اثر پیش‌تیمار بذر با جیبرلیک و آبسیزیک اسید بر جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه گلرنگ تحت تنش شوری

محورهای موضوعی :

نسرین سادات عیسی‌نژاد ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد تهران، ایران)
حشمت امیدی ² (استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد تهران، ایران)
آرزو پراور ³ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/08/19 تاریخ پذیرش : 1394/11/18 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه:  پرایمینگ,  تنش آبی,  پتانسیل آبی,  پیش تیمار هورمونی,  پیش تیمار ترکیبی,

چکیده مقاله :

این پژوهش به منظور تعیین اثر پیش تیمار هورمونی بر بهبود جوانه‌زنی بذور گلرنگ در شرایط تنش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد انجام شد. بذور گلرنگ با غلظت های 0 و 3% آبسیزیک اسید و 0، 150 و 500 قسمت در میلیون جبرلیک اسید پیش تیمار شده و سپس تحت تنش 0، 3، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر شوری تحت شرایط نمک طبیعی دریاچه قم قرار گرفته و شاخص های جوانه زنی اندازه گیری شدند. تیمار بذرها با جیبرلیک و آبسیزیک اسید اثرات ناشی از تنش شوری بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه را نسبتاً کاهش داده و سبب بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه آن در پتانسیل آبی پایین شدند و جیبرلیک اسید مؤثرتر از آبسیزیک اسید بود. پیش تیمار ترکیبی جیبرلیک اسید با غلظت 500 قسمت در میلیون و آبسیزیک اسید 3% بیش‌ترین تأثیر را بر درصد جوانه‌زنی، طول گیاهچه و وزن خشک گیاهچه نشان داد ولی میانگین مدت زمان جوانه زنی را کاهش داد. پیش تیمارهای ترکیبی جیبرلیک اسید 500 قسمت در میلیون و آبسیزیک اسید 3% تحت شرایط تنش شوری همراه با افزایش جذب آب در گیاه از اثرات منفی تنش شوری کاسته، در نتیجه موجب بهبود درصد جوانه‌زنی، طول و وزن خشک گیاهچه و بنیه طولی و وزنی گیاهچه می‌گردد. در مجموع، پرایمینگ بذور با پیش تیمار ترکیبی، مقاومت بذرها را به تنش آبی افزایش می‌دهد، بنابراین گیاهچه‌هایی با بنیه قوی و درصد جوانه‌زنی بالا تولید می‌گردد.

چکیده انگلیسی:

This study was carried out to determine the effect of hormonal priming to improve seed germination and initial growth of safflower seeds under salt stress. The experiment was done using factorial experiment based on completely randomized design in three repetitions in Seed Technology Laboratory of Shahed University. Safflower seeds primed with 3% abscisic acid and 150 and 500 ppm of gibberellic acid then were placed under salinity stress condition of the natural salt of Qom lake (0, 3, 6, 9 and 12 dS.m -1). The germination indicies were measured. Priming seeds with gibberellic and abscisic acid relatively reduced the effect of salinity on seed germination and seedling growth and improved the germination and initial growth in low water potential condition. Gibberllic acid was more effective than abscisic acid. Priming with combination of 500 ppm gibberellic acid and 3% abscisic acid % combination had the greatest effect on germination percent, seedling length and seedling dry matter. Howerer, priming decreased the mean germination time. Priming with 500 ppm gibberellic acid and 3% abscisic acid combination under salinity conditions reduced the negative effects of salinity by increasing the water uptake in the plant, resulted in improvement of germination percentage, seedling length and seedling dry matter and length and weight vigor indecies. On the whole, priming of safflower seeds with combined priming increased the seeds resistance to the drought stress, therefore the seedlings with strong vigor and high germination percentage were produced.