عوامل مؤثر بر مشارکت بهره برداران در طرح های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

محسن موسائی ¹ , ایرج ملک محمدی ² , سیدجمال فرج الله حسینی ³ , سید مهدی میردامادی ⁴

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران
2 - استاد دانشگاه تهران
3 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
4 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

تاریخ دریافت : 1394/10/18 تاریخ پذیرش : 1394/10/18 تاریخ انتشار : 1389/06/01

کلید واژه: مشارکت, بهره برداران, استان فارس, کارشناسان ترویج منابع طبیعی, طرح آبخیزداری,

چکیده مقاله :

هدف از این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر مشارکت بهره‌برداران در طرح‌های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس می‌باشد. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق علی- ارتباطی است. جامعه ی آماری تحقیق، کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس می باشند. برای گردآوری داده ها از روش تمام شماری استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود. برای حصول اطمینان از اعتبار پرسش نامه از پانل متخصصان و برای محاسبه ی روایی آن از روش آلفای کرنباخ استفاده شده و مقدار آن 0.87 به دست آمد. برای داده پردازی علاوه بر آمار توصیفی (میانگین، میانه، واریانس و انحراف استاندارد) و ضریب همبستگی، ازآماره های استنباطی نظیر رگرسیون چندگانه و تکنیک تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج رگرسیون چندگانه به شیوه ی Enter نشان دهنده ی آن است که متغیرهای: توجه به نیازهای اقتصادی بهره برداران در طراحی طرح های آبخیزداری، میزان دخالت بهره برداران درتعیین نوع طرح ها، توجه به دانش بومی بهره برداران توسط مجریان طرح های آبخیـزداری، میزان مشارکت بهر ه برداران در برنامه های ترویج آبخیزداری، میزان آشنایی بهره برداران با طرح های آبخیزداری، قابلیت مروجین در برقراری ارتباط دارای نقش مؤثری در مشارکت بهره برداران در طرح های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان منابع طبیعی و آبخیزداری دارند. همچنین، نتایج تکنیک تحلیل مسیر نشان می دهد که میزان دخالت بهره برداران در تعیین نوع طرح ها دارای بیشترین اثر مستقیم و غیرمستقیم (0.552) بر متغیر وابسته ی تحقیق و متغیر قابلیت مروجین در برقراری ارتباط دارای کمترین اثر مستقیم و غیرمستقیم (0.311) بر متغیر وابسته تحقیق (مشارکت در طرح های آبخیزداری) می باشند.

چکیده انگلیسی:

The main purpose in this research was to identify effective factors for participation of stakeholders in watershed management project from the opinion of natural resources and watershed management extension specialist, in Fars province, Iran. The method of data collection was whole counting. The tool of data collection is questionnaire. The specialty panel of experts was used to gain assurance of the validity of the questionnaire. Corenbach Alpha method was used to gain assurance of the reliability of the questionnaire (α=0.87). In addition to descriptive statistics (such as man, median, variance and standard deviation) and correlation coefficient and inferential statistics such as, multivariate regression and path analysis technique used for analyzing data. The results of multivariate regression using Enter technique indicate that attention to the stakeholders economical needs in watershed management projects, attention to the indigenous knowledge, rate of stakeholders participation in watershed management extension programs, rate of participation of stakeholders in the type and features of plans, rate familiarity of stakeholders with watershed management projects and extension agents ability to set communication are the most important obstacles for the participation of stakeholders in watershed management projects from the viewpoint of the natural resources and watershed management extension specialists. The results of Path Analysis technique also showed that the rate of participation of stakeholders in the type and features of plans have the most direct and indirect effect (0.552) on dependent variable, and extension agents ability for communication has the lowest direct and indirect effect (0.311) on dependent variable of the study (participation in watershed management).