Study of Water Use Efficiency in the potato farms of Hamadan-Bahar Plain

محورهای موضوعی : Irrigation and Drainage

محمد رضا قاسمی نژاد ¹ , صفر معروفی ²

1 - دانشکده کشاورزی، دانشگاه ابوعلی سینا، گروه آبیاری زهکشی، همدان، ایران.
2 - گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ابوعلی سینا، همدان، ایران.

تاریخ دریافت : 1390/03/15 تاریخ پذیرش : 1390/05/26 تاریخ انتشار : 2011/09/01

کلید واژه: مدیریت آبیاری, water use efficiency, کارایی مصرف آب, Irrigation Management, Farmers training, tensiometer, gypsum blocks, آموزش کشاورزان, تانسیومتر, بلوک‌گچی,

چکیده مقاله :

Water resource limits, missing a developed irrigation program and undesirable water quality are the basic parameters that affect agricultural development of Iran. This research focus on irrigation amount water and its duration in other to increase crop yield of potato on Hamadan-Bahar plain. To this regard, there potato farm located on different area of the plain were selected during agronomic year 2011. Consumption water amount (W) and crop yield (Y) were measured in order to calculate the water use efficiency (WUE) of the farms. Based on the measurements, the minimum and maximum used water amount in the plots farms were 4481, 7500 m3/ha. The related values in the control farms also were 5092 and 8279 m3/ha. The results showed that potato yield significantly was increased (13%) by training of proper planning program of irrigation. This increasing yield resulted decreasing (13.1%) on using water content and increasing of water use efficiency (29%) in all farms of the experiment. The farmers training also showed that tensiometer is a simple and favorite instrument for water measurement compared with gypsum blocks.

چکیده انگلیسی:

محدودیت منابع آب، عدم برنامه­ریزی آبیاری و استفاده نامطلوب از آب، عامل اصلی محدود کننده توسعه کشاورزی در ایران است. در این پژوهش، زمان و میزان آب آبیاری، به­منظور افزایش بهره­وری آب، در مزارع سیب­زمینی دشت همدان – بهار، تعیین گردید. بدین منظور، سه مزرعه سیب­زمینی در بخش­های مختلف دشت، در سال زراعی 90-1389 انتخاب و با استفاده از تانسیومتر و بلوک­گچی، مصرف آب اندازه­گیری شده و نهایتاً شاخص بهره­وری آب (WUE) با استفاده از حجم آب مصرفی (W) و عملکرد محصول (Y) محاسبه شد. بر اساس اندازه­گیری­های انجام شده، حداقل و حداکثر میزان آب مصرفی، در مزارع تیمار، به­ترتیب 4481 و 7500 مترمکعب و نیز در مزارع شاهد نیز، به­ترتیب 5092 و 8279 مترمکعب در هکتار بوده است. نتایج نشان داد که با آموزش برنامه­ریزی صحیح مصرف آب، عملکرد محصول سیب­زمینی به مقدار قابل ملاحظه­ای (13 درصد) افزایش، می­یابد. این افزایش، با کاهش 1/13 درصد میزان آب مصرفی در تمامی مزارع مورد مطالعه همراه بوده­است و در نتیجه کارایی مصرف آب نیز 29 درصد افزایش یافت. نتایج نشان داد که می‌توان از تانسیومتر به­عنوان یک ابزار مناسب جهت بهبود مدیریت آبیاری با آموزش آن به زارعین استفاده نمود.

منابع و مأخذ:

- اکبری، م.، دهقانی سانیج، ح. و میرلطفی، س.م. (1388). تاثیر برنامه­ریزی آبیاری بر بهره­وری آب در کشاورزی (مطالعه موردی در شبکه آبشار اصفهان). مجله آبیاری و زهکشی ایران. 1(3): 69-79.

- بی­نام. (1380). گزارش مطالعات منابع آب زیرزمینی دشت بهار سال 1379-1378. اداره کل امور آب استان همدان. همدان.

- بی­نام. (1379). آمارنامه استان همدان. سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان همدان. همدان.

- علیزاده، ا. (١٣٨4). طراحی سیستم‌های آبیاری. انتشارات دانشگاه امام رضا (ع). مشهد. 583 صفحه.

- غفوری­نیا، ع. (1385). بررسی بیلان هیدروکلیماتولوژی دشت همدان- بهار و ارزیابی سفره آب زیرزمینی آن با استفاده از مدل کامپیوتری PMWIN. پایانامه کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه ابوعلی سینا.

- هاشمی­نیا، م. (1385). مدیریت آب در کشاورزی. انتشارات دانشگاه فردوسی. مشهد. 536 صفحه.

- Akhavan, S., Mousavi, F., Mostafazadehfard, M and Ghadami firouzabadi, A. (2007). Furrow and Type irrigation effects on potato yield and water use efficiency. Agriculture and Natural Resources Sciences and Technologies, 11(41), pp. 16-26.

- Hassan, A.A., Sarkar, A.A and Ali, N.N. (2002). Effect of deficit irrigation at different growth stage on the yield of potato. Pakistan Journal of Biological Sciences. 5(2), pp. 128-134.

- Kiziloglu, F.M., Sahin, U., Tune, T and Diler, S. (2006). The effect of deficit irrigation on potato evapotranspiration and tuber yield under cool season and semiarid climatic conditions. Journal of Agronomy. 5(2), pp. 284-288.

- Madad, M., Shamei A and Hajdezfoulian, B. (2005). Atlas of Agriculture. (Iranian) Nationals Cartographic Center; and Plan and Management Organization. 91,pp.

- Mandare, A.B., Ambast, S.K., Tyagi, N.K and Singh, J. (2008). On-farm water management in saline groundwater area under scarce canal water supply condition in the Northwest India. Agricultural Water Management, 95,pp. 516-526.

- Nagaz, K., Masmoudi, M.M. and Mechlia, N.B. (2007). Soil salinity and yield of drip-irrigation potato under different irrigation regimes with saline water in arid condition of Southern Tunisia. Journal of Agronomy. 6 (2) , pp. 324-330.

- Seckler, D., Upali, A., Molden, D. de Silva, R and Barker, R. (1998). World Water Demand and Supply, 1990 to 2005: Scenarios and Issues. Research Report 19, International Water management Institute, Colombo, Sri Lanka, pp.40-41.

- Zwart, S.J and Bastiaanssen, W.G.M. (2004). Review of measured crop water productivity values for irrigated wheat, rice, cotton and maize. Agricultural Water Management 69(2) , pp. 115-133.