فرسایش خاک در مقیاس جهانی، منطقهای و محلی یکی از معضلات اساسی میباشد. از این نظر اتخاذ تدابیر مدیریتی در مهار اثرات آن اهمیت قابل توجهی دارد. علاوه بر این، یکی از فنآوریهای جدید در مقوله مهار فرسایش خاک، استفاده از مواد افزودنی از جمله پلیآکریلآمید است. از طرفی ب چکیده کامل
فرسایش خاک در مقیاس جهانی، منطقهای و محلی یکی از معضلات اساسی میباشد. از این نظر اتخاذ تدابیر مدیریتی در مهار اثرات آن اهمیت قابل توجهی دارد. علاوه بر این، یکی از فنآوریهای جدید در مقوله مهار فرسایش خاک، استفاده از مواد افزودنی از جمله پلیآکریلآمید است. از طرفی بهرغم کاربرد پلیآکریلآمید در مدیریت رواناب و فرسایش خاک، تأثیر همزمان نوع و سطح مصرف آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیرپذیری هدررفت خاک در کرتهای کوچک از کاربرد نوع پودری و محلول سطوح مختلف پلیاکریلآمید با مقادیر 4/0، 2 و 6 گرم بر مترمربع در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. در این پژوهش از سه کرت کوچک به ابعاد 5/0 در 5/0 متر، با شیب 30 درصد استفاده شد. برای انجام پژوهش حاضر، پس از گذشت 48 ساعت از زمان استفاده از پلیآکریلآمید در شکلهای پودری و محلول، باران با دو شدت 50 و 80 میلیمتر بر ساعت بهترتیب با تداوم 17 و 8 دقیقه روی کرتها شبیهسازی و نمونهبرداریهای لازم انجام شد. نتایج حاصل از آزمون آماری دلالت بر اثر معنیدار (00/0=P) شکل مصرف پلیآکریلآمید و شدت بارندگی مختلف بر میزان هدررفت خاک در سطوح مختلف مصرف پلیآکریلآمید بود. همچنین شکل پودری مصرف پلیاکریلآمید در شرایط مورد نظر در این پژوهش از عملکرد بهتری برخودار بوده و لذا کاربرد آن به حالت محلول برای مهار هدررفت خاک پیشنهاد میشود.
پرونده مقاله
مهار فرسایش خاک اهمیتی بسیار در مدیریت و حفاظت از منابع آب و خاک دارد. بر همین پایه، روش‌ها و شیوه‌های مختلفی برای مهار فرسایش خاک معرفی و مورد استفاده قرار گرفته‌اند. یکی از فناوری‌های نوین در زمینه مدیریت منابع خاک و آب در سال‌های اخیر، استفاد چکیده کامل
مهار فرسایش خاک اهمیتی بسیار در مدیریت و حفاظت از منابع آب و خاک دارد. بر همین پایه، روش‌ها و شیوه‌های مختلفی برای مهار فرسایش خاک معرفی و مورد استفاده قرار گرفته‌اند. یکی از فناوری‌های نوین در زمینه مدیریت منابع خاک و آب در سال‌های اخیر، استفاده از افزودنی‌های خاک می‌باشد. حال‌آن‌که ابعاد مختلف کاربرد آن در حفاظت خاک به‌طور جامع مد نظر قرار نگرفته است. از این‌رو پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی کمّی استفاده از افزودنی‌ مهم پلی‌آکریل‌آمید بر مؤلفه‌های هدررفت خاک و غلظت رسوب خروجی در مقیاس کرت کوچک و در شرایط آزمایشگاهی در خاک‌های لسی شهرستان بجنورد واقع در استان خراسان شمالی صورت گرفت. بدین منظور، سطوح مختلف مصرف پلی‌آکریل‌آمید شامل 4/0، 6/0، 1، 2، 3، 4 و 6 گرم در مترمربع و یک تیمار شاهد (بدون استفاده از افزودنی پلی‌آکریل‌آمید) و با سه تکرار مدنظر قرار گرفت. سپس، تیمارهای مطالعاتی تحت بارش‌ مصنوعی با شدت 2/1 میلی‌متر در ساعت و دوام نیم ساعت قرار گرفته و مقدار هدررفت خاک و غلظت رسوب در زمان‌های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل نتایج حاصل نشان‌دهندۀ معنی‌دار بودن اثر کاهنده استفاده از پلی‌آکریل‌آمید بر هدررفت خاک (04/0=P) و غلظت رسوب (004/0=P) دارد. بیشترین مقدار مجموع هدررفت خاک و غلظت رسوب کل در تیمار شاهد به‌ترتیب با مقدار 32/49 گرم و 79/10 گرم در لیتر و کمترین مقدار هدررفت خاک و غلظت رسوب در تیمار 6 گرم در مترمربع به‌ترتیب با مقدار 03/18 گرم و 93/6 گرم در لیتر رخ داد. همچنین نتایج بدست آمده مؤید عدم تأثیرپذیری معنی‌دار (3/0<P) مقدار هدررفت خاک و غلظت رسوب در هر گام زمانی از پلی‌آکریل‌آمید بود. بر پایه نتایج بدست آمده می‌توان استفاده از پلی‌آکریل‌آمید به‌عنوان یکی از گزینه های مناسب برای حفاظت منابع آب و خاک را پیشنهاد نمود.
پرونده مقاله
بررسی ویژگیهای فیزیکی رسوبات معلق از موضوعات مهم در مطالعه رودخانههاست. یکی از این ویژگیهای فیزیکی، توزیع اندازه ذرات رسوبی معلق است که نمایانگر ارتباطات مهمی بین منابع تولید رسوب و فرآیندهای رسوبی در حوزههای آبخیز میباشد. با این وجود پژوهشهای مرتبط با دانهبندی چکیده کامل
بررسی ویژگیهای فیزیکی رسوبات معلق از موضوعات مهم در مطالعه رودخانههاست. یکی از این ویژگیهای فیزیکی، توزیع اندازه ذرات رسوبی معلق است که نمایانگر ارتباطات مهمی بین منابع تولید رسوب و فرآیندهای رسوبی در حوزههای آبخیز میباشد. با این وجود پژوهشهای مرتبط با دانهبندی ذرات رسوب معلق بسیار محدود میباشد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی دانهبندی رسوبات معلق رودخانه کجور طی دوره زمانی یک ساله انجام شد. برای این منظور تعداد 24 نمونه رسوب معلق با فواصل تقریبی 15 روزه و در شرایط مختلف دبی جریان رودخانه (دبی پایه تابستان، دبیهای متوسط و سیلابی) برداشت و پس از آمادهسازی، تعیین قطر و توزیع ذرات آنها بهوسیله دستگاه تعیین قطر لیزری HORIBA LA-950 انجام گردید. نتایج نشان داد که ذرات رسوب معلق این رودخانه در شرایط مختلف و طی مدت نمونهبرداری در بازه قطری 82/0 تا 55/353 میکرون قرار داشته و ذرات سیلت با مقدار 68/97 درصد، سهم اصلی ترکیب بار معلق را تشکیل دادهاند. همچنین نتایج حاکی از آن است که بارندگی و برداشت شن و ماسه نقش مهمّی در افزایش ذرات درشتدانه بار معلق ایفا نموده و در نمونههای سیلابی، دانهبندی ذرات با فاصله زمانی شروع سیل تا برداشت نمونه در ارتباط بوده است.
پرونده مقاله
یکی از اساسیترین مسائلی که باعث فرسایش خاک در ایران شده است مشکلات مدیریت و کنترل فرسایش و رسوب حوضههای آبخیز کشور، فقدان دادههای آماری جهت برآورد دقیق میزان فرسایش و رسوب است. بدین منظور ضروری است از روشهای تجربی استفاده شود. به همین دلیل این تحقیق با هدف برآورد می چکیده کامل
یکی از اساسیترین مسائلی که باعث فرسایش خاک در ایران شده است مشکلات مدیریت و کنترل فرسایش و رسوب حوضههای آبخیز کشور، فقدان دادههای آماری جهت برآورد دقیق میزان فرسایش و رسوب است. بدین منظور ضروری است از روشهای تجربی استفاده شود. به همین دلیل این تحقیق با هدف برآورد میزان شدت فرسایش و رسوب تولیدی در حوضه قمرود- الیگودرز با استفاده از مدل تجربی EPM و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است تا به توان، فرسایش خاک را کنترل کرد و یا آن را به حداقل برساند. ابتدا در این تحقیق دادههای مورد نیاز از طریق منابع کتابخانهای و میدانی، نقشههای موجود، آمار ایستگاههای هواشناسی تأمین شد. بعد از وارد کردن نقشهها در محیط نرمافزاری ARCGIS سپس لایههای مورد نیاز رقومی شدند و با استفاده از جداول استاندارد ارائه شده در مدل EPM، امتیازات متناسب با حوضه آبخیز استخراج و با تلفیق لایههای مذکور با توجه به روابط ارائه شده در مدل EPM، نقشه پهنهبندی شدت فرسایش در خوضه آبخیز قمرود- الیگودرز محاسبه شد. نتایج نشان داد با روش EPM میزان فرسایش ویژه 24/529 متر مکعب در کیلومتر در سال و میزان فرسایش کل حوضه نیز m3/yea65 /9257 برآورد شده است و از نظر شدت فرسایش حوضه مورد مطالعه با توجه با روش EPM در کلاس فرسایش خیلی شدید (V) قرار گرفته است.
پرونده مقاله
طی دهههای اخیر تلفات منابع آب و خاک در حوزههای آبخیز در اثر بهرهبرداری غیراصولی از آنها، باعث کاهش تولید و عمر مفید مخازن و افزایش میزان تولید رسوب شده است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ارزیابی پروژههای آبخیزداری نیز با توجه به هدف، حجم کار و هزینه بالای آن ضرورت دار چکیده کامل
طی دهههای اخیر تلفات منابع آب و خاک در حوزههای آبخیز در اثر بهرهبرداری غیراصولی از آنها، باعث کاهش تولید و عمر مفید مخازن و افزایش میزان تولید رسوب شده است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ارزیابی پروژههای آبخیزداری نیز با توجه به هدف، حجم کار و هزینه بالای آن ضرورت دارد. در این مطالعه نقش عملیات آبخیزداری در کنترل فرسایش و رسوب حوزهآبخیز سقزچیچای استان اردبیل به روش MPSIAC قبل و بعد از اجرای عملیات مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. در این مدل 9 عامل موثر در فرسایش براساس شدت و ضعف خود دارای امتیاز هستند و در نهایت میزان رسوب منطقه برآورد میشود. میانگین فرسایش و رسوب بر اساس آزمون کولموگروف اسمیرنوف و با استفاده از نرم افزار SPSS، در سطح 95 درصد دارای توزیع نرمال بوده و از تجزیه و تحلیل پارامتریک استفاده شد. قبل از اجرای عملیات آبخیزداری براساس نتایج آزمون t مستقل، میانگین فرسایش و رسوب در زیرحوزههای آبخیز، در سطح 95 درصد برابر است؛ در حالی که بعد از اجرای عملیات آبخیزداری، میانگین فرسایش و رسوب در زیرحوزههای آبخیز دارای عملیات آبخیزداری اجراء شده و اجراء نشده، برابر نیست. نتایج تحقیق نشان میدهد در زیر حوزههای آبخیز فاقد عملیات آبخیزداری، میانگین فرسایش و رسوب به ترتیب 48/1 و 67/0 تن در هکتار در سال افزایش دارد. در حالیکه در زیرحوزههای آبخیز دارای عملیات آبخیزداری اجراء شده این مقدار میانگین فرسایش و رسوب تقریباً ثابت مانده است که نشاندهنده تأثیر مثبت عملیات آبخیزداری در حفاظت خاک بوده و نقش مهمی در جلوگیری از کاهش حجم مخزن سد سقزچی دارد.
پرونده مقاله
حوضه های آبخیز در ایران از نظر زمین شناسی، ناهمواری و اقلیم و سایر عوامل موثر در امر فرسایش بسیار متفاوت هستند، هدف از این پژوهش بررسی انواع فرسایش در حوضه آبخیز ناورود، بررسی شدت فرسایش، تولید رسوب و عوامل موثر در این رابطه است در این خصوص ویژگی های فیزیوگرافی، توپوگرا چکیده کامل
حوضه های آبخیز در ایران از نظر زمین شناسی، ناهمواری و اقلیم و سایر عوامل موثر در امر فرسایش بسیار متفاوت هستند، هدف از این پژوهش بررسی انواع فرسایش در حوضه آبخیز ناورود، بررسی شدت فرسایش، تولید رسوب و عوامل موثر در این رابطه است در این خصوص ویژگی های فیزیوگرافی، توپوگرافی، اقلیمی، زمین شناسی، ژئومرفولوژی، پوشش گیاهی، خاک، فرسایش و تولید رسوب به طور کلی بررسی شد. این حوضه دارای مساحتی در حدود 265/46 کیلومتر مربع است. هدف کلی پژوهش، بررسی میزان فرسایش و تولید رسوب در حوضه و پی بردن به مناطق حساس از نظر فرسایش است. برای رسیدن به هدف فوق از روش پتانسیل فرسایش (ای پی ام) استفاده شده است.ابزارهای گردآوری اطلاعات، عکسهای هوایی، انواعنقشه ها، روش مشاهده و منابع کتابخانهای هستند. در این مطالعه با استفاده از روش ای پی اممیزان فرسایش در هر یک از زیر حوضه ها )زیر حوضه( بررسی شده است . در رابطه باژئومرفولوژی منطقه از 22 نوع رخساره تشکیل شده است. با ادغام آنها با ساختار سنگشناسی و مقاومت آنها در برابر فرسایش و تلفیق شیب به آنها 209 واحد کاری به دست آمد.بررسی شدت فرسایش و تولید رسوب در در هر واحدکاری با استفاده از روش تجربی EPM )کمی( صورت گرفت. براساس نتایج به دست آمده، زیر حوضههای شماره 9 و 2 از نظر شدّت.)0/ 0 و 11 / فرسایش بیشترین فرسایش را دارد )ضریب فرسایش 19 همچنین بیشترینرسوب زایی را نسبت به سایر زیر حوضهها به خود اختصاص دادهاند. علّت زیاد بودن فرسایشویژه و توان رسوب دهی دراین زیر حوضهها، نسبت به زیر حوضههای دیگر شیب زیاد وحساسیّت سنگها نسبت به فرسایش، تغییرکاربری، تخریب جنگل و مرتع، جاده سازی است.
پرونده مقاله
فرسایش خاک یکی از مهمترین عواملی است که سالانه بخش وسیعی از اراضی کشور ایرانرا تهدید میکند و کیفیت زمینهای کشاورزی و مراتع را کاهش داده یا از بین میبرد، هم چنیندر مناطقی که حرکتهای تکتونیکی جوان فعالیت دارند، تغییر شکلهای ناشی از تکتونیکفعال در منطقه باعث بروز پاسخ شبکه چکیده کامل
فرسایش خاک یکی از مهمترین عواملی است که سالانه بخش وسیعی از اراضی کشور ایرانرا تهدید میکند و کیفیت زمینهای کشاورزی و مراتع را کاهش داده یا از بین میبرد، هم چنیندر مناطقی که حرکتهای تکتونیکی جوان فعالیت دارند، تغییر شکلهای ناشی از تکتونیکفعال در منطقه باعث بروز پاسخ شبکه زهکشی منطقه به این تغییرات خواهد شد. این پژوهشسعی دارد به بررسی استعداد فرسایش و رسوبدهی خاک و فعالیت نو زمین ساخت در حوضهکر چمریز واقع در شمالغرب استان فارس بپردازد. روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی - -مبتنی بر روشهای میدانی، کتابخانهای و آماری میباشد. به این صورت که با استفاده ازمدلهای مختلف به بررسی ویژگیهای فرسایشی و تکتونیکی منطقه پرداخته شده است. نتایجنشان میدهد که گسترش سازندهای زمین شناسی حساس به فرسایش از جمله سازندهایآهکی و تأثیر فعالیتهای نو زمین ساختی با مقادیر vf 2 ( و / 2/11 و 02 ( SB 2/42 ( در (سیستم آبراهه به شدت موجب فرسایش و رسوبدهی در حوضه میشود. متوسط3101 تن در هکتار برآورد شده و نشان / فرسایشزایی باران در حوضه به طور سالانه، 0423 از نظر زراعی / دهندهی بالا بودن فرسایش خاک است. میانگین اسیدیته خاکهای حوضه 23برای رویش گیاهان مطلوب میباشد.
پرونده مقاله
در این تحقیق با هدف برآورد میزان رسوب دهی رودخانهی جاجرود در بالادست سد لتیان، از روش رگرسیون چند متغیره استفاده شده است . بدین منظور ضمن شناسایی مهمترین عوامل فیزیوگرافی مؤثّر در تولید سیلاب، با ورود این فاکتورها به مدل رگرسیون ی، معادله ی دبی سیلاب و سپس معادله های دب چکیده کامل
در این تحقیق با هدف برآورد میزان رسوب دهی رودخانهی جاجرود در بالادست سد لتیان، از روش رگرسیون چند متغیره استفاده شده است . بدین منظور ضمن شناسایی مهمترین عوامل فیزیوگرافی مؤثّر در تولید سیلاب، با ورود این فاکتورها به مدل رگرسیون ی، معادله ی دبی سیلاب و سپس معادله های دبی- رسوب برای هر زیرحوضه بهدست آمد. با برّرسی این معادلات و قرار دادن پارامترهای مورد نظر در آنها حداکثر دبی های سیلابی برای زیرحوضه ها محاسبه و با کمک این معادلات راه حلهای مناسبی برای پیشبینی دبی سیلابی و بار رسوبی حمل شده ارائه گردید. همچنین برای دوره های درازمدت زیرحوضه ها (امامه، کند و افجه) حداکثر دبی بار رسوبی حمل شده بهدست آمد. نتایج بهدست آمده نشان داد که زیرحوضهی آهار به دلیل داشتن طولانی ترین زمان تمرکز، کشیدگی زیاد، شیب ملایم وتراکم پایین کمترین توان تولید رسوب را داشته و نسبت به سایر زیر حوضهها نیاز کمتری به عملیات حفاظت خاک را دارد. همچنین بیشترین توان تولید رسوب مربوط به زیرحوضهی امامه میباشد که مقدار رسوب تولید شدهی آن به 7853 تن در روز میرسد. از جمله عوامل مؤثّر بر این امر، شیب و طول حوضه، زمان تمرکز پائین و تراکم بالای آن میباشد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد