بررسی خودپالایی و مدل‌سازی تغییرات نیتروژن و فسفر در طول رودخانه دز (بازه سد دز تا پل بند قیر)

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

امید بابامیری ¹ , صفر معروفی ² , آرش آذری ³

1 - کاندیدای دریافت درجه دکتری مهندسی منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان.
2 - استاد مهندسی منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان *(مسوول مکاتبات)
3 - استادیار مهندسی آب، گروه مهندسی آب، دانشگاه رازی کرمانشاه

تاریخ دریافت : 1396/07/23 تاریخ پذیرش : 1397/03/13 تاریخ انتشار : 1399/03/01

کلید واژه: N-NH4, P-PO4 و Qual2kw, شبیه‌سازی, کیفیت آب, N-NO3,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: برای تعیین عکس العمل قابل انتظار رودخانه بر اثر ورود آلاینده، استفاده از مدل های ریاضی ضروری است. این مدل ها قادرند آثار بارگذاری های موجود و آینده را شبیه سازی نموده و مدیران و مسئولان را در تصمیم گیری های خود یاری نمایند. هدف از مطالعه حاضر شبیه سازی و آگاهی از روند تغییرات نیتروژن و فسفر در طول رودخانه ذر (بازه سد دز تا پل بند قیر ) با مدل Qual2kw و همچنین محاسبه درصد خودپالایی رودخانه می باشد. روش بررسی: در این مطالعه با توجه به آمار و داده های اندازه گیری شده در مورد کیفیت آب رودخانه دز در سه ایستگاه دزفول، حرمله و بامدژ و مقایسه آنها با استانداردهای موجود، وضعیت این رودخانه مورد بررسی قرار گرفت. مدل شبیه ساز رودخانه با ورود مشخصات کمی و کیفی در ایستگاه های تعیین شده و پساب های ورودی به آن در فصل کم آب ساخته و کالیبره شد. یافته ها: نتایج نشان داد که قدرت خودپالایی رودخانه کم است، بیشترین مقدار خودپالایی مربوط به پارامتر N-NH4 در سال 2014 معادل 45% می باشد. میزان فسفر غیرآلی در طول رودخانه روند رو به رشدی داشته است. بحث و نتیجه گیری: میزان نیتروژن نیتراتی و نیتروژن آمونیاکی در بازه کیلومتر 173 تا 90 رودخانه، به علت هجوم فاضلاب ها روند افزایشی دارد. بهترین شبیه سازی برای پارامتر N-NH4 در سال 2016 می باشد که خطای استاندارد آن معادل 02/0 می باشد.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: It is necessary to use mathematical models to determine the expected reaction of a river to the effects of entrance of pollutants. Such models can simulated the effects of current and future loadings and help managers and authorities make their final decisions. The purpose of this study is to simulate and be aware of the trend of nitrogen and phosphorus changes along the Dez River (Dez Dam to Ghir Dam Bridge) using the Qual2kw model and also to calculate the percentage of river self-purification. Method: The present study was aimed at measuring and comparing the data of the quality of Dez River water collected from three stations. Self-purification model of the river was determined by inserting qualitative and quantitative data retrieved from the stations, and the entering wastewaters in the dry season were created and calibrated. Findings: The results of the present study showed that the river has poor self-purification power. The highest self-purification power was related to N-NH4 parameter in 2014 (45%). The level of non-organic phosphor along the river had an increasing trend. Discussion and Conclusion: The level of nitrate nitrogen and ammonia nitrogen within the distance of 173 to 90 km of the river had an increasing trend due to influx of sewage. The best modelling for N-NH­4 parameter was related to 2016 with a standard error of 0.02.