ارزیابی پتانسیل خورندگی در خاک مجاور خطوط لوله‌های آبرسانی شهرهای آبادان و خرمشهر
الموضوعات :سیف‌اله گنجعلی دشتی 1 , ابراهیم پناهپور 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته‌ی آب و فاضلاب، گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
الکلمات المفتاحية: واژه‌های کلیدی: خورندگی, تنفس میکروبی, قلیائیت, لوله‌های آبرسانی, آبادان و خرمشهر,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: خاک می‌تواند در اثر عوامل شیمیایی و میکروبی موجب خوردگی در لوله شود و اثرات زیان بار شدیدی را به پروژه‌های انتقال آب وارد نماید. هدف از انجام این تحقیق بررسی پتانسیل خورندگی در خاک مجاور خطوط لوله‌های آبرسانی شهرهای آبادان و خرمشهر بود.مواد و روش‌ها: 20 نقطه بصورت تصادفی از نواحی لوله‌گذاری شده در سطح شهرهای آبادان و خرمشهر انتخاب و از خاک کنار لوله‌ها نمونه‌برداری انجام گرفت. نمونه‌های خاک بلافاصله به آزمایشگاه منتقل و میزان رطوبت، همچنین پس از هوا خشک و کوبیده شدن، برخی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و تنفس میکروبی آن‌ها اندازه‌گیری شد. در نهایت همبستگی هر کدام از پارامترها با میزان تنفس میکروبی بررسی گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین هدایت الکتریکی و میزان سدیم با دی اکسید کربن حاصل از تنفس میکروبی همبستگی مثبت و معنی‌دار به ترتیب برابر با 633/0 و 673/0 در سطح 1 درصد آزمون آماری وجود دارد. لیکن بین میزان رطوبت خاک در زمان نمونه‌برداری و تنفس میکروبی همبستگی معنی‌داری وجود نداشت. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که pH خاک همبستگی مثبت و معنی‌دار با میزان قلیائیت کل دارد.بحث و نتیجه‌گیری: خاک نواحی لوله‌گذاری شده در ایستگاه‌های 10، 11 و 17 به دلیل پایین بودن مقاومت الکتریکی، ایستگاه‌های 8 و 10 به واسطه‌ی قلیائیت زیاد و ایستگاه‌های 17، 18، 19 و 20 به دلیل بالا بودن تنفس میکروبی از بیشترین پتانسیل خورندگی برخوردار بودند.
1- Sistonen E, Piironen J, Al-Neshawy F, Puttonen J, Ferreira M, Vesikari E. Condition Assessments and Corrosion Measurements of Cooling Water Chambers in a Nuclear Power Plant; 22nd Conference on Structural Mechanics in Reactor Technology; 18-23 August 2013; San Francisco, California, USA; 1-7.
2- Peabody AW. Control of pipeline corrosion, NACE International, In: The Corrosion Society Edited by Ronald L. Second Edition, 2001: pp 347.
3- Zaki A. Principles of corrosion engineering and corrosion control, 1st Edition. Elsevier science & technology, 2006: Pp 672.
4- Rice O. Corrosion Control with Calgon, Journal AWWA; 1974: 39(6): 552.
5- Gedge, G. Corrosion of Cast Iron in Potable Water Service. Proc. Corrosion and Related Aspects of Materials for Potable Water Supplies, Proceedings of the Institute of Materials Conference. London, UK; 1992.
6- پورزمانی، حمیدرضا، محمود قضاوی، و امیر مسعود سامانی، 1384، بررسی کیفیت منابع آبشرب از نظر خورندهبودن درشهرک صنعتی اشترجان اصفهان،هشتمین همایش ملی بهداشتمحیط، تهران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران.
7- تیموری. ف و همکاران، ارزیابی پتانسیل خورندگی و یا رسوب گذاری در منابع تامین، مخزن و شیکه توزیع آب شهر کیان ( استان چهار محال و بختیاری) بااستفاده از دو شاخص لانژلیه و رایزنر، مجله تحقیقات سلامت، 8(1): بهار 1391: 78- 84.
8- زارع ابیانه. ح، مطالعه خوردگی و رسوب گذاری آب های زیرزمینی دشت همدان، علوم و تکنولوژی محیط زیست، 12(2)، تابستان 89: 89-101.
9- ززولی. م و همکاران، بررسی پتانسیل خوردنگی و رسوبگذاری منابع آب شرب شهر یاسوج در سال 1390، مجله علوم پزشکی مازندران، 29، زمستان 1391، 29-35.
10- مظلومی. س و همکاران، بررسی پتانسیل و رسوبگذاری آب شرب شهر شیراز، مجله طلوع بهداشت، 7 (1)، تابستان 1387، 64-72.
11- درگاهی. ع و همکاران، بررسی پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری منابع آب شرب شهر دهلران با اندیس‌های خورندگی در سال 1393، مجله مهندسی بهداشت محیط، سال چهارم، شماره 2 ،زمستان 1395، 103-93.
12- ابراهیمی. ا و همکاران، پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری آب آشامیدنی در شبکه توزیع شهر کوهدشت با استفاده از اندیس‌های خورندگی، مجله تحقیقات نظام سلامت، دوره 8، شماره 3، 1391، 486-480.
13- Mataqi K Y, Akbar B H. Sulfur cycle of microbial corrosion on carbon steel in soil model, Internationa Journal of Engineering Research and Applications 2013; 3(2), pp.617-623.
14- Al-Judaibi A, Al-Moubaraki A. Microbial analysis and surface characterization of SABIC carbon steel corrosion in soils of different moisture levels, Advan Bio Chem 2013; 3: 264-273.
15- وفایی، مصیب.، گلچین، احمد و شفیعی، سعید. 1395. بررسی تأثیر گچ و ضایعات آلی مختلف بر ویژگی‌های شیمیایی و تنفس میکروبی یک خاک سدیمی، مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک، دوره 23، شماره 2، صفحه 41-23.
16- Thomas G W. Soil pH and soil acidity In: Methods of soil analysis, Part3, Chemical methods (Ed. Dl. parks). pages 475-490. Soil Sci. Soc. Am. 1996. Madison, WI.
17- Page A L. Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Soil Science Society of American Publisher, Madison, Wisconsin, USA, 1982. p1159.
18-
جعفری، ص.، چرم، م.، عنایتی‌ضمیر، ن. و معتمدی، حسین، 1393. بررسی رابطه بین شوری تنفس پایه وکربن زیتوده میکروبی خاک باحضورهالوتولرانت ها درخاک، دومین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، موسسه آموزش عالی مهر اروند- گروه ترویجی دوستدارن محیط زیست و انجمن حمایت از طبیعت ایران، تهران.
19-
20- رضایی، ر. و رئیسی، ف. 1391. اثرات مواد اصلاحی طبیعی و مصنوعی بر تنفس و کربن بیوماس میکروبی در خاک در شرایط تنش رطوبتی، همایش ملی خاک، کشاورزی پایدار . دولتی - وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری - دانشگاه ملایر.
21- حسینی، م. 1389. تأثیر شوری و قلیائیت بر دینامیک ماده آلی و خصوصیات فیزیکی خاک‌های با کاربری مختلف، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، 157 صفحه.
_||_
1- Sistonen E, Piironen J, Al-Neshawy F, Puttonen J, Ferreira M, Vesikari E. Condition Assessments and Corrosion Measurements of Cooling Water Chambers in a Nuclear Power Plant; 22nd Conference on Structural Mechanics in Reactor Technology; 18-23 August 2013; San Francisco, California, USA; 1-7.
2- Peabody AW. Control of pipeline corrosion, NACE International, In: The Corrosion Society Edited by Ronald L. Second Edition, 2001: pp 347.
3- Zaki A. Principles of corrosion engineering and corrosion control, 1st Edition. Elsevier science & technology, 2006: Pp 672.
4- Rice O. Corrosion Control with Calgon, Journal AWWA; 1974: 39(6): 552.
5- Gedge, G. Corrosion of Cast Iron in Potable Water Service. Proc. Corrosion and Related Aspects of Materials for Potable Water Supplies, Proceedings of the Institute of Materials Conference. London, UK; 1992.
6- پورزمانی، حمیدرضا، محمود قضاوی، و امیر مسعود سامانی، 1384، بررسی کیفیت منابع آبشرب از نظر خورندهبودن درشهرک صنعتی اشترجان اصفهان،هشتمین همایش ملی بهداشتمحیط، تهران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران.
7- تیموری. ف و همکاران، ارزیابی پتانسیل خورندگی و یا رسوب گذاری در منابع تامین، مخزن و شیکه توزیع آب شهر کیان ( استان چهار محال و بختیاری) بااستفاده از دو شاخص لانژلیه و رایزنر، مجله تحقیقات سلامت، 8(1): بهار 1391: 78- 84.
8- زارع ابیانه. ح، مطالعه خوردگی و رسوب گذاری آب های زیرزمینی دشت همدان، علوم و تکنولوژی محیط زیست، 12(2)، تابستان 89: 89-101.
9- ززولی. م و همکاران، بررسی پتانسیل خوردنگی و رسوبگذاری منابع آب شرب شهر یاسوج در سال 1390، مجله علوم پزشکی مازندران، 29، زمستان 1391، 29-35.
10- مظلومی. س و همکاران، بررسی پتانسیل و رسوبگذاری آب شرب شهر شیراز، مجله طلوع بهداشت، 7 (1)، تابستان 1387، 64-72.
11- درگاهی. ع و همکاران، بررسی پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری منابع آب شرب شهر دهلران با اندیس‌های خورندگی در سال 1393، مجله مهندسی بهداشت محیط، سال چهارم، شماره 2 ،زمستان 1395، 103-93.
12- ابراهیمی. ا و همکاران، پتانسیل خورندگی و رسوبگذاری آب آشامیدنی در شبکه توزیع شهر کوهدشت با استفاده از اندیس‌های خورندگی، مجله تحقیقات نظام سلامت، دوره 8، شماره 3، 1391، 486-480.
13- Mataqi K Y, Akbar B H. Sulfur cycle of microbial corrosion on carbon steel in soil model, Internationa Journal of Engineering Research and Applications 2013; 3(2), pp.617-623.
14- Al-Judaibi A, Al-Moubaraki A. Microbial analysis and surface characterization of SABIC carbon steel corrosion in soils of different moisture levels, Advan Bio Chem 2013; 3: 264-273.
15- وفایی، مصیب.، گلچین، احمد و شفیعی، سعید. 1395. بررسی تأثیر گچ و ضایعات آلی مختلف بر ویژگی‌های شیمیایی و تنفس میکروبی یک خاک سدیمی، مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک، دوره 23، شماره 2، صفحه 41-23.
16- Thomas G W. Soil pH and soil acidity In: Methods of soil analysis, Part3, Chemical methods (Ed. Dl. parks). pages 475-490. Soil Sci. Soc. Am. 1996. Madison, WI.
17- Page A L. Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Soil Science Society of American Publisher, Madison, Wisconsin, USA, 1982. p1159.
18-
جعفری، ص.، چرم، م.، عنایتی‌ضمیر، ن. و معتمدی، حسین، 1393. بررسی رابطه بین شوری تنفس پایه وکربن زیتوده میکروبی خاک باحضورهالوتولرانت ها درخاک، دومین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، موسسه آموزش عالی مهر اروند- گروه ترویجی دوستدارن محیط زیست و انجمن حمایت از طبیعت ایران، تهران.
19-
20- رضایی، ر. و رئیسی، ف. 1391. اثرات مواد اصلاحی طبیعی و مصنوعی بر تنفس و کربن بیوماس میکروبی در خاک در شرایط تنش رطوبتی، همایش ملی خاک، کشاورزی پایدار . دولتی - وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری - دانشگاه ملایر.
21- حسینی، م. 1389. تأثیر شوری و قلیائیت بر دینامیک ماده آلی و خصوصیات فیزیکی خاک‌های با کاربری مختلف، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، 157 صفحه.
