پتاسیم و در رخساره منیزیک و کلسیک قرار دارد. براساس نتایج بدست آمده از ضرایب همبستگی بین عناصر فلزی نیکل با کروم ، مس با روی همچنین کروم با روی می توان وجود منشأ مشترک خاکزاد و زمین زاد )فعالیتهای انسانی( را برای تأمین آنها در آب رودخانه احتمال دارد. ضمن این که همبستگی های مثبتی نیز ما بین آنیون های سولفات و برخی عناصر فلزی و نیز یون کلر مشاهده می شود که می تواند حمل شدگی عناصر در فاز سولفیدی را بیان کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

856 - استفاده از روش‌های نوین هوش مصنوعی در بررسی کیفیت منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت سلماس)
سمیه امامی یحیی چوپان

با توجه به تمام پیشرفت های صورت گرفته در مدیریت منابع آب، معضل بررسی کیفیت آب های زیرزمینی اصلی ترین مشکلی است که در اکثر دشت های ایران مشاهده می شود. لذا مدیریت و پایش کیفیت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق سعی شد با به کارگیری دو مدل RBF و GFF شبکه چکیده کامل

با توجه به تمام پیشرفت های صورت گرفته در مدیریت منابع آب، معضل بررسی کیفیت آب های زیرزمینی اصلی ترین مشکلی است که در اکثر دشت های ایران مشاهده می شود. لذا مدیریت و پایش کیفیت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق سعی شد با به کارگیری دو مدل RBF و GFF شبکه عصبی مصنوعی به پیش بینی و برآورد کیفیت آب های زیرزمینی دشت سلماس پرداخته شود. جهت نیل به این هدف، از داده‌های کیفی آب زیرزمینی مربوط به دشت سلماس در دوره آماری 10 ساله (90-1381) استفاده گردید و نتایج بر اساس استانداردهایویلکاکس،شولرو پایپر موردبررسیقرارگرفت. 70 درصد داده های موجود به منظور آموزش شبکه و از 10 درصد داده ها برای صحت سنجی دو مدل استفاده شد. لذااز20درصدباقی ماندهداده های موجودبرایآزمایششبکهاستفادهگردید. به کارگیری متغیرهای آماری مناسب و کاربردی نشان داد مدل RBF با آموزش Levenberg Marquardt و 4 لایه مخفی قابلیت بالایی در برآورد و پیش بینی کیفیت آب زیرزمینی دارد، هم‌چنین ضریبهم بستگیدر این مدل برابر 88/0 وجذرمیانگینمربعاتخطابرابر 71/29% به دست آمد. هم چنین نتایج استفاده از دیاگرام های مختلف نشان می دهد نمونه هادارایسختیو خورندگی کممی‌باشند. طبقطبقه بندیکلاس ها،اکثر داده ها درکلاس C3S1 قراردارند. براساس نتایج، تمامی منابع آبی منطقه مورد مطالعه، به‌ترتیب برای کشاورزی، شرب و صنعت در حد مناسب، خوب، قابل قبول می&lrm;باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

857 - اثرات زیست محیطی آلودگی زمین های کشاورزی کلان شهر اصفهان به آفت کشهای ارگانوکلره و ارگانوفسفره
سامان خبازی فرید مر بهنام کشاورزی مریم کرمانی

امروزه استفاده از آفت کشها بسیار زیاد و رایج شده است و مسلما بسیاری از آنها بیش از حد نیاز مصرف می شوند.آفت کشها انواع متعددی دارند و دو گروه اصلی آفت کشهای آلی را ،آفت کشهای ارگانوکلره و ارگانوفسفره تشکیل می دهند.در این مطالعه تعداد 13 نمونه خاک سطحی زمینهای کشاورزی وا چکیده کامل

امروزه استفاده از آفت کشها بسیار زیاد و رایج شده است و مسلما بسیاری از آنها بیش از حد نیاز مصرف می شوند.آفت کشها انواع متعددی دارند و دو گروه اصلی آفت کشهای آلی را ،آفت کشهای ارگانوکلره و ارگانوفسفره تشکیل می دهند.در این مطالعه تعداد 13 نمونه خاک سطحی زمینهای کشاورزی واقع در شعاع 60 کیلومتری مرکز کلان شهر اصفهان در زمستان 1390 و بهار 1391 و 10 نمونه از آب شطحی و زیر زمینی در بهار 1391 برای اندازه گیری این دو گروه آفت کش برداشته شد. در این مطالعه غلظت باقی مانده 8 آفت کش ارگانوکلره و 9 آفت کش ارگانوفسفره در نمونه های خاک و آب اندازه گیری شد.نتایج نشان می دهد که در تمتم نمونه های آب ،غلظت باقی مانده آفت کشها پایین تر از حد مجاز می باشد. از بین آفت کشهای ارگانوکلره اندازه گیری شده در خاک متابولیتهای ترکیب (DDD.DDE)DDT مقادیر بالایی را نشان دادند.در مورد آفت کشهای ارگانوفسفره در خاک،غلظت ها وابسته به عوامل متعددی از جمله نیم عمر،زمان نمونه برداری پس از سم پاشی زمین کشاورزی و میزان مصرف آفت کش دارد.غلظت اندازه گیری شده این ترکیبات بیش از حد مجاز است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

858 - نقش خاک بنتونیت و کربن اکتیو در جذب هیدروکربن های آروماتیک حلقوی ناشی از پساب های آلوده در پالایشگاه نفت تهران
حمید باقری فرید وفایی سیامک بوداقپور سیداحمد میرباقری

یکی از معظلات زیست محیطی جدی که می تواند خسارتهای اقتصادی و اکولوژیکی غیرقابل جبرانی به محیط زیست وارد سازد،مواد آلاینده آلی است.در این میان آلودگی مواد آلاینده آلی یک موضوع بسیار جدی می باشد که مورد توجه افکار عمومی است چرا که در برخی مواقع این آلودگی ها آسیب جدی به مح چکیده کامل

یکی از معظلات زیست محیطی جدی که می تواند خسارتهای اقتصادی و اکولوژیکی غیرقابل جبرانی به محیط زیست وارد سازد،مواد آلاینده آلی است.در این میان آلودگی مواد آلاینده آلی یک موضوع بسیار جدی می باشد که مورد توجه افکار عمومی است چرا که در برخی مواقع این آلودگی ها آسیب جدی به محیط های خاکی و آبی وارد می کنند.هیدروکربن های آروماتیک حلقوی که با نام اختصاریPAHs از آنها نام برده خواهد شد،یکی از گروه های عمده مواد آلی قابل حل در آب با توجه به شرایط زمین شناسی هر منطقه می باشند.روشهای مختلفی برای پاک ساری محیط های آبی آلوده به نفت استفاده میشود که کاربرد مواد جاذب برای حذف انواع آلاینده ها به خصوص ترکیبات نفتی و مشتقات آن(هیدروکربنهای آروماتیک حلقوی) بسیار مورد توجه قرار گرفته اند.در این پژوهش با انجام آزمایشات جذب،میزان جذبPAHها توسط خاک بنتونیت و کربن اکتیو با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)مورد بررسی قرار گرفته و سپس با بهره گیری از ایزوترم های جذب فروندلیخ و لانگمویر،ضریب جذب و نیز حداکثر میزان جذب این ماده در خاک تعیین گردیده است.نتایج نشان میدهند که خاک بنتونیت از پتانسیل بالایی در جذب PAHs برخوردار می باشد به گونه ای که ضریب جذب و حداکثر میزان جذب این ماده در خاک بنتونیت به ترتیب 0.157mg/g,0.005L/g می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

859 - ارزیابی واکنش هیدرولوژیکی زیرحوضه آبریز اسلامشهر با استفاده از موج سینماتیک در بستر GIS
محمود ذاکری نیری

در تصمیم گیری های مدیریتشهری، بررسی مسائل هیدرولوژیکی از اهمیت خاصی برخوردار است. هیدروگراف رواناب خروجی آبریز در حوضه های شهری، یکی از ابزار مورداستفاده در این بررسی ها است. در این تحقیق با استفاده از محیط نرم‌افزاری GIS، رفتار حوضه های هندسی و واقعی موردبررسی قرار گرف چکیده کامل

در تصمیم گیری های مدیریتشهری، بررسی مسائل هیدرولوژیکی از اهمیت خاصی برخوردار است. هیدروگراف رواناب خروجی آبریز در حوضه های شهری، یکی از ابزار مورداستفاده در این بررسی ها است. در این تحقیق با استفاده از محیط نرم‌افزاری GIS، رفتار حوضه های هندسی و واقعی موردبررسی قرار گرفته و با بهره‌گیری از محیط MATLABمعادلات موج سینماتیک برای تعیین زمان تعادل حوضه کدنویسی شده و با استفاده از مدل بارش- رواناب توزیعی حاصل، رفتار حوضه مورد بررسی قرار گرفته است. در بررسی حوضه هندسی، نتایج حاصل مدلسازی با یک سری از نتایج آزمایشگاهی مورد مقایسه قرار گرفته و درنهایت، مشخص گردید نتایج مدل ارائه‌شده با دقت بسیار بالایی با نتایج آزمایشگاهی مطابقت دارد. در مرحله بعد، حوضه واقعی (زیرحوضه آبریز اسلامشهر) مورد ارزیابی قرار گرفته و با تعیین خطوط هم‌پیمایش در این حوضه، منحنی TA(زمان- مساحت) برای این حوضه متناظر با شدت بارش‌های مختلف به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

860 - تعیین کیفیت آب رودخانه کارون با استفاده از مدل استنتاج فازی ممدانی
میثم ودیعتی محمد نخعی وهاب امیری امرایی علی میر عربی

در سالهای اخیر،روشهایی با مبنای منطبق فازی تطبیق یافته اند تا عدم قطعیت همراه با مسائل زیست محیطی را در نظر بگیرند.در پژوهش حاضر،از روش مدل استنتاج فازی جهت ارزیابی کیفیت آب رودخانه استفاده شده است.توان کاربرد مدل استنتاج فازی با مطالعه موردی سنجیده شد.به همین منظور از چکیده کامل

در سالهای اخیر،روشهایی با مبنای منطبق فازی تطبیق یافته اند تا عدم قطعیت همراه با مسائل زیست محیطی را در نظر بگیرند.در پژوهش حاضر،از روش مدل استنتاج فازی جهت ارزیابی کیفیت آب رودخانه استفاده شده است.توان کاربرد مدل استنتاج فازی با مطالعه موردی سنجیده شد.به همین منظور از داده های اندازه گیری شده 17 ایستگاه در مسیر رودخانه کارون در سال آبی 1388-1389 استفاده گردید.مهم ترین پارامترهای تاثیر گذار بر کیفیت آب رودخانه شامل اکسیژن محلول،اکسیژن خواهی بیوشیمیایی 5 روزه،نیترات،کلرور و هدایت الکتریکی استفاده گردید.با استفاده از مدل استنتاج فازی کیفیت آب رودخانه به سه طبقه خوب،متوسط و بد تقسیم شد.نتایج نشان داد،مدل استنتاج فازی قادر است تغییرات کیفیت آب را در فصول مختلف نشان دهد.بنابراین این روش ابزار جایگزین و مناسبی را معرفی میکند که می تواند در توسعه موثر برنامه های مدیریت آب استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

861 - ارزیابی کیفیت آب شرب منطقه هشترود با استفاده از متغیرهای هیدروشیمیایی و نگرش زیست محیطی
فاضل خالقی

اعمده ترین منبع آب شرب اهالی منطقه هشترود واقع در جنوبغربی استان آذربایجان شرقی، از طریق آب زیرزمینی تأمین می‌شود. کاهش کیفیت آب شرب مصرفی سبب بروز مشکلات بهداشتی می شود. هدف از این مطالعه، تعیین کیفیت آب با شاخص های کیفی شولر و لانژلیه و مقایسه با استانداردهای موجود اس چکیده کامل

اعمده ترین منبع آب شرب اهالی منطقه هشترود واقع در جنوبغربی استان آذربایجان شرقی، از طریق آب زیرزمینی تأمین می‌شود. کاهش کیفیت آب شرب مصرفی سبب بروز مشکلات بهداشتی می شود. هدف از این مطالعه، تعیین کیفیت آب با شاخص های کیفی شولر و لانژلیه و مقایسه با استانداردهای موجود است. به منظور بررسی کیفیت آب زیرزمینی، از منابع آبی شامل 9حلقه چاه عمیق به عمق 70 تا 90 متر در دو دوره (تر و خشک) با رعایت استانداردهای لازم نمونه برداری گردید و به آزمایشگاه تخصصی جهت آنالیز شیمیایی انتقال داده شد. داده‌های حاصل از این ارزیابی جهت پردازش و تفسیر وارد نرم افزار Rock Works و Geochemistry گردید. در این تحقیق برای تعیین تیپ و رخساره ژئوشیمیایی آب از نمودار پایپر استفاده شده است. برای بررسی و ارزیابی آب جهت مصارف صنعتی، از اندیس لانژلیه استفاده شده است که در آن به معیار پوسته گذاری و خورندگی آب توجه می‌شود. بر اساس دیاگرام شولر نمونه‌های آب این منطقه در محدوده آب‌های قابل قبول قرار می‌گیرند که نشانگر مطلوب بودن کیفیت آب‌ منطقه برای مصارف آشامیدنی می باشد. کیفیت آب منطقه برای مصارف صنعتی در اکثر نمونه ها در رده خورنده قرار دارد. نمونه‌های آب زیرزمینی منطقه سختی بالایی دارند که معمولاً متأثر از کاتیون‌های Ca و Mg، یون بی کربنات، سولفات و کلراید می باشد. خورنده بودن آب منطقه منجر به هدر رفت آب در شبکه شرب شهری می شود که سبب بروز مشکلات بهداشتی و خسارت مادی خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

862 - اثرات پارامترهای بزرگ‌مقیاس حوضه آبریز بر رودخانه سیمینه‌رود
فرشید بستان منش راد صادق پرتانی روح اله نوری

در این پژوهش میزان اثر و همبستگی کمی پارامترهای بزرگ‌مقیاس (کاربری اراضی، تراکم جمعیت، ساختار زمین‌شناسی و فرسایش) به عنوان شاخص‌‌های جغرافیایی بزرگ‌مقیاس مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. روند تغییرات متغیر‌های کیفی رودخانه به عنوان متغیرهای کوچک‌مقیاس و میزان تاثیر شا چکیده کامل

در این پژوهش میزان اثر و همبستگی کمی پارامترهای بزرگ‌مقیاس (کاربری اراضی، تراکم جمعیت، ساختار زمین‌شناسی و فرسایش) به عنوان شاخص‌‌های جغرافیایی بزرگ‌مقیاس مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. روند تغییرات متغیر‌های کیفی رودخانه به عنوان متغیرهای کوچک‌مقیاس و میزان تاثیر شاخص‌های بزرگ‌مقیاس در این تحقیق توسط آزمون‌های آماری چند متغیره کنترل و بررسی شده است. آمار کیفی رودخانه سیمینه‌رود به عنوان مطالعه موردی مورد استفاده قرار گرفته است. داده‌های کیفی سه فصل بهار 1387، پاییز 1387، بهار 1388 شامل متغیرهای NSF و تعدادی دیگر از متغیرهای کیفی مهم درحوضه مورد تحلیل قرار گرفته است. فرایندهای نرمال‌سازی و متناظر‌سازی کمی و کیفی داده‌های جغرافیایی، داده‌های سطحی و متغیر‌های کیفی آب به عنوان اولین گام برای شروع تحلیل‌ها در نظر گرفته شد. نتایج ارتباط مستقیم و موثر پارامترهای بزرگ‌مقیاس بر متغیر‌های کیفی آب را نشان داد. متغیرهای بزرگ‌مقیاس زراعت‌دیم و زراعت‌آبی با متغیرهای کوچک‌مقیاس (PO4، TDS، TUR) و همچنین متغیرهای کاربری شهر و فرسایش سطح یک با متغیرهای BOD5 (BOD در روز پنجم)، EC، TDS ارتباط مستقیم نشان دادند. همچنین در این پژوهش ساختار زمین‌شناسی با پتانسیل خطر آلودگی متوسط (B) به طور مستقیم بر فسفر(PO4) و متغیرهای قیزیکی آب (EC،TDS ،TS ) اثر دارد. با استفاده از این نتایج می‌توان به تخمین کیفیت آب و مقایسه‌ تطبیقی متغیرهای کیفی بر مبنای شاخص‌های بزرگ‌‌مقیاس در میان چند حوضه آبریز پرداخت. استخراج شاخص‌های بزرگ‌مقیاس که بتواند به عنوان یک مقیاس در پیش‌بینی کیفیت رودخانه برای حوضه‌ها و زیر‌حوضه‌های مختلف استفاده گردد، از نتایج کاربردی این پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

863 - پهنه‌بندی و تعیین کیفیت تالاب میقان براساس شاخص‌های WQINSF و IRWQISC
لعبت تقوی علی شهبازی پرستو عسگری سامان سخایی میترا طلایی علیرضا محرابیان رضا میرزایی

تالاب میقان در استان مرکزی در 15 کیلومتری شمال‌شرقی اراک و جنوب‌غربی داوودآباد قرار گرفته است. به منظور تعیین ایستگاه‌های نمونه‌برداری از این تالاب فصلی ابتدا بازدید میدانی صورت گرفت، سپس در قسمت‌هایی که به نظر می‌رسید به لحاظ طبیعی و مصنوعی تغییرات در کیفیت آب قابل ملا چکیده کامل

تالاب میقان در استان مرکزی در 15 کیلومتری شمال‌شرقی اراک و جنوب‌غربی داوودآباد قرار گرفته است. به منظور تعیین ایستگاه‌های نمونه‌برداری از این تالاب فصلی ابتدا بازدید میدانی صورت گرفت، سپس در قسمت‌هایی که به نظر می‌رسید به لحاظ طبیعی و مصنوعی تغییرات در کیفیت آب قابل ملاحظه باشد، 12 نمونه برداشت و پارامترهای کیفی در این نمونه‌ها بررسی شد. با استفاده از دو شاخص NSFWQI و IRWQISC وضعیت کیفی تالاب بررسی شد. همچنین با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه پهنه‌بندی پارامترها و شاخص‌ها تهیه گردید. نتایج مقایسه غلظت پارامترهای اندازه‌گیری‌شده در فصل تابستان و پاییز نشان داد میانگین غلطت فاکتورهای اکسیژن‌خواهی بیولوژیکی، اکسیژن‌خواهی شیمیایی، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی، کلیفرم مدفوعی، آمونیوم، نیترات، فسفات، سختی و اسیدیته در تابستان بیشتر از پاییز بوده است، تنها میانگین کدورت در فصل پاییز بیشتر از فصل تابستان بود. نتایج شاخص کیفیت آب سطحی نشان می‌دهد که وضعیت ایستگاه‌ها در تابستان و پاییز در وضعیت بد و خیلی بد قرار دارد. نتایج NSFWQI نشان می‌دهد که به طور کلی وضعیت ایستگاه‌ها در تابستان و پاییز در وضعیت بد و متوسط قرار دارد. نقشه پهنه‌بندی شاخص NSFWQI در دو فصل تابستان و پاییز نشان داد که تالاب از نظر وضعیت شاخص مذکور در حالت متوسط قرار دارد تنها در محدوده کوچکی نزدیکی ورودی تصفیه‌خانه وضعیت بد کیفی ثبت گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

864 - مدیریت زیست محیطی منابع آب روستاهای شهرستان رباط کریم
نوشین معصومی بوسجین رضا ارجمندی مجتبی صیادی

ازآنجائیکه تأمین آب شرب سالم و بهداشتی از ابعاد کمی و کیفی یکی از مهمترین رسالت های دستگاه های حاکمیتی در کشور می باشد،لذا با توجه به موقعیت اقلیمی کشور ما درپهنه نیمه خشک با بارش کمتر از250 میلیمتر و برداشتهای بی رویه از سفره های آبهای زیرزمینی و کاهش نزولات جوی و بهره چکیده کامل

ازآنجائیکه تأمین آب شرب سالم و بهداشتی از ابعاد کمی و کیفی یکی از مهمترین رسالت های دستگاه های حاکمیتی در کشور می باشد،لذا با توجه به موقعیت اقلیمی کشور ما درپهنه نیمه خشک با بارش کمتر از250 میلیمتر و برداشتهای بی رویه از سفره های آبهای زیرزمینی و کاهش نزولات جوی و بهره برداری بی رویه از منابع آب در سنوات گذشته در بخشهای مختلف(صنعت،خدمات،کشاورزی و...)سبب شده است که تأمین آب شیرین برای شرب با چالش مواجه شود.در این رهگذر تهدیدهای دائمی زیست محیطی و کیفی همین منابع محدود کمی سبب شده است که سلامت و بهداشت مردم و بهره برداران در معرض مخاطره قرار گیرد.لذا دراینجا ضمن شناسایی هر یک از چالشهای زیست محیطی از حیث منشأ و عامل بوجود آوردنده و اثربخشی آن بر سلامت و بهداشت مردم در روستاهای هدف شهرستان رباط کریم نسبت به دسته بندی آنها درقالب نقشه های GISاقدام نموده و در نهایت با ارائه راهکارهای مدیریتی در جهت ساماندهی این چالشها و کاهش اثرات مخرب آنها در آینده اقدامات لازم صورت پذیرد.و در این رهگذر فرصتی برای توسعه پایدار در روستاهای هدف شهرستان فراهم گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

865 - بررسی تاثیر کاربری اراضی بر کیفیت آب زیرزمینی با تاکید بر کاتیون ها و آنیون های اصلی (مطالعه موردی شهرستان اسلامشهر)
زهرا فرزانه دیزج زهرا زنگنه سیردری تورج نصرآبادی مجتبی صیادی

منابع آب زیرزمینی، در بسیاری از مناطق جهان مهم ترین عامل به وجود آمدن شهرها بودند و حیات بسیاری از مناطق به این آب ها بستگی دارد.در شرایط اقلیم خشک و نیمه خشک کشور و کمبود منابع آب شیرین، حساسیت نسبت به کیفیت آب زیرزمینی و عوامل موثر بر آن ضروری است. در شهرستان اسلامشهر چکیده کامل

منابع آب زیرزمینی، در بسیاری از مناطق جهان مهم ترین عامل به وجود آمدن شهرها بودند و حیات بسیاری از مناطق به این آب ها بستگی دارد.در شرایط اقلیم خشک و نیمه خشک کشور و کمبود منابع آب شیرین، حساسیت نسبت به کیفیت آب زیرزمینی و عوامل موثر بر آن ضروری است. در شهرستان اسلامشهر نیز، منبع تامین کننده آب مورد نیاز مردم منطقه آب زیرزمینی است. از میان 26 حلقه چاه فعال در روستاهای شهرستان، با توجه به پراکنش مناطق کشاورزی و مسکونی و صنعتی، شیب زمین (شمال غربی به جنوب شرقی)، پراکندگی چاه ها، موجود بودن اطلاعات چاه ها در بازه زمانی 10 ساله و در نظر گرفتن کل منطقه اسلامشهر، 14 حلقه چاه جهت مطالعه و بررسی انتخاب شد. هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیر کاربری اراضی بر روی کیفیت آب و بررسی روند تغییرات پارامترهای کیفی آب شرب منطقه با استفاده از نرم افزار AqQaو سامانه اطلاعات جغرافیایی در بازه زمانی ده ساله (1394-1385) می باشد. پس از بررسی عناصر و مولفه های مختلف آب و تهیه نقشه های کیفی از آن ها و مشخص شدن روند کلی تغییرات، مشخص گردید که در ناحیه شمال غربی، جنوب غربی و جنوب اکثر پارامترهای شیمیایی آب دارای بیشترین غلظت بوده که در مواردی نیز این مقادیر بیشتر از حد مجاز تعیین شده می باشد. این موضوع به خصوص برای برخی عناصر از جمله ECوTDS ملموس تر است. در نهایت مطالعه انجام شده نشان داد ساختار زمین شناسی، فعالیت های کشاورزی، توسعه شهری و تراکم جمعیت مهم ترین منابع تاثیر گذار بر کیفیت آب زیرزمینی شهرستان اسلامشهر می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

866 - انتخاب روش استخراج مناسب معادن سنگ تراورتن محلات با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
سعید دهقان قاسم ستاری حامد بوستان زر محمد علی علی آبادی

امروزه برای استخراج سنگهای تزئینی از روشهای مختلفی نظیر روش سیم برش الماسه و ماشین اره زنجیری و جت آب استفاده می شود.این روش از جنبه های فنی،اقتصادی و زیست محیطی نسبت به هم دارای مزایا و معایبی هستند.بنابراین در استخراج یک معدن سنگ،انتخاب روش مناسب برای دست یابی به بهره چکیده کامل

امروزه برای استخراج سنگهای تزئینی از روشهای مختلفی نظیر روش سیم برش الماسه و ماشین اره زنجیری و جت آب استفاده می شود.این روش از جنبه های فنی،اقتصادی و زیست محیطی نسبت به هم دارای مزایا و معایبی هستند.بنابراین در استخراج یک معدن سنگ،انتخاب روش مناسب برای دست یابی به بهره وری بیشتر در عین رعایت ملاحظات فنی و زیست محیطی یک امر ضروری می باشد.در این مقاله جهت انتخاب روش استخراج مناسب معادن سنگ تراورتن محلات از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به کمک نرم افزارExpert Choiceاستفاده شده است.برای انجام مطالعات و تصمیم گیری 8 معیار موثر در انتخاب روش استخراج شامل ملاحظات زمین شناسی،ملاحظات زیست محیطی و زمان بندی تولید یک بلوک،هزینه ،ایمنی و سلامت،کیفیت برش،سهولت کاربرد و نحوه استخراج و 3 روش شامل استخراج با سیم برش الماسه،ماشین اره زنجیری و جت آب در نظر گرفته شده اند.بر مبنای نتایج فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بر اساس معیارهای مذکور ،استخراج با ماشین اره زنجیری با وزن نهایی 0.471 مناسب ترین گزینه در میان روشهای نام برده انتخاب شد.نتایج تحلیل ها نشان می دهند که با جایگزینی روش استخراج با استفاده از ماشین اره زنجیری به جای روش مرسوم سیم برش،شرایط معادن سنگ تراورتن محلات از جنبه های فنی،اقتصادی،زمین شناسی و زیست محیطی بهبود می یابند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

867 - تاثیر پساب تصفیه خانه فاضلاب روستای پورکان بر متغیرهای کیفی آب رودخانه کرج
سیده فائزه حسینی امیر حسام حسنی امیر حسین جاوید مجتبی صیادی

امروزه رودخانه ی کرج بیش از هر زمان دیگری به واسطه تاثیر مخرب ناشی از شهر چند میلیونی تهران به انواع آلودگی ها و تخریب محیط زیست گرفتار شده است،بنابراین مطالعه ی کیفیت آب رودخانه کرج با هدف بررسی وضع موجود از اهمیت ویژه ای برخوردار است.این مطالعه با هدف بررسی نقش تصفیه چکیده کامل

امروزه رودخانه ی کرج بیش از هر زمان دیگری به واسطه تاثیر مخرب ناشی از شهر چند میلیونی تهران به انواع آلودگی ها و تخریب محیط زیست گرفتار شده است،بنابراین مطالعه ی کیفیت آب رودخانه کرج با هدف بررسی وضع موجود از اهمیت ویژه ای برخوردار است.این مطالعه با هدف بررسی نقش تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی روستای پورکان(در جاده کرج-چالوس)بر روی کیفیت آب رودخانه کرج صورت گرفته است.در تحقیق حاضر،نمونه رداری از 4 ایستگاه ورودی و خروجی،قبل و بعد از تصفیه خانه فاضلاب روستای پورکان به صورت فصلی طی چهار مرحله انجام شد.غلظت شاخص های NO,NH,PO,BOD,COD,TSS,PH بر اساس روشهای پیشنهاد شده ددر مرجع استاندارد متد مورد بررسی قرار گرفت.با توجه به نتایج نمونه ها ،تجزیه و تحلیل از طریق مطالعات آماری صورت گرفت.نتایج حاصل از تجززیه و تحلیل فیزیکی،شیمیایی و میکروبی نمونه ها نشان داد که تصفیه خانه کارایی مناسبی را در کاهش پارامترهای اساسی از جمله COD,TSS و کلی فرم گوارشی (خصوصا در فصل تابستان)نداشته و در اکثر موارد ،این پارامترها بالاتر از حد مجاز بوده است.آب رودخانه کرج نیز در طول مسیر تقریبا از وضعیت ثابتی برخوردار است و در نتیجه،ورود پاب به رودخانه کرج تاثیر منفی حادی در بر نداشته است .لذا با توجه به نتایج،برنامه ریزی جهت رفع مشکلات موجود ضروری به نظر می رسد که با حلوگیری از تخلیه مستقیم پاب به رودخانه،اصلاح عملکرد تصفیه خانه،بهینه سازی سیستم فیلتراسیون و استفاده از پاب در تغذیه مصنوعی ،کشاورزی این نقایض رفع میگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

868 - بررسی روند تغییرات کیفیت آب قنوات فعال شهرستان تفت
سیما سلمه نژاد محمد حسن احرامپوش سید احمد میرباقری امیر حسین جاوید

از نظر کیفی وضعیت قنوات موجود در استان یزد وخیم تر از سایر منابع آب می باشد. هدف از این مطالعه سنجش متغیرهای فیزیکی-شیمیایی و میکروبی از قبیل کدورت،دما،PH,کل جامدات محلول،BOD،منیزیم،پتاسیم،کلسیم،فسفات ،نیترات و کلیفرم گرماپای قنوات منتخب شهر تفت و ارزیابی کیفیت آب آنها چکیده کامل

از نظر کیفی وضعیت قنوات موجود در استان یزد وخیم تر از سایر منابع آب می باشد. هدف از این مطالعه سنجش متغیرهای فیزیکی-شیمیایی و میکروبی از قبیل کدورت،دما،PH,کل جامدات محلول،BOD،منیزیم،پتاسیم،کلسیم،فسفات ،نیترات و کلیفرم گرماپای قنوات منتخب شهر تفت و ارزیابی کیفیت آب آنها به کمک شاخص های کشاورزی و WQIتصحیح شده می باشد.در مطالعه توصیفی انجام شده از محل مظهر 5 عدد از قنوات فعال منتخب شهر تفت طی 6 مرحله ماهیانه،30 مرتبه نمونه برداری صورت پذیرفت.نمونه ها به آزمایشگاه دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یزد جهت آنالیز منتقل گردید و آزمایشات ر اساس روش های استاندارد متد صورت گرفت.سپس به ارزیابی کیفیت آب و روند تغییرات ایجاد شده با استفاده از شاخص های کشاورزی و WQIتصحیح شده پرداخته شد.در ارزیابی کیفیت آب جهت مصارف عمومی با استفاده از شاخص WQIامتیاز به دست آمده برای ایستگاه هایS5، S4، S3،‌S2، S1 به ترتیب برابر با59،83،79،57،58 و میزان SAR حاصل از براورد کیفیت آب جهت کشاورزی به ترتیب برابر با3،3 ،4/4 ،4/6 ،3/1 می باشد.در بررسی کیفیت آب کشاورزی به کمک دیاگرام ویلکاکس ایستگاه هایS5، S4، S3،‌S2،S1 به ترتیب در کلاسهای‌C3S1‌، C3S1،‌C4S1وC3S1‌،C3S1 قرار می گیرد.با توجه به این نتایج و مقایسه با استانداردهای مربوطه مشخص گردید که آب ایستگاه های مذکور جهت کشاورزی بر اساس میزان SAR دارای کیفیت عالی و هم چنین بر طبق دیاگرام ویلکاکس ایستگاه S1 در کلاس بد و مابقی ایستگاه ها در طبقه بندی قابل قبول قرار دارند.جهت مصارف عمومی ایستگاه هایS5ٚS2،S1 دارای شرایط تهدید شده،ایستگاه S3نسبتا خوب یا متوسط و S4 دارای کیفیت خوب می باشد.به طور کلی روند تغییرات کیفیت آب جهت کشاورزی و مصارف عمومی از شمال به جنوب منطقه در جهت بهبود کیفیت آب می باشد و لی به این دلیل که اکثر مقدار پارانترها روند افزایشی دارد تغییرات کیفیت آب ایستگاه ها در جهت نامطلوب شدن می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

869 - بررسی تاثیرتغییرات کاربری اراضی بر کیفیت آب رودخانه مارون با استفاده از RS و GIS
خسرو شفیعی مطلق جهانگیر پرهمت حسین صدقی مجید حسینی

در شرایط اقلیم خشک و نیمه خشک کشور و کمبود منابع آب شیرین، حساسیت نسبت به کیفیت آب رودخانه ها و عوامل مؤثر بر آنها، ضروری است. حوزةآبخیز مارون درچند دهة اخیر دستخوش تغییرات کاربری اراضی گسترد ه ای شده است . خشکسالی و استفاده نادرست از اراضی مهم ترین عوامل کاهش حجم و کی چکیده کامل

در شرایط اقلیم خشک و نیمه خشک کشور و کمبود منابع آب شیرین، حساسیت نسبت به کیفیت آب رودخانه ها و عوامل مؤثر بر آنها، ضروری است. حوزةآبخیز مارون درچند دهة اخیر دستخوش تغییرات کاربری اراضی گسترد ه ای شده است . خشکسالی و استفاده نادرست از اراضی مهم ترین عوامل کاهش حجم و کیفیت منابع آب حوضه بوده اند. در این تحقیق ابتدا تغییر سطح کاربری ها ی موجود در حوضة آبخیز مارون در طی چهار دوره ده ساله از سال 1980 تا سال 2010 با استفاده ازسنجنده های TM و ETMماهواره ی لندست مشخص و سپس تغییرات کیفیت آب رودخانه را در همین بازه زمانی , و حتی بیشتر به فاصله سالهای ۱۳47 و ۱۳94 طی دور ه 47 ساله مورد مطالعه قرار گرفت. تغییرات کاربری اراضی منطقه که در جهت افزایش مناطق مسکونی بوده و افزایش زمین های کشاورزی در کنار خشکسالی های به وقوع پیوسته در طی 47 سال اخیر بر کاهش کیفیت آب حوزه آبخیز مارون در ایستگاه خروجی ایدنک تأثیرگذار بوده است. اما با توجه به تغییرات شدید کاربری رخ داده ، افزایش سطح اراضی مسکونی و کشاورزی مشخصه اصلی در کاهش کیفیت آب رودخانه مارون است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

870 - بررسی تاثیر زمین شناسی زیست محیطی بر کیفیت و کمیت آبهای زیر زمینی مطالعه موردی: چاههای شرب روستای اخترآباد شهرستان ملارد
فرناز قاسمی لعبت تقوی

منابع آب زیرزمینی بزرگترین ذخیره قابل دسترسی آب شیرین در کره زمین محسوب مـی شـوند . بـا توجـه بـه اهمیت و کمبود این منبع ارزشمند مطالعه پیرامون این موضوع از اهمیت بسیار بالایی برخوردار اسـت. در تحقیق میدانی حاضر جمع آوری اطلاعات 7 حلقه چاه (اطلاعات مختصاتی، کمی، کیفی) ب چکیده کامل

منابع آب زیرزمینی بزرگترین ذخیره قابل دسترسی آب شیرین در کره زمین محسوب مـی شـوند . بـا توجـه بـه اهمیت و کمبود این منبع ارزشمند مطالعه پیرامون این موضوع از اهمیت بسیار بالایی برخوردار اسـت. در تحقیق میدانی حاضر جمع آوری اطلاعات 7 حلقه چاه (اطلاعات مختصاتی، کمی، کیفی) به منظور بررسی کیفیت و کمیت منابع آب شرب منطقه، در فصول زمستان و تابستان 94 و 95 انجام گرفت و پس از نمونه برداری و انجام آنالیزهای فیزیکوشیمیایی و تدوین جداول اطلاعاتی و نمودارهای هیستوگرام، پهنه بندی منطقه در محیط GIS با در نظر گرفتن هر یک از پارامترهای کمّی و کیفی منابع آبی انجام گردید. چاه های مورد بررسی در بخش شمال شرقی منطقه اخترآباد واقع در شهرستان ملارد به نام های گمرکان 1، 2، 3 و در بخش شمال غربی این منطقه به نام های گوی بلاغ 2 و 3 و گوی بلاغ دکین از لحاظ پارامترهای کمّی و کیفی نظیر (pH، قابلیت هدایت الکتریکی EC، کل مواد جامد محلول TDS، کدورت، سختی کل TH، کاتیون ها و آنیون های موجود در چاه های منطقه) مورد بررسی قرار گرفتند و تاثیرات ساختارهای زمین بر هر یک از پارامترهای موجود مطالعه گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد، از 11 پارامتر بررسی شده در منابع آبی منطقه مورد مطالعه، در 4 پارامتر روند افزایشی از حداکثر مجاز استاندارد 1053 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مشاهده می شود. بر همین اساس مقادیر پارامترهای کاتیون سدیم و آنیون سولفات و همچنین پارامترهای هدایت الکتریکی EC و کل مواد جامد TDS، در چاه های شماره 1 و 2 و 3 گمرکان و چاه اخترآباد واقع در قسمت غربی منطقه و چاه گوی بلاغ 3 و گوی بلاغ دکین در سمت شرقی منطقه، از حداکثر مجاز استاندارد 1053 فراتر می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

871 - بررسی علل تخریب و ناپایداری چاههای عمیق و بهره برداری آب در کهگیلویه
خسرو شفیعی مطلق امیر رضا سالمیان علی اکبر افشین

امروزه مهمترین روش برداشت آب از زیرزمین چه در دنیا و چه در ایران حفر چاههای آب است.چاههای پمپاژ علاوه بر دارا بودن مزایای بهرهبرداری ،همواره دارای مشکلات متعددی نظیر تخریب و ناپایداری ساختار ،کاهش آبدهی،ماسه دهی و جرم گرفتگی و از بین رفتن تجهیزات می باشند.طبق آمارهای چکیده کامل

امروزه مهمترین روش برداشت آب از زیرزمین چه در دنیا و چه در ایران حفر چاههای آب است.چاههای پمپاژ علاوه بر دارا بودن مزایای بهرهبرداری ،همواره دارای مشکلات متعددی نظیر تخریب و ناپایداری ساختار ،کاهش آبدهی،ماسه دهی و جرم گرفتگی و از بین رفتن تجهیزات می باشند.طبق آمارهای موجود 60 درصد از چاههای عمیق حفر شده در منطقه کهگیلویه دارای عمر مفید کمتر از 4 سال می باشند.هزینه زیاد حفر چاههای عمیق و نیز حسلسیت زمین شناسی منطقه و تخریب و از کارافتادگی پی در پی چاههای منطقه ،ضرورت تحقیق و بررسی پیرامون عمر مفید چاههای عمیق و نیز عوامل موثر در تخریب چاهها و روشهای پیشگیری و بهره برداری مناسب از این چاهها را امری اجتناب ناپذیر می نماید..تعداد 18 حلقه از چاههای منطقه جهت آنالیز شیمیایی و دانه بندی تهیه و مورد آزمایش قرار گرفتند.نتایج آنالیزها و مطالعات صحرایی و اطلاعات موجود علل اصلی تخریب و ناپایداری چاهها در منطقه مطالعاتی طراحی نامناسب چاه و وجود لایه های نازک دانه ریز در لایه اشباع و استفاده از اسکرین با اندازه و منافذ نامناسب و افت ناشی از برداشت بی رویه آب و جرم گرفتگی تشخیص داده شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

872 - بررسی اثرات زیست محیطی پساب تصفیه‌خانه فاضلاب شهر کرمانشاه روی رودخانه دائمی قره‌سو
سید شهاب حسینی سیامک بهاروند

امروزه اساسی ترین اقدام در جهت کنترل آلودگیهای فاضلاب و استفاده مجدد از پساب های آنها، احداث تصفیه خانه های فاضلاب و نظارت دقیق بر عملکرد آنها می باشد.در این تحقیق با هدف بررسی اثرات زیست محیطی پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر کرمانشاه روی برخی متغیرهای فیزیکوشیمیایی رودخانه چکیده کامل

امروزه اساسی ترین اقدام در جهت کنترل آلودگیهای فاضلاب و استفاده مجدد از پساب های آنها، احداث تصفیه خانه های فاضلاب و نظارت دقیق بر عملکرد آنها می باشد.در این تحقیق با هدف بررسی اثرات زیست محیطی پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر کرمانشاه روی برخی متغیرهای فیزیکوشیمیایی رودخانه دائمی قره سو، تغییرات متغیرهای مذکور در نمونه های آب رودخانه قره سو در فواصل زمانی مختلف بررسی شد. میانگین تغییرات این متغیرها در فصل خشک با میزان تغییرات این متغیر در فصل تر(آبان ماه) مقایسه شد. بررسی تغییرات روزانه اسیدیته نمونه ها در نقاط مختلف مربوط به فصل تر(آبان ماه) سال 95 گویای این واقعیت است که فرایندهای خنثی سازی اسیدیته پساب اثرگذاری خود را در روند تغییرات چشمگیر این متغیر و کاهش میزان اسیدیته در نمونه های خروجی نسبت به نمونه های ورودی نشان میدهد. همچنین نتایج حاصل از سنجش میزان اکسیژن خواهی زیستی نمونه ها نشان میدهد، فرایندهای تصفیه فاضلاب در جهت حذف لجن و میکروارگانیسمهای مختلف آب بسیار مؤثر بوده است. نتایج حاصل از سنجش مقدار کل ذرات جامد معلق نمونه های آب نشان از بازدهی مؤثر و عملکرد خوب صحیح مراحل تصفیه پساب است. سنجش دمای نمونه های آب در 3 نقطه مختلف نشان میدهد که در این 3 نقطه دمای آب ثابت بوده تنها تغییرات اندکی را در زمانهای مختلف نشان داده است. میزان نیترات نمونه ها و میزان اکسیژن محلول از نقطه ورودی تصفیه خانه تا نقطه خروجی روند افزایشی داشته است. تغییرات روزانه قلیائیت و اسیدیته میزان اکسیژن خواهی زیستی و شیمیایی و میزان فسفراز نقطه ورودی تصفیه خانه تا نقطه خروجی و نمونه هایی از فواصل دورتر روند کاهشی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

873 - مدلسازی صحیح مکانیسم تغییر ترشوندگی در فرآیند تزریق آب با شوری کم با استفاده از شبیه ساز اکلیپس
محسن نجفی سید جمال شیخ ذکریایی ناصر اخلاقی اولقی

در این مقاله مدلسازی صحیح مکانیسم تغییر ترشوندگی در فرآیند تزریق آب با شوری کم با استفاده از شبیه ساز اکلیپس بررسی شد. بیشتر مخازن در دوره های انتهایی تولید خود هستند و هنوز درصد بالایی از نفت در مخازن موجود است؛ از این رو لزوم یافتن راهی که بتوان تولید نفت را از این مخ چکیده کامل

در این مقاله مدلسازی صحیح مکانیسم تغییر ترشوندگی در فرآیند تزریق آب با شوری کم با استفاده از شبیه ساز اکلیپس بررسی شد. بیشتر مخازن در دوره های انتهایی تولید خود هستند و هنوز درصد بالایی از نفت در مخازن موجود است؛ از این رو لزوم یافتن راهی که بتوان تولید نفت را از این مخازن افزایش دادبیش از پیش حس می شود. از این رو باید از روش های ازدیاد برداشت استفاده نمود. یکی از روش های ازدیاد برداشت ثالثیه می تواند تزریق آب با شوری کم باشد. در این پروژه روش تزریق آب با شوری کم با هدف افزایش بازیافت نفت بررسی می شود. برای نیل به این هدف از شبیه ساز اکلیپس استفاده میشود. مدل سیال نفت سنگین برای مخزن نفتی مدلسازی شده ؛ سپس تزریق آب با شوری های متفاوت (شوری کم) شبیه سازی میشود. شوری های مد نظر شوری بالا با غلظت PPM 45000 و شوری های کم به ترتیب با غلظت های PPM24000 ، 8000 و می باشند. تزریق آب با شوری های متفاوت موجب افزایش ضریب بازیافت نفت می شود.نتایج نشان می دهد که تزریق آب با شوری PPM 8000 می باشد که ضریب بازیافت نفت از مخزن از 38 درصد به 50 درصد افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

874 - ارزیابی کیفی آب های زیرزمینی چاه های بهره برداری دشت اردبیل
ابراهیم فتائی سمیه ندایی گیلارلو نسیم سیدصادقیان سیدتقی سیدصفویان رامین صادقی

منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل از جمله منابع آب مورد استفاده جهت شرب، صنعت و کشاورزی در منطقه میباشند. جهت بررسیکیفیت آب چاههای دشت اردبیل برای مصارف کشاورزی، کیفیت آب 81حلقه چاه عمیق کـه در حـال بهـره بـرداری بـرای آبیـاریاراضی کشاورزی هستند، مورد ارزیابی قرار گرفت. در ا چکیده کامل

منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل از جمله منابع آب مورد استفاده جهت شرب، صنعت و کشاورزی در منطقه میباشند. جهت بررسیکیفیت آب چاههای دشت اردبیل برای مصارف کشاورزی، کیفیت آب 81حلقه چاه عمیق کـه در حـال بهـره بـرداری بـرای آبیـاریاراضی کشاورزی هستند، مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه میزان هدایت الکتریکی، غلظـت سـدیم، کلسـیم، منیـزیم، پتاسـیمسولفات کلر، بیکربنات و سختی کل آب چاهها اندازه گیری و بر اسـاس درصـد سـدیم، ECو نسـبت جـذب سـدیم ایـن چـاههـاطبقهبندی شدند. براساس نمودار پایپر بیشتر نمونههای آب دشت اردبیل دارای تیپ کربناته می باشند کـه سـدیم و پتاسـیم در آنهـاغالب میباشد. رسم نمودار ویلکوکس نشان داد که 45درصد از نمونههـا ) 35نمونـه( در طبقـه C2S1نیمـه شـور، / 43 5درصـد ازنمونهها ) 34نمونه ( در طبقههای C3S2-C3S1شور ، / 11 5درصد از نمونهها )9نمونه( در طبقه C4S2-C4S3خیلی شور میباشـدکه در کل خطر شوری متوسط تا بالا و خطر قلیائیت پایین بوده و این آبها برای مصارف کشاورزی نسبتاً مناسب میباشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

875 - بررسی شاخص‌های کیفیت منابع آب زیرزمینی در اقلیم سرد و خشک
یحیی چوپان چوپان سمیه امامی

استفاده بی رویه از منابع آبی موجود و خشکسالی های پی در پی در سالیان اخیر موجب شده است تا منابع آب آبیاری نه تنها از نظر کمی، بلکه از نظر کیفی نیز به شدت دچار تغییرات نامطلوب گردند. کیفیت آب از مهم ترین عوامل تعیین کننده به منظور کاربرد آن در مصارف مختلف آب به شمار می رو چکیده کامل

استفاده بی رویه از منابع آبی موجود و خشکسالی های پی در پی در سالیان اخیر موجب شده است تا منابع آب آبیاری نه تنها از نظر کمی، بلکه از نظر کیفی نیز به شدت دچار تغییرات نامطلوب گردند. کیفیت آب از مهم ترین عوامل تعیین کننده به منظور کاربرد آن در مصارف مختلف آب به شمار می رود. لذا مدیریت و پایش کیفیت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق به بررسی کیفیت منابع آب موجود در منطقه سیوکی شهرستان تربت حیدریه با توجه به آنالیز شیمیایی منابع آبی مورد استفاده در بخش کشاورزی شامل پساب کارخانه قند، پساب تصفیه شده فاضلاب شهری، قنات و چاه (تعداد 10 حلقه چاه با کاربری کشاورزی) طی دوره آماری 92-1388 و دیاگرام ویلکاکس، شاخص نفوذپذیری (I)، نسبت جذبی سدیم (SAR)، درصد سدیم و کلر و دیگر آنیون ها و کاتیون ها پرداخته شد.نتایج حاصل نشان داد که مقدار شوری پساب در حدود 20000 میلی موس بر سانتی متر می باشد که در کلاس شوری زیاد (C4) قرار گرفت. بر طبق نمودار ویلکاکس و SAR، اکثر نمونه ها در کلاس C4S1 و در رده آب های متوسط قرار گرفتند. براساس نتایج، تمامی منابع آبی منطقه مورد مطالعه، اعم از متعارف و نامتعارف برای کشاورزی مناسب می&lrm;باشند، ولی برای پساب تصفیه خانه می بایست تدابیر بیش تری در خصوص کشاورزی و کشت محصولات انجام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

876 - بررسی پتانسیل و علل خورندگی یا رسوب گذاری منابع آب شرب روستاهای شهرستان ورامین و تهیه مدل پراکنش آن در سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS
علی مهماندوست امیرحسام حسنی همایون احمدپناهی رضا پوررجب

مسئله خورندگی و رسوب گذاری در بحث کنترل کیفیت شیمیایی منابع تأمین آب آشامیدنی از نقطه نظر اثر بر شبکه انتقال و توزیع آب آشامیدنی، چه از جنبه های اقتصادی و چه از جنبه های بهداشتی می تواند حائز اهمیت بسزایی باشد. در این تحقیق، تعیین پتانسیل خورندگی و رسوب گذاری آب شرب شهر چکیده کامل

مسئله خورندگی و رسوب گذاری در بحث کنترل کیفیت شیمیایی منابع تأمین آب آشامیدنی از نقطه نظر اثر بر شبکه انتقال و توزیع آب آشامیدنی، چه از جنبه های اقتصادی و چه از جنبه های بهداشتی می تواند حائز اهمیت بسزایی باشد. در این تحقیق، تعیین پتانسیل خورندگی و رسوب گذاری آب شرب شهرستان ورامین توسط اندیس اشباع لانژلیه (LSI) و اندیس پایداری رایزنر (RSI) برای 10 حلقه چاه اصلی شهرستان ورامین در تابستان 1394 و 1395 انجام شد و اطلاعات به دست آمده در سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS، پهنه بندی گردید. جهت محاسبه اندیس های فوق و همچنین ریشه یابی علل بروز شرایط حاکم، متغیرهای کیفی آب نظیر: قلیائیت، سختی کل، هدایت الکتریکی، کل جامدات محلول، منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم، کلراید، سولفات، فلوراید، بیکربنات و pH مطابق استاندارد متد اندازه گیری شدند. نتایج آنالیزهای شیمیایی و محاسبات شاخص های خورندگی نشان داد که میانگین LSI چاه های منطقه در سال 1394 برابر 0169/0- و در سال 1395 برابر 3038/0- که تعادل متمایل به خورندگی را با روند افزایشی نشان می دهد. میانگین RSI در این منطقه در سال 1394 برابر با 2428/7 و در سال 1395 برابر 0097/8 بود که صحت شاخص LSI را با روند منطقی تایید می‌نماید. نظر به اینکه در شرایط فعلی وضعیت پایداری رو به تغییر به وضعیت خورندگی است بنابراین به منظور حفظ و ارتقاء بهداشت شهروندان و همچنین افزایش عمر مفید تجهیزات لوله کشی باید عملیات تثبیت آب صورت پذیرد تا خاصیت خورندگی آن کاهش یابد و در حد مطلوب حفظ گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

877 - تاثیر نانوتیوب کربنی چند لایه برروی کاهش اکسیژن مورد نیاز شیمیایی و بیولوژیکی بر محیط زیست
سید محسن حسینی یرکی سید علی مرتضوی محمد یاری امید مرادی

کربن نانو تیوب دارای ساختار یکنواخت بـوده و توانـایی از بـین بـردن انـواع مختلـف آلـودگی از آب و خـاک را دارامیباشد. همچنین این ماده بخاطر ساختار متخلخل آلوده کننده محیط زیست و خـاک نمـیباشـد. در اثـر ورود آبهـایآلوده به خاک باعث آلوده شدن محیط زیست میشود. فاضلاب صنایع چکیده کامل

کربن نانو تیوب دارای ساختار یکنواخت بـوده و توانـایی از بـین بـردن انـواع مختلـف آلـودگی از آب و خـاک را دارامیباشد. همچنین این ماده بخاطر ساختار متخلخل آلوده کننده محیط زیست و خـاک نمـیباشـد. در اثـر ورود آبهـایآلوده به خاک باعث آلوده شدن محیط زیست میشود. فاضلاب صنایع لبنـی بـه وسـیله مـواد آلـی متفـاوت و ترکیبـاتشیمیایی معدنی آلوده شده است. مقدار بیشتر فاضلاب از مراحل شروع و پایان عمل پاستوریزاسیون، شستشـوی وسـایلو تانکها میشوند. طبیعت فرآوری شیر طوری است که دارای حجم زیاد فاضلاب بـا شـدت آلـودگی بالاسـت. عمـدهترکیبات این فاضلاب مواد آلی متفاوت مانند روغن، چربی، قنـدها و پـروتئینهـای محلـول و احتمـالاً باقیمانـده مـوادافزودنی است که نهایتاً باعث بالا بودن مقدار اکسیژن بیولوژیکی مورد نیاز گردیده است. لذا دفع فاضـلاب صـنایع لبنـیتصفیه نشده با غلظت اکسیژن بیولوژیکی بالا و یا تصفیه شده در آلوده کردن محیط زیست بسیار مهم اسـت. امـروزه دردنیا به تصفیه خانه با راندمان بالا و عملکرد مطمئن، همگام با تولید لجن کمتر، حداقل نیاز به زمین و انـرژی مصـرفی وهمچنین بازیافت انرژی توجه بیشتر شده است.در این تحقیق از نانوتیوب کربنی چندلایه ) (MWCNTsبرای کاهش بار بیولوژیکی و مواد آلی یعنـی ،COD، BOD5مواد معلق و چربی استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان میدهد که از نانوتیوب کربنی چندلایه میتـوان بـهعنـوانجاذب مناسب بهمنظور کاهش بار آلودگی استفاده شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

878 - بررسی منشأ یونهای اصلی در آبهای زیرزمینی محدوده آستانه-کوچصفهان
مسعود اسحق پور محمد منشوری

حوزه آبریز سفیدرود بزرگ در محدوده 9استان کشور قرار گرفته است که از زیر حوزه های قزل اوزن، شاهرود و پایاب سفیدرود تشکیلشده است. به منظور تعیین منشأ یونهای اصلی آبخوان دشت آستانه- کوچصفهان واقع در بخش مرکزی استان گیلان و بخش انتهایی حوزهآبریز رودخانه سفیدرود از اطلاعات 25 چکیده کامل

حوزه آبریز سفیدرود بزرگ در محدوده 9استان کشور قرار گرفته است که از زیر حوزه های قزل اوزن، شاهرود و پایاب سفیدرود تشکیلشده است. به منظور تعیین منشأ یونهای اصلی آبخوان دشت آستانه- کوچصفهان واقع در بخش مرکزی استان گیلان و بخش انتهایی حوزهآبریز رودخانه سفیدرود از اطلاعات 25حلقه چاه پایش کیفی عمیق و کم عمق موجود در منطقه با حداکثر عمق 150متر، طی 11دورهزمانی از شهریور 1382لغایت شهریور 1387و اطلاعات چهار ایستگاه هیدرومتری رودخانه سفیدرود واقع در سه زیر حوزه قزل اوزن،شاهرود و پایاب سفیدرود استفاده گردید. ایستگاههای پل آستانه و بین راه رودبار در حوزه پایاب سفیدرود و ایستگاههای شاهرود و گیلوانبه ترتیب بر روی رودخانه های شاهرود و قزل اوزن واقع شده اند. محدوده مورد مطالعه بین طولهای جغرافیایی 370000 - 430000متر وعرضهای 4099000 - 4150000متر در سیستم UTMو در زون 39شمالی قرار گرفته است. آستانه اشرفیه بزرگترین شهر واقع در اینمنطقه می باشد. جنس مواد سازنده این محدوده رسوبات دلتائی و آبرفت رودخانه سفیدرود است که از محل امامزاده هاشم تا دلتای سفیدرودگسترش داشته و به شکل مخروط افکنهای می باشد که راس آن به سمت ارتفاعات البرز و ضلع بزرگ آن به سمت دریای خزر است. آبچاه ها در محدوده آبهای طبیعی طبقه بندی شده و از لحاظ آبیاری در گروه C3S1قرار می گیرد. کیفیت آب رودخانه سفیدرود در ایستگاهگیلوان در قزل اوزن در گروه C4S2و در سه ایستگاه دیگر C3S1می باشد. کیفیت چاه های مورد پایش از لحاظ شیمی یونهای اصلی، باECو TDSاندکی بالا می باشد که موجب کاهش گوارایی آب می شود. تأثیر آب با کیفیت پایین تر رودخانه سفیدرود و آب با کیفیتمناسب تر رودخانه در کیفیت آب چاه های محدوده مطالعاتی مشهود می باشد. در نمونه های مورد پایش تأثیر آب شور دریا مشاهدهنمیگردد. تیپ آب بیکربناته کلسیم و منیزیم می باشد. با ترسیم رابطه رگرسیون خطی و مشخص نمودن ضریب تعیین بین آنیونها وکاتیونها، منشأ آنیون بیکربنات به انحلال سازندهای آهکی در داخل محدوده یا در حوزه آبریز سفیدرود بزرگ، منشأ آنیون کلر نیز به انحلالنهشته های تبخیری حوزه آبریز قزل اوزن و منشأ آنیون سولفات به انحلال سازندهای تبخیری حوزه آبریز قزل اوزن و شستشوی خاکهایحاوی کودهای پتاس می تواند مرتبط باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

879 - بررسی تاثیرات خشکسالی بر کمیت و کیفیت آبهای زیر زمینی دشت زرقان فارس طی سالهای 1390 تا 1395
فاطمه تمدن هانیه نوذری

ایران به علت قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک از نظر منابع آب دارای وضعیت نامطلوبتری نسبت به متوسط دنیا است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر خشکسالی بر وضعیت کمی و کیفی آبهای زیر زمینی دشت زرقان در استان فارس بوده است. بدین منظور از داده های هواشناسی، سطح تراز آب زیرزمینی و چکیده کامل

ایران به علت قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک از نظر منابع آب دارای وضعیت نامطلوبتری نسبت به متوسط دنیا است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر خشکسالی بر وضعیت کمی و کیفی آبهای زیر زمینی دشت زرقان در استان فارس بوده است. بدین منظور از داده های هواشناسی، سطح تراز آب زیرزمینی و نتایج آزمایشات فیزیکوشیمیایی 10 حلقه چاه شرب منطقه روستایی زرقان در استان فارس طی سالهای 1390 تا 1395 استفاده شده است. داده های موجود توسط آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن توسط نرم افزارSPSSتجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت معنی دار بین کاهش میزان بارندگی با پایین آمدن سطح تراز آب زیرزمینی با تاخیر 3 ماهه وجود دارد و طی 5 سال میزان کاهش تراز آب زیر زمینی منطقه 11/1 متر بوده است. همچنین با پایین آمدن میزان تراز آب زیرزمینی در دوره ی مطالعه میزان یون سدیم، نیترات، سولفات، کربنات و سختی کل در تعدادی از چاهها افزایش داشته است که به تبع آن شوری آب افزایش یافته است که دلیل آن کاهش حجم آب سفره زیر زمینی در اثر خشکسالی و افزایش غلظت املاح در آبهای زیر زمینی می باشد. درصورتی بیلانآبسفرهزیرزمینیحفظمی شودکهمیزانورودیو خروجیبهآنبرابرباشد. اما با توجه به نتایج این تحقیق واضح است افزون بر اینکه میزان بارشها نتوانسته است کمبود را جبران کند، برداشت بی رویه از سفره ها نیز بر کاهش سطح تراز آب زیر زمینی منطقه و افزایش املاح آب نیز موثر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

880 - مدل سازی عددی پوشش سگمنتی تونل انتقال آب گلاب به دلیل کاهش اثرات زیست محیطی
مهدی صانعی آرانی میثم حکیمیان بیدگلی محمد امین وشادی آرانی

منابع آب کشور ایران به طور عمده در مناطق غرب، جنوب غربی و شمال ایران جریان دارد و مناطق مرکزی، شرقی و جنوب شرقی ایران از این منبع حیاتی بهره ی چندانی ندارند. کمبود آب آشامیدنی مناسب همواره از مسائل عمده ی شهرهای ایران ‌مرکزی و شرق کشور است. به همین دلیل لزوم مطالعات طرح چکیده کامل

منابع آب کشور ایران به طور عمده در مناطق غرب، جنوب غربی و شمال ایران جریان دارد و مناطق مرکزی، شرقی و جنوب شرقی ایران از این منبع حیاتی بهره ی چندانی ندارند. کمبود آب آشامیدنی مناسب همواره از مسائل عمده ی شهرهای ایران ‌مرکزی و شرق کشور است. به همین دلیل لزوم مطالعات طرح‌های انتقال آب بین حوزه‌ای مطرح می شود که برطرف کردن این نیاز با استفاده از روش‌های سنتی بسیار مشکل، زمان‌بر و پرهزینه است و در نتیجه از حفاری مکانیزه‌ی تونل و پوشش سگمنتی برای نگهداری استفاده می شود. از نظر زیست‌محیطی اگر قرار است آبی توسط لوله منتقل شود، به میزان قابل توجهی تخریب سطحی دارد و این مسئله، بیش از انتقال آب از طریق لوله، مشکلات زیست‌محیطی را به دنبال دارد. همچنین هزینه‌های زیست‌محیطی انتقال آب از طریق لوله، بیشتر از تونل است.در این مقاله پس از معرفی تمامی روش های طراحی سگمنت، پوشش سگمنتی تونل انتقال آب گلاب با استفاده از روش المان یکپارچه مدل‌سازی شد. ابتدا بارهای وارده بر پوشش سگمنتی پس از نصب در تونل توسط نرم افزار UDEC تعیین شد و این مقادیر بار بر روی سگمنت های مدل سازی شده در نرم افزار ABAQUSاعمال گردید. نتایج نشان داد که بیش‌ترین مقدار جابه‌جایی در سگمنت‌ها در شرایط مختلف تنش مربوط به سگمنت کف می‌باشد. بر اساس مدل‌سازی‌های انجام شده و معیارهای شکست، به دلیل بالا بودن تنش فشاری، احتمال ترک‌ خوردگی در بتن سگمنت در مدل‌، قابل پیش بینی است که این نتایج کاملاً با مشاهدات در سگمنت‌های تونل گلاب انطباق دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

881 - اثرات متقابل حفاری تونل سبزکوه و منابع آب زیرزمینی با رویکرد مدیریت محیط زیست
مجید طارمی مجید اسدنبی زاده

در این مقاله به بررسی هیدروژئولوژی و زمین شناسی مسیر تونل سبزکوه و گستره اطراف آن به منظور پیش بینی تغییرات رژیم طبیعی جریان آب زیرزمینی و تاثیرات آن در منابع آبی چشمه ها پس از حفر تونل با رویکرد مدیریت محیط زیست پرداخته شده است. در این راستا، سازندهای مختلف مسیر تونل، چکیده کامل

در این مقاله به بررسی هیدروژئولوژی و زمین شناسی مسیر تونل سبزکوه و گستره اطراف آن به منظور پیش بینی تغییرات رژیم طبیعی جریان آب زیرزمینی و تاثیرات آن در منابع آبی چشمه ها پس از حفر تونل با رویکرد مدیریت محیط زیست پرداخته شده است. در این راستا، سازندهای مختلف مسیر تونل، گسل ها و دامنه پتانسیل تراوایی آن ها شناسایی و طبقه بندی شد و از سوی دیگر منابع آبی و چشمه های مسیر تونل، شناسایی و مرز هیدروژئولوژیکی مسیر تونل به منظور بررسی اثرات متقابل حفاری تونل و منابع آب زیرزمینی تعیین شد. بدین ترتیب، با توجه به این داده ها مسیر تونل به دو ناحیه (1) با خطرپذیری بالا (بخش چغاخور) و (2) با خطر پذیری پایین (بخش سبزکوه) تقسیم بندی شد. پس از آغاز حفاری مکانیزه تونل، تغییر یکباره شرایط زمین و پیچیدگی زمین شناسی منطقه مورد مطالعه و هجوم یکباره گل و لای همراه با آب فراوان به داخل تونل باعث شد که علی رغم کلیه اقدامات تزریق و بهسازی انجام شده در ناحیه ریزشی و قابلیت های ماشین حفار مکانیزه، حفاری تونل متوقف شود. در ادامه به دلیل برخورد به ناحیه گسلی مظهر چشمه ساکی آباد (آلوقره)، این چشمه در کمتر از یک هفته خشک شد. خشک شدن چشمه ساکی آباد، تاثیرات منفی اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی روی منطقه داشت. نهایتاً با بررسی این عوامل و لحاظ کردن کلیه پارامترهای آن، ادامه حفاری تونل متوقف شد. با بازبینی مطالعات و امکان سنجی کلیه بخش های متاثر با رویکرد مدیریت محیط زیست، ترکیبی از تونل در بخش سبزکوه و کانال سطحی انتقال آب در بخش چغاخور و همچنین تغییر در پروفیل مسیر به منظور کاهش اثرات زیست محیطی منطقه به طور نسبی امکان سنجی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

882 - بررسی علل آبدهی مخزن آسماری در چاههای میدان نفتی دورود
اصغر قبادی دیزجیکان جعفر آلی محمدرضا رجلی زینب عالیشوندی

در این پژوهش، با استفاده از دادههای زمینشناسی، نتایج حاصل از ارزیابی پتروفیزیکی و اطلاعات تولید مخزن آسماری، به بررسی علل آبدهشدن مخزن آسماری در چاههای میدان نفتی دورود پرداخته شده است و با توجه به ماهیت آبدهی، به ارائه راهکارهای مناسب جهت کنترلآبدهی و صیانت از مخزن مبا چکیده کامل

در این پژوهش، با استفاده از دادههای زمینشناسی، نتایج حاصل از ارزیابی پتروفیزیکی و اطلاعات تولید مخزن آسماری، به بررسی علل آبدهشدن مخزن آسماری در چاههای میدان نفتی دورود پرداخته شده است و با توجه به ماهیت آبدهی، به ارائه راهکارهای مناسب جهت کنترلآبدهی و صیانت از مخزن مبادرت گردیده است.بر اساس این مطالعه، علت اصلی آبدهی مخزن آسماری در چاههای میدان دورود، پدیده مخروطی شدن شناخته شد. که عوامل اصلی وقوعپدیده مخروطی شدن بالا بودن نفوذپذیری عمودی سازند مخزنی و بالا بودن افت فشار در نزدیکی چاه تشخیص داده شده است.کاهش اندازه کاهنده سرچاهی به عنوان اولین گام برای جلوگیری پدیده مخروطی شدن، استفاده از روشهای تکمیل دوگانه چاه و تزریق ژلبه عنوان دو شیوه کنترل کننده مکمل پیشنهاد گردید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

883 - ارزیابی کیفی آب زیرزمینی و نقش آن در ایجاد رسوب گذاری و خوردگی تاسیسات آب شرب در روستای گوی بلاغ شهرستان ملارد
سمیه خمیس آبادی محمد منشوری مجتبی صیادی محمود سالاری

این تحقیق با هدف تعیین پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری آب آشامیدنی منطقه روستای گوی بلاغ واقـع در شـمال غربـی منطقـهشهریار استان تهران در سال آبی 1390به صورت توصیفی - مقطعی و با استفاده از اندیس رایزنر و اندیس اشباع و همچنین دیاگرامشولر انجام پذیرفته است. در این پژوهش، پارا چکیده کامل

این تحقیق با هدف تعیین پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری آب آشامیدنی منطقه روستای گوی بلاغ واقـع در شـمال غربـی منطقـهشهریار استان تهران در سال آبی 1390به صورت توصیفی - مقطعی و با استفاده از اندیس رایزنر و اندیس اشباع و همچنین دیاگرامشولر انجام پذیرفته است. در این پژوهش، پارامترهای قلیائیت، سختی کلسیم، هدایت الکتریکی، دما و PHمورد آنالیز واقـع شـدند.نتایج حاصل از آزمایش ها و محاسبات بیانگر این مطلب بودنـد کـه میـانگین انـدیس اشـباع برابـر /0 54و میـانگین انـدیس رایزنـربرابر /7 13می باشد. بر اساس جدول استاندارد وزارت بهداشت این ارقام نشانگر رسوبگـذاری و کمـی خورنـده بـودن آب شـربچاه های روستای گوی بلاغ است. با توجه به نتایج و یافته های به دست آمده آب شرب منطقه مورد مطالعـه رسـوبگـذار و کمـیخورنده است که این عامل تحت تاثیر شرایط زمین شناسی و ویژگی های رسوب شناسی و اقلیم منطقه میباشد. بنابراین باید در اینمنطقه کنترل کیفیت آب بر اساس پارامترهای ،PHقلیائیت، سختی و ... صورت پذیرد. در این راستا استفاده از مصـالح و لولـه هـایمقاوم در برابر خورندگی و استفاده از دستگاه های رسوب زا مورد توجه قرار گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

884 - ارزیابی ریسک سلامت فلوئور و نیترات در آبخوان لار
معصومه نیکبخت محسن رضایی عطا شاکری

کاهش کیفیت آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک نواحی جنوبی ایران، اغلب از نوع آلودگی های زمین زاد و بشرزاد می باشد. در میان بسیاری از آلاینده های مضر، آلودگی های نیترات و فلوراید گسترش بیشتری دارند. در این تحقیق به منظور بررسی غلظت فلوئور و نیترات و مقایسه نتایج آن با ا چکیده کامل

کاهش کیفیت آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک نواحی جنوبی ایران، اغلب از نوع آلودگی های زمین زاد و بشرزاد می باشد. در میان بسیاری از آلاینده های مضر، آلودگی های نیترات و فلوراید گسترش بیشتری دارند. در این تحقیق به منظور بررسی غلظت فلوئور و نیترات و مقایسه نتایج آن با استانداردهای ملی و جهانی، ارزیابی ریسک سلامت در بیمارهای غیر سرطان زایی در آبخوان لار صورت گرفته است. در این پزوهش از 17 حلقه چاه در دو فصل تر (خرداد 93) و فصل خشک (شهریور 93) نمونه برداری گردید. چاه های انتخاب شده عمدتاً برای کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند. مقادیر آنیون های SO4 , NO3Cl, HCO3 وکاتیون های Ca K, Na, Mg با استفاده از روش APHA در آزمایشگاه مورد آنالیز قرار گرفت. همچنین ارزیابی ریسک سلامت انسانها با استفاده از شاخص آژانس حفاظت محیط زیست (EPA) مورد سنجش قرار گرفت.میانگین غلطت فلوئور و نیترات در فصل تر F=2.9 و NO3=19.7 و در فصل خشک F=1.8 و NO3=16.3 میلی گرم بر لیتر بدست آمد. ضریب خطر (HQ) و CRlim (بیشترین حد مجاز آب) برای عناصر فلوئور و نیترات محاسبه شد. نتایج نشان می دهد میزان غلظت اندازه گیری شده برای عناصر نیترات و فلوراید در برخی از نمونه های برداشت شده بیش از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای آب شرب بوده و از این رو استفاده از آب این آبخوان برای مصارف خانگی برای افراد بویژه از نظر مقادیر فلوئور برای کودکان خطرناک گزارش می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

885 - نشست زمین و کاهش سطح آب زیرزمینی در منطقه ایوانکی -گرمسار
ناصر عبادتی

دشت های گرمسار و ایوانکی در حاشیه جنوبی البرز مرکزی کویر قرار گرفته و مناطق مرتفع و حوضه های مرکزی را به هم ارتباطمی دهند بدلیل وجود آبرفت های حاصل از فرسایش کوه های البرز توانسته است سفره های آبخوانی را تشکیل دهد . بررسی هایزمین شناسی نشان می دهد وجود توده های تبخیری و چکیده کامل

دشت های گرمسار و ایوانکی در حاشیه جنوبی البرز مرکزی کویر قرار گرفته و مناطق مرتفع و حوضه های مرکزی را به هم ارتباطمی دهند بدلیل وجود آبرفت های حاصل از فرسایش کوه های البرز توانسته است سفره های آبخوانی را تشکیل دهد . بررسی هایزمین شناسی نشان می دهد وجود توده های تبخیری و گنبد های نمکی سازند قرمز پایینی و بالایی باعث افزایش درجه شوری وهمچنین املاح نمکی و سولفاته در آبرفت ها تآثیر زیادی در تخلخل رسوبات داشته است .اندازه گیری های چاه های مشاهده ای حاکی از افت سالانه زیادی در سطح آب زیر زمینی در 16ساله گذشته داشته . و باتوجه بهروند بهره برداری از منابع آب در گذشته این موضوع برای سی سال قبل قابل تعمیم و مشابه خواهد بود . کاهش حداقل 27متراز سطح آب بر اساس بر آورد ها و محاسبات حدود 60-50سانتی متر نشست کلی را در زمین باعث شده و در طی بیست سالآینده در حدود 30-20سانتی متر نیز نشست پیش بینی می شود . از عوارض کاهش آب زیر زمینی در این منطقه می توان به وجودشکاف ها و شکستگی های عمیق در زمین ، فروچاله ها و شکست بناهای موجود اشاره کرد. لذا ضرورت توجه جدی به مدیریتمنابع آب و لحاظ نمودن ویژگی های زمین شناسی مهندسی در اجرای پرژه های عمرانی از جمله چالش های آتی منطقه خواهد بود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

886 - مقایسه کاربرد روش های تغذیه مصنوعی بر سفره های زیر زمینی دشت امام زاده جعفر گچساران
خدارحم شفیعی مطلق ناصر عبادتی

دشت امامزاده جعفر به مساحت تقریبی 61 کیلومتر مربع در جنوب استان کهگیلویه و بویر احمد و 5 کیلومتری شمال شرق شهر گچساران واقع گردیده که دارای دو سفره آب زیر زمینی آبرفتی و آهکی برای تامین آب شرب،صنعت و کشاورزی منطقه می باشد برداشت زیاد از سفره آبرفتی خصوصا توسط شرکت نفت ج چکیده کامل

دشت امامزاده جعفر به مساحت تقریبی 61 کیلومتر مربع در جنوب استان کهگیلویه و بویر احمد و 5 کیلومتری شمال شرق شهر گچساران واقع گردیده که دارای دو سفره آب زیر زمینی آبرفتی و آهکی برای تامین آب شرب،صنعت و کشاورزی منطقه می باشد برداشت زیاد از سفره آبرفتی خصوصا توسط شرکت نفت جهت انتقال به خارج از محدوده دشت و افت سالانه سطح آب 1.85 متر از سال 61 تا 65 و اجرای دو طرح تغذیه مصنوعی به روش پخش سیلاب و حوضچه های تغذیه و ضرورت بررسی اثرات این طرحها بر سفره آبرفتی به منظور ارائه برنامه مدیریت بهره برداری آینده اهمیت و ضرورت تحقیق حاضر را موجب شده است.در این تحقیق پس از جمع آوری اطلاعات مورد نیاز (هواشناسی،سطح آب چاه های مشاهده ای،سنگ کف،ضرایب هیدرودینامیکی،توپوگرافی،آمار برداری منابع آب و ...)بازدید های صحرایی،تهیه و ترسیم نقشه های متعدد و تهیه مدل مفهومی دشت،با استفاده از مدل ریاضی و نرم افزارMODFLOW PMWIN ،برای سال آبی 81-80 مدل دشت شبیه سازی و واسنجی شده و با استفاده از آمار و اطلاعات سال آبی 84-85 ،صحت سنجی مدل انجام و برای شناسایی شرایط مختلف در آینده آماده گشت.نتایج حاصل از تحقیق،افزایش 1-6 متری سطح آب چا ه های پایین دست طرح بخش سیلاب و کاهش 1-4 متری سطح آب چاه های پایین دست طرح تغذیه به روش حوضچه را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

887 - ارزیابی خواص مخزنی سازندهای کنگان ودالان در میدان گازی پارس جنوبی از نگارهای چاه پیمایی
میترا نوذری بهرام موحد سیدحمید وزیری

میدان گاز پارس جنوبی یکی از میادین جنوب غربی ایران در حوضه ی رسوبی زاگرس بوده و شامل دو مخزن کنگان و دالان است .سازندهای کنگان و دالان به گروه دهرم تعلق دارند و از مهمترین مخازن گازی در ناحیه خلیج فارس محسوب می شوند ارزیابی خواص پترویزیکی در چاه مورد مطالعه با استفاده ا چکیده کامل

میدان گاز پارس جنوبی یکی از میادین جنوب غربی ایران در حوضه ی رسوبی زاگرس بوده و شامل دو مخزن کنگان و دالان است .سازندهای کنگان و دالان به گروه دهرم تعلق دارند و از مهمترین مخازن گازی در ناحیه خلیج فارس محسوب می شوند ارزیابی خواص پترویزیکی در چاه مورد مطالعه با استفاده از اطلاعات نمودارهای چاه پیمایی و بهره گیری از نرم افزار تخصصی geolog6.6 و روش ارزیابی پتروفیزیک احتمالی (probabilistic) انجام گرفت .برای اندازه گیری دقیق تصحیحات لازم بر روی نمودارها با در نظر گرفتن محل های ریختگی ،اثرات محیطی،اثرات گازو شیل انجام شد.بعد از انجام تصحیحات لیتولوژی سازندهای کنگان و دالان با استفاده از کراس پلات نوترون-چگالی تعیین شد.آنالیز فوق نشان می دهد که این سازندها اساسا آهکی و در بعضی فواصل دولومیتی است با توجه به لیتولوژی،حجم شیل،حضور نهشته های تبخیری و تخلخل سازند کنگان به دو بخش K1وK2 و همچنین سازند دالان به دو بخش K3 وK4 تفکیک می شود .نتایج به دست آمده نشان می دهد که بخش K2 سازند کنگان و بخش K4 سازند دالان از نظر مقدار اشباع شدگی،تخلخل و لیتولوژی شرایط یک مخزن مناسب را دارد میانگین تخلخل موثر و اشباع آب موثر برای سازند کنگان به ترتیب 9.7% و9.45% و برای سازند دالان 8.2% و 8.65% به دست آمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

888 - ارتباط بین میزان فلزات سنگین و برخی ویژگیهای فیزیکی -شیمیایی خاک در حوزه ی آبخیز قرنقوچای
رامین سلماسی

در حوزه ی آبخیز قرنقوچای واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی فلزات سنگین گزارش شده است. آزمایش های اولیه نمونه های آب چشمه های منطقه نیز مقادیر برخی از این فلزات را چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن را نشان داد. هدف پژوهش حاضر بررسی این موضوع است که با چکیده کامل

در حوزه ی آبخیز قرنقوچای واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی فلزات سنگین گزارش شده است. آزمایش های اولیه نمونه های آب چشمه های منطقه نیز مقادیر برخی از این فلزات را چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن را نشان داد. هدف پژوهش حاضر بررسی این موضوع است که با توجه به آلودگی آب های منطقه به فلزات سنگین، آیا خاک های منطقه نیز تحت تاثیر این آلودگی هستند یا خیر. در صورتی که پاسخ مثبت است میزان این فلز/فلزات با کدام ویژگی های خاک ارتباط دارند. برای این منظور، پس از انجام بررسی های صحرایی و نمونه برداری از خاک های منطقه و تجزیه ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و نیز فلزات سنگین در آن ها، تجزیه و تحلیل های لازم بر اساس تعیین ضرایب همبستگی بین عناصر و ویژگی های فیزیکی وشیمیایی نمونه های خاک و نیز آنالیزخوشه ای انجام گرفت. یافته های این پژوهش نشان دادند که مس با کربن آلی و آلومینیوم، کروم، منگنز با درصد رس نمونه های خاک همبستگی مثبت داشته اند. در طبقه‌بندی یافته های بدست آمده این پژوهش با استفاده از آنالیز خوشه ای، 5 شاخه اصلی تشکیل شدند که با یافته های تعیین ضرایب همبستگی همخوانی نشان دادند. همبستگی مثبت بین برخی فلزات و میزان رس و مواد آلی نمونه های خاک دلالت بر این می کنند که مواد آلی و رس خاک ها با تثبیت فلزات، خطر رها شدن آن ها را به محیط زیست کاهش می دهند. لازم است پژوهش های دیگری انجام گیرد تا منشا ناشی از فعالیت های زمین شناختی و انسانی فلزات اندازه گیری شده این طرح را تعیین نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

889 - افزایش ضریب غنی شدگی آرسنیک ،روی و مس در رسوبات بستر زاینده رود اصفهان
جواد طباطبایی

رودخانه زاینده رود با طول 420 کیلومتر و امتداد تقریبا شرقی-غربی از مهمترین رودخانه های ایران محسوب می شود که در استان اصفهان و چهار محال بختیاری جریان دارد.به دلیل اهمیت این رودخانه از نظر کاربردهای متعدد آن و همین طور قرار گرفتن رودخانه در مسیر تخلیه پساب کارخانجات مخت چکیده کامل

رودخانه زاینده رود با طول 420 کیلومتر و امتداد تقریبا شرقی-غربی از مهمترین رودخانه های ایران محسوب می شود که در استان اصفهان و چهار محال بختیاری جریان دارد.به دلیل اهمیت این رودخانه از نظر کاربردهای متعدد آن و همین طور قرار گرفتن رودخانه در مسیر تخلیه پساب کارخانجات مختلف،بررسی این رودخانه از نظر آلودگی به تعدادی از عناصر سنگین و آگاهی از میزان تجمع و تاثیرات عناصر سنگین در رسوبات رودخانه اهمیت حیاتی دارد.به همین منظور در فاصله اصفهان تا باغ بهادران که بیشترین تجمع صنایع موجود است،تعداد 12 نمونه به روش استاندارد از رسوبات سطحی رودخانه در آذرماه 1388 برداشته شد و پس از آماده سازی تحت تاثیر آنالیز ICP-MS قرار گرفتند.نتایج نشان داد که تغییرات غلظت فلزات سنگین در رسوبات رودخانه زاینده رود بسیار متغیر بوده و بیشترین مقادیر مربوط به نمونه هایی است که بعد از ورود زهکش ذوب آهن،باغ بهادران،زرین شهر و پل فلاورجان برداشته شده بودند.برای مطالعه شدت تاثیر عوامل و فرایندهای انسانی و تفکیک آن از عوامل طبیعی و زمین شناسی ایستگاه پل زمان خان به عنوان ایستگاه شاهد انتخاب و ضریب غنی شدگی فلزات سنگین نسبت به این ایستگاه محاسبه شدند.نتایج نشان داد که رسوبات برداشت شده از رودخانه نسبت به عناصری مانند ... Cu, Ni, Cr, Mn, Fe, Zn, As ضرایب غنی شدگی بالایی دارند.همچنین جهت تعیین میان آلودگی محیط،ضریب زمین انباشتگی به روش مولر در ایستگاه های نمونه برداری تعیین و مشخص شد که با نزدیک شدن به محدوده شهر اصفهان میزان آلودگی نسبت به این عناصر افزایش می یابد و ایستگاه پل غدیر در محدوده شدیدا آلوده قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

890 - بررسی خواص هیدرولیکی بر روی آبدهی منابع آب زیرزمینی دشت بم
هادی سالاری

دشت بم در حدود 207 کیلومتری جنوب شرقی مرکز استان کرمان و در حاشیه کویر لوت واقع شده که جزء مناطق خشک کشور محسوب می شود. در این تحقیق کلیه متغیرهای هیدرولیکی آبخوان شامل هدایت هیدرولیکی(K)، ضریب آبگذری (T) و ضخامت آبخوان (b) مورد بررسی قرار گرفته شده است. با اجرای آزمایش چکیده کامل

دشت بم در حدود 207 کیلومتری جنوب شرقی مرکز استان کرمان و در حاشیه کویر لوت واقع شده که جزء مناطق خشک کشور محسوب می شود. در این تحقیق کلیه متغیرهای هیدرولیکی آبخوان شامل هدایت هیدرولیکی(K)، ضریب آبگذری (T) و ضخامت آبخوان (b) مورد بررسی قرار گرفته شده است. با اجرای آزمایش پمپاژ در چاههای مشاهده ای ضریب قابلیت انتقال آبخوان اندازه گیری شده و ضخامت آبخوان با روش ژئوفیزیک در جهات مختلف دشت تخمین زده شد. میزان هدایت هیدرولیکی از طریق فرمول دارسی محاسبه شده و کلیه داده ها جهت پردازش به نرم افزار اکسل، سرفر و جی آی اس داده شده است. تغییرات متغیرهای هیدرولیکی، ضریب قابلیت انتقال و ضخامت آبخوان بصورت نقشه هایی پهنه بندی شده و نتایج حاصله مورد تفسیر قرار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد میزان ضریب آبگذری در بخشهای شرقی و جنوب شرقی دشت بیشتر از سایر قسمتهای دشت بوده است. همچنین میزان ضریب قابلیت انتقال آبخوان از سمت شمال غربی به سمت جنوب شرقی رو به افزایش می باشد. بطور کلی ضخامت آبخوان از سمت شمال غربی و جنوب شرقی به سمت مرکزی دشت رو به افزایش است. بنابراین اگر چاه و یا قناتی جهت بهره برداری از منابع آب زیرزمینی در بخش های شرقی و جنوب شرقی دشت حفر گردد دارای آبدهی خوبی نسبت به سایر قسمتهای دشت خواهد بود. زیرا به دلیل وجود رسوبات با نفوذپذیری بالا در بخش های فوق الذکر ضریب قابلیت انتقال آبخوان بیشتر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

891 - بررسی میزان آرسنیک، سرب و کادمیوم در منابع آب زیرزمینی شهرستانهای فردوس و طبس
نسرین آقاولی معصومه نژادعلی مهناز قمی

مصرف آب آلوده به فلزات سنگین می تواند عوارض بهداشتی را در افراد ایجاد نماید. مقدار استاندارد در آب آشامیدنی ایران برای آرسنیک و سرب 10 میکروگرم بر لیتر و برای کادمیوم 3 میکروگرم بر لیتر تعیین شده است. با توجه به مشخص شدن آلودگی آرسنیک در بعضی نقاط کشور لازم است مطالعه م چکیده کامل

مصرف آب آلوده به فلزات سنگین می تواند عوارض بهداشتی را در افراد ایجاد نماید. مقدار استاندارد در آب آشامیدنی ایران برای آرسنیک و سرب 10 میکروگرم بر لیتر و برای کادمیوم 3 میکروگرم بر لیتر تعیین شده است. با توجه به مشخص شدن آلودگی آرسنیک در بعضی نقاط کشور لازم است مطالعه منابع آبی که مصارف آشامیدن دارند در کلیه مناطق کشور حداقل یکبار صورت گیرد.هدف از این مطالعه تعیین میزان آرسنیک، کادمیوم و سرب در منابع آب زیرزمینی منطقه فردوس و طبس است. از تعداد 4 چاه موجود در شهرستان فردوس، 5 چاه و 3 چشمه در شهرستان طبس و اطراف آن که مصرف آشامیدنی داشتند بصورت استاندارد نمونه برداری شد. متغیرهای فیزیکوشیمیایی (EC,Eh,pH) در محل با دستگاه pH متر پورتابل اندازه گیری شدند. مقدار آرسنیک، سرب و کادمیوم با دستگاه ICP-MS تعیین شد. مقدار سرب و کادمیوم همه نمونه ها پایین تر از حد استاندارد آب آشامیدنی کشور است و آلودگی این دو فلز در آبهای این مناطق وجود ندارد، اما مقدار آرسنیک در یک ناحیه فردوس و دو منطقه طبس بالاتر از حد مجاز 10 میکروگرم بر لیتر است. بیشترین همبستگی مثبت آرسنیک با pH و Eh دیده شد. با توجه به عوارض زیاد آلودگی آرسنیکی در آب آشامیدنی و گسترش روزافزون استفاده از آب زیرزمینی به عنوان منابع آب آشامیدنی در کشور، لازم است آب آشامیدنی مناطقی که بالاتر از استاندارد است در اسرع وقت توسط منابع سالم جایگزین شوند و کنترل دوره ای غلظت آرسنیک در آب آشامیدنی مناطق مسکونی در دستور کار سازمان های مسئول قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

892 - بررسی برهمکنش رودخانه و آبخوان با استفاده از پارامترهای فیزیکوشیمیایی، مطالعه موردی: بخش شمالی محدوده دزفول- اندیمشک
محمد فاریابی منوچهر چیت سازان

تعیین نحوه تبادلات آبی بین آب زیرزمینی و رودخانه ها، به عنوان مهمترین منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک، در سال های اخیر توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده و روش های مختلفی مانند استفاده از نشت سنج ها، مینی پیزومترها و دیتالاگرهای حرارتی و همچنین سنجش و مطالعه پارا چکیده کامل

تعیین نحوه تبادلات آبی بین آب زیرزمینی و رودخانه ها، به عنوان مهمترین منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک، در سال های اخیر توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده و روش های مختلفی مانند استفاده از نشت سنج ها، مینی پیزومترها و دیتالاگرهای حرارتی و همچنین سنجش و مطالعه پارامترهای فیزیکوشیمیایی برای بررسی این تبادلات آبی توسعه پیدا کرده اند. رودخانه دز که سومین رودخانه بزرگ ایران است، یکی از منابع آب سطحی مهم در بخش شمالی استان خوزستان است. در این مطالعه برهمکنش این رودخانه و آبخوان موجود در بخش شمالی محدوده دزفول- اندیمشک با استفاده از پارامترهای فیزیکوشیمیایی مطالعه شده است. به این منظور تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی و رودخانه بررسی شده است. در بررسی های زمانی از نتایج آنالیز شیمیایی منابع انتخابی موجود در منطقه و رودخانه دز استفاده شده است. برای بررسی مکانی تبادلات آبی رودخانه و آبخوان نیز 69 نمونه آب زیرزمینی از چاه های بهره برداری جمع آوری و آنالیز شده است. نتایج این آنالیزهای شیمیایی با استفاده از نمودارهای پایپر، درو و نمودارهای ترکیبی و همچنین روش های آماری مانند آنالیز خوشه ای بررسی شده است. همچنین از برنامه کامپیوتری PRO-GRADE برای ارزیابی نتایج حاصله از پارامترهای فیزیکوشیمیایی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق موید وجود ارتباط هیدرولیکی بین رودخانه دز و آبخوان در منطقه مورد مطالعه است. ماهیت هیدرولیکی رودخانه دز به صورت یک رودخانه دهنده است. اندازه گیری غلظت نیترات در آب رودخانه و آب زیرزمینی نیز موید کاهش آغشتگی نیتراته آبخوان توسط آب نفوذ یافته از طریق رودخانه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

893 - مدیریت زیست محیطی منابع آب با نگرشی ویژه به دریاچه ارومیه
سعید شفائی سمیرا شفائی کیانا کیارستمی

آب از لحاظ کمی و کیفی مهمترین بخش یک اکوسیستم به شمار میرود تق. لیل کمیت و کاهش کیفیت آب هردو اثرات منفی زیادی بر اکوسیستم برجای گذاشته و تنوع زیستی را تهدید می کنند و بر منابع غذایی طبیعی و موجودات زنـده اثـرات و خسـارات جبـران ناپذیری وارد میکند، میزان آگاهی و اطلاع چکیده کامل

آب از لحاظ کمی و کیفی مهمترین بخش یک اکوسیستم به شمار میرود تق. لیل کمیت و کاهش کیفیت آب هردو اثرات منفی زیادی بر اکوسیستم برجای گذاشته و تنوع زیستی را تهدید می کنند و بر منابع غذایی طبیعی و موجودات زنـده اثـرات و خسـارات جبـران ناپذیری وارد میکند، میزان آگاهی و اطلاعات در خصوص مفهوم حقابه و کاربرد آن در بخش مدیریتهای کـلان کشـورهاو تنظـیم قوانین مشخص برای حفظ محیط زیست لازم و ضروری به نظر میرسد . لذا بر این اساس مطالعه حاضربر روی دریاچه ارومیـه کـه جزء بزرگترین حوضه های آبریز کشور می باشد، انجام شده است و از لحاظ موقیعـت جغرافیـایی در شـمال بـاختری ایـران مـابین آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی با مختصات جغرافیائی 44درجه و 14دقیقه تا 47درجه و 53دقیقـه طـول شـرقی و 35درجـه و 40دقیقه تا 38درجه و 30دقیقه عرض شمالی واقع شده است. برای انجام مطالعات بر روی اهم دلایل خشکی تـدریجی دریاچـه ارومیه، میزان تغییرات دمایی و میزان بارش منطقه از سال 83 -79مورد مطالعه قرار گرفت و نتیجتا میزان تغییرات دمـائی بـه حـدی نبوده است که بتوان میزان افت شدید آب وخشکی دریاچه را سبب شود و حتی میزان بارش از سـال 83-79رشـد صـعودی داشـته است ولی طی همین مدت میزان سطح آب دریاچه ارومیه دچار افت قابل ملاحظـه ای گردیـده اسـت. برسـی نوسـانات سـطح آب دریاچه نشانگر آنست که در سال 1346این سطح به پـائین تـرین حـد خـود یعنـی ارتفـاع 1273/86متـراز سـطح آب هـای آزاد رسیده است ، به صورتیکه در طول سیزده سال گذشته تراز آب به 1272/00متریعنی حدود /6 20متر کاهش می یابد. لذا بر اسـاس مطالعه حاضر برآن باوریم که احداث تدریجی 72سد درحوضه آّبریز دارای دبی متوسط 5/4میلیارد متر مکعـب در سـال ، تغییـرات عظیمی در دریاچه بوجود می آورد. از دیگر عوامل، احداث میان گذر شهید کلانتری است که مانند سدی دو سویه در مقابـل چرخـه حرکت طبیعی آب قرار گرفت وافزون بر به هم زدن نظم طبیعـی چرخـه آب وتـه نشـینی مـواد معلـق در آن، تغییـرات بسـیاری در اکوسیستم آبی پدید آورده است.همچنین حفر بی رویه تعداد چاه های کشور که طی هفده سال گذشته) (74-91از 336هـزار حلقـه به حدود 650هزار حلقه افزایش یافته است ازجمله عواملی است که باعث می شودبر آن باور بود که چنانچه طی سـال هـای آینـده تصمیماتی مسئولانه در ارتباط با عوامل موثر در خشکی دریاچه ارومیه صورت نپذیرد، بی گمان مجزا شدن کامل دریاچه و تبـدیل آن به دودریاچه شمالی و جنوبی وحتی خشکی کامل دریاچه را درپی خواهد داشت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

894 - ارزیابی کیفی و تعیین پتانسیل آلایندگی چشمه های آبگرم سرعین
سمیه ندایی گیلارلو ناصر حافظی مقدس ابراهیم فتائی

شهر سرعین از شهرهای استان اردبیل میباشد که 9چشمه آبگرم دارد. آب ایـن چشـمههـا بعـد از اسـتفاده شـدن در مجتمـعهـایآب درمانی در رودخانه کنزق ریخته میشود که ساکنان بومی از آب این رودخانه برای مصارف کشاورزی و دامی استفاده مـیکننـد.به همین دلیل بررسی منشاء و تیپ آب چشمهها و چکیده کامل

شهر سرعین از شهرهای استان اردبیل میباشد که 9چشمه آبگرم دارد. آب ایـن چشـمههـا بعـد از اسـتفاده شـدن در مجتمـعهـایآب درمانی در رودخانه کنزق ریخته میشود که ساکنان بومی از آب این رودخانه برای مصارف کشاورزی و دامی استفاده مـیکننـد.به همین دلیل بررسی منشاء و تیپ آب چشمهها و غلظت فلزات سنگین موجود در آن ضـروری مـیباشـد. جهـت بررسـی تیـپ ومنشاء، از آب چشمهها و پساب مجتمعهای آب درمانی نمونهبرداری صـورت گرفـت و بعضـی از ویژگـیهـای فیزیکـی، شـیمیاییغلظت کاتیونها، آنیونهای اصلی و فلزات سنگین اندازهگیری و نتایج بدست آمده نشان میدهد که مقدار گازهای سولفید هیـدروژنو دیاکسیدکربن در چشمه های آبگرم به ترتیب حداکثر 16و 44 /8میلیگرم بر لیتر میباشد. بر اسـاس نمـودار پـایپر چشـمههـایآبگرم سرعین در ردهبندی شیمیایی دارای تیـپ آب بیکربنـاتکلرسـدیم مـیباشـد و همچنـین بـر اسـاس نمـودار مثلثـی آنیـونهـاچشمههای آبگرم سرعین در محدوده آبهای حاشیهای غنی در کربنات قرار گرفتهاند. بر اساس نمودار فیکلـین همـه چشـمههـا درمحدوده تقریباً خنثی قرار دارند. حداکثر مقدار شوینده اندازهگیری شده در محلهای نمونهبرداری در ایستگاه ، /5 23 1میلـیگـرم بـرلیتر و حداکثر 1590 ،BODمیلیگرم بر لیتر در ایستگاه 2میباشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

895 - بررسی تاثیرات نشت آب آلوده از تاسیسات پالایشگاهی به داخل خاک بستر "مطالعه موردی پالایشگاه بندرعباس
عطااله نجفی جیلانی بهزاد عطایی آشتیانی

مهار نفوذ مواد هیدروکربوری و یا آب آغشته به روغن به درون لایههای خاک بستر در مجتمعهای صنعتی و پالایشگاهی، یکی از اهدافاصلی طراحی ایمن و پایدار در اینگونه مجتمعها است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی راهکارهای مهار و متوقف ساختن نشت آب ازحوضچههای آب خنک کننده پالایشگاه بندرعباس چکیده کامل

مهار نفوذ مواد هیدروکربوری و یا آب آغشته به روغن به درون لایههای خاک بستر در مجتمعهای صنعتی و پالایشگاهی، یکی از اهدافاصلی طراحی ایمن و پایدار در اینگونه مجتمعها است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی راهکارهای مهار و متوقف ساختن نشت آب ازحوضچههای آب خنک کننده پالایشگاه بندرعباس واقع در سواحل جنوبی کشور به درون لایههای خاک بستر است. این پالایشگاه که حدودچهارده سال از ساخت و راه اندازی آن میگذرد، یکی از مجتمعهای موفق در زمینه ارضای معیارهای زیست محیطی از جنبههای مختلفدریایی و مکانیک خاک است. با مشاهده شواهد نشت از حوضچههای آب خنککننده در این پالایشگاه، طی طرح حاضر مطالعه جامع میدانیو آزمایشگاهی برای اجرای راهکارهای کاربردی به منظور توقف نشت آب و آغشتگیهای نفتی به درون خاک طی حدود دو سال انجامگرفته است و نتیجه در قالب راهکار اجرایی ارائه گردید. گمانه زنی و برداشت اطلاعات میدانی مکانیک خاک و سطح آبهای زیرزمینی،تحلیل و پردازش نتایج و در نهایت ارائه شیوه مناسب مهار نشت که متشکل از تزریق در لایههای خاک سست و آببندی سطحی بسترحوضچه بوده است، با جزئیات تفصیلی ارائه گردیده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

896 - افت سطح آب زیر زمینی و فرونشت زمین در دشت مشهد
جعفر رهنما راد فریدون خسروی راحله فرهنگ

دشت مشهد به عنوان منبع مهم آب شیرین و قطب کشاورزی و صنعتی مهم در استان خراسان رضوی،بسیار پر اهمیت است.تقریبا هر ساله حدود یک میلیارد متر مکعب آب از منابع آب های زیر زمینی دشت برداشت می شود.استفاده بیش از ظرفیت مجاز دشت از آب زیر زمینی باعث ایجاد فرونشتهایی در منطقه چکیده کامل

دشت مشهد به عنوان منبع مهم آب شیرین و قطب کشاورزی و صنعتی مهم در استان خراسان رضوی،بسیار پر اهمیت است.تقریبا هر ساله حدود یک میلیارد متر مکعب آب از منابع آب های زیر زمینی دشت برداشت می شود.استفاده بیش از ظرفیت مجاز دشت از آب زیر زمینی باعث ایجاد فرونشتهایی در منطقه شده است.در خراسان رضوی تقریبا 35 دشت ممنونعه اعلام شده است.به طور مشخص 12 دشت به حد بحرانی رسیده اند،در حالی که دشت مشهد،در شرایط فوق بحرانی قرار گرفته است.این دشت نصف جمعیت استان را در برگرفته و سالانه حدود 14 میلیون زائر امام رضا(ع) را پذیرا می باشد.افت سطح آب زیرزمینی در خلال 30 تا 40 سال اخیر به 40 تا 60 متر رسیده،به طوری که همین مسئله باعث خشکیدن لایه های اشباع سفره آب زیر زمینی و متعاقبا باعث شکستگی ها و ترک عمودی و افقی در زمینهای کشاورزی،جاده ها و راه ها شده است.در ادامه این تحقیق راههای جلوگیری از پیشرفت این شرایط سخت مورد توجه قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

897 - The Economic Productivity of Water Consumption in Damask Rose Cultivation Compared to Other Crops in Solan
Jaswant Bhardwaj Prem Sunil Puri Shashank Prasad Jaswant Bhardwaj

Water is an important factor in economic development and the agriculture sector is also regarded as the largest consumer of water in Iran. Hence, the present study aimed at exploring the economic productivity of water consumption in the Damask rose cultivation compared چکیده کامل

Water is an important factor in economic development and the agriculture sector is also regarded as the largest consumer of water in Iran. Hence, the present study aimed at exploring the economic productivity of water consumption in the Damask rose cultivation compared to other farm crops in Solan. The field method was used in this study. The farms of wheat, barley, alfalfa, and Damask rose were managed in an optimal and standard way during the crop year. The amount of water consumption in each hectare of the four experimental farms was measured using the installed counter. Then, the minor costs of growing and harvesting each crop were specified. The indices of Cropper Drop (CPD), Benefit per Drop (BPD), and Net Benefit per Drop (NBPD) were used for calculating water productivity in different crops. The indices of BPD and NBPD indicated that in spite of low production and yield, Damask rose had the largest amounts of BPD and NBPD among the crops. Although the amount of water consumed by Damask rose was lower than that of alfalfa by 58 percent, the NBPD of Damask rose was 3 times more than that of alfalfa. The area under cultivation of alfalfa, one of the most water-intensive crops, in Solan is about 8000 hectares. If this area is diminished by 50 percent by changing the cultivation pattern, implementing promotional plans, and awakening the farmers, the other 50 percent can be devoted to the cultivation of Damask rose. Therefore, the production and employment are maintained and at least 29 million cubic meters of water can be saved per year. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

898 - Presentation of an optimal method to increase the quality of underwater imaging
Abbas Bashiri Hasan HasaniMoghaddam Adel Tabeshkar

10.30495/jrors.2023.1979130.1171

Most underwater intelligent vehicles and marine remote-control vehicles are equipped with optical cameras for underwater imaging. However, due to the properties of water and its impurity, the quality of the images taken by these imaging devices is not good enough, becau چکیده کامل

Most underwater intelligent vehicles and marine remote-control vehicles are equipped with optical cameras for underwater imaging. However, due to the properties of water and its impurity, the quality of the images taken by these imaging devices is not good enough, because the water weakens the light, and the deeper the water, the more the intensity of the light will decreases. Since different wavelengths show different behavior in the collision with the water column, processing and study of these wavelengths is very important to obtain the desired image. The spectral signature can be used for underwater applications. In this research, to increase the quality of underwater images, a new method has been introduced to improve image contrast. In this method, first, with structured lighting, different wavelengths are irradiated to the underwater target in a laboratory environment, then underwater images are processed by the proposed algorithm, and finally, a multispectral image is achieved by stacking images with different wavelengths. The results showed the relative superiority of the proposed method over other methods. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

899 - The feasibility of using Landsat OLI images for water turbidity estimation in Gandoman wetland, Iran
Ghazal lotfi mozhgan Ahmadi Nadoushan Mohammadhadi Abolhasani

Change detection of wetlands is one of the essential requirements for the management and assessment of wetlands. Monitoring water quality is a crucial issue for assessing the environmental consequences of human interventions in wetland ecosystems. The present study aims چکیده کامل

Change detection of wetlands is one of the essential requirements for the management and assessment of wetlands. Monitoring water quality is a crucial issue for assessing the environmental consequences of human interventions in wetland ecosystems. The present study aims at studying the capability of satellite images in assessing the water turbidity and comparing their capability with that of ground sampling. Four stations in four directions were chosen in Gandoman wetland, located in Chaharmahal and Bakhtiari Province. Samples were taken three times in the wetland with the intervals of 30 days from September to December 2017. The turbidity index was calculated and the relationship between the data obtained from ground-based measurement and from satellite images was studied using linear regression analysis and correlation coefficient. The comparison between the amounts of turbidity observed in different stations in different months revealed that the turbidity value was at its highest point (214.49 NTU) in station number three in September, and its lowest point (2.25 NTU) in station number four in October and, therefore, there was a significant difference between the values (p<0.05). The results were also indicative of a significant correlation between the measured amounts of turbidity and the reflectance values of blue and red bands in the satellite images. Remote sensing techniques can overcome the limitations of traditional methods and be used as appropriate substitutes in monitoring the quality of water. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

900 - Estimation Net Groundwater Extraction Using Remote Sensing based on Water Balance Method and Its Comparison by Smart Meter Data (Study Area: Abarkouh-Chahgir Plain)
Mohammad Hossein Bagheri saeid Ebrahimi Mohammad Mehdi Javadianzadeh

Calculation of the components of water balance is very important in water resources management. One of the key components of balance is estimation of the amount of water drained by wells, springs and Qanats. Calculation of this parameter is too costly and time-consuming چکیده کامل

Calculation of the components of water balance is very important in water resources management. One of the key components of balance is estimation of the amount of water drained by wells, springs and Qanats. Calculation of this parameter is too costly and time-consuming because of the need for field visit and field measurement. In order to solve these problems and to calculate the discharge amount of water resources in short period of time, using remote sensing technology and satellite images can be useful. Accordingly, actual evapotranspiration, the most important component of water-balance equation has been calculated and evaluated using this technology. The scope of the study in this research is the Chahgir plain of Abarkouh where underground water drop has caused many problems in the area. For this purpose, six Landsat 8 satellite images (OLI and TIRS sensors) during the period of June to September (2016) in Julian days 174, 190, 206, 222, 238 and 254 as well as meteorological data of two synoptic stations were used and SEBAL method was applied to estimate actual evapotranspiration. The results of the study and its comparison with the data obtained from smart meters (installed on the wells) with a 7.2 percent error indicates high accuracy of remote sensing data and used methods. Also, the amount of net groundwater extraction is estimated 1.07 million cubic meter (MCM) that comparison by pumping volume data (3.98 MCM), shows low efficiency and high water loss in the case study. . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

901 - Modeling Spatial and Temporal Changes in Water Resources Quality by Cultivating a Variety of Agricultural Products
Mehrdad Tavakolzadeh Hossein Yousofib Saeid Behzadic

Groundwater resources are considered as the main and most important sources of drinking water,agriculture and industry. It is necessary to study the quality change and decline in the balance ofthese resources as a result of improper drawing, inappropriate temporal and s چکیده کامل

Groundwater resources are considered as the main and most important sources of drinking water,agriculture and industry. It is necessary to study the quality change and decline in the balance ofthese resources as a result of improper drawing, inappropriate temporal and spatial distribution ofwater resources in Iran and low irrigation efficiency in agriculture, has made water the mostlimiting factor of production in agriculture. In the present study, the fields under cultivation withvarious crops were studied in terms of the effect of cultivating different plants on groundwaterresources in the lands of Moghan Agriculture, Industry and Animal Husbandry Company atdifferent time period according to the type of crop cultivated. For this purpose, spatial andtemporal modeling of the change process was carried out. The results showed that due tosuccessive cultivation and the use of crops that need a lot of water for cultivation, water in two wells in the region has become saline and the water level has decreased. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

902 - Application of remote sensing in the hydrotectonic Analysis of Groundwater, West of Yazd, Central Iran
Behrouz Dehghan Manshadi Abbas Charchi Manouchehr Chitsazan

The faults and fractures play crucial roles in conducting groundwater flow and providing high recharge zones for aquifers. The hard rock formations are exposed on the ground surface of the west of Yazd Province in Iran and build a reliable groundwater source for consump چکیده کامل

The faults and fractures play crucial roles in conducting groundwater flow and providing high recharge zones for aquifers. The hard rock formations are exposed on the ground surface of the west of Yazd Province in Iran and build a reliable groundwater source for consumption. This study aims to provide a hydro-tectonic conceptual model of the region using remote sensing techniques and GIS. The geological map, groundwater resource data, geophysical reports, hydrogeological reports, and Landsat ETM satellite images are collected and evaluated by field visits. The lineaments densities of the area have been extracted and projected on various maps. The results demonstrate that the likelihood of groundwater flow is correlated positively with the region's main geological structures and groundwater resource availability. Finally, to conclude, the hydrotectonics model of the area consists of several distinctive and non-distinctive aquifers because of the presence of hydrogeological and tectonic barriers, water-conducting passages, and even neutral fractures. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

903 - Monitoring and predicting the groundwater-level fluctuations for better management of groundwater resource in Lowlands Using Geographic Information System (GIS)
Abolfazl Bameri Moazam Khaleghi

In order to be aware of groundwater-level fluctuations in arid and semi-arid regions, it is necessary to make an accurate forecast of the groundwater depth situation. The drying of Hamoon lake, severe water shortages and significant reduction in groundwater levels have چکیده کامل

In order to be aware of groundwater-level fluctuations in arid and semi-arid regions, it is necessary to make an accurate forecast of the groundwater depth situation. The drying of Hamoon lake, severe water shortages and significant reduction in groundwater levels have led to critical environmental conditions in the Sistan plain. Spatial understanding of groundwater depth changes in the region and awareness of the severity of groundwater depletion are important for the development of water resources management strategies. Therefore, this study was conducted with the aim of zoning groundwater depth using geostatistics and GIS techniques in the agricultural lands of Sistan plain located in the east of Hamoon Lake, with an area of about 201000 ha. For this purpose, groundwater depth data were collected from 846 wells by field survey using piezometric wells in the study area. In this research, various geostatistical methods including deterministic interpolation method and geostatistical methods were evaluated to compare the prediction ability of groundwater depth spatial variations. The results showed that the intensity of groundwater depth changes in the study area with a coefficient of variation of 19.87% is moderate. The spherical model could better explain the spatial variation of the experimental variogram of the studied parameter in the region. Finally, the results related to the deterministic method of inverse distance weighted with power 2 estimates a better prediction for groundwater depth zoning than kriging and cokriging geostatistical methods. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

904 - Prediction of water erosion and its evaluation using CORINE model and comparison with ICONA method in Talesh city
Mohammad Mahboub Kheirkhah

Soil erosion is one of the environmental hazards. The aim of this study was to predict water erosion and evaluate it with CORINE and ICONA models in the study area of Talesh city. In CORINE model, parameters such as topography, erodibility, erosion and land use and ve چکیده کامل

Soil erosion is one of the environmental hazards. The aim of this study was to predict water erosion and evaluate it with CORINE and ICONA models in the study area of Talesh city. In CORINE model, parameters such as topography, erodibility, erosion and land use and vegetation are required, and in ICONA model, slope, geology, land use, vegetation are required. The results showed that the highest area in the erosion risk map of 2000 is the CORINE model of the middle erosion class with an area of 63.22%. In 2020, the highest area is related to high erosion class with an area of 45.67%. These areas are seen in the western, eastern and central parts of the range. The results of the ICONA model for the period 2000 to 2020 showed that the high and very high risk classes in 2000 were 8.01 and 2.31 percent, respectively, while in 2020 these figures reached 8.80 and 3.44 percent. The results of the evaluation of the final zoning of the erosion risk map of the area, the study area with terrestrial realities, showed that in the best case, the overall image zoning accuracy of 2000 and Landsat 8 of 2020 CORINE model are equal to 0.87 and 0.91 and kappa coefficient of 0.86 and 0.89, respectively. It was estimated to be acceptable. In the ICONA model, the kappa coefficient and overall accuracy of 2000 were 0.85 and 0.86, and for 2020, 0.87 and 0.88, which were acceptable. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

905 - Investigation of subsidence of different parts of Marvdasht plain using ENVISATASAR radar images with C-wavelength of South Zagros region
Alireza Karimi

According to UNESCO, subsidence is the collapse or subsidence of the earth's surface that occurs on a large scale for a variety of reasons.Land subsidence is the gradual subsidence or sudden subsidence of the earth's surface. Land subsidence due to the movement of mater چکیده کامل

According to UNESCO, subsidence is the collapse or subsidence of the earth's surface that occurs on a large scale for a variety of reasons.Land subsidence is the gradual subsidence or sudden subsidence of the earth's surface. Land subsidence due to the movement of materials underground is often caused by the removal of water, oil, natural gas or mineral resources from the ground by pumping, breaking parts or mining activities. As a result, deep cracks are created in the ground, well pipes are tilted, buildings are destroyed or cracked, and part of the well pipes are pushed out of the ground.In this article, using ENVISAT ASAR radar images, C band is related to the years 2006-2009 using ENVI5.3.1 software, SARSCAPE plugin. After performing PHASE TO DISPLACEMENT CONVERSION AND GEOCODING, we obtained the subsidence map. The subsidence obtained from the maps was between -18 to +12 related to agricultural plains, river banks, mountain falls and deposits due to rainfall and soil dissolution due to geological type. In the plains, subsidence has probably occurred due to the drop in groundwater. Consecutive droughts and uncontrolled groundwater abstraction and lack of management in abstraction in the future will be witnessed by severe crises in various regions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

906 - Geostatistical Analysis of Spatial and Temporal Changes of Pressure Breakers and Water Reservoirs in District 2 of Tehran
Mehrdad Tavakolzadeh

Pressure, as one of the practical and controllable factors in water distribution networks, has an essential role in how water is distributed. On the other hand, pressure control in implemented networks, is possible only by adjusting the control valves. In order to stand چکیده کامل

Pressure, as one of the practical and controllable factors in water distribution networks, has an essential role in how water is distributed. On the other hand, pressure control in implemented networks, is possible only by adjusting the control valves. In order to standardize and improve the quality of water supply projects along with minimizing economic problems, the use of relevant rules, criteria, and standards is inevitable and necessary. In the present study, using the spatial information of the study area, including the raster layer of the digital model of region’s elevation and the layer point of the location of pressure breakers and water tanks, a data bank was first prepared. Interpolation maps were generated with 95% accuracy, and six-month periods were compared based on these maps. The results showed that the first and fourth periods of the study of water pressure fluctuations were similar. This study established the effect of time on the spatial distribution of water pressure based on the final maps. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

907 - اصل تضاد یونگ در رابطه با متضادهای وحدت‌یافتة آب و آتش (با تکیه بر شعر فروغ فرخ‌زاد و أمل دُنقُل)
نسرین بیگدلی فریدون طهماسبی شبنم حاتم‌پور فرزانه سرخی

10.30495/rpcl.2023.699184

اصل تضاد از مهم‌ترین عوامل رشد و شکوفایی شخصیّت در بخش ناخودآگاه جمعی ذهن آدمی می‌باشد که در مکتب روان‌شناسی تحلیلی یونگ، برانگیزانندة کل رفتار و تولیدکنندة کل انرژی روان است. یونگ با مقایسه‌ای علمی میان انرژی روانی و نیروی بیولوژیک پایسته، رابطه‌ای عمیق میان شدّت انرژی چکیده کامل

اصل تضاد از مهم‌ترین عوامل رشد و شکوفایی شخصیّت در بخش ناخودآگاه جمعی ذهن آدمی می‌باشد که در مکتب روان‌شناسی تحلیلی یونگ، برانگیزانندة کل رفتار و تولیدکنندة کل انرژی روان است. یونگ با مقایسه‌ای علمی میان انرژی روانی و نیروی بیولوژیک پایسته، رابطه‌ای عمیق میان شدّت انرژی روانی اسطوره‌ها و ماهیّت مفهومی آنان ایجاد می‌کند تا جایگاه مفهومی آنها در لایه‌های عمیق آثار ادبی و هنری به‌خوبی نمایان شود. در این پژوهش، با توجّه به انرژی روانی و نیروی درونی در اسطوره‌ها، آثار پدیدآورندگانی چون فروغ فرخ‌زاد و أمل دُنقُل براساس اصل تضاد (دوگانگی) یونگ مورد کاوش قرار می‌گیرند تا میزان و شدّت تأثیرپذیری آنان از ماهیّت پارادوکسیکال نمادین عناصر اسطوره‌ای و متضادهای وحدت‌یافتة آتش و آب و مظاهر مختلف مثبت و منفی آنها در آثارشان مانند باران، چشمه، رودخانه (رود)، جویبار، شیطان، سیل و مرداب و غیره، با توجّه به ناملایمات و ناکامی‌های جهان معاصر، با روشی توصیفی ـ تحلیلی نشان داده شود و درنتیجه؛ اندیشة سیاسی و اهداف آرمان‌گرایانة این شاعران اسطوره‌پرداز که همانا تکیه بر نگرش‌های معنادار و گرایش‌های دوگانة روانی اسطوره‌های مقدّس و آرمانی با مظاهر پاکی، پاک‌کنندگی، باروری، حاصلخیزی، نوزایی، پویایی، بالاروندگی، نامیرایی، رستگاری، روشنایی و غیره است، بیشتر نمایان گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

908 - تأثیر تغذیه گیاه بر روی فراوانی کنه تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) در مزارع هندوانه اسفراین
عیسی جبله بهزاد امیری مجید طاهریان

هندوانه یکی از مهم ترین محصولات شهرستان اسفراین در استان خراسان شمالی محسوب می شود؛ در این شهرستان کنه تارتن دولکه ایTetranychus urticae یکی از آفات مهم این محصول به حساب می آید؛ استفاده بی رویه از سموم شیمیایی سبب ایجاد جمعیت مقاوم این آفت به آفت‌کش‌ها شده و باقی‌مانده چکیده کامل

هندوانه یکی از مهم ترین محصولات شهرستان اسفراین در استان خراسان شمالی محسوب می شود؛ در این شهرستان کنه تارتن دولکه ایTetranychus urticae یکی از آفات مهم این محصول به حساب می آید؛ استفاده بی رویه از سموم شیمیایی سبب ایجاد جمعیت مقاوم این آفت به آفت‌کش‌ها شده و باقی‌مانده سموم به دلیل تازه خوری این محصول بسیار حائز اهمیت است. کیفیت تغذیه گیاه میزبان عامل مؤثری بر رشد و تولید مثل آفات محسوب می شود. به منظور بررسی تأثیر تغذیه در شرایط مزرعه ای بر روی فراوانی مراحل مختلف زیستی کنه تارتن دولکه ای بر روی هندوانه، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هفت تیمار (کود مرغی، کود گاوی، کود گوسفندی، NPK، NPK+ هیومیک اسید، هیومیک اسید و شاهد) در سه زمان نمونه برداری، در سال 1394، در شهرستان اسفراین اجرا شد. نتایج نشان داد بیش ترین جمعیت کنه تارتن دولکه ای در تیمار کود مرغی در مراحل زیستی (تخم، لارو، پوره و بالغ) به ترتیب با میانگین (34/1 ± 27/12، 78/1 ± 04/12، 35/1 ± 04/8 و 69/1 ± 73/12) و کم ترین جمعیت در تیمار کود NPK + هیومیک اسید گرانوله در مراحل زیستی (تخم، لارو، پوره و بالغ) به ترتیب (67/0± 16/4، 55/0± 88/2، 38/0± 18/2 و 67/0± 07/5) مشاهده گردید. بر اساس نتایج این تحقیق و اثر کاهنده نوع تیمار کود دهی بر جمعیت کنه تارتن دولکه ای، مشخص گردید دو تیمار کود هیومیک اسید گرانوله و هیومیک اسید + NPK گرانوله در مزارع هندوانه می توانند جهت کنترل کنـه تارتن دو لکه ای مورد توجه قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

909 - Preparation of surfactant modified inorganic nanofibers for the removal of oily compounds from water
Elnaz Doshanbeh pour

10.30495/ijtnbm.2023.1986087.1021

Oily compounds threat people’s health and aquatic life due to their toxic nature. In this project, surfactant grafted functionalized mesoporous silica nanofiber with the aim of separating the oil spillage was synthesized. Firstly, the electrospun mesoporous silica چکیده کامل

Oily compounds threat people’s health and aquatic life due to their toxic nature. In this project, surfactant grafted functionalized mesoporous silica nanofiber with the aim of separating the oil spillage was synthesized. Firstly, the electrospun mesoporous silica nanofiber was functionalized by [3-(2, 3- Epoxypropoxy)-propyl]-trimethoxysilane in an alkali condition. Secondly, the 4-nonylphenol as a surfactant was grafted onto the surface of functionalized mesoporous silica nanofiber. The grafting yield of surfactant on the surface of functionalized mesoporous silica nanofiber was evaluated. Then by using the BET analysis, the nanofibre surface area was investigated, and finally, optimum conditions with respect to the grafting yield of 4-nonylphenol and BET analysis were reported. In order to characterize the synthesized nanofibers, FTIR, SEM, and AFM analyses were used. The pore size distribution of synthesized nanofibers was investigated by the BJH method.The results showed that the [3-(2, 3- Epoxypropoxy)-propyl]-trimethoxysilane and surfactant were attached to the nanofiber surface through the covalent linkages. SEM images exhibited the deposition of a dense layer on the surface of grafted nanofibers. Moreover, AFM analysis revealed that the surface of the nanofiber became rough after the functionalization and grafting processes. In order to evaluate the superhydrophobic properties of nanofibers, contact angle analyses were investigated. The synthesized absorbent showed a high absorption capacity of 128.1 and 102.3 g/g for heavy motor oil and diesel fuel, respectively. The absorbed oil was easily removed by vacuum filtration and the nanofiber could be reused for several cycles while keeping high absorption capacity پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

910 - غذای پایدار، محور اصلی توسعه
سمیه فرهنگ هولیقی فاطمه حیدری دالنجان آیلین بهداشتی خسروشاهی

ایمن بودن مواد غذایی یکی از بزرگ‌ترین مسائل عمومی است که موردتوجه بسیاری از کارشناسان در سراسر جهان قرارگرفته است. خطرات میکروبیولوژی، شیمیایی و فیزیکی می‌تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در حیطه امنیت مواد غذایی شود. به‌منظور مقابله با این دسته از مشکلات و حفاظت از سلامت مص چکیده کامل

ایمن بودن مواد غذایی یکی از بزرگ‌ترین مسائل عمومی است که موردتوجه بسیاری از کارشناسان در سراسر جهان قرارگرفته است. خطرات میکروبیولوژی، شیمیایی و فیزیکی می‌تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در حیطه امنیت مواد غذایی شود. به‌منظور مقابله با این دسته از مشکلات و حفاظت از سلامت مصرف‌کننده، روش‌های تشخیصی سریع، مطمئن و قابل‌استقرار میدانی با الزامات مختلف موردنیاز است. یکی از اقدامات ضروری برای پیشگیری از ایجاد آن و تضمین ایمنی مواد غذایی است. عوامل مؤثر بر تأثیر تغذیه بهینه و مثبت شامل استفاده از مداخلات چندجزیی و رویکردهای حساس به جنسیت و مشارکتی است که همه‌ی زمینه‌ها را در نظر می‌گیرد. از یک‌سو، به دلیل بیماری‌های منتقلِ از مواد غذایی به بشر و ایجاد اختلال در سلامت انسان، توانایی تشخیص وجود آلودگی در مواد غذایی و آب (سالم از ناسالم) از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

911 - شبیه سازی عددی تاثیر تعداد پله بر عملکرد یک آب‌شیرین‌کن خورشیدی پلکانی
نادر رهبر فاطمه علی پناه

هدف از این تحقیق شبیه‌سازی جریان سیال در یک آب شیرین کن خورشیدی پلکانی با فرض حالت پایدار، جریان آرام و هوا به عنوان گاز ایده آل و تراکم ناپذیر است. شبیه سازی عددی فرایند با استفاده از نرم افزار فلوئنت انجام گرفته است. از الگوریتم سیمپل برای محاسبه ی ارتباط بین فشار و س چکیده کامل

هدف از این تحقیق شبیه‌سازی جریان سیال در یک آب شیرین کن خورشیدی پلکانی با فرض حالت پایدار، جریان آرام و هوا به عنوان گاز ایده آل و تراکم ناپذیر است. شبیه سازی عددی فرایند با استفاده از نرم افزار فلوئنت انجام گرفته است. از الگوریتم سیمپل برای محاسبه ی ارتباط بین فشار و سرعت و نیز برای انفصال ترم های جابجایی و درون‌یابی فشار از طرح های بالادست استفاده شده است. پارامترهای موثر بر عملکرد و بهره وری دستگاه، عبارت از فاصله بهینه بین سطح شیشه و آب، تعداد گردابه ها و ضریب انتقال حرارت جابجایی می باشند. لازم به ذکر است این تحقیق در حالت های چهار، پنج، شش، هفت، هشت، نه، ده و دوازده پله ای شبیه سازی شده است. مهمترین نتیجه بدست آمده در این پژوهش و بررسی های انجام گرفته بر روی تعداد پله های متفاوت در یک آب شیرین کن با ابعاد مشخص، افزایش انتقال حرارت جابجایی و در نتیجه افزایش تولید آب شیرین بوده است. که این روند صعودی با افزایش تعداد پله تا تعداد هشت پله رخ داده است. بیشترین تولید آب شیرین 232 میلی‌لیتر بر مترمکعب در هر ساعت در حالت 8 پله‌ای بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

912 - مطالعه تجربی و آزمایشگاهی خواص ترموفیزیکی و بررسی ضریب انتقال حرارت جابجایی نانوسیال آب- هیدروکسید منیزیم تحت جریان مغشوش
کوروش حسن زاده مصطفی سفیدگر

در این پژوهش نتایج تجربی و آزمایشگاهی هدایت حرارتی، ویسکوزیته دینامیکی و رفتار انتقال حرارتی نانوسیال آب- هیدروکسید منیزیم درون یک لوله‌ی دایروی تحت رژیم جریان مغشوش و در کسرهای حجمی زیر 1 درصد ارائه شده است. نانوسیال با کسرهای حجمی %1، %5/0، %25/0، %125/0 و %0625/0 به چکیده کامل

در این پژوهش نتایج تجربی و آزمایشگاهی هدایت حرارتی، ویسکوزیته دینامیکی و رفتار انتقال حرارتی نانوسیال آب- هیدروکسید منیزیم درون یک لوله‌ی دایروی تحت رژیم جریان مغشوش و در کسرهای حجمی زیر 1 درصد ارائه شده است. نانوسیال با کسرهای حجمی %1، %5/0، %25/0، %125/0 و %0625/0 به عنوان سیال عامل در سیکل استفاده شده است. آزمایشات تحت جریان مغشوش توسعه یافته انجام شده است. نتایج نشان می دهد که اضافه کردن مقدار کمی از نانوذرات به سیال پایه باعث افزایش قابل توجه انتقال حرارت می گردد. همچنین اندازه گیری‌ها نشان میدهد که افت فشار کمی بیشتر از سیال پایه می باشد و با افزایش کسر حجمی نانوذرات افت فشار افزایش نمییابد. در این مقاله، نتایج تجربی ضریب انتقال حرارت جابجایی تحت جریان آشفته با مدل های ارائه شده‌ی پیشین مقایسه گردیده است. همچنین نتایج بیانگر این موضوع هستند که با افزایش دما، ضزیب هدایت حرارتی در تمامی کسرهای حجمی افزایش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

913 - بررسی جهت گیری ساختمان و جنس دیوارها در عملکرد آبگرمکن خورشیدی توسط نرم افزار RETSCREEN (مطالعه موردی شهر سمنان)
سجاد ظهیرنژاد نادر رهبر

استفاده از انرژی های نو از جمله انرژی خورشیدی در کشورهای جهان مورد توجه خاص برنامه ریزان و فرهیختگان فنی، اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است. کشور ایران نیز به دلیل برخورداری از موقعیت خاص جغرافیایی، پتانسیل فراوانی در بهره برداری از این نوع انرژی را دارد. اما فراوانی منابع چکیده کامل

استفاده از انرژی های نو از جمله انرژی خورشیدی در کشورهای جهان مورد توجه خاص برنامه ریزان و فرهیختگان فنی، اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است. کشور ایران نیز به دلیل برخورداری از موقعیت خاص جغرافیایی، پتانسیل فراوانی در بهره برداری از این نوع انرژی را دارد. اما فراوانی منابع انرژی های فسیلی، ارزان بودن حاملهای انرژی در کشور و همچنین قیمت بالای فن آوری های نو جهت سرمایه گذاری اولیه، سدی در برابر توسعه استفاده از این فن آوری های نوپا می باشد. در این مقاله با توجه به شرایط جغرافیایی شهر سمنان، با بررسی یک ساختمان اداری یک طبقه واقع در محوطه دانشگاه آزاد سمنان، توسط نرم افزار کریر (Carrier) بارهای حرارتی در حالتهای مختلف از جمله جهت های مختلف جغرافیایی موقعیت قرارگیری ساختمان و برای دو نوع دیوار با مصالح متفاوت محاسبه شد و یک حالت بهینه ای از آنها انتخاب گردید. سپس توسط نرم افزار رتسکرین (RETSCREEN) مورد ارزیابی فنی، اقتصادی و زیست محیطی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده در حالت بهینه ی جهت جغرافیایی و مصالح دیوارها، میزان صرفه جویی در سوخت گاز طبیعی 2332 متر مکعب در سال و میزان کاهش گازهای آلاینده برابر1/2 تن معادل دی اکسید کربن در سال می باشد. همچنین با در نظر گرفتن دو سناریو نرخ داخلی و نرخ جهانی گاز طبیعی به ترتیب میزان سرمایه گذاری اولیه طرح 138312550ریال و 4618 دلار، قابلیت سود دهی 2/4% و 5/23%و دوره بازگشت سرمایه 9/19 سال و 4/6 سال برآورد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

914 - بررسی اثر قطر نازل و فشار آب بر کیفیت برش فولاد CK45 در فرآیند جت آب
یونس انامرادی مهرداد عضو امینیان

یکی از مزایای استفاده ازبرش با جت آب ساینده، خاصیت برشکاری سرد می باشد که ایجاد گرما نمی‌کند و مانع از ذوب شدن و یا ترک برداشتن و یا تاب برداشتن و سخت شدن سطح روی قطعات می‌شود. در این پژوهش، تأثیر قطر نازل در دو اندازه و فشار آب در دو مقدار متفاوت در میزان زبری سطح برش چکیده کامل

یکی از مزایای استفاده ازبرش با جت آب ساینده، خاصیت برشکاری سرد می باشد که ایجاد گرما نمی‌کند و مانع از ذوب شدن و یا ترک برداشتن و یا تاب برداشتن و سخت شدن سطح روی قطعات می‌شود. در این پژوهش، تأثیر قطر نازل در دو اندازه و فشار آب در دو مقدار متفاوت در میزان زبری سطح برش فولاد CK45 به وسیله روش جت آب به صورت تجربی بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که با افزایش قطر نازل از mm0.76 به mm1.1، زبری سطح برش افزایش یافته است. همچنین با افزایش فشار آب از 2500 بار به 3000 بار، اگر چه تغییر محسوسی در کیفیت سطحی مشاهده نمی‌شود ولی با افزایش فشار آب در روش برش با جت آب، زبری سطح کاهش یافته و کیفیت برش افزایش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

915 - بررسی تجربی آب‌شیرین‌کن خورشیدی با سیستم افزایش تبخیر و میعان
غلامرضا خسروی هادی کارگر شریف آباد

با توجه به محدود بودن منابع آب شیرین موجود و کاهش روزافزون این منابع، در سال‌های گذشته توجه بسیار زیادی به استفاده از آب‌شیرین‌کن‌های خورشیدی جهت شیرین سازی آب‌های موجود شده است. در این مقاله یک آب‌شیرین‌کن با استفاده از کلکتور، لوله‌های حرارتی، هیئت‌رئیسه خورشیدی و هوا چکیده کامل

با توجه به محدود بودن منابع آب شیرین موجود و کاهش روزافزون این منابع، در سال‌های گذشته توجه بسیار زیادی به استفاده از آب‌شیرین‌کن‌های خورشیدی جهت شیرین سازی آب‌های موجود شده است. در این مقاله یک آب‌شیرین‌کن با استفاده از کلکتور، لوله‌های حرارتی، هیئت‌رئیسه خورشیدی و هواکش طبیعی طراحی و ساخته‌شده است. برای افزایش بازده آب‌شیرین‌کن راه‌کارهای مختلفی مورداستفاده قرارگرفته است مانند پیش گرم کردن آب در کلکتور توسط لوله‌های حرارتی و چرخش آب توسط پمپ و همچنین استفاده از هواکش طبیعی جهت کاهش فشار سطح سیال برای پایین آوردن دمای تبخیر آب و همچنین استفاده از خنک‌کننده آب در مسیر هواکش طبیعی برای تقطیر بخارات موجود در این مسیر. پس از طراحی و ساخت این دستگاه کلیه داده‌ها در شرایط آب و هوایی سمنان ثبت گردید و در پایان عملکرد دستگاه در حالات مختلف مورد مقایسه قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

916 - بررسی تجربی عملکرد نانوسیال آب- نانولوله کربنی چند جداره در آبگرم‌کن خورشیدی صفحه تخت تحت جریان طبیعی و اجباری
کوروش حسن زاده عمید خسروداد

امروزه آبگرم‌کن‌های خورشیدی صفحه تخت به‌طور گسترده‌ای جهت گرمایش آب در دما‌های پایین برای کاربرد‌های مسکونی مورد استفاده قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، نانوسیال آب- نانولوله کربنی چند جداره جهت استفاده در آبگرمکن خورشیدی در کسر حجمی % 05/0 تهیه شده و خواص حرارتی این نان چکیده کامل

امروزه آبگرم‌کن‌های خورشیدی صفحه تخت به‌طور گسترده‌ای جهت گرمایش آب در دما‌های پایین برای کاربرد‌های مسکونی مورد استفاده قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، نانوسیال آب- نانولوله کربنی چند جداره جهت استفاده در آبگرمکن خورشیدی در کسر حجمی % 05/0 تهیه شده و خواص حرارتی این نانوسیال به طور آزمایشگاهی اندازه‌گیری شده است. جهت پایدارسازی نانوسیال مورد استفاده از سورفکتانت سدیم دودسیل سولفات استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که استفاده از نانوسیال تاثیر قابل توجهی در بهبود عملکرد آبگرمکن خورشیدی صفحه تخت داشته و همچنین افزایش کارایی سیستم در جریان طبیعی بیشتر از جریان اجباری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

917 - ساخت و بررسی تجربی اثر خنک‌کننده موضعی در بهبود کارایی آب‌شیرین‌کن‌های خورشیدی
مهدی آریافر هادی کارگر شریف آباد

مناطق گسترده ای از جهان با توجه به ویزگیهای مطلوب و دارای توسعه با کمبود آب شیرین مواجه هستند در حال حاظر در مناطق خشکی که در مقیاس بزرگ توسعه اتفاق افتاده است مانند بخشهایی از شمال آفریقا و خاورمیانه، برای تولید آب شیرین بوسیله آب شیرین کن ها به انرژی زیادی نیاز دارند چکیده کامل

مناطق گسترده ای از جهان با توجه به ویزگیهای مطلوب و دارای توسعه با کمبود آب شیرین مواجه هستند در حال حاظر در مناطق خشکی که در مقیاس بزرگ توسعه اتفاق افتاده است مانند بخشهایی از شمال آفریقا و خاورمیانه، برای تولید آب شیرین بوسیله آب شیرین کن ها به انرژی زیادی نیاز دارند مطالعات و تحقیقات زیادی جهت توسعه آب شیرین کن های خورشیدی توسط انرژی خورشیدی در حال انجام می باشد. با هدف شناسایی چالش های فنی کلیدی و فرصت های بالقوه انرژی خورشیدی، انواع فن آوری ها برای دریافت بهینه انرژی خورشیدی و همچنین فن آوری های مختلف برای سیستم آب شیرین کن خورشیدی شامل تکنینک های پیشرفته برای احیای انرژی مورد بررسی قرار گرفته است. بنابر این نتیجه می گیریم که توسعه سیستم های آب شیرین کن خورشیدی مقرون به صرفه و با انرژی کارآمد در آینده نزدیک ممکن است زمینه ای برای تامین آب مناطق کویری جهان شود. در این تحقیق اثر خنک‌کننده آبی با دو حالت: آب‌شیرین‌کن ساده (غیر فعال) و آب‌شیرین‌کن با نصب خنک‌کننده آبی (فعال) ازلحاظ آزمایش میزان تولید روزانه موردبررسی و مقایسه قرار گرفته است. آزمایش در ماه آگوست (مرداد) در مختصات جغرافیایی (′ 22°, E: 53′ 34°N:35) انجام‌گرفت و بر اساس نتایج به‌دست‌آمده مشاهده می‌شود بیشینه نرخ تولید آب شیرین غیر فعال به (kg/m2)0.26 در ساعت رسید. همچنین میزان راندمان روزانه حالت غیر فعال از (kg/m2.day) 1.035 به روزانه (kg/m2) 1.530 در حالت فعال رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

918 - ساخت و بررسی تجربی کاربرد لوله گرمایی و خنک‌کننده آبی در بهبود کارایی آب‌شیرین‌کن‌های خورشیدی
هادی کارگر شریف آباد مهدی آریافر

تأمین آب سالم و شیرین یکی از مسائل اساسی در مناطق مختلف جهان بخصوص در مناطق خشک و دورافتاده به شمار می‌رود. روش‌های مختلفی برای شیرین‌سازی آب‌های شور وجود دارند که از میان آن‌ها دستگاه‌های تقطیر خورشیدی می‌توانند راه‌حل مناسبی برای مناطق کم‌جمعیت که از شدت تابش خورشیدی چکیده کامل

تأمین آب سالم و شیرین یکی از مسائل اساسی در مناطق مختلف جهان بخصوص در مناطق خشک و دورافتاده به شمار می‌رود. روش‌های مختلفی برای شیرین‌سازی آب‌های شور وجود دارند که از میان آن‌ها دستگاه‌های تقطیر خورشیدی می‌توانند راه‌حل مناسبی برای مناطق کم‌جمعیت که از شدت تابش خورشیدی کافی برخوردار هستند ‌باشند. در این تحقیق تلاش شده است تا ضمن بیان ضرورت تأمین آب آشامیدنی سالم، اصول و مبانی عملکرد دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن خورشیدی با استفاده از منابع در دسترس موردبررسی قرارمی گیرد. در تحقیق حاضر اثر خنک‌کننده آبی با دو حالت: آب‌شیرین‌کن با هیت پایپ و منیفولد (نیمه فعال) و آب‌شیرین‌کن با خنک‌کننده آبی ولوله‌های گرمایی و منیفولد (حالت فعال) ازلحاظ آزمایش میزان تولید روزانه موردبررسی و مقایسه قرار گرفت. آزمایش در ماه اوت (شهریور) در مختصات جغرافیایی (′ 22°, E: 53′ 34°N:35) انجام‌گرفته است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده مشاهده می‌شود بیشینه نرخ تولید آب شیرین در حالت فعال به (kg/m2)0.43 در ساعت رسید. همچنین میزان راندمان روزانه حالت نیمه فعال از 1.87(kg/m2.day) به روزانه (kg/m2) 2.085 در حالت فعال رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

919 - بررسی پارامترهای موثر (قطر لوله و سرعت سیال) در شبیه سازی پدیده ضربه قوچ در خطوط انتقال آب
نیما اسدی ده میراحمدی یوسف اسمعیلی

نظر به اهمیت بررسی دقیق ضربه قوچ در شبکه های لوله کشی و خطوط انتقال مایعات در تحقیق حاضر دو پارامتر قطر و سرعت سیال در یک خط لوله، به روش آزمایشگاهی و شبیه سازی توسط نرم افزار همر مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق بر روی شش نوع لوله با جنس‌های مختلفی که شامل برنجی، فول چکیده کامل

نظر به اهمیت بررسی دقیق ضربه قوچ در شبکه های لوله کشی و خطوط انتقال مایعات در تحقیق حاضر دو پارامتر قطر و سرعت سیال در یک خط لوله، به روش آزمایشگاهی و شبیه سازی توسط نرم افزار همر مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق بر روی شش نوع لوله با جنس‌های مختلفی که شامل برنجی، فولادی، پنج لایه، مسی و PVC و با فرض بر اینکه علت ایجاد ضربه قوچ بسته شدن سریع شیر می‌باشد، آزمایش انجام شد. آزمایشات نشان دادند که زمان بسته شدن شیر یکی دیگر از عوامل مهم در این پدیده می‌باشد. با انجام آزمایش در دو حالت آرام بسته شدن و سریع بسته شدن شیر آب نتایج نشان دادند هر چه مدت زمان بسته شدن شیر طولانی‌تر باشد اثر ضربه قوچ کمتر شده و موج‌های حاصل زودتر میرا می‌شوند .همچنین با بررسی بر روی قطر لوله‌ها نتایج بدست آمده حاکی از آن است افزایش قطر لوله منجر به افزایش دبی شده و به دنبال خود سرعت سیال در خط لوله بیشتر می‌شود و اثر ضربه قوچ نیز با افزایش قطر شدیدتر می‌گردد. این پدیده نشان میدهد تأثیر افزایش سرعت سیال نسبت به اثر قطر بیشتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

920 - پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش منطق فازی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز داراب فارس)
حمیدرضا امیری یوسف شفیعی آوا فخرایی راد حجت اله کشاورز

محدودیت و کمبود منابع آب زیرزمینی در دشت داراب فارس سبب شده این دشت در وضعیت بحرانی و در گروه ممنوعه قرار گیرد. با مدیریت صحیح می‌توان ظرفیت منابع آب‌های موجود سطحی و زیرزمینی به‌خوبی شناسایی و مطالعه کرد تا برنامه‌ریزی جامعی برای بهره‌برداری درست از آنها انجام شود. است چکیده کامل

محدودیت و کمبود منابع آب زیرزمینی در دشت داراب فارس سبب شده این دشت در وضعیت بحرانی و در گروه ممنوعه قرار گیرد. با مدیریت صحیح می‌توان ظرفیت منابع آب‌های موجود سطحی و زیرزمینی به‌خوبی شناسایی و مطالعه کرد تا برنامه‌ریزی جامعی برای بهره‌برداری درست از آنها انجام شود. استفاده از GIS در کنار داده‌های مشاهده‌ای منجر برآورد آسان و سیستمی مناطق مستعد تغذیه آب‌های زیرزمینی می‌گردد. هدف این پژوهش پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل AHP و توابع فازی در محیط GIS می‌باشد. برای ارزیابی پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی 10 معیار زمین‌شناسی، تراکم گسل، ارتفاع، شیب، کاربری اراضی، خاک‌، ژئومورفولوژی، بارش، تراکم زهکشی و فاصله از رودخانه‌ها، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. لایه‌هادر محیط GIS آماده‌سازی شده و سپس با استفاده از توابع منطق فازی، پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی مدل‌سازی شده است. نتایج نشان‌ داد که استفاده از گامای 98/0 نتایج مطلوب‌تری نسبت به دیگر اعداد مشخص کرد. مناطق با پتانسیل بالای آب زیرزمینی با دقت بالا تعیین شد. برای اعتبارسنجی مدل از چاه‌های بهره‌برداری در منطقه استفاده شده است. حدود 62/63 درصد از این نوع چاه‌ها در پهنه‌های با پتانسیل خوب و خیلی‌خوب قرار دارند. پهنه‌های دارای پتانسیل خوب و خیلی‌خوب منطبق بر ذخایر تراسی، آبرفت‌ها و رسوبات دوران چهارم و دارای شیب کم (5-0 درجه) است. حدود 31 درصد از حوزه آبخیز در دو طبقه‌ی پتانسیل خوب و خیلی‌خوب قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

921 - کاهش بیماری همه گیر COVID 19 در مناطق فعال تکتونیکی
Saumitra Mukherjee

مناطق فعال تکتونیکی هنگام آزاد شدن پراکسید هیدروژن (H2O2) می تواند ویروس COVID 19 را به طور طبیعی در محیط از بین ببرد. با شناسایی مناطق فعال تکتونیکی در هند و سایر مناطق مشابه در سطح جهان می توان آلودگی های COVID 19 را کنترل کرد. با استفاده از داده های ماهواره ای با وضو چکیده کامل

مناطق فعال تکتونیکی هنگام آزاد شدن پراکسید هیدروژن (H2O2) می تواند ویروس COVID 19 را به طور طبیعی در محیط از بین ببرد. با شناسایی مناطق فعال تکتونیکی در هند و سایر مناطق مشابه در سطح جهان می توان آلودگی های COVID 19 را کنترل کرد. با استفاده از داده های ماهواره ای با وضوح بالا ، می توان تغییرات در تظاهرات سطح را از نظر تغییرات ، قدرت پوشش گیاهی ، خطوط و سایر ویژگی های شکل زمین استنباط کرد. اسکنرهای حرارتی توسط هواپیماهای بدون سرنشین و مشاهدات میدانی می توانند شکستگی های احتمالی و مناطق گسیخته را برای آزادسازی پراکسید هیدروژن (H2O2) شناسایی کنند. در کوارتزیت فروسین، گرانیت و سایر مناطق سخت سنگی ، انتشار طبیعی پراکسید هیدروژن توسط میکرو لرزش در صورت وجود رطوبت می تواند ویروس کرونا را با از بین بردن آن به عنوان داروی بهداشت عمومی در بدن ، کاهش دهد. در ابتدا مفهوم جدید نیاز به تبلیغ از طریق ارتباطات علمی و آموزش داشت. اگر این فرضیه از نظر تجربی درست اثبات شود ، یافته جدیدی خواهد بود و تسکین بزرگی برای بشریت در سراسر جهان است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

922 - مقایسه روشهای هیدرولوژیکی احتساب کننده رطوبت خاک و نروفازی در شبیه‌سازی بارش- رواناب (مطالعه موردی: حوضه آبخیز زولاچای)
ابراهیم یوسفی مبرهن

شبیه‌سازی هیدرولوژیکی حوزه‌های آبخیز، برای تخمین دبی اوج و حجم سیلاب حاصل ازبارندگی ها، روند یابی سیلاب در رودخانه ها و تحلیل هیدروگراف سیلاب ها صورت می گیرد. هدف از این تحقیق، کاربرد مدل های احتساب کننده رطوبت خاک (HMS SMA) و نروفازی در برآورد دبی متوسط روزانه، حجم روا چکیده کامل

شبیه‌سازی هیدرولوژیکی حوزه‌های آبخیز، برای تخمین دبی اوج و حجم سیلاب حاصل ازبارندگی ها، روند یابی سیلاب در رودخانه ها و تحلیل هیدروگراف سیلاب ها صورت می گیرد. هدف از این تحقیق، کاربرد مدل های احتساب کننده رطوبت خاک (HMS SMA) و نروفازی در برآورد دبی متوسط روزانه، حجم رواناب و تحلیل هیدروگراف ناشی از شبیه سازی فرآیند بارش-رواناب در حوزه آبخیز زولاچای می‌باشد. در این تحقیق پس از مدل‌سازی حوزه آبخیز در الحاقیه HEC-GeoHMS، مدل به برنامه HEC-HMS وارد و با تخمین پارامترهای مدل احتساب کننده رطوبت خاک، شبیه سازی بارش-رواناب در سایر مقیاس‌ها انجام شد. با بررسی مقیاس‌های زمانی واسنجی و بهینه‌سازی پارامترهای مدل HMS SMA می‌توان گفت که مقیاس زمانی ماهانه در شبیه‌سازی بارش-رواناب دقیق‌تر از مقیاس‌های زمانی سالانه، نیم‌سالانه و فصلی عمل می‌کند، همچنین مقیاس زمانی فصلی می‌تواند بهتر از سایر مقیاس‌های زمانی دبی اوج را تخمین بزند. مقایسه واسنجی و بهینه‌سازی روشهای احتساب کننده رطوبت خاک و نروفازی نشان داد روش فازی با بهترین ضرایب آماری (ضریب کارایی ناش-ساتکلیف 76/0 و مجموع مربعات خطای 18/0)، دقیق‌تر از روش SMA، شبیه‌سازی بارش-رواناب را انجام می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

923 - بررسی تاثیر خشکسالی بر تغییرات کمی منابع آب زیرزمینی آبخوان دیواندره-بیجار با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و شاخص منبع آب زیرزمینی
ابراهیم یوسفی مبرهن سمیرا زندی فر

با توجه به وقوع دوره‌های خشکسالی و افزایش بهره‌برداری از آبخوان، گسترش کشاورزی و افزایش برداشت آب‌های زیرزمینی، تراز سطح آب زیرزمینی در آبخوان دیواندره-بیجار کاهش یافته است که این امر بر پایین رفتن تراز سطح آب زیرزمینی و کاهش راندمان چاه‌ها گردیده است. هدف از این پژوهش چکیده کامل

با توجه به وقوع دوره‌های خشکسالی و افزایش بهره‌برداری از آبخوان، گسترش کشاورزی و افزایش برداشت آب‌های زیرزمینی، تراز سطح آب زیرزمینی در آبخوان دیواندره-بیجار کاهش یافته است که این امر بر پایین رفتن تراز سطح آب زیرزمینی و کاهش راندمان چاه‌ها گردیده است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر خشکسالی بر تغییرات کمی منابع آب زیرزمینی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و شاخص منبع آب زیرزمینی آبخوان دیواندره-بیجار بر اساس هیدروگراف معرف می‌باشد. به‌منظور انجام این پژوهش، آمار 25 حلقه چاه مشاهده‌ای در طی دوره زمانی 97-1387 مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا داده‌های آماری جمع‌آوری و پس از ورود داده‌ها به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با روش درون‌یابی، نقشه‌های خطوط هم‌عمق و پهنه‌بندی تغییرات افت سطح آب زیرزمینی همچنین از شاخص منبع آب زیرزمینی GRI جهت پایش زمانی خشکسالی منابع آب زیرزمینی آبخوان زنجان استفاده گردید. نتایج حاصل از تغییرات حجم مخزن آبخوان دیواندره-بیجار نشان داد کسری حجم مخزن معادل 5/11 میلیون مترمکعب می‌باشد همچنین پایش زمانی خشکسالی منابع آب زیرزمینی آبخوان با شاخص GRI در طول بازه بیست ساله روندی نزولی به سمت خشکسالی دارد و شدیدترین خشکسالی آب زیرزمینی در سال 1398 با رقم شاخص 97/1- به وقوع پیوسته است. نتایج به‌دست آمده نشانگر آن است که اگر همچنان روند مدیریت کنونی ادامه یابد، در طول چند سال آینده شاهد افت شدید آبخوان و خسارت جبران ناپذیر ی خواهیم بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

924 - بررسی پتانسیل شرایط جغرافیایی و ژئومورفولوژی در ذخیره سازی منابع آب با استفاده از GIS (منطقه مورد مطالعه شمال کویر حاج علیقلی)
رحیم یوسفی زاده

آب ماده اولیه و ضروری حیات، توسعه صنایع، تولیدات کشاورزی و..... به شمار می رود. اگر موضوع حفاظت آبها و خاکها به طور سیستماتیک و در مقیاس بسیار وسیع تحقق یابد، در واقع ثبات محیط طبیعی تامین می شود.محدوده تحقیق بین َ50 ْ 35 تا َ 26 ْ 36عرض شمالی وَ12 ْ 54 تا َ46 ْ 54 طول چکیده کامل

آب ماده اولیه و ضروری حیات، توسعه صنایع، تولیدات کشاورزی و..... به شمار می رود. اگر موضوع حفاظت آبها و خاکها به طور سیستماتیک و در مقیاس بسیار وسیع تحقق یابد، در واقع ثبات محیط طبیعی تامین می شود.محدوده تحقیق بین َ50 ْ 35 تا َ 26 ْ 36عرض شمالی وَ12 ْ 54 تا َ46 ْ 54 طول شمالی قرارداردکه از شمال به ارتفاعات البرز، از شرق به روستای ده ملا ، از غرب به شهر دامغان و از جنوب به کویر حاج علیقلی محدود می گردد. ازجمله روستاهای موجود در منطقه روستای مهماندوست،ده ملا،کلاته ملا،فرات ، زرین آباد، مهدی آباد،عباس آباد،امرزان، بق، جزن،حیدرآبادو حاجی آباد می باشدکه جمعیتی حدود 62000 نفر را همراه با شهر دامغان در بر می گیرد. شغل اصلی جمعیت منطقه مذکور باغداری می باشد. معضل افت آبهای زیرزمینی، شور شدن آبها، افزایش تقاضا و پتانسیل منطقه جهت افزایش سطح زیر کشت، نیاز به بررسی همه جانبه در ایجاد توسعه پایدار داشته و جزء ضروری ترین مسائل منطقه است. جهت رسیدن به این منظور تمامی عوامل جغرافیایی و طبیعی به خصوص ژئومورفولوژی منطقه به صورت دقیق و میدانی و با استفاده از نرم افزار GIS مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند تا نقش آنها بر منابع آب این منطقه که یکی از مراکز فعالیت های انسانی در زمینه کشاورزی است مشخص گردد.نتایج نشان می دهد که ژئومورفولوژی منطقه شامل کوههای بلندبا تاثیردرمیزان بارش همچنین تشکیلات آهکی تکتونیزه سهم عمده ای در تامین آب منطقه دارد که همراه با دشت سر های گسترده نقش اصلی را در تغذیه سفره ها ایفاء می نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

925 - بررسی م د یر یت یکپارچه ته د ی د زلزله در فراین د زنجیره تامین آب شرب
سیدعباس اسدی مژگان زعیم دار سیدعلی جوزی

چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی مدیریت یکپارچه تهدید زلزله در فرایند زنجیره تامین آب شرب انجام شدهاست. برای انجام این پژوهش از روش تلفیقی استفاده شده است. جامعه آماری در فاز کیفی 14 نفر ازکارشناسان حوزه آبوفاضلاب و در فاز کمی، کارکنان شاغل در شرکت آب منطق های استان گیلان ب چکیده کامل

چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی مدیریت یکپارچه تهدید زلزله در فرایند زنجیره تامین آب شرب انجام شدهاست. برای انجام این پژوهش از روش تلفیقی استفاده شده است. جامعه آماری در فاز کیفی 14 نفر ازکارشناسان حوزه آبوفاضلاب و در فاز کمی، کارکنان شاغل در شرکت آب منطق های استان گیلان بودند کهاز بین آ نها، 230 نفر به روش غیر احتمالی در دسترس انتخاب شدند. به منظور تحلیل داد هها نیز از تحلیلمحتوا و روش مد لسازی معادلات ساختاری و نر مافزار Smart PLS 3 استفاده شد. یافتههای ب هدست آمدهنشان داد که رابطه مثبت و معناداری میان را هکارهای مدیریت یکپارچه شامل مقاو مسازی و ب هروزرسانیتاسیسات، منابع رزرو، آییننامههای بهسازی، مطالعات و آزما یشات دقیق و بهکارگیری تجهیزات فنی و انسانیبا تهد ید زلزله وجود داشته است و استفاده از هر یک از این راهکارها میتواند منجر به کاهش مخاطرات مرتبطبا زمان وقوع زلزله در کلا نشهر رشت شود .کلمات کلیدی: آب شرب، زلزله، زنجیره تامین و مد یر یت یکپارچ ه . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

926 - نیازسنجی کارکنان با رویکرد مدیریت دانش ) مورد مطالعه: سازمان آب و برق خوزستان
فرانک امیدیان هرمز رحمانی شهریاری

چکیدههدف پژوهش حاضر نیاز سنجی کارکنان با رویکرد مدیریت دانش در سازمان آب و برق خوزستان بود .روش پژوهش کیفی و کمی بود . با توجه به روش کیفی و با مراجعه به نظر پانل متخصصان کارکنان و مدیرانسازمان نیازهای دانشی سازمان در چهار واحد کلیدی سازمان آب و برق خوزستان شناسایی شد. چکیده کامل

چکیدههدف پژوهش حاضر نیاز سنجی کارکنان با رویکرد مدیریت دانش در سازمان آب و برق خوزستان بود .روش پژوهش کیفی و کمی بود . با توجه به روش کیفی و با مراجعه به نظر پانل متخصصان کارکنان و مدیرانسازمان نیازهای دانشی سازمان در چهار واحد کلیدی سازمان آب و برق خوزستان شناسایی شد. جامعه آماریبر اساس نتایج روش کیفی شناسایی شد که شامل 176 نفرشامل کارکنان و مدیران سازمان آب و برق خوزستانبود که تمامی آنها ب هعنوان نمونه آماری در نظر گرفته شدند . روایی صوری ابزار انداز هگیری با مراجعه به آراتخصصی متخصصان این حوزه به دست آمد. نتایج نشان داد که مه مترین نیازهای دانشی سازمان در چهارواحد سازمانی آب و برق خوزستان شامل معاونت منابع انسانی، معاونت بهره برداری)سد و نیروگاه( معاونتبرنامه ریزی و تحقیقات، ف نآوری اطلاعات و ارتباطات در سه حوزه مهارت فنی، مهارت ارتباطی و مهارتادراکی شناسایی شد . نتایج توصیفی پژوهش نشان داد که میزان اهمیت نیازهای دانشی سازمان از دیدگاهکارکنان واحدهای کلیدی سازمان اب و برق خوزستان در سطح پایینی م یباشد . همچنین کارکنان داراینیازهای آموزشی در سه حوزه فنی، ادراکی و ارتباطی در واحدهای سازمانی مذکور م یباشند .کلمات کلیدی: مدیریت دانش، نیازسنجی کارکنان و سازمان آب و برق خوزستان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

927 - رویین‌تنی در ادب جهانی
ایرج کلانتری

بشر به‌عنوان موجود زنده‌ مرگ‌اندیش وقتی که دریافت مرگ و نیستی زندگانیش را تهدید می‌کند، بر آن شد تا چاره‌ای برای رهایی از مرگ بیابد، این جست ‌وجو و هراس از مرگ آرمان جاودانگی را ایجاد کرد و آرزوی بی‌مرگی را و انسان را به فکر خلق افسانه‌های زندگی جاوید قهرمانان رویین‌تن چکیده کامل

بشر به‌عنوان موجود زنده‌ مرگ‌اندیش وقتی که دریافت مرگ و نیستی زندگانیش را تهدید می‌کند، بر آن شد تا چاره‌ای برای رهایی از مرگ بیابد، این جست ‌وجو و هراس از مرگ آرمان جاودانگی را ایجاد کرد و آرزوی بی‌مرگی را و انسان را به فکر خلق افسانه‌های زندگی جاوید قهرمانان رویین‌تن انداخت، تا شاید با نام ماندگار این قهرمانان عطش جاودانه زیستن خود را فرو نشاند. در این جستار با روش تطبیقی این مفهوم (جاودانگی) و یکی از راههای رسیدن بدان یعنی رویین‌تنی در داستانهای اساطیری ـ حماسی مورد بررسی قرار گرفته است، داستانهایی چون: گیل گمش، کهن‌ترین اثر حماسی جهان، داستان اسکندر و جست‌وجوی آب حیات، آشیل در ادبیات یونان، بالدر از اساطیر مشهور اسکاندیناوی، زیگفرید رویین‌تن نام‌آور ژرمنی و اسفندیار شاهزاده و دین مرد و پهلوان ایرانی.در پایان زمینه‌های مشابه، دسته‌بندی، تطبیق و جمع‌بندی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

928 - نظام آبیاری اورارتو
حسین علیزاده علیرضا هژبری نوبری

با شکل ‌گیری دولت اورارتو در نیمه نخست هزاره اول ق.م که در شمال غرب ایران و شرق آناتولی و قسمتی از منطقه قفقاز امروزی حاکم بوده‌ اند، تغییرات بسیار چشم گیری در نحوه مدیریت منابع آب پدید آمد و سازه ‌‌های متعدد آبیاری با اصول علمی و فنی بسیار پیشرفته جهت تامین آب مصارف آ چکیده کامل

با شکل ‌گیری دولت اورارتو در نیمه نخست هزاره اول ق.م که در شمال غرب ایران و شرق آناتولی و قسمتی از منطقه قفقاز امروزی حاکم بوده‌ اند، تغییرات بسیار چشم گیری در نحوه مدیریت منابع آب پدید آمد و سازه ‌‌های متعدد آبیاری با اصول علمی و فنی بسیار پیشرفته جهت تامین آب مصارف آشامیدنی و کشاورزی احداث شد که دلیل عمده این همه پیشرفت را می ‌بایست در ویژگی ‌های جغرافیای طبیعی و عوامل انسانی دانست که حاکمان دولت اورارتو را به سمت احداث تاسیسات آبرسانی از قبیل سد، دریاچه مصنوعی، آب انبار و کانال سوق داده و به مرور زمان شیوه احداث آنها روند تکاملی را طی کرده تا جایی که یافته ‌های باستان‌ شناسی در ارتباط با سازه‌ های آبی اورارتوئی سبب شده که از آن دولت به عنوان بزرگترین تمدن هیدرولیکی دنیای باستان یاد شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

929 - تأسیسات تاریخی تأمین آب شرب در دوره افشاریه (کلات نادری و روستای خشت)
محمود طاووسی مهدی تاتاری

ایرانیان به شیوه‌های گوناگون به تقدس آب پرداخته‌اند. چه در انتخاب ایزد ناهید به‌عنوان نگهبان آب در دوران باستان و چه با بزرگداشت آن با برپایی آب انبارهای متعدد و با سردرهای با شکوه در مناطق مختلف در دوران اسلامی. اما نادر رویه‌ای متفاوت از آب انبار را در کلات (شمال شرقی چکیده کامل

ایرانیان به شیوه‌های گوناگون به تقدس آب پرداخته‌اند. چه در انتخاب ایزد ناهید به‌عنوان نگهبان آب در دوران باستان و چه با بزرگداشت آن با برپایی آب انبارهای متعدد و با سردرهای با شکوه در مناطق مختلف در دوران اسلامی. اما نادر رویه‌ای متفاوت از آب انبار را در کلات (شمال شرقی خراسان) برای ما به نمایش می‌گذارد. وی دستور به ساخت حوض انبارهای متعدد (٣٦٠ عدد) در دره‌های اطراف خشت و گرو به‌صورت پلکانی می‌دهد. البته در این راه هم‌آواز و هماهنگ با شرایط طبیعی منطقه عمل می‌نماید. تأسیسات آبرسانی وی در کلات نیز با تنبوشه‌های سفالی و سنگی انجام پذیرفته بود و آب قره سو در فواره‌های دور عمارت خورشید چند صباحی به جنبش درآمده بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

930 - مسجد - مدرسه فیلسوف الدوله
مونا بیگلربیگی قاجاریه

از همان آغاز گسترش اسلام فعالیت‌های آموزشی از جمله آموزش خط و کتابت، در مساجد صورت می‌گرفت و زمان پرداختن بدان به نحوی بود که موجب بروز اشکال در انجام فعالیت‌های عبادی نمی‌شد. اما گسترش فعالیت‌های متنوع آموزشی و مذهبی سبب شکل‌گیری مدارس جهت آموزش علوم مذهبی و سایر علوم چکیده کامل

از همان آغاز گسترش اسلام فعالیت‌های آموزشی از جمله آموزش خط و کتابت، در مساجد صورت می‌گرفت و زمان پرداختن بدان به نحوی بود که موجب بروز اشکال در انجام فعالیت‌های عبادی نمی‌شد. اما گسترش فعالیت‌های متنوع آموزشی و مذهبی سبب شکل‌گیری مدارس جهت آموزش علوم مذهبی و سایر علوم مربوط به آن گردید. در ایران، عمدتاً مدارس به دو صورت ساخته می‌شدند، یا به‌عنوان بخشی از مساجد، عملکرد مسجد و مدرسه در یک ساختمان تلفیق می‌شد و یا به شکل یک واحد مستقل جهت تحصیل و اقامت طلاب احداث می‌گردید. دوره اوج توجه به احداث مسجد – مدرسه را عصر قاجار باید دانست که بیشترین شمار این نوع بنا در تهران، پایتخت آن روزگار، ساخته شد. مسجد – مدرسه فیلسوف‌الدوله که کارکردهای اصلی مسجد و مدرسه را توأمان دارد، متعلق به همین دوره است. این بنا به صورت بخشی از مجموعه سید اسماعیل در قلب محله چال‌میدان احداث شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

931 - اثر آب معدنی چشمه کندوان بر سنگ‎های کلیوی اگزالات کلسیمی در موش‎های صحرایی نر بالغ
فاطمه رسولیان علیرضا صادقی پور

بیماری سنگ کلیه یک مشکل جهانی است و وابسته به نژاد، منطقه جغرافیایی و یا فرهنگی نمی باشد. در پژوهش حاضر اثر آب معدنی چشمه کندوان بر جلوگیری از تشکیل کریستال&lrm;های اگزالات کلسیم در موش&lrm;های صحرایی نر مورد بررسی قرار گرفته است. کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم توسط اضاف چکیده کامل

بیماری سنگ کلیه یک مشکل جهانی است و وابسته به نژاد، منطقه جغرافیایی و یا فرهنگی نمی باشد. در پژوهش حاضر اثر آب معدنی چشمه کندوان بر جلوگیری از تشکیل کریستال&lrm;های اگزالات کلسیم در موش&lrm;های صحرایی نر مورد بررسی قرار گرفته است. کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم توسط اضافه نمودن کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول در آب آشامیدنی به ترتیب به مدت 3 و 35 روز القاء شد. گروه کنترل توسط آب آشامیدنی تیمار شد. گروه کنترل بیمار کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول را در آب آشامیدنی به ترتیب 3 و 35 روز دریافت کردند. گروه تجربی کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول را در آب معدنی چشمه کندوان به ترتیب به مدت 3 و 35 روز دریافت کردند. بعد از 38 روز، حیوانات توسط اتر بیهوش شده و کلیه سمت چپ آنها خارج شده و در فیکساتیو قرار گرفت. نمونه&lrm;ها برای مطالعات بافت&lrm;شناسی آماده شده و توسط هماتوکسیلین - ائوزین رنگ&lrm;آمیزی شدند. نتایج نشان داد تیمار آب چشمه کندوان موجب کاهش تعداد کریستال&lrm;های اگزالات کلسیم در بافت کلیه حیوانات تجربی در مقایسه با گروه کنترل بیمار می&lrm;گردد. همچنین، تیمار آب معدنی کندوان آسیب توبولو - اینتراستیشیال را دربافت کلیه حیوانات تیمار شده کاهش می&lrm;دهد. بنابراین، آب چشمه کندوان می&lrm;تواند مانع تشکیل کریستال های اگزالات کلسیم در کلیه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

932 - تاثیر تنش خشکی و کود زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانه ای
مسعود شیرزادی کیوان شمس

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی ازتو بارور1 و فسفر بارور2 بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت سینگل کراس 704 تحت شرایط کم آبیاری در کشت دوم، آزمایشی به صورت کرت‌های یکبارخرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. دراین آزمایش کرتهای اصلی ش چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی ازتو بارور1 و فسفر بارور2 بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت سینگل کراس 704 تحت شرایط کم آبیاری در کشت دوم، آزمایشی به صورت کرت‌های یکبارخرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. دراین آزمایش کرتهای اصلی شامل: قطع آبیاری در مرحله 8 برگی، قطع آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی و آبیاری نرمال (شاهد) وکرت‌های فرعی شامل: ازتوباکتر1، فسفر بارور2 و کاربرد توام ازتوبارور1 و فسفر بارور2 در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که آبیاری و کود زیستی بر صفات ارتفاع بوته ذرت، قطر ساقه، قطر و طول بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و شاخص برداشت ذرت تاثیر معنی داری داشتند. اکثر صفات مورد بررسی در اثر اعمال قطع آبیاری کاهش یافتند ولی تاثیر بازدارنده قطع آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی بر صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در ردیف، عملکرد دانه و شاخص برداشت مشهودتر بود. کاربرد توام ازتوبارور1 و فسفر بارور2 ،ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه‌ی ذرت را به ترتیب 7/10، 2/31، 6/10 و 7/33 درصد نسبت به کاربرد ازتوبارور1 و 7/18، 3/17، 5/16 و 11 درصد نسبت به فسفر بارور2 تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی بهبود بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

933 - اثر مهاری آب ازنه در مرحله نم زنی گندم بر کاهش میزان رشد آسپرژیلوس پارازیتیکوس
ساسان رضایی

فساد قارچی مواد غذایی سالانه موجب زیان‌های اقتصادی فراوان می‌شود. گندم ازمهمترین غلات مورداستفاده در ایران و حساس به آلودگی با قارچ‌ها می باشد. از جمله این قارچ ها آسپرژیلوس پارازیتیکوس است که باعث کاهش کیفیت مواد غذایی شده و با تولیدآفلاتوکسین صدماتی را به سلامت فرد وا چکیده کامل

فساد قارچی مواد غذایی سالانه موجب زیان‌های اقتصادی فراوان می‌شود. گندم ازمهمترین غلات مورداستفاده در ایران و حساس به آلودگی با قارچ‌ها می باشد. از جمله این قارچ ها آسپرژیلوس پارازیتیکوس است که باعث کاهش کیفیت مواد غذایی شده و با تولیدآفلاتوکسین صدماتی را به سلامت فرد وارد می‌کند. ازن ضدعفونی‌کننده‌ای قوی بوده و به‌سرعت به اکسیژن مولکولی تبدیل شده و باقیمانده‌ای برجای نمی‌گذارد. هدف از انجام این مطالعه، استفاده از آب ازنه به عنوان یک ضدعفونی‌کننده ایمن در کاهش آلودگی گندم با قارچ آسپرژیلوس پارازیتیکوس می‌باشد. جهت بررسی تاثیر آب ازنه بر رشد آسپرژیلوس پارازیتیکوس، سوسپانسیون قارچ با غلظت‌های 10، 102، 104 اسپور به ازای هرگرم گندم به نمونه‌ها تلقیح گردید و به‌مدت 10 روز در دمای c◦30-25 گرمخانه‌گذاری شدند. پس از نم‌زنی نمونه‌های آلوده با آب ازنه با غلظت ‌های 0 ، 1، 2 و 5/2 میلی‌گرم در لیتر مجددا به‌مدت 24 ساعت در 3 دمای 20> ، 25 و 40 درجه سانتی‌گراد گرمخانه‌گذاری شدند. سپس از روش توزین میسیلیوم‌های قارچی پس از خشک کردن آن‌ها استفاده شد. نتایج با نرم‌افزار SPSS20 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد آب ازنه می‌تواند رشد آسپرژیلوس پارازیتیکوس را به روش وابسته به غلظت، به طور معنی‌داری ((p<0.001 کاهش دهد. استفاده ازآب ازنه در مرحله نم‌زنی گندم به طور موثری می‌تواند باعث کاهش رشد قارچی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

934 - بررسی اثرات زمان آبیاری و کود فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه داروئی سیاهدانه (Nigella sativa L.)
حسین زینلی معصومه حسن بارانی

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر زمان آبیاری و میزان کود فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گیاه، در سال 1387درمزرعه تحقیقاتی سپاهان نما واقع در جیلان آباد اصفهان و به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. تیمار های مورد بررسی شامل زمان چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر زمان آبیاری و میزان کود فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گیاه، در سال 1387درمزرعه تحقیقاتی سپاهان نما واقع در جیلان آباد اصفهان و به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. تیمار های مورد بررسی شامل زمان آبیاری 50، 100 و 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر در کرت های اصلی و سطوح مختلف کود فسفر (صفر، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار) در کرت های فرعی بود. صفات تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه درکپسول، وزن دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه در متر مربع و ارتفاع گیاه اندازه گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که کلیه صفات مورد مطالعه به طور معنی داری تحت تاثیر زمان آبیاری، سطوح مختلف فسفر و اثر متقابل کود فسفر و زمان آبیاری قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه در واحد سطح در تنش رطوبتی 100 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر و مصرف 150 کیلوگرم در هکتار کود فسفر و کمترین میزان عملکرد دانه در تیمار آبیاری 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر و مصرف 150 کیلوگرم کود فسفر بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

935 - مدیریت زیست محیطی لجن فاضلاب تصفیه خانه بهداشتی (جامدات زیستی) به منظور تولید کمپوست و مقایسه آن برای جایگزینی با کودهای شیمیایی رایج
شهرام لاسمی ابراهیم علایی رضا ارجمندی امیرحسام حسنی

چکیدهمطالعه حاضر پژوهشی توصیفی-مقطعی می‌باشد. در حال حاضر، مدیریت محیط زیستی لجن فاضلاب یک چالش بزرگ در زمینه‌ی مهندسی محیط زیست است. راه حل‌های جدید موثر برای تصفیه فاضلاب منجر به بهبود کیفیت پساب نهایی شده، اما حجم لجن فاضلاب تولید شده را به میزان قابل توجهی افزایش می چکیده کامل

چکیدهمطالعه حاضر پژوهشی توصیفی-مقطعی می‌باشد. در حال حاضر، مدیریت محیط زیستی لجن فاضلاب یک چالش بزرگ در زمینه‌ی مهندسی محیط زیست است. راه حل‌های جدید موثر برای تصفیه فاضلاب منجر به بهبود کیفیت پساب نهایی شده، اما حجم لجن فاضلاب تولید شده را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. این تحقیق وضعیت مدیریت زیست محیطی لجن فاضلاب تصفیه خانه بهداشتی مجتمع ورزشی و آموزشی محمودآباد وابسته به شرکت ملی نفت، به منظور تولید کمپوست و مقایسه آن برای جایگزینی با کودهای شیمیایی رایج را بررسی نموده است.برای انجام این پژوهش، لجن موردنیاز از بسترهای لجن خشک‌کن تصفیه‌خانه فاضلاب مجتمع ورزشی و آموزشی محمودآباد تهیه و روش مورد استفاده کمپوست هوازی لجن به صورت ویندرو بوده و در فاصله زمانی3 مرحله 20 روزه انجام گرفت.این پژوهش با هدف بررسی اثر فاضلاب و کمپوست حاصل از لجن فاضلاب شهری محمود آباد و همچنین بررسی وضعیت مدیریت زیست محیطی لجن فاضلاب تصفیه خانه بهداشتی مجتمع ورزشی و آموزشی محمودآباد وابسته به شرکت ملی نفت، به منظور تولید کمپوست و مقایسه آن برای جایگزینی با کودهای شیمیایی رایج انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که درصد موادآلی موجود درکمپوست حاصل از لجن فاضلاب شهری محمود آباد کیفیت مطلوبی دارد. تغییرات دما، pH، درصد کربن و نیتروژن در نمونه‌ها در محدوده قابل قبول و مطلوب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

936 - بررسی فونستیک خرچنگ های گرد آب شیرین در رودخانه های شرق استان تهران
سیامک یوسفی سیاه کلرودی گلاره پازوکی شادی خاتمی مهیار یوسفی سیاه کلرودی

طی پژوهشی در فصول مختلف (زمستان و بهار، تابستان و پاییز)، خرچنگ‌های گرد آب شیرین در رودهای شرق استان تهران (جاجرود، حبله رود و لار) در ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین‌دشت و سیمین دشت با تور دستی جمع‌آوری و از حیث شاخص‌های طول و عرض کاراپاس، وزن و همچنین از لحاظ رن چکیده کامل

طی پژوهشی در فصول مختلف (زمستان و بهار، تابستان و پاییز)، خرچنگ‌های گرد آب شیرین در رودهای شرق استان تهران (جاجرود، حبله رود و لار) در ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین‌دشت و سیمین دشت با تور دستی جمع‌آوری و از حیث شاخص‌های طول و عرض کاراپاس، وزن و همچنین از لحاظ رنگ بدن نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت نتایج این تحقیق نشان از آن داشت که گونه خرچنگ یافت شده Potamon persicum بوده که بین طول کاراپاس، عرض کاراپاس و همچنین وزن این خرچنگ در نمونه‌های یافت شده همبستگی قوی و مثبتی وجود داشت. رودها (جاجرود و حبله رود)، ایستگاه‌ها (فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین‌دشت و سیمین دشت) و جنسیت هیچ‌کدام تأثیری بر شاخص‌های طول کاراپاس، عرض کاراپاس و وزن این خرچنگ نداشتند. از لحاظ میانگین پراکندگی جمعیتی نیز خرچنگ P. persicum در رودهای جاجرود و حبله رود و همچنین ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین دشت و سیمین دشت یکسان بودند اما این میانگین پراکندگی جمعیتی در فصول تابستان و پاییز به‌طور معنی‌داری بیشتر از فصول زمستان و بهار بود (0/05>P). فراوانی جمعیتی این خرچنگ در رود جاجرود 70 درصد و در حبله رود 30 درصد کل نمونه‌های مشاهده شده بود؛ و در ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین دشت و سیمین دشت نیز به ترتیب دارای فراوانی 32، 19، 18، 21 و 10 درصد کل نمونه‌های یافت شده بودند. نتایج رنگ بدن نیز نشان از آن داشت که غالباً رنگ کاراپاس و پاهای حرکتی قهوه ای تیره است و در مواردی قهوه ای روشن مشاهده گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

937 - ارزیابی حذف زیستی نیترات توسط تیوباسیلوس دنیتریفیکانس در حضور نانوذرات آهن صفر ظرفیتی پایدار شده با کربن کوانتوم دات (CQD-Fe0)
الهه حمدی بهنام راسخ الهه تاجبخش فاطمه یزدیان مریم قبه

آلودگی آبهای زیرزمینی و سطحی به نیترات در بسیاری از مناطق دنیا به‌یک مشکل جدی تبدیل شده است. ایجاد عوارض نامطلوب روی اکوسیستم‌های آبی از مهمترین اثرات غلظت بالای نیترات در محلول‌های آبی است. نانوذرات فلزی آهن‌صفرظرفیتی(Fe0) برای تصفیه ترکیبات سمی از آب بسیار مورد توجه ا چکیده کامل

آلودگی آبهای زیرزمینی و سطحی به نیترات در بسیاری از مناطق دنیا به‌یک مشکل جدی تبدیل شده است. ایجاد عوارض نامطلوب روی اکوسیستم‌های آبی از مهمترین اثرات غلظت بالای نیترات در محلول‌های آبی است. نانوذرات فلزی آهن‌صفرظرفیتی(Fe0) برای تصفیه ترکیبات سمی از آب بسیار مورد توجه است. هدف از این پژوهش استفاده از نانوساختار فلزی پوشیده شده باکربن‌کوانتوم دات(CQD-Fe0) به‌منظور بررسی نقش آن‌ها در نیترات‌زدایی زیستی تیوباسیلوس دنیتریفیکانس -می‌باشد. به این‌منظور نانوذراتFe0 به‌روش کاهش در فاز مایع سنتز شدند و به‌منظور زیست سازگاری، توزیع یکنواخت و عدم کلوخه شدن،Fe0 با کربن‌کوانتوم‌دات پوشش‌دار شد. مشخصه‌یابی نانوذرات توسط XRD،TEM، FESEM، FTIR و DLS تعیین‌گردید. طیف FTIR، تشکیل پیوند CQD وFe0 را تأیید کرد. قطر متوسط نانوذراتCQD-Fe0 درمحدودهnm 32/38-31/29 مشاهده شد. براساس نتایج با افزایش دما، رشد و فعالیت نیترات زدایی زیستی میکروارگانیسم تیوباسیلوس دنیتریفیکانس افزایش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

938 - A review study on digital image watermarking techniques
Razieh Keshavarzian

Digital watermarking has been an effective technique for copy protection, copyright protection, medical application, data authentication, fingerprinting and other applications over recent years. In this technique, certain information called watermark is embedded inside چکیده کامل

Digital watermarking has been an effective technique for copy protection, copyright protection, medical application, data authentication, fingerprinting and other applications over recent years. In this technique, certain information called watermark is embedded inside the original data. The main data can be an image, video, audio and text. Requirements of a watermarking system will be different depending on the type of the host media and for what purpose it is used. In this article, a study on digital image watermarking is presented. In the study, general concepts of watermarking, different types of digital image watermarking, and the watermark embedding and extraction techniques are discussed in brief. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

939 - Digital Watermarking Technology in Different Domains
Maryam Hamrahi

Due to high speed computer networks, the use of digitally formatted data has increased many folds.The digital data can be duplicated and edited with great ease which has led to a need for effectivecopyright protection tools. Digital Watermarking is a technology of embed چکیده کامل

Due to high speed computer networks, the use of digitally formatted data has increased many folds.The digital data can be duplicated and edited with great ease which has led to a need for effectivecopyright protection tools. Digital Watermarking is a technology of embedding watermark withintellectual property rights into images, videos, audios and other multimedia data by a certainalgorithm .Digital watermarking is a well-known technique used for copy rights protection ofmultimedia data. A number of watermarking techniques have been proposed in literature. DigitalWatermarking is the process that embeds data called a watermark into a multimedia object such thatwatermark can be detected or extracted later to make an assertion about the object. A variety oftechniques in different domains have been suggested by different authors to achieve above mentionedconflicting requirements. All the watermarking techniques are different from each other and are usedfor differing applications. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

940 - Proposing an effective approach for Network security and multimedia documents classically using encryption and watermarking
Reza Abbasgolizadeh Habib Izadkhah ramin meshkabadi

Local binary pattern (LBP) operators, which measure the local contrast within a pixel's neighborhood, successfully applied to texture analysis, visual inspection, and image retrieval. In this paper, we recommend a semi blind and informed watermarking approach. The water چکیده کامل

Local binary pattern (LBP) operators, which measure the local contrast within a pixel's neighborhood, successfully applied to texture analysis, visual inspection, and image retrieval. In this paper, we recommend a semi blind and informed watermarking approach. The watermark has been built from the original image using Weber Law. The approach aims is to present a high robustness and imperceptibility with perfectly tamper detection zone. In this article, innovative image has been divided into blocks and the main pixel is chosen for watermark insertion, where the embedding/extraction operate in the spatial domain. Based on the experimental results, the imperceptibility and robustness of our watermarking approach are proven and showing perfectly the detection of the image. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

941 - Integrated Urban Water Management (IUWM) Framework Codification in Architectural and Urban Design: The Case of Hashtgerd Young City Project
milad mohammadkhani Mohammad Reza Masnavi Mohammad Taghi Rezaei Hariri Mahta Mirmoghtadaee

10.22094/soij.2020.680028

Water scarcity is seen as a growing crisis that threatens societies, especially in arid climate regions. The climate change phenomenon and global warming have made policymakers reconsider their approaches towards water management issues in different sectors. Investigati چکیده کامل

Water scarcity is seen as a growing crisis that threatens societies, especially in arid climate regions. The climate change phenomenon and global warming have made policymakers reconsider their approaches towards water management issues in different sectors. Investigating sustainable management practices in the urban context, as one of the most important water-consuming sections is of great importance. In this study, after inquiring different features, principles, and means of sustainable urban water management, a framework of integrated urban water cycle management is codified to help architects and urban designers achieve or assess water efficiency in their design and planning. To reach this framework, principles of integrated urban water management and water sensitive urban design are asserted and practices are categorized into five sections: rainwater management, stormwater management, greywater management, blackwater management, and potable water management. Using this framework and based on the context of each project, a set of best practices are employed to form the integrated water management plan, although in some cases there is more than one correct answer. As a case study, the water management plan of the “Hashtgerd 35 ha. Young Cities project”-as an example of sustainable urban quarter pilot project in the Tehran-Karaj region- is assessed regarding the codified framework. Evidence from this research on water uses and systems’ functions, shows that a significant reduction in potable water consumption per capita from 210 liters to 75 liters per day could be achieved in this project; after implementing best management practices within an integrated water management plan. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

942 - The Role of Irrigation System in Shaping Urban Planning in Safavid Cities, an Investigation into Ashraf al-Belād, Iran
Samira Mansouri Roudkoli Eisa Esfanjary Kenari homa Irani Behbahani

10.22094/soij.2023.1994271.1569

Due to the water scarcity in Iran, the urban water system mostly followed gardens when royal gardens were set there. This paper sets out to reinvigorate this debate, in a new way that combines the water and the structural connections between the gardens and the urban la چکیده کامل

Due to the water scarcity in Iran, the urban water system mostly followed gardens when royal gardens were set there. This paper sets out to reinvigorate this debate, in a new way that combines the water and the structural connections between the gardens and the urban landscape. In this direction, it pursues that the structural connections between the gardens and the city were planned based on the water system, as one of the designers' purposes. This paper investigates this idea in the case of Ashraf al-Belād City and its Safavid Gardens Complex by studying historical documents and combining them with current field observation. This city is crucial because of its specific climate conditions and originality. The repetition of the Safavid urban ideas in Ashraf indicates to a meaningful concept that was considered on purpose. The study clarified that the main directions designed in the Safavid period remained in today’s landscape and kept the traces of original urban planning. This evidence showed the structural relationship between the gardens and the city and their revolution over time, based on the irrigation system. Regarding this study, we can trace the original Safavid urban structure in the current situation by following the different irrigation systems through time and their impacts on the urban structure. The Safavid irrigation system clearly had been designed after their gardens and shows a well-planned modular network against an organic unsymmetrical-shaped structure that developed after the Safavid era. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

943 - Examination of Mercury pollution on urban built environment with regard human health and emphasis on drinking water (Case study: Drinking water of Alborz Industrial city)
Mohammadreza Sadeghi Moghaddam

The quality of water in different usages especially drinking water has an important role on human health. As increasing the urban population and developing the industries, the releasing different materials into water cause various pollutions and problems for human cycle چکیده کامل

The quality of water in different usages especially drinking water has an important role on human health. As increasing the urban population and developing the industries, the releasing different materials into water cause various pollutions and problems for human cycles. The important goal of the present study is analyzing the mercury existence and pollution on different part of urban built environment especially drinking water. Incompatible association between residential areas and other functions have been recently examined and studied. Being adjacent of the residential and industrial areas could generate various pollution, high road traffic, noise, emissions, wastes and wastewaters with heavy metals. For achieving the goal, an important hypothesis was considered, “the existence of industries next to the residential land use, cause to increasing the mercury contents in drinking water”. The method of this study was analytic-descriptive and experimental procedure for examining the mercury pollution. Alborz industrial city was the case study. Its drinking water was selected for examining the existence of mercury. The results show that the mercury contents in this area are critical more than WHO guidelines for drinking-water quality. Therefore some important recommendations for decreasing the mercury contents were presented. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

944 - تبین و تحلیل اسطوره ی آب در ایران باستان
فرزانه خوش اخلاق ورنوسفادرانی احمد کامرانی فر محمد کریم یوسف جمالی

اساطیر روایاتی با رگه های واقعی هستند که بازگوکننده ‌ی تلاش انسان برای گذراز مراحل سخت زندگی است . خلاقیت، جهان بینی، آرزوها، تکاپوی انسان برای حفظ خود ، در اساطیر انعکاس یافته است .از این رو شناخت اساطیر دریچه ای به روی شناخت اقوام است . مردم ایران از جمله اقوامی هستند چکیده کامل

اساطیر روایاتی با رگه های واقعی هستند که بازگوکننده ‌ی تلاش انسان برای گذراز مراحل سخت زندگی است . خلاقیت، جهان بینی، آرزوها، تکاپوی انسان برای حفظ خود ، در اساطیر انعکاس یافته است .از این رو شناخت اساطیر دریچه ای به روی شناخت اقوام است . مردم ایران از جمله اقوامی هستند که دارای تاریخ اسطوره ای مکتوب می باشند.آفرینش انسان برروی زمین داستانی است نامکرر چه با شکل گیری زمین و آسمان باشد چه با آفرینش نیرو‌های اولیه‌ی طبیعت اما همگی پاسخ این سوالند که:" از کجا آمده ام ؟".از هنگامی که بشر پا برکره ی خاکی نهاد با طبیعت، برای رفع حوایج اولیه ی خود ، دست و پنجه نرم کرد . .آب چه نقشی در اسطوره های ایرانی ایفا می کندوچگونه توانسته در فرهنگ ایرانی -ازتولد تا مرگ – را بپیماید ودر امرشهریاری موثر واقع شود. عنصرآب دراساطیر ایرانی،ازنظر هدف جزء تحقیقات نظری وبه لحاظ ماهیت وروش کارجزء تحقیقات تاریخی است که به شیوه توصیفی تحلیلی به نگارش در آمده است.در واکاوی ارزش نفوذ ،آب درفرهنگ اساطیری ایرانی ،آب جزء ارکان آفرینش واز همراهان اورمزد در نبرد با اهریمن است.در گذرمردمان ازجهان فانی به جهان باقی ،در یافتن شهریاری فرهمندودر شناسایی پاکی و ناپاکی وحتی در فرهنگ اجتماعی نقشی قوی داردو متحول کنند ی تمدن ایرانی ست.در این مقاله به مطالبی همچون ،نماد آب در اسطوره های ایرانی،اهمیت آب از دید اساطیری-آفرینش،نبرد با اهریمن ،خویشکاری(وظیفه)، آیین،گاهنباره (جشن ها)،تأثیرآّب برحماسه های شهریاری و پهلوانی و فرهنگ جامعه باستانی،پرداخته ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

945 - پیدایش و گسترش قنات در دنیای قدیم
شهرام اردشیریان صالح پرگاری حسین حاتمی نژاد

چاه کانال‌های زیر زمینی (قنات) اهمیت فراوانی در تاریخ آبیاری و سکونت بشردر زمین‌های حاصلخیز در دنیای قدیم دارند.[i] به نظر می‌رسد که چاه تونل‌های رایج در دوران پیش از هخامنشیان، در دوران شاهان این سلسله از ایران به مصر، مشرق و ناحیه ی عرب نشین گسترش یافتند (530-531 قبل چکیده کامل

چاه کانال‌های زیر زمینی (قنات) اهمیت فراوانی در تاریخ آبیاری و سکونت بشردر زمین‌های حاصلخیز در دنیای قدیم دارند.[i] به نظر می‌رسد که چاه تونل‌های رایج در دوران پیش از هخامنشیان، در دوران شاهان این سلسله از ایران به مصر، مشرق و ناحیه ی عرب نشین گسترش یافتند (530-531 قبل از میلاد). اعراب قنات را تا آفریقای شمالی، اسپانیا و قبرس گسترش دادند. نمونه‌های قنات، همچنین در آسیای مرکزی، غرب چین، ودر مقیاس کمتری در نواحی خشک آمریکای لاتین یافت می‌شود. در دوران مدرن بیش از بیست واژه برای شناسایی این چاه‌های افقی استفاده می‌گردد. در ایران واژه عربی قنات به معنی باریکه و یا مجرای آب مورد استفاده قرار می‌گرفت، و در افغانستان واژه کاریز استعمال می‌گردید. در حالیکه در سوریه، فلسطین و آمریکای شمالی فوقرا رایجتر می‌باشد. در تمامی این نواحی چاه تونل‌ها هنوز به شکل سنتی احداث می‌گردند، و سکونتگاه‌های بشری بسیاری برای آب مصرفی و کشاورزی به آنها وابسته می‌باشند. هر جا که قنات مورد استفاده بود، ساختار و الگوی مالکیت و زمین داری را در روستا به شدت تحت تاثیر قرار داده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

946 - هیدروژل ها و جدیدترین کاربرد آنها
امیر سپهریان آذر

هیدروژلها ترکیبات سه بعدی هستند که آب را به درون خود جذب می کنند و قابل حل شدن در آب حل نیستند. تورم هیدروژلها در شرایط متفاوت متغیر است. برای مثال در دماهای مختلف ، pH های متقاوت و شدتهای یونی مختلف، رفتار ها و پاسخ پذیری متفاوت و مخصوصی را از خود نشان می دهند. به طور چکیده کامل

هیدروژلها ترکیبات سه بعدی هستند که آب را به درون خود جذب می کنند و قابل حل شدن در آب حل نیستند. تورم هیدروژلها در شرایط متفاوت متغیر است. برای مثال در دماهای مختلف ، pH های متقاوت و شدتهای یونی مختلف، رفتار ها و پاسخ پذیری متفاوت و مخصوصی را از خود نشان می دهند. به طور عمومی، هیدروژل ها به دو طریق و روش تهیه می شوند: روشهای شیمیایی و با استفاده از تشعشع. هیدروژلهای وینیلی بیشترین کاربرد را در دنیای گسترده پلیمر های هیدروژلی دارند. برای تهیه هیدروژل پلیمرهای عاملی از سیستم هیدروژلهای پلیمری تودر تو استفاده می کنیم. بیشتر پلیمر های آللیلی مثل پلی آللیل آمین. پلیمر آللیل آمین دارای گروه NH2 میباشد که کاربردهای بسیار زیادی دارد مخصوصا پلی آلیل آمین نقش بسیار مهمی در جذب سولفات و فسفات از آبهای آلوده دارد. از پلی آللیل آمین در جذب اورتونیتروفنل از آبهای آلوده استفاده کرده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

947 - اوتروفیکاسیون در منابع آبی: تعریف، انواع، علل،اثرات اکولوژیکی و راهکارهای کنترل
محمد صفری بهزاد محمدی خانقاهی غلامحسین صفری

یکی از رایج ترین مشکلات مدیریت کیفیت آب دریاچه ها و مخازن در سراسر جهان است. حدود 30 تا 40 درصد از دریاچه ها و مخازن در سراسر جهان تحت تأثیر غلظت غیر طبیعی مواد مغذی بالا قرار دارند. اوتروفیکاسیون پدیده‌ای است که در اثر تخلیه بیش از حد مواد مغذی در یک سیستم آبی، به‌ویژه چکیده کامل

یکی از رایج ترین مشکلات مدیریت کیفیت آب دریاچه ها و مخازن در سراسر جهان است. حدود 30 تا 40 درصد از دریاچه ها و مخازن در سراسر جهان تحت تأثیر غلظت غیر طبیعی مواد مغذی بالا قرار دارند. اوتروفیکاسیون پدیده‌ای است که در اثر تخلیه بیش از حد مواد مغذی در یک سیستم آبی، به‌ویژه توسط نیتروژن و فسفر، به‌ویژه در دریاچه‌ها، مصب‌ها و جریان‌های آهسته ایجاد می‌شود. به دلیل مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی و تخلیه فاضلاب‌های شهری و صنعتی تصفیه نشده به منابع آبی، وسعت فرآیندهای اوتروفیکاسیون از اواسط قرن گذشته به طور قابل توجهی افزایش یافته است. یکی از نشانه‌های بارز اوتروفیکاسیون شکوفایی متراکم جلبکی است که باعث کدورت زیاد در سیستم‌های آبی، کاهش اکسیژن و افزایش شرایط هیپوکسی در قسمت های عمیق‌تر بدنه‌های آبی به دلیل تجزیه گیاهان در رسوبات می‌شوند. علاوه بر این، توسعه انبوه سیانوباکتری‌های مضر (جلبک‌های سبز آبی)، کاهش تنوع گونه‌ها، تشکیل سولفید هیدروژن، افزایش مرگ و میر ماهی ها، بوی ناخوشایند و افزایش فیتوپلانکتون‌ها و سایر گیاهان آبزی از دیگر اثرات اتروفیکاسیون بر اکوسیستم می‌باشد. مواد مغذی اصلی مورد توجه نیتروژن و فسفر هستند که هر دو برای رشد جلبک‌ها ضروری هستند، اما نقش فسفر حیاتی‌تر است زیرا بسیاری از سیانوباکتری‌ها می توانند نیتروژن مورد نیاز خود را از نیتروژن موجود در جو از طریق تثبیت نیتروژن تامین کنند. از این رو اکثر اقدامات کنترلی اتروفیکاسیون به سمت کاهش فسفر هدایت می‌شوند. هدف از این مقاله مروری بررسی انواع، علل، مراحل و اثرات و در نهایت راهکارهایی کنترل، اصلاح و پیشگیری فرایند اتروفیکاسیون می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

948 - مرور اجمالی بر کیفیت آب های معدنی بطری شده
احمد اصل هاشمی غلام احسین صفری

زمینه و هدف: تأثیر حیات‌بخش آب بر روی توسعه و زندگی از یک سو و افزایش جمعیت و رشد مصارف کشاورزی، خانگی و صنعتی و کمبود این ماده حیاتی در کشورهای خشک و نیمه‌خشک (مثل ایران) از سوی دیگر سبب شده است تا استفاده بهینه از آب در مصارف مختلف شرب، بهداشت، کشاورزی و... صورت گیرد چکیده کامل

زمینه و هدف: تأثیر حیات‌بخش آب بر روی توسعه و زندگی از یک سو و افزایش جمعیت و رشد مصارف کشاورزی، خانگی و صنعتی و کمبود این ماده حیاتی در کشورهای خشک و نیمه‌خشک (مثل ایران) از سوی دیگر سبب شده است تا استفاده بهینه از آب در مصارف مختلف شرب، بهداشت، کشاورزی و... صورت گیرد و دغدغه بسیاری از سیاستگذاران و مجریان بخش آب کشور باشد و استفاده از آب بسته‌بندی شده به عنوان یک راهکار جدی در توزیع عادلانه و بهداشتی آب مورد توجه قرار گیرد.مواد و روش‌ها: تحقیق به صورت توصیفی است و پارامترهای کیفی آب های معدنی با استفاده از روش‌های استاندارد اندازه‌گیری گردید. پارامترهای موردنظر شامل PH ، هدایت الکتریکی، TDS، نیترات، نیتریت، فلوراید، HPC،کل کلی فرم می‌باشد و آبهای بطری شده‌ی دماوند، واتا، کانی بل ، سیلوانا ، اسپوتا، بیدستان سنجش شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که اغلب آب‌های بطری شده مورد سنجش از نظر پارامترهای کیفی با استانداردهای جهانی سازگاری داشتند.بحث و نتیجه‌گیری: در نهایت نتایج حاصله بیانگر این موضوع بود که از بین 8نوع آب بطری شده مورد آزمایش، آب‌آشامیدنی اسپوتا از نظر میکروبیولوژی، و کانی بل از نظر ترکیبات شیمیایی بهترین کیفیت را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

949 - بررسی کیفیت فیزیکی وشیمیایی آب آشامیدنی شهر ایلخچی
احمد اصل هاشمی

زمینه و هدف: ویژیگی های میکروبی،فیزیکی وشیمیایی آب آشامیدنی بر حسب نوع و مقدار مبنای قضاوت در مورد قابل شرب بودن و تآثیر گذاری هر کدام از اجزای فوق بر بهبود کیفیت،افزایش مقبولیت و یا تهدید سلامت مصرف کننده آن میباشد.هدف از این بررسی پی بردن به مقادیر پارامترهای فیزیکوشی چکیده کامل

زمینه و هدف: ویژیگی های میکروبی،فیزیکی وشیمیایی آب آشامیدنی بر حسب نوع و مقدار مبنای قضاوت در مورد قابل شرب بودن و تآثیر گذاری هر کدام از اجزای فوق بر بهبود کیفیت،افزایش مقبولیت و یا تهدید سلامت مصرف کننده آن میباشد.هدف از این بررسی پی بردن به مقادیر پارامترهای فیزیکوشیمیای آب شرب شهر ایلخچی و مقایسه آن با استاندارد های ملی و جهانی میباشد.روش بررسی:این تحقیق در پاییز سال 96 انجام گرفت که به صورت تصادفی دوازده نمونه آب از دو چاه اصلی شهر گرفته شده و غلظت پارامترهای فیزیکی-شیمیایی اندازه گیری شد.آزمایشهای شیمیایی در دو دسته کلی آزمایشات دستگاهی و تیتمتری انجام گرفته است.کلیه آزمایشات به روش مرجع استاندارد متد انجام گردید.یافته ها:جامدات محلول،سختی،کلسیم،منیزیم،قلیائیت،کلر،نیترات،بیکربنات،سدیم،پتاسیم،ph،ECو سولفات مورد اندازه گیری شده از نظر استاندارد در محدوده مجاز و مطلوب بوده است.نتیجه گیری:به طور کلی کیفیت فیزیکو شیمیایی آب شرب شهر مطابق بااستانداردهای ملی بوده ولی به علت گسترش روز افزون جمعیت و نیاز بیشتر جمعیت به آب ممکن است در آینده تغییراتی در پارامترهای شیمیایی مشاهده شود.بنابرین کیفیت آب باید به طور مستمر تحت بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

950 - مروری بر کاربردهای زیست محیطی هیدروژل های پلیمری و کامپوزیت های آنها
محراب فلاحی سامبران سمانه خدادادی

هیدروژل‌ها شبکه پلیمری آبدوست با ساختارهای سه بعدی و دارای اتصالات عرضی هستند که مقدار قابل توجهی آب جذب می‌کنند. اتصالات عرضی به دلیل پیوند فیزیکی یا شیمیایی شرایط عدم حلالیت در آب و همچنین استحکام مکانیکی مورد نیاز و انسجام فیزیکی را برای هیدروژل‌ها فراهم می‌سازند. یک چکیده کامل

هیدروژل‌ها شبکه پلیمری آبدوست با ساختارهای سه بعدی و دارای اتصالات عرضی هستند که مقدار قابل توجهی آب جذب می‌کنند. اتصالات عرضی به دلیل پیوند فیزیکی یا شیمیایی شرایط عدم حلالیت در آب و همچنین استحکام مکانیکی مورد نیاز و انسجام فیزیکی را برای هیدروژل‌ها فراهم می‌سازند. یک تقاضای در حال ظهور و افزایش علاقه به سنتزمواد هیدروژلی از جمله غشاهای هیدروژلی و کامپوزیت های هیدروژلی وجود دارد. آنها را می‌توان در فرآیند جداسازی‌های صنعتی، کشاورزی، اهداف زیست پزشکی و کاهش سمیت در محیط زیست به دلیل توانایی جذب خوب، مقاومت و هزینه کم استفاده کرد. تخریب محیط زیست تاثیر زیادی بر سلامت انسان دارد. اقدامات پیشگیرانه انجام شده برای حفاظت از محیط زیست تا حد زیادی به کاهش بیماری و شرایط نامطلوب سلامتی کمک می کند. تحقیقات و مطالعات پیشرفته برای درک مسائل مختلف زیست محیطی‌ که از دیرباز ما را به خود مشغول کرده، امروزه مورد توجه زیادی قرار گرفته است. درک علل و راه حل‌های احتمالی مشکلات زیست محیطی به حسگرهای خوب جهت شناسایی انواع عوامل مختلف نیاز است. از این رو، بحث اصلی این مقاله در مورد کاربردهای زیست محیطی هیدروژل‌ها به عنوان حسگر می‌باشد. با توجه به اهمیت مسائل مربوط به کمبود آب و آلودگی آب‌، به کاربردهای اخیر هیدروژل‌ها در تصفیه آب نیز به عنوان کاربرد مهم دیگر زیست محیطی در این مقاله پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

951 - تاثیر آلودگی حرارتی بر زندگی: منابع، اثرات مخرب آن و اقدامات پیشگیرانه
مجتبی جمعیتی

آلودگی حرارتی تغییر سریع دما در یک پهنه طبیعی آب است. این آلودگی اغلب به دلیل تخلیه آب گرم شده از یک تاسیسات صنعتی یا فعالیت های انسانی دیگر به داخل آب ایجاد می شود. آلودگی حرارتی از گسترده ترین و مهم ترین آلودگی ها است و به عوامل مختلفی چون فرسایش خاک، جنگل زدایی، جاری چکیده کامل

آلودگی حرارتی تغییر سریع دما در یک پهنه طبیعی آب است. این آلودگی اغلب به دلیل تخلیه آب گرم شده از یک تاسیسات صنعتی یا فعالیت های انسانی دیگر به داخل آب ایجاد می شود. آلودگی حرارتی از گسترده ترین و مهم ترین آلودگی ها است و به عوامل مختلفی چون فرسایش خاک، جنگل زدایی، جاری شدن روان آب و عوامل طبیعی بستگی دارد. از جمله عوارض گرم شدن آب ها و آلودگی حرارتی می توان به کاهش میزان اکسیژن محلول در آب، اختلال در سیستم های طبیعی و استرس آبزیان، آسیب به لارو و تخم‌های ماهی در رودخانه‌ها، افزایش بیماری در آبزیان یا حتی مرگ ارگانیسم های آسیب دیده که تحمل محدودی نسبت به آن دارند، سفید شدگی مرجان ها، مهاجرت موجودات زنده از محیط خود و سایر تغییرات زیست محیطی اشاره نمود. عوامل اصلی آلودگی گرمایی حرارتی نیروگاه های حرارتی یا هسته ای، پساب های صنعتی مانند پالایشگاه های نفت، کارخانه های خمیر و کاغذ، کارخانه‌های شیمیایی، کارخانه های فولاد و ذوب، پساب فاضلاب و فعالیتهای بیوشیمیایی هستند. آلودگی حرارتی یک پدیده جهانی است که از آنجایی که پیامدهای بلندمدت شدیدی را به دنبال دارد، به دغدغه اصلی مردم در سراسر جهان تبدیل شده است. با این حال، آلودگی حرارتی یک مشکل واقعی و پایدار در جامعه صنعتی مدرن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

952 - حذف مواد آلی موجود در فاضلاب چرم سازی بروش هوازی و بی هوازی
احمد اصل هاشمی

بار آلی فاضلاب خام چرم سازی و پساب محلول ترکیب هوازی بی هوازی به وسیله DOC وUV 254 مشخص و نقش وزن مولکولی آن به وسیله اولترا فیلتراسیون بررسی می‌شود. بوسیله دستگاه آنالیز، ترکیب ویژه GC-Us 77 در فاضلاب خام تعیین و مقادیر برآورده شده به طور میانگین بینmg/c 81 – 17 چکیده کامل

بار آلی فاضلاب خام چرم سازی و پساب محلول ترکیب هوازی بی هوازی به وسیله DOC وUV 254 مشخص و نقش وزن مولکولی آن به وسیله اولترا فیلتراسیون بررسی می‌شود. بوسیله دستگاه آنالیز، ترکیب ویژه GC-Us 77 در فاضلاب خام تعیین و مقادیر برآورده شده به طور میانگین بینmg/c 81 – 17 می باشد. %80 از این ترکیبات شناسایی شده در 12 گروه طبقه بندی شده اند که از این گروه ها،کربوکسیلات آروماتیک و زنجیر های کوتاه و دی کربوکسیلات ها در فاضلاب خام غالب هستند. میانگین محتویاتDOC در فاضلاب خام mg/l 900 و مطابق با تخلیهkg/ton 23 از چرم خام است. فاضلاب چرم سازی تصفیه نشده دارای سمیت بالایی در برابرU.fischeri با ضریب E3 50 ازml 5 است. با وجود اینکه چندین ترکیب سمی در فاضلاب خام به وسیله آنالیز GC-Us تعیین می‌شوند اما P-cersol و مرکاپتونن دو تیزوئیل به طور چشمگیری در آن وجود دارند. با تصفیه هوازی به طور میانگین %15 ازDOC فاضلاب خام و %50 ازUV254 باقی می‌ماند. با توجه به اطلاعات به دست آمده از سهم ترکیبات با وزن مولکولی کم، برای تشخیص ترکیبات مقاوم و سمی از روش غربالگری GC-Us استفاده می‌شود .مرحله ی هوازی همچنین در کاهش مقادیر و تعداد ترکیبات اندازه گیری شده با وزن مولکولی کم موثر است. علی رغم بهبود اساسی در کیفیت فاضلاب چرم سازی، مواد مقاوم و حتی موادی که ممکن است در طول تصفیه بی هوازی _ هوازی در اثر تغییر شکل به وجود آمده باشند، ازعوامل مورد توجه محیطی‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

953 - مروری بر تکنیک های مختلف تصفیه پساب فلزات سنگین
محراب فلاحی سامبران سمانه خدادادی

امروزه آلودگی فلزات سنگین به یکی از جدی‌ترین مشکلات زیست محیطی تبدیل شده است. با توسعه سریع صنایعی مانند تاسیسات آبکاری فلزات، عملیات معدنی، صنایع کود، دباغ‌سازی، باتری‌سازی، صنایع کاغذسازی و آفت‌کش‌ها و غیره، پساب فلزات سنگین به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به‌ویژه در کشوره چکیده کامل

امروزه آلودگی فلزات سنگین به یکی از جدی‌ترین مشکلات زیست محیطی تبدیل شده است. با توسعه سریع صنایعی مانند تاسیسات آبکاری فلزات، عملیات معدنی، صنایع کود، دباغ‌سازی، باتری‌سازی، صنایع کاغذسازی و آفت‌کش‌ها و غیره، پساب فلزات سنگین به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه به‌طور فزاینده‌ای در محیط‌زیست تخلیه می‌شود. بسیاری از فلزات سنگین سمی یا سرطان زا هستند. این فلزات سنگین سمی باید از پساب حذف شوند تا از مردم و محیط زیست محافظت شود. تصفیه فلزات سنگین به دلیل مقاومت و ماندگاری آنها در محیط از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فلزات سنگین سمی مورد توجه ویژه در تصفیه پساب صنعتی عبارتند از: روی، مس، نیکل، جیوه، کادمیوم، سرب و کروم. در سال‌های اخیر روش‌های مختلفی برای حذف فلزات سنگین از پساب به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقاله به بررسی روش‌های فعلی که برای تصفیه پساب فلزات سنگین استفاده شده‌اند، می‌پردازد و این تکنیک‌ها را ارزیابی می‌کند. این فناوری‌ها عبارت‌اند از: رسوب دهی شیمیایی، تبادل یونی، جذب سطحی، فیلتراسیون غشایی، انعقاد - لخته‌سازی، شناورسازی و روش‌های الکتروشیمیایی. از مقالات بررسی شده مشهود است که تبادل یون، جذب سطحی و فیلتراسیون غشایی مورد توجه بیشتری برای تصفیه پساب فلزات سنگین هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

954 - مروری اجمالی به بررسی کیفیت آب آشامیدنی شهر تبریز
احمد اصل هاشمی

زمینه و هدف : سالم بودن آب آشامیدنی از جنبه های فیزیکی، شیمیایی و زیست شناختی نقش مهمی را در بهداشت و سلامت مصرف کنندگان ایفا می نماید. وجود برخی مواد شیمیایی در غلظت های بالاتر از حد استاندارد میتواند سلامت مصرف کنندگان را در مواجهه دراز مدت به خطر اندازد. روش بررسی : چکیده کامل

زمینه و هدف : سالم بودن آب آشامیدنی از جنبه های فیزیکی، شیمیایی و زیست شناختی نقش مهمی را در بهداشت و سلامت مصرف کنندگان ایفا می نماید. وجود برخی مواد شیمیایی در غلظت های بالاتر از حد استاندارد میتواند سلامت مصرف کنندگان را در مواجهه دراز مدت به خطر اندازد. روش بررسی : این مطالعه از نوع مطالعه توصیفی مقطعی بوده و در این مطالعه با استفاده از مطالعات کتابخانه ای ، اینترنتی ، مقاله ای و سایر سیستم های اطلاعات سال های اخیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها : تغییرات نسبی نیترات، باکتری های هتروتروف و تری هالو متان ها وجود داشت ولی قسمت اعظم مشکلات بو و طعم آب موجود در سیستم توزیع به دلیل مواد سازنده خطوط لوله بوده و یا در اثر رشد عوامل بیولوژیکی بر روی دیواره های لوله ایجاد می شود. بوی کپک - خاکی علت عمده شکایت از سیستم توزیع می باشد . اگرچه اکتینومیست ها و قارچ ها معمولا عامل این بوها هستند اما تعداد زیاد باکتری های هتروتروف نیز می‌تواند باعث مشکلات مشابه شوندنتیجه گیری : با وجود اینکه نیترات با گذشت زمان روند افزایشی داشته ولی در حد مجاز و قابل قبول می باشد . عمده مشکل کنونی بو و طعم آب موجود در سیستم توزیع است که باید کنترل شوند و از آنجایی که فلوراید از حد مطلوب کمتر بوده پس میتوان گفت کیفیت آب شهر تبریز از استاندارد لازم در اثر توجه به مدیریت منابع اب صحیح و موثر برخوردار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

955 - آهن و منگنز در آب آشامیدنی: مروری بر منابع، انوع، استانداردها، اثرات بهداشتی و زیست محیطی و روشهای حذف
محمد صفری احمد اصل هاشمی مهران دولتخواه غلامحسین صفری

آهن و منگنز مواد معدنی طبیعی هستند که عمدتا در آب‌های زیرزمینی و به ویژه در آب چاه‌های عمیق یافت می‌شوند. وجود آهن و منگنز در آب آشامیدنی در مقادیر مجاز خطری برای سلامتی انسان ندارد. در عوض هر دو دارای استانداردهای ثانویه یا توصیه شده برای آب آشامیدنی هستند زیرا باعث م چکیده کامل

آهن و منگنز مواد معدنی طبیعی هستند که عمدتا در آب‌های زیرزمینی و به ویژه در آب چاه‌های عمیق یافت می‌شوند. وجود آهن و منگنز در آب آشامیدنی در مقادیر مجاز خطری برای سلامتی انسان ندارد. در عوض هر دو دارای استانداردهای ثانویه یا توصیه شده برای آب آشامیدنی هستند زیرا باعث مشکلات زیبایی‌شناختی می‌شوند که ممکن است آب را برای آشامیدن و سایر مصارف خانگی نامطلوب و ناخوشایند کند. وجود هر دو اغلب منجر به ایجاد لکه روی البسه، از دست رفتن رنگ تاسیسات لوله کشی و همچنین ایجاد طعم و ظاهر ناخوشایند در آب آشامیدنی می‌شود. آهن و منگنز موجود در آب با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیست و عملا آب شفاف و بدون آلودگی است ولی هنگامی که با اکسیژن ترکیب شوند به سرعت منجر به ایجاد لکه‌هایی نارنجی، قهوه ای و یا سیاه می‌شود. لکه‌های سیاه ایجاد شده ناشی از وجود منگنز لکه های قهوه ای و نارنجی ایجاد شده ناشی از وجود آهن در آب می‌باشد. روش های تصفیه بستگی به غلظت و شکل آهن و منگنز در آب دارد. بنابراین، آزمایش دقیق آب و تعیین نوع و میزان آهن و منگنز قبل از تصفیه مهم است. با توجه به اهمیت این عناصر در آب آشامیدنی، هدف از این مقاله، مروری بر منابع، استاندارد، نوع، اثرات بهداشتی و زیست محیطی و روش های حذف یا کاهش آهن و منگنز در آب آشامیدنی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

956 - بررسی نحوه گندزدایی آب آشامیدنی روستایی استان آذربایجان شرقی تبریز
احمد اصل هاشمی سهیلا زارع منش

تأمین آب آشامیدنی سالم برای جوامع بشری از اهمیتی حیاتی برخوردار است. هدف از این مطالعه تعیین اهمیت و عملکرد کلرزنی در شبکه توزیع آب آشامیدنی در میزان مطلوبیت کیفیت میکروبی و وضعیت کلرزنی در شهرستان تبریز و روستاهای اطراف آن می‌باشد. این مطالعه توصیفی-تحلیلی و بررسی محیط چکیده کامل

تأمین آب آشامیدنی سالم برای جوامع بشری از اهمیتی حیاتی برخوردار است. هدف از این مطالعه تعیین اهمیت و عملکرد کلرزنی در شبکه توزیع آب آشامیدنی در میزان مطلوبیت کیفیت میکروبی و وضعیت کلرزنی در شهرستان تبریز و روستاهای اطراف آن می‌باشد. این مطالعه توصیفی-تحلیلی و بررسی محیطی و کتابخانه ای و اطلاعات لازم با استفاده از داده های جمع آوری شده از سایر مقالات و شرکت آب و فاضلاب شهرستان تبریز تهیه شده و پس از اخذ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی نشان داد روش کلرزنی مورد استفاده در روستاها از نوع کلرزنی مایعی و یا روش کوزه ای است. در روش مایعی تزریق کلر با فشار انجام می شود. نوع کلر استفاده شده پرکلرین بصورت پودر یا کریستال است. 5/95 درصد جمعیت روستایی استان آذربایجان شرقی از تاسیسات آب بهره مند می باشند. روزانه مراحل مختلفی همچون کلرزنی، کلرسنجی، نمونه برداری و آزمایش در آزمایشگاه 7 گانه سطح استان انجام می شود تا مردم با خیالی آسوده از آبی سالم بهره مند گردند .مرکز بهداشت نیز همواره ناظر بر عملکرد شرکت بوده و مجاری تامین آب و ورود و خروج آب را کنترل می کند تا آب تامین شده، عاری از هرگونه آلودگی باشد . از مجموع 127 روستای بالای 20 خانوار فاقد لوله کشی، لوله کشی 95 روستا درقالب مجتمع های روستایی و یا تک روستایی در حال اجرا می باشد. حدود 400 روستا یعنی 20 درصد جمعیت استان دارای تاسیسات آب بوده ولی تحت پوشش این شرکت نیست .با توجه به اینکه در سال های اخیر امر مهم کلرزنی مخازن آب روستایی به شرکت آب و فاضلاب روستایی محول شده و شاید آب داران محترم این شرکت ضرورت مسأله را به خوبی درک نکرده اند، در بسیاری از روستاهای کشور که تحت پوشش این شرکت هستند بایستی به کلرزنی اهمیت بیش تری داده گردد و همچنین روستاهایی که تحت پوشش این شرکت نیستند عملاً در بلاتکلیفی قرار گرفته اند و ارگانی مسؤولیت کلرزنی را به عهده نمی گیرد که لازم است در این خصوص هر چه سریع تر تصمیمات مناسب و کاربردی اتخاذ شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

957 - بررسی چالش‌ها و موانع اجرایی مقررات بهداشت، ایمنی، محیط زیست (HSE) در صنعت نفت و گاز (مطالعه موردی واحد Utility پالایشگاه پنجم مجتمع گاز پارس جنوبی)
ستار محمدی زهره قاضی طباطبایی

توجه به مسئله ایمنی در تأسیسات صنعتی و شیمیایی از اهمیت بسیاری برخوردار است. به گواهی آمار و ارقام، میزان خسارات و صدمات انسانی اقتصادی و زیست‌محیطی ناشی از حوادث صنعتی همه‌ساله در جهان بسیار بالا است. افزون بر اینکه برخی از این خسارات اساساً غیرقابل‌جبران هستند. بنابرا چکیده کامل

توجه به مسئله ایمنی در تأسیسات صنعتی و شیمیایی از اهمیت بسیاری برخوردار است. به گواهی آمار و ارقام، میزان خسارات و صدمات انسانی اقتصادی و زیست‌محیطی ناشی از حوادث صنعتی همه‌ساله در جهان بسیار بالا است. افزون بر اینکه برخی از این خسارات اساساً غیرقابل‌جبران هستند. بنابراین برای پیشگیری از این صدمات و کشف مخاطراتی که منجر به بروز حوادث می‌شود و نیز آنالیز ریسک واحد صنعتی به تدابیر خاص و روش سامان نیاز است. در این مطالعه، ارزیابی خطرات و آنالیز ریسک واحد Utility پالایشگاه پنجم مجتمع گاز پارس جنوبی مورد بررسی قرار گرفته است. برای شناسایی خطرات این واحد از تکنیک (HAZOP) استفاده شده است که در آن به کشف مشکلات فرایندی نیز پرداخته می‌شود در این راستا انحراف موجود توسط تیم HAZOP بررسی شده است. نتیجه این پژوهش ارائه پیشنهاد‌های کارشناسی حاصل از روش HAZOP برای کاهش ریسک و بالا بردن ضریب ایمنی و عملیاتی واحد است. براساس کارشناسی‌های صورت گرفته راندمان واحد Utility به شدت وابسته به جریان و فشار ناشی از آن در واحد می‌باشد، زیرا جریان ورودی به واحد ابتدا در مخزن ذخیره شده سپس با فشار متناسب آن واحد توزیع می‌گردد پس هرچه بتوان این پارامترها را کنترل و از افزایش و کاهش آن‌ها جلوگیری نمود. جریان با یک فشار عملیاتی نرمال در سیستم گردش داشته و از خسارات احتمالی که از جمله آن‌ها می‌توان به شکسته شدن خطوط به دلیل حساسیت در مقابل تنش‌های زیاد و توقف پمپ و از سرویس خارج شدن واحد به دلیل کاهش جریان جلوگیری نمود. مهم ترین پیشنهادات ارائه شده در این مطالعه شامل نصب هشداردهنده‌های دما و فشار در واحد می‌باشد. همچنین براساس نتایج این مطالعه دستورالعمل راه اندازی واحد اصلاح گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

958 - سناریوهای محتمل برآینده مناسبات دیپلماسی با کشور های همسایه درزمینه آب
مهدی شفقتی امیر هوشنگ میر کوشش سعید کامیابی معصومه زهیری

آب به عنوان ارزشمندترین عامل حیات بوده از این رو، کمبود منابع آبی، نقش مهمی در تشدید تنش‌های موجود و بحرانهای جدید بین ملتها و حکومتها دارد. رقابت برای منابع آب مشکلاتی را موجب خواهد شد. بسیاری از کشورها با معضل کم‌آبی مواجه بوده و در آستانه تنش آبی قرار دارند. بنابرین چکیده کامل

آب به عنوان ارزشمندترین عامل حیات بوده از این رو، کمبود منابع آبی، نقش مهمی در تشدید تنش‌های موجود و بحرانهای جدید بین ملتها و حکومتها دارد. رقابت برای منابع آب مشکلاتی را موجب خواهد شد. بسیاری از کشورها با معضل کم‌آبی مواجه بوده و در آستانه تنش آبی قرار دارند. بنابرین ضمن یک تحقیق میان رشته‌ای، پیوند علم سیاست و علم هیدروپلتیک در موضوع اختلاف‌های حاکم بر رودهای مرزی ایران به راهکارهای برون رفت از اختلافات مرتبط با همسایگان شمال شرق پرداخته می شود . در تحقیق مورد نظر با روش تحقیق حاضر با توجه به هدف آن توسعه ای ـ کاربردی است. در این پژوهش در راستای استراتژی استقرایی ـ قیاسی از دو روش کیفی و کمی استفاده به عمل آمده است و بر پایه تعیین سناریو های احتمالی به تبیین اهمیت موضوع دپپلماسی در زمینه آب بخصوص با دو کشور همسایه پرداخته خواهد شد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

959 - Economic Lot Sizing and Scheduling in Distributed Permutation Flow Shops
Mohammad Alaghebandha Bahman Naderi Mohammad Mohammadi

10.22094/joie.2018.542997.1510

This paper addresses a new mixed integer nonlinear and linear mathematical programming economic lot sizing and scheduling problem in distributed permutation flow shop problem with number of identical factories and machines. Different products must be distributed between چکیده کامل

This paper addresses a new mixed integer nonlinear and linear mathematical programming economic lot sizing and scheduling problem in distributed permutation flow shop problem with number of identical factories and machines. Different products must be distributed between the factories and then assignment of products to factories and sequencing of the products assigned to each factory has to be derived. The objective is to minimize the sum of setup costs, work-in-process inventory costs and finished products inventory costs per unit of time. Since the proposed model is NP-hard, an efficient Water Cycle Algorithm is proposed to solve the model. To justify proposed WCA, Monarch Butterfly Optimization (MBO), Genetic Algorithm (GA) and combination of GA and simplex are utilized. In order to determine the best value of algorithms parameters that result in a better solution, a fine-tuning procedure according to Response Surface Methodology is executed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

960 - Modelling and optimization of a tri-objective Transportation-Location-Routing Problem considering route reliability: using MOGWO, MOPSO, MOWCA and NSGA-II
Fariba Maadanpour Safari Farhad Etebari Adel Pourghader Chobar

10.22094/joie.2020.1893849.1730

In this research, a tri-objective mathematical model is proposed for the Transportation-Location-Routing problem. The model considers a three-echelon supply chain and aims to minimize total costs, maximize the minimum reliability of the traveled routes and establish a w چکیده کامل

In this research, a tri-objective mathematical model is proposed for the Transportation-Location-Routing problem. The model considers a three-echelon supply chain and aims to minimize total costs, maximize the minimum reliability of the traveled routes and establish a well-balanced set of routes. In order to solve the proposed model, four metaheuristic algorithms, including Multi-Objective Grey Wolf Optimizer (MOGWO), Multi-Objective Water Cycle Algorithm (MOWCA), Multi-objective Particle Swarm Optimization (MOPSO) and Non-Dominated Sorting Genetic Algorithm- II (NSGA-II) are developed. The performance of the algorithms is evaluated by solving various test problems in small, medium, and large scale. Four performance measures, including Diversity, Hypervolume, Number of Non-dominated Solutions, and CPU-Time, are considered to evaluate the effectiveness of the algorithms. In the end, the superior algorithm is determined by Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution method. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

961 - Forecasting the Cost of Water Using a Neural Network Method in theMunicipality of Isfahan
Amir Mohammadzadeh Nasrin Mahdipour Arash Mohammadzadeh

Decision making on budgeting is one of the most important issues for executing managers. Budgeting is a major tool for planning andcontrol of projects. In public and non-profit organizations and institutions, estimating the costs and revenues plays an important role inr چکیده کامل

Decision making on budgeting is one of the most important issues for executing managers. Budgeting is a major tool for planning andcontrol of projects. In public and non-profit organizations and institutions, estimating the costs and revenues plays an important role inreceiving credit and budgeting. In this regard, in the present paper the case of Isfahan municipality is considered. One of the mainexpenditures of the 14 districts of Isfahan is the costs related to water. Predicting the total cost of water helps the municipality of Isfahan tooptimize the water use in its 14 urban zones. Thus, in this study the total cost of water in the districts of Isfahan is estimated usingregression analysis and neural network models. Then the results of the methods are compared with each other to minimize the deviationsfrom the approved budget. Finally, the neural network method is selected as the main simulation method for forecasting the total cost ofwater in the districts of Isfahan. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

962 - A Parametric Study of Interactions Between Liquefaction Sand Lenses and Shallow Tunnels Under Earthquake Loads
Mohammad Shabani Soltan Moradi Mohammad Azadi Homayoon Jahanian

10.22094/jseg.2023.1967504.1122

If the saturated sand lenses are placed around the tunnels under the force of the earthquake, liquefaction will occur in them. This will cause settlement of the ground surface and changes in forces and anchors on the tunnel lining. For this purpose, it is important to e چکیده کامل

If the saturated sand lenses are placed around the tunnels under the force of the earthquake, liquefaction will occur in them. This will cause settlement of the ground surface and changes in forces and anchors on the tunnel lining. For this purpose, it is important to evaluate the change of different parameters of the sand lens and the change of the thickness of the tunnel lining in the part of the sand lens and the changes in the diameter and depth of the tunnel as well as the location of the sand lens considering the tunnel inside it. Therefore, this article investigates the mentioned changes in shallow tunnels in the location of sand lens in flowing soils surrounded by clay. In this article, FLAC 3D software is used to determine changes in pore water pressure and effective stress reduction after sand lens liquefaction. Based on the obtained results, if the sand lenses are placed at a depth of less than 10 meters, they increase the land surface subsidence by 36% compared to the reference model B, with an increase of 2 meters in the depth of the sand lens compared to the reference model B, the value of the maximum bending anchor and axial force on the tunnel lining increases by 35.7% and 14.4%, respectively, in the sand lens part. The findings of the present study can be very useful in the decision-making process of tunnels that are dug inside flowing sand lenses. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

963 - World Experiences of Inter-basin Water Transfer Projects and the Necessity of Developing Decision Making Criteria in Iran
Abbas ali Tayefi Nasrabadi Atefeh Dehghan Touranposhti

When categorizing water management alternatives, to meet water needs, water transfer is seen as an option that tends to supply more water. Most developing countries where limited water resources are available with high spatiotemporal dispersion, favor this option. The n چکیده کامل

When categorizing water management alternatives, to meet water needs, water transfer is seen as an option that tends to supply more water. Most developing countries where limited water resources are available with high spatiotemporal dispersion, favor this option. The numbers of such projects that have been proposed, implemented, and operated in recent years evidence the desirability of this alternative. World experiences of inter-basin water transfer however prove that having holistic, systemic view, along with taking into account the principles of sustainable development as well as lifetime cost-income balance are required for such projects to be implemented. This paper intends to put emphasis on the fact that when water transfer projects are being examined, the principle of transparency and public acceptance should be recognized. In doing so, the world experiences and criteria are demonstrated and Beheshtabad project is briefly described. Moreover, it argues that it is not logical to regard the long term average yield as a basis for estimating the water availability at the source basin. The benefits of the project should be fairly distributed between source and destination basins and it is required to thoroughly investigate the other alternatives along with water transfer option. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

964 - Estimation of Water Retention Curve for Unsaturated Fine Soils
seyed majddin Mir Mohammad Hosseini N. Ganjian Y. Pashang Pisheh

In order to obtain the soil water retention curve of an unsaturated soil which is defined as the relationship between water content and suction, extensive laboratory tests are essential. These laboratory tests are usually costly and time consuming. Moreover, for most pr چکیده کامل

In order to obtain the soil water retention curve of an unsaturated soil which is defined as the relationship between water content and suction, extensive laboratory tests are essential. These laboratory tests are usually costly and time consuming. Moreover, for most practical problems, it has been found that approximate unsaturated soil properties are adequate for analysis. Thus, empirical procedures to predict unsaturated soil parameters would be invaluable. The water retention curve can be measured or predicted based on soil index properties. Estimation based on index properties is highly desirable due to its simplicity and low cost. In this paper, the constant parameters of well-known Van-Genuchten and Fredlund-Xing equations based on index properties of fine soils are derived. The comparisons show that the curves predicted by these models are in a good agreement with the experimental results. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

965 - Investigative and Comparative Approach for Worldwide Information and local perceptions Induced by Climate Change and its Correspondence
Abbas ali Tayefi Nasrabadi Atefeh Dehghan Touranposhti

A new challenge which the world will face in near future is the reduction of water resources regarding to global climate changes. Climate change is one of the phenomena which will threats future of the universe. Iran locates in an arid and semi-arid region and has limit چکیده کامل

A new challenge which the world will face in near future is the reduction of water resources regarding to global climate changes. Climate change is one of the phenomena which will threats future of the universe. Iran locates in an arid and semi-arid region and has limited water resources. Based on global and Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) board database and the statistics of some selected synoptic stations (Tabriz, Bilghan, Mashhad) to obtain an appropriate spatial distribution in northern part of the country, we have considered the climate change and its effects on Iran`s water resources. Based on IPCC scenarios the temperature will grow 1-2 degrees in these regions till 2020 and precipitation will decline to 20%, this will directly influence the condition of water resources of these regions and new challenges. This procedure and its changes will be considered through statistical analysis and graphical description of data gathered through selected synoptic stations databases. Regarding climate changing effects on water resources, studying the karst water resources of Northern Khorasan indicated a significant reduction among the springs' discharge in these resources. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

966 - Assessment of the Effects of Geological Formation on the Water Resources Quality in Arid and Semiarid Watersheds
Naser Shamskia H. R. Payrovan

One of the most important subjects in relation of water resources quality in the many of river is the chemical composition of waters and conservation of water quality in the watershed. Geological formations in any region of the earth are the main surface and foundation چکیده کامل

One of the most important subjects in relation of water resources quality in the many of river is the chemical composition of waters and conservation of water quality in the watershed. Geological formations in any region of the earth are the main surface and foundation that water flows on the bed and strata of formation, which in fact they affect their characteristics on water quality as positive or negative effects. The effect of various geological formations analyzed from Pre-Cambrian to recent Era in some of region in Iran. To show their effects on water quality on a few of water rivers, and therefore to classified these formations, they divide into two separate groups; desirable and undesirable formations. It is necessary to classify them depend on their resistance against weathering and erosion. Influence of these two agents on geological formations will produce the material which effects on water quality that considered in this paper, it have been assessed and explained. There are many cases of river in different regions in Iran such as lower stream Karoon, Qezel-uzan, Qom-Rud River, and etc..., in which they passed and flow in the Neogene formations, and they have changed the water quality of rivers. It is notable that this study can be useful in river engineering, dam construction, flood spreading, rain water harvesting and transmission of water for drinking or agriculture targets. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

967 - The Study of Improvement of Dispersive Soil Using Magnetic Field
S. F Ashrafi M Behzad A Naseri H Ghafarian Malmiri

In this study, the feasibility of using magnetic technology to reduce the dispersion of soil has been investigated. The reference treatment was potable water and 3 magnetic water devices (with different magnetic intensities) were used for magnetizing the potable water. چکیده کامل

In this study, the feasibility of using magnetic technology to reduce the dispersion of soil has been investigated. The reference treatment was potable water and 3 magnetic water devices (with different magnetic intensities) were used for magnetizing the potable water. The results showed that the magnetic field has a significant effect in order of 5 percent on increasing of magnesium concentration in soil columns and the calcium concentration in magnetic treatment was more than the reference treatment. It seemed that improving in hydrogen bonding between water molecules and clay particles and water trapping in soil caused reduction of salt in the soil. According to the increase of calcium and magnesium bivalent Cations in the soil, it is suggested that the use of magnetic field could improve soil’s dispersion and decrease the degree of soil’s dispersion. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

968 - ارزیابی زراعی و اقتصادی کشت مخلوط گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) و نخود (.Cicer arietinium L) تحت شرایط کاربرد عناصر ریزمغذی
یاسر اسماعیلیان محمد بهزاد امیری

10.30495/jcep.2021.681003

امروزه، کشت مخلوط به عنوان راهبرد کلیدی کشاورزی پایدار در راستای افزایش بهره وری استفاده از منابع محیطی، کاهش خسارت تنش های محیطی و بهبود درآمد مزرعه مورد توجه و استقبال محققین و کشاورزان قرار گرفته است. بدین منظور، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های ک چکیده کامل

امروزه، کشت مخلوط به عنوان راهبرد کلیدی کشاورزی پایدار در راستای افزایش بهره وری استفاده از منابع محیطی، کاهش خسارت تنش های محیطی و بهبود درآمد مزرعه مورد توجه و استقبال محققین و کشاورزان قرار گرفته است. بدین منظور، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی گناباد اجرا شد که در آن، عامل اصلی شامل الگوهای کشت مخلوط 25% گلرنگ + 75% نخود، 50% گلرنگ + 50% نخود، 75% گلرنگ + 25% نخود، 100% گلرنگ + 100% نخود و کشت خالص این دو گیاه و عامل فرعی شامل تیمارهای شاهد (عدم محلول پاشی) و محلول پاشی سه در هزار آهن و روی بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین تعداد شاخه جانبی (5/10) و طبق در بوته (5/22) گلرنگ به ترتیب از تیمارهای کشت مخلوط 25% گلرنگ +75% نخود و 50% گلرنگ + 50% نخود حاصل شد و بیشترین عملکرد دانه (2070 کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص به دست آمدند. تعداد شاخه جانبی، تعداد طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه گلرنگ در نتیجه مصرف کودهای ریزمغذی افزایش داشت. ارتفاع بوته (4/26 سانتی متر) و عملکرد دانه نخود (1739 کیلوگرم در هکتار) در کشت خالص بالاترین مقدار را نشان داد در حالی که بیشترین تعداد غلاف (9/31) و تعداد دانه در بوته (2/22) از کشت مخلوط 25% گلرنگ + 75% نخود حاصل شد. عناصر ریزمغذی موجب بهبود ارتفاع بوته، تعداد غلاف، طول غلاف و تعداد دانه در بوته نخود شدند. نسبت برابری زمین بین 12/1 تا 52/1 متغیر بود. شاخص تغییرات کارآیی مصرف آب نیز در کشت مخلوط نسبت به کشت خالص بیشتر بود و بالاترین مقادیر (31/1) از تیمار 75% گلرنگ + 25% نخود به دست آمد. شاخص غالبیت نشان دهنده چیرگی گیاه گلرنگ بر نخود بود. تمامی تیمارهای کشت مخلوط به جز الگوی 100% گلرنگ + 100% نخود، افزایش واقعی عملکرد را نشان دادند. بیشترین میزان شاخص سودمندی کشت مخلوط (51/0) از تیمار 25% گلرنگ + 75% نخود حاصل شد، درحالی که شاخص های مزیت پولی (26454751) و مجموع ارزش نسبی (44/1) در کشت مخلوط 100% گلرنگ + 100% نخود بالاتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

969 - واکنش برخی از ژنوتیپ های سورگوم دانه ای به تنش کمبود آب
سعید اهری زاد صبا شهبازی سیدابوالقاسم محمدی عزیز فومن اجیرلو مجید نوروزی

به منظور ارزیابی اثر تنش کمبود آب بر تعدادی از صفات مرتبط با عملکرد در لاین های سورگوم دانه ای، آزمایشی در سال 1387- 1386 بر اساس طرح کرت های خرد شده و بر پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز چکیده کامل

به منظور ارزیابی اثر تنش کمبود آب بر تعدادی از صفات مرتبط با عملکرد در لاین های سورگوم دانه ای، آزمایشی در سال 1387- 1386 بر اساس طرح کرت های خرد شده و بر پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز واقع در اراضی کرکج اجرا گردید. سطوح مختلف آبیاری شامل 60، 120 و 180 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A به عنوان عامل اصلی و هفت لاین سورگوم دانه ای به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. به منظور تثبیت خطای نوع اول، تجزیه واریانس چند متغیره انجام شد. تجزیه واریانس داده ها نمایان گر وجود اختلاف معنی دار بین لاین های مورد مطالعه و سطوح مختلف آبیاری در اکثر صفات مورد مطالعه بود. نتایج حاصل از مقایسات میانگین در متوسط شرایط آبیاری نشان داد که لاین های KGS5 و KGS15 از نظر اکثر صفات مؤثر بر عملکرد در گروه برتر قرار دارند. تجزیه ی علیت به روش رگرسیون گام به گام در متوسط شرایط آبیاری نشان داد که طول خوشه و وزن هزار دانه اجزای مؤثر بر عملکرد دانه هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

970 - بررسی تحمل ارقام و کلون های امیدبخش سیب زمینی به کم آبی در منطقه ی اردبیل
داود حسن پناه حسن حسن آبادی

کلون های امیدبخش 10-397008، 7-397009 و 3-397009 و ارقام ساوالان، آگریا (شاهد) و کایزر (شاهد) در سه تیمار آبیاری به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل طی دو سال (1387 و 1388) بررسی شد. در کر چکیده کامل

کلون های امیدبخش 10-397008، 7-397009 و 3-397009 و ارقام ساوالان، آگریا (شاهد) و کایزر (شاهد) در سه تیمار آبیاری به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل طی دو سال (1387 و 1388) بررسی شد. در کرت اصلی سه تیمار آبیاری (آبیاری به میزان 50، 75 و 100 درصد آب مورد نیاز) و در کرت فرعی ارقام و کلون های امیدبخش اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین سطوح آبیاری و ارقام از لحاظ صفات عملکرد غده ی کل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته ی کل و قابل فروش، بین سال و اثرمتقابل سال و رقم از لحاظ صفت عملکرد غده ی کل، بین اثرمتقابل سطوح مختلف آبیاری و رقم از لحاظ کلیه ی صفات به جز وزن غده ی کل در بوته و تعداد ساقه ی اصلی اختلاف معنی داری وجود دارد. در شرایط 100 درصد آب مورد نیاز کلیه ی ارقام و کلون ها، در شرایط 75 درصد آب مورد نیاز کلون های 3-397009، 10-397008 و 7-397009 و ارقام ساوالان و کایزر و در شرایط 50 درصد آب مورد نیاز کلون های 10-397008 و 3-397009 و رقم ساوالان از عملکرد غده ی قابل فروش بیشتری برخوردار بودند. کلون 10-397008 در کلیه ی سطوح آبیاری از بیشترین تعداد و وزن غده ی قابل فروش در بوته برخوردار بود. در شـرایط تنش ملایم و شــدید، از نظـر شـاخص های حسـاسیت، تحمل و مقـاومت به تنـش کـم آبـی کلون های 3-397009، 10-397008 و رقم ساوالان نیمه متحمل تا متحمل و رقم آگریا حساس به تنش آبی انتخاب شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

971 - اثر پرایمینگ بذر با اسیـد سالیسیلیک بر پاره ای صفات فیزیولوژیک لوبیا چشم بلبلی ( Vigna unguiculata L) تحت تنش کم آبی در زمان غلاف بندی
فرید شکاری آرش پاک مهر مهدی راستگو مریم وظایفی میر جلیل قریشی نسب

به منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذور با اسید سالیسیلیک بر پاره ای صفات فیزیولوژیک لوبیا چشم بلبلی رقم پرستو، تحت تنش کم آبی، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت بلوک با سه تکرار در سال 1387 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری به عنوان عامل چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذور با اسید سالیسیلیک بر پاره ای صفات فیزیولوژیک لوبیا چشم بلبلی رقم پرستو، تحت تنش کم آبی، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت بلوک با سه تکرار در سال 1387 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری به عنوان عامل اصلی در 2 سطح (آبیاری منظم- تنش کم آبی در زمان غلاف بندی) و پرایمینگ به وسیله ی اسید سالیسیلیک، به عنوان عامل فرعی در پنج سطح (صفر،900، 1800، 2700 و3600 میکرو مولار) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات نشان داد که اثر آبیاری و اسید سالیسیلیک بر روی تمام صفات، معنی دار بود. از سوی دیگر اثر متقابل آبیاری با اسید سالیسیلیک تنها برای محتوای نسبی آب برگ، سرعت فتوسنتز، محتوای کلروفیل a، محتوای کلروفیل کل برگ و عملکرد دانه معنی دار بود. مقایسه میانگین صفات مورد بررسی نشان داد که محتوای آب نسبی، سرعت فتوسنتز، هدا یت روزنه ای، محتوای کلروفیل و عملکرد دانه در شرایط تنش کم آبی در مقایسه با شرایط آبیاری منظم کاهش، ولی میزان CO2 زیر اتاقک روزنه ای افزایش یافت. صفات مذکور در بذور پرایم شده با اسید سالیسیلیک جز میزان CO2 زیر اتاقک روزنه ای در مقایسه با بذور پرایم نشده افزایش یافت. بذور پرایم شده با دز2700 میکرومولار اسید سالیسیلیک محتوای آب نسبی بیشتری به خود اختصاص دادند که این امر محافظت علیه تنش خشکی را بهبود بخشید و با افزایش محتوای کلروفیل و هدایت روزنه ای، سرعت فتوسنتز گیاهان حاصله افزایش یافت. بنابراین بذور پرایم شده با دز 2700 میکرومولار اسید سالیسیلیک، بیشترین عملکرد دانه (معادل 4424 و 2475کیلوگرم در هکتار به ترتیب در تیمار آبیاری منظم و تنش کم آبی) را داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

972 - اثر محلول پاشی متانول بر عملکرد و تعدادی از صفات فیزیولوژیک لوبیا
مجتبی میرآخوری فرزاد پاک نژاد یاسر ریحانی پریسا ناظری فرهود یگانه پور نعیم جمشیدی مهدی غفاری

به منظور بررسی اثر متانول بر محتوای نسبی آب سلول و محتوای کلروفیل برگ لوبیا، آزمایشی با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1388 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. در این آزمایش از یک تیمار شاهد M0 (بدون مصرف متانول) و از تیما چکیده کامل

به منظور بررسی اثر متانول بر محتوای نسبی آب سلول و محتوای کلروفیل برگ لوبیا، آزمایشی با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1388 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. در این آزمایش از یک تیمار شاهد M0 (بدون مصرف متانول) و از تیمارهای M1، M2، M3، M4،M5 ،M6 ، M7 به ترتیب با محلول های 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درصد حجمی متانول استفاده شـد. سه بار محلول پاشی در طی فصل رشد با فواصل 12 روز یک بار بر روی قسمت های هوایی بوته های لوبیا انجام شد. صفاتی نظیر عملکرد دانه، درصد پروتئین، تجمع ماده خشک، محتوای نسبی آب سلول و محتوای کلروفیل برگ لوبیا اندازه‌گیری شـدند. اندازه گیــری صفات ذکر شـده قبل و بعد از محلول پاشی ها صورت گرفت. نتایج نشان داد که بین اثر محلول های مختلف بر محتوای کلروفیل برگ (Chl) و محتوای آب نسبی سلول (RWC) مرحله دوم و سوم در سطح احتمال 1 درصد و بر عملکرد دانه (GY) تفاوت معنی داری در سطح احتمال 5 درصد وجود دارد. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که تجمع ماده خشک تحت تاثیر تیمارهای متانول مصرفی قرار گرفته است. مقایسه میانگین ها نشان دادند که با افزایش سطح محلول پاشی متانول، مقدار کلروفیل (Chl) و محتوای نسبی آب سلول (RWC)، افزایش یافت .اثر سطوحM5 ،M4 ،M3 متانول بر صفات مورد ارزیابی بیشتر از سایر تیمارها بودند و در نهایت محلول پاشی متانول باعث افزایش عملکرد، محتوای کلروفیل برگ، محتوای آب نسبی سلول و سطح برگ گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

973 - اثر شور و غرقاب شدن خاک بر غلظت برخی عناصر پرمصرف و سدیم در ریشه ذرت
نصرت اله نجفی

شوری و غرقاب از تنش های غیرزیستی کاهش دهنده عملکرد گیاهان می باشند. در این پژوهش، اثر شوری و غرقاب شدن خاک بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه ذرت (Zea mays L) رقم سینگل کراس 704 در شرایط گلخانه ای مطالعه گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و د چکیده کامل

شوری و غرقاب از تنش های غیرزیستی کاهش دهنده عملکرد گیاهان می باشند. در این پژوهش، اثر شوری و غرقاب شدن خاک بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه ذرت (Zea mays L) رقم سینگل کراس 704 در شرایط گلخانه ای مطالعه گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با فاکتورهای مدت غرقاب در پنج سطح (0، 2، 4، 8 و 20 روز) و شوری عصاره اشباع خاک در چهار سطح (0.11، 2، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر) و در سه تکرار انجام شد. برای بستر رشد گیاه از یک خاک شن لومی و برای ایجاد سطوح شوری در آن از نمک کلرید سدیم استفاده شد. فاکتورهای شوری و غرقاب به طور هم زمان و از مرحله پنج برگی گیاه به بعد اعمال گردید. گیاهان 60 روز پس از کاشت، برداشت شده و غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم ریشه آنها به‌روش خشک سوزانی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری کلرید سدیم در خاک، غلظت پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه به طور معنی داری کاهش ولی غلظت سدیم، کلسیم و منیزیم ریشه به طور معنی داری افزایش یافتند. غلظت منیزیم و سدیم ریشه در شرایط غرقاب به طور معنی داری کمتر از شرایط غیرغرقاب بود ولی غلظت پتاسیم و کلسیم ریشه در شرایط غرقاب به طور معنی داری بیش‌تر از شرایط غیرغرقاب به دست آمد. با این حال، اثر مدت غرقاب بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم ریشه ذرت به سطح شوری خاک بستگی داشت. نتایج نشان داد که حتی دوره های کوتاه غرقاب شدن خاک بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه ذرت در شرایط شور و غیرشور اثرهای طولانی مدت داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

974 - اثر هدایت الکتریکی و نسبت جذبی سدیم آب آبیاری بر شاخصهای فیزیولوژیکی و عملکرد دو رقم کلزا (Brassica napus L.)
فرزاد جلیلی

10.30495/jcep.2019.664835

اثر هدایت الکتریکی (EC) و نسبت جذبی سدیم (SAR) بر شاخص‌های فیزیولوژیکی و عملکرد دو رقم کلزا، طی پژوهشی به صورت گلدانی بررسی شد. عامل EC در سه سطح 35/0 (به عنوان شاهد)، 6 و 12 دسی زیمنس بر متر و عامل SAR در چهار سطح صفر، 6 ،12 و 18، که از منابع نمکی NaCl و CaCl2 تهیه شد چکیده کامل

اثر هدایت الکتریکی (EC) و نسبت جذبی سدیم (SAR) بر شاخص‌های فیزیولوژیکی و عملکرد دو رقم کلزا، طی پژوهشی به صورت گلدانی بررسی شد. عامل EC در سه سطح 35/0 (به عنوان شاهد)، 6 و 12 دسی زیمنس بر متر و عامل SAR در چهار سطح صفر، 6 ،12 و 18، که از منابع نمکی NaCl و CaCl2 تهیه شد و عامل سوم شامل دو رقم طلایه و اوکاپی بود. در این آزمایش صفات محتوای آب نسبی، قندهای محلول، پتانسیل آب برگ، میزان یون‌های سدیم، پتاسیم و کلسیم در ماده خشک، زیست توده و عملکرد دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر متقابل رقم و EC بر میزان تجمع سدیم، زیست‌توده و عملکرد دانه معنی‌دار بود. میزان کاهش عملکرد دانه با افزایش در مقدار EC در رقم اوکاپی کمتر بود، به‌طوری‌که در EC برابر 12 دسی‌زیمنس‌بر متر برای ارقام طلایه و اوکاپی به ترتیب 99/2 و 13/3 گرم به دست آمد. درخصوص سدیم، در هر دو رقم با افزایش EC، تجمع سدیم در ماده خشک افزایش یافت، با این حال، این تجمع در رقم اوکاپی بیش از رقم طلایه بود و این افزایش در 12EC= دسی‌زیمنس‌بر متر در رقم طلایه 44/4 درصد و در رقم اوکاپی 64/4 درصد برآورد شدند. اثر متقابل EC و SAR نیز نشان داد که با افزایش در سطوح فاکتورها، پتانسیل آب برگ، زیست‌توده و عملکرد دانه کاسته شدند، اما میزان قندهای محلول و سدیم افزایش یافتند. در خصوص عملکرد دانه، با افزایش SAR از تیمار EC1SAR1 به EC1SAR4 میزان کاهش 7 درصد بود، در حالی‌که از تیمار EC2SAR1به EC2SAR4 به 7/13 درصد و از تیمار EC3SAR1 به EC3SAR4 میزان کاهش به 25 درصد رسید. هرچند EC و SAR اثرات منفی بر شاخص‌های فیزیولوژیکی کلزا داشتند اما این اثرات به نوع رقم بستگی داشت، چنانکه رقم اوکاپی در شاخص‌های فیزیولوژیک نسبت به طلایه برتری داشت. همچنین، با افزایش سهم کلسیم در منبع ایجاد هدایت الکتریکی، از اثرات سوء شوری کاسته شد. بنابراین، در آب‌های بسیار شور بالا بودن میزان یون کلسیم نسبت به سدیم، برای استفاده در امر آبیاری بهتر خواهد بود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

975 - واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان به شرایط کم آبی
ندا ظفر نادری سعید اهری‌زاد مهرداد یارنیا سیدابوالقاسم محمدی

به‌منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کم آبی، آزمایشی با هشت لاین اینبرد نوترکیب به‌همراه دو والد (روشن و سوپرهد) به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس چکیده کامل

به‌منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کم آبی، آزمایشی با هشت لاین اینبرد نوترکیب به‌همراه دو والد (روشن و سوپرهد) به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، بیانگر تفاوت معنی‌دار بین لاین‌های مورد مطالعه از نظر کلیه ی صفات مورد مطالعه در سطح احتمال 1% بود. بین سطوح مختلف آبیاری تفاوت معنی‌دار برای عملکرد دانه و وزن هزار دانه مشاهده شد. اثر متقابل تنش × لاین از نظر شاخص برداشت و تعداد پنجه ی بارور و نابارور در سطح احتمال 5% معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه به رقم روشن تعلّق داشت. در تجزیه به عامل‌ها، سه عامل اول 86.95 درصد تغییرات کل را تبیین کردند و فاکتور‌های اول و دوم تحت عنوان فاکتور‌های رشد و عملکرد دانه نام‌گذاری شدند. تجزیه ی خوشه‌ای بر اساس کلیه ی صفات به روش WARD، لاین‌ها را به دو گروه منتسب کرد و این گروه‌بندی توسط تجزیه تابع تشخیص تأیید گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

976 - اثر آبیاری با پساب کارخانه خمیرمایه بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی و عملکرد باقلا ( Vicia faba)
لیلی گلچین سعید زهتاب سلماسی جلیل شفق کلوانق

به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه (تولید کننده انواع خمیر مایه) بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد باقلا (Vicia faba)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محل مزارع کارخانه ایران مایه در بهار 1391 اجرا‌ گردید. چکیده کامل

به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه (تولید کننده انواع خمیر مایه) بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد باقلا (Vicia faba)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محل مزارع کارخانه ایران مایه در بهار 1391 اجرا‌ گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل دفعات آبیاری در 3 سطح (I1= یک بار آبیاری با پساب با درصد تعیین شده، I2 = دو بار آبیاری با پساب با درصد تعین شده، I3=آبیاری در کل دوره رشد با پساب با درصد تعیین شده) و غلظت پساب در 6 سطح (A= شاهد، آبیاری با آب معمولی، P15 = 15% پساب + 85% آب آبیاری، P30= 30% پساب + 70 % آب آبیاری، P45= 45 % پساب + 55% آب آبیاری، P60 = 60% پساب + 40% آب آبیاری و P =پساب خالص) بودند. بر اساس نتایج به دست آمده اثر دفعات آبیاری بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه معنی دار بود. اثر درصد پساب بر وزن هزار دانه معنی دار شد. اثر متقابل دفعات آبیاری و درصد پساب برای وزن خشگ برگ معنی دار شد. ارزیابی تیمارهای مختلف نشان داد که اثر پساب تا غلظت 45 درصد باعث افزایش در صفات مورد مطالعه شد. به نظر می رسد آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه به صورت کنترل شده، با نسبت های معین و در دفعات کم می تواند در بهبود عملکرد توده محلی باقلای قراملک تبریز در منطقه مورد مطالعه مؤثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

977 - اثر کم آبیاری و کود دامی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica) در جیرفت
پرویز رهبریان غلامرضا افشارمنش

در این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه چکیده کامل

در این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مرحله ی اجرا رسید که در آن عامل عمودی خشکی (کم آبیاری) شامل سه سطح: آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 75 درصد FC رسید (تنش ملایم)، آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 50 درصد FC رسید (تنش متوسط) و آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 25 درصد FC رسید (تنش شدید) و کود دامی به عنوان فاکتور افقی در 5 سطح شامل (0، 10، 20، 30 و 40) تن در هکتار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اثر تنش خشکی یا کم آبیاری بر روی کلیه صفات به جز طول میانگره و تعداد ساقه در سطح آماری 5% معنی دار بود. اثر کود دامی هم بر روی کلیه صفات مورفولوژیکی به جز طول میانگره در سطح آماری 5% و 1% معنی دار بودند. با افزایش تنش خشکی وزن تر پیکر رویشی، وزن خشک پیکر رویشی، تعداد ساقه، ارتفاع، وزن خشک برگ و ساقه کاهش پیدا کرد. با افزایش تنش کم آبی، عملکرد پیکر رویشی کاهش پیدا کرد. بالاترین عملکرد پیکر رویشی 4956 کیلوگرم در هکتار از تیمار تنش ملایم با مصرف 40 تن کود دامی به دست آمد. وزن خشک پیکر رویشی بیشترین همبستگی را با وزن تر پیکر رویشی (0.996=r)، تعداد ساقه در گیاه (0.849=r)، ارتفاع گیاه (0.684=r)، وزن خشک ساقه (0.969=r) و وزن خشک برگ (0.974=r) داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

978 - اثر پلیمر سوپرجاذب و بافت خاک بر واکنش های فیزیولوژیک ذرت (Zea mays L) تحت تنش کم‌آبی
علیرضا معینی علی نشاط نجمه یزدانپناه امین پسندی پور

10.30495/JCEP.2022.1933322.1811

نقش پلیمر سوپرجاذب در کاهش اثر تنش کم آبی در خاک های شنی و لومی رسی، اثر پنج سطح پلیمر سوپر جاذب (صفر، 0.1، 0.2، 0.4 و 0.8 گرم در کیلوگرم خاک)، سه تیمار آبیاری (محتوای رطوبت نسبی خاک شامل 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی خاک) و دو نوع بافت خاک (شنی و لومی رسی) بر روی تولید چکیده کامل

نقش پلیمر سوپرجاذب در کاهش اثر تنش کم آبی در خاک های شنی و لومی رسی، اثر پنج سطح پلیمر سوپر جاذب (صفر، 0.1، 0.2، 0.4 و 0.8 گرم در کیلوگرم خاک)، سه تیمار آبیاری (محتوای رطوبت نسبی خاک شامل 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی خاک) و دو نوع بافت خاک (شنی و لومی رسی) بر روی تولید زیست توده، رنگدانه های فتوسنتزی، میزان تبادل گاز برگ، محتوای نسبی آب برگ، نشت الکترولیت، مقدار پرولین، فعالیت کاتالاز، فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش کم آبی باعث کاهش قابل توجه میزان فتوسنتز خالص، هدایت روزنه ای برگ، کلروفیلa+b ، محتوای نسبی آب برگ، ارتفاع بوته و تولید ماده خشک ذرت شد. فعالیت آنزیم های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز، نشت الکترولیت و مقدار پرولین با افزایش سطح تنش کم آبی به طور قابل توجهی افزایش یافت. استفاده از پلیمر سوپرجاذب تحت تنش کم آبی 40 درصد موجب افزایش فتوسنتز خالص (32.3 درصد)، هدایت روزنه ای (38 درصد)، کلروفیلa+b (23.9 درصد)، محتوای نسبی آب برگ (11.9 درصد) و تولید ماده خشک (24 درصد) و کاهش نشت الکترولیت (10.8 درصد)، مقدار پرولین (66.9 درصد)، فعالیت کاتالاز (42.7 درصد)، فعالیت سوپراکسید دیسموتاز (33.2 درصد) و آسکوربات پراکسیداز (34.3 درصد) در مقایسه با عدم کاربرد آن گردید. در مجموع می توان گفت که کاربرد پلیمر سوپر جاذب به میزان 0.8 گرم در کیلوگرم خاک از طریق افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک باعث بهبود رشد و نمو گیاه ذرت در شرایط تنش کم آبی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

979 - اثر سولفات‌روی و اسیدآسکوربیک بر برخی صفات مورفو-فیزیولوژیک سرخارگل (Echinacea purpurea) در شرایط تنش کم‌آبی
فرهاد فرح وش بهرام میرشکاری مریم فرزانیان امیرهوشنگ حسین زاده مقبلی

به منظور ارزیابی اثر سولفات‌روی و اسید‌آسکوربیک بر برخی صفات مورفو-فیزیولوژیک‌ گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) در پاسخ به تنش کم‌آبی آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در طی سال 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دا چکیده کامل

به منظور ارزیابی اثر سولفات‌روی و اسید‌آسکوربیک بر برخی صفات مورفو-فیزیولوژیک‌ گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) در پاسخ به تنش کم‌آبی آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در طی سال 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل تنش کم آبی به‌عنوان فاکتور اصلی در 3 سطح (a1: آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر ،a2: آبیاری پس از 120 میلی متر تبخیر و a3: آبیاری پس از 170 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A) و ترکیب تیماری شامل سولفات روی در دو سطح (b1: عدم مصرف و b2: محلول پاشی سولفات روی با غلظت 5 در هزار) و محلول‌پاشی اسیدآسکوربیک‌ در 4 سطح (c1: عدم مصرف، c2: 50، c3: 100و c4:150 میلی‌گرم بر لیتر) به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان دادند که اعمال تنش کم آبی در سرخارگل منجر به ایجاد اختلاف معنی‌دار در صفات قطر ساقه، تعداد شاخه گل‌دهنده، تراکم روزنه، غلظت روی بخش هوایی، عملکرد تر بوته، محتوای رطوبت نسبی برگ (RWC)، شاخص سطح برگ (LAI)، غلظت پرولین، سرعت رشد محصول ((CGR، سرعت رشد نسبی ((RGR و سرعت جذب خالص (NAR) گردید. مقایسه میانگین‌ها برای اثر تنش خشکی نشان داد که بیشترین شاخص سطح برگ مربوط به تیمار آبیاری کامل با 2.85 بود. مقایسه میانگین‌ها برای ترکیب تیماری تنش خشکی و محلول‌پاشی سولفات روی نشان داد که بیشترین غلظت پرولین مربوط به تیمار محلول‌پاشی سولفات روی در شرایط آبیاری پس از تبخیر 170 میلی‌متر از تشتک تبخیر با 10.16 میلی‌گرم بر گرم وزن تر ،کمترین غلظت پرولین مربوط به تیمار عدم محلول‌پاشی سولفات‌روی در شرایط آبیاری کامل با 0.08 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برآورد شدند. بیشترین سرعت رشد محصول به میزان 6.77 گرم بر متر مربع در روز به تیمار شاهد و کمترین مقدار آن برابر 4.16 گرم بر متر مربع در روز مربوط به تیمار تنش 170 میلی‌متر مربوط بودند. بیشترین سرعت رشد به میزان 0.19 گرم بر متر مربع در روز به تیمار شاهد و کمترین مقدار آن برابر 0.14 گرم بر متر مربع در روز به تیمار تنش 170 میلی‌متر مربوط بودند. بیشترین سرعت جذب خالص به میزان 2.64 گرم بر متر مربع در روز به تیمار شاهد و کمترین مقدار آن برابر 1.19 گرم بر متر مربع در روز به تیمار تنش 170 میلی‌متر اختصاص داشت. با توجه به نتایج این تحقیق کاربرد اسیدآسکوربیک‌ به عنوان یک آنتی اکسیدان، می‌تواند اثرات مضر تنش کم‌آبی در برخی صفات مورد مطالعه از جملهNAR، CGR،RGR و RWC را در سرخارگل کاهش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

980 - اثر رژیم های مختلف آبیاری و کود دامی بر میزان عناصر، درصد اسانس و ترکیبات شیمیایی آن در زیره‌سبز
احمد احمدیان احمد قنبری محمد گلوی براتعلی سیاه سر الیاس آرزمجو

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و مصرف کود دامی بر میزان عناصر غذایی، اسانس و اجزای شیمیایی آن در دانه گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک از توابع شهرستان زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: چکیده کامل

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و مصرف کود دامی بر میزان عناصر غذایی، اسانس و اجزای شیمیایی آن در دانه گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک از توابع شهرستان زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: دفعات آبیاری در سه سطح(2، 3 و 4 بار آبیاری در مراحل همزمان با کاشت، پس از استقرار کامل، مرحله ی آغاز گلدهی و مرحله ی شروع پر شدن دانه) و کود دامی در دو سطح (عدم مصرف و مصرف 20 تن در هکتار کود دامی) بود. شاخص های شیمیایی اسانس با دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) انداز ه گیری شد. نتایج نشان داد که دفعات آبیاری بر میزان عناصر سدیم، کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر و پتاسیم به طور بسیار معنی‌داری مؤثر بود؛ در حالی که بر میزان منگنز، روی و مس تأثیر معنی‌داری نداشت. بیشترین مقدار عناصر سدیم، کلسیم و منیزیم و کمترین میزان پتاسیم، فسفر و عناصر کم‌مصرف در تیمار دو بار آبیاری بدون مصرف کود دامی مشاهده شد. مصرف کود دامی تأثیر معنی‌داری بر میزان عناصر مورد مطالعه به جز سدیم نداشت. برهمکنش کود دامی و دفعات آبیاری به طور معنی‌داری بر درصد اسانس و میزان شاخص های شیمیایی آن موثر بودند. بیشترین میزان کومین‌آلدهید و پاراسیمن و کمترین میزان بتاپینن، گاماترپینن و آلفاپینن در تیمار سه ‌بار آبیاری با‌ مصرف کود دامی به دست آمد. نتایج آزمایش حاکی از وجود یک رابطه ی مکمّلی بین ترکیبات اصلی اسانس زیره سبز تحت شرایط تنش رطوبت و عناصر غذایی خاک می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

981 - اثر هیومیک اسید بر فعالیت آنزیم‎‌‎های آنتی اکسیدانت و عملکرد کرچک ‏‏(‏Ricinus commonis L.‎‏) در شرایط کمبود آب ‏
محمدرضا دادنیا &rlm;

تاثیر هیومیک اسید بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در کرچک با اجرای آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج بررسی شد. فاکتورهای آزمایش شامل تیمارهای آبیاری با 3 سطح شامل آبیار چکیده کامل

تاثیر هیومیک اسید بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در کرچک با اجرای آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج بررسی شد. فاکتورهای آزمایش شامل تیمارهای آبیاری با 3 سطح شامل آبیاری در 80 درصد ظرفیت زراعی (S1) (نرمال)، آبیاری در 65 درصد ظرفیت زراعی (S2) (تنش ملایم) و آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی (S3) (تنش شدید) در کرت اصلی و هیومیک اسید در 4 سطح (عدم محلول پاشی، 1، 2 و 3 بار محلول پاشی) در کرت فرعی در نظر گرفته شدند. در این بررسی عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد کپسول در بوته و آنزیم های آنتی اکسیدانت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر محلول پاشی هیومیک اسید بر وزن صد دانه و میزان آنزیم های آنتی اکسیدانت در سطح 1% معنی دار بوده و مقایسه میانگین ها حاکی از این بود که محلول پاشی هیومیک اسید می تواند اثر کمبود آب را تا حدودی جبران کند به طوری که میزان سوپر اکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز در شرایط سه بار محلول پاشی به ترتیب در S2، 8/38، 75/34 و 88/37 و در S3، 63/26، 15/41 و 14/43 درصد نسبت به عدم محلول پاشی با هیومیک اسید افزایش یافتند. در مجموع، می توان گفت هیومیک اسید به دلیل اثرات مختلف فیزیولوژیکی علاوه بر افزایش عملکرد کرچک، می تواند در جهت کاهش اثرات تنش کمبود آب نقش مؤثری ایفا نماید، به طوری که افزایش میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت تحت تاثیر این ترکیب می تواند یک راهکار در مناطق خشک به حساب آمده و کاهش عملکرد را تا حدودی جبران کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

982 - ارزیابی 20 ژنوتیپ جو در شرایط خشکی انتهای فصل
حمید تجلی سیدغلامرضا موسوی رضا برادران محمدحسین صابری الیاس آرزمجو

به منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپ های امیدبخش جو به تنش خشکی انتهای فصل، تعداد 20 ژنوتیپ جو در دو محیط تنش دار و بدون تنش، طی یک آزمایش مزرعه ای در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 87 چکیده کامل

به منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپ های امیدبخش جو به تنش خشکی انتهای فصل، تعداد 20 ژنوتیپ جو در دو محیط تنش دار و بدون تنش، طی یک آزمایش مزرعه ای در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 87-86 مورد مقایسه قرار گرفتند. عوامل آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح شامل شاهد (آبیاری کامل) و قطع آبیاری در مرحله 50 درصد ظهور سنبله، و 20 ژنوتیپ امیدبخش جو بودند. قطع آبیاری باعث کاهش عملکرد دانه به میزان 14.64 درصد و عملکرد بیولوژیک به میزان 8.12 درصد در مقایسه با تیمار آبیاری کامل گردید. صفات طول پدانکل، ارتفاع بوته و مساحت برگ پرچم به ترتیب به میزان 12.4، 7.65 و 24 درصد نسبت به آبیاری کامل کاهش پیدا کرد. همچنین، تنش خشکی منجر به افزایش شاخص کلروفیل، تراوایی غشای سلول و کاهش محتوی نسبی آب برگ پرچم گردید. بین ژنوتیپ های مورد بررسی تفاوت معنی داری از لحاظ عملکرد بیولوژیک مشاهده نشد ولی ژنوتیپ 18 از لحاظ عملکرد دانه، بیشترین (5997.2 کیلوگرم در هکتار) و ژنوتیپ 16 کمترین عملکرد دانه (3420.8 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص دادند. ژنوتیپ های 5 و 13 دارای بیشترین میزان کلروفیل و ژنوتیپ 8 نیز بیشترین مقدار محتوای نسبی آب برگ (80.7 درصد) را داشتند. بر اساس نتایج این آزمایش، ژنوتیپ های 18 و 20 در هر دو شرایط آبیاری و تنش خشکی عملکرد مطلوبی داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

983 - رابطه بین عملکرد و اجزای عملکرد دانه در هیبریدهای ذرت تحت شرایط مختلف آبیاری
جمیله سیدزوار مجید نوروزی سعید اهری زاد علی بنده حق

به منظور بررسی ارتباط برخی صفات زراعی با عملکرد دانه 14 هیبرید ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1389 به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز (خلعت پوشان) اجرا شد. در این آزمایش برخی صفات مورفولوژیک، چکیده کامل

به منظور بررسی ارتباط برخی صفات زراعی با عملکرد دانه 14 هیبرید ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1389 به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز (خلعت پوشان) اجرا شد. در این آزمایش برخی صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد، در سه شرایط آبیاری مختلف (عادی، تنش ملایم و تنش شدید کمبود آب) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در کلیه صفات مورد مطالعه، به جز قطر بلال، اختلاف معنی دار بین سطوح تنش کمبود آب و هیبریدهای مورد مطالعه مشاهده شد. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام در متوسط شرایط تنش نشان داد که صفات تعداد ردیف در بلال، وزن 300 دانه، تعداد دانه در ردیف و تعداد برگ در بوته، در مجموع 83 درصد تغییرات عملکرد دانه را تبیین نمودند. بر اساس تجزیه علیت، بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد دانه مربوط به صفت تعداد دانه در بلال بود. تجزیه به مؤلفه های اصلی نشان داد که مؤلفه اول دارای ضرایب بزرگ برای صفات وزن 300 دانه، ارتفاع بوته، طول بلال، مساحت برگ پرچم، قطر بلال و قطر چوب بلال و مؤلفه دوم نیز دارای ضرایب بزرگ بر صفات وزن خشک بوته، تعداد دانه در ردیف، تعداد برگ در بوته، تعداد ردیف در بلال و عملکرد دانه بودند. دو مؤلفه اول که 78 درصد تغییرات را توجیه می کردند به عنوان مهم ترین مؤلفه ها برآورد شد که مؤلفه اول به عنـوان عامل رشـدی-مورفولوژیکی و مؤلفه دوم به عنوان عامل عملکرد نام گزاری شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

984 - اثر سایه اندازی بر برخی صفات مهم فیزیولوژیک در عدس
فرشته دارابی علی حاتمی محمدجواد زارع رحیم ناصری

نور از عوامل محدود کننده رشد گیاهان زراعی در سیستم های کشت مخلوط وزراعت-جنگل محسوب می‌شود، به همین دلیل آزمایشی جهت تعیین تاثیر شدت های نوری مختلف در دو رقم عدس انجام گرفت. آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 92-1391 به صورت فاکتوریل در چکیده کامل

نور از عوامل محدود کننده رشد گیاهان زراعی در سیستم های کشت مخلوط وزراعت-جنگل محسوب می‌شود، به همین دلیل آزمایشی جهت تعیین تاثیر شدت های نوری مختلف در دو رقم عدس انجام گرفت. آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 92-1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل سایه اندازی در پنج سطح بدون سایه (شاهد)، 25، 50، 75 و 100 درصد سایه و ارقام عدس (Lens culinaris Medic) شامل زیبا و ILL4400 بود. در این پژوهش صفـات فیـزیولوژیک تحت برهمکنش سایه اندازی × رقم اختلاف معنی داری از خود نشان دادند. با افزایش میزان سایه اندازی، رقم زیبا دارای بیشترین میزان کلروفیل a و b بود. میزان کارتنویید، محتوای آب نسبی و شاخص سطح برگ با افزایش سایه اندازی روندی صعودی داشتند. بیشترین میزان کارتنویید و محتوای آب نسبی در تیمار 100 درصد سایه اندازی و رقم ILL4400 و کمترین میزان کارتنویید در تیمار عدم تنش (نور کامل) و رقم زیبا مشاهده گردید. بیشترین میزان وزن مخصوص برگ در این پژوهش در تیمار شاهد (نور کامل) و رقم زیبا مشاهده شد و با افزایش سایه اندازی از وزن مخصوص برگ کاسته شد. با افزایش سایه اندازی از عملکرد دانه کاسته شد، بیشترین عملکرد دانه (2532 کیلوگرم در هکتار) در تیمار شاهد (نور کامل) و رقم زیبا و کمترین عملکرد دانه (1137 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 100 درصد سایه اندازی و رقم ILL4400 مشاهده گردید. بنابراین، نتـایج نشان داد که رقم زیبا در سطوح بالاتر سـایه از شـاخص سطح برگ، میزان نسبی آب برگ و میزان کلروفیل a بیشتری برخوردار بود، پس در شرایط کشت مخلوط و آگروفارستری که نور یک عامل محدودکننده می باشد، کشت عدس رقم زیبا می تواند موفقیت آمیز باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

985 - ‏ ارزیابی هدایت الکتریکی، کلروفیل و عملکرد گندم تحت تنش کم آبی با کاربرد ‏زئولیت
محمد میرزاخانی

اثر تنش آبی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت بر برخی صفات گندم با اجرای آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک ‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی گردید. تنش آبی در چهار سطح شامل آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری به میزا چکیده کامل

اثر تنش آبی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت بر برخی صفات گندم با اجرای آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک ‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی گردید. تنش آبی در چهار سطح شامل آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری به میزان 85 درصد، آبیاری به میزان70 درصد، آبیاری به میزان 55 درصد نیاز آبی و مقادیر زئولیت در چهار سطح شامل عدم مصرف زئولیت (شاهد)، مصرف زئولیت به مقدار سه تن، شش تن و نه تن در هکتار در نظر گرفته شدند. در این بررسی، صفاتی نظیر طول پدانکل و ریشک، تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد دانه، هدایت الکتریکی در دماهای 50 و 60 درجه سلسیوس اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمار تنش آبی و سطوح مصرف زئولیت بر صفات تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد دانه، هدایت الکتریکی معنی دار بودند. مقایسه میانگین ها نشان داد که اثرات متقابل کمترین مقدار هدایت الکتریکی ناشی از تخریب غشای سلولی توسط تیمار آب50 و 60 درجه سلسیوس با میانگین 447 و 476 میکروزیمنس بر سانتی متر مربوط به تیمار تنش آبیاری شاهد + مصرف 9 تن در هکتار زئولیت بود. همچنین، در بین سطوح مختلف مصرف زئولیت، میانگین کاهش عملکرد دانه ناشی از تیمار عدم مصرف زئولیت، معادل 79/16 درصد نسبت به تیمار مصرف نه تن در هکتار زئولیت بود. به طوری که، مصرف نه تن در هکتار زئولیت با میانگین 4901 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

986 - عوامل مؤثر بر مشارکت بهره برداران در طرح های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس
محسن موسائی ایرج ملک محمدی سیدجمال فرج الله حسینی سید مهدی میردامادی

هدف از این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر مشارکت بهره‌برداران در طرح‌های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس می‌باشد. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق علی- ارتباطی است. جامعه ی آماری تحقیق، کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزد چکیده کامل

هدف از این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر مشارکت بهره‌برداران در طرح‌های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس می‌باشد. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق علی- ارتباطی است. جامعه ی آماری تحقیق، کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس می باشند. برای گردآوری داده ها از روش تمام شماری استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود. برای حصول اطمینان از اعتبار پرسش نامه از پانل متخصصان و برای محاسبه ی روایی آن از روش آلفای کرنباخ استفاده شده و مقدار آن 0.87 به دست آمد. برای داده پردازی علاوه بر آمار توصیفی (میانگین، میانه، واریانس و انحراف استاندارد) و ضریب همبستگی، ازآماره های استنباطی نظیر رگرسیون چندگانه و تکنیک تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج رگرسیون چندگانه به شیوه ی Enter نشان دهنده ی آن است که متغیرهای: توجه به نیازهای اقتصادی بهره برداران در طراحی طرح های آبخیزداری، میزان دخالت بهره برداران درتعیین نوع طرح ها، توجه به دانش بومی بهره برداران توسط مجریان طرح های آبخیـزداری، میزان مشارکت بهر ه برداران در برنامه های ترویج آبخیزداری، میزان آشنایی بهره برداران با طرح های آبخیزداری، قابلیت مروجین در برقراری ارتباط دارای نقش مؤثری در مشارکت بهره برداران در طرح های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان منابع طبیعی و آبخیزداری دارند. همچنین، نتایج تکنیک تحلیل مسیر نشان می دهد که میزان دخالت بهره برداران در تعیین نوع طرح ها دارای بیشترین اثر مستقیم و غیرمستقیم (0.552) بر متغیر وابسته ی تحقیق و متغیر قابلیت مروجین در برقراری ارتباط دارای کمترین اثر مستقیم و غیرمستقیم (0.311) بر متغیر وابسته تحقیق (مشارکت در طرح های آبخیزداری) می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

987 - اثر رژیم‌های قطع آبیاری بر ارقام سیب‌زمینی (.Solanum tuberosum L) در شرایط اقلیمی اردبیل
آتوسا شفارودی مهناز شریفی عبدالقیوم قلی‌پوری برومند صلاحی محمدباقر عالی‌زاده

10.30495/jcep.2021.681010

انتخاب رقم های متحمل به تنش آبی، در مناطقی با کمبود بارندگی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این راستا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با سه تکرار، 5 رقم سیب زمینی و سه رژیم آبیاری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال 95-1394 در مرکز تحقیقات کشاورزی اردبیل اجرا ش چکیده کامل

انتخاب رقم های متحمل به تنش آبی، در مناطقی با کمبود بارندگی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این راستا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با سه تکرار، 5 رقم سیب زمینی و سه رژیم آبیاری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال 95-1394 در مرکز تحقیقات کشاورزی اردبیل اجرا شد. عوامل آزمایش شامل سه رژیم آبیاری: آبیاری کامل (با تأمین 100 درصد نیاز آبی) به عنوان شاهد و قطع آبیاری 15 و 30 روزه که در کرت های اصلی و پنج رقم سیب زمینی شامل: ارقام آگریا، کایزر و ساوالان و کلون های 1-397081 و 10-397082 که در کرت های فرعی قرار داده شدند. در این آزمایش رقم ساوالان و کلون های 10-397082 و 1-397081 از لحاظ عملکرد غده، ماده خشک غده، کارآیی مصرف آب و عملکرد غده قابل فروش بالا در مقایسه با کایزر و آگریا از برتری نسبی برخوردار بودند. همچنین، در هر دو سال آزمایش، روند تغییرات این ارقام برای صفات مورد مطالعه، در تیمار 15 روز قطع آبیاری، مشابه بود و با تیمار شاهد تفاوت معنی داری نداشت. در نتیجه می توان از روش 15 روز قطع آبیاری که سبب صرفه جویی در مقدار آب مصرفی می گردد، برای منطقه اردبیل استفاده کرد. یافته ها می تواند در مورد چگونگی استفاده صحیح از کم آبیاری برای تعادل بین عملکرد سیب زمینی، حفظ آب و کیفیت محصول مفید باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

988 - بررسی واکنش عملکرد ذرت دانه ای (SC 704) به تاریخ کاشت مناسب و کم آبیاری با روش آماری چند متغیره
بابک میرشکارنژاد فرزاد پاک نژاد محمد نبی ایلکایی

10.30495/JCEP.2022.1880528.1614

اقلیم خشک و نیمه خشک در اغلب نواحی ایران، اهمیت استفاده از روش های مدیریت زراعی را دوچندان کرده است. بر این اساس، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 1395 و 1396 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران اجرا شد. تی چکیده کامل

اقلیم خشک و نیمه خشک در اغلب نواحی ایران، اهمیت استفاده از روش های مدیریت زراعی را دوچندان کرده است. بر این اساس، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 1395 و 1396 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت، (1 اردیبهشت، 21 اردیبهشت و 10 خرداد) و چهار رژیم آبیاری شامل I100: 100%ETc،I80: 80%ETc ،I60: 60%ETc و I40: 40%ETc مبتنی بر نیاز آبی گیاه ذرت طراحی شدند. بالاترین بهره وری اقتصادی مصرف آب به میزان 1/19 و 1/01 کیلوگرم بر متر مکعب به ترتیب در سال اول و دوم با تاریخ کاشت اول حاصل شد. تجزیه علیت نشان داد که متغیرهایی نظیر وزن بلال با تأثیر مثبت و مستقیم (1/27) و بهره وری بیولوژیکی مصرف آب با تأثیر مستقیم (0/937) از عوامل اصلی تأثیرگذار بر عملکرد دانه بودند. بر اساس آزمون تجزیه به مؤلفه های اصلی، صفات عملکرد دانه، وزن بلال، عملکرد بیولوژیک، تعداد کل دانه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت تحت عنوان صفات زراعی و صفات عملکرد اقتصادی مصرف آب و عملکرد بیولوژیکی مصرف آب به عنوان صفات فیزیولوژیکی ذرت در مجموع 70 درصد از کل تغییرات عملکرد را توجیه کردند. بنابراین، با توجه به معنی داری اثر متقابل تاریخ کاشت و آبیاری بر عملکرد دانه (p ≤ 0.01)، کاشت زودهنگام ذرت دانه ای و مدیریت کم آبیاری با تعدیل تنش های غیرزنده نقش عمده ای در کسب عملکرد بهینه و ارتقای بهره وری آب آبیاری خواهند داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

989 - ارزیابی اکوفیزیولوژیک سه رقم ذرت (Zea mays L) در سطوح آبیاری و کاربرد سوپرجاذب
اللهیار حسن زاده الناز فرج زاده معماری تبریزی

به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف سوپر جاذب در سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد ارقام مختلف ذرت آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملکان و سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطح های مختلف آبیاری چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف سوپر جاذب در سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد ارقام مختلف ذرت آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملکان و سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطح های مختلف آبیاری (آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) و فاکتور فرعی شامل سطوح مختلف سوپرجاذب (عدم کاربرد، کاربرد سوپر جاذب) و ارقام ذرت (704، ماگسیمای داخلی و ماگسیمای خارجی) بود. بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعه بیشترین عملکرد دانه ذرت با 985 گرم در متر مربع در سطح آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر و عدم کاربرد سوپرجاذب به دست آمد. سطح آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کاهش معنی داری را در عملکرد دانه ذرت باعث شد. سطح آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر از نظر عملکرد دانه 46.1 درصد عملکرد کمتری در مقایسه با تیمار سطح آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر بود. این کاهش در عملکرد تحت تاثیر سطح آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر ناشی از کاهش هر دو جز عملکرد اصلی تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه ذرت بود. در شرایط عدم کاربرد سوپرجاذب، آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر از تشتک نسبت به آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر از آن، تعداد دانه در بلال ذرت را 38.8 درصد کاهش داد. وزن صد دانه ذرت نیز تحت تاثیر سطح آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر به میزان 13.8 درصد کاهش یافت. به طوری که، کاربرد سوپرجاذب در سطوح آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر عملکرد دانه ذرت را 38 درصد نسبت به عدم کاربرد آن افزایش داد. بین ارقام از نظر اغلب صفات و از جمله عملکرد دانه اختلاف معنی داری وجود نداشت. البته، با کاربرد سوپرجاذب در شرایط کم آبی شدید، می توان اثرات تنش کم آبی بر عملکرد ذرت را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

990 - تأثیر تنش کم‌آبی و محلول‌پاشی نانواکسید روی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی توده‌های پنیرباد (.Withania coagulans L)
مهدی سیدی سیدامیرعباس موسوی میرکلائی حسین زاهدی

10.30495/JCEP.2022.1913989.1731

به منظور ارزیابی تأثیر تنش کم‌آبی و محلول‌پاشی نانواکسید روی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی توده‌های پنیرباد، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل های آزمایش شامل رژیم ‌های مختلف آبیاری (شاهد= آبیاری مطلوب)، (تنش متوسط) و (تنش شد چکیده کامل

به منظور ارزیابی تأثیر تنش کم‌آبی و محلول‌پاشی نانواکسید روی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی توده‌های پنیرباد، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل های آزمایش شامل رژیم ‌های مختلف آبیاری (شاهد= آبیاری مطلوب)، (تنش متوسط) و (تنش شدید) و توده ‌های بذر پنیرباد (فنوج، خاش، سراوان و سرباز) و محلول‌پاشی نانواکسیدروی و بدون کاربرد آن، در سال 98-1397 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. بیشترین سطح برگ (583/92 سانتی متر مربع) مربوط به توده سرباز در آبیاری شاهد و کمترین سطح برگ (245/88 سانتی متر مربع) مربوط به توده خاش در تنش کم‌آبی شدید بود. براساس نتایج مقایسه میانگین بیشترین وزن خشک گیاه (1/76 گرم) مربوط به توده سرباز و آبیاری شاهد و کمترین وزن خشک گیاه (0/63 گرم) مربوط به توده فنوج و تنش کم‌آبی شدید بود. همچنین، بیشترین مقدار کلروفیل a (2/55 میکرومول بر گرم) مربوط به توده خاش در آبیاری شاهد و محلول پاشی نانواکسیدروی بود. بیشترین مقدار کلروفیل b (1/26 میکرومول بر گرم) مربوط به توده فنوج در آبیاری شاهد و محلول پاشی نانواکسیدروی بود که تفاوت معنی‌داری با سایر توده‌ها نداشت. همچنین، کمترین مقدار کلروفیل b (0/62 میکرومول بر گرم) مربوط به توده خاش در تنش کم‌آبی شدید و بدون محلول پاشی نانواکسیدروی بود. توده سرباز بیشترین مقدار آنتوسیانین (0/3 میکرو مول بر گرم) را در تیمار کم‌آبی شدید و عدم محلول پاشی نانواکسیدروی به خود اختصاص داد که تفاوت معنی‌داری با توده سراوان نداشت و کمترین مقدار آنتوسیانین (0/146 میکرومول بر گرم) مربوط به توده فنوج در تیمار کم‌آبی شدید همراه با محلول پاشی نانواکسیدروی بود. بنابراین، تنش کم‌آبی شدید سبب کاهش مقدار صفات مورد آزمایش گردید. توده سرباز نسبت به سایر توده‌ها نسبت به شرایط تنش کم‌آبی شدید تحمل بهتری نشان داد. استفاده از محلول‌پاشی نانواکسیدروی سبب بهبود رشد گیاه و افزایش برخی از صفات مورد آزمایش در شرایط تنش گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

991 - شبیه سازی عملکرد دانه و ماده خشک ذرت تحت رژیم‌های مختلف آبیاری و کاربرد کود نیتروژن
مهتا حق جو عبداله بحرانی

مدل کامپیوتری DSSAT- CSM می تواند رشد، نمو و محصول گیاهی را که در یک سطح یکنواخت کشت شده باشد تحت شرایط مدیریت‌های شبیه سازی شامل تغییرات در میزان آب خاک، کربن خاک، نیتروژن خاک و آبشویی نیتروژن شبیه سازی می کند. در این تحقیق ابتدا مدل CERES-Maize با تیمارهای 20% تخلیه چکیده کامل

مدل کامپیوتری DSSAT- CSM می تواند رشد، نمو و محصول گیاهی را که در یک سطح یکنواخت کشت شده باشد تحت شرایط مدیریت‌های شبیه سازی شامل تغییرات در میزان آب خاک، کربن خاک، نیتروژن خاک و آبشویی نیتروژن شبیه سازی می کند. در این تحقیق ابتدا مدل CERES-Maize با تیمارهای 20% تخلیه رطوبتی واسنجی شد و سپس عملکرد محصول و زیست توده کل ذرت در زمان برداشت اعتبار سنجی شد. ضرایب واسنجی برای ذرت سینگل کراس 260 عبارت از: P1،P2، P5،G2 ، G3 و PHINT بودند که به ترتیب 169، 750.386 ، 775.9، 8.82، 39.20 به دست آمد. نتایج نشان داد که مدل، عملکرد محصول و زیست توده کل در زمان برداشت را به ترتیب با مقادیر ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده، شاخص توافق ویلموت و مقادیر ضریب همبستگی 18، 0.9 و 82 درصد و 29، 0.84 و 76 درصد برآورد می‌کند. بنابراین مدل CERES-Maize برای شبیه سازی عملکرد و زیست توده کل ذرت در منطقه شیراز دارای نتایج خوب می‌باشد. این مدل عملکرد دانه را در مقایسه با زیست توده کل بهتر شبیه سازی کرد. به طورکلی آن را می‌توان برای برنامه‌های مدیریتی آبیاری و کود نیتروژن در منطقه مورد مطالعه استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

992 - تأثیرمحلول‏پاشی سالیسیلیک اسید در شرایط تنش‏ کمبود آب بر عملکرد و اجزای عملکرد کدوی تخم کاغذی
وحیده بیاره فرید شکاری سعید سیف زاده حمیدرضا ذاکرین اسماعیل حدیدی

10.30495/jcep.2020.676137

کدوی تخم کاغذی از جمله گیاهان دارویی با ارزش می باشد که دانه آن دارای مقادیر بالایی از روغن است. به منظور بررسی واکنش کدو تخم کاغذی به تنش کمبود آب و کاربرد سالیسیلیک اسید، آزمایشی مزرعه‌ای طی دو سال متوالی (بهار و تابستان سال های 1394 و 1395) به صورت اسپلیت پلات در قال چکیده کامل

کدوی تخم کاغذی از جمله گیاهان دارویی با ارزش می باشد که دانه آن دارای مقادیر بالایی از روغن است. به منظور بررسی واکنش کدو تخم کاغذی به تنش کمبود آب و کاربرد سالیسیلیک اسید، آزمایشی مزرعه‌ای طی دو سال متوالی (بهار و تابستان سال های 1394 و 1395) به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. بوته های در مرحله 5 تا 6 برگی با غلظت‌های صفر، 0/5، 1 و 1/5 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید محلول پاشی شدند و 15 روز پس از محلول‌پاشی، تحت تنش‌های رطوبتی 0/3-، 1/2- و 1/8- مگا پاسکال خاک قرار گرفتند. افزایش شدت تنش باعث کاهش محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل و کاروتنوئید، طول بوته، تعداد گره، تعداد ساقه فرعی، عملکرد میوه، قطر میوه، قطر میانبر میوه شد. در مقابل، محلول پاشی با سالیسیلیک اسید موجب افزایش و بهبود معنی دار محتوای نسبی رطوبت برگ، محتوای کلروفیل و کاروتنوئید، طول بوته، تعداد گره، تعداد ساقه فرعی، عملکرد میوه، قطر میوه، عملکرد دانه، تعداد دانه در میوه و وزن هزار دانه گردید. اثرات بهبوددهندگی سالیسیلیک اسید به ویژه در غلظت 5/1 میلی مولار چشم‌گیرتر بود. صفاتی نظیر محتوای رطوبت نسبی برگ، طول بوته، کلروفیل a، b و کل، تعداد گره در بوته، تعداد شاخه‌های فرعی و قطر میان بر میوه در تیمار 1/2- مگا پاسکال کاهش معنی داری را نسبت به تیمار شاهد نشان ندادند و یا حتی افزایش نیز داشتند. همچنین، تعداد دانه در میوه در تیمار 1/2- نسبت به 0/3- مگا پاسکال افزایش معنی داری را نشان داد. به نظر می رسد کاهش آب در دسترس، الگوی تسهیم اسمیلات ها را در میوه تغییر داده و به طور عمده، به صرف کاهش اندازه مزوکارپ یا دیگر قسمت‌های میوه، به سمت بخش دانه جریان داده است. از بین اجزای عملکرد، تعداد دانه در میوه و پس از آن، تعداد میوه در واحد سطح بیشترین اثر را بر افزایش میزان تولید در واحد سطح داشتند. در مقابل، وزن دانه تغییرات چندانی را در تیمارهای مختلف آبی یا محلول پاشی با سالیسیلیک اسید نداشت. بر اساس داده های حاصل، گیاه کدو تا تنش 1/2- مگا پاسکال کاهش زیادی را در عملکرد دانه نشان نداد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

993 - تاثیر محلول پاشی متانول بر برخی از صفات مرتبط با عملکرد دانه آفتـابگردان (Helianthus annuus) تحت تنش کمبود آب
ابراهیم خلیل وند بهروزیار مهرداد یارنیا الناز فرج زاده معماری مژگان هریسچی

به منظور بررسی اثر محلول پاشی با متانول بر برخی صفات مرتبط با عملکرد دانه آفتابگردان تحت تنش کمبود آب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات به اجرا در آمد. عوامل مورد آزمایش عبارت بودند از محلول پاشی با متانول در شش غلظت شامل(0 درصد متانول (شاهد)، 7، 14 ،21 ،28 و 35 درصد متانو چکیده کامل

به منظور بررسی اثر محلول پاشی با متانول بر برخی صفات مرتبط با عملکرد دانه آفتابگردان تحت تنش کمبود آب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات به اجرا در آمد. عوامل مورد آزمایش عبارت بودند از محلول پاشی با متانول در شش غلظت شامل(0 درصد متانول (شاهد)، 7، 14 ،21 ،28 و 35 درصد متانول) و تنش کمبود آب در چهار سطح ( 25 ،50 ، 75 و 100 درصد رطوبت قابل دسترس). نتایج نشان دادند که اثر محلول پاشی با متانول در سطوح مختلف تنش کمبود آب بر صفات عملکرد تک بوته، وزن خشک بوته، تعداد دانه درطبق و درصد مغز به کل دانه معنی دار است. محلول پاشی با محلول 21 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل (100درصد رطوبت قابل دسترس) با میانگین 96.69 گرم بیشترین و عدم محلول پاشی در شرایط 25 درصد رطوبت قابل دسترس با میانگین 67.78 درصد کمترین عملکرد دانه تک بوته را داشتند (افزایش معادل 42 درصد). همچنین، محلول پاشی با محلول 21 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل با میانگین 465.4 گرم بیشترین و محلول پاشی با محلول 7 درصد متانول در تیمار 25 درصد رطوبت قابل دسترس با میانگین 191.5 گرم کمترین وزن خشک بوته را داشتند (افزایش معادل 2.4). محلول پاشی با محلول 21 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل با میانگین 53.34 گرم بیشترین و عدم محلول پاشی با متانول در شرایط آبیاری با 25 درصد رطوبت قابل دسترس با میانگین 31.42 گرم کمترین عملکرد روغن تک بوته را داشتند. بیشترین تعداد دانه در طبق با میانگین 1766 عدد در تیمار محلول پاشی با محلول 21 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل بود که نسبت به تیمار عدم محلول پاشی در شرایط 25 درصد رطوبت قابل دسترس با میانگین 759 عدد افزایشی معادل 2.3 برابر را نشان داد. محلول پاشی با محلول 14 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل درصد مغز به کل دانه را 32 درصد افزایش و درصد پوسته به کل دانه را 2.1 برابر کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

994 - تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای عناصر ریزمغذی برنج قهوه‌ای و سفید دو رقم هاشمی و گیلانه
سجاد عیسی‌پور نخجیری مجید عاشوری سید مصطفی صادقی ناصر محمدیان روشن مجتبی رضایی

10.30495/jcep.2021.683382

به دلیل محدودیت در فراهمی آب در زراعت برنج، از خشک و تر کردن تناوبی به جای غرقاب نمودن دایمی جهت کاهش مصرف آب در شالیزارها استفاده می گردد. بدین منظور با هدف بررسی تاثیر روش های مختلف آبیاری و مقادیر کود نیتروژن بر عملکرد و محتوای عناصر ریزمغذی برنج قهوه ای و سفید در دو چکیده کامل

به دلیل محدودیت در فراهمی آب در زراعت برنج، از خشک و تر کردن تناوبی به جای غرقاب نمودن دایمی جهت کاهش مصرف آب در شالیزارها استفاده می گردد. بدین منظور با هدف بررسی تاثیر روش های مختلف آبیاری و مقادیر کود نیتروژن بر عملکرد و محتوای عناصر ریزمغذی برنج قهوه ای و سفید در دو رقم هاشمی و گیلانه در سال های زراعی 96-1395 و 97-1396 به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در رشت اجرا گردید. تیمارهای آبیاری غرقاب، آبیاری با فاصله 7 روز و 14 روز در کرت اصلی، مصرف 50، 75 و 100 گیلوگرم در هکتار کود نیتروژن در کرت فرعی و ارقام هاشمی و گیلانه در کرت فرعی فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که اثر سال بر عملکرد و تعداد خوشه در مترمربع معنی دار شد. برهمکنش سه عامل مورد مطالعه بر عملکرد در سال 1396 و 1397، تعداد خوشه در مترمربع در سال 1396، و محتوای عناصر ریزمغذی دانه از نظر آماری معنی دار گردید. افزایش فاصله آبیاری تعداد خوشه در مترمربع، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و عملکرد شلتوک را کاهش داد، در حالی که مصرف 75 و 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن این صفات را در هر سه سطح آبیاری در مقایسه با سطح 50 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن افزایش داد. برتری عملکرد و تعداد دانه در خوشه و تعداد خوشه در مترمربع بالاتری را در رقم گیلانه نسبت به هاشمی در هر سه سطح آبیاری نشان داد. افزایش فاصله آبیاری بر محتوای عناصر ریزمغذی در برنج قهوه ای و سفید افزود. دو سطح کودی 75 و 100 کیلوگرم در هکتار نیز این صفات را نسبت به سطح دیگر کود نیتروژن افزایش دادند. در آبیاری با فاصله 14 روز و مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن بیش ترین محتوای Zn، Cu، Fe و Mn در برنج قهوه ای و سفید مشاهده شد. مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن در هر دو رقم توانست در هر سه سطح آبیاری، عملکرد کمّی و کیفی دانه را در مقایسه با دو سطح دیگر کود نیتروژن افزایش دهد و سطح مناسبی از کود برای تعدیل اثرات مضر افزایش فواصل آبیاری باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

995 - تاثیر آبیاری تکمیلی و سوپرجاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود دیم (.Cicer arietinum L)
سیده نساء شاهرخی احمد نادری پیام پزشکپور مانی مجدم عادل مدحج

10.30495/JCEP.2022.1902094.1693

کم آبی از جمله عواملی است که با ایجاد محدودیت در رشد، دست یابی به عملکرد بالا را دشوار می سازد و استفاده بهینه از آب نقش مهمی در حصول عملکرد مورد انتظار دارد. همچنین، توجه به نقش مدیریتی کاربرد برخی از مواد افزودنی نظیر سوپرجاذب ها به منظور استفاده بهینه از آب در کشاو چکیده کامل

کم آبی از جمله عواملی است که با ایجاد محدودیت در رشد، دست یابی به عملکرد بالا را دشوار می سازد و استفاده بهینه از آب نقش مهمی در حصول عملکرد مورد انتظار دارد. همچنین، توجه به نقش مدیریتی کاربرد برخی از مواد افزودنی نظیر سوپرجاذب ها به منظور استفاده بهینه از آب در کشاورزی، در شرایط تنش کم آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین منظور آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 94- 1393 در ایستگاه تحقیقاتی سراب چنگائی، خرم آباد به اجرا درآمد. تیمار آبیاری تکمیلی در سه سطح دیم، آبیاری تکمیلی در مرحله 50 درصد گل‌دهی و آبیاری تکمیلی در مرحله 50 درصد گل‌دهی + 50 درصد غلاف‌دهی) در کرت‌های اصلی، سوپرجاذب (مصرف 90 کیلوگرم در هکتار و عدم مصرف) در کرت های فرعی و ارقام نخود (آرمان، آزاد، هاشم، عادل و لاین ILC482) در کرت های فرعی-فرعی قرار داده شدند. بیشترین عملکرد دانه و پروتئین (به ترتیب 3890 و 870 کیلوگرم در هکتار)، در شرایط آبیاری تکمیلی در دو مرحله و مصرف سوپرجاذب به‌دست آمد که نسبت به شاهد دیم و عدم مصرف سوپرجاذب به‌ترتیب 24 و 21 درصد بیشتر بود. بیشترین شاخص سبزینگی برگ (39/22)، تعداد غلاف در بوته (22/1)، وزن صد دانه (52/4 گرم) و عملکرد زیستی (5431/5 کیلوگرم در هکتار) مربوط به آبیاری دو مرحله ای بود. همچنین بیشترین تعداد غلاف در بوته (27/7) در رقم هاشم و مصرف سوپرجاذب مشاهده شد که نسبت به عدم مصرف سوپرجاذب در همین رقم به‌ترتیب 34 درصد بیشتر بود. برهمکنش سوپرجاذب و رقم نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (4159 کیلوگرم در هکتار)، نیتروژن دانه (3/69 درصد) و عملکرد پروتئین (960 کیلوگرم در هکتار) در رقم عادل و در شرایط مصرف سوپرجاذب بود. در شرایط دیم، مصرف سوپرجاذب باعث افزایش عملکرد دانه و عملکرد پروتیئن ژنوتیپ های نخود شد. نتایج نشان داد که در تمام سطوح آبیاری تکمیلی، استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب موجب بهبود شرایط رشدی گیاه و افزایش معنی دار کمیت دانه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

996 - تعیین برخی صفات مؤثر بر افزایش عملکرد ذرت با کاربرد کودهای زیستی در شرایط تنش کمبود آب
سیدمهدی حسینی آرش روزبهانی امین آزادی

به منظور شناسایی صفات موثر بر عملکرد ذرت در شرایط تنش کمبود آب و کاربرد کودهای زیستی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1391 در منطقه هشتگرد انجام شد. در این آزمایش فاکتور اصلی شامل تنش کمبود آب در چهار سطح بدون تنش (شاهد چکیده کامل

به منظور شناسایی صفات موثر بر عملکرد ذرت در شرایط تنش کمبود آب و کاربرد کودهای زیستی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1391 در منطقه هشتگرد انجام شد. در این آزمایش فاکتور اصلی شامل تنش کمبود آب در چهار سطح بدون تنش (شاهد)، تنش در مرحله گلدهی، تنش در مرحله پر شدن دانه‌ها و تنش در دو مرحله گلدهی و پر شدن دانه‌ها) و فاکتور فرعی شامل کاربرد کود بیولوژیک در چهار حالت عدم کاربرد کود بیولوژیک، کاربرد کود نیتراژین، کاربرد کود بارور 2 و کاربرد نیتراژین و بارور 2 به صورت توأم بودند. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل عملکرد دانه، شاخص برداشت، وزن صد دانه، تعداد بلال در متر مربع،‌ تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن، طول و قطر بلال بودند. برای تعیین و انتخاب صفات مؤثر بر افزایش عملکرد جهت استفاده در برنامه های به نژادی، از همبستگی ساده، رگرسیون گام به گام، تجزیه مسیر و تجزیه به مؤلفه های اصلی استفاده شد. تجزیه آماری چند متغیره صفات مورد بررسی نشان داد از بین این صفات، شاخص برداشت، وزن صد دانه و تعداد بلال در متر مربع مؤثرترین متغیرها بر عملکرد دانه در شرایط عادی و تنش کمبود آب بودند و به ترتیب 77 و 66 درصد از تغییرات موجود در عملکرد دانه را در شرایط عادی و تنش کمبود آب توجیه کردند. بیشترین اثر مستقیم مثبت در هر دو شرایط مربوط به شاخص برداشت بود. بنابراین، برای افزایش عملکرد دانه ذرت در شـرایط تنش کمبود آب انتخـاب بر مبنـای این صفات به ویژه شاخص برداشت می تواند مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

997 - شبیه‌سازی تأثیر مدیریت آب آبیاری بر عملکرد، زیست توده و کارآیی مصرف آب گیاه کلزا (.Brassica napus L) با استفاده از مدل AquaCrop
افسانه غلامی اصلان اگدرنژاد نیازعلی ابراهیمی پاک

10.30495/JCEP.2023.1930748.1804

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی مدل گیاهی AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد، زیست‌توده و کارآیی مصرف آب کلزا تحت مقادیر مختلف آبیاری (E1، E2، E3 و E4 به ترتیب نشان دهنده تأمین آب به میزان 50، 75، 100 و 125 میلی‌متر از تشت تبخیر) در سه سال زرعی (Y1، Y2 و Y3 به ترتیب نشان دهند چکیده کامل

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی مدل گیاهی AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد، زیست‌توده و کارآیی مصرف آب کلزا تحت مقادیر مختلف آبیاری (E1، E2، E3 و E4 به ترتیب نشان دهنده تأمین آب به میزان 50، 75، 100 و 125 میلی‌متر از تشت تبخیر) در سه سال زرعی (Y1، Y2 و Y3 به ترتیب نشان دهنده سال‌های اول، دوم و سوم) انجام شد. به منظور واسنجی این مدل از داده‌های برداشت شده از سال اول زراعی و برای صحت‌سنجی مدل از داده‌های سال دوم و سوم استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل AquaCrop برای شبیه‌سازی هر سه پارامتر مورد مطالعه دچار خطای بیش‌برآوردی شد (0‌>‌MBE). دقت این مدل برای شبیه‌سازی عملکرد و زیست‌توده عالی (1/0< NRMSE) و برای شبیه‌سـازی کارآیی مصـرف آب خوب (0.2< NRMSE )< 0.1 ) بود. میانگین اختلاف بین عملکرد، زیست‌توده و کارآیی مصرف آب شبیه‌سازی شده و مشاهداتی به ترتیب برابر با 0.19 تن در هکتار، 0.78 تن در هکتار و0.05 کیلوگرم بر مترمکعب بود. براساس این نتایج، استفاده از این مدل برای شبیه‌سازی عملکرد، زیست توده و کارآیی مصرف آب گیاه کلزا قابل پیشنهاد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

998 - عکس العمل صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ های لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L) تحت تاثیر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشدی
شادی سادات مهاجرانی مجتبی علوی فاضل حمید مدنی شهرام لک عادل مدحج

کمبود آب و کاهش تـدریجی منــابع آبی در دسترس، از عوامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی می باشند. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری بر برخی ویژگی های فیزیولوژیک و عملکرد ژنوتیپ های لوبیا قرمز آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه ت چکیده کامل

کمبود آب و کاهش تـدریجی منــابع آبی در دسترس، از عوامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی می باشند. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری بر برخی ویژگی های فیزیولوژیک و عملکرد ژنوتیپ های لوبیا قرمز آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری: آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله نیام دهی و فاکتور فرعی شامل سه رقم و ژنوتیپ لوبیا قرمز به نام های درخشان و گلی و ژنوتیپ D81083 بودند. نتایج نشان دادند که قطع آبیاری در مراحل گلدهی و نیام دهی بر صفات عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام و میزان آب از دست رفته برگ معنی دار بود. در بررسی اثر متقابل تنش × ژنوتیپ ها، بیشترین عملکرد دانه (4415.30 کیلوگرم در هکتار) در رقم گلی و در تیمار آبیاری کامل (شـاهد) مشـاهده شد. تنش کم آبی در مرحله گلدهی عملکرد دانه را به طور معنی داری کاهش داد و در بین ژنوتیپ های مورد بررسی، D81083 کمترین میزان افت عملکرد (معادل 60 درصد) را در مرحله قطع آبیاری در گلدهی داشت. در بررسی اجزای عملکرد مشخص شد تعداد دانه در نیام در تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی کاهش یافته است. کاهش تعداد دانه در نیـام رقم درخشان (38 درصد) بیشتر از بقیه ژنوتیپ ها بود. با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که ژنوتیپ های لوبیا در مرحله گلدهی نسبت به تنش کم آبی حساسیت بیشتری دارند در عین حال، ژنوتیپ D81083 و رقم گلی در مجموع نسبت به رقم درخشان از نظر تولید در شرایط کم آبی برتر بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

999 - اثر کود نیتروژنه بر برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و آنتی‌اکسیدانت گل همیشه بهار در رژیم‌های آبیاری
افسانه پیرمانی تورج میر محمودی سوران شرفی سامان یزدان ستا

10.30495/jcep.2020.676139

بررسی اثرات سطوح کود نیتروژنه بر برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و آنتی اکسیدانت گل همیشه بهار در دورهای مختلف آبیاری طی آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دوسال زراعی 96-1395 در ایستگاه کشاورزی ساعتلوی ارومیه انجام شد. فاکتورهای چکیده کامل

بررسی اثرات سطوح کود نیتروژنه بر برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و آنتی اکسیدانت گل همیشه بهار در دورهای مختلف آبیاری طی آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دوسال زراعی 96-1395 در ایستگاه کشاورزی ساعتلوی ارومیه انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل دور آبیاری در چهار سطح (آبیاری بعد از 5، 10، 15 و 20 روز) و مصرف کود نیتروژنه در چهار سطح (صفر: شاهد، 80، 160 و 240 کیلوگرم در هکتار) بودند. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر دور آبیاری بر کلیه صفات موردبررسی معنی‌دار بود. بین سطوح کود نیتروژنه از لحاظ اثر بر کلیه صفات به‌غیر از محتوی پرولین اختلاف معنی‌دار دیده شد. اثر متقابل دو تیمار نیز بر شاخص سطح برگ، ضریب هدایت روزنه ای، محتوی کلروفیل b، درصد و عملکرد اسانس معنی دار بود. در این تحقیق، با افزایش تعداد روزهای دور آبیاری از 5 به 20 روز محتوی آب نسبی برگ، کلروفیلa، کارتنوئید و عملکرد خشک گل به ترتیب 64/36، 27/35، 31/24 و 77/45 درصد کاهش و محتوی پرولین، فعالیت کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و مالون دی آلدهید به ترتیب 72/24، 04/33، 51/35 و 86/20 درصد افزایش نشان دادند. در بین سطوح کود نیتروژنه نیز استفاده از160 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با شاهد، محتوی آب نسبی برگ، کلروفیلa، کارتنوئید و عملکرد خشک گل را به ترتیب 18/16، 24/4 و 68/23 درصد افزایش و فعالیت کاتالاز، سوپراکسید دسموتاز و مالون دی آلدهید را به ترتیب 10/18، 23/21، 69/29 و 26/28درصد کاهش داد. بالاترین شاخص سطح برگ، ضریب هدایت روزنه ای، کلروفیل b به کاربرد 160 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه و دور آبیاری بعد از 5 روز و بالاترین درصد اسانس گل و عملکرد اسانس نیز به کاربرد 160 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه و دور آبیاری بعد از 10 روز اختصاص یافت. جهت دستیابی به حداکثر خصوصیات کیفی مناسب در گل همیشه بهار دور آبیاری 10 روزه و کاربرد 160 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه در شرایط اقلیمی مشابه این آزمایش می تواند مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1000 - تاثیر سطوح خاکپوش پومیس و کم‌آبیاری بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد ذرت(Zea mays L.)
مهدی نصیری داود زارع حقی محمدرضا نیشابوری

10.30495/jcep.2019.666249

خاکپوش های معدنی، نظیر پومیس در خاک باعث افزایش نگهداری آب، کاهش تبخیر و مصرف بهینه آب گردیده و بنابراین خاکپوش از این طریق می تواند تاثیر بسزایی در بهبود عملکرد و رشد در شرایط تنش کمبود آب داشته باشد. این پژوهش به صورت فاکتـوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصـادفی با سه چکیده کامل

خاکپوش های معدنی، نظیر پومیس در خاک باعث افزایش نگهداری آب، کاهش تبخیر و مصرف بهینه آب گردیده و بنابراین خاکپوش از این طریق می تواند تاثیر بسزایی در بهبود عملکرد و رشد در شرایط تنش کمبود آب داشته باشد. این پژوهش به صورت فاکتـوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصـادفی با سه تـکرار به صورت مزرعه ای اجرا شد. در این تحقیق اثرات چهار سطح پومیس شامل بدن مصرف خاکپوش (شاهد)، 30، 60 و 90 تن در هکتار خاکپوش و سه سطح آبیاری شامل 50 (تنش شدید)، 70 (تنش ملایم) و 100 (بدون تنش) درصد تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A، روی برخی صفات فیزیولوژیک ذرت (هیبرید اصلاح شده ماکسیما) مورد بررسی قرار گرفت. صفات فیزیولوژیک گیاه ذرت، به طور معنی داری تحت تاثیر پومیس و آبیاری قرار گرفت. بیشترین و کمترین میزان شاخص کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنه ای و وزن تر و خشک زیست توده به ترتیب از تیمار پومیس 90 تن در هکتار و شاهد مشاهده شد. همچنین، بیشترین و کمترین دمای سطح برگ از تیمار شاهد و پومیس 90 تن در هکتار به دست آمد. شاخص کلروفیل در تیمار 90 تن پومیس در هکتار نسبت به تیمار شاهد و تیمار 30 تن پومیس در هکتار به ترتیب افزایش 52 و 26 درصدی و هدایت روزنه ای در تیمار آبیاری ۵۰ درصد نسبت به تیمارهای آبیاری 10۰ و 7۰ درصد تبخیر از تشتک تبخیر به ترتیب کاهش 42 و 23 درصدی را نشان داد. بنابراین، استفاده از 60 تن پومیس در هکتار و آبیاری بر اساس 70 درصد تبخیر از تشتک تبخیر می تواند مؤثر بوده و تاثیر معنی داری بر ویژگی های رویشی گیاه و عملکرد خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1001 - شبیه‌سازی عملکرد و بهره‌وری مصرف آب ارقام مختلف برنج تحت شرایط مختلف کاشت با کاربرد مدل‌های AquaCrop ، CropSyst و WOFOST
سید امیرحسین موسوی اصلان اگدرنژاد عبدالعلی گیلانی

10.30495/jcep.2021.683383

شبیه‌سازی عملکرد و بهره‌وری مصرف آب برنج با کاربرد مدل های AquaCrop، CropSyst و WOFOST، پژوهشی در ایستگاه شاوور، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان انجام شد. در این پژوهش، دو عامل روش کاشت (نشایی، مستقیم رایج در منطقه و خشکه‌کاری) و ارقام برنج (عنبوری قرمز چکیده کامل

شبیه‌سازی عملکرد و بهره‌وری مصرف آب برنج با کاربرد مدل های AquaCrop، CropSyst و WOFOST، پژوهشی در ایستگاه شاوور، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان انجام شد. در این پژوهش، دو عامل روش کاشت (نشایی، مستقیم رایج در منطقه و خشکه‌کاری) و ارقام برنج (عنبوری قرمز، چمپا و دانیال) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که دقت مدل AquaCrop برای تعیین عملکرد بر اساس آماره‌های میانگین خطای اریب (36/0 تن بر هکتار)، جذر میانگین مربعات خطا (07/1 تن بر هکتار) و جذر میانگین مربعات نرمال شده (14 درصد) قابل قبول بود. مقادیر آماره‌های میانگین خطای اریب، جذر میانگین مربعات خطا و جذر میانگین مربعات نرمال شده برای بهره‌وری مصرف آب در مدل AquaCrop به ترتیب برابر با 11/0- کیلوگرم بر مترمکعب، 40/0 کیلوگرم بر مترمکعب و 15/0 به دست آمد. این مقادیر برای عملکرد دانه توسط مدل WOFOST به ترتیب برابر با 06/0 تن بر هکتار، 14/1 تن بر هکتار و 1 درصد و برای بهره‌وری مصرف آب توسط این مدل به ترتیب برابر با 15/0 کیلوگرم بر مترمکعب، 40/0 کیلوگرم بر مترمکعب و 13 درصد برآورد گردید. همین مقادیر برای مدل CropSyst به ترتیب برابر با 11/0 تن بر هکتار، 80/0 تن بر هکتار و 24 درصد برای عملکرد دانه و 15/0 کیلوگرم بر مترمکعب، 40/0 کیلوگرم بر مترمکعب و 14 درصد برای بهره‌وری مصرف آب شبیه‌سازی شد. با توجه به این نتایج، دقت هر سه مدل برای شبیه‌سازی عملکرد و بهره‌وری مصرف آب مطلوب بودند. با این وجود، مدل WOFOST دقت بهتری نسبت به دو مدل دیگر در اکثر تیمارها داشت. بنابراین، این مدل را می توان برای شبیه‌سازی عملکرد و بهره‌وری مصرف آب ارقام مختلف برنج در نظر گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1002 - تأثیر متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا تحت تنش کمبود آب
نظام آرمند حمزه امیری احمد اسماعیلی

به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا (رقم COS16) در شرایط تنش کمبود آب، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء در سال 1393 به اجرا درآمد. عامل اول شامل تیمارهای مختلف محلول پاشی متان چکیده کامل

به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا (رقم COS16) در شرایط تنش کمبود آب، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء در سال 1393 به اجرا درآمد. عامل اول شامل تیمارهای مختلف محلول پاشی متانول با 4 سطح (بدون محلول پاشی، 10، 20 و 30 درصد حجمی) بود که محلول پاشی 3 بار طی فصل رشد گیاه و با فواصل 10 روز صورت گرفت. عامل دوم سطوح تنش کمبود آب شامل تنش خشکی شدید (25 درصد ظرفیت زراعی)، تنش کمبود آب ملایم (50 درصد ظرفیت زراعی) و بدون تنش کمبود آب (100 درصد ظرفیت زراعی) بود. نتایج این آزمایش نشان داد محلول پاشی 10 درصد حجمی متانول منجر به افزایش معنی داری در وزن دانه و طول غلاف شد اما در دیگر صفات مورد بررسی محلول پاشی متانول اثر مثبت معنی داری نداشت. در شرایط تنش خشکی ملایم و شدید سطوح محلول پاشی متانول با سطوح کنترل تفاوت معنی داری نداشت. در این مطالعه تنش کمبود آب شدید منجر به کاهش معنی داری در کلیه صفات مورد بررسی در مقایسه با سطح بدون تنش شد. به طورکلی، کاربرد محلول پاشی متانول نتوانست اثرات منفی ناشی از تنش خشکی بر صفات مورد بررسی و اجزای عملکرد در گیاه لوبیا را کاهش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1003 - ارزیابی تحمل به کم آبی 10 رقم سیب زمینی (Solanum tuberosum L) بر اساس برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد غده در منطقه اردبیل
علیرضا نوری احمد نظامی محمد کافی داود حسن پناه

این تحقیق به منظور بررسی صفات فیزیولوژیکی موثر بر عملکرد 10 رقم سیب زمینی تحت شرایط تنش آبی، طی دو سال (1392 و 1393) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. کرت ا چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی صفات فیزیولوژیکی موثر بر عملکرد 10 رقم سیب زمینی تحت شرایط تنش آبی، طی دو سال (1392 و 1393) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. کرت اصلی شامل سه سطح تنش آبی (تامین 100درصد ،80 درصد و 60 درصد نیاز آبی گیاه) و کرت فرعی شامل 10 رقم (خاوران، ساوالان، لوکا، ساتینا، سانته، مارفونا، کایزر، آگریا، آئولا و دراگا) از ارقام تجاری سیب زمینی معرفی شده در 30 سال گذشته بود. در طی دوره رشد، محتوای آب نسبی برگ، نشت الکترولیت ها و شاخص کلروفیل برگ در پنج مرحله رشدی سیب زمینی اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب محتوی آب نسبی برگ ها در مراحل مختلف رشد سیب زمینی نشان داد که اختلاف بین ارقام، سال ها، و اثرمتقابل رقم در تنش آبی در کلیه مراحل رشد، اثرمتقابل رقم در سال در مرحله چهارم رشد و اثرمتقابل رقم، تنش و سال در مراحل اول، دوم و سوم رشدی سیب زمینی معنی دار بودند. از لحاظ میزان نشت الکترولیت ها و شاخص کلروفیل بین سال، سطوح تنش آبی، ارقام و اثر متقابل رقم در تنش آبی در کلیه مراحل رشد اختلاف معنی داری وجود داشت. از نظر شاخص کلروفیل بین سطوح مختلف تنش آبی در مراحل اول، دوم، سوم و پنجم رشدی اختلاف معنی داری مشاهده شد. اختلاف عملکرد غده بین سال، سطوح تنش آبی، ارقام و اثرمتقابل تنش آبی در سـال، رقم در تنش آبی و سـال در رقم معنی دار گردید. براساس نتایج به دست آمده، در شرایط آبیاری عادی ارقام خاوران و ساتینا از محتوای آب نسبی بیشتر، نشت الکترولیت های کمتر، شاخص کلروفیل برگ بالاتر و عملکرد غده بیشتر برخوردار بودند. ارقام کایزر، دراگا و خاوران در شرایط تنش ملایم و ارقام آگریا و دراگا در شرایط تنش شدید میزان محتوی آب نسبی بیشتر و عملکرد غده بالاتر داشتند. ارقام ساوالان، لوکا، ساتینا و مارفونا در شرایط تنش شدید دارای میزان نشت الکترولیت های کمتر و عملکرد غده بیشتر و رقم ساوالان شاخص کلروفیل بالاتر و عملکرد غده بیشتر بودند و به عنوان ارقام متحمل به تنش کم آبی انتخاب شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1004 - تاثیر غلظت‌های نمک طعام بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک سه گونه سالیکورنیا (Salicornia spp.) در شرایط کشت بدون خاک
بهروز طیبی احمد قنبری

10.30495/jcep.2019.666252

به منظور مقایسه پاسخ های مورفولوژیک و فیزیولوژیک سه گونه سالیکورنیا به غلظت های کلرید سدیم، آزمایشی به صورت گلخانه ای انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل پنج غلظت نمک کلرید سدیم (5، 100، 200، 400 و 600 میلی مول بر لیتر) و سه گونه سالیکورنیا (Salicornia persica، S. perspolit چکیده کامل

به منظور مقایسه پاسخ های مورفولوژیک و فیزیولوژیک سه گونه سالیکورنیا به غلظت های کلرید سدیم، آزمایشی به صورت گلخانه ای انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل پنج غلظت نمک کلرید سدیم (5، 100، 200، 400 و 600 میلی مول بر لیتر) و سه گونه سالیکورنیا (Salicornia persica، S. perspolitanaوS. bigelovii) بودند. نتایج نشان داد که اثرات ساده شوری و گونه بر صفات پرولین، گلیسین بتائین، کربوهیدرات ها، کلروفیل a وb، محتوای نسبی آب، پتـانسیل اسمزی در شـاخسار، وزن خشک و وزن تر معنی دار بودند. همچنین، برهمکنش شوری و گونه بر صفات پرولین، گلیسین بتائین، کربوهیدرات ها، کلروفیل a وb، پتانسیل اسمزی شاخسار، وزن خشک و وزن تر معنی ‌دار معنی دار شد. غلظت کربوهیدرات ها تا 400 میلی مول 70 تا 80 درصد افزایش و در 600 میلی مول بین 5 % تا 13% کاهش یافت. افزایش غلظت نمک تا 600 میلی مول باعث افزایش غلظت پرولین و گلیسین بتائین شد. پتانسیل اسمزی نیز با افزایش سطوح شوری از 3 تا 4 برابر منفی‌تر شد. محتوای کلروفیل های a و b تا 600 میلی مول کاهش یافتند. همچنین، در غلظت 200 میلی مول نمک در هر 3 گونه، وزن تر و وزن خشک به طور معنی دار، 2 تا 3 برابر نسبت به شاهد افزایش و در 600 میلی مول نمک وزن تر و وزن خشک حدود 60% تا 65% کاهش پیدا کردند. در مجموع، نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نمک در محیط ریشه، هر سه گونه با تجمع پرولین و گلیسین بتائین و از طریق کاهش پتانسیل اسمزی، در غلظت های بالای نمک زنده ماندند. گونه S. bigelovii در 600 میلی مول نمک بیشترین تجمع سدیم و کمترین تجمع عناصر پتاسیم، کلسیم و منیزیم را داشت. از طرف دیگر گونه S. perspolitana در 600 میلی مول نمک بیشترین تجمع عناصر پتاسیم، کلسیم و منیزیم را داشته و از نظر تجمع اسمولیت ها در سطوح شوری نسبت به سایر گونه ها برتری نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1005 - ارزیابی عملکرد دانه و شاخص‌های تحمل به خشکی در لاین‌های گندم تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود در مرحله پرشدن دانه
اسماعیل محمودی سلیمان محمدی جلال صبا

به‌منظور شناسایی لاین یا لاین‌های متحمل به تنش‌رطوبتی بر اساس شاخص‌های مختلف و شناسایی بهترین شاخص‌های تحمل به خشکی، 4 آزمایش در سال 86- 85 در ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی میاندوآب، همدان، اردبیل و مشهد با 18 لاین امید‌بخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی چکیده کامل

به‌منظور شناسایی لاین یا لاین‌های متحمل به تنش‌رطوبتی بر اساس شاخص‌های مختلف و شناسایی بهترین شاخص‌های تحمل به خشکی، 4 آزمایش در سال 86- 85 در ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی میاندوآب، همدان، اردبیل و مشهد با 18 لاین امید‌بخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو شرایط آبیاری کامل و اعمال تنش ‌رطوبتی در مرحله پرشدن دانه انجـام شـد. نتایج نشان داد که لاین‌های شماره C-80-4)2) و Bkt/90-Zhong 87)8) نام‌گذاری شده به‌نام میهن با توجه به مقادیر بالای شاخص‌های تحمل به خشکی MP، GMP، STI، HARM، RDI و مقادیر کم شاخص‌های TOL و SSI، عملکرد دانه بالا در شرایط مطلوب و تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه به‌عنوان لاین‌های متحمل به تنش‌ رطوبتی در مرحله پرشدن دانه شناسایی شدند. با توجه به ضرایب همبستگی مثبت و معنی‌دار بین شاخص‌ها با عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری و بین شاخص‌ها، مشخص گردید که انتخاب بر اساس شاخص‌های GMP، MP، STI و HARM منجر به انتخاب ژنوتیپ‌هایی با عملکرد دانه بالا در هر دو شرایط آبیاری گردید. نتایج تجزیه به عامل‌ها نشان داد که 99.83 درصد از تغییرات کل توسط دو مؤلفه تبیین شدند. مؤلفه اول با توجیه 70.85 درصد از تغییرات، عملکرد بالقوه و تحمل به خشکی (شاخص‌های MP، GMP،STI، HARM، RDI) و مؤلفه دوم با توجیه 28.98 درصد از تغییرات به‌عنوان مؤلفه حساسیت به تنش (شاخص‌های TOL و SSI) نام‌گذاری شدند. تجزیه کلاستر نشان داد شاخص‌های STI، GMP، HARM و MP در یک خوشه و TOL و SSI در خوشه دیگر قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1006 - اثر کود زیستی فسفاته بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت سینگل کراس 704 در شرایط تنش کم آبی
فاطمه میرشکاری پریسا ناظری مجتبی میرآخوری نعیم جمشیدی مهدی غفاری امیرحسین مرکزی

این آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی مهران در سال زراعی 1387 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل زمان های آبیاری در 3 سطح آبیاری معمول منطقه (5 روز یک بار)، 3 روز دیرتر از آبیاری معمول چکیده کامل

این آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی مهران در سال زراعی 1387 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل زمان های آبیاری در 3 سطح آبیاری معمول منطقه (5 روز یک بار)، 3 روز دیرتر از آبیاری معمول منطقه ، 6 روز دیرتر از آبیاری معمول منطقه و کود زیستی فسفاته در 2 سطح (عدم استفاده از کود زیستی فسفاته، استفاده از کود زیستی فسفاته) و کود شیمیایی در 3 سطح (عدم استفاده از کود شیمیایی فسفاته (سوپر فسفات تریپل)، 45 کیلوگرم در هکتار ، 90 کیلوگرمدر هکتار P2O5) از نظر عملکرد دانه مورد بررسی قرار گرفتند. عملیات کودپاشی برای تیمارهای کود شیمیایی در مورد کود پتاس به صورت K2O به مقدار 100 کیلوگرم در هکتار قبل از کاشت و کود نیتروژن به مقدار 400 کیلوگرم در هکتار به صورت اوره در سه نوبت، یک سوم در زمان کاشت، یک سوم مرحله رشد ساقه و مابقی در مرحله تشکیل گل آذین مصرف گردید. نحوه اعمال تیمارهای بیولوژیک به طور کلی بدین صورت بود که همزمان با کاشت، کود زیستی فسفاته به مقدار 13 کیلوگرم روی خطوط کاشت بذر به فاصله 5-3 سانتی متر از بذرها پخش گردید. صفات مورد اندازه گیری شامل ارتفاع بوته، ارتفاع بلال از سطح زمین، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمار آبیاری و سطوح کودی در مورد صفاتی نظیر ارتفاع بوته، ارتفاع بلال از سطح زمین، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین معنی دار بودند و بالاترین عملکرد مربوط به تیمار آبیاری معمول منطقه، مصرف کود زیستی و مصرف 45 کیلوگرم کود شیمیایی فسفاته با میانگین 9840 کیلوگرم در هکتار برآورد شدند که در مقایسه با دیگر سطوح کودی و تیمارهای آبیاری برتری محسوسی نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1007 - اثر سطوح مختلف تنش خشکی و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای سینگل کراس 704
شیما سپاسی کیومرث کلارستاقی حسین ابراهیمی

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکردذرت دانه ای سینگل کراس 704، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در تابستان 1388 در حومه شهرستان دامغان واقع در استان سمنان اجرا شد. عوامل آزمایش چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکردذرت دانه ای سینگل کراس 704، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در تابستان 1388 در حومه شهرستان دامغان واقع در استان سمنان اجرا شد. عوامل آزمایش شامل چهار سطح تنش خشکی به عنوان عامل اصلی (قطع آب در مرحله ساقه رفتن، قطع آب در مرحله ظهور گل تاجی (تاسل)، قطع آب در مرحله شیری شدن دانه و قطع آب در مرحله سخت شدن دانه) و چهار سطح تراکم بوته به عنوان عامل فرعی شامل 45، 60، 75 و90 هزار بوته در هکتار بودند. نتایج آزمایش نشان داد که ذرت با تحمل بهتر آخرین مرحله تنش خشکی عملکرد بیشتری تولید کرد. با اعمال تنش در مرحله سخت شدن دانه، تعداد دانه در ردیف، وزن صد دانه و تعداد ردیف دانه در بلال افزایش و با افزایش تراکم، عملکرد، تعداد دانه در ردیف، وزن صد دانه و تعداد ردیف دانه در بلال کاهش یافتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1008 - شبیه‌سازی عملکرد سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت شرایط آبیاری با استفاده از دو مدل AquaCrop و Cropsyst
محمدعلی انصاری اصلان اگدرنژاد نیازعلی ابراهیمی پاک

10.30495/jcep.2019.666253

به‌منظور ارزیابی دو مدل AquaCrop و Cropsyst در شبیه‌سازی عملکرد و کارآیی مصرف آب سیب‌زمینی، تحقیق حاضر در یک مزرعه تحقیقاتی در چهارتخته شهرکرد در دو سال زراعی با استفاده از دو تیمار مقدار تنش آبی در پنج سطح (E0، E1، E2، E3 و E4 به ترتیب نشان‌دهنده‌ی 100، 85، 70، 50 و 30 چکیده کامل

به‌منظور ارزیابی دو مدل AquaCrop و Cropsyst در شبیه‌سازی عملکرد و کارآیی مصرف آب سیب‌زمینی، تحقیق حاضر در یک مزرعه تحقیقاتی در چهارتخته شهرکرد در دو سال زراعی با استفاده از دو تیمار مقدار تنش آبی در پنج سطح (E0، E1، E2، E3 و E4 به ترتیب نشان‌دهنده‌ی 100، 85، 70، 50 و 30 درصد تأمین نیاز آبی که بر اساس نتایج لایسیمتر تعیین شده بود) و زمان اعمال تنش در سه دوره زمانی از کشت سیب‌زمینی شامل T1، T2 و T3 به ترتیب نشان‌دهنده‌ی 50 روز رشد اول (کشت بذر و رشد رویشی)، دوم (رشد کامل) و سوم (رسیدن گیاه) از کل دوره رشد و مجموعاً 30 داده انجام شد. از داده‌های سال اول به منظور واسنجی و داده‌های سال دوم برای صحت‌سنجی این دو مدل استفاده شد. نتایج شبیه‌سازی توسط AquaCrop نشان داد که بیشترین و کمترین خطای عملکرد به ترتیب برابر با 15/3 (E1T2) و 3/0 (E1T3) تن در هکتار و بیشترین و کمترین خطای کارآیی مصرف آب به ترتیب برابر با 53/0 (E3T2) و 03/0 (E4T2) کیلوگرم بر مترمکعب بود. بیشترین و کمترین خطای برآورد عملکرد توسط مدل Cropsyst به ترتیب برابر با 34/2 (E3T3) و 35/0 (E1T2) تن بر هکتار بودند. این مقادیر برای کارآیی مصرف آب به ترتیب برابر با 32/0 (E3T2) و 03/0 (E1T1) کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. مقادیر آماره‌ NRMSE عملکرد برای مدل‌های AquaCrop و Cropsyst در مرحله واسنجی به ترتیب 9/0 و 7/0 و در مرحله صحت‌سنجی به ترتیب برابر با 5/0 و 9/0 بود. مقادیر آماره EF عملکرد برای مدل AquaCrop در مراحل واسنجی و صحت‌سنجی به ترتیب برابر با 99/0 و 95/0 و برای مدل Cropsyst در این دو مرحله به ترتیب برابر با 90/0 و 79/0 بود. بنابراین، گرچه هر دو مدل دقت مطلوبی داشتند ولی AquaCrop کارآیی بهتری داشت. بر اساس این نتایج، استفاده از مدل AquaCrop در تنش‌های آبی خفیف (به دلیل شبیه‌سازی بهتر واکنش گیاه به آب جذب‌شده) و کاربرد Cropsyst در تنش‌های شدیدتر (به دلیل استفاده این مدل از معادله مبتنی برتابش) توصیه می‌شود. همچنین، کاربرد مدل Cropsyst در مرحله میانی رشد سیب‌زمینی بهتر از مدل AquaCrop است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1009 - شناسایی صفات موثر بر عملکرد لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان تحت تنش کم‌آبی
حسین نظری سعید اهری‌زاد محمد مقدم واحد محمود تورچی

به منظور شناسایی صفات تاثیرگذار بر عملکرد دانه در شرایط آبیاری بدون تنش و تنش کم آبی، 65 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از رقم آمریکایی Yecoro Roja (پرمحصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین ایرانی No.49 (با عملکرد متوسط، پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، در چکیده کامل

به منظور شناسایی صفات تاثیرگذار بر عملکرد دانه در شرایط آبیاری بدون تنش و تنش کم آبی، 65 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از رقم آمریکایی Yecoro Roja (پرمحصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین ایرانی No.49 (با عملکرد متوسط، پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، در آزمایشی با استفاده از طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در فصل زراعی 1392 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز مورد ارزیابی قرار گرفتند. سطوح آبیاری به عنوان فاکتور اصلی و لاین های مورد مطالعه به عنوان فاکتور فرعی ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین تیمارهای تنش آبی برای عملکرد دانه، ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، عملکرد کاه، وزن هزار دانه، طول ریشه و حجم ریشه در سطح احتمال 5 درصد و برای وزن ریشه در سطح احتمال 1 درصد معنی دار می باشد. اختلاف بین لاین های گندم و همچنین اثر متقابل لاین × شرایط آبیاری برای همه صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1 درصد معنی دار شد. در شرایط آبیاری بدون تنش، عملکرد دانه با ارتفاع بوته، تعداد سنبله بارور، تعداد دانه در سنبله، طول پدانکل، وزن هزار دانه، طول سنبله، عملکرد کاه و طول ریشه همبستگی معنی دار و مثبت داشت. در شرایط تنش کم آبی، عملکرد دانه با تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله بارور، طول پدانکل، طول ریشه و عملکرد کاه همبستگی مثبت و معنی دار در سطح احتمال 1 درصد داشت. تجزیه علیت براساس تجزیه رگرسیون چندگانه به روش گام به گام، نشان داد که در شرایط بدون تنش ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، عملکرد کاه، تعداد سنبله بارور و طول ریشه و در شرایط تنش کم آبی تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنله بارور، طول ریشه و وزن ریشه از اجزای موثر بر عملکرد دانه هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1010 - ارزیابی تحمل خشکی لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان
ندا ظفرنادری سعید اهری زاد

به منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کمبود آب، آزمایشی به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 م چکیده کامل

به منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کمبود آب، آزمایشی به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) و فاکتور فرعی شامل هشت لاین اینبرد نوترکیب به همراه دو والد (روشن و سوپرهد) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها، نشان از وجود اختلاف معنی دار بین سطوح مختلف آبیاری و نیز لاین های مورد مطالعه از نظر عملکرد دانه داشت. در حالی که بین دو عامل مورد ارزیابی اثر متقابلی مشاهده نگردید. در ارزیابی لاین‌ها بر اساس معیارهای مقاومت به خشکی، از نظر شاخص های SSI وTOL در تنش کم آبی با 120 میلی متر تبخیر، لاین های 1، 7، 41 و رقم روشن و در تنش کم آبی با 160 میلی متر تبخیر، لاین های 7 و 19 لاین های متحمل بودند. در حالی که در هر دو شرایط تنش از نظر شاخص های STI ، MP و GMP لاین های 37، 38 و رقم روشن به عنوان لاین های متحمل به کم آبی شناسایی شدند. گروه‌بندی لاین‌ها با استفاده از تجزیه خوشه ای بر اساس عملکرد دانه و نیز معیارهای مقاومت به خشکی، لاین‌های 1، 30، 32، 37، 38، 41 و رقم روشن را در سطح آبیاری با 120 میلی‌متر تبخیر و لاین‌های 30، 37، 38 و رقم روشن را در سطح آبیاری با 160 میلی‌متر تبخیر از نظر تحمل به خشکی، در کلاس برتر قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1011 - تغییرات عملکرد ماده خشک و برخی از اسمولیت‌ها و عناصر در ژنوتیپ‏ های گندم (Triticum aestivum L) تحت تنش کم‌آبی
نصیبه توکلی علی عبادی خزینه حوریه توکلی

به منظور بررسی تغییرات برخی اسمولیت ها و میزان عناصر در ژنوتیپ های گندم تحت تنش کم آبی، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح تنش کم آبی (85% (شاهد چکیده کامل

به منظور بررسی تغییرات برخی اسمولیت ها و میزان عناصر در ژنوتیپ های گندم تحت تنش کم آبی، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح تنش کم آبی (85% (شاهد)، 60% و 35% ظرفیت زراعی) و پنج ژنوتیپ گندم (میهن، C-88D-7، C-88D-17، C88D-19 و C88D-20) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش کم آبی، میزان پتاسیم کاهش ولی عناصر سدیم، فسفر و همچنین اسمولیت هایی مانند پرولین و قندهای محلول به طور معنی داری افزایش یافتند. با این حال، کمبود آب، میزان پروتئین کل را در ژنوتیپ هایC-88D-19 ، C-88D-17 وC-88D-20 و کلسیم را در رقم میهن و ژنوتیپ C-88D-19 کاهش داد. درحالی که تاثیر کم آبی بر سایر ژنوتیپ ها منجر به افزایش این صفت ها شد. به طوری که، پروتئین کل در رقم میهن و ژنوتیپ C-88D-7 و میزان کلسیم در C-88D-20،C-88D-17 و C-88D-7 با تشدید تنش افزایش یافت. به نظر می رسد در میان ژنوتیپ های مورد بررسی، رقم میهن و ژنوتیپ های C-88D-17 وC-88D-19 دارای مقاومت نسبی به تنش در شرایط گلخانه ای می باشند. همچنین، از آن جایی که ژنوتیپ C-88D-20 تحت تاثیر تنش کمترین تجمع پرولین و عملکرد ماده خشک را نسبت به سایر ژنوتیپ ها تولید کرده و کاهش انباشت قندهای محلول و پروتئین کل هم در آن مشاهده شدند، به نظر می رسد این ژنوتیپ نسبت به سایر ژنوتیپ ها به تنش کمبود آب حساس باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1012 - اثر تنش کمبود آب بر خصوصیات ریخت شناسی و عملکرد دانه آفتابگردان رقم آرماویریسکی
ابراهیم عباسی سیه جانی فرهاد فرح وش حمداله کاظمی اربط محمدباقر خورشیدی بنام

به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد دانه رقم آرماویرسکی آفتابگردان، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش کمبود آب در پنج سطح (50D1=، 100D2=، 1 چکیده کامل

به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد دانه رقم آرماویرسکی آفتابگردان، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش کمبود آب در پنج سطح (50D1=، 100D2=، 150D3=، 200D4= و 250D5= میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) بودند. نتایج تجزیه های آماری نشان داد که عملکرد دانه در تیمارهای آبیاری به ترتیب از D1 تا D5 معادل 5486، 4480، 3080، 2460 و 2260 کیلوگرم در هکتار برآورد شدند. افزایش شدت تنش کمبود آب باعث کاهش معنی دار عملکرد دانه، درصد روغن، وزن صد دانه، تعداد دانه در طبق، وزن خشک بوته، قطر ساقه و طبق، شاخص سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل برگ و افزایش تعداد روزنه در واحد سطح اپیدرم پشتی برگ و مقاومت روزنه ای شد. در عین حال، اختلاف بین D1 و D2 فقط در وزن 100 دانه، درصد پوکی و تعداد دانه در طبق معنی دار بود. با توجه به ماهیت این صفات که پس از گلدهی و تلقیح افزایش یابند می توان پیشنهاد کرد که آبیاری های اولیه در رقم آرماویرسکی تا مرحله گلدهی بر اساس تبخیر 100 میلی متری و آبیاری های بعدی بر اساس 50 میلی متر تبخیر انجام گیرند تا از کاهش معنی دار صفات فوق الذکر جلوگیری و عملکرد دانه نیز افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1013 - ارزیابی مدل AquaCrop در شبیه سازی عملکرد و کارایی مصرف آب سه رقم ذرت دانه ای در شرایط اقلیمی گرم و خشک
یاسر اسماعیلیان محمود رمرودی

امروزه، مدل های رشد گیاهان نقش مهمی در تخمین رشد و عملکرد محصول، برنامه ریزی تولید محصولات کشاورزی، اقتصاد تولید و تعیین راهبردهای تأمین محصولات دارند. در این پژوهش، مدل AquaCrop برای سه رقم ذرت DC 370، ZP 677 و SC 704 تحت فراهمی سطوح متفاوت آب (عدم تنش، تنش ملایم و تنش چکیده کامل

امروزه، مدل های رشد گیاهان نقش مهمی در تخمین رشد و عملکرد محصول، برنامه ریزی تولید محصولات کشاورزی، اقتصاد تولید و تعیین راهبردهای تأمین محصولات دارند. در این پژوهش، مدل AquaCrop برای سه رقم ذرت DC 370، ZP 677 و SC 704 تحت فراهمی سطوح متفاوت آب (عدم تنش، تنش ملایم و تنش شدید) و نیتروژن (صفر، 120، 180 و 240 کیلوگرم در هکتار) مورد واسنجی و ارزیابی قرار گرفت. برای اعتبارسنجی این مدل از ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده (nRMSE) و ضریب تعیین (R2) استفاده شدند. نتـایج نشـان داد که مدل با دقت بالایی عملکرد دانه ارقام ذرت را شبیه سازی کرد. اما دقت شبیه سازی با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. کمترین nRMSE (5/7 %) و بیشترین R2 (93/0) محاسبه شده از رقم ZP 677 به دست آمدند. مدل با خطای بیشتری عملکرد بیولوژیکی ذرت را نسبت به عملکرد دانه شبیه سازی نمود. هرچند روند تغییرات آن در نتیجه تغییر در سطح تنش خشکی و یا کود نیتروژن به خوبی و مطابق با آزمایش مزرعه ای پیش بینی شد. nRMSE بین 8/6 و 9/10 درصد بدست آمد، درحالی که R2 بین 82/0 تا 92/0 متغیر بود. مدل AquaCrop با دقت قابل قبولی تغییرات کارایی مصرف آب ارقام ذرت را شبیه سازی کرد، به طوری که با افزایش تنش خشکی و کاربرد کود نیتروژنی میزان آن افزایش یافت. البته، نتایج خروجی مدل در اغلب حالات کمتر از مقادیر اندازه گیری شده بودند. بهترین نتیجه ارزیابی مدل (4/6%nRMSE= و 93/0R2=) از رقم ZP 677 حاصل شد. با توجه به نتایج به دست آمده، می توان مدل AquaCrop را با درصد اطمینان بالایی برای شبیه سازی عملکرد ذرت دانه ای در نواحی اقلیمی مشابه با این آزمایش را به کار برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1014 - عکس العمل ریشه ی برنج به دوره های زمانی تنش کمبود آب با رویکرد الکتروفورز دو بعدی
محمود تورچی

برنج (Oryzae sativa L) غذای اصلی بیش از نیمی از مردم جهان را تشکیل می دهد. تنش کمبود آب یکی از عمده‌ترین موانع برای تولید موفق محصولات زراعی است. برنج در طول دوره رشدی خود تحت تاثیر عوامل متعددی قرار می گیرد که از جمله آنها می توان به تنش کمبود آب اشاره نمود. پیشرفت چکیده کامل

برنج (Oryzae sativa L) غذای اصلی بیش از نیمی از مردم جهان را تشکیل می دهد. تنش کمبود آب یکی از عمده‌ترین موانع برای تولید موفق محصولات زراعی است. برنج در طول دوره رشدی خود تحت تاثیر عوامل متعددی قرار می گیرد که از جمله آنها می توان به تنش کمبود آب اشاره نمود. پیشرفت های اخیر در فیزیولوژی مولکولی این امید را به وجود آورده است که با شناسایی پروتئین های کاندیدای مقاومت به تنش کمبود آب، بتوان در افزایش عملکرد برنج گام های اساسی برداشت. به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر الگوی تظاهر پروتئین های ریشه ی برنج، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار طراحی و اجرا گردید. تیمارهای مورد مطالعه، شامل آبیاری عادی و تنش های 24، 36 و 48 ساعت قطع آبیاری بود. آزمایش در شرایط آزمایشگاهی و تحت شرایط کنترل شده در اتاقک رشد انجام گردید. پس از اعمال تنش نمونه های بافت ریشه به منظور آزمایش های الکتروفورز دو بعدی مورد استفاده قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل پروتئوم بافت ریشه به روش الکتروفورز دو بعدی نشان داد که از بین 135 لکه پروتئینی قابل تشخیص در رنگ آمیـزی با آبی کوماسی، تعداد 14 لکه پروتئینی تغییــرات بیـان معنی داری از نظر آماری در شرایط تنش کمبود آب نشان دادند که تعداد 7 پروتئین در سطح احتمال 1 درصد و 7 پروتئین در سطح احتمال 5 درصد مع نی دار گردید. لکه های پروتئینی دارای تغییرات بیان، بر اساس نقطه ایزوالکتریک و وزن مولکولی در بانک های اطلاعاتی مورد جستجو قرار گرفتند و پروتئین های احتمالی پاسخ دهنده به شرایط تنش شناسایی شدند. افزایش بیان فردوکسین اکسیدوردوکتاز 24 ساعت پس از شروع تنش کمبود آب نمایانگر نقش این پروتئین در کاهش اثرات تنش کمبود آب است. در حالی که پروتئین های ریبوزومی، گلیسر آلدئید 3-فسفات و ATP سنتتاز در طی تنش کمبود آب روند کاهشی داشتند. پروتئین های فروکتوز 6-1 بی فسفات آلدولاز، گلوکز 6- فسفات دهیدروژناز، گلایسین دهیدروژناز و کتیناز پس از روند کاهشی تا 36 ساعت تنش کمبود آب، با افزایش مدت تنش به 48 ساعت مجدداً روند افزایشی نشان دادند که بیان گر تلاش گیاه برای کاهش اثرات ناشی از تنش اکسیداتیو می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1015 - ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد بامیه (Abelmoschus esculentus L) متاثر از فواصل آبیاری و تاریخ کاشت
سحر کیوان راد حمید مدنی حسین حیدری شریف آباد مجتبی محمودی قربان نورمحمدی

10.30495/jcep.2021.687071

تأثیر تیمارهای آبیاری و تاریخ های کاشت بر کلروفیل، قطر ساقه، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه بامیه طی آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در منطقه کرج به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تیمار فاصله آبیاری شامل آبیاری مطلوب (8 روز یک بار)، کم آبیا چکیده کامل

تأثیر تیمارهای آبیاری و تاریخ های کاشت بر کلروفیل، قطر ساقه، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه بامیه طی آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در منطقه کرج به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تیمار فاصله آبیاری شامل آبیاری مطلوب (8 روز یک بار)، کم آبیاری متوسط (10 روز یک بار) و شدید (12 روز یک بار) به عنوان فاکتور اصلی و سه تاریخ کاشت (14 خرداد، 28 خرداد و 11 تیر سال 1396) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که دورهای آبیاری بر کلروفیل کل، محتوی آب نسبی، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، طول میوه، قطر میوه، تعداد میوه، عملکرد تازه میوه و عملکرد خشک میوه معنی دار بودند. تاریخ کاشت بر صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، تعداد میوه، عملکرد تر و خشک میوه تأثیر معنی داری داشت. بیشترین غلظت کلروفیل (68/3 میلی گرم در گرم وزن تر)، ارتفاع بوته (4/100 سانتی متر)، تعداد شاخه جانبی (1/3)، تعداد برگ (8/24 در بوته)، تعداد میوه (5/10 در بوته)، عملکرد تر میوه (4023 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد خشک (2632 کیلوگرم در هکتار) در دور آبیاری 8 روز یک بار به دست آمد. آبیاری 12 روز یک بار سبب کاهش 4/30، 7/21، 3/21 و 4/28 درصدی به ترتیب در قطر ساقه، طول میوه، قطر میوه و عملکرد خشک میوه نسبت به آبیاری 8 روز یک بار شد. بیشترین ارتفاع بوته (2/99 سانتی متر)، تعداد شاخه جانبی (5/2)، تعداد برگ (3/23 در بوته) و تعداد میوه (77/9 عدد در بوته) در تاریخ کاشت 14 خرداد حاصل شد. بیشترین عملکرد تر میوه (3644 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 28 خرداد به دست آمد. بر اساس نتایج، دور آبیاری 8 روز یک بار برای حصول حداکثر عملکرد میوه و برای کوتاه شدن طول دوره کشت در منطقه کرج، تاریخ کاشت 28 خرداد می تواند در تولید این گیاه مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1016 - اثر تنش کمبود آب و تیمار بیولوژیک بذر بر شاخص‌های فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی مخلصه (Tanacetum persicum (Boiss.) Mozaff)
فاطمه بهمۀ عبدالرزاق دانش شهرکی زهرا لری گوئینی مهدی قبادی نیا

ﮐﺸﺖ ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ به منظور استفاده از ترکیبات دارویی حاصل از آنها و حفظ ذخایر ژنتیکی و تنوع در زیست‌بوم، اهمیت ویژه‌ای دارد. گیاه مخلصه از جمله گیاهان دارویی است که از خواص دارویی و آنتی‌اکسیدانی برخوردار می‌باشد. به‌منظور بررسی اثر تلقیح بذر با باکتری‌های ریزوسفری ارتق چکیده کامل

ﮐﺸﺖ ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ به منظور استفاده از ترکیبات دارویی حاصل از آنها و حفظ ذخایر ژنتیکی و تنوع در زیست‌بوم، اهمیت ویژه‌ای دارد. گیاه مخلصه از جمله گیاهان دارویی است که از خواص دارویی و آنتی‌اکسیدانی برخوردار می‌باشد. به‌منظور بررسی اثر تلقیح بذر با باکتری‌های ریزوسفری ارتقا دهنده رشد، شاخص‌های فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی مخلصه تحت تنش کمبود آب، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، به‌صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در خرداد ماه 1395 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری 100 درصد آبیاری کامل (شاهد)، 75 درصد آبیاری کامل و 50 درصد آبیاری کامل تلقیح بذر با باکتری در 7 سطح مشتمل بر شاهد(عدم تلقیح باکتریایی)، تلقیح بذربا باکتری‌های Azotobacter chroococcum،Bacillus amyloliquefaciens،strain Asp. Bacillus، strain B sp. Bacillus،Pseudomonas fluorescence، Pseudomonas putidaبودند. نتایج نشان داد تیمارهای تلقیح باکتریایی در شرایط تنش اثر معنی‌داری بر تمام صفات مورد بررسی داشتند (01/0p≤). تیمار تلقیح باکتریایی chroococcumAzotobacter بیشترین تاثیر را بر میزان کلروفیل a، کاروتنوئیدها، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اسانس و آنتوسیانین (µmol.ml-1 020/0)، strain A sp. Bacillus با افزایش 5/2 برابری میزان پرولین نسبت به شاهد بیشترین تاثیر را بر میزان پرولین و strain B sp. Bacillus بیشترین تاثیر را بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی (μg.ml-1 32/5 :IC50) داشتند. همچنین، fluoresence Pseudomonasموجب افزایشمیزان کاروتنوئیدها در تنش 50 درصد آبیاری کامل و Pseudomonas putida بیشترین تاثیر را بر میزان کلروفیل b، کلروفیل کل، پایداری غشا و محتوای نسبی آب برگ داشتند. با توجه به نتایج این بررسی‌ تلقیح باکتریایی بذر مخلصه با باکتری‌های Azotobacter و Pseudomonas به ویژه در روش‌های کشت کم آبیاری جهت تخفیف اثرات تنش خشکی قابل استفاده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1017 - اثر سطوح مختلف آبیاری بر جمعیت علف‌هرز سوروف(Echinocloa crus-galli L) و خصوصیات زراعی مرتبط با عملکرد شلتوک دو رقم برنج
سبحان محضری محسن عمرانی محمدعلی باغستانی

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف آبیاری بر جمعیت علف هرز سوروف، خصوصیات زراعی و عملکرد دو رقم برنج (طارم محلی و شفق)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه موسسه تحقیقات برنج مازندران (آمل) اجرا شد. عامل اصلی دو رقم برن چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف آبیاری بر جمعیت علف هرز سوروف، خصوصیات زراعی و عملکرد دو رقم برنج (طارم محلی و شفق)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه موسسه تحقیقات برنج مازندران (آمل) اجرا شد. عامل اصلی دو رقم برنج شامل: شفق و طارم محلی و عامل فرعی در پنج سطح آبیاری شامل: ارتفاع آب صفر سانتی متر (خاک در حالت اشباع)، 5، 8، 12 سانتی متر و شاهد کنترل علف های هرز بود. نتایج حاصل نشان داد که دو رقم اصلاح شده و بومی و سطوح متفاوت آبیاری سبب تاثیر معنی دار بر تراکم و زیست توده سوروف، عملکرد دانه و بیولوژیک برنج شد. بالاترین عملکرد در دو تیمار کنترل علف هرز در رقم شفق (6344 کیلوگرم در هکتار) و ارتفاع آب 12 سانتی متر به همراه رقم شفق (6074 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه در تیمار ارتفاع آب 5 سانتی متر و رقم طارم (3693 کیلوگرم در هکتار) برداشت شد. در مجموع تیمار ارتفاع آب 12 سانتی متر در حضور رقم شفق به عنوان مناسب ترین تیمار جهت کنترل علف هرز سوروف و حصول عملکردی برابر با وجین دستی در این آزمایش معرفی می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1018 - پاسخ آگروفیزیولوژیکی ارقام مختلف ارزن مرواریدی (Pennisetum glaucum L.) به کم‌آبی در شرایط آب و هوایی کرمان
سید نبیل الدین فاطمی علی اکبر مقصودی مود قاسم محمدی نژاد

10.30495/jcep.2021.679975

تعیین رقم مناسب یکی از عوامل مهم برای به دست آوردن حداکثر عملکرد، با توجه به شرایط اقلیمی هر منطقه می باشد. یکی از مهم ترین تنش های محیطی خشکی بوده که از طریق تاثیر منفی در طول دوره رشد گیاه، ساختار و فعالیت های گیاهی را با اختلال مواجه می سازد. به منظور بررسی واکنش آگر چکیده کامل

تعیین رقم مناسب یکی از عوامل مهم برای به دست آوردن حداکثر عملکرد، با توجه به شرایط اقلیمی هر منطقه می باشد. یکی از مهم ترین تنش های محیطی خشکی بوده که از طریق تاثیر منفی در طول دوره رشد گیاه، ساختار و فعالیت های گیاهی را با اختلال مواجه می سازد. به منظور بررسی واکنش آگروفیزیولوژیک ارقام مختلف گیاه ارزن مرواریدی (Hybrid 1, Hybrid 2, IP13150, IP13151, IP22269, ICMV5222 و HHVBCTA) به دو سطح آبیاری (100 و 60 درصد ظرفیت مزرعه) آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط آب و هوایی کرمان انجام شد. نتایج نشان داد اثر ساده تیمار آبیاری برای همه صفات و اثر ساده رقم و نیز اثر متقابل آبیاری در رقم به جز در مورد محتوای رطوبت نسبی و شاخص کلروفیل برای سایر صفات مورد بررسی معنی دار بوده است. کاهش میزان آب آبیاری از 100 به 60 درصد حد ظرفیت مزرعه موجب کاهش معنی دار میانگین صفات شاخص کلروفیل (87/20 درصد) و محتوای رطوبت نسبی (06/29 درصد) شد. تنش خشکی موجب افزایش محتوای پرولین در ارقام مورد بررسی شد و بیشترین مقدار این صفت در شرایط تنش از رقم HHVBCTA به دست آمد. همچنین، نتایج نشان داد که بیشترین میانگین ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و عملکرد علوفه تر و خشک در شرایط آبیاری نرمال و تنش به ترتیب مربوط به رقم Hybrid 1 و IP13151 بود. بر طبق نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل کمترین و بیشترین درصد کاهش عملکرد علوفه تر به واسطه اعمال تنش خشکی به ترتیب مربوط به ارقام IP13151 (16/13 درصد) و ICMV5222 (58/61 درصد) بود. به طورکلی، با توجه به نتایج به دست آمده ارقام Hybrid 1 و IP13151 به ترتیب جهت کاشت در شرایط آبیاری مطلوب و تنش در شرایط آب و هوایی کرمان مناسب به نظر می رسند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1019 - اثر محلول‌پاشی عناصر غذایی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک کرچک (Ricinus communis L.) در سطوح مختلف کم‌آبیاری
فردانه اوسطی تورج میرمحمودی بهمن پاسبان اسلام سامان یزدان ستا حسن منیری فر

10.30495/jcep.2021.679977

به‌منظور بررسی اثر دور آبیاری و محلول‌پاشی کودهای شیمیایی بر برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک کرچک، از طریق اجرای آزمایشی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی آذربایجان شرقی، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 بررسی شد. فاکتور اول سطوح آ چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر دور آبیاری و محلول‌پاشی کودهای شیمیایی بر برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک کرچک، از طریق اجرای آزمایشی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی آذربایجان شرقی، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 بررسی شد. فاکتور اول سطوح آبیاری در این بررسی شامل آبیاری نرمال، آبیاری پس از ۸۰ و 140 میلی متر تبخیر در کرت اصلی و هشت تیمار کودی شامل گوگرد، پتاسیم، نیتروژن، گوگرد + پتاسیم، گوگرد + نیتروژن، پتاسیم + نیتروژن، گوگرد + پتاسیم+ نیتروژن و شاهد به‌صورت محلول‌پاشی در کرت‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد اثر دور آبیاری و محلول پاشی بر کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود. اثر متقابل دو تیمار بر کلیه صفات، به غیر از شاخص کلروفیل، معنی دار گردید. در این بررسی دور آبیاری بعد از 140 میلی متر تبخیر شاخص کلروفیل را نسبت به شرایط نرمال افزایش داد. همچنین محلول پاشی S+N+K مقدار صفت مذکور را در مقایسه با تیمار شاهد به میزان 90/14 درصد بالا برد. بالاترین ارتفاع بوته، تعداد برگ، ضریب هدایت روزنه ای، تعداد شاخه فرعی، عملکرد زیست توده و عملکرد دانه (45/0 کیلوگرم در هکتار) و کمترین محتوی پرولین برگ به تیمار محلول پاشی S+N+K در شرایط آبیاری نرمال اختصاص یافتند، محلول پاشی S+N+K توانست عملکرد دانه را در مقایسه با تیمار شاهد محلول پاشی در دور آبیاری بعد از 80 و 140 میلی متر به ترتیب 83/45 و 0/40 درصد افزایش دهد و اثر تنش کم آبی را بر صفات مورد مطالعه تعدیل نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1020 - ارزیابی عملکرد، شاخص برداشت و کارآیی مصرف آب گیاه دارویی چای ترش (.Hibiscus sabdariffa L) در تیمارهای مختلف آبیاری و تاریخ کاشت
آرامه زندسیلاخور حمید مدنی حسین حیدری شریف آباد مجتبی محمودی قربان نورمحمدی

10.30495/JCEP.2023.1935375.1818

به منظور بررسی تأثیر رژیم های آبیاری و تاریخ های کاشت بر عملکرد، شاخص برداشت و کارآیی مصرف آب گیاه چای‌ترش، آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در کرج به صـورت کرت های خـرد شـده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل آبیاری ۸، 10 و ۱۲ روز یک بار به عنوان فا چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر رژیم های آبیاری و تاریخ های کاشت بر عملکرد، شاخص برداشت و کارآیی مصرف آب گیاه چای‌ترش، آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در کرج به صـورت کرت های خـرد شـده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل آبیاری ۸، 10 و ۱۲ روز یک بار به عنوان فاکتور اصلی و تاریخ کاشت 3/14 و 3/28 و 1396/4/11 به عنوان عامل فرعی بودند. بیشترین ارتفاع بـوته (181/2 سانتی متر)، قطر ساقه (2/91 سانتی متر) و عملکرد زیستی (14/6 تن در هکتار) در آبیاری 8 روز یک بار به دست آمد. بیشترین کارآیی مصرف آب کاسبرگ (0/18 گرم در لیتر)، کارآیی مصرف آب گل (0/034 گرم در لیتر) و شاخص برداشت کاسبرگ (11/12 درصد) در آبیاری 12 روز یک بار مشاهده شد. آبیاری 10 روز یک بار دارای بیشترین عملکرد کاسبرگ (1/59 تن در هکتار) و عملکرد گل (307/7 کیلوگرم در هکتار) بود. تأخیر در کاشت سبب کاهش 12، 16 و 7 درصدی به ترتیب در ارتفاع بوته، قطر ساقه و عملکرد زیستی و افزایش 22 و 20 درصدی کارآیی مصرف آب کاسبرگ و کارآیی مصرف آب گل نسبت به کاشت به موقع شد. بیشترین کارآیی مصرف آب عملکرد زیستی (2/41 گرم در لیتر)، در آبیاری 12 روز یک بار و تأخیر یک ماهه در کاشت به دست آمد. بر این اساس، آبیاری 10 روز یک بار برای حصول حداکثر عملکرد گل و کاسبرگ، افزایش کارآیی مصرف آب گل و شاخص برداشت کاسبرگ می تواند مورد توجه قرار بگیرد. همچنین، جهت کوتاه شدن طول دوره کشت و صرفه جویی در مصرف آب، تاریخ 28 خرداد برای کشت این گیاه در کرج مناسب تر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1021 - اثر توأم تنش سرما و خشکی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب برخی از هیبریدهای ذرت (Zea mays L.)
محسن طریق الاسلامی محمد کافی احمد نظامی رضا ضرغامی

تنش های سرما و خشکی، از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید گیـاهان زراعی محسـوب می شوند. به منظور بررسی اثر توأم تنش سرما و خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت، آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1393در گلخا چکیده کامل

تنش های سرما و خشکی، از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید گیـاهان زراعی محسـوب می شوند. به منظور بررسی اثر توأم تنش سرما و خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت، آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1393در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. در این آزمایش عامل اصلی تنش سرما در دو سطح (عدم تنش سرما و تنش سرما در مرحله چهار برگی)، عامل فرعی شامل سه سطح تنش خشکی (آبیاری معادل 100 درصد نیاز آبی گیاه، آبیاری معادل 75 درصد نیاز آبی و آبیاری معادل 50 درصد نیاز آبی گیاه) و عامل فرعی فرعی سه هیبرید ذرت (سینگل کراس 704، سینگل کراس 400 و سینگل کراس 260) بودند. نتایج نشان داد که اثر سطوح تنش خشکی و هیبریدها تفاوت معنی داری در صفات مورد آزمایش از خود نشان دادند، برهمکنش تنش سرما و خشکی و ارقام مختلف ذرت بر صفات مورد مطالعه (تعداد دانه در بلال، وزن ۱۰۰ دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت) معنی دار بودند. بیشترین عملکرد دانه با میزان 7887 کیلوگرم در هکتار و سینگل کراس 400 با عملکرد 6862 کیلوگرم در هکتار در تیمار 100 درصـد نیـاز آبی گیاه به دست آمدند. سینگل کراس 400 بالاترین میزان بهره وری آب را که همسو با عملکرد دانه بود و سینگل کراس 704 بالاترین کارآیی مصرف آب را دارا بودند و کارآیی مصرف آب برای تولید ماده خشک درشرایط محدودیت آبی افزایش یافت. در برهمکنش تنش سرمازدگی و خشکی بالاترین کارآیی مصرف آب به تیمار عدم تنش سرمازدگی با 100 درصد نیاز آبی گیاه تعلق داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1022 - پاسخ فیزیولوژیک گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) به کود دامی و پلیمر سوپرجاذب در شرایط تنش خشکی
زهرا رضایی محمد رفیعی الحسیی

به منظور بررسی اثر کود دامی و پلیمر سوپرجاذب بر برخی صفات فیزیولوژیکی رازیانه در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه شهرکرد انجام شد. سطوح مختلف تیمار تنش خشکی شامل: سه سطح 50 (شاهد)، 100 و 150 چکیده کامل

به منظور بررسی اثر کود دامی و پلیمر سوپرجاذب بر برخی صفات فیزیولوژیکی رازیانه در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه شهرکرد انجام شد. سطوح مختلف تیمار تنش خشکی شامل: سه سطح 50 (شاهد)، 100 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A به عنوان فاکتور اصلی و نسبت های مختلف کود دامی (گاوی) و پلیمر سوپرجاذب در شش سطح شامل: D1: عدم مصرف کود دامی و پلیمر سوپرجاذب، D2: 10 تن در هکتار کود دامی + 150 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب، D3: 20 تن در هکتار کود دامی + 100 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب، D4: 30 تن در هکتار کود دامی+ 50 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب، D5: 40 تن در هکتار کود دامی و D6: 200 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی و کود دامی و پلیمر سوپرجاذب و اثر متقابل آنها بر محتوای پرولین، کلروفیل b، کارتنوئید، عملکرد دانه و عملکرد اسانس این گیاه تاثیر معنی داری داشتند. همچنین، بیشترین عملکرد دانه (66/146 گرم بر مترمربع)، عملکرد اسانس (99/2 گرم بر مترمربع) و کارتنوئید از تیمار 50 میلی متر تبخیر با کاربرد D6 حاصل شد. بیشترین مقدار پرولین از تیمار 150 میلی متر تبخیر با کاربرد D4 به دست آمد. بیشترین کلروفیل b از تیمار 50 میلی متر تبخیر و کاربرد D3 تولید شد. بیشترین محتوای آب نسبی برگ و کلروفیل کل از تیمار 50 میلی متر تبخیر و D6 و بیشترین کلروفیل a از تیمار 50 میلی متر و D4 حاصل شد. به طورکلی، در شرایط 50 میلی‌متر تبخیر و 200 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار حداکثر عملکرد دانه و عملکرد اسانس به دست آمدند. از طرف دیگر در شرایط 100 میلی متر تبخیر و با کاربرد 40 تن کود دامی در هکتار اثرات سوء تنش خشکی بر صفات عملکرد دانه و عملکرد اسانس کاهش یافت. همچنین، در تیمار 150 میلی متر تبخیر و کاربرد کود دامی و پلیمر سوپرجاذب (به ترتیب 30 تن و 50 کیلوگرم در هکتار) اثرات تنش خشکی بر صفات عملکرد دانه و عملکرد اسانس نسبت به سایر تیمارها کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1023 - تأثیر روش های مختلف کم آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب گندم رقم پارسی
نادیا جعفری فیاض آقایاری فرزاد پاک نژاد

به‌منظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف کم آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب گندم تحت سطوح متفاوت آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. کم آبیاری چکیده کامل

به‌منظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف کم آبیاری بر عملکرد و کارآیی مصرف آب گندم تحت سطوح متفاوت آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. کم آبیاری در سه سطح شامل :I100 آبیاری بر اساس 100% نیاز آبی گیاه، I75: آبیاری بر اساس 75% نیاز آبی گیاه و I50: آبیاری بر اساس 50% نیاز آبی گیاه در کرت‌های اصلی و روش آبیاری در سه سطح شامل :M1آبیاری جویچه ای معمول، :M2 آبیاری جویچه ای یک در میان ثابت و :M3آبیاری جویچه ای یک در میان متغیر در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با مصرف 100 درصد نیاز آبی گیاه، روش های آبیاری جویچه ای یک در میان ثابت و متغیر نسبت به روش آبیاری جویچه ای معمول به ترتیب 21.8 و 23.7 درصد کاهش عملکرد دانه را به همراه داشتند. بیشترین کارآیی مصرف آب برای عملکرد دانه (1.63 کیلوگرم بر مترمکعب) در شرایط 75 درصد نیاز آبی گیاه و روش های آبیاری جویچه ای یک در میان ثابت و متغیر و کمترین مقدار کارآیی مصرف آب عملکرد دانه (1.24 کیلوگرم بر مترمکعب) مربوط به تیمار 50 درصد نیاز آبی گیاه با روش آبیاری جویچه ای معمول به دست آمدند. هم چنین، بیشترین کارآیی مصرف آب برای عملکرد بیولوژیک (4.38 کیلوگرم بر مترمکعب) در سطح 50 درصد نیاز آبی گیاه به همراه روش آبیاری جویچه ای یک در میان ثابت برآورد شد که نسبت به تیمار شاهد (I100M1)، 31.5 درصد افزایش یافت. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، اعمال روش آبیاری جویچه ای یک در میان بر اساس 75% نیاز آبی گیاه، برای افزایش کارایی مصرف آب عملکرد گندم در منطقه مورد مطالعه می تواند مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1024 - اثر سویه های میکوریز تحت تنش آبی بر عملکرد و اسانس دو توده بومی رازیانه (Foeniculum vulgare L)
بهرام میرشکاری

به منظور مطالعه واکنش عملکرد و میزان اسانس دو توده بومی رازیانه در برابر سویه های میکوریز تحت تاثیر تنش آبی، پژوهشی در سال 1393 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار روی دو توده بومی رازیانه اصفه چکیده کامل

به منظور مطالعه واکنش عملکرد و میزان اسانس دو توده بومی رازیانه در برابر سویه های میکوریز تحت تاثیر تنش آبی، پژوهشی در سال 1393 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار روی دو توده بومی رازیانه اصفهان و ملایر به عنوان عامل اصلی، آبیاری در سه سطح 70، 100 و 130 میلی متر تبخیر از تشتک به عنوان عامل فرعی و سویه های قارچ میکوریز شامل Rhizophagus intraradicesو Funneliformis mosseaeو شاهد (بدون تلقیح) به عنوان عامل فرعی فرعی اجرا شد. بر اساس نتایج به دست آمده در بوته های حاصل از رشد بذور تلقیح شده با این سویه های قارچی، محتوای نسبی آب برگ افزایش یافت. شاخص کلروفیل برگ رازیانه در صورت تلقیح بذر با این سویه ها در مقایسه با عدم تلقیح حدود 39% افزایش یافت. در صورت آبیاری رازیانه بر اساس 100 میلی متر تبخیر از تشتک، اختلاف بین سویه ها با شاهد پدیدار شد و هر بوته 4.7 شاخه بیشتری نسبت به شاهد تولید کرد. بیشترین عملکرد اسانس در سطوح آبیاری 70 و 100 میلی متر تبخیر از تشتک به میزان 18.5 لیتر در هکتار و کمترین مقدار آن نیز از سطح 130 میلی متر تبخیر، معادل 11 لیتر در هکتار، حاصل شد. بدین ترتیب در شرایط آب و هوایی نیمه خشک تلقیح بذر با سویه های این قارچ می تواند اثر تنش آبی روی عملکرد رازیانه را تعدیل کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1025 - بررسی جذب و کارآیی مصرف نور در کشت مخلوط ارزن معمولی و سویا تحت تنش کمبود آب
سمیه حاجی نیا گودرز احمدوند

به منظور بررسی تأثیر تنش کمبود آب بر سطح برگ، کارآیی مصرف نور و ماده خشک سویا (Glycine max L.) و ارزن (Panicum miliaceum L.) در کشت مخلوط، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشـاورزی دانشگاه بوعلی ‌سینای همدان به صـورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کا چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر تنش کمبود آب بر سطح برگ، کارآیی مصرف نور و ماده خشک سویا (Glycine max L.) و ارزن (Panicum miliaceum L.) در کشت مخلوط، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشـاورزی دانشگاه بوعلی ‌سینای همدان به صـورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش کمبود آب در سه سطح (آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلی‌متر تبخیر آب از تشتک تبخیر) به عنوان عامل اصلی و الگوی کاشت جایگزینی در پنج سطح (تک‌کشتی سویا (100S)، تک‌کشتی ارزن (100M)، کشت مخلوط جایگزینی 33 درصد سویا+ 67 درصد ارزن (33S:67M)، 50 درصد سویا+ 50 درصد ارزن (50S:50M) و 67 درصد سویا+ 33 درصد ارزن (67S:33M) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد، بیشترین شاخص سطح برگ سویا و ارزن به ترتیب به میزان 68/5 و 23/3 در تک‌کشتی آنها به‌دست آمد. تنش شدید کمبود آب شاخص سطح برگ سویا و ارزن را به ترتیب 03/33 و 33/33 درصد نسبت به عدم تنش کاهش داد. بالاترین ماده خشک در تک‌کشتی سویا و ارزن به ترتیب به مقدار 613 و 540 گرم بر مترمربع، حاصل شد. تنش شدید کمبود آب ماده خشک سویا و ارزن را به ترتیب 87/39 و 56/31 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. کارآیی مصرف نور ارزن در الگوهای کشت مخلوط (33S:67M)، (50S:50M) و (67S:33M) به ترتیب 85/24، 86/29 و 76/26 درصد بیشتر از کشت خالص ارزن بود. در حالی که، کارآیی مصرف نور سویا در کشت مخلوط کاهش یافت و میانگین آن در طول فصل رشد از 97/0 گرم بر مگاژول در نسبت (33S:67M) تا 77/1 گرم بر مگاژول در تیمار کشت خالص سویا متغیر بود. نتایج نشان داد تنش کمبود آب تأثیر منفی بر کارآیی مصرف نور ارزن و سویا داشت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1026 - پیش تیمار بذر با متانول، اتانول، بُر و منگنز و اثر آنها بر برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک کلزا (Brassica napus L.) تحت تنش کمبود آب
ابراهیم خلیل وند بهروزیار

اثرات پیش تیمار بذر با متانول، اتانول و عناصر ریز مغذی بُر و منگنز بر تعدادی از صفات مورفوفیزیولوژیک کلزا تحت تنش کمبود آب طی دو آزمایش مجزا در سال 1391 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت آزمایشگاهی در قالب طرح کاملاً تصادفی و در چکیده کامل

اثرات پیش تیمار بذر با متانول، اتانول و عناصر ریز مغذی بُر و منگنز بر تعدادی از صفات مورفوفیزیولوژیک کلزا تحت تنش کمبود آب طی دو آزمایش مجزا در سال 1391 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت آزمایشگاهی در قالب طرح کاملاً تصادفی و در شرایط گلخانه ی در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاًتصادفی با 3 تکراربررسی گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از ترکیب پیش تیمار بذر در 5 سطح شامل: بدون پیش تیمار (شاهد)، اتانول با غلظت 2 درصد حجمی، متانول با غلظت 2 درصد حجمی، سولفات منگنز و اسید بوریک با غلظت 5 در هزار و تنش کمبود آب در چهار سطح شامل: 25،50، 75 و 100 درصد رطوبت قابل دسترس. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر پیش تیمار بر صفات متوسط زمان جوانه زنی و سرعت جوانه زنی در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. همچنین اثر اصلی پیش تیمار بذر با ترکیبات متفاوت و نیز سطوح مختلف تنش کمبود آب بر صفات محتوای رطوبت نسبی برگ و تعداد خورجین در بوته و اثر متقابل پیش تیمار ترکیبات متفاوت در سطوح مختلف تنش کمبود آب بر صفات عملکرد دانه، مقاومت روزنه ای و وزن خشک بوته در سطح احتمال 1 درصد نیز معنی دار شدند. بر اساس مقایسه میانگین داده‌ها، متوسط زمان لازم برای جوانه زنی و سرعت جوانه زنی در اثر پیش تیمار با اتانول به ترتیب 65 و 72 درصد افزایش نشان دادند. همچنین، صفات مقدار نسبی آب برگ و تعداد خورجین در بوته در اثر پیش تیمار بذر با اتانول به ترتیب 8 و 9% افزایش یافتند. پیش تیمار بذر با اتانول در تیمار 100 درصد رطوبت قابل دسترس نسبت به پیش تیمار بذر با سولفات منگنز در تیمار 25% رطوبت قابل دسترس موجب افزایش 85 درصدی عملکرد دانه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1027 - بررسی نقش آموزش محیط‌ زیست جوامع محلی در عملکرد زیست‌ محیطی شهروندان محدوده منطقه 5 شهرداری تبریز
شبنم رحمان‌پور محمدابراهیم رمضانی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش محیط زیست جوامع محلی در عملکرد زیست محیطی شهروندان محدوده منطقه 5 شهرداری تبریز انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه تجربی می باشد و به صورت میدانی به گردآوری داده های پژوهش پرداخته است. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی ب چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش محیط زیست جوامع محلی در عملکرد زیست محیطی شهروندان محدوده منطقه 5 شهرداری تبریز انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه تجربی می باشد و به صورت میدانی به گردآوری داده های پژوهش پرداخته است. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری مورد بررسی در این تحقیق شهروندان محدوده منطقه 5 می باشد. به لحاظ در دسترس بودن اطلاعات و منابع و نیز به خاطر سهل الوصول بودن، این منطقه جهت بررسی انتخاب گردید. جمعیت مورد مطالعه شامل 60 نفر از شهروندان محدوده منطقه 5 تبریز است که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده است که به صورت تصادفی 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه کنترل قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است که روایی آن توسط استاتید و متخصصان رشته تایید شده است و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است که 81/0 به دست آمده و از پایایی قابل قبولی برخوردار می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش زیست محیطی شهروندان منطقه 5 تبریز بر مدیریت پسماند، مصرف بهینه آب، کاهش آلودگی، فضای سبز، مصرف بهینه انرژی و حفاظت از محیط زیست تاثیر مثبت داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1028 - عوامل مؤثر بر ناکارآمدی سیاست منابع آب ایران
انیس پورخسروانی محممد توحیدفام علی اکبر امینی رضا جلالی

کاهش چشم گیر میزان و کیفیت ذخایر آب کشور طی مدت زمانی نه چندان طولانی از ناکارآمدی سیاست های آبی کشور حکایت دارد. به رغم واقعیت کاهش نزولات آسمانی، مشکل اصلی آب در ایران به سیاست های آبی و چگونگی سیاست گذاری در این حوزه بازمی گردد. مشکل حکمرانی آب در ایران چنان در چکیده کامل

کاهش چشم گیر میزان و کیفیت ذخایر آب کشور طی مدت زمانی نه چندان طولانی از ناکارآمدی سیاست های آبی کشور حکایت دارد. به رغم واقعیت کاهش نزولات آسمانی، مشکل اصلی آب در ایران به سیاست های آبی و چگونگی سیاست گذاری در این حوزه بازمی گردد. مشکل حکمرانی آب در ایران چنان در لایه هایی از دیدگاه های غیرواقع گریانه و فرافکنانه پنهان شده است که به سختی می توان به ژرفای واقعی آن پی برد. مقاله حاضر با هدف بررسی عوامل ناکارامدی سیاست منابع آب در کشور انجام گرفته است و به دنبال یافتن پاسخ هایی مناسب برای دو پرسش به هم مرتبط است که سیاست منابع آب کشور طی چهار دهه گذشته بر چه مبنایی استوار بوده است؟ و دلایل اصلی ناکارآمدی این سیاست در چیست؟ مقاله حاضر از نوع کیفی (توصیفی-تحلیلی) بوده و با استفاده از روش شناسی استنتاجی انجام پذیرفته است. پایه های نظری پژوهش را نیز انگاره های سیاست پژوهی و تأثیر آنها بر فضای سیاست&lrm;گذاری تشکیل می دهد. یافته های مقاله نشان می دهند که سیاست منابع آب ایران طی چهار دهه گذشته بر محور پاسخ گویی به نیازهای کوتاه مدت و مقطعی با هدف توسعه کشور در بخش کشاورزی تدوین شده است و دلیل اصلی ناکارآمدی این سیاست را باید در فقدان حاکمیت رویکرد علمی در فرایند سیاست گذاری منابع آب کشور جستجو کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1029 - تاثیر سیاستگذاری کشاورزی بر ناپایداری منابع آب زیرزمینی در جمهوری اسلامی
منیر حضوری

حفظ امنیت غذایی یکی از الزامات توسعه می‌باشد اما سیاست توسعه کشاورزی در ایران منجر به توسعه ناپایدار شده است. هدف مقاله حاضر، شناسایی تاثیر‌ توسعه‌ کشاورزی بر ناپایداری منابع آب زیرزمینی است. اکثر مطالعات به مدیریت سخت افزاری دولت در بخش کشاورزی و مزمت این حوزه تاکید کر چکیده کامل

حفظ امنیت غذایی یکی از الزامات توسعه می‌باشد اما سیاست توسعه کشاورزی در ایران منجر به توسعه ناپایدار شده است. هدف مقاله حاضر، شناسایی تاثیر‌ توسعه‌ کشاورزی بر ناپایداری منابع آب زیرزمینی است. اکثر مطالعات به مدیریت سخت افزاری دولت در بخش کشاورزی و مزمت این حوزه تاکید کرده‌اند اما این مقاله با مطالعه جامعه پژوهشی ضمن بررسی نقش یکجانبه دولت به توصیه سیاستی و بررسی روش‌های پایدار توسعه کشاورزی جهت حفظ منابع آب زیرزمینی پرداخته است. پژوهش حاضر با کمک روش تحلیلی مورد آسیب شناسی قرار گرفته است. رشد اقتصادی و ترویج کشاورزی در کنار استفاده پایدار آب را از میان اهداف توسعه‌پایدار به عنوان سند سازمان ملل برگزیدیم. مقاله حاضر با بررسی برنامه‌های توسعه کشور به عنوان سند بالادستی، نتیجه می‌گیرد ازآنجاکه در عمل شاهد بر هم خوردن توازن تولید و مصرف بوده‌ایم، سیاست‌ توسعه کشاورزی از سوی دولت با کم‌توجهی به مشارکت ذینفعان در حفظ موجودی آب، موازین توسعه پایدار را زیر پاگذاشته است. با توجه به اینکه لازمه توسعه‌پایدار، درک اهمیت چرخه آب است، درآخر پیشنهاد می‌شود با تکیه بر حکمرانی خوب و مدیریت به هم پیوسته می‌توان از بازیگران محلی و پژوهش‌های صورت گرفته برای دستیابی به توسعه کشاورزی پایدار بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1030 - شاخص‌های بوم شناختی تنوع، غناء، غالبیت و یکنواختی جوامع زی شناوران جانوری استخرهای پرورش ماهیان گرم آبی شرق استان گلستان (شهر گنبدکاووس)
مهرداد کمالی سنزیقی امیر رحیمی افشین قلیچی

هدف از انجام این تحقیق بررسی شاخص های بوم شناختی تنوع، غناء، غالبیت و یکنواختی جوامع زئوپلانکتونی در استخرهای پرورش ماهیان گرم آبی شهر گنبد کاووس در شرق استان گلستان بود که به‌مدت یک دوره پرورش از خرداد تا آبان‌ماه 1390 صورت گرفت. طبق نتایج بدست آمده هیچ اختلاف معنی دار چکیده کامل

هدف از انجام این تحقیق بررسی شاخص های بوم شناختی تنوع، غناء، غالبیت و یکنواختی جوامع زئوپلانکتونی در استخرهای پرورش ماهیان گرم آبی شهر گنبد کاووس در شرق استان گلستان بود که به‌مدت یک دوره پرورش از خرداد تا آبان‌ماه 1390 صورت گرفت. طبق نتایج بدست آمده هیچ اختلاف معنی داری بین شاخص‌های بوم شناختی تنوع، غالبیت و یکنواختی در 6 استخر مورد بررسی مشاهده نگردید (05/0<P) ولی بین شاخص غناء در استخرهای مختلف اختلاف معنی دار وجود داشت (05/0>P). دامنه شاخص های تنوع، غناء، غالبیت و یکنواختی به‌ترتیب معادل 77/0-43/0، 61/0-25/0، 72/0-54/0 و 73/0-36/0 بودند. همچنین بیشترین کمیت شاخص های تنوع، غناء، غالبیت و یکنواختی مربوط به استخرهای شماره 2، 1، 3 و 2 و کمترین کمیت مربوط به استخرهای 3، 6-4 به‌طور مشترک، 2 و 1 بود. بر اساس آنالیز ضریب همبستگی جوامع زئوپلانکتونی با فاکتورهای فیزیکوشیمیایی آب استخرها، تراکم نهایی جوامع زئوپلانکتونی با فاکتورهای نیترات، فسفات و فسفر- فسفات به میزان ترتیب 926/0-، 939/0 و 952/0 دارای همبستگی معنی دار بود ولی سایر شاخص‌های تنوع، غناء، غالبیت و یکنواختی با هیچ یک از فاکتورهای فیزیکوشیمیایی آب استخرها همبستگی معنی داری را نداشتند. بر اساس نتایج به‌دست آمده شاخص‌های بوم شناختی مختلف تنوع، غناء، غالبیت و یکنواختی جوامع زئوپلانکتونی تحت تأثیر مدیریت اکوسیستم، شرایط آب و هوایی و ماهیان پرورشی می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1031 - شاخص‌های رشد ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhunchus mykiss) در استخرهای خاکی با استفاده از آب لب‌شور زیرزمینی
محمود قانعی تهرانی

چکیدهبه‌دلیل کمبود منابع آب شیرین در کشور ایران، استفاده از منابع آب‌های لب‌شور و شور برای تولید محصولات شیلاتی مورد توجه قرار گرفته است. ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان به‌دلیل توانایی سازگاری با آب لب‌شور بیشتر از سایر گونه‌های پرورشی مورد توجه می‌باشد. در این پژوهش شاخص‌های چکیده کامل

چکیدهبه‌دلیل کمبود منابع آب شیرین در کشور ایران، استفاده از منابع آب‌های لب‌شور و شور برای تولید محصولات شیلاتی مورد توجه قرار گرفته است. ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان به‌دلیل توانایی سازگاری با آب لب‌شور بیشتر از سایر گونه‌های پرورشی مورد توجه می‌باشد. در این پژوهش شاخص‌های رشد ماهی قزل‌آلا در آب لب‌شور ppt 14 مستخرج از منابع آبی زیرزمینی در منطقه اسفراین (خراسان شمالی) در دو استخر خاکی به مساحت هر یک 3000 مترمربع با عمق مفید 8/1 متر در یک دوره پرورش 160 روزه (پاییز و زمستان) مورد بررسی قرار گرفت. ذخیره‌سازی اولیه بچه‌ماهیان در هر استخر 23000 عدد با میانگین وزنی 5/1±7/22 گرم بود. به‌دلیل تفاوت در نرخ بازماندگی ماهیان در استخر 1 (82 درصد) و 2 (88 درصد)، اختلاف در سایر پارامترها در پایان دوره پرورش معنی‌دار بود (05/0>P). به‌طوری‌که به‌ترتیب در استخرهای 1 و 2 بازدهی غذا 02/0±88/0 و 02/0±82/0، ضریب چاقی 01/0±42/1 و 03/0±29/1 و ضریب رشد ویژه 01/0±51/1 و 02/0±40/1 درصد در روز، نسبت کارآیی پروتئین 05/0±26/2 و 06/0±11/2 و ضریب تبدیل غذایی 02/0±18/1 و 04/0±25/1، میانگین وزن نهایی 7±390 و 7±340 گرم تعیین شد. نتایج نشان داد که بچه‌ماهیان در دو استخر بر خلاف اختلاف نسبی در شاخص‌های رشد، از وضعیت خوبی در پرورش با آب لب‌شور برخوردار بوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1032 - رابطه بین برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب با میزان تراکم‌های مختلف ماهی در استخرهای پرورشی ماهیان گرمابی
زید احمدی

چکیدهاین مطالعه با هدف بررسی تغییرات خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب استخرهای پرورش ماهیان گرمابی و رابطه آن با میزان تراکم ماهی صورت گرفت. در این مطالعه 10 استخر پرورش ماهیان گرمابی با تراکم‌های 2200، 2400، 2600، 2920 و 2950 (قطعه در یک هکتار) انتخاب شده و خصوصیات آب مانند چکیده کامل

چکیدهاین مطالعه با هدف بررسی تغییرات خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب استخرهای پرورش ماهیان گرمابی و رابطه آن با میزان تراکم ماهی صورت گرفت. در این مطالعه 10 استخر پرورش ماهیان گرمابی با تراکم‌های 2200، 2400، 2600، 2920 و 2950 (قطعه در یک هکتار) انتخاب شده و خصوصیات آب مانند نیتریت، اسیدیته، آمونیوم، پنتوکسید فسفر، اکسیژن محلول، شوری، آمونیاک، نیترات، شفافیت و قلیاییت اندازه‌گیری شد. براساس آزمون تجزیه واریانس یک‌طرفه بین تراکم‌های مختلف در بیش‌تر پارامترهای کیفی آب (نیتریت، آمونیاک، اکسیژن محلول، قلیاییت، اسیدیته) اختلاف معنی‌داری وجود داشت و بین میانگین پنتوکسید فسفر، شوری، سختی، شفافیت و آمونیوم در تراکم‌های مختلف اختلاف معنی‌دار وجود نداشت. براساس این نتایج پارامترهای آب تحت اثر تراکم می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1033 - تاثیر پری‌بیوتیک سانیار بر کاهش آلودگی ترکیبات نیتروژنی آب و بهبود عملکرد فیزیولوژیکی ماهی کپور معمولی در سیستم بیوفلاک
حسین آدینه

در این پژوهش اثرات استفاده از پری بیوتیک پودری و مایع سانیار بر کیفیت ترکیبات نیترونی آب و عملکرد فیزیولوژیکی ماهی کپور معمولی در سیستم بیوفلاک مورد بررسی قرار گرفت. ماهی کپور معمولی (45/0± 09/10 گرم) در 18 مخزن (35 لیتر) در 6 تیمار به مدت 60 روز ذخیره شد که شامل چکیده کامل

در این پژوهش اثرات استفاده از پری بیوتیک پودری و مایع سانیار بر کیفیت ترکیبات نیترونی آب و عملکرد فیزیولوژیکی ماهی کپور معمولی در سیستم بیوفلاک مورد بررسی قرار گرفت. ماهی کپور معمولی (45/0± 09/10 گرم) در 18 مخزن (35 لیتر) در 6 تیمار به مدت 60 روز ذخیره شد که شامل موارد زیر است: تیمار شاهد بدون افزودنی با آب تمیز (C)، تیمار شاهد بدون افزودنی با فلاک (FC)، تیمارهای فلاک با 1/0 گرم و 2/0 گرم پری بیوتیک پودری (FP1 and FP2) و تیمارهای فلاک با 1 میلی لیتر و 2 میلی لیتر پری بیوتیک مایع (FL1 and FL2) در 100 گرم غذای پایه بود. پارامترهای آب در حد استاندارد برای این گونه حفظ شد. غلظت آمونیاک کل (TAN) بین تیمارهای آزمایشی اختلاف آماری معنی داری داشت. در تیمار FP1 عملکرد رشد ماهی به طور معنی داری بیشتر و ضریب تبدیل غذایی کمتر بدست آمد. بیشترین فعالیت پروتئاز روده (05/0± 42/8) در تیمار FP1 بدست آمد. سرم ایمونوگلوبولین و لیزوزیم در تیمارهای FP2 و FL1 به طور معنی داری بیشتر از سایر تیمارها بود. نتایج این مطالعه نشان می دهد که استفاده از 1/0 گرم پودر پری بیوتیک سانیار در 100 گرم غذا در سیستم بیوفلاک می تواند باعث بهبود کیفیت آب و عملکرد رشد و ایمنی ماهی کپور معمولی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1034 - پرورش ماهیان دریایی در مزارع پرورش ماهی با تاکید برماهی کپور دریایی (Cyprinus carpio Linnaeus 1758)
عبداله حق پناه

این تحقیق به منظور دستیابی به فن آوری، افزایش تولید و سودآوری بیشتر، ترویج و تنوع بخشی در مزارع پروش ماهیان گرمابی و نیز پرورش و مولدسازی و تکثیر ماهیان دریایی دور از سواحل دریا در جهت رهاسازی بچه ماهیان به دریا در جهت بازدهی بیشتر و افزایش ذخایر این گونه و بهتر شدن وضع چکیده کامل

این تحقیق به منظور دستیابی به فن آوری، افزایش تولید و سودآوری بیشتر، ترویج و تنوع بخشی در مزارع پروش ماهیان گرمابی و نیز پرورش و مولدسازی و تکثیر ماهیان دریایی دور از سواحل دریا در جهت رهاسازی بچه ماهیان به دریا در جهت بازدهی بیشتر و افزایش ذخایر این گونه و بهتر شدن وضعیت معیشتی صیادن انجام گرفت. پرورش ماهی کپور دریایی به صورت تک گونه ای و در قالب تراکم یکسان با مقدار 1400 قطعه با میانگین وزنی 05/0± 46/42 گرم در 3 استخر با مساحت 5/0 هکتاری در مزارع پرورش ماهیان گرمابی انجام گرفت. بچه ماهیان مورد نیاز از مرکز سد وشمگیر تامین و در استخرهای پرورشی رهاسازی شدند. آنها از ابتدای دوره پرورش با غذای طبیعی و کنسانتره ماهی کپور پرورشی به میزان 10-5 درصد وزن بدنشان تغذیه شدند. نتایج حاصله در پایان دوره پرورش میانگین وزنی این ماهی برابر 10/0± 49/ 722 گرم، میانگین رشد روزانه 44/3، مقدار ضریب تبدیل غذا معادل 30/2 و میزان بازماندگی آن 83/85 درصد بود که این نشان دهنده قابلیت سازگاری این گونه با شرایط اقلیمی و مزارع پرورشی این استان و پرورش و مولدسازی آن در مناطق دور از سواحل دریابه صورت تک گونه ای و توام با ماهیان گرمابی می باشد. به همین دلیل پرورش این گونه جهت افزایش تولید و سود آوری صنعت آبزی پروری و نیز مولدسازی و تکثیر آن جهت بهبود ذخایر این گونه در دریا، می‌توان پرورش آن را در مزارع پرورشی ماهیان گرمابی در استان پیشنهاد داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1035 - گزارش ماهی گلچراغ (Garra rufa) در رودخانه زاب استان آذربایجان غربی و اهمیت آن در بهداشت انسان
میریوسف یحیی زاده مسعود صیدگر صابر شیری ژاله علیزاده اوصالو

خانواده کپور ماهیان، بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین رودخانه‌‌های ایران محسوب می‌شود که از رودخانه‌های خاور میانه منشاء می‌گیرد. Garra rufa یکی از حدود 100 گونه از جنس Garra و یکی از کوچکترین اعضای خانواده کپور ماهیان است. این مطالعه با هدف بررسی وقوع و شناسایی ماهی G. چکیده کامل

خانواده کپور ماهیان، بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین رودخانه‌‌های ایران محسوب می‌شود که از رودخانه‌های خاور میانه منشاء می‌گیرد. Garra rufa یکی از حدود 100 گونه از جنس Garra و یکی از کوچکترین اعضای خانواده کپور ماهیان است. این مطالعه با هدف بررسی وقوع و شناسایی ماهی G. rufa در رودخانه زاب، شمال غرب ایران در طول سال 1389 در فصول مختلف سال با صید و نمونه‌برداری از نقاط مختلف رودخانه زاب با استفاده از دستگاه شوک‌دهنده الکتریکی و انجام زیست‌سنجی اجرا گردید. از 50 نمونه بررسی شده، ماهیان از لحاظ طولی دارای حداکثر طول 162 و حداقل 37 میلی‌متر با میانگین طول کل 9/11±9/114 میلی‌متر، از لحاظ وزنی نیز دارای حداکثر وزن 1/58 گرم وحداقل 6/0 گرم با میانگین وزن 8/27±74/25 گرم بودند. این ماهی دارای اهمیت بهداشتی بوده و حفظ ذخایر آن اهمیت ویژه‌ای دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1036 - مبانی احکام تکلیفی و وضعی اسراف آب و ضمان ناشی از آن
ناهید دهقان عفیفی احمد باقری سید ابوالقاسم نقیبی

10.22034/ijrj.2019.666897

اسراف یکی از رذائل اخلاقی در دین اسلام بوده و عقل و عرف بر حرمت و قبح آن صحه گذارده اند. در این میان آب به عنوان عنصری حیاتی یکی از موادی است که در دسترس بشر قرار دارد. اسراف زیاده روی و تجاوز از اندازه و حدود است و اتلاف نیز به معنای نابود کردن می باشد. شناخت مفهوم اسر چکیده کامل

اسراف یکی از رذائل اخلاقی در دین اسلام بوده و عقل و عرف بر حرمت و قبح آن صحه گذارده اند. در این میان آب به عنوان عنصری حیاتی یکی از موادی است که در دسترس بشر قرار دارد. اسراف زیاده روی و تجاوز از اندازه و حدود است و اتلاف نیز به معنای نابود کردن می باشد. شناخت مفهوم اسراف و همچنین اتلاف در فهم حرمت تکلیفی و وضعی که در بردارنده ضمان است، کمک شایانی خواهد نمود. آیات قرآن با مفهوم شامل حرمت اسراف است. احادیث نیز به دو دسته تقسیم می شوند که دربردارنده عباراتی در تقبیح اسراف آب می باشند. برخی با مفهوم و برخی دیگر با منطوق و صراحت اسراف آب را حرام دانسته اند. در این میان قواعد فقهی مورد استفاده در فقه مانند لاضرر و لاحرج و اتلاف و تسبیب می تواند ضمان را برای فرد مسرف اثبات نماید. البته ایرادی که در این میان می تواند متوجه دلائل فوق باشد اینکه اتلاف و تسبیب در مورد مال دیگران می باشد در حالی که شامل مال خصوصی نمی شود. نوشته ای مستقل در زمینه مستندات موجود مربوط به حرمت و یا ضمان اسراف آن وجود ندارد بلکه بیشتر احکامی کلی است که در رسائل عملیه دیده می شود. نتیجه حاصل از این نوشتار کوتاه اثبات حرمت تکلیفی و ضمان اسراف کننده آب می باشد. بدین بیان که شهروندان به بهانه پرداخت بهای آب مصرفی حق زیاده روی نداشته و دولت می تواند با استناد به مستندات بیان شده فرد را ضامن معرفی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1037 - اثر ضد باکتریایی نانو ذرات اکسید آهن (Fe3O4) در تصفیه آب
نعیمه شعبانی لکرانی افشین جوادی هدی جعفری زاده- مالمیری حمید میرزایی جاوید صادقی

10.30495/jfh.2021.1916571.1298

در برنامه‌های کاربردی آب سیستم های نامناسب زهکشی سبب افزایش آلودگی منابع آب می شود این مطالعه باهدف یافتن ضدعفونی‌کننده سازگار با محیط‌زیست در مرحله منعقد سازی در تصفیه‌خانه‌های آب آشامیدنی انجام‌شده است. در این مطالعه نانو ذرات اکسید آهن به روش هم رسوبی سنتز گردید و فع چکیده کامل

در برنامه‌های کاربردی آب سیستم های نامناسب زهکشی سبب افزایش آلودگی منابع آب می شود این مطالعه باهدف یافتن ضدعفونی‌کننده سازگار با محیط‌زیست در مرحله منعقد سازی در تصفیه‌خانه‌های آب آشامیدنی انجام‌شده است. در این مطالعه نانو ذرات اکسید آهن به روش هم رسوبی سنتز گردید و فعالیت ضد باکتریایی نانو ذرات اکسید آهن سنتز شده بر روی شش گونه از باکتری‌های مهم باکتریایی (شامل اشرشیا کولای و انتروکوکوس فیکالیس و کلبسیلا پنومونیه و سودوموناس آئروجینوزا، باسیلوس سرئوس و استافیلوکوکوس اورئوس) مورد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد که بیشترین اثر نانو ذرات اکسید آهن سنتز شده با 07/0 MIC<میکروگرم بر میلی‌لیتر در برابر باسیلوس سرئوس و انتروکوکوس فیکالیس است. بعلاوه، نانو ذرات اکسید آهن دارای فعالیت ضد باکتریایی علیه استافیلوکوکوس آرئوس با 3/0 =MIC میکروگرم در میلی‌لیتر و در کلبسیلا پنومونیه 25/1MIC= و سودوموناس آئروجینوزا و اشرشیاکلی 6/0 =MIC میکروگرم در میلی‌لیتر بود. نتایج MBC نشان داد که نانو ذرات اکسید آهن توانست 9/99 درصد از باکتری های اشرشیاکلی و استافیلوکوکوس آرئوس در غلظت 25/1 میکروگرم در میلی‌لیتر و کلبسیلا پنومونیه در غلظت 5/2 میکروگرم در میلی‌لیتر از باکتری‌های را از بین ببرد. نتایج به‌دست‌آمده پتانسیل ضد باکتریایی از نانو ذرات را برای استفاده در تصفیه آب نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد که استفاده از نانو ذرات Fe3O4 به‌عنوان جاذب در فرآیند تصفیه آب می‌تواند یک جایگزین کارآمد و اقتصادی برای ضدعفونی کردن آب در مراحل اولیه تصفیه آب باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1038 - بهینه‌سازی شرایط ازون‌دهی آب باهدف حذف هورمون‌های استرون و 17 بتا-استرادیول
خداویردی عباس‌زاده معروفان حمید میرزایی امیرعباس متین افشین جوادی علیرضا امانی قدیم

10.30495/jfh.2020.1908282.1283

حضور مواد شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز در محیط‌زیست و اثرات نامطلوب آن‌ها بر سلامت انسان و حیوانات توجه زیادی را در سال‌های اخیر به خود جلب کرده است. استروژن‌ها مهم‌ترین مختل‌کننده‌های غدد درون‌ریز بدن بوده و استرون (E1) و 17بتا- استرادیول (E2) قوی‌ترین آن‌ها می‌باشن چکیده کامل

حضور مواد شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز در محیط‌زیست و اثرات نامطلوب آن‌ها بر سلامت انسان و حیوانات توجه زیادی را در سال‌های اخیر به خود جلب کرده است. استروژن‌ها مهم‌ترین مختل‌کننده‌های غدد درون‌ریز بدن بوده و استرون (E1) و 17بتا- استرادیول (E2) قوی‌ترین آن‌ها می‌باشند. هدف از این تحقیق بهینه‌سازی شرایط حذف هورمون‌های E1 و E2 در آب با استفاده از ازون‌دهی است. برای ارزیابی مقدار E1و E2از روش کرواتوگرافی مایع با کارایی بالا استفاده شد و برای ارزیابی میزان تأثیر ازون‌دهی در حذف هورمون‌های مورد مطالعه، ابتدا شرایط بهینه ازون‌دهی ازنظر غلظت گاز ازون، مدت‌زمان ازون‌دهی، pH و غلظت هورمون‌های E1و E2محاسبه شد. طبق نتایج به‌دست‌آمده غلظت ازون برابر ۴ میلی‌گرم در لیتر، مدت‌زمان ۵ دقیقه، pH برابر ۶ و غلظت اولیه محلول هورمون‌های E1و E2تا ۱۰ میلی‌گرم در لیتر بیشترین تأثیر را داشت. درنهایت ازون‌دهی با شرایط بهینه باعث حذف ۹۰ درصد E1و 95 درصد E2شد. درمجموع نتایج این تحقیق نشان داد که ازون‌دهی در شرایط بهینه روش مناسبی برای حذف این هورمون‌ها از آب می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1039 - بررسی میزان بیس فنول آ در آب‌های بسته‌بندی تجاری عرضه شده در بازار اردبیل و بهینه‌سازی ازون‌دهی آب برای کاهش آن
میرعلی رحیمی زاد تولون حمید میرزایی امیرعباس متین افشین جوادی علیرضا امانی قدیم

10.30495/jfh.2021.677459

بیس فنول آ یک ماده شیمیایی مختل‌کننده غدد درون ریز استروژنیک بوده و آلودگی آب های آشامیدنی به آن مشکلات عدیده‌ای در سلامت انسان ایجاد می‌کند. هدف از مطالعه حاضر، تعیین میزان بیس‌فنول‌آ در آب‌های بسته‌بندی‌ عرضه شده در اردبیل و بهینه‌سازی شرایط ازون‌زنی جهت کا چکیده کامل

بیس فنول آ یک ماده شیمیایی مختل‌کننده غدد درون ریز استروژنیک بوده و آلودگی آب های آشامیدنی به آن مشکلات عدیده‌ای در سلامت انسان ایجاد می‌کند. هدف از مطالعه حاضر، تعیین میزان بیس‌فنول‌آ در آب‌های بسته‌بندی‌ عرضه شده در اردبیل و بهینه‌سازی شرایط ازون‌زنی جهت کاهش آن بود. برای این منظور از 13 برند آب بطری شده 5 نمونه انتخاب شد. از هر برند یک نمونه در روز اول و 4 نمونه دیگر بعد از 30 روز نگهداری در دماهای 5، 15، 25 و 40 درجه سلسیوس با استفاده از روش کرو‌ماتور‌گرافی مایع با کارایی بالا آزمایش شد. برای تعیین میزان کارایی ازون‌زنی، ابتدا میزان غلظت ازون مصرفی، pH محیط، مدت‌زمان ازون‌زنی و غلظت اولیه بیس‌فنول اولیه بهینه‌سازی و سپس آزمایش در شرایط بهینه انجام شد. مقدار بیس‌فنول‌آ در تمام برندها در روز اول در حد مجاز وزارت بهداشت آمریکا (20 میکروگرم بر لیتر) بود. با افزایش دمای شرایط نگهداری مقدار آن در تمام نمونه‌ها افزایش یافت و در دمای 40 درجه سلسیوس مقدار آن در 3 برند بیشتر از حد مجاز شد. غلظت ازون 6 میلی‌گرم بر لیتر، pH مساوی 7، غلظت محلول بیس فنول آ 10 میلی‌گرم بر لیتر و زمان ازون زنی 10 دقیقه به‌عنوان شرایط بهینه به‌دست آمد و ازون زنی در این شرایط باعث حذف ۹۰ درصد بیس فنول آ موجود در آب شد. درمجموع می‌توان گفت میزان بیس‌فنول‌آ در آب‌های بطری شده در طول مدت نگهداری و بخصوص در دماهای خارج از یخچال افزایش می‌یابد و ازون‌زنی در شرایط بهینه روش مؤثری در کاهش آن می‌باشد.TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack// پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1040 - ریز پلاستیکها، چالشی نوظهور برای سلامت آب و غذا
گیتی کریم

10.30495/jfh.2022.1967981.1377

ریزپلاستیک‌ها به‌عنوان آلاینده‌های نوظهور محیط زیست شناخته می‌شوند که بر حسب منبع تولید، به ریزپلاستیک‌های اولیه و ثانویه طبقه‌بندی می‌شوند. شکل، اندازه و رنگ در بین سایر ویژگی‌ها، از دیگر مختصات آن‌هاست که توانایی این مواد را برای دستیابی به زنجیره غذایی و خطرات ناشی ا چکیده کامل

ریزپلاستیک‌ها به‌عنوان آلاینده‌های نوظهور محیط زیست شناخته می‌شوند که بر حسب منبع تولید، به ریزپلاستیک‌های اولیه و ثانویه طبقه‌بندی می‌شوند. شکل، اندازه و رنگ در بین سایر ویژگی‌ها، از دیگر مختصات آن‌هاست که توانایی این مواد را برای دستیابی به زنجیره غذایی و خطرات ناشی از آن تعیین می‌کند. در حالی‌که اثرات زیست‌محیطی ریزپلاستیک‌ها مورد توجه بسیاری قرار گرفته است، بررسی میزان خطرات ناشی از در معرض قرار گرفتن انسان به غذاهای آلوده به ریزپلاستیک‌ها هنوز به‌طور کامل ارزیابی نشده است. هدف از بررسی حاضر مرور اجمالی اطلاعات و دانش کنونی در مورد وجود ریزپلاستیک‌ها در مواد غذایی و نوشیدنی و اثر سوء آن‌ها بر موجودات زنده و انسان است. محققین داده‌های موجود را نه‌تنها ناکافی، بلکه سئوال برانگیز و مبهم می‌دانند؛ زیرا یک روش کمی، استاندارد و واحد برای اندازه‌گیری وجود ندارد. در بین مواد غذایی، سخت‌پوستان، نرم‌تنان، ماهی‌ها، آب و نمک به‌عنوان منابع شناخته شده آلوده به ریزپلاستیک‌ها هستند که برای سلامت انسان خطرآفرین شناسایی شده‌اند. لذا علاوه بر مطالعه روی آلودگی سایر انواع مواد غذایی، ضروری است روش‌های تشخیص استانداردسازی شوند. هم‌چنین راه‌های کاهش ورود یا حذف این مواد از منابع آبی و غذایی مورد توجه و بررسی‌های بیش از بیش قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1041 - بررسی میزان آرسنیک در محصولات کشاورزی، فرآورده-های دامی و آب شرب روستاهای شهرستان قروه و بیجار
مقداد پیرصاحب عبداله درگاهی حافظ گلستانی فر

آلودگی محیط زیست و مواد غذایی به عنصر سمی آرسنیک یکی از مسائل مهمی است که موجب به خطر انداختن بهداشت عمومی و سلامت موجودات زنده می شود. در این تحقیق تعداد کل 983 نمونه شامل آب شرب، محصولات کشاورزی و فرآورده های دامی (گوشت و شیر) از نظر آلودگی آرسنیک مورد آزمایش قرار گرف چکیده کامل

آلودگی محیط زیست و مواد غذایی به عنصر سمی آرسنیک یکی از مسائل مهمی است که موجب به خطر انداختن بهداشت عمومی و سلامت موجودات زنده می شود. در این تحقیق تعداد کل 983 نمونه شامل آب شرب، محصولات کشاورزی و فرآورده های دامی (گوشت و شیر) از نظر آلودگی آرسنیک مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج آزمایش بیشترین غلظت آرسنیک (mg/l 737/1) را در آب لوله کشی روستای علی آباد نشان داد. بالاترین میانگین آلودگی آرسنیک در گندم در نمونه های روستای گیکلو و گوندک (mg/kg 14/0) اندازه گیری شد. به همین ترتیب بیشترین میانگین آلودگی در جو، نخود و عدس به ترتیب در نمونه های روستاهای گوندک (mg/kg11/0)، گیکلو (mg/kg013/0) و قوجاق (mg/kg 017/0) به دست آمد. به علاوه، بیشترین میانگین غلظت آرسنیک در نمونه های گوشت در روستای قوجاق (mg/kg 167/0) و برای شیر در روستای گوندک (mg/l 0129/0) به دست آمد.طبق نتایج مطالعه میزان آرسنیک در تمامی نمونه های بسیار کمتر از حداکثر میزان مجاز آرسنیک در مواد غذایی سایر کشورها قرار داشت. اما میزان آرسنیک در نمونه های آب در تمامی موارد در مقایسه با حداکثر میزان مجاز آرسنیک در آب آشامیدنی و طبق استاندارد ملی ایران (mg/l01/0) 174 برابر بیشتر بود. بنابراین انجام مطالعات جامع در مورد آلودگی منابع آب این منطقه ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1042 - اثر فرآیند اسمز بر خواص کیفی پیاز خشک‌شده با هوای گرم
منصوره مظفری جابر سلیمانی نارملا آصفی پریسا جعفریان

آبگیری اسمزی، فرآیندی برای حذف قسمتی از آب مواد غذایی گیاهی و حیوانی با غوطه‌ور کردن آن در یک محلول غلیظ یا هیپرتونیک است. در این تحقیق برای یافتن اثر پیش‌فرآیند اسمز بر خواص کیفی پیاز خشک‌شده با هوای گرم، پیاز رقم قرمز آذرشهر انتخاب گردید. برای تعیین شرایط مطلوب آب‌گیر چکیده کامل

آبگیری اسمزی، فرآیندی برای حذف قسمتی از آب مواد غذایی گیاهی و حیوانی با غوطه‌ور کردن آن در یک محلول غلیظ یا هیپرتونیک است. در این تحقیق برای یافتن اثر پیش‌فرآیند اسمز بر خواص کیفی پیاز خشک‌شده با هوای گرم، پیاز رقم قرمز آذرشهر انتخاب گردید. برای تعیین شرایط مطلوب آب‌گیری اسمزی تأثیر دما، زمان و غلظت محلول بررسی شد. مناسب‌ترین تیمار بر اساس کاهش محتوی رطوبتی (Water loss) و افزایش محتوی ماده خشک (Solid gain) با غلظت 5% نمک طعام و دمای40 درجه سلسیوس و زمان یک ساعت انتخاب گردید. سپس نمونه‌هایی با این شرایط تهیه و در دمای 65 درجه سلسیوس به‌مدت 12 ساعت در آون خشک گردیده و در دو نوع بسته‌بندی (آلومینیوم فویل تحت گاز نیتروژن و پلی‌اتیلن) بسته‌بندی ودر دمای آزمایشگاه قرار داده شدند. پارامترهایی مانند آبگیری مجدد و تست ارگانولپتیکی برروی نمونه‌ها هر دو ماه یکبار به‌مدت شش ماه انجام گرفت و با نمونه شاهد مقایسه گردید. نتایج حاصله از تست ارگانولپتیکی نشان داد که پس از چهار ماه کیفیت محصول کاهش می‌یابد و بهترین امتیاز کسب‌شده به نمونه‌ایکه در پوشش پلی‌اتیلن بسته‌بندی شده بود تعلق داشت .در بین نمونه‌های اسمزی، میزان آبگیری مجدد نمونه پیازی که در دمای 40 درجه سلسیوس، غلظت 5% نمک طعام و زمان یک ساعت تحت فرآیند اسمز قرار گرفته بود و سپس در مجاورت گاز بی‌اثر نیتروژن در فویل بسته‌بندی‌ شده بود بیشتر از نمونه اسمزی بسته‌بندی‌شده با پلی‌اتیلن بود. همچنین میزان آبگیری مجدد با درجه حرارت و زمان آبگیری ارتباط مستقیم داشت به‌طوری‌که با افزایش درجه حرارت و زمان، میزان آبگیری مجدد افزایش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1043 - مطالعه ویژگی های میکروبی و شیمیایی آب‌های بطری شده در استان همدان
مهدی ریاحی خرم مریم خوش شعار مهدی هاشمی

امروزه در اکثر کشورهای جهان و از جمله در ایران، استفاده از آب‌های بطری‌شده روند صعودی داشته است. به همین دلیل به منظور حفظ سلامت مصرف‌کنندگان، کنترل میکروبی و شیمیایی چنین آب‌هایی دارای اهمیت زیادی است و هدف این مطالعه نیز تعیین کیفیت میکروبی و شیمیایی آب‌های بسته بندی چکیده کامل

امروزه در اکثر کشورهای جهان و از جمله در ایران، استفاده از آب‌های بطری‌شده روند صعودی داشته است. به همین دلیل به منظور حفظ سلامت مصرف‌کنندگان، کنترل میکروبی و شیمیایی چنین آب‌هایی دارای اهمیت زیادی است و هدف این مطالعه نیز تعیین کیفیت میکروبی و شیمیایی آب‌های بسته بندی و عرضه‌شده در سطح استان همدان بود. برای این منظور در فصول زمستان 1390 و تابستان 1391 تعداد 56 نمونه بصورت تصادفی انتخاب گردید. آزمایشات مطابق با روش های استاندارد بر روی ویژگی های شیمیایی شامل pH، قلیائیت، نیترات، سدیم، پتاسیم، فلوراید، سولفات، فسفات، سختی کل و سختی دائم و ویژگی های میکروبی شامل کل کلی‌فرم ها و کلی فرم های مدفوعی صورت گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل و با استانداردهای مؤسسه ملی استاندارد ایران و نیز رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت مقایسه شد. یافته ها حاکی از آن بود که باکتری‌های گروه کلی‌فرم و کلی فرم مدفوعی در هیچ یک از نمونه ها وجود نداشت. مقادیر pH، قلیائیت، نیترات، سولفات، فسفات، سدیم و پتاسیم در تمامی نمونه ها در محدوده استاندارد بودند. از 56 نمونه مورد بررسی 44 نمونه دارای فلوراید کمتر از حداکثر مطلوب و 40 نمونه دارای سختی کل کمتر از حداکثر مطلوب استاندارد بودند. درنهایتباتوجهبهایننتایج، هرچند که تقریباً تمامی موارد اندازه گیری شده از حداکثر مجاز تعیین شده توسط استانداردهای مؤسسه ملی استاندارد ایران و سازمان بهداشت جهانی کمتر بود، اما در اکثر موارد اختلاف معنی داری بین مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر مندرج بر روی برچسب بطری ها وجود داشت. همچنین میانگین ویژگی های اندازه گیری شده در دو فصل زمستان 1390 و تابستان 1391 اختلاف معنی داری نشان ندادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1044 - بررسی اثر اینوزیتـول در جدا شدن قطره پروتوپلاسمی و الگوی حرکتی اسپرم دم اپیدیدیم گاومیش رودخانه‌ای
امیرعلی کاوه پرویز تاجیک حمید قاسم‌زاده نوا کیوان عبدی پژمان میرشکرایی

هدف از این مطالعه بررسی اثر اینوزیتول با غلظت 1 نرمال بر جدا شدن قطره پروتوپلاسمی و الگوی حرکتی اسپرم‌های دم اپیدیدیم گاومیش رودخانه‌ای می‌باشد. بدین منظور، با مراجعه به کشتارگاه صنعتی ارومیه، از ماه فروردین تا ماه شهریور 1386، 50 جفت بیضه از گاومیش‌های نر بالغ بلافاصله چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی اثر اینوزیتول با غلظت 1 نرمال بر جدا شدن قطره پروتوپلاسمی و الگوی حرکتی اسپرم‌های دم اپیدیدیم گاومیش رودخانه‌ای می‌باشد. بدین منظور، با مراجعه به کشتارگاه صنعتی ارومیه، از ماه فروردین تا ماه شهریور 1386، 50 جفت بیضه از گاومیش‌های نر بالغ بلافاصله بعد از کشتار جمع‌آوری و در مجاورت یخ 4 درجه سانتی‌گراد در عرض نیم ساعت به آزمایشگاه منتقل گردید. سپس اسپرم‌های ناحیه دم اپیدیدیم با چند برش در ناحیه فاقد رگ‌های خونی جمع‌آوری و به محیط Hams F10 با pH نرمال اسپرم (7/6 الی4/7) در انکوباتور Co2 و به‌همراه 10% سرم جنین گاو منتقل و پس از 15 دقیقه انکوباسیون در دمای 37 درجه سانتی‌گراد، اینوزیتول با غلظت 1 نرمال به اپندورف‌های حاوی اسپرم اضافه گردید. سپس در دقایق 15، 30، 45، 60، 90، 120، 180، 240 و360 از نمونه‌های فوق لام‌هایی با رنگ‌آمیزی ائوزین- نیگروزین تهیّه و هم‌زمان با نرم‌افزارCASA جهت ارزیابی الگوهای حرکتی بررسی گردید. لام‌های رنگ‌آمیزی شده از نظر تعداد اسپرم‌های زنده و مرده و اسپرم‌های دارای قطره و فاقد قطره پروتوپلاسمی پروگزیمال و دیستال شمارش گردید. داده‌های به‌دست آمده از نرم افزار CASA با آزمون تی (t-Test) آنالیز گردید. نتایج نشان داد که اینوزیتول 1 نرمال تاثیر معنی‌دار در الگوهای حرکتی اسپرم‌ها نداشته امّا در زمان‌های 30، 120، 180 و 240 باعث افزایش معنی‌دار (05/0>p) در تعداد اسپرم‌های زنده فاقد قطره پروتوپلاسمی می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1045 - بررسی کیفیت بهداشتی آب‌های معدنی طبیعی به فروش رسیده در سطح شهر تبریز در سال 1387
جلیل خندقی محمدرضا صحت خواه

با افزایش رو به رشد تولید و مصرف آب های معدنی بطری شده در کشورمان در دهه اخیر توجه به کیفیت میکروبی این محصولات بسیار حائز اهمیت می باشد. هدف از مطالعه حاضر آزمایش تعدادی از آب های معدنی طبیعی بطری شده که در سطح شهر تبریز به فروش می رسند، می باشد. در این بررسی تعداد 150 چکیده کامل

با افزایش رو به رشد تولید و مصرف آب های معدنی بطری شده در کشورمان در دهه اخیر توجه به کیفیت میکروبی این محصولات بسیار حائز اهمیت می باشد. هدف از مطالعه حاضر آزمایش تعدادی از آب های معدنی طبیعی بطری شده که در سطح شهر تبریز به فروش می رسند، می باشد. در این بررسی تعداد 150 نمونه از این محصولات از نظر تعداد کل میکروارگانیسم های هوازی، کلیفرم ها، کلیفرم هایمدفوعی، اشرشیاکولای، استرپتوکوک هایمدفوعی، کلستریدیوم پرفرینجنس و سودوموناس آئروجینوزا مورد ارزیابی قرارگرفتند. تعداد کل میکروب های هوازی، سودوموناسوکلستریدیوم با روش فیلتراسیون غشایی و کلیفرم هاواسترپتوکوک هایمدفوعی با روش بیشترین تعداد احتمالی (MPN) مورد آزمایش قرار گرفتند.نتایج حاکی از این بود که در 3/25 درصد از نمونه ها هیچ گونه رشدی در پلیت حاوی محیط پلیت کانت آگار وجود نداشت و در 2 درصد از نمونه ها تعداد کل میکروارگانیسم های هوازی در سطح بالایی (بیشتر از 20 باکتری در هر میلی لیتر) قرار داشت. همچنین از مجموع 6/72 درصد از نمونه هایی که از نظر تعداد کل میکروب های هوازی قابل قبول بوده اند، به ترتیب 75/2، 83/1، 75/2 و 91/0 درصد با کلیفرم ها، استرپتوکوک های مدفوعی، سودوموناس وکلستریدیوم آلوده بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1046 - بررسی تأثیر آمیخته بازاریابی(4p) بر افزایش فروش آبگرمکن‌های تولیدی شرکت قاینار خزر
سیروس فخیمی آذر مرتضی اکبری ونه آباد رضا رسولی

هدف این مقاله بررسی تأثیر آمیخته بازار یابی بر افزایش فروش آبگرمکن های تولیدی قاینار خزر می باشد. در این راستا ضمن مروری بر مفاهیم آمیخته بازاریابی() و آمیخته های محصول، قیمت، ترفیع و توزیع، یک فرضیه اصلی در باب تأثیر آمیخته بازاریابی بر افزایش فروش آبگرمکن های تولیدی ق چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی تأثیر آمیخته بازار یابی بر افزایش فروش آبگرمکن های تولیدی قاینار خزر می باشد. در این راستا ضمن مروری بر مفاهیم آمیخته بازاریابی() و آمیخته های محصول، قیمت، ترفیع و توزیع، یک فرضیه اصلی در باب تأثیر آمیخته بازاریابی بر افزایش فروش آبگرمکن های تولیدی قاینار خزر و چهار فرضیه فرعی در باب تأثیر هر یک از آمیخته ها بر افزایش فروش آبگرمکن های تولیدی قاینار خزر در شهر تبریز مطرح شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل مشتریان آبگرمکن های تولیدی قاینار خزر در شهر تبریز می باشد. نمونه آماری با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه در جامعه های محدود 160 نفر تعیین گردیده است که با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای این نفرات انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها در این تحقیق از پرسشنامه استفاده شده است که روایی آن به صورت صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در این تحقیق از آزمون های کلموگروف- اسمیرنوف، آزمون tو آزمون یک جامعه مستقل استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که آمیخته بازار یابی و هر چهار آمیخته تشکیل دهنده آن بر افزایش فروش آبگرمکن های تولیدی قاینار خزر تأثیر دارد. همچنین اولویت تأثیر متغیرهایبر میزان فروش به ترتیب محصول، ترفیع، توزیع و قیمت می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1047 - ارزیابی توان اکولوژیک و تناسب کاربری اراضی زاگرس مرکزی با بهره‌گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل اکولوژیکی سرزمین
هومن بهمن‌پور علی بالی طیبه ولیان

ارزیابی توان اکولوژیک به عنوان پیشگام آمایش سرزمین شناخته می‌شود. منطقه زاگرس مرکزی به دلیل حساسیت‌های محیط زیستی فراوان و تهدیدهای متعدد تنوع زیستی محتاج تدوین برنامه مدیریت محیط زیستی با رویکردی جامع و کاربردی است. بر این اساس، منطقه آبخیز مدیریتی کوهرنگ، به عنوان یکی چکیده کامل

ارزیابی توان اکولوژیک به عنوان پیشگام آمایش سرزمین شناخته می‌شود. منطقه زاگرس مرکزی به دلیل حساسیت‌های محیط زیستی فراوان و تهدیدهای متعدد تنوع زیستی محتاج تدوین برنامه مدیریت محیط زیستی با رویکردی جامع و کاربردی است. بر این اساس، منطقه آبخیز مدیریتی کوهرنگ، به عنوان یکی از مناطق پایلوت در زاگرس مرکزی، مورد مطالعه و ارزیابی توان قرار گرفته است. در گام نخست، با بررسی مدل‌های رایج در سطح ایران و جهان، اقدام به طراحی الگویی مناسب به منظور ارزیابی توان اکولوژیک منطقه گردید. در ادامه، الگویی تلفیقی برای منطقه انتخاب و طراحی گردید که بیشترین میزان همخوانی و تناسب را با ویژگی‌های طبیعی و ساختاری موجود داشته باشد. در نهایت، با استفاده از داده‌های پایه و لایه‌های اطلاعاتی متعدد از طریق رویهم‌گذاری لایه‌ها در محیط GIS و نرم‌افزار ArcGIS, 9.3 اقدام به سنتز و پهنه‌بندی گردید. با مطالعات میدانی اقدام به زمین مرجع نمودن داده‌ها و تکمیل خلاهای اطلاعاتی گردید. نتایج نشانگر آن است که بحش اعظم منطقه از نوع کوهستانی بوده و بیشترین نرخ فرسایش از نوع متوسط با 38/39 درصد بوده است. در حال حاضر، کاربری مرتع با حدود 68 درصد بیشترین سهم را در میان سایر کاربری‌ها دارا می‌باشد. از سوی دیگر، بیشترین کاربری اولویت‌دار در منطقه مطالعاتی اختصاص به انواع جنبه‌های حفاظتی و مرتعداری به ترتیب با 53 و 25 درصد داشته و کمترین سهم را نیز توسعه با ۰.۰۵ درصد در اختیار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1048 - برآورد سطح ایستایی منابع آب زیرزمینی دشت بیضاء استان فارس
غلامعلی مظفری حسین بهزادی کریمی

هدف از این مطالعه، بررسی تغییرات مکانی و زمانی تراز سطح آب زیرزمینی به کمک بهترین روش تخمین گر میان یابی می باشد. ابتدا داده های سطح ایستایی مربوط به 39 حلقه چاه شاهد واقع در آبخوان دشت بیضاء استان فارس طی فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان سال های آبی 1383-1382 تا 1392 چکیده کامل

هدف از این مطالعه، بررسی تغییرات مکانی و زمانی تراز سطح آب زیرزمینی به کمک بهترین روش تخمین گر میان یابی می باشد. ابتدا داده های سطح ایستایی مربوط به 39 حلقه چاه شاهد واقع در آبخوان دشت بیضاء استان فارس طی فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان سال های آبی 1383-1382 تا 1392-1391 جمع آوری گردید.بعد از کنترل کیفیت و اطمینان از نرمال بودن داده ها، نتایج حاصل از روش های قطعی و زمین آماری برای برآورد سطح ایستایی آب براساس تکنیک اعتبارسنجی متقابل با معیار آماری ریشه ی دوم میانگین مربعات خطا (RMSe) کمتر مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای همه ی فصول، روش کوکریجینگ دارای مقدارRMSe کمتری بوده و دقت پیش بینی را تا حد بسیار زیادی بالا برده است. نتایج مربوط به نقشه ی تغییرات تراز سطح آب نشان داد که در همه ی فصول، سطح آب زیرزمینی در ورودی شمالی دشت بیشتر است و به تدریج به سمت مرکز و جنوب دشت، کاهش می یابد. بیشترین کاهش سطح ایستایی در پاییز سال آبی 92-91 به مقدار 3/14 متر و کمترین میزان افت سطح آب در زمستان سال آبی 83-82 و به مقدار 5 متر مشاهده می شود. نقشه های هم افت آب زیرزمینی دشت نشان می دهد که در همه ی فصول سال، خروجی مناطق شمالی و جنوبی از بیشترین مقدار افت و ورودی نواحی مرکزی از کمترین مقدار افت برخوردار می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1049 - بررسی راهکارهای مقابله با خشکسالی در مناطق روستایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی، مطالعه موردی استان اصفهان
وکیل حیدری ساربان سهیلا باختر

خشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دماست که در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد. خشکسالی غالبا هدف این مقاله بررسی راهکارهای مقابله با خشکسالی در مناطق روستایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی استان اصفهان می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی می چکیده کامل

خشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دماست که در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد. خشکسالی غالبا هدف این مقاله بررسی راهکارهای مقابله با خشکسالی در مناطق روستایی از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی استان اصفهان می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان جهاد کشاورزی استان فارس بالغ بر 356 نفر می باشد که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، تعداد 175 نفر از آنها از طریق نمونه گیری تصادفی ساده برای انجام پژوهش انتخاب شدند ابزار اندازه گیری پرسش نامه محقق ساخته می باشد. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی پرسش نامه تحقیق 81/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل عاملی استفاده شد و نتایج این مدل نشان داد مهم‌ترین راهکارهای مقابه با خشکسالی در منطقه مورد مطالعه شامل شش مولفه (تنوع‌سازی اقتصادی و پرداخت یارانه، توانمندسازی و ظرفیت‌سازی، مدیریت محلی خشکسالی، تقویت مدیریت ریسک خشکسالی، نهادی‌سازی و تقویت خودکارآمدی روستاییان و ارتقای دانش پیرامون مدیریت آب) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این شش عامل 27/77 می باشد. و در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق پیشنهادات کاربردی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1050 - توسعه‌ی گردشگری اسپا (SPA) با تاکید بر قابلیت‌های هیدروتراپیکال (مطالعه موردی: شهرستان سرعین)
ارسطو یاری حصار کلثوم یارمحمدی صغری پورنصرت

یکی از قدیمی ترین اشکال گردشگری سلامت، گردشگری اسپا (SPA) است که به معنی "سلامتی از طریق آب" است و ارائه دهنده خدمات و ارزش هایی هم چون بهبود سلامتی، حفاظت و بهبود در برابر بیماری ها می باشد. این نوع گردشگری در دهه‌های اخیر به دلیل در برگرفتن مؤلفه‌های سلامت و رفاه افرا چکیده کامل

یکی از قدیمی ترین اشکال گردشگری سلامت، گردشگری اسپا (SPA) است که به معنی "سلامتی از طریق آب" است و ارائه دهنده خدمات و ارزش هایی هم چون بهبود سلامتی، حفاظت و بهبود در برابر بیماری ها می باشد. این نوع گردشگری در دهه‌های اخیر به دلیل در برگرفتن مؤلفه‌های سلامت و رفاه افراد و نیز مزایای اقتصادی و اشتغال‌زایی، موردتوجه و استقبال بسیاری از کشورها قرارگرفته است. شهرستان سرعین در 25 کیلومتری شهر اردبیل به لحاظ دارا بودن آبهای گرم و معدنی شرایط مساعدی را برای توسعه فعالیت های گردشگری اسپا دارد. هدف این پژوهش بررسی ظرفیت های توسعه این شاخه از گردشگری با تاکید بر مزیت های نسبی در زمینه آب درمانی در منطقه سرعین است. نوع تحقیق به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از مدل برنامه‌ریزی استراتژیک و تکنیک QSPM به شناسایی و اولویت‌بندی راهبردهای مؤثر در توسعه قابلیت های گردشگری سلامت پرداخته‌شده است. به منظور تعیین حجم نمونه از روش جدول مورگان استفاده شده است. حجم جامعه نمونه در این پژوهش مشتمل بر 300 نفر است که دو گروه گردشگران (150 نفر) و جامعه محلی (150 نفر) را در بر می گیرد. جامعه گردشگران نمونه به شکل تصادفی ساده و جامعه نمونه محلی نیز به دو شیوه انتخابی (صاحبان مشاغل گردشگری اسپا) و تصادفی ساده (ساکنین) گزینش شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1051 - تحلیل و پیش بینی نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه با استفاده از مدل ARIMA
خدیجه جوان فرهاد نصیری

این تحقیق به منظور بررسی نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه و ارائه مدلی مناسب جهت پیش بینی نوسانات تراز سطح آب صورت گرفته است. آمار ماهانه تراز آب دریاچه در دوره آماری (1392- 1345) مورد استفاده قرار گرفت و همگنی آنها توسط آزمون توالی بررسی شد. سپس داده‌ها مورد آزمون‌های چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه و ارائه مدلی مناسب جهت پیش بینی نوسانات تراز سطح آب صورت گرفته است. آمار ماهانه تراز آب دریاچه در دوره آماری (1392- 1345) مورد استفاده قرار گرفت و همگنی آنها توسط آزمون توالی بررسی شد. سپس داده‌ها مورد آزمون‌های ایستایی میانگین و واریانس قرار گرفت تا با ایجاد مرتبه در سری، ناایستایی سری از بین برود. رفتار ماهانه سری با استفاده از تفاضل‌گیری حذف گردیده و با استفاده از مدل‌های باکس- جنکینز، سری زمانی تراز سطح آب بررسی و بهترین مدل برازش داده شد. صحت و دقت مدل‌ها بر اساس معیارهای AIC و BIC و تحلیل نمودار توابع خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی تایید گردید و مدل مناسب بصورت ARIMA= (0,1,4)(1,1,1)12 انتخاب شد که ترکیبی از دو بخش غیر فصلی (q=4،d=1،p=0) و فصلی (SQ=1،SD=1،SP=1) می‌باشد. مدل انتخاب شده مورد برازش قرار گرفته و سپس مناسبت آن از طریق تجزیه و تحلیل باقیمانده‌ها مورد آزمون قرار گرفت و صحت آن تایید گردید. در نهایت با استفاده از این مدل رفتار سری در ماه‌های آینده مورد پیش‌بینی قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1052 - ارزیابی پایداری بوم‌شناختی در حوزه آبخیز توتلی، استان خراسان شمالی
امیررضا حیرانی مرتضی بهزادفر نازیلا علائی زینب حزباوی

ارزیابی پایداری بوم‌شناختی مبنایی برای تعیین نوع تعامل و برخورد انسـان با طبیعـت و خدمات بوم‌شناختی دریافتی از آن اسـت که بایستی به‌صورت پیوسته مورد پایش قرار گیرد. در حالی‌که مطالعات محدودی در داخل کشور صورت گرفته و تاکنون در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای و چکیده کامل

ارزیابی پایداری بوم‌شناختی مبنایی برای تعیین نوع تعامل و برخورد انسـان با طبیعـت و خدمات بوم‌شناختی دریافتی از آن اسـت که بایستی به‌صورت پیوسته مورد پایش قرار گیرد. در حالی‌که مطالعات محدودی در داخل کشور صورت گرفته و تاکنون در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای و ملی به‌صورت کاربردی مورد توجه قرار نگرفته است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی پایداری بوم‌شناختی حوزه آبخیز توتلی واقع در شمال استان خراسان شمالی با استفاده از چارچوب مفهومی هیدرولوژی، محیط زیست، حیات و سیاست‌گذاری (HELP) و محاسبه شاخص پایداری آبخیز (WSI) صورت پذیرفت. در این فرآیند ارزیابی، 14 متغیر مورد استفاده قرار گرفت که بر اساس ماهیت هر کدام از آن‌ها در سه دسته شاخص فشار (P)، حالت (S) و پاسخ (R) و معیارهای چهارگانه HELP دسته‌بندی شدند. بر همین اساس میانگین امتیازات شاخص‌های P، S و R برای حوزه آبخیز توتلی به‌ترتیب ۶۵/۰، ۸۵/۰ و ۳۵/۰به‌دست آمد. هم‌چنین، میانگین امتیازات معیارهای هیدرولوژی (H) و محیط زیست (E) برابر با 58/0 و امتیازات معیارهای حیات (L) و سیاست‌گذاری (P) برابر با 66/0 محاسبه شد. نتایج حاصل از تلفیق کلیه معیارها و شاخص‌های مورد مطالعه نشان‌داد که امتیاز کلی WSI برابر ۶۲/۰ بوده و نشان‌دهنده سطح پایداری بوم‌شناختی متوسط است. نتایج پژوهش حاضر برای برنامه‌ریزی، حفاظت و شناسایی مناطق بحرانی و هدایت راهبردها و اقدامات مدیریتی کاربرد دارند. هم‌چنین توصیه می‌شود که با اتخاذ سیاست‌گذاری‌های مناسب و برنامه‌های حفاظتی مؤثر و با قابلیت اجرا در منطقه نسبت به ارتقاء وضعیت پایداری آبخیز از متوسط به خوب اقدام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1053 - شناسایی عوامل موثر بر رعایت الگوی مصرف بهینه آب در ایران(نمونه موردی شهر فنوج)
رستم صابری فر نوید اربابی

دسترسی به آب سالم و کافی، یکی از بزرگترین چالش‌های ایران و بسیاری از کشورهای جهان به خصوص خاورمیانه است. در میان راهکارهای متعدد، مدیریت الگوی مصرف یکی از پرطرفدارترین موارد تلقی می شود. به همین منظور، این بررسی در شهر فنوج استان سیستان و بلوچستان به عنوانی یکی از بحران چکیده کامل

دسترسی به آب سالم و کافی، یکی از بزرگترین چالش‌های ایران و بسیاری از کشورهای جهان به خصوص خاورمیانه است. در میان راهکارهای متعدد، مدیریت الگوی مصرف یکی از پرطرفدارترین موارد تلقی می شود. به همین منظور، این بررسی در شهر فنوج استان سیستان و بلوچستان به عنوانی یکی از بحرانی‌ترین شهرهای ایران به انجام رسید. مطالعه از نوع توصیفی و تحلیلی بود که به شیوه پیمایشی و از نوع همبستگی انجام گردید. نمونه مورد نیاز با استفاده از فرمول کوکران 300 مورد انتخاب شد. با توجه به این حجم نمونه، سطح اطمینان 95 درصد و میزان خطای معیار 5 درصد تعیین گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. داده‌های گردآوری شده با استفاده از آزمون‌های t، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون همبستگی در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که در بین روش‌های کنترل مصرف آب، بالاترین اثر مربوط به تغییر نگرش مردم، به خصوص نگرش جوانان است. به طوری که جوانان با جریان سازی در شبکه‌های اجتماعی، نه تنها بزرگترین تغییرات را رقم می‌زنند، بلکه بالاترین اثر را بر تغییر نگرش خانواده‌ها دارند. مطابق نتایج این بررسی، فعالیت دانش آموزان در طی یک دوره شش ماهه میزان مصرف سرانه را از 151 لیتر در شبانه روز به حدود 140 لیتر تقلیل داد. بنابراین، توصیه می‌شود در سیاستگذاری‌های آتی به این گروه توجه بیشتری گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1054 - تحلیلی بر انتقال آب میان حوضه ای در استانهای اصفهان و چهارمحال و بختیاری
حامد نصرآزادانی حجت مهکویی امیر گندمکار علیرضا عباسی

آب گران بهاترین ثروتی است که در اختیار بشرقرار گرفته است، به خصوص در مناطق خشک کشور که سطح عظیمی از کشور ما را در بر گرفته است. امروزه جوامع بین‌المللی از اهمیت آب برای رشد اقتصادی و اجتماعی پایدار در زمان حال وآینده آگاه گشته‌اند. در سطح ملی سهم زیادی از سرمایه‌گذاری‌ه چکیده کامل

آب گران بهاترین ثروتی است که در اختیار بشرقرار گرفته است، به خصوص در مناطق خشک کشور که سطح عظیمی از کشور ما را در بر گرفته است. امروزه جوامع بین‌المللی از اهمیت آب برای رشد اقتصادی و اجتماعی پایدار در زمان حال وآینده آگاه گشته‌اند. در سطح ملی سهم زیادی از سرمایه‌گذاری‌ها صرف زیر ساخت‌ها و امور زیر بنایی و بهبود مدیریت منابع آب وانتقال آن می‌شود. این عوامل یاد شده بیانگر اهمیت بخش آب وامنیت اقتصادی واجتماعی در سطح ملی خواهد بود. مسئولان امر، در سال‌هاي اخیر به دلیل سوء مدیریت در حفظ منابع آبی و همچنین زیرساخت‌هاي هدایت منابع آبی زیرزمینی نتوانسته‌اند فکري به حال خشکسالی پیش‌بینی شده‌انجام دهند. یکی از طرح‌هاي انتقال آب بین حوضه‌اي که در دست مطالعه و اجرا می‌باشد، انتقال آب از بهشت‌آباد به زاینده‌رود می‌باشد. طرح بهشت‌آباد، عنوانی است که برای انتقال آب از استان چهارمحال و بختیاری به استان‌های اصفهان، یزد و کرمان به کار برده می‌شود. طبق این طرح قرار است نسبت به انتقال سالانه حدود یک میلیارد و صد میلیون مترمکعب، آب به فلات مرکزی ایران اقدام شود در حالیکه استان چهارمحال و بختیاری با کمبود شدید آب آشامیدنی مواجه می‌باشد. طرح انتقال آب بهشت‌آباد یکی از طرح‌های بزرگ انتقال میان‌حوضه‌ای محسوب می‌شود که قرار است آب را از استان چهارمحال و بختیاری به استان‌های اصفهان، یزد و کرمان انتقال دهد. این طرح در کش‌وقوس قانون گذاری‌ها و تحت فشار افکار عمومی استان‌های خوزستان، چهارمحال و بختیاری و نمایندگان این استان‌ها در مجلس، علی‌رغم تصویب در شورای عالی آب هنوز اجرا نشده‌است. بیشتر کارشناسان معتقدند اجرای این طرح، به‌طور خاص پیامدهایی منفی بر استان‌های مبدأ و به‌طور عام بر امنیت ملی دارد. کنشگری‌های سیاسی، چالش‌های امنیتی (درگیری‌های قومی)، تنش‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی حاصل از مطالعه نکردن و امکان‌سنجی نادرست طرح، از جمله مسائلی هستند که توجیه پذیری اجرای آن را ناموجه جلوه می‌دهند. این پروژه که براي انتقال آب از منطقه زاگرس به فلات مرکزي ایران اجرا می‌شود، شامل احداث سد ذخیره مخزنی به ارتفاع حدود (180متر) در محل تقاطع رودخانه‌هاي کوهرنگ و بهشت‌آباد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1055 - توسعه شهری و ویژگی‌های خشک‌سالی هیدرولوژیک کوتاه و میان‌مدت در حوضه سامیان استان اردبیل
سعید راثی نظامی هادی ایزدی فرد رئوف مصطفی زاده حسن خاوریان

خشک‌سالی هیدرولوژیک از عوامل متعددی تاثیر می‌پذیرد و برای کمی‌نمودن آن از شاخص‌ SDI استتفاده می‌شود. هدف این پژوهش ارزیابی توسعه شهری با تصاویر ماهواره‌ای در فاصله سال‌های 1992 و 2016 و ارزیابی خشک‌سالی هیدرولوژیک در محدود حوزه سامیان اردبیل استفاده شده است. بررسی تصا چکیده کامل

خشک‌سالی هیدرولوژیک از عوامل متعددی تاثیر می‌پذیرد و برای کمی‌نمودن آن از شاخص‌ SDI استتفاده می‌شود. هدف این پژوهش ارزیابی توسعه شهری با تصاویر ماهواره‌ای در فاصله سال‌های 1992 و 2016 و ارزیابی خشک‌سالی هیدرولوژیک در محدود حوزه سامیان اردبیل استفاده شده است. بررسی تصاویر ماهواره‌ای نشان داد که کاربری‌های اراضی کشاورزی و مسکونی افزایش یافته است. بررسی شاخص SDI یک‌ ماهه در همه ایستگاه‌ها نشان‌دهنده افزایش خشک‌سالی در دوره‌های مختلف است. بیش‌ترین تعداد ماه‌های خشک مربوط به دوره آخر (1387-1396) ایستگاه سامیان است. بیش‌ترین افزایش تعداد ماه‌های خشک مربوط به ایستگاه گیلانده است که از 1 ماه در دوره اول به 66 ماه در دوره آخر رسیده است. تعداد ماه‌های خشک ایستگاه سامیان در دوره اول مطالعاتی (1369-1378) از 19 ماه به 80 ماه در دوره مطالعاتی آخر افزایش یافته است. بررسی شاخص SDI سه ماهه در همه ایستگاه‌ها به‌جز ایستگاه‌ آتشگاه نشان‌دهنده افزایش خشک‌سالی هیدرولوژیک در دوره‌های مختلف است. بیش‌ترین افزایش تعداد سه ماه‌های خشک مربوط به ایستگاه گیلانده است که از صفر در دوره اول به 36 در دوره آخر رسیده است. به‌رغم افزایش مقدار بارندگی در طول دوره و وجود ماه‌های ترسالی اقلیمی هم‌چنین افزایش نسبی دمای در منطقه و با توجه به افزایش کاربری کشاورزی و مناطق مسکونی که باعث افزایش برداشت از آب‌های سطحی شده است، تعداد ماه‌های خشک در منطقه افزایش پیدا کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1056 - توزیع ماهانه و فصلی وقوع سیلاب با دوره‌های بازگشت مختلف در ایستگاه‌های آب‌سنجی استان اردبیل
رئوف مصطفی زاده علی نصیری خیاوی

سیلاب یکی از مخرب‌ترین رویدادهای طبیعی است که بیش از هر بلای طبیعی دیگر، شرایط اجتماعی و اقتصادی را به‌خطر می‌اندازد. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل توزیع ماهانه و فصلی وقوع سیلاب در دوره ‌بازگشت‌های مختلف در برخی از حوزه‌های آبخیز استان اردبیل صورت گرفت. بدین ترتیب چکیده کامل

سیلاب یکی از مخرب‌ترین رویدادهای طبیعی است که بیش از هر بلای طبیعی دیگر، شرایط اجتماعی و اقتصادی را به‌خطر می‌اندازد. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل توزیع ماهانه و فصلی وقوع سیلاب در دوره ‌بازگشت‌های مختلف در برخی از حوزه‌های آبخیز استان اردبیل صورت گرفت. بدین ترتیب از داده‌های 33 ایستگاه آب‌سنجی استفاده شد که طول دوره آماری داده‌های مورد استفاده به‌مدت 40 سال بود. در انتخاب مناسب‌ترین توزیع آماری برای داده‌های دبی حداکثر در دوره‌های بازگشت 2، 5، 10، 25، 50 و 100 سال از نرم‌افزار EasyFit استفاده شد. براساس نتایج می‌توان گفت که در ایستگاه‌های مورد مطالعه در حدود 63/63 درصد از سیلاب‌ها مربوط به ماه آپریل است. از طرفی براساس نتایج نمودارهای مقایسه‌ای فصلی می‌توان گفت که حداکثر سیلاب‌ها مربوط به فصل بهار است و در تمامی دوره‌های بازگشت مورد مطالعه بیش‌ترین مقدار و درصد فراوانی سیلاب‌ها در این فصل رخ داده است. به‌طوری‌که در برخی از ایستگاه‌ها از قبیل یامچی، نوران، ننه‌کران، مشیران، عموقین، درود و پل‌الماس اکثر سیلاب‌ها در فصل بهار اتفاق می‌افتد و این نشان می‌دهد که وقوع سیلاب‌های بهاره در استان اردبیل محتمل‌تر است. ضروری است برای نواحی جنوبی و سیل‌خیز استان، ضمن انجام مطالعات لازم، بایستی برنامه‌ریزی‌های صحیح با محوریت مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز انجام گیرد تا بدین‌وسیله بتوان احتمال وقوع سیلاب را در آینده کاهش داد و خسارات آن‌را به‌حداقل رساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1057 - اثربخشی عملیات آبخیزداری در کاهش فرسایش و رسوب با استفاده از مدل تجربی MPSIAC (مطالعه موردی: حوزه‌آبخیز سقزچی‌چای استان اردبیل)
روح‌الله دبیری هیراد عبقری اردوان قربانی

طی دهه‌های اخیر تلفات منابع آب و خاک در حوزه‌های آبخیز در اثر بهره‌برداری غیراصولی از آن‌ها، باعث کاهش تولید و عمر مفید مخازن و افزایش میزان تولید رسوب شده است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری نیز با توجه به هدف، حجم کار و هزینه بالای آن ضرورت دار چکیده کامل

طی دهه‌های اخیر تلفات منابع آب و خاک در حوزه‌های آبخیز در اثر بهره‌برداری غیراصولی از آن‌ها، باعث کاهش تولید و عمر مفید مخازن و افزایش میزان تولید رسوب شده است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری نیز با توجه به هدف، حجم کار و هزینه بالای آن ضرورت دارد. در این مطالعه نقش عملیات آبخیزداری در کنترل فرسایش و رسوب حوزه‌آبخیز سقزچی‌چای استان اردبیل به روش MPSIAC قبل و بعد از اجرای عملیات مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. در این مدل 9 عامل موثر در فرسایش براساس شدت و ضعف خود دارای امتیاز هستند و در نهایت میزان رسوب منطقه برآورد می‌شود. میانگین فرسایش و رسوب بر اساس آزمون کولموگروف اسمیرنوف و با استفاده از نرم افزار SPSS، در سطح 95 درصد دارای توزیع نرمال بوده و از تجزیه و تحلیل پارامتریک استفاده شد. قبل از اجرای عملیات آبخیزداری براساس نتایج آزمون t مستقل، میانگین فرسایش و رسوب در زیرحوزه‌های آبخیز، در سطح 95 درصد برابر است؛ در حالی که بعد از اجرای عملیات آبخیزداری، میانگین فرسایش و رسوب در زیرحوزه‌های آبخیز دارای عملیات آبخیزداری اجراء شده و اجراء نشده، برابر نیست. نتایج تحقیق نشان می‌دهد در زیر حوزه‌های آبخیز فاقد عملیات آبخیزداری، میانگین فرسایش و رسوب به ترتیب 48/1 و 67/0 تن در هکتار در سال افزایش دارد. در حالیکه در زیرحوزه‌های آبخیز دارای عملیات آبخیزداری اجراء شده این مقدار میانگین فرسایش و رسوب تقریباً ثابت مانده است که نشان‌دهنده تأثیر مثبت عملیات آبخیزداری در حفاظت خاک بوده و نقش مهمی در جلوگیری از کاهش حجم مخزن سد سقزچی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1058 - بازتاب مفاهیم نمادین و کهن‌الگویی آب در شعر شیرکو
جیهاد شکری رشید ساغر سلمانی نژاد مهرآبادی

یکی از شیوه‌های نقد که دستاورد کارل گوستاو یونگ است و امروزه از آن استقبال فراوانی شده، نقد اسطوره‌شناسانه با رویکرد کهن‌الگوهاست. کهن‌الگوی آب که از شاخص‌ترین نمودهای تجلی صور طبیعی در ادبیات و اساطیر ملل مختلف است، دارای مصادیقی بارز در ادبیات کردی است و در شعر یکی از چکیده کامل

یکی از شیوه‌های نقد که دستاورد کارل گوستاو یونگ است و امروزه از آن استقبال فراوانی شده، نقد اسطوره‌شناسانه با رویکرد کهن‌الگوهاست. کهن‌الگوی آب که از شاخص‌ترین نمودهای تجلی صور طبیعی در ادبیات و اساطیر ملل مختلف است، دارای مصادیقی بارز در ادبیات کردی است و در شعر یکی از برجسته‌ترین شاعران معاصر کرد می‌توان مشاهده کرد. وجود کهن‌الگوی آب در اشعار شیرکو بیکس دلیل بر رسوب خاطرة جمعی است که در ادبیات نمود یافته است. آب یکی از مضمون‌هایی است که تاکنون در آثار مختلف از دیدگاه کهن‌الگویی بدان توجه شده است. نوآوری این پژوهش به مطرح کردن کهن‌الگوی آب و واکاوی آن در آثار شیرکو بیکس باز می‌گردد. در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است، با بهره‌گیری از رویکردی اسطوره‌ای-روان‌شناختی، به تصویر آب در اشعار شیرکو بیکس خواهیم پرداخت که تا چه میزان با مبانی کهن‌الگویی هم‌خوانی دارد. نتایج حاصل آمده از این پژوهش نشان می‌دهد که شیرکو بیکس در اشعارش برای بیان عمیق انتقادها و مفاهیم مورد نظر خود از مسائل کهن‌الگویی و نمادهای جهانی به‌خوبی بهره گرفته است و اغلب ویژگی‌های مهم مطرح شده برای کهن‌الگوی آب توسط یونگ و پژوهشگران دیگر در اشعار شیرکو به چشم می‌خورد که به اشکال مختلفی در شعر وی نمایان شده است. مهم‌ترین کارکرد آن رمز حیاتی بودن آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1059 - Heavy metals removal from wastewater by using different kinds of magnetite nanoadsorbents: effects of different organic and inorganic coatings on the removal of copper and lead ions
Hadi Baseri saeed Tizro

Co-precipitation procedure was applied in order to obtain different kinds of magnetic nanoadsobents for the removal of Pb(II) and Cu(II) toxic metal ions from wastewater samples. Prepared nanoadsorbents were characterized by Fourier transform infrared spectroscopy (FT-I چکیده کامل

Co-precipitation procedure was applied in order to obtain different kinds of magnetic nanoadsobents for the removal of Pb(II) and Cu(II) toxic metal ions from wastewater samples. Prepared nanoadsorbents were characterized by Fourier transform infrared spectroscopy (FT-IR), X-ray diffractometer (XRD), scanning electron microscopy (SEM) and thermogravimetric analysis (TGA). The average sizes of these nanoparticles were found to be about 15 to 35 nm. Adsorption studies of heavy metal ions were carried out by batch experiments. pH, temperature, contact time and adsorbent dose were studied as the factors that effecting the adsorption of heavy metal ions on the surface of magnetic nanoadsorbents. The optimized values for pH, temperature, contact time and adsorbent dose were 10, 313 K, 50 min and 0.2 g, respectively. Also the maximum amounts of removal efficiency for pb2+ and Cu2+ ions was 98%. Thermodynamic parameters reveal the feasibility and spontaneity nature of the adsorption process and the adsorption kinetics of pb(II) and Cu(II) ions follow a pseudo-second-order kinetic model. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1060 - Photocatalytic degradation of Malachite Green by Sr3MxAl2O6+δ ﴾M=None, Sm3+, Eu3+, Ho3+ and Yb3+) nanomaterial as an excellent and recyclable photocatalyst
Alireza Hakimyfard shahin khademinia

As reported in our previous work, Sr3Al2O6 nano powders were synthesized by a one-step solid state reaction using Al﴾NO3)3.6H2O, Sr﴾C2H3O2)2 and Sr﴾NO3)2 at 800 and 900 ̊C for 8 h. For the synthesis of Sr3MxAl2O6+δ ﴾M= Sm3+, Eu3+, Ho3+ and Yb3+) nano powders, Al﴾N چکیده کامل

As reported in our previous work, Sr3Al2O6 nano powders were synthesized by a one-step solid state reaction using Al﴾NO3)3.6H2O, Sr﴾C2H3O2)2 and Sr﴾NO3)2 at 800 and 900 ̊C for 8 h. For the synthesis of Sr3MxAl2O6+δ ﴾M= Sm3+, Eu3+, Ho3+ and Yb3+) nano powders, Al﴾NO3)3.6H2O, Sr﴾NO3)2, Eu2O3, Ho2O3 and Yb2O3 were used at 800 ̊C for 8 h. In the present work, the photocatalytic performance of Sr3MxAl2O6+δ ﴾M=None, Sm3+, Eu3+, Ho3+ and Yb3+) nanomaterials were investigated for the degradation of Malachite Green (MG) water pollutant in aqueous solution under direct white visible light irradiation with the light power 40 W. The optimum conditions were obtained by design expert software for (5%) Al2O3 - (95%) Sr3Al2O6 (S1). It was found that the optimum conditions were 0.2 mL of H2O2, 20 mg of catalyst, and 40 min. The initial volume and concentration of MG solution were 150 mL and 100 ppm, respectively. It was found that Sr3Al2O6 had excellent efficiency under the optimized conditions at the presence of direct visible light irradiation. The degradation yield in the optimized conditions was 100 %. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1061 - برآورد نیاز آبی گندم تحت شرایط تغییر اقلیم در دشت مغان (پارس آباد)
مهیار احدی برومند صلاحی شهرام کوثری مهر

تعیین نیاز آبی گیاهان زراعی در دوران آتی و داشتن شمای کلی از آن در برنامه ریزی های مدیریت منابع آب بسیار ضروری است و با استفاده از آن قادر به تعیین مناطق بحرانی خواهیم بود. محصول گندم با سطح زیر کشت 11 هزار هکتار و تولید سالانه 50 هزار تن، مهم‌ترین محصول کشاورزی شهرستان چکیده کامل

تعیین نیاز آبی گیاهان زراعی در دوران آتی و داشتن شمای کلی از آن در برنامه ریزی های مدیریت منابع آب بسیار ضروری است و با استفاده از آن قادر به تعیین مناطق بحرانی خواهیم بود. محصول گندم با سطح زیر کشت 11 هزار هکتار و تولید سالانه 50 هزار تن، مهم‌ترین محصول کشاورزی شهرستان پارس‌آباد و استان اردبیل می-باشد. هدف از تحقیق حاضر برآورد نیاز آبی گندم با استفاده از داده‌های مدل گردش عمومی HadGEM2-ES)) با استفاده از آخرین گزارش تغییر اقلیم (گزارش پنجم) تحت عنوان سناریو واداشت تابشی (RCP) می‌باشد که با بکارگیری مدل LARSWG تحت سناریویRCP85 ریز مقیاس شده‌است. برای این منظور، داده‌های30 ساله (2019-1990) وارد مدل شدند و داده‌های اقلیمی به صورت روزانه برای 40 سال آینده در دو بازه زمانی (2040-2021) و (2060-2041) پیش‌بینی گردید. نتایج نشان داد که در بازه زمانی 40 ساله پیش بینی هر سه پارامتر متوسط دمای بیشینه،کمینه و بارش روند صعودی خواهد داشت. در مرحله بعد داده های تولید شده برای محاسبه نیاز آبی گندم در دشت پارس آباد وارد نرم افزار CROPWAT 8.0 گردید نتایج نشان داد که روند افزایشی دما، منجر به افزایش تبخیر و تعرق و بالا رفتن نیاز آبی گندم 3 تا 5 درصد تحت شرایط تغییر اقلیم می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1062 - اثر خشکسالی بر کیفیت منابع آب‌های سطحی استان گلستان جهت اهداف آبیاری، مطالعه موردی: رودخانه گرگانرود
نادر جندقی علی حشمت پور مجتبی قره محمودلو سعیده پسند

در این مطالعه، قسمتی از حوزه آبخیز گرگانرود برای ارزیابی اثر خشکسالی بر روی 13 پارامتر فیزیکوشیمیایی آب انتخاب شد. پس از جمع‌آوری آمار ایستگاه‌های هواشناسی و هیدرومتری در یک دوره 43 ساله (1393-1350)، با استفاده از روش شاخص بارندگی استاندارد و میانگین متحرک، دوره خشکسالی چکیده کامل

در این مطالعه، قسمتی از حوزه آبخیز گرگانرود برای ارزیابی اثر خشکسالی بر روی 13 پارامتر فیزیکوشیمیایی آب انتخاب شد. پس از جمع‌آوری آمار ایستگاه‌های هواشناسی و هیدرومتری در یک دوره 43 ساله (1393-1350)، با استفاده از روش شاخص بارندگی استاندارد و میانگین متحرک، دوره خشکسالی شاخص 5 ساله تعیین شد. سپس با استفاده از آمار ایستگاه‌های هیدرومتری موجود، پارامترهای کیفی آب برای یک دوره طولانی‌مدت و یک دوره خشکسالی شاخص تهیه شد. میانگین غلظت اکثر آنیون‌ها و کاتیون‌ها، هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم از بالادست به پایین‌دست رودخانه روند افزایشی داشته‌ به طوریکه این افزایش در ایستگاه انتهایی گرگانرود حدود 7 برابر سرشاخه‌های آن در دوره خشکسالی است. میانگین اکثر آنیون‌ها، کاتیون‌ها، هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم در دوره خشکسالی نسبت به دوره طولانی‌مدت افزایش یافته است. بر اساس دیاگرام ویلکوکس، کیفیت آب کشاورزی در جهت جریان آّب رودخانه کاهش یافته به طوریکه رده آّب از C2S1 (مناسب برای کشاورزی) در بالادست جریان به C4S3 (مضر برای کشاورزی) در پایین‌دست تغییر یافته است. از این‌رو می‌توان نتیجه گرفت که وقوع دوره‌های خشکسالی تاثیر بسزایی بر روی فاکتورهای کیفی آب در مقایسه با دوره طولانی‌مدت دارد بطوریکه با کاهش میزان بارندگی و دبی رودخانه در دوره خشکسالی، کیفیت آب در بخش کشاورزی به شدت کاهش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1063 - پایش روند پدیدۀ فرونشست با استفاده از روش تداخل‌سنجی تفاضلی راداری (مطالعۀ موردی: دشت خانمیرزا، استان چهارمحال و بختیاری)
صادق کریمی محسن پورخسروانی آیدا رمضانی

فرونشت سطح زمین از جمله مخاطرات محیطی است که در اثر عوامل مختلف ایجاد شده، و به خصوص در سال های اخیر خسارت های زیادی را به جوامع انسانی وارد نموده است. آبخوان دشت خانمیرزا نیز در سال‌های اخیر به صورت چشمگیر با این پدیده روبرو شده است. ایجاد درز و شکاف های وسیع در سطح دش چکیده کامل

فرونشت سطح زمین از جمله مخاطرات محیطی است که در اثر عوامل مختلف ایجاد شده، و به خصوص در سال های اخیر خسارت های زیادی را به جوامع انسانی وارد نموده است. آبخوان دشت خانمیرزا نیز در سال‌های اخیر به صورت چشمگیر با این پدیده روبرو شده است. ایجاد درز و شکاف های وسیع در سطح دشت و خروج گاز از آنها ، مسئله بررسی فرونشست را حائز اهمیت می نماید. به همین علت پژوهش حاضر سعی دارد ضمن پایش و سنجش میزان فرونشست زمین در دشت خانمیرزا، ارتباط آن را با برداشت مازاد از منابع آب زیرزمینی ارزیابی و تحلیل نماید. بدین منظور جهت بررسی تغییرات سطح آب زیرزمینی در طی 10 سال و در دوبازه ی زمانی متفاوت از مدل زمین آمار IDW ، و برای برآورد میزان فرونشست سطح زمین از روش تداخل سنجی تفاضلی راداری و از تصاویر راداری Sentinel-1A در طی 5 سال و در سه بازه ی زمانی متفاوت استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از آنست که میزان جابجایی سطح زمین در بازه های زمانی مختلف، متفاوت بوده و از یک روند ثابت برخوردار نمی باشد، درحالیکه روند افت سطح آب های زیرزمینی در تمام بازه زمانی روند افزایشی داشته است. بر همین اساس طبق نتایج تحقیق ارتباط معناداری بین برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی با مناطق دارای فرونشست در دشت خانمیرزا وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1064 - پیش‌بینی تغییرات اقلیمی با استفاده از مدل‌های گردش عمومی جو و مقیاس‌کاهی مدل‌های SDSM و LARS-WG تحت سناریوهای واداشت تابشی در حوضه آبریز دز
علی اکبر عرب سلغار جهانگیر پرهمت مسعود گودرزی

تغییرات اقلیمی از بزرگ‌ترین چالش هایی است که بشر در قرن حاضر با آن مواجه است. بنابراین پیش بینی تغییرات اقلیمی جهت پیش آگاهی از وضعیت آینده و در نظر گرفتن تمهیدات لازم جهت تعدیل و سازگاری با تغییرات اقلیمی از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در این پژوهش به پیش بینی تغییرا چکیده کامل

تغییرات اقلیمی از بزرگ‌ترین چالش هایی است که بشر در قرن حاضر با آن مواجه است. بنابراین پیش بینی تغییرات اقلیمی جهت پیش آگاهی از وضعیت آینده و در نظر گرفتن تمهیدات لازم جهت تعدیل و سازگاری با تغییرات اقلیمی از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در این پژوهش به پیش بینی تغییرات اقلیمی در حوضه آبریز دز از زیرحوضه های کارون بزرگ پرداخته شد. بدین منظور از دادههای دو مدل جهانی HadGEM2 و CanESM2 تحت سه سناریوی RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 و کاربست دو مدل مقیاس کاهی LARS-WG و SDSM بهره گرفته شد و تغییرات اقلیمی در سه دوره آینده نسبت به دوره پایه (2018-1989) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که هر دو مدل مقیاس کاهی از دقت مناسبی برخوردارند. نتایج حاصل از پیش بینی نیز نشان داد که در دوره های آتی میزان بارش بین 3/6- تا 7/15 درصد نسبت به دره پایه در تغییر خواهد بود. بیشترین تغییرات کاهشی و افزایشی نیز به ترتیب مربوط به نواحی شرقی و جنوب غربی حوضه خواهد بود. همچنین دمای بیشینه حوضه بین 3/1 تا 9/3 درجه سلسیوس و دمای کمینه نیز بین 5/1 تا 5/3 درجه سلسیوس در نوسان خواهد بود که بیشترین و کمترین تغییرات آن ها نیز به ترتیب مربوط به نواحی جنوب شرقی و شمال غربی حوضه خواهد بود. لذا با توجه افزایش دما و بارش و همچنین کوهستانی بودن حوضه مورد مطالعه لازم است راهکارهای مقابله با سیلاب و مهار و مدیریت آن مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1065 - بررسی تغییرات مکانی و زمانی کیفیت منابع آب زیرزمینی در حوضه ایزدخواست
مریم انصاری ایرج جباری

افزایش جمعیت جهان، تأثیرات تغییر آب و هوا و تغییرات سبک زندگی فشارهای فزاینده ای بر منابع آب وارد کرده و منجر به تنش آبی گسترده در بسیاری از کشورها شده است. یک راه مؤثر برای کاهش و کنترل تقلیل مداوم کیفیت آب زیرزمینی، درک تغییرات مکانی و زمانی و شناسایی منابع اصلی آلودگ چکیده کامل

افزایش جمعیت جهان، تأثیرات تغییر آب و هوا و تغییرات سبک زندگی فشارهای فزاینده ای بر منابع آب وارد کرده و منجر به تنش آبی گسترده در بسیاری از کشورها شده است. یک راه مؤثر برای کاهش و کنترل تقلیل مداوم کیفیت آب زیرزمینی، درک تغییرات مکانی و زمانی و شناسایی منابع اصلی آلودگی است. در این تحقیق با استفاده از روش زمین آمار تغییرات زمانی و مکانی منابع آب زیرزمینی حوضۀ ایزدخواست در یک بازۀ 11 ساله با توجه به عوامل تغییر کیفیت آب مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا روش های مختلف درون یابی با هم مقایسه شدند که روش کریجینگ با واریوگرام نمایی نتایج بهتری را برای پارامترهای کیفی آب نشان داد. نتایج این تجزیه و تحلیل ها نشان داد که مهم ترین عامل در شوری منابع آب و خاک منطقه سازندهای مخرب حوضه می باشند. به طوری که در نقشه های کیفی منابع آب تمامی پارامترها میزان افزایشی را در سه نقطه نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1066 - برآورد دبی وتراز سیلاب ها ی گذشته ی رودخانه سیروان، با استفاده از شواهد ژئومورفولوژیکی و سیلابی
محمد حسین رضایی مقدم محمد رضا نیکجو داود مختاری سید رضا حسین زاده حسام ملکی

وقوع سیلاب های شدید یکی از مهم ترین مخاطرات هیدرو-ژئومورفیک حوضه آبریز رودخانه سیروان است. رودخانة سیروان به عنوان یکی از شاخص‌ترینرودخانه‌هایواقع در غربایران است. طی نیم قرن اخیر خصوصاً در بهاربه شدت سیلابی شده و بسیاری از کارشناسان محلی علت وقوع سیلاب های آن راتشدید ذ چکیده کامل

وقوع سیلاب های شدید یکی از مهم ترین مخاطرات هیدرو-ژئومورفیک حوضه آبریز رودخانه سیروان است. رودخانة سیروان به عنوان یکی از شاخص‌ترینرودخانه‌هایواقع در غربایران است. طی نیم قرن اخیر خصوصاً در بهاربه شدت سیلابی شده و بسیاری از کارشناسان محلی علت وقوع سیلاب های آن راتشدید ذوب برفها و بارش ها نسبت می دهند. برای بررسی بهتر موضوع داده های طولانی تر سیلاب مورد نیاز است که در این مقاله با استفاده از داده های ژئومورفولوژیکی و سیلابی به باز سازی سیلاب ها پرداخته شده است.برای نیل به اهداف این مقاله با استفاده تصاویر ماهواره اییسایت های احتمالی رسوبات آب راکد و شواهد ژئومورفولوژیک سیلاب شناسایی گردید. رودخانه به سه بازه تقسیم شد و با بازدیدهای میدانی دقیق سایت های رسوبات آب راکد به تحلیل های چینه شناسی بر روی رسوباتپرداخته شد. باعملیات نقشه برداری،نقشه 1:1000 مسیرمورد مطالعه تهیهگردیدو جمعاً 48 مقطعدرسه بازه، ترسیم گردید ودبی سیلاب ها دردوره‌های مختلف باز سازیشد. از نرم‌افزار HEC-RAS،GIS جهتترسیمنقشه‌هاوتحلیل‌های هیدرولیکی بهره گرفته شد. نتایج نشان دادحداکثر دبی سیلابی برای دورة 2 ساله،66/103 و برای دورة 1000 ساله 78/4785 مترمکعب بر ثانیه برآوردگردید. در بازه اول پالنگان، تراز آب در دورة 2 ساله، 989.57 متر و برای دورة 1000 ساله1005.36مترودر بازه دوم دله مرز، برای دورة 2 ساله،868.42متر و برای دورة 1000 ساله 885.91متر،در بازه سوم رودبار،تراز آب در دورة 2 ساله، 790.17متر و برای دورة 1000 ساله830.42 متر به دست آمد.برآوردحداکثر دبی لحظه‌ایسیلاب های دیرین رودخانهنشان داد که وقوع سیلاب‌های بزرگ دور از انتظار نیست.نتایج نشان داد که با استفاده از شاخص دیرینه تراز PSI، می‌توان سیلاب‌های بزرگ (حداکثر دبی) را در کانال رودخانه با استفاده از مدل هیدرولیکیHEC-RASو نرم افزار الحاقیHEC-GEORAS برآورد و تشریح نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1067 - امکان سنجی وقوع سیل در حوضه آبخیز لیلان چای (مراغه) به روش CN
محمدرضا ثروتی اکبر رستمی فاطمه خدادادی

سیل یکی از پدیده های موجود در طبیعت بوده که از دیر باز، بشر شاهد وقوع آن می باشد. درایران به دلیل وسعت زیاد، اقلیم های متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارشها در اکثر حوضه هایآبخیز، همه ساله شاهد سیلابهای عظیمی می باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب روانابو حداکثر دبی سیل، شنا چکیده کامل

سیل یکی از پدیده های موجود در طبیعت بوده که از دیر باز، بشر شاهد وقوع آن می باشد. درایران به دلیل وسعت زیاد، اقلیم های متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارشها در اکثر حوضه هایآبخیز، همه ساله شاهد سیلابهای عظیمی می باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب روانابو حداکثر دبی سیل، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیلخیزی، پهنه بندی مناطق براساسشدت پتانسیل سیلخیزی در حوضه آبخیز لیلان چای با استفاده از روش شماره منحنی CNپرداخته شد. برای این منظور ابتدا دادهها و اطلاعات مورد نیاز شامل آمار وضعیت اقلیم منقهه،تصاویر ماهوارهای جمعآوری و GIS شد. با تلفیق این دادهها و اطلاعات، براساس روش SCS ،نهشه CN حوضه، میزان نفوذ و مهدار رواناب تهیه گردید. در نهایت با استفاده از مدل وزنی و باتلفیق نهشه های میزان بارندگی منقهه، گروههای هیدرولوژیک خاک، شیب، کاربری زمین و ...نهشه پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی سالانه حوضه تهیه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1068 - بررسی انواع و شدت فرسایش و تولید رسوب در زیر حوضه های آبخیز ناورود
طاهره فتح اله زاده

حوضه های آبخیز در ایران از نظر زمین شناسی، ناهمواری و اقلیم و سایر عوامل موثر در امر فرسایش بسیار متفاوت هستند، هدف از این پژوهش بررسی انواع فرسایش در حوضه آبخیز ناورود، بررسی شدت فرسایش، تولید رسوب و عوامل موثر در این رابطه است در این خصوص ویژگی های فیزیوگرافی، توپوگرا چکیده کامل

حوضه های آبخیز در ایران از نظر زمین شناسی، ناهمواری و اقلیم و سایر عوامل موثر در امر فرسایش بسیار متفاوت هستند، هدف از این پژوهش بررسی انواع فرسایش در حوضه آبخیز ناورود، بررسی شدت فرسایش، تولید رسوب و عوامل موثر در این رابطه است در این خصوص ویژگی های فیزیوگرافی، توپوگرافی، اقلیمی، زمین شناسی، ژئومرفولوژی، پوشش گیاهی، خاک، فرسایش و تولید رسوب به طور کلی بررسی شد. این حوضه دارای مساحتی در حدود 265/46 کیلومتر مربع است. هدف کلی پژوهش، بررسی میزان فرسایش و تولید رسوب در حوضه و پی بردن به مناطق حساس از نظر فرسایش است. برای رسیدن به هدف فوق از روش پتانسیل فرسایش (ای پی ام) استفاده شده است.ابزارهای گردآوری اطلاعات، عکسهای هوایی، انواعنقشه ها، روش مشاهده و منابع کتابخانهای هستند. در این مطالعه با استفاده از روش ای پی اممیزان فرسایش در هر یک از زیر حوضه ها )زیر حوضه( بررسی شده است . در رابطه باژئومرفولوژی منطقه از 22 نوع رخساره تشکیل شده است. با ادغام آنها با ساختار سنگشناسی و مقاومت آنها در برابر فرسایش و تلفیق شیب به آنها 209 واحد کاری به دست آمد.بررسی شدت فرسایش و تولید رسوب در در هر واحدکاری با استفاده از روش تجربی EPM )کمی( صورت گرفت. براساس نتایج به دست آمده، زیر حوضههای شماره 9 و 2 از نظر شدّت.)0/ 0 و 11 / فرسایش بیشترین فرسایش را دارد )ضریب فرسایش 19 همچنین بیشترینرسوب زایی را نسبت به سایر زیر حوضهها به خود اختصاص دادهاند. علّت زیاد بودن فرسایشویژه و توان رسوب دهی دراین زیر حوضهها، نسبت به زیر حوضههای دیگر شیب زیاد وحساسیّت سنگها نسبت به فرسایش، تغییرکاربری، تخریب جنگل و مرتع، جاده سازی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1069 - ارزیابی خطر قرار گرفتن در معرض تری هالو متان‌ها در آب شرب روستایی
علی نصیری نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد عبدارحیم پذیرا فاضل امیری

تری هالو متان‌ها توسط انستیتو تحقیقات سرطان به‌عنوان ماده سرطان‌زا برای انسان معرفی شده است. با توجه به این‌که در پروژه هفت روستا منبع تأمین آب آشامیدنی، آب زیرزمینی و آب سد درود زن است و گندزدای مورد استفاده کلر می‌باشد، این مطالعه با هدف تعیین غلظت تری هالو متان‌ها در چکیده کامل

تری هالو متان‌ها توسط انستیتو تحقیقات سرطان به‌عنوان ماده سرطان‌زا برای انسان معرفی شده است. با توجه به این‌که در پروژه هفت روستا منبع تأمین آب آشامیدنی، آب زیرزمینی و آب سد درود زن است و گندزدای مورد استفاده کلر می‌باشد، این مطالعه با هدف تعیین غلظت تری هالو متان‌ها در آب آشامیدنی پروژه هفت روستا انجام شد. مطالعه حاضر در بازده زمانی بهار و تابستان 1396 انجام گرفت. بدین منظور سه روستا (عباس‌آباد، مجد آباد، کمر زرد) از شهرستان مرودشت فارس با مجموع 9 ایستگاه انتخاب و مقادیر کلر، pH، دما، کل کربن آلی و تری هالو متان‌ها با سه تکرار در نمونه‌های آب اندازه‌گیری شد. میانگین غلظت ترکیبات تری هالو متان‌ها در این مطالعه برای روستای عباس‌آباد برابر 39 میلی‌گرم بر لیتر، روستای کمر زرد 6/38 میلی‌گرم بر لیتر و روستای مجد آباد 7/39 میلی‌گرم بر لیتر برآورد شد. بیشترین غلظت ثبت شده مربوط به روستای مجد آباد با غلظت 73 میلی‌گرم بر لیتر محاسبه گردید. میانگین غلظت کلروفرم، برموفرم، برمودی کلرومتان و دی برموکلرومتان و کل‌تری هالو متان‌ها در آب شبکه در فصل بهار 96 به ترتیب برابر 98/7±25/22، 90/3±42/11، 72/2±43/7، 51/2±95/5، 70/15±06/47 میلی‌گرم بر لیتر در تابستان 96 به ترتیب برابر 11/4±69/14، 99/1±55/7، 51/1±93/4، 49/1±95/3، 97/7±13/31 میلی‌گرم بر لیتر محاسبه شد. با توجه به مقادیر غلظت تری هالو متان در آب شرب منطقه مورد مطالعه، امکان بروز ترکیبات تری هالو متان در اثر مصرف آب‌های مورد مطالعه بسیار پایین بوده و حضور این آلاینده در این خطری را متوجه مصرف‌کنندگان در هیچ‌یک از گروه‌های سنی نمی‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1070 - تغییرپذیری سطح کشت محصولات کشاورزی (گندم و جو) در شرایط اقلیمی گذشته و آینده (مطالعه موردی: شهرستان ایذه)
قاسم کیخسروی نعمت الله حسینی نیا

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در جهان امروز بحث در خصوص تغییرات آب‌وهوایی و پیامدهای ناشی از این پدیده است. در این تحقیق جهت بررسی سطح کشت گندم و جو در شرایط اقلیمی گذشته و آینده، ابتدا داده‌های بارش، متوسط دما، دمای کمینه و بیشینه در دوره آماری (2018-1998) از سازمان هواشنا چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در جهان امروز بحث در خصوص تغییرات آب‌وهوایی و پیامدهای ناشی از این پدیده است. در این تحقیق جهت بررسی سطح کشت گندم و جو در شرایط اقلیمی گذشته و آینده، ابتدا داده‌های بارش، متوسط دما، دمای کمینه و بیشینه در دوره آماری (2018-1998) از سازمان هواشناسی دریافت گردید. جهت بررسی روند تغییرات عناصر هواشناسی از آزمون من کندال استفاده شد بعد از آن تقویم کشت به کمک شاخص NDVI از تصاویر لندست 8 استخراج و سپس با استفاده تصاویر سنجنده Tm، Etm، Oli و Sentinel-1 در محیط سامانه گوگل ارث انجین با محاسبه شاخص NDVI ماهانه و انجام فرایند طبقه‌بندیSVM مساحت سطح کشت محصولات در سال‌های مختلف برآورد گردید. در نهایت به منظور اعمال شبیه‌سازی و پیش‌بینی عناصر هواشناسی تا سال 2040 از مدل SDSM و سناریوهای انتشار استفاده گردید. نتیجه‌گیری: بر اساس تقویم کشت گندم و جو، کشت این محصولات در شهرستان ایذه از دی‌ماه شروع و در ماه فروردین به اوج سبزینگی و رشد خود می‌رسند و در نهایت از خردادماه محصول از سطح زمین‌های زراعی برداشت می‌گردد. در شهرستان ایذه بین بارش و سطح کشت تقریباً رابطه مستقیمی وجود دارد با افزایش بارش سطح زیر کشت افزایش پیدا می‌کند. با افزایش دماها از میزان سطح کشت تا حدودی کاسته می‌شود. در شرایط اقلیم آینده هر سه سناریو افزایش دمای کمینه و بیشینه را تا سال 2040 به میزان0.7درجه سانتیگراد پیش‌بینی کرده‌اند. در شرایط بارشی اقلیم گذشته در دو دهه مساحت سطح کشت حدود7.4 کیلومتر مربع و در شرایط اقلیم آینده حدود11.4تا15 کیلومتر مربع کاهش می‌یابد. یعنی سطح زیر کشت 8 کیلومتر مربع در هر دهه کاهش‌یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1071 - نقش سامانه‌های تصمیم‌یار در مدیریت بحران آب شهر تهران با استفاده از نرم‌افزار وِنسیم
مرضیه موغلی امیرهوشنگ خادم دقیق حسن حسینی امینی

کلید تحرک و پویایی در هر بحرانی، مربوط به سامانه جمع‌آوری و چگونگی مدیریت آن است. از این رو سازمان‌های موفق و مقتدر تلاش می‌کنند تا تمرکز اقدام خود را در جمع آوری اطلاعات، دسته بندی به موقع و تجزیه و تحلیل و نحوه بکارگیری آن قرار دهند که این مهم با تحقق موارد ذیل مشهود چکیده کامل

کلید تحرک و پویایی در هر بحرانی، مربوط به سامانه جمع‌آوری و چگونگی مدیریت آن است. از این رو سازمان‌های موفق و مقتدر تلاش می‌کنند تا تمرکز اقدام خود را در جمع آوری اطلاعات، دسته بندی به موقع و تجزیه و تحلیل و نحوه بکارگیری آن قرار دهند که این مهم با تحقق موارد ذیل مشهود خواهد گردید: بهره‌گیری از امکانات پیشرفته فنآوری در راستای ایجاد بستر متناسب برای اتخاذ راهبردهای تخصصی با توجه به تدابیر مرتبط؛ افزایش سرعت پردازش، دسته بندی، ذخیره و بازیابی اطلاعات و ایجاد پویایی و تحرک در تصمیم گیری ها خصوصا در زمان بحران؛ کاهش هزینه‌ها، نیروی انسانی و جلوگیری از موازی کاری با کاهش تعدد فراوان سازمان‌های جمع‌آوری و اقدام کننده؛ جلوگیری از سنتی ماندن روش‌های جمع‌آوری و پردازش اطلاعات و کاهش زمان تصمیم گیری و قدرت تصمیم سازی به موقع خصوصا در زمان بحران با رویکرد و هدف جلوگیری از انباشته شدن اطلاعات. بنابراین دغدغه اصلی این پژوهش شناخت سامانه های تصمیم یار و نقش آنها در مدیریت بحران هاست که به صورت موردی تحت نرم افزار وِنسیم به بررسی بحران آب تهران پرداخته شده و نتایج حاکی از آن است که می بایست مدیریتی مناسب در حوزه عرضه و تقاضای آب شُرب، پایش و کنترل هدررفت های واقعی و ظاهری و رعایت الگوی مصرف صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1072 - شناسایی مناطق حساس به فرسایش خاک با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP) مطالعة موردی: حوضة آبریز سد مهاباد
داود طالب پور اصل عزت الله قنواتی

فرسایش خاک به عنوان یک رویداد طبیعی، به دلیل دخالتهای سودجویانه و غیرکارشناسانة انسان در سالهای اخیر افزایش یافته است. در این راستا توپوگرافی حوضة آبریز سد مهاباد که تماماً کوهستانیست از این پدیده مستثنی نمی باشد. هدف از انجام این مطالعه، اولویت بندی عوامل مؤثر بر تولید چکیده کامل

فرسایش خاک به عنوان یک رویداد طبیعی، به دلیل دخالتهای سودجویانه و غیرکارشناسانة انسان در سالهای اخیر افزایش یافته است. در این راستا توپوگرافی حوضة آبریز سد مهاباد که تماماً کوهستانیست از این پدیده مستثنی نمی باشد. هدف از انجام این مطالعه، اولویت بندی عوامل مؤثر بر تولید رسوب در حوضة سد مهاباد با استفاده از روشFAHP می باشد. به این منظور از میان عوامل طبیعی مؤثر در وقوع فرسایش هفت عامل شیب، کاربری اراضی، زمان تمرکز زیرحوضه ها، ارتفاع، بارش، لیتولوژی و فاصله از رود را انتخاب نموده و با استفاده از داده های حاصل از مدل سازی معیارهای مؤثر در فرسایش با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و طبقه بندی با روش منطق فازی نواحی با حساسیت بالا در برابر فرسایش شناسایی و نقشة نهایی پهنه بندی نواحی حساس به فرسایش در پنج کلاس استخراج گردید. برای ارزیابی صحت نقشه بدست آمده از شاخص SCAI استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد در حدود 12/102 کیلومتر مربع معادل 15/13 درصد از مساحت حوضه دارای پتانسیل "خیلی زیاد" در وقوع فرسایش و تولید رسوب می باشد که در این میان زیرحوضه های دهبکر، بنگوین، قزلجه، مرانه، میرسه و سیاه قل دارای پتانسیل بیشتری هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1073 - پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل آماری دو متغیره وزنی AHP و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوضه زرند)
علیرضا عرب عامری امیرحسین حلبیان

هدف از این پژوهش پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه زرند با استفاده از فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی میباشد. برای این هدف با به کار گیری روش تحلیلسلسله مراتبی عوامل مورد بررسی به صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزانتأثیر آنها است م چکیده کامل

هدف از این پژوهش پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه زرند با استفاده از فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی میباشد. برای این هدف با به کار گیری روش تحلیلسلسله مراتبی عوامل مورد بررسی به صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزانتأثیر آنها است محاسبه شده است. با ت و جه به مقادیر کمی وزن هر یک از عوامل، نقشه وزنی هرعامل تهیه و در نهایت اقدام به تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از لای ههای وزنی وضریب وزنی مربوط به هر یک از عوامل شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است کهروش تحلیل سلسله مراتبی به دلیل استوار بودن بر مبنای مقایسههای زوجی موجب سهولت و دق تدر انجام محاسبههای لازم و ارایه نتایج به دلیل دخالت دادن تعداد زیادی از عوامل در مقایسه باسایر روشهای پهنه بندی خطر زمین لغزش است. نتایج نشان داد که در مدل تحلیل سلسله مراتبیحدود 22 درصد حوضه در پهنههای با خطر بالا قرار میگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1074 - بررسی ویژگیهای نو زمین ساخت، فرسایش و رسوب در حوضه آبخیز کر چمریز – با استفاده از شاخصهای کمی
سعید نگهبان اعظم حیدری

فرسایش خاک یکی از مهمترین عواملی است که سالانه بخش وسیعی از اراضی کشور ایرانرا تهدید میکند و کیفیت زمینهای کشاورزی و مراتع را کاهش داده یا از بین میبرد، هم چنیندر مناطقی که حرکتهای تکتونیکی جوان فعالیت دارند، تغییر شکلهای ناشی از تکتونیکفعال در منطقه باعث بروز پاسخ شبکه چکیده کامل

فرسایش خاک یکی از مهمترین عواملی است که سالانه بخش وسیعی از اراضی کشور ایرانرا تهدید میکند و کیفیت زمینهای کشاورزی و مراتع را کاهش داده یا از بین میبرد، هم چنیندر مناطقی که حرکتهای تکتونیکی جوان فعالیت دارند، تغییر شکلهای ناشی از تکتونیکفعال در منطقه باعث بروز پاسخ شبکه زهکشی منطقه به این تغییرات خواهد شد. این پژوهشسعی دارد به بررسی استعداد فرسایش و رسوبدهی خاک و فعالیت نو زمین ساخت در حوضهکر چمریز واقع در شمالغرب استان فارس بپردازد. روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی - -مبتنی بر روشهای میدانی، کتابخانهای و آماری میباشد. به این صورت که با استفاده ازمدلهای مختلف به بررسی ویژگیهای فرسایشی و تکتونیکی منطقه پرداخته شده است. نتایجنشان میدهد که گسترش سازندهای زمین شناسی حساس به فرسایش از جمله سازندهایآهکی و تأثیر فعالیتهای نو زمین ساختی با مقادیر vf 2 ( و / 2/11 و 02 ( SB 2/42 ( در (سیستم آبراهه به شدت موجب فرسایش و رسوبدهی در حوضه میشود. متوسط3101 تن در هکتار برآورد شده و نشان / فرسایشزایی باران در حوضه به طور سالانه، 0423 از نظر زراعی / دهندهی بالا بودن فرسایش خاک است. میانگین اسیدیته خاکهای حوضه 23برای رویش گیاهان مطلوب میباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1075 - بررسی آسیب‌پذیری آبخوان دشت خنج- فیشور لارستان با استفاده از مدل دراستیک
عبدالرسول قنبری

منابع آّب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است. حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به این منبع می باشند. وجود منابع مهم آلاینده های انتشاری و نقطه ای ، ناشی از فعالیت های انسانی در سطح زمین ونفوذ این آلاینده ها به آبخوان ، موجب کاهش کیفیت آب زیر زمینی می شود. بررسی چکیده کامل

منابع آّب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است. حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به این منبع می باشند. وجود منابع مهم آلاینده های انتشاری و نقطه ای ، ناشی از فعالیت های انسانی در سطح زمین ونفوذ این آلاینده ها به آبخوان ، موجب کاهش کیفیت آب زیر زمینی می شود. بررسی آسیب پذیری ،روشی کم هزینه درشناسایی نواحی مستعد به آلودگی است که در مدیریت منابع آب نقش اساسی دارد.شناسایی وتهیه نقشهپهنه بندی مناطق آسیب پذیر آبخوان، یعنی مناطقی که امکان نفوذ وپخش آلاینده ها از سطح زمینبه سیستم آب زیر زمینی وجود دارد، یک ابزار مدیریتی مناسب برای جلو گیری از آلودگی منابع آب زیر زمینی است .جهت انجام این تحقیق، پارامترهای هیدروژئولوژیکی تشکیل دهنده مدل دراستیک شامل عمق آب، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، اثرات ناحیه غیر اشباع و هدایت هیدرولیکی ، دردشت خنج –فیشور لارستان ، واقع در جنوب استان فارس، مورد مطالعه قرار گرفت.از نرم افزارArc GIS برای تهیه نقشه های آسیب پذیری ازطریق همپوشانی لایه های هیدروژئولوژیکی،استفاده شد. براساس یافته های این تحقیق، آبهای زیر زمینی دشت مورد مطالعه به شدت در معرض خطر آلودگی قرار دارد.بنحوی که نزدیک به 62 درصد از مساحت منطقه در شرایط آسیب پذیری متوسط تا زیاد است. این نواحی عموما در پایین دست ومرکز دشت قرار دارد. با توجه به اینکه آب زیرزمینی،مهمترین منبع آبی منطقه است،پیشگیری(Prevention) از راه یابی آلاینده ها به آبهای زیر زمینی با ایجاد حریم های حفاظت کیفی در اطراف منابع آب و رعایت ضابطه های تخلیه آلاینده ها به منابع پذیرنده ، از راهکارهای موثر جهت حفظ کیفیت این منابع است.ابزارهای مدیریتی مهم مانند نقشه های آسیبپذیری و حریم کیفی جهت برنامه ریزی برای استقرارمناسب کاربری ها و مدیریت آنها بر روی آبخوان حائز اهمیت است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1076 - تحلیل و مقایسه شاخص‌های SPI و GRI در ارزیابی خشک‌سالی هواشناسی و آب‌های زیرزمینی، مطالعه موردی: دشت مهران استان ایلام
علی عباس نیا جعفر مرشدی منیژه ظهوریان جبرائیل قربانیان

خشک‌سالی‌ها از مخرب‌ترین رویدادهای آب و هوایی هستند که باعث آسیب های قابل توجهی هم در بخش منابع طبیعی و هم در زندگی انسان‌ها می‌شوند. هدف از این پژوهش تحلیل و مقایسه خشک‌سالی هواشناسی و آب‌های زیرزمینی دشت مهران با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص آب زیرز چکیده کامل

خشک‌سالی‌ها از مخرب‌ترین رویدادهای آب و هوایی هستند که باعث آسیب های قابل توجهی هم در بخش منابع طبیعی و هم در زندگی انسان‌ها می‌شوند. هدف از این پژوهش تحلیل و مقایسه خشک‌سالی هواشناسی و آب‌های زیرزمینی دشت مهران با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص آب زیرزمینی (GRI) است. جهت بررسی خشک‌سالی هواشناسی از اطلاعات بارندگی ماهانه ایستگاه سینوپتیک مهران استفاده شد و به‌منظور بررسی خشک‌سالی آب‌های زیرزمینی دشت مهران، تغییرات تراز آب زیرزمینی دشت مهران بر اساس داده‌های سطح آب تعداد 23 حلقه چاه مشاهده‌ای مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. همچنین به‌منظور پایش خشک‌سالی هواشناسی از شاخص SPI و پایش خشک‌سالی هیدرولوژیکی دشت مهران از شاخص GRI استفاده گردید. دوره آماری مورد نیاز جهت تحلیل خشک‌سالی یک دوره آماری 25 ساله از سال آبی 75-74 تا 97-96 انتخاب شد. بعد از تعیین دوره‌های رطوبتی شاخص‌ها، اقدام به تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی ماهانه آب‌های زیرزمینی گردید که جهت تهیه این نقشه‌ها از بین مدل‌های مختلف، مدل کریجینگ انتخاب گردید. در نهایت با اعمال مدل نیم تغییر نمای بهینه در کریجینگ و ورود داده‌های آب‌های زیرزمینی به‌صورت لایه نقطه‌ای، نقشه‌های رستری با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS تهیه شد. نتایج بررسی شاخص SPI نشان می‌دهد که طی دوره‌ای آمار مدنظر 4 دوره خشک‌سالی شدید اتفاق افتاده که شدیدترین آن سال آبی 91-90 بوده که مقدار شاخص SPI آن 73/1- می‌باشد. همچنین نتایج به دست آمده از شاخص GRI در منطقه نشان می‌دهد که یک دورۀ خشک‌سالی 11 ساله آب‌های زیرزمینی اتفاق افتاده یعنی از سال آبی 87-88 شروع شده و تا سال آبی 98-97 ادامه داشته است که شدیدترین آن سال 91-90 با مقدار شاخص 11/1- است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1077 - مکانیابی تغذیه مصنوعی آبخوان با استفاده از GIS (مطالعه موردی: حوضه گربایگان، فارس)
مرضیه موغلی

آب‌های زیرزمینی تنها منبع آب در بسیاری از مناطق ایران است. این مسئله سبب محدودیت عمده در توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور شده است. سیلاب‌های ویرانگر و کمبود آب، ضرورت استراتژی‌های مناسب برای مهار سیل را ضروری می‌نماید. در این رابطه انتخاب مناطق مناسب برای شارژ مجدد مصنوعی و چکیده کامل

آب‌های زیرزمینی تنها منبع آب در بسیاری از مناطق ایران است. این مسئله سبب محدودیت عمده در توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور شده است. سیلاب‌های ویرانگر و کمبود آب، ضرورت استراتژی‌های مناسب برای مهار سیل را ضروری می‌نماید. در این رابطه انتخاب مناطق مناسب برای شارژ مجدد مصنوعی و هدایت جریان سیل به سازندهای نفوذپذیر از جمله راهکارهای مؤثر قلمداد می‌شود. با ترکیب روش‌هایGIS و MCDA، مطالعه حاضر به دنبال مناسبترین مناطق برای عملیات شارژ مجدد مصنوعی آب‌های زیرزمینی در حوضه گربایگان ایران است. به همین منظور، داده‌های مربوط به هشت عامل مؤثر در محیط GIS فراهم شد و ضمن تعیین مناطق بالقوه مناسب، سایر مناطق برای شارژ مصنوعی حذف شد. پس از بررسی دقیق مناطق مناسب با استفاده از روش‌های PROMETHEEII-SAW و Fuzzy-AHp ، نقشه مناسب بودن زمین برای شارژ مصنوعی آب‌های زیرزمینی ایجاد شد. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که مناسب‌ترین مناطق برای شارژ مجدد مصنوعی آب‌های زیرزمینی در واحدهای زمین‌شناسی QuaternaryQg and Qgsc و برای واحدهای ژئومورفولوژیکی در سنگ‌فرش‌ها و مخروط افکنه‌ها با شیب بیش از 3 درصد است. علاوه بر این، مطابقت قابل توجه بین نقشه تولید شده و مناطق کنترل، دقیقاً در مکان‌هایی که پروژه‌های شارژ آب زیرزمینی مصنوعی با موفقیت انجام شده است، مبین شواهد دیگری در مورد کارایی قابل قبول روش یکپارچه PROMETHEEII-SAWدر مقایسه با Fuzzy-AHp در تعیین مکان مناسب مناطق شارژ مصنوعی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1078 - اولویت بندی سیلخیزی زیرحوضه‌های حوزه آبخیز طالقان با استفاده از تلفیق AHP و TOPSIS
سمانه رضوی زاده کاکا شاهدی

سیل یکی از بلایای طبیعی است که هر ساله در نقاط مختلف جهان باعث خسارات فراوانی می‌گردد. اولویت‌بندی‌ زیرحوضه‌های یک حوزه آبخیز بر اساس پتانسیل سیلخیزی، با هدف تعیین اولویت در سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات مدیریتی می‌تواند نقش مهمی در مدیریت بهینه آبخیزها داشته باشد. در تحقیق چکیده کامل

سیل یکی از بلایای طبیعی است که هر ساله در نقاط مختلف جهان باعث خسارات فراوانی می‌گردد. اولویت‌بندی‌ زیرحوضه‌های یک حوزه آبخیز بر اساس پتانسیل سیلخیزی، با هدف تعیین اولویت در سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات مدیریتی می‌تواند نقش مهمی در مدیریت بهینه آبخیزها داشته باشد. در تحقیق حاضر از دو تکنیک AHP و TOPSIS به منظور اولویت بندی زیرحوضه‌های آبخیز طالقان، بر اساس پتانسیل سیلخیزی استفاده شد. معیارهای در نظر گرفته شده، معیارهای مهم و تاثیر گذار بر نفوذپذیری آب، تولید رواناب و در نتیجه پتانسیل سیلخیزی بود که شامل 10 معیار مساحت، ضریب گراولیوس، تراکم زهکشی، شیب متوسط زیر حوضه، ارتفاع متوسط زیرحوضه، درصد اراضی نفوذناپذیر، شماره منحنی، شیب آبراهه اصلی، طول آبراهه اصلی و زمان تمرکز در هر زیرحوضه می‌باشد. نتایج نشان داد که سه معیار درصد اراضی نفوذناپذیر، CN و شیب آبراهه اصلی به ترتیب با وزن نسبی 283/0، 231/0 و 163/0 از بیشترین اهمیت در پتانسیل سیلخیزی زیرحوضه‌ها برخوردار می‌باشند. همچنین نتایج نهایی حاصل از تلفیق اولویت بندی زیرحوضه‌ها با استفاده از دو تکنیک نشان داد که در میان 16 زیرحوضه آبخیز طالقان، سه زیرحوضه حسنجون، ناریان و شهرک به ترتیب بیشترین پتانسیل سیلخیزی را دارا بوده و در نتیجه از لحاظ ضرورت انجام اقدامات مدیریتی در اولویت می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1079 - ارزیابی خطر تخریب منابع آب‌های زیرزمینی با استفاده از یک مدل پیشنهادی و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) در شهرستان جهرم
پرویز جوکار مسعود مسعودی

آب ‌های زیرزمینی از منابع مهم تأمین آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشند. مدیریت بهینه منابع آبی و حفظ و ارتقای کیفیت و کمیت آنها نیازمند وجود دا‌ده‌هایی در زمینه موقعیت، مقدار و پراکنش آب در یک منطقه جغرافیایی معین می‌باشد. موضوع این تحقیق بررسی خطر تخریب کیفی و کمی آب‌ چکیده کامل

آب ‌های زیرزمینی از منابع مهم تأمین آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشند. مدیریت بهینه منابع آبی و حفظ و ارتقای کیفیت و کمیت آنها نیازمند وجود دا‌ده‌هایی در زمینه موقعیت، مقدار و پراکنش آب در یک منطقه جغرافیایی معین می‌باشد. موضوع این تحقیق بررسی خطر تخریب کیفی و کمی آب‌های‌زیرزمینی در دشت‌های شهرستان جهرم با استفاده از مدل اصلاحیIMDPA و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) است. هدف از این پژوهش پهنه‌بندی مناسب و تهیه نقشه‌های آسیب-پذیری منطقه در جهت تعیین مناطق در معرض ریسک بیشتر بود. ارزیابی کیفی منابع آب زیر زیرزمینی شامل بررسی وضعیت تخریب به لحاظ پارامترهای EC, CL و SAR مورد بررسی و در ارزیابی کمی به بررسی افت سطح آب زیزمینی پرداخته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که از نظر افت سطح آب‌زیرزمینی (وضعیت کمی) حدود 40 % دشتهای شهرستان در وضعیت خطر شدید و خیلی شدید قرار دارند . از نظر وضعیت کیفی حدود 56 % دشتهای شهرستان در وضعیت خطر شدید و خیلی شدید قرار دارند. به طور کلی 31 % دشتهای شهرستان در وضعیت خطر شدید و خیلی شدید از نظر تخریب منابع آب زیرزمینی قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1080 - ارزیابی هیدرولوژیکی عملکرد اقدامات آبخیزداری بر ویژگی‌های سیلاب در حوضه آبخیز بالادست سد وشمگیر در استان گلستان
محبوبه حاجی بیگلو محمد رشیدی آتبین محبتی

ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری به منظور برنامه‌ریزی‌‌های آتی در خصوص طرح‌های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام می‌گیرد. بر این اساس، مطالعات حاضر با هدف ارزیابی تأثیر اقدامات آبخیزداری اجرا شده در حوضه آبخیز بالادست سد وشمگیر، با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMSانجام گرف چکیده کامل

ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری به منظور برنامه‌ریزی‌‌های آتی در خصوص طرح‌های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام می‌گیرد. بر این اساس، مطالعات حاضر با هدف ارزیابی تأثیر اقدامات آبخیزداری اجرا شده در حوضه آبخیز بالادست سد وشمگیر، با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMSانجام گرفت. برای تعیین تأثیر سازه‌های اصلاحی و همچنین اقدامات بیولوژیکی صورت گرفته، اقدام به شبیه‌سازی رفتار سیلاب برای رخدادهای موجود گردید. معیارهای دبی اوج و حجم سیلاب برای ارزیابی تعیین شد و مقادیر آن‌ها برای دو وضعیت قبل و بعد از اقدامات آبخیزداری محاسبه گردید. نتایج مقایسه آماری نشان داد که تأثیر این اقدامات بر روی دبی پیک معنی‌دار نبوده و درخصوص پارامتر حجم سیلاب، در سطح 95 درصد معنی‌دار می‌باشد. در بررسی پاسخ هیدرولوژیکی حوضه در مقابل رگبارهای طرح مشخص شد با افزایش دوره بازگشت سیلاب، تأثیر اقدامات بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب کاهش می‌یابد. بیش‌ترین تأثیر اقدامات بر دو پارامتر یاد شده در دوره بازگشت‌های پایین (2 تا 10 سال) بوده است که برای پارامترهای دبی اوج و حجم سیلاب به ترتیب 94/0 و 96/0 حالت قبل از اقدامات تعیین گردید. همچنین بررسی حجم مخازن سازه‌های اصلاحی قبل از انباشت رسوب‌ نشان می‌دهد که قابلیت کنترل سیلاب تا دوره بازگشت 10 ساله را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1081 - ارزیابی نقش کاربری اراضی بر تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در حوضه لاجان
رحمان محمود حسن محمود حبیب نژاد روشن لیلا غلامی

کاربری اراضی موجب تغییراتی در کیفیت آب شده و بنابراین مطالعه حاضر تغییرات کاربری اراضی در سال‌های 1380 تا 1395 در حوضه آبخیز لاجان جنوب استان آذربایجان غربی با استفاده تصاویر ماهواره لندست 5 و 8 با سنجنده‌های TM و OIL و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. نتایج نشان داد ک چکیده کامل

کاربری اراضی موجب تغییراتی در کیفیت آب شده و بنابراین مطالعه حاضر تغییرات کاربری اراضی در سال‌های 1380 تا 1395 در حوضه آبخیز لاجان جنوب استان آذربایجان غربی با استفاده تصاویر ماهواره لندست 5 و 8 با سنجنده‌های TM و OIL و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. نتایج نشان داد که سطح مراتع و دیم به‌ترتیب 05/135 و 16/26 کیلومترمربع کاهش یافت، اما سطح کشاورزی آبی، اراضی مسکونی و اراضی باغی به‌ترتیب 75/112، 28 و 37/20 کیلومترمربع افزایش یافت. سپس 22 چاه منطقه به منظور کیفیت منابع آب زیرزمینی حوضه لاجان در دو سال 1380 و 1395 جهت بررسی تغییر کاربری اراضی و پارامترهای کیفیت شیمیایی آب شامل باقی‌مانده املاح، اسیدیته، هدایت الکتریکی، بی‌کربنات، کلر، سولفات، منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم، نسبت جذب سدیم و سختی کل انتخاب گردید. غلظت یون‌های اصلی و غلظت املاح محلول توسط روش‌های استاندارد اندازه‌گیری گردید. در نهایت عوامل مؤثر بر کیفیت نمونه‌های مورد مطالعه و کیفیت منابع آب زیرزمینی برای کاربردهای مختلف در هر دو سال ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که منابع آب زیرزمینی حوضه لاجان دارای تیپ بی کربناته بودند. نمودار ویلکاکس نشان داد که بیش‌تر نمونه‌ها در رده‌ مطلوب برای بخش کشاورزی قرار داشتند و نمودار شولر نیز بیان نمود که منابع آب زیرزمینی از نظر کاربرد شرب در دامنه خوب تا عالی و قابل شرب بودند. هم‌چنین نتایج نشان دادند که تغییرات کیفیت آب وابسته به تغییرات کاربری اراضی رخ داده نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1082 - بررسی چگونگی استقرارگیاه وتیور با رویکرد کنترل رسوب وهرز آب در آبراهه ها، (مطالعه موردی: حوزه آبخیز واز )
شعبانعلی غلامی

در تحقیق حاضر، گیاه وتیور روی دو دامنه حوزه آبخیز گزنا سری از شهرستان نور در استان مازندران در دو پایلوت و در شیب و جهات مختلف و روی 5لاین ( روی خطوط تراز ) و در داخل آبراهه هر پایلوت کشت شده اند. برای مراقبت از گیاه کاشته شده حصار کشی بعمل آمده و در طول تابستان، سه دور چکیده کامل

در تحقیق حاضر، گیاه وتیور روی دو دامنه حوزه آبخیز گزنا سری از شهرستان نور در استان مازندران در دو پایلوت و در شیب و جهات مختلف و روی 5لاین ( روی خطوط تراز ) و در داخل آبراهه هر پایلوت کشت شده اند. برای مراقبت از گیاه کاشته شده حصار کشی بعمل آمده و در طول تابستان، سه دوره آبیاری انجام شد. نتایج نشان داد که گیاه وتیور در پایلوت (1) کاملا" مستقر شده اند ولی در پایلوت (2) گیاه وتیور در شش ماهه اول مستقر گردیده ولی در شش ماهه دوم بعلت یخ زده گی محل طوقه گیاه دردرجه حرارت پایین ( 9- سانتیگراد ) خشک شدند. بنابراین میزان زنده مانی در پایلوت (1) به 90 درصد و در پایلوت (2) در شش ماهه اول به 60 درصد ولی در شش ماهه دوم به صفر رسید. گیاه وتیور توانسـته است حـداکثر و حداقل دمای( 29 و 9- درجه سانتی گراد) و همچنین در حـداکثر و حـداقل رطوبـت نسـبی 100)و 40 درصــد) تحمل نموده است، و همچنــین در خاک با 5/7=pH و 794EC = میکرومهوس بر سانتیمتر سازگار ی نشان داده است. متوســط رشــد اندام هوایی و ریشــه گیاه در سال اول در پایلوت (1) بترتیب 41 و 52 سانتیمتر ودر پایلوت (2) شش ماهه اول بترتیب 26و 32 سانتیمتر بوده است. و رشد گیاه وتیور در رابطه با شیب و جهت دامنه مورد بررسی قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1083 - ارزیابی ویژگیهای شیمیایی خاک تحت تأثیر آبیاری با پساب خام صنعتی و پساب فاضلاب تصفیه شده شهری
یحیی چوپان سمیه امامی

به منظور بررسی اثرات آبیاری با پساب خام صنعتی (کارخانه قند) و پساب فاضلاب تصفیه شده شهری بر خواص شیمیایی خاک، پژوهشی به صورت مقایسه ای در اراضی کشاورزی روستای بوری آباد شهرستان تربت حیدریه صورت گرفت. پژوهش حاضر در قالب آزمایش های مزرعه ای با طرح بلوک کامل تصادفی به ترتی چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات آبیاری با پساب خام صنعتی (کارخانه قند) و پساب فاضلاب تصفیه شده شهری بر خواص شیمیایی خاک، پژوهشی به صورت مقایسه ای در اراضی کشاورزی روستای بوری آباد شهرستان تربت حیدریه صورت گرفت. پژوهش حاضر در قالب آزمایش های مزرعه ای با طرح بلوک کامل تصادفی به ترتیب با پنج تیمار ((آب چاه (T1)، پساب فاضلاب تصفیه شده شهری (T2)، ترکیب 33% آب چاه و 66% پساب تصفیه شده فاضلاب شهری (T3)، پساب خام صنعتی (T4) و ترکیب آب و پساب خام صنعتی (با درصد اختلاط یک به هفت (T5)) و سه تکرار(R) در عمق 40-0 سانتی متری خاک طی سال زراعی 96-1395 انجام شد. نتایج به دست آمده از تحلیل های آماری نشان داد پارامترهای اسیدیته، شوری، نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گروه های مختلف آماری قرار گرفتند که دارای تفاوت معنی‌داری بودند، ولی همه پارامترها در حد استاندارد برای آبیاری محصولات زراعی می باشند. بیش ترین و کم ترین مقدار شوری خاک تحت تیمارهای پژوهش حاضر، در تیمارهای T4 و T5 به ترتیب با مقادیر 2/4 و 9/3 دسی زیمنس بر متر شد. همچنین بیش ترین مقادیر نیتروژن، پتاسیم و فسفر به ترتیب با مقدار 06/1 میلی گرم بر کیلوگرم، 490 میلی گرم بر کیلوگرم در تیمار T2 و 85/7 میلی گرم بر کیلوگرم در تیمار T3 مشاهده شد. با توجه به نتایج مقایسه های صورت گرفته، می‌توان بیان نمود که آبیاری با پساب خام صنعتی و پساب فاضلاب تصفیه شده شهری بر خصوصیات شیمیایی خاک منطقه مورد مطالعه، تأثیر مخربی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1084 - بررسی خصوصیات شیمیایی خاک تحت تأثیر آبیاری با پساب خام کارخانه قند و تنش کمآبی
یحیی چوپان سمیه امامی

نیاز روز افزون به منابع آبی و به دنبال آن کمبود آب، ضرورت استفاده از آب های نامتعارف بهخصوص پسابها را افزایش داده است. در پژوهش حاضر به بررسی خصوصیات شیمیایی خاک تحت آبیاری با پساب خام کارخانه قند و تنش کمآبی با به کارگیری سه روش آبیاری شامل آب چاه (T1)، پساب خام کارخان چکیده کامل

نیاز روز افزون به منابع آبی و به دنبال آن کمبود آب، ضرورت استفاده از آب های نامتعارف بهخصوص پسابها را افزایش داده است. در پژوهش حاضر به بررسی خصوصیات شیمیایی خاک تحت آبیاری با پساب خام کارخانه قند و تنش کمآبی با به کارگیری سه روش آبیاری شامل آب چاه (T1)، پساب خام کارخانه قند (T2)، ترکیب آب و پساب (با نسبت اختلاط 1 به 7) (T3) با دو سطح آبیاری کامل (L1) و اعمال 75% تنش کم آبی (L2) بهصورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار (R) بهصورت آزمایشات مزرعهای در اراضی شهرستان میاندوآب در سال زراعی 96-1395 پرداخته شد. نتایج حاصله نشان داد تنش کمآبی و نوع آب آبیاری بر یونهای پتاسیم، فسفر، ازت کل و شوری در سطح احتمال یک درصد، و بر میزان اسیدیته در سطح احتمال 5 درصد تأثیر معنیدار داشته است. بیشترین و کمترین مقدار یون پتاسیم به ترتیب در تیمارهای T2L2 و T3L1 با مقادیر 289 کیلوگرم و 112 کیلوگرم حاصل شد. هم چنین بیشترین و کمترین مقدار اسیدیته به ترتیب در تیمارهای T2L2 و T2L1 با مقادیر 5/7 و 9/6 مشاهده شد. در حالت کلی میتوان اظهار داشت که آبیاری با پساب خام کارخانه قند به طور تقریبی خصوصیات شیمیایی خاک را بهبود میبخشد و با توجه به کمبود منابع آبی جایگزین مناسبی برای آبیاری مزارع جو منطقه مورد بررسی توصیه می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1085 - تحلیل روند تغییرات کیفیت آب حوزه آبخیز رودخانه‌ تالار با استفاده از روش ناپارامتری من-کندال
زهرا سهرابی زاده احسان شریفی مقدم محمد علی حکیم زاده اردکانی

یکی از موضوعات مهم در هیدرولوژی کیفیت آب رودخانه ها است، زیرا عمده فعالیت‌های آب‌شناسی در جهت تامین آب برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعت می‌باشد. شاخص کیفیت آب، یکی از شاخص‌های پرکاربرد به‌منظور طبقه‌بندی کیفیت آب‌های سطحی است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی و تحلیل چکیده کامل

یکی از موضوعات مهم در هیدرولوژی کیفیت آب رودخانه ها است، زیرا عمده فعالیت‌های آب‌شناسی در جهت تامین آب برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعت می‌باشد. شاخص کیفیت آب، یکی از شاخص‌های پرکاربرد به‌منظور طبقه‌بندی کیفیت آب‌های سطحی است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی و تحلیل تغیییرات درازمدت داده‌های کیفیت رودخانه تالار در حوزه آبخیز تالار با استفاده از شاخص‌های (Na، SO4 و TDS) و نیز روندیابی این شاخص‌ها با استفاده از آزمون ناپارامتری من-کندال می‌باشد. سه ایستگاه واقع در حوزه آبخیز تالار که در بازه زمانی 1348 الی 1392 دارای آمار بودند، انتخاب و آزمون بر روی داده‌های سالانه و فصلی آن‌ها اعمال گردید. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان دهنده وجود روند صعودی معنی‌دار در میزان Na و TDS سالانه و فصلی بوده، ولی روند SO4 تنها به‌صورت سالانه و در فصل بهار دارای روند صعودی معنی‌دار بوده و در سایر فصول روند صعودی غیرمعنی‌دار در سطح اطمینان 95 درصد داشته است. کیفیت نمونه‌های آب از نظر شاخص‌های سدیم و سولفات مطابق نمودار شولر در حد مطلوب و برای شاخص TDS در حد مجاز می‌باشد. به‌طور کلی می‌توان علت آلودگی آب رودخانه تالار و روند صعودی و افزایشی شاخص‌های مورد نظر را ناشی از افزایش دخالت‌های انسانی و کاربری‌های کشاورزی در اطراف رودخانه و نیز ورود فاضلاب‌های خانگی و صنعتی به رودخانه دانست که موجب خواهد شد اکوسیستم رودخانه در معرض خطر و نابودی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1086 - ارزیابی کارایی مدل KINEROS2 برای شبیه‌سازی هیدروگراف سیلاب ( مطالعه موردی حوضه آبخیز زیارت )
عیسی ملائی فر واحد بردی شیخ عبدالرضا بهره مند حسن فرامرزی

مدل فرسایش- رواناب KINEROS2، یک مدل هیدرولوژیکی توزیعی فرسایش- رواناب و از نوع فیزیکی بوده که در سازمان کشاورزی امریکا و سرویس تحقیقات کشاورزی جهت تشریح فرآیندهای برگاب، نفوذ، رواناب سطحی و فرسایش حوضه‌ آبخیز پایه‌گذاری شده است. داده‌های اصلی مورد نیاز مدل شامل نقشه‌های چکیده کامل

مدل فرسایش- رواناب KINEROS2، یک مدل هیدرولوژیکی توزیعی فرسایش- رواناب و از نوع فیزیکی بوده که در سازمان کشاورزی امریکا و سرویس تحقیقات کشاورزی جهت تشریح فرآیندهای برگاب، نفوذ، رواناب سطحی و فرسایش حوضه‌ آبخیز پایه‌گذاری شده است. داده‌های اصلی مورد نیاز مدل شامل نقشه‌های DEM، کاربری اراضی و همچنین داده‌های بارش حوضه آبخیز بوده و قابلیت شبیه‌سازی هیدروگراف‌های سیلاب با گام زمانی دقیقه را دارد. برای ارزیابی کارایی مدل، تعداد 8 واقعه سیلاب و بارش متناظر حوضه آبخیز زیارت انتخاب و به دو دسته 4 تایی تقسیم، که از دسته اول جهت اجرا و واسنجی و از دسته دوم جهت اعتبارسنجی مدل استفاده گردید. جهت انجام واسنجی از روش دستی و از روش یک پارامتر در هر بار جهت بررسی آنالیز حساسیت پارامترها استفاده گردید. پارامترهای هدایت هیدرولیکی اشباع، ضریب مانینگ، میانگین حرکت مویینگی، ظرفیت برگاب مورد واسنجی قرار گرفتند. به منظور ارزیابی کارایی مدل در دو مرحله واسنجی و اعتبارسنجی از شاخص‌های ضریب ناش- ساتکلیف، درصد خطا در دبی اوج، معیار جمعی، ضریب تبیین و ضریب تبیین وزنی استفاده گردید. که برای دوره واسنجی متوسط ضریب ناش- ساتکلیف 665/0 و برای مرحله اعتبارسنجی 797/0 بدست آمد. نتایج ارزیابی مدل KINEROS2، در حوضه آبخیز زیارت نشان می‌دهد که مدل مولفه‌های هیدرولوژیکی را با دقت قابل قبول برآورد می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1087 - ارزیابی اثرات زهکشی اراضی کشاورزی استان گلستان مبتنی بر استفاده مجدد از زه‌آب کشاورزی
مهدی مردانی فر محمود انصار مرضیه پروار علیرضا دنیائی سیدعرفان حسینی

حفظ منابع آب و خاک در کشور ایران از مهم ترین مسایل در بخش آب و کشاورزی و امنیت غذایی محسوب می گردد. در این پژوهش نتایج حاصل از اجرای آزمایشی طرح زهکشی زیرزمینی در اراضی روستای کریم آباد شهرستان گرگان (ایران) مورد بررسی قرار گرفته است. این پروژه به مساحت 100 هکتار به صور چکیده کامل

حفظ منابع آب و خاک در کشور ایران از مهم ترین مسایل در بخش آب و کشاورزی و امنیت غذایی محسوب می گردد. در این پژوهش نتایج حاصل از اجرای آزمایشی طرح زهکشی زیرزمینی در اراضی روستای کریم آباد شهرستان گرگان (ایران) مورد بررسی قرار گرفته است. این پروژه به مساحت 100 هکتار به صورت زهکشی زیرزمینی با لوله های PVC به قطر 100 میلی متر و با فواصل 50 متر برای زهکش های فرعی و قطر 200 میلی متر برای زهکش های جمع کننده با اتصال از طریق منهول های بتنی به قطر داخلی 800 میلی متر در اراضی مذکور اجرا شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که عملکرد محصول گندم، شالی، پنبه و کلزا پس از اجرای طرح به ترتیب 12%، 36%، 28% و 39% رشد داشته اند. علاوه بر آن، با اجرای این طرح با از بین رفتن شرایط مانداب در اراضی کشاورزی، امکان کشت دوم برای کشاورزان فراهم می شود. هم چنین اجرای زهکشی زیرزمینی منجر به افزایش کیفیت زه آب خروجی شده است که متعاقباً امکان استفاده مجدد از زه آب های آبیاری و کاهش استفاده از منابع آب های زیرزمینی و چاه های موجود را فراهم می کند، که این مهم در کاهش تنش آبی نیز بسیار موثر خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1088 - ارائه مدل ﺷﺒﻴﻪ‌ﺳﺎز-ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎز آبخوان دشت روانسر-سنجابی با تلفیق مدل GMS و اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزی ﭼﻨﺪﻫﺪﻓﻪ ملهم از بیلیارد
عبدالغفور گری امیرپویا صراف حسن احمدی

در پژوهش حاضر، جهت ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻬﻴﻨﻪ بهره‌برداری از آﺑﺨﻮان دشت روانسر-سنجابی در استان کرمانشاه، از یک مدل ﺷﺒﻴﻪﺳﺎز-ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎز آب‌زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ استفاده شد. ﻣﺪل ارائه شده ترکیبی از ﻣﺪل ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزی آﺑﺨﻮانGMS و اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزی ﭼﻨﺪﻫﺪﻓﻪ ملهم از بیلیارد (MOBOA) در ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ متل چکیده کامل

در پژوهش حاضر، جهت ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻬﻴﻨﻪ بهره‌برداری از آﺑﺨﻮان دشت روانسر-سنجابی در استان کرمانشاه، از یک مدل ﺷﺒﻴﻪﺳﺎز-ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎز آب‌زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ استفاده شد. ﻣﺪل ارائه شده ترکیبی از ﻣﺪل ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزی آﺑﺨﻮانGMS و اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزی ﭼﻨﺪﻫﺪﻓﻪ ملهم از بیلیارد (MOBOA) در ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ متلب است. ابتدا، ﻣﺪل ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻫﻴﺪرودﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ آﺑﺨﻮان واﺳﻨﺠﻲ و ﺻﺤﺖﺳﻨﺠﻲ شد. سپس با ﻛﻤﻴﻨﻪ ﻧﻤﻮدن ﺳﻪ ﺗﺎﺑﻊ هدف ﻛﻤﺒﻮد ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﺪم ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎ، اﻓﺖ تراز آب‌زیرزمینی و ﺷﺎﺧﺺ اﺻﻼح ﺷﺪه ﻛﻤﺒﻮد، ﻣﺪل مذکور ﺑﺮای ﻳﻚ دوره ﻳﻜ‌‌ﺴﺎﻟﻪ ﺑﺎ ١٢ دوره ﺗﻨﺶ ماهانه اﺟﺮا ﺷﺪ و ﺟﺒﻬﻪ پَرِتو ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدﻳﺪ. ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺟﻮابﻫﺎی پَرِتو ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه، ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ اﻳﺴﺘﺎﺑﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ، ﻣﻘﺪار 7/١1 ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ از ﻧﻴﺎزﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﻤﺒﻮد ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه و ﺷﺎﺧﺺ اﺻﻼحﺷﺪه ﻛﻤﺒﻮد ﺑﺮاﺑﺮ 1٥/17 ﻣﻲﮔﺮدد. ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ استحصال از آب&lrm;زیرزمینی ضروری است ضمن لحاظ نمودن ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی مختلف اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ-اﻗﺘﺼﺎدی و حتی ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎی زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ، ﺟﻮاب ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﻣﻴﺎن ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻮابﻫﺎی ﺑﻬﻴﻨﻪ پَرِتو اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه و ﻣﻘﺎدﻳﺮ استحصال ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﺟﻮاب ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد. ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮی ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدی ﻣﻲﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ روﻳﻜﺮد اراﺋﻪ ﺷﺪه از ﻛﺎراﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﻳﻲ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻬﻴﻨﻪ آﺑﺨﻮان برخوردار می‌باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1089 - ارزیابی اثربخشی سازه‌های کنترل سیلاب در حوزه آبخیز گلاب‌دره- دربند تهران
بهارک معتمدوزیری هادی کیادلیری ساسان عارفی

حوزه آبخیز گلاب دره-دربند، از حوضه های شمال شهر تهران می باشد که توجه به مدیریت این حوضه ها، به علت اشراف این حوضه‌ها به شهر تهران و احتمال خطر جانی و مالی سیلاب های حاصل از آن‌ها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق، جهت تعیین پاسخ حوزه آبخیز مربوطه در برابر رگبار چکیده کامل

حوزه آبخیز گلاب دره-دربند، از حوضه های شمال شهر تهران می باشد که توجه به مدیریت این حوضه ها، به علت اشراف این حوضه‌ها به شهر تهران و احتمال خطر جانی و مالی سیلاب های حاصل از آن‌ها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق، جهت تعیین پاسخ حوزه آبخیز مربوطه در برابر رگبارهای سیل آسا در قبل و بعد از عملیات آبخیزداری، از نرم افزار HEC–HMS استفاده گردیده است. با مد نظر قرار دادن عدم توانمندی در تعیین رگبارهای منطبق با بازه زمانی قبل و پس از اقدامات آبخیزداری انجام شده در حوزه آبخیز به منظور بررسی مطالعات سیلاب ناشی از رگبارهای واحد، اقدام به بررسی و آنالیز آماری داده های بارش و سیلاب مربوط به ایستگاه های باران سنجی و هیدرومتری واقع در حوضه گلاب دره- دربند گردید و شبیه سازی حوضه در محیط نرم افزار HEC–HMS صورت گرفت تا بتوان پس از شبیه سازی حوضه، سیلاب ناشی از حوضه را در مقابل بارش حداکثر 24ساعته برای دوره برگشت‌های 10، 25 و100، سنجیده و مقایسه نمود. نتایج ارزیابی همزمان بارش و سیلاب در حوزه آبخیز مورد مطالعه، در قبل و بعد از اجرای طرح های آبخیزداری، نشان داد که عملیات آبخیزداری، تأثیری مستقیم در کاهش سیلاب، افزایش نفوذ سیلاب و کنترل آن داشته است و این تأثیر، در سیلاب های با دوره بازگشت بالا، بیشتر بوده است بطوری که. دبی پیک سیلاب و حجم سیلاب در دوره برگشت های 10، 25 و100 ساله، بعد از اجرای طرح‌های آبخیزداری، به ترتیب10، 4/27 و 40 درصد کاهش را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1090 - بررسی هیدروژئوشیمی آب های زیرزمینی دشت شیرامین با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
رضا نوروزی سمیه امامی حامد شیر علی زاده

آب‌های زیرزمینی از منابع مهم بهره‌برداری از آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشند. افزایش مصرف آب ناشی از افزایش جمعیت، باعث کاهش کیفی و کمی آبهای قابل استحصال شده است. هدف از این پژوهش ارزیابی دقت روش شبکه عصبی مصنوعی پرسپستون چندلایه بر کیفیت منابع آب زیرزمینی در دشت شی چکیده کامل

آب‌های زیرزمینی از منابع مهم بهره‌برداری از آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشند. افزایش مصرف آب ناشی از افزایش جمعیت، باعث کاهش کیفی و کمی آبهای قابل استحصال شده است. هدف از این پژوهش ارزیابی دقت روش شبکه عصبی مصنوعی پرسپستون چندلایه بر کیفیت منابع آب زیرزمینی در دشت شیرامین استان آذربایجان‌شرقی می‌باشد. در مطالعه‌ی حاضر، کیفیت هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی در دشت شیرامین استان آذربایجان‌شرقی از نظر شرب، کشاورزی و صنعت با استانداردهای ویلکاکس و شولر مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه مدل سازی پارامترهای کیفی (TDS)، (EC) و (SAR) آب زیرزمینی با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی انجام شد. با توجه به شاخص‌های کیفی Willcox و Schueller آب‌های زیرزمینی برای مصارف کشاورزی در حد متوسط بوده و از نظر شرب نامطبوع و غیر قابل شرب می‌باشند. اکثر نمونه‌ها در کلاس c3s1 و در رده آب‌های متوسط قرار می-گیرند. نتایج حاصل حاکی از توانمندی قابل قبول و نتایج رضایت‌بخش مدل شبکه عصبی در پیش‌بینی کیفیت آب-های زیرزمینی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1091 - ارزیابی شاخص فقرآب در قسمتی از حوضه آبریز رودخانه کارون
محمدرضا گودرزی فائزه منکاوی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تنش آبی در قسمت بالا دست حوضه آبریز رودخانه کارون بزرگ برای تحلیل وضعیت آبی منطقه انجام گرفته است. به این منظور، بعد از جمع آوری داده ها مقدار شاخص فقر آب با توجه به معیارهای منابع، دسترسی، مصارف، محیط زیست و ظرفیت اجتماعی- اقتصادی برای قسمت بالا چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تنش آبی در قسمت بالا دست حوضه آبریز رودخانه کارون بزرگ برای تحلیل وضعیت آبی منطقه انجام گرفته است. به این منظور، بعد از جمع آوری داده ها مقدار شاخص فقر آب با توجه به معیارهای منابع، دسترسی، مصارف، محیط زیست و ظرفیت اجتماعی- اقتصادی برای قسمت بالا دست حوضه آبریز رودخانه کارون بزرگ محاسبه شد. پس از محاسبه هر یک از معیارهای شاخص فقر آب می‌توان بیان کرد که محدوده تغییرات معیارهای شاخص فقر آب در حوضه مورد مطالعه بین6/6 تا 2/18 می-باشد که کمترین امتیاز 6/6 مربوط به محیط زیست و بیشترین امتیاز 2/18 مربوط به دسترسی است، هرچه امتیاز کسب شده از هر یک از معیارها بیشتر باشد بیان کننده وضعیت بهتر آن معیار است که در نتیجه باعث افزایش مقدار شاخص فقر آب شده و نهایتاً نشان دهنده این است که فقر آب در آن حوضه کمتر می-باشد. به طور کلی مقدار شاخص فقر آب برای حوضه آبریز مورد مطالعه 65/67 به دست آمد که بر اساس طبقه‌بندی مرکز اکولوژیکی و هیدرولوژیکی والینگفورد از لحاظ فقر آبی در محدوده فقر آبی کم تا متوسط می‌باشد. با توجه به بررسی‌های انجام گرفته شاخص فقر آب را می‌توان به عنوان یک ابزار موثر در مدیریت منابع آب و برنامه جامع استفاده از آب برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1092 - مقایسه کارایی برخی مدل‌های نفوذ آب به خاک بر اساس داده‌های حاصل از استوانه‌های مضاعف در کاربری‌‌های مختلف اراضی‌(مطالعه موردی: حوزه آبخیز میخساز)
راضیه کجوری محمدرضا جوادی

فرآیند نفوذ آب به خاک نقش بسیار مهمی در چرخه آبی در طبیعت دارد. اهمیت این پدیده منجر به تمرکز مطالعه محققین زیادی در این رابطه شده است تا اینکه بتوانند از طریق ارائه مدلی مناسب اقدام به برآورد آن نمایند. ازآنجا که انجام مطالعات نفوذ در عرصه، هزینه‌بر و مستلزم صرف زمان ز چکیده کامل

فرآیند نفوذ آب به خاک نقش بسیار مهمی در چرخه آبی در طبیعت دارد. اهمیت این پدیده منجر به تمرکز مطالعه محققین زیادی در این رابطه شده است تا اینکه بتوانند از طریق ارائه مدلی مناسب اقدام به برآورد آن نمایند. ازآنجا که انجام مطالعات نفوذ در عرصه، هزینه‌بر و مستلزم صرف زمان زیاد است، لذا از مدل‌های مختلف، جهت برآورد مقدار نفوذ استفاده می‌گردد که هر یک از این مدل‌ها در شرایط خاص، برازش مناسبی را با داده‌های تجربی از خود نشان می‌دهند. در پژوهش حاضر، ابتدا با استفاده از روش استوانه‌های مضاعف در کاربری‌های جنگلی، مرتعی و زراعی اقدام به ‌اندازه‌گیری نفوذ در حوزه آبخیز میخساز شد. سپس داده‌های مقادیر نفوذ حاصل از مدل‌های کوستیاکوف، هورتون، گرین-آمپت، سازمان حفاظت خاک آمریکا و فلیپ با استفاده از ضریب کفایت ناش-ساتکلیف، ضریب تبیین و معیار میانگین خطا به منظور تشخیص مناسب‌ترین مدل برآورد نفوذ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در کاربری زراعی؛ مدل سازمان حفاظت خاک آمریکا(با میانگین 890/0=2R و 8/1=ME و 805/0=NSE)، در کاربری‌ مرتعی؛ مدل سازمان حفاظت خاک آمریکا(با میانگین 927/0=2R و 837/0=ME و 936/0=NSE) و در کاربری جنگلی مدل فلیپ(با میانگین 991/0=2R و 946/0=ME و 893/0=NSE) به‌عنوان مناسب‌ترین مدل در تعیین برآورد مقادیر نفوذ معرفی گردیدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1093 - بررسی اتنوبوتانی گیاهان دارویی حوزه آبخیز گلندرود شهرستان نور
خدیجه مهدوی مریم کاویان پور مائده یوسفیان محمد مهدوی

اتنوبوتانی به مطالعه علمی روابط بین مردم و گیاهان پیرامون با تمرکز بر دانش سنتی بومی و محلی هر منطقه می پردازد. هدف از این مطالعه، بررسی اتنوبوتانی گیاهان دارویی مردمان محلی حوزه آبخیز گلندرود شهرستان نور بوده است. در ابتدا، اطلاعات افراد بومی در زمینه کاربرد گیاهان دار چکیده کامل

اتنوبوتانی به مطالعه علمی روابط بین مردم و گیاهان پیرامون با تمرکز بر دانش سنتی بومی و محلی هر منطقه می پردازد. هدف از این مطالعه، بررسی اتنوبوتانی گیاهان دارویی مردمان محلی حوزه آبخیز گلندرود شهرستان نور بوده است. در ابتدا، اطلاعات افراد بومی در زمینه کاربرد گیاهان دارویی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و در فرم های مورد نظر یادداشت شد. در این حوزه 30 گونه دارویی مهم و پرکاربرد توسط اهالی منطقه مورد شناسایی قرار گرفته است. به طوری که بیشترین تعداد گونه های گیاهی دارویی و خوراکی منطقه مربوط به تیره های Asteraceae و Labiate می باشد. بیشترین استفاده از گونه های گیاهی در منطقه مورد مطالعه در جهت رفع سرماخوردگی و بیماری های مربوط به دستگاه گوارش گزارش شده است. بیشترین اندام های گیاهی مورد استفاده در وهله اول برگ و در مرحله بعدی میوه یا دانه آن ها می باشد. همچنین نتایج به دست آمده از گزارشات محلی نشان داد که بیشترین نحوه آماده سازی گونه های گیاهی توسط مردم محلی به صورت جوشانده و دمنوش و در مرحله بعد به صورت تازه و یا پودر شده می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1094 - جوانه زنی دو گونه مرتعی Helichrysum globiferum و Helichrysum aucheri تحت تنش خشکی
زینب جعفریان الهه احمدی

با توجه به اینکه قسمت اعظم کشور را مراتع خشک و نیمه خشک تشکیل داده است، گیاهان این مناطق باید سازگار به کمبود آب باشند. استفاده از گونه های مرتعی مقاوم به خشکی در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. بر این اساس تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی دو گونه Helichrysu چکیده کامل

با توجه به اینکه قسمت اعظم کشور را مراتع خشک و نیمه خشک تشکیل داده است، گیاهان این مناطق باید سازگار به کمبود آب باشند. استفاده از گونه های مرتعی مقاوم به خشکی در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. بر این اساس تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی دو گونه Helichrysum globiferum و Helichrysum aucheri در قالب یک طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در 4 تکرار و 4 سطح خشکی (0-50-100-150 مگاپاسکال محلول پلی اتیلن گلایکول 6000) انجام شد. بذرهای این دو گونه از مراتع قوشچی واقع در 70 کیلومتری جاده قدیم ارومیه – قره باغ جمع آوری گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که در نتیجه تنش خشکی، درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، ریشه چه و گیاه چه در هر دو گونه به طور معنی داری کاهش می یابد. مقدار این کاهش در همه صفات در گونه Helichrysum globiferum کمتر از گونه Helichrysum aucheri بوده، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه (ضریب آلومتری) نیز در گونه Helichrysum globiferumدارای بالاترین مقدار بود، بنابراین می توان نتیجه گرفت که این گونه مقاوت بیشتری نسبت به گونه ی دیگر دارد. همچنین بیشترین کاهش جوانه زنی در تیمار 100 و 150 میلی مول بود بطوریکه در تیمارهای مذکور هیچ بذری جوانه نزد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1095 - بررسی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تکنیک‌های GIS و RS و ارزیابی اقتصادی آن در مقایسه با تغییرات هدررفت خاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سد آزاد)
معروف امامقلی کاکا شاهدی محمد حسین فرهودی خه بات خسروی

این مطالعه با هدف ارزیابی تغییرات درصد پوشش و کاربری اراضی در فاصله زمانی سال های 1987 تا 2006 در حوزه آبخیز سد آزاد استان کردستان انجام شد. برای این منظور در ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره Landsat، نقشه درصد پوشش گیاهی تهیه و با اصلاح خطای ژئومتری، رادیومتری و اختل چکیده کامل

این مطالعه با هدف ارزیابی تغییرات درصد پوشش و کاربری اراضی در فاصله زمانی سال های 1987 تا 2006 در حوزه آبخیز سد آزاد استان کردستان انجام شد. برای این منظور در ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره Landsat، نقشه درصد پوشش گیاهی تهیه و با اصلاح خطای ژئومتری، رادیومتری و اختلاف فصل تصویر برداری، بهترین ترکیب باندی انتخاب و نقشه کاربری اراضی با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال تشابه و طبقه بندی نظارت شده تهیه شد. صحت نقشه های تولیدی با آزمون صحت کلی تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان داد که اراضی آبی از 33/14% به 70/13%، دیمزارها از 43/15% به 63/26% و مراتع ضعیف از 37/24% به 17/42% افزایش داشته اند و در مقابل مراتع متوسط حوزه از 57/28% به 83/14% و مراتع خوب با پوشش درختچه ای از 30/17% به 64/2% کاهش یافته اند. صحت طبقه بندی در طبقه اراضی آبی، طبقه دیمزار، مراتع ضعیف، متوسط و خوب به ترتیب 66%، 74%، 82%، 76% و 84% تعیین گردید. سپس با استفاده از مدل EPM میزان هدررفت و تولید رسوب برای حوزه برآورد شد که برای سال 1987 میزان تولید رسوب 7/8 متر مکعب در هکتار در سال و برای سال 2006 این میزان به 2/10 متر مکعب در هکتار در سال افزایش یافته است. در نهایت، برآورد اقتصادی این تغییرات، حاکی از متضرر شدن 10 میلیارد ریالی آبخیز نشینان و متعاقب آن هدررفت خاک در حوزه آبخیز مورد مطالعه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1096 - اولویت‌بندی حوزه‌های آبخیز بر مبنای وضعیت فرسایش با استفاده از مدل‌های تجربی EPM وMPSIAC (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ارو)
رضا بیات مریم رستمی

بررسی و اولویت بندی مناطق مختلف بر اساس میزان فرسایش و رسوبدهی، می تواند منجر به تولید اطلاعات ارزشمندی برای عملی کردن طرح‌های جامع آبخیزداری، حفاظت خاک و کاهش خسارات انواع فرسایش در مناطق مورد مطالعه شود. پژوهش حاضر به منظور مقایسه دو مدلEPM و MPSIAC در برآورد فرسایش و چکیده کامل

بررسی و اولویت بندی مناطق مختلف بر اساس میزان فرسایش و رسوبدهی، می تواند منجر به تولید اطلاعات ارزشمندی برای عملی کردن طرح‌های جامع آبخیزداری، حفاظت خاک و کاهش خسارات انواع فرسایش در مناطق مورد مطالعه شود. پژوهش حاضر به منظور مقایسه دو مدلEPM و MPSIAC در برآورد فرسایش و رسوب و اولویت بندی واحدهای هیدرولوژیک موجود در حوزه آبخیز ارو واقع در استان تهران انجام شد. بخشی از اطلاعات مورد نیاز این پژوهش در زمینه ویژگی های طبیعی حوضه مذکور، از طریق مطالعات جامع آبخیزداری حوزه آبخیز حبله رود تامین و بخشی دیگر با کمک مطالعات صحرایی تهیه شد. با محاسبه فاکتورهای مورد نیاز در دو مدل EPM و MPSIAC میزان فرسایش با استفاده از این دو مدل برای تمامی واحدهای هیدرولوژیک موجود در این حوضه برآورد و بر اساس شدت رسوبدهی و فرسایش خاک در هر زیرحوضه، مقایسه و اولویت بندی انجام شد. در مدل MPSIAC میزان فرسایش ویژه 451 و رسوب ویژه 233 متر مکعب بر کیلومتر مربع در سال برآورد گردید. این در حالی است که میزان فرسایش و رسوب ویژه کل حوزه آبخیز در مدلEPM به ترتیب 378 و 200 متر مکعب بر کیلومتر مربع برآورد شد. از نظر توزیع مکانی، بیشترین سطح در مدل های مذکور به طبقه متوسط فرسایش و رسوب اختصاص داشت. نتایج نشان داد که در بیشتر طبقات فرسایش، مدلEPM و MPSIAC با هم انطباق خوبی ندارند. اولویت بندی واحدهای هیدرولوژیک موجود در این حوضه نشان داد که در مدل EPM واحد A4 و در مدل MPSIAC واحد A-1-4-3 بیش ترین میزان فرسایش و رسوبدهی ویژه را به خود اختصاص می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1097 - شبیه‌سازی روند تغییرات خصوصیات شیمیایی خاک در اثر آبیاری با پساب با استفاده از مدل برنامه‌ریزی بیان ژن (GEP)
مینا ارست غلامرضا زهتابیان محمد جعفری حسن خسروی سعید شجاعی

با توجه به رشد روزافزون جمعیت در مناطق خشک و نیمه خشک، محدودیت منابع آب رو به افزایش است. از این رو استفاده از آب های غیرمتعارف به عنوان ابزار مهمی در مدیریت منابع آب در مناطق خشک به حساب می آید. در این بین بهره‌گیری از پساب فاضلاب شهری برای آبیاری به صورت توأمان با طرح چکیده کامل

با توجه به رشد روزافزون جمعیت در مناطق خشک و نیمه خشک، محدودیت منابع آب رو به افزایش است. از این رو استفاده از آب های غیرمتعارف به عنوان ابزار مهمی در مدیریت منابع آب در مناطق خشک به حساب می آید. در این بین بهره‌گیری از پساب فاضلاب شهری برای آبیاری به صورت توأمان با طرح‌های بیابان‌زدایی از مواردی است که جای بررسی و مطالعه دارد. اثری که این گونه آب ها بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک برجا می‌گذارد، اهمیت زیادی دارد. در دهه اخیر روش های هوشمند مصنوعی به خاطر قابلیت شبیه سازی فرآیندها در زمینه های مختلف کاربرد زیادی پیدا کرده اند. برنامه ریزی بیان ژن (GEP) جزء الگوریتم های تکاملی محسوب شده و قادر به بهینه سازی ساختار مدل و مولفه های آن می باشد. در این تحقیق به ارزیابی توانایی و دقت مدل برنامه ریزی بیان ژن(GEP) در شبیه سازی تغییرات میزان سدیم، اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک در زمین های تحت آبیاری با پساب و زمین های فاقد آبیاری در دشت قم پرداخته شد. برای مدل سازی تغییرات خصوصیات شیمایی خاک، به صورت تصادفی70 درصد داده های مشاهداتی مربوط به هدایت الکتریکی، اسیدیته و سدیم خاک به منظور تعیین مدل مناسب مورد استفاده قرار گرفته و مابقی داده ها در واسنجی مدل های مورد نظر بهره برده شد و پارامترهای شیمیایی خاک به عنوان متغیر مستقل و تیمار پساب به عنوان تابع انتخاب گردید. نتایج مقایسه ژنی نشان داد که برنامه ریزی بیان ژن، به خوبی روند تغییرات خصوصیات شیمیایی خاک را مدل سازی کرده است و در بهترین حالت اجرای مدل، بالاترین مقدار ضریب تعیین، برای هدایت الکتریکی (97/0 =2R)، اسیدیته (96/0=2R) و سدیم محلول خاک (97/0=2R) محاسبه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1098 - برآورد میزان فرسایش آبی در منطقه علاء سمنان با استفاده از روش PSIAC
ناهید علی پور فاطمه فرزانه پی علی ترابی سمیرا بخشی نیا طیبه مصباح زاده سوسن سلاجقه

فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه های آبخیز، امروزه به یکی از معضلات مهم زیست محیطی تبدیل شده است، بنابراین جلوگیری از بروز آن ها از مهم ترین عوامل حفاظت از منابع طبیعی به شمار می رود. این پژوهش به منظور برآورد میزان فرسایش آبی با استفاده از روش PSIAC در منطقه علاء سمنان چکیده کامل

فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه های آبخیز، امروزه به یکی از معضلات مهم زیست محیطی تبدیل شده است، بنابراین جلوگیری از بروز آن ها از مهم ترین عوامل حفاظت از منابع طبیعی به شمار می رود. این پژوهش به منظور برآورد میزان فرسایش آبی با استفاده از روش PSIAC در منطقه علاء سمنان انجام گرفت. روش پسیاک تاثیر نه عامل مهم در فرایند فرسایش آبی را بررسی می کند که این عوامل در هر یک از واحدهای کاری منطقه مطالعاتی محاسبه شدند. نتایج نشان داد که واحد کاری آبراهه با مساحت 278 هکتار و با کسب امتیاز 91 بیشترین تاثیر را در فرایند فرسایش آبی داشت و از نظر فرسایش پذیری در کلاس زیاد قرار گرفت. سایر واحدهای کاری شامل اراضی رسی همراه با کلوتک با امتیاز 48، اراضی لخت و بدون پوشش با امتیاز 45، جلگه رسی همراه با املاح با امتیاز 45، اراضی مارنی بدون پوشش گیاهی با امتیاز 24، مناطق مسکونی با امتیاز 23، اراضی تاغ کاری شده با امتیاز 22، تپه های ماسه ای تاغ کاری شده با امتیاز 16 و اراضی کشاورزی با امتیاز 15 در کلاس فرسایش پذیری کم تا ناچیز قرار گرفتند. به طور کلی با توجه به کل امتیازات بدست آمده از هر یک از واحدهای کاری که 57/30 می‌باشد، منطقه مورد بررسی در کلاس فرسایش پذیری کم قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1099 - بررسی تاثیرافزایش جمعیت بر میزان تغییر کاربری اراضی (مطالعه موردی حوزه آبخیز واز شهرستان نور )
شعبانعلی غلامی محمود حبیب نژاد روشن مصطفی نوری پور

در تحقیق حاضر اثر افزایش جمعیت بر تغییر کاربری اراضی در حوزه آبخیز واز مورد بررسی قرار گرفت. حوزه آبخیز واز با مساحتی بالغ بر14102 هکتار در محدوده دهستان ناتل رستاق از بخش چمستان شهرستان نور واقع شده است.جهت انجام پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است، و اطلاعات مو چکیده کامل

در تحقیق حاضر اثر افزایش جمعیت بر تغییر کاربری اراضی در حوزه آبخیز واز مورد بررسی قرار گرفت. حوزه آبخیز واز با مساحتی بالغ بر14102 هکتار در محدوده دهستان ناتل رستاق از بخش چمستان شهرستان نور واقع شده است.جهت انجام پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است، و اطلاعات مورد نیاز از روش اسنادی و روش میدانی یا پیمایش زمانی جمع آوری ،ودر نرم افزار Excel به عنوان بانک اطلاعاتی ذخیره شده، و سپس برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS16 استفاده گردید. برای مقایسه داده هااز آزمون های پارامتریک T-Test ، NOVAs. و برای رسم نمودارها با استفاده از نرم افزار2007 Excel استفادهگردید..در بررسی روند تغییرات کاربری های مختلف در،سه دوره مختلف از سالهای 45 تا 71 و تا81، با استفاده از عکس های هوایی و با مقیاس 1:25000 انجام شده است. سطح هر یک از واحد های کاربری با استفاده از نرم افزار GIS در دوره های مختلف تعین گردید.نتایج تجزیه واریانس، اثرات افزایش جمعیت بر روی سطح حوزه برای کاربری های مختلف مثبت نشان داده شده است. همان طور که نتایج آزمون نشان داد افزایش جمعیت بر کلیه کاربری ها در سطح95 درصد تغییر معنی داری داشته است. با توجه به شتاب افزایش جمعیت وشرایط مناسب آب و هوایی منطقه، مهاجرت افراد غیر بومی جهت احداث ویلا بشتر گردیده و در نتیجه عدم موفقیت برخی از طرح های مرتبط با بخش جنگل، ما شاهدکاهش سطح جنگل در دهه اخیر بوده ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1100 - بررسی مقایسه ای کارایی مدل‌های بارش رواناب AWBM، Sacramento، SimHyd، SMAR و Tank
محمد رستمی خلج علیرضا مقدم نیا حسین سلمانی علیرضا سپهوند

مدل های بارش- رواناب یکی از ابزارهای مهم در مدیریت حوزه آبخیز می‌باشند. فرآیندهای هیدرولوژیکی مختلفی از جمله: نفوذ، مقادیر ذخیره خاک، جریان زیر قشری و ذخیره آب زیرزمینی در مدل های بارش- رواناب برای شبیه سازی رواناب در نظر گرفته می شوند. به دلیل اینکه امکان اندازه گیری ت چکیده کامل

مدل های بارش- رواناب یکی از ابزارهای مهم در مدیریت حوزه آبخیز می‌باشند. فرآیندهای هیدرولوژیکی مختلفی از جمله: نفوذ، مقادیر ذخیره خاک، جریان زیر قشری و ذخیره آب زیرزمینی در مدل های بارش- رواناب برای شبیه سازی رواناب در نظر گرفته می شوند. به دلیل اینکه امکان اندازه گیری تمام کمیت‌های مورد نیاز جهت بررسی عکس‌العمل حوضه میسر نمی باشد، بررسی کارایی مدل هایی که بتوانند در عین سادگی ساختار و با استفاده از حداقل ورودی، پیش بینی قابل قبولی را از فرایندهای هیدرولوژیکی ارائه کنند امری ضروری به نظر می رسد. لذا در این مطالعه به بررسی مقایسه ای کارایی مدل های بارش رواناب AWBM، Sacramento، SimHyd، SMAR و Tank برای شبیه سازی رواناب خروجی از حوزه آبخیز نوده در استان گلستان پرداخته شده است. این مدل ها از نوع مدل های مفهومی یکپارچه می باشند که در بسته نرم افزاری RRL به همراه هشت بهینه ساز کالیبراسیون موجود است که ورودی های این مدل ها شامل مقادیر روزانه بارش، مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل روزانه و دبی خروجی از حوضه می باشد. نتایج نشان داد بهینه ساز جستجوی مستقیم در بین سایر بهینه سازها نتایج بهتری ارائه می‌کند. مدل AWBM با ضریب ناش 71/0 برای واسنجی و 63/0 برای دوره ارزیابی بهترین کارایی را در بین مدل‌های دارد و مدل SMAR با ضریب ناش 417/0 و 338/0 به ترتیب برای دوره های واسنجی و ارزیابی پایین‌ترین کارایی را داشت است. همچنین مدل‌های بررسی شده توانایی شبیه سازی مقادیر کمینه و بیشینه را نداشته‌اند اما مقادیر متوسط را بطور قابل قبولی شبیه سازی می کنند از آنجایی که این مدل ها نیاز به داده های ورودی زیادی ندارند و استفاده از آن‌ها نیاز به صرف وقت و هزینه زیادی ندارد می توان از این مدل ها با توجه به نیاز در مدیریت منابع آب استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1101 - تأثیر ویژگی‌های اجتماعی بهره‌برداران بر مشارکت آن‌ها در تعاونی‌های آبخیزداری (مطالعه موردی: تعاونی‌آبخیزداری حوزه آبخیز سقزچی‌چای استان اردبیل)
اردوان قربانی امیرحسین کاویانپور روح الله دبیری

جهت جلب مشارکت ساکنان یک حوزه آبخیز برای شرکت در برنامه های آبخیزداری، عوامل تأثیر گذار باید مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق ویژگیهای فردی- حرفه ای و آموزشی- ترویجیروستائیان عضو تعاونی آبخیزداری حوزه آبخیز سقزچی چای (استان اردبیل) و تأثیر این عوامل بر مشارکت آن ها در چکیده کامل

جهت جلب مشارکت ساکنان یک حوزه آبخیز برای شرکت در برنامه های آبخیزداری، عوامل تأثیر گذار باید مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق ویژگیهای فردی- حرفه ای و آموزشی- ترویجیروستائیان عضو تعاونی آبخیزداری حوزه آبخیز سقزچی چای (استان اردبیل) و تأثیر این عوامل بر مشارکت آن ها در تعاونی های آبخیزداری بررسی شده است. این تحقیق به روش پیمایشی انجام و پرسشنامه ای جهت گردآوری داده ها تهیه شد. جامعه آماری شامل بهره برداران عضو تعاونی آبخیزداری روستاهای سوها، سقزچی، حور، تفیه و رز به تعداد 115 نفر بوده اند که در داخل حوزه آبخیز سقزچی چای ساکن هستند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج بدست آمده از توصیف ویژگی های فردی و حرفه ای بهره برداران حوزه آبخیز سقزچی چای عضو تعاونی های آبخیزداری شامل: سن، شغل اصلی، میزان تحصیلات، نوع حرفه در روستا، میزان مهارت و ... نشان داد، اولاً تنها افراد سالخورده و با سواد کم، کشاورز و دامدار و با مهارت متوسط هستند که بیشترین تمایل را برای مشارکت در تعاونی آبخیزداری نشان داده اند. جوانان تحصیل کرده باور مناسبی نسبت به موفقیّت تعاونی های آبخیزداری ندارند و بیشتر تمایل به مهاجرت و کمتر دلبستگی به ماندن در روستا و انجام فعالیت های مختلف در قالب تعاونی ها را از خود نشان داده اند. دیدگاه بهره برداران نسبت به مشارکت در کلاس های آموزشی برای افزایش مشارکت قابل توجه بوده و درخواست برگزاری کلاس های آموزشی دارند. همچنین با توجه به معنی داری ضریب مقایسه من- ویتنی در سطح 01/0=α، اعضاء آشنا با مفهوم قرق و آشنا با شرکت های تعاونی روستایی، بیشترین مشارکت را در تعاونی آبخیزداری داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1102 - ارائه طرح جامع ساماندهی و بهسازی رودخانه کشف رود
وحید یزدانی حسین علیمیرزایی

چکیده شناخت رفتاری رودخانه و انجام فعالیتهای سازگار با طبیعت آن و اقدامات مهندسی مناسب همواره دغدغه مهندسین درگیر در این رشته بوده است. هدف اصلی این مقاله ارائه طرح جامع ساماندهی رودخانه کشف رود مشهد حد فاصل تصفیه خانه پرکندآباد تا تصفیه خانه اولنگ بدلیل اهمیت بسزای ا چکیده کامل

چکیده شناخت رفتاری رودخانه و انجام فعالیتهای سازگار با طبیعت آن و اقدامات مهندسی مناسب همواره دغدغه مهندسین درگیر در این رشته بوده است. هدف اصلی این مقاله ارائه طرح جامع ساماندهی رودخانه کشف رود مشهد حد فاصل تصفیه خانه پرکندآباد تا تصفیه خانه اولنگ بدلیل اهمیت بسزای این رودخانه در این بازه می باشد. جهت افزایش صحت و دقت داده ها در انجام مطالعات از تکنولوژی GIS و نرم افزارهای رقومی بهره گرفته شده است، بطوریکه پارامترهای فیزیوگرافیک با استفاده از لایه های رقومی با دقت 250000: 1 در نرم‌افزارهای ArcGIS و ArcView مورد تجزیه و تحلیل و برآورد قرار گرفت. در حد فاصل تصفیه خانه پرکند آباد تا انتهای محدوده مطالعاتی به دلیل مساعد بودن جمیع شرایط جهت کشاورزی و برداشت محصولات جالیزی، زمینهای اطراف رودخانه از ارزش ویژه ای برخوردار هستند و به همین دلیل پیشروی های آشکاری به بستر و حریم رودخانه مشهود است. بر اساس نتایج بدست آمده ارتفاع دیوار سپری در بالادست 1.75RS و برابر با 5/3 متر و ارتفاع دیوار سپری پایین دست 2RS و برابر با 4 متر بدست آمده است. با توجه به ملاحظات سازه ای در افزایش لنگرهای انتهایی حوضچه آرامش با افزایش عمق سپری، ارتفاع سپری بتنی 5/1 در نظر گرفته شده است و دیوار سپری سنگ و ملاتی به ارتفاع 5/2 متر در انتهای سپری بتنی طراحی گردید. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار سرعت جریان در دبی 25 ساله در رودخانه کشف رود برابر 6/2 متر در ثانیه می باشد. در طول رودخانه کشف رود براساس ارتفاع تراس های شکل گرفته در حاشیه رودخانه و مطالعات فرسایش صورت گرفته در رودخانه 4 کلاس فرسایشی تشخیص داده شد. مناطقی از رودخانه که آثار فرسایش کناری رودخانه ای در آن محل بیش از 50 درصد می باشد به عنوان مناطق مناسب جهت اجرای ژئوتکستایل پیشنهاد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1103 - بررسی روند شوری خاک در دشت کاشان
مرتضی ابطحی

دشت کاشان از جمله مناطقی است که به جهت واقع شدن در حوزه آبخیز مرکزی و شرایط اقلیمی نامناسب، از پتانسیل تولیدی بسیار پائین برخوردار است. بهره برداری بی‌رویه از منابع طبیعی بخصوص در سال‌های اخیر باعث افزایش تخریب خاک و گسترش بیابان شده است. در این تحقیق عوامل موثر بر گستر چکیده کامل

دشت کاشان از جمله مناطقی است که به جهت واقع شدن در حوزه آبخیز مرکزی و شرایط اقلیمی نامناسب، از پتانسیل تولیدی بسیار پائین برخوردار است. بهره برداری بی‌رویه از منابع طبیعی بخصوص در سال‌های اخیر باعث افزایش تخریب خاک و گسترش بیابان شده است. در این تحقیق عوامل موثر بر گسترش این فرایند نامطلوب که در آن منابع آب و خاکی از جایگاه ویژه ای برخوردارند، مورد مطالعه قرار گرفت. تغییرات شوری خاک در گستره دشت کاشان با حفر 8 نیمرخ با عمق متوسط 5/1 متر طی 5 سال (1386-1382) بررسی گردید. این عرصه ها با در نظر گرفتن پراکنش و نوع کشت و آبیاری انتخاب گردیدند بطوری که خصوصیات اصلی آب و خاک کل دشت کاشان را عرضه نمایند. نمونه های آب و خاک از هر افق خاک در پایان سال زراعی در اواخر شهریور ماه برداشت و در آزمایشگاه مورد تجزیه قرار گرفت. نتایج نشان داد که روند تغییرات شوری در 3 عرصه افزایشی، 2 عرصه ثابت و 3 عرصه دیگر کاهشی است. اگر به طور متوسط هر عرصه مبین خصوصیات 5/12 درصد کل دشت باشد، افزایش شوری و تخریب خاک در 5/37 درصد مساحت دشت کاشان در حال رخ دادن است. بیشترین هدایت الکتریکی خاک و آب به ترتیب معادل 1/30 و 73/17 دسی زیمنس بر متر در عرصه صالح آباد و کمترین آن معادل 7/2 و 98/2 دسی زیمنس بر متر در عرصه محمدیه مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1104 - مقایسه روان آب و غلظت رسوب معلق در واحدهای کاری مختلف در حوزه آبخیز لاویج
محمدرضا جوادی طبالوندانی شعبانعلی غلامی جعفر دستورانی

در تحقیق حاضر میزان تولید روان آب و رسوب حاصل از بارندگی ایجاد شده از دستگاه باران ساز (با شدت 52 میلیمتر در ساعت و با دوره بازگشت 20 ساله) در حوزه آبخیز لاویج مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور پس از تهیه نقشه های طبقات شیب، لیتولوژی، ژئومرفولوژی و کاربری اراضی- نقش چکیده کامل

در تحقیق حاضر میزان تولید روان آب و رسوب حاصل از بارندگی ایجاد شده از دستگاه باران ساز (با شدت 52 میلیمتر در ساعت و با دوره بازگشت 20 ساله) در حوزه آبخیز لاویج مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور پس از تهیه نقشه های طبقات شیب، لیتولوژی، ژئومرفولوژی و کاربری اراضی- نقشه واحدهای کاری بدست آمد و در هر واحد کاری به تعداد3 نمونه خاک و سه نمونه از روان آبو رسوب بدست آمد و تجزیه تحلیل های آزمایشگاهی انجام شد. نتایج نشان داد که حداکثر مقدارروان آبدرواحد کاری شماره 15 با کاربری مرتع حاشیه روستا و طبقه شیب 15 تا 30 درصد و حداکثر مقدار رسوب در واحد کاری شماره 10 با کاربری مرتع حاشیه روستا و طبقه شیب 15 تا 30 و سازند شمشک بوقوع پیوسته است. همچنین کمترین مقدار روان آبو رسوب در واحدکاری شماره یک با کاربری مرتع حاشیه روستا و طبقه شیب 12 تا 15 درصد و سازند الیکا ایجاد گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1105 - ارزیابی پتانسیل آب دریای خزر به منظور استفاده در نهالستان های جنگلی شمال کشور (مطالعه موردی: داغداغان، زبان‌گنجشک, کاج سیاه, گلابی وحشی, زیتون, بلوط و اکالیپتوس)
مهرداد زرافشار علی ستاریان بهرام ناصری بنت الهدی اسفندیاری پیمان اشکاوند

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1106 - بهینه سازی روش‌های حفاظت خاک از طریق ترکیب عوامل موثر در فرایند فرسایش آبی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز فرحزاد)
محمد همتی مجبوبه قاسمی

طی دهه‌های اخیر، میزان فرسایش‌خاک در ایران افزایش چشم‌گیری یافته است به طوری که در بازه زمانی سال 1330 تا کنون با روند رشدی معادل 420 درصد همراه بوده است، در حال حاضر این معضل اساسی سبب شده‌ است تا حفاظت خاک و مدیریت صحیح اراضی به یکی از دغدغه‌های مهم تبدیل شود. گستره و چکیده کامل

طی دهه‌های اخیر، میزان فرسایش‌خاک در ایران افزایش چشم‌گیری یافته است به طوری که در بازه زمانی سال 1330 تا کنون با روند رشدی معادل 420 درصد همراه بوده است، در حال حاضر این معضل اساسی سبب شده‌ است تا حفاظت خاک و مدیریت صحیح اراضی به یکی از دغدغه‌های مهم تبدیل شود. گستره وسیع اکثر حوزه‌های آبخیز کشور و محدودیت منابع مالی و اجرایی، سبب شده‌اند تا مدیران حوزه‌های آبخیز به دنبال برنامه‌ریزی بهتری برای شناسایی عرصه‌های الویت‌دار برای حفاظت خاک باشند، از سوی دیگر مدل‌ها و روش‌هایی که در این زمینه مطرح هستند گاها‌ به دلیل تنوع عوامل و دشواری محاسبه آنها، از کارایی مناسب برخوردار نبوده، لذا استفاده از یک روش ساده‌تر از مقبولیت بالایی برخوردار است. در این پژوهش به منظور شناسایی نقاط بحرانی تحت خط فرسایش خاک در حوزه آبخیز فرحزاد، از روش اندیس تجمعی فرسایش (CEI) استفاده شد. در این روش سه عامل شیب اراضی، زمین‌شناسی و نیز کاربری اراضی به عنوان مهم‌ترین عوامل موثر در بروز فرسایش آبی مد نظر قرار گرفتند و بر اساس ترکیب آنها در محیط GIS، شاخص تجمعی فرسایش برآورد و بعد از طبقه‌بندی آن، عرصه‌های مختلف حوزه فرحزاد جهت الویت گذاری برای اجرای شیوه‌های مختلف حفاظت خاک شناسایی و طبقه‌بندی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1107 - بررسی اثرات کمبود آب در مزرعه در برخی مراحل رشدی روی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ های لوبیا قرمز
شادی السادات مهاجرانی مجتبی علوی فاضل حمید مدنی شهرام لک عادل مدحج

به‌منظور بررسی اثر قطع آبیاری در برخی مراحل رشد بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ‌های مختلف لوبیا قرمز آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال 1393اجرا شد. تی چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر قطع آبیاری در برخی مراحل رشد بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ‌های مختلف لوبیا قرمز آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال 1393اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش کم آبی به صورت قطع آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح شاهد (آبیاری کامل)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی، قطع آبیاری در مرحله غلاف‌دهی و سه ژنوتیپ لوبیا قرمز(درخشان، گلی،D81083 ) به‌عنوان عامل فرعی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش کم آبی بر صفات مورد بررسی شامل محتوی آب نسبی برگ، هدایت‌الکتریکی غشا سلولی، میزان پرولین برگ، درصد پروتئین و قندهای محلول معنی‌دار بود. ژنوتیپ گلی دارای بیشترین محتوی نسبی آب برگ و درصد پروتئین و ژنوتیپ D81083 دارای بیشترین میزان پرولین و کمترین میزان هدایت‌الکتریکی غشا بود. همچنین ژنوتیپ درخشان و D81083 بالاترین میزان قندهای محلول را دارا بودند. با توجه به نتایج می توان بیان کرد ژنوتیپ D81083 و گلی در این آزمایش برتری خود را در صفات مورد بررسی نشان دادند. بنابراین در نقاطی که با کمبود آب روبرو هستند می‌توان از این ژنوتیپ‌ها برای کشت استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1108 - اثر کودهای زیستی بر اجزای عملکرد، عملکرد، پروتئین و روغن سویا (Glycine max Merrill.) تحت رژیم‌های مختلف آبیاری
مجید قنبری علی مختصی بیدگلی پرنیان طالبی سیه سران

هدف از این تحقیق، ارزیابی تأثیر کاربرد باکتری تثبیت کننده نیتروژن از جنس ازتوباکتر کروکوکوم در ترکیب با باکتری حل‌کننده فسفات سودوموناس پوتیدا بر کاهش اثرات کمبود آب آبیاری در رقم زراعی سویا تحت شرایط مزرعه بود. آزمایش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل چکیده کامل

هدف از این تحقیق، ارزیابی تأثیر کاربرد باکتری تثبیت کننده نیتروژن از جنس ازتوباکتر کروکوکوم در ترکیب با باکتری حل‌کننده فسفات سودوموناس پوتیدا بر کاهش اثرات کمبود آب آبیاری در رقم زراعی سویا تحت شرایط مزرعه بود. آزمایش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 95-1394 در دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری مطلوب، تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید، به ترتیب بر اساس 15، 30، 45 و 60 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس از زمان استقرار تا پایان دوره رشد و چهار نوع تلقیح بذر سویا با باکتری شامل (شاهد یا بدون مصرف باکتری، تلقیح با Azotobacter chroococcum، تلقیح با Pseudomonas putida و تلقیح با هر دو باکتری) در نظر گرفته شده‌اند. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر اصلی رژیم آبیاری بر کلیه صفات به جز وزن هزار دانه و اثر اصلی کود زیستی به جز وزن هزار دانه، نیتروژن و روغن دانه بر کلیه صفات معنی دار بود. بیشترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، محتوای نسبی آب، نیتروژن دانه، پروتئین دانه، عملکرد پروتئین، روغن دانه و عملکرد روغن دانه از تیمار کاربرد توأم Azotobacter chroococcum و Pseudomonas putida به دست آمد. بیشترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، محتوای نسبی آب، نیتروژن دانه، پروتئین دانه، عملکرد پروتئین، روغن دانه و عملکرد روغن دانه در تیمار شاهد مشاهده گردید. از نتایج آزمایش، می توان نتیجه گرفت که کاربرد ازتوباکتر به تنهایی موجب افزایش 9/17 درصد عملکرد روغن دانه، کاربرد سودوموناس پوتیدا به تنهایی موجب افزایش 4/32 درصد عملکرد روغن دانه و کاربرد توأم هر دو باکتری موجب افزایش 8/39 درصد عملکرد روغن دانه شد. به طور کلی، با توجه به عدم معنی داری برهمکنش کود بیولوژیک در سطوح تنش آبی، می توان به این نتیجه رسید که چه در شرایط آبیاری مطلوب و چه در شرایط تنش خشکی، کاربرد کود بیولوژیک در بهبود عملکرد و اجزای عملکرد دانه، عملکرد پروتئین و روغن دانه سویا مؤثر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1109 - بررسی برخی پاسخ‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی بادرشبویه (Dracocephalum moldavica L.) به سلنیوم تحت تنش شوری
علیرضا ایرانبخش سارا سعادتمند رمضانعلی خاوری نژاد بیتا زاجی

شوری یکی از مهم‌ترین تهدیدهای محیطی است که بر رشد، توسعه و بهره‌وری گیاهان اثر می‌گذارد، لذا دسترسی به روش‌های کاهش اثرات منفی آن بر روی گیاهان امری ضروری به نظر می رسد. به همین منظور، آزمایشی گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با تیمارهای شوری (0، 25، 50 و 75 میلی‌مول چکیده کامل

شوری یکی از مهم‌ترین تهدیدهای محیطی است که بر رشد، توسعه و بهره‌وری گیاهان اثر می‌گذارد، لذا دسترسی به روش‌های کاهش اثرات منفی آن بر روی گیاهان امری ضروری به نظر می رسد. به همین منظور، آزمایشی گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با تیمارهای شوری (0، 25، 50 و 75 میلی‌مولار) و محلول‌پاشی سلنیوم (0، 5، 10 میکرومولار) اجرا گردید تا نقش احتمالی سلنیوم در تنظیم بردباری گیاه دارویی بادرشبویه به شوری مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا محلول‌پاشی‌ پس از استقرار گیاهچه‌ها در سه مرحله زمانی، هم‌زمان با اعمال تنش شوری و سپس به فاصله هر هفته یک‌بار انجام شد. نتایج نشان داد که شاخص‌های رشد، رنگیزه‌های فتوسنتزی و محتوای نسبی آب برگ گیاهان بادرشبویه تحت تأثیر تنش شوری در سطوح مختلف به‌طور معنی‌دار کاهش پیدا کردند. محلول‌پاشی سلنیوم به‌ویژه در غلظت کم سبب بهبود کلیه صفات ذکرشده در شرایط تنش شوری گردید. در مقابل، سطح بالای سلنیوم سبب تشدید اثر منفی شوری شد، به‌طوری‌که حداکثر میزان مالون‌دی‌آلدئید، نشت الکترولیتی و پتانسیل‌آب توسط سلنیوم (10 میکرومولار) در شرایط تنش شوری شدید (75 میلی‌مولار) حاصل گردید و منجر به تجمع پرولین و قندهای محلول شد. این بررسی نشان داد تیمار سلنیوم در غلظت پایین نقش بسزایی در کاهش اثرات مضر شوری از طریق افزایش رنگیزه‌های فتوسنتزی، حفظ یکپارچگی غشاء، کاهش پتانسیل‌آب و انباشت محلول‌های سازگار داشته و در نتیجه سبب بهبود عملکرد گیاهان بادرشبویه تحت تنش شوری شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1110 - اثر تنش‌ خشکی و کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد کمی و کیفی ژنوتیپ‌های کلزا (Brassica napus L.)
امید لطفی فر لیلا متقی امیرحسین شیرانی راد سمانه متقی

به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد دانه و روغن گیاه کلزا در شرایط تنش‌خشکی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل-اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقات موسسه اصلاح و تهیه نهال و چکیده کامل

به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد دانه و روغن گیاه کلزا در شرایط تنش‌خشکی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل-اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقات موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تنش‌خشکی در سه سطح (آبیاری پس از 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی به‌ترتیب به عنوان عدم تنش، تنش متوسط و تنش شدید) و کاربرد زئولیت در دو سطح (صفر و 10 تن در هکتار زئولیت) به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و ژنوتیپ های کلزا (لاین KR4 و Eldo و ارقام GKH305 و Anatol) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش‌خشکی، در تمامی سطوح زئولیت و ژنوتیپ‌های کلزا، سبب کاهش آب نسبی برگ و افزایش درجه حرارت سایه‌انداز و مقاومت روزنه ای، همچنین میزان قندهای محلول و پرولین و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز و میزان مالون دی آلدئید در برگ‌های جوان بالای بوته گردید. دو تنش متوسط و شدید خشکی سبب کاهش عملکرد دانه روغن شد. با افزایش شدت تنش کارایی زئولیت در کاهش اثرات منفی تنش افزایش یافت و استفاده از آن در شرایط اعمال تنش متوسط و شدید باعث کاهش معنی‌دار در فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز، همچنین کاهش میزان قندهای محلول و غلظت پرولین شد. کاربرد زئولیت موجب افزایش معنی‌دار عملکرد دانه در تیمار عدم تنش، تنش متوسط و شدید و افزایش عملکرد. در بین ژنوتیپ‌ها لاین KR4 و رقم GKH305 به‌ترتیب در صورت استفاده و عدم استفاده از زئولیت بالاترین عملکرد دانه را داشتند ولی با اعمال تنش متوسط و شدید رقم Anatol کم‌ترین میزان خسارت و بالاترین عملکرد را در بین ژنوتیپ های مورد بررسی به خود اختصاص داد. براساس نتایج به‌دست آمده، استفاده از زئولیت در تمامی سطوح تنش سبب افزایش معنی‌دار عملکرد کلزا شد که با افزایش محدودیت آبی، کارایی آن بالاتر رفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1111 - بررسی خصوصیات فیزیولوژیکی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی ریحان (Ocimum basilicum cv. Keshkeni luvelou)تحت سطوح مختلف متیل‌جاسمونات و سمیت سرب
سمیه اسدی محمد مقدم عبدالله قاسمی پیربلوطی امیر فتوت

آزمایشی به منظور بررسی تاثیر متیل جاسمونات بر خصوصیات فیزیولوژیکی و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه ریحان تحت سمیت سرب بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا ً تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح نیترات سرب (صفر (شاهد)، 20 چکیده کامل

آزمایشی به منظور بررسی تاثیر متیل جاسمونات بر خصوصیات فیزیولوژیکی و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه ریحان تحت سمیت سرب بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا ً تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح نیترات سرب (صفر (شاهد)، 200 و 400 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و محلول پاشی متیل جاسمونات در سه غلظت (صفر، 5/0 و 1 میلی‌مولار) بودند. صفات مورد ارزیابی شامل میزان کلروفیل a و b، کلروفیل کل، کارتنوئیدها، نشت الکترولیت، رطوبت نسبی، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، کربوهیدرات های محلول، فنل کل و پرولین بود. نتایح حاصل از این مطالعه نشان داد که در گیاهان تیمار شده با سرب، میزان پرولین، محتوای نسبی آب، کلروفیلa ، فعالیت آنتی اکسیدانی، فنل کل در مقایسه با گیاهان شاهد کاهش معنی داری نشان داد و کاربرد متیل‌جاسمونات (5/0 میلی مولار) در شرایط تنش سرب، باعث افزایش این صفات گردید. علاوه بر این در شرایط تنش سرب، میزان نشت الکترولیت به میزان قابل توجهی افزایش یافت و محلول پاشی متیل جاسمونات سبب کاهش آن شد. بنابراین، استفاده از متیل‌‌جاسمونات برای حفظ عملکرد اقتصادی گیاهان تحت تنش قابل توجیه است. همچنین استفاده از غلظت‌های 5/0 و 1 میلی مولار آن در شرایط تنش عنصر سنگین سرب با تحریک ساخت آنتی اکسیدانت ها، منجر به کاهش و تعدیل اثرات این تنش می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1112 - اثر کودهای زیستی بیومیک و نانو (آهن، روی، منگنز) بر عملکرد اقتصادی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و غلظت برخی عناصر چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.) تحت تنش خشکی
عصمت هاشمی نفیسه مهدی نژاد براتعلی فاخری رقیه محمد پور

به منظور بررسی اثرات کود نانو (آهن، روی، منگنز)، زیستی بیومیک و تنش خشکی بر عملکرد اقتصادی کاسبرگ، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و غلظت برخی عناصر در گیاه چای ترش تحت تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال 1394 به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب بل چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات کود نانو (آهن، روی، منگنز)، زیستی بیومیک و تنش خشکی بر عملکرد اقتصادی کاسبرگ، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و غلظت برخی عناصر در گیاه چای ترش تحت تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال 1394 به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار های آزمایش شامل چهار سطح تنش خشکی (30، 50، 70 و 90 درصد رطوبت قابل دسترس) به عنوان عامل اصلی و چهار سطح (عدم مصرف کود، نانو آهن، ترکیبات آهنی و نانو زیستی بیومیک) به‌عنوان عامل فرعی بودند. اثرات اصلی تنش خشکی، کود و برهمکنش آن ها بر کلیه صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. بیشترین وزن تر و خشک محلول پاشی کود نانو آهن و تنش خشکی 70 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. تیمار کود نانو آهن و 30 درصد رطوبت قابل دسترس، بیشترین فعالیت آنزیم های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز را شامل شد. کاربرد کود نانو آهن باعث افزایش غلظت عناصر ماکرو و میکرو (آهن، روی،ازت، فسفر وپتاس) در گیاه شد و بیشترین مقدار غلظت عناصر آهن، روی، فسفر وپتاس در برهمکنش کود نانو آهن و تنش خشکی 70 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. به‌طورکلی می توان گفت تنش موجب تأثیرات مخرب بر گیاه شده و مصرف نانو آهن موجب افزایش تحمل گیاه به تنش شده و استفاده از گیاه چای ترش برای شرایط تنش مناسب می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1113 - اثر سطوح مختلف بیوچار بر صفات فیزیولوژیک کدو (Cucurbita pepo L.) تحت تنش کمبود آب
علی رضا صفاهانی رضا نورا

اخیرا، بیوچار توجه زیادی را به‌عنوان یک راهبرد قابل قبول برای افزایش بهره وری گیاه زراعی به خود جلب کرده است. کمبود آب، بهره وری کشاورزی را محدود و یک راه حل ممکن برای این مشکل، استفاده از بیوچار است. هدف از این مطالعه بررسی اثر بیوچار بر فیزیولوژی و عملکرد کدو تخم پوست چکیده کامل

اخیرا، بیوچار توجه زیادی را به‌عنوان یک راهبرد قابل قبول برای افزایش بهره وری گیاه زراعی به خود جلب کرده است. کمبود آب، بهره وری کشاورزی را محدود و یک راه حل ممکن برای این مشکل، استفاده از بیوچار است. هدف از این مطالعه بررسی اثر بیوچار بر فیزیولوژی و عملکرد کدو تخم پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) تحت تنش کمبود آب بود. برای این منظور، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال متوالی (1395-1394) در شهرستان گرگان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار دور آبیاری 45، 60، 75 و 90 درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده در خاک (I1-I4) و بیوچار با مقادیر 0، 5، 10 و 20 تن در هکتار بود (B0-B20). تشدید کم آبیاری فعالیت آنزیم های آنتی‌اکسیدان و گونه های واکنشی اکسیژن در برگ کدو را نسبت به تیمار آبیاری 45 درصد، افزایش داد. در مقابل، تمام فعالیت های آنتی اکسیدانی، گونه های واکنشی اکسیژن و محتوای پرولین برگ کدو در خاک تیمار شده با بیوچار، بویژه در تیمار 20 تن بیوچار در هکتار ، کاهش نشان داد و همچنین بیشترین و کمترین صفات مذکور به ترتیب به تیمارهای I4B0 و I1B20 متعلق بود. جالب توجه است که کاربرد بیوچار اثرات منفی کم آبیاری را بر پارامترهای تبادل گازی برگ، کلروفیل و جذب عناصر غذایی، عملکرد محصول، راندمان مصرف آب و وضعیت آبی گیاه را کاهش داد. عملکرد بذر کاهش 6، 46 و 58 درصدی در I2،I3 و I4 در مقایسه با تیمار I1، بدون در نظر گرفتن میزان بیوچار استفاده شده، نشان داد. نتایج واقعی و شبیه سازی شده، نشان دهنده سطح آستانه کاربرد بیوچار برای هر تیمار آبیاری با توجه به عملکرد دانه بود. میزان پاسخ به بیوچار در مقادیر پایین بیوچار، با افزایش شدت کم آبیاری کند و متوقف شد. اما واکنش تیمار I2 به بیوچار، در مقدار بالای بیوچار به عنوان بیوچار آستانه (Bcritical)، 14 تن بیوچار در هکتار متوقف شد. این بدان معنی است که تیمار I2 واکنش کدو به بیوچار را بهبود بخشید که با راندمان مصرف آب بالاتری همراه بود. این نتایج نشان می دهد که کاربرد بیوچار می تواند یک راهبرد موفق برای بهبود بهره وری آب و افزایش تولید محصول در منطقه مورد مطالعه (گرگان) باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1114 - مطالعه خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ریشه ارقام عدس (Lens culinaris Medik) در پاسخ به تنش رطوبتی
راهله احمدپور سعید رضا حسین زاده سمیه چاشیانی

واکنش ریشه گیاهان نقش به‌سزایی در تحمل به تنش و استفاده بهینه از رطوبت ذخیره شده خاک دارد. بررسی مهمترین شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی ریشه ارقام گیاهان مختلف می‌تواند پارامتر مناسبی جهت گزینش ارقام متحمل به تنش رطوبتی باشد. این پژوهش در در شرایط گلدانی و در محی چکیده کامل

واکنش ریشه گیاهان نقش به‌سزایی در تحمل به تنش و استفاده بهینه از رطوبت ذخیره شده خاک دارد. بررسی مهمترین شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی ریشه ارقام گیاهان مختلف می‌تواند پارامتر مناسبی جهت گزینش ارقام متحمل به تنش رطوبتی باشد. این پژوهش در در شرایط گلدانی و در محیط باز به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 رقم پرکاربرد گیاه عدس (گچساران، کیمیا، زیبا و رباط) و 4 سطح تنش رطوبتی 25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی بود. نتایج نشان داد که اثرات متقابل رقم و تنش رطوبتی بر تمام صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. ارقام رباط و گچساران در بسیاری از صفات نظیر طول، وزن خشک و سطح ریشه، غلظت پتاسیم و کلسیم، محتوای پرولین و پروتئین محلول، فعالیت آنزیم پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز ریشه نسبت به ارقام کیمیا و زیبا در شرایط تنش شدید برتری محسوسی داشتند. رقم کیمیا نسبت به سایر ارقام مورد بررسی در تمامی سطوح تنش، کمترین ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی مورد سنجش در ریشه را داشت. نتایج این بررسی نشان داد که ارقام رباط و گچساران با استفاده از مکانیسم‌های کارامد ریشه در تحمل به تنش رطوبتی نظیر فعالیت بیشتر آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، میزان بالاتری از پرولین و پروتئین، افزایش طول و سطح ریشه و میزان جذب بیشتر پتاسیم و کلسیم نسبت به ارقام کیمیا و زیبا، کمتر تحت تأثیر اثرات منفی تنش رطوبتی قرار گرفتند. باتوجه به نتایج این پژوهش ارقام رباط و گچساران به عنوان ارقام متحمل جهت کشت در شرایط کم‌آبی معرفی می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1115 - مدل‌سازی الگوی سبز شدن گیاهچه سه گونه علف‌هرز در واکنش به دما و رطوبت خاک در مزرعه
سمیه تکاسی ابراهیم کازرونی منفرد پرویز رضوانی مقدم مهدی نصیری

مدل‌های پیش‌بینی زمان سبزشدن گیاهچه برای بهینه‌سازی برنامه‌های کنترل علف‌های‌هرز به‌کار‌می‌روند. این آزمایش با هدف پیش‌بینی زمان ظهور سه گونه علف‌هرز تابستانه تاتوره (Datura stramonium)، تاج‌ریزی‌سیاه (Solanum nigrum) و تاج‌خروس‌ریشه‌قرمز (Amaranthus retroflexus) در شرا چکیده کامل

مدل‌های پیش‌بینی زمان سبزشدن گیاهچه برای بهینه‌سازی برنامه‌های کنترل علف‌های‌هرز به‌کار‌می‌روند. این آزمایش با هدف پیش‌بینی زمان ظهور سه گونه علف‌هرز تابستانه تاتوره (Datura stramonium)، تاج‌ریزی‌سیاه (Solanum nigrum) و تاج‌خروس‌ریشه‌قرمز (Amaranthus retroflexus) در شرایط مزرعه با استفاده از دما و رطوبت خاک اجراء شد. سه تاریخ کاشت اول خرداد، اول تیر و اول مرداد و 3 ر&zwj;ژیم آبیاری دو، سه و چهار روز یک‌بار به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی با 3 تکرار برای سه گونه علف‌هرز مورد مطالعه قرار گرفت. برای بیان روند تغییرات سبزشدن از مدل زمان آبی-گرمایی استفاده شد. مگاپاسکال-درجه سانتی‌گراد-روز مورد نیاز برای سبز شدن گونه‌ها با دما و پتانسیل پایه به‌دست آمده توسط مدل زمان آبی-گرمایی و رطوبت و دمای روزانه خاک محاسبه شد. درصد سبز شدن تجمعی در مقابل زمان آبی-گرمایی رسم و مدل سیگموئیدی سه پارامتری برآن برازش داده شد. سپس حداکثر درصد سبز شدن و مقدار مگاپاسکال- درجه سانتی‌گراد روز مورد نیاز برای 50 درصد سبز شدن بذور برآورد گردید. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین درصد سبز شدن سه گونه علف‌هرز به ترتیب در رژیم آبیاری دو روز یک‌بار در ماه مرداد و رژیم آبیاری چهار روز یک‌بار در ماه خرداد رخ داد. سبز شدن گیاهچه سه گونه علف‌هرز در ماه مرداد نسبت به ماه‌های خرداد و تیر سریع‌ترو بیشتر بود. زمان آبی-گرمایی مورد نیاز برای سبز شدن سه گونه‌ متفاوت بود. تاتوره کمترین و تاج‌ریزی‌‌سیاه بیشترین زمان آبی-گرمایی را برای 50 درصد سبز شدن گیاهچه نیاز داشتند. دمای بهینه سبزشدن تاج‌خروس‌ریشه قرمز، تاج‌ریزی‌سیاه و تاتوره به‌ترتیب 35-30، 30-27، 34-29 درجه سانتی‌گراد به‌دست آمد.سبز شدن گیاهچه سه گونه علف‌هرز در ماه مرداد و بیشترین و کمترین درصد سبز شدن سه گونه علف‌هرز به‌ترتیب در رژیم آبیاری دو روز یک‌بار در ماه مرداد و رژیم آبیاری چهار روز یک‌بار در ماه خرداد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1116 - اثر ماده کندکننده رشد کلرمکوات کلراید و سطوح کود نیتروژن بر برخی صفات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و عملکرد جو رقم ماکویی (Hordeum vulgare L.)
احمد افکاری میترا عباسی

به‌منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف کلرمکوات کلراید و سطوح محتلف کود نیتروژن بر برخی صفات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و عملکرد جو رقم ماکویی آزمایشی در بهار سال زراعی 1394 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل غلظت‌های چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف کلرمکوات کلراید و سطوح محتلف کود نیتروژن بر برخی صفات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و عملکرد جو رقم ماکویی آزمایشی در بهار سال زراعی 1394 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل غلظت‌های کلرمکوات کلراید (صفر، 500، 1000 و 1500 میلی‌گرم در هکتار) و نیتروژن در 3 سطح (50 ، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج تحقیق نشان داد که اثر برهم‌کنش کلرمکوات کلراید و کود نیتروژنه بر میزان کلروفیل، محتوی رطوبت نسبی، عملکرد و درصد پروتئین، فعالیت آنزم‌های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز در سطح احتمال خطای یک درصد و روی تعداد دانه در هر سنبله، وزن هزار دانه و فعالیت آنزم گلوتاتیون پراکسیداز در سطح احتمال خطای پنج درصد معنی‌داری است. افزایش مصرف میزان کود نیتروژنه سبب کاهش محتوی نسبی آب برگ به دلیل کاهش پتانسیل آب برگ گردید. کلرمکوات کلراید با انتقال مواد فتوسنتزی کافی به دانه‌ها در پر شدن آن‌ها و افزایش وزن دانه‌ها نقش به سزایی دارد. افزایش مصرف میزان غلظت کلرمکوات کلراید و فراهمی نیتروژن موجب کاهش فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز شده است. به‌طور کلی، در این پژوهش بیشترین میزان کلروفیل، محتوای رطویت نسبی، اجزای عملکرد، عملکرد و درصد پروتئین از کاربرد تیمار 1500 میلی‌گرم در هکتار کلرمکوات کلراید و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به‌دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1117 - تاثیر پاکلوبوترازول بر مکانیسم‌های تحمل به تنش کم‌آبیاری در دو رقم کنجد (Sesamum indicum)
الهام فغانی موسی میری همت اله پیردشتی ولی اله قاسمی عمران

تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل غیرزیستی است که رشد و نمو گیاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کنجد (Sesamum indicum) گیاه نسبتا متحمل به خشکی است که در مناطق خشک و نیمه خشک و دمای بالا رویش می‌یابد. به منظور ارزیابی اثرات پاکلوبوترازول بر بهبود تحمل به تنش خشکی ، آزمایشی گلخان چکیده کامل

تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل غیرزیستی است که رشد و نمو گیاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کنجد (Sesamum indicum) گیاه نسبتا متحمل به خشکی است که در مناطق خشک و نیمه خشک و دمای بالا رویش می‌یابد. به منظور ارزیابی اثرات پاکلوبوترازول بر بهبود تحمل به تنش خشکی ، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 اجرا گردید. تیمارها شامل دو رقم متحمل (یلووایت) و حساس (اولتان) کنجد، سه سطح آبیاری (50،20 و 80 درصد ظرفیت زراعی خاک) و سه غلظت کاربرد پاکلوبوترازول (0، 5/7 و 15 میلی‌گرم در لیتر) بودند. صفاتی از جمله غلظت کلروفیل a، b و کاروتنوییدها، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز اندازه گیری شدند. داده‌ها با نرم افزار آماری SAS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد اثر رقم، سطوح آبیاری و پاکلوبوترازول بر غلظت کلروفیل a، b و کاروتنوییدها، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز، عملکرد و اجزای عملکرد معنی‌دار بود. در تیمار کم آبی شدید با بیشترین مصرف پاکلوبوترازول نسبت به تیمار شاهد، محتوی کلروفیلb (44%)، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز ریشه و برگ و سوپراکسید دیسموتاز ریشه افزایش یافت. در تنش کم‌آبی شدید، غلظت کلروفیل a (4/30 درصد)، b (6/40) و کاروتنویید(9/29)کاهش یافت. فعالیت آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز ریشه (3 برابر) و برگ (9/1 برابر) و سوپراکسید دیسموتاز ریشه (3 برابر) در رقم یلووایت (رقم متحمل) افزایش یافت. به طور کلی، در کم آبی شدید، رقم یلووایت نسبت به رقم اولتان به بیشترین غلظت مصرفی پاکلوبوترازول با سازوکار آنزیمی واکنش مثبت نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1118 - اثر افزودن پرلیت در خاک بر برخی ویژگی‎های رشد و فیزیولوژی نهال‏های بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.M.) تحت تنش کم‎آبی
زهره ذوقی سید محسن حسینی مسعود طبری کوچکسرایی یحیی کوچ

تنش خشکی مهمترین تنش غیر زنده است که بر رشد، توسعه و عملکرد گیاهان تاثیر به&lrm;سزایی دارد. این تحقیق به منظور بررسی اثر پرلیت، معرفی شده به عنوان اصلاح کننده خاک، روی پاسخ&lrm;های رشد و فیزیولوژیکی نهال&lrm;های بلندمازو تحت تنش کم&lrm;آبی انجام شد. به این منظور آزمایشی چکیده کامل

تنش خشکی مهمترین تنش غیر زنده است که بر رشد، توسعه و عملکرد گیاهان تاثیر به&lrm;سزایی دارد. این تحقیق به منظور بررسی اثر پرلیت، معرفی شده به عنوان اصلاح کننده خاک، روی پاسخ&lrm;های رشد و فیزیولوژیکی نهال&lrm;های بلندمازو تحت تنش کم&lrm;آبی انجام شد. به این منظور آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی در شرایط گلخانه در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گشت. نهال&lrm;های مورد نظر در بستر&lrm;های مختلف پرلیت شامل صفر (بدون پرلیت)، 15، 25 و 35 درصد در خاک به مدت 5 ماه تحت تنش کم&lrm;آبی در سه سطح 40، 70 و 100 درصد ظرفیت زراعی قرار گرفتند. اندازه گیری تبادلات گازی شامل فتوسنتز، هدایت روزنه&lrm;ای و تعرق و نیز پتانسیل آبی برگ، رویش قطری و ارتفاعی و وزن خشک ریشه، ساقه، برگ نهال های بلندمازو در تیمارهای مختلف در آخر دوره انجام شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش رطوبتی و پرلیت بر صفات مورد بررسی معنی&lrm;دار بود. کمبود آب تا 40 درصد ظرفیت زراعی سبب کاهش 51 و 68 درصد به ترتیب در میزان فتوسنتز وهدایت روزنه&lrm;ای برگ نهال&lrm;های بلندمازو شد. بیشترین میزان رویش قطری، طولی و وزن خشک نهال&lrm;های بلندمازو در شرایط عادی و تنش به ترتیب در تیمار 25 و 35 درصد پرلیت مشاهده گشت. نتایج این تحقیق نشان داد افزودن پرلیت به خاک (25 درصد) در رشد نهال&lrm;های بلندمازو مؤثر بود و ویژگی&lrm;های فیزیولوژیکی را در شرایط تنش کم‌آبی بهبود بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1119 - تاثیر دور آبیاری و تنظیم کننده‌های رشد بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک ارقام پنبه (Gossypium hirsutum L.)
اسحاق آرخی حسین عجم نوروزی کمال قاسمی بزدی الهام فغانی

10.30495/iper.2021.679538

به منظور مطالعه تاثیر دور آبیاری و تنظیم کننده‌های رشد بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی ارقام پنبه، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی طی سال های 1395 و 1396 در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم&lrm;آباد گرگان اجرا شد. فاکتورها شامل دور آبیاری در دو سطح چکیده کامل

به منظور مطالعه تاثیر دور آبیاری و تنظیم کننده‌های رشد بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی ارقام پنبه، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی طی سال های 1395 و 1396 در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم&lrm;آباد گرگان اجرا شد. فاکتورها شامل دور آبیاری در دو سطح (دو هفته و چهار هفته یک‌بار) به‌عنوان عامل اصلی و تیمارهای تنظیم‌کننده رشد با 6 سطح (شاهد، بنزیل آدنین، آبسزیک اسید، سالیسیلیک اسید، براسینواستروئید و سایکوسل) و سه رقم پنبه گلستان، کاشمر و شایان به‌عنوان عوامل فرعی بودند. بر اساس نتایج، با تنش کم‌آبی از میزان پرولین و محتوای نسبی آب برگ کاسته شد. حداکثر میزان پرولین از رقم شایان در تیمار سالیسیلیک اسید حاصل شد. بنزیل آدنین و براسینواستروئید محتوای نسبی آب برگ را افزایش دادند. بیشترین پایداری غشای سلول در رقم کاشمر و دور آبیاری دو هفته یک‌بار مشاهده شد و سایکوسل توانست باعث افزایش پایداری غشاء گردد. ارتفاع، تعداد گل و تعداد غوزه تحت تأثیر تنظیم‌کننده&lrm;های رشد، دور آبیاری و رقم قرار داشتند. با افزایش دور آبیاری، از ارتفاع بوته، تعداد گل و غوزه تمام ارقام کاسته شد اما تحت تنش کم‌آبی، رقم گلستان از تعداد گل و غوزه بیشتری در مقایسه با ارقام دیگر برخوردار بود. سایکوسل، سالیسیلیک اسید و براسینواستروئید به&lrm;طور معنی&lrm;داری گلدهی ارقام را در هر دو سال و هر دو دور آبیاری افزایش دادند. بنزیل‌آدنین و براسینواستروئید سبب افزایش بیش از 7 درصد در ارتفاع بوته شدند و آبسزیک اسید، سایکوسل و سالیسیلیک اسید باعث کاهش ارتفاع بوته نسبت به شاهد شدند. کاربرد آبسزیک اسید سبب کاهش تعداد غوزه نسبت به شاهد شد. در مجموع، تنظیم کننده‌‌های رشد به‌خصوص سایکوسل و سالیسیلیک اسید سبب افزایش صفات مورفوفیزیولوژیکی ارقام پنبه شدند که نشان دهنده تأثیر مثبت آنها بر تحمل به خشکی ارقام بوده و تحت شرایط تنش می‌توانند در تعدیل اثرات تنش نقش داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1120 - اثر کاربرد خارجی اسیدآبسیزیک بر برخی عوامل فیزیولوژیک، تبادلات گازی، کارایی مصرف آب گیاه اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Munstead Organic) در پاسخ به تنش خشکی
حسین گرگینی شبانکاره سارا خراسانی نژاد وحید شریعتی حسن سلطانلو

به‌منظور بررسی اثر رژیم آبیاری و محلول‌پاشی اسیدآبسیزیک بر برخی عوامل فیزیولوژیک و تبادلات گازی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. MunsteadOrganic) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان طی سا چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر رژیم آبیاری و محلول‌پاشی اسیدآبسیزیک بر برخی عوامل فیزیولوژیک و تبادلات گازی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. MunsteadOrganic) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان طی سال های زراعی 97-1396به‌اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش در چهار سطح رژیم‌های آبیاری (شامل 100-90، 80-70، 60-50 و 40-30 درصد ظرفیت ‌زراعی) و سه سطح اسیدآبسیزیک (شامل صفر، 15 و 30 میکرومولار در لیتر) لحاظ گردید. نتایج نشان داد افزایش رژیم آبیاری سبب کاهش کلروفیل a، b و a+b، تبادلات گازی و محتوای آب نسبی برگ گردید. در حالی‌که کارایی مزوفیلی، کارآیی مصرف آب و کارآیی مصرف آب داخلی برگ افزایش یافت. اسیدآبسیزیک نیز بر تمامی صفات مورد بررسی به‌جز کاروتنوئیدها اثر معنی‌دار داشت و این اثر به جز برای صفات کارایی مصرف آب که در 15 میکرومولار بیشترین بودند برای سایر صفات در 30 میکرومولار در لیتر به‌ حداکثر خود رسید. همچنین اثر متقابل رژیم آبیاری و کاربرد اسیدآبسیزیک به‌جز برای صفت کلروفیلa+b برای سایر صفات مورد ‌بررسی معنی‌دار بود و بیشترین این صفات از کاربرد 30 میکرومولار اسیدآبسیزیک مشاهده شد. محلول‌پاشی 15 میلی‌گرم در لیتر اسیدآبسیزیک در شرایط رژیم آبیاری 40-30 درصد ظرفیت زراعی به‌ترتیب موجب افزایش 04/25 و 75/38 درصدی کارایی مصرف آب داخلی برگ و کارایی مصرف آب نسبت به عدم کاربرد اسیدآبسیزیک در این سطح خشکی گردید. به‌طورکلی نتایج این آزمایش، کاربرد 15 میکرومولار در لیتر اسیدآبسیزیک را در شرایط رژیم آبیاری 40-30 درصد ظرفیت‌ زراعی به‌عنوان بهترین تیمار جهت دریافت بیشترین کارایی مصرف آب معرفی می‌کند، زیرا با مصرف کمتر آب و کاربرد اسیدآبسیزیک در شرایط تنش، می‌توان به سطوح بالاتری از عملکرد اسیدآبسیزیک در القاء تحمل به خشکی دست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1121 - ارزیابی عملکرد کمی و کیفی ارقام مختلف داخلی و خارجی چغندرقند (Beta vulgaris L.) تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود
حیدر عزیزی اسمعیل نبی زاده آزاد ابراهیمی رحیم محمدیان

این تحقیق به منظور ارزیابی 18 رقم مختلف داخلی و خارجی چغندرقند به لحاظ برخی صفات مهم کمّی و کیفی تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود در سال زراعی 1396 به صورت طرح کرت های خرد شده نواری (شرایط نرمال و تنش در کرت های اصلی و رقم در کرت های فرعی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی چکیده کامل

این تحقیق به منظور ارزیابی 18 رقم مختلف داخلی و خارجی چغندرقند به لحاظ برخی صفات مهم کمّی و کیفی تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود در سال زراعی 1396 به صورت طرح کرت های خرد شده نواری (شرایط نرمال و تنش در کرت های اصلی و رقم در کرت های فرعی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تکرار انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر متقابل رقم × محیط برای صفات عملکرد قند خالص و ناخالص، ضریب قلیاییت و میزان قند ملاس (05/0≥p ) و میزان پتاسیم ریشه (01/0≥p ) معنی دار و بر سایر صفات اثری نداشت. بر اساس نتایج تجزیه واریانس ساده در شرایط نرمال، اثر رقم بر صفت میزان نیتروژن مضره ریشه، غیرمعنی دار بر سایر صفات مورد ارزیابی، معنی دار بود. همچنین اثر رقم در شرایط تنش بر کلیه صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک درصد (01/0≥p ) معنی دار بود. از نظر صفت عملکرد ریشه تحت شرایط نرمال و تنش، ارقام خارجی مراک و دورتی به ترتیب با عملکرد 5/86 و 4/70 تن در هکتار دارای بالاترین ارزش بوده و رقم داخلی شریف به ترتیب با 3/14 و 2/17 تن در هکتار دارای کمترین عملکرد ریشه بودند. متوسط صفت درصد قند ناخالص تحت شرایط نرمال و تنش به‌ترتیب 88/19 و 15/20 درصد محاسبه گردید که اگرچه اختلاف آن ها به لحاظ آماری معنی دار نبود، ولی مقدار افزایش درصد قند ناخالص (حدود 34/1 درصد) تحت شرایط تنش انتظار می رفت. با توجه به اینکه اثرات کاهشی و افزایشی تنش کم آبیاری بر اکثر صفات اندازه گیره شده معنی دار نبود، می توان دریافت که محصول چغندرقند دارای آستانه تحمل مناسبی برای کم آبی می باشد که یقیناَ چنین نتایجی برای استفاده توسط زارعین چغندرکار در استان چغندرخیز آذربایجان غربی و مخصوصاَ در شرایط کنونی که با خشک شدن دریاچه ارومیه سعی بر احیای آن است، همواره بایستی مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1122 - تاثیر محلول‌پاشی نانو دی‌اکسید تیتانیوم و اسید سالیسیلیک بر برخی از صفات فیزیولوژیک گیاه سرخارگل (Echinaceae purpurea L.) در شرایط کمبود آب
آسیه امید حقی ابراهیم خلیل وند بهروزیار فرهاد فرح‌وش مهرداد یارنیا عبداله حسن زاده

به منظور ارزیابی تاثیر تنش کمبود آب و محلول پاشی اسید سالیسیلیک و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر برخی از صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea L.) آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397-1396 در مز چکیده کامل

به منظور ارزیابی تاثیر تنش کمبود آب و محلول پاشی اسید سالیسیلیک و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر برخی از صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea L.) آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به اجرا در آمد. عامل اصلی تنش کمبود آب در سه سطح آبیاری تا 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی و ترکیب تیماری محلول پاشی اسید سالیسیلیک و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم هر کدام در دو سطح 02/0 و 04/0 درصد به عنوان عامل فرعی و محلول پاشی آب مقطر به‌عنوان تیمار عدم مصرف این ترکیبات در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر تنش کمبود آب بر صفات محتوای رطوبت نسبی و میزان پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بر همکنش تنش کمبود آب و محلول‌پاشی نانو دی اکسید تیتانیوم و اسید سالیسیلیک بر صفات محتوای کلروفیل b، کلروفیل کل و میزان پراکسید هیدروژن در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد.اعمال تنش آبیاری تا 50 درصد رطوبت زراعی موجب افزایش 40 درصدی میزان پرولین و کاهش 10 درصدی محتوای رطوبت نسبی نسبت به آبیاری کامل (آبیاری تا 100 درصد ظرفیت زراعی) شد. محلول پاشی با 04/0 درصد اسید سالیسیلیک و 04/0 درصد نانو دی اکسید تیتانیوم تحت آبیاری تا 100 درصد رطوبت زراعی موجب کاهش میزان پراکسید هیدروژن نسبت به تیمار آبیاری تا 50 درصد ظرفیت زراعی و عدم محلول پاشی گردید. بیشترین میزان کلروفیل کل برگ در تیمار آبیاری تا100 درصد ظرفیت زراعی و محلول پاشی با 02/0 درصد اسید سالیسیلیک و 04/0 درصد نانو دی اکسید تیتانیوم به دست آمد که افزایش 52/79 درصدی نسبت به تیمار آبیاری تا 100 درصد ظرفیت زراعی و عدم محلول پاشی نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1123 - بررسی تاثیر محلول پاشی اسید آسکوربیک بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان ارقام ماش (Vigna radiate L.) در شرایط تنش کم آبی
محمد جهانبخشی مهدی صادقی محمود توحیدی فربد فتوحی سیدعلی فاضل زاده

10.30495/iper.2021.679565

به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی آسکوربیک اسید بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان ژنوتیپ های ماش (Vigna Radiate L.) در شرایط تنش کم‌آبی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مرکز تحقیقات و آموزش چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی آسکوربیک اسید بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان ژنوتیپ های ماش (Vigna Radiate L.) در شرایط تنش کم‌آبی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول به اجرا در آمد. تیمارهای تنش کم‌آبی در کرت‌های اصلی شامل چهار سطح (25، 50، 75 و 100 درصد تأمین نیاز آبی گیاه) و تلفیق تیمار محلول پاشی آسکوربیک اسید شامل 3 سطح (شاهد، 10 و 20 میلی مولار) و ژنوتیپ‌های امیدبخش CV 6173 و پرتو در کرت‌های فرعی بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میزان فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز در تنش کم آبی 25 درصد نیاز آبی و عدم محلول‌پاشی بود. بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز تحت تنش کم آبی 50 درصد نیاز آبی و تیمار عدم محلول‌پاشی آسکوربیک اسید مشاهده شد. همچنین بیشترین فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در رقم امید بخش VC6173 تحت تنش کم آبی 25 درصد نیاز آبی و عدم محلول‌پاشی آسکوربیک اسید بدست آمد بیشترین میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز نیز به رقم امیدبخش VC6173 تحت تنش کم آبی 75 درصد نیاز آبی و محلول‌پاشی 10 میلی مولار آسکوربیک تعلق داشت.به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که تنش کم آبی منجر به افزایش معنی دار فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان شد و محلول پاشی آسکوربیک‌اسید به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی خود منجر به کاهش اثرات تنش و در نتیجه کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان گشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1124 - اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و پرولین بر رشد و میزان اسانس گیاه دارویی زرین‌گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) تحت شرایط کم‌آبیاری
اعظم شیخ سامانی عبدالله قاسمی پیربلوطی مهراب یادگاری فائزه رجب زاده

10.30495/iper.2022.1952014.1771

در شرایط خشک سالی چند دهه اخیر، استفاده از روش های علمی و جدید برای افزایش رشد و میزان موثره گیاهان دارویی و معطر امری ضروری است. این پژوهش، به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و پرولین بر ویژگی‌های مورفو-فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه دارویی و معطر زرین گیاه چکیده کامل

در شرایط خشک سالی چند دهه اخیر، استفاده از روش های علمی و جدید برای افزایش رشد و میزان موثره گیاهان دارویی و معطر امری ضروری است. این پژوهش، به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و پرولین بر ویژگی‌های مورفو-فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه دارویی و معطر زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) از تیره نعناعیان، در شرایط مختلف رطوبتی خاک در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری در دو سال زراعی (98-99 و 98-97) اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل عامل آبیاری در دو سطح آبیاری مطلوب یا شاهد (بدون تنش یا آبیاری در 30 درصد تخلیه رطوبتی از ظرفیت زراعی F.C.) و کم آبیاری (آبیاری پس از 50 درصد تخلیه رطوبتی از F.C.) و عامل محلول‌پاشی برگی در سه سطح شاهد (محلول پاشی حلال یا آب) و محلول پاشی اسید سالیسیلیک و پرولین با غلظت های 1 میلی مولار در نظر گرفته شد. نمونه های اسانس از اندام هوایی در اوایل گل دهی به روش تقطیر با آب استخراج شدند. مطابق نتایج، بیشترین میزان کلروفیل های a، b و کل (به ترتیب 96/0، 45/0 و 39/1 میلی گرم در گرم) در تیمار کم آبی مشاهده شد. همچنین، اعمال تیمار کم آبی باعث افزایش 70 درصدی مقدار پرولین نسبت به شاهد شد؛ در حالی که تأثیر معنی‌داری بر صفات مورفولوژیکی ارتفاع گیاه، قطر ساقه و وزن خشک گیاه نشان نداد. محلول پاشی اسیدسالیسیلیک به عنوان یک عامل دفاعی در برابر تنش کم آبی سبب کاهش اثرات منفی تنش بر میزان اسانس، پرولین و کلروفیل های a، b و کل شد. بیشترین و کمترین میزان اسانس به ترتیب در محلول پاشی پرولین (12/1 میلی لیتر در 100 گرم وزن خشک) و شاهد (84/0 میلی لیتر در 100 گرم وزن خشک) به دست آمد. در نهایت، استفاده از اسید سالیسیلیک در شرایط کمبود رطوبت برای کاهش اثرات منفی تنش و افزایش میزان اسانس زرین گیاه توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1125 - پاسخ‌های ریختی، فیزیولوژیکی و آنزیمی نهال‌های توسکا ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey) نسبت به تنش کم‌آبی با تلقیح قارچ میکوریز ریزوفاگوس ایریگولاریس (Rhizophagus irregularis)
زهرا بور قاسم علی پاراد سید محسن حسینی احسان قنبری

10.30495/iper.2021.679553

تحقیق حاضر با هدف بررسی رشد، صفات ریختی، تغییرات فیزیولوژیکی و فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدانی نهال های یکساله توسکا ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey) تلقیح یافته با قارچ میکوریزی ریزوفاگوس ایریگولاریس (Rhizophagus irregularis) تحت تاثیر تنش کم آبی در شرایط گلخ چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف بررسی رشد، صفات ریختی، تغییرات فیزیولوژیکی و فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدانی نهال های یکساله توسکا ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey) تلقیح یافته با قارچ میکوریزی ریزوفاگوس ایریگولاریس (Rhizophagus irregularis) تحت تاثیر تنش کم آبی در شرایط گلخانه ای طی یک دوره 70 روزه انجام گرفت. آزمایش در دو سطح تلقیحی (شاهد یا عدم تلقیح و قارچ میکوریز R. irregularis) و دو سطح آبیاری در حد ظرفیت مزرعه (شاهد) و آبیاری به میزان 30 درصد ظرفیت مزرعه (کم آبی) در طرحی کاملا تصادفی با چهار تیمار و 10 تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که تنش کم آبی به طور معنی‌داری در سطح 99 درصد سبب کاهش اندازه مشخصه های ریختی و فیزیولوژیکی نهال های توسکا ییلاقی شد، حال آنکه کلیه فعالیت های آنزیمی مورد اندازه گیری تحت تنش کم آبی افزایش یافت. اگرچه مشخصه های ریختی نظیر رویش ارتفاعی و قطری، طول ریشه، سطح برگ و زیتوده برگ، ساقه، ریشه و کل تحت تاثیر تلقیح قارچ میکوریز R. irregularis به خاک نهال های توسکا ییلاقی در تیمار شاهد افزایش 35-20 درصدی معنی‌داری نشان داد اما اضافه شدن قارچ میکوریز به خاک تیمار تنش کم آبی به ترتیب باعث بهبود 55، 40، 46، 47، 37، 35، 50 و 37 درصدی مشخصه های مذکور شد. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که نرخ فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق و پتانسیل آبی برگ تحت تاثیر کم آبی به ترتیب 57، 54، 53 و 65 درصد کاهش یافت حال آنکه افزودن قارچ میکوریز R. irregularisبه خاک سبب بهبود مشخصه های مذکور شد. همچنین در سطح کم‌آبی، فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز نسبت به نهال‌های ظرفیت مزرعه افزایش معنی داری یافت در حالی که افزودن قارچ میکوریز به خاک در شرایط کم آبی سبب تعدیل اثرات مخرب کم آبی گردید. برآیند نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تلقیح قارچ میکوریز R. Irregularisمی تواند با بهبود مشخصه های فیزیولوژیکی و آنزیم های آنتی اکسیدانی، بردباری نهال های توسکا ییلاقی را به کم آبی در سال اول افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1126 - تأثیر پلیمر سوپرجاذب بر صفات فتوسنتزی، محتوای کلروفیل و شاخص‌های فلورسانس کلروفیل لوبیا چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata L.) تحت تنش خشکی
احمد افکاری

10.30495/iper.2021.679552

به‌منظور بررسی اثر مصرف پلیمر سوپرجاذب بر صفات فتوسنتزی، محتوای کلروفیل و شاخص‌های فلورسانس کلروفیل لوبیا چشم‌بلبلی تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در شهرستان کلیبر در سال زراعی 1397 انجام شد. تیمارهای آ چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر مصرف پلیمر سوپرجاذب بر صفات فتوسنتزی، محتوای کلروفیل و شاخص‌های فلورسانس کلروفیل لوبیا چشم‌بلبلی تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در شهرستان کلیبر در سال زراعی 1397 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل فواصل آبیاری در کرت‌های اصلی (70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و مقادیر مختلف سوپرجاذب (صفر، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار) در کرت‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثر اصلی تنش خشکی و سوپرجاذب بر اکثر صفات اندازه‌گیری شده در سطح احتمال یک درصد دارای اختلاف معنی‌دار بود. برهمکنش تنش خشکی و سوپرجاذب تنها بر هدایت روزنه‌ای، پایداری غشای سلولی و محتوای کلروفیل معنی‌دار گردید. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تنش خشکی شدید باعث کاهش معنی‌داری در میزان حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II، فلورسانس بیشینه (Fm)، محتوای کلروفیل، میزان تعرق، غلظت Co2 زیر اتاقک روزنه‌ای و سرعت فتوسنتز شد که دلالت بر نقش عوامل روزنه‌ای در کاهش فتوسنتز در شرایط تنش دارد. در حالی‌که استفاده از سوپرجاذب به‌طور معنی‌داری سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، شدت تعرق، پایداری غشای سلولی، حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II، فلورسانس بیشینه، فلورسانس کمینه (F0) و شاخص کلروفیل را افزایش ولی میزان Co2 زیر اتاقک روزنه‌ای را کاهش داد که بیانگر اثر محافظتی پلیمر سوپرجاذب در برابر تنش خشکی می‌باشد. بیش‌ترین افزایش در اکثر صفات مورد ارزیابی در هنگام استفاده از سوپرجاذب با مقدار 75 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. به‌طور کلی با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان نتیجه گرفت که سوپرجاذب صفات فتوسنتزی، حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II و محتوای کلروفیل را در شرایط تنش خشکی بهبود می‌بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1127 - بررسی تأثیر تراکم بوته و اسید هیومیک بر عملکرد شلتوک، کارایی مصرف آب و صفات بیوشیمیایی برنج (Oryza sativa L.) در سیستم خشکه‌کاری در شمال ایران
منیژه کلته حسین عجم نوروزی ابوالفضل فرجی عبدالعزیز حقیقی ابراهیم غلامعلی پور علمداری

10.30495/iper.2022.688804

گذر از کشت نشایی به سمت کشت مستقیم برنج در ایران و به ویژه استان گلستان مدت زمان کوتاهی است که آغاز گردیده است و اطلاعاتی در مورد اثر عوامل مختلف از جمله اسیدهیومیک و تراکم بوته بر عملکرد شلتوک و برخی صفات بیوشیمیایی آن در دسترس نیست. بدین منظور آزمایشی در مزرعه ایستگاه چکیده کامل

گذر از کشت نشایی به سمت کشت مستقیم برنج در ایران و به ویژه استان گلستان مدت زمان کوتاهی است که آغاز گردیده است و اطلاعاتی در مورد اثر عوامل مختلف از جمله اسیدهیومیک و تراکم بوته بر عملکرد شلتوک و برخی صفات بیوشیمیایی آن در دسترس نیست. بدین منظور آزمایشی در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان گلستان واقع در شهرستان گنبد در طی ماه های اردیبهشت تا شهریور در سال 1398 به صورت اسپلیت پلات - فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تراکم بوته (فاصله بوته روی ردیف) به عنوان عامل اصلی با 4 سطح (5، 10، 15 و 20 سانتی متر) و مصرف اسیدهیومیک در 2 سطح (مصرف اسیدهیومیک، عدم مصرف اسیدهیومیک) به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. کود اسیدهیومیک با غلظت 250 میلی لیتر در هکتار در سه مرحله شامل مرحله پنجه زنی (4-6 برگی)، به ساقه رفتن (30-20 روز پس از پنجه زنی) و مرحله قبل از خوشه دهی (50 درصد مزرعه به خوشه رفته باشد) اضافه گردید. نتایج نشان داد اثر فاصله بوته روی ردیف و اسید هیومیک بر وزن هزار دانه، عملکرد شلتوک، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، پروتئین دانه، کارایی مصرف آب و کلروفیل a و b و کل معنی دار بود. همچنین با اعمال فاصله بوته روی ردیف 5 و 10 سانتی متر به همراه مصرف اسیدهیومیک، بیشترین عملکرد شلتوک و کارایی مصرف آب به دست آمد. از طرفی، محتوی کلروفیل با افزایش تراکم بوته، تغییر معنی داری نشان داد و مصرف اسیدهیومیک موجب افزایش معنی دار کلروفیل a و b گردید که به نوبه خود بر افزایش عملکرد شلتوک مؤثر بود. پروتئین شلتوک نیز در فاصله بوته روی ردیف 10 سانتی متر به همراه مصرف اسیدهیومیک بیشترین میزان را نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1128 - اثرات باکتری محرک رشد گیاه و قارچ میکوریزا بر گیاه بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) تحت تنش خشکی
اولیا اسحاقی گرجی هرمز فلاح یوسف نیک نژاد داوود براری تاری

10.30495/iper.2022.1950524.1768

بهره‌گیری از رابطه همزیستی گیاهان با قارچ‌های آربوسکولار میکوریز و باکتری‌های محرک رشد، یکی از راهکارهای کاهش تنش خشکی در گیاهان است. پاسخ گیاه بادرنجبویه به تلقیح با قارچ Glomus mosseae، باکتری محرک رشد Azospirillum brasilense، و ترکیب قارچ + باکتری تحت شرایط تنش خشکی چکیده کامل

بهره‌گیری از رابطه همزیستی گیاهان با قارچ‌های آربوسکولار میکوریز و باکتری‌های محرک رشد، یکی از راهکارهای کاهش تنش خشکی در گیاهان است. پاسخ گیاه بادرنجبویه به تلقیح با قارچ Glomus mosseae، باکتری محرک رشد Azospirillum brasilense، و ترکیب قارچ + باکتری تحت شرایط تنش خشکی مورد ارزیابی قرار گرفت. این پژوهش در سال 1399 در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی-واحد آیت الله آملی به-صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار انجام شد. نتایج تحقیق حاضر نشان دادند که تنش خشکی با کاهش محتوای آب نسبی (8/17 درصد)، باعث کاهش نسبت تعرق (2/62 درصد)، هدایت روزنه‌ای (8/36 درصد)، غلظت دی‌اکسید کربن زیر روزنه‌ای (5/22 درصد) و میزان فتوسنتز گیاه (5/48) نسبت به تیمار شاهد شد. تنش خشکی همچنین با افزایش تجمع پراکسید هیدروژن (1/2 برابر) و متیل گلی اکسال (2 برابر)، باعث القای تنش اکسیداتیو و در نتیجه، آسیب به غشاءهای زیستی و دستگاه فتوسنتزی گیاه بادرنجبویه نسبت به تیمار شاهد شد. با این حال، تلقیح با قارچ و باکتری، به ویژه تلقیح توأم قارچ و باکتری، با افزایش محتوای پرولین و محتوای آب نسبی برگ، باعث بهبود نسبت تعرق، هدایت روزنه‌ای، غلظت دی-اکسید کربن زیر روزنه‌ای و فتوسنتز تحت تنش خشکی شدند. تلقیح گیاه با قارچ و باکتری سبب افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی و سیستم گلی اکسالاز، و درنتیجه، تقلیل تنش اکسیداتیو در شرایط تنش خشکی شدند که با محافظت از غشاهای زیستی و رنگیزه های فتوسنتزی، باعث بهبود رشد گیاه بادرنجبویه تحت تنش خشکی شدند. بنابراین، نتایج ثابت کردند که کاربرد قارچ G. mosseae و باکتری محرک رشد A. brasilense سبب تعدیل اثرات منفی تنش خشکی بر گیاه بادرنجبویه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1129 - تاثیر نوع بستر کشت و اسید هیومیک بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک و مصرف آب گیاه سدوم دم عقربی(Carpobrotus edulis L.) روی یک سیستم بام سبز
سیده ملیحه ربانی خیرخواه فاطمه کاظمی

10.30495/iper.2021.1943937.1743

سلامت گیاهان درشرایط بام سبز آن تا حد زیادی وابسته به تامین آب مورد نیازگیاهان است. ترکیبات بستر کشت، در حفظ و در دسترس قرار گرفتن رطوبت برای گیاه موثرند و یکی از راهکارها جهت کاهش مصرف آب در بام سبز، اصلاح بستر کشت است. در این پژوهش، نیاز آبی و برخی صفات مورفوفیزیولوژی چکیده کامل

سلامت گیاهان درشرایط بام سبز آن تا حد زیادی وابسته به تامین آب مورد نیازگیاهان است. ترکیبات بستر کشت، در حفظ و در دسترس قرار گرفتن رطوبت برای گیاه موثرند و یکی از راهکارها جهت کاهش مصرف آب در بام سبز، اصلاح بستر کشت است. در این پژوهش، نیاز آبی و برخی صفات مورفوفیزیولوژیک گیاه سدوم دم عقربی (Carpobrotus edulis L.) تحت تیمارهای بستر کشت و مقدار اسید هیومیک بررسی گردید. این تحقیق درقالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌ کامل تصادفی با سه تکرار از اردیبهشت تا شهریور 1399 به صورت کشت در جعبه‌های کشت در شرایط بام سبز در شهر مشهد انجام شد. عامل اول بسترهای کشت (شامل بستر کشت حاوی خاک شامل بستر کشت 1 (خاک 20%+20% لیکا+20% پرلیت+ پوکه معدنی+20% خاکبرگ)، بستر کشت 2 (بستر کشت1+ 6% بنتونیت) و بستر کشت 3 (بستر کشت 1+ 12% وزنی بنتونیت) و بسترهای کشت بدون خاک شامل بستر کشت 4 (پوکه معدنی 27%+ 27% لیکا+ 27% پرلیت+ 20 درصد خاکبرگ)، بستر کشت 5 (بستر کشت4+ 6% بنتونیت) و بستر کشت 6 (بستر کشت 4+ 12% وزنی بنتونیت) و عامل دوم غلظت اسید هیومیک (شامل صفر ، 100 و 200 میلی‌گرم در لیتر) بود و اسید هیومیک هر 15 روز به صورت کود آبیاری به گیاهان داده شد. نتایج نشان داد بسترهای حاوی خاک به طور قابل‌توجهی نسبت به بسترهای بدون خاک بهتر عمل کردند. بالاترین میزان پوشش‌دهی گیاهان و طول و حجم ریشه در بستر کشت 3 (حاوی خاک و 12% وزنی بنتونیت) رویت شد. بالاترین محتوی آب برگ و کلروفیل و کمترین کمبود اشباع نسبی، مقادیر کارتنوئید، فنول و کربوهیدرات برگ در بستر کشت 3 (حاوی خاک و 12% وزنی بنتونیت) مشاهده شد. تیمار 200 میلی‌گرم بر لیتر اسید هیومیک با بهترین عملکرد رشدی و فیزیولوژیکی گیاهان همراه بود. تیمار خاک 20%+20% لیکا+20% پرلیت+ پوکه معدنی+20% + 12% وزنی بنتونیت همراه با 200 میلی‌گرم بر لیتر اسید هیومیک، گیاهانی با مصرف بهینه آب حاصل آورد. وجود خاک و سوپرجاذب معدنی بنتونیت در بستر کشت بام سبز از نظر نگه داشت رطوبت اهمیت ویژه داشته و البته تغذیه تکمیلی گیاهان در بام سبز نیز موجب بهبود عملکرد گیاهان در بام سبز می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1130 - بررسی برخی صفات رشدی ریشه و فعالیت آنتی اکسیدان‌های آنزیمی و غیرآنزیمی ارقام مختلف گندم دوروم (Triticum turgidum var. durum) تحت تاثیر کود فسفر و قارچ مایکوریزا در شرایط دیم
هوشنگ ناصری راد رحیم ناصری

10.30495/iper.2022.690239

به منظور بررسی تاثیر قارچ مایکوریزا و کود فسفر بر برخی ویژگی های رشدی ریشه و فعالیت آنتی‌اکسیدان‌های آنزیمی و غیرآنزیمی گندم دوروم در شرایط دیم، آزمایشی مزرعه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر قارچ مایکوریزا و کود فسفر بر برخی ویژگی های رشدی ریشه و فعالیت آنتی‌اکسیدان‌های آنزیمی و غیرآنزیمی گندم دوروم در شرایط دیم، آزمایشی مزرعه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال زراعی 98-1397 انجام شد. چهار رقم گندم دوروم (دهدشت، ذهاب، ساورز و ساجی) به عنوان فاکتور اول و پنج سطح منبع کودی (عدم مصرف کود، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی فسفر، قارچ مایکوریزا (GM) و ترکیب قارچ مایکوریزا +25 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی فسفر) به‌عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج مقایسه میانگین اثرات ساده نشان داد که در بین ارقام، رقم های ذهاب و ساجی و در بین منابع کودی، تیمار ترکیبی مایکوریزا + 25 کیلوگرم در هکتار کود فسفر و پس از آن 50 کیلوگرم در هکتار فسفر بیشترین تاثیر را در بهبود صفات مورد مطالعه داشتند. اثر متقابل رقم و منابع کودی مشخص نمود که استفاده تلفیقی از کود فسفر و قارچ مایکوریزا نتایج بهتری در مقایسه با کاربرد آنها به تنهایی دارد. به طوریکه بیشترین وزن‌تر و خشک، تراکم طول و محتوی آب ریشه و فعالیت آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز، کاتالاز، سوپراکسیددسموتاز و گلوتاتیون سنتتاز از تیمار تلفیقی مایکوریزا و کود فسفر و در اقام ذهاب و ساجی حاصل شد. اگرچه، کمترین طول مخصوص ریشه، فعالیت مالون دی‌آلدئید و پراکسید هیدروژن در همین تیمار و ارقام به دست آمد. به‌طورکلی، نتایج نشان داد که تلقیح با قارچ مایکوریزا در شرایط دیم به ویژه در ارقام ذهاب و ساجی علاوه بر کاهش مقدار کاربرد کود شیمیایی فسفره می تواند از طریق بهبود ویژگی های رشدی ریشه و به دنبال آن افزایش فعالیت آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیرآنزیمی باعث کاهش پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء (کاهش تولید مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن) و در نتیجه افزایش تحمل به تنش خشکی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1131 - بررسی اثر سایکوسل و ریزمغذی‌ها بر عملکرد‌‌، صفات فیزیولوژیکی و میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی ذرت (Zea mays L.) در شرایط کم آبیاری انتهای فصل
سیدنورالدین غفاری علیرضا شکوه فر مانی مجدم شهرام لک عزیز آفرینش

10.30495/iper.2022.1944250.1746

با هدف بررسی اثر سایکوسل و مصرف ریزمغذی‌ها بر عملکرد‌‌، صفات فیزیولوژیکی و میزان آنتی‌اکسیدانت ذرت تحت شرایط کم آبیاری انتهای فصل، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در صفی‌آباد دزفول انجام شد چکیده کامل

با هدف بررسی اثر سایکوسل و مصرف ریزمغذی‌ها بر عملکرد‌‌، صفات فیزیولوژیکی و میزان آنتی‌اکسیدانت ذرت تحت شرایط کم آبیاری انتهای فصل، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در صفی‌آباد دزفول انجام شد. تیمار اصلی شامل ‌تنش کمبود آب با سه سطح شاهد (بدون تنش کمبود آب)‌‌‌‌، تنش آب در مرحله تشکیل گل ماده و تنش کمبود آب در مرحله تورم دانه بود. عامل مصرف محلول‌پاشی سایکوسل با سه سطح شاهد (عدم مصرف سایکوسل)، 5/442 و 885 پی‌پی‌ام سایکوسل و کودهای ریزمغذی با سه سطح: شاهد (عدم مصرف کود)، محلول‌پاشی 1000 و 1500 گرم در هکتار به‌صورت فاکتوریل به‌عنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد اثر برهم‌کنش سال، تنش، ریزمغذی و سایکوسل بر رطوبت نسبی برگ، پرولین و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و اثر برهم‌کنش تنش، ریزمغذی و سایکوسل بر ‌پراکسید هیدروژن، گلوتاتیون پراکسیداز و پروتئین‌های محلول در سطح یک درصد معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که بیش‌ترین فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز تحت شرایط تنش در مرحله تورم دانه حاصل شد که نسبت به تیمار آبیاری در شرایط مطلوب حدود 37 درصد افزایش نشان داد. میانگین عملکرد دانه در سال دوم با کاربرد 1500 گرم در هکتار محلول‌پاشی ریزمغذی و 885 پی‌پی‌ام محلول‌پاشی سایکوسل در شرایط بدون تنش نسبت به تنش در مرحله تورم دانه و عدم محلول‌پاشی ریزمغذی و سایکوسل در حدود 85 درصد افزایش یافت. در مجموع می توان برای افزایش عملکرد دانه در شرایط آبیاری مطلوب و کاهش افت در شرایط تنش، از تنظیم کننده های رشد نظیر سایکوسل با غلظت 885 پی‌پی‌ام و محلول‌پاشی ریزمغذی به میزان1500 گرم در هکتار استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1132 - تاثیر اسید سالیسیلیک بر عملکرد اندام‌های رویشی و مواد موثره استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش خشکی
مهرداد ملکی حمید سبحانیان عنایت اله یزدان پناه عباس ملکی

10.30495/iper.2022.1952614.1773

این بررسی به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی اسید سالیسیلیک بر عملکرد و مواد موثره استویا تحت تنش خشکی انجام شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات و در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقات شهرستان سرآبله واقع در استان ایلام در سال 1400-1399 اجرا شد. تنش خشکی چکیده کامل

این بررسی به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی اسید سالیسیلیک بر عملکرد و مواد موثره استویا تحت تنش خشکی انجام شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات و در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقات شهرستان سرآبله واقع در استان ایلام در سال 1400-1399 اجرا شد. تنش خشکی در سه سطح 100 (شاهد)، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه و تیمار اسید سالیسیلیک در 2 سطح عدم مصرف و محلول پاشی (با غلظت 1 میلی مولار) بود. در این بررسی ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، عملکرد ماده خشک کل، قند قابل برداشت، پروتئین، پرولین، کلروفیل کل، استویوزید، گلیکوزید، ریبودیوزید و ترکیبات فنلی اندازه گیری شد. یافته های این پژوهش نشان داد که بیشترین عملکرد ماده خشک کل در شاهد و مصرف اسید سالیسیلیک به مقدار 2/77 گرم در گیاه حاصل شد که نسبت به کمترین عملکرد ماده خشک کل یعنی تیمار 50 درصد ظرفیت زراعی و عدم مصرف اسید سالیسیلیک 34 درصد افزایش نشان داد. همچنین در تمام سطوح تنش خشکی مصرف اسید سالیسیلیک موجب افزایش عملکرد ماده خشک کل شد.. در تیمار عدم اعمال تنش خشکی کمترین قند در بوته و در تیمار با اسید سالیسیلیک، میزان گلیکوزید بیشتر از شاهد بود. به طور کلی تنش خشکی موجب کاهش مقدار قند و سایر صفات رشدی گیاه استویا شد و در این بین مصرف اسید سالیسیلیک علاوه بر آنکه به تنهایی موجب بهبود خصویات کمی و کیفی گیاه استویا شد، در سطوح مختلف تنش خشکی نیز موجب بهبود عملکرد این گیاه شد که این نتیجه بسیار حائز اهمیت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1133 - بررسی تاثیر بیوچار حاصله از Azolla filiculoides بر مشخصه‌های مورفو فیزیولوژیکی گونه Kochia prostrata L. تحت تنش خشکی
فاطمه حیدری قاسمعلی دیانتی تیلکی یحیی کوچ مهدی عبداللهی

10.30495/iper.2022.1964411.1813

تنش آبی از مهم‌ترین تنش‌های غیر‌زیستی است که تاثیر نامطلوبی بر رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارد و صفات گیاهی منعکس‌کننده واکنش و سازگاری گیاهان به تغییرات محیطی هستند که نقش مهمی در پیش‌بینی اثرات مختلف محیطی بر گیاهان و فرآیندهای گیاهی ایفا می‌کنند. در این تحقیق چکیده کامل

تنش آبی از مهم‌ترین تنش‌های غیر‌زیستی است که تاثیر نامطلوبی بر رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارد و صفات گیاهی منعکس‌کننده واکنش و سازگاری گیاهان به تغییرات محیطی هستند که نقش مهمی در پیش‌بینی اثرات مختلف محیطی بر گیاهان و فرآیندهای گیاهی ایفا می‌کنند. در این تحقیق به منظور بررسی تاثیر بیوچار بر مشخصه‌های مورفوفیزیولوژیک گونه( Kochia prostrata.L) در شرایط کم آبی،. آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. تیمارهای تنش کم‌آبی شامل چهار سطح ] 25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی مزرعه [و تیمار بیوچارتولید شده از آزولا شامل چهار سطح (شاهد ، 5 گرم، 15 گرم و 30 گرم) بودند. مشخصه‌های مورفولوژیکی (ارتفاع گیاه، طول ریشه، وزن زیست توده اندام‌های هوایی، وزن زیست توده ریشه) و مشخصه‌های فیزیولوژیکی (فتوسنتز، پتانسیل آبی گیاه، هدایت روزنه‌ای و تعرق)گونه مورد نظر تحت دو تیمار خشکی و بیوچار قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش خشکی و بیوچار بر تمامی مشخصه‌ها (بجز ارتفاع گیاه) معنی‌دار شد. اثر اصلی تنش خشکی بجز مشخصه‌های (فتوسنتز و پتانسیل آبی) و اثر اصلی بیوچار بجز مشخصه (طول ریشه) بر سایر مشخصه‌ها اثر معنی‌داری داشتند. تیمار 30 گرم بیوچار باعث افزایش مشخصه‌های مورفولوژی (طول ریشه، ارتفاع گیاه، زیست‌توده گیاهی) به ترتیب به میزان 22، 36 و 50 درصد نسبت به شاهد شد و همچنین تیمار 30 گرم بیوچار باعث افزایش معنی‌دار مشخصه فتوسنتز و هدایت روزنه‌ای به میزان 107 و 32 درصد نسبت به شاهد گردید. با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان اذعان کرد که تیمار بیوچار 15 گرم در بین سطوح مختلف عملکرد بهتری نشان داده است و می‌تواند مقدار مناسبی برای افزایش کارایی گونه مورد مطالعه باشد. نتایج به دست آمده از این پژوهش می‌تواند گامی مهم، در جهت استفاده کاربردی از بیوچار در احیا و اصلاح مراتع باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1134 - بررسی تاثیر فاضلاب تصفیه شده شهری بر رشد و فیزیولوژی گیاه ختمی (Althaea officinalis)
احمد مهتدی فروزان قاسمی اطهرالسادات جوانمرد شکوفه حاجی هاشمی

10.30495/iper.2022.1968854.1825

استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده جهت آبیاری گیاهان در مناطق خشک و نیمه‌خشک از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. ختمی (Althaea officinalis) گیاه دارویی از تیره پنیرکیان است و دارای ترکیبات لعاب‌دار و موسیلاژ فراوانی می‌باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر فاضلاب بر رشد و برخی از خصوصی چکیده کامل

استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده جهت آبیاری گیاهان در مناطق خشک و نیمه‌خشک از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. ختمی (Althaea officinalis) گیاه دارویی از تیره پنیرکیان است و دارای ترکیبات لعاب‌دار و موسیلاژ فراوانی می‌باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر فاضلاب بر رشد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیک گیاه ختمی صورت گرفت. بدین منظور بذر گیاهان ختمی در گلدان‌های حاوی پرلیت کشت شدند. گیاهان در مرحله چهار برگی با غلظت‌های مختلف فاضلاب تصفیه‌شده شهری یاسوج (صفر، 25 ،50،75 و 100 درصد) در سه تکرار آبیاری شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. برداشت گیاهان سه هفته پس از اولین آبیاری با سطوح مختلف فاضلاب انجام شد و برخی از صفات رویشی و فیزیولوژیکی مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار فاضلاب سبب افزایش طول گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی و سطح برگ گیاهان شد. بیشترین میزان رشد در تیمار گیاهان با فاضلاب رقیق‌ نشده بدست آمد. در پاسخ به تیمار فاضلاب، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی از قبیل کلروفیل‌های a، b و کلروفیل کل و کاروتنوئیدها افزایش معنی‌دار یافت و بیشترین میزان افزایش در تیمار 100 درصد فاضلاب مشاهده شد. آنتوسیانین‌ها و فلاونوئیدها در پاسخ به فاضلاب افزایش یافتند درحالیکه میزان پروتئین ها کاهش یافت. در پاسخ به آبیاری فاضلاب، عناصر سرب و کادمیوم در ریشه و برگ گیاهان یافت نشد. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان‌دهنده واکنش مثبت گیاه ختمی، به آبیاری با فاضلاب تصفیه‌شده شهری بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1135 - تغییرات میزان پرولین، روابط آبی و سازگاری مورفولوژیکی دو واریته سویا (پرشینگ و DPX) تحت تنش آبی
حسن مدرس زاده محمدعلی رضایی مه لقا قربانلی

تنش آبی محدودیت اصلی در تولید بسیاری از محصولات زراعی بوده و باعث ایجاد بسیاری از واکنش‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می شود.این مسأله ‌در مورد رقم‌های مختلف از یک گونه از جمله سویا نیز مشاهده شده است. هدف از این پژوهش، مطالعه اثر تنش‌ آبی بر روی روابط آبی‌، چکیده کامل

تنش آبی محدودیت اصلی در تولید بسیاری از محصولات زراعی بوده و باعث ایجاد بسیاری از واکنش‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می شود.این مسأله ‌در مورد رقم‌های مختلف از یک گونه از جمله سویا نیز مشاهده شده است. هدف از این پژوهش، مطالعه اثر تنش‌ آبی بر روی روابط آبی‌، مقدار پرولین و ویژگی‌های مورفولوژیکی دو رقم سویا شامل پرشینگ و DPX بود. بدین منظور آزمایشی در شرایط گلدانی انجام گرفت و تیمارهای آبی 80 (غرقابی)، 60، 40 و 20 درصد (خشکی) ظرفیت اشباع آب خاک بر روی آنها اعمال گردید. نتایج مطالعات اختلاف معنی‌داری را در سنجش‌های مورد بررسی در دو رقم سویا نشان داد. در هر دو رقم کاهش میزان آبیاری موجب کاهش ارتفاع گیا ه و طول ریشه گردید و در تیمار غرقابی نیز با افزایش چشمگیر ریشه‌های نابجا همراه بوده است. در رقم پرشینگ کاهش میزان آبیاری منجر به کاهش در میزان نسبی آب (RWC) گردید، اما در رقم DPX پائین‌ترین میزان RWC در تیمار 40 درصد مشاهده گردید. از دست دادن آب برگ (LWL) در همه تیمارها در رقم پرشینگ بالاتر از تیمارهای مشابه در رقم DPX بود. بیشترین میزان پرولین برگ و ریشه مربوط به تیمارهائی بود که دارای RWC پائینتری بوده که این میزان در دو رقم پرشینگ و DPX به ترتیب در تیمارهای 20 و 40 درصد مشاهده گردید. در هر دو رقم ،میزان اسید آمینه پرولین در برگ‌ها بیشتراز ریشه مشاهده گردید. نتایج مشخص نمود که در هر دو رقم، برگ بیشتر از ریشه تحت تأثیر استرس آبی قرار گرفته و رقم پرشینگ حساسیت بیشتری را در مقادیر پائین ‌ترآبی از خود نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1136 - تغییرات برخی از ویژگی‌های ریختی و فیزیولوژیک یک رقم کلزا (Brassica napus L.) به تنش آبی خاک
حمید نورانی‌آزاد محمدرضا حاجی باقری -

به منظور بررسی واکنش‌های‌ مورفولوژیک و فیزیولوژیک یک رقم کلزا با نام طلائیه تحت تنش آبی خاک، آزمایشی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح رطوبتی، با فاصله 7 (شاهد)، 14، 21، 28 و 35 روز آبیاری با چهار تکرار در قالب طرح کاملا تصاد چکیده کامل

به منظور بررسی واکنش‌های‌ مورفولوژیک و فیزیولوژیک یک رقم کلزا با نام طلائیه تحت تنش آبی خاک، آزمایشی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح رطوبتی، با فاصله 7 (شاهد)، 14، 21، 28 و 35 روز آبیاری با چهار تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تحت سطوح خشکی، و در پایان مرحله رشد، مقادیر وزن خشک گیاه، طول ساقه و ریشه، کلروفیل کل برگ ها، کل قندهای محلول و پرولین گیاه، سدیم و پتاسیم برگ ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی، مقدار کلروفیل کل و پتاسیم برگ ها نسبت به شاهد کاهش معنی داری یافت. وزن خشک گیاه کاهش و تنها در دو تیمار 28 و35 روز آبیاری نسبت به شاهد معنی دار بود. کاهش طول ساقه به جز در تیمار 14 روز آبیاری نسبت به شاهد معنی دار بود. مقادیر سدیم برگ ها افزایش معنی دار نشان داد. افزایش طول ریشه همراه با افزایش تنش خشکی معنی دار نبود. میزان کل قندهای محلول و پرولین گیاه افزایش یافت. افزایش قندهای محلول و پرولین همراه با افزایش تنش خشکی برای تنظیم اسمولاریته و تحمل به شرایط تنش می‌باشد. کاهش پتاسیم باعث افزایش مقاومت روزنه ای و کاهش فتوسنتز و رشد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1137 - بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس گل و برگ Achillea pachycephala Rech. F.
کامکار جایمند محمدباقر رضایی

جنس بومادران در ایران 19 گونه گیاه علفی چند ساله و غالباً معطر دارد که هفت گونه آن انحصاری ایران هستند. در این تحقیق گونه بومادران با نام علمی Achillea pachycephala Rech. F. در اوائل شهریور ماه سال 1383 از قله دماوند در ارتفاع 3200 الی 3800 متر جمع‌آوری گردید. نمونه با چکیده کامل

جنس بومادران در ایران 19 گونه گیاه علفی چند ساله و غالباً معطر دارد که هفت گونه آن انحصاری ایران هستند. در این تحقیق گونه بومادران با نام علمی Achillea pachycephala Rech. F. در اوائل شهریور ماه سال 1383 از قله دماوند در ارتفاع 3200 الی 3800 متر جمع‌آوری گردید. نمونه با روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. بازده اسانس در گل 3/1 درصد و در برگ 5/0 درصد را نشان داد. نمونه‌ها توسط دستگاه‌های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه قرار گرفتند. ترکیب‌های عمده در گل trans–pinocarveol (2/29 درصد)، limonene (2/18 درصد)، myrtenyl acetate (17 درصد) و pinocarvone (1/11 درصد) بودند که جمعاً 5/75 درصد از 9/99 درصد از کل اسانس را شامل می‌شود و در برگ camphor (8/33 درصد)، 1,8-cineole (24 درصد) و pinocampheol (16 درصد) بودند که 8/73 درصد از 3/99 درصد از کل اسانس بدست آمد. در ضمن درصد ترکیب‌های شناسایی شده به نسبت گونه‌های این جنس از اهمیت خاصی برخوردار هستند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1138 - بررسی کشت در شیشه (invitro) گیاه هندوانه ابوجهل Citrullus colocynthis (L.) Schrad
سورمه قره‌ماتروسیان مه‌لقا قربانلی

در این پژوهش تعیین بهترین محیط کشت برای اندامزایی ساقه‌ای و انتخاب مناسبترین جدا کشت از دانه رست‌های هندوانه ابو جهل مورد بررسی قرار گرفته است. برای به دست آوردن دانه رست‌های استریل بازدارندگی پوسته ای دانه در اسید سولفوریک غلیظ به مدت 20 دقیقه بر طرف شد. بعد از شستشو ب چکیده کامل

در این پژوهش تعیین بهترین محیط کشت برای اندامزایی ساقه‌ای و انتخاب مناسبترین جدا کشت از دانه رست‌های هندوانه ابو جهل مورد بررسی قرار گرفته است. برای به دست آوردن دانه رست‌های استریل بازدارندگی پوسته ای دانه در اسید سولفوریک غلیظ به مدت 20 دقیقه بر طرف شد. بعد از شستشو با آب مقطر استریل دانه‌ها به محیط کشت استریل منتقل شدند. 20 روز بعد، از دانه رست‌ها قطعات کوچک (لپه، جوانه انتهایی، محور زیر لپه و ریشه) تهیه و به محیط کشت پایه MS با تیمار‌های هورمونی مختلف منتقل شدند. تمامی جدا کشت‌ها تولید کالوس کردند و فقط جوانه انتهایی با تیمار IAA و کینتین برابر با 1 میلی‌گرم در رلیترتولید کالوس کرده سپس به جوانه و شاخه تمایز یافت. برای تعیین مناسب‌ترین محیط کشت ؛ دو محیط کشت در نظر گرفته شد. محیط کشت پایه MS با تیمار IAA و کینتین برابر با 1 میلی گرم و محیط کشت پایه MS، ویتامین 2 برابر محیط پایه MS و تیمار بنزیل آمینو پورین 2 میلی‌گرم در لیتر به همراه نفتالن استیک اسید 1/0 میلی‌گرم در لیتر. جوانه انتهایی از محیط کشت استریل جدا شد و در این دو محیط کشت قرار گرفت. طرح بر پایه بلوک کاملاً تصادفی انجام شد. جمع آوری داده‌ها درچهار مرحله انجام شد. قابلیت تولید کالوس در محیط کشت با تیمار بنزیل آمینو پورین به همراه نفتالن استیک اسید نسبت به محیط کشت IAA و کینتین بیشتر بود. در محیط کشت با تیمار IAA و کینتین با مقادیر برابر شاخه زایی و افزایش طول شاخه‌ها معنی دار بود. در محیط کشت با تیمار بنزیل آمینو پورین به همراه نفتالن استیک اسید سبب تمایز کالوس به شاخه شد ولی شاخه‌زایی و افزایش طول شاخه‌ها معنی‌دار نبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1139 - مطالعه تغییرات میزان آنزیم‌های پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز در دو رقم سویا (Glycine max L. merr) تحت تنش آبی
حسن مدرس زاده مه‌لقا قربانلی محمدعلی رضایی

رقم‌های مختلف از یک گونه، آنزیم‌های مختلفی را به منظور مقابله با تنش فعال می نمایند که شامل سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز، آسکوربات پراکسیداز بوده و نقش‌ مهمی را در دفاع از گیاهان در برابر انواع اکسیژن واکنشگربازی می‌کنند. هدف از این پژوهش، م چکیده کامل

رقم‌های مختلف از یک گونه، آنزیم‌های مختلفی را به منظور مقابله با تنش فعال می نمایند که شامل سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز، آسکوربات پراکسیداز بوده و نقش‌ مهمی را در دفاع از گیاهان در برابر انواع اکسیژن واکنشگربازی می‌کنند. هدف از این پژوهش، مطالعه تفاوت رفتاری آنزیم‌های پراکسیداز، کاتالاز وآسکوربات پراکسیداز در دو رقم سویا شامل پرشینگ و DPX در برابر تنش خشکی و غرقابی وبررسی اثر تنش‌های مختلف آبی بر روی میزان فعالیت آنزیم‌های مذکور بود. درنتیجه آزمایشی در شرایط گلدانی انجام گرفت و تیمارهای آبی20، 40، 60 و80 درصد ظرفیت اشباع آب خاک بر روی آنها اعمال گردید. فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی تفاوتهایی را از نظر نوع تنش و نوع اندام نشان دادند، به نحوی که فعالیت آنزیم‌ پراکسیداز در ریشه و گرهک تحت دو تنش غرقابی و خشکی افزایش یافت، اما در برگ فعالیت آنزیم تحت تنش خشکی و غرقابی تفاوت معنی‌داری را نشان نداد و تنها در رقم پرشینگ، فعالیت آنزیم در تنش خشکی افزایش معنی‌داری را نشان داد. فعالیت آنزیم کاتالاز در دو اندام برگ و ریشه در رقم DPX در تنش غرقابی و در رقم پرشینگ در تنش خشکی افزایش یافت و در سایر تیمارها تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در برگ به ازاء کاهش میزان آبیاری کاهش یافت، اما در ریشه فعالیت آنزیم نامبرده در رقم DPX تحت تنش غرقابی و در رقم پرشینگ تحت تنش خشکی افزایش معنی‌داری را نشان داد. نتایج مطالعات مشخص نمود که فعالیت آنزیم می تواند با توجه به نوع رقم، نوع تنش وحتی نوع اندام پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1140 - فاکتورهای پیشرفته موثر بر کشت بزرگ‌ مقیاس انواع ریزجلبک و اثرات آن در افزایش بهره وری
ساسان قبادیان ندا سلطانی

10.30495/iper.2022.689654

شاید سخن گفتن در باب کاربری انواع گونه های ریزجلبکی در زمینه های مختلف، رویکردهای جهانی جهت افزایش بهره وری کشت این موجودات و نیل به برتری اقتصادی در کنار منافع عظیم زیست محیطی (مانند تصفیه فاضلاب و تثبیت CO2) گزاف باشد. جهت دستیابی به این افزایش بهره وری، تمرکز بر فاکت چکیده کامل

شاید سخن گفتن در باب کاربری انواع گونه های ریزجلبکی در زمینه های مختلف، رویکردهای جهانی جهت افزایش بهره وری کشت این موجودات و نیل به برتری اقتصادی در کنار منافع عظیم زیست محیطی (مانند تصفیه فاضلاب و تثبیت CO2) گزاف باشد. جهت دستیابی به این افزایش بهره وری، تمرکز بر فاکتورهای مختلف موثر بر کشت در پژوهش های اخیر جهانی مشاهده می شود. در مورد برخی از این فاکتورها نظیر شرایط نوری، دما، غلظت مواد مغذی، میزان CO2 و نظایر آن پژوهش های مختلفی صورت گرفته است. لذا در این مقاله سعی شده با پرهیز از تکرار مقدمات و ذکر مجدد کاربری ها و یا بازگوئی اثرات فاکتورهای مذکور، صرفا پژوهش هائی مرور شوند که بر روی برخی فاکتورهای کمتر آزموده اما با تاثیرات مهم بر افزایش بهره‌وری کشت به ویژه در مقیاس بزرگ تمرکز کرده اند. لذا در ابتدا محیط های مختلف کشت شامل آب شیرین، آب دریا و فاضلاب جهت به کارگیری در کشت انبوه تشریح و مقایسه شده و گونه های برتر هریک از محیط ها معرفی شده اند و سپس روش‌های مختلف کشت شامل فتواتوتروفیک، هتروتروفیک، میکسوترفیک و فتوهتروتروفیک مقایسه شده اند. به استفاده مجدد از آب بازیافتی فرآیند کشت ریزجلبک ها جهت کاهش هزینه های تصفیه و پمپاژ و چالش‌های مرتبط با آن نگاهی شده و در انتها اثر تنش ها (که بواسطه تجهیزات بکارگرفته شده و در فرآیندهای کشت بزرگ مقیاس از دغدغه های اصلی است) بر روی بهره‌وری کشت و راهکارهای کاهش این اثرات مورد نظر قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1141 - مطالعه تغییرات فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره برگ گیاه.Stevia rebaudiana Bertoni آبیاری شده با آب شور مغناطیس در استان گلستان
مادح احمدی عظیم قاسم نژاد علیرضا صادقی ماهونک عباس رضایی اصل

گیاه استویا (.Stevia rebaudiana Bertoni) از جمله گونه‌های ارزشمند دارویی است که مصارف فراوانی در صنایع غذایی و دارویی دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات فیتوشیمیایی و مقاومت به شوری استویا و افزایش راندمان مصرف آب شور به کمک میدان مغناطیسی انجام شد. آزمایش با 4 سطح ش چکیده کامل

گیاه استویا (.Stevia rebaudiana Bertoni) از جمله گونه‌های ارزشمند دارویی است که مصارف فراوانی در صنایع غذایی و دارویی دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات فیتوشیمیایی و مقاومت به شوری استویا و افزایش راندمان مصرف آب شور به کمک میدان مغناطیسی انجام شد. آزمایش با 4 سطح شوری (صفر، 2، 4 و 6 دسی‌زیمنس بر مترمربع) و 3 سطح آب مغناطیس (صفر، 3000 و 6000 گوس) به‌عنوان تیمار در سه تکرار اجرا شد. در شهریور 1393 نمونه‌های برگ گیاه قبل از گلدهی از مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان جمع‌آوری گردید. ارزیابی پارامترهای ‌فنل کل با استفاده از روش فولین سیوکالتیو، فلاونوئید کل با رنگ‌سنجی آلومینیوم کلراید، فعالیت آنتی‌اکسیدانی به روش DPPH و قند کل و احیاء به روش فهلینگ اندازه‌گیری شد. نتایج بیانگر اثر معنی‌دار شوری بر میزان فنل و فلاونوئید کل در سطح احتمال 1 درصد بود، به‌طوری که با افزایش سطح شوری، میزان فنل و فلاونوئید کل کاهش یافت اما اثر آن بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، قند کل و احیاء معنی‌دار نبود. پارامتر‌های اندازه‌گیری شده تحت تأثیر آب‌شور مغناطیس شده قرار نگرفت. با این وجود قند کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی تحت تأثیر تیمار اثر متقابل آب شور و شدت میدان مغناطیسی قرار گرفت. بنابراین با توجه به نتایج تحقیق حاضر استویا جزو گیاهان حساس به شوری قرار می‌گیرد که پیش تیمار آب آبیاری با میدان مغناطیسی در این مورد مؤثر نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1142 - بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک بر خصوصیات مورفو-فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی (Satureja bachtiarica Bunge.) تحت شرایط کم‌آبیاری
اعظم شیخ سامانی عبدالله قاسمی پیربلوطی مهراب یادگاری فائزه رجب زاده

10.30495/ejmp.2022.1949355.1673

کشت گیاه دارویی و معطر مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) در شرایط خشک سالی نیازمند بهره گیری از روش های نوین برای دستیابی به ماده موثره دارویی بالاست. این پژوهش، به منظور بررسی اثرات محلول پاشی اسید سالیسیلیک با غلظت 1 میلی مولار بر صفات مورفو-فیزیولوژیکی چکیده کامل

کشت گیاه دارویی و معطر مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) در شرایط خشک سالی نیازمند بهره گیری از روش های نوین برای دستیابی به ماده موثره دارویی بالاست. این پژوهش، به منظور بررسی اثرات محلول پاشی اسید سالیسیلیک با غلظت 1 میلی مولار بر صفات مورفو-فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس مرزه بختیاری تحت شرایط آبیاری مختلف طی دو سال (98-99 و 98-97) در شهرکرد اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح مطلوب یا شاهد (بدون تنش - آبیاری در 30 درصد تخلیه رطوبتی از ظرفیت زراعی یا F.C.) و کم آبیاری (آبیاری پس از 50 درصد تخلیه رطوبتی از F.C.) و عامل محلول‌پاشی برگی شامل شاهد (محلول پاشی حلال) و محلول پاشی اسید سالیسیلیک (1 میلی مولار) در نظر گرفته شد. نمونه های اسانس از اندام هوایی قبل از گلدهی به روش تقطیر با آب استخراج و با استفاده از گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تجزیه شدند. میزان کلروفیلa ،b و کل در طول موج 663 و 645 نانومتر، کارتنوئیدها در 470 نانومتر و مقدار پرولین نیز در طول موج 520 نانومتر با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر تعیین گردید. نتایج نشان داد که غلظت های پرولین (139 درصد)، کلروفیلa (57 درصد)،b (46 درصد) و کل (55 درصد)، میزان اسانس (7 درصد) و مهم ترین ترکیب اسانس یعنی کارواکرول (7 درصد) با تنش کم آبی افزایش یافتند. اسید سالیسیلیک به عنوان یک عامل دفاعی، سبب کاهش اثرات منفی تنش کم آبی بر اکثر صفات مورد ارزیابی شد. بیشترین بازده اسانس (1/67 میلی لیتر بر 100 گرم وزن خشک)، بالاترین غلظت های کارواکرول (45 درصد)، پارا-سیمن (19 درصد) و تیمول (11 درصد) در شرایط کم آبیاری و کاربرد اسید سالیسیلیک در هر دو سال آزمایش به دست آمد. با توجه به نتایج حاصل، استفاده از اسید سالیسیلیک در شرایط تنش کم آبی برای ثبات کمیت و کیفیت عملکرد ماده موثره مرزه بختیاری پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1143 - بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس گونه Anthemis lorestanica Iranshahr از استان اصفهان در ایران
کامکار جایمند سعید دوازده امامی بابک بحرینی نژاد لیلی صفایی فاطمه سفیدکن محمدباقر رضایی راضیه عظیمی مهدی یحیی زاده شاهرخ کریمی فیروزه حاتمی مصطفی گلی پور نجمه هادی

10.30495/ejmp.2023.1980215.1718

جنس Anthemis L.. دومین جنس بزرگ در خانواده Compositae است که از 39 گونه یکساله و چند ساله پراکنده در سراسر ایران تشکیل شده است. بر اساس منابع ، این گونه تاکنون موضوع تحقیق نبوده و بنابراین ترکیبهای شیمیایی آن به خوبی شناخته نشده است. در این تحقیق یک گونه Anthemis lorest چکیده کامل

جنس Anthemis L.. دومین جنس بزرگ در خانواده Compositae است که از 39 گونه یکساله و چند ساله پراکنده در سراسر ایران تشکیل شده است. بر اساس منابع ، این گونه تاکنون موضوع تحقیق نبوده و بنابراین ترکیبهای شیمیایی آن به خوبی شناخته نشده است. در این تحقیق یک گونه Anthemis lorestanica Iranshahr از دو منطقه در استان اصفهان، (نمونه 1) از منطقه مکدین و (نمونه 2) از منطقه دره بادوم در سال 1397 جمع آوری شد. نمونه ها در هرباریوم موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در بخش گیاهشناسی مورد شناسایی قرار گرفتند. از گل و برگ آن با روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) اسانس استخراج گردید. سپس نمونه های اسانس توسط دستگاه گروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد اندازه گیری و شناسایی قرار گرفت. میزان اسانس نمونه 1 برای گل 0.12 درصد و برگ 0.08 درصد بود. ترکیبهای عمده در گل : methyl decanoate (18.6 درصد)، α-cadinol ( 11.1 درصد) و n-tricosan ( 9.1 درصد) به دست آمد. ترکیبهای عمده در برگ عبارتند از: neryl acetate ( 13.4 درصد)، α-cadinol ( 12.9 درصد) و dihydro eudesmol ( 8.5 درصد) بدست آمد. میزان اسانس نمونه 2 برای گل 0.2 درصد و برگ 0.08 درصد بود. ترکیبات عمده گل عبارتند از: spathulenol ( 68.8 درصد)، dehydro-aromadendrane ( 5.2 درصد) و oplopanone ( 3 درصد) بدست آمد. ترکیبهای عمده برگ عبارتند از: oplopanone ( 12.3 درصد)، 1- icocen ( 11.5 درصد) و dihydro eudesmol (10.9 درصد) بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1144 - ارزیابی کیفی منابع آب‌ زیرزمینی دشت ایذه در استان خوزستان
خشایار پیغان پیوند پاپن مسعود صادقی میانرودی

10.30495/maucw.2023.1984640.1004

افزایش مصرف آب سبب کاهش کیفیت و کمیت آب‌های قابل استحصال شده و بنابراین ارزیابی دقیق منابع موجود جهت پاسخ به تقاضای بخش‌های مختلف ضروری است. این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت ایذه در استان خوزستان انجام شد. برای این هدف، از نمودارهای پایپر و استیف جهت چکیده کامل

افزایش مصرف آب سبب کاهش کیفیت و کمیت آب‌های قابل استحصال شده و بنابراین ارزیابی دقیق منابع موجود جهت پاسخ به تقاضای بخش‌های مختلف ضروری است. این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت ایذه در استان خوزستان انجام شد. برای این هدف، از نمودارهای پایپر و استیف جهت تعیین تیپ نمونه‌ها و از نمودارهای ویلکاکس و شولر جهت ارزیابی کیفیت نمونه‌ها برای مصارف کشاورزی و شرب استفاده شد. مطابق نمودار پایپر، تیپ بیش‌تر نمونه‌های آب زیرزمینی دشت ایذه بی‌کربنات، کربنات کلسیم و بی‌کربنات منیزیم می‌باشد. آب زیرزمینی مورد مطالعه بر اساس نمودار استیف در چهار دسته قرار می‌گیرد؛ 1) آب تغذیه از سازند آهک آسماری، 2) آب زیرزمینی آلوده شده، 3) آب زیرزمینی در تماس با سازند گچساران و 4) آب تغذیه‌ای از سازند آهکی ایلام-سروک. بر اساس نمودار ویلکاکس بیش‌تر نمونه‌های آب در رده C2-S1 قرار گرفتند که جهت مصارف کشاورزی مناسب است. اما آب تعدادی از چاه‌‌ها از این محدوده خارج شده و در رده‌های S1-C3، S2-C4،S1 -C4 و S2-C3 قرار گرفت. موقعیت مکانی چاه‌ها آشکار می‌سازد که کیفیت آب در نواحی مرکزی دشت، حد فاصل دریاچه‌های میانگران و بندان، نسبت به سایر نواحی پایین‌تر است. بنابراین جهت کشاورزی در این نواحی، اعمال تمهیدات مدیریتی از جمله کشت محصولات مقاوم به شوری، انجام آبشویی و زهکشی ضروری است. مطابق نمودار شولر، کیفیت آب زیرزمینی منطقه برای مصارف شرب در رده خوب قرار دارد. با این وجود، در بخش شرب که ارتباط مستقیم با سلامت افراد دارد، انجام آزمایش‌های بیش‌تر و اعمال فرآیندهای تصفیه الزامی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1145 - امکان سنجی توانمندی‌های رودخانه کارون در ایجاد و گسترش مکان‌های گذران اوقات فراغت و ورزش‌های آبی در شهر اهواز
محمد محمدنژاد عباس ملک حسینی

برخی شهرها با شکل‌گیری کنار رودخانه‌ها با توجه به موقعیت جغرافیایی و طبیعی، انسانی خود دارای نقش‌های متفاوتی هستند. در بعضی شهرها مانند اهواز، از زمان قدیم با احداث آب‌بند در مسیر رود کارون، انتقال آب جهت مصارف کشاورزی، شرب، آسیاب و حمل و نقل کالاهای تجاری شهروندان رایج چکیده کامل

برخی شهرها با شکل‌گیری کنار رودخانه‌ها با توجه به موقعیت جغرافیایی و طبیعی، انسانی خود دارای نقش‌های متفاوتی هستند. در بعضی شهرها مانند اهواز، از زمان قدیم با احداث آب‌بند در مسیر رود کارون، انتقال آب جهت مصارف کشاورزی، شرب، آسیاب و حمل و نقل کالاهای تجاری شهروندان رایج بوده است. عقب ماندگی شهر اهواز به دلایل مختلف، از جمله آثار جنگ، عدم تناسب تخصص مدیران شهری با مسؤلیت‌های محوله، عدم برخورداری شهروندان از تفریح کافی، ورود ریزگردهای محلی از جنوب شرق اهواز به داخل شهر و ساخت و سازهای ناهماهنگ با فضای کالبدی شهر باعث افزایش دوره گرما و جزایر گرمایی و مشکلات در زندگی شهروندان شده است. هدف از نگارش این مقاله، مطالعه وضع موجود و امکان سنجی پتانسیل‌ها و توانمندی‌های مکانی و اقتصادی و تفریحی و خدماتی متناسب با جمعیت همجوار با رود کارون در محدوده شهر اهواز بوده و از جمله اهداف این تحقیق ارائه پیشنهادهایی جهت ایجاد زیرساختهای مکانی برای گذران اوقات فراغت، برگزاری ورزشها و جشنواره‌های آبی و جذب گردشگر آبی وکمک به اشتغالزایی و افزایش ثروت و فعالیتهای اقتصادی شهر است. روش این تحقیق تحلیلی و توصیفی و جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی (مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه) و استفاده از اسناد(نقشه، آمارنامه، کتاب، مقاله، گزارش) و روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی، در محدوده پنج منطقه شهرداری در همجواری کارون و دو محیط آموزشی و دانشگاهی بوده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که با نبود طرح آمایش برای محدوده کارون در شهر اهواز از پتانسیل فضاها و مکانها و امکانات پیرامون رودخانه به خوبی استفاده نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1146 - Investigation of removal efficiency of Cr (VI) from industrial wastewater using chitosan and synthesized chitosan nanoparticles
arezou ghadi Soleiman Mahjoub Mohsen ziyari

10.22034/jna.2020.1901714.1216

Chromium (VI) is present in the effluents from different industries which may cause serious environmental problems. The aim of this study was to synthesis of chitosan nanoparticles and their comparison with chitosan for removal of Cr(VI) ions from industrial waste water چکیده کامل

Chromium (VI) is present in the effluents from different industries which may cause serious environmental problems. The aim of this study was to synthesis of chitosan nanoparticles and their comparison with chitosan for removal of Cr(VI) ions from industrial waste water. Synthesis of the nanoparticle adsorbents was done successfully in the laboratory, by crosslinking method. The nanoparticles sizes were determined to be in the range of 50-100 nm. The effect of the pH solution, adsorbents dosage, initial concentration of chromium ion and contact time for the absorption of Cr(VI) were investigated by means of atomic absorption spectroscopy. Maximum adsorption of chitosan nanoparticles and chitosan were 44 & 16 mg/g, respectively (P پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1147 - The Study of Thermal Conductivity Silver/Water Nanofluid
Hamid Reza Ghorbani

10.22034/jna.2017.02.003

In present study, the thermal conductivity of silver/water nanofluid was investigated experimentally. Four different volume concentrations of nanofluids (2, 3, 5 and 10%) were prepared by dispersing silver nanoparticles in water. The properties of nanofluids were measur چکیده کامل

In present study, the thermal conductivity of silver/water nanofluid was investigated experimentally. Four different volume concentrations of nanofluids (2, 3, 5 and 10%) were prepared by dispersing silver nanoparticles in water. The properties of nanofluids were measured by varying the temperature from 20ºC to 100ºC and also, different sizes of nanoparticles dispersed in water (20-30, 50-60 and 100-110 nm). The obtained results demonstrate that the thermal conductivity of nanofluids is the function of volume concentration, nanoparticles size and temperature. In addition, the impact of nanoparticles on the viscosity of the fluid was studied at different concentrations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1148 - Investigation of performance of bimodal/functionalized mesoprorous silica nanoparticles on the adsorption of methylene blue from aqueous solution
Amir Vahid

10.22034/jna.2018.551643.1047

In this study, bimodal mesoporous silica, i.e. UVM-7, was synthesized and functionalized with sulfonic acid and characterized using XRD, nitrogen physisorption, SEM, TEM and acid/base titration. Results displayed that bimodal mesopore structure was firmly formed and aci چکیده کامل

In this study, bimodal mesoporous silica, i.e. UVM-7, was synthesized and functionalized with sulfonic acid and characterized using XRD, nitrogen physisorption, SEM, TEM and acid/base titration. Results displayed that bimodal mesopore structure was firmly formed and acidic functional groups were grafted on the surface of the UVM-7. The concentration of the acidic functional groups was determined via titration by standard NaOH solution. At the second step, the adsorption of methylene blue from aqueous solutions onto UVM-7 and UVM-7/SO3H was investigated. The effect of PH, temperature, dye concentration, salt concentration and contact time on the adsorption of methylene blue was studied. The adsorption equilibrium isotherms were well fitted to Langmuir rather than Freundlich model. Methylene blue adsorption on UVM-7 increases with increasing the temperature and PH, which indicates that the process is endothermic. Maximum adsorption capacity of methylene blue by UVM-7 and UVM-7/SO3H were 107.5 mg/g and 129.9 mg/g, respectively. The adsorption kinetics of methylene blue for both UVM-7 and UVM-SO3H were pseudo ـsecond order and well fitted to Langmuir model. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1149 - MXene-based Nanostructures for Water Splitting Process Using the Density Functional Theory
Alireza Rastkar Ebrahimzadeh Sima Rastegar Jaber Jahanbin Sardroodi

10.22034/jna.2021.1913858.1237

Solar energy reserving and conversion into usable chemical energy with semiconductor photocatalysts help a promising method to solve both energy and environmental issues. Green and efficient energy technologies are crucial where nanoscience could change the paradigm shi چکیده کامل

Solar energy reserving and conversion into usable chemical energy with semiconductor photocatalysts help a promising method to solve both energy and environmental issues. Green and efficient energy technologies are crucial where nanoscience could change the paradigm shift from fossil fuels to renewable sources. One of the most attractive cases is solar energy utilization to earn electricity or chemical fuel based on semiconductor nanomaterials ability to function as photocatalysts promoting various oxidation and reduction reactions under sunlight. Recently, two-dimensional (2D) materials have attracted particular focus because of their charming properties. We report on a novel class of two-dimensional photocatalysts for hydrogen generation via water splitting. In this paper, by Density Functional Theory (DFT) calculations, we investigated Hf2CO2 as two-dimensional transition metal carbides, referred to as MXene, to understand its photocatalytic properties. Using this method, we theoretically investigated the structural, electronic, and optical properties of MXene-based nanostructures such as Hf2CO2 that calculated using GGA-PBE and HSE06 functionals. The lattice constant for GGA-PBE functional for Hf2CO2 is 3.3592A°. The calculated band gaps for GGA-PBE and HSE06 functionals for two-dimensional Hf2CO2 MXene were 0.92 and 1.75 eV, respectively. This MXene-based nanostructure also exhibits excellent optical absorption performance. Hence, Hf2CO2 is a promising photocatalytic material. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1150 - Development of a novel method for Copper sorption: an application of Taguchi Method
sharieh hosseini Arezoo Ghadi

10.22034/jna.2019.577343.1113

Abstract- The aim of this study is to investigate application of polypyrrole/ polyaniline (PPy/PANI) nanofiber for Cu(II) sorption from paper mill wastewater. The tests and their optimization results were based on the experiments design in three levels of variables usin چکیده کامل

Abstract- The aim of this study is to investigate application of polypyrrole/ polyaniline (PPy/PANI) nanofiber for Cu(II) sorption from paper mill wastewater. The tests and their optimization results were based on the experiments design in three levels of variables using Taguchi method. The results showed that in Copper removal tests, the pH of the solution was the most effective parameter on the sorption process and the highest Copper removal rate was achieved in acid condition. The adsorbent mass and contact time also had considerable effect (less than pH) on Copper removal in the Taguchi method. The effect of temperature on the sorption process was also studied and results showed that the temperature improved the Copper sorption. The adsorption percentage increased with the rise in temperature from 20 to 40 ◦C .The calculated amounts of thermodynamic parameters such as ∆H°(55.33KJ/mol) , ∆S°(0.209KJ/molK) and ∆G°(-7.4 ,-8.87,-11.31KJ/mol) showed that the adsorption of Copper on to nanofiber was feasible spontaneous and endothermic.Keywords: Polypyrrole/Polyaniline; Nano fiber; Paper mill wastewater; Experiment design, Taguchi Method. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1151 - Microstructure and Swelling Behaviour of Poly (Acrylamide-co-Acrylic Acid) based Nanocomposite Superabsorbent Hydrogels
Ahmad Gholizadeh Sasan Ganjehie S. Ahmad Ketabi

10.22034/jna.2018.560280.1071

In this paper, microstructure and swelling behavior of five superabsorbent hydrogels have been investigated. These samples were prepared by dispersing watermelon shell powder (WSP) and cucumber shell powder (CSP), mixture bentonite and WSP, mixture bentonite and CSP, ze چکیده کامل

In this paper, microstructure and swelling behavior of five superabsorbent hydrogels have been investigated. These samples were prepared by dispersing watermelon shell powder (WSP) and cucumber shell powder (CSP), mixture bentonite and WSP, mixture bentonite and CSP, zeolite (Z) bentonite (B), into poly(acrylamide-co-acrylic acid) (P) backbone in an aqueous medium. The nanocomposites have been synthesized through chemical cross-linking by polymerization technique using N,N-methylenebis acrylamide as a cross-linker and potassium persulfate as an initiator in a simple aqueous environmental conditions. The nanocomposite hydrogels named as P-WSP-CSP، P-WSP-B، P-CSP-B، P-Z، P-B, respectively. These superabsorbent nanocomposites were characterized by X-ray diffraction, Fourier transform infrared and field emission-scanning electron microscope measurements. The water absorption and desorption of the superabsorbent nanocomposites have also been studied. Our findings show that very high water absorption and lower drying rate of P-CSP-B are attributed to higher porous surfaces observed in FE-SEM images. The results show the superabsorbent hydrogels based on CSP represent very high water absorbency capacity and water retention ability that make them suitable for technology applications. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1152 - The application of ZnO nanoparticles as a photocatalyst for wastewater treatment: A review
Mahdi Sanavi Fard Aref Shokri

10.22034/jna.2022.1952953.1295

Ever-increasing environmental pollutions and water scarcity are highly challenging issues that pose formidable obstacles to human beings on all fronts. Hetero-photocatalytic methods which utilized semiconductors as photocatalysts are highly promising and green technolog چکیده کامل

Ever-increasing environmental pollutions and water scarcity are highly challenging issues that pose formidable obstacles to human beings on all fronts. Hetero-photocatalytic methods which utilized semiconductors as photocatalysts are highly promising and green technologies for the degradation of recalcitrant organic pollutants which cannot be completely removed by conventional treatment processes. In the view of the current scenario, zinc oxide nanostructures have been demonstrated to be predominant photocatalyst candidates for photodegradation because of their cost-effectiveness, non-toxicity, strong oxidation capability, flexibility in synthesizing, earth-abundance nature, easy crystallization, and high performance in the absorption over an extensive fraction of solar spectrum in comparison with titanium dioxide. Nevertheless, bare zinc oxide possesses several intrinsic limitations, like high recombination rate of the photogenerated charge carriers, limited solar light application, photo corrosion, broad bandgap and limited visible light absorption. Moreover, photocatalysts separation from remediated solutions restricts their large-scale applications. In this review paper, the authors briefly discussed basic principles of the zinc oxide photocatalytic process besides various modifications such as coupling with low bandgap semiconductors like metal and non-metal doping, synthesizing with graphene oxide, or reduced graphene oxide and their integration in magnetic materials to successfully addressing aforesaid disconcerting challenges. Moreover, hybridized photocatalytic and membrane systems are explored. Finally, challenges and future research directions are proposed for giving profound and well-defined insights toward reaching fully exploited zinc oxide-based nanoparticles in the field of water and wastewater treatments. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1153 - Investigation of performance of bimodal/functionalized mesoprorous silica nanoparticles on the adsorption of methylene blue from aqueous solution
Shahnaz Nayyeri Amir Vahid Majid Abdous Aliakbar Miran Beigi

10.22034/jna.2018.541846

In this study, bimodal mesoporous silica, i.e. UVM-7, was synthesized and functionalized withsulfonic acid and characterized using XRD, nitrogen physisorption, SEM, TEM and acid/basetitration. The results displayed that bimodal mesopore structure was firmly formed and a چکیده کامل

In this study, bimodal mesoporous silica, i.e. UVM-7, was synthesized and functionalized withsulfonic acid and characterized using XRD, nitrogen physisorption, SEM, TEM and acid/basetitration. The results displayed that bimodal mesopore structure was firmly formed and acidicfunctional groups were grafted on the surface of the UVM-7. The concentration of the acidicfunctional groups was determined via titration by the standard NaOH solution. At the secondstep, the adsorption of methylene blue from aqueous solutions onto UVM-7 and UVM-7/SO3H was investigated. The effect of PH, temperature, dye concentration, salt concentrationand contact time on the adsorption of methylene blue was studied. The adsorption equilibriumisotherms were well fitted to Langmuir rather than Freundlich model. Methylene blueadsorption on UVM-7 increases with increasing the temperature and PH, which indicatesthat the process is endothermic. Maximum adsorption capacity of methylene blue by UVM-7and UVM-7/SO3H were 107.5 mg/g and 129.9 mg/g, respectively. The adsorption kinetics ofmethylene blue for both UVM-7 and UVM-SO3H were pseudo-second order and well fitted toLangmuir model. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1154 - Investigation of removal efficiency of Cr (VI) from industrial wastewater using chitosan and synthesized chitosan nanoparticles
arezou ghadi Soleiman Mahjoub Mohsen ziyari

10.22034/jna.2021.681546

Chromium (VI) is present in the effluents from different industries which maycause serious environmental problems. The aim of this study was to synthesis ofchitosan nanoparticles and their comparison with chitosan for removal of Cr (VI)ions from industrial waste water. چکیده کامل

Chromium (VI) is present in the effluents from different industries which maycause serious environmental problems. The aim of this study was to synthesis ofchitosan nanoparticles and their comparison with chitosan for removal of Cr (VI)ions from industrial waste water. The Synthesizing of the nanoparticle adsorbentswas successfully done by the crosslinking method. The nanoparticles sizes weredetermined between the ranges of 50-100 nm. The effect of the pH solution,adsorbents dosage, initial concentration of chromium ion and contact timefor the absorption of Cr (VI) were investigated by means of atomic absorptionspectroscopy. Maximum adsorption of chitosan nanoparticles and chitosan were44 & 16 mg/g, respectively (p <0.001). The optimum conditions for removal ofCr (VI) were determined to be pH=5 for nanochitosan solution, 1gr/L of theinitial concentration of metal ion, adsorbents dosage of 0.125 g/L and the3-hour contact time. The results showed that nanochitosan possesses a higherabsorption capacity for Cr (VI) compared to the chitosan, which related to theincrease in the nanochitosan effective surface. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1155 - Modification of Nano Clinoptilolite Zeolite Using Sulfuric Acid and Its application Toward Removal of Arsenic from Water Sample
Ali Shokrolahzadeh Ali Shokuhi Rad Javad Adinehvand

10.22034/jna.2017.01.006

Zeolites are widely used in wastewater and contaminated water refinement due to their great adsorption properties. However, Clinoptilolite (as one type of Zeolites) has a relatively low adsorption capacity at least for arsenic ions. Therefore, in order to increase the a چکیده کامل

Zeolites are widely used in wastewater and contaminated water refinement due to their great adsorption properties. However, Clinoptilolite (as one type of Zeolites) has a relatively low adsorption capacity at least for arsenic ions. Therefore, in order to increase the adsorption capacity, natural Clinoptilolite was modified with sulfuric acid and various tests were then conducted to determine the best conditions for obtaining the maximum capacity of adsorption. The results showed that parameters such as arsenic initial concentration, adsorbent's particles size, adsorbent dosage and solution pH affect the adsorption capacity. Arsenic maximum adsorption was obtained at pH 8. Furthermore, the maximum adsorption capacity was found to be in an adsorbent modified with 1 M acid. The contact time or the time of balance between the adsorbent and analyte was determined to be 240 min and the optimal amount of Zeolite to obtain was determined to be 480 g/L. The rate of arsenic removal under the optimal conditions is 27.69%. The modified Clinoptilolite capacity for arsenic adsorption increased with reducing the adsorbent particles size to 0.5 mm. Besides, among the three examined isotherms including the Langmuir, Freundlich and Dubinin-Radushkevich isotherms, the Langmuir and Freundlich models well described arsenic adsorption. Considering the more favorable adsorption efficiency of Clinoptilolite modified with sulfuric acid compared to natural Clinoptilolite, the modified one can be proposed as an appropriate and inexpensive adsorbent for arsenic removal in waste water refinement. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1156 - On-line Pre-Concentration and Separation of Inorganic Arsenic Based on Nano Platinum-Multiwall Carbon Nanotubes
Hamid Shirkhanloo Ali Akbar Miran Beigi Amir Vahid Nasrin Shirkhanloo Behzad Kalantri Hossein Ali Ghadirian

10.22034/jna.2014.02.001

On-line solid phase extraction (SPE) based on nano adsorbent for pre-concentration of inorganic arsenic in water and waste water samples was developed prior to determine by hydride generation atomic absorption spectrometry (HG-AAS). By hydride generation simulation syst چکیده کامل

On-line solid phase extraction (SPE) based on nano adsorbent for pre-concentration of inorganic arsenic in water and waste water samples was developed prior to determine by hydride generation atomic absorption spectrometry (HG-AAS). By hydride generation simulation system (HGSS), the inorganic arsenic in liquid samples changed to hydride form and pass through nano platinum multi wall carbon nanotube (3 wt % Pt, NPt-MWCNT,). The hydride form of arsenic (AsH3), pre-concentrated on NPt-MWCNTs and then completely desorption by electric heater accessory at 200oC for determining. The detection limit (LOD) and linear range of perposed method were obtained 0.4 ng L-1 and 6 –410 ng L-1 respectively(R2 = 0.9988). The relative standard deviations (%RSD) at 100 ng L-1 of analyte were found less than 5%. The capacity and efficiency of nano adsorbent were 75 mg g-1 and 96% at argon flow rate less than 100 ml min-1. The developed method was applied successfully to determination of ultra trace of inorganic arsenic in environmental samples by HG-AAS. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1157 - Green Biosynthesis of Silver Functionalized Multi-Walled Carbon Nanotubes, Using Satureja Hortensis L Water Extract and Its Bactericidal Activity
Sajjad Sedaghat

10.22034/jna.2017.01.007

Green biosynthesis of silver - functionalized multiwalled carbon nanotube (Ag/FMWCNT) nanohybride from silver nitrate solution using water extract of Satureja hortensis L as reducing agent and FMWCNT as anchoring agent at room condition was succesfully carried out. Wate چکیده کامل

Green biosynthesis of silver - functionalized multiwalled carbon nanotube (Ag/FMWCNT) nanohybride from silver nitrate solution using water extract of Satureja hortensis L as reducing agent and FMWCNT as anchoring agent at room condition was succesfully carried out. Water-soluble organics present in the plant materials were mainly responsible for the reduction of silver ions to nano-sized Ag particles The synthesized nanocomposite were characterized using ultraviolet-visible spectroscopy (UV-Vis), scanning electron microscopy (SEM), transmission electron microscopy (TEM) and powder X-ray diffraction (XRD). The UV-Vis spectra of the Ag/FMWCNT nanocomposite showed absorption peak at around 401 nm. SEM and TEM studies showed that the average particles size of Ag/FMWCNT nanocomposite were about 16.05 nm and also XRD patterns indicated that the structure of the nanocomposite is face-centered cubic. The antibacterial effects of Ag/FMWCNT on Gram positive and Gram negative bacteria were also performed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1158 - Hydrogen rich gas production via nano-catalytic gasification of bagasse in supercritical water
Ahmad Tavassoli Masoumeh Ghalbi Ahangari

10.22034/jna.2014.02.004

Ru/Al2O3 nano-catalysts were prepared with impregnation and microemulsion techniques. The supercritical water gasification reaction was performed at 400oC and 5-60 min. Within the tested operation conditions, the reaction residence time of 15 min was the optimum to maxi چکیده کامل

Ru/Al2O3 nano-catalysts were prepared with impregnation and microemulsion techniques. The supercritical water gasification reaction was performed at 400oC and 5-60 min. Within the tested operation conditions, the reaction residence time of 15 min was the optimum to maximize the H2 yield. It was observed that using microemulsion technique increases the total gas yield significantly. Using microemulsion technique for preparation of Ru/Al23 nano-catalyst with water to surfactant ration of 0.5, increased the hydrogen yield to 17.6 (mmol of H2/ g of bagasse), CO yield to 14.2 (mmol of CO/g of bagasse) and light gaseous hydrocarbons to 1.4 (mmol of light gaseous hydrocarbons/g of bagasse). It was observed that using micro emulsion technique increases the catalyst specific activity by a factor of 1.7 which considerably can enhance the economic aspects of the bagasse super critical water gasification technology. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1159 - Development of a novel method for Copper sorption: An application of Taguchi Method
Sharieh Hosseini Arezoo Ghadi

10.22034/jna.2019.667088

The aim of this study is to investigate the application of polypyrrole/ polyaniline (PPy/PANI) nanofiber for Cu (II) sorption from paper mill wastewater. The tests and their optimization results were based on the experiments design in three levels of variables using Tag چکیده کامل

The aim of this study is to investigate the application of polypyrrole/ polyaniline (PPy/PANI) nanofiber for Cu (II) sorption from paper mill wastewater. The tests and their optimization results were based on the experiments design in three levels of variables using Taguchi method. The results showed that in Copper removal tests, the pH of the solution was the most effective parameter of the sorption process and the highest Copper removal rate was achieved in acid conditions. The adsorbent mass and contact time also had considerable effect (less than pH) on Copper removal in the Taguchi method. The effect of temperature on the sorption process was also studied and results showed that the temperature improved the Copper sorption. The adsorption percentage increased with the rise in temperature from 20 to 40 °C .The calculated amounts of thermodynamic parameters such as ∆H°(55.33KJ/mol) , ∆S°(0.209KJ/molK) and ∆G°(-7.4 ,-8.87,-11.31KJ/mol) showed that the adsorption of Copper on to nanofiber was feasible spontaneous and endothermic. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1160 - Production of Hydrogen and Synthesis gas via Cu-Ni/Al2O3 catalyzed gasification of bagasse in supercritical water media
Reza Mehrani Ahmad Tavasoli Mohammad Barati Ali Karimi Masoumeh Ghalbi Ahangari

10.22034/jna.2014.03.001

Bagasse as a real biomass was converted to hydrogen rich gas via catalytic supercritical water gasification process. To find the effect of Cu on selectivity of products, Cu promoted Ni-γAl2O3catalysts were prepared with 1 to 20wt% Ni and 0.5 to 10wt% Cu loadings v چکیده کامل

Bagasse as a real biomass was converted to hydrogen rich gas via catalytic supercritical water gasification process. To find the effect of Cu on selectivity of products, Cu promoted Ni-γAl2O3catalysts were prepared with 1 to 20wt% Ni and 0.5 to 10wt% Cu loadings via impregnation method. Catalysts were characterized by ICP, BET, XRD, H2chemisorption and TEM technique as well CHNS analysis was carried out for elemental analysis of bagasse. The biomass supercritical water gasification process was performed in a batch micro-reactor at 400oC and 240 bars. The total gas yield increased with increasing in Ni and Cu loadings up to 15wt% Ni and 7.5 wt% Cu and became approximately constant. The catalytic process increased hydrogen yield to 9.5, CO yield to 2.2 and light hydrocarbons to 0.59 mmol/g bagasse. Total H2selectivity (THS) ratio increased with increasing in Ni and Cu loading reached a maximum at 15%wt Ni and 7.5%wt Cu and then began to decrease. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1161 - Microstructure and Swelling Behaviour of Poly (Acrylamide-co-Acrylic Acid) based Nanocomposite Superabsorbent Hydrogels
Sasan Ganjehie Ahmad Gholizadeh Seyed Ahmad Ketabi

10.22034/jna.2018.543691

In this paper, microstructure and swelling behavior of five superabsorbent hydrogels have been investigated. These samples were prepared by dispersing watermelon shell powder (WSP) and cucumber shell powder (CSP), mixture bentonite and WSP, mixture bentonite and CSP, ze چکیده کامل

In this paper, microstructure and swelling behavior of five superabsorbent hydrogels have been investigated. These samples were prepared by dispersing watermelon shell powder (WSP) and cucumber shell powder (CSP), mixture bentonite and WSP, mixture bentonite and CSP, zeolite (Z) bentonite (B), into poly(acrylamide-co-acrylic acid) (P) backbone in an aqueous medium. The nanocomposites have been synthesized through chemical cross-linking by polymerization technique using N,N-methylenebis acrylamide as a cross-linker and potassium persulfate as an initiator in simple aqueous environmental conditions. The nanocomposite hydrogels named as P-WSP-CSP، P-WSP-B، P-CSP-B، P-Z، P-B, respectively. These superabsorbent nanocomposites were characterized by X-ray diffraction, Fourier transforms infrared and field emission-scanning electron microscope measurements. The water absorption and desorption of the superabsorbent nanocomposites have also been studied. Our findings show that very high water absorption and lower drying rate of P-CSP-B are attributed to higher porous surfaces observed in FE-SEM images. The results show the superabsorbent hydrogels based on CSP represent very high water absorbency capacity and water retention ability that make them suitable for technology applications. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1162 - Determination of samarium (III) ions in environmental samples after magnetic solid phase extraction using 1, 10- phenanthroline-2, 9-dicarboxilic acid modified Fe3O4/GO nanosheets
Leila Farzin Mojtaba Amiri

10.22034/jna.2018.545579

There is a growing interest in the development of new methods for extraction of REEs from nuclear wastes.In this study, we fabricated a novel material composed of 1,10-phenanthroline-2,9-dicarboxilic acid (PDA)functionalized magnetic graphene oxide (Fe3O4/GO) for extrac چکیده کامل

There is a growing interest in the development of new methods for extraction of REEs from nuclear wastes.In this study, we fabricated a novel material composed of 1,10-phenanthroline-2,9-dicarboxilic acid (PDA)functionalized magnetic graphene oxide (Fe3O4/GO) for extraction of Sm(III) from aqueous solutions. Ourinterest in selection of carboxyl-containing ligand was due to its good coordination characteristic with Sm(III) which can be used to design a new sorbent. Under the optimized extraction conditions, the calibrationgraph for Sm (III) was linear in a concentration range of 6.2-784.5 μg L-1 with a correlation coefficient of0.9900. A detection limit of 1.4 μg L−1 with an enrichment factor of 125 was obtained. Precisions, expressedas relative standard deviation for single-sorbent repeatability and sorbent-to-sorbent reproducibility,were 5.9% and 8.7% (n =5), respectively. Finally, spiked sea and river waters were analyzed to evaluate theperformance of the proposed method. The high recoveries (>%97) indicate that the suggested protocol isacceptable for determination of Sm (III) ions in the water samples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1163 - MXene-based Nanostructures for Water Splitting Process Using the Density Functional Theory
Sima Rastegar Alireza Rastkar Ebrahimzadeh Jaber Jahanbin Sardroodi

10.22034/jna.2021.690105

Solar energy reserving and conversion into usable chemical energy withsemiconductor photocatalysts help a promising method to solve both energy andenvironmental issues. Green and efficient energy technologies are crucial wherenanoscience could change the paradigm shift چکیده کامل

Solar energy reserving and conversion into usable chemical energy withsemiconductor photocatalysts help a promising method to solve both energy andenvironmental issues. Green and efficient energy technologies are crucial wherenanoscience could change the paradigm shift from fossil fuels to renewablesources. One of the most attractive cases is solar energy utilization to earnelectricity or chemical fuel based on semiconductor nanomaterials' ability tofunction as photocatalysts promoting various oxidation and reduction reactionsunder sunlight. Recently, two-dimensional (2D) materials have attracted particularfocus because of their charming properties. We report on a novel class of twodimensionalphotocatalysts for hydrogen generation via water splitting. In thispaper, by Density Functional Theory (DFT) calculations, we investigated Hf2CO2 astwo-dimensional transition metal carbides, referred to as MXene, to understandits photocatalytic properties. Using this method, we theoretically investigatedthe structural, electronic, and optical properties of MXene-based nanostructuressuch as Hf2CO2 that were calculated using GGA-PBE and HSE06 functionals. The latticeconstant for GGA-PBE functional for Hf2CO2 is 3.3592A°. The calculated band gapsfor GGA-PBE and HSE06 functionals for two-dimensional Hf2CO2 MXene were 0.92and 1.75 eV, respectively. This MXene-based nanostructure also exhibits excellentoptical absorption performance. Hence, Hf2CO2 is a promising photocatalyticmaterial. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1164 - Feasibility Study of Solar Water Heater System and ‎Ambient Heating for the Laboratory Complex of ‎Ahvaz Branch of Islamic Azad University with ‎Valentin T*SOL Software
Pouyan Ghanbari

Iran is located between the orbits of 25 to 40 degrees north latitude and is located in a region that is among the highest in terms of solar energy among the parts of the world. The amount of solar radiation in Iran is estimated between 1800 to 2200 kWh per square meter چکیده کامل

Iran is located between the orbits of 25 to 40 degrees north latitude and is located in a region that is among the highest in terms of solar energy among the parts of the world. The amount of solar radiation in Iran is estimated between 1800 to 2200 kWh per square meter per year, which is higher than the global average. In Iran, on average, more than 300 sunny days are reported annually, which is very significant. This energy can be used in different ways, such as electricity generation, heating and cooling, fresh water production, hot water supply, etc. In this paper, using T*SOL software, a solar heating system (including solar water heater, space heating) has been designed for laboratory complex No. 3 of Islamic Azad University, Ahvaz Branch and has been simulated for different time periods such as annually. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1165 - زن ماهی در تمدن ایلام
خدیجه نقی پورفر ناصر جدیدی

آب همواره در شکل‌گیری تمدن‌های بزرگ بشری نقشی مهم و تعیین کننده داشته‌است که تمدن ایلام نیز از آن جمله است و از آن‌جا که بشر اولیه برای هر پدیده‌ای که برایش از اهمیت برخوردار بوده، نماد‌هایی ایزدی تعریف نموده‌است، برای آب نیز در تمامی تمدن‌ها ایزدی تعریف شده‌است که در ت چکیده کامل

آب همواره در شکل‌گیری تمدن‌های بزرگ بشری نقشی مهم و تعیین کننده داشته‌است که تمدن ایلام نیز از آن جمله است و از آن‌جا که بشر اولیه برای هر پدیده‌ای که برایش از اهمیت برخوردار بوده، نماد‌هایی ایزدی تعریف نموده‌است، برای آب نیز در تمامی تمدن‌ها ایزدی تعریف شده‌است که در تمدن ایلام نیز از کهن‌ترین دوران تمدنی آن، همواره ایزد آب و مخلوقاتش از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند، که ازجمله این مخلوقات می‌توان به زن‌ماهیان اشاره نمود. آنان که از ایزدبانوان همکار و مخلوق ائا/ انکی ایزد آب به شمار می‌رفتند، از دوران کهن ایلامی، در میان نقوش و آثار ایلامی دیده می‌شوند. البته باید توجه نمود با توجه به محدودیت منابع موجود از تمدن ایلام، و نیز تاثیر پذیری و تاثیرگذاری متقابل دو تمدن ایلام و میانرودان از یکدیگر، و تنوع بیشتر منابع میانرودانی، نقش و جایگاه زن‌ماهیان را باید با توجه به پیشینه آنان در تمدن میانرودان بررسی نمود، که البته این به دلیل انطباق کامل این مفاهیم در این دو تمدن نمی‌باشد اما، بدلیل قلت منابع ایلامی در این رابطه، نزدیکترین مفاهیم به مفاهیم ایلامی را می‌توان در میان منابع موجود در میان مفاهیم میانرودانی یافت. این مقاله بر آنست که با توجه به منابع موجود و به روش کتابخانه‌ای به بررسی نقش زن‌ماهی در تمدن ایلام بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1166 - هم‌نشینی آب و آتش در بناهای مذهبی دوره ساسانی
پریا دواچی کمال‌الدین نیکنامی سجاد علی‌بیگی

بررسی‌ها نشان می‌دهد که آتشکده‌های دوره ساسانی تمایل زیادی به قرارگیری در کنار منابع آب نظیر رودخانه‌ها و چشمه‌ها دارند. شاید در ظاهر نتوان به صراحت الزام وجود منابع آبی در کنار نیایشگاه‌های دوره ساسانی را تأیید کرد، ولی با بررسی مکان قرارگیری نیایشگاه‌ها درمی‌یابیم که چکیده کامل

بررسی‌ها نشان می‌دهد که آتشکده‌های دوره ساسانی تمایل زیادی به قرارگیری در کنار منابع آب نظیر رودخانه‌ها و چشمه‌ها دارند. شاید در ظاهر نتوان به صراحت الزام وجود منابع آبی در کنار نیایشگاه‌های دوره ساسانی را تأیید کرد، ولی با بررسی مکان قرارگیری نیایشگاه‌ها درمی‌یابیم که بیشتر آنها در نزدیکی منابع آبی احداث گردیده‌اند و یا با طی کردن مسافتی کوتاه به منابع آبی دست پیدا می‌کنند و یا در برخی موارد در کنار آتشکده‌ها بنایی برای گرامی‌داشت آ‌ب نیز ساخته می‌شده است. با وجود فقدانِ اطلاعات در توصیف معماری نیایشگاه‌ها در متون دینی نظیر اوستا، ممکن است بتوان از طریق تطبیق نوشته‌های این کتاب در رابطه با جایگاه ایزدانی چون آناهیتا با بناهای به جا مانده از دوره ساسانی مانند آتشکده‌ها، به شناختی در رابطه با بناهای مرتبط با نیایش آب و آتش در این دوره دست یافت. این پژوهش با هدف پاسخ به این پرسش که آیا ساخت نیایشگاه‌های مرتبط با آتش در دوره ساسانی در کنار منابع آبی دلایل دینی داشته است یا خیر؟، با شیوه اسنادی و با استناد به شواهد باستان‌شناختی، تلاش دارد تا دلایل ساخت نیایشگاه‌های مرتبط با آتش در کنار منابع آب را مورد بررسی قرار دهد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در بیشتر موارد بنایی مختص به نیایش آب ساخته نمی‌شد و نیایش آب در کنار منابع آب انجام می‌گرفت که از این نظر نزدیکی بناهای مرتبط با آتش به منابع آب نشانی از دلایل مذهبی انتخاب مکانی آتشکده‌ها و نزدیکی به منابع آب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1167 - مروری برتاریخ باغ سازی ایران با تاکید بر رفتارشناسی آب در نظام شکل گیری باغ سازی بیرجند
محمد شبانی رضا میرزایی فرهاد خسروی سید محمد رضا خلیل نژاد

آب در نگاه معماران در نظام باغ سازی بیرجند از اهمیت برخوردار است بلکه آب (به لحاظ ابعاد فرآیندی، عملکردی و محیطی) می‌تواند مخاطبان را به خیزش و تحرک لذت روحی روانی در نظام باغ سازی وادار سازد . به لحاظ ابعاد فرآیندی آب در نظام باغ سازی بیرجند به صورت مختلف حضور پیدا میک چکیده کامل

آب در نگاه معماران در نظام باغ سازی بیرجند از اهمیت برخوردار است بلکه آب (به لحاظ ابعاد فرآیندی، عملکردی و محیطی) می‌تواند مخاطبان را به خیزش و تحرک لذت روحی روانی در نظام باغ سازی وادار سازد . به لحاظ ابعاد فرآیندی آب در نظام باغ سازی بیرجند به صورت مختلف حضور پیدا میکند.روش این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد که پس ازتوصیف مطالب به تحلیل داده ها خواهیم پرداخت. نتایج ویافته ها نشان می دهدکه آب از عناصر اصلی در نظام باغسازی در بیرجند است و دست کم از سه جنبه مفهومی، کارکردی و زیباشناختی در باغ حضور دارد. آب چشمهها و قنات‌ها، باغ‌های بیرجند را حیات بخشیده و با جاری شدن در جویبارها، آبشارها و جوی‌های کم شیب منظره باغ را زیبا و هوای آن را مطبوع و دلپذیر میکرده است. حضور آب در داخل باغهای بیرجند سلسله مراتبی دارد که میتواند تأثیر معناداری بر ابعاد پیامدی (روحی-روانی) رفتار آب در نظام باغ سازی داشته باشد. به عبارتی دیگر، حضور آب در داخل باغ دارای دو وظیفه عملکردی و نمادین است، یعنی از بعد عملکردی به آبیاری درختان و گیاهان پرداخته و باعث ایجاد طراوت در فضا می‌شود و از بعد نمادین به عنوان تجلی مفهومی خاص، به صورت منظری برای دیدار نمود می‌یابد که در حقیقت، به نیاز درک وجودش پاسخ میدهد.آب در نگاه معماران در نظام باغ سازی بیرجند از اهمیت برخوردار است. و ابعاد فرآیندی و عملکردی تأثیر معناداری بر ابعاد پیامدی (روحی- روانی) رفتار آب در نظام باغ سازی بیرجند دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1168 - تغییرات در تراز تجارت آب مجازی ایران: یک تحلیل تجزیه ساختاری
نورالدین شریفی حسین اسماعیلی

10.30495/eco.2023.1968378.2696

هدف این مقاله تعیین تغییرات در تراز تجارت آب مجازی ایران است. بدین‌منظور، با استفاده از داده-ستانده در دوره زمانی 1390 و 1395 بررسی شد. نتایج نشان داد. علی رغم مثبت بودن تراز تجاری در این سال ها، تجارت بین الملل سبب ورود آب مجازی به کشور شده است. با این حال، هم ارزش ترا چکیده کامل

هدف این مقاله تعیین تغییرات در تراز تجارت آب مجازی ایران است. بدین‌منظور، با استفاده از داده-ستانده در دوره زمانی 1390 و 1395 بررسی شد. نتایج نشان داد. علی رغم مثبت بودن تراز تجاری در این سال ها، تجارت بین الملل سبب ورود آب مجازی به کشور شده است. با این حال، هم ارزش تراز تجاری محصولات و هم تراز تجارت آب مجازی سال 1395 در مقایسه با سال 1390 کاهش یافته است. در مجموع، علی رغم افزایش واردات آب مجازی به دلیل کاهش تحرک آفرینی محصولات نهایی و تغییر در سهم صادرات و واردات در تراز تجارت خارجی؛ تغییرات در تراز تجاری، شدت مصرف مستقیم آب، ساختار تولید و ساختار کالاهای مبادله شده به ترتیب بیشترین سهم را در کاهش واردات آب مجازی در تجارت خارجی ایران داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1169 - بررسی آثار اقتصادی و رفاهی بازار آب: رویکرد مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت
فاطمه اسمعیل نیا بالاگتابی احمد سرلک هادی غفاری

هدف این مقاله شناخت اثرات اقتصادی و رفاهی تشکیل بازار آب در منطقه ورامین است. تغییرات سطح زیرکشت محصولات آبی، سود ناخالص در دو حالت (وجود بازار آب و عدم وجود بازار آب) طی سال‌های 1395-1390 با استفاده از نرم‌افزار گمز و به روش برنامه‌ریزی ریاضی مثبت محاسبه و مقایسه گردید چکیده کامل

هدف این مقاله شناخت اثرات اقتصادی و رفاهی تشکیل بازار آب در منطقه ورامین است. تغییرات سطح زیرکشت محصولات آبی، سود ناخالص در دو حالت (وجود بازار آب و عدم وجود بازار آب) طی سال‌های 1395-1390 با استفاده از نرم‌افزار گمز و به روش برنامه‌ریزی ریاضی مثبت محاسبه و مقایسه گردید. نتایج نشان می دهد برقراری بازارآب، تاثیر مثبت و افزایشی بر مجموع سود ناخالص کشاورزان منطقه خواهد داشت. همچنین، کشت محصولاتی نظیر گندم، برنج، جو، خیار و ماشک، گوجه و سیر از سودآوری بیشتری برخوردار بوده و می توان سطح زیرکشت بیشتری را به خود اختصاص دهند. بر اساس نتایج، پیشنهاد می‌شود دولت با سرمایه‌گذاری و ارائه تشویق‌های مالی زمینه مشارکت بخش خصوصی را فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1170 - مدل‌سازی اقتصادی مدیریت منابع آب کشاورزی استان تهران با تأکید بر نقش بازار ‌آب
ابوالفضل محمودی ابوذر پرهیزکاری

در این مقاله اثرات تشکیل بازارهای آب محلی و منطقه‌ای در استان تهران مورد بررسی قرارگرفت و پتانسیل انتقال آب تحت شرایط کم‌آبی در سطح این استان ارزیابی شد. بدین منظور از یک سیستم مدل‌سازی اقتصادی مشتمل بر مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP) و توابع تولید منطقه‌ای محصولات کشا چکیده کامل

در این مقاله اثرات تشکیل بازارهای آب محلی و منطقه‌ای در استان تهران مورد بررسی قرارگرفت و پتانسیل انتقال آب تحت شرایط کم‌آبی در سطح این استان ارزیابی شد. بدین منظور از یک سیستم مدل‌سازی اقتصادی مشتمل بر مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP) و توابع تولید منطقه‌ای محصولات کشاورزی (SWAP) استفاده شد. نتایج نشان داد که با برقراری بازارهای آب محلی و منطقه‌ای در سطح استان تهران، افزون بر ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب آبیاری و متعادل شدن داد و ستد آب بین مناطق مورد مطالعه، مجموع اراضی آبی 41/7 درصد و مجموع سود ناخالص کشاورزان 27/9 درصد افزایش می‌یابد. در پایان با توجه به نقش حمایتی و سازنده بازارهای آب محلی و منطقه‌ای، مهیا کردن زمینه لازم برای برقراری و استفاده بهینه از این نوع مکانیسم‌ها در سطح استان تهران و سایر مناطقی از کشور که دارای منابع آبی مشترک هستند، پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1171 - مدل‌سازی بیوفیزیکی- اقتصادی جامع اقلیم و کشاورزی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز رودشور)
ابوذر پرهیزکاری غلامرضا یاوری ابوالفضل محمودی غلامرضا بخشی خانیکی

هدف این مقاله مدل‌سازی بیوفیزیکی- اقتصادی جامع اقلیم و کشاورزی در حوضه آبخیز رودشور با استفاده از مجموعه داده های پانل (سری زمانی) مربوط به متغیر اقلیمی بارش طی 1395-1365 و مقطعی سال پایه 95-1394 می‌باشد. برای دست‌یابی به نتایج کاربردی، مدل‌سازی با تلفیق دو بخش بیوفیزیک چکیده کامل

هدف این مقاله مدل‌سازی بیوفیزیکی- اقتصادی جامع اقلیم و کشاورزی در حوضه آبخیز رودشور با استفاده از مجموعه داده های پانل (سری زمانی) مربوط به متغیر اقلیمی بارش طی 1395-1365 و مقطعی سال پایه 95-1394 می‌باشد. برای دست‌یابی به نتایج کاربردی، مدل‌سازی با تلفیق دو بخش بیوفیزیکی و اقتصادی تحت سناریوهای آزمایش ملایم، متوسط و شدید با استفاده از نرم‌افزار گمز صورت گرفت. نتایج نشان داد الگوی رفتاری متغیر اقلیمی بارش در حوضه آبخیز رودشور پس از سال 1380 با روندی کاهشی همراه بوده و با تغییر اقلیم ناشی از کاهش بارش تحت سناریوهای ملایم تا شدید، منابع آب منطقه 75/5 تا 8/13 درصد، تولیدات کشاورزی 60/3 تا 54/8 درصد و سود ناخالص کشاورزان 71/2 تا 04/8 درصد کاهش می‌یابد؛ اما، ارزش اقتصادی هر مترمکعب آب آبیاری نسبت به سال پایه 13/5 تا 7/12 درصد افزایش می‌یابد. برای حفاظت از منابع آب این حوضه، تعیین مجدد نرخ آب بها براساس برابری، آیش گذاری اراضی و تجهیز سیستم‌های نوین آبیاری پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1172 - ششه دالو نمادی از الهۀ آب و ایزد باران
امین احمدی بیرگانی

ایرانیان باستان، عناصر مفید و سودمند را که به نحوی در زندگی مؤثر بوده است مقدّس داشته و ایزدی را نگهبان آن می‌دانستند. پس از آتش، آب برای ایرانیان مقدس‌ترین عنصر بوده است. آناهیتا ایزد و فرشتۀ موکل آن و تیشتر ایزد نگهبان باران و فرشتۀ روزی و رزق است. با وجود تمام تغییر چکیده کامل

ایرانیان باستان، عناصر مفید و سودمند را که به نحوی در زندگی مؤثر بوده است مقدّس داشته و ایزدی را نگهبان آن می‌دانستند. پس از آتش، آب برای ایرانیان مقدس‌ترین عنصر بوده است. آناهیتا ایزد و فرشتۀ موکل آن و تیشتر ایزد نگهبان باران و فرشتۀ روزی و رزق است. با وجود تمام تغییر و تحولات در این گذار، آنچه همواره پایدار مانده است، روح معنایی آن‌هاست؛ تقابل نیکی و بدی یا خیر و شرّ به عنوان یک بن‌مایۀ کهن و اصیل اسطوره‌ای در قالب نبرد تیشتر در برابر دیو اپوش حضور پررنگی دارد. بررسی‌های میدانی در مناطقی که هنوز بکر و دست نخورده باقی مانده‌اند، نشان می‌دهد که باورهای اساطیری پس از قرن‌ها همچنان زنده‌اند و با اندکی تغییر و تحول به حیات خود ادامه می‌دهند. این باورها گاه چنان با زندگی مردم آمیخته‌اند که بر‌ همۀ ارکان آن تأثیر می‌گذارند؛ به گونه‌ای که جداکردن و گاه تشخیص آن‌ها بسیار دشوار است. قوم بختیاری یکی از منابع غنی اسطوره‌ها و باورهای کهن ایرانی است که پیوندی عمیق و مانا با اسطوره‌ها و باورهای ساکنان سرزمین ایران و حتی بین‌النهرین دارد. شَشَه دالو آیینی است که طی قرن‌های متمادی، سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده است و یکی از اسطوره‌های این قوم، مرتبط با آب و بارندگی است. رمزهایی از ایزدان آناهیتا و تیشتر را به وضوح می‌توان در آیین ششه دالو در قوم بختیاری مشاهده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1173 - A Novel Transformation Watershed Image Segmentation Model in Digital Elevation Maps Processing
Aref Safari

Computer analysis of image objects starts with finding them-deciding which pixels belong to each object. Digital elevation maps or models (DEMs) are arrays of numbers representing the spatial distribution of terrain elevations. They can be seen as gray-scale images, whe چکیده کامل

Computer analysis of image objects starts with finding them-deciding which pixels belong to each object. Digital elevation maps or models (DEMs) are arrays of numbers representing the spatial distribution of terrain elevations. They can be seen as gray-scale images, whereby the value of a pixel represents an elevation rather than a luminance intensity (the brighter the gray-tone level of a pixel, the higher the elevation of the terrain point corresponding to this pixel). Useful applications of DEMs can be found in civil/rural engineering, geographic information systems (GIS), geomorphology, water resources management, photogrammetry, satellite imaging. A watershed is defined as a region of land that assists in draining water (usually rainwater) into a river or a creek. It is an area of high ground through which water flows into the river or creek. Simply defined, the watershed is a transformation in grayscale images. This technique aims to segment the image, typically when two regions-of-interest are close to each other, their edges touch. Thus far, we have discussed segmentation based on three principal concepts. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1174 - Evaluating the Potential of Polycaprolactone/Heparinized Nano Fluoro Hydroxyapatite Composite Scaffolds for Advancing Bone Tissue Engineering: A Comprehensive Analysis of Biodegradability and Water Absorption
Nila Haghani Nahid Hasanzadeh Nemati Mohammad Taghi Khorasani Shahin Bonakdar

The primary purpose of this study is to produce a composite scaffold using polycaprolactone (PCL) and heparinized nano-fluorohydroxyapatite for cancellous bone tissue engineering. The research investigated the impact of heparinized nano-fluorohydroxyapatite particles on چکیده کامل

The primary purpose of this study is to produce a composite scaffold using polycaprolactone (PCL) and heparinized nano-fluorohydroxyapatite for cancellous bone tissue engineering. The research investigated the impact of heparinized nano-fluorohydroxyapatite particles on various properties of the scaffold, including water absorption, biodegradability, and alkaline phosphatase activity. The scaffold was produced using the phase separation (solid-liquid) method in combination with freeze-drying, and two different concentrations of heparinized nano-fluorohydroxyapatite powder were utilized. Biodegradability was assessed by submerging the scaffolds in phosphate-buffered saline for 6 weeks, showing that increased nano-fluorohydroxyapatite content enhanced biodegradability. PCL/10%w(H-nFHA50) exhibited the highest biodegradability rate. Water absorption analysis revealed that PCL scaffolds had lower water absorption compared to composite samples with heparinized nano-fluorohydroxyapatite, with PCL/10%(H-nFHA50) demonstrating the highest water absorption. Alkaline phosphatase activity was assessed on day 14 of cell culture, showing higher activity in heparinized samples compared to heparin-free samples in the presence of nano-fluorohydroxyapatite. The presence of heparin and nano-fluorohydroxyapatite in the scaffold structure likely contributed to this difference. No significant difference was observed between heparinized scaffolds with different nano-fluorohydroxyapatite concentrations. The results emphasize that the constructed scaffolds possess the potential for utilization in cancellous bone tissue engineering. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1175 - Experimental Investigation of the Effect of Deionized Water on Surface Roughness of Near Dry Electro Discharge Machining of AISI D2 Steel
Mojtaba Taghizadeh Sayed Ali Mosavi

The electro discharge machining (EDM), one of the methods used in the machining industry and a non-traditional manufacturing method, the electro erosion process does not depend on the hardness of material and offers a way to process materials of very complex geometry wi چکیده کامل

The electro discharge machining (EDM), one of the methods used in the machining industry and a non-traditional manufacturing method, the electro erosion process does not depend on the hardness of material and offers a way to process materials of very complex geometry with very fine and high precision by using cheap electrode materials, which make it a preferred method. In this study, effect of wet and near dry EDM has been investigated. Design of the experiment was chosen as full-factorial. Experimental data has been statistically analyzed and then appropriate model was extracted. The experimental results show that surface roughness decreases by increase of peak current and also pulse on-time; it should be mentioned that effect of peak current on surface roughness is greater than pulse on-time. Also by using near dry machining (NDM), surface roughness decreased about 1µm and approximately 15 percent. These indicate the good performance of NDM. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1176 - Intelligent Knowledge Based System Approach for Optimization of Design and Manufacturing for Abrasive Water Jet Machining
Morteza Sadegh Amalnik

A water jet machining is an industrial tool capable of cutting a wide variety of materials using a very high-pressure jet of water, or a mixture of water and an abrasive substance. This paper addresses the concept of the Intelligent knowledge base system (IKBS) for opti چکیده کامل

A water jet machining is an industrial tool capable of cutting a wide variety of materials using a very high-pressure jet of water, or a mixture of water and an abrasive substance. This paper addresses the concept of the Intelligent knowledge base system (IKBS) for optimization of product design and manufacturing process for water jet machining in computer based concurrent engineering environment. The I KBS links with feature library. The design specification is acquired through a feature based approach. The IKBS links with material data base which holds attributes of more than 20 type of materials. It also links with abrasive data base which hold attributes of 8 types of abrasive, and also 4 type and size of machine. IKBS is also links with machine data base which hold machine parameters. For each design feature, IKBS provides information needed for design and manufacturing optimization. The IKBS can be used as an advisory system for designers and manufacturing engineers. It can be used as a teaching program for new water jet operators in computer based concurrent engineering environment. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1177 - نهان‌نگاری مقاوم تصویردیجیتال در برابر حمله‌ی برش و نویز نمک و فلفل با استفاده از سودوکوی دو مرحله‌ی
محمد شهاب گلی علیرضا نقش

امروزه از روش‌های زیادی برای نهان‌نگاری تصویر دیجیتال به عنوان یک حاشیه امن، جهت حفظ اطلاعات استفاده می‌شود اما یک حمله‌کننده می‌تواند با برش بخشی از تصویر واترمارکشده یا اعمال نویز نمک و فلفل بر روی آن، اطلاعات را از بین ببرد. در سال‌های اخیر الگوهای زیادی برای مقابله چکیده کامل

امروزه از روش‌های زیادی برای نهان‌نگاری تصویر دیجیتال به عنوان یک حاشیه امن، جهت حفظ اطلاعات استفاده می‌شود اما یک حمله‌کننده می‌تواند با برش بخشی از تصویر واترمارکشده یا اعمال نویز نمک و فلفل بر روی آن، اطلاعات را از بین ببرد. در سال‌های اخیر الگوهای زیادی برای مقابله با این حملات مطرح شده که تا حد زیادی اثرات ناشی از این حملات را کاهش می‌دهد. در این مقاله یک روش جدید برای مقابله با حمله برش و نویز نمک و فلفل معرفی شده‌است که با استفاده از دو جدول سودوکو صورت می‌پذیرد. دراین روش تصویر واترمارک با استفاده از دو جدول سودوکو مختلف با حل‌های متفاوت چیدمان شده و در تصویر میزبان با روش کم اهمیت‌ترین بیت(LSB) نهاننگاری می‌گردد. با این روش تصویر واترمارک 81 مرتبه در تصویر میزبان تکرار می‌شود و دراین صورت، با برش تصویر واترمارک‌شده یا اعمال نویز فلفل و نمک توسط حمله‌کننده می‌توان از نقاط دیگر برای بازسازی تصویر واترمارک استفاده کرد. هر دو سودوکوی استفاده شده در این مقاله سودوکوهای کلاسیک بوده و با این روش، می‌توان مقاومت تصویر واترمارک‌ در برابر حمله برش تصادفی را به میزان 98.8% و در برابر نویز نمک و فلفل به میزان 80% افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1178 - نهان نگاری مقاوم تصاویر دیجیتال به کمک تبدیل گراف‌محور و الگوریتم ژنتیک
سیدمحمدرضا موسوی علیرضا نقش

به منظور نهان‌نگاری اطلاعات در تصاویر دیجیتال و همچنین مقاوم‌سازی آنها روش‌های متعددی تاکنون معرفی شده است. در این روش از تبدیل گراف محور استفاده شده است و به کمک الگوریتم ژنتیک بهترین ساختار گراف استخراج می‌شود به طوری که نهان‌نگاری با بیشترین مقاومت در برابر حملات انج چکیده کامل

به منظور نهان‌نگاری اطلاعات در تصاویر دیجیتال و همچنین مقاوم‌سازی آنها روش‌های متعددی تاکنون معرفی شده است. در این روش از تبدیل گراف محور استفاده شده است و به کمک الگوریتم ژنتیک بهترین ساختار گراف استخراج می‌شود به طوری که نهان‌نگاری با بیشترین مقاومت در برابر حملات انجام شود. یکی از روش‌های مرسوم در مقاوم‌سازی نهان‌نگاری استفاده از تبدیل کسینوسی گسسته است. در این تحقیق نشان داده‌ایم که روش پیشنهادی بسیار قدرتمندتر از تبدیل کسینوسی گسسته است برای آزمایش روش پیشنهادی از تصاویر معروف ‌لنا، ‌باربارا، بابون، قایق و فلفل استفاده شده است و نتایج حاصل از شبیه سازی هر دو تبدیل به خوبی نشان می‌دهند که روش پیشنهادی مقاومت بیشتری نسبت به روش‌های مشابه مانند روش‌های مبتنی بر تبدیل کسینوسی گسسته دارد. در این شبیه سازی تصویر نهان نگار یک لوگوی تصادفی با ابعاد 8×8 و 16×16 است. نهان‌نگاری به کمک معیارهای نرخ خطای بیت، معیار اندازه‌گیری شباهت ساختاری و نسبت دامنه سیگنال به نویز و حملات نویز گاوسی با شدت‌های مختلف، فشرده سازی، فیلترمیانه، تاری، تغییر اندازه، چرخش و برش مورد ارزیابی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1179 - نهان‌نگاری تصویر دیجیتال مقاوم در برابر برش با استفاده از جدول سودوکو در حوزه مکان و تبدیلات
شادی صانعی علیرضا نقش

با توسعه سریع فناوریهای دیجیتال، حفاظت از حق تالیف و اثبات مالکیت اطلاعات اهمیت فراوانی یافته است. در نهان‌نگاری تصویر، اطلاعات داخل تصویر به نحوی جاسازی می‌شود که کیفیت بصری تصویرکاهش نیابد و گیرنده بتواند اطلاعات مورد نظر را دریافت کند. همچنین برخی از حملات مانند برش چکیده کامل

با توسعه سریع فناوریهای دیجیتال، حفاظت از حق تالیف و اثبات مالکیت اطلاعات اهمیت فراوانی یافته است. در نهان‌نگاری تصویر، اطلاعات داخل تصویر به نحوی جاسازی می‌شود که کیفیت بصری تصویرکاهش نیابد و گیرنده بتواند اطلاعات مورد نظر را دریافت کند. همچنین برخی از حملات مانند برش تصویر، اطلاعات نهان‌نگار را از بین می‌برند. در این مقاله طرح جدیدی برای نهان‌نگاری تصویر دیجیتال پیشنهاد شده که در مقابل حمله برش شدید مقاوم است. در این طرح از جدول سودوکوی کلاسیک که یک جدول 9×9 است، استفاده شده است. یکی از ویژگیهای جدول سودوکو این است که محدودیتهای جدول باعث شده اعداد یا سمبلها در سرتاسر جدول به صورت یکنواخت پراکنده ‌شوند. در این روش پیشنهادی از جدول سودوکو و نهان‌نگاری مبتنی بر حوزه مکان و تبدیلات از قبیل تبدیل کسینوسی گسسته و تبدیل موجک گسسته و مزایای هر حوزه بهره برده‌ایم. عدم استفاده از راه حل جدول سودوکو در مرحله استخراج و کشف راه حل صحیح برای دستیابی به نهان‌نگار از نوآوری‌های این طرح است. مقاوم بودن این روش نهان‌نگاری در مقابل برش تا 92% درصد، عملکرد مطلوب این طرح را نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1180 - نهان نگاری مقاوم و نیمه کور تصاویر دیجیتال بر اساس تابع تبدیل موجک گسسته و تجزیه مقادیر تکین
محمدرضا رضایتمند علیرضا نقش

در کار با تصاویر پزشکی، اولویت اصلی تأمین امنیت اسناد بیمار در برابر هرگونه دست‌کاری توسط افراد غیرمجاز است؛ بنابراین، نگرانی اصلی سیستم پزشکی الکترونیکی موجود، ایجاد برخی از راه‌حل‌های استاندارد برای حفظ اصالت و یکپارچگی محتوای تصاویر پزشکی است. بر این اساس نهان نگاری چکیده کامل

در کار با تصاویر پزشکی، اولویت اصلی تأمین امنیت اسناد بیمار در برابر هرگونه دست‌کاری توسط افراد غیرمجاز است؛ بنابراین، نگرانی اصلی سیستم پزشکی الکترونیکی موجود، ایجاد برخی از راه‌حل‌های استاندارد برای حفظ اصالت و یکپارچگی محتوای تصاویر پزشکی است. بر این اساس نهان نگاری تصاویر دیجیتال زمینه های کاربردی فراوانی دارد، یکی از مهمترین کاربردهای آن در حفاظت از تصاویر پزشکی، حک کردن اسم ها، امضاها و مشخصات بیماران بر روی تصاویر، ویدئو ها و غیره می باشد به طوری که مشخص نخواهد بود. شیوه های مختلفی برای نهان نگاری تصاویر دیجیتال ارائه شده اند، اما در این بین یکی از پرکاربردترین روش ها جهت دستیابی به نهان نگاری مقاوم در برابر انواع حملات به کار گیری ترکیب حوزه تبدیل موجک گسسته و تجزیه مقدار منفرد می باشد. ما در این تحقیق از 2 مرحله تبدیل موجک هار روی تصویر میزبان و یک سطح تجزیه ی مقدار منفرد روی زیر گروه فرکانس پایین آن و ترکیب با ضریبی از نهان نگار و یک سطح دیگر تجزیه ی مقدار منفرد جهت جایگذاری نهان نگار و افزایش مقاومت نهان نگاری استفاده کرده ایم به صورتی که در زمان استخراج نهان نگار بتوان به صورت نیمه کورعمل کرد. با این روش توانسته ایم به طور متوسط به نسبت حداکثر سیگنال به نویز 55 و 7 درصد بهبود جهت غیر قابل مشاهده بودن نهان نگار و همچنین به طور متوسط به ضریب همبستگی 0.97 و 34 درصد بهبود جهت افزایش مقاومت نهان نگاری نسبت به حملات مختلف برسیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1181 - یک روش جدید ترکیبی در مسیریابی سراسری وسایل نقلیة خودگردان زیرآبی
شبنم پسته احمدرضا نقش نیلچی فرید شیخ‌الاسلام

تاکنون روش‌های سراسری متعددی برای حل مسئله طراحی مسیر پیشنهاد شده است که از آن میان روش‌های گراف پدیداری، دیاگرام ورونویی، درخت چهاروجهی و جبهه موج جایگاه ویژه‌ای دارند. در این مقاله با ترکیب این چهار روش در یک ساختار واحد، یک الگوریتم طراحی مسیر جدید به نام (HYBRID-VQV چکیده کامل

تاکنون روش‌های سراسری متعددی برای حل مسئله طراحی مسیر پیشنهاد شده است که از آن میان روش‌های گراف پدیداری، دیاگرام ورونویی، درخت چهاروجهی و جبهه موج جایگاه ویژه‌ای دارند. در این مقاله با ترکیب این چهار روش در یک ساختار واحد، یک الگوریتم طراحی مسیر جدید به نام (HYBRID-VQVW) HYBRID-Visibility-QuadTree-Voronoi-WaveFront ارائه می‌شود. در این روش در هر فاصلة نمونه‌برداری پس از ساخت چهار مسیر سراسری روی فضای پیکربندی، بهترین آن‌ها طبق چند ملاک رفتاری مشخص می‌شود. این ملاک‌ها شامل طول، امنیت و همواری مسیر می‌باشند. در حقیقت الگوریتم HYBRID-VQVW یک مبادلة پارامتری میان کوتاه‌ترین، امن‌ترین و هموارترین مسیر برقرار می‌کند و در نهایت به مسیری می‌رسیم که از مسیر تولید شده با روش‌های دیاگرام ورونویی، درخت چهاروجهی و جبهة موج کوتاهتر و هموارتر بوده و نسبت به مسیر گراف پدیداری امن‌تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1182 - ارائه روشی جهت بهبود پایداری نهان نگاری در مقابل حملات نویزی و فشرده سازی با ترکیب تبدیل موجک و تبدیل تجزیه مقادیر منفرد
محسن قائمی زاده حسین پورقاسم همایون مهدوی نسب احمد کشاورز

به منظور حفظ قانون حق تألیف، یکی از روش‌هایی که مورد استفاده و استقبال قرارگرفته، نهان نگاری یا واترمارکینگ است. پایداری روش نهان‌نگاری در مقابل حملات مختلف، مهمترین ملاک برای ارزیابی آن روش می‌باشد. در این مقاله، یک روش نهان نگاری جدید نیمه کور با استفاده از ترکیب تبدی چکیده کامل

به منظور حفظ قانون حق تألیف، یکی از روش‌هایی که مورد استفاده و استقبال قرارگرفته، نهان نگاری یا واترمارکینگ است. پایداری روش نهان‌نگاری در مقابل حملات مختلف، مهمترین ملاک برای ارزیابی آن روش می‌باشد. در این مقاله، یک روش نهان نگاری جدید نیمه کور با استفاده از ترکیب تبدیل موجک و تجزیه مقادیر منفرد برای اثبات حق تألیف ارائه شده است. مهمترین مزیت این روش نسبت به روش‌های مشابه پایداری خوب آن در مقابل بیشتر حملات رایج خصوصاً حملات نویزی و فشرده سازی است حال آنکه در روش‌های دیگر، تصویر نهان نگاری شده در مقابل بعضی حملات، مقاومت خوبی دارند و در مقابل بعضی دیگر آسیب پذیرند. در روش پیشنهادی، از ترکیب دو تبدیل کارآمد و مؤثر در زمینه نهان نگاری، به صورت همزمان استفاده شده است. در کارهای انجام شده قبلی، از هر کدام از تبدیلات فوق، جداگانه در نهان نگاری استفاده شده ولی در روش پیشنهادی با ترکیب این دو تبدیل، از ویژگی‌های هر دو تبدیل، همزمان به عنوان یک روش بهبود یافته در نهان‌نگاری استفاده شده است. نتایج آزمایش‌ها به خوبی پایداری این روش را در مقابل طیف وسیع‌تری از حملات مختلف نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1183 - کنترل تطبیقی فازی شناور زیر سطحی خودگردان به منظور ردیابی مسیر
سعید نخ کوب عباس چترایی خوشنام شجاعی

در این مطالعه، مساله موقعیت و ردیابی برای شناور زیر سطحی خودگردان در صفحه افقی، در شرایط حضور جریان‌های دریایی به عنوان اغتشاش مورد بحث قرار می‌گیرد. در این تحقیق، اثر تغییرات و نامعینی در پارامترها مد نظر قرار می‌گیرد. عملکرد مطلوب کنترل کننده تطبیقی با بهره ثابت با خط چکیده کامل

در این مطالعه، مساله موقعیت و ردیابی برای شناور زیر سطحی خودگردان در صفحه افقی، در شرایط حضور جریان‌های دریایی به عنوان اغتشاش مورد بحث قرار می‌گیرد. در این تحقیق، اثر تغییرات و نامعینی در پارامترها مد نظر قرار می‌گیرد. عملکرد مطلوب کنترل کننده تطبیقی با بهره ثابت با خطی سازی فیدبک و همچنین با روش کنترل تطبیقی با بهره فازی مقایسه شده است. روش کنترلی ارائه شده در شبیه سازی‌ها مورد آزمایش و بررسی قرار گرفته است. همچنین، کارآیی روش کنترلی ارائه شده با روش‌های کنترلی دیگر در برخی از تحقیقات مقایسه شده‌اند. کران دار بودن و آنالیز مشخصات همگرایی مجانبی الگوریتم کنترلی و پایداری آن با استفاده از تئوری پایداری لیاپانوف و به کمک لم باربالات اثبات و ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1184 - بررسی وضعیت معیشت روستائیان حوزه آبخیز واز در اثر اجرای طرح های بوم گردی
مونا تاریوردی قاسم حبیبی بی بالانی جلال محمودی

حفاظت از منابع طبیعی نظیر جنگل، مرتع امری ضروری است و بایستی با تمام توان اقدام نمود. با توجه به گردشگری پایدار می‌تواند ابزار مناسبی جهت ایجاد زمینه‌های مناسب اقتصادی نظیر درآمدزایی و اشتغال‌زایی است و می‌توان با تکیه برگردشگری طبیعی علاوه بر دست‌یابی به اهداف فوق به ا چکیده کامل

حفاظت از منابع طبیعی نظیر جنگل، مرتع امری ضروری است و بایستی با تمام توان اقدام نمود. با توجه به گردشگری پایدار می‌تواند ابزار مناسبی جهت ایجاد زمینه‌های مناسب اقتصادی نظیر درآمدزایی و اشتغال‌زایی است و می‌توان با تکیه برگردشگری طبیعی علاوه بر دست‌یابی به اهداف فوق به امر حفاظت و توسعه اراضی طبیعی رسید.این پژوهش با هدف چگونگی بررسی اثرات مثبت و منفی توسعه گردشگری و بوم‌گردی بر وضعیت حفاظتی در حوزه‌آبخیز واز به اجرا درآمد. حوزه‌آبخیز واز با مساحت معادل 14102هکتار در یکی از زیر حوضه‌های شماره 49 البرزشمالی واقع در ارتفاعات جنوبی بخش چمستان می‌باشد. جامعه مورد مطالعه افرادبومی، گردشگران و حجم نمونه بر اساس فرمول‌کوکران 220 نفر تعیین شد. برای انجام این پژوهش پس از انجام مطالعات میدانی 3 گروه پرسشنامه در 3 سطح کارشناسان، افراد بومی و گردشگران در قالب طیف لیکرت تهیه گردید، شیوه نمونه‌گیری در این تحقیق، نمونه‌گیری تصادفی ساده بوده است. متغیرهای تحقیق با استفاده از آزمون آماری کروسکال والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که بین میزان موفقیت طرح‌های گردشگری و مشارکت ساکنین بومی و نیز بین اجرای طرح‌های گردشگری و بهبود معیشت ساکنین حوزه آبخیز مورد مطالعه رابطه معنی‌داری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1185 - METRIC based evapotranspiration mapping of pistachio orchard in the semi-arid region
Mohammad Hossein Mokhtari Ibrahim Busu Sara Parvizi

10.30495/jonass.2021.1927551.1010

Background and objective: Agricultural lands under pistachio crop are expanded in the Bahadoran area due to the high profitability of production. Therefore, accurate estimation of pistachio water requirements and efficient use of water is essential where water resources چکیده کامل

Background and objective: Agricultural lands under pistachio crop are expanded in the Bahadoran area due to the high profitability of production. Therefore, accurate estimation of pistachio water requirements and efficient use of water is essential where water resources are insufficient. This study evaluates the performance of METRIC in estimating pistachio evapotranspiration in a semi-arid region. Materials and methods: The satellite images utilized in this study were consisting of three clouds free LANDSAT TM5 data acquired on 28 April 2010, 17 Jul 2010, and 2 Aug 2010. These images in Tagged Image File Format were downloaded from the U.S. Geological Survey Global Visualization Viewer website. Geometric correction of images was performed by collecting 20 numbers of well-dispersed ground control points. First-order polynomial transformation with nearest neighbor resampling method was applied to each image to fit the image coordinate to the coordinate of ground control points. The accuracy of the geo-referencing was evaluated by calculation of root mean square error and it was controlled to be less than half the size of the original pixel. Then two other scenes were co-registered based on this image and a subset of interest areas was generated from image scenes. Radiometric and atmospheric calibration was performed first by converting original digital numbers to radiance.Results and conclusion: METRIC estimates the average ET for the image on April 28, July 17, and August 2 at 2.9, 4.2, and 3.1 mm per day, respectively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1186 - Climate change impacts on nitrogen and phosphorus loading in New England watersheds
Jenna Baker Timothy Randhir

10.30495/jonass.2022.1946924.1020

Background and objective: Nitrogen and phosphorus yields in watersheds can be influenced by air temperature and precipitation. Rising air temperature can affect the natural nutrient cycling process since most nutrient cycles are temperature-dependent. It is hypothesized چکیده کامل

Background and objective: Nitrogen and phosphorus yields in watersheds can be influenced by air temperature and precipitation. Rising air temperature can affect the natural nutrient cycling process since most nutrient cycles are temperature-dependent. It is hypothesized that increasing air temperature and precipitation can alter the hydrologic cycle and impact the yield of both nitrogen and phosphorus in watersheds. This research's primary objective is to evaluate the influence of climate and land use characteristics of the watershed on nutrient loads in New England watersheds.Materials and methods: Nutrient data from the Spatially Referenced Regression on Watershed Attributes (SPARROW) model, land use data came from National Land Cover Database (NLCD), temperature and precipitation from USGS are used in statistical analysis with univariate and robust regression functions. The scatter analysis shows that nitrogen and phosphorus have more variability at higher temperatures.Results and conclusion: Nitrogen and phosphorus have more variation at mid-range precipitation levels and are more diluted with higher precipitation. Robust regression results found that temperature and agricultural land significantly affect nitrogen yields in streams. Temperature, forested land, and agricultural land have the most significant impact on phosphorus in streams. Nutrient management is suggested to target areas to increase watershed resilience to climate change. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1187 - Evaluation of groundwater quality in Dayyer city Bushehr using groundwater quality index (GQI)
Zahra Mojarad Abdul Rahim Pazira Tayebeh Tabatabaie

10.30495/jonass.2021.1922476.1006

Background and objective:In this study, groundwater resources of Dayyer city in Bushehr province were investigated for the amount of different parameters. The use of nitrate fertilizers in the city of Dayyer and the diversion of agricultural effluents containing these c چکیده کامل

Background and objective:In this study, groundwater resources of Dayyer city in Bushehr province were investigated for the amount of different parameters. The use of nitrate fertilizers in the city of Dayyer and the diversion of agricultural effluents containing these compounds to water sources has increased the concentration of nitrate. Calculation of ion ratios showed that weathering was delayed in the aquifers of the city and the infiltration of salt water led to an increase in the concentration of chloride and sodium. The increase in the concentration of other ions, such as calcium and magnesium, has a geological origin.Materials and methods:For this purpose, in three stages (October, November and December 2019), 7 wells located in this city were sampled and the amount of various parameters including electrical conductivity, pH, hardness, total alkalinity, total soluble solids, nitrate concentration, sulfate, Nitrite, chloride, calcium, magnesium, sodium, potassium, fluoride, iron and bicarbonate were determined using standard methods.Results and conclusion:The results were analyzed using one-way analysis of variance and ArcGIS software was used to prepare zoning maps by kriging method. Nitrate and sulfate concentration parameters, electrical conductivity, total soluble solids, total hardness, chloride, calcium, magnesium, sodium, potassium, fluoride and bicarbonate concentrations are 17.9-56.4 and 1100-3800 mg/l, respectively, 3740-7460 micro siemens per centimeter, 2240-4480, 2828-1393.8, 635.26-2034.83, 315.12-630.24, 145.44-349.056, 274.19-1068.1, 13-20, 3.12-3.8, and 68.32-131.76 mg/l were obtained. The results showed that except for the parameters of iron concentration (0.03-0.05 mg /l) and nitrite (0.0099-0.03.63 mg /l) and pH (7.13-7.34), The value of the other parameters is too much. Sulfate concentration has increased due to oxidation of pyrite-containing soils and the presence of evaporative minerals such as gypsum. According to the results obtained from the measurement of groundwater quality index, the value of this index is between 51 to 61, which means the average quality of water resources in this city. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1188 - بررسی پارامترهای موثر برمقاومت فشاری، مقاومت الکتریکی ویژه و جذب آب بتن متخلخل سبک
شهریار غلامین نوویرسر مرتضی جمشیدی رحمت مدندوست

بتن متخلخل نوعی ویژه از بتن سبک با اسلامپ کم یا حتی صفر شناخته می‌شود که از سیمان، درشت دانه، درصد محدودی از ریز دانه (یا فاقد ریزدانه)، افزودنی‌های مختلف شیمیایی و پوزولانی تشکیل شده است. در‌این مقاله ‌از لیکای ‌سازه‌ای ‌با‌ وزن‌حجمی m3‌‌‌kg/ 750‌ و نسبت آب به سیمان ثا چکیده کامل

بتن متخلخل نوعی ویژه از بتن سبک با اسلامپ کم یا حتی صفر شناخته می‌شود که از سیمان، درشت دانه، درصد محدودی از ریز دانه (یا فاقد ریزدانه)، افزودنی‌های مختلف شیمیایی و پوزولانی تشکیل شده است. در‌این مقاله ‌از لیکای ‌سازه‌ای ‌با‌ وزن‌حجمی m3‌‌‌kg/ 750‌ و نسبت آب به سیمان ثابت (3/0W / C =) ، ‌برای ساخت بتن متخلخل سبک استفاده شد و ‌اثر ‌نسبتها‌ی مختلف سبکدانه به سیمان ( A/C ) شامل 3 ، 7/2 ، 4/2 ، 1/2 ، 8/1 ، 5/1 ، تخلخل کل ‌و درصدحجمی خمیر سیمان بر روی مقاومت فشاری ، مقاومت الکتریکی ویژه و درصد جذب آب بتن متخلخل سبک درسن 28 روز مورد بررسی قرار گرفت. با افزایش نسبت A/C از 5/1 تا 3‌، حجم خمیر سیمان از 873/30 % به 436/15 % در نمونه‌ها کاهش و تخلخل کل از64/21 % به 08/38 % افزایش یافت که منجر به کاهش مقاومت الکتریکی ویژه از 45/11 به 841/6 ، کاهش مقاومت فشاری از Mpa 27/13 به MPa 37/4 و افزایش جذب آب از 185/11 % به 695/12 % در نمونه های بتن متخلخل سبک شد. نتایج این پژوهش بهبود ویژگیهای فیزیکی و افت ویژگیهای مکانیکی و دوام بتن متخلخل سبک حاوی لیکا را نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1189 - بررسی تأثیراستفاده پودر پوسته تخم‌مرغ درخواص بتن تر و سخت شده
افشین امیری عبدالکریم عباسی دزفولی

امروزه در اکثر نقاط دنیا تحول عظیمی در تکنولوژی بتن برای دستیابی به بتنهای با مقاومت بالا پدید آمده‌است. کاربرد پوزولانها و افزودنیها در بتن برای دستیابی به بتنهای با مقاومت بالا و با دوام، چند سال است که در صنعت بتن جا باز نموده است. ریزی نسبی بسیار زیاد پوزولان‌ها و ا چکیده کامل

امروزه در اکثر نقاط دنیا تحول عظیمی در تکنولوژی بتن برای دستیابی به بتنهای با مقاومت بالا پدید آمده‌است. کاربرد پوزولانها و افزودنیها در بتن برای دستیابی به بتنهای با مقاومت بالا و با دوام، چند سال است که در صنعت بتن جا باز نموده است. ریزی نسبی بسیار زیاد پوزولان‌ها و ایجاد واکنش با هیدروکسید کلسیم موجود در سیمان، این ماده سبب کاهش تخلخل و نفوذپذیری و افزایش دوام و مقاومت در بتنها شده است. در این تحقیق نقش پودر پوسته تخم‌مرغ و تأثیر آن بر خواص مکانیکی و پایایی بتن و رسیدن به درصد بهینه استفاده ازپوسته تخم‌مرغ جهت کسب مقاومت بالا و دوام مناسب مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق تستهای آزمایشگاهی که شامل بررسی درصد جذب آب، وزن مخصوص بتن، تست مقاومت الکتریکی (که نشان‌دهنده‌ی میزان خوردگی و نفوذپذیریست) و تست مقاومت فشاری بر روی نمونه‌هایی با 0،10 و 20 درصد وزنی پوسته تخم‌مرغ جایگزین سیمان در شرایط سنی 3، 7 و 28 روزه بر روی نمونه 15*15*15 سانتیمتری ساخته شده صورت پذیرفته است. نتایج بدست آمده آزمایشات نسبت به بتن شاهد نشانگر آن بوده که افزودن 10 درصد پودر پوسته تخم‌مرغ جایگزین سیمان، با کاهش 12 درصدی اسلامپ، افزایش 1 درصدی مقاومت فشاری، کاهش 21 درصدی جذب آب ، افزایش 2 درصدی وزن مخصوص بتن و افزایش 90 درصدی مقاومت الکتریکی بتن گردیده و همچنین با افزودن 20 درصد پوسته تخم‌مرغ جایگزین سیمان، با کاهش 24 درصدی اسلامپ، کاهش 17 درصدی مقاومت فشاری، افزایش 4 درصدی جذب آب ، افزایش 1 درصدی وزن مخصوص بتن وافزایش 90 درصدی مقاومت الکتریکی بتن گردیده است.از نتایج این تحقیق می‌توان عنوان کرد که استفاده از پوسته تخم‌مرغ جایگزین نسبت مناسبی از سیمان، از نظر کیفی وحفظ محیط زیست باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1190 - ارزیابی پتانسیل روانگرایی خاک منطقه چالوس و نوشهر در اثر وقوع زلزله با استفاده از روش سرعت موج برشیVs ))
نرگس افسری صمید علیزاده

روانگرایی یکی از شایع ترین اثرات تغییر شکل زمین در اثر وقوع زمین لرزه است و اغلب علت اصلی آسیب و تخریب ساختمان ها و زیر ساخت ها می باشد. منطقه مورد مطالعه ( گستره چالوس و نوشهر) در نوار ساحلی دریای خزر واقع شده و بر روی مواد سست آبرفتی واقع شده و در طول تاریخ، شاهد زلزل چکیده کامل

روانگرایی یکی از شایع ترین اثرات تغییر شکل زمین در اثر وقوع زمین لرزه است و اغلب علت اصلی آسیب و تخریب ساختمان ها و زیر ساخت ها می باشد. منطقه مورد مطالعه ( گستره چالوس و نوشهر) در نوار ساحلی دریای خزر واقع شده و بر روی مواد سست آبرفتی واقع شده و در طول تاریخ، شاهد زلزله های متعددی بوده است. در این تحقیق، روش سرعت موج برشی (Vs) با به کاربردن 5 رابطه تجربی جهت ارزیابی پتانسیل روانگرایی خاک های شهرهای چالوس و نوشهر با فرض شرایط بدون سمنتاسیون و با سمنتاسیون مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین با توجه به توزیع گمانه های مورد ارزیابی که در قسمت رسوبی گستره مورد مطالعه با سن کمتر از 10000 سال قرار دارند، جواب های با شرایط بدون سمنتاسیون مورد قبول است؛ آنالیزهای انجام شده نشان می دهد که از میان 46 حلقه گمانه، تحلیل شده، 35 گمانه مستعد روانگرایی هستند که بیشتر آن ها در شهرستان نوشهر واقع شده اند. با توجه به مقادیر شاخص پتانسیل روانگرایی بدست آمده در گستره مورد مطالعه بر اساس روش سرعت موج برشی با فرض شرایط بدون سمنتاسیون خاک، 7/8 درصد گستره مورد مطالعه در محدودة 0PL = ، 2/15درصد در محدودة 5>PL >0، 3/41 درصد در محدود 15>PL>5و 8/34درصد در محدودة 15<PL قرار دارند. نظر به این که عمق سطح ایستابی یک پارامتر مهم در روانگرایی خاک می باشد، با توجه به بالا بودن سطح ایستابی، و با در نظر گرفتن پتانسیل بالای لرزه خیزی منطقه، احتمال روانگرایی بالا می رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1191 - کاربرد‌ها و چالش‌های اینترنت اشیاء در مهندسی عمران(آب و سازه هیدرولیکی)
بهرضا نورمند

10.30495/civil.2022.694268

اینترنت اشیا یک الگوی جدیدی است که با نام اینترنت آینده شناخته شده است و ایده اصلی آن، اتصال اشیا بهاینترنت می باشدکه اولین بار توسط مارک ویزر مطرح و توسط کوین آشتون معرفیشد. اینترنت اشیاء اصطلاحی است برای توصیف دنیایی که در آن اشیاء قادر خواهند بود با اتصال به اینترنت چکیده کامل

اینترنت اشیا یک الگوی جدیدی است که با نام اینترنت آینده شناخته شده است و ایده اصلی آن، اتصال اشیا بهاینترنت می باشدکه اولین بار توسط مارک ویزر مطرح و توسط کوین آشتون معرفیشد. اینترنت اشیاء اصطلاحی است برای توصیف دنیایی که در آن اشیاء قادر خواهند بود با اتصال به اینترنت یا بهکمک ابزارهای ارتباطی، با سایر اشیاء تعامل داشته باشند و اطلاعات خود را با هم و یا با انسانها به اشتراک بگذارندو کلاس جدیدی از قابلیتها، برنامه کاربردی را ارائه دهند. یکی از اهداف مهم اینترنت اشیا ،هوشمندسازیمدیریت و بهبود کیفیت است.امروزه کمبود آب یکی از مشکلات کنونی بشر در مناطق گرم و خشکاست.از سوی دیگر با روند رو به گسترش جمعیت جهان و نیاز آبی آن، اینترنت اشیا وبرنامههای کاربردی آن میتواند نقش محوری در فنآوری و مدیریت هوشمند آب داشته باشد که نهایتا به ایجادارزش افزوده منجر گردد. در این بررسی، مروری بر پژوهشها و تجارب داخلی در زمینه بکارگیری فنآوری اینترنتاشیا در مهندسی عمران ) آب و سازههای هیدرولیکی( همچون مدیریت رواناب شهری، پیشبینی و هشدار سیل،تبخیر و تعرق، ایمنی سدها، صنعت آب و فاضلاب، آبیاری هوشمند، مدیریت مصرف منابع آب ، هیدرولوژی ) مدیریتکمی و کیفی ( آبهای سطحی و زیرزمینی شده است. از آنجائی که اینترنت اشیاء در مهندسی عمران یکی ازجدیدترین راهکارها در فراهم نمودن امکان داده کاوی و پردازش اطلاعات برای توسعه و بهبود کیفیتزیرساختهای عمرانی است، با چالشهای بکارگیری پیشرو خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1192 - Green synthesis and study of antioxidant activity of indole derivatives using multicomponent reaction of 2,4-diaminoacetophenone
Parvaneh Firoozi-khanghah Nafiseh Tabarsaei Morad Avarsaji

An efficient procedure for the synthesis of indole derivatives employing 2,4-diamino acetophenone, isopropenylacetylene and activated acetylenic compounds in the presence of KF/CP NPs as a heterogeneous base nanocatalyst in water at 80 oC is investigated. Also, the anti چکیده کامل

An efficient procedure for the synthesis of indole derivatives employing 2,4-diamino acetophenone, isopropenylacetylene and activated acetylenic compounds in the presence of KF/CP NPs as a heterogeneous base nanocatalyst in water at 80 oC is investigated. Also, the antioxidant activity of some synthesized compounds was studied. The workup of reaction is simple and the products can be separated easily from the reaction mixture. KF/CP NPs show a good improvement in the yield of the product. The catalyst displayed significant reusable activity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1193 - تاثیر مدت زمان مواجهه با آب الکترولیز شده خنثی بر کاهش آلودگی به سالمونلا تیفی موریوم و اشریشیاکلی در پوست و فیله ماکیان تازه
علی فضل آرا مهدی پورمهدی جمال ملک زاده

از ویژگی‌های آب الکترولیز شده می‌توان به ارزان، ایمن و بی‌خطر بودن و عدم تأثیر سوء بر محیط‌زیست اشاره کرد. هدف مطالعه حاضر بررسی مدت‌زمان مواجهه با آب الکترولیز شده خنثی بر کاهش آلودگی به سالمونلا تیفی‌موریوم و اشریشیا کلی در پوست و فیله ماکیان تازه بود. بدین منظور از آ چکیده کامل

از ویژگی‌های آب الکترولیز شده می‌توان به ارزان، ایمن و بی‌خطر بودن و عدم تأثیر سوء بر محیط‌زیست اشاره کرد. هدف مطالعه حاضر بررسی مدت‌زمان مواجهه با آب الکترولیز شده خنثی بر کاهش آلودگی به سالمونلا تیفی‌موریوم و اشریشیا کلی در پوست و فیله ماکیان تازه بود. بدین منظور از آب الکترولیز شده خنثی با غلظت کلر فعال ppm 100 استفاده شد. همچنین مدت‌زمان مواجهه 1, 5, 10, 15 و 30 دقیقه بر روی پوست و فیله تلقیح شده به ترتیب با میزان log/cm2 6 و log/g 6 از باکتری‌های فوق‌الذکر در نظر گرفته شد.. بر اساس نتایج، میزان کاهش باکتری‌های مورد مطالعه در تیمار فیله و پوست با آب الکترولیز خنثی نسبت به آب مقطر معنی‌دار بود (01/0>P). تیمار فیله با آب الکترولیز خنثی به مدت 15 دقیقه، باعث از بین رفتن کامل باکتری اشریشیا کلی شد به‌گونه‌ای که این باکتری درروش کشت سطحی قابل شناسایی نبود. بیشترین میزان کاهش اشریشیا کلی در تیمار آب الکترولیز خنثی در پوست ، در زمان 30 دقیقه، log/cm2 63/2 بود. همچنین بیشترین کاهش سالمونلا تیفی‌موریوم در تیمار فیله و پوست با آب الکترولیز خنثی در زمان 30 دقیقه به ترتیب log/g 51/2 و log/cm254/2 بود. بنابر نتایج این مطالعه، استفاده از آب الکترولیز خنثی در شستشوی لاشه مرغ‌های کشتار شده در خط تولید و چیلرهای کشتارگاه طیور می‌تواند به‌عنوان یک روش ضدعفونی مناسب موردتوجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1194 - مروری بر سودوموناس آئروژینوزا در محیط: پاتوژنز، مقاومت آنتی‌بیوتیکی، تنوع ژنتیکی و روش های حذف از آب آشامیدنی
قاسم قربانی ابراهیم رحیمی امیر شاکریان

10.30495/jfm.2023.1974180.1798

سودوموناس آئروژینوزا یک پاتوژن موجود در آب است که برای بهداشت عمومی نگرانی‌های زیادی را به وجود آورده است. بسیاری از منابع آب محیطی به‌طور بالقوه مخزنی برای سویه‌های پاتوژنیک سودوموناس آئروژینوزا هستند. باتوجه به این که یک پاتوژن فرصت‌طلب است و مشکلات جدی را به وجود می چکیده کامل

سودوموناس آئروژینوزا یک پاتوژن موجود در آب است که برای بهداشت عمومی نگرانی‌های زیادی را به وجود آورده است. بسیاری از منابع آب محیطی به‌طور بالقوه مخزنی برای سویه‌های پاتوژنیک سودوموناس آئروژینوزا هستند. باتوجه به این که یک پاتوژن فرصت‌طلب است و مشکلات جدی را به وجود می آورد پس شناخت پاتوژنز، مقاومت آنتی‌بیوتیکی، تنوع ژنتیکی و روش های حذف آن از آب آشامیدنی لازم به نظر به نظر می رسد. در مورد بیماری‌زا بودن سودوموناس آئروژینوزا مطالعات زیادی صورت گرفته و ثابت‌شده است که یک فرآیند چندعاملی است. سودوموناس آئروژینوزا دارای دو سیستم سنجش حدنصاب به نام‌های las و rhl است که ارتباط سلول به سلول را از طریق تولید مولکول‌های سیگنال دهنده که اوتوایندیوسر نام دارند تسهیل می‌کند تا گیرنده‌های خاص را هدف قرار دهند. به دلیل اینکه سودوموناس آئروژینوزا نفوذپذیری کمی در غشای خارجی دارد و ازآنجایی‌که غشای خارجی به‌عنوان یک مانع عمل می‌کند، ذاتاً به آنتی‌بیوتیک‌های مختلف مقاوم است. هنگامی‌که تحت‌فشار انتخابی آنتی‌بیوتیک قرار می‌گیرد، پاسخ القاشده بقای باکتری را تسهیل می‌کند و مقاومت آنتی‌بیوتیکی ایجاد می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند که اندازه بزرگ ژنوم و پیچیدگی آن، باعث شده است که این باکتری با انواع محیط‌های مختلف سازگار و در آنجا رشد کنند. وجود این باکتری و ماندگاری آن در آب‌های محیطی خطر بزرگی برای سلامت عموم است و برای شناسایی کامل و تعیین کمیت سویه‌های MDR سودوموناس آئروژینوزا در بیمارستان‌ها و مقایسه‌ی آن‌ها با سویه‌های موجود در جامعه یا سایر فاضلاب‌ها لازم است مطالعات بیشتری انجام گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1195 - بررسی میزان شیوع و تعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی سویه های سودوموناس آئروژینوزا جدا شده از گلاب و عرقیات گیاهی در کاشان، 1397
رضا شرافتی چالشتری نوید مزروعی آرانی الهه علیزاده علیرضا اعتمادی

سودوموناس آئروژینوزا یک باکتری گرم منفی و بیماری زای فرصت طلب می باشد که می تواند از طریق مواد غذایی به انسان منتقل شود. عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک های ضد این باکتری بسیار جدی است. هدف از این مطالعه بررسی شیوع و تعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی سویه های سودوموناس آئر چکیده کامل

سودوموناس آئروژینوزا یک باکتری گرم منفی و بیماری زای فرصت طلب می باشد که می تواند از طریق مواد غذایی به انسان منتقل شود. عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک های ضد این باکتری بسیار جدی است. هدف از این مطالعه بررسی شیوع و تعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی سویه های سودوموناس آئروژینوزا جدا شده از گلاب و عرقیات گیاهی در کاشان بود.در این مطالعه مقطعی، تعداد 400 نمونه انواع گلاب و عرقیات گیاهی صنعتی و سنتی به طور تصادفی از مکان های فروش در کاشان خریداری و میزان شیوع سودوموناس آئروژینوزا به روش کشت بررسی شد. مقاومت آنتی بیوتیکی ایزوله های جدا شده به روش دیسک دیفوژن بررسی شدند. از تعداد 400 نمونه غذایی، 16 نمونه (4 درصد) به سودوموناس آئروژینوزا آلوده بودند. تمامی ایزوله های جدا شده 100 درصد به آنتی بیوتیک های اختصاصی تیکارسیلین، سفتازیدیم، کولیستین و جنتامایسین مقاوم بودند. همچنین 13(25/81 درصد) ایزوله به ایمی پنم حساس بودند. نتایج بدست آمده مقاومت آنتی بیوتیکی بالای سویه های سودوموناس آئروژینوزا جدا شده از گلاب و عرقیات گیاهی را نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1196 - بررسی اثر پلاسمای سرد ضد سودوموناس آئروژینوزا تلقیح شده در گلاب
زینب رحمانی فاطمه محمدی رضا شرافتی چالشتری

10.30495/jfm.2022.1959877.1775

فناوری پلاسمای سرد یکی از روش های نوین غیرحرارتی جهت میکروب زدایی در انواع مواد غذایی به واسطه ایجاد محیطی فعال و ذرات و فوتون های پُرانرژی است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر پلاسمای سرد فشار اتمسفری بر باکتری سودوموناس آئروژینوزا در محیط کشت و گلاب بود. در این مطالع چکیده کامل

فناوری پلاسمای سرد یکی از روش های نوین غیرحرارتی جهت میکروب زدایی در انواع مواد غذایی به واسطه ایجاد محیطی فعال و ذرات و فوتون های پُرانرژی است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر پلاسمای سرد فشار اتمسفری بر باکتری سودوموناس آئروژینوزا در محیط کشت و گلاب بود. در این مطالعه تجربی، باکتری سودوموناس آئروژینوزا تحت تاثیر پلاسما با فرکانس ۱۵ کیلوهرتز و در زمان های ۱۰، ۳۰، ۵۰ و ۷۰ ثانیه قرار گرفت. همچنین اثر پلاسما بر گلاب تلقیح شده با باکتری مذکور در غلظت CFU/mL ۱۰۵ در زمان نگهداری هفت روز در دمای محیطی بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین قطر هاله عدم رشد باکتری در زمان ۷۰ ثانیه و برابر ۳۱ میلی متر بود. بعلاوه اثر مهارکنندگی پلاسما بر روی سودوموناس آئروژینوزا در گلاب در مدت زمان نگهداری مشهود بود. بنابراین استفاده از پلاسما به عنوان یک روش غیرحرارتی و کاهنده میکروبی در صنعت گلاب پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1197 - مناقشات دریایی یونان و ترکیه در شرق مدیترانه و چارچوب کنوانسیون حقوق دریا (1982)
احسان بخشنده یاسمن یگانه

10.30495/pir.2022.1934579.3305

دریای اژه طی حدود یک قرن گذشته شاهد مجموعهای از اختلافات و مناقشات بر سر تعیین حدود مرزی (مناطق دریایی) به ویژه میان ترکیه و یونان بوده است. اکنون سه دهه پس از وقوع اولین مناقشه جدی، دو طرف مذاکرات موسوم به "اکتشافی" را از سر گرفته اند تا به بررسی اولیه اختلافات دریایی چکیده کامل

دریای اژه طی حدود یک قرن گذشته شاهد مجموعهای از اختلافات و مناقشات بر سر تعیین حدود مرزی (مناطق دریایی) به ویژه میان ترکیه و یونان بوده است. اکنون سه دهه پس از وقوع اولین مناقشه جدی، دو طرف مذاکرات موسوم به "اکتشافی" را از سر گرفته اند تا به بررسی اولیه اختلافات دریایی خود در اژه بپردازند. یونان که عضو کنوانسیون سازمان ملل درباره حقوق دریا می باشد بر ارجاع دعوی خود با ترکیه به دیوان لاهه تاکید دارد درحالیکه ترکیه مصمم به توافق دوجانبه بر اساس اصل انصاف است. مقاله حاضر با بررسی حقوق بین الملل حاکم بر دریاها و ابعاد حقوقی اختلافات یونان و ترکیه و با درنظرداشت قرار دادگاه لاهه در 1976 و 1978، به دنبال آن است دلیل شکست ابتکارات حدود یک قرن گذشته برای حل این مناقشه را تبیین کند. یافته های پژوهش تحلیلی-توصیفی حاضر نشان می دهد درحالیکه مکانیسم ها و روندهای حل اختلافات دریایی در کنوانسیون حقوق دریا به تفصیل مورد توجه و تاکید قرار گرفته، ترکیه و یونان تنها در صورت رسیدن به یک توافق دوجانبه در خصوص تحدید مناطق دریایی خود می توانند اختلافات فیمابین را حل و فصل کرده و مشترکا از منابع طبیعی شرق مدیترانه بهره برداری کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1198 - بررسی گسترش فعالیت‌های فناورانه و دانش‌بنیان بر ارتقای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ( با تاکید بر بخش آب و نهاده‌های کشاورزی)
علی انصاری محمد علی بصیری پیام نجفی

10.30495/pir.2021.686432

مساله کشاورزی در ایران به خصوص در سال‌های اخیر تحت تاثیر مسایلی همچون تحریم‌های بین‌المللی، خشکسالی‌های متوالی، تراریختگی، سوء مدیریت و امثالهم با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران پیوند خورده است. این پژوهش با تکیه ‌بر نظریات مکتب کپنهاک و نظریه اقتصاد مقاومتی به بررسی امن چکیده کامل

مساله کشاورزی در ایران به خصوص در سال‌های اخیر تحت تاثیر مسایلی همچون تحریم‌های بین‌المللی، خشکسالی‌های متوالی، تراریختگی، سوء مدیریت و امثالهم با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران پیوند خورده است. این پژوهش با تکیه ‌بر نظریات مکتب کپنهاک و نظریه اقتصاد مقاومتی به بررسی امنیت ملی پرداخته است. روش پژوهش، روش پیمایشی مقطعی با دو هدف توصیف و تبیین می‌باشد. جامعه مورد مطالعه، مدیران و صاحب‌نظران شرکت های دانش بنیان و فناور در حوزه مورد تاکید می‌باشد. حجم نمونه طبق فرمول کوکران 384 نفر انتخاب شد. ابزار اندازه‌گیری در این تحقیق شامل پرسشنامه محقق ساخته جهت سنجش شکل‌گیری متغیرهای تحقیق بوده است. نتایج فرضیات نشان داد که رفع تبعات امنیتی ناشی از بحران آب در ایران با تکیه بر گسترش فعالیت های فناورانه و دانش بنیان موجب ارتقا امنیت جمهوری اسلامی ایران می گردد. و هم چنین، خودکفایی در کشاورزی و افزایش ضریب امنیت غذایی با تکیه بر گسترش فعالیت های فناورانه و دانش بنیان موجب ارتقا امنیت جمهوری اسلامی ایران می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1199 - (Diacetoxyiodo)benzene (DIB) catalyzed green and efficient synthesis of biscoumarin derivatives in aqueous media
Amit Waghmare Shivaji Pandit

(Diacetoxyiodo)benzene has been used as an efficient catalyst for an improved and rapid one-pot synthesis of biscoumarin derivatives in excellent yield under reflux condition using water as a environmentally benign reaction medium. This aqua mediated Knoevenagel condens چکیده کامل

(Diacetoxyiodo)benzene has been used as an efficient catalyst for an improved and rapid one-pot synthesis of biscoumarin derivatives in excellent yield under reflux condition using water as a environmentally benign reaction medium. This aqua mediated Knoevenagel condensation of various aromatic and hetero-aromatic aldehydes with 4-hydroxycoumarin using catalytic amount of (diacetoxyiodo)benzene devoid the route of expensive, corrosive reagents and toxic solvents. Along with the routine aldehydes, the aldehydes like aryl-sulphonyloxybenzaldehyde, aryl-carbonyloxybenzaldehyde also leads to the product under the reaction conditions. High yields, shorter reaction times, one pot condensation, operational simplicity, easy work-up, purification of products by non-chromatographic methods are some additional features of this method. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1200 - An efficient and convenient synthesis of quinazoline derivatives catalyzed by cyanuric chloride in water
Mahshid Hossaini Reza Heydari Malek Taher Maghsoodlou

In this work, an eco-friendly procedure for the preparation of 2,3-dihydroquinazoline-4(1H)-ones was developed by condensation reaction of benzylic and heterocyclic aldehydes with 2-aminobenzamide in the presence of catalytic amounts of cyanuric chloride (2,4,6-trichlor چکیده کامل

In this work, an eco-friendly procedure for the preparation of 2,3-dihydroquinazoline-4(1H)-ones was developed by condensation reaction of benzylic and heterocyclic aldehydes with 2-aminobenzamide in the presence of catalytic amounts of cyanuric chloride (2,4,6-trichloro-1,3,5-triazin) as an available and inexpensive organo-catalyst under aqueous media as a green conditions. The new compounds characterized by IR, 1HNMR, 13CNMR, Mass spectrometry, and CHN elemental analysis. Excellent yield, clean reaction media, simple workup and easy purification are advantages of this methodology. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1201 - Taguchi optimization of photodegradation of yellow water of trinitrotoluene production catalyzed by nanoparticles TiO2/N under visible light
Hamid Reza Pouretedal Mohammad Fallahgar Fahimeh Sotoudeh Pourhasan Mohammad Nasiri

Taguchi experimental design technique was used for optimization of photodegradation of yellow water sample of trinitrotoluene (TNT) production process. The nanoparticles of doped N-TiO2 were also used as photocatalysts in the photodegradation reaction under visible ligh چکیده کامل

Taguchi experimental design technique was used for optimization of photodegradation of yellow water sample of trinitrotoluene (TNT) production process. The nanoparticles of doped N-TiO2 were also used as photocatalysts in the photodegradation reaction under visible light. The ranking of data based on signal to noise ratio values showed that the importance order of the factors affecting the degradation efficiency was: the nature of photocatalyst > time of photodegradation > amount of photocatalyst > initial concentration of pollutant. The optimized conditions were photocatalyst of TiO2/N0.1 photocatalyst dosage of 1.5 g L-1 and dilution times of 750 for real samples. The photocatalyst of TiO2/N0.1 was analyzed by BET surface analysis, X-ray diffraction pattern, field emission scanning electron microscopy (FE-SEM), energy-dispersive X-ray spectroscopy (EDS) and diffuse reflectance spectra (DTS). Relatively high surface area of 150 m2×g-1, anatase/rutile structure, approximately uniform distribution of nanoparticles size and band-gap energy of 2.92 eV were measured for TiO2/N0.1 nanophotocatalyst. A linear model with the regression coefficient (R2) of 0.887 was obtained by the multiple linear regression analysis. The proposed model was "Degradation efficiency (Y) = 20.492 +1.461X1 +6.330X2 + 0.014X3 +2.291X4". The obtained P-values in the confidence level of 95% were < 0.05, showing a meaningful addition in the model. Therefore, changes in the predictor’s value are due to changes in the response variable. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1202 - Nano-Fe3O4@ZrO2-SO3H as highly efficient recyclable catalyst for the green synthesis of fluoroquinolones in ordinary or magnetized water
Ahmad Nakhaei Abolghasem Davoodnia Sepideh Yadegarian

Core–shell zirconia-coated magnetite nanoparticle bearing sulfonic acid groups (nano-Fe3O4@ZrO2-H3PO4) have been prepared and used as an efficient acid catalyst in the synthesis of fluoroquinolons by the direct amination of 7-halo-6- fluoroquinolone-3-carboxylic a چکیده کامل

Core–shell zirconia-coated magnetite nanoparticle bearing sulfonic acid groups (nano-Fe3O4@ZrO2-H3PO4) have been prepared and used as an efficient acid catalyst in the synthesis of fluoroquinolons by the direct amination of 7-halo-6- fluoroquinolone-3-carboxylic acids with variety of piperazine derivatives and (4aR,7aR)-octahydro-1H-pyrrolo[3,4-b] pyridine. The reaction was carried out in the ordinary or magnetized water as a solvent. In the final outcomes, the nano-Fe3O4@ZrO2-SO3H showed good catalytic performance in the both forms of water. However, the magnetized water showed better results. Therefore, this new procedure provides prompt achievement to the appropriate products with acceptable yields in water as a green solvent at reflux situations with an easy work‐up process. Furthermore, the catalyst was recyclable and could be reused at least three times without any discernible loss in its catalytic activity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1203 - Meticulous Review on Potential Nano–Sized Catalysts for Air and Water Purifiers
P Vivek M Rekha Ananth Steephen M Kowsalya M Magesh

This review focuses on the usage of nano–sized catalysts in eco–remedial for polluted air and water. The metal nanomaterials, metal oxide-based nano-photocatalysts, and non-metallic nanomaterials have the proficiency for inactivating viruses and purifying ai چکیده کامل

This review focuses on the usage of nano–sized catalysts in eco–remedial for polluted air and water. The metal nanomaterials, metal oxide-based nano-photocatalysts, and non-metallic nanomaterials have the proficiency for inactivating viruses and purifying air. These nano catalysts have more active sites at their surface in comparison with normal materials and hence more effective catalysts. In eco-remedial, the nano–sized catalyst provides increased possibility for effective deletion of contaminants and organic impurities from air and water. Nano–sized catalyst in several forms/structures, like nano–sized particles, fibres, wires, tubes etc., serves as adsorbents and catalysts which are used for the elimination of toxic gases in air, polluted elements, biological contaminants and organic materials such as viruses, bacteria, parasites and antibiotics. Nano catalysts enhance the chemical reaction speed and can make the reaction more effective and more efficient. Nano–sized catalyst provides an improved act in eco remedial measures than other regular methods due to their high surface area and their accompanying great reactivity. Numerous nanosized materials were synthesized and designed for environmental protection purpose. Novel developments in the making of new nano–sized catalyst and procedures are stressed for action of - intake water and industrialized wastewater polluted by poisonous radionuclides, metal ions, organic and inorganic solutes, bacteria and viruses and action of air. There are two important ways through which nanotechnology is being used to reduce air pollution: a) nano-sized catalysts, which are constantly being improved and widely used in various areas and b) nano-structured membranes, with highly active adsorbing and absorbing sites. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1204 - Doping TiO2 by Cr from tannery wastewater for improving its activity under visible light in the dye degradation
Endang Wahyuni Sri Wahyuni Mandrea Nora Novianti Lestari Suherman Suherman

10.30495/ijc.2023.1973955.1980

This paper deals with the comparison of the Cr (III) dopant from tannery wastewater to the Cr (III) from the pure salt solution on the character and activity of TiO2. The doping was conducted by hydrothermal method, and the Cr-doped TiO2 prepared was characterized by UV چکیده کامل

This paper deals with the comparison of the Cr (III) dopant from tannery wastewater to the Cr (III) from the pure salt solution on the character and activity of TiO2. The doping was conducted by hydrothermal method, and the Cr-doped TiO2 prepared was characterized by UV specular reflectance (SRUV), X-ray diffraction (XRD), and X-ray fluorescence instruments. The effect of the Cr (III) doping on the activity of the TiO2 was evaluated by Congo red photodegradation. The research results reveal that Cr (III) doping on TiO2 has been successfully reducing remarkably the band gap energy (Eg) from 3.13 eV to 2.64 eV, shifting into the visible region, and further noticeably improving TiO2 activity. The effect of the Cr (III) doping from the wastewater is found to be slightly higher than that of the salt solution. The highest degradation of 10 mg/L Congo red in 50 mL solution, can be reached by applying 30 mg of the photocatalyst in 60 mins and at pH 7. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1205 - Supercritical water impregnation of CuO nanoparticles on silica-support as new catalyst
Seyed Javad Ahmadi Morteza Hosseinpour Mohammad Outokesh

In our current study, supercritical water impregnation (SCWI) was introduced as a unique catalyst preparation method by employing the high diffusivity property of supercritical water. The method allows nano-particles to place on support surfaces in extremely dispersed c چکیده کامل

In our current study, supercritical water impregnation (SCWI) was introduced as a unique catalyst preparation method by employing the high diffusivity property of supercritical water. The method allows nano-particles to place on support surfaces in extremely dispersed conditions. The silica-based nanocatalyst granules for this purpose were prepared by initial impregnation of highly porous silica (500 m2/g) in aqueous nitrate solutions, followed by hydrothermal decomposition of the nitrates to oxides at supercritical condition. The prepared sample prior to undergoing characterized by X-ray diffractometry, transmission electron microscopy, and nitrogen adsorption analysis (BET). Although the catalytic properties of the CuO in silica supports were not evaluated, the procedure of employing supercritical water in comparison to other routes to deposit metal oxide particles on hydrophobic surfaces inside support structures offers promise for catalyst preparation without the use of toxic or noxious solvents. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1206 - Synthesis of 4,4´-(Arylmethylene)bis(1H-pyrazol-5-ols) catalyzed by nanosilica supported perchloric acid in water
Bahareh Sadeghi Maryam Ghorbani Rad

Reaction between aromatic aldehydes and 3–methyl-1-phenyl-2-pyrazoline-5-one catalyzed by nano-SiO2/HClO4 in water under reflux provided a simple and efficient route for the synthesis of 4-((5-hydroxy-3-methyl-1-phenyl-1H-pyrazol-4-yl)(aryl)methyl)-3-methyl-1-phen چکیده کامل

Reaction between aromatic aldehydes and 3–methyl-1-phenyl-2-pyrazoline-5-one catalyzed by nano-SiO2/HClO4 in water under reflux provided a simple and efficient route for the synthesis of 4-((5-hydroxy-3-methyl-1-phenyl-1H-pyrazol-4-yl)(aryl)methyl)-3-methyl-1-phenyl-1H-pyrazol-5-ol derivatives in high yields. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1207 - Silica gel: A very cheap, reusable, and efficient catalyst for green preparation of some bis-4-hydroxycoumarin on water
Saeed Khodabakhshi Mojtaba Baghernejad

Silica gel has been used for synthesis of biscoumarin derivatives starting from 4-hydroxycoumarin and aryl aldehydes. The reaction conditions are completely in agreement with green chemistry principles including sing water as media and a recyclable and safe catalyst. Th چکیده کامل

Silica gel has been used for synthesis of biscoumarin derivatives starting from 4-hydroxycoumarin and aryl aldehydes. The reaction conditions are completely in agreement with green chemistry principles including sing water as media and a recyclable and safe catalyst. This method is also simple and inexpensive and leads to high yield of products in short reaction times. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1208 - Role of water in the partial oxidation of propane to acrylic acid over Mo1V0.3Te0.23Nb0.12Ox catalyst
Golshan Mazloom Seyed Mehdi Alavi

Effects of water on the catalytic performances of MoVTeNbO catalyst in the oxidation of propane to acrylic acid have been investigated at different reaction temperatures and different steam contents. Obtained results show that both catalytic performances and catalyst st چکیده کامل

Effects of water on the catalytic performances of MoVTeNbO catalyst in the oxidation of propane to acrylic acid have been investigated at different reaction temperatures and different steam contents. Obtained results show that both catalytic performances and catalyst structure are very sensitive to the presence of water vapor in the reaction feed. Presence of water induces some structural modifications: improvement the crystallinity, decreasing production of non-selective sites and enhanced presence of the orthorhombic (M1) phase leading to better acrylic acid selectivity. Moreover, the number as well as strength of the acid sites detected after reaction in water-present condition is lower than those of the used one in dry condition. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1209 - ارتقاء سواد آبی مبتنی بر عملکرد رسانه در شهر اصفهان
پرستو ایران پور فائزه تقی پور سید بهنام سروری نژاد

افزایش شهرنشینی و مهاجرت خشکسالی همراه با تغییرات اقلیمی بحران بزرگ جهانی است که نیاز به تغییر در رفتار انسان دارد. این مقاله در پی آن است تا از ظرفیت رسانه ها به طور عام و گونه های جدید روزنامه نگاری مرتبط با آب به طور خاص به منظور ارتقای سواد آبی شهروندان بهره جوید. ب چکیده کامل

افزایش شهرنشینی و مهاجرت خشکسالی همراه با تغییرات اقلیمی بحران بزرگ جهانی است که نیاز به تغییر در رفتار انسان دارد. این مقاله در پی آن است تا از ظرفیت رسانه ها به طور عام و گونه های جدید روزنامه نگاری مرتبط با آب به طور خاص به منظور ارتقای سواد آبی شهروندان بهره جوید. بر همین اساس، پژوهش حاضر در پارادایم تفسیری مبتنی بر روش شناسی کیفی و با استفاده از روش نظریۀ داده بنیاد رویکرد سیستماتیک استراوس و کوربین، ازطریق نمونه گیری نظری با کارشناسان حوزه های آب، رسانه، علوم اجتماعی وارتباطات 34 مصاحبه عمیق انجام شد. پدیده هسته ای این پژوهش، ارتقای سواد آبی در نظر گرفته شد. با تحلیل داده ها، شرایط علّی(31 مفهوم)، عوامل زمینه ای(شرایط فرهنگی، شرایط سیاسی و اجتماعی، شرایط جغرافیایی، شرایط اقتصادی)، عوامل مداخله گر(نقش روزنامه نگاران حرفه ای، استقلال روزنامه نگاران، سیاسی شدن مطبوعات، آینده مبهم روزنامه نگاری ایران) و استراتژی ها (تعامل با رسانه ها، تعامل صنعت، نهادهای آموزشی، دانشگاه و رسانه، آسیب شناسی مطبوعات، ارتقاء سرمایه اجتماعی، جامعه شناسی مخاطب، اعتماد آفرینی، دموکراسی دروازه بانی، همگرایی فنآورانه و روزنامه نگاری، محتوای همجوار، تأسیس انجمن روزنامه نگاران آب، تعامل چابک رسانه ای و ایجاد رشته روزنامه نگاری آب در مدارس، نهادهای آموزشی و دانشگاهها) طی سه مرحله کدگذاری به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1210 - ارتقاء سوادآبی مبتنی‌بر عملکرد رسانه در شهر اصفهان
پرستو ایران پور فائزه تقی پور سید بهنام سروری نژاد

افزایش شهرنشینی و مهاجرت‌خشکسالی همراه با تغییرات اقلیمی بحران بزرگ جهانی است که نیاز به تغییر در رفتار انسان دارد. این مقاله در‌پی آن است تا از ظرفیت رسانه‌ها به‌طور عام و گونه‌های جدید روزنامه‌نگاری مرتبط با آب به طور خاص به منظور ارتقای سواد آبی شهروندان بهره جوید. ب چکیده کامل

افزایش شهرنشینی و مهاجرت‌خشکسالی همراه با تغییرات اقلیمی بحران بزرگ جهانی است که نیاز به تغییر در رفتار انسان دارد. این مقاله در‌پی آن است تا از ظرفیت رسانه‌ها به‌طور عام و گونه‌های جدید روزنامه‌نگاری مرتبط با آب به طور خاص به منظور ارتقای سواد آبی شهروندان بهره جوید. بر همین اساس، پژوهش حاضر در پارادایم تفسیری مبتنی‌بر روش‌شناسی کیفی و با استفاده از روش نظریۀ داده بنیاد، رویکرد سیستماتیک استراوس و کوربین، از طریق نمونه‌گیری نظری با کارشناسان حوزه‌های آب، رسانه، علوم اجتماعی وارتباطات 34 مصاحبه عمیق انجام شد. پدیده هسته‌ای این پژوهش، ارتقای سواد آبی در نظر گرفته شد. با تحلیل داده ها، شرایط علّی(31 مفهوم)، عوامل زمینه ای(شرایط ‌فرهنگی، شرایط‌ سیاسی‌و‌ اجتماعی، شرایط جغرافیایی، شرایط اقتصادی)، عوامل مداخله‌گر (نقش روزنامه‌نگاران حرفه‌ای، استقلال روزنامه‌نگاران، سیاسی‌شدن مطبوعات، آینده مبهم روزنامه‌نگاری ایران) و استراتژی‌ها (تعامل با رسانه‌ها، تعامل صنعت، نهادهای آموزشی، دانشگاه و رسانه، آسیب شناسی مطبوعات، ارتقاء سرمایه اجتماعی، جامعه شناسی مخاطب، اعتماد آفرینی، دموکراسی دروازه‌بانی، همگرایی فنآورانه و روزنامه‌نگاری، محتوای همجوار، تأسیس انجمن روزنامه‌نگاران آب، تعامل چابک‌رسانه‌ای و ایجاد رشته روزنامه‌نگاری آب در مدارس، نهادهای آموزشی و دانشگاه‌ها) طی سه مرحله کدگذاری به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1211 - ناکارآمدی فردی-نهادی و همیاری جمعی مطالعه درک معنایی کشاورزانِ سمیرمی از مسألۀ کم‌آبی در حیاتِ شهری
محمود قاسمی عظیمه السادات عبداللهی شاپور بهیان

10.30495/uss.2023.708006

پژوهش حاضر به بررسی درک معنایی کشاورزان ساکن شهر سمیرم از مسألۀ کم‌آبی و نقش آن در حیات شهری است. از روش تحقیق نظریۀ زمینه‌ای (رویکرد سیستماتیک) برای تحقق این هدف استفاده شد. مشارکت‌کنندگان پژوهش، کشاورزان شهرستان سمیرم بودند. روش نمونه‌گیری از نوع هدفمند بود که بر اساس چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسی درک معنایی کشاورزان ساکن شهر سمیرم از مسألۀ کم‌آبی و نقش آن در حیات شهری است. از روش تحقیق نظریۀ زمینه‌ای (رویکرد سیستماتیک) برای تحقق این هدف استفاده شد. مشارکت‌کنندگان پژوهش، کشاورزان شهرستان سمیرم بودند. روش نمونه‌گیری از نوع هدفمند بود که بر اساس آن با 25 نفر از کشاورزان مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته انجام شد. برای فهم پیامدهای کم‌آبی ناشی از کشاورزی بر حیات شهری سمیرم، کشاورزانی انتخاب شده‌اند که ساکن شهر سمیرم هستند. مصاحبه‌ها با استفاده از روش کدگذاری سه‌مرحله‌ای نظریۀ زمینه‌ای تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که شرایط علی تأثیرگذار بر کم‌آبی در شهرستان سمیرم عبارت‌اند از: تغییر الگوها، حکمرانی ناکارآمد و تغییرات اقلیمی. برای مواجهه با کم‌آبی، کشاورزان سه راهبرد ارائه داده‌اند: تقویت سنت‌های همیاری، فرهنگ‌سازی زیست‌محیطی و صنعت‌گرایی جایگزین. زمینه‌هایی که این راهبردها را تسهیل کرده و یا مانع تحقق آنها می‌شوند عبارت‌اند از: سیاست‌های اقتصادی و مدیریت منابع آبی. فردگرایی اقتصادی و منابع مالی و اعتباری، شرایط مداخله‌گر بر راهبردهای مواجهه با کم‌آبی هستند. پیامدهای راهبردهای مواجهه با کم‌آبی از دید کشاورزان عبارت‌اند از: بازسازی زیستِ اقتصادی، بازسازی زیستِ اجتماعی و بازسازی حیاتِ زیست‌محیطی. ناکارآمدی فردی-نهادی و همیاری جمعی نیز مقولۀ مرکزی درک معنایی کشاورزان از کم‌آبی در شهرستان سمیرم است. نتیجۀ پژوهش نشان داد که کم‌آبی هم تحت تأثیر مقوله‌های فردی قرار دارد و هم تحت تأثیر مقولات نهادی و ساختاری. بنابراین، راهبردهای مواجهه با آن نیز فردی-نهادی هستند و پیامدهای این راهبردها نیز همین‌گونه هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1212 - A Stochastic Model for Water Resources Management
سلیم باوندی هادی ناصری

Irrigation water management is crucial for agricultural production and livelihood security in many regions and countries throughout the world. Over the past decades, controversial and conflictladen water-allocation issues among competing municipal, industrial and agricu چکیده کامل

Irrigation water management is crucial for agricultural production and livelihood security in many regions and countries throughout the world. Over the past decades, controversial and conflictladen water-allocation issues among competing municipal, industrial and agricultural interests have raised increasing concerns. Particularly, growing population, varying natural conditions and shrinking water availabilities have exacerbated such competitions. Shrinking water availabilities can result in reduced water supplies, while growing population can lead to increased water demands, these two facts can further intensify the water shortage. Stochastic programming methodology is applied in this paper to a capital investment problem in water resources. A framework is offered for the evaluation of electricity generation and water supply for agricultural irrigation. This essessment is conducted through the construction of an appropriate stochastic optimization model. A recursive least squares algorithm is incorp-orated in the model which enablee more accurate estimation of model parameters. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1213 - Influence of Inorganic and Organic Selenium Sources on Broiler Performance and Meat Quality
کا. راجاشری تی. موتوکومار ان. کارتیکیان

An experiment was carried out to evaluate and compare the effects of organic and inorganic selenium (Se) sources on broiler male birds (Ross 308). Uniform broiler male chicks divided in to five groups with six replicates were fed with either normal feed (without supplem چکیده کامل

An experiment was carried out to evaluate and compare the effects of organic and inorganic selenium (Se) sources on broiler male birds (Ross 308). Uniform broiler male chicks divided in to five groups with six replicates were fed with either normal feed (without supplemental Se, negative control), 0.25 ppm of inorganic Se, 0.5 ppm of inorganic Se, 0.25 ppm of inorganic Se + 0.25 ppm of organic Se and 0.5 ppm of organic Se. Sodium selenite and Se enriched yeast served as inorganic and organic sources of Se respectively. The birds were reared for 35 days and were analyzed for growth performance, carcass yield, and lymphoid organ yield. The meat and liver samples were also analyzed for the glutathione peroxidase (GSHPx), thio barbituric acid reactive substances (TBARS), meat pH and water holding capacity. Results showed that Se supplementation regardless of the source and levels improved the broiler performance by increasing the feed intake and body weight. No significant (P>0.05) difference in feed conversion ratio (FCR), survival and carcass yield was evident among the treatment groups. The organic Se at the rate of 0.5 ppm was found to be an excellent source of Se as it improved the meat quality through enhanced Se retention, higher glutathione peroxidase (GSHPx) activity and decreased lipid peroxidation rate. Further, supplemental organic Se at the rate of 0.5 ppm also improved the meat water holding capacity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1214 - The Impact of Optimizing the Detoxification of Argane (Argania spinosa) Press Cake on Nutritional Quality and Saponin Levels
ن. لکرام ی. ان-ناهیل ف.ز. زهیر س. موتیک ر. کبور ا.ح. المعادودی م. بندائو ا. الحسنی م. نصیری

The use of Argania spinosa press cake for livestock feed is limited due to the presence of saponins, which give it a very bitter flavor and make it unpalatable to livestock. The present study aims to evaluate whether a detoxification method reduces saponin levels of pre چکیده کامل

The use of Argania spinosa press cake for livestock feed is limited due to the presence of saponins, which give it a very bitter flavor and make it unpalatable to livestock. The present study aims to evaluate whether a detoxification method reduces saponin levels of press cake and how that affects its nutrient contents. The response surface methodology was used in this study involved grinding the argane press cake and subjecting it to soaking and boiling in three media: distilled water, sodium bicarbonate solution at different concentrations (0.02, 1.01, and 2%), and citric acid solution at various concentration (0.10, 1.05, and 2%); the respective ratios of argane press cake to the soaking and boiling media were fixed at 1:5, 1:12.5 and 1:20 (w/v, g/mL); the respective soaking times chosen were 1, 24, and 48 h; the boiling temperatures selected were 40, 80, and 120 ˚C, respectively; and the boiling times were, respectively, 10, 25, and 40 min. Experiments showed that soaking in acidic and alkaline media more effectively reduced saponin with averages 93% and 86% respectively, than soaking in distilled water (36%), while we observed significant average reductions amongst boiling solutions. The nutritional contents of argane press cake treated by different treatments decreased slightly than untreated; the crude protein of argane press cake non-detoxified was 48% compared to the detoxified that ranged between 40 to 47%. Therefore, decreasing the levels of saponins will make argane press cake more appetizing for livestock and might ameliorate protein malnutrition, a major animal feed problem in Morocco. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1215 - The Effects of Feeding Watermelon Seed Meal and Full Fat Seed on Broiler Chicks Growth
H.S. Shazali E.A. El-Zubeir O.M.A. Abdelhadi

Watermelon seed full-fat (WMSF) and watermelon seed meal (WMSM) samples were analyzed for proximate composition and then incorporated in broiler chicks diets at increasing levels up to 20%. Feeding increasing levels of WMSF to broiler chicks for up to 20% increased weig چکیده کامل

Watermelon seed full-fat (WMSF) and watermelon seed meal (WMSM) samples were analyzed for proximate composition and then incorporated in broiler chicks diets at increasing levels up to 20%. Feeding increasing levels of WMSF to broiler chicks for up to 20% increased weight gain (P<0.05), feed intake, protein consumed, protein efficiency ratio and improved feed conversion ratio. A positive linear effect was observed for weight gain, protein consumed and protein efficiency ratio in birds fed WMSF. Feed intake was linearly increased with increasing the level of WMSM. However, no similar response was noted for weight gain, protein consumed, protein efficiency ratio and feed gain ratio in chicks given increasing levels of WMSM. The study indicated that WMSF and WMSM may be used as feed ingredients in broiler chick diets at up to 20%. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1216 - Effect of Water Deprivation and Drinking Saline Water on Performance, Blood Metabolites, Nutrient Digestibility, and Rumen Parameters in Baluchi Lambs
و. وثوقی-پوستین دوز ع. طهماسبی ع.ع. ناصریان ر. ولی زاده ه. ابراهیمی

This study was conducted to evaluate the effects of water deprivation and drinking saline water on the performance, blood metabolites, and nutrient digestibility of Baluchi lambs. To this aim, 20 lambs, 170 ± 5 days of age, and with 31 ± 2.8 kg bodyweight, چکیده کامل

This study was conducted to evaluate the effects of water deprivation and drinking saline water on the performance, blood metabolites, and nutrient digestibility of Baluchi lambs. To this aim, 20 lambs, 170 ± 5 days of age, and with 31 ± 2.8 kg bodyweight, were assigned to four groups according to a completely randomized design with a 2 × 2 factorial arrangement of treatments: 1) free access to water during the day with a low total dissolved solids (TDS) concentration, 2) access to half their pervious ad libitum water intake with a low TDS concentration, 3) free access to water during the day with a high TDS concentration and 4) access to half their pervious ad libitum water intake with high TDS concentration and the experiment lasted 42 days. Results showed that the restricted access to water led to significant effect on dry-matter intake, average daily gain, water consumption and ratio of water consumption to feed intake, aldosterone hormone, serum blood urea nitrogen (BUN), cholesterol, triglyceride, packed cell volume (PCV) concentration, serum chloride, potassium and sodium, rumen pH, digestibility of acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF), crude protein (CP) and organic matter, fecal output and urine exertion (P<0.05). Also drinking saline water had significant effects on dry-matter intake, average daily gain, water consumption and ratio of water consumption to feed intake, serum sodium and urine exertion (P<0.05), while either water restriction nor saline water had any significant effect on other measured parameters of experimental-group lambs (P>0.05). The results indicated that lambs can subsist under water deprivation and drinking saline water for at least 28 days without harmful effects. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1217 - Effects of Microwave-Treated Drinking Water on Growth and some Physiological Characteristics of Japanese Quail (Coturnixcoturnix japonica)
ک. سیفی م.ا. عرب عامری س. عباسی م. کاظمی فرد

Present preliminary scientific trial was designed to investigate of microwave effects on Japanese quails as an animal model. Thirty six three days-old quail chicks were randomly divided into 3 experimental groups and received: A) un-treated tap water, B) tap water boile چکیده کامل

Present preliminary scientific trial was designed to investigate of microwave effects on Japanese quails as an animal model. Thirty six three days-old quail chicks were randomly divided into 3 experimental groups and received: A) un-treated tap water, B) tap water boiled by electrical heater and then cooled and C) tap water treated by microwave oven and then cooled. The whole experimental period was 40 days. During the experiment body weight gain (BWG), feed intake (FI) and feed conversion ratio (FCR) were measured. At the end of the study, carcass, liver, spleen and bursa of fabricius weighed and small intestinal length, blood hemoglobin and hematocrit, small intestinal villus height and crypt depth were measured. The lowest body weight gain was observed in group C (P<0.01). Haemoglobin and hematocrit values of group C were less than group A (P>0.01). Carcass, liver, spleen and bursa of fabricius weights and small intestinal length were the lowest in group C (P<0.01). Crypt depth of group C was higher than the group A (P<0.01). Qualitative observations of reproductive organs such as: ovaries, oviducts, follicles and testis of group C showed less growth in comparison with the other groups. Treatment of drinking water by microwave had side effects on Japanese quails. Tease effects were not the simple effects of boiling since heat-boiled drank quails did not show such effects. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1218 - Effects of Freely Accessed Whey on Performance and Metabolism of Growing Murciano-Granadina Goats
M. Yadegar Salehi A. Nikkhah M.H. Khabbazan B. Hajimohammadi Darabi S. Sadeghi B. Moshiri

The objective of the present study was to determine effects of freely accessed whey on feed intake and efficiency, growth performance, and various blood indicators of intermediary metabolism in growing Murciano-Granadina dairy goats. Thirty 5-month-old growing goats (16 چکیده کامل

The objective of the present study was to determine effects of freely accessed whey on feed intake and efficiency, growth performance, and various blood indicators of intermediary metabolism in growing Murciano-Granadina dairy goats. Thirty 5-month-old growing goats (16±1 kg body weight; 15 males and 15 females) were randomly assigned to three treatments (10 goats per each treatment) in a completely randomized design study. The experimental treatments were provisions of 1) only freely accessed water or WA (without whey), 2) only freely accessed whey or WY (without water), and 3) freely accessed whey and water or WW (separately). The experiment lasted for 84 days including 14 days of adaptation and 70 days of sampling and data collection. A same total mixed ration was offered to all goats three times daily at 07:00, 14:00, and 21:00 h. Feed and liquid (whey and water) intakes were recorded daily and body weight (BW), body condition score (BCS), and rectal temperature (RT) were recorded biweekly. Blood was sampled at 0900 h on days 37, 60, and 84 for blood metabolites measurements. Data were analyzed by using the Mixed Model Procedures of SAS program. Results showed that BCS, RT, and daily feed and liquid intakes were not affected by treatments (P>0.05). However, average daily gain (ADG) and feed conversion ratio (FCR) were different among treatments (P<0.05), such that female goats fed WY had lower ADG and higher FCR than other female groups. Blood beta-hydroxy butyric acid concentrations were higher (P<0.05) in goats fed WY than in other goats. Blood insulin and non-esterified fatty acids concentration were lower (P<0.05) in goats on WW than in other goats. Blood total protein, albumin, and urea concentration were similar (P>0.05) among treatments. Findings confirmed that offering water and whey together (WW) had no undesirable impacts on goat growth performance. Thus, based on the results of the present study, freely accessed whey may be offered to growing goats alongside water. Also, male goats can effectively utilize WY (offering only whey without water) without any impacts on growth performance. Offering WY to growing goats increased blood glucose and different lipids and decreased some of the liver enzymes, which possess health and metabolic implications and warrant future investigations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1219 - Effect of the Level Freshwater Snail Flesh (Pomacea paludosa) Soaked in Biochar in Feed on the Performance and Digestives Tract of Male Alabio Ducks (Anas Plathyrhyncos Borneo)
S. Dharmawati H. Hartutik O. Sjofjan M.H. Natsir

This research was conducted to study the effect of the level freshwater snail flesh soaked in biochar in feed on performance and digestive tract of male Alabio ducks. The ducklings used in this study were 200 day old ducks with an average initial body weight of 44.89 &p چکیده کامل

This research was conducted to study the effect of the level freshwater snail flesh soaked in biochar in feed on performance and digestive tract of male Alabio ducks. The ducklings used in this study were 200 day old ducks with an average initial body weight of 44.89 ± 2.71 g/head, which were put in to experimental cages with ten day old duck each. This study used a completely randomized design consisting of five treatments, four replications, and 10 ducklings in each plot. The treatment consist of: T0) basal feed + 0% freshwater snail flesh soaked with biochar; T1) basal feed + 2.5% freshwater snail flesh soaked with biochar; T2) basal feed + 5.0% freshwater snail flesh soaked with biochar; T3) basal feed + 7.5% freshwater snail flesh soaked with biochar and T4) basal feed + 10% freshwater snail flesh. The results have shown that there were significantly affected on feed intake, body weight gain, carcass weight, and percentage carcass yield by level treatment on male Alabio duck (P<0.01). Male Alabio duck fed diets containing freshwater snail flesh in feed showed that the male Alabio digestive tract profile had normal size. There was concluded that level of use of freshwater snail flesh soaked in biochar up to 5.0 % was able to improved feed intake, body weight gain, feed conversion, carcass weight, percentage carcass yield and the digestive track of male Alabio ducks. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1220 - Effect of Cut and Irrigation Water Quality on Chemical Composition and in situ Rumen Degradability of Alfalfa
م. قدمی ا. تیموری یانسری ی. چاشنی‌دل

The objective of this study was to investigate the effects of cut and irrigation water quality on chemical composition and in situ dry matter (DM), crude protein (CP) and neutral detergent fiber (NDF) degradability of alfalfa. Three fistulated Zel sheep (approximately 2 چکیده کامل

The objective of this study was to investigate the effects of cut and irrigation water quality on chemical composition and in situ dry matter (DM), crude protein (CP) and neutral detergent fiber (NDF) degradability of alfalfa. Three fistulated Zel sheep (approximately 2 years old) were used in a complete randomized design to evaluate the in situ rumen degradability. Ruminal incubation times consisted of 0, 3, 6, 9, 12, 24, 48, and 72 h. The results showed that increasing the cut of maturity and irrigation with saline water significantly cause to increase the components of cell wall (P=0.0011) and decrease the protein concentrations in alfalfa (P=0.0001). Except the quickly rumen degradability of DM that in first cut of alfalfa was higher, other parameters of ruminal degradability of DM were not different. Ruminal NDF degradability in second cut of alfalfa, that irrigated with saline water, was higher (P=0.0143). Degradation rate of NDF in first cut of alfalfa, and effective rumen degradation of NDF at different passage rate in alfalfa that irrigated with saline water were higher. Slowly ruminal CP degradability (P=0.001) and effective degradation at different passage rate of alfalfa, that irrigated with saline water, were higher. The cut did not effect on CP degradability of alfalfa. Our experiment indicates that increasing water salinity have not a negative effect on alfalfa forage quality. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1221 - Measurement of Acid-Binding Capacity for Poultry Feedstuffsin Deionized and Magnetized Water
ع. گیلانی ح. کرمانشاهی ا. گلیان م. قلی زاده ا.ع. محمدپور

Acid-binding capacity (ABC) of a feed is the amount of acid required to reduce the pH of feed to a special level such as 3. All poultry feed ingredients used in this study were collected from feed mills in Iran. The pH and ABC were determined using the standard methods چکیده کامل

Acid-binding capacity (ABC) of a feed is the amount of acid required to reduce the pH of feed to a special level such as 3. All poultry feed ingredients used in this study were collected from feed mills in Iran. The pH and ABC were determined using the standard methods in deionized and magnetized water at room and body temperatures. The pH of most feed ingredients was raised in magnetized water as compared to deionized (untreated water). The pH of most feed ingredients especially organic acids was decreased in warm water. Energy sources accompanied by synthetic amino acids and common salt and some additives such as prebiotic and zeolite had the lowest values of ABC (less that 400 mEq/kg). Protein sources and some supplements and additives had average ABC of about 400-1000 mEq/kg, and some vitamins and minerals had high level of ABC (more than 1000 mEq/kg) among all ingredients. Calcium carbonate and sodium bicarbonate, along with ammonium formate and calcium propionate had the highest ABC values among all ingredients. Pelleting did not show any pronounced impact on pH or ABC of whole diet; while extruding did not alter ABC of soybean but significantly increased ABC of flaxseed. These results give indication that the type of feed ingredient, or processing and solution used for ABC evaluation, especially magnetizing treatment and ambient temperature, are determining factors for ABC of feedstuffs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1222 - Impact of Diets Containing Varying Levels of Sodium Chloride as a Source of Electrolyte in Broiler Chickens
C.O. Osita C. Ezenwosu E.N. Iloamaka A.O. Ani

The impact of diets containing varying levels of sodium chloride as a source of electrolyte on growth performance, organ traits, gastrointestinal impact, tibia mineralization, and water intake of broiler chickens were investigated. A total of 300 mixed sexed of day-old چکیده کامل

The impact of diets containing varying levels of sodium chloride as a source of electrolyte on growth performance, organ traits, gastrointestinal impact, tibia mineralization, and water intake of broiler chickens were investigated. A total of 300 mixed sexed of day-old chicks at two weeks of age were allotted to 6 dietary treatments in a completely randomized experimental design with 5 replicates of 10 birds each. The dietary treatments during the starter phase, from 14 to 28 days old, were supplemented by varying NaCl levels including T1= 0 g/kg (control), T2= 1.30 g/kg, T3= 2.00 g/kg, T4= 2.30 g/kg, T5= 3.30 g/kg and T6= 4.00 g/kg. The dietary treatments during finisher phase, from 28 days to 56 days old, included: T1=0 g/kg (control), T2= 2.30 g/kg, T3=3.30 g/kg, T4= 4.30 g/kg, T5= 5.30 g/kg and T6= 6.30 g/kg. Result of the study showed that birds in T3 and T4 that were fed diet with moderate inclusion levels of sodium chloride had the highest (P<0.05) feed intake and body weight gain with an improved feed conversion ratio. Generally, treatment groups T2 to T9 had the highest (P<0.05) weight of gizzard, liver, heart, kidney, intestines and caeca. Also, intestine lengths, caecal length, excreta moisture, water intake, ileal and pH of caecal digesta were highest in treatment groups. However, result of the tibia mineralization analysis showed that ash content in T1 (control) was the highest (P<0.05). It is concluded that T3 and T4 in broilers diet can improve growth performance. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1223 - قیمت گذاری آب آبیاری به روش هدانیک (مطالعه موردی کشاورزان شهرستان رامهرمز)
محمد آقاپورصباغی

در فرایند توسعه اقتصادی کشورها که همراه با رشد فزاینده جمعیت و توسعه بخش کشاورزی می‌باشد، دسترسی به منابع آب ضرورت دارد. آب به عنوان کمیاب‌ترین عامل در تولید محصولات کشاورزی، محدودکننده اصلی فعالیت‌های کشاورزی در کشور محسوب می‌شود. این کمبود موجب ایجاد انگیزه در ارزش‌گذ چکیده کامل

در فرایند توسعه اقتصادی کشورها که همراه با رشد فزاینده جمعیت و توسعه بخش کشاورزی می‌باشد، دسترسی به منابع آب ضرورت دارد. آب به عنوان کمیاب‌ترین عامل در تولید محصولات کشاورزی، محدودکننده اصلی فعالیت‌های کشاورزی در کشور محسوب می‌شود. این کمبود موجب ایجاد انگیزه در ارزش‌گذاری آب به عنوان یک کالای اقتصادی و نیز ابزاری مؤثر بر تقاضای آب شده است. در این پژوهش که در سال زراعی93-1392 انجام شده است ارزش آب آبیاری با استفاده از تخمین تابع هدانیک برای زمین‌های کشاورزی شهرستان رامهرمز مورد محاسبه قرار گرفته است.روش نمونه‌گیری در مطالعه حاضر به صورت تصادفی بوده است و تعداد حجم نمونه شامل 88 کشاورز می‌باشد. براساس نتایج، ارزش اقتصادی آب آبیاری در منطقه مورد مطالعه به ازای هر هکتار 43177265 ریال و به ازای هر مترمکعب 97/4544 ریال است. همچنین نتایج نشان داد که فاصله زمین تا شهر، روستا و جاده اصلی اثر منفی بر قیمت زمین کشاورزی و میزان حاصلخیزی خاک، وجود چاه، نزدیک بودن به رودخانه و یکپارچه بودن زمین اثر مثبت بر قیمت زمین‌های کشاورزی منطقه مورد مطالعه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1224 - بررسی حذف ازت و فسفر توسط سیستم SBR هفت مرحله ای بی هوازی- انوکسیک و هوازی از فاضلاب شهری در شرایط مختلف بهره برداری
نادر شاهنده افشین تکدستان محسن سلیمانی سارا گیم اهواز

آلودگی فاضلاب ها بیشتر به واسطه وجود مواد آلی آنهاست.این مواد را می توان بوسیله اکسیژن دهی و اکسیداسیون تبدیل به نیتریت ها ، نیتراتها و فسفات ها و غیره ... کرده و سپس به صورت ته نشین کردن ، از فاضلاب جدا نمود.بطورکلی روش های تصفیه فاضلاب را می توان به ۳ دسته اصلی فیزیکی چکیده کامل

آلودگی فاضلاب ها بیشتر به واسطه وجود مواد آلی آنهاست.این مواد را می توان بوسیله اکسیژن دهی و اکسیداسیون تبدیل به نیتریت ها ، نیتراتها و فسفات ها و غیره ... کرده و سپس به صورت ته نشین کردن ، از فاضلاب جدا نمود.بطورکلی روش های تصفیه فاضلاب را می توان به ۳ دسته اصلی فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تقسیم بندی نمود.استفاده از روشهای بیولوژیکی امروزه بطور گسترده ای برای تصفیه فاضلاب ها متداول شده است. روشهای بیولوژیکی قادرند با هزینه ای پایین، طیف گسترده ای از آلاینده ها را مورد تصفیه قرار دهند و برای حذف مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی و مواد مغذی (نیتروژن و فسفر) به کار روند. فرایند لجن فعال و صافی چکنده از جمله متداولترین روشهای تصفیه بیولوژیکی می باشند. هدف این مطالعه، ارزیابی کاربرد فرایند ناپیوسته متناوب هوازی و انوکسیک و بیهوازی در حذف ازت و فسفر از یک تصفیه خانه فاضلاب در مقیاس آزمایشگاهی(پایلوت) است که به تعیین اثر تغییر زمان مرحله بیهوازی،انوکسیک،هوازی بر کارایی سیستم در حذف ازت و فسفر، تغییر توالی مراحل و اثر تناسب زمانی بر بازدهی حذف ازت و فسفر می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1225 - بررسی الگوریتم ژنتیک و کاربردهای آن در مهندسی و مدیریت منابع آب
سید مصطفی طباطبائی علی شهیدی سید رضا هاشمی

با توجه به گستردگی و پیچیدگی سیستم‌های منابع آب، تعیین سیاست و انتخاب گزینه‌ و راهبردهای مناسب جهت عملکرد مناسب سیستم‌های منابع آب در شرایط مختلف ضرورت داشته و نیاز به یک فرایند بهینه‌سازی جامع دارد. در این تحقیق ابتدا ضرورت استفاده از روش‌های بهینه‌سازی تکاملی و سپس شر چکیده کامل

با توجه به گستردگی و پیچیدگی سیستم‌های منابع آب، تعیین سیاست و انتخاب گزینه‌ و راهبردهای مناسب جهت عملکرد مناسب سیستم‌های منابع آب در شرایط مختلف ضرورت داشته و نیاز به یک فرایند بهینه‌سازی جامع دارد. در این تحقیق ابتدا ضرورت استفاده از روش‌های بهینه‌سازی تکاملی و سپس شرح مختصری درباره چگونگی اجرای عملگرهای الگوریتم ژنتیک به عنوان پرکاربردترین روش تکاملی پرداخته‌ شده است. در ادامه مزایا و محدودیت‌های الگوریتم ژنتیک بررسی شده و سپس پژوهش‌های انجام شده پیرامون آن در چند بخش بیان شده است. نتایج نشان می‌دهد که الگوریتم ژنتیک در حل مسائل متنوع منابع آب بطور موثری از حل مسائل چند محدودیتی با فضای بزرگ برمی‌آید و ضمن توانایی دستیابی به جواب بهینه مطلق، قادر است در شرایط مختلف مجموعه‌ای از جواب‌های قابل قبول را به عنوان گزینه‌های پیش رو در اختیار قرار دهد. جهت افزایش کارآیی الگوریتم و دستیابی به راه حل‌های بهتر، با توجه به ماهیت مساله می‌توان از نسخه‌های بهبودیافته یا تلفیق با مدل‌های شبیه‌سازی یا سایر روش-های بهینه‌سازی ریاضیاتی از آن بهره مطلوب را برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1226 - بررسی تغییرات کمی و کیفی آبخوان میان آب شوشتر بعد از احداث شبکه آبیاری و زهکشی
مهرداد کاکولکی حسین اسلامی

احداث شبکه های آبیاری و زهکشی بر کیفیت و کمیت آبهای زیرزمینی تاثیر گذار هستند. در این تحقیق تغییرات کمی و کیفی آبخوان دشت میان آب شوشتر بعد از احداث شبکه آبیاری و زهکشی بررسی گردید. ابتدا با بررسی هیدروگراف سالانه دشت، تغییرات حجم ذخیره ای مخزن آب زیرزمینی طی سال های آب چکیده کامل

احداث شبکه های آبیاری و زهکشی بر کیفیت و کمیت آبهای زیرزمینی تاثیر گذار هستند. در این تحقیق تغییرات کمی و کیفی آبخوان دشت میان آب شوشتر بعد از احداث شبکه آبیاری و زهکشی بررسی گردید. ابتدا با بررسی هیدروگراف سالانه دشت، تغییرات حجم ذخیره ای مخزن آب زیرزمینی طی سال های آبی قبل و بعد از اجرا شبکه آبیاری و زهکشی ارزیابی شد. طی 3 سال آبی 85-84 تا 88-87، 4/6 میلیون متر مکعب از حجم ذخیره مخزن آب زیرزمینی کاسته شده و از 88-87 تا 93-92، 07/9 میلیون متر مکعب به حجم ذخیره آب زیرزمینی افزوده شد که با مقایسه با وضعیت بارندگی در دوره مشابه، مشخص شده که تغییرات در مخزن تا حدود زیادی از میزان بارندگی سالانه متاثر می باشد. سپس با محاسبه بیلان آب زیرزمینی عوامل موثر در تغییرات حجم مخزن بررسی شد. نتایج نشان داد که در سال 88-87 بیلان 59/3- و سال 89-88 بیلان 44/5 بوده و مهمترین عامل تغییرات مخزن آب زیرزمینی، میزان بارندگی سالانه بوده و بهره برداری از شبکه تاثیر چندانی در افزایش سطح آب زیرزمینی نداشته است. برای بررسی تغییرات کیفی، از نمودار ویلکوکس برای دو سال آبی قبل و بعد از احداث شبکه آبیاری و زهکشی استفاده شد. نتایج نشان داد که با توجه به بالا بودن سطح آب زیرزمینی قبل از بهره برداری از شبکه، بیشتر نقاط نمونه برداری در کلاس خیلی شور و غیرقابل استفاده برای کشاورزی قرار داشته که با بهره برداری از شبکه تغییرات چشمگیری در کیفیت منابع آب زیرزمینی رخ نداده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1227 - ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی دشت الشتر برای استفاده در کشاورزی و شرب
آرش هاشم خانی حسین اسلامی

استفاده از آبهای زیرزمینی به دلیل کاهش آبهای سطحی رو به فزونی گذاشته است بنابراین برای استفاده باید کیفیت این آبها را از نظر کشاورزی و شرب بررسی نمود. در این تحقیق، خصوصیات شیمیایی آبهای زیرزمینی دشت الشتر در شمال غرب استان لرستان با توجه به مناسب بودن آب برای شرب و کشا چکیده کامل

استفاده از آبهای زیرزمینی به دلیل کاهش آبهای سطحی رو به فزونی گذاشته است بنابراین برای استفاده باید کیفیت این آبها را از نظر کشاورزی و شرب بررسی نمود. در این تحقیق، خصوصیات شیمیایی آبهای زیرزمینی دشت الشتر در شمال غرب استان لرستان با توجه به مناسب بودن آب برای شرب و کشاورزی مورد بررسی قرارگرفته است. 36 نمونه آب زیرزمینی برداشت و از لحاظ نسبت جذب سدیم، هدایت الکتریکی، TDS، pH، کلسیم، منیزیم، بی‌کربنات، کلر، سدیم، پتاسیم، کاتیون، آنیون و سولفات آنالیز شیمیایی گردید. مقادیر آنالیز شده با دیاگرام‌های شولر و ویلکوکس مقایسه و مشاهده گردید که اکثر نمونه‌ها از لحاظ شرب و کشاورزی مناسب هستند. با توجه به نمودار شولر وضعیت کیفی آب زیرزمینی الشتر در وضعیت خوب قرار دارد و کاملا برای شرب مناسب است. همچنین نتایج نشان داد که همه نمونه ها در طبقه C2S1 قرار گرفتند که در محدوده کمی شور - مناسب برای کشاورزی ارزیابی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1228 - ارزیابی کارایی واحد پیش ازن زنی در حذف کدورت و TOC (مطالعه موردی: تصفیه خانه آب کوه سبز)
بهمن معصومی نعمت اله جعفر زاده حقیقی فرد طیبه طباطبایی اسماعیل کوهگردی سهند جرفی

چکیده: هدف کلی این تحقیق بررسی میزان کدورت و کربن آلی کل (TOC) آب خام ورودی به تصفیه خانه و کارایی واحد پیش ازن زنی در حذف این ترکیبات است. طی مدت 6 ماه نمونه گیری از آب خام و آب پیش ازن زنی انجام شد و مطابق با روش استاندارد متد مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج بدست آمده ن چکیده کامل

چکیده: هدف کلی این تحقیق بررسی میزان کدورت و کربن آلی کل (TOC) آب خام ورودی به تصفیه خانه و کارایی واحد پیش ازن زنی در حذف این ترکیبات است. طی مدت 6 ماه نمونه گیری از آب خام و آب پیش ازن زنی انجام شد و مطابق با روش استاندارد متد مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بین میزان کربن آلی کل ورودی با میزان کدورت رابطه مستقیم وجود دارد، که این مسئله بیشتر در فصل زمستان و در بهمن ماه با کدورت بالای 18NTU و TOC بالای 7mg/l مشخص شد. همچنین مشخص شد که میانگین راندمان واحد پیش ازن زنی در حذف کربن آلی کل با میانگین دوز ازن 3kg/hr و مدت زمان تماس 18 دقیقه 20.52% می باشد، بطوریکه بیشترین راندمان حذف TOCدر بهمن ماه بوده (35.7%) و کمترین راندمان حذف ( 14.08%) در اردیبهشت می باشد. میانگین راندمان حذف کدورت61% می باشد، که بیشترین و کمترین درصد حذف به ترتیب در بهمن ماه با 85.2% و در تیرماه با 30% می باشد. بنابراین برای افزایش راندمان واحد پیش ازن زنی در حذف ترکیبات آلی و ... لازم است تا عوامل فرایندی و طراحی بدقت مورد بررسی قرار گیرد تا تا راندمان حذف ترکیبات افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1229 - بررسی پارامترهای اساسی اجرایی و ساخت سازه آبگذر (پل) در مسیر رودخانه
حمید پاک باز علیرضا صفایی کوچکسرایی محمدرضا حبیبی

یک آبراهه دائمی در پایین دست سد با وقوع رگبارهای متناوب، سبب بالا آمدن آب و طغیان رودخانه گشته و همواره مسیرهای دسترسی را با چالش روبرو می سازد، در سالهای متمادی این رودخانه با تشدید بارش ها در منطقه همواره موجب پهنه سیلاب، انسداد تردد و تغییر رژیم جریان رودخانه گشته اس چکیده کامل

یک آبراهه دائمی در پایین دست سد با وقوع رگبارهای متناوب، سبب بالا آمدن آب و طغیان رودخانه گشته و همواره مسیرهای دسترسی را با چالش روبرو می سازد، در سالهای متمادی این رودخانه با تشدید بارش ها در منطقه همواره موجب پهنه سیلاب، انسداد تردد و تغییر رژیم جریان رودخانه گشته است. در این تحقیق با روش های میدانی و مطالعاتی سعی شده است که با یک رویکرد اساسی این مسئله را بررسی نموده و هدف از طراحی یک سازه هیدرلیکی مناسب و احداث آن در نقطه هدف، که پیامدهای طغیان رودخانه و مخاطرات ناشی از سیلاب را به نحو چشمگیری کاسته است، ارزیابی نماییم. لذا با توجه به حساسیت موضوع در بحث طراحی سازه و در نظر گرفتن پارامترهای هیدرولیکی و هیدرولوژیکی می توانیم به این نتیجه برسیم که اعمال این سازه آبگذر توانسته است بحث پهنه بندی سیلاب در منطقه را کنترل نماید و علاوه بر آن بستری مناسب جهت تردد افراد و وسایل نقلیه در درازمدت باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1230 - ارزیابی وضعیت کشاورزی شهرستان شوش دانیال ازدیدگاه آب مجازی
محمد آقاپورصباغی فیصل فضلی

دبا توجه به کمبود منابع آبی در کشور، استفاده از مفاهیم جدیدی مانند آب مجازی در فرآیند مدیریت منابع، نقش مهم و بسزایی دارد. لذا در این تحقیق به بررسی وضعیت کشاورزی شهرستان شوش دانیال از دیدگاه آب مجازی پرداخته‌شده است. نتایج تحقیق نشان داد که تراز آب مجازی این شهرستان بر چکیده کامل

دبا توجه به کمبود منابع آبی در کشور، استفاده از مفاهیم جدیدی مانند آب مجازی در فرآیند مدیریت منابع، نقش مهم و بسزایی دارد. لذا در این تحقیق به بررسی وضعیت کشاورزی شهرستان شوش دانیال از دیدگاه آب مجازی پرداخته‌شده است. نتایج تحقیق نشان داد که تراز آب مجازی این شهرستان برابر135362میلیون مترمکعب در سال می‌باشد. این عدد نشان می‌دهد که صادرات آب مجازی این شهرستان بیشتر از واردات آن می‌باشد. یکی از مهم‌ترین دلایل صادرات آب مجازی در شهرستان شوش تولید محصولات آب بری مانند نیشکر ،برنج ،ذرت و گوجه‌فرنگی می‌باشد. مهم‌ترین منبع واردات آب مجازی شهرستان ناشی از واردکردن مرکبات ،خرما ، جو و سیب‌زمینی است. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که شهرستان شوش دارای پتانسیل کمی در استفاده از آب سبز است. به‌طوری‌که فقط حدود 5/5 درصد تولیدات شهرستان به‌وسیله آب سبز تولید می‌شوند. لذا پیشنهاد می‌شود الگوی کشت شهرستان شوش به سمت استفاده بیشتر از آب سبز و پرهیز از کاشت محصولات آب بر تابستانه مانند ذرت و صیفی‌جات تغییر جهت داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1231 - مطالعه اثر بخشی امواج مایکروویو در فرایند درمان و کارایی انرژی در تصفیه فاضلاب صنعتی
زینب امین نزیح کامیل صالیح اوگلو مروه احمد

هدف کلی از این تحقیق بررسی تاثیر درمان تابش مایکروویو در حذف اکسیژن خواهی شیمیایی، رنگ و مواد مغذی موجود در نمونه فاضلاب صنعتی شهر بورسا در کشور ترکیه می باشد، که بدون تولید محصولات فرعی در مدت زمان مطلوب مطابق با روش استاندارد متد مورد آزمایش قرار گرفته است. نتایج بدست چکیده کامل

هدف کلی از این تحقیق بررسی تاثیر درمان تابش مایکروویو در حذف اکسیژن خواهی شیمیایی، رنگ و مواد مغذی موجود در نمونه فاضلاب صنعتی شهر بورسا در کشور ترکیه می باشد، که بدون تولید محصولات فرعی در مدت زمان مطلوب مطابق با روش استاندارد متد مورد آزمایش قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد طی تابش امواج مایکروویو با قدرت 900 وات، راندمان حذف 79% اکسیژن خواهی شیمیایی، %23.55 رنگ ، 65% فسفر و %95 نیترات آمونیوم با نمونه گیری در دوره های 0، 60، 120،150 , ، 180، 240420,360,300, ثانیه مشاهده گردید. همچنین میزان انرژی مصرفی به ترتیب 30.8وات، 164 وات،143.5 وات و 102.5وات می باشد. به طوریکه پس از 5 دقیقه تابش مایکروویو راندمان حذف بالای 50 درصد برای مواد مغذی و اکسیژن خواهی شیمیایی مشاهده گردیده است، و کمترین درصد حذف مربوط رنگ با حداکثر مصرف انرژی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1232 - بررسی پارامترهای هیدرولیکی در شبکه های آبرسانی با مدل Gems Water( مطالعه موردی شبکه آبرسانی شهرک روزیه)
آناهیتا قباخلو رسول دانشفراز جعفر چابکپور محمد جواد نصراصفهانی

شبکه توزیع آب سیستمی است که شامل لوله، مخزن آب، پمپ و شیرها میباشد. شبکههای آبرسانی در سیستمهای هیدرولیکی انتقال و توزیع آب همواره مورد توجه محققین بودهاند. رفتار هیدرولیکی خطوط انتقال آب بر پایه سرعت، فشار و دبی است. تغییرات احتمالی در الگوی مصرف، نشت شبکه و قطر خط چکیده کامل

شبکه توزیع آب سیستمی است که شامل لوله، مخزن آب، پمپ و شیرها میباشد. شبکههای آبرسانی در سیستمهای هیدرولیکی انتقال و توزیع آب همواره مورد توجه محققین بودهاند. رفتار هیدرولیکی خطوط انتقال آب بر پایه سرعت، فشار و دبی است. تغییرات احتمالی در الگوی مصرف، نشت شبکه و قطر خطوط لوله و توان پمپها نیاز به بازنگری دارد. در این تحقیق با استفاده از نرم افزار Gems Water ارزیابی مدیریت هیدرولیکی شبکه توزیع آب شهری شهرک روزیه انجام گرفت. به این صورت که ضمن مدلسازی هیدرولیکی شبکه و اختصاص مصرف واقعی مشترکین در هر گره شبکه، قطرخطوط لوله و تراز )رقوم ارتفاعی( تغییر یافت تا فشار در شبکه به استاندارد برسد. همچنین با مدل کردن این شهرک در نرم افزار Gems Water سه حالت بررسی گردید. حالت اول بر اساس اطالعات سازمان آب و فاضالب استان سمنان در حالت واقعی شبکه مدل شد. حالت دوم شبکه را با توجه به حالت اول با تغییر قطر لولهها اصالح گردید و فشارهای منفی در جهت تامین فشار استاندارد از بین برده شد. در حالت سوم با تغییر رقوم ارتفاعی به فشار استاندارد 7-5 اتمسفر رسید قطرهای بهینه 55 میلیمتر و 051 میلیمتر تعیین گردید. رقوم ارتفاعی بهینه برای مخزن 0341متر میباشد و با افزایش ترازهای ارتفاعی، فشار کم میشود و با کاهش تراز، فشارها افزایش پیدا کرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1233 - بررسی کارایی سیستم تصفیه خانه فاضلاب بیمارستانی (مطالعه موردی بیمارستان آیت ا.. نبوی دزفول)
سید شجاع الدین عالمشاه محسن سلیمانی ابراهیم رجب زاده قطرمی

در بیمارستان ها میزان آلودگی و عوامل خطرناک بیشتری نسبت به مصارف خانگی در فاضلاب تولید می شود، که می تواند تهدید بسیار جدی برای محیط زیست و انسان باشد. هدف از این پژوهش بررسی کارایی سیستم تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان آیت ا.. نبوی دزفول در تصفیه پارامترهای آلاینده پساب ها چکیده کامل

در بیمارستان ها میزان آلودگی و عوامل خطرناک بیشتری نسبت به مصارف خانگی در فاضلاب تولید می شود، که می تواند تهدید بسیار جدی برای محیط زیست و انسان باشد. هدف از این پژوهش بررسی کارایی سیستم تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان آیت ا.. نبوی دزفول در تصفیه پارامترهای آلاینده پساب های تولیدی بوده است. در این مطالعه که از آبان 1394 تا فروردین 1395 و به مدت 6 ماه انجام گرفته است، کارایی سیستم تصفیه فاضلاب مورد ارزیابی قرار گرفته است. پارامترهای مورد بررسی در این مطالعه شامل کدورت، PH، BOD، COD، TDS، TSS، کلیفرم مدفوعی و کلیفرم کل، آمونیاک و کلراید در فاضلاب ورودی به تصفیه خانه و نیز پساب خروجی از تصفیه خانه بوده که بر اساس کتاب استاندارد متد اندازه گیری شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1234 - بررسی امکان‌سنجی استفاده مجدد از پساب تصفیه‌خانه فاضلاب شهر سنندج در کشاورزی
سیروان زارعی اسمعیل قهرمانی سعید دهستانی اطهر بیژن نوری امیر زارعی

زمینه و هدف: کمبود رو به تزاید آب، رشد سریع جمعیت و نیاز به توسعه در بخش کشاورزی باعث شده که آب کالایی یک‌بارمصرف محسوب نشده و راه‌حل‌هایی جهت رفع این محدودیت از منابع آب از طریق تصفیه و بازچرخش فاضلاب‌ها به دلیل منبع ای ارزان، دائمی و قابل‌اطمینان و در دسترس و بودن سبب چکیده کامل

زمینه و هدف: کمبود رو به تزاید آب، رشد سریع جمعیت و نیاز به توسعه در بخش کشاورزی باعث شده که آب کالایی یک‌بارمصرف محسوب نشده و راه‌حل‌هایی جهت رفع این محدودیت از منابع آب از طریق تصفیه و بازچرخش فاضلاب‌ها به دلیل منبع ای ارزان، دائمی و قابل‌اطمینان و در دسترس و بودن سبب شده است. در این راستا قابلیت کاربرد پساب خروجی از تصفیه‌خانه فاضلاب سنندج در کشاورزی با رعایت استانداردهای تدوین‌شده جهت غلبه بر مشکل کم‌آبی موردتوجه قرار گرفت.این پژوهش به‌صورت توصیفی- مقطعی به مدت 12 ماه جهت امکان‌سنجی پساب در تصفیه‌خانه سنندج با نمونه‌برداری و آزمایش‌ها جهت تعیین کیفیت پساب با اندازه‌گیری پارامترهای pH، BOD5، COD،TSS، Na+، Mg2+،No2-، No3-، K+ و Ca2+ با استفاده از آزمون‌های آماری و مقایسه با استانداردها صورت گرفت.میانگین درصد حذف پارامترهای pH، BOD5، COD، TSS به ترتیب برابر با 35/1، 15/88، 6/84 و 88/88 و میانگین پارامترهای pH، BOD5، COD، TSS در پساب خروجی به ترتیب برابر با 5/7، 5/10، 5/17 و 4/12 است که pH،BOD5 و COD در حد استانداردهای محیط‌زیست ایران و EPA بوده است ولی TSS استاندارد EPA را تأمین نمی‌کند. با مقایسه با استاندارد FAO میزان SAR در حد خوب و درصد سدیم در حد مجاز ارزیابی شد.بر اساس آزمون آماری t مستقل، تفاوت معناداری بین کیفیت پساب خروجی و مقادیر استاندارد مشاهده نشد (P<0.01). لذا با توجه بیشتر به بهره‌برداری واحدهای تصفیه و دقت در انتخاب آبیاری محصولات حساس، پسابی باکیفیت مناسب برای مصارف کشاورزی تأمین می‌شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1235 - ارزیابی تناسب کیفیت آب زیرزمینی دشت گلگیر برای استفاده در کشاورزی
سعادت صالحی کاهکش حسین اسلامی مجید رزاز

برای استفاده از آبهای زیر زمینی برای کشاورزی باید از لحاظ کیفی بررسی های لازم را انجام نمود. یکی از روشهای مرسوم و مناسب ارزیابی کیفی جهت کشاورزی روش ویلکوکس است. در این تحقیق کیفیت آب زیرزمنی دشت گلگیر با استفاده از 10 نمونه چاه روستایی جهت استفاده در کشاورزی با نمودار چکیده کامل

برای استفاده از آبهای زیر زمینی برای کشاورزی باید از لحاظ کیفی بررسی های لازم را انجام نمود. یکی از روشهای مرسوم و مناسب ارزیابی کیفی جهت کشاورزی روش ویلکوکس است. در این تحقیق کیفیت آب زیرزمنی دشت گلگیر با استفاده از 10 نمونه چاه روستایی جهت استفاده در کشاورزی با نمودار ویلکوکس بررسی شد. پارامترهای EC و SAR ارزیابی شده و نمونه ها به نمودار ویلکوکس منتقل شدند. نتایج نشان داد که همه نمونه ها در طبقه C2S1 قرار گرفتند که در محدوده کمی شور - مناسب برای کشاورزی هستند بنابراین محدودیتی برای استفاده در کشاورزی موجود نیست. همچنین نقشه های تغییرات مکانی پارامترهای EC و SAR با روش میان یابی زمین آماری کریجینگ تهیه شد. نتایج نشان داد که به دلیل مقادیر کم پارامترها الگوی خاصی در تغییرات مکانی دیده نشده و نیاز به مدیریت و اقدام خاصی نیست و آب زیرزمنین تمام محدوده مورد بررسی قابل استفاده در کشاورزی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1236 - بررسی و مقایسه اجرای کانالت و لوله کم فشار پلی اتیلن از نظر هیدرولیکی ( مطالعه موردی : دشت ارایض شهرستان شوش )
محمود ملک پور بهروز دهانزاده

چکیده : کشور ایران یکی از کشورهایی است که از نظر آب و هوایی اکثر مناطق آن دارای هوای گرم ، خشک و نیمه خشک است . با توجه به میانگین بارندگی در جهان که 860 میلی متر و در ایران 240 میلی متر می باشد میزان بارش در ایران بسیار پایین است . ضمناً با افزایش و احداث چاههای زیاد و چکیده کامل

چکیده : کشور ایران یکی از کشورهایی است که از نظر آب و هوایی اکثر مناطق آن دارای هوای گرم ، خشک و نیمه خشک است . با توجه به میانگین بارندگی در جهان که 860 میلی متر و در ایران 240 میلی متر می باشد میزان بارش در ایران بسیار پایین است . ضمناً با افزایش و احداث چاههای زیاد و برداشت بی رویه از ذخایر آبهای زیر زمینی سطح این آبها به شدت پایین رفته است و بارشد و افزایش جمعیت ، لازم است که برای استفاده بهینه از ذخایر آبی و نزولات آسمانی از روش های نوین آبیاری استفاده شود . به همین دلیل در این تحقیق مطالعه موردی در دشت ارایض واقع در شهرستان شوش بررسی و مقایسه ای بین اجرای کانالت و یکی از روش های نوین آبیاری یعنی لوله کم فشار پلی اتیلن از نظر هیدرولیکی با استفاده از مبانی طرح ، نقشه ها ، اسناد و مدارک پیمان ، کتابها ، مقالات ،جزوه ها، محاسبات ، مدلسازی هیدرولیکی ، مشاهدات و بازدید های میدانی از مراحل تامین مصالح ، اجراء ، مدت زمان اجراء انجام شده است . نتایج حاصله نشان داد با توجه به تلفات کمتر آب و استفاده بهینه از آب ، سرعت عمل زیاد و سهولت در اجراء ، تحویل آب به بهره برداران در زمان کوتاهتر ، پرت کمتر زمین و استفاده بهینه از ارتفاع هیدرولیکی آب ، لوله کم فشار پلی اتیلن بر کانالت ارجحیت دارد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1237 - تهیه نقشه متوسط پتانسیل جمع آوری آب باران با استفاده از روش تحلیل شبکه در حوزه آبخیز کوهرنگ
حسنقلی مهری بابادی حسین اسلامی فریبا دارابی

چکیده جریانات جوی در حوزه آبخیز به صورت برف و باران وارد شده و به شکل‌های تبخیر، رواناب و ... دوباره به جو بر‌می‌گردد. مطالعه حاضر در حوزه آبخیز کوهرنگ با هدف تعیین پتانسیل جمع آوری آب باران با استفاده از روش‌های تحلیل شبکه (ANP) و تکنیک GIS انجام شده است. پس از تهیه نق چکیده کامل

چکیده جریانات جوی در حوزه آبخیز به صورت برف و باران وارد شده و به شکل‌های تبخیر، رواناب و ... دوباره به جو بر‌می‌گردد. مطالعه حاضر در حوزه آبخیز کوهرنگ با هدف تعیین پتانسیل جمع آوری آب باران با استفاده از روش‌های تحلیل شبکه (ANP) و تکنیک GIS انجام شده است. پس از تهیه نقشه‌های اولیه حوضه مانند کاربری اراضی، شیب و ... مقدار نفوذ و نگهداشت اولیه خاک تعیین شد. نتایج اولیه نشان داد که حوزه آبخیز کوهرنگ دارای نگهداشت نسبتا مناسب و بیشترین درصد مساحت منحنی دارای 78/30 است. نتایج روش ANP برای تعیین پتانسیل جمع آوری آب باران نشان داد که معیار هیدرولوژی نسبت به معیار‌های فیزیکی و توپوگرافی به ترتیب 3/7 و 9/8 مناسب‌تر و معیار فیزیکی‌2/3 برابر بر معیار توپوگرافی است. در زیرمعیارها (کاربری اراضی، گروه هیدرولوژیک خاک و بافت خاک) نیز کاربری اراضی نسبت به گروه‌های هیدرولوژی خاک و بافت خاک در استحصال آب باران بهتر عمل می‌کند و گروه‌های هیدرولوژیک خاک 5/3 برابر نسبت به بافت خاک است. ضریب ناسازگاری به دست آمده برای مقایسه معیارهای و زیر معیارها به ترتیب 07/0 و 06/0 است. با محاسبه کلیه پارامترهای موثر در محاسبه پتانسیل استحصال رواناب نقشه پتانسیل برای این حوزه آبخیز در پنج طبقه تهیه شد. نقشه پتانسیل جمع آوری آب باران در حوزه آبخیز کوهرنگ دارای وضعیت نسبتا خوبی است. نتایج کلی نشان داد که روش‌های تحلیل شبکه با درنظر گرفتن پارامترهای مختلف حوزه می‌تواند روشی مناسب جهت برآورد پتانسیل جمع آوری آب باران و مدیت مناسب جهت هدررفت باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1238 - اثر آتش سوزی بقایای گندم و خاک‌اره روی خصوصیت آبگریزی خاک
عاطفه محمدزاده کامران محسنی فر

کشاورزان برای آماده سازی سریع زمین اقدام به سوزاندن بقایای گیاهی میکنند که باعث انتشار انواع آلودگی با اثرات منفی زیست محیطی میشود. سوزاندن بقایا زراعی باعث تأثیر منفی طولانی مدت بر محیط زیست، مواد آلی خاک، بارندگی، آلودگی خاک و آب و خاصیت آبگریزی خاک می‌شود. هدف از این چکیده کامل

کشاورزان برای آماده سازی سریع زمین اقدام به سوزاندن بقایای گیاهی میکنند که باعث انتشار انواع آلودگی با اثرات منفی زیست محیطی میشود. سوزاندن بقایا زراعی باعث تأثیر منفی طولانی مدت بر محیط زیست، مواد آلی خاک، بارندگی، آلودگی خاک و آب و خاصیت آبگریزی خاک می‌شود. هدف از این تحقیق بررسی اثر آتش‌سوزی بقایای گندم و خاک‌اره روی آبگریزی خاک میباشد. بدین منظور چهار تیمار خاک‌اره، بقایای گندم، خاستر خاک‌اره و خاکستر بقایای گندم در سه سطح 5، 10 و ۲۵ درصد وزنی و یک شاهد از خاک سطح به روش زﻣــﺎن ﻧﻔــﻮذ آب در ﺧــﺎک، آبگریزی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد زمان نفوذ قطره آب به خاک برابر با 116.33 ثانیه است و خاک در کلاس آبگریز قرار دارد. اضافه کردن خاک‌اره و بقایای گندم زمان نفوذ را کاهش داد و در تیمار 25% به ترتیب به 62.67 و 47.67 ثانیه رسید و کلاس آبگریزی به نسبتا آبگریز تغییر کرد. اما خاکستر خاک‌اره و بقایای گندم زمان نفوذ را افزایش داد و به ترتیب در تیمار 25% به 923 و 1008.33 ثانیه رسید و کلاس آبگریزی به شدیدا آبگریز تغییر کرد. مقایسه میانگینها بین خاک‌اره و بقایای گندم در سطح 5 درصد نشان داد از نظر آماری تفاوت معنیداری وجود ندارد بلکه بین هر تیمار با خاکستر آن تفاوت معنیدار وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1239 - استفاده مجدد از فاضلاب بهداشتی تصفیه شده و زه آب کشاورزی به عنوان منابع جایگزین برای آبیاری سبزیجات دشت عقیلی
حسین سلطانی کاظمی احسان دریکوند

با توجه به کمبود آب در ایران و رشد جمعیت و شهرنشینی، برنامه ریزی برای استفاده بهینه از منابع آب و بازیافت آب از منابع نامتعارف ضرورت بیشتر یافته است. این تحقیق با هدف استفاده مجدد از فاضلاب بهداشتی تصفیه شده و زه آب کشاورزی به عنوان منابع جایگزین برای آبیاری سبزیجات انج چکیده کامل

با توجه به کمبود آب در ایران و رشد جمعیت و شهرنشینی، برنامه ریزی برای استفاده بهینه از منابع آب و بازیافت آب از منابع نامتعارف ضرورت بیشتر یافته است. این تحقیق با هدف استفاده مجدد از فاضلاب بهداشتی تصفیه شده و زه آب کشاورزی به عنوان منابع جایگزین برای آبیاری سبزیجات انجام شد. بدین منظور 6 گونه بذر؛ ترب قرمز، برگ چقندر، گشنیز، مرزه، شوید و تره در سه تکرار 1-آبیاری با آب چاه، 2-آبیاری با زه آب کشاورزی و 3-آبیاری با فاضلاب تصفیه شده کاشت و بررسی شدند. هرکدام از بذرها به میزان 100 گرم در 3 تکرار آبیاری کاشت شدند. کیفیت خاک، فلزات سنگین در خاک، آزمایشات آلودگی و انگلی آب و بهداشت آب در مراحل مختلف اندازه گیری شد. همچنین وزن و ارتفاع سبزیجات در زمان برداشت برای مقایسه سه تکرار کاشت اندازه گیری شد. نتایج نشان داد وزن و ارتفاع سبزیجات در سه تکرار تفاوت معناداری با هم نداشتند، اما در مجموع اندازه رشد سبزیجات تکرار آبیاری با زه آب کشاورزی از دو تکرار دیگر بیشتر بود. استانداردهای سازمان محیط زیست برای آبیاری کشاورزی پس از تصفیه فاضلاب بدست آمد، اما میزان فلزات سنگین خاک پس از آبیاری با فاضلاب اندکی افزایش و شوری خاک کاهش یافت. در نهایت پیشنهاد می شود برای جلوگیری از به هدر رفتن منابع آب از زه آب کشاورزی برای آبیاری سبزیجات و استفاده از فاضلاب تصفیه شده بهداشتی در موارد خاص با آزمایشات مستمر کنترل بهداشت و کیفیت انجام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1240 - مکانیابی مناطق مستعد برداشت آب شرب با تلفیق رو شهای تصمیم گیری چندمعیاره و فازی (مطالعه موردی شهرستان باغملک )
یوسف زمان زاده حسین اسلامی

ارزیابی و پایش کیفیت آب زیر زمینی همواره یک چالش مهم است که با مشکلات ویژه ای همراه است. به منظور استفاده از آب زیرزمینی برای مصرف شرب کیفیت آن باید مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش به بررسی کیفیت آب های زیر زمینی مورد استفاده در شرب در دشت باغملک پرداخته شد. بدین منظ چکیده کامل

ارزیابی و پایش کیفیت آب زیر زمینی همواره یک چالش مهم است که با مشکلات ویژه ای همراه است. به منظور استفاده از آب زیرزمینی برای مصرف شرب کیفیت آن باید مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش به بررسی کیفیت آب های زیر زمینی مورد استفاده در شرب در دشت باغملک پرداخته شد. بدین منظور ابتدا آب زیرزمینی این منطقه براساس 8 پارامتر مهم که نقش تعیین کننده ای در کیفیت آب زیرزمینی دارند پهنه بندی شد. این 8 پارامتر عبارتند از: کلر(CL)، سدیم(Na)، سختی آب(TH)، بی کربنات(HCO3)، سولفات(SO4)، کل جامدات حل شده (TDS)، منیزیم (Mg) و کلسیم(Ca) ، سپس وزن هر یک از عوامل اصلی به روش سلسله مراتبی AHP تعیین شد و لایه های اطلاعاتی مختلف براساس وزن های حاصله با هم تلفیق شدند و در نهایت با استفاده از نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی و تلفیق لایه ها یک نقشه رستری حاصل شد. در تحلیل سلسله مراتبی با توجه به نظر کارشناسان پارامتر TDS بیشترین وزن را به خود اختصاص داد. نتایج ارزیابی کیفی بیانگر آن است که حدود 88 درصد منطقه مورد مطالعه در محدوده خوب و قابل قبول قرار دارد و حدود 12 درصد در محدوده نامناسب و بسیار نامناسب قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1241 - بررسی کیفی آب رودخانه کارون با استفاده از نرم افزار GIS
مسلم کیانپور برجویی راکی احسان دریکوند

در بین منابع آب سطحی، رودخانه ها به دلیل طول زیاد و عبور از مناطق مختلف شهری و صنعتی از پتانسیل بیشتری برای آلودگی برخوردارند. پایش و کنترل آب های سطحی جهت مصارف مختلف آن امری لازم و ضروری محسوب می شود تا از این طریق آبی با کیفیت بالا جهت مصارف مختلف در دسترس مصرف کننده چکیده کامل

در بین منابع آب سطحی، رودخانه ها به دلیل طول زیاد و عبور از مناطق مختلف شهری و صنعتی از پتانسیل بیشتری برای آلودگی برخوردارند. پایش و کنترل آب های سطحی جهت مصارف مختلف آن امری لازم و ضروری محسوب می شود تا از این طریق آبی با کیفیت بالا جهت مصارف مختلف در دسترس مصرف کننده گان قرار گیرد. هدف اصلی از این پژوهش، پهنه بندی کیفی رودخانه کارون در بازه سد شهید عباسپور تا اهواز است. که به کمک آن بتوان ابزار مدیریتی مناسبی برای کنترل پارامترهای کیفی رودخانه ها ارائه کرد. در این پژوهش با استفاده از نه ایستگاه کیفیت سنجی تغییرات کیفیت آب رودخانه کارون در بازه زمانی 1396/12 تا 1397/06 بررسی گردید. سپس با استفاده از به شاخص ویلکوکس کیفیت برای مصرف کشاورزی تعیین شد. سپس با نرم افزار Chemistry کیفیت برای مصرف صنعت و بر اساس سختی کل نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که، در بازه زمانی 1396/12 تا 1397/06 ایستگاه های ملاثانی، اهواز، ولی آباد و اندیکا تنگ دولاب دارای کیفیت خیلی شور - برای کشاورزی نامناسب و بقیه ایستگاهها در رده مناسب قرار گرفتند. برای مصارف صنعت ایستگاههای دریاچه سدشهیدعباسپور و چشمه سدشهید عباسپور دارای کیفیت آب خورنده ، بقیه ایستگاها دارای کیفیت رسوبگذار می باشند. بررسی کیفیت بر اساس سختی کل، ایستگاههای دریاچه سد شهیدعباسپور، گتوند و چشمه سدشهید عباسپور دارای کیفیت آب سخت و سایر ایستگاها دارای کیفیت کاملا سخت می باشند. میزان پارامتر BOD در تاریخ اسفند ماه 1396 کل ایستگاههای منطقه در وضعیت مناسب قرارد دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1242 - بررسی و شناسایی میزان حذف کلروپیریفوس و 2,4,D در تصفیه خانه آب سوسنگرد
مریم احمدی

سموم کلروپیریفوس و D، 4، 2 از جمله سموم کلره هستند. آفت کش های ارگانو کلر (Organochlorine pesticides) دسته ای از مواد سمی هستند که مهمترین ویژگی آنها تجمع پذیری در محیط بوده و اثر بسیار قوی بر سیستم اعصاب مرکزی حشرات دارند. در این تحقیق به بررسی و شناسایی سموم کلروپیریف چکیده کامل

سموم کلروپیریفوس و D، 4، 2 از جمله سموم کلره هستند. آفت کش های ارگانو کلر (Organochlorine pesticides) دسته ای از مواد سمی هستند که مهمترین ویژگی آنها تجمع پذیری در محیط بوده و اثر بسیار قوی بر سیستم اعصاب مرکزی حشرات دارند. در این تحقیق به بررسی و شناسایی سموم کلروپیریفوس و D، 4، 2 در تصفیه خانه آب سوسنگرد و تاثیرفرایند تصفیه خانه سوسنگرد در حذف سموم مذکور پرداخته می شود. بدین ترتیب که در ورودی تصفیه خانه ، خروجی تصفیه خانه و یک مرحله میانی، نمونه برداری انجام شده و میزان سموم کلره در هر مرحله اندازه گیری می شود. بازه زمانی نمونه برداری شهریور، مهر و آبان 1397 می باشد. به منظور شناسایی و تعیین میزان سموم مورد مطالعه از دستگاه GC-MS شرکت سازنده 7890 agilent ساخت کشور آمریکا استفاده شد. براساس نتایج این تحقیق سموم کلروپیریفوس و D، 4، 2 در آب خام تصفیه خانه شناسایی شد و با اندازه گیری های انجام شده مشخص شد که کلروپیریفوس 92.38% و D، 4، 2، 98.2% توسط فرایند تصفیه خانه سوسنگرد حذف شدند و مقدار باقی مانده بسیار جزئی و در حد استاندارد بوده است . این امر نشاندهنده کارامدی تصفیه خانه مذکور می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1243 - حکمرانی آب در ایران: چالش‌ها و راهکار‌ها
سارا دهقانی محمد ابراهیم بنی حبیب محمدرضا گلابی

سیستم های آبی اهمیت حیاتی برای انسان دارد و فواید بسیاری را برای جامعه در قالب منابع و سرویس های آبی فراهم می کند. ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک همواره با مشکل کمبود آب مواجه بوده است که در طی سالهای اخیر به دلیل رشد جمعیت، تغییر اقلیم، راندمان پایین چکیده کامل

سیستم های آبی اهمیت حیاتی برای انسان دارد و فواید بسیاری را برای جامعه در قالب منابع و سرویس های آبی فراهم می کند. ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک همواره با مشکل کمبود آب مواجه بوده است که در طی سالهای اخیر به دلیل رشد جمعیت، تغییر اقلیم، راندمان پایین کشاورزی، الگوی کشت نامناسب و شرایط اقتصادی و غیره این مسئله با چالش شدیدتری روبرو شده است. بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده هستند که ایران بیش از آنکه با مشکل کمبود آب مواجه باشد به دلیل حکمرانی بد، در شرایط بحرانی تامین و تقاضای آب قرار گرفته است. در این مقاله در ابتدا چالش های تاثیرگذار در رابطه با عوامل موثر حکمرانی در ایران مورد بررسی قرار گرفته و سپس راهکارهایی جهت سازگاری با این عوامل پیش رو قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1244 - ارزیابی تغییرات کیفیت آب رودخانه کارون جهت مصرف شرب
مسلم کیانپور برجویی راکی احسان دریکوند

رودخانه کارون پرآب ترین و طولانی ترین رودخانه کشور است که به علت وجود مراکز متعدد صنعتی و زمینهای کشاورزی و شهرهای بزرگ در حاشیه آن، موقعیتی راهبردی در منطقه غرب و جنوب غربی ایران داشته و پایش بهینه کیفیت آب آن یک ضرورت ملی است. بدین منظور در تحقیق حاضر، کیفیت این رودخا چکیده کامل

رودخانه کارون پرآب ترین و طولانی ترین رودخانه کشور است که به علت وجود مراکز متعدد صنعتی و زمینهای کشاورزی و شهرهای بزرگ در حاشیه آن، موقعیتی راهبردی در منطقه غرب و جنوب غربی ایران داشته و پایش بهینه کیفیت آب آن یک ضرورت ملی است. بدین منظور در تحقیق حاضر، کیفیت این رودخانه با استفاده از پارامترهای شمیایی, T.D.S T.H، So4، CL، Ca، HCO3 Na, وMg در نه ایستگاه کیفیت سنجی تغییرات کیفیت آب رودخانه کارون در بازه زمانی 1396/12 تا 1397/06 بررسی گردید. سپس با روش IDW به پهنه بندی کیفی پارامترهای شیمیایی آب نموده با توجه به شاخص های کنترل کیفیت آب مانند شاخص شولر کیفیت هر یک از آنها برای مصرف شرب تعیین شد. طبق تقسیمات دیاگرام شولر کیفیت ایستگاه سد شهید عباسپور در این بازه زمانی از قابل قبول به عالی تبدیل شد، چشمه سد شهید عباسپور، گرگر، عرب اسد و گتوند در محدوده کیفیت قابل قبول قرار دارند و ایستگاه ولی آباد از نامناسب به کاملا نامناسب، ایستگاه تنگ دولاب از محدوده کاملا نامناسب به غیر قابل شرب تبدیل شده است. در واقع کاهش میزان آب در شهریور ماه باعث افزایش املاح در دو ایستگاه تنگ دولاب و ولی آباد گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1245 - تأثیر تنش آبی، پیش تیمار مغناطیس و پیش تیمار آبی بر عملکرد و شاخص برداشت دانه آفتابگردان در شمال خوزستان
نگین زریان فربد فتوحی علی افروس

آفتابگردان یکی از مهمترین دانه‌های روغنی در جهان است که به علت کیفیت روغن بالا کاشت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به منظور بررسی اثر سه عامل تنش آبی، پیش‌تیمار مغناطیس و پیش‌تیمار آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه آفتابگردان آزمایشی به صورت طرح اسپلیت فاکتوریل اجرا گ چکیده کامل

آفتابگردان یکی از مهمترین دانه‌های روغنی در جهان است که به علت کیفیت روغن بالا کاشت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به منظور بررسی اثر سه عامل تنش آبی، پیش‌تیمار مغناطیس و پیش‌تیمار آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه آفتابگردان آزمایشی به صورت طرح اسپلیت فاکتوریل اجرا گردید که در آن تنش آبی به عنوان عامل اصلی و دو پیش‌تیمار دیگر به صورت فاکتوریل در قالب عامل فرعی بررسی شدند. نتایج نشان داد در این آزمایش هیچ یک از اثرات اصلی و اثرات متقابل بر عملکرد دانه تأثیرگذار نبودند. عملکرد دانه تحت تأثیر بر هم کنش تنش آبی و پیش‌تیمار مغناطیس و اثرات متقابل سه گانه قرار گرفت و بالاترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری کامل، پیش‌تیمار مغناطیس 150 میلی‌تسلا به مدت 30 دقیقه و اعمال پیش‌تیمار آبی بود. اثر تنش روی شاخص برداشت بر مبنای عملکرد روغن و همچنین اثر متقابل تنش در مغناطیس معنی‌دار گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1246 - بررسی نیترات آب زیرزمینی شهرستان اهواز با روشهای میان یابی زمین آماری و قطعی
مصطفی شجاعی حسین اسلامی

کیفیت آب زیرزمینی متاثر از عوامل مختلفی است. از مهمترین آلاینده های آب زیرزمینی نیترات است. بررسی شکل تغییرات مکانی نیترات با استفاده از روشهای مختلف میان یابی و تهیه نقشه این تغییرات می تواند آگاهی و بینش کارشناسان را برای برنامه ریزی آینده جهت بخشد. در این تحقیق با اس چکیده کامل

کیفیت آب زیرزمینی متاثر از عوامل مختلفی است. از مهمترین آلاینده های آب زیرزمینی نیترات است. بررسی شکل تغییرات مکانی نیترات با استفاده از روشهای مختلف میان یابی و تهیه نقشه این تغییرات می تواند آگاهی و بینش کارشناسان را برای برنامه ریزی آینده جهت بخشد. در این تحقیق با استفاده از داده های نیترات 30 چاه نمونه برداری به بررسی تغییرات نیترات در آب زیرزمینی شهرستان اهواز پرداخته شده است. نتایج نشان داد که روش های کلی میان یابی قطعی نسبت به روش های آماری بهتر جواب می دهند و بطور کلی روش تخمین گر موضعی کمترین خطا را دارا بوده است. نقشه های پهنه بندی شده نشان می دهند که در بالا دست آلودگی نیترات کمتر از 10 پی پی ام ولی از مرکز به سمت پایین دست آلودگی نیترات وجود دارد به طوری که در خروجی غلظت نیترات به 178 پی پی ام رسیده است. کلید واژه ها: نیترات، آب زیرزمینی، میان یابی، زمین آمار، اهواز. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1247 - بررسی کارایی مصرف آب در تولید محصولات کشاورزی در شبکه‌های آبیاری و زهکشی استان خوزستان (مطالعه موردی شبکه آبیاری و زهکشی کرخه شمالی)
محمد پیرمرادی علی عصاره مهدی اسدی لور

افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی یکی از راهکارهای مؤثر پایداری منابع آب می‌باشد. در تحقیق حاضر مدیریت آبیاری و بهره‌وری آب در شبکه آبیاری و زهکشی کرخه شمالی با بررسی الگوی کشت و نیز کاربرد شاخص‌های بهره-وری اراضی، CPD، BPD و NBPD مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان دا چکیده کامل

افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی یکی از راهکارهای مؤثر پایداری منابع آب می‌باشد. در تحقیق حاضر مدیریت آبیاری و بهره‌وری آب در شبکه آبیاری و زهکشی کرخه شمالی با بررسی الگوی کشت و نیز کاربرد شاخص‌های بهره-وری اراضی، CPD، BPD و NBPD مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد میانگین کشت گندم در دوره 5 ساله مورد مطالعه(92-1388) نسبت به سطح کشت پیشنهادی طراح 132 درصد افزایش داشته است، این در حالی است که میانگین کشت جو، کاهش 470 درصدی نسبت به الگوی کشت طراح را نشان داد. همچنین کشت گیاهان علوفه‌ای نظیر یونجه و شبدر مورد استقبال زارعین منطقه قرار نگرفته است. میانگین 5 ساله کشت اجرایی در سطح شبکه، 5924 هکتار و میانگین آب مصرفی در هر سال کشت اجرا شده، 4/55 میلیون متر مکعب بود؛ در صورتی که آب مورد نیاز الگوی کشت طراح به صورت میانگین 86 میلیون متر‌مکعب در هر سال برای 6500 هکتار بود. میانگین پنج ساله شاخص CPD برای گندم به عنوان محصولی که بیش‌ترین سطح زیر کشت را دارا بود، 818 گرم بر متر‌مکعب و برای هندوانه‌ی کشت بهاره، به عنوان محصولی که در بین محصولات الگوی کشت بیشترین مقدار آب مصرفی را داشته است، 2301 گرم بر مترمکعب بود. میانگین پنج ساله شاخص BPD و NBPD برای گندم به‌ترتیب 5870 و 3018 ریال بر مترمکعب به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1248 - بررسی اثر پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و برخی از فاکتورهای رشدی گیاه نخودفرنگی تحت شرایط تنش خشکی
بابک کریمیان نعمتی داود خدادادی دهکردی کامران محسنی فر

در این تحقیق اثر پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و برخی از فاکتورهای رشدی گیاه نخودفرنگی تحت شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. طرح آزمایشی به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی بود. فاکتورهای آزمایشی شامل: تیمارهای آبیاری، که در دو سطح 100 درصد نیاز آبی گیاه (I1 چکیده کامل

در این تحقیق اثر پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و برخی از فاکتورهای رشدی گیاه نخودفرنگی تحت شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. طرح آزمایشی به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی بود. فاکتورهای آزمایشی شامل: تیمارهای آبیاری، که در دو سطح 100 درصد نیاز آبی گیاه (I1) و 70 درصد نیاز آبی گیاه (I2) بودند. فاکتور دوم سطوح کاربرد سوپرجاذب بود که در سه سطح تیمار کنترل (S0)، 1 درصد وزنی از خاک گلدان (S1) و 2 درصد وزنی از خاک گلدان (S2) بودند. فاکتور سوم محل کارگذاری سوپرجاذب درون گلدان بود که شامل کارگذاری سوپرجاذب در 10 سانتی&lrm;متر اول خاک گلدان (O)، کارگذاری سوپرجاذب در طول محدوده ریشه در گلدان (M) و کارگذاری سوپرجاذب در 10 سانتی&lrm;متر آخر خاک گلدان (U) بودند. با توجه به نتایج این تحقیق، بیشترین مقادیر طول ریشه، وزن خشک ریشه، وزن خشک بوته، وزن خشک دانه و تعداد غلاف در بوته هنگامی که آبیاری به میزان 70 درصد نیاز آبی گیاه (I2) و سوپرجاذب به مقدار 1 درصد وزنی از خاک گلدان (S1) و در 10 سانتی&lrm;متر آخر خاک گلدان (U) بود اتفاق افتاد و نیز بیشترین تعداد دانه در غلاف در تیمار I2S2U بود که همگی در سطح آماری 5 درصد معنی&lrm;دار بودند. هم&lrm;چنین نتیجه&lrm;گیری شد که وجود سوپرجاذب در سطح و وسط گلدان تاثیر چندانی در فراهم&lrm;سازی آب و مواد غذایی برای گیاه نداشت و تنها وجود سوپرجاذب در انتهای گلدان در فراهم&lrm;سازی آب و مواد غذایی برای ریشه گیاه موثر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1249 - ارزیابی کیفیت آب رودخانه کارون برای تامین آب مورد نیاز کشاورزی با استفاده از مدل AHP
حامد عبدالهی آرپناهی حسین اسلامی

آبهای سطحی یکی از منابع اصلی در تامین آب کشاورزی می باشد. از این رو شناخت و آگاهی از کیفیت آب رودخانه ها و پهنه بندی آنها بر اساس کمیت عناصر مختلف ما را در اتخاذ تصمیمات مدیریتی و کاهش آلودگی آبها یاری خواهد کرد. هدف از این تحقیق پهنه بندی کیفی رودخانه کارون در استان خو چکیده کامل

آبهای سطحی یکی از منابع اصلی در تامین آب کشاورزی می باشد. از این رو شناخت و آگاهی از کیفیت آب رودخانه ها و پهنه بندی آنها بر اساس کمیت عناصر مختلف ما را در اتخاذ تصمیمات مدیریتی و کاهش آلودگی آبها یاری خواهد کرد. هدف از این تحقیق پهنه بندی کیفی رودخانه کارون در استان خوزستان در بازه مسجدسلیمان تا اهواز با استفاده از منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی (FAHP) می باشد. به همین منظور از پارامترهای کیفی شامل: کلراید(CL)، نسبت جذب سدیم (SAR)، هدایت الکتریکی(EC)، سدیم(Na)، و کل جامدات حل شده (TDS) در تاریخ آبان ماه سال 1397 استفاده شد. ابتدا پارامترهای کیفی با استفاده از روش درونیابیIDW پهنه بندی گردیدند. سپس هر یک از نقشه های بدست آمده با استفاده از تابع عضویت خطی افزایشی فازی گردیدند آنگاه با تهیه پرسشنامه، مقایسه زوجی بین پارامترها بر اساس نقش این پارامترها در تعیین کیفیت آب جهت مصرف کشاورزی و بر اساس روش AHP ضرایب وزنی هر یک از پارامترها بدست آمد. از ضرب ضرایب وزنی در لایه های فازی و تلفیق آنها، نقشه پهنه بندی جهت مصرف کشاورزی بدست آمد. نتایج نشان می‌دهد ایستگاه های گتوند، عرب اسد، چشمه سد شهید عباسپور و گرگر شوشتر برای مصرف کشاورزی بسیار مناسب می باشند. ایستگاههای اهواز و ملاثانی برای مصرف کشاورزی در منطقه مناسب قرار گرفتند و ایستگاه های ولی آباد و تنگ دولاب جهت مصرف کشاورزی در مکان بسیار نامناسب قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1250 - تعیین غلظت 4،2- دی کلرو فنوکسی استیک اسید در شبکه توزیع آب اهواز در طی سال های 98-1397
رضا جلیل زاده ینگجه نغمه عروجی افشین تکدستان سهند جرفی امیرحسین دوامی

هدف از این مطالعه، بررسی غلظت 2,4-D در آب شرب شهر اهواز در طی سالهای 98-1397می باشد. در این مطالعه که از نوع توصیفی– مقطعی بوده، نمونه برداری در مدت زمان 10 ماه (از آذر ماه 1397 تا شهریور 1398)، از 6 نقطه در شبکه توزیع شهر اهواز انجام گرفت. با توجه به نتایج، تمامی چکیده کامل

هدف از این مطالعه، بررسی غلظت 2,4-D در آب شرب شهر اهواز در طی سالهای 98-1397می باشد. در این مطالعه که از نوع توصیفی– مقطعی بوده، نمونه برداری در مدت زمان 10 ماه (از آذر ماه 1397 تا شهریور 1398)، از 6 نقطه در شبکه توزیع شهر اهواز انجام گرفت. با توجه به نتایج، تمامی غلظت های اندازه گیری شده کمتر از ماکزیمم مقدار کل آلودگی اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی و استاندارد ملی ایران بود. در این مطالعه غلظت کل 2,4-D در فصل پاییز از 004/0> تا μg/L98/2، در فصل زمستان از 02/0 تا μg/L 41/2، در فصل بهار از 01/0 تا μg/L 04/0 متغیر بود و در فصل تابستان کمتر از حد تشخیص دستگاه بود. مطالعات مختلف نشان دهنده آنست که باقی مانده سموم در منابع آب ارتباط مستقیمی با مقدار سموم مصرفی در این مناطق دارد و در صورت عدم کنترل مصرف سموم، این آلاینده های مقاوم، تهدید جدی برای سلامت مصرف کنندگان خواهند بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1251 - ارزیابی استفاده از سیستم مدیریت جامع زهکشی در مزرعه (IFDM) به منظور حفاظت از منابع آب در دشت عقیلی (شمال شهرستان شوشتر)
فریده رحیمیان صائب خوش نواز

فعالیت های کشاورزی بزرگترین بخش مصرف کننده آب در جهان و ایران است ، با توجه به کمبود منابع آب ، جهت جلوگیری از کاهش تولید محصولات زراعی استفاده از منابع آبی غیر متعارف از جمله زهاب های کشاورزی در چرخه آبیاری می تواند کمک قابل توجهی در جهت رفع کمبود منابع آب باشد. هدف پژ چکیده کامل

فعالیت های کشاورزی بزرگترین بخش مصرف کننده آب در جهان و ایران است ، با توجه به کمبود منابع آب ، جهت جلوگیری از کاهش تولید محصولات زراعی استفاده از منابع آبی غیر متعارف از جمله زهاب های کشاورزی در چرخه آبیاری می تواند کمک قابل توجهی در جهت رفع کمبود منابع آب باشد. هدف پژوهش حاضر ، ارزیابی استفاده از سیستم (IFDM) جهت حفظ منابع آب و جلوگیری از تخریبات زیست محیطی در بخش کشاورزی می باشد. دهستان عقیلی از توابع شهرستان گتوند بواسطه داشتن آب و خاک مطلوب، بستری مناسب جهت تولید سالانه بیش از هزاران تن انواع محصولات غله ای و غیرغله‌ای است ، اما متاسفانه در همین دشت شاهد تولید حجم عظیمی از زهاب هستیم . در این پژوهش ، مقادیر پارامترهای PH ، دما ، DO ، BOD ، TDS ، TSS ، EC ، سدیم، فسفات، نیترات، در یک بازه زمانی پنج ساله (95-90) در آب رودخانه و در زهاب این دشت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . بر اساس نتایج بدست آمده ، کیفیت زهاب مطلوب است و می توان از آن در چرخه آبیاری بصورت مختلط با آب کانال جهت آبیاری محصولات زراعی مقاوم به شوری مانند گندم و جو پائیزه و پنبه تابستانه استفاده نمود . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1252 - اندازه گیری ضریب فزاینده آب و پساب فاضلاب و کاربردهای آن در پیش بینی اقتصاد چرخشی آب برای مصرف واسطه ای و تقاضای نهایی براساس الگوی جدول داده – ستانده
کوروش جوادی پاشاکی

آب به لحاظ تقاضا یک کالای بدون جانشین و ضروری در سبد خانوار و تقاضای واسطه ای تولید در بخش های اقتصادی است. درعلم اقتصاد مقدار تقاضا با قیمت آن کالاها بستگی دارد. اما آب بدلیل ارزش گذاری قیمت پائین با سایر کالاها متفاوت است.همه بخش های اقتصادی وابسته به آب هستند.هیچ بخش چکیده کامل

آب به لحاظ تقاضا یک کالای بدون جانشین و ضروری در سبد خانوار و تقاضای واسطه ای تولید در بخش های اقتصادی است. درعلم اقتصاد مقدار تقاضا با قیمت آن کالاها بستگی دارد. اما آب بدلیل ارزش گذاری قیمت پائین با سایر کالاها متفاوت است.همه بخش های اقتصادی وابسته به آب هستند.هیچ بخشی از اقتصاد بدون نهاده‌ی آب امکان تولید و خدمات برایش مسیر نیست. آب رابطه تنگاتنگ نیز با محیط زیست دارد.رویکرد مبتنی بر اقتصاد چرخشی آب و استفاده از پساب فاضلاب در بخش صنعت می تواند مصرف آب زیر زمینی را تاحدودی کاهش دهد.این مقاله با استفاده از آمار واطلاعات حسابداری آب و با رهیافت الگوی جدول داده -ستانده ،ضریب فزاینده پساب فاضلاب ،آب سطحی، زیر زمینی، برداشت از دریا وآب واحدهای صنعتی در بخش‌های اقتصاد را محاسبه و مقدار مصرفی آب را براساس رشد اقتصاد ملی ورشد جمعیت برای سال 1410پیش بینی نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1253 - یک چارچوب فلزی-آلی زویتریون برای حذف فلوئور از محلول آبی
مصطفی علی اکبری مهدی برقعی رویا مافی غلامی

فلوراید اضافی یکی از آلاینده های آب در جهان است که حذف آن از آب با روش های شیمیایی منجر به تولید لجن می شود و روش های دیگر مانند R.O نیز در مصرف برق و دفع فاضلاب مشکل دارند. چارچوب های فلز- آلی یکی از جدیدترین جاذب هایی هستند که در جداسازی آنیون ها استفاده می شوند. در ا چکیده کامل

فلوراید اضافی یکی از آلاینده های آب در جهان است که حذف آن از آب با روش های شیمیایی منجر به تولید لجن می شود و روش های دیگر مانند R.O نیز در مصرف برق و دفع فاضلاب مشکل دارند. چارچوب های فلز- آلی یکی از جدیدترین جاذب هایی هستند که در جداسازی آنیون ها استفاده می شوند. در این تحقیق از MOF 1 برای حذف فلوراید از محلول آبی استفاده شده است. فاکتورهای مختلفی مانند pH، زمان تماس، مقدار جاذب و دما بررسی شد. بر اساس نتایج، MOF سنتز شده در محیط های اسیدی یون های فلوراید بیشتری را جذب می کند. زمان تماس تا 20 دقیقه تاثیر بسزایی در میزان حذف یون فلوراید دارد و سپس اثر آن به شدت کاهش می یابد. مقدار جاذب مصرفی تا حد اشباع مؤثر است و دمای محیط آب تأثیر معنی داری بر میزان جذب یون فلوراید ندارد. همچنین نتایج مطالعات سینتیکی مؤید سینتیک شبه مرتبه دو واکنش جذب فلوراید در حضور MOF1 است. همچنین در این تحقیق از فلز روی به عنوان یون زویتر به عنوان فلز مرکزی با هدف کاهش اثرات زیست محیطی MOF استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1254 - ارزیابی ریسکهای محیط زیستی پروژه ساختمانی با استفاده از روش EFMEA با تاکید بر ریسکهای موثر بر آلودگی آب
ابراهیم نوحانی ایرج چهارلنگ بدیل

هدف از انجام این مقاله ارزیابی ریسکهای محیط زیستی پروژه ساختمانی با استفاده از روش EFMEA با تاکید بر ریسکهای موثر بر آلودگی آب بود. در این پژوهش، ایتدا از طریق بازدیدهای میدانی صورت گرفته از پروژه ساختمانی، فعالیت های طرح به صورت کامل شناسایی و سپس ریسک های محیط زیستی م چکیده کامل

هدف از انجام این مقاله ارزیابی ریسکهای محیط زیستی پروژه ساختمانی با استفاده از روش EFMEA با تاکید بر ریسکهای موثر بر آلودگی آب بود. در این پژوهش، ایتدا از طریق بازدیدهای میدانی صورت گرفته از پروژه ساختمانی، فعالیت های طرح به صورت کامل شناسایی و سپس ریسک های محیط زیستی مشخص گردید. به منظور برآورد مقادیر ریسک ها، از نظر خبرگان، چک و روش جداول روش EFMEA استفاده گردید. در ادامه روند کار راهکارها و اقدامات کنترلی ارائه و مجددا عدد ریسک محاسبه شد. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، بیشترین عدد ریسک مربوط به حوادث ثانویه (250) و کمترین مقدار عدد ریسک مربوط به فعالیت حمل و نقل دستی بار (8) بود. پس از ارائه اقدامات کنترلی مشاهده گردید، مقدار عددی ریسک های محیط زیستی به ویژه ریسک های موثر بر آلودگی آب کاهش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1255 - شبیه سازی پراکندگی و تعیین منشاء آلاینده های کیفی آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت نوبندگان)
سیدامیربیژن الهامیان غلامرضا رخشنده رو امیرحسین جاوید

با توجه به افزایش روزافزون جمعیت، دسترسی به آب یک بحران جدی تلقی می شود. هدف از انجام این مقاله، شبیه سازی منابع آب زیرزمینی به صورت مطالعه موردی در دشت نوبندگان فارس و بدست آوردن مسیر و شدت جریان آبخوان و تعیین پراکنش و منشا آلاینده های کیفی در آن با استفاده از نرم افز چکیده کامل

با توجه به افزایش روزافزون جمعیت، دسترسی به آب یک بحران جدی تلقی می شود. هدف از انجام این مقاله، شبیه سازی منابع آب زیرزمینی به صورت مطالعه موردی در دشت نوبندگان فارس و بدست آوردن مسیر و شدت جریان آبخوان و تعیین پراکنش و منشا آلاینده های کیفی در آن با استفاده از نرم افزار GMS می باشد. هیدرولیک جریان آب زیرزمینی در این دشت ابتدا شبیه سازی، واسنجی و صحت سنجی گردیده است. سپس با مشخص شدن شدت و مسیر حرکت جریان آبخوان دشت و تعامل آن با آبخوانهای مجاور، پراکنش آلاینده های کیفی بررسی و شبیه سازی گردیده است. در انتها، با درون یابی اطلاعات کیفیت آب، منشا احتمالی آلاینده ها در دشت بررسی و تعیین گردیده است. بیشینه پارامترهای سختی و شوری آب دشت به ترتیب 1272 (mg/l.CaCO3) و 3178 (µ mho/cm) می باشد که نسبتا زیاد بوده و نشان دهنده کیفیت پایین آب دشت می باشد. مقادیر این آلاینده ها در نواحی مرکزی دشت که ضخامت آبخوان افزایش یافته و قدری رقیق سازی صورت گرفته، کاهش می یابد. کیفیت آبخوان از لحاظ شوری در دسته ی لب شور و از لحاظ سختی در دسته بسیار سخت قرار می گیرد. بررسی نقشه کاربری اراضی در دشت نشاندهنده آنست که منابع احتمالی آلودگی آبخوان در نواحی متراکم زمین های کشاورزی در نواحی شمالی، در اطراف شهر نوبندگان و محل روستاها در شمال دشت می باشند. بهمین ترتیب غلظت آلاینده ها در نواحی مرکزی دشت به علت نبود شهر، روستا و افزایش ضخامت آبخوان کاهش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1256 - واکاوی دیپلماسی آب ایران در حوضه آبریز دجله – فرات – میانرودان
محمد صادق صادقیان میلاد باری پور مجتبی انصاریان هومن حاجی کندی

از منظر جغرافیای سیاسی، آب از سیاست جدا نیست. ﻗﺮاردادﻫﺎی آﺑﻲ ﺑﻴﻦالمللی همچون ﻣﻌﺎﻫﺪات، ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ و ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت اﺧﺘﻼف و ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ذی‌رﺑﻂ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. 281 حوضه آبریز مشترک بین 151 کشور جهان وجود دارد و بیش از 42 درصد جمعیت زمین در چکیده کامل

از منظر جغرافیای سیاسی، آب از سیاست جدا نیست. ﻗﺮاردادﻫﺎی آﺑﻲ ﺑﻴﻦالمللی همچون ﻣﻌﺎﻫﺪات، ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ و ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت اﺧﺘﻼف و ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ذی‌رﺑﻂ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. 281 حوضه آبریز مشترک بین 151 کشور جهان وجود دارد و بیش از 42 درصد جمعیت زمین در این مناطق زندگی می‌کنند. با توجه به توزیع ناهمگون آب‌های شیرین کره زمین، مدیریت منابع آب به ویژه در حوضه‌های آبریز مشترک یک امر حیاتی برای نیل به بهره‌مندی حداکثری از این عنصر محدود می‌باشد. حوضه آبریز دجله، فرات و اروندرود یکی از مهم‌ترین حوضه‌های آبریز در ایران و غرب آسیا می‌باشد که همواره با چالش‌های مختلفی در زمینه بهره برداری مشترک مواجه بوده است. در این تحقیق سعی شده تا بررسی جنبه‌های مختلف حوضه آبریز مشترک میان‌رودان و اروندرود، به واکاوی دیپلماسی آب در این حوضه پرداخته شود و می‌بایست به این مهم اشاره نمود که با توجه به قراردادها و توافق‌نامه های متعدد در زمینه بهره برداری از آب‌های مذکور، همچنان مشکلات و اختلاف نظرهای متعددی در زمینه استفاده مشترک از این آب‌ها وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1257 - مقایسه تاثیر جریان روبه بالا و روبه پایین بیوراکتورهای متوالی بی هوازی در تصفیه فاضلاب صنعتی کارخانه قند
حمیدرضا انصاری جوینی امیرحسین جاوید امیرحسام حسنی مرتضی کاشفی الاصل

هدف اصلی این تحقیق مقایسه نتایج راندمان حذف COD در شرایط مختلف بارگذاری آلی بر حسب نوع جریان در راکتورهای متوالی با بستر معلق حاوی مدیای پلاستیکی، مصالح سنگی و کربن فعال است. برای این منظور از سه پایلوت استوانه‌ای به قطر 200 میلیمتر و ارتفاع 800 میلیمتر با حجم 24 لیتر د چکیده کامل

هدف اصلی این تحقیق مقایسه نتایج راندمان حذف COD در شرایط مختلف بارگذاری آلی بر حسب نوع جریان در راکتورهای متوالی با بستر معلق حاوی مدیای پلاستیکی، مصالح سنگی و کربن فعال است. برای این منظور از سه پایلوت استوانه‌ای به قطر 200 میلیمتر و ارتفاع 800 میلیمتر با حجم 24 لیتر در مقیاس آزمایشگاهی و از جنس UPVC استفاده شده است. در تمام مدت زمان تحقیق دبی فاضلاب ورودی به راکتور از 2 تا 4 لیتر بر ساعت و زمان ماند سیستم از 18 تا 36 ساعت متغیر بوده است. بیشترین بازدهی درصد حذف COD در جریان رو به بالا با بیشترین مقدار از زمان ماند هیدرولیکی معادل 36 ساعت و بارگذاری آلی معادل 51/4 Kg COD/m3.d معادل 88% ثبت و در جریان رو به پایین با زمان ماند هیدرولیکی معادل 24 ساعت و بارگذاری آلی 21/3 Kg COD/m3.d معادل 78% ثبت شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1258 - بررسی روابط بین شاخص تنش آبی (CWSI) و عملکرد محصول ذرت در منطقه قزوین
رضا سعیدی

به‌منظور برنامه‌ریزی زمان آبیاری و تخمین عملکرد محصول از طریق شاخص CWSI، پژوهشی بر روی ذرت رقم سینگل کراس 704 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل اعمال تنش آبی در مراحل رشد 6 برگی، 12برگی، گل‌دهی و خمیری شدن دانه‌ه چکیده کامل

به‌منظور برنامه‌ریزی زمان آبیاری و تخمین عملکرد محصول از طریق شاخص CWSI، پژوهشی بر روی ذرت رقم سینگل کراس 704 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل اعمال تنش آبی در مراحل رشد 6 برگی، 12برگی، گل‌دهی و خمیری شدن دانه‌ها و یک تیمار شاهد با آبیاری کامل بود. در آستانه‌ی‌ اِعمال تنش آبی، مقادیر شاخص CWSI برای مراحل رشد مذکور به‌ترتیب برابر با 37/0، 54/0، 63/0 و 47/0 برآورد شد. لذا زمان‌ انجام آبیاری در لحظه‌ی رسیدن شاخص CWSI به مقادیر فوق، توصیه شد. عملکرد زیست‌توده ذرت در تیمارهای شاهد و تحت تنش در مراحل رشد 6 برگی، 12برگی، گل‌دهی و خمیری شدن دانه به‌ترتیب برابر با 1/60، 5/55، 2/48، 1/45 و 50 تن بر هکتار اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد بین شاخص CWSI و مقدار عملکرد ذرت رابطه‌ی Y(ton.ha-1)=-25.603CWSI+62.049 برقرار بود. بنابراین تخمین عملکرد محصول از روی مقدار شاخص CWSIامکان‌پذیر شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1259 - ارزیابی و مقایسه کارایی روش های تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی تولید کننده PET، یک مطالعه مروری
نعیم بنی سعید

در این مطالعه مروری روش های بهینه انجام گرفته در ایران و جهان جهت حذف ترکیبات ترفتالات از فاضلاب های صنعتی حاوی این ماده که از اهداف این پژوهش می باشد، مورد بررسی قرار گرفت. در این زمینه با استفاده از جستجوی اینترنتی، مطالعات به این مضمون یافت شد که از مقالات موجود 40 م چکیده کامل

در این مطالعه مروری روش های بهینه انجام گرفته در ایران و جهان جهت حذف ترکیبات ترفتالات از فاضلاب های صنعتی حاوی این ماده که از اهداف این پژوهش می باشد، مورد بررسی قرار گرفت. در این زمینه با استفاده از جستجوی اینترنتی، مطالعات به این مضمون یافت شد که از مقالات موجود 40 مقاله که دقیقا به این موضوع پرداخته بودند، مورد بررسی قرار گرفت. این مقالات بر اساس نوع آلاینده مورد مطالعه و فرآیند حذف آلاینده منتخب در تصفیه خانه دسته بندی و رتبه بندی گردیدند. در مقالات بررسی شده رتبه اول مطالعات(41%) در خصوص بررسی میزان حذف COD در تصفیه خانه های فاضلاب صنعتی PTA بوده است، رتبه های دوم تا پنجم نیز به حذف مواد محلول(14%)، حذف مواد معلق(11%)، حذف فلزات سنگین(9%) و بررسی نوع کلنی های باکتری های موجود در تصفیه خانه(7%) بوده است. بر اساس این یافته ها می توان عمده پارامترهای مورد بررسی در فاضلاب صنعتی PTA، به ترتیب مواد آلی، مواد محلول و مواد معلق رتبه بندی نمود. این مطالعات نشان می دهد که فرآیند بی هوازی در این نوع فاضلاب ها کارایی خوبی داشته بطوری که در بیشتر مقالات، این نوع فرآیند جهت حذف مواد آلی بررسی شده و نتیجه رضایت بخشی نیز در این زمینه کسب شده است. برای فاضلاب های صنعتی حاوی ترکیبات ترفتالات استفاده از فرآیندهای خنثی سازی، ته نشینی اولیه، بی هوازی و هوازی می تواند به عنوان یک فرآیند قابل اطمینان در این نوع فاضلاب ها استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1260 - یک چارچوب فلزی-آلی زویتریون برای حذف آرسنیک از محلول آبی
مصطفی علی اکبری مهدی برقعی رویا مافی غلامی

به دلیل اثرات سمی قابل توجهی که آرسنیک بر محیط زیست و سلامت انسان دارد، به یک مسئله مهم جهانی تبدیل شده است. در این مطالعه، یک چارچوب فلز-آلی مبتنی بر زیرکونیوم، {[Zn3L3(BPE)1.5]•4.5DMF}n، با استفاده از دو روش سولووترمال و مکانوشیمیایی سنتز و با موفقیت در واکنش حذف چکیده کامل

به دلیل اثرات سمی قابل توجهی که آرسنیک بر محیط زیست و سلامت انسان دارد، به یک مسئله مهم جهانی تبدیل شده است. در این مطالعه، یک چارچوب فلز-آلی مبتنی بر زیرکونیوم، {[Zn3L3(BPE)1.5]•4.5DMF}n، با استفاده از دو روش سولووترمال و مکانوشیمیایی سنتز و با موفقیت در واکنش حذف آرسنیک به کار گرفته شد. راندمان جذب در حضور این MOF بالا بود و تعادل طی 20 دقیقه برایAs(III) وAs(V) در غلظت 1 میلی گرم در لیتر از آلاینده ها حاصل شد. حداکثر بازده جذبAs(III) و As(V) در pH 7 به ترتیب 62 و 81 درصد بود. جاذب پایداری بالایی در محدوده pH 2-12 از خود نشان داد و می توان جاذب را حداقل در نه دوره متوالی بدون کاهش چشمگیر در کارایی آن بازیابی کرد. فرآیند جذب را می توان با مدل سینتیکی شبه مرتبه دو توصیف کرد و مکانیسم جذب از نوع برهمکنش الکترواستاتیک بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1261 - بررسی ماهیت کف های تولید شده در واحدهای فرایندی تصفیه آب بعد از عملیات پیش ازن زنی
بهمن معصومی

هدف کلی این مطالعه بررسی ماهیت کف های تولید شده در واحدهای فرایندی تصفیه آب بعد ازعملیات پیش ازن زنی است که در مقیاس واقعی بر روی واحد پیش ازن زنی تصفیه خانه آب کوه سبز استان فارس با تغییر میزان دوز ازن تزریقی و نمونه برداری از کف ها انجام گرفته است. نتایج بررسی ها نشان چکیده کامل

هدف کلی این مطالعه بررسی ماهیت کف های تولید شده در واحدهای فرایندی تصفیه آب بعد ازعملیات پیش ازن زنی است که در مقیاس واقعی بر روی واحد پیش ازن زنی تصفیه خانه آب کوه سبز استان فارس با تغییر میزان دوز ازن تزریقی و نمونه برداری از کف ها انجام گرفته است. نتایج بررسی ها نشان داد که کف های تشکیل شده در حوضچه ها عمدتا از دو بخش هیدروفوبیک و هیدروفیلیک تشکیل شده اند که شامل ترکیباتی از جمله کدورت، مواد معلق، مواد آلی محلول، سورفاکتانت، چربی، نیترات، فسفات، سیانوباکتر و کلروفیل a است. تحلیل عوامل ایجاد کننده کف در واحدهای فرایندی نشان داد که ساختارهای آروماتیک و آلیفاتیک ترکیبات ذکر شده به دلیل واکنش با دیگر مواد شیمیایی اضافه شده به آب ناپایدار شده و در اثر عدم وجود شرایط مناسب انعقاد و لخته سازی باعث تشکیل کف در سطح واحدهای فرایندی تصفیه آب می گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1262 - بررسی ردپای آب، آب مجازی و بهره‌وری مصرف آب سه گروه از محصولات پاییزه و بهاره، سبزیجات (گوجه فرنگی و سیب‌زمینی)، صنعتی (چغندرقند) و علوفه‌ای (ذرت علوفه-ای) در شهرستان اصفهان
مجتبی مبارکی مرتضی مبارکی

یکی از راه‌کارهای عملی مدیریت منابع آب، برآورد نیاز آبی گیاه و تعیین مقدار حجم آب مصرفی در مراحل مختلف تولید محصول است. به‌منظور محاسبه میزان حجم آب مصرف شده توسط محصولات کشاورزی در مراحل رشد، از شاخص آب مجازی و ردپای آب استفاده می‌شود. در این تحقیق ابتدا نیاز آبی گیاها چکیده کامل

یکی از راه‌کارهای عملی مدیریت منابع آب، برآورد نیاز آبی گیاه و تعیین مقدار حجم آب مصرفی در مراحل مختلف تولید محصول است. به‌منظور محاسبه میزان حجم آب مصرف شده توسط محصولات کشاورزی در مراحل رشد، از شاخص آب مجازی و ردپای آب استفاده می‌شود. در این تحقیق ابتدا نیاز آبی گیاهان چغندرقند، سیب‌زمینی، ذرت علوفه‌ای و گوجه‌فرنگی محاسبه سپس میانگین حجم آب مصرفی، آب مجازی، ردپای آب و بهره‌وری مصرف آب این محصولات برای دوره آماری 1396- 1389 به‌دست آورده شد. نتایج نشان داد در بین محصولات مورد مطالعه سیب‌زمینی با مقدار 91/2101 مترمکعب بر تن بالاترین ردپای آب و چغندرقند با میزان 68/1094 مترمکعب بر تن کمترین ردپای آب را دارا بودند. بیشترین مقدار آب مجازی مصرف ‌شده مربوط به ذرت علوفه‌ای (39/0 مترمکعب برکیلوگرم) و کمترین مقدار نیز مربوط به گوجه‌فرنگی (19/0 مترمکعب برکیلوگرم) بود. کمترین مقدار بهره‌وری مصرف آب (82/2 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار) نیز متعلق به چغندرقند بود. همچنین در این مطالعه جزء دیگری از ردپای آب به نام ردپای آب سفید مورد بررسی قرار گرفت که بر اساس آن بیشترین مقدار مربوط به سیب زمینی با مقدار (7/2006 متر مکعب بر کیلوگرم) و کمترین مقدار نیز مربوط به چغندرقند با مقدار (83/1003 متر مکعب بر کیلوگرم) بود. بنابراین مطابق نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت محصول گوجه‌فرنگی با توجه به پایین بودن مقادیر آب مجازی و بالا بودن بهره‌وری مصرف آب آن نسبت به دیگر محصولات مورد بررسی در منطقه مورد مطالعه برای کشت مناسب‌تر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1263 - بررسی جمع آوری و استفاده از آب حاصل از چگالش کولرهای گازی در شهرستان شوشتر
محمد منصوری فر

چکیدهدر شهرهای مناطق گرم مقادیر قابل توجهی از آب از چگالش کولرهای گازی تولید می شود که به فاضل آب های شهری سرازیر می شود. تحقیق حاضر با رویکرد محاسبه و ارزیابی کیفیت این منبع آبی با نظر استفاده مناسب آن در مصارف شهری دارد. پژوهش در شهر شوشتر انجام گردید. آب خروجی تعدادی چکیده کامل

چکیدهدر شهرهای مناطق گرم مقادیر قابل توجهی از آب از چگالش کولرهای گازی تولید می شود که به فاضل آب های شهری سرازیر می شود. تحقیق حاضر با رویکرد محاسبه و ارزیابی کیفیت این منبع آبی با نظر استفاده مناسب آن در مصارف شهری دارد. پژوهش در شهر شوشتر انجام گردید. آب خروجی تعدادی از کولرهای گازی دوتکه طی یک دوره پنج ماهه اندازه گیری شد و کیفیت آب استحصالی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد از نظر کمیت کولرهای گازی مقداری معادل 19.9 تا 26.7 لیتر آب در روز و بطور میانگین مجموع کولرهای نصب شده در مناطق شهری شهرستان بین 890 تا 1200مترمعکب در روز تولید می کنند. کیفیت آب استحصالی و جهت استفاده در فضای سبز و شستشو مناسب ارزیابی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1264 - بررسی شاخص‌های تنش خشکی و روابط بین اجزاءِ عملکرد ارقام گندم نان (در منطقه قزوین)
رضا سعیدی

در این پژوهش ارقام گندم نان با هدف تعیین رقم بهینه کشت، از نظر شاخص‌های تنش خشکی بررسی شد. تیمارهای اصلی شامل کشت دیم و آبی و تیمارهای فرعی شامل ارقام سرخ تخم (E1)، بک‌کراس روشن (E2)، بم (E3)، آذر 2 (E4) و کویر (E5) بود. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و با چکیده کامل

در این پژوهش ارقام گندم نان با هدف تعیین رقم بهینه کشت، از نظر شاخص‌های تنش خشکی بررسی شد. تیمارهای اصلی شامل کشت دیم و آبی و تیمارهای فرعی شامل ارقام سرخ تخم (E1)، بک‌کراس روشن (E2)، بم (E3)، آذر 2 (E4) و کویر (E5) بود. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. مقدار اجزاءِ عملکرد گندم (میانگین کشت دیم و آبی) برای ارقام سرخ تخم، بک‌کراس روشن، بم، آذر 2 و کویر به‌ترتیب برابر با 5322، 6702، 6122، 4621 و 4259 کیلوگرم بر هکتار (عملکرد دانه) و 4790، 6402، 5411، 4299 و 4013 کیلوگرم بر هکتار (عملکرد کاه) اندازه‌گیری شد. از کشت دیم تا کشت آبی، میزان عملکرد به‌ترتیب برابر با 57%، 100%، 82%، 41% و %36 (عملکرد کل)، %40، %93، %60، %30 و %29 (عملکرد کاه) و %75، %106، %105، %53 و %43 (عملکرد دانه) افزایش یافت. در این پژوهش بین عملکرد دانه (X) و کاه (Y)، در کشت آبی رابطه Y=0.867X و در کشت دیم رابطه Y=1.017X برازش داده شد. برای بررسی میزان حساسیت ارقام به تنش خشکی، از شاخص‌های MP، GMP، TOL، SSI و STI برای اجزاءِ دانه و کاه گندم استفاده شد. نتیجه کلی این‌که برای انتخاب رقم بهینه کشت (در منطقه قزوین)، اولویت به‌ترتیب به ارقام بک‌کراس روشن، بم، سرخ تخم، آذر 2 و کویر داده شد. درصورت تأمین آب برای آبیاری، می‌توان در کشت رقم بک‌کراس روشن، میزان عملکرد دانه را به بیش از دو برابر و عملکرد کاه را نزدیک به دو برابر افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1265 - Influential study of differential parameters in order to election of the type of special pumping stations and the suitable electric pumps
روزبه آقا مجیدی محمدجواد نصراصفهانی

The pumping station is a collection of pumps, driving forces and auxiliary equipment e.g., collector system, power supply system, and control and protection systems. Small pumping stations are usually designed in the simplest possible way for the ease of operation of au چکیده کامل

The pumping station is a collection of pumps, driving forces and auxiliary equipment e.g., collector system, power supply system, and control and protection systems. Small pumping stations are usually designed in the simplest possible way for the ease of operation of auxiliary equipment. However, as the capacity of the pumping station increases, the technical complexity and design of peripheral equipment increases, which requires its own design according to the conditions, type of work, and location of the project. The choice of the type of station building, the type and capacity of the main and reserve pumps, in accordance with the special conditions of each project are contingent upon the nature of the plan. This study evaluates the basics of designing pumping stations, taking into account the above-mentioned issues, focusing on the system of pumping and transferring water from Dasht Zozen to the central site of the water supply facilities of Sangan Industries. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1266 - بررسی مقدماتی پدیده فرونشست زمین در شهرستان لردگان
فرید امیری سهراب میراثی محمد مومنی

پدیده فرونشست زمین در طی سال‌های اخیر در اغلب دشت‌ها و شهرهای ایران و بخصوص دشت‌های استان چهارمحال و بختیاری به علت برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، خشک‌سالی و عوامل دیگر، سبب بروز آسیب‌های جدی به زمین‌های کشاورزی، ساختمان‌های مسکونی، جاده‌ها، شریان‌های حیاتی و دیگر س چکیده کامل

پدیده فرونشست زمین در طی سال‌های اخیر در اغلب دشت‌ها و شهرهای ایران و بخصوص دشت‌های استان چهارمحال و بختیاری به علت برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، خشک‌سالی و عوامل دیگر، سبب بروز آسیب‌های جدی به زمین‌های کشاورزی، ساختمان‌های مسکونی، جاده‌ها، شریان‌های حیاتی و دیگر سازندها شده است. هم‌اکنون و بدون شک در آینده نزدیک به‌صورت شدیدتر شاهد آسیب‌های حاصله از پدیده فرونشست و بروز معضلات اقتصادی، زیست‌محیطی، اجتماعی برای انسان‌ها خواهیم بود. در این مقاله به‌ بررسی موضوع فرونشست و چگونگی ایجاد آن و عوامل اصلی و اثرگذار در سطح دشت شهرستان لردگان و همچنین چشمه برم شهر لردگان پرداخته‌شده است و اشاره‌ای به راهکارهای مناسب جهت جلوگیری و کنترل این پدیده شده است. مشاهدات صحرایی و بازدیدهای میدانی و داده‌های به‌دست‌آمده از هیدروگراف دشت و همچنین آسیب‌ها و مشکلات رخ‌داده در سطح دشت و اطراف چشمه حاکی از رخداد فرونشست زمین در این شهرستان می‌باشد. کاهش دبی آب چشمه، افت سطح آب زیرزمینی در سطح دشت، افت سطح آب و کاهش شدید حجم ورودی و خروجی آب چشمه واقع در مرکز شهر، نشست سطح زمین، خشک شدن چاه‌ها، ایجاد شکاف و ترک در ساختمان‌ها، ایجاد شکاف‌های متعدد در خیابان، ریزش سقف قنات و غیره همه نشان‌دهنده پدیده فرونشست زمین در این منطقه می‌باشند. هیدروگراف‌های بدست آمده نشان‌دهنده افت شدید سطح آب زیرزمینی از سال ۸۶ به بعد همراه با کاهش بارش‌ها و خشک‌سالی است. در پایان متناسب با شرایط منطقه برای مقابله با پدیده فرونشست در شهرستان لردگان راهکارهای متعددی ارائه گردیده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1267 - رتبه بندی پل های پیش ساخته بتنی راه آهن با معیارهای مدیریت آب به روش تاپسیس
حسین فرشاد نادر عبدلی یزدی احسان اله اشتهاردیان

مدیریت آب در ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﯾﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از پارامترهای مهم و موثر، ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه ای را در افزایش طول عمر سازه های رﯾﻠﯽ و متعاقباً در ﻋﺮﺻﻪ اﻗﺘﺼﺎدی، ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺸﻮرها اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ. در این تحقیق سعی شده با توجه به تجربیات مشابه از مطالعات گذشته در این زمینه و جمع آوری نظرات چکیده کامل

مدیریت آب در ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﯾﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از پارامترهای مهم و موثر، ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه ای را در افزایش طول عمر سازه های رﯾﻠﯽ و متعاقباً در ﻋﺮﺻﻪ اﻗﺘﺼﺎدی، ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺸﻮرها اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ. در این تحقیق سعی شده با توجه به تجربیات مشابه از مطالعات گذشته در این زمینه و جمع آوری نظرات متخصصان کشور، مطالعات میدانی گسترده، استفاده از چک لیست های بازرسی، اطلاعات آماری و با شناخت درست خرابی های مرتبط با مدیریت آب در پل های بتنی و در نهایت با روش تاپسیس، طبق معیارهای مهندسی آب در نگهداری و تعمیرات پل، بتوان پل های پیش ساخته بتنی اداره کل راه آهن شمال ایران براساس معیارهای مدیریت آب رتبه بندی کرد. نتایج این تحقیق به کارفرمایان و مدیران مسئول کمک می کند تا بتوانند با توجه به ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود موجود، پل ها را در بحث مهندسی آب به درستی مدیریت کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1268 - بررسی تاثیر خشکسالی‌های اخیر بر کیفیت آب زیرزمینی به کمک روش‌های آماری (مطالعه موردی دشت‌های مهم استان خوزستان)
حیدر زارعی معصومه فراستی هادی معاضد

خشکسالی از پدیده‌های طبیعی است که رخداد آن در طبیعت از قانونمندی خاص خود پیروی می‌کند، ولی تشدید ، فراوانی، وقوع و تکرار آن به فعالیت انسان ها در طبیعت بستگی دارد. از مهمترین اثرات خشکسالی می‌توان به تخریب کیفیت آب، تخریب پوشش گیاهی، فرسایش خاک و بیابان زایی اشاره کرد. چکیده کامل

خشکسالی از پدیده‌های طبیعی است که رخداد آن در طبیعت از قانونمندی خاص خود پیروی می‌کند، ولی تشدید ، فراوانی، وقوع و تکرار آن به فعالیت انسان ها در طبیعت بستگی دارد. از مهمترین اثرات خشکسالی می‌توان به تخریب کیفیت آب، تخریب پوشش گیاهی، فرسایش خاک و بیابان زایی اشاره کرد. در این مقاله جهت بررسی تاثیر خشکسالی های اخیر بر کیفیت آب زیر زمینی، از نتایج آنالیز هیدروشیمیایی نمونه های آب برداشت شده از چاه های موجود در سه دشت ایذه- پیون، دزفول- اندیمشک و گتوند- عقیلی واقع در استان خوزستان در دو سال آبی 86-85 (با بارندگی مناسب) و 87-86 (با کاهش چشمگیری در میزان بارش) استفاده شد. پارامترهای مورد بررسی شامل غلظت یون های کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، بی‌کربنات، سولفات، کلر، هدایت الکتریکی، مواد جامد محلول و pH می باشد. جهت بررسی اینکه خشکسالی مذکور سبب ایجاد تغییر در فرایندهای واقعی تاثیر گذار بر شیمی آب زیرزمینی در دشتهای مورد بحث شده است یا خیر از آزمون ناپارامتری من-ویتنی و تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج نشان داد هرچند خشکسالی سال 87-86 تاثیر چشمگیری بر کیفیت آب زیرزمینی در دشت های مورد بحث نداشته است ولی در صورت ادامه خشکسالی، احتمال تاثیرپذیری کیفیت آب زیرزمینی زیاد می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1269 - استفاده از الگوهای برنامه‌ریزی فازی در تخصیص بهینه‌ی آب
مرتضی مولایی جواد حسین‌زاد فیروزی

نحوه‌ی دستیابی به هدف‌هایی چون رشد اقتصادی، امنیت غذایی و پایداری منابع کمیاب از جمله آب بیش از پیش به بهره‌برداری صحیح از آن منابع بستگی دارد. ویژگی‌های اقلیمی کشور ما، اتلاف زیاد آب در مصارف مختلف مخصوصاً راندمان پایین آن در بخش کشاورزی، عدم تمایل بخش خصوصی به سرمایه‌ چکیده کامل

نحوه‌ی دستیابی به هدف‌هایی چون رشد اقتصادی، امنیت غذایی و پایداری منابع کمیاب از جمله آب بیش از پیش به بهره‌برداری صحیح از آن منابع بستگی دارد. ویژگی‌های اقلیمی کشور ما، اتلاف زیاد آب در مصارف مختلف مخصوصاً راندمان پایین آن در بخش کشاورزی، عدم تمایل بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در توسعه‌ی منابع آبی و الگوی نامناسب کشت محصولات از یک طرف و کمیابی منابع آبی از سوی دیگر باعث شده است که تخصیص بهینه‌ی آب مورد توجه و اهمیت ویژه‌ای واقع شود. بر این اساس، هدف از این مطالعه برآورد ارزش واقعی (قیمت سایه‌ای) آب و تعیین الگوی کشت بهینه محصولات با در نظر گرفتن استفاده کاراتر از آب می‌باشد. برای این منظور از الگوی برنامه‌ریزی خطی فازی استفاده شده و نتایج ان با الگوی برنامه‌ریزی خطی قطعی مقایسه شده است. نتایج برآوردها و محاسبات در اراضی تحت پوشش سد علویان نشان می‌دهد که قیمت واقعی آب با استفاده از هر دو الگو یکسان و برابر 198ریال به ازای هر متر مکعب می‌باشد ولی سود حاصل از هر واحد آب مصرف شده در الگوی فازی به مراتب بیشتر الگوی قطعی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1270 - مقایسه نتایج حاصل از تغییر رویکرد در مدیریت منابع آب در حوضه آبریز کرخه طی خشکسالی‌های 1392 و 1400
عارف وائلی علیرضا منظری توکلی حمداله منظری توکلی

تاکنون در کشور رویکرد مدیریت تأمین به عنوان رویکرد غالب در مدیریت منابع آب بوده که نتیجه این رویکرد مدیریتی، سطح آب‌های سطحی و زیرزمینی را بطور معناداری کاهش داده است. شرایط ناترازی توسعه کشور و صیانت از منابع آب با پدیدار شدن پدیده تغییر اقلیم تشدید شده است، این شرایط چکیده کامل

تاکنون در کشور رویکرد مدیریت تأمین به عنوان رویکرد غالب در مدیریت منابع آب بوده که نتیجه این رویکرد مدیریتی، سطح آب‌های سطحی و زیرزمینی را بطور معناداری کاهش داده است. شرایط ناترازی توسعه کشور و صیانت از منابع آب با پدیدار شدن پدیده تغییر اقلیم تشدید شده است، این شرایط مدیران اجرایی سازمان آب و برق خوزستان را برآن داشت تا در خشکسالی 1400، با تغییر رویکرد از مدیریت تأمین به مدیریت مصرف تجربه جدیدی را ثبت نمایند. هدف از این مقاله مقایسه نتایج کمی حاصل از دو رویکرد مدیریتی استفاده شده در دو پدیده خشکسالی مشابه در سال‌های اخیر با استفاده از روش مدیریت تطبیقی می‌باشد. این مطالعه از منظر هدف، کاربردی و عِلّی، از نظر فرآیند اجرا تحقیقِ کمی، از نظر منطق اجرا قیاسی-استقرایی و از منظر نحوه جمع‌آوری داده‌ها، توصیفی-پیمایشی می‌باشد. مقایسه حجم آب توزیع شده با رویکرد قدیمی در خشکسالی 1392 و حجم آب توزیع شده با رویکرد جدید در خشکسالی 1400 نشان می‌دهد که انتخاب رویکرد جدید در سطح 34272 هکتار از اراضی کشاورزی تحت کشت تابستانه در حوضه آبریز کرخه جنوبی، باعث صرفه‌جویی آب به میزان 692 میلیون متر مکعب شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1271 - The physiological and biochemical responses of directly seeded and transplanted maize (Zea mays L.) supplied with plant growth-promoting rhizobacteria (PGPR) under water stress
Saeed Rezazadeh Mohammadnabi ilkaee Fayaz Aghayari Farzad Paknejad Mehdi Rezaee

10.30495/ijpp.2019.670787

The purpose of the present study was to investigate the effect of plant growth-promoting rhizobacteria(PGPR) on physiological and biochemical properties of maize (Zea mays L.) in different cultivation methods under water stress. The experiment was carried out as split-p چکیده کامل

The purpose of the present study was to investigate the effect of plant growth-promoting rhizobacteria(PGPR) on physiological and biochemical properties of maize (Zea mays L.) in different cultivation methods under water stress. The experiment was carried out as split-plot design including water stress (well-watered, mild stress, and severe stress) as main plot and also cultivation (transplanting and direct seeding) and PGPR application (uninoculated and inoculated with Pseudomonas putida) as subplots.Water stress decreased biological and kernel yield. In direct seeding and no Pseudomonas application, severe stress decreased the kernel yield by 37% compared to the well-watered condition. Water stress resulted in significant reduction of chlorophyll content. However, it was increased by Pseudomonas application. In transplanting plants, well-watered and Pseudomonas application increased the chl. a+b by 41% in comparison with severe stress and no Pseudomonas application. Catalase (CAT) and superoxide dismutase (SOD) activities were gradually raised by increasing the water stress. In transplanted plants inoculated with Pseudomonas, severe stress decreased relative water content (RWC) by 23% compared to well-watered plants. In transplanted plants inoculated with Pseudomonas, severe stress increased Malondialdehyde (MAD) by 46% compared to well-watered plants. Total phenolic content (TPC) and total flavonoid content (TFC) increased by mild water stress and decreased by severe water stress. In directly seeded plants inoculated with Pseudomonas, mild water stress increased TPC by 11% compared to well-watered condition. Compared to well-watered treatment, 54% increases were observed in TFC by mild stress in transplanted plants treated with Pseudomonas. Transplanting and Pseudomonas was concluded to alleviate the adverse effects of water stress on physiological and biochemical traits of maize. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1272 - The effects of biofertilizers on physiological traits and biomass accumulation of red beans (Phaseolus vulgaris cv.Goli) under water stress
Saeid Chavoshi Ghorban Nourmohamadi Hamid Madani Hossein Heidari Sharif Abad Mojtaba Alavi Fazel

10.30495/ijpp.2018.543427

This field experiment was executed as the split plot in a randomized complete block design with three replications in 2014. In a red bean irrigated farm, halt irrigation was implemented in main plots and the treatments included the control (full irrigation) and halt irr چکیده کامل

This field experiment was executed as the split plot in a randomized complete block design with three replications in 2014. In a red bean irrigated farm, halt irrigation was implemented in main plots and the treatments included the control (full irrigation) and halt irrigation at vegetation, flowering, and pod development stages. In subplots utilization of biofertilizers were applied at four cases of control, phosphorus solubilizing bacteria, potassium solubilizing bacteria, and combined application of these bacteria in soil. Results showed that halt irrigation and biofertilizers had significant interaction on red bean biomass. Normally, to achieve the highest biomass full irrigation and application of phosphorus and potassium solubilizing bacteria (8023 and 7978 kg ha-1) are suggested. But the use of biofertilizers instead of chemical fertilizers led to more water efficiency under low water condition. Finally, our results showed that maximum biomass in red bean (about 7985 kg. ha-1) was recorded in ecological nutrition management under limited water resources. In other words, halt irrigation at flowering stage was compensated by Bio-P and Bio-K fertilizer application as a logical method to mitigate and moderate biomass losses about 37%. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1273 - Effects of different irrigation methods and hormone application on water use efficiency, yield, and leaf biochemical traits in potato
Atefeh Pourasadollahi Adel Siosemardeh Farzad Hosseinpanahi Yusef Sohrabi

10.30495/ijpp.2019.668860

Investigation of different irrigation methods on plants is necessary due to limited water resources and the increasing need for food products. The purpose of this study was to evaluate the effect of sprinkler and drip irrigation systems and hormones on morphological and چکیده کامل

Investigation of different irrigation methods on plants is necessary due to limited water resources and the increasing need for food products. The purpose of this study was to evaluate the effect of sprinkler and drip irrigation systems and hormones on morphological and physiological characteristics of potato. Treatments included sprinkler and drip irrigation systems and hormones (gibberellic acid, acetylsalicylic acid, epi-brassinolide, and no use of growth regulators) as split plot based on randomized complete block design with three replications during 2015 and 2016 growing seasons at a research farm located in Malayer. Results showed that the highest level of tuber dry matter (TDM) was related to epi-brassinolide hormone + drip irrigation after using 80% of the field capacity(FC) in 2015 and epi-brassinolide hormone + drip irrigation after using 70% of the FC in 2016. The lowest amount of water use efficiency (WUE) was seen in sprinkler irrigation + no use of regulators in both years. The highest value of WUE was seen in epi-brassinolide hormone along with drip irrigation after using 80% the FC and drip irrigation after using 70% of the FC in 2015 and also in epi-brassinolide hormone + drip irrigation after using 70% of the FC in 2016. There were high and significant correlations between water use efficiency and relative water content with morphological characteristics. In order to increase the production and potato water use efficiency in cold dry climate, drip irrigation along with epi-brassinolide hormone is recommended. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1274 - Differential responses of two Iranian rice cultivars to arsenite toxicity
Mahdi Yousofinia Faezeh Ghanati Markus J. Tamas Hassan Zare Maivan

10.30495/ijpp.2018.545666

Arsenic (As) is a toxic metalloid which is usually found in rice fields as a contamination and has negative effects on the plant growth and reduces the crop yield. Similar to heavy metals, the deleterious effects of As may be due to, at least in part, the amount of abso چکیده کامل

Arsenic (As) is a toxic metalloid which is usually found in rice fields as a contamination and has negative effects on the plant growth and reduces the crop yield. Similar to heavy metals, the deleterious effects of As may be due to, at least in part, the amount of absorbed As and disturbance of the plant water status. In this connection, different varieties of the same species may show differential performances. Comparative responses to 75 µM AsIII were evaluated in two Iranian rice cultivars adapted to moderate-humid vs. very warm and dry climates (Hashemi and Amber, respectively). Although both cultivars absorbed AsIII, but its translocation factor was lower in Amber accompanied by accumulation of soluble sugars and glycine betaine and lower level of internal ABA. Moreover, adverse effect of AsIII onrelative water content and stomata closure was less prominent in Amber, compared to Hashemi. Results suggest that cultivars adapted to dry conditions are more capable to withstand against As and to control its entrance to human food chain. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1275 - Enhancement of salt tolerance in black bean variety (Phaseolus vulgaris L.) by silicon nutrition
Fatemeh Heidarian Parto Roshandel

10.30495/ijpp.2020.1895804.1211

In order to study the effect of silicon nutrition to increase salt tolerance in black bean variety of Phaseolus vulgaris, 12-day-old seedlings were treated with NaCl (0 and 50 mM) and NaCl (50 mM) + silicon (0.5 or 3 mM) in the green house for four weeks. The analyzed p چکیده کامل

In order to study the effect of silicon nutrition to increase salt tolerance in black bean variety of Phaseolus vulgaris, 12-day-old seedlings were treated with NaCl (0 and 50 mM) and NaCl (50 mM) + silicon (0.5 or 3 mM) in the green house for four weeks. The analyzed parameters were fresh and dry weights, total chlorophyll and free proline concentrations, relative water content (RWC) and electrolyte leakage in the leaves, and the concentrations of Na+ and K+ in the shoots and roots. Salt stress decreased the values of fresh (39.3%) and dry weight (48.4%), total chlorophyll (20.9%), K+ (60.6% in the roots; 20.3% in the shoots) and RWC (50%). Moreover, the level of free proline (19%), electrolyte leakage (2.4 folds) and Na+ concentration (4.6 folds in the shoots; 3.8 folds in the roots) significantly increased. However, silicon (particularly at 3 mM) ameliorated the deleterious effects of NaCl. At this case and compared to exclusively salt stress, the fresh and dry weights were increased by 20.3 and 66%. Also, the content of total chlorophyll (21%), RWC (83%) and K+ (21% in the shoots, 90% in the roots) augmented, but electrolyte leakage (38%) and the content of Na+ decreased (39.7% in the shoots, 27.8% in the roots). Generally, current data suggested silicon enhanced salt tolerance in black bean plants by reducing the entrance of Na+ and maintaining the level of K+ in the salinized tissues. Besides, it improved the water status, membrane integrity and function of photosynthetic machinery under salinity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1276 - AcetylCoA Carboxylase and Antioxidant Enzymes Activity of Sunflower under Influence of Supergallant Herbicide by Magnetic Water
Zeinab Dehghan Jalil Khara

10.30495/ijpp.2019.1879980.1167

AbstractApproaches for reducing effects the destructive effects of herbicides and increasing water use efficiency have gathered the interest of researchers over the last few decades. This study aims to investigate the protective effects of irrigation with magnetic water چکیده کامل

AbstractApproaches for reducing effects the destructive effects of herbicides and increasing water use efficiency have gathered the interest of researchers over the last few decades. This study aims to investigate the protective effects of irrigation with magnetic water (MWT) on acetyl coenzyme A carboxylase (ACCase) and antioxidant enzymes activity of sunflower (Helianthus annuus L. cv. Lakomka) against undesirable effects of super gallant herbicide. It was conducted in a completely randomized design with 4 levels of super gallant herbicide (0, 25, 50 and 75 ppm) in three replications. Small necrotic spots were observed on some MWT and normal water treated leaves due to the herbicide effect. Although proline content was increased in response to herbicide toxicity, MWT plants had significantly higher proline level than corresponding control ones. On the other hand, malone dialdehyde content as a marker of membrane damage showed dramatic increase due to herbicide treatment. Also, ascorbate peroxidase and catalase activities were raised by super gallant despite of decline in guaiacol peroxidase activity in herbicide concentration dependent manner. Herbicide reduced activity of ACCase in both roots and shoots significantly, but MWT could ameliorate this effect very well. It seems that MWT may be considered as an appropriate solution to cope the negative effects of herbicide super gallant. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1277 - Stigmasterol alleviates the impacts of drought in flax and improves oil yield via modulating efficient antioxidant and ROS homeostasis
Mamdouh Nemat Alla Nemat Hassan Inas Budran Zeinab El-Bastawisy Ebtisam El-Harary

10.30495/ijpp.2022.689073

The present study aimed at alleviating the impacts of drought on flax growth, antioxidants and ROS homeostasis by stigmasterol. Seeds were soaked in water or stigmasterol and sown in plastic pots. On the 24th day after sowing (DAS), water regime was applied and samples چکیده کامل

The present study aimed at alleviating the impacts of drought on flax growth, antioxidants and ROS homeostasis by stigmasterol. Seeds were soaked in water or stigmasterol and sown in plastic pots. On the 24th day after sowing (DAS), water regime was applied and samples were harvested up to the 56th DAS for measuring growth parameters, free radicles, antioxidants, and POD and Rubisco quantification. At seed maturity, yield analysis measurements (capsules, seeds, oil yield and fatty acid composition) were performed. Drought provoked significant decreases in growth parameters, ascorbic acid and glutathione but elevated lipid peroxidation and H2O2 concurrently with significant inhibition in the activities of catalase, guiacol peroxidase, ascorbic peroxidase and glutathione reductase as well as activity and quantification of peroxidase and ribulose 1,5-bisphosphate carboxylase/oxygenase (Rubisco). Yield analysis demonstrated decreases in capsule and seed numbers, the oil and fatty acid contents and the fatty acid composition. Nevertheless, stigmasterol mitigated the drastic effects of drought on growth parameters, antioxidants and Rubisco and rendered the contents of lipid peroxides and H2O2 comparable to control. In the meantime, oil yield and fatty acid composition were improved in synchronization with the efficiency of antioxidants and ROS homeostasis. These findings conclude that drought resulted in a state of stress in flax; however, stigmasterol alleviated these drastic impacts and improved oil yield and fatty acid composition via modulating efficient antioxidant capacity and ROS homeostasis. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1278 - Changes of morphological and physiological traits in Acer velutinum Boiss seedlings under drought stress
Mokarram Ravanbakhsh Babak Babakhani Mahmood Ghasemnezhad fariba Serpooshan Mohamad Hassan Biglouie

10.22034/ijpp.2021.1938928.1363

Water is needed for numerous metabolic functions and its loss can modify all characters of plant life. Acer velutinum is a fast-growing species and significant diffuse-porous hardwood in afforestation and reforestation. However, the impact of water stress on A. velutinu چکیده کامل

Water is needed for numerous metabolic functions and its loss can modify all characters of plant life. Acer velutinum is a fast-growing species and significant diffuse-porous hardwood in afforestation and reforestation. However, the impact of water stress on A. velutinum has not yet been studied. In this study, the impacts of water deficit on growth, biomass, leaf area, pigment contents, relative water content, free proline, malondialdehyde, superoxide dismutase, and peroxidase activities were studied to describe the morpho-physiological mechanisms related with their drought resistance. One-year Seedlings were exposed to four drought treatments (100, 75, 50, and 25% of the field capacity). The Drought treatments had negative impacts on A. velutinum growth, biomass, and physiological characteristics, as exhibited by decreased plant height, basal diameter, biomass, relative water content, and pigments level, while Proline, MDA concentration, SOD and POD activities multiplied. Drought increased SLA and LAR at mild and moderate treatment, while decreased SLA and LAR at severe treatment, also the growth declining in aboveground biomass was more than the root under severe treatment, so the Root mass ratio (RMR) and Root: Shoot ratio (R/S) expanded. Our data demonstrate that A. velutinum seedlings have the capacity to adapt to water deficit and can develop some experimental advice for velvet maple afforestation and reforestation. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1279 - PEG imposed water deficit and physiological alterations in hydroponic cabbage .
Sunaina , Nimisha Amist Amist Narsingh Bahadur Singh Singh

10.30495/ijpp.2016.539831

Drought is one of the major environmental problems in agricultural field worldwide. The present study investigated the effects of water deficit caused by exogenous application of polyethylene glycol (PEG) on cabbage (Brassica oleracea var. capitata) grown in hydroponic چکیده کامل

Drought is one of the major environmental problems in agricultural field worldwide. The present study investigated the effects of water deficit caused by exogenous application of polyethylene glycol (PEG) on cabbage (Brassica oleracea var. capitata) grown in hydroponic culture. Root length, shoot length, dry weight, and relative water content of the seedlings significantly decreased in dose dependent manner. Significant reduction in chlorophyll, sugar and protein content, and nitrate reductase activity were recorded. The increase in proline content was recorded as the concentration of PEG increased. Increasing concentration of PEG affected the antioxidant enzymes viz. superoxide dismutase, catalase, and peroxidase activity of the seedlings through the production of reactive oxygen species (ROS) in stress condition. PEG at higher concentrations significantly enhanced the activities of antioxidant enzymes. The cabbage seedlings induced antioxidative defense system to mitigate the adverse effect resulting from altered environmental condition پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1280 - Effect of salicylic acid on photochemistry and antioxidant capacity in Salvia nemorosa plants subjected to water stress.
Ghader Habibi

10.30495/ijpp.2017.533561

Oxidative stress is commonly induced when plants are grown under drought stress conditions.To analyze how salicylic acid (SA) can partly alleviate drought-induced oxidative stress and negative impacts of drought on physiology and growth of Salvia nemorosa plants, we inv چکیده کامل

Oxidative stress is commonly induced when plants are grown under drought stress conditions.To analyze how salicylic acid (SA) can partly alleviate drought-induced oxidative stress and negative impacts of drought on physiology and growth of Salvia nemorosa plants, we investigated the physiological responses of S. nemorosa to SA application under drought stress. The treatments were composed of Co (control, 100% field capacity), Dr (drought, 50% field capacity), SA (500 µM) and DSA (SA + drought). Plant growth and relative water content (RWC) were negatively affected by drought stress; however, SA treatment significantly improved the growth rate and enhanced the drought tolerance of seedlings. This increased tolerance in SA-supplied plants was obtained by reduced damaging effect on performance index (PIabs) and maximal quantum yield of photosystem II (PSII) (Fv/Fm) through improvement of reaction centers (RC/CS) with associated changes in excitation energy trapping (TRo/CS) and electron transport (ET0/CS) per excited cross-section of leaf. Additionally, under drought condition, plants cultivated with SA exhibited better protection against oxidative damage because of higher catalase (CAT) and ascorbate peroxidase (APX) activities and lower levels of malondoialdehyde (MDA) and hydrogen peroxide (H2O2). The present study suggests that salicylic acid can play a protective role during drought stress by enhancing the photosynthetic capacity and the antioxidant defense system. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1281 - Providing an Image Watermarking Scheme Based on Chaotic Sequence and Cosine Transform, to Strengthen Interaction with a Variety of Software Attacks
Mostafa Boroumandzadeh

It's important and necessary to detect and prove the ownership of a digital work in the communication technology era. The purpose of this paper is to propose a digital watermarking scheme for images. In this scheme, first, a watermark signal is produced by a chaotic seq چکیده کامل

It's important and necessary to detect and prove the ownership of a digital work in the communication technology era. The purpose of this paper is to propose a digital watermarking scheme for images. In this scheme, first, a watermark signal is produced by a chaotic sequence. Then the watermark is placed in the cosine transform coefficients of a host image. Next, the watermarked image is exposed to some attacks such as filtering, compression, rotation and addition of noise. The simulation results show the ability of the proposed method in maintaining the watermark after conducting these attacks. In the following, in addition to comparing the propose method with other similar methods, the superiority of this scheme over other methods will be remarkable and confirm able. In the following, in addition to comparing the propose method with other similar methods, the superiority of this scheme over other methods will be remarkable and confirm able. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1282 - High Performance Implementation of Fuzzy C-Means and Watershed Algorithms for MRI Segmentation
Farnaz Hoseini Ghader Mortezaie Dekahi

Image segmentation is one of the most common steps in digital image processing. The area many image segmentation algorithms (e.g., thresholding, edge detection, and region growing) employed for classifying a digital image into different segments. In this connection, fin چکیده کامل

Image segmentation is one of the most common steps in digital image processing. The area many image segmentation algorithms (e.g., thresholding, edge detection, and region growing) employed for classifying a digital image into different segments. In this connection, finding a suitable algorithm for medical image segmentation is a challenging task due to mainly the noise, low contrast, and steep light variations of medical images. Due to the inherently parallel nature of image segmentation algorithms, they suit well for implementation on a Graphics Processing Unit (GPU). The main goal of this paper is to improve the performance of fuzzy c-means clustering through the parallel implementation of this algorithm. Although fuzzy c-means clustering is an important iterative clustering algorithm, it is computationally intensive and uses the same data between the iterations. The center of the clusters changes in each iteration, which requires a considerable amount of time for large data sets. The parallel fuzzy c-means clustering is implemented by applying pipeline parallelism on GPU. The experimental results show that the performance is improved up to 23.35x. Next, the watershed algorithm is applied to the final segmentation. In this paper using parallel fuzzy c-means clustering and computations we have attained competing results with other papers. The implementation results on the BRATS2015 show that the accuracy of diagnosis in Dice Similarity Coefficient metric 97/33% is obtained. This improvement is achieved using enhancing edges and reducing noises in images. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1283 - Localization of Underwater Wireless Sensor Network Nodes Using Cuckoo Optimization Algorithm
Leila Falahatpisheh

Underwater Wireless Sensor Networks (UWSNs) are considered as wireless sensor networks whose main task is to sense underwater events and send information to the sink. This information becomes valuable when the exact location of the occurrence is known. Generally, underw چکیده کامل

Underwater Wireless Sensor Networks (UWSNs) are considered as wireless sensor networks whose main task is to sense underwater events and send information to the sink. This information becomes valuable when the exact location of the occurrence is known. Generally, underwater sensor nodes are not equipped with devices such as the Global Position System (GPS) with the purpose of reducing network costs. Therefore, finding the location of the nodes should be done using another exact method. In this paper, we intend to find the location of the underwater sensor nodes by introducing a new method based on the Cuckoo Optimization Algorithm (COA).We will compare the proposed method with the related methods in terms of the localization error rate and the number of nodes discovered. The results of the comparisons show that the proposed method can greatly reduce the error rate of the localization of the sensor nodes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1284 - Application of Swarm-Based Optimization Algorithms for Solving Dynamic Economic Load Dispatch Problem
Alireza Khosravi Mohammad Yazdani-Asrami

Dynamic economic load dispatch is one of the most important roles of power generation’s operation and control. It determines the optimal controls of production of generator units with predicted load demand over a certain period of time. Economic dispatch at minimu چکیده کامل

Dynamic economic load dispatch is one of the most important roles of power generation’s operation and control. It determines the optimal controls of production of generator units with predicted load demand over a certain period of time. Economic dispatch at minimum production cost is one of the most important subjects in the power network’s operation, which is a complicated nonlinear constrained optimization problem. Since dynamic economic load dispatch was introduced, several intelligent methods have been used to solve this problem. In this paper, an Improved Particle Swarm Optimizer (IPSO) and Water Cycle optimizer (WCO), as swarm-based optimization algorithms, have been proposed to solve dynamic economic load dispatch problem and their results compare with each other. These algorithms are applied to a dynamic economic dispatch problem for 6-unit power systems with a 24-h load demand at each one hour time intervals. The goal of the research is categorized in two parts; first of all, introduction of application of new heuristic method for solving economic load dispatch problem and second, comparison between two swarm-based algorithms. Obtained results show that WCO is very fast and also reach to better results and minimum. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1285 - Proposing a New Image Watermarking Method Using Shearlet Transform and GWO Algorithm
Mahdi Saadati Javad Vahidi Vahid Seydi Peyman Sheikholharam Mashhadi

Watermarking is an operation to hide important information. In this paper, a new watermarking algorithm using Shearlet transform and GWO optimization algorithm as well as SVD transform is presented. The results of this paper show the improvement of robustness and transp چکیده کامل

Watermarking is an operation to hide important information. In this paper, a new watermarking algorithm using Shearlet transform and GWO optimization algorithm as well as SVD transform is presented. The results of this paper show the improvement of robustness and transparency of the new algorithm. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1286 - IPSO-SQP Algorithm for Solving Time Optimal Bang-Bang Control Problems and Its Application on Autonomous Underwater Vehicle
Tahereh Taleshian Abolfazl Ranjbar Noei Reza Ghaderi

In this paper, an integration of Improve Particle Swarm Optimization (IPSO) in combination with Successive Quadratic programming (SQP) so called IPSO-SQP algorithm is proposed to solve time optimal bang-bang control problems. The procedure is found not sensitive to the چکیده کامل

In this paper, an integration of Improve Particle Swarm Optimization (IPSO) in combination with Successive Quadratic programming (SQP) so called IPSO-SQP algorithm is proposed to solve time optimal bang-bang control problems. The procedure is found not sensitive to the initial guess of the solution. Due to random selection in the first stage of the search process, the chance of converging to the global optimum is significantly increased, without sticking in a local optimum. The combined technique gains both advantages of its original algorithms. The IPSO directly minimizes the cost function without the need for gradient-based techniques. The performance of the outcome will be increased when the SQP immediately undertakes the optimization task. This is shown via applying those on some other nonlinear systems. Consequently, the proposed algorithm is successfully applied on a time optimal bang-bang control of an autonomous underwater vehicle. A pitchprogramming task is also investigated for the autonomous underwater vehicle by designing an optimal PID controller . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1287 - Economic Load Dispatch with Considering the Valve-Point Effects and Ramp Rate Limits of Generators Using Evolutionary Algorithms
Mostafa Ramzanpour Hamdi Abdi

Nowadays, economic load dispatch between generation units with least cost involved is one of the most important issues in utilizing power systems. In this paper, a new method i.e. Water Cycle Algorithm (WCA) which is similar to other intelligent algorithm and is based o چکیده کامل

Nowadays, economic load dispatch between generation units with least cost involved is one of the most important issues in utilizing power systems. In this paper, a new method i.e. Water Cycle Algorithm (WCA) which is similar to other intelligent algorithm and is based on swarm, is employed in order to solve the economic load dispatch problem between power plants. WCA is used to solve complicated problems including non-linear cost functions such as the constraint for input steam valve, constraint for loss, ramp rate of generators and prohibited operating zones of generators’ production. This algorithm is employed on a system with 3 units and load demand of 850 MW and on a system with 15 units and load demand of 2630 MW with and without considering the constraints. The results of the paper comparing to the results of the other valid papers show that the proposed algorithm can be used to solve in any kind of economic dispatch problems with proper results. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1288 - MAC Protocols in Underwater Wireless Sensor Networks: Issues and Simulations
Reza Mohammadi Seyyed Yahya Nabavi Reza Javidan

Underwater Acoustic Wireless Sensor Network (UAWSN) use acoustic signals to transmit data. Acoustic signals in underwater environment have high bit error rate, long propagation delay and limited bandwidth. Another constraint in UWASN is energy. Due to these constraints, چکیده کامل

Underwater Acoustic Wireless Sensor Network (UAWSN) use acoustic signals to transmit data. Acoustic signals in underwater environment have high bit error rate, long propagation delay and limited bandwidth. Another constraint in UWASN is energy. Due to these constraints, design of energy and bandwidth efficient and propagation delay aware MAC protocol is a great challenge in UWASN. Underwater sensor nodes have to share medium. The main role of the MAC layer protocol is to decide when a node accesses a shared medium and to resolve any conflicts between nodes. In this paper, we evaluate the performance of three famous underwater MAC protocols UWAN-MAC[1], R-MAC[2] and Slotted FAMA[3] in terms of packet drop rate, throughput and energy consumption. We have used Aquasim simulator to evaluate MAC protocols. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1289 - تحلیل الگوی ساختاری روابط نهادها در حکمرانی منابع آب زراعی (مطالعه موردی: شهرستان رشت )
حسن افراخته اصغر طهماسبی فرهاد عزیزپور فاطمه عسکری بزایه

مفهوم همکاری و هماهنگی نهادی به عنوان یکی از عناصر کلیدی دستیابی به مدیریت مشارکتی منابع همواره مورد تاکید بوده است. این پژوهش با هدف شناخت الگوی ساختاری روابط نهادی 28 سازمان مرتبط با اجرای مدیریت مشارکتی منابع آب زراعی شهرستان رشت انجام شده است. بدین منظور از روش تحلی چکیده کامل

مفهوم همکاری و هماهنگی نهادی به عنوان یکی از عناصر کلیدی دستیابی به مدیریت مشارکتی منابع همواره مورد تاکید بوده است. این پژوهش با هدف شناخت الگوی ساختاری روابط نهادی 28 سازمان مرتبط با اجرای مدیریت مشارکتی منابع آب زراعی شهرستان رشت انجام شده است. بدین منظور از روش تحلیل شبکه اجتماعی و شاخص های اندازه، تراکم ، مرکزیت کل شبکه، میزان دوسویگی، انتقال یافتگی و کوتاهترین فاصله میان دو کنشگر در سطح کلان استفاده شد. نتایج این مطالعه بر اساس اندازه گیری شاخص های تعیین شده نشان می دهدکه از تعداد 756 پیوند احتمالی که می توانست در این شبکه شکل بگیرد، فقط 227 مورد آن(حدود یک سوم) به وقوع پیوسته است. میزان تراکم پیوند تبادل اطلاعات و همکاری در بین سازمان‌های مورد مطالعه 30 درصد است که با توجه به مقادیر تراکم و تمرکز اندازه گیری شده ، می‌توان بیان نمود که میزان انسجام نهادی در بین سازمان‌های دولتی و غیردولتی مورد مطالعه در حد ضعیف می‌باشد. بر این اساس می توان تقویت انسجام سازمانی با بررسی نقش تک تک کنش گران در شبکه را توصیه نمود. از طرف دیگر دوسویگی پیوندهای شبکه مورد مطالعه 23.37 درصد بوده که نشان از تمرکز شبکه و ضرورت تقویت جریان دوسویه اطلاعات و تعاملات همکاری بین سازمانهای مذکور می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1290 - نقش تولید گل محمدی و گلاب‌گیری در توسعه سکونتگاه‌های انسانی (مطالعه موردی: شهرستان کاشان)
قدیر فیروزنیا بهروز قرنی آرانی الهام جاسمی

هدف این مقاله بررسی رابطه میان فعالیت خاص تولید گل محمدی (و گیاهان دارویی) و گلابگیری (و تولید سایر عرقیات گیاهی) به روش سنتی با توسعه سکونتگاه‌های شهرستان کاشان در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی – بوم‌شناسی است. پرورش گل محمدی و گلابگیری و تقطیر سنتی سایر گیاهان چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی رابطه میان فعالیت خاص تولید گل محمدی (و گیاهان دارویی) و گلابگیری (و تولید سایر عرقیات گیاهی) به روش سنتی با توسعه سکونتگاه‌های شهرستان کاشان در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی – بوم‌شناسی است. پرورش گل محمدی و گلابگیری و تقطیر سنتی سایر گیاهان دارویی برای تهیه انواع داروهای گیاهی پزشکی و دامپزشکی، چاشنی‌ها و ادویه غذایی، و عطریات و مواد بهداشتی و آرایشی در بخش صنایع کوچک محلی و بومی تبدیلی و تکمیلی از جنبه‌هایی از جمله درمان و پیشگیری از بیماری‌ها، بازاریابی و توسعه اقتصاد روستایی، اشتغال‌زایی و بهره‌گیری از مزیت‌های نسبی، احیا و توسعه دانش بومی روستایی، کمک به توسعه پایدار سکونتگاه‌ها، توسعه گردشگری طبیعی و مزرعه، متنوع‌سازی اشتغال، توجه به دانش و صنعت بومی اهمیت دارد. در این پژوهش کاربردی که با روش توصیفی - تحلیلی انجام پذیرفته، برای مطالعه میدانی از روش پرسشنامه با واحد تحلیل گل‌کاران و صاحبان کارگاه‌های سنتی گلاب‌گیری از دو نوع پرسشنامه استفاده شد. 231 نفر از میان 28 سکونتگاه شهرستان کاشان با بیش از 50درصد سطح زیر کشت و شاغلان بخش کشاورزی مشغول در این عرصه به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. برای تعیین توسعه‌یافتگی سکونتگاه‌ها از آزمون ویکور بهره گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که میان مولفه‌های شغلی پرورش گل و گلاب با توسعه رابطه‌ای معنادار، نسبتا قوی و مستقیم وجود داشته و کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی – بوم‌شناسی گل و گلاب بر توسعه سکونتگاه‌ها تاثیر معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1291 - ارزیابی توان اکولوژیک و ارائه راهبردهای معیشت پایدار در منطقه زاگرس با تأکید بر جنبه‌های حقوقی و محیط‌زیستی (مطالعه موردی: منطقه آبخیز دنا)
افشین جعفری علی شجاعی فرد

هدف: هدف از این تحقیق ارزیابی توان منطقه آبخیز دنا و ارایه راهبردهای معیشت پایدار است. روش شناسی تحقیق: این تحقیق از نوع کاربردی است که از الگویی تلفیقی برای ارزیابی توان منطقه زاگرس مرکزی استفاده گردید. ابتدا پارامترهای اکولوژیک برای ارزیابی توان اکولوژیک شناسایی و سپ چکیده کامل

هدف: هدف از این تحقیق ارزیابی توان منطقه آبخیز دنا و ارایه راهبردهای معیشت پایدار است. روش شناسی تحقیق: این تحقیق از نوع کاربردی است که از الگویی تلفیقی برای ارزیابی توان منطقه زاگرس مرکزی استفاده گردید. ابتدا پارامترهای اکولوژیک برای ارزیابی توان اکولوژیک شناسایی و سپس آماده‌سازی لایه‌ها با عملیات ژئورفرنس، رقومی‌سازی و به هنگام‌سازی انجام گرفت. در این مطالعه از داده‌های حاصل از تصاویر سنجنده ETM+ ماهواره لندست 7 و IRSاستفاده شده است. لایه‌ها در نرم‌افزار ArcGIS, version9.2 روی‌هم‌گذاری و طبقه‌بندی شدند. در گام بعد، برای تدوین راهبردها از تکنیک SCORE و مراجعه به آرای کارشناسان خبره استفاده گردید. یافته ها و بحث: نتایج نشان داد 9/20 درصد از منطقه نیاز به حفاظت داشته و 8/19 درصد نیز مناسب برای جنگل‌داری است. کمترین درصد کاربری مناسب برای منطقه متعلق به حفاظت منابع آبی و پس از آن توسعه سکونتگاهی است. تحلیل محیط درونی و بیرونی مدیریت معیشت پایدار در منطقه‌ی مطالعاتی نشان می‌دهد که فرصت‌ها و قوت‌ها نسب به محدودیت‌ها و ریسک‌ها از میانگین امتیاز بالاتری برخوردارند. نتیجه گیری: در نهایت، 11 راهبرد مدیریتی و حقوقی برای معیشت پایدار در منطقه آبخیز دنا استخراج گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1292 - دیپلماسی آب و سکونتگاه‌های شهری (با تأکید بر شهر مرزی زابل و رودخانه مرزی هیرمند)
افشین متقی دستنایی آرش قربانی سپهر

بسیاری از حوضه‌های رودخانه‌های مرزی در جهان به‌طور همزمان به‌عنوان موتورهای مهم توسعه اقتصادی منطقه، پایگاه‌های مهم منابع امرار معاش و همچنین مکان‌های بحرانی حفاظت از تنوع زیستی شناخته شده‌اند. این مزایا اغلب نقش رقابتی را برای حکومت‌ها ایجاد می‌کند و آن‌ها را به چالش م چکیده کامل

بسیاری از حوضه‌های رودخانه‌های مرزی در جهان به‌طور همزمان به‌عنوان موتورهای مهم توسعه اقتصادی منطقه، پایگاه‌های مهم منابع امرار معاش و همچنین مکان‌های بحرانی حفاظت از تنوع زیستی شناخته شده‌اند. این مزایا اغلب نقش رقابتی را برای حکومت‌ها ایجاد می‌کند و آن‌ها را به چالش می‌کشد. با توجه به موقعیت جغرافیایی، استراتژیک ایران و قرارگیری در حوضه‌های آبی مشترک، بکارگیری دیپلماسی آب‌های مرزی و فرامرزی، به‌عنوان ابزاری ضروری برای مدیریت بحران آب و سازگاری با مشکلات ناشی از کم آبی در کشور تلقی می‌شود. بر این مبنا، جهت نگارش پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی بهره گرفته شده است. یافته‌های تحقیق نشان از آن دارد که تنها ابزار جهت به‌سامان کردن اوضاع در شرایط کنونی شهر مرزی زابل استفاده درست از دیپلماسی آب است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد تدوین دیپلماسی آب از سوی جمهوری اسلامی ایران با کشور افغانستان، یکی از الزاماتی است که باید با جدیت در آینده با استفاده از ظرفیت‌های ایجابی و با بهره‌گیری از اصول حقوق بین‌الملل دنبال شود تا وضعیت سکونتگاه شهر مرزی زابل قبل از رسیدن به مرحله بحران با سناریوهای ساده تر و کم هزینه تر حل شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1293 - جایگاه توانمند سازی روستاییان در بهبود مدیریت منابع آب
معصومه پازکی داود شیخی

نماگرهای وضعیت منابع و مصرف آب در بخش کشاوری، بیانگر عدم تعادل بین عرضه و تقاضای آب است. به واسطة توانمندسازی، روستاییان بر فعالیت هایشان تسلط بیشتری پیدا می کنند و با کسب قدرت بالا، کنترل بر منابع آب، ظرفیت سازی و مشارکت فعال، قادرند مسیر فعالیتشان را به درستی هدایت کن چکیده کامل

نماگرهای وضعیت منابع و مصرف آب در بخش کشاوری، بیانگر عدم تعادل بین عرضه و تقاضای آب است. به واسطة توانمندسازی، روستاییان بر فعالیت هایشان تسلط بیشتری پیدا می کنند و با کسب قدرت بالا، کنترل بر منابع آب، ظرفیت سازی و مشارکت فعال، قادرند مسیر فعالیتشان را به درستی هدایت کنند. پژوهش حاضر به منظورِ مطالعه جایگاه توانمند سازی روستاییان در مدیریت منابع آب و شناخت شاخصهای موثر در توانمندسازی جهتِ مدیریتِ پایدار منابع آب و گروه بندی دهستان های شهرستان بر اساس شاخص های توانمندی در مدیریت آب صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، روستائیانِ شهرستان پاکدشت می باشد که حجم نمونه 381 نفر بدست آمد و به صورت تصادفی ساده توزیع گردید و از ابزار پرسشنامه جهتِ جمع آوری داده ها استفاده شد. نتیجه بررسی میانگین رتبه متغیرها نشان دادکه میانگین تمام رتبه ها بالاتر از حدمتوسط می باشدکه نشان دهنده وضعیت مطلوب شاخصهای تحقیق در بین پاسخگویان است. نتیجه آزمون t تک نمونه ای نیز معنی داری میانگین متغیرها را تایید کرد. به منظور رتبه بندی مولفه ها از ضریب تغییرات استفاده شد که شاخص کاهش مهاجرت رتبه اول و افزایش عملکرد تولید مزارع ، باغات و گلخانه ها رتبه آخر را کسب کردند. به منظور گروه بندی اثر توانمند سازی بر شاخصها از تکنیک نقطه شکست با استفاده اعداد ضریب تغییرات استفاده شد و در نهایت دهستان ها بر اساس میزان همگنی در مدیریت منابع آب با استفاده از تحلیل خوشه ای، گروه بندی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1294 - بررسی مسایل ومشکلات بهره برداری از شبکه های آبیاری و زهکشی واهمیت مشارکت مردمی (نمونه موردی حوزه آبریز سد ارداک)
علیرضا بنی واهب عصمت مظلوم

تأمین نیازهای غذایی کشور از اولویت های اساسی برنامه دولت در طی دهه های اخیر بوده و در همین ارتباط توسعه کشاورزی به منظور تولید بیشتر و تأمین احتیاجات غذایی به عنوان محور قلمداد شده است.محدودیت منابع آب کشور و تشدید این محدودیت که ناشی از تداوم افزایش میزان تقاضا - در بخ چکیده کامل

تأمین نیازهای غذایی کشور از اولویت های اساسی برنامه دولت در طی دهه های اخیر بوده و در همین ارتباط توسعه کشاورزی به منظور تولید بیشتر و تأمین احتیاجات غذایی به عنوان محور قلمداد شده است.محدودیت منابع آب کشور و تشدید این محدودیت که ناشی از تداوم افزایش میزان تقاضا - در بخشهای مختلف کشاورزی، صنعت، شرب و زیست محیطی که خود متاثر از روند رو به رشد جمعیت می باشد- سبب گردیده تا حداکثر استفاده از منابع آب موجود و افزایش بهره وری و بالطبع افزایش تولید در واحد سطح مطرح گردد.در شرایط کشور ایران که آب دارای پتانسیل محدودی است، و توسعه کشاورزی تابع آن می باشد. در این ارتباط بدیهی است که آبهای استحصال شده فعلی و آب قابل استحصال پاسخگوی روند توسعه کشاورزی و تأمین مواد غذایی جمعیت رو به رشد جامعه نخواهد بود، لذا آن چه که در این زمینه اهمیت می یابد مدیریت مصرف بهینه آب همراه با مدیریت تقاضا در بخشهای مختلف صنعت، کشاورزی، شرب و محیط زیست می باشد تا توسعه پایدار در کلیه بخش های اقتصادی به ویژه بخش کشاورزی را امکان پذیر سازد. این امر در مقطع کنونی از طریق اتخاذ سیاستهای کاری مناسبی میسر می باشد که از اهم این راهکارها می توان به انتقال مدیریت شبکه ها به بخش خصوصی یا بهره برداران و یا مشارکت آنان در امر بهره برداری و نگهداری اشاره نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1295 - تحلیل سطح توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه
علی اکبر تقیلو احمد آفتاب رضا خسروبیگی

درفرآیندبرنامه ریزیوتوسعهنواحیروستایی،بررسیتفاوت های محلی وناحیه ای،تبیینعواملموثردرتوسعهوتعدیل نابرابری هایموجودازاهمیتویژه ایبرخوردار است در این راستا هدف این پژوهش ارزیابی و تبیین علّی توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد. نوع تحقق کاربردی بوده رو چکیده کامل

درفرآیندبرنامه ریزیوتوسعهنواحیروستایی،بررسیتفاوت های محلی وناحیه ای،تبیینعواملموثردرتوسعهوتعدیل نابرابری هایموجودازاهمیتویژه ایبرخوردار است در این راستا هدف این پژوهش ارزیابی و تبیین علّی توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد. نوع تحقق کاربردی بوده روش بررسی آن توصیفی ـ تحلیلی است. شاخص های مورد مطالعه، شاخص های توسعه یافتگی مرکز آمار ایران است که از مدل های تاپسیس و تحلیل خوشه ای جهت ارزیابی میزان توسعه یافتگی و طبقه بندی روستاها استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بیشتر روستاهای بسیار توسعه یافته (15 روستا) در محدوده مورد مطالعه در اراضی با شیب کمتر از 5 درصد، 8 روستا در محدوده شیب 5 تا 12 درصد و 3 روستا در شیب بالای 12 درصد قرار گرفته است. از کل روستاهای بسیار توسعه یافته در شیب کمتر از 5 درصد 11 روستا در استان آذربایجان شرقی و 4 روستا در استان کردستان واقع شده است. از 8 روستای واقع در شیب 5 تا 12 درصد، استان های آذربایجان غربی و شرقی هر کدام دارای 4 روستا می باشند و 3 روستای بسیار توسعه یافته واقع در اراضی بالای 12 درصد در استان آذربایجان غربی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1296 - تحلیل منطقه ای سیلاب در حوضه آبریز کش فرود غربی (گلستان)
علیرضا بنی واهب عباس مهرافروز

در این تحقیق روابط و مد ل هایی به منظور برآورد دب ی های حداکثر لحظه ای با دوره برگشت های مختلف در نقاط فاقد ایستگاه هیدرومتری در حوضه رودخانه گلستان ارائه گردیده است . به همین منظور، پس از بررسی ایستگاه های هیدرومتری موجود، 3 ایستگاه مایان حصار، ذهبار حصار و جاغرق گلستا چکیده کامل

در این تحقیق روابط و مد ل هایی به منظور برآورد دب ی های حداکثر لحظه ای با دوره برگشت های مختلف در نقاط فاقد ایستگاه هیدرومتری در حوضه رودخانه گلستان ارائه گردیده است . به همین منظور، پس از بررسی ایستگاه های هیدرومتری موجود، 3 ایستگاه مایان حصار، ذهبار حصار و جاغرق گلستان که دارای شرایط لازم برای شرکت در تحلیل منطقه ای بودند انتخاب گردید . سپس بین مقادیر دبی با دوره برگشت های مختلف در محل ایستگاه های مذکور و عوامل مؤثر بر سیلاب، با استفاده از روش رگرسیون چندگانه ساده و لگاریتمی روابط و مد ل هایی ارائه گردید که با استفاده از آ ن ها می توان مقادیر دبی با دوره برگشت های مختلف را در زیر حوضه های فاقد ایستگاه یا هر نقطه دلخواه از حوضه به دست آورد . بررسی مدل های پیشنهادی نشان می دهد که از میان سایر عوامل موثر بر و درصد (P متوسط حداکثر بارش های 24 ساعته ( 24 ،(A) سیلاب، سه عامل مساحت در مقایسه با سایر عوامل تأثیر معنادارتر بر (FVA) مساحت پوشیده شده از پوشش گیاهی دارند. به علاوه (Qti) روی مقادیر دبی های حداکثر لحظه ای با دوره برگش ت های مختلف ضریب تعیین کلیه الگوها نزدیک به یک بوده و حاکی از این است که نزدیک به صددرصد از به وسیله سه متغیر فوق تبیین م یگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1297 - بحران آب در استان گیلان و راهکارهای مقابله با آن
پرویز رضایی

کشورایرانباتوجهبهگستردگیجغرافیایی،دارایشرایطمحیطیواقلیمیمتنوعیاست. چنانکهدرصدعمدهایازسطحکشورتحتتاثیرپرفشارجنبحاره (STHP)در مرکزوجنوبدارایآبوهوایخشکونیمهخشکاست . سواحلجنوبیخزرواستان گیلاندرشمالکشوردارایشرایطاقلیمیکاملاًمتفاوتیباسایرنقاطکشوراستومیزان بارشسالانهدربرخینقاطآ چکیده کامل

کشورایرانباتوجهبهگستردگیجغرافیایی،دارایشرایطمحیطیواقلیمیمتنوعیاست. چنانکهدرصدعمدهایازسطحکشورتحتتاثیرپرفشارجنبحاره (STHP)در مرکزوجنوبدارایآبوهوایخشکونیمهخشکاست . سواحلجنوبیخزرواستان گیلاندرشمالکشوردارایشرایطاقلیمیکاملاًمتفاوتیباسایرنقاطکشوراستومیزان بارشسالانهدربرخینقاطآنبه 8 برابرمیانگینکلکشورمیرسد. ایناستانبا برخورداریازبارشکافیورودخانههایفراوانازمناطقمرطوبوسرسبزکشوراستو برایناساسزندگیومعیشتساکنینآنبهویژهروستاییانمتکیبهمحصولاتآبی بهویژهکشتبرنجاست . بامحاسباتآماریوبرآوردمنابعآبسطحیوزیرزمینیبهظاهر مشکلبحرانآبدراستانمتصورنیستامافراوانیآبدستاندرکارانمربوطهراازفکر دستیابیبهمنابعجدیدیااتخاذسیاستهایلازمدرخصوصاستفادهبهینهازمنابعآبباز داشتهاست . وجودمسائلیازقبیلشیوهکشت،توزیعنامناسبزمانیبارش،نبودنامکانات ذخیرهآبدربخشهایوسیعیازاستان،استانداردنبودنمصرفآبدرواحدسطح، نگرشبهمنابعآبو ... باعثبرخیازبحرانهایمقطعیدراستانمیگرددودرفصل آبیارییکیازبزرگتریندغدغههایمسئولاناجراییوسیاسیاستان،مشکلکمآبیدر کشاورزیوجلوگیریازبحرانهاودرگیریهایاحتمالیاست . ازآنجاکهمنابعآبو مسائلمرتبطباآنبهویژگیهایطبیعیونحوهبهرهبرداریازمنابعآبومصرفآن ارتباطپیدامیکند؛دراینمقالهسعیشدهتابابررسیویژگیهایطبیعیاستان،منابعآبی موجودازیکطرف،سطوحزیرکشتونیازهایآبیآنازطرفدیگربهبررسیبحرانآب دراستانپرداختهشود . نتایجحاصلازتحقیقنشانمیدهدکهپتانسیلآبیموجوداستان حدود 4 برابرنیازفعلیاستبنابراینمشکلکمآبیوبحرانآبدراستانبرخلافسایر نقاطکشوربهعواملطبیعیارتباطینداشتهوبهریشهدرمدیریتمنابعآبوشیوههای بهرهبرداریازآنبرمیگرددولزومبهرهگیریازامکاناتوشیوههاینوینراطلب مینماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1298 - ارزیابی میزان فرسایش پذیری و رسوب زائی در حوضه‌ی آبخیز پیله رود اردبیل با رویکرد تکنیک منطق فازی
رسول صمد زاده شراره حدّادی

در منتهی الیه ضلع خاوری فلات آتشفشانی آذربایجان ، در داخل ارتفاعات سبلان و باغرو داغ ، چاله ی زمین ساختی نسبتا بسته ای تحت عنوان دشت اردبیل جای گرفته است که تمامی جریان های سطحی ارتفاعات پیرامون به سمت آن هدایت می شوند . و جود سازند های مختلف با مقاومت های متفاوت ،برخور چکیده کامل

در منتهی الیه ضلع خاوری فلات آتشفشانی آذربایجان ، در داخل ارتفاعات سبلان و باغرو داغ ، چاله ی زمین ساختی نسبتا بسته ای تحت عنوان دشت اردبیل جای گرفته است که تمامی جریان های سطحی ارتفاعات پیرامون به سمت آن هدایت می شوند . و جود سازند های مختلف با مقاومت های متفاوت ،برخورداری از شرایط آب و هوایی نیمه خشک سرد ، فقر پوشش گیاهی و در کنار آن حاکمیت روند ها و گرایش های منفی بر بخش وسیعی از عرصه های مرتعی کوهستان های منتهی به دشت باعث گردیده تا این گستره ها به ویژه حوضه های آبخیز شکل گرفته در بطن آن ها از توان فرسایش پذیری نسبتا بالایی برخوردار باشد. ارزیابی میزان فرسایش و رسوب زایی در حوضه ی آبخیز پیله رود به عنوان یکی از زیر حوضه های ارتفاعات چین خورده ی نمین واقع در ضلع شمالی اردبیل هدف اصلی پژوهش حاضر است. در این پژوهش ضمن استفاده از عکس های هوایی 1:55000، نقشه های توپو گرافی 1:50000 و زمین شناسی 1:100000 ، میزان فرسایش و رسوب زایی با رویکرد تکنیک منطق فازی بر آورد شده و در نهایت این تکنیک با روش تجربی پسیاک مورد مقایسه قرار گرفته و محدوده های فرسایشی مشخص شده از طریق مشاهدات و مطالعات میدانی بررسی و تطبیق داده شده است. با استفاده از مدل سازی فازی با حداقل داده ها به روش دو متغییر ه و مقایسه آن با روش پسیاک به این نتیجه می رسیم که مدل پیش بینی منطق فازی در مکان یابی و تفکیک پهنه های مختلف فرسایشی با حداقل داده های ورودی از کار آمدی بهتری برخوردار هستند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1299 - محدودیت منابع آب و نقش آن در ناپایداری مناطق روستایی استان خراسان رضوی
مجید یاسوری

استان خراسان در شمال شرق کشور به علت واقع شدن در منطقه خشک ونیمه خشک ، مجاورت با کویرهای نمک ومرکزی در سمت غرب ، مجاورت با مناطق پست افغانستان وبادهای 120 روزه سیستان در سمت جنوب وجنوب شرق از یک طرف و استقرار نامناسب جمعیت و فعالیت و بهره برداری نامناسب از منابع منطقه ، چکیده کامل

استان خراسان در شمال شرق کشور به علت واقع شدن در منطقه خشک ونیمه خشک ، مجاورت با کویرهای نمک ومرکزی در سمت غرب ، مجاورت با مناطق پست افغانستان وبادهای 120 روزه سیستان در سمت جنوب وجنوب شرق از یک طرف و استقرار نامناسب جمعیت و فعالیت و بهره برداری نامناسب از منابع منطقه ، دچار محدودیت شدید منابع آب شده است. پایین بودن میزان بارندگی وتوزیع نامناسب زمانی ومکانی، بالا بودن درجه تبخیر وتعرق وجدا افتادگی طبیعی و پراکندگی شدید نقاط سکونتگاهی و ناپایداری اقتصادی در نواحی روستایی را بدنبال داشته است. در این استان مکان گزینی جمعیت و فعالیت بر اساس قابلیتها و محدودیتهای آب صورت نگرفته است در نتیجه ساختار فضایی استان تحت تاثیر عوامل محیط طبیعی ، سیاست گذاریهای استقرار جمعیت و فعالیت و زیر ساختهای تولیدی است. این وضعیت موجب بروز عدم تعادل بین ظرفیت منابع و میزان بهره برداری از آن شده و تخریب منابع پایه توسعه را به دنبال داشته است. در این مقاله سعی شده تا ابتدا تصویری از وضع موجود ساختار فضایی استان و چگونگی پراکندگی جمعیت و فعالیت و ویژگیهای منابع آبی ارائه و سپس ارتباط آن با توسعه روستایی مشخص شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1300 - تبیین آلودگی آب های زیر زمینی ناشی از استقرار نامناسب صنایع با استفاده از GIS و RS « مطالعه موردی استان زنجان »
اسماعیل نصیری

امروزه مسائل زیست محیطی شهرک های صنعتی یکی از مهم ترین موضوعات در نواحی مختلف کشور است. زیرا استقرار نامناسب آن ها موجب آلودگی منابع آب های زیرزمینی می شود. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از داده های سنجش از دور و GIS و با یک روش ترکیبی وضعیت شهرک های صنعتی موجود د چکیده کامل

امروزه مسائل زیست محیطی شهرک های صنعتی یکی از مهم ترین موضوعات در نواحی مختلف کشور است. زیرا استقرار نامناسب آن ها موجب آلودگی منابع آب های زیرزمینی می شود. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از داده های سنجش از دور و GIS و با یک روش ترکیبی وضعیت شهرک های صنعتی موجود در سطح استان زنجان مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. در این رابطه ابتدا با استفاده از نقشه های زمین شناسی ، توپوگرافی، عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای رسوبات آبرفتی و با توجه به اطلاعات گیری شهرک های صنعتی نسبت به سفره های آب زیرزمینی در محیط GIS با هم تلفیق شدند. نتایج نشان داد که اکثر واحدهای صنعتی موجود در سطح استان زنجان بر روی سفره های آب های زیرزمینی قرار گرفته است که با تولید بیش از 8044 متر مکعب پساب صنعتی و با توجه به ویژگی نفوذ پذیری خاک و سرعت نفوذ و حرکت سیالات، حجم زیادی از این پساب های تولید شده بدون تصفیه وارد محیط شده و باعث ایجاد آلودگی منابع آب زیرزمینی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1301 - The Effect of Trichoderma Isolates on Morpho-Physiological Changes of Polianthes tuberose Under Drought Stress Conditions
Hamidreza Zekavati Mahmoud Shoor Hamid Rohani Seyyed Fazel Fazeli Kakhki Ebrahim Ganji Moghadam

In order to evaluate the effect of different Trichoderma isolates on reducing the effects of drought stress on Polianthes tuberose flower, two factorial experiments were carried out based on a completely randomized design with three replications. In the first and second چکیده کامل

In order to evaluate the effect of different Trichoderma isolates on reducing the effects of drought stress on Polianthes tuberose flower, two factorial experiments were carried out based on a completely randomized design with three replications. In the first and second experiments, the first factors were Bi and 65 isolates of Trichoderma harzianum at three levels (0, 10, 20% v/v) and the second factor in both experiments was three levels of drought stress (25, 50, 100% field capacity). The results showed that both isolates increased biomass fresh and dry weights and root dry weight of Polianthes tuberosa plants exposed to stress conditions. Biomass fresh weight was increased by 4 g at 25% stress level by the isolate Bi and 14 g by the isolate 65, indicating the growth of this flower in the presence of Trichoderma fungus. The amount of proline in the treatment of isolate 65 at 20% stress level was increased compared to other levels of the fungus at 25 and 50% stress levels. Relative water content and leaf green area were enhanced when the two fungal isolates were applied under increasing stress levels. In general, it seems that the isolates Bi and 65 of Trichoderma harzianum have different effects under drought stress conditions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1302 - An Effective Nutrient Media for Asymbiotic Seed Germination and In Vitro Seedling Development of Phalaenopsis ‘Bahia Blanca’
Seyedeh Mehrnaz Abbaszadeh Seied Mehdi Miri Rouhangiz Naderi

Our study was to develop a rapid and successful method for promoting asymbiotic seed germination and growth and development of protocorm like bodies (PLBs) and subsequent plantlets of Phalaenopsis orchid. Four basal media i.e. Murashige and Skoog (MS), half strength MS چکیده کامل

Our study was to develop a rapid and successful method for promoting asymbiotic seed germination and growth and development of protocorm like bodies (PLBs) and subsequent plantlets of Phalaenopsis orchid. Four basal media i.e. Murashige and Skoog (MS), half strength MS (½MS), Knudson C (KC) and, Vacin and Went (VW) supplemented with coconut water and peptone were examined for their effectiveness in large-scale multiplication by asymbiotic seed germination. Seed germination, leaf number, root number, root length, seedling length and fresh and dry weight were scored. Well-rooted plantlets 4-cm in height were transferred to a greenhouse in trays containing expanded clay, charcoal, cocopeat and perlite (4:2:1:1) or sphagnum moss. The seed germination frequency and seedling development was found significantly higher in organic growth supplement-enriched MS and ½MS media. The results indicated that the highest seed germination (94 %) was obtained in MS medium supplemented with 100 mg/L coconut water or 1 g/L peptone and ½MS containing 1 or 2 g/L peptone. However, the longest seedling was found in MS or ½MS media supplemented with 100 mg/L coconut water or MS containing 1 g/L peptone. Ninety-seven percent of plantlets survived after 1 month in mixture media expanded clay: charcoal: cocopeat: perlit. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1303 - Impact of Exogenous Spermine Application on the Vase Life of Cut Rose Flowers ‘Dolce Vita’
Hamideh Ghorbani Asghar Ebrahimzadeh Bagher Eftekhari Sis Mohammad Bagher Hasanpouraghadm

Senescence is an integral part of the normal developmental cycle of plants and can be traced in cell, tissue and organ level. This work was focused on the efficiency of post-harvest treatment with the free polyamine spermine (Spm) to extend the vase life of cut rose flo چکیده کامل

Senescence is an integral part of the normal developmental cycle of plants and can be traced in cell, tissue and organ level. This work was focused on the efficiency of post-harvest treatment with the free polyamine spermine (Spm) to extend the vase life of cut rose flowers as an anti-senescence compound. Spm treatment was applied at the rates of 0, 1, 2 and 4 mM. Some morphological, biochemical and physiological characteristics of tested cut roses (Rosa hybrida cv. ‘Dolce Vita’) such as; flower diameter, water uptake, relative fresh weight, electrolyte leakage, malondialdehyde content, guiacole peroxidase activity, hydrogen peroxide content and vase life were evaluated. The effects of a pulsing application of the polyamine on the mentioned traits were significant and treatment with Spm effectively delayed the senescence of roses, especially when applied at 4 mM concentration. Polyamine treatment resulted in a notable decrease in petal electrolyte leakage due to its cationic and anti-peroxidative characters. In addition to the anti-ethylene property, the cationic character of polyamines may play an important role in determining the vase life of cut flowers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1304 - Improving Alstroemeria Vase Life by Plant Extracts and 8-Hydroxyquinoline Sulfate
Seyedeh Fatemeh Mohammadi Kabari Maryam Jadid Soleimandarabi

The effects of savory, caraway, and rose extracts and 8-HQS were studied on the vase life of Alstroemeria cut flowers. The plant extracts at three levels (10, 20, and 40 %), 8-HQS at three levels (100, 200, and 300 mgl-1), and control (distilled water) with 3 % sucrose چکیده کامل

The effects of savory, caraway, and rose extracts and 8-HQS were studied on the vase life of Alstroemeria cut flowers. The plant extracts at three levels (10, 20, and 40 %), 8-HQS at three levels (100, 200, and 300 mgl-1), and control (distilled water) with 3 % sucrose were continuously applied on the basis of a Completely Randomized Design with three replications. It was found that the treatments were more effective on sustaining vase life as compared to control. The application of 8-HQS at the rates of 200 and 300 mgl-1 resulted in the longest vase life of 19.83 and 19.66 days, respectively. Among plant extracts, 20 % savory showed the longest vase life (18 days). The highest solution uptake (1.81 mlg-1FW) was associated with the application of 20% savory extract. The treatments of 10, 20, and 40 % savory extract and 200 mgl-1 8-HQS were the most successful treatments in sustaining fresh weight. The lowest bacterial population in vase solution (3 Log10 CFU ml-1) was observed in the treatment of 200 mgl-1 8-HQS. The treatments of 20 % savory extract and 200 mgl-1 8-HQS had the lowest electrolyte leakages of 4.46 and 4.93 %. The treatments of 40 and 20 % savory extract were the most effective treatments in reducing MDA accumulation. Given these results, it is recommended to use savory extract as a natural, environment-friendly compound to improve post-harvest traits and extend the longevity of Alstroemeria cut flowers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1305 - Evaluation of 13 Calendula (Calendula officinalis) Cultivars Response to Drought Stress
Maryam Zarghami Moghadam Mahmoud Shoor Hossein Nemati Ahmad Nezami

Bedding plants form an important part of the urban public space and private gardens. Drought stress management is considered as an important factor in nowadays landscape. Low water use landscaping is becoming common issue in arid regions, little information is available چکیده کامل

Bedding plants form an important part of the urban public space and private gardens. Drought stress management is considered as an important factor in nowadays landscape. Low water use landscaping is becoming common issue in arid regions, little information is available about regulated deficit irrigation tolerance and responses of many ornamental plants, especially annuals and herbaceous perennials. Calendula officinalis L. (Asteraceae), known as calendula or marigold, is an annual species widely used around the world as a medicinal plant. The main aim of this study was to evaluate drought stress response at two levels (100 and 50% FC) on 13 pots of marigold cultivars (Candyman Orange, Fiesta Gitana, Citrus Cocktail, Neon, Candyman Yellow, Fruit Twist, Sherbet Fizz, Oopsy Daisy, Pot Marigold, Greenheart Orange, Calendula Porcupine, Pink Surprise and Touch of the Red) with 4 replicates under greenhouse conditions. The morphological and biochemical traits were measured and analyzed at the end of the experiment. Water stress (50% FC) reduced most of the evaluated traits and increased proline content (p <0.01). Flower characteristics such as flower and diameter were also observed declined as the aim indexes preserved. Finally two premium selected cultivars Neon and Candyman were selected as the most resistant. It seems that water supply is the main factor affecting growth and flowering is annual bedding plants and the quality and quantity declines in drought noticeably. Evaluation of these traits along with resistance response will help to use them for more sustainable with low input landscapes in mind. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1306 - Evaluation of Physiological Responses of Tuberose (Polianthes tuberosa L.) to Water Deficit Stress
Khani Shakarami Bahman Zahedi Abdolhossein Rezaei Nejad Sadegh Mousavi Fard

Water stress is one of the main factors of severe damage and limitation of plant production in Iran. The paper reports a pot experiment conducted by using a factorial experiment based on a completely randomized design with three replications (each replication composed o چکیده کامل

Water stress is one of the main factors of severe damage and limitation of plant production in Iran. The paper reports a pot experiment conducted by using a factorial experiment based on a completely randomized design with three replications (each replication composed of four pots) to compare the physiological and biochemical characteristics of two varieties of tuberose (double- and single-flower) for their tolerance to water stress. Three water stress levels, including no stress (W1 = 90% of FC), moderate stress (W2 = 75% of FC) and severe stress (W3 = 60% of FC), were applied throughout the experiment.Physiological traits including relative water content (RWC) and electrolyte leakage (EL) and biochemical traits including total chlorophyll (Chl), carotenoid (Car) contents, proline, malondialdehyde (MDA), antioxidant enzymes activity (SOD, APX, and CAT), photosynthesis rate (A), transpiration rate (E), and stomatal resistance (rs) were investigated. Results showed that the physiological and biochemical characteristics of the tuberose plants were highly affected by the application of water stress. MDA and EL showed a significant correlation with most physiological characteristics. Water stress caused significant increases in RWC, A, E, rs, Chl, APX, and SOD activities of the leaves of the single-flower cultivar. CAT, MDA, and proline content in the leaves of the double-flower cultivar were significantly higher than those in the leaves of the single-flower cultivar, regardless of water treatments. The results showed that the single-flower cultivar grew better than the double-flower one under stress conditions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1307 - Morphological and Physiological Traits of Catharanthus roseus L. at Different Irrigation Intervals as Affected by Salicylic Acid Application
Davood Hashemabadi Zahra Asadi Beigzadeh-Mahaleh Firoozeh Pourzarnegar

The effects of varying irrigation intervals (I) and foliar application of salicylic acid (M) on morphological and physiological traits of Catharanthus roseus L. were studied in a factorial experiment based on a randomized complete design with three replications. The exp چکیده کامل

The effects of varying irrigation intervals (I) and foliar application of salicylic acid (M) on morphological and physiological traits of Catharanthus roseus L. were studied in a factorial experiment based on a randomized complete design with three replications. The experimental treatments consisted of four irrigation intervals [2 days (I1), 4 days (I2), 6 days (I3) and 8 days (I4)] and foliar application of 200 mgL-1 salicylic acid (SA) at three frequencies [0 (M0), one (M1) and two (M2) times]. Among the morphological traits, treatment I2M2 resulted in the greatest number of flowers (25.66 flowers), the fewest leaf abscissions (3.8), and the highest root fresh weight (1.181 g); I1M0 resulted in the highest plant height (154 cm), leaf number (36 leaves), internode length (9.243 mm), shoot fresh weight (8.636 g), and shoot dry matter (26.20%); and I1M2 resulted in the largest flower diameter (1.176 mm), node number per plant (16.66 nodes), plant fresh weight (9.366 g), and root dry matter (30.03%). Among physiological traits, I1M0 was related to the highest chlorophyll b, total chlorophyll, and petal anthocyanin. The highest and lowest proline contents were obtained from I3M2 and I2M0, respectively. The lowest MDA content of 1.42 nmolg-1fresh weight (FW) was observed in I4M1 and the highest SOD activity of 88 IUg-1FW was obtained from I3M0. POD activity was lowest in I2M0 and highest in I4M2. In total, given the detrimental impacts of water deficit stress at irrigation intervals of 6 and 8 days, it is recommended that SA be applied to improve the growth of Catharanthus. roseus L. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1308 - The Effect of Cut Stem Length Treatment on Vase Life and Water Relations of Rose Flower (Rosa hybrida) cv. ‘Bingo White’
Rahim Nagh Shiband Hassani Somayeh Yousefi Davoud Zare Haghi

One of the most important factors in controlling the quality of fresh flowers is stem length because it is a major determinant of cut stem productivity. The grading and marketing of most cut flowers, like roses, are generally based on stem length. The present study aime چکیده کامل

One of the most important factors in controlling the quality of fresh flowers is stem length because it is a major determinant of cut stem productivity. The grading and marketing of most cut flowers, like roses, are generally based on stem length. The present study aimed to evaluate the effects of cut rose flower stem length on vase life and water balance of rose cv. ‘Bingo White’ in a factorial experiment based on a Completely Randomized Design (CRD). Cut stem length was used at four levels of 25, 35, 45, and 55 cm kept in 50 mg/L sucrose sodium hypochlorite solution at two levels of 0 and 2% as preservative solutions with three replications at 23 ± 2°C with 65 ± 5% relative humidity and 12μmol/m2 s of light intensity (supplied by cool white fluorescent lamps) for 12 hours up to the end of vase life. Some qualitative and quantitative characteristics including vase life, flower and leaf water potential, ion leakage, membrane stability index (MSI), and leaf stomatal conductance were recorded. The results showed that the longest vase life (17 days) was significantly (P < 0.01) observed at the lowest stem length (25 cm) and the shortest vase life (10 days) was related to the highest stem length (55 cm). The lowest rate of leaf and petal ion leakage was significantly (P < 0.05) observed in the lowest stem length (25 cm). The stem lengths of 35 and 45 cm, however, did not significantly differ from the stem length of 25 cm. The lowest rate of leaf and petal membrane stability index was significantly (P < 0.05) related to 55 cm stem length. The highest rate of flower and leaf water potential was significantly (P < 0.01) obtained from 35 cm stem length as compared with other treatments. Stomatal conductance decreased over time, but it was not affected by stem length treatments significantly. Generally, our results showed that the shorter cut stem length treatment (25 cm) with the sucrose solution (2%) not only had the greatest effect on extending vase life but it also improved the water status, decreased the ion leakage, and increased the flower membrane stability index. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1309 - Wastewater Treatment through Ornamental Plants: A Review
Zia Rehman

This review deals with two untreated wastewater types, including domestic wastewater (in tourist destinations) and pharmaceutical industry wastewater, to shed light on the efficiency of constructed wetlands (CW). In mountainous areas, it has always been difficult to hav چکیده کامل

This review deals with two untreated wastewater types, including domestic wastewater (in tourist destinations) and pharmaceutical industry wastewater, to shed light on the efficiency of constructed wetlands (CW). In mountainous areas, it has always been difficult to have a proper sewage treatment and disposal system for which a proper method is proposed in this paper. In CW, toxic materials should be removed from the water for which a surface CW layer is constructed. Ornamental plants (Canna flaccida, Zantedeschia aethiopica,and Canna indica)were used inthis study and they showed usefulness in reducing 80% of BOD (biological oxygen demand) and COD (chemical oxygen demand). Carbamazepine is a pharmaceutical drug that is widely used and pollutes aquatic environments when it is discharged untreated. This problem can be solved by constructing a horizontal subsurface flow wetland in which the vertical subsurface flow in the wetland is considered and the wastewater is then stabilized in ponds. Three different ornamental species were used (Thypha latifolia, Iris sibirica,and Zantedeschia aethiopica) and their performance was explored on parameters like dissolved oxygen, pH, oxidation/redox potential (Eh) whose average mass removal was 62.5 ± 4.5% and 59.0 ± 4.5%, respectively. The results showed the amazing performance of the two former species. The ornamentals used to get the flowers for commercial production included Zantedeschia aethiopica, Strelitzia reginae, Anthurium andraeanum and Agapanthus africanus. After the system was supplied with the target wastewater, Zantedeschia aethiopica grew about 60 flowers and maintained a healthy outlook while other species grew large leaves, and some died due to the harsh environmental conditions. The reviewed data depicts that Canna indica gave great results for the BOD and COD removal with Z. aethiopica having the potential of giving a greater number of flowers while tolerating the weather conditions. However, for carbamazepine, two species that could take up the pollutants were found to be Iris sibirica and Zantedeschia aethiopica. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1310 - Effect of Water Deficit on Flowering and Growth Characteristics of Zinnia elegans
Kürşad Demirel Gökhan Çamoğlu Arda Akçal Hakan Nar Fatih Kahriman Levent Genç

Water resources have been decreasing in recent years due to global warming, thereby requiring more studies to determine the effect of limited water on plants. This study aimed to determine the effect of different irrigation levels on the flowering and growth characteris چکیده کامل

Water resources have been decreasing in recent years due to global warming, thereby requiring more studies to determine the effect of limited water on plants. This study aimed to determine the effect of different irrigation levels on the flowering and growth characteristics of zinnia plant (Zinnia elegans). The research was carried out in the Plant Production Research Center of the Faculty of Agriculture at Çanakkale Onsekiz Mart University, Turkey. For the study, zinnia plants were grown in pots under field conditions and 4 different irrigation treatments were created where 100% (I-100 / control), 75% (I-75), 50% (I-50) and 25% (I-25) decreasing moisture was applied and the soil moisture was monitored by sensors. Data were subjected to variance and PCB-Biplot analyses. Results showed significant differences among irrigation treatments according to measured traits. At the end of the study, irrigation water amount and plant water consumption values were found to be 28.1-142.8 mm and 33.9-144.4 mm, respectively. Water stress was found to have a negative effect on the growth and agronomic characteristics of zinnia. However, it was observed that the quality of flowers is not affected even if plant growth is negatively affected by a 25% water shortage. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1311 - Effect of Soil and Water on Tilted, Zig-Zag Patterned Platanus orientalis L. Trees in Tehran
Reza Mastouri Nozar Nozary Seyyed Mohammad Mirhosseini

Various theories have been proposed about the tilted, zig-zag patterned Platanus orientalis L. trees in the center of Tehran. The increasing number of these trees has led to this study to determine the soil characteristics and distance parameters associated with this sp چکیده کامل

Various theories have been proposed about the tilted, zig-zag patterned Platanus orientalis L. trees in the center of Tehran. The increasing number of these trees has led to this study to determine the soil characteristics and distance parameters associated with this species. This research employs recent data from Tehran’s District 11 Municipality. The District 11 Municipal Green Space Center is located in Razi Park, where the soil parameters were measured. We measured 170 tilted trees and examined more than 40 traffic signs in District 11 Municipality of Tehran. This study modeled one tree with various conditions of saturated soil using 2D Plaxis software to understand the influence of different factors on tilted Platanus orientalis L. and explain the mechanistic relationships that create the zig-zag growth pattern. In this research we realized in a creative way that the soil moisture and the distance of trees from each other are two effective reasons that trees and traffic signs tilt and sunlight and wind are not important in this pattern. The main cause of tilting zig-zag patterned in Tehran urban trees is the soil layer settlement and specific distance from each other which can occur to any kinds of trees. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1312 - Effect of Biochar and Vermicompost on Growth Parameters and Physiological Characteristics of Feverfew (Tanacetum parthenium L.) Under Drought Stress
Mahboubeh Naeemi Golzard Marzieh Ghanbari Jahromi Sepideh Kalateh Jari

Drought stress is one of the most prevalent problems that limit the growth and lifespan of plants. Knowing the specifics of plant response to drought stress can be useful in the management and development of plant cultivation. The feverfew plant (Tanacetum parthenium L. چکیده کامل

Drought stress is one of the most prevalent problems that limit the growth and lifespan of plants. Knowing the specifics of plant response to drought stress can be useful in the management and development of plant cultivation. The feverfew plant (Tanacetum parthenium L.) is ornamental and medicinal plant native to Iran and its cultivation in the landscape seems valuable as a wildflower due to its beauty. The factorial experiment was conducted to investigate the effect of biochar and vermicompost on feverfew (Tanacetum parthenium L.) in loamy soils under drought stress conditions based on a completely randomized design (CRD) in three replicates. The results showed that drought stress caused a decrease in shoot fresh weight, shoot dry weight, root fresh weight, root dry weight, and leaf relative water content (RWC), compared to the control treatment. On the other hand, there was an increase in catalase enzyme because of the drought stress. By improving the soil condition, vermicompost and biochar caused an increase in fresh and dry weight of shoots and roots, chlorophyll content, and leaf RWC. However, it decreased the activity of catalase and superoxide dismutase enzyames. In general, the combination of vermicompost and biochar was the best treatment for enhancing the soil condition and increasing the growth characteristics of feverfew plants under drought stress. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1313 - Gibberellic Acid (GA3) and Benzyl Adenine (BA) Effects on the Vase Life of Cycad’s Cut Foliage
Maliheh Abshahi Hossein Zarei Azim Ghasemnezhad Mahnaz Aghdasi

Cycad is one of the most important cut foliage plants with several usages. This experiment was focused on increasing the vase life of Cycad’s cut foliage in normal storage condition. Experiment was based on a CRD with three replications. Treatments were conducted چکیده کامل

Cycad is one of the most important cut foliage plants with several usages. This experiment was focused on increasing the vase life of Cycad’s cut foliage in normal storage condition. Experiment was based on a CRD with three replications. Treatments were conducted for four different levels of gibberellic acid (GA3) and benzyl adenine (BA) each one with 0, 50, 100 and 150 mg L-1, according to mentioned statistical design. In all treatments except control, silver nitrate (AgNO3) with 40 mg L-1 and 3% sucrose were used. The measured traits were; vase life, chlorophyll and carotenoid content, water loss and some external quality factors. Results showed that GA3 had significant and positive effects on increasing the vase life of cycad’s cut foliage and kept the external quality in good condition. However, unlike the gibberellic acid, treatment with high concentration of BA decreased vase life of cycad’s cut foliage. Also, relation between storage time, BA and GA3 on most of measured external factors like leaflet dryness and fragility, were significant. The best treatments were selected as 50 mg L-1 GA3 without BA which increased the vase life of cycad’s leaves to 101 days in storage condition. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1314 - The Influence of Water-Deficit Stress on Growth, Water Relations and Solute Accumulation in Wild Jujube(Ziziphus lotus)
M. Maraghni M. Gorai M. Neffati

Wild jujube, Ziziphus lotus, is a multipurpose xerophytic shrub of the Rhamnaceae family widely distributed in arid and semi-arid regions of Tunisia, where it occupies most soil types. The fruit is the edible part of the plant by local population. The reintroduction of چکیده کامل

Wild jujube, Ziziphus lotus, is a multipurpose xerophytic shrub of the Rhamnaceae family widely distributed in arid and semi-arid regions of Tunisia, where it occupies most soil types. The fruit is the edible part of the plant by local population. The reintroduction of this shrub requires the control of its multiplication in response to water shortage. This study aims to evaluate growth and water relations of wild jujube seedlings under water deficit stress. After multiplication and growth under well-watered conditions, water deficit stress was imposed to seedlings by controlled deficit irrigation to 40 and 70% of field capacity (FC) for 15, 30 and 45 days. Soil of control plants was maintained at 100% FC throughout the experiments. Best growth was recorded for control plants, while water deficit successively reduced dry matter production and leaf number per plant. In addition, relative water content of leaves and branch water potential decreased significantly under severe drought stress. Plants subjected to 40% FC, accumulated respectively, 1.5 and 15-fold more soluble sugars and proline in leaves than controls. There was a strong negative relationship identified between leaf proline concentration and branch water potential with R2=0.85, reflecting the importance of this amino acid ability for osmotic adjustment in Z. lotus. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1315 - Increasing Shelf Life and Maintaining Quality of Mango by Postharvest Treatments and Packaging Technique
M.M. Molla M.N. Islam M.A. Muqit K.A. Ara M.A.H. Talukder

This experiment was carried out to increase the shelf life and maintaining the quality of mango (Mangifera indica) fruits. There were two factors. Factor A: postharvest treatments with six levels (1. untreated (control), 2. washing with chlorine, 3. dipping (5 minutes) چکیده کامل

This experiment was carried out to increase the shelf life and maintaining the quality of mango (Mangifera indica) fruits. There were two factors. Factor A: postharvest treatments with six levels (1. untreated (control), 2. washing with chlorine, 3. dipping (5 minutes) in calcium chloride (CaCl2), 4. dipping (5 minutes) in bavistin and rinse in clean water, 5. hot water treatment and 6. tap water wash) and factor B: packaging technique with five levels (1. without packaging (control), 2. perforated poly bag (0.5%), 3. non- perforated poly bag, 4. plastic crate and 5. corrugated fibre board carton). The fruits treated with chlorine wash, tap water wash, hot water treatment, dipping in calcium chloride and bavistin were significant difference on chemical parameter (total sugar content, vitamin-C, total titrable acidity and total soluble solid) of mango. Treated fruits performed less disease incidence compared to without treated fruits. Non-treated fruits were attacked by the sunken black spots on the surface of the fruits as well as anthracnose (Colletotrichum gloeosporioides). In case of packaging technique, fruits packed in different packaging materials (like corrugated fibre board carton, plastic crate, perforate and non-perforated polyethylene bag) had the maximum shelf life, lower physiological loss in weight and less disease incidence than without package. Among the different packaging materials, fruits packed in corrugated fibre board carton had the maximum shelf life (13.02 days), lower physiological loss in weight (4.11%) and less disease incidence (1.12%) without excessive deterioration compared to others. The shelf life of mango could be extended up to 5 days by hot water treatment and packed in. corrugated fibre board carton compared to others. The color and quality of mango was very better in treated fruits compared to non-treated fruits. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1316 - The Effect of Hot Water Treatments on Gray Mold and Physicochemical Quality of Kiwi fruit During Storage
J. Fattahi Moghadam H. Ebadi

Decline in postharvest losses of kiwifruit depended to maintain of quality characteristics during storage and transportation. Storage losses caused serious economic losses in kiwifruit. This study was conducted to inhibition of pathogen infection and increasing fruit qu چکیده کامل

Decline in postharvest losses of kiwifruit depended to maintain of quality characteristics during storage and transportation. Storage losses caused serious economic losses in kiwifruit. This study was conducted to inhibition of pathogen infection and increasing fruit quality of Kiwifruit. Hayward kiwifruits inoculated by B.cinerea conidia through pore wounds which formed by removal of the pedicels. Fruits treated through immersion in hot water (45, 50 and 55oC) for 2, 4 and 8 minutes after 3 weeks. All fruits stored at 0.5oC and 85-90 RH for 18 weeks. The samples had taken at 6th, 12th and 18th weeks and measured some characters including weight loss, peel and pulp color indices (L* and chroma), decay numbers, firmness, decay depth, SSC, TA, SSC/TA, pH, EC, Ascorbic acid, compared with the control. Results showed that weight loss rate increased about 2 fold of control but decay depth and losses prevented at 6th and 12th weeks of storage period significantly. Firmness was higher than control at 12th storage week in hot water treatments but had not significant differences with control until end of storage period. Generally, L* parameter had a positive relationship with firmness. Ascorbic acid increased specially in control treatment during cool storage period. EC, pH, and TA parameters had constant changes during of storage. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1317 - The Effects of Different Floral Preservative Solutions on Vase life of Lisianthus Cut Flowers
M. Kiamohammadi D. Hashemaabadi

Two factorial experiments were conducted to study the interactive effects of four levels of sucrose (0, 20, 40 and 60 g l-1), two levels of citric acid (0 and 160 mg l-1) and two levels of one of the following compounds (aluminum sulphate, 0 and 160 mg l-1 and silver ni چکیده کامل

Two factorial experiments were conducted to study the interactive effects of four levels of sucrose (0, 20, 40 and 60 g l-1), two levels of citric acid (0 and 160 mg l-1) and two levels of one of the following compounds (aluminum sulphate, 0 and 160 mg l-1 and silver nitrate, 0 and 120 g l-1) on vase life and quality attributes of lisianthus cut flowers ‘Mariachi blue fonce.’ The experiments carried out a randomized complete block design with three replications. After 34 days of storage at 20±2 oC the amount of water absorption, relative water content and opened flower buds were determined. According to the results application of 60 g l-1 sucrose in combination with citric acid led to the highest vase life (31 days). The highest relative water content (82.37%) and also the highest percentage of opened flower buds were obtained in flowers treated with 60 g l-1 sucrose and 160 mg l-1 aluminum sulphate. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1318 - Study on Some Chemical Compounds on the Vase Life of Two Cultivars of Cut Roses
S. Mohammadi Ostad Kalayeh Y. Mostofi M. Basirat

Rose (Rosa hybrida L.) is one of the mostly cultivated cut flowers in Iran and around the world. The study was carried out to increase the vase life and quality of cut rose ‘Grand Prix` and ‘Avallanche` by using various floral preservative solutions. Floral چکیده کامل

Rose (Rosa hybrida L.) is one of the mostly cultivated cut flowers in Iran and around the world. The study was carried out to increase the vase life and quality of cut rose ‘Grand Prix` and ‘Avallanche` by using various floral preservative solutions. Floral preservative solutions were AgNO3, 8-HQS, nano silver and distilled water. Treatments were compared with tap water as control. The experiment was arranged in a randomized complete block design. The effects of applied treatments on longevity and quality of cut rose flowers were evaluated by using the percentage of opening the flower, flower diameter, the vase life and relative fresh weight. Results showed that the flowers treated with 8-HQS (250 mg l-1) +nano silver (2mg l-1) had the highest flower diameter and the percentage of opening the flower among treatments. Maximum vase life (14.33 d) of cut rose obtained with (nano silver 2mg l-1), and minimum (6.54 d) with AgNO3. The vase life of control was 5.79 d. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1319 - The Effect of Magnetic Water and Irrigation Intervals on the Amount of the Nutrient Elements in Soil and Aerial Parts of Periwinkle (Catharanthus roseus L.)
Davood Hashemabadi Fatemeh Zaredost Maryam Jadid Solimandarabi

The periwinkle with the scientific name of Catharanthus roseus isone of the most important ornamental plants of the Apocynaceae family. Inorder to evaluate the effect of different waters on the amount of the nutrientelements in soil and aerial parts of Catharanthus rose چکیده کامل

The periwinkle with the scientific name of Catharanthus roseus isone of the most important ornamental plants of the Apocynaceae family. Inorder to evaluate the effect of different waters on the amount of the nutrientelements in soil and aerial parts of Catharanthus roseus, a factorial experimentbased on completely randomized design was conducted in 3 replications.Experimental treatments were including: type of water (magnetized tapwater, tap water, magnetized well water and well water) and irrigationintervals (2, 4, 6 and 8 days). In this study, the attributes such as display life, plant height, leaf number, the amount of nitrogen, phosphorus and potassiumof the soil and the plant were evaluated. According to results, the maximumdisplay life (42.23 days), plant height (21.71 cm) and leaf number (165.88)were related to the treatment of irrigation with the magnetized tap waterwith2 days interval. The maximum amount of nitrogen of the plant wasrelated to the treatment of irrigation with the magnetized well water +2 daysinterval (0.32 mgl-1). The treatments of irrigation with the non- magnetizedtap and well water with 8 days interval had the maximum amount of nitrogenof the soil. The maximum amount of potassium of the plant with 56.21 mgl-1was obtained in the treatment of irrigation with the magnetized well waterwith 2 days interval. The maximum amount of phosphorus of the plant with39.5 mgl-1and then 38.8 mgl-1were related to the treatments of irrigationwith the magnetized well water + 2 days interval and irrigation with the magnetizedtap water+ 2 days interval. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1320 - Evaluation of Mulberry(Morus spp.) Genotypes for Tolerance to Major Abiotic Stresses
M. K. Prithvi Raje Urs K. K. A. Sarkar

Sericulture has played a very important role in the socio-economic empowerment of rural and semi-urban population. The eco-friendly nature of the industry, in addition to its employment generation potential, low investments and frequent returns, has rendered the industr چکیده کامل

Sericulture has played a very important role in the socio-economic empowerment of rural and semi-urban population. The eco-friendly nature of the industry, in addition to its employment generation potential, low investments and frequent returns, has rendered the industry as one of the most suitable land based economic activity, particularly in the context of global movement against environmental degradation and global warming. The present thrust in increasing silk production to meet the growing domestic and international demand however, cannot rely upon horizontal expansion. In light of the competition to mulberry from other food and commercial crops, it has become imperative to utilize marginal, problematic soils for mulberry cultivation. Although soil amendment and management is one of the feasible means, genetic improvement of crops towards tolerance to stress is more effective, less costly, non-polluting and longer lasting. The present study was conducted with six mulberry genotypes selected from a segregating population of 1152 hybrids on the basis of their relative performance in two diverse environments- (i) Optimum growing conditions, wherein the recommended inputs were provided and (ii) Stress conditions, wherein all inputs including irrigation were withdrawn. The six genotypes were further subjected evaluation under different stress conditions like, soil moisture stress, alkalinity and salinity along with control genotypes K-2 and V-1 maintained at optimal conditions. Significant variability was recorded among the genotypes in respect of Leaf yield response index [LYRI], Stress resistance index [SRI] and Varietal score [VS]. The results indicated a high degree of plasticity in G-6, which is now christened as RC-2 [Resource Constraint-2], that would assure sustained leaf production in severe water stress, alkaline and saline conditions. The genotype is recommended for cultivation by the marginal and small farmers for economic utilization of the problematic soils. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1321 - Effect of Gibberellic Acid Pulsing and Sucrose Continuous Treatment on Some Qualitative Characteristics of Cut Rose Flower cv. Velvet
Zahra Ahmadi Rahim Naghshiband Hassani

The aim of this study was the better assessment of the relationship ofpulsing treatment of gibberellic acid as an anti-senescence agent and holdingin sucrose as a carbohydrate supply resource on improving some qualitativeand physiological attributes of cut rose flower c چکیده کامل

The aim of this study was the better assessment of the relationship ofpulsing treatment of gibberellic acid as an anti-senescence agent and holdingin sucrose as a carbohydrate supply resource on improving some qualitativeand physiological attributes of cut rose flower cv. Velvet. Hence, anexperiment involving the pulsing treatment with gibberllic acid (GA3) at 0,20, 40 and 60 mg L-1, for 24 hours, and holding them in sucrose at 0, 2 and3% with 250 mg L-1 of 8- HQS as an antimicrobial agent for all holdingtreatments was conducted. The study was performed as a factorial experimentbased on a randomized completely design (RCD) with three replication foreach combination treatment. Applying GA3 pulse treatment alone at all concentrationsincreased significantly vase life and its effect enhanced withsucrose holding at 2 and 3% compared with control. The effect of GA3pulsing in increasing of stem relative fresh weight (RFW) and solutionuptake (SU) was hastened by sucrose holding treatment at 2 and 3%.Highest amount of flower opening and petal water content during vase lifeperiod was observed in 60 mg L-1 of GA3 pulsing and sucrose 3% holdingtreatment which had been longer flower diameters and greater petals.Gibberellic acid pulsing alone and along with sucrose holding treatment atall concentrations caused to prevention of leaf chlorophyll degradationcompared with control. In conclusion, GA3 pulsing at 40 mg L-1 along withsucrose 2% holding treatment had a significant effect on improving vase lifeand other qualitative attributes of cut rose flower cv. Velvet. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1322 - Postharvest Quality of Red-fleshed Watermelon Affected by Fruit Position in Vine
P. Ding S. Syazwani

Effect of different fruit position on postharvest quality of F1 hybrid redfleshed watermelon Hi-U 16 was examined. In this study only one main vine was trained and maintained. The plants were allowed to set three fruits naturally at the first (8th - 11th nodes), second چکیده کامل

Effect of different fruit position on postharvest quality of F1 hybrid redfleshed watermelon Hi-U 16 was examined. In this study only one main vine was trained and maintained. The plants were allowed to set three fruits naturally at the first (8th - 11th nodes), second (13th - 16th nodes) and third (18th - 21th nodes) position. Fruits were harvested at 35 days after anthesis. Fruit weight, diameter, skin glossiness, skin and flesh colour, soluble solids concentration, firmness, pH, titratable acidity and vitamin C were determined. Fruit from second position was heavier and larger than fruit at first position followed by third position. Fruit position affected watermelon flesh lightness where flesh of first fruit position was darker than second and third position. Soluble solids concentration and firmness of fruits decreased as fruit position increased. Fruit pH decreased with increasing fruit position order while titratable acidity showed contrary trend. In addition, fruit position had no significant (pë0.05) effect on skin color and glossiness and vitamin C of the fruit. In conclusion, the results indicated that different fruit positions affected postharvest quality of watermelon and the greatest effect was on soluble solids concentration and fruit weight which was the important characteristic for high quality of watermelon. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1323 - Assessing Cost Effective Management Options of Eichhornia crassipes in Ecotourism Ramsar Sites, Nepal
Ram Asheshwar Mandal Pramod Kumar Jha Nir Krakaue Ajay Jha Tarendra Lakhankar

Ecotourism is growing business in Nepal due to domestic and international visitors. Specifically, natural lakes in Ramsar sites are very potential avenues for boating, scenic beauty and study the aquatic ecosystem. However Eichhornia crassipes has been threatening the b چکیده کامل

Ecotourism is growing business in Nepal due to domestic and international visitors. Specifically, natural lakes in Ramsar sites are very potential avenues for boating, scenic beauty and study the aquatic ecosystem. However Eichhornia crassipes has been threatening the beauty, ecosystem and eco-tourism business. This research was objectively carried out to explore income generation from ecotourism and determine socio-economic management of Eichhornia crassipes for manure or biobriquette. Four Ramsar sites namely Beeshazari, Maipokhari, Lakes Clusters of Pokhara and Jagdishpur Lakes were selected for the study. Data were collected through expert consultation organizing four workshops, direct observation and sampling. Meanwhile record of manpower, removal cost and utilization of Eichhornia crassipes were also collected. Affected sites of Eichhornia crassipes were calculated analyzing the current image of Google earth pro using ArcGIS. Samples were collected establishing sixty plots of 1m×1m and these were analyzed. Altogether about US$ 785260 was earned from tourism business between 2011 to 2015. The highest income was generated about US$ 397500 between 2011 to 2015 from visitors of Lakes of Pokhara. Removal cost of Eichhornia crassipes was the highest about US$ 108.09 ha-1 of Beeshazari Lakes in 2015. Farmers could save cost about US$ 31931 using Eichhornia crassipes as manure and that could be nearly US$ 38315 for biobriquette in 2015. The B/C ratio, NPV and Profit Index could be nearly 6.13, 96059.91 and 7175.11 using Eichhornia crassipes of Beeshazari Lakes as manure while 4.81, 105868.50 and 12415.63 using it as biobriquette. The study could contribute design the ecotourism policy. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1324 - Analysis Gender Role and Factors Affecting Soil and Water Conservation Adoption in Kersa Districts of Eastern Hararghe Zone, Ethiopia: The Case of Fanya Juu, Soil and Stone Bund Measure
Jafer Ahmed

Soil conservation is the only known way to protect the productive land. In country like Ethiopia, where droughts and floods cause food scarcity problem, soil and water conservation not only increases crop yield, but also prevents further deterioration of land. Soil and چکیده کامل

Soil conservation is the only known way to protect the productive land. In country like Ethiopia, where droughts and floods cause food scarcity problem, soil and water conservation not only increases crop yield, but also prevents further deterioration of land. Soil and water conservation preserve soil moisture and drain water sustainably to avoid soil erosion and depletion of soil nutrients. So that, the main objectives of this study is to analysis factors affecting soil and water conservation adoption and to identify gender role in soil and water conservation practice in the study area. Both primary and secondary data were collected for the study. The data were collected by means of a semi-structured questionnaire during the period of January 20-February 20/ 2017. The study implemented binary logit model to identify factor affecting adoption of soil and water conservation. Level of formal education, market distance, labor force, slope of the farm land and size of livestock were significant variables which are found to affect the soil and water conservation of household in study area. Level of education was related with adoption of conservation structures, because literate farmers are in a better position to get information and use it in such a way that it contribute to their soil and water conservation than illiterate ones. Therefore, designating and implementing adult education should be encouraged by the government. In addition, soil bunds, Fanya juu and stone bunds are the major soil and water conservation measures that are widely implemented by farmers in the area. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1325 - Analysis the Effective Components on Participation of Villagers in Implementation of Watershed Management Projects in Mahabad Dam Watershed
Solieman Rasouliazar Saeid Fealy Nahavand

The general purpose of this descriptive-correlation study is to analysis the effective components on participation of villagers in implementation of watershed management projects in Mahabad Dam watershed. The data collection tool was a questionnaire. Validity and reliab چکیده کامل

The general purpose of this descriptive-correlation study is to analysis the effective components on participation of villagers in implementation of watershed management projects in Mahabad Dam watershed. The data collection tool was a questionnaire. Validity and reliability of the questionnaire were confirmed. The statistical population of this study is supervisors of rural households that living in Mahabad catchment area (N = 2458). By using the Cochran formula 175 people were selected as simple size and randomized cluster sampling use as statistical sample method. The results of pearson correlation coefficient showed that there is a positive and significant relationship found between the viewpoint of respondents about participation in water management projects and economic, socio-cultural, managerial, official, educational and ecological components. Therefore, it can be stated that according to the content of each component, effective measures should be taken to strengthen each component and attract the participation of villagers in the implementation of watershed management projects. Also the amount of determination coefficient indicates that about 74.1 percent in the participation in the implementation of water management projects could determined by economic, socio-cultural, educational, managerial, official and ecological components پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1326 - Identifying Factors affecting Optimal Management of Agricultural Water
Masoud Samian Karim Naderi Mahdei Heshmatollah Saadi Reza Movahedi

The main purpose of this study was to explore the factors affecting optimal management of agricultural water in Hamadan's area. The statistical population of the study included all Hamadan's farmers. A number of 148 farmers were selected randomly through a proportional چکیده کامل

The main purpose of this study was to explore the factors affecting optimal management of agricultural water in Hamadan's area. The statistical population of the study included all Hamadan's farmers. A number of 148 farmers were selected randomly through a proportional sampling method in two phases. Both questionnaire and interview techniques were used in order to collect data. The empirical and face validity of the questionnaire was verified by a panel of experts consisting of faculty members and natural resources specialists. The questionnaires’ reliability was tested by Cronbach’s Alpha technique and it was 91% (α= 0.91). In addition to quantitative methodology such as descriptive statistics and factor analysis a qualitative methodology was employed for dynamic simulation among variables through Vensim software. In this study, factor analysis technique was used through the Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) and Bartlett tests. From the results, four key elements were identified as factors affecting the optimal management of agricultural water in Hamedan area. These factors were institutional and legal factors, technical and knowledge factors, economic factors and social factors. [Samian, M et al. Identifying Factors affecting Optimal Management of Agricultural Water. International Journal of Agricultural Science, Research and Technology in Extension and Education Systems, 2013; 3(1):27-35] پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1327 - Selecting the Cultivation Pattern based on Economic Value of Water in Gotvand Township, Iran
M. A, Sabbagi

Considering Iran geographical location, water is the most limited factor in agriculture section. Therefore, it would be logical to consider water as one of the most significant criteria in selection of cultivation model. The purpose of this study is assigning cultivatio چکیده کامل

Considering Iran geographical location, water is the most limited factor in agriculture section. Therefore, it would be logical to consider water as one of the most significant criteria in selection of cultivation model. The purpose of this study is assigning cultivation pattern based on economic value of water in Gotvand Township in agronomic year 2008-2009. So it was necessary to computes the water production value in producing important crops such as wheat, barley, corn, potato and water melon. To get objectives production function method was applied. Also different form of production forms such as Translog, Leonteaf and Quadratic estimated. The results show that the economic value of each m3 water in the products ranges between Rls.228 to Rls.411. based on the results, corn, wheat, tomato, malt and water melon have respectively priority in regional cultivation. [Mohammad Aghapour Sabbagi. Selecting the Cultivation pattern based on Economic value of Water in Gotvand Township, Iran. International Journal of Agricultural Science, Research and Technology, 2011; 1(1):27-31]. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1328 - Factor Affecting Rain-Water-Harvesting Technology Adoption and Farmers Practices against Drought and Water Shortage in Eastern Hararghe Low Land, Ethiopia
Jafer Mume Aman Kemal

Rain-water-harvesting is one of the means by which agricultural production can be increased to meet the growing food demands in all regions. The study indentified the factor affecting rain-water-harvesting technology adoption for irrigation and farmers practice in water چکیده کامل

Rain-water-harvesting is one of the means by which agricultural production can be increased to meet the growing food demands in all regions. The study indentified the factor affecting rain-water-harvesting technology adoption for irrigation and farmers practice in water harvesting against drought in lowland woreda, Eastern Hararghe, Oromia Region. Both primary and secondary data were collected for the study. Primary data were collected from 190 sample households using questionnaire prepared during june15-july20/2014. The study implemented logistic regression model to identify factor affecting rain water harvesting adoption. Logistic regression estimation revealed that age of household head, education level, number of livestock in TLU, size of land holding, distance between home and farmers extension center and labor force the member are significantly affected the rain water harvesting adoption decision of household in study area. The results also show that on average rain water harvesting adopter households and non-adopter households had around 5043 and 2962 ETB respectively. This means, households that adopted rain-water-harvesting ponds were better off in total farm income compared to non-adopter households. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1329 - اثر استفاده از سیلیسیم بر ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و عملکرد آفتابگردان (.Helianthus.annuus L) در شرایط مختلف رطوبتی
زهره نبی پور غلامرضا زمانی

آب قابل‌دسترسی، عامل اصلی محدودکننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک است. در این راستا به‌منظور بررسی اثر کاربرد سیلیسیم بر ویژگی های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و عملکرد آفتابگردان در شرایط مختلف رطوبتی، این آزمایش در سال زراعی 1397-1398 در شهر گناباد انجام شد. این پژوهش ب چکیده کامل

آب قابل‌دسترسی، عامل اصلی محدودکننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک است. در این راستا به‌منظور بررسی اثر کاربرد سیلیسیم بر ویژگی های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و عملکرد آفتابگردان در شرایط مختلف رطوبتی، این آزمایش در سال زراعی 1397-1398 در شهر گناباد انجام شد. این پژوهش به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی آبیاری با سطوح مختلف رطوبتی بر اساس نیاز آبیشامل چهار سطح (سطح رطوبتی 100 درصد نیاز آبی، سطح رطوبتی 80 درصد نیاز آبی، سطح رطوبتی 60 درصد نیاز آبی و سطح رطوبتی 40 درصد نیاز آبی) و عاملفرعیزمان مصرف سیلیسیمدر چهارسطح (بدون کاربرد (شاهد)، کاربرد در مرحله رویشی، کاربرد در مرحله زایشی، کاربرد در مرحله رویشی و زایشی)بود.نتایج آزمایش نشان داد که کاهش سطح رطوبتی از 100 درصد به 40 درصد نیاز آبی موجب کاهش صفات کمی موردبررسی شد؛ به طوری که کمترین مقدار عملکرد دانه (8/1730 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (41/583 کیلوگرم در هکتار) در تیمار سطح رطوبتی 40 درصد نیاز آبی به دست آمد. همچنین کاربرد سیلیسیم در شرایط کم رطوبت بر اساس نیاز آبی باعث بهبود اثرات کاهش سطوح رطوبتی در همه صفات مورد ارزیابی و عملکرد دانه شد. بیشترین عملکرد دانه (96/7572 کیلوگرم در هکتار) در تیمار سطح رطوبتی 80 درصد نیاز آبی و کاربرد سیلیسیوم در مرحله رویشی و زایشی به دست آمد و کمترین مقدار (54/1193 کیلوگرم در هکتار) در تیمار سطح رطوبتی 40 درصد نیاز آبی و بدون کاربرد سیلیسیوم ثبت گردید. همچنین کاربرد سیلیسیوم در مرحله رویشی و زایشی نسبت به تیمار عدم کاربرد (شاهد) به ترتیب باعث افزایش 5/2، 5/1 و 5/2 برابری عملکرد روغن در سطوح مختلف آبیاری شامل 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد استفاده از سیلیسیم در مرحله رویشی و زایشی در سطح رطوبتی 80 درصد نیاز آبی باعث جبران اثرات سوء کاهش سطح رطوبتی در صفات موردبررسی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1330 - بهبود کارایی مصرف آب، شاخص سبزینگی و عملکرد دانه گندم تحت رژیم های مختلف آبیاری با استفاده از کود زیستی
ابوالقاسم مرادقلی حمیدرضا مبصّر حمیدرضا گنجعلی حمیدرضا فنایی احمد مهربان

10.2./jpps.2023.698813

خشکی یکی از تنش های غیر زنده بسیار مهم است که رشد گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد و از این طریق عملکرد گیاه زراعی را محدود می سازد. اقداماتی شامل: ارائه اطلاعات برای بهبود مدیریت ریسک خشکسالی، بهبود برنامه‌ریزی برای واکنش موثرتر به خشکسالی، سرمایه‌گذاری در کاهش خطر مخاطرا چکیده کامل

خشکی یکی از تنش های غیر زنده بسیار مهم است که رشد گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد و از این طریق عملکرد گیاه زراعی را محدود می سازد. اقداماتی شامل: ارائه اطلاعات برای بهبود مدیریت ریسک خشکسالی، بهبود برنامه‌ریزی برای واکنش موثرتر به خشکسالی، سرمایه‌گذاری در کاهش خطر مخاطرات (DRR) و ارائه یک محیط جهت به حداقل رساندن خطرات کلی باعث افزایش تاب‌آوری، جلوگیری یا کاهش خطرات خشکسالی آینده و حفظ معیشت می‌شود. این تحقیق در دو سال زراعی، بصورت آزمایش کرت های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گردید. شرایط مختلف رطوبت خاک بعنوان تیمار اصلی در سه سطح و تیمار کود‌های زیستی در هفت سطح به عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شد. نتایج مطالعات نشان داد که شرایط مختلف رطوبتی محتوی نسبی آب برگ (RWC)، مقدار سبزینگی برگ (SPAD)، کلروفیل a و b وعملکرد دانه معنی دار شدند، با افزایش شدت تنش مقدار آنها کاهش یافت که نشان دهنده حساسیت آنها به تغییر وضعیت آب خاک و پتانسیل آب برگ می باشد.استفاده از کودهای زیستی ازتوباکتر و فسفاباکتر باعث افزایش معنی دار مقدار RWC , SPAD ، کلروفیل a و b و عملکرد دانه نسبت به عدم استفاده از کود زیستی گردید. اثرات استفاده تلفیقی میکروارگانیسم سبب جبران خسارت های تنش کم آبی گردیده است. بطور کلی با توجه به شرایط کم آبی و افزایش دما ناشی از تغییر اقلیم استفاده از میکروارگانیسم ها بصورت بذرمال کمک قابل توجهی به کاهش این مخاطرات می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1331 - ارزیابی مدل‌های گیاهی AquaCrop و WOFOST در شبیه‌سازی عملکرد ذرت
اصلان اگدرنژاد1 علیرضا مسجدی 2 علیرضا شکوه فر 3 مجتبی علوی فاضل 4

این تحقیق به منظور ارزیابی مدل‌های رشد گیاهی WOFOST و AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد ذرت تحت مدیریت‌های مختلف آب مصرفی (T1: 50، T2: 75، T3: 100 و T4: 150 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر) با استفاده از داده‌های برداشت شده در سال 1383 از یک مزرعه تحقیقاتی واقع در اهواز انجام شد چکیده کامل

این تحقیق به منظور ارزیابی مدل‌های رشد گیاهی WOFOST و AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد ذرت تحت مدیریت‌های مختلف آب مصرفی (T1: 50، T2: 75، T3: 100 و T4: 150 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر) با استفاده از داده‌های برداشت شده در سال 1383 از یک مزرعه تحقیقاتی واقع در اهواز انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین اختلاف بین مقادیر شبیه‌سازی شده با استفاده از مدل AquaCrop و مقادیر اندازه‌گیری شده در تیمار T3 (45/0 تن در هکتار) و کمترین اختلاف بین این مقادیر در تیمار T2 (10/0 تن در هکتار) مشاهده شد. اختلاف بیشترین و کمترین مقادیر شبیه‌سازی عملکرد دانه ذرت با استفاده از مدل WOFOST با مقادیر اندازه‌گیری شده به ترتیب در تیمارهای T4 (15/0 تن در هکتار) و T1 (01/0 تن در هکتار) مشاهده شد. کمترین و بیشترین اختلاف بین مقادیر شبیه‌سازی شده با مدل AquaCrop و مقادیر اندازه‌گیری شده زیست‌توده در تیمارهای T4 (1/1 تن بر هکتار) و T3 (03/2) مشاهده شد. نتایج شبیه‌سازی با مدل WOFOST نیز نشان داد که بیشترین و کمترین اختلاف بین مقادیر شبیه‌سازی شده و اندازه‌گیری شده به ترتیب به تیمارهای T1 (95/1) و T2 (65/0) اختصاص داشت. نتایج آماره‌‌ی RMSE برای عملکرد دانه ذرت توسط مدل‌های AquaCrop و WOFOST به ترتیب برابر با 16/0 و 15/0 تن بر هکتار و برای زیست‌توده ذرت به ترتیب برابر با 92/0 و 88/0 تن در هکتار بود. مقادیر آماره MBE به دست آمده از نتایج شبیه‌سازی عملکرد دانه ذرت برای دو مدل AquaCrop و WOFOST به ترتیب برابر با 04/0 و 05/0- و برای زیست‌توده ذرت به ترتیب برابر با 52/0- و 47/0- تن در هکتار بود. به طور کلی می توان بیان کرد که، مدل WOFOST دقت بیشتری نسبت به مدل AquaCrop داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1332 - ارزیابی واکنش سویا تحت تاثیر کاربرد آب مغناطیسی و محلول‌پاشی متانول
عارف فاتحی بابک پاساری اسعد رخزادی

10.2./jpps.2022.693311

آبیاری با آب مغناطیسی عملکرد گیاهان را از طریق افزایش حلالیت و قابلیت دسترسی به عناصر غذایی موجود در خاک افزایش می‌دهد. محلول‌پاشی متانول نیز به عنوان یک منبع تامین کننده گاز دی اکسید کربن که غلظت این گاز را در اطراف کانوپی گیاه افزایش می‌دهد، میزان فتوسنتز و در نتیجه ع چکیده کامل

آبیاری با آب مغناطیسی عملکرد گیاهان را از طریق افزایش حلالیت و قابلیت دسترسی به عناصر غذایی موجود در خاک افزایش می‌دهد. محلول‌پاشی متانول نیز به عنوان یک منبع تامین کننده گاز دی اکسید کربن که غلظت این گاز را در اطراف کانوپی گیاه افزایش می‌دهد، میزان فتوسنتز و در نتیجه عملکرد گیاهان را افزایش می‌دهد. این آزمایش به منظور ارزیابی واکنش سویا تحت تاثیر کاربرد آب مغناطیسی و محلول‌پاشی متانول در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، طی دو سال زراعی متوالی (1396 - 1395) صورت گرفت. آزمایش به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. شدت‌های مختلف آب مغناطیسی (صفر، چهار، هشت، 12 میلی‌تسلا) در کرت اصلی و محلول‌پاشی غلظت‌های مختلف متانول (شاهد: آب مقطر، 10، 20 و 30 درصد حجمی) در کرت فرعی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار آب مغناطیسی ارتفاع اولین شاخه جانبی را به طور معنی‌داری کاهش داد در صورتی که عملکرد دانه، بیوماس، عملکرد روغن و پروتئین افزایش معنی‌داری یافتند. عملکرد دانه تحت تاثیر آب مغناطیسی با شدت چهار، هشت و 12 میلی‌تسلا در مقایسه با شاهد به ترتیب، 56/45، 05/70 و 19/72 درصد افزایش نشان داد. همچنین همه صفات مورد بررسی تحت تاثیر برهمکنش سال در محلول‌پاشی متانول معنی‌دار شدند، برهمکنش آب مغناطیسی در محلول‌پاشی نیز در برخی صفات معنی‌دار گردید. بر اساس نتایج برهمکنش، برتری صفات در سال دوم آزمایش و تحت تأثیر آب مغناطیسی با شدت هشت و 12 میلی‌تسلا و محلول‌پاشی20 درصد حجمی متانول مشهود بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1333 - ارزیابی فواصل ردیف کاشت و بوته بر روی ردیف کاشت در کشت تاخیری چغندرقند در منطقه کرج
رضا اسمعیلی رحیم محمدیان حسین حیدری شریف‌آباد قربان نورمحمدی

10.2./jpps.2023.698972

از آنجایکه عملکرد چغندرقند تحت تاثیر طول دوره رشد و مدیریت زراعی می‌باشد، این آزمایش برای بررسی کشت تاخیری در سال‌های زراعی 1395 و 1396 با دو تیمار فواصل ردیف کاشت با دو سطح 25 و 40 سانتیمتر (کرت اصلی) و سه سطح فواصل بوته روی ردیف کاشت با استفاده از 7/1، 4/2 و 1/3 یونیت چکیده کامل

از آنجایکه عملکرد چغندرقند تحت تاثیر طول دوره رشد و مدیریت زراعی می‌باشد، این آزمایش برای بررسی کشت تاخیری در سال‌های زراعی 1395 و 1396 با دو تیمار فواصل ردیف کاشت با دو سطح 25 و 40 سانتیمتر (کرت اصلی) و سه سطح فواصل بوته روی ردیف کاشت با استفاده از 7/1، 4/2 و 1/3 یونیت در هکتار بذر (کرت فرعی) به صورت کرت‌های خرد شده (RCBD) در چهار تکرار اجرا شد. با اضافه شدن تیمار تاریخ برداشت با دو سطح تاریخ برداشت متعارف و تاخیری در سال دوم، طرح آماری به کرت‌های خرد شده فاکتوریل تغییر یافت (فواصل بوته روی ردیف و تاریخ برداشت به صورت فاکتوریل). بیشترین درصد قند خالص و پتاسیم در فاصله ردیف ۴۰ سانتیمتر بدست آمد. در سال دوم کاهش 37 درصدی تعداد ریشه نهایی نسبت به سال اول باعث کاهش ۲۵ درصد عملکرد ریشه، 31 درصد عملکرد قند خالص و ۲۱ درصد کارایی آب آبیاری شد. بر خلاف سال اول اثر فواصل بوته روی ردیف کاشت بر صفاتی همچون عملکرد ریشه و عملکرد قند خالص و کارایی آب آبیاری معنی‌دار نگردید، در حالیکه در هیج یک از دو سال بر درصد قند خالص اثر معنی‌دار نداشت. با تاخیر در برداشت افزایش عملکرد قند خالص و کارایی آب آبیاری به ترتیب برابر 32 و 16 درصد بود. از اینرو در این آزمایش، فاصله ردیف 25 سانتیمتر و فاصله بوته روی ردیف 22 سانتیمتر (4/2 بونیت) برای منطقه کرج توصیه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1334 - بررسی عملکرد، برخی خصوصیات فیزیولوژیک و ارزیابی تحمل به خشکی ارقام جو زراعی ( Hordeum vulgare L.) در استان خوزستان
محمد معتمدی عبدالکریم بنی سعیدی

10.2./jpps.2023.702374

به منظور ارزیابی تاثیر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه، برخی خصوصیات فیزیولوژیک و ارزیابی شاخص های تحمل به تنش ارقام جو ( Hordeum vulgare L.)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آبیاری در کرت اصلی شامل چکیده کامل

به منظور ارزیابی تاثیر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه، برخی خصوصیات فیزیولوژیک و ارزیابی شاخص های تحمل به تنش ارقام جو ( Hordeum vulgare L.)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آبیاری در کرت اصلی شامل آبیاری نرمال مزرعه و قطع آبیاری در زمان گرده افشانی بود و ارقام نصرت، والفجر، ترکمن، جنوب، یوسف و کارون در کرت فرعی گنجانده شدند. نتایج نشان داد در شرایط تنش خشکی بیشترین عملکرد دانه در ارقام نصرت و یوسف به میزان 1/513 و 8/513 گرم در متر مربع و کمترین عملکرد دانه در رقم کارون به میزان 5/201 گرم در متر مربع مشاهده شد. میزان کاهش وزن هزار دانه ارقام نصرت، یوسف، ترکمن، جنوب، والفجر و کارون تحت تاثیر تنش خشکی در مقایسه با شاهد به ترتیب 8/12، 3/11، 6/13، 2/17، 5/16 و 6/29 درصد بود. تنش خشکی طول دوره پرشدن دانه را در تمام ارقام مورد بررسی در مقایسه با شرایط نرمال کاهش داد، بطوریکه کمترین طول دوره پرشدن دانه متعلق به رقم کارون با 1/22 روز بود. اما ارقام نصرت و یوسف بیشترین دوره پرشدن دانه را داشتند. در شرایط تنش خشکی ارقام نصرت و یوسف بیشترین رطویت نسبی برگ، شاخص کلروفیل، کربوهیدرات های محلول برگ و پروتئین های محلول برگ را به خود اختصاص دادند. در مجموع با توجه به نتایج شاخص های تحمل و حساسیت به تنش ارقام نصرت و یوسف متحمل ترین و ارقام والفجر، کارون و جنوب حساس ترین ارقام به تنش خشکی آخر فصل بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1335 - موضوع این مقاله بررسی جامعه شناختی رابطه کاهش منابع آب و احساس امنیت اجتماعی کشاورزان می باشد
محمد رضا ارجمندمزیدی

موضوع این مقاله بررسی جامعه شناختی رابطه کاهش منابع آب و احساس امنیت اجتماعی کشاورزان می باشد. جامعه آماری، کشاورزان استان فارس می باشند. تعداد حجم نمونه براساس فرمول کوکران 400نفر می باشد که از بین کشاورزان ساکن در شهر ها وروستاهای دشت های فهلیان وخرامه وبصورت تصادفی ا چکیده کامل

موضوع این مقاله بررسی جامعه شناختی رابطه کاهش منابع آب و احساس امنیت اجتماعی کشاورزان می باشد. جامعه آماری، کشاورزان استان فارس می باشند. تعداد حجم نمونه براساس فرمول کوکران 400نفر می باشد که از بین کشاورزان ساکن در شهر ها وروستاهای دشت های فهلیان وخرامه وبصورت تصادفی انتخاب وبه وسیله پرسشنامه مورد پرسش قرار گرفته اند ونتایج در دو دشت با هم مقایسه شده اند. دلیل انتخاب این دشت ها وضعیت منابع آب آنها است بطوری که دشت فهلیان از وضعیت منابع آب بهتری برخوردار است ودشت خرامه وارد فازبحران کم آبی شده است. هدف کلی مقاله بررسی رابطه کم آبی با احساس امنیت اجتماعی کشاورزان واهداف جزئی آن بررسی رابطه کم آبی با احساس امنیت مالی کشاورزان، بررسی رابطه کم آبی با احساس امنیت جانی کشاورزان، بررسی رابطه کم آبی با احساس امنیت جمعی کشاورزان، بررسی رابطه کم آبی با احساس امنیت فکری کشاورزان است. مقاله حاضر پیمایشی و تحلیلی است. نتایج نشان می دهد کم آبی با احساس امنیت اجتماعی رابطه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1336 - Assessment Improving and Organizing Mechanism of Water Users Cooperatives Using AHP Method in Esfarayen County, Iran
زهرا حسین پور محمدحسین منهاج محمد کاوسی کلاشمی

Institutionalization of Water Users’ Cooperatives (WUAS) is one of the strategies for cooperative irrigation management, which lays the foundation for the participation of farmers in tackling water shortage challenge to reach the objectives of sustainable manageme چکیده کامل

Institutionalization of Water Users’ Cooperatives (WUAS) is one of the strategies for cooperative irrigation management, which lays the foundation for the participation of farmers in tackling water shortage challenge to reach the objectives of sustainable management of agricultural water in an efficient manner. The main purpose of the present study was to identify the grounds for improving WUAs and prioritizing the effective factors for developing and strengthening these cooperatives. The statistical population was comprised of experts and members of the board of directors as well as elite farmers who were WUAs members in 2015 (n=40). The interviewees were selected through consensus sampling. The analytic hierarchy process was used to prioritize the mechanism of improvement and development of WUAs. Based on the final weights of the criteria, the mechanisms received the following scores: supportive mechanism (0.266), agricultural irrigation management (0.261), economic mechanism (0.183), education and extension (0.123), and legal mechanism (0.090) and WUA’s members’ attitude (0.076). Accordingly, the supportive, agricultural irrigation management and economic mechanisms were the most important mechanisms to improve WUAs. Hence, it is recommended that low-interest financing should be provided by the Agriculture Jihad Organization in collaboration with the Agricultural Bank for transforming from traditional irrigation to localized irrigation. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1337 - Water Resources Management by Simulation under Virtual Water Scenario in Agricultural Sector, Case Study: Hirmand Catchment, Iran
علی سردار شهرکی جواد شهرکی سید آرمان هاشمی منفرد

Due to the frequent drought periods, water consumption increase, and competition of different water-using sectors, the Hirmand catchment is in a critical water status in the Sistan region. This threat has been intensified in recent years. To cope with this problem, we m چکیده کامل

Due to the frequent drought periods, water consumption increase, and competition of different water-using sectors, the Hirmand catchment is in a critical water status in the Sistan region. This threat has been intensified in recent years. To cope with this problem, we must pay more attention to different types of water use such as virtual water as a water saving method. The present study calculates virtual water demand of agricultural products in the Sistan region in the cropping year of 2013-2014 using water evaluation and planning (WEAP) system. Furthermore, impacts of the implementation of the virtual water scenarios are predicted on water resources and consumption over the 2015-2030 period. Results show that tomato and alfalfa have less virtual water demand despite their high water requirements due to their high production yield. Furthermore, wheat and barley have the highest virtual water demand. Also, the results of the WEAP model reveal that in the virtual water scenario, the mean annual water demand is lower than the current account (61% for net efficiency, 17% for current efficiency). Consequently, unmet demand will be reduced about 383 million m3. Therefore, given the prevalence of drought in the region, it is appropriate to implement this scenario to protect water resources. Hence, it is highly recommended to orient planning and investment in agricultural development projects of the Sistan region with the concept of virtual water. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1338 - Sustainable Management of Groundwater Resources Using Multi-Criteria Programming (A Case Study of Kashmar Plain)
سمیه شیرزادی لسکوکلایه رضا اسفنجاری کناری

Frequent droughts and their consequences result in the loss of groundwater, the deficiency of nutrients, the drying of surface water resources, and substantially more exploitation of the groundwater resources, which, altogether, cause the mobilization of saline waters t چکیده کامل

Frequent droughts and their consequences result in the loss of groundwater, the deficiency of nutrients, the drying of surface water resources, and substantially more exploitation of the groundwater resources, which, altogether, cause the mobilization of saline waters to groundwater tables. This will impair the capacity of the aquifers and the quality of the water. The VIKOR method was applied to determine the best feasible solution according to the selected criteria including the local rainfall status in different years, soil permeability, land slope, and water quality indicators, including SAR, RSC, salinity for determination of groundwater resources quality and land-use restrictions in the Kashmar Plain in the northeast of Iran. The results of sampling performed on the Kashmar Plain showed that water quality was lost as one moved from the northern groundwater tables to the southern ones. The excessive use of groundwater resources, the downfall of the groundwater level, and subsequently, the increased salinity account for the loss of the agricultural water quality and the land-use restrictions. Furthermore, the results of the model within years 2010 and 2014 showed that if the current form of indiscriminate exploitation of groundwater resources is kept, it will lead to the mobilization of the salinity to the lowly-saline upstream regions. Therefore, it is necessary to focus on sustainable management of groundwater resources, control their indiscriminate exploitation, and minimize the damage to the groundwater tables in the study site. In addition, agronomists should work on limiting the use of agricultural land by modifying the cropping pattern and on using deficit-irrigation methods. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1339 - An Assessment of the Sustainability of Agricultural Systems in Golestan Province, Iran
مجید رستمی Hoda Mohammadi

Sustainable agriculture is a holistic approach to produce food, fiber, feed and fuel in a way that does not damage the environment and also must meet the needs of the present and future population of the world, while considering agro-ecosystem health, social and economi چکیده کامل

Sustainable agriculture is a holistic approach to produce food, fiber, feed and fuel in a way that does not damage the environment and also must meet the needs of the present and future population of the world, while considering agro-ecosystem health, social and economic equity and profitability. Therefore, the sustainable agriculture cannot be isolated from the concept of sustainable development in any country or region. The current survey was conducted in order to study the sustainability of agricultural systems in Golestan Province in the north of Iran during the period of 2002-2011. The required data were obtained from formal statistical database. The total numerical value of sustainability was calculated for individual years using 21 different indexes. Because of the diverse nature of the selected indexes and their wide range, they were normalized to facilitate their comparison. The results show that the agricultural sustainability has been increased significantly over the studied period. The lowest value of sustainability was observed in the first year of the studied period (i.e., 2002) but the highest value was calculated for 2009 and thereafter the sustainability of agro-ecosystem has decreased slightly. The improvement of sustainability could be attributed to the application of less chemical inputs such as pesticides and fertilizers, higher water and nitrogen use efficiencies, higher yield of different crops, especially dry land crops and the higher cultivation area of nitrogen fixing species. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1340 - Agricultural Economic and Environmental Impacts of Water Resources Management Scenarios of Agricultural Sector in Qazvin Plain
مهرنوش میرزایی سعید یزدانی محمدرضا نظری ابوالفضل محمودی غلامرضا یاوری محسن شوکت فدایی

With the widening of the gap in water supply and demand in recent years and the schemes of the Ministry of Energy to restore and balance underground tables, the agricultural sector is projected to be under increasing pressure due to the rationing programs and the alloca چکیده کامل

With the widening of the gap in water supply and demand in recent years and the schemes of the Ministry of Energy to restore and balance underground tables, the agricultural sector is projected to be under increasing pressure due to the rationing programs and the allocation of water resources to other sectors with higher economic efficiency in water use. We explored the economic impacts of non-pricing policy of limiting water supply and the policies of water pricing, taxing, and subsidization as per each m3 water use over or below the average gross requirement of the planting pattern on the components of the agricultural sector in Qazvin Province using the data and statistics for the 2013-2014 growing season and the expansion of positive mathematical programming model with the maximum entropy approach. The results showed that the non-pricing policy of 50% limitation of water supply would have the highest economic return per m3 water use. It is estimated to be 0.23$. The highest reduction of chemical fertilizer use would be accomplished in the scenario of 50% limitation of water availability and the integrated scenario of 30% water availability limitation + 50% higher price for water. According to the comparison of employment per unit area vis-à-vis the reference year under different scenarios, the scenario of 50% limitation of water supply (20% increase per ha versus the reference year) would be the best for employment creation followed by the integrated scenario of 30% limitation of water availability. Since the non-pricing policy of limiting water availability would be more effective than the pricing policies in improving water use status and changing planting pattern, it is recommended to apply a combination of these policies in the studied region. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1341 - Factors Affecting Farmer's Satisfaction with Water Users Associations Performance at Gotvand Irrigation Scheme in Khuzestan Province, Iran
آیت الله کرمی حمید ییلاق چغاخور

The purpose of this study was to assess the farmer's satisfaction with services delivered by Water User Associations (WUAs) and determine the factors affecting farmer's satisfaction with the WUAs. Stratified sampling was used to select 124 farmer members of WUAs in the چکیده کامل

The purpose of this study was to assess the farmer's satisfaction with services delivered by Water User Associations (WUAs) and determine the factors affecting farmer's satisfaction with the WUAs. Stratified sampling was used to select 124 farmer members of WUAs in the Gotvand irrigation Scheme (GIS). A researcher-made questionnaire was employed for data collection. Its validity was confirmed by content validity and its total reliability was estimated by Cronbach's alpha as to be 0.73. Data were analyzed using descriptive statistics to describe WUAs performance; ordinal logistic regression was also used to determine the relationship between physical, socio-economic characteristics of region context and farmer's satisfaction. Results revealed that although the WUAs performance in operation, maintenance and repair and management is medium, these WUAs are successful in collection of irrigation service fee. Status of maintenance and repair in GIS is a very essential factor in farmer satisfaction with the WUAs and its status is dependent on the strength of WUA connection with government authorities. Therefore, it is recommended that maintenance and repair management is transferred to the WUAs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1342 - A Comparative Analysis of Behavioral Theories towards Farmers’ Water Conservation
ناصر ولی‌زاده مسعود بیژنی داریوش حیاتی

According to experts, the inefficient agricultural sector has a dominant role in degrading water resources all over the world. Farmers’ conservational behavior is an important aspect of new integrated water management studies. Relevantly, various behavioral theori چکیده کامل

According to experts, the inefficient agricultural sector has a dominant role in degrading water resources all over the world. Farmers’ conservational behavior is an important aspect of new integrated water management studies. Relevantly, various behavioral theories have been proposed in the field of environmental psychology. The main objective of the present comparative analysis and review study was to explain foundations of the most remarkable water conservation behavioral theories, classify them, and finally, present a critical discussion on the better application of each theory to explain the farmers' Water Conservation Behaviors (WCBs). This study is based on the documentary research method which was accomplished using a systematic literature review. The comparison analysis of existing theories indicates that the “theory selection” should be consistent with the “type of behavior under study”. Consequently, it is recommended to adopt the theories like Planned Behavior Theory and Reasoned Action Theory to illustrate the private-sphere WCBs such as farmers’ willingness to pay for water conservation because these behaviors are directly associated with the farmers’ personal interests. With respect to those conservational behaviors with participatory and collective nature, an individual may ignore his/her short-sighted and immediate benefits to achieve collective and long-term interests. In such a case, the use of moral approach and its relevant theories, including the Value-Belief-Norms Theory and the Norm Activation Theory, seems to be more appropriate. Consequently, agricultural practitioners and researchers are recommended to use rational approach theories to analyze the WCBs of farmers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1343 - Impacts of Iranian Agricultural Water Resources Conservation Policies (Case of Baft County in Dashtab Plain)
شجاع موسی پور محمود هاشمی تبار مهدی صفدری

Water scarcity has made water management one of the top priorities in the world because of climate change and population growth on the one hand and increasing demand for food on the other. The present study aimed to simulate the effects of conservation policies on water چکیده کامل

Water scarcity has made water management one of the top priorities in the world because of climate change and population growth on the one hand and increasing demand for food on the other. The present study aimed to simulate the effects of conservation policies on water resources in the Dashtab plain, Iran, using the positive mathematical programming (PMP) method. Data were collected by a questionnaire for which 136 questionnaires were filled by randomly sampled experts of Agricultural Jihad Organization. The results showed that out of the three policies adopted in this study including limiting irrigation inputs, reducing irrigation input subsidies, and reducing crop prices, reducing subsidies on irrigation inputs were the best policy to protect irrigation resources and farmers' incomes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1344 - Analysis of Scientific–Executive Capability and Up-to-date of Iran's Parliament Approvals in Drought Crisis Management
جلال محمودزاده محمدصادق صبوری مهرداد نیکنامی الهام دانایی

Drought is one of the most complex and at the same time most underrated phenomena compared to other natural disasters, yet it has had drastic, and sometimes catastrophic, effects on essential human activities across the world since ancient times. Drought is a slow-movin چکیده کامل

Drought is one of the most complex and at the same time most underrated phenomena compared to other natural disasters, yet it has had drastic, and sometimes catastrophic, effects on essential human activities across the world since ancient times. Drought is a slow-moving hazard with negative social and environmental consequences. Crisis management is part of the drought management cycle. In Iran, crisis management is the primary strategy adopted against this crisis, and consists of a spectrum of related regulations that codify the responsibilities of every organization, institution, and people from all walks of life against drought. One of the main flaws in crisis management is the absence of suitable laws and regulations and their proper execution. This study aims to review drought crisis management focusing on parliament approvals. The study results showed that there are no comprehensive and exclusive regulations against drought in Iran. There were also certain challenges associated with the implementation of these laws. This study can help reduce vulnerabilities and improve coordination in the management of drought crisis. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1345 - Investigating the Effect of Variations in Irrigation Water Price on Cropping Pattern and Gross Margin under Uncertainty (Case Study: Khorasan Razavi)
Mostafa Mardani Saman Ziaee Elham Kalbali Samira Soltani

Water shortage crisis is an issue that has led to drastic changes in different agricultural policies, especially in arid and semi-arid areas. Uncertainty in the amount of resources, e.g. water, used for agricultural production entails risk for farmers' income and croppi چکیده کامل

Water shortage crisis is an issue that has led to drastic changes in different agricultural policies, especially in arid and semi-arid areas. Uncertainty in the amount of resources, e.g. water, used for agricultural production entails risk for farmers' income and cropping pattern changes. In the present study, the robust optimization model was used for optimal allocation of arable lands of Khorasan Razavi Province under uncertainty. During the allocation, the effect of water input price variations on total gross margin and cropping pattern was considered. It was found that under certain data, both parameters of total gross margin and total acreage are more than uncertain data. Given that water price variations resulted in tangible changes in wheat acreage, it is recommended to adopt appropriate policies to reduce its production risk. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1346 - Effective Factors on Rural People’s Non-Participation of Mahabad’s Dam Catchment in Watershed Management Projects
Soleiman Rasouliazar Saeid Fealy

10.5455/ijamd.177851

The purpose of this descriptive-correlation study was to investigate effective factors on rural people’s non-participation of Mahabad’s dam catchment in Watershed Management Projects. The research instrument was structural questionnaire with close-ended ques چکیده کامل

The purpose of this descriptive-correlation study was to investigate effective factors on rural people’s non-participation of Mahabad’s dam catchment in Watershed Management Projects. The research instrument was structural questionnaire with close-ended questions, which its validity confirmed by panel of academic staff and reliability of questionnaire was confirmed. The target population of this study consisted of all householders who lived in Mahabad’s dam catchment (N=2458) out of them, according to Cochran's formula 175 people were selected by using cluster sampling in a simple randomization method (n=175). The descriptive results showed lack of financial ability for participating in watershed management, lack of awareness about watershed management efficiency, the long term rate of return on the investment attracted in watershed management were the main variables related to rural people’s non participation in watershed management. By applying Factor Analysis Explanatory Technique, effective factors on rural people’s non-participation in watershed management were reduced to five factors namely weakness of agricultural extension services, getting watershed management out of governmental control, no achieving success to implement another rural projects by government, and no considering local individuals or organization by government. These five factors expressed 84% of the total variance of the non-participation people on Mahabad’s dam catchment in watershed management projects. Therefore points to these factors could solve the barriers of non-participation people on Mahabad’s dam catchment in watershed management projects. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1347 - Application of Linear and Non-linear Programming Model to Assess the Sustainability of Water Resources in Agricultural Patterns
Seyed Abolghasem Mortazavi Reza Hezareh Sina Ahmadi Kaliji Samira Shayan Mehr

Water resources sustainability is one of the major issues in the agricultural sustainability. In this study sustainability of water resources has been investigated by use of linear and non-linear models in six models based on optimal utilization of water resources in th چکیده کامل

Water resources sustainability is one of the major issues in the agricultural sustainability. In this study sustainability of water resources has been investigated by use of linear and non-linear models in six models based on optimal utilization of water resources in the north parts farms of Iran because of incorrect use of agricultural water resources, from 2011 to 2012. Also “gross margin per a unit of water consumption” and “employment per a unit of water consumption” are used as indicators for assessing the sustainability of cropping patterns. The results show that cropping pattern of fractional goal programming (FGP) model has been near to current situation and has shown realistic conditions according to expertise and advantage of this area in cultivation of certain crops. So the FGP model has desirability in each of indicators than other five models. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1348 - Analyzing the Effect of the Water Reduce Subsidies on GDP
Seyed Mahdi Hosseyni Javad Shahraki

The objective of this work is to analyze the effects of decrease in water subsidies (increase in the price of the water) on various economic sectors in order to promote the conservation of this resource based on the actual price of water. But over the past decades, vari چکیده کامل

The objective of this work is to analyze the effects of decrease in water subsidies (increase in the price of the water) on various economic sectors in order to promote the conservation of this resource based on the actual price of water. But over the past decades, various subsidizing methods hold the cost of water down. On the other hand, the indiscriminate use of these resources led the government to impose enormous costs. Determining the economic impact of subsidy reform can be an essential factor in the determination of water price reform scenarios. The methodology that will be used to explore the implications on the economy will be a computable general equilibrium model (CGE), previously designed for an analysis of the direct taxes of the Andalusian economy (Cardenete and Sancho, 2003), but now enhanced and extended to include emissions of pollutants and the introduction of environmental taxes (André, Cardenete and Velázquez, 2005). This model has been further modified to introduce the variations in the water price that this study investigates the effect of water subsidy reform on the economy based on six scenarios using computable general equilibrium model. Results show that by decreasing subsidies, GDP will reduce in all economic sectors. Government can prevent the decrease in production by redistributing incomes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1349 - Estimating the Cost of Water and the Economic Value of Water in the Farmlands Covered by Man-Made Ponds: A Case Study of the Alborz Project Area in Iran
مجتبی نبی زاده ذوالپیرانی حمید امیرنژاد علی شاهنظری

Water pricing is considered as one of the most important management tools of water resources, which can result in optimized allocation in the agricultural sector. In this regard, this study estimated the cost of water and the value of water in the farmlands covered by t چکیده کامل

Water pricing is considered as one of the most important management tools of water resources, which can result in optimized allocation in the agricultural sector. In this regard, this study estimated the cost of water and the value of water in the farmlands covered by the selected manmade ponds (MMPs) within the Alborz project area in Mazandaran Province using the engineering economics methods and production function calculation. The required data were collected via a survey conducted in 2013-2014 growing season. Sample size was estimated to be 198 people. After studying various production functions, transcendental production function was chosen as the best functional form. Next, the economic value of water for rice in the basin covered by the selected MMPs was calculated to be 19,065 IRR per m3 using an estimation of the production function. In addition, the cost of water per m3 in the selected MMPs was obtained as to be 868 IRR at the interest rate of 22% and 394 IRR at the interest rate of 12%. Comparing the cost of water with the economic value of water demonstrated that the economic value of water is higher than the cost of water in the selected MMPs, and that both of them had great difference with the price paid by farmers. The implication is that the existing gap between the real price and the price paid by farmers should be filled by the economical pricing of water. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1350 - Impacts of Drought on Socio-Economic Conditions of Paddy Farmers in Guilan Province, North of Iran
Hamid Devisti Mohamad Karim Moetamed

The purpose of this study was to survey impacts of drought on Socio-economic conditions of Guilan Paddy farmers. Besides recognizing these impacts, it ranked them according to the viewpoint of the Paddy farmers. It was of the descriptive- correlation type. Questionnaire چکیده کامل

The purpose of this study was to survey impacts of drought on Socio-economic conditions of Guilan Paddy farmers. Besides recognizing these impacts, it ranked them according to the viewpoint of the Paddy farmers. It was of the descriptive- correlation type. Questionnaire was the main tool of this study. To determine the validity of questionnaire used of comments of panel experts and reliability of the questionnaire by using of Cronbach's alpha coefficient was 89%. The information gathered by using the survey method. The statistical population was the farmers whom their basic career was production of rice and according to the information of Agricultural Organization (Jihad-e-Keshavarzi) in 2009 was caught by drought. By using the proportional stratified sample method, 270 of these individuals were chosen and filled in the questionnaires. In order to determine the scale of drought impacts, year 2008 (a year which paddy farmers had ensured water reservoir) compared to year 2009 (a year which paddy farmers were caught by drought and water shortage). The results indicated that drought caused decrease in white-rice production for 312 kg per hectare. This problem also caused increase in costs, decrease in income, decrease in saved money, and increase in anxiety, mental problems etc on Guilan paddy farmers. Other findings indicated that there hasn't been statistically significant relationship between age and farming experience of paddy farmers with the amount of damage. But, there was statistically significant relationship between literacy, type of water resource and taking extension advices with amount of damage. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1351 - Economic Analysis of Water Demand in Greenhouses of Khash Township
Javad Shahraki Neda AliAhmadi

The main goal of this study was to investigate the way of affecting of water in production of cucumber. From aspect of econometrics, mutual relationships of production function and expenses have been analyzed in which Translog cost function has been used. This function چکیده کامل

The main goal of this study was to investigate the way of affecting of water in production of cucumber. From aspect of econometrics, mutual relationships of production function and expenses have been analyzed in which Translog cost function has been used. This function has been estimated using the conditional input demand functions, the shefard theorem, chemical fertilizer, animal fertilizer, labour force, seed, and pesticide in the framework of a system of equations by taking advantage of the irrelevant regression method. Applied inputs is for 151 cucumber Beneficiaries in Khash in farming year of 2011-12 that insider and crossing tendency of input demand for this product has been investigated through collecting questionnaires and using obtained coefficients. The results show that the translog cost model is a good fit compared to the data of research. According to the reviews, demand for water has a minor Insider- succession tendency more than one which shows possible stretch of demand function rather than the price of the inputs. Hence, appropriate pricing policies can be used to take a positive step in preventing the extreme usage of this input and directing beneficiaries for optimum use of these inputs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1352 - Irrigation Water Pricing in Iran: The Gap between Theory and Practice
Morteza Tahamipour Mohammad Kavoosi Kalashami Amirhossein Chizari

10.5455/ijamd.168344

Pricing policies play an important role in water demand management and its optimal allocation. Determining proper water price leads to optimal allocation of water especially in agricultural consumptions. Applying new subsidy targeting law in Iran which insists on pricin چکیده کامل

Pricing policies play an important role in water demand management and its optimal allocation. Determining proper water price leads to optimal allocation of water especially in agricultural consumptions. Applying new subsidy targeting law in Iran which insists on pricing water based on its supply cost, will effects considerably on water resource management in agriculture sector. So, in this study, different Irrigation water pricing methods is investigated and proper irrigation water price is determined using survey data for 2010-2011 farming year in Golestan Province of Iran. At the first step using econometric approach, economic value of irrigation water in different agriculture crops is determined that shows demand side price for water. Then, supply cost of surface and ground water is calculated using accounting approach which shows supply side price for irrigation water. Finally, economic value and supply cost of irrigation water compared and different water pricing methods is evaluated. Results indicated that, weighted average of economic value and supply costs of irrigation water in Golestan province were 1795 and 1399 IRR per cubic meter, respectively. So, improvement of water demand and supply management could be achieved using price policies. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1353 - Analysis of Farms Performance Using Different Sources of Irrigation Water: A Case Study in a Semi-Arid Area
حیات لیونبوی تارک بنابدلوآهاب عزیز حسیب عبدلعلی بوللی

Improving production efficiency is the main objective of government action to avoid efficiency losses and to increase the income of farmers. The aim of this study was to analyze performance levels of farms in the irrigated perimeter of Tadla in Morocco, according to the چکیده کامل

Improving production efficiency is the main objective of government action to avoid efficiency losses and to increase the income of farmers. The aim of this study was to analyze performance levels of farms in the irrigated perimeter of Tadla in Morocco, according to the source of irrigation water. Thus, technical, allocative and economic efficiency were analyzed for farms in this area. To estimate the efficiency indices, the approach adopted is based on Data Envelopment Analysis method. Sixty samples of farms were chosen according to the mode of access to irrigation water. The results showed significant variability in technical, allocative and economic efficiency between the observed farms. The source of irrigation water is an important determinant of farm performance in the Tadla region. Thus, the average of economic efficiency varies between 45% and 83% according to the source of irrigation water. In terms of water valuation, farms that use only groundwater achieve a better value of irrigation water (2.19 MAD1 /m3) in comparison with those that combine between surface and groundwater and those which are limited to the use of surface water. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1354 - Assessment of Water Use Efficiency Indices in Selected Plains of Fars Province, Iran
حمیدرضا میرزایی خلیل مهدی اسفندیاری جواد شهرکی مرتضی یعقوبی

This paper aimed to evaluate Water Use Efficiency (WUE) indices for crops and horticulture productions. In doing so, after gathering data from 164 farmers, we investigated water withdrawal cost indices and monetary return per cubic meter of water through two econometric چکیده کامل

This paper aimed to evaluate Water Use Efficiency (WUE) indices for crops and horticulture productions. In doing so, after gathering data from 164 farmers, we investigated water withdrawal cost indices and monetary return per cubic meter of water through two econometric and managerial approaches . Besides, water shadow pricesand dry matters of per cub meter of water were calculated. The results revealed that the average monetary return per cubic metre of water is 3875.4 IRR (0.134 USD) and cost per cubic metre of well water equals 839.3 IRR (0.029 USD), four times more than the value of some current development projects of water resources. Finally, according to the findings, we suggested a corrected price trade term to adjust water monetary return indices.Control policies and government participation in funding of artificial recharge of undergorund aquifers projects were recommended as well. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1355 - Applying CVM for Economic Valuation of Drinking Water in Iran
Morteza Tahami Pour Mohammad Kavoosi Kalashami

Economic valuation of water is useful in the administration and management of water. Population growth and urbanization caused municipal water demand increase in Iran. Limited water resource supply and urban water network capacity raised complexity in water resources ma چکیده کامل

Economic valuation of water is useful in the administration and management of water. Population growth and urbanization caused municipal water demand increase in Iran. Limited water resource supply and urban water network capacity raised complexity in water resources management. Present condition suggests using economic value of water as a criterion for allocating policies and feasibility study of urban water supply projects. This study use contingent valuation method for determining economic value of drinking water in Kohkiloye & Boyerahmad province. Required data set were obtained from 177 questionnaires by applying stratified random sampling in 2011 year. From 136 investigated urban households 111 ones are willing to pay more for qualified drinking water. Also, from 41 investigated rural households only 3 ones are willing to pay more for qualified drinking water. Results indicated that economic value of drinking water is 6877 Rial per cubic meter. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1356 - Comparative –Analytical Study of Economic Productivity of Water between Smallholding and Rural Production Cooperative Utilization System
Mohammad Reza Bakhshi Behnaz Nejati Mofid Shateri

In recent years, farming section of South Khorasan Province faces different limitations such as increasing shortage of water resources and continuous reduction of weather showers.Considering consecutive droughts and water crisis in agricultural plain of the province, it چکیده کامل

In recent years, farming section of South Khorasan Province faces different limitations such as increasing shortage of water resources and continuous reduction of weather showers.Considering consecutive droughts and water crisis in agricultural plain of the province, it is necessary to use water resources optimally and increase productivity of water shortage input. Comparison of water productivity among the available utilization systems in agricultural section of the province can cause recognition of suitable and efficient utilization system for optimal use of water shortage input and increase water productivity in production of crops. In the present research, different indices of water productivity for production of crops in two small holding utilization system and Rural Production Cooperative in Khosef County have been calculated and compared. The required data have been collected with a sample of 247 farmers and with two-staged cluster sampling and with questionnaire. To calculate and compare water productivity, Benefit Per Drop, Crop Per Drop and Net Benefit Per Drop indices have been used. Results showed that the said indices were different for similar products in two utilization systems and in most crops, the said indices in rural production cooperative system were higher than small holding system. Therefore,gathering of smallholder’s farmers as rural production cooperative can lead to more desirable utilization of water resources and reduction of drought effects and water crisis. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1357 - Economic Pricing of Water in Pistachio Production of Sirjan
Nasrin Ohadi Jaleh Kurki Nejad

Given the strategic remarkable rank of pistachio in non-oil exports, inputs’ management in its production is so important. As the scarcest input in agricultural sector, water is considered to be among the most important inputs of pistachio production.Water inadequ چکیده کامل

Given the strategic remarkable rank of pistachio in non-oil exports, inputs’ management in its production is so important. As the scarcest input in agricultural sector, water is considered to be among the most important inputs of pistachio production.Water inadequate supply and limate conditions increase water demand in pistachio growing areas. It is necessary to determine the real value or price of water for establishing a balance between its demand and supply. Therefore, this study has aimed at estimation of water economic value. The method used in this research is the production function approach. Requested data sets were obtained from the questionnaires was filled out for crop years of 2013-2014. The results show that the average economic value of irrigation water is 50360 RLS but the average price paid by farmers is 1771 RLS per cubic meter of water. Thus, there is a wide gap between water value and the price paid by farmers with which appropriate pricing of water based on its economic value can be eliminated. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1358 - The Economic and Welfare Effects of Different irrigation Water Pricing Methods, Case study of khomein Plain in Markazi Province of Iran
Gholamreza Zamanian Mehdi Jafari Shahram Saeedian

The scarcity of water resources and supply resources limitation, have caused an increasing gap between water supply and demand specially in recent decades in almost all regions of the globe. One of the best known solutions proposed by the economists is using the differe چکیده کامل

The scarcity of water resources and supply resources limitation, have caused an increasing gap between water supply and demand specially in recent decades in almost all regions of the globe. One of the best known solutions proposed by the economists is using the different water pricing approaches thereby obtaining the optimal allocation and social justice. To this purpose, this paper uses the positive Mathematical Programming (PMP) and Econometric Mathematical Programming (EMP) in a comparative analysis to study the economic and welfare impacts of alternative water pricing approaches in the agricultural sector during agricultural period 2011/2012 in Khomein plain of Markazi province in Iran. Results show that the EMP can be a better alternative approach instead of PMP to better analyze of agricultural policies. According to the final outcomes, it is suggested to apply the block tariff in place of volumetric pricing method to reach the optimal allocation and promoting the water efficiency in the price range of 198 to 853 Rials. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1359 - Factor Affecting the Sustainable Management of Agricultural Water
Masoud Samian Karim Naderi Mahdei Heshmatollah Saadi Hamid Balali Reza Movahedi

The main purpose of the study was to investigate the factors affecting the sustainable management of agricultural water in Hamedan. The study population included all wheat farmers possessing irrigated farms in Hamedan city (N=1800). Of these farmers a sample of 317 peop چکیده کامل

The main purpose of the study was to investigate the factors affecting the sustainable management of agricultural water in Hamedan. The study population included all wheat farmers possessing irrigated farms in Hamedan city (N=1800). Of these farmers a sample of 317 people has been selected by using randomized multi-stage sampling method. The data were collected through a questionnaire's tool with help of the interview technique. Accuracy of the questions in the questionnaire was face validated by a panel of specialists. To test the reliability of the questionnaires, the questionnaires were first given to 30 farmers and Cronbach's Alpha was calculated (Alpha=0.92) then the questionnaire was finalized. Data analyzing methods such as Multiple Regression and the coefficient of variation (CV= standard deviation /mean) were used in this study. To determine the level of sustainability of the farms Bossel (1999) method proposed for classification and grading the fields was used. The results showed that variables agronomic factors, policy factors and institutional factors were able to explain 34 percent of the dependent variable's changes (sustainable management of agricultural water). According to the results, 95.3 percent of the farmers were categorized into unsustainable group, 4.1 percent into semi-sustainable and only 0.6 percent in sustainable group. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1360 - Estimation of Water Demand of Agriculture Sector by Water-Yield Function (Case Study: Sistan Province)
Zahra Ghaffari Moghadam

In this study, yield-water and profit function was used to obtain water demand function in agriculture sector. The results showed that the ratio of actual to potential Evapotranspiration had positive, significant effecton the ratio of actual to potential yield for wheat چکیده کامل

In this study, yield-water and profit function was used to obtain water demand function in agriculture sector. The results showed that the ratio of actual to potential Evapotranspiration had positive, significant effecton the ratio of actual to potential yield for wheat and barley. Also, square ratio of actual to potential Evapotranspiration had negative, significant relationship. After estimation of product function, water demand function for agriculture sector was obtained by profit function. Price elasticity of water demand for agriculture was -1.10 being less than -1 and showing that price policies can be an important factor in the control of non-optimum use of their valuable inputs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1361 - Analyzing the effects of tectonic faults on the characteristics of springs
Fatemeh Rezayi Omid Asadi Nalivan Sara Ayobi Ayoblu

Given to the increasing population, every day, more waterresources are needed. Also Surface water resources do not have enough. Because of this limitation, Attention has been drawn towards groundwater resources from the past. A geology consideration is important for gro چکیده کامل

Given to the increasing population, every day, more waterresources are needed. Also Surface water resources do not have enough. Because of this limitation, Attention has been drawn towards groundwater resources from the past. A geology consideration is important for groundwater studies, especially the study of lithology and tectonic geological formations that are involved in creating space and water storage. In this study, the effect of the fault (number of faults, faults, fault faulting length and density) were studied on the spring characteristics of Torbat-e Jam. In order to achieve these goals, ARCGIS software was used. The results shows that a large number of tectonic fault (347 pcs), the distance from the faults in three distance 1000, 3000 and 7000 meters, so that away from the faults, the number of Springs was reduced, High fault density (51/20 km/km2 ) and the high faulting (716 km) have a positive effect on the Springs discharge and the appearance of them. Formation of P gn (gneiss, muscovite, biotite, quartz) has the highest average discharge (67/8 m/s) Because of high density and Formation of P vs (limestone, dolomite like gneiss) has the highest Total discharge (64/38 m/s) Because of high density fault. The overall resultshows the superiority of the aquifer formation on the sandstone and limestone formations and the impact of faults on the appearance and discharge spring. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1362 - Vulnerability of Khash-Plain Aquifer, Eastern Iran, to Pollution Using Geographic Information System (GIS)
Ali Ahmadi Mohammad Aberoumand

This research is an evaluation of vulnerability of Khash-plain aquifer to pollution, using DRASTIC model and Geographic Information System (GIS). Seven environmental parameters have been used to represent the hydrogeological nature of the aquifer. These parameters are: چکیده کامل

This research is an evaluation of vulnerability of Khash-plain aquifer to pollution, using DRASTIC model and Geographic Information System (GIS). Seven environmental parameters have been used to represent the hydrogeological nature of the aquifer. These parameters are: depth of water table, net recharge, aquifer media, soil media, topography, impact of vadose zone, and hydraulic conductivity. This study shows that the Khash aquifer consists of two main zones: low groundwater vulnerability risk zone (risk indexes 92-121) and moderate groundwater vulnerability risk zone (risk indexes 122-148). Areas with moderate and low risk zones comprise 75.5% and 24.5% of the studied area, respectively. Statistical analyses have been carried out using nitrate ion concentration. Two tests of sensitivity analyses were carried out: the map removal and the single-parameter sensitivity analyses. Based on the characteristics of the studied area, the results from both map removal and single-parameter sensitivity analyses showed that the net recharge parameters have the most significant impact on the vulnerability risk zones. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1363 - Landslide Hazard Zonation Using AHP Model (A case study: Ayvashan damwatershed, Lorestan)
Siamak Baharvand Salman Soori

The landslide is one of the mass movement processes, which occurs in Iran and parts of the world every year. This phenomenon often causes significant loss of life and financial damages. Therefore, this study has been carried out to identify the factors affecting the lan چکیده کامل

The landslide is one of the mass movement processes, which occurs in Iran and parts of the world every year. This phenomenon often causes significant loss of life and financial damages. Therefore, this study has been carried out to identify the factors affecting the landslide occurrence and to localize the landslide-prone areas in order to investigate the landslide hazard zonation of Ayvashan Dam Watershed using the Analytic Hierarchy Process (AHP) method. At the onset of the study, some of the most important factors that influence the occurrence of this phenomenon such as lithology, slope, precipitation, landuse, elevation, aspect, distance from drainages, and fault, as the independent variables, were prepared and digitized in the GIS software environment. Then the landslide areas were identified via the aerial photos and field surveys, and the landslide distribution maps of the watershed were prepared. In the next step, through the use of the AHP method, the factors examined in the previous step were compared in pairs, and the weight of each factor that indicates the degree of its influence on causing the landslides of the region has been calculated. According to the results of the landslide hazard zonation using the AHP, 14.85, 33.89, 23.75, 19.54, and 7.95 percent of the area of the region are located in very low, low, moderate, high, and very high risk classes respectively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1364 - An investigation on the quantitative effect of the 2003 Bam earthquake on Bam plain aquifer
Gholamreza Lashkaripour Hadi Salari

The Bam plain is located in the eastern part of Kerman Province and adjacent to Kavir-e-Lut. This plain is a part of the Lut catchment area with a total drainage area of about 4357 km. The Bam plain with a dry climate has an average annual precipitation of about 60 mm. چکیده کامل

The Bam plain is located in the eastern part of Kerman Province and adjacent to Kavir-e-Lut. This plain is a part of the Lut catchment area with a total drainage area of about 4357 km. The Bam plain with a dry climate has an average annual precipitation of about 60 mm. The Bam aquifer is the unique source of water for domestic and agricultural purposes. The devastating Bam earthquake on 26 December 2003 with a magnitude of 6.5 has affected the hydrogeology parameters of the Bam aquifer. The earthquake happened due to the action of an unrecognized fault called Arg-e- Bam fault. This fault seems to be a branch of the well -known Bam strike slip fault. The Bam earthquake affects the water quantity parameters of the Bam aquifer. The quantitative variation includes the change of discharge, decline of groundwater level, changes in groundwater gradient and flow direction. This paper deals with the variation of quantity parameters in the Bam aquifer before and after the earthquake. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1365 - Landslide Hazards Zonation Using the Overlap Index and AHP Method (Case Study: Sattarkhan Dam Watershed)
Somayeh Nemati Naser Abdi

Sattarkhan Dam is constructed on Aharchai Stream in 15 km west of Ahar in East Azerbaijan province. Considering the susceptibility of the dam to landslide hazard, it is critical to determine factors effective on such natural phenomena in this area. Different methods are چکیده کامل

Sattarkhan Dam is constructed on Aharchai Stream in 15 km west of Ahar in East Azerbaijan province. Considering the susceptibility of the dam to landslide hazard, it is critical to determine factors effective on such natural phenomena in this area. Different methods are applied to identify places with high landslide susceptibility in order to prevent and reduce causalities of such natural phenomena. In this investigation, two methods including Overlap Index and Analytic Hierarchy Process (AHP) are implanted for landslide hazard zonation. In this regard, first, the map of landslide occurred in the area was prepared using the available landslide occurrence maps, images, and field studies. Next, the thematic maps and then the associated susceptibility maps were prepared in GIS using eight effective factors including lithology, slope angle, slope direction, land use, average monthly rainfall, distance from faults, distance from streams, and elevation. The role of these factors was divided into several classes and the weight of each class was assigned to the corresponding raster layer and classes of each layer. Based on the obtained results, the study area was divided into four zones with different landslide occurrence hazards by overlapping different layers in GIS environment and preparing landslide occurrence hazard. The data evaluation and processing show that around 38% and 4% of the area is located in zones with high and very high landslide occurrence hazard, respectively. The result also reveals the susceptibility of the study area to such natural phenomenon, which must be considered in the dam lifetime for preventing damages and causalities. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1366 - Rock mass rating system with application to construction of breakwaters, southeast of Iran
Alireza Nasehi

A tremendous amount of rock is used in constructing shoreline protective structures on which the influence of marine environments is totally different from other areas. These materials must be classified according to particular size, shape and grading as specified by ma چکیده کامل

A tremendous amount of rock is used in constructing shoreline protective structures on which the influence of marine environments is totally different from other areas. These materials must be classified according to particular size, shape and grading as specified by marine structure designers. Other properties of rock such as density are needed to be incorporated in design equations. Moreover, tough conditions prevailing marine environments cause the durability of rock to assume quite a peculiar and important stature. Durability is defined as the ability of rock to maintain its physical and mechanical properties for the period of time that it is present in an engineering structure. Hence, durability is a function of rock properties and the environment or conditions surrounding it. This study attempts to look further into rock materials of Pozm, Tis, Chabahar, Ramin, Briz, and Pasabandar’s breakwaters in the southeast of Iran from the view point of their durability and degradation in the armour layer. Also, it is aimed at setting forth appropriate criteria to quickly evaluate quality and durability of regional rock materials by considering samples of durable and indurable rocks of breakwaters, paying attention to field observations and durability evaluation engineering tests as well as introducing the most proper rock material deposits of the region. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1367 - The sediment yield potential estimation of Kordshikh river watershed basin using MPSIAC, EPM and Fournier model in the GIS framework
Mohammad Bahrami Ali Rahimi

Soil is one of the most important resources in nay country and its degradation causes great losses for human beings, specially in arid and semi- arid regions. One of the existing views in watershed is a kind of management based on the analysis of a set of factors influe چکیده کامل

Soil is one of the most important resources in nay country and its degradation causes great losses for human beings, specially in arid and semi- arid regions. One of the existing views in watershed is a kind of management based on the analysis of a set of factors influencing watershed basin as a unit of soil and water resources. Geographical Investigation System (GIS) is used as an efficient means in evaluating and solving of many Problems of natural resources. In this connection, the rate of erosion and sediment yield of Kordshikh river, located in 20 Km west of Qir in Fars province, was studied using experimental models of MPSIAC, EPM and Fournier. In MPSIAC model the effect of nine important factors on soil erosion and sediment yield (surface geology, soil, climate, run off, topography, land cover, land use, present erosion condition and channel erosion) was evaluated and numerical values were assigned to them in terms of intensity and weakness of each factor. Using the sum of those values through equation Qs=38.77e0.0353R, where Qs is specific sediment (m3/ km2. yr) and R is sediment yield score, the rate of sediment yield of the basin was measured. The measured Qs for Kordshikh river was Qs= 533.67. In EPM method four coefficients (basin erosion, land use, soil sensitivity to erosion and basin mean dip) were investigated in constructed network in the map. Specific sediment rate in the basin using this method was Gsp=248.94 (m3/km2.yr). In Fournier model, Qs, the rate of specific sediment, was obtained using his first method (log Qs=2.65 log pw2/pa 0.46 log H (tan S) - 1.56) was Qs=207.91 (m3/km2.yr). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1368 - Sediment yield and study of fining trend in Torogh Dam watershed with emphasize on Moghan-Kortian sub basin
Mohammad Javanbakht Reza Moussavi Harami Habibollah Torshizian Ehsan Sharifi Hamed Soukhtanlou

Analysis of grain size parameters in rivers of Torogh Dam watershed, with gravelly bed, show three sedimentary links in Moghan-Kortian sub basin that isolated from each other by discontinuities. Sudden changes in slope gradient because of tectonic effects and tributarie چکیده کامل

Analysis of grain size parameters in rivers of Torogh Dam watershed, with gravelly bed, show three sedimentary links in Moghan-Kortian sub basin that isolated from each other by discontinuities. Sudden changes in slope gradient because of tectonic effects and tributaries are the most important factors causing changes in channel bed sediment texture and generation of different sedimentary links. Also studies indicate role of two important factors, Hydraulic sorting or selective transport and abrasion, in fining trend in this watershed basin. Sediment yield in a sub basin has been calculated using EPM method that, the amount of specific erosion of basin equal to 7 tons per hectare per year and coefficient of sediment producing is 68% and amount of specific sediment of basin is 4.8 tons per hectare per year. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1369 - Delineation of groundwater recharge potential zones using weighted linear combination method (case study: Kuhdasht plain, Iran)
Siamak Baharvand Jafar Rahnamarad Soori Salman

Extracting groundwater resources in Kuhdasht plain in west of Lorestan province as a suitable and available resources of water for agricultural usage, has been led to decline in groundwater level and reservoir storage, changes in water quality, land subsidence and etc. چکیده کامل

Extracting groundwater resources in Kuhdasht plain in west of Lorestan province as a suitable and available resources of water for agricultural usage, has been led to decline in groundwater level and reservoir storage, changes in water quality, land subsidence and etc. Artificial recharge plans are one of the alternatives to deal with aforementioned challenges. Present study has been reached with the aim of locating prone areas for artificial recharge plans in Kuhdasht plain. Accordingly, seven layers including lithology, slope, elevation, fault density, stream density, land use, and alluvial thickness were weighted using a weighted linear combination (WLC) method. Finally, extracted map of overlapping these layers using WLC method was classified to five potential classes including 'very high' (31.45% of the area), 'high' (38.94%), 'moderate' (18.43%), 'low' (6.08%) and 'very low' (5.1%). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1370 - Culculation of uncommon water volume in aquifer of Shiramin plain and the ways of decreases
Fatemeh Jafarzadeh Aziz Alinejad Morteza Allaf-Najib

Shiramin plain, which is located in the East Azarbaijan with an area of about 50 Km2, is important in terms of agriculture activity. The main source of water supply for agriculture of the area is groundwater resources. This research studies the Shiramin plain groundwate چکیده کامل

Shiramin plain, which is located in the East Azarbaijan with an area of about 50 Km2, is important in terms of agriculture activity. The main source of water supply for agriculture of the area is groundwater resources. This research studies the Shiramin plain groundwater salinity and offers a solution for the decrease of salinity. Based on analyzed water samples which were compared with the old ones, the areas of high electric conductivity, thickness of saturated layers and uncommen waters have been determined. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1371 - Investigation the effect of geological formations on slope instabilities of Babolrood Watershed
Ali Uromeihy Maryam Fattahi Mehrdad Safaie

Landslides are among the most costly and damaging natural hazards in mountainous regions of Babolrood Watershed. The watershed is one of the major water basins in Mazandaran Province in which drain the water of northern part of Alborz Mountain into Caspian Sea. Due to t چکیده کامل

Landslides are among the most costly and damaging natural hazards in mountainous regions of Babolrood Watershed. The watershed is one of the major water basins in Mazandaran Province in which drain the water of northern part of Alborz Mountain into Caspian Sea. Due to the high density of population, farm lands, forests and infrastructure installations such as dams, roads and power lines, it is necessary to carry out the investigate of slope instabilities in the area. The aim of this work is to obtain an estimate of areas susceptible to landslide and to suggest mitigation methods to reduce the destruction effect of the hazard. Although many factors affect the instabilities of slopes, but in this research only the type of rock and the related geological formation is considered as a main factor. In this regards the locations and the type of landslides occurrence are distinguished and the information were plotted on geological based map. Then by the aid of ARC-GIS-9 program, and the use of Area Density Method, the percentage of landslide events in each geological formation was identified. The results show that marl, mudstone and siltstone of Neogene’s deposits have high potential of Area Density of landslides. On the other hand, Shemshak Formation presents the highest number of landslide events. Carbonate rocks of Delichai, Lar, and Elika Formations were among the most resistible to landslide. It is also concluded that due to high rate of annual precipitation in the area, rocks with high percentage of clay minerals are more susceptible to landslide than others. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1372 - Evaluation of the aquifer of research farm of Islamic Azad University of Behbahan using geoelctric resistivity method
Hadi Tahmasbi Nejad

Geoelectric resistivity method as the vertical electrical soundings using Schlumberger configuration is the most applied method in hydrogeology survey. In this research, 12 vertical electrical soundings along 4 profiles were carried out in order to evaluate the aquifer چکیده کامل

Geoelectric resistivity method as the vertical electrical soundings using Schlumberger configuration is the most applied method in hydrogeology survey. In this research, 12 vertical electrical soundings along 4 profiles were carried out in order to evaluate the aquifer of the research farm of Islamic Azad University of Behbahan located at around 5 kilometers from the east of Behbahan city. The interpretation of the field data was carried out using the Russian software IPI7.63 with consideration of well logs and geology data of the area; so the depth and thickness of the subsurface layers of the area were determined. Also, the isoapparent resistivity maps, geoelectric sections, maps of the isodepth and isoresistivity of aquifer and bedrock as well as the isotransverse resistance map have been drawn. Based on geoelectric model, in this area, 4 main layers are obtained involving dry alluvium with the average resistivity about 350 ohm-m and the average thickness of 18.8m, aquifer with the average resistivity about 3.3 ohm-m and the average thickness of 8.6 m, bedrock layer with the average resistivity about 42 ohm-m (between 6.8 to 37 ohm-m in most parts of area) and the average depth of 27 m and a low resistivity below the bedrock with the average resistivity about 2.1 ohm-m and the average depth of 63m. The transverse resistance map of aquifer that correlate to transmissivity is used to determine zones with high yield potential of the aquifer and the best location for well drilling in the area. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1373 - Improvement in GIS-based DRASTIC model using statistical methods and analytical hierarchy process, case study: Hamedan-Bahar plain, west of Iran
علی اکبر متکان Hamidreza Naseri Zohreh Ostadhashemi

The assessment of groundwater vulnerability to nitrate pollution in Hamedan-Bahar plain, west of Iran, has been conducted through modifying weights of DRASTIC parameters via the use of simple statistical methods. Also the weights of parameters were assigned based on Ana چکیده کامل

The assessment of groundwater vulnerability to nitrate pollution in Hamedan-Bahar plain, west of Iran, has been conducted through modifying weights of DRASTIC parameters via the use of simple statistical methods. Also the weights of parameters were assigned based on Analytical Hierarchy Process (AHP) under a Geographical Information System (GIS) environment. In addition to usual ratings of DRASTIC method, the present research has also used a fuzzy method for scaling criterion maps as well as their preparations for integration. Further, Spearman's rho coefficient and Kendall's tau coefficient have been employed in order to determine suitable weight in the DRASTIC model from the correlation between nitrate concentrations and DRASTIC parameters. As a matter of fact, it was distinguished that soil media, aquifer media and depth to groundwater with the weights of 5, 4, and 3.5, respectively indicate the highest correlation with the nitrate concentrations. Thus the new equation named as DAS (D: Depth to groundwater, A: Aquifer media, S: Soil media) was substituted with DRASTIC for assessment of groundwater vulnerability in Hamedan-Bahar plain. On the basis of the weights resulted from AHP method, both the deterministic and fuzzy layers of DRASTIC are integrated with each other, separately. After determining the correlation coefficients in different models, it is found that the DAS model with deterministic rating layers has the highest correlation about 70 percent with nitrate concentrations. For preparing pollution risk map, land use was considered as an additional parameter. The correlation coefficient between nitrate concentrations and pollution risk reached to 78 percent, using this paremeter. The risk map shows that 5% of study area is completely risky while 10%, 29.95%, 26%, 21.3%, 9%, 7% of it has very high, high, high to moderate, moderate to low, low, and the least pollution risk, respectively. Only 0.75% of study area is without any pollution risk. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1374 - Application of adaptive fuzzy decision-making system for managing water consumption at smart house
Reza Mohammadi Jahan Mohsen Daryani Mehdi Azarafza

The purpose of this study is application of fuzzy-based decision-making system (FMCDM) method and a device for monitoring and controlling water consumption in a smart house used for water supply management (WSM) based on intelligent water management system (IWMS). This چکیده کامل

The purpose of this study is application of fuzzy-based decision-making system (FMCDM) method and a device for monitoring and controlling water consumption in a smart house used for water supply management (WSM) based on intelligent water management system (IWMS). This paper presents an algorithm applied for water demand consumption (WDC) optimization in regular household and its capability to evaluate the WDC range and decision and controlled WSM in critical circumstances. For this purpose, the heuristic decision-making method are used to monitor and control the WCM as effective IWMS methods based on artificial intelligence technology (AIT) and smart-learning multi-sensor. To program the device software, the MATLAB fuzzy logic programming software has been used. In order to assess the device’s capability to respond to real conditions, a device is run to study sample-data for 24 hours a day for a month. In this study, four locations (kitchen, restroom, bathroom and garden balcony) are considered as the main WDC locations, then FMCDM algorithm are applied on these targets by main device. The results indicate that the first place (kitchen) has the greatest impact on WDC. However, the fourth place (garden balcony) has the lowest impact on WDC as well water consumption volume (WCV). Moreover, for analysis justification, the expert system (ES) is conducted as a comparison that shows the appropriate agreement with the FMCDM results. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1375 - USSL based Bonab’s groundwater quality experimental diagram for agricultural aims
Dariush Ahadi Ravoshti Ahmad Baybordi Leila Farjam Haji Agha

This study is present the comprehensive work on groundwater quality estimation for Bonab Plain located in East-Azerbaijan, northwest of Iran. In this regard, experimental procedure concluded electrical conductivity (EC), sodium adsorption ratio (SAR) and united states s چکیده کامل

This study is present the comprehensive work on groundwater quality estimation for Bonab Plain located in East-Azerbaijan, northwest of Iran. In this regard, experimental procedure concluded electrical conductivity (EC), sodium adsorption ratio (SAR) and united states salinity laboratory diagram (USSL) to provide the empirical classification of groundwater quality in the Bonab region. In experimental stage, the 25 sample of the Bonab Plain groundwater was taken and conducted the laboratory tests to preparing USSL requirements then in classification stage, used the USSL diagram to preparing the irrigation waters classes as well as qualities. As results it has been determined that the water samples of Bonab plain is in located on C2S1 and C3S1 classes based on USSL classification which is indicated the low to moderate salinity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1376 - Land-subsidence relative to Pore-pressure and Effective Stress (Case study: Khorramabad Plain, southwestern Iran)
Zahra Kamali Hojat Mirzavand Jafar Rahnamarad

Phenomena of land subsidence, increasing the effective stress (σ1) of the body of aquifer sediments have not consolidated. Because the weight of the upper overburden aquifer sediments by the solid and the fluid contained in the pore space to be tolerated when the چکیده کامل

Phenomena of land subsidence, increasing the effective stress (σ1) of the body of aquifer sediments have not consolidated. Because the weight of the upper overburden aquifer sediments by the solid and the fluid contained in the pore space to be tolerated when the fluid pressure caused by drop in the water table the decrease in the effective stress increased this results in soil compaction and evidence of subsidence in the area, Such as tensile cracks, crack growth in civil structures tube wells in plain. The last few years Bagstrsh, Land subsidence caused major problems for the agriculture and can be civil structures near these gaps. In line with the international studies in this research area as a pilot scheme studied Khorramabad. In general it can be stated that decline in groundwater levels in Khorramabad plain area, increasing the effective stress in the alluvial plain water depths ranging from plain and prevent to avoid potential supply normal rainfall factors accretion phenomena Khorramabad plain island subsidence. Near the underground water, Thickness of clay and fine materials, the presence of active faults Khorramabad anticline and humanitarian intervention mechanisms developed in this area, because increased incidence of subsidence phenomenon in the area that will be output by the model is consistent with the content. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1377 - Assessment of ground water vulnerability using the DRASTIC method (Case study from arid regions of Kermanshah and Ilam, west of Iran)
Mohammad Hossein Ghobadi Fatemeh Naseri Homeyra Osmanpour Mahnaz Firoozi

Ground water contamination has been a matter of concern in developing agricultural areas which is prone to pollution by fertilizers such as nitrates. In arid parts of Kermanshah and Ilam provinces due to the transference of water from Sirvan River by tunnel and channel, چکیده کامل

Ground water contamination has been a matter of concern in developing agricultural areas which is prone to pollution by fertilizers such as nitrates. In arid parts of Kermanshah and Ilam provinces due to the transference of water from Sirvan River by tunnel and channel, agricultural industry especially irrigation technology has been developed in a rush. Ground water is not easily contaminated, because many aquifer systems possess a natural capacity to attenuate and thereby mitigate the effects of pollution. Once this occurs, it will be difficult to remediate. The replacement cost of a failing local aquifer is generally high and its loss may influence other water resources. Further, in the developing countries, such remediation might practically be impossible. Thus it is important to identify which aquifer systems and settings are most vulnerable to degradation. The main aim of this research was to evaluate extend of ground water contamination in some agricultural plains in arid regions of Kermanshah and Ilam based on the DRASTIC model. The electrical conductivity (EC) values are assigned to verify some parts of the DRASTIC vulnerability map; largely this arises from the lack of adequate nitrate information. In all plains, EC is in agree with vulnerability map except for Somar, due to the presence of Gachsaran Formation which increase EC dramatically. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1378 - Experimental Investigation of Strength and Water Absorption of Concrete Containing Desert Sand
Amir Hamzeh Keykha Jalal Najmaddini

10.30495/geotech.2020.679343

The purpose of this study is to investigate the effect of desert sand as a replacement on the tensile and compressive strength of concrete. To this end, a total of 180 cubic specimens (15×15×15 cm) and 90cylindricalspecimens (15×30 cm) were made with t چکیده کامل

The purpose of this study is to investigate the effect of desert sand as a replacement on the tensile and compressive strength of concrete. To this end, a total of 180 cubic specimens (15×15×15 cm) and 90cylindricalspecimens (15×30 cm) were made with three concrete classes of C20, C25, and C30. Control samples (samples without desert sand) and samples containing 5%, 10%, 15%, and 25% sand were also produced. They were processed in mineral-free water at 7, 14, 21, and 28 days. They were then subjected to pressure and tension tests by a 200-ton digital concrete breaker jack. For the water absorption test, 15 cylindrical samples (7.5×15 cm) were made for C25 and 0%, 5%, 10%, 15%, and 20% desert sand. They were then tested after 28 days. The results showed that the compressive strength at the age of 28 days gradually increased by adding the sand. It reached the highest for C20 containing 10% sand. However, it reached the highest foe C25 and C30 containing 5% sand. Adding sand over 20% leads to decreasing compressive strength. The tensile strength of C25 and C30 concrete containing 5% sand and C20 concrete containing 10% sand was the highest compared to the control sample. Adding sand up to 10% leads to decreased water absorption, and then it increases after adding sand. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1379 - Effect of Natural Pozzolan on Concrete’s Mechanical Properties and Permeability in Various Grades of Cement
Farhad Pirmohammadi Alishah Mehdi Mohammad Razaei

10.30495/geotech.2020.680492

Pozzolan is an additive to cement clinker that if added to the high quality cement and concrete, it can be effective in enhancing the quality of cement and concrete resulting from high quality controlled precision and repeated sampling and continuous testing. Concrete c چکیده کامل

Pozzolan is an additive to cement clinker that if added to the high quality cement and concrete, it can be effective in enhancing the quality of cement and concrete resulting from high quality controlled precision and repeated sampling and continuous testing. Concrete creates the cement-free concrete without any additives. Documentary reports and rigorous scientific studies have shown that good pozzolan can, in addition to increasing the chemical resistance of concrete, eliminate the defects caused by the use of conventional cement in concrete and due to the diversity of water and soil use in different areas. In this study, the effect of natural pozzolan in different grades of cement on the mechanical properties and permeability of concrete at 7 and 28 days of age is investigated. It was found that with increasing cement grade, the water absorption rate of concrete increased. Also, the effect of pozzolan on the permeability of concrete samples is increased by increasing the pozzolan water absorption rate. Also, the effect of cement grade on the compressive strength of concrete was found to decrease with increasing concrete grade. Today using alternative sources in concrete productions is important, due to its economical and environmental considerations. Pozzolans are one of these resources which decrease the environmental pollutions and production costs of concrete structures. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1380 - Numerical modeling to evaluate the effect of soil liquefaction on the bearing capacity of piles
Bahram Chatrenoor Ahmad Maleki

10.30495/geotech.2021.682713

The performance of piles in liquefied soils is much more complex than the performance of piles in non-liquefied soils; Because in this case, in addition to the fact that the pile is subjected to different dynamic loads, both from the structure and from the soil, the str چکیده کامل

The performance of piles in liquefied soils is much more complex than the performance of piles in non-liquefied soils; Because in this case, in addition to the fact that the pile is subjected to different dynamic loads, both from the structure and from the soil, the strength and hardness of the soil decreases over time due to nonlinear behavior of the soil and increasing pore water pressure. And several numerical analyzes have been done in this field, the mechanism of interaction of the structure-soil pile set during liquefaction has not been determined yet. Thus, the presented study attempted to provide the numerical modeling to understand the piles behavior in liquefied soils. In this regard, the finite element codes by Plaxis software was use to simulate and extract the deformation status for piles constructed on deep liquefied soils. According to the prepared modeling successfully used for deformation, liquefaction, and piles performance analyses. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1381 - Experimental Study on Wastewater Application for Cement Mixing in Concrete
Mohammad Pordel Nezami Mohamad Aslalinezhad Fard Mahdi Aslalinezhad Fard

10.30495/geotech.2021.688028

Water content is a very important part of concrete which has an important impact on strength of the concrete. The water condition in concrete is mostly located in drinking level which by shortcoming on the waters is required to reconsider the usage water in concrete. Th چکیده کامل

Water content is a very important part of concrete which has an important impact on strength of the concrete. The water condition in concrete is mostly located in drinking level which by shortcoming on the waters is required to reconsider the usage water in concrete. The presented study attempted to provide the experimental study on wastewater application for cement mixing in high-strength concrete. In this regard, the experimental assessment was conducted on 2 types of concrete mix named Mix 1 and Mix 2 (for 7 and 28 days) which is indicated of drinking water, and treated wastewater-based concrete. The main evaluation index is UCS which is performed on 10 samples. According to the results of the study, using treated wastewater provides the 12 to 18 MPa strength regarding UCS which is near to the freshwater (14 to 20 MPa). So, the application of treated wastewater can be considered as an alternative for fresh water in concrete. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1382 - PGA Estimation for Gulab 2 Water Transfer Tunnel using Probabilistic Seismic Hazard Analysis Method (PSHA)
Javad Salamati Maryam Haghbeen Seyed Mohammadali Sadreddini

10.30495/geotech.2022.693980

The Gulab 2 water transmission tunnel in order to supply water to Isfahan city in the length of 17 km from the end of the Gulab tunnel has been done. This tunnel is located in Sanandaj - Sirjan zone and lithostratigraphic the oldest formations of the tunnel site are Pal چکیده کامل

The Gulab 2 water transmission tunnel in order to supply water to Isfahan city in the length of 17 km from the end of the Gulab tunnel has been done. This tunnel is located in Sanandaj - Sirjan zone and lithostratigraphic the oldest formations of the tunnel site are Paleozoic metamorphic rocks. Based on geological studies, Gulab 2 tunnel in Khamiran shale formation under the alluvial plain has been drilled which mainly is directed in NW-SE. As seismotectonic, the tunnel is located in the northwest of the Zagros zone and witnesses various earthquake events with various magnitudes. Based on seismic calculations, to determine the seismic parameters by probabilistic methods, the tunnel site classification is average risk rating and Gulab 2 tunnel is level 1-important class. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1383 - ارائه نقشه استراتژیک توانمندسازی منابع انسانی در صنعت آب و فاضلاب بر اساس رویکرد فراترکیب و روش مدل سازی ساختاری - تفسیری
اکبر شیدائی حبشی سلیمان ایرانزاده هوشنگ تقی زاده

هدف از انجام این پژوهش، ارائه نقشه استراتژیک توانمندسازی منابع انسانی با توجه به مولفه‌های (رهبری تحول‌گرا و دلبستگی شغلی و ابعاد توانمند‌سازی) بر اساس رویکرد فراترکیب و روش مدل‌سازی ساختاری - تفسیری، در شرکت‌های آب و فاضلاب استان‌های آذربایجان غربی و شرقی است. روش پژوه چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش، ارائه نقشه استراتژیک توانمندسازی منابع انسانی با توجه به مولفه‌های (رهبری تحول‌گرا و دلبستگی شغلی و ابعاد توانمند‌سازی) بر اساس رویکرد فراترکیب و روش مدل‌سازی ساختاری - تفسیری، در شرکت‌های آب و فاضلاب استان‌های آذربایجان غربی و شرقی است. روش پژوهش از نوع کیفی و همچنین ازلحاظ نتیجه جزو تحقیقات کاربردی محسوب می‌شود. از روش فراترکیب در‌ بخش کیفی و از روش مدل‌سازی ساختاری - تفسیری برای ترسیم مدل ساختاری استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش مدل‌سازی ساختاری- تفسیری و تحلیل میک مک صورت گرفت. پس از تحلیل داده‌ها، سطوح مؤلفه‌ها به دست آمدند که بر اساس آن گراف مدل‌سازی ساختاری- تفسیری طراحی شد. در ادامه بر اساس سه منظر رهبری تحولگرا، توانمند‌سازی و دلبستگی شغلی نقشه استراتژیک توانمند‌سازی منابع انسانی در صنعت آب و فاضلاب ترسیم شد. این پژوهش از اولین مطالعاتی است که ارتباط ابعاد توانمندسازی را با رهبری تحول‌گرا و دلبستگی شغلی در صنعت آب و فاضلاب به ‌صورت همسو و هماهنگ مورد تحلیل و بررسی قرار داده است و ممکن است به‌عنوان مرجعی برای اشاعه نقشه استراتژیک توانمندسازی منابع انسانی در سازمان‌ها باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1384 - Reliability and Cost Analysis of Sachet Water Plant Using Copula Approach
Abdulkareem Ismail

10.30495/jiei.2022.1943610.1171

The goal of this study is to provide an analytical framework for a standby serial sachet water plant. The plant is made up of five subsystems: a storage tank, filters, a tank, boosters, and a production machine, all of which are set up in a series-parallel configuration چکیده کامل

The goal of this study is to provide an analytical framework for a standby serial sachet water plant. The plant is made up of five subsystems: a storage tank, filters, a tank, boosters, and a production machine, all of which are set up in a series-parallel configuration. The failure rates of both subsystems/units are continuous and supposed to tail exponential function, but repair is categories into the following; general repair for partially failed state while copula repair for complete failed state. A repair person is on-call 24 hours a day, seven days a week to repair failed units in the system. The transition diagram is used to obtain partial differential equations of degree one, which are resolved using supplementary variable procedure, Laplace conversion and MAPLE software, to derive expressions for numerous dependability agencies name; availability, reliability, MTTF, sensitivity MTTF, and cost of the sachet water plant. Arithmetical instances are delivered in order to demonstrate the achieved results and also to investigate the influence of parameters used. Tables and figures revealed that copula repair outperforms general repair in terms of returns. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1385 - Joint pricing and replenishment decisions in an inventory model for deteriorating items considering wastewater treatment: A case study
Arash Sepehri Mohammad Reza Gholamian

10.30495/jiei.2023.1947902.1190

Wastewater treatment has been a challenge for beverage companies in recent years which has led them to establish specific units to purify the expired returning items before agricultural uses or disposal. This issue has never been studied from the perspective of inventor چکیده کامل

Wastewater treatment has been a challenge for beverage companies in recent years which has led them to establish specific units to purify the expired returning items before agricultural uses or disposal. This issue has never been studied from the perspective of inventory and production management. This paper proposes an inventory formulation in the case of Behnoush beverage company in Iran to determine the replenishment cycle and the optimal selling price of items when: (a) items deteriorate continuously and have their specific expiration dates, (b) a proportion of items that are expired are moved to the company and after the process of wastewater treatment, and (c) a trade credit period is offered to the buyer to make encouragement for ordering in larger quantities. Optimality conditions for the total cost function are elaborated. Thereafter, numerical experiments are adopted for validation. Eventually, managerial implications are outlined and findings of the study are summarized. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1386 - Technical note: Water conservation in Kuwait: A fuzzy analysis approach
M Hajeeh

In an arid country like Kuwait with harsh and hot climate conditions, the scarcity of fresh water supplies presents a serious threat to sustainable socio-economic development and growth. Kuwait is an oil rich country with capital abundance and coastal locations enabled چکیده کامل

In an arid country like Kuwait with harsh and hot climate conditions, the scarcity of fresh water supplies presents a serious threat to sustainable socio-economic development and growth. Kuwait is an oil rich country with capital abundance and coastal locations enabled it to build desalination plants for fresh water production that is sold to the customers at highly subsidized prices. However, due to the sharp increase in population, and misuse of fresh water, there are shortages in water supply. Therefore, Kuwait should take appropriate measures to tackle this problem. This study examines the different course of actions required for water conservations by soliciting water experts` opinion. The problem is complex in nature, it constitutes a multi-criteria decision making problem since it comprises several criteria. The Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) is utilized as a decision tool for finding the best course of actions to bring about water conservation. In this work, three factors are considered along with six water conservation policies. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1387 - Optimization of reinforced concrete cantilever retaining walls by the use of intelligent water drops algorithm (IWDA)
Samane Laali Mehdi Shalchi Tousi Mahmoud Ghazavi

10.1007/ijase.2023.1971683.1059

In this paper, cost and weight optimization for reinforcement cantilever concrete retaining wall is investigated using intelligent water drops algorithm (IWDA). The algorithm capability was compared with that of others in the literature. A computer program has been deve چکیده کامل

In this paper, cost and weight optimization for reinforcement cantilever concrete retaining wall is investigated using intelligent water drops algorithm (IWDA). The algorithm capability was compared with that of others in the literature. A computer program has been developed to analyze reinforced concrete cantilever retaining walls using the IWDA algorithm. The results show that the IWDA algorithm is able to optimize retaining walls from viewpoints of cost and weight. The effect of the wall geometry has been investigated by considering four types of T-shape walls in order to discover the influence of contributing variables on objective functions. It has been found that backfill slope, unit weight and friction angle are important parameters affecting retaining wall cost and weight. Also, the Coulomb method in computing lateral earth pressure on retaining walls leads to lower cost and weight for retaining walls than the Rankine method. In general, optimizing retaining walls may lead to approximately 44 percent saving. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1388 - Evaluating the Effect of Fiber Addition on Seismic Performance of Segmental Tunnel Lining
Saeed Farokhi Zadeh majid moradi Ata Hojatkashani

10.30495/ijase.2023.1990283.1074

Since the analysis of underground structures in seismic conditions was more based on non-linear terrestrial environment and linear structure, regarding nonlinear behavior of soil and tunnel against earthquake was of paramount significance in order to achieve real respon چکیده کامل

Since the analysis of underground structures in seismic conditions was more based on non-linear terrestrial environment and linear structure, regarding nonlinear behavior of soil and tunnel against earthquake was of paramount significance in order to achieve real responses in practice. The use of polypropylene fibers in concrete materials can help improve the performance of concrete members. In this regard, after verifying the behavioral model of fiber-reinforced concrete seen in the structure of the tunnel and using an article by Conforti et al., the nonlinear seismic analysis of the ground and the structure of the water transmission tunnel of Amirkabir Dam to Tehran refinery no. 6 was performed by a time-history method and through ABAQUS software and concrete damage plasticity model for concrete lining and mohr-coloumb model for host soil of tunnel. Simulations were performed for the fibers with percentages of 0, 0.7, 1 and 1.5. Then, compressive and tensile stresses, compressive and tensile strains, and compressive and tensile failures were obtained while tunnel lining in the mentioned conditions. Since then, normal and shear stresses and normal and shear displacements of the longitudinal joints of the tunnel were examined. Finally, this paper studied the analytical relationships that existed in the ACI 544.7R-16 regulations and the moment-force diagram for the different percentages of fibers for the joint with the maximum normal stress under earthquake records were compared. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1389 - واکاوی معانی و مفاهیم شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب
کرامت اله زیاری فاطمه رزاقی عاطفه دهقان توران پشتی عباسعلی طایفی نصرآبادی

ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ گرمایش‌جهانی و تغییرات آب‌و‌هوایی،جوامع در تلاش برای کاهش فشار فزاینده خطرات و پیامد آن و حرکت به‌سوی پایداری و تاب‌آوری بخصوص در شرایط عدم‌قطعیت در منابع‌آب‌شهری هستند.توسعه پایداری شهری نیازمند بازبینی مجدد ازنحوه برنامه‌ریزی،طراحی و ارائه خدمات سیستم چکیده کامل

ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ گرمایش‌جهانی و تغییرات آب‌و‌هوایی،جوامع در تلاش برای کاهش فشار فزاینده خطرات و پیامد آن و حرکت به‌سوی پایداری و تاب‌آوری بخصوص در شرایط عدم‌قطعیت در منابع‌آب‌شهری هستند.توسعه پایداری شهری نیازمند بازبینی مجدد ازنحوه برنامه‌ریزی،طراحی و ارائه خدمات سیستم آب می باشد.ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮﻯ و فشـار ایـن افزایـش،چالـش بی‌سابقه‌ای رادر مدیریت آب به‌ویژه در دسترسی بـه منابع‌آب،تصفیه-فاضلاب و فناوری‌های بازیافت ایجـاد کرده است.در این راستا نگاهی به وضعیت موجود و شناسایی موانع،تدوین راهکارهای مناسب در جهت بهبود وضعیت را مطرح می‌کند؛شهرهای حساس‌به‌آب از الگوواره‌های جدید مدیریت ‌پایدار‌آب‌شهری باهدف به حداقل رساندن تأثیرات هیدرولوژیکی توسعه-شهری بر محیط اطرافش شناخته می‌شود که در فرایندهای توسعه و بازسازی شهری می‌تواند در دستیابی به اهداف ارتقای کیفیت‌زندگی شهری و زیست‌پذیری شهرها کمک کند.گرچه در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه زمینه و چالش‌های متفاوت ممکن است وجود‌ داشته باشند،لیکن درک وضعیت کنونی شهر ازلحاظ شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب جهت شناخت ظرفیت‌ها و محدودیت‌های به‌عنوان گام‌نخست برای شروع برنامه‌ریزی روند انتقال برای نیل به اهداف و تدوین راهبردهای توسعه است.این مقاله به معرفی شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب و تأثیر آن بر ارزیابی و بهبود عملکردهای مدیریت آب‌شهری که از طریق بررسی ادبیات‌موضوع و بر پایه روش کیفی تحلیل‌محتوا و جستجوی منابع و دسته‌بندی آن‌ها بر مبنای کلیدواژه‌های پژوهش انجام‌شده است،می‌پردازد و منابع تأثیرگذار و مرتبط با شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب را موردبررسی قرار می‌دهد.با توجه به نوشتار پیشرو می‌توان نتیجه گرفت شاخص‌ها پشتیبانی از برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک،ارتقا و تقویت نتایج در طول زمان و ارزیابی پیامدها و مسیرهای مدیریت آب‌شهری نسبت به شهرهای دیگر را میسر می‌سازد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1390 - واکاوی معانی و مفاهیم شاخصهای شهر حساس به آب
کرامت الله زیاری فاطمه رزاقی عاطفه دهقان توران پشتی عباسعلی طایفی نصرآبادی

باتوجه به اهمیت گرمایشجهانی و تغییرات آبوهوایی، جوامع در تلاش برای کاهش فشار فزاینده خطرات و پیامد آن و حرکت بهسوی پایداری وتابآوری بخصوص در شرایط عدمقطعیت در منابعآبشهری هستند. توسعه پایداری شهری نیازمند بازبینی مجدد از نحوه برنامهریزی، طراحی و ارائهخدمات سیستم آب می ب چکیده کامل

باتوجه به اهمیت گرمایشجهانی و تغییرات آبوهوایی، جوامع در تلاش برای کاهش فشار فزاینده خطرات و پیامد آن و حرکت بهسوی پایداری وتابآوری بخصوص در شرایط عدمقطعیت در منابعآبشهری هستند. توسعه پایداری شهری نیازمند بازبینی مجدد از نحوه برنامهریزی، طراحی و ارائهخدمات سیستم آب می باشد. افزایش جمعیت شهرى و فشار این افزایش، چالش بیسابقهای را در مدیریت آب بهویژه در دسترسی به منابعآب،تصفیهفاضلاب و فناوریهای بازیافت ایجاد کرده است. در این راستا نگاهی به وضعیت موجود و شناسایی موانع، تدوین راهکارهای مناسب در جهتبهبود وضعیت را مطرح میکند؛ شهرهای حساسبهآب از الگووارههای جدید مدیریت پایدارآبشهری باهدف به حداقل رساندن تأثیرات هیدرولوژیکیتوسعهشهری بر محیط اطرافش شناخته میشود که در فرایندهای توسعه و بازسازی شهری میتواند در دستیابی به اهداف ارتقای کیفیتزندگی شهری وزیستپذیری شهرها کمک کند. گرچه در کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعه زمینه و چالشهای متفاوت ممکن است وجود داشته باشند، لیکن درکوضعیت کنونی شهر ازلحاظ شاخصهای شهر حساسبهآب جهت شناخت ظرفیتها و محدودیتهای بهعنوان گامنخست برای شروع برنامهریزی روندانتقال برای نیل به اهداف و تدوین راهبردهای توسعه است. این مقاله به معرفی شاخصهای شهر حساسبهآب و تأثیر آن بر ارزیابی و بهبودعملکردهای مدیریت آبشهری که از طریق بررسی ادبیاتموضوع و بر پایه روش کیفی تحلیلمحتوا و جستجوی منابع و دستهبندی آنها بر مبنایکلیدواژههای پژوهش انجامشده است، میپردازد و منابع تأثیرگذار و مرتبط با شاخصهای شهر حساسبهآب را موردبررسی قرار میدهد. با توجه بهنوشتار پیشرو میتوان نتیجه گرفت شاخصها پشتیبانی از برنامهریزی و تصمیمگیریهای استراتژیک، ارتقا و تقویت نتایج در طول زمان و ارزیابیپیامدها و مسیرهای مدیریت آبشهری نسبت به شهرهای دیگر را میسر میسازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1391 - بررسی اثر آب مغناطیده بر دوره رشد رویشی، مراحل تکوین مادگی، بساک و فراساختار دانه گرده عدس (.Lens culinaris L.)
نفیسه عظیمی احمد مجد طاهر نژاد ستاری فائزه قناتی صدیقه اربابیان

آب فراوانترین جز تشکیلدهنده سلولهای گیاهی است و از آنجایی که مولکولی دیامگنتیک است میتواند تحت تأثیر میدانهای مغناطیسی قرار گیرد. در این پژوهش اثر آب مغناطیده بر سرعت رشد رویشی و مراحل تکوین اندامهای زایشی و فراساختار دانه گرده در گیاه عدس بررسی شد. برای این منظور بذرها چکیده کامل

آب فراوانترین جز تشکیلدهنده سلولهای گیاهی است و از آنجایی که مولکولی دیامگنتیک است میتواند تحت تأثیر میدانهای مغناطیسی قرار گیرد. در این پژوهش اثر آب مغناطیده بر سرعت رشد رویشی و مراحل تکوین اندامهای زایشی و فراساختار دانه گرده در گیاه عدس بررسی شد. برای این منظور بذرهای عدس در دو گروه، در یک گلخانه میلی 110 کاشته شدند. یک گروه با آب معمولی و دیگری با آب مغناطیده (آبی که با عبور از یک میدان مغناطیسی تسلایی ازآن تاثیر پذیرفته است)، آبیاری شدند. ساختار تشریحی اندامهای زایشی با روشهای متداول سلول-بافت شناسی بررسی شد و برای مشاهده فراساختار دانهی گرده از میکروسکوپ الکترونی نگاره استفاده شد. نتایج نشان دادند آبیاری با آب مغناطیده سبب تسریع گلدهی در گیاه عدس نسبت به گیاهان شاهد شد. در مراحل مختلف تکوین بساک و مادگی در گیاهان تیمار شده با آب مغناطیده نسبت به گروه شاهد تفاوتی مشاهده نشد. شکل ظاهری سلول مادر مگاسپور و تخمزا در هر دو گروه یکسان بود. دانهی گرده در گیاه عدس دارای سه شیار طولی و تزئینات مشبک است که فرورفتگی در این تزئینات در گیاهان تیمار شده با آب مغناطیده نسبت به گیاهان شاهد ضخامت و وسعت بیشتری داشتند، اما در ابعاد و تعداد دانهی گرده بین دو گروه تفاوتی مشاهده نشد. بطور کلی می توان گفت آبیاری با آب مغناطیده سبب افزایش سرعت گلدهی و در نتیجه کاهش دوره رشد رویشی در گیاه عدس میشود. از اینرو، آبیاری با آب مغناطیده می تواند راه گشای بزرگی در کاهش آب مصرفی برای آبیاری گیاهان زراعی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1392 - بهبود فعّالیّت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان گیاه ذرّت (Zea mays L.) پس‌از آبیاری با آب مغناطیده
مریم سلیمانی فائزه قناتی سمیه محمد علیخانی حسن زارع مایوان

گرچه مکانیسم اصلی اثر میدانهای مغناطیسی برگیاهان هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما شواهد موجود حاکی ازدخالت این میدانها در افزایش مقدار گونههای فعّال اکسیژن و نیز فعالیت سیستم آنتیاکسیدانها در سلولهای گیاهیاست. دراین تحقیق،تأثیر میدان مغناطیسی بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی چکیده کامل

گرچه مکانیسم اصلی اثر میدانهای مغناطیسی برگیاهان هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما شواهد موجود حاکی ازدخالت این میدانها در افزایش مقدار گونههای فعّال اکسیژن و نیز فعالیت سیستم آنتیاکسیدانها در سلولهای گیاهیاست. دراین تحقیق،تأثیر میدان مغناطیسی بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آب و اثر آبیاری با آب مغناطیده )پسازعبور از یک میدان مغناطیسی 110 میلیتسلا( برفعّالیّت سیستم آنتیاکسیدان گیاه ذرّت ) Zea mays L. ( بررسی شد.طیفهای رامان و FTIR آب قبل و بعداز قرارگرفتن درمعرض میدان مغناطیسی مقایسه شد. طیف رامان آب مغناطیدهباگروه کنترل تفاوتی نداشت، اما طیفهای FTIR آن افزایش شدت جذب را نشان داد. نتایج نشان میدهد که میدانمغناطیسی با افزایش درجهی آزادی پیوند های هیدروژنی سبب کاهش کشش سطحی شدهاست. درنتیجه، میزان حلالیّتآب افزایش یافتهاست. نتایج با افزایش فعّالیّت آنزیمهای کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز و نیز افزایش میزان آنتوسیانینهادر گیاهان تیمار شده با آب مغناطیده، نسبت به گروه شاهد معنیدار بود. افزایش فعّالیّت این دو آنزیم و افزایشآنتوسیانین همراه با عدم تغییر فعّالیّت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز که خود سبب تولید هیدروژن پراکسید میکند، سببممانعت از آسیب رسیدن به غشا و کاهش پراکسیداسیون لیپیدهای آن میشود. عدم افزایش آنزیم پراکسیداز نیز با حفظانعطاف پذیری دیوارهها سبب حفظ توان رشد در سلولهای گیاهان تیمار شده با آب مغناطیده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1393 - تاثیر نانو ذره سلنیوم (Nano-Se) و عصاره سبوس برنج بر جوانه زنی و برخی ویژگی-های مورفوفیزیولوژیکی Astragalus adscendens Boissier )
رضا دهقانی بیدگلی

به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور گون گزی با عصاره سبوس برنج عصاره و محلول نانو ذره سلنیوم در مراحل اولیه جوانه زنی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در سال 1396 اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل پرایمینگ با عصاره سبوس برنج در 4 سطح (صفر به عنوا چکیده کامل

به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذور گون گزی با عصاره سبوس برنج عصاره و محلول نانو ذره سلنیوم در مراحل اولیه جوانه زنی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در سال 1396 اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل پرایمینگ با عصاره سبوس برنج در 4 سطح (صفر به عنوان شاهد، 1/0 ، 2/0 و 5/0 درصد وزنی-حجمی ) و نانو ذره سلنیوم در 4 سطح (صفر به عنوان شاهد، 04/0، 08/0 و 1/0 درصد وزنی-حجمی ) به مدت 2 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد بودند. نتایج آزمایشات نشان داد عصاره سبوس برنج، نانو ذره سلنیوم و اثر متقابل تیمارها در سطح احتمال %1 بر تمامی صفات مورد مطالعه شامل درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، ضریب جوانه‌زنی، محتوای نسبی آب، محتوای کلروفیل a،b و کلروفیل کل معنی دار بود. همچنین استفاده از عصاره سبوس برنج1/0درصد باعث افزایش 15 درصدی طول ریشه‌چه شد، اما با افزایش غلظت عصاره سبوس برنج طول ریشه‌چه و ساقه‌چه نسبت به شاهد کاهش پیدا کردند. همچنین پرایم بذور با عصاره سبوس برنج2/0درصد و نانو ذره سلنیوم08/0درصد باعث افزایش 37 درصدی طول ریشه‌چه شد. بالاترین میزان درصد جوانه‌زنی، محتوای کلروفیل a،b و طول ساقه‌چه با اعمال تیمار 1/0 درصد وزنی-حجمی عصاره سبوس برنج به همراه تیمار 1/0 درصد وزنی-حجمی نانو ذره سلنیوم به دست آمد. همچنین اعمال تیمار های ذکر شده به تنهایی نیز بر صفات مورد مطالعه اثرات مثبت و معنی دار داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1394 - تاثیر آب مغناطیده ، کودهای ازت و نانو ازت بر جوانه زنی بذرها، شاخص های رشد وترکیب شیمیائی روغن اسانسی گیاه رازیانه Foeniculum vulgare Mill.
آزاده ملک لو مریم پیوندی احمد مجد

امروزه برای جایگزین نمودن کودهای حاصل از فناوری نانو با کود های شیمیایی تلاش زیادی انجام می گیرد. رازیانه گیاهی داروئی است و از جایگاه خاصی درصنعت دارو سازی و غذایی برخوردار امی باشد. در این پژوهش تاثیر آب مغناطیده، کود ازت و نانو ازت بر جوانه زنی بذرها و شاخص‌های رشد گ چکیده کامل

امروزه برای جایگزین نمودن کودهای حاصل از فناوری نانو با کود های شیمیایی تلاش زیادی انجام می گیرد. رازیانه گیاهی داروئی است و از جایگاه خاصی درصنعت دارو سازی و غذایی برخوردار امی باشد. در این پژوهش تاثیر آب مغناطیده، کود ازت و نانو ازت بر جوانه زنی بذرها و شاخص‌های رشد گیاه رازیانه مطالعه شد. بررسی درصد جوانه زنی تیمارهای مختلف نشان داد کاربرد کود ازت و نانو ازت در هر دو نوع آبیاری موجب کاهش معنی دار درصد جوانه زنی می شود. حداکثر درصد جوانه زنی در تیمار آبیاری با آب لوله کشی یا آب مغناطیده بدون استفاده از کود ازت و نانو ازت بدست آمد. بیشترین میانگین تعداد ساقه در هر پایه در تیمار آب مغناطیده به تنهایی وتیمار با آب شهر همراه با ازت بدست آمد. نتایج نشان داد نانو ازت در هر دو نوع آبیاری موجب کاهش معنی دار تعداد ساقه می گردد. اما موجب افزایش معنی دارطول ساقه می شود. آبیاری با آب مغناطیده همراه با استفاده از کود ازت و یا نانو ازت منجر به افزایش معنی دار میانگین تعداد برگ‌ها شد. نتیجه آزمایش ها نشان داد اگرچه تیمار گیاهان با آب مغناطیده و نانو ازت موجب کاهش تعداد ساقه ها می شود ، اما در افزایش رشد ساقه و تعداد برگ‌ها تاثیر معنی دار دارد. بررسی کیفی روغن اسانسی گلبرگ‌های گل با GC-MS، حضور چهار ترکیب اصلی شامل فنچون، لیمونن، استراگول و آنتول را در همه گیاهان تیمار شده نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1395 - تاثیر نانو ذرات سیلیکون و سلنیوم بر افزایش رشد و بهره وری گیاه نعناع فلفلی(Mentha piperita L.) تحت تنش شوری
وحیدرضا جلالی مهدی جواهری

10.30495/jdb.2022.1953188.1293

شوری آب آبیاری یکی از معضلات فزاینده در مسیر تولیدات کشاورزی و باغی است که محققین باید راهکارهای مختلف مواجه با این مشکل را تعیین و دراختیار بهره‌برداران قرار دهند. در همین راستا سیلیکون و سلنیوم به دلیل نقش مثبت و قابل توجه آنها چه از لحاظ ساختاری و چه به عنوان کوفاکتو چکیده کامل

شوری آب آبیاری یکی از معضلات فزاینده در مسیر تولیدات کشاورزی و باغی است که محققین باید راهکارهای مختلف مواجه با این مشکل را تعیین و دراختیار بهره‌برداران قرار دهند. در همین راستا سیلیکون و سلنیوم به دلیل نقش مثبت و قابل توجه آنها چه از لحاظ ساختاری و چه به عنوان کوفاکتور آنزیم های مرتبط با متابولیسم آنتی اکسیدانهای مختلف می‌توانند نقش موثری در افزایش تحمل‌پذیری گیاهان در شرایط تنش شوری ایفا نمایند. بدین منظور آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی شامل چهار سطح شوری و سه منبع کودی از ترکیبات سیلیکون و سلنیوم در سایز معمولی و نانو در دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد انجام پذیرفت. تجزیه وتحلیل آماری نشان داد که اثر اصلی تنش شوری طبق انتظار، بر تمامی صفات مورد بررسی (به جز درصد اسانس) در گیاه نعنا فلفلی اثر کاهنده و معنی‌داربود. در این متغیرها اگرچه اثر اصلی نوع منبع کودی از لحاظ آماری معنی دار نگردید، اما در سطوح مختلف مصرف عناصر سیلیکون و سلنیوم، روند افزایشی این متغیرها مشاهده گردید که نشان دهنده تاثیر مثبت کاربرد همزمان این دو عنصر در تخفیف اثر تنش شوری بود.همچنین اثرات اصلی شوری و منبع کودی بر فاکتورهای طول و عرض برگ، وزن تر و خشک ساقه، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگ وشاخص سطح برگ معنی‌دار بود. در همه این شاخصها، کاربرد عناصر سیلیکون و سلنیوم در اندازه نانو، همواره اثرگذاری بیشتری نسبت به اندازه معمولی این عناصر داشت که به عنوان یک راهکار مدیریتی در شرایط تنش شوری باید مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1396 - مقایسه اثر عصاره آبی و اتانولی کرفس ( Apium gavelens) در جلوگیری از رشد آسپرژیلوس فلاووس، ترایکوفایتون روبروم و کاندیدا آلبیکنس درشرایط in vitro
رباب ابراهیمی باروق سید جمال هاشمی روشنک داعی صادق خداویسی پگاه آردی شیما پارسای

امروزه تعداد زیادی از داروهای ضد قارچی در دنیا تولید می شوند، اما مسئله اصلی مقاومت دارویی به این درمان ها می باشد و به همین دلیل یافتن درمان های جدید و یا موادی که اثر ضد قارچی داشته باشند همواره مورد توجه پژوهشگران حوزه های مختلف می باشد. لذا در این تحقیق به بررسی اثر چکیده کامل

امروزه تعداد زیادی از داروهای ضد قارچی در دنیا تولید می شوند، اما مسئله اصلی مقاومت دارویی به این درمان ها می باشد و به همین دلیل یافتن درمان های جدید و یا موادی که اثر ضد قارچی داشته باشند همواره مورد توجه پژوهشگران حوزه های مختلف می باشد. لذا در این تحقیق به بررسی اثرات ضد قارچی عصاره کرفس بر روی قارچ های مخمری جنس کاندیدا آلبیکنس، درماتوفیت ها (ترایکوفایتون روبروم) و ساپروفیت ها (آسپرژیلوس فلاووس) در شرایط آزمایشگاهی پرداخته شده است. در این مطالعه آزمایشگاهی، عصاره های آبی و الکلی کرفس با روش خیساندن تهیه شدند. فعالیت ضدقارچی عصاره الکلی و آبی گیاه کرفس با استفاده از روش انتشار در دیسک و انتشار در چاهک برای 3 نوع قارچ آسپرژیلوس فلاووس، ترایکوفایتون روبروم و کاندیدا آلبیکنس با 3بار تکرار ارزیابی گردید. حداقل غلظت مهارکنندگی(MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MFC) نیز به روش میکرودایلیشین تعیین گردید. نتایج نشان داد عصاره اتانولی گیاه کرفس در مقایسه با عصاره آبی در شرایط آزمایشگاهی اثر بازدارندگی بیشتری برسویه های مورد مطالعه دارد. در نتیجه عصاره اتانولی گیاه کرفس از اثر ضد قارچی بیشتری برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1397 - شناسایی مولکولی و بررسی فیلوژنی قورباغه های مردابی در جنوب‌ شرق استان تهران با استفاده از توالی ژن srRNA 12 میتوکندریایی
سیامک یوسفی سیاه کلرودی فریده چناری مینا بابایی مهیار یوسفی سیاه کلرودی

تاکنون اغلب قورباغه های مردابی آب های ایران بر مبنای روش ریخت شناسی مورد شناسایی قرار گرفته اند و تمامی جمعیت قورباغه های مردابی با وجود دامنه گسترده توزیع آن ها به یک گونه واحد به نام Rana (Pelophylax) ridibunda نسبت داده شده اند. بنابراین در این تحقیق شناسایی دقیق تر چکیده کامل

تاکنون اغلب قورباغه های مردابی آب های ایران بر مبنای روش ریخت شناسی مورد شناسایی قرار گرفته اند و تمامی جمعیت قورباغه های مردابی با وجود دامنه گسترده توزیع آن ها به یک گونه واحد به نام Rana (Pelophylax) ridibunda نسبت داده شده اند. بنابراین در این تحقیق شناسایی دقیق تر از قورباغه های مردابی شهرستان های جنوب شرق استان تهران براساس توالی ژن srRNA12 میتوکندریایی مورد بررسی ژنتیکی قرار گرفت. برای این منظور 4 ایستگاه اصلی (پاکدشت، ورامین، قرچک، پیشوا) در جنوب شرق استان تهران انتخاب شد. سپس تعداد 19 عدد نمونه توسط توردستی صید، به ظروف درب دار حاوی الکل منتقل و سپس جهت بررسی های مولکولی به آزمایشگاه منتقل گردیدند. جهت شناسایی مولکولی، استخراج DNA از عضله پا به روش CTAB انجام شد. سپس با استفاده از پرایمر اختصاصی واکنش زنجیره ای پلیمراز جهت تکثیر توالی ژن srRNA12 میتوکندریایی انجام شد. درخت فیلوژنی تجزیه و تحلیل ماتریس داده ها براساس روش های (Neighbor-joining) و ماکزیمم احتمال (Maximum Likelihood) با استفاده از نرم افزار Mega6 انجام گردید. نتایج بررسی های فیلوژنی نشان داد، دو کلاد اصلی با ضریب حمایت 100 وجود دارد، که یک زیرشاخه متعلق به نمونه های مطالعه حاضر و دیگر گروه مربوط به جمعیت قورباغه های P. bedriagae می باشد. در نتیجه احتمال می رود جمعیت قورباغه های مردابی شرق تهران متعلق به گونه bedriagae P. و یا زیر گونه Pelophylax Sp. باشند که مستلزم بررسی های بیش تر با سایر نشانگرهای مولکولی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1398 - کاهش زیستی آلومینیوم از محیط زیست با استفاده از گیاه لیسیانتوس
فائزه قناتی زینب السادات هاشمی

آلومینیوم فلزی سه ظرفیتی است که با توجه به فراوانی آن در پوسته زمین یکی از معضلات عمده محیط زیست است و نیز با تبدیل شدن به کاتیون Al3+ در خاک های اسیدی، یک عامل اساسی در کاهش تولید محصولات کشاورزی در این خاک هاست. آلومینیوم درآب ،هوا و خاک اطراف ما وجود دارد. مصرف آلومی چکیده کامل

آلومینیوم فلزی سه ظرفیتی است که با توجه به فراوانی آن در پوسته زمین یکی از معضلات عمده محیط زیست است و نیز با تبدیل شدن به کاتیون Al3+ در خاک های اسیدی، یک عامل اساسی در کاهش تولید محصولات کشاورزی در این خاک هاست. آلومینیوم درآب ،هوا و خاک اطراف ما وجود دارد. مصرف آلومینیوم به صورت آ نتی اسید و داروهای دارای هیدروکسید آلومینیوم،حضور آن در آب آشامیدنی و مصرف غذایی آن بسیار رایج است واز طرفی می تواند عامل بروز بیماری هایی مثل آلزایمر، پوکی استخوان، فقر کلسیم، از دست دادن حافظه و غیره باشد. شناسایی گیاهانی که بدون سمیت نسبت به این عنصر قادر به جذب مقادیر بالایی از آن هستند می تواند گام موثری در پالایش خاک وآب از این عنصر در نظر گرفته شود. هدف از تحقیق حاضربررسی توان جذب آلومینیوم توسطگیاه لیسیانتوس در کشت هیدروپونیک می باشد. به این منظور گیاهچه های لیسیانتوس در شرایط کشت هیدروپونیک تحت تیمار 4 غلظت400، 600، 800 و1200 میکرومولار آلومینیوم به مدت 10 روز قرار گرفتند. نتایج حاکی از عدم افزایش معنی دار هیدروژن پروکسید و افزایش قدرت جاروب کنندگی آنیون سوپراکسید در ریشه به عنوان شاخص های تنش بود. همچنین افزایش معنی دارقدرت احیا کنندگی آهن (FRAP) در گروه تیمار شده با آلومینیوم نسبت به گروه شاهد مشاهده شد که حاکی از قدرت آنتی اکسیدانی بالای گیاه لیسیانتوس در مقابل آلومینیوم می باشد. این نتایج پیشنهاد می کند که می توان از گیاه لیسیانتوس برای کاهش غلظت آلومینیوم در محیط استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1399 - A historical Review of British Role in Iran-Iraqi Dispute on the Shatt-al-Arab Waterway
Aliasghar Zargar

Relations between the third world countries in different parts of Asia and Africa during the 19th and 20th centuries, to a great extent, were influenced by the presence and policies of colonial powers. Thus, for a better understanding of roots of disputes and issues exi چکیده کامل

Relations between the third world countries in different parts of Asia and Africa during the 19th and 20th centuries, to a great extent, were influenced by the presence and policies of colonial powers. Thus, for a better understanding of roots of disputes and issues existing between these countries concerning frontiers, disputed Islands, political and prejudicial tensions, we need to study past history, especially the history of colonial era, including presence, interests and policies of great powers, specifically that of British. As, established colonial interests dictated, arbitral boundaries were established without any regard to the interests of nations concerned, artificial religions and creeds were founded and propagated, claims or counter claims between neighboring countries waged and supported, all of which culminated in longstanding disputes between the nations which occasionally became the source of most cruel and deadly wars. In the Middle East, because of the British entrenched interests, this policy of “divide and rule” is much more obvious. Surprisingly, the nations of this region, which are caught in such disputes, it seems are not aware of real roots of these differences and the role of the British Colonial policies in dragging on such disputes for long time. It is hoped that these two nations have learned enough lesson from the past history and futile animosity, and by better understanding of policies of “divide and rule” of some powers, threw away all historical prejudicial views and grasp to the policy of coexistence and good neighbor policy for the sake of prosperity , calmness and peace. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1400 - تهیه منعقدکننده‌های شیمیایی پلی‌آلومینیم کلرید و پلی‌آلومینیم فریک کلرید برای تصفیه آب و مقایسه‌ کارایی آن‌ها با نمونه تجاری
اکبر رستمی ورتونی علیرضا مرادزاده آقبلاغ علی شاکر

10.30495/jacr.2022.688223

در این پژوهش، با توجه به مزایای کاربردی و اقتصادی منعقدکننده‌های برپایه آلومینیم، نمونه‌های پلی‌آلومینیم کلرید و پلی‌آلومینیم فریک کلرید با روشی ساده و کم‌هزینه تهیه شدند. بسپارهای تهیه‌شده با روش های طیف‌سنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR)، طیف سنجی فلوئورسانس پرتو ایکس (XR چکیده کامل

در این پژوهش، با توجه به مزایای کاربردی و اقتصادی منعقدکننده‌های برپایه آلومینیم، نمونه‌های پلی‌آلومینیم کلرید و پلی‌آلومینیم فریک کلرید با روشی ساده و کم‌هزینه تهیه شدند. بسپارهای تهیه‌شده با روش های طیف‌سنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR)، طیف سنجی فلوئورسانس پرتو ایکس (XRF)، میکروسکوپ الکترونی گسیل میدانی (FESEM) و طیف‌سنجی تفکیک انرژی (EDS) شناسایی شدند. برپایه طیف سنجی فروسرخ مشخص می شود که ویژگی‌ ساختاری بسپارهای تهیه شده با منعقدکننده‌ تجاری مشابه است. پیک های مربوط به ارتعاش های کششی نامتقارن پیوندهای Fe-OH-Fe یا Al-OH-Al و ارتعاش خمشی Fe-OH می‌توانند به ترتیب در گستره‌ 1080 تا cm-1 1130 و cm-1 770 ظاهر شوند. حضور عناصر Al، Cl، O و Feدر نمونه های آهن دار قابل مشاهده است. در پایان، کارایی منعقدکننده‌های بسپاری در فرایند لخته‌سازی تصفیه آب با دستگاه جام آزمون موردبررسی قرارگرفت. نتیجه های به دست آمده نشان دادند که نمونه پلی‌آلومینیم کلرید (PAC)، توانایی لخته‌سازی بهتری دارد و منعقدکننده های آهن دار نقش مناسب تری در کدورت های بالاتر ایفا می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1401 - بررسی سیلان دارکردن جاذب معدنی پومیس برای جداسازی آب و روغن
پروانه رئیسی رضا نوروزبیگی هادی شایسته

10.30495/jacr.2022.689198

هدف از انجام این پژوهش بررسی عملکرد پومیس اصلاح شده با عامل های کاهش دهنده انرژی سطح برای به کارگیری یک جاذب معدنی در فرایند جداسازی آب و روغن بوده است. اثر دو عامل نوع اصلاح‌کننده (اکتادسیل تری‌کلروسیلان و تری‌متیل کلروسیلان) و غلظت اصلاح‌کننده، ارزیابی شد و تحت ش چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش بررسی عملکرد پومیس اصلاح شده با عامل های کاهش دهنده انرژی سطح برای به کارگیری یک جاذب معدنی در فرایند جداسازی آب و روغن بوده است. اثر دو عامل نوع اصلاح‌کننده (اکتادسیل تری‌کلروسیلان و تری‌متیل کلروسیلان) و غلظت اصلاح‌کننده، ارزیابی شد و تحت شرایط بهینه، پومیس فوق ‌آب‌گریز و فوق روغن‌دوست با میانگین زاویه‌ تماس °0/82±°159/2 به دست آمد. همچنین، مقدار اندازه‌گیری شده پسماند زاویه تماس نمونه‌ بهینه °08//0±°2/38 بود. مشخصه‌یابی‌های دستگاهی برای تعیین ویژگی های جاذب‌ نیز انجام پذیرفت و حضور اصلاح‌کننده‌های سطحی بر سطح پومیس اثبات شد. در آزمایش‌های انتها بسته درصد جداسازی دی‌کلرومتان از آب با نمونه بهینه 98/3 % با شار عبوری lm-2h-1 8422/38 به دست آمد. همچنین، آزمایش‌های جداسازی انتها بسته متوالی با تکرار ده مرتبه انجام پذیرفت و درصد جداسازی پس از ده چرخه جداسازی آب و دی‌کلرومتان، بیش از 92 % بود. از طرفی با افزایش چرخه‌های جداسازی آب و دی‌کلرومتان، شار عبوری از 8422/38 تا lm-2h-1 3445/52 تغییر یافت. برای سنجش پایداری نمونه‌ بهینه با ماهیت فوق‌آب‌گریزی، آزمایش غوطه وری در آب در مدت 6 ساعت انجام شد و زاویه ایستا قطره از °159/2 به °153/2 کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1402 - ترکیب دو روش میکرواستخراج برای پیش تغلیظ و استخراج مقدارهای کم مس و اندازه گیری با طیف سنجی جذب شعله ای
مریم رضیئی

10.30495/jacr.2023.1980122.2103

در این پژوهش، روش میکرواستخراج نامیزه به کمک امواج فراصوت برپایه انجماد قطره آلی شناور همراه با دستگاه جذب اتمی شعله ای برای استخراج، پیش تغلیظ و اندازه گیری مس در نمونه های آبی متفاوت به کارگرفته شد. کاتیون مس با لیگاند در شرایط مناسب تشکیل کمپلکس داد و از فاز آبی به چکیده کامل

در این پژوهش، روش میکرواستخراج نامیزه به کمک امواج فراصوت برپایه انجماد قطره آلی شناور همراه با دستگاه جذب اتمی شعله ای برای استخراج، پیش تغلیظ و اندازه گیری مس در نمونه های آبی متفاوت به کارگرفته شد. کاتیون مس با لیگاند در شرایط مناسب تشکیل کمپلکس داد و از فاز آبی به فاز آلی استخراج کننده که با میکروسرنگ به محلول آبی تزریق شده بود، منتقل شد. به کمک امواج فراصوت، قطره های بسیار ریز حلال استخراج کننده در فاز آبی پراکنده و محلول ابری نامیزه تشکیل شد. کاربرد گریزانه و حمام یخ در این روش منجر به انجماد میکروقطره حلال آلی از سطح محلول آبی شد که پس از جمع آوری، با اتانول به عنوان حامل به دستگاه جذب اتمی برای اندازه گیری وارد شد. عامل های موثر بر تشکیل کمپلکس مس و استخراج بررسی و شرایط بهینه گزارش شد. ارقام شایستگی در روش پیشنهادی ارزشیابی شد که نتیجه های قابل قبول و بهتری از گزارش های پیشین داشت. کارایی روش استخراجی به طورموفقیت آمیزی در نمونه های متفاوت آبی، تایید شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1403 - ارایه یک روش ساده برای اندازه گیری یون های یدید درجا با ثبت تغییرهای شدت فلورسانس رودامین B با یک فلورسانس سنج دست ساز
لیلا خوشمرام مریم محمدی عادل ناظمی بابادی

10.30495/jacr.2022.1944210.1985

در مطالعه حاضر، یک روش ساده و ارزان با قابلیت اجرا درجا، برای اندازه گیری یون های یدید در نمونه های آبی متفاوت ارایه شده است. روش پیشنهادی مبتنی بر فرایند خاموش سازی فلورسانس رودامین B و استفاده از یک فلورسانس سنج قابل حمل دست ساز است. در این فلورسانس سنج دست سا چکیده کامل

در مطالعه حاضر، یک روش ساده و ارزان با قابلیت اجرا درجا، برای اندازه گیری یون های یدید در نمونه های آبی متفاوت ارایه شده است. روش پیشنهادی مبتنی بر فرایند خاموش سازی فلورسانس رودامین B و استفاده از یک فلورسانس سنج قابل حمل دست ساز است. در این فلورسانس سنج دست ساز، از دیود های نشرکننده نور با طول موج نشری 530 نانومتر (به عنوان منبع تحریک) و از یک گوشی تلفن همراه (به عنوان آشکارساز و پردازش کننده داده ها) استفاده شده است. آزمایش ها نشان دادند که در حضور یون یدید، شدت فلورسانس رودامین B کاهش می یابد. مقدار تغییرهای شدت فلورسانس رودامین B با تهیه تصاویر دیجیتالی از محلول های رودامین B و تجزیه و تحلیل این تصاویر مشخص شد. این تصاویر دیجیتالی نشان دادند که با تغییرهای شدت فلورسانس رودامین B، مقادیر کانال G و پس از بررسی تاثیر عامل های تجربی موثر بر فرایند خاموش سازی شدت فلورسانس رودامین B با یون های یدید و انتخاب شرایط بهینه، برپایه نشانک تجزیه ای ∆G، حد تشخیص روش، 5-10×1/26 مول بر لیتر به دست آمد و نمودار معیارگیری در گستره 5-10×2/1 تا 3-10×2/3 مول بر لیتر یدید با ضریب تعیین 0/996 خطی شد. انحراف استاندارد نسبی برای 5 محلول یدید با غلظت 5-10× 1/57 مول بر لیتر برابر با 0/83 % به دست آمد. روش پیشنهادی با موفقیت (با درصدهای بازیافت 108/65- 98/62) برای اندازه گیری غلظت یدید در نمونه های آبی متفاوت به کارگرفته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1404 - سنتز و شناسایی نانوچندسازه مس اکسید‌/گرافن اکسید عامل‌دارشده با نانوذره های پلاتین برای جذب موثر پادزیست سفیکسیم از محلول‌های آبی
پیام عربخانی آرش اسفرم

10.30495/jacr.2023.1981552.2105

سفیکسیم از پرمصرف ترین پادزیست ها در سراسر جهان به حساب می آید و وجود آن ها در محیط زیست حتی در غلظت های پایین، موجب پیدایش مشکل های جدی سلامت می شود. پژوهش حاضر، با هدف بررسی کارایی نانوچندسازه مس اکسید/ گرافن اکسید عامل دارشده با نانوذره های پلاتین به عنوا چکیده کامل

سفیکسیم از پرمصرف ترین پادزیست ها در سراسر جهان به حساب می آید و وجود آن ها در محیط زیست حتی در غلظت های پایین، موجب پیدایش مشکل های جدی سلامت می شود. پژوهش حاضر، با هدف بررسی کارایی نانوچندسازه مس اکسید/ گرافن اکسید عامل دارشده با نانوذره های پلاتین به عنوان یک نانوجاذب کارآمد در حذف پادزیست سفیکسیم از محلول های آبی صورت گرفت. بدین منظور، تأثیر متغیرهای عملیاتی اصلی بر بازده جاذب در حذف پادزیست با روش سطح پاسخ مطالعه و بهینه سازی شد. همچنین، ماهیت جذب با مطالعه های هم دما، سینتیک و ترمودینامیک بررسی شد. نتیجه ها نشان داد که در شرایط بهینه بازده حذف تجربی سفیکسیم 1/25±38/99 درصد بود و بیشینه ظرفیت جذب لانگمویر برای آن 213/41 میلی گرم بر گرم محاسبه شد. همچنین، مطالعه های ترمودینامیکی نشان از ماهیت خودبه خودی جذب، گرماگیربودن و برگشت پذیربودن فرایند جذب سفکسیم داشت. در مجموع نتیجه های به دست آمده نشان دهنده توانایی نانوچندسازه ارائه شده در حذف سفیکسیم از آب های آلوده بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1405 - کارایی هیدروژل نانوچندسازه ای کربوکسی متیل سلولز و آلژینات حاوی نانوصفحه های گرافن اکسید برای حذف رنگزای متیلن بلو
سید جمال الدین پیغمبردوست عباس مصطفایی پریسا محمدزاده پاکدل موسی محمدپورفرد

امروزه با گسترش صنایع و شهر نشینی آلودگی منابع و نیاز به آب سالم افزایش یافته است. هیدروژل ها جاذب هایی مؤثر برای حذف آلاینده ها از منابع آبی هستند. در این پژوهش، از نانو صفحه های گرافن اکسید برای بهبود حذف رنگزای متیلن بلو با هیدروژل کربوکسی متیل سلولز و آلژینات که زی چکیده کامل

امروزه با گسترش صنایع و شهر نشینی آلودگی منابع و نیاز به آب سالم افزایش یافته است. هیدروژل ها جاذب هایی مؤثر برای حذف آلاینده ها از منابع آبی هستند. در این پژوهش، از نانو صفحه های گرافن اکسید برای بهبود حذف رنگزای متیلن بلو با هیدروژل کربوکسی متیل سلولز و آلژینات که زیست‌سازگار هستند، استفاده شده است. هیدروژل های نانوچندسازه کربوکسی متیل سلولز و آلژینات حاوی نانو صفحه های گرافن اکسید کارایی خوبی در مقایسه با هیدروژل های سنتزشده با روش شیمیایی نشان دادند. جاذب های سنتزشده با تجزیه وزن سنجی گرمایی و میکروسکوپ الکترونی روبشی شناسایی شدند. درصد های وزنی متفاوتی از گرافن اکسيد (0 تا 10 درصد وزنی) بر بستر هیدروژل بارگذاری شد و مقدار بهینه آن 6 درصد وزنی به دست آمد. بازده حذف در شرایط بهینه (غلظت اولیه رنگزا برابر با ۵۶ میلی گرم بر لیتر، ۵/۱ گرم بر لیتر از جاذب، ۱۲۰ دقیقه زمان تماس و دمای ۲۵ درجه سلسیوس) برای جاذب‌های CMC/Alg و CMC/Alg/GO به ترتیب ۳۷/۶۵ و ۱/۷۳ درصد به دست آمد. بررسی داده های سنتیکی نشان دادند که مدل شبه‌درجه دوم به ترتیب دارای ضريب تعیین (R2) برابر ۹۸۶/۰ و ۹۸۳/۰ برای جاذب های CMC/Alg و CMC/Alg/GO هستند. ظرفیت برجذب تک‌لایه برای جاذب های CMC/Alg و CMC/Alg/GO به ترتیب ۷۴/۹۱ و ۱۵/۹۶ میلی گرم بر گرم به دست آمد که بهبود ظرفیت برجذب با افزودن گرافن اکسيد را نشان داد. بررسی ترمودینامیکی نشان داد فرایند برجذب خودبه خودی و گرماگیر است. با توجه به نتیجه های به دست آمده هیدروژل نانو چندسازه بهینه می تواند به عنوان جاذب مؤثر برای حذف رنگزای متیلن بلو به کار رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1406 - مد لسازی و شبیه سازی آبگرمکن های خورشیدی با استفاده نانوسیالات
محمد رضا جعفری نصر سیده فاطمه حسینی

تلاش پژوهشگران امروز به توسعه روش‌های بهبود انتقال گرما در دستگاه‌های تبادل گرمایی (مبدل‌ها) و بازیافت گرمایی است. از آن میان روش‌هایی برای افزایش سطوح انتقال گرما در کمترین حجم, افزاینده‌های آشفتگی در جریان سیال (آشفته سازها)، تغییر هندسی بافلها و استفاده از نانوسیالات چکیده کامل

تلاش پژوهشگران امروز به توسعه روش‌های بهبود انتقال گرما در دستگاه‌های تبادل گرمایی (مبدل‌ها) و بازیافت گرمایی است. از آن میان روش‌هایی برای افزایش سطوح انتقال گرما در کمترین حجم, افزاینده‌های آشفتگی در جریان سیال (آشفته سازها)، تغییر هندسی بافلها و استفاده از نانوسیالات بیشترین توجه مهندسی را به خود معطوف داشته است. در این مطالعه برای نخستین بار کاربرد نانوسیالات در یکی از سامانه‌های تبادل گرمایی خورشیدی مورد مطالعه قرار گرفته است. یکی از کاربردهای انرژی خورشیدی استفاده از آن در سامانه‌های گرمایشی مانند آبگرمکن‌های خورشیدی است. در مطالعه پیش رو، سامانه آبگرمکن خورشیدی با استفاده از نانوسیالات بررسی شده است. به منظور مدل‌سازی از بسته نرم‌افزاری گمبیت نسخه 2.4.6 و از حلگر فلوئنت نسخه 17.2 به منظور محاسبات دینامیکی بهره گرفته شد. پخش‌کننده خورشیدی به صورت یک حلقه بسته غیرگردشی مدل‌سازی شده و جریان آرام و انتقال گرمای آن از نوع جابه‌جایی طبیعی است. مجموعه‌ای از سامانه آبگرمکن خورشیدی با نرم‌افزار ترنسیس نسخه 17 شبیه‌سازی و در دو شرایط آب و هوایی متفاوت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهند که مقدار افزایش دما در شرایط آب و هوایی سرد، نسبت به آب و هوای گرم بیشتر بوده است و افزایش دبی آب ورودی و سطح جمع‌آوری‌کننده، موجب افزایش دمای آب مصرف‌کننده شده است. با استفاده از نانوسیال مس، بازدهی آبگرمکن خورشیدی تا 67% افزایش پیدا می‌کند، این در حالی است که نانوسیال آلومینیم اکسید و مس اکسید به ترتیب دارای بازده‌ای برابر با 53% و 57% است. از طرفی بازده اگزرژی نانوسیال با ذرات آلومینیم اکسید بیشتر از مس محاسبه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1407 - تهیه و شناسایی نانوچندسازه کربن نیترید گرافیتی/کائولن برای حذف فوتوکاتالیستی نیترات از محلول‌های آبی
الهام اسدی محمد هادی قاسمی پرویز احمدی اول ناهید منجمی مریم افشارپور مجید بغدادی

10.30495/jacr.2021.682619

یون نیترات موجود در آب موجب مسمومیت انسان می‌شود و بسیار خطرناک است. حذف فوتوکاتالیستی نیترات از آب و تبدیل آن به گاز نیتروژن از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطالعه، نانوچندسازه ناهمگن کربن نیترید گرافیتی/کائولن به دلیل داشتن بستر طبیعی کائولن با خواص ویژه، برای کاه چکیده کامل

یون نیترات موجود در آب موجب مسمومیت انسان می‌شود و بسیار خطرناک است. حذف فوتوکاتالیستی نیترات از آب و تبدیل آن به گاز نیتروژن از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطالعه، نانوچندسازه ناهمگن کربن نیترید گرافیتی/کائولن به دلیل داشتن بستر طبیعی کائولن با خواص ویژه، برای کاهش نیترات تحت تابش پرتو فرابنفش درنظرگرفته&lrm;شد. نتیجه های به&lrm;دست آمده از تجزیه و تحلیل فوتوکاتالیستی نانوچندسازه با روش‌های طیف&lrm;شناسی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR) ، پراش پرتو ایکس (XRD)، میکروسکوپی الکترونی پویشی (SEM) و طیف&lrm;شناسی تفکیک انرژی (EDS) به&lrm;روشنی نشان داد که سطح کائولن با یک لایه کربن نیترید گرافیتی پوشانده شده است. محلول آبی حاوی 50 میلی‌گرم بر لیتر یون نیترات تحت واکنش فوتوکاتالیستی قرار گرفت. نتیجه های به&lrm;دست آمده حذف نیترات با نانوچندسازه کربن نیترید گرافیتی/کائولن در مقایسه با کربن نیترید گرافیتی و کائولن، بالاترین مقدار تخریب نیترات را در 60 دقیقه اول نشان داد. با روش یادشده و با بازده حذف 15/93 %، غلظت اولیه ppm ۵۰ یون نیترات به ppm 5/3 رسید که این مقدار زیر حد مجاز نیترات برپایه استاندارد سازمان بهداشت جهانی است. بنابراین، به&lrm;کارگیری این نانوچندسازه، به دلیل سادگی روش تهیه و دسترسی تجاری به واکنشگرهای موردنیاز در تهیه آن، و همچنین، راندمان و انتخاب‌گری بالای تولید گاز نیتروژن در تخریب نیترات و نبود آلایندگی پساب، روشی مناسب در حذف فوتوکاتالیستی نیترات از آب آشامیدنی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1408 - تهیه و شناسایی پلی‎یورتان‎های زیست‎ تخریب‎ پذیر پخش‎شونده در آب و بررسی تاثیرات پلی‎اتیلن گلایکول بر ویژگی زیست‎ تخریب‌پذیری آن‎ها
بهروز رنجبرفر سعید تقوایی&lrm; گنجعلی میر محمد علوی نیکجه شهرام مرادی &lrm;دهقی

تهیه، شناسایی و بررسی رفتار زیست&lrm;تخریب پذیری نسل جدید پلی یورتان&lrm;های پایه آبی زیست&lrm;تخریب پذیر پخش&lrm;شونده درآب، با هدف گسترش مواد دوستدار طبیعت، در این پژوهش بررسی شد. این گروه از پلی یورتان&lrm;های زیست&lrm;تخریب پذیر، برپایه پلی&lrm;اُل&lrm;هایی از منابع چکیده کامل

تهیه، شناسایی و بررسی رفتار زیست&lrm;تخریب پذیری نسل جدید پلی یورتان&lrm;های پایه آبی زیست&lrm;تخریب پذیر پخش&lrm;شونده درآب، با هدف گسترش مواد دوستدار طبیعت، در این پژوهش بررسی شد. این گروه از پلی یورتان&lrm;های زیست&lrm;تخریب پذیر، برپایه پلی&lrm;اُل&lrm;هایی از منابع تجدیدپذیر مانند روغن کرچک، به همراه پلی&lrm;اتیلن گلایکول با ترکیبات دی&lrm;ایزوسیانات مناسب تهیه شدند. در این پژوهش، به ویژه، تاثیرات پلی&lrm;اتیلن گلایکول بر زیست تخریب پذیری و ویژگی&lrm;های این بسپارها بررسی شد. بسپارهای تهیه&lrm;شده با روش های طیف سنجی (HNMR) و فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR) مورد شناسایی قرار گرفتند. اندازه&lrm;گیری ذرات با روش پراکندگی نور دینامیکی (DLS) انجام شد. ویژگی تخریب پذیری نمونه های تهیه شده، با روش های جذب آب، زاویه تماس، تخریب پذیری آب&lrm;کافتی در محیط بافر فسفات و محلول آنزیم لیپاز و میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) مورد تایید قرار گرفت. نتایج آزمون ها نشان داد که با پیوند اجزاء طبیعی و تخریب پذیر در زنجیر بسپاری و تنظیم ویژگی&lrm;ها&lrm;ی آب&lrm;دوستی و آب&lrm;کافتی اجزاء نرم، پلی یورتان&lrm;های مفیدی با ویژگی تخریب پذیری مطلوب می توانند تهیه شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1409 - اندازه‌گیری نیتریت در نمونه‌های آبی متفاوت با استخراج فاز جامد مغناطیسی و پردازش تصاویر به کمک یک گوشی تلفن همراه
لیلا خوشمرام علی کریمی فاطمه صادقی

در مطالعه حاضر، یک روش پردازش تصویر با یک رنگ‌سنج دست‌ساز برای اندازه‌گیری مقادیر اندک نیتریت در نمونه‌های آبی متفاوت ارائه شده است. روش پیشنهادی مبتنی بر یک تلفن همراه هوشمند برای به&lrm;دست آوردن مقادیر فضای رنگی RGB مربوط به تصاویر دیجیتالی است. برای تبدیل نیتریت به چکیده کامل

در مطالعه حاضر، یک روش پردازش تصویر با یک رنگ‌سنج دست‌ساز برای اندازه‌گیری مقادیر اندک نیتریت در نمونه‌های آبی متفاوت ارائه شده است. روش پیشنهادی مبتنی بر یک تلفن همراه هوشمند برای به&lrm;دست آوردن مقادیر فضای رنگی RGB مربوط به تصاویر دیجیتالی است. برای تبدیل نیتریت به یک فراورده رنگی از 4-&lrm;نیتروآنیلین و &lrm;-αنفتول استفاده شد. سپس، استخراج فاز جامد مغناطیسی برای استخراج رنگ آزو &lrm;به&lrm;دست آمده، مورداستفاده قرار گرفت. در استخراج فاز جامد مغناطیسی، گرافن مغناطیسی به‌عنوان جاذب و استون به‌عنوان حلال شوینده به‌کار برده شد. پس از تهیه تصاویر دیجیتالی فاز استخراجی با یک گوشی تلفن همراه و آزمون آن&lrm;ها با استفاده از نرم‌افزار Color Grab، مقادیر R در به‌دست آوردن نشانک تجزیه‌ای مرتبط با غلظت نیتریت مورد استفاده قرار گرفت. عامل&lrm;های تجربی موثر بر واکنش و بازده استخراج نیز بررسی شد. تحت شرایط بهینه، حد تشخیص و حد کمی روش به ترتیب 2/1 و 4 میکروگرم بر لیتر به&lrm;دست آمدند. نمودار معیارگیری در گستره 10 تا 300 میکروگرم بر لیتر با ضریب همبستگی 0/993 خطی شد. انحراف استاندارد نسبی برای غلظت‌های 100 و 30 میکروگرم بر لیتر به ترتیب 2/2 و 3/9 به‌دست آمد. روش پیشنهادی با موفقیت برای اندازه‌گیری نیتریت موجود در نمونه‌های آبی متفاوت به&lrm;کار برده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1410 - تصفیه کاستیک دورریز واحدهای پتروشیمی با استفاده از فرایند اکسایش هوای مرطوب
اسما مرتضویان حمیدرضا مرتهب مرتضی مافی

اکسایش هوای مرطوب، روشی کارآمد در تصفیه پساب‌های صنعتی است. در مطالعه حاضر، برای تصفیه کاستیک دورریز واحد اتیلن پتروشیمی از روش اکسایش با هوای مرطوب دمای پایین استفاده شد. پس از شناسایی ترکیب‌ها و خواص پساب موجود، فرایند موردنظر با استفاده از سامانه آزمایشگاهی با حجم وا چکیده کامل

اکسایش هوای مرطوب، روشی کارآمد در تصفیه پساب‌های صنعتی است. در مطالعه حاضر، برای تصفیه کاستیک دورریز واحد اتیلن پتروشیمی از روش اکسایش با هوای مرطوب دمای پایین استفاده شد. پس از شناسایی ترکیب‌ها و خواص پساب موجود، فرایند موردنظر با استفاده از سامانه آزمایشگاهی با حجم واکنشگاه حدود یک لیتر و در دمای C° 200-170 با فشار جزئی اکسیژن 9-6 انجام شد. تأثیر پارامترهای مؤثر شامل حجم مایع، دما و pH فرایند موردبررسی قرار گرفت. انجام فرایند در دو حجم مایع 200 و 400 میلی‌لیتر نشان داد که اکسیژن موردنیاز سامانه در دمای C° 190 برای حجم 200 میلی‌لیتر تأمین می‌شود. همچنین، تغییر فشار جزئی اکسیژن در این حجم به دلیل وجود اکسیژن اضافی در سامانه، بر بازدهی فرایند بی‌تأثیر است. مقدار کاهش اکسیژن شیمیایی موردنیاز (COD) در دماهای 170، 190 و C° 200 پس از گذشت 3 ساعت به ترتیب برابر 61، 63 و 67 درصد تعیین شد. انجام فرایند در دمای C° 200 و pH برابر 10 یا 12 پس از گذشت سه ساعت، COD پساب را به ترتیب69 و 82 درصد کاهش داد. برخلاف انتظار، استفاده از کاتالیست‌های همگن +Fe3 و +Cu2 باعث بهبود چشمگیری در عملکرد فرایند نشد. همچنین، سینتیک واکنش‌های دومرحله‌ای فرایند اکسایش هوای مرطوب شامل ثابت‌های سرعت و انرژی‌های فعال‌سازی دومرحله‌ای واکنش نیز موردمطالعه قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1411 - کاربرد روش انتقال واسنجی با بهره گیری از استانداردسازی چندمتغیره برای تشخیص و اندازه گیری پارابن ها در محیط های آبی با سوانگاری گازی -طیف سنجی جرمی
مریم وثوق مریم تربتی کوروش تبار حیدر

پارابن ها به عنوان ماده نگهدارنده در دارو، غذا و فراورده های مراقبت شخصی به&lrm;طور گسترده ای به&lrm;کارگرفته می&lrm;شوند. استخراج فاز جامد (SPE) از روش های بسیار پرکاربرد در پایش پارابن ها در نمونه های آبی است. با این حال SPE ، روشی پرهزینه و وقت&lrm;گیر است. در این پژ چکیده کامل

پارابن ها به عنوان ماده نگهدارنده در دارو، غذا و فراورده های مراقبت شخصی به&lrm;طور گسترده ای به&lrm;کارگرفته می&lrm;شوند. استخراج فاز جامد (SPE) از روش های بسیار پرکاربرد در پایش پارابن ها در نمونه های آبی است. با این حال SPE ، روشی پرهزینه و وقت&lrm;گیر است. در این پژوهش، کاربرد روش استانداردسازی مستقیم تکه ای (PDS) برای انتقال واسنجی مستقیم داده های سوانگاری گازی-طیف سنجی جرمی (GC-MS) به واسنجی مبتنی بر SPE و اندازه گیری مشتق های متیل، اتیل، پروپیل و بوتیل پارابندر محیط&lrm;های آبی بررسی شد. در این روش، تنها برپایه دو زیر مجموعه ی داده های واسنجی مستقیم و استخراج&lrm;شده، مدل های چندمتغیره برپایه گستره های متفاوت از سوانگاشت ها ساخته می شود و ماتریس تبدیلی به&lrm;دست می آید که در مرحله بعدی می&lrm;تواند همه داده های GC-MS نمونه های واسنجی مستقیم را اصلاح و بر روش SPEمنطبق کند. درستی مدل&lrm;سازی با کمک روش تفکیک خطی سه تایی متناوب(ATLD) تایید شد و مقادیر بازیابی81 تا 106 درصد و میانگین خطای پیش بینی نسبی 1/2 تا 4/6 درصد برای نمونه های اعتبارسازی به دست آمد. در انتها، از نمونه های واسنجی مستقیم اصلاح&lrm;شده برای تشخیص و پیش&lrm;بینی آلاینده ها (در مقادیر کم µg/l) در چندین نمونه آبی استفاده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1412 - بازیابی، پیش‌تغلیظ و اندازه‌گیری پالادیم در نمونه‌های آبی متفاوت با به‌کارگیری نانوذره‌های مغناطیسی اصلاح‌شده و طیف‌سنجی جذب اتمی شعله
مریم حمیدی مجید رمضانی

در این پژوهش، جاذب جدیدی با پوششدادن نانوذره مغناطیسی آهن با تترااتیل‌اورتوسیلیکات، سدیم دودسیل‌سولفات و دی‌متیل‌گلی‌اکسی (Fe3O4@SiO2@SDS/DMG) به‌عنوان یک روش ساده، ارزان، سریع، برای بازیابی، پیش‌تغلیظ و اندازه‌گیری مقادیر ناچیز پالادیم در نمونه‌های آبی تهیه شد. در این چکیده کامل

در این پژوهش، جاذب جدیدی با پوششدادن نانوذره مغناطیسی آهن با تترااتیل‌اورتوسیلیکات، سدیم دودسیل‌سولفات و دی‌متیل‌گلی‌اکسی (Fe3O4@SiO2@SDS/DMG) به‌عنوان یک روش ساده، ارزان، سریع، برای بازیابی، پیش‌تغلیظ و اندازه‌گیری مقادیر ناچیز پالادیم در نمونه‌های آبی تهیه شد. در این روش پیشنهادی، یون بازداری شده بر سطح فاز جامد، با محلول تیواوره - هیدروکلریک اسید شسته و غلظت آن با طیف‌سنجی جذب اتمی شعله اندازه‌گیری شد. عامل‌های مؤثر بر فرایند استخراج مانند pH محلول، زمان استخراج، نوع و حجم شوینده، مقدار فاز جاذب بر درصد بازیابی یون پالادیم با استفاده از روش ناپیوسته بررسی شد. تحت شرایط بهینه، عامل تغلیظ، حدتشخیص، گستره خطی و انحراف استاندارد نسبی به ترتیب 250، μgl-1 0/49، 125 تا μgl-1 3750 و 26/2 % به‌دست آمد. درنهایت این روش با موفقیت برای بازیابی و اندازه‌گیری مقادیر ناچیز پالادیم در نمونه‌های آبی متفاوت به‌کار گرفته شد. این روش ساده، سریع، با حساسیت و گزینش‌پذیری خوب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1413 - بررسی مقایسه‌ای حذف نیتروفنل از پساب پتروشیمی کارون با فرایند الکتروفنتون و الکتروپرسولفات
عارف شکری

در این پژوهش، حذف 4-نیتروفنل در محیط‌های آبی با روش الکتروپرسولفات و الکتروفنتون با الکترود آهن در یک واکنشگاه ناپیوسته الکتروشیمیایی در مقیاس آزمایشگاهی مجهز به چهار الکترود و منبع برق مستقیم بررسی شد. نتایج نشان داد که درصد حذف 4-نیتروفنل در فرایند الکتروپرسولفات و ال چکیده کامل

در این پژوهش، حذف 4-نیتروفنل در محیط‌های آبی با روش الکتروپرسولفات و الکتروفنتون با الکترود آهن در یک واکنشگاه ناپیوسته الکتروشیمیایی در مقیاس آزمایشگاهی مجهز به چهار الکترود و منبع برق مستقیم بررسی شد. نتایج نشان داد که درصد حذف 4-نیتروفنل در فرایند الکتروپرسولفات و الکتروفنتون، در زمان60 دقیقه و شرایط بهینه به ترتیب 2/99 و 0/94 درصد بود. شرایط عملیاتی بهینه در pH برابر با 3، غلظت اولیه 4-نیتروفنل برابر با 100 میلی‌گرم در لیتر، 5/0 میلی‌مولار از هیدروژن پراکسید و پرسولفات و با چگالی 1/0 آمپر در دسی‌مترمربع به‌دست آمد. فرایند‌های الکتروپرسولفات و الکتروفنتون برای حذف 4-نیتروفنل بازده حذف یکسانی در محیط اسیدی داشتند. به&lrm;طور کلی تلفیق فرایند الکتروشیمیایی با پرسولفات و هیدروژن پراکسید به منظور تولید الکتریکی آهن و فعال‌سازی پرسولفات و هیدروژن پراکسید توانایی بیشتری از به&lrm;کارگیری جداگانه این فرایند‌ها داشتند. در نمونه واقعی پساب شامل COD برابر با 5000 میلی‌گرم بر لیتر، حذف COD در فرایند الکتروفنتون و الکتروپرسولفات به ترتیب 82 و 86 درصد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1414 - اندازه‌گیری مقادیر ناچیز 4- کلروفنل در نمونه‌های آب دریا با استفاده از طیف‌نورسنجی پس از استخراج جذبی آن به‌وسیله میله چرخان پوشش‌دار شده با بسپار قالب مولکولی
سید حسین هاشمی مسعود کیخوائی فهیمه نجاری زهرا منفردزاده

در این پژوهش، روش استخراج جذبی با میله چرخان پوشش‌دار شده با یک بسپار قالب مولکولی جدید برای استخراج انتخابی 4- کلروفنل، به‌طور مستقیم از آب دریا، به‌کار رفته است. برای تهیه قالب مولکولی، از بسپار وینیل‌پیریدین و از 4- کلروفنل به‌عنوان مولکول الگو استفاده شد. برای جذب آ چکیده کامل

در این پژوهش، روش استخراج جذبی با میله چرخان پوشش‌دار شده با یک بسپار قالب مولکولی جدید برای استخراج انتخابی 4- کلروفنل، به‌طور مستقیم از آب دریا، به‌کار رفته است. برای تهیه قالب مولکولی، از بسپار وینیل‌پیریدین و از 4- کلروفنل به‌عنوان مولکول الگو استفاده شد. برای جذب آنالیت‌ها، میله چرخان به‌طور مستقیم در نمونه آب دریا قرار داده و سپس، برای واجذب آنالیت، به ظرف شیشه‌ای محتوی 5/2 میلی‌لیتر استونیتریل منتقل شد. برای تعیین غلظت 4- کلروفنل، این محلول در میکروکووت یک طیف‌نورسنج در برابر محلول شاهد قرارگرفته و در طول موج 292 نانومتر اندازه‌گیری انجام شد. تأثیر عامل‌های متفاوت روی بازده استخراج بررسی و شرایط بهینه به این‌صورت به‌دست آمد: زمان‌های جذب و واجذب 20 دقیقه تعیین شدند، سرعت چرخش همزن 500 دور بر دقیقه بود، pH روی 5/5 تنظیم شد و غلظت NaCl افزوده‌شده به نمونه استانداردها، برابر 35/0 میکروگرم بر لیتر بود. همچنین، فرایند استخراج در دمایC˚ 40 انجام شد. گستره خطی منحنی واسنجی برای 4- کلروفنل 0/1 تا 0/80 میکروگرم بر لیتر به‌دست آمد. تحت شرایط بهینه، حد تشخیص 33/0 میکروگرم بر لیتر با عامل تغلیظ برابر 97 برای این آنالیت به‌دست آمد. این روش با موفقیت برای تجزیه مقادیر اندک 4-کلروفنل در آب خلیج چابهار استفاده و مقادیر آن از 5/1 تا 5/2 میکروگرم بر لیتر در نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. تکرارپذیری روش به‌صورت انحراف استاندارد نسبی برای ده بار اندازه‌گیری نمونه حقیقی، بین 69/0 تا 7/5 درصد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1415 - An Investigation on Blood Barrier and Antibacterial Properties of Fluorocarbon and Gentamicin Coated Textiles
نیلوفر رفیع زاده زعیم کاوه کرمی

Staphylococcus aureus and Pseudomonas aeruginosa are pathogenic, opportunistic bacteria that are often transmitted to skin lesions and wounds through contaminated sheets, utensils, and staff in hospitals. Therefore, using fabrics with antimicrobial properties in such en چکیده کامل

Staphylococcus aureus and Pseudomonas aeruginosa are pathogenic, opportunistic bacteria that are often transmitted to skin lesions and wounds through contaminated sheets, utensils, and staff in hospitals. Therefore, using fabrics with antimicrobial properties in such environments decreases the chances of contamination.In this study, a polyester/viscose fabric was immersed in fluorocarbon (FC) and gentamicin (GC) to investigate their antibacterial effect against Staphylococcus aureus and Pseudomonas aeruginosa. Additionally, the waterproof and blood-resistance characteristics of the samples were evaluated. Concentrations of 1.25, 2.,5, and 5 g/l of gentamicin and 60, 80, and 100 g/l of fluorocarbons were used for the polyester/viscose fabric immersion using the spray method. After treating the fabrics with gentamicin and fluorocarbon, they were heated at 180°C for 3 minutes for further stabilization.The agar disk diffusion method was used to investigate the inhibitory effect of fluorocarbons and gentamicin on the growth of the aforementioned bacteria and the results were recorded after 24 hours. The durability of the antibacterial effect was investigated by transferring the discs to a regrowth culture once more and keeping them there for 24, 48, and 72 hours. 1.25 g/l of gentamicin and 60 g/l of fluorocarbons had the least inhibitory effect against the bacteria. The best durability of the antibacterial effect resulted after 2 consecutive treatments. Moreover, 60 g/l of fluorocarbon exhibited the best waterproof and blood-resistance effects. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1416 - Influence of nano graphene on water absorption in polyester/vinylester blend gel coats
Zeinab Rajabtabar Morteza Ehsani Azam Ghadami Yasser Amani

Water absorption characteristics of composite materials and gel coats are crucial for their applications in marine industry. The physical and mechanical properties of composite parts are influenced by moisture. Water absorption of five gel coat compositions based on epo چکیده کامل

Water absorption characteristics of composite materials and gel coats are crucial for their applications in marine industry. The physical and mechanical properties of composite parts are influenced by moisture. Water absorption of five gel coat compositions based on epoxy vinylester resin and neopentylglycol unsaturated polyester resin and their blends was studied in this work. The influence of nanographene addition on the water absorption of these gel coats was also investigated. The results showed that epoxyvinylester resin had the lowest and neophentylglycol unsaturated polyester resin had the highest water absorption levels, and their blends, as expected, showed the same behavior. TEM, SEM and XRD were used to analyze and characterize the dispersion and distribution of nanographene particles in the polymer matrices. The results showed both dispersed and non-dispersed flakes in the polymer matrices. It was also shown that the addition of nanographene resulted in gel coats with lower water absorption levels. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1417 - Studying of BOD5 and COD variations in domestic wastewater after treated by agronomical soil
Amir rabiefar

The objective in this study was the studying of BOD5 and COD variations in domestic wastewater after treated by agronomical soil. In this experiment, we had 15 lysimeters that 1 to 5 lysimeters were irrigated by domestic wastewater and primary drainage water was accumul چکیده کامل

The objective in this study was the studying of BOD5 and COD variations in domestic wastewater after treated by agronomical soil. In this experiment, we had 15 lysimeters that 1 to 5 lysimeters were irrigated by domestic wastewater and primary drainage water was accumulated from these lysimeters and 6 to 9 lysimeters were irrigated by primary drainage water and secondary drainage water was accumulated and 10, 11 and 12 lysimeters were irrigated by secondary drainage water. In order to compare soil properties, 13, 14 and 15 lysimeters were irrigated by agronomical water and finally, soil and water properties were analyzed in each stage. The results showed that soil could filter the domestic wastewater and reduced BOD5 and COD of domestic wastewater. Also, irrigation with domestic wastewater increased nutritive elements in soil that can be source of nutrition for plants. The findings may give applicable advice to commercial farmers and agricultural researchers for management and proper use of water. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1418 - Water Quality of Nour City Rivers
F Goljan A.R Karbassi N Hajizadeh zaker GH.R NabiBidhendi

The goal of this research is recognition of species of pollution and a rough estimate of rate of transmitted pollution through northern Iran rivers to Caspian sea. Sampling from 3stations up-river, mid-river, and down-river in Lavij rood, Gland rood, and Sabze rood in a چکیده کامل

The goal of this research is recognition of species of pollution and a rough estimate of rate of transmitted pollution through northern Iran rivers to Caspian sea. Sampling from 3stations up-river, mid-river, and down-river in Lavij rood, Gland rood, and Sabze rood in a 6 month period from 2008/5/22 to 2008/11/22 coincides with warm, low rain, cold and rainy seasons and parameters as temperature, electrical conduction, solvedturbidity, BOD,COD, with concentration of main cations and anions and microbiological parameters were measured.On the basis of piper diagram water of 3rivers in rainy and low rain seasons are from kind of magnesium bicarbonate.The analysis of measured parameters according to N.S.F program showed that the total quality index in first 3month in low rain seasons is lower than 50 and it means poor quality. In second 3month in rainy seasons this index is upper than 50 and it means the medium quality of water.The classification and determination of the quality of water considering central committee standard of India pollution control with results of N.S.F method is in harmony. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1419 - Numerical Evaluating of effective and behavior of balancing reservoir of water hummer on water tunnels lining to turbine in concrete dams
H.R Vosoughifar A.R Daneshkhah

In this paper by using numerical evaluation the effect of balancing drupes of water hammer on tunnels lining is considered. In case of not arrangment of these reservoirs, the tunnel lining will be damaged of cyclic powers of water hammer. In this research, function of b چکیده کامل

In this paper by using numerical evaluation the effect of balancing drupes of water hammer on tunnels lining is considered. In case of not arrangment of these reservoirs, the tunnel lining will be damaged of cyclic powers of water hammer. In this research, function of balancing reservoir of water hammer on cover of tunnels to the barriers’ turbine is simulated by numerical methods and Plaxis 3D Tunnel, the RocSupport and the Roclab software. In numerical investigation, input spectrum of quasi-sine of water hammer is used. The results of this research show if there isn't use of balancing reservoir of water hammer, plastic radius of the tunnel sides is increased by 105%; and in case of usage of balancing reservoir of water hummer, the plastic radius is decreased only by 5%. Therefore, in water transmission tunnels under pressure for turbines, usage of balancing reservoir of water hammer are strongly recommended. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1420 - Calculating of Radiosonde Precipitable water using MODIS Satellite images in Goorganrood basin
S.M Pourbagher G.H Askary H Momenzadeh W Paul Menzel

Deficiency of atmospheric water vapor profile data is one of most important problems in the flood hazard researches for areas flooding such as Goorganrood basin, because of no radiosonde stations. With the aim of radiosonde data generation retrieved radiance MODIS data, چکیده کامل

Deficiency of atmospheric water vapor profile data is one of most important problems in the flood hazard researches for areas flooding such as Goorganrood basin, because of no radiosonde stations. With the aim of radiosonde data generation retrieved radiance MODIS data, after Geometric and radiometric corrections, on 21 and 8 august 2005 from MODIS-Level 1, In order to make spatial TPW maps of the basin, Near-IR-MODIS algorithm have been done using of absorption bands, including of 17,18 and19 bands to none absorption band, band 2, ratios. Finally with regarding to previous research a statistical relationship suggested for making of radiosonde water vapor data in Goorganrood basin using of MODIS data processing. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1421 - Laboratory Investigation on the Influence of Cyclic Water Injection Pressure on Sands Hydraulic Conductivity
H Es-haghi Sharabiani M Gharavi

Hydraulic conductivity variations around the boreholes in uniformly graded sands for cyclic water injection pressure have been evaluated by laboratory tests. Prototype laboratory devices have been designed and constructed for this research. The cell has a capability to چکیده کامل

Hydraulic conductivity variations around the boreholes in uniformly graded sands for cyclic water injection pressure have been evaluated by laboratory tests. Prototype laboratory devices have been designed and constructed for this research. The cell has a capability to model the well, the boundary condition and to measure the hydraulic conductivity. While increasing water injection pressure, hydraulic conductivity suddenly increases in a special pressure value. Hydraulic conductivity is measured and compared with its initial value at the beginning of this cycle. Test procedures are conducted several times and results are compared and analyzed. In these sands with upper soil layers pressure up to 68.64 kPa, hydraulic conductivity at the end of the first cycle reaches to a 20% to 58% growth comparing to its initial amount at the beginning of the test. In the second cycle, this growth rate is up to 16% more than the first cycle. By decreasing the injection pressure at the end of each cycle, a part of the increased hydraulic conductivity due to the high injection pressure is dissipated. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1422 - Experimental Investigation of Bed Variations due to Circular Culvert Jet with Different Angles
Mohammad Reza Pirestani Mehrdad Kaviani

Downfall flows from different outlet hydraulic structures such as culverts and jetsthrowingtothe erodible downstream bed cause scour hole and changes in the downstream bed topography. Therefore,by performing some physical modeling tests on culvert jet flow under differe چکیده کامل

Downfall flows from different outlet hydraulic structures such as culverts and jetsthrowingtothe erodible downstream bed cause scour hole and changes in the downstream bed topography. Therefore,by performing some physical modeling tests on culvert jet flow under different angles, changes in the downstream bed topography under the effect of different parameters such as flow rate, depth of the tail water and the important factor of falling jet angle of the culvert were studiedin this paper.Water jet was modeledusing a plastic pipe with a circular section throwing on a Silica bed material with a uniform grading in three different culvert angles of80, 90 and 100 degreesrelative to the vertical axis. The results showed that by increasing thejet angle from 80 to 100 degrees,depth of the scour hole increasedand the place where the maximum scour holedepth occurs changed. Besides, by usingthe Non-dimensional Analysis, a relationship for measuring the maximum depth ofthe scour hole and maximum height of the scour mound was presented in this paper. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1423 - State of Art in Block Ramp and Downstream Stilling Basin Design
Stefano Pagliara Michele Palermo

Block ramps are hydraulic structures which are commonly used in river restoration projects. Especially in the last few decades, the use of this type of structures have become more and more popular. They furnish a correct balance between the hydraulic functioning and the چکیده کامل

Block ramps are hydraulic structures which are commonly used in river restoration projects. Especially in the last few decades, the use of this type of structures have become more and more popular. They furnish a correct balance between the hydraulic functioning and the environmental care, as they minimize the impact on the environment in which they are located. In addition, they can be considered flexible structures, i.e. they can easily adapt to the in situ conditions and they can be easily built to re-convert traditional concrete structures. They can be built either by loose or fixed blocks, arranged on a sloped bed. However, a correct design of this structural typology has to take into consideration several aspects. In particular, the hydraulic functioning of a block ramp is assured when the structure remains stable, i.e. when the blocks are not removed from their original position. Thus, the first step in designing block ramps has to be the structural stability. Furthermore, the analysis has to focus also on the dissipative process occurring on them, in particular it has to consider the different flow regimes that can take place and the effect of the bed roughness on the energy dissipation. Another important aspect is the stilling basin design. In fact, a block ramp has not to be considered as an isolated element in the contest in which it is located. It is part of that contest and it contributes to modify it. Thus, it is extremely important to consider the scour process occurring downstream of the structure. In particular, the maximum scour depth and length have to be carefully estimated in order to avoid structural collapse of the ramp. The scour process occurring downstream of the structure is also extremely important in terms of energy dissipation. In fact, the global dissipative process is the result of two distinct processes: one occurring on the ramp and the other in the downstream stilling basin. Finally, the analysis has to take into consideration which are the global sediment transport conditions of the river in which the structure is located. Thus, it has to be conducted in both clear water and live-bed conditions. It appears evident that a correct design of this type of structures is a complex operation which requires a particular attention in order to avoid functioning problems. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1424 - Sources of Nitrate and Bromide ContaminantsinGroundwater ofthe Alluvial Aquifer of Arak, Iran
Feridon Ghadimi Mohammad Ghomi Reza Azimi

The present study investigated NO3- and Br- contamination in groundwater of Arak aquifer, Markazi province, Iran. Correlation and factor analyzes were used to detecti nterrelations and sources of NO3- and Br- ion concentration and other physicochemical variables. No cor چکیده کامل

The present study investigated NO3- and Br- contamination in groundwater of Arak aquifer, Markazi province, Iran. Correlation and factor analyzes were used to detecti nterrelations and sources of NO3- and Br- ion concentration and other physicochemical variables. No correlation was observed between NO3- and otherscontents, but a positive correlation was identified between Br-and other majorvariables such as EC, TDS, Cl- and SO42-in the groundwater.The results showed that groundwater samples of two areas of Arak aquifer were severely contaminated by NO3- (up to 50 mg/L) and Br-(up to 0.5mg/L),which exceededthe WHO and EU provision alguideline values. Nitrate showed an anthropogenic source that originated from sewage water from domestic and industrial activities. Bromide originated from palaeo-salty water of Mighan Lake with a geogenic source. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1425 - Changes in Field Capacity (FC) by Irrigation with Domestic Wastewater (DWW)
porya jalali

Abstract According to water crisis at most of the countries of world, population growth and industrialization of life, there is urgent need to use from water resources at different societies. Under such conditions that we are facing with limitation of water resources i چکیده کامل

Abstract According to water crisis at most of the countries of world, population growth and industrialization of life, there is urgent need to use from water resources at different societies. Under such conditions that we are facing with limitation of water resources inevitably we have to use from uncommon waters including wastewater in agriculture. Before using irrigation with wastewater in agriculture, we shall conduct vast studies about effects of wastewater on agricultural soils and even different agricultural plants. In this relation we have studied the effect of irrigation with domestic wastewater and first and second drainage water by method of lysimeter on changes of field capacity. Therefore we had used from comparison of averages with presence of witness. 15 lysimeters were installed in farm. In the first 5 lysimeters Brassica napus l which is an industrial plant was cultivated. On the floor of exit lysimeters drainage water was installed for discharging water. In the lysimeters No.5 to 9 alfalfa was cultivated which can be used by farm animals. In third 5 lysimeters basil that is both edible and pharmaceutical plant was cultivated. At the end of pilot 3 lysimeters containing aforesaid plants was installed and irrigated with well water. Before conducting experiment the field capacity inside of lysimeters was measured. Then irrigation with domestic wastewater and first and second drainage water was started and process of cultivation, storage and harvest of aforesaid plants was terminated. The field capacity of Brassica napus l lysimeters that were irrigated with domestic waste water was compared with of 4 alfalfa lysimeters and 3 basil lysimeters and finally their average was compared with field capacity of 5 lysimeters that were irrigated with well water. From this comparison we concluded that the field capacity while being irrigated with domestic wastewater was increased 8.5% in comparison to witness and field capacity while being with first drainage water was increased 7.5% in comparison to well water and field capacity while being irrigated with second drainage water was increased 1% in comparison to well water. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1426 - Evaluation of Water Use Productivity Indicators in the Main Agricultural Products of Iran
Mohammad Ali Bayat Hossein Babazadeh

Although the agricultural sector consumes more than 90% of the extracted water, its efficiency is lower than other sectors. Also, according to the population growth and critical role of food security, and the necessity to supply water to other sectors, an increasing pre چکیده کامل

Although the agricultural sector consumes more than 90% of the extracted water, its efficiency is lower than other sectors. Also, according to the population growth and critical role of food security, and the necessity to supply water to other sectors, an increasing pressure to save water, optimized consumption and increasing water use productivity in agriculture will occur in the future. Nowadays improving water use productivity and producing more crops per water unit consumed are the main objectives of agricultural activities. There are several indexes to evaluate the water use productivity in agriculture. Hence, investigation on the capabilities and deficiencies of each index is necessary. In this study, four indexes of water use productivity including produced crop per one cubic meter of water (CPD), gross benefit per one cubic meter of water (BPD), net benefit per one cubic meter of water (NBPD) and benefit to cost ratio for three major crops in Iran, namely wheat, barley and potato are evaluated and located with geographic information system (GIS). Results show that by combining all four indexes, wheat in northern and western areas and Khuzestan province, barley in Khorasan Razavi province and northern and central areas and potato in Hamedan province and northeast areas have a better distribution in Iran. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1427 - Effect of Irrigation by Domestic Wastewater on Final Penetration Rate in Lysimeter Soil
mohammad hosein kharrazi

The increase in the population and industrialize live on the one hand and shortage of the drinkable water source and also need to much water and foods on the other hand has interested expert and specialist attentions in using of uncommon waters such as sewage and wast چکیده کامل

The increase in the population and industrialize live on the one hand and shortage of the drinkable water source and also need to much water and foods on the other hand has interested expert and specialist attentions in using of uncommon waters such as sewage and wastewater for agric water. It is evident that before irrigation carried out to sewages, we should to informed in respect of effects of the these waters on the plants by means of study and research, that we have operated a special management for optimum usage. for doing this, at one comparison design, where average gropes compared to control sample, we have studied effect of the irrigating to the domestic sewage and it is drain in the lies waiter method on final penetration rate in the farmland soil with the intention of this applied 15 numbers of the plastic lies miter to cylindrical shape that in them planted basil, Alfalfa and colza. After a measure final penetration rate in soils irrigated domestic wastewater and first and second rain, we found that average for final penetration in the colza lyesmiter soils irrigated by domestic sewage reduced to about -41%, it did reduce to -18% in the alfalfa limiter soils that were irrigating by first drainage and also it did reduce to -7% in the basil lyesmiter soils that it is irrigated second drain all of these results were as compared with control sample that irrigated by pit water. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1428 - Simulation of water surface profile in vertically stratified rockfill dams
Puria Asiaban Ebrahim Amiri Tokaldany Mohsen Tahmasebi nasab

Detention rockfill dams are accounted as economically efficient structures for flood control, river bed and banks protection, flow diversion, etc. As the hydraulic behavior of these structures, when are used for flood control, is affected by the depth of water in their چکیده کامل

Detention rockfill dams are accounted as economically efficient structures for flood control, river bed and banks protection, flow diversion, etc. As the hydraulic behavior of these structures, when are used for flood control, is affected by the depth of water in their porous media, there is interests to predict water surface profile through the body of these structures. In this research, we developed a numerical model for prediction of the water surface profile in heterogeneous (stratified) detention rockfill dams. The new model is a modified form of gradually varied flow (GVF) equation which has been solved by direct step method and can also be applied to the flood routing. To validate the numerical model, a set of laboratory experiments has been conducted and the results were compared with those provided using the numerical model. As the maximum mean error is determined as 17.6%, it is found that the introduced model gives satisfactory results and it can be used to determine the water surface profile, and consequently, computing flood routing پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1429 - Temporal and spatial study of water use productivity of strategic crops in regional scale (Case study: Hamedan province)
M.A Bayat H Babazadeh M Manshouri

Water use productivity is one of the most important factors in scientific agriculture. It is equal to 0. 7 kg of production per cubic meter of irrigation water (Kg/m3) in Iran which is very low in comparison with advanced countries (1 to 2 Kg/m3). Current research studi چکیده کامل

Water use productivity is one of the most important factors in scientific agriculture. It is equal to 0. 7 kg of production per cubic meter of irrigation water (Kg/m3) in Iran which is very low in comparison with advanced countries (1 to 2 Kg/m3). Current research studies temporal and spatialchanges of water use productivity in Hamedan province in Iran using Geographic Information System (GIS), as to find evapotranspiration values for wheat and to transform it to raster level using Inverse Weight Distance Interpolation (IDW) in ArcGIS9.2 software. As location and time dimensions are studied simultaneously, combination of both leads to more effective analysis.Evapotranspiration is the denominator of water use productivity and the nominator is products’ performance which the values are obtained using statistics of Iran Agriculture Ministry and Hamedan province Agricultural Organization in particular and location extension map for wheatproductivity is obtained from overlay of 2 raster of evapotranspiration layer and the performance layer. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1430 - Statistical Analysis of the Hydrogeochemical Evolution of Groundwater in Alluvial Aquifer of Arak Mighan Playa, Markazi Province, Iran
F Ghadimi M Ghomi

This paper presents results of hydro-chemical processes controlling groundwater chemical composition, using an integrated application of hierarchical cluster analysis and factor analysis of a major ion data set of groundwater from Mighan playa aquifer. Cluster analysis چکیده کامل

This paper presents results of hydro-chemical processes controlling groundwater chemical composition, using an integrated application of hierarchical cluster analysis and factor analysis of a major ion data set of groundwater from Mighan playa aquifer. Cluster analysis classified samples into four clusters(A, B, C and D) according to their dominant chemical composition: cluster A (dominant composition: Ca-HCO3; mean TDS: 267 mg/l), cluster B (dominant composition: Ca-Mg-SO4-Cl; mean TDS: 1029 mg/l), cluster C (dominant composition: Na-Mg-SO4; mean TDS 667 mg/l) and cluster D (dominant composition Na-Mg-SO4¬-Cl; mean TDS 2998 mg/l), which were described by the first factor of factor analysis. Results of the factor analysis suggested that the spatial variation of groundwater quality is influenced by processes of carbonate minerals dissolution and mixing of saline water (Mighan playa). The calculated playawater fractions (&fnof;playa) of the groundwater shows that cluster D water is almost four times more saline than cluster B water and twice and a half more saline than cluster C water, where the difference between salinities can be explained by proximity of cluster D water to the playa. In the present study, 23.8 % of the playawater samples were found to contain chloride concentrations above 250 mg/l suggesting that playawater intrusion has reached alarming levels yet. The saline/brackish groundwater is the result of the processes of evaporation (for samples close to the Mighan playa) and dissolution of SO4 and Cl evaporative salts (such as thenardite, gypsum and halite). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1431 - Prediction of aquifer reaction to different hydrological and management scenarios using visual MODFLOW model-Case study of Qazvin plain
N Faghihi F Kave H Babazadeh

Regarding to increased use of groundwater resources, it seems necessary to have more accurate knowledge of characteristics of aquifers in order to improved usage and accurate management of these resources. In this study, we simulated groundwater flow of Qazvin aquifer u چکیده کامل

Regarding to increased use of groundwater resources, it seems necessary to have more accurate knowledge of characteristics of aquifers in order to improved usage and accurate management of these resources. In this study, we simulated groundwater flow of Qazvin aquifer usingVisual MODFLOW model, collecting data and statistics, as well as using different studies. The simulation model has operated and it has calibrated through changing the input parameters in logical range and comparing the results to level of the groundwater in observation wells. calibratedmodel has been administered in one year and then it got to validate. We planned different scenarios which is possible to occur in future. Then we predicted the reaction of aquifer to these environmental stresses by implementing the model and they have considered by hydrographicframe of average groundwater level for each scenario separately and the results compared to each other. At end, the results of annual water table balance of aquifer are studied and explained. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1432 - Comprehensive Study of the Crop Water Productivity in Bushehr Province, Iran
Hamzehali Alizadeh Bijan Nazari Abdolmajid Liaghat

Increasing population leads to intensification of water shortage problems in arid regions. Agriculture sector is the main user of water in Iran. Bushehr province with an arid and semiarid climate is located in the south of Iran. Improvement of water productivity (WP), t چکیده کامل

Increasing population leads to intensification of water shortage problems in arid regions. Agriculture sector is the main user of water in Iran. Bushehr province with an arid and semiarid climate is located in the south of Iran. Improvement of water productivity (WP), the value or benefit derived from the use of water, is essential in the agriculture sector for achieving food security and sustainable development in the area. This study was carried out to investigate the agriculture water productivity of various crops in 161 fields with different irrigation systems. Results showed that the range of WPs in tomato, wheat, tobacco, watermelon, palm and lemon were 2.88-12.77 kg/m3, 0.21-0.45 kg/m3, 0.18-0.19 kg/m3, 2.67-7.73 kg/m3, 0.48-1.7 kg/m3 and 1.40-1.97 kg/m3, respectively. Use of localized irrigation systems has improved WP in most crops, especially in tomato and watermelon it has increased more than 4 times. In addition, results indicated that some crops, such as wheat, have a very low neat benefit and an economical water productivity (0-1.7 thousand Rial/m3). Considering severe water shortage problems in the study area, promotion of irrigation systems and adopting the optimum crop patterns based on the WP should be considered. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1433 - Forecasting of Groundwater Table and Water Budget under Different Drought Scenarios using MODFLOW Model (Case Study: Garbaygan Plain, Fars Province, Iran)
A Fatehi Marj M Taie Semiromi

Groundwater drought is a natural hazard that develops when groundwater systems are affected by climatical drought, when climatical drought occures, first groundwater recharge, later groundwater levels and groundwater discharge decrease. The origin of drought is a defici چکیده کامل

Groundwater drought is a natural hazard that develops when groundwater systems are affected by climatical drought, when climatical drought occures, first groundwater recharge, later groundwater levels and groundwater discharge decrease. The origin of drought is a deficit in precipitation and that takes place in all the elements that comprise the hydrological cycle (flow in the rivers, soil moisture and groundwater). Hydrological drought is concerned with the effects of periods of precipitation (including snowfall) shortfalls on surface or subsurface water supply (such as streamflow, reservoir and lake levels, and groundwater). The frequency and severity of hydrological droughts are often defined on a watershed or river basin scale. Although all droughts originate with a deficiency of precipitation, Hydrological droughts are usually out of phase with or lag the occurrence of meteorological and agricultural droughts. It takes longer for precipitation deficiencies to show up in components of the hydrological system such as soil moisture, streamflow, and groundwater. In fact the present research has focused on forecasting the effects of drought on water budget and groundwater table using MODFLOW mathematical model in Garbaygan plain, located in the southeastern of Iran. In this study four scenarios including wet year, normal, moderate and severe drought have been considered. using an agreement with relationship between precipitation and recharge (natural and artificial) in transient calibration, the best estimators have been fitted for forecasting of recharge. Also the forecasting of water budget illustrates that under different precipitation conditions (from wet year to severe drought). Moreover groundwater level will fluctuate in different conditions and it will decline more in the locations with high densities of wells. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1434 - Spatial and Temporal Evaluation of Water Quality in the Kashkan River
Abazar Mostafaei

The Kashkan River basin is one of the most important watersheds in the west of Iran, where major urban, agricultural and livestock regions are located in its catchment area. The aim of the study reported here is to evaluate the spatial and long temporal variations of su چکیده کامل

The Kashkan River basin is one of the most important watersheds in the west of Iran, where major urban, agricultural and livestock regions are located in its catchment area. The aim of the study reported here is to evaluate the spatial and long temporal variations of surface water quality in the Kashkan River by using Water Quality Index, which aggregates different parameters and their dimensions into a single score. This study was conducted by using the variations of concentration of nine physicochemical parameters which periodically were measured (from 1974 to 2009) at 10 sampling stations. Chemical data were analyzed using both the principal component analyses and cluster analyses, which quantify the relations between variables by computing the matrix of correlations and classifying the monitoring stations, respectively. The present study demonstrated the ability of Water Quality Index developed by Canadian Council of Ministers of Environment for interpretation of the historical water quality data in the Kashkan River, Iran. This study has also highlighted that among the 10 sub-basins in the watershed, Jelhool sub-basin has the worst water quality. Moreover, water quality in the Kashkan River has been slightly deteriorated since 2000. However, the Kashkan River water has had fair quality for general uses. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1435 - Assessment of Some Qualitative and Essence Percentage Traits in (Trigonella foenum-graecum L.) Under Urea Foliar Application and Irrigation with Purified Domestic Wastewater
Maede Modanlo

To evaluate the effect of irrigation with purified domestic wastewater and foliar application of urea on some qualitative and essence percentage traits of fenugreek, an experiment was conducted in factorial experiment based on completely randomized block design with چکیده کامل

To evaluate the effect of irrigation with purified domestic wastewater and foliar application of urea on some qualitative and essence percentage traits of fenugreek, an experiment was conducted in factorial experiment based on completely randomized block design with three replication. Factors of the experiment were the purified domestic wastewater (0, 50 and 100 mg/l) and the foliar application of urea (0, 3 and 6 percent). The evaluated characteristics were: essence yield, essence percentage, nitrogen uptake percentage, phosphorus uptake percentage, potassium uptake percentage and protein percentage in shoots of fenugreek. The results displayed significant differences (p<0.01) between all of the measured traits in different levels of foliar application of urea and wastewater application and their interactions. The highest and lowest essence yield (12.59 kg/ha) and essence percentage (0.49) were obtained in 6 % urea and no consumption of urea. The most essence yield (12.54 kg/ha) and essence percentage (0.52) were observed in 100 mg/l purified domestic wastewater. Application of 100 mg/l purified domestic wastewater plus 6 % urea had the most essence yield (13.38 kg/ha) and essence percentage (0.53), also the control showed the least average of traits. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1436 - Sensitivity Analysis of Meteorological Parameters in Runoff Modelling Using SWAT (Case Study: Kasillian Watershed)
Mohsen Ghane Sayed Reza Alvankar

Determination of river runoff is essential in design and construction of most hydraulic structures including dams. In rivers with no measurement stations, the hydraulic models can be used for data estimation. SWAT is one of the most widely-used numerical models. In this چکیده کامل

Determination of river runoff is essential in design and construction of most hydraulic structures including dams. In rivers with no measurement stations, the hydraulic models can be used for data estimation. SWAT is one of the most widely-used numerical models. In this model, input influential meteorological data as precipitation, temperature, wind speed, solar radiation and relative humidity as well as watershed data including the curve number and roughness coefficient are required to calculate the watershed runoff. The lack of weather stations in some watersheds increase the risk that the registered data in a station do not represent the whole watershed. Consequently, runoff estimation error should be determined. This research evaluates the sensitivity of the river runoff estimation to variations of the meteorological parameters such as precipitation, solar radiation, wind, humidity and temperature using SWAT numerical model. The results indicated that with a 30% decrease in the average monthly precipitation, solar radiation, relative humidity, wind and temperature, a 64.27% decrease, 114.67% increase, 45.93% decrease, 126.12% increase, and 39.21% increase was observed in the modeled runoff, respectively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1437 - Stream Flow Prediction in Flood Plain by Using Artificial Neural Network (Case Study: Sepidroud Watershed)
A.R Mardookhpour

In order to determine hydrological behavior and water management of Sepidroud River (North of Iran-Guilan) the present study has focused on stream flow prediction by using artificial neural network. Ten years observed inflow data (2000-2009) of Sepidroud River were sele چکیده کامل

In order to determine hydrological behavior and water management of Sepidroud River (North of Iran-Guilan) the present study has focused on stream flow prediction by using artificial neural network. Ten years observed inflow data (2000-2009) of Sepidroud River were selected; then these data have been forecasted by using neural network. Finally, predicted results are compared to the observed data. Results showed that neural network could predict stream flow with high precision and the maximum error percentage in data prediction was about 3. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1438 - تحلیل عناصر آشوب ازلی
علیرضا شعبانلو

اساطیر از دیدگاهی، روایت‌هایی مقدّس دربارة مبدأ و مقصد جهان و توجیه امور مهم هستی‌اند. در اساطیر ملل با آنکه دیدگاه‌های ظاهراً متفاوتی دربارة چگونگی و مبدأ و مادّة آفرینش وجود دارد امّا این دیدگاه‌ها در ژرف‌ساخت، بسیار مشابه و حتی یکسان‌اند. این داستان‌ها بر مبنای الگوی چکیده کامل

اساطیر از دیدگاهی، روایت‌هایی مقدّس دربارة مبدأ و مقصد جهان و توجیه امور مهم هستی‌اند. در اساطیر ملل با آنکه دیدگاه‌های ظاهراً متفاوتی دربارة چگونگی و مبدأ و مادّة آفرینش وجود دارد امّا این دیدگاه‌ها در ژرف‌ساخت، بسیار مشابه و حتی یکسان‌اند. این داستان‌ها بر مبنای الگویی کهن پرداخته شده‌اند؛ بدین گونه که قبل از آفرینش، فقط آشوب و نابسامانی است و دیگر هیچ. از دلِ این آشوب، نخستین موجود پیدا می‌شود و دیگر چیزها نیز از آن آفریده می‌شوند. چرخة پیدایش آشوب و تبدیل آن به نظم همواره در زندگی عینی و ذهنی بشر در جریان است و در داستان‌ها به صورت اژدها یا دیو، نمادینه شده است. با پیدایش دیو و اژدها سامان هستی از میان می‌رود امّا با کشته شدن آن، موانع برقراری نظم بر طرف می‌شود و اوضاع نخستین یعنی آرامش باز می‌آید. در پژوهشِ تطبیقی و تحلیلی اساطیرِ برخی ملل، مشخص شد که فرایندِ پیدایشِ آشوب و انتقال از آن به نظم، عملی روانی و شناختی است و به دلیل اشتراک قوای شناختی انسان‌ها، اسطوره‌های بسیاری در میان ملل گوناگون یافت می‌شود که از لحاظ بن‌مایه و هدف و کارکرد یکسان و تنها از لحاظ بیان متفاوت‌اند از جمله اسطورة آشوب. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1439 - بررسی رمزهای قمری یک افسانه ایرانی
حکیمه مجاهدی محمدرضا صرفی محمود مدبری

رمزهای قمری، ویژگی‌هایی هستند که با کارکردها و تجلیات قدسی ماه (در مقام یک ایزد) مرتبط‌‌اند. این ویژگی‌‌ها به طور کلی شامل تغییر و دگرگونی، تنظیم زمان، بافتن تقدیر، باروری و باران‌‌زایی، تجدید حیات و مرگ و رستاخیز هستند که ماه به عنوان یک ایزد، جامع و عامل آن‌ها‌ست. هر چکیده کامل

رمزهای قمری، ویژگی‌هایی هستند که با کارکردها و تجلیات قدسی ماه (در مقام یک ایزد) مرتبط‌‌اند. این ویژگی‌‌ها به طور کلی شامل تغییر و دگرگونی، تنظیم زمان، بافتن تقدیر، باروری و باران‌‌زایی، تجدید حیات و مرگ و رستاخیز هستند که ماه به عنوان یک ایزد، جامع و عامل آن‌ها‌ست. هر چیز یا پدیده‌ای که دارای یک یا چند تا از این ویژگی‌ها باشد، نشان و رمزی قمری دارد؛ یعنی ماه حاکم و مسلط بر آن است. افسانه‌های ملی ایران به خوبی باورها و نمادهای مذهبی ـ اساطیری را بازتاب می‌دهند. افسانۀ چشمۀ پری (منتخب از فرهنگ افسانه‌های مردم ایران) به صورت جامع، مجموعه‌‌ای از رمزهای قمری را در خود گرد آورده است. به همین جهت، نگارنده‌‌ها در این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی این افسانه را مد نظر قرار داده‌اند تا از رهگذر بررسی آن، ردپای باورهای اساطیری قوم ایرانی را ـ که متمایل به کیش‌های پرستش ماه و آب است ـ نمایان سازند. به این منظور با در نظر گرفتن ویژگی‌های یاد شده، این افسانه ارزیابی شده است. آب، مهم‌ترین عنصر و یا رمز قمری است که مدار روایت و وقوع رویدادها پیرامون آن در گردش است. تقریباً تمام کارکردهای مرتبط با ماه در این افسانه به کار رفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1440 - بررسی چگونگی و چرایی نگاه متفاوت شاعران سبک اصفهانی به عناصر اسطوره‌ای
مراد اسماعیلی

اسطوره درتمام ادوار وسبک‌های شعر فارسی، براساس نطام فکری و اندیشگی هردوره، جلوه‌گاهِ جهان‌بینی مردمان آن عصربوده است و با اشکال وکارکردهای متفاوت ی در شعروارد شده است. درقرن دهم هجری،باروی کارآمدن دولت صفوی،تحولی اساسی در جامعه ایران وبه تبع آن در تمام حوزه‌های فکری وهن چکیده کامل

اسطوره درتمام ادوار وسبک‌های شعر فارسی، براساس نطام فکری و اندیشگی هردوره، جلوه‌گاهِ جهان‌بینی مردمان آن عصربوده است و با اشکال وکارکردهای متفاوت ی در شعروارد شده است. درقرن دهم هجری،باروی کارآمدن دولت صفوی،تحولی اساسی در جامعه ایران وبه تبع آن در تمام حوزه‌های فکری وهنری آن رویداد. در این دوره،سبکی درشعرفارسی شکل گرفت که باسبک‌های قبل از آن دارای تمایزاتی آشکار بودوشعرفارسی چه از لحاظ صوری و چه معنایی دگرگون شد. یکی ازعناصری که بیشترین دگرگونی در آن حاصل شد،نحوه به کارگرفته شدن اسطوره‌ها در شعر شاعران این عصر است؛که با دوره‌های پیشین تمایز آشکار دارد.در توضیح این امربایدگفت،که شاعران سبک هندی اسطوره‌هایی چون خضر،آب حیات و مسیح را ـکه بیشترین بسامد را در اشعار عرفانی دارند ـ با نگاهی غیرقدسی به کار برده‌اند. امری که دلیل اصلی آنرا باید توجه شاعرعصرصفوی به زمین و واقعیات این جهانی و به تعبیری زمینی شدن شعر این دوره دانست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1441 - بررسی تطبیقی-ساختاری وضعیّت آغازین عالم هستی در اسطوره‌های جهان
مهدی احمدی سید کاظم موسوی احمد امین سید جمال الدین مرتضوی

نگرش به هستی و چگونگی وضعیّت آغازین جهان، از موارد مهم مطرح‌شده در اسطوره‌ها است. اسطوره‌های آفرینش منعکس‌کنندۀ ذهنیت انسان ابتدایی هستند، اما اغلب ساختاری هدفمند دارند و هدف آنها رفع ابهام از مرحلۀ پیش از آفرینش است. اسطوره‌ها با رفع ابهام از ناشناخته‌ها تلاش می‌کنند ب چکیده کامل

نگرش به هستی و چگونگی وضعیّت آغازین جهان، از موارد مهم مطرح‌شده در اسطوره‌ها است. اسطوره‌های آفرینش منعکس‌کنندۀ ذهنیت انسان ابتدایی هستند، اما اغلب ساختاری هدفمند دارند و هدف آنها رفع ابهام از مرحلۀ پیش از آفرینش است. اسطوره‌ها با رفع ابهام از ناشناخته‌ها تلاش می‌کنند با بیان فرایند آفرینش، انسان را وارد زمان بیکران کنند. مشخص کردن شباهت‌ها و تفاوت‌ها در بین اسطوره‌ها و تأثیر محیط جغرافیایی بر اسطوره‌ها از اهداف این مقاله است. برای رسیدن به این هدف اسطوره‌هایی از تمام قاره‌ها انتخاب شد. با بررسی وضعیّت پیش از آفرینش در اسطوره‌ها، وجوه مشترک و افتراق آنها مشخص شد. علی‌رغم تنوّع محیط جغرافیایی در اسطوره‌ها، در این بررسی مشخص شد اسطوره‌ها شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند. این شباهت‌ها نشان می‌دهد که انسان‌ها دغدغه‌های مشترکی دارند. تاریکی آغازین، وجود آب و فراگیر بودن آن در جهان، بی‌کرانگیِ زمان و وجود آشوبِ آغازین از نکات مهم و مشترک اغلب اسطوره‌ها است. هر چند اسطوره‌ها متأثّر از محیطی هستند که به وجود آمده‌اند، تأثیر محیط بر مرحلۀ آغازین کمتر از بخش‌های دیگر اسطوره است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1442 - گونه‌ای از نوستالژی عارفانه در مثنوی «مرداب‌ها و آب‌ها»
بهجت السادات حجازی اکبر کریمی

یکی از جریان های شعری پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، مربوط به دوران پایان دفاعمقدس است که با فروکش کردن زبانه های آتش جنگ، شعر حال و هوای خاصی ، متفاوت بافضای شعری دوران نبرد و ستیز با دشمن ، می یابد. تداعی خاطرات گذشته و ذکر ارزش هایرا می آفریند نوستالژی عارفانه فراموش چکیده کامل

یکی از جریان های شعری پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، مربوط به دوران پایان دفاعمقدس است که با فروکش کردن زبانه های آتش جنگ، شعر حال و هوای خاصی ، متفاوت بافضای شعری دوران نبرد و ستیز با دشمن ، می یابد. تداعی خاطرات گذشته و ذکر ارزش هایرا می آفریند نوستالژی عارفانه فراموش شده برای روشنگری افکار عموم، شاخه ای جدید ازکه در ادبیات پیشینه ای نداشته است . این رویکرد تازه از نظر تغییر در عناصر برون متنی، درشمار شعر متعهد قرار می گیرد که در آن تجزیه و تحلیل در نشانه های معنایی نسبت به عناصردرون متنی برتری می یابد. حزن و اندوه ناشی از یادآور ی لحظه های شور و رشادت و ازخودگذشتگی های حماسه آفرینان دفاع مقدس، حسرت جاماندن از کاروان شهیدان و دغدغ ةکم رنگ شدن ارزش ها و سودجویی فرصت طلبان بی درد، از مهم ترین نشانه های معنایی است کهدر سروده های این دوره نمود و برجستگی می یابد و در نهایت منجر به ظهور گونه ای خاص ازسرود ة شاعر دلسوخته، فصلی از منظومه مرداب ها و آب ها نوستالژی ادبی می شود. مثنویسیدحسن حسینی از همین گونه شعرهاست . در این جستار برآنیم تا با زدن نقبی به دنیای ذهنشاعر، نقدگونه ای برآن داشته باشیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1443 - بررسی تطبیقی نمادینگی عناصر طبیعت در شاهنامه
رحیم کوشش امیررضا کفاشی

اسطورة طبیعت، نماد دوران پیش از دانش و صنعت، و نشان مشخّص روزگارانِ باستان است. طبیعت همواره در پیدایش تحولات مذهبی مردمانِ باستان و به ویژه آریایی‌های ساکن ایران و هند، نقشی بی‌بدیل داشته است. اعتقاد به قوای طبیعت به مرور زمان در میان آریایی‌ها، به‌صورت اعتقاد به خدایا چکیده کامل

اسطورة طبیعت، نماد دوران پیش از دانش و صنعت، و نشان مشخّص روزگارانِ باستان است. طبیعت همواره در پیدایش تحولات مذهبی مردمانِ باستان و به ویژه آریایی‌های ساکن ایران و هند، نقشی بی‌بدیل داشته است. اعتقاد به قوای طبیعت به مرور زمان در میان آریایی‌ها، به‌صورت اعتقاد به خدایان مختلف در آمد و کم کم برای عناصری چون خورشید، ماه، ستارگان و باد، علائمی را اختراع کردند و آنها را قوای خدایی نامیدند. اهمیت چهار عنصر آب و آتش و باد و خاک ـ بارزترین مظاهر طبیعت ـ از آن نظر بوده که بنابر کهن‌ترین عقاید و باورهای پیشین، این عناصر نمایندة پاکی و سرچشمة زندگی در هستی بوده‌اند. تعمق در شاهنامه مؤیّد تأثیرپذیری فردوسی و غور و تفحص وی در متون کهن ایران باستان و ملل دیگری چون هند، چین و یونان ـ که وجوه اشتراک اساطیریِ بسیاری با ما دارند ـ است. عناصر طبیعت در شاهنامه، بنیانی اساطیری و هویتی منحصر به فرد دارند و صاحب روح هستند که در جای جای داستان، یاریگر قهرمان حماسه‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1444 - علل دگردیسی ریشه‌های اساطیری شخصیت سودابه در داستان سیاوش شاهنامه
اقدس فاتحی

پژوهش حاضر بر آن است که علل و عوامل تغییر و دگرگونی عظیم الهۀ باستانی آب را مورد بررسی قرار دهد. در عصر ماقبل تاریخ، بر اثر پدیدة وام‌گیریِ اسطوره، باورها و آیین‌های مربوط به الهه آب به ماوراءالنهر کشیده شده است. هم‌زمان با شکل‌گیری نهایی داستان‌های حماسی در ایران این ا چکیده کامل

پژوهش حاضر بر آن است که علل و عوامل تغییر و دگرگونی عظیم الهۀ باستانی آب را مورد بررسی قرار دهد. در عصر ماقبل تاریخ، بر اثر پدیدة وام‌گیریِ اسطوره، باورها و آیین‌های مربوط به الهه آب به ماوراءالنهر کشیده شده است. هم‌زمان با شکل‌گیری نهایی داستان‌های حماسی در ایران این الهه علاوه بر تحولات اجتناب ناپذیر اساطیری در جریان تلفیق و هماهنگی با الگوهای مردسالارانة قبایل هندوایرانی کهن و تطبیق با سنت‌های اجتماعی رایج آن سامان، در افواه نقالان و گوسانان دربارهای پارتیان اشکانی و کوشانیان به جایگاه بس فروتری هبوط کرد تا جایی که به طور کلی از جهان خدایان پایین آمد. الهه آب با فراموش شدن ریشه و اصل آسمانی‌اش و تحت‌تأثیر خوارمایه انگاری زن و تغییرات متعدد سرانجام در شاهنامه خصوصیات نو پذیرفت و به صورت سودابه درآمد. از سوی دیگر دُموزی ایزد نباتی ِمرتبط با الهة بین‌النهرینی نیز در اساطیر ایران بر اثر عامل شکستگی به دو تن تبدیل شد: یکی سیاوش که نقش و خویشکاری او همانند ایزد مقتول نباتی بین‌النهرینی است و دیگری کیخسرو که نقش ایزد بازآینده و تجدید حیات کنندة سیاوش را دارد. این شخصیت‌ها به صورت داستان سیاوش و سودابه و همچنین کیخسرو به شاهنامة ابومنصوری و از آنجا نیز به شاهنامۀ فردوسی راه پیدا می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1445 - اسطوره غیبت دختر
محمد مشهدی نوش آبادی

یکی از اسطوره‌های مربوط به مکان‌های زیارتی در حوزه فرهنگ ایرانی اسطوره غیبت دختر در چشمه و یا چاه است که عمدتاً در باورهای عامیانه بازتاب دارد.شاید برخی داستان‌های ایرانی،از جمله داستان ربایش شهرناز و ارنواز، دختران جمشید به دست ضحاک و آزادی آنها به دست فریدون و همچنین چکیده کامل

یکی از اسطوره‌های مربوط به مکان‌های زیارتی در حوزه فرهنگ ایرانی اسطوره غیبت دختر در چشمه و یا چاه است که عمدتاً در باورهای عامیانه بازتاب دارد.شاید برخی داستان‌های ایرانی،از جمله داستان ربایش شهرناز و ارنواز، دختران جمشید به دست ضحاک و آزادی آنها به دست فریدون و همچنین ماجرای غیبت کی‌خسرو در چشمه، پیشینه‌ای برای اسطوره غیبت دختر باشد. برخی نیز ربایش دختر و یا گاو در فرهنگ آریایی را با فقدان باران مربوط می‌دانند. در بررسی‌هایی که به صورت میدانی و کتابخانه‌ای انجام گرفت معلوم شد که این اسطوره بر پنج رکن استوار است که عبارتند از: غیبت دختر در محل مورد توجه، مکان غیبت که معمولاً در ارتباط با عناصر مربوط به آب مانند چشمه و یا چاه است، وجود عنصر شر که دختر به خاطر خلاصی از دست آنان غایب شده است، رؤیایی که از طریق آن ماجرای غیبت و قداست محل گوشزد می‌شود و توجه به قداست محل و برگزاری آیین‌های زیارت. مکان‌های مربوط با این اسطورهشامل تمام پیران‌گاه‌های زرتشتی و تعدادقابل توجهی از موقعیت‌های زیارتی اسلامی به‌ویژه موقعیت‌های قدم‌گاهی است. در بررسی و تحلیل عناصر اسطوره، به ارتباط آن با موقعیت چشمه و آب، سنگ و صخره مقدس، شرارت نیروی اهریمنی و تازش بر نیروی قدسی، طلسم شدن آب و برکت و مسأله فقدان آب دقت شده است و با توجه به شواهد متعدد ارتباط این اسطوره با ناهید به اثبات رسیده است. با توجه به اینکه این اسطوره از طریق خواب ظاهر می‌شود،در پایان تحلیلی روان‌شناختی از آن ارائه شده است. در نتیجه می‌توان گفت که فقدان عنصر آب در چاه‌ها و چشمه‌های اعجاب‌انگیز که به غیبت ناهید در آن مربوط بوده است، در دوران اسلامی به غیبت دختر یکی از اولیا تغییر کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1446 - بررسی عناصر داستان «اعرابی و سبوی آب» در مصیبت‌نامه، مثنوی و دفتر هفتم مثنوی
عبدالمجید یوسفی نکو حسن حیدری

داستان اعرابی و سبوی آب از جمله داستان‌هایی است که در متون مختلف منظوم و منثور فارسی آمده است. در میان آثار منظوم، این داستان را در مصیبت‌نامه عطّار، مثنوی و دفتر هفتم مثنوی می‌توان دید. در این مقاله، به منظور شناختن قدرتِ خلّاقیت و داستان‌پردازی سرایندگان این آثار، برخ چکیده کامل

داستان اعرابی و سبوی آب از جمله داستان‌هایی است که در متون مختلف منظوم و منثور فارسی آمده است. در میان آثار منظوم، این داستان را در مصیبت‌نامه عطّار، مثنوی و دفتر هفتم مثنوی می‌توان دید. در این مقاله، به منظور شناختن قدرتِ خلّاقیت و داستان‌پردازی سرایندگان این آثار، برخی از عناصر این داستان چون پیرنگ، شخصیّت، گفت‌وگو، حقیقت‌نمایی و زاویه دید بررسی می‌گردد. تحلیل زاویه‌ دید بر اساس دیدگاه روایت‌شناسانی چون پرینس و ریمون- کنان، که آن را کانونی‌شدگی می‌نامند، نشان می‌دهد که تعداد شخصیّت‌های کانونی‌شده داستان در مثنوی مولوی بیشتر است. به نظر می‌رسد مولوی با گسترش دادن پیرنگِ داستان و نیز با افزودن بر تعداد شخصیّت‌ها و ایجاد گفت‌وگوهای طولانی، داستان و عمل روایت را جذّاب‌تر نموده است. نگارندگان این جُستار می‌کوشند با بررسی عناصر یادشده نشان دهند کدام‌یک از این سرایندگان در پرداخت این داستان موفق‌تر بوده‌اند. سراینده گُمنام دفتر هفتم، به‌‌رغم آنکه مثنوی را پیشِ رو داشته است، بهره‌ چندانی از شیوه‌های داستان‌پردازی مولوی نبرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1447 - پهنه بندی کیفیت منابع آب آشامیدنی با تلفیق دو روش AHP و GIS در منطقه شمال دشت قزوین
بابک طالبی نوشین سجادی ترانه شارمد

شناسایی منابع آب آشامیدنی مناسب، وابسته به روش هایی است که بایستی همواره انتخاب صحیح و منطقی را به همراه داشته باشد. یکی از این روش ها تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است که تلفیق آن با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، از جمله ابزارهای ارزیابی برای مدیریت آب های زیرزمینی به شمار چکیده کامل

شناسایی منابع آب آشامیدنی مناسب، وابسته به روش هایی است که بایستی همواره انتخاب صحیح و منطقی را به همراه داشته باشد. یکی از این روش ها تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است که تلفیق آن با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، از جمله ابزارهای ارزیابی برای مدیریت آب های زیرزمینی به شمار می رود. هدف اصلی در این مطالعه سنجش کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف آشامیدن در منطقه دشت قزوین می باشد. برای تهیه نقشه کیفیت آب زیرزمینی این منطقه در سال 1392، از پارامترهای کیفی 17 حلقه چاه شامل کل ذرات جامد محلول، سختی کل، سدیم، کلرو سولفات نمونه برداری شد. ابتدا نقشه پهنه بندی پارامترهای مذکور با استفاده از روش درون یابی مجذور عکس فاصله (IDW) رسم شده و پس از آن طبقه بندی نقشه ها براساس روش شولر صورت گرفت. سپس وزن دهی پارامترهای مربوطه با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. در مرحله آخر نقشه های طبقه بندی شده در وزن هایشان ضرب و با یکدیگر تلفیق و در نهایت نقشه کیفیت آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه ایجاد گردید. نتایج بیانگر آن است که حدود 83 درصد منطقه مورد مطالعه در محدوده خوب و قابل قبول قرار دارد و حدود 17 درصد در محدوده نامناسب و بد قرار دارد. این نتایج نشان می دهد که قسمت عمده آب منطقه مورد مطالعه در دشت قزوین وضعیتی مطلوب و مناسب دارد و قسمت های شرقی و مرکزی از لحاظ مصارف شرب قابل قبول می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1448 - ارائه الگوی محاسبات ردپای آب بر اساس مدل معادلات ساختاری
مهناز میرزاابراهیم طهرانی رضا مرندی مریم نعمتی

این تحقیق برحسب هدف کاربردی و شیوه گردآوری داده‌ها توصیفی از نوع همبستگی می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات مطالعات پیشینه کتابخانه‌ای و بخش میدانی استفاده از جامعه آماری و توزیع پرسشنامه انجام‌گرفته است. سؤالات پرسشنامه با بهره‌گیری از طیف لیکرت به شکل 5 گزینه‌ای و سطوح رتبه چکیده کامل

این تحقیق برحسب هدف کاربردی و شیوه گردآوری داده‌ها توصیفی از نوع همبستگی می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات مطالعات پیشینه کتابخانه‌ای و بخش میدانی استفاده از جامعه آماری و توزیع پرسشنامه انجام‌گرفته است. سؤالات پرسشنامه با بهره‌گیری از طیف لیکرت به شکل 5 گزینه‌ای و سطوح رتبه‌ای با پایایی 8/0 انجام و رواسازی به شکل صوری صورت گرفته است. حجم نمونه انتخاب شده براساس کیفی بودن تحقیق و بهره گیری از مدل معادلات ساختاری از جدول مورگان –جامعه آماری100 نفره با سطح اطمینان 99 درصد- (99 نمونه) انتخاب شد. با انتقال اطلاعات پرسشنامه از نرم افزار SPSS به نرم افزار AMOS پس از رسم مدل معادلات ساختاری (تحلیل مسیر تأییدی) پس از اعمال آخرین اصلاحات در مدل تحلیل عاملی تأییدی، نتایج مدل معادلات ساختاری اعم از ضرایب رگرسیونی استانداردشده و ضرایب توان دوم همبستگی چندگانه (معادل ضریب تعیین)، استخراج و گزارش‌شده است. یافته های توصیفی متغیرها نیز نشان می دهد از هشت متغیر آشکار (فنی، علمی، سیاسی، مالی، فرهنگی، اجتماعی، زمان و مکان) بیشترین میانگین (مطابق طیف لیکرت) پاسخ های پرسشنامه مربوط به عوامل فرهنگی و کمترین میانگین مربوط به عوامل علمی می باشد. نرمالیته متغیرها با بررسی چولگی و کشیدگی آنها سنجش و نرمال گزارش گردید. تحلیل عاملی مرتبه اول برای بررسی بارهای عاملی متغیرها و برازش مدل انجام شده و بدلیل مطلوب بودن 3 شاخص از 5 شاخص گزارش شده نتیجه برازش مبنی بر مطلوب بودن متغیرها می باشد. یافته های مدل ساختاری تایید می نماید که کنترل منابع اب بر ردپای آب- محاسبات ردپای آب بر توسعه اجتماعی- اقتصادی و محیط زیست تاثیر دارد. معناداری مسیر متغیرها با شاخص نسبت بحرانی (CR) مسیر ردپای آب با عوامل اجتماعی- اقتصادی با CR برابر 01/55 از معناداری بیشتری برخوردار است. با توجه به اهداف تحقیق، و مدل ارائه‌شده می‌توان نتیجه گرفت، به کنترل درآوردن منابع آبی به‌طور مستقیم تابع عوامل متعدد فنی، علمی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، زمان و مکان و تأثیرگذار در محاسبات ردپای آب می باشد. تحت تأثیر موارد برشمرده، مباحث کلان محیط زیستی و توسعه پایدار اجتماعی-اقتصادی نیز تحت تأثیر محاسبات ردپای آب قرار می‌گیرند. با بررسی مطالعات گذشته در خصوص ردپای آب به‌وضوح می‌توان نارسایی هر تحقیق را دریافت به‌ خصوص در بخش داخلی که اساساً ماهیت اندازه‌گیری ردپای آب بالأخص همگام با استانداردی جهانی و برمبنای آن تاکنون انجام نگرفته است. همچنین در مقالات حاضر بیشترین نگرانی‌های مطرح‌شده به جهت عدم مدیریت صحیح منابع آب بوده که نگرانی‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و محیط‌زیستی به‌صورت مجزا اشاره‌شده است. در مدل ارائه‌شده سعی شده بخشی از کاستی‌های علمی جبران شده و قدمی تازه در محاسبات نهاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1449 - مکانیابی تأسیسات آب شیرین کن در سواحل جنوبی استان بوشهر با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی
آرش پاک اندیش

مسأله آب شیرین و بهداشتی از دغدغه های اغلب کشورهای جهان در قرن حاضر می باشد. در مناطق ساحلی جنوب ایران نیز به دلیل عواملی مانند افزایش جمعیت، محدودیت منابع آب شیرین، گسترش پدیده خشکسالی و افزایش دمای هوا و غیره به شکل حادتری قابل مشاهده است. لذا احداث تأسیسات آب شیرین ک چکیده کامل

مسأله آب شیرین و بهداشتی از دغدغه های اغلب کشورهای جهان در قرن حاضر می باشد. در مناطق ساحلی جنوب ایران نیز به دلیل عواملی مانند افزایش جمعیت، محدودیت منابع آب شیرین، گسترش پدیده خشکسالی و افزایش دمای هوا و غیره به شکل حادتری قابل مشاهده است. لذا احداث تأسیسات آب شیرین کن در بهره برداری از آب شور سواحل برای تأمین آب شیرین حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر، بخشی از سواحل جنوبی استان بوشهر مورد مطالعه قرار گرفته و پتانسیل محدوده برای مکانیابی تأسیسات آب شیرین کن مورد ارزیابی قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) در نرم افزار expert choice و GIS انجام شده است. 13 معیار در قالب سه معیار عمده دسترسی، حریم ها و عوامل طبیعی وزن دهی شد. لابه های وزن دارشده تلفیق و نقشه نهایی تولید گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد 15/13 درصد منطقه از پتانسیل خیلی بالا، 37/28درصد از پتانسیل بالا، 45/30درصد از پتانسیل متوسط، 45/21 و 57/6 درصد به ترتیب از پتانسیل کم و خیلی کم برخوردار هستند. نقاط شهری کاکی، آبدانف بردستان، سیراف پتانسیل خیلی بالایی برای احداث تأسیسات دارند و به صورت کلی بخش شمالی محدوده مورد مطالعه برای این منظور مناسب تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1450 - مقایسه فاکتورهای خونی و میزان رشد ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان Oncorhyncus mykiss در آب لب‌شور و شیرین
شهره مسائلی همایون حسین زاده صحافی مرتضی علیزاده حسین نگارستان

در این تحقیق تغییرات فاکتورهای خونی ومقایسه رشد ماهیان قزل آلا در آب لب شوربا شوری برابر 9/8گرم بر لیتر و آب شیرین مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام این تحقیق، تعداد 180 قطعه بچه ماهی قزل آلا با وزن 1/0 ± 1/47 گرم در 6 حوضچه پلی اتیلنی با ظرفیت 5/1 مترمکعب آب رها س چکیده کامل

در این تحقیق تغییرات فاکتورهای خونی ومقایسه رشد ماهیان قزل آلا در آب لب شوربا شوری برابر 9/8گرم بر لیتر و آب شیرین مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام این تحقیق، تعداد 180 قطعه بچه ماهی قزل آلا با وزن 1/0 ± 1/47 گرم در 6 حوضچه پلی اتیلنی با ظرفیت 5/1 مترمکعب آب رها سازی گردید . هر تیمار (آب لب شور و آب شیرین)در 3 تکرار انجام گردید . در طول دوره آزمایش کلیه شرایط محیط زیست دیگرثابت نگهداشته شد. غذادهی در طول دوره پرورش به طور یکسان برای هر دو تیمار و با توجه به دمای آب و بیوماس ماهی ها صورت گرفت. هر 15 روز یکبار از ماهیان زیست سنجی انجام و ثبت گردید. پس از 126 روز ماهیان به صورت زنده به آزمایشگاه انتقال و پس از توزین (گرم) و طول سنجی(سانتی متر) ،خونگیری مستقیم از قلب انجام گردید، وفاکتورهای خونی موردنظر اندازه گیری شد . نتایج نشان داد رشد ماهیان در آب لب شور بعد از مرحله سوم بیومتری افزایش معنی داری نسبت به تیمار دیگر نشان داد. ( 05/0 p< ). میزان WBC, RBC, Hb ,Hct ,MCV ,MCH ,MCHC ,Lymph ,Throm و یون پتاسیم درخون ماهیان در آب لب شور افزایش معنی داری نسبت به آب شیرین نشان داد(05/0 > P). Mono و Neut و Eos و یون سدیم درخون ماهیان آب لب شور و آب شیرین نسبت به هم اختلاف معنی داری نداشتند (05/0 p<). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1451 - ارزیابی کیفیت آب آشامیدنی و کشاورزی در چشمه های منطقه شمال دشت قزوین
بابک طالبی نوشین سجادی ترانه شارمد

منابع آب زیرزمینی مهم ترین منبع برای مصارف مختلف از جمله آشامیدن و کشاورزی می باشند. در منطقه دشت قزوین وجود این منابع از جمله چشمه ها به علت معیشت و استفاده مردم از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطالعه، به بررسی 15 چشمه نمونه برداری شده در سال 1392 پرداخته شده است. چکیده کامل

منابع آب زیرزمینی مهم ترین منبع برای مصارف مختلف از جمله آشامیدن و کشاورزی می باشند. در منطقه دشت قزوین وجود این منابع از جمله چشمه ها به علت معیشت و استفاده مردم از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطالعه، به بررسی 15 چشمه نمونه برداری شده در سال 1392 پرداخته شده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی کیفیت چشمه های منطقه شمال دشت قزوین براساس مصارف شرب و کشاورزی بود. بدین منظور طبقه بندی کیفی برای مصارف آشامیدن به کمک روش شاخص کیفی آبWQIو برای مصارف کشاورزی از طبقه بندی های ویلکاکس، درصد سدیم و RSC استفاده گردید. نتایج بررسی ها نشان داد که براساس روش WQIحدود 93 درصد چشمه های مورد بررسی در محدوده خوب و عالی و حدود 7 درصد در محدوده ضعیف واقع شده است. براساس روش طبقه بندی ویلکاکس حدود 80 درصد نمونه ها در محدوده کم شور و مناسب برای کشاورزی (C2S1) قرار دارند و 20 درصد آن شور و برای مصارف در مواقع ضروری(C3S1)است. برای طبقه بندی بر مبنای درصد سدیم حدود 80 درصد از نمونه های مورد بررسی در وضعیت عالی، خوب و قابل قبول قرار دارند و 20 درصد آن وضعیت مشکوک دارد. همچنین طبق رده بندی کیفی RSC حدود 93 درصد نمونه ها مناسب و قابل قبول هستند و 7 درصد بقیه وضعیت نامناسب دارد. بطور کلی باتوجه به طبقه بندی های مذکور چشمه های منطقه مورد مطالعه برایمصارف شرب و کشاورزی وضعیتی مطلوب و مناسب دارند و تعداد کمی از آن ها نیاز به بررسی و پایش مجدد دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1452 - شمارش آشیانه پرندگان آبزی، کنار آبچر و خشکی زی جوجه‌آور خورموسی در اردیبهشت ماه 1394
بهروز بهروزی راد

شناسایی و شمارش آشیانه پرندگان آبزی، کنارآبچر و خشکی زی جوجه آور در خورموسی در اردیبهشت سال 1394 با دوربین چشمی 10×40 زایس و تلسکوپ 15 ×60 با روش مشاهده مستقیم و تمام شماری Total Count انجام شد. در این بررسی درخور موسی 65 گونه پرنده از سه گروه آبزی، خشکی زی چکیده کامل

شناسایی و شمارش آشیانه پرندگان آبزی، کنارآبچر و خشکی زی جوجه آور در خورموسی در اردیبهشت سال 1394 با دوربین چشمی 10×40 زایس و تلسکوپ 15 ×60 با روش مشاهده مستقیم و تمام شماری Total Count انجام شد. در این بررسی درخور موسی 65 گونه پرنده از سه گروه آبزی، خشکی زی و کنارآبچر شناسایی شد که 23 گونه (38/35 درصد) از آن ها جوجه آوری کرده بودند. جمعیت جوجه‌آوران در بهار سال 1394، در خورموسی 14455 جفت بود که 12862 جفت (72/97 درصد) از آن‌ها در دو جزیره دارا و قبرناخدا جوجه‌آوری کرده بودند. از پرندگان آبزی 7 گونه متعلق به 4 تیره، از کنار آبچر‌ها 6 گونه متعلق به 7 تیره و از خشکی زی‌ها 8 گونه متعلق به 8 تیره در خورموسی جوجه‌آوری داشتند. دو جزیره قبرناخدا و دارا زیستگاه های حساس برای جوجه آوری پرندگان آبزی بخصوص پرستوهای دریایی Sternidae و سلیم‌خرچنگ‌خوار Dromas ardeolaمی باشند. جمعیت غیرجوجه‌آور پرندگان آبزی و کنارآبچر و خشکی زی مشاهده‌شده در خورموسی 2181 قطعه متعلق به 65 گونه بودند، که 16 گونه (6/24 درصد) با جمعیت 595 قطعه (28/27 درصد) خشکی زی، و 49 گونه (4/75 درصد) با جمعیت 1586 قطعه (72/72 درصد) آبزی و کنار آبچر بودند. بنابراین مدیریت و حفاظت بوم سازگان خورموسی به‌عنوان زیستگاه حساس جوجه آوری، کانون حفاظت تنوع زیستی برای بقاء پرندگان آبزی و خشکی زی از ضروریات است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1453 - گونه‌های بومی ماهیان آب‌های داخلی جهت معرفی به صنعت ماهیان تزئینی ایران
محمود رامین مسطوره دوستدار

با اجرای پروژه تنوع زیستی ماهیان آب های داخلی ایران طی سال های ۱۳۸4 تا ۱۳89 ، تعداد 3500 عدد نمونه ماهی از حوضه های مختلف آبریز کشور با ادوات مختلف صید شامل الکتروشوکر، تورسالیک، تور گوشگیر و قلاب نمونه برداری شدند. در طول اجرای پروژه و بررسی ماهیان نمونه برداری شده با چکیده کامل

با اجرای پروژه تنوع زیستی ماهیان آب های داخلی ایران طی سال های ۱۳۸4 تا ۱۳89 ، تعداد 3500 عدد نمونه ماهی از حوضه های مختلف آبریز کشور با ادوات مختلف صید شامل الکتروشوکر، تورسالیک، تور گوشگیر و قلاب نمونه برداری شدند. در طول اجرای پروژه و بررسی ماهیان نمونه برداری شده با توجه به اندازه جثه، شکل ظاهری، رنگ و نقش و نگارهای موجود بر روی بدن، تعدادی از گونه‌ها جهت استفاده به صورت ماهیان تزئینی و آکواریومی مناسب تشخیص داده شدند. بر اساس نتایج بدست آمده تعداد 25گونه از 11 جنس و متعلق به 4 خانواده کپورماهیان Cyprinidae، کپورماهیان دنداندارCyprinodontidae، رفتگر ماهیان eCobitida، سگ ماهیان جویباریNemacheilidae به عنوان ماهیان زینتی آب های داخلی قابل معرفی می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1454 - بررسی عملکرد استفاده از کربن فعال در سیستم لجن فعال با هوادهی گسترده تصفیه خانه بیمارستان برای حذف آفت کش سایهالوترین
مهری ممقانی فر لیندا یادگاریان حاجی آبادی حسین غفوریان

فاضلاب های بیمارستانی دارای پاتوژن های بیماری‌زا و مواد شیمیایی خطرناک می‌باشد. با توجه به خطرات ناشی از فاضلاب‌ها بررسی نحوه تصفیه‌ و میزان سموم پسماند و خروجی فاضلاب ها بسیار حائز اهمیت است. هدف از انجام مطالعه حاضر، اندازه گیری و بررسی عملکرد سیستم لجن فعال با هوادهی چکیده کامل

فاضلاب های بیمارستانی دارای پاتوژن های بیماری‌زا و مواد شیمیایی خطرناک می‌باشد. با توجه به خطرات ناشی از فاضلاب‌ها بررسی نحوه تصفیه‌ و میزان سموم پسماند و خروجی فاضلاب ها بسیار حائز اهمیت است. هدف از انجام مطالعه حاضر، اندازه گیری و بررسی عملکرد سیستم لجن فعال با هوادهی گسترده تصفیه خانه بیمارستان برای حذف سموم آفت کش لامبدا سایهالوترین و ارائه راهکارهایی برای بهبود سیستم تصفیه بیمارستانی می باشد. تصفیه خانه بیمارستان مورد مطالعه دارای سیستم لجن فعال با هوادهی گسترده می‌باشد. در این مطالعه نمونه پساب خروجی بیمارستان قبل از سمپاشی و بعد از سمپاشی اول و دوم برداشته شد. در هر مرحله سه تکرار برای آنالیز و سه تکرار برای تیمار کربن فعال، برداشته شد. در تیمار کربن فعال، تاثیر کربن فعال در کاهش میزان سم لامبدا سایهالوترین نیز بررسی گردید. استخراج سم با استفاده از روش کچرز انجام شد. آنالیز سم لامبدا سایهالوترین با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی با دتکتور طیف سنجی جرمی (GC/MS)صورت گرفت. سپس با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون (t-test) و آنالیز واریانس در سطح معنی داری 95 درصد، تجزیه و تحلیل نتایج انجام شد. نتایج نشان داد که غلظت سم لامبدا سایهالوترین در فاضلاب بیمارستانی قبل از سمپاشی در زیر حد تشخیص دستگاه بوده است و در طی دو سمپاشی متوالی به ترتیب به ppm 09/0± 49/27 و ppm 07/0± 0/37افزایش یافته است. در تیمار کربن فعال غلظت این سم در فاضلاب قبل از سمپاشی در زیر حد تشخیص دستگاه بوده و در طی دو سمپاشی متوالی به ترتیب ppm 05/0± 22/2 و ppm 01/0± 54/1بوده است. مقایسه میزان سم سایهالوترین در نمونه‌های فاضلاب با و بدون تیمار کربن فعال با استاندارد آب آشامیدنی (ppm 0001/0) و فاضلاب (ppm 031/0) توسط آزمون t- test نشانگر آن بود که بجز نمونه های فاضلاب قبل از سمپاشی که غلظت سم پایین تر از حد آشکارسازی روش بوده است، نمونه‌های فاضلاب مربوط به سمپاشی اول و دوم (با و بدون تیمار کربن فعال) تفاوت معنی‌داری در میزان سم سایهالوترین با مقادیر استاندارد آب آشامیدنی و فاضلاب داشتند (05/0>P). با اینکه به طور قابل ملاحظه ای کربن فعال باعث کاهش میزان سم سایهالوترین شده بود ولی هنوز کلیه نمونه ها بیشتر از میران توصیه شده بودند. این نتایج نشان دهنده این واقعیت است که سیستم لجن فعال با هوادهی گسترده به تنهایی روش مناسبی برای حذف و کاهش سم لامبدا سایهالوترین در پساب خروجی بیمارستان‌ها نیست و برای بهبود سیستم فاضلاب کنونی می‌توان از کربن فعال استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1455 - مقایسه سناریوهای دفع پسماندهای جامد شهری منطقه نفتی بهرگان از نظر انتشار گازهای گلخانه‌ای
مرتضی کاشفی الاصل رضا مرندی علیرضا افراسیابی

پسماندهای جامد شهری حاوی آلاینده های مختلفی است که هر روز برمیزان و تنوع آنها افزوده می‌شود. با اعمال مدیریت واحد و اصولی می‌توان خسارت های ناشی از آلاینده ها برمنابع اصلی محیط زیست (آب، خاک و هوا) را به حداقل رساند. در این پژوهش پس از بررسی میدانی جریان پسماندهای جامد چکیده کامل

پسماندهای جامد شهری حاوی آلاینده های مختلفی است که هر روز برمیزان و تنوع آنها افزوده می‌شود. با اعمال مدیریت واحد و اصولی می‌توان خسارت های ناشی از آلاینده ها برمنابع اصلی محیط زیست (آب، خاک و هوا) را به حداقل رساند. در این پژوهش پس از بررسی میدانی جریان پسماندهای جامد شهری در یکی از مناطق نفتی جنوب کشور (منطقه نفتی بهرگان)، چهار سناریوی دفع پسماند ارایه گردید. میزان انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از اجرای هریک از سناریوها شامل 1) بازیافت،کمپوست هوازی و دفن بدون استحصال LFG (Landfill Gas) 2) بازیافت، کمپوست هوازی و دفن با استحصال LFG 3) بازیافت، کمپوست بی هوازی و دفن بدون استحصال LFG و 4) بازیافت، کمپوست بی هوازی و دفن با استحصال LFG ، با استفاده از روش ارزیابی چرخه عمر مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاکی از برتری سناریوی بازیافت کمپوست بی هوازی و دفن با استحصال LFG را دارد. همچنین بررسی‌ها نشان دادکه روش کمپوست بی هوازی به دلیل تولید کمتر گازهای گلخانه ای نسبت به کمپوست هوازی روش‌ مطلوب‌تری می باشد. درصورت استحصال گاز مرکز دفن نیز می‌توان شاهد کاهش چشمگیری در میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و مصرف انرژی هر یک از سناریوها بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1456 - مطالعه کمی و کیفی پساب کارخانه کاوه سودای مراغه جهت پرورش آرتمیا
مرضیه قره‌باغی سید محمد تقی ساداتی‌ پور حسین غفوریان ناصر آق

هدف از انجام این پروژه بررسی کمی وکیفی پساب کارخانه کاوه سودا جهت پرورش آرتمیا به منظور استفاده بهینه از پساب کارخانه است. کارخانه کاوه سودای مراغه که در موقعیت جغرافیایی طول شرقی و عرض شمالی واقع شده است، و سدیم کربنات سبک و سنگین تولید می‌کند. پساب این کارخانه که حدود چکیده کامل

هدف از انجام این پروژه بررسی کمی وکیفی پساب کارخانه کاوه سودا جهت پرورش آرتمیا به منظور استفاده بهینه از پساب کارخانه است. کارخانه کاوه سودای مراغه که در موقعیت جغرافیایی طول شرقی و عرض شمالی واقع شده است، و سدیم کربنات سبک و سنگین تولید می‌کند. پساب این کارخانه که حدود 5/2 میلیون متر مکعب در سال بوده و در استخرهای خاکی ذخیره می‌گردد، شور بوده و از نظر خواص فیزیکی و شیمیایی با آب دریاچه ارومیه شباهت معینی دارد. پساب‌ها ابتدا از نظر دما، شوری، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، نیترات، سولفات، فسفات، کلراید، آمونیاک، سیلیس، نیکل، آهن، روی، کروم، کادمیم، سرب، BOD، DO، TDS، EC، pH، TCC، FCC، COD با استفاده از روش‌های متداول (در قسمت مواد و روش ها به آنها اشاره شده) مورد سنجش قرار گرفتند. پرورش دو گونه Artemia urmiana و Artemia parthenogenetica در آب دو استخر 7 و 10 تحت شرایط استاندارد آزمایشگاهی در 17 تیمار شامل: پساب خالص استخرها و همچنین به صورت مخلوط و همچنین پس از ترکیب با نسبت‌های مختلف از پساب و آب رودخانه و آب دریاچه ارومیه با غذادهی و بدون غذادهی انجام گرفت. کلیه آرتمیاها در آب خالص پساب‌ها در طی 2-3 روز تلف شدند، ولی در مخلوط 50 درصد پساب همراه با50 درصد آب رودخانه، میزان بقای Artemia parthenogenetical 40 درصد بود که فقط 10 درصد کمتر از میزان آن در آب 80 گرم در لیتر دریاچه ارومیه می‌باشد. پرورش گونه‌های آرتمیا در مخلوط آب رودخانه و پساب هر کدام به نسبت 50 درصد تا زمان رسیدن به بلوغ جنسی و تولید نسل اول و رسیدن آنها تا مرحله‌ی بلوغ ادامه یافت شدت تلفات لاروهای تولید شده در آب‌های ترکیبی کمتر از میزان آن در والدین بود. تلفات Artemia urmiana در کلیه تیمارها به مراتب بیشتر از Artemia parthenogenetica بود، لذا گونه مزبور (A.urmiana) برای پرورش در پساب کارخانه گونه مناسبی نمی‌باشد. عوامل بازدارنده احتمالی قوی در آب خالص استخرها بر رشد و تولیدمثل آرتمیا غلظت خیلی بالای کلسیم، TH, TDS، نیکل، سیلیس، آمو نیاک و نیترات تعیین گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1457 - بررسی رشد ‌هایدروپونیک و جذب CS پایدار از محلول‌ها توسط Chenopodium album و Amaranthus chlorostachys
رکسانا موگوئی

سازگاری اکولوژیکی علف‌های هرز برای رویش در محیط‌های آلوده به فلزات سنگین و عناصر رادیواکتیو، همچنین قدرت این گیاهان در پالایش آب، خاک، آب‌های زیرزمینی و لجن می‌تواند مبنای استقرار سیستم گیاه پالائی آب با علف‌های هرز محسوب شود. لذا در این مقاله رشد‌هایدروپونیک دو گونه عل چکیده کامل

سازگاری اکولوژیکی علف‌های هرز برای رویش در محیط‌های آلوده به فلزات سنگین و عناصر رادیواکتیو، همچنین قدرت این گیاهان در پالایش آب، خاک، آب‌های زیرزمینی و لجن می‌تواند مبنای استقرار سیستم گیاه پالائی آب با علف‌های هرز محسوب شود. لذا در این مقاله رشد‌هایدروپونیک دو گونه علف هرز Chenopodium album و Amaranthus chlorostchys به منظور پالایش پساب مورد مقایسه قرار گرفته و کارائی پالایش سزیم سنجیده شده است. در این راستا سیستم‌هایدروپونیک با استفاده از محلول هوگلند در دو بستر مایع و جامد مستقر گردید. pH، غلظت دقیق عناصر ماکرو و میکرو و نحوه استقرار بذر و گیاهچه‌ها در محلول به عنوان عوامل محدود کننده رشد گیاه، اثرات متفاوتی بر رشد یا عدم ادامه رشد گیاه داشت به نحوی که Chenopodium album در سیستم‌هایدروپونیک با بستر جامد و Amaranthus chlorostachys در صورت استقرار مناسب در سیستم‌هایدروپونیک بستر مایع، تا سطح مورد نظر رویش یافتند. سپس این دو گیاه به مدت 14 روز در معرض پالایش پساب 5/0 میلی گرم بر لیتر سزیم کلراید قرار گرفتند. کارائی پالایش آب آلوده به سزیم توسط این دو گیاه به ترتیبChenopodium album 57/7 ± 99/52 وAmaranthus chlorostachys 92/3 ± 68/41 درصد بود. این دو گونه همچنین قادر به تجمع سزیم در بخش‌های هوائی گیاه بودند و می توانند گزینه‌های مناسبی برای فرایند گیاه پالائی باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1458 - استفاده از جاذب آمبرلیت XAD-4 به منظور جذب فلزات سنگین کبالت و مس از نمونه آب دریای خزر
مرتضی کاشفی الاصل نسیم صوفی

آمبرلیت XAD-4(پلیمر پلی استیرن دی وینیل بنزن) با داشتن ویژگی های فیزیکی- شیمیایی مناسب مانند تخلخل، سطح جذب بالا، پایداری وخلوص ، رزینی با استفاده بسیار در فرایند جذب فلزات سنگین مانند مس و کبالت می باشد.در این مطالعه، یون مس و کبالت توسط آمبرلیت XAD-4 جذب گردید، همچنین چکیده کامل

آمبرلیت XAD-4(پلیمر پلی استیرن دی وینیل بنزن) با داشتن ویژگی های فیزیکی- شیمیایی مناسب مانند تخلخل، سطح جذب بالا، پایداری وخلوص ، رزینی با استفاده بسیار در فرایند جذب فلزات سنگین مانند مس و کبالت می باشد.در این مطالعه، یون مس و کبالت توسط آمبرلیت XAD-4 جذب گردید، همچنین تاثیر pH بر روی نمونه ها بررسی شد و pH بهینه برای جذب این یون توسط جاذب جدید بین 5/7 تا6 به دست آمد. درصد بازیابی به دست آمده در این محدوده pH بالای 90درصد می باشد، .همچنین فاکتورهای زمان بهینه، تعیین ظرفیت وحد تشخیص نیز مورد بررسی قرار گرفت. فرایند پیشنهادی برای تعیین میزان یون کبالت ومس موجود در نمونه آب های طبیعی(دریایی) با روش اسپکتروسکوپی جذب اتمیک شعله ای Varian-GT100 انجام گردید. درصد بازیابی برای مس و کبالت به ترتیب 93 درصد و 85 درصد می باشد و انحراف استاندارد محاسبه شده به ترتیب 5 و 6/5 می باشد. این امر حاکی از این می باشد که این روش پیشنهادی از صحت، فاکتور غنی سازی و سادگی بر خوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1459 - بررسی پروفایل و میزان اسیدهای چرب ماهیان پرورشی در استخر ثامن الائمه در قم
پگاه ابومحبوب رضوان موسوی ندوشن

هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین ترکیب اسیدهای چرب ماهیچه سه گونه از ماهیان پرورشی آب های لب شور( قمرود) شامل فیل ماهی، ماهی سفید و ماهی کپور می باشد. تعداد 9 قطعه ماهیبا میانگین وزنی متفاوت از مجموعه استخر پرورشی گرمابی ثامن الائمه قمرود، واقع در شهر قم تهیه شد.ماهیان ب چکیده کامل

هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین ترکیب اسیدهای چرب ماهیچه سه گونه از ماهیان پرورشی آب های لب شور( قمرود) شامل فیل ماهی، ماهی سفید و ماهی کپور می باشد. تعداد 9 قطعه ماهیبا میانگین وزنی متفاوت از مجموعه استخر پرورشی گرمابی ثامن الائمه قمرود، واقع در شهر قم تهیه شد.ماهیان بعد از فلس زنی، باله زنی و تخلیه اعماء و احشا در کوتاه ترین زمان با استفاده از جعبه های یونولیتی و یخ به آزمایشگاه منتقل شدند. سپس از زیر باله پشتی فیله هایی با وزن حدود100 گرم تهیه و توسط آب مقطر (دمای 4 درجه سانتی گراد) شستشو داده شد و تا شروع آزمایش در دمای 20- درجه سانتی گراد نگهداری شدند.تعیین ترکیب اسیدهای چربماهیان توسط دستگاه GC/mass (Gass Chromatography)انجام گرفت.در هر سه گونه ماهی مورد مطالعه، بیشترین اسیدچرب را اولئیک اسید ( C18:1c ) دارا بود و پالمتیک اسید ( C16:0 ) و اولئیک اسید ( C18:1c ) به ترتیب فراوان ترین اسیدچرب اشباع و تک غیراشباع بودند. فراوان ترین اسیدهای چرب چندغیراشباع ( PUFA) در فیل ماهی و ماهی سفید، لینولئیک اسید ( C18:2c ) و در ماهی کپور، دوکوزاهگزانوئیک اسید ( C22:6 ) بود. در این تحقیق میزان اسیدهای چرب امگا3 در فیل ماهی (99/9) بیشترین میزان نسبت به ماهی سفید (3/9) و ماهی کپور ( 4/5) بود. نتایج تحقیق همچنین نشان داد بیشترین نسبت w-6/w-3 به ترتیب در فیل ماهی 99/2 و ماهی سفید 74/0 و کپور 64/0 مشاهده شد. تمامی گونه های مورد مطالعه دارای نسبت مطلوب ( w-6/w-3 ) که از نظر متخصصان تغذیه (1تا4) است می باشد. بیشترین شاخص PUFA/SFA به ترتیب در کپور 28/5 ، سفید 15/3 و فیل ماهی 6/0 مشاهده شد. بیشترین میزان EPA+DHA در فیل ماهی با میزان 56/7 نسبت به ماهی کپور 4/5 و ماهی سفید4/6 دیده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس یک طرفه (One-way ANOVA)و انجام آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و بین سه گونه اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0 ≤P). در هر سه گونه ماهی مورد بررسی، میزان اسید های چرب غیراشباع بیشتر از اشباع بود و با توجه به شاخص مطلوب w-6/w-3 ، هر سه ماهی از نظر منابع شیلاتی و غذایی بسیار ارزشمند محسوب می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1460 - مدل عددی دو بعدی انتشار امواج صوتی در آب های تنگه هرمز به روش تفاضل محدود
افشین محسنی آراسته نرگس ناظمیه محمدرضا سهیلی فر

در تحقیق حاضر شبیه سازی عددی دو بعدی انتشار امواج آکوستیک برای نشان دادن نحوه انتشار جبهه های موج صوتی در آب های کم عمق تنگه هرمز مورد بررسی قرار گرفته است. از این شبیه سازی عددی می توان در بررسی اثرات سه بعدی انتشار صوت در این آب ها نیز استفاده نمود. شبیه سازی انتشار ص چکیده کامل

در تحقیق حاضر شبیه سازی عددی دو بعدی انتشار امواج آکوستیک برای نشان دادن نحوه انتشار جبهه های موج صوتی در آب های کم عمق تنگه هرمز مورد بررسی قرار گرفته است. از این شبیه سازی عددی می توان در بررسی اثرات سه بعدی انتشار صوت در این آب ها نیز استفاده نمود. شبیه سازی انتشار صوت در آب های کم عمق برای طیف وسیعی از روش های مدلسازی با درجات مختلف دقت قابل ارائه می باشد. یکی از این روش ها که شامل استفاده از روش تفاضل محدود است، در بیان انتشار امواج زلزله در آب های کم عمق مناسب می باشد. پژوهش حاضر به بررسی استفاده از روش تفاضل محدود برای مدلسازی انتشار در حوزه زمان و برای نشان دادن انتشار جبهه های موجبا استفاده از برنامه های FORTRAN و MATLAB پرداخته است. نتایج حاصل از این شبیه سازی نشان می دهد که در اثر تغییر عمودی سرعت صوت، امواج منتشره به دو شاخه تقسیم می شوند و در نهایت حرکت گردابی امواج صوتی را به وجود می آورد و مناطق با نوفه زیاد مشخص می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1461 - مطالعه اکولوژیک زی شناوران جانوری در رودخانه کن
سیامک باقری جلیل سبک آرا مرضیه مکارمی

این مطالعه برای شناسائی زئوپلانکتون، فراوانی و ارتباط بین پارامترهای زیستی و غیر زیستی در رودخانه کن در 3 ایستگاه در سال 1393 انجام گردید. در این مطالعه 26 گروه زئوپلانکتونی شامل Annelida (1 جنس)، Diptera (1 جنس)، Rotatoria (11 جنس)، Nematoda (1 جنس)، Protozoa (6 جنس) T چکیده کامل

این مطالعه برای شناسائی زئوپلانکتون، فراوانی و ارتباط بین پارامترهای زیستی و غیر زیستی در رودخانه کن در 3 ایستگاه در سال 1393 انجام گردید. در این مطالعه 26 گروه زئوپلانکتونی شامل Annelida (1 جنس)، Diptera (1 جنس)، Rotatoria (11 جنس)، Nematoda (1 جنس)، Protozoa (6 جنس) Tardigrada ( 1جنس ) وArthropoda (5 جنس) شناسائی گردید. یافته ها نشان داد، گروه های Protozoa و Rotifera با میانگین به ترتیب فراوانی 18± 19 و 10± 11 عدد در لیتر زئوپلانکتون غالب رودخانه کن بودند و میانگین تراکم سالانه زئوپلانکتون 26 ± 34 عدد در لیتر بود. آنالیز PCA نشان داد، گروه های Protozoa و Rotatoria با بیشترین loading Component، کمترین واریانس و بیشترین تراکم را در اجتماعات زئوپلانکون بخود اختصاص دادند. براساس CCA همبستگی محسوسی بین تراکم گروه هایزئوپلانکتون با فاکتورهای محیطی مشاهده نگردید. نتایج حاصله از گروه های زئوپلانکتون نشان داد، رودخانه کن با میزان شاخص تنوع گونه ای بین 8/1 و 2 در رده آب های نیمه پاکیزه قرار گرفته است.همچنین امکان روند یوتریفیکاسیون در رودخانه کن در آینده وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1462 - بررسی خصوصیات فیزیکی وشیمیایی آب ترازه کشتی ها وآب دریا پیرامون پایانه پتروشیمی خارک، خلیج فارس
عادل تنگستانی بهروز امرایی غلامرضا دلبر

امروزه مهم ترین مسئله در آلودگی زیست محیطی آب های سرزمینی، آلودگی بوسیله آب ترازه کشتی ها می باشد. براساس تقسیم بندی سازمان جهانی دریانوردی، جزیره خارک از جمله مناطق مورد تهدید در جهان به شمار می رود. با توجه به حجم عملیات بارگیری محصولات در پایانه پتروشیمی خارک، این پا چکیده کامل

امروزه مهم ترین مسئله در آلودگی زیست محیطی آب های سرزمینی، آلودگی بوسیله آب ترازه کشتی ها می باشد. براساس تقسیم بندی سازمان جهانی دریانوردی، جزیره خارک از جمله مناطق مورد تهدید در جهان به شمار می رود. با توجه به حجم عملیات بارگیری محصولات در پایانه پتروشیمی خارک، این پایانه نیز متاثر از موضوع اشاره شده می باشد. در این پژوهش نمونه های گرفته شده از آب دریا در محدوده پایانه پتروشیمی خارک و نمونه های از آب ترازه مخازن کشتی های وارده به پایانه خارک در چهار فصل سال 1394 مطالعه شده است. پارامترهای دما، اسیدیته و بازی محلول، اکسیژن محلول، شوری، هدایت الکتریکی، مجموع مواد جامد محلول، مجموع مواد جامد معلق، قلیائیت، یون کلراید، سختی کل، سولفات، سیلیس، فسفات درآزمایشگاه پتروشیمی خارک مورد سنجش قرار گرفت. در آب ترازه، یون کلراید در بازه 19100 تا 24300 و یون سولفات در بازه 2100 تا 3340 میلی گرم بر لیتر مشاهده شد. یون فسفات در هیچ یک از نمونه های آب ترازه و آب های پیرامون جزیره خارک شناسایی نشد. درآب های پیرامون جزیره خارک یون کلراید با غلظت های 2100 تا 23217 میلی گرم بر لیتر و یون سولفات در بازه 2370 تا 3100 میلی گرم بر لیتر مشاهده شد. نتایح نشان داد که وجود آنیون و کاتیون در آب ترازه، تعادل فیزیکی وشیمیایی آب های منطقه را برهم زده و زمینه استرس برای موجودات زنده را فراهم می نماید. براساس نتایج تغییرات خاصیت اسیدی و بازی محلول در حال حاضر به عنوان خطر جدی و آنی مطرح نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1463 - بررسی کمیت و کیفیت آلاینده پساب صنعتی حاصل از تولید کاغذ و کاربرد نانوجاذب GA- 88 جهت حذف فنول
علی اسدی مزدی حسین غفوریان

کربن فعال با حفره نانو از جنس لیمو به GA- 88 نام گذاری شده است. استفاده از فن آوری نانو در راستای کاهش آلودگی های زیست محیطی و پساب کارخانه های صنعتی ، نقش اساسی و کارایی بالایی دارد. در این تحقیق توانایی جاذب GA- 88 با حفره نانو در حذف فنول مورد بررسی قرارگرفت. بهینه س چکیده کامل

کربن فعال با حفره نانو از جنس لیمو به GA- 88 نام گذاری شده است. استفاده از فن آوری نانو در راستای کاهش آلودگی های زیست محیطی و پساب کارخانه های صنعتی ، نقش اساسی و کارایی بالایی دارد. در این تحقیق توانایی جاذب GA- 88 با حفره نانو در حذف فنول مورد بررسی قرارگرفت. بهینه سازی شیمیایی نانو جاذب GA- 88 توسط فسفر یک اسید با غلظت های 10و 15 درصد انجام گرفته است. سپس عوامل مؤثر در جذب فنول، اثر تغییر pH، در محدوده ی 2 تا 12 ، زمان ما ندگاری 15 تا 75 دقیقه مورد بررسی و ارزیابی قرارگرفت تغییر pH ،در پایین تر از 7 در قابلیت جذب بسیار مؤثر بوده است. بطوریکه در 2pH= و 12 pH=به ترتیب، شدت جذب 1/99و 1/63 درصد ظرفیت جذب 82/19 و 62/12 میلی گرم فنول بر گرم جاذب، مشاهده شده است زمان بهینه شده جهت حذف فنول با غلظت 200و800 میلی گرم بر لیتر در 15 دقیقه اول بوده است . در این فرآیند معادله سرعت شبه درجه دوم در مقایسه با معادله ی شبه درجه اول ، نانو جاذب GA- 88 را با ثابت سرعت ، به ترتیب برای غلظت 200 و 800 میلی گرم بر لیتر به خوبی توصیف کرد. برای تشریح تعادل جذب از مدل های لانگمویر و فروندلیج استفاده شده است نتایج نشان می دهد که مدل لانگمویر برای هر دو غلظت 200 و 800 میلی گرم بر لیتر بهتر از مدل فروندلیچ بر ازش شده است و مقدار مربوط به لانگمویر به ترتیب 1و 999/0 بدست آمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1464 - جهت جدا سازی کادمیم با استفاده از GA-2009 جاذب جدید نانو تیوپ کربن و کربن فعال
حسین غفوریان فاطمه احمدی فریبا ملکیان

آلودگی منابع آب به فلزات سنگین یکی ازمسائل مهم زیست محیطی در سطح جهانی است . به دلیل بالا بودن سطح سمیت کادمیم وتمایل آن به تجمع دربافت های زنده ، حذف آن اهمیت زیادی دارد. درباره حذف یا کاهش یون کادمیم موجوددرآب آلوده به وسیله نانوتیوپ چندلایه ای کربن(MWCNTs) مطالعات کم چکیده کامل

آلودگی منابع آب به فلزات سنگین یکی ازمسائل مهم زیست محیطی در سطح جهانی است . به دلیل بالا بودن سطح سمیت کادمیم وتمایل آن به تجمع دربافت های زنده ، حذف آن اهمیت زیادی دارد. درباره حذف یا کاهش یون کادمیم موجوددرآب آلوده به وسیله نانوتیوپ چندلایه ای کربن(MWCNTs) مطالعات کمی انجام گرفته است. هدف از این تحقیق، تعیین میزان جذب کادمیوم در شرایط دمائی ثابت در بستر آلژینات کلسیم کروی شکل حاوی نانوتیوپ کربن چند جداره و کربن فعال(پودر) با حفره های نانو می باشد. تغییرات pH نشان داد که با لاترین مقدار جذب در 6=pH صورت می گیرد. زمان تعادل رسیدن جذب روی نانوتیوپ چند لایه کربنی در زمانهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت . مطالعات بعدی روی مقدار جذب یون کادمیوم بر روی گویچه های آلژینات کلسیم حاوی کربن فعال و گویچه های نانو تیوپ کربنی صورت گرفت و نتایج با یکدیگر مقایسه گردید.افزایش وزنی کربن فعال و گویچه های نانو تیوپ کربنی بر روی جذب کادمیم مطالعه گردید.نتایج بدست آمده نشان داد که در شریط مساوی میزان جذب نانو تیوپ چند لایه کربن و کربن فعال بترتیب برابر 28/1 و 12/1 میلی مول بازای هر گرم جاذب بدست آمد که بیانگر جذب با لاتر نانو تیوپ چند لایه کربن می باشد. ظرفیت های جذب بدست آمده در مقایسه مقادیر گزارش شده بیشترین میزان جذب کادمیوم را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1465 - ارزیابی و تعیین مقادیر فلزات سنگین روی، نیکل و کادمیم و تعیین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در آب رودخانه شاطره (جنوب غرب تهران)
راضیه خانپور زارنجی لیدا سلیمی مریم قانع

رودخانه ها یکی از منابع آبی مهم می باشند و کاربردهای گسترده ای دارند. فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می روند. از طرفی ورود این آلاینده ها به رودخانه ها موجب تغییرات فیزیکی و شیمیایی در آنها می شود. از این رو شناخت این فلزات و شناخت پارامترها و روند تغ چکیده کامل

رودخانه ها یکی از منابع آبی مهم می باشند و کاربردهای گسترده ای دارند. فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می روند. از طرفی ورود این آلاینده ها به رودخانه ها موجب تغییرات فیزیکی و شیمیایی در آنها می شود. از این رو شناخت این فلزات و شناخت پارامترها و روند تغییرات آنها امری ضروری است. این تحقیق با هدف تعیین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی(دما، pH، اکسیژن محلول، EC) و سنجش و اندازه گیری مقدار فلزات روی، نیکل و کادمیم در رودخانه شاطره (که آب آن در آبیاری مزارع کشاورزی استفاده می شود) واقع در جنوب غربی تهران انجام گرفته است. نمونه برداری در اواخر اسفند 1392 در 3 ایستگاه (قبل از پل شاطره، منطقه صنعتی و منطقه کشاورزی) با 3 بار تکرار انجام شد. میانگین دمای آب رودخانه 25/8 درجه سانتی گراد، میانگین اکسیژن محلول 3/8 میزان pH در محدوده 02/8 و میانگین مقدار EC 32/493 میکروزیمنس بر سانتی متر بود. میانگین مقدار فلزات سنگین روی، نیکل و کادمیم به ترتیب برابر 4206/0 ، 135/38، 180/39 میکرو گرم بر لیتر بوده، میانگین آنالیز واریانس مقادیر فلزات روی، نیکل و کادمیم نشانگر آن است که ایستگاه ها دارای تفاوت معنی داری با هم هستند(05/0>P). براساس استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست، پارامترهای اندازه گیری شده در تحقیق حاضر در حد قابل قبولی هستند. غلطت فلز روی در هر 3 ایستگاه در حد استاندارد بود در حالیکه مقدار فلز سنگین نیکل و کادمیم در هر 3 ایستگاه بیش از حد مجاز استاندارد بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1466 - الگوی 24 ساعته تغییرات تراز نوفه محیطی زیرآب در آب‌های بندر نوشهر، دریای مازندران
افشین محسنی آراسته ایمان مهرابی دستنابی محمدرضا سهیلی فر

در این پژوهش نوفه محیطی زیر آب بندر نوشهر با استفاده از تجهیزات و تحلیل گرهای استاندارد، در یک بازه زمانی 24 ساعته اندازه گیری شده است. قابلیت پردازش بسیار مناسب تحلیل گر‌های استفاده شده (مانند تحلیل FFT سیگنال‌های دریافتی و ارائه طیف فرکانسی نوفه محیطی) این امکان را فر چکیده کامل

در این پژوهش نوفه محیطی زیر آب بندر نوشهر با استفاده از تجهیزات و تحلیل گرهای استاندارد، در یک بازه زمانی 24 ساعته اندازه گیری شده است. قابلیت پردازش بسیار مناسب تحلیل گر‌های استفاده شده (مانند تحلیل FFT سیگنال‌های دریافتی و ارائه طیف فرکانسی نوفه محیطی) این امکان را فراهم ساخت، تا ضمن مقایسه ترازهای طیفی بدست آمده با طیف ثابت منابع تولید نوفه در دامنه‌های فرکانسی مربوطه، به تحلیل اهمیت این منابع در تولید و انتشار نوفه پرداخته شود. از جمله نتایج این تحقیق آن است که هر چند این بندر در زمره بنادر پرتردد به حساب نمی آید، اما بررسی طیف تراز شدت نوفه محیطی زیرآب نشان دهنده محیطی پر تنش با ترافیک بالا می‌باشد. یکی از عمده ترین دلایل این امر، کم عمق بودن این ناحیه و اثر مرزهای ساحلی در تشدید اصوات منتشره زیر آب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1467 - مقایسه‌ی مصرف اکسیژن در سه گونه‌ دو جورپای آب شیرین Gammarus loeffleri، G. crinicaudatus، و G. zagrosensis در شوری‌های مختلف
زهرا زهری مهرداد زمانپور اکبر وحدتی

فرآیند تنفس و میزان مصرف اکسیژن در بی مهرگان آبزی از جمله گاماروس تحت تاثیر فشار اسمزی و شوری آب است. در بررسی این، تاثیر سه گونه دوجورپا از سه منطقه‌ی زیست محیطی متفاوت،از چشمه های مختلف در استان فارس جمع آوری شدند. مصرف اکسیژن به مدت یک ساعت در ٥ شوری مختلف ۲، ۴، ۶، چکیده کامل

فرآیند تنفس و میزان مصرف اکسیژن در بی مهرگان آبزی از جمله گاماروس تحت تاثیر فشار اسمزی و شوری آب است. در بررسی این، تاثیر سه گونه دوجورپا از سه منطقه‌ی زیست محیطی متفاوت،از چشمه های مختلف در استان فارس جمع آوری شدند. مصرف اکسیژن به مدت یک ساعت در ٥ شوری مختلف ۲، ۴، ۶، ۸ و ۱۰ قسمت ‌درهزار در دمای ثابت ۱٥ درجه ی سانتی گراد اندازه گیری شد. نتایج نشان‌دهنده‌ی وجود اختلاف معنادار در شوری‌های ۱۰- ۴ قسمت ‌در هزار بود. مصرف اکسیژن از شوری ۲ تا ۶ افزایش و سپس کاهش یافت، این نتیجه در هر سه گونه یکسان بود. مقدار مصرف اکسیژن در گونه ی G. crinicaudatusدر شوری ۶ قسمت ‌درهزار از دیگر گونه ها بیشتر بود (میانگین ۴۵/۰ میلی‌گرم در لیتر در ساعت). با توجه به تفاوت شوری و ثابت بودن دیگر متغیرهای محیطی، می توان گفت که گونه‌ی G. crinicaudatus از دو گونه ی دیگر توان تحمل و سازگاری بیشتری در برابر افزایش میزان شوری داشت. شوری ۶ قسمت ‌درهزار در هر سه گونه بحرانی بود، زیرا آن ها در این شوری بیش ترین مصرف اکسیژن (میانگین ٣۴/۰ در G. zagrosensis، ۴۵/۰ در G. crinicaudatus، و ٣۱/۰ میلی‌گرم در لیتر در ساعت در G. loeffleri) را داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1468 - ارزیابی ویژگی های هیدروژئوشیمی منابع آب زیرزمینی منطقه شمال دشت قزوین
بابک طالبی نوشین سجادی ترانه شارمد

در سال های اخیر منابع آب های زیرزمینی به علت کمبود بارش و آب های سطحی به یکی از مهم ترین منابع طبیعی تبدیل شده است. در این مطالعه به بررسی تاثیر زمین شناسی و فعالیت های کشاورزی منطقه بر روی منابع آب زیرزمینی منطقه شمال دشت قزوین پرداخته شده است. در تحقیق حاضر پارامترهای چکیده کامل

در سال های اخیر منابع آب های زیرزمینی به علت کمبود بارش و آب های سطحی به یکی از مهم ترین منابع طبیعی تبدیل شده است. در این مطالعه به بررسی تاثیر زمین شناسی و فعالیت های کشاورزی منطقه بر روی منابع آب زیرزمینی منطقه شمال دشت قزوین پرداخته شده است. در تحقیق حاضر پارامترهای کیفی 17 عدد چاه نمونه برداری شده در سال 1392، مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا به تاثیر زمین شناسی منطقه بر روی نمونه های آب زیرزمینی با استفاده از تعیین تیپ آب و شاخص اشباع (SI) کانی های مختلف پرداخته شد و پس از آن با استفاده از آنالیز رگرسیون خطی تاثیر عوامل انسانی بر منابع آب زیرزمینی شمال دشت قزوین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر آن است که از سمت غرب به شرق در منطقه مورد مطالعه، انحلال کانی ها رو به افزایش است و یون های سدیم، بیکربنات و سولفات یون های غالب منطقه هستند که بیشتر در اثر انحلال هالیت، ژیپس و کربنات به آب های زیرزمینی افزوده می شوند. نتایج آنالیز رگرسیون خطی بیانگر آن است که همبستگی بالای نیترات، سولفات، کلر و پتاسیم با کل جامدات محلول (TDS) نشان دهنده تاثیر فعالیت های کشاورزی منطقه بر روی آب زیرزمینی است. فعالیت های کشاورزی در منطقه سبب افزایش غلظت نیترات گردیده و در قسمت های غربی (ppm 335) و شرقی (ppm 103) میزان نیترات از استاندارد وضع شده سازمان جهانی بهداشت ((WHO در سال 2011 (ppm50) برای آب شرب بالاتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1469 - بررسی و تعیین میزان فلزات(Mo، Cu، Hgو As) درآب و رسوب رودخانه ارس در محدوده استان آذربایجان شرقی
محمود رامین حسن نصراله زاده ساروی مسطوره دوستدار حمید قاسمی نیما پوررنگ مهرناز بنی اعمام

این مطالعه به کیفیت آب رودخانه ارس براساس برخی فلزات (مولیبدن، مس، آرسنیک و جیوه) در چهار ایستگاه (از شهرستان جلفا تا 25 کیلومتر بعد از مرز نوردوز) طی چهار فصل در سال 95-1394 پرداخته است. برای این منظور تعداد 32 نمونه آب و رسوبات سطحی جمع آوری شد. میزان فلزها در نمونه ه چکیده کامل

این مطالعه به کیفیت آب رودخانه ارس براساس برخی فلزات (مولیبدن، مس، آرسنیک و جیوه) در چهار ایستگاه (از شهرستان جلفا تا 25 کیلومتر بعد از مرز نوردوز) طی چهار فصل در سال 95-1394 پرداخته است. برای این منظور تعداد 32 نمونه آب و رسوبات سطحی جمع آوری شد. میزان فلزها در نمونه های آب و رسوبات پس از آماده سازی (استخراج و عمل هضم) بوسیله دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تغییرات غلظت فلزات مولیبدن، مس، جیوه و آرسنیک در آب به ترتیب برابر 01/23-10/0، 0/40-0/3، 81/0-02/0، 6/104-7/23 میکروگرم بر لیتر (ppb) و رسوبات رودخانه ارس 6/111-1/0، 5/482-5/17، 145/0-0001/0، 6/303-8/46 میکروگرم بر گرم وزن خشک می باشد. نتایج نشان می دهد که آب رودخانه ارس بر طبق میانگین غلظت عنصر مس در کلاس III (آلودگی متوسط) قرار دارد. غلظت عنصر مولیبدن آب در بیشتر فصول کمتر از حد مجاز بود. آب رودخانه ارس بر طبق میانگین غلظت عنصر جیوه و آرسنیک به ترتیب در کلاس IV وII قرار گرفته است. حداکثر غلظت عنصر مولیبدن و مس در رسوبات در تمام فصول در ایستگاه های 3 و 4 ثبت گردید که احتمالا به دلیل تخلیه فاضلاب های معادن حاوی مولیبدن، طلا و سایر فلزات کشور ارمنستان در ایستگاه 3 بوده است. غلظت آرسنیک در رسوبات از استانداردهای بین المللی مانند WHO بیشتر بوده است اما غلظت جیوه کمتر ثبت گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1470 - بررسی جذب رنگ اسیدی زرد 17 از محلول آبی با استفاده از نانوتیوب‏های کربنی چند جداره
ندا پورجواد نصراله مجیدیان محمد سمیع پورگیری

صنایع نساجی و رنگرزی از صنایع مهم و پایه هر کشوری بوده و مادر بسیاری از صنایع دیگر محسوب می‌گردد. در این گونه صنایع بهدلیل استفاده از انواع رنگ‌ها در فرآیندهای مختلف تولید و پردازش محصولات، فاضلاب حاصل نیز به شدت رنگی بوده و می‌بایست قبل از تخلیه به محیط زیست تصفیه گردد چکیده کامل

صنایع نساجی و رنگرزی از صنایع مهم و پایه هر کشوری بوده و مادر بسیاری از صنایع دیگر محسوب می‌گردد. در این گونه صنایع بهدلیل استفاده از انواع رنگ‌ها در فرآیندهای مختلف تولید و پردازش محصولات، فاضلاب حاصل نیز به شدت رنگی بوده و می‌بایست قبل از تخلیه به محیط زیست تصفیه گردد. در پژوهش حاضر، پتانسیل جذب نانوتیوب های کربنی چند جداره در جداسازی رنگ اسیدی زرد 17از محلول آبی با استفاده از روش جذب و روش پاسخ سطح جهت بهینه سازی و مدلینگ فرایند بررسی شده است. آزمایش ها به صورت پیوسته (ارلن های 100 میلی لیتری) و در مقیاس آزمایشگاهی با تعیین میزان رنگ جذب شده باتوجه به روش پاسخ سطح و روش طراحی مرکب مرکزی صورت پذیرفت. نتایج این مطالعه نشان داد کهاثر غلظتاولیه رنگو میزان به کار رفته نانوتیوب کربنی،فاکتورموثربرفرایندجذب رنگ از محیط آبی میباشد. بهترینشرایطبرایجذب رنگ زمان تعادل 30 دقیقه، غلظت رنگ اولیه 45 /24 میلی گرم در لیتر و دوز جاذب 47/75 میلی گرم در 100 میلی لیتر با حداکثر راندمان حدود 27/98 درصد می باشد. با توجه به نتایج می توان گفت که استفاده از ناتیوب های کربنی در جذب رنگ ار محلول های آبی با بازدهی بالایی قابل اجراست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1471 - ارزیابی عوامل مدیریتی و قهریه موثر بر ریسک های عملیات بیمه گری مزارع پرورش ماهیان سردآبی– استان قزوین
ارمغان دامغان پور رضوان موسوی ندوشن منصور شریفیان

هدفاز انجام این تحقیق بررسی عملیات بیمه گری و شناسایی منابع و عوامل خطرآفرین( Risk Factors )در سطح مزارع پرورشی و ارزیابی مخاطره و ریسک های برخاسته از عوامل مدیریتی به عنوان خطاهایمدیریتی ناشی از مدیریت نادرست ( Mismanagement )می باشد. این تحقیق به شیوه میدانی و با استف چکیده کامل

هدفاز انجام این تحقیق بررسی عملیات بیمه گری و شناسایی منابع و عوامل خطرآفرین( Risk Factors )در سطح مزارع پرورشی و ارزیابی مخاطره و ریسک های برخاسته از عوامل مدیریتی به عنوان خطاهایمدیریتی ناشی از مدیریت نادرست ( Mismanagement )می باشد. این تحقیق به شیوه میدانی و با استفاده از تکمیل پرسشنامه به صورت مصاحبه از پرورش دهندگان 22 مزرعه منفرد پرورش ماهیان قزل آلای رنگین کمان استان قزویندر سال 1393 صورت پذیرفت. در تحقیق حاضر، با مشخص کردن سهم هر یک از عوامل با توجه به درصد وقوع و برآورد میزان خسارت وارده در بازه زمانی بیست ساله 1373 تا 1393 الگوی بیمه پذیری مزارع سردابی این استان، با توجه به ضرایب بدست آمده از آنالیز آماری پرسشنامه ها به روش توصیفی و با استفاده از آزمون فاکتور (FA) با روش استخراج مولفه های اصلی(PCA)تعیین گردید. نتایج نشان داد که مخاطرات ناشی از عوامل مدیریتی در این استان بیشتر از عوامل ناشی از رخدادهای طبیعی در بروز خسارت نقش دارند، این در حالی است که در سبد پوشش بیمه ای سهم عوامل مدیریتی بسیار ضعیف و کمرنگ است و لازم است نحوه پوشش بیمه ای مربوطه مورد تجدید نظر و اصلاح قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1472 - Repowering as a Competitive Technology for Upgrading the Existing Power Plants
محمدرضا شاه نظری

The growth of the electrical energy consumption form one side and the bounded available fossil fuel and other limitations from the other side, makes the thermal power plants upgrading as a main demand in the world. Decreasing the internal energy consumption, increasing چکیده کامل

The growth of the electrical energy consumption form one side and the bounded available fossil fuel and other limitations from the other side, makes the thermal power plants upgrading as a main demand in the world. Decreasing the internal energy consumption, increasing the performance and the output power with the minimum costs are the important targets of the power plants retrofitting. Nowadays power plant repowering with the help of gas turbine that includes two manners (Full Repowering and Para-Repowering) is one of the best methods for the power plants progress. Different repowering methods according to their costs, amount of the output power increase and the power plant situation could be various solutions for the retrofitting. Choosing each of these methods can be done just by analyzing the related parameters. Technical and economic comparisons between different repowering methods needs an investigation of several technical and economic parameters and the characteristics of the electrical networks development as well. Combined cycling/cycles as a repowering method usually is used for low capacity units and for the bigger units para repowering could be more suitable. Feasibility study for repowering a power plant and choosing the best method should be done through a case study for that specific power plant. In this paper using different para-repowering methods has been studied for the Lowshan power plant. The results show that feed water heating repowering is the best method based on the cost of electrical energy generation in this case. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1473 - Optimal Allocation of Electric Parking and Distributed Generation in distribution system Based on Hybrid Water Cycle-Moth Flame Optimizer Algorithm
Mohammad Hadi Guity Navard Hamid Lesani

In this paper optimal allocation of electric vehicles parking and distributed generations (DGs) with objective of minimizing energy costs is proposed by using a hybrid water cycle-moth flame optimizer (WCMFO) algorithm. The purpose of the study is reduction the losses o چکیده کامل

In this paper optimal allocation of electric vehicles parking and distributed generations (DGs) with objective of minimizing energy costs is proposed by using a hybrid water cycle-moth flame optimizer (WCMFO) algorithm. The purpose of the study is reduction the losses of distribution system, improvement the voltage profile, minimization the distribution system voltage deviations, and reduction the energy received from the main feeder. The optimization problem is implemented on a 33 IEEE bus distribution system. In this study, due to the optimal combination of WCA and MFO methods, WCMFO method is used to solve the problem with high convergence rate. In this study, the proposed method is compared with WCA, MFO and particle swarm optimization (PSO) methods. The simulation results show superiority of the proposed hybrid method in achieving lower cost and high convergence rate. The results show that with the optimal use of electrical parking and also DGs, the system capacity can be released and the level of upstream system dependency can be reduced. It also reduced the amount of system energy not supplied. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1474 - Estimation of the Bistatic Echolocation from Underwater Target Using Ship Noise based on Normal-Mode Model
Mojgan Mirzaei Hotkani Seyed Alireza Seyedin Jean Bousquet

In this paper, a novel application that uses the broadband noise from a ship-of-opportunity to estimate the scattering from underwater objects is reported. The propagation is based on the normal-mode model. The source localization (location of propeller) is initially re چکیده کامل

In this paper, a novel application that uses the broadband noise from a ship-of-opportunity to estimate the scattering from underwater objects is reported. The propagation is based on the normal-mode model. The source localization (location of propeller) is initially realized using incoherent broadband matched-field processing. Then, by utilizing an estimator that relies on Normal-Modes, the target echo below the sea surface is calculated to evaluate the location of the target. The proposed idea is illustrated using simulation and then verified using the acoustic data from a 2019 underwater communication trial in Grand Passage, Nova Scotia in Canada. Experimental results show that the proposed technique can be a reliable signaling method and environmentally friendly that can be applied to the fields of underwater communication and ocean monitoring for a shallow water environment. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1475 - Design and Implementation a Single-Phase UPS Based on Microcontroller with AVR at Input and Full-Bridge Inverter at Output for Improving Sinusoidal Output Voltage
Ahmad Omrani Majid Dehghani Mohamad Reza Yousefi

In this paper, a novel application that uses the broadband noise from a ship-of-opportunity to estimate the scattering from underwater objects is reported. The propagation is based on the normal-mode model. The source localization (location of propeller) is initially re چکیده کامل

In this paper, a novel application that uses the broadband noise from a ship-of-opportunity to estimate the scattering from underwater objects is reported. The propagation is based on the normal-mode model. The source localization (location of propeller) is initially realized using incoherent broadband matched-field processing. Then, by utilizing an estimator that relies on Normal-Modes, the target echo below the sea surface is calculated to evaluate the location of the target. The proposed idea is illustrated using simulation and then verified using the acoustic data from a 2019 underwater communication trial in Grand Passage, Nova Scotia in Canada. Experimental results show that the proposed technique can be a reliable signaling method and environmentally friendly that can be applied to the fields of underwater communication and ocean monitoring for a shallow water environment. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1476 - Ship Tracking Utilizing Propeller Noise with a Compact Hydro-phone Array
Mojgan Mirzaei Hotkani Seyed Alireza Seyedin

10.30495/spre.2023.707654

This study presents an innovative approach to ship tracking utilizing the analysis of propeller noise. It employs a hybrid technique that combines both time-domain and frequency-domain processing. In the frequency-domain aspect, the method utilizes matched field process چکیده کامل

This study presents an innovative approach to ship tracking utilizing the analysis of propeller noise. It employs a hybrid technique that combines both time-domain and frequency-domain processing. In the frequency-domain aspect, the method utilizes matched field processing (MFP), which can be customized using diverse propagation models such as the normal modes, the image model, and the Lloyd-Mirror. Within this framework, an approximated time-domain frequency-limited covariance matrix is integrated, incorporating attributes of the Image propagation model, and coupled with the Multiple Signal Classification (MUSIC) algorithm. This integrated methodology leverages the strengths of both time-domain and frequency-domain strategies simultaneously. To validate the effectiveness of the proposed algorithm, actual data from a field trial conducted in collaboration with JASCO Applied Sciences Ltd at Duncan’s Cove, Canada, in September 2020 is employed. The trial involved deploying a hydrophone array in the outbound shipping lane, which collected broadband noise data from various types of vessels, enabling the estimation of vessel bearings. The results from this real-world trial demonstrate the practical performance of the proposed algorithm. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1477 - Designing a paradigm model of the organization's human resources interaction with subscribers in order to optimize energy consumption (drinking water)
Reza Khordedan Reza Shabannezhad Khas Ali Mokhtari

Energy consumption management is the one of the most important and fundamental issues in to-day's world. One of the sources of energy is the management of drinking water consumption. Considering the high per capita water consumption in Iran, it is the necessary to چکیده کامل

Energy consumption management is the one of the most important and fundamental issues in to-day's world. One of the sources of energy is the management of drinking water consumption. Considering the high per capita water consumption in Iran, it is the necessary to emphasize the increase of water productivity through measures such as demand management and water con-sumption and social enhancement. In this article, it deals with the design of the interaction model of the organization's human resources with the subscribers in order to optimize drinking water consumption in Qazvin Province Water and Wastewater Company. This research is the descrip-tive-analytical, and the research method is qualitative. The statistical population of this research is university experts and executive managers of water and sewage industry in Qazvin province, 11 people were selected using snowball sampling method and theoretical saturation point. The re-sults of this research are explained in the form of five main categories and subcategories. The findings showed Causal factors include social factors, individual factors, government bodies, senior managers, legal, legal and technical-engineering factors and other factors, contextual fac-tors include individual background conditions and socio-economic shortcomings. Intervening factors include "the way of thinking and support of managers, the performance of those in charge, and the will and desire of society", strategic factors include "correct and correct perfor-mance, continuous training at different levels and advertising and media information" and the consequences of the model are: Short-term outcomes, individual outcomes, long-term outcomes, national and regional outcomes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1478 - جذب زیستی فلز نقره توسط باکتری استنوتروفوموناس مالتوفیلیا سویه MS8 جداشده از پساب کارگاه نقره کاری در اصفهان
مائده شاه سنایی گنیرانی علی محمد احدی منیر دودی

سابقه و هدف: تشخیص میکروارگانیسم های مقاوم به فلزات سمی اولین گام در فرآیند پاکسازی زیستی است. این مطالعه با هدف جداسازی باکتری های مقاوم به فلز نقره و تعیین حداقل غلظت ممانعت کننده از رشد آنها (MIC) و سپس بررسی جذب زیستی فلز نقره در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. مواد و ر چکیده کامل

سابقه و هدف: تشخیص میکروارگانیسم های مقاوم به فلزات سمی اولین گام در فرآیند پاکسازی زیستی است. این مطالعه با هدف جداسازی باکتری های مقاوم به فلز نقره و تعیین حداقل غلظت ممانعت کننده از رشد آنها (MIC) و سپس بررسی جذب زیستی فلز نقره در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. مواد و روش ها: نمونه گیری از پساب دو کارگاه نقره کاری در اصفهان و ورودی فاز 2 تصفیه خانه شاهین شهر اصفهان انجام شد. برای جداسازی باکتری های مقاوم به فلز و تعیین حداقل میزان غلظت ممانعت کننده از رشد (MIC) آن ها از روش رقت در آگار و محیط کشت PHG II آگار حاوی غلظت&zwj;های 0.5، 1، 2، 4، 8، 16 و 32 میلی مول بر لیتر از نیترات نقره [Ag[No3 استفاده شد. شناسایی مولکولی سویه های مقاوم با استفاده از روش ریبوتایپینگ انجام شد. یافته ها: در این مطالعه 7 جدایه باکتریایی مقاوم به نقره جداسازی شدند که در بین آن ها جدایه 5Ag بیشترین میزان مقاومت را نسبت به نقره (MIC=6 میلی مولار) نشان داد. بر اساس بررسی مولکولی جدایه 5Ag دارای توالی جدیدی بود و به عنوان استنوتروفوموناس مالتوفیلیا سویه MS8 با شماره دسترسی KP742984 در بانک جهانی ژن (NCBI) به ثبت رسید. این سویه پس از زمان 120 دقیقه قادر به جذب 11/39 درصد نقره از محیط در شرایط آزمایشگاهی بود و رشد مناسبی را در حضور فلز از خود نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق به نظر می&zwj;رسد که سویه جداسازی شده گزینه مناسبی برای جذب زیستی نقره از پساب های آلوده در آینده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1479 - حذف نیتروژن آمونیومی و ارتوفسفات از پساب شهری با استفاده از سلول های تثبیت شده ریزجلبک
داریوش عربیان پیوند امیری

سابقه و هدف: ارائه راهکارهای سودمند و طرح ها ی هدفمند به دلیل کمبود منابع آب به منظور مصرف بهینه منابع آب و نیز ایجاد کیفیت مطلوب پساب ها ضروری است. این مطالعه با هدف ارزیابی حذف نیتروژن آمونیومی و ارتوفسفات از پساب شهری با استفاده از دو گونه ریزجلبک انجام شد. مواد و رو چکیده کامل

سابقه و هدف: ارائه راهکارهای سودمند و طرح ها ی هدفمند به دلیل کمبود منابع آب به منظور مصرف بهینه منابع آب و نیز ایجاد کیفیت مطلوب پساب ها ضروری است. این مطالعه با هدف ارزیابی حذف نیتروژن آمونیومی و ارتوفسفات از پساب شهری با استفاده از دو گونه ریزجلبک انجام شد. مواد و روش ها: در ابتدا سلول های کشت شده ریز جلبک های کلرلا و اووسیستس با محلول سدیم آلژینات 4 درصد مخلوط شدند. مخلوط حاصل به محلول کلسیم کلراید اضافه شد تا گویچه های از جنس آلژینات که حاوی سلول های ریز جلبک می باشد تشکیل شود. برای اندازه گیری رشد سلولی از روش شمارش با لام نئوبار استفاده شد. میزان حذف نیتروژن و ارتوفسفات از پساب به ترتیب با استفاده از روش جذب نوری با واکنش با معرف های نسلر و آرمسترانگ انجام گردید. یافته ها: گونه اووسیستیس پس از گذشت 14 روز از تیمار حدود 65.2 درصد از نیتروژن آمونیومی محیط را حذف نمود. بازده کلی حذف ارتوفسفات نیز 69 درصد بود. در تیمار ریز جلبک کلرلا تا روز چهارم حذف نیتروژن آمونیومی 74.3 درصد و در روز هفتم 100 به درصد رسید. بازده کلی حذف ارتوفسفات نیز 62.27 درصد بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که در شرایط طراحی شده جلبک کلرلا توانایی مناسبی در حذف نیتروژن و فسفر از پساب را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1480 - زیست پالایی ترکیبات سولفوره در پساب سرامیک سازی با استفاده از باکتری های بومی و تیوباسیلوس تیوپاروس
مهتاب طاهریان فاطمه اردستانی مهدی پروینی

سابقه و هدف: ترکیبات سولفیدی فاضلاب سرامیک موجب آلودگی آب ها و از بین رفتن گیاهان و آبزیان می شوند. هدف از این پژوهش، ارزیابی حذف ترکیبات سولفیدی از فاضلاب صنایع سرامیک سازی با استفاده از باکتری بومی جداشده از پساپ و تیوباسیلوس تیوپاروس بود.مواد و روش ها: غنی سازی باکتر چکیده کامل

سابقه و هدف: ترکیبات سولفیدی فاضلاب سرامیک موجب آلودگی آب ها و از بین رفتن گیاهان و آبزیان می شوند. هدف از این پژوهش، ارزیابی حذف ترکیبات سولفیدی از فاضلاب صنایع سرامیک سازی با استفاده از باکتری بومی جداشده از پساپ و تیوباسیلوس تیوپاروس بود.مواد و روش ها: غنی سازی باکتری های بومی در اسیدیته 7، دمای 25 درجه سلیسیوس و سرعت همزن 200 دور در دقیقه با هوادهی 100 میلی لیتر در دقیقه در بیوراکتور دو لیتری برای 15 سیکل متوالی انجام شد. عملکرد باکتری های بومی و همچنین تیوباسیلوس تیوپاروس در حذف ترکیبات سولفیدی و تاثیر عواملی مانند اسیدیته و غلظت اولیه سولفید ارزیابی گردید.یافته ها: نرخ حذف تیوسولفات توسط باکتری های غنی شده، 250 میلی گرم سولفید در لیتر در ساعت، درصد تبدیل تیوسولفات، 100% و زمان اکسیداسیون تیوسولفات پس از 8 سیکل متوالی، 44 دقیقه به دست آمد. نرخ حذف سولفید توسط باکتری تیوباسیلوس تیوپاروس، 246.5 و توسط باکتری های بومی فاضلاب سرامیک، 276.5 میلی گرم در لیتر در ساعت بود. نرخ حذف سولفید توسط باکتری های غنی شده از 250 در اسیدیته 7 به 230 و 180 میلی گرم در لیتر در ساعت در اسیدیته های 8 و 9 کاهش یافت. این باکتری ها در غلظت سولفید 3000 میلی گرم در لیتر نیز عملکرد قابل قبولی داشتند. قابلیت باکتری تیوباسیلوس تیوپاروس در حذف سولفید در اسیدیته های 9 و 10 به ترتیب 2.5 و 4 برابر نسبت به اسیدیته 7 کاهش یافت. این باکتری تحمل غلظت های بالای سولفید را نداشت.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که باکتری های جداسازی شده از فاضلاب کارخانه سرامیک قابلیت بالاتری در حذف ترکیبات سولفیدی نسبت به باکتری تیوباسیلوس تیوپاروس دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1481 - بهینه سازی تولید پلی هیدروکسی‌بوتیرات سویه جدید باسیلوس سرئوس جدا شده از پساب پتروشیمی
خسرو عیسی‌زاده صبا امیری کجوری زهیر حشمتی پور میرساسان میرپور سعید ضرابی

سابقه و هدف: پلی هیدروکسی بوتیرات یک بیوپلی مر تولید شده توسط باکتری ها است. این ترکیبات با وجود داشتن خواص فیزیکی و شیمیایی مشابه با پلاستیک های مصنوعی کاملاً زیست تخریب پذیر و سازگار با محیط زیست می باشند. این مطالعه با هدف جداسازی و شناسایی یک سویه بومی تولید کننده چکیده کامل

سابقه و هدف: پلی هیدروکسی بوتیرات یک بیوپلی مر تولید شده توسط باکتری ها است. این ترکیبات با وجود داشتن خواص فیزیکی و شیمیایی مشابه با پلاستیک های مصنوعی کاملاً زیست تخریب پذیر و سازگار با محیط زیست می باشند. این مطالعه با هدف جداسازی و شناسایی یک سویه بومی تولید کننده پلی هیدروکسی بوتیرات با قابلیت تولید مناسب برای اهداف صنعتی انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی، نمونه برداری از پساب شرکت پتروشیمی انجام شد. وجود پلی هیدروکسی بوتیرات در جدایه ها با رنگ آمیزی سودان سیاه مورد بررسی قرار گرفت. یک جدایه باسیلوس به منظور افزایش تولید پلی هیدروکسی بوتیرات انتخاب شد. این جدایه با روش های بیوشیمیایی و تعیین توالی ژن 16S rRNA شناسایی شد.تأیید نهایی سنتز پلی هیدروکسی بوتیرات توسط آنالیزهای طیف سنجی مادون قرمز و رزونانس مغناطیسی هسته پروتون انجام شد. به منظور تولید بیشتر پلی هیدروکسی بوتیرات تأثیر عوامل مختلف مانند منابع کربن و نیتروژن، pH و دما ارزیابی شدند.یافته ها: در مجموع 8 جدایه باکتریایی تولید کننده پلی هیدروکسی بوتیرات جداسازی شد که از این میان یک سویه جدید باسیلوس سرئوس به عنوان جدایه برتر انتخاب گردید. شرایط بهینه به منظور تولید بیشتر پلی هیدروکسی بوتیرات، استفاده از گلوکز به عنوان منبع کربن، سولفات آمونیوم به عنوان منبع نیتروژن، pH 7 و دمای 30 درجه سلسیوس بود.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نتایج ارزشمندی را در مورد شرایط بهینه برای تولید پلی هیدروکسی بوتیرات فراهم آورده است که می تواند در سطح صنعتی برای تولید پلی هیدروکسی بوتیرات به عنوان یک جایگزین سریع پلاستیک های مصنوعی مبتنی بر نفت مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1482 - جذب زیستی آرسنیک در شرایط آزمایشگاهی از فاضلاب‌های شهری تصفیه خانه شاهین‌شهر و شرکت پلی‌اکریل در اصفهان
ندا حیدری خویی منیر دودی

10.30495/jmw.2021.690440

آلودگی محیط زیست با فلزات تهدیدی جدی برای سلامت انسان و محیط است. هدف از این بررسی جذب زیستی آرسنیک از چندین فاضلاب صنعتی بود. در این مطالعه تحلیلی نمونه‌گیری از تصفیه خانه شاهین‌شهر(1) و شرکت پلی‌اکریل (2) انجام شد. پس از اندازه‌گیری فاکتورهای دما، pH، BOD، COD و آرسنی چکیده کامل

آلودگی محیط زیست با فلزات تهدیدی جدی برای سلامت انسان و محیط است. هدف از این بررسی جذب زیستی آرسنیک از چندین فاضلاب صنعتی بود. در این مطالعه تحلیلی نمونه‌گیری از تصفیه خانه شاهین‌شهر(1) و شرکت پلی‌اکریل (2) انجام شد. پس از اندازه‌گیری فاکتورهای دما، pH، BOD، COD و آرسنیک از پسابها شمارش باکتریهای هتروتروف انجام شد و باکتری‌های مقاوم به آرسنیک در محیط PHGII جداسازی و آنتیبیوگرام شدند. جهت تعیین (MIC) و (MBC) از روش کشت سطحی و برای شناسایی باکتریها از کلنی-PCR استفاده شد. بمنظور مقایسه میانگین جمعیت هتروتروفها از آنالیز آماری آنوا و نرم افزار SPSS 19 استفاده گردید. مقدار آرسنیک در پسابهای (1) و (2) به ترتیب mg/L 0/073 و 1/895 وpH هر دو پساب خنثی بود. BOD و COD پساب (2) در محدوده مشابه پسابهای صنعتی ولی پساب (1) برای BOD و COD بترتیب در حدود 400 و 2700 واحد بالاتر بود. تعداد هتروتروفها در پساب (1) بیشتر از (2)، اما تفاوت معنی داری مشاهده نشد. جدایههای مقاوم به آرسنیک در هر دو پساب مربوط به باسیلوس سفنسیس OPL، سودوموناس آئروژینوزا IAUF-11ZBK، استنوتروفوموناس مالتوفیلیا IR-Isfahan (G) و 5633 بودند. سودوموناس آئروژینوزا ZBK بیشترین حساسیت را نسبت به آنتی‌بیوتیکها نشان داد و قادر به جذب زیستی آرسنیک تا حد ppm 1/4 در شرایط آزمایشگاهی بود. سودوموناس آئروژینوزاZBK دارای قابلیت زیادی برای جذب زیستی آرسنیک و در عین حال مقاومت پایینی نسبت به آنتی‌بیوتیکها داشت. این سویه جهت جذب زیستی آرسنیک از فاضلابها پیشنهاد میشود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1483 - نقش حفاظت از تنوع زیستی در تحقق توسعه پایدار
پگاه نیک فر لیالستانی حسن سواری محمدحسین رمضانی قوام آبادی علی مشهدی

10.30495/alr.2022.1949221.2254

زمینه و هدف: یکی از تهدیدها برای زمین، از دست دادن تنوع زیستی است. با عنایت به اینکه اقیانوس‌ها دارای بیشترین میزان تنوع زیستی هستند و با توجه به ماهیت فرامرزی‌شان، مدیریت منابع دریایی نیازمند مداخلات در سطوح (ملی، منطقه‌ای و جهانی) برای کاهش تهدیدات است. بر این اساس به چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از تهدیدها برای زمین، از دست دادن تنوع زیستی است. با عنایت به اینکه اقیانوس‌ها دارای بیشترین میزان تنوع زیستی هستند و با توجه به ماهیت فرامرزی‌شان، مدیریت منابع دریایی نیازمند مداخلات در سطوح (ملی، منطقه‌ای و جهانی) برای کاهش تهدیدات است. بر این اساس به مساله می پردازیم که حفاظت از تنوع زیستی چه نقشی در تحقق توسعه پایدار دارد؟روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی انجام‌شده است.یافته‌ها و نتایج: جهان با چالش‌های بیشتری مواجه است که عواقب گسترده‌ای برای بشریت دارد. برخی از این چالش‌ها اقتصادی - اجتماعی هستند، مانند افزایش فقر و بحران سیاسی و هم‌چنین چالش‌های زیست‌محیطی، مانند آلودگی هوا، تغییرات آب و هوایی و از دست دادن تنوع زیستی. از سویی، حقوق محیط‌زیست ابزار مهمی برای نظارت و مدیریت توسعه پایدار است که در تعیین خط‌مشی‌های حفاظتی محیط‌زیست و استفاده معقولانه و پایدار از منابع طبیعی مؤثر است. بر این اساس توسعه پایدار اقیانوس‌ها و ضابطه‌مند نمودن از طریق اعمال حاکمیت قانون، یکی از پدیده‌های نوین در حقوق بین‌الملل دریاها به شمار می‌رود. بیانیه‌های استکهلم 1972، ریو 1992، ژوهانسبورگ 2002، دستیابی به توسعه پایدار را مستلزم حفاظت از محیط‌زیست عنوان نموده و خواستار جهت‌گیری حقوق بین‌الملل محیط‌زیست در راستای مفهوم توسعه پایدار گردیده است. به علاوه کنوانسیون های دیگری مانند حقوق دریاها، لندن، بازل، ناگویا و کارتاهنا نیز در صدد قاعده مند نمودن حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی هستند که توانسته اند در مقررات داخلی دولتها در این خصوص تحول ایجاد نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1484 - نسبت سنجی اعمال اصل احتیاطی با مقوله تضمین امنیت آب
فاطمه ابراهیمی علیرضا آرشپور سید محمد صادق احمدی

10.30495/alr.2023.1979810.2523

زمینه و هدف: حق بر آب، منشأ و تجلی بخش بسیاری از حق‌های بشری است. عدم دسترسی مناسب به منابع آبی بحران‌های زیادی، به خصوص بحران‌های محیط‌زیستی فراوانی برای جوامع به همراه داشته است که سبب بروز ناامنی برای انسان شده است. از این رو، اندیشمندان حقوقی همواره درصدد تبیین سازک چکیده کامل

زمینه و هدف: حق بر آب، منشأ و تجلی بخش بسیاری از حق‌های بشری است. عدم دسترسی مناسب به منابع آبی بحران‌های زیادی، به خصوص بحران‌های محیط‌زیستی فراوانی برای جوامع به همراه داشته است که سبب بروز ناامنی برای انسان شده است. از این رو، اندیشمندان حقوقی همواره درصدد تبیین سازکارهایی برای برون‌رفت از این بحران‌های زیست‌محیطی می‌باشند؛ چرا که عدم دسترسی به آب توسعه بشر را متأثر می‌کند و نبود توسعه در هر جامعه‌ای، اختلافات بر سر منابع را پررنگ می‌کند.روش: در این پژوهش، از روش توصیفی- تحلیلی استفاده و روش کتابخانه‌ای به عنوان روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات برگزیده شده‌ است.یافته‌ها و نتایج: توجه و بکارگیری اصل احتیاطی به عنوان یکی از راهکارهای کلیدی سبب سرعت بخشیدن به اقدامات پیشگیرانه محیط‌زیستی است که مدیریت بحران را بهبود می‌بخشد و در نهایت، امنیت آب تضمین می‌گردد. از این روی، به نظر می‌رسد که رابطه مستقیم بین اعمال اصل احتیاطی و امنیت آب وجود دارد و اعمال این اصل در جهت تضمین امنیت آب می‌تواند به عنوان راهکار مناسبی در نظر گرفته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1485 - ارزیابی پدیده خشکسالی کشاورزی شهرستان شیراز
عباسعلی ابونوری

پیش بینی زمان وقوع و برآورد شدت و نوسانات وقوع خشکسالی در جلوگیری از اصابتها و تخریبهای اقتصادی و اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است.در این پژوهش تلاش میکنیم تا با استفاده از روش بودجه آبی تورنت ویت،وضعیت تعادل آبی ایستگاه سینوپتیک شیراز را برای مدت 58 سال (1951-2009 چکیده کامل

پیش بینی زمان وقوع و برآورد شدت و نوسانات وقوع خشکسالی در جلوگیری از اصابتها و تخریبهای اقتصادی و اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است.در این پژوهش تلاش میکنیم تا با استفاده از روش بودجه آبی تورنت ویت،وضعیت تعادل آبی ایستگاه سینوپتیک شیراز را برای مدت 58 سال (1951-2009 میلادی و یا 1330-1387 شمسی) متوالی را بررسی کرده و با برآورد تعداد دفعات وقوع پدیده خشکسالی ،شدت انها را نیز اندازه گیری کنیم.روش بودجه آبی تورنت-ویت با استفاده از پارامترهای متعدد عوامل طبیعی مانند درجه حرارت،سرعت باد،درخشش و تابش خورشید،بافت و ساختار و یا چگالی خاک در ذخیره سازی آب،رطوبت خاک،تبخیر و تعرق،دوره رشد گیاهان و عمق ریشه انها و پیشینه بارندگی منطقه به منظور برآورد پدیده خشکسالی به کار گرفته شده است.با به کارگیری این روش نشان می دهیم که در در هر دوره میزان کمبود و یا مازاد آب در چه ماه هایی از سال وجود داشته و با تعیین شاخص خشکی و انحراف معیار ان از میانگین متوسط،مشخص می شود که ایستگاه شیراز در هر ده سال حداقل 3 بار مواجه با خشکسالی شده و پس از 2000 میلادی بر تعداد دفعات آن افزوده شده است،به گونه ای که ایم منطقه از سال 2000 تا 2009 میلادی 35 بار تحت تاثیر این پدیده قرار گرفته است که تعداد 5 بار مورد اصابت خشکسالی حاد و حادترین آن مربوط به سال 2001 بوده و سال 2008 نیز این پدیده با شدت کمتر بار دیگر تکرار شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1486 - بررسی نقش بازار در تخصیص بهینه منابع آب
منوچهر جفره سعیده علیزاده

هدف مقاله حاضر بررسی شکل گیری بازار در تخصیص بهینه منابع آب است.با مطالعاتی که بر اساس کارکردهای بازار آب در ایران و جهان صورت گرفته است می توان گفت:بازار هخای آب عموما در شرایطی که مازاد تقاضا برای آب وجود داشته باشد تشکیل شده اند.ملی بودن منابع آب مانع تشکیل بازارهای چکیده کامل

هدف مقاله حاضر بررسی شکل گیری بازار در تخصیص بهینه منابع آب است.با مطالعاتی که بر اساس کارکردهای بازار آب در ایران و جهان صورت گرفته است می توان گفت:بازار هخای آب عموما در شرایطی که مازاد تقاضا برای آب وجود داشته باشد تشکیل شده اند.ملی بودن منابع آب مانع تشکیل بازارهای آب نشده است .تفکیک مالکیت آب از زمین جز شرایط لازم تشکیل بازارهای آب می باشد.در قانون سوم توسعه اقتصادی-اجتماعی کشور ( ماده 106) و مستندات اجرایی ماده 17 قانون چهارم توسعه و ماده 142 قانون پنجم برنامه توسعه بر لزوم تقویت بازارها ی محلی آب و تسهیل مبادلات تاکید شده است.به علاوه بر اساس قانون تشویق سرمایه گذاری در طرح های آب نیز مجوز فروش آب به قیمت توافقی به سرمایه گذار داده شده است.به منظور افزایش کارایی مصرف آب،افزایش درآمد زارعین،کاهش ریسک درآمد زارعین ،افزایش سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت آب کشور ،افزایش مشارکت مردم در مدیریت منابع آب و کاهش هزینه های دولت در مدیریت و توزیع منابع آب شایسته است تشکیل و تقویت بازارها ی آب مورد توجه ساستگذاران صنعت آب و بخش کشاورزی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1487 - بررسی تاثیر سازندهای زمین شناسی بر روی کیفیت آب، آبخوان دهدشت غربی
اردوان بهزاد فرهاد حمزه

در مقاله حاضر نقش سازندهای زمین شناسی گروه فارس ( گچساران، میشان و آغاجاری ) بر کیفیت آب آبخوان دهدشت غربی مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به خصوصیات چینه شناسی ، نفوذپذیری ، حساسیت به فرسایش و خصوصیات هیدرودینامیکی این سازندها در دهدشت غربی ملاحظه می گردد که دهدشت چکیده کامل

در مقاله حاضر نقش سازندهای زمین شناسی گروه فارس ( گچساران، میشان و آغاجاری ) بر کیفیت آب آبخوان دهدشت غربی مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به خصوصیات چینه شناسی ، نفوذپذیری ، حساسیت به فرسایش و خصوصیات هیدرودینامیکی این سازندها در دهدشت غربی ملاحظه می گردد که دهدشت غربی فاقد یک آبخوان مناسب جهت توسعه کشاورزی در این بخش می باشد. اراضی دهدشت غربی از نظر کشاورزی بسیار حاصلخیز می باشند اما منابع آب زیر زمینی این دشت جهت آبیاری این اراضی با محدودیت روبرو است. در دهدشت غربی به علت فقدان یا محدود و فصلی بودن منابع آب سطحی، روستائیان جهت مشروب نمودن اراضی کشاورزی خود از آب زیر زمینی ( عمدتا چاه ) استفاده می نمایند، بطوریکه 70% اراضی آبی از منابع آب زیر زمینی آبیاری می گردند اما به دلیل شرایط زمین شناسی کمیت و کیفیت منابع آب زیر زمینی مساعد برای کشاورزی نمی باشد. بر این اساس به منظور دستیابی به نتایج آنالیز شیمیایی و طبقه بندی آب در دشت دهدشت غربی از نتایج شیمیایی چاه آب چنگلوا استفاده گردید و سپس دیاگرام ویلکوکس برای آبخوان این دشت ترسیم گردید. این نتایج نشان می دهد که عموما آب زیر زمینی این منطقه بین حد شوری زیاد و خیلی شور قرار دارد و از نظر نسبت جذب سدیم غالب آبها در محدوده کم بوده و بطور کلی منابع آب زیر زمینی در کلاس C3S1 ( شوری زیاد با نسبت جذب سدیم کم ) و S1 C4 ( شوری خیلی زیاد با نسبت جذب سدیم کم ) قرار می گیرند. آب زیر زمینی اراضی دهدشت غربی جزء آبهای شور محسوب می شود و آبهای زیرزمینی موجود در منطقه از لحاظ مصرف کشاورزی دارای محدودیت می باشند. در مقاله حاضر سه بخش فاکتورهای زمین شناسی ، خصوصیات فیزیکی آبخوان و ساختار کیفیت شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1488 - Infilterability Reduction of Artificial Recharge of Groundwater System in a Desert in the Absence of Sowbugs
Gholamreza Rahbar Ataollah Kavian Mahmoud Habibnejad Rooshan Ahang Kowsar Kaka Shahedi

Floodwater spreading for the artificial recharge of groundwater (ARG) is a logical alternative to build large dams for water resources management in dry environments so that it not only enhances water security, but also reclaims the degraded land due to the settlement o چکیده کامل

Floodwater spreading for the artificial recharge of groundwater (ARG) is a logical alternative to build large dams for water resources management in dry environments so that it not only enhances water security, but also reclaims the degraded land due to the settlement of suspended load on the spreaders. However, translocation of very fine clay minerals existing in floodwater decreases the infiltration capacity of sedimentation basins (SB) and recharge ponds which eventually terminate their useful life. Although root channels facilitate infiltration and particularly percolation, crust formation substantially decreases the infiltration rate. As the role of a sowbug (Hemilepistus shirazi Schuttz) in enhancing the infiltrability has been previously reported, its absence had to be assessed too. Thus, the main objective of this research was to monitor the infiltration rate (IR) changes in the research plots devoid of the sowbug burrows in 3 SBs out of 6 ones in the Bisheh Zard1 ARG system in Gareh Bygone Plain (GBP) located in the southeast of Fars province applying the double ring method at constant hydraulic head during a 15 year operation. Each of those SBs was divided into three equal sections. One raised part in each section which had not been covered by floodwater was selected as the control. Results indicated that infiltrability after 15 years had decreased from 10.33 cm/h to 2.16, 2.49 and 7.47 cm/h in the first, second and third SBs, respectively. The largest decrease in infiltrability occurred in the upstream SB and the lowest one in the downstream SB. The volume of floodwater received by each SB and therefore, the volume of the settled suspended load depend on its location, the flow rate and duration of flooding. The ARG systems in the GBP are still functioning satisfactorily since 1983. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1489 - Semi-Circular Bunds Effect on Restoration of Plant Vegetation and Soil Properties in Koteh Rangeland, Sistan and Baloochestan Province, Iran
Hamideh Khosravi Mahdieh Ebrahimi Masood Rigi

In dry lands, semi-circular bund has been considered as a management practice used to restore the ecological revival in terms of vegetation enrichment and soil amelioration. This study was conducted to investigate the effects of semi-circular bunds on vegetation cover a چکیده کامل

In dry lands, semi-circular bund has been considered as a management practice used to restore the ecological revival in terms of vegetation enrichment and soil amelioration. This study was conducted to investigate the effects of semi-circular bunds on vegetation cover and some soil properties in Koteh rangeland, Sistan and Baloochestan province, Iran (2014). Adjacent to the semi-circular bund area, a rangeland area without semi-circular bunds was selected as the control site. Vegetation sampling was done using 5×5 m2 plots and soil samples were taken from the depth of 0–30 cm. Vegetation and soil data were analyzed using T test. In total, 16 species from 7 families and 13 genera were observed. Results showed that semi-circular bunds exhibited more vegetation cover, plant production and density. The minimum values of production and vegetation cover were related to the control site. The highest and lowest richness and diversity of species were measured in the semi-circular bunds area and the control site, respectively. The pH level was significantly higher in the soils of semi-circular bunds area as compared to the control site (P<0.05). However, the level of soil EC followed an opposite pattern. Results showed that the amounts of organic carbon, nitrogen, potassium, phosphorus and calcium carbonate increased significantly in the semi-circular bunds as compared to the control site (P<0.05). The semi-circular bunds area had more amounts of clay and silt and the least values were measured in the control site. In total, the results of the study showed that building the semi-circular bund had positive effects on vegetation cover and soil properties in the rangelands of study area. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1490 - Using SWAT Model to Investigate the Impact of Rangeland Management Practices on Water Conservation (Case Study: Gorganroud Watershed, Golestan, Iran)
Mohadeseh Zadsar Mojgansadat Azimi

Hydrological response of a watershed is a comprehensive symbol of environmental conditions and characteristics of the basin. Vegetation is one of the main factors in water resources status, erosion, and sediment of a watershed. Rangelands of Golestan province, Iran due چکیده کامل

Hydrological response of a watershed is a comprehensive symbol of environmental conditions and characteristics of the basin. Vegetation is one of the main factors in water resources status, erosion, and sediment of a watershed. Rangelands of Golestan province, Iran due to the geographical location, climate, and destruction of these resources as well as drastic land use changes from forests, and rangelands to agricultural lands have a high potential of run-off. Therefore, in the present study in order to determine the best management of the rangelands, we developed a rangeland improvement model using the Soil and Water Assessment Tool (SWAT) in the Gorganroud Watershed, Golestan, Iran. Calibration and validation of model were performed using Sequential Uncertainty Fitting Program (SUFI-2) in the eco-hydrological model of SWAT. Simulating the run-off in the studied hydrometric stations, the results showed that this model performed well for the study area (P-factor 0.6-0.9; R-factor 0.85-1.5). As well, four range improvement scenarios (mechanical, biological, biomechanical and livestock grazing management) were defined in this study. On average, by applying mechanical, biological, biomechanical, and grazing management scenarios, runoff was reduced to 13.5%, 11%, 20.7% and 12.5%, respectivelyin comparison with the actual runoff. According to the obtained results, the biomechanical scenario was identified as the best one in reducing the runoff and water conserve in poor and moderate rangelands. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1491 - Effects of Mixed and Row Intercropping on Yield and Quality Traits of Alfalfa and Three Grass Species in Rainfed Areas of Northern Khorasan, Iran
Ali Akbar Ameri Ali Ashraf Jafari

Strong benefits of species diversity have been demonstrated in mixed cropping on rangelands. In order to determine the best composition of mixed cropping of alfalfa (Medicago sativa) with three cool season grass species (Agropyron elongatum, Agropyron desertorum and Fes چکیده کامل

Strong benefits of species diversity have been demonstrated in mixed cropping on rangelands. In order to determine the best composition of mixed cropping of alfalfa (Medicago sativa) with three cool season grass species (Agropyron elongatum, Agropyron desertorum and Festuca arundinacea), on yield and quality traits, an experiment was conducted during two years (2009 and 2010) in Bojnourd, Iran. The used experimental design was a split plot based on randomized complete block design with three replications. Main factor was different compositions of alfalfa and grasses and sub factor were two intercropping methods (Mixed intercropping and Row intercropping). Dry matter (DM) yield, Land Equivalent Ratio (LER) and quality traits including Crude Protein (CP), Water Soluble Carbohydrates (WSC), Dry Matter Digestibility (DMD) and Acid Detergent Fiber (ADF) were determined. Results showed that the effects of treatments were significant for all of traits. The highest DM yield was obtained in mixed intercropping ratio of alfalfa 25% +A.elongatum 75% (2317 kg.ha-1) that increased 23.3% compared with alfalfa monoculture treatment. The effects of cropping method were significant for all of traits. The highest CP was obtained by mixed intercropping of alfalfa 75% + Festuca 25% (14.51%). In conclusion, mixed intercropping of alfalfa and Festuca arundinacea produced moderate DM yield coupled with higher quality traits. Whereas, mixed intercropping of alfalfa and A. elongatum produced highest DM yield but lower forage quality. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1492 - Determining Range Suitability Using Fuzzy and Hierarchical Method (Case Study: Bagheran Birjand Watershed, South Khorasan Province, Iran)
Einollah Rouhi Moghaddam Halimeh Joloro Hadi Memarian

Evaluating rangelands means to identify and create potential and actual rangelands in order to utilize this valuable natural resource properly. Hence, one of the important factors in rangeland management is to determine range suitability and recognize factors affecting چکیده کامل

Evaluating rangelands means to identify and create potential and actual rangelands in order to utilize this valuable natural resource properly. Hence, one of the important factors in rangeland management is to determine range suitability and recognize factors affecting it. Weighted Linear Combination Method (WLC) is one of the most common methods used for locating and Analytic Hierarchy Process (AHP) method is one of the most used methods of criteria prioritization and weighting. The purpose of this study was to evaluate range suitability of Bagheran Birjand watershed area in Southern Khorasan Province, Iran using AHP-Fuzzy method in a region with an area of 11879 ha in 2014. For this propose, in the environment of Geographical Information System (GIS), the maps of factors affecting the suitability (slope, production, erosion, quality of water resources, water need estimation percent and distance from water sources) were prepared. Data were standardized using fuzzy method and for weighting the criteria, the Analytic Hierarchy Process method was used. The results of AHP-Fuzzy model based on the weighted linear combination showed that 55.43% of rangelands were in suitability class of moderate suitability (S2), 9.55% of the lands were in suitability class of low suitability (S3) and 6.21% of the lands were in non-suitability (N) class. So, the limiting factors in this model for sheep grazing in the study area are water resources, high slope and vegetation. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1493 - Evaluation of Profitability of Seed Priming for Improvement Seed Germination Performance of Two Rangeland Plants (Festuca ovina and Bromus tomentellus) under Drought Conditions
Hamdollah Eskandari Ashraf Alizadeh Amraie

The possible effects of seed priming on mitigating the effects of drought stress on germination and early seedling growth of two rangeland plants were evaluated in a laboratory research during 2015-16 growing season. The research was conducted as a 2×3×3 fac چکیده کامل

The possible effects of seed priming on mitigating the effects of drought stress on germination and early seedling growth of two rangeland plants were evaluated in a laboratory research during 2015-16 growing season. The research was conducted as a 2×3×3 factorial experiment based on completely randomized design with three replications. The first factor was plant type (Festuca ovina and Bromus tomentellus), the second factor was drought stress (including 0.0, -0.3, -0.6, -0.9 and -1.2 MPa simulated with PEG6000) and the third factor was seed priming technique (including no-priming or control, hydro priming and salt priming with KNO3). Results indicated that drought stress reduced germination performances of two rangeland plants, where germination percentage, seedling dry weight, root length and stem length decreased under water deficit condition. However, B. tomentellus tolerated low-to-moderate levels of drought stress (osmotic potential of -0.3 and -0.6 MPa) but F. ovina showed a high sensitivity to drought stress where this plant did not tolerate even low levels of drought stress (-0.3 MPa). Seed priming improved germination performance of B. tomentellus under drought stress conditions but primed seeds of F. ovina had no improved germination under low availability of water. Therefore, F. ovina should experience no-stress during seed germination and seedling establishment. There was no significant (P≤0.01) difference between hydro and osmo priming for improving B. tomentellus under drought stress.However, because of low cost and easy use of hydro priming, this priming technique can be suggested for improving germination performance of B. tomentellus under low and moderate drought stress. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1494 - Site Selection for Rainwater Harvesting for Wildlife using Multi-Criteria Evaluation (MCE) Technique and GIS in the Kavir National Park, Iran
Masoud Jafari Atefeh Gholami Shahram Khalighi Sigaroudi Afshin Alizadeh Shabani Hossein Arzani

This research is an integration of GIS and multi-criteria decision making into a joint framework for identifying suitable areas for rainwater harvesting structures. The Kavir National park in Iran has been evaluated for suitability of rainwater harvesting. To this end, چکیده کامل

This research is an integration of GIS and multi-criteria decision making into a joint framework for identifying suitable areas for rainwater harvesting structures. The Kavir National park in Iran has been evaluated for suitability of rainwater harvesting. To this end, slope gradient, distance to guarding stations, distance to watering points for transporting collected water, distribution of wildlife species of interest, access to roads, evaporation, elevation, water scarcity index, and annual precipitation during rainy season were incorporated. Data collection and field visits took place during 2014-2015. Rainwater harvesting in this area is primarily intended for Ovis orientalis, Gazella dorcas and Acinonyx jubatus known as Persian Cheetah. The primary layers were standardized using a proper Fuzzy Membership Function, which assigns a weight between 0 and 1 to each layer, to include the inherent tradeoff between data layers in producing the final suitability map. The results suggested that precipitation and water scarcity (each by the relative weights of 0.3 and 0.2, respectively) were the most influential factors. The northern foothills of the Mount Siahkouh have shown to hold the highest suitability for rainwater harvesting. The suitability changes from lower than 100 to the east to higher than 200 to the west. The result of this study might be used to guide future endeavors for rainwater harvesting for wildlife on the ground. The methodology adopted here could be replicated in other studies with respect to its simplicity and practicality. This is recommended to run pilot small-scale rainwater harvesting practices and receive the outcomes and then, in case of a positive feedback, extend its application to other areas identified in this research. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1495 - Climate Change Impact on Quality of Life Indicators of Pastoralists (Case study: Rangelands of Haraz River Basin, Mazandaran province, Iran)
Amirhossein kavianpoor Hossein Barani Adel Sepehry Abdolreza Bahremand Hamidreza Moradi

Climate changes pose great threats to the main services of ecosystems such as food security, water security and health. This research was carried out in Haraz river basin rangelands, Mazandaran province in the north of Iran in 2015-2017 to analyze the perspectives of Ha چکیده کامل

Climate changes pose great threats to the main services of ecosystems such as food security, water security and health. This research was carried out in Haraz river basin rangelands, Mazandaran province in the north of Iran in 2015-2017 to analyze the perspectives of Haraz river basin (HRB) pastoralists about climate change. From 5236 local pastoralists, the sample size was consisted of 350 ones based on Cochran formula. This study was conducted in 130 custom units (Samane Orfi) in HRB. At first, a questionnaire with 13 main criteria and 31 indicators related to quality of life was prepared and filled by local pastoralists. Cronbach's alpha was varied from 0.72 to 0.88. Independent indicators were compared via Mann-Whitney U test using SPSS 16. Rangelands of HRB were divided into two parts due to having a wide variety of environmental factors and management. Most of pastoralists believed that climate changes occurred in HRB and also, there was a strong convergence between the perspectives of two pastoral groups (pastoralists of Baladeh and Larijan) with long-term trends in all weather stations about changes in climate characteristics. The results of Mann-Whitney U test showed that pastoralists perceptions of climate change impact on quality of life indicators differ significantly in terms of increased migration, anger, frustration, conflicts between the pastoralists, decreasing sympathy, reduced sense of responsibility between pastoralists, reduced pastoralists' participation in the range management actions, reduced effective participation in the improvement measures, increased distance between livestock pen and water resources (p<0.01) and reduced food intake regardless of health and management of livestock diseases and loss of social cohesion (p<0.05). It means that two groups believed that these indicators have been affected by climate changes with different weights. But no significant differences were observed for other indicators. The most important impact of climate changes from the perspectives of Baladeh pastoralists was on water quantity, migration, job insecurity, future expectancy and social conflicts with coefficient of variations of 0.207, 0.22, 0.297, 0.299 and 0.30, respectively with negative impacts. Larijan pastoralists believed that climate changes had the most important impact on migration, water quantity, future expectancy, social conflicts and job insecurity with coefficient of variation involving 0.26, 0.263, 0.277, 0.29 and 0.323, respectively with negative impacts. Although proper interpretation of regional climate change pattern is provided by pastoralists, extension services and increasing social awareness associated with global warming and climate changes should be prepared to cope with potential future threats of climate changes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1496 - Annual Water Yield Estimation for Different Land Uses by GIS-Based InVEST Model (Case Study: Mish-khas Catchment, Ilam Province, Iran)
Ali Akbar Jafarzadeh Ali Mahdavi Rashid FallahShamsi Rasoul Yousefpour

Fresh water supply and its security encounter a high level of fluctuating variability under global climate changes. To address these concerns in catchment water management, a good understanding of land use/cover impacts on the hydrological cycle affecting water supply i چکیده کامل

Fresh water supply and its security encounter a high level of fluctuating variability under global climate changes. To address these concerns in catchment water management, a good understanding of land use/cover impacts on the hydrological cycle affecting water supply is crucial. The objective of this study is to define a model to investigate the impact of existing land use/cover on water yielding in Mish-khas catchment of Zagros region, Ilam province, Iran. In this research, a water yield model of Integrated Valuation of Ecosystem Services and Tradeoffs (InVEST) was employed to estimate annual water yield in the catchments as a basic foundation for policy and decision making. The input data set included land use/cover layers of the region produced in 2016, average annual precipitation and potential evapotranspiration from 1986-2016, soil depth, plant available water content and land use/cover bio-physical database. Based on the results, total annual water yield was estimated 30.2 million m3 for the whole Mish-khas catchment. The annual water yield percent for rangeland, forest, farmland and orchards land uses was 57%, 31%, 8.6% and 3.4% of the total water yield of the catchment, respectively. In addition, the results showed that the farmland had the highest water yield (2449 m3/ha) followed by forests (2269 m3/ha), orchards (2254 m3/ha) and rangeland (2196 m3/ha) land uses. In terms of water distribution, the northern regions with a volume of 2315 m3/ha had higher water yield than the southern regions (2210 m3/ha). The results also indicate that a GIS-based InVEST model is a useful instrument to identify more suitable areas for water-table recharge. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1497 - Ecological Potential Modeling for Agricultural and Rangeland Development Using GIS-based FAHP Approach: A Case Study of Razin Watershed
Saeed Mahmoudi Mahmud Khoramivafa Moslem Hadidi

10.30495/rs.2023.687715

Determining the environmental capability of optimally using land and preventing the degradation of natural resources arr important steps towards a sustainable development strategy. The present study was conducted in 2014-2017 aiming to assess the ecological capability f چکیده کامل

Determining the environmental capability of optimally using land and preventing the degradation of natural resources arr important steps towards a sustainable development strategy. The present study was conducted in 2014-2017 aiming to assess the ecological capability for agriculture and rangeland of the Razin watershed in Kermanshah province, west of Iran, in seven classes using the Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP) and the application of Geographic Information System (GIS). The information layers were initially selected by the research group and those layers that were important were selected according to the research literature, then the final screening of the information layers was performed by fuzzy Delphi method. These layers were including land form units (slope, elevation, aspect), soil information (texture, depth, hydrological groups, erosion, granulating, gravel percentage, evolution, organic carbon content, exchangeable cations, available phosphorus), climate, water, land use, vegetation density, and lithology. FAHP technique was used to calculate the importance coefficients of the criteria and sub-criteria entered into the evaluation model. Weighted layer modeling was performed by ArcMap 9.3 software using the weighted linear composition method in overlay tool. The results showed that water, climate, slope, and soil texture criteria with 0.23, 0.132, 0.118, and 0.88, respectively, were the most important in modeling Razin ecological capability. 1776 environmental units with unique ecological characteristics were identified. This area has ecological potential for agricultural and rangeland use in seven classes. In terms of effective carrying capacity (ECC), all classes except class 2 and 5 were sustainable. Due to the very high accuracy of the FAHP-GIS integrated model in the use of agricultural land suitability, it is recommended to use this model instead of other conventional methods. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1498 - Biophysical Characteristics of Deli River Watershed to Know Potential Flooding in Medan City, Indonesia
Sumihar Hutapea

This research aims to analysis the biophysical characteristics of watershed of Deli River to know potential flooding in Medan. The research is conducted at Deli River, which is located in 3 locations in North Sumatera namely Karo Regency, Deli Serdang and Medan City. In چکیده کامل

This research aims to analysis the biophysical characteristics of watershed of Deli River to know potential flooding in Medan. The research is conducted at Deli River, which is located in 3 locations in North Sumatera namely Karo Regency, Deli Serdang and Medan City. Indonesia. This research used field survey method, survey activity in the form of observation and verification of characterization and biophysical identification of watershed in each location. Some properties of soil samples were analyzed in the laboratory. Field surveys are also conducted by observing the types of land use, as well as, climate and hydrological data. The results of Surveyed data and soil analysis were used to assess land damage. The findings showed that understanding the biophysical flow of the river especially land use, slope, landform, and rainfall in the upstream Deli sub watershed in the Deli river in Medan is very important and sensitive. One of the causes of flooding in Medan City due to the degradation / damage of land both due to erosion, land criticality, and land use that is not in accordance with the ability of land use. The direction of conservation and land use has an impact on the decrease of maximum flood and flood volume of each Sub Watershed with 2, 5 and 10 year re-period. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1499 - Assessment of Deli Watershed Flood that Caused Some Damage in Medan City, Indonesia
Sumihar Hutapea

The watershed (DAS) Deli is one of the priority watersheds in the Medium Term Development Plan in 2010-2014 according to the Ministry of Forestry decree (SK 328/Menhut-II/2009), Indonesia. DAS is a complex ecological system in which there is a dynamic equilibrium betwee چکیده کامل

The watershed (DAS) Deli is one of the priority watersheds in the Medium Term Development Plan in 2010-2014 according to the Ministry of Forestry decree (SK 328/Menhut-II/2009), Indonesia. DAS is a complex ecological system in which there is a dynamic equilibrium between the incoming material energy (input) and the material out (output). Naturally, the change in input and output balance is slow and does not pose a threat to humans and environmental sustainability on a watershed system with continuous land-use dynamics from dense vegetation forms to rare vegetation forms or from vegetation forms to non-vegetation forms. It has been concluded that Deli watershed land destruction is dominated by biophysical factors, especially land use, slope, landform, and rainfall in upstream Deli sub-watershed. This is what causes flooding in Medan city, Indonesia. The cause is extreme rainfall so that a number of rivers such as Deli River and Babura River overflowed, the water level of the Deli and Babura Rivers almost reached the bridge section and this was scarce. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1500 - The Effect of Soil Moisture and Climatic Index of Evapotranspiration on Forage Production in Rangelands of Dehsir, Yazd province, Iran
Elham Fakhimi Hossein Arzani

Estimation of long-term pasture production using important factors of climate and soil characteristics on forage production is inevitable. Reduced water and precipitation is important factor limiting production of fodder, especially in arid and semi-arid areas. Water us چکیده کامل

Estimation of long-term pasture production using important factors of climate and soil characteristics on forage production is inevitable. Reduced water and precipitation is important factor limiting production of fodder, especially in arid and semi-arid areas. Water use efficiency in these areas is the amount of water stored in the root orientation early in the growing season and water spread area of effective rainfall in the growing season that is used for evaporation and transpiration in plants. One of the important sections of the hydrological cycle is evapotranspiration. The transpiration directly affects forage production. The basis of estimating the water requirement of plants is the potential evapotranspiration which can be calculated by different methods. In this study, forage production in steppe rangelands of Dehsir, Yazd province, Iran were estimated using climatic index of potential and actual evapotranspiration and soil characteristics using Penman-Montith (Cropwat 8.0 software). The climatic data were provided from Dehshir Rainfall and Abarkooh Synoptic Station. Soil samples were taken by Auger at the beginning period of the growing season and soil moisture content was obtained weighing the soil before and after drying to constant weight in oven (100°C) in 2013. Then the regression model for estimation of forage production using soil moisture and evapotranspiration as independent variables was developed. The results showed that forage production had a strong correlation with the climatic index of actual evapotranspiration according to the estimation of actual evapotranspiration in a ten-year period, a model was provided for forage production as Ya=194.85+1.132(ETact). It could be said that actual evapotranspiration as an index for climate yield is one of the fundamental factors in estimating forage production. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1501 - Soil Erosion Reduction by Implementing a Carbon Sequestration Project in East of Iran
Atefeh Gholami Amir Sadoddin Majid Ownegh Mohsen Hosseinalizadeh Alireza Yari

In this research, the impact of a carbon sequestration project, in the Hossein Abad Plain in Southern Khorasan Province of Iran, on the status of water and wind erosion was evaluated. The study area has a harsh climatic condition with low annual precipitation and is pro چکیده کامل

In this research, the impact of a carbon sequestration project, in the Hossein Abad Plain in Southern Khorasan Province of Iran, on the status of water and wind erosion was evaluated. The study area has a harsh climatic condition with low annual precipitation and is prone to well-known 120-day winds in summer. Since 2005, various soil conservation treatments (plantations, over-sowing, plantation aided by semi-circular rainwater harvesting structures) have been implemented in the area. The importance of this research is that so far there was no comprehensive assessment to indicate the impact of soil conversation measures on soil erosion. Therefore, current research aims to evaluate the effect of the carbon sequestration project on soil erosion during 2004 - 2016. Therefore, water and wind erosion was assessed by the Universal Soil Erosion (USLE) model and Iranian Research Institute of Forest and Rangelands Ekhtessasi – Ahmadi (IRIFR-E.A.) model, respectively. The general trend of water erosion using the USLE model indicates a reduction in soil erosion by greater than 19.9 t. ha-1. yr-1 over the whole study area which is larger than 2300 km2. Accordingly, all treatments had a significant impact on erosion in the study area whereby the greatest reduction in annual rate of erosion occurred in over-sown areas (by 5.92 t. ha-1. yr-1). The lowest erosion rate in 2016 was observed in the afforested areas (3.0 t. ha-1. yr-1). Wind erosion during 2004-2016 was improved from moderate and high erosion intensity classes to the low class in treated areas. According to the results of the USLE and IRIFR-E.A. models, the implemented carbon sequestration project has effectively reduced soil erosion in the study area. Therefore, the continuation of these treatments as well as extension programs to empower local communities is highly recommended. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1502 - Characterization of Rangeland Watershed of the Semi-arid Rangelands, Southeast Ethiopia
Mahammed Abdullahi Abdulnaser Yonus

10.30495/rs.2022.681354

Characterization of watersheds was conducted in semiarid rangelands of Dalloma woreda, southeast Ethiopia during 2018-19 fiscal years. Data were collected using household surveys, field observations, focus group discussion and key informant interviews . Both crop and li چکیده کامل

Characterization of watersheds was conducted in semiarid rangelands of Dalloma woreda, southeast Ethiopia during 2018-19 fiscal years. Data were collected using household surveys, field observations, focus group discussion and key informant interviews . Both crop and livestock production (71%) and only livestock production (17%) ware the main activities to earn a living. Respondents ranked sale of livestock and livestock products (61%), sale of honey (20%) and sale of crops (10%) as the main source of income. The pastoral and agro-pastoral in the watershed mainly depends on the production of livestock as their main livelihood because of the suitability of the area for the production of livestock. Drought, the existence of pests, diseases and weeds, land degradation, high price of input, shortage of improved seeds and shortage of land were a major constraint for crop production. Livestock feed shortage, disease, marketing, lack of improved genotype and low animal by product are the major constraint for livestock productions. Drought, bush encroachment, crop encroachment, overgrazing, over utilization, population increase, disease and inappropriate government policies were the main factors for degradation of rangelands. The result of this study showed that land degradation together with poverty is the most serious problem. Since the well-being of the local community is highly interrelated to the natural resources it has to be managed properly in a sustainable way. Majority of respondents showed the community in the watershed and natural resources management faces interlinked complex problems, implying the importance of integrating different approaches to address the problems in the watershed and improving the livelihood of the community. Thus, integrated watershed management program should be implemented to address different problems in the watershed so that both natural resources and livelihood of the local community can be optimized. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1503 - Germplasm Collection and Germination Rate Determination of Desmodium dichotomum in Eastern Amhara, Ethiopia
Hunegnaw Kassaw

The study was conducted to collect germplasm and identify appropriate seed treatment technique to enhance germination of Bouffordia dichotoma syn. Desmodium dichotomum, which is self-generating wild legume forage growing in eastern Amhara (North Wollo, South Wollo and O چکیده کامل

The study was conducted to collect germplasm and identify appropriate seed treatment technique to enhance germination of Bouffordia dichotoma syn. Desmodium dichotomum, which is self-generating wild legume forage growing in eastern Amhara (North Wollo, South Wollo and Oromia Special Zones), Ethiopia. Twenty six Desmodium dichotomum seed populations (1000 seeds from each) were collected in 2018 from fields using Ethiopian biodiversity institute sample population collection format by considering agro ecological similarity and physical barrier to genetic mixing. The samples were collected from sorghum growing farm-lands. Breaking of dormancy in seeds of Desmodium dichotomum collections was investigated through laboratory experiment to elucidate the best method that can be used to enhance germination of the seed. To test the effectiveness of pre sowing treatments on germination of Desmodium dichotomum collected seed lots, the following treatments were imposed under a completely randomized design with 3 replications of 60 seeds each: mechanical scarification by sand paper; boiled water at 100oC for 4 minutes; and untreated seeds as control. Germination percentage was highest (p < 0.05) for scarification (99.4%) followed by boiled water (79.15%) and untreated seeds (36.58%), respectively. Mechanical scarification greatly reduced germination time as most seeds (68.7%) sprouted in the first 5 days and germination was completed at day 9. Similarly, boiled water made sprout the seeds in the first 5 days (65%) and completed germination at day 10. However, non-treated seeds had started to germinate at day 12 (1%). Scarification by sand paper was quite effective in increasing germination of Desmodium dichotomum collected seeds. Further improvements in germination of Desmodium dichotomum could be expected in different boiling water temperature with different minutes and acid treatment methods. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1504 - Prioritizing Impact of Economic, Social and Ecological Factors on Sustainable Range Management (Case study: Semi-Arid Rangelands of Kerman Province, Iran)
Najmeh Faryabi Hossein Arzani Seyed akbar Javadi Mohammad Jafary Mehdi Farahpour

10.57647/j.jrs.2023.1303.1503

Economic, social, and ecological factors in rangelands affect range management. By integrating and studying these factors, a more appropriate method can be applied to assess the sustainability of rangelands. In the present study, Analytical Hierarchy Process (AHP) as we چکیده کامل

Economic, social, and ecological factors in rangelands affect range management. By integrating and studying these factors, a more appropriate method can be applied to assess the sustainability of rangelands. In the present study, Analytical Hierarchy Process (AHP) as well as the experiences and views of rangeland exploiters and nomadic and natural resources experts in Kerman province were used to compare and prioritize the economic, social, and ecological factors affecting sustainable range management in semi-arid rangelands of Kerman province in 2017. Then, the means comparisons were made between priorities of rangeland exploiters and experts. Using AHP weight data, our results showed that ecological capital had the most impact of 0.71 and 0.61 from the viewpoints of rangeland exploiters and experts, on sustainable range management in the study area, and the two other factors including economic ones with 0.17 and 0.19 and social ones with 0.09 and 0.19 capital were ranked, respectively. Furthermore, according to the results of comparing the views of rangeland exploiters and experts, significant differences were found between the views of the two mentioned groups for 14 indicators including plant species diversity, soil erosion, groundwater, unity and solidarity at the range allotment level, trusting the experts and promoters, the presence of people in decision making and planning, the presence and role of women in livestock and non-livestock products, living cost, and livestock number. Overall, the results indicate the inconsistency between the views of these two groups. Therefore, prior to policy making for sustainable range management, more consistency is required between the views of rangeland exploiters and experts in each of the related organizations for greater participation of range managers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1505 - Assessment of Fire Effect on Water Balance Components under Different Land Uses in Central Zagros Rangelands, Iran
Khodayar Abdollahi Ali Asghar Naghipour-Borj Samira Bayati Zahra Eslami Forrest Weston Black

10.57647/j.jrs.2023.1304.30

Fire occurrence may lead to a significant impact in many terrestrial ecosystems. This basin scale study attempted to evaluate the effects of fire on the water balance components in the Central Zagros, Iran in 2019. Two modeling frameworks including WetSpass-M spatial mo چکیده کامل

Fire occurrence may lead to a significant impact in many terrestrial ecosystems. This basin scale study attempted to evaluate the effects of fire on the water balance components in the Central Zagros, Iran in 2019. Two modeling frameworks including WetSpass-M spatial model and Bayesian Belief Networks were used to investigate the effect of fire on the amount of runoff, groundwater recharge and evapotranspiration. The first part of the study was water balance simulation at a monthly scale. In addition, the Bayesian belief networks were applied to explore and understand key issues effect on water balance after the fire. Calibration and validation of the WetSpass-M model were performed without considering the effect of fire (2000-2014) and then, the modelwas run againfor the fire scenario by reducing manning roughness coefficient and increasing the θ coefficient. Subsequently, the water balance components of each class, i.e. sparse forest, sparse, semi- dense and dense rangelands were calculated. The percentage of changes in the water balance components was used for comparison. Calibration and validation were performed before finalizing the simulation. A Nash-Sutcliff coefficient of 0.61 and 0.58 was obtained during the calibration and validation, respectively. The analysis of the water balance components results depicted that fire had increased the amount of runoff (13.5%) and it has reduced the amount of groundwater recharge (2.52%) and reduced the amount of actual evaporation (4.45%). The highest increase in runoff belonged to the sparse forest (15.8%), followed by dense (14.5%), semi- dense (13.7%) and sparse rangelands (12.5%), respectively. The results showed that runoff acts as the major factor affecting soil water balance (50.36%) followed by land use (10.49%), and infiltration (10.12%). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1506 - Estimation of Evapotranspiration of Rangeland Cover Using SEBAL Algorithm in Robat Mahidasht Region, Kermanshah, Iran
Homaion Hesadi Abdoulkarim Behnia Ali Mohammd Akhoond-Ali Seyed Mahmoud Kashefi Pour Peyman Daneshkar Arasteh Ali Reza Karimi

10.30495/rs.2022.681599

Rangelands are the most important plant ecosystems in Iran that have multiple and vital roles in economic stability and food security in the country. In recent decades, with increasing population, increasing forage consumption, climate change and rainfall fluctuations, چکیده کامل

Rangelands are the most important plant ecosystems in Iran that have multiple and vital roles in economic stability and food security in the country. In recent decades, with increasing population, increasing forage consumption, climate change and rainfall fluctuations, most of the country's pastures have been destroyed or faced with a degradation trend. Therefore, in order to strengthen this vital ecosystem in the country, rangeland management components have a special priority and importance. One of the main components of rangeland management is the study on the water requirement of rangeland plants. The water required by the plant is equivalent to its evapotranspiration. Estimation of evapotranspiration using meteorological station data can be done at different time intervals; But determining its spatial distribution on a large scale is not possible. Remote sensing techniques and evapotranspiration estimation algorithms based on the surface energy balance of the earth are among the methods that are able to produce maps with appropriate temporal and spatial coverage. In this study, 4 images of LANDSAT 5 processed (from June to July of 2010), and evapotranspiration of the Mahidasht region, Kermansh province, Iran were estimated. Then, Sentinel 2 images were used to identify the existing rangelands in the Robat Mahidasht region by Maximum Likelihood classification method. The evapotranspiration of the rangelands was obtained uing Surface Energy Balance Algorithm for Land (SEBAL) maps. Based on the results, it was observed that the difference of estimating the actual evapotranspiration between the SEBAL algorithm and lysimetric measurements was a maximum value of 9.7%, which is acceptable. The coefficient of determination between SEBAL and lysimetric data was (R2=0.99) and mean absolute difference was 0.53 mm/day. The estimated evapotranspiration rates of rangeland cover at the four Landsat imaging dates were 2.1, 3.46, 3.4, and 3.44 mm/day. Also, the results showed less rangeland evapotranspiration than other coverings like forest and agriculture, which is due to the dryness of the topsoil profile and shallow depth of most of the rangeland plants, especially annuals species. It was concluded that SEBAL algorithm is a suitable method for estimating the evapotranspiration of rangeland cover with acceptable accuracy. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1507 - An efficient method in breaking of dormancy from Bunium luristanicum seeds
Mohsen Zafaranieh Masoud Ziae

Abstract. Nowadays, in many rangelands, due to over grazing, and problems that some plants have in germination, the rate of forage production is greatly reduced. So to take advantages of the benefits of such plants, it is necessary to identify and remove barriers of ger چکیده کامل

Abstract. Nowadays, in many rangelands, due to over grazing, and problems that some plants have in germination, the rate of forage production is greatly reduced. So to take advantages of the benefits of such plants, it is necessary to identify and remove barriers of germination and establishment of suitable plants. A study was carried out to investigate the effects of seed dormancy breaking treatments on Bunium luristanicum germination. The experiment was conducted in Vali-e-Asr University of Rafsanjan in 2021. Treatments were arranged in a Completely randomized design (CRD) with five replication. The highest germination percentage was recorded in seeds treated with GA3+hot water (700C) 82 % and GA3+ H2SO4 (50%) 80%, seed scarification with hot water was better than H2SO4, because H2SO4 increased abnormal seedling percentage. The highest seedling weight was recorded in the treatments of GA3 + H2SO4 50% 16.9 mg and GA3 + hot water 70°C 14.9mg. Highest abnormal seedling was shown in H2SO4 75%, GA3 (500 ppm) + H2SO4 75% and KNO3 (1%) + H2SO4 75 % treatments (14%, 14% and 12% respectively (p<0.01). The maximum seedling vigor index was obtained in seeds treated with GA3 (500 ppm) + hot water 700C. Results indicated Bunium luristanicum seeds scarification with hot water 700C (10 min) followed by socking in GA3 (500 ppm) for 12 hour was the most effective treatment for seed dormancy breaking, and improved seedling growth. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1508 - Study of Change in Water Quality at Different Distances form Sea in Mahi Estuarian Area
M. B. Patel R. A. S. Patel

Main perennial rivers of Gujarat, Tapi, Narmada, Mahi and Sabarmatiare meeting Arabian Sea in Gulf of Khambhat. The out flow of Mahi River intothe sea is decreased due to construction of dams like Bajaj Sagar, Kadana, Panamand Wanakbori weir. So, Tidal effect of sea and چکیده کامل

Main perennial rivers of Gujarat, Tapi, Narmada, Mahi and Sabarmatiare meeting Arabian Sea in Gulf of Khambhat. The out flow of Mahi River intothe sea is decreased due to construction of dams like Bajaj Sagar, Kadana, Panamand Wanakbori weir. So, Tidal effect of sea and sea water intrusion is beingincreased on landward side. Moreover, due to erratic nature of rainfall andimproper management of the existing water resources in the region, the groundwater withdrawal rate has increased. Since the existing ground water resourceshave not been replenished as per demand, Mahi estuarian area is facing a problemof sea water intrusion. Day by day quality of ground water and soil going ondeteriorating. An attempt is made to study the pre and post-monsoon ground waterquality by collecting and analyzing the water samples of open well, bore well etc.Considering radial distances from Kavi Town (sea) i.e. to study the effect ofsalinity ingress. It is observed that as the distance from Kavi village increases, theT.D.S, Cl and, TH, values decreases. The high pre-monsoon values getnormalized after the post monsoon because of rain water recharge and dilution,except some locations due to many reasons. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1509 - Assessment of the Monthly Water Balance in an Arid Region Using TM Model and GIS (Case Study: Pishkouh Watershed, Iran)
Jalal Barkhordari Ali Asghar Semsar Yazdi

Monthly discharge is one of the most important factors considered in designs and hydrological works. Some watersheds are not equipped with needed hydrometric equipment. In such a case average monthly discharge could be estimated from regional monthly water balance model چکیده کامل

Monthly discharge is one of the most important factors considered in designs and hydrological works. Some watersheds are not equipped with needed hydrometric equipment. In such a case average monthly discharge could be estimated from regional monthly water balance models of representative watersheds. In this study, Thornthwaite & Mather (TM) model were used in the Pishkouh watershed in arid climate of Yazd, Iran. The water balance was used for computing seasonal and geographical patterns of water availability to facilitate better management of available water resources. The water balance study using the TM model with the help of remote sensing and Geografhic Information Systems (GIS) is very helpful in finding out the periods of moisture deficit and moisture surplus for an entire basin. This study indicates that there is an annual deficit of 442.7 mm in the study basin and an annual surplus of 26.4 mm. The Pishkouh watershed has a period of moisture surplus from June to August and the remaining months are a period of deficit. Generally these mean estimated runoff values fall between the 90% confidence intervals for the measured runoff and quality of the model was satisfactory (Qual=2.86). These results indicate that the TM model can be satisfactorily applied to estimate mean monthly stream flow and potential runoff map in the arid regions of central Iran, too. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1510 - Influence of Pasture and Rainfed Agriculture Land Uses on Soil Loss in Dojag-Chay Subwatershed (Ardabil Province- NW Iran)
R. Talaei A. Jafari Ardakani F. Azimi R. Bayat M. Parehkar

One of the main resonator factors in watershed soil erosion is inappropriateland management including conversion of pasture land to dry-land farming.Unfortunately, the changes of Gara Su watershed usages have been very common.Thus, in order to understand the influence o چکیده کامل

One of the main resonator factors in watershed soil erosion is inappropriateland management including conversion of pasture land to dry-land farming.Unfortunately, the changes of Gara Su watershed usages have been very common.Thus, in order to understand the influence of land use on runoff rate and soil loss, soillosses were investigated and determined under both pasture and dry-land agriculturesat sub-watershed of Dojag chay in southern west Qara Su Basin (within Ardebilprovince). In this Research, using a drop maker rainfall simulator device, 18treatments under the said watershed were conducted using an artificial rain with theintensity of 6 mm/ min for 6 minutes and soil loss rate was measured due to therainfall in two user types in dry-land and rangeland under natural humidity conditionsand approximately the same as the raining season in three slope classes of 5 to 12, 12to 20 and greater than 20. The results showed that with the cultivation, cultivatedsoils get empty and their porosity and permeability increase so, with the increase ofwater penetration ability, their runoff compared to the pasture lands starts with delay.Comparing the amount of runoff shows that after runoff gets started in rain-fedagriculture lands, the flowing speed and amount of water become more than those ofpasture lands and the statistical analysis also verified the significant relationship,especially in slopes of more than 20% between the amount of soil loss and land use.The soil loss under rain-fed agriculture was 8.8 times more than the pasture. As thesoil loss was compared for different slope classes of 5-12, 12-20, and more than 20slope percent, the results indicated that the soil losses under rain-fed agriculture were4.5, 5.6, and 12 times more than the pasture. The study results, therefore, can beutilized for proper management of area through devoting necessary attention intoland uses. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1511 - Prediction of Land Use Management Scenarios Impact on Water Erosion Risk in Kashidar Watershed, Azadshahr, Golestan Province
Davoud Akhzari Samaneh Eftekhari Ahandani Behnaz Attaeian Alireza Ildoromi

Soil erosion is a serious problem especially in northern parts of Iran. One themost important side effects on soil erosion may be the decline in qualities of soil refers toagricultural productivity. So it is very important to assess the soil erosion risk for thesustaina چکیده کامل

Soil erosion is a serious problem especially in northern parts of Iran. One themost important side effects on soil erosion may be the decline in qualities of soil refers toagricultural productivity. So it is very important to assess the soil erosion risk for thesustainable development of agriculture. This study outlines ways undertaken to provide anew tool to manage water erosion from physical and economical perspectives. KashidarWatershed in north of Iran is used as a case study. The focus of this study is on exploringthe economic and physical impacts of eight land use-based scenarios for water erosionmanagement as well as conducting a trade-off analysis using the Multi-Criteria DecisionMaking (MCDM) technique. This involves developing a modeling system to assist decisionmakers in formulating scenarios, analyzing the impacts of these scenarios on water erosion,interpreting and suggesting appropriate scenarios for implementation in the area. This studywas conducted with object of modeling and assessing soil erosion risk in KashidarWatershed with the application of IMAGE\LDM. Rainfall erosivity index, relief index, soilerosivity index and land cover index were four basic factors used in IMAGE\LDM. Soilerosion risk can be divided into six groups. Furthermore, the spatial distributioncharacteristics were also analyzed with the application of GIS in the view of elevation, landuse types. Among 8 scenarios for water erosion management, most appropriate ones thathave minimum proportion of high water erosion hazard classes, maximum gross marginand minimum establishment cost were chosen as best scenarios. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1512 - Water Resources Suitability Model by Using GIS (Case Study: Borujerd Rangeland, Sarab Sefid)
Ali Ariapour Moslem Hadidi Kolsoum Karami Fazel Amiri

Water resources suitability is one of the most important factors to sustainabilityutilization of natural potential by rangeland grazing suitability. To determine this factor inshort time, low cost and high accuracy are most challenges of experts and ranchers. Usingsuita چکیده کامل

Water resources suitability is one of the most important factors to sustainabilityutilization of natural potential by rangeland grazing suitability. To determine this factor inshort time, low cost and high accuracy are most challenges of experts and ranchers. Usingsuitable technique for this subject can be sustainable utilization comprising from rangelandecosystems according to its degradation and heavy grazing. This research was conducted inBoroujerd Sarab Sefid rangeland, Lorestan province, Iran from 2011 to 2012. Some factorssuch as slope, height and direction maps provided by using satellite images, basicinformation, analog and digitized maps such as; topographic and DEM (Digital ElevationModel). Also measurements of field were conducted by excursion and interview withherders to determine places of water resources such as permanent and temporary springsand permanent and temporary rivers too. Water resources area's map was prepared byusing Arc GIS9.3 software with integration of digitized information and field data. At theend water resources suitability were determined by using three sub models such asquantity, quality and distance from water resources. Results show that all of 16 plantvegetation types were dropped in І and П classes of water resources suitability whichdidn‟t have any limitation according to quantity and quality and distance of animalhusbandry and livestock. As a final conclusion this research shows that using RS and GIScould be useful to water resources suitability of rangeland ecosystems with low cost andhigh accuracy and speed, if consider standards and criteria of using GIS and RS. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1513 - Assessing Temporal and Spatial Variations of Groundwater Quality (A case study: Kohpayeh-Segzi)
Kh. Ebrahimi S. Feiznia M. Jannat rostami kh. Ausati

Assessing the quality of groundwater is important to ensure the sustainablesafe use of these resources. However, describing the overall water quality condition isdifficult due to the spatial variability of multiple contaminants and the wide range ofindicators (chemical, چکیده کامل

Assessing the quality of groundwater is important to ensure the sustainablesafe use of these resources. However, describing the overall water quality condition isdifficult due to the spatial variability of multiple contaminants and the wide range ofindicators (chemical, physical and biological) that could be measured. Therefore, in thiscase study, some water quality parameters including Na, Mg, Cl, K, and pH, SAR, TDS,Th, Co3, HCo3, So4, Ca and EC of 34 wells and 16 qanats have been monitored andanalyzed in a 15 year period. After collecting data, the main affecting factors on waterquality of wells and qantas were determined separately by factor analysis test. Zoningmaps were generated in Arc GIS on the basis of most important effective factors. Dry andwet years were determined based on rainfall data and 7-year moving average. Finally, thetemporal trend of principal factors was depicted and water quality variations of wells andqantas were compared. Believing that sodium and chlorine are the most importantparameters for water quality of wells and qanats, water quality of wells during dry yearsis downgraded as the results show. In initial wet year period, water quality is extremelyimproved but thereafter it is degraded. Results also show that water quality variation inqanats is negligible. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1514 - A Multi-Criteria Evaluation approach to Delineation of Suitable Areas for Planting Trees (Case Study: Juglans regia in Gharnaveh Watershed of Golestan Province)
A. Mashayekhan A. Salman Mahiny

For the successful tree establishment, an evaluation of land suitability is necessary.In this paper, we demonstrate how to implement fuzzy classification of land suitability in aGIS environment for afforestation with Juglans regia in Gharnaveh Watershed of GolestanProvi چکیده کامل

For the successful tree establishment, an evaluation of land suitability is necessary.In this paper, we demonstrate how to implement fuzzy classification of land suitability in aGIS environment for afforestation with Juglans regia in Gharnaveh Watershed of GolestanProvince in Iran. Juglans regia is one of the most important agro-forestry species in manyrural parts of Iran. Relevant criteria for Juglans regia and suitability levels were defined usingliterature review and expert knowledge and layers were prepared and incorporated into a GISdatabase. We also defined the fuzzy membership functions for the criteria and assigned someimportant weights through expert knowledge and Analytical Hierarchy Process. Thisinformation was used as input to the weighted linear combination of MCE method. Ourresults indicate that a low percentage of area is classed as very highly suitable comprisingsome 645 ha or 11% of area for afforestation with Juglans regia. Results of the study alsoindicate the usefulness of fuzzy modeling of land suitability which provides some informationfor optimum land-use planning. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1515 - Rainfall Characteristics of the Liudaogou Catchment on the Northern Loess Plateau of China
Jinbai Huang Jing Li Hiroshi Yasuda Jiawei Wen

The objectives of this study were to understand the rainfall characteristics of thewind-water erosion crisscross region on the northern Loess Plateau, China, to provide basisfor the studies on mitigation of soil erosion, estimation on surface water resources andlocal hy چکیده کامل

The objectives of this study were to understand the rainfall characteristics of thewind-water erosion crisscross region on the northern Loess Plateau, China, to provide basisfor the studies on mitigation of soil erosion, estimation on surface water resources andlocal hydrological circle, etc. The Liudaogou Catchment with representative climatic andhydrologic conditions of wind-water erosion crisscross region at the northern LoessPlateau was chosen as the study area. Analysis of the rain intensity, duration and amountwas performed for the period from May to October for five years (2006-2010). Themaximum and average rain intensity of time intervals of 3 min, 5 min, 10 min, 30 min and1 h were quantized. Rain intensity distribution of different time intervals (3 min, 5 min, 10min, 30 min, 1h and 6 h) has been clarified to a certain degree. Rainfall events whoserainfall duration equal or less than 30 min accounted for approximately 50% of the totalnumber of rainfall events. Rainfall event whose rainfall amount ≤ 1 mm accountedapproximately 50% of annual mean rainfall events whereas their total rainfall onlyaccounted for less than 7% of mean annual precipitation during 2006-2010. This studyveritably described the main rainfall characteristics of wind-water erosion crisscross regionon the northern Loess Plateau to a certain extent. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1516 - Sensitivity Analysis of MPSIAC Model
Najmeh Behnam Mansoor Parehkar Ebrahim Pazira

MPSIAC is currently known as an appropriate method to measure sediment ofWatershed basins of the country while there has not been any sensitivity analysis so far forthis method. In this study, required data for MPSIAC model were gathered from six basins;Amame-Kamarkhani چکیده کامل

MPSIAC is currently known as an appropriate method to measure sediment ofWatershed basins of the country while there has not been any sensitivity analysis so far forthis method. In this study, required data for MPSIAC model were gathered from six basins;Amame-Kamarkhani, Kand-Golandok, Tang Kenesht (from two different references), Nojian(from three different references), Pegahe sorkh katvand (from one reference) and Ivanaki(authors’ research). Eleven sensitivity analyses were conducted and the amount of sedimentwas calculated using the sum of nine factors. Each input parameter was increased ordecreased by 20% using a computer program in Visual Basic in Excel. Then sensitivity of themodel for the parameters was analyzed. The less sediment has the basin, the less sensitivityhas the input parameters in the model. MPSIAC model has twenty input variables thatresulted in nine main factors. Erosion parameter (R) was calculated by adding nine mainfactors and the quantity of sediment was calculated by an exponential function. By evaluationof nine main factors, it was concluded that land use and Gully development were the mostsensitive factors. As a result, based on the area and sensitivity of main factors, moreinvestments must be done on the most sensitive factor to reduce soil erosion. In theassessment of nine main factors occurred errors are reduced due to adding operation.Regarding all items, each factor that has more input quantity has the highest sensitivity. As aresult, if score of each factor grows more than six, more attention must be paid to scoreassignation. If occurred errors in assessment of nine factors did not neutralize each other andhave additive or decreasing on the R, by addition of 20% to R, it showed that this factor wasthe most sensitive factor to run the model. If R is equal to 60 and 20% related to the erroroccurred in calculation of it, 54% error occurs in estimating the amount of sediment andsensitivity reaches to 2.7. This evaluation indicated that MPSIAC model for evaluation ofbasins with the amount of sediment more than 2.2 ton/hectare must be used more preciouslybecause the model is so sensitive in this status and possible error may get over 50%. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1517 - Rangeland Ecohydrology, New Paradigm in Water Management of Arid and Semi-arid Lands
Nasrin kolahchi Mohsen Mohseni Saravi Ali Tavili Mohammad Jafari Ghasem Assadian

At the beginning of twenty-first century, the water crisis in the priority policy andmanagement is inside and outside of the country as principle thoroughly human, social,economic and political rulers of the country is considered abundant. The World Bank hasannounced th چکیده کامل

At the beginning of twenty-first century, the water crisis in the priority policy andmanagement is inside and outside of the country as principle thoroughly human, social,economic and political rulers of the country is considered abundant. The World Bank hasannounced that during 1960 and 2025, water resources in Middle East, from 3430 m3 for theeach person in year reach to 667 m3 because of population growth, degradation of naturalresources, extent and spread of deserts. Study of ecohydrology in arid and semi aridrangelands of the world is one of the newest methods for available water resourcemanagement. In this science, all of effective ecology elements on water balance equationwere reviewed. In these areas, a strong relation had been seen between ecology and hydrologyprocesses. In these areas, not only lack of precipitation, but also irregular and unpredictabledistribution of precipitation was problematic. Ecohydrology pays particular attention to theseareas of vegetation and its impact on groundwater and surface water. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1518 - Multi-Criteria Evaluation Model for Desertification Hazard Zonation mapping Using GIS (Study Area: Trouti Watershed, Golestan, Iran)
Armin Mashayekhan Farhad Honardoust

Desertification is one of the major issues threatening human communities. Manymethods have been developed for assessment and mapping of desertification hazards. In thisresearch, multi-criteria evaluation method was used to investigate desertification process inTrouti wa چکیده کامل

Desertification is one of the major issues threatening human communities. Manymethods have been developed for assessment and mapping of desertification hazards. In thisresearch, multi-criteria evaluation method was used to investigate desertification process inTrouti watershed, Golestan Province, Iran. At the first step, major desertification factors weredetermined by doing field surveys. They were soil texture, aspect, rainfall, sensitivity ofgeological formation to erosion, hydrologic soil group, slope and land use. The next step,information layers were digitized in GIS environment and Digitized maps were converted tofuzzy standard maps using fuzzy membership functions in IDRISI software. Then, weight ofeach factor was determined with the contribution of Analytical Hierarchy Process. Finally, thesusceptible areas to desertification in the study area were identified using Multi-criteriaevaluation method. The results showed that 36.55, 15.21, 40.17 and 8.07 % of the study areawere classified as severe, high, moderate and slow affected by desertification, respectively. Itwas concluded that land use and sensitivity of geological formations to erosion were the mostimportant factors affecting desertification process in Trouti watershed of Golestan Province. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1519 - Probabilistic Landslide Risk Analysis and Mapping (Case Study: Chehel-Chai Watershed, Golestan Province, Iran)
Ebrahim Karimi Sangchini Majid Ownegh Amir Sadaldin Armin Mashayekhan

The efficiency of three statistical models, AHP surface-weighted density bivariate (semi-quantitative models), stepwise multivariate regression and logistic multivariate regression models were compared in Chehel-Chai watershed in Golestan province, Iran. In current stud چکیده کامل

The efficiency of three statistical models, AHP surface-weighted density bivariate (semi-quantitative models), stepwise multivariate regression and logistic multivariate regression models were compared in Chehel-Chai watershed in Golestan province, Iran. In current study the hazard map was prepared according to the top model of landslide hazard map. Chehel-Chai watershed is located as one of Gorganrud river sub basins in Golestan province. The distribution map of the area landslide was provided using the stereoscopically interpretation of aerial photos and field observations and nine effective factors including elevation, slope, aspect, lithology, distance from fault, stream and road, land use, and precipitation rate were chosen concerning the expert view and source review. The hazard potential of landslides was also prepared using three models. The differences were compared between models of hazard classes with Chi-square test, the agreement rate of risk maps with kappa index and the evaluation of the model accuracy with total quality index (QS). The risk map was provided based on the risk equation by the combination of the risk maps, the element frequency and the element vulnerability degree. The results showed that all models had 99% reliability level and there were a high separation among the risk classes. Kappa index was variable between 0.0 to 0.2 representing that the correspondence between them is negligible. The weighted (AHP) bivariate statistical model was selected as the best model for the basin with QS equal to 3.62. 12.13% of the surveyed basins were located in high loss class and very high loss class, respectively. It was concluded, 41% of Chehel-Chai watersheds were at moderate risk and from it 13% was in high classes risk that must be considered in risk management, landslide risk and land logistics of this mountainous area. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1520 - The Study of Some Habitat Characteristics of Hulthemia persica in Gonbad Watershed in Hamedan (Iran)
Ali Ariapour Ghasem Asadian Roya Rezaei

In this study, some habitat characteristics of Iranian rose (Hulthemia persica) were studied in Gonbad watershed in Hamedan providence, Iran. Soil samples were taken by a systematic randomized method at elevation 2000-2400 m above sea level. Samples were taken from 0-30 چکیده کامل

In this study, some habitat characteristics of Iranian rose (Hulthemia persica) were studied in Gonbad watershed in Hamedan providence, Iran. Soil samples were taken by a systematic randomized method at elevation 2000-2400 m above sea level. Samples were taken from 0-30 cm depth. In the laboratory, N, P, K% and organic matter (OC%), soil acidity (pH), conductivity (EC) and soil texture were determined. The collected data were analyzed and principal components analysis was performed on 14 variables using PC-ORD software. Results showed that these species are scattered in the height of 2100-2300 m above sea level with 15-65% slope in North, Northwest, Southeast and Southwest as spot bulks. Mean precipitation of this area is 227.5 mm. It’s vegetative, flowering and seed maturity stages occur in middle March, May and June, respectively. Plant roots permeate into the depth of 1.5 m and plant propagated by both seeds and rhizome. However, its seed has hard coat resulting in a difficulty in germinating so that the seed propagation is not sexual and it propagated normally by rhizomes. This species growth in the soil with EC=0.08-0.36, pH=7.30-7.98, limestone soil 0.50-19.5%, OC=1.09-0.27%, saturation (SP%)=18.3-38.2%, N=0.02-0.10 %, P=4.8-40.6 ppm, K=155-652 ppm, and the soil texture was clay to clay-loamy. Results of PCA analysis indicated that the first three axes explained total variation. The variables of SP, EC and slope were positively and silt and aspect were negatively correlated with the first axis. The variables of SP, pH and OC% were positively and sand and N% were negatively correlated with the second axis. Indicating that by increasing sand properties the pH values will decrease. There was also a negative correlation between vegetation coverage and slope (P<5%) suggesting land coverage reduction by increasing the slope. Height, slope and aspect had the highest influences on the species distribution. This plant as an invasive and non-palatable plant can form a type and be developed in the agriculture boundaries and pastures as a wide band. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1521 - Site Selection for Groundwater Artificial Recharge in Silakhor Rangelands Using GIS Technique
Hamidreza Mehrabi Hossein Zeinivand Moslem Hadidi

Groundwater is among the most important resources of drinking water supply ofthe worldwide population. Use of recharge area is one of the methods for artificiallyrecharging groundwater. Selection of suitable sites for artificial recharge is very importantand must be car چکیده کامل

Groundwater is among the most important resources of drinking water supply ofthe worldwide population. Use of recharge area is one of the methods for artificiallyrecharging groundwater. Selection of suitable sites for artificial recharge is very importantand must be carried out accurately. There are different types of land use, only rangelandsare appropriate for artificial recharge because of their topographical situations. In thisstudy, the groundwater artificial recharge suitable area of Silakhor, Borujerd of Iranrangelands was investigated and extracted using Geographic Information System (GIS) andAnalytic Hierarchy Process (AHP) method. The layer information of rainfall, soil,lithology, slope, land use and fault components were prepared and weighed by applyingAHP method and were used for artificial recharge site selection. Aquifer artificial rechargemaps showed that in Silakhor catchment 14%, 64.8% and 21.2% of the area of thecatchment had high, moderate and low capability for artificial recharge, respectively. Themost suitable areas were located in the low land areas. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1522 - Underwater robot trajectory control using nonsingular terminal sliding mode controller
Majid Shamsabadi Reihaneh Kardehi Moghaddam

10.30495/ijsee.2021.684013

Sliding mode control is one of the most effective methods of controlling nonlinear systems with bounded uncertainty. Exponential convergence of tracking error is one of the most important problem of classic sliding mode control. One way to solve this problem is use of t چکیده کامل

Sliding mode control is one of the most effective methods of controlling nonlinear systems with bounded uncertainty. Exponential convergence of tracking error is one of the most important problem of classic sliding mode control. One way to solve this problem is use of terminal sliding mode control. The great thing about terminal sliding mode control, is it’s robustness in face of model uncertainty and external disturbances while can guarantee tracking error converge to zero in finite time simultaneously. Usually terminal sliding mode controller, is limited by singularity at the origin and infinite control signal. This article attempts to the singularity problem in controlling underwater robots and decreasing the convergence time by defining a new sliding surface for terminal sliding mode controller. simulation results shows the efficiency of proposed controller as it effectively improves the convergence time and accuracy in under water robots with are faced by structural and environmental uncertainties. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1523 - Potential of Using Residential Scale Solar Heat in Pakistan: Finding the Best Station
Mahshid Babaei Mehdi Jahangiri Rashid Riahi Farhad Raeiszadeh Habib Ur Rahman Habib

10.30495/ijsee.2023.1968186.1228

The most widespread application of renewable energy is heat production, mainly related to biofuels and solar water heaters (SWHs). Considering that SWHs are essential in energy supply, the present work aims to investigate the heat requirement of a residential apartment چکیده کامل

The most widespread application of renewable energy is heat production, mainly related to biofuels and solar water heaters (SWHs). Considering that SWHs are essential in energy supply, the present work aims to investigate the heat requirement of a residential apartment in Pakistan using a radiator system in 32 investigated stations. The daily water requirement is 160 L, and the ideal water temperature is 50 oC. It should be considered that hot sanitary water is needed for all 365 days. The investigations were carried out with TSOL Pro 5.5 software to simulate the heat of the desired locations. Also, after the analysis, we found that the selected location's SWH and thermal energy supply have high efficiency. The total heat supply using renewable energies is 18-42% for the investigated stations, and the rest of the required heat is supplied with fossil fuel. Since SWHs are one of the simplest and most economical ways to provide hot water for homes, offices, schools, hospitals, etc., Pakistani people can save a large amount of energy by investing in this field. Considering that Pakistan has good radiation potential, we hope that the present work results will lead to more use of SWHs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1524 - Optimal Short-Term Scheduling of Multi-Chiller Plants Considering Energy Requirement of Cooling Towers, Pumps and Chillers
Farkhondeh Jabari Behnam Mohammadi M.R. Bannae Sharifian Hadi Ghaebi

During extremely hot summer days, air conditioning systems are known as major electricity consumers in residential, commercial and industrial sectors. Moreover, high energy requirement of multiple-chiller plants may cause an interconnected power grid be faced with annua چکیده کامل

During extremely hot summer days, air conditioning systems are known as major electricity consumers in residential, commercial and industrial sectors. Moreover, high energy requirement of multiple-chiller plants may cause an interconnected power grid be faced with annual on-peak electrical demand, load-generation mismatch, voltage collapse and catastrophic wide area blackout. Therefore, this paper presents a day-ahead economic dispatch model for water cooled multiple chiller systems aiming to minimize total power consumption of cooling towers, pumps and chillers. In addition, refrigeration capacity limit of each chiller and cooling load-generation balance criterion are considered as optimization constraints. On/off status and partial load ratio of each chiller, power consumption of pump/cooling tower/chiller, temperature of chiller outlet water, temperature of cooling tower outlet water, mass flow rate of cooled water, mass flow rate of water flowing in and out of cooling tower are considered as decision variables. Simulations are conducted on a benchmark system with two 550 refrigeration ton (RT) units, four 1000 RT chillers and different cooling load levels over a 24-hour time horizon using generalized algebraic mathematical modeling system (GAMS) software. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1525 - Prediction of Polymeric Insulator Leakage Current under Water Droplets Using Neural Network
Zahra Ghiasi Faramarz Faghihi A.A. Shayegani Akmal

In this paper, the parameters of electric field and leakage current (LC) amplitude in polymeric insulator are calculated using finite element method (FEM) and predicted in the neural network. The variable angle and electrical conductivity of water droplets are changed. چکیده کامل

In this paper, the parameters of electric field and leakage current (LC) amplitude in polymeric insulator are calculated using finite element method (FEM) and predicted in the neural network. The variable angle and electrical conductivity of water droplets are changed. Increased electric field due to the presence of water droplets on the insulator surface causes the insulator breakdown probability. In this paper, for predicting the on the polymeric insulator leakage currents a neural network model was proposed, which could arrange for references to prevent contamination flashover. Through the study of a LC data obtained via the FEM simulation, the characteristics of the LC combined with BP neural network. Simulation results illustrate that enhancement in leakage current and electric field values are created when the values of the electrical conductivity and drop contact angle is increased. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1526 - Solving the Economic Load Dispatch Problem Considering Units with Different Fuels Using Evolutionary Algorithms
Mostafa Ramzanpour Hamdi Abdi

Nowadays, economic load dispatch between generation units with least cost involved is one of the most important issues in utilizing power systems. In this paper, a new method i.e. Water Cycle Algorithm (WCA) which is similar to other intelligent algorithm and is based o چکیده کامل

Nowadays, economic load dispatch between generation units with least cost involved is one of the most important issues in utilizing power systems. In this paper, a new method i.e. Water Cycle Algorithm (WCA) which is similar to other intelligent algorithm and is based on swarm, is employed in order to solve the economic load dispatch problem between power plants. In order to investigate the effectiveness of the proposed method in solving non-linear cost functions which is composed of the constraint for input steam valve and units with different fuels, a system with 10 units is studied for more accordance with literatures in two modes: one without considering the effect of steam valve and load of 2400, 2500, 2600 and 2700 MW and the other one with considering the effect of steam valve and load of 2700 MW. The results of the paper comparing to the results of the other valid papers show that the proposed algorithm can be used to solve in any kind of economic dispatch problems with proper results. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1527 - نقش احداث شبکه آبرسانی شهری در تهران بر چیدمان فضایی عرصه ی مسکونی (با بررسی چند نمونه موردی)
مرتضی میرزاحسینی

10.30495/jsps.2023.1987244.1048

آب‌رسانی در تهران تا اواخر دوره پهلوی اول با استفاده از روشهای ساده مرسوم بوده است. آب قنوات از طریق نهرهای خاکی، مورداستفاده قرار می‌گرفته است و نیازهای اولیه زندگی را میسر می‌ساخته است. در خانه‌ها فضاهایی مانند مطبخ و دستشویی عموماً در حیاط سامان داده می‌شدند و آب مور چکیده کامل

آب‌رسانی در تهران تا اواخر دوره پهلوی اول با استفاده از روشهای ساده مرسوم بوده است. آب قنوات از طریق نهرهای خاکی، مورداستفاده قرار می‌گرفته است و نیازهای اولیه زندگی را میسر می‌ساخته است. در خانه‌ها فضاهایی مانند مطبخ و دستشویی عموماً در حیاط سامان داده می‌شدند و آب موردنیاز آن‌ها عمدتاً از آب‌انبارها تامین می‌شده است. وجود تلفات و بیماریهای مختلف نظیر تیفوئید و ورم روده ناشی از مصرف آب‌های آلوده، دولت را به این فکر واداشت تا اقدام به لوله‌گذاری برای تهیه آب شرب مردم نماید. لذا پرسش اصلی این پژوهش این است که لوله‌گذاری برای هر خانه تا چه میزان در چیدمان فضا در معماری مسکونی نقش داشته است؟ همچنین هدف از پژوهش پیش روی بررسی و واکاوی اولین سیستم آب‌رسانی تهران و تأثیر آن در تکوین معماری مسکونی است. پژوهش پیش رو از نوع کیفی است و از روش تحقیق تاریخی تفسیری و روش توصیفی- تحلیلی به‌صورت آمیخته استفاده‌شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد از عوامل مهم در تغییر چیدمان فضایی معماری مسکونی تهران، احداث شبکه ی لوله کشی و انتقال آب به داخل منازل بوده است. تغییر ساختار فضایی خانه از دوقسمتی به یک قسمتی-شصت درصد بنا و چهل درصد حیاط- از مهم ترین نتایج لوله کشی برای تهران محسوب می گردد. همچنین درنتیجه‌ی لوله کشی، فضاهای تر همچون آشپزخانه به جهت بهره مندی از شبکه آب‌رسانی با تغییر مکان به نزدیک ورودی برای استفاده از انشعاب اصلی، زمینه ی حضور زنان در عرصه ی عمومی خانه را فراهم آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1528 - A New Method based on Intelligent Water Drops for Multicast Routing in Wireless Mesh Networks
shiva zendehdelan Reza Ravanmehr babak vaziri

In recent years a new type of wireless networks named wireless mesh networks has drawn the attention of researchers. In order to increase the capacity of mesh network, nodes are equipped with multiple radios tuned on multiple channels emerging multi radio multi channel چکیده کامل

In recent years a new type of wireless networks named wireless mesh networks has drawn the attention of researchers. In order to increase the capacity of mesh network, nodes are equipped with multiple radios tuned on multiple channels emerging multi radio multi channel wireless mesh networks. Therefore, the main challenge of these networks is how to properly assign the channels to the radios. On the other hand, multicast routing makes the delivery of the same content possible from one source to several destinatios. For example, video confereceing and distant learning are some applications of multicast routing. The problem of multicast routing coupled with channel assignment is known as an NP hard problem, and hence operation research based methods are not scalable. Most of exsisting heuristic methods for this problem solve two aformetnioned sub-problems in sequence. In this paper, the aim is to propose a new method based on intelligent water drops that solve sub-problem channel assignemt in conjuction with multicast roung. Simulation results demonstrate the improvement of throghput, end to end delay, and packet delivery ratio compared to CLLO, CAMF, and LC-MRMC. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1529 - A CYCLONE INDUCED STORM SURGE FORECASTING MODEL FOR THE COAST OF BANGLADESH WITH APPLICATION TO THE CYCLONE `SIDR'
M. Mizanur Rahman G. Chandra Paul A. Hoque

The coast of Bangladesh has a specialty in terms of high bending and many oﬀ- shore islands. Incorporation of the coastline and island boundaries properly in the numerical scheme is essential for accurate estimation of water levels due to surge. For that purpose a numer چکیده کامل

The coast of Bangladesh has a specialty in terms of high bending and many oﬀ- shore islands. Incorporation of the coastline and island boundaries properly in the numerical scheme is essential for accurate estimation of water levels due to surge. For that purpose a numerical scheme consisting of very ﬁne mesh is required along the coastal belt, whereas this is unnecessary away from the coast. In this study, a ﬁne mesh scheme covering the coastal belt and islands has been nested into a coarse mesh scheme covering up to 15 N latitude in the Bay of Bengal. For the existence of so many small and big islands and also for high bending of the coastline along the Meghna estuary, a very ﬁne mesh scheme for the region between Barisal and Chittagong is again nested into the ﬁne mesh scheme. A vertically integrated model is developed in Cartesian coordinate system to solve the shallow water equations using semi- implicit ﬁnite diﬀerence technique for computing surge associated with storms. The developedsystem is applied on a severe cyclonic storm ’SIDR’ that hit Bangladesh on 15th November, 2007. The computed water levels are found to be in good agreement with those observed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1530 - DISPERSION OF CONTAMINANTS IN GROUNDWATER WITH CHEMICAL REACTION
Nirmala P. Ratchagar S. Senthamilselvi P. Meenapriya

A mathematical model presented in this paper describes the dispersion and concentration ofcontaminants (fine and coarse) in porous medium with the effect of chemical reaction. Solutetransport in porous media is discussed by means of advection-dispersion equation. The ef چکیده کامل

A mathematical model presented in this paper describes the dispersion and concentration ofcontaminants (fine and coarse) in porous medium with the effect of chemical reaction. Solutetransport in porous media is discussed by means of advection-dispersion equation. The effectof particle mass parameter and reaction rate parameter on the dispersion coefficient and meanconcentration of a chemical solute is studied by introducing a slug of finite length. Analyticalsolutions are obtained by varying the dimensionless time, axial distance and length of thesolute. The results are depicted using graphs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1531 - A BOUNDARY-FITTED SHALLOW WATER MODEL OF SIMULATE TIDE AND SURGE FOR THE HEAD BAY OF BENGAL – APPLICATION TO CYCLONE SIDR (2007) AND AILA (2009)
Farzana Hussain

Severe Tropical Cyclones associated with surges frequently hits the coastal region of Bangladesh. For a reliable hydrodynamic model to simulate the severity of such cyclones, it is necessary to incorporate the meteorological and hydrological inputs properly. In order to چکیده کامل

Severe Tropical Cyclones associated with surges frequently hits the coastal region of Bangladesh. For a reliable hydrodynamic model to simulate the severity of such cyclones, it is necessary to incorporate the meteorological and hydrological inputs properly. In order to incorporate the coastlines and the island boundaries properly in the numerical scheme a very fine grid resolution along the coastal belts is necessary. Consideration of very fine resolution involves more memory, CPU time in the solution process and invites problem of complexity in the model or numerical instability. In this study we use the boundary-fitted curvilinear grids where the complete boundary of the analysis area and each Island are represented by four curves and they are defined by four functions. Using appropriate transformations of independent coordinates, the curvilinear physical domains are transformed to a square one and also each island boundary transforms to a rectangle within this square domain. The vertically integrated shallow water equations are transformed to the new space domain and then the regular explicit finite difference scheme is used to solve the shallow water equations, where the problem domain is divided into 100× 129 grid points. The model is applied to compute the water levels due to astronomical tide and surges associated with Cyclone Sidr (2007) and Cyclone Aila (2009) that hit the coast of Bangladesh. The computed results along the coastal belt of Bangladesh are found to be reasonably accurate. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1532 - ارتباط تنش کمبود آب و کود زیستی بر فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدانت و نقش آنها در تغییرات عملکرد جو (Hordeum vulgare)
محمدرضا دادنیا

برای بررسی برخی خصوصیات کمی جو در واکنش به کود زیستی تحت تاثیر رژیم های مختلف آبیاری، آزمایشی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. در این آزمایش تیمارهای آبیاری در کرت های چکیده کامل

برای بررسی برخی خصوصیات کمی جو در واکنش به کود زیستی تحت تاثیر رژیم های مختلف آبیاری، آزمایشی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. در این آزمایش تیمارهای آبیاری در کرت های اصلی شامل 3 سطح، آبیاری در 80، 65 و 50 درصد ظرفیت زراعی (آبیاری نرمال، 35 و50 درصد تخلیه رطوبتی) و کرت های فرعی شامل تلقیح بذر با باکتری در 7 سطح (آزوسپیریلوم لیپوفروم، ازتوباکتر کروکوکوم، سودوموناس پوتیدا، سودوموناس× ازتوباکتر، سودوموناس×آزوسپیریلوم و ازتوباکتر× آزوسپیریلوم) و شاهد (عدم تلقیح) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد کود زیستی اثر معنی دار بر آنزیم های آنتی اکسیدانت در سطح 1 درصد داشت. در شرایط تنش، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت تحت تاثیر کودهای زیستی افزایش یافت، به طوری که آزوسپیریلوم لیپوفروم به ترتیب سبب افزایش 7/16 و 4/21 و سودوموناس× آزوسپیریلوم سبب افزایش 2/18 و 9/25 درصدی سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز در تیمار آبیاری در شرایط آبیاری در50 درصد ظرقیت زراعی نسبت به شاهد شدند. میزان عملکرد در این شرایط در تیمارهای باکتری نسبت به آبیاری نرمال کاهش اندکی نشان داد و عملکرد در تیمار آبیاری در 50 درصد ظرقیت زراعی و تحت تاثیر آزوسپیریلوم فقط 2/13 درصد نسبت به آبیاری نرمال کاهش یافت. داده ها نشان داد کود زیستی نقش موثر در بهبود عملکرد جو در شرایط کمبود آب در مراحل انتهایی رشد دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1533 - اثرات باقیمانده سدیم کربنات آب آبیاری بر عملکرد و فعالیت نشانگرهای شیمیایی در ارقام جو پاییزه.
محمدرضا دادنیا

به منظور بررسی اثر باقیمانده سدیم کربنات آب آبیاری بر گیاه جو (Hordeum vulgare) و فعالیت نشانگرهای شیمیایی، طرحی به صورت کرت یکبارخرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج درسال 1392 اجرا شد. در این آزمایش ارقام جو چکیده کامل

به منظور بررسی اثر باقیمانده سدیم کربنات آب آبیاری بر گیاه جو (Hordeum vulgare) و فعالیت نشانگرهای شیمیایی، طرحی به صورت کرت یکبارخرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج درسال 1392 اجرا شد. در این آزمایش ارقام جو شامل والفجر و ارس در کرت اصلی و تیمار آبیاری شامل مقادیر مختلف باقیمانده سدیم کربنات در آب آبیاری در چهار سطح (شاهد، 1، 2 و3 میلی اکی والان بر لیتر) در کرت فرعی قرار گرفت. در این آزمایش صفاتی از قبیل عملکرد دانه، وزن هزار دانه و میزان نشانگرهای شیمیایی شامل مالون دی آلدئید، دی تیروزین و دی هیدروکسی گوآنوزین ارزیابی شد. بررسی نتایج نشان داد اختلاف معنی داری در تیمارهای سدیم کربنات آب آبیاری و عملکرد در سطح یک درصد وجود داشت به طوری که مقایسه میانگین تیمارها بیانگر کاهش 3/41 درصدی عملکرد دانه در مقادیر بالای سدیم کربنات نسبت به شاهد بود. نتایج نشان داد که سطح فعالیت نشانگرهای شیمیایی به شدت تحت تاثیر سدیم کربنات آب آبیاری بود و موجب افزایش آنها شد. به طورکلی، در این آزمایش رقم والفجر مقاوم تر به میزان بالاتر سدیم آب آبیاری شناخته شد. بر این اساس می توان از میزان نشانگرهای شیمیایی جهت گزینش ارقام مقاوم به شوری آب آبیاری استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1534 - بررسی تاثیر روش‌های مصرف کود سرک اوره و محلول‌پاشی سلنیوم بر گندم در شرایط دیم
محمد کونانی نورعلی ساجدی

این آزمایش به منظور بررسی تأثیر روش‌های مصرف کود سرک اوره و محلول‌پاشی سلنیوم بر خصوصیّات زراعی و فیزیولوژیکی گندم دیم رقم سرداری در فصل زراعی 1392-1391 انجام شد. عوامل آزمایشی شامل روش-های مصرف کود سرک اوره در چهار سطح (بدون مصرف کود، مصرف 60 کیلوگرم اوره در هکتار در م چکیده کامل

این آزمایش به منظور بررسی تأثیر روش‌های مصرف کود سرک اوره و محلول‌پاشی سلنیوم بر خصوصیّات زراعی و فیزیولوژیکی گندم دیم رقم سرداری در فصل زراعی 1392-1391 انجام شد. عوامل آزمایشی شامل روش-های مصرف کود سرک اوره در چهار سطح (بدون مصرف کود، مصرف 60 کیلوگرم اوره در هکتار در مرحله پنجه-زنی، مصرف 30 کیلوگرم اوره در مراحل پنجه‌زنی توام با محلول‌پاشی 200 میلی‌گرم در لیتر در مرحله قبل از سنبله-دهی و مصرف 20 کیلوگرم اوره در مرحله پنجه‌زنی توام با محلول‌پاشی 200 میلی‌گرم در لیتر قبل از سنبله‌دهی و 200 میلی‌گرم در لیتر در مرحله اواخر سنبله‌دهی) و سلنیوم در سه سطح (عدم مصرف، 5 و10 میلی‌گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که با محلول‌پاشی 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر سلنیوم میزان نشت یونی سلول نسبت به شاهد به ترتیب به میزان 7/6 و 3/5 درصد کاهش یافت. مصرف 20 کیلوگرم کود سرک اوره در هکتار در مرحله پنجه‌زنی و دو مرحله محلول‌پاشی در مرحله زایشی توام با محلول‌پاشی 10 میلی‌گرم در لیتر سلنیوم، عملکرد دانه نسبت به شاهد 3/44 درصد و نسبت به تیمار مصرف 60 کیلوگرم اوره به صورت سرک در مرحله پنجه‌زنی توام با محلول‌پاشی 10 میلی‌گرم در لیتر سلنیوم، عملکرد دانه را 12 درصد افزایش داد. بطور کلی نتایج نشان داد که با مصرف30 کیلوگرم اوره درهکتار بصورت سرک و یک مرحله محلول‌پاشی اوره توام با محلول‌پاشی 5 میلی‌گرم درلیتر سلنیوم می‌توان حدود 50 درصد مصرف کود اوره را کاهش داد و به عملکرد مطلوب دست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1535 - تاثیر قطع آبیاری و کاربرد میکوریزا و نانواکسید آهن و روی بر عملکرد، سرعت و طول دوره پر شدن دانه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)
رئوف سید شریفی رضا سید شریفی

به منظور بررسی تأثیر قطع آبیاری و کاربرد میکوریزا و محلول‌پاشی با نانواکسید آهن و روی بر عملکرد، سرعت و طول دوره ی پر شدن دانه ی گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل کاربرد چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر قطع آبیاری و کاربرد میکوریزا و محلول‌پاشی با نانواکسید آهن و روی بر عملکرد، سرعت و طول دوره ی پر شدن دانه ی گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل کاربرد میکوریزا در دو سطح (مصرف و عدم مصرف میکوریزا)، محلول پاشی نانواکسید در چهار سطح (عدم استفاده از نانواکسید، کاربرد نانواکسید آهن، نانواکسید روی و کاربرد توام نانواکسید آهن و روی) و سه سطح آبیاری (آبیاری کامل به عنوان شاهد، محدودیت شدید آبی یا قطع آبیاری‌‌‌‌ در 50 درصد مرحله تکمه دهی، محدودیت ملایم آبی یا قطع آبیاری در 50 درصد مرحله گلدهی) بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که حداکثر عملکرد دانه، سرعت، طول دوره و دوره ی موثر پر شدن دانه (به ترتیب 52/2278 کیلوگرم در هکتار، 0027/0 گرم در روز، 40 و 35 روز) در برهمکنش حاصل از آبیاری کامل، کاربرد میکوریزا و محلول‌پاشی توأم نانواکسید آهن و روی و کمترین مقادیر این صفات (به ترتیب 25/834 کیلوگرم در هکتار، 00189/0 گرم در روز، 91/30 روز و 79/26 روز) در آبیاری تا مرحله تکمه دهی، عدم کاربرد میکوریزا و عدم محلول‌پاشی به دست آمد. کاربرد میکوریزا و نانواکسید آهن و روی عملکرد دانه را 19/35 درصد در مقایسه با عدم کاربرد میکوریزا و نانواکسید آهن و روی تحت شرایط محدودیت شدید آبی افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1536 - تاثیر رژیم آبیاری، محلول‌پاشی متانول و کاربرد اسید هیومیک بر برخی ویژگی‌های ریشه کاسنی (Cichorium intybus L.)
سید غلامرضا موسوی منصور فاضلی رستم پور حامد جوادی محمدرضا مالکی

با هدف بررسی سطوح آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیکی، بعضی مواد محلول و عناصر ریشه کاسنی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. رژیم آبیاری د چکیده کامل

با هدف بررسی سطوح آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیکی، بعضی مواد محلول و عناصر ریشه کاسنی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به عنوان کرت اصلی، محلول‌پاشی با متانول در دو سطح (صفر و 21 درصد حجمی) و اسید هیومیک با دو سطح (صفر و 10 لیتر در هکتار) به صورت فاکتوریل به عنوان کرت فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تاخیر در آبیاری از 70 به 210 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر، طول، تعداد انشعابات ریشه، درصد قند ملاس، نیتروژن و فسفر و عملکرد خشک ریشه را به ترتیب 37، 46، 23، 39، 55 و 44 درصد کاهش داد. کاربرد 10 لیتر در هکتار اسید هیومیک باعث افزایش معنی‌دار صفات طول و تعداد انشعابات ریشه، درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم ریشه، عملکرد خشک ریشه و کارایی مصرف آب ریشه به ترتیب به میزان 12، 19، 15، 5/18، 35، 9 و 7 درصد و کاهش درصد قند ریشه کاسنی به میزان 25 درصد نسبت به تیمار عدم کاربرد اسید هیومیک گردید. همچنین اگرچه کاربرد متانول باعث تاثیر معنی‌داری بر صفات ریشه گردید ولی با آبیاری برهمکنش معنی‌داری نداشت. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد که کاربرد اسید هیومیک توانست باعث کاهش اثرات منفی تنش کم‌آبی بر کاسنی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1537 - پاسخ مورفوفیزیولوژیک ذرت به باکتری‌های محرک رشد، کود روی و دور آبیاری
سید غلامرضا موسوی

با هدف بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و کاربرد کود روی و دو سویه از باکتری‌های سودوموناس پوتیدا (Sp) و سودوموناس فلورسنس (Sf) بر صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی به صورت اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در سال 1391 در شهرستان مه‌و چکیده کامل

با هدف بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و کاربرد کود روی و دو سویه از باکتری‌های سودوموناس پوتیدا (Sp) و سودوموناس فلورسنس (Sf) بر صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی به صورت اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در سال 1391 در شهرستان مه‌ولات خراسان رضوی اجرا گردید. دورهای آبیاری 6، 9 و 12 روز به عنوان کرت‌های اصلی و باکتری (بدون تلقیح، Sp و Sf) و کود روی (0 و 50 کیلوگرم سولفات روی در هکتار) به عنوان کرت‌های فرعی در نظر گرفته شد. صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر و طول بلال، لوله شدن برگ‌ها، محتوای نسبی آب برگ بلال و عملکرد دانه ذرت مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی موجب کاهش معنی‌دار و تلقیح باکتریایی سبب افزایش معنی‌دار همه صفات، به جز لوله شدن برگ شدند. کاربرد کود سولفات روی ارتفاع بوته، طول بلال و عملکرد دانه ذرت را به طور معنی‌داری افزایش داد. با افزایش دور آبیاری از 6 به 12 روز ، میزان لوله شدن برگ 2/3 برابر افزایش و عملکرد دانه 3/57 درصد کاهش یافت اما استفاده از کود روی و باکتری‌های سودوموناس به طور معنی‌داری کاهش لوله شدن برگ و افزایش عملکرد دانه را به دنبال داشت. همچنین تمامی اثرات متقابل دوگانه بر عملکرد دانه معنی‌دار شد. به طور کلی استفاده از کود سولفات روی و باکتری سودوموناس توانست تحمل گیاه به تنش کم‌آبی را افزایش دهد. و از اینرو استفاده از آنها خصوصا در مناطق خشک و نیمه‌خشک پیشنهاد می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1538 - تاثیر سطوح مختلف آبیاری، خاکپوشه پلاستیک و مواد ضد تعرق بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت رنگین
داوود عادلیان هوشنگ فرجی امین صالحی علی مرادی

In order to evaluate the effects of plastic mulch, kaolin and atrazine as anti-transpiration materials on some physiological attributes and grain yield of rainbow corn grown under different irrigation regimes, a two-year field experiment was carried out in Borazjan, Bus چکیده کامل

In order to evaluate the effects of plastic mulch, kaolin and atrazine as anti-transpiration materials on some physiological attributes and grain yield of rainbow corn grown under different irrigation regimes, a two-year field experiment was carried out in Borazjan, Bushehr Province in 2016 and 2017 growing seasons. A randomized complete block design arranged in a split-split plot with three replications was employed to investigate the following experimental factors; irrigation regimes at three levels, (irrigation after 25 (no water deficit stress), 40 (mild water deficit stress) and 60% (severe water deficit stress) of field capacity (FC) water depletion), plastic mulch at two levels (with and without mulch) and anti-transpiration materials at three levels (kaolin, atrazine and no material). The results demonstrated that interaction between irrigation regimes and anti-transpiration materials was statistically significant on Fv/Fm ratio, and interaction between plastic mulch and anti-transpiration materials was significant on leaf soluble sugar content. At irrigation regime of 60% of FC water depletion, the highest Fv/Fm (0.578) was found when atrazine was applied, whereas the lowest value (0.468) was related to kaolin application. The obtained results suggest that in regions where water is a limiting factor, application of plastic mulch and atrazine wold improve crops quantitative and qualitative yield. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1539 - تأثیر سطوح مختلف آبیاری بر شاخص‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی چمن آمیخته "اسپورت"
امین سمیعی محسن کافی محمدمهدی جوکار آرزو شقاقی

یکی از چالش‌های مهم در مدیریت چمن محدودیت منابع آبی است. باتوجه به اینکه ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک دنیا محسوب می‌گردد، توجه و مدیریت نیاز آبی چمن امری ضروری و اجنتاب ناپذیر است. لذا در پژوهش پیش ‌رو تأثیر سطوح مختلف آبیاری بر صفات رویشی چمن آمیخته (اسپورت) مطالعه گ چکیده کامل

یکی از چالش‌های مهم در مدیریت چمن محدودیت منابع آبی است. باتوجه به اینکه ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک دنیا محسوب می‌گردد، توجه و مدیریت نیاز آبی چمن امری ضروری و اجنتاب ناپذیر است. لذا در پژوهش پیش ‌رو تأثیر سطوح مختلف آبیاری بر صفات رویشی چمن آمیخته (اسپورت) مطالعه گردید. سطوح مختلف آبیاری مورد بررسی شامل مقدار آب مصرفی ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد ظرفیت مزرعه با دور آبیاری یک روز در میان بود که بعد از استقرار کامل چمن اعمال گردید. صفات مورفولوژی و فیزیولوژی در هفته‌های دوم، چهارم و ششم بعد از اعمال سطوح آبیاری اندازه‌گیری گردیدند. براساس نتایج، کاهش آب مصرفی موجب کاهش رشد طولی، وزن خشک، کیفیت ظاهری، محتوای نسبی آب برگ و میزان فسفر برگ گردید لیکن مقدار نشت یونی برگ‌ها در اثر تنش افزایش یافت. اگرچه مقدار پتاسیم و کلروفیل کل در سطح آبیاری ۷۵ درصد ظرفیت مزرعه بیش از سطح آبیاری ۱۰۰ درصد ظرفیت مزرعه بود. تفاوت معنی‌داری در تمام صفات اندازه‌گیری شده بین دو سطح ۷۵ و ۱۰۰ درصد ظرفیت مزرعه مشاهده نگردید، اما هر دو سطح به طور معنی‌داری بهتر از سطح ۵۰ درصد ظرفیت مزرعه بودند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کاهش میزان آب مصرفی در آبیاری تا میزان یک چهارم ظرفیت مزرعه، می تواند ضمن حفظ کیفیت و رشد مطلوب چمن آمیخته در شرایط معمول به میزان قابل توجه‌ای مصرف آب را کاهش و در مصرف آب صرفه جویی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1540 - اثر محلول پاشی اسپرمیدین بر ویژگی های بیوشیمیایی خیار (Cucumis sativus L.) در دور های مختلف آبیاری
محسن فرزانه مژگان قنبری وحید عبدوسی

به منظور ارزیابی اثر اسپرمیدین بر ویژگی‌های بیوشیمایی شامل فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، محتوای نسبی آب، قند محلول و نشت یون در گیاه خیار (Cucumis sativus L.) تحت تنش خشکی، پژوهشی در دانشگاه آزاد اسلامی شیراز به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصاد چکیده کامل

به منظور ارزیابی اثر اسپرمیدین بر ویژگی‌های بیوشیمایی شامل فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، محتوای نسبی آب، قند محلول و نشت یون در گیاه خیار (Cucumis sativus L.) تحت تنش خشکی، پژوهشی در دانشگاه آزاد اسلامی شیراز به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول، شامل دورهای مختلف آبیاری در 3 سطح: آبیاری یک روز در میان، آبیاری سه روز در میان و آبیاری به فاصله پنج روز در میان بود. فاکتور دوم شامل محلول پاشی با غلظت‌های مختلف اسپرمیدین در سه سطح: صفر، 1 و 2 میلی‌مولار بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس اثر متقابل اسپرمیدین و دور آبیاری بر فعالیت آنزیم پراکسیداز در سطح احتمال 5 درصد، بر فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز و محتوای نسبی آب در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. نتایج نشان داد که در گیاهانی که آبیاری پنج روز در میان داشتند و با غلظت دو میلی مولار اسپرمیدین تیمار شده بودند، بیشترین میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز (از نظر عددی برابر با 0.71 OD.g-1.FW.min -1) و بیشترین فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز (برابر با 0.72 OD.g-1.FW.min -1) همچنین بالاترین محتوای نسبی آب (78%) مشاهده شد. اثر متقابل دور آبیاری و محلول‌پاشی با اسپرمیدین بر صفت‌های قند محلول و نشت یونی غشاء برگ اثر معنی‌دار نداشت. به طور کلی در این آزمایش تیمار با اسپرمیدین 2 میلی‌مولار باعث افزایش معنی ‌داری در فعالیت آنزیم پراکسیداز، فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز و محتوای نسبی آب شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1541 - اثر شوری بر تجمع سدیم، پتاسیم و عملکرد اندام هوایی دو اکوتیپ تریتیکاله (Triticosecale wittmack X) در مراحل مختلف رشد
صفورا فرهنگ مهر شیوا اکبری شهرام رضوان بیدختی

شوری یکی از عامل‌های مهم بوم‌شناختی است که پایداری مناطق خشک و نیمه‌خشک به ویژه مناطقی که تبخیر و تعرق بیشتر از میزان بارندگی است را تهدید می‌کند. به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری بر میزان تجمع سدیم و پتاسیم، عملکرد اندام هوایی و محتوی نسبی آب برگ در دو اکوتیپ تریتی چکیده کامل

شوری یکی از عامل‌های مهم بوم‌شناختی است که پایداری مناطق خشک و نیمه‌خشک به ویژه مناطقی که تبخیر و تعرق بیشتر از میزان بارندگی است را تهدید می‌کند. به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری بر میزان تجمع سدیم و پتاسیم، عملکرد اندام هوایی و محتوی نسبی آب برگ در دو اکوتیپ تریتیکاله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان اجرا گردید. فاکتور اول شامل سطوح مختلف شوری (صفر، 3، 6، 9، 11، 14 دسی‌زیمنس بر متر) حاصل از نمک کلرید سدیم خالص و فاکتور دوم شامل دو اکوتیپ تریتیکاله (ورزنه و اصفهان) بود. نتایج نشان داد که اعمال و تشدید تنش شوری در هر سه مرحله رشدی شامل قبل از گلدهی، ابتدای آبستنی و خمیری شدن بذر‌ها، باعث کاهش معنی‌دار عملکرد اندام هوایی و محتوی نسبی آب برگ شد. در هر سه مرحله رشدی در اثر تنش شوری، مقدار تجمع یون سدیم و پتاسیم در برگ‌های گیاه تریتیکاله به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. اثر اکوتیپ و اثر متقابل شوری و اکوتیپ بر مقدار پتاسیم در هر سه مرحله رشدی معنی‌دار بود. اما اثر متقابل شوری و اکوتیپ بر مقدار سدیم تنها در مرحله خمیری شدن بذر‌ها معنی‌دار بود. مقدار تجمع یون پتاسیم در اکوتیپ اصفهان در هر سه مرحله رشدی بیشتر از اکوتیپ ورزنه بود و می‌توان چنین نتیجه گرفت که اکوتیپ اصفهان نسبت به اکوتیپ ورزنه در هر سه مرحله رشد گیاه می‌تواند مقاومت بیشتری را در برابر تنش شوری دارا باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1542 - تعیین بهترین تاریخ کاشت نخود دیم در استان کرمانشاه با استفاده از رهیافت مدل سازی
سیدرضا امیری

مدل‌های شبیه‌سازی رشد و عملکرد گیاهان زراعی ابزاری مفید در تعیین راهبردهای مطلوب مدیریت زراعی و پایداری تولید در بوم‌نظام‌های کشاورزی به شمار می‌آیند. هدف از این تحقیق بررسی اثر تاریخ‌های مختلف کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب نخود (رقم بیونیج) تحت چکیده کامل

مدل‌های شبیه‌سازی رشد و عملکرد گیاهان زراعی ابزاری مفید در تعیین راهبردهای مطلوب مدیریت زراعی و پایداری تولید در بوم‌نظام‌های کشاورزی به شمار می‌آیند. هدف از این تحقیق بررسی اثر تاریخ‌های مختلف کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب نخود (رقم بیونیج) تحت شرایط دیم 5 منطقه در استان کرمانشاه بود. بدین منظور از مدل SSM-Chickpea برای انجام شبیه سازیهای بلند مدت30 ساله درمناطق مورد مطالعه استفاده شد. نتایج نشان داد که کشت زود هنگام همراه با افزایش سطح برگ، افزایش عملکرد بیولوژیک و نیز به تعویق انداختن تنش خشکی انتهای فصل منجر به افزایش عملکرد گردید. بیشترین و کمترین عملکرد دانه در تاریخ‌های کاشت یکم اسفند و یکم اردیبهشت به ترتیب برابر با 1269 و 446 کیلو گرم بر هکتار بود. تأخیر در کاشت منجر به کاهش 64 درصدی عملکرد دانه شد. همچنین بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیک به ترتیب در تاریخ‌های کاشت یکم اسفند (3448 کیلو گرم در هکتار) و یکم اردیبهشت (2217 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. از طرف دیگر، بیشترین کارایی مصرف آب در تاریخ‌ کاشت یکم اسفند (6/6 کیلوگرم بر هکتار بر میلی‌متر) حاصل شد. به طور کلی در شرایط کشت بهاره، تاریخ‌کاشت زود هنگام منجر به افزایش طول دوره رشد گیاه و افزایش همزمانی باران با دوره رشد گیاه می‌شود که راهکاری مفید در مناطق تحت کشت دیم با کمبود بارندگی و رطوبت می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1543 - مروری بر تحقیقات گیاهان شورزی در ایران: تبیین چالش ها و ارائه راهکارها
غلامحسن رنجبر هادی پیرسته انوشه محمدحسین بناکار حمیدرضا میری

در این مطالعه، تحقیقات شوری انجام‌شده در ایران بر روی گیاهان شورزی از سال 1356 تاکنون بررسی و تحلیل‌شده، به چالش‌ها پرداخته و در پایان نیز راهکارهایی برای آینده ارائه گردیده است. بر اساس تعریف ارائه‌شده در این مطالعه، شورزی‌ها گیاهانی هستند که از طریق یکی از مکانیسم‌های چکیده کامل

در این مطالعه، تحقیقات شوری انجام‌شده در ایران بر روی گیاهان شورزی از سال 1356 تاکنون بررسی و تحلیل‌شده، به چالش‌ها پرداخته و در پایان نیز راهکارهایی برای آینده ارائه گردیده است. بر اساس تعریف ارائه‌شده در این مطالعه، شورزی‌ها گیاهانی هستند که از طریق یکی از مکانیسم‌های ممانعت از ورود نمک به گیاه و یا کاهش غلظت نمک در سیتوپلاسم به شرایط شور سازگاری پیداکرده‌اند. بر اساس این تعریف، این گیاهان را به دو گروه عمده شورزی‌های واقعی و شورزی‌های اختیاری تقسیم‌بندی می‌شوند. بررسی تحقیقات انجام‌شده در کشور بر روی گیاهان شورزی نشان می‌دهد که تحقیقات در ارتباط با گیاهان شورزی از حداقل نیم‌قرن اخیر آغاز شده و از اوایل دهه 80 شمسی افزایش یافته و تاکنون به‌طور روزافزونی در حال رشد است. گیاهانی مانند کوشیا (Kochia scoparia)، خرفه (Portulaca oleracea) و سلمه‌تره (Chenopodium album) به خوبی از جنبه‌های مختلف رشدی بررسی شده‌اند و به‌نظر می‌رسد که گیاهانی مانند کینوا (Chenopodium quinoa)، سالیکورنیا (Salicornia spp.) و اسپند (Peganum harmala) پتانسیل بیشتری برای جلب تحقیقات دارند. در حدود 30 درصد از تحقیقات شورورزی به بررسی جنبه‌های رشدی، 11 درصد به بررسی ویژگی‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی، 11 درصد به کیفیت علوفه، 11 درصد به به‌کارگیری راهکارهایی برای بهبود تولید، 9% در مورد تغذیه و نیازهای کودی، در حدود 7% مقدار روغن و 28% به موضوعات پراکنده دیگر پرداخته‌شده است. تعداد تحقیقات انجام‌شده در شرایط کنترل‌شده نیز بیش از 2 برابر تحقیقات در شرایط مزرعه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1544 - تأثیر اسید سالیسیلیک بر ویژگی‌های مورفولوژیکی هیبریدهای ذرت شیرین در شرایط تنش آبی
سید سالار حبیب پور احمد نادری شهرام لک هوشنگ فرجی مانی مجدم

تنش آبی از تنش‌های غیر زنده‌ای است که منجر به کاهش عملکرد گیاهان زراعی می‌شود. به‌ منظور بررسی اثر سطوح گوناگون اسید سالیسیلیک بر ویژگی‌های مورفولوژیکی هیبریدهای ذرت شیرین (Zea mays L. saccharata) در شرایط تنش آب، این پژوهش به مدت دو سال در یک مکان به ‌صورت کرت‌های دو ب چکیده کامل

تنش آبی از تنش‌های غیر زنده‌ای است که منجر به کاهش عملکرد گیاهان زراعی می‌شود. به‌ منظور بررسی اثر سطوح گوناگون اسید سالیسیلیک بر ویژگی‌های مورفولوژیکی هیبریدهای ذرت شیرین (Zea mays L. saccharata) در شرایط تنش آب، این پژوهش به مدت دو سال در یک مکان به ‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در اراضی زراعی مرکز تحقیقات کشاورزی یاسوج پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1545 - اثر محلول‌پاشی شاخساره‌ای سالیسیلیک‌اسید بر برخی ویژگی‌های رشدی و عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش آبی
افسون طیبی فرهاد فرح وش بهرام میرشکاری علیرضا تاری‌نژاد مهرداد یارنیا

به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید بر برخی صفات رویشی و عملکرد گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) تحت شرایط تنش آبی، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، به صورت کرت‌های دو بارخردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به چکیده کامل

به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید بر برخی صفات رویشی و عملکرد گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) تحت شرایط تنش آبی، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، به صورت کرت‌های دو بارخردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله‌ی اجرا درآمد .فاکتور اصلی شامل تنش خشکی (S) با دو سطح 70 و 140 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک کلاس A بود. فاکتورهای آبیاری پس از زمان استقرار گیاه تا پایان رسیدگی فیزیولوژیک ارقام اعمال شد. فاکتور فرعی اول شامل سالیسیلیک-اسید در 3 سطح شاهد (محلول‌پاشی با آب‌مقطر)، محلول‌پاشی با غلظت 100 و 200 میلی‌گرم در لیتر بود. فاکتور فرعی دوم شامل دو رقم گلرنگ محلی اصفهان و رقم اصلاح شده اصفهان (گلدشت) بود.به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که اگرچه در شرایط تنش خشکی، نمی‌توان از طریق مصرف سالیسیلیک‌اسید، اثر منفی تنش بر عملکرد دانه را کاهش داد، در بین اثرات متقابل نیز برهمکنش تنش خشکی و رقم بر صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه معنی‌دار بود و بیشترین تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه از تیمار 70 میلی‌متر آبیاری و رقم گلدشت بدست آمد. بنابراین رقم گلدشت دارای راهکار دفاعی بهتر و کارآمدتری نسبت به رقم محلی اصفهان بود و در نتیجه متحمل‌تر به تنش خشکی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1546 - اثرهم‌زیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر عملکرد دانه و اجزاء عملکرد کتان (Linum ussitatissimum L.) در شرایط تنش خشکی
مریم سلطانیان علی تدین

به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزای آربوسکولار در شرایط تنش خشکی آزمایشی روی کتان به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال 1392 انجام شد. تنش خشکی در چهار سطح آبیاری: 100 (بدون تنش)، 75 چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزای آربوسکولار در شرایط تنش خشکی آزمایشی روی کتان به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال 1392 انجام شد. تنش خشکی در چهار سطح آبیاری: 100 (بدون تنش)، 75 (تنش ملایم)، 50 (تنش متوسط) و 25 (تنش شدید) درصد نیاز آبی گیاه، به عنوان عامل اصلی و تلقیح بذر گیاه بزرک با دو گونه میکوریزا شامل Glomus intraradices و Glomus mosseae و یک تیمار بدون تلقیح میکوریزا به عنوان عامل فرعی، منظور گردید.. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تلقیح میکوریزا و تنش خشکی بر تمام صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود. اثر متقابل میکوریزا و تنش خشکی بر تعداد کپسول و تعداد دانه در کپسول معنی‌دار بود. بر اساس نتایج این بررسی، تلقیح با قارچ میکوریزا عملکرد دانه و وزن هزار دانه را به ترتیب 27 و 10/6درصد نسبت به گیاه بدون تلقیح افزایش داد. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش هم-زیستی کتان با قارچ‌های میکوریزا آربوسکولار توانست موجب افزایش صفات مورد بررسی در شرایط تنش خشکی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1547 - ارزیابی تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی
آزاده شیبانی راد عزت اله فرشادفر عبداله نجفی

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های گندم نان، تعداد 20 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش رطوبتی در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه رازی در سال زراعی 90-1389مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس عملکرد دانه در شرایط تنش چکیده کامل

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های گندم نان، تعداد 20 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش رطوبتی در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه رازی در سال زراعی 90-1389مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش، 14 شاخص تحمل به خشکی شامل شاخص تحمل به تنش (STI)، حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL)، میانگین بهره وری (MP)، میانگین هندسی (GMP)، میانگین هارمونیک (HM)، شاخص مقاومت به خشکی (DI)، شاخص عملکرد (YI)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص تغییر یافته تحمل تنش (MSTI)، شاخص تنش غیر زیستی(ATI) ، شاخص درصد حساسیت به تنش(SSPI) و شاخص تولید در شرایط تنش و غیر تنش (SNPI) برای کلیه ژنوتیپ‌ها محاسبه شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد دانه در هر دو شرایط محیطی وجود داشت. مطالعه همبستگی بین عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش با شاخص‌های مقاومت به خشکی نشان داد که شاخص‌های GMP، MP، STI، MSTI، YI، DI و HM برای شناسایی ژنوتیپ‌های پرمحصول در هر دو محیط مناسب می باشند و دو شاخص STI و MP به عنوان مناسب ترین معیار‌ها برای انتخاب ارقام متحمل شناخته شدند .بر اساس یافته‌های حاصل از این شاخص‌ها، ژنوتیپ‌های 4، 8 ، 16 و 19 متحمل به خشکی و دارای عملکرد بالایی در دو شرایط محیطی بودند. نتایج حاصل از نمودار سه بعدی و روش بای پلات و تجزیه کلاستر و روش تجزیه به مولفه‌های اصلی نیز، این موضوع را تایید کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1548 - تاثیرکم آبی با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی در لوبیا Phaseolus vulgaris L) )
علی راحمی کاریزکی سیده حکیمه داودی علی نخ&lrm;زری مقدم ابراهیم غلامعلی پور علمداری

دو آزمایش به‌صورت جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1392 اجرا شد. آزمایش اول بررسی تنش متوسط بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و آزمایش دوم بررسی تنش شدید بعد از مرحل چکیده کامل

دو آزمایش به‌صورت جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1392 اجرا شد. آزمایش اول بررسی تنش متوسط بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و آزمایش دوم بررسی تنش شدید بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 70 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) روی ارقام مختلف لوبیا شامل لوبیا سفید (داران)، لوبیا قرمز (آزادشهر)، لوبیا سبز (سان‌ری) و لوبیا چیتی (سامان) بود. نتایج تحقیق نشان داد که ارقام از نظر کلیه شاخص&lrm;های مورد مطالعه در شرایط تنش متوسط و بدون تنش به جز سه شاخص TOL، SSI و STI اختلاف معنی‌داری داشتند. همچنین همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد بین عملکرد دانه و برخی شاخص‌ها همچون HARM، MP و GMP در دو شرایط تنش متوسط و بدون تنش مشاهده شد. بنابراین، این شاخص‌ها می‌توانند برای گزینش ارقام مقاوم به خشکی متوسط انتخاب شوند. در این مطالعه، لوبیا چیتی بیش‌ترین مقدار شاخص‌های HARM،MP و GMP را داشت و به‌عنوان متحمل‌ترین رقم در شرایط تنش متوسط شناسایی شد. در شرایط تنش شدید، ارقام از نظر شاخص‌های TOL، MP و GMP در سطح احتمال پنج درصد اختلاف معنی‌داری داشتند. شاخص GMP همبستگی مثبت و معنی‌دار با عملکرد دانه در دو شرایط تنش شدید و بدون تنش داشت. به عنوان مناسب‌ترین شاخص برای گزینش ارقام متحمل به خشکی شدید شناسایی شد. بر اساس شاخص GMP، لوبیا قرمز و لوبیا چیتی به‌عنوان ارقام برتر در تنش شدید شناخته شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1549 - بررسی اثر پیش تیمار بذر با پراکسید هیدروژن بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و وابسته به عملکرد ماش در شرایط تنش خشکی
امید صادقی پور حوریه بابایی علیرضا پازکی

به منظور بررسی پیش تیمار بذر با پراکسید هیدروژن در تحمل به تنش خشکی ماش آزمایشی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی شهر ری اجرا شد. این طرح گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. فاکتور اول چکیده کامل

به منظور بررسی پیش تیمار بذر با پراکسید هیدروژن در تحمل به تنش خشکی ماش آزمایشی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی شهر ری اجرا شد. این طرح گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. فاکتور اول آبیاری در دو سطح شامل: آبیاری پس از 60 و 120 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر به ترتیب به عنوان شرایط نرمال و تنش خشکی بود. فاکتور دوم نیز شامل 5 سطح خیساندن بذر در غلظت های مختلف پراکسید هیدروژن (0، 30، 60، 90 و 120 میلی مولار) به مدت 6 ساعت بود. نتایج نشان داد تنش خشکی به طور معنی‌داری ارتفاع بوته، زیست توده، عملکرد و اجزای عملکرد، سطح برگ، شاخص سبزینگی، هدایت روزنه‌ای و محتوی آب نسبی برگ‌های ماش را کاهش داد. از سوی دیگر، پیش‌تیمار بذر با غلظت 90 میلی مولار پراکسید هیدروژن تمامی صفات فوق را تحت تنش خشکی افزایش داد. این تیمار عملکرد دانه تک بوته را تحت شرایط تنش خشکی در مقایسه با عدم کاربرد آن 25 درصد افزایش داد. این نتایج نشان داد که تیمار بذر با پراکسید هیدروژن از طریق افزایش شاخص سبزینگی برگ، هدایت روزنه‌ای، محتوی آب نسبی و سطح برگ موجب بهبود رشد و تحمل به تنش خشکی در ماش گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1550 - تاثیر سطوح مختلف سوپرجاذب بر کارآیی مصرف آب و صفات کمی سورگوم در رژیم های مختلف آبیاری
کیامرث همتی نفر محمد مهدی رحیمی

این پژوهش جهت بررسی اثر بخشی سطوح مختلف سوپرجاذب در رژیم های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سورگوم به صورت آزمایش کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شهر کوار از توابع استان فارس انجام پذیرفت. عامل اصلی آزمایش شامل تیمار رژیم آبیاری چکیده کامل

این پژوهش جهت بررسی اثر بخشی سطوح مختلف سوپرجاذب در رژیم های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سورگوم به صورت آزمایش کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شهر کوار از توابع استان فارس انجام پذیرفت. عامل اصلی آزمایش شامل تیمار رژیم آبیاری در سه سطح 100%=1I، %65=2I و %30=3I (درصد تامین نیاز آبی گیاه) و عامل فرعی شامل تیمار سوپرجاذب در چهار سطح (شاهد=S1، 35=S2، 75=S3 و 110=S4 کیلوگرم در هکتار) بود. در این آزمایش صفاتی از قبیل عملکرد دانه، کارآیی مصرف آب، وزن هزار دانه، تعداد پنجه در بوته، تعداد دانه در خوشه و قطر ساقه اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد مطالعه به شدت تحت تاثیر عامل رژیم آبیاری قرار گرفتند بر اساس نتایج به دست آمده تیمارهای I2 و I3 کارآیی مصرف آب را نسبت به تیمار I1 به ترتیب 24 و 50 درصد کاهش دادند. بررسی برهمکنش رژیم آبیاری و سوپرجاذب بر کارآیی مصرف آب نشان داد که تیمارهای I2S2 و I2S3 کارآیی مصرف آبی مشابه با تیمار I1S1 داشتند و اختلاف معنی داری بین این تیمارها مشاهده نشد، یعنی مصرف 35 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار در تیمار I2 سبب صرفه جویی 35 درصدی آب برای سورگوم در طول فصل رشد می گردد. با توجه به نتایج به دست آمده تیمار I2 S4 با صرفه جویی 35 درصدی آب و با عملکرد بالا (kg. ha 4055) جهت کشت سورگوم در مناطقی با آب و هوای مشابه شهر کوار پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1551 - تاثیر تنش شوری بر برخی صفات فنولوژیکی، مرفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد رقم های گوناگون کلزا
کامی کابوسی اکبر نودهی ابوالفضل فرجی

در راهنمای نگارش مقاله چکیده می تواند تا 400 کلمه باشد و چکیده مقاله نیز بر همین اساس تنظیم گردید ولی اینجا حداکثر 250 کلمه می پذیرد به همین دلیل بخش عمده نتایج چکیده اینجا نیامده است. تنش شوری از مهمترین عوامل محدود کننده رشد و تولید گیاهان در سراسر جهان است. به منظور چکیده کامل

در راهنمای نگارش مقاله چکیده می تواند تا 400 کلمه باشد و چکیده مقاله نیز بر همین اساس تنظیم گردید ولی اینجا حداکثر 250 کلمه می پذیرد به همین دلیل بخش عمده نتایج چکیده اینجا نیامده است. تنش شوری از مهمترین عوامل محدود کننده رشد و تولید گیاهان در سراسر جهان است. به منظور بررسی تاثیر چهار سطح شوری آب آبیاری (15/1، 4، 7 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) بر برخی صفات فنولوژیکی، مرفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم کلزا (Brassica napus L.) (هایولا 4815، 308 و 401 و رقم RGS 003) در شرایط کاربرد 10 تن بر هکتار ورمی‌کمپوست، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در منطقه گرگان انجام گردید. نتایج نشان داد که تاثیر رقم بر کلیه صفات، به جز تعداد روزهای تا سبز شدن و طول غلاف معنی‌دار بود. از نظر صفات ارتفاع بوته، ارتفاع نخستین شاخه فرعی و غلاف از سطح زمین، قطر ساقه و تعداد دانه در غلاف، رقم هایولا 4815 با تفاوت معنی‌داری نسبت به سایر رقم‌ها، کمترین مقدار را به خود اختصاص داد. کمترین تعداد شاخه فرعی و بیشترین تعداد روزهای تا گلدهی، روزهای تا رسیدگی و قطر ساقه در رقم RGS وجود داشت و تفاوت آن با سایر رقم-ها از نظر این صفات معنی‌دار بود. رقم‌های هایولا 308 و 4815 با بیشترین تعداد غلاف در بوته تفاوت معنی-داری با دو رقم 401 و RGS داشتند. بیشترین وزن هزار دانه در رقم‌های هایولا 4815 و 401 بدست آمد و تفاوت ... پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1552 - واکنش ژنوتیپ‌های مختلف گندم نان به روش‌های مختلف کاشت وتنش خشکی پایان فصل در شرایط جنوب استان فارس
وحید براتی احسان بیژن زاده علی بهپوری زهرا زینتی

روش کاشت سنتی برای گندم دارای معایبی است. برای مطالعه‌ی پاسخ ژنوتیپ-های گندم نان به روش کاشت بر بستر صاف و بر روی پشته، تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی بصورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی انجام شد. عامل اصلی، رژیم چکیده کامل

روش کاشت سنتی برای گندم دارای معایبی است. برای مطالعه‌ی پاسخ ژنوتیپ-های گندم نان به روش کاشت بر بستر صاف و بر روی پشته، تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی بصورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی انجام شد. عامل اصلی، رژیم آبیاری با دو سطح (آبیاری مطلوب تا انتهای فصل و قطع آبیاری پس از مرحله گلدهی) بود. عامل فرعی، روش کاشت با دو سطح (کاشت بر بستر صاف و کاشت بر روی پشته) بود. عامل فرعی فرعی، چهار ژنوتیپ گندم نان (ارقام شیرودی (شاهد منطقه)، چمران2، افلاک و لاین10-82-S) بود. بر اساس نتایج، تنش خشکی پس از گلدهی عملکرد دانه و اجزای آن را در همه‌ی ژنوتیپ‌ها کاهش داد. دلیل اصلی کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی، کاهش وزن دانه و سپس کاهش تعداد دانه در سنبله در این شرایط بود. رقم افلاک بیشترین عملکرد دانه (5712 کیلوگرم در هکتار) را در شرایط آبیاری مطلوب تولید کرد. در حالی که، بیشترین عملکرد در شرایط کم آبیاری (3148 کیلوگرم در هکتار) متعلق به رقم شیرودی بود. عملکرد زیست‌توده و شاخص برداشت به طور مثبت از روش کاشت بر روی پشته متاثر شدند. کارایی مصرف آب و عملکرد دانه در روش کاشت بر روی پشته نسبت به کاشت بر بستر صاف به ترتیب به میزان 7/21 و 2/16 درصد بهبود یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1553 - بررسی تاثیر رژیم‌های آبیاری و سوپرجاذب بر میزان پرولین و قندهای محلول و رابطه آن‌ها با عملکرد ماده خشک سورگوم علوفه‌ای رقم اسپیدفید
منصور فاضلی رستم پور مهرداد یارنیا سید غلامرضا موسوی محمد جواد ثقه الاسلامی

به منظور بررسی امکان کاهش آب مورد نیاز سورگوم با کاربرد سوپرجاذب و بررسی رابطه بین تجمع قندهای محلول و پرولین با محتوی نسبی آب برگ و عملکرد ماده خشک سورگوم علوفه‌ای رقم اسپیدفید آزمایشی در منطقه دشتک زاهدان طی سال‌های 1392 و 1393 بصورت کرت‌های خرد شده با 4 رژیم آبیاری، چکیده کامل

به منظور بررسی امکان کاهش آب مورد نیاز سورگوم با کاربرد سوپرجاذب و بررسی رابطه بین تجمع قندهای محلول و پرولین با محتوی نسبی آب برگ و عملکرد ماده خشک سورگوم علوفه‌ای رقم اسپیدفید آزمایشی در منطقه دشتک زاهدان طی سال‌های 1392 و 1393 بصورت کرت‌های خرد شده با 4 رژیم آبیاری، شامل تامین 40، 60، 80 و 100 درصد آب مورد نیاز گیاه براساس تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه در کرت‌های اصلی و 4 سطح سوپرجاذب 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار در کرت‌های فرعی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اثر رژیم آبیاری، سوپرجاذب و اثر متقابل آن‌ها بر صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. مدل‌های رگرسیون برآورد شده در 2 سال نشان داد که کاربرد سوپرجاذب اگرچه در تیمار 100 درصد آبیاری بر صفات مورد بررسی تاثیری نداشت اما در سایر تیمارهای آبیاری باعث کاهش تجمع پرولین و قندهای محلول و افزایش محتوی نسبی آب برگ و عملکرد ماده خشک شد. بنابراین کاربرد 75 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار همراه با 20 درصد کاهش آب مورد نیاز سورگوم، عملکرد ماده خشکی مشابه تیمار 100 درصد آبیاری تولید کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1554 - تأثیر رژیم‌های آبیاری بر عملکرد دانه و شاخص‌های سودمندی جو (Hordeum vulgare L.) در کشت مخلوط با حبوبات
سید حسام نیک سیرت احسان بیژن زاده علی بهپوری

کشت مخلوط غلات با بقولات به عنوان یکی از روش‌های افزایش عملکرد محصولات در واحد سطح توصیه می‌گردد. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری و تیمارهای کشت مخلوط بر عملکرد و اجزای عملکرد جو با حبوبات آزمایشی مزرعه‌ای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکر چکیده کامل

کشت مخلوط غلات با بقولات به عنوان یکی از روش‌های افزایش عملکرد محصولات در واحد سطح توصیه می‌گردد. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری و تیمارهای کشت مخلوط بر عملکرد و اجزای عملکرد جو با حبوبات آزمایشی مزرعه‌ای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز اجرا شد. در این آزمایش رژیم‌های آبیاری (آبیاری مطلوب وقطع آبیاری در مرحله شیری شدن دانه جو) به‌عنوان کرت‌های اصلی و تیمارهای کشت (تک کشتی‌های جو دو ردیفه نیمروز، جو شش ردیفه زهک، نخود (Cicer arietinum L.) و باقلا (Vicia faba L.) ، و کشت مخلوط ردیفی با نسبت 1 به 1 جو نیمروز + نخود، جو نیمروز + باقلا، جو زهک + نخود و جو زهک + باقلا) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. در شرایط قطع آبیاری در مرحله شیری شدن دانه جو، بالاترین عملکرد دانه در کشت خالص جو زهک و نیمروز به ترتیب به میزان&lrm;‌های 3470 و 3300 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در هر دو رژیم آبیاری تیمارهای کشت مخلوط جو زهک + باقلا و جو نیمروز + باقلا مجموع ارزش نسبی بالاتری نسبت به تک‌کشتی داشتند. در این آزمایش رقم جو زهک به‌واسطه عملکرد دانه، نسبت برابری زمین و مجموع ارزش نسبی بالاتر نسبت به جو نیمروز، گزینه مناسبتری در کشت مخلوط با حبوبات در شرایط تنش آبی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1555 - بررسی نقش آنزیم های آنتی اکسیدان در عملکرد دانه گندم (.Triticum aestivum L) تحت تنش کم آبی پس از گلدهی
پریسا شریفی نیر محمدخانی

آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در انجام شد. شش ژنوتیپ گندم و چهار سطح تیمار آبیاری (شاهد و تنش در زمان های 7، 17 و 23 روز پس از گرده افشانی) مورد بررسی قرار گرفت. ژنوتیپ ها شامل، دو ژنوتیپ متحمل به خشکی آذر-2 و سرداری، دو ژنوتیپ نی چکیده کامل

آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در انجام شد. شش ژنوتیپ گندم و چهار سطح تیمار آبیاری (شاهد و تنش در زمان های 7، 17 و 23 روز پس از گرده افشانی) مورد بررسی قرار گرفت. ژنوتیپ ها شامل، دو ژنوتیپ متحمل به خشکی آذر-2 و سرداری، دو ژنوتیپ نیمه متحمل HN7 و DH-2049، و دو ژنوتیپ حساس به خشکی سارا و TEVEE بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی در زمان های مختلف پس از گرده افشانی سبب کاهش محتوی آب نسبی گیاه (به طور میانگین از %5/82 به %5/53) و محتوای کلروفیل برگ پرچم (به طور میانگین از 33/12 به 17/3 میلی گرم بر گرم) در ژنوتیپ های مختلف گندم شد. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان شامل سوپر اکسید دیسموتاز(SOD)، کاتالاز (CAT) و پراکسیداز تحت خشکی به طور معنی داری افزایش یافت. همچنین ارقام متحمل که میزان مالون دی آلدهید کمتر، محتوای آب نسبی کمتر و میزان کلروفیل بیشتری در شرایط خشکی داشتند و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان بیشتری را نیز نسبت به ارقام حساس از خود نشان دادند. به نظر می رسد که فعالیت کمتر آنزیم های آنتی اکسیدان در ژنوتیپ های حساس منجر به کاهش تحمل گیاه به تنش خشکی و بنابراین کاهش بیشتر در عملکرد دانه گندم (به طور میانگین از 23/3150 کیلوگرم در هکتار به 21/1400 کیلوگرم در هکتار، کاهش %55/55) در مقایسه با ژنوتیپ های متحمل (به طور میانگین از 72/2800 کیلوگرم در هکتار به 69/1850 کیلوگرم در هکتار، کاهش %92/33) گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1556 - بررسی ناپایداری غشای سلولی ارقام مختلف آفتابگردان روغنی تحت تنش کمبود آب و مصرف سالیسیلیک اسید
محمد سیبی محمد میرزاخانی مسعود گماریان سیدحسام الدین یعقوبی

آزمایشی در سال زراعی 1389 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تنش آبی به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری بر اساس 100 (شاهد)، 80 و 60 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و ارقام مختلف آفتابگردان شامل سه رقم آذرگل، آ چکیده کامل

آزمایشی در سال زراعی 1389 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تنش آبی به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری بر اساس 100 (شاهد)، 80 و 60 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و ارقام مختلف آفتابگردان شامل سه رقم آذرگل، آلستار و اروفلور و مصرف سالیسیلیک اسید در دو سطح، عدم مصرف سالیسیلیک اسید و مصرف سالیسیلیک اسید به عنوان عوامل فرعی به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار داده شد. نتایج نشان داد که سطوح مختلف تنش کمبود آب و ارقام مختلف آفتابگردان بر صفاتی چون قطر ساقه، تعداد برگ، تعداد دانه پوک، عملکرد بیولوژیک، نشت یونی (ناپایداری غشاء سلولی)، درصد آب برگ، محتوای آب اولیه و آب نهایی برگ اثر بسیار معنی داری (01/0>P) داشت. همچنین مصرف سالیسیلیک اسید بر صفاتی مانند: تعداد برگ، نشت یونی (ناپایداری غشاء سلولی)، درصد آب برگ، محتوای آب اولیه و آب نهایی برگ در سطح آماری یک درصد معنی دار شد ولی بر صفاتی چون: قطر ساقه، تعداد دانه‌ی پوک و عملکرد بیولوژیک اثر معنی داری را از لحاظ آماری نشان نداد. براساس نتایج به دست آمده با افزایش شدت تنش کمبود آب نشت یونی سلول افزایش یافت به طوری که بیشترین میزان آن با میانگین 9/2854 میکروزیمنس بر سانتی متر متعلق به تنش شدید (آبیاری بر اساس 60 درصد نیاز آبی گیاه) بود. در بین ارقام مختلف آفتابگردان نیز بیشترین نشت یونی با میانگین 45/3505 میکروزیمنس بر سانتی متر مربوط به رقم اروفلور بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1557 - پهنه بندی آگروکلیماتولوژی کشت گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum) در استان هرمزگان
غلامحسین بیگی پور فرزین عبدالهی ابراهیم شاکری زاده

پهنه‌بندی آگروکلیماتولوژی از جمله روش‌هایی است که در طی سه دهه گذشته بمنظور تعیین پهنه‌ها و مناطقی که از نظر متغیرهای اقلیمی وضعیت مشابهی دارند مورد استفاده قرار گرفته است. با شناخت وضعیت اقلیمی مناطق علاوه بر آن که می‌توان مدیریت زراعی را در کاشت محصولات اعمال نمود تا چکیده کامل

پهنه‌بندی آگروکلیماتولوژی از جمله روش‌هایی است که در طی سه دهه گذشته بمنظور تعیین پهنه‌ها و مناطقی که از نظر متغیرهای اقلیمی وضعیت مشابهی دارند مورد استفاده قرار گرفته است. با شناخت وضعیت اقلیمی مناطق علاوه بر آن که می‌توان مدیریت زراعی را در کاشت محصولات اعمال نمود تا حدودی از چالش کشاورزان در مواجهه با شرایط تغییرات اقلیمی خواهد کاست. تحقیق حاضر در زمینه پهنه‌بندی کشت گوجه‌فرنگی در استان هرمزگان انجام شده است. مطابق نقشه های توپوگرافی و خاکشناسی، بیش از 74 درصد از سطح این استان را مناطق کوهستانی دارای خاک ناچیز با عمق کم و یا کیفیت نامناسب برای کشاورزی تشکیل می دهد و بقیه نقاط استان دارای پتانسیل کشت محصولات مختلف می باشد. در مرحله اول، با حذف مناطق نامناسب، سطح دارای پتانسیل کشاورزی مشخص گردیده و در مرحله بعد، پهنه‌بندی آگروکلیماتولوژی برای کشت محصول گوجه‌فرنگی در مناطق مستعد کشاورزی استان با توجه به نیازهای این محصول شامل آب و هوا، و کیفیت آب و خاک مناسب با استفاده از داده‌های اقلیمی، آمار و اطلاعات هواشناسی، گزارش‌های توصیفی، تشریحی، نقشه‌های توپوگرافی با مقیاس 1:2350000 و بسته‌های نرم‌افزاری Ilwis و ArcGIS انجام گردید. با تلفیق نقشه‌های مختلف، مناطق مناسب برای کشت این محصول تعیین گردید و مشخص شد که از محدوده مساحت قابل کشت در استان، 5/78 درصد (41/20 درصد مساحت کل استان)، جزء مناطق بسیار مستعد تا مستعد است و 5/21 درصد مناطق قابل کشت را مناطق نامستعد برای کشت محصول گوجه‌فرنگی تشکیل می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1558 - ارزیابی مصرف آب و الگوی کاشت بر خصوصیات خاک و عملکرد دانه ذرت در استان خوزستان
حورا دشتی شهرام لک غلامرضا عبادوز

جهت تعیین نیاز آبی و الگوی کاشت مناسب ذرت آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز در سال 1391 اجرا شد. فاکتور اصلی آبیاری شامل سه سطح 60%، 80 % و 100% نیاز آبی گیاه و فاکتور فرعی دو ال چکیده کامل

جهت تعیین نیاز آبی و الگوی کاشت مناسب ذرت آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز در سال 1391 اجرا شد. فاکتور اصلی آبیاری شامل سه سطح 60%، 80 % و 100% نیاز آبی گیاه و فاکتور فرعی دو الگوی کاشت شامل کشت در کف جوی و کشت در وسط پشته بودند. اثر نیاز آبی به جز شاخص برداشت، بر کلیه صفات شامل شوری خاک، درصد رطوبت وزنی خاک، نسبت جذب سدیم، تعداد روز تا ظهور 50% گل تاجی، تعداد روز تا ظهور 50% ابریشم بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطح یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل درصد نیاز آبی و الگوی کاشت بر صفات شوری خاک، درصد رطوبت وزنی خاک، نسبت جذب سدیم، عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک معنی دار شد. بیشترین عملکرد دانه (2/1086 گرم بر متر مربع) و عملکرد ماده خشک (5/2060 گرم بر متر مربع) در تیمار تامین صد درصد نیاز آبی و الگوی کاشت کف جوی بدست آمد. در مقابل بیشترین میزان شوری خاک (183/6 دسی زیمنس بر متر) و نسبت جذب سدیمی (487/4) در تیمار تامین 60 درصد نیاز آبی و الگوی کاشت روی پشته بدست آمد. در مجموع برای حصول حداکثر عملکرد ذرت در اراضی لب شور الگوی کاشت کف جوی و عدم تنش خشکی با تامین صد در صد نیاز آبی توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1559 - تاثیر شوری آب بر روی برخی شاخص‌های رشد چهار نوع چمن در منطقه سیستان
رامین بابادائی سامانی مهدیه سالاری

امروزه از چمن‌ها به طور وسیعی در فضای سبز استفاده می‌شود از این‌رو شناخت میزان تحمل آنها به تنش‌های مختلف محیطی از جمله شوری، از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل جنس چکیده کامل

امروزه از چمن‌ها به طور وسیعی در فضای سبز استفاده می‌شود از این‌رو شناخت میزان تحمل آنها به تنش‌های مختلف محیطی از جمله شوری، از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل جنس‌های مختلف چمن (فستوکا (Festuca rubra)، چمن هلندی (Poa pratensis)، چمن آفریقایی (Cynodon dactylon) و لولیوم (Lolium perenne)) و آب آبیاری حاوی غلظت‌های مختلف کلرید سدیم (صفر، 0/5، 1، 1/5 و 2 درصد معادل با قابلیت هدایت الکتریکی صفر، 6.25، 12/5، 18/75، 25 دسی‌‌زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان داد، کلیه شاخص‌های رشد گیاه شامل (وزن تر و خشک ساقه، ارتفاع ساقه، تعداد پنجه، طول و وزن ریشه) با افزایش شوری آب آبیاری کاهش یافته و در شوری 2 درصد، گیاهان کمترین رشد را داشتند. اثر سطوح شوری تا 0/5 درصد ناچیز و در بیشتر موارد اختلاف چندانی با گیاهان شاهد نداشت. ولی از شوری 1 درصد به بالا، کلیه شاخص‌ها به شدت تحت تنش شوری قرار گرفته و در مقایسه با غلظت صفر کاهش قابل توجهی داشتند. شاخص‌های رشد برای دو جنس هلندی و لولیوم در اکثر موارد معنی‌دار نبوده و تقریبا رشد یکسانی داشتند. مقایسه بین جنس‌های چمن در سطوح مختلف شوری از لحاظ شاخص‌های مورد بررسی در این آزمایش نشان داد که چمن آفریقایی نسبت به سه جنس دیگر در تمام سطوح مختلف شوری بیشترین مقدار شاخص‌های رشد را داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1560 - بررسی واکنشهای فیزیولوژیک ماش (Vigna radiata L.) به آبیاری با آب مغناطیسی تحت تنش خشکی
امید صادقی پور

به منظور بررسی تاثیر آب مغناطیسی بر فرآیندهای فیزیولوژیک ماش رقم پرتو تحت تاثیر تنش خشکی، آزمایشی گلدانی در سال 1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری اجرا گردید. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. عامل اول چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر آب مغناطیسی بر فرآیندهای فیزیولوژیک ماش رقم پرتو تحت تاثیر تنش خشکی، آزمایشی گلدانی در سال 1392 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری اجرا گردید. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. عامل اول شامل دو سطح آبیاری (آبیاری پس از 50 و 100 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A به ترتیب به عنوان شرایط عدم تنش و تنش خشکی) و عامل دوم شامل دو نوع آب (آب معمولی و آب مغناطیسی) بود. نتایج نشان داد که محتوی کلروفیل، هدایت روزنه‌ای، محتوی آب نسبی، سطح برگ و سرعت فتوسنتز خالص در اثر تنش خشکی در سطح معنی‌داری کاهش یافت. در صورتی که آبیاری با آب مغناطیسی از طریق بهبود تمامی صفات فوق، خسارات ناشی از تنش خشکی در ماش را کاهش داد. در تیمار آبیاری با آب معمولی، سرعت فتوسنتز خالص در شرایط عدم تنش و وجود تنش به ترتیب 8/70 و 5/60 میکرو مول بر متر مربع بر ثانیه بود در حالی که در اثر آبیاری با آب مغناطیسی این اعداد به ترتیب 10 و 6/29 میکرو مول بر متر مربع بر ثانیه ثبت گردید. بنابراین پس از انجام آزمایش‌های تکمیلی در مزرعه و مشاهده اثر آب مغناطیسی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه و انجام محاسبات اقتصادی از نظر مقرون به صرفه بودن روش، می تواند به عنوان روشی ساده، سالم و کاربردی در افزایش تحمل به تنش خشکی ماش مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1561 - —تأثیر زمان مصرف محلول پاشی کود کامل ریزمغذی بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش(Vigna radiata L.) تحت تنش خشکی
محمود توحیدی

— چکیده به منظور بررسی تأثیر زمان مصرف کود کامل ریزمغذی‌ها بر عملکرد و اجزاء عملکرد ماش در شرایط تنش خشکی،‌آزمایشی در سال 1391 در شمال خوزستان(دزفول)، به صورت کرت‌های‌ خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجراء شد. تنش خشکی در سه سطح( S2=180 ،S1=120 و 24 چکیده کامل

— چکیده به منظور بررسی تأثیر زمان مصرف کود کامل ریزمغذی‌ها بر عملکرد و اجزاء عملکرد ماش در شرایط تنش خشکی،‌آزمایشی در سال 1391 در شمال خوزستان(دزفول)، به صورت کرت‌های‌ خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجراء شد. تنش خشکی در سه سطح( S2=180 ،S1=120 و 240=S3 میلی‌متر تبخیراز تشتک کلاس A) بعنوان عامل اصلی و زمان محلول‌پاشی در چهار سطح بدون محلول‌پاشی(شاهد f1)،محلول پاشی در مرحله رویشی(f2)، محلول پاشی در مرحله گلدهی(f3) و محلول-پاشی در مرحله غلاف دهی(f4) به عنوان عامل فرعی در نظرگرفته شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه،-اجزای عملکرد دانه شامل تعداد غلاف در واحد سطح،‌تعداد دانه در غلاف،‌وزن هزار دانه و عملکرد زیستی و شاخص برداشت تحت تأثیر تیمار‌های تنش خشکی،‌زمان محلول‌پاشی و برهمکنش آنها قرار گرفت. محلول‌پاشی ریز‌مغذی،‌عملکرد دانه را در تمام تیمارهای تحت تنش خشکی افزایش داد بطوری که بیشترین میزان عملکرد دانه مربوط به تیمار تنش خشکی 120 میلی‌متر تبخیر و محلول‌پاشی در زمان رشد رویشی به مقدار 2304 کیلوگرم در هکتار و کمترین آن مربوط به تنش خشکی 240 میلی‌متر تبخیر و شاهد (بدون محلول‌پاشی) به مقدار 521 کیلوگرم در هکتار بود. — پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1562 - اثر کود‌های زیستی بر شاخص‌های رشد و اسانس بادرشبو (Dracooephalum moldivica L.) تحت تنش خشکی
حسین گرگینی شبانکاره محمد رضا اصغری پور براتعلی فاخری

یکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار استفاده از کود‌های زیستی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. بدین منظور آزمایشی بصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی زابل در سال 91-92 چکیده کامل

یکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار استفاده از کود‌های زیستی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. بدین منظور آزمایشی بصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی زابل در سال 91-92 اجرا شد. تیمار‌های تنش خشکی 40، 60، 80 و 100 درصد ظرفیت زراعی به عنوان کرت‌های اصلی و منابع کودی شامل بدون کود (شاهد)، نیتروکسین، سوپر نیتروپلاس و بیوفسفر به مقدار 2 لیتر در هکتار به صورت بذرمال عنوان کرت‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد که گیاهان تحت تیمار نیتروکسین بیشترین محتوای نسبی آب برگ، ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، وزن تازه و خشک گیاه را دارا بودند و پس از آن گیاهان در تیمار نیتروپلاس و بیوفسفر قرار داشتند. گیاهان آبیاری شده در 80 درصد ظرفیت زراعی در مقایسه با سایر گیاهان ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، وزن تازه و خشک بیشتری داشتند. درحالی‌که بیشترین محتوای نسبی آب برگ از تیمار آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی (شاهد) به دست آمد. گیاهان تحت تنش خشکی شدید (آبیاری در 60 درصد ظرفیت زراعی) و عدم مصرف کود بیشترین درصد اسانس را دارا بودند. با توجه به نتایج این پژوهش به نظر می‌رسد که استفاده از کود‌ زیستی نیتروکسین همراه با 80 درصد رطوبت ظرفیت زراعی می‌تواند در شرایط کمبود رطوبت برای غلبه بر اثرات منفی تنش خشکی مفید واقع گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1563 - تأثیر تنش خشکی انتهای فصل بر مصرف آب، رشد و عملکرد نخود (Cicer arietinum L.)
علیرضا نه بندانی افشین سلطانی پریسا درویشی راد

اکثر کشورهای تولیدکننده نخود از جمله ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار داشته و تنش خشکی در آخر فصل در زمان تشکیل غلاف و پر شدن دانه از مهم ترین عوامل محدودکننده عملکرد این گیاه است. به منظور بررسی تاثیر زمان شروع تنش خشکی انتهای فصل بر نخود، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طر چکیده کامل

اکثر کشورهای تولیدکننده نخود از جمله ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار داشته و تنش خشکی در آخر فصل در زمان تشکیل غلاف و پر شدن دانه از مهم ترین عوامل محدودکننده عملکرد این گیاه است. به منظور بررسی تاثیر زمان شروع تنش خشکی انتهای فصل بر نخود، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل دو تاریخ کشت 15 دی ماه و 27 بهمن ماه و سه سطح زمان شروع خشکی انتهای فصل در زمان گلدهی، 10 و 20 روز پس از شروع گلدهی و تیمار شاهد با آبیاری مناسب بودند. نتایج آزمایش نشان داد که وقوع خشکی انتهای فصل در مراحل گلدهی و 10 و 20 روز پس از گلدهی به ترتیب سبب کاهش 36، 24 و 15 درصد در آب مصرفی و 31، 23 و 10 درصد در ماده خشک تجمعی نسبت به تیمار شاهد شد. در مجموع در تاریخ کشت اول، وقوع خشکی انتهای فصل در مراحل گلدهی و 10 و 20 روز پس از گلدهی به ترتیب سبب کاهش 79، 71 و 7 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد شد و در تاریخ کشت دوم، وقوع خشکی انتهای فصل در مراحل گلدهی و 10 و 20 روز پس از گلدهی به ترتیب سبب کاهش 57، 57 و 42 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد شد. بنابراین، تاریخ کشت مطلوب و آبیاری تکمیلی در مراحل زایشی می‌تواند گزینه مدیریتی برای کاهش جنبه‌های منفی خشکی انتهای فصل باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1564 - کاهش اثر سوء شوری بر گندم با پیش تیمار بذر با پراکسید هیدروژن (H2O2)
طیبه جعفریان محمد جواد زارع

گسترش شوری اراضی کشاورزی یکی از چالشهای مهم تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات پیش تیمار پراکسید هیدروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم تحت شوری بود. بدین منظور کشت گلخانه ای بصورت طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی چکیده کامل

گسترش شوری اراضی کشاورزی یکی از چالشهای مهم تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات پیش تیمار پراکسید هیدروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم تحت شوری بود. بدین منظور کشت گلخانه ای بصورت طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و سه سطح تنش شوری(0، 80، 120 میلی مولار کلرید سدیم) و چهار سطح پراکسید هیدروژن(0،25، 50، 80 میلی مولار) انجام گرفت. . پراکسید هیدروژن موجب القاء آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز تحت شوری گردید که در نتیجه این افزایش خسارت رادیکال‌های آزاد تولید شده در گندم کاهش یافت. گندم پیش تیمار شده با پراکسید هیدروژن از محتوای کلروفیل و آب نسبی بالاتری تحت شوری برخوردار بودند. همچنین پیش تیمار بذر با پراکسید هیدروژن موجب کاهش اثر شوری بر جذب آب، طول و وزن خشک ریشه شد در حالی که بر نشت یونی تأثیر معنی‌دار نداشت. نتایج این آزمایش نشان داد که پیش تیمار بذر با پراکسیدهیدروژن از طریق تعدیل در ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم می‌تواند در افزایش تحمل گیاه به شوری موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1565 - ارزیابی اثرات سطوح مختلف آبیاری تلفیقی با آب شور و غیرشور بر صفات مورفولوژیکی سورگوم Sorghum bicolor (L.) Moench
سعید قائدی پیمان افراسیاب

باتوجه به محدودیت آب شیرین، کشاورزان مجبور به استفاده از آب‌های نامتعارف نظیر آب‌های شور‌ خواهند بود. هدف از پژوهش حاضر ارائه‌ی راهکاری موثر در چگونگی استفاده از آب شور برای آبیاری سورگوم علوفه‌ای به-منظور ذخیره‌سازی هرچه بیشتر آب شیرین در منطقه سیستان می‌باشد. برای این چکیده کامل

باتوجه به محدودیت آب شیرین، کشاورزان مجبور به استفاده از آب‌های نامتعارف نظیر آب‌های شور‌ خواهند بود. هدف از پژوهش حاضر ارائه‌ی راهکاری موثر در چگونگی استفاده از آب شور برای آبیاری سورگوم علوفه‌ای به-منظور ذخیره‌سازی هرچه بیشتر آب شیرین در منطقه سیستان می‌باشد. برای این منظور آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در بهار سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از تیمار شاهد (100% آب شیرین)، دو سوم شور، یک دوم شور، یک سوم شور، نود درصد شور و صد در صد شور. صفات مورد بررسی شامل وزن خشک ساقه، برگ و اندام هوایی، ارتفاع گیاه و شاخص سطح برگ بود. نتایج نشان داد تیمار یک سوم شور در دو صفت وزن خشک برگ و شاخص سطح برگ با تیمار شاهد تفاوت معنی‌داری (p<.05) نشان نداد و در سایر صفات نیز حداقل افت محصول را نسبت به تیمار شاهد داشت. این تیمار در سه صفت وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه و وزن خشک اندام هوایی به‌ترتیب دارای 9/141، 7/147 و 4/156 درصد افزایش عملکرد نسبت به تیمار صد درصد شور بود. تیمارهای یک دوم شور و دوسوم شور نیز عملکرد قابل قبولی نشان دادند. به‌نظر می‌رسد این نوع تلفیق آب شور و شیرین با هر نسبتی کارایی بالایی در کاهش تنش شوری بر گیاه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1566 - تاثیر آب شور مغناطیس شده بر میزان جذب سدیم و پتاسیم در برگ کنگر‏فرنگی (Cynara scolymus L).
امین الله باقری فرد یوسف حمیداوغلی

کنگر‌فرنگی Cynara scolymus L. گیاهی است دارویی که نسبت به شوری سازگاری نسبی دارد. تحقیق حاضر به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی با 3 تیمار شوری آب آبیاری (صفر، 3 و 6 دسی‌زیمنس بر متر با استفاده از نمک کلرید سدیم) و چهار سطح آب مغناطیسی (صفر، 3000، 6000 و 10000 گو چکیده کامل

کنگر‌فرنگی Cynara scolymus L. گیاهی است دارویی که نسبت به شوری سازگاری نسبی دارد. تحقیق حاضر به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی با 3 تیمار شوری آب آبیاری (صفر، 3 و 6 دسی‌زیمنس بر متر با استفاده از نمک کلرید سدیم) و چهار سطح آب مغناطیسی (صفر، 3000، 6000 و 10000 گوس) در 3 تکرار در گلخانه اجرا شد. پس از 120 روز از کاشت بذر، ارتفاع، وزن تر و خشک گیاه، غلظت سدیم و پتاسیم اندام هوایی گیاه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که شوری و مغناطیس کردن آب، تاثیر معنی‌داری بر شاخص های رشد رویشی و غلظت پتاسیم دارند. شوری آب آبیاری (بدون مغناطیس کردن) باعث کاهش ارتفاع و افزایش خشک گیاه گردید. استفاده از آب شور مغناطیس شده باعث افزایش شاخص‌های رشد رویشی و میزان پتاسیم در گیاه شد. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که با افزایش میزان شوری آب آبیاری، مقدار پتاسیم در گیاه کاهش یافت اما اختلاف معنی داری در میزان سدیم مشاهده نشد. سطوح مختلف میدان مغناطیسی گرچه اثرات متفاوتی را بر میزان جذب پتاسیم نشان داد ولی در کل، سطح میدان 6000 گوس عملکرد بهتری را از نظر شاخص های اندازه‌گیری شده در همه تیمارها نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1567 - بررسی عملکرد ماده خشک و کارآیی مصرف آب سورگوم علوفه‌ای در شرایط کم‌آبی و کاربرد سوپرجاذب
منصور فاضلی رستم پور

به منظور بررسی امکان کاهش آب مورد نیاز سورگوم علوفه‌ای رقم اسپیدفید با کاربرد سوپرجاذب، بدون کاهش عملکرد ماده خشک و افزایش کارآیی مصرف آب و همچنین بررسی بازده اقتصادی مصرف سوپرجاذب، آزمایشی در منطقه دشتک زاهدان طی سال‌های 1392 و 1393 به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده با 4 چکیده کامل

به منظور بررسی امکان کاهش آب مورد نیاز سورگوم علوفه‌ای رقم اسپیدفید با کاربرد سوپرجاذب، بدون کاهش عملکرد ماده خشک و افزایش کارآیی مصرف آب و همچنین بررسی بازده اقتصادی مصرف سوپرجاذب، آزمایشی در منطقه دشتک زاهدان طی سال‌های 1392 و 1393 به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده با 4 رژیم آبیاری، شامل تامین 40، 60، 80 و 100 درصد آب مورد نیاز گیاه براساس تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه در کرت‌های اصلی، 4 سطح سوپرجاذب 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار در کرت‌های فرعی و برداشت (چین) به عنوان عامل فرعی-فرعی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اثر رژیم آبیاری، سوپرجاذب و اثر متقابل آن‌ها بر عملکرد ماده خشک و کارآیی مصرف آب و همچنین بررسی بازده اقتصادی مصرف سوپرجاذب معنی دار بود. مدل‌های رگرسیون برآورد شده نشان داد که کاربرد سوپرجاذب اگرچه در تیمار 100 درصد آبیاری بر عملکرد ماده خشک و کارآیی مصرف آب تاثیری نداشت اما در سایر تیمارهای آبیاری باعث افزایش عملکرد ماده خشک و کارآیی مصرف آب شد. بنابراین با کاربرد 75 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار، همراه با 20 درصد کاهش آب مورد نیاز سورگوم در مناطق خشک، می‌توان عملکرد ماده خشک و کارآیی مصرف آبی مشابه شرایط تامین 100 درصد آب مورد نیاز سورگوم داشت. همچنین بیش‌ترین بازده اقتصادی کاربرد سوپرجاذب، در سطح 75 کیلوگرم سوپرجاذب و تامین 80 درصد آب مورد نیاز سورگوم به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1568 - بررسی اثر آللوپاتی بقایای آفتابگردان بر جوانه زنی و رشد گیاهچه گندم و کلزا
فرحناز ممتازی

به منظور بررسی اثر آللوپاتی بقایای آفتابگردان بر جوانه زنی و رشدگیاهچه کندم وکلزا آزمایشی درسال 1395 درشیراز انجام شد. آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد و طی آن غلظت‌های صفر (شاهد )، 25، 50، 75 و100 درصد عصاره آفتابگردان روی دو رقم گندم (پیشتاز و داراب چکیده کامل

به منظور بررسی اثر آللوپاتی بقایای آفتابگردان بر جوانه زنی و رشدگیاهچه کندم وکلزا آزمایشی درسال 1395 درشیراز انجام شد. آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد و طی آن غلظت‌های صفر (شاهد )، 25، 50، 75 و100 درصد عصاره آفتابگردان روی دو رقم گندم (پیشتاز و داراب2) و دو رقم کلزا ( طلایه و الایت) مورد بررسی قرارگرفتند. نتایج نشان داد که عصاره بقایای آفتابگردان تأثیر معنی داری بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقچه در هر دو گیاه گندم و کلزا داشت. تمام صفات با افزایش غلظت عصاره روند کاهشی نشان دادند ولی بین شاهد و غلظت عصاره %25 در گندم و کلزا تفاوت معنی داری مشاهده نشد. درکلزا بین عصارههای %75- %100 نیز تفاوت معنی داری وجودنداشت به طوری که در این دو غلظت هیچگونه جوانه زنی روی نداد. در بین دو رقم گندم رقم داراب 2 و در بین دور رقم کلزا رقم طلایه تا حدودی حساسیت بیشتری نسبت به عصاره بقایای گندم نشان دادند.در مجموع نتایج این پژوهش حاکی از وجود اثرات بازدارنده در بقایای آفتابگردان است و این موضوع می تواند در مدیریت علفهای هرز مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1569 - بررسی پوشش مالچ مصنوعی جهت افزایش کارایی مصرف آب گوجه‌فرنگی با استفاده از نرم‌افزار AquaCrop
راضیه اسکندری پور افشین خورسند وحید رضا وردی نژاد کامران زینالزاده امیر نورجو

در مطالعه حاضر نرم‌افزار آکوکراپ جهت پیش‌بینی عملکرد و کارایی مصرف آب محصول گوجه‌فرنگی در شرایط استفاده از پوشش مالچ و شرایط اقلیمی منطقه کهریز ارومیه مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح فاکتوریل اسپلیت پلات انجام گردید. فاکتور‌های آزمایشی شامل فاصله بین چکیده کامل

در مطالعه حاضر نرم‌افزار آکوکراپ جهت پیش‌بینی عملکرد و کارایی مصرف آب محصول گوجه‌فرنگی در شرایط استفاده از پوشش مالچ و شرایط اقلیمی منطقه کهریز ارومیه مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح فاکتوریل اسپلیت پلات انجام گردید. فاکتور‌های آزمایشی شامل فاصله بین ردیف در 100 و 120 سانتی‌متر، فاصله بین بوته در 30 و 40 سانتی‌متر و نحوه استفاده از مالچ در سه حالت شامل پوشش تمام پشته و نصف جوی از مالچ، پوشش تمام جوی و نصف پشته از مالچ و تیمار بدون مالچ بود. آبیاری هر کرت به صورت مستقل انجام شد. پس از واسنجی مدل با داده‌های سال اول آزمایش بر‌اساس R2 حداکثر (99/0) و NRMSE حداقل (52/0)، نتایج ارزیابی بر‌اساس شاخص‌های آماری نشان داد که نرم‌افزار آکوکراپ به صورت مناسبی عملکرد محصول، کارایی مصرف آب و رطوبت خاک را برای گوجه فرنگی با تراکم‌های کاشت متفاوت و سه حالت استفاده از مالچ شبیه‌سازی می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1570 - ارزیابی شاخص‌های تحمل به تنش خشکی لاین‌های امیدبخش کلزا (Brassica napus L.) در شرایط تغییر تاریخ کاشت
مریم تیموری محمد رضا اردکانی امیر حسین شیرانی راد مجتبی علوی فاضل پریسا نجات خواه

به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل به خشکی در لاین‌های امیدبخش کلزا تحت تأثیر تاریخ کاشت آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. در این آزما چکیده کامل

به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل به خشکی در لاین‌های امیدبخش کلزا تحت تأثیر تاریخ کاشت آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. در این آزمایش تاریخ کاشت در دو زمان 20 مهر و 10 آبان در کرت‌های اصلی و لاین‌های امید-بخش شامل L1112، L1091، L1093، L1206، Okapi در کرت‌های فرعی در نظر گرفته شدند. برای ارزیابی شاخص‌های مختلف فیزیولوژیکی تحمل به تنش خشکی، دو محیط مجزا شامل آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی به بعد (تنش خشکی آخر فصل) در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که تنش خشکی آخر فصل و تأخیر در کاشت سبب کاهش عملکرد تمامی لاین‌ها شد. در ارزیابی لاین‌ها شاخص‌های میانگین هندسی بهره‌وری، شاخص تحمل به تنش و میانگین بهره‌وری به‌ عنوان شاخص‌های برتر جهت شناسایی لاین متحمل انتخاب گردیدند. با توجه به نتایج شاخص ها لاینی که بتواند در تناوب با گندم پاییزه کشت شده و از طرف دیگر به تنش کمبود آب در انتهای فصل رشد تحمل خوبی نشان داده و کمترین میزان افت عملکرد دانه را داشته باشد، لاینL1206 بوده که به عنوان لاین برتر در این تحقیق معرفی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1571 - بررسی برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد روغن ژنوتیپ های مختلف گلرنگ در شرایط قطع آبیاری
سید محمد تقی طبیب لقمانی فرود بذرافشان امید علیزاده بهرام امیری عبدالله بحرانی

به منظور بررسی پاسخ ارقام مختلف گلرنگ به تنش رطوبتی در منطقه سروستان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی با سه تکرار و پانزده ژنوتیپ گلرنگ در دو سال زراعی 95 و 96 اجرا شد. کرت اصلی شامل دو سطح آبیاری نرمال و قطع آبیاری از مرحله ظهور اول چکیده کامل

به منظور بررسی پاسخ ارقام مختلف گلرنگ به تنش رطوبتی در منطقه سروستان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی با سه تکرار و پانزده ژنوتیپ گلرنگ در دو سال زراعی 95 و 96 اجرا شد. کرت اصلی شامل دو سطح آبیاری نرمال و قطع آبیاری از مرحله ظهور اولین قوزه‌ها و کرت فرعی شامل پانزده ژنوتیپ گلرنگ بود. شاخص‌های مورد ارزیابی در این آزمایش شامل عملکرد دانه، محتوای نسبی آب برگ، محتوای روغن، عملکرد روغن و شاخص‌های تحمل به تنش بودند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که در هر دو شرایط آبیاری ژنوتیپ‌های Dincer و PI-537598، بیشترین عملکرد دانه، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد روغن را به خود اختصاص دادند. بررسی شاخص‌های تحمل به تنش خشکی شامل میانگین هندسی بهره‌وری(GMP) و شاخص تحمل تنش (STI) که با توجه به مقادیر بالای آنها می‌توان ارقام متحمل را تشخیص داد، ژنوتیپ Dincer در هر دو شرایط آبیاری و بر اساس درصد کاهش عملکرد دانه ژنوتیپ PI-537636-s (57%) به عنوان متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها معرفی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1572 - بررسی تاثیر تلفیق پلیمرهای سوپر‌چاذب و ورمی‌کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود در شرایط دیم
مهناز فرهادی پیام پزشکپور

به منظور بررسی اثرات مختلف پلیمر سوپرجاذب و کود ورمی کمپوست بر عملکرد و اجزاء عملکرد نخود دیم گریت،آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو عامل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-93 در شهرستان الشتر اجرا گردید. عامل اول پلیمر سوپرجاذب در چهار سطح(عدم اس چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات مختلف پلیمر سوپرجاذب و کود ورمی کمپوست بر عملکرد و اجزاء عملکرد نخود دیم گریت،آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو عامل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-93 در شهرستان الشتر اجرا گردید. عامل اول پلیمر سوپرجاذب در چهار سطح(عدم استفاده(شاهد)،200،100 و 300 کیلوگرم در هکتار) و عامل دوم کود ورمی کمپوست در سه سطح(عدم استفاده(شاهد)، 5/7 و 15 تن در هکتار) بود. بنابر نتایج این آزمایش مقایسه میانگین تیمارها نشان می دهد که حداکثر عملکرد دانه(6/943 کیلوگرم در هکتار) مربوط به سطح سوم سوپرجاذب(200 کیلوگرم در هکتار) و عدم مصرف ورمی کمپوست می باشد که نسبت به شاهد افزایش نشان می دهد. بنابر نتایج آزمایش مقایسه میانگین ها نشان می دهد که حداکثر عملکرد دانه (4/831 کیلوگرم در هکتار) مربوط سطح سوم سوپرجاذب می باشد که نسبت به تیمار شاهد 4/20 درصد افزایش نشان داد. همچنین حداکثر عملکرد دانه (4/798 کیلوگرم در هکتار) از سطح سوم ورمی کمپوست (15 تن در هکتار) بدست آمد که نسبت به تیمار شاهد 3/12 درصد افزایش نشان داد. استفاده از ورمی کمپوست و سوپرجاذب در گیاه گندم در شرایط دیم، موجب بهبود چشمگیر عملکرد و شاخص های عملکردی گردید، این تأثیر مثبت می تواند به قابلیت تحریک کنندگی فعالیت میکروب های مفید خاک توسط ورمی کمپوست و توانایی آن در بهبود جذب عناصر معدنی پر مصرف و کم مصرف و همچنین توانایی در جذب و نگهداری آب نسبت داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1573 - برخی واکنش های فیزیولوژیکی دو رقم گندم نان به محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی
فرشته دارابی رحیم ناصری امیر میرزایی میثم مرادی

به منظور بررسی برخی واکنش‌های فیزیولوژیکی دو رقم گندم نان در پاسخ به محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در شرایط متغیر رطوبتی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال زراعی 94-1393 انجام شد. ف چکیده کامل

به منظور بررسی برخی واکنش‌های فیزیولوژیکی دو رقم گندم نان در پاسخ به محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در شرایط متغیر رطوبتی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال زراعی 94-1393 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تیمارهای رطوبتی در سه سطح (کنترل (100)، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی خاک) در کرت‌های اصلی، سالیسیلیک اسید در سه سطح (شاهد (صفر)، 50 و 100 میکرومولار) در کرت فرعی و دو رقم گندم نان (پیشتاز و بهار) در کرت‌های فرعی فرعی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد، محتوای آب نسبی، نشت‌یونی، فتوسنتز و فعالیت کربوکسیلازی روبیسکو، هدایت روزنه‌ای و کربن دی اکسید زیر روزنه‌ای و میزان تعرق بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش خشکی و محلول پاشی سالیسیلیک اسید در تمامی صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. اگرچه با افزایش شدت تنش خشکی عملکرد دانه و محتوای نسبی آب کاهش یافت اما کاربرد سالیسیلیک اسید در این شرایط سبب بهبود این صفات شد. همچنین با افزایش شدت تنش خشکی نشت یونی افزایش یافت که با کاربرد سالیسیلیک اسید این میزان کاهش یافت. فتوسنتز و فعالیت کربوکسیلازی روبیسکو با افزایش سطوح غلظت سالیسیک اسید نسبت به شاهد (عدم محلول پاشی) کاهش یافت. به طور کلی با توجه به نقش سالیسیلک اسید در تقلیل تاثیر منفی تنش بر برخی فرایندهای فیزیولوژیکی مورد مطالعه در این پژوهش، کاربرد آن در شرایط تنش خشکی قابل توصیه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1574 - بررسی کارایی زئولیت در کاهش اثرات تنش خشکی بر صفات زراعی و عملکرد دانه کلزا در منطقه کرج
سمانه متقی لیلا متقی امیرحسین شیرانی راد امید لطفی فر

به منظوربررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر ویژگی‌های رشدی و عملکرددانه گیاه کلزا (Brassica napus) درشرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل-اسپلیت درقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی باچهارتکرار درمزرعه موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذراجرا شد.رژیم‌های آبیاری در سه سطح(آبیاری چکیده کامل

به منظوربررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر ویژگی‌های رشدی و عملکرددانه گیاه کلزا (Brassica napus) درشرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل-اسپلیت درقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی باچهارتکرار درمزرعه موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذراجرا شد.رژیم‌های آبیاری در سه سطح(آبیاری پس از40،60 و 80درصد تخلیه رطوبتی به ترتیب به‌عنوان عدم تنش،تنش خفیف وتنش شدید) وکاربردزئولیت در دو سطح (صفر و 10تن در هکتار زئولیت) به صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های کلزا شامل لاین‌های KR4 و Eldo و ارقام GKH305 و Anatol در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی‌دار قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد ماده خشک، طول و تعداد خورجین در شاخه اصلی و شاخه فرعی، تعداد دانه در خورجین‌های اصلی و فرعی، عملکرد ماده خشک و دانه گردید. اعمال تنش متوسط و شدید خشکی باعث کاهش 59 و 86 درصدی عملکرد دانه شد. استفاده از زئولیت سبب افزایش معنی‌دار در کلیه صفات مذکور گردید. نتایج اثر متقابل زئولیت و تنش خشکی نشان داد که با افزایش محدودیت آب، کارایی زئولیت افزایش یافت به‌طوری کارایی زئولیت در عملکرد دانه در سطوح عدم تنش، تنش متوسط و شدید به ترتیب 27،64 و 94درصد بود.در شرایط عدم تنش، لاینKR4 و رقم GKH305 به‌ترتیب در استفاده و عدم استفاده از زئولیت بالاترین عملکرددانه راداشتند ولی بااعمال تنش متوسط و شدیدعملکرد دانه در رقم Anatol مشاهده شد.بر این اساس استفاده از زئولیت،به ویژه در شرایط تنش شدید خشکی،با حفظ رطوبت خاک و کاهش اثرات تنش بر اجزاء عملکرد،می‌تواند سبب بهبودعملکرد دانه کلزا گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1575 - نقش قارچ Piriformospora indica بر بهبود صفات مرتبط با عملکرد دو رقم بومی و اصلاح شده برنج در شرایط کم آبیاری
عابد آقاجانی دلاور مهدی پارسا همت اله پیردشتی محمد کافی ولی اله بابایی زاد

به منظور بررسی نقش قارچ Piriformospora indica بر بهبود عملکرد و بهره وری آب در برنج با روش کم آبیاری تنظیم شده، پژوهشی مزرعه ای در سال 1393 به صورت اسپلیت فاکتوریل در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (غرقاب، غرقاب پس از کاهش ارتفاع آب به پایین چکیده کامل

به منظور بررسی نقش قارچ Piriformospora indica بر بهبود عملکرد و بهره وری آب در برنج با روش کم آبیاری تنظیم شده، پژوهشی مزرعه ای در سال 1393 به صورت اسپلیت فاکتوریل در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (غرقاب، غرقاب پس از کاهش ارتفاع آب به پایین تر از 10 و 20 سانتی متری خاک) در کرت اصلی، دو سطح تلقیح با قارچ (عدم تلقیح و تلقیح ریشه چه گیاهچه شش روزه) و دو رقم بومی (طارم) و اصلاح شده (شیرودی) برنج در کرت های فرعی به صورت فاکتوریل قرار داده شدند. نتایج نشان داد که میزان عملکرد شلتوک رقم شیرودی در روش غرقاب دائم از 7801 به 5592 و 5575 کیلوگرم در هکتار در سایر سطوح کم آبیاری کاهش یافت. کاهش عملکرد در رقم طارم هاشمی، تنها با کاهش میزان آب به ارتفاع 20 سانتی متری خاک، معنی دار و افت عملکرد در مقایسه با تیمار غرقاب حدود 18 درصد بود. با وجود این، تلقیح با قارچ سبب بهبود حدود هشت درصدی عملکرد بیولوژیک در رقم شیرودی در مقایسه با رقم طارم هاشمی گردید. همچنین، با کاهش ارتفاع آب به پایین تر از 20 سانتیمتر زیر سطح خاک، میزان بهره وری و کارایی مصرف آب به ترتیب حدود 55 و 57 درصد بیشتر از آبیاری به روش غرقاب حاصل شد. در مجموع، یافته های این پژوهش حاکی از تأثیر مثبت همزیستی ریشه برنج با قارچ P. indica در راستای کاهش اثرات تنش حاصل از کم آبیاری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1576 - تأثیر نانوکودهای گوناگون و تنش آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانه‌ای در منطقه سیستان
الهام کاظمی حمیدرضا گنجعلی احمد مهربان احمد قاسمی

تأثیر نانو کودها بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانه‌ای (Sorghum bicolor L. Moench) رقم تجاری پیام و مقایسه این تاثیر با کودهای شیمیایی رایج منطقه که سالانه در مقادیر بالا مورد استفاده قرار می گیرند وبا هدف ممانعت از مصرف بی رویه این کودها و جایگزینی آنها با نانوکود) ت چکیده کامل

تأثیر نانو کودها بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانه‌ای (Sorghum bicolor L. Moench) رقم تجاری پیام و مقایسه این تاثیر با کودهای شیمیایی رایج منطقه که سالانه در مقادیر بالا مورد استفاده قرار می گیرند وبا هدف ممانعت از مصرف بی رویه این کودها و جایگزینی آنها با نانوکود) تحت تنش‌های متفاوت آبی در آزمایشی در تابستان سال-های 1396 و 1397 در منطقه سیستان انجام شد. آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار به اجرا در آمد. کرت‌های اصلی شامل سه سطح تنش (تنش آبی پیش از گلدهی، تنش آبی بعد از گلدهی و بدون تنش) و کرت‌های فرعی شامل 5 سطح (میکرونانوکود، ماکرونانوکود، میکرونانوکود توأم با ماکرونانوکود، کودهای شیمیایی و شاهد) بودند. ویژگی‌های مورد ارزیابی سورگوم دانه‌ای تحت تأثیر تنش‌ها و کودهای مذکور قرارگرفت. نتایج نشان داد برهمکنش تنش آبی و کودهای نانو و کودهای شیمیایی در صفت های تعداد برگ، قطرساقه، طول خوشه، عملکرد دانه، وزن خوشه، وزن هزاردانه، مساحت برگ پرچم و عملکرد زیستی معنی دار گردید. بالاترین عملکردهای زیستی و دانه به ترتیب درشرایط آبیاری + کود شیمیایی و آبیاری معمولی + ماکرونانوکود + میکرونانوکود بدست آمد. با توجه به نتایج می‌توان مصرف نانو کودها را با غلظت دوگرم در هر لیتر آب برای حفاظت بیشتر از محیط زیست در منطقه توصیه کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1577 - بررسی اثر تنش خشکی، سطوح مختلف کود نیتروژن و پتاسیم بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیکی ذرت سینگل‌کراس 704
رضا رضایی سوخت آبندانی عطا اله سیادت علیرضا پازکی شهرام لک مانی مجدم

به منظور مطالعه اثر تنش خشکی، سطوح مختلف کود نیتروژن و پتاسیم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و زراعی ذرت، تحقیقی در مرکز تحقیقات کشاورزی بایع‌کلا (نکاء) طی دو سال زراعی 1394و 1395 انجام پذیرفت. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ر چکیده کامل

به منظور مطالعه اثر تنش خشکی، سطوح مختلف کود نیتروژن و پتاسیم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و زراعی ذرت، تحقیقی در مرکز تحقیقات کشاورزی بایع‌کلا (نکاء) طی دو سال زراعی 1394و 1395 انجام پذیرفت. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار روی هیبرید ذرت سینگل‌کراس 704 اجرا شد. تنش خشکی به عنوان عامل اصلی در 4 سطح (آبیاری پس از 75، 100، 125 و 150 میلی-متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و نیتروژن سه سطح (80، 160 و 240 کیلوگرم در هکتار) وپتاسیم در سه سطح (75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار ) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد.مقایسه میانگین‌ها اثر متقابل نشان داد که با افزایش مقادیر نیتروژن و پتاسیم شاخص برداشت 52/30 درصد کاهشیافت.همچنین کمترین شاخص برداشت نیتروژنتحت اثر متقابلدور آبیاری×نیتروژن مربوط به تیمار دور آبیاری 150 میلی‌متر تبخیر با مصرف 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به میزان 91/30 درصد کاهش داشت. بیشترینمحتوای نسبی آب و شاخص مقدار کلروفیل برگدر دور آبیاری 75 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر و مصرف 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مقایسه میانگین‌هابه ترتیب برابر 12/94%و 59/61%حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه و نیتروژن برگ بلال برای سال دوم در دور آبیاری 75 میلی-متر تبخیر و مصرف 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به ترتیب با میانگین 12807 کیلوگرم در هکتار و 72/2 درصدبدست آمد. لذا باافزایش تنش خشکی، نیتروژن و پتاسیمصفات شاخص برداشت و شاخص برداشت نیتروژن کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1578 - بررسی اثر محلول‌پاشی متانول و اسیدآسکوربیک بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک مرتبط با روابط آبی بادام‌زمینی در شرایط دیم
مارال مرادی توچایی سعید سیف زاده حمیدرضا ذاکرین سید علیرضا ولدآبادی

به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی متانول و اسیدآسکوربیک بر رشد و عملکرد بادام‌زمینی (رقم NC2) در سال زراعی 1394، در دو منطقه آستانه اشرفیه و کیاشهر، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای مورد بررسی دراین آزمایش شامل محل چکیده کامل

به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی متانول و اسیدآسکوربیک بر رشد و عملکرد بادام‌زمینی (رقم NC2) در سال زراعی 1394، در دو منطقه آستانه اشرفیه و کیاشهر، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای مورد بررسی دراین آزمایش شامل محلول‌پاشی متانول در 4 سطح شامل صفر (شاهد)، 7، 14 و 21 درصد حجمی و محلول‌پاشی اسیدآسکوربیک در 4 سطح شامل صفر (شاهد)، 250، 500 و 750 میلی‌گرم در لیتر بودند. محلول‌پاشی دو بار طی فصل رشد گیاه و با فاصله‌ی زمانی 15 روزه و شروع محلول‌پاشی در مرحله کدبندی 72 انجام شد. صفات اندازه‌گیری شده در این تحقیق شامل: عملکرد غلاف، عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، عملکرد پروتئین، عملکرد روغن، کارایی مصرف آب غلاف، کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ و پتانسیل اسمزی برگ بود. نتایج نشان داد که اثر ساده محلول‌پاشی متانول و اسیدآسکوربیک تأثیر مثبت و معنی‌داری بر روی صفات اندازه‌گیری شده داشت. بالاترین میزان در پارمترهای اندازه‌گیری شده در دو تیمار محلول‌پاشی متانول (14 و 21 درصد حجمی) و دو تیمار اسیدآسکوربیک (500 و 750 میلی‌گرم در لیتر) مشاهده شد. درصد افزایش میزان عملکرد غلاف در تیمارهای مصرفی 14 و 21 درصد حجمی متانول در مقایسه با تیمار شاهد (عدم کاربرد متانول) به‌ترتیب 15/20 و 65/24 درصد بود. مصرف اسیدآسکوربیک با مقادیر 500 و 750 میلی‌گرم در لیتر به‌ترتیب موجب افزایش 36/17 و 67/20 درصدی عملکرد غلاف نسبت به تیمار شاهد (عدم کاربرد اسیدآسکوربیک) شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1579 - تحلیل روند بلند مدت تغییرات کارایی مصرف آب گوجه‫ فرنگی‬‬‬‬‬‬‬‬ (Lycopersicon esculentum) در مناطق جنوبی، جنوب غربی و مرکزی ایران‬‬‬‬‬
لیلا جعفری فرزین عبدالهی سارا اسدی

به منظور بهبود مدیریت بهره برداری آب، با استفاده از آزمون‌های من-کندال و پتیت از طریق ارزیابی تبخیر و تعرق روزانه و ضریب گیاهی، روند تغییرات نیاز آبی، عملکرد، سطح زیرکشت و کارایی مصرف آب گوجه‫فرنگی (Solanum lycopersicum) در برخی از مناطق جنوبی، جنوب غربی و مرکزی کشور از چکیده کامل

به منظور بهبود مدیریت بهره برداری آب، با استفاده از آزمون‌های من-کندال و پتیت از طریق ارزیابی تبخیر و تعرق روزانه و ضریب گیاهی، روند تغییرات نیاز آبی، عملکرد، سطح زیرکشت و کارایی مصرف آب گوجه‫فرنگی (Solanum lycopersicum) در برخی از مناطق جنوبی، جنوب غربی و مرکزی کشور از جمله بندرعباس، اهواز، دزفول، شهرکرد، فسا، شیراز، اصفهان، کرمان و یزد در یک دوره بلند مدت 23 ساله (1369 تا 1392) مورد بررسی قرار گرفت. ‬نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین نیاز آبی گوجه‫فرنگی (1137 و 642 میلی‫متر) به ترتیب در یزد و شهرکرد به‫دست آمد. نیاز آبی گوجه‫فرنگی در فسا برخلاف دزفول و شیراز روندی افزایشی و معنی‫دار با شیب 6/5 میلی‫متر به ازای هر سال داشت. ‬‬‬‬‬‬همچنین، بیشترین کارایی مصرف آب (6/5 کیلوگرم در مترمکعب) و افزایش کارایی مصرف آب به ازای هر سال (07/0 کیلوگرم در مترمکعب) در فسا به‌دست آمد. علاوه براین، کارایی مصرف آب به ازای هر 100 کیلوگرم محصول گوجه‫فرنگی در واحد سطح، 1/0 کیلوگرم در مترمکعب افزایش یافت. در حالی که بین کارایی مصرف آب و نیاز آبی رابطه‫ منطقی مشاهده نشد. نوسانات زیاد عملکرد در یک بازه ثابت نیاز آبی، با رسم خط مرزی که نشان‌دهنده عملکرد پتانسیل در مقابل نیاز آبی است، مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع عدم مشاهده رابطه بین کارایی مصرف آب و نیاز آبی در دامنه 600 تا 1000 میلی‫متر، احتمالاً به دلیل خلاء عملکرد ناشی از سو مدیریت در مزارع بود.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1580 - اثر سالسیلیک اسید و کربنات کلسیم بر کارآیی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت(L. Zea mays) در شرایط کمبود آب در مرودشت استان فارس
مجتبی ابراهیمی مجتبی علوی فاضل یحیی امام علیرضا شکوه فر علیرضا باقری

اثر سالسیلیک اسید و کربنات کلسیم بر کارآیی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت(L. Zea mays) در شرایط کمبود آب در مرودشت استان فارسچکیدهبه منظور بررسی تاثیر سالسیلیک اسید و کربنات کلسیم بر کارآیی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت پژوهشی در سال های زراعی 1392 و 1393 به صو چکیده کامل

اثر سالسیلیک اسید و کربنات کلسیم بر کارآیی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت(L. Zea mays) در شرایط کمبود آب در مرودشت استان فارسچکیدهبه منظور بررسی تاثیر سالسیلیک اسید و کربنات کلسیم بر کارآیی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت پژوهشی در سال های زراعی 1392 و 1393 به صورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری که شامل سه سطح(75 میلی متر، 100 میلی متر و 125 میلی متر تبخیر از طشتک تبخیر)، از مرحله چهار برگی تا پایان فصل رشد بود و فاکتور فرعی اسپری چهار سطح سالیسیلیک اسید(شاهد ، 1 میلی مولار، 3/1 میلی مولار و 7/1 میلی مولار) از مرحله چهار برگی تا پایان فصل رشد و کاربرد چهار سطح کلسیم(شاهد، 1 کیلوگرم در هکتار، 2 کیلوگرم در هکتار و 3 کیلوگرم در هکتار) بوده است. صفات مورد یررسی شامل شاخص سطح برگ، کلروفیل a و b، پرولین، پروتئین دانه و عملکرد دانه بود. غلظت 7/1 میلی مولار هورمون و 3 کیلوگرم در هکتار از کربنات کلسیم در تمام سطوح آبیاری باعث افزایش معنی داری در صفات مورد آزمایش بوده است.کلمات کلیدی: ذرت، تنش کم آبی، سالیسیلیک اسید، کربنات کلسیم و عملکرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1581 - تاثیر میکوریزا و هیومیک اسید بر محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه گندم (Triticum aestivum L.) در سطوح مختلف آبیاری
شهرام شاهمارزاده رئوف سید شریفی محمد صدقی

به‌منظور بررسی تاثیر میکوریزا و هیومیک اسید بر عملکرد، محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه گندم در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سا چکیده کامل

به‌منظور بررسی تاثیر میکوریزا و هیومیک اسید بر عملکرد، محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه گندم در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 1398-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به عنوان شاهد، قطع آبیاری در 50 درصد مرحله‌ آبستنی و قطع آبیاری در 50 درصد مرحله‌ خوشه‌دهی)، کاربرد میکوریزا و اسیدهیومیک در هشت سطح (کاربرد میکوریزا intraradices .G، میکوریزا mosseae .G، کاربردتوام intraradices .G با mosseae .G، کاربرد هیومیک اسید، کاربرد میکوریزا intraradices.G با هیومیک اسید، کاربرد mosseae.G با هیومیک اسید، کاربرد intraradices .G با mosseae .G و هیومیک اسید، عدم کاربرد میکوریزا و اسیدهیومیک به‌عنوان شاهد) بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که کاربرد توام intraradices .G با mosseae .G و اسید هیومیک در مرحله‌ آبیاری کامل، محتوای آنتوسیانین (71%)، محتوای کلروفیل a و b، کلروفیل کل (به‌ترتیب 8/10، 12 و17%)، سرعت پر شدن دانه (18 %)، طول دوره و دوره موثر پر شدن دانه (به ترتیب6/7 و8 %)، طول سنبله (48%)، تعداد دانه در سنبله (68%) و عملکرد دانه (47 %) را در مقایسه با قطع آبیاری در مرحله آبستنی و عدم استفاده از میکوریزا و هیومیک اسید افزایش داد. به نظر می‌رسد که کاربرد میکوریزا و اسید هیومیک می‌تواند عملکرد گندم در شرایط محدودیت شدید آبی را بواسطه بهبود مولفه‌های پر شدن دانه و محتوای کلروفیل افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1582 - تاثیر قطع آبیاری و کاربرد سوپرجاذب بر خصوصیات مورفولوژیک، کمی و کیفی دانه آفتابگردان
رضوان کرمی برزآباد بابک پیکرستان ابوالفضل باغبانی آرانی

مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر قطع آبیاری و مصرف سوپرجاذب استاکوسورب بر ویژگی‌های مورفولوژیک، کمی و کیفی آفتابگردان رقم پروگرس به‌صورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور میلاجرد، اراک، اجرا گردید. چکیده کامل

مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر قطع آبیاری و مصرف سوپرجاذب استاکوسورب بر ویژگی‌های مورفولوژیک، کمی و کیفی آفتابگردان رقم پروگرس به‌صورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور میلاجرد، اراک، اجرا گردید. آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله غنچه‌دهی (45 روز پس از کاشت) و قطع آبیاری از مرحله گلدهی (55 روز پس از کاشت) و مصرف سوپرجاذب به‌عنوان عامل فرعی در چهار سطح شامل عدم مصرف سوپرجاذب، مصرف 60،30 و 90 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد بالاترین میزان عملکرد روغن و دانه و اجزای عملکرد دانه در تیمار آبیاری کامل و مصرف 90 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب و به ترتیب کمترین میزان این صفات در تیمار قطع آبیاری از مرحله غنچه‌دهی و عدم مصرف سوپرجاذب (بدست آمد. همچنین بالاترین درصد پوکی دانه در تیمار قطع آبیاری در مرحله غنچه‌دهی و تیمار بدون مصرف سوپرجاذب مشاهده گردید. با توجه به اهمیت صفت اقتصادی عملکرد روغن در آفتابگردان، به‌ترتیب تنش قطع آبیاری در مرحله غنچه‌دهی و گلدهی سبب کاهش (7/20 و 3/8 درصدی) آن گردید که این اثرات منفی تنش کم‌آبی، با کاربرد سوپرجاذب تعدیل گردید به‌طوری‌که مقادیر بالای سوپرجاذب (90 کیلوگرم در هکتار) بیشترین تاثیر را در بهبود صفات مورد بررسی تحت شرایط کم‌آبی (به‌ترتیب در مرحله غنچه‌دهی و گلدهی) به میزان (36/7 و 73/6 درصد) داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1583 - بررسی اثر کاربرد پلیمر سوپر جاذب ایگیتا بر افزایش تحمل به خشکی در درختچه ی شاه‌پسند
مهدی شهبازی عبدالرضا جعفری

کمبود منابع آب و تنش خشکی مهمترین مشکلات فضای سبز در مناطق خشک و نیمه خشک است. استفاده از مواد افزودنی مانند سوپر جاذب‌ها می‌تواند به حفظ و ذخیره رطوبت در خاک و استفاده بهینه از منابع محدود آب کمک نماید. در این تحقیق، تأثیر چهار سطح سوپر جاذب ایگیتا (صفر، 3، 6 و 9 گرم ب چکیده کامل

کمبود منابع آب و تنش خشکی مهمترین مشکلات فضای سبز در مناطق خشک و نیمه خشک است. استفاده از مواد افزودنی مانند سوپر جاذب‌ها می‌تواند به حفظ و ذخیره رطوبت در خاک و استفاده بهینه از منابع محدود آب کمک نماید. در این تحقیق، تأثیر چهار سطح سوپر جاذب ایگیتا (صفر، 3، 6 و 9 گرم بر کیلوگرم) و سه دور آبیاری (5، 10 و 15 روز) بر شاخص‌های رشد و محتوای آب نسبی، پرولین و شاخص کلروفیل گیاه شاه‌پسند مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن بود که استفاده از سوپر جاذب به دلیل فراهمی رطوبت در ناحیه ریشه و در نتیجه افزایش آب قابل استفاده گیاه شرایط بهتری را برای رشد و نمو گیاه خصوصاً در شرایط تنش خشکی فراهم می‌کنند. کاربرد سوپر جاذب ایگیتا با غلظت‌های 6 و 9 گرم بر کیلوگرم باعث بهبود رشد رویشی و همچنین بهبود محتوای آب نسبی گیاه در شرایط آبیاری با فاصله 10 و 15 روز شد. افزایش دور آبیاری از 5 روز به 10 و 15 روز باعث کاهش رشد گیاه از نظر وزن شاخساره و وزن ریشه و نیز کاهش کاهش محتوای آب نسبی و شاخص کلروفیل گردید اما باعث افزایش میزان پرولین شد. با توجه به اثرات مثبت سوپر جاذب ایگیتا در استقرار و تقویت رشد نهال‌های شاه‌پسند می‌توان استفاده از سوپر جاذب را به عنوان یک روش موفقیت آمیز برای حفظ رطوبت در مناطق خشک و نیمه خشک پیشنهاد کرد و از این طریق کارایی مصرف آب را در فضای سبز افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1584 - براورد نیاز آبی چند گونه درختچه ای در فضای سبز شهر شیراز با استفاده از ضریب منظر
مجید عباسی زاده محمد رسول شکر اله زاده

امروزه اهمیت آب در حفظ حیات بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک بر کسی پوشیده نیست . در امر مدیریت فضای سبز شهری، شناخت گونه ی گیاهی و میکرو افلیمی که گونه در آن قرار دارد جهت تعیین میزان تعرق گیاه و براورد آب مصرفی مهم است. تکنیک های مختلفی جهت تعیین تبخیر و تعرق وجود دارد ک چکیده کامل

امروزه اهمیت آب در حفظ حیات بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک بر کسی پوشیده نیست . در امر مدیریت فضای سبز شهری، شناخت گونه ی گیاهی و میکرو افلیمی که گونه در آن قرار دارد جهت تعیین میزان تعرق گیاه و براورد آب مصرفی مهم است. تکنیک های مختلفی جهت تعیین تبخیر و تعرق وجود دارد که شامل استفاده از فرمولهای تجربی، لایسیمتر ها، سنجش از دور و روشهای ماهوارهای، ‌فن آوری های خرد اقلیمی و روش های استفاده از ضریب تعریق گیاهی است. این تحقیق در فروردین ماه 1394 آغاز و تا اواسط شهریور ماه سال 1394 انجام و پایان پذیرفت. مطالعات بر روی سه گونه ی برگ بو، رزماری، و خرزهره واقع در پارکها و بلوارهای هر 9 منطقه شهرداری شیراز انجام شد. با استفاده از داده های ایستگاه سینوپتیک شیراز و روش استاندارد پنمن- مانتیس- فائو، میزان تبخیر و تعرق گیاه مرجع محاسبه شد و سپس ضریب منظربراساس روش کالیفرنیا برای محاسبه میزان تبخیر و تعرق گیاه مورد نظر تعیین شد. این ضریب عامل کلیدی در تخمین نیاز آبی فضای سبز است. بیشترین میزان تبخیر و تعرق مرجع به ترتیب مربوط به ماههای مرداد و تیر بوده و کمترین آن مربوط به ماههای بهمن و دی می باشد. بیشترین بیشترین نیاز آبی بین خرداد تا مهرماه وجود دارد. جهت مرتفع شدن بخش اعظمی از کمبود منابع آبی ذکرشده روش هایی نظیر استفاده مجدد از آبهای برگشتی، استفاده از منابع آب نامتعارف (فاضلاب، گنداب، ) و آبهای سطحی به عنوان راهکار پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1585 - ارزیابی اثر باکتری های محرک رشد بر عملکرد و کارایی مصرف آب گندم تحت تاثیرمیزان و روش آبیاری
اشکان رستمیان پیام معاونی مهدی صادقی شعاع حمید مظفری فائزه رجب زاده

این تحقیق واکنش گندم در برابر تنش‌های مختلف رطوبتی و روش‌های مختلف آبیاری و همچنین عکس‌العمل به باکتری‌های محرک رشد از لحاظ صفات مختلف مربوط به عملکرد و کارایی مصرف آب را طی دو سال زراعی مورد ارزیابی قرار داد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم آبیاری با سه سطح (آبیاری در 40 در چکیده کامل

این تحقیق واکنش گندم در برابر تنش‌های مختلف رطوبتی و روش‌های مختلف آبیاری و همچنین عکس‌العمل به باکتری‌های محرک رشد از لحاظ صفات مختلف مربوط به عملکرد و کارایی مصرف آب را طی دو سال زراعی مورد ارزیابی قرار داد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم آبیاری با سه سطح (آبیاری در 40 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس در تمام دوره رشدی(کامل)، آبیاری طبیعی تا گرده افشانی و عدم آبیاری تا 60 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس تا پایان دوره رشدی، آبیاری تا گرده افشانی در 60 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس و قطع آبیاری تا پایان دوره رشدی) روش‌های آبیاری با 5 سطح (نشتی معمول، نشتی یک جویچه در میان متغیر، نشتی یک جویچه در میان ثابت، بارانی و تیپ(نواری-قطره‌ای)) و فاکتور سوم باکتری‌های افزاینده رشد با دو سطح(عدم مصرف و مصرف(تلفیق میکروباکتریوم+ ازتو باکتر+آزوسپریلیوم+ سودوموناس) بودند. نتایج نشان دادند فاکتور رژیم آبیاری بر روی عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه تاثیر معنی داری داشت به طوری که رژیم آبیاری دوم و سوم (به ترتیب با 89/7 و 70/4 تن در هکتار) باعث کاهش عملکرد دانه با کاهش به ترتیب 39/20 و 58/52 درصد شدند. روش‌های مختلف آبیاری بر روی صفات مختلف کمی و کیفی تاثیر‌گذار بود اما در روش آبیاری تیپ بیشترین کارایی مصرف آب را با 00/3 کیلوگرم بر متر مکعب نشان داد. استفاده از تلفیق باکتری باعث افزایش عملکرد بیولوژیک و دانه به ترتیب به میزان 79/9 و 51/13 درصد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1586 - بررسی پاسخ های فیزیولوژیکی ذرت شیرین در مراحل مختلف رشد نسبت به تنش آبیاری و میزان نیتروژن مصرفی
علی شهریاری آدام ب. پوته آنوار ب. عبدالرحیم گیزان ب. صالح

کمبود آب یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصولات در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. این پژوهش به منظور بررسی اثرمتقابل تنش آبیاری و میزان نیتروژن مصرفی برمیزان نسبی آب برگ و میزان پرولین برگ، محتوای کلروفیل برگ، میزان تولید دانه گرده و زنده مانی آن و همچنین میزان فتوسن چکیده کامل

کمبود آب یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصولات در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. این پژوهش به منظور بررسی اثرمتقابل تنش آبیاری و میزان نیتروژن مصرفی برمیزان نسبی آب برگ و میزان پرولین برگ، محتوای کلروفیل برگ، میزان تولید دانه گرده و زنده مانی آن و همچنین میزان فتوسنتز و هدایت روزنه ای دو هیبرید ذرت شیرین 968 و 926 در شرایط گلخانه ای به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال 1389و در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه پوترا (UPM) مالزی اجرا شد. تیمارها شامل چهار سطح آبیاری (آبیاری کامل در طول دوره رشد (شاهد)، تنش رطوبتی در مرحله رشد سبزینه‌ای، تنش رطوبتی در مرحله رشد زایشی و تنش رطوبتی در مرحله رشد سبزینه ای و زایشی)، سه سطح کود نیتروژن (40، 120 و 200 کیلو گرم در هکتار از منبع اوره) و دو هیبرید (هیبرید 968 و هیبرید 926) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش آبیاری و کود نیتروژن بر کلروفیل برگ، میزان فتوسنتز و هدایت روزنه ای معنی دار بود و با کاهش میزان مصرف نیتروژن و تنش آبیاری این مقادیر کاهش یافت. نتایج تیمارهای آبیاری بر میزان فتوسنتز نیز نشان داد که تنش رطوبتی در مرحله رشد سبزینه‌ای و زایشی به‌ترتیب باعث کاهش 54 % و 84 % در مقایسه با تیمار آبیاری شاهد شد. اما در هدایت روزنه‌ای کاهش میزان نیتروژن تا سطح 120 کیلو گرم در هکتار تفاوتی را با 200 کیلو گرم در هکتار نیتروژن نشان نداد. میزان پرولین نیز تحت تأثیر تنش آبیاری در گیاه افزایش یافت. میزان دانه گرده نیز با کاهش مصرف نیتروژن و تنش آبیاری کاهش یافت. اما زنده مانی دانه گرده با تنش آبیاری به میزان 39 % کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1587 - تاثیر سطوح مختلف آبیاری بر برخی صفات کمی و کیفی ذرت و سویا در کشت مخلوط
یوسف قاضی‌خانلو ثانی خلیل جمشیدی محمدرضا عظیمی‌مقدم

به منظور بررسی عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت و سویا در کشت مخلوط در شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی در مزرعه دانشگاه زنجان به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح مختلف آبیاری در کرت‌های اصلی در سه سطح (7 روز یکبار (شاهد)، 9 روز یکبار چکیده کامل

به منظور بررسی عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت و سویا در کشت مخلوط در شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی در مزرعه دانشگاه زنجان به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح مختلف آبیاری در کرت‌های اصلی در سه سطح (7 روز یکبار (شاهد)، 9 روز یکبار و 11 روز یکبار) و الگوی کشت در کرت‌های فرعی به صورت تک‌کشتی ذرت، تک‌کشتی سویا، کشت مخلوط افزایشی (100% ذرت + 20% سویا)، کشت مخلوط جایگزینی با نسبت 2:2 (50%ذرت + 50% سویا) در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه ذرت بعد از تیمار شاهد از دور آبیاری 9 روز یکبار به دست آمد که با تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری نداشت. همچنین بیشترین عملکرد دانه ذرت از الگوی کشت مخلوط افزایشی به دست آمد. سطوح مختلف آبیاری تاثیری بر میزان عملکرد دانه سویا نداشت و بیشترین میزان عملکرد دانه از الگوی کشت خالص سویا به دست آمد هرچند این میزان با کشت مخلوط جایگزینی تفاوت معنی‌داری نشان نداد. اثر متقابل دور آبیاری و الگوی کشت نیز در هیچ کدام از صفات مورد مطالعه در ذرت و سویا از نظر آماری معنی‌دار نشد. به طور کلی می‌توان گفت که کشت مخلوط نسبت به تک کشتی برتری نشان داد که در این سیستم، آبیاری هر 9 روز یکبار، بهترین روش کم آبیاری برای تولید دانه در کشت مخلوط بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1588 - تأثیر تنش شوری و کاربرد قارچ درون‌زی ریشه Piriformospora indicaبر عملکرد و اجزاء عملکرد گندم
سمیه حاجی نیا محمدجواد زارع ابراهیم محمدی گل تپه

شوری یکی مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی در سراسر جهان است. به منظور بررسی توانایی قارچ درون‌زی ریشه Piriformospora indicaبر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه گندم تحت تنش شوری آب آبیاری (2/0، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر)، آزمایشی به صورت چکیده کامل

شوری یکی مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی در سراسر جهان است. به منظور بررسی توانایی قارچ درون‌زی ریشه Piriformospora indicaبر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه گندم تحت تنش شوری آب آبیاری (2/0، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. نتایج نشان داد تنش شوری موجب کاهش غلظت فسفر بخش‌های هوایی، مقدار رطوبت نسبی برگ و میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی گردید. تلقیح با قارچ P. indicaغلظت فسفر بخش‌های هوایی و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a و b) را در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده افزایش داد. عملکرد و اجزای عملکرد گندم تحت تنش شوری کاهش یافت، در صورتی که کاربرد قارچ P. indica منجر به کاهش اثرات سوء شوری و بهبود عملکرد گندم گردید. اجزای عملکرد مانند تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و تعداد سنبله در بوته با کاربرد قارچ P. indica افزایش یافت. تلقیح با قارچP. indica ارتفاع بوته و طول سنبله را در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده تحت بیشترین سطح شوری افزایش داد. بطور کلی ب راساس نتایج این آزمایش کاربرد قارچ P. indica اثرات سوء شوری در گیاه گندم را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1589 - اثر خشکی موضعی ریشه و کاربرد سولفات روی و پتاسیم برکارآیی مصرف آب درذرت
حمید رضا ابراهیمی حسین حیدری شریف آباد شهرام لک احمد نادری عادل مدحج

نوآوری در ذخیره آب در کشاورزی فاریاب، همراه با بهبود کارایی مصرف آب دو موضوع مهم در مناطقی است که با خشکی مواجه می باشند. از این رو برای درک کارکرد روش‌های با آبیاری محدود همراه با کاربرد مقادیر مختلف کود پتاسیم وکود روی و تاثیر آن بر عملکرد دانه و کارایی مصرف آب در ذرت چکیده کامل

نوآوری در ذخیره آب در کشاورزی فاریاب، همراه با بهبود کارایی مصرف آب دو موضوع مهم در مناطقی است که با خشکی مواجه می باشند. از این رو برای درک کارکرد روش‌های با آبیاری محدود همراه با کاربرد مقادیر مختلف کود پتاسیم وکود روی و تاثیر آن بر عملکرد دانه و کارایی مصرف آب در ذرت، آزمایشی در شمال غرب فارس در سال زراعی 92-1391 انجام شد. طرح آزمایشی، اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. کرت‌های اصلی شامل دو شیوه آبیاری کامل و کم آبیاری(خشکی موضعی ریشه،PRD) و کرت‌های فرعی شامل سولوپتاس در سطوح صفر، 5/2 و 5 کیلوگرم در هکتار وسولفات روی درسطوح صفر، 5/2 و 5 کیلوگرم در هکتاربه صورت محلول پاشی بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه درتیمارآبیاری کامل9368 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به تیمارکم آبیاری، دارای 19 درصد عملکرد دانه بالاتری بود. بالاترین کارایی مصرف آب با متوسط 51/1 کیلوگرم در متر مکعب در تیمارکم آبیاری و کمترین آن در تیمار آبیاری کامل با متوسط 11/1 کیلوگرم در متر مکعب به دست آمد. در تیمارهای اثر متقابل بیشترین میزان کارایی مصرف آب در تیمار کم آبیاری و کاربرد 5 کیلو گرم سولو پتاس و سولفات روی برابر با 78/1 کیلوگرم در متر مکعب و کمترین آن در تیمارآبیاری کامل و عدم استفاده از کود پتاسیم و کود روی و برابر با 1/1 کیلوگرم در متر مکعب مشاهده شد.سولفات روی وپتاسیم نیز در تمام تیمارها کارآیی مصرف آب را افزایش دادند. به طور کلی در این آزمایش، شیوه کم آبیاری به طور موثری آب مصرفی را تا 40% کاهش داده و منجر به ذخیره آب گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1590 - تاثیر آللوپاتیک عصاره اندام های ارقام گندم (Triticum aestivum) روی مولفه های جوانه زنی و رشد چاودار (Secale cereal. L)
محمد نگهداری روح اله حسینی منفرد مریم صفرپورشورباخلو مستانه شریفی سولماز پایدار ندا کریمی

به منظور ارزیابی عصاره های اندام های مختلف ارقام گندم برخصوصیات رشدی علف هرز چاودار با مطالعه اثر اللوپاتی، آزمایشی با استفاده از 20 رقم گندم در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان در سال 1388 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. ع چکیده کامل

به منظور ارزیابی عصاره های اندام های مختلف ارقام گندم برخصوصیات رشدی علف هرز چاودار با مطالعه اثر اللوپاتی، آزمایشی با استفاده از 20 رقم گندم در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان در سال 1388 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عصاره حاصل از سه اندام ( برگ، ریشه و ساقه) به تفکیک از 20 رقم گندم در چهار غلظت مختلف (0 ،25 ،50 و 100درصد) روی چاودار اعمال و صفات مربوط به درصد جوانه زنی، طول ریشه چه ، طول ساقه چه، وزن تر ریشه چه و وزن تر ساقه چه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در کلیه ارقام با افزایش غلظت عصاره، درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر ریشه چه و وزن تر ساقه چه کاهش یافت، به طوری که در غلظت های 100درصد حجمی عصاره های مختلف ارقام، جوانه زنی و رشد در چاودار مشاهده نشد. همچنین بازدارندگی برای عصاره بافت های مختلف، متفاوت بود به طوری که عصاره برگ و ساقه در مقایسه با عصاره ریشه بازدارندگی بیشتری داشتند. ارقام مختلف، تفاوت قابل توجهی از نظر میزان بازدارندگی نشان دادند. بیشترین میزان بازدارندگی جوانه زنی چاودار در بین ارقام مختلف از عصاره سبلان و مغان1و2 و کمترین بازدارندگی در رقم کویر ایجاد شد. لذا به نظر می رسد در مناطقی که مشکل عمده مزارع گندم، علف هرز چاودار باشد می توان رقم سبلان و مغان را جهت مدیریت این علف هرز توصیه کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1591 - Role of Rural Organizations in Water Resources Management: A Case Study in Pistachio Producing Areas in Kerman Province, Iran
Mohammad Abdolahi Ezzatabadi Reza Sedaghat

10.22034/jon.2020.1896411.1084

Inappropriate water governance, which has been known as a variable to explain the water crisis in many parts of the world, needs to examine the institutional structures and required reforms. In the present study, the effectiveness and possibility of applying of five rur چکیده کامل

Inappropriate water governance, which has been known as a variable to explain the water crisis in many parts of the world, needs to examine the institutional structures and required reforms. In the present study, the effectiveness and possibility of applying of five rural local organizations, as intermediate organizations for water resources protection in Anar and Rafsanjan areas, Kerman province, Iran, were investigated. These organizations are included as;villagecouncils, Basij (non-governmental branch of Iranians military forces), agricultural production cooperatives, mosque board of trustees, and agricultural well curator. Here, in this research, we applied a survey method, and the research tool was two types of questionnaires which must be completed by farmers and organization managers. As the first step, the validity and reliability of questionnaires were determined. For first purpose, i.e., the determination of validity, the questionnaires were sent to a numbers of researchers, farmers, and organizations’ managers, and their received opinions were considered. For the second purpose, i.e., the determination of reliability of the questions, the Cronbach's alpha was calculated, which was about 0.83 (in a good and acceptable level). A sample of 1099 pistachio producers was selected. To measure the effects of socio-economic factors on rural local organizations efficiency, multivariate regression and the analysis of variances (ANOVA) were also applied. The final results indicated that none of these five organizations, solely, can be considered as an intermediate organization for water protection. Therefore, a formal or informal combination of the mentioned organizations might be enough efficient to improve the water resources protection factors. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1592 - The Effect of Different Water Potentials on Seed Germination and Growth of some Persian Walnut Populations
Leily Heidari Naser Boroomand Mohammad Sadat-Hosseini

10.22034/jon.2019.1869808.1058

In this study, seven walnut populations (Rabor, Hanza, Sardoueih, Dalfard, Bidkhan, Dehbakri, and Baft) were selected from Kerman province and compared for drought stress tolerance. Water potential between 0 and -1.5 MPa was obtained by polyethylene glycol 6000 solution چکیده کامل

In this study, seven walnut populations (Rabor, Hanza, Sardoueih, Dalfard, Bidkhan, Dehbakri, and Baft) were selected from Kerman province and compared for drought stress tolerance. Water potential between 0 and -1.5 MPa was obtained by polyethylene glycol 6000 solutions. Germination percentage, leaf relative water content (LRWC), and growth parameter of seedlings diminished with increasing drought stress, but it varied across the genotypes. The Dehbakri genotype was the most tolerant to osmotic stress. In contrast, Dalfard and Bidkhan were the most sensitive to osmotic stress in which no germination occurred at -1.5 MPa. Additionally, drought treatment increased proline and soluble sugar content in the shoot and root in the tolerant genotypes. These results suggest that the accumulated proline and soluble sugar promote drought stress. Overall, the concentration of phosphorus, potassium, calcium, magnesium, and manganese increased with a reduction in the water potential while nitrogen, copper, zinc, and iron elements dropped with the decrease in water potential. Using cluster analysis, Dehbakri was classified as the most tolerant genotype. Baft, Sardoueih, Rabor, and Hanza were semi-sensitive genotypes; finally Dalfard and Bidkhan were classified as the most sensitive genotypes. For future production of drought tolerant rootstock, Dehbakri genotype is suggested to be used in breeding programs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1593 - Response of Pistachio (Pistacia vera L.) Seedling Rootstocks to Salicylic Acid Foliar Application under Water Stress
Mostafa Ghasemi Kazem Arzani Abbas Yadollahi Hossein Hokmabadi Majid Agha-Alikhani

10.22034/jon.2021.1935934.1120

This research was conducted to determine the effect of salicylic acid on the drought tolerance of three pistachio (Pistacia vera L.) rootstocks. The treatments were included three irrigation levels (Control: 100 % ETc, medium stress: 65% ETc, and severe stress: 30% ETc) چکیده کامل

This research was conducted to determine the effect of salicylic acid on the drought tolerance of three pistachio (Pistacia vera L.) rootstocks. The treatments were included three irrigation levels (Control: 100 % ETc, medium stress: 65% ETc, and severe stress: 30% ETc), three pistachio rootstocks, and three salicylic acid concentrations (0, 1, and 3 mM). The salicylic acid solution was once applied as a foliar spray, starting water stress, and irrigation treatments continued for 75 days. Results showed that P. vera ‘Badami Zarand’ was less affected by water stress treatments than the other seedling rootstocks. Among the rootstocks studied, the highest photosynthesis rate (6.55 µmol CO2 m-2 s-1) was obtained in P. vera ‘Badami Zarand’ under severe water stress (30 % ETc) and 1 mM salicylic acid application. The lowest photosynthesis rate (2.75 µmol CO2 m-2 s-1) was observed in P. vera ‘Sarakhs’ under severe water stress (30 % ETc) and 3 mM salicylic acid treatment. In addition, the highest relative water content (66.16%) and the lowest ion leakage (33.29%) were obtained in ‘Badami Zarand.’ The 1 mM salicylic acid application effectively reduced the negative effects of water stress. According to the results, P. vera ‘Badami Zarand’ showed a better response to salicylic acid under stress conditions, and the highest photosynthesis, relative leaf water content, dry weight of organs (leaves, shoots, roots), and the lowest ion leakage under drought stress belonged to this rootstock. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1594 - Effects of Various Irrigation Levels and Biochar-Based Fertilizers on Peanut Production
Mahmoud M. Abbas Khalood W. Abooud Amjed Qasim Mohammed Sura Hasan Al-Zubaidi A'laa Hassan Abdul Hussain Noora M. Hameed Ahmed Ayoob Ibrahim Kahtan A. Mohammed Maytham T. Qasim Heba Takleef al salami Salam Ahjel Kholoud Ahmad batayneh

10.22034/jon.2022.1961460.1183

Biochar-based fertilizers, customized to specific soil conditions, have piqued public attention to enhance soil quality and carbon sequestration. The incorporation of biochar into agricultural fields can become a primary factor in the preservation of soil productivity a چکیده کامل

Biochar-based fertilizers, customized to specific soil conditions, have piqued public attention to enhance soil quality and carbon sequestration. The incorporation of biochar into agricultural fields can become a primary factor in the preservation of soil productivity and fertility. However, there is still no conclusive experimental evidence to support this claim. In this study, a split-plot experiment was carried out according to a randomized complete block design (RCBD) using three replications to evaluate the influence of irrigation and varied amounts of biochar-based fertilizer on peanut plants' yield to determine the water use efficiency (WUE). The primary treatment with different irrigation cycles and no irrigation, and the sub-treatment with biochar-based fertilizer of 50, 100, and 150 kg N ha-1 and no fertilizer, were performed in Sulaymaniyah which is located in the east of the Kurdistan Region of Iraq. The results revealed that the seven-day irrigation cycle produces the largest pods and seeds, with 4325 and 2435 kg ha-1 yields, respectively. The 100 kg ha-1 biochar-based fertilizer yielded the highest output, with a pod yield of 3652 kg ha-1 and a seed yield of 1921 kg ha-1. According to the results of the interaction between irrigation management and biochar-based fertilizer, the irrigation treatment had a maximum seed yield of seven-day and the fertilizer treatment had a maximum seed output of 100 kg N ha-1 with an average of 3462 kg ha-1. The variance analysis results indicate that water use efficiency in irrigation management, different levels of biochar-based fertilizer, and their combined effect on total biomass, seed, and pods were significant. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1595 - Irrigation Water Volume and Water Efficiency of Walnut Orchards in As-Suwayda, Syria
Hussam Abdullah Abbas Ammar Dham Hamza Radhi Zainab Hussein Adhub Majeed M. Abid Noora M. Hameed Hanan Askar Hussny

10.22034/jon.2023.1978788.1208

In recent years, the demand for walnuts has increased due to their recognition as a nutritious food and a versatile ingredient in cooking and baking. As a result, walnut production has become a significant industry in many countries, providing income and employment oppo چکیده کامل

In recent years, the demand for walnuts has increased due to their recognition as a nutritious food and a versatile ingredient in cooking and baking. As a result, walnut production has become a significant industry in many countries, providing income and employment opportunities for growers and processors. Despite the fact that one of the most important products in the world and Syria is walnuts, there has been little research on irrigation and, in particular, water productivity. Therefore, the purpose of this study is to examine the irrigation status and water productivity in several walnut orchards in As-Suwayda province, which is a significant production area for this product. In the course of this research, water productivity, irrigation water volume, and the crop performance of walnut orchards in three of the most important producing locations of this commodity in the province of As-Suwayda (Sweida) were evaluated and compared. Drip irrigation and surface irrigation methods were investigated. The t-test was used to compare irrigation water levels in orchards with gross water requirements. Drip irrigation systems in orchards save around 1700 m3 ha-1 of irrigation water, reduce yields by an average of 145 kg ha-1, and boost water productivity by roughly 0.02 kg m3, according to the findings, but none of these differences were statistically significant at the 5% level. In general, there was not a discernible difference found between drip and surface irrigation systems in terms of performance values, amount of water applied, or water productivity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1596 - Physiological, Biochemical, and Developmental Responses of some Pistachio Genotypes under Drought Stress
Mostafa Ghasemi Shiva Ghasemi Mehdi Mohammadi-Moghadam Saeid Kashanizadeh Mansoore Shamili

10.22034/jon.2023.1991233.1237

Pistachio is one of the economic nut fruits in Iran. Water limitation is the most restrictive factor for its production. To overcome the water scarcity crisis, introducing drought-tolerant rootstocks is among the crucial breeding strategies. To investigate the drought t چکیده کامل

Pistachio is one of the economic nut fruits in Iran. Water limitation is the most restrictive factor for its production. To overcome the water scarcity crisis, introducing drought-tolerant rootstocks is among the crucial breeding strategies. To investigate the drought tolerance of five Qazvin native pistachio genotypes, an experiment was carried out as a factorial experiment in a completely randomized design with four replications in the greenhouse conditions. The factors were pistachio genotypes (Madari, KalKhandan, Kalehbozi, Sefid, and Ghermez) and irrigation regime (normal conditions and drought stress). The highest relative water content under drought irrigation conditions belonged to the Sefid (59.99%), and Ghermez (59.09%) genotypes. The lowest value (54.68%) belonged to the Madari genotype. The highest electrolyte leakage under drought irrigation conditions belonged to the Madari genotype (55.75%). The lowest electrolyte leakage (42.44%) belonged to the Sefid genotype. Under drought stress, the highest amount of chlorophyll a (2.12 mg g-1 fresh weight), total chlorophyll (3.051 mg g-1 fresh weight), and carotenoid (2.38 mg g-1 fresh weight) was observed in Ghermez genotype. In contrast, the highest amount of chlorophyll b (1.34 mg g-1 fresh weight) was observed in the Sefid genotype. The lowest amounts of chlorophyll and carotenoid in the drought stress belonged to the Madari genotype. According to the results, the Ghermez and Sefid genotypes with lower electrolyte leakage and higher relative water content, chlorophyll, carotenoid, and biomass under water stress, were the more drought-tolerant genotypes. Madari and KalKhandan genotypes with higher electrolyte leakage and lower relative leaf water content, chlorophyll, and biomass were the most drought-sensitive genotypes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1597 - Effect of Salicylic Acid and Irrigation Water Quality on Pistachio in Pumice Substrate
Sh. Ashraf L. Jalali

10.22034/jon.2015.515644

Pistachio is one of the most important commercial trees grown in Iran arid and semi-arid regions. Salt stress has been reported to cause an inhibition of growth and development, reduction in many plant characteristics. Adverse effects of salinity on growth, and characte چکیده کامل

Pistachio is one of the most important commercial trees grown in Iran arid and semi-arid regions. Salt stress has been reported to cause an inhibition of growth and development, reduction in many plant characteristics. Adverse effects of salinity on growth, and characteristics of pistachio have demonstrated. Salicylic acid (SA) is known to have an affect on normal conditions and stresses in plants. This study evaluated the vegetative characteristics (fresh and dry weight of shoot and root) and physiological characteristics (chlorophyll) as responses to salinity and salicylic acid in pistachio under a pumice substrate. A factorial experiment was conducted on the basis of a completely randomized design with three replications at the research greenhouse of Islamic Azad University of Damghan. The study was designed to evaluate two factors , included 9 treatments at three replication .The first factor was three levels of irrigation water salinity including : Ecw0 = 2.7 dS.m-1, Ecw1 = 4 dS.m-1 , Ecw2 = 8 dS.m-1.The second factor was salicylic acid with three concentrations as following: 0 mg.l-1(control) , 80 mg.l-1 and 160 mg.l-1. The studied parameters were fresh and dry weight of the shoots & roots and chlorophyll a. Analysis of variance indicated significant differences due to salinity and salicylic acid on fresh and dry weight of shoot and root of pistachio at the all levels in comparison with the control. The interaction between the salicylic acid concentrations and type of irrigation water gave significant differences in all of the study parameters (except for chlorophyll a). The most significant results wereobtained with salicylic acid treatment at 160 mg.l-1. Results indicated that salinity treatments decreases studied parameters including: Shoot (FW), Shoot (DW), Root (FW), Root (DW) and Chlorophyll a. Results showed that lower salinity brings improved plant growth. Results showed that salicylic acid improved the chlorophyll a content of pistachio. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1598 - Effect of Physical State of Fatty Acids on the Physical Properties of PGP-Based Emulsified Edible Film
Younes Zahedi Naser Sedaghat Babak Ghanbarzadeh

10.22034/jon.2011.515750

Many factors influence physical properties of edible composite films fabricated from hydrocolloids and lipids. Novel edible emulsified films were made using PGP, glycerol and stearic (SA) or oleic (OA) fatty acids by Tween-80 addition and emulsification of filmogenic چکیده کامل

Many factors influence physical properties of edible composite films fabricated from hydrocolloids and lipids. Novel edible emulsified films were made using PGP, glycerol and stearic (SA) or oleic (OA) fatty acids by Tween-80 addition and emulsification of filmogenic solutions. In this study, the effect of physical state of fatty acids on the pistachio globulin protein (PGP) edible film properties was investigated. There were significant differences (p < 0.05) in the water vapor permeability (WVP), tensile strength (TS) and opacity of emulsified films containing SA and OA. SA was more effective than OA in WVP diminishing. The decrease values of 42 and 26.5% were observed for films with SA and OA, respectively. TS and elongation at break values of films containing OA were lower than SA ones. Oxygen permeability (OP) was evaluated indirectly applying peroxide value measurement. No significant difference was observed in the OP of the films. Water solubility was not affected by the physical state of fatty acids either. The solid state of SA at the room temperature caused the resultant films to be more opaque than OA containing films. Our findings indicated that PGP films modified with SA had better physical properties special in WVP reduction than OA ones and could be potentially used for primary packaging of foods with high water loss problem. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1599 - Screening of Almond Hybrids for Drought Tolerance Using some Morphological and Physiological Traits
Arvin Abdini Ali Imani Mousa Rasouli Mehrshad Zinalabdini Vahid Abdoosi

10.22034/jon.2020.673542

In this research, twenty-two selected almond hybrids with their parents ‘A1-99’ (drought-sensitive) and ‘Tuono’ (relatively tolerant against drought), were investigated for screening drought tolerance using some morphological and physiological tr چکیده کامل

In this research, twenty-two selected almond hybrids with their parents ‘A1-99’ (drought-sensitive) and ‘Tuono’ (relatively tolerant against drought), were investigated for screening drought tolerance using some morphological and physiological traits. This research was carried out in a complete randomized design with three replications at the Temperate Fruit Research Center of Horticultural Sciences Research Institute (HSRI) in years of 2014 and 2015. The results showed that by applying severe drought stress (30% FC), some morphological and physiological characteristics such as chlorophyll index (ChI), relative water content (RWC) of leaf decreased, while electrolyte leakage (EL) and Quantum efficiency of the photosystem II (Fv/Fm) increased. According to results, there were significant differences among genotypes, for example range of Fv/Fm among the selected hybrids varied from 550 to 879. Frequency of drought tolerance showed that 77. 27% of hybrids were susceptible to relatively susceptible and 22.72% were tolerant to relatively tolerant. Finally, according to the results from this study, ‘DT19’ hybrid was recognized as the most sensitive and ‘DT1’ hybrid was known as the most tolerant hybrid that could be introduced as promising and tolerant to drought stress for utilizing in the breeding programs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1600 - Comparative Study on the Effect of Water Stress and Rootstock on Photosynthetic Function in Pistachio (Pistacia vera L.) Trees
Abolfazl Ranjbar

10.22034/jon.2017.536245

The aim of this study is to evaluate the effects of water deficit stress on chlorophyll fluorescence (CF) characteristics of photosystem II (PSII) and pigment contents in two rootstock seedlings (Pistacia atlantica L. and P. khinjuk L.). Three levels of soil water poten چکیده کامل

The aim of this study is to evaluate the effects of water deficit stress on chlorophyll fluorescence (CF) characteristics of photosystem II (PSII) and pigment contents in two rootstock seedlings (Pistacia atlantica L. and P. khinjuk L.). Three levels of soil water potential (Ψs) was used, including WWD (-0.05 MPa), MWD (-0.7 MPa) and SWD (-1.5 MPa). It was found that water stress increased the minimal fluorescence (F0), quantum yield baseline (F0/Fm) and decreased the maximal fluorescence (Fm) and maximum quantum yield of PSII photochemistry (Fv/Fm) parameters in dark adapted leaves. In light adapted leaves, a significant increase in non-photochemical quenching (NPQ) and thermal dissipation of light energy to heat (D) and a decrease in electron transport rate (ETR) and photochemical efficiency of photosystem II (ΦPSII) occurred. The results demonstrated a decline in photosynthetic pigments (Chla), (Chlb) and carotenoids (Car) content with increasing water stress, whereas there was no significant effect on Chl (a/b) and Car/(a+b) ratios. Our data revealed there was no different in terms of performance between the two rootstocks in the alteration rate of pigment contents and photosynthetic features against soil water deficit conditions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1601 - Simplex design method in simultaneous spectrophotometric determination of silicate and phosphate in boiler water of power plant and sewage sample by partial least squares
Ali Mohammad Hajishabani Masoud Rohani Moghadam Shayesteh Dadfarnia Jahanbakhsh Ghasemi

Partial least squares modeling as a powerful multivariate statistical tool was applied tothe simultaneous spectrophotometric determination of silicate and phosphate in aqueoussolutions. The concentration range for silicate and phosphate were 0.02-0.6 and 0.4-3 μg ml- چکیده کامل

Partial least squares modeling as a powerful multivariate statistical tool was applied tothe simultaneous spectrophotometric determination of silicate and phosphate in aqueoussolutions. The concentration range for silicate and phosphate were 0.02-0.6 and 0.4-3 μg ml-1,respectively. The experimental calibration set was composed with 30 sample solutions using amixture design for two component mixtures. The absorption spectra were recorded from 500 to900 nm. The optimum conditions were obtained by simplex optimization method. The values ofroot mean square error of prediction (RMSEP) for silicate and phosphate using partial leastsquares (PLS) were 0.0017 and 0.02 μg ml-1, respectively. The effects of various cations andanions on detection of silicate and phosphate were investigated. The method was successfullyused for determination of silicate and phosphate in boiler water at power plant, well water andsewage samples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1602 - Design novel optical sensor for determination of bismuth based on immobilization of 4-(4-nitrophenyl)-1-naphthol on a triacetylcellulose membrane
Ali Niazi Shiva Karimi Afshar

A novel optical sensor has been proposed for sensitive determination of bismuth ion basedon immobilization of 4-(4-nitrophenylazo)-1-naphthol on a triacetylcellulose membrane.Chemical binding of bismuth ions in solution with a 4-(4-nitrophenylazo)-1-naphtholimmobilized چکیده کامل

A novel optical sensor has been proposed for sensitive determination of bismuth ion basedon immobilization of 4-(4-nitrophenylazo)-1-naphthol on a triacetylcellulose membrane.Chemical binding of bismuth ions in solution with a 4-(4-nitrophenylazo)-1-naphtholimmobilized on the triacetylcelluse surface could be monitored spectrophotometrically. Theoptode shows excellent response over wide concentration range 0.4-3.6 μg mL-1 bismuth with alimit of detection of 0.14 μg mL-1 bismuth. The influence of factors responsible for the improvedsensitivity of the sensor were studied and identified. The response time of the optode was 30 secfor a stirrer solution. The influence of potential interfering ions on the determination of 0.4 μgmL-1 bismuth was studied. The proposed optode was applied to the determination of bismuth inpharmaceutical formulation samples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1603 - Chemical and physical analysis of some ground water sample in Al-Quti wells Hodiedah, Yemen
Badr Ismael Abdul Razzak Atta Ibraheem Atta

Study of the ground water quality in Hodeidah is an essential ingredient for a healthypopulation. In this research, study of drinking water samples for eight water sources wells in theQuti field has been achieved. The purpose was to a certain the quality of water from t چکیده کامل

Study of the ground water quality in Hodeidah is an essential ingredient for a healthypopulation. In this research, study of drinking water samples for eight water sources wells in theQuti field has been achieved. The purpose was to a certain the quality of water from thesesources, the physical properties such as pH, electrical conductivity (EC) and total dissolvedsolids (TDS), showed the variation of pH (7.24-7.80),TDS (744.0-1008.6) mg L-1, within thepermissible limits for World Health Organization (WHO). Except well(1) which had slightexcess for TDS (100.8 mg L-1). The measurements of total hardness (TH) , NO3-,SO42-, PO43-, Cl-, Na+, K+, Ca2+ and Mg2+ has been measured. The levels of NO3 were unacceptable by the valueof (70-153) mg L-1. And SO42- by the range of (130-420) mg L-1, recalls exceeding the allowablevalues given by WHO, while Cl-, Na+ , Ca2+ ,TH, total alkalinity and Mg2+ were the permissiblelimits for WHO and Yemen standard (YS). The analysis data of heavy elements concentrationCr, Fe, and Mn were far from the pollution and within the permissible limits. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1604 - Applicability of phenylpiperazine dithiocarbamate in the determination of As(III) in natural water and biological samples by differential pulse anodic stripping voltammetry
Neelam Sreedhar Puthalapattu Prasad

An efficient protocol for the selective oxidation of primary alcohols to aldehydes withH5IO6/V2O5 in ionic liquid [bmpy][PF6] has been developed. High yields of the products, mildreaction conditions and simple experimental procedure make this protocol complementary toth چکیده کامل

An efficient protocol for the selective oxidation of primary alcohols to aldehydes withH5IO6/V2O5 in ionic liquid [bmpy][PF6] has been developed. High yields of the products, mildreaction conditions and simple experimental procedure make this protocol complementary tothe existing methods. The catalyst can be reused for several times without obvious loss of thecatalytic activity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1605 - A numerical study of supercritical water oxidation of phenol
Majid Bazargan Maryam Akbari

Supercritical water oxidation has attracted attention of many researchers ever since the ideahas emerged about three decades ago as a promising technique in the waste managementindustry. Providing more details about the behavior of a supercritical water oxidation system چکیده کامل

Supercritical water oxidation has attracted attention of many researchers ever since the ideahas emerged about three decades ago as a promising technique in the waste managementindustry. Providing more details about the behavior of a supercritical water oxidation systemunder various operating conditions and extending available data can greatly assist more accurateand reliable design of such systems. In this study, oxidation of phenol in supercritical water hasbeen modeled as a plug flow reactor. The variations of main system parameters such astemperature and waste concentration along the reactor have been calculated. The numericalmodel predictions have been compared with available experiments and good agreement has beenobtained for steady state operation conditions. In addition, the responses of the numerical modelto some unsteady events, such as sudden increases of mass flow rate or fluid inlet temperaturehave been examined. These situations may possibly occur due to malfunction of variouscomponents of the system. It has been shown that the design temperature of the reactor withusual consideration of the safety factors supports the probable range of sudden alterations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1606 - Preconcentration based dispersive liquid-liquid microextraction for spectrophotometric determination of zinc in natural water and human blood after multivariate optimization based on Box-Behnken design
Ali Niazi Mona Akbari Roza Negahdari Maryam Sarkhosh Asiyeh Khosravi

A new simple and rapid dispersive liquid-liquid microextraction has been applied to preconcentrate tracelevels of zinc as a prior step to its determination by spectrophotometric method. In the proposed method, 4-(2-pyridylazo) resorcinol (PAR) is used as a chelating age چکیده کامل

A new simple and rapid dispersive liquid-liquid microextraction has been applied to preconcentrate tracelevels of zinc as a prior step to its determination by spectrophotometric method. In the proposed method, 4-(2-pyridylazo) resorcinol (PAR) is used as a chelating agent, and chloroform and ethanol are selected asextraction and dispersive solvent. The optimization strategy is carried out by using two level full factorialdesigns. Results of the two level full factorial design (24) based on an analysis of variance demonstrated thatthe pH, concentration of PAR, amount of dispersive and extraction solvents are statistically significant.Optimal condition for three variables: pH, concentration of PAR, amount of dispersive and extractionsolvents are obtained by using Box-Behnken design. Under the optimum conditions, the calibration graphsare linear in the range of 30-220 ng mL-1 with detection limit of 11.2 ng mL-1 (3δB/m) and the enrichmentfactor of this method for zinc reached at 130. The relative standard deviation (RSD) is 1.4% (n=7) at 50 ngmL-1 level. The method is successfully applied to the determination of trace amount of zinc in water andhuman blood samples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1607 - Determination of trace amounts of lead by adsorptive cathodic stripping voltammetry in the presence of xylenol orange
Ali Niazi Roya Tajik Samira Kamel Foladi

Lead forms the complexes with xylenol orange in the basic solution. An adsorptivedifferential pulse stripping method for the determination of lead is proposed. The procedureinvolves an adsorptive accumulation of lead on a hanging mercury drop electrode (HMDE) inthe pres چکیده کامل

Lead forms the complexes with xylenol orange in the basic solution. An adsorptivedifferential pulse stripping method for the determination of lead is proposed. The procedureinvolves an adsorptive accumulation of lead on a hanging mercury drop electrode (HMDE) inthe presence of xylenol orange, followed by reduction of adsorbed lead by voltammetric scanusing differential pulse modulation. The optimum experimental conditions are: xylenol orangeconcentration of 0.20 μg mL-1, pH 10.5, accumulation potential of -900 mV versus Ag/AgCl,accumulation time of 200 s, scan rate of 10 mV s-1 and pulse height of 100 mV. The peak currentis proportional to the concentration of lead over range of 0.03-0.65 μg mL-1, and the detectionlimit is 0.01 μg mL-1. The relative standard deviations (n=3) for 0.10 μg mL-1 lead is 0.86%,respectively. The proposed method was applied to the determination of lead in hair and watersamples with satisfactory results. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1608 - Dispersive liquid–liquid microextraction based on solidification of floating organic drop combined with flame atomic absorption spectrometry for determination trace amount of cobalt in water samples
Majid Ramezani Sara Rahmani

An efficient, rapid, simple, and highly selective dispersive liquid–liquid microextraction basedon solidification of floating organic drop (DLLME-SFOD), combined with flame atomicabsorption spectrometry was developed for preconcentration and determination of trace چکیده کامل

An efficient, rapid, simple, and highly selective dispersive liquid–liquid microextraction basedon solidification of floating organic drop (DLLME-SFOD), combined with flame atomicabsorption spectrometry was developed for preconcentration and determination of trace amountsof cobalt in water samples. In this method, an appropriate mixture of acetone and1-undecanol was injected rapidly into the aqueous sample containing cobalt-2N1N complex, as aresult cloudy mixture was formed. After centrifugation, the test tube was cooled for 5 min. Thesolidified 1-undecanol on top of the solution was transferred into a suitable vial. Then, it wasdissolved in 100 μL of methanol and finally introduced into the flame atomic absorption bymicrosampler injector. Several factors influencing the microextraction efficiency, such as thenature and volume of organic solvent, pH of aqueous solution, amount of complexing agent,stirring rate and extraction time were investigated and optimized. Under the optimum conditions,the enhancement factor was 68. The limit of detection, 6 μgL−1 and relative standard deviation(RSD) 2.64% (n=8) were obtained. The proposed method was applied to the analysis of variouswater samples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1609 - اندازه گیریمیزان غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در منابع آب شهر یزد
عبدالمجید موسوی رزاق عبیدی میترا راوردشیری

این تحقیق با هدف بررسی غلظت فلزات‌سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در منابع آب شهر یزد به مدت مقطعی 9 ماه (مردادماه 92 تا فروردین ماه 93) صورت گرفت. در مجموع تعداد 28 نمونه آب از 28 حلقه چاه برداشت شد و فلزات‌سنگین مورد بررسی بوسیله دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی اندازه‌گیری شد. چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی غلظت فلزات‌سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در منابع آب شهر یزد به مدت مقطعی 9 ماه (مردادماه 92 تا فروردین ماه 93) صورت گرفت. در مجموع تعداد 28 نمونه آب از 28 حلقه چاه برداشت شد و فلزات‌سنگین مورد بررسی بوسیله دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی اندازه‌گیری شد. با توجه به نتایج بدست آمده میانگین عناصر جیوه، سرب و کادمیوم به ترتیب صفر، 0011/0 و 0004/0 اندازه گیری و سپس به جهت مصارف انسانی با استانداردهای جهانی مقایسه گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در نمونه‌های مورد آزمایش از حداکثر میزان مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) کمتر بود و خطری از نظر بهداشتی منطقه مورد مطالعه را تهدید نمی‌کند. اما با توجه به گسترش روز افزون جمعیت و افزایش میزان آلودگی‌ها و بیماری‌ها ممکن است در آینده تغییراتی در میزان غلظت فلزات‌سنگین مشاهده شود. بنابراین ضروری است پایش عناصر سنگین بطور مستمر صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1610 - Leaf Temperature as an Index to Determine the Irrigation Interval
ABDOLREZA EGHTEDARI NAEENI ELHAM MOHRI ESFAHANI MOHSEN BEIGI HARCHEGANI MEHRDAD JAFARPOUR MARYAM GOLABADI

ABDOLREZA EGHTEDARI NAEENI1*, ELHAM MOHRI ESFAHANI1, MOHSEN BEIGI HARCHEGANI2, MEHRDADJAFARPOUR1, MARYAM GOLABADI11- Faculty of Agriculture Engineering, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University,Isfahan, Iran2- Tiran Branch, Islamic Azad University, Isfahan, چکیده کامل

ABDOLREZA EGHTEDARI NAEENI1*, ELHAM MOHRI ESFAHANI1, MOHSEN BEIGI HARCHEGANI2, MEHRDADJAFARPOUR1, MARYAM GOLABADI11- Faculty of Agriculture Engineering, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University,Isfahan, Iran2- Tiran Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.Corresponding author Email: a.eghtedar@gmail.comReceived: 10 January 2014 Accepted: 25 April 2014ABSTRACT Abstract Evapotranspiration and plant water absorption reduce when exposed to water stress and this reduction results in an increase in leaf temperature. To determine the effect of water stress on leaf temperature and timing of irrigation using leaf temperature, a research was conducted on the Research and Education Greenhouse Production Center of Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan). This study was conducted in controlled conditions and soilless culture of cucumber, tomato, pepper and strawberry. The index of difference between the temperature of air and leaf (ΔT= TAir –TLeaf ) showed leaf temperature which then could indicate the amount of water absorbed by the root therefore, transpiration rates were measured. With an acceptable coefficient of determination model, we concluded that this index (difference between the temperature of air and leaf) was dependent on the intake of water from the roots and leaf transpiration rate, so it can be used as an indicator to determine the time of irrigation. Abbreviation: VPD: Vapor Pressure Deficit, PAR: Photosynthetically Active Radiation, RH: Relative Humidity, ΔT = TAir –TLeaf. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1611 - Allelopathic Effects of Sorghum on Milk Thistle (Silybum marianum L.) Seed Germination and Growth
HOSSEIN MOKHTARI KARCHEGANI SEYEDEH ZAHRA HOSSEINI CICI SEYED ABDOLREZA KAZEMEINI

HOSSEIN MOKHTARI KARCHEGANI1*, SEYEDEH ZAHRA HOSSEINI CICI1, SEYED ABDOLREZA KAZEMEINI11- Department of Crop Production and Plant Breeding, College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz,Iran*Corresponding author E-mail: hossein.mokhtariii@gmail.comReceived: 5 Marc چکیده کامل

HOSSEIN MOKHTARI KARCHEGANI1*, SEYEDEH ZAHRA HOSSEINI CICI1, SEYED ABDOLREZA KAZEMEINI11- Department of Crop Production and Plant Breeding, College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz,Iran*Corresponding author E-mail: hossein.mokhtariii@gmail.comReceived: 5 March 2014 Accepted: 1 July 2014ABSTRACT Abstract Crop residues are well known for their chemical (allelopathic) effects on crops. The allelopathic potential of the aqueous extracts and chopped residual of sorghum (Sorghum bicolor L.) on germination, seedling growth, relative water content, seedling dry weight, seedling length and antioxidant enzyme activity namely catalase (CAT), peroxidase (POD) and Superoxide Dismutase (SOD) of Silybum marianum was studied. Petri dish and pot experiments were performed in completely randomized design with three replications. Five concentrations of the aqueous extracts and foliar application of the sorghum [control (water distilled), 5, 10, 15 and 20 w/v] and sorghum chopped (0, 5, 10 and 20 g dry chopped / 100 g soil) were used in the experiments carried out in the laboratory and greenhouse, respectively. Petri dish trial showed that the different extract levels reduced total germination percentage (GP), germination rate (GR) and seedling growth. Moreover, relative water content (RWC), dry weight, and seedling length, antioxidant enzyme activity except CAT of milk thistle bioassay were inhibited when growth in soil incorporated with oven-chopped residual of sorghum. The inhibitory effects often depend on the concentration. Finally, sorghum residues had an enormous potential to suppress elements of germination and seedling growth of milk thistle. Hence, this soil incorporation of allelopathic crop residues could be employed as an important agent for crop rotation management. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1612 - Necessity to Use of Medicinal Plants and Compatible Fruit Trees in Vacant and Replacing Urban and Rural Greenery in Low Water Areas
MASOUD NASRI MOHAMMAD MIRZAEI HEYDARI

10.30486/roce.2021.699079

Necessity to Use of Medicinal Plants and Compatible Fruit Trees in Vacant and Replacing Urban and Rural Greenery in Low Water Areas Masoud Nasri1* Mohammad Mirzaei Heydari2 *1. Assistant Professor,, Water Study Research Center, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Az چکیده کامل

Necessity to Use of Medicinal Plants and Compatible Fruit Trees in Vacant and Replacing Urban and Rural Greenery in Low Water Areas Masoud Nasri1* Mohammad Mirzaei Heydari2 *1. Assistant Professor,, Water Study Research Center, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran Associate Professor, Water Study Research Center, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran. *Corresponding Author E-mail: Dr.nasri.m@gmail.com Received: 28 October 2020 Accepted: 10 January 2021 Abstract The phenomenon of water scarcity has been one of the biggest problems in human life for decades. Nowadays, in many cities of water-scarce regions of the world, pay attention to water-scarce and attractive urban landscapes by using natural spaces and suitable ecological conditions, using the design and implementation of water-scarce urban green spaces by reducing water consumption has become very important. Considering Iran's hot and dry climate, global temperature increase, consecutive droughts and water resource supply limitations, the necessity of research and finding scientific and practical strategies for dry landscaping and the design of urban green spaces with economic goals and the sustainability of green spaces should be suitable with maximum water saving and optimal water consumption. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1613 - Evaluating the Effects of Deficit Irrigation Strategies on Potato (Solanumtuberosum L.) Yield, Tuber Quality and Water use Efficiency
BIJAN HAGHIGHATI - BOROUJENI

10.30486/roce.2021.704646

Evaluating the Effects of Deficit Irrigation Strategies on Potato (Solanumtuberosum L.) Yield, Tuber Quality and Water use EfficiencyBijan Haghighati - BoroujeniAssistant Prof. of Soil and Water Research Department, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Res چکیده کامل

Evaluating the Effects of Deficit Irrigation Strategies on Potato (Solanumtuberosum L.) Yield, Tuber Quality and Water use EfficiencyBijan Haghighati - BoroujeniAssistant Prof. of Soil and Water Research Department, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shahrekord, Iran ⃰ Corresponding author Email: bhaghighati@yahoo.com Received: 4 November 2020 Accepted: 15 January 2021AbstractAdopting efficient irrigation strategies is necessary because of climate change and growing population especially in regions that receivelow precipitation. A ﬁeld experiment was performed at three replications for two years (2013 and 2014) as split-split-plot in Chaharmahal-Va-BakhtiariProvince, Shahrekord.The main plotswereirrigation type (furrow and tape drip irrigation), sub-plots including potato cultivars (Almeraand Burren) and secondary sub-plots were deficit irrigation (DI) managements (FI=100%, RDI80= 80%, RDI65= 65% of available water depletion and partial-root-zone-drying (PRD) during growth period).Influences of these treatments have been studied on tuber yield, dry matter, starch and proline content, water use efficiency (WUE) and water productivity (WP).Results declared that DI management had significant effects at P ≤0.01on entire studied parameters. The highest and lowest tubers yield 52.8 and 25.5 tonha-1 were related to FI and RDI65 treatments, respectively. Tubers yield reduced noticeably by 8% in plants receiving 80% IR and PRD irrigation and by 52% in plants receiving RDI65 irrigation. The means comparison revealed a relationship between PRD and RDI65 for the highest and lowest values of WUE with 14.5 and 8.46 kgm-3, respectively.Additionally, outcomes demonstrated that tape drip irrigation enhanced CPD by 79% compared to furrow irrigation. Means comparison showed that the highest values of CPD with 10.77 kgm-3 was related to Burren cultivar and this cultivar increased CPD by 21% compared to Almera cultivar. Therefore, it is essential to select irrigation method under environmental parameters of plant in order to enhance production per unit of water consumed. These findings highlight the importance of adopting efficient irrigation strategies to optimize water consumption and increase tuber yield in regions facing water scarcity and climate challenges. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1614 - Effect of Trinexapac-Ethyl Growth Inhibitor and Drought Stress on Some Morpho-Physiological Traits of Wheatgrass (Agropyron cristatum L.)
Hengameh Vakili Ramezan Hossein Ali Asadi-Gharneh Nematollah Etemadi

10.30486/roce.2018.669083

Abstract The wheatgrass (Agropyron cristatum L.), is a plant with potential source of turf in arid and semi-arid regions. It can be also cultivated in order to prevent the soil erosion by coverage of earth's surface. Drought stress is one of the most important factors چکیده کامل

Abstract The wheatgrass (Agropyron cristatum L.), is a plant with potential source of turf in arid and semi-arid regions. It can be also cultivated in order to prevent the soil erosion by coverage of earth's surface. Drought stress is one of the most important factors that influence growth and productivity of plants in arid and semi-arid condition. In order to evaluate the effect of trinexapac ethyl concentrations (0, 0.25 and 0.5 kg/h) and drought stress (25, 50 and 75% of field capacity) treatments on some wheatgrass morphological traits, a pot experiment was conducted as factorial in completely randomized block designs with four replications in research greenhouses of Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch during 2015. The results showed that the maximum plant height and the lowest amount of proline obtained in 75% drought stress treatment. The lowest fresh weight of the aerial parts and the relative water content (RWC) were observed in 25% drought stress treatment. The highest dry weight of the shoots was measured in control, 0.25 kg/h trinexapac-ethyl and 75% drought stress treatments. The highest proline content and the lowest height of the plants were observed in 25% drought treatment with 0.5 kg/h oftrinexapac-ethyl. In general, the research results indicated that under drought stress condition, application of trinexapac-ethyl by increasing the amount of proline and relative water content reduced stress damage and increased resistance to drought stress in the wheatgrass. Keywords: Agropyron cristatum L, Proline, Relative water content, Plant growth regulator. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1615 - Study of Reducing Water Consumption with Irrigation Method in Different Common Bean (Phaseolus vulgaris L.) Cultivars at Shahrekord Region
Foroud Salehi ALI SOLEYMANI MAJID SHAMS

10.30486/roce.2019.678270

Study of Reducing Water Consumption with Irrigation Method in Different Common Bean (Phaseolus vulgaris L.) Cultivars at Shahrekord Region Foroud Salehi1 and Bijan Haghighati-Boroujeni2 1-Crop and Horticultural Sciences Research Department, Chaharmahal and Bakhtiari چکیده کامل

Study of Reducing Water Consumption with Irrigation Method in Different Common Bean (Phaseolus vulgaris L.) Cultivars at Shahrekord Region Foroud Salehi1 and Bijan Haghighati-Boroujeni2 1-Crop and Horticultural Sciences Research Department, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shahrekord, Iran. 2- Soil and Water Sciences Research Department, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shahrekord, Iran. *Corresponding author E-mail: foroud_salehi@yahoo.com Received: 10 March 2019 Accepted: 20 June 2019 Abstact Common bean is a product cultivated in Chaharmahal and Bakhtiari province with high water consumption and in recent years, due to water scarcity, its cultivation has declined sharply. In this experiment, different methods of reducing water use with changing in irrigation method in bean cultivars was investigated. Factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications 2016 and 2017 at Chahartakhte Research Station in Shahrekord region. The first factor was cultivar in three levels (Koosha chitti bean, Yaghut red bean and Dorsa white bean), and the second factor was the irrigation method in three levels (strip-drip irrigation, furrow irrigation, and conventional (flood) irrigation (strip surface irrigation)). Combined analysis results showed that plant height, grain yield, yield components, and water productivity were affected by bean cultivars and irrigation methods. The highest grain yield was obtained from Yaghut red bean cultivar, which had a significant difference with Koosha chitti bean cultivar. The highest water productivity was obtained from Yaghut red bean cultivar, which had a significant difference with other common bean cultivars. The highest water productivity was obtained from strip surface irrigation, which did not have a significant difference with strip drip irrigation, while water use in strip drip irrigation was far less than strip surface irrigation. Therefore, it is possible to use drip irrigation with less water consumption. Keywords: Common bean, Yield, Reduce irrigation, Water productivity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1616 - Essential Oil Production, Yield and Water Use Efficiency of Fennel (Foeniculum vulgare Mill.) as Affected by Sowing Date and Plant Density
Seyyed Gholamreza MOHAMAD JAVAD SEGHATOLESLAMI

Abstract In order to study the effect of sowing date and plant density on essential oil, yield and water use efficiency (WUE) of fennel, an experiment was conducted in research field of Islamic Azad University, Birjand branch, Iran as a split-plot experiment based on a چکیده کامل

Abstract In order to study the effect of sowing date and plant density on essential oil, yield and water use efficiency (WUE) of fennel, an experiment was conducted in research field of Islamic Azad University, Birjand branch, Iran as a split-plot experiment based on a randomized complete block design with nine treatments and three replications. The main plot was sowing date at three levels of March 19, April 9 and April 20. The sub-plot was plant density at three levels of 6.7, 10 and 20 plants m-2. According to the results of analysis of variance, seed, biological and essential oil yield and WUE were significantly affected by sowing date, plant density and their interaction at 1% probability level, but the interaction between sowing date and plant density did not significantly affect essential oil percentage. As means comparison showed, delay in sowing from March 19 to April 20 led to 85.6 and 85.6% loss of seed yield and biological yield, respectively. Despite higher essential oil percentage at delayed sowing, the highest oil yield was obtained at sowing date of March 19 with the average amount of 20.96 L ha-1 which was 5.82 times as high as that at the sowing date of April 20. The sowing date of March 19 had higher water use efficiency (WUE) for seed and oil production than the sowing date of April 20 by 5.5 and 3.67%, respectively. However, it increased biological yield and WUE for seed, biomass and essential oil production by 71.8, 64, 44.9 and 74.9%, respectively. The highest seed yield with the average amount of 726.90 kg ha-1 was obtained at the density of 20 plants m-2 which was 16 and 62% higher than that at the densities of 10 and 6.7 plants m-2. Lower densities had lower essential oil yield despite higher oil percentage. In general, it is recommended to use sowing date of March 19 with the density of 20 plants m-2 for the cultivation of fennel because of having the highest seed and essential oil yield and WUE. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1617 - The Effect of Wood Wool on Absorbing Oil Spills in Water Solutions
SAHAR SADAT FAEZI MOHAMMAD HADI ABOLHASANI

10.30486/roce.2021.706752

The Effect of Wood Wool on Absorbing Oil Spills in Water Solutions Sahar Sadat Faezi1 *, Mohammad Hadi Abolhasani2 1-MSC student, Department of Civil Engineering, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan,Iran 2- Department of environmental, Isfaha چکیده کامل

The Effect of Wood Wool on Absorbing Oil Spills in Water Solutions Sahar Sadat Faezi1 *, Mohammad Hadi Abolhasani2 1-MSC student, Department of Civil Engineering, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan,Iran 2- Department of environmental, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan,Iran *Corresponding Author Email Address: sahar.faezi@khuisf.ac.ir Received: 28 Marh 2021 Accepted: 5 June 2021 Abstract Background and Purpose: The oil Spill in water pollution has happened in Iran since the beginning of oil extraction, and their gradual accumulation in the environment is a threat to water resources; therefore, it is necessary to develop new technologies to remove and clean the oil spill. There are different methods to remove oil spills and their derivatives. In the present research, wood wool waste as a cheap adsorbent was used to remove oil spills from wastewater. Materials and Methods: First, the chemical compound was determined using XRF and XRD analysis, next, absorption tests discontinuously were carried out using the laboratory solutions containing oil and the optimal absorption conditions were investigated by changing the factors affecting absorption, which included pH, initial concentration of the pollutant, contact time and amount of adsorbent on the amount of absorption at different levels, and at last, the use of adsorbent for laboratory effluent was studied. Findings: The effect of adsorbent during the equilibrium time to absorb oil using wood wool as an adsorbent was higher at 15 min than at other contact times with a significant difference (84% absorption rate: P<0.05), and the lowest absorption was shown at 3 min with a significant difference (60% absorption rate: P<0.05). The highest absorption rate of wood wool was observed at pH=3, which showed a significant difference with other pHs (75% absorption rate: P<0.05). There was no significant difference between the effect of the amount of wood wool as an absorbent at 5 min and 10 min (70.83% and 70% absorption, respectively: P<0.05), and the lowest percentage of absorption with a significant difference was observed at pH=7 (56% absorption rate: P<0.05). The highest percentage of absorption with a significant difference compared to other values was observed in 2gr (82% absorption rate: P<0.05). The effect of the absorbent values had no significant difference in 0.5 and 0.25gr (75% and 60% absorption, respectively: P<0.05); but the least percentage of absorption with a significant difference compared to other values were observed in 0.25gr (60% absorption rate: P<0.05). The fit of the adsorption isotherms showed that the absorption of oil by wood wool as an absorbent corresponds to the Freundlich adsorption isotherm (𝑅2=0.9822). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1618 - Study of Deficit Irrigation in Different Common Bean (Phaseolus vulgaris L.) Cultivars at Shahrekord Region
Foroud Salehi Bijan Haghighati-Boroujeni

10.30486/roce.2018.676041

Abstract Common bean is an important crop in Chaharmahal and Bakhtiari province with high water requirement and in recent years, due to water scarcity, its cultivation has declined sharply. In this experiment, deficit irrigation with change irrigation method in bean cu چکیده کامل

Abstract Common bean is an important crop in Chaharmahal and Bakhtiari province with high water requirement and in recent years, due to water scarcity, its cultivation has declined sharply. In this experiment, deficit irrigation with change irrigation method in bean cultivars were investigated. Factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in 2016 and 2017 at Chahartakhte Research Station in Shahrekord region. Cultivar with three levels (Koosha chitti bean, Yaghut red bean and Dorsa white bean) and irrigation method with three levels (strip-drip irrigation, furrow irrigation, and conventional (flood) irrigation (strip surface irrigation)) were used in this experiment. Combined analysis results showed that plant height, grain yield, yield components, and water productivity were affected by bean cultivars and irrigation methods. The highest grain yield was obtained from Yaghut red bean cultivar, which had a significant difference with Koosha chitti bean cultivar. The highest water productivity was obtained from Yaghut red bean cultivar, which had a significant difference with other common bean cultivars. The highest water productivity was obtained from strip surface irrigation, which did not have a significant difference with strip drip irrigation, while water use in strip drip irrigation was far less than strip surface irrigation. Therefore, it is possible to use drip irrigation with less water consumption. Keywords: Common bean, Yield, Reduce irrigation, Water productivity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1619 - The prevalence and pathology of intestinal cestode infection in freshwater catfish in the reservoir dams of West Azerbaijan, Iran
Sasan Delbasteh-Miandoab Dariush Azadikhah Amir Aminattalab

10.30495/jbcvm.2021.1930414.1009

In the present study a total of 180 S.glanis (60 fish for each area) were collected from Aras, Mahabad and Zarrineh (shahid kazemi) dam reservoirs in the one-year survey of 2018. The seasonal prevalence of infection to Siluris glanis in Aras, Mahabad and Zarrineh were a چکیده کامل

In the present study a total of 180 S.glanis (60 fish for each area) were collected from Aras, Mahabad and Zarrineh (shahid kazemi) dam reservoirs in the one-year survey of 2018. The seasonal prevalence of infection to Siluris glanis in Aras, Mahabad and Zarrineh were as spring (60%, 56%, 59%), summer (70%, 66.5%, 69%), Autumn (63.3%, 66%, 64%) and winter (45%, 39%, 41%) respectively. Maximum infection intensity (Mean ± SE) of P.osculatus was determined in Aras (6.61 ± 0.5), Mahabad (5.82 ± 0.61) and Zarrineh (5.7 ± 0.56) dams in summer. The numbers of parasites were ranged from 1 to 17 in different seasons. The prevalence and intensity (Mean ± SE) of infection were significantly different in summer and winter with the other seasons (p<0.05). Data analysis had demonstrated that infection rate in affected fish mostly depended on seasons. Also, there was no significant difference in infection to this parasite between male and female European catfish. Also, pathological study demonstrated that scolex adhesiveness to the intestine of Siluris glanis caused mechanical damages on it. According to the results, infection of freshwater catfish to Protocephalus osculatus enjoyed the highest prevalence in the study area. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1620 - تأثیر سطوح مختلف کود نیتروژن، پتاسیم و آب بر خصوصیات کمی و کیفی چای ترش
حلیمه پیری

امروزه تغییر الگوی کاشت به سمت گیاهان مقاوم به کم‌آبی برای مقابله با خشکی مطرح شده است. یکی از گیاهان مقاوم به خشکی چای ترش می‌باشد. در این تحقیق اثر سطوح مختلف آب آبیاری، کود نیتروژن و کود پتاسیم بر چای ترش مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح کرت‌های دوبار خرد شده چکیده کامل

امروزه تغییر الگوی کاشت به سمت گیاهان مقاوم به کم‌آبی برای مقابله با خشکی مطرح شده است. یکی از گیاهان مقاوم به خشکی چای ترش می‌باشد. در این تحقیق اثر سطوح مختلف آب آبیاری، کود نیتروژن و کود پتاسیم بر چای ترش مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح کرت‌های دوبار خرد شده با چهار سطح آب آبیاری (I1 ، I2 ، I3 و I4 به ترتیب معادل25، 50، 75 و 100 درصد نیاز‌آبی‌گیاه) و سه سطح نیتروژن(N1، N2 وN3 به ترتیب معادل 50، 75 و 100 درصد نیاز‌کودی نیتروژن) به عنوان کرت فرعی و سه سطح پتاسیم(K1، K2 وK3 به ترتیب معادل 50، 75 و 100 درصد نیاز‌کودی پتاسیم) به عنوان کرت فرعی فرعی انجام شد. در پایان آزمایش پارامترهای ارتفاع گیاه، وزن کپسول، عملکرد خشک، مقدار آنتوسیانین و بهره‌وری آب آبیاری اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد اثرات ساده آب آبیاری و کود پتاسیم در سطح احتمال یک و پنج درصد بر تمامی پارامترهای اندازه‌گیری شده و کود نیتروژن بر تمامی پارامترها به غیر از بهره‌وری آب آبیاری معنی‌دار گردید. بیشترین عملکرد از تیمارهای 100 درصد مصرف کود و 100درصد نیاز آبی به دست آمد اما از این نظر بین تیمار 100 و 75 درصد نیاز آبی تأثیر معنی‌دار مشاهده نشد. بیشترین بهره‌وری آب آبیاری در تیمار 75 درصد نیاز آبی و 100 درصد مصرف کود نیتروژن و پتاسیم به دست آمد اما از این نظر بین تیمارهای مختلف کود نیتروژن تفاوت معنی‌دار حاصل نشد. بنابراین با توجه به وضعیت آب منطقه و کاهش منابع آبی به‌کار بردن 75 درصد نیاز آبی باعث صرفه‌جویی در مصرف آب می‌گردد بدون آن که تأثیر معنی‌دار در کاهش عملکرد داشته باشد. همچنین با توجه به شرایط آب و هوایی خشک منطقه سیستان استفاده از کود پتاسیم و نیتروژن می‌‌تواند باعث تعدیل خسارات ناشی از تنش خشکی در چای ترش شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1621 - بررسی اثر برهمکنش نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم و مدیریت آب بر علف‌های هرز و خصوصیات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ذرت دانه‌ای(Zea mays L.)
احسان اله جلیلی فرناز گنج آبادی میرسعید ولیعهدی مرتضی قوامی

این آزمایش در سال زراعی 1396 در کرج و به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل مدیریت آبیاری در سه سطح: آبیاری با نوارهای تیپ سطحی، زیر سطحی (عمق 15 سانتی‌متری) و جوی و پشته‌ای در کرت اصلی و مدیریت میزان آبی چکیده کامل

این آزمایش در سال زراعی 1396 در کرج و به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل مدیریت آبیاری در سه سطح: آبیاری با نوارهای تیپ سطحی، زیر سطحی (عمق 15 سانتی‌متری) و جوی و پشته‌ای در کرت اصلی و مدیریت میزان آبیاری در سه سطح: 50، 100 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک در کرت های فرعی و کاربرد نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم در سه سطح: صفر (شاهد)، 2 و 4 میلی‌گرم در لیتر در کرت های فرعی فرعی قرار گرفتند. یافته‌های این تحقیق نشان داد به منظور استفاده‌ی بهینه از منابع آب، جهت کاهش تلفات آبیاری و دست‌یابی به عملکرد بالا در تولید ذرت دانه‌ای، از روش آبیاری قطرهای (تیپ زیر سطحی) می‌توان استفاده کرد. اعمال مدیریت آبیاری قطره‌ای نوار تیپ زیرسطحی به همراه نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم چهار میلی‌گرم در لیتر در مزارع ذرت دانه‌ای سبب کاهش 85 درصدی علف‌های هرز شد. در نتیجه رقابت ذرت و علف‌های هرز کاهش بافت و اختصاص منابع فتوسنتزی به سمت دانه بیشتر از ساقه و برگ ذرت بود. همچنین استفاده از نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم سبب افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد ذرت شد. به‌طوری‌که بیشترین عملکرد در این تیمار با 10450 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1622 - اثر سرب و مس بر برخی صفات فیزیولوژیکی گونه گیاهی خلر (Lathyrus sativus)
سیده مهتاب بلادی علی کاشانی داوود حبیبی فرزاد پاک نژاد محیا گلشن

این تحقیقبه منظور بررسی اثرات سرب و مس بر گونه گیاهی خلر در خاک های آلوده به این عناصرصورت پذیرفت. بر این اساس به منظور برآورد و شناسایی توانایی گیاه خلر نسبت به عناصرسنگین سرب و مس آزمایشی در پاییز 1387 بر خلر(Lathyrussativus) رقم زنجان انجام شد. این آزمایش به صورت فاک چکیده کامل

این تحقیقبه منظور بررسی اثرات سرب و مس بر گونه گیاهی خلر در خاک های آلوده به این عناصرصورت پذیرفت. بر این اساس به منظور برآورد و شناسایی توانایی گیاه خلر نسبت به عناصرسنگین سرب و مس آزمایشی در پاییز 1387 بر خلر(Lathyrussativus) رقم زنجان انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریلو در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. که در این راستا از چهار سطح سرب (2 Pb(NO3)) 0، 200، 400 و800 میلی گرم بر کیلوگرم خاک و چهار سطح مس 2) (Cu(SO4)0،150،300 و400 میلی گرم بر کیلوگرم خاکاستفاده شد. اگرچه نتایج آزمایش حاکی از افت محتویکلروفیل کل و غشای لیپیدی تحت سمیت عناصر سنگین سرب و مس بود اما فعالیت بیشتر آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز(SOD) با افزایشسطوح سرب و مس در این گونه گیاهی مانع از تولید بیشتر رادیکال های آزاد اکسیژنتولیدی در این گونه گیاهی شد، به طوری کههمبستگی منفی بین محتوی کلروفیلa، کلروفیلb وکلروفیل کل با آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز(SOD) مشاهده شد، همچنین همبستگی بین ظرفیت مالوندی آلدهید (MDA) کهوسیله ای برای اندازه گیری فرایند پراکسیداسیون لیپید است با آنزیم سوپر اکسیددیسموتاز(SOD) مثبتبود بدین معنی که افزایش ظرفیت این بیومارکر که نشان دهنده ی تولید بیشتر اکسیژنبرای تخریب غشای لیپیدی است با فعالیت بیشتر آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز(SOD) برای هضم وحذف بیشتر اکسیژن های مخرب همراه بود. همچنین وضعیت آب دربافت برگ ها (RWC) تحتتاثیر این عناصر قرار نگرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1623 - ازریابی تأثیر مدیریت آبیاری و تغذیه ای بر عملکرد و بهره وری آب ذرت علوفه ای و دانه ای هیبرید (S.C.704) در شمال کشور
رضا رضایی سوخت آبندانی مهرنوش رضایی نازنین رضایی مجتبی ابراهیمی

این آزمایش در سال زراعی 90- 1389 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلاء (نکاء) اجرا شد. عامل اصلی دور آبیاری شامل 1I، 2 I، 3I و 4 I(به ترتیب 75 ، 100 ، 125 و 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر) و عام چکیده کامل

این آزمایش در سال زراعی 90- 1389 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلاء (نکاء) اجرا شد. عامل اصلی دور آبیاری شامل 1I، 2 I، 3I و 4 I(به ترتیب 75 ، 100 ، 125 و 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر) و عامل فرعی نیتروژن معادل صفر،200 و 400 کیلوگرم اوره در هکتار بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد علوفه تر در هکتار با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن با میانگین 71230 کیلوگرم در هکتار به دست آمد، اما بیشترین عملکرد علوفه خشک در هکتار به ترتیب با 75 و 125 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر به ترتیب 19030 و 17810 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. حداکثر کارآیی مصرف آب ماده خشک با دور آبیاری 125 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر برابر 37/15 کیلوگرم بر متر مکعب حاصل گردید. بیشترین عملکرد علوفه تر و دانه در هکتار ، عملکرد علوفه تر و دانه نسبت به آبیاری+ میزان بارندگی تحت اثر متقابل دور آبیاری و کود نیتروژن برای تیمارهای با دورآبیاری 125 و 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر و با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به تر تیب برابر 79200 ، 13000 کیلوگرم در هکتار ، 34/67 و 44/12% و همچنین بیشترین و کمترین شاخص بهره وری آب آبیاری تحت اثر متقابل دور آبیاری و کود نیتروژن برای تیمارهای با دور آبیاری 125 و 75 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر و با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به ترتیب برابر 42/18 و 97/6 کیلوگرم ماده خشک بر متر مکعب به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1624 - ارزیابی تحمل به خشکی ارقام و لاین های مختلف گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به تنش خشکی
محمد حطیم مجید مجیدیان تقی بابایی

به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی پایان فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و انتقال مجدد مواد در هشت رقم و لاین گندم نان و همچنین تشخیص رقم ها و لاین های متحمل و حساس به خشکی، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی است چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی پایان فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و انتقال مجدد مواد در هشت رقم و لاین گندم نان و همچنین تشخیص رقم ها و لاین های متحمل و حساس به خشکی، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی در سال زراعی 88-1387 اجرا شد. در آزمایش اول شرایط تنش خشکی اعمال شد که قطع آبیاری در مرحله بعد از گرده افشانی بود، اما در آزمایش دوم تا آخر فصل رشد، آبیاری به صورت معمول منطقه انجام گرفت. صفت هایی از قبیل عملکرد دانه، وزن دانه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، انتقال مجدد مواد پرورده ذخیره شده قبل از گلدهی، میزان مواد پرورده انتقال یافته از پدانکل و ارتفاع بوته اندازه گیری شد. عکس العمل ارقام و لاین های مختلف گندم در دو آزمایش متفاوت بود. تنش خشکی موجب کاهش عملکرد دانه و وزن هزار دانه شد. نتایج این آزمایش نشان داد لاین های C-84-4 و C-82-12 مقاوم ترین لاین ها در دو شرایط بهینه و تنش و لاین C-78-14 و رقم شهریار دارای عملکرد خوب در شرایط بهینه و لاین های C-81-14 و C-83-7عملکرد خوب در شرایط تنش دارند. همچنین شش شاخص شامل میانگین هارمونیک، شاخص تحمل تنش، شاخص تحمل، شاخص بهره وری متوسط، شاخص حساسیت به تنش و میانگین هندسی بهره وری مورد ارزیابی قرار گرفت.این شاخص ها همبستگی بالایی با عملکرد دانه و شاخص برداشت تحت شرایط آبیاری بهینه و تنش نشان دادند. با توجه به رابطه و همبستگی بین شاخص های مقاومت به خشکی شاخص های حساسیت به تنش، میانگین هندسی بهره وری و شاخص تحمل تنش مناسب ترین شاخص ها در هر دو شرایط بودند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1625 - تاثیر قطع آبیاری در مرحله خورجین دهی و پر شدن دانه بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزای پاییزه در شرایط آب و هوایی کرج
هومن نظامی رنجبر امیرحسین شیرانی راد حمید مدنی کیومرث کلارستاقی

به منظور ارزیابی اثرات قطع آبیاری در مراحل نهایی رسیدن ارقام جدید کلزا (Brassica napus L.)در سال زراعی 82-1383 در کرج آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. آبیاری در دو سطح شاملآبیاری مرسوم (آبیاری بر اساس 80 میلیمتر تبخیر از تشت چکیده کامل

به منظور ارزیابی اثرات قطع آبیاری در مراحل نهایی رسیدن ارقام جدید کلزا (Brassica napus L.)در سال زراعی 82-1383 در کرج آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. آبیاری در دو سطح شاملآبیاری مرسوم (آبیاری بر اساس 80 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A) و شرایط قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد و دوازده رقم کلزای پاییزه به نام های,BanjoOlpro,SLM046 ,,Hyola401 ,Ds29955 ,Okapi ,Celsius ,Elvis ,Sahara ,OperaHerkules و Sunday تیمارهای آزمایشی را تشکیل دادند. در این تحقیق غالب خصوصیات فنولوژیکی گیاه شامل ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد روغن دانه، عملکرد روغن اندازه گیری شد. نتایج این بررسینشان داد که رقم Elvis با میانگین عملکرد 5212 کیلوگرم دانه و 2270 کیلوگرم روغن در هکتار بالاترین عملکرد دانه و روغن را در هر دو شرایط آبیاری به دست آورد. اختلاف عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری 12% درصد بود و در مورد عملکرد روغن قطع آبیاری منجر به کاهش درصد روغن به میزان 6% درصد گردید. نتایج نشان داد که چهار رقم Sunday ,Sahara ,Olpro ,Elvis از نظر عملکرد دانه و روغن برتر در هر دو شرایط آبیاری بوده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1626 - بررسی کاربرد مقادیر مختلف نیتروژن در تراکم های مختلف بوته بر تجمع ماده خشک آفتابگردان رقم ایروفلور در شرایط تنش کمبود آب
اسماعیل قلی نژاد نورعلی ساجدی

به منظور بررسی اثرات تنش کمبود آب، مقادیر متفاوت نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه، تجمع ماده خشک و صفات وابسته به آن، آزمایشی در طی دو سال 1388-1386 در ارومیه به صورت کرت های دو بارخرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. آبیاری در سه سطح آبیاری چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات تنش کمبود آب، مقادیر متفاوت نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه، تجمع ماده خشک و صفات وابسته به آن، آزمایشی در طی دو سال 1388-1386 در ارومیه به صورت کرت های دو بارخرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. آبیاری در سه سطح آبیاری مطلوب (I1)، تنش ملایم (I2) و تنش شدید خشکی (I3) به عنوان عامل اصلی، سه سطح نیتروژن مصرفی (100، 160 و 220 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) به عنوان عامل فرعی و تراکم بوته با سه سطح 55500، 66000 و 83300 بوته در هکتار انتخاب شدند. نتایج نشان داد تنش خشکی شدید در مقایسه با تیمار آبیاری مطلوب عملکرد دانه را 60% کاهش داد. با افزایش مصرف نیتروژن و تراکم بوته عملکرد دانه افزایش یافت. در شرایط آبیاری مطلوب با افزایش میزان نیتروژن مصرفی میزان تمامی صفات مورد مطالعه افزایش معنی داری پیدا کرد، به علاوه در سطوح مختلف نیتروژن تحت شرایط آبیاری مطلوب با افزایش تراکم بوته میزان قطر طبق کاهش یافت. تنش خشکی باعث کاهش شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، اختلال در روند جذب و انتقال مواد غذایی شد و عرضه عناصر پرورده را کاهش داده و باعث کاهش عملکرد دانه شد. در شرایط تنش خشکی به دلیل کاهش وزن خشک اندام های رویشی، عملکرد دانه کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1627 - تجزیه دای آلل عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) در شرایط آبیاری کامل و تنش کم آبی به روش گریفینگ
شهاب خاقانی

به منظور بررسی تجزیهدای آلل عملکرد وبرخیصفاتمورفولوژیکیلوبیادر شرایط آبیاری کامل و تنش کم آبی، تحقیقی با 6 لاین لوبیای قرمز و تمامی تلاقی های مربوط به آن، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در دو محیط تنش و بدون تنش در مزارع تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ار چکیده کامل

به منظور بررسی تجزیهدای آلل عملکرد وبرخیصفاتمورفولوژیکیلوبیادر شرایط آبیاری کامل و تنش کم آبی، تحقیقی با 6 لاین لوبیای قرمز و تمامی تلاقی های مربوط به آن، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در دو محیط تنش و بدون تنش در مزارع تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش مشتمل بر 21 ژنوتیپ بود که 6 ژنوتیپ مربوط به والدین و مابقی نسل F2 تلاقی‌های مربوط به آنها بود. نتایج نشان داد با توجه به اینکه قابلیت ترکیب پذیری عمومی برای بسیاری از صفات در هر دو شرایط معنی دار می‌باشد نقش اثرات افزایشی ژن‌ها در کنترل این صفات بسیار حائز اهمیت است. قابلیت ترکیب پذیری خصوصی نیز در تعدادی از صفات معنی‌دار می‌باشد که نشان دهنده نقش اثرات غیر افزایشی بوده است. معنی دار بودن نسبت GCA/SCAدر صفات نشان می دهد در این صفات اثرات افزایشی ژن‌ها نسبت به اثرات غیر افزایشی از اهمیت بالاتری برخوردار می‌باشند. در شرایط تنش صفت عملکرد تحت کنترل اثرات افزایشی و غیر افزایشی می‌باشد. در هر دو شرایط، واریانس غیر افزایشی از اهمّیت بالاتری در کنترل این صفت عملکرد برخوردار می‌باشد. بیشترین میزان ترکیب‌پذیری عمومی صفت عملکرد در شرایط غیر تنش، مربوط به ژنوتیپ صیاد و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ اختر بود؛ در شرایط تنش خشکی والد Ks31169بالاترین ترکیب پذیری عمومی معنی دار را برای صفت عملکرد از خود نشان داده است. در شرایط غیر تنش، تلاقی×AND1007اختر و در شرایط تنش خشکی، تلاقی های اخترKs31169×و ×D81083گلیبالاترین ترکیب پذیری خصوصی را برای عملکرد دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1628 - مطالعه برهمکنش نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم و مدیریت آب بر مدیریت علف‌های هرز و خصوصیات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ذرت دانه‌ای(Zea mays L.)
احسان اله جلیلی فرناز گنج‌آبادی میرسعید ولیعهدی مرتضی قوامی

این آزمایش در سال زراعی 1396 در کرج و به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عوامل آزمایشی شامل مدیریت آبیاری در سه سطح: آبیاری با نوارهای تیپ سطحی، زیر سطحی (عمق 15 سانتی‌متری) و جوی و پشته‌ای در کرت اصلی و تنش کمبود آب در چکیده کامل

این آزمایش در سال زراعی 1396 در کرج و به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عوامل آزمایشی شامل مدیریت آبیاری در سه سطح: آبیاری با نوارهای تیپ سطحی، زیر سطحی (عمق 15 سانتی‌متری) و جوی و پشته‌ای در کرت اصلی و تنش کمبود آب در سه سطح: 50، 100 و 150 میلی‌مترتبخیرازتشتکدر کرت‌های فرعی و کاربرد نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم در سه سطح: صفر (شاهد)، 2 و 4 میلی‌گرمدر لیتر در کرت‌های فرعی فرعی قرار گرفتند. یافته‌هایاینتحقیقنشان داد بهمنظور استفاده‌یبهینهازمنابعآب،جهتکاهشتلفاتآبیاریو دست‌یابیبهعملکردبالادرتولیدذرتدانه‌ای،ازروش آبیاریقطره‌ای(تیپ زیر سطحی)می‌تواناستفادهکرد. اعمالمدیریتآبیاری قطره‌ای نوار تیپ زیرسطحی به همراه نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم چهار میلی‌گرمدر لیتر درمزارع ذرت دانه‌ایسبب کاهش 85 درصدی علف‌های‌هرز شد. درنتیجه رقابتذرتو علف‌های‌هرزکاهش یافت و اختصاصمنابع فتوسنتزیبهسمتدانهبیشترازساقه و برگ ذرتبود. همچنین استفادهازنانو ذرات دی‌اکسیدتیتانیومسببافزایشفعالیتآنزیم‌های آنتی‌اکسیدانتی و عملکرد ذرتشد. به‌طوری‌که بیشترین عملکرد در این تیمار با 10450 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1629 - تاثیر دور آبیاری و کاربرد مقادیر نیتروژن بر عملکرد علوفه خشک و راندمان مصرف آب ذرت سینگل کراس 704 در استان مازندران
رضا رضایی سوخت آبندانی علی چراتی آرائی داوود اکبری نودهی حمیدرضا مبصر مهدی رمضانی

به منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن برعملکرد ذرت علوفه ای (K.Sc704)، آزمایشی درسال زراعی 87-1388 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلا(نکا) اجرا شد. عامل اصلی دور آبیاری در چهار سط چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن برعملکرد ذرت علوفه ای (K.Sc704)، آزمایشی درسال زراعی 87-1388 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلا(نکا) اجرا شد. عامل اصلی دور آبیاری در چهار سطح (1I، 2I، 3I و4I که به ترتیب 75، 100، 125 و 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیرکلاسA ) و عامل فرعی نیتروژن (صفر، 96 و184 کیلوگرم نیتروژن که به ترتیب معادل صفر، 200 و400 کیلوگرم اوره در هکتار) بود. نتایج نشان داد کمترین عملکرد وزن خشک و علوفه تر برای دور آبیاری با 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیرکلاس A حاصل شد. بیشترین عملکرد علوفه تر و کارآیی مصرف آب ماده خشک با دور آبیاری 125 میلی متر به دست آمد. حداکثر کارآیی بیولوژیک مصرف آب و راندمان مصرف آب با دور آبیاری 125 میلی متر و 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیرکلاس A حاصل گردید.کمترین عملکرد وزن خشک با150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیرکلاس A به دست آمد. ارتفاع بوته، وزن خشک در مترمربع، طول بلال، وزن علوفه تر در هکتار، راندمان مصرف آب، کارآیی مصرف آب ماده خشک، درصد آب نسبت به وزن خشک و کارآیی مصرف آب با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین بود. حداکثر راندمان مصرف آب با 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیرکلاس A با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد، در حالی که عملکرد وزن خشک با 75 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A با همین مقدار نیتروژن حاصل گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1630 - اثر مصرف سایکوسل و محلولپاشی روی بر میزان پروتئین ذرت دانه ای و کارائی مصرف آب در شرایط کمبود آب
احسان عباسپور جعفرمسعود سینکی زرین تاج علیپور سکینه سعیدی سار

به منظور مطالعه اثرات وقوع تنش خشکی برذرت دانه ای این آزمایش به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی شهرستان سمنان اجرا گردید. عامل اصلی شامل آبیاری در سه سطح، آبیاری کامل، قطع آب در مرحل چکیده کامل

به منظور مطالعه اثرات وقوع تنش خشکی برذرت دانه ای این آزمایش به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی شهرستان سمنان اجرا گردید. عامل اصلی شامل آبیاری در سه سطح، آبیاری کامل، قطع آب در مرحله ظهورگل نر و دانه بندی در کرت های اصلی و تیمار سایکوسل در سه سطح، بدون مصرف سایکوسل، مصرف سایکوسل با غلظت1500 و3000 قسمت در میلیون در کرت های فرعی و تیمار سولفات روی در سه سطح بدون محلولپاشی، محلولپاشی سولفات روی با غلظت 3 و5 در هزار به عنوان کرت های فرعی فرعی در نظر گرفته شد.نتایج نشان داد تاثیر قطع آبیاری بر مقدار پروتئین دانه و میزان فسفر، پتاس، روی، مس و آهن در برگ و کارایی مصرف آب دارای تاثیر معنی دار بود. به طوری که با افزایش تنش، میزان پروتئین دانه و کارایی مصرف آب افزایش و مقدار غلظت عناصر فسفر، پتاس، روی، آهن و مس کاهش یافت. همچنین مصرف سایکوسل در شرایط تنش به جز پتاس و فسفر سایر شاخص به ویژه پروتئین دانه و کارائی مصرف آب را افزایش داد. محلول پاشی سولفات روی مقدار آهن برگ را کاهش و پروتئین دانه وکارائی مصرف آب ومیزان غلظت عناصرفسفر، پتاس، روی و مس در برگ ذرت را در شرایط تنش افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1631 - ارزیابی تاثیر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف سیب زمینی در تبریز
الناز فرج زاده معماری تبریزی مهرداد یارنیا وحید احمدزاده نوشین فرج زاده

این آزمایشی در سال 1388 به صورت اسپلیت پلات و بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تبریز انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف تنش آبی بر اساس آبیاری پس از 70 ، 110 و 150میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر و پنج رقم سیب زمینی آگریا، ساتینا، ساوالان، کایزر و مارکیس بودند. نت چکیده کامل

این آزمایشی در سال 1388 به صورت اسپلیت پلات و بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تبریز انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف تنش آبی بر اساس آبیاری پس از 70 ، 110 و 150میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر و پنج رقم سیب زمینی آگریا، ساتینا، ساوالان، کایزر و مارکیس بودند. نتایج نشان داد سطوح مختلف آبی در ارتباط با ارتفاع بوته، تعداد ساقه هوایی، تعداد غده های با قطر بزرگ تر از 60 میلی متر، وزن خشک اندام هوایی، غده، محتوای نیترات غده و عملکرد در سطح 1% معنی دار بود. ارقام مختلف نیز در ارتفاع بوته، تعداد غده های با قطر بزرگ تر از 60 میلی متر، وزن خشک اندام هوایی و عملکرد در سطح 1% و وزن خشک غده در سطح 5% معنی دار بود. بیشترین ارتفاع بوته در رقم اگریا معادل 83 سانتی متر با آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر آب از سطح تشتک تبخیر بود که با آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر آب از سطح تشتک کمترین ارتفاع ساقه با کاهشی معادل 39/49 % در همین رقم حاصل گردید. بیشترین تعداد ساقه در رقم آگریا معادل 497/5 عدد در سطح شاهد و کمترین تعداد در رقم مارکیس در سطح شاهد معادل 2 عدد بود که می تواند ناشی از اختلافات ژنتیکی باشد. حداکثر میزان عملکرد در رقم آگریا معادل 598/3 کیلوگرم در مترمربع بود که حداقل میزان عملکرد نیز در این رقم با کاهشی معادل 11/46 % درصورت آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر حاصل گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1632 - مقایسه ارقام و لاین های امید بخش جو تحت شرایط شوری آب در منطقه رودشت اصفهان
مهرداد مرادمند محمدرضا نادری درباغشاهی مهرداد محلوجی اصغر رستمی

شوری یکی از مهمترین عوامل موثر در کاهش عملکرد گیاهان زراعی می باشد. تحمل گیاهان نسبت به شوری در میان گونه های مختلف متفاوت بوده و تحت تأثیر شرایط محیطی رشد گیاه واقع می شود. یکی از راه حل های عملی برای کاهش اثرات تنش شوری در زمین های شور استفاده از ارقام متحمل به شوری ا چکیده کامل

شوری یکی از مهمترین عوامل موثر در کاهش عملکرد گیاهان زراعی می باشد. تحمل گیاهان نسبت به شوری در میان گونه های مختلف متفاوت بوده و تحت تأثیر شرایط محیطی رشد گیاه واقع می شود. یکی از راه حل های عملی برای کاهش اثرات تنش شوری در زمین های شور استفاده از ارقام متحمل به شوری است. بر این اساس این مطالعه به منظور مقایسه 19 لاین جو متحمل به شوری به همراه یک رقم رایج محلی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 85-1384 در ایستگاه تحقیقات شوری رودشت اصفهان انجام گردید. تهیه زمین با توجه به عملیات خاص جهت اراضی شور انجام گردید و از آب با هدایت الکتریکی 12 دسی زیمنس بر متر برای آبیاری استفاده گردید. نتایج نشان داد، لاین شماره 7 ICB119146))از نظر ارتفاع، تعداد پنجه بارور، تعداد پنجه تولیدی و عملکرد دانه نسبت به سایر لاین ها و رقم رایج منطقه برتری نسبی داشت به طوری که با تولید 3867 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج این آزمایش و بر اساس عملکرد می توان این لاین را به عنوان لاین برتر برای آزمایش های تکمیلی جهت جایگزینی با رقم رایج منطقه پیشنهاد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1633 - بررسی مدیریت آبیاری و مصرف کود دامی در راستای افزایش کارایی مصرف آب در ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 704
روح الله حسن زاده سعید چاوشی حمید مدنی عبدالحسین عسگری

به منظور بررسی اثر کود دامی برکارایی مصرف آب در ذرت دانه ای سینگل کراس 704 آزمایشی در سال 1384 به صورت آزمایش کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی حاجی آباد هرمزگان به اجرا در آمد. کرت های اصلی شامل چهار روش آبیاری چکیده کامل

به منظور بررسی اثر کود دامی برکارایی مصرف آب در ذرت دانه ای سینگل کراس 704 آزمایشی در سال 1384 به صورت آزمایش کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی حاجی آباد هرمزگان به اجرا در آمد. کرت های اصلی شامل چهار روش آبیاری (آبیاری از یک طرف پشته تا پایان فصل رشد، آبیاری از یک طرف پشته تا مرحله ساقه دهی و از این مرحله به بعد آبیاری از دو طرف پشته، آبیاری از یک طرف پشته تا مرحله گلدهی و از این مرحله به بعد آبیاری از دو طرف پشته و آبیاری از ابتدا تا پایان فصل رشد از دو طرف پشته) و کرت های فرعی شامل چهار سطح کود حیوانی (0، 10، 20، 30 تن در هکتار ) بود. نتایج نشان داد که روش آبیاری بر افزایش کارایی مصرف آب، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، بیوماس، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال و قطر ساقه در سطح یک درصد معنی دار بود و همچنین اثر کود دامی نیز بر کلیه فاکتورهای ذکر شده در سطح یک درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه با میانگین 10070 کیلو گرم در هکتار مربوط به تیمار آبیاری از دو طرف پشته و مصرف 30 تن کود دامی بود. همچنین بیشترین ماده خشک مربوط به تیمار آبیاری از دو طرف پشته ها تا انتها و مصرف 30 تن کود دامی در هکتار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1634 - بررسی تأثیر کاربرد فاضلاب خام خانگی بر تجمع عناصر سنگین در نهال زیتون
خسرو استکی اورگانی  ابراهیم پذیرا پیام نجفی عبدالامیر معزی

هدفاز انجاماینتحقیق بررسیکاربردوتأثیرشیوه های آبیاری قطره ای با فاضلابخام خانگیبر میزانتجمععناصر سنگین درنهال های زیتون رقم زرد، در شهر خرم آباد استان لرستان طی دو سال (1387 و 1388)بود. این طرح به صورت بلوک های کاملا تصادفی با سه تیمار آبیاری قطره ای سطحی (DI)، آبیاری چکیده کامل

هدفاز انجاماینتحقیق بررسیکاربردوتأثیرشیوه های آبیاری قطره ای با فاضلابخام خانگیبر میزانتجمععناصر سنگین درنهال های زیتون رقم زرد، در شهر خرم آباد استان لرستان طی دو سال (1387 و 1388)بود. این طرح به صورت بلوک های کاملا تصادفی با سه تیمار آبیاری قطره ای سطحی (DI)، آبیاری قطره ای زیر سطحی در عمق 15 سانتی متر (SDI 15) و آبیاری قطره ای زیر سطحی در عمق 30 سانتی متر (SDI30) در شش تکرار در 18 عدد لایسیمتر با ارتفاع 120سانتی متر و قطر 75 سانتی متر از جنس پی وی سی(PVC) که با خاک مزرعه با بافت لوم رسی پر شدند و نهال های زیتون در داخل آن ها کشت شد انجام گردید. در پایان سال دوم از ریشه و برگنهال های سه ساله نمونه برداری شد. پس ازبرداشت اندام های گفنه شده میزان آهن، روی، مس، منگنز، کادمیم، کروم، نیکل و سرب در ریشه وبرگنهال های زیتون سه ساله اندازه گیریشد. نتایجنشانداد کاربرد فاضلاب خام خانگی میزان قابل استخراج تجمع یافته در ریشه بیشتر ازاندامهواییبود. در تیمار (SDI30) میزانعناصر آهن، نیکل و سرب تجمع یافته در ریشه گیاه بیشتر از سایر تیمارها بود.در تیمار (SDI15) میزان عنصر روی تجمع یافته در ریشه گیاه بیشتر از سایر تیمارها بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1635 - تاثیر کاربرد کود دامی و نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه داروئی همیشه بهار(Calendula officinalis L.) در شرایط تنش خشکی
جهانفر دانشیان نوید رحمانی مهرزاد علیمحمدی

به منظور اثر تنش کم آبی و کاربرد کود دامی و نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه همیشه بهار آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار داتی ر مزارع تحقیق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1389 اجرا گردید.تیمارها شامل تنش کم آبی در چکیده کامل

به منظور اثر تنش کم آبی و کاربرد کود دامی و نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه همیشه بهار آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار داتی ر مزارع تحقیق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1389 اجرا گردید.تیمارها شامل تنش کم آبی در سه سطح (آبیاری پس از 80،40 و120 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A) و کود دامی به همراه نیتروژن در پنج سطح، نیتروژن توصیه شده (90کیلوگرم درهکتار نیتروژن خالص)، مصرف 75% کود نیتروژن و10 تن در هکتار کود دامی، مصرف 50% کود نیتروژن و 20 تن در هکتار کود دامی، مصرف 25% کود نیتروژن و30 تن در هکتار کود دامی و عدم مصرف کود نیتروژن و 40 تن در هکتار کود دامی) بودند. نتایج نشان داد تنش کم آبی بر قطر گل، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری در گیاه معنی دار بود.بیشترین عملکرد بیولوژیک به میزان 7416 کیلوگرم در هکتارو تلاش بازآوری به میزان 26.44% از سطح 40 میلیمتر تبخیر به دست آمد. کاربرد کود دامی به همراه نیتروژن بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری تاثبر معنی داری داشت. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری از عدم مصرف کود نیتروژن به همراه 40 تن در هکتار کود دامی بدست آمد.اثر متقابل تنش کم آبی و کاربرد کود دامی به همراه نیتروژن بر عملکرد گل معنی داری بود.بیشترین عملکرد گل به میزان 6/758 کیلوگرم در هکتار از سطح 40 میلی متر تبخیر و مصرف 40 تن کود دامی بدون مصرف کود نیتروژن به دست آمد. به نظر می رسد که در شرایط تنش کم آبی، کارایی مصرف کود دامی برای تامین نیاز نیتروژن گیاه نسبت به کاربرد نیتروژن غیر آلی افزایش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1636 - اثر تنش خشکی و سطوح مختلف کود پتاسیم بر عملکرد کمی و کیفی علوفه کوشیا (Kochia scoparia L.)
محمدعلی کریمیان محمد گلوی مهدی دهمرده محمد کافی

این آزمایش به صورت کرت ‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال 1390 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا گردید. در این آزمایش آبیاری در سه سطح، شاهد (50% تخلیه مجاز رطوبت)، تنش متوسط (70% تخلیه مجاز رطوبت) و تنش شدید (90% تخلیه مجاز رطوبت) به ع چکیده کامل

این آزمایش به صورت کرت ‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال 1390 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا گردید. در این آزمایش آبیاری در سه سطح، شاهد (50% تخلیه مجاز رطوبت)، تنش متوسط (70% تخلیه مجاز رطوبت) و تنش شدید (90% تخلیه مجاز رطوبت) به عنوان عامل اصلی و مقادیر کود سولفات پتاسیم در چهار سطح، عدم مصرف پتاسیم (شاهد)، 75 ، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد تنش خشکی باعث کاهش وزن تازه، وزن خشک، ارتفاع، قابلیت هضم ماده خشک، پروتئین خام و افزایش هیدراتهای کربن محلول در آب علوفه گردید و در مقابل کود پتاسیم، وزن تازه، وزن خشک، ارتفاع، قابلیت هضم ماده خشک علوفه را افزایش داد، ولی هر دو تیمار بر تعداد ساقه فرعی بی تاثیر بود. بین سطوح کود پتاسیم بالاترین میزان عملکرد خشک و تازه علوفه، ارتفاع، تعداد ساقه فرعی، قابلیت هضم ماده خشک و هیدرات های کربن محلول در آب در مصرف 225 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم بود. اثرات متقابل عوامل آزمایشی بر کلیه صفات مورد بررسی به جز تعداد ساقه فرعی معنی دار بود. با توجه به نتایج به دست آمده جهت حصول حداکثر عملکرد کمی و کیفی علوفه بهتر است از تیمار آبیاری پس از 50% تخلیه رطوبتی و مصرف 225 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1637 - تاثیر تنش خشکی و تراکم بوته بر عملکرد چای ترش (Hibiscus sabdarifa) در منطقه جیرفت
پرویز رهبریان غلامرضا افشارمنش نادر مدافع بهزادی

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر گیاه چای ترش آزمایشی در سال 1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. آزمایش با استفاده از کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار به مرحله اجرا رسید. تیمارهای آبیاری یا تنش کم آبی در 4 سطح ش چکیده کامل

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر گیاه چای ترش آزمایشی در سال 1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. آزمایش با استفاده از کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار به مرحله اجرا رسید. تیمارهای آبیاری یا تنش کم آبی در 4 سطح شامل عدم تنش، آبیاری زمانی که رطوبت خاک به75%FC، 50%FC و 25%FC رسید به عنوان عامل اصلی و تراکم بوته در 4 سطح شامل تراکم 20-40-60-80 بوته در مترمربع به عنوان عامل فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد اثر تنش خشکی بر وزن خشک کاسبرگ، کپسول و کل گیاه و همچنین ارتفاع گیاه از لحاظ آماری در سطح 1% معنی دار بود. اثر تراکم بوته بر عملکرد کاسبرگ، تعداد میوه در گیاه، وزن میوه و وزن خشک بوته در سطح آماری 5% معنی دار بود. کم آبیاری کاهش معنی داری بر عملکرد کاسبرگ داشت به طوری که عملکرد کاسبرگ از5/617 کیلوگرم در تیمار عدم تنش به 8/430 کیلو گرم در هکتار تقلیل یافت. بیشترین عملکرد کاسبرگ از آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 75%FC رسید حدود 8/660 کیلو گرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد کاسبرگ خشک 7/576 کیلو گرم در هکتار از تراکم بوته 40 بوته در متر مربع حاصل شد ولی تفاوت معنی داری با تراکم 20 بوته در متر مربع نداشت. در نهایت برای کشت این گیاه در منطقه جیرفت آبیاری در زمانی که رطوبت خاک به 75%FC رسید وتراکم بین 40-20 بوته در مترمربع توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1638 - اثر تنش کم آبی و کاربرد مواد جاذب رطوبت بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم پاییزه در اراک
محمد فرمهینی فراهانی محمد میرزاخانی نور علی ساجدی

به منظور بررسی اثر تنش آبی و مصرف مواد جاذب رطوبت مانند کود دامی، زئولیت و بنتونیت آزمایشی در سال زراعی 90-1389 اجرا شده است. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار های آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (100%، 85% و 70%) چکیده کامل

به منظور بررسی اثر تنش آبی و مصرف مواد جاذب رطوبت مانند کود دامی، زئولیت و بنتونیت آزمایشی در سال زراعی 90-1389 اجرا شده است. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار های آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (100%، 85% و 70%) نیاز آبی گیاه که در تیمار اصلی، مصرف مواد جاذب رطوبت در شش سطح (شاهد، کود دامی 30 تن در هکتار، کود دامی 15 تن درهکتار + 4 تن زئولیت درهکتار، کود دامی 15 تن درهکتار+ 2 تن بنتونیت در هکتار، 4 تن زئولیت در هکتار + 2 تن بنتونیت در هکتار و کود دامی 15 تن در هکتار + 4 تن زئولیت در هکتار + 2 تن بنتونیت درهکتار) در کرت های فرعی روی گندم رقم الوند، انجام شد. نتایج استفاده از تیمارهای کودی نشان داده که تاثیر معنی داری بر شاخص برداشت خوشه ، تعداد سنبلچه و دانه در خوشه داشته است. در بین اثرات متقابل تیمار تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه در سطح یک درصد و عملکرد دانه در سطح پنج درصد معنی دار بود. در سطح آبیاری شاهد مصرف زئولیت و کود دامی بالاترین عملکرد، درسطح آبیاری 85 % تنش آبی مصرف 30تن کود دامی و در سطح آبیاری 70% تنش آبی مصرف زئولیت و کود دامی بالاترین عملکرد را داشته اند. نتایج نشان داد مصرف زئولیت همراه کود دامی می تواند عملکرد را افزایش دهد. با توجه به خشک سالی های چند سال گذشته و محدویت های آبیاری که در کشور وجود دارد و قیمت مناسب زئولیت و دوام پنج ساله آن می توان برای کاهش خسارت ناشی از آبیاری به کشاورزان توصیه نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1639 - تاثیرتنش کمبود آب برخصوصیات اگروفیزیولوژیک هیبرید های مختلف ذرت
محسن شیخی نورعلی ساجدی مجید جیریایی

به منظور بررسی تاثیر تنش کمبود آب بر برخصوصیات اگروفیزیولوژیک هیبرید های مختلف ذرت آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل تأمین آب آبیاری پس از اعمال سه سطح چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر تنش کمبود آب بر برخصوصیات اگروفیزیولوژیک هیبرید های مختلف ذرت آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل تأمین آب آبیاری پس از اعمال سه سطح بر اساس مقادیر100% (شاهد)، 75% و 50% نیاز آبی گیاه (تنش کمبود آب) به عنوان عامل اصلی و ارقام شامل SC704,SC524,SC700,SC500 و DC370 به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تنش کمبود آب محتوی نسبی آب، پایداری غشاء سیتوپلاسمی و عملکرد دانه را کاهش داد. در بین ارقام بیشترین عملکرد دانه از رقم های زودرس و متوسط رس حاصل شد. همچنین بیشترین محتوی نسبی آب برگ و پایداری غشاء سیتوپلاسمی مربوط به رقم های متوسط رس بود. اثر متقابل تیمار ها نشان داد در شرایط مطلوب رطوبتی(100درصد نیاز آبی گیاه) و تنش کمبود آب ( 75% و 50% نیاز آبی گیاه)، رقم های 524 و 500 از عملکرد بالاتری نسبت به سایر ارقام برخوردار بودند. حداکثر عملکرد دانه از رقم 524 به میزان22/8624 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری معادل 100 درصد نیاز آبی گیاه و حداقل آن از رقم700 به میزان32/4072 کیلوگرم درهکتار درشرایط آبیاری معادل50% نیاز آبی گیاه به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1640 - اثر تنش آبی، مصرف زئولیت و سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ بهاره
محمد سیبی محمد میرزاخانی مسعود گماریان

این آزمایش در سال 1389 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه ی بلوک ‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. در این آزمایش تنش آبی به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری به میزان 85% نیاز آبی گیاه، آبیاری به میزان 70% نیاز آبی گیاه در چکیده کامل

این آزمایش در سال 1389 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه ی بلوک ‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. در این آزمایش تنش آبی به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری به میزان 85% نیاز آبی گیاه، آبیاری به میزان 70% نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت در سه سطح عدم مصرف زئولیت (شاهد)، مصرف زئولیت به مقدار چهار تن در هکتار، مصرف زئولیت به مقدار هشت تن در هکتار و مصرف سالیسیلیک اسید در دو سطح عدم مصرف سالیسیلیک اسید و مصرف سالیسیلیک اسید به عنوان عوامل فرعی به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار داده شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش آبی بر صفاتی مانند ارتفاع گیاه، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک غوزه های فرعی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. همچنین سطوح مختلف مصرف زئولیت نیز بر صفاتی چون، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک غوزه های فرعی در سطح آماری یک درصد و صفت ارتفاع بوته در سطح پنج درصد معنی دار شد. مصرف سالیسیلیک اسید نیز بر صفاتی همچون تعداد دانه در غوزه و عملکرد دانه در سطح آماری یک درصد معنی دار بود. در بین سطوح مختلف تنش آبی، بیشترین و کمترین عملکرد دانه با میانگین 75/954 و 29/455 کیلوگرم در هکتار به ترتیب مربوط به تیمار آبیاری بر اساس 100 و 70 % نیاز آبی گیاه بود. همچنین در بین سطوح مختلف مصرف زئولیت بیشترین و کمترین عملکرد دانه با میانگین 58/823 و 33/589 کیلوگرم در هکتار به ترتیب مربوط به تیمار مصرف 8 تن زئولیت و تیمار عدم مصرف زئولیت بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1641 - بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد جو تحت روش‎های مختلف خاکورزی
کامی کابوسی سعید رضایی نژاد آسیه سیاهمرگویی

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه جو تحت روش&lrm;های مختلف خاکورزی در شهرستان گرگان، آزمایشی به صورت کرت&lrm;های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در فصل زراعی 92-1391 اجرا گردید. عامل اصلی روش‌های مختلف خاکورزی شامل شخم با چکیده کامل

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه جو تحت روش&lrm;های مختلف خاکورزی در شهرستان گرگان، آزمایشی به صورت کرت&lrm;های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در فصل زراعی 92-1391 اجرا گردید. عامل اصلی روش‌های مختلف خاکورزی شامل شخم با گاوآهن برگردان دار، شخم با گاوآهن قلمی، دو بار دیسک و بی خاکورزی و عامل فرعی مقادیر مختلف آبیاری در مرحله 50% ظهور سنبله به میزان 100% ظرفیت زراعی، 75% ظرفیت زراعی، 50% ظرفیت زراعی و بدون آبیاری بود. نتایج نشان داد تنش خشکی باعث تأخیر در بروز مراحل فنولوژیکی و کاهش ارتفاع گیاه، طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت گردید. خاکورزی با گاوآهن قلمی تعداد روز تا بروز مراحل فنولوژیکی را کاهش داد. همچنین این تیمار منجر به افزایش کمی صفات تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله و تعداد دانه در مترمربع گردید. ارتفاع گیاه در تیمارهای دو بار دیسک و بی خاکورزی به طور معنی داری کمتر از تیمارهای خاکورزی با گاوآهن قلمی و برگردان دار بود. در تیمارهای خاکورزی حفاظتی به روش دو بار دیسک و بی خاکورزی کاهش وزن هزار دانه به ترتیب به میزان 3/2 و 8 درصد نسبت به تیمار خاکورزی با گاوآهن برگردان دار مشاهده گردید اما این کاهش معنی دار نبود. بیش‌ترین میزان عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت به ترتیب به میزان 3049 و 9322 کیلوگرم بر هکتار و 51/32 تحت شرایط استفاده از گاوآهن قلمی مشاهده شد که اختلاف آن با سایر روش ها معنی دار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1642 - بررسی تأثیرتنش کم آبی و کود دامی بر عملکرد کمی، کیفی و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.)
بهناز افشارمنش غلامرضا افشارمنش محمدعلی وکیلی شهر بابکی

به منظور ارزیابی تأثیر تنش کم آبی و کود دامی بر عملکرد کمی، کیفی و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گیاه داروئی اسفرزه(Plantago ovata Forssk.) آزمایشی در بهار سال 1388 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تص چکیده کامل

به منظور ارزیابی تأثیر تنش کم آبی و کود دامی بر عملکرد کمی، کیفی و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گیاه داروئی اسفرزه(Plantago ovata Forssk.) آزمایشی در بهار سال 1388 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آبیاری به عنوان تیمار اصلی شامل 3 سطح آبیاری زمانی که رطوبت خاک به 75 درصد FC رسید(تنش ملایم)، آبیاری زمانی که رطوبت خاک به 50 درصد FC رسید(تنش متوسط) و آبیاری زمانی که رطوبت خاک به 25 درصد FC رسید(تنش شدید) و کود دامی به عنوان تیمار فرعی در پنج سطح شامل مقادیر0،10،20، 30 و40 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد اثر تنش کم آبی و کود دامی و همچنین اثر متقابل بین دو عامل فوق برعملکرد دانه به ترتیب در سطح آماری 5% و1% معنی دار بود. بالاترین عملکرد دانه با میزان 3/232 کیلوگرم در هکتار از تیمار تنش کم آبی ملایم با مصرف 20 تن کود دامی در هکتار حاصل شد. ولی اثرات این دو عامل بر میزان موسیلاژ در این گیاه معنی دار نبود. با افزایش میزان تنش کم آبی محتوای رطوبت نسبی برگ کاهش یافت. بیشترین محتوای رطوبت نسبی برگ در تیمار مصرف 40 تن کود دامی در هکتار حاصل شد. پایداری غشاء سیتوپلاسمی تحت تأثیر شدت تنش قرار گرفت و با افزایش شدت تنش از میزان پایداری غشاء سلولی کاسته شد. به استناد نتایج این تحقیق در شرایط آب و هوایی جیرفت برای حصول عملکرد بالا در زراعت اسفرزه مصرف 20 تن کود دامی در هکتار می تواند مناسب باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1643 - اثرتنظیم کننده های رشد و تنش کم آبی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار
مجید جیریایی نورعلی ساجدی حمید مدنی محسن شیخی

به منظور بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد و تنش خشکی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل تنش چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد و تنش خشکی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل تنش کم آبی در سه سطح 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و تنظیم کننده های رشد شامل سالیسیلیک اسید و سایکوسل به صورت مصرف و عدم مصرف به عنوان عامل فرعی به صورت فاکتوریل در نظر گرفته شد. نتایج حاصله نشان داد اعمال تنش خشکی صفات اندازه گیری شده را کاهش داد اما با محلول پاشی سایکوسل و مصرف سالیسیلیک اسید هم در شرایط مطلوب و هم در شرایط تنش کم آبی صفات طول خوشه ، وزن خوشه، وزن دانه در خوشه و عملکرد دانه افزایش یافت. مصرف توام سایکوسل و سالیسیلیک اسید، عملکرد دانه را نسبت به شاهد 5/13 درصد افزایش داد. به طور کلی نتایج نشان داد که با آبیاری معادل 75 درصد نیاز آبی گیاه و مصرف توام سایکوسل و سالیسیلیک اسید به عملکرد دانه قابل قبول دست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1644 - تاثیر آبیاری با فاضلاب تصفیه شده شهری و محلول پاشی کود کامل بر عملکرد دانه و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان در ارزن دم روباهی
مصطفی حیدری پریسا جمشیدیان

به منظور بررسی اثرات آبیاری با فاضلاب تصفیه شده شهری و محلول پاشی کود کامل بر عملکرد دانه و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان ارزن دم روباهی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح پایه کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام گرفت. تیماره چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات آبیاری با فاضلاب تصفیه شده شهری و محلول پاشی کود کامل بر عملکرد دانه و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان ارزن دم روباهی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح پایه کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری با آب معمولی، فاضلاب شهری و آبیاری با آب معمولی و فاضلاب شهری بصورت یک در میان به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی با کود کامل نوتریکم به میزان صفر، 400 و800 گرم در هکتار به عنوان عامل فرعی لحاظ شدند. نتایج به دست آمده نشان داد بیشترین عملکرد دانه، از تیمار آبیاری با فاضلاب و محلول پاشی در سطح800 گرم در هکتار به دست آمد. در این بین آبیاری با فاضلاب سبب کاهش معنی داری در فعالیت سه آنزیم آنتی اکسیدان کاتالاز (CAT)، اسکوربات پراکسیداز (APX) و گلوتاتیون پراکسیداز (GPX) در برگ های ارزن گردید. محلول پاشی کود کامل نیز بجز در مورد آنزیم GPX منجر به کاهش فعالیت دو آنزیم CAT و APX گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1645 - تاثیر کاربرد نیتروژن بر شاخص های فیزیولوژیک عملکرد در گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula Officinalis L.) تحت شرایط تنش خشکی
نوید رحمانی توفیق طاهرخانی جهانفر دانشیان

به منظور اثر تنش کم آبی و کاربرد نیتروژن بر شاخص های فیزیولوژیک عملکرد در گیاه همیشه بهار آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرارانجام گرفت. این تحقیق در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1385 اجرا گردید. تیمارها شامل تنش کم آب چکیده کامل

به منظور اثر تنش کم آبی و کاربرد نیتروژن بر شاخص های فیزیولوژیک عملکرد در گیاه همیشه بهار آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرارانجام گرفت. این تحقیق در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1385 اجرا گردید. تیمارها شامل تنش کم آبی در سه سطح (آبیاری پس از 80،40 و120 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A ) و نیتروژن در چهار سطح (60،30،0و90 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر شاخص برداشت در مراحل مختلف گلدهی، تلاش باز آوری و نسبت وزن گل به کل گیاه دارد. بیشترین شاخص برداشت (85/18)، نسبت وزن گل به کل گیاه(15/13) و تلاش باز آوری (26/21) از سطح 40 میلی متر تبخیر به دست آمد. اثر نیتروژن بر شاخص برداشت در مراحل 50% و 100% گلدهی، نسبت وزن گل به کل گیاه در مراحل 50% و 100% گلدهی، تلاش باز آوری در مراحل 50% و 100% گلدهی معنی دار شد. اثر متقابل تنش و نیتروژن تنها بر نسبت وزن گل به کل گیاه در مرحله 100% گلدهی نیز معنی دار شد. نتایج این آزمایش نشان داد که بهترین زمان برداشت گل در گیاه همیشه بهار در مرحله 100 درصد گلدهی وبا مصرف 90 کیوگرم در هکتار نیتروژن در کنار آبیاری 40 میلی متر تبخیر می باشد. مناسب ترین زمان برداشت دانه در مرحله آخر (برداشت) در کنار سطح آبیاری نرمال و مصرف حداکثر نیتروژن بود. به طوری که سطوح مختلف تنش از کارایی مصرف نیتروژن کاست و موجب کاهش تلاش باز آوری در گیاه همیشه بهار گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1646 - تاثیر تنش کم آبی و مصرف سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم
حامد عقبای نورعلی ساجدی حمید مدنی

این آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله شیری شدن و مرحله خمیری شدن دانه، سالیسیلیک اسید در دو سطح با مصرف به مقدار یک میلی مولار و بدون مصرف و دو رقم ا چکیده کامل

این آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله شیری شدن و مرحله خمیری شدن دانه، سالیسیلیک اسید در دو سطح با مصرف به مقدار یک میلی مولار و بدون مصرف و دو رقم الوند و شهریار، طرح آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار بود. نتایج نشان داد با قطع آبیاری در مرحله شیری و خمیری دانه عملکرد دانه به ترتیب 24% و 15% کاهش یافت. مصرف اسید سالیسیلیک در شرایط آبیاری مطلوب، قطع آبیاری در مرحله شیری و خمیری دانه عملکرد دانه را به ترتیب 2/7، 7 و 7/8 % نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه معادل 3698 کیلوگرم در هکتار از تیمار آبیاری مطلوب، مصرف سالیسیلیک اسید در رقم الوند حاصل شد. در شرایط قطع آبیاری بیشترین عملکرد دانه معادل 3378 کیلوگرم در هکتار از اثر متقابل تیمار قطع آبیاری در مرحله خمیری، مصرف سالیسیلیک اسید در رقم شهریار به دست آمد. نتایج آزمایش نشان داد مصرف اسید سالیسیلیک ممکن است تا حدی اثرات تنش کم آبی را کاهش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1647 - Electrospun Nanofibrous Membranes as Potential Adsorbents for Textile Dye Removal-A review
M. Hasanzadeh B. Hadavi Moghadam

10.22034/jchr.2018.544026

Textile wastewaters due to the toxic effects of dyestuffs and other organic compounds and their stability toward light and oxidizing agents have led to an environmental problem. Several treatment methods for dye removal have been investigated. Membrane process is one of چکیده کامل

Textile wastewaters due to the toxic effects of dyestuffs and other organic compounds and their stability toward light and oxidizing agents have led to an environmental problem. Several treatment methods for dye removal have been investigated. Membrane process is one of the simplest and most effective methods for dye removal from industrial wastewaters. Electrospun nanofibrous membranes have high specific surface area, high porosity, and small pore size. Therefore, they have been suggested as excellent candidates for many applications, especially in wastewater treatment. In this paper, we introduce the fundamental aspects of electrospun nanofibrous membranes and their properties, as well as highlight the enormous potential of nanofibrous membrane as adsorbents for textile dye removal. Finally, characteristic parameters for membrane performance are enumerated. Permeation flux, rejection, membrane porosity, permeability, molecular weight cut off, and decolorization are considered to be the most important ones. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1648 - Trace Monitoring of Phthalate Esters in Environmental Water Samples by Ionic Liquid-based Ultrasound-assisted In-situ Solvent Formation Microextraction Combined with High-performance Liquid Chromatography
Mohsen Zeeb Hadi Farahani

10.22034/jchr.2018.544220

A simple and efficient ionic liquid-based ultrasound-assisted in-situ solvent formation microextraction (IL-UA-ISFME) in combination with high-performance liquid chromatography-ultraviolet detection (HPLC-UV) has been gainfully developed for the trace determination of f چکیده کامل

A simple and efficient ionic liquid-based ultrasound-assisted in-situ solvent formation microextraction (IL-UA-ISFME) in combination with high-performance liquid chromatography-ultraviolet detection (HPLC-UV) has been gainfully developed for the trace determination of four phthalate esters (PEs) in environmental water samples. In this method, a hydrophobic ionic liquid (1-butyl-3-methylimidazolium hexafluorophosphate) was created by addition of a hydrophilic ionic liquid (1-butyl-3-methylimidazolium tetrafluoroborate) to sample solution constituting an ion-pairing agent (NaPF6). The analytes were extracted inside the ionic liquid phase while the microextraction solvent was dispersed through the sample by utilizing ultrasonic radiation. The sample was then centrifuged and extracting phase retracted into the microsyringe, diluted with acetonitrile, and injected to HPLC. At first, vigorous parameters controlling the performance of the microextraction process were considered and optimized. The limit of detections (LOD, S/N = 3) were in the range of 0.22-0.33 Âµg L-1 while the RSD% values were below than 6.1% (n = 5). A good linearity (0.996 â‰¥ r2 â‰¥ 0.992) and a broad linear over the concentration range from 1.0 to 500 Âµg L-1 were achieved. At last, the method was applied for the preconcentration and sensitive determination of the PEs in several environmental water samples. The accuracy of the method in the real samples was examined by the relative recovery experiments with results ranging from 90-107%, which approved that intricate matrixes had approximately slight effect on the developed procedure. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1649 - Environmental Investigation of Psychiatric Pharmaceuticals: Guandu River, Rio De Janeiro State, Southeast Brazil
Aldo Pacheco Ferreira

10.22034/jchr.2018.544072

Pharmaceuticals are considered to be important environmental contaminants. The aim of this study was to evaluate their presence in water intended for public supply to Municipally of Rio de Janeiro, Brazil. The regional environmental assessment was done from the analysis چکیده کامل

Pharmaceuticals are considered to be important environmental contaminants. The aim of this study was to evaluate their presence in water intended for public supply to Municipally of Rio de Janeiro, Brazil. The regional environmental assessment was done from the analysis of surface water and distribution for the presence of psychiatric drugs. The study reveals the presence of benzodiazepine derivatives in all samples of surface water samples of the Guandu River, with the amounts of 42 ng L-1, 198 ng L-1 and 335 ng L-1 for bromazepam, clonazepam, and diazepam, respectively. The population served by Companhia Estadual de Ãguas e Esgotos (CEDAE) is the order of ten million. Psychiatric pharmaceuticals, in particular, are thought to impose significant ecological risks. A better understanding of the real impact of these pollutants implies a comprehensive evaluation of their persistence and fate in environmental matrices. The studies presented in this article are intended to contribute to improve the knowledge about the occurrence of some psychiatric drugs in the water supply. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1650 - Removal of Heavy Metal Ions from Polluted Waters by Using of Low Cost Adsorbents: Review
M. Ghaedi N. Mosallanejad

10.22034/jchr.2018.544016

Adsorption is a fundamental process in the physicochemical treatment of wastewaters which industries employ to reduce hazardous organic and inorganic wastes in effluents. In recent years the use of low-cost adsorbents has been widely investigated as a replacement for th چکیده کامل

Adsorption is a fundamental process in the physicochemical treatment of wastewaters which industries employ to reduce hazardous organic and inorganic wastes in effluents. In recent years the use of low-cost adsorbents has been widely investigated as a replacement for the currently costly methods of removing heavy metal ions from wastewater. It is well-known that cellulosic waste materials can be obtained and employed as cheap adsorbents and their performance to remove heavy metal ions can be affected upon chemical treatment. In this study, the use of some of low cost adsorbents for the removal of heavy metals from wastewater has been reviewed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1651 - Metals Contamination of Groundwater Resources of Enugu North District, SouthEast Nigeria
Vitus Agbazue Nwachukwu Ekere Benedict Ngang Janefrances Ihedioha

10.22034/jchr.2018.544196

Ground water samples were collected from boreholes in Enugu Northern District, South-east Nigeria and analyzed for some metals (Cd, Cu, Fe, Pb, K, Na and Zn) contents. The metals were determined at monthly intervals for three months in dry season and then repeated in ra چکیده کامل

Ground water samples were collected from boreholes in Enugu Northern District, South-east Nigeria and analyzed for some metals (Cd, Cu, Fe, Pb, K, Na and Zn) contents. The metals were determined at monthly intervals for three months in dry season and then repeated in rainy season using standard methods. The range of values obtained during dry season include: Na (0.0â€“21.28 mg/L), K (0.0â€“12.03 mg/L), Cu (0.0â€“23.01 mg/L), Fe (0.0â€“11.03 mg/L), and Zn (0.01â€“3.00 mg/L). During rainy season, the metal contents were of the following ranges: Na (0.0-21.28 mg/L), K (1.32-15.11 mg/L), Cu (0.03-28.37 mg/L), Fe (0.0-12.29 mg/L), and Zn (0.02-3.61 mg/L). Cd and Pb were not detected in all the samples studied. The mean values of the parameters were compared with recommended standard guideline values and some were above the guideline values for drinking water quality.Â Seasonal variations of the parameters in the samples were observed with rainy season values higher. A two-way analysis of variance (ANOVA) using SPSS Windows Version 20 analysis showed statistically significant variations between metal contents in dry season and rainy season. Metal evaluation indices (MEI) indicated spatial and seasonal variations. Degree of metallic contamination computed showed that Cu and Fe were found to be in very high degree in both seasons. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1652 - Fast Removal of Citalopram Drug from Waste Water Using Magnetic Nanoparticles Modified with Sodium Dodecyl Sulfate Followed by UV-Spectrometry
M. Khoeini Sharifabadi M. Saber Tehrani A. Mehdinia P. Abroomand Azar S. Waqif Husain

10.22034/jchr.2018.544046

A simple and sensitive, solid-phase extraction method for the removal of Citalopram drug from waste water has been developed by using magnetic nanoparticles modified with surfactant sodium dodecyl sulfate. These magnetic nanoparticles have shown great adsorptive tendenc چکیده کامل

A simple and sensitive, solid-phase extraction method for the removal of Citalopram drug from waste water has been developed by using magnetic nanoparticles modified with surfactant sodium dodecyl sulfate. These magnetic nanoparticles have shown great adsorptive tendency towards Citalopram drug. The effect of different parameters influencing the extraction efficiency of this drug were investigated and optimized including the pH, amount of the surfactant, contact time and temperature. The extracts were analyzed by ultraviolet spectrophotometry at 239nm. Under these conditions, the related standard deviation (RSD %) of the method at two concentrations (5 and 50Âµg.mL-1) was in the range of (3.14â€“3.75) % (n = 8). The calibration curve was linear in the range of 2-100 Âµg.mL-1 of Citalopram drug with a correlation coefficient of >0.99. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1653 - Theoretical Study of Relation among Structural Parameter and Water Decontamination Behaviors of some Drugs in Presence of Carbon Nanotube
Vahhab Fattahimehr Farhad Khamchin Moghadam Hadi Khatami Mashhadi

10.22034/jchr.2018.544201

The shortage and extremely high utilization of water resources and the necessity of water with optimal quality for drinking and agricultural use and the preservation of the environment, human has led to the purification of industrial waste and wastewater by preventing t چکیده کامل

The shortage and extremely high utilization of water resources and the necessity of water with optimal quality for drinking and agricultural use and the preservation of the environment, human has led to the purification of industrial waste and wastewater by preventing the entrance of pollutants into surface water and underground water and creating a trusted cycle. One of the most dangerous pollutants that threating human health and the environment is Pharmaceutical pollution. Due to the high solubility of drugs, conventional purification cannot completely eliminate these contaminants, and the researchers have noted the use of new techniques such as the use of nanotechnology in water treatment, which entails high initial costs. For this reason, one has to look for a solution to these costs; one of the most commonly used methods of using theoretical methods.Â In this study, an effective method for treating carbon nanotubes in artificial nanotubes using the artificial neural network (ANN) system and the fuzzy-nerve adaptive inference system (ANFIS) has been used. Some structural descriptors Such as polar surface area, LUMO, HOMO and molecular volume were calculated and studied for more influential performance in experimental experiments.Â In this regard, the control error and the test error were analyzed and the correlation between the effective parameters was determined. Then, a parameter that has a greater impact on water contamination has been identified in the presence and absence of carbon nanotubes. As a result, the polar surface has the greatest impact. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1654 - Simultaneous Spectrophotometric Determination of Nitrophenol Isomers in Environmental Samples Using First Derivative of the Density Ratio Spectra
F. Bagheban-Shahri A. Niazi A. Akrami

10.22034/jchr.2018.544009

A new spectrophotometric method was developed for the simultaneous of ternary mixtures of nitrophenol isomers, without prior separation steps. This method is called the first derivative of the density ratio spectra. All factors affecting on the sensitivity were optimize چکیده کامل

A new spectrophotometric method was developed for the simultaneous of ternary mixtures of nitrophenol isomers, without prior separation steps. This method is called the first derivative of the density ratio spectra. All factors affecting on the sensitivity were optimized and the linear dynamic range for determination of nitrophenol isomers was found. The method made use of a derivative of the double-divisor-ratio spectra of optical density. In this case, the linear determination ranges are 1.0-25.0 mg mL-1 for m-nitrophenol, 1.0-25.0 mg mL-1 for o-nitrophenol and 1.0-15.0 mg mL-1 for p-nitrophenol. The RMSEP for m-nitrophenol, o-nitrophenol and p-nitrophenol by proposed method was 0.4907, 0.4779 and 0.2068, respectively. The method developed in this paper was rapid, easy to apply, not expensive and it was suitable for analyzing to overlapping signals of compounds in their mixtures without any chemical pre-treatment and also, the proposed method was satisfactorily applied to the rapid simultaneous determination of m-nitrophenol, o-nitrophenol and p-nitrophenol in synthetic and water samples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1655 - Determination of Zinc Ions in Environmental Samples by Dispersive Liquid- Liquid Micro Extraction and Atomic Absorption Spectroscopy
F. Arabi A. Emami Meibodi F. Aflaki

10.22034/jchr.2018.544000

In this work preconcentration of the Zn ions was investigated in water sample by Dispersive liquid- liquid micro extraction (DLLME) using chloroform as an extraction solvent, methanol as a disperser solvent and 8-Hydroxyquinoline as a chelating agent. The determination چکیده کامل

In this work preconcentration of the Zn ions was investigated in water sample by Dispersive liquid- liquid micro extraction (DLLME) using chloroform as an extraction solvent, methanol as a disperser solvent and 8-Hydroxyquinoline as a chelating agent. The determination of extracted ions was done by graphite furnace atomic absorption spectrometry. The influence of various analytical parameters including pH, extraction and disperser solvent type and volume and concentration of the chelating agent on the extraction efficiency of analyses was investigated. After extraction, the enrichment factor was 26 and the detection limit of the method was 0.0033 Âµg l-1 and the relative standard deviations (R.S.D) for five determinations of 1 ng/ml Zn were 7.41%.Â پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1656 - Homogeneous Liquid-Liquid Microextraction via Flotation Assistance Method as a Sensitive and Efficient Sample Preparation Method for Determination of Diazinon in Water Samples
Hossein Ali Mashayekhi

10.22034/jchr.2016.544158

In the present study a sensitive method for extraction of diazinon in water samples was developed using homogeneous liquid-liquid microextraction via flotation assistance (HLLME-FA). Toluene at microliter volume level was used as extraction solvent. The main advantages چکیده کامل

In the present study a sensitive method for extraction of diazinon in water samples was developed using homogeneous liquid-liquid microextraction via flotation assistance (HLLME-FA). Toluene at microliter volume level was used as extraction solvent. The main advantages of method are high enrichment factor, high recovery, good repeatability and extraction solvent volume at ÂµL level. The influence of several variables on the extraction efficiency was investigated. In the proposed method, the calibration graph was linear in the range of 0.5 - 100 Âµg L-1 with a detection limit of 0.2 Âµg L-1. The relative standard deviation (RSD) for four replicate measurements of diazinon was 6.5%. The proposed method is fast, simple, and sensitive without any need for stirring and centrifugation and applied to real water samples, successfully. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1657 - The Effects of Ribose on Mechanical and Physicochemical Properties of Cold Water Fish Gelatin Films
Neda Javadian Habibollah Mirzai Abdorreza Mohammadi Nafchi

10.22034/jchr.2018.544065

Native fish gelatin has some disadvantages such as high hydrophilic, and solubility in cold water. Mixing with other biopolymers and crosslinking by sugars may improve functional properties of fish gelatin. So in this research, the effects of ribose were investigated on چکیده کامل

Native fish gelatin has some disadvantages such as high hydrophilic, and solubility in cold water. Mixing with other biopolymers and crosslinking by sugars may improve functional properties of fish gelatin. So in this research, the effects of ribose were investigated on moisture sorption isotherm, solubility in water, and mechanical properties of cold water fish gelatin (CWFG) films. Ribose sugar was incorporated into CWFG solutions at different concentrations (e.g. 0, 2, 4, and 6% w/w dried gelatin). Physicochemical properties such as water solubility, moisture sorption isotherm and mechanical properties of the films were measured according to ASTM standards. Results showed that incorporation of ribose sugar significantly improved functional properties of CWFG films. Solubility, moisture content and monolayer water content of the matrixes were decreased by increasing the ribose contents. Mechanical properties of biocomposites were improved more than 20% and moisture sorption isotherm curve significantly shifted to lower moisture contents. The results of this study could be explored for commercial use, depending on industrial needs for either production of edible films or for packaging purposes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1658 - Effects of Sewage Effluent on Blood Biochemical Parameters of Common Carp (Cyprinus carpio): A Case Study of Behbahan, Khuzestan Province
Mahdi Banaee Shima Shahafve Maryam Vaziriyan Somaye Taheri Behzad Nemadoost Haghi

10.22034/jchr.2016.544144

The purpose of this study was to investigate the effects of untreated municipal wastewater on the blood biochemical parameters of common carp, Cyprinus carpio. In this study, the fish were exposed to sub-lethal concentrations of municipal wastewater for 21 days. The blo چکیده کامل

The purpose of this study was to investigate the effects of untreated municipal wastewater on the blood biochemical parameters of common carp, Cyprinus carpio. In this study, the fish were exposed to sub-lethal concentrations of municipal wastewater for 21 days. The blood was sampled after 21 days and its biochemical parameters including acetylcholinesterase (AChE), aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), gamma-glutamyl transferase (GGT), lactate dehydrogenase (LDH), alkaline phosphatase (ALP) and creatine phosphokinase (CPK) activities as well as total proteins, albumin, globulin, glucose and cholesterol, triglycerides, creatinine and urea levels were measured. AST, LDH and CPK activities showed an overall significant change (P< 0.05) in the experimental groups of fish. A significant decrease in ALT, GGT, ALP and AChE activities was observed in fish exposed to municipal wastewater (P< 0.05). Glucose, creatinine and urea, cholesterol and triglyceride levels in blood of fish exposed to municipal wastewater significantly increased (P< 0.05). The fish exposed to the municipal wastewater showed a significant decrease in total protein and albumin levels. However, no significant changes were observed in globulin levels in fish exposed to municipal wastewater. In conclusion, exposure to sub-lethal concentrations of municipal wastewater may cause blood biochemical changes in C. carpio پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1659 - Modeling the Chlorine Gas Dispersion in the Water Treatment Plant
Hadi Shamizadeh Ramin Alinejad Shahabi Mehdi Arjmand

10.22034/jchr.2018.544205

An issue rose for industrial safety and successful address of crisis involves quick and pragmatic decision that would reduce losses and accidents. This will become practical when in addition to studying of past accidents the industrial executives create the necessary re چکیده کامل

An issue rose for industrial safety and successful address of crisis involves quick and pragmatic decision that would reduce losses and accidents. This will become practical when in addition to studying of past accidents the industrial executives create the necessary readiness to face risks through precise estimation of the consequences of eventual accidents. The present research concerns modeling the consequences of chlorine gas dispersion in the wastewater installations. The transfer of knowledge and information in this study were gained from modeling the dispersion of chlorine in the water treatment plants, useful for managers and executives. Detection and specifying the risks of chlorine for the public and especially the staff and those residing near the water treatment plant, would result in the appropriate action against this lethal substance, which is the subject of this study. Identification of risks related to foreign agents and their negative impacts on water treatment plants containing chlorine tanks is among the objectives of this study. The modeling and accurate specification of the scope and level of danger created following the dispersion of chlorine was done using the PHAST software, which allowed a clear identification of danger zones created by the dispersion of Chlorine. This text reports the radius of areas affected by chlorine dispersion as well as the results of different conditions after running the model for variable physical and process conditions, and given their availability, these results can be compared with each other. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1660 - Modeling of Groundwater Resources Heavy Metals Concentration Using Soft Computing Methods: Application of Different Types of Artificial Neural Networks
Meysam Alizamir Soheil Sobhanardakani Lobat Taghavi

10.22034/jchr.2017.544179

Nowadays, groundwater resources play a vital role as a source of drinking water in arid and semiarid regions and forecasting of pollutants content in these resources is very important. Therefore, this study aimed to compare two soft computing methods for modeling Cd, Pb چکیده کامل

Nowadays, groundwater resources play a vital role as a source of drinking water in arid and semiarid regions and forecasting of pollutants content in these resources is very important. Therefore, this study aimed to compare two soft computing methods for modeling Cd, Pb and Zn concentration in groundwater resources of Asadabad Plain, Western Iran. The relative accuracy of several soft computing models, namely multi-layer perceptron (MLP) and radial basis function (RBF) for forecasting of heavy metals concentration have been investigated. In addition, Levenberg-Marquardt, gradient descent and conjugate gradient training algorithms were utilized for the MLP models. The ANN models for this study were developed using MATLAB R 2014 Software program. The MLP performs better than the other models for heavy metals concentration estimation. The simulation results revealed that MLP model was able to model heavy metals concentration in groundwater resources favorably. It generally is effectively utilized in environmental applications and in the water quality estimations. In addition, out of three algorithms, Levenberg-Marquardt was better than the others were. This study proposed soft computing modeling techniques for the prediction and estimation of heavy metals concentration in groundwater resources of Asadabad Plain. Based on collected data from the plain, MLP and RBF models were developed for each heavy metal. MLP can be utilized effectively in applications of prediction of heavy metals concentration in groundwater resources of Asadabad Plain. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1661 - Simultaneous Pre-Concentration of Cadmium and Lead in Environmental Water Samples with Dispersive Liquid-Liquid Microextraction and Determination by Inductively Coupled Plasma-Atomic Emission Spectrometry
M. Salahinejad F. Aflaki

10.22034/jchr.2018.544021

The dispersive liquidâ€“liquid microextraction (DLLME) method for determination of Pb+2 and Cd+2 ions in the environmental water samples was combined with inductively coupled plasma-atomic emission spectrometry (ICP-AES). Ammonium pyrrolidine dithiocarbamate (APDC), chl چکیده کامل

The dispersive liquidâ€“liquid microextraction (DLLME) method for determination of Pb+2 and Cd+2 ions in the environmental water samples was combined with inductively coupled plasma-atomic emission spectrometry (ICP-AES). Ammonium pyrrolidine dithiocarbamate (APDC), chloroform and ethanol were used as chelating agent, extraction solvent and disperser solvent, respectively. Some effective parameters on the microextraction and the complex formation were selected and optimized. These parameters included extraction and disperser solvent type as well as their volume, extraction time, salt effect, pH, sample volume and amount of the chelating agent.Â Â Under the optimum conditions, the enrichment factor of 75 and 105 for Cd+2 and Pb+2 ions respectively was obtained from only 5.00mL of water sample. The detection limit (S/N=3) was 12 and 0.8ngmLâˆ’1 for Pb and Cd respectively. The relative standard deviation (RSDs) for five replicate measurements of 0.50 mgLâˆ’1 of lead and cadmium was 6.5 and 4.4 % respectively. Mineral, tap, river, sea, dam and spiked water samples were analyzed for Cd and Pb amount. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1662 - Magnetic Solvent Bar Liquid-Phase Microextraction Followed by Gas Chromatography-Flame Ionization Detection for the Trace Determination of Selected Polycyclic Aromatic Hydrocarbons in Environmental Water Samples
Hadi Farahani Mohsen Zeeb

10.22034/jchr.2018.544208

A novel and efficient hollow fiber-based method, viz. magnetic solvent bar liquid-phase microextraction (MSB-LPME) combined with gas chromatography-flame ionization detection (GC-FID) was successfully developed for the trace determination of selected polycyclic aromatic چکیده کامل

A novel and efficient hollow fiber-based method, viz. magnetic solvent bar liquid-phase microextraction (MSB-LPME) combined with gas chromatography-flame ionization detection (GC-FID) was successfully developed for the trace determination of selected polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in environmental water samples. The target analytes were extracted from sample solution to the organic solvent immobilized in a fiber. After extraction, the analyte-adsorbed magnetic solvent bar could be readily isolated from the sample solution by a magnet which could greatly simplify the operation and also decline the total pretreatment time. The bar was first eluted with methanol, evaporated to dryness while the residue was dissolved in toluene and finally injected into GC-FID. Begin with, effective parameters controlling the performance of the microextraction were evaluated and optimized. The values of the detection limit of the method were in the range of 0.05-0.08 Âµg L-1 and the RSD% values for the analysis of 10.0 Âµg L-1 of the analytes was below than 5.8% (n= 6). A good linearity (0.998 â‰¥ r2 â‰¥ 0.994) and a broad linear range (0.1-200 Âµg L-1) were obtained. The method was eventually utilized for the preconcentration and determination of the PAHs in environmental water samples and satisfactory results were obtained. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1663 - Extraction of Ultra Trace Amounts Bismuth in Water Samples Using Cloud Point Extraction with 2-Amino-Cyclopentene-1-Dithiocarboxylic Acid
A. Moghimi

10.22034/jchr.2012.543985

A new approach for a cloud point extraction-electrothermal atomic absorption spectrometric method was used for determining bismuth. The aqueous analyte was acidified with sulfuric acid (pH 3.0â€“3.5). Triton X-114 was added as a surfactant and 2-amino-cyclopentene-1-dit چکیده کامل

A new approach for a cloud point extraction-electrothermal atomic absorption spectrometric method was used for determining bismuth. The aqueous analyte was acidified with sulfuric acid (pH 3.0â€“3.5). Triton X-114 was added as a surfactant and 2-amino-cyclopentene-1-dithiocarboxylic acid was used as a complexing agent. After phase separation at 50 â—¦C based on the cloud point separation of the mixture, the surfactant-rich phasen was diluted using tetrahydrofuran (THF). Twenty microliters (20 Î¼L) of the enriched solution and 10 Âµl of 0.1% (w/v) Pd (NO3)2 as chemical modifier were dispersed into the graphite tube and the analyte was determined by electrothermal atomic absorption spectrometry. After optimizing extraction conditions and instrumental parameters, a preconcentration factor of 195 was obtained for a sample of only 10 mL. The detection limit was 0.04 ng mlâˆ’1 and the analytical curve was linear for the concentration range of 0.04â€“0.70 ng mLâˆ’1. Relative standard deviations were <5%. The method was successfully applied for the extraction and determination of bismuth in water samples.Â پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1664 - Assessment of Groundwater Chemical Quality, Using Inverse Distance Weighted Method
Sh. Ashraf H. Afshari

10.22034/jchr.2018.544048

An interpolation technique, ordinary Inverse Distance Weighted (IDW), was used to obtain the spatial distribution of groundwater quality parameters in Damghan plain of Iran. According to Scofield guidelines for TDSÂ Â value, 60% of the water samples were harmful for ir چکیده کامل

An interpolation technique, ordinary Inverse Distance Weighted (IDW), was used to obtain the spatial distribution of groundwater quality parameters in Damghan plain of Iran. According to Scofield guidelines for TDSÂ Â value, 60% of the water samples were harmful for irrigation purposes. Regarding to EC parameter, more than 60% of studied area was laid in bad range for irrigation purposes. The most dominant anion was Cl- and 10% of water samples showed a very hazardous class. According toÂ DoneenÂ guidelines forÂ chloride value, 100%Â ofÂ collectedÂ waterÂ from theÂ aquiferÂ hadÂ slight to moderate problemsÂ forÂ irrigation water purposes. The predominant cations in Damghan plain aquifer were according to Na+> Ca++> Mg++> K+. Sodium ion was the dominant cation and regarding to Na+ content guidelines, almost all groundwater samples had problem for foliar application. Calcium ion distribution was within usual range. The magnesium ion concentration is generally lower than sodium and calcium. The majority of the samples showedÂ Â Mg++amount within usual range. Also K+ value ranged from 0.1 to 0.23 meq/L and all the water samples had potassium values within the permissible limit. Based on SAR criterion 80 % of collected water had slight to moderate problems. The SSP values were found from 2.87 to 6.87%. According to SAR value, thirty percent of ground water samples were doubtful class. The estimated amounts of RSC were ranged from 0.4-2 and based on RSC criterion, twenty percent of groundwater samples had slight to moderate problems پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1665 - Determination of Trace Amount of Manganese‎ in Water Samples by Micro-funnel Magnetic Stirring-assisted Liquid Phase Microextraction Technique
Majid Ramezani Maryam Ghalenoei

10.22034/jchr.2020.578302.0

In this study, trace amounts of manganese ions were extracted using a sensitive, selective, rapid, and simple micro-funnel magnetic stirring-assisted liquid phase microextraction (MF-MSA-LPME) method and determined by flame atomic absorption spectrometry (FAAS). 1-(2-Th چکیده کامل

In this study, trace amounts of manganese ions were extracted using a sensitive, selective, rapid, and simple micro-funnel magnetic stirring-assisted liquid phase microextraction (MF-MSA-LPME) method and determined by flame atomic absorption spectrometry (FAAS). 1-(2-Thiazolylazo)-2-naphthol) (TAN) and 1-octanol were chosen as chelating agent and extraction solvent, respectively. The effective parameters on extraction efficiency such as type and volume of extraction solvent, pH of sample solution, ligand concentration, extraction time, and ion strength &lrm;were investigated and optimized. Under the optimum form, limit of detection (LOD), relative standard deviation, and the enrichment factor were 0.16 μg L-1, 2.9%, and 252, respectively. The calibration graph was linear over the range of 1-120 μg L-1 with correlation of coefficient r2 = 0.995.The proposed method could successfully determine trace amounts of manganese ions &lrm;in the real water samples with good accuracy and validity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1666 - Fabrication of Cassava Starch/Mentha piperita Essential Oil Biodegradable Film with Enhanced Antibacterial Properties
Mohammad Mehdi Marvizadeh Arash Tajik Vajihesadat Moosavian Nazila Oladzadabbasabadi Abdorreza Mohammadi Nafchi

10.22034/jchr.2020.1900584.1135

In this study, an edible film is prepared using Mentha piperita essential oil (MPEO) plasticized by sorbitol and glycerol in cassava starch matrix by the solution intercalation process. The effects of MPEO addition on the color, and antimicrobial activity (Staphylococcu چکیده کامل

In this study, an edible film is prepared using Mentha piperita essential oil (MPEO) plasticized by sorbitol and glycerol in cassava starch matrix by the solution intercalation process. The effects of MPEO addition on the color, and antimicrobial activity (Staphylococcus aureus and Escherichia coli), as well as the barrier properties of active films were investigated. MPEO was incorporated into cassava starch biodegradable films at different level (1- 3%, w/w). A low level of MPEO can obviously increased the water vapor permeability (WVP) of cassava starch/MPEO films. When the MPEO contents varied from 0-3% w/w, the lightness (L*value) decreased from 95.63 to 89.17 while the a* value increased from 0.15 to 0.82. The cassava film showed antimicrobial properties against S. aureus and E.coli by using agar diffusion method. These findings showed that Mentha piperita essential oil has a good potential to be added to cassava to make antimicrobial coating or film for food and non-food packaging. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1667 - Identification of the Mechanism Involved in the Removal Potetial of Textile Pollutants by the Aquatic Plant Lemna gibba L.
Imene Hocini Nabila Khellaf Khaled Benabbas Hayet Djelal Abdeltif Amrane

10.22034/jchr.2020.1890306.1086

Some studies asserted that some aquatic plants can remove organic pollutants by degrading them into their biomass. In this work, it was aimed to examine the ability of L. gibba L. to remove two dyes, DR-89 and VB-20 and then to elucidate the mechanism of removal. For th چکیده کامل

Some studies asserted that some aquatic plants can remove organic pollutants by degrading them into their biomass. In this work, it was aimed to examine the ability of L. gibba L. to remove two dyes, DR-89 and VB-20 and then to elucidate the mechanism of removal. For this purpose, experiments were conducted at 21±1 °C, 12h photoperiod and pH of 6.1± 0.01. For the maximal dye concentration tolerated by the plants (50 mg L-1), the results demonstrated that maximum dye abatement was determined to be about 53% (VB-20) and 23% (DR-89). In order to identify the mechanism of dye absorption, FT-IR, UV-vis and SEM analyses were conducted on the biomass and liquid phases. The results indicated that alcohol, alkene, phenol, and amine functions are involved in dye binding to the biomass surface without demonstrating any phytodegradation phenomenon. Additionally, the SEM analysis confirmed this result showing that the ventral lobe and the thin root of each frond (unlike the dorsal lobe) are colored via a direct interaction with the dye molecules allowing their absorption from the surrounding water. Thus, the invasive plant, L. gibba L. could remove organic dyes from contaminated mediums by accumulating them in the biomass without degrading them. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1668 - Evaluation of fluoride concentration at inlet and outlet household water treatment systems and bottled water distributive high consumption Ardabil city, Iran
Zahra Poorakbar Amir Hosein Mahvi Hadi Sadeghi Mehdi Vosoughi S.Ahmad Mokhtari Abdollah Dargahi

10.22034/jchr.2020.1906134.1163

Fluoride is needed for better health, but it can cause adverse health effects if used at higher levels. There are different sources for the uptake of the fluoride, and drinking water is its primary resource. The aim of this study is the evaluation of fluoride concentrat چکیده کامل

Fluoride is needed for better health, but it can cause adverse health effects if used at higher levels. There are different sources for the uptake of the fluoride, and drinking water is its primary resource. The aim of this study is the evaluation of fluoride concentration at the inlet and outlet of household water treatment systems and highly consumed bottled water distributed in Ardabil city in 2020. This descriptive cross-sectional study was performed on 60 water samples (30 samples of bottled water from 10 distribution brands of Ardabil city and 30 samples of inlet and outlet of household water treatment system). The concentration of fluoride was measured using the SPADNS standard method and spectrophotometer techniques. The SPSS version 22 software was used for analyzing the data. The concentration of fluoride in all samples was obtained to be in the range of 0 to 0.87 mg.l-1, with an average of 0.35 mg.l-1, which was less than the standard. According to the results, the concentration of fluoride in the studied groups was significantly different (P = 0.001). Moreover, the efficiency of the household water treatment system in the reduction of fluoride was observed to be 67.25%. Although the concentration of fluoride in most samples was lower than standard, further studies on other sources of fluoride, such as vegetables, tea, and so on, are required for accurate comment on fluoride deficiency in drinking water of one area. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1669 - Pollution Assessment of Trace Metals in Ground Waters (Case Study: Meshgin Shahr County)
Nafiseh Rezapour Andabili Mahsa Safaripour

10.22034/jchr.2020.1902942.1150

In this research, the data of wells in operation, deep and semi-deep wells were studied for assessment of trace elements of wells in Meshgin Shahr plain zone. Digital data were obtained using Arc GIS software. Using systematic random selection method, 46 wells were cons چکیده کامل

In this research, the data of wells in operation, deep and semi-deep wells were studied for assessment of trace elements of wells in Meshgin Shahr plain zone. Digital data were obtained using Arc GIS software. Using systematic random selection method, 46 wells were considered as the statistical population. For preparing zoning maps, after investigating a spatial correlation among the observed values, feasibility of preparing the underlying maps was studied using geostatistics methods such as inverse square distance and Kriging methods. Findings of the study indicated presence of trace metals (zinc and copper) in water. Considering continued trend of pollution and limited amount of aquifers, it will have, certainly, various environmental risks in long term. Hence, qualitative and quantitative protection and preventing increasing pollution of water, due to limited water resources in Meshgin Shahr plain, are among the main principles of planning in line with population and industrial development and excessive exploitation of Meshgin Shahr plain aquifer should be considered as the main factor in generation of chemical pollution. Findings of the study indicated that there is a significant difference between concentration of zinc and copper elements in the studied well waters. The highest average concentration is related to zinc element and the lowest concentration of trace metal is related to copper. The main reasons of trace elements presence are maternal stones storage capacity and transferring it to the ground waters. The two elements of zinc and copper are above the related standards specially at the north part of the area. Although type of the lithology affects amount of silicate and non-silicate minerals and considering diversity of lithology and concentration of human activities and residence at the elevation aligned foothills and plain lands have caused human factors (using chemical fertilizers, detergents) they cause accumulative effects on the above mentioned elements. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1670 - Heavy Metals Contamination and Distribution in Drinking Water from Urban Area of Mashhad City in Northeast Iran: Implications for Water Quality Assessment
Batoul Zarif Gharaati Oftadeh Belin Tavakoly Sany Hossein Alidadi Mohammad Zangouei Reza Barati Atefeh Naseri Mohammad Tafaghodi

10.22034/jchr.2021.1931089.1312

The fast industrialization and urbanization in the world have led to increasing heavy metal pollution in the water supplies. Here, we examined the spatial and temporal distribution and contamination of heavy metals and physicochemical parameters in the drinking water so چکیده کامل

The fast industrialization and urbanization in the world have led to increasing heavy metal pollution in the water supplies. Here, we examined the spatial and temporal distribution and contamination of heavy metals and physicochemical parameters in the drinking water sources of Mashhad in Iran.In this survey, 432 samples of drinking water were collected from 5 zones and 36 stations from August 2017 to May 2018. The results of heavy metal measurements showed that the average concentrations of arsenic (As), mercury (Hg), chrome (Cr), nickel (Ni) and Pb were 0.198±0.11, 0.018±0.04, 5.80±7.87, 1.695±2.16 and 0.574± 0.22 µg L-1for arsenic (As), mercury (Hg), chrome (Cr), nickel (Ni) and Pb, respectively. This result showed that the concentration of heavy metals and physicochemical parameters were comparatively lower than the threshold values throughout the study period; however, some stations showed metrics values above the acceptable limit. Thus, there is still potential contamination in drinking water due to potential heavy metal interactions and long-term exposure. Results of this study showed the current pollution status of drinking water in Mashhad needs remediation efforts to protect human health in urban regions, which highlighted a basis for decision-making in the future to take the main action on contamination control. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1671 - Investigating Nitrate and Nitrite Concentrations in Drinking Water of Five Districts in Tehran and Assessing the Presence of Nitrate Reducing Bacteria
Reza Haji Seyed Mohammad Shirazi Maryam Tala Seyed Amir Ali Anvar Bahareh Nowruzi Zohreh Saeidi Masomeh Negahban

10.22034/jchr.2021.1921756.1246

High levels of nitrate and nitrite in groundwater lead into environmental issues and nitrate poisoning causes unpleasant consequences in human bodies. The present study was conducted to evaluate the concentration of nitrate, nitrite, and nitrate-reducing bacteria in tre چکیده کامل

High levels of nitrate and nitrite in groundwater lead into environmental issues and nitrate poisoning causes unpleasant consequences in human bodies. The present study was conducted to evaluate the concentration of nitrate, nitrite, and nitrate-reducing bacteria in treated drinking water in five areas in Tehran using optical spectroscopy. The results of one-way ANOVA showed that the average concentrations of nitrate in summer and autumn are significantly higher than those of nitrite. Moreover, the highest mean of concentration of nitrate and nitrate was observed in the west of Tehran in autumn 2016 (1.2±0.01 and 4.6±0.02 mg. L-1). On the other hand, the lowest mean was found in the south of Tehran (0.06±0.02 and 0.001±0.01 mg. L-1). However, only in the southern region of Tehran, signs of Pasteurella sp. and Acinetobacter sp. were observed. Additionally, the results of the Duncan test indicated no significant differences concerning nitrate concentration in the morning, noon, and at night in the southern, eastern, and central regions in autumn and summer. The samples of the north, east, and center had the lowest risk and, in the west, and south of Tehran, the highest risk and adverse effects of nitrite and nitrate were observed. Although the average concentration of nitrate and nitrite in all these areas, except for the west of Tehran, was less than the standard of the WHO and the latest national standard, protection of groundwater resources against the entry of pollutants treatment networks to prevent the increase of these ions in water seems to be necessary. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1672 - Determination of Alkylphenols and Alkylphenol Ethoxylates in Some of the Textile Wastewater Samples in Dhaka Division, Bangladesh
Md. Shakir Ahmed Md. Rafiquzzaman

10.22034/jchr.2022.1947780.1472

Textile is one of the biggest industries and it has an enormous impact on the global economy. However, the textile industry is labelled as the most polluting of all the industries and this is due to its contaminated wastewater. Textile wastewater contains organic hazard چکیده کامل

Textile is one of the biggest industries and it has an enormous impact on the global economy. However, the textile industry is labelled as the most polluting of all the industries and this is due to its contaminated wastewater. Textile wastewater contains organic hazardous compounds like alkylphenols (APs) such as nonylphenols (NPs), and alkylphenol ethoxylates (APEOs) for example nonylphenol ethoxylates (NPEOs), which may come from various detergents, wetting agents, emulsifying agents, etc. used in textile industries. Literature review revealed that no work was reported on the APs and APEOs in the textile wastewater of Bangladesh. This study reports the status of some APs and some APEOs after assessing wastewater of some textile industries in Dhaka, Bangladesh. Investigations were carried out with the wastewater of seven textile industries located in the Dhaka Division, Bangladesh. Tests were carried out by an Agilent Liquid Chromatography-Mass Spectrometer (LC-MS). The results revealed that none of the wastewater samples contained APs, and APEOs other than nonylphenol ethoxylates (NPEOs) a form of APEOs. And it might have released from the textile products treating stuff through dissolution process. Among all the seven industries, two industries (28%) contained nonylphenol ethoxylates (NPEOs). The mean concentrations of the detected NPEOs were determined as 11.27 ± 0.24 µg L-1 and 14.01 ± 0.09 µg L-1 in the wastewater of the mentioned two industries. The levels of the observed concentrations of NPEOs were much higher than the specified limits for textile wastewater. Findings of the present work will create pressure on the textile industries of home and abroad for treating textile wastewater effectively and not letting APEOs cum NPEOs in the wastewater. And such activities all over will pave the way to save the ecological system. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1673 - Source of Microplastic Pollution Within Human Stool in the Surabaya River Basin Area
Edza Wikurendra Sofi Aini Imre Nagy Globila Nurika Novera Herdiani Shamsul Shamsudin

10.22034/jchr.2022.1940009.1406

The Surabaya River is a tributary downstream of the Brantas River, which is the longest river in East Java. The source of raw water for the city of Surabaya comes from the Surabaya River. Currently, the pollutants in the Surabaya River are not only organic and heavy met چکیده کامل

The Surabaya River is a tributary downstream of the Brantas River, which is the longest river in East Java. The source of raw water for the city of Surabaya comes from the Surabaya River. Currently, the pollutants in the Surabaya River are not only organic and heavy metals but also microplastics. This study aims to identify the microplastic content in human stool as well as possible sources of microplastic pollutants in the community living in the Surabaya river basin area. This research was conducted on ten samples of human stools in the Surabaya river basin area. The results showed that the types of microplastics found in human stool samples were divided into three types, namely the type of fibre, the type of fragment, and the type of filament. The most common types of microplastics were the types of fragments and filaments found in nine human stool samples. Meanwhile, the type of fibre was only found in seven samples of human stool. With the discovery of the three types of microplastics in human stool, the human stool in the Surabaya river basin area has been contaminated by microplastics. This can be possible because most of the respondents' drinking water consumption comes from bottled water. In general, this type of microplastic fragment can come from plastic bottles, plastic bags and pipe fragments. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1674 - Evaluation of Metal Concentration (Hg, Zn, Cu, Co, Sn, Ag, Cr and Ni) in Influent & Effluent water of Dental Clinics' units
Mohammadreza Malekipour Esfahani Farzaneh Shirani Maryam Ahmadi Shima Ghaderi

10.22034/jchr.2022.1959189.1555

Many contaminants can enter the environment via dentistry. Some of the materials including heavy metals may present some problems to the environment. Amalgam waste in dental clinics is the main source of mercury pollution in the environment. Apart from mercury, other am چکیده کامل

Many contaminants can enter the environment via dentistry. Some of the materials including heavy metals may present some problems to the environment. Amalgam waste in dental clinics is the main source of mercury pollution in the environment. Apart from mercury, other amalgam constituents such as Ag, Sn, Co, Cu, and Zn in dental clinics’ wastewater have just been reported in a few previous kinds of literature. This study aimed to measure the concentrations of mercury, cobalt, zinc, copper, tin, silver, chromium, and nickel in the influent and effluent of dental units of some dental clinics. Samples were collected over 6-month period from 5 dental clinics and three samples were collected from each clinic at the end of the working day, within a week as the effluent sample. Metal concentration was also detected in the influent of the dental units and samples were analysed for metals using the atomic absorption spectrophotometry (AAS) technique for statistical analysis. Data were analysed with Wilcoxon and Kruskal – Wallis tests within SPSS 18 software. The concentration of all the metals in influent water was at the level of the national standard in all samples. In comparing influent and effluent values, the P-values for Hg, Zn, Cu, and Sn (0.001), Cu (0.003), Ag (0.028), Cr (0.007), and Ni (0.016) as shown significant differences between influent and effluent values for all the sample. Based on the obtained findings from the study, wastewater has an undesirable level in terms of heavy metals. Thus, dental clinic wastewater might be considered hazardous waste that should be properly treated before it discharges into the environment. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1675 - A Cytometric Analysis in Circulating Blood Lymphocytes of Water pipe Tobacco Smokers and Non-Smokers by Cytokinesis-block Micronucleus Technique: A Genomic Health Study on Apparent Healthy Premenopausal Women in Tehran
Negar Bahrami Sepideh Arbabi Bidgoli Ramin Abrashami Aziz Mahmoudzadeh Masoumeh Heshmati

10.22034/JCHR.2024.1087903

According to the association between increased micronuclei (MNi) level in reproductive age women and increased risk of congenital abnormalities, we aimed in this study to find the contribution of WTS to women's health in apparently healthy young cases by comparing the v چکیده کامل

According to the association between increased micronuclei (MNi) level in reproductive age women and increased risk of congenital abnormalities, we aimed in this study to find the contribution of WTS to women's health in apparently healthy young cases by comparing the variability of MN values in water pipe smokers and non-smokers. Finding the associations between MNi levels and demographic, socioeconomic, reproductive, and lifestyle factors was the secondary scope of this study. This cross-sectional case-control study was performed on 30 premenopausal women (15 cases and 15 controls) who lived in Tehran, according to our inclusion criteria. The mean MN frequency among waterpipe smokers was 28.53± 7.462, whereas the same parameter in the control group was 6.53 + 3.24 (p= 0.001). Non-parametric tests revealed a significant association between MNi and frequency of waterpipe smoking (p = 0.001), age of starting waterpipe smoking (p = 0.003), concurrent use of alcoholic drinks (p= 0.004), and secondhand smoking (p =0.001). In the context of heavy environmental pollution in Tehran, significantly higher MNi frequencies and decreased genomic health in waterpipe smoker women in reproductive age may predispose them to an increased risk of harmful reproductive outcomes. These findings emerge from governmental and non-governmental biomonitoring programs in high-risk women to concern more on unhealthy lifestyles and environmental pollution. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1676 - Illicit Drugs in Wastewater Treatment Plants A case study: Rio de Janeiro, Brazil
Aldo Pacheco Ferreira

10.22034/jchr.2019.668184

Intake of illicit drugs should be expressed not merely for the reason of the public health aspects but also in an environmental context concerning the contamination of surface waters. Wastewater-based epidemiology consists in acquiring relevant information about the sta چکیده کامل

Intake of illicit drugs should be expressed not merely for the reason of the public health aspects but also in an environmental context concerning the contamination of surface waters. Wastewater-based epidemiology consists in acquiring relevant information about the standard of living and in population health status athwart the investigation of wastewater samples collected at the influent of a wastewater treatment plant (WWTP). This method has been applied to the examination on samples from 4 WWTPs situated in Rio de Janeiro Municipality, Brazil, to investigate the presence of illicit drugs and their metabolites. These included cocaine (COC), benzoylecgonine (BE, cocaine metabolite), amphetamine (AMP), methamphetamine (METH), and 11-nor-9-carboxy-tetrahydrocannabinol (THC-COOH, THC metabolite). Concentrations of COC and its main metabolite BE ranged from 201.3 to 2751.5 ng/L and from 630.7 to 5849.2 ng/L, respectively. Amphetamine-like stimulants ranged from 21.7 to 110.0 ng/L for AMP, and from 55.3 ng/L to 477.4 ng/L for METH. THC-COOH ranged from 188.8 to 940.2ng/L. The concentrations found, besides being noteworthy to public health, may likely have important repercussion influence at the functioning of the environment. It is important to detach that COC and amphetamines (including metabolites as well) have potent pharmacological activities and their incidence as multifarious assortments in the ecosystem must hurt aquatic organisms and, consequently, in human health. However, unfortunately, there is no current regulation demanding the determination of the occurrence of these pollutants at the environment. In conclusion, investigates on the spreading configuration of these illicit drugs and their potentially harmful impact on our environment needs immediate attention and regulatory limits. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1677 - Estimation of some Trace Metals in Water, Sediments and Two Species of Aquatic Plants in the Al-Garaf River at Al-Rafa District- Southern Iraq
Ihsan Hameed Khudhair Israa Ibrihem Lazim Neran adnan Al Naqeeb Afrah Abid Maktoof

10.22034/jchr.2021.682102

The current study was conducted to determines the concentration of four trace metals (Cd, Pb, Cu and Fe) in water (dissolved and particulate) phase, sediment (exchangeable and residual) and two species of aquatic plants Phragmites australis and Ceratophyllum demersium i چکیده کامل

The current study was conducted to determines the concentration of four trace metals (Cd, Pb, Cu and Fe) in water (dissolved and particulate) phase, sediment (exchangeable and residual) and two species of aquatic plants Phragmites australis and Ceratophyllum demersium in Al-Garaf river of Al-Rafa district in south of Iraq. The samples of the study were collected during the autumn and winter in 2018-2019 from three stations within Al-Rafa district. An Atomic absorption spectrophotometer was used to measure the trace metals. The results showed that the concentrations in dissolved phase were (0.20, 0.60, 0.12 and 158.11) µg/l, while their concentrations in particulate phase were (14.34, 46.73, 17.76 and 2200.74) µg/g dry weight respective. For sediment, the mean concentrations of these metals in the exchangeable and residual phase were as follows (5.08, 0.035) (17.29, 2.71) (11.87, 13.23) and (622.18, 2366.02) µg/g dry weight. Higher concentrations of the present study were observed in Ceratophyllum demersum more than their concentration in Phragmites australis. The current study concluded that the concentrations of studied metals in particulate phase were greater than their concentrations in sediment and also higher than their concentrations in the two plants. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1678 - The Effect of Silane Treatment on Nanosized Carica Papaya Seed Modified Pullulan as Biocoagulant in Wastewater Treatment
Nur Sabrina Azhar Mazatusziha Ahmad Deong Jing Lie

10.22034/jchr.2021.682248

Currently, conventional wastewater treatment process used chemical coagulant such as Aluminium sulphate. However, the residual aluminium in treated wastewater causes toxicity and serious health issues such as Alzheimer’ disease. Thus, in this study the potential o چکیده کامل

Currently, conventional wastewater treatment process used chemical coagulant such as Aluminium sulphate. However, the residual aluminium in treated wastewater causes toxicity and serious health issues such as Alzheimer’ disease. Thus, in this study the potential of nanosized Carica Papaya (CP) seeds treated by silane coupling agent incorporated to pullulan on wastewater treatment was investigated. The biocoagulant produce prepared at a different composition of CP range from 1% to 9% was used to treat sewage wastewater. The biocoagulant was characterized by particle size analyser, FTIR and FESEM. The treated wastewater was analyzed by jar test in term of turbidity, pH, dissolved oxygen and Total Suspended Solid with biocoagulant dosage at 0.6 g/L. The size of nanosized biocoagulant was obtained at 608.9 nm. Silane treatment provides well dispersion of nanosized Carica Papaya seed powder in the pullulan matrix phase. FTIR analysis shows the presence of O-H, C=O and Si-O-CH3 bond. The highest turbidity reduction observed at the composition of nanosized CP5/P and silane treated nanosized CP5/P up to 93.89% and 93.98% respectively. However, no significant changes observed on turbidity reduction with increasing CP seeds content for both biocoagulant. Further, at these compositions, the TSS reduced up to 20% and 60% respectively. The DO value of wastewater decreased from the initial value and the increased the pH from 6.58 to 6.69 lead to the neutral condition. Therefore, the effectiveness of both untreated and silane treated biocoagulant were further confirmed upon textile wastewater with turbidity reduction achieved up to 7.84% and 14.54 % respectively. Overall, silane treatment enhanced the effectiveness of nanosized CP modified pullulan as biocoagulant. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1679 - The Evaluation and Comparison of Single- and Multi-Walled Carbon Nanotubes in the Removal of Heavy Metals from Water
Seyyedeh Sepideh Feyz Farhad Khamchin Moghadam

10.22034/jchr.2019.669295

The water scarcity crisis and water pollution are among the key issues both in the current century and in the future. Several different techniques have been introduced for the decontamination of water pollution, among which using the nanotubes is one of the most influen چکیده کامل

The water scarcity crisis and water pollution are among the key issues both in the current century and in the future. Several different techniques have been introduced for the decontamination of water pollution, among which using the nanotubes is one of the most influential. In this project, the single-walled and multi-walled carbon nanotubeswere employed to test the possibility of removing heavy metal ions, such as Fe2+, Cd2+, Pb2+ and Ni2+. The effects of three factors including carbon nanotubes, ions’ initial concentration, and contact time were tested. According to the difference rate of nanotubes’ adsorption diagrams, the maximum differences in the performance of single- and multi-walled are obtained as 30 percent for the initial solution concentration and around 5 percent for Nano adsorbent concentration. The results showed that in the different initial concentrations of metal ions, multi-walled nanotube had a better performance, while in case of changing the amount of adsorbent; the single-walled nanotube had a higher adsorption. And if the time changes, multi-walled carbon nanotube can have a higher adsorption. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1680 - Response of Young Phoenix dactylifera L. Date Palm Trees to Irrigation with Magnetized Water
Sheimmaa j. Hadi

10.22034/jchr.2020.679799

Date palm (Phoenix dactylifera L.) is one of the most important crops for which Iraq is famous. As a result of increased water salinity and the lack of rain in recent years. The technique of magnetizing water has been tried to irrigate palm trees. For the purpose of stu چکیده کامل

Date palm (Phoenix dactylifera L.) is one of the most important crops for which Iraq is famous. As a result of increased water salinity and the lack of rain in recent years. The technique of magnetizing water has been tried to irrigate palm trees. For the purpose of studying the effect of magnetization on leaf content of some biomarkers. The research was carried out during the years 2019 and 2020, when sixty-three-year-old date palm trees were selected from the variety (Barhi), which are densely textured and planted in the orchard of the tissue date palm station / Ministry of Agriculture located in the desert region of Najaf Governorate. As (well water and river water) were used before and after magnetization by watering the soil around the palm on a weekly basis for sixteen consecutive periods starting from 2/6/2019, results measurements were made for total chlorophyll, total protein, amino acid proline and carbohydrates. The results showed that the magnetization of the water caused significant increases in the leaf content of total chlorophyll, carbohydrates and total protein, and a significant decrease in its content of the amino acid proline. The results indicate that the magnetization of irrigation water increases the efficiency of the palm plant in tolerance saline water and increases its vital properties in the case of irrigation with magnetized river water. These results improve the process of cultivation and management of date palm farms and contribute to increasing production. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1681 - Effectiveness of Sequential Pre-treatment and Application of High-porosity Hybrid Fly Ash Geopolymer/alginate Adsorbent for the Treatment of Batik Wastewater
Siti Mazatul Azwa Saiyed Mohd Nurddin Suriati Sufian Zakaria Man Nurul Ekmi Rabat Nazwin Ahmad

10.22034/jchr.2021.682249

In this work, hybrid fly ash geopolymer/alginate spheres (GSA) were produced and used as an effective and economical adsorbent in a treatment of batik wastewater. A preparation of GSA adsorbent involved a facile method where the fly ash (FA) based geopolymer was entrapp چکیده کامل

In this work, hybrid fly ash geopolymer/alginate spheres (GSA) were produced and used as an effective and economical adsorbent in a treatment of batik wastewater. A preparation of GSA adsorbent involved a facile method where the fly ash (FA) based geopolymer was entrapped into sodium alginate (SA) followed by cross-linking of Ca2+ and SA. In additional to that, natural egg white was utilized as a foaming agent. Characterization of the GSA adsorbent strongly confirmed the formation of hybrid spheres that composed of geopolymer and alginate with extremely porous microstructure with porosity of 87.64%. Surface area, average pore diameter and pore volume was 12.874 m2/g, 3.3110 nm and 0.1684 cm3/g, respectively. Prior to the adsorption process, the batik wastewater was pre-treated using high concentration acid hydrofluoric (HF) and magnesium oxide (MgO). The optimum acidification pre-treatment at pH 3 removed ~ 93% of chemical oxygen demand (COD). In the subsequent stage, the highest percentage of COD removal was ~27% by utilizing 1500 mg/L of MgO powder. In the final stage, different dosages of GSA adsorbent was used in order to treat the remaining COD and resulted in as maximum as ~67% of the COD removal. According to the finding, the sequential pre-treatment and application of high-porosity hybrid GSA adsorbent offered a great potential to be implemented as an economical and effective batik wastewater treatment. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1682 - اثرpH بر خواص جذبی نانو ذرات اکسید روی-اکسید کادمیوم برای حذف متیل بلو و متیل اورانژ
الهه خلیلی فرد سید علی حسن زاده تبریزی مجتبی نصراصفهانی

نانو کامپوزیت ZnO-CdO با استفاده از روش میکروامولسیون آب در روغن سنتز شد. نسبت وزنی اکسید روی و کادمیم و دمای کلسیناسیون بر روی مورفولوژی، تشکیل فاز، تبدیلات فازی، اندازه کریستال هاوذرات و همچنین سطح ویژه نانو کامپوزیت ZnO-CdO تحقیق شد. محصولات سنتز شده توسط آنالیزهای X چکیده کامل

نانو کامپوزیت ZnO-CdO با استفاده از روش میکروامولسیون آب در روغن سنتز شد. نسبت وزنی اکسید روی و کادمیم و دمای کلسیناسیون بر روی مورفولوژی، تشکیل فاز، تبدیلات فازی، اندازه کریستال هاوذرات و همچنین سطح ویژه نانو کامپوزیت ZnO-CdO تحقیق شد. محصولات سنتز شده توسط آنالیزهای XRD، BET، SEM، TEM و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پراش اشعه ایکس نشان داد که نانو کامپوزیت ZnO-CdO با کریستال‌های نانومتری شکل گرفته است، ذرات نانو کامپوزیت روی-کادمیم سنتز شده در دمای˚C400 به دلیل سطح ویژه بالاتر بهترین خواص جذب و تجزیه متیل بلو و متیل اورانژ اسیدی را از خود نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1683 - رسوب دهی الکتروشیمیایی هماتیت و بررسی خواص فتوالکتروشیمیایی آن جهت فرایند تجزیه آب و تولید هیدروژن
غلامرضا حیدری

تولید هیدروژن با استفاده از تجزیه آب تحت نور خورشید یک روش امیدوار کننده برای تولید سوخت پاک و تجدیدپذیر می‌باشد. با استفاده از نیمه هادی‌های مثبت و منفی به ترتیب به عنوان فتوکاتد و فتوآند می‌توان آب را به عناصر تشکیل دهنده آن یعنی هیدروژن و اکسیژن تجزیه نمود. از هماتیت چکیده کامل

تولید هیدروژن با استفاده از تجزیه آب تحت نور خورشید یک روش امیدوار کننده برای تولید سوخت پاک و تجدیدپذیر می‌باشد. با استفاده از نیمه هادی‌های مثبت و منفی به ترتیب به عنوان فتوکاتد و فتوآند می‌توان آب را به عناصر تشکیل دهنده آن یعنی هیدروژن و اکسیژن تجزیه نمود. از هماتیت می‌توان به عنوان فتوآند برای این منظور استفاده نمود. در این تحقیق هماتیت با استفاده از روش رسوب‌دهی الکتروشیمیایی ایجاد شده است. جهت تعیین فاز از تفرق اشعه ایکس استفاده شد که الگوی پراش بیانگر هماتیت با ساختار بلوری رومبوئدرال می‌باشد. مورفولوژی سطحی توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان دهنده‌ی دو لایه‌ی پایینی همراه با ترک و لایه بالایی بصورت ذرات می‌باشد. مقدار جریان تحت نور با استفاده از پتانسیل روبشی خطی تحت قطع و وصل نور مرئی تعیین شدند که در پتانسیل V6/0 نسبت به الکترود Ag/AgCl به مقدار μA.cm-2 5/2 بدست آمد. منحنی نایکوئیست هماتیت در پتانسیل V0 و V6/0 با استفاده از طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی بدست آمد و مدار معادل آنها شبیه سازی گردید و مقدار پارامترهای مربوطه بدست آمدند. همچنین با استفاده از منحنی مات-شاتکی مقدار پتانسیل فلت باند و مقدار دانسیته حامل بار به ترتیب به مقدار V 35/0- نسبت به مرجع Ag/AgCl و cm-3 1018×4/8 بدست آمدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1684 - بررسی تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران منطقه حفاظت شده مند در استان بوشهر
امید طبیعی

منطقه حفاظت شده مند با وسعتی معادل 52289 هکتار در مختصات جغرافیایی َ15 ْ51 تا َ35 ْ51 طول شرقی و َ15 ْ27 تا َ45 ْ28 عرض شمالیدر جنوب ایران، در استان بوشهر و در 180 کیلومتری جنوب شرقی بوشهر واقع شده است. مقاله حاضر به منظور بررسی و تعیین جمعیت و تنوع گونه ای پرندگان آبزی چکیده کامل

منطقه حفاظت شده مند با وسعتی معادل 52289 هکتار در مختصات جغرافیایی َ15 ْ51 تا َ35 ْ51 طول شرقی و َ15 ْ27 تا َ45 ْ28 عرض شمالیدر جنوب ایران، در استان بوشهر و در 180 کیلومتری جنوب شرقی بوشهر واقع شده است. مقاله حاضر به منظور بررسی و تعیین جمعیت و تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران در زیستگاه تالابی منطقه حفاظت شده مندو بر اساس یک دوره 10 سالهاز سال 1380 (2002) لغایت 1389 (2011) ارائه شده است. در طول دوره 10 ساله مورد مطالعه، تعداد 59397 پرنده آبزی مرکب از 73 گونه، 15 تیره و 6 راسته در منطقه حفاظت شده مند زمستان گذرانی نموده اند.در این مدت بیشترین تعداد پرنده متعلق به گونه باکلان بزرگ (Phalacrocorax carbo) با 18902 قطعه سرشماری شده بوده است.بر اساس نتایج این تحقیقدر بین تیره های آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران بزرگترین و کوچکترینتیره به ترتیب متعلق به باکلانیان (Phalacrocoracidae) و کشیمیان (Podicipedidae) با 82/31 و 03/0 درصدفراوانی به ترتیب بوده است. در دوره 10 ساله مورد مطالعه سال 1385 (2007) با تعداد 19858 قطعه پرنده بیشترین و سال 1386 (2008) با تعداد 194 قطعه پرنده کمترین تعداد پرنده سرشماری شده را به خود اختصاص داده اند. از سویی دیگر از نظر غنای گونه ای سال 1387 (2009) با تعداد 47 گونه شناسایی شده بیشترین تعداد و سال 1386 (2008) با تعداد 15 گونه کمترین تعداد گونه شناسایی شده را شامل شده اند. نتایج نشان داد بیشترین فراوانی پرندگان زمستان گذران از سال 1380 (2002) لغایت 1389 (2011)متعلق به تیره های کنارآبچر با 2/64 درصد فراوانی و کمترین فراوانی مربوط به تیره های آبزی با 8/35 درصد فراوانی بوده است. با توجه به مقادیر محاسبه شده شاخص های تنوع و یکنواختی گونه ای بیشترین میزان تنوع زیستی پرندگان آبزی و کنارآبچر زمستان گذران در منطقه حفاظت شده مند مربوط به سال 1387(2009) و کمترین تنوع زیستی مربوط به سال 1389 (2011)بوده است (05/0andgt; P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1685 - بررسی تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستانگذران در زیستگاههای تالابی سواحل بوشهر
امید طبیعی رکسانا شریفی

تحقیق حاضر به منظور بررسی تنوع گونهای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستانگذران در زیستگاههای تالابی سواحل بوشهر(سایت بوشهر) و بر اساس یک دوره 10 سالهاز سال 1380(2002) لغایت 1389(2011) انجام پذیرفته است. بر اساس یافتههای این پژوهش در طول دوره 10 ساله مورد مطالعه، تع چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور بررسی تنوع گونهای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستانگذران در زیستگاههای تالابی سواحل بوشهر(سایت بوشهر) و بر اساس یک دوره 10 سالهاز سال 1380(2002) لغایت 1389(2011) انجام پذیرفته است. بر اساس یافتههای این پژوهش در طول دوره 10 ساله مورد مطالعه، تعداد 113606 پرنده آبزی مرکب از 78 گونه، 15 تیره و 6 راسته در سایت بوشهر زمستانگذرانی نمودهاند.در این مدت بیشترین تعداد پرندگان زمستانگذران متعلق به گونه کاکایی سر سیاه (Larus ridibundus) با 57087 قطعه سرشماری شده بوده است.بر اساس نتایج این تحقیقدر بین تیرههای مهاجر زمستانگذران بزرگترین و کوچکترینآن به ترتیب متعلق به تیره کاکائیان (Laridae) و تیره پلیکانیان (Pelecanidae) با 96/59 و 02/0 درصدفراوانی بوده است. در دوره 10 ساله مورد مطالعه سال 1385 (2007) با تعداد 28043 قطعه پرنده بیشترین و سال 1386 (2008) با تعداد 1112 قطعه پرنده کمترین تعداد پرنده سرشماری شده را به خود اختصاص دادهاند. از سویی دیگر از نظر غنای گونهای سال 1389(2011) با تعداد 56 گونه بیشترین و سال 1386(2008) با تعداد 23 گونه کمترین غنا را شامل شدهاند. نتایج نشان داد بیشترین فراوانی پرندگان زمستانگذران متعلق به تیرههای کنارآبچر با 30/88 درصد فراوانی و کمترین فراوانی مربوط به تیرههای آبزی با 70/11 درصد فراوانی بوده است. با توجه به مقادیر محاسبه شده شاخصهای تنوع و یکنواختی گونهای بیشترین میزان تنوع زیستی پرندگان آبزی و کنارآبچر زمستانگذران در سایت بوشهر مربوط به سال 1389(2011) و کمترین تنوع زیستی مربوط به سال 1384(2006)بوده است (05/0>P پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1686 - بررسی تنوع گونهای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستانگذران تالاب بینالمللی ارژن در استان فارس
امید طبیعی محبوبه نصیری

در مقاله حاضر تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی ارژنبر اساس یک دوره آماری 15 سالهاز سال 1376(1998) لغایت 1390(2012) مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. در طول دوره 15 ساله مورد مطالعه، تعداد 309674 پرنده آبزی شامل 71 گونه متعلق چکیده کامل

در مقاله حاضر تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی ارژنبر اساس یک دوره آماری 15 سالهاز سال 1376(1998) لغایت 1390(2012) مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. در طول دوره 15 ساله مورد مطالعه، تعداد 309674 پرنده آبزی شامل 71 گونه متعلق به 16 تیره و 6 راسته در تالاب بین المللی ارژنزمستان گذرانی نموده اند.در این مدت بیشترین تعداد پرنده متعلق به گونه خوتکا (Anas crecca) با 51248 قطعه سرشماری شده بوده است.بر اساس نتایج این تحقیقدر بین تیره های مهاجر زمستان گذران بزرگترین و کوچکترینتیره به ترتیب متعلق به تیره مرغابیان (Anatidae) و تیره لک لکیان (Ciconidae) با 496/80 و 018/0 درصدفراوانی به ترتیب بوده است. در دوره 15 ساله مورد مطالعه سال 1377 (1999) با تعداد 77580 قطعه پرنده بیشترین و سال 1389 (2011) با تعداد 1002 قطعه پرنده کمترین تعداد پرنده سرشماری شده را به خود اختصاص داده اند. از سویی دیگر از نظر غنای گونه ای سال1382 (2004) با تعداد 38 گونه بیشترین و سال 1389 (2011) با تعداد 6 گونه کمترین غنا را شامل شده اند. نتایج نشان داد بیشترین فراوانی پرندگان زمستان گذران متعلق به تیره های آبزی با 03/81 درصد فراوانی و کمترین فراوانی مربوط به تیره های کنارآبچر با 97/18درصد فراوانی بوده است. با توجه به مقادیر محاسبه شده شاخص های تنوع و یکنواختی گونه ای بیشترین میزان تنوع زیستی پرندگان آبزی و کنارآبچر زمستان گذران در تالاب بین المللی ارژن مربوط به سال 1382(2004) و کمترین تنوع زیستی مربوط به سال 1388(2010)بوده است (05/0andgt; P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1687 - اثر پساب آبزی پروری برتنوع زیستی درشت بی مهرگان کفزی رودخانه دوهزار تنکابن
جواد مسگران کریمی قباد آذری تاکامی حسین خارا روح الله عباسپور

در پژوهش حاضرتنوع زیستی درشت بی مهرگان (ماکروبنتوزها) با استفاده از شاخص های زیستی در رودخانه دوهزار تنکابندر سال 1390-1389 در هفت ایستگاه و طی دوازده نوبت نمونه برداری با سوربر سطح 1/0 متر مربع در سه تکرار صورت گرفت.نمونه های جمع آوری شده توسط فرمالین ۴٪تثبیت و در آزما چکیده کامل

در پژوهش حاضرتنوع زیستی درشت بی مهرگان (ماکروبنتوزها) با استفاده از شاخص های زیستی در رودخانه دوهزار تنکابندر سال 1390-1389 در هفت ایستگاه و طی دوازده نوبت نمونه برداری با سوربر سطح 1/0 متر مربع در سه تکرار صورت گرفت.نمونه های جمع آوری شده توسط فرمالین ۴٪تثبیت و در آزمایشگاه جداسازی و شمارش گردید.در بررسی کفزیان، 60 خانواده متعلق به 18 راسته و هفت رده شناسایی شد. همزمان با نمونه برداری از فون بنتیک برخی از فاکتورهای فیزیکی شیمیایی نظیر دمای آبو هوا، pH، DO(اکسیژن محلول)، BOD(خواست اکسیژن بیوشیمیایی) در ایستگاه ها اندازه گیری شد. نتایج تغییراتمعنی داری را روی دما،pH, BOD5 نشان داد (05/0pandlt;) ولی تغییرات در اکسی ژن محلول در طول مدت بررسی معنی دار نبود (05/0andlt;p).داده های بنتیک بصورت سنجه های ساختار جمعیتیشاملغنای EPT، نسبت فراوانیEPTبه خانواده Chironomidaeو شاخص تنوع شانون محاسبه گردید.آنالیز واریانس یک طرفه گروه های کفزی در بین ماه ها و ایستگاه ها مورد بررسی قرارگرفت، نتایج آزمون آنالیز واریانس در بین ایستگاه ها تفاوت معنی داری را نشان داد (Pandlt;0.05).بطور کلی از ایستگاه شماره 1 تا ایستگاه شماره 7 از مقدار عددی این شاخص ها کاسته شد که نشان دهنده کاهش کیفت آب در طول رودخانه بوده است. بر اساس شاخصEPTبالاترین میانگین به ایستگاه 3با میانگین امتیاز66/70و پایین ترین امتیاز در ایستگاه 7 با امتیاز 01/22 مشخص شد. بالاترین میزان شاخص EPT/Chدر ایستگاه1 با امتیاز 11/1 وپایین ترین امتیاز در ایستگاه 7 با 31/0 تعیین شد. شاخص تنوع شانون در ایستگاه ها، از بالا به پایین روند نزولی را نشان داد. بطوری که بیشترین مقدار آن در ایستگاه 2 با میانگین امتیاز27/2 و پایین ترین امتیاز در ایستگاه 7 با امتیاز 7/1مشخص شد. بطور کلی نتایج حاصله نشان از عدم آلودگی در نواحی بالادست رودخانه دوهزار تنکابنو آلودگی متوسط رودخانه در نواحی پایین دست در ماه های مختلف را داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1688 - بررسی تنوع گونهای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستانگذران در تالاب مهارلو دراستان فارس
امید طبیعی محسن جعفری نژاد بسطامی لیلا جولایی

تحقیق حاضر به منظور بررسی تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران در تالاب مهارلوو بر اساس یک دوره 10 سالهاز سال 1380 (2002) لغایت 1389 (2011) انجام پذیرفته است. بر اساس یافته های این پژوهش در طول دوره 10 ساله مورد مطالعه، تعداد 290554 پرنده آبزی مرکب از چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور بررسی تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران در تالاب مهارلوو بر اساس یک دوره 10 سالهاز سال 1380 (2002) لغایت 1389 (2011) انجام پذیرفته است. بر اساس یافته های این پژوهش در طول دوره 10 ساله مورد مطالعه، تعداد 290554 پرنده آبزی مرکب از 65 گونه، 14 تیره و 6 راسته در تالاب مهارلو زمستان گذرانی نموده اند.در این مدت بیشترین تعداد پرندگان رمستان گذران متعلق به گونه فلامینگوی بزرگ (Phoenicopterus ruber) با 50355 قطعه سرشماری شده بوده است.بر اساس نتایج این تحقیقدر بین تیره های مهاجر زمستان گذران بزرگترین و کوچکترینآن به ترتیب متعلق به تیره مرغابیان (Anatidae) و تیره گلاریولیان (Glareolidae) با 368/51 و 001/0 درصدفراوانی بوده است. در دوره 10 ساله مورد مطالعه سال 1382 (2004) با تعداد 56162 قطعه پرنده بیشترین و سال 1386 (2008) با تعداد 8866 قطعه پرنده کمترین تعداد پرنده سرشماری شده را به خود اختصاص داده اند. از سویی دیگر از نظر غنای گونه ای سال 1381 (2003) با تعداد 37 گونه بیشترین و سال 1386 (2008) با تعداد 14 گونه کمترین غنا را شامل شده اند. نتایج نشان داد بیشترین فراوانی پرندگان زمستان گذران متعلق به تیره های آبزی با 76/51 درصد فراوانی و کمترین فراوانی مربوط به تیره های کنارآبچر با 24/48 درصد فراوانی بوده است. با توجه به مقادیر محاسبه شده شاخص های تنوع و یکنواختی گونه ای بیشترین میزان تنوع زیستی پرندگان آبزی و کنارآبچر زمستان گذران در تالاب مهارلو مربوط به سال 1382 (2004) و کمترین تنوع زیستی مربوط به سال 1388 (2010)بوده است (05/0>P پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1689 - بررسی غلظت فلزات سنگین مس و روی در بافت عضله میگوی بزرگ آب شیرین و تغییرات بافتی آبشش و هپاتوپانکراس
عباس بزرگنیا مریم برزگر مهران مهدیپور حسینعلی ابراهیم زاده موسوی علی طاهری میرقائد مهرنوش معینی جزنی

امروزه یکی از مشکلات جدی جوامع بشری، معضل آلودگی آبها با فلزات سنگین است که از مهترین و خطرناکترین آلایندههای آبی و تهدیدی جدی برای سلامت انسان به شمار میآیند. بر همین اساس در بررسی حاضر با هدف تعیین میزان دو فلز سنگین روی و مس در عضله میگویبزرگآب شیرین (Macrobrachi چکیده کامل

امروزه یکی از مشکلات جدی جوامع بشری، معضل آلودگی آبها با فلزات سنگین است که از مهترین و خطرناکترین آلایندههای آبی و تهدیدی جدی برای سلامت انسان به شمار میآیند. بر همین اساس در بررسی حاضر با هدف تعیین میزان دو فلز سنگین روی و مس در عضله میگویبزرگآب شیرین (Macrobrachium rosenbergiiو بررسی تغییرات بافتی هپاتوپانکراس و آبشش ایجاد شده ناشی از آنهادر طی زمستان 1392 اقدام به صید20 نمونه میگوی آب شیرین از رودخانه سیاهرود در استان مازندران، گردید. نمونه بافت عضله جهت سنجش فلزات مس و روی و نمونههای بافت آبشش و هپاتوپانکراسجهت بررسی تغییرات بافتی برداشت شدند. تعیین غلظت فلزات با استفاده از دستگاه جذب اتمی اسپکتروفتومتر و آنالیز آماری توسط نرمافزار SPSS 19صورت پذیرفت. میانگین غلظت روی و مس در عضله میگوها به ترتیب برابر با 1 ±011/1 و02/0 ±785/1 بدست آمده و نتایج آنالیز واریانس تک نمونهای نشاندهنده وجود اختلاف معنیدار در مقادیر روی و مس است. در بررسی ضریب همبستگی طول و وزن و میانگین مقادیر فلزات روی و مس هیچ رابطه معنیدار بین این متغیرها بدست نیامد. همچنین میانگین غلظت روی و مس در عضله میگوها، کمتر از میزان حد مجاز تعیین شده در غذاهای دریایی بر اساس استانداردهای WHONHMRCو UK(MAFF)بوده و بنابراین مصرف میگوهای مذکور برای سلامت انسان خطرناک نمیباشد. در بررسیهای آسیب شناسی آبشش، بوضوح هایپرپلازی سلولهای اپیتلیال آبشش، ادم و تورم لاملاهای ثانویه بهمراه موکوس فراوان در سطح آبششها مشاهده گردیده و در هپاتوپانکراس نیز آتروفی سلولها قابل رویت بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1690 - مصرف آب قبل از بروز تشنگی عامل کاهش مصرف روزانه نمک
فریدون حیدرپور نورالدین موسوی نسب بهزاد مرادی

کاهش مصرف نمک از میزان مصرف کنونی 12-9 گرم به محدوده مصرف 6-5 گرم، تأثیر زیادی بر روی فشار خون و بیماریهای قلبی- عروقی خواهد داشت، اما این مقدار تقلیل ایدهآل نیست. افزایش حداقل 2-1 درصدی اسمولاریته پلاسما موجب بروز تشنگی میگردد، هیپوولمی،‌ هیپوتانسیون، آنژیوتانسین II چکیده کامل

کاهش مصرف نمک از میزان مصرف کنونی 12-9 گرم به محدوده مصرف 6-5 گرم، تأثیر زیادی بر روی فشار خون و بیماریهای قلبی- عروقی خواهد داشت، اما این مقدار تقلیل ایدهآل نیست. افزایش حداقل 2-1 درصدی اسمولاریته پلاسما موجب بروز تشنگی میگردد، هیپوولمی،‌ هیپوتانسیون، آنژیوتانسین II از دیگر استیمولوس‌های تشنگی می‌باشند. چون که تعدادی از استیمولوس‌های تشنگی و تمایل به مصرف نمک مشترکند، از اینرو تشنگی می‌تواند افزایش تمایل به مصرف نمک را افزایش دهد. هدف این مطالعه بررسی تأثیر محرومیت از آب بر میزان مصرف نمک در افراد روزه دار بود. 30 دانشجوی مذکر جهت انجام مطالعه انتخاب گردیدند، یک بار سدیم ادرار 24 ساعته آنها در ماه شعبان و بار دیگر در ماه رمضان اندازهگیری شد. افزایش و کاهش بیش از 15 درصدی بعنوان تغییر قابل توجه تلقی گردید. بدلیل جمع‌آوری نادرست ادرار، نتایج حاصل از 5 نفر در این مطالعه لحاظ نشد. در 7 نفر تغییر سدیم ادرار 24 ساعته ماه رمضان نسبت به ماه شعبان قابل توجه نبود. در 10 نفر کاهش و در 8 نفر افزایش قابل توجهی در سدیم ادرار 24 ساعته ماه رمضان نسبت به ماه شعبان ملاحظه گردید. شبیه تأثیر روزه ‌داری بر وزن، فشار خون، اشتها، روزه‌داری نیز بر میزان مصرف نمک اثری دوگانه دارد. چون در روزه‌داری عوامل دیگری به غیر از تشنگی درتمایل فرد به نمک تداخل اثر می‌نمایند، لذا تاثیر تشنگی بر تمایل به نمک تحت پوشش قرار میگیرد. در کل میتوان ابراز داشت در صورتی که افراد قبل از بروز تشنگی مقادیر بیشتری آب بنوشند و فواصل بین آشامیدن را کوتاهتر نمایند، تمایل به مصرف نمک در آنها کاهش مییابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1691 - عملکرد تولیدمثلی مولدین میگوی سفید غربی (Penaeus vannamei Boone, 1931) تحت تاثیر سیستم‌های پرورشی مختلف
محمد حسین خانجانی

10.22034/ascij.2021.684786

عملکرد مولدین میگوی سفید غربی تحت تاثیر شرایط محیطی مختلف، نوع تغذیه، اندازه و مکان پرورش متفاوت می باشد. در مطالعه حاضر عملکرد تولید مثلی مولدین میگوی سفید غربی در دو سیستم پرورشی معمولی ( تعویض آب) و تعویض آب محدود مورد بررسی قرار گرفت. مولدین ماده با میانگین وزن 8/6 چکیده کامل

عملکرد مولدین میگوی سفید غربی تحت تاثیر شرایط محیطی مختلف، نوع تغذیه، اندازه و مکان پرورش متفاوت می باشد. در مطالعه حاضر عملکرد تولید مثلی مولدین میگوی سفید غربی در دو سیستم پرورشی معمولی ( تعویض آب) و تعویض آب محدود مورد بررسی قرار گرفت. مولدین ماده با میانگین وزن 8/6 ± 6/38 گرم از مرکز تکثیر آبزی پرور چابهار واقع در کنارک تهیه و در مخازن 2000 لیتری مورد آزمایش قرار گرفتند. دو تیمار در سه تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی برای مطالعه حاضر در نظر گرفته شد. شامل: تیمار کنترل (سیستم پرورش معمولی) که روزانه 90 درصد آب مخازن تعویض و تیمار با تعویض آب محدود (روزانه 2 تا 3 درصد) از کف مخازن تعویض آب صورت می گرفت. نتایج نشان داد تفاوت معنی داری در عملکرد رشد مولدین بین دو سیستم پرورش وجود ندارد (05/0p > )، اما ضریب بقاء در سیستم پرورش با تعویض آب محدود (57/97 درصد) بالاتر بود. تعداد تخم در هر مرحله تخم ریزی برای میگوهای تحت سیستم پرورشی معمولی و تعویض آب محدود به ترتیب 47500 و 60800 بدست آمد که اختلاف معنی داری بود (05/0 >p ). همچنین تعداد تخم تبدیل شده به ناپلیوس در سیستم تعویض آب محدود نسبت به سیستم معمولی بیشتر بدست آمد. بطور کلی مطالعه حاضر نشان داد عملکرد تولید مثلی مولدین میگوی سفید غربی در سیستم پرورشی با تعویض آب محدود نسبت به سیستم معمولی بهتر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1692 - اثر سطوح مختلف شوری آب مصرفی بر روند تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای دانه جو در گوسفندان بومی ایرانی
میرعلی پیشدادی مطلق رامین سلامت دوست نوبر ناصر ماهری سیس امیررضا صفایی ابوالفضل آقاجانزاده گلشنی

10.22034/ascij.2023.1961495.1398

این پژوهش، به منظور مطالعه اثر سطوح مختلف شوری آب مصرفی بر روند تجزیه پذیری شکمبه ای دانه جو با استفاده از روش کیسه های نایلونی در گوسفندان شال ایرانی انجام شد. تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام دانه جو با استفاده از هشت راس قوچ توده شال کانوله‌گذاری شده در شکمبه که سط چکیده کامل

این پژوهش، به منظور مطالعه اثر سطوح مختلف شوری آب مصرفی بر روند تجزیه پذیری شکمبه ای دانه جو با استفاده از روش کیسه های نایلونی در گوسفندان شال ایرانی انجام شد. تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام دانه جو با استفاده از هشت راس قوچ توده شال کانوله‌گذاری شده در شکمبه که سطوح مختلف شوری آب شامل گروه شاهد (480)، 4000، 8000 و 12000 میلی‌گرم بر لیتر مجموع مواد جامد محلول در آب را دریافت می کردند، با روش کیسه‌های نایلونی تعیین شد. از نظر تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام در تمام زمان‌های انکوباسیون به غیر از زمان‌ اولیه، تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. در زمان نهایی انکوباسیون، مصرف آب شور سبب افزایش تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام دانه جو نسبت به تیمار شاهد گردید. بین تیمارهای آزمایشی از نظر تجزیه پذیری موثر (ED) ماده خشک و پروتئین خام نیز تفاوت معنی‌داری مشاهده شد، به طوریکه با افزایش سطح شوری، تجزیه پذیری موثر ماده خشک و پروتئین خام دانه جو در اغلب موارد افزایش یافت. بخش پروتئین سریع تجزیه‌شونده (QDP) تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت اما بخش پروتئین کند تجزیه‌شونده (SDP) در سطح تغذیه نگهداری (با سرعت عبور دو درصد در ساعت) به‌طور معنی‌داری افزایش یافت که بالاترین مقدار مربوط به تیمار حاوی 8000 میلی‌گرم بر لیتر مجموع مواد جامد محلول در آب به دست آمد. از نظر پروتئین قابل متابولیسم نیز در سطح تغذیه نگهداری بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی‌دار بوده و کمترین مقدار آن در تیمار حاوی 8000 میلی‌گرم بر لیتر مجموع مواد جامد محلول در آب مشاهده شد. در یک نتیجه‌گیری کلی به نظر می‌رسد مصرف آب شور در حیوانات مورد آزمایش، تجزیه پذیری شکمبه‌ای دانه جو را تحت تاثیر قرار داده و موجب افزایش تجزیه پذیری موثر ماده خشک و پروتئین خام و کاهش مقدار پروتئین قابل متابولیسم آن در سطح تغذیه در حد نگهداری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1693 - پروبیوتیک ها: کیفیت آب، عملکرد رشد و ایمنی در آبزی‌پروری میگو
محمد حسین خانجانی ُسعید حاجی رضایی

10.22034/ascij.2023.1984108.1484

با توجه به افزایش جمعیت جهان، صنعت آبزی‌پروری به عنوان یکی از صنایع تولید غذا در سال‌های اخیر رشد و توسعه یافته است. یکی از راهکارهای افزایش تولیدات آبزی‌پروری، افزایش تراکم ذخیره‌سازی و سطح زیر کشت می‌باشد. افزایش تراکم ذخیره‌سازی منجر به کاهش کیفیت آب، شیوع و گسترش عو چکیده کامل

با توجه به افزایش جمعیت جهان، صنعت آبزی‌پروری به عنوان یکی از صنایع تولید غذا در سال‌های اخیر رشد و توسعه یافته است. یکی از راهکارهای افزایش تولیدات آبزی‌پروری، افزایش تراکم ذخیره‌سازی و سطح زیر کشت می‌باشد. افزایش تراکم ذخیره‌سازی منجر به کاهش کیفیت آب، شیوع و گسترش عوامل بیماری‌زا می‌شود. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان ماده شیمیایی جهت کاهش اثر عامل بیماری‌زا در آبزی‌پروری، از طرف مصرف کنندگان چندان پذیرفته شده نیست. امروزه استفاده از پروبیوتیک‌‌‌ها جهت حفظ سلامت محیط زیست برای آبزی پرورش یافته و افزایش عملکرد تولید بدون تاثیر منفی بر مصرف کنندگان حائز اهمیت است. مطالعات بر استفاده از پروبیوتیک‌ها برای دستیابی به اهداف آبزی‌پروری پایدار سازگار با محیط زیست افزایش یافته است. از مزایای استفاده از پروبیوتیک‌‌ها در آبزی‌پروری میگو، بهبود کیفیت آب، کارایی بهتر خوراک، بهبود عملکرد رشد، فعالیت آنزیم‌های گوارشی، ایمنی و مقاومت در برابر عوامل بیماری‌زا گزارش شده است. پروبیوتیک‌ها در شرایط استرس از جمله دستکاری، رقم بندی، حمل و نقل، واکسیناسیون و درمان بیماری‌ها به میگو کمک می‌کنند. پروبیوتیک‌های که در صنعت آبزی‌پروری استفاده شده اند بیشتر شامل گونه‌های باسیلوس، لاکتوباسیلوس، میکروکوکوس، اینتروکوکوس، لاکتوکوکوس، استرپتوکوکوس و کارنوباکتریوم هستند. در مطالعه مروری حاضر، کاربرد و اهمیت پروبیوتیک‌ها در آبزی‌پروری میگو و تاثیر آن بر کیفیت آب، عملکرد رشد و ایمنی مورد بررسی قرار می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1694 - تاثیر فاکتورهای فیزیولوژیکی و محیطی بر تعداد و توزیع سلول‌های لنفوئیدی کلیه ماهی شاه‌کولی (Chacalburnus chalcodies)
وجیهه بحرپیما اعظم مشفق اکرم تهرانی فرد محبوبه سترکی

در مطالعه حاضر که با هدف بررسی تاثیر فاکتورهای فیزیولوژیکی و محیطی بر تعداد و توزیع سلول‌های لنفوئیدی کلیه ماهی شاه کولی صورت گرفت، تعداد 84 قطعه ماهی شاه کولی از سواحل خزر جنوبی در استان گیلان در سه ایستگاه (دریا، مصب و رودخانه) طی یک سال نمونه برداری شدند. پس از بیومت چکیده کامل

در مطالعه حاضر که با هدف بررسی تاثیر فاکتورهای فیزیولوژیکی و محیطی بر تعداد و توزیع سلول‌های لنفوئیدی کلیه ماهی شاه کولی صورت گرفت، تعداد 84 قطعه ماهی شاه کولی از سواحل خزر جنوبی در استان گیلان در سه ایستگاه (دریا، مصب و رودخانه) طی یک سال نمونه برداری شدند. پس از بیومتری و تعیین سن و جنسیت، کلیه ماهی‌ها خارج شده و مطالعات بافت شناسی انجام شد. با توجه به نتایج بیشترین توزیع سلول‌های لنفوئیدی مربوط به فصل تابستان و کمترین میزان مربوط به فصل زمستان بود. رگرسیون خطی ارتباط معنی‌داری بین دمای آب با توزیع سلول‌های لنفوئیدی نشان داد (05/0p<). آزمون همبستگی پیرسون ارتباط معنی‌دار مثبتی بین توزیع سلول‌های لنفوئیدی با دمای آب، دمای هوا، اکسیژن محلول نشان داد (05/0p<). توزیع سلول‌های لنفوئیدی ارتباط معنی‌دار معکوسی با شوری آب داشت و توزیع آن‌ها در دریا به طور معنی‌داری کمتر از محیط‌های رودخانه و مصب بود. توزیع سلول‌های لنفوئیدی بر حسب جنسیت تفاوت معنی‌داری نداشت. توزیع سلول‌های لنفوئیدی کلیه ماهی شاه کولی ارتباط معنی‌دار معکوسی با سن، طول کل و وزن داشت (01/0p<). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1695 - اثر بهبود دهنده نوسکاپین در مقایسه با کلونازپام بر حافظه کوتاه مدت در موش صحرایی
بیژن شمس

نوسکاپین یکی از آلکالوئیدهای اوپیوئیدی است که به عنوان ضد سرفه مناسب و کاهش دهنده اثرات آزاردهنده برونشیال بیماران مبتلا به آسم مورد استفاده بوده است. این دارو اثراتی شبیه بنزودیازپین ها نشان داده است و در تست های حیوانی موجب کاهش اضطراب و اشتهای مفرط شده است. اثر بنزود چکیده کامل

نوسکاپین یکی از آلکالوئیدهای اوپیوئیدی است که به عنوان ضد سرفه مناسب و کاهش دهنده اثرات آزاردهنده برونشیال بیماران مبتلا به آسم مورد استفاده بوده است. این دارو اثراتی شبیه بنزودیازپین ها نشان داده است و در تست های حیوانی موجب کاهش اضطراب و اشتهای مفرط شده است. اثر بنزودیازپین ها در کاهش حافظه و ایجاد فراموشی بویژه پیش از مرحلهء یادگیری شناخته شده است. ماز آبی موریس به عنوان یک مدل حیوانی در بررسی حافظه کاربرد وسیع دارد. هدف این مطالعه بررسی اثر نوسکاپین بر حافظه کوتاه مدت در موش صحرایی نر نژاد ویستار بود که در دوره های 6 و7 روزه در ماز آبی موریس تمرین داده شدند. مدت زمان سپری شده و مسافت طی شده برای یافتن سکوی پنهان به عنوان ملاک سنجش حافظه در نظر گرقته شد. نوسکاپین (5/0، 1، 5/1 میلی گرم بر کیلوگرم) سبب بهبود حافظه کوتاه مدت شد و کلونازپام (2 میلی گرم بر کیلوگرم) این اثر را آنتاگونیزه کرد. نتیجه این آزمایش نشان می دهد که نوسکاپین ممکن است حافظه کوتاه مدت را تسهیل کند و احتمال می رود بخشی از این اثر از طریق تعدیل گیرنده های بنزودیازپینی صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1696 - Nanofluid forced convection through a microtube with constant heat flux and slip boundary
سعید جاوید آرش کریمی پور

Given the need to increase the efficiency of heat transfer in thermal systems, especially systems using nanofluids in microscale and nanoscale heat transfer equipment ideas to improve their performance is very good.In present study, the flow and heat transfer of Water-C چکیده کامل

Given the need to increase the efficiency of heat transfer in thermal systems, especially systems using nanofluids in microscale and nanoscale heat transfer equipment ideas to improve their performance is very good.In present study, the flow and heat transfer of Water-Cu nanofluid in micro-tube with slip regime with constant wall heat flux numerically simulated with low Reynolds numbers. Slip velocity and temperature jump boundary conditions are also considered along the microtube walls, for first time. The results are presented as the profiles of temperature and velocity. Nusselt number and pressure drop coefficient calculated in interance and full developed region. The effect of slip and using nano particle considerd.It is observed that Nusselt number increases with slip velocity coefficient and pressure drop coefficient decreases; att intrance region the Raynolds of flow has effect on Nusselt and pressure drop coefficient,too.Likewise observed nano particle adding to water has low effect to increases Nusselt number and pressure drop coefficientt. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1697 - Techno-enviro assessment and dynamic energy balance simulation of the domestic-scale solar heating system in Lebanon
Mehdi Jahangiri Hasan Ali Lotfi Nagafabadi Esmaeil Moradi Seyed Mohammad Noorbakhsh Hamed Saghaei Hussein A. Kazem Miqdam Tariq Chaichan

Statistics show that the residential and service sectors consume a large amount of the total generated energy in every country, most of which is spent for space and water heating. Solar water heater (SWH) as a recently developed technique can be used for supplying most چکیده کامل

Statistics show that the residential and service sectors consume a large amount of the total generated energy in every country, most of which is spent for space and water heating. Solar water heater (SWH) as a recently developed technique can be used for supplying most of the energy consumption which is necessary to be considered for social and economic development and continuously improving the quality of life. Practical measures of SWH for space and water heating have not been developed enough and no feasibility study has been conducted on the subject in Lebanon. To do so, using the energy software such METEOSYN and TSOL as very important pre-fabrication tools for the simulation, modelling and analysis of every management applications for energy development-based systems, we study the potential of using domestic-scale SWHs in residential apartments at 2 stations in Lebanon. The results show that Tripoli station, which supplies 37.8% of its total heating needs, is more suitable than Riyaq, which could provide for 32.1% of its total needs. The results also demonstrate that both stations produce 2915.7 kWh for space heating and 5403.7 kWh for water heating annually using SWH. This method prevent the emission of 2.4 tons of CO2 pollutant gas annually based on fossil fuels. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1698 - Study Effect of Deformation Nanochannel Wall Roughness on The Water-Copper Nano-Fluids Poiseuille Flow Behavior
محمد میثم امراللهی پورشیرازی داود طغرایی احمدرضا عظیمیان

In the nanochannel flow behavior with respect to expand their applications in modern systems is of utmost importance. According to the results obtained in this study, the condition of nonslip on the wall of the nanochannel is not acceptable because in the nano dimension چکیده کامل

In the nanochannel flow behavior with respect to expand their applications in modern systems is of utmost importance. According to the results obtained in this study, the condition of nonslip on the wall of the nanochannel is not acceptable because in the nano dimensions, slip depends on different parameters including surface roughness. In this study, keeping the side area roughness, deformation effects on fluid flow behavior is investigated. Modeling software open source LAMMPS with equilibrium molecular dynamics simulations have been carried out. Unlike previous studies, existence fluid in laboratory conditions as water-copper nanofluids used. The results showed that rectangular was the most effective and triangular was least effective roughness on flow behavior, resulting in a rough triangular nanochannel slip occurs with more intensity.Existence roughness on the surface increases the number of oscillations in the fluid layer but amplitude near the wall is smooth to rough increased. Nanoparticles also increase the impact on the flow properties پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1699 - Numerical Simulation of Impact of Low Velocity Projectiles With Water Surface
نجمه خضرائیان ناصر دشتیان گرامی

In this article, Finite Element Method (FEM) and Eulerian-Lagrangies Algorithm (ELA) formulation were used to numerically simulate the impact of several low-velocity projectiles with water surface. Material models which were used to express behavior of air and water inc چکیده کامل

In this article, Finite Element Method (FEM) and Eulerian-Lagrangies Algorithm (ELA) formulation were used to numerically simulate the impact of several low-velocity projectiles with water surface. Material models which were used to express behavior of air and water included Null material model. For the projectiles, rigid material model were applied. Results were validated by analyzing the impact of metallic cylinder with a water surface and then the impact of a wedge, sphere and special projectile at low-velocities were simulated. Major outputs were force and pressure applied to the projectile, variations of velocity and acceleration when entering to the water, stress-strain variations and variations of water surface in various steps of the analysis. Results showed that the impact of the structure with fluid can be modeled using finite element model with high accuracy in terms of quality and quantity.Numerical results obtained for cylinder well agrees with the available experimental data. Also the results for other projectiles show a logical trend پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1700 - افزایش مزایای رقابتی با برنامه‌ریزی استراتژیک در شرکت‌های آب‌و‌فاضلاب مطالعه موردی شرکت آبفای آذربایجان غربی
رحیم دباغ خسرو علینژاد

امروزه با توجه به محدودیت‌ها و بحران های پیشروی شرکت‌های آب و فاضلاب در تامین و بهره‌برداری بهینه از منابع آب و دفع فاضلاب، نیازمند مدیریت و برنامه ریزی‌های استراتژیک می‌باشند که موجب افزایش مزیت‌های رقابتی جوامع انسانی است. هدف تحقیق، بررسی مزیت ها و محدودیت های شرکت‌ه چکیده کامل

امروزه با توجه به محدودیت‌ها و بحران های پیشروی شرکت‌های آب و فاضلاب در تامین و بهره‌برداری بهینه از منابع آب و دفع فاضلاب، نیازمند مدیریت و برنامه ریزی‌های استراتژیک می‌باشند که موجب افزایش مزیت‌های رقابتی جوامع انسانی است. هدف تحقیق، بررسی مزیت ها و محدودیت های شرکت‌های آبفا و انتخاب استراتژی‌های مناسب در جهت توسعه به‌منظور دستیابی مقاصد آرمانی و اهداف استراتژیک آنان جهت ارائه خدمات و رضایت‌مندی بیشتر مشترکین از جمله در شرکت آبفای استان آذربایجان غربی می‌باشد. این تحقیق براساس فرایند تدوین برنامه‌ریزی راهبردی مدل دیوید انجام شده، که داده ها از مطالعه پیمایشی-توصیفی از طریق مصاحبه، پرسشنامه و اسناد و مدارک موجود گردآوری شده است. پس از شناسایی عوامل محیط داخلی و خارجی شرکت آبفای و قرار دادن در ماتریس سوات و ماتریس عوامل داخلی، برحسب امتیازات به‌دست آمده در حوزه موقعیت استراتژی رشد و تهاجمی نزدیک به حوزه رقابتی قرار گرفت و سپس راهبردهای اصلی در این حوزه‌ها با ماتریس برنامه‌ریزی ارزیابی کمی اولویت‌بندی شده اند. بهبود روش‌های ارائه خدمات به مشترکین با به‌کارگیری تکنولوژی‌های نوین، بهبود مدیریت ارتباط با مشتریان، ارتقای کیفیت آب شرب، اجرای پروژه‌های توسعه جهت افزایش سطح برخورداری جمعیت و جداسازی آب شرب از غیرشرب به‌عنوان موثرترین استراتژی‌های اصلی انتخاب شدند. اجرای استراتژی‌های حوزه‌های رشد و تهاجمی و حوزه رقابتی براساس بالاترین میانگین امتیازها پیشنهاد شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1701 - The Wastewater Quality of the Combined Cycle Power Plant of Montazer Ghaem for Re-using In Agriculture
Marjan Seyed Mousavi Keivan Saeb

10.22034/ap.2019.584019.1038

When the source of irrigation water is wastewater, then there are concerns about the pollution of crop products, the contact of farm workers with pathogens and environmental tensions on the farm''s surface. The purpose of this applied research was to investigate the qua چکیده کامل

When the source of irrigation water is wastewater, then there are concerns about the pollution of crop products, the contact of farm workers with pathogens and environmental tensions on the farm''s surface. The purpose of this applied research was to investigate the quality of the wastewater of the combined cycle plant of Montazer Ghaem for re-using in agriculture. In this study, the characteristics of inlet wastewater and outlet effluent from the urban wastewater treatment plant of Montazer Ghaem were investigated based on the statistics of the period of operation and sampling. During the study, the effects of the medium –term usage on the physical and chemical properties of the soil and several plants affected by this water were studied. For this purpose,three samples from the inlet wastewater and three samples of outlet effluents of the treatment plants were provided and 11 sewage quality parameters were tested. Also, three soil samples were prepared from 0 to 30 cm depths from adjacent lands under irrigation with wastewater and a control sample and their physical and chemical properties were determined. Analysis of the changes in the physicochemical parameters showed that, except for the pH which was approximately constant, all parameters including EC, TDS, COD, BOD, turbidity, fat, oil, heavy metals (Fe, Ni, Cr, Cd, Cu, V) in the inlet wastewater were decreased after refining and leaving the treatment plant. However, some of the parameters were higher than standard levels which indicate the improper performance of the refineries in the removal of physico-chemical contaminants پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1702 - The quality assessment of Kan River's resources in terms of agricultural and drinking purposes
Nooshin Sajjadi Mohammad Davoodi S.Ali Jozi

10.22034/ap.2019.582368.1036

present study is an experimental-laboratory study which the data collection is based on the collected data of field and documentation studies. this research, the quality process of Kan River's resources based on the examined results of qualitative parameters will be ana چکیده کامل

present study is an experimental-laboratory study which the data collection is based on the collected data of field and documentation studies. this research, the quality process of Kan River's resources based on the examined results of qualitative parameters will be analyzed in details. For this purpose, first of all, the results of the analysis of the collected samples for one year were carried out to measure the physical and chemical parameters in 3stations. Heavy metals parameters are turbidity, Oxygen required for chemical usage, Oxygen required for biological usage, Phosphate, Nitrate, total soluble solids, electrical conductivity, PH, total Coliform and gastrointestinal Coliform, and Anions and Cations, according to the above parameters compared to the presentation of the process of quality changes along the river course and its impacts on agricultural and drinking uses are discussed. The results indicate that according to the results of the qualitative status of the water resources of the river, the range of the project due to the presence of heavy metals (Mercury, Cadmium, Manganese, and Chromium) which are above the limitations for agricultural use, the accumulation of heavy metals in the soil causes pollution of agricultural lands And through the soil-plant-animal cycle it may be at a human toxicity threshold. Also, the quality status of water resources of rivers in the project area is in moderate to good levels in terms of chemical parameters for drinking, but due to the quality of the heavy elements and the biological status and water pollution, drinking is not feasible پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1703 - Water Quality Assessment Based on HFB I& BMWP Index In Karoon River ,Khouzestan Provience, (Northwest of Persian Gulf)
sahar jalili

10.22034/ap.2020.1877482.1047

Score-based biotic indices are widely used to evaluate the water quality of streams and rivers. The main objective of this study was the assessmentof the water quality of Karoon River throught biotic indices based on the Family Biotic Index (HFBI), and the Biological Mo چکیده کامل

Score-based biotic indices are widely used to evaluate the water quality of streams and rivers. The main objective of this study was the assessmentof the water quality of Karoon River throught biotic indices based on the Family Biotic Index (HFBI), and the Biological Monitoring Working Party Score System (BMWP). Macroinveratabrate communities are one of the most used groups in assessment of water quality, since they respond directively to the level of contamination of aquatic ecosystems. Sampling were performed in 4 stations (Menikh, Zhian Canal, Bahrakani and Dahaneh). Sampling was carried in each station over one year ( winter, spring, summer and autumn). Macroinvertebrates were collected by the grab quantitative sampller. Four phylaum (Nematoda, Annelidae, Mollusca and Arthropoda) distributed amoung 11 families were sampled. Station1 (Menikh) had the highest Macroinveratabrate diversity and richness. The highest density of aquatic invertabrates were recorded in winter (Annelidae 46%, Crustacea 28% ,Mullusca 21% and Diptera 5% ) and spring ( Mullusca 58%, Crustacea 27%,Nematoda 10% and Anellidae 5%) respectively. The BMWP index showed that the water quality was in the reguallar category (for Menikh, Zhian Canal and Bahrakani) and in the poor category (for Dahaneh). HFBI index pointed out the water quality was in the reguallar catagorry (for Menikh, Zhian Canal and Bahrakani) and poor category (for Dahaneh) . Biotic indices used reflected the changes to the water quality. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1704 - Identifying Anthropogenic Factors of Groundwater Pollution through Students’ Opinion in Rural West Bengal
Archan Mitra Biplab Chowdhury

10.22034/ap.2019.668547

Introduction & Discussion: Increasing knowledge about important factors of groundwater pollution caused due to anthropogenic activities i.e. human actions demands an understanding of the reality. Method: Hence, in this study, the researchers used factor analysis or prin چکیده کامل

Introduction & Discussion: Increasing knowledge about important factors of groundwater pollution caused due to anthropogenic activities i.e. human actions demands an understanding of the reality. Method: Hence, in this study, the researchers used factor analysis or principal component analysis to identify significant anthropogenic factors affecting the groundwater quality in two districts of West Bengal. Survey method was employed to gather primary data from the school students of the two districts. Cluster sampling method was used to identify the sample for the study. The factors identified in the research were an outcome of the perception of students having exposure to environmental education including field projects and lived experience in rural areas. Discussion & Result: The four factors were identified after data analysis 1. Human-Collective-Induced environmental Pollution 2. Government Negligence including Non-Eco friendly Agricultural Policy 3. Non-Eco Friendly daily human activities 4. Non-Environmental Friendly Sanitation arrangements by Local Bodies Conclusion: This study indicates the importance of positive intervention to reduce anthropogenic causes, at individual, community and government level. The study hints obliquely at lack of information and knowledge based positive practices in the area where the study was taken up. This problem is suggested to be redressed through communication intervention. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1705 - Application of Nanoscience in Self-cleaning Properties of Concrete Facade for Development of Sustainable Environment
Sayedeh Fatemeh Khoshkalam Soleimandarabi Raheleh rostami Mehdi Nezhadnaderi

10.22034/ap.2020.1893251.1061

Using mineral admixtures in cement composites as a way to improve their mechanical and sustainable environmental properties is a common practice in concrete technology. Among them nano-silica effectively influences the composite's early and long-term properties. In this چکیده کامل

Using mineral admixtures in cement composites as a way to improve their mechanical and sustainable environmental properties is a common practice in concrete technology. Among them nano-silica effectively influences the composite's early and long-term properties. In this study, the effect of different percentages of TiO2 (0, 2.5 and 5 %) on self-cleaning properties and water absorption of cement composites containing nano-silica were investigated. according to the use of different cementitious material (nano-silica) and TiO2 in mix proportions, to obtain mixtures with a desirable workability, superplasticizer was added in different volume percentages.Better size distribution and pore refinement lead to a denser cement matrix with low porosity which in turn considerably lower the water absorption of the cement composites. the maximum final water absorption according to ASTM C497 is 9% for method A and 8.5% for method B. Comparsions of water absorption tests as a result of adding of TiO2 and nano-silica in concrete show that the maximum final water absorption is 4.9% in N1 design mixture and the minimum final water absorption is 4.3% in N2 design mixture.The incorporation of TiO2 has positively affected the results for nano-silica containing specimens. A decrease of 6.5% and 11.1% between N1 and N3 respectively shows the positive effect of TiO2 on decrease of water absorption. The results show that TiO2 along with nanosilica has great potential for improving the environmental and self- cleaning properties of concrete facades of buildings in cities exposed to high levels of cleanliness. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1706 - Waste Water Pollution zoning of sensitive coastal-marine areas with an environmental protection approach (Study area: Boujagh International Park and International Wetland)
Atefeh Mahdi Dariush Karimi Parvin Farshchi Mostafa Panahi

10.22034/ap.2021.1910782.1080

Sensitive coastal areas are one of the most valuable habitats in the world. The purpose of this study is to zoning of wastewater pollution in Boujagh International Wetland. This research has been done by field method. At first, in order to facilitate the research work, چکیده کامل

Sensitive coastal areas are one of the most valuable habitats in the world. The purpose of this study is to zoning of wastewater pollution in Boujagh International Wetland. This research has been done by field method. At first, in order to facilitate the research work, using the networking technique, the whole study area was divided into 33 cells or 500 hectare assessment units (2.2 × 2.2 km networks). Then each criterion was quantified through scoring method (weighing). Quantifying the criteria was done by numeral weighing with restricted domains. Scoring criterion was done in six-step domains from at least 0 to at least 5. The ArcView software was used to draw maps. The research findings indicate that the study area is ecologically sensitive. Of course, the degree of ecological sensitivities varies in different places. The results show that only 3 parameters of nitrite (1.2 mg/l), Potassium (8.1 mg/l) and Co (0.8 μg/l) are in the standard range and the rest of the measured parameters are higher than the allowable limit. Also, the amount of TDS (450 mg/l) and nitrate (0.9 mg/l) was evaluated as average compared to the standard. In order to control the entry of sewage pollution into the wetland and its surrounding votes, it is necessary to take legal and administrative measures immediately. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1707 - Comparison of the application of Heavy metals adsorption methods from aqueous solutions for development of sustainable environment
Hamid Gooran Ourimi Mehdi Nezhadnaderi

10.22034/ap.2020.1902797.1066

Pollution of water by heavy metals is a major problem such as mercury, lead, cadmium, cobalt, etc. The presence of toxic metals in the environment has detrimental effects on human and animal health and disrupts the balance and order of the ecosystem. Therefore, it is ne چکیده کامل

Pollution of water by heavy metals is a major problem such as mercury, lead, cadmium, cobalt, etc. The presence of toxic metals in the environment has detrimental effects on human and animal health and disrupts the balance and order of the ecosystem. Therefore, it is necessary to study the ways to eliminate these pollutants. The aim of this study was to compare nickel metal uptake by biological uptake methods with the help of bacterium and brown algae Sargasom, Focus and Grasilaria red algae and nanotechnology method. Based on the previous interpretations, the processes of removal of nickel from industrial wastewater was compared. Research question is that which method is more effective for removal of heavy metals? Results show that biosorption, as an environmentally friendly method, has a brilliant performance and is a low-cost internal method for wastewater treatment. The biological treatment of effluents is carried out by bacteria, some fungi, algae and protozoa to examine the conversion of effluent into a harmless state. Also results show that Iron-based nanostructured particles are capable of decomposing highly stable contaminants such as perchlorate compounds, air nitrate, heavy metals (nickel and mercury) and radioactive materials such as uranium dioxide. Nanostructured particles are used for immediate treatment of sediments, water treatment and liquid waste. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1708 - Typology of Environmental Crimes in Iran (Case Study: Crimes Related to Environmental Pollution)
Hossein Rabani Askar Jalalian Mansoor Pournouri

10.22034/ap.2020.1903703.1067

The purpose of the research is to identify the types of environmental pollution crimes in Iran. This research is a theoretical type that has been done by survey and analysis and has been done in 3 stages. Initially, an initial list of environmental crimes was used by a چکیده کامل

The purpose of the research is to identify the types of environmental pollution crimes in Iran. This research is a theoretical type that has been done by survey and analysis and has been done in 3 stages. Initially, an initial list of environmental crimes was used by a semi-structured interview method. Sampling was determined by the targeted method and the sample size was 169 people. All interviews were implemented and coded as text. In the next step, using expert opinions and the method of pairwise comparison, environmental crimes of weighting and their importance coefficient were determined. Then, by inquiring from the legal offices of the relevant organizations, the statistics of violations and environmental crimes by the provinces of the country between the years 2017 to 2019 were obtained. The results showed that the main crimes of environmental pollution in Iran can be divided into 8 main categories. Also, 23 criteria were determined for them. Among the eight crimes of environmental pollution, the highest weight belonged to air pollution (0.876) and then water pollution (0.797). Also; the lowest weight was allocated to wave pollution (0.114). A comparative comparison between environmental pollution crimes showed that between 2017 and 2019, statistically, the highest rate of crime was related to waste pollution and then water pollution. Mazandaran province with 6674 cases of environmental crimes in the top provinces of the country and Khorasan Razavi province was introduced as the last province with 223 cases of environmental crimes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1709 - Arsenic and Lead Removal from Water by Nano-photocatalytic Systems (A Review)
Shaghayegh Sadr Amir Ershad Langroudi Arezoo Nejaei Ahmad Rabiee Nabiollah Mansouri

10.22034/ap.2021.1924078.1094

Water is an essential component in the world. The presence of heavy metals in water has dramatic effects on health and ecological process in the environment. Heavy metal pollution in water bodies is an existing and developing problem in the world. There are several meth چکیده کامل

Water is an essential component in the world. The presence of heavy metals in water has dramatic effects on health and ecological process in the environment. Heavy metal pollution in water bodies is an existing and developing problem in the world. There are several methods for removing these pollutions in water. A photocatalytic degradation is a useful approach to removal a variety of heavy metals from contaminated water. In this study, we summarized different types of methods for the removal of heavy metals especially arsenic and lead from water. Studies include different nano-photocatalyst and methods such as the use of TiO2 substrates, TiO2 nanotubes, and nanocrystals, organic and inorganic nanoparticles based on silica, a variety of nanomaterial-based polymers, magnetic nanoparticles such as zero-valent iron and zinc oxide, or using two or more of these nanomaterials at the same time as an adsorbent or oxidizer of pollutants, all under visible or ultraviolet light. Each method has some limitations and advantages and based on different research that scientists presented, the efficiency of each technique is depended on some conditions such as pH, adsorption time, solvent type, and UV light, so we still can’t introduce the best method. Nowadays researchers are trying to find a method with high efficiency, low cost, least risk for the environment, and without secondary contamination. Hopefully, researchers find many promising methods that can be used with high efficiency in the future by continuing the research. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1710 - Qualitative Zoning of Groundwater to Assessment Suitable Drinking Water Using GIS Software in Mohammad Shahr, Meshkinshahr, and Mahdasht in Alborz Province
atousa abbasi Lobat Taghavi Mahdi Sarai Tabrizi

10.22034/ap.2021.1907787.1076

Microbiological and chemical sampling of drinking water wells in Mohammad Shahr, Meshkin Dasht and Mahdasht of Karaj was carried out. Water quality parameters were analyzed using GIS software. The results showed that the reason for the increase of sulfate could be attri چکیده کامل

Microbiological and chemical sampling of drinking water wells in Mohammad Shahr, Meshkin Dasht and Mahdasht of Karaj was carried out. Water quality parameters were analyzed using GIS software. The results showed that the reason for the increase of sulfate could be attribution of acidic atmospheric precipitation and sulfate fertilizers. The level of magnesium in groundwater is less than the standard level. It is predicted that the reason for the relative increase of its concentration in parts of the region is related to the geological structure of that area. The unexpected rise of chloride in some wells has been observed due to geo-electric studies carried out in the region due to the presence of evaporate sediments and the influence of urban and rural post-water pollution and fossil waters. The results of measurement of nitrate and fluoride in the wells showed that the nitrate content is less than the standard values. The highest and lowest nitrate levels were found to be 35 mg / L and 4 mg / L, respectively. It was also observed that nitrate content in the measured seasons did not change much. This is due to the provision of drinking water from the groundwater resources, which are almost in constant quality. In the case of fluoride, the highest and lowest amount was 0.79 and 0.0 mg / L. Therefore, it is essential for the Alborz province water and wastewater company to install Fluorination machines on the distribution system. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1711 - Impact of Climatic Changes and Global Warming on Water Availability
Shabbir Hussain Muhammad Aslam Mohsin Javed Manzar Zahra Haroon Ejaz Khadeja-al- kubra Iqra Mushtaq

10.22034/ap.2021.1926893.1100

Current studies are performed to review the past 20 years literature regarding the impact of global warming and climatic changes on water availability, its quality/quantity/yield and consequent effects on nutrients, freshwater and biota. Water resources are susceptible چکیده کامل

Current studies are performed to review the past 20 years literature regarding the impact of global warming and climatic changes on water availability, its quality/quantity/yield and consequent effects on nutrients, freshwater and biota. Water resources are susceptible to changes in climate. The water holding capacity of the atmosphere is increased with the rise of temperature. Global warming will cause increased sea levels due to the spreading of oceans and melting of glaciers. The flow of affected freshwater into the oceans will cause variations in stratification, nutrient availability, salinity, and turbidity, which will affect tourism, agriculture, and industry. The total amount of organic carbon availability varies from winter to warming, and there are also changes in enzymes' activities. There is a vast shift in rainfall due to climate changes. The intense precipitation, runoff, erosion, and transfer of a vast number of pollutants into the groundwater affect drinking water quality. Many organisms such as animals and plants migrate to other regions, so the biological composition of natural ecosystem agriculture is modified. We cannot measure these complicated processes precisely, yet we roughly estimate these processes through the extinction of species and variation in productivity. The temperature has a pronounced effect on the distribution of various species in different geographical regions. Warming shows an impact on interspecific and intraspecific interaction. It also has an impact growth period and yield of crops. The use of future climate models enables us to understand the environmental issues and future climate changes thoroughly. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1712 - The use of multivariate statistical methods for the classification of groundwater quality: a case study of aqueducts in the east of Tehran, Iran
Mina Mackialeagha Mohammad Bagher Salarian Azita Behbahaninia

10.22034/ap.2022.1965587.1134

Natural and human factors have always threatened the health of Qanats, valuable water sources for arid and semi-arid regions. The present study decided to qualitatively classify eight selected Qanats of East Tehran, Iran, using two multivariate statistical methods, clus چکیده کامل

Natural and human factors have always threatened the health of Qanats, valuable water sources for arid and semi-arid regions. The present study decided to qualitatively classify eight selected Qanats of East Tehran, Iran, using two multivariate statistical methods, cluster analysis (CA) and principal component analysis (PCA) based on parameters includind pH, TDS, EC, Na2+, Ca2+, Mg2+, K+, Cl-, NO3 and SO42- according to standard methods during the summer of 2020. Data were analyzed by CA and PCA methods, the results of which based on the degree of pollution divided the studied stations into three groups, high pollution (anthropogenic origin), moderate pollution (natural and anthropogenic origin) and low pollution (natural origin). The stations close to each other for quality status were placed in the same group. The eigenvalues obtained from PCA based on the evaluated parameters showed that the first and second components explained more than 58% of changes between the stations. Analyzing the coefficients of each parameter (eigenvectors) for the first and second components revealed that the main causes for the difference between the stations were Cl-, Na2+, Mg2+ and SO42-, TDS and NO3. The two-dimensional display of the stations based on the first two main components confirmed the grouping resulting from the cluster analysis and was able to separate the investigated stations from each other like cluster analysis. The findings of this research highlighted the usefulness and efficiency of two multivariate statistical techniques, CA and PCA, to effectively manage Qanat water quality. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1713 - Investigation of daily waste load allocation in Zarrineh-rud river for environmental management of cold-water fish species
Armin Jalalzadeh Hamid Reza Rabieifar Hamidreza Vosoughifar Arash Razmkhah Ebrahim Fataei

10.22034/ap.2022.1941381.1118

A critical aspect of qualitative management of water resources is the optimal waste load allocation in a river system. Zarrineh Rud is one of the crucial, permanent, water-rich rivers in West Azerbaijan province in the northwest of Iran and the Urmia lake basin. In this چکیده کامل

A critical aspect of qualitative management of water resources is the optimal waste load allocation in a river system. Zarrineh Rud is one of the crucial, permanent, water-rich rivers in West Azerbaijan province in the northwest of Iran and the Urmia lake basin. In this study, with the aim of quality management of Zarrineh Rud river, QUAL2K computer simulation model was used. The simulation parameters in this study included discharge, DO, BOD, NO3, NH4, PO4, which were collected from 5 sampling stations S1, S2, S3, S4 and S5 in spring and summer. The results showed that the amount of oxygen saturated solution of Zarrineh River varied between 7-8 mg / l, which is higher than the maximum standard value required. The results showed that BOD could increase by 16% in spring and summer, respectively, and should decrease by 70% in summer to meet the required standard. The station S5 at the river downstream with 3.53 mg/L dissolved oxygen deficit was the most critical point for cold-water fish farming, and the 26th kilometer of the river with a dissolved oxygen deficit of 2.05mg/L was the most critical point for maintaining the aquatic life; therefore, some scenario must be developed for waste load reduction at this station. In order to improve the quality of Zarrineh River, construction of a wastewater treatment plant is necessary for Miandoab sugar factory, villages adjacent to the river and also slaughterhouse. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1714 - Zoning of the southern coastal region of the IRAN based on Pollution of water resources (Case study: Minoo Island)
Hamid Rahmati parvin farshchi Mansoor Pournoori

10.22034/ap.2022.1951890.1128

The purpose of this study is to Assessment and zoning of water resources pollution in the water resources of Minoo Island in the south of the IRAN. The type of research is applied and the method of laboratory is done through field harvesting. For this purpose, the study چکیده کامل

The purpose of this study is to Assessment and zoning of water resources pollution in the water resources of Minoo Island in the south of the IRAN. The type of research is applied and the method of laboratory is done through field harvesting. For this purpose, the study area was networked and the networks that had an aquatic ecosystem were selected as the study area. Sampling of water (surface and underground) in the area was performed and transferred to a trusted laboratory. The results showed that there are 3 types of water resources in the study area; Arvand River, surface rivers and groundwater. The average of TDS was between 1100-1600 parts per million (ppm). The Arvand River is more polluted than other sources. The highest levels of AS, Fe, Mn, Cr and Al are 0.425, 0.585, 0.883, 0.102 and 2.22 mg / l, respectively. The pH is normal and will not be a problem for sensitive plants. Also, groundwater resources located in the northern half of the study area show the highest level of pollution. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1715 - Removal of Heavy Metals (Lead and Nickel) from Water Sources by Adsorption of Activated Alumina
Fereshteh Ghomi Avili

10.22034/ap.2021.1924099.1095

Heavy metals contamination is regarded as an environmental pollutant which could be transferred from water sources to soil, plants, animals and human. This study aimed to investigate the removal of lead and nickel from water sources by activated alumina as a low-cost ad چکیده کامل

Heavy metals contamination is regarded as an environmental pollutant which could be transferred from water sources to soil, plants, animals and human. This study aimed to investigate the removal of lead and nickel from water sources by activated alumina as a low-cost adsorbent. In this regard, a sample of artificial effluent with concentrations of 5 to 30 mg/l of lead and nickel was prepared. Lead removal efficiency under optimal conditions of 25 mg/l concentration and contact time of 30 minutes was 76%. In this study, optimal adsorption conditions including contact time, pH, concentrations of lead and nickel, adsorbent dose of activated alumina were studied. According to the results, the best adsorption rate in the studied contact times occurred at 30 minutes, while the optimal adsorption rate occurred at pH value of 8 for nickel and 9 for lead. The highest adsorption rate at four adsorbent contents, has been observed at 3 g/l. It has been discovered that the adsorption process of lead and nickel with a correlation coefficient is in the range of 0.97-0.99 by Langmuir and Freundlich model. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1716 - Groundwater quality Zoning Based on Wilcox Index Using Geographic Information System in Jajarm district, north Khorasan, Iran.
Jalal valiallahi

10.22034/ap.2023.1964980.1136

Groundwater quality data for Jajarm district was studied by using the Geographic Information System. The interpolation technique were used for the selected factors: Electric conductivity, Total dissolved substance , Total hardness, SAR, and Cl. These parameters of nearl چکیده کامل

Groundwater quality data for Jajarm district was studied by using the Geographic Information System. The interpolation technique were used for the selected factors: Electric conductivity, Total dissolved substance , Total hardness, SAR, and Cl. These parameters of nearly all the wells in Jajarm district were used for the spatial analysis. In addition these parameters were measured for 14 wells in Jajarm’s central area for the zoning of water quality class based on the Wilcox index. According to this index, four wells (Jajarm, Ghaleh Gazi, Daragh, and Kaftarac) are in the area of average order class of water quality for agricultural use, including 28.57% of wells. Their water quality status is in class S1. The other 10 wells, are in the bad order class, which means that about 71.43% of the wells in Jajarm plain are not suitable for agricultural use. Among these wells, Khoshab and Shah Abad have the worst conditions. By classifying the suitability of water quality for agricultural use based on EC, the water from these stations are classified as class C4, while based on SAR, they are classified as class S4. The results exhibited that the highest decline in water quality was in the south-western parts of the study region, and decline in some parts of the desert such as in the southern region of Jajarm plain was very tangible and specified. The decline in water quality can be attributed to climate change, excess use of water, and the variation and decline in water precipitation. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1717 - Investigation and Determination of Land Use Effects on Surface Water Quality in Semi-Arid Areas: Case Study on Qarasu River in Iran
Jafar Mohammadi Ebrahim Fataei Akram Ojaghi

10.57647/j.jap.2023.0702.19

Increasing population growth and civilization have caused great impacts on water quality. Among these, changes and excessive exploitation of land use have led to changes in the surface water quality to provide human needs. Therefore, the present study investigated the e چکیده کامل

Increasing population growth and civilization have caused great impacts on water quality. Among these, changes and excessive exploitation of land use have led to changes in the surface water quality to provide human needs. Therefore, the present study investigated the effects of land use on water quality using a spatial-statistical approach. To this end, the water quality data of 22 water quality-sampling stations were applied in the Qarasu watershed in Ardabil in 2013, Iran. Then, spatial analysis was conducted, including land use classification maps, watershed mapping and overlaying maps using GIS. Finally, correlation and multiple linear regression analysis were used to determine the relationship between water quality and land use variables. Pearson's correlation coefficient showed proper percentages of vegetation cover, agricultural lands, woodlands, residential users, barren land and forest as well as weak pastureland have significant correlation with water quality variables. Multiple linear regression analysis with stepwise approach also indicated that of dependent parameters as water quality variables, the parameters of pH, Cl, Ca, Mg, Na and SAR are associated with land use as independent parameters including irrigated agriculture, first-grade pasture, third-grade pasture, woodlands, moorland, forest and residential users. Furthermore, validation of the model based on two models of the survey of predicted and actual values as well as root-mean-square error (RMSE) demonstrated good accuracy of the resulting model. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1718 - Investigating the effect of Pulsed Electric Field (PEF) on Escherichia coli (E. coli) bacteria as an indicator of water contamination
Noushin i Osouleddin Amir Hesam Mahlooji Mohammad Abdollahzadeh

Preserving the health of food resources, including drinking water, is considered one of the most important issues in human usability. Therefore, all efforts and research are based on finding and utilizing the best methods to safeguard the hygiene of water and municipal چکیده کامل

Preserving the health of food resources, including drinking water, is considered one of the most important issues in human usability. Therefore, all efforts and research are based on finding and utilizing the best methods to safeguard the hygiene of water and municipal wastewater, aiming to protect human health and improve the quality of treated sanitary sewage. Hence, the objective of this study is to investigate water contaminated with Escherichia coli bacteria (E.coli) and the removal of this microorganism as an indicator of drinking water contamination and the degree of treatment of sanitary wastewater using a Pulsed Electric Field (PEF). In this research, the PEF device was utilized within the range of 1 to 13 kV/cm with a frequency of 500 Hz for some time of 3 to 60 min. The investigation was conducted using the Most Probable Number (MPN/100 mL) test in a 9-tube format. The results of this assessment at a temperature of 20 ºC showed that the minimum removal efficiency of total coliform bacteria was achieved at 1 kV voltage with a contact time of 1 min, yielding a 0% efficiency, while the highest removal efficiency was obtained at 13 kV voltage with a contact time of 30 min, resulting in a 99.8% efficiency. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1719 - Investigating the Efficiency of Lightweight Expanded Clay Aggregate (LECA) in Wastewater Treatment of Dairy Industry
Hooman Bahmanpour Reza Habashi Seyed Mohammad Hosseini

10.22034/apj.2017.1.1.917

Lightweight expanded clay aggregate due to its physical and chemical properties; it can increase the process of adsorption and ion exchange.In this study, the efficiency 2 types of Lightweight Expanded Clay Aggregate in reducing the amount of COD, BOD, TSS, nitrate and چکیده کامل

Lightweight expanded clay aggregate due to its physical and chemical properties; it can increase the process of adsorption and ion exchange.In this study, the efficiency 2 types of Lightweight Expanded Clay Aggregate in reducing the amount of COD, BOD, TSS, nitrate and phosphate in dairy industry wastewater were investigated and the impact of different factors such as adsorbent dosage, mixing speed and mixing time were studied. The results showed that the efficiency of COD reduction of wastewater after touch with the granular type after 20 h is 65.9%. TSS and BOD have also been greatly reduced. Also the use of powder type, the highest removal efficiency was 31.81%, mixing speed 100 rpm, mixing time 20h, and adsorbent dosage 10 gr/l in addition; increasing the rate of mixing speed increases the amount of nitrate absorption. The most effective nitrate removal is 63.87% which was at mixed speed 200 rpm and absorbent dose 4 g/l. Results show that, the mixing speed has little effect on the absorption of phosphate. So, after 30 minutes, even with increasing mixing speed for doses 2 & 4 g/l, the reduction efficiency also decreases the change in absorbent dose from 1 g/l to 4 g/l was virtually unaffected. Increased mixing speed is due to better distribution of nitrate and phosphate molecules in the solution and their contact with adsorbent increased the absorption rate. According to the results, the LECA granular has more ability to remove the COD. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1720 - Investigating multiple human pressure types in the southern Caspian Sea Basin Rivers at different spatial scales toward Integrating Water Resource Management (IWRM) in Iran
Hossein Mostafavi Azad Teimori

10.22034/ap.2018.538376

Water security problems are becoming more and more challenging in Iran for several reasons such as population growth, urbanization, land-use change, unsustainable water use and climate change. All the mentioned reasons result in an increase in the human exploitation of چکیده کامل

Water security problems are becoming more and more challenging in Iran for several reasons such as population growth, urbanization, land-use change, unsustainable water use and climate change. All the mentioned reasons result in an increase in the human exploitation of water resources and consequently increasing anthropogenic impacts on rivers, flood plains, and fresh groundwater. Therefore, assessment of the human pressures on rivers is particularly important to find areas where water resources are threatened and subjected to rapidly increasing anthropogenic effects. By this integrated approach, a successful Integrated Water Resources Management will be achieved to guide policy makers for best protection, restoration and management. In this regard, Southern Caspian Sea Basin Rivers (including Kura-South Caspian and Caspian Highland ecoregions) were studied in terms of human pressure types. Human pressures were analyzed at different spatial scales, and finally seven main pressure types (i.e. Land use, Hydrology, Morphology, Connectivity, Water quality, Biology) were defined in which the abundance and distributions of each pressure type was different. According to this study, most areas were impacted by land use pressure type followed by water quality. Moreover, most areas were threatened by multiple pressures. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1721 - Management of Seawater Intrusion in Coastal Aquifers of Caspian Sea
Mehdi Nezhadnaderi

10.22034/ap.2018.538412

As result of density difference between seawater and fresh water in coastal aquifers, a transition zone between two fluids is formed. A wedge of saltwater can be entered in coastal areas to the aquifer. Seawater intrusion rate and extent of transition zone depends on se چکیده کامل

As result of density difference between seawater and fresh water in coastal aquifers, a transition zone between two fluids is formed. A wedge of saltwater can be entered in coastal areas to the aquifer. Seawater intrusion rate and extent of transition zone depends on several factors including: changes in sea level, aquifer characteristics, hydrologic conditions of upstream, discharging from the aquifer, tidal and seasonal fluctuations of sea water. In this paper height of interface between seawater and freshwater in Mazandaran coastal aquifers is calculated by relationships that have been used in previous researches. Then Babol– Amol aquifer has reviewed by using of existing data in Water Company of Mazandaran and past researches. According to the available information, the development of exploitation of three zones (Alashroud to Haraz, Haraz to Babolroud and Babolroud to Talar river in Amol- Babol aquifer in south of Caspian Sea) for distances less than 2000 m to sea is possible in the Haraz to Alash river. The total amount of water from this study to can be discharged in the three regions is 505 million cubic meters, based on available data. According to statistics, 458 million cubic meters of these three areas are allowed to be discharged. Therefore, taking into account the withdrawal of unallowable wells, it can be assumed that the saltwater intrusion has more than 2000 meters to the coast. The results of this study are based on the hydrodynamic parameters of the aquifer for the past 9 years and seawater intrusion may be aggravated by climate change and hydrodynamic parameters change of in this aquifer. Therefore, it is necessary to carefully study hydrodynamic parameters of this aquifer. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1722 - اثر سیستم‌های مختلف تغذیه‌ای بر ویژگی‌های رشد رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد کاسبرگ‌های چای ترش(.Hibiscus sabdariffa L) تحت تنش خشکی
سیده عصمت هاشمی فدکی براتعلی فاخری نفیسه مهدی نژاد رقیه محمدپور وشوایی

در این مطالعه، به‌منظور بررسی اثر کودهای نانو و نانو زیستی بر کاهش صدمات ناشی از تنش خشکی بر روی شاخص‌های رشدی گیاه دارویی چای ترش، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال 1394 به صورت کرت های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیم چکیده کامل

در این مطالعه، به‌منظور بررسی اثر کودهای نانو و نانو زیستی بر کاهش صدمات ناشی از تنش خشکی بر روی شاخص‌های رشدی گیاه دارویی چای ترش، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال 1394 به صورت کرت های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل چهار سطح تنش 30، 50، 70 و 90 درصد رطوبت قابل دسترس گیاه به‌عنوان عامل اصلی و چهار سطح کود نانو کلات آهن، نانو کلات ترکیبی، نانو بیومیک و شاهد به عنوان عامل فرعی بودند. صفات موردمطالعه شامل ارتفاع بوته، وزن‌تر و خشک اندام هوایی و ریشه، تعداد شاخه جانبی، تعداد کاسه گل، وزن‌تر و خشک کاسبرگ بـود کـه بـر اسـاسنتایج، اثرات اصلی تنش خشکی، کود و برهم کنش آن ها بر کلیه صفات موردبررسی در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. به بیشترین مقدار وزن‌تر و خشک کاسبرگ (3/37933، 94/5394 کیلوگرم در هکتار)، تعداد کاسه گل (92/79 عدد)، تعداد شاخه جانبی (17/9 عدد)، وزن‌تر و خشک رویشی (25/956، 33/238 گرم در بوته) با مصرف نانو کلات آهن و 90 درصد رطوبت قابل دسترس حاصل شد. تیمار نانو کلات ترکیبی و 90 درصد رطوبت قابل‌دسترس بیشترین وزن‌تر و خشک‌ریشه (94/34، 02/17 گرم در بوته) را حاصل نمودند. محلول‌پاشی با کود نانو کلات آهن نسبت به سایر تیمارها موجب تعدیل اثرات تنش خشکی و افزایش کمّیت کاسبرگ‌های چای ترش شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1723 - برنامه‌ریزی آبیاری سیب‌زمینی براساس تخلیه رطوبت از ناحیه ریشه با استفاده از مدل AquaCrop
محمد علی انصاری اصلان اگدرنژاد نیازعلی ابراهیمی پاک

به منظور برنامه‌ریزی آبیاری سیب‌زمینی براساس تخلیه رطوبتی، از مدل واسنجی شده‌ی AquaCrop استفاده شد. این مدل با استفاده از داده‌های برداشت شده از دو فصل زراعی یک مزرعه تحقیقاتی در چهارتخته شهرکرد واسنجی شد. سپس مدل AquaCrop تحت اجراهای متوالی قرار گرفت به طوری که سناریوه چکیده کامل

به منظور برنامه‌ریزی آبیاری سیب‌زمینی براساس تخلیه رطوبتی، از مدل واسنجی شده‌ی AquaCrop استفاده شد. این مدل با استفاده از داده‌های برداشت شده از دو فصل زراعی یک مزرعه تحقیقاتی در چهارتخته شهرکرد واسنجی شد. سپس مدل AquaCrop تحت اجراهای متوالی قرار گرفت به طوری که سناریوهای مختلف تخلیه رطوبت از ناحیه ریشه و آبیاری مجدد آن (DyIx؛ که y میزان تخلیه و x میزان آبیاری بر حسب میلی‌متر است) بررسی شد. نتایج نشان داد که تخلیه رطوبت تا 40 میلی‌متر و آبیاری مجدد آن هیچ‌گونه تنشی به گیاه وارد نکرد. تخلیه رطوبت بیشتر از 80 میلی‌متر سبب افت شدید رطوبت گردید به طوری که عملکرد و زیست‌توده به مقداری نزدیک به صفر کاهش یافت. به منظور کم‌آبیاری، تخلیه رطوبت بین 40 تا 70 میلی‌متر مناسب بود. نتایج اعمال کم‌آبیاری در سناریوهای مختلف نشان داد که بیشترین عملکرد در سناریوی D40I40 (6/22 تن بر هکتار) و کمترین عملکرد در سناریوی D70I20 (8/10 تن بر هکتار) به دست آمد. در حالت کمبود آب، سناریوهای D60I40، D60I30 و D65I30 به عنوان بهترین سناریوها مشخص شدند به طوری که مقدار عملکرد در این سناریوها به ترتیب 8/16، 2/22 و 27 درصد کمتر از D40I40 بود. مقدار زیست‌توده این تیمارها نیز به ترتیب 6/16، 8/21 و 7/26 درصد کمتر از D40I40 بود. این سناریوها کارایی مصرف را به ترتیب 7/0 درصد (افزایش)، 7/0 درصد (کاهش) و 9/1 درصد (کاهش) تغییر دادند. بنابراین D40I40 بهترین سناریو در شرایط آبیاری کامل و D60I40 مناسب‌ترین سناریو در شرایط کم‌آبیاری بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1724 - بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد و خصوصیات فیزیولوژیکی گونه های وحشی وزراعی گندم
نفیسه مهدی نژاد حمیرا شاهی

به-منظور بررسی پاسخ ژنوتیپ‌های وحشی و زراعی گندم به تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل درسال-96 1395درآزمایشگاه بیوتکنولوژی ومهندسی ژنتیک پژوهشکده زیست فناوری کشاورزی دانشگاه زابل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلدان روی ارقام زراعی تتراپلویید (بهرنگ، شبرنگ)، چکیده کامل

به-منظور بررسی پاسخ ژنوتیپ‌های وحشی و زراعی گندم به تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل درسال-96 1395درآزمایشگاه بیوتکنولوژی ومهندسی ژنتیک پژوهشکده زیست فناوری کشاورزی دانشگاه زابل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلدان روی ارقام زراعی تتراپلویید (بهرنگ، شبرنگ)، هگزاپلویید (بولانی، سیستان) و گونه های وحشی گندم (تائوشی، اورارتوواسپلتوئیدس) به‌ عنوان عامل اول و تیمار آبیاری در سه سطح عادی (آبیاری 90 درصد ظرفیت نگهداری آب ، تنش ملایم (60درصد ظرفیت نگهداری آب) و تنش شدید (40درصد ظرفیت نگهداری آب) به‌عنوان عامل دوم انجام گردید. بررسی‌های فیزیولوژیکی شامل کلروفیل a و b، کلرفیل کل، کارتنوئید، کارائی مصرف آب، محتوای نسبی آب برگ (RWC) و مورفولوژیکی شامل تولید ماده خشک گیاه (وزن خشک گیاهان)، وزن خشک ساقه ، وزن تر ساقه ، وزن خشک ریشه، وزن تر ریشه، طول ساقه، طول ریشه بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده تنش خشکی تاثیر معنی‌داری بر صفات کلروفیل a،b ، کل، کارتنوئید، وزن خشک ساقه، وزن خشک گیاه، محتوای نسبی آب برگ، کارائی مصرف آب و هم چنین برصفات طول ساقه، وزن تر ریشه، وزن ترساقه، وزن خشک ریشه گذاشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد ارقام و گونه های متحمل دارای بیشرین وزن تر ساقه، وزن خشک گیاه، محتوای نسبی آب برگ و کارایی مصرف آب بودند. در مقایسه ارقام زراعی و وحشی رقم زراعی بولانی وگونه وحشی تائوشی مقاومت بیشتری از خود نشان داند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1725 - ارزیابی مدل AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد دانه و کارایی مصرف آب گندم تحت شرایط مختلف آبیاری در مزرعه
مریم عابدی اصلان اگدرنژاد نیازعلی ابراهیمی پاک

گندم مهم‌ترین گیاه زراعی در دنیا است. به همین دلیل شبیه‌سازی عملکرد آن توسط مدل‌های گیاهی می‌تواند کمک شایانی برای پیش‌بینی عملکرد آن در شرایط مختلف آبیاری در مزرعه کند. به همین دلیل، به منظور ارزیابی دقت مدل AquaCrop، به عنوان یکی از مدل‌های گیاهی مورد استفاده محققان، چکیده کامل

گندم مهم‌ترین گیاه زراعی در دنیا است. به همین دلیل شبیه‌سازی عملکرد آن توسط مدل‌های گیاهی می‌تواند کمک شایانی برای پیش‌بینی عملکرد آن در شرایط مختلف آبیاری در مزرعه کند. به همین دلیل، به منظور ارزیابی دقت مدل AquaCrop، به عنوان یکی از مدل‌های گیاهی مورد استفاده محققان، نسبت به مقادیر مختلف تأمین آب آبیاری تحت کشت زارعین، تحقیق حاضر در شبکه آبیاری کوثر واقع در استان خوزستان انجام شد. بدین منظور، داده‌های ده ساله سه مزرعه به صورت تصادفی در این شبکه انتخاب شد. سپس 70 درصد داده‌ها برای واسنجی این مدل به کار برده شد. نتایج واسنجی AquaCrop نشان داد که این مدل دارای خطای قابل قبول و کارایی مناسبی می‌باشد. بنابراین صحت‌سنجی مدل با استفاده از 30 درصد باقیمانده داده‌ها انجام شد. نتایج نشان داد که متوسط اختلاف بین مقادیر مشاهده‌ شده و شبیه‌سازی شده عملکرد دانه و کارایی مصرف آب گندم به ترتیب برابر با 45/0 تن در هکتار و 05/0 کیلوگرم بر مترمکعب بود. همچنین نتایج آماره‌های MBE، RMSE و NRMSE برای عملکرد دانه گندم به ترتیب برابر با 14/0 تن در هکتار، 52/0 تن در هکتار و 13/0 و برای کارایی مصرف آب به ترتیب برابر با 01/0 کیلوگرم بر مترمکعب، 06/0 کیلوگرم بر مترمکعب و 10/0 بود. آماره‌های EF و d برای عملکرد به ترتیب برابر با 3/0 و 99/0 و برای کارایی مصرف آب به ترتیب برابر با 1/0 و 99/0 بود. بنابراین، دقت این مدل برای شبیه‌سازی هر دو پارامتر قابل قبول بود و می‌توان از این مدل برای شبیه‌سازی عملکرد دانه و کارایی مصرف آب در سطح مزرعه استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1726 - بررسی تاثیر محلول پاشی متانول بر برخی صفات فیزیولوژیکی لوبیا چشم بلبلی (.Vigna unguiculata L) در شرایط تنش کم آبی
علی اکبر صانعی نژاد محمود توحیدی بهنام حبیبی خانیانی مهدی صادقی محمد خرمیان

به‌‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی متانول بر صفات فیزیولوژیکی لوبیا چشم‌بلبلی در شرایط تنش کم‌آبی آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول به اجرا در آمد. تنش کم‌آبی در کر چکیده کامل

به‌‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی متانول بر صفات فیزیولوژیکی لوبیا چشم‌بلبلی در شرایط تنش کم‌آبی آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول به اجرا در آمد. تنش کم‌آبی در کرت‌های اصلی شامل چهار سطح (25، 50، 75 و 100 درصد تأمین نیاز آبی گیاه)، تیمار محلول پاشی متانول شامل 3 سطح (شاهد، 10 و 20 درصد حجمی) و عامل ژنوتیپ در دو سطح شامل رقم امیدبخش 1057 و رقم مشهد در کرت‌های فرعی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد، برهمکنش تنش کم آبی و محلول پاشی بر میزان نشت یونی، کلروفیل a، کارتنوئیدها، کربوهیدرات های محلول برگ و پرولین دانه در سطح احتمال یک درصد تأثیر معنی داری داشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد کمترین میزان نشت یونی تحت برهمکنش تیمارهای تامین 100 درصد نیاز آبی و محلول پاشی 10 درصد حجمی متانول (25/23 میکروموس بر سانتی متر) و بیشترین میزان نشت یونی تحت برهمکنش تیمارهای تنش کم آبی 25 درصد نیاز آبی و عدم محلول پاشی متانول (25/42 میکروموس بر سانتی متر) بود. بیشترین میزان کلروفیل a در لاین 1057 تحت برهمکنش تیمارهای تامین 100 درصد نیاز آبی و محلول پاشی 20 درصد حجمی متانول (19/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) مشاهده شد. بیشترین غلظت کاروتنوئید در لاین 1057 تحت اثر تیمار تامین 100 درصد نیاز آبی (19/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) و بیشترین میزان کربوهیدرات محلول تحت اثر تیمار تامین 100 درصد نیاز آبی و محلول پاشی 20 درصد حجمی متانول (83/50 میکرومول بر گرم وزن تر) مشاهده شد. با توجه به یافته ها ی تحقیق کمترین میزان پرولین نیز در رقم مشهد تحت تنش 75 درصد نیاز آبی و محلول پاشی 10 درصد حجمی (078/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) و بیشترین میزان پرولین دانه نیز در رقم مشهد تحت تنش کم آبی 25 درصد نیاز آبی و عدم محلول پاشی متانول (178/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1727 - کیفیت آب و وضعیت ماهیان دریاچه شهدای خلیج فارس (چیتگر تهران)
علی عابدینی سیامک باقری مهدی مرادی سید حجت خداپرست شریفی امید ایمنی

دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس (چیتگر) در شمال غرب تهران و در سال 1391 از رودخانه کن آبگیری شد. در سال 1393 کیفیت آب در تعداد 5 ایستگاه در دریاچه نمونه برداری و آنالیز شد. بر اساس داده های حاصل در آب دریاچه چیتگر میانگین سالانه عوامل دمای آب OC 3/7±4/18 و هدایت ال چکیده کامل

دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس (چیتگر) در شمال غرب تهران و در سال 1391 از رودخانه کن آبگیری شد. در سال 1393 کیفیت آب در تعداد 5 ایستگاه در دریاچه نمونه برداری و آنالیز شد. بر اساس داده های حاصل در آب دریاچه چیتگر میانگین سالانه عوامل دمای آب OC 3/7±4/18 و هدایت الکتریکی µs/cm30 ± 373 بود. میانگین DO و TN و کلروفیل به ترتیب 2/1± 8/7 و 010/0±035/0 میلی گرم در لیتر بود. میانگین غلظت کلروفیل a دریاچه 81/0±59/1 میکروگرم بر لیتر بود. آنالیز آماری داده های حاصل نشان داد که بین ماه های مختلف در مورد عوامل سختی کل، کلروفیل آ، اکسیژن محلول، فسفات کل و سیلیس اختلاف معنی دار وجود داشت (P>0.05). شاخص سطح تروفیکی دریاچه چیتگر نسبت به فسفر وکلروفیل، مزوتروف است اما بر مبنای ارزیابی چندپارامتری شاخص های تروفیکی، این دریاچه در حد دریاچه های اولترا اولیگو تروف بود(TSI<40) . از تعداد 18 گونه ماهیان شناسایی شده، 11 گونه از کپور ماهیان (Cyprinidae) و یک گونه از ماهیان بومی ( Capoeta bohsei) بودند. همچنین گونه های زینتی طوطی ماهی، پیرانا، اسکار و گربه ماهی در این دریاچه صید شدند. رهاسازی کنترل نشده این ماهیان که احتمالاً توسط گردشگران انجام شده، می تواند عواقب نامطلوبی از قبیل رقابت غذایی و انتقال بیماری به سایر آبزیان به همراه داشته باشد. لذا علاوه بر تعبیه سیستم پالایش آب در تصفیه خانه، ضروری است تعادل ارگانیزم های زنده دریاچه به صورت بیولوژیک کنترل گردد. در این مورد ﻣﻌﺮﻓﻲ کنترل شده ماهی شکارچی از طریق ﻣﺒﺎرزه ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ می تواند در ﺗﻮازن بیومس وگونه ای ﻣﺎﻫﻴﺎن و ﺣﻔﻆ تعادل اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ درﻳﺎﭼﻪ مؤثر باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1728 - بهینه‌سازی بهره‌برداری انرژی برقابی از مخازن با استفاده از الگوریتم‌ چرخه آب
امیر رباطی

اهمیت انرژی برقابی بعنوان سومین منبع بزرگ تولید برق و مهمترین تولیدکننده انرژی‌های تجدیدپذیر، ضرورت استفاده بهینه از این منبع عظیم و گرانبها را نشان می‌دهد. در این پژوهش از الگوریتم فراکاوشی چرخه آب (WCA) به‌منظور بهره‌برداری بهینه از انرژی برقابی مخزن سد جیرفت، واقع در چکیده کامل

اهمیت انرژی برقابی بعنوان سومین منبع بزرگ تولید برق و مهمترین تولیدکننده انرژی‌های تجدیدپذیر، ضرورت استفاده بهینه از این منبع عظیم و گرانبها را نشان می‌دهد. در این پژوهش از الگوریتم فراکاوشی چرخه آب (WCA) به‌منظور بهره‌برداری بهینه از انرژی برقابی مخزن سد جیرفت، واقع در حوضه آبریز هلیل‌رود (جنوب ایران)، برای یک دوره 223 ماهه(از مهر 1379 تا فروردین 1398) استفاده شده است. پس از اطمینان از درستی عملکرد الگوریتم WCA با استفاده از چندین تابع محک استاندارد، مدلی برای بهره‌برداری بهینه برقابی توسعه داده شد. نتایج حاصل از الگوریتم مورد بررسی، با نتایج روش‌ شناخته‌شده الگوریتم رقابت استعماری (ICA) مقایسه شد. WCA و ICA به ترتیب قادر به تولید انرژی به‌میزان 29/7203 و 66/7138 مگاوات در طول دوره آماری بودند. همچنین مقدار تابع هدف برای WCA و ICA به ترتیب برابر با 78/4 و 82/5 به دست آمد. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از عملکرد بالای الگوریتم WCA در بهره‌برداری بهینه انرژی برقابی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1729 - شبیه سازی بارش – رواناب با شبکه عصبی (مطالعه موردی: دشت نسا بم)
مهدی شاهرخی ساردو مجتبی جعفری کرمانیپور

پیشبینی رواناب به صورت کوتاه مدت به دلیل رابطه مستقیم آن با چگونگی تعامل مدیران با خطرات جانی ناشی از سیلابها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی، اقدام به شبیه سازی فرآیند بارش- رواناب به صورت روزانه، در حوزه آبخیز دشت نسا بم چکیده کامل

پیشبینی رواناب به صورت کوتاه مدت به دلیل رابطه مستقیم آن با چگونگی تعامل مدیران با خطرات جانی ناشی از سیلابها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی، اقدام به شبیه سازی فرآیند بارش- رواناب به صورت روزانه، در حوزه آبخیز دشت نسا بم شده است. به منظور پیش بینی روند آتی بهره برداری از منابع آبی دشت مذکور، ترکیبات مختلفی از داده های بارش و دما و دبی و اختلاف دبی دو روز متوالی ، مورد استفاده قرار گرفت. تعداد نرونهای لایه مخفی در شبکه عصبی بین 2 تا 10 نرون متغیر بود. معیارهای آماری متوسط ریشه مربع خطا RMSE ،متوسط قدر مطلق خطا MAE و ضریب همبستگی Rبرای ارزیابی و مقایسه عملکرد شبکه های عصبی در پیشبینی رواناب، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد با داشتن 2 ورودی و شبکه عصبی feedforward و یا 1 ورودی و شبکه newrbe بهترین عملکرد حاصل شده و فرآیند بارش- رواناب با دقت بالاتری پیشبینی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1730 - " ارزیابی جوانه‌زنی و برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی گیاه کهورک (.Prosopis farcta (Banks & Sol در شرایط تنش شوری"
اعظم جمشیدی زاده معصومه فرزانه افراسیاب راهنما قهفرخی فاطمه ناصرنخعی

یکی از برنامه‌های مهم در مدیریت اراضی شور و بیابانی، احیای پوشش گیاهی توسط گونه‌های متحمل به شوری است. به این ‌منظور صفات جوانه‌زنی و صفات رویشی گیاهچه کهورک تحت تنش شوری در دو آزمایش جداگانه بررسی گردید. آزمایش جوانه‌زنی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 سطح شوری شامل آب چکیده کامل

یکی از برنامه‌های مهم در مدیریت اراضی شور و بیابانی، احیای پوشش گیاهی توسط گونه‌های متحمل به شوری است. به این ‌منظور صفات جوانه‌زنی و صفات رویشی گیاهچه کهورک تحت تنش شوری در دو آزمایش جداگانه بررسی گردید. آزمایش جوانه‌زنی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 سطح شوری شامل آب مقطر (شاهد)، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 دسی‌زیمنس بر متر با 4 تکرار در شرایط آزمایشگاهی و آزمایش گلدانی در 5 سطح شوری شامل آب شهری (شاهد)، 10، 20، 30 و 40 دسی‌زیمنس بر متر با سه تکرار در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. نتایج نشان داد که درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچه با افزایش شوری تا سطح 20 دسی‌زیمنس بر متر نسبت به شاهد به 50 درصد کاهش یافت. طبق مدل لجستیگ برازش داده شده به صفات گیاه کهورک، در شرایط گلدانی، شوری بیش از 8/30 دسی‌زیمنس بر متر سبب کاهش 50 درصدی وزن خشک اندام هوایی گردید و 50 درصد وزن خشک و طول ریشه به ترتیب در شوری 37/20 و 53/27 دسی‌زیمنس بر متر به‌دست آمد. حفظ 50 درصدی محتوای آب نسبی برگ و 78 درصدی انشعابات فرعی ریشه در سطوح بالای شوری (50 دسی‌زیمنس بر متر) بیانگر تحمل بالای این گیاه در غلظت‌های شوری بالا می‌باشد و به‌نظر می‌رسد حفظ آب نسبی برگ یکی از سازوکارهای تحمل به شوری در گیاه کهورک باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1731 - تاثیر کاربرد روی بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک لاین های امیدتخش کلزا در رژیم های مختلف رطوبتی
اشکان اشکیانی سعید سیف زاده امیرحسین شیرانی راد سید علیرضا ولدآبادی اسماعیل حدیدی ماسوله

به منظور ارزیابی کاربرد روی بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک لاین های امیدبخش جدید کلزا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و چکیده کامل

به منظور ارزیابی کاربرد روی بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک لاین های امیدبخش جدید کلزا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا گردید. عامل آبیاری و روی به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و عامل لاین در کرت های فرعی اجرا گردید. در این تحقیق، آبیاری در سه سطح شامل آبیاری معمول یا شاهد، قطع آبیاری از مرحله گل دهی به بعد و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد، روی در دو سطح شامل آب معمول(عدم کاربرد روی) و محلول پاشی با روی به میزان 30 گرم در لیتر روی و لاین های امیدبخش کلزا شامل Danob ,HW113 ,KR2 ,L155 ,HL2012 در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر آبیاری، روی و لاین بر اکثر صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. مقایسه میانگین‌های اثر آبیاری، روی و لاین بر اکثر صفات نشان داد که بیشترین مقدار از تیمار آبیاری نرمال، کاربرد روی و لاین L155 بدست آمد. نتایج مقایسه میانگین‌های اثر سه گانه بر اکثر صفات بیانگر این بود که بیشترین مقدار مربوط به لاین L155 در تیمار کاربرد روی و آبیاری نرمال بود. با توجه به نتایج به دست آمده مناسبترین ژنوتیپ برای منطقه، L155 می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1732 - ارزیابی جوانه‌‌زنی و برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی گیاه کهورکProsopisfarcta (Banks & Sol.)تحت تنش شوری.
اعظم جمشیدی زاده معصومه فرزانه افراسیاب راهنما قهفرخی فاطمه ناصرنخعی

یکیازبرنامه‌هایمهمدرمدیریتاراضیشوروبیابانی،احیایپوششگیاهیتوسطگونه‌هایمتحملبهشوریاست.بدین‌منظورصفات جوانه‌زنی و صفات رویشی گیاهچه کهورک تحتتنش شوریدر دو آزمایش جداگانه بررسی گردید. آزمایش جوانه‌زنیدرقالبطرحکاملاً تصادفی با نهسطحشوری شامل آب مقطر (شاهد)، پنج، 10، 15، چکیده کامل

یکیازبرنامه‌هایمهمدرمدیریتاراضیشوروبیابانی،احیایپوششگیاهیتوسطگونه‌هایمتحملبهشوریاست.بدین‌منظورصفات جوانه‌زنی و صفات رویشی گیاهچه کهورک تحتتنش شوریدر دو آزمایش جداگانه بررسی گردید. آزمایش جوانه‌زنیدرقالبطرحکاملاً تصادفی با نهسطحشوری شامل آب مقطر (شاهد)، پنج، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 دسی‌زیمنس بر متر با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاهی و آزمایشگلدانیدرپنج سطح شوری شامل آب شهری (شاهد)، 10، 20، 30 و 40 دسی‌زیمنس بر متر با سه تکرار در قالب طرح بلوک کامل تصادفیدرگلخانهدانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. نتایجنشاندادکهدرصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه،طول ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچهباافزایششوری تا سطح 20 دسی‌زیمنسبرمترنسبت به شاهد به 50 درصد کاهشیافت. طبقمدللجستیگبرازشدادهشدهبهصفاتگیاهکهورک،درشرایطگلدانی،شوریبیشاز 8/30 دسی‌زیمنسبرمترسببکاهش 50 درصدیوزنخشکاندامهواییگردید و50 درصد وزنخشکو طولریشه به ترتیب در شوری37/20 و 53/27 دسی‌زیمنسبرمتر به‌دست آمد.حفظ50 درصدی محتوایآبنسبیبرگو 78 درصدی انشعابات فرعی ریشه درسطوحبالایشوری (50 دسی‌زیمنسبرمتر) بیانگرتحملبالایاینگیاهدرغلظتهایشوریبالابود،به‌نظرمی‌رسدحفظآبنسبیبرگیکیازسازوکارهایتحملبهشوریدرگیاهکهورکباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1733 - بررسی اثر تنش خشکی بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی هفت رقم گندم
وحید جاجرمی

تنش های محیطی به ویژه خشکی، از مهم ترین عوامل کاهش رشد در مراحل رشد و نمو گیاه به خصوص در مرحله جوانه زنی است. بدین منظور در این تحقیق عکس العمل هفت رقم گندم با نام های آذر، امید، دروم D/786-19))، طبسی، کراس ارونـد، اروند، G73-20 به تنش خشکـی در طی مراحل جوانه زنی در سط چکیده کامل

تنش های محیطی به ویژه خشکی، از مهم ترین عوامل کاهش رشد در مراحل رشد و نمو گیاه به خصوص در مرحله جوانه زنی است. بدین منظور در این تحقیق عکس العمل هفت رقم گندم با نام های آذر، امید، دروم D/786-19))، طبسی، کراس ارونـد، اروند، G73-20 به تنش خشکـی در طی مراحل جوانه زنی در سطـوح خشکی صفر، 3- ، 6- ، 9- ،12- و 15- بار که با استفاده محلول پلی اتیلن گلیکول (PEG) 6000 اعمال شد، آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد اجرا شد. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: درصد جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی، میانگین سرعت جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و طول ساقه چه. بین کلیه ارقام و سطوح مختلف تنش در تمامی صفات تفاوت معنی داری وجود داشت و اثر متقابل فقط در سرعت جوانه زنی و طول ساقه چه معنی دار شد. بذور در سطح تنش خشکی 15- بار قادر به جوانه زنی نبودند. بیش ترین درصد جوانه زنی در رقم G73--20 و کم ترین درصد جوانه زنی را رقم اروند با 36 درصد دارا بود. بیش ترین میانگیـن زمان جوانه زنی از رقم اروند به دست آمد. رقم طبسی دارای بیش ترین میانگین سرعت جوانه زنی و رقم کراس اروند بیش ترین ضریب سرعت جوانه زنی را بدست آورد. بیش ترین طول ریشه چه متعلـق به رقـم کراس با اروند 58/63 میلـی متر بود. بیش ترین طـول ساقه چه در رقم آذر با61/15میلی متر مشاهده شد. با افزایش سطوح تنش خشکی از میزان کلیه صفات کاسته شد ولی طول ساقه چه بیش ترین کاهش را داشت. به طور کلی می توان گفت در بین ارقام مورد بررسی اروند و امید حساس ترین و G73-20 متحمل ترین رقم بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1734 - بررسی عملکرد و صفات کیفی برخی ارقام یونجه در تاریخ های برداشت مختلف
فیض الله خلج محمد نصری فرشاد قوشچی حمید رضا توحیدی مقدم پوررنگ کسرایی

ارقـام یونجـه نسـبت بـه شرایط اقلیمـی و محیطـی پاسـخ هـای متفـاوتی مـی دهنـد. ارقامی که در طول چین ها و سال های مختلـف بتواننـد بـا منطقـه تحـت کشـت سـازگاری یابند، عملکـرد کمی و کیفی بـالا تری دارند، مناسـب کاشتهستند. جهت بررسی تأثیر نوع رقم بر خصوصیات مختلف ارقام یونج چکیده کامل

ارقـام یونجـه نسـبت بـه شرایط اقلیمـی و محیطـی پاسـخ هـای متفـاوتی مـی دهنـد. ارقامی که در طول چین ها و سال های مختلـف بتواننـد بـا منطقـه تحـت کشـت سـازگاری یابند، عملکـرد کمی و کیفی بـالا تری دارند، مناسـب کاشتهستند. جهت بررسی تأثیر نوع رقم بر خصوصیات مختلف ارقام یونجه، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکـز تحقیقـات کشـاورزی و منـابع طبیعـی ورامین اجـرا گردید. در این تحقیق تعداد پنج رقم یونجه خارجی به نام های تیمبیل (Timbale)، فاستا (Fasta)، ملیسا (Melissa)، ملدور (Meldor)، سوورانا (Sovrana) وارداتی از کشور فرانسه و رقم یونجه همدانی مجموعا شش رقم در تاریخ متداول کشت بهاره، در دهه اول اردیبهشت ماهکشت شد. ویژگی های کیفی و عملکردی ارقام مورد مطالعه در سه چین (چین اول: برداشت در مرحله 10 درصد گلدهی، چین دوم: برداشت در مرحله 50 درصد گلدهی و چین سوم: برداشت در مرحله 100 درصد گلدهی) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر متقابل نوع رقم و مراحل برداشت بر عملکرد علوفه تر و پروتئین در سطح یک درصد و بر عملکرد علوفه خشک در سطح پنج درصد معنی دار بود. بیش ترین عملکرد علوفه تر و خشک در کل تیمار ها مربوط به رقم همدانی در چین اول (به ترتیب 69/26 و 45/5 تن در هکتار) بود. با افزایش مراحل برداشت میزان عملکرد علوفه کاهش یافت. بیش ترین میزان عملکرد پروتئین مربوط به رقم همدانی در چین اول (3/776 کیلو گرم در هکتار) و کمترین میزان عملکرد پروتئین نیز به رقم ملیسا در چین سوم (9/244 کیلو گرم در هکتار) اختصاص داشت. در بین ویژگی های فیزیکی مورد مطالعه نیز بیش ترین (48/3) و کمترین (93/1) شاخص سطح برگ به ترتیب در رقم همدانی و ملیسا مشاهده شد. بیش ترین نسبت برگ به ساقه نیز مربوط به رقم همدانی (49/1) بود. بین سایر ارقام تفاوت معنی داری از لحاظ میزان نسبت برگ به ساقه یونجه مشاهده نشد. بر اساس نتایج این آزمایش، رقم همدانی و چـین اول وضعیت مناسب تری برای تولید یونجه با کیفیت و عملکرد بالا داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1735 - بررسی تاثیر تنش خشکی و محلول‌پاشی ذرات نانو نقره بر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک آفتابگردان (Helianthus annuus. L)
سید حامد طباطبایی زواره میثم اویسی محمد نصری

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر تنش خشکی و محلول پاشی ذرات نانو نقره بر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک آفتابگردان (Helianthus annuus. L) به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با تیمار های تنش خشکی در سه سطح به عنوان عامل اصلی(I0: 60 میلی متر تبخیر ا چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر تنش خشکی و محلول پاشی ذرات نانو نقره بر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک آفتابگردان (Helianthus annuus. L) به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با تیمار های تنش خشکی در سه سطح به عنوان عامل اصلی(I0: 60 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A (آبیاری معمول)،I1 : 90 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A و I2: 120 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) و محلول پاشی ذرات نانو نقره در چهار سطح به عنوان عامل فرعی (NS0: محلول پاشی با آب خالص،NS1 :50 میلی گرم در لیتر نانو نقره،NS2 : 90 میلی گرم در لیتر نانو نقره، NS3: 130 میلی گرم در لیتر نانو نقره) در سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که اثرات ساده آبیاری و نانو ذره نقره و اثرات متقابل آن ها در سطح یک و پنج درصد بر صفات مورد بررسی، معنی دار بود. بالا ترین میزان عملکرد دانه (kg.ha49/4038)، عملکرد روغن (kg.ha 52/2134) از تیمـار آبیـاری معمول،60 mm تبخیـر از تشتـک × 130 میلـی گرم در لیتـر نانو نقـره و عملکـرد بیـولـوژیک (kg.ha 8/11248) با تیمار آبیاری معمول، 60 mm تبخیر از تشتک × 90 میلی گرم در لیتر نانو نقره مشاهده شد. بیش ترین میزان کلروفیل a را تیمار آبیاری معمول و مصرف 50 میلی گرم در لیتر نانو نقره با (05/25 میلی گرم در لیتر) به خود اختصاص داد. تنش سبب افزایش میزان مالون دی آلدئید شد. بالا ترین میزان مالون آلدئید با (71/12 نانو مول بر گرم) وزن تازه از تیمار تنش شدید و محلول پاشی با آب خالص حاصل شد. کم ترین میزان عملکرد دانه با (kg.ha 6/3091) و عملکرد بیولوژیک با (kg.ha 2/8787) و عملکرد روغن با (kg.ha 99/1326) از تیمار تنش شدید، 120mm تبخیر از تشتک× آب خالص حاصل شد. کم ترین میزان مالون دی آلدئید از تیمار آبیاری معمول، 60mm تبخیر از تشتک تبخیر با (nmolg.fw 19/6) و کلروفیل a با تیمار تنش شدید، 120mm تبخیر از تشتک تبخیر (72/17 میلی گرم بر لیتر وزن تازه برگ) به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1736 - بررسی اثر پلیمر سوپر جاذب بر خصوصیات مرفو‌فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش کم آبی
محمد‌رضا کاظمی فرشاد قوشچی پورنگ کسرایی

این تحقیق با هدف اثر سوپر جاذب بر خصوصیات مرفو فیزیولوژیک گندم در شرایط کم آبی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصـادفی در سه تکـرار اجرا شـد. عامل اصلـی شامل سطـوح مختلف تنش کم آبی (60، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) و عامل فرعی شامل مقادی چکیده کامل

این تحقیق با هدف اثر سوپر جاذب بر خصوصیات مرفو فیزیولوژیک گندم در شرایط کم آبی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصـادفی در سه تکـرار اجرا شـد. عامل اصلـی شامل سطـوح مختلف تنش کم آبی (60، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) و عامل فرعی شامل مقادیر مختلف پلیمر (صفر، 15، 30 و 45 کیلو گرم در هکتار) بود. پلیمر سوپرجاذب بر صفات وزن هزار دانه، عملکرد زیست توده و عملکرد دانه، شاخص برداشت، آنزیم گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون رداکتاز معنی دار بود و در کالاتاز در اثر متقابل معنی دار نشد. نتایج نشان داد در شرایط معمول افزودن پلیمر به خاک حتی به میزان 45 کیلو گرم در هکتار منجر به افزایش قابل توجهی در عملکرد زیست توده و عملکرد دانه نشد، اما کاربرد سطح بالای پلیمر در شرایط تنش ملایم و شدید، عملکرد دانه را به ترتیب 10 و 30 درصد و عملکرد زیست توده را به ترتیب 42/6 و 94/10 درصد نسبت به حالت شاهد بدون پلیمر افزایش داد. در شرایط تنش شدید سطح بالای پلیمر منجر به کاهش قابل ملاحظه فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (5/1 برابر)، آسکوربات پراکسیداز (63 درصد) کاتالاز (30 درصد) و گلوتاتیون رداکتاز (71 درصد) نسبت به شرایط بدون اعمال پلیمر شد. حتی سطح ملایم تنش کم آبی منجر به کاهش معنی دار میزان کلروفیل های a و b (به ترتیب 15 و 24 درصد کاهش نسبت به تیمار شاهد) شد. و میزان کلروفیل های a و b در سطح تنش شدید کم آبی کاهش شدیدی داشت (به ترتیب 51 و 7/38 درصد کاهش در مقایسه با تیمار شاهد). با کاربرد سطوح بالای پلیمر، 30 و 45 کیلو گرم در هکتار میزان کلروفیل a در گیاه نسبت به حالت شاهد به ترتیب 42/13 و 13/20 درصد افزایش یافت. در شرایط تنش خفیف سطوح بالا تر پلیمر تقریبا اثرات یکسانی را در اسمولیت های سازگار داشتند. در حالی که در تنش شدید تر تاثیر مثبت پلیمر 45 کیلو گرم در هکتار بالا تر از 30 کیلو گرم در هکتار بود، توانست میزان تجمع قند های محلول و پرولین را حتی کم تر از سطح تنش خفیف نگه دارد. همچنین بالا ترین سطح پلیمر میزان پراکسیداسیون لیپید های غشا را کاهش داد و در نتیجه تولید مالون دی آلدئید نسبت به شاهد 53 درصد کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1737 - تاثیرمحلول‌پاشی پوترسین بر خصوصیات فیزیولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاری
زهرا کریمی حمیدرضا توحیدی‌مقدم پورنگ کسرایی

این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پوترسین بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاری به صورت کرت خرد شده )اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار (هر تکرار 12 تیمار) در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد و چکیده کامل

این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پوترسین بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاری به صورت کرت خرد شده )اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار (هر تکرار 12 تیمار) در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین - پیشوا اجرا شد. تیمار های اصلی شامل چهار سطح: آبیاری معمول، قطع آبیاری در مرحله ی ساقه دهی، قطع آبیاری در مرحله ی گل دهی و قـطع آبیاری در مـرحله ی زایشی یا پـر شدن دانـه و عـوامل فرعـی (محلول پاشی پوترسیـن) شامل محلـول پاشی با آب مقطـر، محلول پاشی پوترسین با غلظت 75 و150 قسمت در میلیون بود. بیش ترین عملکرد و درصد پروتئین در مرحله پر شدن دانه و محلول پاشی پوترسین با غلظت150 قسمت در میلیون بـه ترتیـب به میزان 8/509 کیلو گرم در هکتار و 61/8 درصد بود در حالی که کم ترین عملکرد پروتئین در مرحله قـطع آبیاری در مرحله گل دهی با 03/387 کیلو گرم در هکتار و کم ترین درصد پروتئین در مرحله آبیاری معمولی به میزان 5/6 درصد حاصل شد. بـالا ترین میزان کلروفیلa، کلروفیلb و کلروفیل کل از تیمار آبیاری معمولی و محلول پاشی پوترسین با غلظت 150 قسمت در میلیون به ترتیب با متوسط 81/1، 62/0 و 43/2 میلی گرم بر لیتر به دست آمدکه با سایر تیمار های آبیاری معمول و محلـول پاشی پوترسیـن اختـلاف معنی داری نداشت. کم ترین میزان این صفات را تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و محلول پاشی با آب خالص به ترتیب با متوسط 24/1، 49/0 و73/1میلی گرم بر لیتر به خود اختصاص داد. بالا ترین و پایین ترین میزان هدایت الکتریکی برگ بـه ترتیب از تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و محلـول پاشی با آب خالص با 45/944 میکـرو مول بر سانتی متر و تیـمار آبیـاری معمول و استفاده از پوترسین حاصل شد. قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد، سبب کاهش میزان کلروفیلa، میزان کلروفیلb، کلروفیل کل و محتوای آب نسبی برگ شد در حالی که سبب افزایش میزان پروتئین دانه، پرولین و هدایت الکتریکی برگ گردید و محلول پاشی با پوترسین توانست تمام شاخصه های فوق را در حد آبیاری معمولی بهبود بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1738 - تاثیر محلول‌پاشی پوترسین بر خصوصیات مورفولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاری در منطقه ورامین
زهرا کریمی حمید‌رضا توحیدی‌مقدم پورنگ کسرایی

چکیده این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پوترسین بر عملکرد خصوصیات مورفولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاریبه صورت کرت خرد شده (اسپیلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاداسلامی واحد ورامین - پیشوا اجرا شد. چکیده کامل

چکیده این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پوترسین بر عملکرد خصوصیات مورفولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاریبه صورت کرت خرد شده (اسپیلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاداسلامی واحد ورامین - پیشوا اجرا شد. عامل اصلی شامل چهار سطح آبیاری معمول، قطع آبیاری در مرحله ی ساقه دهی، قطع آبیاری در مرحله ی گلدهی و قطع آبیاری در مرحله ی زایشی یا پر شدن دانه و عامل فرعی (محلول پاشی پوترسین) شامل محلول پاشی با آب مقطر، محلول پاشی پوترسین با غلظت 75 و150 قسمت در میلیون بود. نتایج نشان داد کم ترین میزان ارتفاع گیاه و طول سنبله در مرحله قطع آبیاری در مرحله ساقه دهی و گلدهی به ترتیب با 29/70 و 86/8 سانتی متر و بیش ترین ارتفاع گیـاه و طول سنبلـه در مرحلـه آبیاری معمول و محلول پاشی پوترسین با غلظت 150 قسمت در میلیون به میزان 04/84 و 06/11 سانتی متر بود. کم ترین عملکرد دانه و شاخص برداشت نیز در مرحله توقف آبیاری در مرحله گلدهی به میزان 7/5045 و16/38 درصد و بیش ترین عملکرد دانه و شاخص برداشت در مرحله آبیاری معمول به میزان0/6427 و 8/42 درصد بود. محلول پاشی پوترسین با غلظت 150 قسمت در میلیون باعث افزایش ارتفاع گیاه (04/84 سانتی متر) و طول سنبله (06/11 سانتی متر)، عملکرد دانه (3/6582) و شاخص برداشت (24/43 درصد) نسبت به گروه شاهد شد. درتمامی تیمار های محلول پاشی برگی پوترسین، عملکرد دانه با صفات طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و تعداد سنبله در متر مربع همبستگـی مثبت و معنی دار داشت. به نظر می رسد محلول پاشی پوترسین باعث بهبود صفات مورفولوژیک گندم می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1739 - بررسی اثر روش و مقادیر مختلف آب آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سیب زمینی
حسین اردلانی حسین بابازاده

به منظور بررسی اثرات روش و میزان آب آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره ‌وری آب سیب‌زمینی رقم ساتینا، آزمایشی مزرعه‌ای به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان دماوند انجام شد. تیمار ها شامل آبیاری فارو (F)، آبیاری قطره‌ای (D)، آبیار چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات روش و میزان آب آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره ‌وری آب سیب‌زمینی رقم ساتینا، آزمایشی مزرعه‌ای به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان دماوند انجام شد. تیمار ها شامل آبیاری فارو (F)، آبیاری قطره‌ای (D)، آبیاری نواری یک ردیفه (T1)، آبیاری نواری دو‌‌ردیفه (T2) و رژیم ‌های آبیاری معادل 30، 50 و 70 درصد میزان آب مورد نیاز گیاه انتخاب شدند. تحلیل های آماری نشان داد که بیش ‌ترین عملکرد با تیمار آبیاری نواری دو‌ ردیفه (T2) با رژیم آبیاری 70 درصد (میانگین 22070کیلو گرم در هکتار) و کم ترین مقدار عملکرد با تیمار های آبیاری نواری یک‌‌ردیفه و فارو با رژیم آبیاری 30 درصد به ترتیب 16200 ،16410 کیلو گرم در هکتار به دست آمد. بیش ترین بهره‌وری با تیمار آبیاری نواری دو‌‌ردیفه (T2) با رژیم آبیاری 30 درصد معادل 8/9 کیلو گرم در متر‌ مکعب و کمترین بهره‌ وری با تیمار آبیاری فارو (F) با رژیم آبیاری 70 درصد معادل دوکیلو گرم در متر مکعب به دست‌‌ آمد. نتایج نشان داد روش آبیاری نواری دو‌ ردیفه با رژیم آبیاری 70 درصد برای کشت سیب‌زمینی توصیه می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1740 - اثر پلیمر سوپرجاذب A200 بر روی خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان روغنی تحت شرایط تنش کم آبی در مزرعه
مهری هاشمی حمید‌رضا توحیدی‌مقدم فرشاد قوشچی

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر مصرف سوپر جاذب بر خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان روغنی در شرایط تنش کمبود آب، به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد ورامین (پیشوا) چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر مصرف سوپر جاذب بر خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان روغنی در شرایط تنش کمبود آب، به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد ورامین (پیشوا) اجرا گردید. آبیاری به عنوان عامل اصلی (عدم تنش، تنش در مرحله چهارمین و پنجمیـن زوج برگ (مرحلـه رویشی)، تنش در مرحلـه گل دهی (مرحله زایشی)، تنش در مرحله چهارمین و پنجمین زوج برگ و گلدهی (رویشی و زایشی) و عامل غلظت پلیمر سوپر جاذب (صفر، 15 و30 کیلو گرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که تنش کم آبی به ویژه در مرحله گل دهی سبب کاهش عملکرد دانه، میزان کلروفیل برگ، درصد روغن و محتوی آب نسبی برگ شد، با مصرف سوپر جاذب اثرات منفی تنش کم آبی کاهش یافت و میزان این صفات افزایش داشت. تنش خشکی موجب افزایش درصد پروتئین دانه گردید. نتایج نشان داد مرحله گل دهی و دو بار تنش در مرحله (رویشی و زایشی) حساس ترین مرحله به تنش خشکی و کاربرد سوپر جاذب 30 کیلو گرم در هکتار برای کاهش اثرات تنش کم آبی به عنوان بهترین تیمار می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1741 - اثر تلقیح بذرهای ذرت (Zea mays L.)رقم KSC704با قارچ میکوریزاو باکتری سودوموناس بر عملکرد و صفات بیوشیمیایی در شرایط قطع آبیاری
محمد نصری میثم اویسی

کود های بیولوژیک متشکل از باکتری ها و همچنین قارچ های مفیدی هستند که هر یک به منظور خاصی تولید می شوند، مانند تثبیت نیتروژن، رها سازی یون های فسفات، پتاسیم و آهن از ترکیب های نا محلول آنها. این آزمابش با هدف بررسی اثرقارچ مایکوریزا (Glomus mosseae)و باکتری سودوموناس (Ps چکیده کامل

کود های بیولوژیک متشکل از باکتری ها و همچنین قارچ های مفیدی هستند که هر یک به منظور خاصی تولید می شوند، مانند تثبیت نیتروژن، رها سازی یون های فسفات، پتاسیم و آهن از ترکیب های نا محلول آنها. این آزمابش با هدف بررسی اثرقارچ مایکوریزا (Glomus mosseae)و باکتری سودوموناس (Pseudomonasputida)در شرایط قطع آبیاریبر عملکرد، آنزیم های آنتی اکسیدانت و بیومارکر های تخریب گیاه ذرت رقم KSC704 در منطقه ورامین در سال زراعی 95-1394اجراشد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده(اسپلیت پلات) در قالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود. عامل اصلی آبیاری در سه سطح آبیاری (1- آبیاری معمولی. 2-قطع آب در مرحله ی گلدهی.3- قطع آب در مرحله ی پر شدن دانه) و عامل فرعی اختلاط کود زیستی قارچ مایکوریزا و باکتری سودوموناس با بذر ها در هنگام کاشت در چهار سطح (1- عدم مصرف میکوریزا وسودوموناس. 2- کاربرد 60 گرم در هکتار مایکوریزا. 3- کاربرد 100 گرم در هکتار باکتری سودوموناس. 4- کاربرد توام مایکوریزاو سودوموناس) بود. نتایج نشان داد اثرات متقابل قطع آبیاری و کاربرد مایکوریزا و سودوموناس بر تمامی صفات اندازه گیری شده در سطح پنج و یک درصد معنی دار بود. بالا ترین میزان عملکرد دانه (3/7965 کیلو گرم درهکتار)، عملکرد بیولوژیک (3/20468 کیلو گرم درهکتار) و شاخص برداشت (1/39 درصد) از تیمار مصرف توام مایکوریزا و سودوموناس و آبیاری معمول به دست آمد که با تیمار های آبیاری معمول و مصرف مایکوریزا و آبیاری معمول و مصرف سودوموناس اختلاف معنی داری نداشت و کم ترین میزان این صفات را تنش در مرحله گلدهی و عدم مصرف مایکوریزا و سودوموناس به خود تخصیص داد که با تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه اختلاف معنی داری نداشت. بیش ترین میزان پرولین برگ به مقدار 036/1 میکرو گرم بر گرم در تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی و کاربرد توام مایکوریزا و سودوموناس به دست آمد. لازم به ذکر است در تیمار آبیاری معمول و کاربرد توام مایکوریزا و سودوموناس کم ترین میزان کاتالاز، دی تیروزین، دی هیدروکسی گوانوزین و مالون دی آلدئید حاصل گردید. در این بررسی با مصرف توام مایکوریزا و سودوموناس در شرایط قطع آبیاری بر رشد زایشی و با توجه به نقش فسفر در مرحله زایشی، گیاه توانست تا تحمل خود را از طریق افزایش متابولیت های سازگار بالا ببرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1742 - تاثیر محلول‌پاشی پوترسین روی مقاومت آنتی‌اکسیدانی گندم رقم SW- 82-9 تحت شرایط تنش کم آبی
زهرا کریمی حمید‌رضا توحیدی‌مقدم پورنگ کسرایی

این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پلی آمین پوترسین بر عملکرد صفات بیوشیمیایی گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش کم آبی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد ورامین درسال 1393 به صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. ک چکیده کامل

این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پلی آمین پوترسین بر عملکرد صفات بیوشیمیایی گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش کم آبی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد ورامین درسال 1393 به صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل چهار سطح آبیاری: آبیاری معمولی، قطع آبیاری در مرحله ی ساقه دهی، قطع آبیاری در مرحله ی گل دهی و قطع آبیاری در مرحله ی زایشی یا پر شدن دانه و عوامل فرعی (محلول پاشی پوترسین) شامل محلول پاشی با آب مقطر، محلول پاشی پوترسین با غلظت 150 و 75 قسمت در میلیون بود. نتایج نشان داد که بالا ترین میزان فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز متعلق به سطح توقف آبیاری در مرحله پر شدن دانه به میزان 15/960.mg pro.min-1) ∆) و کم ترین میزان فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و آنزیم کاتالاز نیز متعلق به آبیاری معمولی منطقه به میزان 85/614 A.mg pro.min-1) ∆) بود. بالا ترین میـزان مالـون دی آلدئیـد مربوط به سطـح عـدم محلول پاشی با پوترسین به میزان 84/13 نانو مول بر گرم وزن تازه و کم ترین میزان مالون دی آلدئید به میزان 53/5 نانو مول بر گرم وزن تازه در مرحله آبیاری معمولی متعلق به سطح محلول پاشی با پوترسین با غلظت 150 قسمت در میلیون بود. محلول پاشی پوترسین توانست از کاهش بیومارکر های تخریب مالون دی آلدئید و دی تیروزین با کاهش اثر مخرب تنش جلوگیری نماید و اثر مثبتی بر رفع تنش خشکی داشته باشد. پیشنهاد می گردد آنزیم های آنتی اکسیدانت و بیومارکر های تخریب نیز به عنوان معیار انتخاب گیاه متحمل به شرایط تنش کم آبی استفاده شود و میزان 150 قسمت در میلیون پوترسین می تواند سبب کاهش خسارت اکسیداتیو شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1743 - تحلیل و ارزیابی عوامل اثر‌گذار در مدیریت پایدار منابع آب در بخش کشاورزی
علی اصغر ثقفی نسیم عینی معصومه عیسی زاده

آبگرانبها ترین ثروتی است که دراختیار بشرقرارگرفته،به خصوص درایران،که سطح وسیعی ازآنرامناطق خشک وکویریدربرگرفته است.باتوجه به اقلیم خشک وشکننده کشوروبادرنظرگرفتن خشکسالی های اخیراهمیت آب به عنوان یک نهاده حیاتی بیش ازپیش مشخص می شود. امروزه بشر در جریان شتابان توسعه برای چکیده کامل

آبگرانبها ترین ثروتی است که دراختیار بشرقرارگرفته،به خصوص درایران،که سطح وسیعی ازآنرامناطق خشک وکویریدربرگرفته است.باتوجه به اقلیم خشک وشکننده کشوروبادرنظرگرفتن خشکسالی های اخیراهمیت آب به عنوان یک نهاده حیاتی بیش ازپیش مشخص می شود. امروزه بشر در جریان شتابان توسعه برای تامین آب با مشکلات زیادی روبرو است. این وضعیت در اقلیم های خشک کم بارش که اکوسیستم های دخیل در تامـین آب شکننده تر است با وقوع خـشکسالی ها و برداشت بی رویه از ذخایر آب، برنامه ریزان را با شرایط بحرانی تر روبرو ساخته است. محدودیت منابع آبی، رشد سریع جمعیت و نیاز به تولید بیشتر، سبب شده است که بخش کشاورزی نسبت به سایر بخش های مصرف کننده آب، تقاضای بیشتری برای مصرف داشته باشد. بنابراین، مهم ترین چالـش بخش کشاورزی این مناطق در شرایط کنونی چگونگی تولید بیشتر غذا از آب کمتر است.نتایج نشان می دهد که بخش آب یکی از بخش های زیر بنایی و اساسی کشور می باشد که می تواند به عنوان موتور رشد در اقتصاد عمل کند و باعث رشـد سایر بخش ها به خصوص بخـش کشاورزی و فعالیت های وابـسته به آن گردد و همچنین نتایج نشان داد که رابطه معنی داری بین ویژگی های فردی کشاورزان و تمایل به مدیرت پایدار منابع آبی وجود دارد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی و همبستگی بودو از تکنیک تحلیل عاملی استفاده نمود. این تحقیق به شیوه اسنادی و میدانی و با استفاده از پرسشنامه برای تعیین عوامل موثر بر مدیریت پایدار منابع آب زراعی در زمین های کشاورزی اطراف تهران انجام شد. جامعه آماری در این تحقیق تمامی مدیران، کارشناسان و صاحبنظران بخش کشاورزی اطراف شهر تهران بود. پس از مطالعه کتابخانه ای و میدانی، اطلاعات جمع آوری و سپس اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1744 - تأثیر محلول‌پاشی اسید آسکوربیک (Vitamin C) و توقف آبیاری در مراحل مختلف رشد بر خصوصیات کمی، کیفی، فیزیولوژیکی و برخی تغییرات بیوشیمیایی آفتابگردان.
ملاحت داودی‌مکی‌نژاد حمید‌رضا توحیدی‌مقدم نبی‌اله نعمتی

این پژوهش به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسید آسکوربیک در شرایط تنش کم آبی در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین بر خصوصیات زراعی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آفتابگردان انجام گرفت. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه ب چکیده کامل

این پژوهش به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسید آسکوربیک در شرایط تنش کم آبی در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین بر خصوصیات زراعی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آفتابگردان انجام گرفت. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت که آبیاری به عنوان عامل اصلی در چهار سطح (آبیاری مطابق عرف منطقه، توقف آبیاری در مرحله هشت برگی، توقف آبیاری در مرحله پر شدن دانه در طبق، توقف آبیاری در مرحله هشت برگی و هم در مرحله پر شدن دانه در طبق) و عامل فرعی شامل محلول پاشی اسید آسکـوربیک در سـه سطـح (بدون محلول پاشی، محلـول پاشی با غلظت ppm100، محلول پاشی با غلظت ppm200در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که توقف آبیاری در مراحل مختلف رشد گیاه سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد روغن، عملکرد روغن و پروتئین و محتوای کلروفیل برگ ها و افزایش میزان پرولین، درصد پروتئین و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز گردید. محلول پاشی با اسید آسکوربیک به عنوان یک آنتی اکسیدانت توانست از کاهش عملکرد کمی و کیفی و محتوای کلروفیل گیاه و همچنین افزایش میزان پرولین و سوپراکسید دیسموتاز جلوگیری نماید. کاربرد اسید آسکوربیک با غلظت pm200 در زمان توقف آبیاری دردو مراحله رویشی و زایشی در مقایسه با تیماری که تحت این شرایط محلول پاشی انجام نگرفت،عملکرد دانه را 46/38 درصد افزایش داد. به طور کلی اسیدآسکوربیک به عنوان یک آنتی اکسیدان توانست با کاهش اثرات مضر سبب بهبود رشد گیاه در شرایط تنش شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1745 - اثر پرایمینگ بذر با اسید آسکوربیک بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک سویا در شرایط قطع آبیاری
امید گویلی اسعد رخزادی

این تحقیق با هدف بررسی ‌اثرات پرایمینگ بذر با اسید آسکوربیک ‌بر صفات زراعی ‌دو رقم سویا در شرایط آبیاری معمول و قطع آبیاری در مرحله گل دهی، به صورت اسپلیت پلات- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های ‌کامل تصادفی با سه تکرار در بهار و تابستان سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی ‌دان چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی ‌اثرات پرایمینگ بذر با اسید آسکوربیک ‌بر صفات زراعی ‌دو رقم سویا در شرایط آبیاری معمول و قطع آبیاری در مرحله گل دهی، به صورت اسپلیت پلات- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های ‌کامل تصادفی با سه تکرار در بهار و تابستان سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی ‌دانشکده کشاورزی ‌دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد سنندج اجرا شد. عامل آبیاری ‌در دو سطح شامل آبیاری ‌کامل و قطع آبیاری ‌در مرحله گل دهی‌ در کرت های اصلی و دو عامل ‌رقم و پرایمینگ به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. عامل رقم در دو سطح شامل ارقام هابیت و 17L و عامل پرایمینگ بذر با اسید آسکوربیک در چهار سطح شامل مقادیر صفر (شاهد ‌یا بدون پرایمینگ)، 50، 100و 150 میلی گرم در لیتر اسید آسکوربیک بود. نتایج نشان داد که واکنش دو رقم سویای ‌مورد مطالعه به کاربرد پرایمینگ با اسید آسکوربیک در شرایط آبیاری معمول و تنش قطع آبیاری ‌متفاوت بود به طوری که در شرایط تنش قطع آب، رقم هابیت پاسخ مناسبی ‌به پرایمینگ با اسید آسکوربیک نشان داد و پرایمینگ موجب افزایش عملکرد دانه و روغن آن نسبت به تیمار شاهد شد. در حالی که رقم 17L در شرایط تنش قطع آب، پاسخی ‌به تیمارهای ‌پرایمینگ نشان نداد. از سوی ‌دیگر در شرایط آبیاری معمول، واکنش ها به انجام پرایمینگ نسبت به شرایط تنش کاملاً متفاوت بود، رقم 17L در این شرایط به خوبی ‌به پرایمینگ پاسخ داد. به ویژه تیمار 150 میلی گرم در لیتر اسید آسکوربیک موجب افزایش معنی دار عملکرد آن نسبت به حالت عدم انجام پرایمینگ گردید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1746 - بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید سینگل کراس کارون در شرایط آب و هوایی دزفول
محمود موسوی قنواتی شهرام لک

به منظور تعیین بهترین رژیم آبیاری و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید کارون آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه سطح رژیم آبیاری (آبیاری 70 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر، آبیاری 90 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر، آبیاری 110 میلی مت چکیده کامل

به منظور تعیین بهترین رژیم آبیاری و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید کارون آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه سطح رژیم آبیاری (آبیاری 70 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر، آبیاری 90 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر، آبیاری 110 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) به عنوان تیمار اصلی و چهار سطح تراکم (9-8-7-6 بوته در مترمربع) به عنوان تیمار فرعی با سه تکرار در سال 1393 اجرا شد. نتایج نشان داد که رژیم آبیاری بر تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع بوته، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ، تعداد ردیف دانه در بلال و طول بلال اثر معنی داری داشت. اثر تراکم بر تعداد دانه در ردیف، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع بوته، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ، تعداد ردیف دانه در بلال و طول بلال معنی دار بود. بالا ترین عملکرد دانه با میانگین 9756 کیلو گرم در هکتار به تیمار تراکم هشت بوته در متر مربع با 70 میلی متر تبخیر تعلق داشت که از نظر آماری با تراکم هشت بوته در متر مربع با 90 میلی متر تبخیر در یک گروه آماری قرار داشت و کم ترین میزان عملکرد با میانگین 6393 کیلو گرم در هکتار به تیمار تراکم نه بوته در متر مربع با 110 میلی متر تبخیر متعلق بودند. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود برای جلوگیری از هدر رفت آب آبیاری و صرفه جویی، از تیمار 90 میلی متر تبخیر استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1747 - تاثیر شدت برگ‌زدایی بر صفات کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ و پایداری غشای سلولی و عملکرد دانه در سورگوم دانه‌‌ای(Sorghum bicolor L.) تحت شرایط تنش خشکی
محسن پور‌احمدی رحیم هنر‌نژاد میثم اویسی

آزمایشی به منظور بررسی اثر تنش خشکی و برگ زدایی بر گیاه سورگوم به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه آموزشی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین انجام شد. تیمار ها شامل تنش خشکی در سه سطح (آبیاری پس از 50 میلی متر تبخیر، 90 می چکیده کامل

آزمایشی به منظور بررسی اثر تنش خشکی و برگ زدایی بر گیاه سورگوم به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه آموزشی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین انجام شد. تیمار ها شامل تنش خشکی در سه سطح (آبیاری پس از 50 میلی متر تبخیر، 90 میلی متر تبخیر و 130 میلی متر تبخیر) و برگ زدایی نیز در سه سطح (عدم برگ زدایی، حذف 33 درصد برگ ها، حذف 66 درصد برگ ها) بود. نتایج نشان داد اثر ساده تنش خشکی و اثر متقابل تنش خشکی برگ زدایی تاثیر معنی داری بر محتوای آب نسبی گذاشت. در بین سطوح مختلف برگ زدایی بیش ترین محتوای آب نسبی برگ از تیمار حذف 33 درصد برگ ها و کم ترین میزان را شرایط شاهد (عـدم حـذف برگ) به دست آمد که با حـذف 66 درصـد برگ ها در گـروه آماری یکسان قرار گرفت. اثر ساده تنش خشکی، برگ زدایی تاثیر معنی داری بر میزان کلروفیل داشت در حالی که اثر متقابل تنش خشکی برگ زدایی اختلاف معنی داری بر میزان کلروفیل نشان نداد. اثر متقابل تنش خشکی و برگ زدایی مشخص کرد که بیش ترین میزان کلروفیل را تیمار شرایط آبیاری معمول و حذف 33 درصد برگ ها و کم ترین میزان را شرایط آبیاری معمول و حذف 66 درصد بود. اثر ساده تنش خشکی و اثر متقابل تنش خشکی و برگ زدایی تاثیر معنی داری بر پایداری غشای داشت. اثر ساده برگ زدایی اختلاف معنی داری را از نظر پایداری غشای نشان داد. اثر متقابل تیمار ها مشخص کرد که کم ترین پایداری غشای مربوط به تیمار تنش خشکی 130 میلی متر و حذف 66 درصد برگ ها و بیش ترین میزان را تنش 90 میلی متر و حذف 33 درصد برگ ها داشت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1748 - تاثیر آماده‌سازی بذر با مواد محرک و خیساندن با آب بر رفتار جوانه‌زنی چغندر‌قند (Beta vulgaris L.)
علی‌اصغر آبسالان علی قنبری مهدی راستگو شهرام نوروز‌زاده

به منظور بررسی رفتار جوانه زنی چغندر قند تحت تاثیر تیمار های پرایمینگ، دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه انجام شد. آزمایش اول به بررسی اثر زمان (سه، شش، 12، 24 و 48 ساعت) و غلظت‌ (25، 50، 100، 200 و 400 درصد) و دو نوع ماده محرک (سی چکیده کامل

به منظور بررسی رفتار جوانه زنی چغندر قند تحت تاثیر تیمار های پرایمینگ، دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه انجام شد. آزمایش اول به بررسی اثر زمان (سه، شش، 12، 24 و 48 ساعت) و غلظت‌ (25، 50، 100، 200 و 400 درصد) و دو نوع ماده محرک (سید استارت و اسید هیومیک) پرداخت. آزمایش دوم شامل بررسی زمان های مختلف پرایمینگ بذر (سه، شش، 12، 24 و 48 ساعت) و دو روش خسیاندن در آب (آب جاری و خیساندن در پتری دیش) بود. نتایج نشان داد که هر دو آزمایش تأثیر معنی داری بر بهبود جوانه ‌زنی چغندر قند داشتند. کم ترین زمان (سه ساعت) و کم ترین غلظت (25 درصد) سید استارت و اسید هیومیک به ترتیب با 59 و 54 درصد، باعث بهبود جوانه زنی شدند. روش خسیاندن در آب جاری به مدت 48 ساعت با 58 درصد جوانه زنی، تأثیر بهتری نسبت به تیمار خسیاندن در پتری دیش (45درصد) بر جوانه زنی داشت. به طور کلی تیمار های آب جاری، خیساندن در پتری دیش، سید استارت و اسید هیومیک به ترتیب جوانه زنی را 76، 36، 79 و 64 درصد نسبت به شاهد افزایش دادند. تیمار ها مشابه روند درصـد جـوانه زنی، بر سرعت جوانه زنی تاثیـر گذاشتنـد. می توان تاثیر مواد محرک را به وجود مواد غذایی و تاثیر آب شویی با آب جاری را به خاطر شستشوی مواد بازدارنده موجـود در پوستـه بذر عـنوان کـرد. بر اساس این نتایج، تیمار سید استارت (با غلظت 25 درصد به مدت سه ساعت) و آب شویی با آب جاری (به مدت 48 ساعت)، بهترین تیمار ها در بهبود جوانه زنی چغندرقند بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1749 - بررسی تاثیر پلی‌آمین پوترسین بر برخی صفات گیاه دارویی آویشن (Thymus vulgaris L .) در شرایط کمبود آب
محجوبه صفاری میثم اویسی رضا ضرغامی

این تحقیق به منظور ارزیابی برخی صفات گیاه دارویی آویشن، تحت شرایط کمبود آب در چهار رژیم آبیاری و اعمال چهار سطح هورمون پوتریسین به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال 1393 در مزرعه تحقیقـاتی دانشکـده کشـاورزی ورامین انجام شد. چکیده کامل

این تحقیق به منظور ارزیابی برخی صفات گیاه دارویی آویشن، تحت شرایط کمبود آب در چهار رژیم آبیاری و اعمال چهار سطح هورمون پوتریسین به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال 1393 در مزرعه تحقیقـاتی دانشکـده کشـاورزی ورامین انجام شد. عامل اصلی شامل تنش خشکـی (140، 110، 80، 50) میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیـر کلاس A و عامل فـرعی شامل چهـار تیمار هورمـون پوتریسین (2، 1، 5/0، صفـر) میلی مولار در لیتر بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی بر صفات وزن خشک برگ، وزن تر برگ، تیمول اسانس، اسانس، پرولین در سطح یک درصد معنی دار شد. اعمال هورمون پوترسین بر صفات وزن خشک و وزن تر اندام رویشی گیاه آویشن در سطح پنج درصد و در دیگر صفات در سطح یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل بین تنش خشکی و هورمون پوترسین بر هیچ یک از صفات مورد ارزیابی معنی دار نشد. بیش ترین مقدار وزن خشک (45/8 گرم) و وزن تر (77/74 گرم) اندام رویشی در شرایط عدم تنش خشکی مشاهده شد. همچنین بیش ترین مقدار تیمول (05/58 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و اسانس (57/4 درصد) از تیمار 110 میلی لیتر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش شدید) و بیش ترین مقدار پرولین (55/54 میکرو مول بر گرم برگ تازه) نیز از تیمار 140 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خیلی شدید) مشاهده شد. همچنین بیش ترین مقدار تیمول (72/58 میکرو گرم بر گرم برگ تازه)، اسانس (63/4 درصد) و پرولین (95/42 میکرو مول بر گرم برگ تازه) در شرایط محلول پاشی پوتریسین در سطح دو میلی مولار مشاهده شد. بیش ترین مقدار وزن خشک (55/7 گرم) و وزن تر (69/62 گرم) اندام رویشی نیز در شرایط محلول پاشی در سطح یک میلی مولار مشاهده شد. کم ترین مقدار وزن خشک (02/6 گرم) و وزن تر (72/44 گرم) از تیمار 140 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خیلی شدید) و کم ترین مقدار تیمول (20/45 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و پرولین (52/24 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و میزان اسانس (08/4 درصد) از تیمار50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر (شاهد) مشـاهده شد.کم ترین مقـدار وزن خشک (88/6 گرم) و وزن تر (22/56 گرم) و کم ترین مقـدار تیمول (45/46 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و پرولین (02/37 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و میزان اسانس (18/4 درصد) در شرایط عدم محلول پاشی پوتریسین مشاهده شد. با توجه به بحـران شدید کم آبی در کشـور و تغییرات آب و هوایی درکره ی زمین، به کارگیری هورمون پوترسین می تواند از نظر اقتصادی، کشاورزی و زیست محیطی برای افزایش تحمل نسبت به تنش خشکی در گیاه آویشن توجیه داشت به طور کلی پوترسین نقش دفاعی را در گیاه در برابر تنش به عهده دارد و از تنش و پیری جلوگیری می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1750 - پاسخ اجزای عملکرد گندم به تنش آبی و مصرف زئولیت در منطقه فراهان
محمد میرزاخانی

جهت بررسی اثر تنش آبی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت، آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه آموزشی – تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فراهان به صورت کرت‌ های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک ‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش آبی به عنوان عامل اصلی در چه چکیده کامل

جهت بررسی اثر تنش آبی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت، آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه آموزشی – تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فراهان به صورت کرت‌ های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک ‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش آبی به عنوان عامل اصلی در چهار سطح I0= آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، I1= آبیاری به میزان 85 درصـد نیـاز آبی گیـاه، I2= آبیـاری به میـزان 70 درصـد نیـاز آبی گیاه، I3= آبیاری به میزان 55 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت به عنوان عامل فرعی در چهار سطـح Z0= عدم مصـرف زئولیت (شاهد)، Z1= مصـرف زئولیت به مقدار سه تن در هکتار، Z2= مصرف زئولیت به مقدار شش تن در هکتار، Z3= مصرف زئولیت به مقدار نه تن در هکتار در کرت های فرعی قرار داده شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش آبی بر صفاتی مانند ارتفاع گیاه، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، روز تا رسیدگی، هدایت الکتریکی تیمار شاهد و هدایت الکتریکی آب در سطح پنج درصد معنی دار بود. همچنین اثر سطوح مختلف مصرف زئولیت نیز بر صفاتی چون، ارتفاع گیاه، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، روز تا رسیدگی، هدایت الکتریکی تیمار شاهد و هدایت الکتریکی آب در سطح پنج درصد معنی دار بود. در بین سطوح مختلف تنش آبی، بیش ترین و کم ترین عملکرد دانه با میانگین 5193 و 3330 کیلـو گـرم در هکتـار به ترتیب متعلـق بـه تیمـار شاهـد (آبیاری معمول) و تیمار آبیاری بر اساس 55 درصد نیاز آبی گیاه بود. در بین سطوح مصرف زئولیت نیز، بیش ترین و کم ترین عملکرد دانه با میانگین 4078 و 4901 کیلو گرم در هکتار به ترتیب متعلق به تیمار مصرف نه تن در هکتار و عدم مصرف زئولیت بود. در این آزمایش مصرف زئولیت توانست مقدار پایداری غشای سلولی را در برابر نشت الکترولیت های سلول افزایش دهد، به طوری که مصرف نه تن در هکتار زئولیت باعث کاهش هدایت الکتریکی (با میانگیـن 1192 میکـروزیمنس بر سانتـی متر) عصـاره سلـولی نسبت به هدایت الکتـریکی (با میانگین 1741 میکروزیمنس بر سانتی متر) عصاره سلولی در تیمار عدم مصرف زئولیت شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1751 - تأثیر متانول در سطوح خشکی بر خصوصیات کمی و کیفی کلزا ( هایولا 402) در منطقه ورامین
علیرضا میرچی

این آزمایش به منظور مطالعه تأثیر متانول بر برخی از خصوصیات زراعی، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی کلزا تحت تنش خشکی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامیـن اجرا شد. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصا چکیده کامل

این آزمایش به منظور مطالعه تأثیر متانول بر برخی از خصوصیات زراعی، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی کلزا تحت تنش خشکی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامیـن اجرا شد. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن عامل آبیاری در سه سطح شامل آبیاری معمول، قطع آبیاری در مرحله ساقه دهی، قطع آبیاری در مرحله خورجین دهی در کرت های اصلی و عامل غلظت متانول نیز در سه سطح شامل عدم استفاده از متانول، مصرف 14% حجمی متانول و مصرف 28% حجمی متانول در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده آبیاری، اثر ساده متانول و همچنین اثر متقابل آبیاری در متانول برای صفاتی نظیر مالون دی آلدئید و دی تیروزین در سطح یک درصد معنی دار شد. آبیاری معمول و 28% محلول پاشی متانول آنزیم های کاتالاز، دی تیروزین و مالون دی آلدئید را کاهش و عملکـرد دانه را افـزایش می دهـد. در واقـع مناسب ترین سطـوح تیمار ها مربوط به آبیـاری معمول و 28% محلـول پاشی متانول بود. به طور کلی می توان اظهـار نمود که کاربرد متانول در شـرایط تنـش کم آبی از اثرات مخـرب تنش های اکسیداتیو کاسته و سبب افزایش صفات کمی و کیفی در گیاه کلزا می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1752 - Synthesis of novel DFNS/btb/Sn nanoadsorbent and its effect on color removal in industrial wastewater
Fatemeh Amarloo Rahele Zhiani Alireza Motavalizadehkakhky Malihesadat Hosseiny

The increase in population and the expansion of industries and technological progress are the factors that have caused an increase in water consumption and wastewater production and environmental pollution and forced investment into treatment. In this research, the colo چکیده کامل

The increase in population and the expansion of industries and technological progress are the factors that have caused an increase in water consumption and wastewater production and environmental pollution and forced investment into treatment. In this research, the color absorption capability in the presence of Sn NPs stably placed on the surface of dendritic fibrous nanosilica by 1,3-bis(dimethylthiocarbamoyloxy)benzene (DFNS/btb/Sn) can be considered a suitable option in industries and wastewater treatment due to its physical and chemical structure. The adsorption properties of the nanocomposite were investigated. SEM, TEM, and XRD analyzes were carried out to confirm the nanoadsorbent after the confirmation of the nanoadsorbent synthesis was obtained. Its industrial application was investigated in the removal of dye from the textile factory effluent. Reactive red dye 198 was removed from textile wastewater and the best removal efficiencies of 93, 92.2, and 90.5 percent were obtained for the initial dye concentration of 20, 40, and 60 mg/L, respectively, at optimal pH=5 and reaction time of 45 minutes. To determine the type of adsorption isotherm, Langmuir, Nernst and Freundlich adsorption isotherms were used by DFNS/btb/Sn nanoadsorbent, and the results show that the adsorption behavior follows the Langmuir adsorption isotherm equation. In addition, the recyclability of DFNS/btb/Sn was easily separated from the solution and reused ten times. This research can be used as an effective option for the final treatment of wastewater containing low to medium concentrations of dyes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1753 - تاثیر تحریک جریان مستقیم جمجمه ای (TDCS)با دو جریان مختلف وغوطه وری در آب سرد در دوره ریکاوری بر کیفیت بازیافت، درک فشار و عملکرد بعدی شناگران مرد
علی ملایی صدیقه حسین پور دلاور مهران قهرمانی رضا جباری محمد جلیلوند

چکیدههدف ازاین پژوهش بررسی تأثیر تحریک جریان مستقیم جمجمه‌ای با شدت 1میلی آمپرو2 میلی آمپردر دوره ریکاوری و غوطه-وری در آب سرد بر کیفیت بازیافت، درک فشار و عملکرد بعدی شناگران مرد بالای 18 سال شهر تهران بود. روش تحقیق : از نوع نیمه تجربی بود. 20شناگر مرد با قبولی در آزم چکیده کامل

چکیدههدف ازاین پژوهش بررسی تأثیر تحریک جریان مستقیم جمجمه‌ای با شدت 1میلی آمپرو2 میلی آمپردر دوره ریکاوری و غوطه-وری در آب سرد بر کیفیت بازیافت، درک فشار و عملکرد بعدی شناگران مرد بالای 18 سال شهر تهران بود. روش تحقیق : از نوع نیمه تجربی بود. 20شناگر مرد با قبولی در آزمون ورودی نجات غریق (200مترشنا کرال سینه در زمان کمتر از 4 دقیقه)، به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند، که در سه روز با فاصله ۴۸ ساعت در محل آزمون حضور یافتند، در هر روز شنای ۲۰۰ متر کرال سینه با شدت بیشینه اجرا و پس از آن آزمودنی‌ها در یکی ازسه پرتکل، شناوری در آب سرد (با درجه〖۱۲〗^oC) و تحریک آندی (با شدت 2 میلی‌آمپر) و تحریک آندی (با شدت 1 میلی‌آمپر) به مدت ۱۵ دقیقه قرار گرفتند. احساس شناگران و میزان درک فشار پس از اجرای دوم از طریق پرسشنامه (TQR) و (RPE) ثبت شد. برای سنجش تأثیر روش‌های تحت بررسی روی عملکرد بعدی، اجرای شنای ۲۰۰ کرال سینه تکرار گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، تحلیل کواریانس، تعقیبی LSD ،تی‌وابسته و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد.نتایج این پژوهش نشان داد که عملکرد شنا در گروه TDCS (با شدت ۲ میلی‌آمپر) بهبود معنا‌‌داری داشت، (001/0P=) . که در توجیه آن می‌توان به شدت مناسبTDCS جهت تأثیر بر کاهش خستگی مرکزی اشاره کرد و کیفیت بازیافت در گروه شناوری در آب سرد بهتر انجام شد در توجیه آن می‌توان به افزایش بازگشت وریدی اشاره کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1754 - ارزیابی خصوصیات زراعی سیب زمینی تحت شرایط تنش کم‌آبی به روش آبیاری بارانی و مقادیر کود پتاسیم
علیرضا سبحانی سید علیرضا رضوی حسن حمیدی حمید تجلی

به منظور بررسى اثرات تنش کم آبى و مقادیر کود پتاسیم بر خصوصیات زراعی سیب زمینى رقم آئولا در شرایط آبیاری بارانی آزمایشی در سال 95-1394 در مرکز تحقیقات کشاورزى و منابع طبیعی خراسان رضوی (مشهد)، به صورت طرح کرت هاى خرد شده در قالب بلوک هاى کامل تصادفى با سه تکرار اجرا چکیده کامل

به منظور بررسى اثرات تنش کم آبى و مقادیر کود پتاسیم بر خصوصیات زراعی سیب زمینى رقم آئولا در شرایط آبیاری بارانی آزمایشی در سال 95-1394 در مرکز تحقیقات کشاورزى و منابع طبیعی خراسان رضوی (مشهد)، به صورت طرح کرت هاى خرد شده در قالب بلوک هاى کامل تصادفى با سه تکرار اجرا شد. به منظور اعمال تنش کم آبی به عنوان عامل اصلی، در فواصل 0/75، 3/75، 6/75، 9/75 و 12/75 متر از خط لوله آبیارى میزان آب دریافتى اندازه گیرى شد و به ترتیب تحت عنوان تیمار بدون تنش، تنش بسیار ملایم، تنش ملایم، تنش شدید و تنش بسیار شدید بررسى گردید. تیمار پتاسیم به موازات خطوط لوله آبیارى در 4 سطح 0، 90، 180 و 270 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاسیم به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. صفات مورد مطالعه عملکرد غده، درصد غده های ریز، متوسط و درشت، تعداد غده در بوته، متوسط وزن غده، ارتفاع بوته و تعداد ساقه در بوته بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین سطوح مختلف تنش کم آبی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود داشت. بین سطوح مختلف تغذیه پتاسیم نیز از نظر کلیه صفات مورد مطالعه به استثنای درصد غده های ریز و متوسط و تعداد ساقه در بوته اختلاف معنی داری مشاهده گردید. با افزایش تنش کم آبی عملکرد غده، تعداد غده در بوته و متوسط وزن غده به طور معنی داری کاهش یافت. به طوری که در سطوح بالای تنش کم آبى (تنش بسیار شدید)، این صفات به ترتیب 92/29، 84/32 و 53/81 درصد نسبت به شاهد (بدون تنش) کاهش یافت. بیشترین عملکرد غده (17/94تن در هکتار)، تعداد غده در بوته (7/94) و متوسط وزن غده (38/73 گرم) با مصرف 270 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاسیم حاصل شد. مقایسه میانگین اثرات متقابل نیز نشان داد که بیشترین عملکرد غده در شرایط بدون تنش با مصرف 270 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاسیم حاصل شد. کمترین عملکرد غده در شرایط تنش کم آبی بسیار شدید و بدون استفاده از اکسید پتاسیم وجود داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1755 - اثر محلولپاشی اسید هیومیک، عناصر ریز مغذی و هورمون سیتوکنین بر عملکرد و برخی صفات کیفی ریحان ایتالیایی (. Ocimum basilicum L )در شرایط کشت هیدروپونیک
روما کلهرمنفرد محمد نبی ایلکایی فرزاد پاکنژاد

یکی از مهمترین کاربردهای فناوری نانو در بخش کشاورزی، استفاده از نانوکودها برای تغذیه گیاهان بهمنظور بهبود تغذیه گیاهی و به حداقل رساندن هزینههای تولید میباشد و کشت هیدروپونیک، به دلی لعدم ایجاد آلودگیهای زیست محیطی برای خاک، روشی مناسب برای تولید گیاهان دارویی است. ب دی چکیده کامل

یکی از مهمترین کاربردهای فناوری نانو در بخش کشاورزی، استفاده از نانوکودها برای تغذیه گیاهان بهمنظور بهبود تغذیه گیاهی و به حداقل رساندن هزینههای تولید میباشد و کشت هیدروپونیک، به دلی لعدم ایجاد آلودگیهای زیست محیطی برای خاک، روشی مناسب برای تولید گیاهان دارویی است. ب دینمنظور پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانهای واقع در نظرآباد کرج بر ریحان ایتالیایی در کشت هیدروپونیک (آبکشت) اجرا شد. عام له ای ای ن آزم ایش ش املمحلولپاشی اسید هیومیک در سه سطح (عدم مصرف، 500و 1000میلیگرم در لیت ر)، محل ولپاش یعناصر ریزمغذی در سه سطح (صفر، نانو کلات آهن و نانو کلات روی) و محلولپاشی هورمون سیتوکنیندر دو سطح (صفر و 100میکرومولار) بود. مطابق نتایج، ب ا اف زایش غلظ ت اس ید هیومی ک عملک رد وصفات کیفی ریحان افزایش یافت و محل ولپاش ی عناص ر ریزمغ ذی آه ن و روی و همچن ین هورم ونسیتوکنین سبب افزایش عملکرد ریحان نسبت به شاهد شد. اثرات متقابل سه گانه اسید هیومیک 1000میلیگرم در لیتر در نانو کلات روی در سیتوکینین منجر به افزایش 39/99درصد و همچنین برهمکنشاسید هیومیک 1000میلیگ رم در لیت ر در ن انو ک لات آه ن در س یتوکینین س بب اف زایش 115/34درصدی وزن خشک گیاه نسبت به شاهد شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1756 - نقش محرک های رشد در بهبود عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک لوبیا قرمز تحت سطوح مختلف آبیاری در شهرستان خوی (.Phaseolus vulgaris L)
محمد کاظم علیلو محسن رشدی ساسان رضادوست جواد خلیلی محله

به منظور بررسی واکنش عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک لوبیا قرمز به کاربرد محرکهای رشد تحت سطوحمختلف آبیاری، آزمایشی به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار درروستای پیرموسی شهرستان خوی طی سال 1400اجرا گردید. آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطحآبیاری چکیده کامل

به منظور بررسی واکنش عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک لوبیا قرمز به کاربرد محرکهای رشد تحت سطوحمختلف آبیاری، آزمایشی به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار درروستای پیرموسی شهرستان خوی طی سال 1400اجرا گردید. آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطحآبیاری در 11 ،8و 14روز یکبار و ترکیبات محرک رشد به عنوان عامل فرعی در 5سطح شامل مصرف اسیدهیومیک همراه آب آبیاری، محلول پاشی آمینو اسید، محرک ریشه زایی، پتاسیم و عدم کاربرد محرکهای رشد(شاهد) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که آبیاری بر تمام صفات مورد بررسی و مواد محرک رشد نیز برمحتوی آب نسبی برگ، کلروفیل ، aدرصد پروتئین، تعداد شاخه جانبی، عملکرد دانه و شاخص برداشت تاثیرمعنی داری داشت. اثرمتقابل دو عامل بر تعداد شاخه جانبی، عملکرد دانه، شاخص برداشت و درصد پروتئیندانه معنیدار بود. کاربرد اسید هیومیک موجب افزایش عملکرد دانه شد و با افزایش کمبود آب تاثیر اسیدهیومیک بر افزایش عملکرد دانه محسوس بود. بیشترین عملکرد دانه به میزان 3076/12کیلوگرم در هکتار درسطح آبیاری 8روز یکبار و تیمار هیومیک اسید و کمترین مقدار این صفت نیز به میزان 1220/96کیلوگرم درسطح آبیاری 14روز یکبار و تیمار شاهد مشاهده گردید. به نظر میرسد افزایش فاصله آبیاریها در طول فصلرشد منجر به افت عملکرد و تنزل خصوصیات فیزیولوژیک از جمله شاخص سطح برگ، کلروفیل و محتوی آبنسبی برگ گردید و مصرف ترکیباتی مانند هیومیک اسید توانست تا حدودی اثرات کاهشی تنش خشکی راتعدیل نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1757 - بررسی ارتباط سرب موجود در شیر با سرب موجود در آب شرب گاوداریهای اطراف تهران
بهراد رادمهر مهرداد نعمت پرور مهران فرهودی مقدم مهرداد خوش نویس

سرب از جمله فلزات سنگین است که میتواند از طرق مختلف وارد بدن حیوان و انسان شده و در صورت تداوم آلودگی باعث بروز مسمومیت گردد. در این پژوهش سرب موجود در شیر و آب گاوداریهای اطراف تهران و ارتباط آنها مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی تعداد 100ن چکیده کامل

سرب از جمله فلزات سنگین است که میتواند از طرق مختلف وارد بدن حیوان و انسان شده و در صورت تداوم آلودگی باعث بروز مسمومیت گردد. در این پژوهش سرب موجود در شیر و آب گاوداریهای اطراف تهران و ارتباط آنها مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی تعداد 100نمونه شیر خام از 10گاوداری در اطراف شهر تهران بصورت مستقیم از گاوها تهیه شد و به همراه 10نمونه از آب مصرفی گاوهای همان گاوداریها به آزمایشگاه انتقال یافت .نمونه ها با استفاده از دستورالعمل Association of Analytical ( Communities )A.O.A.Cو با استفاده از روش اسپکترومتری جذب اتمی مورد آزمایش قرار گرفت و میزان سرب موجود در آب و میزان باقیمانده سرب در شیر اندازهگیری و مقایسه شد. نتایج نشان داد میانگین غلظت سرب در شیر خام برابر با 264 ±204/19 ppbاست که با توجه به حد استاندارد سرب در شیر در کدکسppb(2007 )20نشان دهنده آلودگی بیشتر از حد مجاز تمامی نمونههای شیر به سرب میباشد. همچنین در نمونههای آب، با توجه به استاندارد میزان سرب در آب در کدکس )10 ppb(2007میزان سرب موجود در آب به جز در دو نمونه، کمتر از حد مجاز بود. در این بررسی با وجود بالا بودن سرب در تمامی نمونههای شیر، همبستگی معنی داری بین میزان سرب موجود در آب با میزان سرب موجود در شیر وجود نداشت. بنابراین آب نمیتواند منبع این آلودگی در منطقه قلمداد گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1758 - بررسی اثر تنش خشکی و کود فسفات بارور-2 بر برخی صفات کیفی گشنیز (Coriandrum sativum L.) در کشت آبی
کاظم طالشی یوسف نریمانی

آزمایش در شهرستان پلدختر واقع در منطقه میانکوه شرقی روستای چمشک در سال زراعی 97-1396 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با تنش خشکی در 4 مرحله رشدی گشنیز (ساقه دهی، گلدهی، تشکیل دانه و شاهد) بعنوان فاکتور اصلی و کود زیستی نیز در 4 سطح (شاهد، 50، چکیده کامل

آزمایش در شهرستان پلدختر واقع در منطقه میانکوه شرقی روستای چمشک در سال زراعی 97-1396 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با تنش خشکی در 4 مرحله رشدی گشنیز (ساقه دهی، گلدهی، تشکیل دانه و شاهد) بعنوان فاکتور اصلی و کود زیستی نیز در 4 سطح (شاهد، 50، 75 و 100 گرم در هکتار) بعنوان فاکتور فرعی بصورت آغشته سازی بذر اجراء شد. عدم اعمال خشکی (آبیاری معمول) بیش از سایر سطوح تنش در افزایش وزن خشک نقش داشت. شاهد (آبیاری معمول) دارای 1206 کیلوگرم در هکتار و سطوح تنش در مراحل ساقه دهی، گلدهی و تشکیل دانه به ترتیب 1088، 1095 و 1144 کیلوگرم در هکتار وزن خشک داشتند. بیشترین درصد، عملکرد و محتوی لینانول نیز از تنش در مراحل پایانی رشد (تشکیل دانه) و 100 گرم کود زیستی بدست آمد (به ترتیب برابر با 72/0 درصد، 38/21 کیلو گرم/هکتار و 3/517 گرم/میلی لیتر روغن). بنابراین در این آزمایش نتیجه گرفته شد که برای کاهش اثرات منفی تنش خشکی و افزایش کیفیت باید به مصرف کودهای زیستی توجه داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1759 - بررسی اثر تنش خشکی و کود فسفات بارور-2 بر برخی صفات کیفی گشنیز (Coriandrum sativum L.) در کشت آبی
یوسف نریمانی کاظم طالشی

آزمایش در شهرستان پلدختر واقع در منطقه میانکوه شرقی روستای چمشک در سال زراعی 97-1396 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با تنش خشکی در 4 مرحله رشدی گشنیز (ساقه دهی، گلدهی، تشکیل دانه و شاهد) بعنوان فاکتور اصلی و کود زیستی نیز در 4 سطح (شاهد، 50، چکیده کامل

آزمایش در شهرستان پلدختر واقع در منطقه میانکوه شرقی روستای چمشک در سال زراعی 97-1396 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با تنش خشکی در 4 مرحله رشدی گشنیز (ساقه دهی، گلدهی، تشکیل دانه و شاهد) بعنوان فاکتور اصلی و کود زیستی نیز در 4 سطح (شاهد، 50، 75 و 100 گرم در هکتار) بعنوان فاکتور فرعی بصورت آغشته سازی بذر اجراء شد. عدم اعمال خشکی (آبیاری معمول) بیش از سایر سطوح تنش در افزایش وزن خشک نقش داشت. شاهد (آبیاری معمول) دارای 1206 کیلوگرم در هکتار و سطوح تنش در مراحل ساقه دهی، گلدهی و تشکیل دانه به ترتیب 1088، 1095 و 1144 کیلوگرم در هکتار وزن خشک داشتند. بیشترین درصد، عملکرد و محتوی لینانول نیز از تنش در مراحل پایانی رشد (تشکیل دانه) و 100 گرم کود زیستی بدست آمد (به ترتیب برابر با 72/0 درصد، 38/21 کیلو گرم/هکتار و 3/517 گرم/میلی لیتر روغن). بنابراین در این آزمایش نتیجه گرفته شد که برای کاهش اثرات منفی تنش خشکی و افزایش کیفیت باید به مصرف کودهای زیستی توجه داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1760 - اختلافات آبی در آسیای مرکزی : ماهیت ، مبانی و مدلهای همکاری و حل و فصل
فرزاد پیلتن

آب از اهمیت ویژهای در منطقه آسیای مرکزی برخوردار است. کشورهای این منطقه به دلیل واقع شدن این منطقه، در نواحی خشک و نیمه خشک مناطق کشاورزی جهان قرار دارند. تنش بر سر آب، آسیای مرکزی را فراگرفته و کشورها را از حرکت به سوی همکاری با یکدیگر باز می دارد. این کشورها به دنبال چکیده کامل

آب از اهمیت ویژهای در منطقه آسیای مرکزی برخوردار است. کشورهای این منطقه به دلیل واقع شدن این منطقه، در نواحی خشک و نیمه خشک مناطق کشاورزی جهان قرار دارند. تنش بر سر آب، آسیای مرکزی را فراگرفته و کشورها را از حرکت به سوی همکاری با یکدیگر باز می دارد. این کشورها به دنبال تضمین مسائل مرتبط با آب هستند. دغدغه های توسعه اقتصادی، نیاز به کنترل تنش های قومی، شورش اجتماعی و نیاز به مدیریت آسیب های زیست محیطی و رشد جمعیت، آنان را بیش از پیش به این امر ترغیب میکند. ایجاد چنین تضمین هایی، دورنمای سیاست مبتنی بر تأمین آب را در منطقه به وجود آورده که این شرایط طبعاً ظرفیت های بالقوه ایجاد همکاری برای استفاده از منابع آبی را از بین می برد. اگرچه به نظر میرسد تلاشها و تجربیات همکاری در زمینه آب و حل مشکلات میان کشورهای آسیای مرکزی در این خصوص بر مبنای نظریه نهادگرایی نئو لیبرال قابل تبیین باشد، اما با توجه به موفق نبودن این ترتیبات در حل مشکلات و ایجاد بسترهای مناسب همکاری میان این کشورها، میتوان با استناد به مبانی مطرح شده توسط نظریه سازه انگاری راه حل های مناسب تری را از جمله مدیریت جامع منابع مشترک برای ایجاد همکاری پیشنهاد داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1761 - بررسی تأثیر هیدروپلیتیک هیرمند بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
فرهاد گرگیج ضیاء خزایی

آب شیرین سطح زمین تنها سه درصد مجموع آبکره را تشکیل می‌دهد.دشواری شرایط هنگامی آشکار می-شود که بدانیم پراکنش آب در نواحی مختلف نابرابر است و رشد فزاینده جمعیت و مصرف روزافزون آب در امور مختلف زمینه‌ساز پیدایش شرایط حساسی شده است که بسیاری از صاحب‌نظران از قرن بیست و یکم چکیده کامل

آب شیرین سطح زمین تنها سه درصد مجموع آبکره را تشکیل می‌دهد.دشواری شرایط هنگامی آشکار می-شود که بدانیم پراکنش آب در نواحی مختلف نابرابر است و رشد فزاینده جمعیت و مصرف روزافزون آب در امور مختلف زمینه‌ساز پیدایش شرایط حساسی شده است که بسیاری از صاحب‌نظران از قرن بیست و یکم به عنوان سده هیدروپلیتیک یاد میکنند. بنابراین در مناسبات واحدهای سیاسی در مناطقی که میزان بارش اندک است، آب زمینه ساز پیدایش تنش‌های آینده خواهد شد. هدف از این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است بررسی تأثیر هیدروپلیتیک رودخانه هیرمند بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می-باشد و به دنبال پاسخگویی به این سؤال هستیم هیدروپولیتیک رودخانه هیرمند چه تأثیراتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ به نظر می رسد که هیدروپولتیک هیرمند در ابعاد مختلف سیاسی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی و به‌ویژه زیست محیطی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار باشد و همکاری در حوزه مشترک هیرمند مستلزم توجه به رویکرد امنیت زیست محیطی و جستجوی راهکارهایی برای همکاری مشترک در چارچوب این رویکرد می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1762 - تعهدات زیست محیطی دولتها؛ سیاست نظامندی یا چندپارگی
سودابه نامداریان لیلا رئیسی دزکی

10.30495/psq.2021.684266

حقوق بین الملل آب زیرمجموعه حقوق بین الملل محیط زیست است که از حیث قواعد قابل اعمال همپوشانی و اختلاط فراوانی دارند. از آنجایی که حوزه حقوق بین الملل آب حوزه‌ای بسیار جدید است در ابعاد وسیعی از آن همچنان خلاء تحقیقاتی وجود دارد و پرداختن به هر بعدی از آن می‌تواند کاری ن چکیده کامل

حقوق بین الملل آب زیرمجموعه حقوق بین الملل محیط زیست است که از حیث قواعد قابل اعمال همپوشانی و اختلاط فراوانی دارند. از آنجایی که حوزه حقوق بین الملل آب حوزه‌ای بسیار جدید است در ابعاد وسیعی از آن همچنان خلاء تحقیقاتی وجود دارد و پرداختن به هر بعدی از آن می‌تواند کاری نوین و جذاب باشد. دولتها در معاهدات و کنوانسیون های مختلف تعهداتی را می‌پذیرند که بواسطه آن موظف به ایفای آنها می‌باشند، مسئله آبها که مهمترین آنها آبراههای بین المللی می‌باشند و همچنین آبهای شیرین که در موقعیت بین المللی قراردارند می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشند. مدیریت و حفاظت از این آبها از منظر حقوق بین الملل چالشهایی را برای کشورهای حوزه آبراههای بین المللی ایجاد نمود که این امر ناشی از چندپارگی در حقوق بین الملل آب می‌باشد. برخی معقتد به نظامندی بی کم و کاست این حوزه از حقوق بین الملل هستند اما برخی دیگر با تاسی از نظریه چندپارگی حقوق بین الملل، باور دارند که حقوق بین الملل آب نیز متاثر از چندپارگی است. در این مقاله سعی ما بر این است که با توجه به تعهدات زیست محیطی دولتها نسبت نظامندی و یا چندپارگی قواعد موجود بررسی اظهار نظر نماییم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1763 - تحلیل استراتژیک جلب مشارکت روستاییان در سیستم‌های آبیاری پیشرفته از دیدگاه کشاورزان و کارشناسان با بهره‌گیری از روش ترکیبی SWOT- ANP (مطالعه موردی: شبکه آبیاری سنقر)
عبدالحمید پاپ زن لیلا شرفی

مطالعه حاضر باهدف شناسایی عوامل درونی و بیرونی طرح شبکه آبیاری سنقر در استان کرمانشاه در جلب مشارکت کشاورزان و تعیین راهبردهای مناسب با توجه به وضعیت موجود منطقه و ارائه راهکارهای سازنده جهت جلب مشارکت کشاورزان در این‌گونه سیستم‌ها انجام‌شده است.این پژوهش ازلحاظ پارادای چکیده کامل

مطالعه حاضر باهدف شناسایی عوامل درونی و بیرونی طرح شبکه آبیاری سنقر در استان کرمانشاه در جلب مشارکت کشاورزان و تعیین راهبردهای مناسب با توجه به وضعیت موجود منطقه و ارائه راهکارهای سازنده جهت جلب مشارکت کشاورزان در این‌گونه سیستم‌ها انجام‌شده است.این پژوهش ازلحاظ پارادایمی جزء تحقیقات ترکیبی(کیفی- کمی)، از منظر روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی و فن SWOTراهبردی و همچنین ازنظر هدف، جزء تحقیقات کاربردی محسوب می‌شود. جامعه موردمطالعه، کشاورزان تحت پوشش شبکه آبیاری سنقر در استان کرمانشاه و کارشناسان مطلع و درگیر این شبکه در سازمان جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه بودند که به طریق هدفمند و فن گلوله برفی انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که شفاف‌سازی و آگاهی کامل کشاورزان نسبت به تمام ابعاد پروژه ها، جلب اعتماد مردم و تلاش در جهت حفظ و تقویت آن با توجه به فرهنگ و آداب‌ورسوم مردم محلی، به‌عنوان مهم‌ترین نقاط قوت درونی و عدم تعهد و اعتماد بین کشاورزان، تعاونی ها، سایر ذینفعان و مسئولان و همچنین، عدم صلاحیت کادر اجرایی و صادق نبودن آن ها، از مهم‌ترین نقاط ضعف درونی پیرامون مشارکت کشاورزان در طرح شبکه ی آبیاری سنقر به شمار می آیند. درعین‌حال، فراهم سازی بستر لازم برای حضور کشاورزان در تمام فرایندهای پیاده سازی پروژه ها و امکان برقراری ارتباطات مستمر میان سازمان های محلی، دولتی و کشاورزان مهم‌ترین فرصت های بیرونی و عدم هماهنگی بین بخشی در منطقه و تأکید و توجه بیش‌ازحد دولت به توسعه فیزیکی و صرفه های اقتصادی پروژه ها، از مهم‌ترین تهدیدهای بیرونی جلب مشارکت کشاورزان در شبکه آبیاری سنقر محسوب می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1764 - بررسی پارامترهای موثر برمقاومت فشاری، مقاومت الکتریکی ویژه و جذب آب بتن متخلخل سبک
شهریار غلامین نوویرسر مرتضی جمشیدی رحمت مدندوست

بتن متخلخل نوعی ویژه از بتن سبک با اسلامپ کم یا حتی صفر شناخته می¬شود که از سیمان، درشت دانه، درصد محدودی از ریز دانه (یا فاقد ریزدانه)، افزودنی¬های مختلف شیمیایی و پوزولانی تشکیل شده است. در¬این مقاله ¬از لیکای ¬سازه¬ای ¬با¬ وزن¬حجمی m3¬¬¬kg/ 750¬ و نسبت آب به سیمان ثا چکیده کامل

بتن متخلخل نوعی ویژه از بتن سبک با اسلامپ کم یا حتی صفر شناخته می¬شود که از سیمان، درشت دانه، درصد محدودی از ریز دانه (یا فاقد ریزدانه)، افزودنی¬های مختلف شیمیایی و پوزولانی تشکیل شده است. در¬این مقاله ¬از لیکای ¬سازه¬ای ¬با¬ وزن¬حجمی m3¬¬¬kg/ 750¬ و نسبت آب به سیمان ثابت (3/0W / C =) ، ¬برای ساخت بتن متخلخل سبک استفاده شد و ¬اثر ¬نسبتها¬ی مختلف سبکدانه به سیمان ( A/C ) شامل 3 ، 7/2 ، 4/2 ، 1/2 ، 8/1 ، 5/1 ، تخلخل کل ¬و درصدحجمی خمیر سیمان بر روی مقاومت فشاری ، مقاومت الکتریکی ویژه و درصد جذب آب بتن متخلخل سبک درسن 28 روز مورد بررسی قرار گرفت. با افزایش نسبت A/C از 5/1 تا 3¬، حجم خمیر سیمان از 873/30 % به 436/15 % در نمونه¬ها کاهش و تخلخل کل از64/21 % به 08/38 % افزایش یافت که منجر به کاهش مقاومت الکتریکی ویژه از 45/11 به 841/6 ، کاهش مقاومت فشاری از Mpa 27/13 به MPa 37/4 و افزایش جذب آب از 185/11 % به 695/12 % در نمونه‌های بتن متخلخل سبک شد. نتایج این پژوهش بهبود ویژگیهای فیزیکی و افت ویژگیهای مکانیکی و دوام بتن متخلخل سبک حاوی لیکا را نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1765 - اثر عمليات خاک‌‌ورزي بر روي نفوذ و راندمان کاربرد آب آبیاری
ابوالفضل ناصری منصوره مظفّري

نفوذ يکي از پدیده‌‌هاي مهم و راندمان کاربرد آب یکی از شاخص‌‌های مهم در طراحي و ارزيابي سيستم‌‌هاي آبياري است كه تحت تاثير فرآيندهاي مديريت زراعی از جمله عمليات خاك ورزي قرار دارد. بنابراين، پژوهش حاضر به منظور بررسي اثر روش هاي مختلف خاك ورزي بر روي نفوذ و راندمان کاربر چکیده کامل

نفوذ يکي از پدیده‌‌هاي مهم و راندمان کاربرد آب یکی از شاخص‌‌های مهم در طراحي و ارزيابي سيستم‌‌هاي آبياري است كه تحت تاثير فرآيندهاي مديريت زراعی از جمله عمليات خاك ورزي قرار دارد. بنابراين، پژوهش حاضر به منظور بررسي اثر روش هاي مختلف خاك ورزي بر روي نفوذ و راندمان کاربرد آب در یک مزرعه آزمايشي گندم در مرکز تحقيقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی (خسروشهر) انجام شد. تيمارهاي پژوهش با چهار روش مختلف خاك ورزي شامل بدون عمليات خاک ورزي، شخم با گاو آهن چيزل با دو بار ديسك، شخم با ديسك (كم خاك ورزي) و شخم با گاو آهن برگرداندار با دو بار ديسك بود. نفوذپذيري خاک با استفاده از حلقه نفوذپذيري اندازه گيري گردیده و راندمان کاربرد آب بر اساس شرایط آزمایش تعیین گردید. نتايج نشان داد تفاوت بين نفوذ تجمعی حاصل از چهار نوع عمليات خاك ورزي در سطح احتمال یک درصد، معنی دار بود. مقدار نفوذ تجمعی حاصل از کاربرد عملیات شخم با ديسك (كم خاك ورزي)، بدون عمليات خاک ورزي و شخم با گاو آهن برگرداندار با دو بار ديسك به ترتیب برابر 62، 20 و 10 درصد مقدار نفوذ تجمعی حاصل از شخم با گاو آهن چيزل با دو بار ديسك بود. راندمان کاربرد آب در تیمارهای شخم با گاو آهن چيزل به همراه دو بار ديسك و شخم با ديسك (كم خاك ورزي) کمتر از 55 درصد و برای شرایط بدون عمليات خاک ورزي برابر 55 درصد و در شرایط شخم با گاو آهن برگرداندار با دو بار ديسك برابر 68 درصد به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1766 - پاسخ فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برخی ارقام انگور به تنش خشکی
مجتبی قلی زاده علی عبادی مهدی حدادی نژاد علی محمدی ترکاشوند

به¬منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شش رقم انگور آزمایشی فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملا تصادفی با سه تکرار تحت شرایط گلخانه¬ای اجرا شد. در این آزمایش، تیمارها شامل شش رقم انگور (عسگری، خلیلی، یاقوتی، پیکامی، ترکمن 4 و سوزک) و چهار سطح تنش خشکی (شر چکیده کامل

به¬منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شش رقم انگور آزمایشی فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملا تصادفی با سه تکرار تحت شرایط گلخانه¬ای اجرا شد. در این آزمایش، تیمارها شامل شش رقم انگور (عسگری، خلیلی، یاقوتی، پیکامی، ترکمن 4 و سوزک) و چهار سطح تنش خشکی (شرایط نرمال (100 درصد ظرفیت مزرعه)، تنش کم (75 درصد ظرفیت مزرعه)، تنش متوسط (50 درصد ظرفيت مزرعه) و تیمار تنش شدید (25 درصد ظرفیت مزرعه)) بودند. نتایج نشان داد که صفاتی فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی با افزایش شدت تنش، به¬طور معنی-داری افزایش یافتند. درمقابل، صفات محتوای نسبی¬آب برگ، شاخص پایداری غشاء، میزان رنگدانه¬های فتوسنتزی، محتوای فنول کل با افزایش شدت تنش، به¬طور معنی¬داری کاهش یافتند. در میان ارقام مورد مطالعه، رقم یاقوتی از حیث شاخص های موردمطالعه نسبت به سایر ارقام انگور، مقاومت بیشتری نسبت به خشکی نشان داد. با توجه به نتایج این پژوهش به¬نظر می‌رسد که رقم یاقوتی نسبت به ارقام دیگر به خشکی متحمل‌تر است. ولی از آنجا که این تحمل ناشی از مکانیزم های فعال در برگ می باشد لازم است در زمان استفاده از این رقم به عنوان پایه آزمایش های تکمیلی انجام شود. بنتایج نشان داد که صفاتی فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی با افزایش شدت تنش، به¬طور معنی-داری افزایش یافتند. درمقابل، صفات محتوای نسبی¬آب برگ، شاخص پایداری غشاء، میزان رنگدانه¬های فتوسنتزی، محتوای فنول کل با افزایش شدت تنش، به¬طور معنی¬داری کاهش یافتند. در میان ارقام مورد مطالعه، رقم یاقوتی از حیث شاخص های موردمطالعه نسبت به سایر ارقام انگور، مقاومت بیشتری نسبت به خشکی نشان داد. با توجه به نتایج این پژوهش به¬نظر می‌رسد که رقم یاقوتی نسبت به ارقام دیگر به خشکی متحمل‌تر است. ولی از آنجا که این تحمل ناشی از مکانیزم های فعال در برگ می باشد لازم است در زمان استفاده از این رقم به عنوان پایه آزمایش های تکمیلی انجام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1767 - Investigating the use of PCM on the performance of solar water heaters in cloudy and sunny weather by using nanoparticles in their structure to reduce energy consumption in buildings
Saeed Samadzadeh Baghbani Farivar Fazelpour Hossein Ahmadi Danesh Ashtiani

Phase change materials in the structure of buildings reduce energy consumption and increase the storage of renewable energies .In this study, in order to investigate the effect of phase change materials on the performance of a solar collector in unstable weather conditi چکیده کامل

Phase change materials in the structure of buildings reduce energy consumption and increase the storage of renewable energies .In this study, in order to investigate the effect of phase change materials on the performance of a solar collector in unstable weather conditions (cloudy weather) in Tehran, numerical simulation of the collector was carried out using Ansys Fluent software. For this purpose, four scenarios were examined and numerically simulated. In the first scenario, the performance of the solar collector was investigated in the stable weather conditions of Tehran city without the use of phase change material. The results showed that the desired solar collector can raise the water temperature to 38 degrees Celsius. In the second scenario, to investigate the effect of air instability and cloudiness on the performance of the collector, it was assumed that the solar radiation will decrease. The results showed that the temperature of the outlet water of the collector decreases from 38 degrees Celsius to 35 degrees with the reduction of sunlight. In the third scenario, the effect of using phase change materials on the performance of the collector in stable weather conditions was investigated. The results showed that the use of phase change material in the collector causes heat storage and increases the water temperature when the solar radiation decreases to 37 degrees Celsius. Also, the use of phase change materials in unstable weather conditions caused the water temperature to increase to 41 degrees Celsius. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1768 - Multi-Objective Optimization of the Depth and Cementation of Liquefiable Soil Surrounding Tunnels
Mohammad Shabani Soltan Moradi Mohammad Azadi Homayoun Jahanian

Designing tunnels in liquefiable sandy soils presents a significant challenge in determining the optimal depth and extent of soil cementation around them. Reducing the depth of the tunnel decreases both the bending anchor force and the axial load on the tunnel's shell, چکیده کامل

Designing tunnels in liquefiable sandy soils presents a significant challenge in determining the optimal depth and extent of soil cementation around them. Reducing the depth of the tunnel decreases both the bending anchor force and the axial load on the tunnel's shell, yet it leads to an increase in ground surface settlement, and the opposite is true when depth is increased. Enhancing the cementation level at the tunnel's optimal depth reduces both structural uplift and shear forces exerted on the tunnel lining, but it also leads to an increase in axial loads and vice versa. Given the contradictory nature of these outcomes, the FLAC software was employed to simulate tunnels in liquefiable soils to address this dilemma. Subsequently, a neural network was utilized to identify correlations between the inputs and outputs of the simulation. This network was the objective function for identifying optimal values by applying a genetic algorithm. Optimal design parameters were derived using the NSGA-II modified algorithm, a multi-objective optimization technique based on the objective functions. Ultimately, Pareto charts generated from the multi-objective optimization process enabled designers to select the most suitable tunnel location according to their specific requirements concerning depth and soil cementation in liquefied soils. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1769 - تاثير قارچ مایکوریزا، تنش آب و سال بر عملکرد گل و برخی خصوصیات گیاه دارویی گاوزبان (Borago officinalis L.) در منطقه یاسوج
علی رحیمی

شناسايي زمان بحراني و زمانبندي آبیاری گياه بر مبناي يك برنامه دقيق و اساسي، كليدي براي نگهداري آب، بهبود عمليات آبياري و قابليت تحمل گياه به كمبود آب در كشاورزي است. در سال‌هاي اخیر براي مقابله با کم‌آبی و تنش خشکی قارچ‌هاي مایکوریزاي وزیکولار آربوسکولار در بسیاري از گی چکیده کامل

شناسايي زمان بحراني و زمانبندي آبیاری گياه بر مبناي يك برنامه دقيق و اساسي، كليدي براي نگهداري آب، بهبود عمليات آبياري و قابليت تحمل گياه به كمبود آب در كشاورزي است. در سال‌هاي اخیر براي مقابله با کم‌آبی و تنش خشکی قارچ‌هاي مایکوریزاي وزیکولار آربوسکولار در بسیاري از گیاهان مورد استفاده قرار گرفته است. در این راستا، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تکرار، در سال¬های¬ 1394 و 1395 در منطقه یاسوج اجرا ¬گردید. تنش آب به‌عنوان عامل اصلی بصورت آبياري پس از 30، 60، 90، 120 و 150 ميلي¬متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A و قارچ مایكوريزا به‌عنوان عامل فرعی بصورت عدم کاربرد، کاربرد Glomus mosseae و کاربرد Glomus intraradices در نظر گرفته شد. نتایج نشان¬ داد که برهمکنش آبیاری و قارچ مایکوریزا بر فسفر گل، عملکرد گل¬، عملکرد زیستی و کارایی مصرف آب گاوزبان معنی¬دار بود. در سطوح آبیاری پس از 60، 90، 120 و 150 میلی¬متر تبخیر آب از تشتک تبخیر، کاربرد قارچ¬¬¬های مایکوریزا Glomus mosseae و Glomus intraradices نسبت به عدم وجود قارچ به ترتیب موجب افزایش عملکرد گل گیاه (04/30 و 35/27 درصد)، (2/92 و 98/90 درصد)، (1/94 و 21/93 درصد) و (73/81 و 86/78 درصد) شدند، همچنین در این سطوح از آبیاری، عملکرد زیستی و کارایی مصرف آب گل گاوزبان در شرایط حضور قارچ مایکوریزا نسبت به عدم کاربرد قارچ افزایشی معنی¬دار حاصل نمودند. کاربرد هر دو سویه قارچ مایکوریزا Glomus mosseae و Glomus intraradices در سطوح آبیاری پس از 90، 120 و 150 میلی¬متر تبخیر آب از تشتک تبخیر نسبت به عدم کاربرد قارچ مایکوریزا به ترتیب موجب افزایش معنی¬دار شاخص برداشت گل گاوزبان (55/44 و 36/43 درصد)، (21/13 و 96/15 درصد) و (6/5 و 41/5 درصد) و فسفر گل (69/44 و 45/20 درصد)، (150 و 125 درصد) و (74/267 و 48/235 درصد) شدند. قارچ مایکوریزا توانست باعث تعدیل اثرات منفی تنش کم‌آبی و موجب افزایش صفات فوق در آن سطوح آبیاری گردد و بر اساس نتایج این بررسی، تیمار آبیاری پس از 90 میلی‌متر تبخیر آب از تشتک تبخیر + کاربرد قارچ‌ مایکوریزای Glomus mosseae توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1770 - ارزیابی رشد و پاسخ¬های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گونه انحصاری توسکا‌ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey.) به تنش خشکی
مکرم روانبخش بابک باباخانی محمود قاسم نژاد

در این تحقیق اثر تنش خشکی بر پارامترهای ریخت¬شناسی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گونه توسکا‌ییلاقی(Alnus subcordata C. A. Mey.) از گونه‌های چوبی انحصاری هیرکانی ارزیابی شده است. آزمایش در قالب طرح کاملاٌ تصادفی بر روی نهال¬های یکساله و چهار سطح تنش خشکی (25% (تنش شدید)، 50 چکیده کامل

در این تحقیق اثر تنش خشکی بر پارامترهای ریخت¬شناسی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گونه توسکا‌ییلاقی(Alnus subcordata C. A. Mey.) از گونه‌های چوبی انحصاری هیرکانی ارزیابی شده است. آزمایش در قالب طرح کاملاٌ تصادفی بر روی نهال¬های یکساله و چهار سطح تنش خشکی (25% (تنش شدید)، 50% (تنش متوسط)، 75% (تنش خفیف) و 100% (بدون تنش) ظرفیت زراعی) در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که خشکی میزان رشد و زی‌توده نهال¬ها را کاهش داد. میزان افت در تیمار تنش شدید نسبت به شاهد در مشخصه¬های ارتفاع، قطر یقه، زی‌توده¬کل، سطح¬ برگ و شاخص سطح¬ویژه برگ نهال¬ها به‌ترتیب 8/41، 40، 4/72 ،9/91 و 6/49 درصد بود و نسبت ریشه به اندام هوایی 3/53 درصد افزایش را نشان داد. با افزایش شدت تنش میزان کلروفیل¬کل، کلروفیلa، کلروفیل¬b، کاهش تقریبی 50 درصدی و میزان کارتنوئیدها کاهش 4/38 درصدی را نشان داد. محتوای نسبی آب نهال¬ها، افت50/33 و 9/24 درصد در تنش شدید و متوسط نسبت به شاهد داشتند. میزان درصد افزایش پرولین و مالون¬دی¬آلدئید در تیمار تنش نسبت به شاهد به ترتیب 8/169، 7/142 درصد بود. در تیمار تنش خفیف و متوسط میزان افزایش فعالیت آنزيم سوپر¬اکسید¬دیسموتاز به‌ترتیب 25و36 درصد و پراکسیداز 140 و 148 درصد مشاهده شد. داده‌های این تحقیق نشان می¬دهد که نهال‌های توسکا‌ییلاقی (گونه¬ای تا حدودی حساس به خشکی) توانسته¬اند در سطح تیمار تنش خفیف و متوسط به کمک مکانیسم‌های تحمل به خشکی مانند کاهش رشد و زی‌توده، افزایش نسبت ریشه به اندام هوایی و افزایش نسبی فعالیت¬های آنزیمی با تنش مقابله کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1771 - بررسی تاثیر فاضلاب تصفیه شده شهری بر رشد و فیزیولوژی گیاه ختمی (Althaea officinalis)
احمد مهتدی فروزان قاسمی اطهرالسادات جوانمرد شکوفه حاجی هاشمی

استفاده از فاضلاب تصفیه¬شده جهت آبیاری گیاهان در مناطق خشک و نیمه¬خشک از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. ختمی (Althaea officinalis) گیاه دارویی از تیره پنیرکیان است و داراي ترکیبات لعاب‌دار و موسیلاژ فراوانی می‌باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر فاضلاب بر رشد و برخی از خصوصی چکیده کامل

استفاده از فاضلاب تصفیه¬شده جهت آبیاری گیاهان در مناطق خشک و نیمه¬خشک از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. ختمی (Althaea officinalis) گیاه دارویی از تیره پنیرکیان است و داراي ترکیبات لعاب‌دار و موسیلاژ فراوانی می‌باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر فاضلاب بر رشد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیک گیاه ختمی صورت گرفت.‏ بدین‌منظور بذر گیاهان ختمی در گلدان‌های حاوی پرلیت کشت شدند. گياهان در مرحله چهار برگی با غلظت‌های مختلف فاضلاب تصفیه ¬شده شهری یاسوج (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد) در سه تکرار آبیاری شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. برداشت گیاهان سه هفته پس از اولین آبیاری با سطوح مختلف فاضلاب انجام شد و برخی از صفات رویشی و فیزیولوژیکی مورد سنجش قرار گرفتند. نتايج نشان داد که تیمار فاضلاب سبب افزایش طول گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی و سطح برگ گیاهان شد. بیشترین میزان رشد در تیمار گیاهان با فاضلاب رقیق¬ نشده بدست آمد. در پاسخ به تیمار فاضلاب، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی از قبیل کلروفیل‌های a، b و کلروفیل کل و کاروتنوئیدها افزایش معنی¬دار یافت و بیشترین میزان افزایش در تیمار 100 درصد فاضلاب مشاهده شد. آنتوسیانین‌ها و فلاونوئیدها در پاسخ به فاضلاب افزایش یافتند در حالی که میزان پروتئین‌ها کاهش یافت. در پاسخ به آبیاری فاضلاب، عناصر سرب و کادمیوم در ریشه و برگ گیاهان یافت نشد. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان¬دهنده واکنش مثبت گیاه ختمی، به آبیاری با فاضلاب تصفیه ¬شده شهری بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1772 - Importance of Water Quality in Small Ruminants’ Productivity
A. Cervantes G. López F.J. Monge A. Estrada A. Plascencia

Successful breeding and raising of sheep and goats depend on appropriate sanitary and nutritional manage-ment, where water plays a crucial role. Alterations in water quality and availability might lead to alterations in animal productivity. Small ruminants are capable o چکیده کامل

Successful breeding and raising of sheep and goats depend on appropriate sanitary and nutritional manage-ment, where water plays a crucial role. Alterations in water quality and availability might lead to alterations in animal productivity. Small ruminants are capable of ingesting water in a wide range of qualities with little or no effect on health and performance, however; some elements and microorganisms present in high concentrations can produce a negative effect on health status and weight gain performance, being the qual-ity of water, an essential factor affecting the profitability of small ruminant production. The effects on cat-tle's productive performance of compounds like total dissolved solids, sulfates, and sulfur in drinking water have been documented. However, there needs to be more information available on the effect on sheep and goats, being necessary to increase the efforts to carry out studies to evaluate the effect of the physicochemi-cal and microbiological quality of drinking water on the health and productive performance of small rumi-nants. Water quality affects the efficiency of diet energy utilization in lambs. However, there is scares in-formation about this topic to reevaluate the qualification of water as “well water”. This review presents the effects of drinking water's different physicochemical and microbiological characteristics on the productivity of small ruminants. Also, it addresses water quality and its effect on productivity from an energy perspec-tive. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1773 - اثر رژیم¬های آبياري و مقادير اسيد هيوميک بر ویژگی های کمّی و کیفی بادام زميني (Arachis hypogaea L)
سعید مهدوی Naser Mohammadian Roshan مجید عاشوری ابراهیم امیری حمیدرضا درودیان

به منظور بررسی اثر رژیم های آبياري و مقادير اسيد هيوميک بر ویژگی های کمّی و کیفی بادام زميني، آزمايشی در مزرعه یکی از بادام کاران شهرستان آستانه اشرفیه استان گیلان به صورت یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفي با سه تکرار در سال¬های زراعی 1397 و 1398 انجام گر چکیده کامل

به منظور بررسی اثر رژیم های آبياري و مقادير اسيد هيوميک بر ویژگی های کمّی و کیفی بادام زميني، آزمايشی در مزرعه یکی از بادام کاران شهرستان آستانه اشرفیه استان گیلان به صورت یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفي با سه تکرار در سال¬های زراعی 1397 و 1398 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل رژیم آبیاری (ديم و نياز آبي 60، 80 و 100 درصد) به عنوان عامل اول (اصلی) و مقادير اسيد هيوميک (بدون کود، 3، 6 و 9 ليتر در هکتار) به عنوان عامل دوم (فرعی) بودند. نتايج پژوهش نشان داد که اثر متقابل آبياري و اسيد هيوميک بر عملکرد بيولوژيک و عملکرد غلاف و دانه معني دار بود. بيشترين عملکرد دانه در تيمار آبياري 100 و 80 درصد نياز آبي و با مصرف اسيد هيوميک 9 ليتر در هکتار به ترتيب با ميانگين 2562 و 2526 کيلوگرم در هکتار به دست آمد. عملکرد بيولوژيک در شرایط 80 و 100 درصد نياز آبی به ترتيب در 6714 و 6772 کيلوگرم در هکتار بود. بيشترين عملکرد بيولوژيک در مقادير مختلف اسيد هيوميک در تيمارهاي 9 ليتر در هکتار به مقدار 7436 کيلوگرم در هکتار مشاهده شد. عملکرد غلاف در تيمار 80 و 100 درصد نياز آبي به ترتيب در 2427 و 2435 کيلوگرم در هکتار بود. کمترين و بيشترين عملکرد غلاف در مقادير مختلف اسيدهيوميک به ترتيب در تيمارهاي بدون کود و 9 ليتر در هکتار با میانگین 1453 و 2706 کيلوگرم در هکتار بودند. تيمار 80 درصد نياز آبي گياه و مقدار اسید هیومیک مصرفی 9 لیتر در هکتار با ميانگين 745/5 کيلوگرم در هکتار، نسبت به سایر تيمارها، داراي بيشترين میزان بود. با توجه به نتایج پژوهش می توان مقدار مصرف 9 لیتر اسیدهیومیک در هکتار را با تأمین 80 درصد نیاز آبی به عنوان شرایط مناسب برای منطقه مورد مطالعه پیشنهاد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1774 - پیامدهای اجتماعی طرح‌های انتقال آب با تاکید بر مفهوم شهروندی
امیر جعفری آزاد خلیل میرزایی سیف اله سیف اللهی

آب به لحاظ کمبود آن در بخش بزرگی از جغرافیای خشک ایران و رقابت بر سر تصاحب و بهره‌برداری از آن هم‌اکنون به یک سوژه مهم اجتماعی تبدیل شده است. در دهه‌های اخیر، اجرای طرح‌های توسعه و انتقال آب که بر مبنای فراوانی آب در یک نقطه و کمبود آن در منطقه‌ای دیگر تعریف می‌شود، شدت چکیده کامل

آب به لحاظ کمبود آن در بخش بزرگی از جغرافیای خشک ایران و رقابت بر سر تصاحب و بهره‌برداری از آن هم‌اکنون به یک سوژه مهم اجتماعی تبدیل شده است. در دهه‌های اخیر، اجرای طرح‌های توسعه و انتقال آب که بر مبنای فراوانی آب در یک نقطه و کمبود آن در منطقه‌ای دیگر تعریف می‌شود، شدت و سرعت بیشتری گرفته است؛ اما این طرح‌ها فاقد نگاه اجتماعی دقیق و حساس بوده و مناطق میزبان طرح را به کانون مسائل مختلف اجتماعی تبدیل کرده است. بررسی پیشینه این طرح‌ها و همچنین وضعیت کنونی مناطق و استان‌های میزبان طرح نشان می‌دهد که مطالعات ارزیابی اجتماعی یا درست انجام نشده و یا اینکه انجام آنها فرمالیته و ظاهری بوده است. این پژوهش به دنبال مطالعه عمیق و شناسایی آثار و پیامدهای اجتماعی طرح‌های انتقال آب پس از اجرای این طرح‌ها در مبدا انتقال است و برای میدان پژوهش خود استان چهارمحال و بختیاری را به عنوان پرتنش‌ترین استان کشور در موضوع انتقال آب انتخاب کرده است. به منظور استفاده از داده‌های واقعی میدان پژوهش، نظریه زمینه‌بنیاد (گرندد تئوری) به عنوان روش تحقیق انتخاب شده تا با قابلیت‌های این روش، طیف متنوعی از داده‌های کمی و کیفی برای بررسی و تحلیل در اختیار این پژوهش قرار گیرد. تحلیل داده‌های حاصل از اسناد، مصاحبه‌ها، فضای مجازی، مقاله‌ها و پیمایش انجام شده نشان از تاثیرات عمیق این طرح‌ها در مناطق اجرای طرح از بعد معیشت، نابرابری، سرمایه اجتماعی و شهروندی دارد و این مناطق به شدت از نظر شاخص‌های مختلف اجتماعی تحت تاثیر طرح‌های انتقال آب قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1775 - بررسی بن‌مایه‌ی اسب‌دزدی و پیوند آن با باران و باروری در ادب حماسی
علی توسلی محمود رضایی دشت ارژنه

چکیده دنیای اسطوره و افسانه، دنیایی پررمزوراز و لب‌ریز از اسرار ناگشوده است که از سدۀ نوزدهم به بعد، با ظهور روی‌کردهای مختلف اسطوره شناسی، کوشش شد که پرده از فروبستگی های دنیای اسرارآمیز اسطوره ها بگشایند و ژرف ساخت نمادین آن ها را بنمایند. در این جستار، بنا بر روی‌کرد چکیده کامل

چکیده دنیای اسطوره و افسانه، دنیایی پررمزوراز و لب‌ریز از اسرار ناگشوده است که از سدۀ نوزدهم به بعد، با ظهور روی‌کردهای مختلف اسطوره شناسی، کوشش شد که پرده از فروبستگی های دنیای اسرارآمیز اسطوره ها بگشایند و ژرف ساخت نمادین آن ها را بنمایند. در این جستار، بنا بر روی‌کرد توصیفی تحلیلی، اسپ، یکی از بن مایه های اسرارآمیزی که در گسترۀ اساطیر نمودی نمایان دارد، در حماسه های منظوم و منثور بررسی شد و محقق گشت که اسب در اساطیر و متون حماسی منظوم و منثور، گاهی در کنار گاو و زن، نماد باران است. در اختیار داشتن آن برابر با در دست داشتن باران و از دست دادن آن برابر با نباریدن باران است. اسب هایی مانند رخش و شب رنگ بهزاد، گاه به‌وسیلۀ اهریمنان دزدیده می شوند و یکی از خویش کارهای مهم ایزدان یا پهلوانان، برگرداندن این اسب ها به سرزمین ایران است؛ چنان‌که دو اسب یادشده گاه به سرزمین توران برده می شوند که با توجه به قراین متعدد، می توان چنین استنباط کرد که اسب دزدی نیز مانند دزدیدن گاو و زن در اسطوره و باورها نماد باران دزدی و برگرداندن آن، نماد باران آوری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1776 - سوگند در شاهنامه و ارتباط اساطیری آن با آب و آتش
دریا حیدری

شاهنامه فردوسی، اثر ماندگار ایرانی و اصیلی است که آیین&zwnj;ها و فرهنگ ایران کهن را در خود نگاه داشته است. هر کدام از آن&zwnj; آیین&zwnj;ها قابل بررسی است. یکی از این آیین&zwnj;ها، آیین سوگند خوردن است که امروزه نیز از آن استفاده می&zwnj;شود و در جای جای شاهنامه به آن پ چکیده کامل

شاهنامه فردوسی، اثر ماندگار ایرانی و اصیلی است که آیین&zwnj;ها و فرهنگ ایران کهن را در خود نگاه داشته است. هر کدام از آن&zwnj; آیین&zwnj;ها قابل بررسی است. یکی از این آیین&zwnj;ها، آیین سوگند خوردن است که امروزه نیز از آن استفاده می&zwnj;شود و در جای جای شاهنامه به آن پرداخته شده است. بنابراین در این مقاله سوگند و باورهای کهن مرتبط با آن و بازتاب آن در شاهنامۀ فردوسی و نیز ارتباط اساطیری آن با دو عنصر آب و آتش بررسی می&zwnj;شود. سوگند واژه&zwnj;ای فارسی است و معادل آن در عربی قسم و یمین است. دکتر معین در حاشیه برهان قاطع پس از واژۀ سوکه آورده است. سوگند به فتح اول و سوم در اوستا saokatevant (گوگرد مند) یعنی دارای گوگرد است. در ایران باستان و محاکمه&zwnj;های مبهم و پیچیده، دو طرف دعوی را مورد آزمایشی به نام سوگند قرار می&zwnj;دادند. سوگند قسمی از وَر (آزمایش&zwnj;های ایزدی در ایران باستان) است. سوگند داروی سمّی است که به صورت شربتی (آمیخته و محلول) در آب به متهم می&zwnj;خوراندند؛ اگر بی&zwnj;گناه بود به او گزندی نمی&zwnj;رسید و حقانیت او ثابت می&zwnj;شد و اگر گناه&zwnj;کار بود، هلاک می&zwnj;شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1777 - پرواز یک اسطوره از حماسه تا عرفان مقایسۀ داستان آب حیات، خضر و اسکندر در خوانش حماسی فردوسی در شاهنامه و خوانش عرفانی عطار در الاهی‌نامه
امیرحسین ماحوزی مهری امینی‌ثانی

چکیده آرزوی بی‌مرگی و داشتن عمر جاوید از آغازِ زیستِ انسان بر پهنۀ هستی وجود داشته است. اهمیّت این موضوع تا بدان‌‌جاست که در کهن‌ترین متن ادبیِ جهان، گیل‌گمش، دربارۀ این آرزو سخن گفته شده است. داستان اسکندر و خضر و جست‌و‌جوی آنان برای یافتنِ آبِ زندگی نیز این مضمون را چکیده کامل

چکیده آرزوی بی‌مرگی و داشتن عمر جاوید از آغازِ زیستِ انسان بر پهنۀ هستی وجود داشته است. اهمیّت این موضوع تا بدان‌‌جاست که در کهن‌ترین متن ادبیِ جهان، گیل‌گمش، دربارۀ این آرزو سخن گفته شده است. داستان اسکندر و خضر و جست‌و‌جوی آنان برای یافتنِ آبِ زندگی نیز این مضمون را در برداشته است. البتّه در متن‌های مختلفِ ادبی، با توجّه به گونۀ آن اثر، این داستان جلوه‌ها و خوانش‌های متفاوت داشته است. نگارندگان در این پژوهش به بررسی خوانشِ حماسی در شاهنامۀ فردوسی و خوانشِ عرفانی در الاهی‌نامۀ عطّار پرداخته‌اند و تفاوت‌های آن را برشمرده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1778 - استفاده از روش فازی جهت بررسی تغییرات ضایعات و آتروفی مغزی از روی تصاویر ام آر جهت تشخیص سریع بیماری ام اس
علیرضا بنی طالبی دهکردی

بیماري ام اس ، نوعی بیماري است که سیستم عصبی مرکزي را گرفتار میکند و طی آن میلین موجود بر روي رشته هاي عصبی که نقش محافظتی دارند، از بین می رود و لذا هدایت جریان الکتریکی دچار اختلال شده و علائم بیماري ام اس ظاهر می شود. در این بیماری گلبول های سفید که نقش دفاعی در بدن چکیده کامل

بیماري ام اس ، نوعی بیماري است که سیستم عصبی مرکزي را گرفتار میکند و طی آن میلین موجود بر روي رشته هاي عصبی که نقش محافظتی دارند، از بین می رود و لذا هدایت جریان الکتریکی دچار اختلال شده و علائم بیماري ام اس ظاهر می شود. در این بیماری گلبول های سفید که نقش دفاعی در بدن دارند به میلین که حفاظتی برای رشته های عصبی است ، به عنوان یک عامل بیگانه حمله می کنند و با هر بار حمله این گلبول ها به رشته های اعصاب مربوط به یکی از اندام های بدن بیمار که نامشخص بوده ، آن اندام دچار مشکل می شود. بهترین روش تشخیص ام اس بررسی تصاویر MRI مغزی می باشد. بنابراین وجود روشی سریع و دقیق برای ارزیابی تغییرات آتروفی مغز و یا ایجاد و افزایش ضایعات (پلاکها) ناشی از این بیماری ، یک جزء کلیدی درتشخیص و ارزیابی پیشرفت بیماری و اثربخشی دوره های درمانی آن است. تشخیص تغییرات در ضایعات (پلاکها) و آتروفی مغزی ناشی از این بیماری به صورت دستی معمولاً به یک متخصص آموزش دیده نیاز دارد و بسیار کند و دشوار بوده و نتایج آن تا حدودی ذهنی است. از اینرو وجود سیستمی خودکار جهت استخراج و بررسی دقیق این تغییرات امری ضروری است. با اینکه روشهای خودکار بسیاری ارائه شده است ، اما نتایج تقسیم بندی ها به اندازه کافی دقیق نمی باشند. در نتیجه نیاز فراوانی به ایجاد یک روش قوی ، سریع و دقیق برای تشخیص بیماری ام اس و ضایعات مغزی ناشی از آن وجود دارد. در این مقاله از ترکیب دو روش الگوریتم فازی با الگوریتم واترشد کنترل شده ، یک روش سریع با دقت بالا جهت تشخیص بیماری ام اس از روی تصاویر MR مغزی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1779 - Investigating the Use of Water in the Traditional Architecture of Qajar Period and Determining the Geographic Dispersion in Yazd Province
نگین شهابی Amir Farajolahi Rod وحید احمدی حمید رضا شعاعی

The objective of the current study is investigating the use of water in the traditional architecture of Qajar Period in Yazd City and the manner of thematic dispersion in the area under study. The research has employed mixed methods (Qualitative and quantitative). In or چکیده کامل

The objective of the current study is investigating the use of water in the traditional architecture of Qajar Period in Yazd City and the manner of thematic dispersion in the area under study. The research has employed mixed methods (Qualitative and quantitative). In order to identify the aspects of using water in the traditional architecture, the interpretive historical method was employed. The mentioned aspects were prioritized by using Delphi Method (experts’ panel) and questionnaires (spectral checklist). Finally, in order to draw the zoning maps, GIS Software, Version 3.3 was used. Results showed that a total of fifteen components were identified in the form of two main aspects (conceptual and physical) as the main components of using water in the traditional architecture in Yazd Province. The component of “hierarchy” with the weight factor of 4.63 and the component of “color” with the weight factor of 4.44 were the most significant ones and the component of “empty space”, with the weight factor of 2.41 was recognized as the least significant one. With regards to six aspects of using water, there was no difference among the cities of Yazd Province, and the type of attitude to these components was equal throughout the province to a great extent. With regards to the components of transparency, hierarchy, color, environmental health and nature, some differences were observed throughout the province, in such a way that these components mostly play a role and are significant at the center of the province (Yazd City) and the west side of the province. Yazd province has been very progressive and diverse in the field of water application in architecture, So that all dimensions and functional components of water have been reflected in the architecture of the Qajar period. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1780 - Cu@KF/Clinoptilolite NPs Promoted Removing Cefixime as Antibiotic and 4-nitrophenole as Pollutant from Aqueous Environment
Rasool Paidar گاگیک بدلیانس قلی کندی Abolghasem Alighardashi Yousef dadban shahamat Hadi Rahimzadeh Barzaki

In this work, Cu@KF/Clinoptilolite NPs was synthesized using Petasites hybridus rhizome water extract as a simple and efficient green procedure. The obtained catalysts were characterized by XRD, SEM, EDX and TEM analysis. The average particle size diameter of the Cu@ چکیده کامل

In this work, Cu@KF/Clinoptilolite NPs was synthesized using Petasites hybridus rhizome water extract as a simple and efficient green procedure. The obtained catalysts were characterized by XRD, SEM, EDX and TEM analysis. The average particle size diameter of the Cu@KF/Clinoptilolite nanoparticles was approximately 30 nm. The adsorption properties of Cu@KF/Clinoptilolite NPs for the removal of cefixime and 4-NP (4-nitrophenol) from aqueous environment were investigated. Using Petasits hybridus leaves water extract, high performance Cu@KF/Clinoptilolite nanoparticles were created in this study. They were then used in numerous reactions to demonstrate the reusability of the nanocatalyst and serve as an environmentally friendly adsorbent for the removal of cefixime (CFX). Also, the catalytic activity of the green synthesized Cu/KF/CP NPs was evaluated in the reduction of organicpollutants such as 4-NP in water at mild conditions. The results indicated that the biosynthesized NCs have very high and effective catalytic activity for organic pollutants within a short time. Some benefits of this process are the quick reaction time, high product yields, and simplicity of catalyst and product separation. پرونده مقاله

فهرست مقالات Water

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی