بررسی ویژگیهای نو زمین ساخت، فرسایش و رسوب در حوضه آبخیز کر چمریز – با استفاده از شاخصهای کمی

محورهای موضوعی : اقلیم شناسی

سعید نگهبان ¹ (استادیار بخش جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، ایران)
اعظم حیدری ² (کارشناس ارشد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/12/22 تاریخ پذیرش : 1394/08/04 تاریخ انتشار : 1394/09/30

کلید واژه: تولید رسوب, فرسایش خاک, حوضه کر چمریز, مدیریت حوضه, - شاخصهای اقلیمی,

چکیده مقاله :

فرسایش خاک یکی از مهمترین عواملی است که سالانه بخش وسیعی از اراضی کشور ایرانرا تهدید میکند و کیفیت زمینهای کشاورزی و مراتع را کاهش داده یا از بین میبرد، هم چنیندر مناطقی که حرکتهای تکتونیکی جوان فعالیت دارند، تغییر شکلهای ناشی از تکتونیکفعال در منطقه باعث بروز پاسخ شبکه زهکشی منطقه به این تغییرات خواهد شد. این پژوهشسعی دارد به بررسی استعداد فرسایش و رسوبدهی خاک و فعالیت نو زمین ساخت در حوضهکر چمریز واقع در شمالغرب استان فارس بپردازد. روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی - -مبتنی بر روشهای میدانی، کتابخانهای و آماری میباشد. به این صورت که با استفاده ازمدلهای مختلف به بررسی ویژگیهای فرسایشی و تکتونیکی منطقه پرداخته شده است. نتایجنشان میدهد که گسترش سازندهای زمین شناسی حساس به فرسایش از جمله سازندهایآهکی و تأثیر فعالیتهای نو زمین ساختی با مقادیر vf 2 ( و / 2/11 و 02 ( SB 2/42 ( در (سیستم آبراهه به شدت موجب فرسایش و رسوبدهی در حوضه میشود. متوسط3101 تن در هکتار برآورد شده و نشان / فرسایشزایی باران در حوضه به طور سالانه، 0423 از نظر زراعی / دهندهی بالا بودن فرسایش خاک است. میانگین اسیدیته خاکهای حوضه 23برای رویش گیاهان مطلوب میباشد.

چکیده انگلیسی:

soil erosion is one of the most important factors that a large part of the territory of the country annual threat and reduce the quality of agricultural land and destroys the same addressing the problem of soil erosion and management strategies for prevention and weakness of the negative effects it is important, Also in area where  neo tectonic movements caused by tectonic activity in the area and shape responses to these impacts will occur and continue drainage area in a regional tectonic model net work waters effect drainage patterns and drainage net work and is heavily influenced this study attempts to investigate these dement delivery and activities in neo tectonics in Koor - chamriz basin its  north western Fars province. The investigation method in this study was based on applicable goal and related to descriptive- analytic method and approach. The results show that the development of geological formations susceptible Vf (1/33 and 1/42) and Bs (2/02) in the drainage system and causes erosion and sedimentation in the basin. The results of morphometric data of the drainage system, geometry, with some indicators to evaluate the susceptibility to erosion groove area and empirical formulas for estimating the extent and severity of damage and sediment deposition in the region. Erosive average annual rainfall in the basin, 502/6383 ha estimated and indicated that soil erosion. 16.6average acidity of soil in the basin is for ideal for growing plant

منابع و مأخذ:

1- احمدی، حسن، (1386): ژئومورفولوژی کاربردی (فرسایش آبی)، جلد1، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

2- سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، عکس‌های هوایی با مقیاس 1:55000، نقشه‌های توپوگرافی 1:25000، نقشه‌های زمین شناسی 1:250000،1:100000 منطقه.

3- ساری صراف، بهروز و محمد رحمانی، (1384): بررسی تغییرات رسوب در دوره زمانی قبل و بعد از اجرای عملیات آبخیزداری، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره‌چهارم، صص 106- 107.

4- عابدینی، موسی، (1384): بررسی عوامل مورفوژنز مؤثر در پایداری دامنه‌ها‌ی منطقه دیوان داغی، رساله دکتری، دانشگاه تبریز. صص111-110.

5- علایی طالقانی، محمود، (1390): ژئومورفولوژی ایران. چاپ ششم، نشر قومس، تهران. صص160-159.

6- علیزاده، امین، (1381): اصول هیدرولوژی کاربردی، چاپ سیزدهم مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.

7- جداری عیوضی، جمشید، ابراهیم مقیمی، مجتبی یمانی، حسین محمدی، احمد رضا عیسایی، (1388): تأثیر عوامل اکوژئومورفولوژیک بر کیفیت شیمیایی آب مطالعه موردی: رودخانه و دریاچه سد درودزن، مجله جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، شماره 1، بهار 89.

8- قدوسی، حسام. ستاری، نسیم، (1391):قابلیت شبکه عصبی مصنوعی در تخمین دبی ورودی به سد کرج، سمینار بین المللی رودخانه سال نهم. ص82 -69.

9- رجایی، عبدالمجید، (1373): کاربرد ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و مدیریت محیط، نشر قومس.

10- رجایی، عبدالمجید، (1382): ژئومورفولوژی کاربردی در برنامه ریزی و عمران ناحیه­ای، نشر قومس.

11- رضایی مقدم، محمد حسین، (1374): پژوهش در تشکیل کوهپایه‌ها و دشت‌های انباشتی دامنه جنوبی میشوداغ، با تأکید بر مورفوکلیما و مورفوتکتونیک. رساله دکتری. دانشگاه تبریز.

12- رفاهی، حسینقلی. (1379): فرسایش آبی و کنترل آن. چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.

13- زمردیان، محمد جعفر، (1378): ژئومورفولوژی درایران، جلد اول، انتشارات دانشگاه مشهد.

14- کردوانی، پرویز، (1369): خاک‌های شور، انتشارات دانشگاه تهران.

15 - کمانه، عبدالعلی، (1384): تحولات ژئومورفیک حوضه رودخانه کر در کواترنر، دانشگاه اصفهان، رساله دکتری. ص 156.

16- موحد دانش، علی اصغر، (1382): هیدرولوژی آب‌های سطحی ایران، انتشارات سمت.

17- یزدانی، محمد رضا، (1385): برآورد بده بیشترین لحظه سیل در حوضه آبخیز کوچک. مجله منابع طبیعی ایران، جلد پنجاه و نه، شماره دو. 

18- Bull, B .W. (1984): Tectonic Geomorphology, Journal of Geological Education. V. 32.

19- Harem, (1991): Suspended Sediment Modeling Using Genetic Programming and Soft Computing. Techques Scip.48-58.

20- Ramirez, Herrera .M.T. (1996): Geomorphic Assessment of Active Tectonics in The Amambay Graven, Mexican Volcanic Belt.vol.23.

21 -Pinter & Keller; (1998): Denis Comparison Soil and Water Assent Too for Predicting Sediment Yield in The Nagwa Agricultural Water Shed in Jhar khand, India. Sic. P. 113-12.

22 - Silva, P. G & et al. (2003): Fault Generated Mount ion Fronts in Southeast Spain. Elsevier Geomorphology. Vol. 1-50.

23- Merrit, R.A Letcher and A .j. Jakeman. (2003): Are View of Erosion and Sediment Transport Models? Environmental Modeling and Software. 99.

indent:-14.2pt; line-height:normal;tab-stops:468.0pt'>23– Yarnal, B., (1993): Sunoptic Climatology in Environmental Analysis, Belhavven Press, pp 1- 18.