نقش پهنه بندی اقلیم در تعیین نیاز خالص آبیاری محصولات باغی استان کردستان
محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعیعطا امینی 1 , رنگین حیدری 2 , همایون فقیه 3
1 - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان، سنندج، ایران.
2 - کارشناس ارشد آبخیزداری مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعب استان کردستان، سنندج، ایران.
3 - پژوهشگر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعب استان کردستان، سنندج، ایران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
این تحقیق به منظور برآورد نیاز آبی گیاهان باغی بر مبنای اقلیم های موجود در استان کردستان و نیز مقایسه آن با برآورد نیاز آبی همین محصولات بر مبنای شهرستان های استان انجام شد. اطلاعات پایه ی استان و داده های لازم از جمله داده های هواشناسی و اطلاعات گیاهی، از گزارش ها و نقشه های موجود استخراج گردید. اقلیم استان به روش دومارتن تعیین و به منظور تعیین نیاز آبی در هر اقلیم از مدل CROPWAT8.0 استفاده شد. در سطح شهرستان، نیاز آبی محصولات باغی پنج شهرستان که دارای ایستگاه سینوپتیک بودند با استفاده از این مدل محاسبه شد. شناسایی چند اقلیم متفاوت در سطح یک شهرستان مؤید برتری مبنای پهنه بندی اقلیم نسبت به تقسیم بندی بر مبنای محدوده ی شهرستان های یک استان در تعیین نیاز آبی است، به طوری که نیاز آبی محاسبه شده در روشی که مرز شهرستان ها به عنوان مبنای کار قرار می گیرد در صورتی قابل اطمینان است که کل مساحت شهرستان در یک اقلیم قرار داشته باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت بارزی در مقدار نیاز خالص آبیاری در سطح شهرستان در مقایسه با اقلیم های موجود در آن شهرستان، وجود دارد. بیشترین میزان تفاوت محاسبه نیاز خالص آبیاری بر مبنای اقلیم، افزایش 22 درصدی آن در میوه های گروه یک در اقلیم نیمه خشک در شهرستان سنندج نسبت به مقدار محاسبه شده بر مبنای مرز شهرستان بود. همچنین افزایش 9/0 درصدی نیاز خالص آبیاری میوه های گروه دو در اقلیم مرطوب شهرستان سنندج نیز کمترین میزان تفاوت به علت تغییر مبنای محاسبات از پهنه ی اقلیم به شهرستان می باشد. نتایج این تحقیق می تواند مورد توجه محققین و دست اندرکاران بخش کشاورزی و مدیریت منابع آب از طریق اختصاص منابع محدود آب بر مبنای شرایط اقلیمی منطقه قرار گیرد.
The current study was conducted to estimate of orchards water requirements based on various climate zones in Kurdistan province, Iran and to compare those requirements of the same crops based the province cities. Basic information and essential data such as meteorological and vegetation data were extracted from reports and available maps. The Kurdistan climate was derived using De Martonne method and the water requirements in each climate were determined using CROPWAT8.0 model. Cities water orchards requirements having synoptic station were estimated using this model. Recognizing of various climates in a city level revealed that water requirement estimation studies based on climates give better results than those were conducted based on the cities in the province. As the calculated water requirements values based on city’s border can be trusted while the whole city located in a climate zone such as the Ghorve and Bijar. The findings of the research indicated a significant difference between the calculated water requirements based on cities and those derived considering the climate zones distinguished in the same city, such as Sanandaj, Saghez and Marivan. The most visible differences in calculated water requirement based on climate zone revealed in group 1of orchards in semi-arid climates for Sanandaj which were increased as 22% more than that estimated based on the city’s border. In addition, the 0.9% increments in water requirements in group 2 for humid zone in Sanandaj were the slightest changes obtained in this research due to altering of the calculation based on city’s border to climate zone. The results would be of interest of researchers and those who are involving in agriculture and water resources management fields through the allocation of limited water resources based on the climatic conditions
