بررسی اعتبـار مدل های ریاضی و رایانه ای تخمین تبخیر غیرماندگاراز سطح خاک لخت توسط عملیات میـدانی سنجش تبخیـر

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

علی نشاط ¹ , منصور پاره کار ²

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی کرمان. *(مسئول مکاتبات)
2 - استادیار مرکز تحقیقات حفاظت آب و آبخیـزداری

تاریخ دریافت : 1386/08/10 تاریخ پذیرش : 1386/12/13 تاریخ انتشار : 1388/07/01

کلید واژه: تبخیر از سطح خاک لخت, تبخیر غیرماندگار, مدل رایانه ای LEACHM, معادله Richards, مدل بیلان آب,

چکیده مقاله :

مشکل اصلی برآورد دقیق تبخیر در شرایط مزرعه‌ای فقدان روابط ساده با حداقل اطلاعات مورد نیاز برای لحاظ نمودن تلفات آب در مدل های بیلان آب است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی روش های موجود محاسبه تبخیر از سطح خاک لخت و پیشنهاد بهترین روش می‌باشد. اغلب این روابط تجربی بوده و برای استنتاج آن ها از فرضیات ساده کننده‌ای جهت حل تحلیلی معادله Richards با شرایط اولیه و مرزی تقریبا ثابت و مدل فیزیکی استفاده شده که پایه فیزیکی ندارد. درمناطقی که سطح آب زیرزمینی پایین است نتایج این روابط با واقعیت منطبق نمی‌باشد. محاسبه تبخیر از سطح خاک لخت توسط حل عددی معادله ریچاردز به صورت یک بعدی، غیرماندگار با شرایط اولیه و مرزی متفاوت با سایر روش ها، توسط مدل رایانه ای LEACHM محاسبه و اجرا شد. نتایج مدل رایانه ای با مدل بیلان آب که توسط آزمایش های صحرایی در دوره‌های زمانی معین و مناطق مشخص انجام پذیرفت، همبستگی بالایی دارد.

چکیده انگلیسی:

The main problem for the exact estimation of evaporation in field conditions is the lack of basic relations with the least amount of information needed for considering water loss in water balance models. The main goal of this study is to examine the available methods of evaporation calculation from bare soil surface and to suggest the best method. Most of these relations are empirical; to deduce them, simplifying hypotheses have been used to analytically solve the Richard’s equation with relatively constant border and initial conditions which don’t have a physical basis. In regions where the ground water surface is low, the results of these relations do not coincide with reality. Evaporation from bare soil area was calculated through the numerical solution of Richard’s equation in a one-dimension, non-steady form with border and initial conditions different from those of other methods using computer LEACHM model. There is a strong relationship between the results of the computer model and the water balance model carried out using field experiments in certain time intervals and specific areas.