ارزیابی خطر تخریب منابع آب‌های زیرزمینی با استفاده از یک مدل پیشنهادی و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) در شهرستان جهرم

محورهای موضوعی : مدیریت جامع منابع آب

پرویز جوکار ¹ , مسعود مسعودی ²

1 - کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز
2 - دانشیار دانشگاه شیراز

تاریخ دریافت : 1395/12/01 تاریخ پذیرش : 1396/02/29 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: مدیریت منابع آب, آب‌های زیرزمینی, کلاس خطر, خطر تخریب کیفی, خطر تخریب کمی,

چکیده مقاله :

آب ‌های زیرزمینی از منابع مهم تأمین آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشند. مدیریت بهینه منابع آبی و حفظ و ارتقای کیفیت و کمیت آنها نیازمند وجود دا‌ده‌هایی در زمینه موقعیت، مقدار و پراکنش آب در یک منطقه جغرافیایی معین می‌باشد. موضوع این تحقیق بررسی خطر تخریب کیفی و کمی آب‌های‌زیرزمینی در دشت‌های شهرستان جهرم با استفاده از مدل اصلاحیIMDPA و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) است. هدف از این پژوهش پهنه‌بندی مناسب و تهیه نقشه‌های آسیب-پذیری منطقه در جهت تعیین مناطق در معرض ریسک بیشتر بود. ارزیابی کیفی منابع آب زیر زیرزمینی شامل بررسی وضعیت تخریب به لحاظ پارامترهای EC, CL و SAR مورد بررسی و در ارزیابی کمی به بررسی افت سطح آب زیزمینی پرداخته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که از نظر افت سطح آب‌زیرزمینی (وضعیت کمی) حدود 40 % دشتهای شهرستان در وضعیت خطر شدید و خیلی شدید قرار دارند . از نظر وضعیت کیفی حدود 56 % دشتهای شهرستان در وضعیت خطر شدید و خیلی شدید قرار دارند. به طور کلی 31 % دشتهای شهرستان در وضعیت خطر شدید و خیلی شدید از نظر تخریب منابع آب زیرزمینی قرار دارند.

چکیده انگلیسی:

Groundwater is an important source of water supply in arid and semi-arid areas. In order to optimal management of water resources, maintain and improve the quality and quantity of the location, amount and distribution of water data in a defined geographical area is required and necessary. The subject of this paper is assessing both qualitative and quantitative risk using the modified IMDPA model and geographical information system (GIS) in Jahrom Township. The purpose of this study is prepared a suitable zonation and vulnerability map of qualitative and quantitative status of groundwater in order to determine the areas with higher risk. The used parameters for qualitative and quantitative risk are included EC, CL, SAR and water table decline, respectively. The results of this study indicate that the Lowering of Water Table (quantitative status) in 40% of the plains is at severe and very severe hazard classes. The quality status of about 56% of the plains is at severe and very severe hazard classes. Overall, about 31% of the plains are in a state of severe and very severe hazard classes of ground water resources degradation.