بررسی پاسخ های فیزیولوژیکی ذرت شیرین در مراحل مختلف رشد نسبت به تنش آبیاری و میزان نیتروژن مصرفی

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

علی شهریاری ¹ (استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان)
آدام ب. پوته ² (دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه UPM مالزی)
آنوار ب. عبدالرحیم ³ (دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه UPM مالزی)
گیزان ب. صالح ⁴ ()

تاریخ دریافت : 1393/11/06 تاریخ پذیرش : 1393/11/06 تاریخ انتشار : 1393/10/11

کلید واژه: پرولین, تنش آبیاری, کمبود نیتروژن, میزان رطوبت نسبی برگ, میزان فتوسنتز, هدایت روزنه‌ای,

چکیده مقاله :

کمبود آب یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصولات در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. این پژوهش به منظور بررسی اثرمتقابل تنش آبیاری و میزان نیتروژن مصرفی برمیزان نسبی آب برگ و میزان پرولین برگ، محتوای کلروفیل برگ، میزان تولید دانه گرده و زنده مانی آن و همچنین میزان فتوسنتز و هدایت روزنه ای دو هیبرید ذرت شیرین 968 و 926 در شرایط گلخانه ای به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال 1389و در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه پوترا (UPM) مالزی اجرا شد. تیمارها شامل چهار سطح آبیاری (آبیاری کامل در طول دوره رشد (شاهد)، تنش رطوبتی در مرحله رشد سبزینه‌ای، تنش رطوبتی در مرحله رشد زایشی و تنش رطوبتی در مرحله رشد سبزینه ای و زایشی)، سه سطح کود نیتروژن (40، 120 و 200 کیلو گرم در هکتار از منبع اوره) و دو هیبرید (هیبرید 968 و هیبرید 926) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش آبیاری و کود نیتروژن بر کلروفیل برگ، میزان فتوسنتز و هدایت روزنه ای معنی دار بود و با کاهش میزان مصرف نیتروژن و تنش آبیاری این مقادیر کاهش یافت. نتایج تیمارهای آبیاری بر میزان فتوسنتز نیز نشان داد که تنش رطوبتی در مرحله رشد سبزینه‌ای و زایشی به‌ترتیب باعث کاهش 54 % و 84 % در مقایسه با تیمار آبیاری شاهد شد. اما در هدایت روزنه‌ای کاهش میزان نیتروژن تا سطح 120 کیلو گرم در هکتار تفاوتی را با 200 کیلو گرم در هکتار نیتروژن نشان نداد. میزان پرولین نیز تحت تأثیر تنش آبیاری در گیاه افزایش یافت. میزان دانه گرده نیز با کاهش مصرف نیتروژن و تنش آبیاری کاهش یافت. اما زنده مانی دانه گرده با تنش آبیاری به میزان 39 % کاهش یافت.

چکیده انگلیسی:

Water deficit is one of the main factors limiting production in arid and semiarid regions. This study was carried out to investigate the effect of the interaction of water deficit  and N fertilizer rate on relative water content, proline content, leaf chlorophyll content,  pollen number  and pollen viability, photosynthesis rate and stomata conductance parameters in two hybrid sweet corn ( 968 and 926) in greenhouse condition. The experimental layout was split plot factorial design arranged in a randomized complete block design with three replications in 2010 in the Agriculture Crop Science, Putra University Malaysia (UPM). Treatments consisted of four levels of irrigation (including irrigating all the growing season (control), vegetative drought, reproductive drought and vegetative and reproductive drought), three levels of Nitrogen as urea (40, 120 and 200 kg ha-1) and two varieties of sweet corn varieties (including hybrids 968 and 926), respectively. Results showed that the interaction effects of water deficit and Nitrogen fertilizer were significant and reduced leaf chlorophyll content, photosynthetic rate and stomata conductivity under water and Nitrogen rate deficit. Also the results showed that water deficit at vegetative and productive growth stages reduced photosynthesis rate compared to normal irrigation by 54% and 84%, respectively.  But Nitrogen treatments at 200 and 120 kg ha-1 did not show any significant decrease in stomata conductivity. Whereas. Proline content increased under water deficit. Pollen number reduced with water and nitrogen deficit. Pollen viability reduced only under water deficit by 39%.