ارزیابی پتانسیل خورندگی در خاک مجاور خطوط لوله‌های آبرسانی شهرهای آبادان و خرمشهر
محورهای موضوعی : آب و محیط زیست
سیف‌اله گنجعلی دشتی
1
(دانشجوی کارشناسی ارشد رشته‌ی آب و فاضلاب، گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
ابراهیم پناهپور
2
(گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
کلید واژه: واژه‌های کلیدی: خورندگی, تنفس میکروبی, قلیائیت, لوله‌های آبرسانی, آبادان و خرمشهر,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: خاک می‌تواند در اثر عوامل شیمیایی و میکروبی موجب خوردگی در لوله شود و اثرات زیان بار شدیدی را به پروژه‌های انتقال آب وارد نماید. هدف از انجام این تحقیق بررسی پتانسیل خورندگی در خاک مجاور خطوط لوله‌های آبرسانی شهرهای آبادان و خرمشهر بود.مواد و روش‌ها: 20 نقطه بصورت تصادفی از نواحی لوله‌گذاری شده در سطح شهرهای آبادان و خرمشهر انتخاب و از خاک کنار لوله‌ها نمونه‌برداری انجام گرفت. نمونه‌های خاک بلافاصله به آزمایشگاه منتقل و میزان رطوبت، همچنین پس از هوا خشک و کوبیده شدن، برخی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و تنفس میکروبی آن‌ها اندازه‌گیری شد. در نهایت همبستگی هر کدام از پارامترها با میزان تنفس میکروبی بررسی گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین هدایت الکتریکی و میزان سدیم با دی اکسید کربن حاصل از تنفس میکروبی همبستگی مثبت و معنی‌دار به ترتیب برابر با 633/0 و 673/0 در سطح 1 درصد آزمون آماری وجود دارد. لیکن بین میزان رطوبت خاک در زمان نمونه‌برداری و تنفس میکروبی همبستگی معنی‌داری وجود نداشت. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که pH خاک همبستگی مثبت و معنی‌دار با میزان قلیائیت کل دارد.بحث و نتیجه‌گیری: خاک نواحی لوله‌گذاری شده در ایستگاه‌های 10، 11 و 17 به دلیل پایین بودن مقاومت الکتریکی، ایستگاه‌های 8 و 10 به واسطه‌ی قلیائیت زیاد و ایستگاه‌های 17، 18، 19 و 20 به دلیل بالا بودن تنفس میکروبی از بیشترین پتانسیل خورندگی برخوردار بودند.
Background and Objective: Soil can cause corrosion of the pipes as a result of chemical and microbial factors and, therefore, make extremely harmful effects happen on water transfer projects. The aim of this study was the evaluation of corrosion potential of the soil at the Periphery of Water Supply Pipes in Abadan and Khorramshahr cities. Materials and Methods: 20 points were randomly selected from the areas in the cities of Abadan and Khorramshahr where pipelines had been installed and then the soil in the close vicinity of the pipelines were sampled. The soil samples were immediately sent to laboratory where the moisture was measured. Also, after the soil was dried and crushed at the ambient temperature, its physical, chemical characteristics and soil’s microbial respiration were measured. Finally, the correlations between each of the parameters with the microbial respiration rate were investigated. Results: The results indicated that there is a positive and significant correlation, 0.633 and 0.673 in a 1% level of the statistical tests, respectively, between the electrical conductivity (EC) and the amount of Sodium with the carbon dioxide present as a result of microbial respiration but no significant correlation was found between the soil moisture at sampling time and microbial respiration. Also, the study results showed that the soil’s pH is positively and significantly correlated with the total alkalinity rate. Conclusion: The Soil at the Periphery of Water Supply Pipes in the stations of 10, 11 and 17 Due to the low electrical resistance, stations of 8 and 10 Due to the high Alkality and stations of 17, 18, 19 and 20 Due to the high microbial respiration had the greatest potential corrosion.
1- Sistonen E, Piironen J, Al-Neshawy F, Puttonen J, Ferreira M, Vesikari E. Condition Assessments and Corrosion Measurements of Cooling Water Chambers in a Nuclear Power Plant; 22nd Conference on Structural Mechanics in Reactor Technology; 18-23 August 2013; San Francisco, California, USA; 1-7.
2- Peabody AW. Control of pipeline corrosion, NACE International, In: The Corrosion Society Edited by Ronald L. Second Edition, 2001: pp 347.
3- Zaki A. Principles of corrosion engineering and corrosion control, 1st Edition. Elsevier science & technology, 2006: Pp 672.
4- Rice O. Corrosion Control with Calgon, Journal AWWA; 1974: 39(6): 552.
5- Gedge, G. Corrosion of Cast Iron in Potable Water Service. Proc. Corrosion and Related Aspects of Materials for Potable Water Supplies, Proceedings of the Institute of Materials Conference. London, UK; 1992.
6- پورزمانی، حمیدرضا، محمود قضاوی، و امیر مسعود سامانی، 1384، بررسی کیفیت منابع آبشرب از نظر خورندهبودن درشهرک صنعتی اشترجان اصفهان،هشتمین همایش ملی بهداشتمحیط، تهران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران.
7- تیموری. ف و همکاران، ارزیابی پتانسیل خورندگی و یا رسوب گذاری در منابع تامین، مخزن و شیکه توزیع آب شهر کیان ( استان چهار محال و بختیاری) بااستفاده از دو شاخص لانژلیه و رایزنر، مجله تحقیقات سلامت، 8(1): بهار 1391: 78- 84.
8- زارع ابیانه. ح، مطالعه خوردگی و رسوب گذاری آب های زیرزمینی دشت همدان، علوم و تکنولوژی محیط زیست، 12(2)، تابستان 89: 89-101.
9- ززولی. م و همکاران، بررسی پتانسیل خوردنگی و رسوبگذاری منابع آب شرب شهر یاسوج در سال 1390، مجله علوم پزشکی مازندران، 29، زمستان 1391، 29-35.
10- مظلومی. س و همکاران، بررسی پتانسیل و رسوبگذاری آب شرب شهر شیراز، مجله طلوع بهداشت، 7 (1)، تابستان 1387، 64-72.
11- درگاهی. ع و همکاران، بررسی پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری منابع آب شرب شهر دهلران با اندیس‌های خورندگی در سال 1393، مجله مهندسی بهداشت محیط، سال چهارم، شماره 2 ،زمستان 1395، 103-93.
12- ابراهیمی. ا و همکاران، پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری آب آشامیدنی در شبکه توزیع شهر کوهدشت با استفاده از اندیس‌های خورندگی، مجله تحقیقات نظام سلامت، دوره 8، شماره 3، 1391، 486-480.
13- Mataqi K Y, Akbar B H. Sulfur cycle of microbial corrosion on carbon steel in soil model, Internationa Journal of Engineering Research and Applications 2013; 3(2), pp.617-623.
14- Al-Judaibi A, Al-Moubaraki A. Microbial analysis and surface characterization of SABIC carbon steel corrosion in soils of different moisture levels, Advan Bio Chem 2013; 3: 264-273.
15- وفایی، مصیب.، گلچین، احمد و شفیعی، سعید. 1395. بررسی تأثیر گچ و ضایعات آلی مختلف بر ویژگی‌های شیمیایی و تنفس میکروبی یک خاک سدیمی، مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک، دوره 23، شماره 2، صفحه 41-23.
16- Thomas G W. Soil pH and soil acidity In: Methods of soil analysis, Part3, Chemical methods (Ed. Dl. parks). pages 475-490. Soil Sci. Soc. Am. 1996. Madison, WI.
17- Page A L. Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Soil Science Society of American Publisher, Madison, Wisconsin, USA, 1982. p1159.
18-
جعفری، ص.، چرم، م.، عنایتی‌ضمیر، ن. و معتمدی، حسین، 1393. بررسی رابطه بین شوری تنفس پایه وکربن زیتوده میکروبی خاک باحضورهالوتولرانت ها درخاک، دومین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، موسسه آموزش عالی مهر اروند- گروه ترویجی دوستدارن محیط زیست و انجمن حمایت از طبیعت ایران، تهران.
19-
20- رضایی، ر. و رئیسی، ف. 1391. اثرات مواد اصلاحی طبیعی و مصنوعی بر تنفس و کربن بیوماس میکروبی در خاک در شرایط تنش رطوبتی، همایش ملی خاک، کشاورزی پایدار . دولتی - وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری - دانشگاه ملایر.
21- حسینی، م. 1389. تأثیر شوری و قلیائیت بر دینامیک ماده آلی و خصوصیات فیزیکی خاک‌های با کاربری مختلف، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، 157 صفحه.
_||_
1- Sistonen E, Piironen J, Al-Neshawy F, Puttonen J, Ferreira M, Vesikari E. Condition Assessments and Corrosion Measurements of Cooling Water Chambers in a Nuclear Power Plant; 22nd Conference on Structural Mechanics in Reactor Technology; 18-23 August 2013; San Francisco, California, USA; 1-7.
2- Peabody AW. Control of pipeline corrosion, NACE International, In: The Corrosion Society Edited by Ronald L. Second Edition, 2001: pp 347.
3- Zaki A. Principles of corrosion engineering and corrosion control, 1st Edition. Elsevier science & technology, 2006: Pp 672.
4- Rice O. Corrosion Control with Calgon, Journal AWWA; 1974: 39(6): 552.
5- Gedge, G. Corrosion of Cast Iron in Potable Water Service. Proc. Corrosion and Related Aspects of Materials for Potable Water Supplies, Proceedings of the Institute of Materials Conference. London, UK; 1992.
6- پورزمانی، حمیدرضا، محمود قضاوی، و امیر مسعود سامانی، 1384، بررسی کیفیت منابع آبشرب از نظر خورندهبودن درشهرک صنعتی اشترجان اصفهان،هشتمین همایش ملی بهداشتمحیط، تهران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران.
7- تیموری. ف و همکاران، ارزیابی پتانسیل خورندگی و یا رسوب گذاری در منابع تامین، مخزن و شیکه توزیع آب شهر کیان ( استان چهار محال و بختیاری) بااستفاده از دو شاخص لانژلیه و رایزنر، مجله تحقیقات سلامت، 8(1): بهار 1391: 78- 84.
8- زارع ابیانه. ح، مطالعه خوردگی و رسوب گذاری آب های زیرزمینی دشت همدان، علوم و تکنولوژی محیط زیست، 12(2)، تابستان 89: 89-101.
9- ززولی. م و همکاران، بررسی پتانسیل خوردنگی و رسوبگذاری منابع آب شرب شهر یاسوج در سال 1390، مجله علوم پزشکی مازندران، 29، زمستان 1391، 29-35.
10- مظلومی. س و همکاران، بررسی پتانسیل و رسوبگذاری آب شرب شهر شیراز، مجله طلوع بهداشت، 7 (1)، تابستان 1387، 64-72.
11- درگاهی. ع و همکاران، بررسی پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری منابع آب شرب شهر دهلران با اندیس‌های خورندگی در سال 1393، مجله مهندسی بهداشت محیط، سال چهارم، شماره 2 ،زمستان 1395، 103-93.
12- ابراهیمی. ا و همکاران، پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری آب آشامیدنی در شبکه توزیع شهر کوهدشت با استفاده از اندیس‌های خورندگی، مجله تحقیقات نظام سلامت، دوره 8، شماره 3، 1391، 486-480.
13- Mataqi K Y, Akbar B H. Sulfur cycle of microbial corrosion on carbon steel in soil model, Internationa Journal of Engineering Research and Applications 2013; 3(2), pp.617-623.
14- Al-Judaibi A, Al-Moubaraki A. Microbial analysis and surface characterization of SABIC carbon steel corrosion in soils of different moisture levels, Advan Bio Chem 2013; 3: 264-273.
15- وفایی، مصیب.، گلچین، احمد و شفیعی، سعید. 1395. بررسی تأثیر گچ و ضایعات آلی مختلف بر ویژگی‌های شیمیایی و تنفس میکروبی یک خاک سدیمی، مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک، دوره 23، شماره 2، صفحه 41-23.
16- Thomas G W. Soil pH and soil acidity In: Methods of soil analysis, Part3, Chemical methods (Ed. Dl. parks). pages 475-490. Soil Sci. Soc. Am. 1996. Madison, WI.
17- Page A L. Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Soil Science Society of American Publisher, Madison, Wisconsin, USA, 1982. p1159.
18-
جعفری، ص.، چرم، م.، عنایتی‌ضمیر، ن. و معتمدی، حسین، 1393. بررسی رابطه بین شوری تنفس پایه وکربن زیتوده میکروبی خاک باحضورهالوتولرانت ها درخاک، دومین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، موسسه آموزش عالی مهر اروند- گروه ترویجی دوستدارن محیط زیست و انجمن حمایت از طبیعت ایران، تهران.
19-
20- رضایی، ر. و رئیسی، ف. 1391. اثرات مواد اصلاحی طبیعی و مصنوعی بر تنفس و کربن بیوماس میکروبی در خاک در شرایط تنش رطوبتی، همایش ملی خاک، کشاورزی پایدار . دولتی - وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری - دانشگاه ملایر.
21- حسینی، م. 1389. تأثیر شوری و قلیائیت بر دینامیک ماده آلی و خصوصیات فیزیکی خاک‌های با کاربری مختلف، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، 157 صفحه.
